Skip to main content

Full text of "Vol.3,LEXICON TOTIUS LATINITATIS AB AEGIDIO FORCELLINI LUCUBRATUM. VOL. 3. L-Q, ED. QUARTA"

See other formats 


LEXICON 

TOTIUS LATINITATIS 

AB 

AEGIDIO FORCELLINI 

SEMINARII PATAVINI ALUMNO 
LUCUBRATUM 
DEINDE 
A 

IOSEPHO FURLANETTO 

EIUSDEM SEMINARII . ALUMNO 
EMENDATUM ET AUCTUM 
NUNC VERO CURANTIBUS 

FRANCISCO CORRADINI et IOSEPHO PERIN 

SEMINARII PATAVINI ITEM ALUMNIS 

EMENDATIUS ET AUCTIUS 

MELIOREMQUE IN FORMAM REDACTUM 



Secunda impressio anastauce confccta 
quartae editionis aa. 1864-1926 Patavii 
typis mandatae cum appcndicibus quibus 
au«a est prima anastatica impressio 
a. 1940 cdita. 



LEXICON 

TOTIUS LATINITATIS 

A* 

"A EG ID 1.0 FORCELLINI 

SEMINARII PATAVINI ALUMNO 

LUCUBRATUM 

DEINDE 

A 

IOSEPHO FDRLANETTO 

EIUSDEM SEMINARII ALUMNO 
EM EN DATUM ET AUCTUM 
NUNC VEEO CURANTIBUS 

FRANCISCO CORRADINI ET IOSEPHO PERIN 

SEMINARII PATAVINI ITEM ALUMNIS 

EMENDATIUS ET AUCTIUS 
MELIOREMQUE IN FOKMAM REDACTUM 



Tom. Ill 
CURANTE FRANCISCO CORRADINI 

CUM APPENDICE 
I0SEP.H1 PER IN 



MCMLXV 

ARNALDUS FORM EXCUDEBAT BONONIAE 

GREGORIANA EDENTE PATA VU 



DE LITTERA L 



L I eit alphabet! litters; turn oota numeralls; 
demu'm abbreviation!* oota. <| 1. L, I, undecima 
littera Latioorum est, Gracorura Xzupaa sono et 
potestate respondens. — a) Est una ei iU, qua a 
Gracis duttdfLoka, boc est immutabiles, a Lauois 
lumidce et semivocales appellantur. Quo Qt, ut mu- 
tam immediate subsequens in eadem syllaba, prace- 
deotem s yHabam,si brevis fuerit, reddat indiffereo- 
tern. — 6) De ejusdem sono bac Priscian. tradit 
1 v 555. Putsch. L iriplicem, ut Plinio videtur, 
sonum babet: extlem, quando gemioatur secuodo 
loco posita, ut ille, Metellus thine Ulico et shco); 
plenum, quando 6uit oomina vel syllabas, ct quan- 
do babet ante se in eadem syllaba aliquam conso- 
nantem, ut sol, silva, flaws, clarus; medium in 
aliis, ot tortus, a, urn. Hac Priscian.; quocum cr. 
Diomed 2. p. 418- Putsch.; Consent, de barb, et 
metaplasm. c. 12. p. 20. ad fin. ibique Buttmanni 
adnotaiionem; et Isia. 1. Orig. 32. 8. - Quicurn- 



— 3 — 

Proprlls nominlbus postposita, tibtrtw vel fiber fa. f 
Sic CLavDit u, h. «. Claudii libertus vel liberta, 
passim in Inscript. — Item t. est latum, ut ia In- 
script. apud OrelL 4500- ; aut longum, ut io In- 
script. apud eumd. 4500., 4562. etc. — t. est etiam 
libens {Inscript. apud Oreil. 1411-); L. A., ft. e. H* 
bens ammo (ibid. 1503. 5758. etc.); l. a., h. e. li- 
bentcs solverunt (ibid. 2705.); h. m., h. e. libens 
merito (ibid, passim). — t. p., ft. e. loco publico 
(ibid. 3953.); v. o. d. n., ft. e. loco dato decurio- 
num decreto (ibid, passim); v. k., ft. e. locus monu- 
ment! (i&td. 4501.); t. s. p. D.o.,ft.e. locus sepultu- 
ra permissus decreto decurionura (ibid. 4504.). — 
r,. spr., h. e. librarius subprafecti; et l. th., a. e. 
libtarius tribuoi (Inscript. apud ffenzen. 6791.). 



LA 



aue in hanc pronunciaodi rationem peccabat, labda. 
rismi vitio laborare dicebatur: F. LABDACISMUS 

2, c ) Apud antiquos communio exstitit inter I 

et d ita ut altera in alteram transiret: hinc medica 
et tnetica, teste Varron. 3. R. R. 3. 19. et 7. L. L. 
87. Mull., quocum cf. Colum. 8. R. R. 2. 4., et 
Paul. Diac p. 124. 10. JtfvH.; item Cflixea ab 
Suoceuc, V. Quintil. I- 4. 6.; docriim et Jacnma, 
dautia et faufia, teste Pauf. Diac. p. 68. 10. JfiUf.; 
dinoua et lingua, Capifodium et Capitolium, odor 
et oJere, teste Star, Victoria. Up. 2170- Putsch.; 
odefacit et of/ac»t, teste Fesio p. 178. 13. JruM., 
quocum cr. Paul. Diac. p. 179- 12.; cesium cxlare 
et ceedere incidete incite, us~kez*» et roeditan, de- 
ticare et dedt'eare, impeUmenla et wnpecftmertta, 
calamilas et cactami(as, testibus Mar. Fictorin. 
loc cit.; Servio ad Firg. 1. £cf. 2.; Pcut. Z^wc 
p. 48. 3., p. 73. 6. et p. 108, 12. Mill.; Won. p. 98. 
4. et p. 277. 23. Merc; et Placidi Gloss, in Class. 
Auct. T. 3. p. 452. edenlc ^. Mail. — d) Grasco- 
rum more, apud quos \uf^>3 et vuupn, nveu'f«*v et 
nXeuruv (unde longiori sono puimo) usu venerunt, 
apud Latinos I interdum transiit in n, et vice versa; 
bine Irmpao et nympha, teste Paul. Diac. p. 120. 
it. et Priscian. i. p- 561.; luscitio et nuscitiosus, 
teste F«to p. 173. 21. JtfiiH. — e) Ex coosueto 
pronunciaodi \itio I et r inter se mutantur: sic ia 
vocabalis a Graca lingua mutuatls \tipiw tilium 
(V. Varron. 5- L. L. 103. Mvll.), itav&ifAic? can- 
tAertua, /3afci6? varius, 7X0^ gramt'a et gtama 
(V. Part/. Diac p. 90. 14. Mull.), otXCtov si/phi- 
urri et strpe (V. Piin. 25. /-/isf- naf. 13. 96. (1 5o).): 
item in germanis Latinis Paritia et Palilia (V. 
C/iaris. 1. p. 43. Ptitsc/t., Probum ad Virq. 3. G. 

1. et Mar. Fictorin. U p. 2470. Putsch.), Lemu- 
ria et flemurio (V. Ovid. 5. Past. 421. et 479.), 
cceruleus et cceiuteu* a wetem, Latialis et £a/ia- 
rw etc. ~ f ) Ut in pronunciatione. sic in compo* 
silis et derlvalis I modo exilem, modo plenum habnt 
sonum: hinc alligo frequenlius occurrit qnam adli- 
go (unde factum est etiam adatligo), colligo vero el 
conligo eadem rrequenlia scribuntur, at derivata col- 
lega, collegium etc. fero semper duobus I efTerun- 
tur; praetcrca vinulum contrahitur in villum, unu- 
lus in ultus, Uberulus in libetlus, tenerulus in te- 
nellus,coronuta in corolla, salinnlum in satillum, 
nitedula in niletla (V. Lachmann. ad Lucret. vol. 

2. p. 204.), sltria in stiUa (V. Paul. Diac p. ICO. 
4. Mull-); item ex pediluvie fit peUtii'te, malJuviee 
ex manuluvice (V. Festufn p. 161- 17. et Paul. 
Diac, p. 160. 4. Mull.); item habenlur petlego et 
petfa'jo (V. Ptoiif. ^sin. 4. 1. 2.), tnfarfego ft in- 
telligo, perlicio et pelticio; demum velert (pro wi- 
re) et velle, sod f propter soni eillitatem evpuncta 
est e vetif, undo factum est veil seu uii. ^ 2. Io 
notis numerallbus qutnquaginta «igniflcat: idqoe et 
aotiqoo Latinorum more pro Grieco N Mribentium 
L. GraicJ autem per N quinquaginta signiflcant, ut 
Priidan, 1. p. 561. Putsch, doccl. 5 3 - L abbrc- 
Tiatioois nota plura signiQcat. — Propriis nomini- 
bot pr«fixa, Zucius, ut L. Cornelius Sulla. — t. 
mui Lucil duo 1 . Ittscript. apud OrtU. 16S3. — 



J.ABANS, antii, particip. V. LABO. 
LABARUM, i, n.2. ^aj3apov, vexillura militare 
auro intextura , gemmisque interraicantibus splen- 
didissimum, quod imperatori prarferri, atque a mi- 
litibus pasns adorari solebat , a "Xot^upov , u ia a 
nbeunte, ut calix a xJVJ, et 9 in /3, ut ambo ab 
auf<o, quia primilus labarum fuerit \a(J>upov, h. e. 
exuviae, seu spolia hosti vivo detracta, v. gr. pa- 
ludamentum iraperatorium, quod vexilll loco ge- 
stabatur. Sunt qui a \dfi(* capio, unde "Xappo; 
pro Xa/3s?o? vorax, prceceps, flueru , atque hinc 
Xa^apov deducunt, quia sit vexiiium flueos. Qui- 
dam a labore dedocuot , quod laborum vulgo di- 
ceretur. Et sane 5otomenus I. i. c. 4. \ap<npQ\> 
per <o scribit . Scd Prudenlius mediam syliabam 
corripit 1. in Symmach. 487. Cbristus purpureum 
geramanti textus in auro Signabat labarum. Erat 
autem labarum hnsta longa cum ligno in apice 
transverso; a quo pendebot pretiosus pannus cum 
Imperatoris icone. Huic Constantious M. coronam 
imposuit rum cruce e*, titteris initialibus oomiois 
IESU CHR1STI, quod contra Maxentium pugna- 
turuscrucem in aere vidisset cum verbis e'v to^tw 
vcxa. Ceterum quum eadem labari forma appareat 
in nummis familiarum, stante adhuc Rom. repu- 
btica, et priorum imperatorum, atque in lis prae- 
sertim, qui victorias de Germanis, Sarmatia ct Ar- 
meois reiataa reprssentant, oxislimandum videtur, 
earn non Romanorum, sed iliarum gentium devi- 
ctarum fuisse propriam; ac propterea ellam lube- 
ri vel labori nomen, quod demum Conituniino 
M. imperante primitus usurpari ccepit, barbaricum 
esse, minimeque ejus etymon in Graca lingua re- 
quirendum. Plura de boc habes apud Ducangium 
io Gloaar. med. et infim. Latin., ubi et illud 
docct, postei iori avo labarum pro cruce, seu cru- 
ets veiillo usurpari. Ignat. vero Rotsius in Eli' 
mot. j£gypt. p. 351. putat taoarum 6eu laburo 
esse vocem ,Egyptiacam, nempe a labo velum seu 
siparum, et uro rex.; n. e. velum seu vexillutn 
regis vel imperatoris. Hinc Tertull. Jpolog. 16. 
a med. babet st'para vexiUorum. — In Cod. Ju- 
stin. 12. tit. 18. rt Cod. Theod. 6. tit. 25., ubi 
legitur de propositi* laborum, quidam leg. <a6o- 
rorum vel labarornm, et sertnonem haberi ajunt 
de iis, qui ejus vexilll custodiae addir ebantur, quod 
verisimila videtur Golhofredo mulla ibidem hac 
super re docte disputant!. 
LABASCO, is, ere, 0. 3. et raro arfmorlum 
LABASCOR, sceris, sci, dep. 3. inchoat. a labo, 
ut docet Diomed. 1. p. 331. Putsch.— Produri- 
tur prima in illo Virg. Cir. 450. Marmorea addu- 
ctis labascunt brachia nodls. Scalig. tamen vult 
legi iidductisf/ue labascunt; alii leg. tabescunt. 
— Ceterum labasco est casuro minor, ruinap vici- 
nus sum, xarafepofxa* (It. star per cadere; Fr. 
chanceler, menacer ruine; U Isp. vacilar, amena- 
zar rtiina; Germ. 2" fallen beginncn, zu stiir- 
ztn dronen, zum fallen neigen, u»anken; Augl. 
10 fail, faint, be ready to fait, waver, totter). 

I.) Proprie. Lucret. 4. Ii80. Nam leviter quanv 
vis, quod crebro tunditur ictu, Vincitur in longo 
spatio tamen atque tabascit. Cf. Sulpic Lup. eden- 
te ffernsdorf. T. 3. p. 408. Omne quod Datura 
parens creavit, Quamlibet Qrmum vldeaa, labajcit 
Tempore ac loago fragile ac caducuro Solvitur 
uiu. 



LABEFACIO 

II.) Translate accipitur pro aoimo concidere, 
frangr et de pristina constantia exciderc, perdere 
V animo, vacillare, cedere. — a) Activa forma. 
Ptaut. Rud. 5. 3. 38. Salvus sum, leno tabascit, 
libertas portenditur. Ter. Eun. 1. 2. 08. Laba- 
scit victus uno verbo quam cito! Id. Jdelph. 2. 
2. 31. Labascit, unum hoc habeo etcUbi i>ona- 
tus: Proprie diiit taoasct't, ut cunclatiooero tardc 
incipientts consentire monstraret. Et est metapbo- 
ra ab arbore facta, quse mutlis succisa ictibus ferri, 
tandem incipit in casum pendere ruinamque mini- 
tari. — b) Deponent- forma, Pectus opud Zfon. 
p. 473. 9. Merc. Nullum est ingenium tanturn, 
ncque cor tarn ferum, Quod non labascatur lingua, 
milescat malo. Codex Bamb. ha bet Jaoascat; V. 
Ribbeck., Fragm. tragic Lat. p. 191. Varro apud 
eumd. t6td. Postquam vidit, misericordia labasci 
mentem infirmam populi. t 

LABDA, s, m. 1. vel lambda, n. indeel- kay-pta, 
\d$$a, _ . 

I.) Proprie est nomen Graecas litteras A, A, 
qua Latins L, 1 respoudet. Labda supinum (oi- 
mirum ita collocatum < ) est nota musica apud 
Capell. 9. p. 419., ubi videsis adnotata a Kop- 
pio. , . 

II.) Translate labda dictus est flagitiosus bomo, 
qui id agit, quod Farro iu Marcipore apud Non. 
p. 358. 27. Merc dixit buccam offend ere, •Suefon. 
Tib. 44. ore morigcrari. Farro in Margopoli apud 
Non. p. 70. 11. Merc. Depsistis, dicite labda? 
Auson. epiqr. 126. Cui ipse linguam quum dedtt 
suam, labda est: vet, ut alii scribunt, A est. Hac 
ila consent et interpreiatur Foss. in Etymol. et 
Scalig. in Pviap., qua in eo prascipue nituntur, 
quod \xfid3, pro \d^U (V. Aristoph. de eccles. 
920.) sape dicunt Graci eu^wvta^ svsxa: hac au- 
tem littera prima est in \eix$>.» vel \aucou,e(v vel 
Xeafitd'Zw, quibus flagitium iiiud significatur. Ce- 
terum in allatis auctorum locis non ubique certa 
est lectio. , _ 

LABDACISMUS, i, m. 2. \ape.ctY.iiuoc 5 I. 
Est vil'tum sermonis, quum I littera nimium sapc 
repelitur (a \afi$a pro "Xa^Sa), ut si dicas, Sol et 
tuna luce lucebant alba, Itvi; lactea- Ita Capell. 
5. p. 167. % 2. Isidoro i. Orig. 32. est quum pro 
uno I duo pronunciaotur, ut colloquium pro con- 
loquium: vel quum unum I exitius, duo largius 
proferimus: quod contra est; nam unum largius, 
duo exilius proferre debemus. — H«c eadem cla- 
rius docet Consentius (edente A. G. Cramtro) de 
barbar. i2. Labdacismus vilium in eo est, quod 
eadem littera vel subtilius quibusdam, vel pinguius 
effertur. Nam Graci subtiliter hunc sonum effe- 
runt; ut enim dicuot , ille mihi dixit, sic sonant 
duo II prima syllaba, quasi per unum I seimo ipse 
consisut. Contra alii sic pronunciant, ut atiquid 
illic soni etiam consonant! admiscere videantur, 
quod pinguissima prolationis est. Romani lingua 
emendatlonem habent in hac quoque distinctions, 
nam pingui».s proferri debet, quum alia consona 
sequitur, ut in efbo, alga etc., cxilius ubicumque 
ab ea verbum incipit. ut in lana, tepore, vel ubi 
in eodem verbo et prior syllaba in hac Dnitur, et 
sequens ab ea incipit , ut ille , altia. Ita Con- 
sertius. Ex his patel. turn Gallos, turn Ilalos du- 
plex It codem nunc proferre sono, quo utebatur 
olim Romanum vulgus, quemque improbat hie au- 
ctor et pinguissimum appellat: Galli enim ita pro- 
nunciant tl in voce bataille, in qua mouitler la 
double II dicunt; Hals vero vocem tgli, qua ab 
ilk derivator, per g loco prions I scribunt, ut 
bujus litter® sonum, quern ipsi schiacciato appel- 
lant, lege nti urn ocutis reprasentent- 
L.ABKA, a, f. et 

LABE.'E, arum, f. plur. 1. V. LABIA, a. 
LABRGIJLA, a, f- U deminut. a labes, parva 
labes, maccrtietla, xtjV?. C'«c. Fatin. 17. 41. Et 
clarissimo viro nonnullam tua laudatione labecu- 
lam asperaas. V. LABES. 

LABSFACIO, facis, f?ct, factum, facere, a. 3. 
et pass. Lahefio, fis, factus sum, fieri, (labi et fa- 
cio). Part. Labefaclus in omnibus paragr. — La- 
befacio est idem ac moveo ut evertam vel eruam, 
diraoveo, percello, concutio, ctrroopaXXw, utxa\a- 
vitii (It. smuovere, far vacillare, crotlare; Er. 
foire tomber, renverser; Hisp. dern'6ar, derro- 
car, abalir, fchar por tierra; Getm. zum Wan- 



&** Oder /Tmcieht trutfen, mnW tier urn- 
efasjsd mocJ*», eruhmttem; AngL to toimen. 
•vxie fo totter, $koh*, make ready to faU. «-*- 
dermine). 

L) Proprie. Ter. AdelpK a. 2. 36. Omrwi den- 
tea labcfecit mlbl: praterea eolaphli tuber est to- 
tom capot Cat. % B. C. 23. Dejects tunis, labe 
facta magna pars murl. Tac. 1. inn. 75. Mole 
publics »f® ductuque aquarum labefact® ®des. 
Ovid 8. Jfef. 774. iabefactaque tandem Ictibui 
innumerls, addnctaque funlbua arbor Cornjtt. et 
12. ibid. 320. El quatlt hoc fllac , laberaclaqoe 
robora jactat. Id. 3. teid. 69. fixutnqae bastile 
moroordlt: Idque obi vi multa partem labcfecit 
In omnem, etc. Fal. Flacc. 8. 357. fluctu puppis 
labefacta reverse Solvltur, efTunditque tiros, ur- 
tata, tcotsa, battuta. Ovid. 3. Pont. 8. 5. Nostra 
quid apportet, jam nostis, epistola, qaamvis Char- 
la fit a vlnelii non laberacta suis. — Passive. 
Seneca Constant. Sap. 6. Munimeota Inrussu arie- 
tli labeflcri. — Notanda sum sequeotia. Lucret 
8. 653. igoes labehcti aere molto. ttrtati, scosti. 
Paallo aliter Firg. 2. G. 264. Bt laberacta mo- 
vent robustus jugera fossor. Ubi ■Servius: hjpal- 
lage: moveos et labefacien*. Seven. Sammon. 32. 
extr. Obruit hie morbum, laberactaque saxa remit- 
til h. «. calculos fn vesica liquefactoj, mollitos, 
dir/ractoi. 8ie apud Senec. 4. Qucett. nat. 5. nii 
tenera et labefacta opponitur fit* et dur®. 

U.) Translate, «J l. Generatim est inBrmare, 
debilnarc, atque adeo res in eum statum adducere, 
vi a ruina haud procul absint. — a) De rebus pby- 
aids. Lucret. 4. 1107. Membra voluptatis dum vl 
laberacta llquescunt. Firg. 8. JSn. 339. ootusque 
medullas Intravit calor, et labetacta per essa cu- 
corrit. h, e. commoia , concussa impetu amoris. 
Sunt qui eiponunt, liquefacta. — Similiter, quum 
da i HlctDdlne sermo est, ponitur pro corrumpere, 
vlUite t guattare,carrompere: quasi de stain boos 
Tatetudinis deturbare et evertere. Sunt qui eipo- 
nunt, quasi labera facio. Colum. 6. R. R. 5. 1 
Segregandi a sanis morbid! . oe. quis coutagiooe 
ttteroi labefariat. Tac. 2. Hist. 93. Obnoxia mor- 
bis corpora uuminis avidius et ®stu* impalieotia 
labefecit. — b) De a His et de abstracts. Cic. 
Earuip. retp. 27. 60, Elenim vii beec. si undique 
fulciamus, jam laberacta, tIi , inquam , boil a in 
omuium nostrum humerls cobarebunt. Cf. eumd. 
ibid. 4. 6. Crbcoj a multis imperatoribus obses- 
aam, oppugD-itara, labefoctam, p*ne captaro ill- 
quando, solus evcrlit. Al. leg. UbefacUtam. Sail. 
aril. Lepxdi § 2*. Quia second® res mire sunt 
Titus obtentot: quibus labcractis, qoam forroidatus 
est (Sutla), tarn coniemnetur. h. e. afQictls, ever- 
lb. Alii tabefaetatit teg. Liv. 3. 64. Quo (con- 
unsu) per contumeliam consulum jura ntebis la- 
befacta essent. Tac. fl. Ann. 29. Nihil banc ami- 
rltia Sejam, sed laberecit haud minus validum ad 
Milia Macrocis odium, lo /e' cadere. Id. 4. ibid 
60. Druaum trasit In partes, spc objecta priocipis 
loci, si pnorem state ct jam labeiactum demovis- 
set. — Labefacere fidem tuam dicitur debitor, 
quum tardiut sohendo efBct, ne quis ei i D poste- 
rum quippiam credat. Sutton. Fesp. 4 Dt qui 
prope labefacta jam fide, omnia pr*dia fratri obli- 

*", lt ~ ill *i 9 ' IabcfflCtata - Cf. Cic. pro kg. Ma- 
mi. 7. 19 Buere Ula non possunt, ut b^c non 
eodein laberacta motu concidant. Al kg labefa- 
etata. «J 2. Special! m de aoimi aer.tentii dicitur, 
et est abquem de aententia deduccre. de coostan- 
lia itatu depellere. Laberiu$ apud »acrob. 2 Sa- 
titrn. 7. Quern nulla arabitio, nulla unquam lar- 
gllio Movere potuit in juvema de statu; Ecce, in 
aenecta ut facile labefecit loco Yiri excelientis blao- 
diloqueos oralio! Cic. Sexl. 47.101. Quem nulla 
tinquam ?u , nulla min®, noiia iuvidia Ubefecit. 
Ovid. 10. MeL 375. Sic animus vario labefactus 
vulnere nut at. Firg. 4. /En. 395. Uulta gemeos 
magnoque - auimum labefactus amore. h e a°I- 
Ulus, perculsus, turbatui. Sil. H. 3. 557. andpltl 
ncotern labefacia tlmore. Seneca Troad. 950 U- 
befarta mens succubuil. h. e. de constanlia; statu 
depulsa Eudem seosu Fal. Flacc. 7. 715. mota 
loco labefacuque cessit. — Similiter de 6de alicul 
dim pro auboroare. Tac. 15. Ann. 51. Primores 
elassjanorum labefacere et consclentia lliigare con- 
ntia est. h. e. ad coojurandura irapellere. 



LlBEFACTiTtO, Sols, t. 3. (labefarto) artta 
labefaeundl, eoncmalo, vacillamento. 
L) Proprie. PUn. 23. Ftit. mM. 97. (56). Aee- 

tom.tussim veterem inhlbel, orthopn«Eam, dentlom 
labefactationem. ffarduin. el Sitlig. fu Fegunt; aL 

to6e/aclionem . Sic Ter. Omnes denies labefecit 
mihi. V. LABEFACIOI. 

II.) Translate. Quintal. 8. 4. 14. Mediocris !abe- 
factatlo c®dl et tnceodiis et vastatloni comparitur. 
Cod. Theod. 4. 8, 5. $ 5. LibertalU labefactatlo 
atque Impugnatlo. 

LABEFACTiTUS, a, ora. V. LABKFACTO. 

LSBEFACTro, Cms, f. 3. (labefacio). F. LA- 
BEFACTATIO I. 

L&8EFACTO, as, Sy\, Stum, are, a. i.frequen- 
tat. a lahefario. — Zabefactarier per paragogen 
pro labefactari legitur'apud Ter. Eun. 3.3.3. — 
Part. Labefactatus in omnib. parage; Labefaclan- 
dui IT. 1. — Labefactare est frequentat. a labefa- 
cio, ejusdemque fere vis atque usus, tcaoaxtvit* 
(It. aollare, smuovere, far vacillare, o'cadere; 
Fr. ibranler , renverser , bouleverier; Hisp. mo- 
ver, derribar, derrocar, abatir; Germ, mit aller 
Gewalt und Jbiicht zum ffaneken zu bringen 
iuchen; Angl. to weaken, looten , undermine } 
cause to totfer or fall). 

M Proprie. Cic. 6. Terr. 43. 94. Demolid *i- 
gnum ac veclibus labefactare couantor. Sueton. 
Ner. 38. Horrea bellicis macbSnis labefactata at- 
que inflammala. Cod. Theod. 10. !9. 14. Aliena- 
rum ®dium fundameota labefactare. Inscript. apud 
ffenzen. 6510. templym d?i sons kit. av&kl. iv- 

STTRJASVS V. P. DTX MBBFACTATTM HKSTITVIT. 

PUn. 29. Hist. nat. 4. 27. (86). PhalangH morsug 
genua labefacta t. indebolisce e tnerva. 

II.) Translate. «f I. Generatim est loflrmare, de- 
bilitare atque adeo res vel homines io eum statum 
adducere, ut a ruina baud procul absiot. — o) De 
rebus pbysicis pro !®dere, perstringere, conumpere, 
offendere, gvastare. Lucret. 6. 793. Multaque pras- 
terea laoguentia membra per artus Solvunt atque 
animam labcTactant sedibus intus. Colum. 2. R. R. 
2. 22. In opere boves arcle junctos habere conveoit, 
quo mious colla coram labefactentur. Ovid. 2. 
Amor. 13. 1. labefactat onus gravidi temeraria 
leotrts. Lucret. i. 594. Laberactare sensus. — *) 
De aliii et de abstract!*, et est de statu depellere, 
evertere, diisolrere: ad rem Cic. Dom. It. 27. De 
aiuant lisdera macbinis sperare me restitutum posse 
labefactari, quibu* antea stanlem perculerunt. Sic 
Id. 12. Fam. 25. Nee vero postea destit! labefa- 
ctare eum., qui summa cum tua Injuria protinciam 
absens oblincbat. Id. Divin. in Q. Ccecil. 14.44. 
Numquam ingenio me buo labelictare atque iofir- 
mare conabitur. Id. 1. ad Brut. 10. svb fin. Uoc 
presidium adliuc firm urn esse conOdo: sed ita mul- 
ti labefaclant, ut, ne moveatur, interdum eititne- 
sram. ft. e. vosant, urgent, impeilunt. Id. 5. Ferr. 
18. 47. Labefacta rat lehementer aratcres superior 
annus: proximus vero funditus ererterat. Id. 1. 
Fin. 23. 43. Cupiditates - universal familias erer- 
tuot: totam etiam labefaclant s*pe rempubllcam. 
Sic Id. Senect. 6. 20. Maiimas respoblicaa ab ado- 
lescenlibus labefactatas, a senlbus suslentatas et re- 
slitulas repeiielis. Al. kg. labefacta*. Id. 2. de re- 
publ.i. Nee vero ulla res magij labetactatam diu 
et Cartbaginc-m et Corinthum, pervertit aliquando, 
quam hie error et dissipatio avium. Id. 5. Fam. 2. 
Labefactata societas. Sic Flor. 3. 23. Laberactare 
com posi tarn civitaiem. Rursus Cic. 3. Fin. 21. 70. 
Amicitlam, aut jmtitiam labefartare atque perver- 
tere. Id. C(Scin. 25. 70. Labefactare leges ac jura. 
Id, 5. Ferr. 78. 182. commoda olicujus. Id. Mil. 
13. 34. eonsulatum alicujus. Id- Rabir. Pott. 16. 
44. alicujus dignitatem, h. e. imminuere, affligere. 
Id. Rote. com. 4. 13. Quum causam ad judicem la- 
befactari animadvertunt. h. e. vaciHare, laborare. 
Id. 4. Cat. 10. 22. Gonspiralionem booorum pcr- 
fringere el labefactare. Id. \. Invent. 2. 3. Ingenio 
Treta malitia pervertere urbes, et vitas horoinum 
laberactare assuevil. Id. i. Acad, (port.) 9. 33. Ari- 
sloteies primus species labefnctavit, quas miriOce 
Plato erat ampleiatus. Id. l. fin. 13. 43- Ne invi- 
dia vcrbi labefacteiur oralio mea. Id. 4. Acad. (2. 
pr.) 11. 36. Si quis enim ea, qu® dicta sunt, labe- 
factare volet, racile- Veritas se ipsa defendet. Id. 
Ctuent. 2. 6. Si quam opiuiouera Jam vesliii meo- 



tibus eomprebendlttU, d earn ratio cooverirt, at 
oratto labefacta bit -: d« repognetis etc. QuintQ. % 
13. 16. Pratcepta labefactari atiqua parte, aut wb- 
rui. Cic 4. Fhm, 13. Qu® cogitatto quum mihl 
uon omnlno eicldisset: etenim peoitui insederat; 
vl tamen tempestaturo erat aliquantum labefactata 
atque convulsa. ^ 2. Speciatim est de conataotia 
demovere, a recto proposito avertere. Plaut. Merc 
•2. 3. 68. Labefacto pauliadm. Ter. Eun. 3. 3. 3. 
Ita me video ab ea astule labefactarier. — Bine 
etiarn labefactare fldem, laberactare donls quem- 
piam, corrompere, corrompere con donofivt*. Liv, 
24. 20. Spe labefactand® fidei. Tac. 13. Ann. 2!. 
Cohortes in nrbe tentat®, provinciarum fides labe* 
factata. h. e. teotata, corrupta. Cic. Cluent- 68. 
194. Quorum fidem pretio laberactare conata sit. 
CalulL 69. 3. Noq illam rat® labefactes munero 
vestis. 

LABEFACTUS, a, otn, et 
LABBFtO, fis,etc. F. LABEFACIO. 
LABELLUM, i, n. 2. deminut. a labrnm, (prt- 
mo loco), quod est a lambo, parvum labrum, lab' 
bricino, labbruccio, vatXapcov. Cic. i. LHvinat. 
36,78. Quum Platoni in cuois parvulo dormienti 
apes In labelUs consedissent. Juvenal 14, 325. 
H®c quoque si rugam trahit eitenditque labellum. 
fa il mal vi*o. ~~ Adhibctur «®pe blandimeoti 
causa. Plaut. Asin. 4. 1. 52. Tu labellum absier- 
geas potiui, quam cuiquam savium facial palam. 
Id. Pieud. t. 1. 65. Teueris tabellii molles mor- 
sinnculre. Catull 8. 18. Quem basiabis? cui la- 
bella mordebis7 Lucret. 4. 1080. denies illidunt 
s®pe labeliis- Ovid. 1. Art. am. 575. Fac, priniu* 
rtpias illius tacta labeliis Pocula. Proper L 2. 10. 
29. Osculaque in gel ills pooas luprema labeliis. 
Firg. 2. Eel. 34. Ne te pcenitcat caiamo trivissa 
labellum. Sic Catull. 61. 316. labella aridula. Id. 
80. t. rosea. Ovid. 3. Amor. 3. 23. purpurea. Id. 
1. Art. am. 667. teuera. Marlicl. 10. 72. atlrita. 
Plaut. Asin. 3. 3. 78. Prehenrie aurkulis, compara 
labelia cum labeliis. baciami in bocca, quod osculi 
genus I tali alia Francicta, noslrales vulgo alia 
Fiorentina diruot. • — Locum babet etiam in blan- 
ditiis. Plaut. Pcen. 2. 1. 153. Meus ocellus, meuio 
labellum, mea salus. Adde eumd. ibid. v. 170. et 
172. et 175. 

LABELLUM, I, n. 2. derhinut. a labrum (se- 
cundo loco), quod est a lavo, parvum vas aqua- 
rium, ad simililudinein labri, quo in balneis ule- 
banlur, picciola cone a o catino, noslratcs nunc 
vulgo lavello diruot. Cafo R. R. 88. Earn mu- 
riam in labella, >cl in patinas io sole pooilo. Addo 
eumd, ibid. 10. et 13. Sic" Colum. 12. R. R. 43. 
1. Labellum fictile novum impleto paieis quam sic- 
cissimij, turn labello allero operito. ef ibid. 28. 3. 
Gypsum ct uicdieamcniutn in labello permisceto. 
Cic. 2. Lego. 26. 66. Super tumulum uoluit quid 
statui, nisi columellas, aut meosam, aut labellum, 
Labellum in sepulcris quid esset, F. Interppr. — 
Poetice CalulL 55. 3. Te qu»si-iraus in minoro 
campo, Te in circo, te in omoibus labeliis. h. e. 
balneis: tyoecdocbe. Al. leg. Hbellit, h. e, laber- 
nis librariis. 
LABKNS, entis, particip. V. LABOR, eris. 
LA8EO vel l'abio, unis, m. 3. x s ^°* v > ' dcrT1 *o 
chilo, qui labia habet justo majora, ut Charis. 1. 
p. 79. Putich. ci Ferr. Flacc. docet. PUn. 11. 
Hist. nat. 37. 60. (159). Labra, a quibus Broc- 
cbi^ Labeones diet!. Arnob. 3. 14. Esse quosdam 
rapitoncs, siiunculos, frontones, labeoDes. — IfB. 
Cognomen id fuit familiarum Romanarura AUni®, 
Fabi®, Antisti®; de quo F. in ONOM. 

LABES, is, f. 3. Labi pro labe, at colli pro 
colic, dixit Lucret. 5. 923. Nee oovitate clbi, nee 
labi corporis ulla. — Labes, si vocls etjaion spe- 
ctare^ velimus, esl lapsus, casus, ruina; est eoim a 
labor, eris, ut cades a cazdo, et nuoei a nuio, 
inquit Foss. Hanc origioem Servius quoque ad 
Firg. 2. JEn. 97. ei tribuit. Ilinc est vltium quod- 
libet, quo res de suo statu lebilur, deformaturque 
et corrumpitur. Ilaque duo pracipue significal; sci- 
licet A) Abstracte est lapsus, casus, ruina; et B) 
Concreto, uli ajunt, seasu est macula, aordes, 11- 
luviei. 

A) Batlone babita etjml, labes est lapsus, cams, 
ruina, xrwfxa (It. caduta, ruina; Fr. chute, icrou- 
lement; Hisp. cuido, el aclo ck Tttvalartt un tdi- 



LABIA 

ficio; Grrm. d. Pull, Stun, Einttun; And. a 
great downfal or linking of the ground as in 
mrthouaies). 

I.) Propria. LwreU 9. 1143. m*goi mosni* men- 
di Btpognata dabaot Ubem putretque roinaa. Cic. 
1. ZKvinac 43. 97. DeUU ad ten at am lata agrt 
PrirtraaUi, quum ad influium dtltudlnem tern 
de*ed!w«L «t ibid. 35. 78. Tidioi terra molu* in 
lull* factoi a***, at moltt opplda corruerlnt, mul- 
U* lodi Ube* f*ete fiot t terra que deiederiot. 81c 
Liv. 42. 15. Label terra. InscripU apod Fabrtlt. 
p. 400. n. 492., qua eit a'pud Sfommutu Inter. 
Neap. 6201. et apud Henten.- 0020., et pertin« 
ad too. port Chr. n. 111. imp. -cam. tbausts 
irBST*rcnoa«M cost*-*. la*bm moktis »bcit. /tt- 
•fin. 30. 4, Molu* terra multu ddlalei rulnirum 
labe concutalt , qoaidam tolidat ibtorbuit. Labto 
Dig. 19. 2. 82- 81 dram label corrupit. Ulp. ibid. 
15. 81 labea facia tit, oinncmque ffuclam tuierlt. 
ft. e. e e»!o eaUraitei. ^rnob. 6. 40. Labe* im- 
brli e c«'o. 

II.) Tnnilate. ^ 1. Abitracta eat damnum, «1- 
tlum, pernidei, corroptlo, dllum, malum, danno, 
guatto, diitruticne, cotrutione, vixiot ad win 
Virg. 2. Mn. 97. Hlne prima mall labe*. il pri- 
me rooacio dl fortuna. Ct. Justin. 17. 1. Hae 
1111 prima mall Ubet,boc Initium impeodeolti ml- 
na full. — a) Uatvenim. Enniu$ apad Diomed. 
1. p, 878. Futtch. CerUre aboueor me too legio- 
nibu* Ubem. Vel potts aqud Charit. 4. p. 251. 
Putsch. Naofragla, labea geaeri* ignore*, lenexT 
Plaut. Capl 4.3.8. Quanta perni* pe*tli tanidl 
quauu Ube* tarldot Cic Flacc 10. 21. Utrum hie 
ditceputlootm at cofoJUouem teriUllf, an inoo* 
eenUa libam aliquant aat roinara for* pa la lit? — 
Hlne pro pernict* ponilur. QU. dmic 12. 41. Ser~ 
pit ddnde ret, que proelido* ad peroldem, quum 
aamet emptt, Ubltor. YldetU Id tabella jam ante 
eutou facu tit labe*, prim* G*binU H%« etc Id. 
Dom. 90. 53. Labea atqoa elude* cltltatla. Id. 
31. 83. Labea impart! aol itragecqoe prodnd*. 
fat. Place 5, 237. Tone llbl regnerura Ube* lu- 
etatque eupertunt. QuintU. peclam. 12. 4. Labea 
framentL — h) SpadaUm eat morbai , peatli, Inei, 
at In Cod. JJuod. 8. 4. 16. file pro tebe Grat. 
Cyneg. 408. prieclpUem , qua ipea eat proilmd , 
Utrem Aggredera. Strtn. SammOTi. da tftorio 'to- 
mit. 67. 1018. CooeUtom popoU hbea horrendt 
dlremit. ^ i. Per metonymlam is -!to perotclo- 
■o; Plaut, P*r$. 3. 8. 4. Lsbea popU. Cie. ft. Vzrr. 
1. & Label atqae peraiclet proiiada Siclllw. Id, 
Dom. 1. 2. Ilia labea ac flamma relpubllea. Id. 
Barutp. rttp. 22. 40. Nob ainit eadem lata labea: 
«u habet cootlooei, at etc 

B) CooeretOi nil ajuat, tenia labea eat quid- 
qald In rem aliquam qoum cadderit ac laptum 
■It, eamdem deformat et commplt; Tel, ol For- 
mUino pUcet, quia qua I«pt« sunt, deformla Hunt 
at tordlda, label est macula, tordw, IUutIbi, mac~ 
ehia, toxxura. 

1.) Propria, fforat. 2. Ep. 1. 235. tractate no- 
tam labemque relioquaot AtramaoU. Peri. 3. 25. 
purum et line lab* nUnum. Ovid. 4. Art. am. 
614. Sit b*DB fonTeoleni et aloe labe toga, st ibid. 
201. de lauro. Sigoatoa teDal media Inter annua 
oljro: Una full tabu, cetera lictla eranL Pirg. 6, 
JEn. 746. Cooeretam eiemit labam, pururoque re- 
llqult ftheriom lentum. Stteton. Aug. 38. Scoio 
«el altqua corporit labe intigoea. difetto, defot' 
mita. Ovid. 15. iteU ISO. Victlma Kbe carena et 
prR^uniittlroa forma. Lactam. 7. 27. Homo eob- 
Irariui bit labibut terrat. 

It.) Tranatate. 5 1- De aolmo dicltur et ett 
turpltudo, iDfamta, igaominla, dedecu*, brullezia, 
ditonort, infamia, vizio: ad rem Cic. 3- Legg. 10. 
St. Iliad (corporii vih'um) Tel e$peuione eqa», 
*ei dierum oumero tollliur: anlml labea nee dla- 
tumittte eTineitf re, nee omnibua ullU elul poteit. 
ct Paul Diac. p. t2i. 10. Mill. Label macula 
in rwllroentQ dicitur: et delude fiiTS^opocu; 
uamfertur In boroiuc* vltuperatlone dignot. Cic 
Haib. 6. 15. Hit bujui kcuII labea quaadam et 
macula, virtaU InTidere, Id. fatin. 6. 15. Ne qua 
e\ taa iudlgniUle laoei Illlut digoltatl adtperia 
videalar. Id. C<*J. 18. 42. Probrum caitlt, labem 
Initg rla, Inramlaro bonit lnferre. Id. Dom. 38. 102. 
Labem lurpliwdioit et intomUotid imllnere. Vurt. 



7, T. 80. lmponere fcltciutl allcujoi. Toe. 1 5i*L 
24. abolere prlorli ignominlar. VU. Suit. 81. 88. 
Labem tctleria relloquere in famllia. Ct SO. It. 8. 
255. fuUi Ubem ioffragla caca Addlderant. h. e. 
dedecua. Ceurum Seneca Hippol 839- Bluet pa- 
dori* labem craor. Proper U 4. 8- 20. fa mat oon 
tine labe mea. Ovid. 3. ^mor. 5. 44. Pecloi adul- 
teril labe carere ne&aot. Id. 4. Pont. 8. 20. Mo- 
rei labe carent . et 2. ibid. 2. 49. vita line. labe 
pereeta.-Cic 3. 0^-31. 85. Huoe to qua* con- 
Kteaits labea in anlmo centet habuiiie? qua tuI- 
nera? reitn « rimw ri. et Lactam. 4. 85. et Ira 
D. 19. Peeralorura labibut ac tliiorum maculii 
tnqulnall. ^ 2, Per roetonymlim dicltur de ei?e 
tIUIi Infaml. Cic. SexL 8. 20. Uabio quem oppo* 
nam labl 1111 atquo coiao. Sic ibid. 11. 26. Gmuum 
1)1 ud ac labea. 
LiBlA vel labea, a, et tttpittt 
tkUl£ vel labea, arum, f. 1. labram, labra, 
lahbra, ^liAij: toi antlqua et niua exlgul. 

I.) Proprie. — «> Antlqui form! labea aiar- 
piflt Plant, ^tich- 6. 4. 51. Age tiblcen: refer ad 
Ubeai (ForceJKnm leg. labiat) tibial. Luciliui 
apod ifon, p. 210. 29. iferc. Zopyrion tabeai ea- 
dlt utrimque aecoi. Pomponku ipud eumd. p. 450. 
3. Blctooi et Ubeai quom conaidero. Adde Ifovium 
apud eumd. p. 210. 23. et 27. Sic GeU. 18. 4. Ilia 
rlctu oris labeeromque doctu contemn! a ae oiten- 
dent bomioem iptum etc — &) Alter! formi lc\' 
bice nmrpevK tfigidiut apud GelL 10. 4. Vol quum 
dictmui, motu qoodam orli - ntlmor et labia* aeo- 
ilm primore* emoremui. Apui. 3. MtU Narea bian- 
let et labia peodula. Adde evnuL 2. et 10. ibid, 
Poeta quidam GelKl cetntalii apud eumd 19. 11. 
Anlmala agra et taoda Gucurrit ad labia* mint. 
— In alng. nnmero. ^puL 3. Met. Poatrama de- 
•acu (Poreellimt* dejecta) table. 

IL) Tramltte, de axe trapett, In ting, numero, 
Cato R. B. 20. Labeam blfariam feclto. — Cete- 
mm T. LABIUM et LA BRUM. 

LABIDUS, a, am, adject, (labo) In quo labl qnla 
facile poteit, lobrlcut, idVuccioIoio, »drucciolo f 
iit&adif. Vitruv. prootm. 1 6. LabidI* lilnerlbua 
vaden*,' 

LABlLIS, a, adject. # <Uot) qn! tacfle labltnr, 
•drucciolevote^ oXiO^po'c. 

L) Propria. Arnoh. 2. 69. Dlclte, qulbua modi* 
riant et ratloolbat pluriat ol lo aoperli partlbui at- 
que In aeria hoc medio aaipeota aqae teneetur, ua« 
tora re* lablUt et ad fluorem temper decunlonem- 
que tarn prooal Amotion. 27. 10. a med. Per la* 
bliem Umum lodtato jamento digretau*. ft. «. lo- 
brlcum. 

IU Trantlate. Terentian. de ayl/oo. O.-807. p. 
2390. Putich. Lablli* Tertu*. — Bt morall ratione 
Arnob. 2. 45. Anlma in ?ttla UbUca, in pace* to rum 
genera onlTena decllTea. Id. 7. 4. Kt quliquam eit, 
qui deoa alb! permadeat dolcedlnia lablli* voluerl 
litillatione mulcerlt ft, e. qua dto pel it, eveoocU; 
manchevoU, labile, momentanta, che totto pasta. 
LABILUSCO. V. LAPILLISCO. 
LABlNA, «, f. t. (labl) mole* laxorum, ae prael- 
pos nlrlum congtobatarum, et e monie deiceuden- 
tlam, framt. I fid. 10. Orig. 1. Lablna, eo quod am- 
bulantibu* lapjom 1 n feral, die U per derlvalionem a 
lobe. Bine nottratet vulgo nunc lavlna aul ilavlaa 
dicunt. Blmiliter Clou. Itid. Lablni, labrum Inle* 
rlui. lege Upturn Infer eo». 

lAbIO, Ooit, m. 3. Ublosai. Terr. Place, apod 
Cftori*. 1. p. 79. Putsch. V. LABKO. 

LABldSUS, e, um, adjecu (labium) qui migna 
labra babet, labeo, Ubrotui, di grand* labbra, utt- 
ypo'xukoc, sajfu^iiXoc. LucreL 4. 1102. Simula, 
bilena ac Saiura ect: labtota, Phllema. Lachmann. 
leg. labeosa eodera tentu. Plcrlqae, prater rocabule 
Simula et tabtoia, ceicra Graci* litlerii, rectlui 
quldem, tcribunt. 

LAolUM, li, n. 2. extremltai orit, teu mcrobrom, 
quo' supra lofraque oi aperiiur et claudllur: a \ct- 
p« capio (ted V. LABBUA1 loll.), qui* ULil* cibum 
apjuehcodimu*. Dldlur etlam labrum e*dem orlgt- 
oe: ted discrimeti aliqul comment! mot, at labium 
inferiut tit, iaorum luperlus: quod Donatus rerert 
ad Ter. Eun. 3, 3. 41. All!, contra rem ae habere, 
puUnt. Ipie outem hoc ttatuere rldelur, ut loit'a 
immodica tint, unde iooeo«i;.tnoUlia tcro loora: 
quod Idem ex Vert. FUxec. tradlV CU.triu. 1- p. 79. 



LABO 

Put left., qui Umen recta doreL, labia at labra InnV 
itlncte did, InanUalmum raro ett, quoJ alii labia 
mullerum, loorfl vlrorara patarnnt, quo* at Seroiue 
ad riro. 4, Eel 34. reprehend!!, lllud cert* 'tUtn! 
poteit, labium mlnorli ewe niui, et In proia ontio- 
oa »U uturp*ndara,Gr. x M "* »» ^L tobbro. — «) 
In ting. num. Seranuj apud if on. p. 310. 21. Here. 
lablomqoe intigne ratelllt. — « o) In plur. num. 
7Vr. lot eit. Incurrot, tremulut, lablli demUils. 
SiL It 8. 114. token* dx murmur *nbelum Intel 
■lagultua labllique tremeotlbut Anna. QuintU. II, 
3. 160. Crehro labioram moiu. AU leg. iabrorum. 
Plin. 29. Bitt. not. 3. 11. (*0). Lablorum fliturlf 
mederl. Apul de Stag. Salrwwn labia. — Duclare 
atiquem labiit ett irrldere dittorquenOo oa, tanrde 
lUudere, berjegoiorc Ptaut Hit glor* 9. 1. 14. lta« 
que hlc meretritet, lablli dum ducunt eum, majer 
rem partem ddeai valgli iitIIi. ft. a. para major me* 
reirlcum, quia Ilium lablorum obtortlone toleoi u> 
iecuri,htbct ora prate dlitoru K LABI.E L 
LABO pro labore*. V. LABOB, ort* lnlt. 
LADO, at, Id, ire, n. 1. In praterllli, legltur 
tantum apud Ptin. 14. iTut-not 23, 28. (145^., K 
Infra tub L — Part. Laoant lo omulbu* paragr. — 
Labare, quod ratlooe bablu etjml coojangltar cum 
labi, ut appelkre cum appeUar*, eat UbefecUri, 
nuUra, taclllare, rnlnam mioarl: undo dUerimes 
patet Inter tabentemet lobonfem: Ilia enlm cadlt, 
roit; hlc UbeOt, nutat, imtabllU eit ac dublut, non 
umen libltur, affraria, arafairraia, opaXkoua* 
(It. ortciilare, trabatiare; Pr. cftonceler, wxoaier, 
menacer ruirw; Uiip. vacilar, amenaxAr ruinet, 
eaida; Germ, turn falUn oder Sinken neigeh, fal- 
len oder tinken uwUen, utanken, acfttoanken, tw«- 
ckeln; Angl. to totter, be reortr to fall, give way, 
be tooierwd). 

*.) Proprie. £nntua apud If on. p. 190. 30. Le- 
bat f laouotur t*ta, camenta radont Cie. 0. Perr. 
43. 95. 8lgnum lllud nulla lababat ex parte, quum 
aiU tectlbui tubjectU conarentur eoramovera ete* 
Tiro. 2. £n. 49i. Ubat ariete crebro Jeaan, Fat. 
Place 3. 163. magna juvanum quum denta lecorl 
Sllta Ubat. Ouid. 2. Art am. 85. de Icaro. Vlndi 
Ubaat, et eera deo proplore ilqueeclt. Vixg. 2. AJn. 
463. qua lumma Ubantei Juncturai UbuUta dabaot* 
ft. e. non apte cohareotei, mol conneue. Celt. 7. L. 
n. 1. SI ex ktu, vel alio cam Ubaot deote*. Sic Plin. 
24. Bist. not- 13. 73. (119). Caullcull decodl In ft- 
do Ubantea deote* firmtnt. Virg. 5. JSn. 433. tar- 
da tremeotl Genra labant. et 10. ibid. 283. egretiM- 
qoe Ubaot tettigta prima, el Ovid. 0. Fast. 678. 
dubil itaotque, Ubantque pedea. Id. % BteU 103. 
Utque labant curra juito aloe pondete nete*, Per- 
qoe mare iniubilei nlmla letiute ferootor; Sic etc 
Id. Beroid. 10. 140. Litter«que artlcuio preaaa tre- 
mente Ubat. ft. «. tremeuu mano acrlpU, Ipsa quo- 
que, loaquaUbui lineli exarata, tremare ddoiur. 
Vol. Place. 8. 150. uboque labaniia terga. ft. e. In* 
brica. All! allter leg. — Hue referrl pouuut et Ilia* 
qua Ogurate efferuotur, Plin. 14. BUL not. 23. '28. 
(145). da tnrigni potora vini. Torquato rera gloria, 
non labaue lennone, non leratum tomitlooe etc 
non balbcllb, non ebbe la lingua impacciata. et 
Toe. Germ. 8. Aclem lncllnatarn jam et Uharrteoi 
reitltuen. ft. *. jam Jam fugam ipecUntem. £u- 
eon. 0. 93. Labant popull. ft. e. In eo wot ut per- 
eant. Cf. iucret, 6. 1162. Omnia turn Tero titei 
dauttra Ubabant. ^puL 8. Mtt. p. 203. LabanU 
ipiritn toum te tuper corput effudtl. ft. e. deftc ten- 
ia. Stat. 6. Silv. 3. 237. Ubat Incerlo limit* curiut. 
II.) Trantlate. % 1. Generetlm oturpator de tta- 
tu rd, que ett in aucioitl et proiiina caial, eitere 
in paricolo. Plaut. Stick. *. I. 17. Si re* urraait. 
itldem Brml amid aunt: d rei Ubat, Itidem BtrUci 
ConUbatcunt. Cie. 3. Fin, 92. 74. Quid In pbiloio* 
phla noo *!c aliud ex alio oeetttur, ut non, il utlam 
lliteram morerlt, tabent omnia? ft. c. dittolvuntar t 
tarbintar, mUceotor, eonfunduniur. Sic Id. 4. ibid. 
1V. 63. Bl alt, il una litter* commou alt, fore, lota 
ut label dUclpllna. Liv. 36. 0. Publico prtraiiinqu* 
Ubaote agregl* quondam dltdpllna gentl*, et niul- 
torura co tutu, qui diuturnui e«e alne mutatlooe 
rerum non pottet. C^*rt. 3. 8, 30. Quia, ubi parte* 
labant, tuinma turbainr. Burtut Liv. 8. 00. Labao* 
u cauta decern vlrorom. Ovid. 2. Trist. 232. pare 
nulla eit, qua label, Imperil. Id. 15. Met 433, 
quum te* Trojan* Ubareu Toe. 2. BUU *6. Laban* 



LABOR 

tlbui ▼ICelTll rebus, Vespajianum secottM. vieine alia 
decadenza, ei 14. ibid. 22. exir. Labante jam Agrip- 
pin*, ft. e. deflciente ejus potentia. Similiter Cic, 
Mil. 25. 68. Orunes reipublic*; panes a>gras et la- 
banles sanare et confirmare. Liv. 26. 41. SusUoere 
labantem populi Romaoi fortunam. Sueton. Tib. 33. 
extr. Si qua in publiris moribus desidia - labarent, 
corrigenda suscepit. Colum. 6- R. R. 36. 1. Quorum 
(feminte et maris) si alter alter! non est idoneus, 
labat etiam quod ei duobns fingitur. ft. e. infirmum, 
parum idoneum est. ^J 2. Speciatim de animi seo- 
teotia dicitur, et est dubitare, incerlum esse, a con* 
stantia decedere, dubitare, vacillate, titubare. Cic. 
i. Tusc. 32. 78, Labamus mutamusque sententiam 
darioribus etiam in rebus. Id, 6. Phil. 4. 10. Qu urn 
ei labare M. Anlonius videretur. Liv. 22. 61. Qui 
sociorum.ed etm diem Ormi steterant, turn labare 
Cfflperunt. fforat. 3. Od. 5. 45. Donee labantes con- 
silio patres Firmaret auctor numquara alias dato. 
Ovid. 6. Met. 629. Sed simul ex nimia matrerfc pie- 
tate labare Sensit. Lucan. 2. 244. tu mente laban- 
lem Dirige me: dubium eerto tu robore flrma. — 
Similiter Cic S. Att. 14. Scito, labare meum consi- 
lium, illud, quod satis jam fiiura videbatur. Liv. 
36. 9. Dein labare animi ccepere. Adde Curt. 3. 5. 
10. Sic Virg. 4. Mn. 22. Solus hie fpfleiit sensus, 
nuimumque labantem Impulit. Id. 12. ibid. 223. 
vulgi variare labantia corda, Val. Flacc. 3.75. aegra 
virorum Corda labant. non sanno qual partiio 
prendere. et Ovid, Heroid. i7. 178- in dubio pecto- 
ra nostra labant. Liv. 32. 30. Suberat suspicio aoi- 
mij, labare fidem sociorum. Cr. Sit. It. 2. 392. po* 
pulis, quis argra lababat Ambiguo sub Marte fides. 
Ovid. 4. Tritt. 3. 12. Cur labat arnbiguo spes mini 
mixta metu? Arnob. 3. 40. lla enim labant sentenu'a* 
alteraque opinio ab altera convellitur, ut etc. Cf. 
eumd. ibid. 39. Si novenarius numeros cognomen 
Novensilium ducit, Cornificius labare conrincitur, 
qui novilati praesiJemibus divls alien* poleotiae 
vim donai.^ •[ 3. Item speciatim, sed raro adrno- 
dnm, de animi facuJtatibus pro deficere, mancare. 
Liv. 5. 18. Memoris labat, vigor animi obtusus. 
Celt. 3. 19. Mens in illii (phrenetkis) labat, In hoc 
(cardiaco) constat. 

LABOR, bcris, psus sum, bi, dep. 3. Pro lapsus 
<UQt qui scribunt labtus, quod in aliquib. MSS. vi- 
disse se testatur Pier, ad Virg. 2. G. 305. et 3. ibid. 
448., sed improbant Dausq'. et vulgatior usus. — 
Part. Labens et Lapsus in omnibus fere paragr.; 
Lapsurus I. 3. et 4. — Labi (quod ratione babita 
ctymi cum labare conjungendum) est lubrico ac fa* 
cili motu ferri, deorsum ferri, defluere, cadere, aVop- 
pea, 6\ta%ai*ta (It. scorrere, pas save , scorrere 
giu,andare a basso, discendere, cadere; Fr. glis- 
ter, te glisser , descendre rapidement , tomber; 
Uisp. deslizar, resbalar, escurrirse, descender rapi- 
damente; Germ, gleiten, dahin gleilen, schlupfen, 
in leichter Brtvegung sich naturwuchsig wohin 
bewegen; AngL (o fall gently; glide, descend). 

L) Proprie. «J 1. Genera tim est dcruriere, ser- 
pere, lubrico acfacili motu ferri, quamvis non deor- 
sum, scorrere, passare, unde propue de anguibus 
dici, notat Servius ad illud Virg. 2 /En. 225. At 
gemini lapsu delubra ad sum ma dracones Effugiunt. 

— Universim. Cic. 1. J cad. {post.) 8. 31. Res sub- 
Jectae sensibus essent ila mobiles et coneitatae, ut ni- 
hil unquam unum esset constans, quia continenter 
laberentur et fluerent omnia. — De stellis et sideri- 
bus. Cic. Tim. to. Sidera, qua? vaga et muubili ra- 
tione labuntur. Lucret. 4. 445. spiendida sigoa vt- 
dentor Labier adversum nimbos. icacayurrTi. Virg, 
3. Mn. 515. Sidera cuocla notat tacito labeotia cae- 
lo. et 2. ibid. 695. Stella labens per culmina tecti, 

— De fluviis, et de iis qu* natant. Virg. 4. G. 360. 
Omnia sub magna labentia flumina terra Spectabat 
di versa locis. Sic Id. 3. din. 281. Exercent patrias 
oleo labentc palaesnas. Id. 8. ibid. 91 Labrtur un- 
cta ?adi* abics. (Fraivil Ennius apud Macrob. 6, 
Saturn. 1. Labitur uncta carina: volat super impe- 
tus undas.). Propert. I. 20. 19. Labens ratij. Mar- 
tial. 4. Gi. Lapsse per Tibcrim volant carina. Ovid. 
Heroid. 10. 65. Ut rate feiici pacata per ajquora la- 
bor, et ibid. 21. 83. de insula Delo. quid me fu- 
gii, insula? dixi: Laberis in magno nuraquid, ut 
ante, m*ri? el 11. Met. 51. medio dum labitur a- 
mne, Flebile nesclo quid qucritur lyra. — De ave et 
arujue. Virg. 4. JSn. 273. Vade age -, voca Zepby- 



— 6 — 



ros et labere pemris. Ovid. 2. Amor. <3. 13. Pfgra- 
que labatur circa donaria serpens, vada itrisciawto. 
T 2. Speciatim (quam signibcationem Forcellinus 
primo loco posuit) est deorsum ferri, cum aliqua ve- 
locitate descendere, a loco superiore in inferiorcm 
lubrico motu ferri, delabi, defluere, scorrere giu, 
disxndere sdrucciolando. Ad rem, quamvis figura- 
te, Cic. 4. Tusc. 18. 42. Sunt in lubrico, incitata- 
que semel proclive labuntur, sustinerique nulto mo- 
do possuot. Virg. 11. JEn. 588. Labere, Nympba, 
polo, flnesque invise Latinos. Val. Flacc. 7. 259. 
Quum levis a superis ad te modo laberer auris. 
Virg. 1. G. 366. Stellas pracipites catlo labi. Id. 2. 
JEn. 693. Stella de caelo lapsa. Id. ibid. 262. Demis- 
sum laps! per fun em. calatisi. Horat. 2. Sat. 1. 15. 
labens equo Perthus. Val. Flacc. 5. 254. lapsus 
montibus anguis. et 1. 399. anguis lapsus ab arbore. 
fforat. Epod. 2. 25. Labuntur altis interim ripis 
aquas. Ovid. 13. Met. 594. lapsi de fontibus amnes. 
fforat. 1. Od 13.7. Humor in genas furtim labitur. 
Ovid. Heroid. 7. 185. Perque genas lacrim-e stri- 
ctum labuntur in ensero. Id. 1. Trist. 3. 4. Labitur 
ex oculis gutta. Id. 3. Met. 410. lapsus ab arbore 
ramus, fforat. 2. Od. 19. 11. mella laps* cans trun- 
cis. Ovid. 3. Met 699. Catena laps* lacortis, spon- 
te sua, nullo solvente. Liv. 2. 20. Labentibus super 
corpus arm is. Val. Flacc. 6. 366. Galea lapsa solo 
insonuit. Seneca Thyest. 701. regium capiti decus 
bis Jerque lapsum est. Vat. Flacc. 4. 503. de ffar- 
pyiit. Hoste novo turbata lues, lapsasque rapina 
Faucibus. Propert 1. 3. 23. lapsos formare capillos. 
trecce cadute. Cic. Fat. 3. 5. Naufragum ilium In 
rivo esse lapsum. Horat 2. Sat. 8. 72. si patioam 
pede lapsus frangat agaso. Ovid. 13. Met. 477. super 
terram defecto poplite labens. cadendo. ^ 3. Item 
speciatim de iis usurpatur, quae alicui loco vel rei 
firm iter apta conjunctaque distrahuntur ac deci- 
dunt: quo sensu Ia6i per pleonasmum ioterdum ad- 
dt videtur. Virg. 6. Mn. 310. Quam multa in siivis 
auctumni frigore primo Lapsa cadunt folia. Confer 
Cic. 1. Off". 22. 77. Ita consiliis diiigentlaque nostra 
celeriter de manibus audacissimorum civium dela 
psa arma ipsa ceciderunt. Ovid. 3. Fast. 29. quum 
lapsa capillis Decidit ante sacros lanea vitta focos. 
Propert 4. 4. 64. Ipsaque in Ocetmum sidera lapsa 
cadunt. Ceterum Virg. 2. G. 133. folia haud ultis 
labentia ventis. — Hinc ponitor etiam pro erabi, ef- 
fugere. Curt. 3. 13. 4. E manibus custodientiura la- 
psus, scappato. et Tac. 5. Ann. 10. Lapsas custodia. 
Cf.eumd. 11, ibid. Zi.extr. Seu forte lapsa vox in 
prassagium vertit, scappata di bocca. ^ 4. Item est 
ruere, prascipilem agi, decidere. Virg. 6. /En. 602. 
Quos super atra silet jam jam lapsura cadentique 
Imrainet adsimilis. Sic Ovid. 16. ifet.513. Lapsuram 
donium subire. et fforat. 3. Od. 6. 2. jEdcs labentes 
(ieorum reficere. Similiter Out'd. 2. Met. 628. labi 
in cineres. andare in cenere, sensira devenire, paul- 
latim abire. Virg. 11. /En. 818- Labilur exsanguis: 
labuntur frigida leto Lumloa. — Hinc poetice pro 
interire Val. Flacc. 5. 2. morbis fatisque rapacibus 
ldmon Labitur, muare. et Id. 3. 218. trepidl sin- 
gultibus agri Labentum. h. e. morieotium. — La- 
bentes oculi dicuntur in inotte, aut somno, h. e. 
languentes et visum jam jam amissuri. Ovid. 3. 
Trist 3. 44. Labentes oculos condet arnica raaous. 
i Id. dixit 3. Amor. 9. 49. oculos fugientis, ft. e. mo- 
rientis, et Stat. 3. Silv. 5. 39. oculi jam morte ca- 
dentes. et Ctaudian. B. Gild. 21. Vox tenuis tardi- 
que gradus, oculique jacentes, Interius fugere ge- 
nae.). Propert 1. 10. 7. Quamvis labentes premeret 
mibl somnus ocellos. el 2. 12. 6. somno lapsi ocelli. 
— Labentes make sunt morbo absumplae et barba 
obsitas. De Augusto aegrolaute Sueton. Aug. 99. 
Petito speculo capillum sibi componi, ac malas la- 
bentes corrigi praecepit. scadute e scomposte. Fiebat 
hoc barbam tondendo, aut radendo, aut etiam com- 
ponendo peclendoque, Ceterum Seneca ffippol. 364. 
Lapsne genee. 

II.) Translate. ^ 1. Generatim est ferri tnotu lu- 
brico ac facili, deorsum ferri, flucre, defluere, sed 
translate usurpata. — Universim. Plaut. Trin. 2. 1. 
17. IUieo res foras labitur. trapela, si divulga. Cic. 
Orat. 57. 191. Brevitate et celeritate syllabarum la- 
bi putat verba procliviuj. Sic ibid. 56. 187. Circui- 
tut ille incitatior numcro ipso fcrtur et labilur, 
quoad perveniat ad flnem et insislit. — Sic de scr- 
mone, In quern quU incidit, aut de sententia, cui 



LABOR 



quis accerlit. Cic. 1. Legg. 19. 52. Vldetls ne, ut 
ei alio alia neclautur. Quin Ubebar longius, nisi 
me retinuissem . h. e. sensim ac paullatim dlgre- 
dicbar et declinabam dicendo. mi dilungava vie 
piu. Sic Id. 2. Divinat 37. 79. Sed labor lon- 
gius: ad propositum revertar. Id. 4. Acad. (2. pr.) 
45. 138. Vos autem mibi veremini, ne labar ad 
oplnionem et aliquid adseiscam etc. et ibid. $ 139. 
Labor eo, ut assentiar Epicuro, aut Arhlippo. Si- 
militer Id. 4. All. 5. Ne qua mibi liceret labi ad 
illos, qui etiam turn, quum misereri mei debeot, 
noo desinunt invidere. ft. «. defleclere, accedere, 
adjungi. — Et pro degenerare. Cic. 1. Legg. 15, 
38, Quarum (civitatum) mores lapsi ad mollitiaj 
pariter sunt immutati cum canlibus. Curt. 6. 2. 2. 
Intempestiva fonvivia -: omhia in externum lapsa 
morem. degenerate. — Et pro excidere. Virg. I, 
Eel. 64. Quam nostro illiuj labatur pectore vul- 
tus. Hue referri potest et illud Cic. 2. AVat. D. 
57. 144. de audi. lu. Extra autem emioent - aures, 
et tegendi causa factas tutandique sensus et ne ad- 
jects voces laberentur atque errarent , priusquam 
sensus ab his pulsus esseu ^ 2. Speciatim usur- 
patur de tempore pro decurrere, fluere, tolvi: ad 
rem Ovid. 15. Met. 179. Ipsa quoque assiduo la- 
bantur tempora motu , Non secus ac flumen . Cf. 
eumd. 6. Fast. 771. Sic Vlp. Dig. 3. 2. 6. Lapsa 
tempora, Rursus Ovt'd. I. Amor. 8. 49. Labitur 
occulte, faliilquti volubilis atas. et 4. TVt'st. 6. 17. 
euncta potest tacilo pede lapsa vetustas. Virg. 2. 
/En. 14. tot Jam labentibus aonis. estendo gia 
scorsi. et 1. ibid. 287. veniet lustris labentibus 
setas, Quum etc. col corso degli anni. Id. 4. ibid. 
77. Nunc eadem, labente die, convivia poscit. sul 
cadere del giorno. 5 3. Item speciatim pro sen- 
sim irrepere, se demittere, ferri, decidere, prolabi. 
a) Cum Accusativo (rei prascipue prava:, in quam 
quis labitur) et praepos. in. Ovid. 11. Met 631. 
labique somnum ut sensit in artus , Effugit. h. e. 
sensim irrepere. Sic Petron. Satyr- 21. et 22. 
Labi in somnum. et Tac. 4. Hist. 22. Lapsus in 
somnum. Virg. 3. G. 457. im* dolor balantum 
lapsus ad ossa. penetrato. et 7. JEn. 374. pent- 
lusque in viscera lapsum Serpcntis furiale malum. 
Tac. 3. Hist. 71, sub fin. Ignis lapsus in porti- 
cus. — Similiter Val. Flacc. 6. 662. Labi ia gau- 
dia. abbandonarsi , lasciarsi trasportare , ferri. 
fforat. 2, Ep. 1. 93. Labi in vitium. ft. e. deci- 
dere, prolabi. Justin, t. 7. in luxuriam. et 20. 4. 
Populura in luturiam lapsum , aucturitate sua ad 
usum f ruga I ila t is revocavit. Id. 21. 2. In segni- 
tiem lapsus. Tac. 4. Ann. 6. Labi in adulationem. 
ft. e. se demittere. — 6) Cum Ablativo rei bona?, 
qua quis excidit. Lucret 2. 176. Lapsus a vera 
ratione. Cces. 5. B. G. 53. Lapsus spe. cadufo di 
speranza. et Sueton. Cces. 48. Lapsus mente. fuor 
di cerveltOj pazzo. (Hinc Val. Max. 5. 3. n. 2. 
Laps* mentis error.). L'lp. Dig. 27. 8. 1. a med. 
Lnpsus faculialiuus. cadufo in poverta. (Sic abso- 
lute Paul. ibid. 26. 7. 13. Si idoneus cootutor su- 
bilo lapsus sit. % 4. Hinc absolute labi est a 
superiore, bono, vel recto statu seu condition* in 
inferiorem, malum, vel permsum sensim declina- 
re ac devenire. Ovid. 2. Pont U. 11. Regia, credo 
mibi, res est succurrere lapsis. ft. e. qui statu ex- 
ciderunt, affliclis, miscris. Cf. Propert 1. 1. 25. 
Et vos, qui sero lapsum revocatis, amici, Quserite 
non sani pectoris aui ilium, ft. e. qui in morbum 
amoris incidit. Ceterum Cic. Rabir. Post. 16. 43. 
Vcterem amicum suum labentem excepit, corruere 
non sivit, fulsit et suslinuit re, fortuna, fide. ft. e. 
etcidentem de statu forlunarum suarum . Id. 2. 
Phil. 21. 51. Quum labentem el prope cadentem 
rempublicam fulcire cuperelis. Orellius rectius leg. 
labantem- Id. 1. ad Brut. 18. Ferrc presidium 
labenii et inclinata* reipublkss. Virg.i. /En. 318. 
miserere domus labentis. cfte e prossima ad estin- 
guersi. Sic Id. 4. G. 219. generis lap«i sarcire rui- 
nam. razza mezzo estinta. Vat. Max. 3. 2. n. 19. 
Labentem belli fortunam resliluit. che piegava alia 
rotta. Cf. Ennius apud Cic. 3. Tusc. 19. 44. Pol 
mihi fortuna magis nunc defit, quam genus. Nam- 
que regnum suppetebat mi, ut scias, quanto e loco, 
Quantis opibus, quibus de rebus lapsa fortuna ac- 
cidat. Rursus Val. Max. 4. 8. extern, n. 2. La- 
bentis annonae subsidia. cfte scarseggia e va man- 
caido. Tac. 6. Ann. 52. Labi spiritum, nee ultra 



LABOR 

biduum doraturam. ft. e. deficere. Liv. prcsfat. $ 9. 
Labente deinde paullatira disciplina, velut desiden- 
les prirao mores sequatur animo: dcinde ul mag's 
magisque lapsi sin I. Sic Plin. Faneg. 18. Disripli- 
nam castrorura lepsam exstinctamquc refovisti. 
Ovid. Heroid. 2. 102. Lapsa fides, mancanza di 
parola. liv. 3. 33. Eo citius lapsa res est. et 4. 
33. Labente jam re. Sic Firg. 4. G. 449.; Ovid. 

1. Trist. 5. 35.; et Seneca Here. Fur. 646. La- 
psa res. ft. e- afflict*, accisae, adverse. *f 5. Et 
sapissime ponitur pro errare, peccare, fall!, decipi, 
fallare, errare: bine Ck. 1. Off. 6. 18. Labi, er- 
rare, oescire, decipi, et malum et turpe ducimus. 
Ccterum Id. Brut. 49. 185. In aliqua re labi et 
cadcre. Sic Id. 2. Off. 3. 9. In quo lapsa consue- 
tudo deflexit de via. AX. leg. In quo verbo. Id. 2. 
Tutc. 4. 12. Philosopbus in ralione vilse pec- 
cans, in ofBcio, cujus magisWr esse vult, labitur. 
Ovid. 2. Amor. 8. 7. verbo lapsus ia uno. ft. e. 
cui imprudsnti veTbum unum excidit: vel qui in 
verbo peccavit. Plin. 2. Ep. 3. Ne verbo quidem 
labi. n. e. ne veibum quidero omittere eorum, quae 
dicenda sunt, non fallare ne pur (Puna parola. 
Rursus Cic. 2. leg. Agr. % 6. et 7. Phil. 6. 18. 
Labi consilio. druyttv. h. e. consilium quidem ad- 
hibere, el rem pensitare, sed errare tamen: cui 
opponitur apud eumd. tit. 2. leg. Agr. labi casu. 
Id. 13. Phil. 4. 8. opinione. Cels. 5. 26. n. 13. 
tnente. deUrare. Sueton. Coss. 56. memoria. Cat- 
5, S. G. 3. Ne plebs propter imprudentiam labe- 
relur. facesse qualche sproposito. Cic. 3, ad Q. 
fr, 9. Lapsus est per errorem. Art. Men. Dig. 49. 
18. 6. ad fin. per vinum, nut lasciviaro. Ulp. ibid. 

2. 13. 1. exlr. ob snatem , ?el rusticltatem , vel 
sexum. Cic. Mareell. 6. 20. Bonl viri non cupi- 
ditate, aut pravitate aliqua lapsi, sed opinione of- 
ficii et specie quadam reipublic*. che rianno fal* 
lato. el Dejot. 3. 10. Errore communi lapsus. Sic 
Modestin. Dig. 33. 2. 19. Labi errore. Phcedr. 5. 
5. Provo favore labi mortates solent. Cic. Brut. 
69. 244. Lobi ambitions. Id. 10. Phil. 2. 5. ico- 
pia verb). Id. Rabir. perduell. 9. 25. impruden- 
tia. Popinian. Dig. 3. 5. 31. imperitia. Paul. ibid. 
24. 3. 17. ignoranlia juris. 

LABOR (antique etiam labos), Cris, m. 3. La~ 
bos legitur apud Plaut. Merc. prol. 72., Trin. 2. 
1, 35, et True. 2. 6. 40.; Ter. Hecyr. 3. 1. 6.; 
Pacuv. apud JYon. p. 292. 4. Merc; Farron. apud 
eumd. p. 487. 13.; Catull. 55. 13.; Sail. Jug. 105. 
et in orat. Maori trib. pleb.; Firg. 6. Mn. 277.; 
Fal. Flacc.l. 36t. etc., tametsi in bis aliquando 
libri variant. Hac de re ita Quintil. 1. 4. 13. Nam 
ul Falesii et Fusii in Falerios Furiosquc vene- 
runt; ita arboi, labos, vapos etiem et clamos ac 
lases a?t«tis fuerunt. Servius ad Firg. 1. j£n, 257. 
observat, SaUuslium psne ubique labos dixisse. 
— Etiam labo, decurtata nempe voce pro labores, 
utebantur veteres, ut cceJ, do, gau pro ccehim, do- 
num, gaudium. Fronto it fer. Als. (edente ite- 
rum A. Maio) ep. 3. Qua malum ! volup? Immo, si 
dimidiaYis verbis verum dicendum est, ubi tu ani- 
roo faceres vigil, vigilias dico: aut ut faceres labo, 
But ut faceres mole, labores et molestias dice — 
Labor (a laoo, ut videtur) est operis functio, ex 
qua vires labuntur, opera, defatigatio, contentio, 
afflictatio: ad rem Cic. 2. Tusc. 13. 35. Interest 
aliquid inter laborem et dolorem : sunt finitima 
onmino, sed tamen differ! aliquid. Labor est fun- 
ctio quaedam vel animi, vel corporis, gravioris ope- 
ris et rouneris: dolor autem motus asper in corpo- 
re, alienus a sensibus, Haec duo Graeci uno nomine 
appellant (irc'vov). Itaque induslrios homines illi 
studiosos, vel polius amantes doloris (fiXorovou;) 
appellant , oos commodius laboriosos. Gr. tdvoc. 
(It. fatica; Fr. travc.it, labeur, peine qu^on se 
donne, efforts; Hisp. trabajo, labor; Germ- die 
Arbeit, Bemuhung , Mvhe. Anstrer.gung , der 
H'dfte; Angl. labour, toil, fatigue). Ceierum ta- 
bor potest esse opera, defatigatio, contentio A ) Vel 
ad aliquid perficienduin; B) Vel ad impedimeulum 
aliquod superandum. 

-j?) Labor est opera, defatigatio, contentio ad ali- 
quid perflciendum. % 1. Generaiim. Cato apud 
GelL 16. 1. Cogitate cum animia vestris, si quid 
tos per laborem recte feceritis, labor tile a vobis 
eilo recedet; bene factum a vobis, dum vivitis, non 
abacedet. Sed si qua per voluptatem nequiter fece- 



— 7 - 

rslis , voluptas c*to abibit; nequiter fact m illod 
apud vos semper manebit. Cf. Cic. Senect. 19. 69. 
Ceterum Plaut. Merc, prol 73. Tibi denique iste 
pariet IslUiam labos. Ter. Il'eaut. prol. 37. Ne 
semper servus currens, iratus senex, - avarus leno 
a«idue agendi sinl (in sccena) mibi ctamore sum- 
mo cum labore maximo. Cic. Ccel. 17. 39. Oronem 
vitae cursuro in labare corporis atque in animi con- 
tentione transigere. Id. 2. Tusc. 26. 62. Eosdem 
labores non spque graves esse imperatori et militi, 
quod ipse honos laborem leviorem factret impera- 
torium. Id. Mur. 13. 29. Magnus di-endi labor, 
magna res. Id. 3. Off. 2. 6. Si discendi labor est 
potius quam voiuptas. Cces. 5. B. G. 11. Ne no- 
clumis quidem temporibus ad laborem militum in- 
termissis. Ennius apud Philargyr. ad Firg. 4. G. 
188. Exspecuns si mussaret qua denique pausa Pu- 
gnandi fieret, aut duri fini' labor!. Id. apud Ser- 
vium ad Firg. 12. Mn. 657. Militiae labor. Sic Cic. 
7. Fam. 8. Labor militiaj. IdsFontej. 15.33. Ad 
labores belli impiger. — Hinc labores dkuntur res 
ceslse bellies, imprese miliiari, quae tnaxime labo- 
rem postulant. Firg. 11. Mn 126.; et Fal Place.. 
5, 133. Belli labores. Claudian. 1. Land. Stilich. 
21 Decertati labores. Hinc etiam Herculis labores, 
dequibus F. in HERCULES. — Item est conatus, 
vis, violentia. Firg. 9. Mn. 404. Tu, dea, tu pras- 
sens nosiro succurre labori. atlenfato. Et poetice de 
rebus pbysicis et abstractis. Fal. Flacc. 2. 285. 
Visa ratis sasvae defecta laboribus undce. assalti, 
sforzi, impeti. et Id. ibid. 617. Has etiam terras 
consertaquegentibus arva Sic, pelago pulsante,reor 
Neptunia quondam Cuspis et adversi longus labor 
abscidit aevi. — Item opus rustkum. Firg. 2. G. 
514.; et fforat. 3. Od. 24. 15. — Ceierum genera- 
iim Cic. Cozl. 17. 41. Directum iter ad iaudem cum 
labore. Id. 2. flat. D. 23. 59- Cum labore ope- 
roso moliri aliquid. Id. Fontej. 1. 2. Multo sudo- 
re ac labore quippiam facere, Plin. 2- Ep. 19. Qu» 
senpsimus cum labore, etiam cum labore audiri 
putamus. Ter. Adelph. 5. 4. 17. Sine labore potiri 
aliquid. Cic. 2. Invent. 56. 109. Facere aliquid sine 
u'.lo labore. Id. Senect. 23. 82. OUosam aetatem et 
quietam sine utlo labore et contcnlione transigere. 
Plin. 2. Hist. nat. 63. 63. (156). Vcneni haustu 
exslinguimus, nullo labore. Cic. I. Orat. 33.150. 
Res est enim magni laboris, quern plerique fugimus. 
Sic Cces. 5. B. G. ll.Etsi res erat multw operas ac 
laboris. Plaut. Bud. 1. 3. 7. Hoc est mibi labori. 
Plin. 26. Hist. nat. 11. 72. (118). Letbargicos ex- 
ciiare, labor est. e cosa di fatica, e difficile. Sic 
labore, adverbii ritu, pro siudiose, diligenter, dixit 
Palled, de Insit. 35. Incipiam, quidquid veteres 
scripsere coloni, Sacraque priscorum verba labore 
sequar. — Multis jungitur Verbis, quorum prasci- 
pua, servato internum ordine, exhibemus. Firg. 1. 
£n. 14. Adire labores. Liv. 36. 24. AfTecta labore 
ac vigiltis corpora. Cic- Rose. com. 16. 49. Capere 
laborem. ft. e. subire, sentire. Id. 3. Orat. 4-14. 
Compcniiti magna gloria sumtni labores mitigao- 
tur. Id. 1. ibid. 55. 231. Consumere muttum operas 
laborisque in re aliqua. Plin. 3. Ep. 1. ad fin. Con- 
leri laboribus. Cic- 14. Fam. 1. Non defaligari la- 
boribus animi, neqoe corporis. Id. 3. ibid. 6. a 
med. Detrahcre laborem alicui. Plin. II. Hist. nat. 
17. 17. (53). Esse in bbore. Cic 4. Acad. (2. pr.) 
34. 108. Exanclare laborem. Id. Brut. 69. 242. Ex- 
cipere njagnos labores. Id. Arch. 11- 18. Exercere 
se in raagnis laboribus. Quintil. 4. 5. 23. et 5. 10. 
22. Exhaurife laborem. (Sic Liv. 21. 21. ad fin.la- 
ter labores aut jam eihaustos, aui mox eibauriea- 
dos.), Tfepos Eumen. 18. in fin. Ferre laborem. 
Cic. Arch. 11. 28. Frangere »e multis laboribus. 
(Alio sensu Id. Plane. 4. 9. Tu labores tuos, quod 
redilis non sis factus, fractos esse et abjectos et re- 
purJiatos putas7). Ps'eudo Sail. orat. 2. ad Cms. a 
med. Habere corpus in laboribus. tenere sotto le 
fatiche. Cic. 5. Ferr. U8. 227. lmpendere laborem 
et sumplum od incer?um casum. et Firg. 2. G. 61. 
lmpendere laborem alicui rei. Cic. Mur. 4. 8. Im- 
perii™ laborem suum bominum periculis suble- 
vandis. Id. ibid. 18. 33. Imponere laborem alicui. 
Sil. It. 4. 820. Incombere labori. Liv. 5. 4.; et 
Quinf'l 1. procem. 2. lnjungere laborem alicai. 
Cic. 2. Invent. 3». 113. Insumere sumptum et la- 
borem ia rem aliquam. Ovid. Z.Mel. 154. Inter- 
raittere laborem. Cic Divin. in Q. Ccecit. 19. 63. 



LABOR 

Interponcre operam, studtum, laborem pro aliqno. 
Ovid. 10. Met. 554. Lassat insolitus labor aliquem. 
Cic. Orat. 34. 120. Levare laborem alicui. Sic Id. 
2. Orat. 6. 23. Levandi taboris sui causa. Cf. Firg. 
1. ZEn. 334. Rursus Cic. I. Tusc. 1.1. Liberori 
laboribus defensiomtm senatoriijque muneribus. 
&vid. 7. Met. 208. Minuerc laborem alicui. Lu- 
cret. 2. 12. Niti labore. Plaut. Pseud. 1. 1. 3.; 
et Cic. 2. Alt. 14. exfr. Parcere labori aticujas. 
Ter. Hecyr. 2. 1. 29. Uaud parcens labori. (Sic 
Cafo apud Festum p. 242. 4. Mull. Quod uti 
prohibitum irem, quod in me essct, meo labori non 
parsi.) Cic. 1. Fam. 8. circa med. Perfunctus la- 
boribus maxiruis. Cces. 3. B. G. 5. Rcficere se ex 
labore. Curt. 5. 13. Relaxare laborem. Fxrg.t. 
G. 293. Solori cantu longgm laborem. Cic. 2. Att. 
15. sub fin. Subire labores. Id. Mur. 18. 33. Su- 
mere sibi laborem. Id. 4. Fam. 2. Supersedere la- 
bore. Id. Opt. gen. orat. 5. 13. Suscipere labo- 
rem. Id. 1. Att. 17. circa med. Sustioere labo- 
rem. Sail. Cat. 10. Tolerare labores. ^ 2. Spe- 
ciaiim et latiori sensu est qualitas sive alacritas 
animi at'.uosi, altivita, voglia di lavorare. Cic.t. 
Ferr. 3. 1. Nihil ceterorum simile Gracoruro, nul- 
la desidia, nulla luxuries: contra summus labor in 
publicis privatisque rebus, summa parsimoma , 
summa diligenlia. Id. pro leg. ManH.\\. 29. Ne- 
que ill* sunt 6ol?e virtutes imperatorlae -, labor 
in negotiis , fortitudo in periculis , mdustria in 
agendo etc. Id. 1. Orat. 61. 260. In quo (.Demo- 
sthene) tantum studium futsse, taniusque labor di- 
citur, ut etc. % 3. Per metonymiam labor dicl- 
tur quidquid labore perficilur, h. e. ipsius laboris 
e [Tedus: sic et nos dicimus U lavoro di tanti 
enni, il hvoro d'-un artista. Hinc de segete Firg. 
i. G. 325. Et pluvia ingenti sata laata bouraque 
labores Diluit . Cf". eumd. 2. JEn. 306. et Ovid. 
1. Met. 273. Sternuntur segctes -, longique perit 
labor irritus anol. Item de ingenti sdificii mole 
Firg. 2. G. 155. Adde tot egregias arbes operum- 
que laborem, Tot congesta roanu prasruptis oppida 
saxis. Sic Id. 1. Mn. 459. Arlificumque manus 
inter se operumque laborem Miralur. et 6. ibid. 
-27. Hie labor ille doraus et inextricabilis error. 
h. e. ingeniosum opus labyrinth! . Fal. Flacc. 1. 
143. Poculaque, insigois veterum labor, ft. e. artx- 
ficium. Sic Id. 5. 453. nondum noscentibus, die 
Quis labor, et 2. 409- Dona duci promit, cbiamy- 
dem textosque labores. tele intessule e istoruite. 
— Hinc labores uteri sunt filii apud Ctaudian. 
1. Rapt. Pros. 193. tibi gaadia nostri Sanguinis 
et f aros uteri coromendo labores. % 4. Inter ce- 
tiras Pestes, quas in vestibuto Ditis babitare fin- 
gunt Poetas, Laborem (It. la Fatica) recenset Firg. 
6 JEn. 277. Terribiles visu Torms, Letumque La- 
fa osque etc. Et Cic. 3. Nat. D. 17. 4*. Quod si 
ita est, Casli quoque parentes dii habeodi *int, 
vEtber et Dies eorumque fratres et sorores, qui a 
genealogis aniiquii sic nominanlur, Amor, Dolus, 
Metus, Labor, Iovidentia etc ; quos omnes Erebo 
et Node natos ferunt. — Apud Capell. 2. p. 37. 
Labor est alumnus Philologi* pr« ceteris dilectus, 
qui ejusdem leclicam una cum puero A more sub- 

vebit. . 

B) Labor est etiam contentio, conatus, eraicia- 
tio ad impedime.Dtum aliquod ruperandum : et 
« 1. Raro admodum de rebus pbysicis dicilur et 
e r t pondus, peso; quae fortasse fuit prima hujus 
vocabuli signiCcatio. Fitruv. 2. 7. Saxa si sint in 
locis tectis, suslinent laborem; sin autem in aper- 
tis , Triantur et dissolvuntur. Plin. 36. Hist. nat. 
22 48. (167). Hi lapides tradables in opere, la- 
borem quoque tolerant, f 2. Inlerdum et pro 
mjrbo usurpatur, malattia. Plaut. Cure. 2. 1. 4. 
Valetudo decrescit, accrescit labor. Id. Cos. 1. 6. 
63. Cor iienosjm,opinor,habeo; jamdudum saht: 
de labore pectus tundit. Fitruv. 8. 3. Sulpburosi 
fontes nervorum labores reOciunt. — Et pro do- 
lore, dolore. Scribon. Compos. 227, ad fin. Hoc 
medicamentum sine magno labore cadcre cogit ba- 
morrboidas. Hue referri potest el illud Firg. 4. 
G. 340. primos Lucin?e experta labores. ft. e. nlsua 
ac dolores parlendi. % 3. Hinc sspius generaiim 
vel metonymice — a) Est molestia, calamitas, 
incommodum, calamita, disgrazia, travaglw, dis- 
oqio. Plant. Capt. 5- 1. 26. V* misero mini, pro- 
pter meum caput latores bouini eveoisse optirao- 



LABORATfO 

Ter. Andr. 5. S. in fin. Tantura laborem capere 
ob salens filinml Umto travaglio. Cic 15. Finn. 

8. Cujus erga me singula rem beneroleo tlam vet to 
labor* meo, tel la bonore perspexL Id. 1. Tutc 
49. 118. Nee id {natura) gigneret -, quod qunro 
aiaoetsrisset omoei Ubores, turn ioelderel in mor- 
tii malum sempUernuro. Liv. 1. 54. Apud milites 
rero obeando pericula ac laborea - tanta caritate 
esse, at etc. tfepo» Bann. 13. MuKti rariisque 
perfoociui Uboribui anno ecquievit septoagesimo. 
Firg. 2. JEn. 11. Qood tt ttotus amor casus co- 
guoscere Dostroi Et breviter Troja lupremam aa- 
dlre laborem etc. et 4. ibid. 78. lliscos iterum de- 
men* audire labores Eiposriu/d. 2. ibid. 362. quia 
possit lacrimi* square labores? Id. 5. ibid. 017. 
todet pelagi perferre laborem. i disagi delta na- 
vigation*. Id. 1. G. 150. Moi et frumeotis labor 
addftos , at mala culmos Esset robigo etc. h. e. 
malum. — 6) Item discrimen, perieulom, peri- 
colo. Colum. o. R. R. 13. 2. de aptbut. Mailmos 
antem earom labor eit initio rerls, quo tUbyraall 
floret Crates, etc ull nocente eibo: quo quum se 
affstim repleverint, proflurio ah 1 intereunt. — e) 
Item cora, aolllcitodo , cura, pensiero. Firg. 4. 
&n. 379. Scilicet ii Soperis tabor est: ea cura 
qnleto* Sollicltat. et 1. ibid. 80. tun*, o reglna, 
quid optes t Bsplorare labor. % 4. Speciatim la- 
bores Jttnce Itellce aunt Pecclissi, tunc enim la- 
borare creditur. Firg. 2. G. 474. esellque vias et 
iidera monjtreat, Defectus soils ratios lunxque 
laborea. Sic Ovid. 7. M*L 208. Lanst labores. — 
Alio seatB seu metophorice firg. 1. jEn. 746. 
Hie eanit errantem lunam solisque labores , Unde 
horaioam genua et pecudes etc. h. e. errores, seu 
vagos lun* cursut, el celerem statumque soils clr- 
euitum, ex quo laborare videtur. P. LABOKO. tub 

n. s. o. 

LAbORAtIQ, «ois, f. S. (laboro) labor, fatica. 
Fronto Si$U (edente iterum A. Maio) ab iniL 
Tanta* res a te getiat, quantas ct Achilles gessisse 
eoperet, et Homerui scripsisse: laborstlonibui bis 
tereor, oe qnaodo etc 

LAbORATUS, a, um. P. LABORO. 

LAbOrATOS, us, m, 4. (laboro) labor, labo- 
ratio. FenanU Fit.S.Radeg.i3. Non minora la- 
bors to. 

LABORtf ER, Rra, fe"rum, adject, (labor et fe- 
ro). ■ — a) Est ferens laborem, laborii patleos, 
laboriosaa, faiicoto, tm'irovoj. Ovid. 9. Met. 283. 
nborUeri qoum jam oatallt adesset HerculU. Id. 
15. ibid. 129. Laboriferi javeuci cssdes. Au$on. 
Edyil K 4. 0. Grejo scbola nomine dicta est, Jasta 
laboriferis triboaatnr ut oiia Musis. — b) Item 
laborem afferens, ad laborem vocans. StaL 6. Thtb. 
25. CUrs Uboriferos catlo Titania eurrus Eilulerat. 

LA^ORldSfi, adterb. (laboriosus). Cotup. La- 
borivxius et Sop. Laboriosittime. — Laboriose e6t 
cum Ubore, eon fatica, fjriiro'vwj. Plaut. Mere. 3. 

I. 9. Laboriose (aL Laboriosi) nihil tlbi quidquaui 
operis Imperabo. Catull. 38. 1. Male est, Corni- 
fici, tuo Catulio; Male, mehercule, et laboriose. 
con del travaglio e delta molestia, Et Celt. 5. 17. 
n. 2. Laboriose cooterootur ea, ex qiitbut empla- 
fttra pastlllique fiuot. con fatica e diligenza. Cic. 
Rote. com. 11. 31. Quo quisque est iogpniosior, 
hoc uocet irecuodiui et laboriosius. Plin. 33. /frit. 
nat. 17. 49. (164). Laboriosius eruilur plumbum. 
Cte. Dixrin. in Q. Ccecil. 21. 71. Ilaque semper 
hi diligeotiisime laboriosissimeque accusaruot. 5ue- 
lori. Cat. 43. Jus laboriosisiiuie ac severUjime di- 
cere. Adde eumci. Claud. 14. 

LiBdRlOSOS, a, um, adject, (labor). Cotnp. 
Laboriotior I. et II. 2.; Sup. Zaooriorvsiimu* L et 

II. 1. — Laboriosus est qui mulio cum labore Bt, 
aU/Bcilis, moleitui, i jnuovoj (It. faticoto, laborio- 
ao, penoso; Fr. faligant, finiblt, difficile; Blip. 
cantado, faligoto, penoto; Germ, votler Blithe und 
Arbeit^ muh*am, be$chwerUch , JIuhe und An- 
ttrengung erforiernd; Angl. laborious, toiltome, 
fatiguing, operote, irkiou^, troubletome). 

I.) PToprie de rebus. Ter. JfeauL 4. 8. 2. Vel me 
bstc deambulalio, quam non laboriou, ad laoguo- 
rem dedlt. Jd. ibid. proL 44. Laboriosa fabul*. Cic 

9. Zegg. 8. 19. Nihil erit his donio sua duidus, nee 
laboriosias uiolesliusque provincia. Id. 2. Tutc. 15. 
36. Laboriosss eiertitsUooei. Liv. 5. 19. ad fin. 
Ojrttuj» looge mtxlrnum ac laboriuslsiimum. Quin- 



— 8 — 

t\L 12. S. 8. Qua (fecfione) nihil est lo stodtls mi- 
nus laboiiosoin. Catull. 1. 0. Omne *rum trlbus 
npllcare ehartls, Doctis, Juppiter! et laboriosis. 
Repot Att. 12. extr. Quod utrom el laboriosius, 
an tjlorlosius fuerit, difQcile fuit judicare. C. Cal- 
vu$ apud ifon. p. 133. 23. Merc, et emendatius 
apod GelL 9. 12 Durum rus fugis et laboriosum. 
Martial. It. t. Tersus noo laboriosus. 

II.) Improprie de hominibus et brutis. "f 1. Bit 
qal in labore iibenter versatur, qui multnm laborls 
snbit et sastinet, fatichevole, induttrioto, piXo'iro- 
»f. Cic 2 Tutc. 15. 35. Industrios homines Gratcl 
studlosos, rel potlus amaotes doloris appellant: not 
commodius laboriosos. Id, 5. Perr. 38.' 86. Arato- 
res laboriosissirai. IVepot Timolh. t. Fuit enim dl 
sertus, Impiger, Isboriosoj. Cod. Theod. 1. 9. 3. et 
6. 24. 6. Serrus laboriosus. Colum. 6. R. R. pro&m. 
7. Bos laboriosissiraus hominis socius io agricul- 
tura. % 2. Item laboris plenus, h. e. multls labo- 
ribus eiercitos, affatkato, travaglialo. Cic. Cxi 
1. U Tos laborlosos eilstimet, quibus otiosis ne in 
commani qoidem olio lkeat esse. Id. Mil. 2. 5. 
Quid enim nobis dnobus laboriosius? quid magls 
tolllcitum, magls exercitum dici potest? Horat. 
Epod. 17. 16. Laboriosi remtges Clltei. Id. ibid. 
16.60. Laboriosa cohors TJlhei. Ritteru$ postremo 
hoc loco aliter omaioo haoc vocem interpretatur. 
Cf. Auct. Priap. 62. Sed quod carmlna pessimi 
poetas Rarais sustineo laboriosis. — Hue referri 
potest et illud, in quo laboriosus est qui multos do- 
lores perfert, quodque JFbrcellinut siogulari para- 
grapbo distiniit, Cic. 11. Phil. 4. 8. Dolores Tre- 
bonius perluiit magnos: muiii ex morbi gravitate 
msjores: quos tamen noo miseros, sed laboriosos 
dieere Isolemus. Similiter Id. 2. Fin. 28. 93. Nee 
tamen miser esse, quia luramutn id malum non erat, 
Uoturamodo laboriosus videbatur. 

LABOBO, as, Irt, Itum, are, n. et a. 1. (labor). 
Part. Laborans I. 4. 1., II. 1. et 2.; Laboratut I. 
B.\. et 2. et io fln.; Laboraturus n. 1.; Labo- 
randut I. B. — Laborare occurrit I.) Geoeratim; 
et ID Speciatim. 

I.) Geoeratim usorpatur A) Neutrorum more; et 
B) Actire. 

A) Neotrorura tl ac aigoiflcatione laboro est 
Idem ac laborem senUo,cum labore ago, fatigor, 
srovstt (It. faticare, durar fatica: Fr. travailler, 
prendre de la peine, tAcher, Seffbrcer de; Hisp. 
trabajar, aplicarte con detveh y cuidado ; Germ. 
arbeiten, tich Muhe geben, tich abmuhen, be- 
mulh tein, tkh um etwas kummern, auf etwas 
bedacht tein; Angl. to labour, be oppressed with 
toil or fatigue). % 1. Stricto sensu refertur ad 
corpus, at pitei ex Cic. 2. Tusc. 15. 35. Aliud est 
dolere, aliud labware. Quom yarices secabantur C. 
Mario, dolebat: quuto asstu magoo ducebat agmen, 
laborabat. E $ ' ' nt er b*c tamen qusedam similitudo. 
Cf. Enniut apud Macrob. 6. .Saturn. 3. Semper 
obandsates bisias fraogitque quailtque: Totura su- 
dor hsbet corpus muUumque laborat, Nee respi- 
randi fit eopia. Sic de agtorum cultura Plaut. 
Merc proL 71. Ibi multo piurimam sese famiiia- 
rium laborafisse, quum b»c pster sibi diceret: Tibi 
aras, lib! occas, - tibi denique iste psriet latitiam 
labos. Ter. IJeaut. 1. 1. 37. At istos rastros iolerea 
tamen appooe: oe labora. Cic. 5. Verr. 52. 121. 
QuamdluiQtelligebaat, sese aibi et populo Romaao, 
noo Verri et Apruaio, serere, impeadere, laborare. 
Ceterom Id. 5. PhiL 6. 18. Nod quo ille scuta oc- 
culta esse tellet,sed ne familiares, si scuta ipsi fer- 
rent, laborarent. Ovid. 15. Met. 367. qu« {apes) 
more parentura Rura coluot, operique farent, in 
spemque laboranu QuinliL 11. 3. 55. Soot qui - 
imitentnr jumenta ooere et jugo laborantia. — Sic 
pro mlliUre, stipendia merere. Inscript. apud 
Mommsen, Inter. Jfeap. 318. et apud Hcnzen. 

6810. ATR. ASDTLA Hk COB. Y. PRtTORIX (tic) FSA- 
tai BSJtlURSH (lie) On Si8C¥. tiBOBAlT (sic) Alt. 

xxu — Cum Dativo, laborare alicui est labo- 
rando luerflre, apud Sit. It. 8. 116. Nlgro forte 
Jofi, eui tertla regna laborant. *J 2. Litiori eeniu 
et Sffipisiime refertur ad animum , et significat la- 
borem ac stodium impeodere, contendere, curare, 
niti, conart, affaticarti, ttudiarti, procurar% far 
di tutto per ottener oualche cosa: et occurrit — 
m) Absolute. Cic. 2. Purad. J 17. Quid enim ego 
laboiavi, aut quid e a 'i, «ut la quo evIgiliKtruot 



LABORO 

ears* et eoftuilonet m«l Id. 13. Fbm. 67. Hsse 
propteru scripsi, ut et me oon sine causa laboraio 
Intelilgerer, etc BoraV ArU P. 241. sndei raul- 
tum, rrastraqoe laboret Absus idem. Quintil. 8. 
proa?m. 29. Qui noa satis Uborarunt. — b) Cum 
Ablat. et prapos. oV, ot apod Cic. 13. Fam. 26. rub 
fin. Sic enim telim exlslimes, son minus me do 
iliiuj re laborare, quam Ipsum de sua. Id. ibid. 50. 
Quo est honestius de emicorura pecunla laborare, 
quam de sua. Id. ibid. 56. Bis do rebus eo magls 
laboro, quod agitnr res Cn. PompeJI -, et quod ii 
magis etiam mibi laborare rldetur, quam ipse Ciu- 
tI«s. Adde eumd. C&cin. 1. 3. •— Passive Itnperso- 
natiter Cic. 2. r«ic 19. 29. Qaasl de rerbo, noo da 
re laboretur. — Et cum Accus. nihil, Cic. 8. Phil. 
9. 26. Tlroni prospicit: de se nihil laborat. h. e. 
non curat, non est amius. Cf. eumd. 1. Tutc. 43. 
103. — c) Cum Ablat. et prapos. pro, at apud 
Cic 13. Fam. 8. Ct intelllgerei, non solum me pro 
P. Tenio laborare debere, sed Sestiam etiam pro 
Albioio. Id. Dom. it. 30. Co. Pompejum stodio et 
auctoritate - pisecipue pro salute mea laborasse. — 
d) Cum praepos. in et Ablat. Cic 3. IfaL D. 24. 
62. Io enodandis autem oomioibus, quod miseran- 
dum sit, laboratis. Id. 5. Fam. 12. Nee minus est 
Spartiales Agesilaus ille perhibendus -*,quam qui la 
eo genere labomunt. veieret editionet habent ela- 
boraruot. Adde eumd. Brut. 8. 34. — e) Cum 
prapos. in et Accusal. Liv. 7. 25. Adeo in qu<e la- 
boramus sola crevimus, divitias luxurkmque. Se- 
neca 3. Ira 4t. Nil in famam laboremus, sequatur 
vel mala, dnm bene mereofea. h.e.de fama. Quin- 
til 8.2. 18. In hoc etism malum a qnibusdam la- 
boratur. h. e. labor ac studlum impenditor, ut hoc 
malum adsciscant. — f) Cum Accusat. et prap'os. 
circa, at «pud Quintil 6. 4. 1. Laborare circa me- 
moriam et pronunciationem. Adde eumd. % 11. 21. 

— o) Cum Conjunctiro et part. ut. Cic. Prov. 
cont. 11. 28. Noo decrevi solum, sed etiam at vos 
decerneretis, laboravi. Cm. 7. B. G. 31. Animo la- 
borabat, ut reliquas ciritates adjungerct. Quintil. 
prvcem. 15. Virtute ac studiis, ut haberentur phi- 
losopbi, laborabant. — Et addito Accusat. ncutr. 
Cic 13. Fam. 26. Turn iltud laboro, ut etc. Quin- 
til. 4. 5. 17. Id labora odum est, ut etc. Cic. 16. 
Fam. 4. Nihil laboro, olii at salros lis. h. *. nihil 
euro nisi etc. non d'altro mi euro, non oVaitro mi 
travaglio ec— h) Cum Conjunctiro et part. ne. 
Cic 6. Perr. 57. 132. Spoosto ilia ne Dcret, labo- 
rasti. Lentulut apud Ck. 12. Fam. II. Qua: ego ne 
frustra sobierim, nere prius, quam reliqulas meas 
diligentia coosequar, decedere cogar, valde laboro. 

— Et addito Accus. neutr. Cces. 1. B. G. 31. Noa 
minus se id contendere et laborare, ne ea enuncia- 
reotur, quam uti ea, qua rellent, impetrareot. — 
Cum InGnlto, praeclpue apud Poeta* Nepot Pt- 
lop. 3. Dt ne quaarere quidem de taata re Jibora- 
riat. Plin. 1. Ep. 10. Araarique ab eo iaLorari. 
Justin. 2t. 5. ad fin. Laborabat invidiam tlemete. 
fforat. 2, Od. 3. It. obliquo laborat Ljropha fugax 
trepidare rivo. Id. t.Sat. 1. 111. huae atque bunc 
superare laboret. Adde eumd. ibid. 4. 20. et 10- 
73., et 2. ibid. 3. 269. Sic Id. Art. P. 434. Regcs 
dicuntur multis nrgere cululUs Et torquere raero, 
quem perspeiljse laboraDt, An sit amicltia dignus. 
a. c nosse curant. Ovid. Beroid. 15. 77. cui pla- 
euisse laborem? Id. 13. Met. 285. Et simul arma 
tuli: quaa nunc quoque ferre laboro. Adde Stat. I. 
Thtb. 489. — Quum laboro etl Idem ac euro, 
aniius sum (quo senju occurrit eliam non laboro, 
at supra vidimus, nihil laboro, et est non euro, 
non sum aniius, non mi euro, non mi travaglio, 
non ci pento) usurpatur — Cum Relalivo. Cic 3. 
Fam. 12. Tides me ]«mdudum sudare laborantem, 
quo modo ea tuear, qude mibt tuenda suot. Id. 
Rote com. 15. 43. Quorsuin recldat responsum 
tuom, non magnopere laboro. IiL'Rosc.Am. 34. 
97. Cojus consilio ocdsui sit, inveolo; cujus manu 
sit percussus, non laboro. — Cum Accusat. neutr. 
Cic 13. Att. 9. Quo etiam magis laboro idem, quod 
in. — Cum Accusat. et Iofinito- forro 3. R. R- 17. 
1. Non laboro, ioquit, hoc loco discessisse Merulam. 

B) Active, sea quum Accusstlvum regit "f 1. 
Significat elaborare, fscere, lauorare, fare. Horat- 
Epod. 5. 60. quale oon perfecUus Mee laborarinl 
manus. Propert. 4. 3. 33. Noclibus hlbernis ca- 
it renal* pensa laboro. Tac Germ. 45. Frumenta 



LABOS 

ceteroiquft frurtos patlenilus, quara pro loltta G«r- 
manorum Inertia, liborant. Plin. 23. HUU nat 
proof m. 2. (2). Ex mo parata omnia, nee cor* !a- 
boraoda, aed' a* porrlgenUa ultra, h. e. nun labors 
eolligeoda. Slat 5. .Stfy. 1. iO. Sed mo rt alls bono*, 
egili* quem dexira laborst. SiL IL 16. 411. Et no- 
bit et oquis letum coiomune laboras. h. «. paras. 
•trail. — Sasplut occurrit Pari. prater, pass. Zaoo- 
rafui, et eit labor* ac ttudio factus. elaboratus, la- 
WratOf falto con istudio e falica, SiaTreirmj«voc. 
Firg. t. JSn, 643. Arte laborata testes . Id. 8. 
ibid. 180. oneratque canistrit Dona laborata Cere- 
ria. formento folio in pane. Ovid, 3. Met. 158. an- 
trum Arte laboratum pull a. Plin. 5. Hist. nat. 1. 
1. (7). Laborata Herculi et Perseo. Cie. C(*l 22. 
54. Sed base, qua sunt oratoris propria, quae mini 
fructam aliquetn ferre potuisseotj quura a me ipso 
laborata proferri viderenlar etc Quintil 1*2.6.5. 
Actio laborata dlerum ac ooctium studio. Martial 
4. 33. Laborati libri. Id. 9. 10. Cum laboratat an- 
tlia tolUt aquas, h. e. magno labore baustas. Ca- 
pell 2. p. 35. Tunc vera ilia nausea ac tomitio la- 
borata. procurata a bello studio e con fatiea. F. ct 
Laboratus in fin. «f 2. Hine Part. Laboratus poe- 
tice cum abstractly est etism per labores et aru- 
moat actus, laboriosui, exercltus, laborioso, cata- 
mitoto. Fai. Place. 5.2-25. Fata laborati Phrjius 
corapleverat avi. StaL t. Theb. 341. Grata labo- 
rata referent oblivia vitas. Capell I. p. 13. Pbilo- 
logia pervigUia laborata. h. e. a pervigili Philolo- 
gii laborata. 

II.) Speciatim laborare •! 1. Sape est raorbo, 
aut dolore aiiqno male habere; et occurrit — a) 
Absolute. Cic 7. Att. 2. Iovalctudo tua me taWe 
eontorbat: significant enim tua liltera, te prorsui 
laborare. che tu se 1 jbrmalmente ammalato. Id. 5. 
ibid. 8- Quant sine rebri laborassera. Id. 2. Tusc. 
25. 61- Bum sjravHcr esse agrum, quod vebemeoter 
ejus artu* laborarenl. — Kt do plantis Co2um.lt. 
R. H. 2. 29. Olels Iaboraotibus circum radices 
amurcam conteniet infundere. ammalate. 51c Pal- 
lad. 5. R. R. 8. Oleis laborantibos circum radices 
insulsa amurca fundeiur. — 6) Cura Ablat. et pra- 
pos. ex. Ter. Andr. 1. 5. 31. Laborare e dolore. 
cenfire i dolori del par to. Cic. 7. Fam. 26. Quura 
dedmum jam diem graviter ex intestinis Uborarem. 
eisenrfo travagliato da diarrea. et Id. 9. ibid, 23. 
Laborare ex pedibus. over la podagra, et 2. Tusc 
25. 60. n rcnibus. — c) Cura Ablat. sloe pra- 
pos. Herat. 3. Od. 22. 2. laboranles utero puellae. 
che hanno le dog tie del par to. et Suelon. Claud, 
44. Laborare abuodanlia. di repltzione. Plin. 21. 
Hitt. nat. 10. 47. (78). tormimbus. Id. 17. ibid. 
24. 37. (219). fame et crudilate. Martial I. 09. 
podagra. Marcell. Empir. 3d. Constat, earn non 
laboraturura podagrre doiore. Colum. % R. R. 10. 
6. frigore. — d) Cum Ablat. et prsepos. &b eo- 
dem sensu dliit Plin. 33. Hitl. nat. 10. 46. (133). 
a frigore. essere intirizzilo. ^ 2. Hinc ad alia 
quoquc mala teferlur sive corporis, live aolmi, qui- 
bu$ orgemur ac premimur. — a) Cum Ablat- et 
praepos. ear. Cie. Rose. Am. 51. 1S4. Ei quibus re- 
bus tnarime re* publita laborat, iis maxime medcrl 
convenit. Id. ibid. 51. 149- Quod si omnes qui eo- 
dem loco nati sunt facerctit, et res publica ex ill is 
et Ipsi ex inviilia minus laborareot Sic Id. Cluent. 
71.202. Laborare ei invidia. essere odvafo. Id. 16. 
Fam. 11. ex desidcrio. Id. 2. Invent. 2. 5. ex in- 
tcienlia. essere ignnrante. Can. 3. B. C. 22. ex are 
alieno. essere oppresso da debili. — b) Cum 
Ablat. line praepos. Cic. Jfoic. Am. 53. 154. Popu- 
los Romanui laborat domestica crudelitate. Id. 4. 
Fam. 3. Laboraro alienis malis. Id. i. ad Brut. 10* 
non externia hostibus magis, quara domesticis. Liv. 
3. 31. annooa. Id. 6. 2. "bdio apud bostes, coolem- 
ptn inter toclos. Id. 34. 4. Diversts duobua Titiit, 
a-farttia et luxuria, civitai laborat. Sueton. Aug. 
47. Laborare asre alieno. Id. Iftr. 2. obsidiooe. e«- 
sere stretto Sasscdio. Justin. 16. 3. 3. pestilentla. 
Id. 4. 3. l.discordta. QuintiL 12. 9. 14. crimine 
temeritati*. estere tenulo per temerario. Sic Id. 4. 
1. 33. opinione arrogantiaB. Id, 12. 9. 7. fastldio. 
estere fastidioso e dispreztante. JfarliaL 5. 73. Si 
triltt domlcceoiO laboras. u sei costretto ccnare a 
eata tua. — Et paisire Impersonaliter Liv. I. 31. 
PestilenUa laboratum est. Sic Plin. 2, Hist nat. 
•6. 98, (241). terras ntotn laboratum etu — c) 

To». I1L 



— 9 — 

Com Ablat. et prsepos. ab. Cats. 3. B. C. ». Labo- 
rare a re frumentaria. penuriare di grano. Hot at. 
1. Sat. 4. 26. ab avarttia, aot amblttooe. Est qui 
legit ob atarltiam. Liv. 22. 39. Laborare • terltate. 
A. e. deflcere, abesse. AL allter leg. — d) Cum 
Ablat. persona et prapos. in. fforat. i. Od. t7. 19. 
laboranles in uno Penetopen litreamque Circeo. 
h. e. Qagrantes amore unius Ulyssls. Cf. eumd. ibid. 
27. 19. ah raiser, quanta taborabas Charjbdi! f 3. 
Absolute — a) Dicitur de iis, qui aliqua re infe- 
rlores sunt, et a validtoro premuotux. Maut. Mil. 
glor. 2. 2. 51. Laborat, crebro commatat statu*. 
QuintiL 4. t. 9. Kit enim osturalis faior pro Ia- 
boraotibus. per chi e al di sotto: qui causa labo- 
rant, ot Id. ibid, loquitur. •— Hiac saepe adbibetur 
in re militari. C&t. 4. B. G. 26. Quos laboranles 
conspexerat, iis tubsidia submittebat. durare falica 
a mantenersi a fronte del nemico. et 7. ibia. 67. 
Si qua in parte nostri laborare, aut gravius premi 
Tidebaotur. Id. 2. B. C. 6. Suis laborantibus suc- 
correr*. Ct. Sail Cat. 59. et Jug. 52. — Passive 
impersonaliter Cob's. 7. B. G. 85. Maxime ad supe- 
riors muoiiioncs laboratnr. •— b) Tribuitur et 
rebus inanimii. C&t. 2. B. C. 6. Triremes adeo 
gnriter inler se ineitatat conQ'ucrunt, ut rehemen- 
Ussime ntrajque ex concorsu Iaborarent reslarono 
dannrggiate. Similiter Cvid. 2. Pont. 6- 22. labo- 
rantem raiem deserere. pencoianfe. fforat. 2. Od. 
9. 6. Aquilonibus. laboront querceta Gargani. Id. 1. 
ibid. 9. 1. Fides, ut alts atet nire candidum Sora- 
cte, nee Jam sustineant onus Silvas laboranles. Id. 

1. Sat. 4. 19. condom bircinis follibus aura*, 
Usque laboranles, dum ferrutn molliat ignis. Pe- 
trod. Satyr. 23. Deteclus paries nimbo laborat. pa- 
tisce. — Speciatim de sole et luna dicilur, quum 
deQciunt, ecciusarti: V. LABOR. Cic. i. Tusc. 38. 
92, Num igitur eum (EnHymionem) curare censes, 
quara luna laboret? Sic Proper t. 2. 25. 52. Nee cur 
fratcruls luna laboret equis. h. e. defectum patiatur 
ob lumen toils terras Inlerventu idtercepium. Ovid. 

2. Amor. 5. 37. Aut obi cantatis luna laboret equit. 
Adde Plin. 2, Hist. nat. 0. 6. (42). — c) De abs- 
tracts. Cic. 2. !fa.t, D. 60. 150. Digltorum con- 
tractio facilii facilisque porreclio propter molles 
commissuras ct artus nulfo in motu laborat. Pe- 
tron. Satyr. 115. Sirnte, me aententlam explere; 
laborat carmen in One Liv. 32. 39. extr. Terita- 
tem laborare nimis saepe ajunt, exstlngui numquam. 
CL Flor. 1. 12. 11. Laborat annalium fides, ut Ve- 
jos fuisse credamus. h. e. anoalcs vix fidem ficiunt, 
ut credamus etc. pena?w a farci credere. QuintiL 

9. 4. 33. Vocalium concursu biat et intersisOt et 
quasi laborat oralio. Cels. 2. 7. a med. Quibus cau- 
sa doloris, neque sensus ejus est, bis mens laborat. 
delita. Iiic Targa reposuit labat, quod aliis Celsi 
Joels cilatis cooBrmat: V. LA80. — Hioc Part. 
prarter. pass., cuju* nulla exempla sub L B. ra- 
tullmus, 

Laboratus, a, urn, adjective quoque occurrit, un- 
de C'omp- Laboratior apud Ter lull. Firg. vtland. 

10. Coniineolia laboralior. h. e. majyie labore M 
difficuUate cujtodila. 

LABOS. V. LABOR, 5ris inlt. 

LABOSUS, a, um, adject, falicoso, Idem quod la- 
boriosus: a labos. Ita tfon. t apud quem Luciiius p. 
4S9. 11. Merc. Prasierca omne iter hoc est labosutn 
alque lutosum. Id. apud eumd. ibid, labosas Tarna- 
lu* qui poenas ob facta nefanlia luvil. 

LADRATUS, a, om, adject, qui magnis labrla 
praeditus esl. Chojis. 1. p. 78. Putsch. Chilooes 
cam aspiratiooe ex Graseo a labris Improbioribus, 
quos Hll ytt^iiy unde chilones improbius Iabratl. 

LlBROS vel labrus, i, m. 2. dictus est piscis mt- 
rini genus, cauda placeru, apud Plin. 32. Hist nat. 

11. 54. (152). — IfBJ De nomine propr. V. ONOM. 
LAbrOsUS, a, um, adject, (labrum) propria est 

qui labra babetprominentia, chi ha grand* labbra. 
Gloss. Cyrill Ilpd^fatXo;, labrosus". — Bine trana- 
late est extremitates babens prominentet relnti quaa- 
dani libra. Celt. 7. 26. n. 2. sub fin. Perramentam 
fecit in sumroa parte labrosurn. • 

LlBRDM, i, n. 2. Prima sjllaba huju* tocIs all- 
quando eorripitur, taltero a Cornicii. Ter. Adelph. 
4. 2. 19. Dique occldii: hem quid narraa? hem 
vide ut discidil labrum! — Ceterum labrum duo 
diver** *l|ni&rat, prout eit A) a lambo; aut B) a 
law. 



UBRUM 

J) Labrum, i, tlambo (qua de notation* V. in 
LABIUM Inlt.) eat extrema orit pars in anlmali; T. 
Plin. 11. Hist. nat. 37. 60,(159). ^IXo? (It. lab^ 
bro: Fr. Uvrt; Hisp. labio; Germ. d. Lippe oder 
Lefte; Aogt a Up). 

I.) Proprle. — o) Raro In ring. nam. Ter. 
Adelph. 4. 2. 19 n quem locum F. sapra init. Lw 
cret.ft. 1403. Bt tupera calaraos onco percurrere la- 
bro. Cess. 5. B. G. 14. Britanni capiHo tunt pro- 
misso, atque omni corporis parte rasa, prajier caput 
et labrum tuperius. Sic Ptin, 6. Hist. nat. 28. 32. 
(162). Arabes mitrati degunt, aut intoruo crine; 
barba abraditur, prasterquam in tuperlora labro. na* 
mostacchi. Petron. fragm, TVagur. 52. Burmann. 
Demisso labro orare. ■ — b) Fere adbibetur in plu- 
rali numero. Urbane Plaut. Trin. 4. 2. 63. CI 65. 
Devoravi oomen imprudens modo: atqui etiam mo- 
do versabatur mthi in labris prlmoribus. Vavea sul- 
la punta della lingua. F. INERRO. Ceterum Cic 
2. Divinat 31. 66. Apes, quas dixisti in labris Pla- 
toni* consedisse paeri. Ow'd. 8. ^fef. 802. labra in- 
caoa titu. Cels. 7. 9. curta. Peri. 3. 102. Jaxa. Ju- 
venal 10. 229. pallida. Id. 6. 622. ionga coaoantia 
Iabra»alita. bavose. Virg. 11. Mn. 572. teneri* im- 
mulgens ubera labris. Id, 3. Eel 43. poculo labra 
admotere. Horat. 1. Ep. 16.60. Labra moret me- 
tuens audiri. Id. I. Sat. 4. 137. hate ego mecum 
Compressis agito labris. h. e. taeitus considero. Pe- 
tron. Satyr. 26. Labra valgitec commovere. {jhiirt- 
til. i. 11. 9. Obscrvandum ut recta tit facie* dl- 
centis, ne labra distorqucantur. Id. 11. 3. 81. La- 
bra male porrigere , *ciodere , adstringere, dldu- 
cerc, replicare, in latus trabere. Seneca 2. Benef. 
24. Vix labra didutU. anpena apri la bocca. Ifi- 
gidius apud Gell 10. 4. Project!* labrit profun- 
da re. Cic. Pit. 33. 82. Requirere aliquid ab ali- 
quo treinenlibu* labris. Faler. AZdiluut apod 
GeU. 19. 9. Quid roi abt te quatram ? verba tabrif 
abeunt. Plaut. J'seud. 5. i. 14. Labra ad labella 
adjungere. h. e. oscular!, quod dixit Id. Mil. 
glor. 4. 8. 25. Labra labelli* ferruroinare. Cn. Ma' 
tins apud Gell 20. 9. Labra labris cooserere. Pe- 
tron. Satyr. 132. Osculis eoHisa labra crepitabant. 
Contra Martial 2. 10. Dare basia dimidio labro. 
Morat. 1. Od. 13. 13. Imprimere metnorem dente 
labrit notam. — e) Primit aut primoribus labrit 
guslar e } aut attingere eat levitcr quid atttngere, 
addiscere, cognoscere, leggermente, tvptrficialm<n- 
te. Cic. t. if at. D. 8. 3d. Hune cense* primis, ut 
ajunt, labris guttata phjslologiam, qui quidquam, 
quod ortum tit, putet asiernum esse posse? pensi, 
che ne sappia ttracciol et hi 1. Oraf. 19- 87. Qu» 
(sti rhclores nc primoribus quidem labris atligerunl. 
Id. Cost. 12. 2S. Qui primoribus labris gustassent 
hoc viUs genus, et extremis, ut dlcitnr, dlgitis alti- 
gissent. — Simile est itlud Senec. Ep. 10. Non • 
summit labrit itta veneruot: habeot h^a vocei fun- 
damentum. h. e. dicta sunt b»c ex intimo animi 
sensu, ct non ore solum prolate. — d) Linere ali" 
eui labra proverbiall (oculionc apud Martial 3. 
42. esl decipere, verba dare: quod ot tublinere dixit 
Plaut. Merc. 2-.4. 17. — e) SimHem habent la- 
bra lactucam proverb, apud B ieronym. Ep. 7. n* 
5. dictum a M. Cratao, quum vidisset astnum car- 
duos eomedentem: quod ilii risum elicuit, qui ne- 
que antea, neque post ridcos vitus est unquam, teste 
Lucilio apod Cic. 5. Piru SO. 92. at 3. Tusc 15. 
31. Proverbium babet locum, ufoi similia similifaus 
contlnguot, ut perforata mvi debilit gubernator, et 
cacus caco dux via, et talis tit rector, quales iili, 
qui reguntur: quo seusu Itall dicimus: a nopoh 
pano prtte spiritato. 

il.) Translate. % i. Per limilitudioem labrum 
est extrema or a cujuique rti, esfremila, orlo, mor- 
aine. Cato R. R. 107. Labra doliorum circumlioere. 
Cf. Coss. 8. B. G. 27. Corona ab labrit argento dr- 
cumcluduat, atque pro poculi* ntuntur. Plin. 21. 
Hitt. nat 5. 11- (23). LHluro resupinis per ambi- 
tuoi labrit. Id. 22. ibid. 22- 46. (92). Boleli ranci- 
do aspectu, lirido colore, pallido per arabitum la- 
\ bro. Petron. Satyr. 102. Tos in dual pelles toojl- 
ciam, apertia aliquatenus labrit, quibus spiritum re- 
cipere possitb. Sitenna apud ^fon. p. 449. 19. 
Merc. Innoxioi trtrotntibus arlubu* repente eitra- 
hit, ttuitque in labro lummo flumlnl*. Cast.l.B. G, 
7). Ul rjut fossa solum tantumroodo paieret, quan- 
tum tuoima labra diaubaot. Adde Liu. 37. 37. extr. 



LABRUS 

Sic Plin, 17. Bist. nat. 22. 35. (168). Serobes pul- 
vinatis a devexitete labris. /d. 31. ibid. 2. 19. (28). 
Herba in labris fontis wirens. ^ 2. Labium pro 
fossa cum aggere positum est in i!lo Ausan. de clar. 
Urbib. 5. 9. Maniaque in valli formam cireumdata 
labro. % 3. Labium Venerium herba est in flu- 
xninibus nascens, dc qua Plin. 25. Hist, nat, 13. 
108- (171)., quamque labrum Veneris dixit Seven. 
Summon. 103S. T. DIPS A COS. 

B) Labrum, i,n. a iavo (nine Mar. Fictorin. 
Art. gramm. i. p. 2457. Putsch. Et pro Jauafcro, 
fafrmm.) est vas grande latique oris, diductas ha- 
bens oras, ct in eiteriorem partem, in modura la- 
brorum, repandas, vaso (Fampia bocca, conca, va- 
sea. (Inscript. apud Orell. 4517., qua per tine t 
ad aon, post Chr. n. 16. meksah qvadratam in 

THICHIL. (SIC), ABACVM CVM BASI, HOBOLOGtVM, LA" 
BRVM CVM FVXMEKT1S MAR MOB POSVERVNT.). 

Jiinc labrum lupinaviura, et aquarium est apud Ca- 
ton, R. R. 10. et 11. eluacrum, ibid. 11., olearium, 
ibid. 13. et apud CoJum, 12. R. R. 52. 10. fklile, 
ant lapideum condendis finis, opud eumd. ibid. 15. 
2. De vinario labro est illud Firg. 2. G. 6. spumat 
ptcnis vindemia labris. a piene Una- De aquario 12. 
JEn. 417. hoc fnsum labris splendentibus amnem 
Inficit. ct Plin. 5. Ep. 6. ante tned. Marmorco ia- 
bro aqua exundat. De balneario Cic.ii.Fam.2Q. 
Labrum si in balineo non est. etc. V. eliam Fitruv. 
5. 10. 4. Schneid. Iliac poetice pro ipso balneo O- 
vid. 4. Past. 761. Nee Dryadas, nee nos videainus 
labia Diana. 

LABRUS, i. V. LABROS. 

LABRUSCA, a?, pToprie est adjecliva tot, qua- 
cain jungitur vitis vel uva; et est vitis agresiis, tor- 
te di vite salvatica, lambrusca, dypidy.n&k');; ita 
dicta, inquit Serums ad Firg. 5. Eel. 7. el Non. p. 
449. 15. Merc, quod in labris, h. e. exuemitatibus 
agrorum, seu in saepibus nascatur: quod, et Isid. 
17. Orig. 5. exscripsit. Plin. 12. Hist, nat. 13. 28. 
(48). Labrusea vitis. Colum. 8. R. It. 5. 23. Uva 
labrusea, de vepribus immature lecta. — Ilinc ctiam 
absolute, Firg. loc. cit. antrum Silvestris raris spar- 
sit labrusea racemis. Adde Plin. 23. Hist. nat. 1. 
14. (19).; et Fulgat. interpr. isai. 17. 11. 

LABRUSCUM, i, n. 2. uva salvatica, lYuctos la- 
brusea vitis. V irg. Cul. 52. Densnque virgultis avi- 
de labrusea pelumur. 

LABUNDUS, a, urn, adject, seo potius Part, pra- 
ter, pass, a labor, eris, labens, cadente, scorrente. 
Ha bet Accius apud Non. p. 504. 32. Merc. Bar 
ubi curvo litore latratu unda sub undis labunda 
aonit. 

LABURNUM, i, n. 2. avornio, tnajo, arbor Alpi- 
na, dura enndidaque materia, aquas rcfugiens, cujus 
Dorem cubital! Ion situ dine noa attingunt apes, ut 
Plin. 16. Hist. nat. 18. 31. (76). tradit. Id. 17. 
ibid. 22, 35. (174). optimos ex ca palos pedandis vi- 
libus Ceri docel: nunc vero pluriinus est ejus llgnl 
usus apud nosiros toroatores. 

LABVRINTHEL'S, a, urn, adject, ad labyrinthum 
perlincns, "Xa^opivSaicoc. Catull. 64. 114. Ne laby- 
rinlheis e Oeiibus egredientem Tectt frustraretur 
inobscrvabilis error.— Est etiam epitheton illius, 
qui labyrinthum fabrkavtl. Capell. 6. p. 190. Ita 
quippe memoratur ((ieomelria) posse omnia effigia- 
rc, ut labyrintbcus Dadalus cam credendus sit ge- 

DUISSC 

LACfRlNTlilCUS, a, urn, adject. labyrintbcus. 
Sidon. 9. Ep. 13. in carm. Iter asperum. viasque 
Labyrinthicas encurrit. Id. it. Ep. 4. Quastionum 
insohibilitas labvrxnlhica. 

LABV'RINTIirJS, i. m. 2Aa/5upiv&oc, laberinto, 
locus roultis viarum ambagibus indeius, ex paricti- 
bus, vel ex avboribus: a ).a/3tpo? fovea, ve! aXajSsTv 
et f'cvav, quod prshendendo decipiat, vel a \a.fie'» S'j 
pa;, quasi 1kaJ3'v&D?o;, quod varia ab ingressu ape- 
riunlur et quasi prebeaduntur ostia, nee tamen eii- 
tus invenitur. Ceterutn J. G. The Water ad Jablon- 
skii Opusc. T. 1. p. 122. omnes has aliasque ei Gr«- 
ca lingua dcrivationes medio improbat, quum nomen 
istiusmodi ei -Egypt io potius sermone deducendum 
sit; de recto tauten ejusdem clymo una cum Jabfon- 
iklo addubitare videtur. Seneca Ep. 44. extr. Quod 
evenit in labyr'mtbo properantibus, ipsa illos veloci- 
»as implicat. — Quoluor prsecipue labyrinlhi eele- 
brantur a Plin. 36. Hist. nat. 13. 19. (P4). Primus 
fuit £gyptius } in urbe Ueliopoli, omnium muximu*, 



— 10 — 

pottentosissimnm bumani jngenii opus, lapidels e 
Paro columnis in introitu, rcliqtiis Syeniticis. Sc- 
enndus Crctieus, apud Gorlynam urb. pcrpleiis pa.- 
rielibus, Taetus a Dsedalo (qui exemplar ab iEgyptio 
sumpsil) jussu Minois, in quo Minotaurus raonstruro 
iaclusum est. Centesimnm tantum portionem ejus, 
qui in ^Egypto erat, contiocbat; itinerum taraen «m- 
bagibus, occursibus et recursibus multo admirabi- 
lior fuit. Tertius fuit Lemnius columuarum nitore 
insjgnis: centum enira et qu'mquaginta columnas ha- 
bebat- Quartus fuit Italicus, quern Porsena Etrnsco- 
rum rex sc-pulcri causa sibi eistruiit. V. Plin. loc. 
cil. De iEgyptio roulta habet et Mela 1. 9. 5. De 
Cretieo Ovid. 8. Mel. 159. Daedalus, ingenio fabra 
celebcrrimas artis, Ponit opus: turbatque notas, et 
lumina fleturo Ducit in errorein variarum ambage 
viarum etc. Firg. 5. j£n. 588. Ut quondam Creta 
fertur iabyrintbus in alta, Parietibus taolum cascis 
iter, ancipitcm.que Mille viis habuisse dolum, qua si- 
gna sequendi FaDcret indeprensus et irremeabilis 
error. 

LAC, lactis, n. 3. Olim declinabant lacte, is. 
Plant- Merc. 5. 9. 30. Neque aqua aquae, nequc la- 
cte est lacti usqunm simiiius. Adde eumd* Mil. glor. 
2. 2. 85.; Ennium, Ccecilium, Cassium Hemi- 
natn, et Farron. apud Non. p. 483. 2. Merc; Ca- 
ton. R. R. 86, et apud Clxaris. 1. p. 79. Putsch.; 
Falgium, Verrium ct Trogum apud Charis. loc. 
cit. Sic Apnl. 8. Met. Euro rogavit, haberet ue ve- 
nui lacte liquidiim. Apud Plin. 15. Hist. nat. 15. 
16.(53). dicilur Jacfc succus pirorura, quee Falerna 
cognutiiinantur et magna vi succi abundant. — Qui- 
dam, ioquit Capell. 3, p. 81., quum lac dicunt, edji- 
ciunt t, propter quod facit lactis. Sed Virgilius (2. 
Eel. 22.). Lac mihi non astate novum, non frigo- 
re defit. Quippe quum nulla apud nos nomina in 
duas rautas exeunt: et ideo veteres lacte in nomina- 
tivo dixerunt. Ilaec Capella, quse lucem ofJerunt lo- 
c-o illi Auson. Technopccgn. in Grammaticomast. 
12. Vox solila, et cunctis notissima, si ntemores, 
lac: Cat condemnetur, ratio magis ut facial lact? 
Fat. Prob. Catliol, p. 1445. Putsch, monet, lact a- 
pud solum Farron. de L. L. repcrirx. — Accusati- 
*us niasculini- generis affertur ex Plaut. Sacch. 5. 
2. 16. Qare nee lact em, nee lanam habent. Pelron. 
fragm. Tragur. 71. Burmann. Servi homines sunt, 
et ceque unum lactem bibcrunt. A put. 8. Met. Vini 
cadurn ct lactern et cascos donare. Cell. 12. 1. a 
med. Pnescrtim si ista, quam ad prsbendum lactem 
adbibelis, aut serva, aut servilis est. Sed in locc. 
citt. potius lacte anliqua, ut ditimus, forma legen- 
duni esse videtur, pr^cipue quum et lacte pro lac 
neutro genere apud Plaut. et Apul. alibi quoque le- 
gatur, et ex lacte vel lacte, quod in veleribus codi- 
cibus ioerat, librariorum inscitia facile Oeri poluit 
lactem. '■ — Celernm lac, quod caret plurali nuuiero, 
est succus maternu-;, quo statitn a partu animal nu- 
tritur (qua de re V. Plin. 11. Bist. nat. *\. 96. 
(236). el scqq.): a genitivo Gracse vocis yaXa, yd 
"Xox.to?, quae idem significat (It. latte; ft. lait; 
Hisp. leche; Germ, die Milch; Angl. milk). 

I.) Proprie. — a) Gcneratim. Calo apud Charis. 

1. p. 79. Futsch.Et, in Italia atras capras lacte al- 
bum habere. Varro apud Non. p. 113. 12. Merc. 
Lac humanum fcllare. h. e. exsugere. Lucret. 5. 811. 
femina quaequc, Quum peperit, dulci repletur lacte. 
Cic. 3. Tusc. 1. 2. Ut pane cum lacte nutricis erro- 
rem suxtsse videamur. Pronto ad Anlonin. imp. 1. 

2. p. 148. Pullo nostro tussiculam scdaveril et dies 
clementior et nulrix ejus, si cibis aptioribus vesca- 
tur: omnia enim rented ia atque omnes medeia; fo- 
vendis infantium faucibus in -lacte sunt sita. Cffis. 4. 
B. G. l.Maximam partem lacte atque peeorevivunt. 
Firg. 4. Eel. 21. Ipsa? lacte domum referent distcn- 
t« capella Ubera. Id. 7. ibid. 15. Agni a lacte de- 
pulsi. slattali. Quid. 3. Fast. 444. Lac dare alicui. 
allattare. Farro2.R. R. 8. 2.; ct Plin. 28. Hist. 
nat- 9. 33. (129). Lac annirnm. Plin. 11. ibid. 41. 
96. (238). bubuliiin. Id. -28. i6id. 9. 33. (I2i). ca- 
mciinum. Id. 11. ibi'tt. 41. 96. (238). caprinum. 
Farro 2. U. R. 8. 2.; ct Plin. 28. Hist, nat- 10. 
45. (159). equioum. Plin. 28. ibid. 9. 33. (123). bu- 
lnanuru. Id. 11. ibid. 41. 96. (237). maternum. Ceis, 
6. 6. 8. tuuliebre. Plin. 28. Bist. nat. 9. 33. (124). 
ovillum. Id. ibid. 9. 33. (130). suillum- Id. 25- ibid. 
8. 53. (94). vaccinum. Ovid. 3. Art. am. 627. Lac 
recens. quod F%rg. dixit 2. Eel. 22. Lac uutum. (re- 



LACER 

seo. Id. 3. G. 463. eoacremm. rappreso. Id. I. Eel. 
82. copia pressi lactis. di caccio. Colum. 5. R. R. 
12. 2. Abundantia lactis. Ouintil. t. t. 21. A lacte 
cunisque. h. e. ab iofantia. — b) Speelatim in »a- 
cris lac, ut vinura, me!, far, sal, sape locum habutt. 
V. Firg. 5. Eel. 67-, 3. En. 66., 5. ibid. 78. et 1. 
G. 344.; et Horat. 2. Ep. J. 143. Pracipue vero ru- 
stici et pauperiores lacte diis supplicabaot, quod ma- 
joris preiii bostias habere non possent, nt Plin. ad- 
notavit in pros/*. Bist. nat. § 11. — c) Tarn simi- 
le est, quam lac lactis, proverb, de rebus simillimis. 
Plaut. Mil. glor. 2. 2. 85., Amph. 2. 1. 51. et 
Merc. 5. 9. 30. — d) Lac gaUinaceum item pro- 
verbio dicilur de re admodum rara et singular*!, o'p- 
vi'S'aj-j fct/.a. Petron. fragm. Tragur, 38. Bur- 
mann.; el Plin. pvcef. Hist. nat. §. 23. 

II.) Translate. % 1. Lac dicitur de re dnlcissima 
et gratissima. Phut. True. 1. 2. 77. In melle sunt 
lingua sita rostra, atque orationes, lacteque: corda 
feile sunt lita. QuintiLi. 4. 5. Satiari velut quodam 
jucundioris disciplina lacte. <| 2. Lac eliam dici- 
lur succus quarumdam herbarum et arborum, lacti 
simile, laltificio. Ovid. 11. Met. 606. Innumeraque 
herba, quarum de lacte soporem Nox legit. Cels. 5. 
7. Lac caprifici, vel lactoc® marina. Colum. 1. R. 
R. 8. 1.; et Pallad. &.R. R. 9. Ficulneum lac. Plin. 
23. Bist. not. 7- 63. (118). Gculnum. «f 3. Item la- 
ctcus color. Odd. 1. Art. am. 290. de lawo. Signa- 
tus tenui media inter cornua nigro: Una fuit labes, 
cetera lactis erant. — Lactes vel Lactis V. infra 
suo loco- 

LACCA, a, f. 1. ^ 1. Est tumor morbosus in 
cruribus jumentorum, ad siroilitudinem vesica. Fe~ 
gel. 1. Feterin. 27. et 3. ibid. 19. % 2. Item ge- 
nus berba sticcum ferentis ad Ictericos otilis. Apul. 
Herb. 3. in fin. 

LACCAR, Sris, n. 3. herba genus. Plin, Faler, 
2. 17. sub init. Item bcrba, qua dicitur l&ccar, undo 
Ycriniculaja pelles tiugunlur. F. REUPONTICUM. 

LACCARlUS, )i, m 2. qui lav.Kouc, h. e. fossas, 
vel puteosfodit. Legunt uonnulli laccarii apud Imp. 
Constantin. Cod. 10.64. 1., ubi alii melius lectarii,- 
vel kcticarii. Ceterum F. LAQUEARIUS. 

LACEBRiE, arum, f. piur. 1. idem atque illece- 
bra. Vox a Lcxico eipuogenda; occurrit enim tao- 
tuinmodo in Not. Tir. p. 04. 

LACER, gra, erum, adject. Nominativus sing, 
num. nsitalus est lacer, nt docet Charis. 1. p. 109. 
Putsch, bisce verbis: Lacer an Lacerus? ut Puer, 
Tener. (Sic enim est emendandum, pro vulgala an 
iacen's, ut monet cl. Quicherat.). Lacerus tameo 
legitur apud Fenant. Fit. S, Martin. 1. 116. Sup- 
pliciis lacerus, flagris datos, urbe repulsus. et ibid, 
sub f. Mente nebes, ore putris, lacerus pede, mente 
r'efrictus. — Cetcrura lacer occurrit A) Ssplssime 
passive; et B) Raro admodum active. 

A) Passive lacer strielo sensu est amputatus,trun- 
calus, mutilatus, abscisus, mulilus; videtur esse a Xa- 
xiia cum slrepitu frangor, hinc Aaxjpoc apud Be- 
sychium est lacer, troncato, tronco, mozzato, moz- 
so, taglialo, ttripoq, dvdrrnpoq. Sic Paul. Diac.p. 
118. 1. Mull. Lacerare, dividcrc, comminuera 
est. Lacer, quod auribus curtails est. Lacerum, 
quodcumque est in corpore iraminutum. et Pseudo- 
Ascon. ad Cic, 1. Ferr. 6. 17. Lacer dicitur ampu- 
tates a corpore sensuum membrig, hoc est auribus 
oculisque. — Hint gencratim est discissus, discer* 
plus, distractus, p'axwojj;, Tpux)"'? '? tit. mutilato, 
lacer o, squarciato, siracewt'o; Fr. decnire, muti- 
le, lacer e, mis en pieces; Hisp. desgarr ado, lace- 
rado mutitado; Germ, versftimme'r, zersfleischt, 
zerrissen, und in seinem ursprunglichen Bestand 
gestort; Angl. maimed, mangled, dismembered, 
disabled, shattered, cul or lopped off.) 

I.) Proprie. — a) De bominum et brutorum 
membris. — Absolute. Lucret. 3. 303. circum casii 
lacer uudique membris Truncus. Liv. 1. 28. sub fin. 
In diversum iter equl concitati, lacerum in utroque 
curru corpus portantes. Adde Ovid. 6, Met. 562.; 
el Plin. 2. Hist. nat. 63. 63. (156). Similiter Ovid. 
3. Afet. 522. Mille lacer spargcre locis. Firg. 4. 
JEn. 491. Lacerum funus. Martial. Spectac. 7. Vi- 
vebaot laceri membris slillaotibus artus. Adde Plin* 
Paneg. 52. — Metapborice lacera castra dixit Sit. 
It. 15. 9, de exercitu, qui ducem io praiio amisit. 
— Et poetice Grat. Cyneg. 408- deformis lacerum 
dulcedine corpus Persequilai icabies. graffMQ. — 



UCERABILTS 

Cam Aceaiatito rnembrorum, qua ampotata sunt, 
Gracorum more. Virg. 6. /En. 490. lauiaturo tor- 
por* toto Deipbobum vidit, iacerum crudeliter ora, 
Ora manuaque ambas. — Cum addito Ablat. rei, 
qua quid Iacerum fuil. Ovid. 9. Met. 97. Caput la- 
eerum cornu. Seneca Phcer.iss. 162. Lacera unguis 
bus yen*. Justin. 21. 4. sub fin. Corpus verberibu- 
lacerura. — b) De rebus. Ovid. 2. Met. 318. Spar- 
saque sunt late Iaceri vestigia currus. Id. Heroid. 2. 
45. Laceras puppes reficere. Id. 11. Met. 509. Quum 
Jaceras aries ballistave concutit arces. Tac. 15. Ann. 
40. exlr. Tectorum vestigia lacera el semiusta. Id. 

3. Hist. 10. Lacera vestis, Stat. 10. Theb. 8. inho- 
nora Conors laceris insignibus. Id. 3. Silv. 3. 133. 
Lacer't crines. — Hue referri possunt et tria ilia, 
qua Forcellinus inter translate retulit, Senec. Thy 
est. 43. Lacera domus arlus romponere. R util. I, 
Itiner. 331. Lacera urbs. saccheggiata. et ejttsd. 
ibid. 29. Iaceri post louga inceodia fundi, possessia- 
ni disfaite. 

II.) Translate. Ptin. Paneg. 39. Sparsas, atque, 
ot ita dkara, laceras gentiliuu-s colligere atque con- 
nectere. Claudian. 2. Laud. Stilick. 20. Lacerum 
regnum. 

E) Active est laccrans, lacerante. Ovid. 8. M?t. 
878. Ipse suos ortus lacero divellere morsu Ccepit. 
— NB. De cognooi. Rom. V. ONOM. 

LACBrABILIS, e, adject, (lacero) qui lacerari 
potest, lacerabile. Auson. Edyll. 15. 17. ipsa sent- 
ctus Abjicit innumeris corpus lacerabile morbis. 

LAcERATfO, onis, f. 3. (lacero) actus lacerandi, 
laniatus, lacerazione, squarciamento, stracciamen- 
to, aptu^t;, CKa.oayp.6q. Cic. Pis. 18. 42. Si te et 
Gabiniom cruci "suffixos vidcrem, majore afBcerer 
latilia ex corporis veslri laceratione etc. Sic Liv. 7. 

4. Corporum laccratio. — In plur. num. Cic. 3. 
Tusc. 26. 62. Muliebres lacerationes genarurrt. 

LACfittATOR, oris. m. 3. qui lacerat, lacerato- 
re, 8awTpto$. Auguslin. Mot. Ecclesice Cathol. t. 

LAXERATRlX,icis, f. 3. qua lacerat, laceratri- 
ct. Translate Edict. JDioclet. praef. n. 3. Laceratri- 
ccs centesima. h. e. usura cemesima, quas Seneca 
7. Benef. 10. a med. vocat san^uinolentas. 

LACERATUS, a, um. V. LACERO. 

LACERlA, a?, f. 1. (lacero) pars laccrata. In- 
script. t sched. Barber., apud Fabrett. p. 98. n. 
220. et Lami de erudit. Apost. p. 104'J. laceiuis 

PAVST1KAE, PAVtINAB, SATYRMNAE POROHIBYS SAM- 

ctis etc. h. e. reliquiis, cineribus. 

LACERNA, ae, f. 1. vestis exterior ex panno cras- 
siore, quae togas superinduebatur, vel tunica sine il- 
ia, gabbano, sortii , tpt/3wv fawoXrii habebatque 
usum contra pluvias ac frigus, ut pallium et panula, 
ac turn domi, turn militia adhibebatur a Romanis. 
De vocis origine nihil certi aCTertur ab etymologis. 
Gestabatur turn in Urbe, turn extra: aed in Urbe, si- 
ne causa frigoris aut pluvia, lacernatum esse turpe 
fuit, ut ex Cic. S». PniL 30. 76., Siteton. Aug. 40. 
exlr. et Gell. 13. 21. colligitur. Quia et honoris 
causa solebant, supervenicnte principe, earn depone- 
le, v. gr. in spectaculis, in quibus, quod sub dio Ce- 
rent, lacernis uti ad frigus arcendum, et subita caii, 
fas erat : quod factum in bonorem Claudii, Suet on. 
Claud. 6. narrat. Ue usu ejus in spectaculis est ct 
illud Martial. 14. 137., cujus lemma est Lucernes 
atbae: Amphiihenuales nos commendamur ad uaus, 
Quum tegil algentes nostra lacerna togas. Quod fre- 
queutissinia cssct in militia, satis, prater cetera, 
ostendunt ilia Ovid. 2. Past. 745. de Lucretia. Mlt- 
teoda est domino (nunc, nunc properate puclla) 
Quamprimum nostra facta lacerna manu. et Proper t. 
4. 3. 18.Texilur hac castas quaria lacerna tuis. Ad- 
de Veliej. 2. 70. 2. et 80. 3., ex quo utroquc loco, 
quum de ducibus sermo sit, conBrmari fortasse pot- 
est, quod quidam putant, lacernam militarem eam- 
dem ac chlamydem omnino fuisse; sivc, ut ait Run- 
iopf, ad Velity. loc. cit. in Indice, lacerna erat ve- 
stis cucullata crassior, qua io militia et itiiieribus 
ad arcendum frigus et pluviam utebantur Romani, 
CL Cornel. Gall. eleg. (ed, Wemsdorf. T. 3. p. 
196). v. 49. Quin etiam argenlo puroque intexitur 
auro Altera jam castris parte lacerna racis. Quod 
tero etiam inter domesticas vestes enumcranda sit, 
indlcare videtur locus Propert. 4. 8. 85. quern inte- 
grum V. — Forma lacerna fult cblumydi similis, 
sell, aperta et laxa, fibula in humero, vel ad pectus 
conoexa, loogior taioen, quam eblamyg, et Quiior, 



- 11 — 

ut qua Mgori et pluvia arcenda lotique amiciendo 
corpori instituta fuit. Ejus usus sero apud Romanos 
capit, quum primus Cicero credatur ejus menlionem 
fecisse. Materia fuit crassior lana, ut dictum est: co* 
lor fere vel nalirns lana, vcl pullus: sed procedente 
luxu,et frequence ejus usu in ipsa Urbe, ex pretio- 
siore materia et colore o ditioribus gestari capta 
est. Uinc Tyria9, auratas, coecineas, et purpureas la- 
cernas Jcgimus apud Juvenal. 1. 27. et 10. 21-2. ; et 
Martial 14. 131., 13. 87. et 5. 8. Ceterum adde 
Hor at. 2. Sat. 7. 48. et 55.: et V. de his plura >pud 
Ferrar. de re festiar. P. 9. I. 1. etc., et T. VI. 
Antiquit. R- Graev., et Pilitc in Lex., et inter re- 
centiores TV. A. Becker Gallus vol. 3. p. 123. 

LACERNATUS, a, um, adject, lacerna indutus, 
mantellalo, -)(ka(i.\j<iwc6s.FetrQn.fragm. Tragur. 69. 
Burmann. Laceruatus cum flagello mulioaum fata 
egit. Juvenal. 1. 62. Ipse lacernata quum se jacta- 
ret arnica, h. e. virili veste ioduta, qualis erat la- 
c« r na. Quidam recte putaot, indicari bic Sporum 
spadooem a IS'erone adamatuoi) et ab eo muliebii 
Augustarum habitu adornatum, ut est apud Sueton. 
Ner. 2S., atque inde colligi, etiam feminas lacernis 
usas fuisse.— In re militari. Vellej. 2. 80. 3. Qaum 
(Ca?sar) iaermis et lacernatus esset, ingiessus castra 
Lepidi etc. V. voc. praced. 

LACEUSULA, a, L 1. deminut. a lacerna, par- 
va lacerna, gabbanella, ^Xapi.u3wv. Arnab. 2. 19. 
Lanas, lacernulas, trabeas. 

LACERO, as, Svi, stum, are, a. 1. Part. Lacerans 
I.; Laceratus I., II. 1. 3. et in fin.; Lacerandus II. 

2. — Laccrarc stricio sensu est vi abscinderc, ampu- 
tare, dividers, mozzare, troncare, tagliar via, ccwo- 
xojttm, {V. LACER init.), teste Paul. Diac., qui 
ait p. 118. 1. Mull. Lac era re dividere, commi- 
nucre est. Sed generatim est discindere, dlscerpere, 
distraliete, o-apatTw, duveca (It. lacerare, strac- 
ciare, squarciare; Fr. dichirer, mellre en pieces; 
Hisp. desgarrar, rasgar, despedazar , iacerar; 
Germ, zerreissen, zerfleischen; Angl. to maim, 
mangle, cut or lop off'). 

I.) Proprie. — a) De hominibus atque hominum 
et brutorum membris. Ter. Adelph. 3. 2. 17. 
Turn autem Syrum impulsorem , vah quibus il- 
ium lacerarem modis! Pacuvius apud ffon. p. 179. 
14. Merc. Nam te in tenebrica saepe lacerabo fanae 
clausum et fatigans artus totos distraham. Confer 
Ovid. 8. Met.lSi. Lacerare aliquem fame. Cic. 1. 
Tuxc. 44. 105. Lacerari eum et sentirc, credo, putat. 
Id. 2. ibid. 8. 20. Sophoclem vertens. Qua (testis) 
lateri inbarens morsu lacerat viscera. Id. ibid. 9. 
21. CorpusUceratum palris. Sic Ennius apud Ma~ 
crob. 6. Saturn. 2. lux Troja, germane Hector! 
quid te ita contuo lacerato corpore raiser? et Zu- 
creti 3. 880. Corpus uti volacres lacerent in morte 
feraque. Horat. 3. Od. 27. 46.. lacerare forro, et 
Frangcrc cnitar modo multurn amati Cornoa mon- 
stri. Liv. 3. 58. a med. Scissa yeste tergum lacera- 
turn virgin ostendit. Ovid. 2. Fast. 695. mea cru- 
deli laccravit rcrbere terga. Curt. 4. 3. 15. Nataa- 
•lium manus stipitibus saxisque iacerabant. Liv. 29. 
0. Lacerare aliquem bostililer. ct Curt. 6. 11. 16. 
Per ultitnos cruciatus - et inimicis in graliam regis 
tovqueniibus laccralur. Phcedr. 2. 3. Laceratus 
morsu canis. Sic Id. 1. 12. Morsibus canum lace- 
rari. Ovid. 11. Met. 726. Ora, comas, vestcm lace- 
rare. Seneca CBdip. 068. oculos unguibus. Lucan. 

9. 133. Vidi ego magoanimi lacetantcs pectora pa- 
tris. Vat. Place. 7. 636. exsectos lacerat Bellona 
couiatos. Sueton. Tib. 60. Lacerare aiicui os locu- 
sta, Ovid. 3. Trist. 3. 51. Parce tamea lacerare ge- 
nas: ne sciade capillos. graffiare. — b) De re- 
bus. Curt. 10. 5. et 3. 11. Lacerati crines. Id. 4. 

10. Lacerato vestis. Liv. 29. 8. Naves lacerata 
naufragio. Outd. 5. Trial, 7. 35.; et Curt. 4. 3. 19. 
Navis laccrata Jluctibus. mallrnttata. Uursus Ovid, 

3. Pont. 6. 19. [Sep tun us navera laceravit Ulyssis. 
ruppe, I'racassb. Sueton. Aug. 91. Lectica con fossa 
atque lucerata, Petron. Satyr. S6. Lacerare obso- 
nium. trinciare. 

11.) Translate. ^ 1. De verbis dlcitur, et est 
obtrectare, detrahere, conscindere, maledkere: ad 
rem Crassus apud Cic. 2. Oral. 89. 260. Lacerat 
lacertum Largi mordax Meimnius. Suit, in orat. 
Macr. Licin. § 21. Quern ipsum {Cn. Pompejuin), 
ubi pertimuere subtalum io cervices suas, mox dem- 
pto metu lacetaut. h. e. iniquis Judiciis et serujo- 



LACERTA 

nibus perstringunt, sive, ut ait Cic. Balb. 28. 57. 

More hominum invident, in conviviis rodunt, lu 
circulis vellicant,maiedico deote carpuat. Id. Cic. 
Brut. 42. 156. Obtrectatio invidia, qua solet lace- 
rare plerosque. Id. 11. Phil. 2. 5. Verborum con- 
tumeliis optimum virum incesto ore lacerare. Id. 
2. ibid. 34. 86. Hac te lacerat, hac cruenlat oratio. 
Liv. 31. 6. sub fin. Lacerare aliquem probris. Id. 
38, 54. famam cujuspianx Ovid. 4. Pont. 16. 1. ali- 
cujus carmina. Sueton. Domit. 23. quempiam ac- 
clamationibus. Id. Gramm. 15. Acerbissima satjra 
lacerari. Id. Ccbj. 75. extr. Lacerata existiraatio 
alicujus carminibus maledicentissijnis . Tac. 15. 
Ann. 73. Crebro vuigi rumore lacerabatur, tam- 
qiiam insootes ob invidiam exstioxisset. % 2. Di- 
citur item de hominibus et sapius de rebus, et est 
spoliare bonis, in miseriam adducere, distrahere, 
dissipare, absumere. Cato apud Servium ad Virg. 
6. Eel. 76. Quum Hannibal terrain Italiam lacera- 
ret atque vexnret. Ptaut. Cure. 4. 2. 22. Vos feno- 
re, illi male suadendo laceraut homines, rovinano, 
fanno impoverire. CI. eumd. Bacch. 5. 1. S. Ter. 
Becyr. 1. 1. 7. Te raoneo et honor, ne cojusquatn 
tnisereat, qulo spolies, mutiles, laceres, quemque 
nacta sis. che gli taiga tutto. Sic Cic Quinct. 15. 
50. Bonorum emptores, ut carnifices, &d reliquias 
vita lacerandas et distrahendas. Id. Dom. 1Z. 59. 
Uxor em meam vexavistis, raptavistis, omoi crude- 
litate laceravistis. — Piaut. Merc. prol. 48. Lace- 
rare rem suam. Sail. Cat. 14. bona patria manu, 
venire. Cic. ft. ferr. 70. 164. pecuniam. Sail. orat. 
Philippi contra Lepid. rem pub Ik am largitionihus. 
Cic. 1. Off. 17. 57. patriam omni scelere. Vellej. 2. 
12. 6. rempubiicam contiuuatis hoooribus. Id. 2. 
90. 1. Rcipublica membra longa armorum series 
laceraverat. Id. 2. 21. Quum utrumque exercitum, 
parum bcllo exhaustum, lacerarel pestilenlia. h. e. 
consumeret, absmoerct. Lucan. 10. 44. de Alexan- 
dra, nulloque herede relicto, Tolius fati laceraadas 
prabuit urbes. ~ Hinc lacerare diem apud PtauU 
Asin. 2. 2. 25. et Stick. 3. 1. in fin. est male te- 
rcre, mala consumers, quod supra 32. excruciare 
dixerat. ^ 3. Item de animo, et est vexare, affli- 
gere, excruciare. Cic. 3. Tusc. 13. 27. ^Egritudo la- 
cerat, exest animum, planeque conficit. Id. 3. Alt. 
8. Meus me maror quotidiaous lacerat et conficit. 
Id. 4. Acad. (2. pr.) 8. 23. Qui statuit - iotolera- 
bili dolore lacerari potius, quam ut prodat etc. Sic 
Vellej. 2. 130. Animum alicujus magnis doloribus 
lacerare. Ovid. Heroid. 15. 212. quid laceras pe- 
ctora nostra mora? Quintil- 12. 1. 7. Nihil est 
tot ac tarn vsriis afTeclibus eoncisum atque lacera- 
tum, quatn mala mens. — Hinc Part, pras., cujus 
exempla et supra retulimus, 

Lacerans,antis, adjective quoque occurrit, undo 
Com p. Lacerantior apud Cail. Aurel. 3. Tard. 8. 
Est lacerantior atque corporis apertionibui efficax 
ob satsitatem maritimus aer. 

LACERTA,a, f.l.ct Lacertas,j,m.2. % t- Est 
serpens quedrupes satis nota, aa-upa (It. lucerta, 
lucertola; lir.Uzard; Hisp. lagarto; Germ. Eide- 
ch$e; Angl. a lizard). Later ta tam da mare, quam 
de femina dici videtur, sed vulgaribus ac miooris 
forma; laceitus item, sed de majoribus et coloris 
varii. Piin..&. Hist. nat. 39. .60. (141). Lacerta, 
inimicisiimum genus coehleis, negaotur semestrem 
vilanj excedere. Laceiti cubttales Arabia: in India 
vero Nysa monte vigintiquatuor in lopgHudinetn 
pedum, colore fulvi, aut punicei, aut carulei. — 
a) Fein. gen. Horat. 1. Od. 23. G. viridos rubura 
Dimovere lacerta. ramarri. Adde Ovid. 5. Met. 
44S. el Martial. 14. 17*. Reptans lacerta. — IVo- 
uri est quadam illud Juvenal. 3. 230. Est aliquid 
quocumquc loco, quocumque recessu Unlus sese do- 
ininuin fecisse lacerta. h. e. parvi cujuslibet loci, 
qui vel ad lacertam reccptandnm sufliciat. — 6) 
Masc. geu. Virg. 4. G. 13. Absiut et picti squalen- 
tia terga lacerti. — Lacerta est sy.nbolura somoi et 
mortis io raonumentis: V. Boltettin. dell'Instit- 
Archeol. a. 1835. p. 14. — Item lacerta seu stelihi 
est symbolum Mercuril ob calliditatem et fraudu* 
lentiam: V. Boltettin. dell' Instil. Archeol. a. 
1841. p. 139. ^2. Est etiam hoc nomine piscls 
marinus, plurium generum, terrestrem specie refe- 
reos. — a) Vera. gen. Utp. Dig. 33., 9. 3. J 3. 
Mella carte semper esculenta peaut cedere> lacertai 
quoque cum muria sua conlinerl nee Labeo nega- 



LACERTOSUS 

dx, — 5) Hate. gen. Cic. 8. Ait 0. Flaetui on- 
users. Ham ad capiendo* lacertoa lempettatet noo 
•oat Mooes. Juvenal 14. 13!. eooebem aattlri cum 
part* lacertL Martial, 10. 48. SecU eorooabout rn- 
tetoe ova lacertoa. Adde nmd 12. 19.; FHn. 32. 
Jfitt. not 11. 53. (146).; Colum. 8. B. B. 17. 12.; 
el Celt, qui 2. 18. Inter eot rteoowt, at qulboa tal- 
•amenta float, et quorum clbut gradulmui eat. — 
Idem et eaurof, a ««upe{ ktctrta, didtur. F. 
8AUROS. 

LACBRTOSUS, a, am, adjeet (lacertut) magoot 
lacertei habeas, nenotui, toroaoi: atqoe adeo to- 
baatut, talidut, rmucoloto, nerboruto, uviiiie. 
Cic. 8. Phil 9. 20. Centurionee pugnaeet el laeer- 
tod. Ovid. 11. Sfel. 33. Dura lacetlori fodlebant 
arta eoloaL Cohim. I . B. B. 9. 4. Vtoea noo lie 
la to* et laeertoioa droa exlgunt. Auct Prtap. 39. 
Pbcebue comoiui, Hercules lacertofu. Farro 2. B. 
B. 7. 13. Equum turn maiiina creccere ae Jacerlo- 
wim Bert. Id. 8. ibid. 0. 5. Lacertod gelli. Colum. 
8. B. B. 17. 8. Lacer toils femioibut ail us. Cd* 
pell 1 . p. 3. Corpai lacertoitt Its Juvenalta roborla 
eicettentiim torli. ft. e. bomerii. Cf. Laclant. Opif. 
D. 10. Tori* intlgnibut extentum lacertorum in- 
gcoi robur. 

LACEHTOLUS, 1, m. 2. detninut. a lacertut, 
panm laeertai. Oe plttorio opera, lacerti flgura, 
nnrpal Apul 10. Met., ubi tames ai. leg. tat<r- 
enlot, 

LACERtUS, I, m, 2. duo dlreraa tlgnlBeai: td- 
licet 

^Laeertai e«t pari bracbil mutculoae, qua est 
ab bumero ad cubitum {F. OviMi loe. in t. HU- 
MERUS) et per ijnecdocbee <«)> litiorl teaio 
Ipsom bracblum. Hac dgolflcallooe laetrtum neutr. 
genera dixit Jccitu apod If on. p. 310. SO. Merc 
Trtbuit verubua laearu in rocot, Gr. tumv, jSpo- 
yiw (It. pari* muteolota del braedo, braceio; Fr. 
partie tupirieure *l ntrveute du brat depuit PeV 
paula /utqu'au cmtde, brat; Hlep. la parte iupe- 
rlor del braso, brew, Germ. d. Oberarm, d. Sri- 
ftige obere flieU d. Arm**, 4* Arm; Angl. tftal 
part of the arm which lit* kttumn th* shoulder 
and the elbow, tin arm). 

L) Proprie. *\ 1. dtricto icoin de parte bracbil 
muttmlota, qua eat ab bnroero ad cubitum. LucreU 
4. 830. Uracbia turn porro talidti ex apta iacertlt 
Sue maousqoe etc. Ovid. 14. Met 303. de tociit 
Ulyttit hurnanam formam recipieatiouf . Brigi- 
mur, aataqoe eadont, blfidosqae relioquit Rima 
pedea, redeuDt burner!, tubjecta lacertii Dracbia 
aunt. Id. L. ibid. 600. laudat digltOfque manujque 
Brachiaque et oudoe media pint parte lacertoa. 
Adde eu«»4. 8. Art am. 807. Curt. 8.' 8. 31. Bra- 
cbia quoque et lacertoa euro eoluot. Id. 9. 1.29. 
Lacerti quoque et bracbia margarltia ornate erinU 
PUn. 38. But. nat. 10. 50. (13»). Oeoa crocodiU 
aooexua brachlo, vel nervi rubcta dextro lacerto 
adalligatL F. 8E4CH1UM, f 2, Latiori teoao de 
bracbto , praclpua raliuoe babiu muieuiorum ac 
virium. tic. 2. rate. 16. 37. Nam itutum, gla- 
dlum, galeam in uoere noitii mllitea noo plus nu- 
merautt quam bomerot, lacertoa , maaua. Id, Sty 
ntct. 9. 27. Mllo Crotoolatet atpoilau lacertoa aeoa 
dicitur. - Neqoe euim ex te ucquam m aobliitatui, 
•cd ex later! but et lacertla tula. Id. tgrtena carmeo 
Sophoctit 2. Tutc. 8. 22. dc /fercuie. O pectora, 
terga, lacertorum tori! Cf. Tac. Dial d* orat, 

10. Immaoet lacerti et ad pugnam aall. braccioni. 
Quintil. 8. 5. 10. Atblcta, cujut lacertoa eierdta- 
tio expruiiu Seneca 8. Benef. 6. Excuito lacerto 
telum torquere. tcagliando fort* il braccio. Firg. 

11. JEn. 561. adducto cootortum baitlie lacerto 
Immiult. Id. ibid. 6U3. larO depeodet parma la- 
certo. Cf. iTorot. 1. .Sat. 6. 74. et 1. Ep. 1. 56. 
Law luipeml loculoi tabulamqae lacerto. Ovid. 4. 
Met. 700. ludsrttibut acta Iacertlt Navia. Fropert. 
± 18. 37. cupldii Iacertlt teoere el forere aliquem. 
Oeid. 2. Amor. 18.8. lacertoa circum colla Impli- 
cate, cingere colli braccia il collo. Sic Id. Heroid. 
10. 21V. cullo imponere. ex 11. Jfef. 240. Ucertii 
colla iooeciere. et 10. ibid. 407. eomplccii. et 3. 
Amor. 8. 11. amplenl. et 2. Art. am. 457. cingere. 
Id. 3. ^mor. 12. 27. jaculari. Fai. Flacc 8. U3. 
(uUi drcum projecta Iacertlt, 8eque tuumque almul 
lie vit crudelit alumouot. coll* brocoa ttttt. — La- 
ccrioi auoa in dolor e et fletu percutere, {roqueoa 



pro- 



— 12 — 

eat. Ovid. 4. Mtt. 188. Pereotlt iodigooi daro 
plangore lacertoa. Id. 9. ibid. 036. turn voro e pe~ 
ctore rettem Deripult, planxitque auoa furibuoda 
lacertoa. Adde eumd. i. ibid. 493.; et Lucan. 2. 

37. — Zacertut auratut apud iVoperf. 3. 11. 57. 
ett aurea armilla cuitnt, nt Pclron. l*|uitor Satyr. 

38. ^urnunn. Solebant ouiro non femliw aolum, 
aed rid quoque moUlorea, armllltt Itcertoa oroare, 
at ibid, et fragm. Tragur. 67. rldere eiU — pie 
gaoler Firg. ad apea tranttullt 4. G-. 74. Spicule* 
que exacuuol rottrlt aptantque lacertoa. et Grot, ad 
eaaea tranitulit Cyneg. 257. Et lablere aita et par- 
fit domuere Iacertlt. ft- «. auribut. Adde twmd. 
ibid. 277. 

II.) Trantlate. ^f 1. Metonymlce eat Ictna. Sil 
IL 16. 602. Et Glagua iotlgolt vent 01 anteire la- 
certo. Id. 1. 262. et famam teuila amare lacerti. 
% 2. Item lacerti robur, viret, nerroi, poteoiiam 
tlgnlflraot, vigore, forta, poitontn. — a) In bel- 
lo. JTorat. 2. Ep. 2. 47. ClvllUque rudem belli 
lullt asitut la trim, Caterli Auguitl 000 retpon- 
tura lacertla. Ovid. Heroid. 1. 37. quid prodeat »e- 
ilrle dlijecta lacertla Iliot? Flor. proam. $ 5. Im- 
pcrium inertia Cetaram quad conieoolt atque de- 
corit, niti quod tub Trajauo prioelpe diotU lacer- 
tot. it va rinforsando. — 6) De nerrii oratloalt 
Cic Brut. t«. 64. In Lyela tuot tcpe lacerti, i!e ai 
fieri uibil poult raleotlut. ,F. Ellendt. ad h. \.Id 
1. Orat. 57. 243. A quo quom ameauiai hunt ac- 
ceperlt, lpte eti oratorit lacertii tlrlbutque tor- 
quebit. Cf. eumd. de opt. een» or. 3. 8. et Quintil. 
10. 1. 77. £»cbloet eeroit plua babel, mluua lacer- 
to r qui. 

B) Laeertai didtur etiara aerpeot- qutdropea; 
Item pltdi marlout. F. LACRRTA 1. et 2. 

LACESSIO. it, etc. a, 4. F. LACRSSO inlt. 

LlCESSlTto, Cola, f. 3.(laceaio) lrrlutio, 
foeatio. Ammian. 19. 3. Laceultlonibu* crebrit 
oeeupare obtidtoal adberentea. 

LACBSSlTOa, 6rU, ra, 3. qui laceaalt. Ttid. 10. 
Orig. in Utt L. Lacaatltor per traotlaUonem dl- 
cum a eaoibos, td a ferla, qua talent lecereudo 
protocare. 

LACBSSlTCS, a, «m. F. roe. aeq. 

LACESSO, ii, id, vel (1, Hum, ere, a. 3. In Pre- 
teritii fere eit quart* conJugationU: In Inflaiio 
paulro aljquindo, ul apud Colum, 9. R. R. 8. 3. 
ei 15. 4. — Part. Lacettent L; LacmtUut I. et 17.; 
Laceitituru* et Lattltendut L — Rail one habi- 
le etjml, eat ■ lacero, cujut ett rrequeniatlvum, 
ut Charit. 8. p. 227. PuUch. et Diomed. 1. p. 37S. 
doceoi: rel potlut a tocio, eujm eat iateoilr. tel 
recUui incboaL, ut AaiL Viae. p. 117. 0. Mill 

— Ceterum ^ laceeeere ett proToeare, Irrlure, teota- 
ra, ttpoxaWta, icpo«tjXoiujM (It. provocar*, uri- 
tar*, ttuxxicare; Fr. provoquer, irriler^ harceler, 
pourru(vre vigour tutement, atlaquer ; Hiip. pro- 
vocar! *xeitar t irritar; Germ, herautfordem , 
reiten, beunruhigm; Aogt. to provoke, challen- 
ge, hritaie, exasperate). 

L) Proprie de hominiboa oturpatur; et quldem. 

— 0) Abaolute. Catd apod CAarit. 2. p. 107. 
Putsch. Omnia tumnltoa plena, dmnl boiilum co- 
pta magna contra ana eedebent; uaquequaque la- 
ceatebamur. Ttr. Eun. prot 16. It ne erret moneo 
et dednat tacenere; Id. Phorm. prot 13. Vet us il 
poet* non laceadawt prior, Liv. 21. 11. Saguntloi 
oec iaceateutet, nee laccsslU per aliquot diet. Auct. 
B. G. 8. 14. At Cmtr neque cedentet Unto colllt 
•Keotn laceateodot Judlcabat. — 6) Cum Accu- 
aatlro penooB tantum. Cic. 1, Orat. 8. 33. Teoere 
arena, quiboi poult vel prorocare loiegroi, tcI ul- 
ciicl lacetdlui. Id. pro kg- Manit. 2. 4. Mitbrldite 
et Tlgrane, quorum alter rellctur, alter laceiiltui 
occailonem aibl - oblatam ease arbitrantur. Id. 13. 
Alt, 18. 0""*n lp»e homo tto\uYpapwxaTOf num- 
quaro me laceultseu F. infra tub e. Herat. 2. Od 
lH. 12. olfaU tupra deot Uceiio. h. «. precibui noo 
fillgo cl ad iram provoco. Plin. 1. Ep. 5. Ilemlni- 
iccbttur, quam capitaliter ipsum me apud ceotum- 
viroa lacetilsset. /». e. accuiaiscL — De brutii aui- 
mtotibut Colum. 0. R. B. 16. 4. Nequo coovenit, 
■ettu medio eiaapcraUi ajiei laceittri. Cf. Hot at. 3. 
Od. 2. 10. Lacessere asperum tactu leonem. — c) 
Laceuere aliqutm ad akquid occurrlt apud Cic. 
6. ruic. 4t. 121. A quo non raodo lmpulsl tumus 
ad pbilutupbia icripiluuea, terwa etiam taceatiU. 



LACHANFZ0 

F. infra tub e. td. 1. AtU 10. Qulbui epittolif two 
equidem aba to laceadtoa ad acribeodum. Liv. 2. 
45. Laceuere ad pug nam prim© obequlUodo cattrli 
prorocandoque. — d) SapLidme lowiier* tfK- 
ouern alitfua re ntarpatur, ut apud Cie. Mil 31. 

84. Ut »l irriure ferruque laceaaere fortuilraum ri- 
rom auderet. Cat. 4. B. G. 11. «rtr. MIttli qui 
ouoclarent, ne bottet praalto iaceaterent et, at IpsI 
lacetterentur, tuitioereot. Liv. 28. 28. Nee tocloa 
popull Roman! nltro Iteeadtnri bello. Sic Cic. pro 
kg. ManU. 11. 23.; et Cdjt. 6. B. G. 6. Laceuere 
aliquem bello. Curt 6.5. bostem occultla telit. 
Firg. 7. JSn. 185. aut leoU lacertla Spicule eon- 
torquent, curauque lc tuque laceetunt. CU. 1. Off. 7. 
20. Lacessltoi injuria. Sic Brut, et Cat*, ad Anton. 
11. Fam, 3. Not, Anton!, te nolle lacetilmut inju- 
ria, et Cat. t. B.G. 35. Aliquem injuria laeetsere. 
Sail Cat 32. Pottremo diuimulandi caota aut tul 
espargaodl, tlcutt jurgio laceuitui foret, 1q teoa- 
tum venlt. Sic Ziv. 38. 33. Bt prlmo laeetsere jor- 
giis, deinde attercalione orta etc. Cic. 3. Phil 1. 1. 
Ultro me maledlctia ltceiilttl. Sueton. Tib. 61. La- 
ceuere aliquem probria. Id. Aug. 56. j&cii petultn* 
tlbut. Borat 2. Ep. 1. 150. deote cruenlo. Sueton. 
ITer. 30. dtctli et carminibui. Firg. 8. £cf. 96. 
voce. Cic. Pit. 23. 55. Spontlooe me bomo prom- 
pltulraus laceatlrit. — e) Cetemm acelpltur et Ip 
bonam partem pro iofitare, all 1 cere. Cic. 12. Fam. 
20. Me amebic ex tcrlpto allq^o liceuet; ego aotm 
re*pondere fadlloi postum, qutm protocare. Fal 
Ftacc. 5. 672. iEtoaldem magoo crater* laceult. 
invita, provoca a bere. Ffonto 3. ad, if. Cart. 15. 
od ftn, luque non duels aut artetlbui erroret adu- 
ietcentium expognabat (Socratet), ted cuclcolla 
(ubruebat; neque uuquam audltorea ab «o diace- 
dere lacerati, ted nonnumqaam lacetdU. Adde Cic 
13. Att. 18. et 5. Tutc. 41. 121. et alia, quorum 
nonnulla etlam tapra retulimus. 

IL) TraoUaie occurrlt — a) De rebai pbjitdi. 
Zvcrel, 4. 596. Hrc loca per 70eej Tenlint eoret- 
que lacetiant. h. e. titillent, movMnt. Sic Id. ibid. 
693. Qua ferlunt oculorum aciet diumqus iacet- 
aunt. et ibid. 687. laceuere 01 ret. Firg. 12. £n. 

85. Circumttant proper! aurig« , manlbuiqoe la- 
ceaiont Pectora plauit carlt. ft. e. blaode percu- 
tiunt, et equomm ardorem relutl proTOcaot. Adde 
Martial- 11. 46. obicaeno aemu. Karat 1. Od. 35. 
7. Qalcumqae Dithjni llceult Carptthlum pelagat 
carioa. ft, e. teotat. Sic tucan, 3. 194. Inde lacet- 
tllum pr!mo mare, quum rudls Argo Ultcuit igno- 
Ui lemerato litore gentei. Ovid 5. Tritl. 9. 89. 
foret noudum retertU ctrcerii acer Nunc pede, 
nunc ipsa fronte lacenlt equus. ft. e. kit et reserare 
teclat . Slat. 18. Thtb. 604. Taurui laceidt cam- 
pum. Firg. 7. ASn. 52fl. aeraque fulgent Bole lace*- 
slta. percoue. Ctaudian. Com. Prob. el Oiybr. 04. 
Bt formldtto cllpeus Xltana laceaalt Lunlloe. ft. e> 
quit! ipsum toltm provoctl de iplendore. Lucnn. 
10. 320. Nilus spumi astra loceiiic Sit- It. 17. 387. 
Inredunt aclei pugnam, et cloraore laceuuot Slde- 
ra» Firg. eadcin ratlone dixit 9. £n. 488. ferlt au- 
rea tldera clamor. — Pro tenure, nocere. CatuU. 
15. 10. Insldiis laceuere caput allcujut. Cf. Colum. 
9. R. B. 6. 8. Bx tldnlo potlut, qutm ex peregrioia 
rcgloolbui pelantur apet, quoniem' aolent call no- 
ritote laceulri. Id 3. ibid. 2t. 5. Ylndemla prascox 
popuiatlonlbua rolucrum, pludisque aut tcuUi la- 
cetslta dilabllur. Id 10. ibid. 320. Exurat aala ne 
reiolull pulrerit Bitot, Parrulut aot pulex Irrepeot 
dente licetsat. — b) De abttracUt et aimilibut, 
quaa coramotcnior, excilaotur. Cic 3. Fam. 8. o 
med. U01 ego aermones taceaslrl nuraquem: ied 
noo valde represti. ft- e. numquara in cauu ful, cur 
habereotur, mentionem ejui re! faciendo. Sic Quin* 
til. 6. 3. 7. Non solum facto aliquo dktore, ied et- 
Itm corporis tractu ritut lacestitur. <i muove, ei 
provoca- Firg. 11. jEtu 254. quas vot fortuaa qule- 
los Solilcttflt auadetqae Igoota lacessere bells? Sic 
Id. 10. ibid. 10. Aut boi arma lequl feiramqae la- 
ceuere suadcL ft. e. pugnam, ut Id. dixit 5. ibid. 
429. IiDinlicoDlque minus maoibut, puguamque la- 
couuuU incominciauo la pugna, la fanno ina- 
tprire, ut verlit Forcellinut, 

LACHAN1SSO vet 

LACHANIZO, at, are, n. 1. Xo^avi^as, langoeo, 
racillo: a \d-rawt olut. Sueton. Aug. 87. Ponit 
betlaure pro Uoguere, quod lulgo lacba til uaxe di- 



LACHANDM 

cfhiT. Al tcribunt lachanlzare. F. diet* lo BADI- 
ZO tail. 

LACBANUM, I, xx. 2. erba da mangiare, Xxva- 
»ov, olns, generatim. BoraL 1. Sat. 6. 11. 5. Ad 
porrl el deerij refero lacbanique catlnum. Pleri- 
qui *<• leg- leganique. F. LAGANCM. 

LACHRl.MA et 

LAClinfMA cum derivatis. F. LACRIMA inlt. 

LAClDlTAS, Stis, f. 3. natura bebes, qua qui* 
facile laci, seu decipi potest. Farra 2. R. R. i. 4. 
0»cs primum assumpta et propter ulilitatem et 
propter laciditatem. Iia legend, putal Pcnttdera 
in Op. poslh, T. 1. p. 217. pro placiditatem, quam 
tocer* hie retiuent omnes editiones, quamque re- 
clc ibidem se habere potat Schneiderus. 

LACiNlA, a, f. 1. dicitur propria de fimbriii, 
seu segmentis, quce ad oram vestij assuuotur, et el- 
terum ib altero divisa pendent: a Xaxij, i5o? ici'j* 
tut a, fragmentum; quod a "Xaxw lancino, lacero, 
tcind-j, vel a lacio, is. Quod vero apud Paul. Diac. 
p. 118. t- Mutt. v. Zacerare, inde laciniam dici 
Iegitur, placet alifs lanienam reponi: tametsl ad 
signifiralionem codem recurrunt. Gr. XDOocaSov 
(It. franqia, cerro, frastaglio, balzana; Fr, bout, 
frange, pan, queue dun vetement; Hisp. cabo, el 
extremo d"un ve3t\mento. franja; Germ. d. Zi- 
pfel, Lappen, cinzelnet Stuck Zeug Oder Tuch, 
tvos von einein grosscrn abgetrcnnl itt; Aogl. the 
lappet, flap, or fringe, of a garment). 

I.) Proprie. ^ 1. Generatim. Plant. Mere. I. 
2. 16. Sucoe laciniam, atque abBtcrge sudorcm tibi. 
Hie laciniam quidam, et pracipue reeentlores pie- 
rlque omnes tudarium Jotelligutit - sed Juita For- 
callinum potest commode de ima Teste expllcari. 
Idem die de ilio Cic. fil. 16. Fqm. 21. ad fin. Vi- 
deor lidere emenlcm te rustic*! rea, cum tiliico 
loqueotem, In lacinia servantem ex roensa secunda 
semina. h, cjaito Forcellinum sinu facto extreroa 
Teitii parte; at jaxla recentiorei io sudario tel Iln- 
teolo, quod con fir mat Pirn. 19. Bitt. nat. 7. 38. 
(120). Porrum et apium serunt la laciniis colliga- 
turn, in pezielti di panno lino: quia Colum. 11. 
R. R. 3. 33. de re liroiJi terba faeiens, linteolum 
nominal. Porto, uddit ForceUinus, ex hoc Plinii 
loco discimu$, etiam particulam resectam et sepa- 
ratam, laciniam dici posse. *J 2. Speciatim est 
limbus, seu eitrema ora Testis, she in fimbrias dl- 
ducta sit, sive non, orlo, letnbo: V. Paul. Viae. p. 
117. 18. Mull. Sic Sueton. Cal. 35. tub fm. Ita te 
proripuit, ut, cakata lacinia tog*, praceps per gra- 
dus iret, Fellej. 2. 3. 1, Turn P. Scipio Nasica - 
clrcumdall lavo bracbio toga lacinia etc. Rurjus 
Sueton. Iter. 19. Quum io ade Vestas rcsedisset, 
eonsurgeoti eJ lacinia obhasit. Petron. Satyr. 100. 
Bumolpi Jam in soporem labentis laciniam duxi. to 
tirai per la vesle. — Laciniam prehendere ejus, 
quem abenntem relinere quis vellet, mos fuit, pren- 
dce per lo Umbo. Sueton. Cal. 15. Ut descenden- 
tem e tribunal! oon solum roce rerocarent, sed et 
lacinia tog* reteota, interdum pede apprehenso de- 
Unerent Cf. Plant. Jsin. 3. 2. 41. Lacruroaotem 
lacinii .tenet lacrumans. — Hinc urbane ac lem'de 
Cic. 3. Orat- 28. 110. Nam iilnd alterum genus, 
quod est temporibus, locis, reis deflnitum, obtinent, 
atque id ipsum laciuia. h. e. ICTiter ac vix, el quasi 
breti tempore elapsurum. ^ 3. Bine per aimilitu- 
dinem de aliis rebus dicitur, qua teluti segmentum 
a reliquo corpore dependent, aut prominent. Plin. 
15. Bitt. not. 30. 39. (130). Bxcrescente in medio 
folio parvulo, telutl lacinia foliL Id. 8. ibid. 50. 
76. (202). de capris. Femioarum generositatis insl- 
g tie, laciniae corporlbus a cervice binas dependentes. 
fc. «. carunculiB ilia dua, quas Farro 2. R. R. 3. 
2. roaramulas pensiles, Colum. 7. M. R. 6, 2. «r- 
ruculas, Paul. Diac. p. 175. 1. Mull, tioueolas to- 
cant ^ 4. Lalissimo sensu sb Jpul. multis in lo- 
cis lacinia sumitur pro tola veste: qua signiflcaiio 
lei per syoecdocbea est lolius pro parte, *el proprie 
locum habet in teste fUiori et quasi Tarils laciniii 
Kgmeotisque consula: lainctsi Jpul. unlterslm de 
quaiibet, etiam preUosa, osurpat, nt 6. iJfer. Lacl- 
oiat auro litteratas, ramis arborum postibusque auf- 
tilts. {F. locum Plin. 35. Bitt. nat. 9. 36. (62). 
cit. io ». TESSERA), ef 11. ibid. Sacerdos pracJ- 
plt, tegendo mihi linteam dari laciniam. et \. ibid., 
Eoam e duabus laciniii meii exuo, eumque pro- 
pere lejtlo. e< 3. ibid. Omnibuj lacinii* se dere- 



— 13 — 

itit. el 2, ibid. Laclniat omnes exuunt, aralcuta 
dlmovent. 

IL) Translate de cnjuslibet rel parte didtur. 
^ I. De angusta terra parte. Plin. 6. Bitt. nat. 
32. 43. (148). Promootorium In quo Megarice op- 
pldum fuit: unde Craspettdes sinus tocabalur, quo- 
niam id oppldum Telut ip lacinia erat. come in una 
lingua di teira. — Similiter lacinice dicebantur 
partes agri alicujus colonise, qua post asstgnatio- 
nem colonis faclam remanebaat iodiTisw, ideoque 
juris adhuc public!. Fronlin. de colon, p. 103. Goet. 
Ager ejus in lacioiis est assignalus. Id. ibid. p. 107. 
Ceterum ager ejus in laciniis remansit. <f 2. De 
gregis parte. Colum. 7. R. R. 5. 3. de ovib. agro' 
tantib. Quum grei ad locum fueril perductus, in 
lacinias colonis distribuatur, nam partlcalatim faci- 
lius, quam universus, cootalescit. h. e. la minores 
partes- Sic ibid. 6. 5. de capris. Nee ia pastiooe se- 
paratim lacinia diducaotur. 

LiCLNlATIM, adterb. (lacinia) per lacinias, par- 
licutattm. Translate Jpul. 8. Met. Ut con lacinia- 
tlm disperso, sed cuneatim slipato commeatu difQ- 
cultates illas traosabiremua. K e. agmine non dirUo 
lo pirtirulas, sed junctira unlTerso incedente. 

LAclMlO, as, are, a. 1. (lacinia) in lacioids di- 
stinguere. 

L) Proprie, Terbura est Jpul. 10. Met. Ut ventus 
adhaerens ptessule, membrorum TOluptatera grapbice 
Jaciniaret. h. e. membra per lKioiai distingueret et 
singulorura pulcritudinem exprinierel. Alii leg. lid- 
niaret, alii melius Uniaret pro linearel, Tel de- 
linearet. 

II.) Translate pio In Ucinlaj secare. Tertull. 1. 
cdvers. Marcion, 1. Deus blaspbemlis lacioiatur. 
Alii leg. laocinatur. Seneca Ep. 32. Vitara deducl- 
muj in paniculas ac laelniamus. Al. leg. lancloamus. 

LAClNlOSE, [adverb, (lacinlosus) in lacimarum 
modom. Plin. 10. Bitt. nat. 43. 83. (228). Yena la- 
cinlose crispa. Barduin. ita legit; alii lacunose, 
alii laerimose. 

LlClNlOSUS, a, am, adject. (Uclnla). Sop. La- 
ciniasiisimus tl. 2. — Laeiniosus est in eitrema 
ora dissectus lo particulas, fimbriatus, frattagliato. 

I.) Proprie. Tertull. CulL fern. 9. Quid prodesl 
faciem quldem frugl et expeditani exhibere, cetera 
Tero corporis lariniosis porbparum et delieiarum 
ineptlis occupare? Plin. 32. Bitt. nat. 6. 21. (60). 
Ostrea spondylo brerl, atqoe non carnoso, nee Bbris 
lacinloso. Id. 25. ibid. 18. 77. (124). Folia erant 
plantaginis, nisi angustiora essent et magis lacinio- 
sa. Id. 5. ibid. 10. 11. (62). de figura Alexandria. 
Ad erflgicm Macedonica chlamydia, orbe gjrato la- 
clolosa. 

II.) Translate. % I. Bit impeditas, Implicatus: 
quasi laciniis Incesium impedientibus. Apul. de 
Mag. Namque animi, ita at corporis, sanitas expedt- 
ta, imbecillitas laciniosa est. Tertull. 4. advert. 
Marcion. 29. ante med. Succingere deberaus lum- 
bos, id est expediti esse ab impedimentis Jacinlosa 
Tita et impliclla. et ibid. 1. A iegis laciniosis one- 
ribus expeditus. ^ 2. Item nimis diffuses, supcrva- 
cous, redundans, quasi laciniis instructus. Tertull. 
Firg. veland. 4. a med. Compendium sermoois et 
gratura et necessarium est,qaonlara sermo laeinio- 
sus et onerosus et ran us est. Bieronym. 11. in Da- 
niel. 22, Bac Porpbrrids seruione laciniosissitno 
prosecotus est, qua nos breyi eompendio diximus. 
Est qui legit lalissimo. 

LACINlfJM, ii, n. 2. testis genus, qate eadem tl- 
detnr fuisse ac lacinia. Vox a Leiico espuogonda; 
occurrit enim tantummodo in JYat. Tir. p. 157. Epi- 
togurn, lacioium. 

» LA'JOj Is, ere, a. 3. decipere, ingannare, ab iou- 
slt.Xa'xw tet \axlu, ex "Xaw capio. PauL Diac. p. 
117. 9. MulL Lacit in fraudem inducit. Inde est 
allicere el lacessere; inde lactat, llle- 
ctst, delectat, obtectat. Id. p. 116. 15. Li- 
cit decjpiendo Inducit. Lax eteniro fraus est. For- 
ceUinus addit etiam illud Zucret. i. 1200- Qua la- 
cere in fraudem possent tloctosque tenere. Plerique 
tamen alitcr leg. — Prateritum tixi (F. ILLIC10 
inlt.) legitur tantummodo in ]fot. Tir. p. 149., qua 
otnni prorsus carent auctoritate. 

lACOMCUS, a, urn, adject, Aax&mxo's, ad La- 
coniam pertinens, Lacedamonius, Spartano: F. 
ONOM. — Hlnc 

Zacanicum } i, a. 2. absolute, subitanlltorum 



LACRIMA 

more, est balneum, ttufa, quod Roma primus ex.- 
struxit M. Agrippa sub Augusto, teste 27ione I. 53^ 
et iu appellatit, quonlam Lacones nudare corpora, 
et oleo inungl, maxlmo solebant. Brat enim locns 
eameratus, in quo, depositis testibus, sJcco caloro 
sndorem protocebant. Accenso enim igne sub ipso 
pavimento, quod earn ob rem tacuum erat et sus- 
pensum (et hypocausium dlcebatur), flamma et ca- 
lor per tubulos in ipsum Laconicum ascendebat et 
ad sumroam camera curtaturam; io cujus medio 
erat foramen, ellpeo aneo catena apto obstructom, 
quo dipeo remisso, patebat calorl aditus, ut ad su- 
pcriora conscenderet asturnque Laconici minueret: 
reducto, omnis calor in Laconico inclusus vim suam 
augebat: atque bac ratione perficiebatur temperatu- 
ra sudationis, qua cruditates digeri et solvl puta- 
bant. V. Filruv. 5. 10. in /in. Assam sudationem 
appellat Celt. 3. 27. n. 3. et steam caiorem, 2. 17. 
Siccus, inquit, calor est et arena caiida, et Laconi- 
ci, et clibani. Colum. 1. R. R. pr&f. $ 26. Ut aptl 
teniaraus ad gaocas, quotidianam cruditatem Laco- 
nicis excoquimuSjBt eisucto sudore sitim quarimus. 
Memtoit et Cic. 4. Atl. 10. 

LACONISMUS, i, m. 2. 'X&xwvio^oc, laconitmo, 
parlor corto, brevitoquentla, a Laconum seu Lace- v 
damoniorum moribus, sive quod illis prolixa loqua- 
citale nihil esset odiosius, quippe qui faclls magis, 
quam eloquenlia pracellerent; sive quod in apo- 
phtbegmatis pracipue valorem , quorum pracipua 
est gratia , ut paucissimis verbis plurircas seoten- 
tias complectantar. Grace usurpat Cic. 11. Fam. 
25. Sed quid agu? non iraitor \axteviauo\ tuum: 
altera jam pagella nrocedit. 

LAcOTOMCS, i, f. 2."X<xxo'touoc» linea.recU me- 
ridianum circulum secans: a\axi'$ frustatn el xt- 
ttvu teco. Filruv. 9. 8. ad fin. V. Bald, in Zex. Fi- 
truv. — Ceterum aliler definit earn lioeara Steph. 
Piale in Mem. encicl Rom. T. 5. p. 105., qaem 
consule. 

LACRlMA uellacruma vel etiam lacryma et la- 
chryma, a, f. I. — Ad scriptionem quod attioet, ait 
ForceUinus, per y recte scribitur, quia a idxpoua 
(undo dacry-mai sape Ziv. Andronicus posuit, te- 
ste PauL Diac. p. 68. 10. Mull., quocum Cf. Pla- 
eidi Gloss, edente A. Maio in Clnst. auct. T. 3. p. 
452.): Itaque placet Manut. et Dausq., satisque il- 
lud probat, quod in multis ve^erum mooumentis, 
qua Manut. collegit, lacruma legitur, y io u con- 
terso, usitato more Latino, ul in Sulla pro Sylla, 
tut a cro;, Cumce, inclulus etc. Cellar, tidelur per 
i magis prgbare. Sane Graca voces, quando longo 
uso sunt Latina facta, Latinas quoque litteras as- 
somere soient, ut fama, tilva. Veteres etiam In- 
scriptiones plurima pro bac scriptione slant , et 
Pier, ad Firg. 6. AZn. 1. Prisci aspirationem ad- 
biboerunt, lackryma scribentes: quod eos factitasse 
ait Gell. 2. 3. flrmanda vocis causa et roboranda, 
ut ejus esset soous vividior vegetiorque. Sed hac 
seribendi ratio jam obsolevit. V. Cic. Orat. 48. 
160. Hucusque Forcellinui. Hinc recentiorei phl- 
lologi plerique omnes scribendum putanl lacrima 
vel lacruma. — Ceterum lacrima est buraor ex 
ocutis Buens ex fictu, tel morbo: ut videtur, a 
Gr*ca Toce Jaxpu , 5axp«^a (It. lagrima; Fr. 
larme, pleurs ; Hisp. lagrima; Germ. d. Thrane; 
Angl. a tear). 

I). Proprie. — o) Generatim. JVceviut apud 
Servium ad Firg. 3. JEn. 10. Flenies amba* (uxo- 
ret) lacmmia cum multis. Enniuj apud .Von. p. 
115. 33. Merc. Vide bunc, mea io quem lacruma 
guttalim cadunt. Cafo apud Gelt. 10. 3. ad fm. Sed 
quantum luctum, quantum gemitom, quid lacrirna- 
rum, quantum fletum factum audivi? Plant. Trin. 
2. 3. 13. Larrumas bar mibi, quum (eu) video, eli- 
clunt. Ter. Andr. t. i. 99. Hinc ilia lacruma, bare 
illa'st misericordia. Acciut apud iVon. p. 146. 15. 
Merc. M ise ret lacrlm arum, luctuum, orbitudinis. 
Gnoroe est illud Apollonii rbetoris apud Cic. 1. In- 
vent. 56. 109. Lacrima nihil citiuj arescil. Cft Cic. 
Partil. orat. 17. 57-Cito arescil lacrima, prsesertim 
in alienis malis. Id. MiL 38. 105. Neque enim pra 
lacrimis Jam Ioqui possum. Cces. 1. B. G. 20. Mul- 
tis cum lacrimis obsecrare. Firg. 1. JL'n, 462. Sunt 
lacrima rerum, et menu*ra mortalla tangunt. Uorat. 
I. Ep. 17. 60. licet Illi plurima ma net Lacrima. Pro- 
pert. 1. 16. 32. Surget et in tit is sarfrilus in larrimis. 
k. e. inter lacrlmas sutpirlum dabit, licet Invita. 



LACRIMABILITER 

Ovid. 9. Met. 655. rttas lacrimerum. Id. 14. ibid. 
707. rore laerimarum inadida corona. Ter. Andr. 
3. 3. 26. Lacrima ror.flcta dolis. Ovid. Herald. 14. 
127. fideles. /d. 6. Met. 534. pia. — o) Jungitur 
multfs Verbis, quorum pracipua hac sunt. Plaut. 
loc. dt; et Albinov. 1. 466. Lacrimas nlicui elicere. 
Ter. Heaut. 1. t. 115. alicoi eicuterc. firg. 6. 
JEn. 468. ciere. k. e. movere, Return etcitare. Quin- 
HL 11. 3. 8. alieujus condtare. far piangere. Eod, 
sensu, Id. 4. 2. 77. movere. et Curt. 5- 5. 7. com- 
movere. Ovid, lb. 208. Cogere aliquem in lacrimas. 
Ter. Adelph. 4. 1. 20. Uomini illico lacrima ca- 
durtt, quasi puero, gnodto. Curt. 7. 8. 5. Mananti- 
bus pra gaudio lacrimis. Piin. 3. Ep. 16. Diu cobi- 
bita lacriru* prorumpunt. Cic. 7. ferr. 67. 171. 
Lacrimas in morte raisera navarehorum non tencba- 
mus. Justin. 1.8. ad ftn. Dolorera in lacrimas ef- 
fundere, Cic. Plane. 43. 104. Lacrimas ellunderc. 
Cf. Ziv. 27. 19- Eftusis lacrimis pra gaudio. Tac. 3. 
Ann. 23. Effundi in lacrimas. Cic. Fontej. 17. 37.; 
et Juct. B. Alex. 24. Lacrimas profundere. firg. 
3. /En. 348. fuadere. Ouirf- II. Met. 458. emittere. 
Firj. 6. /En. 455. demittere. Seneca Ep. 7. circa 
mefi mitlare. firg. 4. JEn. 370. dare. h. e. funde- 
re. /d. 4. ibid. 413. Ire in lacrimas. Val. Flacc. 3. 
395. fatiscere in lacrimas. 0i»'d. 9. Met. 142. Indul- 
gerc lacrimis. Ter. Heaut. 2. 3. 65. Lacrimi9 opplet 
os totum lib'. Lucret. 2. 975. Et lacrimis spargunt 
rorantibus ora genasque. firg. 9. /En. 251. Tuiium 
lacrimis atque ora rigabal. Id. \. ibid. 232. lacrimis 
oculos suffusa mlenlcs. Id. 4. ibid. 30. sinum lacri- 
mis implevit oborlis. Ovid. 3. Amor. 8. 57. lacrimis 
inajidos corrumpere ocellos. Id. tt. Met. 720. Li- 
crimam dare igaoto. h. e. ignotum lugere. Justin. 
11. 15. exir. Lacrimis prosequi mortem alicujos. 
firg. 8. /En. 38*. quempiam ftecterc. Cic. 5. Fam. 
14. Tradere se lacrimis et tristitia. Id. 2. ruse. 21. 
48. Se laruentis muliebriier Jacrimisque dedere. Id. 
14. fam. 4. Lacrimis conGci. fal. Flacc. 4. 169. 
169. absumi. Curt. 7. 2. temperare. Propert. 1. 
19. 23. Lacrimas siccare cadenles. Id. 2. 8. 8. suo- 
pfimere. Lucan, 7. 707. lacrimas iuctusque remitte. 
Ovid. 2. Amor. 2. 36. simulare. — Lacrimis riga- 
bantur sepulcrorum loculi, ut est in Intcript. apud 
Murat. 2073. 9. et apud Fabrett. p. 64. n, 3. 

II.) Traaslate usurpatur pracipue ad signiQcan- 
dum humorem, qui ex nonnullis plantis cmanat. 
Colum. 10. R. R. 103. lacrima medica panaces. 
Plin. 1 1. Hist, nat. 6. 5. (14). E lacrimis arborum, 
quae glulinum pariuut. Id. 23. ibid, procein. (3). 
Lacrima vitium, qua; veluti gummi est. Terlull. 
Apolog. 30. (irana turis unius assis, Arabica ar- 
boris lacrimas. Prudent. 5. Cathemer, 22. lacri- 
mas olentet dixit guttas stillantes cera ardentis. 

LACBlMABlLIS vel lacramabilis , e, adject. 
Comp. LacrimabiUor 1. % 1. Est lacrimal cbm- 
tnoveni, digrtus lacrimis, micerabilis, lagrimevole, 
miserabile, 5aitpv»Tso€, noXuSaxpus. Ouid. 2. #et. 
796. de /widta.' Yixque tenet lacrimas, quia nil la* 
crimabile cernit. firg. 3. /En. 39. gemitus lacii- 
mabilis imo Audilur tumulo. Id. 7. ibid. 604. Ge- 
tis ioferre manu lacrimabile bellum. Sic Ovid. 8. 
Met. 44. bellum. /d. 5. Trist. 12. 1. tempus. Am- 
bros. in Psalm. 118. *erm, 17. In Hieremia thre- 
nis lacriofabilior series sub hac litters est. Salvian. 
6. Gubern. D. Quid lacrimabilius bar, stultitia? 
% 2. Item lacrima similis. Arnob. 7. 27. Viicum 
est ex corticibus prolluens, its ut ex amygdalo, ce- 
raso, lacrimabili destlllaliooe coalesced*. 

LACRIMABIlITER vel lacruraabiliter, adverb. 
(Incrimabilis) cum lacrimis. Hieronym. Ep. 140. 
n. 15, Undo et Propbeu lacrimabiliter deprecaiur 
etc. Adde eumd. 2. advert. Rufinian. 7. 

LACRlMABUftDUS vel lacrumabundus, a, urn, 
aoj'ect. (iacrimo) multum lacrimanSj vel potius la- 
crimanti similis; tagrimoto, Saicouoecc. Liv. 3. 46. 
ad jin. Alque ille iacrimabundus, gratum est, in- 
quit. Lactant. Mart, persecut. t8. Diocletianus Ia- 
crimabundus, Fiat, Iciquit, si hoc placet. 

LACRlMA^UUS, a, urn, «l 

LiCBlMANS tjeriacrumans, anils, f. LA- 
CRIMO. 

LACalMiTlO vel lacrumatib, «nis, f. 3. actus 
UcrimaniU, tagrivtazione , Jaxpuar?. Oecurrit — 
a) De morbo apud Plin. 2i. Hitt. nat. procem. (.5). 
Ompbaclum emendat oculorum lacrlmationes. Id. 
11. ibid, 37. 54. (147). Naluia oculos composuit 



— 14 — 

tunicis callosis, quai snbinde puriflrat lacrimalio- 
Qim sail vis. Addc eumd. 23. ibid. 3. 34. (79). — 
b) Pro actu lacrlmandi. fulgat. interpr. Tob. 3. 
22. Post tetnpestaiem, tranquilluro lacis: et post 
lncrimalionern et fletuin, cxsultatiooem infuodis. 
LAGRIMATUS vel lacruuiatus, a, am. f. voc. 

LACRIMO .vel lacrumo, as, avi, 5tum, are, n. 1. 
$(Epius quam Lacrimor vel lacrumor, Sris , Sjtus 
sum, ari, dep. 1. Ad scrrptionem ct ad etymon quod 
attiuel, f. in LACRIMA init. — Part. Lacrimans 

1. ct II.; Lacrimalus II.; Lacvimandus I. — La- 
crlmare est lacrimas fimdere, Here, Saxpuw (It. la- 
grimare, piangere; Fr. ple-irer , verier des lar r 
met; ilisp. Uorar , derramar Idgrimas; Germ. 
thrdnen, Tkranen vergiessen f weissen; Aagl. to 
veep, shed tears, plain, lament). 

I.) Proprie. — 1.°) Absolute. — a) Aclivj 
forma, Ennius apud Hieronym. Ep. ad IVepot. 
Licet larrumare plebi , rcgi honeste non lice.. 
Plaut. Peen. 5. 4. 19. Ne Iacruma, patrue. Id. 
Ainph. 1. 3. 31. Lacrumare et obitu alicujus. Ter. 
Hecyr. 3. 3. 25- Nequeo, quia latrumera miser. 
Id. ibid. 3. 3. 45. Lacrumo , quae posthac futura 
est vita , quum in men tern venit. Jit. ibid. 3. 2. 
to. Quid tu igitur lacrumas? Id. Adetph. 3. 4. 
4G. Lacrumo gaudio. Cic. 15. Alt. 27. Xe , ut a 
me dismseris, lacrimasse, rubles tc ferebam. Id. 1. 
Tusc. 3U. S3, (^uasnquam non male ait Callima- 
chus , multo sapius lacrimasse Priamum , quam 
Troiluni. — 6) Deport, forma. Cic. 7. ferr. 46. 
121. Ecquis fuit, quia laciimaretur? Klotz, ex Cod. 
P'alic. Lagomars. et Diomed. p. 377. Putsch, le- 
git lacrimaret; contra Zumpt. vulgaiam leclionem 
tuetur. ■ — t) Qua forma incermm. Ennius apud 
Cic. 1. Divinat. 20. 40. Talia commemorat lacri- 
mans, extcrrita sonmo. Id. apud eumd. 4. Herenn. 
12. 18. Flentes, plorantes, lacrumantes, obtest an- 
tes, Ter. Eun. 5. 1. 4. Lacrumontem obticeie. Cess. 

7. E.G. 38. Convocatis militibus, lacrimans, Quo 
proflciscimur, ioquit, mililes? Liv. 27. 17. ad fin. 
Product* in conspectum iis conjuges ltbeiique la- 
crimanttbus redduntur. firg. 2. /En. 790. larri- 
mantem et multa vokntem Uicere deseruit. Plaut. 
Atin. 3. 3. 29. Quia oculi tibi sunt lacrumantes, eo 
rogavi. Cic. Sext. 09. 144. Video hunc praiexta- 
turn Qliom oculis lacrimantibus me intuentem. 
Ovid. 13. Met. 132. lacrimaalia lumina tersit. Se- 
neca Ep. 63. Nee sicci sint oculi, omisso amico, 
nee fluant: lacrimaadum est, non plorandum. — 
2.°) Regit aliquando Accusativum, vi prapos. ob vel 
propter, qua subintcll igitur. Ter. Eun. 5. 1. 13. 
Num id lacrumat virgo? If epos Alcib. 6. Ut nemo 
tarn ferus fucrit, quin ejus casum lacrimarit. Stat. 
9. Theb. 99. nc non mcerentibus Argos Eisequiis 
lacrimandus eat. et 5. Silv. 2. 93. satis bac, lacri- 
mandaque nobis Ullio. Cf. firg. 7. /En. 358. Mul- 
ta super nata lacrimans Phrygiisque hymenain. — 
Singulare est illud Rutil. Lupi de fig. sent, et eloc. 

2. 7. liuhnk. Interea proccdit simul et illud tempus 
ct potatio; oculi vinum lacrimantes caligant, ebrio- 
sum ipsi vix ebrii cognoscunt. Cf. Ovid. 1. Amor. 

8. 111. Quin albam uramque coraara, lacrimosa- 
que vino Lumina. rugosa distraherentque genai. 

II.) Translate de plaittis humorem remittentibus. 
Plin. 17. Hist. nat. 14. 24. (107). Lacrimantes ca- 
iamos inseri non oportet, non hercule magis, quam 
aridos. Paltad. 5. H. It. 1. Vites non aquato, sed 
spisso humore lacrimabunt. — Et cum Accus. te- 
nant. 3. carm. 9. 18. Caudice desecto lacrimal sua 
gaudia palmei. — Hinc passive Ovid. 1. Fast. 339. 
Nondum pcrtuterat lacrimatas cortice myrrhas. h.e. 
cmissas per modum lacrima, distillate. 

LACKlMOR vet lacrumor. f. roc. praced. 

LACRlMOSfi vel lacrumose, adverb, (lacrimo- 
sus). Comp. Lacrimosius. — Lacrimose est cum 
lacrimis, lagrimasamente. Gell. 10. 3. Dicere quip- 
piam lacrimose atque miseraater. fet. Scholiast. 
ad Cic. Plane. 3*. (edente A. Maio). Ut pro reis 
multo lacrimosius perorarct. 

LACRIBOSUS vel lacrumosus, a, urn, adject, 
(lacrima) lacrimabilis , lagrimoso, lagrimevole, 
Saxpuoi?ij;. 

I.) Proprie. ^ 1. E't lacrimis manans, lacrimas 
fundcus, tniscrabiiis. Ovid. 1. Amor. 8. It. lacri- 
mosaque vino Lumina. Plin. 28. Hist. nat. 0. 17- 
\64). Oculi lacriuioti. /». «. ei morbo lacrimis ma- 



LACTATES 

nantes. Apul. 7. Met. Lacrimosa mater, firg. 14. 
/En. 274. voces. Ovid. 5. TrUt. 1. 35. carmen. 
^ 2. Item est ex oculis lacrimas exprimens; et oe- 
currit — a) De rebus physicis. Lucilius apud 
A'on. p. 201. 2. Jlltrc. Flcbile cape simul lacri.nto- 
saque ordine thalla. Sic Id. apud eumd. ibid. 1. 10. 
Capa lacrimosa. et <5eren. Sammon. 32. 588. lu- 
crimosi trita sinapis. Cf. Plin. 19. Hist. nat. 6. 32. 
(101). Capis omnibus odor lacrimosus. Herat, i. 
Sat. 5. 80.; et Ovid. 10. Met. 6. fumus. — 6) De 
abstracts. Horat. I. Od. 8. 14. Lacrimosa Troja 
funera. et ibid. 21. 13. Lacrimosum bellum. Ovid. 
2. Fast. 387. Jussa recusantes peragunt lacrimosa 
ministri. Stat. 6. Thtb. 164. Lacrimosus risus. 

II.) Translate de plantis humore manantibus. 
Plin. 17. Hist. nat. 28. 47. (261). Vitium radici- 
bus aquam salsam affundi, si sint lacrimosa. 

LACRlMULA vel lacruraula, a, f. 1. deminut. a 
lacrima, parva lacrima, lagrimetta, lagrimuccia, 
SaxpuStov. Ter. Eun. 1. 1. 22. llac verba una me- 
bere'le falsa lacrimula, quam, oculos terendo mise- 
re, vix vi eipresserit, restinguet- Catull. 6b. 16. 
parentum Frustrantur falsis gaudia lacrimulis. Cic. 
Plane. 31. 76. Et mihi lacrimulam Cispiani judicii 
objex Us. Sic enirn dixisti : Vidi ego tuam lacrimu- 
lam. - Non modo laerimulam, sed multas lacrimas 
et iletum cum singultu videre potuisti. 

LACRUSIAet 

LACRYMA cum Derivatis. f. LACRIMA, LA- 
CRIMABrLlS etc. 

LACT. f. LAC init. 

LACTA, a, f. 1. barbarum nomen est, quo casia 
genus quoddum appellant, teste Plin. 12. Hist. 
nat. 19. 43. (97). Sitlig. legit lada: f. liatic vocem. 
— Quod hue adduat et Ter lull. Pudic. 6. a med. 
dubia admodum lectionis est. 

LACTANfiUS, a, urn, adject, (lac) lsctans, la- 
cteus. Zactaneus color apud Theod. Priscian. 4. 2. 
est idem ac lacteus. — Nutrilores Jacianei in qua- 
dam /rescript, incerta setatis apud JfofJ. Mus. fer. 
p. 295. n. 1. et 2. et apud Henzen. 6210. sunt pue- 
ri lactentis educatores. 

LACTANS, antis.r. LACTO sub A. 

LAC X'ARIS, e, adject, lac habens, lactens. Capra 
Uxtaris est, <|ua lac habet et fetus lactat, apud 
Mar cell. Empir. 23. a med. 

LACT ARI UM, li, n. 2. f. voc. seq. sub b. 

LACTARlUS, a, urn, adject, ad lac pertinens. — 
a) Lactarius est qui lac sugit, lattante. farro 2. 
R. R. 1. 17. Dandum tubus lupinum, et lactariis 
medica et cytisum. — 6) Lactarium opus, cibus" 
e lacte confectus, latticinio, latteruolo, ya\axtc- 
yov. Lamprid. Elagab. 32. Ut ccenam exhiberet 
alia die de pomis, alia de dulciis> alia de opere la- 
ctario. — Lactarium absolute idem signiflcat. Id. 
ibid. 27. Dulciarios et lactarios tales babuit, ut 
quacumque coci de diversis eduiibut exhibuissent, 
vel structores, vel pomarii illo modo de dulciis, 
modo de lactariis exhiberent. — Et Lactarius, ii, 
rn. gen. absolute, qui cibos e lacte cooBcit, aut vea- 
dit. V. Lampridii toe. mox cit. Sic Gloss. Philox. 
Lactarius, 7aXaxTo«w).t);. — c) Lactarium van 
est quod tacti reponendo inservit. A*per (edente 
A. Maio) ad firg. 7. Eel. 33. Sinum est vas vina- 
rium, ut Cicero signiQcat, non, ut quidam, lacta- 
rium. — d) Lactaria herba Latine est, qua titby- 
malus, Ilalice laltvjuola, a succo lacteo, quem co- 
piose coulinct, «ppellata. Plin. 28. Hfiir. nat. 8. 39. 
(62). — e) Lactaria columna ponitur Roma a 
P. fict.ln regione undecima, in foro olitorio, ad 
quam infantes lacte alendos deferebant. Eadem ha- 
bet Paul. Diac. p. 118. 6. Mull. — f) Lactariun 
mans vocabatur collis prope Stabias in Campania, 
ubi vacca plurima herbis salubribui saginata opti- 
mum agris lac prabebant. Casriod. 11. fariar. 10. 
Remedia Lactarii montis expetere. f. ibid, de eo 
monte mirs prorsus. — ■ Iliac 

£ac tarium^ U, n. et 

Lactarius, li, m. 2. absolute, substantivorum 
more, f. supra sub 6. 

LACTATUM, i, n. 2. idem ac lactarium. Isid. 
20. Orig. 3. 10. Lactatum est potto ex lacte. 

LAC XATUS, us, m. 4, actus lactandi, il lattare. 
Plin. 32. Hiit. nat. 2. 5. (14). de murceni*. Sibilo 
a fiscatovibus, tamquam scrpentibus, evocori et ca- 
pi , pinguescere lactam. Harduin. et Sillig. rcctiua 
\t%.juctitlu ex MSS. 



LACTE 

LACTE. F. LAC JDit. 
LACTENS, entis. F. voc. seq. 
LACTEO, es, ere, d. 2. (lac). Via venit pracipue 
Part, iactenj. % 1. Lactere est lac sugere, suc- 
chiare U latte, SrJXrt^w. Cic. 3. Cof. 8. 19. Romu- 
lus parvus atque lactens, uberibus lupinis inhians. 
Id. 2. Divinat. 41. 82. Lactens Juppiier puer. Fet. 
Scholiast, ad Pert. 3. 17. Aut dormi, aut lacte. F . 
LALLO. Ceterum Cic. 2. Legg. 12. 29. Lactentes 
hoslia. Cr. £iv. Joe. paullo infra rit. Farro 2. R. 
R. 4. 16. X 21. Pore; lactentes, Id. ibid. It. 5. 
agni. Ovid. 5. Met. 637. cerva fetus. Coium. iO. 
R. R. 343. Mtplus. Ovid. 6. Fast. 137. Carpcrc di- 
egntur (*trtg«) lactentia viscera rosin's, tcil. pre- 
rorum lactentiom. — Absolute £t». 37. 3. Lacteo- 
tibus rem divinam facere. ft. e. lacteotibus hostiis. 
— Translate lactens annus, dlcitur vernum tem- 
pos, ab Ovid. 15. Met.20\. Quum teoer et lactens 
poerique si minimus avo Vere novo est. ^ 2. La- 
eteo est etiam lactens Go, lac babeo, laltcggiare, 
7<x>^xxtta(t». — a) De plantis. Firg. 1. G. 315. 
Frumenta in viridi slipula lactentia (urgent. Ovid. 
1. Fast.iti. sata vere novo teneris lactentia suc- 
cis. Id. 2. ibid. 263. flcos lactens. Ifemesian. Cy 
neg. 290. lode ubi pubentes calamos duravcrit J£- 
stas Lactentesque urens herbas sicenverit omnem 
Messibus bumorem etc. Piin. 20. Hist, nat, 7. 26. 
(67). Lactuca amara Jaciensquc. Pallad. 3. R. R. 
26. Vemo tempore, qauiu lactent ncvelia virenlia. 
F. similem Colum. locum in LACTO. — b) Dc 
clbis, qui ex lacte confetti sunt, lactentia absolute, 
substantivorum more, usurpat Cels. 2. 28. Facile 
intus corrtmpuntur omne pistorium opus, lac. mel, 
itemque lactentia. et ibid. 29. Alvum movent mel 
crudum, lac, lactentia omnia, mulsum, vinum dulce, 
LACTKOLUS, a, urn, adject, deminut. a lacteus, 
candidulos, di color di lalte. Catuil.&b. 17. Kura 
te lacteola tenent paellas ? Alii leg. lacteola; papil- 
la. Auscn. epist. 7. Viscus lactcolutn. ft. e. caro 
randida testa marina inclusa. Prudent. 11. ireos 
otep. 245. Lactcoli agni. ft. e. lao.laotes, ut paint 
Forcellinus, vel candidi. Id. 3. ibid. 161. Emicat 
inde columba nire candidior; Spir'ttus bic erat Eu- 
lalla Lacteolui, celer, Innpccns, 

LACTERIS, Wis, f. 3. herba genus. Apul. Herb. 
lit. A Gratis dicitur latbyris; lull citocacium, alii 
lacteridem nuncuparunt. 

LACTES, Ium,f. plur. 3. Masculino genere legi- 
tur tantutn apud Falerian. (edit, a Sirmond. T. 1. 
p. 344. et seqq.) Homil. 5. a med. Qui libenter ba- 
bcat acidos lacles et tristi herbarum sapore condi- 
tos. ■ — Ceterum lactes sunt tenuiora iolestina in 
animalibus, in quae primo cibus e ventriculo illi* 
bitur, lacteo pinpui obducta, mollis, esui teneriora 
et delicatiora: dicta vel a lacteo colore, vel quia 
lac lis instar suovia sunt, vel quia in his cibus in la- 
cteum bumorem terlitur. Plin. quidem 11. Hist, 
nal. 37- 79. (200). in homioe tanturrt ponit et in ove: 
aed de aiiis quoque animalibus dici, mox patcbit. 
Verba ejus sunt: Ad hoc ventriculo lacles in ho~ 
mine et ove, per qua* labitur cibus: in ceteris bil- 
1«: a ydibus capai iora imestinft ad alvum etc. Pri' 
scian. 6. p. 086. Putsch. Ha lacles partes sunt in- 
teslinororo, a Graco •vaAaxTtc'es dicta: et scrva- 
Vcrunl spud i.os quoque idem genus: cujus singu- 
lare k&c laciit est. Titinius in Ferentinaii: Cere- 
bellum lactis agnina. I'omponius in Lare familia- 
ri: Oro te, Basse, per lactes tuas. Harttmus ille: a 
quo Titinii locus baud recte affertur, ila enim le- 
gilur apud JVon. p. 331 27. Here. Fasticula, cere- 
bellum, lactis a?ninas. h. e. lactes; ac propterea de 
siogulari numero valde dubitandum est. Ceterum 
Plaut. Cure. 2. 3. 40. Iu cibi vacivitate venio laiis 
laclibus. Pert. 2. 30. qua lu mercede deorum Eme- 
ris auriculas? pulmone et lactibus unctis? Adde 
Sueton. Pitell. 13. — Alligare canem fugitivam 
agninis iocfi'6us,.apud Plaut. Pseud. 1. 3. 85. pro- 
verbium est de levi inuiilique remedio ad magnum 
malum, 

LACTESCO, is, ere, n. 3. Part. Lactescens 1. et 
2. — Lactesco ^ t. Est idem ac in lac convenor, 
lac Go, convertirsi in latte, y«XaxTOO(«tt. Cic. 2. 
JVat- D. 51. 128. In »il animantibus , qua lacte 
alunlur, omnis fere cibus matrum laclescere inci- 
pit- Plin. 20. Hist. nat. 21. 84. (230). Aqua lacte- 
adt. At Sillig. legit glaciescil. Id. 26. ibid. 8. 38. 
(60). Scammoaium lingua taclu laclescens. Id. 18. 



— 15 — 



tbid. 29. 69. (281V et 17. ibid. 2. 2- (15). Sata ta- 
etescunt. ^ 2. Item lactens Co. Plin. 11. Hist. 
nal. 41.96.(237). Asina pragnantes continuo 1 la- 
ctescunt. Auguslin. Ep. 150. (of. 170.). Pectorc 
lacu^rere. Sic 13. 4. Civ. D. 8. Fiorentibus fru« 
mentis deam Floram, lactescentibus deum Lactur- 
nura (al. deam Lacturciam) prafecerunt. 

LACTfiCJS, a, urn, adject, ad lac pertinens, fa- 
\a««eo's (It. di lalte, latteo; Fr. de lait, laileux; 
Ilisp. lechero; Germ, aus Milch beslehend, mil- 
chen; Aogl. of milk, milky). 

I.) Proprie. ^1. Lacteus est e lacte confectus, 
lac babens. Lucret. 1.258.; et Ovid. 15. Met. 79. 
candens lacteus humor Uberibus manat distends. 
Virg. 2. G. 525, ubera vacca Lactea demittunt. h. 
e. lacte plena, — Et dc planlis Plin. 26. Hist. nat. 
1. 25. (40). Lacteus herba succus. % 2. Item la- 
ctens, qui lac sugit, latlante. Mart ial. 3. 58. Cin- 
gnal sercnum lactei focura verna. et ibid. 47. Non- 
dumrjue victo lacteus faba porcus. ^ 3. Item la- 
ctis colorera referens, latteo, lattato. Virg. 8. JEn. 
660.; et Sil. It. 4. 154. lactea col la. et 10. ibid. 
137. cervix. Colum. 10. 21. R. 1S8. coma. Martial. 
8. 45. banc lucem lactea gemma notet. Capell. 6. 
p. 191. Moxque imitata pium lactea Luna diem. Sic 
Id. 7, p. 238. Fai lactei luminis. h. c. candidi. — 
Orbis lacteus, via lactea, est veluti fascia in calo, 
in meridiem porrccta, candiuior ceteris parttbtis: 
ob id ila nuncupata: de qua Ovid. 1. Met. 168. Est 
via sublimit* cselo manifesta sereno, Lactea nomen 
babel, candor e notabilis ipso, [lac iter est Superis 
ad magni te:la Tonantis. Cic. 6, de republ. 16. 
Splendid issimo candore inler flammas circus elu* 
cens, quern vos,"ut a Grajis accepislis, orbem la- 
cteum nuncupalis. V. qua in bunc locum adnotavit 
Macrob. 1. Somn. Scip. 15., ubi de causis ejus can- 
doris piura disseril. Cic. Aral. 280. lacteus orbis. 
Plin. 18. 7/ist. nal. 29. 68. (280X Circulus lacteus. 
Graci vocant faka^iav xuxXov, Itali via lattea et 
galassia. Ilinc de bac via loquens, in qua Juppiier 
cum dtis oonsederat, Capell. tocavit 2. p. 46. la- 
ctea subscllia. 

II.) Translate. QuintiL 10. 1 32. Llvii lactea 
ubertas. 

LACTlClNA, Brum, n. plur. 2. cibi ex lacte et 
ovo, talticinii, ^aXaxnva. Gloss. Philox. Lacli- 
cina, wcJ-yaXa, ab wov outim el i/dXa lac. 

LACTlClNtUM, ti, n. 2. cibi ex lacte facli, lat- 
ticini. V. LaCTO sub A. 3. in fin. 

LACTlCOLOR, Cris, adject, lactei coiorls , lat' 
teo, lattato. Auson. epist. 7. 54. Aut cunctis pari- 
ter versibus oblinat Fulvam lacticolor spongia sc- 
piam. Lacticolorem voca>, quia mos era; spongias 
arte Candidas facere, e moltissimis receutes per 
fflstatem salis spuraa tingendo, et ad lunam ac 
pruinas sternendo, ut Plin. docet 31. Hist. nat. 
11.47.(123). 

LACTICCLARTUS et 

LACTICCLOSUS, a, urn, adject, sfaftafo, modo 
remotus ab ubere. Gloss. Cyrilt. f*uncyd~kay.-:vi , 
laclicularius, lacticulosus. el Gloss. Philox. Lacli- 
culosus, \ntQfd\a*toi. 

LACTtDlACTJS, a, urn, adjert. qui calcibus per- 
cutit: a \aKTt£» calce ferio. Gloss. Philox. Lacti- 

d\Kl > \&tULWU,btH. 

LACT1FER, (era, Rrum, adjact. lac fercn;;. In- 
script- apud Mar at. 70. 6. mlvako SArtcro patbi 

KT CVSTOUt PECVDIFERO LACTI FE110 OLAUlFtRD etC. 

LACTlLAGO, mis, f. 3. herba eadcrn, qua cha- 
madaphne: a jucundo sapore, ceu lactis, appellaia. 
Apul. Herb. 21. 

LACTlNEUS, a, urn, adject, (la:) laciicolor, la- 
cteus. Penant. 8, carta. 1.27. Regia laclineo com- 
muians pallia eullu. 
LACTIC is, V. LACTES. 
LACT1TO, as, are, a. 1 . freauentat a lacto, at- 
laltare, lac urabere. Martial.!. 102. Cur sit agcr 
stertlis, cur uxor 1 act Let, edam. 

LACTO, as, Svi, Slum, are, 1. Part, tartans sub 
A, i. el 2.; Lactams sub B.; Lactalums sub A. 
— Lertare duo diversa siguiQcat, prout est A) a 
lucre; aut B) a v. lacio. 

A) Lactare a lacte . <f 1. Est lac prabere, dar 
latte, lallare, %ykd£ta. Ovid. 6. Mel. 342. Ubera- 
que ebiberant avidi lactantia nati. Adde eumd. 7. 
iiitd. 320.; et Lucret. 5- 885. ubi Lachmann. \c%. 
Jactantva pro lactentia. Observant autem eruditi 



LACTUCA 

passim hac duo coufundi. Sic apud Seren. Sum- 
mon. 20. Ubera fecundo roultum lactantia succo. 
GelL 12. i.a med. Nam pleramu,ae line discrimi- 
ne, quacumque (femina) id temporis lactans eat, 
adhiberi solet. Al. rectius leg. lactens. ^mbros. 6. 
Hexcem. 3. Cassam (tigrts) versat imaginem, et 
quasi lactatura fetns residet. — Lactam deus, qui 
se inrundit segetibus et eas facit lactescere. Farro 
apud Servium ad Virg. 1. G. 315., nbi Serviut dis- 
crimen addit inter laclantem et taclentem, quod 
illud lac prabentem; hoc, cui prabetur, sigoifket. 
V. LACTURCIA. 5 2. Item est lac sugere. Liv. 
Andronicus in Tereo apud Nan. p. 1 53. 26. Merc. 
Ego puerum interea ancilla subdam lactantem 
mca. Al. leg. lata n tern; al. ancilla lactanti. Tnr- 
ro 2. R. R. 7. 12. Equis annicnlis dandum borde- 
um, usque quoad erunt lactantes. Al. rectius leg. 
lactentes. Colum. 7. R. R. 9. 9. Suibus legumi- 
num facienda est potestas: et utique vere, dum ad- 
buc lactam. Al. rectius leg. lactent, et conjungunt 
cum stquentibus viridia pabula, b. e. mentre sono 
peranche latticinose Is verdi pasture. V. LACTEO 
2. a. TTheod. Priscian. 1. 10. ad fin. Nam et U- 
ctanti suo mater, guttam ammoniac! masticandoet 
exbalando, albores oculi - sapius permundavit. 
Auson. Epitaph. 32. Infans lactavit, pubes et Vir- 
go adolcvit. — Lactantes anni apud eumd. Au- 
son. Edyll. 4, 67. sunt anni pueritia; nisi forle hie 
quoque lactentes reponeoduro est. ^ 3. Item la- 
cto est lactens flo, latteggiare. Ilinc Zactnnfes me- 
fee apud Martial, sunt meta lactis: 1. 44. Rustica 
lactantes ncc misit fiscina metas. — Et do pomis 
Ennius apud Charir. 1. p. 102. Putsch. Fid dul- 
cifera lactantes ubere toto. — Lactantia, ium, 
cibi ex lacte facti, latticini, apud Cels. 2. 28. et 
29.; et Apic.t. 11. Apud Cels. quidam legunt la- 
ctentia; sed, tesie Targa, omoes Codd. et prima 
cditt- habent lactantia. Apud ^ptc. Tecentiores leg. 
lacticinia. 

B~> Lactare a lac'o ductum, ita at illius frequen- 
tstivum sit, quo J trahere, allicere sig ni ficat , est 
blanditiis trahere, spc, promissis allicere, mulcere, 
inducerc, et frustrari, decipere, lusingare, tratte- 
nere, tenere in isperama, ingannare. Plaut. Cist. 
2. 1.9. Ita me amor lassum i-nimi ludificat, fugat, 
raptat, retinet, lactat. Ter. Andr. 5. 4. 7. Adole- 
sceniulos imperitos rerum in Fraudein illicis: solli- 
citando et pollicitando eorum animos lactas. et ibid. 
4. 1. 23. Nonoe tibj satis esse hoe visum solidum 
est gaudium, nisi me lactasses amentem et falsa spe 
produceres? Pacuvius apud Non. p. 16. 18. Merc. 
Ne porro te error, qui nunc lactat, roaceret. Accius 
apud eumd. ibid. Diclis lenibus lactare aliquem. 
Id. apud eumd. ibid. Frustrando lactans. Farro 
apud eumd. ibid. Aviditalero speribus lactct suis. 
Capell. 1. p. 13, Cyllenius Cypridis lactatua illece- 
bris. h. e. illectus. Cic. 4. Tusc. 7. 16. Malevokn- 
tia lactans alieno ranlo. Ila Ifon., sed al. rCctius 
aliier leg. Hue pertinel illud Lucret. 5. 1067. Aut 
uti eos lactant pedibus morsuque petentes. Est qui 
leg. jactant. 

LaCTOUIS, Kdis, f. 3. herba est ol«a folio, sed 
minore, et flor'e luteo, iotus plena lactis, quud gu- 
statum YOmiliooes concilat. PUn. 24. Hist. nat. 
18.104.(168). 

LACTOSUS, a, urn, adject, idem ac lacteus. 
Gloss. Philox. Lactosus, TaXflDCTwSi]?. 

L4CTCCA, a, f. 1. l&ttuga, 'as-.ta.-, herba, cu- 
ius iria genera Graci feccte: unum lati c&iilis, adeo 
ut, ostiola olitoria ex his factitari, prodidermt. Fo- 
lium his paullo majus herbaceo, ct an gust issimo, u". 
alibi consompto incremento. Alterum roluudi cau- 
lis: tritium sessile, quod Laeouicon vocant. Alii 
colore et tempore satus genera discrcvere. Esse 
enlm nigras, quarum semen raense Jaouario sera- 
tor: albas, quarum Marlio: rubentes, quarunj Apri- 
li. Diligentiores plura genera faciunt, purpureas, 
crispas, Cappadocas, Gracas. In Italia olim ilia so- 
lum ni>ta erat, qure meconis vocatur, a copia lactis 
soporiferi: unde et lactuca nomen indiium. Est au- 
tem nature omnibus refrigeralrix , et ideo astata 
grata slomacho fastidium auferunl , cibique appe- 
tcnliam faeiuut. Hac ex Plin. 19. Hist. nat. 8. 38. 
(125). et seqq. ubi alia plura de his. F. etiam, si 
label, Coium. 10. R. R. 79. el 11. ibid. 3. 26.; 
ct Pallad. 2. R. R. 14. Ceterum Farro 5. L. L. 
10*. Mutt. Lactuca a lacte, quod olus id habct lac. 



LACTUCARIUS 



— 16 — 



Celt. 8. 32. Lactate, nmlmeque atli**. eojui ea»- I 
liealet Jam I tele r«pl«us W, tomno *pia ett, JVy, 
ifor. 76. Gr*uqu* nobMiam requie* lactuca eibo- 
nint. a. e, ftait cam* Cf. jrartiaJ. 43. 14. ClM- 
•ere qua eoaa* lactuek tolebat etorum, Die aim 
car eottra inebott ilia 4*p«*? /A II. 53. Primi 
Ubi debtuir ftotri Uctoca moteodo UUlli. /A 10. 
48. Lectaea teden*. ft. f. RiiUii. — Jim.**** fta- 
tent toera laeiueam, proverb. de quo r. LA* 
BRUM. — AH* «<i qua Jactuca marina dicilur, 
Grace ttSv-AaXoc. Cel*. 5. 7. Lac laetaca marina, 
na Tt&ufMtMtc i Grael* oomiDitor, eiedU. Co- 
J«m. «. «. *. 1*. 2. Hem »* *«"«' cni - m«c'' ,( ^ 
Mrina laetuee, quern tirael -i&tuaXtv toeaot, ad- 
mjxta tale, lmponltor. 

LACT0CABKJ8, II, m. 8. qoi laetoeai emit, sat 
VtndiU Aftaoteiiuc at Latinum* /Wonted. 1. p. St3, 
iVlteft. . . 

LACTCCOSU8, i, urn, «dject. lactoel* abundan*. 
Ponllur ot Lallnam • XHomed. t. p. 813. Putsch. 

L ACTtCCLA, a, f. t. deminut. a lactate, parti 
ieeiuce, ietfuoftc.fftjfrpiSaJuvie. Cfffam. to. /t. B. 
111. leneri* frooden* UcleeoU flbrl*. .Suetoi*. ^m. 
7T. Leetucula Ibyrtum pro potiooe totnebtt. Fit- 
led. 1. B. A*. SO. Laetuculaa terere. Adde JHomed. 
1. p. 313. Aifieft. 

LACTUBClA, a, t. 1. (i*e> d*a iKteeeentlura 
Iramentofam, apud Latino*. Augmtin. 4. Cw. D. 
8., obi il. leg. ex M3S. drum Jaclunatm. Y. LA- 
CTS0 2. tlLACTOiub^.l. 
LACTUBNUS. r. toe. praced. 
LACOaTOS. f. LAQUBATUS. 
LACOLATUS,§, un, adject. Itid. 19. (Wj.22. 
tl.LecnUta veetli e*t, qua laeo* qundrtice qeot- 
dam earn plclnra b*bet Iniexio*, aut addltoa aeu. ft. 
«. rlavl* Intextt, F. CLAVATUS el MAPPA. 

LACGNA, a, f. !. pro Uuuina a law, n» docet 
JtxwJ. /Xac. qol tit p. HT. 8. JraJL Lacuna a- 
qna collecllo, a laeu darlratur. In MSS. CodJcibui 
•pad Luertt. 3. 1045. « «. 538- et 55t., et apad 
Virg. 3. G. 306. Ufitar Utmna, teit* Lackmann. 
id Z«cr«l. wot f.p. M5, — Ctlerom lacuna eat 
callcetlo aijor, «t fo»»a, In qua aqaa collar U tUre 
•ooiutTft, «V«, xnaffof (It. toouna, (ot$a d^aifua 
mterra, fogn&; tr. mare, bourbier, etang; Hhp. 
halts 4* chorea, cenaoof, Mtowru.; Germ, von 
fKttiakeiten, Gralen, Mbzug, Pcriiefung; Angl. 
a ditch, pooi, oo*r of ttaoruxnf tooter). 

14 Propria. •! i. Strict© itow e#t, ut dulmui, 
collactlo aqua,roua t la qua aqna eollecta ttare coo- 
mrib'Aiertt.a. 661. obi in magna* aqua vaitac 
qoo tacanu Giab* vatutlatt a terra proTOlvftnr In* 
nos. Id. ibid. v. 338. muiiorque Ucui muUatqae 
UeaMt In gremlo ferwc (lerratn) et rupei derupta- 
qae ut*. Vira. I. &• *"• cava; tepldo ludint bu- 
»ora Ucuwi./d.3.*bid. 3W. El iota aolidtm In 
gluiem tartete lacuna. Slat. 4. Sihi. 3. 54. Hi lie- 
eeat bibnlae manu lacunau ifortial. 4. 4. Quod iie- 
ea rtdoltt palna larona. Pallad. I.B.B. 17. La- 
e*Mi cltternarum urelre. Id. ibid. 30. Lecunam 
foraare ameribo*. — Poetlca mltat lacuna* dixit 
ImcrtU aquaa »arJ« 3.40*5. tt 5.7M.;aodcmqua 
Mita Cic 4. Ucrtnn. 10. 15. Ncptunlat laeuou. 
if B. Latlorl tenxu pro qutcumque foaaa. Cic. Atat. 
43t.e*caa luiUavil luce laeuou, B qulbui IngenU 
euliUt cum eotpore pra ae Scorpiox. Lucret. I. 
115* Ant lenebre* Orel ti«t raiUiqoe Ueuou. 
*f 3. Bt geaeratim pro quacomque car lute, camta. 
ritnto. 1. I. riroa med. Tatlmenu teaucee aunt 
dUigeoter exiganda, ui non faabeant laeuou, nee ex- 
•untet tamuioe. Farro 1. B. B. 19. 3. Qaa art- 
trum tomere Ueaaam facit, aulcai rocatur. a. iu- 
crtt. 5. 1461. ^dtuor*. i» otlr. 4. ostr-e icopuloram 
mem lecuait. Bono* Tarro % S. B. 7. 3. Quun 
mpercilla cana, at tub ea lacuna, dicunt, euro e- 
quum h«bera annoa »e4erim. Ovid. 3. Art. am. 883. 
Slot modid rlotu* (pue/fae), *tnt pm» oirluique 
ltrnnau f. UBLAS1NUS. ApuL fXo*id. 15. CerrU 
tuccl plena, mala u beret, geoa terete*, ae medio 
mentu Itcun*. iWoebranA. Ih« -«cuTWi»wa. (Quod 
ale ioCMM tb ^puL, tiailium dicilnr a rorroo. a* 
pad Ifon. p. 135. 8*. Marc Blgilln in meoto Im- 
•retM Amorit digltulo vetUglo demonttrtot mot- 
lUadinem. Item #w*Co ab ^poi. toe eit. IU men- 
tam laEartot eoocloaum. at acumen cjot extremum 
•ignore »id*«ler tevtai Impmta dlriato.). Lactam. 
Op*/. P. 10. LaUaa aopcriut *u6 ipu medietate 



mriom liema oaidiin let!, ^u-ii telle, tltna'ti 
Deu*. Mariial. k. 59. de lutco. Llppa *ub aunu 



frome Itcun* patet. 

II.) Tran*laU. Quoniam licum dlcttur «t <M loco 
vacuo, in quo quippiim d*«t; Qjurtte tacunam «■ 
plert e« damnum urcire, ritarcirt il diicamlo. 
Cie.*. rerr. 55. !%■ 111! ceowre* feceruui Idem, 
quod In r.o«ira rer«UJ. "lent il, qui per largltloneai 
mafliiraitti adepti «unt: dederunt openm, ut it* 
potutttem gerereot, ot lllam Ucanaai rei funilU- 
rit explareot. ti ri(aut$en ii ijuetfe *pe«; riem-., , 
putero quel buco. Sic rarro 2. R. B. 1. 38. B»t, 
qol erplea* duptlcem hum Ucumoi. ft. e. bac duo, 
qua deiont, et pro Ml alia reponu. GtlL 1. 3. o 
mta\ Minlme HI* Ub«, et qu»sl lacuna Uma im- 
mlnenii*, parttrum amico utUitotum raUooe *olida« 
tar. (A), leg. munimentii pro immintntii, et t» 
ration* omittuot). ft. *• qaut tacaam honetWte 
locum : f el ioterrupta booa exliilmationi* lewr- 
wlJnm, qu**lque fractur*. Cic. 13- dtU 8. Tide, 
qua*o, na qoa Ucuna tit in toro. ft. e. ne quod de- 
trimeDtum, ne quid minua probum in euro *it: 
tr*n*Utioae, inqait Manvt., durta a fundi*, quo* 
luanm deteriore* rtcluot. — IfB. Pro Ugea*. V. 
LAGENA. 

LACCNAR, Iri«, n. 3. In Geniu plar. lacunano- 
rum pro locunartum h»bet Filruv. 4. 2. et 0. 4.; 
et Id D*Uto [<tcunon'5u* 7. 3. txtr. et lacunar** 
5, 3. et 6. 5. el 10. — lacunar, quod proprle ert 
Adject, oeulr. gen. a tecunarit n\ iacunariu* 
•J 1. Ett Interititium llgnorum In c«lo cublcuU, 
ita tHeriu* adium membri, quod cametttum non 
tit; ex eo dictum, quia inter tignum et tignum te- 
luti lacuna e*tt item ipium calum «u tabui'tum, 
tire contignaUonc comtel, lire ubulii tuIAxIi, et 
Inter plant lnterralla caritate* tea l*eu» htbentibu* 
(qua formelle dkuntur), »ive eU»m «qu*to opere 
eoagmentati*. Bojuimodi l«cunarla, qua et latfuta- 
ria dlcunlur, plciuri* aliitque orounentli tpud di- 
lloret, ot bodieque Ot, etpollri toiebant. o«v»'8«ua, 
©a«wfia (It. tfonda, toffiita, ciclo delta Hanta, 
no* Tutgo ennetfon*; ft. tofrtt, plafond; HUp. 
cielo rato de un quarto, tola; Germ. oeuMfete 
Deckt, Tafeltutrkdecke, Plafond; Angl. a car- 
ved or fretted deling). Fitruv. 7. % extr. Ca* 
merarum di*po»Ulone* in eooclavibat eipedian- 
tur ni*l laconarlbut et fuerlrtt ora*U. Horat. 
B. Od. 18. 1. Non ebur, nequt aureura Me« re- 
nldet in domo itcuotr. Cte. 5. Tutc. 21. ti. Git- 
dium e lacuntrl, iet» equina tplum, demlUl jui- 
t!t, ut impendent iiliu* betli cenlcibu*. F. LA- 
QCBAB. — ■ 5p«tar« lacunar pro¥erl*i«li locutio- 
ne de eo dlcltur, qui alia* re* turn maxima agit, 
qunm iue re* agltur et omol auentlone opu* ett, 
Juvenal. 1. 56. doclu* ipeciare ttruntr, Doctu* et 
td calieem tiglitoti ttenere na»o. eeil. dum ma- 
cbo* cum uxore »ua coDCumUlt. No* quoque *lmiii 
*en*u diclmu* o«arda»« i tram, el fare il gattone 
Tel la gatta morta. F. DORMJO. «J 2. Speciallm 
1o plur. num. (acunaria *unt eadem tc mtiopa in 
tllo Filruv. 4. 3. lmpe dI t« «t dUUlbuUo lo opere 
tritlypborum et Ucunerlorum. 

LACCNARIUM, ll, n. 2. Idem qood lacoaer. F. 
Genlt. ptur. et DtU Init. toc praced. 

LACCNftMUS, H, m. 2. qui Uruott fodit. Fir- 
mic. 8. AfaiAu. 31. 81c Glote. Philox. Laruwriu*, 
Xoxjto-roto'c. 

LACCNATCRA, a, f. 1. P. LACUNA L 3. 
LACCNATUS, a, urn. F. -oc teq. 
LACCNO, a*, ivi, Itum, are, a. 1. Oacuna). Part. 
Zocunatut t. — Lecuoare % t. B*t *d laron* 
rormtm deprlmere. Plin. 15. BM. nat. 10. B. (35). 
Intua exllee nucleot Ucunati* includit lorit. 1 3. 
Item Itcuntrl* ilmllltudlnem aiicul rei indueere. 
Ovid. 8. Mel. 561. Pumice muldeato, nee letlbu* 
aula lopbi* Struct* *ubit : molii Ullu* ertt bomldt 
rauteo: Sumuit Ucunabtnt tltemo murice coo- 

LACCNflSUS, a, urn, *dleet. 0*cun*). f t . Siri- 
clo *eo*u e*t Ucunla pienu*. ApuL 1. Met. Ati* ej 
Ucunote con»*lli*. Id. 9. ibid. Via Uconoth incill- 
bu* t or»|iuot*. *i 9. Latiori »eo*u latunoaum ett 
id, in qnoallquld cnlutii lrteit rel wcul, inaqutll*. 
Cic i.NaLP. 18,47. Quid pulcrlu* ea flgurt, qua 
■out omnet ail** Qgura* comukxa conUnet, quaque 
nihil uperiUli* habere, nihil off«otlool* potett, ni- 
hil indium aoguli*, nihil anlf aeiibut, nihil emineo*, 



LACUS 

nihil l«cuno*um? Ftirtw. 3. 5. 3. Schneid. iDtertil- 
M taeunoic. 

LACUS, o*» ro. A. Etlam iaca^, ». m. 2. diciiur. 
Vet. Poeta in Anthoi. Lai. T. 2. p. 339. Burmann. 
Fundit *t October tin* F*tern* lad*. A Hi rtetuu 
leg. Funditat Ociober »lo« F*lerna lacu,uel lacui: 
ita ui October i»co» dicaiur, <ruomodo Oetober e- 
qooi «pad PauL Diac p. 17«. 16. SfulU At »pud 
Itid, 13. Orig. 19. B»t «atem in Juda* oroolbui 
tad* Mlubrior. Et *pud Cattiod II. ^aj-iar. 1*. 
EUeoim (Comum urb$), po*t mootiom dert* et la- 
cl puriuiml vtititatem, qu*il mum* qcldara pl*na 
Liguria. et mox. Hit I In *re*m l»ct defendant. — 
£acuu* in Accai»U plur. icribltar in In$cripL apad 
Cud. 73. 4. et De Fiia Antiq. Beneo. 11.6. it u- 
ctrt TxexxmT. Alia *pod OrelL 854.x, trtrr* r. 

*. TOt. IROCCHTi XLAltlft M COt. KJTMTBX- TICAH1* 

oiKATBBSitf* lactv« oaf. ^ faiTO 5. £. L. 26. 
Mull lacum defiolt, Ucunam . magnam , obi aqot 
coollocrl potett. Bine Jacu». a Vaxcc tel "Xaxxof 
foita (quocum ef. Germ. Lache) eit nt traplum ac 
profundum, aut lota* prorundn*, ubl aqaa rcl qui- 
cumque aliut liquor cont Inert potett (It. oaeino; 
Fr. banin, e(ang; Hirp. wtanaue; Germ. Trog, 
Decken, Bassin, fFanne; Angl. a lake). Oinc 
5 1. In mum ntturt, I»eo* ett loco* prorundu* 
cum *qul$ perpelui* ibidem ottls, onde rirt et Qu- 
min* oriuntur, lago , U£*pirn, Kurt- DIrTert t 
tlogno, quod boc temnoralera bibet tqu*m lUgotu- 
tem, qu* plerumque bierac cclligi iolet, aetaic tic- 
carl: ted laau aqua perpetua et perenci* ett. Cic. 
3. Jro. Agr. 2. 7. Agri, ediflcia, !*caj, *U|a*, ioct, 
pottestionef. £uer«f. 5. 463. EtbtUutque l«cu* ne- 
Lultm flu*iique"pe''e nnc, • B " r »«* Cic. 7. rerr. 72. 
188. Dea, qua U!o* Heonente* laru* ioeotque coli- 
tis. Id. i. Divinat. 44. <C0.; et Liv. 5. 15. et 16. 
L*eu» Alb*ou*. Cic. 1. 7u*c. 16. 37.*, et Zucret 6. 
748. ATerni lacui. Cat. 1. B- G. 2. Lem«nu». Ho- 
rat. 1. Od. 1i. 4. Lucrlou*. — Bine poetice de flu- 
mini* profundiUte Firg. 8. £n. 74. Quo te (0 Thy 
bri) comque lacut roiserantem Incommoda no«re 
Foote tenet quoeumqtic »olo puteberrimui exl* etc. 
Et de Stjge'/d. 0. ibid. 134. Bi» Stygio* Inntre If 
cui.bii nigr* vldere Tartar*. Adde eumd. ibid. 938. 
•I i. Specittlim Roma lacut fuerunt capacet tkei 
(luiice vasche), in quibut *qua reclplebantur ex 
aquaducUba* in usum publicum, jamentorum po- 
tul, lotionlbu*, eiitinnuendii incendllt, et TorUm 
etUm utdUu* fullonura, corlerlorum, tlioruroque 
opiQcum etc. Frontin. Aquad. 3. Ponara qnot ca- 
ttelta pobiica prlrataque lint, et ex hi* qu*nlum 
p.iblicU operibu*, quantum muneribut, qu*ntum l»- 
cubu*. Liu. de bl* totelligendai, 39. 44- ubi lacut 
Itpidc tternendo* memorat. 81c ^oraii* illud hue 
pertinet 1. Sal. 4. 35- Et quodcumque *emel chtnl* 
lllcrerit, oraoe* Getttet a furno redeunte* »clre la* 
cuque Bt puero* et ana*. Adde Farron. 1. B. B. 
M.2. Cf. el Into-ipt. «pud Benzen. 7080. *. rtA- 
tiTt. «r*TiRT*. it. »te. Q. *ed. vrttn. a* «▼ o**e. 
ot- now. OVINQVIKSAL. MAUWTU. POixiaTu* a*r. 
IKTVUT. tACOa. A,XVKDAMWT1$.rBCT»tA.*t/A.l*«CtT 

trtctTr. *to. aqva*. iKOvaii. *— Plariraoi la Urbe 
ruitie huja*modl lacut consul ex Frontin. Aquctd. 
78., ubi luramtm eorum colllgit ad Diet. Plin. tero 
36. Bitt. nat 15.24. (131). dcc eoumertt ab A 
■rinpa factoi. Il*que i«|ilMlme eorum memioit P. 
Fict. de regi>m. Urb. B. — Quod PlauU Cure. 4. 
1. 16. eoumer*m tarf* loc* urbli Roma, lo quluuf 
varia hominom genera tglure »olent: cooaJente* 
■It g«rruloique et mtletolo* mpra lacum lolerc 
eontHierej r»rle a tariit I* locut detlgottur, quuro 
alii lacum Curllum intelligtnl, alii lacum luturna, 
nam utrumque ponit P. Futar in regione Urbi* 
ocut*, quti et Forum- Romanum appcliatur. — 
Siccvt lacut, prorerb- de re nultiut utu*, tut prs- 
til. Proper t. 2. 11. 1 J. At dum demiul* tupplet 
cerricibui ibam, Dicebar ilcco Tillor cue lacu. Bk 
quidtm interpreWntor iocurn tine aqua, ideoqu* 
eliaro tine pitce, et eod. ibid. ll. 34. Aridu* el ilc- 
co gurgite piicii erit: rulpiut lero vat vtnanmn 
epotum vacuumqve. f/3. In re agrarU taca* dW 
citur — a) De mm toiplo in quo muttum prelo, 
tel pedibui exprettum roelpHur, tino; qua »igaln- 
ctUone a fure»«ino traralate aeclpitur. Cato B. B. 
25. Ylutcao* conculcato ln'dolia pieAU, »ei lo la- 
tum tinuium picalom. CoJum. IB. B. ,41. 18. 8. 
Apundi *unt laeu* tinarll et lorcul*. OouL 4. l*aet. 



UCUSCULUS 

888. Praruia. de tacubo-. proilma musta tuR Adde 
Tibull. 2. 3. 36. — 6) Bine eliam do musli quan 
(juts, qua una presaura pedibus ant toreulari ex- 
primilur, una folata. Plin. 18. fft'st. nat. 31. ^M. 
(316). Pressure una culeos vigiotl iroplere debet. 
Ad totidera culeot et lacus vigioti jugeribus onum 
juffieil lorculura. — c) Hinc flguraie Cic. Brut. 
83. 2S7. Sic ego isti* censueiitu et novam istam, 
quasi muslum de lacu, ferudsm rationem (at ora- 
liooem) fugiendam. Iia legit Schutzius; at Schnei- 
dvo placet quasi musttam de lacu, ac etc. At re 
ceulioies Ifguoi quasi de musto ac lacu fervidam 
orationem. Confer Quintil. 2. 4. 8. — d) Dicitur 
eliam de vase, in quo amurca rccipitur, in olei 
eoDfectione. Colum. 12. R. R. 52. 5. % 4. Usur 
petur et de ntlis rebui. Sic — a) De eoncepta- 
bulo aqua fabrorutn, in quara metallum candensde- 
mergunt. Vwg. 4. G. 173. alii stridentia tinguni 
^Era lacu. — b) Item de loco, ubi call rutro aubl 
gitur maceraturque. fitruv. 7. 2. — c) Lacus 6o- 
linearius legilur in Irucript. apud Orell. 3892- — - 
d) Item de loco, quo distinguitur granarium ad le~ 
gumma separanda. Colum, t. R- R. 6. 14. Sed el 
lorubus dislinguuniur granarla, ut seperalim qua- 
que legumina pooantur. in ripartimenti. — e) 
Lacus leonum upud Prudent 4. Calhemer. 65. lo- 
cus est depressus ct -aptus, In quo custodiunlui 
leones, vivarium. % 5. De tignorum, sive trobium 
iatemiUu, ul idem sitae lacunar, dixit Luciliut a- 
pud Servivm ad firg. I. JEn. 730. resultant ades- 
quc laru«que. 

LACUSCCLTJS, i, m. 2. deminut. a tacui, parvus 
la cm. f 1. De parvo loco aquam continente. Co- 
turn. 4. R. R. 8. 2. Hietnulis aqua, qutB ei pluviis 
consistit ia Iscusculis ablaqueaiionis. Adde eumd. 
Arbor, to. 4. ^ 2 - De loculis in tabuluto, ubi re- 
ponuntur olive. Colum. 12. R. R. 50. 3- Quia ln- 
terdum immodica inullUudo bacca torculariorum 
vincil laborem, esse oportet peusile borreum, et ha- 
bere lacusculos lam multos, quam postulabit modus 
oliva, ut separeiur el seorsum reponatur uniuscu- 
jusque diei coartura. 

LACUTURRIS, e, adject, vel 

LACtJTLiRRIS, is, f. 3. cognomen caulis, de quo 
Plin. li). Hist. nat. 8.41.(141). Nupcr subivc lacu- 
turres (caules), et coovulle Aricina, ubi quondam 
fuit lacus turrisquc, qua remaaet: capite pregran- 
des, (olio inoumeri, alii in orbem. porrccli, alii in 
latitudinem torosi. Ue iisdem loquitur Colum. 10. 
iI.JI.137. Qua icymata) duri praibeot cymosa slir- 
pe Sabelli, Et Turris lacus, et pumosi Tibuiit arva. 
Alii leg. Turris, alii Turni. 

LAD A, a, f. 1. "Xii&ov, imbrentina, herba in Cy- 
pro ex cisti, vel cislbi geaeribus, longioribus foliis 
et nigrioribus, qua vcruo tempore piogue quiddam 
roscidum contrahunt, quod capraruru barbis adbaj- 
rescit, iudeque dcpcium colatur cogiturque in oCTas, 
et ladannm appellaiur. Plin. 26. ifist. nai. 8. 30. 
(47)., ubi Barduin. n MSS. Udon pro latia rcpo* 
nit. quam lectionem Sittig. mullii ac bonia Codicib. 
confirraat. — Alto sensu V . LACTA. 

LADANUM, i, n. 2. LUdHnum babet Mar cell. 
Empir. de med. 59. — Ladauum,"XTjSavov, ladano, 
Idudano, est pinguc iltud roscidum, de quo dictum 
est in voce priced. Plin. 26. Hist. not. 8. 30. (47). 
et 12. ibid. 17. 37. (74). ; et Cels. 5. 26. 

LjEDO, dis, si, sum, dere, a. 3. Part. Lcedent II. 
1.; Lasus II. in omnibus paragr.; Loesurus II. 1. 
— Laderc volunt esse per metothesin a tyfkita, quod 
idem signiQcat: est auteu: allidere, affiigcre, sbat- 
tere. 

L) Proprie. Lucret. 5. 00'J. tuibida ponti ^quo- 
ra tsdebaut naves ud saia virosquc. P. tamen cl. 
iachmann. ad Lucret. vol. 2. p. 324., qui eliter 
•enlil. 

II.) Translate saepissime occurrlt, ct est aliquld 
mail alicui ir.fcrre, viulare, ooccre, pkdmta (It. of- 
fendere, far male,nuocere; Fr. blcs&et, endomna - 
gtr, nuire a, (aire du mat a; Uisp. herir, ofender, 
hacer dano; Uerm. verleizen, beidiadigen; Angl. to 
hurt, harm, injure, offend). Occurril 4 *■ Stli ~ 
cto sensu de rebus pbysicis. Plant. Cure. 4. 3. 9. 
Lora lzdunt brachia. Id. Latch. 2. 3. 47. Lembus 
ille mihi ladit lalus. Moral. 1. Ep. 2. 38. Qua lac- 
dunt oculum, festinaa demere: si quid Est animum, 
diflers curaodi tempus in annum? Ovid. Ucroid. 4. 
21. leneros isduot Juga prima juvencos. Gf. eumd. 

TOK. III. 



— 17 — 

Remed. artu 90. Et tua lasoro subtrahe-cotla Jugo. 
et v. 293. Isdentia pectus Vincula qui rup'tt. Id. 1. 
Amor. 7. 40. Lasaa gena. Id. 2. Art am. 376. vi 
pera lasa pede, cakata, schiacciata. Fhtsdr. 4. 7. 
Laedere aliquem dcnle. Sic Martial. 3. 47. Leoo- 
remque lasum Gallic! canis dente. et Ovid. 13. Met. 
926. berbas raorsu lasere juvenc*. Virg. 2. G. 301. 
Ladere ferro reluso plantas. Eorat. 3. Od. 27. 60. 
zona collum. apptTiderrt. Ovid.. Remed. am 159. 
Xiola VeDus a cuspide lisa. ferita. et i.Fust. 120. 
laesus cuspide. Sic Martial. 9. 27. >"on jaculo, non 
ense fuit, lacsusve sagitta. ferito. Rursus Ovid. 12. 
Met. 421. parvo cor valnere lasum. Id. 4. ibid. 601. 
Ltedere aliquem vulnere, — Et absolute Mar Hal. 
12. 29. Nitper quum Myrino pcteretur miisio laso. 
n. e. gladiotorl vulnerato. Id. 54. 1 limine Ixsus. Io- 
sco- Hem absolute Ovid. Remed. am. 615. Dum 
spectant oculi Istsos, laduntur ei ipsi. Id. dixit 3. 
Fast. 207. lasa flgura. faliezze guaste. Plin. 27. 
Hist. nat. 11. 71. (95). Grana tatbyridii stoma- 
chum laduot. firg. 2. G. 220. ladere rubigiae fer- 
rum. Id. 7. £n. 809. Ilia vel intacta segetis per 
summa volaret Gramina, ncc tcneras cursu lasiiset 
aristas. Ovid. 6. Fast. 150. Frondes ladit bit-ins. 
Id. 5. t'6id. 322. grandine lata Ceres. Id. 3. Met 
408. la?sa silva. h. e. Incendio corrupla. Paul. 
Dig. 9. 2- 30. ad fin. Si igols alienam segelem, vet 
vineam laserit. Plin. 21. II Ut nat; 10. 31. (56). 
Tbymum laiditur imbribus, amittitque florera. pali- 
see. et 37. Hid. 5. 18. (70). Smaragdl sole laduntur. 
perdono. et 13. tfci'd. 15. 30. (991. Mensa splende- 
scunt manu ticca fricala, nee a vinis laduntur. h. e. 
si vino perfondontur, Qihil gratia amittunt. Poetice 
Lucan. 5. 456. Lssus nube dies, offtucato, Borat. 
1. Ep. 17. 7. si te pulvis sLrepitusLjue rotarum, Si 
tadet caupooa, Ferentinuro ire jubebo. ti dara fa- 
slidio. Virg. 10. Eel. 48. ab, ne te frigora ladant! 
et 9. ibid. 04. Cantantes licet usque (minus via la- 
del) eamus. sara men gravosa. %■ 2. Latiori sen- 
su, scu potius metaphora duclfi a para^rapho proii- 
me superior!, moral! raiione usurpatur, et occurril 
— a) Cum addito Ablativo modi, quo quia, aut 
quid laditur. Plaut. Capt. 2. 2. 53. Laadere ali- 
quem diclo aut facto. Cic. 5. I r err. 1. 1. Nulla lae- 
sus injuria. Metellus apud Cic. 5. Fam. 1. Ladere 
aliquem ludibrio. Borat. 2. Sat. 1. 21. aliquem tri- 
al! versu. Quintil. 7. 2. 28. aliquem iofamia- Lu- 
can. 7. 848. superos crimine. Ovid. 3. Pont. 9. 25. 
animum lento curorum fn'gore. Cic. Clueni. 5. 14. 
famam slicujus obscuris suspicionibus.Sueion. Cccs. 
49. famam alicujus grovi opprobrio. — i) Abso- 
lute. Tac. Agric. 42. Propriuin human! ingeoii est, 
odisse quern laeseris. Vvtout). — Ceterum hoc sensu, 
quum de hominibus agitur, usurpatur pro injuriaui 
facere. Ter. Eun.prol. i. Si quisquam est qui pla- 
cere se studeat bonis quam plurimis, " et minirne 
multos tedcre, in his etc. Id. Phorm. prol. 11. Mi- 
nus mulio audacter, quam nunc ladit, laderet. Ne 
pot Att. 10. Nullas iniraicitias gessit, quou neque 
ladebat quemquam, neque etc. Ovid. Remed. am. 
608. Lase vir a domina, Icesa puella viro. ~ El pro 
die lis pungere, uiakdicere. Sail. Jug. 80. Matius 
antea infesius nobiliiati,lum vcro mull us atque fe- 
rot Instare, singulos modo, modo universos lade- 
re. Cf. urbanurn ill ud et e4egans Ter. Adelph. 5. 4. 
10. Clemens, placidus: nulli ladere os, arridere o 
mnlbus. h. e. in faciem neau'ni male dicere. — Spe- 
ciatim latdtre dicitur testis, qui contra reum dicit. 
Cic. Casein. 10. 23. Qutun ita vebeinens acerque 
veuisset, ut non modo Cacinam perjurio soo lade- 
ret, sed eliam inibi vidcretur irasci. Id. 2. Orat. 70. 
285. Quum iiesisaet testis Silus Pisonem, quod sc in 
1 euin audisse d'uissel. Adde eumd. ibid. 74. 301.; el 
Quint il. 6. 3. 86. — Quum de rebus agitur, usur- 
patur pro violare. Cic. Rose. Am. 38. 111.; Qrs. 2. 
B. C. 44.; el ^Torat. 1. Od. 33. 4. Ladere fidem. 
Cic. Cluent. 42. 118. Lasa dignitas. JYepos Timol. 
I. pietas. firg. 1% JSn. 496. fcedus. Id. 1; ibid. 
12. nuineo. Tac. 3. ^fnn. 24. rcligio. Ovid. Beroid. 
104. pudicitia. Vlp. Dig. 4. 6. I. Lasum jus alicu- 
ju^. Mar Han. ibid. 48. 2. 3. Ladere roajcsiatein pu- 
blicam. f^utntit. 1. 2. 4. Lasa opinio, perduto il 
buon name. Hue referri potest ct illud Ovid. 5. 
Trim. 12. 21. ingenium longa rubi^ine liesum. — 
Apud JCtos Ubsus dicitur, qui lit damnum pnssus, 
dcceplus, fraudatus. Foist. Dig. 4. 6. 41. In aliqua 
pane lasus, non restituilur. — Veteres Icedere res 



tAETABILIS 

rapere dlcebant, ctlarn it raplna oullutn crimen et- 
sistere;: similiter satis facere rei reddere. Servhu 
ad Virg. 10. Jin. 14, — £ovscb rei apud Sil.lt. 
11. 6. suut aecisa, attrita, ad versa. 

LJE.fi \, a, f. 1. y\cuva, genus testis, qua aliia 
superinduitur; a voce Grata allata, quam Jucunt a 
'/Xixivu calefacio: lamalsi sunt apud Paul. Diac. 
p. 117. 10. Mult, qui Tusca originis ease arbitran- 
tur. Certe non esl audiendus Varro, qui 5. L. L. 
133. 3Sv.ll- dittam puiai, quod de lana multa, qui! 
duarum logarum instar erut (It. zimarra, guamac 
ca, lucco; Fr. velement de dessns, pardessus, man- 
teau; Hisp. capa, capole; Germ, ein Oberkleid, 
Mantel; Angl. an upper robe or mantle). Multi- 
ples ejus fuit usus- Lcgimus enim, a sacerdotibus In 
sacrifluio adhibitam fuisse, apud Cic Brut. 14. 50. 
(T. LXNAS in ONOM.); eaque usos flamines, a 
(laminieis suis tcxta tsic enim oportebat) eilam Ser~ 
vius ad firg. 4. <£». 232. tradii. Item a regibus et 
principibus vir is, ut ex firg. ibid, et Sil. It. IS. 
421. colligitur. Item a dilioribua, et denique a »ulgo. 
Pirs. i. 30. ecce inter pocula quarunt Romulid* 
saturj, quid dia poemaia naireut. Hie atiquts, eui 
circuin bumeros hyaciutbina lana est, etc. Juvenal. 
3. 283. cavel hunc, quem cofcina tan» Vltari jubet 
et coniiiuro longissimui ordo. et 5. 130. plurima 
sunt, qua Noo audent bo mines porlusa dicere taua. 
Ex loco Persii colliginius, domeslicam quoque et 
cmnaloriiim resiem fuisse: quod coufirmalur illo 
Martial, de lusco furante in convlvio, 8. 59. £t 
teetus Iauis sape duabus abit. — Etiam milltare 
vestimentum fuisse, docet Non. p. 641. 6. Merc, 
sed non probat. — Pracipua ejus utilitas, post 
quam passim adbiberi capta est, frigori afcendo: 
ande ei crassiore panno (quare et duple* dicitur a 
Servio loc cit. et Paulo Diac.) et villosa fuit. 
Martial. 14. 130. cui litulus Lcena: Tempore brw- 
mali non multum lavia prosunt: Calfsciuot ?iU! 
pallia vestra inei. Hinc Gracum proverb, s'v 3"e'p«t 
rn'v ■xkalvav xa.xa.xpifiuc: de eo. qui rebus necca- 
saiiis in tempore uli nescit. — Propria fuit viro- 
rum, ul riciaium naulierum, teste Varron. loc. cit. 
— Forma tn fuisse putanl similem leccrna,aut pal- 
lio, aut cblaraydi, apertam scilicet et toga brevio- 
rero:aptam proinde, quo superinduceretur tunica, 
et aliquaodo ettam toga, fibula ad bumeros aut col* 
turn adstriogente. Plura V. apud Ferrar. et alia in 
T. PI. AntiguitaL R. Grcevii; et f'itc Mon. 
Borgh. p. 81. tab. VII. n. 2,, p. 219. tab. XUX. el 
p. 272. tab. xxxvm. 

L./ESIO, Onis, f. 3. (lsado II.) actus lasdendi, da- 
mnum, injuria, offeta, lesione, S-rj^Tjat;. % t. Ge- 
neraiim de rebus pbysicis. fopi'nian. Dig. 10.3.28. 
extr. Si quid, absente socio, ad lasionem ejus fecit. 
Adde ibid. 2. 14. 7. $ 14. .Caelum. Ira D. 17. a 
med. Irritat lasio doiorem. Adde Pulgat. inters*. 
Dan. 6. 23. % 2. Morali raiione. Intcript. apud 
Grulei-. 422. 10. cl 428. 10. cosivoi Biaissmt »i- 
auru ovab vixit mbcvm an, xxiu. kihi vixa arit- 
hi LAiaiosf . Sic in alia apud Benzen. 7383. cokiv- 

01 OVAB H1HI NVLLAM CONTVMEUAB MXC ANiHl LA|- 

aiONBu fecit. *f 3. Speciatim in .e orotorla enu- 
merat Cic. 3. Orat. 63. 205. iuter Dguras senteniia- 
rum. Verba sunt.* Purgatlo, conciliatio, iasio, opta- 
lio, atque exsecratio. Videtur autem eise, quum re- 
um ob alias causes, quam ob quas accuaatur, dlctis, 
obtrecUiione, detraciione pungit orator et lacerat, 
ut ei avcrsiores judicei facial. Cf. Quintil. 9. 1. 32. 
et9. 2. 2. 

UESCRA, a, f. i.dado IL) lasio. ^ I. De re- 
bus pbysicis. f'ulgat. inltrpr. Sap. 11. 20. Quarum 
{bestiurum) lasura non solum poteral llloi exter- 
minare, sed etc. fenant. 8. carm. 6. 329. Quando 
suit jaculis uteri lasura tutnesctt. sett, gravidanza. 
et Ter lull. Patient. 1- Lasura dlviliarum. h. e. de- 
irimcntum, Jactura. % i. Morali raiione. In$crlpt. 
apud Gruter. 567. 6. vixit mbcvm annib xvu. aits 
vlla amhi LAE9VR4. Adde aliam apud eumd. 826. 
10. Similiter in alia apud Hemen. 7383. qvab hx- 

CVM VIXIT IN MATR1M01UO ANSIS XVlll D18SVI XX 
SINK VLLA L/,XSVRA NBC ANIUAB OHIWSIOHK. V, el 

vor. przeed. 2. 

L.ESUS, a, urn. V. LJEDO. 

LjETA, Orum. V. L^TUS, i, in fln. 

L£TABIL1S, e, adject. (Ibiot). Comp. Latlabi- 
lior. — Laiabliii eat latitia dignus, degno d'alte- 
grata, lieto. Cic 1. Tutc. 21. 48. Quid babet i*w 



LAETABUNDUS 

re> aut latabile, aut gloriosumt Id. 4. {bid. 17. 37. 
It est bealus, cui nihil humanarum rerum aut Into- 
lerabile ad demit tend urn anlmum, aut nirois latabi- 
le ad efferendum vlderi potest. Cf. eumd. 5. ibid. 
16. 45. Sic Ovid. 9. Met. 255. cunetisgue meum la 
labile factum Dis fore confido. Pal. Flacc 6. 606. 
Sldua laUblle alicui. Stat. 4. Silv. 8. 21. Jub terge- 
mioa laieblle prolii. Mamertin, Gentlhl. Maxi- 
mian. 18. Quanto hoc latabilius ac melius? 

LjETABUNDTJS, «, um, adject. latans, valde lae- 
tus. Gell. 11. 15. tub fin. Latabundus is dicitur, 
qui eb'unde Iatus est. Pulgat.interpr.Esai. 35. 2. 
Gerralnans germinabit, et exsultabit latabonda et 
laudans. Capell. 2. p. 27. Ex quo commodissimura 
slbl connubium latabunda alio mentis fluctu mul- 
tlTida concitavit. 

L2ETAMEN, Jdis, n. 3. fimus, qui per agros jaci- 
tur: quod facit latas segetei, h. e. pingues ac fertile* 
to Usque agricola responded tea, letame, concime, 
xo'jrpo«. Plin. 18. Bill. nat. 16. 40. <141). Secale 
nascitur qualicumque solo, ipsumque pro latamine 
est. Id. 17. ibid. 9. 6. (52). Haec sunt latamine, 
quibus ad tellurem alendam utuntur homines. Edi- 
lionet omnes el ipse Silllg. habent certamioa. 
Pallad. 1. R. R. 23. Anseram latamen satis omni- 
bus lnlroicum est. Id. 3. ibid. i. Praia sparso lata- 
mine saturare. 

LjETAmINO, as.r. LJETO, as, U. 

L.ETANS, antis. V. LiETOR. 

UETANTER, adverb. late. Lamprid. Commod. 
5. Quod Commodus latanter accepit. 

LETASTER, iri, adject, xagww&iuiott all- 
quantum latua. Prisca vox Titimi apnd Festum p. 
163. 18. Mull. Vulgatl Ubri bstaster habeol; Mul- 
lerus vero luculentaster. 

L^TATlO, Cnis, f. 3. latitia. CcBs. 5- B. G. 50. 
extr. Neque hostibus diutlna latatio, neque ipsis 
dolor longior relinquator. 

LvETATTJS, a, um. V. LjETO. 

L£IT£ advetb. (Iatus). Comp. Loztius I. et II.; 
Sup. Zcetissime I. — Late est jucuntfe, hilariter, 
lietamentt, -pi&oouvtoc, Ckapbic.. 

I.) Proprie de bominibus. Cic. 9- Phil. 3. 7. Late 
fltque iosolenter tulit. Quinlil. 8. 3. 40. Concitate 
dicere, aut moderate; late, aut severe; abundanter, 
aut presse- Pellej. 2. 45. de Ciceione. Neque quis- 
quam aut expuisus invidiosim, aut receptus est la- 
tius. Quintil. 2. 4. 14. Aliquid ausi latius, aut li- 
centius. Gell. 3. 15. Lalisaime gaudere. 

II.) Translate. — In re agraria. Colum. 5. R. R. 
9. 10. Truncus lallus frondet. h. e- uberius. Plin. 
33. Eitt. nat. 6. 27. (89). Seges late virens. Id. 
16. ibid. 31.56. (130). Laurus recisa latius frulicat. 
— In oratione. Quinlil. 12. 9. 2. Oratio latins de- 
cnrret. 

LJETlC'tfLOSTJS, a, um, adject, (Iatus) latilia 
plus" aquo gestiens, laldanzotelto- Petron. fragm. 
Tragur. 57. Burmann. Tu laticulosus nee rau, nee 
ma argulas. Alii perperam leg. febriculosus contra 
fldem eodicis 3 quihabet Ueticukisut: alii Tero for- 
ta*se rectius leg. lacticuUxus, h. e. modo e lacte 
depolius, slattato. V. LACTICULARIUS. 

L^TICUS, a, um. adject, ad latos senios, sen 
mllites pertlnens: V. LiETUS, i. Impp. Arcad. et 
Bonor. Cod. Theod. 13. 11. 9- Quoniam es mollis 
gentibaj, sequentes Romanam felicitatem, se ad no- 
strum Imperium contuleruot, quibus terra lalka 
admlnistranda sunt, nullus ex his agris aliquid, nisi 
ei nostra adnotatione, merealur. 

LETtFlCANS,aotis. V. L.ETIFICO sub B. 

UETIFICATUS, a, um. V. voc. seq. 

UETlFlCO, as, Svi, stum, are, a. 1. (iatus et fa- 
clo). Part. LcBtificans sub J. I. et II. 2. et sub B.; 
ZcetificaiuB sub A. II. 2.; Loetificandus sub A. I. 
—> Latiflwe occurrit A) Active sapissime; el B) 
Neutrorum more raro ndmodum. t ( 

A) Active lalificare est latum facere, su'ippatyw 
(It. rallegrare; Vr.rtjouir, rendre joyeux; Hisp. 
alegrar, hacer alegro ; Gerrri. frohlich oder freudig 
machen, erfreuen } erheitern; Angl. to gladden, ex- 
hilarate, make glad orjoyfui). 

I.) Proprie de bominibus. Plant. Aulul. 4. 9. 15. 
Nunc alii eo latlBcantur rneo raalo et dsmoo. Lu~ 
can. 3. 48. non ilium gloria puis! Latlficat Magni. 
Capell. 9. p. 305. Hac (Barmonia) quippe est, qua 
Superum coras pra cunctls poterlt permulcere,a- 
tbera cantibu* nuraerisque leetiflcans. Confer Pal- 



— 18 — 

lad. de initt. 9. Nunc id eo modicum ere seem fidu- 
cia carmen Obtulit, arbitrio latificaoda tuo. 

II.) Translate de inanimis. 1" 1. Generatlra. Cit. 
2. Nat. D. 40. 102. Sol turn quasi trlstltia quadam 
contrahlt terram, lum vlcisslm latificat, ut cura cae- 
lo biiarata videatur. ^ 2. Speciatim in re agraria 
usurpatur, pracipue pro stercorare, concf.-nare.* V. 
L^TAMEN. Cic. 2. Nat. D. 52. 130- Indus non 
aqua solum agros latiBcot et mitigat, sed etiam eos 
conserit. Plin. 18. Bitt. nat. 12. 30. (120). Faba 
solum latificat stercoris vice. Id. 17. ibid. 9. 6. (50). 
de fimo. Apud Homerum regius seoei agrum ita suis 
manibus latificans reperitur. SeduJ. 1. 41. LatiQca- 
ta seges, spinis mundatur ademptis. 

B) Neutrorum more latificans pro lato posult 
Plaut. Pen. 5. 1. 8. Omnes bilaros, lubentes, lali- 
fleantes facinm ut fiant. 

L^TlFlGUS, a, um, adject. (Iatus et raclo) la- 
tum Taciens, laius, ralkgrante, lieto, x*pf05. En- 
mas apud Auson. Technopcegn. 144. replet te la- 
tiRcum gau. h. e. gaudium. Id. apud Cic. 1. Tusc. 
28. 6'J. Calura nitescere, arbores frondescere, Vltes 
iatifira pampinis pubescere. Alii minus recte leg. 
latiscere. Luaet. 1. 192. nti sine certis imbribus 
anoi LatiBfos nequeat fetus submiltere tellus. Stat. 
8. Theb. 261. Latiflei tumultus. Id. 12. ibid. 251. 
plausus. Castiod. 8. Bist. Eccl. 1. Circa consulen- 
tcs hiiarior apparebat, et vuitu latifico ad conver- 
sionera Juveoes educabal. Absolute Seneca Troad. 
597. LaUDca referre alicui. 

LiETISCO,ls, ere, n. 3. (Iatus) Iatus fio, lator, 
rallegrarsi, evfyaivonou. 

I.) Proprie. Sisenna apud Non. p. 133. 2. Merc. 
Utrum ne divi cultu erga se mortallura ketiscant, an 
superna agentes humsna negligant. 

II.) Translate in re agraria: V. locum Ennii al- 
latura in toe. praced. 

LiETtTlES, «, f. 5. V. voc. seq. loit- 

LiETlTlA, a, f. 1. (Iatus) Aliam Tormam keii 
ties, nullo tamen auctore leudatQ, exhibet Fel- 
Grammat. edit, ab A. Maio in Class. Auct. T. 5. 
p. 9.Immo hoc addimus, quod tres tel quatuor de- 
clinationes pierisque nominibus eveniant, sicut est 
Icetitia, kelities, l&lamtn. — Lcelitias intperafas 
pro tetirVre insperatm, Accusativus pro Nominati- 
vo, est Pomponii apud Non. p. 500. 26- Merc. — 
Ceterum latitia est opinio recens booi prascntls, 
in quo efTerri rectum esse tidetur, ut apud Cic. 4. 
Tate. 7. 12. definltur: vel, ut est apud Gell. 2. 27., 
exsultatio quadam animi enm gaudio efferventiore 
rerum expetitarum. DiSert a gautfto, ut in ea voce 
dictum est. Nam in gaudio vel nihil animus, vel cer- 
te moderate diGunditur; in latitia effuse exsultat et 
geslit: taraetsi hoc ab oratorie loquentibus non ser- 
vatur. Gr. '/apdyYoSoouvr) (It. allegrezza, letizia; 
Fr.joie, allegresse; Hisp. gozo, alegria; Germ. 
Preudigkeit > Fr&hlichkeif, Angl. joy, gladness, 
mirth, joyfulness). 

I.) Proprie. — o"> In ring. num. Cum gaudio 
jungitur. Cato apud Gell. 6. 3. Secunda res latitia 
transvorsum trudere solenta recte consulendb alque 
intelligendo. Quo majore opere dico suadeoque, uti 
hac res aliquot dies proferatur, dura ex tauto gaudio 
in potestatero noslram redeomus. dixerat etiam 
paullo ante. Mihl nunc magna cura est, ne - hac 
latitia nimis luxuriose eveniat, Plaut. Pcen. 5. 4. 
103. Quum hac me latilia tanta et tanlis affecistls 
gaurtiis. Juventius apud Varron. 6.L.L. 50. Mull. 
Gaudia sua si omnes homines conferant unum in lo- 
cum, tamen mea exsuperel latitia. — Cum attenta- 
te jungitur apud Cic. 1. Oral. 57. 243. Itaque hila- 
rltatis plenum judicium ac latitia fuit. — Cum vo- 
luptate apud eumd. ibid. 44. 197. Percipielis illam 
ex cognitione juris latitiam et voluptatem. — Im- 
oio cum voluptate facile convenit. Cic. % Fin. 4. 
13. Huic verbo (.voluptatis) omnes, qui Latine sel- 
unt, duas res subjlcjunt, latitiam in animo, com- 
motionem suavem jucuodiiatis in corpore. et l.ifcid. 
7. 25. Recta ei honesta qua sint, ea facere ipsa per 
se latitiam, id est voluptatem. Ovid. 10. Met- 443. 
de Myrrha cum patre concumbente. infelix non 
toto corpore sentit Latitiam virgo. — Cum lascivia 
jungitur apud Sail. Cat. 31. Ex Bum ma latitia at- 
que lascivia - repente omnts tristltia Invasil. — Ce- 
terum Plant. True. 4. 1. 3. Dl magnl, ut ego Iatus 
sura et latitia differor! Id. Stich. 3. 2. 13. Pra la- 
titia lacrima praslUunt mihl. Ter. Beaut. 4. 3. 2. 



LAETO 

Tanta hac latitia oborta est. Id. Adelph. 4. 1 . 6. 
Diem perpetunm In latitia degere. Sail. Jug. 109. 
Magna latitia nobis est, quum te di monnere, nt 
atlquando paeem malles. LucreU 3. JIG, omnes ac- 
cipit In ie Latitia roolus et curas cordis inanes. 
Pirg. 1. Mn. 734. Adslt latilia Bacchus dator. Bo- 
rat. 1. Od. 27. 1. Natls in osum latitia scypbls Pu- 
goare Thracum est. Id. Art. P. 428. homo plenus 
latitia. Justin. 12, 13. Totus in laliiiam effusus. 
— Jungitur mullis Verbis, quorum pracipua, ser- 
vato litteraruro ordine, exhibentur. Cic. Mil. 28. 
77.; et Plin. 15. Eitt. nat. 30. 40. (134). Afferre 
diuturnam latitiam. Cic. Mil. 28. 77. et 4. Tusc. 
31. 66. Afflcere aliquem latitia. Id. 14. Alt. 14. Ca- 
pere latitiam ocutis. Ter. Beaut. 2. 3. 51. Coojice- 
re aliquem in latitiam (Ejus verba sunt: Ne me In 
latitiam frustra conjicias). Cic. Plane. 42.103. Da- 
re latitiam alicui. h. e. latandi occasionem. Id. 4. 
Tusc. 32. 6S. Efferre se latilia. Id. Dejol. 9. 26. 
Efferrl latitia. Id. 2. Fam. 10. Effert me latitia 
(Ejus verba sunt: Comitia ista praclara me latitia 
extulerunL). if epos Timoth. 2. Est mi hi latitia ali- 
quid (Ejus verba sunt: Victoria tanta futt Atticis la- 
titia, ut etc.). Cic. i.Tusc. 48. 115. Exsequi aliquem 
laude et latitia. Id. 14. Att. 6. Exsultare latitia. Id. 

1. Fin. 7. 5. Facere laliiiam. (Sic Liv. 4. 40. Tan- 
tam ex mctu latitiam fecere. ut etc.). Cic. 14. Ait. 
13. Ferre latitiam apertissime. Ter. Beaut. 1. 2. 
12. Objicere alicui latitiam. h. e. latandi ocensio- 
nem. Sic Id. Becyr. 5. 3. 18. Offerre alicui lati- 
tiam. Plaut. Merc. prof. 72. Parere alicui latitiam. 
Cic. 1. Cat. 10. 26. Perfrul latilia. Quinlil. 5. 11. 
38. Prosequi latitia defunctos. Tac. 13. Bist. 16. 
Repetere latitiam convivii. Lucret. 3. 150. Viget 
latitia animus. — b) In plur. num. Plaut. Pseud. 

2. 4. 15. Quaro cui ter trinas triplicis tribus deme- 
ritas artibus dem latitias. Cic. 2. Fin. 4 ; 13. Nam 
et Hie apud Trabeam voluptatem animi nimiam la- 
titiam dicit, eamdem, quam llle Cacilianus, qui o- 
mnibus latitiis latum esse se narrat. h. e. maximo- 
pcre Iatus. et Id. 2. fram. 9. Repente incessi o- 
mnibus latitiis. Lucret. 3. 142. hac loca circum 
Latitia mulcent. Catull.76.2i. torpor - Expulit ei 
omni peetore latitias. 

II.) Translate. ^ 1. Generatim. — De corpore 
occurrit, et est venustas, pulcritudo, quia vldendo 
latps facit. 5tat. 6. Theb. 571. Effulsere artos, 
membrorumque omnis aperla est Latitia, insignes- 
que humeri, nee pectora nudis Deteriora genis:la- 
tuilque in corpore vultus. — Item de ratlone dlcen- 
di ornata, luminibus verborum distlncta. Tac. Dial. 
de oi-at. 20. Latitia et pulcrilndo oratkmis. "f 2. 
Speciatim et sape de satis et plantis dicitur, qua 
fertiiiter et ubertim proveniunt et glgnunt. Colum. 
4.B. R. 24. 12. Vites ita se induunt.uvis, ut neque- 
ant maturitatcm capere, si benignitas terra atque 
ipsius trunci latilia non adslt. vigore, rigoglio. et 
Justin. 44. 4. med. In bac insula tanta pabuli lati- 
tia est, ut etc. — Similiter de solo ipso, ubi lata 
segetes plautaque proveniunt. Colum. i. R. R. 21. 
2- Loci latitia plures palmites, exilitas pauciores dB- 
siderat. 

LiETlTCDO,tois, f. 3. latitia. Antiqoa vox Accii 
apud Non. p. 132. 9. Merc. Me ejeitasti ex luctu in 
latitudinera. Id. apud eumd. ibid. Quanta in veoan- 
do affectus es lalitudine? 

LiETO, as, fivi, Stum, are, a. 1. Part. Lcetam I.; 
Latatus V. in voc. seq.; Lostandus II. — Laiare 
est latum facere, latitia afQcere, rallegrare, eu- 
ppa:vw. 

I.) Proprie de bominibus. Livius Andron. apud 
Non. p. 132. 32. Merc. Jarnneoculos specie latavi- 
sli optabili 1 Accius apud eumd. ibid. Te ut tripilci 
latarera bono. ApuL 5. Met. Quas infanlis aurei in- 
struraenia latabunt. Id- 3. ibid. Frontem tuam se- 
rena venustate latabit. Hue referri potest et illud 
Lucret. 2. 344. volucrei latantia qua loca aquanim 
Concelebrant. 

II.) Translate speciatim tantum occurrit in re 
agraria pro stercorare. Pallad. 1. R. R. 6. 13. Loca 
sierllia beneflclo latantur incendil. Id. ibid. $ 18. 
In latdndis arboribus crates faciemus, terram prius 
trunco admoventes, et mox latamen. h. e. stercoran- 
dis. Alii legunt icBtaminandts; ut iolerpres Italus: 
Nello letaminare degli arbor i. Qua lectio, ut ait 
Schnefderui ad h. 1., forte praferenda est. Ceterum 
cf. voc seq. sub IL 



LAETOR 



— 19 — 



LiETOR, Sri», «!»• ium, ari, dep. 1. Part, la- 
tans in fin.; Lcetatus, Zauaturus et Zcetandu* I. 
— Lalor est latns sum, IstltUun capio. Differ! a 
gaudeo, quia gaudere est Interno animi mota exsul- 
Ure ; Jcetari est ettrinsecus iigoa gaudil proferre et 
effundi exsultatione liberius. Hinc Farro 6. L. L. 
50. Mull. ketari dictum patat ab eo, quod latius 
gaudium propter magni boni opioionem diffusum. 
Cf. Cic. 4. Tusc. 31.66. Atque ut confidere decet, ti- 
mers oon decet; sic gaud ere decet, 1 atari nop 
dccet; quoniam docendi causa a gaudiolatiiiam di- 
sliaguimus. Quamquam promiscue sapissime usur- 
pantur. Gr. r^*** )f**p» (It ' ralle 9 raT ^> 5<>dere, 
gioire; St.se rejoutr, eprouver de la joie; Hisp. 
ategrarse, gozar ; Germ, sich erfreuen Oder ergoz 
ten, Freude empftrukn; Angl. to rejoice, be glad 
or joyful). . 

I.) Proprie de hominibus. Oecurnt — a) Cum 
Ablativo rei qua quis latalur, sine ulla prapositio- 
ne. Ter. Beaut. 4. 3. 9. Non tam meap'-e causa Ire- 
tor, quam illius. Id. Becyr. 5. 3. 37. Ut quisquatn 
amator uupliU latatur. Cic. % Bivinat. 9. 22. An 
Co. Pompcjum ccoses tribus suis consulalibus, tri- 
bus triumpbis, maximarum rerum gloria Ialaturum 
ftiisse, si sci6set, se in solitudine /Egyptiorura truci- 
datum iri? Id, 2. Fam. 9. La tor turn prasenti. turn 
sperata tua diguitate. Id. Amic. 13. 47. Lstari bo- 
nis rebus et dolere conlrariis. Id. 1. Fam. 7. Loetan 
prsclaris operibus. Id. 1. de republ, 42. sua re gc~ 
sta. Id. 4. Tusc. 7. 16. malo alieno. Firg. 6. tfn. 
713. Italia reperta. Id. 10. ibid. 827. armis. Fro- 
pert. 4. 2. 5. timplo eburoo. Sueton, Ner. 46. 
Asturconem, quo maxime latabatur, etc. ft. e.dele- 
ctabatur, si ricreava. — b) Cum Ablativo rei qua 
quia latatur, et prapos. de, vcl ex, vel in. Cic. 
Mar cell. 11. 33. Nam laelari omnes, non ut dc 
unius solum, sed ut de communi omnium salute, 
seotio. Sail. Jug. 69. Ita Vagenses biduum modo ei 
perQdia lseiati. Cic 11. Phil. 4. 9. Dcinde ea lubi- 
dinura turpitudo, ut in hoc sit semper ipse la: tat us, 
quod ea faceret, quae etc. Paullo aliter Id. 7. Ferr. 
46. 121. Lavtaris tu in omnium gemitu et triura- 
phas. — c) Etiam cum Genillvo ioeo Ablativi mo- 
re Gracorum,sed per xeugraa tantum. Sic cum ver- 
bomeminijunxit Firg. It. &n. 280. nee vcterum 
memini latorve malorum. — d) Cum Accusalivo, 
ut re* definite jignificctur. Cic. 7. Fam. t. Utrum- 
que lator, et sine dolore corporis te fuisse, et ani- 
mo valuisse. Id. pro leg. Manil. 1. 3. Wad in prl- 
mis mihi lataodum jure esse video, quod etc. Sail. 
Jug. 17- Lataodum magis, quam dolendum puto 
casum luum. Ovid. 1. Pont. 8. G3. quod toto pceto- 
re lator. — e) Cum Accus. et Infinite Ter. Beaut 
4. 3. 8. Istuc tibi ex senlentia tua obligisse lator. 
Adde eumd. Becyr. 4. 3. 35. Cic. Rote. Am. 47. 
136. Qua* perfecta esse gaudeo, judicea, vchementer- 
que lartor. Adde eumd. Amic. 4. 14. Sic Virg. 6. 
JSn. 392. Nee vcro Alcidcn me sum taUatus euotem 
Accepisse lacu. — f) Absolute. Virg. 12. j£n> 
841. Adnuit his Juno, et inentero la»tnta retorsit. 

II.) Translate de inanimis pro deiectart, juvari; 
et occurrlt de plantls. Colum. 3. fl. R. 9. 8. Omne 
?UU genua naturaliter lastatur lepore potius, quam 
frigore. Pallad. 1. R. R- 6. 15. Frumenta omnia 
maxime laitantur pateott campo et ad iolem recliri. 
— Hinc Part, praas. 
lostans, antis, adjective usurpatur; et quldem 
L) Proprie est latus, allegro. Ennius apud Pri- 
Kian. 5. p. 647. Putsch, Omnea raortalea vlctores 
eordibu' ?i*is Lastantes. Ifcevius apud Non. p. 547. 
2S. Merc. Nam ut ludero inter se Isetantcs vidimus 
propter nmnem. Plant. Slich. 3. 1. 5. Olim quoa a- 
biens affcci a?srimonia, eos nunc lastantcs faciam ad- 
tentu meo. Cic. CluenU 9. 28. Itaque nubit Oppiani- 
co continuo Sassia, latanti jam animo, et ape optima 
cooflrmata. Catull. 64. 33. oppletur lajtanti regia 
ccetu. et ibid, v- 221. Non ego te gaudens Imtanti 
pectore mittam. Similiter Firg. 1. JSn. 397. laetan- 
tea agmine ejeni. 

II.) Translate. Lucret. 2. 314. volucres, laetanlia 
quje loca aquarum. Concelebrant. h. e. amceoa et las- 
Utiam inducentia. 
LiTDM, adverb. V. voc. acq. in fln. 
L*TUS, a, urn, adject. Comp. L&tiar II. 2. 3. 
et 4.: Sup. Lalitsimut II. 2. et 3. — Raiione habile 
etjmi, Farro ducll* laty*, ut ia L^TOR lalt. di- 
c um eat. Alii ad Gtascum Xaito? referunt, quod ln- 



tesrnm, incolumem stgntflcat, ut apud JBesych. 
Aac-ro?. a'xrijiaTo;. Ceterum la;tus est qui bilarita- 
tem, quam intus habet, vultu et aliis signis ostendit, 
Y^S-oauvos, tvoypoe (It. allegro, lieto; Fr.joyeux, 
qui se rejouit de; Hisp. alegre, gozoso; Germ. 
freitdig, frohlich, froh; Aogl. glad, joyful, 
cheerful). 

1.) Proprie occurrit — a) Absolute. — De ho- 
minibus. Ter. Beaut. 5. 1. 15. Gnatus quod se acJsi- 
mulat laetura. Id. Eun. 2. 2. 25. Concurrent lati 
mi obviara cupedioarii omnes. Cic. Fontej. tl. 23. 
Hi contra vagantur lajti atque erecti passim toto fo- 
ro. Sic Id. Sext. 1. 1. Eos alacres Isetosque voli- 
tare. et Mur. 24. 49. Caliliaa alacer atque laetus. 
F. et dictum Cecilia num in L.ETITIA sub I. b. 
Id. i. Tusc. 49. 118. Nos vero, si quid tale accide- 
rit, ut a deo deounciatura videatur ut exeamus e 
vita, lasli et agentes gratias parearaus. Cf. Virg. 4. 
J£n. 295. Imperio laeti parent. Liv. 1.2. Neutra 
acies lata ex certamine abiit. — De brutis animan- 
tibus. Lucret. 2. 343. lata arraenta ferasque. Ovid. 
2. Art. am. 485. lasta salUur ovis. Plin. 8. Bist. 
nal. 17. 21. (60). Lasta atque gestiens panlhera. — 
De hominum membris, quibus la?UUa significatur. 
Cic. 8. Att. 9. Quum vos lreto vultu gratulaoies 
viderit. Firg. 6, ^En. 863. Froas la?ta parura. Ovid. 
«. Met. 242. Lceto ore quempiam alloqui. — b) 
Cum Ablativo, qui cum ipso Adjectivo in unum 
ferme coalescit. Ccsciliut apud Cic. 2. Fin. 4. 13. 
La?tus omr.ibus lajtitiis. Tac. Agric. 39. Froate Is- 
tus, pectore anxius. — c) Cum Ablativo rei, qua 
quis Intus est, sine ulia prapositione. Ter. Eun. 3. 
2. I. Am'tu, lasta'st? g». Non tam ipso quidem 
dono, quam abs te datum esse. V. infra sub II. 1. 

— d) Cum Ablativo rei, qua quis laetus est, et 
prsepos. de apud Ter. Adelph. 2. 2. 45. Sed Ctesi- 
phontem video: laalus est de arnica. — e) Cum 
Ablativo et praepos. in. Lucan. 8. 128. Laetus in 
adversis. — f ) Graeco more Genltivo juogitur ab 
historicis et poetis. Fellej. 2. 93. ; et Tac. 2. Ann. 
26. Juvenls ingenuarum virlutum, laetusque animi 
et injjenii. Firg. 11. £n. 73. taborum. Sil. It. 17. 
308. ira. Id. 7. 338. incepti. Id. 14. 279. plebs fa- 
cilis impelli et lata lumultus. Fal. Flacc. 3. 659. 
laetus opum pacisque mea. h. e. contentus. — g) 
Cum Accusalivo rei. Ter. Andr. 2. 2. 3. Latus est 
nescio quid. — ft) Cum Accusalivo et InDnito. 
Ter. Phorm. 5. 4. 1. Latus sum , fralri obligisse 
quod vult. — i) Cum Inflnito, aque ac conten- 
tus, poctice usurpatur a Sil. It. 9. 453. latus uler- 
que Spertari Superis. et 16. 565. lalus bellare La* 
tinis. el 3.-575. Gens ferri patient et lata domare 
labores. 

II.) Translate. ^ 1. De hominibus metonymice 

— 1.°) Zcefu* eat, qui prompte et iubenti auimo 
quidpiam facit, pronto, vokmteroso. Sail. Jug. 86. 
Scnatus supplementum etiam latus decreverat. 
Firg. 9. En, 88. Has ego Dardanio juveoi, quum 
classis cgcret, Lata dedi. Borat. i. Ep. 7. 39. In- 
spire, si possum- donata reponere latus. Stat. 2. 
Theb. 396. Fortunam exuere, et latum descendere 
regno, n. e- ultro, spontaneamente, di buona vo- 
glia. — 2.°) Item qui delectatur. Borat. 3. Od, 
4. 33. Visam BriUnisos bospilibus feros, Et latum 
equino sanguine Concanum. Sil. It. 1. 170. savia 
gens lata. Et cum Inflnito Id. 9. 223. et rerro vi- 
vere latum Vulgua. — 3.°) Item qui contentus 
est, pago, contento. Seneca Ep. 92. ante med.Mv 
tis aggrcgetur animal pabulo latum. Est qui leg. 
natum. Martial. 4. 77. Numquam divitias deos ro- 
gavi, Contentus raodlcls, meoque latus. — 4.°) 
Poetice pro superbo, fidenti, jactanti. Firg. 2. &n. 
417. ConQlgunt Zephyrusque Notusque et lalus 
Eois Earus equis. % 2. Generalim de rebus. — 
1.°) Universim de iis, qua animorum latitiam pro- 
dunt, aut aiiimis latitiam allerunt. Firg. 1. JBn. 
732. Hunc latum Tyrilsque diem Trojaque profe- 
ctis Esse velis. Sic Seneca Berc, (Et. 1675- Diem 
latum ducere. Bursas Firg. 3. JSn. 524. Latas 
clamor. Stat. 6. Theb. 894. plausus latus. Sil. It. 
11. 370. lata convivia. Firg. 2. JSn. 783.; et Bo 
rat, 1. Od. 10. 17. lata sedes. Tac. 2. Ann. 75. 
Luctum la to cultu rautare. U duo Jo in gala. Quin-* 
til. 11. 3. bis. Res lata, cose aliegre. Oiu'd.6. Fast. 
464. niiscentur tristia latis. Fellej. 2. 127. Vir 
scveritatis lalisslma, bllaritatis prisca. CtC. 7. AV . 
26. Omnia erant facta hoc biduo laliora. Tac. 2 



LAETUS 

Ann. 48. Ceteris baud Ieta memoria QairJnl erst. 
Liv. t. 13. Pax repente lata. Borat. I. Sat. 1. 8. 
victoria lata. Plin. 23. ffut.nat. 1. 16. (26). La- 
Vior color, piu vivo e che ptu rallegra rocchio. — 
Hioc pro veousto, gratia pleno. Firg. 1. JSn. 595. 
et latos o cults afQarat bonores. Cf. eumd. 8. ibid. 
631. geminas cui rempora flammas Lata vomunt. 
F. et Lcetum in fin. — 2. u ) Est etiam gratus, ac- 
ccptus, gradito, accetto, grata. Fal. Flacc. 1.30. 
virtus baud lata tyranao. Tac. t. Bist. 71. Lata 
primoribus civitatis Celsi salus, ne militibus qui- 
dem ingrata fuit. Id. 4. ibid. 68. Latum militibus 
id nomen. Id. 12. Ann. 8. Veniam exsilil pro Se- 
neca impelrat, latum in publicum rata, ob clari- 
tudlnem studiorum ejus. Grat. Cyneg init. lata 
venantibus artes. — 3.°) Item prosper, secundus, 
favorevole, prospero. Fal. Flacc 4.31. Jam socii 
latis rapuerunt vincula ventis. Id. 5. 69. primo la- 
tos sic tempore rector Ingredilur cursus. Pseudo~ 
Sail. orat. 1. ad Cces. Qui clementiam imperio 
tempcravere, his lata et Candida omnia visa. Sil. 
It. 10. 552. Primitias pagna et lati Ubamina belli. 
Id. 17. 141. exemplum non unquam fidete latis. 
ft. e. secundis rebus. — 4.°) Item favens, propi- 
tius, propizio. Plaut. Amph. prol. 1. Ut vos in 
Tostris voltis mercimoniis emundis vendundisquo 
me latum lucris afficere. ft. e. ut vos vultis me 
propitium afflcere lucris in mercimoniis vestris 
emendis etc. Verba sunt Mercurii. Fal. Flacc. 4. 
540. Omois adhuc sors tela quidem. ~ 5.°) Item 
fausius, felix, fautto. Sueton. Cobs. 77. Eo arro- 
gantia progressus est, ut baruspice tHstia exta ntin- 
ciante, futura diceret laliora, quum vellet. Plin. 
It. Bist. nal. 37. 77. (197). Latum prodigium. 
Tac. l. Bist. 62. augurium. Plin. 8. Bist. nat. 48. 
71. (185). Delubra ei gemina qua vocaot thala- 
mos, auguria populorum. Alteram intrasse, la- 
tum est; in altero dira porlendit. <| 3. Speciatim 
et sape de agris pinguibus, de satis, plantisque, in 
quibus fertilitas et ubertas est, fertile, rigoglioso, 
abbondante: quia bujusmodi et lata sunt visu, et 
fructu latos tac'mnt. — o) Stricto sensu de agris, 
satis etc., ut diximus. Cato R. fl. 6 ; et ^arro 1. 
R, R. 23. 7. Ubi ager crassus et latus est sine ar- 
boribus, eum agrum fromentarium esse oportet. Sic 
Firg. I. G. 102. Latus ager. et Ennius apud Pri- 
scian. 9. p. 868. Puiscft. Deque totondlt agros latos 
atque oppida cepit. et apud Macrob. 6. Saturn. 3. 
Fert (eijuur) sese cainpi per carula lataque prata. 
Et cum Genltivo Sail, fragm. apud Servium ad 
Firg. 1. JSn. 445. Frugum pabullque latus ager. 
ft. e. forlilla, copiosus. Rursus Firg. 2. G. 221. 
Lata tellui. Cf. eumd. 6. JBn, 744. arva. Id. 2. 
JZn. 306. sata. Cic. Senect. 15. 53. V'itc quid pot- 
est esse quum fructu latlus, turn aspectu pulcriua . 
Firg. 2. G. 262. Latum genus vitis. Id. t. ibid. 
I. segetes. Id. ibid. 69. froges. Id. ibid. 101. bl- 
berno latlssima pulvere farra. Id. ibid. 74. latum 
siliqua quassante legumen. Id. ibid. 339. herba. 
Id. 3. ibid. 385. pabuia. Borat. 4. Od. 4. 13. pa- 
ccua. Seneca Berc. Fur. 698. prata vlridl lata facie 
germinant. Co'um. 5. R. R. 9. 17. Ramus latior 
ceteris. Et cum Genitivo Firg. I. JSn. 445. lueus 
latisslmus umbra. A I. leg. umbra. — 6) Hinc fi- 
gurate Quintil. 2. 4. 4. Lata indoles, ft. «. quo 
fructi'ni eloquentia apoudet. — c) Et pro coploso, 
flueBtl. Firg. 3. G. 310. Lata roagis presaia mana- 
bunt Dumiaa mammis. — d) Et pro bena habito 
et plngui, bene in came, grasso. Firg. 3. JSn. 220. 
Lata bourn passim campis armenta videmus. /* 2. 
G. 520. Giende sues lati redeunt. Win. Paneg. 82. 
Et latum opere corpus et crescentia laborlbu* mem- 



bra mirabor. Cf. Nemesian. Cyneg. 2S6. lata re- 
deunt. In pectora foriia vires. % 4. Item speciatim 
transferer ad oratlooem, et usurpatur pro ornato 
figuris dicendl, florido, amano. Cic. I* Orat. 18. 
8t. Nitidum quoddam genus verborura et latum. 
Ouintil. 9. 4. 17, Dicendl genus tenue tatiorlbus nu- 
merla corrumpere. Id. 8. 3. 88. Copia dicendl flo- 
ribus lata. Id. II. 1. 34. Non sola ilia laliora, qua- 
tia a Cicerone dicuntar, Saxa atque solitudlnes voci 
respondent; sed etiam ilia, qaamquam plena san- 
guinis etc. Id. 10. 1. 46. de Bomero. Idem latua 
ac presius, jucundus el gravis. Win. 3. Ep. 18. ad 
fm. Latior stilus. Sic Tac. Dial, de orat. 20. La- 
tula et putcritudo orat Ionia. — De cognom. Rom. 
F. ONOM. — Hinc 



LAETUS 

Zestum, idterbii modo, pro late, occurrlt apod 
Stnt. i. Achill. 323. lastumqu© rubet. 

L£TUS,t, ro. 2. ita appellatus ruit leqolori Latl- 
oitatU tempore Die, qui ex barbaris genlibus potfo- 
ri» erat conditionis, quam wrvus iofimi ordinis, eul 
pradiam aliquod incoleodam dabatar, at datum 
tribntum domino suo persolveret: Ita eognomioatus 
foist* videlur ob lallliam aalmiqae alacritatem, qua 
pralta iuire jolebat, quuin ad beJlum aliquod voca- 
tus esset; hinc apud Saxoncs lantn, apud Sicambros 
lathen, apud Frtsios liten ildera dicll sunt a verbo 
TeutoQico lassen, servare, qui *ervi apud Romanes. 
V. Glottar. med, et inf. Latin. Ducangii in T. Li- 
tus, qui eum adscripticium servum gkebce vocat. 
Eumeru Paneg. Constant. 21. Sicut poslea luo, Ma- 
droiane Augusts, Datu Nerviorura ct Treverorum er- 
vajacentia latus postliminio restUntui, ct receptus 
io leges Franeus eicoluit. Ammian. 20. 8. Equos 
prabebo curules Uispanot, et miscendos geatilibus 
atque seutariis adolescentes lastos quosdam , cis 
Rheoum editam barbaroruin progeniem, vel certe 
ei deditieiis, qui ad nostra desciscaot. Imppp- Fa- 
lentin., Falens et Gratian. Cod. Theod. 7. 20. 10. 
Si quia propositus fuerit aut fabrics;, aut classi, aut 
latis. F. LiETICUS. — Sunt qui perperara hue 
spectare putant locum Hesychii. Acutwv, tw» S?j- 
fiooinv jrojtuv, ita ut ~kalx<x' seu Icelx sint agri pu- 
blic!, a "XatVo; popularis; quum certo constet, ibi- 
dem sennoncra esse de archiis, sive arch jv is. Quid- 
quid tamen sit de loco allato Hesychii, rectius Ice- 
iut deducitur a \dlxo<; Dorice pro Arjt-ro; publi- 
cus. F. L1TURGUS et HOMO LOGOS. 

LEVA, a, t. i. sinistra raaous, mano sinistra. 
F. L#YUS in fio. 

LjEYA, adverb. F. LiEVCS in fin. 

UiVATfJS, a, urn. F. LEV.O. 

LEYE, adverb, (lavus) occurrit translate tan- 
tom, et eat male, stulte, contra ac fieri debet, sini- 
ttramente, sci&ccamenie: F. L.EVOS II. 2. Swat. 
1. Ep. 7. 52. Puer hie noa lave jussa PbilippI Ac- 
cipiebat, 

JL.€VlG.lTlO et 

LEYlGATUS et 

L£VlGO.-r. LB71GATIO, LBYIGATUS, LE- 
VIGO. 

L.EYIS, e, et 

L^VlTAS, et 

letItodo, p. leyis, levitas, levi- 

TUDO. 

L.EVO, as, rt 

LEVOR, Oris. P. LEYO, LEYOB. 

LvEVORSUM et 

LEVORSUS, ad»erb. (Jasvovorsum, a lzvas et 
▼eriaro) ad laevam, sioistrorsum, a man sinistra, 
air ixptoYep a. Jpul. Florid. 2. Aquila outa clemen- 
U lasrorsum, rel dexlrorsum lota mole corporis la- 
bltur. Capell. 6. p. 190. Prospicio feminam ami- 
ctam lasvortum pcplo. Adde PauL Diac. p. 117. 0, 
Mult. Ammian, 31. 10. LEevorsus fleio itinere. 

S-fiVDS, a, um, adject. "XeuoV, liolster: a Graeca 
toce allata (It. sinistro; Fr. gauche, qui ezt du 
c&li gauche; Bisp. izquitrdo; Germ, link; Aogi. 
left, on the left side). 

I.) Proprie. f 1. Gecwatim. Lucret. 4. 302. 
Fict, ut ante oculos fuerit qui dexter, hie idem 
Nuuc sit Ijbyus, et e lacvo sit mutua dejter. et ibid, 
v. 310. Quum lava data est (imago), fit rursum ut 
dettera flat. Pacu via* apud Fesiump. 375. 6. Mull. 
L*yum brachlom. Cic. 4. Acad. (2. pr.) 47. 145. 
LapYam maoum admovere. Plant. Jtfit. glor. 4. 7. 
24.; et LucreL 4. 32*. LaeYUJ oculua. Ovid. 12, 
Met. 33«. aurli. Id. Hcroid. 9. 62. hamerus. Id, 
lb. 101. pe*. Jcciut apud If on. p. 244. 1C. Merc; 
SoraL 3. Oct 26. 5. et L Ep. 16. 6.; et Ovid. 12. 
MeL 415. latus. BoraL .1. Ep. 15. 12. babeaa. 
Ovid, fferoid. 12. 28. Ponti qua plaga laeva jacet. 
Id. 4. Past. 834. i«vo fulmioa miua polo. h. e. 
laeva call parte. Id. 4- Pont. 9. lltf. lavus Pontus. 
h. e. ad JaBvam jitua. Firg. 3. >En. 562. Cootorsit 
lavas proram Pallourus ad undas. Id. 5. ibid. 170. 
radii Iter lavura Interior. P. Lama, a> } et La*vh, 
et Lcevum, i, et Laeva, orum In fin. — Z<ew bo- 
ves qui gint, r. CAMURUS. f 2. Specialim in re 
•ugurali feeya felicia babeotur et lausta: quia Ro- 
manJ captaturi auguria, ad meridiem te vertebaat; 
Atque ita a laya orieatem, a dextera oecidentem | 
banebant: cujus rei exemplum est apud Liv. 1. 18. ' 



— 20 — 

in augurat»0D6 Numa, Porro nobllior plaga est 
orient, et qua diet Incipit, quam Occident, in qa* 
deslnit. Plin, 2. Hist. nat. 54. 55. (142). Lava pro- 
spera eiittimantur, quoniara laYa parte mnndl or- 
tus est. Id. ibid. (143), In sedecim partes caelum 
divisere Tusci: has iteroirr in quaterr.as: ex quibus 
octo ab ortu ainistras, totidern e contrario appel- 
laYere dextraj. Varro apud Festum p. 339. 3. 
Mull. A deorum sede quum io meridiem spectes, 
ad sinistram sunt partes mundi exorientes, ad de- 
xteram occidentes: hinc Tacluro arbitror, ut sinistra 
meliora auspicia, quam dexlra esse existiraentur. a 
deorum sede est a septentrione: Ilia enim pars, 
quia est altior, vicinior est domicilio deorum, uti 
docet Servius ad illud Firg. 2. AZn. 693. subilo- 
que fragore Intunuit lavum. (Cf. Cic. 2, Divinat. 
39. 82, Ad aostrt augurii coosuetudinem dixit En- 
nius: Quum tonuit tazvum bene tempe&lale sere- 
no.). Porro Servius ibid, et nd 9- ibid. 03 1. aliara a r - 
feit causam, cur Iceva fausta sint: quod qu* nobis 
tfelum intuentibus sinistra sunt, diis sunt dextera. 
Phcedr. 3. 18. Lajva cornici omina. Ovid. 4. Fast. 
833. Hie precabalur: tonUru dedit omioa lavo Jup- 
piter, et Isevo fulmina ro'usa polo. Augurio l*ti ja- 
ciunt Tundamioa cives. Firg. 4. G. 7. si quern Nu- 
mina Ijsvs s'munt, anditque vocalus Apollo. Gell. 5. 
12. extr. hoc loco ItEva interpretatur adv«rsa el la- 
dentia: quod magis placet. - — Nam contra interdum 
kevus iofauslum, iofelicem, adversura eigniClcat: 
idque vel more Grascorum ougurum,qui se ad se- 
ptenlrionem conyertebant: vel habUa ratione deo- 
rum, a quibus auguria mittuntur, quorum sunt de- 
xtera, qua nobis lava apparent, at ex Servio modo 
est dictum: vel denique habita ratione lava manus, 
qua incommoda est agentibus et impeditior. Ho- 
rat. 3, Od. 27. 15. Teque nee lavus vetat ire picus. 
Pal. Flacc. 6. 70. lavum omen. Stat. i. Theb. 
634. lsvus ignis, h. e. pestilentia. Adde Senec 
Thy est. 698.; et Martial. 6. 85. 

II.) Translate. % 1. Quia lasva manus ad offlcia 
tardior est et veluti stupidior, ksvus aliquando tar- 
dum, stupidum, fatuum ligniflcat, ttollo, sciocco. 
Firg. 2. JEn. 54. si mens noa lava fubset. Horat. 
Art. P. 301. o ego lavus, Qui purgor bilem sub 
verui temporis boram! % % Item Inopportunus, 
adversus, Infelix. Horat. 2. Sat. 4. 4. Peccatum fa- 
teor, quum te sic tempore lavo Intefpcllarim. Adde 
omnia, qua allata aunt sub L 2. in fio. — Hinc 

Loeva, as, f. 1. absolute, substantivorum more 
•J 1. Est lava manus, mano manca 6 stanca, sini- 
stra- Lucret. 3- 6*9. Amissa lava. Firg. 1. £n. 
615. Ilionea petit dextra, lavaque Serestum, Ovid. 
15. Met. 163. Cognovi clipeum IceYee gestamina no- 
stra. Quintil. 11. 3. 146. Laytfm involvere togas. 
•J 2. Item locus, pars ad lavara manum sita. Firg. 
3. J2n. 563. La-vam cuncta cohors remis veulisque 
petivit. Sic Ovid. 3, Met. 642. dextra mini tinted 
dsnli, Quid facie? inquil: lsvam pete. — Hinc ad 
l&vam, in lamam, ab Iceua; ut apud Cic Tim. 13. 
Ante, et pone; ad lavam, et ad dexteram. Sic En- 
mux apud Farron. 7. L. L. 9. Mull, et apud iYon. 
p. 470. 4. Merc. Et temptum Cereris ad iavam 
aspice. Plin. 28. ffist. nat. 8. 27. (93). Si in la- 
vam detorserit. Ennius apud Cic. 4. Acad. (2. pr.) 
28. 89. Diana facem jacit a lava. — Hinc 

Lcsva, adverb., b. e. lava manu vel parte, a- 
manca, a sinistra. Liv. 4. 32. Dextra montibus , 
laya Tiber! some saeptus. Id. 21. 43. Dextra Isva- 
que duo maria claudunt. Firg. 6. J3n. 486. Cir 
cumstaot anima dextra leevaque frequentcs. Plin. 
14. Hist. nat. 6. 8. (82). Falernus ager a ponte 
Campano, lava pctenlibus coloniam SulUoam, in- 
cipit. 

Lcevum, i, n. 2, absolute, substantivorum more, 
est lava pars. Ovid. \. Trist. 10. 17. Flcximus in 
lavum cursus. — Hioc lcevum adverbii more, a 
parte sinistra. Firg. 2. Mn. C93. et 9. ibid. 631. 
In tonuit lavum. 

LcevH, drum, n. plur. 2. absolute, substantivo- 
rum more", lava loca. Firg. 5. Mn. 823. La?va 
tenent Thetis et Melite Panopeaque virgo. Ovid. 5. 
Fast. 257. Thracen et lava Propontidos intrat. 
Plin. 6. Hist. nat. 32. 37. (202). Insula Fortunate 
contra lava Mauritania. Sillig. vero ex mullis Codi- 
cib. leg. tcevam. 

LiGA(SUM, 1, n. 2. Xa-yavov, genul placentae 
coodiia ex aimlia et oleo in sarugiue cocto, ut est 



LAGEOS 

apud ffesych., vel cibos ex sillgine quajl membrlna 
compositus et com plperis tiquamine coctus, ut est 
apud Acron. ad Illud Horat. 1. Sat. 6. 115. Inda 
domum me Ad porri et deeds refero laganlqne ca* 
tinuro. Al. leg. lachani, b. e. oleris, quod melius 
com porro et dcere compooi videtur. Describunt 
alii lagana, membranulas ex farina et aqua, quae 
jure pingui eocta, caseo, pipere, croco et clnnamo- 
mo condiuntor. Illud cerium est, cibunj esse tene- 
riorem, et qui nulla labore mandi potest. Nam Celt. 
S. 7. extr. pracipit maiillam fractam babenti buml- 
duro ciburo diu assumere: atque eliam, quum tern- 
pus processlt, in lagano similibusque aliis perseve- 
rare: neque quidquam edere, donee ex toto maxil- 
lam callus firmaverit. Apud Ap'C. 4, 2. laganum 
substernitnr patina Apicianae, qua sumioe cocto, 
pulpis piscium et pulli, Scedulis coctis, ovls, oleo, 
pipere, vino, passo constat. TJode colligitur, simile 
esse iis, qua I tali vocaot lasagne, qua hodieqno 
rauUis delicatioribas impenjis, quas dicunt torte, 
pasticci, substerni soleot, contioeodi gralia. 

LAGEA Tills. F. LAGEOS. 

LAGENA, a, f. 1. Quia Grace non solum \dyv 
vo;, sed etXaiyuvo; per u soribitur; hinc pro lagena 
etiam laguna in veil. MSS. viaisse se, testantur 
erudtli, ex more scilicet Laiinorum Gracam u ver- 
tendi in u: uode laguncula. Uinc in fnscript. apud 
Gruier. 578. 1., qua est apud Orell. 794. m. vltio 

AYO. t>B. FHAKDlldO OJTj TRaUKI AYG. A fOtlOKB, 

item a tAGvsA. (Adde ibid. 4.). h. e. qui lageox 
euram babebal, ex qua bibebat princeps, bottigliere. 
Quodnam sit discrimea Inter servum a potione, et 
a iaguna^ F. io POTIO I. Quia vero interdum 
Graua u in o Laline mutatur, ul vu£ nox , i*v\v 
mola; bine etiara lagona in probatis libris repe- 
ritur apud Pha=dr. \. 26. Denique elbm lagxna 
alicubi icripturo fuit, ut adnotavit Daata. In Or- 
thogr, ; item lacuna, propter affinluteni litleraruta 
Cct G, ut apud Gruier. 578. 4. •— Ceterum fooe- 
na, Gr. Aa-pivos, est vas fictile capax, collo inslru- 
ctam et ore angustiore, et, ut Apul. 2. Met. loqui- 
tur, ccssim dehisccnlo, in usum prasertim defun- 
dendl vina in pocuia (It. fiasco, boccale, bottiglia; 
Fr. bouteille, flacon, carafe; Hisp. botella, fia- 
sco, garrafa; Germ. Flasche, Bouteille; Aogl. a 
flagem, flask, bottle). Ejus usus antiquissimus fuit; 
memioit enim et Cato R. R. 122. el 123. Ceterum 
Quintil. 6. 3. 10. Juvenes Tarentinl multa de Pjr- 
rho rege securius Inter cceqam locuti, quum ratio- 
nem facti reposcerentur, et neque negari spes, ne- 
que defendl posset, dsu el opportuno Joco elapsl 
suDt. Nimque unus ex his, imroo, lnquit, nisi la- 
gena defecisset, occldissemus te. Colum. 10. R. R. 
385. de cucurbila. sobolem dablt ilia capacem Nar- 
cyia picts etc. Aut babilem lymphis hamulam, Bac* 
cbove lagtnam. Horat. 2. Sat. 8. 41. imi Conviva 
led! nihil ura nocucre Iageois. Plin. 28. Hist nat. 
11.48.(174). Urioa capra calfacta, vapore per la- 
gena roilum subcunte (c6goma v-ulgo apud nostra- 
les). Pelron. Satyr. 22. Lagcnaro eipiiare. et ibid. 
fraogere. Martial. 11. 116. in lemmate. Lagena ni- 
varia. h. e. in qua frigida decocto servatur vino mi- 
scenda. Id. 7. 61. Nulla calenatis pHa est pracincla 
lagenis. h. e. quas simol colligatas in pills caupoucs 
exponcbaot ad osteodendum ibi esse vioum venale. 
— Obsignsndi lagenas vini plenas, fuit mos passim, 
at ex Horat. colligitur 2. Ep. 2. 134. el Martial, 
9. 88. Quin et inanes matrcm suam obsignare fulsse 
solitam , ne dicerentur ioanes aliqua fuisse , qua 
fur lira esscnt exsiccata, sctibit ad Tiroaem Q. Ci- 
cero 10. Fain. 28, — Habet etiam usum condendis 
pomis, defrulo, et bujusmodi. 6*o*uTn. 12. R. R. 
47. 2. Cydonea nioiurissiina leganlur, et in lagena 
nova, quas sit patetuissirai oris, componaotar levl- 
ter et Isie , ne collidi possint. el ibid. 11. 1. A- 
quam mulsam decoctam, quum tarn crassa fuerit, 
quam defrutum, bene picatis lagt-nls condere. — 
Fiunt et ex alia maieria. Plin. 10. Hist. nat. 3t, 
5«- (128). E flcl radicibus montoui pralcnuia flla 
decerpentes, xpectabilcs lagenas et alia vasa ne- 
ctunt. Martial. 4. 46. Et nigri Syrs defruti lageDa. 
h. e. yitrea, ut qoldam volunt, quia in Syria pri- 
mum inveotuin est vilrum , teste Plih. 36, Hist. 
nat.26. 65- (19t). 

LAGENARIS, e, adject, ad lagenam pertlnens. 
F. ORCULAR1S. 

LA-GEOS, 1, f. 2. ef lagfia, a, f. 1. (swtaucU villi) 



EAGO 

eft icons tltli: t X&fuoe pro VtytSsc. leyorinut. 
Ejus memlnlt Firg. 2. G. 63. Et pntso Psitbii utl- 
Uor, tenaisque Lageos. DM Servius: Lageos est, 
qu» Latin* leporarla dlcltur. Ptin. 14. ffiit. tiat. 
S. 4. (39). £ng«am m'teat sppellat, et peregrins m 

esse dlcft. 

LAGO, Inii, f. 3. herbs, qua et Sftromonia le- 
noli dldtar, ramli blpedalibus, follosis, non dissi- 
milibos scammonia: in vineis et arvU nascens. 
Ettur, at oius, cum oleo ac sale. FKn. 24. Bitt. 
nat 15. 89. (133). F. CLEMATIS. 
LAGCE.NA. F. LAGENAjnlU ( 

LAGOIS, Mis, f. 3. )uXYf"c, »el \tt7»<; , jrel «*- 
Y»o'c ^oXocotoc, Iepus marinut, genua piscis: a 
"Xa-rw's leptii. Foraf. 2. Sat. 2. 22. Nee scarus, aut 
poterit perrgrtna juvare lagois. — Aliqui dlcuot, 
lagoidem etiam avem esse, qua leporinas babet car- 
oca, et eadem videtur esse, qoaro JUli nuoc chiur- 
lo, Latlni etiam lagopodem vocant. V. LAGO- 
PUS1. 
LAGOna. F. LAGENA init. 
LAgOnOpOnOS, i, m. % illorum dolor, *•» 
\a-YZvm rovoc. PUn. 20. Jfut. not. 4. 13. (24). 
Semea rapbaol eomiuanducatam prodest ad lagono- 
ponon, , 

LAGOPaTHALMOS, I, m. 2. \a-(b>p%aXiU)C , 
ocuiorcra tltinra, quum superior palpebra non de- 
gcendit et o<-ulura temiapertom relioquit: a ^a?«j 
fcput et o'f&ai.jMe, oeutus, quia lepores apertis ocu- 
lis dormire dtcootnr. Cell. 7. 7. u. 9. babet, $ed 
Gracis lltterft scriptum- 

LAgGPUS, Cdis, f. 3. \trpSitow;. f I . Est avis 
Alpina candid*, raagnitudine eo!oinba",_ habeas pe- 
des rillo leporino : a \ctfwc. teput et wou< pes, qua- 
si leporipes, ut Ptin. 10. //tat. net. 48. 68. (133). 
describit. Martial. 7. 87. SI raeus aurita gaudet 
lagopode Flaccus. Scaliger tsmen ad Propert- 4. 3. 
legendnm cootendit qlaueopide, h. e. babone, apa- 
pi, iu appellaia a fVauxo'c gtaucu$ et atyi »no<r 
oailtta, quia glaucos habet oculos: quod proban- 
duai est pro lagopode, quia hujua sjtlaba prima 
brevls est, oec ea a?i$ inter monstrosas aonurne- 
randa, nee aurita est, qaod hie ioauit poeta. % 2. 
Est el herba quadam a pedis ieporiul similitudine 
tie dicta. Ptin. 26. Hut. nat. 8. 31. (53). Lago 
pas siitlt ahum e vino pota, aut in febrl et aqua. 
Nascitur In segetibus. 

LAGGTaOPHlON, A, n. 2. parco da lepri, >a- 
TWTpofeTov, ioeus ronclujus, In quo aluntur I e po- 
res, leporarium: a \a.~(tai leput et 'tgs'fw nulrio. 
Item unirersira pecuduni slUeslrtum, quas nemori- 
bus elaudantur, Tiwlum. Sic enlm interpretatur 
Colum. 8. B. B. 1. 4., obi ipsam tocem Grace 
mar cat. 
LAGO!* A. V. LAGBNA. Init. 
LAGI'NCOLA, a, r. 1. daninut. a lagena (lago- 
n*, Uguns), et est oarta. lagena, fiaichetto, "kayrt- 
wp». PKn. 2. Ep. 6. Vinuro panulia lagunculia in 
.tria genera descripserat. Colum. 12. B. B. 38. 7. 
Liqualum succum laguncuISs bene picatls conJere. 
Adde Fulgat. interpr. Job 32. 19. et alibi. 

LAGUNCOLAHiS, e, adject, (laguoculs) ad ta- 
gnnculsm petliuens. MarcetL Empir. 36. Pix la- 
gnntnlarit. 

LAGU(HC0lU3, i, m. 2. genus dulciaril panis 
•pad StaL I. Silo. 6- 17. Alii melius leg. lucun- 
ett/ut. _ ( t 

LAlCUS, a, urn, adject, laico, >.o«xo;, a "Voce 
popultit, apud Tertttll. sigolBcnl quempiara e po- 
puio } qui lacerdos non ill* in exhort, ad castit. 7. 
Tani erimus, si pnlaterimus, qood sacerdolibus non 
Hceat, laids licere. Nonno et laid iscerdoies suntT 
Adde Stilpk. Sever. 2. Hitt. tacr. 47. et Dial. i. 
iu fits. Bine Fulgat. interpr. 1. Beg. 21. 4. Re- 
spondent sacerdos *d Dafid, ait ill!: Non habeo lai- 
co* panes ad mtoum, ted tantum panem sanctum. 
LAIN*. F. LAMA 2. 

LALlsfO, flolj, m. 8. Africans tot, qua aigntfi- 
catar puilus asltii siWestrls. Ptin. 8. Bitt. nat. Mr 
69. (175). Onsgjj In Phrjgia et Ljcaooia prscipui. 
Pullis eorum, ceu piastantibus sapore, Africa glo- 
rialor, quo* laiisiones appellant- SfartLat. 13. 97. 
Quum lener est onager solaque lollsio coatre Patel- 
lar, hoc infans, sed brew nomen habet. 

LALLATIO, dnls, f. 3. actus lilUadl. QuintiL i. 
10. S2. Chryslppus nutrlcum, qua adhlbetur Infan- 
tlbus, allectatloai tuum quoddam cltmcra astlgnat. 



— 2J — 



Spaldingws 't roojectura Remitertuuii pro alle- 
ctationi repouendum putal lallationi. 

LALLO, as, are, n. 1-Terbutn esieiprlmens vo- 
ces nut.icum, quibui somQum ipfantibus conclllaot. 
Pert. 3. 17. El limitis regum pueris, pappare mi- 
nulum Poscis, et Iratus marami, lallare recusas. h. 
e. f«iidi* et respuis cantilenam nutricis ad sopo- 
rem Invitantij. Vet. Scholiast, ad Persii toe ciU 
Nutrices infantibJS, ut dormiant, solent dicere sa- 
pe: Lalla, lalla, taila: adt dormi, aut lacte. ^uJon- 
eamdem cantileaam lallum rocat Epitt. 16. 90. 
Nutricis inter leromaia, Lailique somniferos modos. 
Pert, autem pro ipso nomine vefburu poiuit: qua 
flgura enallage est, ut apud dc. 13. Att. 28. Quam 
turpis est awentalio, quum vivere ipsum turpe sit 
nobis"? pro t?ita ipsa. Imitatus Pertiutn est Biero- 
nym. Ep. 14. n. 3. Mater, antiquum referent mam- 
ma lallare, congemiaet. Gtosi. Philox. LtlUre, 
^a^K». — Turntb. 1. 18. c. 34. Lallum sibi ri- 
deri scribit, fuisse nutricum deum; sed non probat- 
LALLUM, i,o. eel 
LALLUS, I, m. 2. T. voc. praced. 
LAMA, a, f. 1. 5 l : Est locus homidos, pala- 
stris, voragioosus, ubi pes non consistit, lama, poz- 
tangkera, palude, laquna. Sic enira docet Paul. 
Diac. p. 117. 8. MHU. Lacuna, aqua collectio, 
quam alii lamam, alii lustrum dicuot. Gloss. Phi- 
lox. Lama, xrXvouz t=ro». b. e. loci lutosi. et 
Porphyr. ad Biratii loe. infra cit. Lama est vo- 
rago: Xa^oc enim est ingluvies. tQuidni a \atu05 
ingluviet, fauces; vel polius a 'Xijf<f? gramia, sor- 
des oculoruml \a/iOC, enim babet primam syllabam 
bretem). Ennius' apud vel. Scholiast. Horat. lot. 
cit. Siltarum saltu*, latebras lamasque lutosa*. 
Borat. 1. Ep. 13. 10. Viribus uteris per clivos, 
flamina, lamas. Hlnc Dante Inf. c. 20. v. 79. Xon 
tnolto ha corso, che trtiova una lama, Neiia anal 
ti diitende e la 'mpatuda. 1 2. EH etiam geous 
mastkhes. PUn. 12. JSTitf. nat. 17. 36. (72). At Sil- 
lig. pro lama leg. laina. 

LAMBDA, n- iodecl. f. LABDA. 
LAMDACISMCS, i, m. 2 "Xa/i^aaxtJfw;, rltium 
pronunciatioois ,• quo I llltera pleniore sono effer- 
tur, quam par est. 2?£omed. 2. p. 448. Putsch. 
V. LABDACISMUS. 

LAMBRRO, as, are, •> 1. secundum Paul. Dxac. 
p. 118. 10. Mull, est scindere atque laoiare. Hlnc 
flguraie Plaut. Pseud. 2. 4. 53. Lepide, Charine, 
me meo ludo lamberas. h. e. me raeo lacessis ludo, 
Inqult Scalig. in Conjee tan. ad fan-on. 
LAMBfO, is, ire. V. LAMBO init. 
LAMBlTO, as, are, a. t. frequentat. a tambo. 
Solin. 15. nnle med. ^gjptii canes e Nilo nura- 
quam nisi currentes lambilant. 

LAMBlTUS, us, m. 4. actus lambendi, lecca- 
mento. Jurel. Vict. Orig. gentis B. 20. Lupam 
primo larabitu pueros detersuse, dein mammas 
nrabuis«e. . 

LAM BO, bis, bl, bttum, bere, a. 3. Lambu% in 
praterito legilur ia tulgtta version* S. Scriplura, 
Judic. 7. ». 5. 6. et 7., et tn .Tot. fir. p. 1 1 2- ; sed 
non est facile imltandum. — Supinum tambitum a 
vetustisstmis usurpalum fuisse, scribit Pritcian. 
10. p. 884. Putsch.; appcllat tamen neminem. — 
Pro tambo rero Cassiod. de Orthogr. p. 2309. 
Putsch, el Adamantia agnoicit lambio, it, ivi' 
sed neque hoc, sine graviuri aoctoritate, usurpan- 
duip. — Part. Lambent I. - Lambero est lingua 
letiter tangere, lingero: videturque factum a sono, 
quem edunt lingentes, v. gr. canes, dum bibunf, 
)wxjct'*, 1alx°> (It- feccore, lambire; Fr. lecher, 
tapper, humer , nicer; Ilisp. lamer, chupar, 
tacar; Germ, lecken , belecken; Aogl. to lick, 

fa P>- ... 

L) Proprle. Ettdliut apud Pruaan. loc. c\t. 

Jucundasque puer qui lamberat ore placentas. Cie. 
5. Far. 11. 28. HI canes, quos tribunal meura 
tides lambere, Ovid. 3. Met. 57. Trlstia saogul- 
nea lambentera vulnera lingua. Phoedr. 1. 26. 
Quum tulpes lagona fruslra collum lamberct. Co- 
lum. 8. B. B. 17. 11. Pisces, quia dentfbus ca- 
rcnt, aut lambunt cibos , aut integros hauriunt. 
Martial. 14.67. Lambere qua turpes probibet tua 
prandia muscat. Id. 4. 30. pisces Qui norunt do- 
minura, maaumque lambunt. £utrifvj. It. 3. 81. 
Lambere labra. — El flgurate. PUn. Paneg. 48. 
Quum Ilia immanlisima beltaa (Domilianuj) nunc 



LAME^TATIO 

proplnquorum sanguinem lamberet, nunc se ad elt- 
rinlmorum civlum itrages cadesque proferreL 

fj.) Translate — a) Dicltur de igne, qui levlter 
tangit, nee dura comburit- Borat. t. Sat 5. 73. 
flanima sammum properabat lambere tectum. Firg. 
2- /En. 684. tacluque inaosia molll Lambere flam- 
ma comas. uuep$<Aixw$. Id. 3. ibid. 574. Attollit- 
que globos flammarom et sidera lambit. et Grat. 
Cyneg. 457. deus (h. e. Valcaoas in igne) Hlam 
molliter aram Lambit. — 4) Item de fluminibui, 
qua leni cursa ripas alluuot, non sbradunt. Borat. 
1. Od. 22. 7. vel qaa Iocs fabuiosus Lambit Hjda- 
spes. Similiter de Phcebo Delnm accedeute Clau- 
dian. Cons. Prob- et Otybr. 1S9. tunc Insula notos 
Lambit arnica pedes, h. e. ad ejus pedes advolvitur 
quasi oiculatura. — c) De plantis. Pert. prof. 5. 
quorum Imagines lambunt hedera sequaces. h. t. 
circumdant. — d) Est etiam obscano sensa Idem 
ae fellare. .^ujon. epCgr. 120. Lambere quum vetlet 
mediorum membra virorum Castor. Adde Juvenal. 
2U9. 

LAMELLA, a. f. 1. deminut. a lamina, teu po- 
tiut larana, pro lamnella ductum. Seneca Brevit. 
vit. 12. Qui Corinthia antia subtilitate concinnat, 
et majorem dierum partem la aruginosts lamellls 
consumit. Id. Fit. Beat. 21. a med. M. Gato quum 
laudaret Curium, et Coruncanium, et taculntn II- 
lud, in quo censorium crimen erat pauca lamella 
argenti. h. e. argentum factum par»i pretii, argente- 
ria leggiera e d» poco preizo. Sic Ovid. 1. Faif. 
208. Jura dabat populls posito modo consul aratro: 
Et levis argenti lamina crimen erat. 

LAMELLOLA, a, f. 1. deminut. dupl. a lamna 
rjro lamina, parva lamella, laminuccia. Petron. 
fragm. Tragur. SI. Burtnann. Gtabalas emi, U- 
mellulas paravi. h. e. parvat massas auri, aut argen- 
ti iofectl, ad cudendam pecuoiam: vel etiam factf, 
at in dictlone pracedenti. Alii alitor leg., ted nihil 
mutandum. 
LAMENTA, a, f. 1. F. roc. seq. Init. 
LAMENTA, Crura, a. plur. 2. Alia forma lamen- 
ta, ce, 1. 1. apud veteres usu venisse, testis eat Pa- 
cuviut apud If on. p. 123.32. Merc. Lamenta, fle- 
tus facere compendi licet. — Forullinus eflert la- 
mentum, i; sed alt usurparl fere In plurali numero. 
Profecto tn singular! occurrit tantum In Fulgat. in- 
terpr. Jerem. 9. 10. et 18. et alibi. — Ceterum la- 
menta sunt lameatationes, querlmonta, qoestus, 
S'D'fjvoc (It tamenii; Er. lamentation*, ptainUs, 
gemissementt; Hisp. lanwntactonei, guejas; Germ. 
4ie fFehklagen, das Jammem und Rlagen, klagU- 
chet Geschrei; Angl. lamentation, lament). 

I.) Proprie. Cic. SenecU 20. 73. Solonis quldem 
tapientls eloglum est, quo se negat telle suara mor- 
tem dolore amlcorutn lamentisque vacare. Id. 2. 
Tusc. 21. 48. Si to lamenjti mullebriter lacriinis- 
que dedet. Id. PU. 36. 88. Diffideos ac desperana 
rebus tuls, in sordibus, taraenllt luctoque jacuisll. 
Id. MU.A1. 86. Sine eisequils, tine lamentis, sine 
laudatlonibus. Liv. 6. 3. Parcere lamentis. Firg. 
4. Mn. 687. Lamentis gemituque et femioeo ululatu 
Tecta fremunt. Tac. 4. Hist* 45. Planctum et la- 
menta et aupremorum imaglnem praseoti tibi cir- 
cumdata. Id. Germ. 27. Lameata et lacrimas cito; 
dolorem et tristiliam urde ponunt. Id. Agric. 28. 
Flllum aroislt: quem cssum neque arobitiose, ne- 
que per lamenta ac mosrorem muliebriter lull!. 
Cell. 7. 5. Luctu atque lamentis opplere omnia, 
^put. de Mundo. LamenUs et ploratlbus ejulare. 

II.) Translate. PUn. 10. iTiit. nat. 55. 76. (155). 
Lamenta galllnarnm. 

LAMENTABlLlS, e, adject. (Umcntor). % 1. 
Est lamentis plenut, queribundus, lamentevole, no- 
Xti&pTjvoc Cic. 2. Tusc. 13. 32. Affliclus et jscens 
et lamentabili voce deplorans. Id- 2. Legg. 25. 64. 
Sumptuosa fuoera et lamentabilia. Liv. 3. 47. L*- 
meniabllis comploratlo. Stat. 5. Silv. 3. 1. Lamen- 
ts bile carmeo. ^ 2. Item lamentatlone dignua, de- 
gno di pianto. Firg. 2. JSn, 4. Trojanas ut opes et 
laroentabile regnum Eruerlnt Danai. Ovid. 8. Met. 
203. Jam lamentabilo Athena Pendero desieram , 
Theses laude. tributum. 

LAMENTARlUS, a, om, adlect. (Umentor) qui 

ingerit lamentatlonem, &pj3vw5tjc. i°taut. Capt. 1. 

I. 28. Qua adet lamentaria mihi sunt: qua* quo- 

liescumque consplclo, fleo. 

LAJdBNTATIO, flnit, f. 3. (lamentor) actus 14- 



tAMENTATOR 



JHMndtf qnerwionii, questus, vel nt ait Cfc. 4. 

C^;;*,if'r arnentatio est «8ritndo cum ejulatu. 

klaglxches Geschrex; Angl. a «««»»•„- wa iii n ' 
mourmng, bemoaning, lamentation). Plant. Merc. 
rJ'r li 5 8 B t " d0} Iacrim *> lemertatio, Cic. 6. 
.f^IIl «V- ,w , qu ,° s putalis Qetus > <i a *s lamenta- 

mentalto flelusque msrens. /d. Oral. 38. 131 
Flapgore et lamentalione complere forum. Id. tract 
red. in *«wf. 7. 17. Lamentatio et gemitus urbis. 
Id 2 I. Invent. 26.78. Sponsi nomen appeilans cum 
gemito et lamentatione. Id. Fontej. 17. 37. Quotidia- 

tatione complorare fortunam suam. /d. 25 37 La- 
mentationem sedare. /«,(&. 18 . 6 . 3. Viri nomine 

to. . Ancea #ippo/. 852, Mawta lamentatio. «*». 8. 

tatione compio rentes, 

LAMEMATOR, Sris, m. 3. qui lamentatur, la- 
mentatore. Gloss ,Philo x . Lameotator, »p4V& 

SSS f v° P ^^ 39S9 - ^ SACR0 «™ 

sis ™.." uBn nGKoais ' ™»« 

S ,?• rtt 'S at -. m terpr. Jerem. 9. 17. Vocale 

SSS: et naiiau v - et *»*»»« "«™ i- 

meS™' '■ ™" r " '«' se * « l a- 

LAMENTO,as, stum, are, n. I. Part. Zamercfa- 
l-fl-T" La,D ^ ntare e «* idem ac lamentari; sed oc- 

n?,h f '„? P " '•„*■ *«• M «"tar, fletur, lamentatur 
d ebu. pluiffllH. - b) Part, lamentatus pro de- 
pioratus, defletus, compianto. Sil. It. 13. 7U Ar- 

SlK 8 i« UC , t0 ^ qUarn sunt tua fata P er arbem La- 

rtE!h , 'T ,amenma "sultent Dindyma. /,. e . 
damoribus et ulul.tibus S e vulneraotium compteta. 

Urn^iJi' , Cecmimu$ T «>b«, et non saltastis; 
lamentaTimus, et „on plaoiisiis. Adde eumd. Z^ 

Nnn 1.1 . ^^"f-^f- -S- Alrtfll. »«pp/«n. 1. 19. 

A«S.V« uas ,amen,et Tr °J a ruina »- 

ri«. . B, , firi5 ' atuI !am » ■", dep. I. Part. 

SnT. ZZ htmtDl * Ti est ^o« querula tnstique ora- 
rer, H, sp . to TOeBto . ?e> , Ufttrs . G wehkla- 

Absolute. Plaut Mil nlr* a o »4 . . 7 

rmi-Urt ». i. / 5tor * *• 2 - 41 - Lamen ar . 

2 105 .iii C . ri T eni 8E 8fnictare - /rf " *«*. 1 

sV«m ?-L , ' ?* a? ' 5G> 2I4 - Matrem ne u ' ml- 
^e«m , flmen ta„temq ; vidcam et abje^am? Cic. 

fl ewrii?'?' # mch " cule om "« «ere ac lameota- 
n coegiwet. 5 ifctoii. Aer. 49. et 0(n. 8. Lamentari 
ac piangere. Jpul. 8. ^. Di u lamentatus lacrim 

mentans ac mueruro sese et inrelicem appcllan*. - 

mentare, non esse argentum tibi. fforat.2. Ep \ 

:Ctt™Vr" ,er,l ! mur > non a PP 3rere 'abores no- 
., . , c > CuIn Accusativo taatum rei, cuius cnu- 

flSSTW' ?'« € J tiU!d eg0 hEC an!mo '^"entor? 
imnas so«og tita? poraj 0ff «. id. Pers. 4. 9. 7. La- 
mentan se ,p» um . r C r. rt om . 1. 2. 46. matrem 

/d 4 (S S i Omental icacUawm «»c«ju«. 

Lamentari afiquem pro afilicto. ~ Zmena, i 1 
Wn est oneudere, iamentatione dignam e»e! Ofe 



— 22 — 



i. *»«. 31. 78. Nam hsc quidem vita mor, eit: 
quam lamentan possem, si liberet. A. Satis tu oui. 
den n Lonaolatione es lao.entatus: quam caum le- 
go, nihil malo, quam ha, re, relinquere. 
LAMENTCM, L V. LAMENT a' olum. 

mirf •' "' f " '" * '* Lamiaj ( P ,ural « enim nu* 
mero sapiss.me occurruot) sunt veneBca? mulieres 
jo- itngum instar infa Dt ium sanguiuem suguot, g -' 
ve ips* a tng«,\a M tat, streghe, lammie. Hi quam 
fans M, egregle oculata,, domi prorsus c*S 

r* ' S^ bu ,'S ten *' de curiost " t - V ' P Iu » -Pud 
Ccei. Bhodig I. 29. c. 5. Dicta sunt a Wj «1 

tefut tngftiviei, ut qu* infantes et adolescents de- 

vorarent. Horal. Art. P. 340. feu pran Sf eTamt 

pueruro nvum estrahat alvo. r. DEVORATRIY 

Apul. 1. i?f er . At ille colore spurcissimi humoris' 

percussus, quo me Lamias ills inrecerant, asperna- 

tar. Adde eumd. 5. ibid. - Lami* turres e ^ pect - 

sun rabells nutricularum, quibus conciliare sole- 
bant somnum infantibus. ■/ 2. Lamia est etiam no- 
men pjscu plani, pro spina cartilaginem babentis 
quem Italj nunc carcaria voeant. PUn. 9 Hat* 

oxbi .' 40 ' <78) - " **' De DOm ' ^ r- 

D«-. AMr ?V per *rneop. lamna, a», f. J. Non soli 
Poet*, ut Herat, 2. Od. 2. 2. et |. kp. 15. 36 , e 
VcX teiMtt etc.; sed et to. 23 19. ex'r e 
r,fr«j, 7. 9. bis habet lamna pro tami nfl ._i" 
tione babita etymi, videtur esse ab Aayvu traho 
cujus part.ap.paM. iX^aiifcoe, hinc Xa^v ; et 
tamina, sync, ^v/w, Italorum tamm 8> Gr s co r urn 
«*a»pe; et ehaoaa, unde Plutarch, in Cami« 
AeBT»s «*ijXa/Mvov (JtSspov: it.de et Xijuvicrxoc. La- 
mma est metalli, aut ligni, But marmoris frustum in 
WWW d . uc ;r,' Crassius tamen,quam bractea, 

l^W; aij P- ^«, faX, 

fS, ie I ; AdsL a plate > or thin P««, of 
metal or wood). r * ' 

I.) Proprie. f 1. Generatim. Cic. 2. Ze W . 23 

68. Ad earn (aram) quum lamina esset inventa, et 
in ea scrjptum honokis. Cent. 2. B. C. 10. Eo su- 
per tigna bipedalia iojiciunt, eaque iaminis clavis- 

J*'*, 5 - **'•.?«■ eurema percussa parte colu- 
mn* Lamina dissiloit. io Jama delfa apada. Fira 

r«. u * rSUl8e lttDlIna Mrrse ' Tfl<: - *• #'"«. 7«" 
i.atapbractorum teg men ferreia lamlnls , au4 praa- 
duro cor.o conserlum. PUn. 34. Hist. not. is! 50. 
■l-j « r am,na P'umbi pectori imposita. Id. 34 

? « mm^ 9 ^- * S in lamin8S tenuare " ef 33 " «* 
* 7 •' a "^ t flr S ent0 'aminas ducete. Cf. Quin- 
ut. i. 4. 7. Tcnuem nimium laminam duccre, et 
quair i caelalura altior rumpat. Petron. Satyr. 32 
prach.um armilla aurea cultum et eboreo circulo' 
lanuDi splendente conneium. PUn. 8. Hist, nat 
*• *■">■ °ssa In laminas sccare. Id. 11. ibtd 

,;.'„, (, " 26) ' Cornua a P ud nos in laminas secto* 
translucent atque etiam lumen inclusum latius fun- 

! '• J A '?:;*"■ 43 ' 83 - <' 226) - Laniin * ^ciiles e 
•JfTo^i^ 43 - S4 - ( " 3,) - Lamina; «erij. /d. 18. 
26. 64. (236). Doliorutn laminas scabendo pur- 
gare. dogte. Ovid, de nuce 03. laminam vocal tene- 
ra adhuc nucis putamen, quod membranae simile 
est. ^eraecu Agam. 855. lam nan, crepitantem dixit fo- 
impn aureiB wlwrii, quam bracteam appcllat Virq. 

L-fl^- ApuL 3 - MeL Lamin » Htterata. et 3. 
losa. Yiaet dona pretiosa, et laminas auro titteratas 
ramis arborurn posliousque snffnas, qua; nomen 
aea^cui fueraat dicata, testabaotur. «T 2. Specia- 
tim m cruciatibns lamina usus crol, quutn ferrea 
aut ««a candens eorpori a<lmovebalur./ > /aut..ism.' 
&. i. 4. Advorsum stimulos, Inminas, crncesuue 
eompedesque. Cic. 7. J' err. 63. 102. Quum igne ar- 
dentesnue lannnee eeterique cruciatus admoveban- 
tur. Adde Zuciet. 3. 1031.; ^orat. 1. Ev. 15 3fi • 

tZ' !t 'r et , ib ' 1 3 - Il?m s P eciat ' m di "tur dc 
eri i scga : C f locum Firg. 1. G. 143. a „ atum SUD 

irfST, *' * eBe/: 6 " TenUfS <ru$ta6 et i P"»q«a 
secantur, lamina grociliorts. Vol. Place. 1. 123 ni- 

nus gracili dissolvere l.imna. »J 4. Item de m 'ii Te 

tenui lamina f«clig. Owid. 1. Fast. 209. Et lev is ar- 

5'Tn in'."!"* -"' Cn erat> r L AMELLA et LA- 
niLLLULA. f 5. Item de uiassis ienuibus auri el 



LAMPAS 



argent! ad ftden.lam pecuniam: et onWerttm da 
auro et .rgento infecto. Ulp. Dig. 34. 2. 28 extr 
Argentum factum recte q uis Tta deflnierit quod n^ 
que in massa, neque in lamina^ neque n si 2n at^ 
ere. ■ t. Horat. 2. Od. %. 2. inimice Jamnl Crista 

material . fc. e. auri et argenti. Ovid. 11. ^f. 124. 
Lamina fulva. h. e. aurL 

rArm a Jnf $Iate aurium ,amln * 8unt *m» partei 
cartilaginos* auricularum. Arnob. 2. 41. Gemmas 
iapjlo, margarius comp.rarent: innec u -iZi S 

£SL^tiSffi,^ Batrachites 8lmilis -* 

ro^ndus ' 5D ' S ' m ^W^ CfcM.«*U»h 

LAMIUM, «, n. 2. nrticae genus protsus inno- 

S"!!n' 5,1? UrUCam m ° rtuam heTbirii »-PPeSS: 

' 18 (37). T0CatUr ' Adde eu ™*- 2 3. iW li! 

LAMNA. r. LAMINA. 
Ter'Hur**'' *', f, -i* d i^ t " ?:uf ' ° IflI »n», lamella. 

o?nr:^;l ara ^ Tri - pbi ,aurca «-— « 

LAMPABILIS, e, adject, (lampo) qui lamnat 
X>(«e. Translate Coss«d. in />i . pr^ilT Je' 
eorun. liber, aermo lampabilis, cura Wc?aU cor- 
dis, favus mterioris hominis etc. 

J* A KJ!f DA » r' f ' '• ^* PAMPAS inlt. 

M J, MPA ? ARlUS » I! » m - 2 - 5 ? S oSvo f , qui 1,0. 
pada seu fuDae prafcrt m, g!s;ratui %^ q Im la r n ; 

tori, de quo plura babe.t Ducangiu* in Glouar. 

med et tnf. Latxn. Ejus quoque mentlonem fa- 

ciunt Impp. Leo et Zeno Cod. 12. 60 10 In- 

•a-*pj.ipud*»rafc888.5. afr,li S lampao^h.w 

-pud Fabrett. p 307. n 309., qu* est apud oTel 
2845. .Sueton. Aug. 29. eumdem servum praftx- 
centem apr«llot. r ' 

m^^ 01 ,' 18 ', 85 ' m - '• W««S; as , genus co- 
met*, ardentes races imjtantis. ut «tn 8. tfiit 
nat. 2o. 22. (90). docet. 

LAMPADIFER, f er a, ferum, adject, idem ac 
lampadarias, qui laropadem fert. Voi a Lexico ei- 
pungenda; occurrit enim taotummodo ia Wot. Tir. 

LAMPADlONveJ 

n« LA f" P i 4D r JM ?, l, » n - 2 - UeeeAoe, p«r,a Jam- 
J«: . u' f a "^- H ° C nomine ■•"torn rcJSt 

suas puellas loquaculas, audaculas et petulantiores, 
ut villi speaem imminuant. Zucret. 4. 1157. Baiba 
loqui nequit; traulizi: mota; pudens est: At fla- 
grans, odiosa, loquacula ; lampadion flt. Pleriquo 
himpadion reetius Graecis litleris scribunt. Farro 
apud Won. p. 187. It. Merc. Quid tristiorem *i- 
d«o le esse? n U m angil hasc lampadion? Nos di- 
cimus, e un fuoco. Quod fuse lampadion dicit, 
ad vocem pueOa refertur, ut apud Ter. Eun. pr L 
32. Eunuthttm. suam, hoc est fabulam. At apud 
farron. I. c. Lampadion videtur esse oomen 
pracipue st cum Jfo-cero legimus: ()«W trisiio- 

LAMPADIOyi, m.2. ad lampadem perlmens, 
idem ac lampadanus. Voi a Leiico eipuogeuda; 
occurrit enim tantummodo in Wot. Tir. p. 165. — 
NB. De cogn. Rom. V. ONOM. 

LAMPAS, adis, f. a. Xcyaafe Ab Accusativo 
brasco \ap.naU orta est et alia forma lampdda, 
<b, f. 1, ut heldomas et hebdomada, et alia. Plaut. 
Cos. *. 4. 16. Tene banc lampadam. Ac ne quis pu- 
M lampadem Icgendum esset, acceuit aucioriias 
Ptisaam 7. p. 758. Putsch, affirmant lampa- 
dam dmsse Plautum. Sic JAinjI. 1. 352. cui ter- 
tia laoipada dispar Conspicilur etc. Alii leg. quod 
terna lampede. Ennod. fit. B. EpiphanTp. 398. 
Quia quarit ooctis lampadam, ubi soils jubar olTui- 
8 r U ^'I A ^ de €Umd - rit S ' Jnton. p. 418. et 427.: 
Uxd. 7. Orig. 8.; et Jisi. Vakr. Alex. Obit. 52, - 
Ceterum Uiopai, Gwce \clukoLs a V(t«H luceo. 
est fax, ignis (It face, fiaccola, tarda; Ft. torch*. 
flambeau, brandon; Uisp. antorcha, hacha; Germ. 
d.Zeuchte,d. Packet, Kent; Aogl. a torch). 
I.) Pioprie. «J 1. Stiicto sensu. - a) Gene- 



LAMPENA 

r*tlm. Plant. Men. 5. 2. 89. Ut ego iffi ooulos eiu- 
rtm lampadibus ardentibus- Accius apud Cic 3. 
Sat. D. 16. 41. IHe, cui in monte CRtao illat* 
Umpad.es fueninl. Pirg. 9. JSn. 535. Prihceps ar- 
dentem coojecit lampada Turnus, Et flnmmam or- 
fiiit lateri. Ck. 4. Perr. 47. 115. Vldl argenteum 
Cupidicem cum lampade. et Ovid. 3. Pont. 3. 59. 
ad Cupidinem. At tu ik habeas rerientes cuncla sa- 
gittas: Sic numquam rapido lampades Igne vacent. 
Id. 12. Met. 247. Lampadibus densum ripuit funa- 
le eoruscis. Id. 4, ibid. 403. Umpades plngues ar- 
dere videntur. Pal. Flacc. 3. 124. gravem nodls 
pinguique bitumine quassant Lampada. Petron. Sa- 
tyr. 124. Sumite, et in media* iromltlite iampadas 
urbes. Adde Slat. 8. Theb. 776. — b) Lampadcs, 
icu facet in nupliis praferebantur. L'ode Ter. A- 
delph. 5. 7. 9. Missa hac face, hymenaum, turbas, 
Iampadas, tibiclnas. Stat. t. Silv. 2. 4. Demigrant 
Helicone dea , quatluntque novena Lampade sole- 
ranem thalamis coeuntibus ignem. Kt figurate Id. 
4. ibid. 8, 59. Quippe et opes et origo sinuot, nunc 
lampade prima Patricias intrare fores, ft. e. prirnis 
nuptiU. — c) Lampada cursu tradere, prover- 
bialis locutio, ft. e. parte* suas, quasi successione et 
per manus in alium transferee: ducta a ludo juve- 
num Atheniensium, in quo lex erat, ut lampada, sen 
tadam ardentem ab uno ad aliu.m locum, atque 
iaewUnctara , nou intermlsso cursu, perferreot. si 
enim intermisissent, fax eutinguebatur, cursus agi- 
Utione eessante. Itaque primus aliquis cursum ini- 
bat: qui defessus alteri integro tradebat lampada: 
bic deinceps tertio etc., donee ad statam metam 
perveniretur. Cic. 4. Berenn. 46. 59. Non enim, 
quemadmodura in palastra qui tadas caodentes ac- 
cipit, celerior est in cursu continuo, quam ille, qui 
tradit; ita melior imperator novus, qui acciplt exer- 
ritam, quam ille, qui decedit: propterea quod defa- 
ttfjatus cursor integro facem, hie peritus imperator 
ioperito exercitum tradit. Parro 3. R. R. 16. 9. 
Quod de fructu nihil dixi, nunc «*ffe non) cursu 
lampada tibi trado. ti cedo la bacchetia. et Lucret 
2.77. Inqae brevi spatio mutantur sacla animao- 
tarn, Bt, qoaji curtores, vital lampada tradunt. — 
Hinc flgurate de re prapoatera. Pert. 6. 6!. Qui 
prior es, cur me in deeurau lampada poscis? «J 2. 
Latiori aensa lampa* est lychnucb.ua, lucerna, lam- 
pena, hicerna. Lucret. 2. 25. juvenum simulacra - 
Lastpadu igniter as maalbus retinentla deitris. 
Ovid. Beroid. 14. 25. Uodique collucent pracincta 
Untpadea auro. Juvenal. 3. 285. aenea lampa*. 
Cohan. 12. R. R. 18. 5. Dolia, quas demeria aunt, 
ferrets lampadibus ardcntlbus caleflunt, et quum pit 
la fundo destllla? it, aublata lampade, etc. 

IL> Translate. ^ 1. Geaeraitim ipud Poetas est 
■Vendor, et pracipue aolis, lunas, diel splendor . 
Stmt. 10. Theb. 121. de Sotnno. ipae autem nee 
Usstpade clara, Nee sonitu, nee voce dea percultus, 
eodeai More Jacet. Lucret 5. 401. {Sol) mtcrnam 
sascepit lampada mundi. Id. 5. 609. rosea so! si- 
te lampade lucens. Pirg. 3. JEn. 637. Pbmbaa 
Unpad ii instar. Id. 7, ibid. 148. Posters quum 
prima lustrabat lampade terras Orta dies, ur- 
beta - etplorant. — Hinc per metonvmiam. Lu- 
cret 6. 1196. nona jeddebant lampade tltam. h. e. 
bodo die. Vol. Place. 7. 366. decima sub lampade 
Pbeebes. h. e. nocte decima Luna, tfemesian. Cy- 
9tg. 130. quum se bina formavit lampade Pbcebe. h. 
t post duos meuses. Sic Capell. de luna. 9, p. 309. 
Sic toa ooctu hooos lampade menstrua Auratis cre- 
rU premia cornibus. *| 2. Speciatim Umpodes di- 
cvstur igoes in caelo appareutes. Plin. 2. Bist nat. 
2aV 25. (96). Emicaut et faces, nou, nisi quum de- 
eiduut, t'u». Duo genera earuru: Iampadas voc^nt 
pUae faces, alierum bolidas. Distant, quod faces «e- 
stigu longa faciunt, priore ardente parte: bolis vero 
perpetua ardens, longiorem trahit llmitem. Lucan. 
1. 532. Nunc jaculum longo, nunc sparso lumine 
lampu Emlcuit calo. Adde eumd. 10. 502.; el Se- 
mtc i. Quo>$t nat 15. 

LAUP&NA, as, f. 1. (Umpo). Gloss. Placid, edit. 
ah A Maio in Class. Auct. T. 3. p. 480. Larapense, 
atellat de dicta. 

L4MPBTHA, ee, f. 1. JampredVi (Umbo et petra) 
e*dem «e muraoa: ita appellau, quia petris ple- 
raaque adbsareos, easdem lambere videtur. Glott. 
P%i£ox. Lampetra, pupatva. 

LAMPO, as, iti, are, n. I. (Umpas) >ux*a«», lu* 



— 23 - 



ceo quasi lampa*. Translate Cassiod. Inttit div. 
litt. 21. Ejus (Bieronymi) quoque ab Oriente no- 
bis lampa ret e)oquium. Id. Complex. Apocal. 26. 
Cuius (Angeli) claritas in toto orbe lampavit. 
LAHPSiNA. V. LAPSANA Init. 
LAMPYRIS, Tdis, f. 3. "Kaumatc^ wuyo'Xauirts, 
Ittcciofa, genus insecti noctu lucens. Plin. il. Bist. 
nat. 28. 34. (9S). Lucent ignium modo noctu, la- 
tcrum et clunium colore {leg. candore, «el fulgore) 
Umpyrides, ounc pennarum hlatu refulgeotes, nunc 
Te"ro compressu obumbratse, non ante tnatura pa- 
buU, aut post desecta conspicua. Adde eumd. 18. 
ibid. 26. 66. (250).; et V. GICINDELA. 

LAMURUS, 1, m. -I. Xa^upoc, piacls marinas e 
lacertorum genere. Plin. 32. Bist nat 11. 53. 
(149).; et Ovid, ffalieut 120. Ua plerique Codices 
banc vocem ethibent. At Sillig. scrfpslt larinus 
auctore Bety-ch\o:\a.0twc,iypv<;,not6<;, ttOppian. 
ffalieut 3. 399., ubi unus liber \aptvov serva- 
vit, ceterl \dpt[iov. — NB. De cogn. Rom. V. 
ONOM. 

LAN A, ee, f. 1. Ratione habita etymi, toi est 
Graca, inquit Porta 5. L. L. 33. Mull, ut Poll- 
Mus et Caliimachus scribunt. Itaque Scalig. ducU 
a ^vo?,-et Dorice "Xavoc, quod^idera significat. — 
Cetcrum Una sunt pili ovium, eptov (It. tana; Fr. 
laine, toiton; Bips. lana; Germ. d. fPolle; Angl. 
wool). 

I.) Proprle. Plant Men. 5. 2. 46. Inter ancillas 
sedere, lanam carere. Lucret 4. 376. carmine tra- 
here. Ulp. Dig. 7. 8. 12. sub fin. eipediendam con- 
ducere. h. e. carendam et faciendam. Ovid-. 4. Met. 
34. Aut ducunt lanam, aut stamina pollice versant. 
Parro apud tfon. p. 543. II. Muc. Lanam trahere 
manibus. Sic Juvenal. 2. 54. lanam trabere .J>i- 
ttiri. 1. 3. 3. tractare. Ovid. 2. Art am. 220. ru- 
dera eicolere. Id. 6. Met 19. gloroerare. Id. 3. 
Fast 817. mollire. Pirg. 2. &. 465. fucare teneno 
Assyrio. Ovid. 6. Met 9. tingere raurice. fforat 3. 
Od. 5. 28. medicare fuco. Geterum dc lana univer- 
sim P. Parron. 2. R. R. 2. 18.; Cic. 2. Oral. 68. 
277.; Colum. 7. R. R. 2. 4.; et fforat. 3. Od. 15. 
13. — Lanam, utpote segnissimi corporis excremen- 
tum, improbabant in rebus divinis .Egypt!!. P. Ll- 
NUM. — Laudatiores Unas tecenset Colum. 7. R. 
R, 2. 3. MilesUs, CaUbraa Apulasque, et inter has 
Tarentinas: Item GalHcas , et pracipue Altinates: 
item Parmenses et Mutinenses. Martial, quoque 
14.155. Velleribus primis Apulia, Parma secuudis 
Nobilis: Altinum tertia Uudat ovls. Id. 12. 65. Ba- 
tlcas commendat. et Juvenal. 8. 15. Euganeas. et 
fforat 3. Od. 15. 14. Lucerinas, qua sub Apulis 
comprehenduntur. Tertull. Pall. 3. Exinde mate- 
ria; nee de ovibus dico Milesiis et Gelgicis (lege 
Gallicis) et Altinis; aut quels Tarentum vel Ba- 
tiea clult, natura coloraote. Martial. 12. 63. Un- 
cto Gorduba tatlor Venafro, Albi qua superas oyes 
Gales), Nullo murlce, nee cruore mendax, Sed tin- 
clis gregibus colore vivo. P. M1LES1U8; et pra- 
cipue Plin. 8. ffist nat 48. 73. (190). — Mos 
erat , vulnera et affecta membra Una obllgare et 
ohtegere tovendl causa. Martial. 12. 90. Quod 
lana caput altigas , Gharine, Non aures tibi , sed 
dolent rapiltl. Sueton. Vomit. 17. Sinisteriore bra- 
chio, relut agro, Unts fasciisque per aliquot dies, 
ad evertendam suspicionero, obvoluto. Plaut. Mil. 
glor. a. 5. v. 37. Hie qui lanam ob ocutos babe- 
bat, nauta non erat. V. ibid. 4. 4. 42. et 4. 7. 23. 
Hinc tanoculus. V. 

II.) Translate. 5 i - Lan * P onitur P ro lanB 
operam dare, b. e. lanam carere, ducere, item le- 
xere etc. lavorare. Mullerum apud Romanos ma- 
xima laus fuit, si sua manu lanam facerent, argu- 
ment, frugi eat esse, et domestic* rel intentas, 
el a nugis obhorrenles. Talis fuit Lucretia, quam 
scribit Liv. 1. 57. nocte sera deditam Una, inter 
lucubrantc* ancillas inventam fuisse. Sic Ter, 
Andr. t. 1. 47. Hac pudlce vitam parce ac duri- 
ter agebat, Una ac tela viclum quteritans. Lucret 
5. 1353.; Parro apud Non. p. 322. 2. Merc; el 
Ovid. 6. Met 31. Lanam facere. lavorare. Sic In- 
script apud Gruter. 769. 9. domvm servavit, 
lakam fbcit. Dixi : ABt. Adde qua ex Paul. Diac. 
de more aedeodl novas nuptaj in lanata pelle re- 
feremus in LANATUS I. — Iliac de tana sua 
cogitare, h. e. rem suam curare, proverb, apud 
Ovid. % Art oflj. 686. % 2. Dicltur etiam lana 



LANATUS 

de pllii aliorum animalium: item de pluma qna- 
rumdam avium, prasertlm inter lore. Ulp. Dig. 32. 
1< 70. Lana legata, etlam leporinam lanam, et an- 
serinam, et caprinam credo conticerl, et de Ugno, 
quam Greci s"pw|uXo» appellant. Martial. 14. 161. 
LassiTS Amyclsa poteris requie3cero pluma , Inte- 
rior eyeni quam tibi lana dedit. penna matta, 
pcluria. — Rixari de lana caprina, b. e. de re 
nullius pretii aut moment!: proverb, apud fforat 
1. Ep. 18. 15. *| 3.. Item dc tanugine arborum, 
pomorum etc. Sic — a) De lanugine fruticis cu- 
jusdam, seu gossipio, bambagia. Pirg. 2. G. 120. 
nemora itbiopum molli canentia lana. V. Plin. 
12. Bist nat. 10. 21. (33). et seqq. et 19. ibid. 1. 
2.(14). Similiter Capell. 2. p. 28, Itaque vestem 
peplumque lactis instar fulgidum dedit, quod ex 
ilia herbarum feticium lana, quas indusiarl perhi- 
bent Indica prudenti.e vates- videbatur. Cf. eumd. 
6. p. 215. — 6) De lanugine roliorum, malorum, 
etc. Martial. 10. 42. Gelantur simiti veaturacydonia 
lana. — c) Sic de Alls herbaceis colocasla. Mar- 
tiaL 15. 57. Niliacum ridebis olus lanssque sequa- 
ces. •! 4. Item de nubibus tenul quasi veilere- 
expansis. Pirg. 1. G. 397. Tenuia nee lana per 
calum vetlera ferri. Plin. 18. ffist nat 35. 82. 
(356). Si nubes, ut vellera lana, spargentur mul- 
ta ab oriente, aquam in triduum prsesaglent. lu- 
ll vocant pecorelle. 

LiNAMENTUM pro Unamfntum quidam per- 
peram leg. apud Peget 2. Peterin. 56., h. e. pe- 
oicillus Uncus. P. LINAMENTUM. 

LAN ALUS, e, adject, lam'ger, lanatus, lanuto, 
iomhu. Parro 2. R. R. 9. 1. Nos qui pecus pa- 
scimus lanare. 

L.iNARIUS, a, um, adject, ad lanam pertinenj. 
Lanaria herb a , alio nomine radicula , Grace 
o-rpou&cos, Hal. saponata, lavaodis Unit succum 
habet, mlrum quantum conferens candori molli- 
tiaque. Caule est ferulaceo et Unuginoso, foiio 
olea. Floret astate, grata aspectu , verura sina 
odore, spinoso, semlne nullo, radice magna. Ovi- 
bus jejunis data, lactis abundantiam facit. Plin. 
19. ffist nat 3. 18. (48). et 24. ibid. 18. 104. 
(168). Sic Colum. 11. R. R. 2. 35, Oves Tarentl- 
na radice lanaria lavarl debent, ut tonsura pra- 
parentur. — Hinc 

Lanarius, U, m. 2. absolute, substantltorum 
more, est artifcx lana facienda, lanajo, lanajuo* 
io, spwupyie. Plaut Aulul. S- 5. 34. Stat fullo, 
phryglo, aurifex, lanarius. Quidam hlc interpre- 
taatur de eo, qui Uneas testes facit et vendit; non 
enim Una, sed v'este opus erat illls nupliis. Amah. 

2. 38. Fullones, lanaril, pbrygiones, coci. Finnic. 

3. Mathet. 9. Eorum artes sunt sordida et squa- 
lida, aut gTaris odoris, quale* sunt coofectores co- 
riorum, ruilones, Unarii, pictores, cod. Adde In- 
script apud Fabrett p. 701. n. 233. — Lanariuw 
coactiliarius. V. banc vocem. — Lanarius pecti- 
narius. V. banc vocem *uo loco. — Zanartu* car- 
minator. V. GARMINATOR. - NB. De cogo. 
Rom. P. ONOM. 

Lanaria, ce, f. 1. absolute, subsUntltorum more, 
subsudl ojpeina, in qua lana 81. Inscript apud 
Gruter. 173. *., qua est apud Ortll. 3303. tAiiA- 

HU8 ET 0VA8 1M US 8VNT SVA PBCVX1A FKCiaVHT. 

LANATA, a, f. 1. P. voc. seq. sub I. Init. 

LAn.ATUS, a, um, particip. ab Inosit. tonare. 
Comp. Lanatior II. — Lanatus est lanam babens, 
sptwSrjC (It. tanuto, ianoso; Fr. couvert de laine; 
Hisp. lanudo; Germ, nut fPolU verxhen, fFolle 
tragend, toollig; Angl. having or bearing wuol, 
woolly). 

1.) Proprie. Cofum. 7. R. R. 3. 2. Lanata oves. 
h. e. intonsa. et Plin. 8. -ffist. nat 49. 75. (199). 
Lanata animaliura stultlsslma. — Hinc lanatas ab- 
solute pro ovibus dixit Juvenal. 8. 155. lanatas tor- 
rumque juvencum More Nutna cadit Jovls ante 
altaria. — Cetcrum Colum. 6. R. R. 2. 4.; et Dig. 
32. 1.70.$ 8. Lanata pelles. Paul. Diac. p. 114. 17. 
JUull. In pelle lanata nova nupta considere solet, 
vel propter morem vetustum, quia autiquitus ho- 
mines pcilibus erant Induti: vel quod testetur Unl- 
flcil otflcium se prasiaturam viro. Martial. 14. 65. 
in lemmate. Lanata soiea. foderate di lana. et 
Edict Dioclet p. 23. Taurloa laaurata, taurlna 
lanata. P. TAL'RINTJS. 

II.) Translate est lanuglnosui, lanuginoso. Ccr 



LANCEA 

Turn. 3. if- A 2. med.; et Ptin. 1 1, ffitt nat. 0. 4. 
(29). Lamta tills, ft. e. qua lanagioem babel fn 
folill. Plin. 15. ioid. 14. 14. (48). malt. Id 9. 
iWd 17. 28. (61). Lanatus lupus. F. LAN ECS IL 9. 
Jd. 21. tWd. 20.84. M 47). Folia nolliora et Um- 
tiore canitie. — Proverb, est Dii lanato$ pedes ha- 
bent, apud Petron. fragm, Tragur. 44. Burmann. 
extr. T. LANEUS sub I. in fin. — NB. De cogn. 
Bom. F. ONOM. — Hioc 
Lanaia, w, f. I. F. tupra sub I. >n$L 
LANCEA, as, f. t. Ratione habits etjml, Farro 
•ipod Cell 15. 30. extr. dixit noo Latinum, sed Hi- 
spaoicum verbum esse. fat*/. Z?iac. p. 113.8. Mull. 
dacit a Graeeo V.973P1 ft«'a. Isid. 18. Orij. 7. Lao- 
cea est hasta faabens amentum in medio: dicta quia 
aqua lance, id est asqualt amento ponderaU ribra- 
tar. Sed, ut cetera admittantur, Isidori noialio fri- 
gida videtnr; verum potius est a Celtico lang, lon- 



sicut materes Galiorum. Est certe io antiquo usn 
Latinis, rideturque fuisse lonpior pllo et hasta. In- 
ventsm primo fuisse scribit Plin. 7. ffitt. nat 56. 
57. (20 1), ab JEtolfs (It. lancia, asta, picca; Fr. 
lance, pique; HUp.Janza, pica; Germ. Lanze, 
Spiett; Angl. a lance, tpear, javelin, pike, dart). 
I.) Proprie. Quod missile telum fuerit, patet ex 
Mo Firg. 12. £n. 374. bunc lata retectum Lancea 
eonseqoUur, rumpiUjue inQxa lo'ricam. latam dixit, 
ft- e. lato ferro. Martial. Spectac. 11. Nee volet 
excussa lancea toru manu. Unde et veoalorium te- 
Inra fuisse colligftur. Sic Vol Fiacc. 3. 587. tri- 
al refugi quern contigit fmproba Mauri Lancea , 
sanguineus vasio Jeo niurmure fertur, Cf. Apul. 8. 
Met. Tbrasjllus (vrnafor), ferae (fc. e. apro) qui- 
dem. parceos, sed equi, quo vebebatur Tiepolemus, 
post rerp o* poplites, lancea" fcrieos, ampuUt. — Ejus 
nsum passim In roililia ostendunt hcec, quae subsi- 
de SUenna apud Non. loc. cit. GalM materibus, 
Suevi lancets conflgunt. Auct B. G. 8. 48. Lancea- 
qae infesta femur ejus tranfjkit. Flor. 3. 3. 16. de 
uxorib. Cimbror. Objcrtls uodlque plaustris, altae 
desupec, quasi e turribus, lanceis comisque pugna- 
baot Tac. 3. Bin. 27. Disjectam testudlnem lan- 
ceis contisque scrutanlur. Id. 1. ibid. 79. Roroaous 
miles missilt pilo, aut lanreis assultaos. Lucan. 7. 
472. Cojas torta manu eoromisit laocea beHum. 
•Sit It. 1. 318. impulsa led torquetur lancea oodo. 
ft. e. lev! amento. Curt. ft. 5. 27. de Amazone. 
Bquo ipsa deslliit, duas lanceas deitra praeferens. 
Justin. 24. 5. 6. Caput ejus amputatam, et lancea 
Ilium, tot* ade rircumfertur. Adde Fal. Fiace. 6. 
124. — Fuit gestamen satellitum , seu cuslodum 
corporis. Sueton. Claud. 35. SpiculatOTes cum Ian- 
eels drcumstabant. Id. Galb. 18. Spiculntor, im- 
pulso turbae, lancea prope vuloeravlt. 

11.) Translate. Apul 1. Met. Mihi quoque noo 
parratn ioeuasisll sollicitudinem, Immo vero formi- 
dioem, conjecto non scrupulo, sed lancea, ne etc. 
ft. e. gray! timore, quo animum ineum quasi uaas- 
adegislL 

LANCBARlDS. r. LANCIA RIDS. 
LANCEATCS, a, am. F. voc. seq. 
LANCEO, »&, are, a. 1. ParL Lanceatus. — Lan- 
ceare est lancearo tractate, lancea roanurn adraove- 
re; tel lancea feTire, lanceam miUeTe. TertulL od- 
vert. Jud. 9. ante med. Qui ante norint lanceare, 
quaro Iancinare. Eadem verba habet 3. advers. Mar- 
don. 8. Dtrobique aotem loquitur de PonticU io- 
fantlbus, qui prlus nomnt lanccaro tractare, quam 
Testes et quidquid tills occurrit, ot pueri soient, la- 
eerare. — Hinc Fulgat. inlerpr. 2. Beg. 23. 7. Ar- 
mabitur ferro et Hgno laoceato. ft. e. lancea armato. 
LANCEOLA, as, f. 1. deminut. a lancea, parts 
lancea, lancivola, lancetla, ot^Jviov. Capitolin. 
Maxim, jitn. 4. Laoceola sic fissa est folmiQe, at 
tola, eliam per ferru'm, Kinderetur. Apul 8. Met. 
Tuoicae albae, in modum laoceolarom quoquo vcr- 
S'ira Dnente puipura, depict*. Adde Fulgat. inlerpr. 
3. Reg. 18. 28. 

LANCEOLATUS, a, um, adject, seu potius parti- 
dp. ab inusit. lanceolare, laoceola armatus. Figu ra- 
te Macer de plantagine 5. Alteta vero minor, quam 
vulgo lanceolalam Dicunt, quod Toliis, ut lancea, 
surgat acutis. 
LANCES. F. LA NX. 



- 24 — 

LANClAntDS, tW tancearius, tl, m. 2. Quod ad 
scriplionetn attinet, Faleiiut ad Ammian. loc. in- 
ft" 1 cit. adnota*it Id Codd. oon lanceariit, sed lan- 
ciariit. — Ceterum lanciarius est lancea armatus, 
bastatus, lander e, 1&fxpp6pQi. Ammian. 21. 13. 
tub fin. Cum lanciariis et maUiariis et caterris «p«- 
ditorum. Adde eumd.it. 13. Imcript. apud Maff. 
Mus. Fer. pr&f. IX. nuEPosiT*a tAHci^RiORVsi. 
Alia apud Marin. Frat. Arv. p. 830. in pbjma mi- 

^«BT«S MILITATIT ASK. V., IN VKDCCl'ma AKW.. till., 
I* LAJtCUHU ARM. ▼., IK TRCSlOriO AKW. V. Cat- 

tiod. 6. ffitt Eccl. 35. Valentiniaous millenarius 
circa palantia coostitutus dur lance^riorum. Fulgat 
inlerpr. Act. 23. 23. Et vocatis duobus ceoturioni- 
bus, dint il!is: Parole milites duc«Dtos, ut e&nt us- 
que Cassaream, et equites septuagioU, et laocearios 
ducentos. 

LANClCCLA, a?, f. i, deminut a lanx, parva 



gus, ande et apud ffetych. Aayyic, 8opu, quia nom- -int. Arnob. 2. 23. Trulla, lancicula, candelabrum. 
pe inter bast ilia sit omnium loogissima. Sitenna( /.LANClN'ATOR, Sris, m. 3. qui lancinat et discer- 
apnd /ion. p. 555. 8. Merc, dicit, esse Suevorurn, ^pft, laceratore. Prudent 10. nspl etc®. 1057 Lan- 



anatores gregum. 

LANCINATUS, a, um. F. voc. aeq. 

LANCLNO, as, 5vi, stum, are, a. 1. Part, lanci- 
natut I. et U. — Rations habjta etjml, tancinare a 
"Xaxi^w censet esse Fast., o\ a mjyw panoo, n in- 
serta. Alii a lance, quasi prirao signiQcet dividere, 
distribuere, deinde laniare. Ceterum Iancinare est in 
frusta scindere, l.icernre, laniare, du\iaaa,\axi^b>, 
xaTaxvt£to (U.fnre in petti, lacerare; Tr.dichi- 
rer, mettrc en pieces. eWc/ier; Hisp. desgarrmr, 
rasgar, despedazar ; Germ, zerfkitchen , zerreit- 
ten; Angl. ro lacerate, mangle, tear in pieces). 

I.) Proprie. Seneca i. Ira 3. Alium Inter sacra 
mens* ira percus«it: alium inter Celebris spectacu- 
lum fori iaocioavit. Seneca alter Thyestn8. land- 
oat gnatos pater, Artusque mandit ore fanesto suos. 
Plin. 9. Bist nat 8. 5. (12). Morsu Iancinare ali- 
quem. Arnob. 1. 3S. Conjux membralim landnatus. 
Prudent. 10. ntpi atsf . 460. Lancinare omne. 

II.) Translate. Catull. 29. 18. Paterna prima lan- 
einata sunt bona. A. e. dissipata, distracta, absurn- 
pta. 5eneca Ep. 32. Fitara diduciraus in partirulas 
ac iaodoamus. Al. leg. laciniamus. Plin. 4. BUt 
nat. 5. 9. (19). Tot sloas Pelopoonesi oram lanci^ 
oant. Arnob. 2. 8- Credulitatem facetlis Joeularibus 
Iancinare. — Pro dividere, in partes distribuere, 
uaarpatur a Tertull 3. advnt. Marcion. 13. 

LANCOLA, x, 1. 1. deminut. a lanx, parva lanx. 
Fitruv. 10. 8. de ttatera. Cum ansa propius ca- 
put, unde lancula pendet etc. — Apud Fa^-ron. 5. 
L. L. 120. Mull legltur langula: quod Idem cum 
lancula esse videtar. 

LANDlCA, as, f, 1. xkaxoplz, pars pudendi ma- 
liebris, qu* iu describilur io Epist Sorani ad 
Cleopatr. inter op. Petronii, edit Antonid. p. 81. 
Intus quod a superiore parte descendit in medio di- 
ctates! landica, motum ssepe titiliationis habens ex 
libidine. Gloss. Philox. Landica. icyac-dtitv. Ful- 
caniut suspicstur legendum e'avapa yuvcuy.ttct: sed 
lerminstio a5i est denainutiva nova Gracriaa. Lan- 
dira legenduro conjicit Marlinius, noo improbaole 
Fottio de vit termon. Cootra sunt qui voccm banc 
tribuunt Cic. 9. Fam. 22. Hanc culparo majorero, 
an Mam dicaml potuit obscaeaius? Non, inquis, 
oon etifm ita seosiL Nen ergo in verbo est obscasni- 
tas. — Aliis reteotls Barbarias ooroen videtur, nee 
id si^niflcare, quod dicimus, sed «Vx a P a * proprie 
dictarn foculum, ferrsmeotum nempe, cui tamquam 
erati, Imposiia llgna propter aeria ab Inferiori par- 
te accessam faeliius ardeant, scrrbendumque Ian- 
diram, quum sit Galiorum tandier, Itaiorum ala- 
re, qoem rubicem, seu tubjicem focarium Inter- 
pretatur Bodceut. Sed potcrat alicui etiam landie 
GaJlorura, et Itaiorum htndra Io mealetn venire. 
Base fere ex Bailleyv in Auctario. 

LANEA teu laDla pro liaieoa legitur a qui- 
bosdam apud Liv. 44. 16. 

LANERGM , vestitnenti ge'nas ex lana suflcida 
confaclum. Paul. Diac. p. 118. 11. Mull. 

LANESTR1S, e, adject, di lana, laneus. Fopitc. 
Aurtlian. 29. Lanestre pallium. 
t LANEUS, a, um, adject, qui est ex Una, di lana, 

L) Proprie. Plaut Mil. glor. 4. 4. 42. Lanra cul- 
dta. Cit. 3. Nat. D. 34. 83. Aureum el detradt 
amiculum etc., eique laoeum pallium injecit. Pro- 



LANGUEO 

pert 3. 4. 30. Lanes vitta. Firg. 3. G. 487. infuTa. 
Sueton. Aug. 82- Subucula* tborax laneus. Macrob. 
1. Saturn. 8. Laneum vinculum. Slat 5. Silv. 3. 
183. Lanco cui Phrvgii est coma Oamiois. ft. e. Il- 
ium laneum io capite flaminis. — Laneae effigies, 
Compitalibus, noctu dabantur in compila, quod la- 
res, quorum Is erat dies festus, animx putabantur 
esse bominum, redarta; in deorum numerum. Paul. 
Diac. p. 121. 17. Mull. Ceterum V" Fettum p. 
237. 3i. Mull.; Macrob. 1. Saturn. 7.; et Far- 
ron. apud iVon. p. 538. 4. Merc. — Oii iratl 
laneos pedes habent proverb, apud Macrob. he. 
Cit, Petron. fragm. Tragur. 44. extr. Burmann., 
et Porphyr. ad Borot. 3. Od. 2. exlr., quo si- 
gnificatur, pedes deorum esse vinculo veluti hneo 
constrictos , et lanie quidem venire ad puoienda 
scelera; venire tamen, et quidem tacitos et inopi- 
nanlibus. Uuod Horat. ibid, dixit: Raro amece- 
deotein acelestum Dcseruit pede piena claudo. et 
Tibull. 1. 10. 4. Sera tamen tacitis pcena venit 
pedibus. Macrob. ex Apoltoioro trr.dit.inde ortura 
esse proverbium, quod Saturcum oios esset alli- 
gari per annum laneo vinculo, solvi autem Satur- 
oalibus. 

II.) Translate. *| 1. Est lanatui, lanosus, lanu- 
ginosa, lanuginosa. Plin. 15. Bist nat. 15. 16. 
(5G). Pira corio laneo. Sillig. vero legit Coriolana. 
5 2. Item mollis. Catull. 25. 10. Laneum latu- 
sculum. Martial. 13. 89. laneus lupus, ft. e. pi- 
scis, de quo Plin. 9. Hist nat 17. 28. (61). Lu- 
porum laudatissimi, qui appellaotur lanali, a ran- 
dore mollitiaque carnis. Fronto ad Ferurn Imp. 
(edente iterum A. Maio) ep. i. a med. Haud inul- 
U militura vibraoles hastas, pars major sine \i 
et vigore , tamquam laneas, jacere. 

LANG A, «, f. 1. lacerta genus: a Celtico lang, 
longus, quia longam baoet caudam. F. LAN- 
GURIA. 

LANGOfiFAClO, facjs, fgei, factum, fSfere, a. 1. 
languere facio, languorem aflero, far languire. 
Cic. 2. Legg. 15. 38. Incitare languentcs. el lan- 
guefacere c'xcitalos. Est qui legil languere facere. 
LANGUENS, entis. F. voc. seq. in fin. 
LANGUEO, gucs, gDi, guere, n. 2. Presteritum,. 
quod recenliores ad sequens verbum referunt, tri- 
syllabum est. Lucan. 7. 2*5. Ilia quoque in fcr- 
rum rabies promptissima, paullum Languit, et ca- 
sus etc. Ovid. 6. Met 291. moribunda relanguit 
ore. Ceterum rarus est hujU9 verbi usus in prjeter- 
itis. — Part. Languens io fio. — Langueo, quod 
conjungunt cum \ayfi<a eesso: etenim Besych. 
Aa-jTo^ai , okvsT. ot Si t Aa^Bl, esl idem oc viri- 
bus deficlor, vigore careo, Dacccsco, inSrmus sum, 
arovew, ao&evew (It. languire, essere debole o 
languido; Fr. etre faibte, languissant, affaibli; 
Hisp. eifar languido, extenuado , flAto; Germ. 
matf> murfe sein; Angl. to languish, be sick, 
feeble, or faint, fade, become languid or weak). 

1.) Proprie ad corpus refertur. *f 1. Genera- 
tion. — a) Stricto sensu. Cic. 1. Phil. 5. 12. 
Quum de via languerem, el mihimet displicerem. 
Ovid. Beroid. IS. 161. Saepe per assiducs lan- 
guent mihi bracbia motus. — b) Poetice, vel 
translate ut A>rce//tno placet. Propert 4. 2. 46. 
Fios languet. tviene, appassisce. Stat 12. Theb. 
305. Luna? languet jubor. ft. e. lumen aoiiuit. Fal. 
Flacc. 7. 4G6. Languent ignes. 5ever. j£tn. 427. 
lapis languet in ignes. ft. e. io einerem, i^ni us^is, 
diUbitor. — Languere dicitur mare, quum nulla 
aura roovetur: quod valde iocomraodutn est navi- 
gaotibus. Martial. 10. 30. Nee languet asquor, viva 
sed qulea Pooti Pictam phaselon adjuvante fert 
aara. Cf. Lucan. 8. 471. Fleciil iter: nee Phccbus 
adhuc, nee carbasa languent. h. e. nee/ sol ndbuc 
occasu lucem amittlt, oec vela leniiora Sunt ccs- 
saote veoto. *f 2. Spedatim de argrotantibus, es- 
tere ammalato. Firg. 4. G. 252. trisli languebant 
corpora rnorbo. — Et absolute. Tibull. 3. 5. 29. 
Langoent ler quinos sed m?a membra dies. Sue- 
ton. 4ug. 81. Sob natale suum plerumque \sa- 
guebat. Id. Ner. 5t, Ter omnioo per quatuorde- 
cim annos languit. Adde Martial. 5. 9. 

JU.) Translate refertur ad animurc. Cic. Pit. 33. 
82. Languet juventus, nee, perinde atque debet, 
in laudis cupiditate versatur. Id. 1. Nat D. 4. 7. 
Languere otio. Id. 4. Acad. (2. pr.) % 6. In otlo 
bebescere el languere. Cf. eumd. 3. 0(f. 1.3. 



LANGUESCO 

Neqne solitudinem languere paiior, k. e. neqae 
quam v is in soliludine aim, nihil ago. Cf. et Gelt. 
f9. 12. Languet animus et torpet. Salt. Cat. 56. 
Si paulluium modo vol languere vlderiot, jam o- 
rones feroces aderunt. k. e. remisse ac timide age- 
re. Quintil ■ 9. 3. 27. Hjbc schemata et conver- 
lunt in se auditorem, nee languere patiunlur, sub- 
inde aliqua notabili flgura eicitatum. Ovid. 1. 
Font. 4. 3. Jam vigor et quasso languent in cor- 
pore tires. Lucret. 5. 1144. genus bumanum de- 
fessum vi colere »vum, Ex loimicillis languebat. 
Ovid. 2. Art. am. 436. Et, si nulla subest zemula, 
languet amor. Sit. It. 14. 182. Amor ferri lan- 
guet. Id. 17. 361. mihi gratia languet, El cecidit 
jam primus amor. — Hinc Part, praes. 

Languens, entis, adjective occurrit, unde Comp. 
Zanguentior I. 2., et est languidus, atovo;, xw- 
&pc';, languente. fiacco, languido. 

I.) Proprie ^ i. Generatim. — a) Stricto sen- 
su. Cic. 2. Legg. 15. 38. Incilare languenies. Id. 2. 
Oral. 4-4. 186. Facilius est currentem inciturc, 
quam commovere languentem. Cceliut apud Cic. 

B. Fam-13. L4nguenti stomacbo esse. Cess. 2. B. 

C. 14. Nostri langueotes atque animo remlssi. Sit. 
It. 1.503. membra taoguemia leto. Fal. Place. 4. 
388. languentia lumina somno. — b) Poetice, vel 
latiori sensu. Firg. It. Mn. 69. Seu mollis vio- 
las, seu lanRuentis byacinthi. Ubi Setvius: aut 
postquam decerptus sit; aut quia non est acuti 
colorii; tut quando demiltil caput. Val. Ftacc.l. 
24. quurn languentes ievis erigit imber aristas. 
Sutton. Aug. 92. Veterrimaa ilicis demissos ad 
terrain languenlesque ramos convaluisse. — Firg. 
10. En. 289. Languens pclagus. h. e. remiltens 
te ad lit us. Sit. It. 1. 259. languens ductus. Et 
absolute, subslanlivorum more, Id. 4. 489. Dum- 
que vada (ad Trebiam) et molles aditus, per de- 
via fleio Circuitu petit, et stagnl languentia qu«e- 
ril etc. *f 2. Spcciatim est aegrolans. Pctron. Sa- 
tyr. 101. Languentem visere officii causa, un am- 
malato. Auct. Priap. 83. Licebii, seger, aut lan- 
gueo tior cubes. Alii multo rectius leg. ager au- 
gue lentlor cubes. 

II.) Translate. Cic. 10. Fam. 28. Senatum jam 
languentem et defessum ad prislinam virtutem re- 
TOcarL Id. 1. Off. 37. 133. Vox nee languens, nee 
eanora. Phcedr. 4. 25. Languens serum, eta senile 
e fiacca. Catull, 64. 99. Quantos ilia tulit Ian- 
goentl in corde limores. Zucan. 3. 692. Languens 

ictus. 

LANGUESCO, Is, ere, n. 3. inchoat. a langueo. 
Pratteritum langui V. In toc praeced. — Part. 
Zanguescent 1. 1. — Languesco est idem ac lan- 
guere locipio, languidus fio, langueo, xataftaX- 
&oju£oj«u, ixyrvojiai (It. dive aire languido; Fr. 
devenir faibte , languissant, perdre $a ft»ce : 
tajfaiblir; Ilisp. descaecer, perderse el vigor; 
Germ, matt, kraflhs, schwach werden; Angl. 
ta languish, grow languid, faint or feeble). 

I.) Proprie. •$ 1. Generatim. — o) Stricto 
sensu. Cic. 4. Fin. 24. 65. Hebes acics est cui- 
piaro oculorum: corpora alius laoguescit. Id. St- 
ruct. 9. 28. Scnectule languescere. Catull. 64. 188. 
languejcuot lumiea morte. — 6) Poetice, tel la- 
tiori sensu. Firg. 9. JSn. 436. flos succisus ara- 
tro Languescit moriens. Plin. 18. Hist. naf. 15. 
37. (133). Vites langucscunt, si vicia in arbusto 
seratur. Iloral. 3. Od. 16. 34. Nee Lisstrygpnia 
Bacchus lo amphora Laoguescit mihi. h. e. aspc- 
riutem et Tim amiitit, telustate molliente. Ovid. 
2. Fatt. 775. Ut solet a magno Ductus langue- 
scere flatu. h. e. cessare, minui post datum. Tac. 
i. Ann. 28. Luna claro repente caelo tisa laogue- 
scere. affutcarsi, oscurarsi. Plin. 27. Hist. nat. 
13.109.(133). Color in luteum languescens. h. e. 
qui dilntior fit, «| 2. Speciatim pro asgrotare, 
ammalarti. Ovid. 3. Trist. 3. 39. Nee mea coo- 
sueto languescent corpora leclo? 

II.) Translate. Cic. 8. Phil. 2. 4. Consensus 
populi, si nos languescimus, debiiitetur necesse est. 
Id. 12. ibid. 3. 8. Ipsa ilia Mania legio hoc nun- 
cio languescet et mollielur. Id. Oral. 2. 6. Qua- 
re non est, eur corura, qui se studio eloquentii 
dediderunt, spes infringatur, aut languescal inrfu- 
atria. PUn. Paneg. 18. ftlililatia sludia lansue- 
Kunt. Id. 8. Ep. 20. Omnium Teruro cupido lan- 
guescit, quum facilis occasio est. h. e. minuitur. 

To*. 1IL 



— 25 — 

Id. 3. ibid. 9. circa med. Ne, si longtos eitracla 
esset cognitio, s&ttetato et ta?dlo quodam justitia 
cognoscentiura severitasque languesceret. Quintil. 
It. 3. 2. AlTectus omnes languescant necesse est, 
nisi TOce, rulto , totius prope babitu corporis in- 
ardescant. Id. I. 2. 18. Mens in hujusmodl se- 
cretis aut laoguescitj aut quemJam velut in opaco 
situm ducit, aut contra tumescit inani persuasio- 
ne. Id. 4. 1. 67. Vis omnis languescil. Val. Flace. 
3. 236. Deficit: infracii langucscunt frigore cur- 
ius. Sil. It. 13. 325. Langucscunt ir*. Aw el. 
Fid. Epit. 48. concitado. 

LANGL'iDE, adverb, (languidus). Comp. Lan- 
guidius. — Laoguide est cum languore, remisse, 
lente, languidamente, lentamente, av'sftiyuj, pa- 
&u(r«;. Colum. 11. R. R. 1. 17. Ne statim a pri- 
ma luce familia eunctanier et languide procedat, 
Plin. 18. Hist. nat. 7. 10. (53). Panicum cacu- 
mine languide nutante. -Pcfron. Satyr. 98. Lan- 
guide agere. Cess. 7. B. G. 27. Suosque langul- 
dius in opere versa ri jussit. Plin. 13. Hut. nat. 
4.7.(34). Palma languide dulccs. d'una dolcezza 
ottusa e insipida. et Id. 37. ibid. 7. 25. (94). 
Carbuoculi languidius ac lividluj lucent.' — Cic. 
5. Tuse. 9. 25. Tbeophrasius vexatur jcholis o- 
mnium philosopborum, quod laudavit illara sen* 
tentiam: Ft lam regit forluna , non sapientia. 
Negant ab ullo philosopbo quldquara dictum esse 
languidius. h. e. mollius, et magU abhorrens a- 
constanlia et severitate pbiiosopbias. 

LANGUlDULUS, a, um, adject, deminut. Ian- 
guldi, languide tin. 

I.) Proprie. Cic. fragm. apud Quintil. 8. 3. 66. 
llurnus er?t iraraunda, lutulenla vino, coroois lan- 
guidulis, et sptnis cooper ta piscium. appastile. 

IL) Translate. Catull. 64. 331. Languiduli 
somnf. 

LANGUl&US, a, did, adject. (Inngueo). Comp. 
Zanguidior In omnibus paragr. — Languidus est 
languens, remiasus, Tiribus defectus, debilitatuj, 
tardus, lentus, o'oS'jvtJc, a'vstfiivoc (It. lan^uido , 
languente, fiacco, lento; Fr. affaibli, languis~ 
sant, paresteuz, faible, dibile; Ilisp. debit, Idn- 
guido, fldco, extenuado; Germ, rrwlf, tchwach, 
unwirksam , tchlafrig, langtam , trage; AngL 
faint, languid, weak, feeble). 

I.) Proprie. % 1. Generatim. — a) Stricto 
sensu de horoinibus et brutis. Cic. 2. Cat. 5. 10. 
Homines, accubaotes in eonvitiis, tIoo languid', 
con recti cibo, sertls redimiti. Sic Id. 5. Ferr. 12. 
31, Unguenlis oblitus, vino tigiliisque lacguidus. 
Id. 2. Fin. 13. 39. Tarda et laogulda pecus. Ho 
rat. Epod. 5. 55. latent in silvis fera Dulci so- 
pore languid*. Id. ibid. 2. 63. Videre fessos to- 
nierem inversum boves Collo trabentes languido. 
— 6) Latiori sensu, vcl figurale de rcbuj pbjrsi- 
cis et abstracts. Quintil. 11. 3. 76. Oculi Ian- 
j;uidi et torpentes, aut stupentes. Sic Id. ibid. 
§ 159. Vullus scverus, non inceslus, nee stupens, 
nee languidus. Horat. -2. Od. 14. 17. ater fiumine 
languido Cocytos errans. Liv. 1. 4. Languida aqua. 
Ovid. 2. Pont. 1. 2. et 4. ibid. 10. 44. Ventus 
languidus. Zucan. 5. 421. languida earbasa. h. e. 
vela non contents, vento cessante. Plin. 12. Hist, 
nat. 12. 28. (43). Languidus color- Id. 34. ibid. 
8. 19. (73). Sufflare languidos Sgnes. Horat. 3. 
Od. 21. .8. Promere Ianguidiora vina. h. e. Te- 
tusiiora, atque adeo minus ausiera, miliora. Plin. 
22. Hist. nat. 20. 24. (50). Tenuiora folia et 
laoguidiora. Id. 17. ibid. 2, 2. (12). Arbores fo- 
liorura amissione languid^. Id. 11. ibid. 37. 88. 
(219). Venarum languidus ictus, polso languido. 
Alter flirt. 6. Ep. 20. ante med. Dubius el quasi 
languidus dies, oscutato, fotco. ^ 2. Speciatim 
est asgrotus, ammalato. Martial. 9. 86. Langui- 
dior nusler si quando est Paulus. te si sente poco 
bene. Zaurea Tull. apud Plin. 31. Hist. nat. 2. 
3. (S). Languida qua iofuso lumina roro levant. 
Pallad. 3. R. R. 25. Si laoguMa - arbor est piri, 
ablaqueatae radicem terebras. Adde ewnd. 13. ibid. 
714. 

II.) Translate. 1 1. Passive. Cic. Senect. 8, 
26. Senectus non modo languida et iners non est, 
terum eliam operosa et semper agens aliquid et 
moliens. Cms. 1. B. C. 21. Neque vero tain re- 
mhso ac languido animo quisquaro omnium fuit, 
qui ea noctc eooquieverit. Cic. Ligar. 9. 28. Lan- 



LANGURIA 

gold lore itodlo In causa fuistls. Id. 5. Tutc. 6. 
16, Langolda Toluptates, Cf. Ovid. S. Amor. 4. 

10. Semina laetitia* laoguidiora Tacit. Ziv. 3. 65. 
Vis languidior. Plin. 15. Hist, nat 29. 36. (121). 
Languida auctoritas patrura. .Sail, Jug. 53. Nihil 
languid!, neque remissi patiebalur. Zucan. 4. 699. 
languida segni Cernit cuncta nietu. — • Et de ho- 
minibus. Ct'c. 1. Oral. 52.226. Philosophus mol- 
lis, languidus, enerratus, omnia ad Toluptalem cor- 
poris referens. Id. 1. ad Q.fr.i.S. $ 16. Si qui 
antea aut alieniores fuerant, aut languidiores. h. e. 
negligentiores. Similiter Id. 8. PhiL 7. 2t. Nos 
etiam languidiores postea facts sumus. et Cces. 3. 
B. G. 5. Languidloribus nostris vallum sciodero 
(hastes) cceperunt. % 2. Active, seu metonymice. 
Firg. 12. JSn. 908. oculos ubi languida pressll 
Node quies. Tibull. 4. 1. 181. Langoida otia. 

LANGUlFlCCS, a, urn, adject, (langueo et fi- 
cio) languidutn faciens. ^uson. Eclogar. in uer* 
sib, Q. Cic. Laoguificosque Leo profiat ferns ore 
calores. 

LANGDlTAS, Itis, et 

LANGUlTCDO, mis, f. 3. (langueo) idem ac 
languor. Gloss. CyrilL 'Ao^eyesa, asgritudo, aegri- 
monium, imbecillitas, languitudo, langoitas, lan- 
guor. 

LANGOLA. F. LANCDLA. 

LA.NGUOM, «nis, m. 3. (langueo). Fet. In- 
terpr. ad Firg. 2. G. 93. (ab A. Maio edit. p. 
II.). Languon est, juiti dialecticos, pedibus infix- 
mus; unde et pigros vet olio dedito* languonas 
vocarunt. 

LANGUOR, ffris, m. 3. (langueo) defecUo vl- 
rium, remissio vigoris, Ussitudo, infirmitas, d- 
oSivasa pc&uuia (It. languideiza, (ievolezza, lan- 
guor e, fiacchezza; Fr. faibleste, fatigue, abolie- 
ment, langutur, debilile; Hisp. languideta, fla- 
qucza, debilidad; Germ, die Ermattting, Ermit- 
dung, Mattigkeil, iludigkeit, Sehwache; Aogl. 
faintness, feebleness, weakness, languor). 

I.) Proprie. % 1. Generatim. — a) Stricto 
sensu de bominibus. Plant. Asin. 3. 2. 28. Ubi 
stepe ad languorem tua duritia dederis octo vali- 
dos lictorea , ulmeis affectos lentls virgif . Ter. 
Heaui. 4. 6. 3. Haec deambulalio me ad languo- 
rem dedil. Catull. 55. 30. Delessus tamen omni- 
bu» medullis, Et multis languoribus peresus Bs- 
sem te, mi amice, quarrltando. Id. 63. 37. Pigcr 
bis labantes languor* oculos sopor operit. Ovid. 

11. Met. 648. de Somno. et rursus molli languo- 
re solutus Deposuito,ue caput stratoque recondidit 
alto.— b) Latiori sensu, seu flgurato referlur aJ 
res: sic ad eolores. Plin. 37. Hist. nat. 9. 48. 
(t30). Geramarura vitia, languor, aut alienis tur- 
bari coloribus. — Poetice de mari omnino tran- 
quilto. Seneca Again. 160. Kedeinit ilia classis 
immotse moras, Et marla pigro flsa languore 1m- 
pulit. F. LANGUEO I. 1. «T 2. Speciatim est 
morbus, malallia. Cic. 2. Divinal. 62. 128. Ani- 
mus quum languore corporis nee mcinbris uti pot- 
est, nee sensibus. Ovid. 9. Met. 766. Nunc Dcto 
languore moram trobit. Cf. Marital. 9.' 86. Tu 
languore quidem subito fictoque laboras. Colum. 

12. R. R. 3. 7. Simulantes languorem sine curv- 
clatione in valeludioarlum deducat. Sueton. Tib. 
72. In languorem incidere. Horat. 2- Od. 2. 15. 
Languor aquosus. idropisut. Sueton. ffer. 4t. Ex- 
cusalo languore faucium , propter quem non ad- 
esset, 

II.) Translate est torpor, Ignavia, debilitas aninii. 
Cic. 1. Off. 34. 123. Nihil magis carendum est se- 
ncctuti, quam ne languorl se desidixque dedat- et 
3. ibid. 1. l.Otium et solitudo languorem afTerunt. 
Id. 7. PhiL 1. 1. Etspcctatio quantum afferat lan- 
guors animis, qats non videtl Id. 14. All. 6. Vi- 
des languorem bonorum. limtdita, poco coraggio. 
Cces. 5. B. G. 31. Omnia excogltantur, quare nee 
sine periculo maneatur, et languore railitum et vi- 
giliis periculum augcatur. Tac. 2. Hist. 42. Atto- 
nilas subito terrore mentcs falsum gaudium In lan- 
guorem vertit, tepidezza e trascuraggine. 

LANGUR1A, ae, f. t. ramarro, lacerla vlxfdis 
genus, quod nostrates »olgo languro vocaot: voi 
composita ex Cduco tang longus et oupot cauda, 
quia longam habet ciudam; eeterum quidam es 
Gr.iecis scriptoribus falso putarunt, ita elm appej- 
lalain fuisse, quia ejus urina In sucrinum concre- 



LANGURIUM 

sceret , etenito oupov urinam signiftcaf. Plin. 37. 
Hist. nat. 2. ti. (34). Demostratus (succinum) 
lyncuxium vocal, et fieri ex urina lyncuta best'ta- 
rum, e maribos fulvum et igneum, e Feminis lan- 
guidius atquc candidum. Alii dixere iangurium, et 
esse ia Italia bestias langurias. Zcnothemis langas 
vocat casdem, et circa Padum iis vitaai assignal. Jfii- 
lia. leg. bestias languros. 

LANGORtOM, Ii, n. 2. idem ac succinum, quod 
ct lyncurium dicitur. V. vocein praeced. 

LANlAMENTUM, i, n. 2. (latiio) laniatio. Au- 
gustin. Ep. 2. 26. Quwris utrum nunc corpus 
Domini ossa et sanguinem babeat. aut rellqua car- 
nis laoiamcnta. et ibid. Ac ,pcr hoc eiiam valet 
membra mortalia, laniamentis manentibus, firmare. 

LAnIARIUM, n, n. 2. (lanio) idem quod la- 
niena, xP«wtcm>»mv. farro 2. R. R. 4. 3. Ignavum 
et lumptuosum esse, qui succidiam to carnario 
suspenderit potius ab laniario, quaro ei domestico 
fundo. Sunt qui putant hoc loco Abtativurn la- 
niario esse a recto laniarius, Italic* beccajo: sed 
minus recte; nam laniena, non lanius, opponitur 
fundo: adde laniarius esse vocem nihili. 

LANIARIUS, ii, m. 2. idem ac laniur. Inscript. 
apud Grttter. 1035. 4. c. nigidiv3 prvkys iamia- 
bivs. Ead. tamen rectius legitur apud Murat. 967. 
2. 2. nigidivs frimvs LARABivs . Itaque laniarius 
e Latio araandandus. 

LAnIAtIO, Onis, f. 3. (lanio) actus laniandi, 
strazio, <xf*v£ic. ondpa^a; xpeoup7t<x. Seneca 2. 
Clem. 4. In cades hominum et lantationes pet- 
venit. 

LANtATOR, Oris, m. 3. (ranio) idem ac laniui. 
Gloss. Philox. Lanlator, fMix.e)Xdf to?. 

LANlATORlOM, II, o. 2. (lanlt>) idem ac_ la- 
niena. Gloss. Philox. Laniatorium , ixaxitXsio* , 
xp«MjrwX«o». 

LiNtATUS, a, urn. V. LANIO, as. 

LAnIATUS, us, m. 4. (lanio) idem ac lania- 
tio, lacerazione, Jo sbranare. 

I.) Proprie. Cic. i. Tutc 43. 104. Quid Igltar 
mihi feiarum laniatos oberlt nihil sentienti? Ju~ 
ttin. 41. 3. 6. <fe Partkis. Sepultura valgo, aut 
avium aut canum laniatus est. V at. Max. 9. 2. in 
fin. Laniatui esse aoimalibus, quae corporibus in* 
nasci solent. ApuL Florid, p. 34!- Laniatui mem- 
bra offerre. Gell. SO. 1. Laniatu membra dislra- 
berc. Ammian. 14. 7. et 24. 2. discerpere. — In 
plural i num. Va\. Max. 1. 6. n. 11. Avium fera- 
rumque laniatibus objeclus. 

II.) Translate. Tac 6. Ann. 6. Si recludantur 
tyrannorum mentei, posse aspic! laniatus et ictus: 
quando tit corpora verberibus, its sxvilio, libSdi- 
oe, mails consultis animus dilaceratur. 

LANlClA, a, f. f . et 

LANlClES,l€i, f. 5. lona, lanicium. Laberitu 
apud Non. p. 212. 22. Mere. >iil refert, tuollem 
ei lank i a Attica, an et hircorum pecore vestitum 
gerai. Teriull. in earm. 2. advert. Marcion. 24. 
Sed quia ianicies renovata haec corpora venit. — 
Sunt qui icribunl lanitia ct ianilie$. 

LANlCtUM vet laDitium, Ii, n. 2. Idem quod 
Una, vel Unas proven tus, ipso v. 

I.) Proprie, Vira. 3. G. 384. SI Ubi lanleium 
cur*, prfmum aspera ailva Lappaqua tribulique 
absint. Plin. 6. Bi*t. nat. 17. 20. (54). Seres 
lanieio silvarura nobites. AL 8. ibid. 47. 72. (180). 
Cujut coloris orieies sub lingua habuere venas, 
ejus et laoiciuro est in fetu. Arnob. 7, 10. Ergo- 
ne iUe putor, qui ex '•oriis tollitur alque exspirat 
ardctilibus, qui ei osjlbus, qui ex s*tis, ex agno- 
ruoi lanitus, gallioarumque de plumis etc. 

II.) Traoslate est pecus ianaturr. Arnob. 1, II. 
Ovilibus insidiatur lupus: numquid in culpa ratu- 
ra est, quod lanitils extulit importunissimam bel- 
luam? Id. ibid. 21. Oii laoilia cureut vestra nu- 
mertjsis felibus multiplicari, 

LANlClUS vel lanitius, a, urn, adject, (lana) 
laniger, lanatus, lanulo. Arnob. 5. 25. Custos gre- 
gis lanicii Euniolpus. Capelt. 2. p. 39. Amnion 
apparuii cum coraibus arletinis el veslimeuio la- 
nitto. Iloppius Ita legil; alii laneo , alii minus 
recte Jim (to. V. ibi adnotat. a Koppio. 

LANlCUR, Dl'u, adject, omn. gen. (lana et cu- 
tis) qui cutem lanosam babet. Zaoenui apud Ter- 
tull. Pall. 1. a med. Aries reciprocicornli, lani- 
eus, lestltrabus. 



— . 26 — 

LANfENA, x, r. 1. datnus) mace'lum, officina, 
in qua lanianlur ac vcudualur carnes, beccheria, 

XpeWTW/.tG'J. 

L) Proprie. Plant. Epid. 2. 2. 15. Per myro- 

polia et laoienas circumque argentarias rogitando 
sum caucus fartus. Adde Tertttlt. Anim. 33. — 
Tabemaz laniems adject, vel per appositionem di- 
xit Farro apud Non. p. 532. 20. Merc, ubi psr- 
peram alii legunt liqncaz; maie item nonnulli, ut 
Merc, laniqnce, tarnquam a lanius. Hinc Liv. 
44. 16. Pone vetercs (sci7. argeniarias, T. Sem- 
pronius Gracclius censor a. V. C. 585.) lanie- 
nasque el taberuas conjuncUs ia publicum emit. 

II.) Figurate accipitur pro ipsa laceralioae. Am- 
mian. 29. 1. Omnique laniena excruciari. Pru- 
dent. 10. jrjpc otef. 497. Num mitioretj sunt ma- 
nus medeotium, Laniena quando saavil Hippocra- 
tica? 

LiNlFER, f5ra, Rrum, aijecL (lana et fero) 
laoam ferens, che produce lana, aptopopo?. Plin. 
13. ffist. nat 14. 28. (90). Ethiopia .Egypto con- 
termina insignes arbores doo ffcte habet, preetet la- 
niferas. 

LANlFEX, tlcls, m. 3. et 

LANtFf CA, *, L 1. V. LANIFICDS. 

LANlFlClUM, Ii. n. 2. (Una et facio) lanse op'i- 
flcium, lanifizio, spcoup'/ia. Vitruv. 6. 10. G?ci, 
in quibus malrei familiarum cum laaiucils habent 
sessiones. Est qui rectius leg. laniflcis. Aurel. 
Pict- fir. itluttr. 9. Lucreiiam inter anciilas in 
lanificio oltendunt. Colutn. 12. R.R.prcefat. § 9. 
TJt ne lani6cii quidem curam susctpere dignentur. 
Id. ibid, ex Cic CEcon. 3. 2. Instrumenta, qui- 
bus (mulitres) ad laoificia uluotur. Adde ibid. 
§ 3. Suelon. Aug. 04. Lanificio assueacere. /u- 
i tin. 2. 6. 5. Alhenienses prlmi usum lauiflcii do- 
cuere. Adde eamd. 2. 4. 11. 

LANlFtCUS, a, um, adject, (lana et facio) qui 
laoas artem exercet, lanajuolo , spioup-^o'c. Ti' 
bvtl. 2. 1. 10. tlanum lanificam Imponere pemis. 
Ctaudian. 2. in Eulrop. 382. lanifica doctissimus 
arils. Adde Ovidii locufti allalum in fin. Martial. 
6. 58. Si mihi laniflr* ducunt non pulla sorores 
Stamina, h. e. ires Pare*. Fronto p. 218. Neque 
mensum , ncquc pensum fatorutn lanlQcum du- 
co. Lanificum quidam volunt a lanifex, ficit: at 
polest esse pro lanificorum ; vel potius lanificum 
est adjeclivum cum memo et penso Junctum. — 
Hinc 

Lanifica, <s, f. 1. absolute, substautivorura mo- 
re, est inulier, quas lana operam dat. Laniflcas au- 
tem mulieres non solum laoam facere, sed texere 
cllarn el vestem ex ea conficere solebant. Ulp. Dig. 
33.7. 12. ante med. Item lanifica), qua familiam 
rusticam vestiunt. Ovid, quoque 6. Met. init., 
ubi de Aracbne loquitur celebri tanificos laudi- 
bui artis, non solum subigenua* ac nends, sed et 
texendx lanaa et confkiendarom inde veslium ar- 
tiflcio mitabiiem fuisse dicil. Albinov. 2. 77. Lydia 
te tunicas jussit lassiva flucntes Inter lanificas du- 
cere s*pe suas. Cf. Inscript. apud Orel t. 4i>39. Hie 

9ITA BST AMVMOSE MARCO. OPTIMA UT PVIXHgR- 
H1MA LASIP1CA. PIA. JPVDtCA. CtC. 

LANtGER, g6ro, gerum, adject. (lana et gero) 
qui lanam fert, lanuto, c'peofopoj. £nrtt'us apud 
Paul. Diac p. 59. 5. Mull. Propter fltagna, ubi 
lauigerum pecus piscibus pascit. h. e. propter pa- 
ludem, in qua nascuntur pisces sjmiies ranunculis, 
quos oves consectala edunl, ut ibid, ail Paul. 
Diac Sic Acciut apud Cic. I. Divinat. 22. 44. 
Pecus lanigerum eximia pulcriludine. f'irg. 3. G. 
287. Lanigeri grcges. Id. 7. .En. 93. bidentes. 
Parto apud Non. p. 1.S2. 16. Merc. Hasc lauige- 
ras (ooes) dctondcri docuit mnkareque bomultum. 
Plin. 12. Hist. nat. 10. 21.(38). Ejuidem insulae 
excelsiorc suggeslu laniger* arbores alio modo, 
quam Serum . h. e. quae gussipiou ferunt . Eodem 
sensu dixit Ctaudian. Cons. Prob. et Olybr. 179. 
quod molli tondeftt de slipite Seres, Frondea lanl- 
geras carpentes vcllcra silva?. et Sil. It. 0. 5. Se- 
les laoigeris repetebaot vellera lucis. Rursus Plin 
II. Hist. nat. 24. 28. (80). de araneo. Est quaadara 
inlus lanigeiu t'eitiliias. -- Hinc 

Laniaer. geri, in, 2. absolute, substanlh-orum 
more. Phozdr. 1. 1. Laniger liinens. h. e, agnus. 
Ovul. 7. Mel. 312. ionutfieris elTutus laniger an- 
nis. k. e. aries. — Manil. sa?pissiine (ut 1. 672., 



LANIPENDUS 

2. 279., 4. 512. et 742.) tanigtrum de Ariete si- 
qno caelesli dixit. 

LANICNL'S, a, um. V. LANIENA I. 

LAN'ILCTOR, oris, m. 3. (lanam et lavo, luo) 
qui lanam lavat. GJoss. Pkilnx. Lanilutor, epto- 
ir\uTs;. Sic Gloss. Cyrill. 'EptOJrXuTrjs, lanitor 
{corrige lanilulor). 

LAS'IO, as, avij Stum, are, a. 1. Part, banians 
I.: Laniatus I. et II.; Laniandus I. — Ratione 
habita etymi , videlur a v. Jacerare (teste Paul. 
Diac. p. 117. 18. Mull. Lacerare dividere. com- 
miouere est; ex quo dictus est lanius, qui di- 
scindendo lacerat pecora), sive a syllaba primitiva 
lac eodem jure deduct posse videtur, quo quini a 
quing, deni a dec, sumen a sug et similia. C-i- 
terum laniare est in frusta secare , scindere , la- 
cerare, duvooai (It. fare in pezzi, sbranare, dila- 
niare, straziare, lacerare; Fr. dichirer , mettre 
en pieces, ecorcher ; Hisp. desgarrar, rasgar, de- 
spedazar; Germ, zerfltischen , zerreissen; Aogl. 
to cut like a butcher, to tear or cut in pieces, 
cut up, lacerate, mangle, laniate). 

I.) Proprie. Cic. 7. Earn. 1. circa med. Quum 
homo imbecillus a valeatissima bestia laniatur. Sic 
Liv. 27. 37.; et £ueton. Cal. 27. et Ner. 37. 
Laniare aliquem. et Ovid. 7. Met. 346. lanlalum 
mersit in undss. et Virg. 6. ,En. 494. laniatum 
corpore toto Deiphobum vidit. Cic 1. Divinat. 
47. 106. Se intorquentem laniani rostroque cruen- 
tans. Liv. 9. 1. a med. Nisi hauriendum sanguinem 
lauiandaque viscera nostra praebuerimus. Adde O- 
vid. 4. Met. 456. Pirg. 3. G. 514. Dischsos nu- 
dis laniabant dentibus anus. Ouid. 3. Art. am. 
678. Laniare ora digilis. Id. 2. Met. 350. crinem 
manibus. Tac. 1. ffist. 41. Ce-leri crura brachia- 
que fcede laniavere. Sueton. Domil. 17. Laoiare 
digltos. P'irg. 12. j£n. 606. Laniaia genas. Sic 
Ovid. 2. Met. 335. sinus, et 4. ibid. 139. comas- 
Id. 2. Art. am. 171. Laniare tunicam. et 5. Met. 
398. vestem ab ora suinma. Tac 3. Hist. 85. Ve- 
stis laniaia. 

II.) Translate. Ovid. 1. Met. 60. Venti mun- 
dum laniant. Id. fferoid. 7. 135. lanlataque elar 
sis Poitulat exiguas semirefecta moras. Id. Re- 
med. am. 367. Et lua sacrilegae laniaruat carraina 
lingua?, criticarono senza riguardo. 

LANIO, Onis, m. 3. V. LANIUS, c< LANIO la. 
ONOM. 

LANlOLUM, i, n. 2. ieminul. lanli, parva la- 
niena. Fulgent. 1. Mylliol. prosf. a med. Loqui- 
tur Calliope. Nisi me Galeui cura exclusisset, quae 
p*ne eunctis Alexandria ita est inserta angipor- 
tii, quo chirurgicae caruiflcinaii laniola pluriora ha- 
bitaculis numerentur. 

LAnIONIOS, a, um, adject, (lanius) ad lanium 
pertlnens, da 6ecc«;'o, ttotavpfttwc Sueton. Claud. 
15. Carniflccm statim acciri cum machara menu- 
que lanionia uagitavit. ft. e. mensa, In qua acia- 
ditur caro. 

LANlPENDENS, entis, parliclp. ab inusit. ta»s- 
pendo, qui lanam pendit, lanipendius. Gloss. Phi- 
lox. Laiiipenderts, cranio u-/oj, Tuvvi v tov eta- 
%ixc,v 7taosj(ouca rate aXXat(. 

LAnIpENOICM, ii, o. 2. (Una el pendo) locus, 
in quo penja distribuuntur lanificis mulieribus. In- 
script. apud Romanelli Topogr. Napot. T. 2. p. 

273, P.HILOOKSPOTOS ADJVTORJS TI. CLAVDI1 CAKSA- 
B1S AVG. SRHVUS VtCARlUS ZOSIMKMl CON3KRVAK LA- 

mpkndi (ft. e. lanipendii) Minis Ira pbcit. Oretlio 
vero to Janipendt est Dalivus sing. num. a fans'- 
pens, el illud M. <>*t {bene) merenti vel merito. Vi- 
detur tamen lanipendi esse pro lanipendia, h. e. Ii- 
broria. V. Libraria in v. L1BRAR1US sub B. 

LANlPhNUlTJS et 

LANIPENDUS, a, um, adject, (lana et pendo) qui 
lanam pendit et distribuit lanariis nendam aut car* 
minandam. — a) Lanipendius legitur apud Paul. 
Dig. 24. 1. 38. sub init. In ea re uxor taraquam la- 
nipendia fuerit, et viri negotium procuraret. Cf. 
Vet. Scholiast, ad JuvenaL 6. 475. Sic Glou. Phi' 
lex. Lanipcndiu3, ata&fiou^o; e'piBiwv. — 6) La- 
nipendus legitur in Inscript. apud Span. MiscetL 
antiq. p. 223. o. m. ihbkks lampsnDaB v. a. 

XXXVIII. OLrWPVS BKNBMKHK.VTl FECIT. Alia l*Q 

Mus. Acad. Mank p. 22., qua* est apud II"nzen. 

6322. T. FLAVltS AVfl. t. ZOttlMVS LAHIP8K0V9. 

Adde aliam apud Don. ci. 8. n. 57. 



LANIPES 

LANiPES-T. PLANIPEOE.S. 

LANISTA, a, m. I. (lanio) 
I.) Proprie est qui ludo psasest gladiatorJo, et gla- 
diatores eiercet in arte pugnaacli, ut publice mutuo 
lenientur, maestro de' gladiatori, uovop-nyorpo^oc,. 
Lanista (Quorum ariiBcium probrosum erst) fami- 
lies domi hobebant (V, Sutton. Aug. 42.), quas in 
gtodiatura instituebant (V, eumd. Cces. 26.) et mm 
vendere solebant munerariis. Cic. 1. Att. 16, Quum 
aceusator, tamquam censor bonus, homines nequis- 
slmos rejiceret: reus, tamquam clemens lanista, fru- 
galissimum quetnque seccrneret. Juvenal. 6. 215. 
Teslandi quum ait lenonibus atque lanlstis Libertas. 
Id. 11. 8. Scripturus leges et regia verba lanista. 
Sueton. Fiteti. 2. Lanista circumforaneus. k. e. qui 
circum fora vagabatur ad ariem suam osteolnndam. 
Addc Martial. 11.67. Sic Inscript. apud Mom-m- 
ien. Inscr. Neap. 2395. et apud Benzen. 6172. 
cm. maktivs felix lanista avgvst. A J de alias 
apud Orell. 2551. et 2504. — Latiori sensu (quam- 
vis de gladiatore sermo sit) id malam partem est la 
tro vel latronum dux, bandito, capo di banditi, 
apud Cic. Rose. Am. 40. 118. Num aut ille lanista 
oranino jam a gladiatore recessisse videtur, aut iste 
discipulus magislro taatulum de arte concedere? 
Adde eumd. ibid. 6. 17. 

II.) Translate de eo dicitur, qui alios comrnittit, 
et causa est rixae et dimieationum. Anion, ia epist. 
apud Cic. 13. Phil. 19. 40. Ne videret unius corpo 
rls duas acks, lanista Cicerone, dimicantes. Liv. 
35. 33. Populum Roroanum cum Antiocho, lanistis 
iEtoHs, non sine perntcie Gracia dimicare. — Ri- 
xosarum avium lanislas appellat eleganter eos Co- 
lum. 8. R. R. 2. 5., qui ferocissimum quemque ali- 
tem certaminibus el pugna praparabant: qua de re 
Plin. 10. Bist. nat. 21. 24, (48). de callis gallina- 
ceis. Jam ex bis quidam ad bella tantum et urseli.i 
assidua nascuotur, quibus etiam patrias nobilita- 
runt, Rbodam aut Tnuagram etc. 

LAMSTATORA, a, f. 1. (lanista) lanista ar- 
llficium. In vet. Tab. cen, Heracl. apud Mazoch. 
p. 424. n. 49. qvkiyz LA3«rSTATvnAM artemvb lv- 
DiCRAM fecit, fkcsrit. Ubi Mazoch. p. 443. Vox 
Leiicis ignota, nunc priroum in Latium, unde avo 
Optimo prodierat, ope aris bujus revocatur. 

LANISTlClUS, a, urn, adject, (lanista) ad lani- 
itam pertinens, ut Lanislicia famiiia, apud Pelron. 
fragm. Tragur. 45. Burmann., qua a Sueton. Aug. 
42. ianistarum familii dicitur. 
LAMlTlA et 
LANlTlES et 
LAMTllJM et 

LANlTlUS. V. LANICIA, LANICIES, LANI- 
CIUM et LANICIUS. 

LANfUM, Ii, n. (lanius) idem ac lanlena, becche- 
ria, Phcedr. 3. 4. Pendere ad lanium quidam vitlit 
simium. Alii taipen ita locurn interprelantur, ut la- 
nium sit Accusativus a lanius. V. lameo LA- 
NIOLL'M. 

LANlDS, Ii, m. 2. el lSnlo, 6nis, ro. 3. (lanio, as) 
qui carnes iu carnatio vendit populo: a laniandis pe- 
cudibus, quod eas concidat lanietque, x^wttwXtjj, 
xpeovpyoc. (It. beccajo, macellajo; Fr. toucher; 
Hisp. carnicero; Germ. d. Fleischer, JUeizger; 
Angi. a butcher). 

I.) Proprie. ^f 1. Stricto aensu. — o) Forma 
lanius occunit apud Ter. Eun. 2. 2. 26. Celaiii, la- 
nii, coqui, fartores. Quod laudat Cic. 1. Ojf. 42. 
150. Cetaiii, lanii, coqui, ut ait Terentius. P'ano 2. 
R, R. 4. 8. Quoad verres perveniat ad lanium: bic 
enim conciliator suilla carnis datus populo. Adde 
locum mox cit. sub 2.; Liv. 2. 25. et 3. 48.; et 
Suelon. Claud. 40. Phcedr. 3. 4. Pendere ad lanium 
quidam vialt simium. V. LANIUM. — b) Forma 
lanio legilur apud Pelron. fragm. Tragur. 3D. 
Burmann. In Libra loiilones et unguentarii nascun- 
tur. Paul. Dig. 33, 7. 18. Quum de lanioois iostru- 
mento quseritur. Pompon, ibid. 1.2. 2. ante med. 
Arrepto cullro de taberoa lanioois. Inscript. apud 
Henzen. 7237. iovi o. -a. xt ccmo ti. avgvsti sa 
cbvm lasiokks. Adde aliam apud Orell. 4229. 
Flav. Caper de Orthogr. p. 2245. Putsch. Lanius 
nomen est: verbum aulem lanio, as; at dixerunt ta- 
men et lanio in nomine. — Ue discrimine inter la- 
nium et macellarium, V. MACEI.L«RIUS. f 2. 
Latiori sensu lanius dkilar etiam victimariut- Var- 
ro 2. if. B, 5. 11. Lanii, qui ad culirum bo*ero 



— 27 — 

emunt, et qui ad aUaris, hostias sanitatem non so- 
lent atipulari. 

H.) Translate tanius dicitur carnlfex. — a) Lor 
nius apud Plaul. Pseud. 1.3.98. Lanios inde ar- 
ccssam duos cum tintiDoabulis, — b) Lanio apud 
Sedul. carm. 2. 127. ad Berodtm. Quis tibi nunc, 
lanio, cernenti talia sensus ? 

LANNA pro lamna (quaj syncope est pro lamina, 
V. LAMINA) legitur in quibusdam MSS. Arnob. 2. 
4 1, teste Heins. ad Pelron. 58. Bufmahn. Et 
Gloss. Philox. Lanna?, Xo/3ot. Grammat. inctrt. p. 
105. Eichenfeld. Lanna. Xo/3o? w-rtou. 

LANO, as, are, n, 1. lanosus fio, lanam porto. 
Gloss. Philox. Lano, as, aptc^opEto. 

LANOCULUS, i, m. 2. qui lana tegifc oculi mi- 
lium. Paul. Diac. p. 118. 9. Mull. V. dicta in LA- 
NA I. 

LANOSITAS, Stis, f. 3, (lanosus) lanicics, lana. 
Tertull.Pall. 3- Muscosse lanositalis conchae. 

LANOSUS, o, urn, adject. (lana) laoa abundanj, 
lanoso, lanuto, ipuSbifc. Colum. 7. R. R. 3. 7. Pro- 
lisi villi, nee asperi, lanosi et ampli uteri. Apul, 5. 
Met. Confingit, esse juvenem quemdam et speciosum 
et commoduni, lanoso barbitio genas inumbran- 
tern. Marcell. Empir. 36. in fin. Qua? herbs longa 
et lata et mollia et lanosa folia habet, et tbyrsuro 
longum lanBsum facit. 
LANTERNA. V. LATERNA init. 
LANTERNARlUS. V. LATERNARIUS. 
LANOGlNEUS, a, un>, ndjert. (lanugo) idem ac 
lanuginosa. Apul. Herb. 62. Foliis paullo inajori- 
bus, atque floccosis, vel lanugineis adnationibus. 

LANCGINOSUS, a, urn, adject, (lanugo). Comp. 
Lanuginosior , — Lanugioosus est lanuginem ba- 
bens, lanuginosa, \ayyaio<;. Plin. 29. Hist. nat. 
4. 27. (85). Lanuginosa araneus. Id. 30. ibid. 15- 
47.(139). vermiculus. Id. 25. ibid. 8. 45.(83). 
Aspera et lanuginosa folia. Id. 22. ibid. 20. 24. (50). 
tierua lanuginosior. 

L.iNtiGO, Inis, (. 3. (lana) tenera quasi lanw te- 
nuioris mcllities, qualia in herbis, in pomis quibus- 
dam, ut in malis cotoneis et aimiiibus, in pullis 
avium pennas emlttere iocipieotibus, et in puerorum 
genis, touAo? , \dyyri (It. lanugine, peluria; Fr. 
substance laineuse, colon des plantes, barbe nais- 
sante; l!lsp, substantia lanuda; Germ. d. FPolle, 
d. tPollige; Angl. the soft tender hair or down 
tin soft wool). 

I.) Proprie. — De berbls et plant'u. Lucrel. 5. 
814. herba cubile Prebebat, muita et molli lanugine 
abundans. Plin. 2\. Hist. nat. 12. 66. (108). Folia 
oraneosa lanugine obducta. Id. ibid. 11.50. ^87). 
Arundinura lanugo illita ouribus. Colum. 3. R. R. 
2. 12. Amioea villa prascipue caoescit lanugine. 
Plin. 19. ffist. nat. 1. 2. (14). Gossipion simtlem 
barbotse nucls defurt fructum, cujus ex ioteriore 
bombyce lanugo netur. Capell. 6. p. 223. Post quos 
Seres, qui uodis adspcrgunt arbores suas, ut lanugo, 
qu«* sericum creat, possit admit li. Gf. Ammian.Vi. 
6. Abiode silvae sublucidne, a quibus arborum fetus 
aqua rum asjterginibus crebris velut quaeddm vellera 
mollientes ex lanugine et liquore mixtam subtilila- 
lem tenerrimam pectunt ncntesque sublemina conD- 
ciunt sericum. Hue referri potest et illud Plin. 32. 
Mist. nat. 10. 44. (126). Linea lanugo, h. e. qua; c\ 
lincis pannis deraditur. — De pomis. Virg. 2. Eel. 
51. cana legam tenera lanagine mala. — De am- 
malibus, et pra=cipue de pueris. Plin. 8. Mist. nat. 
32.50.(117). Cervorum corrua aruudineas in pa- 
niculas molli plumata lanugine. Ovid. I. Amor. 
14. 23, Comas graciles el laouginis instar* Virg. 
10. dSn. 324. flaventem prima lanugine malas Dum 
sequeris Clytium. Ovid. 13. Met. 753. oclonis ite- 
rum natalibus actis Signarat dubias tenera lanu- 
gine malas. Adde eumd. ii. ibid. 291. Sic Id. 5. 
Fast. 173. nova lanugo. Sueton. Oth. 12. a prima 
lanugine. Adde eumd. Ner. 34. Similiter Ter lull. 
Cult. fern. 8. Primam quamque subducere totius 
corporis lanuginem. Ammian. 29. 6. Prima lanu- 
gine juvenis. {Id. dixit 30. 7. In Core primo ge- 
narum). Id. 31. 10. Dum lanugo genis inserperet. 
Id. 16. 12. Juvenis adulta; laouginis. 

II.) Figurate de scobc, Umatura, raschiaiura, 
segatura. Colum. 4. R. R. 29. 16. PJaga lavis 
relinquitur, nulla intertenicnte lanugine, quam et- 
citabat antiqua terebra. Adde Pailad. 12. 11. R. 
12. 5. et V. ibi a Schneidero adnotata. 



LANX 

LANCLA, as, f. 1, deminut. tana;, tanuzza. 
Celt. 6. 9- ad fin. Alumen invol.atutn in lanu- 
la. Id. % 27. Tenue* carunculas lanulis similes. 
stracci. 

LANS, lands, f. 3. Etiara lances, is decllnatur 
ab Isid. 16. Orig. 25. 4. — Quod ad etymon at* 
tinet, videtur Farro 5. L. L. 120. Mull, a taft- 
tudine ducere: ged est ab iousit. aocvm pro Aotw 
sen tXetw ftro, cujus praater. perf. "XAoy^a, unde 
prius *nncs, deinde lanx: nisi mavis esse a Xaw, 
n inserto, i-t saspissime aliias apud Latinos; hinc. 
etiam lagena, quod capiat. — Quidquid vero sit 
de etymo, lanx est vas escarium latum et cavum 
et aliquo nobiliori metallo plcrumque factum , in 
quo cibi reponuntur et mensae inferuntur, jriso| 
(It. piatlo, bacino; Fr. plat, ecuelle; Hisp. pla- 
to, escudilla; Germ. d. Schale, Schussel; Angl. 
a broad plate, platter, charger). 

I.) Proprie. % 1. Generaiim. — a) Univer- 
sim. Plaut. Cure. 2. 3. 42. fha8. Si scias, reli- 
quiae qu* sint. cvb. Scire nlrris lubet. pitas. Per- 
nam, abdomen, sumen, suis gtijndiutn. cvr. Ata' te 
omnia haec? In carnario fortassi dicis. phab. Irnmo 
in lancibus. Cic. 6. Att. 1. circa med. In Ctica- 
tis lancibus, et splendidtssimis canistris, olusculi, 
nos soles pascere : quid to in vasis fictilibus appo- 
siturum put em 7 Morat. 2. Sut. 4. 40. rotunda. 
Curvet aper lances, et ibid. 2. 4. inter lances men- 
sasque nitentes. Ovid. 3. Pont. 5. 19. Et magis 
adducto pomum decerpeie ramo, Quam de caelata 
sumeie lar.ee juvat. Juvenal. 5. 80. Aspice quam 
longo distendat pectore lancem, Qua; fertur do- 
mino squilla. Martial. II. 3t. Sic iioplet gabaias 
paropsidasque Et leves scutulas cavasque lances. 
Id. 10. 29. Quam mini mittebas Saturni tempore 
laocem, Misisti domin*, Sextiliane, tuas. — Insi- 
gnia magnitudinJs lances in lux-j Romanorum fuis- 
se legimus. Plin. 33. jyisr. nat. 11. 52. (145). 
Lances e cenlenis libris argenii, quas tunc super 
quingeotas numero Roma; fuisse constat, et max. 
Claudii principatu servus ejus Drusillonus quinge- 
ooriam laocem habuit, cui fabricandae ofrkina ptius 
exaediificata fuorat: et eoraites ejus octo octingen- 
tarum quioquaginta librarum. h. e. e qningemis 
libris argenii: comites vero ejus octo uni versa, 
non singula; ex octingentis quinquaginta. Tertuli. 
Apolog. 6. In lances (parum est enim si senaio- 
rum, et non libertinorum vel adhuc Bagra rum- 
pentium) argentarla met'alla products. — Etiam 
quadratas lances memo rat Vtp. Dig. 34. 2. 20.; 
et Paul. ibid. 0- 1. 6. — b) Lancium usus et- 
iam in saeris frequens fuit, imposltls vidimus car- 
nibus, aut lure etc. f'irg. 2. G. 104. Lancibus et 
pandis fumantia reddiums extj. et ibid. 394. Bac- 
cho lances et iiba ftremus. et 8. JEn. 284. cumu- 
lantque on"ratis lancibu* aras. Ovid. 4. Pont. 8. 
39. Nev quas de parva dis pauper libal acerra Tura- 
rainus , grandi quam data lonce, valent. Auson. 
7'echnopcegn. de monosyllab. per inlerrogat. 5. 
Tuributa ct paterae: qu.x tertia vosa deum? lant. 
— c) Per lancem et I'cium fur la concipere 
opud Paul. Diac. p. 117. 2. Mull., el Gell. 11.18. 
prisci Romaoi « jure Attico (V. Aristoph. Nub. 
v. 497.) hoc roodo solebant. Qui furli quaarendi 
causa domum alienam, in qua illud latere suspiciu 
erat, nudus Intrabat, ne rem furtivas sirailem sub 
veste habere videretur , sed propter ruatrumfanii- 
lias aut virginum prassentiam licio stu linteo viri- 
lia tcciuj erat, lancem veto manibus teoebat. Hac 
rations si furturo invenlum esset, fur periude mul- 
tabatur, ac si maolfestum furtum fecisset, poena 
autem manifesti furli ex lege. xn. Tahularum ca- 
pitalis erat. Cajvs 3. InstUut. (edente ilerum 
Goeschenio) $ 192. Qui furtum qua-rere velit, nu- 
dus quaerat, linteo cincius, lancem habens; qui si 
quid invenerit, jubet id lex furtum manifestum esse. 
Quid sit aulem linteum, quasitum est, sed veriu; 
est, consuli genus esse, quo necessari* partes le- 
gerentur. et mox. Deinde lex lancem ideo haberi 
jubet, ut manibus occupantis nihil objicialur, sive 
ideo, ut quod invenerit, ibi imponat. His similia 
habet Scholiast. Aristoph, ad toe. tit., et Plato 
de legib. I. 12., ubi licium vel Unlearn ytxmi- 
oxov appellat, qui. laiuen, ut et Aristophanes, nul- 
lam lands roentioncm facit. — Huuc quarendi 
furti rilum suilulisse videtur lex jEbulla; ait enim 
Gell. 10. 10. Quum futtoruin quastiones cum lan- 



LAPATHIUM 

e« - «* Hdo evanueriot, omofsquc Ilia xn. Tabu- 
larum entlqoitas, legs Abulia lata, consopita sit, 
etc Sed ex eo tempore Don ampllus ab ipslt do- 
minis, Usque audi*, requires antur res furtiva, sed 
• pracone et servo publico, adhibitis testibus, ut 
patet ex Plaut. Merc. 3. 4. 78. et Petron. Sa- 
tyr. 97. *|* 2. A similitudine lances sant in libra 
duo ilia rascula, in quorum allero pondus, in al- 
ter© res ponderanda impooitur: unde bilanx dicta, 
bilancia. Cic. 4. Mead. (2. pr.) 12. 38. Ut eniro 
necesse est laocem in libra, pooderibus impositis, 
deprimij sie atiimuiii perspicuis cedere. Id. 5. Tusc. 
17. 51. Critolaus quum io alteram lancem animi 
booa imponat, in alteram corporis et euerna; tan- 
tarn propendere illam boot laocem puiat, ut ter- 
ram et raaria deprirnat. Adde cumd. 5. Fin. 30. 
91.; et Sucton. Fesp. 25. 

H.) Figurate, metaphors sumptl a superior! pa- 
ragr. 2. Firq. 12. J5«. 725. Juppiter ipse duas 
aquato examine lances Sustioet, et fata impooil 
diversa duorum. Peri. 4. 10. Scls etenim Justum 
grraina luspendere lance Ancipilis librae. Plin. 7. 
Hist. not. 7. 5. (44). It demura profecto vitam, 
aqua lance pensitabit, qui semper fragilitatis hu-' 
mana mem or fueriL far a giusta stima dtlla vita. 
umana. Modestin. Dig. 42. L 20. Quod et in per- 
sona malierU aqua laoce servari, aquitatis ratio 
suggerit. h. e. pari eodemque modo. 
LAPATHtUM, II, d. 2. et 
LAPATHUM,f,n.2.et 

LIpATHUS, I, f. et m. 2. Xaira^ov et Xaita- 
&o« (a \andaotv* evacuare), lapazio, herba dupli- 
es generis, salivl et silvestris. Sativum, cujus va- 
rii sunt osos in raedlcioa. Silvestre sapore proxi- 
nram ullro, follis acuti« T eolore beta Candida, ra- 
dlce nnolma: Latloa appellatlooe rumex dictus. 
Plin. 20. Hist. nat. 31. 85. (231). , obi et alias 
ejas species receoset. — a) Forma lapalhium ha- 
bet Farro apud Non. p. 550. 17. Merc. Eamdem 
volupUtem coosequi lapatbio et ptUana possum. 
Adde eumd, 5. L. £. 103. Mull, Bt Pomponius 
apud Non. p. II. 5- Merc. Larpathium (lege La- 
patbiom) nallura otebatur (aL vescebalur), lard urn 
lurcabat lubeos. — 6) Forma lapathum legitur 
apud Ptin. foe. cit. —- e) Forma lapatkus '. gen. 
occurrit apud Colum. 10. B. R. 373. Lubrica jam 
la pathos, jam rhamni sponte virescunt, lubrica di- 
dtur, quia ventre m eiet, Horat. 2. Sat 4. 29. te- 
ste. F. TAMNUS. — d) Forma* lapatkus m. gen. 
ha bet LuciliuM apud Cic. 2. Fin. 8. 24. O lapa- 
the, at jactere necesse est, cognitu'cul sit. Innuit 
LuciUus fuisse Inter borteosia in delicils meosa- 
rum. Unde HoraL Epod. 2. 54. Non attagen lo- 
nicua Jucandlor, quam lecta de pinguisslmis Ollva 
rami* arborum, Aut herba lapathi prala amantii, 
et gravi Metva salubres eorpori. — e) Dubia est 
Torrna apud HoraL 2. Sat. 4. 29. lapatbi br e? ij 
herba. Adde eumd. foe. cit. sub d. Sic Sercn. 
Sammon. 20. 369. calami radix lapathique le- 
gurneo. 

LAPlCSDlNA. F. LAPICIDIS.E. 
LAPlClDA, a, m. I. (lapis et csedo) qui tapl- 
des cadit et poiit, tagliapietre , scarpellino, to- 
Soup-roc, XaS-ofooc. Farra 8. L. L. 82. Mull Qui 
laoides cadunt, laplcidas; qo! ligna, iignlcidss ooa 
dki. — Scribilur et lapidicida, quaravis tapicida 
reclius, at homicida dicitar, non hominicida ; est 
aatera idem ac quadratarius. Sidan. 3. Ep. t-2.de 
epitaphio. Vide, ut Titium non Taciat io marmore 
lapidicida: quod factum sire ab industrla, seu per 
incuriam mihl magis, quam quadratario, lividus 
lector adscribat. 

LAPlClDlNiE, from, t plur. 1. (lapis et cado). 
Sunt quibus placet lapidicina, quod etiam t\Paui. 
Diac. p. 118. 13. MikU. probarl posse tidetar, si 
ordlnem ibi Utterarurn spectes, atque iU etiam scri- 
bilur io ifofc 2V. p. 93. et in Gloss. PKitox., id- 
que sic adprobat Cbnxentitu d* barbar. (edente 
PhiL Butmanno) 9. Simile est, ut quum dlelt 
quia lapidicinas et lapxeidinas ; io ulroque i'enim 
xnetapiumus oon est per transmutatiooem , quo- 
niam uuumque certa eljmologia recte et Latine 
dldtur. Hac Conaentitui Ceterum si a lapicida 
derjtatur, boe autem a lapis et cado; lapicidina 
«t praferendum, ot rvt'na est a mo, fodina a 
fodto. Quln etiam In Inscript. apud Gruter. 1035. 
i^ In alia apud OrelL 1243., et in alia spud La- 



— 28 — 

fctu. Epigr. LaL Egiz. p. 3. lapk&d'nce scribilur. 
— Lapicidina est locus, ubi etciduntur lapidej (ut 
ait Paul. IHac. foe. «"*.), cava di p'mtrt , Xctxo- 
ftia. Ptaut. Capt. 5. 1. 24. (n iapicidinas compe- 
ditum coodidi, ubi resrivi mihi data esse verba. 
Cic. t. DivinaL 13. 23. In Quorum lapictdinis 
saio diffljso, caput eistitisse Panisci. Plin. 35. 
Hist. nai. 7. II. (57). Quanlislibet molibus ca- 
Jendis JurSriuot lapici.lhia. Id. 7. ibid. 56. 57. 
(i'Jo). Lapkidinas invenit Cadmus Tbebis. aut, ut 
Theophrastus, in Phcenice. Javol. Dig. 23. § IS. 
Si talcs suat lapicidinie, in quihus lapis crescere 
possit. Clip. ibid. 24. 13. 7. $ 13. Nisi tale sit 
marmor, ut lapis ibi xeoascatur; quales lapicidina 
sunt io Gallia, sunt et in Asia. Plin. 36. Hist. 
naL 7. 11. (55). Non omnia autem (marmora) io 
lapicidinis gignuntur, sed multa et sub terra Spar- 
ta. — Servus a lapicidinis, fuit inter offlcia do- 
mui Augnsta. Inscript. apud Gruter. 593.-8. hi- 

MKNEVS CAX9ABI3 «. S8R. THA«rRUSVS A LAPtCI- 
DIS19 CABTSTIIS. 

LApICIdLNARIOS, 11* m. 2. (lapicidina) qui 
lapicidinis praest. Inscript. apud Murat. 75t. 2., 
qaa est apud OrelL 3246. t. TRBMBtxiva t. l. us- 

ST0B LAflCIDIJfARlTS BT TABVLARIVS PORTVBNm A 

bationc mabmohvm. — Etiam tapidicinarius scri- 
bitar ia Gloss. Philoz. Lapicidinarlus, "Xo^suttj?. 
el mo*. Lapidicinarius, 'Xw'ofao;. F. roc praced. 
ioit. 

LApId^RIS, e, adject, (lapis) idem ac lapida- 
rlos. Inscript apud Or til. 4331. tsrmini capi- 

DARK9. 

LAFlDARlUS, a, nm, adject. (lapis). % 1. Est 
ad tapides pertinens, di pielra. Plaut. Capt. 3. 5. 
65. Inde ibis porro io latomias lapiJarias. Petron. 
Salyr. 117. Quid vos, inquit, me juoaentum putatis 
esse, aut lapidariam navem? ft. e. qua vehuntur la- 
pides. Id. fragm. Tragur. 53. Burmann. Lapida- 
rias litteras seio. ft. e. qua in lapidibus quadrata 
et grandlores inscribl solent. Inscript. apud Spon. 
Miscell. antiq. p. 223., qua est apud Orell. 4208. 
OPincss MPiDARii. — Uinc lapidarius absolute, 
subaudi faber, lapicida, tagliapxettc. Petron. Sa- 
tyr, 65. Habinrus se»ir est, idemque lapidarius, qui 
tidetur monuraenia oplime Tacere. Me!a apud Ulp. 
Dig. 13. 6,. 5. ante mtd. Si servus la^idario com- 
modatussub roachina perierit. — Lapidarius vide- 
tot differre a mormorarfo. Eteaim Inscript. apud 
Murat. 2015. 5., qua est apud Orell. 4220. iovi 

IT NEMAVSO TlTVtVS (Scribe TITVU.V3) HBRMK3 EX- 
ACTOR OPXHAI FVBUCAX KARMORARIVS XT tAPUJA- 

bivs, scit dat. *J 2. Lapidarii campi, apud So- 
lin, 2., sunt IspidosL Cf. Capell. 6. p. 206. Ex cu- 
jus (ffcrculis) laboribus in Liguria campi Lapida- 
rii suut appellaii, quod ibi eodero dimicaote saxis 
ferunt pluviise calum. Lapidarii campi fuerunt in- 
ter Massiliara et Rbodani osiia, Strabone teste 4. 
p. 182. — Sic lapidarius Hercules in Intcript. 
Widens! apud Orell. 2012. est idem ac SAX ANUS, 
quam vo«ra F. iuo loco. F. et LAPIOEUS 2. — 
Uinc 

£apioViri'us, li, ni. 2. absolute, substaDthorum 
more, F. Suh»l. in fla. 

LAPlDAT. V. LAPIOO sub B. 

LAPlDATlO, flnis, I 3. (lapis) 

I.) Proprie % \. Est j'actus lapidum, »I gettar 
pielre, il lapidare. — a) In sing. num. Cic. 6. 
Ferr. 43. (in. Fit magna lapidatio. Id. 2. Oral. 47. 
107. Vim, fugam, lapidatioacm, crudelilatera tri- 
bunkiam in Capionis gravt casu lo judicium voca- 
bas. Adde euind, Dom. 5. 12, Aurel Fict. Fir. il- 
tustr. 73. Intercede ntcm Babium collegim facia 
per poputurn iapidatioue suJjmovit. — b) In plur. 
num. Cic. Sext. 30. 77. Lapidaiiones persape vi- 
diujus: oon ita tape, sed oimium taoien sape g!a- 
dios. — Lapidatio fuit etiam supplicii genus apud 
Ilebraos, turn etiam apud Macedooes. Nam Curt 
5. 11. ad fin. Omnes ergo a Nkoraacbo nominatos, 
more patrio, dato stgoo, saxis obtuerunt. Sed aul- 
lus est auctorii Lalioi locus, ?o quo ea vox hac si- 
gnificatione fuerit usurpata. % 2. Item est lapidum 
imbere calo decidens. Flor. 3. 8. Non diu iapida- 
liune (dit) terruere Romano*. 

II.) Translate de casu grandlnls. Imp. Constan- 
tin. Cod. 9. 18. 4. Ne viademia venlis graudinis- 
que lapidatione qualereatur. 

LAPlUATOa, Oris, m. 3. (lapldo) lapldes Ja- 



LAP1D0SUS 

ciens, lapidatore, Xt&a/So'Xof. Cic. fom. 5. 13. 
Percuisor, lapidator, fori depopulator, obsessor 
curia. 

LAPZDATCS, a,um. V. LAPIDO. 

LAPlDRSCO, is, ere, Iacboat. n. 3. (lapis) in lt- 
pidem convertor, seu in lapideam duriiiem, divenir 
pielra, impietrire, Xt^o'sftot. Plin, 32. Hist. nat. 

2. II. (22). de eorjffo. Ajunt, taetu protinus lapi- 
descere. Id. 24. ibid. 13. 73.(120). Spongias ip«a 
lapidescunt. Id. 16. ibid. 6. 8. (21). Glans, cujus in 
balano, utrimque ex longiludrue, extrema lapjdescit 
duritia. 

LAP[D£L'S, a, urn, adject, (lapis) 

I.) Proprie "J 1. Est ad lapidem pertinent, ex 
lapide constans, di pielra, Xi &evo?. Farro 3. R. B. 
5. 9. Flumeo marginibus lapideis. Id. ^bid. Lapi- 
dea colutnoa. Cic. 2. Legg. 1 8. 45. Ljgneum (cfo- 
num), quodque voluerit, uao e ligno dedkato, 
iteroque lapideum, in delubris comraunibus. Id. 2. 
Divinat. 28. 60. Lapideus, aut sanguineus imbcr. 
Liv. i. 38. ad (in. Muro lapideo urbera cingere. 
Curt. 5.2. a med. Pons lapideus, flamini imposl- 
tus, jungit urbem. Colum. 9. H. it. 7. 1. Sugge- 
Stus lapideus. PUn^ 34. Hist. nat. 18. 50. (169). In 
lapideo mortario terere. Id. 27. ibid. 11. 74. (98>. 
Lapidea duritia. Inscript. apud Maff. Mus. Fer. 
423. 4. porticvs Lafidkab marmoratab. h. e. e 
lapide structa; et opera teclorio marmorato ornata. 
Adde aliam apud Fabrett. p. 697. n. 190. P. Sy 
rus apud Petron. Satyr. 55. Quo Carchedooios 
optas ignes lapideos? ft. e. gemmas ignei coloris. 
% 2. Est etiam iapidosus. pieno di sassi. Plin. 

3. ffisi. nat. 4. 5. (34). et 21. ibid. 10. 31. (57). 
Lapidei campi. Priore toco destgnat campum sails 
plenum , ia quo Hercules cootra Nepluoi liberos 
pugnans, quum tela omnia consumpsisset, ab Jove 
imbre lapidum adj'utus dicilur. Credas, pluisse, in- 
quit Mela 2. 5., adco multi passim rt late jacent. Is 
est in Gallia Narboneosi, non longe ab ostiis Rho- 
dani. Solin. 2. in Liguria local. 

II.) Translate. Ennius apud Festum p. 162. 33. 
Mull. Lapideo sunt corde multi, quos non miseret 
neminis. hanno un cuore di tasso. et Plaut. True. 

4. 3. 44. Lapideus sum: coraoiovere me miser non 
audeo. son di sasso, pra stupore et raetu. 

LApIdICjESOR, oris, m. 3. idem ac lapicida. 
Gloss. Philox. Lapidicasor,XaTO{AO^. 

LAPlOtClOA. F. LAPICIDA. 

LApIDIGLN/E. F. LAPIGIDINiE^ 

LAPlDO, as, Ivi, atum, are, 1. (lapis). Part. La- 
pidatus sub A. 1. 1. et I!. — Lapidare occurrit J) 
Active; et B) Impersonal iter. 

J) Active lapidare 

I.) Proprie % I. Est lapldes jacere, lapidibus 
aliquem pelere, lapidare, Xt&a'£». Auct. B. Hitp. 
22. Ab oppi<lanis concarsu facto, eum, qui legatos 
jugulasset, lapidare creperunt. Flor. t. 22. Etercilus 
irnperatoreai, facta seditiooe, lapidavit- Mncrob. 2. 
Saturn. 6. Lapidatus a populo Vatiaius. Pelron. 
Satyr. 93. Per fidem, saltern nobis parce, qui to 
numquaio lapidavlmus. Suelon. Cal. 5. Quo de fun- 
dus est die, lapidata sunt tcmpla, subversa deflm 
ara. *J 2. Item saia congercre, saxis tegere. Pe- 
(j cm. Satyr. 114. Si voluerit misericors ad idem 
litus expcllere, aut pra?terieos aliquis tralaticia bu- 
manitate lapidabit, aut imprudens areas compoaet. 
A I. leg. lumulabit. 

II.) Translate . Macrob. 2. Saturn. 7. Notaotes 
impotentiam ejus hac dicacitale lapidatam. 

JB) Imperson.iliter est lapidibus pluere. — a) 
Acini fornta. Liv. 43. 13. Rcate iinbri lapidavit. 
/if. 27. 37. Nuvendialc sacrum fuit, quia Vejis de 
calo lapidaverat. — ft) Passive. Liv. 29. 10. Li- 
bris Sibjllinis, propter crebrius eo anno de calo 
lapidatum , iiuyectis. Id.' 28. 14- Noveodiale sa- 
crum, quod de cxlo lapidatum cssct, factum. 

LAPlDOSlTAS, atis, f. 3. (Iapidosus) durities 
similis lapiill. Tertull. Habit. muL 6. In piscium 
cerebris lapido-iitas quadam est. 

LAPlDOSUS, a, urn, adject, (lapis). Comp. La- 
pidosior li. ■ — Lapidosus est lapidibus abuodaos, 
sassoso, pielroso, XiStuo^;. 

I.) Proprie. Farro \, R. R. 9. 2. Lapidosa ter- 
ra. Ovid. 1. Mel. 44. Froade tegl silvas, lapldoios 
surgere moiites. Id. 8. t"6vd..799. Lapidosus ager. et 
15. ibid. 23 Quvius. Id. 3. Fast. 273. rivus. Fe- 
git. 2. Fcterin. 23. 8. Schneid. De hordeo quoque 



LAPILLEUS 

Don ttlt lollicHudo disslmllis, ne ant pulvenileo- 
tum lit, tat lapidosum, aat mucidam etc. 

U.) Flgurate est durui instar lapidis. Firg. 2. G. 
Si. Lapidosa coroa, h. e. qua nueleum intus ha- 
bent durisshnum. Sic Colum. 10. R. R. 15. lapi- 
dosa poma prunl. Pallad. 3. R: R. 25. Lapldosi ge- 
neris pira. Boral. 1. Sat. 5. 91. Lapidosus panls. 
ft. t, qui propter imroixtam terrain sabulosam offen- 
dit dentes et palatum. Seneca 2. Benef. 7."Fabius 
Verrucosus beoeQcium ab bomine duro aspere da- 
tum , panem lapidosum vocabat , quem esurienti 
aceipere, necessarlum sit, esse aeerbum. Plin. 34. 
Eist. nat. t2- 30. (120). Sory splendeseit, ut misy, 
et eft lapidosius. Id. 37. ibid. 10. 51. (145). Aro- 
matiles gemma lapidosa. Claudian. B. Get. 240. 
lapidosos graodinis ictus. — Podagraro lapidotam 
appellat Pert. 5. 58., quia in articulis lapidosam 
daritiem treat. 

LAPILLEUS, a, urn, adject, flapillm) qui ex la- 
pillo est. Intcript. sublesla fidel, utpote qua ad 
Ligoriana pertioet, apud SfuraL 458. 1. viam a»- 

T1BAC tATIIXBAM YTILlTM STBATAM IT COBRV" 
rTAM SJtfCV BOVO QVO JIHM1VS COBIfBAHTlBTS *3- 
?JT MB MtLMAR. 3VM. XXt. 8YA raCVHIA FSC1T. 

LAPILLISCO vel lapiilesco, U, ere, n. 3. (la- 
pillos) proprie laplllus flo; sed occurrit translate 
Uotum et est turgeo it) modum lapiltl. Tertull. 2. 
ad Jfatioru 12. Denique simul ccepit et Calo vox 
insoiescere, et ubera Terra lapillescere, fa dun t ou- 
ptlaj inter se. ft. e. ubl ccepit pubescent!* Cali vox 
Immatarl, et Terra papilla dura statuesque, sen 
sororiantes et horridula fieri esperunt, quale* so- 
lent ease poellarum nuptias appetentium. 

LAPILLULUS, 1, m.2. deminut. a lapillos, laiiel- 
tino. Sotin. 10. Grow sublatis lapillul'ts saburranlur. 

LAP1LLUS, 1, m. 2. cUminut. a lapis, parvus 
lapis, \&dpi6v (It. piefruzaa, $a$tolino; Fr. petite 
pierre, petit eeillou; His p. pUdrecita, pitdrezue la; 
Germ. e. Sleinehen; Angl. a little stone, pebble, 
pebble-Hone). % I. Generalim. Ovid. It. Met. 50*. 
Lavitat somnos crepitanlibus unda lapillis. Quintil. 
II. 3. St. Lapillo tenues aqua flnduutur. Plin. 
10. EitU not. 23. 30. (59). de gruib. Lapillum pe- 
de sustinentes, qui laiatus lorano et declden* to-" 
diligeoliam coarguat. — • Martial. 9. 53. dtesque 
oobta Slgoaoda meliorlbu* lapillis. k. e. albis. Ita 
•nim noubant fausto* dies: infaosto* vero atria. Sic 
Pert. 2. 1. Hune, Macrine, diem numera meliore 
lapillo. De hoc more verba facit et Plin. 7. Hist, 
nat. 40. 41. (131). F. CALCULUS LI. — Mo* 
erat aotiquis (Inqult Ovid. 15. Met 41.) oiveis 
ttri*que lapillis, His damnare reos, iliis absolvere 
enipa. ^ 2. Speciatim In re medlca dtcitur de cal- 
eolo- Plin. 28. Eist. nat. 4. 9. (42). Lapillus ejeclus 
ealculosO. cakolo. ^ 3. Item, sape de geromis di- 
dtur, pielra preziota, gemma: et fere quidern de 
•taigaritis. Horat. i. Sat. 2. 80. inter niteos t iri- 
desque lapillos. nives sunt margarita: viridss sma- 
ragdi. Sic Seneca ffippoi. 301. nee nlTeus lapis De- 
durat aurei, Indici donura maris. V. LAPIS. Hur- 
ms Horat. 1- Ep. 10. 19. Lapilli Ltbjci. h. e. tes- 
aerul* e marmore Numidico. Martial. 1. 110. Io- 
slid. et 5. 37. Krjthrai. Propert. 1. 15. 7. Koi. 
OruL de nuce 141. peregvini. 14. 3. ^rt. am. 129. 
caria aores onerare lapillis. Ammian, 23. 3. Auro 
lapillisque omamenta distincta. — Servius JCtut 
apod Vlp. Pig. 34. 2. 20. sub fin. ita lapillos a 
femmis distinguit, ut ha tint pelludda materia, 
bpilli oon item: margarilas aulem Dec gemmis, nee 
lapillis contineri, ibidem Sabinus ait. *f 4. Lapil- 
lus idem eliam est ac lapis sepulcralis. Intcript. 
mcodosa apud Marat. 153G. 6. et 2058. 4., enien- 
dau tero in Jnthol. Lat. T. 2. p. 289. Burmann. 
raavA sva hoc, titvlo ibstI, sv.rr ossa tAPitxo, 

QVAl BUBEI>9 fATO GONDID1T IfSt FATg B. Grandi 

Ge~hn., Origine de\ cocnomi p. 104., Inseriptionem 
har>c spuria ru iramerito pulat- V. Or ell. 2000., abi 
rtcie i«stI pro s-estii, nam ipse puer Festius toca- 
baiur Papirii Prisci delicium- 

LAPlO, is, ire, a. 4. durum efficera et qqasl in la- 
pldem cooyertere, apud reteres, impietn're,, ViS^ow. 
Pucuvius apud If on. p. 23. 7. Merc. Lapit cor cu- 
ra, anamna corpus conQcit. h. e. perstiingit et »el- 
Bti indurat. Vast, in EtymoL rerbum neulrum po- 
tat, et bac verba ita etponit: cor lapit, b. e. lapide- 
aelt cura et roerore. Paulo Diac p. 118, 12. Mull. 
tapire e»t dolore afflcere. 



— 29 — 

LAPIS, Idti, m. 3. Olim Iop»s, U } decllnalum 
fuit. Hinc in Ablat. lapi pro lapide, ut Pritcian. 6. 
p. 708. Putsch, docel. Enniut apud eumd. ibid. 
Obcurobunt multo leto (vel rectius, ut el. Vableo. 
leg. multt latum) ferroque lapique. — Zapiderum 
pro lapidum dixit Cn. Gell. apud Charis. 1. p. 40. 
Sed bac jampridem obsole?ere. — Reperitur et in 
geoere feminino: ad Eomeri similitudmero, inquit 
IVon. p. 211. 18. Merc, qui et rj "Xi^o; diiit. En- 
niut apud eumd. ibid. Tanto sublata sunt aogmine 
tunc tapides. — Ceterura lapis a"Xou; pro"X<xa;, de- 
inde XaFt* cum digamma vEolico, unde lapis, est 
petra, satum: et difTert a silice, quia sitcx est pro- 
prie lapis sectilis. Plin. 36. Hist. nat. 18, 20. (135). 
Lunensem lilicem »erra tecari. Id. ibid. 22. 
51. (171). Graci e lapide duro, aut silice a~ 
quato struunt yeluti latericios parietes. Eodem fere 
modo V itruv. 2. 8. ante med. loquitur. Lapis au- 
lem est petra sua forma, et nulla arte elaborata. 
Gr. "Xi&o;, izixoa (It. pietra, sasso; Fr. pierre; 
Hisp. piedra; Germ. d. Stein; Angl. a stone). 

L) Proprie. ^ 1. Generatim. — a) Universim. 
Zucrer. 1. 314. Stitlicidt casus lapidem cavat. Plaut. 
Stick. 4. 2. 33. Bdepol le hodie lapide percussum 
Tetim. Sic Oc. 2. Orat. 47. 197. U. iEmilium lapi- 
de percussum esse constabat. et Dam. 5. 13. A qui- 
bus illese lapidibus appetiturtr, etiam percussum es- 
se dixit, et !\'epos Reg. 2. Lapide ictus: Petron. Sa- 
tyr, 90. Lapidibus aliquera prosequi, et ibid. Lapi- 
des in quempiam mittere. Cic. 2. Perr. 46. 119. el 
3. Off. 11. 48.; et Liv. 4. 50. Lapidibus aliquem 
cooperire. Ctts. 2. B. G. 6. Undique lapides in mu- 
rom jacl coepii sunt. Cic. Mil. 15. 41. Quum i!le 
Rladios destringendos, lapides jaciendos curasset. 
Sail. Jttg.bl. Pars eminus glaade aut lapidibus pu- 
gnare. — DiHert a marmore. quod et rarius est et 
solldius et preliosius et ad tubtiliora arlis opera 
aptlus. PUn. 38. J^iif. nat. 6. 5. (45). Fuit tamen 
Inter lapidem atque marmor differentia jam et apud 
Homerum. Dicit enirn marmoreo saxo percujsum. 
Id. ibid. 22. 46. (163). In Coppadocia lapis reperlus 
est duritia marmoris. Lamprid. Elagab. 25. Parasi- 
lis in *ecunda mensa sape ceream ccenam, nonnun- 
quam rcl marmoream, vel lopideam exhibuit. h. e. 
vel cibis e marmore sculpto, vel e oalnralibus lapi- 
dibus vario colore cibos imitanlibus. Praterea lapis 
genus est, marmor species, ita ut omne marmor la- 
pi* *it, non contra. V. Plin. 36. Hut. nat. init. — 
DiOert etiam a saxo, quod durius est, et asperius 
quid sigmTical: lapis aulem nhidiuris est signiuca- 
lionis. Plin. 36. Hist. nat. 22. 49. (1601. Est et vi- 
ridis silei, vehementer igol resisiens, sed nusquam 
copiosus: et ubi invenitur, lapis, non saxum est. — 
Hac taroen discrimina passim negliguntur, Sueton. 
Vomit. 8. Monumentum e lapidibus exslruere. 
Curt. 5. I. a med. Supra piias lapide quadralo so- 
lum stratum est. V irg. 2. G. 348. Lapi* bibulus. ft. 
e. arenarius, rel pumei. Id. 1. ibid. 275. iorusus. ft. 
«. mola cudendo asperata, Quintil. 2. t u . 3. mola- 
ris. Virg. f. Mn. 593. Partus'. Sueton. Cces. 85. 
Numidicus. Id. tfer. 50. Thasius. Liv. 22. 1. ar- 
dens. metereoliie. — Lapis vivut est pyrites, pietra 
focaja, apud Graf. Cyneg. 404. Et vivum lapidem 
et circa Sleliiensia nectunt Curalia. Plin. 36. Hist. 
nat. 19. 30.(138). Pyriiarum etiamnum aliqui ge- 
nus unutn Taciunt. PJurimum babeut ignis ii, quos 
vivos appeltamus. Cf. Isid. 16. Orig. 4. 5. Est alius 
pyrites vulgaris, quem vivum lapiUem appellaot. — 
V Jam stern ere lapide, lapide silice, lapide auadra- 
to, lapide turbinalo. P.SILEX, QUADRATIC'S et 
TUKBIISATUS. — Plaut. Atin. I. 1. 16. Num mc 
illuc ducis, ubi lapis lapidem tent? ft. e. in pislri- 
num et muiatn. — o) Speciatim pro calculo. Ca- 
(uiL68. 148. Quo lapide ilia diem candidiore notet. 
h. e. albo calculo. V. CALCULUS 1. 1. — c) Cic. 
1. Orat. 57. 215. Lapides mehercule omnes Here ac 
lamentarJ coegisses. — d) Lapidem ferre altera 
manu, aftera panem ostentare, proverb, apud 
Plaut. Aulul. 2. 2. 18. de iis, qui pal am blandiuo- 
tur, ut clam deinde noceanL — e) Verberare la- 
pidem, aliud pro*erb. de eo, qui ludit operam, et in 
eo laborat, in quo plus est damni, quam utilitatis. 
Plaut. Cure. I. J, 41. Noli, ainabo, verberare lapi- 
dem, ne perdas manum. — f) Lapides lo<]ui, res 
audilu mole.<la$ t duras et acerbas dicere. Plaut. Aa- 
luL 1. 1. 20-. 5lihi misero cerebrum etcutiuot tua 
dicta % aoror: lapides loqueris. Contra ysfristopfi. 



LAPIO 

Ifub. v. 907. To'Sa u' iTprjxa;. — j) fovem la- 
pidem jurare, apud Cic. 7. Fam. 12. el GelU t. 
21^ quid alt, V. JCPPITBR In LKXICO. — fc) 
Omnem movere lapidem, proverb, omnia expertri, 
nihil intentatum relinquere, far di tulto. Grace 
PUn. I. Ep. 20. Omnia p_ertento, omnia experlor, 
iravTO denique X&ov xt»w. ^ 2. Speciatim lapis 
s^pe est limes in agro positus, fermine. Tibull. 1. 
3. 43. non flxus in -agris, Qui regeret certls flnibus 
arva, lapis. Hie etiam sacer dicebatur, vel quia »ape 
rtei alicujus; vel quia nefas erat ilium violare; vel 
denique quia Terroious ipse deus habebatur. Liv. 
41. 13. In Crustumino.avero Tangualem sacrum lapi- 
dem rosuo cecidisse. Seneca Hippol. 528. Nullus 
in campo sacer Divisit agros, arbiter populis, lapis. 
Lactant. 1. 20. ad fin. Lapidem colunt informed) 
atque rudem, cul nomen est Terminus. Hie dicitut 
ab Ammian. 18. 2. Lapis termioalis. ^ 3. Item 
(oietonyinice secundum Forcellinum) lapis est spa- 
tium mille passuum in viis, un miglio: quia Roma- 
nis singula passuum millia vits militaribus lapide, seu 
columella distinguebanlur, in qua inscriptum erat, 
quoto milliario- ab Urbe disUret- Quintil. 4. 5. 22. 
Facieotibu! iter moltum delrahunt fatigationis no- 
tata inscriptis lapidibus spatia. et Jltifs'l. 2. /liner. 
7. Intervalla via fessis prastare videtur, Qui notat 
inscriptus millia crebra lapis. Varro 3. R. R. 2. 14. 
Fundus in Sabinis, qui est ad quartum et vicesimum 
lapidem, via Salaria, a Roma. Plin. S3. Hist. nat. 
12. 56. (159). EtToditur ad vigesimum ab Urbe lapi- 
dem. Sic Aurel. Vict. Fir. illuslr. 10. Ad quartum 
lapidem ab Urbe. Nepos All. 22. Ad quintum lapi- 
dem. Sueton. Aug. 04. et Tib. 72. Ad quartum la- 
pidem. Tac. 3. Ann. 45. Duodecimum apud lapi- 
dem. Liv. 5. 4. ad /In. Intra vicesimum lapidem. 
Plin. 10. Ep. 24. »» fin. Municipium et agri sunt 
ultra centesimum et quinquagesimum lapidem. Sic 
Suelon. Claud. 23. Ultra lapidem tertium. Justin. 
22. 6. 0. Castra deinde in quinto lapide a Carthagl- 
ne statuit. At. omitlunt in. Ftor. 2. 8. a med. -Mo- 
vent! castra a tertio lapide Hannibal! deos restitisse. 
et tub fin. Jam non a tertio lapide, sed ipsa* Car- 
thaginis porta* obsldionc quatiebat. Ovid. 6. Fast. 
682. Sacra videt fieri seitu* ab Urbe lapis. — Inier- 
dum lapis otnitlitur. Tac. 2. Hist. 24. Ad duodeci- 
mum a Cremona (locus Castrocuro vocatur) ferocis- 
simos auxiliarios imminentibus via lucis occultos 
componit. Id. 3. i6id. t5. Ad octavum a Bedriaco 
progressus. Adde eumd. 9. ibid. 39. — Jfarmor po- 
suit Martial, pro lapis. V. MARMOR. — Uujus- 
modi lapidum exempla multa habes apud Grrufer. p. 
153. 154. 155. 156. et 158. 5 4. Fuit Roma locus 
eminens, seu lapideus suggestus, ad quem venales 
•servi prostabant et a praconibus proclamabantur. 
Uinc homo de lapide emplus, scil. abjectus, vilissi- 
rous. Plaut. Bacch- 4. 7. 17. Nescis nunc, venire te: 
atque i-j eo ipso astas lapide, ubi preco praditat. Co- 
lum. 3. R. R. 3. 8. Vel de lapide noxium compara- 
re. Cic. Pis. 15. 35. Prater duos de lopfde ernptos 
tribunos plebis. ft. e. pretio corruptos et quasi mer- 
cede conductos. V. .MENSA. % 5. Item lapis did- 
tur, qui rei alicujus memoria tradenda inscribitur. 
Suelon. Fitell. 10. Lapis memoria Otbonis inscri- 
ptus. ^ 6. Item aepukri tegumen. Tibull. 1. 3. 54. 
Fac, lapis bis scriptus sit *uper ossa notis. Propert. 
3. 1.37. Ne mea contempto lapis indicet ossa sepul- 
cro. Lapidem ultimum vocal Id. 1. 17. 20. *f 7. 
Item lapiHus, seu gemma, pietra preziosa. Catult. 
60. 3. Non tllam rara labefactes muoere vestis, Aut 
pelluciduli'deliciis lapidis. Adde Tac. 3. Ann. 53. 
Sic Ammian. 22. 8. Adamanlts lapidis copla. Id. 
21. 1. Diadcma lapidum fulgore dislinctum. — Sa- 
pe aulem margaritamsignificat, perla. Ouid- t. Art. 
am. 432. Elapsusque cava fingitur aure lapis. Sene- 
ca Here. fflt. 661. Nee gemmiferas detrabit aores 
Lapis Eoa lectus In undo, et Hippol. 391. nee ni/» 
veus lapis Deducat aures Indici donum maris. Adde 
Horat. 3. Od. 2. 48.; Sil. It. 12. 231.; et Martial. 
11. 50.; et F. LAPILLUS I. 3. Hue etiam plerique 
trahunl locum Catulli modo allatum. 

II.) Translate. ^ I. Metaphora sumpta a supe- 
rior! paragr. I. 1., dicitur de homine lardo, stulto, 
stupido, bardo, ignavo, ut et "Xx&o; Gracis. Tcr. 
Heaut. 4. 7. 3. I, quid stas, lapis? quln accipis? tt 
5. 1. 43. Quot res dedere, ubi possetn persentiscere, 
ni es>em lapis! TibulL 1. 11. 59. Ah lapis est fer- 
rumque, suam qukumque puelUm Verberat. ^ 2. 



LAPISCDLUS 

Per syneedochco. Porat. 1. Sat. 6. 116. Cana ml- 
mstralur puerii tribus, et lapis aibui Poculo cum 
cjatho duo sustlnet. h e. mensa, vel repcsitorium 
ex albo marmore. Mensam vinariam intelligit. V. 
MENSA. ^ 3. Etiam de defuacto et gepulto usur- 
patur. IntcripL apud Marin. Frat. Arv. p. 635. 

Q\ I MODO IfCTNPVS GHBMIO 8VpgR£88R 80USBAT , 
B1C tAPlS Iff TVMVtO NVKC IACBT KCCB MISEH. 

LAPISCClCS, I, m. 2. deminut a lapis, parvus 
lapis, Marcell. Empir. 8. J 2. circa meat. Hiruodi- 
nls ventriculo scisso, aibl ac nfgri lapisculi inve- 
niuntur. Atcim. Ep. 78. a "ted. Quibus lapisculus 
ob hoc ipsum quaesitus, oblot.gus scilicet et acutis 
rapitibus formatus indetur. 

LAPPA, a, f. 1. tribuli genus, cap! tula habens le- 
vlterbamata, ideoque vestibus adbarentia: a Xa- 
/3ttv preftendere, quod vestes prehendat, lappola, 
fav&to». Virg. 1.6.152. inlereunt segctes: subit 
ospera silva Lappaque tribuliquc. Ovid. 2. Pont. 1. 
14. Mixta tenax segeti crescere lappa solet. Hinc 
Piin. 18. Hist. nat. tH.i'i. (153). earn numerat in- 
ter frugura morbcs. Id. 21. ibid. 17. 64. (104). No- 
ttbile et in lappa, qua adbarescil, quoniatn io ipsa 
flos nascitur, non evidens, sed intus occultus, et in- 
tra semioat velut animatia, qua? in se pariunt. Id. 
24. ibid. 19. 116.(176). Lappa, quae canarla appella- 
tur. Id. 26. tbtd. It. 66. (106). boaria. — NB. De 
cognom. Rom. V . ONOM. 

LAPPACEUS, a, um, adject, (lappa) lappa for- 
mam habens. Piin. 22. But. nat. 17. 19. (41). de 
hekcine. Semina in capitibus lappacels adbarentia 
vestibus. 

LAPPAGO, Inig, f. 3. herb* species: a lappa, 
quia lappa similis est; ut cunilago, quia similis cu- 
niise. Piin. 26. HUt. nat. 10. 65. (102). Et lappago 
similis anagallidi, nisi esset ramosior ac pluribus fo- 
liis aspera, rugosa, asperioris succi, gravis odoris: 
qua talis est, mollugo vocatur; similis, sed aspe* 
rloribus foliis, asperugo. 

LAPSABUNDUS, a, um, adject, rovinoso, laba- 
scens. Seneca Ep. 52. a med, Puta duo adificia ei- 
citata esse, ambo paria, aque exce!sa,aqoe magnifi- 
ca: aiterura puram aream accepit,illic proiiuus opus 
creyit; alterius fundamenta laxabunda, in raoliem 
ac fluidam demissa humura, multumque laborisex* 
baustum est, dura pervenitur ad solidum. Alii leg. 
laxabunda. Alii rectiut leg. alterum fundaments la- 
xa habet. 

LAPSANA, sb, f. 1. \<x<|«xv* et Xa/MJKivjj. Sunt 
qui lamptana scribunt, barendo Graeia (Uteris. — 
Alia forma, lapsanxum, ii, a. 2. usurpatur ab ffie- 
ronym. io Reg. S. Pactum. 52. Sed reddere p oterit 
ei, qui a ttulit, live lapsania, quod genus berbarum est 
viliorum, sire panes, sire olera pramordica. — Cc- 
terum lapsana vel lampsana est genus oleris, seu cy- 
mes sllvestris, pedaiis alUtudiois, birsutis foliis, sioa- 
pi similis, nisi candidlor esset (lore. Coquitut in 
cibo; alvum leolt et moilit. Ita Piin. 20. H<st. nat. 
9. 37. (96). ubl inter sllvestrea braasicas receuset 
Celnti vero refer t inter ea, qua stomacbo supt aik- 
na, 3. 25., et qua urinam movent ibid. 31. Varro 
inter ea qua tripllcem fructura prabent, 2. R. R. 
16. 25., scilicet cibum, mel, ceram. Great enim flo- 
rem apibua omicissimum, ut est apud Colum, 9. R. 
R. 4. 5. Hie denique inter ea, qua ronditura ser- 
v'antur, 12. ibid. 7. 1.— Proverblum est laptana 
vivere da victu praperco minimique sumptus: quod 
tangere videtur Piin. 19. ffitt. nat. 8. 41. (144)., 
ubi oarrat etercitum iulii Csesaris inter Jocos raili- 
tares alternis tersibus exprobrasse ei, lapsana se vi- 
xisse apud Djrrachium, pramiorum parcimoniam 
cavil I antes. 

LAPSATDS, a, um. V. LAPSO. 

LAPSILIS, e, adject, (labi) idem ac lubricus. 
Gtott. Philox. Lapsilis, yKioypos. — f?B. Lapiilit 
liro daptilii leguot in pluribus S1SS. Plauti Parent 
et Zipsiut I. i.antiquar. lect. c. 15. T.DAPSILIS. 

LAPSlO, flnls, f. 3. (labi) casus, lapsus, ruina, 
praclpitium, caduta , rouina, errore, 6\ia^tiyjx , 
nxwatf. Cic. 4. Tutc. 12. 28. Hasc in bonis rebus 
facilitas nominetur, in matis procliritas, ut lignifl- 
cet lapsionem. 

LAPSO, as, are, n. I. frrquentat. a labi. Laptor, 
drit depon. forma, nullo auctore laudato, affertur 
hlsce verbis a Diomed. 1. p. 335. Puttch. Item la- 
ptor item Worn, inchoatlvum labaico, prlndpale 
eorum labor. — Part. Laptam 1. et II.; lapsalut 



— 30 — 

I. — Lapsare est ssepMsbi, nutanti iucertoque gra- 
duincedere. cadere tpesso, sdrucciolare f 6\'.o^!a.ivi!i. 

I.) Proprie. Virq. 2. /En. 551. Priamum tremen- 
tem Trasit et in multo lapsanteni sanguine nati. 
Flor. 2. 10. Quum subitide crapula et capitis errore 
lapsaret. Tac. 1. Ann. 65. Bqui sanguine suo et lu- 
brico pallidum lapsantes. Cf. Ennod. 2. epigr. 67. 
Ebria lapsantis conffiSsus verba Thalia;. Sit. It. 3. 
631. tumulis delatus iniquis, Lapsantera dubio deve- 
xa per In via, nisu Firmabat gressum. Sic Ammian. 
14.2. Coactique nostri pediles scaodere clivos subli- 
mes, etiamsi lapsantibus plantis, fruticeta preosando 
rel dumos; oec firmare nisu valido grcssus etc. Ter- 
tull. carm. ad SenaL 13. de Isiacit. Lapsatosque 
tenent estenso poplite liumbos. — Et pro cadere. 
Stat. 5. Thtb. 223. Gyan vidi lapsare crueuta Vul- 
nere Rfyrmidonis. 

II.) Transtale. Gell. 1. 15. Qui sunt leves et futi- 
les et importuni locutores, quigue nullo rerum pon- 
dere innixt, verbis humidiset lapsantibus diffluunt. 
h. e/ultro et facile ex ore excidentibus. 

LAPSOR, Sris. r.,voc. prseced. init. 

LAPSUS, a, um. V. LABOR, eris. 

LAPSUS, us, m. 4. (labi) lubricus ac fadlis mo- 
tus, lapsio, prolapsio (.It. sdruccictamenlo, scorri- 
mento } cor so, caduta; Fr. action de glisser, chute; 
Hisp. desliz, deslizo, resbalon, <aida; Germ. d. 
Laufen, Fliessen, Fallen, Gleiten; Angl. a »K- 
ding, slipping, falling). 

I.) Proprie. ^ '- Stricto sensu est lubricus ac 
fadUs mot us, cursus, decursus, scorrimenlo, coi'so; 
et dicitur — a) De glellis. Cic. 1. Diainat. 11. 
17. in carm, de suo consul. Sic stella ccrto lapsu 
spalioque feruniur. Pirg. 4. aBn. 524. medio vol- 
vuntur sidera lapsu. — Hue re/erri potest et la~ 
psus rotarum apud P'irg. 2. JEn. 235., b. e. ipsa 
rota, aut cyliodri labentes, quibus subjectis faci- 
lius moles f.'.iqua movetur et traducitur. — b) De 
aquis. Cic. l.Divinat. 44. 100. Si lacus emissus 
lapsu et cursu suo ad mare produtisset. Horat. 1. 
Od. 12. 10. rapidos fluminum lapsus morari. Ovid. 
8. Met. 163. de IMceandro. ambiguo lapsu reQuit- 
que fluitque. Cofum. 1 R. R. 5. 3. Aqua palustria, 
quas pigro lapsu repit. Adde Ammian. 23. 6. — c) 
De avibus et similibus. Cic. 2. Ifat. D. 39. 99. Vo- 
lucrum lapsus at que rant as. Virg. 3. JEn. 225. At 
subits iorritico lapsu de montibus adsunt Harpy- 
Is et magnis quatiunt clarigoribus alas. Similiter 
Vol. Flacc. 1. 91. dea celeri per atbera lapsu Di- 
versas petiere vias. et Cic. fragm. apud Lactant. 3. 
19. Castos animos, puros, iotegros levi quodam et 
facili lapsu ad deos pervolare. — d) De angue. 
Virg. 2. /En. 225. gemioi lapsu delubra ad sum ma 
dracones ElTugiunt. Cf. Id. 7. ibid. 349. Ille (an- 
out's) inter vestes et levia pectora lapsus, et Cic. 
Senect. 15. 52. Viiis serpens muliiplici lapsu et er- 
ratico. ^ 2. Latiori sensu est idem quod lapsio, 
prolapsio, caduta.— a) In sing. num. Lucret. o. 
324. Mobllilas autem fit fulmiuis et gravis ictus, 
Ac celeri ferme pcrgunt tibl fulmina lapsu. Cic. 1. 
Divinat. 11. 19, in carm> Atque ea, qua lapsu 
Undem cecidere vemsto. Virg, 10. JEn. 750. in- 
frenis equi lapsu jacens. Liv. 21. 35. su 6 fin. Susti- 
oere se a lapsu, Piin. 1. Hist. nat. 37.37.(12*). 
Lapsu scalarum exanlmatus. Id. 9. ibid. 35. 57. 
(116). Nullo lapsu franguntur. — 6) In plur. num. 
PUn. % 22. Hist. nat. 17. 20. (43). Contra ulcers, 
rupta, lapsusque. A put. 9. Met. Assiduis lapsibus 
contusa crura. 

II.) Translate est error, culpa per imprudentiam 
admissa , errore, folio, apdXpa. Cic. 1. Acad, 
(pott.) 12. 45. Cohibere et ab omni lapsu contiaere 
temeritatem. Id. 2. Orat. 83, 339. Quum siat po- 
pulares multi variique lapsus. Piin. 5. Hint, nat. 
1. 1.(12). Uaud alius fldei pronior lapsus, quam ubi 
falsa rei gravis auctor eisistit. non e piii facile 
i' inqannarsi net credere etc. 

LaQUBAR, Sris, n. 3. Laqutar recti casus posi- 
tlo est a Priician. 6. p. 691. Putsch. Alii ponunt 
laqueare, alii laquearium. Virg. Cut. 62. si nitor 
auri Sub laqueare domus anirnum noa tangit ava- 
rum. In Gtott. Philox. Laquear, xaXccSwajc: La- 
queare, oaviSwpia: Laquearium, opopaotc., opopTj. 
Hanc postremam babent etiam I sid. 19. Orig. 12. et 
Serviut ad Virg. 1. JEn. 730. Quamvfs auicm tri- 
bus diversis Gracis vocibus reddanlur, ea taroen 
eamdem fere signiQcaiioncm habent. Laquearium 



LAQUEUS 



2. dedin. legitur etiam In Znscript. apud f/enten. 

658 1. AEDSM TRIVM CAMBRAHVM VETVSTATE C0L- 
LAPSAH ADUITO CVLTV MXLIORI LAOVRAKtOBVW PS- 

cvkia propria hsfobmavit. — Ceterum laquear 
est idem quod lacunar, ejusdemque originis, per 
dvxiaxotyov (It. tfondo, soffuta, cielo delta stan- 
za; Fr. plafiond tambrisse, lambris; His?> arte- 
son; Germ, getalfete Decke, Plafond, Felderdt* 
eke; Angl. a fretted deling). Occurrit fere in plur. 
num. Virg, 1. JSn. 730. dependent lycbni laquea- 
ribuj altis. et 8. ibid. 25. summi laquearia tecti. 
Seneca Ep. 90. Vcrsatilia ca;nalionum laquearia 
ita coagmentat, ut subinde alia facics atque alia 
succedct, et toties tecta, quolics Tercula, ututentur. 
V. LAQUEO sub B. Piin. 33. Hist. nat. o. 18. 
(57). Laquearia, qua nunc et in privatis domibus 
auro teguntur , post Carthaginem eversam primo 
inaurata sunt in Capitulio, censura L. Mummii. Id, 
12. ibid. 1. 5. (10). Latior quam marmorum nito 
re, pictura varietate, laquearium auro. Stctl. 1. 
Theb. 144. crasso laquearia fulva meta'lo. Aput. 

5. Met. sub init. Summa laquearia, citro et ebure 
curiose cavata, subeunt aurea column*. Claudian. 
B. Get. 223. Laquearia auio fulta. Adde Arnob. 

6. 3. — Ad calum transtulit Capell. 9. p. 272. vi- 
deo spleodescere pulsu Icta corusciferi subilo la- 
quearia cali: Illic bis septem soiilus servare Trio* 
nes Pastor Hyperborea resplendet luce Bootes. V. 
LAQUEO sub B. in fin. 

LAQUEARE, is, n. 3. et 

LAQUEARIUM, ti, n. 2. V. vocem praceJ. init. 

LAQUEARIUS, \\, m, 2, (laquear) qui faquearia 
facit. imp. Constantin. Cod. Theod. 13.4.2. Ar- 
chitecii, laquearii, ti^narii etc. — ifB. De alia 
hujus vocis significaiione, quamquam dubia , V. 
voc. seq. 

LAQUEATOR, oris, m. 3. (laqueus) qui la- 
queum iojicit. Isid. 18. Orig. 56. fuisse ait gladia- 
tores laqueatores dictos, quorum pugna erat ejus- 
rnodi, ut adversarium iojecto laqueo captare studo- 
rent atque irrctitum confodcre, Hos Latini relia- 
rios dicunt. isid. tauten ab his dtversos laqueatores 
facit, quum de retiariis ibid. 54. "verba facial. Alii 
apud Isid. legunt laquearii. 

LAQUftATUS, a, um. V. voc. seq. 

LAQUEO, as, Svi, alum, are, a. 1. (laqucns). 
Part. Laqueans sub B.; Laqueatus sub A. I. et 
B. — Laqueare duo diversa sigoiflcat, scilicet 

A) Est laqueo irretire, allacciare, na-ytSsutt. 

I.) Proprie. Manil. 5. 659. eitcntis laqueare pro- 
fundum Retibus, et pontum vinclis arctare furen- 
tem. Colum. 6. R. R. 16. 3. Ceterum corpus la- 
queaturn et dislentum temonibus obligatur. Sic 
Ammian. 31. 2. Membra laqueata. Lactant. ad 
Stat. It. Theb. 6t4. Erigone se aimio luctns do- 
lore laqueavlt. si appiccb. Paulin. Nolan, carm. 
20. 79. Fit laqueus laqueatus homo, et sua prada 
Intronern Decipit. Grat. Cy tieg. 29. casscm Per 
senos circurn usque sinus laqueabij. ft. e. ncctes. 
Adde Palcemon. p. 1384. Putscft. 

II.) Translate. Juvenc. t. 537. Si te forte oculi 
dextri laqueaverit error. 

B) Laqueare est etiam in modum iaquean's con- 
formare (V. LAQUEAR), aeu laquearibus ornarc: 
qua signiOcatione occurrit — a) Part, prater. 
pass, apud Classlcos Auctores. £nntus apud Cic. 1. 
fuse. 35. 85. Tectis calatis iacuatis. h. e. laqueatis. 
Sic Horat. 2. Od. 16. 11. et curas laqueata circum 
Tecta volantes. Cic. 3. Verr. 51. 133. Considerat 
templum, vidct undique tectum pulcherrtme iaquua- 
tum. et 2. Legg. 1. 2. Magnificss villas et pavimen- 
ta marmorea et laqueata tecta contemnu. Lucret. 
2. 28. laqueata aurataque templa. Suelon. Ner. 31. 
Ccenationes laqueata tabulis cburneis versatilibus, 
ut Qores; Qstuiatis, ut ungueata desupcr spargc- 
rentur. V. LAQUEAR. Ovid. 2. Fast. Sib. Antra 
subit topbis Jaqueataque pumice vivo. — 6) Pert. 
pras. apud Manil. 1. 532. (lac igitur texunt aquu- 
U sidera tractu Ignibui in varias calum laqueantia 
formas. ft. e. in modum laquearia calum coofor- 
manlia. Similiter do cselo C'apeK. 6. p. 190. La- 
queata sideribus palalia. et 2. p. 44. Laqueatus stel- 
11s ambitus. 

LAQUEUS, I, m. 2. Ratione habits etymi, ducunt 
a lax, quod fraudem signlQcat, teste Paul. Diac. 
p. 116. 15. Mull.; unde tac.ij in fraudem induco 
{tcit» ut capuiut a capiendo, ita a taccre, tacet- 



LARALIA 

sere id est capere, aade illicere, allicere, laceus, 
laqueus). Ceterum laqueus est vinculum ita nexum, 
ut pondere magis claudatur, ira-p), £po'xpc tH. tac- 
cio; Fr. corde de lacs, lacet, lacs, surt; Hisp. 
lazo, corredxzo; Germ. Striek, Band, Schlinge; 
Angl. a noose, halter, snare, trap, gin). 

I.) Proprie. Sail. Jug. 94. Saxa et si quae vclu- 
state radices eminebant, laqueis vinciebat. Cces. 7. 
#. G. 22. Laqueis falces avertebant. Zis. i. 20. 
Duumvir inquit: I, lictor, colliga manus. Accesse- 
rat lictor, injiciebatque laqueum. Cic. 6. Verr. 
17, 37. Homini jam collum in laqueum insereati 
subvenisti. Sail. Cat. 58. Laqueo guism elicui 
frangere. strozzare. Seneca Hippol. 259.; el ^ti- 
re J. Vict, epit- 42. vitam fin ire. Ammian. 23. 6. 
vitam elidere. Ovid. 7. Met. 604. claudere aui- 
mam. et 10. i&t'd. 378- innectere fauces, et 6. ibid. 
132. iigare guttura. Horat. 1- £p. 16. 37. pre- 
mere collum. /d. 2. 5«/. 3- 131. aliquem Inleri- 
mere. Seneca Hippol 1085. Implicbre laqueo te- 
naci corpus. Propert. 2. 25. 43. in validis laqueis 
barere. Sueton. Vite.ll. 17. Injicere cervicibus la- 
queum. Ptin. 36. Hist- nai. 5. 4. (12). Quem- 
piam ad laqueum compellere, riihirla ad eppic- 
carsi. Inscript. apud Orell. 4404. et <?vei 6ibi 

LAQTEO MAHVS ATTVtISSBBT £T QVEI <JVESTVM 

srvRCVM professi rssknt, Virg. 1. G. 139. Turn 
laqueis caplare feras et fallere visi-o. Phtedr. 4. 1. 
mus, Qui saepe laqueos et museipula effugerat. 

II.) Translate. ^ 1. Est fraus, insidise. Ovid. 
Z. Art. am. 591. Captus amator cadlt in laqueos. 
et 2. ibid. 595. rivali laqueos disponere. 5 & 
Et universim 'juidquid capcre potest ct constrin- 
gere. Cic. Mil. 15. 40. Quum iliam belluam, ju- 
dicii laqueos declinantcm, jam irretilam tenerent. 
Id. Cluent. 55. 150. Laquei legura et conditio- 
oum et judicioium. Plin. 2. Ep. 8. Numquamne 
bos arctissimos laqueos, si solvere negatur, abrum- 
pam? /*. e. occupationeg, negotia, *f 3. Spcciatim 
vero speciosum argumenlum, aut verbum. Cic. 1. 
Orat. 10. 43. Stoiei disputationum suarum atqne 
interrogationum laqueis to irretitum tenerent. Id. 
Fat- 4. Ad Chrjsippi laqueos revertamur. Id. Ca~- 
cin. 29. 83. Vcrbi laqueo capere. Plin. 1. Ep. 5. 
Involvci e sc laqueis iosidiosas interrogationis. Gel'L 
13. 10- EooJare laqueos juris, diflicolta, oscurila. 
- Et absolute Quintil. 5. 10. 101. In laqueos 
inexplicabiles incidere. Id. 5. 7. 11. Testes indu- 
cuntur in laqueos. 

L&RALlA, ium, n. plur. 3. dies festi in bono- 
rem Larium. In vet. Halendario Maffceor. apud 
Grater. 133. in mense Decembri legilur lar. np., 
quod perperam quidam interpretati sunt ixnalia 
tufastus rrimo, quum polius uRentalia legendum 
sit; quam vocem vide. — Ceterum Laralia habet 
Festus p. 253. 13. Mull. Populaiia sacra sunt, ul 
ait Labco, quae omnes cives faciunt, nee certis fa- 
miliis adliibuio sunt: Fornacalia, Parilia, Laralia, 
porca preecWania. Ubi Mvllerus in Supplem. An- 
notat. p. 39$. haec ait: Laralia, insolito vocabulo, 
Festus dixit Compilalia, nisi forte suspicari roalu- 
mus, Larentinat scrip mm fuisse a Festo, de quo 
V. Varron. 6. L. L. 23. Sed hoc me rev oca t, quod 
Larenliae paienlalio a sacerdotibus, non ab omui 
populo liebat. 

LARARlUM, li, n. 2. a Lore vel Laribus, est 
sacrarium domesticum, locus, in quo dii tutetares 
domus reponebantur et adorabantur, cappellctta 
di casa, itiariw. Scribit Lamprid. de Alex. Se- 
ver. 29. ei 31. eum in larario suo sanctiore ct 
majore rem divinam matutinis horis factitasse ad 
effigies deorum , in quibus habebat Apollonium, 
Orpheum, Abrabamum et Christum: in secuodo 
larario babuissy simularrum Virgiiii et Ciceronis 
el alioium. Sic L. Vitcliius, Auli Vitellii Imp. 
pater, Narcissi et Pallantis imagines aurtas inter 
Lar« eoluit, uti narrat 6'tielon. Vitell. 2. e.r;r. 

LVKDARIUM, ii, n. 2. lardi frustum: Itali di- 
cunt lardelti. Vox a Lesico eipungenda; occurril 
enim tan turn mndo in Not. Tir. p. 167. Lardum , 
lardaria. Cajet. Marini in Pap. diplom. p. 371. 
col. 1. putat, lardaria sigoificare carnem porcinatn, 
et esse ouminalivum singularem: bine porcum lar- 
darium in antiquis diplon.atibus esse il porco in- 

Srassato Italoruro, et anniculum, qui unius anni 
abet jetatem , quique integer coquebatur edeba- 
turque sIujuI in convivio. 



— 31 — 

L4RDARICS, fi, m. 2. (lardum) qui lardum 
vendit, Inscript- apud Gruter. 617. 4. l. nbffimvs 

POT1TI L. PBIMVS LAHDAR1VS. 
L4RD0M, i. V. LARIDUM. 
LARENTALlA et 

LARENTINALlA, Ium, n. plur. 3. ferlas in ho- 
Dorem Accae Larentiae. vel Laientinas, cui pontifl- 
ces ia Velabro X. Kal. Januar. sacrificabant: ut 
constat ex Cic. 1. ad Brut. 15. ct Kalendar. Maf- 
(xj. et Prcsnestin. apud Fogginium in Fast. Ver- 
Hi Flacci p. 116. Ovid. 3. Trist. 55. Non ego te 
tantae nutrix Larentia gentis, Nee taceam vestras, 
Faustute pauper, opes. Vester bonos verrfet. quum 
Larentalia dicam: Acceptus geniis iila december 
habet. Varro 6. L. L. 23. Mill. Fcriae publicas 
Larfintinaa: is dies, qnem quidam in icribendo La- 
rentalia appellant, ab Acca Laventina nominatur, 
cui sacerdotes nostri publice parentant; et bine alii 
eum diem dicunt parentalia Accae Larenlinas, Hoc 
sacriflciurn fit in Velabro, qua in novam viam exi- 
tur, ut ajuct quidam, ad scpulcrum Accae. Ita lo- 
cum emendai Fogginius loc. cil. p. 81. Aliter legit 
Miillerus; qui tamen et ipse Larentalia exhihet. 
Adde Paul. Diac. p. 119. 1. Mull.; et V. LARA- 
LIA. Lactant. 1. 20. Ilujus (Larentinos) nomini 
ctiam dies festus diratus est, ct Larentinalia con- 
stiluta. — Quid8in ctiaro Laurenlalia vel Lauren- 
tinalia perperam scribunt. 

LARES, urn et Ium, in. p!ur, 3. omnium sedium 
ac familiufum dii eraot, iisque focus peculiariter 
sacer erat; et pneterea apud ditiores sacrurium ba- 
bebant (V. LARARlUM), in quo eorum sigiila ser- 
vabantur. V. alia multa in ONOM. — Iliac % 1. 
Per meionymiam Lares ponuntur pro aedibus, atque 
cliam pro patria urbe, casa, patria. — a) In sing, 
num. Ctc. 5. Verr. 11,27. Relinquent arationes? re- 
linquent larem faroiliarera suum? Id. ibid. 54. 125. 
In agros atque ad suum larem familiarem redirent"? 
Sic Id. 16. Att. 4. Ad larem suum reverli. Sail. 
Cat. 21. Illos binos aut amplius domos conlinuare: 
nobis larem famiiiarem nusquom ullum esse? Liv. 
2G. 25. Recipere aliquem lare. Id. 1. 29. Larem re- 
linquere. Curt. 5. 11. 2. sine lare. IIorat.2. Ep. 
2. 51. Lar paternus. Id. 1. Sat. 2. 50. pitrius. Id. 

1. Od. 12. 43. avitus npto Cum lare fundus. Id. 1. 
Ep. 7. 58. Lare certo gaudere. Id. 3. Od. 29. 14. 
Parvo sub lare. Ovid. 1. Trist. 3. 30. Capitolia cer- 
nens. Quae nostro frustra juncta fuere lari. Id. 1. 
Fast. 478. Deserit Arcadhim Parrhasiumque larem. 
Apuh 3. Net. Reveaire larem suum. Martial. 11. 
82. Lar conductus. casa affilto. at 1. 77. Flacce, 
An.cnorei spes et alumne )t>ris. h. e. uibis Patavii. 
Seneca Med. 20. per urbes erret ignotas egens. 
Ej'.ul, parens, invisus, incerti laris, Ammian. 16. 
12. Laris su't defensor. -- b) In piur. num. Ovid. 
Remed. atn. 302. Sub titulum nostros misit a vara 
lares. Horat. Carm. sasc. 39. Jussa pars mutare 
lares et urbem Sospite cursu. Justin. 12. 4. 3. Mi- 
litibus permisit ducere uxores: exislimans mioorem 
in patriam rcditus cupidilatcm fuluram hobentibus 
in castris imaginem quamdam larium ac domestica; 
sedis. Ammian. 14. 1. Acti laribus ettorres. Id. 28, 

2. extr. Verterc lares. Id. 28. 2. med. AbiiU in la- 
res. % 2. Poetice de nido avium. Ovid. 3. Fast. 
242. Nunc avis in ramo tecU laremque parat. Fal. 
Flacc. 4. 44. Fluctus ab undisoni ceu forte crepi- 
dine saxi Qunm rapit hakyones misera felumque 
laremque. ^ 3, Item poelice de foco, Virg. 8. 
sEn. 542. Et primum Herculeis sopitas ignibus aras 
Excitat besternumque larem. Alii aliter inlerprt- 
tantur.- ^ 4. Hinc generrliro pro sede. Ammian. 
16. 10. Rotr.am ingressus, imperii virtutumque o- 
mnium larem. Cassiod. 8. fariar. 16. Ipsa quo- 
dammodo dignitas in penalibus vestris larem po- 
suil, et domesticum factum publicum decus. 

LARGATLiS, a, urn, adject. Uargus) allargato, 
ampliatus. Cassiod. 2. f'ariar. 39. Humores noxia 
infu>ione largali. Ita edidit Gare;ius; alii rectius 
legunt laxati. 

LA ROE, adverb, (largus). Alias formas largiter 
et largitus, V. loco suo. — Comp. Largius et Sup. 
Largissime 1. — Large ^ 1. Stricto sensu est co- 
piosc , abunde, liberuliter, SaiAwj (It. in abbon- 
danza, largamente; Fr. richement, largement; 
Hisp. anchamente , holgadamente , abundante- 
men'.e; tienn. »n reicklicnem Maasse, reichlich; 
Angl. largely, plentifully, abundantly, liberally, 



LARGIOR 

bountifully). Oecurrlt — a) Potit. apud Flout. 
Aulul. 2. 2. 19. Nemini credo, qui large blan- 
dus est dives pauper! Cic. Mur. 4. 10. Quod dan- 
dum est amicitiae, large dabitur a me. Id. Rose. 
Ami 8. 23. Large effuseque donare. Id. 2. Nat 
D. 47. 121. Pasture animatttibus large et copiose 
natura comparavit. Id. 3. ibid. 27. 69. Tarn mu- 
niOce et tam large darl. Phcedr. 2. 6. Large da- 
pem dividere cuipiam. Auct. B. Alex. 1. extr. 
Aquam large praebere. J7orat. 1. Od. 9. 5. ligna 
super foco Large reponens. Sueton. Domit. 21. 
Convivari frequenter ac large. Colum. 8. R. R. 14. 
II.; et Plin. 10. Hist. nat. 34. 52. (105). Large 
bibere. Curt. 6. 6. 23. Aquas large roanaDt. Plin. 
12. Hist. nat. 14. 32. (62). Large deos adorare, 
h. e. nulla turis parcimonia adbibita. Ctc. 5. Verr. 
88. 204. Large liberaliterque aestimare. O- Cic. Pe- 
tit, cons. 11. 44. Large atque bonoriQce promittere. 
llursui Cic. I. de republ. 43. Large ministrare li* 
bcrtatem alicui. Tax. 6. Ann. 15. Senatusconsul- 
lum large factum, un decreto ampio. Plin. 21. 
Hist. nat. 10. 31. (56). Thy mum large florescens. 
Id. 5. ibid. 17. 15. (73). Large frequentare locum 
nliquem. in gran numero. — b) Comp. apud Ter. 
Eun. 5. 0. 48. Priorl|iio et babet quod det, ct da; 
nemo largius. Sail. Cat. *6. PJerique Sullani mili- 
tes largius suo u si. avendo speso alia grande. Ho- 
rat. 2. Eft. 2. 215. ne potum largius aequo Rideat. 
ptu del dovere. Adde Sueton. Cces. 52. GelL 4. 17. 
ad fin. 1 lilleram, quae in vocabulo quoque gemina 
esse debet, paullo uberius largiusque pronunciabat. 
h. e. majore et loogiore sooo. — c) Sup. apud 
Cic. 3. Verr. 61. 158. Cujus mihi copiam quam 
largissime lactam oportebat. V. Zumpt. ad b. L; 
Elotz. leg. largissimam. Ptin. 7. Hist. nat. 50. 
51. (167). Quibus (vita) largissime conligit. a chi 
e touato vivere assai. et Alter Plin. d. Ep. 2. Va-i 
rietas rerum largissime suppelit. Adde Sueton. 
Aug. 77. et Domit. 9. ^ 2. Pro facile, faciimert- 
te. Plin.\T. Hist. naL 19. 30. (137). Juxta oleam 
seii ficum jubet, non ampliore Intervallo, quam ut 
contingi large possit ramo oleas quam maxirae se- 
quaci atque obedituro. *|-3. Pro late, ut videtur. 
Plin. 2. Hist. nat. 11. 8. (50). Sol mdntem Idaro 
exoriens dextra lasvaque large amplectens. Id. 3G. 
ibid. 15. 24. (108). Amplitudinem cavls earn fecisso 
prodltur, ut vtbem faeni large onustam transmitte- 
ret. Pallad. 1. R. R. 30. Anseribus large tagandi 
licentia prohibetur. Aurel. Vict. Ccesar. 11. Large 
procederc. 

LARGlFlCCS, a, um, adject. (largus et faciu) co- 
piosus, abundans, abbondante. Lucret. 2. 027. Stipe 
largifica aliquem ditare. 

LARGlFLtJUS, a, um, adject, (iargus et fluo) lar- 
ge et abundanter Bueos. Pacuvius apud Ctc. 3. O- 
rat, 39. 157. Grando mixta imbri largifluo subi- 
la praecipltans cadit. Lucret. 5. 597. Largilluus 
fons. 

LARGILOQUOS, a, um, adject, (largus et lo- 
quor) large loquens, mulliloqous, verbosus, abbon- 
dante di parole, ciarliero, irJWXo'Yo;. Ptaut. Cist. 
1. 2. 2, Qu8B ubi saburrata? sumus, largiloquae ex- 
tcniplo sumus: plus loquimui , quam sat est. Id. 
Mil. glor. 2. 3. 47, Nonne libi islam prastruncari 
linguam largiloquam jubes? 

LARGlMENTUM, i, n, 2. (largior) idem ac largi- 
tas. Fulgent. 1. Sfythol. prcef. Quas 'ampliora ere- 
niunt, non bominis, sed diviuum est largimeotutn. 

LARGlO. V. voc. seq. init. 

LARGIOR, Iris, Itus sum, iri, dep. 4. (Isrgus). 
Etiam largio dictum fuit olim, positione activa, Ac- 
cius apud Non. p. 470. 26. Merc. Benigoe et pro 
beneQcio largito atque ampliler. Lucilius apud 
eumd. ibid. Quod viscus dederas tumidum, boc in 
viscera lurgi. k. e. largito. Confirmat haec Friscian. 
8. p. 797. Putsch. Iliac idrqttus possiva signiQea- 
tione apud Tibull. 4. 1. 129. Quum largita tuis sunt 
muta silentia votis. Hiar inlargio, is, et dUargi- 
tus: quae vide suis locis. — Ceterum largibor in fu- 
turo pro largiar: quod in verbis quarts priscl facti- 
tarunt. Piauf. Bacch. 4. 7. 30. Libertatem Cbrysalo 
iargibcre — Et largibar pro largiebar. Propert. i. 
3. 25. largibar rou.iera somno. — Largirier parage*. 
ge pro largiri est Ptaut. Atin. 5; 2. 82. — Pert. 
Largitus et Largiendus II. — Largiri est large 
praebere; item simpliciter dooart, Kooitftcu, x°pv 
Yew (It. dare in abbondanza, donare largatneitte, 



LARGITAS 

donare; fr. tommuniquer en abondanee, donntr 
liberatement, procHguer, ditlribuer; Hiip. dar, do- 
nor UbtraJmente, abundantemente; Germ, reich- 
lich geben, tchenken , mit -, ver , austheilen; 
Angl. to give in abundcnce, give or grant liberal- 
ty, bestow largely, lavuh). 

I.) Propria, f 1. Gtneratim. — 1.°) De horal- 
olbui; et quidem — a) Cum Accusative rei. Plaut. 
Amph. 1.1. 155. Larglrl cmnara eturieniibui. Cic. 
1. Off. 14. 43. Qui erlpiuot alils, quod alils largien- 
tur. Liv. 1. 54. Largiri pradam. Sutton. Tib. 48. 
oibll mlliti. Tac. 1. Ann. 28. agro* emeriti*. Mar- 
tial 5. 19. ope* veleri fldoque sodall. Tac. 16. 
Ann. 11. pecuniam io wrvo*. Pallad, 12. fl. fl. 5. 
AHquantum Columbia! iftrcorii clrra vilicularum 
vestigia largiemur. — o) Cum Ablaiivo rci et prw 
pos. ex vel de. Plaut. Pert. 2. 3. 13. Amlco homini 
mea et crumene largiar. Cic. 3, Fam. 8. ad fin. 
Quum natura temper ad larglendum et alieno fue- 
rlm restriction Auct. B. Afr. 87. extr. De sua pa* 
cun! a Iirgitus eat. — e) Absolute. Cic. Rose. Com. 
10. 27. Largitus eat scilicet bomo liberal!* et disto- 
lulu* et bonitate affluent Fanniut Rotclot Sueton. 
Ner. 30. Non largiendi modum teoere. — 8.°) De 
rebu*. Enniut apud Cic. 1. Tuic. 28. 69. et 3. 0- 
rat. 38. 154. Segetet larglrl fruge*. Quintil. 1. 2. 
14. Sol univertis idem lueis largitur. Cost. 6. B. G. 
23. Gallia autem propinquitat, et transmarioarum 
rorum nolitia, molta ad ropiam atque usu* largitur. 
tomminittra abbondevolmente. % 2. Speciatim 
non raro de li* dicitur, qui pecuniam dooant cor- 
rumpendi cauta el eoemendorum (uffragiorum : uo- 
de largitio. Sail. Cat. 39. Senatura crlmioindo, 
plebem exagltare, dein largluodo et polllcitando raa- 
git incendere. Id. Jug. 13. Quemcumque poulot lar- 
glundo parare, ne cunctentur. Liv. 3. 1. Largiendo 
de alieno, popularem fieri. Sic Justin. 36. 3. 9. Pri- 
roi omnium ex Orientalibui Hbertatem receperunt, 
facile tunc Romania de alieno largieniibui. 

U.) Translate. — o) Cum Accuaativo reL Plaut. 
Mil. glor. 4. 8. 28. Tu te vilem fecerii, *i te ultro 
larglere. h, e. te offeres, copiam tul facile et sepe fa- 
cie*. Id. A tin. 5. 2. 82. Ittoicine pair era aqoum 
more* «t llberi* larglrier? intliltare, infondere. 
Cic. Quinct. 2. 8. HortenjJo tumroam copiam fa- 
cultalemque dicendi natura Iorglia eat. Id. Harusp. 
retp. 25. 54. Utriaque lecunda fortona regaum est 
largite, adveria mortem. Id. Balb. 22. 50. Niraium 
parcm in largieoda civitaie. Id. 3. Legg. 17. 38. 
Largirl Hbertatem iiura populo, ut etc. Horal. 2. 
Ep. 1. 15. Larglri honor es allcul. Juttin. 6.7,5. 
Tanto patrias et penailum con»pe«tu» pr«*entla, 
quam recordatlone tul, majoret apiritu* largiuntur. 
Cic. 1. Oral. 15. 68. Duo ilia relinquamu*; idque 
larglamur inertia notlra. doniamo. Sic Id. 5. Fam. 
12. Amori no*tro pluwulum etlam, quam coacedil 
Veritas, Isrgiare. Id. 5. Verr. 84. 194. Improbum 
(acinus, judlces, non ferendum, oemini lege conce*- 
*um, ted for une adhuc io nullo eliam vlndlcatum. 
lameo ego hoc, quod ferrl ocgo poue, Verri, judt- 
i;ei, concedo el larglor. h. e. eortdono. Sic Tac. 3. 
Ann. 70. Sane ten tut In tuo dolor* esiet: reipubli- 
c« injuria* ne largiretur. h. e. remilteret, condone- 
rei. Plin. 2. Hist, nat. 23. 21. (87). Largiri alicui 
occastonem impudeniia. h. e- prtebere. dare. Sic 
Quintil. 12. 8. 2. Quae vcl eitra tauum orcasionem 
dimandi largiantur. Plaut. Capt. 4. 2. 40. Largiri 
laatitiam alicui. recare. I'irg. 10. /En. 493. Qui*- 
quli honot tumuli, quidquid tolamen bumandl eat, 
Ijrgior. Io concedo, lo permetto. SU. It. 15. 724. 
Cedente* urget, toiaa largitua habenai, Llvlu* acer 
cquo. avendo latcialo tul colh le briglte. quum 
dediitet, quum i mm bluet habenas. Plin. 17. Hist. 
not. 'i3. 35. (211). Si larglalur crossiludo. ne tia 
capace. Sic Colum. 5. fl. fl. 9. 7. Si lempua non 
largitur. non permetle. Scosvola Dig. 35. 2. 25. 
Reditu* largitur aunuom praeitaUonem. rend*. — 
b) Sequente part. ut. Cic. Senect. 23. 83. Si qui* 
deui mibi iargUtur, ut ex bac «wte repueraacam. 
mi concedo. 

LARGITAS, IU«, f. 3. (largus) «| 1. E*t largi- 
tio, liberalilaa, Hbetalita, generotita, piyaXoSw- 
pia. — a) De bomintbua. Ter. Heaut. 3. 1. 31. 
Vehement in utrtmque partem c* nlmii, aut largita- 
te nimla, aut parclmonla. Id. Adetph. 5. 9. 28. Quo? 
ittatc lubits en largilat? Cic. Brut. 4. 16. Ut im 
pendiia augere potsitnut largitatem tui muoerii. 



— 32 — 



Maerob. 7. Saturn. 3. a med. AUqua 
largiute diure. — 6) De rcbu$. Cic. 2. JT«L D. 
62. 156. Terra frugetcum mailma laraital* f*»odU- 
% 2. Pro amplo tpalio. Pallad. 13. fl. fl. 7. II. 
Trimim planum cum ipti* caliculi* trantferunt. qoi- 
bus fracti* io tcrobe ioduigent radicibu* largitatem. 

LA RGlTER, adverb, (largui) large, abunde, tal- 
de, affatim, oaaot, in abbondanza, largamentt, to.- 
«{<iiw;. — a) Absolute. Cato apud Paul Diac. p. 
378. 2- Mull. Rcpente larglter habere, repente nihil 
Plaut. True. a. 5. v. 11. Opm noirici^ utrem ut ba- 
bes t veterit Tini lar:Uer. Id. Epid. 3. 4. 49. Argen- 
tum ttulte datum reor, atque peccatom larglter. ei- 
terti commetto un grotto folio. LuereL 6. 1110. 
facie* bominum diture videotur Larglter. di gran 
lunqa. Cent. 1. B. G. 18. Uumnorigem noo tolon 
domi, ted eliam apud finitimas ei> State* largiter pof- 
te. Brutut ad Alt inter ep. 1. ad Brut. IT. Persua- 
de tibi, de voluntate mea propria nihil esse reroit- 
»um, de judicio largiter. Borat. t. Sat. 4. 132. for- 
tassia et iftinc Largiter absluicrit longa siai, liber 
amicui, Consilium proprium. Auct. B, Afr. 72. ad 
fin. Ut Jamenta bettiarum odorem, ttridorem, tpe- 
ciem non reformidarent, largiter erat contecului. 
aveo abbastanza ottenuto. Sueton. Aug. 89. Largi- 
ter prasttare alicui. tuperare di malto. Id. in Vita 
Lucani, in /in, Largiter cpulatut. — b) InterUum 
vim habet lubttantivi atque cum Genilivo usurpa- 
tur. P/ou£. Rud. 4. 4. 144. Credo, illic ine»*e auri 
et argent! largiter. et 5- 2. 28. Largiter mercedit in- 
dlpUcar. ^pu(. de Nag. Larglter aqua* tuperett 
mibi. 

LARGITIO, Oni*, f. 3. (larglor) actus largiendi, 
dljtributio donorum, liberalitai, tuc-rma, Sa^tXije, 
^opTjY't (It. liberalita, largizione, donativi; Fr. 
don* ofeondflnfi, largettet , libiralite; Hisp. lar- 
gueza, liberalidad; Germ, dos reichtiche Geben, 
Scltenhen, ititlheilen , d. JUittheilung , Ertvei- 
tung, Geivahrung, Freigebigkeit; Angl. a giving 
freely, bestowing liberally, bountifulnett , libe- 
rality, largition). 

I.) Proprie. *| 1. Generatira el in bonam par- 
tem. Cic. 2. Off. 15. 52. Quam quam in utroque 
loeit gratiflcandi Hberalia voluntat, tamen altera ei 
area, altera ex virtule depromitur, largitioque, quia 
fit ex- re familiarl, fontem jptum benignitatis «hau- 
rit. Cass. 1. B. C. 39. extr. Dua* ret consecutu* est, 
quod pignore animo* centurionum devinilt, et lar- 
gltloae redemit mllltum voiuntates. Id. 2. ibid. 28. 
Bit pauca ad tpem largitioni* addidit, qua ab sua 
llberaiitale eitpectare deberent. Sueton. Ccet. 19. 
Bam largilionem e republica fieri. Id. Aug. 10. 
Veteranot, quanta potuit largilione, contraxit. Aw 
rei. Vict. Epit. 13. Largilionem habere. — In plur. 
num. Ccet. 3. B. G. 31. extr. Maxima* largitiones 
facere. Colum. It. fl. fl. 1. 10. Festosque (die*) sic 
agat, ut foriissimum quemque el frugalissimum lar- 
gllionibus prosequatur. — Cum Accus. persona et 
pr«pos. in. Auct. B. Alex. 4. Largilionem in raili- 
tea auget. creice il donativo a? soldali. — Cum Ge- 
nlt. pertona. Auct. B. Hitp. 1. tub fui. Ut ex ejus 
pecunia latronum iorgitio Ceret. h. e. in latrone*. 
— Proverbium est tilud Cic. 2. Off. 15. 55. Largi- 
tio fundum non babct. «| 2. Specialim et ««pc lar~ 
gitio in malam partem accipltur pro distribuliooe 
pecuniae, qua fit ad aucopandum favorem io petilio- 
ne honorum,et ad beoevoluiitiam conciliandam po- 
tentias comparand** causa. Cic 2. Orat. 25. 55. De 
ambilu raro illud dalur, ut possis liberalitatem ac 
benignitatem ab ambilu atque largilione sejungere. 
Id. Plane. 15. 37. Tribum turpi largilione corrum- 
pere. et ibid. Quas (iribu*) i* largilione devincia* 
haberei. Id. Mur. 37. 80. Peroiclosa largliio. ef 
ibid. 11. 2i. Largitioni res'ulere. C&s. 1. B. G. V. 
Dumnorix gratia et largilione apud Sequanos pluri- 
mum poterat. Liv. 4. 48. o med. Largilione pe^siml 
exempli aedilionem coocire. Sail Cat. 3. Pro pudo- 
re, absiinentia, virtute; audacia, largitio, avarilia 
vlgebant. Id. Jug. 18. extr. Largitio famosa et im- 
pudens. Vellej. "i. 20. Corrupt! ape largitioni* mili- 
tes. Nepot JUiltiad. 6. Populus largilione magistra 
tuum corruplus. Id. Hamilc. 3. Largilione velusto* 
perverlit more* Carlhaginensium. .Sue ion. Ccet. 13. 
Ponliikalum maximum petiit, non sine profusissima 
largilione. Id. ibid. 20. Nullum largitlonis genus 
omisil. — In plur. num. A'efos Ail. 6. Quod (hono- 
res) aeque peti more majuiuiu, ncque capi posscnt 



LAUGHS 

eoataemtif leglbut , in tarn effusi* ambitus largi- 
tiaaMtaw. Justin, t. 9. 11. Rrgnum , quod frau- 
de •j^estcraot, indulgenl'u et )«r;iiioaibus conQr- 
nuL V j, Dnifersiin pro quarumque prodigen- 
Ua mtfuMJOtstt. tcialacguamtnto. Seneca 1. Be- 
nef. 2- SaUaaa rd, minioie beneflciorum, bonetta 
largitio «». 

il.) Traaslalav % I. Generaiim. Cic. Balb. 13. 
31. Numqoaaa cat iotermisia a majoribat nottris 
largitio et comeBooieatiO eiviutis. conc«iione_,cou- 
cessio. Id- Mur. 20- 41. Io jure dicundo gloriam 
conciliai magtutudo ne^otii, gratiam asquilalis largi- 
tio. h. e. admioisiratio, owmiftutrozione. flutif. 
Lttp.de fig. tent, et etoc. 1. 16. flunnk. Nam qui 
tantam cadem p<rfcccrit, hujosmodi inceptum dum- 
taxat arguere, pane maleficii largilionem est facere. 
k. *. reniam dare, condonare. V. LARGIOR II. 
•f 2. Speciatim, abslractura pro concreto, largitio- 
ne$ imperatorum tempore sunt flscus, seu ararium 
pTincipis, ex crao tcilicet coogiaria populo distribui 
solebant. Hioe Inpp. Conttantin. et Constans 
Cod. 7. 62. 21. Triginta auri pondo largliionibus 
nostri* cogalur inferre. Imppp. Valentinian., Va- 
lens el Gratian. Cod. Theod. 9. 21. 7. Quidquid ex 
auro bominum privatorum in monetis publicis repe- 
reris Dguralum, id omne nostris scias largitionibu* 
vindicandum. Impp. Honor, et Theodos. Cod. 10. 
23. 2. Sacrarum rei privataruro largiiionum palati- 
na orCcia. De his largilionibus V. Zirardini ad 
Uq. Nov. p. 484. - 487. V. et roc. teq. 

LARGlTlONALFS, e, adject, ad largitiones, seu 
fl»rum prlncipis pertioen* {V. roc. praced. II. 2.), 
ut Largilionatet officiate*, qui eum fucum cursnt, 
Impp. Valentinian. et VaUnt Cod. TUod. 12.6. 
13. Adda ibid. 8. 7. 6. etc. — Hinc 

Largitionalis, is, m. 3. absolute, aubttaolivorum 
more, est largiiionum minister. Vopisc. Carin. 19. 
Quum ei (Diocletiano) quidam largitionalis *uut 
editionem Can laudaret etc 

LARG1TOR, 5dJ. art, dep. 1. freouentat. a lar- 
gior. Plaut. Trin. 3. 3. 14. Ei ea largiiari le llll 
etc. 

LARGlTOR, flris, m. 3. (larglor). f . I. Geoe- 
ratim et in booam partem est qui libenter et jnulta 
donat, donaiore, libtrale, splendido, pzyalooucoc. 
Salt. Jug. 95. Muliarum reruin ac maxuma pecu- 
nia largitor. Liv. 6. 16. a med. Seditlonia ienienda 
causa, postulante nullo, largitor TOluntarius repente 
seuatus factus. et ibid. 2. tub fin. Pradara iniHtt 
dedit, quo minus speratam a minime largitore duce, 
eo roititi graliorem. Adde eumd. 9. 42. Sil /(•_'. 
164. Bacche, sacri largitor laticis. «J 2. Speciatim 
in malam partem sumitur pro eo, qui per ambitum 
pecunia coemit tuffraeia et Cavorem multiludinis, ul 
In LARGITIO I. 2. dictum est. Cic. 1. Off. 19. 64. 
Exsistunt in republica plerurnque largitores el fa- 
ctiosi, ul opes quam maximas eonsequantur, et siot 
vi polius superlores, quam justitia pares. Id. Plane. 
15. 37. Cujuscumque tribus largitor esset. Id. 4. 
Cat. 5. 10. Lcntulum largitorem el prodlgum non 
putat, quum de peruicie populi Roman! lam crude- 
liler rogitarit. 

LARGlTOUO, Inis, I 3. (largus) largltas. Cha- 
rit. t. p. 78. Putsch. Largitudo nusquam invem- 
lur, niai apud Nepotem. 

LARGlTUS, adverb, (largus) largiter, tffatlm. 
Afraniut apod Non. p. 514. 13. Merc. Quid istuc 
e»l? quid ties? quid lacrimas? largllua proloquere. 

LARGlTUS, a, um. ^..LARGIOR. 

LARGIUSCOLUS , a, um, adject- deminut. a 
largus, allquanlum copiosu* , aliquanlum largus. 
Solin. 7. Galactitcs subnexus parvulit, laigluscu- 
los hauttus Tacit sail varum. 

LARGUS, a, um, adject. Comp. Largiar 1.; Sup. 
Largissimus 1. el 2. — Ralione habiia elyml, di- 
ctum putant, quasi Xaepyov, a Xa valde el tpyw 
ret: alii a "Xaupoc copiosus. Ceterum f 1. Gene- 
raiim esl copiosus, nbundans, amplus, multus, tu- 
tropoc, 5st$(Xrj; (II. abbondante, copioto; Fr. abon- 
dant,copieux, constderafi/e; Hisp. ob'tnrfon^e, co- 
pioso; Germ, reich, reichlich, viel, haufig; Aogl. 
abundant, plentiful, copious, large*. Occurril — 
a) Absolute. — Fosit. Lvcret- 1. 283.; et / »rj. 1. 
G. 23. Largus imbcr. Lucre! . 1. 413. Largi hau- 
stus. Id. 1. t030. unda flunitnis. Virg. 12. JEn. 
721. sanguine largo Colin annosque iavnnt. et'&. 
ibid. O'jy. largo Qctu ord li^arc. Id, 3. G. 308. largl 



LABIDUM 

eopla taetto. Sil It. I. 516. Jtrnqae «gitar largus. 

per membra fluentia tudor. Lucret. 2. 806. cauda 
pavonit Larga quum luce repleta est. Sic Cic 2, 
JVat. X?. 19. 49. Quum Ml terrat larga luce com- 
pleverit. Lucret. 4. 862. Largui aer penetrat fora- 
mina. Ovid. 4. Met. 758. Largl odoret. Lucret. 5. 
867. ptcemque tequutte Sunt et larga sao tine pa- 
bula parts labore. Pirg t 2. G. 390. larga pubescit 
vioea felu. Ovid. 4. Fair. 5t7. Larga messis. Plin. 
11. Hist, not. 39. 94. (229). PHi equii Id juba lar- 
gi, Id armii leooi. lunghi e folti. Martial. 8. 70. 
Quum aiccare sacrum largo Perrrretside posset Ore, 
verecu'ndam maluit ewe altlm. h. e. amplo et ro- 
toudo ob dlvitem veoam carminuro. Ovid. 3. Art. 
am. 408. Larga opes. Vol. Flacc 4. 551. Largui 
honor, h. e. amplui, mulia or it digaitai. Lucrel. 
5. 156. Que tibi potterios largo termone probabo. 
con lungo discorso. — Comp. Horat. 1. Sat. 8. 44. 
Largior Ignii ardet. Liv. 40. 14. Die festo ioter 
teqnales largiore vino uti. Petron. Satyr. 8-2. Lar- 
giore clbo excitare vires. Tac 1. Ann. 31. Largiora 
•tipendia exposcere. Et absolute Horat. 2. OS. 18. 
13. nee potentem ainicum Largiora flagito. — Sup. 
Sueton. Ca>s. 38. Largissima prieda. Id. Vomit. 
4. Largisaimum epulum- Id. Tit. 7. Munus edidit 
apparatistimura largUaimuraque. splendidissimo. 
Plin. 34. Hist. 'not. 15. 43. (149). Meiallorura 
omnium vena ferri largissima est. — b) Cum Ge- 
oitivo apud Poetaj. Virg. 11. JEn. 338. Largui 
Opum. Ubi Servius: abundant, dives: nou qui mul- 
ta donaret. Lucan. 9. 608. fons largus aqua. Sil. 
It. 7. C01. Turn Gtrtdum, largumque coma pro* 
Iternit Adberben. — c) Cum Ablative Plin. 25. 
Hist. nai. 13. 102, (161)." Folia carnosa, pinguia, 
larga succo. Plaut. Asin. 2. 2. 24. Homo largior 
lioguS. abbondante di parole. At Forcellinus re- 
lulit adject, largior ad linguam, eodem taroeu -en- 
tu. 4f 2. Est etiam liberalit, profuius, prouui ad 
donandum, liberate, profuso, generoso, prodigo. 

— o) Absolute. Cic. 2. Off. 16. 55. Duo sunt ge- 
nera largorum, quorum alteri prodigl, alter! libera- 
les. Id. 5. Verr. 50. 118. Si largissimui esse vellet, 
cumulation mensura uteretur. — b) Cum Geni- 
tivo apud Poetas. Sil. It. 8. 250. aoctus opes lar- 
gusquc rapine, h. e. de alieno largiens, ut Forcel- 
linus est interpretatus; aliis vero est abundaus opi- 
bits ra pi na, partis. Id. 15. ibid. 408. Pceaus iner- 
candi dextrss largus. ft. e. fad lis et largus io con- 
duce ndis multibus. Stat. 3. Theb. 603. largusque 
anime, modo tuascrit ira. ft. e. vitam facile peri- 
culis ebjiclens, vilse prodlgus. Lucan. 7. 225. et 
largUj habense Ponlicus ibat eques. ft. e. qui equi* 
tando solct equo habenas laxarft. Al. Ice. habenis: 
al. kabena ; v. locuru Sil. It. uiox ciiandum. — e) 
Cum Ablativo. Plaut. Ann. 3. 3. 8. Audio' tu 
nunc, opera ut largus est? ft. e. facile polliccn* ope- 
ram suam. Tac. 2. Hist. 59. Vir largus ammo et 
par opibus- d'am'mo generoso. et 3. ibid. 58. Lar- 
gus promissij. Sil. It. 7. 696. Ferrala calce atque 
effusa largus habena Cunclantem impellebat equum. 
Sjc Id. 15. 724. tolas largitus bsbeoas Liviui acer 
cquo. Cf. Lucan. loc. c'rt. sub 2. b. — d) Cum In- 
finiio. Horat. 4. Od. 12. 19. Spcs donare novas lar- 
gus. — JYB. De cognom. Rom. V. ONOM. 

LAftlDUM el per syncop. lardum, i, n. 2. Ma~ 
not. dici putat, quasi large aridum. Ejus verba 
■UDt 7. Saturn. 12. S«epe apposita salita carat', 
quam lat'idum vocamus, ut opioor, quasi large ari 
dum , quserero mecum constitui, qua ratioue car- 
nem, od diuturnitaiera usus, admttiio sails servet. 
Haec Macrob. Ceterum vox conjungenda videtur 
cum Gi. T^xpo'c jucundus el Xaptvoc. incrassatus, 
pinguis. — Lar idum vcl lord'im est caro suilla cum 
iuo pingui sale condila el siccata : item ipsum pift- 
gue (It. came porcina salata, lardo; Fr. triande de 
pore salt, lard; Hisp. tocino salado, lardo; Germ, 
rter Speck; Ansl. bacon, the fat of bacon, lard). 
Occurrit — - a) Forma lar idum opud Plaut. Capt. 

4. 3. 3. Quanta pcrnis pestis veniet! quanta labes 
larido ! Adde eumd. ibid. 4. 2. 67. et Men. 1. 3. 27. 

— b) Forma lardum apud Horat. 2. »Sa£. 6. 85. 
seraesaque lardi Frusta dedit. Ovid. 6. Fast. 169. 
Pinguia cur illis gustentur tarda caleodis. Martial 

5. 78. Et pal lens faba cum, lubente lardo. Juvenal. 
11.84. Et natalicium cognatis ponere lardum. Plin. 
Va.EisU nat. 16.65.(227). Lardum ellxum atque 
drcuinUgaium mira celrrlute osta fracta solldat. 

Tom. III. 



- 33 — 

PaMad. IS. R. R. 6. Perots eilam et lardum eoofl- 
cimut non solum meuse. hoc , sed omnibus , quos 
biemalis aigor adstringlt. — Hinc 

Zaridui, a, um, adjective usurpator ab Imppp. 
Valentin., Theodos. et Arcad. Cod. Theod. 8. 4. 
17. Pro octogiota libris laridss (subaudi carnis), 
pro oclogeois etiam libris olei, et pro duodenis mo- 
diit talis singuli tolidi proferaolur, 

LARlFCGA, as, m. 2. (lar et fuglo) qui lares 
suot deierit, eno, vagabuodus. Petron. fragm. Tra- 
gttr. 57. Burman,n. Larifuga nescio quis, non valet 
lotium suum. 

LAaiGNUS, a, um, adject, (larix) qui est ex 
larice, di larke, rcsuwvo;. filruv. 2. 9. ad fin. 
Larigna materies. 

LASIX , Ids, m. et f. 3. larice, ">do^, arboris 
genus cognatum abieli et pioo: a Xapd^ tuavis, 
nempe ab odotit suavitate. Resinam enim fuodit, et 
vere floret gigoit odoratos. Piin. 16. Hist. naL 10. 
19.(43). Ltricis materies pnestantior longe, iocor- 
rupta usu, mori contumax, rubens prieterea et odo- 
re acrior. et (45). Excepta larice, quas neque ardet, 
nee carbonem facit, nee alto modo Ignis vl consu- 
milur, quam lapides. Id. ibid. 18. 30. (73). lion 
tea amtnt cedrus, larix, ta?da et ccterw, e qui bus 
resioa gignitur. Id- ibid. 39. 74. (190). Tiberius 
Cesar, concremato ponte naumocbiario, lariccs ad 
reslituendum c«di in Rhania praDnivit. Vilruv. 
2. 9. a med. Larix, qui non est notus nisi bis mu 
nlcipibot , qui tuot circa ripas Ouminjs Padi et 
litora maris Hadriatici, non solum ob succi vebe- 
mentem amaritatem ab carie aut a tinea non no- 
cetur , ted etiam Oaramam ex igne non rccipit , 
nee ipse per se potest ardere, nisi uli taxum in 
fornace ad calcem coquendam aliis ligiiis uratur . 
et mox. Materiet autem larigna per Padum Ra- 
veonam deportatur, in colonia Fanestri, Pisauri, 
Anconas reliquisque, qu« sunt in ea regione, mu- 
aicipiis prabetur*. — - Quod negant Plin. t Pitruv. 
loc. cit. et Pallad. 12. R. R. 15. hanc arborem 
igoe corripi, inter fabulat rem bujusmodi aman- 
dandam esse, nunc nemo igoorat. 

LAROS. v. larus. 

LARCa. V. LARVA I. in flo. 

LArCALIS. V. LARVAUS. 

LARt>ATUS. V. LARVO. 

LARTJS et liros, i, ro. 2. *Xapoc, gabo*«to, atis 
aquatica, eadem ac gavia, quam vulgo ounc Yeneta 
cocale dicunt; et ob ejus ttupiditatem eodem nomine 
stupidot etiam faominet appellant'. Gloss. Philox. 
Larui, Xxpoc. et ibid. Aapos, larus, gavia. Uujus 
avis menlio ett etiam apud Fulgat. interpr. Ltvit. 
It. 16. et Deuier. 14. 15. 

LARVA et lSrDa, as, f, 1. genius malut ac noxius 
defunctorum (de vocis etymo V . sub 1.) uopiMokxt- 
Ketov (It. spettro , larva , fantasima, ombra; Fr. 
fantome, spectre, larve; Uisp. fantasma, espe- 
ctro ; Germ, ein Gespeust ; Aogl. a spectre, 
ghost, phantom, walking spirit, hobgoblin, 
goblin). 

I.) Propria. Larvam dictam pntant a Lare, a 
quo ita diderat, ut Lar certis eedibui curam gere- 
ret posterorum, Larva vagarelur incertis sedibus et 
perterreret homines horribili visu: atque bac pcena 
plecteretur ob vitam male actam. Augustin. 9. 
Civ. D. 11. Dlclt {Plato) animas borainum damo- 
nes esse, et ex bominibus fieri Lares, ti boni roe- 
rlti tint; Lemuret, si mail, seu Larvat: Manes au- 
tem deos dicl, si incertum est, bonorum eos, teu 
malorum esse meritorura. Apul. de Deo Socrat. 
a med. Ett et tecundo slgniflcota species dsmo- 
num, animus humanui, emerilis stipeodiis vita, 
corpora suo abjurant. Hunc vetere lingua Laiioa 
reperio LemuTem dictitatum. Ex nitre ergo Lemu- 
ribut, qui posterorum suorum curam torlilus, pla- 
cets et quieto numine domum possidet, Lar dicitur 
familiuris: qui vero ob adversa Vila media, nullis 
bonis tedibus, incerta vagatione, ceu quodam ex- 
silio, punitur, inane terriculomentum bonis bomi- 
nibus, ceterum noxium mails; id genus plerique 
Larvas perhibent. Quum vero incertum est, qua 
cuique eorum tortitio eveoerlt, utrum Lar tit, ao 
Larva, nomine Manem deum nuncupant. Hucusque 
Apul. ~- Plant. Amph. 2. 2. 145. flee quidem 
isuepol laruaruro plena etl. Id. Aulul. 4. 4. 15. 
Larvas bune atque intempertas agitant teoem. Id. 
Capt. 3.-4. 6d. Jam ^eiirameota loquitur: larvse 



LASANUM 

ilirnuliDt tirom. Seneca Apoeolce. eireamtd. Qui 
contra boc SC. deut factui erit, earn dedi larvia, et 
proximo munere ferulls vapulare placet. Adde Am-, 
mian. 14. 11. et 28. 1.; et Arnob. 3. 41. PUn. 
Hist. not. prcsfat. $ 31. Nee Plancus illeplde, quum 
diceretur Asinius Pollio orstiones in eum parare t 
que ab ipso, aut liberis post mortem Planci ede- 
reotur, ne respoodere posset: cum morrui* non 
nisi larvas luciari. H«c Plin. Eo autem dicto 
Plancut Asinium, ut iatanlentem, prasstriogebot. 
Nam est etiam convicium io bominem iosanum, 
aut stupidum. Plaut. Merc. 5. 4. 20. Etiam loqoe- 
re larus « tu? Adde eumd. Cat. 3. 4. 2. Utroque 
autem loco trisyltabum est, ut et Amph. 2. 2. 145. 
et .4ufuL 4. 4. 15. 

II.) Translate. 5 *■ Larva est pe.iona, ma- 
schera, Kpo'o&»rov, upoffwjrtf. Horat. i. SaL 5. 64. 
Nil Uli larva et tragicis opus esse cotburnls. — Et 
metapbora bine ductf, Petron. fragm. Tragur. 44. 
Burmann. vocat larvas edilet, aut similes magi- 
stratus, qui personam quidem illaro gerunt, cete- 
rum alia omnia curant, quam res civium et ulili- 
tatem reipublicas, privato solum lucro intent!. Alii 
tamen aliter leg. % 2. Est etiam tigillum, imagun- 
cula , ita quodam occulto artiQcio compacta , ut 
moveri per te vidcatur, fanfoccio, figurina semo- 
vente. Petron, fragm. Tragur. 34. Burmann. 
Larvam argenteam altulit servus tic aptatam , at 
articuli ejus vertebreque laxstas in omnem partem 
verterentur. Apud Apul. de Mag. adversarii ejus 
larvam appellabant et scelelum imagunculam Mer- 
curii, quam ille religionis causa sibi fabricari jns- 
terat, ipsi auiem magids artibus paratam calumoia- 
bantur. 

LARVALIS, e, adject, (larva). In Priap. carm. 
33. legilur (Vxrvtafts epentbesi tou i. Pallorem ma- 
cieroque larvialem. Al. leg. larualem, quudrijyUa- 
bum. P. voc. preced. I. in Qn. — Larvalit est ad 
larvam pertinent, atque adeo terribilit, deformatua, 
pailens, cmaciatus ac prorsus borrendus, propria 
delle tarve, terribile, spaventevole, uoopoc.. Am- 
mian. 31. sub iniU Lar vale simulacrum. Seneca 
Ep. 24. a med. Nemo tarn puer est, ut Cerberum 
timeat et tenebras et larvaiem habitum nudis osti* 
bus cohserentium. ^pul. de Mag. Macilenta forma 
did cadaver is, prorsus horribilit et larvalis. 

LARVATlO, dnis, f. 1. (larva) pro epilepsia 
legttur apud hid. 4. Orig. 7. 6. Eadem (passio) et 
iarvatio, et morbus coroitialis etc. 

LA RV AT US, a, um. V. LARVO. 

LaRVEDS, a, um, adject, (larva) qui larva te- 
ctus est, larvato, maschirato. Hobet Venant. 6. 
carm. 8. 12. Serpent clatus, lelator, larveus hot lit. 
n. e. diabolus tub forma terpentit. 

LARVlALIS. V. LARVALIS. 

LARVO, as, Slum, are, a. 1. (larva). Part. Lar- 
vatus in fin. — Larvare est lards infestare, terrere, 
oiterrire. Firmic. 3. Matlies. 14. a med. Fasdnan- 
tes mulieres, que etiam ipsos artus larvaii ac fa- 
tcinari faciant. — ilioc Part, praster. pats. 

Larvatus, a, um, est furiosut, mente motui, 
quasi a larvit exterritus, ut Paul. Diac. p. 119. 4. 
Mull., vel in larvas incur i erit, ut Non. p. 41. 26. 
Merc, exponii. Plant. Men. 5. 4. 1. Quid esset iltt 
morbi, dixeras? num larvatus, out cerritusi Id. 
fragm. apud Servium ad Virg. 0. Mn. 229. Pro 
larvato te circumfcram. Apul. de Mag. Uunc de- 
nique qui larvam putat, ipse est larvatus. — Priore 
loco al. leg. laruatus quadrisyllabum, quod ita ratio 
carminis postulet. V. simile eicmplum In LARVA- 
LIS init. el in LARVA I. in fin. 

LARYNGOtOmIa, at, f. lAcwoyyofoiAja, in- 
cisio guituris, quod est caput aspere arierie. Cxi. 
Aurel. 3. Acut. 4. Asdepiades approbat arterial 
divisuram ob respiraUoncin facieodam , quam la* 
ryugotomiam vocant. 

LASA.NUM, i, n. 2. Waavov, vat evacuando ven- 
tri accommouatum, cantaro, pitate; a Graca voce 
alltta, quam Hety chins familiaricam tellam ioter- 
pretatur. Horat. t. Sat. 6. 100. Quum Tiburte via 
pratorera quinque tequuntur Te pueri , latanum 
porta met cenopboiumque. Petron. fragm. Tragur. 
41. Burmann. Ab boc ferculo Trimalcbio ad tasa- 
num surreiil. V. SCAPHE 2. Huousque Forcelli- 
nus. Sunt qui apud Horat. latauum, vas cullna- 
rium interpretantur: al Aero ad loc. eit. La«- 
oum, vas in quo etoneratur vcnier. Sic etiam apud 

6 



LASCIVA NS 

Matron. Satyr. 47., et apud Aristophanem Polluc. 
10.47. 

LASCIVANS, antis, adject. (lascivus) idem ac 
iascivieos. Poeta in Anihol. Lat. Burmann. T. 1, 
p. 446. Cedat Cecropii lascivans bucule fabri. 

LASClVE, adverb, (lascivus). Comp. Lascivius. 
— Lascive est petulanler, moltiter, $facciatamenie, 
lascivamente , ewaXytSc, axoXaarwc. Martial. 8. 
init. in epist. ad Domilian- Ulis non permisi tain 
Hscive loqul, quam loleot. A put. de Mag. Versus 
amatorios fecit etiam mulier Lesbia , lascive ilia 
qoidem, tantaque gratia etc. Avien. Aral. 514. Et 
si personam aries laseivlus herbai Appetit. 

LASClViA, a, f. 1. (lascivus) animi incontineo- 
tia, ex taturiiate fere et otlo nascens, quae vel in 
procecitatem , vel in libidinem erumpit, dasXyua 
(It. petulanza, sfrenatezza , licenza, insolenza, 
troppa liber la; Fr. folatrerie, licence; Hiip. tru- 
Kaneria , libertad inmoderaia; Germ. d. Muth- 
tviile, Autgelastenheit, Schackerei; Angl. wan- 
lonnets, petulance, licentiousness}. Occarrit «J l . 
Sape In bonam partem, est enim sine malitia. — 
fl) De bomlnibus et brutls. Cic. 2. Fin, 20. 65. 
Nod enim bilaritate,nee lascivia, nee riso, eut joco 
comite levitatls, sed sape etiam tristes fimiiate et 
constant* sunt beati. Lucret. 5. 1397. de pritcit 
temporib. agreslls enim turn mnsa vigebat: Turn 
caput atqne humcros plexis redimire corollis, Flo- 
ribas et foliis lascivia lata monebat. Liv. 1.5. Ut 
nadi juvenes, Lyceum Pans venerantes, per lusum 
atque lasdvlam currerent. Similiter Toe. 11. Ann. 
31. Vectius Valeria lascivi* in praaltam arborem 
connisus. per copriecio, per i$patso, per vivezza. 
et 3. Bin. 33. Faces in vacua* domos per lasci- 
viam jacolabantur. per bel diktto. et 11. Ann. 3fi. 
Rlessalioa paribu$ lasciviis ad cupidinem et fajtidia. 
h. e, eapricciota « nelCinvogliarsi che nello tvo- 
gliarti. V. integrum locum !n ULTRO. : Seneca 
Contol. ad Helv. 16. a med. de blandissimo puero. 
Cujus non lacrimas ejus bilaritas supprimat? cujus 
non contractum soilicitudine animum illius argu- 
tia solvant? quern non in Jocos vocabit ilia lasci- 
via? vivezza. Sic Tac. Germ. 24. ssltationem inter 
gladios audarem lascifiam dis.it. Pacuvius apod 
Cic. 1. Divinat. 14. 24. Ut profeetione Jwli pi- 
scium lasdvlam Jntuerentur. 6ic Plin. 9. Ep. 33. 
lssciviaro Tocat ludicros cursus decurtusque del- 
pbini. et Cohtm. 7. &. R. 12. 12. Catutos sex men- 
sibus pritnis, dum eorroborentur, emittl non opor- 
tet, nisi -ad rnatrrtm lusus ac lascivia causa. — 6) 
De operibus natu»«. Plin. 11. Hist. nat. 37. 45. 
(123). de cornib. Nee alibi major natora lascifia: 
lnsit aniraalium armii. Sparsit hac io ramos, ut 
cervorora: aliis simplicia tribuit etc. capriccio. 
Confer Taciti loc. superius cit. — c) Passive et 
joculariler Plaut. Asin. 2. 2. 32. catcnarom co- 
lone, l. O virgarura lascivia. h. e. in enjus tergum 
vlrgw lascivlre soleot. *J 2. In moUm partem po- 
n .' tu . r — ^ * >ro P*tolantia, proeacitate. — Spe- 
cialim, nisi proprie, de oculis dicitur. Justin. 1. 3. 
2. Quum moilitU corporis et orulorum lasciti^ o- 
mnes feminas enteiret. Cr. RuiiL Lup. de fig. $ent. 
tl eloc. 1. 18. Ruhnk. Oculi ad petulantem lasci- 
tiam, manus ad raplnam, venter ad avidiiatem etc. 
Sic absolute Seren. Sammon. v. 663. Mobilis (al 
nobilis) hirsutas horret lascivia setat, (Haoc rocat 
Petron. Satyr. Ii6, Oculorum mobiiem peiulan- 
Uam. et ibid. 138. Petulantes oculi. Cf. Quintit. 
11. 3. 76. Oculi laicivl et mobiles.) — Genera 
tini. Porcim apud Sueton, in Fita Ter. 1. Dum 
laschlam noHl'uiro et liudes fucosas petit etc. 
Quintil. 9. 2. 76. Assistentes oderiot bine male- 
dicendt lasciviam. Sle Tac. 11. Ann. 13. tbeatra- 
lem lasciviam tocat Jocos impudentes et probra a 
populo in theatro jactata in ronsoiares viros et 
illustres feminas. — b) Item pro libidine. loses- 
via. Sueton. Col. 36. Quum maitme placitam sc- 
tocasset, paullb post, recentioribus adbuc lascivia 
nolis, reversos etc. Id. ibid. 25. Casopla luiusi* 
ac lascivias perditas. — c ) Bst etiam lascivia in 
©ration?, quum scilicet lotemperanti stilo quis uti- 
tur. Quintil. 2. 6. 22. Ne recentis huju* lascivia 
0osculis capti, toluputf quadam prava deienlan- 
tur, ut Jllud prsedulce genus adament. Sic Id. 10. 
1. 43. Alios rerens base iasrivla delicisque et o- 
tnnla ad voluptatero multitudlnli imperiias compo- 
aita deicetaot. 



— 34 — 

LASCfVlBUNDUS, a, um, adject, (lascitio) pe- 
tulante, lasciviens. Plaut. Stich. 2. 1. 16- Qaid- 
nsm dicam. Dinarium lascivibundum tarn Ubenter 
eurrere? 

LASCWO, is, li, Hum, ire, u. 4. (iascivus). Part. 
Lasciviem I. et II. — Lasdvire est petulanter age- 
re, ut equi indomiti solent et qui did io otio fue- 
runt, qui aut calcitrant, prater solitum, aut lusiiant 
eisultantque, s>Bpi^« (It. lutBMreggiare, intolen- 
tire, tcherzare, far baje; Fr. fol&trer, se jouer, 
badxner, bondir, $auter, s'ibattre; Hisp. jugvei or, 
retozar ; Germ, muthwillig $ein, $chdckern, tcher- 
zen; Angl. to be wanton, play the wanton, wan- 
Urn, tporl, fruk, frolich). 

I.) Proprie. — a) De bominibos et brutis ani- 
mantibus. Enniut apud F«tum p. 317. 15. Mull. 
Hombem appelbt. Quid lascivit, ttolide? non in- 
telligit. Cic. I. de republ. 40. Est Tero. ioquit Sci- 
pio, in pace et olio. I icet enim lascivire, dum nihil 
metuas. Liv. 2. 29. Et lascivire magis plebem, quam 
sasvire. Adde Jusfin. 16. 4. 3. Sic Sueton. Cm. 67. 
Post magnam pugnam atque victoriam licentisro 
omnem passim lasciviendi permlttebat militi. Liv. 
27. 4. Angues mlrae magnitudmis lascivientium pi- 
sciuro modo eisultasse. Ovid. 7. Met. 321. Fug* 
lascivit agous. Cotum. 6. R. R. 24. 2. Satietate 
verni pabuli pecudes esbilaratae lascivlunt. — b) 
Poetlce de rebus. Sil. It. 13. 329. Dextera lascirit 
c*sa Tegeatide capra. h. e. bos, illos percutieos pel- 
le capra. De Lupercis loquitur, qui nudi per urbem 
dlscurrebant et obvios quosque percutiebant. hi 
translate Claudian. 2. Rapt. Prot. 145. Insolitis- 
que docet galesm mltescere sertis: Ferratus lascivit 
apex, faorrorque recess! t JUartius, et crista pacato 
fulgure veroant. Similiter Apul. 10. Met. Quam 
quidem laciniam curiosulus ventus satis amanter 
nunc lasciviens reflabat, nunc luxutians etc. 

IL) Translate refertur ad orationem molltorem et 
stili dclicatioris. Quintil. 9. 4. 142. Quotidie magis 
lascivimus syntonornm modis saltitanles. Cf. eumd. 
11. 1. 56. Et Id. 4. 2. 39. Toto et rerum et verbo* 
rum et composition^ genere Issdviunt. Id. 12. 10. 
73. Vitiosum et corruptum dtcendi genus, quod aut 
terborum licentia resuilat, aut puerflibus sententio- 
us lascivit. Id. 9. 4. 6. Pedes in oratione simili pa- 
ne licentia lascivientes. 

LASCIVIOSUS, a, um, adject, (lascivus) luiu- 
rians. Translate Itid. 6. Orig. 8. Paoegyricum est 
licentiosum et lasciviosum genus dicendi in laudilus 
regum. 

LASCtVlTAS, itis, f. 3.flascifos) pefutonza, la- 
scivia, petulantia. Firmic. 1. Mathet. 1. Nee Aiiaoa 
lascivitas sobria Jovis moderations corrigitur. Adde 
Call. Aurel. 3. Tard. 8. 

LASClVlTER, adverb, (lascivus) lascive. Lceoius 
apud Charts. 2. p. 183. Putsch. Lasciviterque 
ludunt. 

LASCtyOlUS, a, um, adject, deminut. a lasci- 
vus, lascivello, aliquantum lascivus. Lcevius apud 
Priician. 10. p. 903. Putsch. Manu lascivula ac 
tenellula. 

LASClVTJS, a, um, adject. Comp. Lascivior l. et 
2.; Sup. Lascivit simus 2. — Qui darn ducunta tocio, 
unde lacesso, quasi iacesiiuui, quia sine ulla causa 
lacessere alios solet. Alii alias assignant origines, e 
Graco petilas. Rectlus fortasse potes lascivus esse 
pro laxivus a laxut, unde taxare et relaxare aoi- 
mum. Quidquid vero sil de etymo, lascivus est petu- 
lans, procax, protervus, niraia licentia rxsultsns ex 
hilsntate quadam animi, rerum rqpia atque otio, 
oxc'XaoToj, daikfni, u^f3taT(xo'{ (It. pelulante } in 
solente, pioca.ee, bizzarre; Fr, fol&tre, enjoue, ba- 
din, gai; Hisp. jugueton, gozoto, insolente, petu- 
lante; Germ, muthwillig, lose, ausgelassen, scha- 
cknhaft; Angl. wanton, playful, frisky, sportive, 
petulant, pert). Occurrit <| 1. In bonam partem. 
— a) De homlnibus et brutij aniinantibus. f'arro 
1. iR, R. 14. 1. Nalurale sapimentum, quod habet 
radices, ac pralereuntis lascivi non mctuit facem 
ardentero. Schneider, vocem lascivi oinittendam 
censet. I'irg. 3. Eel. 64. Maio me Galatea petit, la- 
scivt puella, Et Tugit ad salices, et se cupit ante vi- 
deri. Horat. 1. Sat. 3. 133. velluot tibi barbara La- 
scivi pueri, quos tu ni fusle coerces etc. Cf. eumd 2. 
Ep. 2. 215. ne potum largius aquo RIdeat et pulset 
laaciva deceDtius alas. M. Cccl. apud (hu'nlif. 6. 3. 
41. Siculi quidem, nl aunt lascivi et dicaces, aje- 



LASERPITIATUS 

bant, in delpbioo sedisse etc. Ovid. 13. Met. 791. 
tenero lascivior bado. Lueret. 1. 26t. bine nova 
proles ArtubusinBrmis teoeras lasciva per herbal 
Ludlt. Firg. 2. Eel 64. Florentem cjtisum sequi- 
tor lasciva capella. Ovid. 3. Met. 685. de nautii in 
piscet mutatis. Ioque chori lodunt speciem; lasciva- 
que jactant Corpora; et acceptum patulis mare oari- 
bus efQaot. RutiL 1. Itiner. 379. Lodere lascivos 
inter vivaria pisces. Plin. 10. Hist, nat 42. 68. 
(117.). de psittaco. Imperatores salutat, et quae aeci- 
pit verba, pronuncial; in vino pracipue (kaec avis) 
lasciva. apirifoso. Sinful are est iliud S portion. Ha- 
drian. 14. extr. Idem scverus, latus; comls, gravis; 
lascivus, cunctator. h. e. oimis festinus et praceps, 
precipitoso, npoztrn;. — b) De abstracts et ina- 
nimis. Horat. 2. Od. II. 7. Peileote lascivos imo- 
res Canitie. Id. Art. P. 105. tristia mastum Vul- 
tum verba decent, irstum plena minarum, Luden- 
tem lasciva, severum seria dictu. 0umtil. 6. 3. 27. 
Quod dicitor, aut est lascivum et hliare, aut contu- 
mellosom. TibulL*. 1.87. Jam Nox Juoglt equos, 
currumque sequnntur.Hatris lasclvo sidera fulva 
choro. Horat. i. Od. 36. 20. Lasciva bedera. h. e. 
qua erratic© et libero curso passim adhareaeaot. 
Martial 11. 45. Lasciva acas. h. e. comatoris, eala- 
niistrom. Sle Tertull Firg. veland. 12. Acu lasci- 
riore comam sibi inferunt. Martial. 8. 78. Nunc ve- 
niunt subltis lasciva numismata nimbis . h. e. buc 
iilac tags super populum cadeolia, et illins avidita- 
tem ac proterviam in coltigendo excitant a. Pro- 
pert. 4. 8. 76. quum lascivum tternet arena forum. 
h. e. quum propter gladiatorium lodum convenient!- 
bus in forum puellis, licentia et amorlbus locus 
erit. Claud ian. Cons. Mall. Theod. 331. lascivi 
conOigunt aquore letnbi. h. e. agites, leves ludunt 
in undis pogna slroulacro. *T 2. In malam partem 
— a) Sape ad rw turpca refertur, lascivo, tibidi- 
tioto. Ovid. 3. Amor. 7. 10. et 1. Art. arn. 523. et 
alibi. Sic Quintil. 10. 1. 93. Otidius ntroque laiei- 
vior. Martial 5, 2. Lascivi libel II. et SueUm. Tib. 
43. Lascivissima pictura. — b) Lasciva orotic 
est nimts compta el ornata. Gell. 12. 2. a med. CK 
ceronem bac (Enniana) interposuisse ad efTugien- 
dam infamlsm lasciva orationis et nitida. 

LASER, Iris, n, 3.Xaoaptov, oiroc, latere, aste- 
fetida. Perperam prima syllaba prodaeltur ab Eu- 
cher. 23. Nectareum vitient nunc lasera tatra rosa- 
luro. — Laser 

I.) Proprie est soccus sirpls, seu sUpbii. PUn. 19. 
Hist. nat. 3. 15. (38). Auctoritate clarissimum la- 
serpltium,quod Grad silpbion vocant, in Cyrenaica 
provincia repertum: cujus succum vocant laser, ma- 
gnificum in usa medicamentisque, et ad pbndus ar- 
gtntei denarii repensum. (F. ibi plura de eo, et lo- 
cum Solini in LASERPIXIUM in fin.) Id. 22. ibid. 
23. 49. (101). Laser e silpbio proQuens, inter eximia 
oatura dona numeratum, pluribus composition! bus 
inseritur. (F. ibi plurimos ejus osas in medkina). 
Colum. Arbor. 23. Laser Cyrenaicum vino diluere. 
Adde Fegei. 5. Felerin. 5V. et 64. MarcelL carm. 
de tnedic. Zingiber et calidum, mordai piper, et la- 
ier ( aleens. Pallad. 3. R. R. 29.; et Pelagon, 17. 1. 
o'jrov K uprjyatKov vocant. 

II.) Figurale, h. e. per metonymlam sumltur pro 
ipso sil phi 0. Plin. 19. Hist. nat. 8. 43. (153;, Con- 
diuotur aceto, addita laseris radice. Adde Scribon. 
Compos. 192. et 196. 
LASBRATUM, i, n. 2. F. voc. aeq. in fln. 
LAsBRATUS, a, nm, adject, (laser) lasere ml- 
itus, seu conditus. Plin. Faler. 1. 21. Ciois cum 
aceto laserato mixtas. — Hinc 

Laseratum, i, n. 21 absolute, aubstantivorum 
more, est coodimenium ex lasere. Apic. 1. 30. in 
lemmate. 

LASERPlTlARlDS, a, um, adject, (laserpitium) 
ad laserpliium perlinens. Petron. fragm. 7\agur. 35. 
Burmann. Ipse etiam taterrima voce de laser*»iiia- 
rio mimo canticum eilorquet. h. e. ex mimo laserpi- 
tl! Iaudes celebranle: vel laserpitiarius mimua est 
qui laser comedens frequentes inter saltandum pedi- 
tus edit, V. Aristoph. EqxUc. 904. et seq.; ait enim 
et Diotcvr. 3. 94. olXptov sort fuowSr/;, silpbion 
inflstiones Tarit Alii aliter legunt et ioterprelantur. 
LASERPlTiATUS, a, uru, adject, (lawpitlum) 
laserpltio miitos. Cato R. R. 116. Permisceto leo- 
tlm aceto laserpittalo. Plin. 18. HitU nat. 30. 73. 
(308). Aliuui ientem aceto laserpitiatd resperguot. 



LASERPITIFER 

UtSEBPMFBR, Bra, Brum, adjed. (leserpi- 
Uam et fero) laserpilil fern, ut Laserpiiltera Cyre- 
oa, apud Catult. 7. 4. 

LASERPITIUM, li, a. 2, Scribltur et taserpi- 
eium.~ Laserpitium. oiXptov, est idem quod sil- 
pbium, herbs radice mulU erassaque, el nigri corti- 
ell, caule feralaceo, aut limili crassitudine, folits 
apio maxime slmilibus, semtae foliaceo. Vesci peco- 
rt solita, primoque purgari, mox pioguetcere, came 
mirabiiem to modum jucuoda. Post folia amissa, 
caule ipso et homines vescebantur decocto, asso eli- 
xoque, eorum quoque corpora quadraginta prim:s 
dleboi purgante a vitiLs omnibus. Haac et Plin. 19. 
Hist, tifflf. 3. IS. (42)., ubi addit, ex iociso lubere 
seu radice manaro succum, qui laser dlcitur {F. LA- 
SER), qui et ipse aliquando laserpitium vocatur. 
Laserpitium videtur Sabnasio la SoHn. p. 249. es- 
se o*os atXft'ou surcus silphii, quasi lac serpicium,^ 
quod la modum lactis manat; laser vero est uXo; o 
Sa^oc <niv rif p'<£i), totus caulii cum radice. F. 
S1RPE. Cato apud Charts, 1. p. 56. Putsch. Laser- 
pitium pro pulmentario babet. Id. R. R. 157. Ad 
roorbum articularium et laserpitium iorasum cum 
brassica ei aceto otymelle et tale sparse. Plant. 
Rud. 3. 2. 10. Si speras Ubi hoc a quo multum futu- 
run sirpe et laserpitium. Plin. 20. Hist. nat. 13. 
51. (141). Noonulti laserpitium una illini jubent. 
Colum. 6. R. R. 17. 7. Facit et radix, quam Graei 
os^^tov vocaot, vulgus autem nostra consuetudiue 
laserpitium appellant. Adde Feget. 4. Feterin. 22. 

— Oe hoc succo ita Sutin. 27. $ 48. Apud Cyre- 
ocnses sirpe gignitur, odoratis radicibus, virguito 
herbido magis, quam arbusto: cujus e culmo e«u- 
dat stato tempore pingue rosciduro, idque pascen- 
tium hircorum inbaret barbulis; ubi quum arefa- 
ctttm ioolevit guttis stiriacis, legitur ad usum men- 
sarum, vel medelis. Dictum est prirao lac sirpicum, 
quooiam maoat in modum lacteura: deinde usu de- 
rivante laser nominatum. Ita Solin., qui tamen la- 
serpitium cum Itdano confuodlt, ut et Salmas. 
mooel, 

LASSAMEN, tnis, n. 3. idem ac lassitudo. Vox a 
Lexico expungeoda; occurrit enim taotumraodo in 
Not. Tir. p. 117. 

LASSATUS, a, am. V. LASSO. 

LASSESCO, is, ere, n. iacboat. 3. (Iassui). Part. 
Lassescens. — Lassesco est lassos flo, divenire las- 
so, stancarsi, exxoc^vw. Plin. 7. Hist. nat. 40. 41. 
(130). Ne tassescat fortune, metus est. Id. 14. ibid. 
2: 4. (33). Vitis fertilitas absumitur, si noo pras- 
ptnguis soli ubertas lassescentem sustineat. Pru- 
dent. 2. in Symmack. 101. victo Jassescere visa. 
stancarsi nel mirare. et Hieronym. Ep. 22. n. 39. 
Araia sumere, lassescere sub lorica. 

LASSltCDO x , Inis, f. 3. (lassut) molestia, quam 
ex labore Soscipimus, koito; (It. ttanckezza, strac- 
chezza; Ft. lassitude, fatigue; Hisp. lasitud, can- 
sancio, faliga; Germ. Ermudung, Abspannung 
der Krafte, Mudigkeit, auch d. JMudeteerden , 
Mattigkeit ; Angl. weariness, fatigue, lassitude). 
Occuirit — - a) Passive. — Lassitudo minus est, 
quam fatigatio, ut colligitur ex illo Cels. 1. 2. a 
med. ExerciUllonis plerumque finis debet esse su- 
dor, aut eerie lassitudo, qua cltra fatigationem sit. 

— Ceierum Plaut. Stick. 2. 2. 12. Omnia membra 
lassitudo mibl tenet. Id. Merc, 1. 2. 45. Lassitudi- 
nein hercle verba tua mibl addunt, eoica9. Id, ibid. 
v. 17. Numquam edepot omnes balioea miht banc 
lassitudinein eximent. Id, Sacch. i. i. 75.; et JYepos 
Eumen. 9. Lassitudioem sedare. Cic. 2. Invent. 4. 
14. Postquam illos aretius ex lassitudine dormire 
sensit. Id. 12. Fam. 25. sub fin. Admodum soraus 
jam defatigati. Sed nulla lassiiudo impedire offlcium 
et Tidem debel. Cces. 2. B. C. 41. Nostros vires las- 
situdine deficiebaot. Id. 3. ibid. 92. et 95. Lassitu- 
dine contici. et 2. B. G. 23. Cursu ac lassitudine 
exanimatl. el 4. ibid. 15. Timore, lassitudine, vi Qu- 
minis oppressl. Nepos Datam. It. A lassitudine 
acquieacere. Curt. 3. 7. 9. Lassitudine vinci. Seneca 
3. Ira 9. Citra laisitudinem exercere aliquid. Con- 
tra Aurel. Fict. epit. 48. Exerceri ad laisitudinem. 
Plin. 22. Hist. nat. 24. 51. (HI). In lassitudine 
homines proniores sunt ad iracundlim. Id. 28. ibid. 
9. 37. (137). Ilineruin lassitudines et fatigatianes le- 
vare. Id. 23. ibid. i. 23. (44). Lassitudinein aufcr- 
te.et 37. ibid. 6. 16. (63). mulcere. et ibid. 10. 54. 
(143). solvere, et 24. ibid. 9. 38. (60). dissolvere. 



— 35 -^ 

et 31. ibid. 10. 46. (119). reflcere. et 23. ibid. 13. 
15. (32). reereare. ^mmion. 16. 12. Lassitudlue fa- 
tigarl. Colum. 6. R. R. 30. 3. Plerumque J omenta 
morbos conclpiuat lassitudine et aslu. Id. ibid. las- 
situdiois remedia enumerat. — Cum Genitivo rei, 
qu.-B lassltudinem creat. Plin. 23. Bist. nat. 1.26. 
(52). Lassitudo armorum equltandive. h. e. quse 
oritur ex armorum, aut equitandl labore. — fc) 
Active, riliniui apud Feilum p. 270. 19. Hull. 
Lassitudo conservum, reduvia flagri. h. e. qui con- 
servos lassas, ab efs vapulaodo; et est convicium 
in flagritribam. 

LASSO, as, Svl, Stum, are, l.(lassus). Part. Las- 
satus sub A. I. et II. — Lassare verbum est poeta- 
rum magis, quam pros® scriptorum; et usurpatur 
A) Active; el B) Raro adraodum oeutrorum more. 

A) Active est lassum reddere, fatigare, defaligare, 
xoitoa (It. siancare, affaticare, straccare; Fr. las- 
ser, fatiguer, causer de la fatigue; Hisp. cansor, 
faligar; Germ, mude tnachen, ermxtden, ermat- 
ten, abspannen ; Angl. to weary, tire, fatigue). 

I.) Proprie. Cels. 1. 3. n. 1. Fatigato quotidianum 
cubile lutissimum est,insolitum contra iassat. Ovid. 
9. Met. 648. tassata sequendo. Sit. It. 6. 182. quan- 
tus Leraae lassavlt in uodis Amphitryon iaden ser- 
pens. Pallad. 4. R. R. 12. extr. Cos sili ac fame 
lassatus. Ovid. Heroid. 20. 241. Long>or ioflrmum 
ne lasset epistoia corpus. Propert. 4. 8. 67. nostris 
iassuvit brachia plagis. Curt. 9. 5. Jamque lavam, 
qua clipeum ad ictus circum^erebat , lassaverat. 
Ovid. 1. Met. 303, In mare iassatis volucris vaga 
decidit alls. Fat. Place. 3. 601. vacuos lassant 
sequora visus. stancano la vista, et 1. 707. visu 
lassatur inani. si stanca mirando e nulla veggen- 
do. Cf. eumd. 1. 419. Assidua Tiphys vultum las- 
satus ab Arcto. et Stat. 5. Ineb. 483. lassavit eun- 
tes Lux oculos. Manil. 2. 852. Lassata vires. — 
Seneca 1. Benef. 1. 6. Lassare aliquem dilatione. 
Martial. 8. 31. supplidbua domittum lassare H- 
beilig Sic Lucan. 5. 695. Lassare oumina. scil. 
votis, uut preclbus. — In re turpi. Juvenal. 6. 129. 
Et lassata viris, nee dum satiata recesslt. Adde Ti- 
bull. 1. 10. 55. 

II.) Translate. *f 1. Generation Lucan. 9. 452. 
veotus annosa robora torquens Lassatur. Id. 5. 
703. iassatum Ouctibus aequor. h. e. quasi tempo* 
state fessum et ad tranqulllitatem rediens. Id. 2. 
727. lassata triumphis Descivit fortuna tuis. Plin. 
6. Hist. nat. 13. 14. (34). Lassata quum siderum 
vi Riphaeorum mootium deficiunt juga. JfaniL 4. 
853. Astra lassata. h. e. quae deficiunt et abscon- 
duntur. «| 2, Speciatim et eleganter lassare did- 
tur, qui constanter quippiam toierat. Martial. 4. 3. 
de Dotnitiano. Sidus Hyperborei solitus lassare 
Bootae, Et madidii Helicen dissimulare comis. 

B) Neutrorum more, live absolute. Seneca Ep. 
52. ante med. Puu, duo asdificia excitata esse, 
ambo paria: alterum dura area acceplt: alterius 
fundaments lassarunt , in mollem ac fluidam de- 
niissa humum. h. e. lassarunt se et desederunt. 

LASSULCS, a, am, adject, deminut. a lassus, 
stanchetto, aliquantum lassus. Catult. 63. 35. Ita- 
que, ut domum Cybeiles tetigere, lassula Mimlo e 
labore somnura capiuot sine Cerere. 

LASSUS, a, urn, adject. Ratiooe habita etyini, 
conjungi potest cum laxus; et est ex labore tan- 
guens, fatigatus, fessus, defessus, corporis vel animi 
labore fractus, xoitat&ctc (It. slanco, sirocco, lasso, 
aff'aticato; Fr. las, lasse, fatigue", harassi, epuise , 
Hisp. cansado, fatigado; Germ, lass, mude, malt, 
abgespannt; Angl. u>eary, tired, fatigued, spent 
or worn out). 

I.) Proprie. — a) Cum Ablatlvo rei, qua quia 
lassatus est. Plaut. Asin. 5. 2. 23. Lassus opere fa- 
ciundo. Sail. Jug. 57. Romaoi itinera atque opere 
castrorum et pralio fessi lassique erant. Sic Ouin- 
til. 2. 3. 9. Recto itinere lassi plerumque dever- 
tunt. Lucre t. 6. 1246. lacrimis lassi luctuque redi- 
bant. Plin. 37. Hist. nat. 1. 2. (4). Lassus assi- 
duo gaudio. — b) Cum Ablatlvo rei, qua quts las- 
jatur, et praepos. Plaut. Pseud. 2. 2. 66. Ut lassus 
veni de via, me volo curare, fforat. 2. Sat. 2. 10. 
Lassus ab equo indomito. Ovid. 2. Art. am. 712. 
ab hoite. — c) Poetice, cum Genitivo rei pro 
Ablatlvo, ut fetttn. Horat. 2. Od. 6. 7. Sit mo- 
dus las'O maris et viarum Mititissque. — Alia ra- 
tione Plaut. Cist. 2. 1. 8. Ita me amor lassum ani- 



LATE 

ml lodlflcat. — d) Cum Aceusativo, Grascorum 
more. Seneca Here. (Et. 1599. Lassus an pondus 
titubavit Atlas T h. e. ob pondus- Hinc Ovid. 9. 
Met. 273. Sensit Atlas poactus, — «) Cum Infl- 
nito. Propert. 2. 10. 28. Nee fuerls noraen. lassa 
vocare meum. Adde ibid. 12. 48. et »'6id. 21. 20. 
— f) Absolute. Ter. Andr, 2. 1.4. Animus las- 
sus, cura confectus. Justin. 28. 4. Lassos milites 
reflcere. Colum. 6. R. R. 38. 4. Lassa et asiuan- 
ti mulx adeps in fauces demittitur. — Et sine ad- 
dito Substaotivo OvioX 3. Amor. 11.8. Sape tullt 
Iassis succus amarus opem. — Proverbium est ve- 
tus u lasso rixam queers, apud .Senec. 3. Ira 10. 
quia lassi facile irascuntur: et agra oumquam tan- 
guntur sine querela, ut Id, ibid. ait. Sic Plin. 22. 
Hist. nat. 24. 51. (lit). In lassitudine proniores 
esse ad iracundiam, et in siti. 

II.) Translate de inanimis et abstracts. Ovid. 1. 
Font. 4. 14. Fructibus assiduis lassa seoescit hu- 
mus. Plin. 6. Ep. 21. Lassa et effeta nature. Ho- 
rat. 2. Sat. 8. 8. Acres cibi pervellunt lassum .«to- 
machum. Id. 1. ibid. 10. 10. verba onerantia lassas 
aures. Firg. 9. j£n. 436. lassoque papavera coiio. 
h. e. inclinato. Lucan. 2. 618. lassa unda. Stat. I. 
Theb. 330. qua molle Gitbaroo Porrigltor, lassura- 
que inctinat ad aeijuora montem. h. e. declive Qt et 
paullalim in plana descendit. Sil. It. 11. 322. Si 
perferre nequjt spectacula tanta senectus, Et trcrait 
inceptis (h. e. ad iatiepla) lasso majoribus aevo etc. 
ft. e. debili avo, seu quam ut a senibus perflci pos- 
lint. Plaut. Stick. 4. 1. 16. Ut cuique bomlai res 
parala est, fir mi amici sunt: si res lassa labat, iti* 
dem amici collabascunt. ft. e. si facilitates dilaban* 
tur, si pecunia angustia laboraLur. 

LASTAURUS, 1, m. 2. \ooTaupo«, Grace voi a 
\a intensiva particula, et Taupoc, qua partem cor- 
poris significat sub ipsis feminibus: vel ab eadem 
voce, et "Xdatof kirsutus, hispidus. Alils est caw* 
mitus et turplter elTeminatus: aliia magni peculil et 
salax, atque adeo scortator: altis deaique prsvus et 
cruce dignus. Certe convicium est in bominem in- 
famem, libidinosum, lurpem. Sueton. Gramm. 15. 
Mores ejus sigillatim expressit, nebulonem, lureo- 
nem, popinonem et latlaurum appellaos. B. Doer- 
gens, et alii priora paullo aliter leguat; postrema 
vero eadam exhibent. 

LATACE, es, f. 1. berba quadam magica, de qua 
Plin. 26. Hist. nat. 4. 9. (18). Latacen dari soli- 
tam a Persarum rege legalis, ut quocumque veois- 
sent, omnium rerum copia ebundarent. 

LATE, adverb, (latus). Comp. Latius et Sup. 
Latissimel. el II. — - Late est raagno spatio, WXa- 
Ts'u?, euflu (It. per largo spazio, largamente; Fr. 
au large, au loin, avec itendue, longuement, au 
long ; Hisp. anchamente, ampliamente, etpaciosa- 
mente; Germ, weit, breit; Angl. widely, exten- 
sively, far and wide). 

I.) Proprie. Cic. 2. leg. Agr. 26. 70. Sullaaus 
ager latissime coatinuatus. Id. MarcelL 9.29. Va* 
gabitur nomen tuum longe atque late, et 1. Legg. 
12. 34. Longe lateque diffusus. Cces. 4. B. G. 35. 
Omnibus longe lateque adificlis incensls. et 1. ifitd. 
2. Minus late vagari. et 6. tbid. 25. Rami quam late 
diffunduntur. Ovid. 5. Met. 130. Latius possidere 
agros. Sic Borat. 3. Od. I. 9. Est ut viro vir latius 
ordinet Arbusta sulcis. Firg. 4. G. 515. mastls late 
loca questibus implet. Ennius apud Non. p. 222. 
33. Merc, et apud Prtscian. 7. p. 713. Putsch, late 
specus intu' patebat. Ovid, fleroid. 7. 119. Mania 
late patentia. Auct. B. G. 8. 9. Vallis late patens. 
Phcedr. 3. 1. Odorem late spargere. Nepos Eumen. 

9. Igues latissime facere. Plaut. Most, 3. 2. 156. 
Latius Ire. in piu Iuoghi. Firg. 8. Mrs. 671. Ilac 
inter tumidi late maris ibat imago, k. e. erat, et- 
tendebatur imago lati maris. Trajanus ad Plin, 

10. Ep. 33. Latius imperare. Justin. 13. 7. sub 
fin. Late regnare. Firg. 1. J2n, 25. Populus late 
rei. Borat. 3. Od. 17. 9. late lyrannus. Id. 4. 
ibid. 4. 23. Diu lateque victrix . et Plin. 3. Ep. 
5. latissime victor. Tac. 3. Bist. 23. Late cia- 
dem inferre. ampia strage. Firg. 9. JEn. 517. 
moles siravit Rutulos late. h. e. multos Rutulos. 
Id. 4. G. 358. alta jubet discedere late Flumioa. 
ft. e. ampio spatio dehiscere. Id. 5. JEh. 760. lu- 
cus late sacer. ft. e. lucui amplus et tolas sacer. 
et 7. ibid. 681. banc legio late comitatur agrestii. 
k. f magno milltum oumero. Borat. 4. Od, 6. 10. 



LATEBRA 

Impaln arpreaaui Euro proridit Ute. h. t. amp] am 
spatium eadendo ocenptrlt. Id. Art. P. 15. late 

splendere, n, e. wide. Toe. 12. Ann. 43. Dum la- 
tiui met attar, h, e. a plurtboa. Ovid. Beroid. 9. 
127. Ingredltur late Uto apecubilit euro, h. e. Ute 
eootpicua , at alt Borat. 3. Od. 16. 19., a multit 
spectata. Alii int«rpr«UDtaT auperbe et cum fetto. 
P. IATU8, a, urn, adject. Ovid. 2. Amor. 6. 53. 
Eilc fDoocal Ute paacuatur olorei. liberamente. 
Flor. 3. 9. Qua res latiui erarium populi Boroani, 
ajuam allot triumphal implevlt. h. e. mejore pecu- 
nia. et ibid. 21. ante med. Ad ootnen unti tiri late 
coocurritur. da moite parti. — Id re militari late 
ire eat dlducto et eiteouato agmioe Ire, rui oppo- 
nttur arctli illpatiique ordtoibut iocedere. Sail. 
fragm. apud If on. p. 810. 13. Merc. Iilo profectus 
tkoi cutellaque iocendere et fuga cultorum deseru 
ign) rattare, Deque late aut tecurui ire, raeta gen- 
Ui ed forte belli peddonea. V. Jlritz. ad b. I. 

II.) Translate. Boi at. 2. SaL 2. 113. Latiui utl 
oplbui. piii tpltndidamente. Ovid. Beroid. 17. 57. 
Pbrygia Ute refer priraordia gentlt. ft. e. mullii 
rerblt, fuie, magnlBre. Plin. 4. Ep. 20. In quo tu 
Inge'nli aimal dolorltqae telii latissime tertas et. 
C*C, 1. Invent. 46. 86. Hoc genut majorem quim- 
dam rim contlnel, et lailut patet, quam bic eiponl- 
tor. Id. 1. Orat, 55. 235. Art magna est, et late 
patet, et ad multoi perllnei. Id. 3. Off. 17. 70. Fi- 
del bone nomen Utltsime mantL Id. 2. Fin. 6. 17. 
Latiui loquuatur rbetom, dialectic! compreHiua. 
Cat. 2. B. G. 17. Hate ad eum Utiut atque infla- 
tiu> Afraniut pertcrlhebtt. pin amplificatamente. 
Sic Quintil. 10. 1. 105. Hie coocludlt attririius, bic 
latlus. Cf. eumd. 9- 2. 16. Turn hredus, lam Utiua. 
Celt, Pig 45. 1. 09. Stipulator! iiberum fait, verba 
late concipere. in largo $en$o. 

LiTfiBBA, a, t. i. ()ateo)_ locus, Id quo qulp- 
piam latet et ebtcondltur, itav&oc, OwXao'c (It. na- 
acondigfi'o, latebra; Fr, cachette, retraite, refuge; 
Hiip. etcondrijo; Germ. d. Fertteck, d. Schtupf 
tvinktl, geheimer Zufluchttort; Aogl. a lurking- 
place, hyding-place, shelter, covert, den, recett, re- 
treat). 

I.) Proprte. — o) Io plarali numero. Plaut. 
Aulul. 4. 2. 2. Aorom non metuo ne oulsquam in- 
Teniat: ita probe In laiebrit ilium eit. Cic. pro leg. 
Manil, 3. 7. Ut (JMithridates) te not) Pool! Deque 
Cappadoda latebrla occultare telil, ted emergere ex 
patrio regno atque in veitrii vectlgaltbut, boc etl 
in Asia luce vertari. Id. Rabir. perduell. 8. 22. 
Quum Ignade ratio te in fugam atque Id latebrai 
irapellcret. Ccei. 6. B. G. 43. Ut ille Jatebrii ac til- 
wit aut taltibus te eriperet. f'irg. 3. G. 541. curvit 
truttra detenta Utebrit Vipera. Id. 4. £n. 424. At 
fecyllaro c«cii cohibet tpelunca laiebrit. Ovid- 1. 
JHet. 216. Mrenala laiebrit borreoda ffrarum. Pal- 
lad. 5. R. R. 10. 29. Alii bitumen ct oleum aut 
aolam calr.em vivam lntebrij vermium allinunt. 
Avian. Detcript. Orb. 1313. Para aobil abrupti 
cola caipllis , onrea ut illia Terrarutn in laiebrit 
eieludaot caule melalla. Lucan. 2. 4i*4, Nou aati* 
etl murlt laiebrai quassisse pavori? Juitin. 34. 4. 
Quum in laiebrij ageret, a filio interflcilur, floral. 
1. Ep. 16. 15. Ha luiebra dulcet, etiam, ti credit, 
•mcene, Iocolumem tibi me uraestant teptembribut 
horls. ft. e. bxc loca lateniia, hi dulces leceasut. 
firg. 10. /En. 601. Turn latebra* animee, pectui 
roucrone recludil. Lucret. 5. 750. tolii defeclut 
lunxque laiebrat. h, e. quum per eclipiin luon la- 
tet. Adde Suelon. Cms. 1.; et ^frnmian. 16. 7. et 
14. 11. — b) In ting, numero. Cic. Ccel 26. 62. 
Cur balncas pubticat potmimum consUiuerat? In 
quibui non invenio, qun latebra togatis bomiolbut 
esse posjit. Ovid. 6. Met. 460. laiebram petere. 
Sue! on. Pitell. 17. Eitractut e latebra. la. Her. 
48. A]iu.uid accretiorit latebra* detideravil. Luccn. 
5. 743. Cedenduro e»t betiit, i^uorum tibi tuta late- 
bra Letbot crit. Sil. It. 12. 300. dum te furata ju- 
ventus (h. e. quss furlim ac occultaverat) Dat pcenat 
latebra. Pirg. 12. £n. .389. Bote tecent latu vul- 
dui telique lttebram. ft. e. ubi teium latet ioQium 
corpori. 

II.) Translate. *J l.Generatim. — a) Io plur. 
num. lucret. 1. 40S. cacasque latebras Insinuare 
omnei, et verum protrabere inde. C't'c. Sext. 4. 9. 
Quum ilia conjuratio et tatebrij atque ex tcnebrit 
erupitsei, atque armata voUtaret. Id. Mar cell. 7. 



— 36 — 

22. Qoam Id anlmlt bominum taotae latebra lint 
et tanli recesaui. Id. Cat. 22. 53. Omnet latebrai 
nuspidonum peragrare diceodo. Quintil. 12. 9. 3. 
Eruenda »eritatla latebrai adire. Sutton. Ner. 27. 
Jorularia et latebras omlttere. Ammian. 26. 9. Uth 
rum trltlium latebra. — b) In ling. num. Cic 2. 
DivinaU 54. 111, Adbibere lttebram obicuritaiit, 
at iidem venut alia* In aliam rem pone accommo- 
dari Tideantar. (Cf. Ovid. i. Met. 388. repetuol 
eecic obtcura latebrlt Verba.). Sic latebra $cri- 
bendi apud Gell. 17. 9. eat modut tcribendi occul- 
tut, Qui omnet latet, eo eiceplo, qui llliut modi 
cunaciut ett. tcrittttra in cifra. Buraui Cic. 3. 
Fam. 12. Mirandura ett, nullam ne in Ubella qui- 
dem latebra fultte abtcondltam roallfolentiam, qua 
te impugntre auderet. Id. fragm. pro Tail, (edente 
A. Peyronio) 10. Neeetie puiarit ette, ill am late- 
bram totlere Damnum injuria, quod in aliit cau* 
alt debet ftlere. *| 2, Speciatim ponilur pro eicu- 
aatione, refugio et quati asjlo, quo M quit tuetur, 
ne arguatur, rifugio, $cuta, atilo, tcampo. Cic. 2. 
F/n. 33. 107. Si tuam dicerem, latebram haberes: 
ad corpus diceret pertinere. Id. 2. Divinat. 20. 46. 
Te miriflcam in latebram conjecisti. Id. 3. Off. 29. 
106. Quarere latebram perjurio. Ovid. 3. ^rt. am. 
75*. late hram dare villU. Sueton. Tib. 8. Ouos aa- 
cramenti mftui ad bujusmodi laiebrat compulissct. 

LAT£BBtC0LA, a, m. 1. (latebra et colo) late 
bra j f incolens, f wXijiiip. Plaut. Trin, 2. 1. 14. La- 
tebricoiarum bominum corruptor. 

LAt&0R0S£, adverb, (latebrotus) occulte, 
clam, occultamente , natcostamente , XjJU^Srjv. 
Plant. Trin. 2. 2.2. Neque latebrote me abt tuo 
coneppetu ofculiabo. 

LA'lfiBROSUS, a, urn, adject, (latebra). Sup. 
Lalebrotitsimut U. — Latebrosui est laiebrat mul- 
tat babena, ad lalcndum aptut, occultut, abtcondi- 
tut , pieno di natcondigli , alto a najconderti , 
atcoto, oceulto, Cta")juiJrj{. 

I.) Proprie. •§ 1. LatebrotUJ ett latebrai mul- 
tat babent: bine Z^.febrojo loca dicit Plaut. Bacch. 
3. 3. 26. tabernas, popinaa, lupanaria, ubi adole- 
irentes vitiit dediti degere tolent et latere, Titan tea 
gymnasia, palattraa, campum, ubi in omnium ocu- 
lis te eierceant. Cic. Sext. 59. 12G. Ilia via late- 
brota, qua tpectaium ille teniebat. (Scholia Bo- 
btentt'a edit* ab A. Maio in Clan. Auct. T. 2. 
p. 153. ac deiode ab Orellio el ^aitero p. 307. 
Comp. £a/ebroiior babent tic allereni verba Cic. 
ltaque ilia via latebroiior, qua tpectaium iile ve- 
oiebat). Adde Ammian. 14. 2. Et Liv. 21. 54. Ad 
equitei quoque tegeodot satia latebrotus locus. 
Adde Ammian. 17. 1. firg. 8. £n. 713. Latebro- 
ta flumina. Sil. It. 5. 192. Lalebroai collet. Clout- 
dinn. in II. Com. Stilich, SIS. frondes. Ammian. 
27. 9. roomium taia. Lucan. 6. 120. iatebrosa 
tempora noclii. Poellce Firg. 12. £n. 587. Io- 
clusas ut quum latebroso in pumice pastor Vetti- 
srnvit apes. ft. e. cavernulit abuodanii, flsluloso. 
^ 2. Ilem laieot, abditus. Seneca CEdi'p. 152. Per- 
didit pesiem lalebrosa terpeut. 

II.) Trinslate. Auguttin. I. Retractat. 19. circa 
med. L*»tbrosissima qui^Kiio. 

LA TENS, entis, particip. P. LATEO. 

LATENTEB, adverb, (lateo) dam, occulte, na- 
tcostamente, occuUamente,'i.a£ipa, Cic. Topic. 17. 
63. Laiemer erflciiur. Ovid. 3. font. 6. 5a. Tu 
modo queen poterat rcl aperte tutut am ate, Si ret 
ett aacept itta, latenter ama. Gell. 2. 18. in fin. 
Epiiecti versut, «i quibus latenter intelligai, non 
oumet diij eiosot esse, tacilamente intenderoi. 
Adde Ammian. 21. 8., 26. 6., 27. 10. et alibi. 

LATfiO, tes, tlii, tere, o. 2. Part. Latent in fin, 
— Latere, a themale \a% Terbi "Xav^avto (vel, ut 
aiiis placet, aXa&w, Dorice pro Xij&w) quod idem 
tigniticat, etl dim este, in oceulto esse, delitetrere. 
XavS^avw (It. eisere o slare natcosto od oceulto; 
Fr. etre cache; Hitp. ser etcondtdo, ocuifarto; 
Germ, verborgen, versteckt tein, • liegen, irgend- 
wo ttecken; Aogl. to lurk, lie hid, be concealed) 
tkulk). 

I.) Proprie. •} 1. GeoeraUm. Plaid. Pseui. 1. 
2. 69. Ubi tuot, ubi litem, qui etc.? Id. Capt. 1. 
1. 12. Cocblea in occuko latent. Sic Cic. Rabir- 
peiduell. 7. 21. Inclutus atque abditus latet In oc- 
eulto. et 4, Acad. (2. pr.) 48. 135. Outoii latere 
cemebanl in occuUo. Id. 2. leg. Agr. 16. 41. La- 



LATKO 

tare occulte. Id. 4. Perr. 73. 181. abdlte CM* 
Reined, am, 437. clam. Raraoa Cic 1. od Q. fr. 
1. 2. hum virtutem non latere lo teoebria, oequa 
ette abditam, tad in luce Aaia, Id ocolit clariuimai 
pro* i nd as etc. Cr. Ennim apud GeU. 7. 17. Allaa 
re* noete lo obacora Utaot. Pirg. 3. Eel 92. lata* 
aogu'u lo berba. Id. 10. Mn. 805. tau Utet area 
da lor. Id. 6. ibid. 136. Utet arbore opaca ramoa. 
Borat. Epod. 9. 19. Nate* lateot pottu. Pirg. *. 
Mn. 582. Utet aub claaaibua aaquor. S!e Cic. 18. 
Phil. 7. 17. Quooiam tub oomlne padt bellum U* 
teret. Pirg. 3. Eel. 20. tu poat carecU latebaa. 
Plaut. Trin. 4. 2. 80. Intra labra atque deotea U- 
tult. Cic. Rote. Am. 40. 118. Ibl leelua quoqoa 
latere Inter tot OagUia putatote. Nepot Atu 10- 
Latebat apud P. Voiumoium. Martial. 5. 58. Nonr* 
quid apud Parthot Armeoioaque latet? Flout. TWn. 

3. 2. 35. NUi me auscultas, atque boc, ut dico, fa- 
cia, tute pone te latebis facile, ne inveoiat te honor. 
h. e. tute tibi Impediment© eris. iVepot Datam. 11. 
Teiura quod laiebat, protullt. Cic. 2. de republ. 81. 
Non Uluit adntliia ingeoii, que jam turn elucebat 
in puero. *| 2. Speciatim iu jure latere dlcunlut 
ii, a quibut aliquid peiitur, ne praatent, aolTantie, 
quod debent. Cic. Quinct. 23. 74. Ubi erant cra- 
ditoret? quia ett, qui. fraudatlonlt causa Ululate, 
dicat? V. LATITO primo loco 2. 

II.) Figurate. <f 1. Latere dicuntur, qui hitt 
•uni et minus objerti periculli. Phaedr. 4. 5. Pcri- 
clltatur magntludo principum: MinuU plebet facili 
prasidio latet. Liv. 31. 9. Latere tub umbra Bo- 
mana amlciti*. Cf. Curt 6. 10. 22. Ille Igitur prln- 
reps coojuralionii fuit. Sub illiut umbra Pbilotaa 
latebam, qui regnutn Macedonum affecto. et Justin. 
5. 2. 7. Vitia niorum »ub umbra eloquent!* (t» 
Alcibiadey latebant. «J 2. Item qui. priyatam »l- 
tam agunt, et a publico et rerum adminittratioae 
abstinent. Ovid. 3. Tritt. 4. 25. Crede mini; bene 
qui latuit, bene vilit: el intra Fortunam. debet quit- 
que manere tuam. Quo pertinet triium illud,^.aS , a 
pmoac.. *I 3. Item latere (ut apud Grascos Xxv^a- 
vstv) dicuntur, qua ignorantur: qua tigniQcaiione 
occurrit — o) Cum Accusativo pertona: bine me, 
te, ilium hoc latet, b. e. me, te fugil, a me ignora* 
tur, Doa cognoscitur, non intelltgilur. Firg. 1. 
^En. 134. Nee Utuere doll Tratrem Junonit. Ovid. 

4. Pont. 9-126. Nil ilium, loto quod fit in orbe, 
Utet. Pal. Place. 6. 703. Nee Utuere diu tavuro 
apolia ilia Syeneo. Justin. 13. 8. 6. Bes Eumenem 
non latuit. FKn..2. Bitt. not. 20. 18. (82). Latet 
plerosque, tiderum ignet eite, qui decidui etc. molr 
ti non tanno, che etc. — Terro 1. R. R. 40. 1. 
Semen duplet: unum, quod latet nostrum tensum; 
alterum, quod apertum. — b) Cam Uativo per- 
tona pro Accusalivo. Farro 9. L. L. 92. Mull. 
Vis et potettas, qua el oculis et auribui latere lu- 
teal. Lucan. 1. 418. at mibi temper Tu, quacum- 
que moves ttm crebrot causa meatus, Ut Supcri vo- 
luere, late. Sil. It. 12. 614. bostique propinquo 
Roma latet. Cic. pott redit. in tenat. 6. 13. Ubi 
nobii b*c auctoritat tamdiu tanta Intuit? (to nobit 
polest t Uam vided casus commuoit). Id. L^ot. 6. 
15. Nihil agis, nibil astequerit, quod mibi latere 
»aleat io tempore. Alii leg. quod me: alii, inter 
quot et OtelHus, omittunt. — c) Absolute. A'epoi 
Lytandr. 1. Id qua ratione cotisecutus ait, Utet. 
non si $a. Sic Id. Ages. 6. Latere arbitrabaniur, 
quas cogitarant. Firg. 5. JEn. 5. qua taotum ac- 
cenderitignem, Causa latet. Ammian. 15. 11. Quum 
bx partes, ut barbara, laterent. — Hinc Pan. prat. 

Latent, entit, adjeciive quoque occurrit, unde 
Comp. Z^tentior,- el est abditus, occultut, abscon- 
ditus, obscurus, notcodo, occuUo, coperto, latente, 
"Ka^paloc, xpupeuo;. ^uct. B. Afr. 66. Imidiato- 
res in coova'llibus latentes. Ovid. lb. 625. Latcns 
tenebris. Id. 11. Met. 775. berbi colub«r. Plaut. 
Cat. 3. 5. 32. Omnet iub arcit, tub lectit later tea 
meto mussitant. Cf. J^orat. Art. P. 437. Numquam 
te fallant animl tub +ulpe latente*. Piin. 35. Bisl* 
nat. 10. 36. (84). Apellet post ip**m ubulam la- 
tens. Ovid. 13. Met. 106. Latentem manllettare. 
Sic Sueton. Claud. 10. Latentem miles agoovit. 
Firg. 1. JEn. 112. Saia latentia. tcogli totfacqua. 
Plin. 13. Hist. nat. 15. 29. (93). Latent Jiwclura. 
commistura invitibUe. Sic Curt. 3. 4. 18. nodi. 
Pal. Ftacc. 1. 128. latenUa luayna. ft. e. occulta 
rlma. Ovid. 2. Fait. 701. Tarquiuiiu maudau U- 



LATER 

tentfa nail Accipit. te secrete commission^ Cie. 
Brut. 41. 152. Rem lalentem explicare defioiendo, 
obscurara explaoare ioterpreiando. Ammxan. 11. 7. 
Judicium nee obscurum, oec latent, Firg. 3. /fvn. 
32. causas penitus tentare latentes. Curt. to. i. 2a. 
Lateas pcricalum. Stat. 10. Theb. 242. dolus, .fm- 
mian. 22. 15. notUia. ^sfujustin. 42. de Gen. ad 
lilt. 18. Laiealior origo. — In latenti est dam, in 
abdHo. Pompon. Dig. 1. 2. 2. a med. la latenti jus 
civile reiinere cogitabant: solumque consultatori- 
bus potius, quam dtscere volentibus se prasubant. 

LATER, 6ris, m. 3. Recti casus poshio procul 
dubio est later, quamvis olim in dubium revocata 
sit, vei in usu esse negflta. Farro apud Cliiris. i. 
p. 109. Putsch. Later, lutum. caraeuta. Filruv. 1. 
5. in /In. Sive silex, aut coctus later, sivc crudus. 
— Nemro geoere Varro ip6d iVo». p. 131. 10. et 
p. 520. 17. j/erc Aureura later, quod conquadnrvit 
religio. 1U tfocftart. probante Forcettino. Alii re- 
ctias integrum locara Ha legunt: Lydon fluens sub 
Sard! bus Dumea tuiit Aurum, in latere* quod con- 
quadravit religio. — Ceterum later (forlasse ejus- 
dem elymi ac latum et Germ. Letten, vel a "Xaaj 
peira) e«t terra in quadratam formam durala, sive 
igoi perrocta sit, live non, ia usum asdifirandi, 
*X*'»So{ (It. matione; Fr. britnte; Hisp. tadrilh; 
Germ. A Ziegelilein; Angl. a brick, or tile). 

I.) Proprie. /"/auL TVuc. 2. 2. 49. Materia ilia, 
in horto qua est, in nodes singula* latere fit mi- 
nor. Farro 1. R. R. 14.4. Sapimentuui, quod e 
lateribo* ecctilibus, ut In agro Galliro: quod c late- 
rfbu* crudis, ut in agro Sabino. Cic. 2. Divinau 
47. 98. Ia Utere, aut in camaoto, ex quit us urbs 
effects est. Cf. PUn. 2, But. nat. S2. 84. (197). Et 
latere terreno facti parietea minor* noxa quatlun- 
tor. et Colum. 9. &. B. I. 2. Paries crudo latere 
ac Into consiniciu*. Cart. 7, 3. Tugurie latere 
straere. Get. %. B. C. 10. Lateres, qui super mu- 
sculo struantur. Ludliut a pud yon. p. 445. 22. 
Merc.; tt Filruv. 2. 3. Lateres de terra ducere. 
Fitruv. i. 5. Lateres coquere. Id. loc. eit. 2. 3. ; 
Plin. 35. Bist not. 14. 49. (170).; et Paltad. 6- 
R. R. 12. eorum dacendorum rationem tradant. 
Trie eiiam eorum genera faciunt, a mensura dlscri- 
mine petiu. F. D1DOROS. — Laterem lavare, 
proverb, de opere vaoo et inuttli, perdere il tempo, 
gettar la fatica: nam quo magis abluitur later, eo 
magi* aqu*m coospurrat. Ter. Pluxrm. 1. 4. 9- Lo- 
qoar oe? inceodam: uceam? instigem; purgem 
me? laterem la rem. 

IL) Figurate. «J I. Lateres aurei, argentei sant 
aussz auri, aot argenti in formam lstcrnm confla- 
ta, ex qoibus mooeta cuditur, piatire. Ptin. 33. 
Uitt. not. 3. 17. (58). C Camr prirao introitu Ur- 
als, in civil! bello, iuo ex serario protulit laterum 
aortorura xxv. n., argenteorura xxxv., et ia ou- 
merato as. cccc. De toco Far r on* apud If on. *o- 
perius eit, qui a ForeeiKrw hie afTertur, nihil certi 
ttatui potest. 1 2. Later idem est etiam ac later- 
culom apud Hieronym. Ep. 5. n. 2. Accito notario, 
raptim cderiterque dicta vi: ex latere in pagina bre- 
viter adoouns, quern iatrinsecut seasum singula 
capituia continereaL 

LATBSALtA, ium. V. voc. seq. in fin. 

LATERALIS, e, adject, (talus, eris) ad Iatus per- 
Uaens, da fianco. Zucitius apud Maxim. Fictoriiu 
p. 1963. Putsch. Turn laterals' dolor, eertissimu' 
oaacia' mortis, h. e. pleurit'u. CL Fahlen. huoc 
locum later EaniaDa receoseodum putavit: F. ibl 
*dnout. PUn. 21. Hist. not. 21. 89. <to5). Si late- 
ralis doior siL Hatduin. ex MSS. legit ii lateris 
doior; ita et StUig. Calpwn. 6. Eel. 40. a dorso 
c,um totam circuit alvuin, Altcruat vitreas lateralii 
. iogula bullas. la cinqlxia. — Uioc 

Lateratla, ium, n. plur. 3. absolute, substanti- 
vorom more, sunt saeculi, seu crunien*, ad laiera 
eptippii pendeotes, in quibus necessaria ilineri re- 
conJiraus, tauhettt. Sccewla Uia. 32. 1. 102. Chi- 
rographs pr«edioium ct pecuoiam la lateralia coa- 
didit. 

LATERALITER, adverb, (lateralis) lateral- 
menu, per latug. BoetK. 2.. Geom. p. 1221. Pacal- 
lelogrammis adjiciendos rhombos et rbomboldes 
tetragoaoa ubHramur: quaravis eoim aut suguiari- 
Ut, aol laieralilei a tupradictis parelielograminis 
dUsideaot, Umea bis sunt aduumeraudl, Adde 
eamd. ibid. p. 1530. « 1 531. 



— 37 — 

LAtBRAMEN, Inis, n. 3. (later) opns later! 
cium. Lucret. 6. 232. ConUxat, rareque fafit late- 
ramina vast. h. e. vas ipsum latericium. Loquitur 
enim de doliis, qua apud vcteres latericia fuere; 
nisi malis laleramina ioterpretari fasis latera; 
quod tamen minus placet. 

LATBRARlA. F. voc. seq. sub A. lo fin. 

L.ATERARlUS, a, urn, adject, duo diversa sl- 
goifitat: scilicet 

A) Laterarius a later, eris, est ad lateres perti- 
nens, di mattoni, R^tv&cva;. PUn. 19. Bist. nat. 
8. 45. (I5S). Ruta apricis gaadetet siccis, ter 
raque qu<*m maxims lateraria. — Hioc 

Laterarius , Is, m. 2. absolutu, substantlvorum 
more, est laterum artifex, manorwijio, BXtv^eurr^. 
Usurpatur a Aon. p. 445. 22. Mac. 

Lateraria, ce, '. I. (..ubaudi officioa) irX.tvSreTo», 
absolute, subsumivorum more, est locus, ubi fiunt 
lateres. PUn. 7. Bist. nat. 56. 57. (194). Laterariaa 
ac domum constitueruot prlmi Euryalus et Hyper, 
bios fratres Athenis: antea specus want pro do- 
mibuf. 

B) Laterarius a tattii, eris, est ad latera perti- 
nens. Hinc lateraria, subaudi tigna, sunt in testa- 
dine milltari, qua ad latera capreoloruro la ejui- 
dem sumraitate fixa, ipso* continent et firmant. Fir 
truv. 10. 20. 

LATERCtJLENSJS, is, m. 3. (latereulum\ La- 
terculenses dicti sunt qui laterculi digailatum co- 
ram habebant. Imp. Justinian. Cod. 12. 34. 5. »"a 
fin. F. voc. seq. 

LATERCULUSl, I, a. 3. iermnut. a later. De 
genere ne ambigaj, neutrum ficit Uid. 6. prig. 17.; 
item Cedren. XaTa'pxouXon leaod 'Pwuoaoj? Xif*- 
rat: nam ex locls ex Codtce et TertulL infras cita- 
lis coiligi non potest. — Ceterum laterculum, re* 
jistro, nota, catalogo, -irXiv&to*, est album, codex, 
liber, in quo memorial causa perseribebatur notitia 
omnium otflciorum, dignitatuai et administratlo- 
num tarn civiUuro, quam militarlum: ita dictum a 
figura oblonga et quadrata, qualis est In laterculo 
coctiii. Duplex fuit, majus et minus. Ulud contine- 
bat oinnes dlgnitates, quae a principe mandabaotur 
ac deferebantu', sacroque memorial scrinio condi- 
tum asservabatur sub cura primicerli notariorum. 
Hoc habebat przfecturas, tribunatus et prxpositu- 
ras castrorura, aliasque Id genus^ dignltates: perll- 
nebatque ad curam quaestoris. Ejus memio fit in 
Corf, 1. 27. I. $ 7. et ulU et ibid. 30. 1, et 2. DU- 
lur et TertulL advert. Falenlinian. 29. *ui fin. 
Habes prajlerea ejus fragmeota apud Gruter. p. 
301. et apud Murat. p. 10^5. 

LATERCULCS, i, m. 2. deminut. a later, et 
ejusdem tape signification!*, mattoncello, maitone, 
irXtv^iov, wXtvSic;. 

I.) Proprie. t'tes. 2. B. C. 9. Hanc Insuper com!* 
gnatiooem laterculo atlstruxerunt, Colum. 8. R. R. 
11.1. Sub porticibua quadrat* haras cwmentls, vel 
etiam laterculii exstruuntor. Plin. 30. Hist. nat. 7. 
20. (63). Sacellum factum crodi* laterculi* , «d 
forman camtni. Id. 7. ibid. 56. 57. (193). Obserra- 
tlooes siderum coctilibus laterculi* inscriptw. Id. 
31. ibid. 1. 41. (84). Sal, qui in laterculi* afTertur. 
a. e. in paiinis, aut tubuli* lateticiia. Barduin. 

II.) Translate. ^ 1. Est opus pistorium quadra- 
ture et oblongum, laterculi forma. Plant. Pan. I. 
2. 122. Laterculos, *e$amum, papaveremque, tritt- 
cum et frictas nuccs. Cato R. R. 109. De ervo Cari- 
nam facito: conspergito sapa: postea facito latercu- 
los. Apal. 10. Met. Panes, crustula, lucuaculos, la- 
terculo* et complura scitamenta mellita. Alii leg. 
lacertulos, eodem sensu f 2. Ia re agraria est 
certi agri forma rcferens Cguram laterculi et cer- 
tum numerum jugerum contioeos. Sicutus Ftacc. 
de condit. agror. p. 2. Goes. F. PLINTH US IL 

LlTERENSIS, e, adject, (latu*, eria) ad lata* 
pertinens. — Hioc 

Laterensis, is, m. 3. absolute, *ubstantivorum 
more, est bonorarius conres, qui et a latere dicitur: 
F . LATUS, eris ad fin.: iatcro vero seu iafro est 
minister, qui latera principura virorum custodit: 
F. LATRO, onis I. Tertull. 4. oducrs. Jllfarcioa. 
43. de duobvs Angtlis Christum comitantib. Tut 
fere laterensibus uti solebat. — NB. De cognooi. 
Bom. F. ONOM. 

LATERE »I AN Act 

LATE RI AN A. F. LATEB1TANA. 



LATESCO 

LATfiRlCtDS uel lateritiujja.aro.adject. Cater) 
ex lateribus faclut, di mat toni t iftt'v^tvoc. rorro 
apud Aon. p. 43. 13. Merc. Laterlcii lapldes. F. 
SUFFUNDATEJS. Ca>s. 2- B. C. 15. Laterlcii muri. 
et »6id. 14. Latericia turds. Ptin. 35. flut. nat. 
It. 49. (172). Laterlcius pade*, lateridu* mum*. 
Colum. 9- R- R. 6. 4. Lateridam opa*. Et absolata 
Gel 2. B. C. 9. Ne sax a ex catapalti* latericium 
discuterent. st/6audt opuv Sutton. Aug. 28. Urbera 
excoluit adeo, ut jure ji^doriato*, marmoreara se 
relinquere, quam laieridam accepiitet. Feget. 4. 
Feterin. 15. 27. Schneid. Pulvere lalerKlo trita 
bovis colla ronspergi oporteL 

LATERlNA, *, f. 1. (later) laterum fictto, late- 
ricium opus, lateraria, irXivdatoc TertulL 10. ad- 
vert. Marcion. 20. Allegantes Hebrati, mercedes re- 
stitui oportere illius ooeraria servltutl* pro laterlaja 
deducti*, pro dvitatibu* et villi* adificati*. — Sunt 
qui minus recte putint, hie laterinit e**e pro ta- 
frints, et cloaca* interpret ant or, quum e contrarla 
constct ex Exud. e. t. v. 14., Hebrssos ab £gy|ilili 
oppressos fuisse operibut durit luli et laterit, a. e, 
laterum e luto, ad urbesadiflcaodas. 

LATfiRlTANA pira Inter generoslsrima ennme- 
rat Colum. 5. R. R. 10. 18. et 13. ibid. 10. 4., ubl 
al. leg. Jofen'tiffna: videnturque e««« eadem, qa» 
laleriana dicuntur a Plin. 15. Bitt. nat. 15. 16. 
(54). et faterMkina a Macrob. 2. ^oxarn. 15. ex 
Cloatio. — Videutur es*e pira ex fundo Latedo, ubl 
Till am habebat Q. Ucero ia agro Arpinate, cujaa 
raentto e*t apud Cic. 2. ad Q. /r, 7. et 4, AIL 7. 

LATBRITIANA. F. toe. pmced. 

LATERtTlUS. F. LATEttlCIUS. 

LATERNA, as, f. 1. Pareut In Lex. CrtU teala- 
tur, se in quodam MS. legtsse tontema, in ilia 
Plauti AuluL 3. 6. 29. de aqno macro. Ua la pel- 
loeet, quasi laotema Punlca. Ia Feget. qaoqae al- 
mil em lectionem adstruit, 4. Milit. 18. in fin. In 
lanternls porUnt lucernas. Qoin apud Cic. ex alio 
MS. legit Pit. 9. 20. Altera CatUina lanternario. 
Etiam Gtott. Philox. Laotema, fa»c. Nlhilomi- 
nus eertior est prior leclio, qua n exterit. — Pri- 
mam syllabam longam babet, et*i prima In laleo, a 
quo deducitur, bred* est. — Ceterum latema, * 
laieo quia In ea Ignis latet, est IndmmeatatB ex la- 
mint* cot neis, vd ex alia materia, la quo eaadela 
aecensa, vel ignis oleo arden* indudttar, oe a venlo 
exstlnguatur, ^ujrwu^c (lu fonfema, ferale; Ft. 
Ian ter ne, lampe; Http. Unterna; Germ. d. Lampe, 
Later ne; Angl. a lanthern or lantern). Plant. 
Amph. proL 1*8. Servus Sosia a portu fllfc nuoc 
cum laterna advenit. Cic 4. AIL 3. a med. Paacl 
in vestibuio pannosi sine latema. Alii leg. tiaea la* 
teroa. ft. e. lineo velo obvoluta. FaL Max. 6. 8. 
n. 1. M. Aatooius incest! reus agebator. Cuju* ia 
judicio iccusatores servuro ia quasliow perseveraa- 
tlatime posiutabant, quod ab eo, quum ad stoprunx 
iret, latcroam pralatara cootenderent. F. voc. *eq- 
MartiaL 14. 61. Dux laterna via elands feror au- 
rea flammis; Et tola est gremio parva lueeroa meo. 
JuvtnaL 5. 87. at hie, qui Pallidas oflertur misera 
tibi caulis, olebit Laternam. a. e. pra se feret odo- 
ram old vilissimi, quale odhibetur lucernls. — tfe- 
neca 3. Controo. prexf. ante med. do Albutio Stlo 
rerba fadens, Spiendidisaimu* eral, ioquit: idem 
res dicebat omnium sordidissimas, ac*tum, et pule- 
jum, et laterna* etc. nihil putabat esse, quod dici ia 
declamattone non posset. 

LATERNARIUS vel lantemarius, ll, m. 2. (la- 
terna) qui alteri laternam pr»fert, chi porta la tan- 
terna,\\}~/vw/?p>0°i. Cic. Pi*. 9. 20. Aa cam al- 
tero, barbaro Kpicureo; cura altero, Catilina Jater- 
nario. AL teg. lanteraarlo: qua lectio habetur la 
Inscript. A'eap. apud Mommten. 3740.' <t apud 
Benzen. 6232. at. hobdiokivs rHtMHGvaivs v. la- 

BSO tAK«B5AHIV8 V. FLAfUl C h. PHlfcOKiHAI 

vxoat bt syis. F. locum FaL Maximi cit, in voce 
praced. 

LATERNlO, 5ai*, m. 3- idem ac fur, d Ode* 
habeoda est Feteii Scholiast. Cruq. ad Borat- U 
Ep. 16. 60., qui de Laverna dea loqoeoa, ait: Sic 
dicta forusse a latendo; nam fure* olim laterdones 
et laremiones dicebautur. 

LATESCO, Is, ere, n. 3. sneftoaf. a lateo, est 
condl , latitare, abKondl , naiconderii. Cic. Aral. 
385- Hlc equos a capita et loaga cervlee latescU. 

LATESCO, is, ere, a. 3. inchoat. a latu*, a. urn. 



LATET 

Part. Lettetcens. — Latesco est idem ac latus Bo, al- 

largarti, dilator ti, K\axvvop.ai. Colum.2. R. /L 10. 
34. Napi Don Id ventrem latcscunt, sed tenuem ra- 
dlcem deorsura agunt. Sfanil. 1. 680. bis set late 
•cit fascia parte*. Cels. 8. 1. a tned. Ossa paullatiui 
lalescemit. 

LATET. F. LATEO H. 3. 
LATEX, icis, m. 3. In feminlno genere Jttius 
apad Pritcian. 5. p. 658. Putsch. Non calida latire 
lautus. — Ratione habita etymi, Paul. Diac. p. 
118. li. JUull. Latex a lapsu, profiuens aqua dici- 
tur. Strviut ad Virg. i. J3n. 690. Latex proprie 
aqua est, ab eo, quod intra terra venas latest. Alii 
ducunt a GracoXata£, liquor cum sonore cadens: 
ita ut Xd, vocuia intentiva, frequenliam actiODis 
aqua fluentis, et xdj- sooum liquoris delabentis si- 
gnified: F . TAX. — Ceterum latex, vox poetica, 
est Tons, aqua decurrens, vajwc (It. una corrente di 
aequo, tin liquido; Fr. toute sorte de liquide, li- 
queur, liquide; Hisp. licor, liquido. cuerpo fluido; 
Germ. d. Fliissige, Nasse, d. Ftussigkcit; Angl. 
water, spring-water, running water). Occurrit 
■ — a) De aqua. /Vj. 4. J3n. 512. latices simula- 
toi fontis Averni. et 6. ibid. 115. Lelhai ad flumi- 
dis undam Securos latices et longa oblivia potant. 
Ovid. 3. Pont. 1. 17. de tellure Pvntica. Nee libi 
aunt fontes, laticis nisi pane marioi. Id. 4. Met. 
353. Desilit in latices. et 5. ibid. 636. In lattcem 
mutor. in fonte. Apul. 1. ifet. lacleum fontis Jati- 
ccra dixit, aquam inlelligens gustatus suavissimi. 
aqua pura. Lucret. 4. 10B6. expletur lalicuin fru- 
guinquc cupido. la sete e la fame. — b) Saape di- 
cilur de vino. Zucref. 5. 15. Liquoris v'uigeni latex. 
Ovid. 13. Met. 653. Latex meri. Firg. 1. JSn. 690. 
Regales inter mensas laticemque Lyseum, et ibid. 
740. in mensam laticum libavit booorem. Ovid. 1. 
i°ont. 10. 11. Nectar et ambrosiam, latices epulas- 
que deorum. — c) De aliis liquoribus. Lucret. 4. 
18. perpotare amarum absiothii laiicern. Ovid. 8. 
Met. 274. Palladii latices. h. e. oleum. Prudent. 3, 
CatAemer. 87. nivei latices. k. e. lac. 

LATHtRIS.Idis, f. 3."Xa&up$;. Scribltur etiam 
telfvyr, et prima syllaba longa. 5eren. Gammon. 
1U99. Aut herbas succus, quae fertur nomine iatbyr. 
Alii leg. Hcben. — Ceterum lathy ris est herba folia 
babens multa iactuca simllia, tenuiora germina rotil- 
ta, in quibus semen tuoiculis continetur ut capparia; 
qua quum inaruere, eiimunlur grana piperis ma- 
guiludinc, Candida, dukia, facilia purgatu. Plin. 27. 
Hist, nah 11. 71. <95>. CI. Fit (Op. cit. col. 3. p. 
397.)hane exblbet syoonymiami: AecSupij Dioscor. 
4. 167.; et Lathyris Plin. loc. cit. sunt Euphorbia 
Lathyris L. Spec, plaot. 655. 

LAiafaOS, i, f. 2. XdSuaoc., herba, qua et 
leonlopodion, leontopetalon, leontospermon etc. di- 
cta, Latine autem fiammula, teste Apul. Herb. 7. 

LATIALITER, adverb. (Lalialis in ONOM.) La- 
line, alia Latina. Sidon. carm. 23. 235-. Et te seu 
Latialiter sonantern etc. Al. leg. Latiariter, quod . 
idem est. At Capell. 5. init. Peplo circa humeros 
involulo Lalialiter tegebatur. Id. 8. p. 192. Illi 
{Archimedes et Euclides) Hellacica tanturmnodo 
facultate, nihil effanies Latialiter. alticissant. 

LATIAR, aris, n. 3. Macrob. 1. Saturn. 16. do- 
cet ita appellatum fuisse ab Romania solemne sacri- 
ficium, quod a Latinis popuiis tempore Latinarum 
feriaruni Jovi Laliali fiebat. Cic. 2. ad Q. fr. 4. ad 
fin. Dies erant duo, qui post Laiinas habenlur reli- 
g-osi ; ceterum, qui confectum erat Latiar, erat eii- 
luru$. Latiar vocabulum ab omnibus retinetur: ce- 
tera hoc loco alii aliter leg. V. LATIN.E, arum. 
LATIARITER, adverb. V. LATIALITER. 
LATlDTJLO, as, are, et 

LATfBt) LOR, aris, ari,dep. 1. (latibulura) late- 
re, deliieseere, cssere o stc.re nascosto: apud vete- 
res. Lcsviut apud Ifon. p. 133. 9. Aferc. Node ut 
opertus amictu lalibuletur. Accius apud eumd. ibid. 
Progredere: et ne quis latibuletur, prospice. — Et- 
iam latibub, as, ponitur a JYon. ibid., et Perott. 
in Cornucopia affert hoc fragmentum Farronis: 
Yide, ne servus domioo latibulet. 

LATlBCLDM, i, n. 2. (lateo). In Not. Tir. p. 
9*., qua tamen auctoritate carent, legitur latibuke. 
— Latibulum est locus in quo aliquis latet, xeu&oj 
(It. nascondiglio, tana, latebra; Fr. cachette, ta~ 
nitre, retraite; Hisp. tscondidillo , etcondrijo; 
Germ. d. Ferstech t d. Schlupfwinkel; Angl. o 



— 38 — 

lurking- place, hiding -place , covert, retreat, 
den). 

I.) Proprie. — a) Sape de ferimm cobilibus 
dicitur. Cic. Rabir. Post. 15. 42. Quu,m ettam fera 
lulibulis se legant. Id. Fatin, 2. 4. Repeats enim 
te, lamquam serpens e latibulis, IntuUiU. Id. 1. Off. 

4. II. Generl aoiraantium omai est a natura tribu 
turn, ut omaia, qua sunt ad viveadum necessaria, 
exquirat et paret , ut pastum , ut latibula , ut alia 
generis ejusdem. Catull. 63. 54. latibula furibunda 
feraruro. Adde Phcedr. 2. 8. et 1. 30.; et Ammian. 
24. 4. — b) De bominibus. Cic. Flacc. 13. 31. 
de prcedonib. Defeodendi faciiis est ceutlo, non so- 
lum latibulis octultorum locorum, sed etiam tem- 
pestatum moderatione et converslone. Capell. 3. p. 
49. Qua se in Memphlde ortara rege adhuc Osire 
meroorabat, diuque obtcclam latibulis ab ipso re- 
pertam educatamque Cylleoio, Apul. 8. Met. Ex- 
citi latibuio $uo quisque familia maita concurri- 
mus. h. e. nos omnes servi evocati singull ex nostris 
latebris concurriraus. 

II.) Translate poaitur pro refugio, asylo. Cic. 12. 
An. 13. eilr. Volo aliquod emere latibulum et 
perfugium dolorls mei. Apul. de Mag. Quarere 
occcepit ex diffidentia latibulum aliquod teme- 
rilaii. 

LATlCLAVlALIS, e, adject, (laticlavlus) qui la- 
tielavia tuuica est indutus. Inscript. apud Gru- 
ter. 180. 3. tribvnvs latjclavulis. 

LATlCLAVlUM, li, n. 2. V. voc. seq. in fio. 

LATlCLAVIUS, a, urn, adject, (latus clavus) 
qui latum clavum habet: F. CLAVUS. Val. Max. 

5. 1. n. 7. Et tunica laticlavla donatum ad Masi- 
aissam remisit. Sueton. Dotnit. 10. Laticlavius 
tribunus. Petron. Satyr. 32. Laticlavla ruappa. 
V. MAPPA. — Hinc Petron. Satyr. 76. LaticJa- 
vium patriraonium. h. e. senatorium: V. Laticla- 
vius in fin. bujus voc; et cf. Catsiod. 5. Fariar. 
14. Pandite curiam, suscipile caadidatum: jam se- 
natui pradestinatus est, cul nos cootulimus iati- 
claviam dignitatem. — Hinc 

Laticlavius, ti, m. 2- absolute, substanlfrorum 
more. Laticlavii dicti sunt seoatores et palricit, 
quorum iosigue erat latus clavus in tunica: quam 
tunicam polentem dixit Stat. 4. Silv. 2. 29. Sue- 
ton, fler. 26. A quodam laticlavio casus. Id. 
Aug. 38. Binos laliclavioa praposuit singulis 
alis. 

Laticlavium, li, n. 2. dignitas ejus , qui lato 
clavo insignitus est, irXa-niavj/xov. Cajus Dig. 24. 
1. 42. Si uxor viro laticlavii petendi causa donet, 
vel ut equestris ordinis flat, vel ludorum gratia. 
Lamprid. Commod. 4. Pateroum per laticlavii ho- 
nareru a prsefectura adniinistratione submovit. Alii 
leg. laticlavi. Scholiast, ad Juvenal. 1. 106. Pur- 
pura major , laticlavium . Gloss. Philox. Laticla- 
vium , lAatuoijtwv . — Laticlavio insigniti sunt 
prirnitus senatorum fills ab Augusto, teste Sueton, 
Aug. 38. V. et interpretatiooem Inscriptionis La- 
tina a cl. Jos. Fur lane t to editam in Memorie 
deir Istituto Feneio T. 1. F. lATICLAVUS. 

LATICLAVIUS, li, m. 2. V. voc. praced. in fin. 

LATlCLAVUS, i, m. 2. idem ac disjunctim la- 
tus clavus, toga senatoria, F. CLAVUS. Inscript. 
apud Ph. Borker. Febb. Osserv. sull'agro Troj. 
p. 108. ( quocum cf. Bart. Borghesi Iscrii. di 
Burbulejo p. 15., et Anna!. de.WInstitut.Ar- 
cheol. a. 1812. p. 152.). sex. qvintilivs ebx. f. 

ANJVIVS VALER1V3 M.AXIMVS LAT1CLAVO EXORKATVS 

a Divo a?g. merva ovakstoh etc. Impp. Falen- 
tin. et Falens Cod. Theod. 6. 4. 17. Etsi inju- 
stum cnim atque dedecus videtur, mulieres ad la- 
ticlavum atque insignia procedere etc. Y. Laticla- 
vium in Qo. voc. LATICLAVIUS, a, urn. 

LATlFlCO, as, are, a. 1. (latus et facio) late 
diducere. Gloss. Philox. Latiflco, jrXatuv**. 

LATlF6l.IUS, a, urn , adject, (latus et folium) 
lata folia habeas., di foglte larghe , irXa-rufu'XXoj. 
Plin. 15. Nisi. nat. 1. 7. (27). Optima laurus ad 
id latifolia, silvestris, nigra baccis. 

LATlFUNDlUM, li, n. 2. (latus et fundus) la- 
tus fundus, ampla possessio agri , qran podere, 
grande pouemone , evpuytopia. Plin. 18. Hist. 
nat. 6. 7. (35). Verum confltentibus , latifundia 
perdidere Italian), jam vero et provlocias. Petron. 
fragm, Tragur. 77. Burmann. Latifundia possi- 
dere. Seneca Ep. 8i>. Latifundia metiri me geo- 



LATINE 

metres doeet. Pal. Max. 8. 6. it. 1. Amplats p«- 
cuniam latifuodiaque festioanter eooiumpslL Adde 
Flat. 3. 19. 

LATlLOQUENS, enlls, adject (Mus et loqoor) 
qui late, seu multum loquitur. Gloss. Philox. La- 
tiloquens, icKaxv^o'rOf. . 

LATINS, arum, f. p'ur. I. (snbaijdl ferice) dl- 
cebanlar, quum ex popuiis Latinis Tirl sitnul et 
mulierer in montem Albanum bostias adducebaot, 
et quatriduano sacrificio noctu (£ucan. 1. 550. 
et 'o. 402.) facto in bonorem Jovis Latialis, acte- 
pla came in saam quique civitatera digressi rever- 
tenant ur. Ea dicta viiceratio, quoniam et hostiis 
caroes in paries casa distribuerentur. Ferias autem 
Latiuas, maximo Roraanorum Latioorumqae ma- 
gistratuum conveotu, coosules procurabant, quum 
interea cam populo agere noo licerel, ut ob earn 
causam Latina aliquando a consulibus instaura- 
rentur, qoum Uibunis pleb. obsistere vellent, po- 
pulares leges et reipublica pemiciosaj- ferre cu- 
pientibus. Itaque Cic. 2. ad Q. fr. 6. Consul Len- 
tulus dies comitiales exemit omnes. Nam etiam 
Latina instauraotur. Nee tamen deerant supplica- 
liones. Sic legibus perniciosissimis obsistitur, ma- 
xime C8tonis. Hac Cic. Instaurabaut Latinas et- 
iam pontiflces, ut Liv. 32. 1. tradit. Id autem fie- 
bat, quasi jam faciendis iis aut pratermissum all- 
quid esset, aut, quod non oporteret, coraraissum. — 
Primus eas in uouro diem Tarquinius Stiperbus in- 
stituit, secundus dies additus pulsis reglbus, tertius 
post secessionem in Avenlinum , quartus plebe et 
patribus a dictatore Camillo io conrordiam redu- 
ctis. Non habebant certum statumque diem, Ideo- 
que conceptj'uo; dicebaulur: nam legintus apud Liv. 
41. 16. celebratas fuisse m. Nonas Maji. et 44.22. 
prid. Idus Aprilis. et 45. 3. a. d. iv. Id. Novembr. 
In iis c-uadrija certabant in Capitolio, victorque 
absinthium bibebat: credo, inquit Plin. 27. Hist. 
nat. 7. 28. (45)., sanitatem pramio darl honoriQcc 
arbltratis majoribus. V. Marin. Frat. Arv. p. 1J0. 
Obi de iis multa; et Odertc. Syllog, p. 231. ac 
seqq.; et Fet. Scholiast, ad Cic. Plane. 9. edit, ab 
A. Maio in Class. Auct. T. 2. p. 52. Ceterum adde 
Cic. 1. Alt. 3., Plane. 9. 23. et 1. DioinaU 11. 18. 
in carm-; Liv. 5. 17., 21. 63., 25. 12. et alibi; et 
Sueton. Cars. 79., Ner. 7. et Claud. 4. 

LATINE, adverb. (Latinus). Comp. Zattm'us t. 
— Latine ^ 1. Generatiro est more Lstinorum, 
Latinamente, A-axmaxi. Liv. 40. 42. in fin. Cu- 
manis petentibus permissum, ut publice Latine lo- 
querentur, et praconibug Latine veitdendi jus esset. 
Fat. Max. 2. 2. 2. Magistratus prisci illud maxima 
cum perseverantia custodiebant, ne Gracis unquam 
nisi Latine response darent. — Latine scire, est 
scire Latine loqui. Cic. Ccecin. 19. 55. Quid enim 
facjlius est, quam probari iis, qui Latine sciaot, in 
uno servulo familia nomen non valere? Adde 
eutnl. Brut 37. 140. et 5. Phit. 5. 13. — Latine 
reddere, Latino sermone vertere, tradurre in La- 
tino. Cic. 1. Orat. 34. 155. Quum ea, qua iegeram 
Grace, Latine redderem. — Latine loqui, est loqui 
proprie et eleganter. Cic. Brut. 45. 166. Eodem 
tempore M, Hereanius in mediocribus oratoribus 
Latine et diligenter loquentibus nuroeratus est. Id. 
Opt. gen. orat. % 4. Ut pure et emendate loquen- 
tes, hoc est Latine. — Quod ait Paul. Diac. ei 
Fetlo p. 118. 15. Mull.: Latiue loqui a Latio di- 
ctum est: qua locutio adeo est versa, ut vix ulla 
pars ejus maneat in notitia: ilia verba quce locutio 
etc. ipse Paulus de suo protulit, sua nimirura, non 
Festi tempora respiciens, sril. s^culum Christi vui. 
Hac Forcellinus Scaligeri sententiam secutus : 
contra Mullerus b. 1, adnotat, nihil prohibere, quo- 
minus ipsum Ferrium de atitiquse Latina lingua 
obscuritate dixisse putetur. — Comp. Lalinius 
apud Hieronym. 8. in Isaj, 10. 26. 7. Hujus jusli 
■semita recta est, sive, ut verbum novum flngam, re- 
cti tudioes, quas Graci vocant rJ&urrjta, et nos 
aquitates Latinius possumus appellare. ^ 2. Spe- 
cialim est loqui aperte, dare, plane, nullo astu, 
nulla malitia, nulla fraude, nulla metapbora, nullo 
verb! ambigui pratextu. Cic. 6. Ferr. 1. 2. Latin* 
me scitote, oon atcusatorie loqui. Id. 7. Phil. 6. 17. 
Quern gladiatorem oon ita appeliavi, at interduai 
etiam M. Antonius gladiator appellarE solet, sed ut 
appellant ii, qui plane et Latine loquuotur. Quin- 
til. 3. DecUxm. 6. De injuria nostra Latine queri 



LAT1NIGENA 

use pMSumot: pareeodum verbis est. h. e. de stu- 
nt o mllltl a tribuao intent* to. 

LAtINIGENA, as, m. (Latlnus et gignp) qui in 
Latio geoitus eit. Affertur, nullo taroen auctore lau 
4»to, • Priscian. super XI I. vert. JEn. p. 1285. 
Putsch. Laiioigeoa, quo modo Trojugena, Gra- 
jugena. _ 

LATlNlTAS, Ills, f. 3. (Latious). «J 1. Est lo- 
culio Lalina, sermo Latinos, favella Latina. Cic. 
4. Haenn. 12. 17. Latiniias est, qua sermonem 
purum conserval, ab omni vitio remotum. Villa in 
sermone, quorainus is Latinus sit, duo possuntesse: 
•olfficiimus el barbarismus. Id 7. Ait. 3. a med. 
Secutusque sum, oon dico Cacllium, mane ut et 
portu in Pireaum (malus eoim auctor Lalinitatis 
est), sed Terentium, cojus fabella propter elegan- 
tiam smnonia putabantur a C. Lselio scrlbi. Cf. 
Pritcian. 8. p. 836. Putsch. Si auctoribas timidltas 
obstitisset, ut oullis oovEs oterentur dictionlbus, 
•bm oatura et signifleatione reruin etigente, perpe- 
bus Latioita* augustlis damoata nuosisseU *T 2. 
Aetipiuir etiam pro jure LalH. Cic. 14. Alt. 12. 
tub iniL Scis quam diligara Siculos. Mult* illis 
Casar, oeqoe me invito; eUi La tloitas erat non fe- 
reoda. K. «. jus Latit, Siculis a Csesare eoncessom. 
Sutton, Aug. 47. Urbiam quaidam roerita ergi po- 
paium Roraaoum aileganies, Latiniute, vel civiute 
eloaavrt. V. LATIUS io O.NOM. 

LATlMZO, as, are, a. 1. (Latinos) In Latinum 
vertere, latinizzare. Oceorrlt unturo Part, Lati- 
iiuandw apud Cxi. Aurel. 1. Acut.i. extr. Sora- 
ous vero, cojua bate soot, qua Ulinixaoda susce- 
pinss, etc. 

LATINO, as, are, a. 1. (Latious) Idem quod lati- 
nkare. CeeL Aurel. 5. Tard. 4. a med. Cataclysmo 
oteodura, eujus noruinis vim praeseriplU libris sa- 
pi jj latiaavlmuj. 

LATlNUS, a, urn, adject. (Latiura). Comp. La- 
tinier et Sup. Lalmi$timui. — Latious est ad La- 
tins pertinent, Latino, Aarlvoc. Nos bic afferenda 
potavimus, qua ad iioguam solummodo pertinent; 
ate eoim significaiiooe Comp. et Sup. grsdus oc- 
carroai: cetera videtis la ONOM. Varro 5. L. L. 
1. Mill Qaemadmodom vocabula esient imposita 
rebus la lingua Leiina, set libris eipooere instilui. 
Cic 1. Fin. 3. 10. Szpe disserui, Lalinam liuguam 
oon modo ooo Inopem, ut vulgo putareot, sed lo- 
CMpleuorem etiam esse, quam Gracam. Charts. 1. 
p. 35, Putsch. Constat ergo Latious sermo (ft. e. 
Latina liogua) oatura, aoalogia, consuetudlne, au- 
ctorluta. A'epos Att. 4.; Quintil 12. 10. 33.; et 
Sueton. Granvm. 7. Latious sermo. Cic. 1. Acad. 
(post) 3. 12. Brutus quidem noster, excellens omni 
xaaere Uodis, sic pbiiosopbiam Latinis litteris per* 
aesraltor, ut etc Coium. 12. R. R. prcef. 7. H«c 
io OScooomico Xeoophontis, et deiode Cicero, qui 
euaa Latiao coosuetudiol tradidit. h. c. vertit to 
Latinum sermooem. — f'eriere in Latinum, est in 
llotoau lat'oam. Quintii. 10. 5. 1. Vertere Grac* 
is Lationm teterea oostri oratoret optimum judica* 
baas. — Comp. et Sup. Jtf. Aursl. apud Fronton. 
± «4 M. Cats, (edeote Iterura A. 9faio) Ep. 6. Ni- 
hil ego uoquam cultius, nihil Lalinius legi. Wero* 
nyrn. Eft. 58. n. 9. Nihil Latiolus tuis voluminibus. 
Ii. Ep. 50, n. %. Homo Latlnissimos. — Casus 
Latin** interdum dictus est a Varrone Ablativus, 
quia Latioa liogua proprius est, ejusque vis apud 
Gracos per Geoitlrum eiplicatur. Diomed. 1. p. 
■£T1. Putsch, 

LiTlO, oals, f. 3. (fero) actus fereodi, ti por- 
(arc 

I.) Proprie , seu stricto sensu occunit (anturo 
apod Boeth. Arittol. Topic. 4. 2. p. 088. Pane 
eoim Io Us, qua involuotarie locum ei loco permu- 
uot, dicitur latio. Id. p, 70V. Soils lalio est super 
lerram. h. c iter, eursus, 

ID Translate, vei, ut alii* placet, latiorl sensu. 
•f 1. Geaeratim. Liv. 2. 33. Conceasumque In eon- 
ditiooe*, ut piebi aut mag'ulratus essent sacrosaoctt, 
qaibus autilii latio adversus coosules essel. Non- 
nmUi wutU Ug. autillatio. *f 2. Specialiro. Liv. 3S. 
3f. Proounciavit, ut lis soffragii latio esset. Adde 
tumd. 9. 43. et 45. 15. Sic in £rt Salpuan. apud 
Btmzen. 7421. col. 3. fin. 48. ucous ovi civxs 

SUUTUITI CIVtfi EavKT SvrrHACU fBRAKT B1SQTI 

n iU cvau svfihoi lat>o tsro. Cic. 3. Jit. 20. 
MiVi io atuao est leguui latioocu eitpectare. Adde 



— 39 — 

eumd. Dom. 20. 53. V. et LEG IS LATIO. «J 3. 
Item speciatim. Cell, 14. 2. Eipensi latio. it por- 
tare a debiio. 

LA'flPES, pedis, adject, (ialns et pes) qui latos 
pedes babel. Avien. prognost. Aral. 358. Latipe- 
demque anatem cernes eicedere ponto. 

LAtITABUNOUS, a, urn, adject. (Utito) qui la- 
tet. Sidon. 1. £p. «. ad fin. Nobilem laiitabundum 
pauperis bonorati sententia premet. 

LATlTANS,aDtis. V. LATITO primo loco. 

LATITAtIO, Sah, t. 3. <l«tito) actus latitsodi. 
Quintil. 7. 2. 48. Sonus, clamor, gemitus, latiiatio, 
mctus, similia. Adde (lip. Dig. 42. 4. 7. 

LATlTATOa, Oris, m. 3. Quito) qui latel. Est 
Aucusiin. 

LATlTlA, a, f. 1. (latus) latitude larghezta- 
Inscript. apud Marin. Iscriz. Alb. p. 119., qua 
est apud Orell. 4581. t~ sbptimm s«*B8tsvs avg. 

LIB. MCIT WUK1MSKTVM A 80fcO CVM AOKIAO CON- 
CLV30 SIBI IT SV18 LIBSKTlS LIBBBTABV90** POSTS- 
BJSOVg BORVM: HABIT AVTEH AGBU.V9 C0»CZ.VSV8 
LATlTlA* P. LIX1., LONCITUS F. CUXfll. H. L. B. 

m. a. h. «. bic locus txlerum non babet, scilicet 
oon recipit, non admiltit. Auct. ret agrar. p. 222. 
Goes. Casa fines quam raaiime io loogum habens, 
iu iatitia breviores. Adde ibid. p. 241. 

LATITO, as, 1*1, Slum, are, n, i. Part. Latitans 
I. — - Latitare est frequeotat., vel potius ioteot. a 
latere, et ejusdem fere signiGcaUomt, cstere o sta' 
re nascosio, ttakovtSfamt. *J 1. Generatlm. — - a) 
Neutrorum more. — De bominibus et brutis. Plant. 
Trin. 4. 2. 81. IUe ignavissimu"; mihi latitabat. 
s^ascondeva 6a me. Cic. Dom. 31. 83. Jube ad- 
ene: latitat omnino: sed si requiri Jusseria, inve- 
oient. Id. Cluent. 13. 38. Ettrabitur di<mo latttBOS 
0|ipianicus a Manlllo. Ovid. 13. Met. 78ft. latitans 
ego rupe. Id. 4. ibid. 405. Fumida jamdudum lati- 
tant per tecta sorores. Lucan. 5.712. Latitans in 
aotro. Ammian. 22. 7. Diu latitare. Ptlron. Satyr. 
116. Quisquis suos heredes habet, omnibus prohibe- 
lur commodis, inter ignominiosos latitat, h. e. javet 
neglectus et abjectus. Eorat. 3. 0<L 12. 10. Celcr 
alto latiiantem Fruticeto excipere apruto. — De re- 
bus et abstractU. Lucret 1. 874. Lioquitur bic 
qu.edam latilaodl copia tenuis - ut omnibus omnes 
Res pulet immlttas rebus latitare. Id, ibid. 888. 
res latllant in tern's. Al. leg. in terram. Ovid. IU. 
Met. 449. teguot nigra iatilaolia sidera nubes. Rur- 
sus Lucret. 1. 043. Intersil qua sub verbis latiuo- 
lia (itolidi) cernuot. Cat. 2. B. C- 4. Communi fit 
vitio nalura, ut inrisis, latttaotibus atque Incogni- 
tls rebus confidamus, vehemealiusque evtcrreainur. 
— b) Latitare aliquem, est occuliare se ab ali- 
quo. Pompon. Dig. 35. 1. 8. Si ca laUtanj patronut 
de medio disccsserU. % 2. Speciatira de lis dici- 
tur, qui se abscondunt vitandi juJkii causa, et *e- 
cuni jure agendl poieslateui non faciuot. Cic. 
Quinct. io verbis edlcti prat. 19. 00. ficcita edi 

Clum: OVI fBAVDATlOKtS CAVSA LATtTABlT. NOO est 

is Qulnclius: nisi si latitaot, qui ad negoitum suum 
reiiclo pvocuratore prcficiscuntur. Id. ibid. 17. 54. 
Si latitare ac diutius ludificare videatur. De allatls 
pratoris verbis multa Ulp. Dig. 42. 4. 7. 

LATlTO, as, are, a. 1. frequentat. a supino la- 
tum, verbl fero, s»pe ferre, Paul. Diac. p. 121. 
21. A/iill LatiUveruot Catu posult pro tape 
tulerunt. 

LA/ITTODO, lob, f. 3. (latus) cpatfositas, ir\a- 
tuttjj, ttXaroc (It. largheita, amuietza; Fr. lor- 
geur, grandeur, etendue , espace; Uisp. o.tc/iu- 
ra, extendida; Germ. d. Vreite; Angl. 6t««d(A, 
width, latitude, broadntss, large extent). 

I.) Proprie. Cic. I. If at. D. 20. 54. In faac im- 
mensila;e latitudioum, lungiludinum, allitudinum. 
tee*. 2. B. G. 12. Propier latitudinem fosaa tuurl- 
que altitudinem. Id. ibid. 7. in fin. Casira amplius 
millibus patsuum Tin. in laliludioem patebaot. Ad- 
de eumd. ibid. 8. Sic PUn. 3. Hist. nat. procem. 
1. (3). Fauces Oceani quinque millia patsuum in la- 
titudinem patent. Et Quintil. 1. 10. 42. Jugeri 
mensuram ducentos et quadraglota loogitudiois pe- 
des esse dimtdioque la laliludioem patere. Am- 
mian. 23. 0. Maris latitudo patet etc. Colum. Ar- 
bor. 17. Crescere In latUudiaem. PKn. 18. Hist, 
nat. 13. 34. (129). Aut io latiladioem fuodl, aut 
in rotuudUatem globarl. Curt, 4. 3. 8. LatUudiuero 
aggeri aJjIcere. Ammian, 3t.8. Per omnes latilu- 



LATRATUS 

dines Thracia pandebantur. Quintil, II. 3. 141. 
Atioqoi amictus Bet a&gustus et dignitatem, qua est 
In latitudine pectoris, perdet. Cic. 2. Nat. D. 03. 
159. Vires bumerorum et latitudioes ad aratra ex- 
trahenda. 

II.) Translate. *J 1. Ponitur pro amplitudioe, 
magnitudine, copia. Cic. 2. Ug. Agr. 26. 67. Qui 
latitudinem possessionum tueri, qui invidiam Sul- 
lanorum agrorum ferre non possunt.' % 2. Lati- 
tudo verborum est eorum lato ore protatio. Cic. 2. 
Orat. 22. 01. Nervos io dtcendo C. Fimbria, quos 
taiiien habult Die. non assequitur: oris nravitatem 
et verborum latiludinem imilatur. — Plin. 1. Ep. 
10. Frequcnier Platonicam iilam sublimitatem et 
latitudinem efflngit. ft. e. amplitudioem, ubertaiem 
dicendi. 

LATOMIE, 5ruro, f. plur. 1. V. L.VUTU- 
MLE. 

LatOMUS, i, m. 2. XaTo'^oc, lapicida. Hiero- 
nym. Ep. 129. n. 5. Quid commemorem templom 
septuaglota millium latomomm, et octoginta millia 
vectorum, hoc est centum quinquaginta millium, 
eteeptis propositi's operum? Ita Ilieronym. ei 3. 
Reg. 5. 15. Adde Vulgat. interpr. 1. Par. 23. 2. et 
I5.,et1. Esdr. 3. 7. 

LAtO.NIGSna, a, m. et f. 1. Latona genitus. 
Ovid. 8. Slit. 160. Et date Latooa Latonigenfcque 
duobus Cum prece tura pis. ft. e. Apolllni et Dia- 
oe. Sic Seneca A gam. 3J0. Latonigcnas dii. 

LA.T0R, oris, m. 3. (fero) qui fert, portatore. 
•J 1. Generation. <$eneca Tranouill. 5. Debet plus 
virium esse in htore, quam in onere. At. rectius 
leg. actore. — Accipitur et pro tabellario. Sueton. 
Cat. 44. Magnifltas Romam litteras misit, monltii 
sxpe latoribus, ut vebiculo etc. Optimi Codices 
habent speculaioribus pro sape latoribus. *f 2. 
Speciatim lator legit est qui legem vel iosiituit, vel 
proroulgat. Cic. 4. Cat. 5. 10. Lator legls Sempro- 
nia. Id. 3. Nat. D. 38. 90.; et Quintil 12. 10. 5. 
et 3. 2. 4. Lator legis. Cic. Blur. 2. 3. Legls am- 
bitus l&tor. Liv. 3. 31. sub [in. Quum de legibus 
coaveniret, de latore taotum discrcparet. QuintiL 
3. 7. 18. llrbes condlloribus, leges latoribus affe- 
ruot laudem. Liv. 3.9. Lator rogationls. Cm. 1. 
B. C. 5. Decurrit ad illud eitremum SC ; quo oisl 
p.ene In ipso urbis locendio, latorum eudacla cum- 
qu*,m ante discessum eat. di quelii che io aveano 
propusto, 

LATRAbILIS, e, adject. (latro,as) ad latratam 
pertlnew, latrabile. Cat. AureL 3. Acut. It. Vox 
lairubiils. h, e. qua latrave videtur. Boeth. In Por- 
phyr. t. p. 52. Si quia dlcat noaien caais, plur* si- 
gnificat, et huoc latrabiiem quadrupedemque , et 
ralesie lidus, et mariaam besliaji. Id. ibid. p. 871. 
Latrahile animal. 

LiTR ans, anils. V. LATBO, as. 

LATBATIOJ.ULA, « , f. 1. Est fragmentum 
Afranii apud lfy)\. p. 268. 4. Mete, ubi hac vol 
legi videtur. Sed qrwm nulla subslt sententia, alii 
reponunl de ratiunctUa. 

lAtRATORj Oris, m. 3. (lalro,as) qui latrat, 
abbajatore, ^wuxnia. 

I.) Proprie. A mob. 7, 17. Latratorum cauum 
ritu. Mar tint. 12. 1. liitraloresque Uolossi. V, in 
VENATOR similia Iocs. Virg, 8. <£n. 698.; et 
Ooid. 9. Met. 689. el latmor Anubi*. 

II.) Translate est rabuia molestus ct malcdicut. 
Quintil. 12. 9. 12. Super oirtui* peril iiu, qua piu- 
riinum orator! et aactorltatis et fldel atfert, mode- 
st l», si a viro bono io rabulam latratoremque cua- 
vertitur. 

LATRATOrIDS, a, um, adject, qui latrat. Isid. 
19. Orig. 23. Horrent et male tectl com latraiorils 
Unguis Seoul. Ita Lindemann. et Cod. Guelph. t. 
probaate cL Quicker at: vulgati (tori baient latra- 
toribus. 

LATRATUS, a, um. P. LATRO, as. 

LATRATUS, at, m. 4. (iatro, as) vox csuium, la- 
trandi actus, abbajamento, uXay^o's, oXaxtj. 

I.) Proprie. firg. 3. G. 411. apros Latratu tur- 
babis agens. /(LIS. JEn. 751. f tpator cursu caoli 
et latratlbus iostal. Ovid. 7. Met. 414. Implevlt l>- 
tratibus suras, et 7. ibid. 362, latratu terrere agrot. 
et 4. ibid. 450. istratus edere. Colum. 7. R.R.Xi. 
3. Canli vasti latratus caoorlque. Plin. 8. Hist 
nat. 40. 61. (142). Laalatu et latratu (coot» coa- 
clum fatcri tcelus. el ibid. (150). Uigeotl lattaiu to- 



LATMNA 



— 40 — 



LATROCINIUM 



tonuli. Adde Justin. 4. 1. 13.; SO. It. i. 421. ; et 

Ammian. 30. 4. 

n.) Translne est vox iacondna barbaroram do- 
mlnum et simllis latratui. Coripp. i.Johann. 350. 
Jlle Inter «$e, fracio aermooe, furentes, Lauatus 
varios. stridenllbus bomda Unguis Verbs ferunl. 

LAtalNA,«,f. 1. E« *t ■-•« forma tatr»»«»j 
i, s> 2.. quaro eiblbent Lucilius et Z-abersus apud 
.Von. p. 212. 10. Jffrc— Uiriiw a lavando, per 
fyoeopen pro tauoirina (quam formam r.inlta aub 
L J. et 2.), ut lonatn'na o tondeo; et 

L) Proprie. ^ 1. Olim noubat btlneum prive- 
torn, boo no.. Xoutfo'v, a-iV.sutfsv. fat to 9. £. £. 
6S. AFuK- Ab eadem ratiooe ooroi sua quisque, urn 
lavatur, balneum diseruot; - quuni bo;; antiqui dod 
balneum, «d laa-airioam appellare eoosuessent. 
Adde Aon. toe. cit. Lucilius apud Ton. ?• 21*. 9- 
Mere, Qui io latrioa languel. % 8. Aim locum 
rout, io qoera aatori eunt, cesso, camer-ice pri- 
vate. Qua aigolficatiooe fonassis a latendo di-nur, 
quod io earn sese bomioes abdaot, at conspiuanuir. 
Item »ocuro io adibus, io quern sordes confluuot, 
et differ! • cloaca, quas publica est. Plaut. Cure. 4. 
4.21. Soo pluri» fado, quam anciliam meant. qu« 
latrioaro leval. Ubi Lambinus locum eicreinenlo- 
rum, sed Tvrntb, b*l. c. 20. privatum inielhsit 
balneum. Adde laberiutn apud Aon. p. 2t2. 10. 
Jf-re. Sutton. Tib. 58. Capitate esset, outumo, vel 
aoulo efngiem (Tiberii) impressam latrin-e, aut lo- 
panari intulioe. Adde eumd. Ir'tr 24: Apul. 1. 
Met.de Komine totia perfu-o. Apage te, fouorem 
estrem* latrln-e. el 9. ibid. Omnia prorius ut in 
quamdem ccenosam lalrioim, io ejus enimuro con- 
fiuxeraot villa. CcJum. 10- B- H. 85. lmmundis 
qosecumque vomit letana dwell. Farro 5. L. L. 
118- ifutt. Trr>a, q»« e cuhna in ievatrioam aquam 
funduot. . 

II.) Translate aeeipltor pro foroiee meretrlclo. 
Ttrtull. Pall- 4. a med. Adsplce lur*i powulenum 
libidtoum nundlnai: et quum lalriusruro aotntei 
aericum ventiUl, et imtouudioren loco cervicem 
'monilibo* cooaoiawr etc. 

LATRlNUM, i, n. 2. T. toe. prrred. last. 
LATRO, aa, 1*1, ftam, are, n.i. Prima ijllabt 
ptnaro a Poeth eorripitor. Phadr. 5. 10. cm ac- 
nei contra lairaoi. Avien. 4rat.SS3.et eura latrau- 
tis Anubls. H*c tamen observalio in derivatii « 
compoiUu locum ooo babet, — Part. Latram io 
omoiboi paragr., Lotrafu* 11. Let 4. — Latrare (a 
tooo, ob Uquidam r) proprium Mt canis, quum <ro- 
r«m edit, terreos et io aliouem imiieluui facteoj, 
uXoattew (It- abbajare, iafrare ; Fr. aboj"er; Hup. 
laoVer; Germ, bclien, anieL'en; Aogl. to bork or 
hay, bark at). . 

1) Proprie. — a> Neutroruro more. r.nniuf 
apud forron. 7. I. L. 32. Uuit Tantidem quui 
reia caoei aioe dtntibu'latrat. tic. flctc. Am. 20. 
56. Si luce quoque ca-.ei latrfnt, quum deos aaiu- 
latum aliqul teoerint. LucreV b. 1065. quum jam 
iricta conum tfokmum) l«itu\i et woribui omnia 
rompleoL florat. I. Sat. 2. OH. Ne latret unit. — 
JJinc poetice Part. Latram pro cane puoilur. Ovid. 
g. gftt. 411- Miait ft ^sooi.iei idum, quod caaus 
ab 11 Io Veriit in immeri'.i latum lauaotis. ef ibid. 
344.deopro. obtiqoo latrantes dissipat ictu. Piusdr. 
quoque eodeui modo forwue usurpit 5. 10.; el Pe 
iron. /room. Tragur. 72- Burmann. — Pss<ive 
ImperiOoaJiter. Ovid. 2. Trist. 45W. Sell, coi latre- 
tur, quum aolas obambulat jpie. — c) Actire, aeu 
cam AcombUvo, pro allitrare. Moral. Epod. 5. 57. 
Senem adulterum Lairett Suburaoa eanei. Id, 1. 
Ep. 2. 85. venaiieuj; ex quo Tempore cemmm pel- 
lem talfatit in aula, MHiUt In ailvia eatulus. — 
Zfllrare niibilaj apud Stat. 1. Theb. 55t. point 
baberc ipeciem proterbii, ul apud nos abbajare 
aUa iuna. — Uioc pa«i>e. Plin. 25. But. nal- 10. 
78. (H0>- Htnc habeotea nceant latrari a cani- 
but. Sic Id. 30. iiio". 1C. 53. (147). Non latrari a 
cane rnembranam babeniem leporis fimum etc. 

It.) Translate. ^ 1. Poetice ct sarpe de man dl- 
cilur, quoo fluetua allideoj ad lilora et scopulos. 
fragorem edit. Sil IL h. VM. Ccu paler Oreanus 
ciesa io Tiacera monlii Conlortum pelagui lalranii- 
bus »n|jeril ^indli, Ciaudian- t. Rapt. Pros. 148. 
Hint latrat Grtula Thetis Ll!?b*aque pulsat Bra 
cbla coniur^eru. Id. Epilhal. Patitut et Ctler. 61- 
rubrij qac Ouctibua iruula latrat. Sil. It. 3. 470. 



it amne. Alplbos ortus, Arolsas ornos et adeji 
fragmina montis Cum aonllu ToUens, fenur latran- 
tibus oodis. In illo Lucar.i 6. G6. rabidum netctt 
iotrare Peiorurr., aliuditur turn ad strepilom ma- 
ris, luce ad Scjlla; fabulaco, qu»m ibt esse ajunt, 
Candida aeccinctam latranlibuv inguina moottns, 
ut en apud rk>o.*6. Eel. 75. - Hinc et Jctratw 
painve apud Stat. U AchiU. 451. juitaq«e Lapba- 
reus Latratum r«le:o lotieos caput, h. e. Irasore et 
quasi latratu Ouctuum pulsatum et circuraionuru. 
•f 2. De bomintbus pro clemare. — a) Ncotrorom 
more. Cic. Brut. 15. 58. Latran! <am quidam era- 
ions, ncm luquuaur. h. e. aspere loquuniur el sue- 
fiioqueotia earent. Id. 3. Oral. 3i- 13S. A; bun: 
(Petictctn> oon rlaraaior aliqois ad rlepsydram la- 
trare docuerat, sed etc. Quintu. II. 3 31. Quoi 
(Ca'cero) ait lattare magis ^uam agere. U.Horat. 
I. Sat. 3. 13E..fturoperis et lalras..— b) Cum Ac- 
cusative Ovid. lb. 232. Latrat et in lolo verba n- 
nina foro. - c) Item Active, lair are (pro alia- 
trare) aliquem est maledicere. Plaut. Pan. 5. 4. 
6i. Etiam me me* latum cants? A l Ug. in roe. 
Horat. 2. Sat. 1. So. |i quis Opprobiji* digoum la- 
traverit. integer ipse. At. leg. lacerawrii, c^od to- 
ium probe l BenUcj. «T 3. Dicitur etiam Je eoVii 
et an?ore animi. farrol.-L. L. 103. JHull. Multi 
ab auimaiium vocibus tralata in bomiuec, partim 
que sunt aperla, parlin obacura. Perspicua. ut En- 
nii: Animus quum pectore latrat. h. t. irascilur et 
Tociferatur. At. lea. io pectore. Slot. 2. SUv. I. "• 
atat pertote dement Lncius, et admoio latrant pra- 
rordia taciu. Petron. Satyr. 11U. labes lacius con* 
ceota roeduliis. Intra membra furens, cons latranli- 
tibtts erut. —lit aciiu- Stat. 2. 77*6. 338. et mi- 
sou latranlia pcclora cura». «| 4. Sum.vur et pro 
poicere, Teiemcnier flagitare. Lucrel. 2. 17. oonne 
videre est, Nil aliud aLbi oaluram latrare, nisi, ot 
etc. Paul Diac. p. \ft. It. Mull, oolat, £nr.ium 
latraie pro petere usurpaise. Bine et stomacbus la- 
trare dicitur. quum ett jejuous et cibum po*cU, 
veluti fame irritetw. ■Horat. 2. Sat. 2. 17. eum 
tale panij Lairamem Horoachum bene teoiet. h. e. 
cibum impitiemer postulantem: est %erburo aDtiqct 
acrmonis et aatyrtt aptum: isomer. Oayii? 13. 
xoah-ir. £e ot ariav.uajiicTH. — Et passive Iferlio.. 
4. 53. Cui dat latratoi obtia turba cibos. ft. t. la- 
iratn pevitos. 

LATRO, 5d!s, m. 3. Latrones pnmo fuere coo- 
ducii aatcllilcs et custodes corporis, aottioudvjuor- 
dia del principt, oea^atof Aaxs;, qui regis laius 
custodiunl, ipsuoque prodeuntem comitantur: qua- 
si JateiOTW, a tutus, eric bine Aucl. Ptvap. 5. 
Accedunt duo. qui latus luenlur. h. e. statores. et 
Imeript. apud Or ell. 1869. aviiLiii tavsttj rno- 
Trctor oivtsci tATsars a«c. ^. tcil. Elagabali juita 
OreUtsitn, tcI recUus olaientii vel Magnenlu Justa 

".^Proprie. Tarro 7. L. L. 52. Bull. La t ro- 
ues dicli ab latere, qui circum later* eraot regi 
atque ad lattra bsbebant ferrom, quos posiea a sli- 

pstione tlipatores appeilaruut; aut qui condu 
cebaotur, ea enim pierces Gr*ce dicitur *.3T55>. Ab 
eo veteres Foci* nonnunq'nm mililes appellant 
latrones (soWafv poooli, ulsSanO, quod item et 
ntililes cum ferro, «ut quod latent ail inSidia* fa- 
cie nda>. Enniut apud Son. p. 30D. 23. JP-rc- lUc 
eif«ku»: iti lationes dicta facessunt. Paul. Diic. 
p. 118. 10. JUull. Lalrooeseos ar.liqui dicebant, 
qui ronductl militabant, air; rr,; /jiTaeia;. h. e. 
a •erviiulf. Al. teg. air.i w"«:«v.t stipe. See- 
ViU$ ad firg. 12. £n. 7. C.ratci *.ctT=!'«tv dirun: 
obsequ< et servire mercede. Lnde tatrunes voranmr 
conduct! ro'.lites. Moris auiem erat, ul hos impera- 
tor et circa se haberet. et eos primes milleret ad 
omne discrimen. Plaut. Mil glor. 4. 1.2. Ad Se- 
leuouro regem miii paresiium meum, ut latruoes, 
quos cooduii, bine ad Seleucum ducerct, qui ejus 
rcanum totsrentur. 

IL) Traniiite. «( 1. Dicli sunt Zc fronts — a) 
Mililes, qui oullo lefitiroo dure, suis auspiciii in- 
lustum belluro gerebent, incuriionesque etcetera 
bosiilia fariebant, mainadc Pornpor.. Din. 50. 16. 
IIS. Hones bi sunt, qui nobis aul quibus nos pu 
bike bellum decrevimus: reter; latrones, aut pxx- 
donei sunt, matnadieri. C'ip- ibid. 4U. 13. 2 1. A 
Ut. onions caplus . servos lalronum r*on est, nee 
postliminium est lUi necessarium: ab hoKibui ca- 



plus, et servus est hostiutc, el posiliminio statam 
recuperat pristinum. Aucl. B. A'tsp. t. l^l ei ejoi 
pecunie laironum largitio fart*. Cces. 3. B- C- 109. 
exir. L*t potius privaiorum p^ncorom et littonum 
consilio . quam regio susteptum bellum videreiut. 
et ibid. 110. Coliecli es pr*donibos latroniOusque 
Sjri*- Adde Cic. 2. Off. 11. 40.; et floret. £pod- 
4. extr. — 6) Nunc, inquit Paui. Diaz. tup. cit., 
\iarum "obsessores dicuoiur, assassin* di ttrada, 
ladroni. ituwxc;; quod a latere adononlur. vel 
quod utenter insidisniur. Confttraat Set tius Joe. 
cit. Cic. Mil. 21. 55. Non semper viator a latrone: 
nunnunqumn euain latro a viatore occidiiur. fio- 
rati 1. Ep. 2. 32. Ct jugulent bomine$, surgunt de 
nocie latrones: Cl te ipsuro serves. oor< eiperaisce- 
tij-j Juvenal 10. 22. Caovabil vacuus coram latro- 
ne uato'. irurripl. apud Henzen. 7393. C. TaoiO 
c. r. SEvsro abdvcto a lathon»6us akk. ixtv. st 
pnoxvLO f. A^^. m. vabricia l. t. pbimigis. cov 

1VCI ET FILIO POSIT (t%C) VIVIS HVKC TITVLV1S. — 

e) Est' sicarius, mon<Ia(a,-io. Pal. Max. 5.9. n. 4. 
de fil'O vita pairis insidias fnoiienli. Sec veneoo, 
nee iatrooe ei ad perazendum bomicidium opus ease 
afOrmans. — d) Eliam venalores latrcmet did 
possunt, quia quod bi cum hominibus, illi cum feria 
faciunt, mcciatori. Pirg. toe. cit. tk leone. fiian- 
que Utrunis Itupavidus fraogit lelum et fremil ore 
cruento. — e) Phadr. 1. 1. latronem voeat lu- 
pum, quia insidiatur ovilibui. — f) Latro est eliam 
(or oociurnus (bioc ladro receniiorom Italorurq) 
apud f enant. f'it-S. JUenard. 4. intempesta oocte 
vineam latro capiendus expeiiit , teneodui irropiu 
*[ -2. £alrones sunt iidem, qui latrunculi, seu cal- 
euii losorii, scaccrii; de quibus V. CALCULUS IL 
Ovid. 8. Art. am. 357. Cautaque oon jtulte latro- 
num pralia ludat. JUartiat. 7- 72. Mandris, et tl- 
treo lairooe clautoi. I&.'M. 20. Insiaiosoruro d 
ludis bells latrooum. — A'P. De cog com. Eom. 
r. ONOM. . 

LATROClNALIS, e, adject, (latro, ©ma) ad la- 
trones perlioens, tadroneico. Aptil 2. JOel. Id o- 
mne lairocinalis invasit manus. et 4. iot'd. CiptO 
ooctis lairocinali momento. prorepii «avea, euato- 
dej gladio con Dei l. Ammian. 27. 2, Latrocinalia 
castra perrupit. 

LATROClNALlTER, adverb, (latrocinalu) la- 
uocinaodo. Capell. 6. p. 206. Hercules Ionam Nau- 
locbi DHam obsidentero viam latrocioaliier inter* 

LtTR6ClNATlO, onis, f. 3. (latrocinor) idem 
ac latrocinium. Pun. 15*. Bitl. not. *. 19. <59). 
Multitudinis innumer* s«va latrocinatio. 

LATUOClNATUS.a, um. /'. LATROCINOR. 

LA TltO&NiUM. li, n.2. militia latronum, qui 
corpus prinapis cusiodiont, ut in LATRO, onis, 
dictum est sub I. 

I.) Proprie. Plaut. apud Hon. p. 134.28. Merc 
Qui apud regem in iauorinto fuisti, siipendium ac- 

ceptitasti. , -,, i 

I!.) Translate. ^ 1- Eorum dicilor, qui uiegt- 
liroum bellum privata auctuiiiate collecu maun, 
nulio duce publire dalo, movent, el incursionei, 
direptiones cetera que bostilia admittunt, ul ilideru 
in LATRO IL 1. disintus (bine Augustin. i. dv. 
D. 6. lnkrre belia iiuiiimis, at in cetera inde pro- 
cedere.ac populo< »ibi con molestos solarcgni cupi- 
ditaie comer ere ei subdtre, quid aliud, qu»m gran- 
de latrocinium noinioatom est?): item eorum, qui 
•us obsideot, pa^am aggrediunlur homines, spo- 
liant, occidunt, iadrjnercio, Ayi3TT;ct6v. Cic. 2. Cat. 
1. 1. O""" 1 illum ei uccultis insiJiis in apertum 
latrocinium coniecimus. Id. Dtjot. S. 22. Fiaes 
suos ab eicursionibus hosliutn et latrociniis tuerl. 
Cces. 6 B. G. 31. In bello et latrociniis nali. Tac 
12. Ann. 27. Colli latiocinia agitantes. Pan. «. 
Iliil. not. 28. 32. (1621. In latrociniis degere. Sail. 
Jug. 10-\ Pugna Utru-inio niazis, quam pralio ai- 
miiis. Liv. H. 34. Infrequeuiia deseiantur sign*; 
neque con*eniatur ad ediciuoi, oec discernatur, io- 
irrdiu node, aquo ioiquc. Jtico, jussu injussu im- 
[■eratoris pujnent; cl non sign*, non ordioes aer- 
vent; latrocinii modo i*ea et lortuita, pro solemn! 
et saciata militia sit. Ammian. 14. 2. Isauri, qui- 
bus osUatum est ixyt pacari, s*peque ioopinis ex- 
cursibus canrla miscere, « lairotioils occullis et 
raris - ad belia previa proruperunt. Aurel. Vict. 
Caiar. 20. Lairocioio publico opprimi. Oc I. ad 



LATROCINOR 

Q. fr. 1. 8- Sublata Mysise lalrocioii, eaedes repres- 
ses, et mox. Oppidorum el fanorum furta et latro- 
cinia esse depulsa. Cm. 6. B. G. 15. In furto aut 
latrocinio comprehensi. — Dicitur et de piratlca, 
virateria. Justin. 43. 3. 5. Latrocinio maris Titam 
tolerabant. Sic Fellej. 2. 73. Latrociniis ae prsda- 
tionibus infestatum mare. % 2- Hine per meupho- 
ram est frauj, insidiae, vil, violentia, (rode, via- 
ienza, prepotenza. Sail. Jug. 4. Furtim et per la* 
trociut* potius, quam bonis arllbus, ad imperia et 
honor« niti. Cic. Rose. Am. 22. 61. Confitere, hue 
e« spe venisse, quod putares hie latrocinium, non 
judicium futorum. Sic Ammian. 14. 9. Eusebius, 
objects fldeotius oegans, suspenses, in eodem sradu 
constant!* stetit, latrocinium itlud esse, non judi- 
cium clamaos. et Colum. I. R. R. prcefat. 0. de 
causidicis et rabulis. A nobis eliam coneessum 
intra mcenia et in ipso foro latrocinium. *J 3. Abs- 
tractor!) pro conereto, Utroeinium usorpatur'de 
ipsis latrontbus, ut servUium de servii. Cic. I. Cat. 

13. 31. Si ex tanto latrocinio iste unus tolletur. Id. 

14, Phil. 4. 10. Quam (urbcm) ille ad expleodas 
egeslatc* latrocinii sui concupivit. Cf. eumd. Pis. 
12. 26. et 2. Off. 11. 40. ^ 4. De ludo latrunru- 
lorum. Ovid. 2. Art. am. 207. Sire latrocinii sub 
imagine calculus ibit, Fie, pereat vtlreo miles ab 
boste tnus. h.e. sub imagine pugna*: nam latruo- 
coli dicti, quia iostar parrorum militum praelium 
ineunt. 

LATROCtNOR, Iris, Itus turn, ari, dep.l. <la- 
tro, onis). Part. Latrocinans II. 1. et 3.; Lalro- 
cinatus I. — Lalrocinor est idem ec merrede con- 
ductus milixo (at ait Aon. p. 134. 29- .Were La- 
trocioiri, militari mereede.) F. LATRO, onis, 
militare. 

I.) Proprie. Plant. Trin. 2. 4. 198- Ibit aliquo 
latrocinatum , aut in Asiam , aut in Ciliciam. Id. 
JfiLglor. 2. 6. 19. An quia lairocinamini, arbitra- 
mini , quidfis liccre facere Tobis , terbero ? Id. 
fragm. apud Farron. 7. L. I. 52. Mull. Qui regi 
latrodoatus annos decern Demetrio. Eutrop. 3. 7. 
Ittris bellum illalum est, quia lairociuati aavibus 
Roroanorum fuerant. 

II.) Translate. «t i. Est latrocinium exercere, 
Tins obsidendo, aggrediendo aperta ?i homines, spo- 
liando, oecidendo, pradas agendo, assassinate, X-n- 
creuti). Cic. 2. Cat. 7. 16. Caliiina latrociaaotcm 
se interDci mallet, quam exsulem *ivcre. Id. Mil. 
7. 17. Nisi forte Apptus *iam rouoierit, ubi impuae 
sui posteri lairocinarenlur. Id. 3. de republ. fl. 
Vila institute sic distant, ut Crete* et jEtuli latro- 
cinari boneslum potent, Auct. B. G. 8. 32. Libe- 
T3m ragandi latrocinandique facuUalem habere. — 
Et de piratica Cic. 2. de republ A. E barbaris ipsis 
nulli erant antea markimi prieter Eiruscos et Poj- 
nos : alter! mercandi causa, latrocinandi aheri. 
^ 2. Pro reoari. PUn. 9. HisU nat. 42. 67. (144). 
Pastinaca latrocinatur es occulto, transeuotes (pi- 
aces) radio figens. *t 3. In re medico est corpora 
secare. Cels. 1. prce{.a mtd. Itaque demom mor- 
tui praecordia et viscus omne in conspectum latto- 
cinantis medici dari. A. c nivorum corpora ae- 
canlis. 

LATRliNXULARlUS, a, urn, adject. 0»tniDCa- 
lus) ad iatrunculos, seu calculos pertinensj da tcac 
co- Seneca Ep. 117. ad fin. Letruocularia tabula, 
lo scacchiere. 

iATKUNCOlATOR, Cris', m. 3. (latrunculus) 
qui ad conquireiidos et per»equendos htruoculos a 
principe miniiur, giudke de? malefizj t *.t-oto5«d- 
x-t,-. L'lp. Dig.b. 1. Gl.ex'r. Lairuocuiator de re 
pecuniaria judir.are nou potest. — Apud vet. "Scho- 
liast, ad JuvenaL 8. 114. videlur sigdificare lo- 
trunculum. 

LA1RUNCULUS, 1, ra. 2. deminut. a Jatro, 
onis, seosu Iranslato et ejusdem fere signiBcationis. 
•J 1. Est parvus latro, h. e. Ftarum obsessor, la- 
tl'oncetlo, assassino da ttrada, ladrone. — a) 
Geocralin:. Cic Prov. eons. 7. 15. Res in Sardinia 
cum mastrucalis lalruuculit a prouraiore una co- 
horte autiliaria gesla. Vlp. Dig. 49. 15. 24. Ilostes 
sunt,quit)us bellum publice poputus Komaiius de- 
crevlt, ?el ipsi populo Romawo; ecleri latrunculi, 
tel praedones appellantur. CoDfer similem locum 
Etvspcn. Dig. 60. i6. 118. in v. LATRO D. l.al- 
laturo, ubi ialrones dicunlur , qui bic talrunev.lL 
Sic Paul ibid. 3W. 5. 35. Si quis alit}oeni a ialiuu- 

TOM- HI. 



— 41 — 

colli, rel hostibus eripnit. Inscript. apad Semen. 
5487., que pertioet ad ann. po»t Cbr. n. 184. 
PHAisi'Dia (A. e. prasidiis) pkb loca orroEtvn* ao 

CLANSBSTl!«OS tATHrRCfLOBVK TRAKS1TT8 OPFOS1* 

tis. — 6) Speciatlm de eo, qui legitimuj iropeTator 
non est. Fop isc Firm. 2. Quum iliedkeret, Fir- 
mum Jarfrunculum fuisse , noo principem; contra 
tgo.ilfum et purpura usum, et percussa rooneta 
Augusluro fuisse voci latum. % 2, Calculus ioso- 
tias, scacco (F. CALCULUS ID, dictus est latrurr 
cuius, quod est reluti partus miles certans. Seneca 
Ep. 106. sub fin. Latruncuiis ludimus: In juper- 
Tacuis subtilitas teritur. Fopitc. Proeul. 2. Quum 
in quodam coovivio ad latrunculoi luderetur, atque 
ipse decies imperator eiisset etc. 

latum I a. f. lautcmIjE. 

LATCRA, m, t. 1. (fero, latam) opera bajull. 
Augustin. Serm. 345. 3. in fin. Non faciei impo- 
st u ram, faciei insuper et laturam. Fet. SchoUast. 
ad Juvenal. 8 144. Lecticarios, alt, quorum Uta- 
ram locem. Glots. Philoz. Latura, popjTpov. 

LATGRARlUS, li, m. 2. (latura) qui latum 
facit bumeris, bajulus, facchino. Auguttin. Serm, 
18. 4, in fin, de divitibus. llioimos meos egentes 
quando robis in terra posoi, laturarios vobls iosti- 
tui. Adde eumd. Serm. 38. 9. et 60. 8. 

LA.TUS, a, om, adject. Comp. Z^ttior I. el U. 1. 
2. et 3.; Sup. Latistimut I. — Latus (quod ratio- 
oe etymi eonjuogi potest cum Grasca »occ jrXa-ru; 
idem signi6cante, abjecta priore Ultera, ut a x^ a< * 
va est losna) est amplus, spatiosus; cui contrarium 
est aogujtus, to'puj, j:\cxtvc (It. largo, ampin, spa- 
zioso; Ft. large; Htip. ancho, amptio,etpacioso; 
Germ, toeit, feret't; Angl. broad, wide, spacious, 
ample, l~rge, extensive). 

I.) Proprie.— a) Absolute. Cic. 6. de republ. 
20. Omnis terra, quae colitur a vobii, angosta »er- 
ticibus, Uteri bus iaiior. Id. 5. TVtc. 20. 59. Lata 
fossa. Id. 6. Ferr. 46. 103. Latum mare, et ibid. 
53. 119. Lata tia. Cars. 6. B. G. 22. Utlwima ao 
iitudioes. et 2. ibid. 27. Laiissimum flumen. Quin- 
til. 11. 3. 138. Latus clavus. F. CLAVUS. — La- 
tum sarmentum. F. ia SARMENTUM. — Firg. 
12. /En. 165. hastilia lato ferro. Id. 2. <bi i. 482. 
et ingentem lato dedit ore feocstram. Ovid. 2. Mtt 
481. Lttus rictus oris. Firg. 9. JEn. 725. Obniius 
latis bomeri*. Tac. 2. Ann. 21. Latos barb aror urn 
•rlu* fodere. Ubi Davanzali »eriit, quelle mem- 
brona. F. infra tub II. 1.; et cf. Firg. A. Q. 94. 
lataoique trabens ingJorius «l»uro. gran panda. 
item cf. Colum. I. H. R. V. 4. Vioeie noa lie alios, 
qucmadmodum latos et iacertosot Tiros exigunt. 
membtuti. — i) Cum addita latitudinis meosura. 
Tarro apud PUn. 3&.fful. nat. 12. 1 9. (91 )■ Later* 
pedum lata tricenum. Sitlig. Tocabulum lata omit- 
lit. Colum. 2. R. R. 11. 3. Area latas pedum de 
nuro facito. Cat. 7. B. G. 72. Fossae quindecim 
pedes Ul*. et ibid. 19. Palus non Isilor pedibui 
quinqoagiota. Pailad. 2. R. R. 10. Scrobei la- 
te pedibus duobu* serais. — 8ae referri potest 
et iiiud Saeton. Tib. 68. Latus ab bumeris et 
pectore: ceteris quoquc membris usque ad imos pe- 
des aequaiis et coo^ruens. — c) Neatrum absolute 
usurpat Ovid. i.Jftt. 336. Crescere in latum, in 
larghexza. 

II.) Translate. *J I. De rebm pbjiicis iponilur 
pro amplo, tasto, extento, m&gno, crasso, multo. 
— o) Pro amplo, vaslo, extento, vasto, esteso. 
Fir'g.i. G. 46S. Lati fundi grandi poderi, lall- 
fundia. Sic C&s. 6. B. G. 23. Ne islos fines parare 
studeanl, potentioresque humiliores possessionibus 
eipcllant, Ennius apud Priscian. 9. p. 863. Putsch. 
Lilora lata sonant. Liv. 23. 46. Latus ager. Firg. 
6. JSn. 519. Mcenia lata tidet, triplici circumdau 
rouio. Horat. i. Od. 12.. 57. Latus orbls. Ovid. % 
Mel. 307. litis nubes inducere terrls. Liv. 24. 49. 
Latum regouro. — Hue relerii potest et itlud Qu-in- 
til. 11. 3.82. ArBxum pectori mentum minus tla- 
rim el quay latiorem (vocem) presso guttuie facit. 
Cf- Cic. 3. Oral. 12. 48. Verba lata, pionunciau 
co?i voce larga. plena. — b) Pro magoo, crasso, 
grande, grotso. Poet* frequenter sommis duclbui 
el beroibus magna membra tribuunt el lalot hu- 
ineros, ut staturee moles anirai raagnitudinl Tirlo- 
tique bcUica respoodere videatur. Exempia babes 
apud Firg. 5. /En. 376.; SlaU 1. Theb. 480.; 
Fat. Place. 2. 4fl0.; et Sil. II. 4. 417. et 2. 454. 



LATUS 

Hoc seniu latum hostem dixit Id. SU. It, t. *99. 

de Mannibale. lato Morras caligat io hoite. — Ce- 
terum Apul. 6. Jlfet- Latissimum cacbinnnm ex- 
tollit. Phadr. 1. 34. Rana bote Jatior. piu grossa. 
et Juvenal 12. 58. Conflsus llgno, digitis a mort* 
remotus Quattoor, aut *eptem, il lit latissima taeda. 
per grossa ch'ella sia. — Pro molto. Sic la- 
tum aur*im apud Poelas interdum est multum au- 
rum. Firg. 5. j£n. 312, pbaretra, lato quam cir- 
cumplectiiur euro Balteas. Ovid. 6. Jfet. 567. ▼*• 
lamina auro fulgentia lato. Juvenal 6. 481. latum 
picta Testis eoosiderat aurum. Adde Pert. 4. **• 
% a. De hominibus morali iigniflcatloae «t abstra- 
cts, — a) De bomioibus moral! lignificaUone. 
Cic. i.Acad. (2. pr.) 41. 127. Rrigimor, latiores 
fieri tidemur, bumana despicimos. Al. Jeg. altio- 
rej; Orell et al. rectius elatiores. Seneca Ep. 16. 
ad fin. de histrionib. Quum, praesente populo, latl 
inceiseruot et cotboroati; aimul exierant , exeal- 
ceantar, et ad itaturam iuam redeoot. Borat. 2. 
Sat. 3. 183. Latus ut in circo ipatiere. Latum in- 
cedere, bis loci* est aubniiii alls el ansatum (ut 
Plaut. loquitur Pert. 2. 5. 6. at 7,), laperbe el 
cum fastu ambulare , camminor tronfio e eolte 
mani in fianco. sic enim homo Iaiior fieri ridetur. 
Quo special illod Ovid. Heroid. 9. 127. Ingredilur 
late lato ipectabilii auro. Nisi malis to late ad i^e- 
ctabilis referre. Al. umen apud Cic. et Sentc re- 
ponuni eiatus: apud Horat. Tero Icetut.— 6) De 
abstractis. — £ata gloria, qo» ad plum notilia 
difiundiinr et late perraga.la r. PUn. *. Ep- 19. 
tttr. Nesclo quo pacto magis bomtnei JaTat lata 
gloria, quam magna. Cf. Ammian. 16. 8. Lalloi 
fama. — Lata tnterpretatio, quae plara complecti- 
tur, et e» aequo et bono fit. .Fapiman. Pig. 21. 1. 
1. Circa totelse restitutionem pro faTore pupiUorum 
iaiior ioterprtiatio tacU est. — Lata culpa apod 
JCtos est magna culpa et manifest*, ex olmla negU- 
geotia, id est noo iatelllgere, quod omnes intelli- 
guot, ut loquitur Ulp. Dig. 50. 16.213^ ideoqae, 
teste eod ibid. II. ft. I. ad fin., dolo comparator. 
Id. ibid. 43. 13. 8, ltd /in. In restitutionem Teolt 
dolus et culpa lata dumlaxat. Sic Id. ibid. 26. 7. 6. 
Solam latam neglijeotiam eos praestare debere. — 
Lata fuga, est genu* exsilii, intefdictionem babea- 
tis omnium locorum, praeter cerium locum, ut do- 
cet Martian, Dig. 48. 22. 6. «t 3. Referiur *lt- 
quando ad orationem. Cic. Brut. 31, 120. Ut Slot- 
corum adstrictior e*t oratio aliquaotoque contra- 
ctor, quam aures popali requlruat: aic Academl- 
corum libejior et latior, quam patitur consuetndo 
judiciorum et fori. Quinlil 5. 14. 33. Serroooe lato 
oro*u»que argument* dicere. Id. II. 3. 50. Sequeni 
(genus) latum eliam atque fusum est. /d.7. 3. 16. 
Latiore tarioque uacttlu. Id. 2. 5. 14. Latiore 
quadam comprebeosione. Tac. I. SisU 90. Genus 
orandi, ad impleodas populi aures, latum el sooans. 
— Et de oraiore ipao Quinlil. 12. 10. 23. ^schl- 
nes noooe bis latior et audeatior el excelsior? o. e. 
fusior, ornatior. 
LATUS, a, am, particlp. a fero. F. FERO. 
LATUS, Sri*, o. 3. in corpore animalls e*t pan 
sinistra et dextera inter ventrem et dorsum, ab ar- 
mii , Tel alis ad crura posteriori , tel lemma: in 
corpore bominis a bracbiis ad genu: ducontque a 
lattndo, quia »ob axil I is la teal, stXsupcc (It. fian- 
co, lato; Fr. cote, flanc iPun homme ou sfem ani~ 
mat; Hisp. ijar, el hueco del lado i cottado del 
animal; Germ. d. Seite am Eoroer der Menschen 
und Thiere; Angl. the side, flank, ribs). 

I.) Proprie. *f 1. Stricto sensa. — «) Unirer- 
fim. — De bratis snlmantibus. Lucret. 5. 1323. 
(Tauri) latere ac teotres bauribaot aubler equo- 
rcm Cornibus. Firg. 6. Mn. 53. de tauro. latu* 
oiTeum molli fultus hyacintbo. Id. 2. tiid. 51. Id 
latus inque feri curram compagibui aWura. Sic Cic 
3. Off 9. 38. Cujus (equi cenei) in laleribus fore* 
essent. — De hominibus- Ennius apud Priscian. 
10. p. 891. Putsch. lugenio forli dextram latos p«- 
tudit bast*. Cic. Clutnt. 62. 175. Cecidisseex equo 
dicitur, et lalus oEfendisse vebementer. Firg. 2. 
£n. 393. laterique accommodat ensem. Cic.Ligar. 
3. 9. Cujus latus ille mucro petebat 1 Firg. 12. 
/En. 507. Eicipere aliquem in lata*, eolpirlo net 
fianco. et 10. t'tid. 314. gladio latus baurit aper- 
tum. Adde /,tif. 7. 10.; Curt. 7. 3. 27.; et Sil. IU 
3. 624. Aurel. FicU Fir. itlutlr. 77. Lata* sou- 



LATUSCULUM 

crow eonfosrom. et Id. Epit. 42. tronsftmnm. Ovul 
S. Met. 187. AdjUUt in latos obllquum. $i pote 
Ai fianco. Firg. 3. JEn. 181. mutare latus. vol 
tar tt tulFeltro franco, de Jacente. Sxulotu Gatb. 
21. Bxcreverat In dextarlore latere caro. Quin- 
til. ft. 3. 118. 01 braetaio exserto introspiciatur la- 
tai. Id. 2. t3. 12. Apelles imaginem Antigoni late- 
re tantatn altera ostendit. Id. 11. 3. 09. Caput roa- 
nibui ac lateribua obsequatur. Id. t. 11. 18. Late- 
rum inciinatiooe fori! ac tirlli. — Latus velkre, 
vetlicare, convettere. V. VELLO. — Lalv.% fodere. 
r. FODfO. — Cic. 3. Orat. 2. 6. Turn latus ei di- 
centi condoluisse -: dleque septimo est lateris do- 
lore coosumptus. mal di punta, pleuritide, *Xeu- 
p«tt?. 81c Cato R. R. 125.; CeU. 2- 7. et 8.; et 
JPIin. 21. Hist, nat. 21. 89. (155). Lateris dolor, et 
Borat. 1. Sat. 9. 33. later una dolor, aut tussls. — 
Vet. Scholiast, ad Mud Horat. 1. Sat. 2. 93. De- 
pygis, namta, brevi latere ac pede longo bsec ha- 
bet: Deforme est io femiois, furcam latere habere 
minorem. Ex quo loco apparel, latui sumi pro su- 
perlore corporis parte, nempe a capite ad ioguen, 
quemadmodaro furca signifies! utrumque femur et 
cms, qua in boroine furcam assimilaol. Hine tpad 
Pelron. Satyr. 4. 82. ea para corporis inferior vo- 
cator brfurcus. V. B1FURCU.S. At apud Horat. loc 
tit. latus signifies! il fianco; nam ca raulieri* for- 
ma laudator, qua lato eat latere, contra qua brevl, 
d ichor stretta di fianchi. — b) Specialim arti- 
ficet lateris apud Ovid. 3. Art. am. 351. sunt qui 
alio* laltandi arte ingiltuunt, et movendi lateris 
jaetandiqoe corporis ratiooem doceot, mae$tri di 
ballo. — c) Poetics, raiioae babtta coacubitus. 
Lucilius apud Won. p. 280. 30. Merc. Turn lulu* 
componit latter! ct cum pectore pectus. Adde Ovid. 
Her aid. 2. 58. et 19. 138.; et Proper t. 2. 2. 12. 

Jr 2. Lallori sensu in lateribua tunt vires et robur, 
'jrza, Una: ad rem Quintil. 1. II. 8. Ul quoties 
eielamandurn erit, lateris conatus sit ille, non ca- 
pitis, et It. 3. 16. Lalecls, pectorisve Brmitaj, an 
capitii etiam plus adjuvet. et ibid. $ 40. Cut aderJt 
lateris firmitas, spirit us quum spatio pertinax, turn 
Iabori non facile cessurus. Id. 10. 7.2. Duui vox 
ac latus praparetur. Id, 11. 3. 13. Basa fauces ac 
latus fatlgatum. Cic. Senect. 9. 27. Neque enim ex 
te unquam es nobilitaius, aed-ex lateribua et Ucer- 
tis toia. et ibid. 5. 14. Quum legem Voconiam voce 
magna et bonis lateribus suasissem. Id. 1. Oral. 
00. 255. Multique oratores fuerunt, qui omnia ser- 
mone confiterent paullo intcntiore, numquam, ut 
Ser. Gatba, lateribus, aut clamore contenderent. Cf. 
eumd. 6. Verr. 30. 67. Qua vox, qua latera, qua 
vires biijus unius ctlminis querimoniam possint sus- 
tinerc? Cf. et eumd. 2. Phil. 25. 83. et Fronto 5. 
ad M. Ccet. 1. Uormi per liWs noctes, ut forli co- 
lore in scnatum venias et vebementi latere legas. 
Quintil. 9. 2. 29. Ilia adbuc audaciora, el tuejo- 
ruro, ut Cicero eiistimat, laterum. — PUn. 2. Ep 
11. circa med. Ut smpius admoneret, voci laleri- 
que consulerem. Hlnc nos oe fesso et aobelo dici- 
niui: e' batte il franco. Juvenal. 0. 36. Et la;erl 
parcas. h. e. parce ataris Venere. 

II.) Translate. 5 *• Poetice, pars pro toto, la- 
tus ponitor pro toto corpore. Borat. 3. Od. 27. 26. 
Europe credidit tauro latus. Ovid. 2. Met. 805. 
Nunc lafus In fulvis niveum deponit arenis. et 3- 
ibid. 23. latus submisit In berba. et 2. ibid. 376. 
Fcona latus vestit, tenet os sine ocumine rostrum. 
Borat. t. Ep. 6. 20. forte latus. Id. 2. Od. 7. 18 
tonga fcsium militia. Id. 3. ibid. 10. 20. Non hoc 
semper erit lirainis aut aqua Calestis pattern latus. 
Cf. Quintit. 1. protsm. 27. Latus patlens laborls. 
Ovid. 3. Amor. 11. 14. invalidom. Forcellinut aii- 
qua ex his ad superiorero paiagr. I. 2. retulit. ^ 2. 
Io rebus latiiM dicitur pars Inter frontem et potti- 
cum, ut ducct Forcellinut; sive universim est ea 
pars vel i» locus, qui nostra latera quodammodo 
reprasentat. aut ea pars vel is locus, qui oosiria 
lateribus dextra lseraque respondet: coi from et 
terqum opponuntur. — o) Generatlm de rebus. 
Cat. 2. B. G. 8. Col Us ex utrsque parte lateria 
dejectus habebat, et frontem leniter fastigatus paul- 
latlro ad planitiem redibat. Cf. Pirg. i. £n. 85. 
euspide montem Iropullt in latus. da una banda. 
PUn. 17. Bitt. nat. 23. 35. (202). Intertallum ju- 
alum arborum quadrageoi pedes in terga frontera- 
que, In lateii viu«Di. C'tri. 5. B. G. 13. losula, cu- 



— 42 — 

joi unom latus est contra Galtiam. Cic. 2. Legg* 3. 
6. Fibrenus divisus aqnaliter in duas partes iatera 
bac atluit. Id. 0. de republ. 20. Terra, qua colitur 
a vobi;, anguata rerticibus, lateribus latior. Horat. 
1. Od. 22. 19. latus mundi. parte, fxieie. Sic Am- 
mian. 21. 15. Laius occiduum. Id. 15. 10. australe. 
Id. 27. 10. septentrionale. Id. 25. 7. Latus Arme- 
nia, et 14. 8. CHicia. et 14. 2. lsauria. Et 27. 6. 
imperii Roman). Cces. 2. B. G. 5. Latus unum ca- 
strorum ripis flumlnis muniebat. Sic Liv. 20. 42. 
Latus castrorum. Salt. Jug. 93. Haud procul a la- 
tere castelll, qnod arer>um prEeliantibus erat. Sue- 
ton. Domit. 5. Latus adiflcii. Horat. i. Ep. 10. 6. 
latus dextrum domus. Virg. 1. jEn. 109. turn prora 
arertit et undis Dat latus. Sic Horat. 1. Od. 14. 4. 
et Epod. 10. 3.; et Ovid. 11. Met. 529. Latus na- 
?U. et .Seneca 6. Qucest. nat. 6. Navigia abierunt in 
latus. PUn. 37. Hist. nat. 2. 9. (26). Crystal! us sex- 
angolis nascltur lateribus. con $ei faccie. — 5) 
Speciatira in etercilu jape locum habet. — Sic pro 
parte dextera aut sinistra, il fianco deWesercito. 
Cmt. 6. B. G. 7. Rellquos equltes ad latera dispo- 
oii. Id. 1. ibid. 25. Ex itinere nostras latere aperto 
aggressi. dal franco tcoperto. et 4. ibid. 25. Ad la- 
tus aperlum hostium constituL Adde ewmd. 2. ibid. 
23.; et Liv. 27. 48. Tac. Jgric. 35. Veritus, ne si- 
mul in frontem, siraul et latera auorum pugnaretur. 
Ammian. 22. 8. Nudatls equitatua sul lateribus. — 
Pro exercitus cormi, ala delfesercito, habet Am- 
mian. 16. 12. Chnodomarius anteibat cornu siai- 
stram -: latus vera dettrum Scrapio agebai. — 
Pro exercitus ordinibas Id. 18. 2. Barbaras in se 
cateryatim ruentes, quum timeret ut ampliores, con- 
fertis lateribus obscrvabat. — c) De homimbus. 
Sueion. Ner. 13. Perductum in theatrum, juxla se 
latere deitro collocavit. V. alia mox sub d. — Te- 
gere aut claudere latut alicui vel alicuyut dititur, 
qui ad latus alicujus iacedit, et quidem loco siniite- 
riure, aut certe exteriore el minus honorato: bono- 
ratior enim est ad parietem, aut dexter; idque ideo, 
quia incedentis ad parietem latus alteram tectum est 
quodammodo, nudum alteram. Horat. 2. Sal. 5. 16. 
ne tamen illi Tu comes exterior, si postuiet,ire re- 
cuses. Ut ne legam spurco Damee latus? Adde Auct. 
B. Alex. 52.; et Sueton. Claud. 24. et Juvenal. 3. 
131. Oivitis hie servi ctaudit latus ingenuorum FS- 
lius. — Dare latut alicui, Idem fere quod latu$ te- 
gere, apud Senec. 7. Qu&it. nat. 2. — d) Hinc 
speciatim formula — A vel ab latere, a lateribus, 
qua sapissimeoccurront, quibusque a fronle,a ter- 
go opponuntur. Cic. 3. Phil. 13. 32. A tergo, a fron- 
te, a lateribus teoebitur, si in Calliam venerit. Ca>t. 
1. B. C. 25. A fronte atque ab utroque latere crati- 
bus ac plute'ts protegebat. Sic Id. 2. B. G. 25. Ho- 
stes nequa a fronte ex inferiore loco subeunies io- 
termittere, et ab otroque latere instarc. Sail. Jug. 
50. Diyeclos ab tergo aut lateribus clrcumvenic- 
bavit. Coes. 3. B. G. 29. Ne quis Inermlbus militibus 
ab latere impetus fieri posset, per franco. Salt. Jug. 
101. Sulla prolligatis its, quos advorsum ierat, rc<i- 
iens ab latere Mauris incurrit. Adde Senec. 6. 
Quasi, nat. 6V$ Aw el. yict. Epit. 40.; et Am- 
mian. 16. 9. — - Raro ex latere, es latnibus usur- 
palur. Lucret. 2. 1049. St latere ex utroque, infra- 
que superque, per omoe Nulla est finis. Sail. Cat. 
60. Ex lateribus aggredl aliquem. Auct. B. Alex. 
28. Ttilus ex lateribus variis genere muuitionibus 
tegebatur: unum latus erat adjectum fluminl. da (re 
parti etc. PUn. 2. Ep. 17. ante med. Ex alio latere 
est cubiculum. dall'allra parte. — Raro admodum 
de latere occur rit. Lucret. 6. 117. noo tam concur- 
red nubes Frontibus adver6is poijint, quam tie la- 
tere ire. ^ 3. Hint; generalim per metaphoram la- 
te patet; ccilicet — a) .Metapbord duel! a re mili- 
tari {P, paragr. protime soperlorem sub b. et d.). 
Quintil. 9. 1. 20. Oratio, qua astu caret, pondere 
modo et impulsu praltatur; simulantl variantique 
conatus in latera atque in terga incurrere datur. Ho- 
rat. % Sat. 6. 31. aliena negotia centum Per caput 
et circa sallunt latus. mi astatgono da ogni pane. 
— b) Pertinet et ad gladiatores. Eorum enitn sunt 
In pugna tegere, aut pra?6ere latus, pro vurio cor- 
poris habitu, quo Cum aijversario u tun tor. Mine 
translate Tibull. 1. 4. 46. Sape dabis nudum, vlo- 
cat ut Ilia, latus. Seneca pros/*. 4. Qtuztt. nat. Nee 
aduiatorlbus latus prabeas: ariiC*»ei sunt ad captan- 
dum. Flor. 3. 5. Nudum imperii latus ostcoubaut 



LAUDABILITAS 

procul Marius, Sulla, Sertortus. Ter. Beaut 4. 2. 
5. Triumpho, si licet me latere tecto abscede-e. h. 
e. evadere infortunium. Hue pertinet et illud Horat. 

1. SaU 3. 59. blc fugit omnes Insidlas nullique mi- 
lo latus obdit apertum. — c) Uetaphorl sumptl a 
paragr. proximo superior! sab d. — Tfumguam dis- 
cedere a latere alicujus, h. e. non partirti mai 
dat suo fianco, est Cic. Amic. t. i. Ut quoad pos- 
sem et llceret, a seats latere oumquam discederem. 

— Adjungere aliquem tateri frlii apud Quintil. 1. 

2. 5. est cust.odem apponere, qui adsiduus adbareat. 

— Adhairere lateri apud Lio. 39. 25. est vicinum 
esse, imminere, instare, urgerc. Ejus verba sunt: 
Procul abesse libertstis latores Romanos: lateri ad- 
harere gravem dominum prohibentem etc. essere al 
fianco. Confer Justin. 29. 4. 8. Nee non et lllyrio- 
rum reges, lateri fj.is (Philippi Mated.) h;erentes 
prectbus promissa eiigebant. et 30. 2. 5. Agatbocles 
regis latei i junctus, civilatem regebat. — d) Hlnc 
in latere est in propinquo. Sail. orat. Philippi con- 
tra Lepid. $ 8. MilhriJates io latere vectigalium 
nostrorum, quibus adhuc sastenlamur, diem bello 
circumspicit. Cf. eumd. Jug. t4. Hostes ab latere, vos 
amici procul, spes omnia in armis erat. — e) Ulp. 
Dig. 19. t. 13, sub fin. Si quis a puplllo sine tuto- 
ris auctoritate emerit, ex uno latere constat contra- 
ctus, nam qui emit, obligatus est pupillo, pupiiium 
sibi non obligat. da una parfe. Sic Id. ibid. 3. 5. 5. 
ante med. Nulla ex utroque latere najcitur actio. 
% 4. Sape signiflcat conjunctionem araicitia et con- 
suetudlnls. Hinc a latere alicujus etse est semper 
cum aliquo versari, familiarem esse, ab aliquo nurn- 
quam discedere. Liv. 21. 5. ad fin. Avertit ab con- 
sciis in insontes indicium, ab latere lyranni. dtgPia- 
trinsechi del li'ranno. Curt. 3. 5. tub fin. Quum ab 
latere pecunia sollicitaret hostis. Sic Martial.^. 68. 
Eutjcbus ille tuum, Castrice, dulce latus. tuo dolce 
amico, iua cara conversazione. ^ 5. Notat ioter- 
dum stirpem, familiam, genus, ttirpe, ramo di pa- 
renlela. PUn. 8. Ep. 10, Neque enim arderUius tu 
pronepotes, quam ego liberos cupio: quibus videor 
a meo tuoque latere, pronum ad houores iter, et non 
subilas Imagines relicturus. — A JClis duilur de 
cogoalione, qua ex transverso procedit: ad differen- 
tiam ejus, qua est inter ascendentes et descenden- 
tes. Paul. Dig. 38. 10. 10. Sunt et ex lateribus co- 
gnall, ut fratres sororesque, etc. Id. ibid. 23. 2. 
68. Qui ex latere earn du\«rit, qua vetatur. Stat. 5. 
Silv. pr&f. Latus omne divina domus semper de- 
mereri lonnitor. 

LATUSCULUM, I, n. 2. deminut. a latus, par- 
vum latus^ fianchetlo. Catull. 25. 10. Ne laneum 
lausculum natesque mollicelias Inusta turpi ter tibi 
flagella conscribillent. Lucret. 4. 311. Quia etiam 
quacumque lotuscula sunt s[>eculorum, Assimill la- 
teri*» fletura pradits no^tri etc. 

LAUDABlLiS, e, adject, (laudo). Comp. £audd- 
fci'lvor I. et IL — Laudabilis est qui laudari potest, 
dignus laudari, laudaniius, todevoie, atva-ro;. 

I.) Proprie. Cic. 3. Berenn. 4. 7. La u da bile est, 
quod conflcit honestam et prursentcm el con?equen- 
tem comtnernoraiionem. Id, 1. Off. 4. 14. Honestum 
etiam si a nullo laudetur, natura est laudabile. Cf. 
Quintil. 3. 6. 84. Quadam non laudaOilia natura. 
Rursus Cic. Amic. 7. 23. Laudabilis vita. Id. 3. de 
republ. 3. Etiamsi cui vtdebitur ilia io opt i mis stu- 
diis et arlibus quteta vita ratio bcalior, bac civilis 
taudabilior est eerie et illustrior. Ovid. 5. Tfist. 
14. 35. longo laudabilis avo Perelopca fides. C'ic. 
Brut. 95. 325. Quorum utriusque orationes sunt in 
primis, ut Asiatlco in genere, laudabiles. Horat. 
Art. P. 408. laudabile carmen. Cic. Brut. 97. 333. 
Vix singulis alaiibus binos oratores laudabiles ex- 
stltis^e. Id. 1. Parad. 3. 15. Volupias ineliorem 
ne efficit, aul laudabiliorem virum? f^ninttf. 12. 1. 
41. Non innocens modo, sed etiam laudabilis clvis. 

II.) Translate est io pretio habitus, opiimus, o'li- 
mo, prezioso,stimato. PUn. 11. Hitl. nat. 15. 15. 
(38). de incite. Maxima laudabile est etiam omne 
rulilum : in astimatu est e thy mo etc. Id. 17. ibid. 
i. 3. (28). Nee Hum in! bus aggesta terra semper lau- 
dabilis. Id. 14. ibid. 3. 4. (33). Laudabilius vi- 
num. 

LAUDABILITAS, Stis, f. 3. (laudabilb) id. quo 
quis laudabilis est, (Qd^bili'Js. fn Cod. Theod. est tl- 
tulus. quo appellutur Comes metallorum. Sic enim 
ibi Impp. raUniinian, et f'alens 10. 19. 3. Si qui 



LADDABILITER 

tponte eooOunrint, w» laudabHltw toa e©s»l «wl- 

V *LAUDABtliTER, adverb, aaudabilts). Comp- 
Zamlabitiut. — LaudabMter est cum laude, tort*. 
volmente, con lode, aWverw*. Cic. 5. 7\«e. 5. 12. 
Ad recte, boneste, laudabiliter, postiemo ad bene 
vlvendum Mtii De est prasldii id vlrtute? Inscnpt. 
•pud Gruter. 484. 6; hosohkm aiduvtatis lavda- 
BU.1TCT admihtitBAVIT. Gell. 7. 3. ante med. Ju- 
dices conciliandos esse ac propitinndos laudabiliter 
ac plseabiliter et lenitereiUUroatioiri salutiqueejuj, 
qui apod eos accusatus est h. e. adhibitis laudibus. 
Val. Max. 5. i. n. 2. extern. In bunc moduro Bli» 
injuriem tulit, suam multo laudabilius. 

LAUDABUNDUS, a, urn, adject, (laudo) vatde 
Jaudans. AfTertur, nollo tamen auctore laudato, a 
Claris, hisce verbis 2. p. 129. Putsch. Alia (voca- 
bula descendunt) a parlicipiis, ut ludibundus el 
laudabundus. 

LAUDATE, adverb, (laudatus) laudabiliter, con 
tode.Oceurrit taotum Sup. Laudaii$svne apud Plin. 
36. Hist, nat 6. 5. (40). Regias domos laudalissime 
ebore adornans. Siltitj. vero legit lautissime; quod 
preestat. V. integrum locum. 

LAUDATICIUS, a, um, adject, idem ac laudati- 
vus. Vox a Laiico expungeoda; occurrit enim tao- 
tammodo in Not. Tir. p. 47., ubi laudalicios viden* 
tur esse litterse commcndaticia. 

LAODATlO, cmis, f. 3. (laudo). »f 1. Generatiro 
est laudandi actus, laudantii oratio, commendalio, 
lode, panegirico, encomio, atveoi?, syxufxtov. Cic. 
15. Fam. 6. Quam laurearo cum tua laudatione eon- 
ferrem? Id. Pis. 29.7-2. Qui modo quum res gesUs 
confulatus roei coliaudasset, (qua quidero laudatio 
hominis turpissimJ niihi ipsi eral pane turpis) etc. 
JVepos Ages. 6. Simulata laudatio. Sueton. Ner. 
20. LaudaUonibos Alexandrinorura captos. — Cum 
addito Genitivo ejus, qui laudatus est. Cic. 2. Fin. 
35. 116. Lege laudaiiones oon eorum, qui sunt ab 
Homero laudati, noo Cyri, non Agesilai etc. Quin- 
til. 7. 1. 47. Legis laudatio, et ejus, qui noo adlue- 
rtt, viltmeratio. \ 2. Speciatim usurpatur de lau- 
dation judiciali, de qua V. in LAUDATOR 2. Cic. 
C&l. 2. 5. Lectissimos viros cum legalione ad hoc 
judicium, et cum gravissima atque ornatissima 1au 
datione miserunt. Id. Ftacc. 15. 36. Idem iaudalio- 
nem, qu&m bos ab JEmooensibus Flacco datam pro- 
ferebamus, falsam esse dicebat. Id. Fontej. 2. 4. 
Vos orat, ut sua religio, laudatio, auctorilas aliquid 
apud vestros animos momenti habuisse videatur. 
«J 3. Item speciatim de funebribus laudibus. .Seneca 
Ep. 102. Aliud est !aus, aliud 'audatio. Hac et vo- 
cem digit. Itaque nemo dicit leudem funebrem, sed 
laudationem. cujus olTicium oratione constat. Quum 
dicimus aliquem iaude dignum,non verba iili beni- 
gn? hominum, sed judicia promUtimus. Htec Seneca. 
Nihilo tamen seoius latides ftinebres pro laudatio- 
nibus tegimus apud Liv. 8. 40. Vitiataru memoriam 
Tuticbribus Jaudibus reor, falsisque imaginum litu- 
lis, dum familia ad se qnsque famam rerum gesia- 
rum honorumque, falteoie mendacio, trabunt. Porro 
sa;pe laudatio dlcitur de laudaiione funebri, orazio- 
Tie funcbre. Cic. Mil. 13. 33. Cadaver Clodii 6po- 
liatum imoginibus, exsequiis, pompa, loudaiione etc. 
Id. Senect. k. 12. Est in manibus laudatio, quam 
quum tegimus etc. Adde Liv. 2. 61.; et Sueton, 
Cats. 84. Sic QuintiS. 3. 7. 2. et 11.3. 153. Lauda- 
iiones funebres. — Cum addito Genitivo ejus, qui 
laudatur. Liv. 5. 50. Matronis honos additus, ut co- 
rum, sicut virorum, post mortem solemnis laudatio 
cssct. 

LAUDATlVUS, a, um, adject, (laudo) laudam, 
laudationi acorn mod a lus, lodativo, tyxtofitaoTixo;. 
Ammxan. 16- 1. Quidquid narrabitur, ad laudati- 
vam paene materiam periinebil. h. e. Tutlo quello 
che qui sara detto, pigiiera quasi sembianza di 
encomia. Sic Quintit. 3. 4. 16. Laudativa materia. 
■ — Unde Laudativum genus orationis a rhetori- 
t>us dicltur demonstrativum. Quintil. 3. 4. 12. Est 
UDuin genus, quo laus et vituperatio conlinetur: 
sed est appellatum a meliore parte laudalivum : 
idem alii dernonstrativum vocaot : utrumque no- 
men ex Graeco creditur fluiisse; nam et ejy.wftia- 
CTtxov et s'mSsixTtxs'v dicuut. Confer eumd. 3. 7. 
28. — Hinc laudativa absolute, subaudi oratio, 
apud Quintil. 2. 15. 20. LaudaliTam lotaro , qua? 
eat pan rbetorices tenia. 



— 43 — 

LAUDATOR, Ml m. 3. (laudo). % 1. Geowa- 
tim est qui laudat, todatore, panaris la, «*»**»^»«> 
iyx*u ia jrrn<. Cic. pott redit. ad Quir. 6. «;Q« f 
rerum mearum geatarum laodatores fuerunt. id. o. 
Alt. 2. a med. Laudator integritatU et elegaotiae. 
Id. Sext. 10. 23. Qui (JEpicurei) dicuntor prsater 
ceteros ease auctores et laudalores volnptatls. Adde 
eumrf. 1. Divinat. 41. 00. Bar at. Art. P. 173. 
laudator temporis acti Se puero. Id. ibid. 433. De- 
risor vero plus laudatore movetur. Ovid. Heroid. 
2t. 33. U«c nobis forme, te laudatore, auperbae, 
Contingit merces? Fronto 2. ad Antonin. Imp. 
(edente iterum J. ifaio) ep. 2. Nee, laodatoris ver- 
ba, sed laudati facta taud&sti. 1 2. Speciatim in 
causis judicialibus toudafores aderant reo (prater 
adyocatos et patronos) testes ionocentiat et coro- 
mendalores. Cic. Balb. 18. 41. Proferam testes, pro- 
feram kgatos, «citabo laudatores, quos ad hoc ju- 
dicium summos homines ac nobilissimos, depreca- 
tores bujus periculi, missos videtis. Id. 7. Tern 22. 
57. In juditiis qui decern laudatores dare non pot- 
est, bonestius est el nullum dare. /Vonlo 1. ad 
amicos (edente iterum A. Maio) ep. 3. Iste in ipsis 
judicils mos ioveteratus erat, causa perorata, lauda- 
tores adhibere, qui id, quod de reo cxistimarenl, pro 
sua optnione cum fide eipromerent. Hinc Jaurian'cr 
judicialis apud Sueton. Aug. 56. ad fin.; et Cic. 

1. Fam. 9., ubi de Vatinio aglt. V. LAUDATIO 2. 
— Has laudationes judiriaies lege vetult Pompejus 
tertio consul anno ab U. C. occn., auctore Dione 
40. 52.; quatnquam ipse eodem anno contra legem 
auam peccavit in causa Pianci, cui adjuvando librum 
laudem et preces eontinentem misit ad judires, ut 
Idem narrat ibid. 55. et Plutarch. Pomp. 55. «J 3. 
Item 6peclatim in funeribus: V. LAUDATIO 3. Liv. 

2. 47. sub An. Funera deinde duo, collegaa fratris- 
que, ducit:* idem in utroque laudator, h. e. fune- 
brem laudationem utriusqne habuit. Plin. 2. Ep. 1. 
Laudatus est a consule Cornelio Tacito. Nam hie 
supremus felicltatis ejus cumulus accessit, laudator 
eloquentissimus. 

LAUDATOBlUS, a, um, adject, (laudo) laudati- 
vus. Fulgent. 1. Mylhol. post init. Ilia exhilarata 
versiculis, laudatorio palmuiae tactu meam mulsit 
ceesariem. Hinc Eugraph. ad ilia verba Ter. Heaut. 
4. 5. 13. Non possum pati, quin Ubi C3put deroul- 
ceam: hcec habet: Quodsolet fieri his, qui placent, 
ut manus per caput tractu ducta quasi quasdara vi- 
deatur esse laudatio. — Hinc 

Laudatorium, ti, n. 2. absolute, substantlvorum 
more, est idem ac laudes. Hieronym. T. II. part. 
alt. p. 5*4, Dardano. Grscce psalterium , L'atine 
vero laudatorium dicitur. 

LAUDATBIX, Icis, f. 3. (laudo) qua? laudat, lo- 
datrice. Cic. 3. Ttisc. 2. 4. Vitiorum laudatrii Tama 
popularis. Ovid. Heroid. 17. 125. Laudatrix Venus 
est in-vidiosa rnihi. 

LAUDATUS, a, um. V. LAUDO. 

LAUDEA vel icdea, se, t. 1. idem ac laus. Qui- 
dam sic leg. apud Plmtt. Cist. 1. 3. 53. Pat He lau- 
dcam et lauream.Alii leg. laudem, et ludeam. Sed 
incerla admodum res est. Isid. quidein 17. Orig. 
7. tradit, apud antiquos laudeam dictum esse pro 
laure.am: sed nullo exemplo conBrmat. 

LAUDlCENCS et rectins 

LAUDlCOENUS, i, m. 2. (laudo et rosna) q-ai lau- 
dat, ut ad ccBiiatn invitet-jr; vox jocuiariter Beta. 
Plin. 2. Ep. 14. Sequuntur auditores actoribus si- 
miles, conducti et redempti ; manceps convenitur in 
media basilica; tam palam sportulae, quam in tricli- 
nio , dantur; ei judicio in judicium pari_mercede 
transitur. Inde jam non inurbane SopoxXe"; vocan- 
tur, iisdem Latinum nomen impositum est Laudice- 
ni: et tamen crescit indies fceditas utraque lingua 
notata. Ilic Plin. ait, Sop&xAsrc., nempe a oopw? 
sapienter {V. SOPHOS) et xaXih clamare, eos 
esse per jocum appellatos , qui indiserlis oratori- 
bus, spe captandae ccena? acclamabant; eosdem vero 
non Athenienses quidem , quafis fuit celeberrimus 
ille Sophocles iragicus, sed Laudicenos esse, iva 
enim Itomani appellabant eos, qui e Laodicea seu 
Laudirea esseat , ut probat Eckhet. D. N. V. T. 
3. p. 320., quemadmodum etiam Laudica pro Lao- 
dica , Laudicianut pro Laodicianus , et lautu- 
mia pro too torn ia C. bas voces suo loco), et 
Lawnedontnus pro Laomedonteut scribilur in ve- 
tuitis Codd. apud firg. 1. G. 502., ubi pcrpe- 



LAUDO 

ram Bttrmanmu t\ Beiniut eat fllto •»«« Ito 

aeriplam fulsse ab imperito llbrari© alBrmaot. Hinc 
Martial. 6. 48. Quod lam grende topboi clatnat 
Ubi turba togata; Noo lu, Pompont, rana diwrta 
lua est . et Id. 2. 27. Laudiotem Sellam , cosnas 
quum retia tcudit, Accipe. sive legaa, aire patro- 
nus agas. V. et C0PIDICO3NUS. Porro *x allato 
Ptinii loco coroprobatur, olim Romanoa oon cce- 
na per oe aut ctena per a*, ttd cena acribere so- 
lltos fulase, ut diximua in V. CffiNA. H*c For* 
celtinut. Ceterom nihil obttat, quomioua Romanl 
in ambiguo luaertnt, Laodiceam urbem cogitando: 
aed hoc minime neceasarium fuit, ut rnihi viderur; 
poterant enim vocabulum toudicosnu* flogere, ou T la 
prorsus ratione habits urbis Laodicea. 

LAUDlDIGNUS, a, um, adject, qui laudem mcre- 
tur. Gloss. Philox. Laadidigous, awatveu ojroc. 

LAUOlFlCO, as, are, a. 1. (laudo et facio) idem 
ac laudo. Gloss. Philox. Laudiflco, uf*v». 

LAUDO, as,S»i, Hum, are, a. I. (laus). Part. 
Laudans I. 1.; Laudatus I. t.,H. 1. et 2. et io 
fin.: Laudaturus et Laudandus I. 1. — Laudare 
est hooorificis verbis exsequi, laudibns ornare, lau- 
dem tribuere, coraraendare, extollere, efferre, aivm 
(It. lodare; Ft. lover, don ner da louanges ; Ui»p. 
alabar; Germ, loben, ruhmen; Angl. to praise, 
commend, extol, make honourable mention of, 
laud). 

I.) Proprie. 5 *• GeowiUm. — a) Absolute. 
Enniut apud Augustin. 13- de Trinit. 6. Omnei 
mortales sese laudarier optant. Cic. 2. Oral. *j. 35. 
Vituperarc improbos asperiu*, laudare bonos orna- 
tius. Id. 5. Fam. 12. a med. et 4. I\'sc. 31. 67. et 
15. Fam. 6. Latus sum, laudarl me (inquit Hector, 
opioor apud Navium) abs te, paler, laudato viro. Ea 
est enim profecto jucunda laua, qua ab lit proflcl- 
scitur, qui ipsi in laude vixerunt. Id. 2. Orat- 75. 
304. Laudare et efferre aliquld. Id. Sext. 34. 74. 
Approbare et laudare aeotentiam alicujua. Id. 5. 
Fam. 20. circa med. Quam rationem omnes non so- 
lum probant, sed etiam landant. Horat. 1. Ep. 9. 
12. Laudare depoiitom pudorem. iVepo* Ages. C. 
consilium alicoju*. Id. An. 9. e*fr. Polios quid ae 
facere par easel, intuebatur, quam quid alii lauda- 
turi forenl. Ovid. 1. Trist. 9. 62. istos, Ut non 
laudandus, sic tamen cae joco*. Cic. 1. Orat. 3. 
9. Laudatarom omnium v artium procreatrix pbilo- 
sopbia. Ovid. 4. Font. 2. 35. Excitat auditor sta- 
dium: laudauque virtus Creacit, et immensum glo- 
ria calcar babet. Sueton. Aug. 66. Laudare pieta- 
tem. Id. If omit. 10. vocem luam. Id. Galb. 20. 
formam. Plin, 35. Hist. nat. 11. 40.(130). Lucta- 
tor lubicenque (in tabula picli) inter pauca lau- 
datus. — Ovid. 1. Art. am. 742. Quum Ubi lau- 
danti credidit, ipse subit. — b) Addito modo, quo 
quia laudat. Plaut. Capt. 2. 3. 62. Laudare ali- 
Quem laudibus. Sic Colo apud Charis. 2. p. 184. 
Putsch. Laudant me matimis laudibus. Id. apud 
Fronton, ad f'er. imp. ep. 1. p. 13*. edit. Rom. Si 
quis sltenue fecerat, douabam honesle - atque Li 
contione verbis multis laudabam. ct Cic.^ 3. Legg. 
I. 2. Laudare legem ipsam veris ct propriis generis 
sul laudibus. Id. 4. Phil. 3. 6. Exquisitlssiniis ver- 
bis laudare quempiam. Id. Hose. Am. 12. 33. satis 
commode pro dignitate. Id. Senect. 1. 2. Numquam 
satis digoe laudart poterit phiiosophia. Cf. Plin. 2. 
Hist. nat. 26. 24. (96). Hipparcbu6 numquam sa- 
tis laudatus. Calo promts.. R. R. Laudare amplia- 
simc. Cic. Brut. 73. 254. magnifies. Sic Sail Jug. 
H. Scipio donatum atque laudatum magnifice pro 
contione Jugurtham in pratoriura adduxit. Rursus 
Cic. 1. Off. 18. 01. Laudare ore pleniore. Id. 3. 
Ltgg. 1.1. nimis valde. Petron.jragm. Tragur. 
64, Rurmann. effuse. Horat. 2. Ep. 1. 209. mali- 
g ne , __ c ) Cum addito Dalivo persona, apud quam 
quis laudator. Ter. Eun. 5. 8. 23. Mini (V e. mini 
arnatori) illam laudas? — d) Cum Ablativo rei, 
qua quis laudatur. Sil. It. 8. 460. populi fortes, 
Ameiinus, et armis Vel rastris laudande Gamers 
etc, — e) Cum Genitivo rei, qua quis laudatur. 
Sil. It. 4. 260. Laudtbat leti juvenem. h, e. ob le- 
lum. iuaxdptos tou ^avawu. Sic Id. 1. 395. vita 
opaca laudandus. et 5. 561. laborum. — f) Pas- 
sive jungitur sape cum Dativo persona pro Abla- 
tivo. Cic. 1- W"». 9. 21. Numquam eoim prastan- 
tibus in re publica gubernaoda viris laudata est io 
una sen tent ia perpetua permaosio. Tac. 4. Ann. 67. 



LAURA 

atf. Genainleni ennetli laudato*. Plin. 22. But 
not 22. 43. (80). Hetba laadata Bratosiheol. — 
In fllo Ftre> % G. 412. laudato logentla run, Ed- 
guam collto; JWnefr. t. 20. ackennr. c 14. putat, 
laudato posttnm esse pro rejidto, vitoperata: quod 
et Graria recusals eadem ioterdum rttlone adhl- 
beatur. Sed noa est necesse ad lasolenum slgniS- 
CJtionem cooragere. Strvius: Bae etiara Cato ait 
In librla ad fllium do Agricoltura: quod idco di- 
cta m at, quia msjores agros locattos rura dice- 
bant, Id at sllvas et pascua; agrvm vero, qui co- 
lebatur: ut intefligatnus, Laudato ingentes silvas, 
colito agrom mioorem: vel quod melius est, quura 
Yirgillui pr*do>at alteruis cessare novates (I. G. 
It.), hoe fieri non potest, oiii fuerint ipatit ma- 
JOTa terrai-urn, Ha ut una parce cessante, alia coll 
possit. % 2. Speciatlm pertioet ad laudaliooern 
fnnerla, fare Poraiione funebre. Cic. 3. ad Q. fr. 
8. ad/in.Serr»ni fiUi fuous periuctuosum fuit. Lau- 
davit pater scripto men. Id. ifur. 38. 75. Quem 
quum supremo ejus die Sluimus Uudaret etc Su*~ 
ton. Aug. 8. Duodedmum annum agent avians Sir 
liim defuoctaro pro cootiooe laudavit. Adde eumd. 
Cow. ft-; Aug. 100., CaL 15. et ifer. 9.; et Plin. 
2. Ep. 1. «. Sic Juret Fiet. Fir. illustr. 10- Lati- 
datum corpus ia foro poiitum. Add* etsmd. ibid. 
37.; et F. LAUDATI0 3. 

TJ.) Translate, f l. Laodare est probare, In 
pretlo habere, optimum putare, ilunare: qua signi- 
fications ooooutli proprie accipiunt, sed latiori sen- 
•u. — a) Genera^iru. Horat. 1. Sat. 1. 0. Agrico- 
lam Icodat Juris legumque perilos. h. e. probat, 
fellcem pntat. Sic ibid. v. 3. el 109. laudet divers* 
tequentes. Ptin. 29. But. not. 3. 12. (54). Ovum 
aogulnum ad victorias lltiuot roire laudattir. — 6) 
Speciatiro In re- medlca. Plin. 23. Bitt. nat. 10. 
42. (152>. Apri cerebrum contra lerpentes lauda- 
tor. F. Iaudatus Jo flu. f 2. Est etlam appel- 
lare, dtare, nominate, eitart: praserlim quutn de 
testibus sermo est; bos enim quum dtamus, ooa 
sine !aud< citare solemui. GelU 2. 8. a med. Lau- 
dare tigaificat prisea lingua nominate appellarequ«. 
Sic lo aeUonibu* dvillbus auctor laudari dicitur, 
quod est oomlnari. Sic PauL IHac. p. 118. 3. 
Mull. Laadarepooebatar apud aotiqoos pro norai- 
nare. PtauL Copt. 2. 3. 66. Idque ot icias, Jovem 
sopremuro testem laudo. Cic Brut 11. 44. Quem 
reruns Bomanarum auctorem Isudaro possum reil- 
giosiulmom. Id. 3. Oat 18. extr. Lsudare aucto- 
re*. et3- tfiid.49. 187. Quod to saplus testl Qc or, 
at aarloribas laudandls ineptiarum crimen elTu- 
glam. Imp. AUxand, Cod. 5. 4t. 2. Qui Iaudatus 
per l« de/eudl .debeat. Adde ibid. 8. 45. 7. — Hioc 
Part pneWr^ eojus muita supra eiempla rctuHmus, 

Zaudattu, a, am, adjectlre quoque usurpaur, 
aude Comp. Laudalior et Sup. Laudalitsiinui: et 
est qui lo ■itimilu est, optimus, eiioiius, preliosus, 
ollimo, pTtqiato, ttimato: V. supra sub II. t. — 
a) Generation. Ovid. 2. Met 480. laudataque quoa- 
dsm-Ora JoH, lato fieri deformla rictu. el 5. ioid-59. 
Iaudatus rultos. et 9. ioid. 7 1 5. later Ptuestkdas quas 
laudatissixci rormm Dote fuit tlrgo. Plin. 12. 3itU 
nat. 8. 17. (.32). Saccharon et Arabia fcrt, sed lao- 
datJus thdla. Id. 11. siid, 42. y7.(2il). Laudatia- 
simus raseus. — b) Speciatim in re roedica. Plin. 
20. But. naL 23. 98. (230). Fnoiculum pulmool- 
bus et jocioeribus laudilisiimauj. h. e. ad Muaudos 
pnlmonuro et Jecoris morbos probattssimum. Id. 
22. ibid. 22. 33. (74). Olus laudatutn ia cibis. 

LAL'BA, «, f. l.'Xaupa, »ia,*icus. Arnob. 3. 41. 
Quos (Lares) arbitratur rulgus rieoram alque iti- 
nerum deos esse, ex eo quod Grseci fifos cogno- 
aiaaut ianru. Uriinus prefert Gracam rocem 

LAURA GO, Inis, t 3. (lanrni) arbor quadam 
lauro si mills, alias cbamadaphoe, daphue Aleiao- 
drioa, hrpoglosiou, Daoae, muitellago terreslris, 
Tktorlola etc. ouncapata. Apul. Bcrb. W. 

LATJRBA V. LAUBEUS in flo- 

LADREiT03, a, am, adject., ret particlp. ab 
InuilL laurto, taurea coronatus, rel ornatus, coro- 
nato o cinto d'alloro, tapvofio&c.. Cic. HSur. 41. 
88. Imagioem parentis sal, quam paucls ante die- 
bus laureatam in foa gratulailooe coDspexlt, etc. 
Id. 7. AtU 10. Laurtati Ilctores. Id. 1. Divinat. 
28. 50. fasces. Pitxuv. S. 8. a meoVNarts liaret- 
tas. Sutton. Jua. 58. piebs liuieaU. Id. ibid. 94. 



— 44 — 

Corras Iiarealus- Seneca ConxoL ad Polyb. 35. 
LureaUa forras. Ptin. 18. Hut. nat 3. 4. (19). 
Geudeas terra tomere laare4to et triumpbali sra 
lore. tiv. 5. 28. et 45. 1.; Amm-an. 16. 2.; et Ca~ 
pitolin. Maximin. 24. Litters laareat*. et Lam- 
prid. Alex. Sev. 53. Laureata tabellae. (pode Ovid. 
t. Amor. 11.25. Son ego rictrlcei lauro. red i mire 
tabellas - moror.). Hinc Tac. Agric. 18. estr. Ne 
lanrealis qoidera gesta prosecutus est. tubaudi Ui- 
terls. Adde Plin. Paneg. 8. et F. LAL'RUS. 

ladrrntAlIa. f. labkntalia. 

LAURBOLA, a, f. 1. deminut. a iaurea, parts 
laurea, corolla et lauro; aique bioc translate pro 
coroaa triumphali sumltur. Cic 2. Fanu 10. Telles 
enim, tanlum modo ut haberem negolll, quod eiset 
ad laureolam satis. — Laureolam in mustaceo 
qucerere, ejt rem frustra aggredi, raaam opetaro in 
re aliqua coiiocare; duct* transialione a laurl foiiis, 
qa*, ut coastal ex Cafoneit. R. 121. et Ptin, 15. 
hist, nat 30. 39. (127)., muitaeeis subjiduntur, 
quaijae propterea quod In mustaceiscoquendis cor- 
rurapl solent, frustra quia quasmrit, Cic. 5. Alt. 
20. ante meil. Venit in;erim Bibulus. Credo, rolulf 
appellatione hac ioaul (imperatoris) nobis esse par. 
lo eodem Amaoo cepit laureolam ia mustaceo qua- 
rcre. At ille cohortero primam totam perdidit etc. 
ft. e. TOiuit rictorise laureara sibi comparara, sed 
earn, veluti in mustaceo, corruptam ioteQit. 

LAORETU.Vi et i<5retum, i, o. 2, llaurus) locus 
lauris oonsilus, laureto, Sa^vws. Farro 5. L. L. 
152. mil.i et Plin. 15. Bist. nat. 30. 40. (138). 
Loretum ia Atentino vocatus, abi silva iauri fuit. 
Cf. Sueton. Galb. i. Livi* olim post Augusti sta- 
lim ouptlas Vejeotanum suum revisentl przterfOr 
!an» aquila galliaam aibam, ramulutn lauri rostro 
teueotero , demisit in gremlum: quumque auuirl 
alitem pangique ramulum placuiuet, taota pullorum 
soboles proienit, ut bodle quoque ea villa ad Gal- 
linas rocetur; tale rero lauretum, at triumpbaturi 
Casares lode laureas decerpereat. — Duplet fuit 
Boms loretum, majus et minus: uterque ia regiooe 
decimaterlia , at est spud P. Fktor. de region. 
Urb. Romce, et in Intcript spud Gruter. 134. et 
250. Porro loretum pro lauretum ea ratiooe dici- 
tur, qua codex, coda, plodo, pro caudex, cauda, 
plaudQ etc. 

LAURBC3, i, Dm, adject. (laurus) qui est e 
lauro, ds lauro, Sdipvtvoc- Cato R. fl, 78. La urea 
folia. Id. ibid. 31. Laurd vectes. Ovid. 4. Fatt. 
728. rirga. Id. 2. 7V«t. t72. serta. Las 23. 11.; 
Sueton. Ccet. 45. et 79. et Tib. 59.; Justin, 8. 2. 
3.; et AureL Fict. Epit. i. corona. Sueton. Cott. 
81. ramuius. Martial. 10. 92. nemua. Plin. 20. 
But. nat. 13. 51. (137). Laureum oleum, ft. e. e 
baccts lauri, rel folio, rel (olio timul et cortice bac- 
carum, ut Id. 15. ibid. 7. 7. (26). docet. Id. ibid. 
15. 15.(55).; et Colum. 12. R. R. 10. 4. Laurea 
pira. A. e. odorem lauri habeoiia, ut Plin. ibid. 
tradiL Id. 15. ibid. 25. 30.(104). cerasa. h.e. in 
lanro insita, non ingraUe amaritudiouu Putaot esse, 
qua apud nos tnorascfte. t~ Laurea rasa est flos 
planta, qua nerion et rhododapbne el rhododen- 
dron, Itaiit rero oleandro dicitur. Bjos autem meo- 
lio et descriptlo habetur spud. ApuL 4. Met p. 
239. Oudcnd.; qaocom cf. Lucian. de Aiin. 17. — 
Hinc . 

Laurea, a, f. 1. absolute, substanliforuro more, 

I.) Proprie % 1. De lauri fotiij didlur: sed et 
de Ipsa arhore, ita at laurea sit idem atque arbor 
laurea. Plin. 15. Bist. nat. 30. 40. (138). Unius 
arborum Latins lingua nomen impooitur ?iris (ut 
Laurea Tullius Ciceroni* libertus), uoius folia di- 
stioguuQtnr appellatione; lauream enim Tocamus. 
Liv. 32. 1. Laurea in puppi navis long* enaia. Ho- 
rat. 2. Od. 15. 9. Turn sptssa ramis laurea fervidos 
Btcludet ictas. Adde Ovid. 1. Met. 566. ;et Phcedr. 
3. 17. *f 2. Pro coroaa ex lauro (lubaudltur eulm 
corona), corona falloro. — fl) Banc gestare di- 
citur Apollo, cul laurus sacra est (F. DAPH.NB), et 
eiimli poetas. Ovid. Remed. am. 75. Te precor, o 
tales, adslt tua laurea oobis, Carmtols et medica 
Pbccbe repertor opls. Id. 2. Font. 5. 57. Thyrsus 
enim tobis, geslata est lanrea oobis. Borat. 4. Od. 
2. 9. de Pindaro. Laurea donandus Apo'Uioari. — 
Hinc solemol Grecorntn more, qui Delphis oracu- 
lum petlturl templum ingredlebantur, liurea coro- 
nsU tdibiat. Hv. 23. 11. Jutsumque ab templl 



LAURUS 

(Deiphici\ antlsliie, slcut coronatus laores et ofi- 
cuium adisset et rem dirlnio] fecisset; Ita corona- 
tum natlm adscendere. — Laorea corooa pendebat 
etiam In Flamlnum domlbus. Ovid. 3- Fast 137. 
Laurea FlamlnJbaa, qua toto perstitlt anno, Tol- 
Iitnr;et frondea sunt In honore nora. — b) Bt- 
iam triumphantes laaream In capite gerebant, ol 
Plin. 15. BisL nat. 30. 39. (127). et 40. (137). 
docet. Liv. 7. 13. Capimns libi Uuream Insignera 
ileferre, tecum triumpbaates urbem inire. Adde 
Cic. Prov. cant. 12. 29, — Hinc sap« de victoria 
didtur et gloria militari. Cic, 1. 0/f. 22. 77. Cedant 
arma toga, concedat laurea lingua. Id. 15. Dim. 
8. Quem ego mrrum, aut quara lameam cum tua 
laudation* conferrera? Ovid. % Ponl. 7. 67. Pra- 
stat et etsulibus pacem tua laurea, Casar. 7Vxe. 2. 
Ann, 28. Lauream deportare. et Ammian. 14. 5. 
post initi Populus Romanus et Omni plaga, quam 
orbit ambit tramensus, reportatit laurea trium- 
pbos. — c) Aiiquaado imperatores triurapho abs- 
tlnentes, id solum victoria signum populo Boma- 
no ostendebant, quod laureara publice ia Capito- 
lium la sinum lovis ferehaot, qua ex solido euro 
tratiY.-Baumgarlen. ad -Sueroo- Ifer. 13.; et Ro- 
tin. Antig. Rom. L 10. c 29. p. 795.). Sueton. 
Domit. 6. De Cattls Dacisque duplkera triumphum 
egit: de Sarmatis lauream modo Capitolino Jovl 
retuliU Adde eumd. Ner, 13.; et Plin. Paneg. 8.; 
et F. PALM A. 

11.) Translate. Plin. 7. Hist. nat. 30..3I. (117). 
de Cicerone. Salve primus in toga triumphum lin- 
guaque laureara merite. h. e. priacipatum eloquen- 
lia. Confer Ammian. 30. 4. Cenioril et coosularea 
muhl et triuruphalea. Grass! et Aolonii et cum Phl- 
iippis Scavola aliique uumerosi, po^t etercilus pro- 
sperrime ductos, post victorias et tropbaa, civilibus 
stipendlorum ofBciis floruerunt; iaureasque fori spe- 
closls certaminibus occupantes, snmmis gloria ho- 
noribus fruebantur. 

LADRICES, um, m. plar. 3. fetus cuoiculoram 
a matre etsecti, jtel nberibus ablatl, qui olim cum 
interaneit non repurgatis cocli gratissimi in dbis 
babebaolur. Vox est Dalearice. Plin. 8. BisL naL 
55.81.(217). 

LACRlGftMDS, a, om, adject, (learns et coma) 
ornatus comas lauro. LucreL 6. 151. Lauricomos 
at si per monies fame tagetur. 

LAOBlFER, Rra, fSrum, adjecL 0*aras et fero) 
Jo^hnj^opoy. — ■ -a) Qui laurum ttfrt . Plin. 15. 
Bist. nat. 30. 40. (134). Lauriferam (eilurem illam 
osculatus ex responso. — 6) Item qui laurea co- 
rooa ornatus est. Lucan. 8. 25- Laurifera juveou. 
et 5. 332. Lauriferca nollo comitetar vulnere 
carrus. 

LAURrGER, g?ra, g?rum, adject, (laurus el 
gero) laurifer, laureams. Ovid. 3. ArU am. 389. 
laurtgero sacrata palati* Pbcebo. Propert. 4. 6. 54. 
Laurigera manus. Sit. It. 5- 412. Laurigeri avi. 
Martial. 10. 10. fasces. Id. 7. 0. Laurigera cuspis. 
ft. e. hasta taureata. 

LAURl.NDS, a, nm, adject, (laurus) laureus, di- 
lauro, iapivoc. Plin. 12. Hist. nat. ». 18. (3t). 
Lauriouro folium- Sillig. vero laureum legit. Id. 
23. ibid. 4. 43. (85).; et Theod. Priscian. t. 5. ofte- 
um. F. LAORBUS. 

LAURfO, oois, m. 3. Galllca rot, qua serpjllum 
•igoiflcabat, teste Plin. Faltrian. 1.33. Serpylium 
item herbara, qua Gallice laurio dicitur, jejuuus 
diu commanduces. 

LAURIOTIS, is, t 3. XayptajTic, spodos in ar- 
genti foroacibus: ita dicta xrro tou Aaupiou, qui 
Attica moos est, ubl argenti metalla Athenleosi- 
bus aliquando fueruat, nt Pausan. 1. 1. e. i. tradlt. 
Plin. 34. Z7»jt. not. 13. 31. (.132). 

LAURIPOTEiNS, cutis, epitheton Apolliais apud 
CapelL 1. p. lO.'ia carm. 

LAURU3, 1, f. 2. Iu quibosdam casibas est etiam 
quarta declinatlonis, Diterunt enim ab hac lauru, 
et lauruum teste Charti. 1. p. 110. Putsch, et Ho- 
rat. 2. Od. 7. 19.; Tae.% Hist. 55. et Plin. 15. 
Bist. nat. 30. 39. (130).; el laurus In primo et 
.quiato plural! legitur apud Poetas non seme), at 
TibulL 2. 5. 63. Sic Plin. loc. tupr. cit Nullum 
geuus laurus in Corsica foiss'e. ubi laurus rectias 
acclpilnr la secnodo singular!, quemadmodura oc- 
corrit etiaca apod Martial. 7. 5. Dili in quilntt~ 
dam catibia, quia laurui, et laurubus rel iauri- 



LAUS 

bns, lo otwx|oe Dttlvo non facile tuarpaverim : 
quod monet ellam .Serottu ad firg. 10. JBn. 089. 
— Ceterun 

I.) Proprie laorus «t arbor peTpetno vlrens: 
ergoi plura genera Plin. 15. tfiit..n«. SO. 39. 
(127). el sequent, mense* ac describil , 8afvt) 
(It. fexuro., aiVoro; Fr. laurier; Bisp. laurel; Germ. 
d. Lorbetrbaum; Angl. a taur*r-tr«, laurel, 
cherry bay, bay-tree). la f«bulU eit arbor dllecla 
Phoebo propter Dapbnen puellsra ab eo adamaianj, 
et in e«m cooversam : F. DAPBNB. In magno 
honors apud Roroanot fuit, quod plurfbas ottendit 
Plin. loe. cit. Ipsa, inqutt, parlfen, ut quam pra- 
tendi, ttlara inter arroatos hostes, quietls lit Icdl- 
clam. Romanis pracipue lalilia vktoriirumque 
ouncla, addltur litteris, et militum Uocels pilisque: 
fasces imperatoruro decorat (adde et navium proras 
in victoria lignum), et bis Id gremio Jovls optimi 
maximique deponitur, quotiea latitiam nova vleto 
ria attulit; idque non idao, quia perpetuo triret, 
nee qnla paelfera est, sed qaia spectatissima in 
monte Parnauo, ideoque etlam grata Apnllinl, «- 
metis eo dona roiitere jam et~ rtgibus Romania, 
teste L. Bruto: et quia nianu saurum tola fulmine 
nop Icitur. Lauras {teste Catone R. R. 8. et 133.; 
et Plin. 15. BitU nat. 30. 39. (127).; duplicil ge- 
nerii: Delphiea sea triurapbaUs , et Cypria: prior 
mas sine baccts ideoque iterilis, altera feraioa et 
baccarura ferllilssima. Plin. 10. Bitt. nat. 29. 52. 
(120). Laurus uvas suaa gignlt, roaximeque sterilis, 
qua non gtgnit aliod; ob id a quibusdam mas exi* 
slimatur. Bee Plin. Ob quas cau«as equidem ere- 
diderim, bonoretn ei babitum io triumphis, potius 
quam quia mrflinentum sit cadis bostium et purga- 
tio, ut tradit Masurius (item Paul. Diac. p. 117. 
14. Mutl). Tiberlum principem tonante cwlo, co- 
rooari ea solilum feruot, contra fulroinum metu*. 
Id. ibid. Laurus triumphis proprie dlcatur, vei gra- 
tissima domibus, janitrix Cas-ruro pontifl>umque: 
sola et domOs eiornat et ante limioa excubat. Bac 
Plin., quorum eiempia oon ana babes In LA fJ REA- 
TUS. Praterea lauro utebaotur io ominibus ca- 
piendis, si nimlrum in ignem conjecta crepitaret, 
boul; si taceret, mati auguril signum putantes. Bine, 
oplnor, pratcla veoturl a Claudian. 2. Rapt. Pros. 
109. appellatur. Tibull. 2. 5. 81. et seqq.; et Pro- 
pert. 2. 21. 36. ■ — Ra item coronabantur in cerlls 
sacris Flamines, ut est apod Liv. '23. It.; et Ovid. 

3. Fust. 137. Item imagines majorum domestic*, 
1n gratulatione solemn!, qUum quis hooorem esset 
adeptus, ut ex Cic Jtfur. 41. 88. colligltur. Poeta 
quoque et lates earn gestsre dleebantur, ut qui A- 
potllms tutela assignati, et ab eo vim carmlnis ae- 
eiplentes. Borat. 2. Od. 7. 19. Quia et ea tmcL 
Juvenal. 7. t9. et Tibull. 2. 5. 63. quod Tatiel- 
naadi scienliam parere credebatnr: item Martial. 
5. 4. ad dlscutiendara ebrietatem. Ipse Juppiter in 
nummis Capuaol* apdd Daniete, Num. Cap. p. 1. 
ctrnilur l«utea corona circuradaius, cujus rei cau- 
$am banc affert Serviut ad Firg. 1. JEn. 39S., 
quia nee aquila, aut laurus "dicilur fulmioari, ideo 
Joiis ales aquita, Jovis corooam lauream accepi- 
mus. — Ante januam domus August!, et deinde 
atlorum imperatorum duae lauri nine inde ponc- 
tMotur, supra ?ero corona quernea, quasi perpe- 
tuu; hostium victor et civium servator e&set. Bas 
Tiderc est in nummo gentis Canini» apud Morell. 
/Turn, Fam. Y. et Eckhel. D. K. V. T. 8. p. ■ 88. 
Hunc morem memorat Terlull. Apolog. 35. Unde 
Cassii et Nigri et AlbiniT onde qui inter duas lau- 
ros obtldent CassaremT h. e. Pertioacem, qui, teste 
Capitoiin. Pertin. 11., in Palatio occlsus eat a 
pratorianis. — Quod ad hanc arborem attinet, se- 
cundum cL Fie (Op. cit. vol 1. p. 273.) haoc gene- 
ralim statul potest sjnoojmia: Aa^vTj Uomer. O- 
dyss. 1. 183., Bcsiod. Theog. 3. et Op.er. et dies 
430., DIoscoi. 1. 1 06". et Athen. 2. et 4.; Lauras 
Latinor., Virg,, CatulL,- Pallad. etc.; Zourua et e- 
jutdem varietatts Plin. loc cit. sunt Zourua no- 
bilis Botao. Cetera F. suls locls. 

ID Translate, h. e. metonymies sumitur pro Ti- 
clorla. Cic 2. Fam. 16. locurrit hac nostra laurus 
nqn solum in oculos, sed Jam etlam in voculas ma- 
tovolorum. Plin. Pantg. 14. Laurus Parthtc*. Stat. 

4, SUv. 1. 41. Indica. Martial. 7. 5. Sarmatlca. — 
Iff. De cognom. Rom. F. ONOM. 

LAUS, laudii, f. 3. Io Genttlvo plurali laudium 



— 45 — 

pro laudum dlitt Jwioii- corm. S3. 31. Hoe cente- 
slma laudium toarnm est. — Rations faabita et;mi, 
volant esse vel • \d* eloquor, tel a \cwc popuJui, 
»el a %k.w* chto. Quldquld vero sit de etrmo, laus est 
commeodatio, ptaconlum, verba, qulbus aUcojus 
virtutem testamur, Ikcuvoc (It. lode; ft. louange; 
Bisp. alabranza, loor; Germ. d. Lob, d. Ruhm; 
Angl. praise, commendation, laud). 

L) Proprie. Cic. 15. Fhm. 6. Ea est profecto 
jucunda laus, qua ab Us proQclscitur, qui ipsi in 
laude viierunt. Plin. 8. Ep. 6. Aliena laudej pa- 
rum aquis auribut accipl solent. Cic. 9. Fam. 14. 
Suramis aliquem laudibns ad ealum efferre. tt 9. 
ibid. 15. Divinis laudibus ornare aliquem. et 13. 
Jtt. 38. Babere Uudes quotldianas et assiduas de 
aliquo. ffepot Reg. 1. babere alicujus rei. Toe. 1. 
Ann. 69. Laudes et grates legionibus babere. Liv- 
7. 36. et 26. 48. Laudes et gratlss agere. Cic.2. Off. 
13. 47. Laude quempiam afflcere. Id. f . Or at. 28. 
118. Omni laude cumulare. et 5. Fam. 2. Summara 
alicul laudem tribuere. Id. Mur. 7. 16. Illustri 
laude celebrari. et 2. Ferr. 17. 51. Esse in laude et 
in gratia cum populo Romano. Cato apud Prifdan. 
3. p. 601 . Putsch. Laudem capere. Eodera sensu Cic. 
Marcttt. 2. 4. eonsequi. Id. 2. Off. 13. 47. tnaii- 
mara ei re aliqua sibi parere. Firg. 12. Mn. 3-21. 
afferre cuiplam. Cic. 2. Phil. 11. 25. Ornare qoem- 
plam suis laudibus et onerare alieois. FaL Ftacc. 
5. 83. Implere. Plin. 5. Bitt. nat. 1. 1. (16). et 15. 
ibid. 8. 8. (33). celebrars. et 25. i6id. 5. 18. (40). 
pradicare. et 20. ibid. 3. 9.(19).; et Liv. 9. 10-; 
et yffpos Atl. 10. ferre. Curt. 9. 6. 15. Laudi mo- 
dura facere. Borat. I. Ep. 17.35. Princlpibus pla- 
coisse viris non ultima laus est. Id. 2. Sat. 3. 99. ; 
et Ovid. 5. Fast. 290. Boc mihi est laudi. Seneca 
Here (Et. 1561. Laudls est, purum tenuisse fer- 
rum. e coia lodevoie. GelL 4. 9. od fin. H*c dicun- 
tur in laudem. h. e. laudandl gratia, in lode. Cic. 
5. Ferr. 91. 212. Neque ego hoc in tua laude pono: 
alia sunt tua (acta summa laude d'rgna. Id. 1. Tutc 
2. 4. Fabio laudi datum est, quod piugeret. Id. I. 
Orat. 23. 108. Tibl numquam eloquentia roajoretn 
tribul laudem, quara bumanitalis. Id. Brut. 13. 
50. Brevitas laus est interdura in aliqua parte di- 
cendi: in uolversa eloquentia landem non babet 
Firg. 8. Eel. 6. Dicere alicujus laudes. Cic Plane 
39. 93. ceiebrare. et Ovid. 4. Pont. 13. 23. lau- 
des de Casare diii. Stat. 8. Theb. 553.; et Fat. 
Ftacc, 1. 105. looga laude canere aliquem. Plin. 7. 
Bint. nat. 43. 45. (139). Suprems laudes. orazione 
funebre. — Occurrit etiam de gloria, pracipue io 
re militarL Ntpos Pelop. 4. Itaque hsc iiberanda- 
rum Thebarum propria laus est Pelopidae: ceterce fe- 
re omncs communes cum Epaminooda. Adde eumd. 
Milliai. 8. ei Alcib. II.; et Sue ton. Cost. 35. Bine 
etiam illud Ovid. Htroid.\l. 17. Faraa lamenclara 
est: et adhuc sine crimine lusi: Et laudem de me 
pullus adulter habet. 

IL) Translate. ^ 1. Metonjmice de recte factia 
et virtute, quia bis laudem meremur. Cic. 2. Alt. 
25. Plena hiidu nostras laudes in astra sustuliL 
Id 1. Off. 22. 78. Vir abuodans bellicis laudibus 
Cn. Pompejus. Id. 9. Phil 12. 28. Quum rem ges- 
sisiet consimiiem rebus Us, quas ipse gesserara, me 
potissimum teslatas est, se amulum mearum lau- 
duro exstitisse. Firg. 1. A3n. 465. sunt bic etiam 
sua prasmia laudi. et 5. ibid. 355. primam merui 
qui laude coronam. et 9. ibid- 252. Qua vobls , 
qua digna, viri, pro laudibus islis Pr*mia posse 
rear solvit Plin. Paneg. 70. A laude aliquem de- 
terrere. Adde ProperL 3. 1. 15. — Bine laus di~ 
cendi, aut oratoria est ipsa dicendi Tacultas, qua 
laudem adipiscimur, Cic. Brut. 7. 28. Pericles 
quum Doreret omni genere virtutls, bac tamen Tult 
laude clarissimus. % 2. Notat etiam astimatio- 
nem et pretium cujuspiam rei, qua ad usum ali- 
quem optima habetur, pregio, stima. Plin. 35. 
Bitt. nat. 12. 46. (161). Cois ampboris laus ma- 
xima. Id. 22. ibid. 22. 38. (81). Peculiar!* law 
ejas, quod fatigato corpori sneenrrit. Id- 9. ibid. 
41. 65. (141). Coceucn Galttla In maxima laude 
est. Id. 36. ibid. 22. 47. (164). Cretica cotes diu 
maximam iaudem babuere. — NB. De nora. propr. 
F. OSOM. 

LATJSU8, us, m. 4, plane tut, ejulatus, higubrix 
JamenUUo. Farro apud fton. p. 49. 9. Iferc. Fu- 
dus oxsequiiti, cum Uusu ad tepulcrum aniiquo 



LATJTITIA 

mow anicernlum confeclmut. Alii leg. pZcMM; «L 
exsequiati laute , al. laude T«l cum laude; Met- 
cents mallet avide. Qui legunt cum kmm, aB»- 
runt illud Plaut. True. 4. a. 18. Thetia quoqoa 
lamentando lausura fecit Blio. Al. leg. tessum, quod 
idem slgniflcat: sed F. LBSSDS ibique adnoUta ad 
hunc Ptauti locum. Qui lausum defendant, ducunt 
a Graeo Aawiff, b. tufUlus, priorelittera abjecta; 
et pro lausus etiam lotus reperlrl ajunt, ut pro 
plaudo plodo etc. In vetustissima L. Cornelii Sci- 
pionrs Inscript. apud Fiscont. Op. Far. T. i. p. 
50. tab. 5. editrMediol. is tavsia kahtutvs. h. c 
fletibus funebribus. — NB. De cognom. Rom. F. 
ONOM. 

LAUTfi, adverb, ^lautus). Comp. Lautiut I. et 
II.; Sop. Lautitsime XL -Laute {F. LADTUS inil.) 
est splendide, eieganter , \auitpJtt (It. splendida- 
mente, lautatnente, sontuosamenle; Fr. magnifi- 
quement, somptueusement; Hisp. magni[icamenlc, 
suntuosamente; Germ, herrlich, prachlig; Angl. 
elegantly, splendidly, sumptuously, daintily, no- 
bly, magnificently). 

L) Proprie. Plaut. Cos. 4. 1. 10. Ctndide vesti- 
tus, lauie exomatusque ambolat. Jer. Adelph. 5. 1. 
2. Laute raunus administrasti tuum. Cic. 1. Tusc. 
1. 2. Mores et instttuta vita resque domestlcas 
melius tueri et lautitis. Id. 2. Legg. 1. 3. Villa 
lautius wdiflcata. Al. rectius leg. lalius. ifepoa 
Chabr. 3. Quod vivebat laute, et indulgebat sibi 
Iiberaiius. Sueton. Cat 55. Quo lautius Invitali 
acciperentur. 

II.) Translate. Fet. Poeta apud Cic. Amk. 26. 
99. Hodie roe ante omnes coraicos stuUos sencs 
Versaris atque emunxeris laulisslme. Plaut. Mil. 
glor. 4. 4. 25. Militem leplde et facete et laute lu- 
dillcari. h. e. ample, vaide, insl goiter. Id. ibid. 4. 2. 
It. Loquitur laute et minime sordide. h. e. ornate 
et aroplis verbis ac msgnificis. Plin. 2. Ep. 5. SI 
quis exstiterit, qui putet, nos lautius feclsse, quam 
oratioois severitas exigat. h. e. ornatiore et delica- 
tiore dicendi stilo usos esse. Ter. Eun. 3. 1. 37. 
Facete! lepide! laute 1 . nihil supra, h. e. ornate: 
formula plaudeatium. 

LADTlA, Crura, n. piur. 2. fevia. Occurrit et 
alia forma dautia apud Paul Diac. p. 68. 11. Mull. 
1.) Proprie tautwt exponontnr a Paul. Diac p. 
117. 4. Mull epularum magnificentia (tametsl al. 
et ipse ifiilJerus ibl leg. lautitia), a Charis. t. p. 
21. Putsch, supelles; rursus ab eodem Paul Diac. 
p. 68. It. Mull, ea qua dantur legalia bospitii gra- 
tia (F. XEMUM); ab aliis verms esculents et po- 
culenta ad lautiorem victum accomroodaU,qua a 
quas'.oribus Roma legatis exteraram uationum, 
quibuscum amtcitia et socieus essel, publice pr»- 
bebantur, hospitil gratia: oode et hispilale jus vo- 
rautur a Liv. mox afferendo. Alii ducunt a lava- 
tione (nempe a lautut), quia apud aotiquos ha e'e- 
gantia, qua nunc sunt, inquit Paul Diac, non 
erant, et raro aliquis latabat. Quare et lolia ali- 
cubl scriptum legimus, ut lotus pro laittus. Alll 
derivant a Graeo Swttct a ot'S»fM.da: unde et dau- 
tia olim dicta sunt, teste eodero Paul. Diac. For- 
tasse paaullima produceada est, quia Plutarch, io 
QucetU Rom. n. 43.\aureta scribit. Pruprius ejus 
usus apud unura fere Livium habetur, ut 28. 39. 
ad fin. Locus inde lauiiaque legate prsebevi jussa. 
et 30. 17. extr. Legatis dona in slnguloa ne minus 
quinum millium aris, et vestiraeota bina. Ad hoc 
ades libera, loca, laotia legatis decreta. In veteri 
SCto, quod Grace et Latine babetur apud Gruter. 
p. 503. Munusque eit ex formula, locum lauli&qoe 
Qoastorem urb els locare mittereque. aww re aw* 
toT« xaxd to itdrafua, tottov, irctpoYTjv tb to» 
tautav tov xa-ra xro"X»v touto*s uioxviat etc. 
Rursus Liv. 45.20- Consult! a M. lunio patres , 
stantibus in comitio legalis, an locum, laulia sena- 
tumque darent, nullum bospiule Jus In Hi servan- 
dum ceusuerunt, Adde eumd. 33. 24., 35. 23., 42. 
26. et 44. 16- In his toutio prcebere est -peiore d» 

* quel del comune. 

* IL) Translate, jipul 9. Met Mibl, ne rudimea- 
*to-n servitil perborrescerem, novus domlnus loca ac 
ilautla prolixe prabuiL Adde eumd. 3. ibid. 

LAUTtTAS, Jlis, f. 3. (lautus) eadem ac lautitia. 
'Gtos*. Philox. Lautltas, KokvxtKua. 

LAUTITIA, «, f. 1. (lautus). 5 1. Generatim 
est magniflcentia, elegsntia et mundilla In vlctu et 



LAUTIU8CULUS 

r«itita et htbiutiooe; sed in ttetu praecipae: a Urn- 
turn, quia laotftia inltiom Romania a lavando et 
balneLs fuisse tldetn: r. ,t est spud Paul. Diac. p. 
117. 4. Mull. %ok\ixeMta (It. taulezza, ipfendi- 
dazo, *omuost**a, aVtorafeua, i««o; Fr. magni- 
ficence, luxe, faste; Hisp. magnificencia , luxo, 
fautto; Gorm. die /Yacht im IVonung, Hausge- 
roAhen, Speiten; Angl. etepance, sp!«nrio«r, dain- 
tiness, gttyety, luxury, magnificence). Sueton. 
Cess. 46. Mvaditiarurn lautltiaruraque studioaissi- 
mus. Id, Aug. 71. Liulitiarom invidiam facile re* 
futavlt, quum, Alexandria capta, nihil sibi, prater 
uoora tnurrhionm calicem, reUouit, et vosa aurea 
conflavlt omnia. Plin. 38. Hist. nat. 6. 5. (45). 
Coluranis ulebsntur in lemplis, nee laulilias causa. 
— Quam late hoc verbum pateat, disee ci bis Se- 
necce verbis Ep. 114. an<e med. Ubi luxuriam late 
feticitas fundil, cultus prlmum corporum esse dili- 
geotior locipit: dcinde supellectili l&boratur: deiode 
in ipsas doraos impend! tur cura etc. delude ad cm- 
nas lautilia transferer: et illi commendaiio ex 
nqvitate et solid ordinia commutation© captatur 
etc. Usee Seneca. Prascipue la men habet locum in 
apparatu et prctio ciborum, ut dictum est, squitir 
tezza de 1 cibi e tie' conviti. Cic 9. Fam. 16. sub 
fin. Fa ma ad te de mea nova lautilia veniet. Pe- 
iron. Satyr. 21. Tres lerli strati eraot, et reliquas 
lautiliarum apparatus splendulissime eipositus. et 
ibid. 34. Accuvatissinia* lautilia. et ibid. 32. Esse 
in lauiittis. Plin. 9. Hist. nat. 35. 58. (119). Lau* 
liliam Cleopatra appa rat unique ob tree tans Anto- 
nius. Id. 35. ibid. 12. 46. (18-»). Trlpatinium, in- 
quit Feuestella, appellabaiur iuram» ccetiarum lau- 
tilia. Seneca BreiHt. vit- 12. Klegaolia lautitlaqoe 
famam captare. % 2. Speciatlm iautltia farina apud 
Paul. Diac. p. 11,8. 4. Mull, appellabatur et Irl- 
tico aqua cousperio. ubi lautilia lucertum, pro sub- 
atantivo an adjeclivo accipienda sit. Eadem fere 
La beat Itid. Gtost. 

LAUTfUSCGLUS, e, um , adject, demtnur. a 
lautus, aliqoaotum lautu*. Apul. 7. Met. Vestem 
lautiu&culara proferuot. 

LAUTOMARlUS, ti, m. 2. qui laatumias ioeollt, 
icelcralus, utpote qui sape in carcere full. Cic. Pit. 

9. 20. jum codices aoliquos, ut Turnebu* mooet 

1.21. Adversar. c. 16. At io vulgatii eit tolerna- 
rius, quod prastat. 

LAUTCmLE vel IstOmla, vel lalQmta, irum. f. 
plur. 1. UUlque, precipue apud Liv. locit Infra clt. 
sub 3., pro tautumUs alii leg. latumias ant latomiat 
Sed prior seribendt ratio vidctur LatinU usitatlor, 
qui Siculum latomiat pro Jootom«8 in lautumim 
mularunl. lode eoim eat cujusdam Sabini joeus, 
apud Senec. Controv. 27. et 9. Excerpt, controv. 
n. 4. extr., qol, qunm rem rogaret, ut io lautumlas 
transfer re tor, Non est, ioqnit, quod quemquam ve- 
struro decipiat noraeo lautumiai: ilia animo meo 
lauta res eat. Apud Paul. Viae. p. 117. 11. Mull. 
eat latumiee (Milkrut autem babet lautumia$), 
ita lltterarum ordine pottulante. Latomim autem 
cat a Gr*co 'W-opat, et a Slculia, ut infra di- 
remoi, et Varro docet b. L. 1. 151- Mill, ubi et 
latomta {Mullenu babet Lautum*) »ln|ulari 
nnmaro legitu.. V. »uJ> 2. — Ceterom laotutnia, 
Xoote/i'Iew et \anflat, a \»ot« lopta, genii. Xaoo- 
eontr. )^Soc, et X»ou apud Sophocl. (Edip. Colch. 
v. 196., et tifOM »eco «| 1. Lingua Siculorum 
loenm algnificant, ubi cadnntnr lapidea, ut Pieudo- 
Atctm. docet in Cic. 3. Vert. 5. 14.: V, LAUDI- 
CEWS (It. ««* ii pietra; Fr. carricre a pier- 
ret; Hiip. canlern, pedrera; Germ. d. 5te»n- 
(Vuch; Angl. aione-quamea). In eaa, ut in erga- 
stula, aervi tincti compiogebantur, ad opui facien- 
dara. Pfaut. Pan. 4. 2. 5. Vel in lautumils, vel in 
pilUino mavetlrn agere atatem, quam etc. Id. Capt. 
3. 6. 65. Inde ibli porro in latomias iapidariaa. Ibi 
quum octonoi alii lapidea effodlot; nisi quotidla- 
nus aetqulopna coofecerls, aetcentopiago nomen in- 
<ietur tit>i. ^ 2. Speciatlm ita dictus eat career 
publico! Sjracusii, quia totus e vivo lapida eicisui 
erat. De eo Cic. 7. Verr. 27. 68. Lautumlas Sy- 
racusanas omnea audlstU, plerique nostis ; opus eat 
.agent, magnlficum, regum ac t-rannorum: totam 
est es sato in mlrandam altitudioem depreiso , et 
multoruot operit penitui eicito. Nihil tarn cUaauot 
ad etiluc, nihil tarn taptum undique, nihil taaa tu- 
tan ad custoaUai nee fieri, nee cogltari poteat. 



- 46 — 

tarto 5. L. L. 151. NuXL Career SrracnsU, nbl 
delicti causa custodiuntur, vocantur latomia, inde 
tautumla traoslatam, vel quod faic quoque in eo 
loco lapidicina fuerunt. V. de his lautunsii* Thuord. 
I 7. c. 87. ei Elian. Far. hist. I. 12. c. 44. <% 3. 
Inde transferer ad carcerera, qui Romas erat, qui- 
que Tullianus dScebatur; quam vocem vide. Liv. 32. 
26. tub fin. Triumviri carcerli lautumlarum inten- 
tiorem curam habere jussi. Id. 37. 3. Prineipes 
jEtolorum Romam deduct! et in lautumlas conje- 
ctl sunt. Adde eumd. 28. 27. et 39. 44. V. et voc. 
seq. 

LADTOMIUS, a, um, adject, a voce praecedentl 
efflctus, et est ad lautumias pertlneni. Seneca Con- 
sol, ad Marc. 17. Tot millia captivorum Hie, excl- 
sis in inflnitam altitudinem satis, lflutumius career 
iocluserat. Alii minus recte Nabllus, alii aliter 
leg. 

'LAUTDS, a, um, adject. Comp. Lautior et Sup. 
tautissimus 1. et 2. — Lautus proprie est partici- 
pium a hvo , is; atque ideo est mundus, lotus, 
lavato, netto. V. LAVO, is. Quia vera initium de- 
liciarum ab usu saepe lavandi Romanis fait, qaem 
prisci illi et rustic! omnioo nesclebant, factum est, 
ut lautus adjective sum! cceperit pro nilldo , ele- 
«anti- delicato, magnifico, sumptuoso, eu^e'awvo-;, 
eatyikrii. Uucusque ForcelUnus. Ceterum toutws 
participium baud inlrequenter et lotus effertur; lau- 
tus adjectivum nuraquam lotus Tacit, et polius 
quam a lavo, videtur esse a Xauaow vel "Keuaw, unde 
muoto( visus , visibitis , ac propterea fulgidus, 
splendidus (It. lauto, sontuaso, delicato, tplendi- 
do ; Fr. charmant , magnifique , superbe , som- 
ptueux, splendide; Hisp. hechizo, magnifico, sun- 
tuoso , esplendido; Germ, herrlich , pvachtig , 
glanzend, vorlrefflich, schon, zierlich, reinltch; 
Angl. elegant, splendid, noble, sumptuous, luxu- 
rious, gay). 

I.) Proprie turn de cetero cultu, turn praeipue 
de victu et conviviit dicitur. Cic. Pis. 27. 67. Ni- 
hil apud huoc lautum, oibil elegans, nihil eiquisi- 
tum. Id. 1. Orat. 36. 165. Lauta supeliex. Gelt. 1, 
14. Lautus paratns. Plin. 16- Hist, nat 15. 28. 
(67). Acer crispius ad lautiora opera, per lavori 
piu delicati e di spesa maqgiore. Cic. 9. Fam. 16. 
ad fin. Nee tamen cas cce.ias qujero, ut oiaanas rc- 
liquia slot: quod erit, magniricura sit et lautum. 
Id. fragm. apud A'o.-i. p. 337, 27. .Merc. Lautum 
victum et elegantcm coiere. Catull, 47. 5. Convi- 
via lauta sumptuose facere. Plin. 9. Ep. 17.; et 
Martial. 12. 48. Lautlsslma ccena. Stat. 1. Silo. 
6. 32. Epula lautiores, Plin. 14. Hist. nat. 13. 15. 
(92). Lautissimo upud priscos vina erant, myrrba 
odore coniJita. Id. 18. ibid. 12. 30. (122). Faba 
radii perquam lauta incolarum cibis. — Inachis 
lauta dicitur ab Odd. 1. Fast. 45*. quia in ejus 
sscris jecur anseris adhibebatur, qui erat lauliorum 
menjarum cibus, quod observat Post. I. 4. Insti- 
tut. Orator, c. 13. $ 8. V. ANSEtt. — Item pro 
copioso, amplo, divlte, ricco, copioso. Cic. Itabir. 
Post. 14. 38. Lautum et cuplosum patrimonium. 
Id. 13. Fam. 33. Clvitas Hal^sina lam lauta, quam 
nobilis. T'er. Htqut. *. 5. 50. Omocs te in lauta et 
bene aucta parte putant. Plin. $. Hist. nat. 45.70. 
(182). Hlnc victima opimas ot lauliisima deorum 
placatlo. sontuositsima, Sillig. vero pro lautis si- 
ma legit laudatissima. — Lautus etiara dicitur, 
qui laute vlvit, splendidus est, deliciis et sumptuoso 
vlctu cultuque utitur, delicato, che si tratla bene. 
Cic. 7. Fam. 14. Yeldo jam lautus es, qui gravere 
Utteras ad me dare. A/epos Alt. 13. Quum io pri- 
mis lautus esset equea Romanus et liberaliter ho- 
minei iovitaret. Cic. 13. Alt. 52. Liberlis minus 
lautis servisqoo nihil defuit: nam lautiores elegan- 
ter accept!. Afranius apud Won. loc. cit. Lautus 
confiva. Martial. 13. 7. Lautorura ccena. Cic. 3. 
Verr. 6. t7. Homiaen lauti et urbaui. Plaut. Pan. 
5. 4. 27. Est lepida et lauta. di buon gusto. In- 
script. apud Fabrett. p. 182. n. 391. raa omnia 
lavtvs i*tk» amicos. Ht cum Inflaito Ptrs. 6. 23. 
rbombos liberlis poaere lautus. — Lautat Carina} 
dlcuotur a Virg. 8. JEn. 361. propter elegantlam 
et lautitiam aBdlficlorum. V. ^ervium alias bujut 
appotlti ratlonet arTereutem. 

II.) Translate. Cic. 2. Off. 15. 52. BeoeQcentla 

ac libera li la tis est ratio duplex. Nam aut opera be- 

. algae nt indigeailbut, aut pecunla. Faciltor est hac 



LAVATWNA 

posterior , locnpleU prasertim : sei ilia lautior ac 
splendidior, et viro fortl claroque dignlor. Id. 1. 
de republ. (edente A. Maio) 11. Lautus termonls 
auctor. Plin. 19. Hist. nat. 8. 42. (145). Omnium 
borteotlorum lautissima cura asparagls. h. e. ma- 
rline eiquisita, diligeni et quasi delicate. Nam lauti 
cooquirendis cibis inlentlssimi sunt. Cic. 6. Att. 1. 
circa med\ Lautum negotium. ft. e. splendid um, il- 
luilre, magniScum. 

LA V ABRUM, i. V . locum Mar. Victorin. in v. 
LABRUM sub B. 

LAVAORDM, 1, n. 2. (hvo). Akim. AviL 5. 
712. et 6. 191. ; item Venant. 5. carm. 5. 96.; ct 
Prosper Aquit. epigr. 51. 11., qui pnnultimatn cqr- 
ripuere, cave imiteris. — Alcim. tamen 6. 33. pa- 
oultimam produxit. — Lavacrum a supin. lava- 
tum, ut involucrum ab involutum, est balneum In 
quo quis lavare commode potest, bagno, lavacro, 
Xoutpdv. Gell. 1. 2. Lucorum umbra ingeotium , 
loogis imbulacris et mollibus, adium posticum re- 
frigeran»ibus lavacris. Claudian. 2. Eutrop. 410. 
Assiduus ludis, avidus splendere lavacris. Spartian. 
Hadrian. 18. Lavacra pro senibus separavit. Am- 
mian. 16. 10. $ 14. Lavacra in modum provincia- 
rum exstructa. Adde Aurel. Vict. Epit. 5.et 13. 

LAVANDARIA, ae, f. 1. locus, in quo panni 
eluuntur, lavaiio, lavatojo- Vox a Lexico expun- 
genda; occurrit eoim Untummodo in Not. Tir.p. 
184.; ubi Hopp. legit iavandria. 

LAVANDRtA, Turn, n. plur. 3. 'secundum For- 
cellinum, vel Lavandria, drum, n. plur. 2. secundum 
recentiores, est supeliex ad lavaodum. Vox est La- 
berii, qua inter obsoletas et maculantes ex aordi- 
diore vulgi usu, refertur a Gell. 16. 7. 

LAVA T tO, dois, f. 3. (lavo) lavandi actus, rchl- 
fft; (It. lavatura, lavamento; Fr. action de taver, 
de baigner ; Hisp. ei acto de lavar , lavalorio; 
Germ, das fVascnen, Baden, das Bad; Angl. a 
washing or bathing). 

I.) Proprie. Plaut. Most. 1. 3. 4, Quid ea messis 
attlaet ad meam iavaiionem? Cic. fra$m. apud Co- 
lum. 12. II. H. 3. 2. Post quibus ad cib'um conQclen- 
dum vasis uti assolent coustituebantur: inde qua 
ad lavationem, qua ad exomationem etc. Celt. 1. 
3. a med. Lavatio calida et pueris et senibus apta 
est. Cyprian, de Hub. virg. ad fin. Quae procui- 
scuas balneas adeunt, qua oculis ad libidloem curio- 
sis pudori ac pudicitia corpora dicata prostiluuot, 
quae quum viros atque a viris nudas vident turpiter 
ac videntur; nonoe ipsa illecebram viliis praestant? 
Sordidat lavatio ista, non alluil, ncc emundat 
membra, sed maculat. et mox. Celebrentur lavacra 
cum femtnis, quarum inter vos pudica lavaiio est. 
Plin. 8. list, nat. 45. 70. (178). ttoves lavaliooc 
calida aqus traduntur pingucacere. 

II.) Translate. *J 1. Est supeliex ad lavandum, 
instrumetitum balneare, arnesi da lavarsi. Cic. 9. 
Fam. 5. extr. Ante te cerliorein faciam, ut lavatio 
parata sit. Phtedr. 4. 4. 'Seponit macna vestem, 
ntundum mulicbrem , Lavatiunem argenieam etc. 
Ulp. Din. 3i. 2. 26. M undo muiiebri coittincnlur 
specula, mutulae, vasa uuguentaria, et si qua similia 
dici pussunt, ut lavutio, riscus. At. leg. lavationis 
riscus. f 2. Item locus ad lavanduin, bagno. Vi- 
truv. 5. 11. In porlicu collocenlur base membra: 
epbebeum 'in medio; sub dextro coryceum, deinde 
proxime conisterium : in versura porttcus frigida 
lavatio, quam Graci Xourpov vocilant. A I fen. Dig. 
19. 2. 30. Po*se cum balneatore ex conducio agere, 
ut pro portione temporis, quo lavationera non pra- 
stitisset, pecunia contributio Ocret. Inscript. apud 
Gruter. 414. 8. lavationssi CftATViTAM MVKiciPi- 
bvs tKCuLis H0SP1TIBV8 Oi-.DiT . Adde alias apud 
eumd. 473. I', et iSl. 1.; necaoo apud Mommsen. 
Inscript. Neap. 6149,, qua est apud Henzen. 
6U62. 

LAVATOR, Oris, m. 3. (lavo) qui lavat, lava- 
tore. Glass. Philox. Lavator, tcXutt?;. — Alio sensu 
Acron ad Uoral. 1. Ep. 16. 60. Lavema dca fo- 
rum, et simulacrum ejus fures colunt. - Dicta La- 
vema a lavando: nam fures lavatuies dicuntur. 

LAVATORlUM, li, a. 2. locus, io quo quis la- 
vat, lavatojo. Gloss. Philox. Lavatorium, uku<n- 
ftoy. Cassiod. 10. Hist. Eccl. 20. Porro millles xo- 
nas auf sas, dextralia, moollia, lavatorla, aooulos 
auferentes. Alii melius leg. libatoria. 

LAVATRlNA, a, f. t.V. LATRIN4. 



LAVATUS 

LATATCS, I, am. V. LAVO. 

LATER, Sris, n. 3. gorgolestro, otov, herba, alio 
Bomiae sion, in aqua nascens, latiore folio, quam 
apium, ploguiore M oigrlore; eopiosa semlne, sa- 
pore nasturtii. CondiU et eoela iormlnibui mede- 
tur. PUn.%2. Jftit. ««c. 23. 4t. (84). et 28. ibid. 
8. 32. (56). : iu en appellate » iavo, quia in loeis 
•quaticls natcittir — De synonym. V. in voc. 
WON. 

LAVERNA, «, r. 1. dea, in eujus totela fores 
ewr pulebantur; de qua V. in ONOM. — Hinc po- 
nitur el pt© fure ip*o. Auton. epitt. 4. extr. Hie 
eat Hie Tbeo poela talsus , Bonorum mala cormi 
Bum Laverna. A I. leg. taberna. 

LAVERNlO, Onis, m. 3. (Laveroa) fur, ladro. 
Paul. Diac. p. 117. 16. Mull. Laverniones fures 
antiqui dieebant, quod sub tutela dea Lavernae es- 
lent, in cojus luco obscuro abdltoque solUos furta 
pradamque i*ter se lucre. Vel. Scholiast. Cruq. 
*d Horat. X.Ep. 18.60. Sic dicta (Laverna dea) 
fortasse a latendo; nam fures oliro laleroiones et 
laverniones dicebantur. 

LAVlTO, as, are, a. 1. frequent at. vel int entiv. 
a lavo, frequenter tut valde lavere. Pomponius 
apud Calpurn. Pit. teste Merula in Ennii Fragm. 
p. 308. LatlUre se lacrimis falsis. F. locum integr. 
In CEREBRUM. 

LAVO, llvas et laVu, ISvSri et taenia* l«vi, 1S- 
vilum el iautum et ICtuin, lavare et lavere, a. et 
o. i. et 3. — Part. Lavans, Lavalus et Lolas, 
Lavalurus, et Lavandus I. — Lavalus trtuuiiur 
Piaut. Pcen. 1. 2. 22. et Colum. 7. U. R. 2. 5., 
ted utroque in loco lectio est dubia. Certa Jectiooe 
oecurril apud Aral. 2, 780. fonte lavat* Ail vitam 
sjradiuntur oves. et Pritcian. 11. p. 920. Putsch. 
Nee mirum; quum lauius et lauturus, pro lava- 
tut et lavalurus, in usu est; nam secundum Te- 
teotium lavalus et lavalurus debet proferri, qui 
supinum lavatum protulit in Runucbo. — Lavare 
vel lavere, quod conjungendum cum Graca voce 
Xguw idem significaule, est abluere, aqua purgare, 
"Tujuh, vt'irra, kXu'vw (It. lavare; Fr. laver, bai- 
gner; Hisp. lavar , limpiar con aqua; Germ, toa- 
scften, baden; Angl. to bash, rinse, balhe). 

I.) Proprle. De proprietate vocis ita Pronto 4. 
ad M. Cat. (edenle iterum A. Maio) ep. 3. Os 
colluere dicam; pavimentum autem in baloeis pel' 
tuere, non colluere; lacrimis vero genas latere di- 
cam, non peiluere, neque colluere; vestinieota au- 
tem lavare, non lavere; sudorem porro el pulverem 
abluere, non lavare ; ted maculam elegamius elucre, 
quam abluere. Si quid vcro magis bascrit, nee sine 
aliquo detrimento eiigi possit, Plautino verbo ela- 
tere dicain. Turn piaterca tuutsum d'Uuere, fauces 
prolucre, ungulam jumento subluere. Ceterum oc- 
currit — a) Active, scil. cum Accusative. Pom- 
poniut apud Non, p. 504. 25. Merc. Jampridera 
volo latrinam lavi. h. e. lavari, cite si nelti. Sic 
Colo R. R. 65. Si inquirtaia erit, lavito. Enniits 
apud Aon. p. 504. 17. Merc. Puemmque ut lave- 
reot', locant in clipeo. Tilinius apud eumd. ibid. 
22. Manas Invite muiieris et capita velate. Cic. 2. 
Oral. 60. 246- Manus lava, et ccena. Seneca Apo- 
lac tml. Mauus mtnum lavat. Ilorat. 2. Sal. 3. 
St. Uvarc pedes. Id. 4. Od. 6. 26. Phcebe, qui San- 
tfco UtU amne crines. Ovid. 4. Fast. 340. sacerdos 
Ahooojs domioam sacraque lavit aquis. Id. 3. ibid. 
12. Sacra lavaturas inane petebat aquas. Id. 4. ibid. 
1 j6. tou lavanda dca est. Inscript. apud Henzen. 

8085. COLOIIS, JKCOLIS, PKBKCRIMS LAVANDIS 0.0. 
t. r. r. V. LAVATIO 2. in On. /Won. Salyr. 
30. exlr. Veslimenta Tjria sine dubio, scil jam se- 
mel lou. Martial. 10. 11. Lota tojia. Juvenal. 6. 
463.*otis. Piin. 28. Hist. nat. 9.37. (142). Axun- 
jia vino lou. — Forcellinus hue reftrt ctiam iilud 
6'. Gracchi apud Gell. 10. 3. Parum cito sibi bal- 
neas traditas esse: et parum lauias fuissc. h. e. 
parum mundis, atque ideo parum inatructas stipel- 
lecliU balueatia. — b) Passive forma, sed Medio- 
rum apud Gracos more. Cic. 1. Off'. 35. 120. Cum 
soeeris geoeri non lavanlur. Cms. 4. B. G. 1. exlr. 
Lavsntur ia ftuminibus. VaL Fiacc. 4. 229. lavitur 
patrios ubi victor ad amnes. Ovid. Heroid. 21 
177. to umbroso quum veiles foDte lavari. Juslin. 
44. 8. 7. Lavari calida. h. e. aqua. Sueton. Cat 37. 
eaMdla onguentis. Plaut. Pers. 1. 3. 10. ; et Ter. 
Pttorm. 2. 2. 25. Lautum credo a balneis jam bic 



— 47 — 

affuturara. Ctc. Dejol. 7. 20. Cur te Uutam voluir, 
ecenatum noluit occiderel Horat. 2. Sat. 3. 381. 
qui eireum complta siccus Lautls mane senei mani- 
bus currebat. PHn. 24. Bitl. not 11. 62. (103). 
Pure lotis pedibus berbam legere. Stat. i.Silv. 5. 
62. Neronea nee qui modo lotus in unda. — Quum 
Romana mulieres post Veneu's usum aqua ablui 
tolerent, Sdeo lanta dicebatur mulier, quas virum 
jom'passa esset. Plaut. Mil. glor, 3. 1. 192. Lau- 
tam vis, out qua nondum sit lauta? V. AQUA. — 
c) Sape quum de balneis sermo est, usurpatur actl- 
va voce pro passiva, sine casu, qui tamen facile sub- 
auditur, Plaut. True. 2. 3. 1. Pisces ego credo, 
qui usque dum vivunt, lovant, minus diu lavere, 
quam hac la vat Phroneslum. et 1. 2 95. Opperirc 
ibi: jam esibil: nam lavavit. Ter. Andr. 3. 2. 48. 
Ubi nos laverimus, si voles, iavalo. Liv. 44. 6. La- 
vanti regi dicitur nunciatum, bostes adesse. Sic 
Sueton. Domit. 17. Lavantem ne, an ccenante'm 
aggrederentur. Adde £uciK«m apud Non. p. 78. 
8. Merc; et Sueton. Ner. 35. et Tit. 8. — Ter. 
Heaul, 4. 1. 42. Ea lavatum dum it, servandum 
mi hi dedit. Sic Plaut. Aulul. 3. 6- 43. et Slich, 4. 
1. 62.; et Horat. 1. Sal. 3.. 137. et 6. 125. ire lava- 
tum. — Affcrt quidem Varro 9. L. L. 107. Mull. 
di scrim en inter lavamur et lavamus , quod illud 
de toto corpore dicatur, hoc de corporis parlibus; 
itaque illud ad balinei lavationem periineat, boc 
ad alias: sed contra sunt nllata eiempla. — Femi- 
na (Juvenal. 6. 447.), et pueri (Id. 2. 152.) gra- 
tis; viri auiem quadrante lavabantur. V. QUA- 
DRANS. 

II.) Translate. % 1. Pbysica ratione ponltur pro 
madefacere , aspergere, baqnare. Apanius apud 
Non. p. 46S. 29. Merc. Vi'den'tu lavere lacrimis 
me tuum collum , pater? Sic Plaut. Pseud. 1. 
1. 8. Gestas label las tecum; «as lacrimis luvis. el 
Ovid. 9. Mel. 680. Lavare vol turn lacrimis. Lu- 
cret- 2. 378. Litoris incurvi bibulam lavit aquor 
arenam. Sic Ovid. 7. Met. 267. Et quas Oceani 
refluum mare lavit arenas. Rursus Lucret. 5. 048. 
proluvie larga lavere bumida sata. et Sil. It. 5. 
621. lacus lavit adspergioe sllvai. farro apud Non. 
p. 503. 30. Merc. iEgeus Ductu quam (or am) la- 
vit ante aquilo, Savus ubi posull Nepluni Alius 
urbem. h. e. elluit. Sic Sil. It. 8. 450. hos JEsii 
Sapisque ((lumina) lavant. h. e. interfluunt, scor- 
rono per mezzo. Similiter Ennius apud Non. p. 
4Q5. 27. Merc. Pergunt lavere saoguen sanguine. 
Accius apud eumd. p. 337. 17. Volnere tatro de- 
formatum, suo sibi lautum sanguine tepido. h. e. 
aspersum, in qui n alum. Sic fir$. 10. JSr». 727. la- 
vit iroproba tatcr Ora cruor. Sil. It. 4. 166. lavere 
arma cruore. et 2. 304. sanguine valles. Lucan. 6. 
709. pectora lavi calido prosecia cerebro. et Val. 
Place. 4. 153. ut niisero level arma cerebro. ^ 2. 
Morali raiione ponitur pro purgare, abslergere. 
Ter. Phorm. 5. 7. 80. Venias nunc precibus lau- 
tum percaluro tuum. ft. e. ad purgandum, eicusau- 
dum, deprecandum. Horat. 3. Od. 12. 2. duki mala 
vino lavere. ft. e. abstcrgere, delete, tollere. — Hue 
Teferrl potest et illud Varron., in quo jocus inesse 
videtur, apud Non. p. 504. 10. Merc. Et Hyme- 
naus, qui primo laveru alvum marsupio solct. La- 
vere alvum marsupio, ail Turneb. Adversar. I. 21. 
c. 20., est morsupium exhaurire: qua eoim eluun- 
tur, ea mera inaoiaque relinquunlur, quum alioqui 
eluere pro consumere solereat rrequenture veti-res. 
Uic significat sumptuosas esse nuptias marilostjue 
earum primo stalim auspicio impenUiis inauiri. — 
In illo Lucil. Malis necegse est lautum (esse eum, 
qui) e mensa pure capturus cibum: Nonius p. 337, 
10. Merc, pro nudo el carente accipit. IU Fvrcel- 
linus cum vulgatis libris, qui nudum hnbenl; at 
Mercerus legit mundum. 5 3 * ^ ot "« Christiana 
signifieatione babet Prudent. Apotheos. 555. lotus 
procul absit et unctus. h. e. Christianus baptismo et 
chriemale tinctus. 

LAX, fraus. Paul. Diac. p. 116. 15. Mull. 
Lacit deeipiendo inducit. Lax elenim fiaus est. 

LAXABUNDUS. V. LAPSABUNDUS. 

LAXAMENTUMji, n. 2. (Jaxo) spaiium, laxitas, 
dilatatio, s»Soot?, \v>$r\\M (It. dilatazione, spazio, 
allatgamento, sfogo; Fr. action d'etendre, espace, 
etendue, ampleur, largeur; Hisp. el acto de ex- 
tender, de alargar, espacio, eifendida, nmpiifud, 
anchura; Genu. d. ffeilmachen, d. Erweite- 



LAXB 

rung^d. weite Raum; Angl. a kiting out, totd* 
ning, extending, space, room). 

I.) Proprle. Vilruv. 4. 7. ad fin. Alu remoren- 
les parieies adis efBelunt amploro laxamentom cel- 
l«. Id. 5. 9. Choragia lasamentum habeaot, ad ebo- 
rum parandum, ubi sunt portkus Pompejana. 
Seneca 6. Qucett. nat. 18. Nee veoium lenet nlia 
eompages: solvit enim qoodeumque vinculum, in- 
fususque per minima laiamentum stibi paraU si fa 
largo. — £oxomentum ventrlt, qoum laxantur in- 
tcsiina, et retrimeuU non continent. Macrob. 7. 
Saturn, 11. tub fin. Laxamentum tenuis comita- 
tur timorem. , , 

II.) Trauslate. — a) Est interruptio et remls- 
sio laboris, operls, cura, qua relaxatur animus, spa- 
tiumque babet colligendi se et recreandl, resptro, 
campo, tpazio. Liv. 9. 41. circa med. Legau ad 
eonsulem missi, ut si quid lawmenti a bello Sa- 
mnitium esset, in Umbriam exercilura duceret. Id. 
7. 38. Eo laxamento eogitalionibus dalo, quievil in 
prasenlia sedilio. Id. 22. 37, o med. Ut et bostes 
in terra sua bellum baberent, minusque laiameuU 
daretur iis ad auxilia Uannibali submiltendB. Sic 
Justin. 51. 5. 1. Dato laxamento regnum Paxthi- 
cum format. Trebonius apud Cic. 12. Fam. 16. a 
med. Nactus in navigatione pusiilum laxameotl, 
concinnavi Ubi munusculum ex instiluto mco. Gell. 
6. 1. Laxamentum atque otium pVolixe laodandi 
doo babet. Ammian. 31. 10. Quum neque repu- 
gnandi, neque ageridi aliquld aut moiieudi laxamen- 
tum pos*ent invenire vel breve etc. — ») Item ra- 
missio severitatis, juris, aut bujusroodl, rallenta- 
mento, dpotf. Cic. Ctuent. 33. 89. Non modo 
causa, sed nc legi quidem quidquam per tribunum 
laiamenti datum est. Sic Liv. 2. 3. Leges rem sur- 
dam, ioeiorabllem esse; nihil laxamenti, net i Tania 
habere, si modum excesseris. Adde eumd. ibid. 24. 
et Ammian, 16. 5. ad fin. Quum coostet obUme 
paupere* solvere universa sine laxamento compelli. 
LAXATlO, Onis, f. 3. (laxo) actus laxandi, spa- 
lium intorjeclum, xpazio, a"veupwf*o'{. 

I.) Proprle. Tilruu. 4. 7. Trabes ita sunt compa- 
cla, nl compactura duorum digitorum habeat laxa- 

tlonem. ... t 

II.) Translate in re medica est lenlmentum, mi- 
ligatio. Ccet. Aurel.2.Tara\ I. ad fin. Non edver- 
tens, quia plurima externa conrlusjs ilmllem «l- 
gunt laxalionem atque InJulgenliam teosiooii, et 
non, ut ciistimaot, conscriptionem. 

L AX ATI V US, a, urn , adject, (law) ad solven- 
dum et laxandum pertioens, lassativo, x<"<wfiX0f. 
C<rf. Aurel. 2. Tard. 3. Laxailva cataplasmaia. 
Apal. Herb. 66. vlrtua. 

LAXATCS, a, uin. V. LAXO. 

LAXK, adverb, (laxus) Comp. Laxxus I. et II.J 
Sup. Laxiuime I. — Laxe est laxo spalio, late, 
ample, eui anguste opponltur, aupv, dvst»c (It. 
largamente; Fr. amplem*nl, ip«ietaexn««t, an 
large; tlisp. ampliamenle , diiatada»H»t*, etpo- 
ci'utanunte; Germ, weit, in toeiter Eutftrnung, 
geraumig; Angl. loosely, tlackfy , *>*<*•*>■., o- 

pen<r). 

I.) Proprie. Cic. Horn. 44. 115. fl»bU*« Uu 
et magniflce voluit. Curt. 3.7. 9. P«*»f reretuts 
subinde successuros, si laxius stare potuissent. - 
Itaque inter angustias soltus bostem opperlrl ita- 
luit. Plin. 2. Hi*l. nat. 97. 99. (217). Vis siderls 
laxe grasssntis. Id. 17. 0>id. 14. 24. (108). de in- 
sitioiie. Ne hiscM nhnlum rlma , laxeque capiat, 
aul ne parum. Id. 13. ibid. 4. 7. (38). Laxe dl- 
stans. Id. 33. ibid. 3- 19. (61). Aurum laxius dUa- 
tatur. Id. 2. ibid, 16. 13. (66). Mercurii Helta 
laxissirne vagatur. Ammian. 21. 4. U*lus debi- 
scere. — Zucan. 4. 450. medio wsnenflit vmcula 
ponto , Et laxe fluHare linit. ft- t. retobse , non 

adducte. . „. . , 

ID Translate. Oc. 13. All. 14. SI laiius vo- 

lent proferre diem, ft- e. longiui, portore p»« in\ 
nanzi. A), leg. latius. Cf. eumd. 15. ibid. 20. ad 
fin Quamquam volo laxius. scil. ren curari. Tarro 
2. R. R. 10. 10. Be numero pattorum alii ansju- 
stius", alii latins consUluere solent. ft- t. paueio- 
res, aut plures. Liv. 28. 24. In bostlco laxius ta- 
pto suetis vivere, arctiores in pace res eranL ft. «. 
libcrius, licenlius. Sail, Jug. 02. Romanoa, re* 
moto metu, laxius iiceotiusque futuros. ft. e. late 
disperses, solulis ordinlbu* et remi«a diicipUna. 



LAXITAS 

LAXlTAS, Ills, f. 3. (taxoi) ampWado, latkado, 
■patium; col angustia opponitur, wpwwpia (It. 
ampiezxa, capartta, larghezxa; Fr. llihduc, c- 

rte; Biip. extendida, esparto, amplitud; Germ. 
Geraumigkeit, weite Ausdehnung; Angl. loo- 
tenets, laxxly, expansion, largeness, capacity, 
uridenett, amplitude). 

L) Propria. Cic. 4. 0/f 39. 139. In domo elart 
homlnis, in quam et hoipite* mulll reciplendi, et 
admittenda bomioam cujnsque modi multitudo, 
adblbeada eit cura Uitutii. Sic Sueton. Aug. 72. 
at Ner. 31- /Edium laxites. /d. Cal. 37. tberma- 
rara. .Sail fragm. opud A'on. p. 132. S3, ittrc. 
Laxltai loci. Pirn. 4. £f»rt. nat. 12. 24. (76). 
maris, ef 14. tbid. pt-ocem. 1. (5). muodl. et 8. ibid. 
43. 68. (161*). spatiosa. Colum. 4. A. A. 18. 2 
Vipdemiatoribus hm semitat opportunam laxitetem 

freshen!, per quam Tel fructus, vel statomina por- 
entur. campo t comodo. Pallad. 1. ft. R. 5. ad 
ft*. VolIU cum quedam moderatione et aerii laxl- 
tate lubmissa. d 1 aria aperia. 

II.) Translate eit remiwio, languor .-Arnob. 6. 
12. Liber membrk cum mollihtiB Angltur, et U- 
quoris femioei dissoluliisimus laiitate 

LAXO, at, Ivi, Stum, are, a. t. (laxus). Part. 
Laxant I.; Laxaiut io omnibus p*ne paragr. et 
In fln.; Laxandut I. et II. /*. 3. — Laiare eat la- 
tum farere, dilaiare, eupiivw, ^awvoco (It. aiiar- 
gare, ditatare; Fr. e^iendre, e'forjjir; HJsp. exten- 
der , afar^ar, ditotar; Germ, tveit machch, ge 
raumig machen, erweitern, ausdeknen; Angl. to 
open, enlarge, widen, let out, dilate, expxnd). 

I.) Proprie. Cic. 4. An. 16. ad /in. lit forum 
laiaremui, et uaque ad atrium Libertetts explica- 
remui. Cost. 2. B. G. 25. Monipulos latare juisit, 
quo faclllus gladill uli possenl. Cf. Liv. 21. 32. 
tub fa. Ubt primura degreasos tumuli* montanoi, 
lexataiquo aentit euitodins, raptim anguslias eva- 
dit. et Fetron. Satyr. 112. Ut viderunt laxatam 
custodiam etc. et Tac 3. Hist. 25.; et Sit. It. 9. 
361. Laxall ordines (artei) abrumpunlur. Pert. 
5. 110. Jam nunc odttringas , jam nunc graaaria 
luxes. PUn. 21. Hist, not. 5. It. (23). (.Ilium ab 
anguttils la talUudinem paolIaUm *e laxaoi. Id. 
32. ibid. 2. S. (12). La tare maculaa rctia. Sic 
Ovid. Halieut. 27. laiata foramina retis. et 
Grot. Cyneg. 56. Vel caiigineo (retia) la tan da 
rep on Ho Turao. Lucan. 6. 270. laiare cffuso ten- 
toria campo. <Suefon. Aug. 30. Laiare alve- 
um Tlberii. SO. It. 17. 124. amnls ripaa gur- 
gite laiat. Virg. 6. JEn. 411. Inde ailai animat, 
qua per Juga longa sedebant, Deturbat, laxatque 
foro*. tgombra, fa largo. Sic Sii. It. 9. 250. pal- 
lentl laHut la undt Laiabat aedem veoturi* por- 
tilor urnbrii. Cf. et Zucan. 3. 10. Prwparit ia- 
numcrat puppet Arberontia aduitt Portilor ; io 
inulia* laxamur Tarlara pceoai. 

It.) Trantiate uturpatur A) De rebua pbytidi ; 
ct B) De animo et de abtlractia. 

A) De rebua phjilcii. % i. Ponilur pro ape- 
rlro, aprire. PUn. 32. Mitt. nat. 2. &. (11). La- 
tare forei icllbui. Virg, % JSn. 259. ploea fur- 
tim Laiat clauatra Sirtoo. Lucan. 6. 507. Laiare 
ora. Sit. IU 14. 239. ipecus ingentem laiat bia- 
turn. Seneca (Edip. 582. Sublto dehiiclt terra et 
lmmeruo alnu Laiata palult. Virg. 2. G. 330. Ze- 
pbjrlque tepentibua auria Laiant arva tinut. Am- 
mian, 30. 8. Laiare yeoam. Virg. 11. JEn. 150. 
St via vix tandem tocl laiata dolore eat. Sic «Si\ 
It. 6. 318. memorandia Beguloa autia Lata bat lot- 
to eampum. Alii tamen aliter leg. et Claudian. 
Com. Prob. et Olybr. 74. laxare A! pea. Plin. 26. 
Mitt. nat. 15. 90. (160). Hjuopum tuITocaiiODea 
latat. Id. 8. ibid. 36. 54. (129). Latare intettlna. 
h. €. aUum ciere. Id. 19. ibid. 5. 26. (78). ru- 
ctum. h. e. clere, promuovere. •} 2. Item pro 
xolvere , tciorre; quia qui aolt it , aperil. Nepot 
Pautan. 4. Vincula epiuolv laiavit. h. e. aolvit. 
Sic Jutiin. 14. 4. 1. Laiare tincula. Plin. 10. 
Silt. nat. 23. 30. (59). de gruib. LapUlum pede 
auatioeotet, qui laxalua aomno etc. Val. If as. 3. 
3. n. 5. extern. FidicuUa laiavit, solvit equuleum. 
Zucan. 4. 632. Laiare nodoa Uerculeoi. Sil. It. 
11. 17. jugum. h. e. delrectaodo aoWere et abji- 
eare. De bobui indomltli loquitur. Hue et Ulud 
perttnet Justin. 42. 4. «d fin, Ubi dolor vocem 
lauverat, oibll aliud, quam Pacorum rocabat. 



— 48 — 

% 3. Item eit. remitlere , quod conteitum erat , 
relaiare, rai/entarej rendere riAutaio. P/t'n.,23. 
BJitU nat. 8. 80. (157). Oleum ad nervoi laxan- 
doi utile eat. tciL quum yitiose intenduntur, ut 
In oplatbotooo. Ovid. 3. Art. am. 73. Quam cito 
(me miaerum!) laiantur corpora rugii! tciL la- 
xaate ae cute u macie, quv, pieno corpora la ju- 
Teota, iotexta erat. Capell. 8. p. 270. Siteoua jam 
dudom laiatua in aomnoi. a doormen t a to. Virg. 
3. /En. 266. excutioique jubet laiare rudeotea. 
Val. Flacc. 2. 35.; et Curt. 4. 9. 24. et 4. 15. 

3. Laxare babenas. Cf. -Sii. It. 9. 657. aoaipea la- 
iatua habenai. Lucan. 7. 125. frenof. — Laxare 
arcum apud Phcedr. 3. 14. et hue pertinere p«t- 
eit, quia et tendere arcum didmui; et ad noiio- 
nem primam (addit Forcellinut), quia remiao 
oervo, cornua arcua aperiunlur ac dilaiantur. Hinc 
Auct. Paneg. ad Piton. 130. oec aemper Gnoiiui 
arcu Deaiinat , eiempio led laiat cornua nerro. 
— Hinc etiam laxare te, vel absolute laxatut eat 
diaaolvl. Curt. 4. 3. 6. Crebrisque -fluctibui com- 
pagei operii verberataa te latavere. A I. omittunt 
te. Sic Sueton. Aug. 43. Evenit, ut laiatia sella 
curulii compagibui caderet aupinua. Adde Curt. 

4. 4. 12.; et Senec. 2. Ira 10. f 4. Laxare 
ferrum, h. e. igna mollire et eileodere, itendere, 
tirare. Slat. 1. A chill. 129. ferrum laulur ad 
uiui Innumero* , quod rostra liget , quod muniat 
arma, Beliigeroa quod frenet equot etc. *T 5. Item 
eat levare , alleggerire , tgravare . Seneca Berc. 
<Et. 787. Poiuitque clav» pondua et phareira gra- 
vel laiavit bumeros. % 6. Item oemiauere, di- 
minuire. Stat. 12. Theb. 251. Solaque oigrantei 
laxabant aitra tenebras. h. e. aiiquantuin minue- 
bant. Sil. It. 17 s 422. Rareacit rouilo latatui vul- 
nere mile*, i toldati diminuiti di numero, per- 
che ferili. 

B) De animo et abatractli. % 1. Ponltur pro 
aperire (V. supra sub A. 1.): ad rem Ammian. 
30. 4. Laxare rapinarum fores, et 16. 12. agmioU 
oostri compagem. Sic Sil. It. 15. 715. Proceraa 
statiiDij Celtarum signs, cohortes, Prima aciei: hoi 
impulsu cuneoque feroci Laiat vis aulas. Stat. 
1. AchilL 508. Eja lrrumpe deos, et faia laleulia 
laxa. h. e. aperl , manifetta. *| 2. Item pro sol- 
vere (V. lupra lub A. .2.). Cic. 6. Alt. 2. Due- 
rim , me vel plurima vincula tecum sum ma con- 
juaclionis optare: etai sunt amoris arclissima: tan- 
turn abejt, ut ego ex eo, quo adstricli sumus, la- 
xarl aliqqld veliui. Cf. eumd. Senect. 3. 7. LiLi- 
dinum vincuiis Jaiaii. Id. 6. de repuhl. 15. fin. 
Qui jam vixerunt et corpore laiati ilium incolunt 
locum, quem vidca. — Siuiillter Virg. 5. dSn. 
857. quiea laxaverat artua. Cf. Ammian. 16. 6. 
Quum vigorem nervorum sopor laiaiset infutut. 
Pelron. Satyr. 82. Si quid habueram virium, per- 
dldi , totoque corpore velut laxato etc. illangui- 
dito, indebolito. Sic Peri. 3. 58. Sterlis adbuc, 
laiumque caput compage soluta Oacitat hesftrnum 
disiulrt undique malis. Flor. 2. 4. Alptna corpora, 
ut caluere pugna, itatim in sudorem eunt. et la- 
xantur. e'lndeboliscono, *f 3. Item est remiilere 
(V. aupra sub A. 3.);ct occurrit — a) Pro r,e- 
mittere , IntertniUere , rallentare , intraluciare: 
quia curia ac labore animus inieadiiur: ad rem 
Curt. 4. 8. 8. Ut primum fatigatuj spiritum laia- 
vit, quem oteuii et periculum inlenderant -, eia- 
nimatut est. Liv. 6. 0. Ut oppidaoit pugnando fes- 
tis laiaretur labor, et ipse spatium ioirandl mce- 
nia baberet. Id. 21. 59. Laiaia pugna. h. e. ioter- 
mitta. Pert. 5. 44. Alque verecunda Isxamus seria 
m«nsa. Virg. 9. /En. 2*2*. aomno laiare curas. 
Sueton. Ner. 25. aludium. Sil. It. 7. 318. trepi- 
dus laiabit initjuas Gustos eicubias. h. e. inter- 
mittet, atque adeo deseret. Ammian. 31. 7. Nihil 
post ha*c inter paries preler iodulias laiatum est 
breves. — 6) Pro relaiare, Indulgere. Liv. 9. 16. 
a med. Equltes ausos ab eo petere, ut sibi pro re 
bene get la laiaret aliquid laboria. Gell. 1- 3. a med. 
Laiare paullum et reraittere subtile eiamen Justi- 
tias. — c) Laxare iram est remiltere et sedare. 
•Stat. 8. Theb- 831. armlferaa . laxare adsueveral 
Iras. Petron. Satyr. 108. Plures cruenti vulneri- 
bui referaot veluli u praslio pedem; nee umen 
quiaquam ira laiatur Sic Id. ibid. 82. Paollaiim 
temeritata laiau. h. e. deposlta. *f 4. Altquando 
est pioducere, attungare (V. aupra A. 4.X Qvin~ 



LAXUS 

tit. 10. 5. 22. Longlore dlerum spatlo laiablt rll- 
cendl necesaiutem. Seneca Med. 420. Laxare tear 
put fugse. *f 5. Item ispisiime est levare, re- 
creare, liberare, eripere, lollevare, ricreare, libe- 
rate, tciorre (V. supra A. 5.). Cic, 3. Oral. 61. 
230. A contentione dliputationii animoi curam- 
que laxemui. Id. Brut. 93. 322. Laiare judicura 
aaimos atque a teveritate ad bilaritatem tra- 
ducere. Liv. 32. 5. Laiare animum ab assiduis 
laborlbus. Curt. 3. 6. 11. Lara paullisper animum, 
quem aollicitudine intempestiva fldeles amici tur- 
bant. Adde Sueton. Aug. 83.; et Apul. 6. Met. 
Sic Plin. 7. Ep. 24. Laxare animum lusu caicukj- 
rum. et Seneca TranguilL 15. Cato vino laxai>at 
animum cods publicis fatigatura. Cf. Sil. It. 11. 
285. Donee pulsa fames et Baccbi munera duram 
Laxarunt mentem. Turn fronti reddita demum Lse- 
titia, et positaa graviores pectore curas. Martial. 4. 
8. Et bonus aslherio laialur nectare Caesar. Lucce- 
jut ad Ctc. 5- Fam. 14. a med. Ot istis te roolesiiis 
laiei. h. e. liberes, eripias. Cic. 1. Tutc. 19. 41. 
Quodque nunc facimui, quum lataii curii sumui, at 
ipectare aliquid velimus et viiere, id multo turn fa- 
ciemua liberiui. *| 6. Laxare annonam, ut apud 
Liv. 26. 20,, est ciborum pretium minuere (V. su- 
pra A. 6.), cui conlrarium est arctare. V. AN- 
NONA. — Hinc Part, prater, pass., cujus plurima 
superius eiemplaTetulimus, 

Laxatut, a,um, adjective quoque occurrit, unde 
Comp. iaiatior apud Plin. 19. Hist. nat. 1.3.(17). 
de lino. Virgas macerates indicio eit membrana la- 
ta lior. 

LAXUS, a, am, adject. Comp. Laxiorl. I. et II.; 
Sup. Laxittimut II. — Lams, de cujua notatione 
nihil certi babemus, est lalus, tpatioius, amplus, 
eu'puc (It- larqo, ampto, tpazioto; Fr. ample, vo- 
lte, large, etendu; Hisp. amplio, extendido, di- 
latado; Germ, tveit, locker, often; Angl. tooie, 
large, roomy, open, tpaciout, wide, cxtentive). 

I.) Proprie. *| 1. Stricto sensu est, ut diximus, 
latus, spotioiui, amplus. Sail, fragm. ex Codlce 
Vatican, edente deouo Kritz, ffitt. fragm. IIL § 14. 
Deiocepi (Spartacui) mooet in laxiorea agros ma- 
gisque pecuarios ut egrediantur. Codex habet a- 
xiorit evauida pritnS littcri et falsi terminstione: 
Kreyttigiut (probante Krilzio) veram acripturam 
recte elicuit, agroi taxioret etplicans amplioret si- 
ve ipatioiiorea, collato Colum- I. R. R. 3. 9. Nee 
dubtum, quin minus reddat lax us ager non recte 
cultui, quam angustun eiimie. Rursus Sail, apud 
Non. p. 235. 16. Merc. Socordius ire miliies occe- 
pere et laxiore agmine. Virg. 3. G. 166. laios tenui 
de vimine circlos Cervici suboecie. et 4. ibid. 217. 
Laios in foribus suspendit aranea casses. Nor a £.2. 
Sai. 3. 171. duces feire sinu laio. et 1. ibid. 3. 32, 
male latus in pede catreus baeret. Tibull. 1. 7. 4G. 
Laxa toga. Seneca Ep. S3, a med. Latum spaliam. 
Vellej. 2. 81. Laxior domus. Aurel. Vict. Epit. 85. 
Laii muri. Id. Ccetar. 35. ambitus. Ovid. 1. Amor. 
8. 77. Laia janua. ape- (a, tpalancato. el 2. ibid. 
15.14. Laxus anulus. Virg. 1. /En. 126. Lai* com- 
pages. Martial. 6. 79. Laia cutis, h. e. laiata ei iu- 
dore et meatus apertos babens. — Laxa mulicr est 
amplo interleminio prasdita apud Martial. 11. 21.; 
et Auct. Priap. 18. 2. «f 2. La'.iori seusu, vel, ut 
alils placet, translate, — a) Est remisius, ralten- 
tato, avitjavoc. Horat. 2. Sat. 7. 20. Qui jam eon- 
tento, jam laio fune taboral. Ovid. 3. Amor. 4. 16. 
Laxa frena. Virg. t. £n. 67. Laxaa habena;. Cf. lo- 
cum Cic. infra aub II. init. — Laxus arcut apud 
Virg. 11. JEn. 874.; .fforat. 3. Od. 8. 23.; et Ovid. 
Remed. am. 702. et remisaua iutelligi potest, et la- 
tus diductusque, ot in LAXO 11. A. 3. diximus. — 
b) Item amplus, roagnus, muitus. Martiai.2. 30. Et 
cujus laxas area Oagellat opts. 

II.) Translate. Cic. Amic. 13. 45, Commodissi- 
mum est quam laxissimas babeoas baoere amicilias, 
qua* vel adduces, quum velis, vel rernittu. h.e. non 
est amicltia nlmis arete Juogeoda. Liv. 24. 8. Si 
bellum cum eo hoste haberemus, in quo- negtigcntla 
laiior locui esset. maggiore eampo o iiterta. Sail. 
Jug. 68. Mllites In hibernls laxiore imperio, quam 
an lea, habere- piu daloe, meno sever o, con disci- 
plina meno rigor osa, — Zaao fnks apud Sil. It. 
8. 320. eat minus Sema et constans, quia jam titu- 
bare ac Qoitare locipit, quemadmodum ira, temeri- 
taa aliaque laxari dicuntur, quum remitlunt vel 



LEA 

langoescunt V. LAXO II. B. 3. c — Laxum ca- 
put apud Pert. 3. 58. est solutum, somni plenum et 
laoguidum. f. LAXO II. B. 2- — Zaxo t>oi est, 
quae lexo ore fit, ut quum a pronunciations. GeU. 
13, 20. Si dicas Quam das finem (apud Virg. I. 
Mn. 245.) injucundum nesclo quo pacto et laxio- 
rem vocis ion am fecerls. — Laxa cmnona, ut apud 
Z»'v. 2. 52., tn'veri a fcuon meraxfo, cui opponitur 
arcia, V. ANNONA. — Laxioribus verbis dicere 
aliauid apud Gelt. 18. I. est latiuj et Tusius rem ex- 
plicaolibus. — Do tempore est dilatatus, productus, 
longus, bingo. Oc. 6- Alt. I. a med. Diem statuo 
satis laxam, quam ante si soirerint, dico, roe cents- 
limaj ducturura. Plin. 4. Ep. 9- c med. Tempus 
$Sbi, et qnidem lasius, postulavil. Adde Procul 
Dig. 45. 1. 113. 7. LAXO B. 4. 



LE 

LBA, a, 1 1. fleo) idem quod leana, lionessa; 
sed noa aque usilatum, et fere poetirum. Varum. 
fragm. apud Philargyr. ad Virg. 2. Eel. 63. Sicut 
nocet panibera et lea. Lucret. 5. 137, Irriuta lea 
jaciebant corpora saltu. Ovid. 5. Fasl.i 76. Audet 
et hirsutas comminus Ire leas. Id. 14. Mel. 255. 
mixtfequf. lupis ursaque lefeque. Id. 4. Fast. 102. 
Lea sava. Adde eumd. 4. 7Yut. 7. 14.; et Senec. 
Agam. 740. — In aliis casibus noa facile usurpa- 
«rim. 

LEJENA, a, f. 1. asatva. Veneres Grammstici 
apud Philargyr. ad ri'ra. 2. Eel. 63. baoe vocem 
negabani Laiinam esse, quia ad signiflcandum se- 
ium leo femina dkebalur,ul Plant. in Vidul. Nam 
audivi femiaam ego leonera semel parire. Saoe lece- 
na toU Grseca est, poliusque lea dicendum esset: 
quod et Isid. adnotavit 12. Orig. 2. Verum contra 
bate omnia »tat usus. — Celerum leana est leo fe- 
mina (IL lionessa; Fr. lionne; Hisp. leona; Germ. 
d. Edwin; Angl. a lioness). Cic fragm. apud Phi- 
largyr. foe ciU Statuerunl aeream leanam. Gelt. 
13. 7. Leanas inter omnem titam semel parere, eo- 
que partu numquatn edere plures, quam unum, He- 
rodotus tcriptum reliquit. Plin. 8. Hist. nat. 16, 
17. (45). Aristoteles tradit,leauara primo fetu pa- 
rere quioque catulos, ac per annos singulos uno 
minus, ab uno sterilescere. CatulL 64. 154. de ho- 
mine crudeli et feris moribut. Quanam te - genuit 
sola sub rupe leana? Horat. 3. Od. 29. 2. Getula 
catulos lean*. Vira. 3. G. 245.; et Val. Place. 6. 
148. Leana sava. Virg. 4. G. 408. fulva. et 2. Eel. 
63. torva. Ovid. 5. Fast. 371. Libjca. et ibid. 177. 
feta. et 13. Met. 547. Utque furit eatulo lactente 
orbata leana. Adde Tibull. 3. 4. 90. el ibid. 6. 15. 
— JYB. De nom. propr. V . ONOM. 

LEBE.NS pro libens legilur in Inscript. apud 
Orell. 4635. 

LEU BR olim pro liber, libri, a prisris scriptum 
ruit, teste Quintil. 1. 4. 17. 

LKUE3, etis, m. 3. Grwca vox }.*&<; (It. bacino, 
conca; Fr. bassin, casserole; Hisp. fuente, catue- 
la; Germ, ein ehenier Itessel oder Becken; Angl. 
a cauldron, or kettle) est pelvis, malluvium, ras 
areura, in quod aqua, dura raanus abluuntur, deci- 
dit, ut Serviut docel ad illud Virg. 3. JZn. 406. 
atipatque cariuis Ingens argeotum Dcdonseosque le- 
betas. Id. 5. ibid. 266. Tenia dona facit, geminos 
ex are lebetas. Ovid. Ueroid. 3. 31. Vigioti fuhos 
operoso ex are lebetas Et tripodas septern. — Di- 
ctus est a XcifZui fundo, quoniara in eum aqua fun- 
ditur. Quod vero atlatis locis in muneribus locum 
babet, facile inlelligitur, non lilis ministeril Tas 
fuisse. liinc Strabo 7. p. 293. narrat, ad Auguslum 
Cimbros dono misisse lebetem, qui apud ipsos sa- 
cerrimus habebatur, amicitiara et iojuriarum Hia- 
tal um veuiam expelentes. Hlnc et convitb InserTie- 
bat, quum inanus ante cibum lavabant, ut colligitur 
ex Ovid. i2. Met., ubi narrat, orta inter epulis rixa 
inter Centauros et Lapilhas, v. 242. prima pocula 
pogoa Missa volant fragilesque cadi cunique lebe- 
tes. — Isid. 20. Orig. 8. culinse ras esse ait, co- 
quendii cibis aptum ; et ita adbibetur ab Homer. 
IL p. etc. Servius quoque loc. cit. ollam aream 
exponiL 

L£B£TA, a, f. 1. idem ic lebes. Glatt. Placid. 

Tom. Hi, 



- 49 — 

edit. «b A. Sfaio In Clatt. Auel. T. 3. p. 481. Le« 

beta, olla, generis feminiai. 

LECACITAS, His, f. 3. gula, heltuatio. Glost. 
I$ia. Lenocinium, lectcitas. V. toe. seq. 

LEGATOR, Oris, m. 3. gulosus, helluo. Glost. 
Isid. Lecator, gulosus. 

LECTARlCS, Ti, m. 2. (lectus) qui lectos facit, 
facitore di lelti, >Atvoirotos. Glost. Philox. Lecta- 
rius, xXtvoitoio'?. Inscript. apud Zaccar. Star. lett. 
T. 9. p. 497. khksvs oriki ibctabivs. Alia apud 
Murat. 956. 7^ qua est apud Orell. 4183. I- ho- 

ST1LIVS U. U AMFHIO t ABBB LKCTAHITS. 

LECTE, adverb. (;ego, lectus). Comp. Lectins et 
Sup. Lectissime. ~ Lecte est eligendo, con itcelta, 
"Xoya'STjv. Varro 6. L. L. 36. Mull. Ab 1 e g o 1 e c l e 
ac lectissime. Id. 1. R. R. 54. 2. Uva lectius 
defertur in forum vinarium. Al. melius lecta leg. 
Cic. Oral. 68. 227. Optimis sentenliis verbi^que le- 
ctissime dicere, Al leg. lectissirais. 

LECTfCA, a, f. 1. Varro 5. L. L. 166. Mull. 
a legendo ducit, quod olim berbls et stramentis col- 
lectis steroeretur. Commodius taruen a kclus, i, 
duci tidctur. Celerum iectica est sella cum pulvi- 
narl et lectulo, qua ditiores cubantes, scu jacenles, 
servorum bumeris vel duorum, ut tenuiores, vel 
qaaiuor, aut sex, aut octo, ut ditiores, ferebantur: 
primo quidem itineris causa extra Utbem, deinde 
paullatim etiam in ipsa Urbe, deliciarum causa, xki- 
»{?«», ^opeTov (It. lettiga; Fr. iitiere, chaise a 
porteurs; Hisp. Kfero, silla de manos; Germ. d. 
Sanfte, d. Tragetesset, d. Tragebett; Angl. a tit- 
ter, couch, sedan, chair}. 

L) Proprie. Qua de ejus usu ac forma dici pos- 
sunt, ex subjectis scriptorum locis apparent. Cic 7. 
Terr. 11. 27. Nam, ut mos fuit Bithvniae regibus, 
Iectica octophoro ferebatur, in qua pulvinus erat 
Melitensl rosa farlus. (Dicuntur Bilbyni Iectica in- 
teotores fuisse. Vet. Scholiast, ad Juvenal. 1. 121.; 
et Catull. 10. 14.). Id. 2. Phil. 24. 58. Vebebalur 
in essedo tribunus plebis: lie tores laureati antece- 
debant, inter quos, aperta Iectica, mima portabatur. 
Id. 2. ad Q. fr. 10. Quum Hie ignarus sui comita- 
tus, repente aperuit leclicam etc. Juvenal. 3. 240. 
tnrba cedente vebetur Dives, et ingenti curret super 
ora Liburno, Atque obiter leget, aut scribet, ?el 
dormiet lotus. Namque facit soronum clausa Iectica 
fenestra. 5uef0n. Aug. 43. Accidit votivis Circensi- 
bus, ut correptus valetudine, lectira Cubans, tbeosas 
deduceret. Augustus ipse apud euind. ibid. 82. Dum 
Iectica ex reglo domum redeo, paois unciam cum 
paucis acinis uva duracina comedi. Sue ton. 7V6. 
27. Adulationes adeo aversatus est , ut neminem 
senatorem, aut officii, aut negolii causa ad lecticam 
suum admiseiit. Id. Aug. 35. Ipse Jus dixit assjdue: 
$i parura cor pore valeret, Iectica pro tribunaii col- 
locala. Id. Cess. 43. Lecticarum usum, item concb)- 
liata vestis et margaritarum, nisi cerli* personis et 
aelatibus, pcrque certos dies, aderuit. Id. Dotnil. 8. 
Probrosis feminis leclica usum ademit. Petron. Sa- 
tyr. 28. Lectica quempiam impoaere. Tac. 3. Ann. 
14. et 12. ibid. 69. Intlere lectica. Seneca Ep. 110. 
ad fin. Lectica formosis imposita caloriibus. Horat. 
2. Sat. 3. 214. Lectica gestare aiiquem. Tac. 2. Ann. 
2. Lectica gestamine uti. Sulpicius apud Cic. 4. 
Fam. 12. a med. Leclica deferri. Catull. 10. 15. 
comparare homines ad leclicam. h. e. lecticarios. — 
Cadavera leclica efferri solita, testis tfepos, de quo 
V. in LEGTICL'LA L 2.; et Sulpicius apud Cic*. 
Fam. 12.; et Suelon. Cost. 82. — In militia quo- 
que lectica usus fuit, teste Liv., de quo V. io LK- 
CTICULA L 1.; item Sueton. Aug. 91.; et Val 
Max. 2. 8. fK 2. — De lectica lucubratorla V. 
LECTICULA. — A sella quid differal, vide io 
SELLA. 

II.) Translate, a limilitudine lectkas appellat 
PUn. 17. Hist. nat. 14. It. (99). in arboribus loca, 
uode rami e trunco exeunt et pUnitiem quamJam et 
quasi sedem efficiunt. 

LECTlCALlS, e, adject, (leclicam) ad lecticam 
pertioens: bine Gloss. Isid. LecticalU, qui lectulos 
(acit. 

LECTlCARlOLA, a, 1 1. deminuL a leclicarius, 
roulier qua lecticariorum (id erat vilissimum servo- 
rum genus) amores sectatur, ut ancillariolut, qui 
anciltarum injanit amore. Martial. 12. 58. Ancilla- 
rioium lua te tocat uxor, et ipsa Lecllcariola est: 
eitii, Alauda, pares. 



LECTIO 

LECTlCARlUS, t, um, adject (Uetiea) td lecU- 
cam pertinens. V. LECTUARIUS. 

LECTlCARtUS, ll, m. 2. (lectica) qui lecticam 
deferl, porlalore di lettiga, JcXjvo^opo«, focscofo- 
po?. Cic. Rose. Am. 46. 134. Mitt© basce artes vul- 
gares; coquos, pislores, lecticarios. Sulpicius apud 
Cic. 4. Fam. 12. a med. Coactus sum in eadem Ilia 
leclica, qua ipse delatus eram, meisque lecticatib la 
urbem eum referre. Sueton. Cat. 58. Ad primum tu- 
multum lecticarii cum asseribui in auxilium ac- 
cucurrerunt. — Lecticariorum fuere corporo, at et 
ceterorum artificum, oempe bominum infima ple- 
bis, qui operam suam quibusvl«,^el etlarn certis do- 
minis locabaot. Hinc P. Vict, de regionib. Vrbis 
Rom<s in regione decimaquarta trans Tiberim bis 
ponit castra lecticariorum, b. e. cerium locum, ubi 
parati raulli stabant ad hujusmodi mioisleriuni. r. 
CASTRA. Inscript. apud Gruter. 599. II. «. clav- 

DIO AVG.I4B. T1CHA^0 IX COBPOBB LECT1CARI0KVM 

cAKSABis. Alia apud Murat. 897. 8. fatstvs ti. 
clavdji GtRMAH. licticahivs. Adde aliam apud 
Henzen. 6285. Et in alia apud etimd.iTenzen.7203. 

DEAB BEMX31 XXG1K. CORML. CORN8UAKVS X)tt%VS. 

lkcticar. h. e. defensor collegii lecticariorum. In 
alia apud Grwfer. 600. 1. dbcvrio lxcticasiorvm. 
In alia apud Henzen. 6323. antiockys ivliab drv- 

SICAKSARIS SVPRA LKCTICARIOS FSC1T CLATD1 A" C»- 

dnb comvgi svab fbcit (tic).— In alia apud Murat. 
126. 1. lscticabu dbi. ft, t. thensarum sacrarum ia- 
tores. 

LECTI CI ARIL'S, it, m. 2. servus, qui analects 
colligit. Ita apud Petron. Satyr. 34. legendum putat 
Fr. "Orioliut in Opusc. lett. Bologn. T. 1. p- 60. 
pro leclicarius. Verum, quum nulla alia prasto sit 
Lalini scriptoris auctoritas, qui vel simplex vocabo- 
lum Ucticiur, nee inde derivaturo lecticiarius a- 
surpaverit, commodius fortasse erit, arwiiectariuj 
ibidem legere, quam vocem vide suo loco. 

LEGTICOSELLIUM, ii, n. 2. lectica sedendo apla. 
Vox a Leiico expungenda; occurrit enim tantum- 
modo in JYot. Tir. p. 158- 

LEGTIcCLa, a, f. 1. deininut. a lectica, parva 
leclica, lettighetta, xXtvtStov. % 1. Generatim. Cic 
1. Divinat. 26. 55. Leclicula io curiam esse del** 
turn. Liv. 24. 42. Scipio leclicula io eciem elatns. 
5 i. Speciatim leclicula cadavera eflerri solita, te- 
stis est jYepoj Att. 22. Elaius est ia leclicula, sloe 
ulla pompa funerii. Sic Gran. Licinian. cdento 
Pertz, p. 37. In lecticulam vulgariter eum (Pompe- 
jum) elatum sepultura datum. V . LECTICA I. ad 
fln. % 3. Item speciatim, leclicula lucubratoria ia 
adibus 8xa et siabiles, erant parvt lecti io angusta 
cella posili, in quibus cubantes lucubrabant. Sueton. 
Jug. 78. A cceua lucubratoriam se io tccticolam re- 
cipiebat: ibi, donee residua diurni actus coofkeret, 
ad multam nociem permanebit. In ledum inde tratu- 
gressus etc. De bis intclligendum est illud PUn. 5. 
Ep. 5. Visusest sibi per nocturnam quietem, jjce- 
re in lectulo, composilus in babilum studentis, ha- 
bere ante se scrinium etc. et Ovid. 1. Prist. 11. 37. 
Nod bac in noslris, ut quondam, scribimus hortis: 
Nee consuele tueum lectule corpus babes, et Seneca 
Ep. 72. Quadaro sunt, qua possis et io cisio scribe- 
re: quadam tectum et otium el secretuin desiderant. 
et Pers. 1. 52. non quidquid denique lectis Scribi- 
tur io citreis. et Juvenal. ". 28rQui facis io parva 
aublimia carmina cella. Simile est apud nostratea 
Io iludioto et la poltrona. 

II.) Figurate dicitur de cubile, in quo gallina ova 
deponere soIenL Apul. 9. Met. Gallina consueta le- 
clicula spreto eubiii, aote ipsos pedes dominl pra- 
maturum prodidit partum. Paullo ante calatbum 
fcelui gallinaceo deslinatum vocaverat. 

LECTIO, 5nis, f. 3. (lego) actus legend!. 

L) Propritf. «| t. Est actus Iegendi, seu colligen- 
dt, colleclio, racco//a^ cnAXofi}. Colum. 2. R. R. % 
12. Saxosuru solum facile est expedire lectione lapi- 
dum. Arnob. 5. 24. Quum iltam (Proserpinam) 
per floream messem hucatquo illuc lectionii^ eupt- 
dilas avoraret. % 2. Item electio, tcella, aZpiatc. 
Cic. 5. Phil. 6. 16, Illud os, illam imputitatem cm- 
oi fecisse, ut bos judicea legere auderet, quorum le- 
ctione duplex impritnerelur reipublica dedecuj. 
•f 3. Item est actus legend! libros vel alia bujusmo- 
di, Uzione, lettura, dvdyvbxitc,. Cic. 4. Acad. (2. 
pr.) 2. 4. Delectabatur mlriflce lectione libromm. 
If epos Alt. 14. Ncque uaquam sine allqoa lecUona 

7 



LECT1SPHAGITES 

spud cum ecenstum eat. Quintil. 1. 8. 2. Sit in pri- 
ons lectio (versuum) virilis et cum suavitate qua- 
dam gravis, et non quidem prosa similis -; non la- 
inen In canticuro dissoluta, nee plasmate effeminata. 
Id. 10. i. 19. Lectio non truda, sed mulla iteratio- 
ne mollita etveJul coorecla. Videsis hac de re eumd. 
Quintil. lib. i. cap. 8. et lib. 10. cap. 1. 5 *• 
Hinc lectio senatus, (Italice la leltura delta lista 
dei senatort), in qua tamen et electio quodammodo 
locum habebat, flebat, stanie republica, a ceosori- 
bus; ea mutata, fere ab imperatoribus ipsis. In ea 
qui dignissimus vfsus esset, princeps senaius pro* 
uunciabatur: si qui indigni eo ordiue esseot, prae- 
teriebantur, eoque silcntio ejecti e senatu censebao- 
tur, Liv. 27. 11. Senatus lectionem conteotio inter 
censores de prlncipe legendo tenuit. Id. 9. 29. Ob 
infamem atque iovidiosam senaius lectionem, vere- 
cundia rictus college, magistratu se abdicaveral. 
Sneton. Aug. 25. Seoalorura affluentem numerum 
ad modum prislinum redegit duabus lectionibus. 

II.) Translate lectio est ipsum illud, quod legitur. 
JUacrob. 7. Saturn.7, Lectio tamen docet, eo tem- 
pore solitos etc. — Hinc lectio jurii, ipsa lei, verba 
juris, testo di legge. Impp. Leo et Anth. Cod. 6. 
61. 5. Qujm mulier diversis juris lectionibus, idem 
intelligi marilum et sponsum, niteretur probare. 
Sic Ammiaru de malis JCtis loqueos 30. 4. Et si 
volunlate matrem luam finxeris occidisse, multas 
tibi suffragan* absojutionem lectiones reconditas 
pollicentur. et ibid. Ut pervulgati juris proferalur 
lectio vana, septem vendibilcs introitus praparant. 
Similiter Arnob. 5. 36. Quia cuncta, qua scripts 
sunt, ioexpeditissimura vobis est traducere, invene- 
re, derlvare, eligitis uuadara vestrfle convenientia 
voiuntati, et ex ipsis oblinere cooieoditis nolhas at- 
que aduiteras lectiones interiori esse superpositas 
verilati. 

LECTISPHXGlTES. V. IT^OMELIS. 
LECTlSTER.NUTOR,Cris, rn. 3. (lectisternium) 
qui mensam ac lectuios discubilorios sternit. Plant. 
Pseud, i. 2. 29. Tu esto lectUterniator ; tu argeo- 
turn eluito, idem exstruito. 

LEGTISTEn.\HJM,'«, b. 2. (lectus et sterno) 
Staaxeuij. 

I.) Proprie. % 1. Est sacriflcii genus, in quo 
dlit in templis pulvinaria, sive lecti sternebantur, 
conviviumque iis apponebatur. Idem vocatum est 
daps, aut epulum, quia cibi apponebantur; ut apud 
Vol. Max. 2. 1.2. Jovis epulo ipse in lectuluro, Ju- 
no et Minerva in sellas ad ccenam invitantur. Appo- 
sitis epulis septem saccrdoles, qui dicti sunt Epulo- 
net, fruebantur. Liv. 5. 13. Duumviri sacris faciun- 
dis, Icctisternio tunc primum in urbe Rom ana fa- 
cto, per dies octo Apoilinem, Latonamque et Dia- 
nam, Herculem. Mercurium, atque Ncptunum, tri- 
bus, quam ampjissime turn apparari poterat, stratis 
lectis, placavcre. Teste Augustin. 3. Civ. D. 17. 2. 
et Dionys. Hal. edente A. Maio 12. 9. et 10. hoc 
anno, qui fuit ccciv. ab U. C, lectislernia primum 
Inslitula sunt. Rursus Liv. 22. 10. Curatum lecti- 
sternium, et per trlduuni habitum, decemviria sa- 
crorum curantibus: sex pulvinaria in conspectu fue- 
re, Jovi et Junoni unum, alterum Nepluno ac Mi- 
nerva, tertiura Marti et Veneri, quartum Apollini 
ac Dianae, quint urn Vulcano ac Vesta, sexlum Mer- 
curio ac Cereri. Id. 40. 59. In foris publicis, ubi le- 
ctisternium erat, deoruro capita, qua in lectis erant, 
avtrterunt se, lanaque cum integumenlis, qua Jovi 
opposita fuit, decidit: de mensa quoqueoleas pra- 
gustasse niures, in prodigium versum est. Id. 22. 1. 
Ad adem Saturni Roma iromoiatum est, lectisler- 
niumque imperatum (senatores straverunt) et con- 
vivium publicum etc. Id. 21. 62. Lectisternium Ce- 
re, ubi sortes attenuata erant, imperatum. Adde 
eumd. 7. 2., 42. 30. et 29. 14. f 2. Est etiam lo- 
cos, ubi homines in templo sedere consueveruut, si 
Servio creuimus ad Virg. 12. £n. 199. 

II.) Translate, sequiori tempore apud Christianos 
lectisternium dicebatur epulum, quod tempore pa- 
rentaliorum, seu chartstiorum proprinquis et cogna- 
tis dabatur, quin et in dedicatione ecclesia elicujus, 
scu bapitsterii. Inscript. apud Gruter. 753. 4., 
qoa est apud ffenzen. 7336. item lecti stkamvm 

TES1P0BB PARSKTALIOBUm BX Jg. CC. MRMOBUS 

uvsneoi valbrunai bt appj valeriakob film kivs 

PBB OFFlCSaiej TESSBRARIORUm OVOOAXNIS PONATVK 

BT PAfltSTETYR. Sidon. 4, Ep. 15. Epulum mulli- 



— 50 — 

plci et caparissima lectistemia para: plurtbus viis, 
pluribus lurbis ad te venitur: ita bonorum contu- 
bernio sedit, quippe postquam omnibus tempus fu- 
tura dedicationis inclsruit. Nam baptlsterium, quod 
olim fabricabarnini, scribitis, jam posse coosecrud. 

LEGTISTlTlUM, «, n. 2. Uectus et sto) lecti sla- 
lio. Gloss. Isid. 

LECTITATUS, a, om. V. voc. seq. 

LECTlTO, as, Svi, atum, are, a. 1 . freguentat. a 
lego. Part. Lectitant, Leclitalus et Lectitandus. 
2. — Lectitare •■/ i. Est sape colligere, raccoglie- 
re, andare raccogliendo. Val. Max. 8. 8. n. 1. Con- 
cbulas et umbilicus in litore leclitasse. Arnob. 5. 
37. In nemore bennensi quondam flores Proser- 
pina lectiubat, *J 2. Est etiam sape legere, assi- 
due et siudiose percurrere, leggere spesso o assi- 
duamenie, giravaytvoioxw. Cic. 9. Fain. 25. Pyrrbi 
te video libros leclitasse. Id. 12. Att. 18. Ilabeo 
nonnullos ex lis, quos nunc lectito, auctores, qui 
etc. Id. Brut. 31. 121. Lectitavisse Platonem stu- 
diose, audivisse etiani Demosthenes dicitur. Plin. 2. 
Ep, 17. ante med. Parieti ejus (cubiculi) in biblio- 
tbeca speciem armarium insertum est, quod noa le- 
gendos libros, sed lectitandos capit. h. e, non- assi- 
due et atlenle legendos, led identidera et cursiin 
lectitandos. Tax. 14. Ann. 51. Libros conquisitos 
lectilalosque, donee cum periculo tiarabantur. Ca- 
pe'/. 2. p. 38. Quidquid jrapc eu'Sat/iowa; lecliuns 
inteileteram. 

LECTlUNCOLA, a 1. 1. deminut. a lectio, bre- 
vis lectio, lezioncella, breve leltura. Cic. 7, Fam. 
1. Quin per eos dies malutiua tempora lectiuaculis 
consumpseris. 

LECTO, as, avi, atum, are, a. 1. fequentat. a le- 
go, t'nde et lectito. Horat. i. Set. 6. 122. Aut ego 
lecto, Aut scriplo, quod me taciturn juvei. Benlifj. 
vult lecto et scripto esse Ablaiivos participiorum, 
absolute posilos. h. e. postquam legi, aut scrips*. 
Sic Liv. 23. 14. Lalo ad populum, ut equum ascen- 
dere liceret. Adde Tac. sape et Justin. Quod si ve- 
rum est, exulent,oportet, in perpetuum a Latio lum 
lecto, as, turn scripto, et inter barbara amanden- 
tur: quod tamen uirumque, ut Latinura agno5uiiur 
a Charts. 2. p. 142. Putsch., a Mar. fictorino 1. 
Grammat. p. 2472. Putsch, et a M. CI Sacerd. 1- 
23., et se ipsum quoque sails analogia defend'!. 
Non.p. 170. 28. Merc, habet scriptal: sed constat 
inter eruditos legendum scripta$; V. ibi adnotaL a 
Mercer. 

LECTOR, oris, m. 3. (lego) qui legit, ava-rW- 
ottj? (It. lett ore; Ft. lectevr; Hisp. lector; Germ. 
d. Leser; Angl. a reader). Occurrit — a) Gcnera- 
lim. Cic. 5. Fam. 12. ante med. Nihil est aptius ad 
deleclationen lertoris, quam fortuna vicissiiudincs. 
i>'epos Pelop. 1. Mederi quum satiettti, lum igno- 
rant'* lectoium. Horat. 2. Ep. 1. 214. qui se lecto- 
ri credere malunt, Quam speclatoris fastidia ferre 
supcrbi. h. e. scripta sua legeoda edere. Ovid. 4. 
"Tri'sf. 10. 132. Jure tiui gralcs, candide lector, ago. 
T'irg. 3. Eel. 85. Pierides, lilulam lectori pascite 
vestro. Quintil. 4. 2. 4. Otiosus lector. — b) Spe- 
cialim, apud Romanes erant servi lilierati (ana- 
gnoslce Graca appellalione, item a sfurti's dii li) qui 
'egehint dominis, qua jubebantur. Plin. 9. Ep. 17. 
Quum lector, aut Ijristes, aiit romcedua inductus est, 
calceos poscunl. Adde eumd. 1. ibid. 15. Sic Quin- 
til. 2. 5. 6. Unum aliqoem consliluere lcclotem. — 
Hue forUsse pertiBCt Inscripi. apud Orell. 1200. 

GIUMMATICAS LICTOHOYE FVI, SBT (ft. 6. Sfd) LE- 
CTOR BORVM WORE, INCORRTPTO 9VI PLAC". Er.E SOSO. 

Nisi forte lector hoc loco sit accipiendus pro eo qui 
docet atque inlerpretaiur; de quo V. LEGO secun- 
do loco sub c. 4. — c) Apud Christianos lector est 
etiam secundus inter minores ordines Ecclesiaslicos 
gradus. Tertutl. advers. hceretic, 41. Ilaque hodic 
diacouus, qui eras lector: hodic prc6bytcr, qui eras 
iaicus. Inscript. apud Guarin. Osserv. sopra Ecta- 

no p. 11. HIC REQV1ESC1T IK SOU1NO PAC18 CAELIVS 
LAVRENTIVS LECTOR SANCTAB GLE51AB (sic) AEC1.A- 
NEKS1S, OV1 VIXtT ANA OS PLUS HtnUJ XLVIII. UErO" 
SIT10 ElVS DIE VII. 10VS MA IAS, FLAM 18 ASTKIUO ET 

PHBSioio vv. cc. con. oempe an. a Chr. n. ccclxciv., 
quo consoles fuerunt Turcius Rufos Aproniauus A- 
sterius, coi ex hac inscriptlone Ftavii nomen ad- 
dendum videtur, et Fiavius Prasidius. Observan- 
dum pi-aterea est, ex corrupto nomine Glesia pro 
Ecclesia Italos reccntiores suum Chiesa efflnxisse. 



LECTUS 

V. Labus, Fasti T.i. p. 280. Hac postrema addl- 
dil el. Furlanttto. At Mommten. Inscript. Neap* 
1299. et ffenzen. Inscript. 6146. pro glisiai leg. 

AECLES1AB. 

LECTBIX, icis, f. 3. (lector) qua legit. Inscript. 
apud Fabrelt. p. 311. n. 347., qua est apud Orell. 

2846. COLIT OSSA BITS CHIDE tBCTRIX C0S1VWX K1V*. 

Cledonius in Arte p. 1892. Putsch, Dictor Tacit di- 
ctrix, lector facit lectrix, auctor non facit anctrif, 
quia est communis generis. Adde Servium ad Firg. 
12. s£n. 159. 

LECTRUM, i, n. 2. \ixxooi>, pnlpitum, id super 
quo legitur. Gloss. Isid. Lectrum, analoglum, super 
quo legitur. 

LECTCaLIS, e, adject. (lectus). Spartian, Ha- 
drian. 23. In morbum incidit lectualem. ft. e. qui 
diu in lecto agrotum detioet, ut exponit Salmai, 
Al. melius leg. letalem. Tabem vocat Aurel. Pict. 
CcBsar. 14. sub /in. 

LECTUARlUS, a, urn, adject, (lectos) ad ledum 
pertinens. JVon. p. 537.21. Merc. Plaga grande 
linteum legmen, quod nunc torale, vel fccluariam 
sindonem Uicimus, quorum deminutivnm est pla^u- 
la. At hie leclicariam corrigendum esse, minims 
dubitaverim. 

LECTULL'S, i, n. 2. deminut. a lectus, parvus 
lectus, lettkeiuolo, letlicello, xXtvi'Scov; item sapis- 
sime lectus quicumque. «J 1. Geoeratim. Cic. I. 
Cat. 4. 9. Qui sese ilia ipsa node me in meo lecta* 
lo interfectuios pollicerentur. Id. 2. Fin. 30. 97. 
Philosophi in suis lectulis plerumque moriuolur. 
muojono sul larz letlo, vel di loro buana morte: cui 
opponitur mod in pralio, aut alia quapiam externa 
vi. Id. 14. Alt. 13. ad fin. A ducenda more sic ab- 
horret, ut quidquam tibero lectulo neget esse jucun- 
dius. % 2. Speciatim de lecto conjugal!. Martial. 
10.38.0 qua pralia, quas utrimque pugnas Felix 
leciulus et lucerna vidit! A. Ticidas apud Priscian. 
5. p. C~3. Punch. Felix lectule talibus sole araori- 
bus. *| 3. Item speciatim de lectulis ccenatovus. 
Plaut, Pers. 5. 1. 6. Hie volo ante ostium meos 
participes bene accipere. Statuili hie lectuios: pooi- 
te hie qua assolent etc. Cic. Mur. 36. 75. Quum 
epulum populo Romano daret, slravit pelliculis hae- 
dinis lectuios Punicanos , et exposuit vasa Samia. 
^ 4. Item est leclulu* lucubratorius, poltrona da 
studiare. V. in LECTICULA 2. exempla Ovid, et 
Ptin.jun. % 5. Item de lectulis funebribus. Tac. 
16. Ann. 11. Tres modo lectuios ad suprema reti- 
neri jubet. 

LECl'CRlO, is, ire, a. 4. desiderativ. a lego, cu- 
pio legere, desiderate di leggere, etvoYvwaetw. Si- 
don. 9. Ep. 7. Quum ineriio lecturiremus. Id. 2. i- 
bid. 10. a med. Opus esl, ut sine dissimulutione le- 
ctites, sine fine let-tunas. Servius in ar'. 2. Donat. 
p. 17S9. Putsch. Mcditaliva forma in rto desioit, 
ut tcr'ipturio, lecturio. 

LECTUM, i, n. 2. V. LECTUS, i, ioit. 

LECTL'S, a, urn. V. LEGO. 

LELTUS, i, m. 2. Leclus, us, 4. decimal. Plaut. 
Amph. 1. 3. 15. Prius abis, quam lectu«, ubi cubui- 
sti, conrnluit locus. Cornificius apud Priscian. 6. 
p. 711. Putsch. Ipsis veto, ad Ccreris memoria re- 
novanda gratia, leclus slernuntur. ~ Ledum neu- 
tro gen. Ulp. Dig. 32. 50. exlr. Legalum ledum 
conlinet et fulcra. Adde ibid. 34. 2. 20.; el Glossas. 
— Rattone habita elymi, hac ait Paul. Diac. p. \ 15. 
3. Mull. Lectus diclus vel a cot lectis fol'tis ad cubi- 
tandum, vel quod fatigatos ad se alliciat, vel a Gra- 
co AixtfOK. Prioreoi nutaiionern conflrmat ipse 
yarro qui 5. L L. 160. Mull, tecticam diclam ait, 
quod lege bant, unde earn facerent, slramenla alque 
herbas. Ccterum lectus est cubile stratum jacendi 
causa, xXj'vij, eu'vij, Xsxtpov (It. letto; Fr. lit. con' 
che; Hisp. cama, el lecho que sirve para dormir; 
Germ. d. Belt, Lager, d. Lager slalt; Angl. a bed 
or couch). Occurrit ^ 1. Generatim et est cubile 
stratum jacendi et dormiendi causa. Varro 8. L. L. 
32. Mult. Quod si esset analogia petenda supelle- 
ctili (al. in supellectite) omnes lectos haberemus do- 
mi ad unam formaui, et aul cum fulcro, aut sine eo, 
nee, quum (al. nee turn) ad tricliniarcni gradum, 
item (Codd. non item) ad cuhicuiarem. Cic. 2. Di' 
vinat. 6 j. 134. Sumttiasse se, ovum pendere ex fa- 
scia lecti sui cubirulaiis. Sic Id. 5. Tuse. 20. 59. 
Quum fossam lalain cubitulari lecto cirrumdedisset. 
Cato H. H. 10. Led! loris subtexti. Proper I. 2.2*. 



LECTUS 

41. reclpere te lecto. meltersi a letlo. JVepoi Dion. 
9. Cubare in lecto. Sic V arro apud Non. p. 221). 16. 
Merc. Quum in eborato lecto ac purpureo peristro- 
mate cubare videas aegrotum. Cic. 9. Fam. 23. 
Dixit, te in lecto esse, quod ex pedibus taborares. 
Id. 7. Verr. 7. 16. Lecto teneri. essere obbligato a 
letto Horat. 1. Sat. 1. 81. casus te lecto arfliit. Id. 
ibid. 3. 90. Comminxit lectura polus. Propert. 2. 
18. 31. surgere lecto. Horat. t. Sal. 2. 129. desili- 
re. balzare di letto. Tibull. 1. 2. 19. descendere le- 
cto. Broukus. hie notat pluribusque ostendit anil- 
quorum lectos cubiculares altos fuisse, ad quos sca- 
bello, aut scamno ascenderetur. — In illo Ovid. 8. 
Mel. 655. in medio torus est de mollibus ulvis Im- 
positus lecto, sponda pedibusque salignis: lectus 
sunt ipsi asseres et tabulae compact*, super quibus 
lectus sternitur: torus autem est pulvinus spondas 
impositus: ulva concisa (.apud pauperiores et in ca- 
stas) est tomentum etc. 5 2 - Speclatlm lectus ge~ 
nialis est qui in nuptiis parari solet, letto nuziale. 
Cic. Cluent. 5. 14. Ledum ilium genialem, quern 
biennio ante filiae suae nubeoti stravem, in eadem 
domo sibi ornari et sterni jubet. Cf. Horat. 1. Ep. 
1.87. lectus geoialis in aula est. — Post nuptias 
adversus dkebatur,quia fere in thalamo ex adverso 
ante januam positus erat. In eo sedebant matresfa- 
milias, lance operam dantes. Mortua conjuge, idem 
mutabatur, et alius novae nuptas steroebatur. V. 
JAN1TRIX. Propert. 4. 11. 85. Seu tamen adver- 
aum routarit janua lectum, Sederit et nostro cauta 
noverca toto, etc. — Hinc Ovid. Heroid. 13. 107. 
Lectus caslebs. vita celibe. Sic Propert. 2. 2. 5. va- 
cuo vivere lecto. — Nam saspe refertur ad conju- 
gium, lew maritale. Virg. 4. JEn. 496. lectutnque 
jugelem, Quo perii. Ovid. Heroid. 5. 101. temerali 
fffidera lecti. ^ 3. Item speciatim est etiam lectus 
tricliniaris, in quo meos» accunibebant. V. ACCUM- 
BO. Cic. 4. Verr. 74. 183. Non quaero, unde babue- 
ris quinquaginta tricliniorum lectos, unde tot cande- 
labra. Id. 5. Tusc. 21. 61. Collocari jussit horui- 
trem in aureo lecto, 6trato pulcherrimo textili stra- 
gulo, magnificis operibus picto. Horat. 2. Sat. 6- 
102. rubri cocco Tiocta super lectos canderet vestis 
eburnos, Multaquede magna saperessent fercula cm- 
na. Id. 1. Ep. 5. 1. lecto recumbere. Sueton. Aug. 
64. exlr. In imo lecto assidere. ^ 4. Item lucu- 
bratorius. Seneca Ep. 72. V. LECTICLLA I. 2. 
% 5. Item funebris, in quo componebantur efferen- 
da radavera. Pers. 3. 103. tandemque beatulus alto 
Composite lecto, crassoque lutalus amomo, In por- 
lam rigidos calces extendit. Tibull. i. 1.75. Flebls 
et arsuto positum roe, Delia, lecto. Quintil. 6. 1. 31. 
Corpus denique ipsum imposilum lecto erat. Pe- 
rron. Satyr. 114. Leclo fuoebri aptatus. Propert. 
2. 8. 33. Omnia, crede mihi, aecum uoo muncra le- 
cto Auferet extremi fuoeris atra dies, et 3. 11. 17. 
ubi mortifero jacla est fax ultima lecto. % 6. Si- 
gnificat eiiam loculum, b. e. locum in sepulcro, 
in quo cadavera conduotur, nicchia , cassa. In- 
script. apud Henzen.lSM. t. viciuo vi. r. at ?oUv 

ABELF.S tiCTT. I. DATV... VICIUO L. F. BT PfWKSTK 

lecrv. Lectum autem hie loculos designare, ipsa «e- 
pokri forma dedaret •, quod more Elrusco In rupe 
exscolpto prope Falerios repertum est: V. Bullet- 
tin, deir ItutU. archeol. a. 1844. p. 162. 

LECTUS, us, m. 4. (lego) electio, she collectio, 
scelta, elezione, raccolla, ouXXoyij. Tac. 4. Hist 
70. Tutor Trevirorum copias recenti Vaogioticm, 
Carucatium, Triboccorum lectu auctas veterano pe- 
dile atque equite firmavit. At cum pleri$que rectius 
leg. delectu. — Pro lectione, nullo auctore laudalo, 
affertnr hisce verbis a Pritdan. super XI /. vers. 
Mn. 1. p. 1221. Putsch. Naninomina quarts sunt, 
•«nicipia vero secundae, ut judicatus 6 xc&etc., 
kmjvs judicati secuudas, judicatus vero ij Kpims, 
ha jiu judicatus quorlse; lectus 6 oivayvta^ds, liu- 
jns lecti, et hujus lectus rj dvdfvwti. — Pro cu- 
kw/i- F. voc. jprsced. init. 

LECYTUIMJS, a, urn, adject, ad lecylhum per- 
Usctu, ut Lecithinum ole-im, quod in lecytbo scr- 
ntor. Perron. Saiyr. 21. Nos lecylhino perfusos 
oi«c rerecerant. Alii leg. legilimo, alii lecylhi. Est 
biten lecrthut, i, f. 2. ampulla olearia, ut est in 
£Lmi. Isid. Grarca vox "XtjxuS'o?, tj, utello. Adhibe- 
tm autem Grwce atque translate a Cic. 1. Alt. 14. 
Qm4 aultaT totum hunt locum, quern ego varie 
mem orationibui soleo pingere, de Qauima, de (erro 



— 51 — 

(nostl niaAtf«foou«), valde gravlter pertexult. h.e. 
nosti locos illos oratorios. Plin, 1 . Ep. 2. Non tan- 
turn Marct nostrl ^tjku^ou? fugimus, quoties etc. h. 
e. ampullas. 

LECtTHDS, I, t. 2. *tjxi&oc rj, ampulU, praeci- 
pue olearia. Vulgat. interpr. 3. Reg. 17. 14. Hy 
dria fariaae non deflciet, nee lecytbus olei minuetur. 
Adde ibid. v. 12. ct 16.; et V. voc. praced. Cete- 
rum Oehler., ex ingenlosa Rolhii conjectura, hoc 
vocabulum leg. in farronis fragm. apud farron. 
p. 550. 12. Merc. Oleum io lucubrationem serva- 
bimus, quam io sparagos (sic pro asparagos) totum 
lecythum evertamas. Mercerus leg. legilume verta- 
mus: edit, noviss. legitum euertomw. 
LEDA. V. L4DA. 
LEDANUM. v. LADANUM. 
LEGALIS, e, adject, (lex) ad leges pertinens, te- 
gale, vofxtKo'c- Quintil. 3. 5. 4. Illud legale, hoc ra- 
tionale (quoestionum) genus Hermagoras atque 
eum secuti vocant, id est vop-aos et "Xoyixov. Adde 
eumd. 3.6. 85. Sic Id. 3. 6. 46. Legales quaestiones. 
Id. 3. 6. 45. status. Id. 3. 8. 4. tractatus. Adde Ca- 
pell. 5, p. 148. et 149. — Legato vita apud Tertull. 
4. advers. Martion.Zb. a med, est, quae secundum 
legem divinam traducitur. 

LEGALlTER, adverb, (legalis) secundum leges, 
lecalmente, vof«nw«. Ca*»ioci. 4. Ep. 37. Adversa- 
rium provocate legaliter. Id. 2. ibid. 13. Legaliter 
con v ictus. 

LEGAftlUM, ti, n. 2. (lego) idem quod legumen. 
farro\. R. R- 32. ad {In. Ceteraque, quae alii legu- 
mina, alii (ut GMllcani quidam) legaria appellant; 
utraque dicta a legendo. 

LEG ATA, SB, f. i. quae legatione fungitur, qua; 
alterius mandata refert. Cic. 14. Alt. 19. 4. Publi- 
lius tecum tricatus est. Hue enim Ca-rellia raissa ab 
islis est legata ad me. A I. leg. allegata. Sed, ut ait 
Orellius ad h. I., turn delendum erat missa. Con- 
sulto autem hoc veluti ridiculo usus est: femina 
missa legata est. Hue adde, mittere aliquem lega- 
tuin frequentissiine usurpari: V. LEGATUS 1. 
LEGATARU, ae, f. 1. V. voc. seq. io fin. 
LEGATARlUS, a, urn, adject, (legaium) ad lega- 
tum pertinens, testamento heredi mandatus. Ter- 
tull. Spectac. 6. Privatorum memoriis legatariae 
editlones parentant. — NB. Legataria provinda, 
quse cuipiam legaU, seu mandata est, legitur a non- 
nullis apud Cic. 15. Att. 9., sed alii Jegatonam (h. 
e. in quam aiiquls tamquam legatus mittitur), Orel- 
lius et alii rectius locatoriam legunt. — Ccterom a 
prima ilia signifieatione 

Legatarius, H, m. 2. absolute, sobstantivorum 
more, til is cui ex testamento aliquld legatura est, 
legatario. Sueton. Galb. 5. Quum praecipuum inter 
legaurios habuisset. Paul. Dig. 41. 3. 14. In re le- 
gata legatarius quodammodo quasi heres est. 

Legataria, oe, 1. 1. absolute, est mulier, cui lega- 
ium relictum est. Ulp. Dig. 19. 1. 43. Quum lega- 
taria fidei commissum ad se pertinere noluisset. Ad- 
de ibid. 33. 4. 2. Sic Inscript. apud Gruler. 419. 3. 
bobatia r. f. maxima tzo. ft. e. legataria; quem- 
admodum in alia apud eumd. 525. 5. habetur ex 
causa legati. 
LEGATARIUS, II, m. 2. V. voc. prsced. in fln. 
LEGATtClUS. V. LEGATIVUS in Bn. 
LEGATlO, 6nis, f. 3. (lego primo loco) duo di- 
versa sigoiGcat, scilicet 

A) Est actus legandi, legatorum missio, itemque 
ipsum munus et officium legati, Ttptofisia. (It. amba- 
scieria, Jegazv'one; Fr. ambassade, deputation, le- 
gation, mission; Hisp. embaxada, diputacion, le- 
gacia; Germ. d. Abse-ndurtg e. Gesandten, d. Auf- 
gabe, d. Ami e. solchen, d. Gesandlschaft ; Angl. 
en embassy, lieutenancy, legation). 

I.) Proprie. ^ 1. Generatim. C&s. 1. B. C. 3. 
Is sibi legationem ad cmtates suscepit. Cic. 4. Att. 
2. erf fin. Legationem sumere. Id. 15. Fam. 7. et 4. 
^cad. (2. pr.) 2. 5. In legatione ilia nobili, quam 
ante censuram (Cato) obiit. Gfc«. i. B.C. 33. Mu- 
nus legationis recusare, Cic. 6. Verr. 5. 9. itui 
cum potestate aut legatione In provinciam esset pro- 
feclus. Liv. 21.63. In legationem proficiscl. Ifepos 
Dion. 1. Legationem administrare. Quintil. 7. 4. 
36. gerere. Sic Id. 4. 4. 5. Legatione male gesta. 
Id. 7. 1. 50. Io legatione esse. Tac. 15. Ann. 22. 
Legatione fungi. Coes. 3. B. G. 103. Legationis of- 
ficium cooficere. Cic. 9. Phil. I. !•; Liv. 9. 4., 23. 



LBGATUM 

6., 35. 32. et alibi sspc; et Plin. 4. Ep. 9. 20. Le- 
gationem renunciare. rendere conta del succesio 
delV ambasciata. Tac. ?. Ann. 45. Per legationes 
aliquid petere. Ct'c. Opt. gen. orat. 7. 21. Capitis 
accusatus, quod legationem ementitus esset. Co?s. 6. 
B. G. 2. A Trevirts Germanos crebrls legationibus 
sollicitarl. Justin. 8. 4. 7. Legationem audire. da- 
re udienza. Fhcedr. 4. 17. dimittere. — Legatio 
graluita. V. in GRATUITUS. 5 2. Speciatim le- 
gatio libera erat, quae ornamenti et commodi tan* 
turn causa ab senatu impetrabatur, quemadmodum 
bonoiarii magistratus a prirtclpibus honestamentl 
causa conceuuotur, tituloque tenus obeuntur et gc- 
runtur. Has autem ii senatores impetrabant, quibus 
negotia futura eront in provinciis,utqul hereditates 
persequi, aut legata, aut qui nomina exigere vole- 
bant, aut vota solvere. Nam legatorum persona ac- 
cepta, commendatiores <-ontrcversias habebant atque 
favorabiliores. Ideo autem liberie dicebantur, quia 
introire io Urbem et rursus exire licebat: quum cc- 
teri magistratus, qui extra Crbeiu gerebantur, ingre- 
dientibus in Urbem deponendi essent. Cic. 12. Fam. 
21. Negotiorum suorum causa legatus est in Afri- 
can) legatione libera. Id. 15. Att, 11. ad fin. Ha- 
bent., opinor, libeise legationes deBnitum lempua 
lege Julia etc. k. e. quinquennium. Ulp. Dig. 50. 7. 
14. Qui libera legatione abest, non videtur reipubli- 
ca causa abesse: hie enim non public! causa, sed sui 
abest. Cic. 3. Legg. 8. 18. Jam illud apertum profe- 
cto est, nihil esse turpius, quam quemquam legan, 
nisi reipublicss causa. Omitto quemadmodum tsti se 
gerant, qui legatione hereditates, aut syngraphas 
suas persequuntur. In hominibus est hoc fortassevi- 
tium: sed quaro, quid reapse sit turpius, quam sine 
proeuratione senator, legatus sine mandalis, sine 
ullo reipublicas muneve. Quod quidem genus lega- 
tionis ego consul, quamquam ad commodum sena- 
tus pertinere videatur, tamen approbante senatu fre- 
quentissimo, nisi mihi levissiraus tribunus plebis 
iotercessisset, sustulissem. Tamen minui tempus, ct, 
quod erat infiniium, annuum feci. Ita turpiludo ma- 
net, diuturnitate sublata. Haec Cic, qui tamen 
Flacc. 34. 86. causes su» inserviens, legationes hbe- 
ras excusat ac defendit. f 3. Item speciatim, fego- 
tio votiva species est legationis liberaj voti extra 
Urbem solvendi causa impetratae. Cic. 4. Att. 2. ad 
fin. et 15. ibid. 8. 

II.) Translate legatio interdum sunt ipsi legal). 
Ca?i. 3- B. G. 8. exlr. Communem legationem ad 
Crassum mittuot. Id. 2. ibid. 35. Quas legationes 
Cassar, inita aestale, ad se reveni jubet. et 1. t6id. 
13. Cujus legationis Dlvico printeps fuit. Liv. 45. 
13. Et ab Eumene legatio de victoria gratulatum 

B) Legatio est offlcium ejus legati, qui In bello 
imperatoris vicem tenebat. Salt. Jug. 40. Qui ab eo 
in legationibus, aut jmpeiiis pecuuias accepissent. 
Cic. Mur. 9. 20, Quid Murcua interea? Fortissimo 
et sapientissimo viro, summo impcratori, legatus L. 
Lucullo fuit: qua in legatione duiit exercHum: si- 
gna contulit: manum conseruit ; magnas copias ho- 
stium tudit: urbes parlim vi, partira obsidione 
cepit. , 

LEGATlVUM, i, n. 2. V. voc. seq. in fin. 

LEGATIVUS, a, urn, adject, (lego primo loco) 
qui ex legato relictus alicui est, Inscript. apud 
Pon. a. 5. n. 222,, et Mv.ral. 614. 2., qua est a- 
pud Orell. 3817. impekdivm bioab qvam popvlvs 

IX CONLATIOKE LECATIV! SFVL1 OFFIREBaT RSM1S1T. 

II xc eadem mendosa legitur apud Gruter. 421.1. 
V. DONATtVUM. — NB. De cognom. Rom. / . 
ONOM. — Hinc, quamvis alio sensu, 

Legativum, i, n. 2. absolute, suhsiantjvornm 
niore, dicebatur id, quod duhalur legato nomine via- 
tic! et impenw. Arcad. Dig. 50. 4. IS. § 12. Legati 
quoque, qui ad sarrarium principis mitluntur. quia 
viaticum, quod legativum diritur, interdum solent 
accipere, personate munus ineunt. et ibid. 7. 2. His, 
qui non graluitam legationem suscrperuot, legati- 
vum ex forma restiluitur. Est qui legit legatictum. 

LEGATOR, Cris, m. 3. (lego primo loco) qui alt- 
quid legat per teslamentum, icslafore. Sueton. Tib 
31. Quin rata voluntas legatoris esset. 

LEGATOR1US. V. LEGATARIUS. 

LEGATUM, i, n. 2. (lego primo loco) delibatio 
bereditalls, qua testator ei eo, quod universum be- 
redis (oret, alicui quid coliaium vellt, ut Flortntm 



LEGATHS 

Dig. 30. 113- deflait (U. legato, laseito; Fr. don 
par testament, legs; Hisp. legado, la manda que 
te dexa en el testamento; Germ, das Ferm&cht- 
niss, Legat; Angl. a legacy, bequest). Cic. 7. Att. 
3. a med. Hortensii legata cognovi. Peiron. Satyr. 
141. Omoes, qui io testamento meo legata habeot, 
bac eooditione percipient, quae dedl, si etc. Sueton. 
Tib. 76. Dare legata alicui. lasciare. et Id. Domit. 
8. Jus capiendi legata bereditatesque alicui adimere. 
et ibid. 9. Legatura alkujus irritum facere. Toe. 1. 
Ann. 36. extr, pelere, exsolvere, duplicare. Sccevola 
Dig. 32. 103. prae stare. — 8x leg. fofvli, h. e. ex 
legatis populi, legitur io Inscript. honorar. in Bol 
kit. delPInstit. archeol. a. 1845. p. 27. et idem 
est a tque ex epulis vel e sportulis. 

LEGATES, a, um. V. LEGO primo loco. 

LEGATOS, I, m. 2. (lego primo loco) tria genera- 
tlm signiflcat; scilicet % 1. Est qui legations fuo- 
gitur, sire qui retert mandata alterius, a legando, 
ideat mittendo, quia legatl a senala te! a rege le- 
gantur seu mittuntur, «p eajSeutr'c (It. legato, amba- 
sciatore, oratore; Fr. ambassadeur, depute, envo- 
ye; Hisp. embaxador, diputado, legado; Germ. d. 
Gesandle, Abgeordnete; Angl. an ambassadeur, 
envoy, legale). Cic. Falin, 15. 35. Ne hoc quidem 
seuatui relinquebas, quod nemo unquam ademit, ut 
legali ex ejus ordinis auetoritate legarenlur, et ibid. 
Legati nuncii pat is ac belli, curatores, inlerpretes, 
beilicl coosilii auctores, ministri muneris provincia- 
11s. Id. 2. Orat. 37. 115. Quum Alhenienscs ad se- 
oatum legatoi de suis maximis rebus mitterent. Sic 
Sorat. 1. Sat. 5. 29. Legati uterque missi magnis 
de rebus. Civ. 2. 18. ad fin. Itaque legatos de pace 
mittunt. Cic. pro leg. Jttanil. 12. 35. Legatos depre- 
catoresque millere. Liv. 3t. 8. Legatos mittere ad 
Jndicendum bellum. et in illo, quod Ennio tribui- 
tur apud Mar. Fictorin. de carm. her. p. 1959. 
Putsch. Inlroducunlur legati Minturnenses. Adde 
Itepot. Themist. 6., 17. et 8. et Ovid. 14. Mel. 527. 
Hinc ubi legati rediere, negata ferentes Arma 5Ho- 
Ja sibl etc. 4| 2. Legalus item in bello dicebatur, 
luogotenente , anTwrpatvyo'e, , urrap^pc, vicarius 
imperatoris, qui ejus vice fungebatur, aut ejusdem 
locum lenebat. Maximam imperatore absenie in 
exercitu obtinebat auctoritatera, et ab illo cum par- 
te copiarum in expedilionem mittebatur, aut praesi- 
dio przficiebatur. Cces. 2. B. C. 17. Neque se igno- 
rare, quod sit officium legati, qui fiduciariam ope- 
ram obtineret. fiduciariam operam obiinere dixit, 
quia redeunte imperatore, aut coosule, cedere eum 
oporlebat. Cic. Pis. 14. 33. Quos legatos, non mo- 
do nutlo senatusconsulto, sed eliam repugnanle se- 
natu, lute tibi legasli? Id. Ctuent. 36. 9'J. Qui M. 
JSmilio clarissimo viro legati et praefccti et tribuni 
militares fuerunt. Id. Pis. 35. 86. Iliberna quum 
legato prafectoque tuo tradidisses. Id. 3. Phil. 10. 
26. Rlodo ex Africa (Calvisius) decesserat, et qua- 
si divinans te rediturum, duos legatos Uticce reli- 
querat. Cces. 2. B. G. 5. in fin. In altera parte flu- 
minis Q. Titurium Sabinura legatum cum sex co- 
hort! bus relinquit. — Auct. incertus de magislr. 
R. editus a F. E. Huschkte, Breslav., et iterum 
in 4ntoL di Firenze T. 37. Gennajo p. 117. Lega- 
ti erant, qui ducibus exercilus a senatu dabantur 
non solum adjutores, sed custodes etiam et animad- 
vcrsores rerum a ducibus gestarum, ut ila, nihil 
Ipsis ignaris, a duce gereretur, quos hodle proviso- 
res camp! dicit vulgus. — Hinc legati dicebantur, qui 
decern pleruoique numero a senatu legabantur ad 
imperatdtem post gentcm aliquam ab ipso domitam, 
qui una cum imperatore res subaciae provinciae 
componerent. V. DECEM ad fin. — Prseterea lega- 
ti dicebantur, quos proconsules et prtelores iluri in 
provinciss sibi adjungebant, vel a senatu accipie- 
baut cor.siliorum atque officii adjutores. tfepos Alt. 
6. Pralecluras delatas sic accepit, ut oeminem In 
provincial sit setulus: qui ne cum Q. quidem Cice- 
rone voluerit ire in Asiam, quum apud eum legati 
locum oluinere posset: non eoira decere se arbitra- 
batur, quum pr;eturam gerere noluisset, asscclam 
ease pr*loris. ^ i, Denlque temporibus Augusto- 
rum legali vel legati pro praHore dicebantur, qui 
una com proconsule vel prauore initlebanlur id 
eas provlncias administrandas, qua senatorise erant; 
legati vero August* vel Ctttarit vel legati Augutti 
pro proziore ii uppcllabanlur, qui soil cas provincial 
idmimslrabaol, qua Cswris era at, Tac. 12. Ann. 



— 52 — 

40, At Osar, cognita morte legal!, ne prortnria 
sine recto re forct, A. Didium suffecit. Adde eumd. 
Agric. 33.; Sueton. Fesp. 4.; et Spartian. Ha- 
drian, 3. Inscript. apud Marin. Iscriz. Alb. p. 51. 

L. FABIO M. F. GAL. CILONI SEFTIMISO FROCOS. 1TEM- 

Otie lbg. pro*, barbob. Alia apud eumd. ibid. p. 
50. lbg. fix. pr. prov. karb. Alia apud Gruter. 

1091. 5. 9- ATRIO CtONIO LBG. AVO. PR. PR, pnOVlS- 
CIARVM TBBACIAB ET CAPPADOCIAE CtC Alia apud 

eumd. 457. 4. legatvs pro. fr. itbrvm ex s. c. kt 
gx ayctorit. ti. CAE3ARIS. V. Marin. Frat. Arv. 
p. 741. et seqq. — Legatus autem consularis apud 
Tac. 2. Hist. 86., est qui consulatum aotea; lega- 
tus prrvtorius apud Spartian. Hadrian. 3., qui 
praeturam anlea ^csserat. Sic Inscript. apud Kel- 
lermann. Fig. Horn. lat. p. 67. tj. 248. u. servi- 

LIO V- F. HOB. FABUSO MAXIMO LEG. FR. PRO V IN. 
ASIAB. 

LfiGENS, entis. F. LEGO secondo loco in fln. 
LEGlBlLIS, e, adject, (lego jecurtdo loco) qui le- 
gi potest, leggibile. Vlp. Dig.28. 4. 1. Sufflcit, si 
legibilia sint inconsulto deleta. 

LEGlCRfiPA, ®, m. 1. (lex et erepo) rabula, qui 
le^es crepat, seu ioculcat. Farro Atacinus apud 
Fulgent. Legicrepae tundunt, latrant fora, classica 
turbant. Its, Basil. Faber in Thes. et Taubmann. 
ad Plaul. Mil. gtor. 3. 1. 57. Sed si Burmannum 
consulas in Anthol. Lat. T. 2. p. 322. cerio certius 
tibi cooslabit, auctorcm atque adeo hujus versus et 
vocss noo esse Farronem Atacinum, sed Sisebu- 
tum VUigotborum rcgem, tjui anno dxi. Gundemaro 
suciessit, et octo fcrme annos tegnavit. Hanc tamen 
vocem exhibent Gloss. Philox. Legicrepa, vouo- 
$i<pac.. 

LEGlFEB, f?ra, rerum, adject, (lex et fero) qui 
legem fert, legislator e, vopoiSsrr,;. Ovid. 3. Amor. 
10. 41. Optavit Minos similes sibi legifer annos. 
Firg. 4. JSn. 58. Legifera Ceres. H.'ec euim inven- 
lis frugibus, leges prima dlcitur condidisse,et homi- 
nes ad societatem collegisse. Hinc ejus sacra a Gra- 
cis Stauofcpta. appellata. Apul. 10. Met. Qu.ile 
autem et illud judicium apud legiferos Atbenienses, 
catos illos et omnis scientiae magistros? Alcim. 2. 
295. Legifer ut quondam vates. h. t. Moses. — 
Uinc 

Legifer, feri, m.2. absolute, substantivorum mo- 
re.. Prudent. 3. irept axsp. 363. de Mose. Talem re- 
vertens legifer Ue monte vultum tulit. 

LEGlO, dois, f. 3. (lego secundo loco) certa mill- 
turn manus, in qua cives Romani militabant: a te~ 
gemlo dicta, quod milites in delectu leguntur, ut ait 
Farro 5. L. L. 87. Mm. Hinc Feget. 2. Milit. 1. 
Legio ab eligendo appellata est: quod vocabulum 
eorum desiderat fijem atque diligentiam, qui mili- 
tes probant. Gr. xdypux. (ft. kgione, reggimento; 
Fr. legion romaine; Hisp. legion ftomafia; Germ. 
d. torn. Legion; Angl. a legion, body of soldiers). 
L) Proprie. — a) Legio dividebalur in decern 
cobortea peditum: cohors in quioquaginta manipu- 
los. His adjungebantur equiles in tres centurias divi- 
si, ac subinde in turmas. De singulis bisce nomini- 
bus V . suis locis. — 6) Numerus militum In le- 
gionibus non semper idem fuit. Nam sub Romuto 
legio fuit triura millium peditum et treceniorum 
equitum; vel potiusj ut alii volunt, Ires legiones 
Tuere ex roille peditibus et equitibus centum, ut 
Farro docet loc. cit. Dcinde post Sabinos in civita- 
tem receptos, scribit Plutarch, in Romuto, ditpii- 
catum eum numeruni fuisse: qui tamen non semper 
idem deinceps steiit, sed varie aut Imrninutus, aut 
aurtus est. Legimus enim apud Liv. 6. 22. Volsco 
bello quatuor legiones quaternum millium scriptas: 
et 7. 25. decern quaterouro millium et ducenorum 
peditum equitumque trecenorum. Bello Puiuco se- 
cundo quatuor roillia fere singulis legionibus data 
esse, colligitur ex eod- 21. 17., sed aliquamio, eo~ 
dem bello, ita is Humerus rautatus est, ut una legio 
esscnt quinque miltia peditum ct equiles quadringeo- 
U, teste eod. 23. 31. ad fin.; Interdum, ut ex duabus 
legionibus una legio quinque roillia peditum et tre- 
cenli equites esseot, ut Id. tradit 26. 28. Deinde 
Macedooico bello, scribit Id. 42. 31., Id prxcipue 
provincia 5fac>/jni« datum, ut quum alterius con- 
lulis legionibus quina millla et ducenl equites, ex ve- 
tere Instiluto, darentur in simi das legiones, In Ma- 
cedoaiam sena millla peditum, equites (recent scri- 
berentur. Sed Jim anlea Scipio, In African) Irajectu- 



LEGTRUPA 

rai, kg tones sen is miliibus et ducenU pedttibat 

suppleverat et equitibus trecenis, ut est apud enmd. 
29. 24. extr. Bello autem Antiochi quina millia et 
quadrinjentos legio habuit, teste eod. 37. 39. Pras- 
terea aliquando legio quinque millium et ducento- 
rum peditum cum equitibus quadringentis in Hispa- 
niam missa legitur, apud eumd. 40. 36. Tradit au- 
tem Paul. Diac. p. 336. 1. Mull., priraum C. Ma- 
rium legionem cooscripsisse sei millium et ducen- 
lorum, quum antea quatuor millium fuisset: unde 
eliam appellabatur quadrats. Temporibus Fegetii 
legio constabat fere sex miliibus militum, interdum 
amplius, ut videre est 2. Milit. 2.; ibid, autem 6., 
ubi singilfatim omnium decern cobortium numerum 
militum eisequitur, sumniam tolius legionis colligit 
ad sex mille centum peaites, equites septingentos 
viginti sex. — c) Varius quoque legionum nume- 
rus in Romaois exercitibus fuit,^)ro varia reipubli- 
ca copia et bellorum gravitate. Nam primo una tan- 
turo ab Romulo scripta fuit: deinde, crescentibus 
opibus, usque ad decern et amplius crevere. Tertiam- 
decimam legionem meroorat Liv. 30. 18., undevi- 
cesimam et viceiimam 27. 14. et 33., majorem et- 
iam numerum sub iniperatoribus leges apud Tac. 1. 
Ann. 31., 45. etc. — d) Legiones ex solis civibus 
Romanls constabant: auxilia ex sociis. Quod si ali- 
quando servi adscili, necessitate factum est, ut post 
Cannensem cTadera, bello Pun'.co secundo, ut est 
apud Liv. 22. 57. — e) Variis norainibus Roma- 
oae legiones vocabantur, vel ab ordine et tempore, 
quo script* sunt, ut prima, secunda, tertia, vicesi- 
ma, Liv. 10. 18. et 27. 14.; vel ab iostitutoribus, 
aut ducibus, ut Claudiana, Galbiana, Tac. 2. Hist. 
85. et 86.; vel a locis ubi militaveraot, ut Caudina, 
Cannensis, Actiaca, Liv. 9. *2. et 29. 24, et Tac. 1. 
Ann. 42.; vel a deorum nominibus, ut Mania, Ml- 
nervia, Primigenia, Cic. 4. PhiL 2.5. et Inscript. 
apud Gruttr. 561. 10.; aut avium, ut Alauda, Cic. 
16. Alt. 8, et Plin. 11. Hist. nat. 37. 44. (121).; 
vel denique ab eventu, ut Victrix, Adjutrix, Fulmi- 
natrix, Rapai, Tac. 2. Hist. 43.; et Inscript. apud 
G ruler. 391. 4. et 547. 6. etc. Vide Ctaudian. B. 
Gild, a v. 418., ubi alia legionum nomina poelice 
enumeraalur. Elenchus plurium legionum habetur 
apud B. Borghesi, Iscriz. del Reno p. 14. etseq. — 
In carmine quoque usum habet. Horat. 1. Sat. 6. 
48- Quod mibi pareret legio Romans tribuno. 

II.) Translate. % 1. Interdum et de auxilils et 
de eilernis quoque gentibus legio dicitur. Liv. 8. 
24. Quum s.xpe Bruliias Lucanasque legiones fudts- 
set.et37. 39. Dune legiones Romance, duae socium 
ac Latini nominis erant. Sic usurpat Id. 10. 17. de 
Samnilibus; et 22. 14. de Gallis; et 26. C. de Car- 
thaginiensibus. Cf. Ennixis apud Paul. Diac. p. 
179. 7. Mull. Ob Romani noctu legiones (Hanni- 
bal) ducere rrepit. Plaut. Amph. 1.1. 62. Tcleboa 
ex oppido legiones educunt suas. % 2. Sumitur et 
pro quocumque eiercitu, aut ejus parte. Plaut. 
Epid. \. 1. 50. Quotidie ipse ad me ab legione epi- 
stolas mittebat. Adde eumd. ibid. 1 2. 22. 2t Most. 

1. 2. 18. Firg. 7. /En. 681. hunc legio late comita- 
tur agrestis. et 0. ibid. 30.S. Cetera dum legio cam- 
pis inslructa moratur. Vol. Flacc. 7. 573. Horruit 
Argose legio rail's. % 3. Per melaphoram Plaut. 
Cas. piot. 50. Sibi nunc uterque contra legiones 
parat, Paterque flliusque. h. e. dolus, arles, insidias, 
fallacias, tamquaro instrmtum exercilum. — NB. 
De cognom. Rom. F. ONOM. 

LfiGlONARlUS, a, um, adject, (legio) ad legio- 
nem pcrlinens. Asinius Pollio apud Cic. 10. Fatn. 
32. ad fin. Mi lite in non modo legionarium, sej ne 
auxiliarium quidem ullum quoquara niisi. Can. i. 
B. G. 12. Legionarii milites legionis decimas. Id. i. 
B. C. 73. Stallones dispon'in; equitum et cohor- 
tium alariarum, legionariasque Interjiciunt cohor- 
tes. Adde eumd. 3. B. G. 11.; et Sail. Jug. 41. 
Plin. 10. Ep. 82. Ccnturio legionarius. Ho. 35. 
5. Equites legionarii. Sic Feget. % Milit. 2. Le- 
gio proprios equites legionarius teneL 

LEGiaUPA, *, adject, m. et f. gen. (lex et 
rumpo) qui rumpit et violal legem. — a) De 
hominibos absolute. Plaut. Pseud. 1. 3. 130. Per- 
jure, legirupa, pernicies adoles>'entunr. Adde eumd. 
ibid. 4. 2. 19. et Rud. 3. 2. 38. Sic Id. Per,, f. 

2. 16. Legirupam damnare. F. et voc. seq. — &) 
De sbstraclls, adjective. Prudent, Hamartiq. 239. 
ruunlque Omnia , legirupit quassantia viribus or- 



LEGIRUPIO 



— 53 — 



bem. Forcellinut cEert etiam Lerjirupua, a, um, 
lortass* hoc Prudenlii loco frelus. 

LEGIrCPIO, 6"nis, m. 3. (lei et rumpo) idem 
•c legirupa. Plant. Rud. 3. 4. 3. Jube modo acce- 
dat propc icglrupionem nunc. Ita recte Bothe leg. 

LfiGlSCONSULTUS, i, m. 2. idem ac leg'* pe- 
ritus, jurisconsultus. Est Fenant. Fortun. 

LEG IS DOCTOR el rectius divisim legis doctor, 
Sris, m. 3. legis ioterpres, vof*o3t&xcxaXo$. Ful 
gat. interpr. Jet. Apost. 5, 34. Quidam Phari- 
$*us, nomine Gamaliel, legisdoctor hooorabilis u- 
niversa; plebi, jussit foras ad brete homines fieri. 
Adde ibid. Matth. 22. 35., Luc 5. 17. et alibi. 

LfiGlSLATlO, Onis, f. 3. latio legis ,legisla- 
zione, voftoSscs'a. Hieronyn. 14. in Isaj. 53. 9. 
Ut in divitibus, quorum erat Testamentum, et le- 
gislate, et prophet*, Judaicus populus demonslre- 
tur. Ha»c autem sunt ex Fulgat. interpr. ep. ad 
Horn. 9. 4. F. et LATIO, divisim eoira rectius 
icribitur. 

LEGISLATOR et tSgumlator, oris, m. 3. (lei 
et fero) qui leges fert, qui jura statuit, legisla- 
tors, vo/xoS'sttj;. Fere divisim adhibetur a Cic. 
prsnertim. V. 4. Cat. 5. to. , Slur. 2. J. et 3. 
Jfat. D. 38. 90. Sed et conjunctira scribi potest, 
ul agricultura , jurisconsultus , respublica etc. 
Ziv.'ii-3i.fld fin. Noslet legumlatoc non io pau- 
eorum manu rempublicam ease voluit. Fal. Max. 

6. 5. n. 3. extern. Se inter misericordem pat rem 
et justum legislatorfra partitus. Adde Fulgat. in- 
terpr. lob 3G. 22., Psalm. 9. 21. et 83. 7. et alibi. 

LEGIS PERlT US et rectius divisim legis peri- 
tus, i, m. 2. qui leges callet. Fulgat. interpr. Luc. 

7. 30. Pbarisasi auiem et legisperiti consilium Dei 
gprevcrunt in semetipsos, non baplixati ab eo. Adde 
ibid. 10. 25., 11. 45. et alibi. 

LEGlTlMA , orum , a. plur. F. LEGITIMUS 
tab I. in fln. 

LEGITIME, adverb. (legiiimus) juste, ratione 
legum abservata, legittimamenle, wuiutac,. 

L) Proprie. Cic Ccecin. 20. 57. Is, qui legi- 
time procurator dicitur. Id. 1. Off. 4. 13. Juste 
et legitime impcranti. Id. Dom. 29. 77. In ea auo- 
plione legitime factum est nihil. Juvenal. 10. 333. 
Non nisi legitime vult nubere. — Legitime natus 
dicitur, qui suo tempore, scilicet decemmestris na- 
acitur. V. VOPISCUS. — Cenotaph. Pisan. apud 
OrelL 613. vt U) leoitvms cavbatvh. 

II.) Translate est rite, ex ordine. Juvenal. 12. 
100. Legitime fliis vestitur tola tabeUis Portkus. 
Ptin. 23. Hist. rial. 2. 31. (64). Faex legitime 
cocta- ft. e- quantum saiis est, quantum res postu- 
lat. Tac. Dial- de oral. 32. Ut legitime studuissc, 
wX per omnes eloquentias numeros isse fateaiur. 

LEGlTlMUM, n. absolute. V. toe. seq. sub IX 
In fin. 

LEG til M US, a, um, adject. (lex) qui secundum 
lege* est, legibus eonstitotus, Justus, verus, a:quus, 
conveniens, voxuxoc , voftijio? (It- Ugittimo; Fr. 
fixe par le hit, con forme aux loit , legitime; 
HUp. legitimo , la que es tegun leyet ; Germ. <L 
Gesetzen gemdss , rechtmdssig , geselzlich; Angl. 
•cording to law, required or appointed by law, 

lawful). 

I.) Proprie. Sail. Cat. 6. Romani Imperium le- 
gJUmum , oomen imperii regium habebant . Cic. 
11. Phil. 10. 26- Legitimum imperium habere. 
kuie opponitur estra ordinem. Id. 1. Tusc. 30. 
74. Taraquam a magistratu , aut ab alig.ua pole- 
■Uta legilima- Id. Dom. 13. 35. Jure tjuirilium 
te|iiimo tutelarum et hereditoium relicto. Id. 2. 
Imxnt. 43. 125. Si legitimum scriplura profcrc- 
taur, id est aut let ipsa , aut ei lege aliquid. Id. 
OraU 34. 120. Legitimas et civile* controversisc. 
A. e. qu* »ub leges cadunl et legibus diriuauotur. 
S4e Id. Arch. 2. 3. Legitima qu*stto. Id. Opt. 
gen- oral. 7. 19. Theatrum, qui locus non est con- 
UmU leg'timse. Id. 3. Off. 29. 108. Cum justo et 
te«iitmo hoste rem gerere. h. e. quem pers«qui 
tege* permittunt. Liv. 25. % Alias legilima ad pe- 
Undam aedUitatem. prescrilta dalle leggi- Cic. 4. 
Terr. 52. 128. QuemaJniodum mense illo legi- 
uw> comitia habereutur. Sic Id. ibid. § 129. Dies 
U erat legitimus comitiis habendis. Id. i. ibid. 9. 
li. Ne q*ara ego horam de meis legiiiinis horis 
nmiiiMco. Ufilimce hora* sunt, qu» legibus alicui 
a4 ateoduuj cooceduotur. Id. 2. Jeg. Jgr. 9- 24. 



Legitimum impedimentum. Frontin. At]it(zd. 112. 
Legitima meosura. Quintil. 1. 7. 10. Legitimus 
Qlius. cut nothus opponitur. Ovid. 10. Met. 
437. Legilima conjux. Id. 3. Fast. 130. legitimo 
equo merere. h. e. publico et legibus dato. et 3. 
ibid. 662. de Termino. Legitima servas crcdita 
rura Ode. h. e. quae legibus pr»cipitur.5uefort. 
Claud- 14. Legilima posna. h. e. legibus imposita. 
Ulp. Dig. -17.20. 3. Legitimum crimen, ft. e. legi- 
bus eipressum. — Hinc legitima, orum, o. plur. 
absolute, substantivorum more, sunt solemncs n- 
tus legum et judiciorum. Nepos Phoc. 4. Inde 
judicio, legilimis quibusdam confeclis, damnalus 
est. Cf. Fulgat. interpr. Lev. 18. 3. et 26., 3. Reg. 
9. 4. et alibi s*pe; etiam in sing, numero eodem 
sensu occurrit ibid., ut Exod. 28. 43. et 30. 21. 

ID Translate, ^ I. Aliquando est idem quod 
legalis, legate. Quintil. 3. 6. 72. et 7. 3. 13. Legi- 
tima; quaJstiones. Cell. 11. 1. Ita Varro verba h.ic 
legitima, quibus multa diceretur, concepit. Id. 14. 
2. In comperendinatiooibus et aliis quibusdam le- 
gilimis rilibus. Justinian, pro&m. Institut. a 
med. Ut sint totius legilima: scieatia* prima file- 
menta. — Hue referri potest et illud Martial. 5. 
75. Legilima uxor. h. e. qunm metu legis Julias 
meechus duxit. 5 2- Ceterum est rectus, oppor- 
tunus, conveniens, Justus; atque adeo latisstrne pa- 
let; scilicet — a) De iis dicitur, qu» cerU qua- 
darn lege et consuetudine Ount. Cic. 1. Verr. 22. 
57. Ilium quasi legitimum consuetudiuis numerum 
non explere. Id. 7. Fam. 6. In omnibus meis epi- 
stolis , quas ad Caesarem mitto , legilima quaedam 
est accessio commendationis tuse. ft. e. quam a me 
amicili* leges postulant, debita, justa: nisi malls 
ad sequentem notionem trabere. — b) Saepe enim 
est plenus, pcrfectus, Justus, cui nihil deest. Sue- 
ton. Claud. 21. Munus gladiatorium^ aooiversa- 
rium exbibuit in castris praetoriams, sine venatio- 
ne apparaluque: justum atque legitimum in saeptis. 
fforat. 2. Ep. 2. 109. Legitimum poema facere. 
Plin. 21. Hist, nor 31. 105. (178). Trjcbnos legi- 
timam insaniara facit. — c) Item necessanus- 
Quintil. 9. 2. 57. Prascisa, telull ante legitimum 
finem, oratio. Ovid. 3. Art. am. 293. quura legi- 
lima fraudatur littera voce, Blassaque fit jusso lin- 
gua coacta sooo. Cic. Brut. 21. 82. Ilia oratorum 
propria et quasi legitima tractavit, ul delectaret, 
ut moveret, ut augeret etc. — d) Item concessus, 
permissus, conveniens, permesso. Ovid. 2. IVist. 
249. Nil nisi legilimum concessaque furta cane- 
mus. et ibid. 536. non legitimo fffidere junctus 
amor. ft. e. inconcesso bvinenaeo. Suelon. Jug. 
32. Collegia, praeter antiqua et legitima, dissohit. 

— a) Item ccrtus, solemnis, ceria formula, quasi 
lege, cooslans. Ovid. 2. Fail. 527. Curio legili- 
mis nunc Fornacalia verbis Maiimus iodicit. — 
/) Item verus, genuinus. Horal. Art. P. 273. Scl- 
tnus inurbanum lopido secemere dicto , Legili- 
raumque sonum digitis calleinus et arte. Plin. 22. 
Hist. nat. 22. 38. t81). Ne olua quidem legiti- 
mum venditasse, sed scandkem. Felron. Satyr. 
117. Tamquam legttimi gladiatores, domloo cor- 
pora animasque religiosissime addicimus. ft. e. veri 
et proprie dicti, et qui in leges et regia verba la- 
nistas juravimus. Simile est illud Sutton. Aug. 45. 
Spectavit sludiosissime pugiles , non legilimos et 
ordinarios modo, sed et catervarios oppidanos in- 
ter angusllas vlcorum pugnantes. ft. t. qui more, 
legibus atque ordine pngilatus servato puguaut. 

— q) Item consuetus, ordinarius. Suelon. fesp. 
3. Legitima pmmia sero militibus persolvit. Id. 
Aug. 35. Legitimus senatus. V. IND1CTUS. Plin. 
8. Hist. nat. 43. 68. (168). de asinit. Partus a 
tiicesimo mense ocissimus , sed a trimatu legiti- 
mus. Id. il.ibid. 22.35. (192).Operarum io la- 
tifondiis ista compulalio est, noo legitima natura 
festinatio. — h) Legitimus deui est, ad quem 
proprie pertlnet cura rel alicujus , ut ad ^Escula- 
pium raletudinis restitutio, ad Neptunum naufra- 
gorum tutela etc.; seu potlua ita appellabatur, qui 
legibus in Urbem esset receptus (quo sensu refe- 
rendus est «d I.). Aucl. Priap. 38. 6. Dls me le- 
gilimis nimisque magnis, Ut Phmbo, puta, filioq m 
fhoebi, Curatum dare men tul am verebjr. Huic, di- 
xi, fer opem, Priape, paril. — »') Legitimum est, 
ajquum , justum est. Plin. 33. Hist. nat. 3. 20. 
(61). £t ioaurarl argeulo »lvO| aul eerie bjdrar- 



LEGO 

gyto legitimum erat: de quibas eicogllata Trans est. 
Id. 31. ibid, 6, 30. (58). Fistulas deoura pedum 
longiludinis esse, legitimum est. ft. e. conveniens 
est: e una tunghezza proporzionafa. et 19. ibid. 8. 
39. (130). de lactucis. Seruntur lacluc.i anno tolo: 
legitimum tamen, a bruma semen jacere. ft. e. a- 
ptum , conveniens: el sic postulat quasdam veluti 
lex ejus herb* serenda*. — NB. De cognom. Rora. 
V. ONOII. — Hinc 
Legitima, drum, n. plur. V. sub I. in fin. 
Legilimum, a. absolute. V. sub I. in fla. et sub 
II. 2. t. 

LEGlTO, as, pro lectito, ot rogito a rogo, agito 
ab. ago, eognoscit Priscian. 8. p. 825. Putsch., sed 
sine exempt is. 

LfiGlUNCUL*., as, f. 1. deminut.a legto,parva 
legio , tegioncella , piccola squadra , Tayuz-cM. 
Liv. 53. 49, o med. Videretis vix duarum male 
plenarum legiuncularum instar io castris regis. 

LEGO, as, avi, stum, are, a. 1. Part. Legatus h 
3.— Raltoue nab ita etymi videtur esse a lege, qua 
quis aliquo millitur vel aliquid alicui testament© 
relir.quit: aut prima signifioalione est causativum 
a'XJTesv dtcere, b. e. aliquem eligere nunciandi, pe- 
tendi etc. gratia; altera autem sigoificatione est a 
causativo \tkay>ih, h. e. aliquid testameoto rehn- 
quere. Ceterum 

L) Proprie. 5 »• Lcgarc In re pubhea est mit- 
tere aliquem ad quempiam nunciandi, peteodi, in- 
dicendi graiia; et fere dicitur de legatis , qui pu- 
blico inittunlur,ano<JTsXXa» (It. mandare, inv\arc, 
sptdire , mandare ambasciatore ; Fr. envoyer en 
ambastade, deputer; Ilisp. dipufar. tnviar U- 
gado; Germ. Jemand mit einem Juflrage wttlnn 
senden, als Gesandten abschicken; Angl. to send 
as an ambassadeur, depute, dispatch). Cic Fa- 
tin. 15. 35. No hoc quidem senatui relinquebas, ut 
legati ex ejus ordinis auctoritate legareniur. Id. 5. 
Verr. 48. 114. Hominero suae civitatis in primis 
honestum ac oobilem legarunt ad Aproniura. Id. 3. 
Fam. 8. Neque eram tarn desipiens, ut privataa rel 
causa legati pularem, qui et tibi non privato et pro 
re non privata sua, sed publica, non in privato, sed 
in publico orbis terras consilio, id est in senatu, ut 
gratias agerent , mittebantur. Salt. Jug. 24i e*fr. 
Tres adolescentes in Afrkam leganlur , qui reges 
•deant etc. Geii.7. 14. Quos Athcnienses Romam 
ad seoatum legavetanl impetraium, ut etc. In 
re privaia, poetice Calull. 66. 57. Ipsa sourn Ze- 
phyiitis eo Tamolum legarat. % 2. In re militari 
et nrovinciali legare alicui aliquem est legatum ei 
assignare: F. LEGATUS, i, 2. Cic. 4. Alt. 15. ad 
fm. Messius defendebatur a nobis , e legations re- 
tocatus: nam eum Cassari legarat Appius. et ibid. 
2. ad fin. Ego me a Pompejo legari ita sum passus, 
ut etc. et 10. ibid. 1. exir. Isttim legatum iri, non 
arbitror. Id. pro leg. Manil. 19. 57. Ne legaretur 
Gabioius Pompcjo cxpeleuli. — Legare sibi ali- 
quem est legatum assumere in administratiooe bel- 
li, aut provincial. Sail. Jug. 30. Calpurnius, parato 
exercitu, legal sibi homines nobiles, factlosos, quo- 
rum audoriiate, quae deliquisset, munita fore - spe- 
rabat. Cic 15. Alt. 11. ad f\n. Doiabelta me «ml 
legavit. •! 3. In jure est tesiamento relinqucre, 
lasciare in testamento o in legato: quo sensu oe- 
curril— n) Legare aliquid alicui, b. e. aliquid 
alicui testameoto relioquere. Luciliut apud GefL 
4. 1. Lcgavit quidam uxori mundum omne peoum- 
que. Cic. Cozcin. 4. 11. Usumfructum omnium bo- 
norum Cassenuia legat. Id. Topic. 3. t*. Fabiae 
pecunia iegaia est a vlro. Sueton. Aug. 101. Here- 
des insliiuit Tiberlum et Liviara : legavit populo 
Romano quadringenlies, tribubui tricies H5. ^uin- 
til. 5. 10. 62. Cui areenium omne legatum est. 
Celt. Dig. 32. 1. 79. £ 3. Seruis quoque legatus, 
ji interim raanumittatur. et postea scrvus Tactus sit, 
postea pell potest- Sm&on.. Compo%. 120. Ul ab 
ejus (if. Cnisti) servo Alimelo accept , legato Ti- 
berio CaesarL Ita leg. Lipsius pro Tiberii Cossaris, 
ut perperam legitur in editionlbus. — b) Legare, 
aut reitnquere quippiam alicui ab aliquo, est ila 
legare, ul legatarlus non Ipso per so possldeat sta- 
tim post mortem testator!* rem legalam, sed ab eo 
accipiat, qui heres est tactus. V. gr. Pecuniam uxori 
legare a Alio, est, alio herede facto, ei commitiere, 
at pecuaiam matrl praestet. Hoc autem Ideo 6ebat, 
ut uxor, defuncto vko, majorem fltii coram gcre- 



LEGO 

ret, ut quae ab eo pecuniam acciperet. Cic. Cluent. 
12. 33. Uiori testaraenio legal graudem pecuniam a 
Alio, si qui nalus easel: ab secundo herede nihil le- 
gal. Id. Topic. 4. 21. Si paterfamilias uxori ancil- 
larum usumfructura legavit a filio, Deque a secundo 
berede legavit . Sctevola Dig. 35. 2. 25. A liber- 
to cui fuudum legaverat per fldeicommissum Sejse 
annua decern dedit. Quintil. 7. 9. 5. Si quis circa 
monumentum roultum agri ab beredibus in tutelam 
clnerum Ieget. Simile est ab aliquo solvere. Cic. 7. 
Alt. 18/Quintus frater laborat, ut tibi ab Egnatio 
solvat. 

II.) Translate, metapbora ducta a super, paragr. 
1. Gell. 15. 19. in lemmate. Quae verba legaverint 
llhodii ad hostiuro ducem. ft. e. per legates dicenda 
miserint. — Hinc pro commitiere, mandare, com- 
mettere, appoggiare. Plant. Cas. a. 1. v, 12. Quia 
potius, quod legalum est tibi negotium, id cures? 
— ■ Pro imputare, adscribcre, dare, ascrivere, afle- 
runt nonnulli illud Liv. 28. 42. a med. Paiere, oos 
omnia, qua prospera tibi evenere, luo consilio as 
signare, adversa casibus incertis belli et fortuuae le- 
gare. Al. leg. relegare, al. reclius delegare. 

LEGO, lSgis , legs, ledum, le"gere, a. 3. \iyta. 
Part. Legens sub A. I. 4., C. 1. et in fin.; Lectus 
sub A. I. i., C. 1. et in Co.; Lecturus sub A. I. 1.; 
Zegendus sub B. 1. — Legere est colligere: a voce 
Greeca si Lata (IU cogliere, raccogtiere; Fr.ramas- 
ser avec le$ ■mains, recueiller, cueilier; Hisp. co- 
oer can la mano, recoger; Germ, zusammenlesen, 
tammeln; Aogl. to collect, gather, cull, pick up). 
Ceterum quum hoc verbum latissimt? palest, ad tria 
praecipue capita redigi potest: est enim A) Stricto 
geoau colligere; B) Praegnante significatione est 
sibi colligere atque capere, atque adeo inter plura 
quaerendo eligere, seligere; denique C) Oculis col- 
ligere, oculis scripta percurrere. 

A) Slriclo sensu est colligere; et occurrit 

I.) Proprie. % 1. Generatim. — l. rf ) Univer- 
aim, Cato R.R. 144. Legere oleam. Cic.2.0rat. 66. 
265. nuces. Ovid. 14. Met. 650. leclurum poma pu- 
tores. Sic Tibull. 1. 8. 32. Pomaque non notis legit 
ab arboribus. Ovid. 2. Fast. 254. ficus non crat 
apta legi. ft. e. nondum erat matura. Virg. 3. Eel. 
92. Qui legitis {lores et huuii nascentia fraga. Ovid. 
5. Fast. 218. Legere flores in calalbos. Id. 14. Mel. 
347. herbas collibus. Plin. 18. Hist. not. 15. 37. 
(138). Yicla, si lecla matura est, praefertur. Simili- 
ter Seneca Here. Fur. 9!0. Arabesque odorls quid- 
quid arboribus legunt. Liv. 5. 89. Legere caesorura 
spolia. Ovid. Heroid. 10. 150. ossa. ft. e. post cre- 
xnamra cadaver colligere et in sepulcrum inferre: 
V. OS, ossis. Sic Quintil. 6. 1. 30. Lecta e vulne- 
ribus ossa. Ovid. 11. Met. 606. legit de laele sopo- 
rem. Seneca Here. (Et. 1341. legere ore spiritual 
fugiealem morientis. Tibull. 2. 4. 27. pereat qui- 
rumque legit viridesque smaragdos etc. va in cerca. 
— 2.°) Poeticasunt quae sequuntur speciatim usur- 
pata. — a) Legere fila est adducere et colligere 
obvotvendo: quod fecisse dicilur Theseus, qui e la- 
byrintho Cretensi, Ariadoae admonitu, eipedivit se, 
filuru in iolroitu eiplicando, in reditu colligendo. 
Ovid. 3. Fast. 462. Qu* dedit ingrato fita legende 
vlro. Cf. Propert. 4. 4. 40. Quum patuit lecto sla- 
mine torta via. — Parcas quoque fila legere dicun- 
tur, quum ea veluti od se Irehunt et vitgB nostras B- 
nem iinpoounl. Virg. 10. /En. 814. exlremsque 
Lauso Pares fila legunt. — b) Saepe ad navigatio- 
nem perlinet, nam legere vela est conlrahere et in 
Tolumen colligere; quod fit navigandi Bne, ammai- 
nare: cui contrarium est dare, explicare etc. Ovid. 
Heroid. 15, 215. Ipse gubernabit residens in puppe 
Cupido: Ipse dabit tenera vela, legetque roanu. Vol. 
Ftacc.2. 13. Vela legunt: remis insurgilur. Virg. 
1. G. 373. atqu«j omnis navita ponto Humida vela 
legit. — c) Legere funem est solvere, quod fit, 
|uum nautas funem a ripa trahunt et colli guilt. Val. 
Flacc. 1. 312. hi celso cornua malo Expediunt: 
alii tonsas in marmore gummo Prceientant: prora 
fuoem legit Argus ab alia. Sic ancoram legere est 
tollere et in navem adducere, salpare. Id. 2. 428. 
legitur piger uncus areuis: Jam rerni rapuere ratem. 
Seneca Troad. 759. ancoras classis legit. *f 2. Spe- 
cially est furari, quasi clam colligere: unde sacri- 
legxum , de sacro rurtum. Lucilius apud Ron, p. 
332. 31. et 396. 4. Merc. Omnia viscalis manibus 
leget, omnia sumet: crede mini, auferet omnia, Cic. 



— 54 — 

i. Herenn. 30. 49. Quasi quum dicimus, majus es«r 
uialeficium stuprare jngenuam. quarn sacrum lege- 
re: quod propter egestotem altcrum, alteruru pro- 
pter interaperaniem superbiara fiat. Horat. \.Sal. 
3. 117. Et qui nocturnus sacra divum legerit, Virg. 
10. JEn. 79. soceros legere, et gremiis abducere pa- 
cjas. % 3. Item speciatim de loco dicilur; et — 
a) Legere locum aliquem est percurrere, prasler- 
ire, obire, scorrere , passare, oltrepassare, tras- 
correre: ut qui poma legunt, hue illuc discurrunt 
colligendi studio; seu est loci singula puncta quasi 
colligere: et fere de navigantibus dicilur. Virg. 2. 
/En. 207. pars cetera pontum Pone legit. Ovid. 4. 
jPasr. 289. iEquoraque Afra legit, Sardoaque regna 
sinistris Prospicit a remis. et ibid. 56(5. loniumque 
rapai Icariumque legit. Id. 5. ibid. 578. Legere sal- 
tus. h. e. percurrere venando. et Seneca Med. 791. 
Luna caelum freno propiore legit. — 6) Hinc 
kgere vestigia est ejus, qui praecessit, vestigia ob- 
servando, quasi in raodum e terra legentis quip- 
piam, eadem via sequi, seguitare le orme, tenere 
dietro la traccia. Virg. 9. /En. 392. et vestigia 
retro Observata legit. Ovid. 3. Met. 17. Subsequi- 
lur , pressoque legit vestigia gressu . Adde Val. 
Flacc. 1. 711. Hue perlinet et illud Virg. 12. JEn. 
481. Haud minus .Eneas toilos legit obvius orbes, 
Vestigatque virum. Ul»i Servius: translatio a cani- 
bus, qui per vestigia feram indagant. — c) Hinc 
eiiam legere oram est praeterire orara radendo, co- 
steggiare. Virg. 2. G. 44. primi lege litoris oram. 
Sic Civ. 21. 51. extr. Navibus Oram Italiae legens. 
et Sueton. Tib. 11. Oram Campania? legens. Ovid. 
15. Met. 709. Inde legit Capreas prom ontorium que 
Minerva. Adde eumd. 14. ibid. 89. Sic Sueton. 
Aug. 16. Prospectls biremibus Pompejanig terram 
legentibu*. 

II.) Translate est clam aucupari, furlim etcipere; 
et ad aures transferer a Plaut. Pseud. 1. 4. 21. 
Hue concedam, ut borum sermonem legam. 

B) Prasgnanie significatione est sibi colligere at- 
que copcre, atque adeo iuter plura qusrendo elige- 
re, seligere, tcegliere. — a) Generatim. — De re- 
bus. Cic. 4. Fin. 15. 40. Nisi omnia, quae leget, quae- 
que rejiciet , unam referantur ad summam. Virg, 
8. Mn. 79. geminasque legit de classe biremes. 
PIuEdr. 2. 2. Cepillos homini legere ccepere' invi- 
cem. h. e. canos a njgrig secernere et evellere. Cic. 
Ccel. 15. 36. Legere conditiones nubendl . see- 
gliere parliti da marilarsi. Ovid. 1. Met. 27. sum- 
maque locum sibi legit in arce. Id. 1. Art. am,. 
357. Ilia legat lempus -, Quo facllis doroinas mens 
sit et apta capi. scelga Vara propria. Similiter, 
joeans in bujusce verbl compositis , Varro apud 
Gelt. 13. 11. Ipsum denique conviviuqi constat ex 
rebus quatuor, et turn denique omnibuj suis nume- 
ris absolutum est: si belli bumunculi collecti sunt, 
si electus locus, si tempus lectum, si apparatus non 
neglect us. — De bo minibus. Ovid. 1. Trist. 3. 9. 
ISon mihi servorum, comitis non cura legend!. 
Id. 13- Met. 242. de tot millibus uoum legere. Id. 
14. ifcid. 251. sorle legi. Sic Plin. 8. Hist. nal. 
22. 34. (81). Sorte lectus. cavato a sorte. — Sas 
pius de magistratibus, eiercitu etc. Cic. 5. Phil. 
6. 16. Ut hos judices Jegeret, quorum ltctione du- 
plex imprimerelur Teipublica; dedecus. Gell. 14. 
2. Legere aliquem in judices. ft. e. creare judi- 
cero. Sic Liv. 23. 22. cives in patres. creare sena- 
tors, et ibid. Ut bini in demortuorum locum in 
sen alum legerentur. Cf. Justin. 9. 5. 2. Concilium 
omnium veluti unum genatum et omnibus legit. 
Cic. Cluent. 45. 126. Ut scribam jurati legerent 
eum, quem etc. ft. e. crearent. Pompejus ad Coss. 
post ep. 12. I. 8. ad Alt. Legere mililes. far leva. 
Sic Ovid. 7. Met. 669. viros ad bella. et Justin. 11. 
6. 4. Quum ad tarn periculosum bellum eiercitum 
legeret. — Cum Infiniio. Stat. 1. Theb. 530. ea- 
dern Qdissima cuslos Lecta , sacrum justae Veneri 
occultare pudorem . — b) Speciatim vir virum 
legere dicilur, quum unus civis atlerum eligit. Sue- 
ton. Aug. 35. Sena turn ad modum pristinum redegit 
duabus lectionibus: prima ipsorum arbilratu, quo 
vir virum legit , secunda suo et Agripnae. Adde 
eu-md. ibid. 54, Hoc outero ab antique puguandi 
more sumptum est. Virg. 11. <£n. 632. lotasque 
Implicuere inter se acieg, legitque virum vir. ft. e. 
quasi destinavit legitque hostein, quem occideret. 
Ita uiilites, quisque pro se cum bostibus conserucie 



LEGO 

manum, ut babercnt singuli, quoeum pugnarent. 
Iia Liv. 8. 8. ad fin. Nee veulia cum vetillis lao- 
tum, universi hastaii cum hastatis, principes cum 
principibug, sed centurio quoque cum centurione, 
si ordines turbali non essent , concurrenuum sibi 
esse sciebat. Id. 22. 11. ad fin. Armari copias opor- 
tet deducendas in asquum, ut vir cum riro congre- 
dhrls. Porro ei Tac. 1. Hist. 18. coliigitur, moris 
olim aliquando fuisse eliam in facjendo eiercitu, ut 
aliquot primum dcligerentur ab iis, quibus habendi 
delectus cura demand a la esset: bi vero singuloi 
quisque, vel binos, vel etiam plures nominarent , 
quos militari virtute prastare nossent: quo in de- 
lectu vir virum legere dicebatur. Verba Tadti 
sunt: Apud mili'tum contionem, adoptari a se Fi- 
sonem, more divi Augusti, et exemplo militari, quo 
vir virum legeret, prouunciat. Fortasse hue perlinet 
illud Plaut. Amph. 1. 1. 160. Alia forma oportct 
esse, quem tu pugno legeris. ft. e. Tenendum elege- 
ris et percusseris. — Ceterum V. Leclus in On. 
hujus voc. 

Legere est etiam oculis colligere; ct occurrit 
^ 1. Generatim pro percurrere oculis et videre, 
vedere, scorgere. Virg. 6. .En. 754. El tumulum 
capit , unde omnes longo ordine possit Adversos 
legere, et venienturu discere vuitus. 4f 2. Specia- 
tim et saspisshne est oculis scripta percurrere, quasi 
verba colligendo (ut ait Varro 6. L. L 66. Mull. 
Legere dictum quod leguntur ab oculis litters.), 
leggere, dva-{tvtoay.oi . — a) Cum Accusativo II- 
bri, scripts, denique rei. Cic. Topic. 1.2. Ut eos 
libros per te ipse legeres. Id. 6. Fam. 5. Liber 
tuus et lectus est et legitur a me diligenter. Cf. 
Flor. 4. 2. a med. Lecto ad lueernam Plalonis li- 
bro. et Petron. fragm. Tragur. 75. Burmann. Li- 
brum ab oculo legit, in un colpo d'occftio. Rur- 
sus^ Cic. 7. Vert: 43. 112. Defensionem causae su39 
scripsit: quam nunc nemo est in Sicilia, quia ha- 
beat, quin legal. Quintil. 1. 1. 6. Q. Uortensii filiaj 
oratio legitur non tantum in sexus honorem etc. 
Ovid. 2. Pont 5. 20. versus El legis, et lectos ore 
favente probas. Gell. 17. 9, a med. Epistola incor- 
rupta et legi facilis. Plin. 9. Ep. 13. Studiose in- 
tenteque legere. Quintil. 12. 11. 17. Legere pbilo- 
sopborum coosultorumque opiniones. Cic. Senect. 
7. 21. Nee sepulcra legens, vereor quod ajunt, ne 
memoriam perdam: his enim ipsis legendis in me- 
moriam redeo morluorum. — Cum InQnito. Cic. 

4. Acad. (2. pr.) 45. 137. Legi apud Clilomachum, 
A. Albinum jocantem dixisse etc. — 6) Cum Ac- 
cusativo personae, quas librum scriptumve coofecit. 
Quintil. 2. 5. 23. Legere antiques et novos. Id. 3. 
6. 62. antiquos studiosius. Id. 1. 4. 4. poetas. Id. 
10. 1. 96. Horatius fere solus legi dignus. Id. ibid. 
5 116. Si cum judicio legatur Cassius Severus. Ovid. 

5. Trist. 14. 5. Dumque legar, mecum pariler tua 
fama legetur. Id. 4. ibid. 4. 14. Ipse paler patriae 
Sustinet in nostro carmine saspc legi. V. et Legens 
in On. bujus voc. ^ 3. Item speciatim est alta et 
clara voce aliis legere, recitare, leggere ad alta voce, 
recitare , declamare. Cic. Brut'. 51. 191. Quum, 
convocatis audiloribus , legeret eis magnum illud 
volumen guum, et eum legentem omnes, praeter Pla- 
tonem, reliquissent, Legam, inquit, nihilominus etc. 
Id. fragm. apud Quintil. 4. 4. 8. Codicem tribunus 
plebis ipse pro coutione legit. Horat. 2. Ep. 2. 105. 
Irapune legentibus obturem aures. Id. Art. P. 475. 
Quem vero arripuit, tenet occiditque legendo. Plin. 
5. Ep. 29. Liberlus meus lam commode orationes 
et historias et carmina legit, ut etc. Id. 9. ibid. 34. 
Audio, me male legere dumtaxat versus: orationes 
enim commodius: sed taoto minus versus. *f 4. 
Item significat docere, enarrare, interpretarl, v'nse- 
gnare, spiegare: quia olim omnis gramraalicorum 
iadustria in eo versabatur, ul poetas alta voce di- 
scipulis legerent atque interpreiurentur, ut Sueton. 
Gramm. 2. tradit- Id. ibid. Lucilii salyras 1 egis.se 
se apud Archelaum Pompejus Lenaus, apud Phili- 
comum Valerius Cato predicant. Vet. poela apud 
eumd. ibid. 11. Cato gram ma tic us, Latina Siren, 
Qui solus legit ac facit poetas. ^f 5. Item, legere 
senalum (et legere aliquem in tenatum) murras 
censorum fuit, qui recitabant in curia nomiua se- 
natorum, qui in eum ordinem tunc primum adsu- 
mebanlur, et qui jam ante eo munere rundi erant: 
ac si quis nolu dignus esset, pr?etereunu:s, senatu 
movcbani. Quem primum legendo nominabant , is 



LEGULA 



— 55 — 



prioceps senatus habebatur : V. LECTIO 4. tiv. 
40. 51. Ceosores Qdeli concordia senatum lege- 
runt: princeps eledus est ipse censor M.,AmUJo9 
Lepidus pontirex max.: Ires ejectl de senatu: reti- 
nuit quosdam Lepidus a collega prateritos. Adde 
eumd. 9. 39. ct 30. et 46., el 43. 15. Sic Cic. Dam. 
31, 82. L'bi cavisti, oe meo me loco censor in se- 
natum legeret? Gell. 4. 10. ?t 14.7. a ined. Prl- 
mum rogari solilum (sentemiam) qui princeps in 
senatum iectus esset. Cr. Piin. 10. Ep. 113. Eos, 
qui in bulen a ceasoribus ieguntur, etc. — Hinc 
Fart, pras., cujus exempla retulimus, 

tegens , entis, ra. 3. absolute, substantivorum 
more, est idem ac lector. Quid. 1. Trist. 7. 25. 
Nunc precor, ut vivant, et oon ignava legentum 
Otia delectent admoneanlque mei. QuintiL 3. 1. 2. 
Opus nescio an minima legetiiibus fuiurum voiu- 
ptati. Id. 9. 4. 2. Etiam quum judicium meum 
ostendcro, suum tamen legentibus relinquam. Plin. 
8. Hist. nat. 16. 17.(45). Qua? ■ me collects, 
quaso, ut legentes boni consutant. 

tectus, a, um, particip. prater., cujus exempla 
supra retulimus , adjective quoque occurrit , unde 
Comp. Ltclior et Sup. teclissimus, qua fegere si- 
gnificat seligere, V. sub B.: hinc est seledus, dele- 
ctus, scello, ixkeytPtU, alque adeo singularis, exi- 
rttius, prastans, pracipuus, insignis, distinto, eri- 
mic, singolare. — a) De rebus. Plaut. Pseud. 4. 
7.50. Hie sunt quitique argenti lectae oumerata mi- 
na. ft. e. proba et justi ponderis; buona moneta. 
Sic Ter. Phorm. t. 2. 3. Accipe, bem! ledum est 
(argentum), conveniet nuraerus, quantum debui. 
Horat. 3. Od. 21. 5. ledum Massicurn servare. Cic. 
3. Oral. 37. 150. Ut abjecta alque obsoleta (verba) 
fugiat (orator), leclis atque iliuslribus utatur, in 
quibus plenum quiddam et sonans inesse videatur. 
— b) De hominibus. Sail, fragm. ex Biblioth. 
Vatic, edente Fr. Kritzio p. 262. Ubi, priusquara 
refecto exercitu , adesset Varioius , augeretur nu- 
merus lectis viris. h. e. validis, strenuis et ai pu- 
gnandum aptis-. Cic. 1. Invent. 3t. 52. Tu uxorum 
habere ledissimam maxime vis: quare nisi hoc per- 
feceritis, ut neque vir melior, neque feraina lectior 
in terris sit, profecto id semper required*. Id. 
Rose. Am. 41. 120. Pueruli ex tot eleganlissimis 
familiis lecti. Id. 3. Verr. 6. 15. Lectissimi atque 
oraatissimi vxri. Sic Id. Divin. in Q. Ccecil. 9. 29. 
Fratrem tuum , lectissimum atque ornatissiruum 
adolescentem. Virq. 9. j£n. 48. VIginti lectis e- 
quitum comltatus. Stat. 5. Situ. 1. 247. Juvenum 
ledissime. 

LEGULA, w, f. 1- pars auris concava exterior, 
qua apparel, orecckia, coaca deWorecchxa, quae 
Grace in Gloss. Philox. ftuotpov dicitur, ft. e. co- 
chlear, quia ejus similitudioem habet: vol polius 
una pendens auricula pars, quae et lamina dicitur; 
quasi ligi-la. Sidon. 1. Ep. 2. Aurium Icgulae, sicul 
nioi gentis est , crinium auperjacemium flagellis 
operiuntur. 

LEGULEJUS, i, m. 2. (lex) qui legum studia se- 
clatur, leggista, Sixavuto'c, xo/3;><«: et fere ia cou- 
templu pooilur. Cic. 1. Oral. 55. 236. Ila Ubi ju- 
rUcoosultus ipse per se nihil nisi legulejus quidam 
cautus et acutus, prasco actionum, cantor ftwmula- 
rum, aaceps sjllabarum. 

LEGOLUS, i, m. 2. (lego) qui ovas, aut oleas col- 
llgtt, raccoglitoie, 0^07*05. Varro 6. t. t. 66- 
Mull A legendo leguli, qui oleara, aut uvas 
iegunt. Calpurn.3. Eel. 49. exiremas legulus < guum 
sustulit uvas. — Videtur tameo niagts proprie dici 
de eo, qui oleas legit, et quidem caducas: nam qui 
pendentes, dicuntur strictores- Varro 5. £. Z. 94. 
Mill. Vocabula aperta , ut legulua et vinde- 
miator; alter ab oleis, alter ab uvii. Calo It. R. 
144. de olea teqenda. Legulos, quot opus erunt, 
prafbeto, et strictures, et ibid. 64. Leguli volunt, ut 
olca enduca quam plurima sit, quo plus legatar. V. 
Poniedera .-intiq. Rom. et Gr. p. 77. — In In- 
fjipt. apud Henzen. hrec habentur n. 7238- CK- 
(itu avbah (h. e. aurarii) legunlur in monumenlo 
q-jodatn Zala.lh.nai in Dacia reperto, ad aetatem L. 
veri pfiiinenle, iiiniis tamen snulilo, quam quod 
resiitui possit: Ballelt. deW Imtit. archeol. a. 
1348. p. 184. 

L6^CUEN,lnis, n. 3. (lego) quidquld ex terrae 
satis in siliquis nasritur, ut sunt fabas, pisura, cicer, 
lens et similia, qu^ evelluntur e terra, non lubse- 



cantur: unde a legendo dicta sunt, ut Varro 1. R. 
R. 23. 32. et Plin. 18, Ei$t. nat. 17. 46. (165). do- 
cent, quia vellendo coUigunlur: quum frumenta se- 
ctione roetantur, oairptov (It. legume, civaja; Fr. 
legume, Ugumineuse, Wisp, legumbre; Germ. d. 
Hulsenfrucht; Angl. a leguminous plant, legume, 
legu.nen). Occurrit — a) Generalim. Leguroinum 
varia genera enumerat Colum. 2. li. R. 7. et 10., 
nempe fabam, leutcm. pisum, phase 1 urn, cicer, can- 
nabim, milium, panicurn, sesama, lupinum, Haum, 
bordeum. Varro apdd ft'o-n. p. 204. 23. Merc. Dli 
serat bac legumina, arte parva paranda: cicer, er- 
villam etc. Cic. 2. If at. D. 62. 156. Terra tela fru- 
gibus, et vario legumiaum geuere. Cces. 3. B. C. 
47. extr. Noo, illis hordeum quum darelur, non le- 
gumina (mililes) recusabant. Plin. 18. Hist. nat. 
7. 10. (51). Legumina omnia singular habeal radi- 
ces, prater fabam, casque surculosas: frumenta mul- 
tis radkantur Bbris sine rami*. — 6) Speciatim, 
vel per synecdocben dicitur de faba, qua insigniores 
siliquas babet, in illo fira. 1. G. 74. laetum siliqua 
quassante legumen, Aut t'enues fetus viciae tristes- 
que lupini. 

LfiGOMEMTAQlOS, a, um. V. LEGUMINA- 

RIUS. 

LEGOMENTUM, i, n. 2. idem quod legumen. 
Gell. 4. 11. Nullo sseplus legumento Pjtbagoram 
dicit usum, quam fabis. 

LEGG.MlNARlUS, a, um, adject, (legumen) ad 
legumina pertinens. Intcript. apud Murat. 935. 3., 
qua est apud Orell. 3093- nkgotutrix frvwbm- 

TARIA BT LgGVMlSABtA. At EenZiH. leg. LBGVMES- 

tabia, quod eodem seuau accipienducn a legumen- 
turn. — Hinc 

Leguminarius , f», m. 2. absolute, substanli»o- 
rum more, est qui legumina vendit. Gloss. Philox. 
Leguminarius, oaitpwttiokrK. V. OSPRATURA. 
LEGUMINABIUS, li, m. 2. V. voc pr*ccd. 
LEIOSTREA eMIoatrea, se, f. t>.esdaTp80v,ostrca 
lavi cortice: a \«Ioc lavis. Lamprid. Eiagab. 19. 
Primus fecit de piscibus isicia, primus de ostreis, 
leiostreis et aliis marinis conchis. Salmas. omnino 
vult legi lithostreis, h. e. Quae testis concreia suis, 
ceu saxa cohaerent, ut ^uson. epist. 9. 6- loquitur: 
a \c^o; lapis. Geterum leiostreis rctioendum vide- 
tur; Jrisloteles enim Hist. anim. I. 4. c. 4. inetne- 
rat xdYX, a C "^etoatpaxou?, alias vero TpayuQatpd- 
xouc, h. e. l*ves et'asperas; et apud Piin. 32. Hist. 
nat. 11. 53. (147). memoranlur chema? laves et 
striata: ubi vulgali libr[ bubeot chama; sed Grae- 
cis ubique.bae concha Xflf* " au «i' unl » V' ^° P tiu, i* 
Xenocrat. Jtim. aqualit. 32. 

LEMA, a, f. l.fciif*iii humor in angulis oculo- 
rum, concrescens et lippitudinem inducens, cispila: 
voi Graeca. Plin. 23. Hist. nat. 1. 24. (49). Si 
cruore suffundunlur oculi, vel si lema in oculis 
erunt. V. GRAMLE. Cxi. Awrtl. 2. Acut.6. Turn 
oculos lemis obsitos, vel lacrimantes, spoogia vapo- 
rabimus. 

LEMBARIUS, it, m. 2. miles classiarius, qui in 
'embis pugnei. Ita perperam legit Salmas. apud Pa- 
pist. Aurel. 38., ubi alii rede leg. monetaritts. 

LEMBULUS, i, m. 2. deminut. a lembus, parvus 

lembus, cymba, piccolo fregaia , vel rectius bar- 

cketla. Prudent. 5. wspt axif. 455. Levique rectus 

lembulo Amplum per aquor auferas. Adde Paulin. 

Nolan, epist. 49. (al. 36.) n. 1. 

LEMBL'NCULUS. V. LENUNCULUS. 

LEMBUS, i, m. 2. "XaViSo;. Pro Umbus reperlas 

limbus apud Isid. 19. Orig.t. item in Gloss. Isid. 

et in Gloss. Arabico-Lat. — Lembus est navicula 

exigua genus, scd mira velocitatis, cujusmodi ante 

classem eiplorandi gratia solent pr*milli, brigan- 

lino, fregata, galeotta, vel rectius naut'ee^a, 6at- 

tello, cutter; ita enim ait Fulgent. Exposit. ant. 

serm. p. 564. 6. £ferc. Lembus genus navicelia 

velocissima, quod et dromonis nomine appella- 

mus. El Id. ibid. p. 56j. 21. Celocem dicunt 

genus navicelia modicissimum, quod 1 e m b u m di- 

cimus. — a) Qui pritni lembum iavenere, fuerunt 

Cyrenenses, teste Plin 7. Hist. nat. 56. 57. (208). 

Erant autein et majorea lembi bcilo utiles, tiv. 45. 

10. Antcnor, qui cum classe lemborum ad Phanus 

stabat, Cassandriam inde trajecit. — 6) Erant el 

rainores, scapharum instar, quibus flebat a litore ad 

onerarias advectio. Plaut. Merc. 1. 2. 81. Dum base 

agumur, Umbo advebitur pater tuus pauxillulo. et 



LEMNISCUS 

2. t. 35. Ascendi in lembum atque ad navim adve- 
hor. — c) Lembi etiam inter naviculas piscato- 
rias aanumerantur. Accius apud Non. p. 534. 5. 
Merc. Eo autem, node extrema retla ot prove- 
berem et statuerem: forte aliquaoto, quam soHtus, 
lembo sum progressus longius. Adde Turpiliutn 
apud eumd. t'Wd. — d) Item inter naves actuarias. 
Liv. 34. 33. Neve ipse navim ullam prater duos 
lembos, qui oon plus quam sexdecira remis ageren- 
tur, haberet. — e) Item inter lintres fluviatiles. 
f'irg. 1. G. 201. Noo aliter, quam qui odverso vii 
flumine lembum Remigiis subigit. 

LEMMA, atis, a.Z.*.r,up.a, occurrit tantum apud 
a r gen tea atalis recentioresque scriptores", apud Ci- 
ceronem enim Gnece ubique scribitur: at 

I.) Proprie 5 4. Stricto sensu est materia, seu 
argumentum, quod sumifnus enarrandum , ornan- 
uumve epigrammate, ode, ecloga, aliove scripto: a 
■Xa,«|3ctvw sumo, Ital. tema, materia, soggetlo. 
Plin. 4. Ep. 27. Lemma stbi sumpsit, quod ego in- 
terdum versibus ludo. s'e tolto per tema. 5 ?-. La * 
tiori sensu est quod solet ipsi carmini prascribi ad 
oslendendum, quid in eo disseralur, il titolo. Mar- 
tial. 14. 2. Lemmata si quaris cur sint adscripts, 
docebo: Ut, si malueris, lemmata sola legas. Adde 
eumd. 11. 42. Anson, praf. parental. AlIquotlM 
fortasse lectorem solum lemma sollicitat lituli. 

II.) Translate ^ 1. Ipsum quoque epigramma 
ieoima dicitur. Plin. 4. Ep. 27. Si roihi ex hoc ipso 
lemma te secundus versos occurrerit. Martial. 10. 
59. Coosumpta est uno si lemmate pagina, transis, 
Et breviora tibi, non meliora placent. «| 2. Nu- 
tricis lemmata apud 4u«m. epist. 16. 90. sunt fs- 
bella, quibus infantes obledari solent. % 3. Apud 
Dialedlcos est sumptio, seu assumptio in sjllogl- 
smo. Grace hoc sensu babet Cic. 2. Divinat. 53. 
108.; at Laiine Gell. 9. 16. Est vitiura insidlosum 
et sub falsa lemmatis specie latens. V. PR^SUM- 
PTIO. 

LEMNISCATUS, a, um, adject, (lemniscus) !e- 
mnisco ornatus: V. vocem seq. Figurate Cic. Rose. 
Am. 35. 100. Multas esse infames palmas, hanc pri- 
mam tamen esse lemniscatam, qua Roma defera- 
tur. ft. e. ceteris ornatiorem et nobiliorera, et qua 
magnam triura fundorum mercedem altulit: quum 
alia non tantum lueri contule.rint. Apul. de Ortho- 
graph, p. 130. Lemniscata citra aspirationem dici- 
tur serta gladlatoris pal ma. Titiniut: O gladiator 
ml , gloria quojus lemniscatus meridlonaria; nam 
hac erit septima laurus. Adde Tertull. Anim. 1.; et 
Servii loc. cit. io voc seq. sub 1 ., in quo bac vox 
pro,>rie occurrit. 

LEMNISCUS, i, m. 2. \r,uvi<ncoc. % 1. Lemni- 
scus (de cujus etymo V. in fine bujnsce paragr. 1.) 
est fasciola, qua corona circumvoivilur, et ab ea 
dependet, ornatus gratia (It. fatcetta, fasciuola, 
nasiro; Fr, lemnisque , ruban; Hisp. cinla , co- 
tonia, Uston; Germ. e. herabhdngende Be -d ; 
Angl. u fillet or ribband, coulored ribband, silken 
string): solebant enim et corona el palma ad ma- 
jorein honorem lemmscis ornarl. Hos designare vi- 
detur yirg. quum ait 5. JEn. 269. Punkcls Ibant 
evincti tempora tants. Ubi Stfrums.'Stgnificat le- 
mnijeatas coronas, qua sunt de frondibus et disco- 
loribus fasciis, et, sicut Varro dicit, magoi honoris 
sunt. Paul. Diac. p. 115. 1. Mull. Lemoisci, id est 
fasciola coloria, dependents ex coronis, propterea 
dicuntur, quod antiquissimum full genus corona- 
rum lanearum. Plin. 16. Hist. nat. 14. 25. (65). 
de tilia. Inter corlicem ac lignum tenues tunica 
multiplier membrana, a quibus vincula tilia vocan- 
tur: tenuissimum eorum philyra, coronarum lemnl- 
scis celebres, antiquorum honore. et 21. t6»d. 3. 1. 
(6). Crassus Dives, primus argento auroque folia 
imitatus, ludis suls coronas dedit: accesseruntque et 
lemnisci,quos adjici ipsarura coronarum hooos erat, 
propter Etruscos ( V. ETRUSCUS io ONOM.), qui- 
bus jungi nisi aurei non dcbebant.Puri diu fuere il: 
calare eos primus iostituit P. Claudius Pulcher, bra- 
deasque etiam philyra dedit. Capitolin. Fer. 5. 
Coronas quin etiam datas, lemniscis aureis interpo- 
sitis et alieol lemporls Oorlbui. — Usus lemntsco- 
rum fuit etiam separatim a coronis. Hue fortasse re- 
trahendus locus Plin. 21. Hist. nat. 3. 4. (6). »upra 
cit., in quo apparet, lemniscis ioscriptas fuisse argu* 
Has in alicujus laudem, quin et flguras rei accom- 
modatas. 5uetor». Ner. 25. Incedentl passim victi- 



LEMOMUM 

as tm%m, sparso per tits ideotidem eroco, logestae- 
ajue ires, ac lemolsd, et beltarla. Liv. 33. 33. Ro- 
tate tarba adlre, contlngere deitram eupientium, 
coronas leraniscosque jideolium. — Etiam palmas, 
quae dabaniur ludorom victoribus, et poelis, leraoi- 
aels oroabantur. Colligltur Id ex Cic. Rate. Am., 
eujui verba F. in toe. prasced. et et Auson. epist. 
20. 5. Et quae jam dudum tibi palma poetica potlet, 
Lemoisco ornata est, quo mea palma caret. — De 
Stella crinita, qua? In funebrilus ludis C. J. Caesaris 
per septem contiauos dies fulsisse dicitur, ait Ser- 
vius ad Firg. 9. Eel 47. Stella quasi lemniscis co- 
ronata. Ex bis patet, laoeos prlmum fuisse leruni- 
acos, postea et ex melallis in tenues larainas duciis 
iaelos. Paulut Diac. in allatis terbis a lana deda- 
ccre videtur: nee defuere, qui laniscut inde ubique 
legendura arbitrarentur, inter quos sunt etlam ii, 
qui a VJ;vo; lana derivaot: JHullerut autem ad 
Paul. Diac. tot. cit. ait: Videntur Graeci a "Xijvo; 
live Xavo? dixisse Xrjfm'mcous, at iraXa/xvaloy a 
xaXd-iit) et Sc'3u//yov pro tiSufiea. Alii a iarnna esse 
pulant, quasi la mniscos. Sed verius est esse to tarn 
Graecam. Hesychiut: Atjuiu'ckouc. ta{ axsvdc, 2u- 
pctxouctoi xatviaz. kriuvloxos vero est deminut. ab 
inusit."Xn^vo; syncop. pro "Xij^mvoc, a parttcip. "Xe- 
Xjjjiivo; verbi sive ety m i "Xa'tD O-auficLvtit) capio: 
nam lemnisci, capiendi et obstringenui causa, coro- 
nls prascipue sunt additi. Ideo autem coronae lemni- 
tcit omatae ceteris honoratiores fuisse videntur, quia 
ipsa ab ils, quibus donatse fuerant, capite gestanda? 
erant: its apud nos mtdaglia con occhielb dicitur, 
qua: hoooris causa datur, ut is, qui earn acceperit, 
•tatim earadera pectori suo appendat. *J 2. Lemoi- 
»cus dicitur etiatn linamentum, quod tiactum me- 
dicamine chirurgi in vulnera indunt, tasta. Grasce 
usurpat Celt. 7. 28., Laiine Fegtt. 2. Peter in. 14. 
et 48. •)" 3. Item lemniscus dicitur virgula inter 
geminos punctus jacens , teste Isid. in Gloss- V. 
Eopv. Pakeogr. T.i.p. 279. 

LEMd.NlL'M et ltraonium, II, n. 2 "Xeipovtov , 
apud Plin. 25. Hist.nal. 9.61.(108). herba est suc- 
cum lacteuro emittens, coocrescentem gurorui uiodo. 
Naxcilur in bumidis iocis, e» ~kit(i>Zct, unde nomen. 
Apud eumd. 20. ibid. 8. 28. (72). eadem limoni- 
um, et Lalioe beta tiivestrii dicitur. V. LIMO- 
HION. 

LfiftlORES, am, m. plur. 3. De notatione vocis 
V. vocem seq. — Lemures sunt mortuorum anima. 
An a Lartla dlfferant, V. loca Platonit et Apuleii 
InLABVA. 

I.) Proprie. Ovid. 5. Fast. 483. Lemures animas 
dime silentum. 

II.) Trauslate poountur pro umbris, spectris et 
hujusmodi nocturnii lerriculamemis , fantasme , 
ftepfjoAuxEta, quae se in tenebrij videre quis pulat, 
et timore ioani percellitur: cui avetleudo, umbris- 
que morluorum placandis sacra Rotnanis instituta 
fuere Lemuria appellata, quorum originecn ac ri- 
turn Ovidiut loco supra cit. a v. 421. describlt. Ifo- 
niut p. 135. 15. Merc. Lemures larvaj nocturtia 
et terriflcationes imagiouro et bestiarura. Tarro de 
tila populi Bomani libro primo: (Quibus tempori- 
bui in sacris fabas Jactaot ooclu, et dicunt, se Le- 
mures dotoo extra januam ejicere. Ilorat. 2. Ep. 2. 
208. Somola, terrores roagicos, miracula, sagas, 
Nocturnos Lemures portentaque Tbessaia rides . 
Pert. 5. 185. Tunc nigri Lemures o?oque pericula 
rupto. Confer Capell. 2. p. 40. 

LEmCiUA, flrum, n. plur. 2. festa placandorum 
Lemurum causa instituta, et tii. t. et m. Id. Maj. 
per trea dies, qui ideo nefasti erant, a Romanis ce- 
lebrata: ut est in reterl Calendario apud Gru(er. 
p. 133., quasi Hemuria, quia sunt priraum facta a 
Romulo ad placaodos Manes Rem! fratris occisl, 
qui credebatur Faustulo uutricio et Accas ejus axo- 
ri appiruisse et id sacri genus poslulasse. Fiebat au- 
tem id ooctu nodi* pedibus, ter manus iavaudo, et 
utgras fabas post terga noTie*jaciendo:qua re re- 
dimere ac Hberare se suosque putabant ab umbra- 
rum, seu Lemurum terroribus. Quum boc sacrum 
peragebatur, cuncta deoram templa clauia erant, et 
nuptiue infaustse babehanlur. Ovid. .5. Fast. 421. 
Rhus erit reteris aocturna Lemuria sacri: loferias 
tacitlt Maoibus ills dabunt V. ibi qua; sequunlur. 

LENA, se, f. I. (leoo) qu» mulieres quasstuarias 
•lit, prouitult et concilial, qumque mediim se ills.- 
citls amoribus prasbet, nuncia, quae Ubellas amatori- 



— 56 — 

as portat ultro cltroque, n:opvo|3oaxo;, (saarpasm'; 
(It. ruffiana; Fr. enrr«ne»eu»«; Hisp. akahueta; 
Germ, die Rtipplerin; Angl. a bawd, procuress). 

I.) Proprie. — a) Absolute, subsiantivoruro mo- 
re. Ulp. Dig. 23. 2. 43. 5 2. Lenas eas dieimus , 
quae maliercs quasstuarias prostituunt. Lena in acci- 
piemus et earn, quae aiterius nomine hoc vitas genus 
eiercet. Si qua cauponam exercens, in ea qusestuaria 
corpora babet, dicendum, hanc quoque lena; appel- 
latione coqtiocri. Pkiut. Asin. 1. 3. 23. TJbi lena 
bene agat cum quoquam araante. T%bull. 1. 6. 11. 
quod adest buic dives amator, Venit in exitium cal* 
lida lena meurn. Id. 2. 6. 45. Lena necat miserura 
Phryne, furtimqne tabellas Occulto porlans, itque 
reditque, sinu, Ovid. 1. Amor. 15. 17. improba. 
Martial. 11. 01. obsccena. Id. 9. 30. Qu» sciet hos 
illos vendere leoa toros. Propert. 4. 5. 1. Terra 
tuum spinis obducat, lena, sepuicrum etc. et ibid. 
73. Sit tumulus lenae curto vetus amphora collo. - — 
b) Per appositionera, vel adjective. Ovid. 3. Amor. 
5. 40. logenium dominas lena movebit anus. — V. 
CALYBE in ONOM., ubi affertur lence monumen- 
turn sepulcrale, etdem factum a merctrice ejusdem 
domina et patrona. 

II.) Translate dicitur de rebus inanlmis, qua 
amorem conciliare talent. — a) Absolute. Cic. 1. 
xVaf. D. 27. 77. Noo vides, quam blanda concilia- 
trii, et quasi sui sit lena natura? Ovid. 3. Art. am. 
316. discant cantare puellse: Pro facie multis vox 
sua lena fuit. — b) Adjective. (Jlaudian. If apt. 
Honor, et Mar. 24. ut nuncia formje Lena per in- 
tiumeros iret pictura penates. 

LENATUS, a, urn. V. LENO, as. 

L£>'E, adverbii loco pro leniter: gradus V. in 
LEMTER. Occurrit tantum apud Poetas. Ovid. % 
Fast. 701. Sectus humum rivo lene sonantis aquse. 
Avien. descript. Orb. 857. Vel qua lene Notus spi- 
rat, qua perstrepit Ausler. tfemesian. 4. Eel. 47. 
lene Quens fons. Calpurn.T. Eel. 25. clivi leue ja- 
centes. h.e. colles leniter acclives, ut loquitur Ovid, 
5. FasMol. 

LEnI.HEN, tnis, o. 2. (lenio) id, quo quipplam 
lenitur. miligatio, mulcedo (f r . voc. seq.): et est 
vox fere poetica, ac translate tantum occurrit. Ho~ 
rat. 1. Od. 32. 14. Testudo laborum duke lenimen. 
Ovid. 6. Met. 500. sollicita lenimen dulce senectse. 
Id. 11. <6t*d. 450. addidit illis Hoc quoque lenimen, 
quo solo flexit amanlem. 

LE.NlMEMUM, i, n. 2. (Unto) idem ac lenimen, 
id, quo quippiarn lenitur, mitigatio, mulcedo, Ti'itta- 
Ita.) /xstXtyfia (It. mitigazione, lenimtnto, corre- 
ziont , temper amen to; Fr. adoucissement; Hisp. 
temper amento, mitigation', Germ. d. Linderungs- 
mittel , Linderung ; Angl. a softening, mitiga- 
tion, assuagement, alleviation, charm). 

I.) Proprie. Plin. 2b. Hist. nat. 5. 24. (59). Nu- 
pcr invenere, dissectis rapbanis inserere belleboruro, 
rursusque comprimere raphanos, ut traoseat vis, al- 
que lenimenlo dare. 

II.) Translate. «J I. Pkysica ratione, medici le- 
nimenlum i ocant murborum mitlgalionem sea ces- 
sationem, ut superposilionem appellant eorum eia- 
cerbationem. Cal. Aurel. 2. Tard. 13. ante med. 
Curatio pro rnotibus temporum varianda, ut super- 
positionem emergentem eadem curatione curernus: 
in lenimento vero leves atque quietos adhibemus 
modos. Id. 2. ibid. 4. ante med. Nunc superposi- 
tlonibus asperata, nunc lenime.ntis emollita passio. 
•J 2. Morall ratione. Tac. 2. Hist. 67. Addlto bo- 
nestaa missionis lenimento. 

LENlO, is, ivi vel Ii, Hum, ire, 4. (lenis). Leni- 
bam et hnibo pro leniebam et leniam (quod in 
quarta conjugatione nou raro usuvenit) babes apud 
Firg. 5. Mn. 527. et 6. ibid. 468.; el Propert, 3- 
20. 32. — Part. Lenitus Sub A. I. et II.; Lenilurus 
sub J. II. ; Leniendus sub A. I. — Lenire est Je- 
nem facere, mulcere ? mitigare, minuere, vires adi- 
raere , Tj^ctw , ktjXsco (It. mitigare, raddolcire , 
tminuire, temperare; Fr. adoucir, altenuer, af- 
faiblir; Hisp. ablandar , moderar , mitigar , ate- 
nuar; Germ. Under n, mildern, sanft, gelinde ma- 
chen; Angl. to soften, mitigate, calm, alleviate, 
assuage, lenify), Occurrit autem A) S^epissime 
active; et B) Raro admodum neulrorum more. 
A) Active; et quidera 

L), Proprie de rebus physicls et pratcipue de mor- 
bis usurpatur, et leuem facere, miouere, vires adi 



LENIS 

mere stgrtiflcat. Farro 2. R. R. 4. 6. Post meri- 
diem rursus, leniro fervore, pascunt. Sueton. Fv- 
tell. 10. Ad leniendam gravitatem odoris. Plin. 20. 
Hist. nat. 9. 37. (96). Lapsana alvum lenit et mol- 
HL h. e. leniter cieU Id. 23. ibid. 3. 77. (147). Nu- 
ces leniunt saporem caeparum. raddolciscono. et 21. 
ibid. 28. 102. (174). Colocasia acrta corporis leniri. 
Id. 33. ibid. 6. 35. (110). Lenire tumores. Id 23. 
ibid. 4. 47. (92). djspnujas, collecliones duritias- 
que. et 22. ibid 25. 58. (122). collectiones impetut- 
que. et 2tS.ibid. 13. 51. (135). epiphoras, et 22. ibid. 
•23. 49.(101). podagras, et 20. ibid. 17.73.(195). 
articulares morbos. «t ibid. 8. 29, (73). dolores ca- 
pitis. Propert. 3. 20.32. Lenire vulnera. h. t. fovere 
eorumque dolorem minuere. Sic Ovid. 1. Pont. 3. 
6. Lenitura tulnus. Horat. 2. Sat. 2. 17. cum sale 
panis Latrantem stomachum bene leniet. acquie- 
tera. Id. 1. Od. 27. 7. Lenire clamor em. h. e. cla- 
moris vocera demittere et minuere. 

II.) Translate est leuem facere, mitigare, mulcere, 
piacare, Oeclere, minuere; et occurrit — o) De ho- 
minibus. Plant. Bacch. 5. 2. 3t. Aliquem lepide 
lenitum reddere. Cic. i. Phil. 15. 116. Muncribus, 
congiariij, epulis multitudinem imperitam lenierat. 
Orellivs tameo et recentiores plcrique omncs leg. 
de lenierat. Rursus Cic. Mur. 31. 65. de Catone. Te 
ipsum, nunc animi quodam impctu concitatum, usus 
flectet, dies leniet, aitas miligabit. Id. 6. Alt. 2. Il- 
ium saspe lenivi iratum. IVepos Eumen. 11. Adeo 
crat incensus, ut, nisi magna spe maiimarum rerurn, 
leniri non posset. Ovid. 1. Pont. 2. 151. precibuj 
lenilo Ceesare vestrts. Sic Id. 4. ibid. 8. 3. lenire 
superos rogando. Cic. 3. ad Q. fr. 5. Lenire se mul- 
ta consolatione. Cf. Virg. 4. /En. 393. At plus 33- 
neas, quamquara lenire dolentem Solando cupit et 
dictis averlere curas etc. — b) De anirno ejusque 
rnotibus. Cic. 1. Fin, 14. 47. Tcrnperantia animos 
quasi concordia quadam placat ac lenit. Salt. Jug. 
11. exfr. Lenire animum ferocem. Firg. 6. J£n. 
467. dictis ardentem animum. Petron. Satyr. 107. 
Flectite ergo mentes satisfactione lenitas. Liv. 2. 
45. ante med. Diem tempusque forsitan ipsum Ieni- 
turum iras. Sic Sail, apud Priscian. 9. p. 871. 
Putsch, Lenita ira. Cf. Firg. 8. Mn. 86. Tibris ea 
Quvium, quara longa est, node tunientera Leniit. 
Cic. Marcell. 10. 31. Vicit is, qui ooo fortuna in- 
flammaret odium suum, sed bonitatc lenirel. lYepos 
Dion. 8. Lenire invidiam obsequio. Sic Tac. 4. 
Hist. 44. Lenita invldia. Firg. i. JBn. 528. Lenire 
somno curas. Ovid. 13. Mel. 317. requic dolores. 
Cic. 15. Fam. 21. desidcrium crebris et longis epi- 
stolis. Sic Liv. 1. 16. exlr. Lenitum desiderium. 
Firg. 1. AZn. 451. nova res oblata timorem Leniit. 
— c) De abstractU. Ter. Henut. 1. 1. 75. Lenire 
miseriam alicui. Sail. Jug, 90 inopiam frumenti, 
rendere tollerabile. Id. ibid. 29. atrorilatern fdcti. 
Liv. 6. 18. a meci. sedilioneni. Oi:id. Heroid. 19. 
210. moras, h. e. dolorem dilalionis. Sueton. Aug, 
34. Adempta, vel lenita pars pmnarum. Tac. 2. Ann, 
29- Lenire crimina, aut aspcraie. Id. 3. Hist. 61. 
dedeccj. Id. 1. Ann. 71. memoriam cladis comitate. 
B) Neutrorum more. Plaut. Mil. glor. 2. S. 99. 
Occultabo roe aliquot dies, dum has consilcscunt 
turba?, atque iras leniunt. 

LEMS, e, adject. Comp. Zem'or I. et II. 1.2.; 
^up. Lenissimus I. el II. 1. — Ratione habita ety- 
mi, ducunt a moililii: laiise, qu?e Xtjvo; dicitur: vel 
a "X«7o; Usvis. — Leois est levis et tacta aullam 
asperitatcm babens; atque -ideo mitts, !Evis, placi- 
dus, minirne acer, non vehvniens, "Xcloj (It. liscio, 
molle, delicato, dolce, leggero, soave; Fr. tloux au 
toucher, pol> , itoux en general, leger, qui nest 
pas dpre, qui n'est pas violent; Hisp. liso, pulido, 
dxtlce, suave, delicnito, Ugero; Germ, sanft, glatt, 
weich, gelinde, milde; Angl. toft, smooth, deli- 
cate, mild, gentle, sweet, eaiy). 

I). Proprie. — a) Stricto sensu est 15vis. et ta- 
cta nullam aspcrit.item habens. Cic. 2. Fin. 12. 36. 
Seosus judicat dulce, amarum; lene, asperum; pro- 
pe, longe; stare, movere; quadiaturn, rotundurn. 
Plin. 28. Hist. nat. 4.14.(53). Vebemens fricatio 
spissat, lenis mollit. — o) Latiori sensu de mollis 
dicitur, et sigoificat mitem, ISvem, placidum, mini- 
rne acrem, noo vehementeui. Cic. 2. Nat. D. 58, 
146. Vocis genera permulta, caudidum {al. cano- 
rum), fuscum; lene, asperum; grave, acutum; Oexi- 
bile, durum. AL leg. leve: scd lenem vocem asperae 



LEWS 

eontwtora etlam Quintil. I!. 3. 63. tppellat. Celt. 
S. 22- Lenes sunt sorbitio, pulticula, leganum etc.; 
Item lac, defmtum, passum. Acria sunt omnia nimis 
austera, acida, salsa etc. facili da digerire. Ter. 
Heaut. 3. 1. 48. Vinum hoc asperura est: aliud le- 
nius, sodes, tide. Cic. 2. All. 21. Ita lenibus uti 
tidebantur venenis, ut posse videreraur sine dolore 
Jnterire. Cob*. 4. B. G. 28.; et Cic.7. Alt. 2. Belle 
nobis Davit ab Eptro leniss'tmus ventus. Sic Cato 
apud Charts. 2. p. 185. Putsch. Deinde postquaro 
Ma?sillam praterimus, inde omnero classem ventus 
Auster lenis fert, mare veJis florere videres. et Far- 
to apud Non. p. 234. 6. Merc Delis babenas ani- 
tn* leni, dum dos ventus flamioe sudo suavem ad 
patriam perducit. Ovid. i-2. Mel.hTi. Lenis "volatus. 
Quintil. It. 3. 92. et 161. Lenis laterum menus. 
h. e. composite et gravis. Ennius apud Macrob. 6. 
Saturn. 4. Quod per araceoam urbem leni Quit a- 
gmine flumeo. Sic Firg. 2. ASn. 782. leni Quit 
agmine Tibris. et Plin. 5. Hist. nat. 9.\0. (54). 
Leni j Nilus. che scorre adagio, et 21. ibid. 18. 73. 
(1221. Leni ignl coquere. a fuoco lento. Sic 21. 
ibid. 17. 68. (111). Leni sole sicca re.. Borat. 3. Od. 
21. 13. Lene tormentum. Id. ibid. 1.21. Lenis so- 
mnus. Pr*cesserat Enniui apud Fronton. 4. Ep. 
12. p. 110. edit. Rom. somno leni placidoque revia- 
ctus. PUn. 16. Hist. nat. 35. 63. (155). sonus. h. e. 
tenuis. Id. 9. ibid. 41.65. (140). Color suavior ct 
lenior. Id. 16. ibid. 36. 64. (158). de arundine. 
Graciiitas nodts distinct* ieni fastigio teouatur in 
cacumina. s'assottiglia a poco a poco. Cces. 2. B. 
C. 24. Jugum directum , ulraque ex parte praru- 
ptum atque asperum,aed pauilo tamen leniore fa- 
itigio ab ea parte, quae etc. di salita piu facile. 

II.) Translate. ^ 1. Generatim et saepissime de 
bominibus eorumque actibus usurpatur , scilicet 
transferer ad animum et mores, et est qui non 
irascitur, qui parcit, qui impetum aoimi cohibet, 
qui a severitate et crudelitate abborret, indulgens, 
Clemens, facilis, mitis, placidus, chi se la lascia 
passare facilmente, piaeeuale, mile, do'.ce, iraao;, 
ijirto;. Cic. 5. Fam. 2. a med. Lenis a te et facilis 
existimari debeo, qui nihil tecum de his ipsis rebus 
expostulem. Co?*, ad Opp. post ep. 8. I. 9. ad Alt. 
Ut quam lenissimum trie prajberem. Rursus Cic. 
Bosc. Am. 53. 15*. Poputus Romanus in hostes 
lenissimus. Ovid. 5- Trist. 2. 36. Ssepe suo victor 
lenis In hoste fuit. Sueton. Cal. 3. Obtrectatoribus 
lenis et innoiiurc. Ter. Heaut. 3. 1. 29. Si te tarn 
leni et victo animo esse ostenderis. et 1.1. 99. Leni 
ingcoio esse in liberos. Cic. 5. Fam. 15. Lenissimis 
et amanlissimis verbis utens, re graviter accuses. 
Cm. 1. B.C. 2. Diierat aliquis leniorem senlcn- 
tiam, ut etc. et Hid. 5. Lenissima postulate. Horat. 
3. Od. 4. 41. Lene consilium dare. Plaut. Capl. 2. 
1. 5. Servilutem lenem reddere. leggiera e soppor- 
tabile. — Regit etiam InfloUivum, Gracorum more. 
Horat. I. Od. 24. 17. Mercuiiu* Son lenis precibus 
fata recludere. ^ 2. Sape etiam ad genus dicendi 
et oratiooem transferlur. Est autem lenis orolio, 
qu* impelu, vebementia ac nervis caret; et stilo 
sedato utilur et conciliaodis auditorum animis ac 
commodato, ut docel Cic. 2. Orat. 29. 129. F. LE- 
NITAS II. 2. Durta est metapbora a Ouminibus, 
qu* plarido ac leni cursu feruntir. Cic. 1. Herenn. 
7. It. In exordienda causa servandurn est, ut lenis 
lit sermo et usitata verborum coosuetudo. Id. 2. 
Orat. 13. 5*. Tractu orationis leni et aequabili per- 
politlt iliud opus, et ibid. 43- 183. Non enim sem- 
per for lis oratio qusrilur, sed sape placida, sub- 
mhsa, lenis, qua maxime commeudal reos. Quin- 
til. 10. 1. med. Quosdam elatior diceodi vis el ma- 
gis conctlata et plena spiritus capit: snot et lenis et 
nitidi et coroposili generis non pauci amatores. Id. 

9. 4. 127. Lenis et fluens eootextus orationis. Id. 

10. 2. 23. Etiam hoc so let iocommodi accedere iis, 
qui se uni alicui generi dediderunt, ut si aspcritas 
his placuit alicujos, bane eliam in leni ac rcmisso 
causaruro- geoere non etuant. Id. 9. 4. 131. Lenia 
spjiium,soblimIa et oroata claritalem quoque vo- 
calium poscunt. h. e. longas syllabas. et ibid. 139. 
Sublimia debent ingredi, tenia duel, acria eurrere, 
delicata fluere. Id. 11. 3. 161. Procemio frequenlis 
lime lenis conveoit pronuocialio: nihil est enim ad 
coociliandum gratius verecundla. Id. 9. 4. 92. Sjl- 
labse acres sunt, quae ex bretibus ad longas iosur- 
|unl: leoiores, qua a longis in breves descendant. 

Tom. III. 



— 57 — 



T. Benllej. ad Iliad Horat. Art. P. 26. sectantem 
lenia (at. lscvia> etc. — £enit jocus apud Quintil. 
8. 3. 2. est, qui risum quidera movct, sed asperi- 
tale caret. ^ 3. Item speciatim: rents tptrifus 
apud Grammaiicos quid sit, V . in 4SPER. — Hinc 
Lene, is, n. 3. absolute, substantivorum more, 
in re medica est id quo morbus lenitur, ur» leni- 
tivo. Inscript. apud Or ell. 4233. c. tvcci albxak- 

DBI LENB AD OMSKM LtPPlTVt)I>Bm. 

LfiNlS. is, m. 3. a "Xtjvo; lacus lorcularis, est 
genus vasis. Afranius et Laberius apud Non. p. 
544. 31. Merc. — Secundum nctnnullos est eliam 
genus navigiLa similitudine "Xijvou, id est tasis lor- 
cularis. Martial. 1. 50. Tepidum natabis leoe Con- 
gedi vadum. Al. ad vadum referunt: vel lene acci- 
piunt pro leniter; quod longe est reclius. — NB.. 
De coinom. Rora. V. ONOM. 

LENlTAS, atis, f. 3. (lenis) ISvitas, mollities re 
Turn, qua I5vem tectum habcnl: cui asperitas op- 
ponitur, ut io LBNIS ioit. dictum est: atque adeo 
usurpatur de iis, qua con sunt acria, nee vehemep- 
tia, sed mitia et placida, "XstoTT)? (It. Usciezza, mor- 
bidezza, delicatezza, placidezza; Fr. douceur au 
toucher, au govt, a la vue; Hisp. morbidez, deli- 
cadez; Germ, dt'e Sanftmuth, Gelindigkeit, Ge 
lassenhe.it, Gemachlkhkeit , Miide ; Angl. soil- 
ness, smoothness, tenderness, delicate ness). 

I.) Proprie usurpatur de rebus physicis; et — a) 
Stricto sensu ad '.actum pertinet, ut dhirnus. PUn. 
13. Hht. nat. 12. 26. (82). Minimum hoc modo in- 
tergerii: atque etiam Uni lcoitas superatur. — b) 
Laiiori sensu refertur ad gustum, et dicitur de re- 
bus, qua? acres son sunt, et gustu suaves, et esu 
concoctuque fariles redduntur. PUn. 14. Hist. nat. 
19. 24.(120). Africa gypso mitigal vini asperilatem: 
Graria sale aut mart leni tat em exci tat. Id. 27. ibid, 
8. 40. (62). Differentia intelligitur lenitate gustus. — 
ci Item ad auditum; el lemias cocis est moderata 
ejus remissio, acri claraore remoto: respondetiiue 
lenitati orationis, de qua V. infra sub II. 2. Cic. 
2. Orat. 43. 182. Sed hac adjuvant in oratore, lc- 
oitas vocis, vultus, verborum comitas. — d) Item 
ad visum, et de coloribus dicitur, qui visu sunt faci- 
tes et oculos acri splendore non percellunt. Plin. 
37. Hist. nat. 5- 16.(63). Smaragdi viridi lenitate 
lassitudinem mulccnt. et ibid. 3. 12. (47). de sued- 
nit. Sunt et in quibus decocti mellis lenitas placeat. 
— ' e) Denique et de Quminuro cursu occurrit, et 
est tarditas, placiditas. C&s. I. B. G. 12. Arar ia 
Bhodanum influit incredibili lenitate, ita ut oculis, 
in utram partem fluat, judicari non possit. 

II.) Translate. ^ t. Generatim iransfertur ad 
homines eorumque actus, scilicet ad animum et 
mores, et est mansueludo, indulzenlia, facilitas , 
moderalio et qoredam quasi mollilia et suavitas 
naturae, quae iracn vel nescit omnino, vel moilera- 
tur, piacevotrzza, milezza, condiscendenza, man- 
suetudine, visiter*);, iroawnj;. Ter. Ada'ph. 3. 4. 
26. fnepta lenitas patris et facilitas prava. Ad hunc 
I. quidara apud Donatum ita inter lenitatem et 
facilitatem dlstinguunt, ut ilia in permiltendo , 
bac in igoosrendo versetur. Cic. 2. Cat. 4. 6. Non 
est jam lenitati locus: severilalern res ipsa flagilat. 
Id. 1. Orat. 12. 53. Id hominura mentibus vel ad 
iram, aut ad odium, aut ad dolorem incitandis; vel 
ab hisce iisdem permolionibus ad lenitatem miseri- 
cordiamque revocandis. Id. Suit. 6. 18. Qua mollj- 
tia sum aoimi ac lenitate, nuroquam illius lacrimis 
ac precibus reslitissem. Id. 13. Fam. 1. DaTe se ad 
lenitatem. Id. Muv. 31. 64. Pauilo ad lenitatem 
prooenaior. Id. Far tit- orat. 21. 78. Lenitas anim- 
adverteodi. Attct. B. Afr. 85. et 92. Lenitas et de- 
mentia, et ibid. 54. Lenitas, modestia, patientia. 
Gell. 11. 18- Remissa nimis lenitate uti. Cic. Ra~ 
bir. perduell. 3. 10. Qui vestram libertatem non 
acerbitale suppliciorum iofeslam, sed leoilaie legum 
munitam esse votuerunt. *f 2. Speciatim traosfer- 
tur ad genus dicendi, et significat quamdara veluti 
placidttatem et asquabilitatem orationis, qua seda- 
te, molliter, remisse et nullo Impelu fertur, et ner- 
tis caret ac tehementia: perlinet autem ad stilum 
medium, et conciliandis aniniis apta est, ut Cic. 2. 
Orat. 29. 129. docet. Id. %. Orat. 15. 64. de hitto- 
rico stik). Genus orationis cum lenitate quadam k- 
quabili proQuens, sIdb bac judicial! asperitate. Id. 
Orat. 16. 53. Elaborant alii in lenitate et aquabi- 
litate, et puro quasi quodara et candldo geoere di- 



LENO 

cendt. Id. Brut. 48. 177. Sunt ejtti aliquot oratio- 
nes, ex quibua, sieut ex ejusdem ttagadlls, leni- 
tas ejus sine nervia perspici potest. Quintil. 9. 4. 
136. Aspera iarabis maxime concitantur, quod sunt 
e duabus modo syllabis, eoque frequeattorera quail 
pulsum bahent: qua res lenitati contraria est. 

LENlTER, adverb, (lenis). Allam formam LRNE 
F. loco suo. — Comp. Lenius I. et II. 2. 3.; Sup. 
Lenissime II. I. — Leniter est modice, leviter, pla- 
code, non acriter, non aspere, sine impetu aut vi, 
\i*$m, ijni.M* (II. l?3giirm:r.is t soavemente. mol- 
lemenie ; Fr. doucement, faiblement, ligerement, 
peu a pen; Uisp. Ugeramente, dulcemente, poco 
a poco; Germ, mild, gelxnde, tanft; Angl. gently, 
softly, sweetly, mildly), 

I.) Proprie usurpatur de- rebus pbysicU. Cic. 6. 
de republ. 12. exlr. Leniter arridens. Plin. 2. Silt. 
nat. 18. 16. (80). Nox leniler illustrans. Id. 17. 
ibid. 22. 35. (.197). Pampinos teneros alligato leni- 
ter. Uac Plin. ex Caton.; et SitUg. pro Jenifer leg, 
lewiier. Id. 18. ibid. 34. 77. <337). Ventus leniter 
pluvius. Id. 27. ibid. 3. 2. (9). Folia leniter hlr- 
snta. Id. 26. i6id. 8. 54. (86). Ilerba odorata, sua- 
vis, leniter acula. Id. n.ibid. 16. 35. (70). Stacto 
gustu leniter amara. Id. 37. ibid. 9. 40. (122). Co- 
lor aspectu leniter blandus. Auct. B. Afr. 70. Pla- 
cide leoiterque procedere. Ovid. 1. Amor. Q.7. 
per excubias custodum leniter ire. adagio, pio» 
pmno. et 3. Met. 568. Torrens lenius decurrit. 
Cces. 7. B. G. 19. Colli* leniter acclivis. di dolce 
salita. Sic Liv. 2. 50. Leniter editus collis. 

II.) Translate. <| 1. Generatim transfertur ad 
animum pro plac.ide, moderate, remisse, sine ira, 
aut severitate, aequo animo, facile,. p la cidamente, 
dolcemente, con mitezza, piacevolmente, rjffttuff, 
itpawc. Plaut. Slick. 1. 2. 20. Ten tern leniler, an 
minaciter? Id. Bacch. 3. 3. 4. Leniter savire. Id. 
Amph. prol 25, Petere quippiam leniter ab aliquo 
dictis boals. colle buane. Cic. 5. Fam. 2. ad fin. 
Sedens iis asseosi, qui mibi lenissime senlire viil 
sunt. Ooid. Heroid. 5. 7. Leniter, ex merito quid- 
quid patiare, ferendum est. h. e. aquo animo, pa- 
zienlemente. — Leniler traducere &vum apud 
Horat. 1. Ep. 18. 97. est placide, tranquille,aqno 
animo. % 2. Speciatim ad oralionem: F. dicta In 
LENIS et LENITAS It. 2. Cic. Brut. 44. 164. 
Mutta In Ilia oratiooe graviter, mulla leniter, 
multa aspere, multa facete dicta sunt. Id. 1. Orat. 
60. 255. Qui Jamdiu multo dicis remissius et le- 
nius, quam solebas. Quintil. 9. 4. 130. et 10. 2. 23. 
Alia leaius. alia concitaiius, alia sublimius dicenda 
sunt. — Leniter agere vers urn apud Cic. 3. Orat. 
26. 102. est leai gestu. Ejus verba sunt: A?lt ver- 
sus Roscius quam leniter! quam remisse! ^ 3. In 
malain partem pro languide, remisse, segniter. C(BS. 
I. B. C. I. Pompejo esse in animo, reipublica non 
deesse, si senaius scquatur: iir» cuncietur atque agat 
lenius, nequicquara ejus atixilium imploraturum. 

LENITIES, l\, f. 5. (lenu) idem ac lenitas. Trans- 
late Fet. Scholiast, ad dc orat. in Chd. et Cur. 
edente A. Maio p. 20. Mixta responsio et facetiil 
et asneritatU aculeis, non sine leni lie. 

LENlTCDO, tnis, f. 3. (lenis) idem quqd lenitas, 
id est motlitudo expers asperitalis- Occurrit trans- 
late tan turn; et dicitur 5 '* De animo, et est man- 
juetudo, facilitas. Turpiliui apud Non. p. 132. 3. 
Merc. Mira leniludine ac suavJtate abuadat. Cic. 6. 
Ferr. 61. 136. Virorumque, quibuscum nuptaa e- 
rant, nimia in istum non leniludine, led etiam II- 
beralitate oppugnarer. Adde eumd. 1. Off. 25. 88., 
ubi al. recte leg. altitudine. — De nimia facilitate, 
qua quia ne quum oporlet quidem, irasci solet. Cic. 
4. Tusc. 19. 43. Virum videri negant, qui irasci ne- 
scit: earoque, quam lenitatem nos diciraus, vitioso 
lenitudinis nomiae appellant. Plerique tamen re- 
ctius leg. lenUludinis. % 2. De oratiooe. Pacu- 
vius apud Cic. 5. ruse. 16. 46. Lenitudo orationis, 
mollitudo corporis, ea (addit Cic.) si bona dlcemus, 
quid erit io pbilosophi gravitate etc? 
LENlTOS,a,um. T.LBNIO. 
LfiNO, as, Bturo, ire, n. 1. (leno, onls). Part. Le- 
natus. •— Lenare est lenocinari, concillare. Fet. 
epigr. in Anthol Eat. T. i. p. 611. Burmann. 
'Gracule, consuela leoandl eallidus arte, CospistI 
adductor conjugls est* toa. Aliud ibid. p. 6l4. Nam 
si formosas redeai lenare puellas. Aliud »6td. T. 2. 
p. 587. At tu foroice lurpiuj racabas, Bxerceni allli, 



8 



LENO 

quod ipse possis Lenatis melius ttbt paeflls Scor- 
tandi solito labore ferre. Vet. Scholiast, ad Juve- 
nal. 6. 232. Soerus fiiiam suam leaat, et docet mc&- 
chis suis caute rescribere. 

LENO, Onis, m. 3. Ralione habita etymi, hac ait 
Paul. Diac. p. 115. 9. Mull. Leo ones ab a 1 1 i- 
ciendo adolescentulos appellati. AC Priscian. 4. 
p. 623. Put sch. rectlus a leniendo ducR: oempe 
quod mentes deliaiendo seJucit. Ceterum leno est 
qui scortorum prostitutione qusstum facit, quique 
illicitos ambres couciiiat, fuxarpwito? (It. rufjlano; 
Ft. entremetteur , prostitueur ; Hisp. medianero; 
Germ, der Kuppler; Angl. a pimp, pander, pro- 
curer). 

I.) Propria. Flout. Pseud. 1. 3. 1. et seqq. et 
Pari. 3. 3. 1. et seflfl. lenooum mores et vitam gra- 
phiee describit, quem consuiesis. — a) Absolute. 
Cato apud Gei', tf. 12. Qui palam corpore pecuniam 
quareret , aut se lenoni locavisset. Plaut. Capt. 
prol. 57. Blc oeque perjurus leoo est, Dec meretrii 
mala. Id. Pseud. 1. 1. 49. Leno me peregre militi 
Maeedonico miais viginti vendidit. Id. Pert. 4. 6. 
4. Ne ooo sat essea leno, id metuebas miser. Ter. 
Adelph. 2. 1, 34. Leoo sum, fateor, pernicies com- 
rouois adolescentium, perjurus, pestis. Cic. Rose, 
com. 7. 20. Improbissimum et perjurissimum te- 
oonem agit. Horal. 2. Ep. 1. 172. aspice, Plautus 
Quo pacto partes tutetur amaotis epbobi, Dt pairis 
atteoli, lenom's ut insidiosi. — Cura Genilivo. Pru- 
dent. Harnartig, 201. ornatus soWeodi leno pudo- 
ris. — Apud Vol. Max. 7. 7. n. 7. leno heredita- 
tem coosequi prohibitum est. 

II.) Figurate. % 1. Est coovicium impori homi- 
ois et aliorum alati insidiantis. Cic. post redit, 
in senat. 5. 12. Quum equiles Romaoi se ad le- 
oonis irapudicissimi pedes abjecissent. ^ 2. Hem 
generatlm dicitur de Jenocinatore vei coacilialore 
quocumque. — a) Substaoiivorum more. Cic. 4, 
Cat. 8. 17. Quod auditum est, lenoucm quemdam 
Leotuli concursare circum taberoas, pretio sperare 
gollicitari posse aoiraos egentiura atque imperito- 
rum. Ovid. 3. Amor. 12. 10. Vendibilis culpa facta 
puella mea est: Me lenone, placet, h. e. me ejus for- 
mam versibus commendante. — b) Etlam adje- 
ctive usurpatur, et cum substantivo generis femi- 
nint. Pentad, in Anthol. Lat. T. 1. p. 102. Bur- 
mann. Se Narcissus amat captus, leaonibus undis, 
h. e. lenocinantibus. ^ 3. In bonam partem est 
medius alicujus rel conci Hands, mediatore, amba- 
Mciatore. Juttin. 2. 3. 5. Primus Scythis bellum 
indixit Sesostris rex JSgyptius, missis primo leno- 
uibus, qui bostibus parendl legem dlcerent. Mox 
legatos appellat. Optitnce tamen edition** eliam 
prima loco iegatis habent. 

L£ NO ClN AMENTUM, i, d. 2. (lenocinor) leoo- 
eioium. 

I.) Proprle. Quintil declam., quae inscribitur 
Tribunas Marianus, 5. a med. Nihil omniao, quod 
ad lenocinamenturo ipectare posslt lascivia. 

II.) Translate. Sidon. 7. Ep- 9. in cone, a med. 
Pro omoi gratiarum privilegio, decoramenlo, leno- 
riaamento. 

LENOClNATOB, Oris m. 3. (lenocinor) conci- 
liator, leno, rcopvopoffxo'c. Tertull. 1. advert. Mar- 
tian. 22 ad fin. Gratia lenocSoator. 

LENOClNlUM, II, n. 2. (lenocinor) leooclnandi 
actus, exercitium lenonij, uaarfyittia (It. ruffia- 
netimo; Ft. metier <P entremetteur; Hisp. arte de 
medianero; Germ, die Euppelei , das Gewerbe 
Oder Geschafl des Euppelnt; Angl. the trade of 
a procurer or pimp, bawdry). 

I.) Propria. Plaut. Epid. 4. 2. 71. Quid? ego 
lenocinlum faclo? Id. Merc. 2. 3.76. Uxori mea 
mihique objectaot lenocinium faeera. Sic Ulp. Dig. 
3. 2. 4. Ait Praetor: Qui lenocinium fecerit. Leno- 
cioium tacit, qui qusstuaria maocipia babuerit, sed 
et qui in liberis nunc quastum eiercet. Cic. post 
redit. in tenat. 5. II. Qui egestatem domestico 
lenocinio susteotavit. Sueton. Tib. 35. Lenocinium 
profited. Scozvola Dig. 24. 3. 47. Lenocinium pras- 
bere uiori. h. e. lenocinium de uxore facere. 

II.) Translate. «f l. Ponllur pro delinlmento, 
iHecebra, carezze, allettamento. Cic. Mur. 35. 74. 
Utrum lenocinium a grege delicate juventutls, an 
orbia terrarum imperium a populo Romano pete- 
buT Id. Sext. 66. 138. Et se vltloram illecebrii at 
rupiditatum lenociniU dadiderunu % % Item pro 



— . 58 — 

quovis nimis «quisito ornamento, quod allcui rei 
adhibetur ad conciliandam ei gratiam. Cic. 2. flat. 
D. 58. 146. Perspicuum est, quo corapositioncs un- 
guentorum, quo ciboruro conditiones, quo corpo- 
rum leoocinia processerict, Manil. 5. 516. Hinc le- 
nocinium form* cuitusque repertus Corporis. Sue- 
ton. Aug. 79. Quamquam et omnis leoocinii negli- 
gens, et in capite comrndo incurioaus. Plin. 35. 
Hist. nat. 11. 40. (145). In lenocinio comraeu- 
dfltionis dolor est. h. e. ipse dolor facit ad commen* 
dalionem augeodam, addens operi gratiam et pre- 
tium. Seneca t. Benef.ti. Leaocioium est mune- 
ris antecedens melus. Arnob. 6. 16. Jamdudum 
istos vidcretis deos, quos exterior levitas lenocinio 
fulgoris augustat, laminarum Qatilium esse crates. 
1" 3. In oratione lenocioia dicuntur fucata orna- 
meota et illeeebrae verborum , in malam partem. 
Tac. i. Hist. 18. Nee ullum orationi aut leoocr- 
nium addit, aut pretium. Quintil, 8. procEm. 26. 
Nos quibus sordent omnia, qua; oatura dictavit: qui 
non oroameata queerimus, sed lenocioia. Id. 12. 1. 
30. Inveniio, etiamsi leaociniis destituta sit, satis 
tamen natura sua oroalur. Id. 4. 2. 118. Caret leno- 
ciniis etpositio. Sueton. Cal. 39. Cui instrumento 
distrahendo nihil non fraudis ac lenocinii adbibuiu 
LENOCINOR, Sris, 5tus sum, ari, dep. I. (leno, 
onis). Part. Lenocinans 2. — Lenofjnari est Icuo- 
cjnium facere, fare il ruffiano, ruffianare: sed oc- 
eurrit translate tantura, et <f""- ^ st Jemisse blan- 
diri, inservire, gratiQcari. Cic. Divin. in Q. Ccecil. 
15. 48. Tibi serviet, tibi lenocinabitur: minus ati- 
quanto contendet, quam potest. Seneca 1. Contrav, 
a med. Lenocinalur gloria meas, ut videar etiam 
probibitus aluisse. h- e. inservit. Plin. 20. Hist. 
nat. 14. 57. (160). Leaocinari alicui captatione te- 
stament!, h. e. inservire et blandiri cupiditati cu- 
juspiam testamentum tuum captantis. Ita ForceUi- 
nu». At Sillig. legendum probat lenocinari cavta~ 
(torn j b. e. captatoribus testament*: Julius enim 
Vindex (de quo ibi sermo est) euminum bibisse di- 
citur, ut p^liido suo colore heredipetas alliceret; at- 
que ita eos ludibrio habuit decepitque. Tac. Germ. 
43. Populi truces, iosilas feritati arte ac tempore 
lenocinantur: nigra scuta, tincta corpora, atras ad 
prslia noctei legunt. Quintil. Declam. 12. 19. Ita 
na tnfelicitas mea negotiaoll tibi lenocinata est? h. 
e. tamquam leno emptorcs tibi conciliavit. % 2. 
Item gratiam conciliare, opem ferre; quo sensu oc- 
currit tantum post sevum Augusteum. Plin. 2. Ep. 
19. a med. Ut libro isti oovilas lenocinetur. Id. t. 
ibid. 8. ante med. Anceps bic et lubricus locus est, 
etlam quum illi necessitas lenocinatur. h. e. inevi- 
tabilem esse ostendit , atque adeo venia dignum. 
Quintil. 5. 12. 17. Quo vitio mancipiorum nego- 
tiators* forma puerorum lenocinantur. S/mmdch. 
9. Ep. 87. Ergo parce verbis lenocinantibus et fuco 
oblitis et ad gratiam comparatis. 

LfiNOVtCE, adverb, (leno, onii) lenonum more, 
da ruffiano. Lamprid. Commod. 15. Qua gladia- 
torie, qua lenonice faceret. 

LEN'OnIUS, a, urn, adject, (leno, onls) ad leno- 
nero pertinens, da rufjlano, fiaotpwiuxo'c. Plaut. 
True, 1. I. 30. Lenoni* sdes. Id. Pert. 3. 1. 1. 
Lenonia servitus. Id. fragm. apud Paul. Diac. p. 
143. 5. Mull. lex. Id. Rud. 5. 3.30. fide uti. Id. 
Cure. 4. 2. 13. Leoonlum genus, ^pui. de Mag. 
Lenonia illectamenta. — Lenoni* pueri sunt, quos 
lenones aliorum libidlni prostituebant. Verr. Fla.cc. 
fragm. Fast. Pranett. ad vii. Kal. Majas. Ludi 
cursoribus majoribus minoribusque Sunt. Festus 
(dies) est puerorum leooniorum , quia proiiraus 
superior raeretricium est. — Lenonium lutum a- 
pud Plaut. Pert. 3. 3. 2. est convicium in lenonem 
impurissimum et vilissimuia: tamquam lenonum 
ens num. 

LENOSTRIS, Is, m. 3. idem ac leno. Plaut. 
Posn. in Suppasit. 19. Aurum, argentum, coliurn, 
leoostris, te nunc debes simul. At alii recltws leg. 
leno, trta tu nunc etc. 

LENS, lendis, f. 3. ejusdem etymi, ut videtur, ac 
sequens vorabutum, est ovum peJiculorum , capit- 
is adbarens , ei quo postea pediculi geuerantur, 
Undine, xdvc$. Plin. 29. Hist. nat. 6. 35. (ill). 
Lendes toiluotur adipe cauino, \el aoguibus in cibo 
suraptis angu 111 arum modo. Seren. Sammon. 5. 72. 
Unda maris lendes capitis deducit iniquas, Et quid- 
quid crebri defendit tllva capilli. < 



LENTE 

LENS, lentls, f. 3. Olira et lentis dixere in recto 
casu, teste Priscian. 7. p. 764. Putsch. — In Ac- 
cusative) habet tentem, ut apud Colum. 2. R. R. 10. 
15., et lentim, ut apud Caton. R. R. 35^ et 116. 
( V. infra) et Varron- apud Charis. 1. p. 10t. 
Putsch. — Io Ablalivo habet lente et lenti. Sic 
Titinius apud JVon. p, 210. 5. Merc, Leati calido. 
— Mjsculino genere usurpat Titinius loc. cit. — 
Ceterum lens est genus legurainis folio viciae, gra- 
ms parvis, rotundis et jacentibus, ternis et quater- 
nis in siliqua, <pax.s5 (it. lenle, lenticchia; Ft. len- 
tille; Hisp. lenleja; Get ca. d. Linse; Angl. fenii- 
les). Occurrit — a) Io singulaii num. Cato R. R. 
35. Lentim serito in rudecto ct rubricoso loco, et 
ibid. 110. Lentim servare. et ibid, oleo perfricare. 
Virg, 1. G. 228. Nee Pelusiaca curain aspernabere 
lentis. Colum. 2. R. R. 10. 15. Lentam solo tenut 
seri conveoit. Plin. 18. Hist. nat. 12. 31. (123>. 
Lens amat solum tenue magis, quam plngue. Id. 
ibid, Invenio apud anctores, Gequanimitatem fleri 
lente vescentibus. F,\ his Plinii verbis quidam vo- 
cis notationem eruunt, ut sit a lenis vel lentus. Id. 
22. ibid- 25. 70. (142), persequilur ejus militates in 
medicina. — In pretio fuit leoj /Egyptia, pracipue 
circa Pelusium: quam prater firg. loc. cit. Iaudat 
Martial. 13. 0-, rnemorat et Gell.il. 8. — 6> In 
plurali num. Scribon. Compel. 114. In vino ro?a 
et lentes incoquuutur. — - Cl. Fee (Op. cit. vn!. 2. 
p. 160.> hanc exbihet synonymiain: <Paxo$ et d>ctxtj 
Thcophr. 8. 3., Dioscor. 2. 1^9, et Athen. Deipnos. 
4. 51.; dpaxi) Giacor. recentior.; .tens Virg. 1. G. 
228., Colum. 10. R. R. 10. et Plin. loc. cit. sunt 
Lenticula Quoiumd. , Lens esculenta Mceuch. 
Meth., Ervum Lens L. Spec, plant. 10*39. 

LENTA I US, a, urn. V. LENTO, as. 

LENTE, adverb, (.lentus). Conip. Lentim I. et. 
II. 1.2.; Sup. Lenlisnme I. — Lente proprie est 
modo fiedbili , malll , tenaci; V. LENTUS: sed 
quum hoc sensu nusquam occurrat, factum est, ut 
translate signiOcatio tamquam propria a Lcxieogra- 
phis haberetur, qua lente est cum moro, tarde, con.- 
ctanter, /Spaoewc (It. lentamente , adagio, senza 
fretta; Fr. lentement, avec lenteur; liisp. lenta- 
mente; Germ, langsam; Angl. slowly, gently, 
without haste, flackty, leisurely). 

I.) Proprie. Cces. 1. B. C. 80. Tali dum pugna- 
tur modo, lente ac pouliatim proceditur. el 2. ibid. 
40- Ipse cum reliquis copiis lentius subsequitur. 
Ovid. 1. Amor. 13. 40. lente currile noctis cqui. 
Plin. 18. Hist. nat. 18. 47. (167). Kllus evagari 
incipit, lente priino, detnde vebementius. Ovid. Re- 
nted, am. 650. Leme desincre. Colum. 2. R. R. 15. 
4. Asinus lentissime mandit, ideoque facilius con- 
coquit. Tac. Agric. 3. Corpora lente aujescunt, 
cito exstinguuniur. Petron. Satyr. 140. life (.Co- 
rax) lente parebat imperio. et mox. Clara Eumol- 
pus voce exhortabatur Coraca, ut spissaret officiutn. 
Alii minus rectc leg. lento; ni fors lento adverbia- 
liLer positum sit, ut manifesto, dubio pro manife- 
ste, dubie. — De proverb, feslina lenle, V. FE- 
SliNO. 

II.) Translate. % 1. De rebus physic's dicitur 
ct est se (lectendo, se facile tncurvando: hinc fenle 
cedere est ignaviter et nulla vi resistendo apud 
Plin. 16. Hist. nat. 43. 83.(227). Arida ligna leu- 
tius serra cedunt , viridia pertiiiacius rcsi-tunt . 
Alii tamen, inter quos et Sillig., aliter omnino teg. 
% 2. Sapius ad animum refertur et quidem in 
malam partem, et est segnller, remisse, oscitanter, 
leniter, sine ira, aut itnpetu aninii, pigramente, 
negligentemente, pazientemente, senza risentirsi. 
Cic. 2. Orat. 45. 190. Neque enim facile est pcr- 
flcere, ut irascatur, cui tu vol is, judex, si tu ipse 
id lente ferre videare. Id. fragm. apud Non. p. 
338. 9. Merc. Quum publicas injurias lente tulia- 
set, non tulit suam. Ztv- 1. 10. Lente agerc lis Ta- 
tius Sabinique visi sunt. Sueton. Iter. 40. Krapoli 
de motu Galiiarum cognovit die ipso, quo matrera 
occidcrat: adeoqtie tente et secure tulit, ut gauden- 
tis etlam suspicionem praberet. — Lente dicere 
aut dispuiare est sine vi et acriroonia, sedate, pla- 
cide, ptacidamente , freddamente. Cu: 1. Parad. 
3. 10. Sed hac vidcri possunt obscuriora, quum 
lentius dispulantur. Id. 2. Orat. 71. 287. Salsuin 
est etiam , quarentibus et quasi percunctantibus , 
lente respondere , quod nollent. Id. fragm. apud 
JVon. foe. cit. Lentius dicere. Gelt. 1. 26. Turn 



LENTEO 

Plutarchus lente et leniter, Quid, inquit, verbero, 
nunc ego libi irasei videor? ^ 3, In bonarn par- 
tem, pro diu, longo tempore, a htmgo, vel potius 
caule , con circospezione , occurrit apud Cic. 2. 
All. I. Quern librum oon essem ausus miltere, nisi 
eum lente ac fasUdiose probavisaera. 

LENTEO, es, ere, o. 2. (lentus) lentus sum, es- 
sere lento, yktoygouvoftaA . Lucilius apud Pri- 
scian. 8. p. 800. Putsch. Leotet opus, id est lente 
prorcdit. 

LENTESCO, is, ere, n. inchoat. 3. (Icnlus). Part. 
Lentescens I. — Lentescere est lentum, atque adeo 
tenerum et glutinosum fieri, divenlare pieghevole, 
flessibile. 

I.) Proprie. Fire/. 2. G. 250- Sed picis in morera 
ad digitos lentescit habendo. Colum. li.Ji.R. 2. 
92. Salh, si minus lenta est, in stercore obruenua, 
ut lente sen* . ditcnti tenerd e piegkevole. Id. 2. 
ibid. 11. 35. de cicera. Paullum iqua maceratur , 
dum lentcscat. Plin. 37. Hist. nat. 10. 70. (185). 
Gemma, si quis terat in vino, cerse modo lentescit. 
Id. 1G. ibid. II. 22. (54). Eadem resina, si cum a- 
qua levius decoquaiur coleturque, rufo colore lente- 
scit. Hieronym, Ep. 24, ». 3. oletallum iu virgulas 
lenlescens. 

II.) Translate. Ovid- 2. Art. am. 357. lenlcscunt 
tempore cur*, h. e. cernittunt, si rallentano, di- 
minuiscono di forza. 

LENT! ANUS, a, um, adject, (lens, ientis) qui 
lentem distribuit. Inscript. apud Mural. 907. 8. 

FnOSTO Tt. CLAVDtl CAESABIS AVG. GEBMASICI D1S- 

pknsator lemiakys. V. Mus. di Mantova T. 2. 
p. 83. 

LEST? ARTDS, li, m. 2. (lens, Ientis) qui lentem 
vemlit, ejusque est negotiator magnarius. Inscript. 
apud Gruler. 649. 5. r>. m. t. fontu maioris kkgo> 

TIATOB1S LEKTIAR1I ST CA8TREKSIARII MARIA IVST. 

j-Acct Tit. comvx etc. V. FABARlfJS et LBGU- 
MINAKICS. 

LENTlCtJLA, re, f. 1. deminut. a lens, leolis, 
idem quod lens, lenticchia, lente, (poarj. 

I.) Proprie. Cels. 2. 8. ante med. Ex legumini- 
bus valenlior taba, vel lenticula, quam pisum. Pal- 
lad. 3. 11. 11. 4. Hoc mease leaticulam seres solo 
tenui. Adde Arnob. 2. 59. 

II.) Translate. 5 *• ^igniflcat Ipsam Ientis Qgu- 
ram, qua in re quapiam est. Plin. 37. Hist. nat. 

12. 75. (196). Figura oblonca maxime probatur in 
gemmis, dcinde quae vocatur lenticula, poslea cy- 
cloides , et rotunda. ^ 2. A simililudine figurce 
tribuitur cuidam vosorum generi. Cels. 2. 17. ad 
fin. Calido oleo replentur ntriruSi, et in vasa ficli- 
jia (quas a simililudine iCnticulas vocant) aquo oon- 
jicitur. Isid. 20. Or iff. 7. inter olearia vasa rcccn- 
set. V. voc. seq. ^ 3. Item mnculis in cute nasr.cn- 
tibus, quas et lentigincs, lenliggine, faxoq. Plin. 
26. Hist. nat. 1. 5. (7). Elephantiasis a facie s:e* 
pius incipit, io nare primum veluti lenlicula. Cels. 
6. 5. Lemiculam tollunt galbanurn el nilruto. — 
KB. De cognom. Rom. V. O.NO.ll. 

LENTICIJLARIS, e, adject, (lenticula) ad lenti- 
culatn speclans, faxostSij;. Apul. Florid, n. 9. Am- 
pul) am oleariam, quam gestabat, lenticular! forma 
etc. 

LENTfGlN'OSUS, a, um, adject, (lentigo) len- 
tiginem bobens, lentigginoso, ipdxotyi;. Vai. Max. 
1.7. n. 6. extern. Vir flavi color is, leniiginosi oris. 

LENTIGO, Inis, f. 3. (lens, Ientis) macula Ientis 
figuram pree se ferens. ^ 1. General! m. Plin. 29. 
Hist. nat. 4. 28. (90). Steilio plenus lenligine. Id. 

13. ifctd. 12, 25. (Si). Deprehenditur chart* len- 
tigo oculis. ^ 2. Speciolim est vilium cutis, quia 
ad Ientis similitudiuem maculis subrufis ac nigris 
faciem fffidat, tentiggine, faxo?. Plin. 30- Hist. 
nat. 2. 6. (t6). Leoliginem habentibus non obse- 
qui nuniina. Id. 29. ibid. 4. 22. (73). Faciem len- 
tigine obducit. Id. 20. ibid. 2. 4. (9). Lentigincs 
e facie tollere. Id. 22. ibid. 25. 74. (156). corrigcre. 
et 23. itid 1. 16. (23). emendare. et 24, ibid. 9. 
38. (63). sa nare. 

LENTIgRADUS, a, um, adject, (lentus et gr.v 
dior) qui lente graditur. Tertull. carm. Genes. 
1008- Sed quia lenligrado se'rpebant agniiue fetae. 

LESTlPE?, pedis, adject, ilentus et pes) qui len- 
tus est pedibus. Auton. Epist. 21. 40. Spondeus ill! 
lentipes ibat comes. 

LENTISCIFER, Rra, Rruro, adject, (lentiscas el 



— 59 — 

fero) ferens lentiscos, oytm$ dpoj. Ovid. 15. Stel, ' 
713. lentiscjferumque tenetur Lintemum. 

LESTISClKGS, a, um, adject, (lentiscus) ex len- 
tisco factus. Plin. 23. Hist. nat. 2. 32. (67). Tunc 
addito olco lenliscino iilita, una nocte rufat capil- 
lum. Id. 24, ibid. 6. 22. (36). Lentiscina resina. 
Adde Pallad. 2. R. R. 20.; et Theod. Priscian. 1. 
3t. et alibi ssepe. 

LENTISCU.M. V. voc. seq. 

LENTISCUS, i, f. 2. Neutto gen, lenlxscum V. 
infra sub n. 2. — Lentiscus 

I.) Proprie est arbor magoitudine roboris, sorbi 
folio, terebinth! odore, acinis, dum maturescunt, 
ruDs, ubi maturuerint, nigris, mastichen eisudans 
In modum gummi: quas perpetuo viret, terque in 
anno fructus profert: ita dicta, quod folia ejus lea- 
lescaat, vel potius quod ipsa arbor lenttscat, dum 
resinam, id est mastichen fundit. Nascilur prcecipue 
in Chio, item in Italia et in Gallia Narbonensi. Cic. 
1. Divinat. 9. 15. ex P-ognost. suis, quos versus 
affert etiara Plin. 18. Hist. vat. 25. 61. (228). Jam 
vero semper viiidis , semper que gravata Lentiscus 
trtplici solita est gran delete felu; Ter fruges fun- 
deus tria tempora monstrat arandi. — Secundum 
cl. Fee {Op. cit. vol. 2. p. 209.) Zentiscus Plin. 
loc. cit. est Pislacia Tereomthus. 

II.) Figurate. f 1. Ipsum oleum, quod ex tali 
arbore eiprimitur, eodem nomine appellatur. Cato 
R. R. 7.; et f'arra 1. R. R. 60. 1. et Plin. 15. 
Hist. nat. 6. 6. (21). Condi olivas optime vel viri* 
des in muria, vel fraetas in lentisco. At Colum. 12. 
/{. R. 49. 1. Funiculi seminibus et lentisci cum co- 
cto sale olivam modice permixtam reconde in Ode- 
l ! ani et mustum quam recenlbsimurn infunde. Ex 
his pa let, lentisci nomine intelligendum non oleum, 
sed semen lentisci. ^ 2. Ex arboris hujus ligno 
proestantissima fiunt deuliscalpia. Hinc Martial. 14. 
22. Lentiscus melius, sed si tibi lignea cuspis De- 
fuerit, denies penna levare potest. Al. leg. lenti- 
scum. Adde eumd. 3. 82. et 6. 74. 

LENTlTlA, se, f. 1. (lentus). V. aliam form am 
in voc. seq. — Lentitia est flexibilitas, flessibilita, 
ykt(tyo6vni) atque adeo viscosa qualitas, tcnaciias. 
— o) Est Oeilbilitas apud Plin. 16. Hist. nat. 
37. 68. (174). Virgas sequacis ad vincturas lentiliae. 
et ibid. 40. 77. (210). Est lentitia platano, sed ma- 
dida. — 6) Item viscosa qualitas, tenacitas. Id. 20. 
t'fai'd. 7. 26. (64). Lactucae lentitiam pituitae dige- 
I'jnt. T. LENTOR. 

CENTlTlES, ei, L 5. lentitia. Sever. Mtn. 540. 
Lcntiiiem plumbum Don exuit. 

LENTlTUDO, mis, f. 3. (lenlos). 

I.) Prupric, ^ 1. Pro Qeiibilitate, pieghevolez- 
za, occunit apud Vilruv. 2. 9. 11. Ulmus vero et 
fraximis inaxiuios babent humores , minimumque 
aeris et ignis, sed tcrreni temperata mixlione com 
parol* sunt in opeiibus, quum fabrkantur, lcntae, 
et ab pondere faumoris non habent rigorcm , sed 
celeriler pandant; in cotnmissuris et in coagmenta- 
tionibus ab lentitudioe flrrnas recipiont caicnotio- 
nes. % 2. Saeptus est tardilas, lentezza, |3paSuTT7;. 
Tibull. in Priap. 83. 37. Quid est, iners? piget nc 
lenlitudinis'? Tac. 15. Ann. 51. Epicbaris accendere 
el arguere conjuratos: ac postremo lenlitudinis eo- 
rum pertsasa elc. et ibid. 64. Durante traclu et len- 
liludine mortis. Vellej. 2. 11. 2. Marius criminal us 
Meielli lentiiudincm, irahentis jam in tertium an- 
num beltum. 

II.) Translate. ^ 1. Generatim transfertur ad ni- 
miam leniiatcm animi, qua quis numquam irascitur, 
etiam quum opus est. Cic. X.adQ. fr. 1. 13. § 38. 
Omnino non irasei non solum est gravitatis , sed 
nonnumquam eliam lentiludinis. Id. 4. Tusc. 19. 
43. Earn, quam lenitatem nos dicimus, vitioso len- 
titudiois nomine appellant, avaXyri^ta?, insensi- 
bility, stupidezza. Al. hie leg. lenitudinis. Adde 
eumd. 1. Off. 23. 88. cum eadem lectioois varie- 
tate. *f 2. Speciatim ad lenitatem et languorcm 
dicendi. Tac. Dial, de orat 21. Ceierosque ejus- 
dem lentiludinis ac teporis libros legit. 

LENTO, adverb. V. LENTE sub I. io fin. 

LENTO, as, Svi, Stum, are, a. 1. (lentus). Part. 
Lentatus II. J.; Lentandus I. 2. — Leotare est 
leolum, mollem et flexibilem reddere (It. piegare, 
fare pieghevole; Fr. p layer, plier, courber; Hisp. 
doblar , plegar , encorvar; Germ, biegsam Oder 
geschmeidig machen, biecjen; Angl. to bend, ply). 



LENTUS 

I.) Proprie. <| I. Stricto sensu, Itntare arcum 
est intendcre: tunc cnim coroua inflectuntur, quam, 
•dducto nervo , atlrahuntur. Stat. 1. Theb. 703. 
Tela tibi. longcque feros lentandus in bostes Arcus. 
et 3. ibid. 587. alii Gortyuia lentant Coroua. Id, 
1. Achill. 436. tier modus aut arcus lenlare, aut 
fundere glandes, Aut torrere sudes, galeasque attol- 
lere conis. ^f 2. Laliori seu.su, lentare remos est 
remigare: impuUu enim remi flectontur. Firg. 3. 
2£n. 384, Ante et Trinacria lentandus remus in 
unda, Et sails Ausonii lustrandum navibus asquor. 
Seneca Agam. 437. Properat juventus omnis ad- 
ductos sim'ul Lenlare remos. Claudian. Cons. Mali. 
Theod. 42. exsertus lentaodis narita tonsis. ^ 3. 
Etiam moliire sign! Beat: sic quum de luto Dgulo- 
rum sermo est. Alcim. Ep. 78. ad fin. Artificem 
figulum brevi tenendum e vestigio dirigalis, qui 
nobis, intra quod spatium fossilis glaebas, ccrobi 
sordibus soeptae , animalium pedibus coctilis caeni 
glulinum leutati possit , iostituat. — Hue rcferri 
potest et illud Orient. Common. 1. 555. lentato 
per lubiica Ola metallo , Altemos frangit restis 
onusta gradus. % 4. Item Igvem reddere, re ndere 
liscio. Sic de gladiatoribus, ut videtur, ad ludos 
paratis, Ennius apud Servium ad Virg. 3. JEn. 
384. Confriclique oleo lenlati et ad arma parall. 
CI. Vahlen. ita legit; Servius habet confricati et 
Annates l&udat, quos Ennii Annates suspicatur C. 
Barlkius ad Claudian. Cons. Mall. 42. 

II.) Translate. 5 1. Est retardare, lentius tra- 
bere, differ re. Claud. Mamert. 3. Stat. anim. 10. 
sub init. Eisi non sislimur ab itinere, lenlamur 
tarn en. — Sil. It. 8. 11. de Fabio. lentando fervida 
bella Dictator, quum multa adeo, turn, miles ege- 
nus Cunctarum ut rerum Tyrius foret, arte sedendi 
Egerat. TrebelL Claud. 6. Videntur fata Romans 
bom principis occupatione lentota. h. e. dilata. 
% 2. Hinc est etiam remittere apud SioVm. carm. 
22. 191. lentatus vapor, h. e. remissus, diminuilo 
di forza. Confer Cassiod. 8. Varidr. 3. Quum suc- 
cessor amplius taudari nititur, praecedentis faoifl 
leutatur. 

LENTOR, oris, ro. 3. (lentus) fleiibilitas, atqua 
adeo qualitas rei viscos» ac lenacis, flessibilita, 
lentore,viscosila, r {Kiciyfo6xyii. ~~ «) Pro fletibi- 
litate occurrit apud Plin. 16. J7ist. nat. 43. 84. 
(229). Ad roiarum axes lentore fraxinus ulilis, sic- 
ut duritia ilex. — b) Pro qualitate rei viscosa ac 
lenacis. Colum. 6. R. R. 17. 5. Cuminum conle- 
ritur, eique adjicilur exiguum picis liquidao et a- 
xungice, ut leatorem melagmatis habeat. Plin. 13. 
Hist, nat, 6. 12. (54). Lcntor rcsinosus, qui cor- 
tice evumpit. Id. 10. ibid. 11. 22. (53). Lcntor pi- 
cis. Id. 17. ibid. 14. 2i. (HI). Argillae. arenam fi- 
mumque bubuium udmisceri, atque ita usque ad 
lentorem subigi jubet. 

LEN rtLlTAS, alis, f. 3, V. APPIETAS. 

LENTUL1ZO, as, are, n. t. Leniulorum more so 
gerere, Nullo auctore laudato- afr.^rtur a Consent. 
griiinmatico bisce verbis p. 2063. Putsch. Scire au* 
tern debemus, etiam ueri a nnminibus frequcntativa 
verba : ab appellativo, ut grcecizat, palrizat, sid' 
lizat ; et a propvio, ut lentutizat. 

LENTULUS, a, um, adject, deminut. a lentus, 
alquanto lento. Cic. 10. Alt. 11. An etislimas il- 
ium in isto gene re lentulum, aut restrictum? At. 
leg. lentum. — NB, De cognom. Rom. P. ONO.M. 

LENTUS, a, fin, adject. Comp. Lentior I. el IL 
1. 2.; Sup. Lentissimus II. 3. 4. — Lentus (for- 
tasse a lenitus per syncop., V. LENIO et LEN 19, 
vel a Xjtcto; tenuis) est ueiibilis (cui opponitur 
rigidus, durus), atque adeo mollis, tener, vjscosuj, 
tenax, Auywdrjc (It. pieghevole, flessibile, tenero, 
molle, viscoso, tenace; Fr. flexible, soitple, ten' 
dre, tenace., visqueux, ghttineusi His^t, flexible, 
blando , tier no, tenaz, viscoso; Germ, biegsam, 
getchmeidiy. xah, ktebrig; Angl. pliant, flexible, 
limber, slender, softened, soft, tender, viscous, 
tenacious, lentous). 

I.) Proprie, — «) Pro flexibili. Virg. 1. Eel. 
26. Lenta viburna, et 3. ibid. 38. vilis. ef 2. G. 12. 
Lentae genistee. et 4. ibid. 558. Leuti rami. PhcBilr. 
3. 6. Lentum flngellum. Virg. 3. G. 208. Verbera 
lenta pali et duris parere lupatis, h. e. Ientis virgis 
indicia, et 4. ibid. 34. Lentum vimen, et 7. xE«, 
634. leves ocreas lento ducunt argento. Ovid. 13. 
Met. 800. Leniior et salicis virgis. — fc) Pro mol- 



LENUIXUS 

it, tenero. Pirg. 4. G. 170. lent!* Cyclopes fulmina 

mttih Qaum properant. ft. e. Igne moliitls. Borat. 
£pod. 15.6. 4rcUus, atque hedera procera adHrin- 
gltur ilex, tentU adherens brachiis. h. e. indexis 
et corpus arete circumplectentibus. Sic Plaut. Men. 
f. i. 18. Lenta vlocula. h. e, arete constringemia. 
— e) Pro tiscoso, teaaei. P irg. 4. G. 41. gluten 
viseo et pice lentius. 

II.) Traaslale. % t. Csurpatur de agendi ratio- 
ne, et est remissus, tardus, piger , lento, tarda, 
pigro. — a) De rebus. Propert. 4. 3. 39. Tellus 
lent* gelu. Ptiu. 36. JSlsL nat. 26. 65. <I90). Lea- 
tui amnls. Firg. 7. JEn. 28. In lento luciaalur 
roarrnore tonsas. h. e. mari tranquillo et nullis ven- 
tii iopulso. Tibull. 4, 1. 90. lento peifregcrit obvia 
pilo. h. e. gravi adeoque lardius eunte. Cf. Proper t. 
4. 1. 98. Pondera lenla. h. e. qua lentos ac tar Jos 
faeiunt ferentes. Pha*dr. 1. 15. Suadcbat asino fu- 
gere, ne posset capi: At ille lenlus etc. Que referri 
potest et illud Plin. 34. Bist. nat. 16. 93. (143). 
Berba durior et in coquendo ienlior. ft. e. dura, re- 
sistens. — 6) De hominibus. Cic. Brut. 48. 178. 
T. Juvenlius, rtimis ille qoidem lentus in dicendo, 
et pane frigidus, ted et callidus etc. — Poetice cum 
Gcnitivo. Sil. It. 3. 176. Dum lentus ccepti terra 
cuDctaria Ibera. ■ — Item cum Ioflnito. Id. 5. 19- 
Nyrupba nee Idalia lenta incatuisse sagitta. *| 2. 
Hinc — a) De rebus est etiam remissus, lenis, 
raoderatus, nan vebemens. Plin. 16. Hist. nat. It. 
23. (55). Coquere aliquid lento igne. a fuoco lento. 
et 24. ibid. 14. 79. (1-29). Lento vaporc decoctus. et 
18. ibid. 10. 19. (43). Liquor melleo colore atque 
lentiore. men vivo. — 6) De hominibus vero est 
qoi sevitiam cum lento cruciatu exercet. Sueton. 
Tib. 21. Miserum populum Romanum qui sub tam 
leotts maitllis (Tiberii soil.) erit. et 57. Sava ac 
lenta natura ne in pnero quidem latuit. *| 3. Re- 
ferlur cliam ad tempos, et est prolractus, loogus, 
din turn us, lunga, che dura a lungo; et occurrit — 
a)Generaifm de abstract!*. Tibull. 1. 3. 82. Optatit 
lentas et mlhi militias, et ibid. 4. 81. lento amore 
torquerl. ft. e. longo et diu macerante; ita tamen, 
at tebemens et telutl furiosus non sit. Sic Ovid. 7. 
Met 82. Sic Jam lentui amor, jam quera languere 
potare*. Id. Beroid. 2. 9. Spes lenta. Seneca Ep. 
70. Vent! segues tranquillitatis leolissimo tsdio 
lassant . — Hue referri potest et illud Plin. 8. 
Hiit. nat. 27. 41. (100). Fera tivacitatis adeo len- 
tas, nt ejectis Interanels din pugnet. ft. e. tenacis, 
eobarciHis, diu perduranti*. — Item illud Ovid. 
Remed. am. 243. Nee satis esse puta discedere: 
lentus abesto. ft. e. diuturnus, diu. — b) Specia- 
tlm de hominibus, qoi debit! solullonem in longum 
differunt. Cic. 2. Car. 10. 21. Hos ego ooo tam-mi- 
lites acres, quam itifitialores lentos esse arbitror. 
Sic Id. U Alt. 12. et ibid. 13. exlr. Teucris ilia 
lentum tane negolium. h. e. Antonius collega so- 
lulionem di Kerens. *J 4. RcTcrtur ad moralcm bo- 
mini* cbaracterem; et — a) Est placidus, lenis, 
qui non facile irascitur, mile, piacevole, non facile 
a Ti$eniirti. Cic. 2. Oral. 69. 279. Genus ridiculi 
patientis ac lenii. et ibid. 7. 5. 105. In quo ego ni- 
mium patiens et lentus eiistlmor. Propert. 3. 6. 20. 
Hostibus eveniat lenta puella meis. Ovid. Heroxd. 
17. 249. tam iusta lentum Menelaon in ira. Tax. 3. 
Ann. 70. Sane lentus in tuo dolore esset: reipa- 
bllcaa injurias ne largiretur. Cic. fragm. apud Am- 
Mian. 19. 12. tub fin. Quod judicis- lenti et consi- 
deraii est proprium. — b) Item securus, otiosus, 
negiigens, qui parti pendit et conteraoit, negkit- 
to to, pigro, non cur ante, indifferenle t insensibile. 
Pirg. i.Ecl.4. Nos patrlam fuglmus: tu, Tityre, 
lentus in umbra etc Tibull. 4. 11. 6. Nostra poles 
lento pectore ferre mala? Ovid. Beroid. 15. 169. 
leotissima pec tor a. h. e. frlgida et tarda ad cooci- 
plendum amorcm. Horat. 1. Sat. 9. 64. vellere 
ccepl Et preoaare manu tentlasima brachia. Cic. I. 
Att- 18- Nihil est islo bomine le alias. Liv. 22. 14. 
Teodentem ad mmnia Romans colonis Haoniba- 
lora lent! spectarous. Ovid. Beroid. 19. 81. Cerle 
ego turn tentos audlrcm lenla sonanles: Et num- 
quam placi4as esse precarer aquas. Seneca Troad. 
896- de Helena. Tibl Cujit Asia , Ouxit Europse 
cruor, Quum dimicantes leota protpiceres viros, 
Incerta roll, et ibid. 253. Mlnasque tumidi lentui 
jEacidas tult. Ovid. 3. Pont. I. 66. Use est pro mi- 
ser! lenla salute ikL *J 5. Est etiam facilii.'da- 



— 60 — 

eta metapbora ab its, quse flectuntur. LuciKut apud 
If on. p. 22. 33. et 338. 13. Merc. Magnu' fuit trico 
pummaria*, joltere nulli Lentus. , 

. LfiNULLUS, i, m. 2. deminut. lenonis, parvus 
leno, ruflianello. Plaut. Pcen. a. 2. v. 24. Ita ut 
occepi dtcere, leoulle, de iliac pugna. Apud Pri- 
scian. 3, p. 614. Putsch, est lenHlus. 

LENL'NCCLARlCS, Ii, m. 2. (lenunculus) qui 
lenunoulo, quod parti navigil genus est, utitur, 
barcajuolo: leauaculariorum etiam collegium ha- 
bebstur. Inscript. apud Gruier. 398. 7. patrono 

COHPOHIS LBNV>CVLABIORVM ATXIUAR10HVM OST1" 

insivu. Alia apud Gruter.p. 1077., quce est apud 
Ore U. 4054. at.' actuo clabhionb m. valbrio ho- 

MVLO COS. OBDO C0RP0RAT0RVH LENYirGYLAHTOH . 
TABVLARI0RVU AVXH.IARE3 0STIRNS. etc. Alia 8- 

pud Don. cl. 8. n. 47. LBNtNcrtARivs r. tib. h. e. 
ripi Tiberis. Adde alimn apud eumd. ibid. n. iH. 
— Lenunatlarii alii erant a scapbariis , nam in 
Inscript. Osliensi apud Fabrett. p. 731. n. 450. 

PATRONV3 0OBP0H. SCAPItARlOB. BT LBKVN'CVLARlOn. 

LENUNCULUS, i, ra. 2. duo ditersa signiQcat, 
prout est A) A leno, onis ; aut B) A lembus. 

A) Lenunculus uipote deminut. lenonis, est par- 
tus leno , Ienullus, ruflianello. Plaut. Pcen. 5. 5. 
7. /Ere tnilUari tetigere lenunculum . Adde Pri- 
seian. 3. p. 614. Putsch. 

B) Lenunculus utpote deminut. lembi , quasi 
lembunculus, est genus parvi navigii, barca, bar- 
chetta, axa'piSi.ov : quales erant cynib«, quibus Ti- 
bcri Ostiam commeabant , ut videre est in In- 
script t. in voce prceced. allatis lYon. p. 531. 31. 
Merc, piscalorium navigiuro esse dcQnit. Ceil, na- 
vium a})pellaliones enumerans 10.25. Lembi, orise, 
lenunculi , actuoriae etc. Sail, fragm. apud Non. 
loc.cit. Incidit forte per ooctem in lenuneulo pi- 
scantis. Co?r. 2. B. C. 43. Pauci lenunculi ad offl- 
cium imperiunique coaveniebant. 7*ac. 14. Ann. 5. 
exlr. Occursu leuunculorum Lucrinum in lacum vc- 
cta, till® sua iufertur. llis autem locis alii reinnn- 
culi reponunt, at, lembunculi: sed constantior pro 
lenunculis crilicorum sentenlia est. Ducunt aulein 
etjmologi a fene, quod item parvum navigium est: 
V. LENIS, is. Nuro a atJvtj, quod est lacus prsli vi- 
narii? Reclius lamen, ut ditimus, deminut. a lem- 
bus est molliorl forma. 

LEO, es , ere , a. 2. obsoletum verbura: cujus 
anum pr^eteritum levi V.'xo LINO. Volunt esse a 
Xglo? Itvis, levigalus. Ab hoc est deleo, ut docct 
Piiscian. 9. p. 872. Putsch. 

LEO, (Jnis, ro. 3. Aitov, animal quadrupes, juba- 
turo , omnium fere generosissimum et forlissimura 
(It. Hone; Fr. lion; Ilisp. leon; Germ, d. Love; 
Angl. a lion). 

I.) Proprie. Phcedr. 4. 2. Quum se ferarum re- 
gem fecisset leo etc. (P. 1. 5. It. et 21., et 2. 1.). 
PUn. S. Hist. nat. 16. 17. (12). Leoni pr.-mpua 
gcnerosilas, tunc quum colla armosque vesliunl 
Juba. Id. ibid. 19, (48). Leoni tantum ex feris de- 
mentia in sopplices: prostratls parcit. Id. ibid. 
(49). Lconum animl index cauda, sicut et cquoruin 
aures. Immola ergo placido, clemetis bljndienti. 
Iracundiaj principio terra vcrberatur : incremen- 
to terga, ceu quodara incitamento, flagellantur. 
V. ibi alia plura in banc rem. Pirg. 12. /En. 4. 
Pajnorum quails in arvis , Sauciu3 ille gravi ve- 
nantum tuloere pectus, Turn demum movet arma 
leo, gaudelque comanlcs Eiculiens cervice toros , 
Qxmnque latronis Impavidus frangit teium et fre- 
mit ore cruento. Pal. F/acc. 2. 458. Qualiier, im- 
plevit gemitu quum taurus acerbo Avia , frangen- 
tem morsu super alta Ieooem Terga ferens. Ovid. 
3. rrtif. 5. 33. Corpora magnanima satis est pro- 
strasse leoni. Id. Beroid. 10. 85. Fnlvus leo, et 
7. Met. 373. fcrus. Lucret. 5. 983. talidu9. — Le- 
pidam de leone bo minis bospltc fabulam baL>.'s a- 
pud Gell. 5. 14. V. et Senec. 2. Benef. 19. — Pro 
lecena olim lea femina dicebaiur. Plaut. fragm. 
apud Philargyr. ad Pirg. 2. EcL C3. Nam audivi 
feniinam ego leouem semel parire. Pal. Flacc. et- 
iam absolute dixit 6. 346. ceu saeptus In arcto Dat 
catulos post terga leo. et Stat. 2. Silv. 1. 9. citius 
me ligrij abactis Fetibus , orbaiique velint audire 
leones. — Currum Cybeles leones trahere dicuniur. 
P. CYBELES in ONOM. — Ex ungue leonem , 
fetus adagium, de quo V. Lucian. Berm. c. 54. — 
Leonis porro caput ex ore aquam fundentis cernilur 



LEONES 

xiepisslme in vetuslis monomenlis , quoc ex JSgy- 
ptiis Imitali sunt Grteci et Romaui, quia sub Leo- 
nis signo Nilus matime eiundat. V. SIus. Borbon. 
T. 4. tab. 43. p. 1.— Leones etiam ssnissime inscut- 
p! soleat in tnonumentis sepulcralibus, scilicet ad 
mortuorum cineres custodiendos et ad sepulcrorum 
violatores territandos. V. Permiglioli Iscriz. Pe- 
rug. p. 148.; et Cavedoni Marm. Moden. p. 228. 

II.) Translate. *j 1. Per synecdocbea leo sunt 
leonis exuvi*. Has gestare mos fuit Her cut! post 
delictum leonem Nemseum. Pal. Flacc. 8. 126. 
aptaos humeiis capitique leonem. et Stat. 4. Silv. 
2. 50. Sic gravis Atcides post borrlda jussa revcrsus 
Gaudebat strato talis acciinare leoni. ^ 2. Mo- 
rati raiione dicilur dc bomine forti et audente , 
sicut cervus de limido et imbelli. Terlull. Cor. 
mil. 1. a med. Novimus pastorcs eorum in pace leo- 
nes, in praMia cervus. Strfon. 5. Ep. 7. a m?d. In 
pra»loiiis leones, in castiis leporcs. — Domi leo- 
nes, for is vulpes, proverb, apud Ptlron. fragm. 
Tragur. 44. Burrnann. de loquacibus et timidis, 
qui extra periculura multa minautur, in pcriculo 
fugiunt. Quo perlinet lepida fabula de tiatoribus et 
latrone apud Phcedr. 5. 2. Similia babes in Liv. 1. 
28., 7. 15. et 35. 49.; et ia Justin. 2, 10. sub fin. 
•J 3. Est etiam Leo sigoum caalestc, ex duodecim- 
per qua Sol Zodiaco dtcurrit, in quod quum ingre, 
dilur, maxirni calorcs sunt, sollione. In fabulis est 
leo silvaj .\em-T£, quern ab lle>rcule occhum, tam- 
quam primum ejus labotis munumentum, Juppiter 
in caelum transtulit. Alii dicunt, a Junone tiansla- 
tum, ut Herculi intiso sibi dolerent oculi, quum a 
se occisam feram tam bonoratam tideret. Constat 
ex stellis decern et novum secundum Bygin. 3. 
Aslron. 23., secundum alios viginti scptem. Plin. 
24. Bist. nat. 17. 103. (16-2 >. Quum Sol in Lcooo 
est. Id. 18. ibid. 26. 64. (235). tut. kalendas Febru- 
ar. sleila regia appeliata Tuberoni, in pectore Leo- 
nis occ idi t. Borat. 1. Ep. 10. 15. ubi gratior au- 
ra Leniat et rabiem Caois et momenta Leonis. 
•f 4i Eliam cancrorum quoddam genus leoDes ap- 
peilamur, teste Plin. 9. Hist. nat. 3t. 51. (97)., 
qui alio nomine astacl raaximi dicuntur: brachia 
habenies canrris similia, reliquum corpus locusta, 
ut Id. docet 32. 11. 53. (119). Sic Ambros. 5. Be- 
xcem. 2. Leo terribilis in lerris, dulcis in fluctibus. 
^ 5. In illo Colum. 10. R. R. 230. Oscitat et leo, 
et ingenuo confusa rubore etc., leo est berba, quara 
alii 4eontopo<liou, alii antirrbinon esse contendunt, 
flore in mudum biautis oris teoniui biscente. Sic 
/((. ibid. 9S. Narcis^ique comas, et hiantis sseva 
Icoois Ora feri. *J 6. Ot;nique Plin. h*c tradit 
13. Bist. nat. 22. 39. (119). Alexander Cornelius 
arhorera leonem appcllavit, ex qua Tacia esset Argo, 
similcm robori viscum ferenti, qua nequc aqua ne- 
que igui possit corrumpi, sicut i nee viscum, nulli 
alii coguilam, quod equidem sciam. Sillig. et o- 
mnes Tul«ali libri habent eonem : at Codex Pa- 
limps. Peron. edilu9 a Moneo et boc loco et in 
Indice buic libro xtn. pciEumso leonem sine dubio 
exhibet. 

L£OC6RlO\ , Hi, n. 2. Aswxo'ptov, delubrum 
Atbenis honoris causa ei*lruclum , quum Leos fi- 
lias puellas, quas KOpac (ineci vocant, imrnolandas 
eihibuisset, ut sic ex oraculi resporiso annona ca- 
rl las tolleretur. Cic. 3. Nat. D. 19. 50. Item que 
Luon.it icum est delubrum Alhcnis, quod Leoco. - ioo 
nominatujr. Uic Cic. vocabulum Leonaticum La- 
tine Onjisse videtur, ut Gr«co Leocorion oppone- 
ret; alii tamen leg. Leo natarum; alii et ipse O- 
rettius reclius Leoidum, b. e. Lei Qliurum a Nom. 
Leoides. 

LftOCROCOTTA vel leucrocoua t-el eliam leu- 
crocuita, as, f. 1. fera pernicissima in India, asini 
fere magnitudine, cruribus cervinis, collo, cauaa, 
pectore tennis, capile mciium, bisulca unguia, ore 
ad aures usque rescisso, dentium locis osse perpe- 
tuo, quam bumanas voces tradunt imitari. ILcc 
Plin. 8. Hist nat. 21. 30. (73)., qu* exscripsit 
more suo Solin. 52. circa tried. Salmasius putat 
esse belluara ex leaena et c roc o Ita gcnilam; crocot- 
tam yero ex leans et hyaena. Sunt qui scribunl <en- 
coaotta, more Latinorum , qui etiam lao ia lau 
S«pe mutant. P. LAUUICENUS. 

LEOmKS, um, m. plor, 3. (leo) sacerdoles Mi- 
thras dei, apud Tertull. 1. advert, Marcion. 13.; 
cujus Yerba P. In LBONTICUS, ubi etiam aatet, 



LE0N1NUS 

unde hoc nomen derivatura sit- Ceterum, leones loi 
Uati quarto gradu mysteriorum Mytbrae dicuntur 
ab Henzen. ad Inscript. 5846. itmcTo prosedbnte 

fflVIO IACVNDO VMBRl BVF1NV8 RT SMIUASVS LBO- 

res. el alia apud eumd. 60*2- 6.cvltorbs dm* 8o'*'s 

inviCfl MtTHflAP PATROM PHOSEDESTB C. PROPBHTlO 
PROrvlVRO C01E0IVS FR0CVLV3 SBKT1W. IA8VA- 

aiTS patkr leonvm. /"arer Jeonum, ait Henzen. ad 
b. I., novum in cullu Milbriaco offiriura est; cf. la- 

meo patrts patrum, Fortasse singulis initiatorurn 
classibus singuli patres prasposili erant. Adde In- 
tcript. apud (hell. 194*. 

LKONINUS, a, urn, adject. (leo) ad leonem pev- 
tinens, d* leant, AeovTtoSiji;, AsoVrto?. 

I.) Proprie. Tano 2. R. R. 9. 3. Canis sit colore 
poti5simum albo, quod in tenebris specie leonina. 
Plin. 37. Hist. nat. 10. 54. (142). Leonina pellU. 
et ibid.mox. Leonina jubae. Id. 24. ibid. 17. 102. 
(165). Leonious adeps. 

II.) Translate. Cassius JCtus apud Ulp. Dig. 
17. 2. 29. societatero leoninam appellabat, in qua 
alter ex duobus lucrum tantuin, alter damnum sen- 
tiret. Quod lucem habet ex Phcedr. 1. 5- — Cete- 
rum. V. LEONiNUS in O.NOM. 

LEONTlCE, es, f. 1. Xeovnxij, herbs genus, 
apud Plin. 25. Hitl. nat. 11. 85. (135). V. CA- 
CALlA. 

LEONTlCUS, a, um, adject. (leo) asovtiko'?, ad 
leonem periioens, ui leontxea sacra, qaus firbaot in 
boaorem Mitbrae Persaruin dei (quo nomiae Sot 
iotelligcbatur), quicum JEon sive Saeculom, Croai 
fliins, forma humana et facie leonina In spelaeo co- 
lebatur. V. Zoega, Bassiril. ant. T. i. p. 32. - 40. 
et Labus. in Bibtiot. Ital. T. 2. p. 102. - 21 1. 
Bine .^rnob. 6. 10. Inter deos vidensus vestvos leo- 
ois torvissimara faciem , mero oblttam minio, et 
nomine Frugiferi ouncupan. et Terlull. i. advers. 
JMartion. 13. Artdae et ardenlls naturae saciamenta 
leooes Mithre philosopruntur. h, e. mysterio scu 
symbola Solaris naturae. Porro haec sacra eliam a 
Romaois recepta faere, ut videre est in Inscript. 
apud Gruter. 303. 1., quae est apud Orell. 23 »5. 

CONSTANTIQ IX. BT IVtlAKO II. COKS. (ft. «. an. 8 

Cbr-n. cccltii.) kosivs victor olvmpivs et avrel. 

VICTOR AVGBKT1VS THAttlDBRVNT LEOtHTlCA llit. ID. 

avg. vtuciter. Adde aliam apud Gruler. 1087. 5. 
r. LEONES in hoc LEXIC- et MITHRAS in 
ONOM. 

LEONTlOS, Hi, m. 2. Wv-cm?, gemma, a leo- 
nina peliis simililudine nominata, queraadmodum 
pardalio3 a aimifitudinc peliis pantherse. Plin. 37.- 
But. not. 1 1.73.(190). 

LEONTOCAP.ON, i, o. 2. XecvTcx.apov, plantce 
genus admodum ignolum apud A put. Herb. 57. 

LEONTOMACHIA, m, t. t.Xto'Jtcua^a, aXiwu 
Uo et ftdyppuu pvgno, leouuin pugna. Legitur »o 
lemmale apud Plin. 8. Hist. nat. 16. 20. (53). in 
editione I/arditini et Sillig. Quia primus leouto- 
machiam Eomae, quis plurimos in ea leones dooa- 
verit. 

LEONTOPETALON, 1, n. 2. \sovToiziza\ov , 
herba caulem emittens dodrantalem , seu semipe- 
dalcm, lenem, pluribus alis concavum, ct in cacu- 
mine semina parva duo, aut tria, caque in siliquis, 
ciceris modo, (lores punicei coioris, ancmona si- 
miles, folia brassicae, sed papaveris divisura, radi- 
clbus nigris, grandibus, rapae similibus. Vulgug pe- 
dem leonis oppellal , quia folia babel simiiia pedi 
leonis. Naseitur mlgo in arvis. Plin, 27, Hist. nat. 
11. 72. (96). V. LATHYROS. Secundum cl. Fie 
(Op. tit. vol. 3. p. 457.) Leon (ope lalon vel Leon- 
topodion Plin. locc. citt. est Leontice leonlopela- 
him L. 

LEONTOPllO.^OS , i , m. 2. \fiovrcf cvoc , exi- 
guuti) est animal, in iis tantuin regionibus nascens, 
in quibus leones gignuntur ; a "Xeoiv leo et <Z>ovo<; 
cades. Leonibus eoim tarn prasens est vencnum , 
at gustaio leoniophono statlm exspitent.-/'iin. 8. 
Hitl. nat. 38. 57. (136). Cf. Solin. 27. ad med. 

LfiONTOfODrON, il, o. 2. Abovtquo&ov, hcrba 
eadem, quae leo ntope talon. Plin. 26. Hist. nat. 8. 
34. (52).; et Apul Herb. 7. De sjDOnjmia V. in 
LEONTOPETALON. 

LEOPARDlNUS, a, Dm, adject. (IcoparduO ad 
leopardum perllneni , ut Leopurdlna adeps , Jfar* 
cell. Empir. 36. sub inil. V. TAXONINUS. 

LBOPARDL'S, I, m. 2. MoiraoJaXo?, leopardo, 



— 6J — 

animal ex pardo et leasaa natum,jubis carens, ni- 
gris maculis ieoninam pellem distioguentibus. Vdr 
pitc Prob. 19. Edili deioda centum leopardl Li- 
byci , centum leaeoa etc. Lamprid. Elagab. 2t. 
Habuit et leones et Ieopardos eiarmatos i:i deli- 
cits. Symmach. 7. Ep. 59. Sacras litteras Julius 
agens in rebus exhibuit leopardorum muniflcea'.iam 
conliaentes. Cl. Cuvier ad Piin. T.6. p. 417. fa- 
bulosam e-sse arguit naturam ieopardi mittam ex 
pardo et leaeoa , idemque ibid. p. 419. ad C. 23. 
afflrmat. 

LEPAS, Hii , "Xeffixs. De alia forma V. in fin. 
bujus voc. — Lepas est geaus conchas marinas, 
edulis , exteriore parte testa contectum , inleriore 
carnosa, firmissime petris adbaeresceos- Plant. Rud. 
2. 1. 8. Echinus, lepadas, ostreas, balauos capta- 
mus. Id. Cas. 2. 8.56. Abi, opsonia propera: sed 
volo ruolliculas c-cas: emi sepiolas, lepadas etc. — 
Videtur eadem esse cum lopade: de qua yon. p. 
551. 5. Merc. Lopades genus conchas marij» ("Xo- 
ita; a Xasw decortko) Plaut. in Parasito : Addite 
lon'ades, echinos, ostreas. .41. leg. lepades. — Lepas 
ctiam inter pisces enumeratur a Plin. 32. Hist nat. 
11. 53. (1*9>. ex correctione StiUgii; nam alii Its- 
lepris. ati« alitcr. 

LEPVSTA. T.LEPISTA. 

LEPIUR, adverb. (lepidus). Comp. Lepidius et 
Sup. Lepidissime 1. — Lepide est venuste, festive, 
appoMte, commode, ganter, eleapte, scile, 6*jis3j|s«o?, 
xo^w;, XeejAjpcoc (It. con grazia. con garbo, ac- 
conciamente; Fr. jolimeni , etigamme.nl , avec 
gr&ce, agriablement., bien, a merveille; Uisp. lin- 
damente, elegantemente, agradablemenie; Germ. 
artig, fein, anmuthi*}, niibsch,* Angl. with a gra- 
ce, pleasantly, prettily, smartty, humorously, 
wittily, neatly, appositely). Occurrit ^ 1. Ge- 
neralim. — a) De factis deque aiiis rebus , quaB 
aoie Ount et grata? Sunt. Plaut. Pcen. 1.3. 8*. Sa- 
tis nuoc lepide te ornatam credo, et ibid. 3. 3. 84. 
Lepide stratus lectus- Id. Cure. a. 3. u. 15. Ego 
hoc eflectum lepide tibi tradarn: tace. Id. Cas. 2. 
8. 46. Lepide rcperi. h. e. calilile, astute et ad rem, 
ingegnosamente e a proposito. et ibid. 3. 2. 27. 
Jam hie est lepide ludiricatus. et Bacch. 5. 2. 33. 
Meuro pensura lepide accurabo. Id. Most. 1. 3. 15. 
Ut lepide res omoes tenet! come sa tuttol et True. 
3- 2. 13. Lepide intelleiistl. Id. ibid. 3. 1. 22. facis. 
ottimamente. et TYiiC. 1. 2. 15. referre gratiiro. Id. 
Bacch. 1. 1. 35. memoras. Id. Mil. glor. 3. 3. 50. 
Nimis lepide fabulore: eo potuerit lepidius pol fieri. 
— Lepide esse, commode et laute traclari. Id. 
Bacch. 1. 1. 50. Ubi lepide voles esse tibi , mea 
rosa, mint dicito. — Juogitur cum aliis Adverbiis. 
Id. Mil. glor. 3. 1. 21. Loquere lepide et commode. 
Id. Pseud. 2. 1. 1. Mibi omnia lepide prospereque 
eveniunt. Id. Cist. 1- 1- 12. Ita ia prandio nos le- 
pide atque nitide acccpisli. Id. Mil. glor. 3. 3. G5. 
Dare operam lepidissime atquo cotni^ime. ~- b) 
In acclamatione et plausu. Plaut. Mil. glor. 3. 2. 
85. Eoge, euge, lepide: iaudo comm'tnlum tuum. 
Ter. Eun. 3. 1. 37. Facete, lepide, laute, nihil su- 
pra. — Similiter in respoosionibus, afflrraando et 
probando. Plaut. Bacch. f. 1. 1. Quid, si hoc potis 
est, ut laceas, ego loquar? ba. Lepide: licet. 5 ' 2 - 
Speciatim de verbis et sermone. Cic. 3. Orat. 43. 
171. et Orat. 4*. 149. In quo lepide socerl mei per- 
sona lusit is, qui elegantissime id facere poluit, 
Lucilius: Quam lepide lexcis compostae etc. 

LKPlUlUM, li n. 2. XejriSiov, herba duplkis 
generis, sativl et silveslris, allitudine mbitali, fo- 
liis laurinis, sed moliibu*. Usus ejus in cibis non 
sine lacte est. Plin. 19. Hist. nat. 8. 51.(168). — 
Adhtbetur eliam ipsi lacti condiendo , et oxygatse 
faciendce. Colum. 12. It. R. 8. 3., ct 11. ibUL 3. 16. 
et 46. — llabct in medicioa urendi vim et cutis 
emendandss. Plin. 20. Hist. nat. 17. 70. (181). ?. 
dicta in FCCE. — Ab Itid. 4. Orig. 8. 11. me- 
rnoratur lepida herba; ubi lepidium corrigendum 
videtur. — Ceterum cl. Fee (Op- tit. vol. 2. p. 
424.) banc eibibet synonymiam: Ae7u'3wv Dioscor. 
I. 205. et Alhen. 3. 88. et 9. 34.; et Lepidium Co- 
lum. 12. R. R. 8. 3. et Plin. loce. citt. sunt Lepi- 
dium lati folium L. Spec, plant- 899. 

LEPlDOTIS, t», f. 3. AaittSwttJff tquamosu, a 
Asixt'c tquama; noraeo est gemmae, variis coloribus 
squama* ptscium imilanlis. Plin. 37. Hist. nat. 10. 
62.(171). 



LEPISTA 

LEpIdOlE, adrerb. Tribultur a multls Plaut. 
Pseud. 1. 5. 115. Earn circumducam lepidule. Sed 
pleriaue omnes leg. Ea circumducam lepide le- 
oonem. 

LfiPtDOLUS, a, um, adject, deminut. lepidi, 
graziosetto. Capell. 7. p. 235. Ne inTacetus et im- 
par lepidulis vidcretur. et 8. p. 272. Satyra lepidula. 
Addeeumd. 6- p. 139. 

LfiPlDUS, a , um , adject. Comp. Lepidior et 
Sup. Lepidissimus 1. — Raliooe babita etymi , 
Donaius ad Ter. Eun.3. 1. 37. duett a Aeirt; J.i- 
mina, quia lepidus homo, quasi lamina, politus est: 
rectius tamen duceris a tepos vel lepor, quod cum 
Gr. Aeirro? tenuis, subtilis conjungi toriasse^ pot- 
est. Quidquid vero sit de etymo, lepidus est is, ia 
quo leporis est pluriinum, feslivus, venustus, urba- 
nus, coarrnnus, eommodus, aptus, x a ?'-««> Sefto?, 
xof*']" 3 '? C 1, grazioso, piactvole, lepido, accancio, 
proprio, hello, ben fatto; Fr.charmant,gracieux, 
joli, agriable, aim able, de bonne humeur; Hisp. 
hechizo, gracioso, Undo, agradable, amable, lleno 
de humor; Germ, artig, fein, zierlich, nett, nied- 
lich; Angl. pretty, smart, humorous, witty, 
pleasant, gay, facetious, apposite, neat). Occurrit 
•J 1. Generalim. — 1.°) Saepissime In bonam par- 
tem, prcecipue apud Phut, et Ter. — a) De ho- 
mine. Plaut. Capt. 5. 2. 3. Fui ego bellus, lepidus, 
bonus tir aumquam, neque frugi bonae. Id. Cure. 
4. 1. 1. Lepidus nugator. Ter. Jndr. 5. 4. 45. O 
lepidum patrcui! et Ilecyr. 5. 1. 26. Lepida es. Sic 
Id. Heaut. 5. 5. 16. Lepida puelta. Plaut. Mil. 
glor. 3. 1. 65. Non iavenies aHerura lepidlorem ad 
omnes res, nee qui amicus amtco sit magU. Ter. 
Adelph. 5. 7. 13. Placet, pater lepidissime. Sic Id. 
Eun. 3. 3.25. O capitulurn lepidissimum! — b> 
De rebus, quae graliam habent utcumque. Plaut. 
Epid. 1. 1. 41. Forma lepida et liberatis. Id. Most. 
2. 3. 12. Lepidi mores. Id. Stich. 5. 5. 19. Canlio 
lepida et suavis. Id. Trin. % 2. 98. Eo pacto addi- 
dcris nostra lepidam famam familt*. Id. Pcen. 1. 
2. 95. Faciam lepidum et festivura. Id. Bacch. t. 

1. 51. Ubi bene sit, tibi locum lepidum dabo. Id. 
Stich. 2. 1. 2- Lepidum nuncium nunciarc. Id. Cas. 

2. 3. 10. .Myropolas omnes sollicito: ubicumque est 
lepidum unguentum, ungor. Id. AuluU 4. 8. 4. O 
lepidum diem! felice, fortunate. Ter. Eun. 5. 7. 
17. Ita ne lepidum tibi visum est, scelus, nos irri- 
dere? t'e parula una bella cosa"! -~ 2.°) In ma- 
lam partem. Cic. 2. Cat. 10. 23. Hi pueri tarn le- 
pidi et delicati, non solum amare et amari, neque 
cantare cl saltsre;sed ctiam sicas vibrare et spar- 
gcrc venena didicerunt. souenrnuimerite ornali, 
azzimati, leccati. ^ 2. Speciatim de sermone, 
qui veauslate, urbanitate ac sale pol'Jt. Cic. 4. He- 
renn. 23. 32. Qua? sunt ainpla et pulcra, diu pla- 
cere possunt: quse lepida et concinna, cito satietate 
afficiunt aurium sensum fastidiosissimum. Calult. G. 
16. volo te ac tuos atnorcs Ad caelum lepido vocare 
versu. Hor at. Art. P. 273. Scimus inurbanum- le- 
pido seponere dicto. — De lepida herba, V. LEPI- 
DIUM. — NB. De Rom ana Lepidorura fa mi Ita 
V. in ONOM. 

LEPIS, tdis, f.3. *em*ff, squama- Phn. 31. Hist. 
nat. 11. 24. (107). Ex punibus aeris Dt, quaro vo- 
cant Jepida, et sic adulterator Qos, ut squama ven- 
eat pro eo. Est autem squama asris decussa vi Cla- 
ris, in quos panes rerei ferruminantur. Veget. 6. 
Veterin. 27. i.Schneid. OpobaMami, croci, myrrhce, 
sal is II i span i, lepidis, ossis sepiae singulas uncias. et 
ibid. 23. 8. Abstutbiuto, sinopiilcm, lepidam, b*c 
tria bene commixla etc. et ibid. § 9. Pollinem turis, 
pollincm ervi, lepidam. Vtroque loco pro lepidam 
legendum lepida probante Ge.sncro. Lepis autem 
est squama aeris, de cujus usu medico et ad rem, 
qua de aglt Pegelius, apto, V. Dioscor. 5. 89. Adde 
Pelayon. Veter. 30. § 9. 

LEPISTA vel lepasta vel eliam lepesla, «, f. 1. 
Asiraari], est, ut ait Paul. Diac. p. 115. 6. .Utitl. 
Lepisti genus vasis aquarii. Est autem * voce 
Graeca allata, qu» Doloputn est, et diciiur, teste 
Eustnchia , Stat to Xanro'v v.al a'xffSTaXo* eivou 
xatct' Aarca'SiX?, Idest, quod vas illud teoue ac p«- 
tulura foret ad inodum conchae: V. LEPAS. Varra 
apud Priscian. 6. p. 714. Putsch, et apud If on. 
p. 547. 23. Merc. Obi erat vinum fn meosa aut 
lepeslam , aut galeolain , aut linura dicebaot; tria 
eoJtn pro quibuj nunc acralophoroo. Id. 5. L~ L. 



LEPOR 

123. Mull. Item dicta lepesta qua etlam none 
in diebus saeris Sabinis rasa finarin in mensa deo- 
rom sunt posits; apud antiquos scriptores Gracos 
inteni appellari poculi genus >.«7raoTav. Id. apud 
jfon. foc.ci'i. Lepista etiam nunc Sabinorum fanis 
paupetioribus plerisque aut fictilej sunt, aut aeneas. 
Fet. Poeta apud Mar. Victorin. 3. p. 2587. Putsch. 
Ferunt pulcras crateras aureasque lepistas- V. DE- 
PESTA. 

LEPOB et lepos, Sri*, m. 3. De vocis etymo 
V. io LEPIDDS ioit. — Agrailius de Orthogr. 
p. 2272. Putsch, hoc distare putai inter lepor et 
fepof, quod ilie sit in jucunditate voluptatis, boc 
in eloquio. — Ceterum est venustas, gratia, ele- 
gantia, amtEnitas, festivitas, urbanitas (It. venutta, 
eleganza , gratia, garbo , leggiadria; Fr. grd.ee, 
beaute, agrement, charme; Hlsp. gratia, garbo, 
demayre, hermosura, chiste; Germ, die Artigkeit, 
Feinheit, Anmuth, Heiterkeit; Angl. grace, ele- 
gance). Occurrit ^ 1. Generatim de rebus pro 
gratia et amcenitate. Lucret. 2. 501. Aurea pavo- 
nom ridenti irabuta lepore Sacla. Id. 5. 1258. de 
metallis. nitido capti leyique lepore. Id. 3. 1006. 
aonorum tempore circum Quum redeuot felusque 
ferunt variosque lepore*. Id. 4, 1126. medio de 
fonte ieporum Sorgit amari a liquid, quod in ipsis 
floribus angat. Piin. 3t. Hist. nat. 7. 41. (88). 
Omnia vita lepos et surama bilarilas laborumque 
requies etc. ^ 2. Speciatim de bominibus. Cic. 7. 
Verr. 54.142. late bomo Venerius, affluena omni 
lepore ac venustate. Id. 5. Tusc. 19. 55. In quo 
(C. Cassare) mini videiur specimen, fuisse faumani- 
lalis, salis, suavitatis, leporis. ^ 3. Item specia- 
tim et sapius de orationej et est sermo nitlcius, et 
quasi lauiitia quadam serroonis, venustas, urbani- 
tas, ornatus, concinnitas, elegantia in loquendo. 
Cic. 1. Oral. 1. 27. Quum lauti accubuissent, tol- 
lereturque omnis ilia superior!* tristitia sermonis , 
eaque esset in homine jucunditas et tantus in jo- 
cando lepos , ut etc. Id. ibid. 3-1. 159. Libandus 
etiam ex omni geoere urbanitatis facetiarum qui- 
dam iepos. Id. Brut. 38. 143. Erat cum gravitate 
junctus facetiarum et urbanitatis oratorius , non 
scurrilis, lepos. Id. 4. Acad. (2. pr.) 6. 16. Quam- 
quam floruit acumine ingenii, turn admirabili quo- 
dam lepore dicendi. Id. 2. Oral. 23. 98. Quorum 
alter (Ccesar) inusitPtum nostris oratoribus lepo- 
rem quemdam et salera est consecutus. Id. Oral. 
27. 96. In quo omnes verborum, omnes seoientia- 
rum illigantur lepores. Quintil. 11. 1. 53. Propo- 
sitionum ac partitionum captabit leporero. — NB. 
De nom. propr. V. ONOM. 

LEP6RARlUM,Ii, n. 2. (lepus) locus ubi lepo- 
res aluntur.'Xa'yaiTpopetov, et generatim, secundum 
Varronem, omne saptum villa efflxum, quod ha- 
het inclnsa animalia, quae inibi pascuotur. Varro 3. 
B. R. 3. 2. Lepor&ria te accipere volo, non ea, qua 
tritavi nosiri dkebaot, ubi soli lepores sinl, sed 
omnia sapta, affiia villa qua sunt, et inclusa ha- 
bent animalia , qua pascantur. Id. ibid. $ 8. Io 
Icporario apri fuere multi. Id. ibid. 12. 1. Nomi- 
ne antiquo a parte quadam leporarium appellaturo: 
nam neque solum lepores eo includuntur, sed etiam 
cervi, aut caprea. Adde Gell. 2. 20. 

LEpORARITJS, a, urn, adject, (tepus). Servius 
ad V irg. 2. G. 93. Legeos (vitis) est, qua Latioe 
leporaria dicitur: namXaytii; lepus. 

LBpORI.NA, «, f. 1. V. voc. seq. in fin. 

LfiPORtNUS, a, urn, adject, (lepus) qoi est ex 
lepore, di lepre, \ay<^o<;. Varro 2. R. R. 11. 4. 
Lepor Inum coagulum. Adde Cels. 5. 5. Piin. 28. 
Ilist. nat 11. 46. (166). Leporinus cinis. Vtp. Dig. 
32. 70. 9. Leporine laoa. — Uinc 

Leporina, ce, 1. 1. absolute, substantivorum mo- 
re, est leporina caro. Gloss. Cyrill. Aa^elov xpsac, 
leporine. 

LEPOS, Oris. K LEPOR. 

LEPOS, otis, m. 3. filius fratris. Hujos rods 
^ignificatio apparet ex feminino leplis; etenim in 
Gloss, apud Ducang. habetur: Leptis, Alius (,cor- 
rige fllia) fratris; et apud Paptam: Lectis (corn'ge 
Leptis), fllia fr»,iis. Oritur ergo ea vox, ut nepos, 
ex itaXf, quem vetustiores dixerunt por, ut Lucipor, 
M»rdpor, et ex ignoia significationis particula le, 
Etrusca forsan, vel Osca, cujus vestigium supeiest 
in Levir. Hinc noscimus, quomodo nepos, qui pro- 
prie filiu* est fllii, sequiorU Latinitalii tempore in 



— 62 — 

lepotit locum successerit ob nimiam lilterarum n ei 
t consonantiara. Hac cl. Furlanetlo in I.» Appen- 
dice; qui tamen tocem aflert nuilo auctore lau- 
dato, prater JVot. Tir. p. 80., qua nihili babenda 
sunt. 

LEPRAE , arum , f. plur. 1. \inpa, Io singulari 
num.' usurpat Scribon. Compos. 250.; et Juvenc. 
i.sub fin.; et sapissime P'ulgat. interpr. — Cete- 
rum lepra, lepra, lebbra, scabiei genus est, cutetn 
deformi obduceos crusta, corpusque vehementi pru- 
rilu infestans. Alii usurpant pro elepbaotiasl, quod 
morbi genus superiore multo est perniciosius, ut 
quod non solum cutem infestet, verum elinm cai- 
nero ipsam usque ad ossa depascatur. Ab aliis du- 
plex ponitnr, una, qua potest curari, alia, qua in- 
curabilis est, quam malam scobiem Horal. Art. P. 
453. nominal. Aliis eadem est atque impetigo vet 
depeLigo, vel saoe species ejus. Dicta est a Xeiro; vel 
^.eret's squama,, sive a \inix> desquamo, decortico. 
Lepra enim cutem scabram et asperam reddunt, 
inque squamas resolvunt. Piin. 24. Hist. nat. 8. 
33. (48). Corticis interior tilia lepras sedat. Id. 20. 
ibid. 21, 86. (234). Lapatbi radice lepras curant. 
Id. 22. ibid. 25. 74. (156). Lupini lepras emendant. 
•t 32. ibid. 9. 31. (97). Lepras sanare. et 20. ibid. 
17.70.(181). tollere. 

LEPRIS. V. LEPAS In fln. 

LEI'POSUS, b, urn, adject, (lepra) qui leprarum 
morbo laborat, lebbroso, \enp<xibri<;. 

I.) pToprie. Scdul. 4. 191. decern maculosa ge- 
rentes Leprosi pcrlenta viri. Adde Vulgat. inlerpr. 
Exod. 4. 6., Levit. 13. 4G. et aiibi sa?pe. 

II.) Fignraie. Prudent. 2. ictoi at£?. 285. Pec- 
.cante nil est tatrius , Nil tarn' leprosum aut pu- 
tridum. 

LEPTIS. V. LEPOS, Otis. 

LEPTOlOGIA, a, f. l.VefftoXoyta, a \eKxlz 
minutus et "Xc'yos sermo, est Ggura sententiarum, 
quura minima res enarrantur. Aquila de fig. Sen- 
tent, et Eloc. § 2. edente Ruhnken. Leptolopia . 
Tate pro Galiio etc. Quod si hoc ipsum esse aliqui 
diatyposin - volunt, intetligant , nos non de uni* 
rerso loco, sed de exsecutione singularum return 
loqui; quas ita persecutus est, ut etiam minima 
quaque demonstrate!, 

LEPTOmERES, is, n. 3. WrofWpi; a "ksm6; 
tenuis, fntnu(u«, et uept^, t'Soc, pars^ portio, 
reme ilium quod minntissimis partibus prabetur. 
Theod. Prucidn. de diceta 10. 

LEPTO.MERICUS, a, urn, adject. Virto^eptxoj, 
ad leptomercm petti nens: V. voc. praced. Theod. 
Priscian. de diceta 10. Acori radix virlutem babet 
lepiomericam. 

LEPTON Centauriuro , n. *Xetcto» xtvrauptov, 
centaurium minus , herba , quam Lal'mi fel terras 
tocant, propter summam amariludinem, Gaili vo- 
cant exacum, eo quod potum omnia medicamenta 
mala per al?um exlgat. Dicta est a minutis foliis: 
nam Xsittoj tenuem signiBcat. Piin. 25. Hist. nat. 
6. 31. (68). CU Fee (Op. cit. vol. 3. p. 333.) banc 
exbibet synonymiam: Revraup;'; Tbeor-br, 9. 9.; 
Xe«pwvoc p'tja Niraod. Ther. 500.; Ktvravptov 
utxpcv tj AtuvaTov Dioscor. 3. 9.; ©spfidjfjjpxov 
Gracor. recentior.; Centaurion lepton et libadion, 
fel ferrcB Piin. loc. cit.; et Exacon Gallor. teste 
Piin, loc. cit. sunt Chironia Centaurium Smith 
Fl. brit. 1. 257. 

LEPTOPHYLLON, i, n. 2. \ejrro0uXXov, titby- 
mali species, in petris nascens: ita dicta a tenuitate 
foliorum. Piin. 26. Hist. nat. 8. 45. (71). CI. 
Fee (Op. cit. vol. 3. p. 397.) Jianc exhibel syno- 
nymiam: TiS'uftaXXo; o e'v ralf irerpaie tyvapevoi 
Dioscor. 4. 1S5.; et Tithymalus dendroides , alii 
cobios , alii leptophyllos Piin. loc. cit. sunt Ew 
phorbia dendroides L. Spec, plant- 662, 

LEPTOPYREXlA, a, f. l. Xe«Toirupef tot, a \e 
jtto'c tenuis el irvpETo? febris, tenuis febris, febri- 
cula. Marcell. Empir. 20. circa /in. Dysentericis 
medetur, leptopyrexias sanat, doloti etiam fauciura 
et synancha succurtit tate medicamen. Aldus ita 
legit: Freund. veto et Klotz. legunt lexipyrexias, 
h. e. fefcrw cessationes (V. LEX1PYRETOS); quod 
sane imptobandum , verbo enim sanat non modo 
non respondet, verum etiam repugnat. 

LEPTORAX. Bgis, f. S.XeVropof: uva quadam, 
qua dulces quidem babet acinos, sed tenues tamen 
et minuios, cujusmodi sunt, quas uvas Corintbiacas 



LEPUS 

appellamus: a \eizto<; tenuis, et o'a|, p'ayo'c acinus. 
Ptin. 14. Hist. nat. 1. 3. (15). 

LEPTOPSfiPHOS. i, m. 2. b. e. minutus lapis, 
seu calculus: a Xerto's tenuis el cj/rjfos calculus: 
species est marmoris porpbyrila rubci, albis puo 
clis distincli, apud Piin. 36. Hist. nat. 7. 11. (57)., 
ut quidem legit Harduin., nam alii reciius ieucq- 
sticios } quam vocem V. suo loco. Sillig. tamen 
Harduini lectioDem tuetur et plurimis optimisquc 
Codicibus confirm at. 

LEPTYN'TlCUS, a, nm, adject. XgirTuvTixo'?, qui 
macrum facit, qui extenuat, a "Xsirrt-vw extenuo, 
quod a ajrtc; tenuis. Theod. Priscian. de dimla 
10. Capaium virtus leptyotica. 

LEPUS, Oris, m. 3. De genere feminino V. infra 
sub I. 6. — Lepus est a Aj'rroct; (proXa-yaJj) ,/Eo- 
lira et Sicula voce idem signiQcante, ut Varro ft. 
L. L. 101. JUull. et 3. R. R. 12. 6. docet. Est 
etenim a "Xairio decortico, exdoisuo; leporem erJm 
plures pelles habere, qua una post aliam detrshi 
possint, notissima vel culinariis res est. L. /Elius 
apud Gell. 1. 18. dictum putavit quasi levipes: Hi 
Varro ibid, improbai. Est autem animal notum, 
timidissimurn , velocissimum , fecundissimum (It. 
lepre; Fr. lievre; Hisp. liebre; Germ. d. Hase; 
Angl, a hare). 

1.) Propr ie. — a) Generatim. Cato apud Dio- 
med. 1. p. 358. Putsch. Lepus mullutn sonmi aCfert, 
qui ilium edil. Plant. Pers. 3. 3. 30. Argentarii, 
uui (j«.s(i cr-Mideris, citius extcmplo a foro fugiunt, 
quam ex porta luuis quum emissus est lepus. Virg. 

1. G. 308. Aurilosque sequi lepores. Horat. 1. Od. 
37. 18. adutgens leporem cilus venator. Id. Epod. 

2. 35. lepus pavidus. f'arro 3. if. if, 12. 6. Lepo- 
res in Gallia ad Alpes toli candidi sunt. Cf. Piin. 
8. Hist. nat. 55. 81. (217). Lepores in Alpibus can- 
didi , quibus hibetnis mensibus pto cibatu nivera 
credunt esse. Varro loc. cit. tria Ieporum genera 
enutnerat: ltolicum scu communium, Alpinum can- 
didum , Hispanicum cuniculorum . Hieronym. in 
Chron. ad ann, U. C. dccxvu. CorniDcius poela a 
militibus desert us interiit, quos ssepe fugientes ga- 
leatos lepores appellarat. — b) Dsurpatur mascu- 
lino genere, licet de femina sermo ait. Varro loc. 
cit. Qui lepus dicitur, quum pragnans sit , tamen 
concipere. Piin. loc. cit. Lepus solus, ptaler dasy- 
poden , supetfetat. — Et in feminino. Priscian. 
enim 5. p. 658. Putsch, recenset inter ea , qua 
utroque genere efferuniur. Et Bentlej. ex duobus 
MSS.^ ita legit illud Horat. 1. Sat. 4. 44. Fecunda 
leporis sapiens sccmberis armos. Ubi plerique o- 
fnnes fecundi. — c) Vetcres exi^titnabant, pulcros 
fieri homines, qui lepore- per sepiem conlinuos dies 
vescerentur, fortasse quia lepus lepSrem conciliare 
falso puiaretur, ut arguit Piin. 28. Hist. nat. 19. 
79. (260). Hue pertinent locn Martial 5. 29.; et 
Lampiid.Alex.Sev. 38. ubi legilur: lepus come- 
sns, Ex quo continuum capit Icpurem. — d) Aliis 
leporem excitare , proverb, apud Pelron. Satyr. 
131., b. e. bonum aliquod repovire, quo alii, non is 
qui reperiit, fruanlur. Hue facit illud Ovid. 3. Art. 
am. 661. Credula si fueris, alia tua gaudic carpent: 
Et lepus hie aliis exagiiatus erit. — e) Lepus tute 
es, et pulmentarium queens, atiud apud Ter. Eun. 
3. 1. 36. (et est dictum Livii Andronici, teste Pe- 
ptic. Numerian. 13.), h. e. sei lepre, e vuoi man- 
giar lepre: quum te multi insectentur, ipse vis in- 
seciari alios? oempe, quum cinadus ipse sis, scor- 
turo quaris? — f) Adhibetur eliam in blandiliis 
amantium. Plaut. Cos. 1. 1. 50, Meus pullus pas- 
ser, mea columba, mi lepus! Hie Plaut. salacissiraa 
et venustissima animalia commemorat. — g) De 
symbolo leporis in epitaphiis, V. Creuzer. Relig. 
T. 3. p. 345-; et Annal. dell' Inslitut. archeot. a. 
1833. p. 95., o. 1838. p. 265. et a, 1843. p. 25. 

II.) Translate. % 1. Est hoc nomine marinus 
piscis e lacerlorum genere, inter venena numeratus, 
pteesertim in Indico marl, ubi eliam lactu pestilens 
est, et vomitum dissolutionemque stomacbi protinus 
creat: in noslro offa informis. colore tantum lepori 
similis: in Indis et masmiludine, et pilo duriore 
tantum. Hac Piin. 9. Hist. nat. 48. 72. (155). V. 
eumd. et 32. ibid. 1. 3. (8). tf- Maori, di tre spe- 
zie di tetidi, p. 51. — Hac eadem signiCcaiione 
deminut. lepusculus legilur apud Ambros. 5. ^e- 
xo?m. 10. Lepusculus quoque timidum animal in 
lerris, in mart formidabile, cilum, et qua non fa- 



LEPUSCLUS 

ei!e poiilt auferri, corruptelam lovebit. <| 2. Item 
calegte signuro, sex habeas Stellas, secundum Uy- 
gin. 3. Matron. 22. Silas est Infra sinisirum pe- 
dem Orionis, videturque fugere ante canem ipsius, 
at in CANIS dictum est. Exoritur cum Leone, 
occldU post exortum Sagittarii. ffygin. •&«*•* 9 ui 
9. 33. fabulam narrat hujusroodi: in Lero insula 
(qua una est inter Sporadas in ^Egseo mari , te- 
ste PUn. 4. Hilt, not- 12. 23. (60).) nullos olim 
fuisse lepores: a quodam adolescente alibi captos 
invectos fuisse : eorum fecunditate ceieriter reule- 
ta insula, ecepisse fruges ab ib absumi, ita ut 
fame inroia laborarcot: inlto consilio, omnes tan- 
dem diligenter venando, suslulisse: ob id Qgarara 
leporis in caslo positam, ut discerem homines, sua- 
rum ipsos fere calamitatum auctores esse. Manxl 
5. 159. Septima pars Leporem tollit: quo sidere 
natis Vix alas Natura negat volucresque meatus: 
Tantus erit per membra vigor referentia ventos. 
Adde Firmic. toe. cit. in PR*ESTIGIAT0B, el 
Capell. 8. p. 279. et p. 282. 
LEPUSCLUS. P. voc. seq. toll. 
LEPUSCULUS, i, m. 2. ^er syncopen est lepu- 
sclut. In quodam epigraimn. apud Lamprid. .4- 
lex. Sev. 38. Tuntum tu comedas velim lepusclos. 
— Lepusculus, deminut. a lepu*, est parvus lepus, 
lepratto, 'A.OT&io'cov : aed et pro quocumque lepore 
ponitur. 

I.) Proprie. Cic. 1. Ifat. D. 31. 88. In qua 
(intula) Jepusculos et vulpeculos Scepe vidisses . 
Colum. 9. R. R. 9. fin. Hordeola et cicercula non 
nimis sb lepuscu'is a^petuntar. 

II.) Translate. 5 -• l>ro I )arva venationis prada 
Cic. 6. Vert. 21. 47. Cibyratici canes , si minus 
graade vas venari potueranl, ilia quidem certe pro 
lepusculis capiebantur, patella, patera, turibula. 
n. e. quum homines, quibus 'amquara canibus ve- 
naticia Verres Siciliam expi.abat, non poluerint 
aprun aut cervum venari, eerie lepusculos affere- 
bant. ^f 2. Est hoc nomine etiam marinus piscis: 
P. LEPUS II. 1. in fin. 

L£Rf.A, orum, n. plur. 2. galanterie, apud Paul 
Diac. p. ltd. 13. Mull, sunt ornaraenta tunica- 
rum aurea. Cut lucem addit illud Hesychii: Aig- 
pot xd ictoi tocc fwxtxeioK; ytvwai xe^puow- 
fitva: ut pracipae de rauiierum ornamentis diean- 
tur. Cf. etiam S aster, in Suidam v. Xvjpa'c, ex wv > 
p. 568. edentc Bernhardy; et P. NUGJS. 

LERli£, Crum, U plur. 1. \rjp05, ATJptifArt, nugee, 
ciance. tncert. Auct. in Anal, gramm. Eichen- 
feld. p. 99. Ha ieria, fkvapiat. P. LIRffi et voc. 
praced. 

LfiRlCUS, a, am, adject. Aijptxo's , nugatorius. 
Hieronym. £p. 147. n. 3- Hac iibi ridicula forte 
tideanlur, qui comcedis et lyrlcis (num lerlcia?) 
scriptoribus, mlmis ct Lentulis deiectaris. 

LESBlAS, adis, t. 3. gemma, apud Plin. 37. 
HitU nat. 10. 62. (171.) a loco, ubi invenitur, 
nomen habeas; invenitur tamen et in India. — 
Ceterum P. ONOM. 

LESfilUS, a, urn, adject. As'oj3toc, ad Lesbura 
pertinens. P. ONOM. — Absolute, substaniivorum 
more, Paul. Viae. p. 115. 14. Mull. Lesbium 
genus vasis calatl a Lesbis inventum. rbppupj'ijj 
Aia/?to» e£ u'«"Xou dicitur ab Hedylo apud Athen. 
11. p. 486. 6- Catabatur enim etiam vitrum ab 
aotiqols. 

LESSU8, i vel us, m. 2. vel 4., occurrtt enim 
tanUimmodo Accusativus lessum, est fletus cum 
(semita, ejulatio, pianto, $trida, guai, ^pTjvwSta, 
idXepsz. Lesium facere alicui est ejus 'mortem 
tamenUa gemituque et femineo ululatu (ut Vit$. 
la^oitor *. £n. 667.) prosequi. Plant. Ttuc. 4. 
i 18. Tbeti* quoque etiam lamentando lessum fe- 
cit filio. In leg. XII. Tab. apud Cic. 2. Legg. 

Si. 59. MTLIEEI3 OBNAS KB BADVKTO, VtVE LESSVM 

mnu brgo habbkto. Boc (subdit Cic.) vetercs 
inwrpreta Sex. £liu», L. Aciliui, non satis se in- 
teUt|ere, dixerum, sed suipicarl veslimenti aliquod 
komm faoebris : L. ^liua lessum , quasi lugubrem 
rjuiatlooem, ut vox ipsa sigoiflcat: quod eo magis 
judico terum esse, quia lex Solpnis id ipsum vetat. 
Mac Ck. t qui in eo, quod ait, ut vox ipsa itVjmi- 
fu&j, ejua DOtatlonem ostendit. Est enim per oW 
fta-ri5tcfa» facta a sono ejulantium, qui est simi- 
ils ™ le U, cui Gracorura a e respondet, ut Vos$. 
docel '. Sunt tamen , qui aliunde trabunt , ut Do- 



- 63 — 

dtrtein. qui a Xatucow , \dr<x$ dedncit. In vet. 
script, apud Plant, he. cit. habetur lausum et lo- 
sum, teste Zips, epistolic. quxat. I. 4. c. 12. V. 
LAUSUS. 

LETABlLIS t>ei letbabilis, e, adject, (leturo). 
De scribendi ratione V. LETUItt iniu — Letabi- 
11s- est idem ac letalis , mortale. Ammian. 19. 4. 
Lues volucri velocitate letabilis. 

LETALE vel letbale, adverbii ritu. V. voc. seq. 
in fin, 

LETALIS vel letbalis, e, adject, (leturn), De 
scribendi rallone V. LETUM init. — Letalis est 
letum afferens, mortalis, ^avdai^oq (It. mortale, 
morttfero, ktale; Fr. morlel, qui cause la morte; 
Hisp. mortal; Germ, lodtlkh ; Angl. mortal, dea- 
dly). Occurrit — a) Cum Substantivo.-rtrj. 9. 
/En. 580.*, et Sueton. Cces. 82. Spiramenta anima 
letali vulnere rumpit. «t 4. JEn. 73. h*ret lateri 
letalis aruado. Ovid. 13. Met. 392. Letalis ensis. 
el 2. ibid. 827. hlems. Stat. 6. Theb. 40. serpens. 
PUn. 11. //»*sf. nat. 35. 41, (118). Letale veoe- 
num. Pal. Flacc. 2. 155. Letales dapes, — 6) 
Cum Infimto. Plin. 11- Hist. nat. 41. 96. (237). 
Lac gustasse, letale est. — Hinc 

Letale, adverbii ritu pro letaliter. Stat. 4. Silv. 
4. 84. nee dum letale minari Cessat apex. Id. 12. 
Theb. 760. Jam letale furens. 

LETALlTEU vel letbaiiter, adverb, (letalis). De 
scribendi ratione V. LETUM init. — Letaliter est 
mortifere, mortalmente, statptu?. Plin. 11. Hist. 
nat. 37. 81. (206). Letaliter circum renes con- 
creto plngui. Paul, in Collat. Mot. et Rom. leg. 
til. 2. $ 7. Lelaiiter vulneratus. 
LETA.TUS vel lethatus, a, um. V. LETO. 
LfiTUALlS et similia, V. in LETALIS etc. 
LETUABGlA, a, t. I. Xiftapyia, idem ac le- 
thargus. PUn. 24. Hist. nat. 9. 38. (63). Semen 
insiiilatur in olco decoctum capltl in lethargia et 
phrenesi. Sillig. vero leg. kthargo. 

LfiTBARGlCUS, a, um, adject, (lethargus^ Ty 
&<xp74xd(j, ad letbargum spccians, ietargico. Plin. 
23.' Hist. nat. 1. 6. (10). Gravedinem enim mor- 
bumque lethargicova faciunt. Sillig. vero leg. mar- 
bumgue lethargum. Veget. 5. f'elerin. 47. 1. 
Schneid. Lethargic! quoque jumenti ista sunt ai- 
gna. August in. Ep. 48. ad Pincent. Letharglcus 
somnus. — Hinc 

Zeihargkus, i, m. 2. absolute, substantivorom 
more, est qui letbargo laborat. Herat. 2. Sat. 3. 
30. Ut lethargicus hie quum fit pugil et medicum 
urget. Plin. 24. Hist. nat. 6. 16. (20). Spondy- 
lion infunditur capitibus pbreneticorum el letbar- 
gicorum. Id. 26. ibid. 11. 72. (118). Letbargicos 
excitare tabor est. 
LETHARGICU9, i, m. 2. P. voc. praced. in fin. 
LETHARGUS, i, m. 2. duo significat, scilicet 
A) Lethargus, "Xij&apYOC •^ij«»l oblivio et npi&t 
piger , inert, eat veternus, marcor et Inexpugna- 
bilis pane dormiendl necessitas (ut Cels. 3. 20. 
loquitur) com mentis alienatione et oblivione re- 
rura (It. le tar go, s on nole nza ; Ft. lelhargie; Hisp. 
letargo; Germ. d. Schlafsucht; Angl. a lethargy). 
Occurrit — a) In sing. num. Horat. 2. Sat. 3. 
145. Quondam lethargo graodl est oppressus. Serv. 
Sulpicius apud Quintil. 4. 2. 106. Somno ne te 
languidura,ao gravi lethargo putem oppressum? 
A I. leg. pressum . PUn. 30. Hist. nat. 11. 29. 
(97). Lethargus olfactoriis excitatur. Id. 32. ibid. 
10. 38. (116). In lethargum vergere. — b) In plu- 
rall num. PUn. 20. Hist. nat. 12. 48. (119). Oct- 
muro insoniom faclt et lethargos et jocinoris villa. 
Id. '28. ibid- 8. 29. (116). Lethargos resolvera. 

J?) Lethargus est etiam Idem ac letharglcus , h. 
e. qui lethargo laborat. Ccel. Aurel. 2. Acut. 9. 
Multa adhibenda lethargis, qua pbreniticis sunt 
ordinata . et pauHo pott- Accedere ex vino furor 
in phreniticia potest, In lethargis numquam. et 
mox. Miseriores Igitur lethargis phrenitlci. Adde 
eumd. 2. i6id, 1. § 6. 

LETHUSA, a, f. 1. (Lele) Ita dlcitur somnlfe- 
rum papaver ab Apul. Herb. 35. 

LETIFER vel lethifer, Kra, Krum, adject, (le- 
tum et fero). De scribendi ratione P. LETUM init. 
— Letlfer est letum afferens, tnortlferum, mortale, 
mortifero, &avattxd«. 

I.) Proprie. Catull. 64. 390. In letifera belli 
certatoine. Pirq. 10. En. 169. letlfer arcu*. Id. 



LETUM 

3. ibid. 139. annus, peslilenziale . Ovid. 9. Met. 
362. ictus, et 12. ibid. 606. lettfera dexlra. Stat. 
5. Theb. 628. letifer anguis. Colum. 7. R. R. 12. 
14. Rabies, letifer morbus canibus. 

II.) Figurate. Ovid. 5. Met. 133. letifer locus, 
pen'cotoso e mortale: loquitur de merobro corpo- 
ris, in quo vulnus letale est. 

LETO vel letho, as, 5vi, atum, are, a. 1. (letum) 
De scribendi ratione V. LETUM init. — Part. Le- 
tatus I. et II. — Letare est leto dare, iotcrficere, 
ucciriere, 3"avarda». 

I.) Proprie. Ovid. Ib. 505. Quique Lycurgiden 
letavit, et arbore natum, Idmonaque audacem, te 
quoque rumpat aper. Id. 3. Met. 55. Ut nemos 
intravit letataque corpora vidit. Etiam PirgiliO 
tribuunt Cul. 32i. Rursus acerba fremuot, Paris 
nunc quod letat. Ita Scalig. Alii losdat. 

II.) Translate. Cic. 3. Legg. 8. 19. Dcinde quum 
esset cito letatus {iribunatus pkbis) tamquam ex 
xtt. tabulis insignis ad deformitatem puer, brevi 
tempore recreatus, multoque tatrior et fcedior na- 
tus est. Orellius mallet leto datus; Gronov. suspi- 
catur necatus. P". Orett, ad loc. cit. 

LETUM, l, n. 2. Sunt qui scribnnt lethum ad- 
di'a asplratione, qua est in Graco "Xri^ri , undo 
Parro et Paul. Diac. ( V. infra ) derivant : sed 
pratcrquara quod iidem illi Parro et Paul. Diac. 
aspiratione abstinent ; et s^pe fit ut vox Latina 
Graca quidem originis sit , sed Latina consuetu- 
dine scribatur, ut fatna a pYJprj: non est absurda 
notatio Prisciaui (quam V. infra), et, quod multo 
est gravius, in antiquis libris et lapideis monumen* 
tis nulla est aspiratio, testibus ManuX. et Cellar. 
in Orthogr., ut oec in Cod. palimps. Frontonin 
loc. cit. L, ubi pluries letum sine aspiratione scri- 
bitur. Hoc idem et Dausquiut prsfert. — Ratione 
habita etymi, letum est a \r\%ri obUuiO, ut Parro 
7. L. L. 4a. Mull, et Paul. Diac. p. 115. 10. 
Mull, docect: vel a supino verbi leo, et, inusitati 
( unde deleo), ut Priscian. 5. p. 665. Putsch, et 
10. p. 80S., itemque 2>3<iertein. Latein. Syno- 
nym, vol o. p. 193. , quia mora aufert ac delet 
omnia: vel, uti Id. Doderlein. ibid, vol 3. p. 173. 
putat, a l8v&re, quasi levamentum, b. e. Uberatio, 
solutio a corpore, per euphemismum (f ■ infra sub 
I. a.). Ceterum letum est mors, oex, Savatoc (It. 
morte; Fr. mart; Hisp. muerte; Germ, der Tod; 
Angl. death). 

I.) Proprie de bominibus. — a) Speciatim io 
funeribus indictivis formula erat ollut leto datus 
est, teste Parron. loc. cit. Libentius enim earn 
vocem adhibebant, quam mortem, ne cogerentur 
SuofiTjfAetv et verbum mali ominis pronunciare: 
qua de re io ABEO et A81TIO et alibi quoque 
dictum est. Cic. 2. Legg. 9. 22. dbohvm auNivat 

IVBA SANCTA SV>TO. 80S ( h. e. hOS) tBTO DAT03 

Dtvos babknto. Cf. Ennius apud IVon. p. 15. 13. 
Merc. Quorum liberi leto dati sunt in bello. et 
Pxcuviut apud eumd. p. 350. 18. Qui te leto da- 
bit, et Pirg. 5. JEn. 806. Millia multa daret leto, 
gemerentque repieti Amnes. Adde eumd. 11. t6id. 
172. ei 12. ibid. 328.; Ovid. Heroid. 2. 147.; et 
Phosdr. 2. 22. et 3. 16. — b) Generatim. En- 
nius apud Gell. 6. 16. Ego quum mea vita par- 
cam, letum ininico deprecor. Plaut. Aulul 4. 5. 
1. Emortuum ego me mavelim leto malo , quam 
etc. Id. Mil. glor. 4. 6. 26.; et Lucret. 3. 81. 
Letum sibi consciscere. Lucret. 3. 1055. Leto of* 
ferre caput. Cic. 1. Divinat. 26. 56. Eodem sibi 
leto, quo ipse lateriisset, esse peteundum. Id. 10, 
Alt. 10. ad fin. Vide, quira turpi leto pereamus: 
et dubita, si potes, quio ille, scu vlctus seu victor 
redierit, cadem facturus sit. Sic Plin. 24. Hist, 
nat. 17. 100. (157). Insanabill leto perire. et Pal. 
Flacc. U 633. segni occumbere. Tibull. 2. 6. 19. 
leto jam mala flnissem. JVepo* Reg. 3. Pari leto 
affectus est Lyslmachus a Seieuco. Catull 64. 187. 
ostentaot omnia letum. Pirg. 8. /En. 434. lelom 
sibi manu parere. et 11. ibid. 872. ferre alicui. 
et 8. ibid. 566. leto quemplam steroere. FVu*. 
Flacc. 7. 314. aliquem demittere. Pirg. 2. &n. 
134. se eripere. £Toraf. 3. Od. 22. 3. adimere ali- 
quem- Fronto de fer. Alliens, (edeote iterum A. 
Maio) ep. 3. a med. Securi talis et voluntatis herba 
de call nemore advecta ; de Aeberuntis autem pra- 
tis letl berba petita. — c) Mortem et letum juo- 
git Zucret. 4. 767. eum mortis letlque poiitum 



LEDCA 

Jaropridem, quem raecu vivum so ceruere credit. 
Cf. Stat. 9. Theb. 280. UMe modts let! micros 
mors una Catigat, 

II.) Translate ponitur pro eicidio ac rulna re- 
rum inaniroaiarum . Firg. 5. JEn. 689. da Dam- 
num eradere class! Nunc, pater, el lenues Teu- 
erum re* eripere leto. Serviu$ hie superfluam acj- 
rologiam agnoscii. 

LEUCA el leuga , a f f. I. meniura itlneraria 
apod Gallos (bodie Fr. lieue), at parasaaga apud 
Persas , milliariura apud Latinos: a Celtico leak 
lapis; nam hujusmodi spatia fapidc distiogueban- 
tur. Hesych. Ajt>pj uixpo* xi FaXaxfixoV Sunt, 
quibus leuca lidetur esse a Gr. XeuxrJ, soil. *j X»- 
So;; nam lapidibus. albis vetercs milliaria designa- 
bant. Ammian. 15. 11. ad fin. Qui locus (Lu- 
gdunutn) exordium est Galliarum; ciindeque non 
millems passibus, sed leugis itinera meliuntur. Id. 
1G. 12. A loco, unde Romanorura promola sunt 
ligna, ad usque vallum borbariruro f quarta leuga 
lignabatur et decima, id est, unura et tigioti mil 
Ua [ias?uum. Hieronym. ia Joel. 3. 18. Nee mi- 
rum, si unaquseque gens cerla viaruro spatia suis 
■ppellct Doriiinibu3 , quura et Laiioi mills passus 
lucent , ct Galii leucas , ct Persas parasangas , et 
rastas uoiversa Germania, atque in singulis aomi- 
nibus divers* raeasura sit. Id. 15. Orig. 16. Leuca 
flnitur passibus mille quingentis. Vet. Auct. gro- 
maticus apud Goes. p. 322. Milliarius et dimidius 
apud Gallos lengam facit habentrrn passus md. 
Dua leuga, sive roilliarii tres apud Gpi manos unam 
rastsm efBrinnt. Inscript. apud Murat. 456. 4. 
quae ad tempora Seplimii Severi pertinst, et alia 
apud eumd. 457. 2. qua ad Cararalla, el alia 
apud Gruter. 1078. 7. qua ad Ela^ubali lempora 
(V. Intcript apud Or ell. 10 IS., 1019. et 5063.), 
habent leugat; earum vero prima et sccunda in 
Gatlia, tenia io Germania suut reperta. Addc alias 
apud Or til. 9-28. et 5003. — Nunc (subdidit cl. 
Furlanetlo) ea mensura itinerutn, qua in Gallia, 
Hisponia et Germania usurpatur, lega quidem dici- 
tur, jed in singalis provinctis mirum quantum inter 
se difTerl, et major est vetere ilia Gallorum pro- 
pria. — If B. De nom. urbis F. ONOM. 
LEUCACANTBA, a, f. t. it 
LBCCACANTHOS, i, m. 2. Xeuxaxav&ec ft. 
Est herba, *l rbamnus, in caeumine aculeum ba- 
bens, radice cyperi, qua> commanducata deotium 
doloreg sedat. Plin. 22. Hist, nat. 16. IS. (40).; 
qui 21. ibid. 18. 56. (94). leucacanthon appellat. 
Dicta est autem a Xsuxo; alius el axav&a spina. 
Secundum cl. Fie (Op. eit. vol. 3. p. 109.) berba 
hire dffiniri nequit. f 2. Est hoc nomine et alia, 
quae phalangites et leucanibemon dicitur. Id. 27. 
ibid. 12.98.(124). 

LECCACHATES, as, m. 1. Xeuxajfjrrijc, gemma 
randida ex genere achatarum, apud Plin. 37. Hist. 
nat. 10. 54. (139)., a Xauxo; albus. 

LEUCANTHEMIS, Idis, f. 3. "XeuxavS-e/wf, berba 
eadem qua? et anthemis dicitur. Plin. 22. Hitt. nat. 
21. 26. (53). De synonyraia V. ANTHEMIS. 

LEUCANTHBMOSj I, m. 2. Ituxav&epoc. f 1. 
Est eadem berba, qua; leucantbemis et anthemis. 
Plin. 22. Hist. nat. 21. 28. (53). De sjoonjmia 
F. ANTHEMIS. «f 2. Item eadem , qua phalan- 
gites et leueacantha. Id. 27. ibid. 12. 98. (121). 
•f 3. Item alia, abrotono slmilis odore. Id. 21. 
ibid. 10. 34. (60). 

LEUCANTHES, is, n. 3. Aeuxav&e;, berba, qua 
et partbeninm tocatur: a Xeuxo"; albus et av^o; 
flot, quia florem album edit. Pirn. it.HUt. nat. 
30- 104. (176). 

LECCANTHCS, I, m. 2. Xeuxav^oc, herba qua- 
dam apud Apul. Berb. 92. 

LEUCA RG1LLOS, I, f. 2. ^awca'p-YiXXc; , genus 
creta alba in agro Megarico : a Aeuitd; albus et 
afTtVXoj argilla. Plin, 17. Hist. nat. 7. 4. (42). 

LEL'CASPIS, Tdis, m. et f. 3. Ajuxaaja?, a Xeu- 
xoi albus et a'owi? seulum, albis seu sptendenti- 
bus icotis armatus . h. e. acutis stanno obduclis : 
V.AnnaL del? Instit. T. 6. p. 274. Ziv. 44. 41. 
Secundam legion em L Albinus ducere ad^ersus 
leucaspidera phalangem jussus. Ampel. 9. sub init. 
Mars leucarpis (com'oe leucaspis). V. Cavedoni , 
Spicil. p. 30, nofo 41. Hinc Homer. II. 2. 294. 
At)tipo#>v S* exaVei "XauxacTviSa : quod Firg. 9. 
Jin. 548. parmaque ioglorius alba. 



— 64 — 

LEUCE, a, f. 1. Aeuxij. <f 1. Est herba Mer- 
cyriall simills, per medium folium Candida linea 
transcurrenter unde ei nomen; Xi-jxo'c enim albus 
est Plin. 27. Hist. nat. 11. 77. (102). Clarissimo 
Fie {Op. tit, vol. 3. p. 459.) leuce est idem quod 
latnium. Quod vero ad tamium attinct, idem (Op. 
tit. vol. 3. p. 107.) postquam veteres ignoraolia 
arguit, quod lamium ioter urlicas enumeraverint, 
banc exbibet sjoonjmiam: Aeuxo'c o'pewij Dioscor. 
3. 113.; Lamium quod habet album in medio 
folio Plin. !oc. cit. in LAMIC'M ; et Leuce quam 
vocanl mesoleuron eju$d. Plin. loc. cit. sunt La- 
mium Plinii Carrier. Hort. 83., Lamium macula- 
turn L. Spec, plant, 809., seil, milzadella Italorum. 
•f 2. Item populus alba. In fabulis est Oceani filia, 
a Plutone adamata, et ad Inferos ducta: ^ost mor- 
tem in albam populura ab eodem versa et in Elv- 
siis campis collocata: ex qua postea Hercules se , 
refertens ab Inferis, coronavit. Servius ad Virg. 
7. Eel. 61. f 3. Item rapbani silvestris genus. 
Plin. 19. J7ist. nat. 5. 26. (82). «f 4. Item spe- 
cies vitiliginis albidje serpentis, quam Celt. 5. 28. 
n. 19. describil. Id. ibid. Leuce quem occupavil , 
non facile dimitlit. — NB. De nom. propr. V. 
ONOM. 

LEUCEOnON, i, n. 2. "Xeuxrjopov, herba eadem, 
ac leontopodion. Plin. 25. Hist. nat. 8. 34. (52).; 
et Apul. Herb. 7. 

LEUCOCHRYSOS, J, m. 2. \ewi-xoveo* f *■ 
Est gemma in crystal]! morem albicans.; sive, ut 
Sillig. legit, fit e chry«olitho interalLicante. Plin. 
37. Hist. nat. 10. 62. (172). <f 2. Item alia ex chry- 
solilhorum genere, anreo colore candori mixto: a 
Ajuxc; albus et Ysuac; aurum. Plin. 37. Hist. nat. 
9. 44. (12S). 

LEDCOCOMOS vel leucocomus, a, um, adject. 
Xsuxdxojwj, cognomen mali Punic! , cujus frondes 
albescunt: a Aeuxo; albus et xd^tij coma. Plin. 13. 
Hist. nat. 19. 34. (113). 

LEUCOCODM, i, n. 2. Asuxoxtoov, Coum vinum 
album: a Xsuxsij albus. Plin. 14. Hist. nat. 8. 
10.(78). 

LEUCOG.EA, a, f. I.Arjxsysua. gemma eadem, 
qu» galacthis; quasi terra alba: a Aiuxc; albus et 
yala terra. Plin. 37. Hist. nat. 10. 59. (162). 

LEUC6G-EDS>a, um, adject. AeuxoYsIo; a "Xeu- 
xoj albus et fata terra , albam terram babens . 
LcucogaS colles, VAlumera, est locus Campania 
inter Neapotim et Puteolos, ubi sutphur prsesUn- 
tissimum effoditar, et creia genus optimum, quod 
alica admixtum caadorem simul aden el tencrila- 
tem. Plin. 18. Hist. nat. 11. 29. (114). et 35- ibid. 
15. 50. (174). Ibi etiam Leucogai font:*, qui flr- 
mitatem dentibus, oculis elsriiateio, et vulneribus 
sanitatem afferunt. PUn. 31. ibid. 2. 8, (12). 

LKUCOGRAPHU, a, f. i.\t\iwypapla t gem- 
ma eadein, qua leucogaa. Plin, 37. Hist. vat. 10. 
59. (1C2). At Sillig. ei piurimis optimisque Codl- 
cib. rectius legit leucographitis. 

LEUCOGRAPHIS, Idis, f. 3. Xeuxoypctpi;, herba 
quadam otilis sanguinem eiscreantibus. Plin. 27. 
iifisf. nat. 11. 78. (103). Est autem eadem, qua 
CERINTHB, quam vocero V. 

LEUCOGRAPUlTIS, is, f. 3. V. LEDCOGRA- 
PI1IA. 

LEOCOfON, «, n. 2. AeaxdFow. Colum. loc. infra 
cit. trisyllabum facit leucoja. — Leucoioa est Gra- 
ca tox, qua? riolam albam slgniGcat: ab tov viola 
et Xeuxo'c aibus. Plin. 34. Hitt. nat. 12. 32. (124). 
Ex eo candsdum colorem seotienlem violam , leu- 
coion appellant. Harduin. ex MSS. legit loncho- 
ton, h. e. chalcanthi, seu atramenti genus es sta- 
lagma factum, Xoy-yutcv, quasi lanceola, aut cu- 
spid! simiiem, a Ao'irjp] lancea, cuspis. Lectionem 
Harduini ei Codicibus piurimis iisque optimis tue- 
lur Silligiut , qui ex Cod. Bambergensi rectius 
legit: Sed ex eo candidum colorem senliente vio- 
la lonchoton appellant. Naroque, ut Jahn. ait, non 
violam ipsam lonchotoo appellant , sed atramea- 
turn, si viola, id est violaceos color candidum co- 
lorem sentit. — Verum Colum. hanc vocero habet 
noa semel, at 9, R. R. 4. 4. In horteosi lira ni- 
tent Candida lilii, nee bis sordidiora leucoia, turn 
punicea rosa etc. et 10. ibid. 97. Candida leucoja 
et flaventia lumina caltbae. Candida quod dicit, 
appositum perpetuura esse vldetur, m humida vina 
apud Firg. 3. G. 364. 



LEDNCOLUS 

LEDCON genus ardeolarum, a candore pennarum 
dictum, "Xeuxo; enim albus est, apud Plin. 10. Hist. 
nat. 60.79 (164). Est Grseca vox Latinis litteris scri- 
pt-!. — NB. Ceterum V. ONOM. 

LEUCOnICUM, i, a. 2. genus 'ana s*u tomentl, 
quo culcila farciuntur, lana da materasso. Tribui- 
tur Martial. 11. 21. Culcita leuconico quam vi- 
duata suo. Al. leg. leuconio, eod. sensu. et ibid. 56. 
Leuconicis, agedum, tumeat Ubi culcita lanis. Al. 
leg, Lingonicis. Qui vero Leuconicus rctioent, du- 
cunt a Leuconibu5 Gallia populis, qui iidem cum 
Leucis fuisse dkuntur (ubi nunc Toul) et Lingooi- 
bus proximi. Utcumque legas, veri est simile, quum 
dicat Plin. 8. Hist. nat. 48.73. (192). tomenta Gal- 
licis nominibus Uiscerni. F. LINGONICL'S ; et 
IFernsdorf. Poet. Lat. min. T. 3. p. 99. not. 9. 

LEUCONOTL'S, i, m. 2.\euxovotc;, Sud-sud~ 
ovest, Ponente Garbino, ventus Africa occidenta- 
lis, inter Notum et Favonium spiraas: a asuxo'-; al- 
bus et voto; Notus: de quo Horat. 1. Od. 7. 15. 
Albus ut obscuro deterget nubila calo Sjppe Notus. 
Auson. Tecknopcegn. de deis 12. Velivolique maris 
constrator Leuconotus Libs. Cf. Vegel. 5. JUilit. 8. 
Hutc JVo'tw, id est Austro, juniiitur As axe vo to;, id 
est albus Notus, a sinistra AcjSo-jotoj, id est Corus. 
LEUCOPH.fl.ATUS, a, um. adject, (leucophdeus) 
leucophao colore indutus. Martial. 1. 97. Amator 
ille tristium laccrnarum El breticaius et leuco- 
phaatus, 

LEUCOPII.EUS, a, um, adject, "Xsuxvf ato$, fosco, 
quasi nero, grigio, color cinericius, <eu ex albo et 
fusco mixtus: a Xeuxo? albus et yaii; fuscus. Vi- 
truv. 8. 3. a med. Pontes et flumina sunt, quorum 
potu pecora, quamvis alba sint, aliis locis procreant 
vellera teucophaa, aliis locis pulla, aliis coractoo 
colore. Plin. 32. Hist. nat. 10. 38. (114). Jerur ru- 
beta vel cor adalligatur in panno leucopbao et 
quartanis prode<t. 

LEUCdPllORON, i, n. 2. As-jxoio^cv, glutinuro, 
quo aurum ligno inducitur. Fit ex sioopidis Ponlica 
selibra, silis lucid! libris decern et melini Gracien- 
sis libris duabus, mixlis et per dies duodecim una 
iritis. Plin. 35. Hist. nat. 6. 17. (36). et 33. ibid. 
3. 20. (64). 

LEUCOPHRYNA, a, f. 1. Aauxofpymj, Candida 
superciiia babens: a Asuxo; albus et o'^pu; super- 
tilium. Est cognomen sive epitbeton Diana apud 
Magnesios. Tac. 4. Ann. 62.; et A mob. 6. 6. 

LEUCOPHTHALMOS, i, m. 2. Vjxaf&aXxtos, 
(tali vocanl occhio-di-galta, gemma, qua candidaio 
nigramque oculi speciem continel, alias rulila. Plin. 
37. Hist, nat- 10.62. (171). Gesner. de rebus fos- 
sil, fo/. 143., colhto Plin. ibid. 11.72. (187). le- 
gendum putat lycophthalmcs . pr-rqnam probabili- 
ter,ut ait Sillig. V. LYCOPHTHALMOS. 

LKUCOPIS. idis, f. 3. Aeuxwirc; ; albus aspectu: 
a Xeuxo; albus et o;i fades. It a appcllalur berba 
eadem atque arlcmisia apud Apul. Hetb. 10. 

LEL'COPGSClLOS, i, m.2. /.s-jxonsixtXo;, gem- 
ma, qua candorem litieis ex auro distinguit: a Xfj- 
xcc albus et sotxtXo; varius. PUn. 37. Hist. nat. 
10. 62.(171). 
LECCOS, on, adject. V. LEUCON. 
LEUCOSTICTOS, i, m. 2. XsuxdjrWTos, albis 
punctis, seu maculis disttnclus: a Xeuxo; albus et 
cttixto; notis compunclus , quod a ari^o> pungo, 
Plin. 36. Hist. nat. 7. It. (57). Rubct porphyrites 
io eadem .E^ypto: ex eo candidis interveoienlibus 
punctis leucostictos vocatur; quanlislibet molibus 
cadendis sufiiciunt lapicidina. Alii leg. leptopse- 
phos. At V. hanc vocevx ibique adnotata, 

LEUCOZOMUS, a, um. adject. Xsuxo'^w^o;, albo 
jure conditus, ut Puilus leucozomus, apud Apic. 
6. 9. extr.: a Xeuxo; albus et £u>f-o; jus esculen- 
turn. 

LEliCRlON, 1i, n.2. herba, qua ct cynoglossa, 
Apul. Herb. 96. 

LEUCROCOTTA. V. LEOCROCOTTA. 
LEUDL'S, i, m. 2. cantiy, cantilena: a Teutonico 
lied, cantus. Venant. 7. carm. 8. 69. Nos tibl ver- 
siculos, det barbara carmioa leudus. V . BOM- 
BICO. 

LEUGA. V. LEUCA. 

LBUNCULUS.i, m. "Z-deminut. a leo, parvus leo, 
catulus leoitls. Putgat.interpr. Ezech. 19. 2. Qua- 
re maier tua leana inter leones cubavit, In medio 
leunculorum enutrivit catuius suo>7 Et eduxit u- 



LEGS 

tram de leunculis suis, ei leo foetus est, et dfdicit ei- 
pete pradara. Adde ibid, pluries. Banc vocem eihi- 
bcnt et Not. Tir. p. 11*. . 

LEUS, a, urn, adject. *sto«, l*ao, lams. Plin. 
20. HitU nal. 9. 33. (79). Brassica lea, lalis folus 
e caule exeunlibu»,unde caulodem vocavere. His u- 
milia babel Cato R. R- 157. Brassica, levis qua 
oominatur,ea est grand!?, talis foliis, _ caule magno. 
~ Ex his patel apud Plin. fortasse ha vcl feia esse 
legeadum, qucmadmodum ttostrsa vel teioslrea. V. 
LEVIS inU. 5i/i»gius vero pro lea legit fteiia. 

LEVABlLIS, c, adject, (levo) qui levari potest, 
Uvabile. Translate Ccel. Auret. 5. Acut. 7. Leva- 
tills et passibilis motus. m 

LEVAClTAS, 3tis, f. 3. legitur in Codwe pa- 
limps. Veron. (edeole Moneo) Plin. 11. «tsf. naf. 
4. 3. (to), de tnsectit. Divulsis (insectis) prajcipoum 
levacitas et partium singularum palpilatio, quia 
qoreumque est ratio vitalis, ilia non certis inert 
membris, sed toto in corpore, minime tamen capue, 
•olomque non movetur nisi cum pectore avulsum. 
Uvacita* b. 1. est mobiiitas: sed vivacilas, quam 
tolgtti librl eibibent, magis placet, quia cum se- 
•aeoUbus arctius cohaeret. 

LEVAMBN, tnis, m. 3. (levo) Icvamemum, $ol- 
Uevo. Translate, preecipue de &a\mo.Cic.i2.AttA6. 
Quod si esset aiiquod levamen, id essctin tc uoo,et 
quom primum ab ajiquo poterit esse, a tc em. Ca- 
tnll. 6$. 61. Duke viator! lasso in sudore levamen. 
Qoom gravis exustos sestus hiulcat agros. Propert. 
4. It. 63. Ta, Lepide, et tu, Paule, meuro post fata 
levamen. Firg. 3. Mn. 709. omnis cur® casusque 
Itnneii, Armtto Anchisen. Adde Ovid., Toe. et 

LE V AMENTA BlUS, a, on, adject, (levo) qui rei 
kvandas loscnit: bine levamentarius apeciatim di- 
cUur, qui parvo navigio navl onerarise mojori ad- 
jungitur, ejus levand* causa, si porlum, out flu men 
intrare com toto onere noo possit, ut Calks trat. 
Dig. 14. 2. 4. $ 1. loquitur, quique etiam lenunca- 
UHm auiiiiatius dicilur in Intcript. apud Gruter. 
398 7-, quia Jevamentum sive auxilUim prsstat: 
bsjMmodi navigium Veneti nunc vulgo dicunt bar- 
ca da Ubo, Itali vero alleggio. Imp. Constant™ 
Cod. Theod. 13. 5. 1. Si jaavicularius originahs le- 
Ta»entarids faerit etc. V. AUXILIARITJS. 

LfiVAMENTCM, i, n. 2. (levo) id, quod levat: 
sed occurrit translate tantum, et •; 1. Est consola- 
tio aot id qaod toierabilius malum ahquod fecit, 
uufisusc (It. alleggiamenlo, alleviamento, tolhe- 
to; Fr. soulagemtnt,adoucissement, consolation; 
Hisn. alivio, temperamento, mitigation, consola- 
tion- Germ. d. Erkicherung, Linderung, d. Er 
kuhtenmgsmittel; Angl. an alleviation, mtiga- 
turn, east, comfort}. Occurrit - n) Cum Geniti- 
ve Cic. 5. Fin. 19. 53. Nos autem non solum bea- 
ts vit« islam oblectalionem vidcrous, *ed etiam le- 
Ttacntam miseriarum. Plin. 8. £p. 19- Ad uni- 
«n dolorii Ievamentum, studia conrugio. — b) 
Abaoloit.Cic. \2. All. hi. Ilasc res est mini leva 
mrmu> 4 2* Ilem " l deminutio, *cem<jm«ttro, dt- 
mtwuzione. Tac. I. Uat. S. Levamenlum tiibuti 
m poaterom. Id. *■ Ann. 66. Accusotorum major in 
dks et infestior <is sine levamento grassabutur. 
Pirn. 30. Hist. not. 3. 8. (23). Pra>stare levamen- 
mm *«roto. 

LEV ATE, adverb, (levo) altc, sublimiier. Occur- 
r* untam Comp. Levaiius apud Casl. Ant el. I. 
TmrJ. 1. faulio letaiius capite collocato. 

Ltv ATIO, 6ni«. f- 3. (levo) actus levandi, elalio, 
m*ai:amento, a;r:;. 

l.i Froprie, i'Uruv. 10. 8. Onerum Icvauooos 
tacetr. 

1L» Translate. % 1. Est levamentnm, id quod, 
kiK aci iol«f»bilius malum aiiquod facit,fllf?9l)eri- 
m**f. uAUwj. Cic. 1. Tusc. 49. 159. Ea potissi- 
nrem ^zumiK , quae lcvationem babeant sgriudi- 
ii^ Liwdioum, cupiditatum. Id. 12. All. 23. a 
mm L j ^»i*o qo*dam est, si minus ^oloris, &t offi- 
cii 4e-Uu. Id- 5. Tusc. 41. 121. Pioslris acerbissi 
tu~ i*wio*»Ws variisquc molestiis alia nulla potuit 
iaetettki i«aiio. Id. 6. Fam. 4. sub fin. Non dubito, 
iftm m{u ttbi leralioni solitus sit esse quotidia- 
am K««iessoi Umiliarissimi bominii.* ^ 2- Item 
e*t deamiBalio, el progre$sioni vel flccetttoni oppo- 
diim. Cu. 4. Fin. 24" 67. Progressionem ad 'irtu- 
tra feexi ifanij lcvationem vUiorum fieri neg&nt. 

T^». Ul. 



— 65 — 

I'ellej. 2. 130. «x/r. Cujus potentiam nemo sensit, 
nisi ;>ut levatione periculi, aut acccssiooe digai- 
tatis. 

LEVATOR, oris, m. 3. (levo) qui levat : occurrit 
translate tartlum, et ^ I.Est fur, qui aliquid an- 
rert. Petron. Satyr. 140. ad (in. Unde plani autem, 
unde levstores viverent,nisi aut locellos, aut sooan- 
tes are sacccllo? pro bamis in turbam mitterent? 
At. aliier leg. ■/ 2. Item qui fecreat. Pindar, seu 
Auct. Epil. Iliad. 122. Ad qnem sic loquitur cura- 
rum operumque levator, h. e. Somnus. 
LEV ATI'S, a, urn, particip. V, LEVO 
LfiVATUS vel leevatus, a, um, particip. V. LE- 
VO vel l«vo. 

LEVE, n. 3. V. LEVIS secundo loco I. 1. 
in fio. 

LEVENNA,*, m. I. idem ac levis. Zaberius in 
Saturnal. (ut ait Gell. 16. 7.) hominem levennam 
pro levi dixit. Id, ut nimis licenter dictum, impro- 
bat Gell. loc. cit. Jam vero levenna potest esse vcl 
levium annorum, ut ForceUino placet, atqua adco 
juvenis; vel levis, b. e. nullius momenti, vilis, va- 
nus, qui fruqi opponitur. 

LEVIANIMUS, a, um, adject, (levis er. animus) 
qui levi est animo. Affertur, nullo tamen auctore 
laudato, bisce verbis a JUar. fictorin. de orthogr. 
1. p. 2468. Putsch. Nee composita intcrpun§ere, 
qualia sunt lexHanimus, biduancula, tardigrada; 
ba3C enim fiunt specie et signiflcatione unuro. 

LEVICOMiS, tribuitur Fulgent. \. JHythol. I. 
ad fin. Levicomes lateris refugo etc. Sed legendutn 
Isevi comes lateri etc. 

LfiVtCCLUS, a, um, adject, deminut levis. 
Translate tantum occurrit; et •/ 1. Est vilis, par- 
vi vel etiam nullius momenti. Gell. 13. 39. ad fin. 
Quid signified prandium caninum, rem levictilam 
dia et anxie quaeeivimus. •/ 2. Item vanus, vano, 
che si compiace di se stesso. Cic. 5. Tusc. 36. 103- 
Leviculus sane nosier Demosthenes, qui iilo sosurro 
delectari se dicenat aquam fereniis muliercula3 in- 
susorrantisque alteri: Hie est ille Demosthenes. 
Quid boc levius? 

LEVlDENSIS, e, adject, (levis et densns) qni est 
ex tela leviter densata, opcucic, cui pavitensis op- 
ponitur. 

I.) Proprie. /aid. 19. Orig. 22, Levidensis vestis 
dicta, quod raro filo sit leviterquc dcnsaia. Paviten- 
sis contraria levidensi, dicta, quod graviter pressa 
atque calcata sit. 

ID Translate. Cic. 9. Fam. 12. Sed ego hospili 
veteri et amico munusculunt mitiere volui leviden- 
se, crasso filo, cujusmodi ipsius solent esse muncra. 
h. e. munus vile et minimi prciii, sell, oratiouem 
parum elaboratam atque expolitam. 

LEVIFAGIO, racis, feci, ficerc, a. 3. (levis et fa- 
clo) nihili facio, efou^evifo. Gloss. Philox. Levife- 
cit, e£ov&ivi5ctv. 

LEVlFlDCS, o, um, adject, (levis et fides) qui 
habct ievcm fidem , cui secrctum non possis tuto 
committere, qui facile Qdem violat. Plaut. Pers. 2. 
2. 61. Omnes sunt lence levifids. 

LEVlGATlO vel lasvigatio, 6nis, f. 3. (leVigo 
primo loco). De raiione scribendi V. LEVIS init. 
— Levigatio, levigazione, lisciamento, est actus ie- 
vlgaodi et policodi. Vitrttv. 7. 1. Levigationibus et 
poliluris quum fuerint perfecta. 

LEVIGATIO, Cnis, f, 3. (letigo secundo loco) 
actus leviganoi, hoc est lenuandi, apud Grammaii- 
cos. ZKomed. 2. p. 430. Putsch. Ccterum daseam et 
f.silem apud nos A, vocal! addita vcl detracta, dc- 
moostrat;id est, scripla h ospirationem, non scri- 
pt! levigationcm signiQcat. Eodem sensu Pritcian. 
de accent, p. 1287. Putsch, dixit: liinc patel, da- 
siam lineam esse signum donsoe aspirationis, psilem 
vero tenuis. Pompsjus gramm. p. 433. Hoc con- 
cedilur poetis propter lcvigationem versuura. 
LEVl(jATDS vel laevigatas, a, um. V. voc. seq. 
LEVlliO vel lavigo, as, avi, Slum, are, a. I. (le- 
vis et ago). Part, f.evtgans I.; Levigalus II. et in 
fin.; Levigandus 11, — l.evigare est ISvem facere, 
complanare, polite, scabiitiem el asperitatem aufer- 
re, Xeeou, "ketxivw (It. Itsci'are, levigate, pulire; 
Fr. rendre lisse, unir, polir; Bisp. allanar, igua* 
tar, pulir; Germ, glatt machen, gfdlten; Angl. ;o 
poliih, plane, smooth, levigate). 

I.) Proprie. — a) Generatim. Varro 3. R, R. 
11.3.; Coium. 9. R. R. 7. 1. Parietes tectoWo le- 



LEVIS 

vigantur , ne feles introire ad nocendam nosrit. 1 
Plin. 36. Hist. nat. 6. 9. (52). ^thiopica arena 
nulla scabritie secat marmora: Iodica non eeque te- 
vigat. SitUg. ex multis optimisqae Codicib, leg. 
levat. Id. 17. tfcid. 14. 24. (101). Levigatur falce 
truocus. Id. 20. ibid. 3. 10. (20). Ad levigandam 
cutem in facie. Palktd. de insit. 81. Spioiferas pru- 
nos armataqurt robora semes Levigat. Rufin. I. /n- 
vecl. in Hieronym. n. 3. Ncque verberanti dexte- 
ram matillam ollcrt alteram, sed palpanti et levl- 
ganii maiillam morsum improvisi dentis infigit. 
— b) Spcciatiro, levigare alvum est ciere, quod 
fit intestinorura rugis veluti complanaiis. Gell. *. 

11. ArUtoieous- nullo ssepius legumenlo Pytbago- 
ram dicit usum, quam fabis, quoniam is cibus et 
subduceret sensim alvum etlevigaret. 

II.) Translate est comminucre, contundere, in 
pulvcrcm redigerc, maoerare; ita ut taetu mollissl- 
ma res sit, polverizzare, ridurre in polvere, mace- 
rare, Colum. 12. R. R. 4t. 3. Qua? in colo subsl- 
derunt, uiligcnler cootrita leviganiur. Id. 6. ibid. 
n. 3. Semina irifoiii collecta ct levigata, cum 
vino daotoV poianda. Id. 9. ibid. 13. 5. Omnia ea- 
dem in unum levigata, et GcliU vase cum Aroineo 
vino inlervefatta. Id. 7. ibid. 5. 12. Galla cum au- 
steio vino levigata. Pallad. i.R.R. 29. 4. Levigare 
ofTulas oleo adsperso. h. e. teiendo minucre. lift Gr. 
\sai-vsiit apud AeUum da terendis medicamentis: 
iia cuXXsuosat Geop. 17. 6.; et Wo; significat tri- 
Ihw, ut dc radicibus graminis s. agrostis Dioscor, 
i. 30. — Hinc Part, prater. pass.,cu}us exempia 
retulimus, 

Leviqnlus, a, um, adjective quoque occurrit, 
unde Comp. Zeoigatior apud Olacrob. 1. Saturn. 

12. a med. Oleum lcvig<it<us et spissius est. h. e. 
levins ractnm, fatto piii tiscio, pit* scorrevote. 

LEVlGO, as, avi, atom, are, a. 1. (levis et ago) 
ISvcm facere. Freund. ct litotz. afferunt ex Ca5* 
siod., loco tamen non laudato. — Inveni tamen 
apud Grammaiicos, quibus levinare est brevcm svl- 
labam facere. Diomed. 2. p. 430. Putsch. Iiiud et- 
iam magna cura videndum est, quod vetercs oraoia 
vel Krba, vcl noinina, item advetbia, vel conjun- 
cliones, qu» o littera finiuntur, products eiireroa 
litters proferebaot, adeo ut Virpilius quoque idem 
servaverit, quamvis tamen refugctit incultse vetusta- 
tis borrorcm, et carmen contra morcm veterem le- 
vigaverit. Invenitur autem apud Virgiliom in verbo 
posi,ta ore vis, ut: Nunc scio, quid sit amor, et 
Hoc sat exit, scio me Dana-is e classibus unum. 
Haac cadem ipsissimis verbis Icgunlur apud Charis. 
l.p. 5. Putsch, 

LEV'IPES, pedis, adject, (levis et pes) celer et 
pedibus levis, c/te ha i piedi wloci, acfOtirouc. 
Varro 3. R. R. 12. 6. Dictum leporem a celeritu- 
dine, quod levipes esstt. Cic. Arat. 120. subterquo 
pedes, quos diximus ante, Orioni'jacet levipes 
Lcpus. 

LfiVTR, vlri, m. 2. Ratione habila etynu, est a 
8«»3'p, S in I routando, ut ex oaxf y/*a lacrima, dl- 
gamma jEolicum vocalibus interserendo et a in e 
coovertendo: nequc audiendus Nonius, a quo p. 
557.8. Merc, quasi Iwvus vir diclus creditur: unde 
ct l&vir quidam scripsere. V. et dicta in LEl'OS, 
olis. Priscian. de xu. vers. /En. p. 1223. Putsch. 
videtur vocem compositam existimare, nam \xmc 
babet: Fac ab eo (sctL vir) eompositum. Semivir, 
duumvir, triumvir, quinqucvir, sepiemvir, decem- 
vir, centumvir, levir fralcr marili. — Cetcrum levir 
est uxoris meee fralcr, secundum Paul. Diac. p. 
115. 12. Mull, (at V. in fin.); vel^ fraler marttt 
mei, secundum Non. loc. cit. a'vodSs'X'pac, 8avjp<lt. 
cognato; Fr. beawfrere; HUp. Zunado; Germ. d. 
Mannes Bruder, d. Schtvager; Angl. ft mans 
wife's brother, or a woman's husband?* brotlier). 
Posterior intcrpretalio est cliam JCtorum. Mode- 
stin. Dig. 38- 10. 4. a med. Viri (rater levir est, 
apud Grscos Sau'p appelUtus, ut est apud Home- 
rum reiatura: sic enim Helena ad Hcctorem dicit: 
daep e'fxoto xuvo'c Jtaxofxvjxavou, o'xpioaaavj;. 
Ceterum Mullerus ex bonis Codicibus rectc legit 
apud Paul. Diac. loc. cit. Levir est uxon me® 
frater meus. Hoc enim, ut exposuimus, est umco 
verum, nam frater meus ab uxore mea levir 

LEYIS, e, adject. Comp. Lev*or m omnibus fere 
paragr.; Sup. Zevissimus I. 2. et. II. 2. 4. — Levis 



vlvis 

(qua™ vocem vellent elymologi esse a Me cortex\ 
est qui pondere caret, vel, licet pondus babeat, fau- 
lts est portato, et facilius sursum fertur, quam deor- 
$om: cui gravis opponitur, xoo^o?, apaprx (It. 
teggiero, Iteve, senza peso; Fr. liger, pen pesant; 
Hisp. ligerOj leve; Germ, leicht; Angl. light, easy 
to bear or carry, of tittle weight). 

L) Proprie. «f 1. Slricto sensu levis, ut diximus, 
est qui pondere caret, vel, licet poDdus babeat, faci- 
lis est portatu, et facilius sursum fertur, quam deor- 
sum. — a) Cum opposite* grain's, ut apud Lucret. 
2, 226. Si forte aliquis credit, gravtora potesse Cor- 
pora, quo citlus rectum per inane feruntur, Inehle- 
re e supero levioribus etc. — 6) Generatlm. Plant. 
Men. 3. 2. 93. Levior, quaro plum a. Lucret. 5. 460. 
primus se sustulit atheT Igniter, et multos secum 
levis abstulit ignes. Id. 3. 197. Levis aura. Pirg. 1. 
G. 289. Leves «U|*ulas. Id. 2. ibid. 419. tilia. el 5. 
Mn. 558. pbareira. — c) Speciatim levis arma- 
ture (P. ARMATURAV. item levis armalurce mi- 
lites erant apud Romanos, qui hastam tantum et 
gasa gerebant, ut Liv. 8. 8. docet, quuro. alii scuta, 
pile allaque haberent. Hinc etiam levis miles apud 
Liv. loc. dt. est, qui paucioribus et levioribus ermis 
ulilur, armato alia leggera, Tyiivrfe, titoc, <J«\-: C 
ctpattOTijc. Pracesserat Plaut., s quo levis dicitur 
de eo, qui pondere liber est, Capt. 5. 4. 22. Com- 
pedibus quaso ut tibi sit levior Slius, aique hie gra- 
vior semis. — d) Item speciatim, levem terram 
precabantur sepultls. Tibull. 2. 4.50. Terraque se- 
curas alt super ossa levis. Hinc ilia oota in inscri 
ptionibus sepulcr. s. r. t. i. h. e. sit tibi terra levis, 
ut apud Gruter. 582. 2. Contra Tertull. Testim. 
anim. 4. Terram gravera imprecaris et cineri penes 
toreros tormentum. *f 2. Latiori sensu, vel trans- 
late at aliis placet, usurpatur de clbis, qui parvi 
aliment i sunt, et facile coquuntur in stomacbo, et 
ventrem facile eionerant. Celt. i. 18. Qua .in aqua 
deguDt, leviorem cibum prastant. Inter domesticas 
quadruples levissima suiila est. gravissima babu'a. 
Horat. I. Od. 31. 15. me pascunt oliva, Me cicho- 
rea levesque malva. Hinc Id. Epod. 2. 57. et gravi 
Malva aalubres corpori. *| 3. Item latiori sensu, 
ve! translate nt aliis placet, est agills, celer, velox, 
agile, sneUo, veloce: quia qua pondere carent, eiio 
feruntur. — a) De inanimis. Catull. 64. 9. Ipsa 
(diva) levi fecit volitantera Oamine currum. k. e. 
Argo. Sic Ovid. 15. Met. 346. Sive leves imis vemi 
eobibentur in antris. (Hinc levis aura in re nautica 
interdom estaecondus flatus ventorum. Sil. It. 15. 
162. levis inde seconds Asplrans aura propellit cor- 
basa flatus.). Ovid. % Met. 150. Oceupai ilie levem 
juvenlli corpora currum. Id. 4. ibid. 36. lev! dedu- 
cens polllce fllum. Id. 7. ibid. 767. Ilia lev! velox 
superabat retia saltu. Phcedr. 1. 12. de cervo. Per 
campos cceplt currere, ct cursu tevi Cane* etusit. 
Sil. It. 7. 645. levibus Oexo per devia gyris Luili- 
flcatus eqao.Ai leg. brevibus. — b) be homini- 
bus et brutls. IVepos Iphicr. 1. Peltam pro narma 
fecit , ot ad motus roncursusque esseot levioros. 
Virg. 12. ^n.489. Messapus cursu levis. Id. 4. G. 
3t4. leves Partbl. Val. Ftacc. 1. 389. El levis Elis 
equls. Sic Id. 5. 240. levis equos. Virg. 4. G. 55. 
leves apes. — Et poetice cum inQolto. Sil. it. 16. 
488. Omnes ira leves, aique omnes vinceTe digni. 
Id, 10.605. Eisultare levis nudato corpore Mau- 
rus. — c) Hue referrl potest etiam tevis hora , 
hoc est qua fufr.it atque cito prateril , apud 
Ovid. 15. Met- 179. Ipsa quoque assiduo labuntui 
tempora motu, Non secus ac flumenr neque enim 
consistere flumen, Nee levis bora potest.. 5 4 
Item levis terra pingui contraria, magra. Virg. 2. 
G. 92. — Mustum leve, b. fi. quod vl caret, nee 
durare potest, dipoca forza e durata, apud Pattad. 
11. A. A. 14. — Levior a loca apud Varron. 1. R. 
R. 4. 4. et 6. 3. sunt salubriora, et opponuntur gra- 
vioribus. 

II.) Translate. ^ 1. A Poetis de rebus pbjsif is 
dicitur, et est exiguus, parvus, leggiero, picciolo. 
tenue. — a) Stricto 6ensu. Ovid. 3. Met. 488- oi 
intobescere flav* Igne levi cera solent. Sic Val 
Ftacc 3. 257. leve lumen. Virg. 1. EcL 56. Sape 
levi somnos suadebit ioire susurro. Sic Ovid. 7- 
Met. 840. Fronde levem rursus strepltum facienie 
caduca\ et 4. to id. 413. peragunlque levi stridore 
querelas. Al. leg. leves. Id, ibid. 180. leves tactus. 
Similiter Pal. Flacc. 3. 627. leve pretium. Sit. It. 



— 66 



10. 592. levior oumerus. minore.— 6) Pragnaoti, 
uti ajuot, signlflcatione est etiam placldus, lenis, 
gratus; slcut gravis ingralus. Salt, fragm. apud 
Philargyr. ad Virg. 4. G. 49. Amomum et alii le- 
ves odores gignuntur. Horat. Epod. 2. 27. Fontes- 
que lympbis obstrepunt manantibus, Somnos quoi 
iovitet leves. ^ 2. Sapissime de abstractis dicitur, 
qua morali ratiooe sunt parvi vel nullius poDderb, 
et est eiigutu, parvus, tenuis, vaous, parvi roomeo- 
tiaut fldei. — a) Cum opposito gravis, ut apud 
Cic. 2. leg. Agr. 17 45, Grave est nomen Imperii 
atque id etiam io leri persona pertimescitur Id. 
Rose. com. 2. 6. Quod apud omnes leve et inflrmum 
est, id apud judicem grave et sanitum esse ducetur? 
Id. Dejot. 2. 5 Qua mibi ad spem obtinenda ve- 
ritatis gravissima «ur»t, ad motum animi et ad o- 
ranem impetom dicendi 'Ontentionemque leviora. 
— b) Generatim 7«r Uecyr 3 I. 30. Pueri in* 
ler sese quam pro levibus noiiis jras gerunt! Cic. 
flo«c. com. b. 15. Cui re* et perunia levissima, et 
ciistimaiio sanctissima fuit temper Plaut Capt. 2. 
t. 2. Leviot labor Cess. 1 B.G 36. Leve pralium. 
Ovid. 2. Trist. 339 Ad lev rursus opus, juvenilia 
caimina, veni, Cic. I. Fin 12 40. Dolor lo longin- 
quiiate levi;, in gravitate brevis solet esse Cces- 3. 
B. C. 26. Levius periculum. Id. 2. t'6td. 32. o med. 
Mee in vos merits sunt adbur et niea voluntate ct 
vestra exspectatione leviora. Cic. fianc.26.63- Ina- 
nia et levia conqulrere. Cobs. 7. B. G 42 Levem 
auditionem habere pro re comperta. et ib\d. 4. tn 
ftn. Leviore de causa. Tac. 2. Hist 21. Io lev! ha- 
bere aliquid. h. e. parvifacere, oegligcre. — c) Hue 
retrabi possum et ilia, in quibus tevis est mitis, non 
asper. Cic. 1. Tusc. 40. 95. ReUoquamus igitur ba$ 
ioeptias: quod enim levius buic levitaii nomen im 
ponam? At hie cum OrcWloet altit tegendum vi 
detur lenius. Id. 4. Acad. (2. pr.) 32. 102. Levior 
reprehensio. — d) Cum Geoltlvo Grara ratlaoe. 
Sil. It. 2. 102. opum levior, venatu euendere vi 
tarn Abnuit, atque areia res eieaere per aq-ioj 
scar so tij fortune, el 5. 363 Haud levior fame 
Synbalus. d* non minore concetto Al leg jama 
Similiter legit ff ems. illud Stat. 7 Theb 8» viait 
pater alius, et ira Jam levior h e. ita urn rem;s*v 
Alii ira. 1 3. Item frequenter de bominibus usur 
patur, sive de animi senientia et b*bitu, et est in* 
constans, ammo et OJe mobilis, vilis, nullo bonme 
digous P. LEVITAS II. Plaut Men*. 2.23 Quid 
al*, homo levior quam pluma, pe?sime et ncaubsl- 
me? Cic. Amxc. 25. 91. Vitium levium bominum 
etque fallacium ad voluntatem loqoentium omnia, 
nihil ad veritatem, et i6td 17 63 Quidam sape in 
parva pecunia rogooscuotur, quam siot leves qui- 
dam, quos parva movere non potutt, cognoscuntor 
in magna. Similiter Id. xhd. 26 100. Leves amiri- 
li«. h. e. levium bominum. Id. Ctuent. 28. 75. 
Leves ac nummarii judices. Ovid. 12. Met. 53. ve- 
niunt leve vulgus euotque. Liv 5. 15 exlr Auclo- 
rem levem, nee satis fidum super lanta re patres ra- 
ti. Ovxd. 1 Art. am. 159 Parva teves capiunt ani- 
mos. Ter Hecyr 3. I. 32 Mulieies sunt ferme, ut 
pueri. levi senteotia. Cat. 5. B G 28. ettr Quid 
levius, aut turpi us, quam auetore hoste de summis 
rebus capere consilium? — Hue referri potest et il- 
lud Tibutt., io quo levis est *anhoquus, mendai, 1. 
7.61. Et libi nescio quas dixit, mea Delia, pcenas. 
Si lamen admittls.sit precor ilia levis. *f 4. Raro 
sumilur pro facill. — a) De bomine. Plaut. Trin. 
3. 2. 68. Numquam erit alienis gravis, qui suls se 
concinnat levem h. e. lenem, comem, facilem. — 
b) De rebus. Liv. 5. 23- (id fin. Tandem eo, quod 
levissimum videjiatur, decursum est, ut etc. h. «. fa* 
cilllmum. 

LEVIS vel iavis, e, adject. Ad scriptionem quod 
attinet, sunt quibus placet per dipbtbongum scribi, 
ad dilTerentiam tov livis, quia sape fit, ut amphi- 
bologia suboriatur, si alitor Bat: contra stant ciiu"- 
ci fere omnes cum Dausquu), et probation consue- 
tudo (quamqaem aliquot antiquissimi Codices kevh 
eiblbeint, teste fPagner. ad Virg. 5. jEn. 91.), 
turn etymoiogi, qui a X«oc ducunt: Grace autem 
dipbtbongus ei in e simplex La tine verti solet. — 
Comp. Levior 1. |, et II. 3.; Sup. Levissimus 1, 
1. — Levis est planus, complanatus, non sea* 
ber, non asper. politue; elque asper opponitur: 
X-:oc (It. tpianato, liscio, polito; Ft. lisse, plan, 
urn, non rude; Hisp. liso, plan, unido, igual; 



LEVITAS 

Germ, glatt; Angl. smooth, polished, furbished, 
sleek). 

I.) Proprie. 5 •• Stricto sensu de rebus pbysi- 
cia. — a) Cum opposilo ajper, ut apud Cic. f . 
Aral. D. 24. 66. Corpuscula quadera levia, alia a- 
spera, rotunda alia. Id. Par tit. orat. 10. 36. Loci 
ptani, an montuosi; leves, an asperi; opacl, *n apri- 
ci. —• b) Generatim. Cato R. R. 157. Levis bras* 
sica. fe. e. qua externa folia habet: cui opponitur 
crispa. Lucret. 4. 660. Levissima corpora. Cic. 
Tim. 6. Deus levem mundum fecit et nndique aqua- 
btlem. Virg. 5. /En. 91. levia po<"ula. Id. 7. Eel. 
31. leve marmor. Id. 8. £n 624. leves ocrea.et 7. 
ibid. 626 clipei. ef 5. ioid. 259 levibus bamls con- 
fers lorica. Id. 4, G. 45. apum eubilla levi limo 
ungere Cf Parro 3. R R.7.Z LevissJmo marmo- 
rato parietes oblioere Ovid. 13- Met. 792. Levior 
assiduo detritis aquore concbis Id. 12. ibid. 409. 
coma pectioe levis. et 4. ibid. 221. levia stamina. 
Martial. 14. 116 pallia, h. e panno non villoso. 
— c) Leve absolute est res levlgata Horat. 2 Sat. 
7. 87. Externi oe quid raieat per leve otorarl. Pert. 
I. 64. ut per leve severos Effundar juncture ungues. 
*f 2. Latiori sensu apud Poetas est imberbli, gia- 
ber Horat. 2. Od. 11. 6 rugit retro Levis juveotai 
et decor. Tibull. 1.9. 31. levia ora. ^r-noi. 6. 10. 
Potest enim fieri, at barbatus in calo sit, qui esse a 
vobis erfingltor levis. Juvenal. 8. 115 levia crura. 
et ibid. 35. canes scabie vetusta leves. Ot«d. 3. 
<*asf. 745. levis senex tstvo. *f 3. I4em nltidns, 
candldus, pulcber, atque adeo juvenilis. Pirg. II. 
&n. 40. levi patens io pectore vulnus. et 7. t'oii. 
SIS. leves humeri, id. 6 Eel. 51. levis frons. Ovid. 
to. Met. 698. levia colla. % 4. Item lubrlcos. 
Pirg. 5. JEn. 328. !*v! t.ancuine Nisus labltor. 

II) Translate. % 1. Metaphor! duclS a super, 
itaragr. L 1., levia nonoonquam dicuntur. qua bene 
trita sunt et maccrata et mollia tactu. Scribon. 
Compos. 281. Aeeium intritum consumatur ad o- 
tnnia, qua teri debeaot, dum levia babuerint mellis 
spissitudinem. et Compos 228. Hac terete opoitet, 
donee levia pass! babeant temperamentum. Adde 
eumd. Compos. 204 Hue pertinet illud Cetsi 2. 8. 
a med Si quod excernitur, leve est et mali odorls. 
*f 2. Levis oratio est delicate et aquabiliter fluens. 
Cic Orat. 6. 20. Alii {fuerunt) aspera, tristl, hor- 
rida oratione, neque perfecta, neque conciusa; alii 
levi et structa et lerminata. Id. 3 Oraf. 43. 171. 
Dt neve asper eorom (verftorum) concursus, neve 
hiulcus sit, sed quodammodo coagmeotatus et levis. 
Horat. Art. P. 26. sectantem levia nervi Defieiant. 
Bentlej. tamen tenia legit et copiose defendlt. 
Qumtil. 5. 12. 18. Dum levia tint ac nitida, qoan- 
luro valeant, nihil interesse arbitramur. Id. 9. 4. 
116. Antes fragosis offenduntur et levibus. Al. teg. 
lenibus. Id. 2. 5. 9. Levis et quadrata compositlo. 
Id. 11. 3. 15. Levis et aspera vox. «f 3. Ejt etiam 
mollis, effeminaius ductum ab bis, qui pilos vel- 
lunt et cutem levigant: P. sub I. 2. et 3. Ovid. 3. 
Art. am 437 Femina quid facial, quum vlr sit 
leviot ipsa? Pers. I. 82. Trossulus exsultat tibi per 
subsellia levis. — Hinc 

Leve, absolute, substantivorum more. P. sub I. 
t.io fin. 

LfiVlSOMxNUS, a, urn, adject. (levis et somnus) 
qui levi somno est, che ha sonno sottile, Itggero. 
Lucret. 5. 862. Et levisomoa canum fldo cum pe- 
ctore corda. crrmoXaiou urcvou. 

LEVlSTlCUM, L P. Ligusticum in t. LIGD- 
STICUS. 
LfiVlTA. V. LEVITES. 

LEVITAS, atis, f. 3. (levis) qualitas gravltati 
contraria, prtvatio ponderis, rou^cthc (It. legge- 
rezza; Ft. leg'ereti,faible poids; Hisp. ligereza; 
Germ, die Leichtigkeit im Gewichte; Angl. light- 
ness). 

I.) Proprie. % 1. Stricto sensu. Lucret. 3. 387. 
plumas avium papposque volantes, Qui nimia levi- 
tate cadunt plerumque gravatim. Cost. 5. B. G. 34. 
Levitas armorum. Plin. 13. Hist, nat.22. 42.(123). 
de ferula arbore. Null) fruticum levitas major. 
% 2. Latiori sensa est agilitas, velocltas, agilita. 
Lucret 4. 203. ubi tarn volucri hac levitate ferun- 
tur. Adde eumd. ibid. 746. *f 3. Item latiori sensu, 
vel translate ut aliis placet, est mobilitas apud Ovid. 
2. Fast. 673. Termlne, post illud levitas tibi libe- 
ra non est: Qua poiitus fueris in itatlone, tuanes. 



LEVITAS 

n.) Translate. ^ t. Gcneratim transferer ad 
animum, et slgniflcat mobllitatem atque locoulan- 
tfam, qua quis lev! quacamque de causa quipplam 
aut susciplt, aut omittlt: eique gravitan et constan- 
tia opponhur, leggerezza , incoitanza. — a) 
Strlelo sensu. Cic. 7. Phil. 3. 9. QaM ell incon- 
stantia, mobilitate, levitate, quum singulli homim- 
bus, turn tero unlverso senitui, turpius? Id. Brut. 
27. 103. Propter perpeluam in popular! ratlone le- 
vitatem. Cobs. 2. B. G. 1. Mobilitate et levitate ani 
ml novil imperil* itadebant. Phcedr. 4. proi. non 
levitai uiihi, Sed certa ratio cauiam scrlbeodi dedit. 
et 7. 3. Facile ad derisum itulU levitas ducltar. 
tie. 1. Fin. 18. 61. Annlorilf levitatibas dediti. 
Liv. 24. 6. Hanc levitatem a= Jactationera animi 
neque mirabaatur in Juvene furioso, oeque argue- 
bant. Ovid. 5. Tritt. 8. 18. de Fortune* Et taotum 
conttaos lo levitate sua e»t. Quintil 10. 3. 7. Ma- 
net In rebus temere cortgesllj It****.— b) Prae- 
goante signiflcatione, est ncqultia, ttlitas, ut docet 
Gel*. 7. U., ft- e. tills abjeclique bomlnis, nullUel, 
neqae frugis bona nulloque bonore digni couditio, 
vilta, dappocaggine. Cic. 2. Phil. 31. 77. At vide 
te levitatem. Qaum hora diet decima etc. Id. 1. 
Off. 28. 90- Dt adversas res, sic sceundaa immode- 
rate rerre, levitatis est. ^ 2. Speciatira de oratio- 
ne ejuique aentenlia est vanitas, iniuiiiitenza, va- 
nita. Cis. 2- Jfat. D. 17. 45. Cujus oplnionl* levi 
tas, confutata a Cotta, non desiderat orationem 
meant. 

LfiVlTAS vtl lsviiaa, Stis, f. 3. De ration© scri- 
bendl V. in LEVIS loil. — Levitas est aqualitas. 
levor : cui eontraria est asperiu»,«cabrities, Miovtii 
(It. iiicio, niper/use piana, liscia, nitida, pulitez- 
za; Fr. le poli; Hisp. el piano; Germ. d. Gtalle, 
Schlupferigkeit ; Angl. smoothness , planeness , 
evenness, sleekness). 

I.) Proprie. — a) Generating Cic. Tim. 14. 
Speculorum levitas. Id. 3. Orat. 25. 99. In ipso ta- 
ctu est modus rooHliudinis et levitatis. Id. Jim. 6. 
Omni autem totam figurara mundi levitate cireum- 
dedit Deus. Flin. 2. Hist, nat. 3. 3. (7). Muniii 
corpus levitate continue lubricum. Id. 9. ibid. 29. 
46. (86). Soli motlium (polypi) in siecum exeunt 
durotaut asperum ; levitatem odere. — b) Specia- 
tiin levitas intestinorum eat, quuro eorum rugae 
apcriuntur, eitenduntur et veluti complanantur; 
quo fit, ut contincre nihil possint, et quidquid as- 
sumptum est, inconfectum protinus reddant, lubri- 
chezza. Celt. 4. 16. et 2. 8. a med. 

II.) Translate in oratione est aaquabilitas, Quin- 
HI. 10. 1.52. Raro assurgitHeslcdus-Uainen levitas 
verborum et coroposUionis probabilis. o'vofwtTwv 
Xuim. Id. 8. 3. 6. Hie ornatus virilis el fortis et 
saoctus sit: nee efleralnatain levitatem et^ fuco 
ementitum colorem aniet , sanguine et viribus 
nit eat. 

Lft VlTER, adverb, (levis). Comp. Leviut et Sup. 
Levisiime II. 1. et 2. — Leviter est sine poadere, 
eiiguo pondere, xou^to; (It- leggiermeiite; Fr. li- 
tjeremeni; Hisp. ligcramente; Germ, leicht, ohne 
Gewicht; Angl. lightly}. 

I.) Proprie. Curt. 4. 13. o med. et 8. II. Tbra- 
ces leviter armati. V. LEVIS 1. 1. et ARMA- 
TURA. 

II.) Translate. % 1. Est parum, eiiguc, modice, 
tenuiter, poco, alquanto, leggier men te. — a) Ge- 
neratim. Cess. i. B. G. 8. Colli* leviter fasligiatus. 
Plerique tamen teg. leniter. Fior. 3. I. Alqui non 
leviter se Numidla concusslt. Sueion. Claud. 15. 
extr. Gcnam rton leviter perslrunit. Can. 3- B. C. 
W. Levius casurs pils spernbat, in loco reter.tis ml* 
litibus, quam si ipsi immlssis telis occurriiseot. h. e. 
levlore ictu. Curt. 4. 10. a med. Porta castrorum, 
que levius custodiebatur. L. e. indiligentius. Lu- 
crel. 6. 218. Nubes leviter dens*. Cic. 2. Invent. 
51. 154. Leviter sauciu? facile est ev vulnere recrea- 
tus. pe«e pelte. Id. 5. Fen: 76. 177. Non reperie- 
Ui bomlneni timtde, ncc leviter hac improbisslma 
lucra. Ilgurieniem. Id. 1. Divinat. 17. 30. Litum, 
Id est incur vum et leviter .1 summo indetum bacit- 
lum. Id. 2. If at. D. 57. 143. Gen» leviter eminen* 
tea. Al. leg. lenller. Id. 1. Of. 24. 83. Qui {meiici) 
leviter srgrotaotes leniter curant, gravlorlbus autem 
morbis etc. Id. 2. Divinat 10. 25. Addunt ad eitre- 
mum, omnia levius casura, rebus dlvinls procuratis. 
Id. 3. Orot. 6. 24. Homines leviter erodlti. Id. 2. 



- 67 — 



Fin. 11. 33. Qux quura leviter agnovlt, turn dis- 
cernere incipit. Sueton. JYer. 41. Leviter recreata 
mens. Id. Grammat. 9. Studia non leviter attige- 
rat. Quiniil. 7. 3. 27. Quae libro qulnto leviter in 
transitu attigeram. — b) Urbane et per fljuram 
luiwiv. Plaut. Pcen. 3. 3. 9. Quamquam bene vo- 
lumus leviter lenonibus. h. e. odio bibemus. et 3. 
3. 35. Ego Taio hospitium hoc leviter Uudabilis. h. 
e. vitupeiabitis, atioaiinabimini. — c) Levius, mi- 
nus, mena. Moral. 2. Sat. 7. 18. quanlo coostaotior 
idem In vitiis, tanto levius miser. Ovid. 1. Pont. 9. 
30. Levius dolerc. — Ut levissime dicam, formula, 
quum miliorc vucabulo utimur, quara rei atrocitas 
postulat, ptr dir meno che tia postibite. Cic. 3. 
Cat. 7. 17. Si Catiliaa in urbe remansisset, at le- 
vissime dicam, dimicaodum nobis cum illo fuisset. 
•f 2. Leviter ferre est facile et aequo snimo ferrt. 
Cic. Prov. com. 20. 47. Scd levissime feratn, si for- 
te iis minus probaro etc. Id. 4, Fam. 3. circa med. 
ijuod. a tuis abes, id eo levius ferendum est, quod 
etc. Liv. 29. 9. Neglectam ab Sciplooe et oimis levi- 
ter latam suam ojuriam ralus. 

LEVtTES et levita.ae, m. 1. Forma levita legltur 
apud Prudent, locis infra cit.; et apud f'utgat. 
interpr. Judk. 17. 9. et 20. 3. — Lcvits apud He- 
braaos ministri erant rerum sacrarum, ex tribu Levi 
assumpti, Leviti. 

I.) Proprie. Prudent. 5. t«(H step. 30. Levita de 
iribu sacra, et 2. ibid. 39- Levita subiimis gradu- 
rulgat. inlerpr. Exod. 4. 1*. Aaron frater tuus, 
levites. el Deuler. 12. 19. Cave, ne dereltnquas le- 
vitem. Adde ibid, saepissime. , 

II.) Translate est sacet ordo ecclesiasticus digni- 
late sacerdoti proiimus, diaconus. Sidon. 9. Ep. 2. 
Albiso Antistes Proculusque levites. Aral. Act. 
Apast. 553. Levitas vociiare placet, quam spiendida 
ccepit etc. 

L£VlTlCDS,a,uro ? adject, ad tribum Levi per- 
linens. Vulgat. inlerpr. Exod. 6. 25. Princeps fa 
miliarura levitiearum. Id. Deuler. 17. 9. Sacerdo- 
les levitici geocris. Id. Jos. 3. 3. Stirps levitica. 

LEVITIS, idis, f. 3. ut gens tevilis, ipsi Levita. 
Prudent. Psycbom. 502. geotis levilidis una Sem- 
per fida comes. 

LEVlTONARlTJM, It, o. 2. ^gypttorum mona- 
chorum vestis: a levites, quia simUis vesti Levita- 
nim propria?, tonicella, Hieronym. prcef. in Reg. 
S. Pachom. n. 4. Sibil babent (monachi) in celtu- 
lis prater psiatbium et duo lev itouaria (quod *gy- 
ptils monachis genus vestimentl est sine manicia) et 
unum Jam attritum ad dormiendum, vel operan- 
dum. Isid. 19. Orig. 22. Levltonarium est colo- 
bium sine manicis , quali monachi ^gypUi u- 
tunlur. .... 

LEVlTCDO vel |*vitudo> Tn;s, f. 3. (levls) idem 
quod levitas , ISvor. LacLant. Ira D. 10. Si quig 
milium velit in unam coagtaentationem constrln- 
"ere , levitudo granorum in massam coire non 
sinat. 

LEVlCJSCtJLCS, a, urn, adject, demtnuf. a le- 
vis. Plin. 1. Ep. 16. Inserit versus data opera mol- 
liusculos leviusculosque, duriusculos quosdam. Al. 
melius leg. mollibua levibusque duriusculos quos- 
dam. . ... 

LEVO, as, 5vl, itum, are, a.t. (levis). Levasto 
antique pro tevavero. Ennius apud Cic. Senecu 1. 
1 . O Tile, si quid te adjuro curamve lovasso, Quae 
aunc te coquit. — Levaris sync- pro levaverit. 
Auct. Priap. 38. 11. P'ooetur tibl picta (mentula^. 
quam levaris, Compar consimilisque concolorque. 

— Part. Levant I. et II. 4. !.•; Zeuottit I., II. 1. 
3. 4. et 5.; Levaturus II. 4.; Levandut IL 2. et 5. 

— Levare est tollere, elevare, in altum ferre, avpeo 
(It. alzare, levare; Fr. ilever, enUver; Hisp. eft- 
yor^ alzar; Germ, in die Hoht heben, lufttn, 
aufrichten; Angl. to «/t up, raise, elevate). 

I.) Proprie. Virg. 4. Mn. 690. Ter sese attollens 
cubitoque annlia levavit. Ovid. 2. Met. 427. de cae- 
spite virgo Se levat. Id. 4. Fast. 528. Seque levat 
saio, aubsequiturque senem. Id. I. Trist ?.. 94. ge- 
lida membra levavit humo. Id. 14. Jtfit. 302. tel- 
lure levati Erigimur. da terra. Horat. Epod. 16. 
35. siroul imis saxa renarint Vadts levata. Plin. 32. 
Bisl. nat. 2. 5. (t2). Levatus arundioe eitra aquam. 
Liv. 21. 58. a med. Aqua levata vento. Ovid. 2. 
Met. 159. pennlsque levati Prastereunt Maiot. et 8. 
ibid. 6911. baculisque levati) Hituntur longo vestigia 



LEVO 

ponere clivo. co' basloni. Quintil 2. 12. 9. Nam 
et clamant ubique, et omnia, levata, at ipfl vocant, 
maou. emugiant. Vol. Place 6. 89. densiqae levant 
veillla Coralli. PeUon. Satyr. 29. Levatum raento 
In tribunal eiceisum Mercurius rapiebat. pel men- 
to. Colum. 9. R. R. 12. 1. Apis se confesUm levat 
subUmlus. Piin. 2." Hist. nat. 16. 13. (69) Ignea 
vi levantur in sublime. Id. 36. ibid. 15. 24. (122). 
de aquaduet. Ad earn excelsUatem, ut in omnea 
Urbis montes levarentur. SUUg. ex aliquot Codlcib. 
legit: Ad earn eicelsitatem, ut omnes Urbis montes 
lavarentur. h. e. aqua inundarentur. Claudum. 
Cons. Prob. el Olylr. 39. numquamque levantibas 
alte Intumuit rebus. 

II.) Translate. ^ 1. Est auferre, adimere, levar 
via, togliere. — a) De rebus physicis. Virg. 2. 
JSn. 146. Ipse vero primus manicas atque arcta 
levari Vincla jubet Priarous. Pallad.3. R. R. 25. 
Levare terram ab radicibus. Id. 7. totd. 5. eortt- 
cem scalpro. Id. 11. ibid. 17. Mustum post viginU 
dies quam levatum fuerit ei lacu etc. Ovxd. 8. Met. 
647. furca levat ille bicorni Sordlda terga suis, nl- 
aro pendentia tigno. siacca, spicca. Similiter Vlp. 
W 50. 15. 4, Agr: tributum in earn civitalem 
debet levari, in cujus terrilorlo possidetar. ft. «. 
capl, acferri. — 5) De abstract!*. Cic. 2. ruse. 
24. 59. His levabat omnem vuloerum metum nobt- 
litas mortis et gloria. Pirg. 3. /En. 36. Rite securi- 
darent visus omenque levarent. ft. e. auferrent, 
avcrierent. Ovid. 2. 2Vi«(. 186. Pars erlt e po^na 
magna levata mea. ft. e. ablata, sublata. Auct. B. 
4fr, 34. Anoonse levata soliicitudo. Quxntxl. it. d, 
■n. Consuetudine difQcultas omnia levatur. ^ 2. 
Item de rebus physicis est eionerare, relevare, sea- 
ricare, toUevare. Virg. 9. Eel. 65. Canianlea ut 
earaus, ego hoc te fasce levabo. Id. 2. C.400. o- 
mne levandum Fronde nemus. 5partian. Caracall. 
7. Quum levondse vesica gratia ex equo descendia- 
set. Ovid. 8. Met. 793. serpeotum colla levavit. ft. 
e. e carru a draconibus tracto descendit. — Hue 
rcfetri potest et levare denies, h. e. purgare. Mar- 
tial. 14. 22. si tibi frondea cuspls Defuerit, denies 
penna levare potest. 5 3. Item usurpatur pro re- 
creare, reBcere, lenire, levamen affcrre, soUevare, 
dare riposo, alleggerire, alleviare. — a) De ani- 
mi curls. Caiult. 2. 10. Et tristes animl levare cu- 
rat. Cic. 1. Alt. 18. Qui saepissime curam et ango- 
rem animl mci sermouo et consilio levastl tuo. Id. 
4. Fern. 3. Usee tibi ad levandas molestiaa magna 
esse debenU Quintil. 8. 3. 52. Levare tasdium. 
Plaut. Epid. 4. 1. 29. Lev.re pauperlatem allcui. 
Coe*. 3. B. C. 48. inopiam. Tiro. 2. Mn. 452. et 
4. ibid. 538.; et Justin. 5. 2. 12. Auxilio levare 
aliquem. ft. e. sublevare. Cic. 3. Fam. 8. circa med. 
Levare miseriis perditas civitates. Id. 5. AtU 2. an- 
te med. Malta civitatea are alleno liberata, multa 
valde levatar. Id. Senect. 11. 36. Et corpora qol- 
dem eiercitatione ingravescunt: animi autem te et- 
ercendo levantur. ft. e. reficiuntur, recreantur. Id. 
12. Alt. 50. Ut me levarat tuus adventus, sU d >» c *»" 
ius adfUilt. — 6) De corporia molestils. Ovid. 
Reined, am. 230. Adda ncc sitiens ora levabis a- 
uua Id. 4. Trist. 8. 26. fonte levare sitim. Id. He- 
void. 14. 96. fronde faraera. Id. 6. -Fait. 328. Para 
jucet, et molli gratnine membra levat. Plin, 14. 
Hist nat 22. 28.(145). Levatus vomlltone. et 17. 
ibid. 26. 39. (246). Arbores putatione levata onere. 
« 4. Cum Accusatlvo rel ssspe ponitur pro deml- 
nuere; el quidem — 1.*) In bonam partem de mor- 
bis et aliis qua nocent est curare, medendo releva- 
re, minuere. Plaut. Kit. alar. 4. G. 57. Levandum 
morbum muUeri video. Herat. Epod.il. 17. Fo- 
menta vulnus nil malum levantia. Id. Carm. accut. 
63. Qui salntari levat arte' fesaos Corporis artua. 
Curt. 3. 6. Morbi vim levaturus. Tac. 2. Ann. 59. 
Levavitque, apertis hotreis, pretla frugam. ft. e. de- 
j mlnuU, fece abbassare. Firg. 8. JEn. 309. varloque 
1 viam sermone levabant. ft. e. levem f«^«»>«at et to- 
lersbllem. Sic Varro apud ifots. p. 482. 19. Xerc. 
ltiner loogum sermone levare. Cat. 1. ». v. v. i** 
,are injuria.. Cic. 5. Pert. 59. 136 Levare lu.pi- 
c ionem et a se removere. Liv. 4. 17. Levant quidam 
regis faclnui. Sic Justin. 12. 10. 9. Ot commuoi fa- 
cto crimen regis levaretur.- Hue referendum tI- 
detur illud Cic. 3. ad. Q. fr. 9. Warn neque nrti, 
ueque levavL ForceKinus to levavi interpretatoa 
est eresi, escitaui: « recUai fortaaae hoe loco to- 



LEVO 

roes pro ejus crimen mtnuere. V. integrum loc. — 
%,") In malam partem est elevare, detrahere, minue- 
re, sminuire. Accius apud Hon. p. 336. 29. Merc. 
Cave, lassitudo poplitum cursum level. Id. apud 
eumd. ibid. Tu laudes iilorum levas. Turpilius a- 
pud eumd. p. 337. 4. Intercapedo amicitias levat. 
Cic. 4. Acad. (2. pr.) 22. C9. Inconsiantia levatur 
aucloritas. h. e, infirmatur. Moral. 2. £p. 2. 10. 
Multa Gdem promissa levant. Fiin. 35. Hist, rial. 
6.26. (44). Quoties id factum est, levatur bonitas 
pro oumero, dilutiore saoie. Sillig. ci Cod. Bum- 
berg, et bid. legit elevatur. % 5. Cum Accusati- 
ve persona; et Ablativo rei sine preeposiiione est 
libera re, eruere, eriperc. Varro apud If on. p. 336. 
33. Merc. Qui manu corporis fervidos aperis lacus 
sanguinis, teque vita levas ferreo ense. ti togli la 
vita, ti liberi dalle miser ie della vita. Cic. 5. Verr. 
61. 140. Levare se gravissima infamia. Id. 3. ad Q. 
fr. 9. aliquem cura domestica. Cf. Ovid. 5. Met. 
500. Levatus curis. Rursus Cic. 3. Fam. 12. Leva 
me hoc onere. Id. Amic. 20. 72. Qui hac opinione 
non modo verbis, sed etiara opere levandi sunt. A. 
«. eruendl, eripieodi. Id. 6. Att. 2. ante med. Le- 
vare aliquem are alieno. Morat. 2. Od, IS. 38. Le- 
vare functura paupercm laboribus. Liv. 21. G2. Ma- 
gna ex parte levaverunt animos rehgione. Id. 2. 22. 
Levare aliquem metu. — Et cum Genitivo, Graeo- 
rum more. Plant. Rud. 1*. 4. 27. Ut me omnium 
jam iaborum levas! Simile est itlud Virg. 11. /En. 
126. Justitia ne prius mirer, belli ne Iaborum: 
quod Graci dicunt ^a\jp:d^<a twv novw, tametsi 
sunt codices, in qu'hbusy«$titta et labors legitur, et 
in quibus justitiam et laborem, teste Pierio. Sic, 
Fastidit mei, Plant. Aulul. 2. 2. 67. et, Dxor, quae 
non vercatur viri, Afranius apud Non. p. 496. 30. 
Merc. 

LEVO vel lavo, as, Svl, ?tnm, arc, a. 1. (!?vis). 
De ratione gcrlbendi V. LEVIS init. — Part. Leva- 
ius I. et in fin. — Levare est lEvem facere, compla- 
nare, polire, levigare, As^dea (It. spianare, lisciare, 
polire, levigare; Fr. polir, rendre uni, unir, lis- 
ter; Hisp. altanar, igualar, alisar, pulir; Germ. 
glatt machen, giatten, poliren; Angl. to plane, 
polish, smooth). 

I.) Proprie. Cels. 5. 13. Levant id, quod esaspe- 
ratura, est, spodium, ebenus, gummi. Lucret. 5. 
1266.^ levare et radere tigna. Varro 3. R. R. 6. 4. 
Cubilia tectorio levata, quo neque serpens, neque 
bestia accedere ulla possit. Colum. Arbor. S. Vi- 
tem, quani insiturus e9, rcsecato, plagam levato. 
Virg. 5. /En. 306. Gnossia bina dabo levato lucida 
ferro Spicuia, Seneca Consol. ad ffelv. it. a med. 
Magni levaiique mensarum orbes. Stat. 1. Theb. 
519. Pars teretes levare manu ac disponere mensus, 
forbire. Ceh. 8. 3. sub fin. Os radere et levare satis 
est. Cic. fragm. orat. in Clod, (edente A. Peyro- 
nie) p. 115. Tu vcro feslivus, tu clegans, tu solus 
urbanus, quern decct moliebris ornatus, queui inces- 
sus psaltrias, qui efJeminare vullum, attenuare vo- 
cem, levare corpus potes. Quintil. 2. 5. 11. Vulsi 
levatique et inustas comas acu comentes et noo suo 
colore nitidi. 

II.) Translate de oratione, Morat. 2. Ep. 2. 122. 
Luxurianlia compescet, ntmis aspera sano Lcvabit 
cultu. h. e. molliet, suaviora reddct. — Hinc Part, 
prater, pass., cujus exempla sub I, retulimus, 

Levatus, a, urn, adjective quoquc occurrit, unde 
Comp. Levatior apud Gelt. 17. 8. sub fin. Faciliora 
ad coeundum videnlar, quae levaiiora levioraque 
sunt. 

LEVOR vel lavor, oris, m. 3. (ISvis). De ratione 
scribendi V. LEVIS init. — Levor est idem quod 
lSvitas, Igvitudo, liscezzu. Lvcret. 4. 452. Asperitas 
autem voci fit ab asperltate Principlorum, et item 
levor levor e creatur. Id. 2. 423. Uaud sine princi- 
piali ahquo levore (species) creata est. Cic. Tim. 
13. extr, Muitis modis concors et aptos redditus in 
levore consedit. Hac ForcelUnus: at, utrum hac 
reapse Clceroniana slnt, ralde dubitondum. Plin. 
13. HxtU not. 1-2. 24. (78). Spectatur in chartis 
« iXk d * nglt8 *> candor, levor. Id. 30. ibid. 14. 
44. < 127). Cochleae aretacta tunsaque in farina can- 

a \T^J\ l ! y °" m corpori "fferunt. Id. 37. ibid. 
4. j &. (56). Adamas laterum sexangulo levore, tur- 
blnatus in mucronem. 

LEX, Iggis, f. 3. vo>o;, generatim est recta ratio 
rerum ageudarura:a legendo, quia quuoi fenetur, 



— 68 — 

proponebatur legenda omnibus. Ita Varro 6. L. L. 
66. Mull. Cic. vero 1. Legg. 6. 19. a legendo, h. e. 
ciigendo ducit. At quis fortasse rectius a \iyv.v di~ 
cere d merit; bine etiam dictator, edictum, quae 
vocabula jubendi et imperandi vim habent. (It. ^eg- 
ge; Fr. loi; Hisp. ley; Germ. d. Gesetz; Angl. a 
taw). Cic. ibid. 15. 42. Let est recta ratio impe- 
randi atque prohibendi: quam qui ignorat, is est in- 
Justus, sive est iila scripta uspiam, sive nusquam. 
Quintil. 7. 5. 5. Omnis lex aut tribuit, aut adi- 
mit, aut punit, aut jubet, aut vetat, aut permittit. 
Cic. 3. Legg. 1.2. Ut magistratibus leges, ita po- 
pulo prasuot magistratus: vereque dici potest, ma- 
gistratum legem esse ioquentcm, legem autem rau- 
tum magistralum. — Celerum 

I.) Proprie. 4f LStriclo sensu. Apud Komanos 
lex erat,quod populus Romanus magistratu scna- 
torio intcrrogante constituebat: quo pacto a plebi- 
scite distinguebatur: tametsi et hoc aliquando lex 
dicitur. Ac primis quidem temporibus, regum, vel 
etiam consulum responsa et decretn pro legibus ha- 
bebautur: postca vcro missis Alhenas legatis (de- 
cemvirum magistratu ad id constituto) descriptae 
leges Solonis in XII. Tabutis, et ad rempublicam re- 
gendam adhibitae, additis surcessu temporis quam- 
plurimis aliis, guas proponent aliquo populus R. 
acccptabat. Potro qui legem erat laturus, earn prius 
domi describebat; delude prumulgubat, hoc est pro- 
ponebat in publicum per trinundinum; turn popu- 
lum rogabat per formulam velitis, jubeatis etc.; 
qua? si acciperetur, lata et per lata diccbatur; si dis* 
pliceret, aotiquata. Perlata lex in aerea tabula de- 
scribebatur et publico Qgebatur, ut ab omnibus de 
piano perlegi posset. Itaquc lei erat stricto sensu 
ipsa legis latio seu propositi©, lo schema di legge 
presentato o proposto al popoto. Cic. 2. 0(\\ 21. 
73. Quum legem agrariam ferret: quam tamen an- 
tiquari facile passus est. Id. post redit. in senat. 5. 
It. Legem tuiit, oe auspiciis obtemperaretur. Id. 
Dom. 30. 81. Legem dc injuriis publicis tulisti 
Anagnino nescio cui. in favor e di un non so chi di 
Anagni. et ibid. 27. 70. De me retulisti, legem pro- 
mulgasti, tulisti. proponesti, porlasti. ct ibid. 18. 
47. Hanc tibi legem Clodius scripsit. formulb, del- 
to. et Id. 2. Phil. 29. 72. Ego leges perniciosas ro- 
jravi. Liv. 33. 46. Legem promulgavit pertulitque, 
ut etc. Cic. Plane. 14. 35. Legem sciscere de re ali- 
qua. Id. 14. Att. 12. Antonius Qrit legem, a dicta- 
tore cum it iis latam, qua Sicuti cives Romani etc. 
Id. Dalb. 17- 38. Legem populum Romanum jus- 
sisse de civltate tribuenda. Id. 3. Off. 30. 109. Le- 
gem acciperc. Id. Amic. 12. 40. sancire. Id. ibid. 
25. 90. Lex popularis suffragiis populi repudiata est. 
•— Sub Ausustis lex proponebatur a solis senatori- 
bus, ut docet Barpt. Borghesius in Excerpt, ex 
Codd. Vatican-is T. 2. J 22. p. 11. col. 1. in fin. 
^f 2. Lattori sensu, vel translate ut aliis placet, lex 
dicitur ipsa lex lata populi suffragiis accepia ac san- 
cita:qua significatione — o) Generatim occurrit. 
Cic. 5. Phil. 3. 7. Legem facere. Hoc tamen loco 
OrelUus et a!It altter legunt. Liv. 3. 34. conde- 
re. Cic. CoFCin. 14. 40. const! tuere alicoi civitati. 
Id. 4. Acad. (2. pr.) 8. 23. gravcm cuipiam impo- 
nere. Morat. 1. Sat. 3. 105. punerc. Cic. 1. Legg. 
22. 57. Populis leges vivcodi ct disciplinam dare. 
Ooid. Heroid. 12. 39.; et Virg. 11. /En. 322. dice- 
re alicui. intimate, proporre.'Ovi.i. 1. Pont. 1. 22. 
servare. Cic. 1. Cat. 7. 18. neglisere, cvertcre, per- 
fringcre. Id. 1. Legg. 15. 42. ueciigeie, pernimpcre. 
Id. Ccecin. 25. 70. Leges ac jura laberactare. Adde 
Morat. 1. Ep. 16. 41. — 6) Leges XII. Tabula- 
rum per decemviros a Gratis petitae, quibus (loma- 
ui uterentur (V. Liv. 3. 33. et 3*. etc.), fontcs o- 
mnis publics privatique juris, impense laudantur a 
Cic. 1. Orat. 43. ct 44. Harum fragments bodieque 
exstant, ab eruditis collecta. — c) Item specialim 
legibus aliquem solvere est cuipiarn concede re, ut 
legibus parere non teneatur, dispensare. Ascon. in 
argum. orat. Cic. pro C. Cornel. Promulgavit le- 
gem, ne quis, nisi per populum, legibus solveretur. 
Cic. 11. Phil. 5. 11. Ille homo summo ingenio, 
summa potentia, solvatur legibus: quamquam le- 
ges eum non tenent. — d) Item lege agere dicitur 
lictor, qui judicis s sententiam cisequitur. Liv. 26. 
15. Fulviua prasconi imperavit, ut lictorem lege age- 
re juberet. — e) Praelerca lege agere dicitur, qui 
actionem" In judlcio intendit, litem raoyet et jus 



LEX 

suum persequitur. Cic. 1. Oral. 36. 167. Alter plot 
lege agendo petebal, quam quantum lex in XII. Ta- 
buiis perroiserat. el ibid. 38. 175. Lege egit in he- 
reditatem paternam testameoto cxheres Giius. Adde 
Nepot. Timol. 3., ubl et legibus experiri habetur, 
eodem sensu. Hue perlioet illud Ovid. 1. Fast. 47. 
Ille nefastuserit, per quern tria verba silentur: Fa- 
stus erit, per quern lege licebit agt. — Hinc lege a- 
gito diccbatur ci, cujus iotcntio conteraptibilis ad- 
versario videbatur, ut alt Donalus ad Ulud Ter. 
Phorm. 5. 7. 90. Una injuria est tecum, cure. Le- 
ge agito ergo. Addc Plaut. Mil. ghr. 2. 5. 43. — 
f) Lege et legibus est secundum leaes, in vigor 
della legge. Ter. Andr. 4. 5. 4. Ejus morie ea ad 
me lege redterunt bona. Id. Phorm. 4. 3. 21. An 
legibas dalurum pcenas dices, ;i illsm cjecerit? iVe- 
pos Phoc.i. extr. Athenas deductus est. ut ibi de 
eo legibus fieret judicium. Id. Cim. 1. Clmon ea- 
dem custodia tenebatur, neque legibus Atbeniensi- 
bus emitti polerat. — g) Legis pro plebiscite po- 
sitce exemplum est Manilla, quce revera nlebisciium 
fuit, et lex appellatur a Cic. pro leg. Manil.ii. 69. 
II.) Translate. ■[ 1. Lex — a) Generatim- de 
hominibus est rcgula, norma, avtis pra?ceptum, re- 
gala, norma, precetto. Cic. 3. Orat. 49. 190 Hanc 
igitur ad legem quum exercitatione, turn stilo for- 
manda vobis oratio est. h. e. ad banc rcgulam, ad 
hanc Dormant. Sic Id. Orat. 58. 198. Difticilius est 
oratione uli, quam versibus, quod iltis ccrta qua- 
darn et deQnita lex est, quam sequi sit necesse, in 
dicendo autem nihil est propositum. Sueton. Ntr. 
24. In certando ita iegi obediebat, ut numquam ex- 
screare ausus, sudorem quoque frontis biachio de- 
tergeret. h. e. artis praceptis. Sic Gell. 13. 20. a 
med. Secundum grammaticam legem. — b) Do 
inanimis est stata ratio, status ordo; atque adco 
rei conditio, natura, qualitas. Ovid. 15. Met. 71. 
qua sidera lege mearent. h. e. qua stata ratkme. Id. 
Malieut. 32. de polypo. Et sub lege loci sumit mu- 
tatqae colorem. h. e. ad similhudinem loci, ut 
Plin. 9. Mist. nat. 29. 46. (87). loquitur; scilicet 
secundum variam loci conditionem, naturam, qua- 
litatem. Id. 3. ^mor. 2. 20. Usee ex lege loci com- 
moda Circus habet. — Lex pulveris et cibi apud 
Terentian. de mctr. p. 2383. Putsch, est lex athle- 
tarum, quae jubebat, ut oleo obliti et pulvere con- 
spersi et eimplici cibo nutriti certarent; ~ Hinc 
sine lege est sine ratione, modo, ordine, senz'ordi- 
ne- rt regno o riguardo. Ovid. Heroid. 15. 73. j a- 
cent collo sparsi sine lege capitli. (Contra, dare le- 
gem rudibus capillis dixit Seneca Hippol. 320). 
Id. 2. Met. 202. Exspatiantur equi, quaque impetus 
egit, Hac sine lege ruunt. et 11. ibid. 489. qua dura 
sine lege geruntur, Aspera crescit hiems. Cf. ^a(. 
Flacc. 6. 445. Datque alias sine lege colus. h. e. si- 
ne certo falorum ordine. ■! 2; Item lex interdum 
est pactum, conditio, condizione, patto. — a) Lo- 
cum habet in contractibus et pracipue in empto ac 
vendito. Cic. 1. Orat. 39. 178, Quum ades vendi- 
disset, neque servire quamdam earum adlum par- 
tem in mancipii lege dixisset. Cato R. R. 145. Ole- 
ara faciundam hac lege oportet iocare: Facito recte 
arbilrato domini etc. Vitruv. 1. 1. 10. Sch ne id. Ut 
legibus scribendis prudentia cavcre possit ct locate- 
ri et conductori. Inscripl. apud Fabrett. p. 724. n. 

443, LEX COLLEGU ESCVLAPII BT HYGIAE. Cf. Ter. 

Andr. 1. 2. 28. In pisirinum te dedam,ca lege at- 
que omine, ut si te inde exemcrim, ego pro te mo- 
lam, et Phosdr. 3. 13. Legem duabus hanc propo- 
sult parlibus. — b) Item in pace danda et consti- 
toenda, ct similibus. IVepos Timoth. 2. Paccmque 
his legibus :onslituerunt, ut etc. Liv. 33. 30. Pax 
data Pbilippo in has leges est. Sic Justin. 5. 8. 6. 
In has leges traditam sibi urbem. Id. 2. 3. 8. Mis- 
sis, qui hostibus parendi legem dicerent. •— c) Ef 
generatim pro conditione. Cic. 5. Fam. 16. Homi< 
nes nos ea lege natos, ut omnibus telis fortana 
proposita sit vita nostra. Justin. 38. 6. 7. Hanc il- 
los (flomano$)regibus omnibus legem odiorura dl- 
xisse, scilicet h. e. etc. conditionem, modum, condi- 
zione, misura. — d) H'mc lege ad verb li ritu pro 
tamquam, instar. Justin. 33. 1. 5. Prima equitum 
congressio fuit, qua victor Perseus suspensam o- 
mnium exspectalioncm in favorem sui traxit; 
misit tamen legates ad consulem, qui pacem pe- 
terent, quam potrl suo Romani etiam victo de- 
dissent, impeosas belli lege victi suscepturus. 



LEXTDIUM 

LEXtDlUM, Vi, o. 2. "Xe^tStcv, deralnut. a U- 
gic Aictio, vocula, paroUUa. GeW. IS. 7. Vos, 
pbilosophi, mera estls, ut M. Cato ait, mortuana 
gldssaria. Namque colligltls lexidla, res teetras et 
inanes et frivolas, taraquam mulierum voces pra- 
flcarum. , 

LEXlP?RETOS,on et «, urn, adject. X^«ffupe- 
toc, o xai i, Gra?ca vox a \riy& cfssare facio et m- 
paroc felris: dicitur de medicamentis, quaa Tebrem 
fugant. Veget. 3. retertn. 36. t. Scbneid*. Et ideo 
conveniens tcxipyretos adhibenda curatio est. Adde ' 
Plin. 20. Hist. nat. 18. 76. (201).; et Marcell 
Empir. 16. ante rnecf. — Hinc 

Lexipyi eta, n. plar. 2. absolute, appellantur re- 
media , quae febrem sistunt nc discutiunt. Theod- 
Priscian. 2. 1. Aliquao.1o etiam lexipyreta pro ca- 
taplasmatis adbibita, quemadmodum profuerunt, 
qua infundere ac nutrtre roagis, quam iofrigidare 
corpora ardentia videantur. Quae conficere boc mo- 
do consuevimus: spumw argenti one. III., mellls 
uric. HI., succl Hoi seminis unc. VIII., cerss unc, 
III., olei rosei vel cbamoemelini lib. II. conftcis, ut 
moris est, et uteris in vicem cataplasmatls, com- 
motiooes, qute et cornmoUunculK dicuntur, com- 
peted! tempore juvaturus. In edUionibus perpe- 
ram legilur litoperita pro lexopyreta. 

LEXIPYREXIA. V. LEPTOPYREXIA. 

LEXIS, is, f. 3. X£|t?, parola, verbum, dictio, 
vox: a \iyta dico. LucMus apud Cic. 3. Orat. 43. 
171., et Quintil. 9. 4. US. Quam lepide lexeis com- 
pfistw! ut lesserulae omnes Arlc 'pavimsnto alque 
cmbleroate vermiculato. Seneca pr<ef. 3. Con 
Irov. ante med. Splendar oralionis, quaolus ne 
tcio an in ullo fucrit. Nod lexis magus, seJ 
pbrasis- 



LI 



— 69 — 



LIaCCLTJM, h n- 2. a Vsjai'vi* polio, est instru- 
mentum, quo levigaulur tertoiia. Gloss. Philox. 
Liaculurn, Xttavtrf. V. Pitruvii Joe. cit. ia BA- 
Ct'LUS. 

LtBA, a, f, t. mensurs qu*dam apud Hebra?os. 
Fulgdt. interpr. Levit. 23. 13. Et libamenta offe- 
rentur com eo, du» decimse similas coospersae oleo 
in inceo6um Domini odoremque suarissimum: 
libs quoque vini, quarta pars hin. — V. et LIBS. 

LlBACCSCULUS, i, di. 2. (libum) parvutn li- 
bum. Tertull. Spectac. 27. exir. Omnia illic pro- j 
iode habe, ac si stillicidia mcilis de libacuutulo ve- I 
nenato, Al, leg. lucuueulo reeling. 

LlBADlON, li, n. 2. \ifidi:t>v t centourii genus ] 
xninutis foliis, circa fontes nascens, oiigano simile, | 
aogusiioribus et loogioribus foliis, anguloso caule ! 
peullulum alto, frulicante. (lore lychniiiis, radice 
lenui et supervacoa. A '.'.jSac, aoog, i-tvui et irri- 
guus locus. Plin. 25. Hist, nat. 6. 31.(68). Ceie- 
rum libodion est idem quod Centaurioo lepton: V, 
LEPTON. 

Li BAM FIN, Inis, n. 3. ct 

tlBAMEJSTLM. i, n. 2. id, quod diis libatur in 
sacrifldis; V. L1BO, Vctpri, ccovSri. Prior vox est 
(ere poelica. 

I.) Proprie. — a) Forma, libamen occurrit apud 
f'irg. 6. £n. 246. Et aumn.'as carpens media inter 
cornua setai, Ignitus imponit sacris, libamlna pri- 
ma, Voce vocans Hecaten etc. Vol. Fiacc. 1. 204. 
Sir (aius pingui cumulat libamtne flamroam. et 5. 
11)3. Ipse gravi patera sacri libamina Bacchi Rite 
ferens. Capell. 7. p. 239. Cujus (ffecatis) auspicio 
preces tertio fio libamina repctuntur. Apul. Florid. 
n. 1. Cawpcs libamioe bumigatus. h. e. ara e caespi- 
te madefacta vino efTuso. — A Llbero patre, qui 
primus, devictis India, Jovi i'l ara obtulerit cinna- 
ma et tura, dicta esse libamina et liba, docet Ovid. 
3. Fast. 733. Nomine ab auctoris ducuut libamina 
nomeo Libaque: quod sacris pars datur inde focis. 
— b) Forma libamentum apud Cic. 2. Legg. 12. 
29. Ut sacrificiorura iibamenta serventur, h. e. f ru- 
ge« et baccas, qua sacerdoies publice libaot, ut ibid. 
8. 19. babetur, Justin. 12. 10. 4. Oceano libamenta 
dare, et 18. 5. 3. Veneii solvere Stat. 3. SUv. 1. 
163. H«c ego uascemes IkIos bacchatus ad eras Li- 
bamenta tuli. 
n.) Translate, % 1. Stat. 6. Theb. 224. liba- 



men dlrlt quidquid in rogum injicitor, cum cada«- 

re crsurum, et. gr. frena, cingula, jacula, cristas, in 
funere militari, 5 2 - Est id > 1 uod de 8«st&tur, as- 
saggio, saggio. Ovid. Herald. 4. 27. Tu nova ser- 
vats capies' libamina (amm. Cic. 6. de republ. 24. 
Tarquinius Superbus dona rnagoilica. quasi liba- 
menta prsedamm, Delphos ad Apollinem tnisit. Gill. 
prcef. a med. Priinitias quondam et quasi libamenta 
insenuarum artium dedinius. un saggio. et 16.8. 
ad" /in. Hoc breve ex dialectica libameotum dedissc 
nunc satis erit. ^ 3. Apud Scriptores Ecclesiasti- 
cos libamen est Sacramentum Eucharisticum . 
Prosp. A quit, epigr. 34. Magnum presidium est 
sacro libamine pasci. 

LlBANlOS, «. r. 2. vitis genus apud Thasios, 
luris odore (a Xt/Savo; tu-s). unde ex ea diis proli- 
banl. Plin. 14. Hist. nat. Hi. 22. (117). 

LjBAAiTIS, tdis. f. 3. "Xt^avittg , berba eadem 
ac poiion. Apul. Herb. 57. ( t . 

LIDANOCHRUS, A£^a«5'xpoo;» o xa; d, geminn. 
qu« turis simiiitudinem osiendit, ted succum mel- 
lis: a V'/3avos tus et xpoa color. Plin. 37. Hist. 
nat 10. 62 (171). 

LlBANOTIS, idis, f. 3. \t/3a»»Tic, frutex odo- 
rem turis babens: a V/Savoc tus et o£> oleo. Plin. 
ID. Hist. nat. 12. 62.(187). Libanolis radicem ba- 
bel olusatri, nihil a ture diUerentem. Usus ejus post 
annum Btomacho 6aloberrimus. Quidam earn alio 
nomine rosmarinum appellant. Adde eumd. 20. 
ibid. 16- 64. (172). Secundum cl. Fee (Op. cit- vol. 
2. p. 419.) quum Plinius libanotidem vocet modo 
cunilam, modo conyzam, de synonymia V. io CU- 
MLA et CONVZA. 

LlBANUS, i, m. 2.V^avo?,Gr«M vox, quae si- 
gnificat tus. Vulgat. interpr. Ecccli. 24. 21. El qua- 
si storax, et galbanus, et ungula, et gutta, et quasi 
tibanus non incisus vaporari habitetionem meam. 
— ]\'B. De nomine propr. V. ONOM. 

LlBAfilUS, I>, m. 2. (libum) qui libs vendit, 
focacciajo. Seneca Ep. 56. ante med. Jam libarii 
varias exclemationes, el botularium, et crustula- 
rium, et omnes popinarum insiitores, raercem sua 
quadam et insignita modulations vendentes. Fuit 
qui librarii Ugeret, $ed prius prcestat. 

LlBATlO, onis, f- 3. (tibo) actus libandi in sa-- 
ri -ii, obblazione, "XotjSv Cic. Harusp. resp. 10. 21. 
Tui sacerdotii sunt tensa3, curricula, prfeccnlio, lu- 
di, libationes epula?que ludorum. fulgat. interpr. 
kzcli. 30. 10. Quid proderit Hbatio idolo? nee 
cnim manducabit, nee odorabit. Adde ibid. 50. 16., 
yum. 28. 24. et alibi. 

LtBATOR, flriJ, m. 3. (Irbo) qui libat. Fronlo 
de fer. Als. (edente iterum A. SJaid) Ep. 3. Numa 
epulorum dictator, consTum libator, feriarum pro- 
mulgator. r. PR£G'JSTATOR. 

LlBATORlUM, Ii, n. 2. (libo) vai Hb^tionibus 
apium, bacino, ffrrevBstsv. Vulgat. interpr. 1. Ma- 
■ chab. 1.23. Antiochus scceptt el libaioria et phia- 
| las et mortariola aurea. V. LAVATORICM. 

LiBATCS, a, urn. /'. LIBO. 
i LlBRLLA,ee. f. 1. daminut. a libra. 
j A) Libella ^f 1. Est parvus nummus argenteus, 
i decimam denarii pattern valens, ul f'arro docet 6. 
f.. L. 174. Mull, ita dictus, quod Ubratn aeris vb- 
lebat, quod fuit prelium assis, qui primo Hbralis 
fuit: bic autem creus erat, libella argenlea. Plin. 
33. Bin- nat. 3. 13. (42). Libralis Hindu etiom 
nunc libella dicitur"* anpendebalur assis. Cato R. 
R. 15. Parietes villae, ul conductor sublinat, locarc 
libellis in pedes quinque. — Dona-us ad Ter. 
Phorm. i. 1. 9. libellam dicit pariera esse uocl<e 
duoderimam. Foriasse quia ssepe pecuniae valor et 
ratio muiata est. ^ 2. Hinc generatim dicilur de 
minima pecuniae summa, quia nullus erat argenteus 
nummus libella minor. Plaut Cas.^ 2. 5. 7. Vobis 
invilis aique amborum ingraliis, Una libella liber 
possum fieri. Id. Capt. 5. i. 27. Ob earn rem mibi 
libellam pro eo angenti ne duis: gratis a me abdu- 
cito. ne meno u.n quatlrino. et Id. Pseud. 2. 2. 
34. Tibi libellam argenti numqoam credaro. et ibid. 
1. 1. 96. Cui nee paratus nummus argenli aiet; Ne- 
q'ue'cai libella; spes sit uiquam gentium. Cic. 4. 
Verr. 10. 20. Et quis Volcatio, »i sua sponte ve- 
nisset, anam libellam dedisset? — Ad libellam 
idem est quod ad assern, ad nummum. Cic. Rose 
com. 4. 11. Nisi planum facit, HS. noo ad libellam 
aibi deberi, causam perdit. h. e. iu ot ne libella 



L1BELLIO 

nuidem mi wmms desit. f 3. Hinc i}l»«i >•• 
bella est ex asse, ut exponlt ManuUas in Hlo GW. 
7 AiL 2. Fecit le p*lam ei libella, me ox terun- 
cio. subaudi beredem. h. e. te omnium bonorum 
fecit heredem, ea tamen lege, at mlbl terunclum, 
seuquadrantem,ex Ilia aumma reslitaeres. Abut 
tamen, ei rectios, Gronov. de pec. Fet. I. 2. e. 1^ 
ubi libellam non pecuniam,8*d noman tantummo- 
do fuisse dicit, signiQcans decimam partem sester- 
vii, b. e. quatuor uncias, tre3 sicilicoi et scnptulum. 
V. ibi plura. Sunt etiam qui apud Ocer. aliter leg. 
B) Pra3terea est libella instrumentum Tabrjle, 
quo utuntur ad exominandas planas superficiei tn- 
clinationes, Uvella, Uvello, archipenzolo, traguar 
do: quemadmodum norma (s^uadra) angulos me- 
tiuntur; perpendiculo (piombo) erecli opens aire- 
ctam nut obliquam posilioncm. Constat autem li- 
bella duabus regulis ita junctis ab altera parte, at 
angulum cfQciant, in ima vero parte alia recta re- 
gu.a pro basi: in summo angulo Glum babet plum- 
bo pendente, ex quo inclinatio omnis deprebendi- 
tur: estque fipura litlerje A in Imo clausas (Hinc 
Veceh 3. IfliliL 20. ante med. ad simiiitudinem 
litters A, vol libella? fobrilis, acies in hoc dimicandl 
genere constiiuitur.). Dicta est a libra, quia ad mo- 
dutn libra hinc illinc pendet aequaliter,ct quae lo- 
clinata sunt fili inclinaiione dctegit. Lucret. 4. 
514. ut in fabrica si prava est regula prima, Nor- 
maque si fallav recti? regionibus exit, Et libella au- 
qiu si ex parti claudicat hilom, Omnia mendow 
Deri atque obstipa nccessum est. Plin. 7. ffisLnat. 
56 57 (108). D»dala* serrani. asciam, perpendicu- 
lum invenit; nonnam autem el libellam et toroum 
Theodoras Samius. Vilrnv. 1. 6. anfe med. Colioca- 
re ct expolire aliquid ad regulam et libellam. Pun. 
36 H is t. nat. 22. 51- (172). Structuram {panel u) 
ad'eormom ct libellam Red, et ad perpendiculum 
resnondcre oportet- et ibid. '23. 63. (188). Materia 
(in pavlmentis) ad rc?ulam et libellam cxigitur. 
Varro i. II. R. 6. 6. Campcster locus is mchor t 
qui lotus auquabiliter in unam partem vergil, quam 
is, qui est ad libellam e=quus. — TfB. De nomine 

propr. r. ON051. 

LltEI.LARiS, e, adject, dibcllus) ad librum, seu 
libellum pertinens. Sidon. V. Ep. It. o med. Llbel- 
lare opus conficere 

LlBBLLARIUM, ii, n. 2. (libellus) locnlas. lea 
cista, in qua libii asservantur. Cic Mil. ii. 33. 
Exhibe, qusso, Sexte Clodi, libetlarium iilud le- 
cum vestrarum, quod te ojunt eripu'me « dorao, 
tamquim Palladium etc. Al. leg. libranum re- 
-ctius. V. Asquini, Lapida scoperta in Giulio Car- 
nico p. 11. . . , _ 

LtBELLARlL'S, a, urn, adject, (hbellni) qui per 
libelli seu pelitionis tradltionem a domino fundi 
(actam fieri sold, empbyteuticus, livellario. Cos- 
siod. 5. Variar. 7. Tua suggestion conmerimui, 
patrimonii oostri pradia in Apulia provincia con- 
stituta honesto viro Tbomati libellario titulo com- 
misisse. h. e. a titolo di Uvello. V. Duxang.Glos$. 
med. et inf. Latinit. ia V. Libellarius ; et Sfannx 
Pap. diplom. p. 362. coi. 2. et Pap.n. 132. not. 1., 
ex quibus constat, ad empbjteusio obtinendam duo 
necessaria fuisse, scilicet petitlonem vel libellum 
ejus, qui obtioere eupiebet quique propterea i peltfor 
dicebatur, et re.criptum vel prceceptum a domino 
vel ab eo qui domini vices gerebat,- per ep'*'^ 
lam datum. — NB. De cognom. Bom. V. O 

LlBELLATlCDS, i, m. 2. (Ubellus) ita appella- 
tus est in veteri Ecclesia, imperante Decio Aug., qui 
libellum a magistratibus pecunia impetrabat, quo in 
libelio perscriplum erat, Ilium di'* «crlftca«se, 
quamquam revera a tanto icelere absUouerat. Cy- 
prian. Ep. 55. Quum ergo inter Ipsos, qui sacrifl- 
cant (idolis), multa sit diversitas, qu» ioclementia 
est et quam acerba duritia, libellalicos cum ill, 
qui sacrificarint, jangere? quando is, cat Ubellm 

acccptus est, dicat etc. «. fc ,...\t- 

LIBELLENSES, lum, m. plur. 3. (hbellui) in 
Cod. 7. 62. 32. a med. et 12. 19. 14. et 3. 24. 3. 
sunt qui In scrinio Palatino libellis ad prlnopem 
datis excipiendls et in acta referendts injervlont: 
ambus qui prasest libellorum magister appellator. 

LlBELLlO, 5nis, ro. 3. (libellua). % t. A vete- 
ribus dictus putatur, quern nos tabellionem to«- 
mus, poriakucre: ita ForceUinus ex iVorn* terbui 



LIBELLULUS 

p. 133. 27. Merc. Libellionem, at tabellionem. 

Recentiores v ero, et fortasse rectius, librilionem pu- 
tant eutndem ac nolarlura. Varra apud Non. loc. 
cit. Turn ad me fuerunt, qui libelliooem esse scie- 
bant. if 2. AccipHur interdum pro paupere Ubra- 
rlo, qui libros scribit et vendit, /3s/3Xtoyfapoc, &- 
pXcoTTwbjc. Stat. 4. Silv. 9. 21. Sed Brutl teats 
oscitationes, De capsa miseri libellioais, Emptum 
plus minus asse Cajano, Donas. 

LfBELLCLUS, I, m. 2. deminut. a libellus, par- 
vus libellusj libricciuolo. Capell. 3. p. 74. in carm. 
Quantumgue solo inditum libellulo Potest probare 
serium fastldiuro. 

LIBELLUS, i, m, 2. deminut. a Uber, bri, par- 
tus liber, sive interior corticis pars, qua* ligno ad- 
haret. 

I.) Proprie. Cinna vetus poeta apud Isid. C. 
Orig. 12, carralna LaevJs in aridule raalva? descri- 
pla libello. 

II.) Translate. •{ 1. Generatim ast parvus Uber, 
in quo aliquid scribitur, libretto, fpa.ftu7.tMVf /3c- 
/SXi'ov. Cic. 1. Oral. 21. 94. Scrips! etiam illud quo- 
dam in libello, qui me imprudente et invito excidit. 
Catull. 1. 1. Cui dono lepidum novum libellum, 
Arida modo pumice ex poll torn 7 Id. 1. 8. Quidquid 
boc libelll est. Propert. 2. 17. (al. 24.) 39. Ista 
(arnica) meis fiat notissima forma libellis. Quintil. 
8. 6. 73. Cicero in jocular! quodam Hbelto. Id. 2. 
13. 15. Si qucm ex his, qui breves plerumque cir- 
cumferuntur, artig libellum edidicerint. — Apud 
Ziv. 29. 9. sub fin. crimini dabant nojnulli P. Set 
pioni, quod quum in Sicilia esset, jam jam in Afri- 
can) trajeclurus, cum palllo et crepidis in gjmnasio 
inambularet, libellis etiam pakestr&que operam 
daret: obi libelli sunt Greacorum litterulce, qus 
tone teraporis ab Romanls contemnebaotur. — 
Hinc a Poetis libelli plur. num. pro taberna libraria: 
res enim venales ex Attico loquendt genere, teste 
Polluce Onom. I. 9. c. 5., pro ipsis locis, ubi pro- 
stant, ponunlur. Martial. 5. 20. Sed gestatio, fabu- 
1«, If belli, Campus, porticos, umbra, virgo, ther- 
ms: Usee essent loca semper, hi labores. Adde Ca- 
tulli loc. eit. in L4BELLUM, ^ 2. Specialim ali- 
quando ponitur pro commentario, pro scripto me- 
morite causa facto, memoriale. Cic. 1. Phil. 8. 19. 
Nisi forte, si quid memdtiaa causa relutlt in libel 
lum, id numerabitur in actii. Sic Id. ibid. 7. 16. 
An in commentarioHs et cbirographis et libellis a 
eta Cassaris firma erunt? Id. 6. Alt. i. ante tried. 
Quin etiam libellum ipsius habeo, in quo est, Saia- 
minii pecuoiam debent M, Seaptio et P. Slanlinio 
fumiliaribus meis. Quamquam hie Ciceionis locus 
ad inferiorem paragr. 5. potius referendus videtur. 
Quintil. 12. 8. 5. Pessiraae vero consuetudinis, li- 
bellis esse contentum, quos componit aut litigator 
-, aut aliquis ex eo genere advocatorum, qui se non 
posse agsre coofiteotur. Id. 6. 2. 5. Ubi animis judi- 
«um vis allerenda est, ibi proprium oratoris opus 
est. Hoc non docet litigator: hoc libellis non con- 
tloetur. carte, informazioni , scritture. Adde 
eumd. 10. 7. 31. et 11.3.142. % 3. Item specia- 
tim pro seripto, quod continel suppliealionem, vel 
arcusationem, vel aliud simile, tupplica, memoria- 
le. Tales principibos dari solent ad negotia cxpli 
canda , in qulbus petitiones contineotur. — a) 
Stxifto sensu pro memoriali. Cic Cluent. 69. 197. 
Non ill! In libellis laudationum decreta miserunt. 
Hac signiflcatione, pro libelli sirnpliciter, etiam li- 
bellum memorialem dixit Su?lon. Cws. 56. a med. 
Epislola; quoque ejus ad senatum exstspt, quas pri- 
raum videtur ad paginas et formam memorialis li- 
belli convertisse. — b) Unrversim pro sui>plicatio- 
ne, vel similibui. Cic. ad Plane. 16. Alt. 16. a. CI 
primum Butbrotium agrum proscriptum vidimus, 
commolui Aulcus libellum cotnpoiuit. Eum mibi 
dedil, ul darem Caesari. Krara enim ccenaiurus apud 
earn fllo die. Quum libellum Ctesari dedi, probavit 
eauiam, rcscripsit Attico, aequa eum postulare. Sue- 
ton. Ccea. 81. Llbellumque Indicem insldiarum ab 
ebvio quodam porrectum libellis ceteris, quos flni- 
*tr« tenebat, quasi roox lecturus, commiscuit. Id. 
Aug. 53. Quod »*ie sibi libellum porrigere dubita- 
ret. Cenotaph. PUan. apud Orell. n. 643. vn t. 

STATVtKRVS JTKCV8 CVJI WCAT18, BXCVSaTA PBAB- 
iBNTI COLOaMB NECESSITATE, BOC OmClVM PVBL1- 
CVM ET VOLV.^AT»M TN1VB8S0RVM HBELLO BBODl- 

io t«p. cabsahi avovsto i?picET. — JHic etiam 



— 70 — 

suppltx libellus nominator- Martial. 8. 31. suppli- 
cibus domiuum lassate libellis. — Hinc libellot si- 
gnare, sive subnotarc dicuntur, qui libellis suppli- 
cibus priocipum nomine respoodent. Sueton. Aug. 
50. In diplomatibiis libellisque et epistolis signan- 
dls initio sphinge usus est, mox imagine Magnl Ale- 
xaodri. Plin. 1. Ep. 10. Sedeo pro tribunal!, sub- 
note llbellos, conficio tabulas. — Hinc libellos age- 
re, quod est libellis prafectum esse. Tryphonin. 
Dig. 20. 5. 12. Rescriptum est ab imperatore, li- 
bellos agente Papiniano. — A Mbtllis ministri iili 
esse dicuntur, qui principi in hoc negotio sobser- 
viuot, ut supplicei libellos acclpiant, evolvaat, illis- 
que respondeant: V. LIBELLEN'SES; et ^fn-nai. 
deWInstit- archeoLa. 1846. p. 323. Sueton. Do- 
mit. 14. Epapbroditum a libellis capitall pene con- 
demnavit, Insaipt. apud Gruter. 587. 9. hkrmk- 
R08 avg. ttB. A libklus. Alia apud eumrf. ibid. 7. 

M. AVHBUVS AYO. MB. A UBKLUS ADIVTOB. — Mll- 

nu» a libellis Augusti ab initio libertorum irope 
ratoris erat: Iladrianus vero ab epistolis et libel 
lis primus equiles Reitanos habuit, ut ait Spar- 
tian. Hadrian. 22. Id c.onfirmant inscrlplioneg an- 
tiques. Nullum certe a libellis sesc rcperisse ait Bor 
ifhesius (Annal. dell ' Insiit. archeol. ann. 1846. 
p. 323), de quo verba Spartiani non valeant. ^ 4. 
Item accipitur pro acripti genere, quo invitaatur 
gladiatorum munus spectaturi, aut recitantem audi- 
turi, cartello dHnvito. Cic. 2. Phil. 38. 97. Quo- 
rum (chirographorum) etiam imitatores sunt, qui 
ea, tamquam gladiatorum libellos, palam venditent. 
7Ve6e». Claud 5. At ego scio, saepius inter gladia- 
tores boni6 pugnatorlbus hoc nomen {Aureoli) ap 
liositum. Habuit proiime tuus libellus munerarius 
hoc nomen in inilice ludorum. Tac- Dial, de Oral. 
9- circa med. Domum mutuatur, et auditorium wt- 
struit: et subsellia cooducit et libellos dispergit- 
*f 5. Item pro quaeumque tabella, quae public* af- 
D^ebatur vel ftiebalur ad aliquid vulgandum, et. 
pracipue pro tabella proscriptionis. Sueton. Cobs, 
41. Edebat per libellos circum tribus missos scri- 
ptura brevi etc. Cic, Quinct. 6. 27. Libellos Alpbe- 
nus, procurator Quinctii, dejicit. 5eneco 4. Benef- 
12. Suapensum amici bonis libellum dejkio. — Et 
pro script! genere, quo aliquis in judicium vocalur, 
citazione. Plaut Cure. 1.3.6. Ubi tu es, qui me 
libello Venereo citavisti? ecce me: sisto ego tibi 
me. Hunc Plauti locum hue reiuiimus, quia etiam 
cdicto publice afflxo latltantes citabaolur. ^ 6. 
Item pro delation* acripto proposita cum subscri- 
ptione accusatorig. /utJenat". 6. 213- Componunt 
ipsa per se formantque libellos. Paul. Dig. 48. 2. 
3. rationem tradit, qua bujusmodi libelli formandi 
sunt. 5 7 - Libellus ad infamiam, vel libellus fa- 
mosus, b. e. cartello <F\nfamia, libello, est Que- 
zon, Aug. 55. Censoil, cognoscendum postbac de 
Ms, qui libellos aut carmine ad infamiam cujaspiam 
sab alieno nomine edant. Adde eumd. Cces. 80. et 
fitell. 14. Et Aug. 55. Sparsos de se in Curia fa- 
mosos libellos. ^f 8. Item aliquando sumitur pro 
tabella, sive epislola, lettera. Brutus apud Cic. 11. 
Fam. 11. Ne de Planco quidem spem adhuc abje- 
i-it, ut es libellis ejus animadvert!, qui in me inrf- 
Jerunt. Hue pertinere videtur et locus Cic. 6. All. 
1. ante med. supra sub 2. allatus. % 9. Item ali- 
quando pro epislola assertoria, quam vulgo certifi- 
cate vocamus, fede, mandate Paul. Dig. 39. 4. 4. 
Sigoificeot id libello manu sua subscripto, eumquc 
ad publicanum mittant- 

LlBENS vel lubens, entls. V. LIBET. 

tlBENTER »ef lubeuter, adverb. (Hbet). Comp. 
Libentius et Sup. Libentissime. — Libenter est 
libeoti, ajquo animo, studiose, sponte, cupide, a'o- 
/ijveo;, wpo^u/iw;, a'jJtaaTw; (It. don genio, di 
buona vogtia, volentieri; Fr. volontiers, avec plai- 
sir, de bon gre, de bon cceur; Hisp. de buena ga 
na, de buen grado; Germ. gem, willig, mit Freu- 
den, mil fergnugen; Angl. willingly, cheerfully, 
gladly). Ennius apud Cell. 12. 4. quocum bene 
sspe libenter Slensam sermonesquc t>uos rerumquo 
suarum Congeriem psrt.it, Cato H. R. 156. Si voles 
ia convivlo inoUum bibere, ccenareque libenter. con 
appetite. Sic Cic. 9. Fam. 19. Adjurans, nusquam 
se unquam libentius. subaudi ccenasse. con maggior 
gusto, et Ter. Eun. 5. 9. 44. Cum Ula libenter vi- 
vls: etiam bene libenter vlctitas. h. e. bonorum ci- 
borom edax es, ut Donalus exponit. Ceterum 



LIBER 

Ptaut. Matt. I. 3. 1. Jatnpridem ecaitor frigid* 
non lav i magli lubenter. con maggior piacere. Ter. 
Phorm. 3. 2. 3. Nunc dicam, quod lubenter audlas. 
Sic Cic. 1. de republ. 18. Multum ilium audiebam 
et libenter. et Quintil. 7. 1. 63. Nihil libentius au- 
diunt. Rarsus Cic. Dwin. in Q. Caecil. 12. 39. Ut 
homines te non solum audiant, verum etiam liben- 
ter studioseque audiant. Id. fragm. apud Non. p. 
275. 18. Merc. Cui ego,quibuscumque rebus potero, 
libentissime commodabo. Id. Amic. 19. 68. Nemo 
est, quin eo (equo), quo consuevit, libentius utatur. 
et 2. de republ. 1. Repetet oratio populi orlgines; 
libenter enim etiam verbo utor Catonis. Id. ibid. 
38. Sane, inqait Scipio, et libenter quidem. Cess. 3. 
B. G. 18. Libenter homines id, quod voiunt, cre- 
dunt. Nepos Agetil. 7. Eoqoe libentius, quod late- 
re arbitrabantur. Karat. 1. Sat. 1. 63. jubeas mise- 
rum esse libenter. aUegramente. Quintil, 8. 2. 11. 
Libentius empbaslm retulerim ad ornatum ora- 
tion is. 

LlBENTlA t>ef lubeotia, ee, f. 1. (libet). % 1. 
Est voluptas, gratia. Ptaut. Stkh. 2. 1. 3. Onustum 
pectus potto laetitia lubentiaque. Gtll. 15. 2. ad fin. 
Cui libentiee eratiaeque omaes convlviorum inco- 
gnita} aim. ^ 2. Fuit laetitiae et voluplatis dea. 
Plaut. Asin. 2. 2. 2. Iilos lubcntiorei Caciam, quam 
Lubeotia 'st. V. voc. seq. 

LlBENTlNA vel Lubentlna, ee, 1. 1. (libet) dea 
libidinis. — a) Est epitbetun Veneris. Varro 6. 
L. L. 47. Mull. A lubendo libido, libidino- 
sas, ac Venus Libentina et Libitina. Id. 
apud Ifon. p. 64. 1*. Merc. Lucus Veneris Luben- 
ttnae. Cic. 2. Ifat D. 23. 61. Quo ex genere Cupi- 
dinis et Voluptatis et Lubentinae Veneris vocabula 
consecrata *unt. — b) Absolute. Arnob. 4. 9. Quis 
(credat) L bentinam, quis Liburnum libidinum su- 
peressz i.uelis, quas jubet sapientia fugere? Sic Au- 
guslin. 4. Civ. D. S. Audeit aliquas partes deee 
Cloaclnae tribuere, aut Volupiae, qua a voluptate 
appellate est, aut Libentina, cui nomen a libidine. 
— Di Libentini legunt quidam apud Arnob. 1. 
29.; at ibi Limentini legend um est. 

LlBEB, a, um, adject. Quod ad scriptionem atti- 
net, hac docet Paul. Diac. p. 121. 1. Mull. Loe- 
besum et loebertatern antiqul diceb?nt libe- 
rum et libertatem. Ita Gr*ci \oipyjv el >.ec^ecv. — 
Comp. Liberior 1. et 4.; Sup. Liberrimut 1. — 
Ratione babita etyml, ducunt quidam a libet, quia 
Uberi, quod libet, facere possunt (V. Voss.). Hinc 
Pers. 5. 83. An qu'squam est alius liber, nisi du- 
cere vitam Cui licet, ut voluit? licet, ut volo, vi- 
vere: non sim Liberior Bruto? Celerum conjungi 
potest etiam cum Grsecis eXuS - quod est etymon 
vpc eXeu&joo; eiXuaioq libsr, et Auw solvo. ^ 1. 
Generatim liber est qui nullius babito rcspectu , 
quod tentit, dicit et tacit ; item expeditus, solutus, 
oulla re iropeditus, Asii^spo; (It. libero, franco, 
sciolto, indipendente; Fr. libre, non entrave, sans 
contrainle, independant ; Hisp. libre, el que tie- 
ne libertad, independienle ; Germ. frei,ungebun~ 
den, unbeschrankt ■, unhehindert, ungezwungen, 
iwanglos, offen; Angl. free, unrestrained, uncon- 
trolled). Occurrit -— a) Absolute. — De homini- 
bus. Cic. 5. Parad. 1. 33. Dielum est ab eruditis- 
simis viris, nisi sapientem liberum esse neminem. 
Quid est enim libertas? Potestas vivendi ut velis. 
Id. ibid. 2. 36- An ille mibi liber, cui mulier im- 
perat, cui leges imponit, pr*scribit, jubct, vetat 
etc.? Id. 1. Nat. D. 44. 123. Ludimur ab homine 
aon tarn faceto, quam ad stribemji iiceoliam libero. 
Sic Comp. apud eumd. 4. Acad. (2. pr.) 3. 8. Hoc 
[iberiores et solutiores sumus, quod integra nobis 
est Judicandi potestas. Id. 1. Or at. 16. 70. Est 
lioitimus oratori poeta, numeris adstrictior paullo, 
verborum licenlia liberior. Et Sup. apud Horat- 1. 
Ep. 18. 1. mctues, liberrime Lolli, Scurraniis spe- 
ciem praebere, professus amicum. Sic Quintil. 12. 
2. 22. Quum historic!, turn etiam liberrimum bo- 
minura genus, comici veteres tradunt etc. Confer et 
Martial, i. 68. Liber homo es niraium, dicis mibi, 
Cbcerile, semper: In te qui dicit, Chcerile, Uber 
homo est. — De animo, ejus motibus et humaols 
aclibus. Ctc. Sull. 31. 86. Vol, dii patrii ac pena- 
tes, testor, iotegro me animo ac libero P. Sullas 
causam defendere. h. e. qui oullo docltur parlium 
studio. Plaut. Epid. 1. 2. 43. Facile tu lituc sine 
pcriculo et cura, corde libero fabuiare. Id. Citt. 1. 



LIBER 



2. 9. Libera utl lingua collibitum eit mihl. Liv. 35* 
32. Qui vocem Hberam mittere adversos regis lega- 
tum auderent. Cic. 2. Divinat. 72. 150. Nulla adhi- 
bits sua auctorilate judicium audientlum relinquere 
Integrum ac liberum. Id. Dotn. 4. to. Llberum se- 
natui judicium, propter meturo, non fuit. Id. Brut. 
67. 23ft. Hom'mum ioeptias iraeundius respuebat 
ingenuo liberoque fastidlo. Id. 1. Cat. 7.18. Ttbt 
unl vexatio direplioque soclorum impunita fait ac 
libera. Et Comp. apud etimd. I. Alt 13. Hominibos 
Epiroiicis paullo liberiores litteras eommiltere dob 
audeo. Id. Amic. IS. ftft. Amicitia remlssior esse 
debet et liberior et dulclor et ad omnera coraitatem 
facHitatemque proclivior. Quintil. 4. 2. 121. Paullo 
liberior senter.tla. Id. 6. 1. 9. Officia liberiora pie- 
nioraque. El Sup. aped Borat. Epod. 4. 10. Uber- 
rima indignatio. — De aliis a bstractis. Cic. 1. Fin. 
10. 33- Libero tempore, quum soluta nobis est cli- 
gendi optio, quumque nihil impedit, quominui id, 
quod maxime placet, facere possimus. Liv. 22. 60, 
Quum ooctem ad erumpendum Hberam habuissent. 
Cic. 2. Qrat. 1(5. 67. Si illam quoque partem quce- 
stlonum oratori volumus adjungere vagam et Hbe- 
ram «t late patcntem. Quintil. 7. 2. 14. Liberior in 
utramque partem disputatio. Id. 9. 4. 130. Fusions 
liberioresque numeri. Borat. 1. Ep. 7. 36. oec Olia 
divitiis Arabum Uberrima muto. — Zilerum arbi- 
trium est animi voluntas ac sententia libera. Liv. 
31. 11. Llberum arbitriom alicul eujusplsm rei per- 
miltcre. et Id. 37. 1. Senatui liberum arbitrlum de 
se permitterent. — Libera mandala, qua libera m 
oc plenam rei agenda facultatem permittunt, pie- 
nipotenza, pien polere. Liv. 38. 8. Legatl ab ;Eto- 
lis cum liberis rnaodatis ad coosules venerunt. Adtle 
eumd. 37. 56- — De libera custodia, V. CUSTO- 
DIA. — De legatione libera, V. LEGATIO. — 
Liberum fenus, b. e. nullis limitibus circumscri- 
ptum, apud Liv. 35. 7. — De rebus pbysicis. Cic. 
4. Verr. 69. 166- Agri immunes liberique. h. e. oon 
obnoxii, esenti, francki. Liv. 23. 47. Liberum spa- 
tium. h. t. a nemine occupatum. Sic Id. 3. 22. Intfc 
effuse fugientes eques -, quum ad id spectator^ pu- 
gtia adstilisset, libero campo adeptus, parte victo- 
ria fruitur, territos cadendo. Adde eumd. 31. 39. 
et Ovid. 2. Met. 41. campoque recepta (flumina) 
Llberioris aqua, pro ripis litora putsant. Id. 4. 
Fast. 292. Ostia eontigerat , qua se Tiberinus in 
altum Dividit, et carapo Hberiore natat. piii aperto, 
piit spazioso. Id. 15. Met. 301. Vis fera ventorum, 
cacls inclusa cavernis -, luctataque frustra Libc- 
rlore frul calo. — Libero? cedes apud Liv. 30. 17. 
et 35. 23. et 42. 6. Roma asslgnari solctant hospi- 
tii gratia legatis eorum , qujbuscum societas out 
amicitia er&t. Dieebantur libera, Turnebo inter- 
pret* I. 30. adversar. c. 32., quia nulli alii vel in- 
quillno, vel babitatori serviebant, ut eis libere lega- 
ti, nullo impediente, uterentur. — Sic Hber locus, 
fuori di soggezione, ubi scilicet, remotis ioterpella- 
toribus et arbitris, aliquis, quidquid libet, facere 
potest. Plaut. Cas. 3. 2. 4. Ne qua ignavissiinis ii- 
beri loci poiestas sit. Id. Pcen. I. 1. 49. Oicat, 
locum sibi velle Uberum praberier, Ubi nequam 
facial clam, ne quis sit arbiter. Adde eumd. ibid 3. 
2. 25. — Liber leclulus est ejus, qui nondum uxo- 
rem duxit. Cic. 14. Alt. 13. 5. Ut libero lectulo 
neget esse quicquam jucundius. — Libera fbgo est 
virilis, qua pueris dabalur post xvi. annum alalia, 
quia ex eo tempore liberioris vita genus ingredic- 
hantur: et quia liberi hominis geslamen est. Ovid. 
:*. Fast. 771. Eodem sensu Id. ibid. 777. libera vc- 
alis. — Libera omnia sibi servare, integra. Plin. 
1. Ep. 5.15. Neque enim volui progredl longius, 
at mibi omnia libera servarem. per avert sempre te 
mani pienamente libere. Contra Liv. 31.7. Neque 
enim liberum id vobis permittit. — b) Cum Abla- 
tio ei prapos. ab. Cic. 6. Verr. 10. 23. nlamertini 
soli vacui, eipertcs, soluti ac liberi fuerunt ab omnl 
sumptu, molestia, munere. h. e. immunes, non ob- 
noxii. Id. 1. leg. Agr. 9. 27. Soluti a cupiditatibui, 
liberi a delicti*, id. 1. Alt. 13. Sum et ab obser- 
vando bomine perverso tibcr, et ad dignitatem reti- 
ncodom saltitus. Id. 1- Off. 20. 67. Si ab omni oni- 
mi pcrturbationc liber sis. Id- 4. Acad. (2. pr.) 39. 
123. Liber a tali irrislonc Socrates, tibcr Aristo 
Chi us. h. e. extra perlculum. Liv. 30. 4. a med. Ua- 
que tollit inducias, ut liber a fide incepta exseque- 
retur. tciofio daWimpegno delta tregtia. Al. rectius 



— 71 — 

leg, libera fide. Sail. Cat. 4. Animus liber a parti- 
bus relpubl. Id. in oration, M. Licin. $ 15. Libera 
ab auctoribui patriciis suffragia majores vestri pa- 
ravere. Plaut. Trin. 4. 3. 26. Ambltio jam more 
sancta est: libera est a legibus. k. e immunis. Cic. 
2. Nat. D. 2t. 55. Habent suam sphaeram Stella 
inerrantes , ab atherea conjunctlone secretam ct 
Hberam. Id. 15. Ait. 16. Loca abdila et ab arbitris 
libera. Ovid. 1. Pont. 6. 32. Libera a fcrro crura. 
— c) Cum Ablatlvo sioe prapositione. Liv. 7. 34, 
Omni liber metu. Quintil. 12. 11. 7. Liber invidia. 
Cic. i. Fin. 15. 49. Robustus animus et excelsus 
omnl est Hber cura et aogore. Liv. 2. 36. Liber re- 
Ugione animus. Quintil. 11. 2. 35. Liber animus 
cogitationibus aliis. Id. 12. 1. 4. Mens vitiis omni- 
bus libera. Id. 5. 11. 37. Liberis odio et gratia 
menlibus. Ovid. 2. Amor. 9. 20. liber carcere 
equus. Pal. Flacc. 3. 470. liber emictu. spogliato. 
Lucan. 3. 522. liber nubibus ather. sgtmbro. Cic. 
Barusp. resp. 6. 11. Quamquam vestry domus 
rr.ulto maxima ex parte libera sunt religione. — 
d)Com Genitivo apud Poetas. Firg. 10. A'n. 154. 
turn libera fall Classera conscendit jussis gens Ly- 
dia divum. Al. leg. fails. Borat. Art. P. 212. indo- 
ctus liberque laborum. Zticnn. 4. 384. curarom. 
Seneca Bippol. 492. spel metusque. Ovid. Beroid. 
t. 80. revertendi . 5rat. 4. Silv. 2. 24. liberior 
campi. h. e. majus campi spatium habens. — e) 
Liberum est mini, licet, possum, sta in mia mono, 
integrum est. Quintil. 6. 3. 142. Quaro (opimo- 
nem) sequi magis probanlibus liberum est. Plin. 
t. Ep. 8. Erit enim et post emfndaiionem Uberum 
nobis publicare, vel conlinere. Plin. alter 30. Bist. 
nat. 2. 6. (16). Dies eligere cenos liberum erat. — 
Et sequeote part ut. Quintil. 4. 1. 46. lo scbola 
liberum est, in foro rarum, ut etc. — Singulare est 
illud Tac. 3. Ann. 60. extr. Magnaque ejus diei 
species fuit, quo senatus majorura beneficia, socio- 
rum pacta - ipsorumque numioum religiones iu- 
trospexlt, libero, ut quondam, quid Brmaret mu- 
taretve. h. e. libero jure, cum libertate. % 2. Spe- 
ciality civili ratione 'ioer a Romania babebatur ct 
erat, qui sui juris erat. qui aut ingenuus natus erat, 
aut a domino libertatem assecutus, cui contrarius 
est servus. Cic. 3. Nat. D. 18. 45. In jure civili, 
qui est matre libera, liber est. Id. Ccecin. 36. *J6. 
Qui potest jure Quiritium liber esse is, qui in nu« 
mero Quiritium non est? Id. Topic. 2. 10. Si (.ser- 
vus) reque censu, neque vindicta, nee testa memo 
liber (actus est, non est liber. Id. Amic. 24. 89. 
Qua (assentatio) non modo amico, sed ne libero 
quidem digna est. Quintil. 11. 1. 43. Nee eadem 
apud principem privatum, tantura liberum ratio est. 
Cato apud Gell. 13. 25. (at. 24.). Decern capita li- 
bero intcriicis, decern homitubus vilam eripis. ^ 3. 
Item speciatim, politica ratione liber populus dice- 
batur , qui sui Juris erat , quique propterea neque 
uni regi, neque aliis populis parebat; item qui erat 
hujusmodi libertatis amans; demum qui veetigali- 
bus aiiave re praestanda immunis erat. Cic. t. de 
repubt. 32. Et a regura ct a patrura dominatione 
solere in libertatem rem populi vindicari, non ex 
liberis populis reges requiri. et ibid. 44. Ut ex ni- 
inia potenlia principum oritur ioteritus privipum, 
sic hunc nimis liberum populum libertas ipsa sev- 
vitute afDcit. Id. 3. ibid. 34. Vel regnum malo, 
quam liberum populum. Id. 2. ibid. V.K Uemaratus 
quum audiret, dominationem Cypseli confirmari, 
defugit patriam vir liber ac fotlis. perch's democra- 
tico, republicano , amante ddta liber ta. Liv. 37. 
55. ad /in. Ut civitates , qua vectigales Antiochi 
fuissent, ea libera otque immunes cssent. /». e. a 
vectigalibus. Sueton. Vesp. 8. Provincia civitates- 
que libera. Id. Cal. 3. Libera ac fcederata oppida. 
«f 4. Item, morali ratione, in malam partem, refer- 
lur ad licentiam morum. Plaut. Amph. prol. 104. 
de Jove. Vos novisse credo jam, ut sit pater meus: 
quam liber harum rerum multarum siet: quantum- 
que amator siet, quod complacitum est semel. h. e. 
iotemperans, immoderatus, licentior. Ter. Eun. 3. 
1. 40. Dolet dictum adolescent! imprudcnii et li- 
bero. Cic. Coel. 18. 42. Sit adolescentia liberior: 
non omnia voluptatibus denegentur. Id. 4. de re- 
publ. 4. Araores soluti et libe'i. Id. 7. Verr. 76. 
177. Consuetudo peccandi libera. — Hinc 

Liberi. drum, m. plur. 2., quam vocem V, 
loco auo, 



LIBER 

LlBER, 5ri, m. 2. Bacchus, viol inventor et pra- 
ses: de quo V. mutta in ONOM. — Hinc, ut Bac- 
chus, ita et Liber pro vino ponltur per metony- 
miam, de qua hac Cic. 2. Nat. D. 23. 60. Quid- 
quid magnam uliliutem generi afferret humano, id 
non sine divina bonitale erga homines fieri arbi- 
trabantur- Itaque turn illud, quod erat a deo dona- 
tum, nomioe ipsius dei nuncupabant, ut quum fru- 
ges CVrerem appellamus , vinum autem Liberum: 
ex quo illud Terentii (Eun. 4. 5. 6.): Sine Cerero 
et Libero friget Venus, et Quintil. 8. 6. 24. Libe- 
rum et Cererem pro vino et pane Hcentius dicimus, 
quam ut fori severitas ferat. Plaut. Cure. 1. 2. 4. 
Flos veteris vini meis naribui objectus est. - Salve 
aoirae mi. Liberi lepos. ^orot. 4. Od. 12. 14. Ad- 
duxere sitim tempora, Virgili: Sed pressum Calibus 
ducere Liberum Si gestis etc Id. 1. Sat. 4. 89. 
Condita quum verai aperit praecordia Liber . — 
Joculariter Liberum cum libera Junxit Ptaut. 
Cist. 1. 2. 8. Quique adeo me complevi Gore Li- 
beri, Mai?is libera uti lingua collibitum est. 
LIBER, Sri, ra. 2, Alius. V. LIBERI, orum, init. 
LlBER, bri, m. 2. Ratione habila etymi, dictus 
est quasi leper, ab JSotico "Xstrop pro Xsjtoc cortex, 
u converso in 6 et e in » veieri more, quo dicebaut 
ma^esfcr pro magister ; conjungi potest et cum 
\tfi-npic , quod , Besychio teste , significat etiara 
faba corticem. Ccterum, ut docet Sen-ivs ad rirg. 
10. Eel. 67. et Isid. 17. Orig. 6., Uber est pars 
interior corticis, qua ligno adharet, medium illud 
inter lignum et corticem, quod in plures philyras 
divldJ potest: V. CORTEX, /3t|3>.©$, fXow«,%sieoc 
(It. scorzo d'albero; Fr. liber, pellicule qui se 
trouve sous Vecorce d'un arbre; Hisp. corteza de 
arbol; Germ, der Bast unter der Hinde eines 
Baumes i Angl. the inward bark or rind of a 
tree). n 

I.) Proprie. — a) Stricto sensu. Cic. 2. A at. If. 
47. 120. Obdacunturque libro, aut cortice trunci, 
quo sint a frigoribus et a caloribus tutiores. — b) 
Indiffereotcr tamen pro quovia cortice positum in- 
venitur. farro \.R. li. 8. 4. Inde aliquot colli*;atas 
Hbris (arundines) demittunt in tubulos fictilcs. 
Pirg. 2. G. 76. hue aliena ex arbore germen In- 
clud'unt, udoque docent inolcsccre libro. Id. 11. 
£n. 554. libro et silvestri subcre clausam. I. 
ENDIADVS. 

II.) Translate, If 1. Quoniam primo in pal ma- 
rum foliii scriptitatum est , deinde in quarumdani 
arborum Hbris, teste Plin. 13. Bist. nat. 11. 21. 
(68). et Cassiod. (Inst. lib. lilt, prcef. Liber di- 
ctus est a libro, id est arboris cortice dempto at- 
que liberato, ubi ante copiam cbartarum aniiqui 
carmina scribebant.), et pracipua in Hbris. qua: pa- 
pyri* in ^Egypto detrahebantur ; bine factum est 
per metonymiam materia , ut et folium et hber 
poneretur pro charta scripta; obtinuitque usu?, ut, 
quamvis mutata re, aliisque jam inventis charta- 
rum generibus , priscum tamen manserit nomen , 
liberque dicatur, qui ex pluribus concinnatus est 
chartis, ex quaeumque materia praparata fuerint. 
(Hinc Capell. 2. p. 35. Cernere erat, qui libri, 
quantaque volumina - deliuebant. Alia ex papyro 
qua cedro perlita ruerat videbantur; alii carbasi- 
nis voluminibus complicati libri (h. e. tintea \o- 
lumina); ex ovillis mulll quoque tergoribus, ran 
vero in philyra cortice subnotati.). Sic universa 
Virgilii opera simul compacta unum dicimusli- 
brum, fi(fi\o S , &&\iav (It. libra; Fr. livre ; llisp. 
libro: Germ. d. Buch, d. Schrift, AbhandlunQ; 
Angl. a book). Cic. 8. Alt. 12. extr. Dcnietrii li- 
brum de concordia velim mihi miltas. Id. Amic. 
1. 3. Ejus disputationls sentenlias mernoria man- 
davi, quas hoc libro exposuL Id. 5enecf. 15._54. 
Dixl in eo libro, qtiera de rebus rusticis scrips*. 
et ibid. 1. 2. Mibi quidem ita jucunda hujus libri 
confectio fuit, ut etc. Plin. 1. Ep. 20. ante med. 
Postea recisa ac purgata, in unum Ilbium, gran- 
dem quidem, unum tamen coorctasse. Rursus Cic. 
1. de repubL 9. Mibi vero omne lempus est ad 
mcos Ubros vacuum, et t6id. 10. r.a]m (Platonm 
in Hbris multis locis ita loquitur Socrates. Id. 2. 
ibid. 11. Videmus te quidem ingressum roiionc ad 
disputandum nova, qua nusquam est in Gracoruro 
Hbris. Propert. 2. 23. (al. 34.) 27. Quid tua So- 
craticis tibi nunc sapientia libvis Proderlt? Ck.5. 
Att. 12. Libros pervolutare. Id. 1. Tutc. ll. 2». 



ITBERALIA 

fltolrere. Id. Brut. 87. 298. solvere. Id. 6. Fam. 

6. legere. Id^Fat, fl. 1. edere. QuintiL in epist. ad 

ftyphon. emitters. Id. ibid, com pone re. tic. Se~ 

met. 1. 8.; et Ntpos Att. 18. extr. conflcere. 

Nepos Lysand. 4. conscrlbere. Ptusdr. 3. proL 

curare. Seneca Tfanguilt. 9. $ 5. PJerlsque, igna- 

ria etiarn servillum , librl qoq studiorum instru- 

menta, aed canatlonam ornamenta sunt. Paretur 

itaque librorum- quantum satis sit , nihil in appa- 

ratum. — Hinc liber ponitur et pro oratione. Cic. 

8. Att. f. lisdem « libris peripides, qua gesse- 

riro. V. integrum locaro. Ptin. 5. Ep. 20. Bgl pro 

Vareoo, non sine eventu: nam bene, an male, 

liber Indleabit. Id. ibid, in fin. nunc eamdem li- 

brum oratiuncutam appellat. Id. 3. Ep. 18. ti- 

brum ct valumen vocal pooegyricum saum ad Tra- 

janum. *J '2. Speciatim, quandoque libros voca- 

mus operis alicujus partes certaque segmenta, in 

qu» totum opus distioguilur , quaa ct volumina 

dtcuotur, ut quum dicimus, Virgilil jEneidem in 

doodecim libros dislinetam esse. Cic 2. Divinal. 

1. 3. Quibui rebus editls tres Hbri perfect! sunt 

do natura deorum. Id. 3. ad Q. fr. 5. l."Sermo 

in novem et dies «t libros distributus est. Id. 2. 

Off. 13. 43. Bo qa.-B essent, dictum est in libro 

superiore. Quinlil. 8. 3. 86, Versus de libro Kc- 

nil onnali setto. — Interdum fiber omlttitur, quia 

facile subauditur. Cic, 5. Tusc. 11. 32. Log! tuum 

noper qaahum de Finibus. Quint il. 9. 2. 37. Io 

T. Lmi primo. Id. 9. 1. 25. In terlio de Oratore. 

^ 3. Item speciatim, per antonomasiam Ubri di- 

euntur de Sibyllinis, qui apud Romanos in summa. 

religtone erant: item de aliis ad sacra popuii per- 

tinentibut. Liv. 3. 4. Libri per duutnriros sacro- 

rum aditi. Id. 2t. 62. Ob cetera prodigia libros 

adire decemviri Jujsl. Cic. 2. Nat. D. 4. 11. Lit- 

teras ad collegium misit, se, quum legerct libros, 

recordatum esse etc. Id. 9. Alt. 9. a med. Nos au- 

tcm in libris habemus, uon modo consules a pras- 

tore, sed nc praetores quidem ereari jus esse, idque 

Caelum esse numquam. Hie augurales videtur in- 

tefligera. ^ 4. Liber prrelerca dicitur, qui pubH- 

canorum et mercalorum lillcras turn missas, turn 

allataa continet, capialeltne Itali vulgo appellant. 

Cic. 5. Verr. 71. 187. Misit Hltcras ad Carplna- 

tlum , quum esset magister scripturas et ejus so- 

clotails pobllcaoorum , quas .ego SjracusU apud 

Carpinatium in lltterarum allatarom libris, Romw 

in llttxrarura missarum apud TuIHunv maeistrum, 

familiareni tuum, invent. Id. 4. ibid. 7*." 182. et 

73. 184. et 185. tibetlum appellat. P. LITTERA. 

% 5. Item commenlariul rccle, aut praro facto* 

rum alicujus, testimonil causa confeetus. JYepas 

Lytand. 4. Librum gravem mullis verbis cons>:ri- 

psit, io quo summis earn elTcrt laudlbus. f G. 

Item ponitur pro rescripio, dccrelo. Ptin. 5. Ep. 

14. a med. Liber priocipis severuj, ct lamen mo- 

deratua. 

LIDERalIA, lum vel drum, n. plur. Aicyu'dia, 
Libert, seu Dacchi sacra. Cetebrabantur xst. Kal. 
Aprilis, ut Ovid. 3. Fhst. 713. docct. Parro 8, 
L. L. 14. Slult. Liber all a dicta, quod per to- 
tum oppidum eo die sedent sacerdotes Lioeri, aous 
hedera coronst*, cum libis el foculo pro emptore 
iacri6cantes. Io libris Saliorum , quorum cogao- 
men Agonensiom, forsitan hie dies idco oppclletur 
potlus Agonia. Ita legit Afutterus et cum aliqaa 
variaote etiam Fogginius ad Verrii Flacci Fail. 
p- 118. Sfacrob. 1. Saturn. 4. Liberaiium dies a 
pontiflcibus Agoolnm Martiale appellatur. Cic. 12. 
Fa,m. 25. Liberalibus titteras accepi tuas. Id. 14. 
Alt. 10. Liberalla tu accusas? — Pro Liber alia 
dlcimus etiam ludo« Liberales. Na>*iu$ apud Paul. 
Diac. p. 116. 6. Mull. Libera lingua loquemur lu- 
dls Liberalibus. Augntlin. 7. Civ. D. 21. uarrat, 
quanta turpiludlnis iiceotia agerentur bujasmodl 
lodi. — Hoc dio togam virilem et liberam pueiis, 
qui jam ad decimum seitum alalia annum perve- | 
nisseot, dare solebnnt: cujus rel causem ooo anam 
oITeri Ovid. toe. cit. Tit. 

LiBERALIS, e, adject, (liber). Comp. Libera- 
tor et Sup. Liberalissimu$ II. I..M 2. — Libe- 
rals est ad libertatem, vel ad Uberl hominU con- 
ditionem perlinens, eXeu^jcto?. 

I.) Proprie. Liberali causa manu asierere, eat 
•iserere in libertatem judicio, seu cansa, seo actio* 
ne de tibertalc Ter. Adetph. 2. 1. 40. Nam ego 



_ 72 — 

itlam liberal! causa assero manu, Dbl Donalui: 
Ordo est, Ego liberali causa assero illam manu-' 
et mot juris verba, a quibus etiam attertoret dl- 
cuotur riodices alienas libcrtails: quio et causa 
ipsa liberalis dicitur, quas actionem In se contlnct 
llbertatls. — Hinc liberate judicium et liberalis 
causa, i\i\>%t?ia oiioj, dicitur, in qua de alicujus 
agitur. libertale . Quinlil. 6. 3. 32. Contra quem 
judicio liberali aderat. Capitolin. H. Auret. 9. 
Liberates causes ita munivit, ut primus j*uberet 
apud prsefectos a?rarii Saturni unumquemquc ci- 
rlum natos libcros proQter) intra tricesitnura diem, 
nomine impoaito. V. NOMINA LIS. — Liberate 
conjugium est, quod libere et inter liberos fit- 
Ter.Andr. 3.3.28. Spero consuetudine et conju- 
gio liberal! devinctum , Obreme, dchinc facile ex 
illia seso emersurum ma] is. — Liberalia nomina, 
b. c. liberorum hominum. Parro 8- L. L. 3G. 
Mull. Codices eihibcnt libera lin ; sed hoc vocabu- 
lum cum sequentibus pugnat {V. integrum locum), 
qnapropter Scatiger. conjecit viiitia, quam voccra 
Slulterus In teitum rccepit. 

II.) Translate, vel, ut alii* placet, latiori sensu, 
liberale dicitur quidquid dignum est homine libero, 
quidquid liberum hominem decet; propterea latis- 
sime patet. ^ I. Gerjeratim. — a) Liberates 
arles, a'Xet&ipto* natSsicu, iXzuSzoca. pia&rjfia-ra, 
arti liberali, quae solius ingenii, non maauum mi- 
nlsterio eiercentur, pt grammatica, rhetorica, dia- 
Iectica, geometria, ut Ulp. Dig. 50. 13. 1. docet, 
cetera»que id genus, ita di etas, quod digom sint li- 
bcris horainibus , seu quod liberum homioem po- 
tissimum deceant. Aliter dicuntur liberates doctri- 
na, liberalis eruditio, liberalia studia, ingenua; ar- 
tes etc. Cic. 1. Invent, 25. 35. Quos habuerit ar- 
tium liberaiium magistros, quos vivendl praacepta- 
res. Id. 3. Oral. 32. 127. Ha arles, quibus liberates 
doctrinas atque ingeaure cootloerentur, geometria, 
muaica, litterarum cognitio et poetarum etc. Id. 4. 
Acad. (2. pr.y I. i. Omnia liberalis et digna bo- 
mine nobili doctrina. Id. Arch. 3. 4. Drbe erudi- 
tlssimis horainibus libcrallssimisque studiis a'rfluen- 
ti. Ct.Inscript. apud Gruier. 436. 1. tiBKtuurm 
sTToiia buvdjtts. et Augustin. 6. Civ. D. 3. Li- 
beralis eruditio. Rutsus Cic. 1. Off. 42. 150. lam 
dc aniridia et quaestibus, qui liberales habenUt, qui 
sordid! sint, base fere accepimus. ~ 6) Liberalis 
prluna est libero boraine digna, a servill ministe- 
rio et turpi quaastu abborrens. Liv. 22. 26. la juve- 
nis, obi ex eo genere quasstus pecunia a patre reli- 
cts animos ad spem-libcralioris fortuo-e fecit etc: 
togaqoe et Torum placuerc. — c) Similiter pro 
ingenuo, nobili, non servili. Cic. Caul 21. 52. Huic 
facinori tua mens liberalis cooscla es9e noa debuit. 
Id. 1. de repuliL 5. Quam ob rem neque saplentis 
esse, accipere babenas, quum Insanos atque indo- 
mitos impetus vulgi cobibere non possit, oeque li- 
beralis, cum impuris atque iratnanibus adrersariis 
decettantem, vel cootumeliarum verbera subire, vel 
etc. — d) Liberale responsum est ingenuum, hu~ 
manam, benlgnum. Cic. 3, Att. 15. circa med. Qui 
me Pompeji minus liberali responso pertern'tura a 
turpisslmo coosillq revocaret. Sic Sail, fragm. apud 
Prucian. 9. p. 871- Putsch. Dein lenita Jam ira, 
postero die HbersUbus verbis permulctl suot. con 
parole piene di civilta. — «) Liberali ingenio 
dicitur esse, qui est, ot vulgus loquitur, born* na- 
turae, di buona natura. Ter. Adelph. 4. 5. 50. Nam 
ingenJum novi tuum liberale. ^ 2. Speciatim ac- 
cipitor pro benigoo, largo, muoiflco, eo, qui virlute 
liberalilalls praedilus est: cui opponuntur parcus , 
lenar, sordidus, liberate, e'^eu^sptoc, ia^ik^. Vir- 
tus enim bac est homiois non servili vel conditio- 
ns, vel animo, sed vere llberi. (la quo ditTeret a 
prodigo, V. in PRODIGUS). Occurrit autem — 
l.°)Slricto sensu dc hominibus, et quidem — a) 
Absolute. Cic. 2. Off. 16. 56. Liberales sunt, qui 
suis facultatibus aut captos a prujdonibus redicnuut, 
aut ass alienum suscipiunt amicorum, aut in filia- 
rum coltocatione adjuvam, aut opitulantur vel in re 
quaerenda, vel aagenda. Id. Amic. 9.21. Ut bene- 
ficl liberalesque «umuj, non ut exigamus graliam 
etc. et ibid, 14. 51. Vt Uberalljsimi slot et benefl- 
cenllssimi. Id. flatc. com. 8. 22. Immo etiam, aote- 
quam locuples, liberatijslmus munifkenUssimuique 
fniL Id. Dejot.9.*M. Magnanimom, largum, beoe- 
ficum , Uberalem {homintm dici); baj aunt regiae 



LIBERA LITER 

laodes. Similiter Id. 2. Off. 15. 52. Gratiflcandl li- 
beralis volontai. et 3. de repubL 8. Qua (virtus) 
est una, si modo est, maxime muniflca et liberalis. 
— 6) Cum Genltivo- Sail. Cat. 7. Laudis avid!, 
peenntas liberates erant. — c) Et cum Abiat. et 
praspos. ex.. Sail. Cat. 55, Slot sane, quonlam ita s« 
mores babent, liberales et sociorum fortunls. — 
d) Cum Accusativo et praepos. in. Suelan. Vet?, 
17. In omne genua hominum Ilbcralissimus. — ■ 
2.*) Latiori sensu et de rebus ponitur pro copioso, 
largo, abundant!, copioso, abbondante. Cic. Flacc. 
6. 14. Largum et liberale viaticum. Celt. 8. 10." 
n. 7. Prirais diebus fames, deinde liberaiius ali- 
menlum: fomentum aqua3 calidas , dum inflamma- 
ilo est, liberate. Id. 3. 6. ad fin. Polio liberalis. 
^ 3. Item speciatim accipitur pro pulcro et ele- 
Ranti, uti docet Paul. Diac p. 121. 13. Mull. Nam 
egre^ia forma bomirjis liberl propria vulgo exisil- 
matur. Pauli verba sunt: Liberales dicuntur 
non solum benigni, sed etiam ingenua; forma: bo- 
mines. Plaut. Mil. glor. 1. 1. 64. Pulcher et libe- 
ralis visus. Ter. Etin. 3. 2. 20. Quam liberal! facie, 
quam aetate integral 

LtBERALlS, e, adject, pertinct etiam ad Libe- 
rum patrem, unde Liberates ludi apud Natvium, 
h. e. LIBEHALIA, quam voc. V. 

LlDERALlTAS, atis, f. 3. (liber) ratio cogitandl 
et agendi libero homine digna, liberi bominls pro- 
pria atque adeo propria hominis bono geoere natt 
bonisque moribus artibusque imbutl , ingenuitas, 
humanitas, bonitas, a'^au^soioTus, ingenuiia, ci- 
vilta, bonta. 

I.) Proprie. ^ 1. Genera lim. Ter. Adelph. 1. 1. 
32. Pudore et liberalitalo liberos retinere satius est, 
credo, quam raetu. Ck. Amic. 5. 19. Qui ita vi- 
vunt, ut eorum pcobelor fldes, integritas, sequalitas, 
liberalitas, nee sit, in cis nulla cupidilas, libido, 
audacia. h. e. benevolentia. Id. Brut. 25. 97. L. 
Cassias homo, non liberalilate, lit alii, sed Ipsa 
tristitla et severitate popularis. % 2. Speciatim 
accipitur pro muniflceatia, benignitate, liberalila. 
Est aulem liberalitas virtus nobilissima io pecuniis 
ceterisque rebus donandis decorum servans. Huic 
opponitur avarilia, quum minu9 datur, quam opor- 
teat; et prodigalitas, quum magis datur, quam opor- 
teat. Virtutem porro in recta dando consistentera, 
liberalitatem vocant, quod virtus h%c lit hominis 
non servili vel cooditione, vei animo, sed vere li- 
berl, Cic. 1. Off. 7. 12. Justiliaa est conjuncta bene- 
Bccolia, quam eamdem vel benignitatem, vel libe- 
ralitatem appellare licet. Id. 2. Orat. 25. 105. De 
ambitu raro illud datur, ut poesis liberalitatem ac 
benignitatem ab ambitu atque largilione sej'ungere. 
Id. Bote com. 8. 24. Qui tantas et tam inflnitas 
pecooias noa propter inerliam laboris, sed propter 
raagnlQceoliaoj libernlitalis rcpudiavit. Id. i. Off. 
14. 43. Videndum esl igitur, ut ea liberalilate uta- 
mar, qua* prosit amicis, noceat neminl. Id. Amic. 
3, II. Quid dicam de pielate iu matrera, liberalilate 
in jorores, bonitate in suos, Justitla in omnesl. 

II.) Translate, abstractum pro concrelo , uti 
ajunt, dona, h. e. ipsa ea, quae per liberalitatem 
in alios conferuntur , liberalitates vocantur. — 
a) In sing. num. Tac. 1. Hist. 20. Appellari sin- 
gulos jusslt, decima liberaltlati* parte apud quem- 
que relicts. Suelon. Tib. 46. Una modo liberali- 
late comites prosecutns. Id, io Fit. Horat. Una- 
quo et altera liberalitate locupletavit. — -la nmn- 
mis quolies liberalitas Aug. legitur , fere congia- 
rium intctligitur. — b) la ptur. nam. Sueton. 
Claud. 29. No sigillalim enumercm revocatas libe- 
ralitates. Sic Id. Galb. 15. Liberalitates Neronis 
revocandas curavit. 

LlBERALlTER, adverb, (liberalis). Comp. Li- 
beraiius et Sop. Liberalissime i. — Liberaliter est 
ingenue, ut libero homine dignum est, s\vj%s p t«c 
(It. ingenuamente , civitmente , nobilmente ; Fr, 
convenabteniint , ncblement; Hlsp. convenible- 
menie , noblemente ; Germ, des Freigeborenen 
wurdig , edtl , anttandig , wohlgeiinnt; Angl. 
ingenuously, as befits a freeman, or as we say 
a gentleman, liberally, honourably , genteely). 
Occurrit 5 •• Generatim. Cic. 3. Fin. 17. 57. 
Esseque hominis ingenui et liberaliter edacaii vel- 
le bene audlre a parenlibus. Id. Amic. 23. 86. Sine 
amkltia viUm esse outlam, si modo velint allqua 
ex parte liberaliter vivere. — Liberaliter eruditus 



tIBERATIO 

vol inttntctut if dlcltur, qui optimii afttbus iosti- 
tuius esi. Cic. 2, Tusc. 8. 8. Qui liberaliter erodili, 
adhibit* eliam disserendi eleganlia, ratlone et via 
pbilosopbantur. — Liberaliter tervire , est. bo no 
animo ei libero, libentcr obsequendo. Ter. Andr. 
1. 1. 11. Propterea quod serviba* liberaliter. — Et 
pro comiter, benigne, civiliter. Cces. 2. B. G. 5. 
Casar Rheinoj cohortatus liberalilerque oratione 
prosecutus. et 4. tiid. IB- Legatis pacem peleolibus 
liberaliter respoodit. % 2. Speciatim et frequen- 
ter accipiiur pro large, mumflce , liber almente } 
splendidamente , generosamente , owpYjfAawcws . 
farro I. R. R. 17. 7. Liberalius iractare all- 
quem. Cic. 16. ^H. 6. Fui libenier apud Talnam 
nostrum, nee potui accipi liberalius. Id. 5. Verr. 
85. IU6. Denigne ac liberaliter. et t'fitd. 88. 204. 
Large el liberaliter. Id. 2. ad £. />. 6. ante med. 
Vivo paullo liberalius, quam soleoam. Cces. 3. B. 
C. 61. Quod eraot bonesto loco nati et instrucli 
liberaliter. provveduti alia grande. Apul. 10. Met. 
Dotem iargiri Hberalissime. — Et pro ample, pro- 
file. Cic. 5. All. 13. Liberalissime erat pollicilus 
tuis omnibus, Xepos Lysand- 4. Petiit a Pharna- 
buo, ut ad Ephoros sibi testimonium daret, deque 
ea re accurate scriberet. Huic ille liberaliter polli- 
cetur. PUn. Paneg. 68. Odium amorque hoc per* 
quam simile babent, quod ibi intemperanlius ama- 
mus bonos principes, ubi liberalius malos odimus. 
h. e. vehementius , acrius. — Sic pro copiose, de 
rebus physici?. Quintil. 6. 3. 19. IUe (io0 in cibia 
paullo liberalius adspersus. 

l.lBfi RATIO, ortis, f. 3. (libero). ^ 1. Slricto 
«nsu est actus liberandi , ft. e. liberlatem dandi, 
tnanumiltendi, ei servo liberum fatiendi. Cic. Pis. 
36. 87. Quid ego rerum capitaliurn quaestiones, rec- 
tum pactiones, redemptiones, acerbissimas dumna- 
tiones, libidinosissimas libcrationes proferaml ft. e. 
manumissiones pro iribunali factas. — Hue referri 
potest et iilud Justin. 5. 8. 12. Ne iterum rempu- 
blicam sub obtentu liberalionis invaderet . sotto 
pretesto di rime.tlerla in liberta. ^ 2. Letiori 
sensu, vel translate ut aliis placet, et generatim est 
actus liberandi, remissjo, absolutio. Cic 1. Fin. 
11.37. Quum privamur dolore, ipsa liberatione et 
vacuilate omnis molesti* gaudemus. Quintil. 5. 10. 
33. Liberalio matoruro. Cic. Ligar. 1.1. Quum a 
te non solum Uberalioncm culpa, sed eliam errati 
veniam impctravissent. ^ 3. Item latiori sensu, 
sed speciatim in re judiciaria, liberationis verbum, 
inquit Paul. Dig. 50. 16. 47., eamdern vim habet, 
quam solutionis- H ! nc liberalio dicilur a Paulo 
ibid. 46. 3. 62. quum debitor, soluto pecunia, sere 
alieno liberatui. Ulp. ibid. 34. 3. 3. Liberaiionem 
debitori legare. h. e. legato in testameoto debiiuru 
ei remiltere. Uine liberalio legata inscribitur titu- 
lus tertius lib. 34, Dig., h. e. icmissio et condona- 
tio debiti legato relic ta. 

LIBERATOR, Oris, ra. 3. (libero) vindct liber- 
lalis, liberatore, i\e\tSfesinvni , *uTp(OTijc- Occur* 
rit — a) Absolute, substantivorum more. Plant. 
Pers- 3. 3, 14. Liberator pcortorum. Cic. 1. Phil. 
2. 6. Patri» liberatorcs urbe rarebant es, cujus a 
cervicibus jugum servile dejeceraot. Liv. 1.60. Li- 
berator urbis. Cic. 14. Alt. 12. Ubi (flomcc) uostrl 
libera tores tuto esse non possint. Liv. 6. 14. Ut M. 
Manliu, liberatori suo, parcnli plebis Romanse, gra- 
tiam referent. Curt. 3. 10. Terrarum orbis libera- 
tores. Inscript. apud Gruter. 281. 10. ubebatori 

OnBIS BOMAM) RKST1TVTORI LIBERTATIS, D. V. HA- 

gnextio. — b) Adjective, seu per appositioncm. 
Liv. 35. 18. Alias civitates ad liberatorem populum 
defecturas. — Est etiam epithetoo Jovis, ut Graecis 
Zeuc sXeuS'sptos, apud Tac. 15. Ann. 64. Libare 
se Uquorem ilium Jovi liberatori. Adde eumd. 16. 
tb»d. 35. 

LIBER ATRIX, Icis, f. 3. (libero) libortalis vin- 
dei, liber atrice. In nummo argenteo L. Clodii Ma- 
cri , qui, quum Africam provinciam iegatus pro 
praHore vegcret, audita Vindicis adversus Neronem 
sedilione , ipse quoque iraperiom arripuit , apud 
Eckhel. D. N. V. T. 0. p. 288. t. clodI macri 
liberatris. scil. Africa, cujus caput Id eodem 
nummo profertur. Ca*stod. de Anim. 10. Ad libe- 
ratrlcem pcenitudinecn trahit. Prosptr. epist. ad 
Rujin. de lib. arbitr. Liberatrlx regeneiatio in 
Ipso eihalandi spiritus fine sanctificet. 

LlBfiRATUS, a, urn. V. LIBERO. 

Tom. HI. 



— T3 — 

LlBfiRR, adterb. (liber, a, am>. Comp. Ziberiut 
i. — Libere ^ 1. Generatim magna cum liber- 
tate , atque adeo nullo impedlente , nullo tlmore, 
nulla assentatlone etc. liberamente, turd irap'pi?- 
aias. — a) De hominibus. Cic. 5. Parad. 1. 34. 
Qui nihil dicit, nihil facit, nihil cogitat denique, 
nisi licenter ac libere: cujus omnia consilia resque 
omnes, quas gerit , ab ipso proficiscuntur. Id. 2. 
Divinat. 48. 100. Animus somno refaratus solute 
movelur et libere. Id. Quinct. 11. 39. Quem tu 
respirare libere non siois. Id. 4. Ait. 16. Constao- 
ter et libere me gessi. Quintil. 6. 1. 43. Omnia 
libere flngimus et impune. — Libere yivere est 
licenter et suo more vivere, neque subjtci alicujus 
voluntati. Ter. Andr. 1. I. 24. Nam is postquam 
etcessit ei epbebis, Sosia, liberius vivendi foil po 
testas. secondo la propria inclinazione. — Libere 
loqui vel dicere est conGdenter, ut nihil gratia* tri- 
buas, aut potentisc alicujus. Cic. 4. Verr. 12. 176. 
Ne quis hoc me magis accusatorie, quam libere 
diiisse arbitretur. Id. Plane. 13. 33. Asperius , 
inquit, locutus est, immo fortasse liberius. Horat.X. 
Sat. 4. 103. Liberius si duero quid. Id. 2. i&td. 
8. 37. Liberius maledlcere. Quintil. 12. 1. 21. For- 
tius liberiusque defendere. Similiter Cic. Amic. 25. 
91. Et monere et moueri proprium est vera; ami- 
citias, et alterum libere facere, non aspere; alterum 
patienter accipere, non repugnaater. Id. ibid. 13. 
44. Libere consilium dare. — b) De abstractis. 
Cic. Orat. 23. 77. Ut ingredi libere oratio, non er* 
rare licenter videatur . — c) De rebus physicia. 
Quintil. 11. 3. 92. Longius el liberius eiserilut 
digitus, et ibid. 97, Aliquatenus liberius deorsum 
spectantibus digitis. — Pro liberaliter, large, co- 
piose. Virg. 1. G. 127. ipsaque tellui Omnia libe- 
rius, nullo' poscente ferebat. At possis etiam inler- 
pretari, ultro, sponle, quia terra, sine labore homi- 
num, ultro fruges fundebat. *f 2. Speciatim est 
liberaliter, ingenue, quemadmodum liberum homi- 
nem decet. Ter. Andr. 5. 4. 7. Tu ne hie homines 
adolescentulos, imperilos rerura, educatos libere, in 
fraudem illicisl 

LtBBRI, orum, m. plor. 2. (liber, a, urn). In 
singular! numero perrarum est. Quintil. Declam. 
2. 8. Liberi ac parentis non alius mini videtur afle- 
ctus, quam quo rerum natura, quo mundus ipse 
constiictus est. Imp. Justinian. Cod. 3. 28. 33. Si 
quis maiimam porlionem libero relinquat. Adde 
ibid. 5. 9. 8. ad fin. V. infra sub I. c. — In Genit. 
pluralis numeri liberum pro liberorum habent Ac- 
cius apud Cic 3. Tu$c. 9. 20.; Turpitius apud 
■Von. p. 495. 26. Ifferc; Cic. 3. Verr. 15. 40.; 
Tac. 2. Ann. 38., A. ibid. 25. el 35. et alii: immo 
tuit usitattus, ut ex Cic. Orat. 46. 155. cplii^itur. 
— Liberi sunt filii, vel Qliaj. Uomani filios diiere 
liberos, non simpliciter, sed ad djscrimen servorum 
vernarumque , to raxva, oe KatSs; (It. figlinoli, 
figli : Fr. en fonts ; llisp. hijoi , infant $ ; Germ. 
die /under des Hauses; Angi. chi(dren). 

I.) Proprie. — a) Generatim. Ennxus apud dc. 
Orat. 46. 155. Neque tuum unquam in giemium 
ei to lias liberorum ex te genus. Cic. 8. Alt. 2. Va- 
gamur egentes cum conjugibus et liberis. Id. 10. 
tiid. 11. Bt sciant eum, ex 0. Fadii filia liberos 
habuisse- Id. 5. Verr. 69. 161. Susceperas cnim 
liberos non solum tibi , sed etiam patriee. Id. 5. 
Tusc. 37. 109. Liberos procreare, Tac. 4. Ann. 3. 
gignere ex aliqua. Sueton. Aug. 48. educare et in- 
siitticre. Moral. Epod. 5. 5. Per liberos te precor. 
el ibid. 2. 40. dalces liberi, Quintil. 2. 15. 8. par- 
vuli. Id. 11. 1. 82. Quod omnium sit votum pa- 
rentum , ut honestiores , quam sint ipsi , liberos 
habeant. Similiter apud eumd. 3. 7. 18. et 26., 6. 
1. 18. et alibi liberi parentibus opponuntur. — 
Dare operam liberis est procreandorum liberorum 
causa cum uxore rem habere. Cic. 1. Off. 35. 128. 
Liberis dare operam, re honestum est, nomine ob- 
scceouro. Conferatur Ennius apud Getl. 6. 16, Du- 
xit me uxorem liberorum siH quaereoduni (h. e. 
quaereudnrum) gratia. Adde eumd. apud Festutn 
p. 258. 18. Mutt. — 6) Speciatim , jut trium 
liberorum Romae, et quatuor in Italia, et quinque 
in provincits, privilegium quoddam ejus erat, qui 
tot idem liberos ex legilima uxore procreasset , el 
inroiumes habere t: si vero tres, sive unura duosve 
bello amisissct, pro superstilibus cedebant, ut ait 
Auct- fragm. jurit antejustin. (edenie A. Alaio) 



LIBEBI 

p. 49- lUqoe al quis in hac conditione esset , in 
njagistratu petendo aliis praferebatur, in ipso ma- 
gistratu priorem locum tenebat , et ante aonum 
starts vigesimum quintum poterat ad honores ad- 
mittl; gaudebat insuper munerum personallum va- 
catione, qua* Arcadius Charis. Dig. 50. 4. 18. 5 2 - 
- § 20. fuse persequiiur; in agri public! divisiona 
portionera habebat, teste 5ueton. Cces. 20.: si vero 
damnatus esset, pluribus ejus liberis bona paterna 
concedebanlur, ut affirmat Paul. Dig. 48. 20. 1. 
§ 3. Impp. Sever, et Antonin. Cod. 5. 66. 1. Qui 
ad tutelam, tel curam vocantur, Romas quidem 
trium liberorum incolumium numero, de quorum 
eliam statu non ambigitur; in Italia vero quatuor; 
in nrovinciis autem quinque habent excuaatioaem. 
Fragm. juris anttjustin. p. 47. Numerus quoque 
liberorum a tutela excusationem tribuit : rivibus 
quidem Romanis earum tutelarum , quae Roma 
sunt injunctae, a trium filiorum; earum vero, quae 
in municipiis Italicis injunguntur, a quattuor uu- 
mero liberorum; sed et si in provincia delata fue- 
rit tutela, licet Romae excusatio a-ilegetur, a quin- 
que liberis debet recipi. Adde ibid. p. 59. — Qui 
huiusmodi liberorum numero carebant, idem jus a 
principe impetrabant. Plin, 2. Ep. 13. Nuper ab 
oplimo principe (Trajano Aug.) trium liberorum 
ei {Poconio Romano) jus impetravi. 5ueton. Galb. 
14, Jura trium liberorum vix uni atque alteri, ac 
ne his e.uidem, nisi ad cerium praeGnitumque tem- 
pus, dedit. Martial. 3. 95, Pretnia laudato tribuit 
mibi Caesar uterque, Nalorumque dedil jura paterna 
trium. Iliac jocatur Id. 10. 60. Jura trium petiit 
a Caasare discipulorum , Assuetus semper Muuna 
docere duos. Inscript. apud Donat. 456. 13- v. 

APVI.810 BRASIDAB HABENTl III). MBWOrum I« DA" 

xum ab imp. etc. — Femina etam jus trium, vel 
quatuor liberorum, vel jus commune liberorum, 
vel jus liberorum habentes, vel qua impetravis- 
sent, a tutela excusabantur, maritorum et filiorum 
hereditatem consequi , et lestamentum pro -lubito 
facere poteraot. Paul 4. Sentent. 9. § 9. Libertina 
ut jus liberorum consequi possit, quatuor earn pe- 
perisse sutficit. Latina ingenua jus Quirilium con- 
sccuta, si ter peperit, ad legitimam Glii hereditatem 
admUlitur. Jus liberorum mater babel, qua tres 
filios auk oabet, aut habuit, aut neque Uabct, neque 
habuit- Habet, cui supersunt; habuit, qua amlsli; 
neque habet, neque habuit, qure bencGcio principia 
jus liberoruui consecuta est. Ulp. Regular. 26. § 9. 
Intcslati filii bereditas ad matrem ex lege xn. Ta» 
bularum nonpertinet: sed si jus liberorum habeat 
jngenua trium, libertina quatuor, legilima heres fit 
ex SUlo Terlulliano; si tamen ei Olio neque suus 
heres sit, quive inter suos betedes ad bonorum pos- 
sessionem a pratore vocetur; neque pater, ad quem 
lege bereditas, bonorum possessio cum re pcrtinet; 
neque frater consanguineus. Quod si soror consan- 
guinea sit, ad utrasque peiUncre jubetur hereditas. 
Cf. Justinian. Instit. 3. 3. $ 2. Inscript. apud 
Gruter. 631- 2. corabuab zosiwa» habkmi ivs 
ovattvor LiBerorum bbneiicij caksaris etc. Alia 
apud Fabt-elt. p. 597. n. 1. abkisnae c. r. balbinaB 

CVl IMF IVS COMMVNB LIBKRORVM CONCKSSIT 

etc. Alia apud Gruter. 1081. 1. statu irbkb its 

LIBEROBVM HABEKS. «l mOX. ST ATI A inKXF. I. L. S. 

V. plura hue perlinentia apud Oliver. Harm. Pi' 
saur. p. 63. -91. (ubi recte probalur, scribecdum 
fuisse jus communium liberorum pro jus com- 
mune liberorum); Inter pprr. ad Tar. 3. Ann. 25-; 
et Rein's Romische Privalrecht p. 213. et seqq. — 
c) Hoc nomine eliam utimur, quum de uuo taulum 
Clio, aut Glia loquimur. Cajus Dig. 50. 16. 148. 
Non est sine liberis, cui vel unus fiiius, unave fill a 
sit. Plaui. Aulul. 4. 10. 5. Quid ego emerui, ado- 
lescens, mali quamobrem ita focercs, meque meos- 
que perditum ires liberos? Ter. Andr. 5. 3. 20. 
Liberi inventi invito patre. Cic. 1. Phil. 1. 2. Pax 
per eum et per ejus liberos confinnaia est. Sic Sul- 
picius apud Cic. 4. Fam. 5. ante med. Malum est 
liberos amillere. De Tulliola loquitur. — d> Li- 
berorum appellatione etiam nepotes et pronepote* 
ceterique ex lis desceodenles conlinentur. Paul. 
Dig. 38. 10. 10. Liberi vocantur usque ad trine- 
potem. Callistrat. ibid. 50. 16. 220. Liberorum ap- 
pellatione uepotes el pronepotes ceterique, qui ex 
his desceodunt, cootineutur. Ilos enim omnes libe- 
rorum appellations lex xu. Tabul. corapreheodit* 

1Q 



LIBERO 

Cic. 3. Vetr. 16. 40. Habitus sis in liberum loco, 
ricut moi majorum ferebat. — e) Liber i, oppo 
•it is fUiabtti, pro masculis tan torn. Hygiiu fab. v. 
Procreavit ilberos septera tolidemque Alia?. 

II.) Translate de pecudura fetu. Plant. Capt. 4. 
3, 36. Lanii, qui coocionaot liberls orbas u^ es. h. e. 
oves pluries jam fetas oecidunt, deiode e!sdem de- 
corialis vervecum testlculot dolose ita aptant , ut 
verveees esse videintor, eoque plnrisveneant: quod 
etiatn apod oos ooo raro usuv entt. 

LiBBRO, as, flvl, Hum, are, a. 1. (liber, a, um). 
Liberasto antique pro liberavero est Plant. Most. 

1. 3. 66. — Part. Liberatus I. et II. 4. et 6.; Like- 
raturus IL 1. 1.* A Liber andus II. 1. 1." b. d.~ Li- 
berare est ex servo liberum fa cere, liber tatem dare, 
manumtUere: et proprlom est domini servum de sua 
po»cstatc eminent!*, i\tu%ep6t» (It. liberate, far 
libera, metiere in liberta: Fr. meltre en liberie 1 , 
donner la liberie a, affranchir, delivrer; Hisp. 
libertar, franquear, hacer libre y franco; Germ. 
frei machen, befreieit; Angl. to set at liberty, 
free, make fret). 

I.) Proprie. Plant. Most. 1.1. 23. Arnicas erolte, 
liberate; pasche parasitos. Id. Capt. 6. 5. 4. Neque 
ubi anions adolesceus scortum liberet elam patrem 
suum. Cobs. 3. B. C. 9. Servos omnes puberes libe- 
raveiunt. Cic. 14. Fam. 4. a med. De familia llbe- 
raia nihil est, quod te moveat. Plin.l. Ep. 16. Si 
voles vindlela Jibcrare, quos proxime inter amicos 
inanumisisti. Cic. 1. Or at. 40. 182. Si quis apud 
nos servissct, seseque liberasset. 

II.) Translate. <| 1. Generatira est eitricare, 
solvere, ex impedimento, damno, moleslia eripere: 
ei occurrit — 1.°) Cum Accusativo persons et — 
a) Cum Abiotivo rel et prapos. ab vel ex. Cic. 3. 
ad Q. fr. 1. 3. $ 9. Teque iicm ab eo vindico ae 
libero. Id. Divin. in Q. Ccecil. 17. 55. Eorum, qui 
a Vencre se liberaveront. dagli obblighi verso Ve- 
ntre. Sic Id. 10. Alt. 1,5. sub fin. Liberatus a quar- 
ts oa. et 31 ar celt. 6. 13. a reel ere. Auct. B. Afr. 
48. Liberari a terrore. Cic. 7. Verr. 9. 23. MuKo's 
ex his incommodis pecunia se liberasse. — b) 
Cum Ablativo rei sine prapos. Ennius apud Cic. 

2. Herenn. 24. 38. Sin est improbus: Divortio te 
liberabo iocommodij. Cic. 1. Tusc. 1. 1. Quern de- 
fensionutn laboribus senatoriisque muneribus aut 
omnino, aut magna ex parte essem aliquanuo libe— 
raius. Plin. 7. Hist. nat. 50. 51. (16G). Liberari 
Tebri quartana. Cces. 4. B. 6. 19. et 5. ibid. 47. 
Liberare aliquem obsidionc, Auct. B. Hisp. 42. 
provinciam vecligalibos. Curt. 8. 4. militeni damno 
et fame. Cic. 4. Tusc. 1. 1. Liberatus doramatu 
rcgio. Id. 13. All. 22. et Rose. Am. 49, 143, Libc- 
rare aliquem rulpa. Id. 1. JYat. D. 6. 13. invidia. 
Id. 1. Fam. 2. suspicione crudelitatis. Id. 6. Alt. 
I. coca med. migna solllcitudine. Ter. 4ndr. 2. 2. 
1*.; Cic. 1. de rcpubl* 16.; Cm. 1. B. C. 9.; et 
Justin. 5. 9. 1. inrtu. Cic. 1. de.re^rubl. 17. Libe- 
ratus oinni penurbatione auimi. Cces. 3. B. C. 83,; 
et Sueton. Aug. 29. Liberare .iliquom periculo. Ju- 
stin. 11. 11. 0. inatrem infjmia. — Liberare se 
(ere a!ie;io est se eipcdire as aiienum pcrsoivendo. 
Cic. G. Alt. 2. Ilis ego duobus geoeribus Uivita- 
turn) faeullatem ad se are alicno iiberandas aut 
icrandas deal. Adde Sail. Cat. 41. ; et V. mox 
sub d. Similiter dc brutis. Cic. 2. Nat. D. 3. 7. 
Quum cavca libcrati pulli non pascercntur. et 
Phttdr. 'J. 2. Pantbcra sultu fovea sese liberal. — 
c) Cum Gcnitivo, subinlellcclo Ablativo crimine, 
uul tjo-modi. Liv. 41. It). Senaius nee Hberavil 
«*j«s culpa regciii , n<.que arguit. Id. 5. 28. Quio 
sbe mora voti Uberaienlur. — d) Cum Accusa- 
ti^o persoaae Untutn. Cic. Proa. cons. 5. 10. Pa- 
cliones sine ulla injuria facias rescidit , custodias 
suUulit; vecligaies inultos ac stipendiaries libera- 
vit. Id. 5. Fam. 20. 4. Volusii liberandi meura fuit 
consilium. Id. 16. Atl. 16. c. 11. Buthrotios quum 
Cas<ir deireto suo liberavisset. Sic Liv. 32, 10. 
Ue.^pondU, qua* (urbes) ipse ceuisset, eas iibcratu- 
rum. Cic. 3. Fam. 7. Ut eos quamprimum, ne in 
luciiiciii incident; , ad facultaiem sediQrandi libe* 
rartin. h. e. libero dimilterem, permitterem, ut xdl- 
ficareoi. — Libnari dicilur debitor, quum quod 
debebat, solutuui est. L'lp. Dirj. 46. 3. 58. Et uni- 
versim liberari dictintur, <jui obligation!) cujustjue- 
niodi tjoculo sohuntnr. quo adstritisebantur. P,i«/. 
ibid. 44. T. 46. <k »6. 4- II. — '2 °) De rebus phy- 



— 74 — 

skit et abstraclis usurpatur et 1st* patet. — a) 
Universim. Cic. Tim. 6. Bum (mundum) ab omni 
erratione liberavit. Ovid. 6. Mel. 551. vagina libe- 
ral ensem. ilursus Cic. 2. Divinat. 46. 96. Quorum 
linguaa sic inhasrerent, ut loqui non posseot, «a 
scalpello resecta?, liberarentur. si soooltessero. — 
b) Speciatim liberare agros est a .vectigalibus el 
similibus solvere. Cic. l. kg. Agr. 4. 10. Jubet 
eosdem decemviros omnibus agris publicis pergran- 
de vectigal tmponere, ut iidera possint et liberare 
agros quos commodum sit, et quos ipsis llbeat pu- 
blicare. Id. 2. ibid. 21.57. Privata publlcare, pu- 
blica liberare. Sic Liv. 32. 33. Liberari omnia Asia 
emporia portusque. et simill gignifir-tlone Id. 41. 

28. Liberare vectigalia. — Hue refcrrl possunt et 
ilia Julian. Dig. 18. 1. 41. Fundura alii obligatum 
liberare. et Caji ibid. 33. 4. 15. Pigooratas res, vel 
in publicam obli^atas liberare. — c) Liberare fi- 
dem est prasstare promissum, Cic. Flacc. 20. 47. 
Fusiis satisfacit absentibus et Gdcm suam liberal. 
Sueton. Claud. 9- Quum obllgatam ajrario (idem 
liberare non posset , io vacuum lege prxdittoria 
venaiis pependii. — d) Libetare promissa est 
abrogare, irrita reddere. Cic. 1. Off. 10. 33. Qua? 
promissa pleraque jure prastorio liberantur, noo- 
□ulla legibus. — e) Liberare normrw est impe- 
dita eitricare et asquare, metiere in chiaro le par- 
tite. Liv. 7. 21.— f) Liberare impensam est soKe- 
var dalla spesa, rifare la spesa. Colinn. 3, R. R. 
3. 11. Ea res omneio impensam terrcni prctio suo 
liberal, ^2. Speciatim pertinet ad judicia' et po- 
nitur pro absolvere, assolvere: cui contrarium est 
condemnare. Cic. Clttent. 22, 60. Qui ceteras ex 
ipsa causa condemnassent, hone, quern bis conde- 
mnatum jam acceperant, liberarent. Id. 4, Verr. 

29. 71. Qui antea Sopatrum eodem illo crimine li* 
berarant. Id. Mil. 18. 47. Videte, judices, qaantaj 
res his testimoniis sint confecta. Primum certe 
liberator Milo, non eo consiiio profectos esse, ut 
iusidiaretur. <| 3. Item speciatim de locis dicitur 
;jpud serioris avi sctiptores et est transire. Sic li- 
berate (lumen est superare ac tiansire, passare. 
Frontin. i. Strateg. 5. n. 3. Quum unam spem sa- 
lutis baberet, si flumen liberasset. Adde eumd. 4. 
ibid. 7. n. 28. Sic Hygin. fab. 257. V'u tandem 
Mcerus , liberato Oumine, consequilur carniOcem. 
Scheffer. hie male putat legcndum librato. Rursus 
Fronlin. 1. Strateg. 4. n. 13. Liberare angustias 
freti. Pelron. Salyr, 136. Cotlecloque cultu meo, 
ire extra cas'.ra ccepi: necdum Irberaveram cellul.ie 
limen, quum animadverto etc. avea sgombrato, era 
uscito dal limitare. Sunt quidem, qui Icclionem 
soilicitant, scd vano conatu. ^ 5. Item in sacris 
de ajdificiis occurrit . Liberals, inquit Paul. 
Viae. p. 121. 14. Mull., ponebant pro effata. Cic. 
2. Legg. 8. 21. Sacerdotes urbem et agros el to.m- 
pla libcrata et erTata babcnlo. h. e. certis verbis, 
quibus eorum termini statuebnntur ab auguribus, 
deGnita ct consecrata. V. EFFOR. 

LIBERIA, as, f. 1. (iibertus) mulier, qua ex 
justa servitule in liberlatem manumissa est. Plaut. 
Pers. 4.3. 15. Jam liberta auctus cs? Adde eumd. 
ibid. 4. 8. 7. et Epid. 3. 4. 29. Horat. 1. Sat. 1. 
99. At hunc liberta securl Divisit medium fortissi- 
ma Tyndaridsrum. Sueton. Claud. 40. Mains mcae 
liberta fuit. Id. fesp. 3. Cxnidctn, Antonie liber- 
tarn et a manu. Cajus 3. Instil. § 51. Si neque 
ipsa patrona, neque liberta capile deminiita sit. 
Modestin. Dig. 00. 16. 105. His verbis, libntis 
tibertabusque meis, lihertum lihert» tesiatorli non 
contineri. Liber lab us dixit ad diainctionem, qua si 
non sit opu>, habct in Oat. plur. liberiis, ut in 
AN1MA ct ASINA adscripsimus. Him; Plin. l\). 
Ep. 4. Rogo , dc; jus Quirilium liberiis Anionic 
Maiitnilla?, oniatlssimae feminrc, Elelire et Antonio 
liarmeridi. Adde eumd. Ep. 22. Ceterum liberiis 
libertabusfjne saepissime in sepulcrorum anti.mis 
epitapliiis Icgitur, ut in Inscript. ipud Or ell. 30U6, 
3026. et aliis. V. et LlBfiiYLTS. 

LiUERTAS, alls, f. 3. (liber). Anii^ui loebertas 
usurparunt pro libertas, ut in LiliER, a, urn, inil. 
dictum est. — In nummis duobus Cassiae genlis 
apud Palin. de Fam. Rom. p. O'J. leibertas scri- 
ptum est. Hem tiberitas pro libertas legitur in 
minimis Gallieni, Claudii Gothici et Quinulll. V. 
Rtische I. p. vie. rei num. T. 2. P. 2. p. 1701. — 
Libel las <f I. Geutitikliiu est libera fatuttas in 



LIBERTAS 

ciendl quldlibet, i\t\&tpia (It. liberta; Fr. K- 
bei-ti; Hisp. liber tad; Germ, die Freihtit, Ung+ 
bundenheil, Unbeschrankkeit ; Aug], liberty, 
freedom). Occurrit — a) Absolute. Cic. 5. Pa* 
rod. 1. 31. Quid est enim libertas? Potesias Viven- 
di, ut velis. Id. 4. ^cad. (2. pr.) 10. 30. Ne majo- 
rem largiar ei, qui contra dlcturus est, libertatem 
et licentlam. Id. Plane. 6. 16. Datque earn liber* 
tatem, ut quod velint, f&clant. Id. S. Legg. 17. 38. 
Libertatem alicoi largiri. Id, Dom. 9. 22. alicui 
adimere. Id. i. Off. 20. 70. Ubertate utl. Id. pro 
leg. ManiL 5. 11. et C«tftn, 12. 35. Libertatem 
imminuere. h. e. injuriam quamlibet alicui inferre. 
Nam qui Injuriam accEpit, in ea re Uberutem amll- 
tit, quum libertatis prOprium sit Ia*dl in vita a ne- 
mine, aut impediri quo minus possit se ipso et re- 
bus suis -jti, ut llbuerit. — b) Cum Ablativo et 
praepos. in. Cic. Plane. 14. 33. Qua* full olim pra- 
coni in rideodo, nunc equiti Romano In plorando 
non est concessa libertas. — c) Saspius cum Ge- 
nitivo. Cic. 5. Verr. 1. 3. Praddere sibi licentiam 
liberlalemquo vivendi. Virg. II. JSr». 345. Dare 
libertatem fandi. Quintil. 10. 3. 24. Late circum- 
spiciendi libertas. Cic. 1. Orat. 52. 226. Suum jas 
atque omnium rerum impunitam libertatem teoere, 
Quintil. 3. 6. 84. Libertas testamentorum. h. e. 
libera potestas. Id. 8. 6. 20. numerorum. Id. 10. 
5. 15. dialogorum. Id. 10. 1. 28. Nee libertate vct- 
boiom, nee Hcentia flgurarum. — Cum Genitivo 
agrorum, domuum et hujusmodi, est eorum immu- 
nitas, qua liberantur servitute. Paul Dig. 8. 6. t8. 
Non potest vrinus usucepisse libertatem adlum 
suarum. Adde Pompon, ibid, 2. 6. — d) Poetice 
cum Infinito. Proper t. 1. 1.28. Sit modo libertas, 
qua volet ira, loqui. Fal. Flacc. 1. 601. Nee mibl 
libertas irais frela tollerc arenis. — e) Interdum 
a liccntia ita dislinguitur, ut io bonam partem acci* 
piatur, Hcentia in malam. Liv. 34. 2. extr. Femtna 
omnium rerum libertatem, imrao licentiam, si vera 
dicere volumus, desiderant. V. et infra sub 5. in 
fin. % 2. Speciatim in re civili est status et con- 
ditio liberi hominis, qua servituli opponitur. — 
a) In sing, numero. Ct'c Rabir. perduell. 11.31. 
Srava, servo Q. Crotonis, libertas data est. En- 
nius apud Ct'c. 1. Off. 12. 38. Quorum virluti belli 
Tortuna pepercit , Eorumdem me libertati parcere 
cerium 'st. Cces. 3. B. G. 10. in fin. Omnes ho- 
mines natura libertati studere et conditionem ser- 
vituli* odisse. Plaut. Capt. 2. 2. 50. Quando pa- 
triam et libertatem jicrdidi. Sueton. Vilell. 10. 
Quoscumque libuisset , in libertatem assercbant. 
J<*. Net. 24. Libertate aliijuem dunare. Id. Uhet. 

1. Petitur puer, quod domini voluntale fuerit li- 
ber, in libertatem. Papinian. Dig. 38. 2. 41. eilr.; 
ct Julian, ibid. 40. 2. 4.; et Uip. ibid. 4. 4. 11. 
Liberlutem alicui imponere. /». e. dare: ductum a 
virga, quT capiti manumisst a pratore imponcba- 
tur. Tac. 14. Aim. 42. Pedaniurn Se.unJuin ser* 
vus ipsius interfecit: seu ne^ata libertate, cui prc- 
lium pepigcrat; sive amore etc. Cf. Sueton. Vesp. 
18. — Libertas Latins inferioris ronditionis era;, 
quam Romuna. Satvian. 3. advers. aiar. 7. In usu 
siquidem quolidiano est, ut servi, etsi non opti- 
ma, eerie non improba servitutis, Romana a do- 
minis libertate donentur; in qua scilicet et pro- 
[iriciatcm peculii capiunt, et jus teslamenlariuru 
conscquuntur; ita ut viventes, cui volunt, res suas 
tradant, ct morientes donalione iranscribant. Nee 
solum hoc, sed et ilia, qua in servitute posili con- 
quisierant, ex dominorum domo tollere non te- 
tantur. et mox. More ergo illorum uteris, qui ser- 
vos suos non bene de se mcrilos. quia civilite 
Romana indignos judicaot, jugo L.itina libcrt;tij 
addicuiil", quos scilicet jubenl quidem sub liherlo- 
rum tilulo uj^ere viventes , sed nolunt quidqu.im 
habere morientes. N'egato enim bis ultima volun- 
tatis arbitrio, eliam qua superjtiies babent , mo- 
rientes donare uon possunt. — Quid d..-:riminii 
sit inter libertatem justam et libertatem dedilicio- 
rum et Laiiuara, V. Baumgarten. ad Suilon. Aug. 
40. p. 276. — 6) In plur. numero. Plaut. Cas. 

2. 8- 70. Tribus non cooduci possim liberlalibus, 
quia ego ill is hodie comparcm magnum malum . 
Paul. Dig. 49. 14. 45. Libertates in fraudem da- 
ta* n:ir.iheie. Cajus 2. Institut. (edente iterum 
Go**ch--niol $ -J.2i. L» libertatibus quoquc dandis 
riiiuiaui liceitlijin compescuit lex Furia Caninia. 



LIBERTINA 

Ulp, Dig. 38. 1. 13. Libertatlum coiuervandarum 
causa. V. CIVITAS init. — Libertatum vicesima. 
V, VICESIMUS. Cr. et QuintU. Declam. 340. in 
qua agitur de poero, cui pratexta imposita fuerat, 
tie servus crederetur, ideoqus De yicesimam publi- 
canis solveret. — e) Hinc ductfi metaphora Cic. 
2. Orat. 33. 145. Me tamen ista oscitans sapien- 
tla, simul atque ad earn confugero, in libertatem 
\indichbit . et 1. Nat. D. 20. 56. His terroribus 
*b Epicuro soluti et in libertatem vindicati, nee 
metuimus eos etc. ^ 3. Item speciatim ia re poll 
tica libertas propria est ejus populi, qui neque uni 
regi, neque ulli alii natioui sobjectus est, atque 
adeo est atatus libera reipublica, democratia; cui 
tervitus et dominatus opponitur: sic apud Cic. 6. 
Phil. 7. J 9, Alia nationes servitutem pati. pos- 
•unt: populi RoroanI est propria libertas. et 3. 
ibid. It. 29. Aliquando, Patres conscript!, patrium 
aDimurn virlutemque capiamus, ut aut libertatem 
propriam Romani et generis et nominis recupere- 
mus, aut mortem serviluli antepotamus. Mnlla - 
qua io libera civitate ferenda non esseut, lulimus 
et perpessi sumus: alii spc recuperanda libertatis. 
alii etc. -: etiamne bojus impuri latronis feremus 
teterrimura crudelissimuroque dominatura ? Id. 1. 
de republ. 27. In optimatium dominium vix par- 
tlceps libertatis potest esse multitude et ibid. 3-2. 
Et a regum et a palrum dominatione solere in 
libertatem rem populi vindicari. Id, 3. Legg. 10. 
25. Aut etigendi reges non fuerunt: aut plebi re 
dou verbo danda libertas. Tac 1. Ann. 1. Urbe»< 
Roraam a principio reges habuere: libertatem ei 
consulatum L. Brutus instituit. Cic. 2. Off. 7. 2* 
Acriores morsus sunt intermissa libertatis , quam 
re tenia. Sic Id. 15. Att. 13. Libertatem ret in ere. 
QuintU. 6. 5. 8. Asserere libertatem reipublica. 
Lucan. 2. 282. pro legibus arma Ferre juvat pa- 
triis libertatemque tueri. Cic. Rabir. Pott. 0. 24. 
Libertatem perdidit, quod in regnum venerit, ouoti 
regi se commiserit. Id. 1. de republ. 17. Diony- 
sius quum omnia roolieudo eripuerit civibus suis 
libertatem.. Cass, 3. B. G. 8. Reliquas civilates 
solUcitant,, ut in ea libertate , quam a majoribus 
acceperant, permanere, quam Romanorum servitu- 
lem pe i ferre mailent. Adde eumd. 7. ibid. t. extr. 
et 37. *| 4. Item est libere loquendi et libere 
sentlendi facullas. Ovid, Heroid. 15. 67. Me quo- 
que, quod roonui mulia fideliter, odit. Hoc mihi 
libertas, boc pia lingua dedit. Justin. 15. 3. 3. 
Non culpa, sed libertatis pcenas pendens. Vellej. 
2. 71. Varro ad ludibrium moriturus Antonii, ai- 
gua illo ac vera de exitu ejus -magna euro liber- 
tale ominalus est. Horat. 1. Sat. A. 5. (antiqui 
comici) multa cum libertate notabant, el QuintU. 
10- 1. 65. Antiqua comcedia facundissima liberta- 
tis. et 10. 1. 94. In eo (Lucilio) libertas , atque 
inde acerbilas et abunde salis. Id. 3. 8. 48. Qua; 
in aliis libertas est, in aliis licentia vocatur. Id. 
6. 2. 16. AfTecUtores libertatis. Id. It. t. 37. Vox 
bonestissirna libertatis. Hue perlinet et illud Sail. 
Jug. 30. C. Mcmmius, cujus de libertate ingenii 
et odio polcntia nobilitatis supra dixitnus. ^ 5. 
Dca fuit Romanis boc nomine, cui templum in 
Aventino a quodam Graccbo (scil. a patre Tiberii 
Gracebi, sccundo bello Punico) ei multaticia pecu- 
nia construe turn fuit, ut Liv. 24. 16. in fin. nar 
rat. Cic. 2. Nat. D. 23. 61. Quid Opis? quid Su- 
lulis? quid Concordia, Libertatis, Victoria;? qua- 
rum omnium rerum quia vis erat tanta, ut sine 
deo regi non posset, ipsa res deorum oomen obti- 
ouit. — Ejus templi atrium peramplum fuit, et 
multis eliaro membris ac cellis instructum; in eo- 
que census tabula servabantur. Xt'v. 25. 7. Obsi- 
les Tarcnlini custodiebant^r in atrio Libertatis. 
Cic. JUil. 22. 54*. Quastiones urgent Milonero, qua 
»unt babita nunc in atrio Libertatis. Tac. 1. Hist. 
3'. Prsceplum, ut Gcrmanicos milites e Libertatis 
atrio aicesserent. Liv. 45. 15. Ex quaiuor urbanis 
tribubus unain palam io atrio Libertatis sortiren- 
lur, io quam etc. Adde etimd. 34. 44.; Cic. 4. Att. 
16. 14.; Ovid. 4. Fast. 624.; et Suetan. Aug. 2i>. 
et Ner. 57. — Hinc elegantcr el invidiose' tem- 
plum Licentia vocat Cicero, quod in ejus doino 
P. Clodius etadiflcaverat , Libertatis tcmplum , 
Dom. 51. 131. Tu simulacrum non Libertatis pu- 
blics, sed Licentia collocasti, et 2. Legg. 17. 42 
Teiaii nostri Lares famitiaies: in eotum sedibus 



— 75 — 

etadineatum templum Licentia. Cf. eumi. 4. Ait. 
2.3. 

LlBERTlNA, a, f. 1. V. LIBERTLNUS, a, um, 
in fin. 

LlBERTlNlTAS, StU, f. 3. (UberUnus) conditio 
libertinorum- Ulp. Dig. 22. 3. 14. Qui se ex liber- 
tinitate ingenaum dicit. Paul. ibid. 4. 8. 32. Sive 
tie iogeouitate , sire de liber inltate quastio sit. 
Adde Macr. ibid. 49. 4. 2. o fnsd. 

LlBERTlNlDM , li , n. 2. bona , qua libertus 
censequitur in raorte patrooi. Calpurn. Declam. 
14. sub fin. Ego postulo tenue libertinium, quod 
etc. Alii melius leg. tenue, libertine m. 

Llr.ERTlNUS,"a, um, adjert. (libertus) ad li- 
bertum pertinens, sive ad statum ejus vei ad eum, 
qui antea servus, nunc liber est: et opponitur in- 
genuo, "t paiet ei locis infra cit. Tac. 15. Ann. 
57., Caji 1. Institut. § 10. et 11., et Liv. 10. 
2t. Occurrit — o) De conditiono seu statu eju*, 
qui antea servus, nunc liber est. jVodestin. Dig. 
1.3.21. Homo liber, qui se vendidit, manumissus 
non ad suum statum revertitur, quo se abdicavit, 
sed efficHur tibertina eonditionis. Liv. 43. 12, In 
elassem mille 6oeii navales, cives Roraani libertini 
ordinis scribi jussi . Sic Id. 42. 27. Socii navales 
libertini ordinis. (Hi ab eod. d cuntur 40. 18. socii 
navales cives Itomani, qui servitutem servisseDt.) 
et Sueton. Gramm. 18. L. Crjssilius, genere Ta- 
rentinus, ordinis libertini. Id. Aug. 44. Quum 
quosdam etiam libertini generis mitti deprehendis- 
set. Adde 7ac. 2, Ann. 85. et <1. ibid. 62. — b) 
De homine, muliere, etc. qui in eo statu versatur. 
Cic. Balb. 11. 28. De Cn. Publicio Menandro, 
libertino homine. Sic Id. 3. Cat. 6. 14. In P. 
Umbrenum, libertinum bominem. Liv. 39. 13. Se 
mulieris libertina cum ama'ore sermonem in rem 
capitalero verti vellet. Sic Tac. 15. Ann. 57. Cla- 
riore eiemplo libertirja mulier -, ouam ingenui et 
viri et equites Roman! etc. Adde Sueton. Cal. 16. 
Horat. 1. Sat. 6. 6. me libertino patre natuin. 
Adde eumd. ibid. v. 45. et 46., et 1. Ep. 20. 20. 
Cic. Sext. 45. 97. Sunt etiam libertini opliroates. 
Sueton, Aug. 25. Libertino milite bis usus est. 
Plin. 14. Hist. nat. 4. 5. (48). Sthenelus e plebe 
liberlina. — c) Raro admodum de aliis. Martial. 
5. 13. Et Hbertinas area flagellat opes. — Hinc 

Liber tinus , i, m. 2. absolute, subslantivorum 
more, *J 1. Stricto sensu est qui aliquo pacto se 
ex servitute in libertatem vindicavit, idem ac fiber- 
tus, V. infra io bac ipsa paragr. sub b., libertino, 
aireXeu&spMto'c. — a) Generatim. QuintU. 5. 10. 
60. Qui servus est, si manumiltatur, fit libertinus. 
Sic Id. 7. 3. 27. Servus quum manumiltilur, Uber- 
Unus: addictus recepta libertate ingenuus. Cajus 1. 
Institut. § 10. et 11. Libcrorum bominum alii in- 
genui sunt, alii libertini. Ingenui sunt, qui liberi 
nati sunt: libertini sunt, qui ex justa servitute ma- 
numissi sunt. Plaut. Pain. 4, 2. 10. Quodvis genus 
ibi horoinum videas , quasi Acherontem veneris , 
equitem, peditem, libertinum, furem, fugitivum etc. 
Cic. 1. Orat. 9. 38. Ti. Gracchus liberlinos in ur- 
banas tribus transtulit. Id. 3. Phil. 6. 17. Ipse ex 
libertini filia suscepit filios. Liv. 10. 11. Nee inge- 
nui modo, aut juniores sacramento adacli sunt, sed 
seniorum etiam cohortcs facta, libertinique centu- 
riati. Horat. 2. Sat. 3. 281. Libertinus erat qui cir- 
cum compita siccus - currebat. Id. 2. ibid. 7. 12. 
unde Mundior exiret vix libertinus boncste. Sue- 
ton. Aug. 74. Ncminem unquam libertinorum adhi- 
bilum ab eo cceoa. Id. Rket. 3. Primus omnium li- 
bertinorum scribere histori&m orsus. Tac. 3. Hist. 
58. Etiam libertinis id munus u!tro flagitantibus. 
6) Libertinus et libertus significatione idem 
sunt, difTcrunt usu loquendi. Nam libertus ad pa- 
tronum refertur, b. e.. ponilur, quum patroni men- 
lio est, ut libertus Ciceronis, Cissaris, meus, tuus 
etc. Libertinus ad conditionem refertur, et desi- 
gnot statum ejus, qui antea servus. nunc liber est. 
sine res^eclu ad eum, qui liberavit, ut libertinus 
homo, libertina mulier etc. Cic. 3. Verr. 47. 124. 
P. Trebonius viros bonos el honestos fecit heiedes: 
in bis libertum suum. «t paullo post, de eod^m 
leaucns. Equili Romany libertinus homo sit heres? 
Cces. 1. B. C. 34. Naves oeluaria, quss Domitius 
servis, iiberlis, colonis suis compleverat. Similiter 
Cajus 3. Institut. ( edeote iterum Goeschmio ) 
§ 31. Quod auiem ad liberiiuitrutn bona perlinet. 



LTBERTCS 

siquidem intestata decewerint, nibit nori patrona 
liberie lex Papia prastat. luque si neque ipaa pa- 
trona, neque liberta capite demiouta sit, ex leg* 
xii. Tab. ad earn heredius pervinet,et excluduntui 
liberta liberf. — Discrimen modo traditum ser- 
vasse oon Tidetur Flout, obi ait Pert. 5. 2. 56. It* 
pars libertinorum est: nisi patrono quis advemtuj 
est, nee satis liber sibi videtar, oec satis frugi. It- 
bertorum enim dicere debuit. Sic Ftorentin. Dig. 
18. 2. 28. Si in libertinum animadversum erit, pa- 
tronis ejus eripier.dum non est. — c) LibertkiJ 
non plus quam in urbanis tribubus suffragium fen»- 
bant. P. autem Clodius legem ferre proppsuerat, 
qua possent in rusticia quoque, qua propria inge- 
nuorum sunt, ferre. Pseudo -Ascon. ad Cic. Mil 
32.; et Schol Bob. ad Cic. de cere alieno Mil. p. 
346. Baiter. «J 2. Latiori sensu, rel translate ul 
aliis placet, Apj>. Claudii atate et aliquamdiu post 
libertini dicebantur non iidem PC liberti, sed liber- 
torum filii: qui tamen inter ingenuos postea babiti 
sunt. Sueton. Claud. 24. Etiam App. Cacum sen- 
sorem (anno scil. V. C. ccccxi.n.) libertinorum 
filios in senatum allegisse docuit: ignarus ttmpori- 
bus Appii et deinceps*niiquarodiu libertinos dictos, 
non ipsos, qui manumilterentor, sed ingenuos ex 
bis procreatos. Isid. 9. Orig. 4. 47. Libertorum 
filii apud antiquos libertini appellabantur, quasi de 
libertts nati. — Hac tamen significatio, a Sueton. 
et Isid. tontum tradila, nuilo prorsns auctore con- 
firmatur: Suetonius vero fortasse deceptus est ver- 
bis Livii 9. 46. App. Claudius in censura sena- 
tum primus libertinorum filiis lectis inquiraverat. 
Qua hi imam Aurel. Vict. fir. iilustr. 34. App. 
Claudius Cacus in censura libertinos quoque in 
senatum legit. — NB. De coguom. Rom. V. 
ONO.M. 

Libertina, ce , f. 1. absolute, substantivorum 
more , est qita aliquo pacto se et servitute io 
libertatem vindicavit, libertina, aireT.eu&ap txct . 
Plaut. Mil. glor. Z. 1. 1S9. Ingenuamne, an ii- 
beriinam? Id. ibid. 4. 1. 16. L't ad te ab liber- 
tina esse auderem internuncios? Horat, I. Sat. % 
48. Men tutior libertin3rum . Sueton. ViteXl. 2, 
A more libertinarum perintamis. — lnterdum cum 
nomine proprio jungitur Horat, 1. Od. 33. 14. 
Grata delimit! (me) compede Myrlalc Libertina. e> 
Epod. 14. 15. me libertina - Phryne macerat. 

Homonym. In quo libertinus et liberlina > 
liberto et liberta differant , V. supra Libertinus 
sub b. 

LIBERTINUS, i. m. 2. V. voc. praced. in fin. 

LIBERTUS, •, m.2. (liber). Fem. LIBERTA V. 
loco suo. — Libertus 

I.) Proprie est c servitute in libertatem Tindtca- 
tus; el refertur ad patronum, ut iq voce praced. 
sub Libertinus b. dictum est, servo fatlo libero, 
dnikeu&soo;. — a) Sapissime et proprie refertur 
ad patronum. Plaut. Mil. glor. 4. 8. 47. Tibi ser- 
rire mavelim multo, quam alii libertus esse. Id. 
Cure. 4. 3. 15. Nee mihi quidem libertus utluVst. 
Ter. Andr. 1. 1. 10. Fen, e servo ut esses libertus 
mihi. Cic. 13. Fam. 23. Tola Cossinii domus me 
diligit, in primisque libertus ejus L. Cossinius An* 
chialus, homo et patrono et pationj necessariis, quo 
in numero ego sum, probalissimus- QuintU. 10. 7- 
31. Ciceronis libertus Tiro. Id. 6. '.5. St. Claudii 
Casaris libertus. Cic. Mil. 33. 90. Servos nostros 
libcrtos suos fecit. Cic. 13. Fam. 21. Commendo 
tibi - G. Avianum Hammbnium libertum ejus. Id. 
Sext. 35. 76. In comitio jacuit, seijuc servorum et 
libertorum corporibus obtexit. Horat. 2. Sat. 3. 
122. Filius, aut etiam h/ec libertus ul ebibal beres. 
QuintU. 7. 7. 9. Patrono in libertum manus inje- 
ctio sit: liberti beredem sequantur. Id. 11. 1. 60. 
Eadem pro Iiberlis adversus patronos obsen'anlia. 
Ulp. Dig. 1. 12. 1. $ 10. Quum patronus contemni 
se a liberto diierit, vel rontumelaisom sibi liber- 
turn queralur, vel convicium se ab eo passum, libc- 
rosijue suos vel uxorem, vel quid huic simile obji- 
cit, prarectus Urbi adiri solet, et pro modo querela 
corrigere eum, ant commioari, aut fuslibus caali- 
gare, aut ulterius procedcre in pana ejus solet: 
nam ct puniendi plerumque sunt liberti. Certe si se 
uelatum a liberto , vei conspirasse eum contra se 
cum inimicis doceat , etiam metalii pcena in eum 
statui debet. Id. ibid. 47. 10. 7. Meminisse opor- 
tebit, liberto ad versus patronum non quidem setn- 



L1BESCIT 

per, rerun) inlerdum injuriarum darf Judicium, ii 
atrox tit injuria, quam passus tit, si saya, puta, si 
lervilfs: eelerum levem coercilionera utique pa- 
trono adversus llbertum dabimuj ; ooc palielur 
Mm prator quereniem, quasi injuriaro passus sit, 
nisi airocitw eura moverit; nee enim ferre pra- 
ter debei, heri servum, hodie liberum, conqueren- 
km, quod dominus ei conviclum dizerit. — Qua- 
nara fuerint liberti propria, eoliigltur ex Tertutl. 
Resurr. cam. 57. Oro te, si famulum tuum liber- 
late mutaveris; quia eadem caro aique anin.'j per- 
manebunt, qua flageliis et compedibus et stigma- 
tibus obuoxia retro fuerant, idcircone Ilia eadem 
pati oporlebit? non opinor. Atqui et vestis alba 
nilore, et aurei aoouli hooore, et patroni nomine, 
»c triou mensaque honoratur. Cf. Inscript. apud 
Orel/. 3750. — In vet. Japidibus liberti liberto- 
rum stepe nominantur, qui nempe ab aiiquo liber- 
tatem consecuto a servitute liberati fuissent; vel in 
Iisdem bis L h. e. liber tus dicitur, ut nempe prirai 
domini iibertus a secundario, ut ita dicam, liberlo 
distingueretur, cujus rei exempla plura suppeditant 
Fabrett. ad Inscript. p. 7. o. xliv. et Marin. 
Frat. Arv. p. 565. et seq. fnscript. apud Gruter. 

378. 1. VOLO, VT LIBERT! MSI, 1TBM L1BERTORVM 
MEORYM LIBERTARVMQVK LIBERTI, OVOS HONOR SE- 

viratvs contigerit eic. Alia paucis ab hinc an- 
nis Patavii reperta, quasque ibidem exstat in Mus. 

lapid. C. PETILL1VS C. L. ANTER0S S1BI ET PKTIL- 
LtAK C. L, STAFHt L. TESTAMKNTO FIERI 1VSSIT. 

Hie Petitlia Staphis dicitur primo caji Liberia, 
deinde ileruro Liberia; quia nempe non Caji Pe- 
lillii, cujus Anteros liberlus fuerat, scd ipsius An* 
lerotis liberta eral. Alia apud Marin. Frat. Arv. 

p. 631. M. ANTOMVS P AVER OTIS AVGU-Sit LlfeCffj* 

Liberlus amethvstvs. — Liberti mulierum pra- 
nomen usurparunt nou ab ipsis, quia rarissime eo 
usas novimus, scd ob earum patre, ft ingenua, vel 
ab earumdero r)atrono, si liberta'erant. Hinc In- 
tcript. Patavina apud Fabrett. p. 436. n. 28. t. 
livivs liviae t. p. ovartas l. balys. Alia apud 
eumd. ibid. n. 30. afvleia zosimb sex. lib. see. 
afvleio lib. meo thbmistocleti. — Liberti inu- 
nicipiorum, coloniarum et cotlegtorum plerumque 
nomen gentilicium ex ipsis municipiis, coloniis, et 
collegiis sibi adsciscebant. Hinc Inscript. Amiter 
neusis apud Marin. Frat. Arv. p. 214. m. ami- 
term vs mvmcipvm l. ivcvkdvs. Alia Pisaurensis 
apud Fabrett. p. 435. n. 17. p. fisavrivs col. 
lib. Achillas. Alia apud eumd. p. 434. v. 13. 

FABR1C1VS CBN TON I VS COLLEGIORVffl LIB. CHRKSIMVS. 

r>. e. Iibertus coilegioruni fa brum et centonario- 
rum. — Aliquando tamen hujusmodi liberti Po- 
blicii vel Publicii nominsbanlur. Unde Inscript. 
Vicetina, qua mendosa apud Gruter. 455. 3. et 
Murat. 734. 3. , ha vero Icgitur adhuc Viretiae 
exstans: p. poblscio k. v\ l. valekti etc. k. e 
munkipii Vieetini liberie Alia Virunensis apud 
Murat. 2052. 2. c. pvblicivs virvkensiym lib. 
asiaticvs. — b) Inlerdum Iibertus pro liber ti- 
«ut ponitur, nulla ralione babita patroni. Cod. 
Just. 6. 7. De libertis et eorum Itberis. Quod idem 
caput in Justin. InttituL 1. 5. et Cod. Justin. 
10. 56. De libertinis inscribitur. 

II.) Translate Iibertus alieujus is dicitur , qui 
cidem nulla cogente necessitate indigne obsecun- 
dat. Veliej. 2. 73. 1. Sex. Porapejus Magni Alius, 
liberlorum suornro Iibertus servorumque servus, 

LIBESCIT, cbat, impers. idem ac Tibet. Libe- 
tcit etiatn usurpatura olim fuisse videtur , etenim 
Ifgitur qttalibescit in JVot. Tir. p. 35. Hac cl. 
Furlanetto. At flat. 7\r. quacumque carent au- 
Cloritate. 

LlBET vel lObet, libebat, HbBit vel libitum est 
(qum una prelerili forma apud Cicer. occurrlt), 
Hbere, impers. 2. — Z-u6et pro Hbet, et lubido, 
lubenlia etc. priscorura sunt, ut et Priscian. mo- 
net 1. p. 553. Putsch, et apud Comkoi precipue 
fiequentta. — Libiens pro libens legitur in In- 
script. apud Mag, Misc. Gr. Lat. p. 16!., ut do- 
item pro dolent. — Caper apud Priscian. 11. 
p. 922. testatur, In usa veterum libco, es , perso* 
xxt\t fuisse; sic piaeo, ta*dco> pudeo et alia Id 
genus. Vaitiglum, ut ita dicam, rerbi libeo rell- 
qunra est in pronom'me quilibet, h. e. quicumque 
•mat «l cuplt. Confer et Gerroanicum lieben, h. 
«. atnare, — Part, libent et Libilus iu flo. — 



— 76 — 

Libet (quod ratione babita etymi eonjungi [potest 
cum nom.\t<{i,^(/3jc et cum rerbo Vtttw) est idem 
ac placet, Soxet, ape'oxat, <pi\o» sort {It. piacc, 
aggrada, talenta; Ft. il plait, U fait plaisir, on 
troui'e bon; Uisp. plcgue, nos gusta; Germ, es 
beliebt, gffallt, ist gefallig; Angt. it pleases, it 
is agreable). Occurrit —a) Cum Nominativo 
communi id (quod) et — Dati?o persona. Plant, 
Most. 1. 3. 138. fhil. Mea Philemotium, potare 
tecum collibitum est mibi. ph. Lubet et edepol 
mihi tecum: nam quod libi lubet, idem mibi lu- 
bet. Id. Amph. I. 1. 17. Quodcumque bomim ac- 
cidit Hbere, posse retur. venirgli in capriccio. Ter. 
Adelph. 5. 9. 34. Facite, quod TObis lubet. Id. 
Phorm. 5. 7. 77. L'bi peregre, lib! quod lubitum 
fuit, feceris. Cic. 2. Orat. 4. 16. Sin tibi id mi- 
nus libebit, non te urgebo. Id. 14. Att. 19. a 
med. Cui facile persuasi, mibi id, quod rogaret, 
ne licere quidem , non ruodo non libere. Id. 
Quinct. 30. 94. Sin et poierit Navius id quod li- 
bet et ei libebit quod non licet, quid agendum est? 
— In plurali num. occurrit tantum opud Sueton. 
Cces. 20. Cetera item, qua cuique libuissent, di- 
largitus est. — Omisso Dalivo persona, qui facile 
subintelligitur. Plaut. Epid. 5. 2. 31. Age nunc 
jam ex me enquire: rogita quod lubet. Ter Ueaut. 
4. 1. 30. Nihil vident, nisi quod lubet. Adde eumd. 
ibid. 3. 1. 55. et Phorm. 5. 7. 88. Sic Cic. Se- 
nect. 12. 42, Qua isenectus) effiocret, et id non 
liberet, quod non opoiteret. — b) Cum lnfinito 
et — Dalivo persona. Plaut. Pseud. 1. 5. 158. 
Concedere aliquantisper mihi intro hinc lubet. Ad- 
de eumd. ibid. 4. 5. 3. Sic Ter. Andr. 5. 5. 2. 
At mihi nunc sic esse boc verum lubet. Cic. Se- 
nect. 23. 84. Non libet mihi deplorare vilam, quod 
muUi fecerunt. Id. 2. Att. 7. Quarum (orationum) 
alteram non iibebat mihi scribere. Id. 2. Orat. 
85. 348. De quo genere libitum est mibi paullo 
plura, quam oslendefam, dicere. Id. 2. Legg. 27. 
61). Quoniam libitum est vobis me ad hac impel- 
lere. — Similiter Ter. Andr. i. 5. 28. Oua meo 
cumque animo lubitum est faccre. ■ — Omisso Da- 
tivo persctise. Ennius apud Gell. 19. 10. Quum 
illtic ventum est. ire illuc lubet. Plaut. Here. 1. 

2. 19. Lubet scire ex hoc me, u; aim certior. Ter. 
Andr. i. 5. 21. Ipsam dcspoliare non lubet. Simi- 
liter Id. Adelph. b. 1. 4. Prodeambulare hue libi- 
tum est. C'tc. Amic. 12. 41. De C. Gracchi tribu- 
natu, quid exspectcm, non libet augurari. Id. 2. 
Att. 18. Sed de republics non libet plura scribere. 
Id. 1. de republ. 17. Qui in foro, quicum colio- 
qui libeat, non habeont. Quintil. i. 12. 12. In 
<hoare hac studia vel non vacabil , -vel nou libe- 
bit. — c) Absolute — Cum Dative persona. 
Plaut. Most. 5. 2. 10. E«o ibo pro te, si tibi non 
libet. Similiter Id. Asin. I. 1. 97. Ubkumque libi- 
tum erit animo meo. — Omisso Dativo, Plaut. 
Pert. 5. 2. 13. Adi, si libet. Ter. Andr. 1. 3. 8. 
Aut, si libitum fuerit, causa m ceperit. Cic. b. 
Tutc. 15. 45. Adde ctiam , si libet, pernicitatern 
et velocitatem. — Ut lubet, formula est ossen- 
tientis, permit tent is , concedentis. Ter. Neaut. 4. 

4. 16. Atqui jam dabitur. ba. Ut lubet: nam ego 
insto? come ft piace. Adde eumd. ibid. 4. 5. 32. 
et alibi. — Plaut. Cos. 1. 11. Quid in urbe re- 
ptas, Tillke? ol. Lubet. Id. Bacch. 5. 2. 79. ph. 
Rogilas etiam? xi. Libet. et meluo. Id. Pseud, t. 

3. 114. ca. Cur id nusus facere? ba. Lubuit, mea 
full. Adde eumd. Epid. 5. 2. 33. ~- Uinc Part, 
pras. 

Libens vel lubens, entit, adjective quoque oc- 
currit, unde Comp. Libenlior II, et Sup. Liben- 
tissimus I. b. : est autem volens, alacris, animo 
libeoti; cui invilus opponitur, e'xwv, chi fa con 
piacere, con voglia, di buon cuore. 

I.) Proprle. — ' a) Generatim. Plaut. Epid. 1. 

5. 108. Sludeo hercle audiro, nam led ausculto 
lubens. Id. Asin. 3. 3. 25. ph. Comptectere. ar. 
Faclo lubens. Ter. Adelph. 5. 6. 7. Tibi ob earn 
rem, si quid usus venerit, lubens bene faxim. Id. 
Eun, 3. 5. 43. Ego vero illud feci, ac lubens. Sic 
Id. Andr. 2, i. in fin, Fugln' hinc? bvr. Ego vero 
ac lubens, ii che fuggo e di buona voglia. Adde 
eumd. ffeaut. 4. 5. 15. Cic. Mil. 14. 38. Quum 
totiru Italia concursns fact! illius glorlam libens 
agnovisset. Tac. 4. Ann. 12. Populus habitum do- 
leutuni] tituutaiiouf toagis, quam libens iaduebat. 



LIBIDINOR 

— r» Speciatim et sapiut occurrit Ablatlvns abs. 
me, te etc., animo libente Tel It'benci, ut apud 
Plaut. Men. 2. 1. extr. Cape atque serva: me 
lubente feceris. Adde eumd. Amph. 2. 2. 218. Sic 
Cic. 10. Alt. 4. a med. Si vera sunt, ignosces: 
si falsa, me libente eripies hunc errorem. Id. 2. 
Orat. 73. 295. Me veto libente, inqult Antonius, 
dixerit. et 1. de republ. 9. Libente me vero, at 
etc. Ia\ 1. Att. 14. Res nostra, qua tarn libenli 
senatu laudabantur. Id. Harusp. resp. 5. 11. 
Non modo patienti, sed etiam libenti animo pa- 
rebo. Id. 2. ^ft. 4. Cum Musis nos delectabimus 
animo aquo, immo vero etiam gaudenti ac libenti. 
Id. 4. ibid. 2. 5. Illam porticum redemptores sta- 
tim sunt deraoliti libeolissimis omnibus. Id. 13. 
Fam. 65. Consecutus es, ut libeolissimis Gracis, 
nutu, quod veils , consequare. Sic Plaut. Pseud. 
5. 2. 22. Lubentissimo corde atque animo. et Cic. 

2. Verr. 9. 25. Fecit animo libentissimo populus 
Romanus, ut etc. — c) Item speciatim, libens 
vel lubens merito, formula solventis vota et gra- 
tias diis aaentis. Plau.t. Pers. 2. 3. 1. Jovi opu- 
lento, inclilo elc. lubens meritoque vitulor. Hinc 
nola ilia in vet, Inscriptt. votivis , passim apud 
Gruter., Reines., Gud. et Murat. monuin. diis 
dedicator, v. s. l. m. , h. e. volum solvit libent 
merito: qua expressa habentur apud Gruter. 19, 

3. et apud Gud. p. 51. n. 3. el 6. et p. 61. n. 2. 
V. Damnalus in fin. v. DAMNO. ^ Te libens 
vel lubens aliquando referlur ad votum , et cum 
co concordat. Sic enim eipresse hubetur apud Gru- 
ter. 36. 1. SOLI SANCT1SS1MO SACRVM. TI. CLAVD1VS 
FELIX KT CLAX'DIA HKLPIS VOTVM SOLV8RVNT LIBENS 
MERITO. el 41. 7. P. CORNELIVS TROPHtMVS ET LA- 
MA COKIVX EIVS VOTVM LIBENS SOLvERVNT. SiC 63. 
2. CN. CORNELIVS CHAFilTO, A. TIMIMVS 1ANVAR1VS 
SILVAKO LIBENS AMMO DON. DKDBR. — Contra 3d 

solventem refertur in aliis quamplurimis: v. gr, in 
bis apud eumd. 46. 10. ovod proficiscb.ntes exfb- 

DITIONIBVS SACRIS.VOVERANT, RKGRESSI CVM COM- 
MAMPVL1S LI RENTES VOTVS1 SOLVBRVNT. et 49. 1. 
L. CORNELIVS L. P. PAL. TERENTIANVS ET LEMN1TS 
L1BBRTVS MERITO LIBBNTES FBCBftVNT. ■ — Repe- 

riuntur etiam alio ordine insrripta: ut apud eumd. 
88. 5. a. L. v. s. h. e. animo libenti (vel libens) 
votum solvit, et 93. 2. v. l. a. s., h. e. votum li- 
bens (vel libenti) animo solvit, et 94. 8. v. L. s^ 
h. e. voium libens solvit, et 97. 6. v. s. a. l. p., 
Ii. c. vuto suscepto (vel votum susceptum) animo 
libens {vel libenti) posuit. et apud Fabrelt. p. C90. 
n. 111. votvm solvit laEtvs libens. Sic Plaut. 
Trin. 4. I. 1, iovis fratri lalus lubens gratias ago. 
Apud Gruter. 87. 6. 7. 8. V. S. L. L. M., h. e. 
volum solvit leetus libens merito. — In alia apud 
eumd. babetur express's verbis 10CC. 3. voxo so- 

LtNNI LIBERO MVNERB, 

II.) Translate ponitur pro bllaro, lato, allegro, 
lie to, di buona voglia. Plaut. Asin. 2. 1. 1. UbI 
ego nunc Libanum requiram, aut familiarem filium, 
uti ego illos lubentiores faciam . quam Lubeotia 
.est? Maximam pradam et triunrpbum eis afTero ad- 
«eotu meo. Id. Pers. 5. 1. 8- Ego omnes bilaros, 
lubentes, latificantes faciam. Ter. Adelph. 4. 7. 37. 
Hilarum ac lubentem fac te in gnati nupliis. mo- 
strati allegro e di buona voglia. — Hinc etiam 

Ltbtlus, a, urn, particip. prater, qui placuit, cu- 
jus libido et cupido fuit, venuto in piacere, in ca- 
priccio. Ter lull. Idolol. 4. a med. Omnes vani, qui 
faciuot (numina) libita sibi, qua illis non prode- 
runt. — Unde 

Liblla, drum, n. plur. 2. absolute, substantivo- 
rum more, sunt qua lubent, qua placuerunl, quo- 
rum libido et cupido fuit, voglia, capriccio, pia- 
cere. Tac. 6. Ann. 1. Vim, raptus suaque ipsi libita, 
velut in captos, exercebant. Id. 12. ibid. 6, Vidisse 
ipsos, arripi conjuges ad libita Ceesarum, Sic Id. 14. 
ibid. 2. Ad libita Pallantis. 

LlBlDlNlTAS vel lubidlnitas, atis, f. 3. (libet) 
libido. Xaberiu* apud Non. p. 491. 5. Merc. Lubi- 
dinitate labilur. 

LlBlDlNOR vel lubidlnor, 5ris, Slus sum, ari, 
dep. 1". (libet). Part. Libidinantes, — Libidinari est 
Hbidini indulgere, llbidine agl. Martial. 7. 67. 
Quum llbidinaotur. Sueton. JVer. 28. Neronem li- 
bidinalum inceste - affirmant. Tertull. advert. 
Gnitt. 3. Abeunt libidinalum ad Alias Moab. VtU 
Pec la in Anthol. Lat. T. 1. p. 628. Burmann, 



LIBIDINOSE 

Etpellai aoimo oimi9, rogamui, M" r *» illicit llbl* 
dinantes. 

LlBtDlNOSE vel tubldinoge , adferB- (HStdiqp^ 
SOI). Comp. Libidinosius. — • Libidinose est secun- 
dum animi libidinem, cupide, intern peranler, nimis 
appetenler, lieenler, appassionatamente , intempe- 
rantemente, sfrenatamentc, axoXaarwe, a'ae^ywc. 
SiiU. Cat. 51. Ubi paullatim Hcentia cievit, juita 
bonos et maloJ lubidinose inlcrfifiunt. Cic. Vivin, 
in Q. Ccecil. 12.38. Quae file libidinose, quae ne- 
faric, qua; crudeiiter fecerit. Id. 1. Off'. 4. 14. Ca- 
retque in omnibus et opinionibus et faetis, ne quid 
libidinose aut facial, aut cogilet. Id. 2. de republ, 
37. Libidinose omni imperio et acerbe et avare po- 
pulo pr<efueruni. Liv. 3. 36. ad fin. Abstinebalur 
a patribus: in humiliores libidinose crudeliterque 
consulebatur. Tertutl. Jllondg. 16, in fin. Libidi- 
nosius saevire. 

UBlDlNOSL'S vel iubidinosus, », um, adject. 
(libido). Comp. Libidinosior et Sup, Libidinosissi- 
mut 1. — Libidinosus ^ 1. Apud Classicos Au- 
ctores in malam partem occurrit, et est 'intempe- 
rans, cuptdus, secundum animi libidinem, voluntatis 
causa faclus: sive ilia Venerea sit, sive alierius ge- 
neris, daikfiii a'x6"XaoTo$ (li. appassionato, sfre- 
nato, fatlo a capriccio delta passione, per impeto 
o voglia del piacere; Fr. capricieux,voluptueux, 
licencieux , incontinent, libidineux; Ili>p. cupri- 
coio, licencioso, disoluto; Germ, teidenschaftlich, 
auischweifend. umuchtig, zugellos, roll Begier- 
de, Gelutie; A ngl. tvilfu I, wanton, lustful, libi- 
dinous, sensual). Occurrit — a) De hominibus. 
Cic. fraam. apud Nan. p. 4 l Jl. 16, Merc- sive 2. de 
republ. 41. Cupido autem evpetenli et libidinoso et 
voluiabundo in volupialibus. Id. 4. P'err. 78. 192. 
tlomo llagitiosissimus, libidinosissimus nequissinius- 
que. Id, Ccel. 6. 13. Cum libidinosis luxuriose vi- 
\ere. Id. Pis. 27. 66. Scilote, nihil is(o esse luxu- 
riosius, nihil libiditiosius, nihil posterius, nihil ne- 
quius. luxuriosus nimis est in effuodendo, libidi- 
nosus io appetendo. lYepos Atcib. 1. Luxuriosus, 
dissolulus, libidinosus, intemperans repcricbatur. 
^uinfti. 6. 3. 64. Libidinosior <ts, quam uilus spado. 
— Et de bruits aniuiantibus, Horat. Epod, 10, 23. 
Libidinosus caper. — b) De rebus physiris et de 
abslrtclis. Colum. 10. R. li. pro- fat. § 2. Quuin 
nostra aslas dapibus libidinosis prelia constituent, 
cceoasque non naturalibus desiJciiis, sed censibus 
asslimentur. delicate, squisite, di tusso. At Schnei- 
der, legit tibidinosa prelia, quod prxstat. Cic. Pis. 
36. 87. Quid ego reruin cupitalium quwslioncs, reo- 
rum pactiones. acerbissiinas damnationcs, libtdiny 
sissimas liberationes proferam? Id. Dom. 2. 4. 
Quos ab ioconstantia gta\iias, a libidinosa semen- 
tia certum et definitum jus religionum, vetustas 
cxemplorum deierret. Seneca Consol. ad Marc. 10. 
sub fin. Fortuna, ut varia et libidinosa, maiicipio- 
rumque suorurn negligens domina, et pcenss et mu- 
neribus errabit. ,4 mob. 4. 18. Libidinosa ficlio, 
fmzione capricciosa. Rursus Cic. 1. Fin. 18. 59. 
Animi morbi sunt cupiditates immensa; et inanes 
ditiliarum, gloria, dominaiiuais, Hbidinosarum et- 
lam voluptatum. Id. Senect. 9. 29, Libidinosa el 
intemperans adolescentia elTelum corpus iradit se- 
ncctuti. — c) De oratione est tantum illud, quod 
ForceJfirmi translate accepit, Quintil. 5. 12. 20. 
Quapropter eloquenliam, licet banc (ut senlio enim, 
dicam) libtdinosam resupina voluplate auditoria 
probent, r.ullam esse exislimabo, quse ne minimum 
quidem in se indicium masculini et Incorrupti 
ostendet. effeminata, ^ 2. In bonam partem est 
\ebementer c"upidus, qua signiflcalione occurrit tan- 
tum apud Tertull. Apoloq. 48. et yirq. veland. 13. 
Libidinosus eloqucntiaa et gloriaj. 

LIBIDO vel lubido, Inis, f. 3. (a libel: unde Ful- 
gent. 2. JVythol. 4. Libido libel momenlaliler, fugit 
perconiter.) cupidilas, voluntas, impetus animi quip- 
plam appetentis; et fere sine ratione, iit&vfua (It. 
cupidigia, desiderio ardente, voglia, prurito; Fr. 
envie, desir, penchant, inclination; Hisp.antojo, 
appctencia, dexeo, inclinacion; Germ, die Lust, 
Beqierde, das Ferlangen; Aagl.xuill, inclination, 
fancy, humour, caprice, desire, passion, lust, 
cupidity). 

I.) Proprie. ^ 1. Generatim. Cato R. It. 156. 
Lbi lubido Tcniet nausea?. Sic Gell. IIP. 4. Libido 
urio* laceisit. voglia di pisciaie. Et pro pruiitu 



— 77 — 

Seren. Sammon. 6. 87. Pruritus autem salsoi letrt 
humor aceii, Sive maris tapidi sudor, cochleseque 
inrhotasj'yuarufl) contactu perimctur acerba libido. 
Ceterum Plin. 30. Hist. nat. 2. 5. (14). de Neront. 
Quippe noo citharas tragicique canlus libido illi ma- 
jor fuit. non ebbe desiderio piu ardente « percio 
maggior dilttto. Similiter Plant. Pers. 5. 2. 26. 
Hunc irridere lenoncm lubido est. Sail. Jug. 84. 
Tanta libido cum Mario eundi plerosque inrascrat. 
et ibid. 86. Ipse interea mitiies scribere, non more 
majorum, neque ex ciassibus, sed uti cujusque li- 
bido erat. Ceterum Lucret. 4, 780. Quasritur in 
primis, quare, quod cuique libido Venetit, eiiem- 
plo mens eogitet ejus id ipsum. Cic. i. Tusc. 6. 1 1. 
Ex bonis libidinem el laelitiam, ut sit Istitia pras- 
senlium, libido fuluroruin ; ex malis meium et segri- 
ludihem nasci censeni, metum futuris, pegriludinem 
prasentibus. et 3. ibid. 5. 11. Iracuudia libidinis 
est pars; sic enim deflnitur iracundia , ulcisceudi 
libido. Id. 3. Fin. 9. 32. Tiraere, mcerere, in 111*1- 
dine esse, peccatum est, etiam sine effectu. — Hinc 
et io bonam partem. Salt. Cat. 7. Juvenilis magia 
in decoi is armis et militaribus equls, quam in tcor- 
lis aique conviviis, lubidincm habebat. mettea il 
suo sludio. Sic Psendo-Sall. in fin. or at. 2. ad 
Cess. Si tibi bona lubido fuerit patriae, parentibus 
gratiOcandi. % 2. Speciatim est impetus animi 
quod libet vehementer appeientis, arbilrium, petu- 
lantia, alque adeo elTrenau dominandi tjtannorum 
more cupiditas, capriccio, talento, arbitrio, agire 
dispotico e puramente arbitrario. Cic. 9. Fam. 16. 
ante med. Nee pratstari quidquam potest, quale fu- 
turum sit, quod positum est in alierius voluntalc, 
ne dicam libidine. Id. 2. Invent. 45. 132. Ex ea 
ratione, qua; in mentem, aut in libidinem venerii, 
rem admintstrare. Sail. Cat. 8. Fortuna res cunctas 
ex lubidine mag is, quam ex vero eclebvat obscurat- 
que. Tac. 4. Ann. 46. Ne regibus quidem parere, 
nisi ex libidine, soliii. se non quando ne fosse loro 
venuto voglia. et Liv. 25. 21. Instruilur acies ad 
libidinem militum forte procurrentium: deinde per 
libidinem, aut niclum deserentium locum. Cic. 1. 
Fin. 6. 19. Fingere altquid ad libidinem. Id. Fon 
tej. 12. 26. Equates populi Romani minis commotos 
rem ad iltorum libidinem judicasse. a piacer loro. et 
Rose. Am. 49. 141. Idcircone ex per recta nobililas 
armis atque ferro rempublicam recuperavit, ut ad 
libidinem sua in liberti servulique nobilium boon 
v?xare possenl? a loro capriccio, a loro voglia. et 
3. Legg. 15. 34. SuJTiagandi nimia libido in noil 
bonis causls ct ipienda fuit potentibus. Cr casus apud 
Cic. i.Orat.i. 4. Spit Uu ipso libidinem luain liber- 
tas mea refutabit. ^ 3. ilem speciatim, saepe ad 
voluptales corporis Venereas refcrtur, libidine, lus- 
suria; et usurpatur de hominibus el de brulis ani- 
manlibus. Cic. 1. Off- 17. 53. et 2. Nat. D. 51. 
128.; Sail. Cat. 28.; Colum. 8. R. R. 11. 6.; Sue- 
ton. Aug. 69. et Galb. 22.; nee non Horat.,- Plin. 
Petron., Tac. etc. tuui io singutari num., turn in 
plurali. 

II.) Translate, abstractum pro concreto, uti a 
juol, libidines absolute dicuntur lascivs imagines, 
qu«e in labulis, vel in poculis pingebantur, aut scul- 
pfbantur, quales fuisse dicuntur, qua; Pbiiaenidis, 
aut Elephantidis schemata obsccena rcpraesentabaut. 
Plin. 33. Hist. nat. prcefat. (5). In poculis libidi- 
nes cselare juvit , et per obsccenitates Inhere. V. 
DRILOPOTA. Id. 35. ibid. 10. 36. (72). Parrhaslus 
pinxit et minoribus label lis libidines, eo genera pe- 
tulantis joci se reficiens. Hue etiam speclure videtur 
locus Ct'c. 3. Legg. 13, 31. Quis enim ferret islos, 
quum videret eorum villas signis et tubulis rererlas, 
pailim publicis , partira eliam sacris et retigiosis? 
Quis non frangeret eorum libidines, nisi illi ipsi, 
qui eas fraogere deberent, cupidiiatis cjusdero tene- 
renlur? 

LlBlTINA, x, f. 1, dea, in mjus templo vende* 
bantur et locabantur ea, qucc ad sqnilturam perti- 
ncbant. V . plura io ONOA1. llinc translate ^ 1. 
Mciooymice ponitur pro mort'e. Horat. 3. Od. 30. 
6. multaquc pars mei V Habit Libilinam. Id. 2. Sat. 
6. 10. Auctumnusque gravis, Llbitinat quxstus acer- 
bra. Phcedr.\. 19. in fin. Libilina ne quid de tuo 
facial lucti. Juvenal. 12. 122. si Libilinam cvaseril 
a?gcr. "J 2. Sigoificat et feretruin, scu pyram, lo 
qua mortui collocanlur. Ascon. in at- gum. Mito- 
nianae. Fasc.cs ex leclo libit in* rapio* attulit od 



LIBO 

domuro Sclptonls. Martial. 10. 91. Don letlf if- 
sura struilur libilina papyro. Plin. 37. Hist. nat. 3. 
ft. (45). Arma rero et libilina totuique uuius die! 
apparatus erat e succino. h. e. fectus, quo in arena. 
mortui gladiaiores statiin e Here bantur. 5 3 - Dcni * 
que pro sepeliendi arle, seu vendendl ea, qua ad 
sepulluram pertinent. Val. Max. 5. 2. ». 10. Qui 
tunc libilinam exercebanl, turn rerum suarum usum, 
turn minislerium mum graluilum polliciti aunt. la 
Tab. cen. apud Mazoch. p. *15. et 420. Pmco- 
nium, dissiguationem, libilinam facere. ( ( 

LlBlTiNARlUS, li, ra. 2. x?«ptorr!«, ena^ia- 
OTii;^qui local, aut vendit ea, qua ad pompam fu- 
nebtcm sunt necessaria, vel qui curam habet sepe- 
li«ndorum hominum: a Libitiou dea, iu enjus aede 
asservabantur ea , qu» ad instructicoera fuoebris 
pomp® erant necessaria. Honcstior erat libitinarii 
conditio, quam polliuctoris. Nam pollinclor scrvus 
erat libitinarii; hie pollinctoribus praserat. Igilur 
cum libitinario traosigi solebat de sumptibus, quo* 
funeri iHipendi oporteict. Hie deinde pollinclorum, 
pra*ficarum, vespiiionum opera administrabat; quas- 
eumque ad justa ac poientalioncm pcrtinereot. St' 
neca 6. Benef. 38. An tu Arruotium el Aterium cl 
ceteros, qui caplandorum testainentorum artem pro- 
fess i sunt, non putas eadem habere, qua? desigoato- 
res el libilinarlos, *ola? Vlp. Dig. 14. 3. 5. $8. Si 
libilinariiis, quos Grasce vexpo^aittas vocant, ser- 
Yum pollinctorein babuerit, isque mortuum spoiia- 
verit, danda in eum quasi insiiloria aclio. 

LlBlTA,<5rum, n, plur. 2. et 

LlBlTUS, a, um, particip. P. LIBET in 8n. 

LtBlTUS, us, in, 4. (libet) quod libet, voglia, 
capriccio. Akim. 3. 142. El curvaia caput libitus 
assuesce ririles. 

LIBO, as, «vi. atum, are, a. 1. Part, Libans I. 2. 
1.°; Libalus iu omnibus parogr.; Libandus 1.2. l.° 
et II. — Libare, quod raiione elymi conjuogendum 
cum Xtifitri ejusdeu^ signifitationis , item cum ~ki- 
\afa, "Xapuoc-w et arcoXauw, est rei aleujus parti- 
culam carpcre, decerpere, excurpere, atque adeo de- 
gustorc, lambeie, loglier vv« da una cosa una par- 
ticella, gust are, assaggiare. 

I.) Proprie, 5 '• Ratione babita ejus tantum qui 
libat, — !.") Quum sibi libat, esi carpere ad degu- 
siandum. Calpurn. 6. Eel. 51. pullus equi, qui gra- 
mina, matre relicta, Nunc primura teneris libavil 
dentibus. — 2. ) llinc esi etiam gusiare, degustare, 
gustare, assaggiare. Liv. 25. 16. Ad exta, sacrificio 
perpelralo, angucs duo ex occulto allapsi, ed^re 
jecur, conspectique rcpente ex oculis abieiunl. - 
Quum sacrificium insiaurarelur -, itcrum ac ler- 
tium venisse tradunt, iibatoque jocinore 1 inlactos 
angues abiisse. Ovid. 1. Amor. 4. 33. Si tibi forto 
dabit, quos del'ibaverit ipse, Rcjlce libalos ill ios ore 
cibos. Virg. 3. ASn. 354. Aulai in medio libabant 
pocula Bacchi. Id. 4. G. 54. de apib. et llumina 
libant Sumina leves. Id. 5. Eel. 26. nulla neque 
ainnem Libavit quadrupes, nee gramiuis atligithcr- 
bam. — 3.°) Hinc Poelice est levitcr allingere, 
toccare leggermente. Ovid. 1. Art. am. 577. Libare 
cibos digiiis. Id. 10. Met. 653. summam celeri pede 
libat arenam. Petron. Satyr. 130. Necdum llbave- 
rara cellules limeo, Firg. 1. AEn. 256. Oscula liba- 
vil oatas. h. e. summis labri* sumpsit. Seneca Ph&* 
mil. 174. timida {dextra) turn pacvo caput Libavil 
baustu. % 2. Quum quis libat aliis, est spargerc, 
fundere. — 1.°) Habet autem locum prmcipue in 
sacris, in qui bus libare est partem vim alierius* c 
liquoris, in aram, vel in aerem, vel in mare fun- 
dere, ut significemr, totum illud deo sacrum esse, 
cujui prima porlio in ejus bonorem fundltur. Virg. 
5, JEn. 77. duo rile mero libans carchesia Baccho. 
et 1. ibid. 740. In mensam laticum libavit honorem, 
Primaque libato sum mo leous attigit ore. el 12. 
ibid. 174. Dant fruges manibus lalsas, et lcmpor# 
Terro Summa notaut pecudum, poterisque altaria 
libant. h. e. paieras altaribus, hypallage. Val. Flacc. 
1. 666. site {patera) libat tatlces, et talibus inbt. 
OwVJ. 3. Met. 27. jubol ire minlstros, El petcre e 
vivil llbandas foutibus undas. — 2,°) Hinc poetica 
pro fundere, eimplicilor. Vol. Flacc. 4. 15. arcano 
redolcniem Declare rorem Dctulit, Icque vagi liba- 
vit tempora null. — 3.") Et sspius pro lacriDcare. 
Cic. 2. Legg. 8. 19. Cerliique fruges cerUsque blc- 
cai sacerdoies public* libaoto. Liv. 39. 43. Libare 
Oils dapet. Tibull. i, 11. 21, llbue uvam. Id. 1. 1. 



LIBONOTUS 

17. Et quodcumque mihi pomum oovus edacst sn- 
nus, Libatum agricola ponitur sale dec Ovid. 8. 
Met. 274. libare frugem Cereri. Id. 4. Pont. 8. 39. 
turn dlis de seem. Id. 1. Fa$t. 389. exts canam 
Trivia, et ibid. 588. ovls viscera flammis. /d. 5. 
ibid. 637. Falcifero libata seni duo corpora, gentei 
Mittite. Cell. 12. 8. Quura solemn! die Jovi libare- 
tur. Capell. 9. p. 313. HI per ill as (puellas) nefas 
in terrii Sanctis libare numinibua, certe litare peni- 
tus abnegatum. V. piauti loc. cit. in LITO. ~ Et 
translate . Proper t. 4. 6. 8. libare carmina aris. 
Ovid, 1. Pont. 9. 41. Jure igltur Gelso lacrimas 
libamus ademplo. *J 3. Quoniara qui iibat jive 
sibi, sire aliis, decerpendo rem imminuit, libare 
occurrit etiam pro imminuere, atque adeo absu- 
rncre. Lucret. 5. 281. Ergo terra tibi libatur, et 
aucta recrescit. et ibid. 569. Ilia ipsa iotervalla ni- 
hil de corpore libant. Alii leg. limant. Proper t. 

4. 5. 57. tie quid eras libet ab ore dies. ft. e. atas 
de forma detrahat. Alii tamen aliter leg. Ovid. Se- 
roid. 2. 115. et 16. 159. Libata virginitas. Liv. 21. 
29. ad fin. Libata? vires. 

IF.) Translate est decerpere , excerpere, forra, 
prendere , ad rem Varro apad Non. p. 27. 2*. 
Merc. Quam (ceram) apes Milesia coegeriot ei 
jsronibus floribua libante*. Cic. 2. Invent. 2. 4. Ex 
variis ingenits excellentisslma quaque libavimus. 
Id. 5. 7\isc. 29. 82, Libasque ex omnibus quod- 
cumque te maxime specie veritatis raovet. Id. 4. 
TJerenn. 3. 5. Vide, ne impudenter facias, qui no- 
mini tuo velis ei aliorum laboribus libare laudem. 
Id. 1. Oral. 34. 159. Libandus est etiam ex umni 
gencre urbanitatis facetiarura quidam lepos. Id. 2, 
fiivinat. 11.26. Ex divtoitate animos omnes hau- 
stos, aut acceptos, aut libatos habemus. Id. 1. Oral. 
50. 218. Est boni oratoris multa legeodo percur- 
rlsse, neque ea, ut sua possedisse, sed, ut aliena, 
libasse. 

LIbOnOtus vel Liboootos, i, m. 2. V. AC- 
STROAFRICUS. 

LIBRA, a, f. l.Vtpa, oTa^wc-'c, £yyo'<; (It. libra; 
Fr. livre; HUp. libra, peso; Germ. d. Pfund; 
Angl. a pound, twelve ounces). 

I.) Proprie. *J 1. Libra est pondus duodecim 
unciarum. Est a Sicuilg, qui obolum dixere Atrpav. 
iEquivalet assi, et inter minora pondera maximum 
est, inter majora minimum. Fuit autem libra Ro- 
mans aliquaoto major, quam mina Attica, f'arro 

5. L. L. 169. Mull. As erat libra (al. libra) pon- 
dus. Liv. 4. 20, Corooam aurearn librae pondo Jovi 
donum posuit. Al. leg. libram pondo. Ptin. 26. 
Hist. nat. 8. 56. (88). Libra radicis ia vini congio 
decocts. Id. 9. ibid. 17. 30. (64). Mulli binas li- 
bras pooderis raro exsuperaot. et ibid. 15. 17. (44). 
Thynnus pingueirens ad mille aliquaodo libras. — 
Libra partes eadem sunt atque assis. V. AS I. 
% 2. Brat etiam libra measure genus coastaos duo- 
decim partibus aquallbus, quas similiter uncias vo- 
cabaot: quo sensu a nonnullis translate acoipitur, 
scilicet metaphors' ducta a parsgr, proxime superio- 
rs. Suelon. Cce*. 38. Frumeoti denos modios, et 
totidero olei libras. — Erat autem libra bac, teste 
Gal. 1. 1. de composit. med. per gen. c. 17. et i. 6. 
c. 8., mensura comes, qua oleum sdmetiebatur, in- 
tersects lineis quibusdam dividentibus ipgam in 
duodecim partes. Corneis autem mensuris oleum 
apud Romanos vendi consuevisse, oslendit eiiam 
Marat. 2. Sat. 2. 61. 5 3. Est item iostrumentura, 
quo Tit ponderantur, habens duas lances, ex quaruro 
depression* , vcl cievalione justum rei pondus de* 
prehendilur. Unde etiam bilancem vocant, bt'teneia. 
Statera vero instrumentum est, quo res sine lanci- 
bus, vel unica lance ponderantur, stadera. Cic. 5. 
Tutc. 17. 51. Quo in loco quaro, quam vim babeat 
libra ilia Critolai; qui, quura in alteram librae lan- 
cem animi bona imponat, in alteram corporis et 
esterna; tantum propendere Hlara boni Jancem pu- 
tst, ut terram et maria deprimat. Cf. eumd. 5. Pin. 
30. 91. Virtutis amplitudioem quasi in altera librae 
lance ponere. et Pert. 4, 10. Scis etenira justum 
geraina suspendere lance Ancipitli libraB. Plin. 10. 
,HiiU nat. 33. 50. (98). Surcuio super bina ova 
imposito, ac ferruminato alvi glutino, subdita cer- 
vice medio, aqua otrlmque libra deportant alio. 
— Facere aliquid per ces et libram. f. M A.N CI- 
P1UM. ' 

II.) Translate, metaphora" ducta a supetiori pa- 



— 78 — 

ragr, 3. *f f . Poetiee ponitur pro examine, disqui- 
sitlone. Claudian. 1. Laud. Stilich. 75. animi cuo- 
ctantis libra. Cf. locum Pertii allatum sub I. 3. 
•J 2. Ponitur et pro inslrumento fabrili, seu potius 
geometries macbina , qua eiploramus altitudinem 
maris, fontium, lacuum, vel fluviorum, oum scilicet 
altiora sint eo loco, quo ea ducere constituimus, 
qua? et libella appellatur. Quamquam etiam non 
raro librae vocabulum nsurparaus pro ipsa altitu- 
dine, quam machioa hujusmodi depreheodimus. Un- 
de lacum dicimus esse pari libra cum mari, id est 
asquali altitudine, a livello. Item fontem dicimus 
esse infra libram montis, cujus scaturigo monte est 
inferior, Colum. 8. R. R. 17. 4. Sin autem locus, 
ubi vivarium constituere cenaemus, pari libra cum 
ajquore maris est , in pedes norem defodiatur pi- 
scina, et mox. Modus aquae jacentis infra libram 
maris. Cess. 3, B. C. 40. Alteram navera pluribus 
aggressus navibus, in quibus ad libram fecerat tur- 
ret, h. e. pari libra hinc et bine, ne navis inclinet. 
Al. exponunt eequalis allitudinis. Inscript. apud 
Henzen. 6428. sivk <?voo alivt opvs Ens aqvae 

DVCKSDAB REFIC1VKDAB CAVSA SVPflA IKFRAVB LI- 
BRAM pactvm est etc. % 3. Ponitur quoque pro 
libramento. Plin. 16. Hist. nat. 36. 65. (161). Con- 
tra flatus quoque pervicax libra Bononiensibus ca- 
lamis. h. e. pondus aequilibratum. *f 4. Est et 
Libra carlcste signum , constans ex oclo stellis , 
quod Cassaris slate octavo , bodie decimo tiirtio 
Cal. Octobris, sole ipsum ingrediente, eequinoaium 
facit auctumnale. Firrj- i. G. 208. Libra die so- 
mnique pares ubi fecerit horas. Aliqui dicunt, Li- 
bram e^se imaginem Astrseae filia; Astrsei et Auro- 
ra? , vel Jovis et Themidos , ut alii malunt, quae 
a gentibus dea juslilia? anlistita babita est. F. 
ASTR^A in ONOM. Porro veterura nonnulli hoc 
signum non agnovere; ejus enim spatium a Scorpii 
cbelis occupari faciebant: et Ceesarls demum aetate, 
qui velus Kaiendar'mm reformavit, videtur Libra 
locum occupasse chelarum Scorpionis , quae el ju- 
guro appellatur ( V. JfJGUM ) ob similitudinem. 
Hanc ita describit Manil. 4. 545. Sed quum auctu- 
mnales cceperunt surgere Chelae, Felix sequato ge- 
uitus sub pondere Librae Judex eilremae sistet vitce- 
que necisque , lmponetque jugum torris , legesque 
rogabit. Virq. 1. G. 33. Qua locus Erigonen inter 
Chelasque sequenies. et Ovid. 2. Met. 195. Est lo- 
cus, in geminos ubi brachia contrabit ardens Scor- 
pios, et cauda Oexisque utrimque lacertis Porrigit 
in apatium signorum membra duorum. Macrob. 1. 
Somn. Scip. 18. a med. Libram, id est Scorpii che- 
las, oriri videmus. Servius ad loc. Virg. cit. M%1- 
ptii duodecim esse asserunt signa: Cbaldai vero un- 
decim; nam Scorpium et Libram unum signum ac- 
cipiuot. Cbelas enim Scorpii Libram faciunt. «J 5. 
Est etiam vocabulum, quo significabatur mensura, 
seu pars quasdam agri, in Gallia Narbonensi. Hygin, 
de limit, p. 2(0. Goet. In proviocia Narbonensi va- 
ria sunt vocabuia {agrorum): alii appellant libram, 
alii parallelam, in Uispania cenlurias. 

LI8RALIS, e, adject, (libra) qui est unius librae, 
(Tuna libra, Atrpcuo?. Colum. 6. R. R. 2. 7.; et 
Pallad. 4. R. R. 12. a med. Libralesque offas in 
prssulsa adipis liquamine tinctas in gulam demlt- 
tito. Plin. 19. Hitt. net. 2. 11. (34). Excedunf. sajpe 
magnitudinem mali cotone!, etiam Hbrali pondere. 
feget. 2. Milit. 23. Libralia saia. Theod. Pritcian. 
4. p. 315. in fin. edenle Aid. Massa iibralis. 

LlBRAMEN, Inis, n. 3. (libro) libraraentum, vis 
iibrandi et ejaculandi. 

I.) Proprie. Liv. 42. 65. Huic spiculo ad libra- 
men pinna ires , veluti sagittia solent , circurada- 
bsntun 

II.) Translate. Claud. Mamert. 3. Stat. anim. 
13. inil. Adbibito judicii Hbramine. 

LtBRAMENTUM, i, n. 2. (libro) quidquid grave 
pondus alicui rei addit, pondus. 

I.) Proprie. «J 1. Generatim, in beilicis tormen- 
tis libraraenta sunt pondera, qua ballistia illigan- 
tur, at majore impetu ac faciiius missilia jacere 
possint. Tac. 3. Hist. 23. Nisi vincla ac libratue.Ua 
tormentorum abscidissent. confrappesi. Hinc sim- 
pliciter pro pondere, seu magno pondere usirrpsvil 
Liv.'ih. 5. In arietes tollenonibus libramenta plum- 
bl, aut saxorum, sLipitesque robustos incutiebant. 
L'bi ismcn advene, ideo pondera ilia dici libramti- 
la, quia lullcaouibu* dejitiebaatur. Sic Id. 42. 03. 



LTBRARIUS 

Arietem admcrtnm, libramento plumbl grsntam, ad 
terram urgebant. % 2. Speclatlm In aquaductlbai 
llbramentum aqua est collatlo altitudlnis loci, unds 
deducitur, cum altitudine loci, quo ducitur, ut aqna 
commode vel ascendere, obi opu* sit, vel descendera 
posjit. Plin. 31. Bist. nat C. 31. (57). Libraraen- 
tum aqua in crotenoi pedes aicilici minimum erlt. 
h. e. descemus, sen declivlUs aqua, qua deducenda 
est. il livello oW aequo. Vitruv. 8. 7. Si canaliboj 
(fiat deductio), structura flat quam solidissima, so- 
lumque rivi libraments babest fsstigista. h. e> poil- 
tiones, non quidem aquas, sed initio quidem subli- 
mes, in fine decides. Plin. 4. Ep. 30. sxtb fin. de 
aqua in psrvo quodam fonte crescente et decrescen- 
te: An nescio quod (inc/ut't) Hbramentum abdilutn 
et cacum, quod quum exinsnitam est, susciiat et 
elicit fontem, quum repletum, moratur et str»ngu- 
lat ? ft. e. caves quadam naturalls ad llbrandam 
ipsius fontis aquam, ita ut bac per ipsam facile de- 
flu ere et emergere possit. Alter Plin. 11. tfitt. nat. 
37. 65. (173). de rant* coaianfib. Inferiore labro 
demisso ad libramentum modica aqua recepta in 
fauces, palpitante ibi lingua, ululatus ellcitur. ft. e. 
ad libram modica aqua demerso labro. 

II.) Translate. •! 1. Libramentum dicltur super- 
ficies oranioo aqualis, superfide orizzontale, Cic. 
4. ,^cad. (2, pr.) 36, 116. Punctum esse, quod ma- 
gnitudinem nullam habeat: extremitatem et quasi 
libramentum, in quo nulla omnlno crassitudo sit: 
lineamentum Iongitudinera IStitudine carentero. ft. 
t. etlremitas matbematica, b. e. superficies, quasi 
libramentum dlcitur ob summam aqualitatem . 
•J 2. Ponitur etiam pro aquemento, uguagliamen- 
to, eqvitibrio, tcopp'orrsa. Colum. i. R. R. 5. 8. 
Temperatum libramentum ventorum biemalium et 
aslivorum. Seneca 3. Benef. 6. a med. de eclipti 
solari. Modo excludlt (luna) totius solis a&peclum, 
si recto libramento inter solem terrasque media 
success! t. a perpendicolo. 

LlBBARiA, a, f. 1. a fiber, bri, V. Librariut 
primo loco in fin. 

LtBRARf A, a, f. 1. s libra, V. LIBRARIDS se- 
cundo loco. 

LlBltARlOfXM, 1, n, 2. deminuta librariuro, 
parvum librarium, piccolo archivio, piccola libre- 
ria. Cic. 4. Legg. 2. 7. Habet aliquid srgulisrum, 
nee id tamen ex ills erudita Gracorum copia ; sed 
ex librariolis Lalinis. Ita recentioret : qui tamen 
omnes fatentur, posse hanc vocem ad sequentem 
commode reCerri, ut sine ulls dubitstione Forcel' 
Unas retulerat. 

LlBRARlOLUS, i, m. 2. deminut. a librarius, 
copitta, amanuense. Cic. 4. All. 4. 6, Etiam velim, 
mini millai de tuis librariolis duos, quibus Tyran- 
nio utatur glutinatoribus. Id. Balb. 6. 14. Qucd 
Jtbrarioli denique scire profiteanlur. V. et voc. 
praced. 
LIBRARIUM, li, n. 2. V. voc. seq. in flo. 
LlBRARlUS, a, um, adject. (Itber, bri) ad libroi 
perlinens, da Ubri, ■ypa^oco'c. Varro i. if. R. 2. 
14. Scriba librarius, '.ibertus ejus qui apparuit Var- 
roni, Cf. Intcript. spud Gruter. 59 i. 3. sbstia 
xantba 8CR1B. uBHARiA. fforat. Art. P. 354. Ut 
scrintor si peccat idem librarius usque. Cic. 5. Phil. 
9. 21. Libraria taberna. Plin. 27. Hist. nat. 7. 28. 
(52). Atrameotum librarium ex dtlulo fjua tempe- 
ratum litteras a musculis tuetur. — Hinc 

Librarius, Xi , m. 2. absolute, substantlvorum 
more, •J 1. Est qui libros manu sua describit, pre- 
lio ad id concJuctus. Nam qui eos vendit, Graco 
potiu* nomine bibliopola, $tp'ktoiz<a'kr)s dicilur (V. 
tamen infra § 2.), copiita, scrivano, /St^Xioypapof. 
Hieronym. Ep. 8. Rudes tlli Italia homines, quos 
cascos Ennius appellat, qui tibi ritu ferino victum 
qua?rebant, aate churta et membranarum usuro aut 
ia dedolatis e ligno codicillis, aut in corticibus ar- 
borum mutuo cpktolarura alloquia missitabant; 
trade et portilores earum tabellarlos, et scriptores 
a libris arborum librarios rocavere. Cic. 2. leg. 
Agr. 5. 13. Concurrunt jussu meo plures uno tem- 
pore librarii: descriptam legem ad me afleiunt. Cic. 
fit. ad Tiron. 16. Fam. 21. tub fin. Peto a te, ut 
quam celerrime mihi librarius mittatur, maxima 
quidem Gracus. Multum enim mihi eripilur opera 
in exscribentiis bypomnematls. Liv. 38. 55. Malim 
librarii mendum, quAm mendaciuro srriptoris esse. 
Cic. i. Phil. 4. 8. Litter* sunt librarii maau. In- 



UBRARIUS 

ioript. spud Gruter. 563. i. libraries lisiobis. 
h. e. qui ejus milites et ratione* perseriblt. Feget. 

% Milit. 7. Librarii ab eo, quod in libro* referent 
action** ad milites perimetries. Sic in Inscript. 
apud Reines. cl. 8. n. 44. librabivb siakipylahis. 
h. e. qui sut manlpull rationes scribit et conficit. 
Aurel. Arcad. Dig. 60. 6. 6. Llbrarii quoque, qui 
docere possunt (maestri di scrivere) et borreorum 
librarii et llbrarii depositorum et librarii caduco- 
rum. quadernieri. — Lrgitnr et scribe Ubrarius 
apud Farron. loc. cit. ioit. et in Inscript. apud 
Gruter. 585. 2,, 3., 4., 5., et videtur idem esse ac 
Ubrarius simpliciter. Sic scriptor Ubrarius babe- 
tur apud Horat. loc. cit. inll. Festus quoque p. 333. 
IB. Hull, scribes cum libraries conmndit. Est ta- 
men ubi dlslinguuntur. la senatusconsulto apud 
Frontin. Aquced. 100. Curatores aquarum lictores 
blow, et servos publkos teroos, arehiteetos singulos 
et scriba* et librarlos habere. Cic. 2. leg. Agr. 13. 
32. Deceroviros ornat apparitoribus, scribis, libra' 
rii*, praeconibus, archileclis. His iocis librarii suot 
scribis subject!, lisque in publicis rebus conscriben- 
dU operam suam prabent: ita ut scriba sit, quern 
Itali nunc cancel Here ; Ubrarius vero, quem iidera 
scrivano vel scrilturale appellant. — De librario- 
rum ignorant!*, V. Cic. 3. ad Q. fr. 5. et prceeiiue 
Settee. Ep. 90- — De librariis vero generatim, V. 
Jahn. In Annai. del? Instil, archeol. an. 10. p. 
243. et B. Borgheti Dipt. mil. di Decio p. 64. 
•f 2. Interdum Ubrarius est etiam qui libria nego- 
tiator, Ubrajo, jSjP.iokio'Xtj? (F. parage, prsced. 
init.). Seneca 7. Benef. 6. Li bios dicimus esse Ci- 
ceronii : eosdem Dorus ubrarius suos vocat: et 
nlrumque verum est. Alter ilios, tamquam auctor, 
«bi; alter, tamquam emptor, asser'l. Adde Gell. 5. 
4. et 18. 4. — De loco Juvenal. 9. 109. F. vocera 
seq. in fin. 

Libraria, ce, f. 1. absolute, substantivorum mo- 
re, ^ I. Est mulier, qua libros scribit, versat et 
eustodit. Capell. 1. p. 17. Clotho vero, Latrhesis 
Atropocque, quooiam sentetttias Jovis ortbngraphs 
studio veritatis excipiunt, utpote libraria; Superum 
arebi v ii que cust odes-. V. A. Malum ad Class. Auct. 
T. 1. p. ltiIU. ^ 2. Est eliara laberna, in qua 11- 
bri prostant, lilreria, fi:fi~ktQntokiio\>. Gell. 5. 4. 
Apud Sigillaria forte, in libraria ego et Julius Pau- 
lo* poeta, vir memoria nostra doctissiinus, constde- 
ranius. Adde eumd. 13. 30. 

Librarium, ii, n. 2. absolute, substantivorum 
more, est locus scu cista, ubi uomi asservantur srri- 
pta privaia. luogo dove si lergono Ic sail lure, ar- 
chivio, /3t/3")vic$7JKi}. Cic Mil. 12. 33. Kxhibe, qua;- 
so, S. CloUi, librarium illud legum vestrarutn. Alii 
minus recte kg. libellarium. Ammian. 29. 2. Li- 
braria omnia exurerent. 

LlBBARtl'S, a, did, adject, (libra) ad libram 
pettinens, d't/na libbra, libralis. Culo R. R. 21. 
a med. lnsuper foramen iibrariutn ferreum (lege 
feaum) digitos sex latum indito, pcrtusum utrutn- 
que {lege utrimque) serus, qua clavus eat. $ul foro 
porrai un ferio del peso d'uno libra, largo sei 
oita. Fitruv. 8. 7. sub fin. Cxmcntum de silice 
fraugatur, ne gravius, quarn librariuro. Colum. 12. 
ft. R. 53. 4. Caro in libraria frnsta concidilur. 
GeU. 20- 1. o med. Librariis assibus in ea lem- 
pestate populus usus est, — llinc 

Libraria, ce, f. i. absolute, substantivorum mo- 
re, at ancilla , qua; prasGcilur parliendis pensis, 
eaJasi k lanipendia, ut habet J'et. Scholiast, ad 
ill«4 Juvenal, 6. 475. si node maritus Aversus ja- 
mit- periit libraria, ponunt Cosructas tunicas. Hoc 
todeta woiu iibiariaro intcHigit in aliquot In- 
sa-ipiumib. Fabrtltus p. 214. ». 542., 644., 545. 
etc. 

LiLrarius . U . m. 2. absolute, substantivorum 
more, in illo Juvenal. 9. 109. Et qua? finxcrunt 
Ubrarius. arckimagiri etc., ut quidaiu putant, po- 
nitur pro eo. qui praQtiiur parliendis pensis: cu 
juattoUi offi.ium in Libraria paullo supra po- 
tuimus. 

LIBBAT£, ad*erb. (libro) translate tantum oc- 
curril . et est re ponderata et perspecta , pesata- 
mente. Semius ad f'irq. 2. ,j£n. 713. Et libuu 
iiK*s ei Cereris tetnplura et vetusium elegit. 

LtBRATtO. 6nis. f. 3. ttibio) 5 1. Est arlns 
Iil>rjnji. s«q cj librUam pxit'jncli, i' mclteie a lit. 
vcilu. o tn Ci.ic:,, Tau-'Tb;:;. FUmv. 8. 6. a mca. 



— 79 — 

Qui Archlmedis libros legit, dicet, non posse fieri 
veram ex aqua librationem, quod ei placet, aquam 
Don esse libratam, sed *pba;roides habere schema. 
Minut. Fel. Octav. 17. circa med, Caslura ipsum 
vide, quam late tenditur, quam rapide volvitur: 
jam scies, quam sit in eo sumni moderstorls roira 
et divina llbratio. 5 2 - Ilem est *quamentum , 
tigua,q/iamento. Fitruv. 6. I. Terralnatio orientls 
et accidentia ciica terra librationem , qua divldi- 
tur par* superior et inferior mundt , habere vide- 
tur libratam natural! modo circoitionem, quam et- 
iam maihematici norlzonta dicunt. % 3. Est etiam - 
eadem ac jaculatio. Diomed. 3. p. 473. Putsch. 
Idcirco ex brevi el longa pedem bunc (lambum) 
esse compositum, quod ii qui jaculentur, ei brevi 
accesso in exlensum passum proferunlur, ut prom- 
ptiore nisu tells (forte legend, leli) ictum confir- 
nient. Auctor bujus librationis Arctlnus Gratcus hU 
verslbus perblbctur etc. 

LlBRATOR, Oris, m. 3. (libro) qui librat, el 
^ 1. Praeclpue qui in deducendis aquis expendtl 
alliludinem fonlium , quanto scilicet altiores sint 
eo loco, quo eas ducere constituimus. Plin. 10. 
Ep. 50. Superest, nt tu iibratorem , vel arcbite- 
ctum raittas, qui diligenter exploret, sit ne lacus 
altior marl. — Libra-lores erant inter roinlslros 
curatoris aquarum , et in aquaeductuum curatione 
Us inserviebaDt , v. gr. in metiendi* calicibus , ut 
est apud Fronit'n. Aquced. 105. Procurator cali- 
ccm ejus moduli, qui fuerit impetratus, adbibitis 
libraton'bus, signari .cogitet elcj ne sit in arbilrio 
libratorum, interdum majoris lurninb), interdum 
rainoris, pro gratia personarum, calicero probare. 
— Legitur bsec vox etiam apud Caton. R. R. 22. 
Trapetum boc modo accommodare oporlet; libra- 
tor uti staluatur pariter. Gallus interpretatur: que 
le bassin soit bien de niveau. Ita que librator est, 
qui trapeti partes recle conrinnat et librat. % 2. 
Item qui tormentis lorquet et jacit , lanciatore. 
Tac. 2. Ann. 20. Funditores libraloresque fundere 
tela et proturbare hostem jubet. Adde eumd. 13. 
ibid. 39. Utroque autem loco al. leg. libritora , 
ut librilis dicitur pro libralis. et Inscript. Lam- 
basitaua apud Henzen. 7420. a /Sj3 D. w. 8. LOL- 

1IVS VICTOR LIBBATOR LEG. 111. AVO. STIFENDIOR. 

xi. akn. xx xin. mat. f. f . car. Cf. Inscript. apud 
Orell. 3493. ubi pro libra ton's male legilur libe- 
ratoris; et V, ICellermann. Fig. Rom. latere, 
p. 55. n. 127. 

LlBRATCRA , aj, f, 1. (libro) aequallo superB- 
ciei. Fegel. 3. Felerin. 22. Catastaltico medica- 
menlo libraturam cutis consumis, 

LtBBATUS, a, urn. F. LIBRO. 

LlBRlGER, g?ri, m. 2. qui librum gerit. Pau- 
Un. Nolan, ep. 28. (al. 0.) n. 4. Postulasti per 
eumdem librigerum, ut etc. 

LtBRILE, is, n. 3. V. LIBRILIS. 

LIORiLl.V. F. LIBR1LLA. 

LIBRtLlS, e, adject, (libra) libralis. Ca>s. 7. 
B. G. 81. Nostri fundi* libiilibus sudibusque ac 
glandibus Gallos perteirent. h. e. qua libralia saie 
jaciebant. F. voc. seq. — llinc 

Librile, is, n. 3. absolute, substantivorum more, 
est scapus librae, ut docel Paul. Diac. p. 116. 4. 
31u.ll., boc est transversa ilia linea, ex qua lances 
dependent; et accipitur etiam pro ipsa libra. Gell. 
1. I. a med. ft talionem in eo vel ad atnussim 
aequipararent, vel in librili pcrpendcrcnt. 

LlBRILLA appellantur iostrumenta bellica, saxa 
scilicet ad bracbii crassHudinem in modum flagel- 
lorum loris revincta. Usee Paul. Diac. p. 116. 5. 
Mull. Non Ubrilla, sed librilia U-gendum monent 
critic), Forcellino el Jfulkro probantibus. 

LlBRll'E>S, pendis, m. 3. (libra el pendo) 

1.) Proprie. ^ 1. Geneiatim libvipens erat, qui 
ante argentum signatum, quum ftomani adhuc are 
grnvi uterenlur, pecuniam pen dt bant, ^uv-otaTT,;- 
Plin. 33. Hist. not. 3. 13. (42. et 43.). Populus 
Romonus tie prgeuto quidem signato ante I'jrrhum 
legem devictum usus est. Libralis (unde etiam nunc 
I i be 11 a dicitur ct dupondius) appendebatur as- 
sis. Ouare aeris gravis pojna dicta , et adhuc 
eipensa in ratitniibus dicurUur, item impendia 
el dupeudcre; quia et mil; turn stipend! a boc 
c&t stipis pondtia, dispensatores, lihrip en- 
ds*, qua constirtudine in lis empiionibus, quan 
■ maocipi sunt, euiimouia iibta intcrponituf. Haec 



LTBBO 

PUnhn. % 3. Speclaiim in rssnclpatk>nHrat et Sm. 
testament)* utebantar opera llbripendla, boc est 
ejus qui libram asneim tenebat. T. Caji locum 
Dig. 1. 119. in v. MANCIPIUM; et cf. Ptinii ver- 
ba allata in paragr. prseced. % 3. Librlpende* et- 
tlaro magistratus quidam fuisse vldentux in raunl- 
cipiis et colooiis, quorum munus esset moneiara 
ad trutlnem revocare, vel ponderlbus publiei* prte- 
esse. F. PONDERARIDM. Instript. Nolas reperU 
apud. Gruter. 1115. 1. t. vroivs t. i. t. vitoshvi 
cm. r. n. vim ubkipkndbs sx necreto Decursomtw. 

II.) Translate. TertulL 2. advers. Martian. 6. 
circa med. Ct fie ret proprie tas jam boul in no- 
mine, de inttilutione adscripta est 11U, qaasl Hbri- 
pens emancipatl a Deo boni , llbertas et potest** 
arbllrii. 

LlBRtTOB. F. LIBRATOR 2. 

UBRO, as, avi, stum, are, a. 1. (libra). Part. 
Librans I. 3. et 4.; Libratus I. I., 2., 3., *. et 
in fin. — Llbrare est ad libram exlgere. 

I.) Proprie. <f 1. Strlcto seusu est ad libram 
exigere, livellare, mettere a UveUoi unde Ubrart 
aquam est ejus alliludinem explorare, et deducere 
ad libram ejus loci, quo ducenda est. Fitruv. 8. 
6. Libralur autem aqua dloplrls, aut HbrU aqut- 
riis, aut coorobate. et ibid, non mutia post Aquam 
non esse libratam, sed sphsroide* habere schema. 
F. ibi librandi rationed. % 2. Hinc, a Ubraodt 
scil. effeclu, ponltur etiam pro complanare, tequare, 
uguagliare. Cato R. R. 18. a med. Pavimenia ad 
bunc modum facito: ubi libraveris, de glarra et 
calce arena to primum coriura facito. Cic. 5. 3Wc. 
24. 69. Quibus terra librata ponderlbus, quibtu 
cavernls maria sustioeat. Plin. 36. Bin. nat. 13. 
19. (90). Columnarum turbines in offlcina ita 
librati pependerunt, ut puero circumagente torna- 
rcn'tur. inscript. apud II eaten. 7368. C. TMus 
hoc MowvMBNTVin sibei et leimzis sovsis (h. e, 
liberis suls) exlruxit et leibbavit et earnoLl»iT. 
Hone lapidem exscripslt et restituit Mommten. 
Inscr. Neap. 299. Lucan. 9. 528. cum cardlne 
summo Slat librata dies, truocum vix protegU ar- 
bor, h. e. quum meridle sol recti* radiis terrain 
ferit: quod fit sub tropicis et wquinoctiall circulo. 
Eo igitur tempore lux solis, quasi ad libram, rectn 
delabitur. % 3. Hinc etiam est sustinere, suspen- 
dere , sospendere , equitibrare , conlrapptsare ; 
quemadmodum in libra suspenduntur, qua* Doude- 
rantur; aut quooiam ponderibu* tequanda sunt ea, 
qua juspendere vel sustinere volumus. Ovid. 3. 
Fast. 585. Vela cadunt primo, et dubia librantur 
ab aura, n, e. non intenduntur, sed suspense an- 
tennls laxe aghantur. Sit. It, 17. 274. de rtrtvi 
naufraga. Et ductus supra, vento llbrante, pepen- 
dit. PUn. 2. Hist. nat. 5. 4. (10). Aeris vi sus- 
pensam librari medio jpatio tellurcm. Id. 19. 
tbid. 5. 24. (70). de cucurbitis. Mire lenui pedl- 
culo libralur pondus immobile auras. Gell. 5. 3. 
Acervum ilium et quasi orbcm cudlcum, brevi 
vinculo comprcbensuro, ratione quadam quasi B e0# 
metrka librari continerique animadvertit. Rursus 
PUn. 2. ^jst. not. 5. 4. (11). Terram universi 
cardine stare pendentem , Ii brant cm per quie pen- 
deat. h. t. suslinentem circum se fusa corpora, per 
qua ipsa vicissira sustinetur, hoc est aquam et 
aercm. f 4. Vi causativi, signlOeat etiam vibtare, 
jaculari , et quasi libra , id est direclo jaclendo 
emittere: vel quia qua? jaculari volumus, prius od 
nos adducimus et retrauimus el in aequilibrio quo- 
damniodo constituimus, ut emissa citius reran tor, 
tirare, lanciare, vibrare. — a) Generatim. Firg. 

9. /En. 417. sum ma telum librabat ab ouro, et 

10. ibid. 479. ferrc praeflium robur acuto In Pal- 
ian la diu ii brans jacit. et 5. ibid. 478. durosque 
reducla Libravit dextra media inter cornua casstus. 
Ovid. 7. Met. 7R7. Ad joculi vcrtebor opem, quod 
ricilera librat Dum mca, dum digitus amcniif in- 
dere tcnto , Lumina deflesl etc. Lucan. 3. 433. 
raptam librare Lipcnuem Ausus , el aeriam ferro 
proscindere quercum. Seneca A gam. OOC. Sic hue 
et illuc impiam librat manum. Cf. Quintil. de- 
clam. 1. 10. Sic ergo libravit manum carcus v at 
ipsam prolinus feriret animani. Poetire Stat. 2. 
.-/chill. 419. librare vulnera. — b) Speciatim li- 
brata dicuntur, quce, dum mo^sntur- jaciunturque, 
Ccrto ct wqunbili cursu, atque ndeo mnlta vi et 
impetu femntur. liv. 38. 29. Librata (gtans) 



LIBS 

quam sedeHt. Tac. 2. Hist. 22. Ingerunt deioper 
Otboniani pila, libralo magis et certo ictu, adver- 
ius temere subeuntes. T. et Ztfcratu* In flo, Plin. 
8. Hist. nat. 2. 2. (5). ok elephantis. Plenis ho- 
mloe triclinU* accubituro iere per leetos, ita li- 
bratis vei (igiii , ne quis potantlum attlngeretur. 
Id. 37. ibid. 6. 22. (83). Opalis falsi* contra ra- 
dioi libratis, unus atque idem translucet cotos. 
h. t. eerta ratione rootis et msatis. Sit. It. 15. 
429. per cubes aquila libraia volatu. — c) Li- 
brary se dicuntur volucres, quum expansis utrim- 
que alis, quasi libra, tolluntor ad volaodum, Plin. 
10- Hist, nat. 3. 3. (9). Haliaeetos librans ex alto 
sese. Sic Ovid. 8. Met. 201. de Dcedalo, geminas 
opifex libravit in alas Ipse suum corpus, et 2. 
Art, am. 68. de eod. Inque novum tiinide cor- 
pora librat iter, et 2. Amor. 6. It. quae liquido 
libratis in acre cursus. Pirg. 4. G. 196. de apib. 
*ape lapilios Tollunt , bis sese per inania nubila 
Iibranl. si vanno contrappesando nel voktre. Sic 
Plin. 11. Hist. nal. 10. 10. (24). de iisd. Si coo- 
riaiur procelta. appreheosi pondusculo lapilli se li- 
brant. — d) Librare corpus in herba a pud Ovid. 
1. Fast. 429. est pnullatira et aequali descensu qua- 
sique ad libram demiitendo se , decumbere, cori- 
carsi pxan piano. Simile est illud Ptin. 12. Hist 
nal. 25. 54. (115). Iociderjtis manus iibratur arli- 
fici temperamento , ne quid ultra corticero violet. 
ft. e. temperalo ictu leviter demittitur. — e) Li' 
brare iter est dirigere apud Senec. CEdip. 899. 
Callidus medium seoex Dxdalaa librans iter, Nubc 
*ub medio stctit. 

II.) Translate. ^ 1. Metaphor! duclS a supe- 
riore paragr. 2., poetice pooitur pro a?quare trans- 
late sumpto. Colum. 10. R. ft. 42. Et paribus Ti- 
tan orbem libraverit Boris, ft. e. aequaverit nocli 
diem. Pers. 1. 85. crimina rasis Librat io anti- 
thetis. ft. e. respoodet ille quidem criminibus, sed 
afleetata verborum cura, antitheta congerens pari- 
bus incisis. et quasi libra appensis aliisque verbo- 
rum figuris nimia arte elaboratis. ^ 2 - Apud se- 
rioris asvi scripiore* ponilur etiam pro mente per- 
pendere, examinare, pesare, esaminare. Stat. 9. 
Theb. 165. paullum stetit anxiu* heros, Librabat 
que roetus. Nazar, Paneg. ad Constantin. 7. Ilia 
majestas, fandi ac nefandi discriminatrix , quae o- 
mnia meritorum momenta perpeodit , librat , exa- 
mine*. Impp. Honor, et Theodos. Cod. Theod. 8. 
4. 26. Si qua$ caelestes praescriptiones super red- 
denda militia elicueiit provincialis apparitor, quai 
non ante praecelsa sedes tua libravit. — Hioc Tart, 
praster. pass., cujus multa sub I. exempts retu- 
timos, 

Libratus , a , urn , adjective qaoque occurrit , 
onde Comp. Libralior , quo sensu posuimus (sub 
1. 4. 6.) Jibrata diet, quae, dura moventur jaciun- 
turque, certo et aequabiii cursu, atqoe adeo muita 
vi et injpetu fcruntur. Liv. 30. 10. a med. Pmni 
vana pleraque tela in auperiorero iocum mittebaat: 
gravlor ac pondere ipso iibratior auperoe ex one- 
rartis ictus erat. 

UBS, Ltbis, adject. Aty, ad Lybiaro pertinens, 
Africua: P. OXOM. — Hioc Libs dicitur etiam 
ventus Africus , Ponenic Garbino. Plin. 2. Hist. 
nat. 47. 46. (119). A meridie Auster, et ab occaso 
brumali Africu?; Noton et Liba nominant. Auson. 
Technopcegn. de dtis ii. Velivolique maris con- 
sirator leuconotus Libs. Cr. Gell, 2. 22. a med. 
Arricus, qui Grsece vocatur Atit. 

LIBUSI, i, r,. 2. (libo). Mas'cul. genere tibus, i, 
usurpatur a JVigidio apud tfon. p. 211. 31. Merc. 
beinde aurgat, faclat libos qualuor, et intra libos 
duos ad dextra et duos devexos. — Ceteruro — 
a) Generatim libum, nsXavoc, S"ucv (It. foc.im.ia; 
Ft. g&tcau; Hisp. torta hojaldre; Germ. d. Ku- 
chen, Ptaden; Angl. a hind of sveet cake) est 
genua cibi, cujus conficiendi ralionem sic tradit 
Cato ft. ft. 75. Libum hoc modo facito. Casei p. 
n. bene disleras in mortario: ubi br.ne distriveris, 
farinae sillgineaa libram, aut, si vole* tenerius essej 
lelibram similsgiois solum eodera indito , permi- 
»cetoque cum caseo bene:, ovum unurn addito, et 
una perroiieeto bene. Inde panem facito : folia 
ilaurea) subdtto: in foco caldo sub testu coquito 
lenUer. Ovid. 3. Fast. 670. Fingebat treroula ru- 
»«ca Uba manu: Atque ita per populum fumantia 
mane solebat Dividere, Martial. 3. 77. Nee te liba 



— 80 — 

jtmnt, nee leela quadra placenta*. — Etiam ex 
atiis rebus liba fiebant. Pirg. 7. JEn. 109. Insti- 
tuontque dope* et adorea liba per berbam Subji- 
ciunt epulis. Ovid. 3. Fast. 761. liboqoe infusa 
calenti Jure repertory Candida mella damus. — b) 
Speciatim , liba dicta sunt a libando, quia praci- 
puus eonim usus erat in sacris. Ennius apod Bar- 
ron. 7. L. L. 44. Mull. Libaque, flctores, Argcos 
et tutulatos. Ennii versum servavit et Festus 
p. 355. 1. Mull. Ceterum Parro loc. cit. addit . 
Liba, quod libandi causa fiunt, Varro 2. R. ft. 8. 
1. Dum base loqueremur, venit liberlus, qui dinat, 
liba absoluta esge et rem divinam pnratam: venire- 
nt illuc, et ipsl pro se sacriflcarentur. Varro 5. L. 
L. 106. Mull. Libum, quod libaretur, priusquam 
essent (h. t. coinederent) coctum. Al. leg. prius- 
quam esset coctum. In atiis enim sacris cruduro 
libabatur, in aliis coctum, ut in Matrallbus. Mul- 
lerus rero legit.* Libum, quod ut libaretur, prius- 
quam csselur (ft. e. ederetur), erat coctum. Adde 
Ovid. loc. cit. 735.; Pirg. 7. Eel. 33. et 3. G. 
394.; Horat. 1. Ep. 10. 10.; Tibull. I. 8. 54. etc. 
Sic Of id. 3, Trist. 14. 17. Libaque dem proprie 
genitale notantia tempus. et Juvenal. 16. 38. Aut 
sacrum effociit medio de limite saxum. Quod mea 
cum vetulo coluit puis annua libo. ilinc quinqua- 
gesima liba dixit Martial 10. 24. quae quinqua- 
gesimo suae fetalis anno, natal) die, sacra facieus 
obtulerat. — Ovid. loc. cit. 733. a Libeto Patre 
liba et libamina dicta esse putat, quia illi piimum 
fieri et ofTerri ccepta. V. LIBAMEN. 
LlRURNA et 

LIBURMCA, as, f. 1. subaudi naii'i (a Libur- 
nus, a, urn, et Ltburnicus, a, urn, adject, ad Li- 
burnos et Liburniam pertinens, quae V. in OSOM.) 
est genus navigii velocioris, variae magnitudinis. 
Nam minima unutn habebat remorum ordinem : 
paullo major binos: idoneaj mensura ternos , vel 
qualernos , interdum quinos , ut Veget. 5. Milit. 
7. docet, de suis loquens teraporibus. Nam primo 
bircmis fuit,ut-ex Lucano colligilur mox afferen- 
do: porro ex Lucian, Amor. 6. et e Scholiast. Gr. 
ad eumd. he. cit. apparet, Liburnas Grasce Stxpo- 
xa Tuisse appellatas ; quod quidem cum toe. cit. 
Lucani apprirae convenit, V. et Liburnse formam 
in Bullzttin. archeol. an. 1841. p. 189. Dicta est 
a LiburnU poputis Illyrici: quorum auxvliis quum 
usus fuissel Augustus bello Actiaco contra Anto- 
nium et Cleopatram ; et experimento didicisset, 
eorum naves ceteris aptiores esse, classem Roma- 
no m ad illarura eiemplum resiituit et ipse et ce- 
teri deinceps imperatores. Veget. ibid. Sunt tamen 
qui et ante Augustum Liburnarum usum fuisse 
Bomanis putant (It. galea, galeotta, brigantino; 
Yt.navire tiger; Hisp. galeota, brigantin ; Germ, 
e. scnnell segelndes Fahrzeng , e. Brigantine ; 
Angl. galley , pinnace, briganline), Occurrit — 
a) Forma liburna apud Horat. Epod. 1. 1. Ibis 
liburnis inter alta navium, Amice, propugnacula. 
Id. 1. Od. 37. 30. Saevis liburnis scilicet invidens 
etc. Adde Cots. 3. B. C. 9. Sic Tac. Germ. 9. 
Signum ipsum in modum liuumae figuratum , do- 
cet , advectam religionem. Lucan. 3. 534. Ordine 
contectas gemioo crevisse liburna. Sil. It. 13. 
240. Quanta est vis agili per cssrulo summa ti- 
burnae. — 6) Forma libumica apud Swton. 
Aug. 17. Tempestate conflictotus, parte liburnica- 
rum demersa. Id, Cal. 37. Fabricavit et de cedris 
(alii rectius leg. deceres, h. e. &EXTJpeic) liburni- 
cas, gemmatis puppibua, versicoloribus velis. Plin, 
10. Hist, nat. 23. 32. (63). Olores, liburoicarum 
more, ro5trato impetu fcruntur, facilias ita fio- 
dentes aera, qusm si recta froote irapellerent. 
LIBUS, i, m. 2. V. LIB DM inil. 
LIBYSTICUM, i, V. Ligusticum io v. LIGU- 
STICUS. 
LlCBNS, entis, particip. V. LICET. 
Lt CENTER, adverb, (licet). Comp. Licentius. 
— Liceoter est cum licentia, et stepisslme in ma- 
lam partem usurpatur pro nimis libere, immode- 
rate, <x5jw$, avatf*avw; (It. con liber to,, licenzio- 
samente; Ft. librement, dune tnaniere dereglec, 
sans frein ; Hisp. libremente , licenciosamente'; 
Germ, willkurlich , nach Belieben, ungebunden, 
zugellos , frech; Angl, licentliousl)- , with loo 
much liberty, too freely, without rtu* restraint). 
Occurrit — a) Posit, apud Cic. i. A at. D. 39. 



IJCfiNTIA 

109. Vos oon modo ocutls Jmapines, led etiam 
animis inculcatis: taota est impuniias garriendl. 
At quam liceoter! Id. Oral. 23. 77. Solutum quid- 
dam sit, nee vagnm tomen, ut ingredi libere, non 
ticenter videatur errare. Horat. Art. P. 265. fd- 
circone vager scribamqae licentcr? et Quintil. f. 
B. 6. Gr-eci ticenter multa. Liv. 26. 10. Id euro 
tarn ticenter et otiose facere. — b) Comp. apud 
Cic. Cost. 23. 57. Servos intelligebat non communi 
condilione tervitutts uti , sed licentius, liberius, 
familiarius cum domina vivere Sail. Jug, 87. Ro- 
manos siculi plerosque, remoto metu, laxius liceo- 
tiusque futuros. Id. ibid. 108. Res communes li- 
centius gerere. Quintil. 1. 2. 7. Si quid licentius 
dixerint. Id. 8. 6. 24. Licentius, ant lalius ausi 
aliquid. Id. 12. 10. 50. Petitas vel paullo licentius 
voluptates, Tac. 6. Ann. 13. Gravitate annonas 
juxta sedilionem ventum: multaque in theatro li- 
centius eTdagitata, quam solitum , adversum impe- 
ratorem. con maggiore sfacciataggine. Pal. Max. 
5. 4. n. 3. Excedere omnes jussit cubiculo, quo 
licentius, remotis orbitris, indicium perageret. con 
piii liber I a. 

LlCENTf A, ae, f. 1. a licet formuia affirmant!*, 
ut apnd Plant, ftud. 4. 6.21. videre est (P. infra 
sub 1.), est facultas, venia, tibertas, qua licet nobis 
quippiam facere, nullo impediente, aveai? (It. li- 
cenza, permissione, facolta, liber ta; Fr. liberti, 
permission , faculte de faire ce que Von veut; 
Hisp. Hbertad, licencia de liacer una cosa, permi- 
sion; Germ. d. Freiheit, d. Erlaubniss nach *ei- 
ttem Belieben zu handeln , d. Ungebundenheit ; 
Angl. licence, liberty, permission, leave), ■f 1. 
Generatim de agendi faculiate, venia, libertale, qua 
dalur vel perroiuitur. Plaut. ftud. 4. 6. 21. hac. 
Licet -, licet -, licet, tb. Hercules isium infelicet 
cum sua licentia. Cic. 3. Off. 5. 20. Nobis uostra 
Academia magnam licentlam dat, ut, quodcumque 
maxime probabile occurrat , id nostro jure liccat 
defendere. Id. Senect. 13. 4*. Tantum licenttaB dn- 
bot gloria. Id. 5. P'err. 12. 29. Hac licentia per- 
missa, ut etc. et i. Acad. (2. pr.) 10. 30. Liberta- 
tem et licenliam alicui Jargiri. Id. Mur. 9. 20. Lt- 
cenliam coocedere. Phcsdr. 3. 7. Si quo abire est 
animus, est licentia? Non plane est, inquit, Rmsus 
Cic. 1. Off. 29. 103, Pueris non omnem licentiam 
ludendi damus. Tac. 14. Ann. 49. Licentia absol- 
vendi. et 1. ibid. 26. bene faciendi. di beneftcare. ct 
Sueton. Cces. 67. Licentiam omnem possim tasci- 
viendi permittebat militibus. Julian. Dig. 24, 3. 6. 
Licentium babet mulier ad alias migrare nuplias. 
«J 2. Speciatim est facultas seu liberias, quam quij 
sibi sumit, cogitandi vel agendi, arbitrium. ■ — a) 
Universim. Cic. i. A r at. D. 38. 107. Ludimur ab 
Epicuro, homine non lam faceto, quam ad scribendi 
licentiam libero. Id. ibid. 44, 123. Qua; autem istta 
imagines vesira?, aut unde? A Democrito omnino 
haec licentir.. Sueton. C&s. 40. Per inlercalandi li- 
cenliam. — b) Sa>pe et eleganter refertur ad ora- 
tionem, quum sibi indulget orator aut scriptor, et 
leges aut consuetudinem loquendi exccdil, Cic. 
Brut. 91. 316. Dcdit opcram, at nimis redundantes 
nos et superfluenteS; juvenili quadam dicendi impu- 
nitate et licentia, reprimeret. Id. 3. Orat. 38. 153. 
Verba pdsca ac vetusta, quae sunt poeiafum licen- 
tia? liberiora, quam nostrse. Quintil. 10. 1. 28. Non 
per omnia poetas esse oratori sequendos, nee liber- 
tate verborum, nee licentia flgurarum. *f 3. Item 
speciatim, apud Rhetores est figure sententiarum, 
irappTjoia, quum apud eos, quos aut vereri, aut me- 
tuere debemus, tamen aliquid pro jure nostro dici- 
mus, quod eos minime offendat, aut quos hi dili- 
gunt, quum in aliquo errato vere reprehendi posse 
vidcontur. Cic. 4. Herenn. 36. 48. Orationem libe- 
raro appellat Quintil. 9. 2. 27. •■/ -i. Saspissime 
in malam partem sumitur, estque intemperans et 
immodcraia libertas. quam sibi quis arrogat facien- 
di quidquid libuerit, sine verecundia, aut metu aut 
legum, aut bominum, Iroppa liberta, sfrenalezza. 
— a) De hominibus. Phosdr. 1. 2. Athens quuro 
Qorerent aequis legibus, Procax liberias civitatem 
miscuit, Frenumque solvit prislinum licentia. Ci. 
Tac. 2. Hist. 10. Civitas discor* et ob crebras prin- 
cipum mutationes inter libertatem ac licentiam in- 
certa. Ter. Heaut. 3. 1. 74. Deterlores omnes so- 
mus licentia. Cic. 1. leg. Agr. 5. 15. Nunc nrospi- 
citc omnium rerum ioflnilajo atque iotolerondam 



LfCENTIATUS 

lieenHam. Id. tO.Att.*. Qui nisi me cMtite «• 
pulissent, obtinere se non posse putaverunt licen- 
tiam cupidltatum suarum. Id. 5. Verr. 94. 220. 
Dtre alicui inflmtam licentiam peconiarum eripieo- 
darum. Id. 2. Off. 8. 28. Nisi muliorum impuaita 
seel era tulissemus, numquam ad unutn tanta perve- 
nisset licentia. tanto assoluta podesta. et 5. Vtrr. 
S3, 77. Eamdem istius, qui se regem Siculorum esse 
dacebat, licentiam libidioemque esse cognosclte. Id. 
Fontej. 14. 30. Habere magnam licentiam ad mate- 
dieeudum. ItLJmic. 22. 83.1a iis perniciosus est 
error, qui exisiimant, Ubidinum peccatorumque o- 
mnium patere in amicilia licentiam. Id. Mil. 31. 
84. Quern si vicisset, habiturus erat impunitatem et 
licentiam sempiternam. Id. Cat. 20. 48. Hujus 
sacuH licentia. il libertinaggio d'ogjtdt. quam 
Ptin. 3. Ep. 3. vocal licentiam temporum. Sic Sue- 
ton. Gramm. It. Licentia Sullani lemporis. Ne- 
pos Eumen. 8. militum. indisciplinatezza. Tac. 4. 
Hiii. 72. Licentia savltiaque imbuere militem. Cxc. 
i. Divinat. 72. 150. Licentia cujuspiam resislere. 
Id. 5. Verr. t. 3. Licentiam pracidere. Horat. 3- 
Od. 24. 29. indomitam refrenare, Tac. 1. Hist. 35. 
eoercere. et 2. ibid. 84. extr. habere in aliqua re 
facienda. et 3. ibid. 66. in aliquem. sopra qualche- 
duno. Petron. Satyr. 17, Licentia juvenili impul- 
sus. Capell- 8. p. 271. Licentia nupiialis. Tac. 4. 
Hist. 22. P«uci$ diebus per licentiam absumpta 
sunt, qua adversus necessitates in longum euffecis- 
•ent. — b) Raro adroodum, figurale tribuitur et 
rebus inanimis. Cic. 4. Fam. 9. in fin. Magna gla- 
diorum est liceotia: sed in externis locis minor et- 
iam ad facinus verccundia. Vomicidio libewmente 
domina. Ovid. i. Met. 309. de diluvia. Obruerat 
tumulos immensa licentia ponii. % 5. Tamquam 
deam Licentiam nominal Cic. 2, Legg. 17. 42. 
Omnia turn perditorum civium scelere , discessu 
meo , religionum jura pollute sunt : vesati nostri 
Lares familiarcs: in eorum sedibus exadificaium 
templum Licentia. Licentia hie ponitur pro Liber- 
tale: V. LIBEHTAS II. 5. in fin. — NB. De co- 
gnom. Rom. V. ONOM. 

LlCENTlATUS, us, m. 4. (licentia) idem ac li- 
centia. Laberiut apud Non. p. 212. 6. Merc. Meo 
Ucenliatu. 

LtCENTldSE, adverb, licentcr, licenziosamente. 
Petron. Satyr. 140. ad fin. Unde plani, unde licen- 
tiose viverenl? AUi rectius leg. levatores. ^".LE- 
VATOR. 

LlCENTlOSUS, a, am, adject, (licentia). Comp. 
Lictntiosior et Sup. Licentiosissimus. — Licenlio- 
ius est qui nimia utitur licentia, licenzioso, Trap- 
pi^Ttaarrjj. Quintil. I. 6. 23. Nam ebor dicere non 
minus est licenliosum, quam si sulphuri et gutluri 
subjicerem o mediam in geuitivo. Amob. 4. 32. Aut 
Ipso* (poe(as) sibi tantum licentiosi voluisse juris 
adsciscere, ot conGngcrent per stultitiam res eas, 
qua nee ab insania procul esscot remota eic. Apul. 
4. Met. Lamcntaliones liceotiosa. et 5. ibid. Licen- 
tiosa teroeritas, et 9. ibid, fortuna. Seneca 6- Ex- 
cerpt, conlrov. 8. Conversatio cum viris licentio- 
sior. Augustin. 2. contra Pelag. 7. Libidini licen- 
tiosissimum spatium prabere. 

LlCEO, ces, cui, citum, cere, n, 2. est in audio- 
ne astimari: a licet, quia licet emere et vendere 
qua in auctione astimata sunt , nkeiOTnotdtyuai 
(It. essere tlimato o prezzato nelf incanio, ettere 
in vendita all' incanio; ft. lire mis a prix, elre 
a vendre; Bisp. estar apreciado, estar en venta; 
Germ, feil sein, zum f'erkauf stehen; Angl. to be 
put up or exposed to sale, have a price put upon 
it, bepi-ized or valued). A Grammaticis in oeutrh 
passim nuraeratur. Construitur vel absolute, vel 
cum eommunibus casibus. Si Ablativus persona 
tgeoiis ejptimeudus sit , ad verbum liceor cooia- 
giendum est 

I) Proprie. Plaut. Men. 5. 9. 94. Omnia veni- 
bunt, quiqui l'u-ebunt, prasenli peeunla . Cic. 12. 
Alt. 23. a med. De Drusi bonis quanti licuisse tu 
scribis etc. Horat. 1. Sat. 6. 12, Contra, Lavinum, 
Valcrt genus, unde Superbus Tarquinius regno pul- 
sus Cult, unius assis Non umquam pretio pluris li- 
cuisse. 

II.) Translate est rem tenalem astimare, prelium 
indicare: el ad fenditorem pertinel. Martial. 6. 66. 
Parro quum pra'.io diu (puellam) liceret. Plin. 35. 
Eist. naL lo. 36. (ss\ Perconiaati quaoli licerei 

lo». 1U. 



— 8J — 

open effects, parvum oescio quid diierat. ^tumto 
stimasse o dimandcuu. Iia Harduin. ei MSS. Alii 
Hcitaretur. 

LICEOR, Ilcfrb, Ilcttui sum, ltceri, dep.2. Part. 
Licens I. — Liceri (quod tidetur esse causativum 
trerbi liceo, ita ut liceri lit reddere aiiquid sibi ve- 
nale) est pretium offerre in auctione alicujus rei, 
atrtdviopat (It. offerire il prezzo neWincanto; ft. 
offrir un prix pour, miser; Hlsp. ofrecer, propo- 
ner de dar un precio; Germ, auf eine FFaare als 
K'dufer bielen; Angl. to bid money for, offer a 
price for). 

I.) Proprie. — a) Absolute. Cic. 5. Terr. 33. 
77. Licit! sunt usque eo, quoad efflcere posse arbi- 
trobantur. Id. Coscin. 6. 16. Adest ad tabulam; li- 
celur jEbulius; detcrrentur emptores multi; fundus 
addicitur ^bulio. Id. 3. Off. IS. 61. Non licitato- 
rem veudiior, nee qui contra asse liceatur, emptor 
apponet. Cms. 1. B. G. 18. Omnia vectigalia purvo 
pretio redempta babebat, propterea quod, illo li- 
cente, contra liceri audebat nemo. To licente ad 
hoc verbum pertioet, non ad liceo. Sueton. Cats. 
20. Publicanos , ne in locatione novorum vecliga- 
liuro immoderalius Hcerenlur, propalam monuit. 
Id. Cat. 38. Nee licendi Onem factum. Plin. Pa- 
neq. 29. in fin. Annona, de qua inter licentem veil* 
denlemque conveniat. Paul. Pig. 10. 2, 29. Nisi ai 
objiciatur creditor!, quod animose licitus sit. Curt. 
5. 12. Hominem mercede conductum ad nutum li- 
centium circumferri, di chi p«u offerisse. — Mos 
erat, ut in auctionibus, qui liceretur in turba et 
pretium augeret, digituni tolleret. Cic. 5. Verr. 11. 
27. Utrum est aquius, euro qui manu quasierit, an 
cum qui digito licitus sit, possidere? Adde eumd. 3. 
ibid. 54. 141. — b) Cum Accusative Cic. 12. 
All. 38. Heredes Scapula istos hortos liceri cogi- 
tant. Plin. Paneg. 50. Illos hortos, illud suburba- 
num licemur, emimus, implemus. Pert. 5. 191. Et 
cetilum Gracos curto rentusse Iicetur. Sic Curt. 4. 

2, 12. Impia enim bella suscipilis , et , quum ha- 
beaiis arma, licemini boilium capita. V. Mutzell. 
ad h. I. 

II.) Translate. Plin. 14. Hist. nat. 22. 23. (41). 
Tunc avidi matronam oculi licentur. h. e. in ebrie- 
tate oculi velutl destinant, quo pretio, aut ratione, 
matrona amoribus pbtianlor. 

LlCESSIT. V. LICET, cebat, iolt. 

LlCET , conjunclio adversativa . V. voc seq. 
sub II. 

LICET, Wcebat, HcQit vel Urftum est, llcere, im- 
pers. 2. Licessil pro licuerit est apud Plaut. A sin. 

3. 3. 13. — Part. Licens et Licitus in fin.; Licitu- 
rum I. 2." a. — Ratione babita etymi, Forcellinus 
deducit a Sixn jus, 5 in I abeunte, ut Sotx-p ujaci la- 
crima, 'Ooucoeu? Ulysses. Alii vcro putani, licet 
esse a Xci-«o seuXtiTru linquo (ut ab inou,a.t est se- 
quor, unde el sequutus el secutus), ei quo Laiino- 
rum prius lico adivum, deinde intransilivum liceo 
(ut a pendo est pendeo); ita ut impersonale licet 
idem sit ac linquiiur, pcrmittilur; licet autem idem 
fere est ac liquet, quemadmodum turn collicice, turn 
delicice scribilur aque ac colliquice et deliquios. Ce- 
terum ft'eet idem valet ac fas est, hoiiestum est, re- 
ctum est, possibile est, conceditur, potestas datur, 
Stf*t{ taxi, IfeoTt, Ivsatt (It. es*ere lecito o per- 
messo, potersi; Fr. il est permis, it est donne de, 
on est libre, on a It droit, on peut; Hisp, esta en 
poder, esta en facultad de; Germ, es ist erlaubt, 
verstattet , zugesianden , steht frei; Angl. it is 
lawful, it is permitted or allowed, one many). 

I.) Proprie occurrit — 1.*) Cum Nomiuativo 
rei, qua per pronomen demonstraiivum vel relaii- 
vum significatur et — a) Dativo persona. Cic. 13. 
Phil. 6. 14. Licet autem nemini contra patriam du- 
cere eiercitum: si quidera licere id dicimus, quod 
legibus, quod more majorum institulisque concedi- 
tur. Nequa enim quod quisque potest, id ei licet, 
nee, si non obstatur, proplcrea eliam permittitur. 
Id. 14. Att. 19. Cui facile persuasi, mibi id, quod 
rogaret , ne licere quidem , non modo non libere. 
Id. Rabir. Post. 5. II. Quid deceai vos, non quan- 
tum Hceat vobis, spectare debetis. Si enim, quid Is 
ceat, quarjiis; poteslis tollere e civitate quern vul- 
tis etc. Id. ii. Phil. 7. 15. Si bominibus tauluni 
licere judicas, quantum possunl: vide, ne etc. — 
b) Omisso Dativo persona. Ter. Eun. 4. 2. 12. Si 
illud non licet, saltern hoc licebit. Cic. Quinct. 30. 



ITCET 

94. Sin et poterlt N«v Jus id qood libet, et et lib* 
bit, quod non licet, quid agendum est? Id. Mit,l&, 
43. Ut eum (Clodium) nihil detectaret, quod sat 
per naturam fa* esset, aut per leges liceret. Quintil. 
5. 10. 40. Neque idem ubique aut licet, tot deco- 
rum est. Id. 9. 2. 67. Quod in foro non etpedit, 
illic nee liceat. — c) In plural! numero occurrit 
taotum apud Senec. 1. Clem. 18. Quum in servum 
omnie liceant, est aiiquid, quod in hominem licere 
commune jus animantium vetet. — 2.") Cum Infi- 
nito, qui Nominativi vicem gerit, et — n) DatWo 
persona. Ennius apud Macrob. 6. Saturn. 2. Ne* 
que terram injicerc, ueque cruenta Convestire utihl 
corpora licuit, Neque etc. Cic. 1. de republ. 6. Ut 
libi id faccre liceat. Id, ibid. M. Catoni licuit Tu- 
sculi se in olio delectare. Id. Ligar. 6. 18. Scelerls 
crimine liceat Co. Pompejo mortuo, liceat multil 
aliis carere. Sulpicius spud Cic. 4. Fam. 5. Quibus 
sine dolore licitum est mortem cum vita coramu- 
tare. Cic. 2. Alt. 1. ante med. Nihilo magis ei lici- 
turum esset plebejo rempublicam perdere, quam il- 
milibus ejus, me consule, patriciis esset licitum. In- 
script, apud Gruler. 629. viator IB vs, prakcombvs, 

QVI SX HAC LKGB LKr.Tt SRVKT, VICAR1VH DAUB, SV1* 
DERB IVS KSTO UCETOQVB. — NB. AliquandO pO- 

nitur cum prspos. per et Accusativum ejus, a quo 
licentiam petimus turn hac forma, scilicet cum Infi- 
nilo, turn aliis, quas subjedmus: ut Si per te lict- 
bit: id est si perrniseris, vel. si potero, a te non in* 
peditus. Non licet mihi per tt hint abire: id est, 
tu non vis, seu patens, me hinc oblre. Licet hoc 
mihi per leges facer e, vel non licet per leges fa- 
cere: id est, legibus approbantibus, vel improbantl- 
bns. Cic. Flacc. 29.71. Cur his per te frui liber- 
tale sua, cur denique esse liberis non licet? Id, 
Ilofc. Am. 44. 127. Id quod pustea, si per vos, judt* 
ces, licitum erit, aperietur. Similiter Ter. Adelph. 
1. 2. 28. Dum per atalem licet. V. infra sub 5.° et 
C»c. 1. Fam. 8. Si mihi per ejusdem aaiicitiam li- 
cebit. y. ibid, et Plin. II. Hist. nat. 6. 5. (14). 
Nullus, quum per calum licuit, olio perit dies. — 
b) Omisso Dativo persona. Plaut. Amph. 2. 1. 70. 
Inlroire in ades numquam lieilum est. Ter. Hecyr. 
3. 5. 14. Impune optare istuc licet. Id. Ileaut. 5. 2. 
28. Modo liceat vivere. Id. Hecyr. 5. 4. 33. Licetue 
scire ei te? Cic. t. Off. 29. 102. Licet ora ipsa cer- 
nere iratorum. Id, 1. Divinal. 41. 91. Licet videre 
et genera quadam et nationes huk scientia deditas. 
Id. ibid.T. 13. Mirari licet, qua siat animudversa 
a medicis herbarum genera, e degno d'ammiraiio- 
ne. — Licet rogare? formula inlcrrogandi testes in 
judicio, apud Cic. 2. Oral. 60. 245. Licet consu- 
tere? petendi consilium domi a juriscoosullis, apud 
eumd. Mur. 13. 28. Licet antestaril citandi 
qoempiam, ut apud judicem testis sit. V. ANTB- 
STOR. — Servit et ironia. Ovid. 2. Art. am. 31. 
Diierat hac : sed et hac et multo plura licebat Di- 
cere: regressus non dohat ille viro. ma potea ben 
egli dir questo e molto di piu, che non percib colui 
g'li permetlea il rirorno. — Licet, oecesse est, 
oportet , cogor. Propert. 2. 13. 71. Nunc licet in 
iriviis sicca requiescere luna. Sic Id. ibid. 8. 3. 
Quam mihi si liceat media pugnarc puella. el ibid. 
3t. Scribant de te alii, vel sis ignola, licebit. V. In- 
fra sub 4." b. — c) Cum verbo licel Inflnilivus 
usurpari potest eliam passive. Cic. 1. Tusc 12. 27. 
Idque quum multis aliis rebus, turn e pontificio jure 
el caremoniis sepulcrorum intelligi licet. Sic Id. 1. 
de republ. 38. Intelligi jam licet, nullum fore im- 
perium. et Cars. 3. B- C. 28. Hinc (ai. his) cogno- 
s« licuit, quantum etc. Cic. 1. Off. 7. 20. Quaro 
eamdem benigniutem appellari licet. Id. 5. Alt. 
21. 6. Evocari ei insula Cyprios non licet. Id. 8. 
ibid. 12. In senatu dici nihil liceat; itaque lilemus. 
Id. 3. Fam. 10. 9. In quo (socerdotii cotlegio) non 
modo amiciiiam violari apud majores nostras fas 
non erat, sed ne cooptari quidem saeerdotem lice- 
bat, qui cuiquam ex collegio esset inimicus. Sic 
Id. 4. Verr. 49. 120. Ne genera quidern special* 
esse, ex quibus in eum ordinem cooptari liceret. — 
d) Si coniungatur cum verbo esse, vel alio ex nen- 
tr is primi ordiois, ut vivere, redire etc., item cum 
aliis , qua hie subjiciraus , post ilium InflnUivum 
modum de more babet Accusativum. Plaut. Pseud. 
t. i. 14. Licet me id scire, quid sit? Cf. Manii. 1. 
25. Quem primum infernis licuit cognoscere terris 
I Munera caiestura. Ter. Beaut, 4. l. 53. Non licet 

11 



LICH.ANOS 

bomtnem esie sape Its ut vult, ii re* noa sinit. Id. 
ibid. 4. 2. S. Triumpho, ii licet roe latere tecto abs- 
cedere. Id. ibid. 2. i. 21. Hoccine me roiserum 
non lieerc meo modo ingenium frui! Sic Cic. 7. 
Verr. 32. 89. Non licet me isto tan to bono, Judi- 
ces, uti: non licet, et 4. ibid. 41. 100. Quum eorum 
edicto non Hceret quemquam Bomae esse, qui rei 
capitalis eondemnotus esset. Id. Ligar. 6. IS- Li* 
ceet esse miseros, quamquam hoc vktore esse non 
possumus. Id. 10. Alt. 8, Medina esse jam non lice- 
bit. /d. 5. Tusc. 15. 44. Non sunt igilur ea bona 
dicenda, oec babenda, qoibus abuodaotem licet esse 
miserrimum. Id. 3. f/erenn. 2. 2. Ut eum iiceat 
•nte teinpus ronsulem fieri. Id. 1. Off. 20. 92. H.ec 
praseripia scnantem licet magnifice, gra viler ani- 
moseque vivcre. Sed hie locus Jacobo Facciolato 
masitiro .mco valde suspeclus est vo^eta?. Id. 2. 
Hid. 19. 67. Licet opera prodesse muUis, benefkia 
petcntem, cominendantem judicibus, vigiiantcm etc. 
Sed non viiientur xd petentem, comtnendantem a 
licet pendere. — Immo si conjungatur cum Infiniti- 
vo esse vel fieri, post ilium Inuniiivum modum ha- 
bet pradkatum in Accusative quamvis adsit Dalivus 
persons. Cic. llalb. 12. 10. Quod si civi Romano 
licet esse Gaditanum give exsilio, me rcjcclione 
faujus civiUlis: Quintil. 7. 1. li>. Pules t incidcre 

Juaslio: An huic esse procuratorem Iiceat? Sic Id. 
. 4. 6. Male petis; procuratorem enim tibi esse 
non licuit. Ovid, fferoid. 14. 04. Quo mihi com- 
roisso non licet esse piani. Ccet. 3. B. C. 1. Is cral 
annus, quo per leges ei i-onsulem fieri lice re I. F\ et 
Tjuicieriiiii proximo scqucntem. — 3.") Si conjun- 
gatur cum infioiUvo esse, vcl alio ei neutris prinii 
ordinis, ut tutor e, redire etc. et adsit Uativus per- 
sona , pradkatum qooquc per atlractiuiiem , ut 
Giamniatiri ajunt, in D.uivo ponitur. — a) Cum 
Verbo esse. Cic. 1. Tusc. t3. 33. Limit enim esse 
ottoso Themistocli, licuit Epaminonda. Sis: Id. ii. 
Alt. 2. a. init. Impelrahis a Casarc, ut tibi abesse 
Iiceat et esse otioso. Id. Ilabir. Post. 7. 17. Quare 
judici mihi esse non Iiceat. Id. 2. Off". IS. 63. Ut 
iis ingrulis esse non I it-cat. AUtJe eumd. 1. All. 17. 
6. ct Ccel. 1. 1. Sic <"<ps. 6. B. G. 35. Quid vos 
banc miser inn ac tenuem sectamini pradam, qui bus 
licet jam esse fortunaiissimis? Li v. 21. 44. I ills ti- 
midis et ig ii avis licet esse -: vobis necesse est for- 
libus viris esse. — b) Cum a) iis Verbis. Cic. Hose. 
Am. 49. 144. Ut sibi per le Iiceat innocent! vilam 
in egestale degcre. Liu. 38. 44. extr. Ut sibi trium- 
phant! urbem invchi lircrct. ~ c) Internum, ca- 
dem prorsus eunstructiune, Dativus person* omit- 
titur, quia facile subinlelligilur. Herat, I. Sat. 1. 
19. Alqui licet esse beaiis. scil. iis. Ovid. 8. Met. 
405. lieet r minus esse Fort i bus. Liv. 26. 41. ad fin. 
Hannibal nihil jam majus precatur deos, quam ut 
incolumi cedere atque abire ci h ostium terra lieeat. 
Id. 3. 50. Sibi vilam Glia sua cariutem fuissc, si 
libera ac pudicas vivere licitum fuissel. — ■ 4.°) 
fiegit etiain Conjunct! vutn cum pait. ut, ct sapius 
sine part, ut, qucmadmodam oportet. — a) Cum 
part. ut. Cic. Blur. 4. 8. Neqiie enim jam mihi II- 
ccti neque est integrum, ut meuni laborem bomi- 
num perkulis sublevandis non impertiam. — fc) 
Sine part. ut. Plaut. Capt. -2. 2. 53. Hernial, quum 
dicto baud audebat: facto nunc ladat licet. 7er. 
Phorm. 2. 2. 33. Posiilia jam, ut lubet, ludas licet. 
Cic. 1. Orat. 44. 105. Frcmatil omnes, licet: dicam 
quod sentio. ideal fremcre- possunt. Id. ti.Atl. 4. 
Sed omnia licet concurront: Idus Mania consolan- 
tur. Id. i. ibid. 16. Ex qua (oratione) licet pauca 
degusles. et 5. ibid. 1. Vel ipsi hoc diras licet, hu- 
manUatein ei mco judlcJo illo die defuisse. y. et 
Infra sub II. l.° Similiter Cic. t. Invent. 51. 97. 
Sequatur Hermagoram lice bit. Id. Hose. Am. 17. 
49. Et artificium obliviscotur ct sludium deponat 
licebit. I/oral. Epod. 15. 19. Sis pceorc et multa 
dives tcllure licebit. Ovid. 5. Trist. 14. 3. Dctrahat 
auctori multuni forluna licebit. — Ilabet locum et 
in precationibus. Ilorat. 3. Od. 27. 13. Sis licet fc- 
lix, ubicumque mavis, El memor nostri, Galatea, 
Tivas. che possa tu esserc feiice etc. Ovid. 3. Mel. 
404. manus aliquis dcspectuS ad athera toll ens, Sic 
•met iste licet, sic non potiatur amato, Diserat. — 
5. ) Absolute impcrsonalitcr, cum vel sine Dativo 
persona. — a) Gcneratim. Ter. Ileaut. 4. 15. 4y. 
Immo, allis si licet, tibi non licet. Id. Andr. 2. G. 
13. Quum licitum <st ei, dutnque alas tulH, amavit. 



— 82 — 

Cic. 1. Fam. 8. Quod profecto faciara, si mihi per 
ejusdem amicitiam licebit. ■ — Et omisso Dativo 
persona. Ter. Andr. 4. 5. 10. Quando, ut volumut, 
non licet. Cic. 2. leg. Agr. 7. 19. Ut id, quoad pos- 
set, quoad fas esset, quoad liceret, populi ad partes 
da ret. — t) Dum licet, sinche si pud, ut apud 
Ter. Ileaut. 2. 3. 101. Fruare , dum licet. Id. 
Phorm. 3. 3. 16. Dum licet, loquimini mecum. 
Addc >7orat. 2. Od. 11. 16. et 2. Sat. 6. 96. Simi- 
liter Ter. Adeiph. 1. 2.28. Dum per atatem lieet. 

— c) Zicei ne? formula petendi cum verecundia. 
Ter. Ileaut. 5. 2. 20. Here, licet ne? chhr. Loque- 
re. mi dai tu licenza cft't'o dica? — d) In respon* 
slonibus licet est arfirmantis, assentientis. $i. Plaut. 
Cas. 3. 3. 30. Propera ergo. cxb. Lieet. Id. Bud. 4. 
6. 8. Dot. Eum rogato, ut hue veniat. tr». Lieet. 
doe. Dicito, daturum illi meam fiiiam uxorem. tra. 
Licet, dob. Sed propera. tra. Licet. Lege integrant 
scanam. 

II.) Figurate, lieet usurpatur tamquim conjun- 
ctio adversativa vel concessiva, et significat etsi , 
eliamsi, quamquam, quamvis, xa«, Jtai-rot, ei xas, 
benche, sebbene; et occurrit — 1.°> Cum Conjun- 
ctive apud opiimos Auetores, et qtiidem — a) Ab- 
solute, hoc est sine ulla conjunctione, qua ipsi re- 
spondeat. Cic. Hose. Am. 11. 31. Quoniam quidem 
semel suseepi, lieet hercttles undique omnes in me 
terroves pericolaque impendeant oiunia, succurram 
aique subibo. Virg, 6. <£n. 400. Ncc vim tela fe- 
runt : licet ingenj janitor anlro /Etcrnum ialrans 
eisangues terreat umbras. Quintil. 6. 4. 15. Nam 
improbitas, licet adversaiio moiesla sit, judici in- 
visa est. Id. 10. 1. 99. In comcedia niaiime claudi- 
eamus: licet Varro Musas I'lauilno dicnt sermone 
Ineuturas fuisse, si Laline Ioqui vellent: lieet C^eei 
liiim veteres laudibus feranl; licet Terentii scripts 
ad Scipionem 4fricanum referantur. Seneca Brevit. 
vit. 6. Vila brevis est, lieet supra mille annos exeat. 

— Cum quamvis conjungitur notmullis in locis, 
qua a<1 supcriorem parage I. 4.° 6. ab aliis refe- 
runtiir. Lucret. 6. 601. licet quamvis caluro ter- 
ramque reantur Incorrupla fore. Cic. 3. I-egg. 10. 
24. Et prater eos quamvis enumcres multos licet, 
nullos reperics etc. Id. 3. Nat. D. 36. 88. Quamvis 
licet Menti delubra et Virtuli et Fidei consecremus. 
Id. Amic. 20. 73. Non enim lu possis , quamvis 
licet eicellas, omnes luos ad ho.iorcs ampiissimos 
perdueere. Oretlius ila legit; Forcetlinus veto 
qiianiumvis licet etc. — Simili modo usurpatur 
licebit: V. supra sub I. 4.° b. — b) Quamquam 
hujosmodl , qua conjuuetiones a Grammuticis ap- 
pellanlur, nihil atiud quam verba sunt, post qua 
parlicula ut subauditur: est tamen , ubi vim pro- 
pi iain habem adversantis particula , sequcnte la- 
men, ut apod Plaut. Asin. 3. 3. 28. Licet lau- 
detn Fortumim, tamen, ut ne Salutem culpem. Cic. 
13. Fam. 27. Licet eodem excmplo-sapius tibi hu- 
jus generis lilleras mittam, quarn gralias asam -: 
sed utrnen non parcam opera etc. Id. 3. Alt. 12. 
Licet tibi significarim, ut ad me venires Dodonam: 
tamen intelligo, te re istic prodesse, hie tie vctbo 
quidem levare me posse. Brutus ad Cic. 1. ad 
Brut. 17. a med. Licet ergo patrem appellct, ta- 
men illud apparebit etc. Quintil. 2. 2. 8. Licet 
enim satis exemplorum ad imitandum ex iectione 
suppcdilet, tamen viva ilia vox alii plenius. Plin. 
2. Ep. 16. Licet ergo non sint confirmali lesta- 
mento, a me tamen, ut confirmali, observnbuntur. 

— Kola et illud Quintil. 7. prcefat. 2. Si quam 
in rorporibus nostris aliorumve animalium partem 
permutes et Hansferas, licet hnbeat eadem omnia, 
prodigium sit lumen. Item iltud Senec. Tranquilt. 
anim. 7. Constct ill! licet fides ct bencvolentia , 
tranquillilaiis tamen inimicus est comes pcrturbi- 
tus et omnia gemens. — c) Sequente certe apud 
Cic. 4. Acad. (2. pr.) 32. 102. Licet enim hac 
quivis arbitratu suo reprehendat, quod nezemu< 
rem ullam pertipi posse; certe levior reprehensto 
est.— b) Cum Indicative apud sequioris avi 
Scriplores. Ulp. Dig. 2. 15. 8. § -25. Vaiet trans- 
actio, quia fructus habitationis prastatur, lieet rui- 
ns, vel incendio subjecta transactio est. Apul. 2. 
diet. Itaque, licet salutare non erit, Folia ilia ten- 
tclur. Addc Jflacrob. 1. Saturn. 11.; Ammian. 
22. 8.; et Coripp. 1. Laud. Justin. 3. — - Cajus 
Dig.hO. 15. 53. Licet inter gesta et facta videtur 
quadam esse subtilU differeotia, altamen xaia- 



LICIATOS 

vpijotixw« ntbll Inter factum et gestum interest. 
Julian, ibid. 29. 7. 2. Licet di recta liber Utes de- 
ficlunt, altamen etc. Ulp. ibid. 30. 73. Licet im- 
perator rescripsit etc., tamen etc. — Bine Part, 
pras. 

Zkens, entit, adjective occurrit, unde Comp. 
Licenliar; et est ^ui licet, a ui liber est, licentio- 
sus, avetftsvoc, nap pijatac 71x0 f, licenztoso, libera. 
— 0) Ue hominibus. Proper!. 4. 1. 26. Unde 11- 
cens Fabius sacra Lupercus habet. Ge'l. 15. 9. 
Audacem et licentem esse. Seneca Hippol. 780. 
Turba licens Naides improba. — b) De rebus et 
abstracts. Ct'c. 3. Orat. 4S. 185. Inde ille licen- 
llor et divitior fluxit d'uhyrambus. Ovid. 1. Art. 
am. 5(59. Hie tibi multa licet sermone licentia te- 
cto Dicere. Slat. t. Sitv. 6. 93. Joci Ikentes. Mar- 
tial. 4. 8. cgressu timet ire licenti Ad matutinum 
nostra Thalia Jovem. Plin. Hist. nat. proxm- t. 
Libros nalos apud mc proxima fetura liceoliore 
epistola narrare eonslitui libi. I'at. Max. 9. 1. 
n. 3. Liccntior viia. h. e. dissoluta. Id. 6. 4. n. 2. 
Mala licentis imperii tna^isira inopia atque avarl- 
tia. d'un comando libero e assoluto. 

Licit us, a, unt, panicip. prater, qui licet, leg! 
conseutiineus, lecitQ, permesso, concesso, Ssptzie,, 
Virg. H. /£n. 467. Congrcssi jungunt deMras, rae- 
diisque rcsidunt -Edibus, et licilo tandem sermone 
fiuuntur. Petron. fragm. Tragur. 6S3. Burmann. 
Licitus torus. Stat. II. Theb. 123. Licit* aciei. 
Iflp. Dig. 37. 14. 2. Lici'.a ncgoliatio. Id. ibid. 
50. 14. 3. Liciti contractus. TVic. 3. .^nn. 2f. Id- 
que jure lieilum. — Et neoir. plur. absolute usur- 
patur a Tac. 15.^nn.37. Per licita atque illicila 
fee da t us. 

LICHA.NOS,!, m. 2. duo diversa fignificat, sci- 
licet 

A) Est Gracum \iy%'jo j, unus ex phthongis mu- 
sicis mobilibus, qui inter siantes ct iminolos sunt 
in tctraihordo Uisposili. Est autem duplex, alter a 
reccniioribus musicis vocalur G sol re, alter D sot 
re. Primus est mediarum chord.inim , secundus 
summarum. ViUnv. 5. 4. /'. ibi Bald, in Le- 
xico. 

B) Est ctiam hoc nomine digitus, qui Latine index 
ab indicandOj Grace icjjaw't a lin^endo, h. e. dm 
tou '.B!'xa»», est d ictus. V. I1IPATB. Caul. Aurel. 
5. Tavd. 1. § 21. Demonslrativus digitus, quem 
Graei lithanon. sivc did icon appellant. 

LlCHE.N, euis, in. 3. Xst^vju 

I.) Propvic est herba in saxosis locis nascens, fo- 
lio uno ad radicern lato, caule uno parvo, longis fo- 
liis dependentibos, quaque inter alia etiain ad II- 
chenss inorbos prodest, fegalella. Plin. 26. Hist, 
nat. 4. 10. (22). CI. Fee (Op. cil . vol.3. p.382.)hanc 
exhibct synonyiuiam: I. Mas. Lichen primus Plin. 
lor. cit. est Marchanlia votymorpha L. Spec, plant. 
160-t. — II. Fcmina. Lichen alter Plin. loc. cit,; 
et Asiyr,^ Dioscor. 4. 53. sunt Marchanlia poly 
morj'ka ftmina L. Spec, plant. Inc. cit., Marchan- 
tia steflata Scopol. Ciirn. 2. p. 353. 

11.) Translate est morbus culis : prwripue in facie 
serpens, atque asperitateet pustulis I'cedans: Laline 
mcnta?ra et impetigo, serpigine, impetiginej vola- 
lica, fuoco volatile, "ktiyriv. Martial. 11. 98. Non 
triste mcnlum sordidique lichenes. Plin. 23. Hist. 
nat. 7. (J3. (11S\ Foliorum fi<i usus est in fricando 
licbene, alopeciis etc. Adde eumd. 26. ibid. 1. 2. 
(2). — Eliam equi, asini, inula co iaborant in fa- 
cie et super pedum ungulas. Id. 18. ibid. 11. 49. 
(180). Equi lichene vexati. Addc eumd. 28. ibid. 17. 
67. (230). et 30. ibid. 10. 27. (88). 

LlCIA, drum. V. LICIUM. 

I.1CI AMENTUM, 1, a. 2. nexus plurlum licio- 
rum. Vox a Lcxico expungenda; occurrit enim tan- 
tummodo in :Vat. 7'ir. p. 160. 

LiCfATftRlUM, li, n. 2. (licium) insubulum, li- 
gnum, in quo tela Ikia involvuntur, avrtov. Vulr 
gat. interpr. 1. Reg. 17. 7. Hostile aalem hasta 
ejus erat quasi liciatoriura texentium. Adde 2. ibid. 
21. 19., 1. Par. 11. 23. et 20. 5.; et V . INSLLIA et 
INSUBULUM. 

LlClATUS, a, urn, partlcip. ab inusit. licio. Aw 
guslin, 22. Civ. D. 14. Ipsa jam membra omnia 
sunt latentcr in scmiue, in qua rationc jam quodam 
modo, ut ita dicam, liciatum esse videtur, quod 
nondum est, immo quod latet, sed aecessu temporij 
crit. h.e. iochoatum, ut tela incboata dkitur, quum 



Licmro 

Hells adjunct! rant stamina, necdum Uroeo texta 
tubtemlne. Id. 3. Gen. ad lilt. 14. Quasi prasemi- 
nata et quodam mcdo llciata primordia futurorum 
animalium. Al. leq. Initiate. 

LlClNlO. V. LACINIO. 

LlCl.MUM, it, u. 2. lloamentum, licium medlca- 
toine illitum pta^is sanandis, tatta. Veget. 2. Fefe- 
tin, 22. et 48. Sunt qui rectius legendum putant 
licium, 

LlClVUS, a, am, adject, qui corona habet sur- 
tom versura refleia, at ait Servius et Phitargyr. 
ad Virq. 3. G. 55. Hlnc licini boves apud Virg. loc 
cit. V. CAMURUS. Hesych. Ai£, jrUyto; , xecp- 
rtvjp. Videt.ir esse ab aXi| intortus. Hiac ad homi- 
nes translatum, quibus crlnes retro reflexi per se 
sargunl, unde el relicinus, quam vocem vide Buo 
loco. Gloss. Phifox. Llcinus, a'va&f>i£. 

LICIO, cts, ii- V. LICTOR init. 

LlClTATfO, Cnis, f. 3. <licitor) oblatlo pretii So 
•ocUone, fofferire alVir.canto, avTwvTjfftj, vel in 
quacumque emptione. Habet eoim locum etiam in 
beredilatibus dividendis, ubi quum partes ornnes 
ssqoabiliter serari nor possunt, pecunia oblatione 
sequantur, qu?e minoris pretii sunt. Cic. 4. Verr. 
63. 133. Etquisitis palam pretlis et licitationlbus 
Cutis, describebot censores binos in singulas civila- 
tes. Id. It. Alt. J 5. in fin. Quum ea pars, qua; vi- 
delar esse minor, licitatione expleri posset. Sutton. 
Jfer. 26. Pradam fld llclialionem dividere. a chi 
pti offcr> tee. Id. Cat. 22. Ambitioue et liciia- 
tiooe matima comparare maglsteria sacerdoiii. a 
gran prezzo. Ulp. Dig. 10. 2. 6. Ad ticltatio- 
aem rem deJucere, ut qui licitatione vicerit, hie 
habeat msuumenta hereditaria, non placet. Mar- 
tou ibid. 4. 7. 12. Ut potentior emptor per Ii- 
ciutionem rem accipiat. Paul. ibid. 10. 3. t9. Peues 
quern liclutio remaasit. ft. e. qui plus liciiatus su* 
■emit. 

LlClTATOR, 5ri», m. 3. (licitor) chi offre prez- 
to detrincanlo, avrtuvou/xevo;, qui licitatur, et pro 
re emend a conducendave pretium alio majus oflcrt. 
Lidtatorem apponere est subornare eliquem, qui 
coram emptore majus pretium proponat , ut res 
atari* vendatur. Cic. 3. 0{f. 15. 61. Toltendum 
est ex rebus contrabendis omne mendacium: non 
tkHjlorem -enditor; nee qui contra asse licealur, 
emptor «ppooet. Its leg. Muretus , Graevius et 
Seumannut : alii contra se , sed deiendum vi- 
sctur Utusingero pronomen et contra liceatur 
legendum. Id. 1. Fam. 2. Nam quum tuum pre- 
tua noti, luitatorem potius apponam, quam illud 
■tdaoris veneat. Hue usque Forceltinus. At Orellius 
et receniiore* critic* plerique ornnes, paudssimo- 
rasa qaidem , «ed iosignium Codieum auctorilute 
(rati, utroque in loco legunt itlicitatorem. V. hanc 
toccsi lo<-o IUO. 

LICITR, et 

UClTO, adverb. (licet) per leges, per jus, eo mo- 
te qao liret, Ucitamente, &£fxstw{. Martian. Dig. 
30. til. ante med. Si quid alicui licite fuerit reli- 
ctam. Solin. tl. Jidem numiuis, pr*lerquam nu- 
sat, nullui liciio ingreditur. 

liClTOR, Sris, Stus sum, ari,dep. 1. frequentat. 
• rkeor. — Part. Liciians I. — Licilari est ejus- 
•ca fere ac Uceor $i|;nifir-jlionis alque usus, rario- 
a$ Uroen, ovrwvEO{.cai, offerirt attincanto. 

L) Proprie. Piaut. Merc. 2. 3. 104. Potin'ut ne 
■kHere adrersum animi mei senteotiam? Paul. 
Dig. 39. 4. 0. Locatio vectigalium, qua calor lici- 
•*-"=- oltra modura solitae conductionis inflavit etc. 



Bat referri potest et illud Curt. 4. 1.12. Impia 
•etta nocipitu, et, quum habeatis arma, licila- 
sottium capita, h. t. pretium offer tis ho- 
c*piu aHerentibus. Alii tamen leg. lice- 

\L\ Translate est contendere, pujmare, conlende- 
n, comtrasiare, ut docet Paul. Diac. p. 116. 20- 
MhU- Li cit a ti, ia mercando , sive pugnando 
rmrii"-i Enniut apud Non. p. 124. 14. Merc. 
pan Mitre uxa jactant, inter se licitanlur. Ccsci- 
tm* a*n4 eumd. ibid. Machira licilari adversum 
eaai ca tp tat i iciens. 

LICITCS, », um. V. LICET in fin. 

HdCM, T«, n. 2. De etymo res est valde incerta. 
fanu Lara putat, esse a Vf , de quo V. Ifesy- 
c*a Im-cU. is L1C1NUS: prima autem in Ucium 
t, Lket bieiis tit Id Ikinus, ut etiam a vi- 



— 83 - 

go est rlgula. V. LICTOR. Confer etiam fti£ in- 
tortus et tkhou intorqueo, unde i\l%<xi, et Germ. 
ZwiUich, quod Italics est tralicco. Ceterum licium 
eat fllum lana cootortum. Sunt autem Keia> quibus 
textores induunt etque implicant stamina, et jugo 
adnectunt: eaijue, quum tela pertetta est, rectdunt. 
Itaque vel unico filo, vel etiam pluribui constare 
possunt, fuToc(lt. ticcio; Fr.bout, les extrimilit 
de la chaine <Vune etoffe; Hisp. cadillos; Germ. d. 
Trutnm, der fTeberfadtn; Angl. thread or yarn, 
the threads or thrums). 

I.) Proprie. Virg. 1. G. 285, licia tela? addere. 
n, e. teituram incipere. PUn. 11. Bint. nat. 21. 28. 
(82). de araneo. Derelicta lasso prattendi summa 
parte arbitrere licia. Id. 8. ibid. 48. 74. <t96). Piu- 
rimis vero liciis texere, quae polymita appellaut, 
Alexandria instituit. h. e. io plures ordiocs, quam 
duos, diviso itamine: qui ordines plura licia postu- 
lant, quibus jugo adnectantur — Et Bgurate Hie 
ronym. prrf. in Jerem. Stamina Ubi atque subleg- 
mina el licia pra»parabo; tu pulcherrimam vestcm 
ipse contlciio, ut nou solum nos audire, sed et alios 
doccre possis. 

II.) Translate. *| 1. Licia dicuntur ipsa stami- 
na, quibus tela texitur. Auson. epigr. 38. Licia qui 
teiunt et carmina, carmina Musts, Licia conlri- 
buunt, casta Minerva, tibi. Id. episl. 23. 14. per li- 
cia teua querelas Edidit, et tacilis mandavit crimi- 
na telis. De Philomela loquitur. •} 2. Licium et- 
iam appellalur quodcumque filum, seu stamen, filo, 
cordicella, spago. — a) Generaiisn. Ot>id, 3. Fash 
267. Licia dependent tongas velamia sa»pes: El po- 
gita est merit* multa label la deae. h. e. funiculi, 
quibus vota pendent. Sic PUn. 23. Hist. nat. 7. 63. 
(125). Cine rem fici cum aluta ill iga turn iicio e collo 
suspendere, .4uson, Edylt. 6. 3t. Licia fert glome- 
rata manu deserta Ariadne, un gomitolo di filo. 
Petron. Satyr. 135. Ut solvit licio pannum, partem 
leguminis super men;am efTudit. Tiro apud Gell. 
12. 3. Licio enim transverso, quod liraum appella- 
lur, qui magisiratibus prseministrabant, rincti erant. 
V. LIMOCLNCTfJS. — b) Spceiatim babel sa>pe 
usum in incantamentis. Virg. S. Eel. 73. Terna tibi 
hare primum triptici di versa colore Licia circumdo. 
Ubi Servius: Bene utilur liciis, qua; ita stamen im- 
plicant, ut ha?c adolcscenlis mentem irnplicare con- 
leodit. Pelron. Satyr. 131. De sinu licium prolulit, 
varii coloris filis inlorlum, cervicemque vinxit me- 
am. Ovid. 2. Fast. 575. Turn cantata ligat cum fu- 
sco licia rhombo. Id. 1. Amor. 8. 8. Scit bene, quid 
gramen, quid torto concita rhombo Licia, quid va- 
leat \irus amanlis equse. PUn. 28. Hist. nat. 4. 12. 
(48>. Licium lei as delracium aliigantes novenis se- 
pienisve nodis: ad singulos nominantes viduam 
aliquam. V. RHOMBUS et STAMINEUS. — e> 
Item spceiatim erant licia ornamenla capitis femi- 
narum. Prudent. 2. advert. Symmach. 1104. de 
Vestalib. PerTundunt quia colla comis bene, vel be- 
ne cingunt Tempora taoiolis, et licia crinibus ad- 
dunt. •! 3. Per lancem et licium furta concipere, 
quid sit. V. in LANS.. _ 

LICTOR, Oris, m. 3. littore, tergente, p'apoou- 
vo;. Paul. Diac. p. 115. 17. Mitll., qucd fasces 
virgarum ligalos fert: at Valgiut Rufus apud Gell. 
12. 3. el Nonius p. 51. 30. Merc, quod, quum ma- 
gistrate populi R. virgis quempiam verberari jus- 
sissent, crura ejus et manus ligari a viatore soiita 
sint: isque, qui, ex collegio viatorum, officium 11- 
gandi habeiet, lictorem appellatum fuisse putant. 
Tiro autem apud eumd. Getl. ibid, lictorem *el a 
limo, vel a licio dictum scripsit: V. locum in LI- 
CIUM II. 2. a. At quum in Not. Tir. p. 149. na- 
bealur lixit, illixil, prolixit; prateritum lixi a K- 
cio } non a lacio, derivatum vidclur, indeque etiam 
fouasse licium et tictor, praeclpue quum Gell. loc 
cit. afQrmet, primam-iyllabam in lictorc, sicut in 
licio, productam esse: quamquam, quum Not. Tir. 
omnj prorsus careant audorilale, rectius cum Pau- 
lo Diac, Gellio el Nonio qulspiam existimet, lictor 
esse per syucopeo pro tigator, ut frictor est a fri- 
calor; iiltera vero g in c mutata est, ut in lector a 
lego, nam g ante t numquam a Lalinis usurpatur: 
unde Cic. Rabir. perduell. 4. 13.; et Liv. 1. 26. 1, 
liclor, colli ga maous. et Liv. 8. 7. 1, lictor, deliga 
ad palum. 

I.) Proprie. — o) Lictorum origo repetenda est 
ex Vetulonia,Eiruri8e urbe primaria. Sil. ft. 8, 484. 



LICTOR 

Maeonlasqoe deeus quondam Telotoala fentis; Bl* 
wnos hsc prims dedit prawedere fasces, Et Juniit 
totidem tadto terror© secures. Hinc In nummls Va* 
tuloniaj apud Lanti, Sagg. di ling. Etr. T. «. p. 
1 10. tab. 7. n. 7. et 8. securls insculpla «tt.Liv. 1. 8. 
Romulus quum cetero habl tu se augustlorem, turn 
maxime iictoribus duodeclm sumptls (o finitima 
Etruria) fecit. At Macrob. 1. Saturn, idipsum 
Tullo Hostilio tribult. — 6) Lictores antlqultui 
ingenui e plebe Romana fuere, teste Liv. 2. 56., 
temporibus vero Tacili etiam e libertioorum gene- 
re, ut est apud eumd. 13. Ann. 27.; post autem 
beiluro Punicum secundum e Bruttlis,qul Io pro- 
vincia magislratibus apparerent , lumptos fuisse , 
quldam ex loco Gellii, quern vide in BftUTTIA- 
NCS ia ONOM., falso putant, quum Bruttlanos 
alios fuisse a iictoribus constei: nam bl e Ubertlao 
saltern genere, ut ditimus, erant, et tlrgli reos ^er* 
berabant; illi servorum vice, ut ait Id. loc cit., et 
Qagro, ut lorarii servos in scanis publiris, eosdem 
radebant. Adde, ex Dione I. 48. c. 43., ano. 0. C. 
DCCXVI. edicco velituio fuisse, nc quis aervus li- 
ctor esset, quod fortasse factum videtur, quia paul- 
latim e servili conditione homines in lictorum no- 
merum conlra leges irttrusi essent. — «) Reges 
Romani, ut diximus sub a, deinde etiam tinguli 
consules, XII. Uctores habuerunt, sed lamen L. Ju* 
nius Brutus prior, ut ail Liv. 2. 1.. vel P. Valerius 
Publicola, ut effirmal Cic 3. de republ. (edente A. 
Maw) 31., instituit primus, ul uni tantum ex coo- 
sulibus aliernis mensibus lictorcs prairent, ne, si 
ambo consules fasces babe rent, duplicatus terror vi- 
dereiur: qua tamen eonsuetudo dcinceps aliquanto- 
luro est im mutata, nam Liv. 22. 41. narrat, secuo- 
do bello Punico aliernis diebus idem factitatura, 
quod fortasse locum habuit in hello taniumraodo, 
4UoLios nempe ulerque consul In acle simul easel: 
antiquum vero morem retulisse C. Jullum Casa- 
retn, memorat Suelon. Cats. 2u. Idem lictorum no* 
merus praiverat decemviris consulari potestaW , 
quibus tamen singulis, teste Liv. 3. 33., alterois 
tanlum diebus XII. Hriores, coliegis vero novem 
singuli accensi apparebunt; altcro oulcm decemtl* 
ratus aono singuli decemviri per summam injuriarn 
cum XII. Iictoribus secures fascibus illigstas prafe- 
rcntibus prodierc, ut oorrat Id. ihid. 30. Idem quo- 
que numerus tribuois militom consulari potcstate, 
ex Liv. 4. 7., fuit: idemtiue etiam interregl, ex eod. 
1. 17.; dictator autem XXIV. habuit, ut patet ex. 
Dione I. 54. c i., Potyb. 1. 3. c. 87. et Plutarch. 
in Fabio c 4. Casari vero ann. U. C. DCCIX., 
quum dictator III. esset, concessum a lenato est,ut 
triumpbura Gallicum, Alexendrinum, Pootloim, at 
Afrtcanum qualuor diversis eodem menie diebus 
ageret cum LXXU. Iictoribus, ut refert Dio I. 43. 
e. 14. et 19. M agister tquitum VI. tantum lictores 
babebat, ex eod. I. 42. c 27. At II. ptator urbaoui 
priscis quidem temporibus, ut constat ex pleblicltO 
apud Censor in. de die natal. -i4. Praior urbaoui 
duos liclores apud se habelo. PiauL Epid. 1. 1. 23. 
the. Al unurn a pralura tua, Epidice, abesL IP. 
Quidnam? thb. Seles: liclores duo, duo fasces tir- 
garum. ef ex oummo gentis Livineja apud Mortll. 
Fam. R. tab. 1. n. 3., in cujus parte aniica est ca- 
put virile iroberbe, circa autem -hac en iuscriplio: 
l. lbv^bivs ruator; in postica vero sella ccrulli 
intra duos fascej sine sccuribus (quas a prat or um 
urbanorum fascibus abfuisse docet Spanhem. Di$~ 
sert. T. 2. p. 106.) cum hac Inscription*: hSGvits 
vilius PBffiFccius vrbis. Transaclo tero tempore 
pratores turn urbani, turn proviociales lictoribos 
VI. usi sunt, ut constat ex Polyb. I. 3. e. 40., ubi 
prator dlcilur i%aKtkiwt oirapx. ww > et *■*■.** f*" 
i!-etni\sxvi riftum. el ex nummo ejusd. geolis Li- 
vineja apud Moretl. ibid. n. 5., in quo eadem est 
pars antica sloe Inscription©, postica vero sellam co- 
rulem intra sex fasces, et banc Inscriptiooeot habet: 
t. livinbivs bbgvlv.s. Ex quo patet, ia altero hoc 
nummo praturam provincialem L. Llvinejl Regull, 
in priore urbanam signiflcarl. Etiam proconsules, si 
prius pratores tantum fuiisent, VI. Uctores habe- 
bant; ii vero consulatura gesslssent, XII. oteban- 
tur, ut patet ex IHp. Dig. 1. 16. 14. et ex Dione L 
55. c. 13. Hinc Cyprian, tp. ad Motem et Maxim. 
Eanl nunc magistratui et consules, sive prorooia- 
les, annua; djgoitalii insignibus et duodecim fasci- 
bus gloiieutur. At triboni plcWl, adilei, quaestOW 



LICTOBIUS 

oritaa! mill is lictoribus utebantur, quia tine impe- 
rto erant; quantores Umen provinciates, itante re- 
pobl. B., li eoruro proconsulei, v el preetores mortui 
essent, vel aliqua de causa ebessent. dicebantur 
quart fores pro prattore, el VI. fasces prasferebaot, 
qua! is full et Inscript.- a pud Gruter. 383. 5. cm. 

CALPVRKIVS CW. r. FISO OVJESTOR PRO PR. EX 8. C. 

rnoviKciAM hispaniaw citkriorbh optisvit. idem 
confirmat Sail. Cat. i9. Cicero vero Plane. 41. 08. 
de quostrore Macedonia. Statim ad me, lictoribus 
dimlfsis, insignibus abjectis, veste mutsta, profeetus 
Mr. et in nummo apud Eckhel. D. N. V. T. 4. p. 
127, A. Pupius quaestor pro praetore Cyrenaicae sel- 
lam curulem cum fascibus ostentaE. Sub Augustis 
vero, ut ait Cajus i. InstUut. (edente iterum Goe- 
tchenio) $ 6., in provinciaa Cassaris omnino quae- 
stores non miltuntur. Quwstoris autcm loco erat 
procurator Caesaris, qui fascibus ebstinebat, quippe 
qui nullum imperium exercebat, sed fiscum lantum 
Caesaris procurabat : qualij fuit Luciiius Capilo 
Ail* procurator sub Tiberio, de quo Tac. 4. 
Ann. 15.; aliquolles tamen procurator aucloritate 
pratsidis pollebat, ut in Judasa Pontius Pilatus sub 
eod.Tiberio, cujus memlnit Id. IS. ibid. 44. Con- 
tra in provinciis populi B. seu senatus, non quae- 
atores, sed legati vicem proconsulis gerebant, si ipse 
ftbsens, vel mortuus esset, ui constat ex Inscript. 
apud Gruter. 3S1. 3. l. ciESOKivs c. *•• lucili.us 

LECATVS PROV. AFRIC* RODKM TEMPORE VICE PRO- 

coKSvus. Hi porro legali, staote rcpublica, in pro- 
vinciis fasces habebant, quoties proconsul, vel pro- 
praetor eos Ipsis praeferendos permittebat, Hinc Cic. 
12. Fam. 30. lllud non nimium probo, quod seri- 
bis, quo iiii anirno aequiore ferrent, te tuis etiaro le- 
gatis iiclores ademisse. Sub Augustis vero in pro- 
vinciis Caesaris his Iegatis summura jus erat, ideo- 
que VI. etiaro lictores aderant, ut afQrmat Dio I. 
53. e. 13. At in provinciis populi R. seu senaius, 
procoosules erant, sub usque leguti pro praeiore, 
qui eadem, qua prius, aucloritate pollebant. — d) 
Augusto tandem a senatu concessucn fuisse, ut con- 
sularis potestas perpctuo esset, et XII. lictores sem- 
per et ubique, dum viveret, eidera praurent, narrat 
Dio I. 54. c. 10.; Domitiano vero, ut XX IV. licto- 
ribus, et vesle triumphali, quoties in senatum veni- 
ret, uteretur, Id. I. 67. c. 4. Eideni etiam a senatu 
cone ess um est, ex Sutton. Domit. 14., ut quoties 
gereret consulatum, equites R., quibus sors obtigis- 
tet, trabeati et cum haslis mi'IHaribus prascederent 
eum inter lictores apparitoresque; quod il!e tamen 
recusavit, — e) Ex his patet, lictoribus usos eos 
magistratus, qui potestatern et imperium simul ha- 
bebant, caruisse, qui sola polesiate praedili erant. 
Quamquam et alii* aliquando tributl sunt honoris 
aut praesidii causa, ut unus flamini Diali, teste 
Ovid. 2. Fast. 23., aliis vero Qa minibus, et ponti- 
flcibus, et sacerdotibus calatores aderant; item u- 
nus designatoribus (V. DESIGNATOR); item unus 
Liviaa Aug., teste Tac. I. Ann. 14.; item duo 
Agrippinae Cloudii, teste eod. 13. ibid. 2.; item 
unus Vestalibus in publicum prodeuntibus conces- 
sus est a Numa, si Plutarch, in /Vumo fides baben- 
da, vel, si Dioni I. 43. c. 10., a III. viris Augtisto, 
Antonjo et Lepido; item duo senatoribus legatio- 
nem liberam obeuntibus, ut docet Manut. ad Cic. 
Quint. 2. et publicanis exigendorum vecligalium 
causa, ut scribit Hotomann. ad Cic. Piov. cons. 
5-; item magisiris vicorum duo permissi sunt ab 
Augusto, quoticscumque publice sacra facerent, te- 
ste Sueton. Aug. 30.; item duo curatoribus aqua 
rum, quum ejus rel causa extra Urbem essent, teste 
Frontin. Aqu&d. 100. In municipibus vero et co- 
loniis duos lictores habebant duumviri Juri dicundo 
tempore Ciceronis, ut de Capuanis ille affirmat 2. 
Agr. 34., 93., deinde vero VI., ut patet ex Martial. 
8. 72. et Impp. Honor, et Theodos. Cod. Theod. 12. 
1- 174. ; ihem duumviri quinquennales ex Apul. 10. 
Met.; item quatuorviri juri dicundo et Inscript. 
apud Maff. Mus. Ver. 116. 2.; item eediles ex 
Apul. 1. Met., ubi lictores lixru vocat; item seviri 
Augustales, ut patet ex Pelron. Satyr. 30. Scripto- 
rum vero aucloritatem condrmant vetusta monumen- 
ts sepulcralia quamplurima , ex quibus prascipue 
duo lapides seviris Augustalibus inscripti I,. Safinio 
Rufo, et C. Conielio Hannoni, in quibus sex fasces 
laurcaU cum «ella curuli sunt Insculpti, apud Staff. 
Xm. r*t\ 117. i. et 3. — f) Itaquc quum piuri- 



— 84 - 

bos migUtratlbas lictores apparerent, in unum 
quasi corpus contributi sunt, et unam et trlbus de 
curiis apparitorum constituebant, quarum alteram 
viatores, tertiam scribaa occupabaot. Qui vero licto- 
res in earn decurlam adscript! erant, tictoret decu- 
rialet dicebantur. Hinc etiam factum est, ut quoties 
qui* lictor, vel viator, vel scrtia trium dectiria- 
rum absolute appellator, in eas decurias contribu- 
tus esse signiflcetur, et quibus C»sares, et consules, 
et praetores, et qu»stores, et triburJ unum vel plu- 
res, prout cujusque jus erat, sibi adsciscendum cu- 
rabant. Inscript. apud Gruter. 391. 1. et Mural. 
318. 1. et 760. 6. lictor DKCVRtALis. Alia apud 
Fea, Framm. de' Fast. cons. p. 35. lictor imp. 
Alia apud Murat 886. 10. lictor avovsti caesa- 
ris. et apud Gruter. 630. 5. lictor avo. hi. dbcv 
riar. et apud Murat. 669. 7. dkcvrialis dfcvriab 

LICTORIKA CASTRIVM (feoe COS. TBIVM) DBCVRIARVM. 

et apud Gruter. 630- 10. lictor ui. dbcvr. et 631. 

2. KXBBCVIT DBCVR1AS OVA3 VIATORIAM ET LICTO- 

riam coksvlarks. et apud Don. cl. 8. n. 35. via- 
tor QVI CASS., *T COS., ET PR. APPARVIT. et apud 

Gruter. 627. 2. viator consvlaris rt phaetorivs. 
et H16. 1. viator tribvmcivs decvriae maioris. 
et 626. 7 scrib. libr. q. hi. dbc. et 627. 7. scriba 

LIBRARIVS QVAKST0BIV8 TftlVM DKCVRIAR VM. et 627. 

S. scriba libh. TniBVKtcivs. — <j) Quum vero post 
Trajani tempora consules non ampiius pedibus, sed 
quadrigis vel sejugibtts veclos in Capitolium Kal, 
Jan. processisse constet (V. PROCESSUS), etiam 
viatores, qui consuli tunc apparebant, equo vectos 
fuisse probat Inscript. apud Marin. Iscriz. Alb. 

p. 56. DECVRIAUS DECVRIAE VIATORIAE BQVESTR1S 

coksvlaris. Hinc corrige, quod in DECUR1A di- 
ctum est, — h) Lictorum munus fuit pracire pu- 
blice magistratui cum faacibus, inclamando: date 
viam, de via discedite, submovere turbam (V. 
SUBMOVEO: hinc Tac. 3. Hist. 80. Oiciditur 
proximus lictor, dimovere turbam ausus.), monere 
ocrurrentes, ut antmadverterent (V. ANIMAD- 
VERTO), ut nempe pedites scmita cederent, equi 
tes equo desilirent, utrique aulem caput adaperi- 
rent, ut ait Senec. Ep. 64., ac tandem prehendere 
homines, quoties id jussi essent, eosque virgis aut 
securi cade re. Pra?ibaot vero non bini, sed singuli: 
unde primus lictor, qui omnibus antecedebat pri- 
musque obvios submovebat, (Cic. i.ad Q. Fr. t. 7. 
Apud quern primus lictor quievit, tacuit accensus. 
Alii tamen rectius leg. primum.) et proximus li- 
dor, dp'/ipa^ouyo';, qui postremus praibat ma- 
gistratui, atque adeo prior inter lictores et ceteris 
hoooratior erat. Liv. 24. 44. Pater Blio (consuli) 
legatus in castra venit. Quum obviam Glius progre- 
deretor, lictoresque verecundia majestatis ejus taci- 
ti anteireot , praeler undecim fasces equo praeve- 
ctus senex, ut consul, animadvertere proximum li- 
ctorem jussit, et is, ut descenderet ex equo, incla- 
mavit, turn demum desiliens, etc. Eadem forme ha- 
bent Val. Max. 2. 2. n. 4. et Gell. 2. 2. Val. Max. 
loc. cit. Maxima diligentia bunc ho nor em retinue- 
runt, no quis se Inter consulem et proximum licto- 
rem, quamvis ofDcii causa una progrederetur, inter- 
poneret. Filio dumtatat, et el puero, ante patrem 
consulem ambulandi jus erat. Inscript. apud Gru- 
ter. 578. 1.L. ULF10 AUG. LIB. PHAED1M0 DIV1 TRA1A- 

hi aug. lictori PROXIMO, etc. Adde aliam 630. 6.— 
Lictoria insignia fuere sagum extra Urbem, et 
Idem purpureum In pompa triumphal! ; in Urbe, et 
in municipiis coloniisque toga; fasces praelerea in 
humero sinistro, qui intcrdum laureati, inlerdum 
coronati erant (V. FASCIS), et virga io dextera ad 
submovendum, et pulsandas (ores. Cic. Pis. 23, 55. 
Togulae lictoribus ad portam prseslo fuerunt: quibus 
ill! acceptis, sagula rejeceruot, et catervam irnpera- 
tori suo novam prsebuerunt. Appian. de reb. Pu- 
nicis c. 66. Autou S'-rJYOuvTat tou oxpctxvjyou p'a- 
/S^ou^ot ^oiytxcG? ^ttwvas £v§e5oxoTe$. Togis ve- 
ro lictores usos fuisse, praeter Ciceronis loc. nuper 
cit., probaot vetustum marmor apud Vise. Mus. 
Pio-Clem. T. 5. tab. 32.; turn et virga in dextera 
manu alia marmora apud Maff. Mas. Per, 117. 1. 
et 139. 5. et 8. Videre etiam est iictore* logatos 
cum fascibuj et securibus in numrois genlis Junlse 
apud M or til. Fam. Rom. tab. 1. n. 2. et A. E. F. 
— Lictores, qui Qarruni Diali, Vestalibus, magis- 
tris vicorum aliisque apparebant honoris tanlum cau- 
sa, dc quibus supra sub «. dictum est, vldcntur fuis- 



LIENOSUS 

ie line fascibus, quod idem dieendom de lictoribus 
curlalis numero triginta, quorum mentlo est apud 
Cic. 2. leg. Agr., Gell. 15. 97. et in Inscript. apud 
Gruter. 33. 4. et 630. 9. — Hasc fere ex MareelU 
Dissert. oV lillori con annotaz. dei D. Gio. tabus. 
Milano 1828.8." 

II.) Translate. Plxn. 9. Hist. nat. 35. 66. (113). 
Uniones digitis suspendere, et binos ac ternos so* 
ribus, feminarum gloria est: slquidem quum id fece- 
re, crotalia appellant, ceu sono quoque gaudeant et 
collisu ipso margaritarum: cupiuntque jam et paa- 
peres, iictorem feminas in publico utiionem esse di« 
ctitantes. n. e. propter unionem decedi, assurgi fe* 
minis, et reverentiam conciliari. 

LICTOrIUS, a, urn, adject, (lictor) ?d lictorera 
pertinens, p'a|35cux'*o?- PUn. 7. Hist. nat. 30. 31. 
(112). Fasces lictorios januaa summisit is, cui so 
oriens occidensque summiserat. Harduin. ex MSS. 
et Sitlig. et optimi* Codicibus leg, fasces littera' 
rum et quidem rectius. Lictorius tamen habetur 
apud Flor. 1. 26. Virga lictoria. et in Inscript. 
apud Gruter. 631. 1., emendatiore apud Fea, Fast, 
cons. p. 33. d. m. l. Rosea evcolpii dbcvriali 

DBCVRIAB LICTOHHJB. 

Li DO, is, ere, a. 3. idem ac lardo, ex quo compo* 
sita adlido, collido etc., legitur lantum in Labb. 
Gloss. Latino- Gr. Lido, xpoueo. Atitius apud 
Varron. 7. L. L. 90. Mull. Cape, cafde, lide, come, 
conde. Ita legit Mullerus, qui baec adnoiat : Lid* 
hahent Codices, idque retinui, quamquam unicum 
hujus verbi non compositi exemplum. Lido factum 
est ex verbo Icedo, eadem permulatione vocalium, 
nu33 est in v, fligo, orto ex flago (unilc fiSgrum et 
(lagitium). Itaque haec vocalium violutio, quara 
vorant antiqui Urammatici , quae in eomponendis 
vocabulis observari solet, interdum etiam in sim- 
plicibus reperitur. Haec Mullerus. Verum banc le- 
clionem jure ac merito in dubium revocat Lach- 
mannus ad Lucret. 5. 1001. vol. 2. p. 324. 

LlEN, gnis et ITSnis, is, m. 3. Pi imam syllabam 
producit Alcim. 1. 10. Lienis laavam sortitur regula 
partem. — Servius ad Virg. 6, /En. 647. male do- 
cet, lien esse neutrius generis. — Lien est viscus in 
humano corpore, Graeco nomine splen, quod vide, 
oirXrjw, oiikdy/ct (It. milza; Fr. la rate; Hisp. 6a* 
zo, melza; Gr. die MHz; Aogl. the milt or 
spleen). 

I.) Propric. PUn. 11. Hist. nat. 37. 80. (204). 
Ventriculo adnectitur lien in sinistra parte adver- 
sus jecori, cum quo locum aliquando permutat, sed 
prodigiose. t'ato R. R. 157. Lienes turgent. Cels. 
4. 9. At lienis, ubi a (rectus est, intumescil. el ibid, 
a med. Lienis bubulus utiliter csui daiur. Adde 
eumd. 5, 25. n. 3. — Cursu lien intumescere solet 
et dolorcm afferre. Plaut. Merc. 1. 2, 14. Genua 
bunc cursorem descrunt: seditiouem facit lien, oc- 
cupat pr.iecordia. PUn. 26. Hist. nat. 13. 83. (132). 
Equisaetum lienes cursorum exslinguit. Seren. Sam- 
mon. 23. 406. Quaodo lieo tumido circumligat ilia 
vinclo, Et plenum splenis demonslrant membra rl- 
gorem. PUn. 26. Hist. nat. 8. 48. (76). Argemo- 
nia lienem consumcre dicitur. Id. 23. ibid. 1, 17. 
(27). Asparagos (bryonice) Diodes praelulit veris 
asparagis in cibo, urinas ciendse licuique mlnuendo. 
Cels. 4. 9. Aqua a ferrario Tabro lienem cocrcet. et 
ibid. Eruca et nasturtium lienem citenuant. 

II.) Translate Qscum tienem appcilabat Traj.iuus, 
apud Aurel. Vict. Epil. 42. extr., quia sicut, crc- 
scenle liene, reliqui artus tabescunt, sic, aucto Gsco 
improbis exactionibus, civium paupertas augetur. 

LlENlCUS, a, urn, adject, (lien) lieuosus. Cal. 
Aurtl. 3. 7*ar<i. 4, Alii phlcbotomiam recusarunt in 
lienicis. Id. mox. Alii perurenda probaverunt, at- 
que altius in lienicis cnuteres infigendos. et paullo 
post. Hinc denique quaedam lienica vocavcrunt. et 
rnox. Lienicos vero pblebotomat. — A nonnullis 
tribultur et Plinio 29. Hist. nat. 3. 11. (44)., sed 
Harduin., probante Silligio, correxit lienlericus, 
h. e. levitate intesiinorura laboraus. V. LIENTE* 
RIA et LIENTERICUS. 

LIE^OSUS, a, urn, adject, (lien) ad lienem per- 
tinens, lienis simills, ctiaijikoStj;. Plaut. Cas. 2. 6. 
82. Cor lieoosum, opinor, habeo; jamdudum salit, 
de labore pectus tundit. h. e. ad instar iieois intu- 
mescit ac laborat. — Hinc 

Lienosus, i, m. 2. absolute, substantivorum mo- 
re, est qui lieoe turgente laborat, okahvuo'c. Celt. 



LIENTERIA 



— 85 — 



3. 8. Llenosli bono tormina sunt. Phn. 7. Sat. 
nat. 2. 2. (20). Sicut Pyrrho regi poltex id > deitro 
cede, cuius tactu lienosis medebator. ^moo.7.34. 
Non dubitarenl eos lieuosos, Uppulos atque entero- 

eelicos dicere. , . 

LlENTERtA, «, MAeie««fta. levitas intesti- 
norum, lubrichezza, ie qua T. in LEVITAS: a**.- 
oc Jcuis et hnoa intestina. Grsece usurpat Gets, 
2. 1. Latine vero Theod. Prisdan. I. 2. part. 2. 18. 
a med. Lieoieria si ob.enerit, quae veluli quem- 
datn limum iniesiinis obducit , transitu rbeuma- 
tismi, ex quo uutla penitus ciborura solemms va- 
leat dige^tio celebrari etc. Adde itid. 4. Orig. 7. 37. 

LlENTERlCUS, a, urn, adj«ct. (lientena) levita- 
te inteslinorum laborans, >.e(EVTS5twoij;. PUn. 29. 
Wist na(. 3. 11- (4*). Duntur cceltacis -; sic el 
licntericis. V. LIRNICUS in fin. TV.eod. Priictan. 
I 2. part. 2. 18. ad fm- Ex dysentericis hcntemc 

fecit. 

I.lG.YMEN,lnis, n. 3. et 

LlG AMENTUM, i, n. 2. (ligo) ligatura, vincu- 
lum, legume, legamento, legaccio, Sssu-is- 

I.) Propric. — a) Genernlim. Propert. 2. 23. 
15. quum Sidoniw nocturnii ligamina mitr* Sole- 
nt. Ovid. 14. Met. 230. dempsisse ligamina vcnlis. 
Colum. 11. R. H. 2. 92. Possil etiarn salii decisa 
expurgari, et ad vititim ligamina praeparaii. Id. 1- 
ibid. 8, I.Eoque adjicito viriitium condimentorum 
fascivulos, origani, mentis, capse, coriandri. Has 
berbas ita in lacte demiuito, ut ligamina earum 
eistent. — b) Specialim de fasciis, quibus obtigan- 
tur vulnera. Colum. 6. R. R. 6. 4. Sanguis inhibe 
tur papyri ligamine. Tac. 15. Ann. 54. Vulnenbus 
ligaments, qoibusque sisiitur sanguis, parare. — si- 
militer Quintil. II. 3. 144. Fascue et focotia et au- 
rium ligamenta sola excusare potest valetudo.— De 
muscuUs armorom. 6» at. Cyneg. 470. Slringend* 
nares, scindenda ligamina fcno Armorum. 

LlGATiO, onis, L 3. (ligo) actus ligandi, liga- 
mcntum, legamento, Ssus?. 

I.) Proprie. Coel. Auret. 1. Acut. 9, Ligatiomous 
utimur, sed prastectis Una aut veste locis, quos »in* 
culis nectimus. 

ID Translate. % t. In re medica. Scnbon. Com- 
pos. 255. MaJagma facit ad omnem tensionem et 
cootraetionem nervorum et ligalionem. T 2. A pud 
Rbelores est dgura eadem ac £su7f*a. V. ZEUGMA. 
Aquila de Scketn. lex. tub init. Latine baee figura 
(teuqma) dlcilur ligalio, \el adneiio. 
LlGATURA, as, f. 1. (ligo) ligamen, tegatura, 

I.) Proprie. — a) Generatim. Pa/farf. I. H. «■ 
6. a roed. Ligatura in vilibus locum debet mutate, 
ne unum semper assiduitas conterat vinculorum. 
rfceod. Priscian. 1. 26. Superaddila ligatura, qua 
conlineat roedicamenlum. Vulgat. interpr. Num. 
19. 15. Vas, quod non habaeril operculum, nee Itga- 
turam desuper, immondum erit. Adde ibid. Eccli. 
45. 13. - b) Specialim pro re, quse est colligata. 
F r ulgat. inlerpr. 1. Reg. 30. 11. Dederuntque ei 
ranera ut cotnederet, el biberet aquam, sed et fro- 
Eruen mass* caricarum el duas ligaturas uvae pass*. 
— c) Item specialim de ainuleto ad collum sus- 
pense, aliive cui membro corporis alligato ad de- 
oellendum morbum. Augustin. Tractat. 7. m 
Joann. ante med. Qui seducunt per ligaturas, 
per pracantaiiones etc. Adde Isid. 8. Or ig. 9. 

II.) Translate de nexibus atbletarum. Ambros. 
Enarrat. in Psalm. 3S. Alii sunt, qui simptici 
qaodam et legitimo genere luclaotur, et ligaluns 
uniura corporis ceriant, verberare non noruot, qui 
palxstrs {lege palaestrita?) vocanlur. 
LtGATUS, a, urn. V. LIGO. 
LIGELLUM, i, n. 2. breve domicilium, tuguno- 
lum- caselta, mAuJSii, otxiStov. Plaut. Aultil. 2. 4. 
2i Divura aique hominura clamat conlinuo fldem, 
De wo ligello fuinus si qua exit foras. Ita Non. p. 
13*. 11. Mere; scd alii multo reclius leguni tigti- 
to. AL ligitlo, h. e. parvo iigno. 
LIGSARlUM, Hi, n. 2. V. voc. seq. in fin 
LIG.NARIUS, a, urn, adject, (lignum) ad lignum 
penineos, fuA«Ko«. Capitolin. Petlin. 1. Lignana 
Mgoilatio. mercanzia di Usname. Scribon. Com- 
pot 1*1. Cornu cerviaum iimatuto lima lignnria. 
FmlgaL interpr. I$ai. 44. 13. Artifcl Itgoarius M- 
tendit oormam , formavit Hlud in runona. — 
Uinc 



Litpuuius, ti, m. 2. absolute, substantivotum 
more, ^\.Esi faber, qui in »»«»«»» «P" i 4 bus _ c0 °' 
ficiendis vcrsatur, fabbro legnajo. Pallad. 1. R. a. 
6. Ferrarii, iignarii doltorum cuparumque faclores 
necessario habendi sunt. — Hinc locos Uom» extra 
portam Trigeminam apud Hv. 35. 41. in fin. infer 
Uqnarios dictus. la via de'fabbri Isgnai, oppure xt 
mercato del leaname. % 2- Iwm lignum absolute 
dkuntur, quos' ligna in usum saciiflciorum CKdere 
vel potius portare cocgit Josue, ut liquet ex Jos. c. 
9. w. 27. Hieronym. Ep. 108. n. 8. Josue babaom- 
tas ob dolos et insidias fcederis impeirati 10 aqua- 
rios lignariosqne damnavit. — De lis, qui ligna ca;- 
dunl in quemlibet usum. O'oss. Latin. Gr. Ligna- 
rius, fu\oicdito!, o* xo^TUV ftto. Inscript. Pompe- 
iana apud Orelt. 4265. makcRllikvh axdium li- 
csAnn et pi-OsTRAHii KOG, vt f. h. t. rogant, ut 
Caveat. Adde aliam apud Henztn. 7211. 

Liqnarium, li, n. 2. absolute, substant.vorum 
more, est loais, ubi ligna asservautur. Gloss. Oy- 
rill. EuVJ3o>.o», raom JuU&uxii , lignana cella, 
lijnarium. Agnosrilur h.-ec vox eiiain ■ Capro 
p V« Putsch, f'.in ATRAMENTARIIM. 
LlGSARtUS, li, m. 2. V. voc. prared. in fin. 
LIGNATiO, onis, f. 3. fligaor) lignorum dese- 

Clio, vel deponalio, JyXofopia. 

I.) Proprie. Co?s. 5. B. G. 38. Qui lignalionis 
munilionisque causa in silvas discessissent. V ttruu. 
5. 9. ad I'm. Ligoaiio ma time necessaiia est ad ci- 
burn exroquendum. . 

II.) Translate, abstractum pro concrete, uli ajunt, 
sumitur pro loco, unde ligna icripl possunt, silva 
cadua. Colum. 1. R. R- 5- *• Sit auiem vel intra 
villain, vel exirinsecus inductus funs perennis,hgoa- 
tio pabulumque vicinum. 

LIGNATOR, Oris, m. 3. (ligoor) miles, qui li- 
analum va.iit, soldalo che va a jar legna, f ufciuc, 
f uXa«ii;. Cffs. 5. B. G. 26. Oppressis iignatoribus. 
Liv. 1U. 25. Paucis citra minibus llgnatores ei cum 
prse^idio orcurruni. 

LIGNA TULUS. T. LINGUATULUS. 
LIGNEOLL'S, a, urn, adjecl. deminut. a n?neoa, 
<ii ieorto. Zticiiius apud Piiscian. 3. p. 618. put- 
sch. Scutara ligneolam.cerebro infinl. tie. 3. art y. 
fr. 1. [lane sctipsi ante lucem ad lyrbnurhum li- 
gneolum. Apul. de Mundo.Qui in ligueolis hom.- 
num figuris geslus movent. 6ura t tint, fanlocci. V. 
Lupi Dissert. T. 2. p. 17. el seqq. 

LIGNJIUS, a, urn, adject, (hguuro) <iui est ex li- 

cno, di leqno, ?u>.5vo;. 

I.) Proprie. W 5. Tu«c. 20. 59. Ligneu. ponll- 
cuius. Cces. 3. B. C «• Lipnca lurres. *««./«?• 
78. Lignca va S a. PUn. 34. tf:st. nat. 12. 32. (123). 
Lfcnew piscinas. Ovid. 10. Met. 694. lignca simula- 
cra, ct riou«. 1. 11. 20. Stabat in exigua ligneus 
sde deus. Kin. 15. Hist. nat. 8. 8. (34). L.gnea 
supellcx. Cic. 2. Invent. 57. 170. LigiiM materia. 
h.e. lignum. f/au(. Pee", o. 6. 28. .custodia. h. e. 
lisnei compodes. f . CODEX. Joculanier Id. Pseud. 
11. 45. salus. h. e. qu^ per labellas alicui dicitur. 
II.) Translate. 1 1. Est ligno*us. Win. lo- //«f. 
nat. 22. 24.(86). Ligneum putamen. Id. 16. tbtd. 
26. 46. (MO), semen. «J 2. Eleganter dicitur de 
membris corporis exsuccis, duris, aridis. Lucret. 4. 
1154. nervosa et lignea (appe/iatur) Aopxa;. Ca- 
tuU. 23. 6. Lignea conjux. V. JUNCEL'S II. 

L1GNICIDA, a?, qui ligna casdit. AlTcrtur a far- 
ron 8. L. L. 62. Mull, et simul Uamnatur. Qui Ia- 
pides (inquit) cadunt, lapicidas: qui ligna, hgnici- 
das non dici. ... 

LlGMFER, rsri, m. 2. (lignum et rero> qui li- 
gnum sen arburetn fert: f. DENDROPHORLS. 
/nscripf. apud fl/urat. 2016. 2, quw est apud 
OreK, 4138. o. 10. dko mkrcvrio ivlivs CEnTVS 

CENSOR SIGILLORVM COt-LKGII L1CS1¥BR0RVM CVLTO- 
BVM EIVS DE SVO DEBIT. 

LICNOR, Sris, Stus sum, an. dep. 1. (lignum) 
verbum est castreusc, sicut a^uor, palnifor, Jm- 
menlor et simitia, et signilicat ad upienda ligna 
ire, ligna colligere et congcrere, far legna, ^Ktw 
iuL Cato apud Non. p. 208. 4. Mere. Qui aqua- 
lum ut lignatum ire videnlur, securini atque lorum 
ferunl etc. Cvs. 3. B. C 15. ^cque lignaudi, neque 
aquandi poieslas Gebat. et ibid. 76. Alii Ugnandi 
pabulandique causa longius progredkbualur. X-iu, 
10. 25. Responderuntque, lignatum se ire. Aucl. B. 
Blip. 27. Dutn ligoaatur, inteifccti »ual. 



LT€0 

LIGN0SU9, a, urn, adject. (Hgnum). Cotnp. li- 
anosior. — Lignosus est ligni simills, ligneam duri- 
?..__ l.v i .„./, tr.ft.wSw- Min .34. Hist. not. 



tiem habens, Jeqnoso, ? u \»8i};. «m. «♦■*«'■ "g- 
9. 42. (60). Lignosus fructus. id. 25. itod. 6. 2». 
(65). caules. Id. 13. »W. 49. 34. (112). nucleus. 
Id 28. ibid. 17. 71. (236). Lignosum glutlnum. 
Id. 19. ibid. 5. 27. (88). Lignoslora aunt teli- 

qU LlGNDM, i, n. 2. Varro 6. Z. L. 66. iVC». du- 

cit a fegendd, quod ligna caduca, inquit, legebantur 
in agro, quibus in Toco utcreotur. Alii a ligando, 
alii a XiT'k f^mus. Ceterum lignum est pars el 
veluticaro arboris sub coriice: item tola orborum 
materia, operi, aut igni apta,|uXov (It. legno; Fr. 
bois ; Hisp. leiio; Germ. d. Holz; Aogl. wood, 
timber). , 

I.) Proprie. Cato fl. B. 130. Ligna neque fumosa 
erunt, et ardeDunt bene. Cic. 3. Verr, 17. 45. 1- 
enem ex lignis viridibus atque bumidis in loco an- 
gusto fieri jussit. et ibid. 27. 69. LigM et sarmenw 
circumdare, ignem subjicere. IIoraL 1. Od. 9. 5. 
Ligna super foco large reponerc— Ahquando li- 
gni nomine iniclligiiur quidqoid eomburendi causa 
para turn est: et sic distinguitur a materia, qus si- 
«niGcal ligna ad tedifirandum et fulciendum apU. 
fta Ulp. Dig. 32. 53. Unde Labto apud eumd. 7. 
1. 12. Nee materia eum pro ligno usurum, si habct 
unde utatur ligno. (Ubi notandus usus linguUrii 
mimcri: nam hoc sensu fere in plural! efTertur.Sie 
Cato apud Charis. 1. p. 55. Putsch. Vehes ligni. 
un carro di legna). PUn. 10. Ep. 50. Per lacum li- 
gna, materia! modico labote devebuator. — in $vjr 
vam liqna ferre proverb, apud Marat, i. Sat. 10. 
Zi. est'quod Iiali diruut portar legna alboscojtt 
similiter poWar aequo al mare, Grsci VXaux at; 
A^va;. V. NOCTUA. 

II.) Translate. *\ 1. Per synccdochen ponitur 
pro labella, in qua scribitur. Juuenai. 16.41. Vana 
supcrvacui dicens chivographa ligni. T 2. Fan. 
15. Hist. nat. 3. 3. (10). vocal lignum oliva? nu- 
clcum. et t3. ibid. 4. 9. (40). semen iu porno palma. 
et 15. ibid. 28. 34. (1 1 1). nucleum in olivis, cerasil, 
persicis, prunis. et ibid. (112). corticem, scu 
pulamen nucum: item corticem siliquoium praedul- 
cium, quas Hail appellant carrube. H^ M «• 
ibid. 21. 35. (162). vinacea uvarum. 5 3. Inter 
vitia mensarum lignum dicitur materia surda et in- 
digesta simplicltas, aut platani foliorum modo di- 
gesta. PUn. 13. Mist. nat. 15. 30. (98). 

LIGNYZON, onlis, adject, a KiyvvS et MV^^i 
rumosus, atque adeo languldiui lucens. lignyzon- 
tern ei Cod. Bamb. legendum puiat Sithaiu* apud 
PUn. 37. Hist. nat. 7. 25. (94)., ubi vulgali libn 
babenlitthisoftlem. V. LITHIZON. 

LIGO, as, Svi, 5lum, are, a. t. Part. Ligans II.; 
Zigalus I. I. et S.; £v,andus It - Ra"° ne habUa 
eijml, Tolunt esse a *uyo<*, quod idem signiUcat; 
alii vero conjungunt cum v. legere, colhgere. Vt- 
turrit autcin apud Poelas tantum et apud prosas ao- 
ctor-s, qui post Auffuitum floruerunt; et siguiQcat 
vincire, colligare, Sjw (It. legate; Fr. her, atta- 
cker; llisp. iioar, alar, enluzar; Germ, frutden, 
uerbinrien, zusammenbinden, anbinden, umoaf 
den; Angl. (o 6ind, tie, tie «p or /ast). 

I.) Propric. € 1. Strkto sensu est, ut diximus, 
vincire, culiigare. Ovid. 3. Met. 575. manus posi 
terga ikal*. Gell. 12. 3. Ligare et vincire crura el 
manus. Phcsdr. 5. 7. Fascia ligare crus. Ovid. 6. 
Met. 134. laquco ligare guttuva. ilnngert. ct 7. 
ifctd. 849. vulnera veste. fasciare. Seneca Thyul. 
086. caput vitta. et //ippoL 1003. equorum ora fre- 
nis. //oral. I. Sat. 5. 13. dum mula hgatur. Tac. 
Germ. 39. Nemo nisi vinculo ligatus ingredttur. 
Tibull. 1. 7. 73. vitta ligatos Impcdiat crines. Cd* 
Itt,n. II. A. it. 2> 16. Vlnea palatce et Ugatas. 
PUn. 17. Hist. nat. 15. 25.(115). Ligatum > uuitum 
iiitritaque illitum opeiire terra. Calult.i. t3.Quj>« 
zonam soluit diu ligalam. Seneca Htppol. 1087. 
Ligare nodos sequaces. Plusdr. 4. 5. capit bus cor- 
nua suis ligaraot. Lucan. 8. 61. «unwn lilonbus. 
Sueton. Ner. 51. Ligato cil cum collum sudaiio. 
Plin. 18. Mist. nat. 28.65. (261) Coinu, propter 
oleum, ad crus ligalo fanisex InecdebaL OtMt 3 
Trisl. 10. 49. Vidimus in glade placet hatrere liga- 
tos. Petron. Satyr. 123. tiirma nimbos frcgerr h- 
eatos. h. e. gla.iero. 1 2. Latiori sensu, vel, ul 
uliis placet, translate est ciogere, circamclogerei 



LIGO 

juogere. cohjongere. Fal. Flacc. 4. 9*. Battens !o- 
rlcam ligat. cingt. Seneca (Edip. 455. vi voces be- 
deras remus tenet : Summa ligat vitis carcbesia. 
Ovid. 2. Met 375* digitosque ligat juncture. Sil. 
It. 7. 5S9. Hgst Pcenorum terga corona. Plin. 9. 
flttf, twit. 33. 52. (103). Brevi rtodo Hgatus. ft. e. 
janctus. Id. 36. ibid. 27. 68. <200). Igne creraato 
lapide, camenia in lectls llgactur. Seren. Sammon. 

03. Aut cloere* alni tardo cum melle ligentur. s'tn- 
corporino. 

II.) Translate. Ovid. 1. Jfer. 25. Dissociate locls 
roacordi pace llgavlt. et 9. ibid. 54 8. quae quum ti- 
bi ait junclissima, jonctior esse Expelit et vinclo 
tecum proplore ligari. Id. 1. Pont. 6. 39. Hac dea 
(Spet) quara roultos laqueo sua colla ligantes Non 
est proposita passa perire oere! Proper t. 4. 4. 80. 
Ligare pacta. S&neca Here. (Et. 452. artibus magi- 
cis fere Conjugia oupta precibus admit Us ligant. 
ft. e. conjugum amorem jungunt flrmantque. Stat. 

4. Silv. 3. 74. de fiumine. Et rlpa* habitare ne- 
iclentem Becti legibus alvei ligasti. Quintil. 5. 14. 
32, Qua (argumenta) apprehensa Graci magis in 
catenas ligaot et inexpllcabili aerie coonectunt. /i.e. 
Ila jungunt , at quasi cateoam faciant. et Isid. 
8. Orig. 9. In rebus suspendendis atque ligandts*. 

LEGO, flnis, ro. 3. iostrumentura rusticum !ato 
fertOj herbis ac radicibus evellendis, purgandoque 
•gro et terra fodienda aptum, oVxsXXa, pdxeXka. 
(It. marra, marrone, zappa; Fr. koyau; Hi>p. 
azada, azadon; Germ. d. Hacke; Angl. a spade, 
mattock, shovel). 

I.) Proprie. Oind. 1. Pont. 8. 59. longls purgare 
Ilgonlbus arva. fforat. Epod. 5. 30. Ligonibus durls 
bumum exbaurire. Id. 3. Od. 6. 38. Ugor.ibu9 ver- 
lare glabas. Ovid. 3. Amor. 10. 31. Quum bene 
Jactati pulsarant arva ligones. Martial. 4. 6*. Ccn- 
teno ligone doraare arva- Stat. 3. Theb. 580. incur- 
Tl llgones. Colutn. 10. fl. fl. 88. cum glabis viva- 
cem easpitis bcrbaro Contundat marra, vel fracti 
dente Ugonii. Fractum dicit, quia infleiuru et cur- 
vum fc-rrum habet, prasertira qua parte in denies 
deducitur. Sic infractui remus, infracti radii, a- 
pudCtcet Plin. 

II.) Translate. Juvenal. 7. 33. alas Et pelagi pa- 
tleos et cassidls atque ligonis. h. e. agriculture, rue- 
tonymia. 

LlGdNATUS, a, am, adject, (llgo, onis) ligone 
eicavatua. Anonym, de limit, p. 148. Goes. Lacus 
•t ligonatl et fabric!* construct!. 

LIGtJLA seu Unguis, a. f. 1. deminut. a lingua, 
parva lingua, ykooad-omv, y\oooi( (It. linguetla; 
Fr. petite langue, languette ; Hisp. lengueta; 
Germ, em Zunglein, eine kleine Zunge; Angl. a 
little tongue). 

I.) Proprie. In veterlbu* llbrls promiscue reperl- 
tar ligula et lingula. Sed Martial. 14. 120. (cuius 
verba pautlo infra eilantur) lingula indoclorum 
gremmaticorum appellaiionem facit. Nempe ad ori- 
glnem vocls respexere, non cogitantes, ull ab offa 
est o fella, a mamma mamilla, a cvrru curulis, 
prima correpta, sic a lingua dici potuisse ligula, 
prout seoatores et equites loquebantur. Doclatn sa- 
ne, quarwls longiusculam, Ulr. Frid, Eoppii ad- 
notalionem, quam ilie posuit in Pakeographia cri- 
tica T. 2. p. 545. ann. 1817. edita Mannheimi, ad 
Ifotas Tironianat p. 161., hie inserendani putarl, 
qua talis est: Ne mirerij, me pro eo, quod apud 
Gruter. p. 161; est licola legere ligula, quamvis 
alia adsit nota, cut lingula adscribilur ibid. Ui ver- 
so enim sensu bac vocabula a collcctionii auctorl 
bus accepts esse videntur. Ligulam els fuisse lorum, 
quo catcei ligaotur, series verborum docet: Ungu- 
ium vero a lingit ductum esse ex utriusque nota 
comparatione penpicuum est, ideoque fors'Han co- 
chleare sigrdficare hoc rocabulo volueie. Haud 
equldem doctoram virorum sententia subscribere 
ausim, qui Martialem grammaticof perslrinxisse 
arbitrantur disticbo illo 14. 120. Quamvis me ligu- 
lam dicaot equiiesque patresque, Dicor ab indoctls 
lingula grammsUcis. Poeta eoira ipse alibi (2. 20. 
et 8. 59.) utroque ulitur nomine; unde patct, eum 
nullum dlrersa scribmdi ratiortis respeclum ha- 
bulsse. Chaririut vera ex grammaiicU full, qui Un- 
guium a ligula diiUnguerent; cujus ego locum apud 
Gothofred. p. 1361. et apud PttiscA. p. 80. inals 
sanumita restitaeodum esse, nullus dubito. uLln- 
«|uia quum {dele non) a Kogucndu dicta eat, in 



— 86 — 

nargento; In ealcels rero ligula (dele a) a Hgando. 
»Sed usus ligulam sine n frequentatn videlicet at 
eodem hoc vocabulo ntramque rem et cochleare et 
lorum appellare liceaU Omnino necessariam esse 
banc emendationem eo magis mini persuasnm est, 
quod Charisiui non id agebat, ut unum idemque 
verbum plares habere signiQcationes doceret, sed ut 
sono similia tantum dlstingueret. Quod quia in ce- 
teris exemplis apud eumdera auctorem animadver- 
timus, cerium est, eum -primo loco lingula et 
inferius ligula scripsisse , nequaquam bis lin- 
gula. 

II.) Translate. *J 1. Ita dicitar promontorium, 
vel terrarum prominentia io marc eicurrens, una 
lingua di terra. Cces. 3. B. G. 12. Eranl ejusmodi 
fere situs oppi durum, ut posita In extremis lingulis 
promo nioriisque etc. Forcellinu$ et alii leg. Un- 
guis. *f 2. Item pars in calcets lingua exserlae io* 
star fastigiata, ut docet Paul. Diac. p. 116. 12. 
Mull. Lingula per deminutionem lingua dicta; 
alias a simililudine lingua exserta, ut in calcets; 
alias Inseria, id est intra denies coercita, ut in ti- 
biis. Sed Juvenjilii veins interpres ligulas in calceis 
ait esse ansa* calceorum. neque banc notionem a 
Ungues simililudine Ouxisse, ut diximus ex Paul, 
Diac, sed a ligando: at forlasse ligula est corium 
in -oleii ita posilom. ut sonitum faciant. V. FOL* 
LEO et FOLLEATUS. Juvenal. 5. 20. propter 
quod rumpere somnum Debcat, et ligulas dimiuere 
etc. Marital. 2. 20. Non exirema sedet lunata lin- 
gula plauta. tibi lingula scripsit, etsi io grammati- 
cs id aiibi damost. V. LINGULATU9. — Hine est 
ettara coovlcium in homtnem nullius prelii: du- 
ctum a ligolls calceorum, ut ait Forcellinus; nisi 
forie ductum fuerit a sigriificatione proxime se- 
quentl. Plaut. P&n, 5. 5. 30. Ltgula, i in malam 
crucem. *| 3. Praterea instrumentum est cavum 
et oblongum, — a) Quo utebantur ad purgandam 
e rase spuiham. Colum. 9. R. R. 15. 13. Isque sa 
plus ligula est purgandus. — b) Item instrumen- 
tum cavum et oblongum, quale est, quo aromataril 
educuot unguentum e vasis: quia habet flguram lin- 
gua at] palatum retracts, atque ita cava, $patolet- 
ta. Plin. 21. Hist. nat. U. 49. (84). Inde ligulis 
bauriuni florem. — c) Idem credltur, ac cochleare. 
Sed tarn en ab eo distioguitur saltern ut pars a parte. 
Uinc CalO R. R. 84. postquara savilli conficiendi 
ralioncm docuisset, monet pooendum convivis cum 
catillo et lingulig. h. e. cot cucchiai. Martial. 8. 
33. ligulam quum mitiere possis, Mittere quum pos- 
sis vel cochleare mibt. V. COCHLEAR. Ceterum, 
secundum /o/*annetn Paganum ligula erat Lastula 
ex are vel argeolo, quarum altera exirema pars in 
cochlear!* formom desinebat, qua liquids caperen- 
tur; altera vero acutissima erat, qua solldiores cibl 
arriperentur: hac in Bollellin. di corrispond. ar- 
cheol. ann. 1830. p. 223.; quocum confer eumd. 
Bullettin. ann. 1836. p. 161., Mus. Borbon. T. 10. 
n. 46., el Pitlure di Ercolano T. 1. tav. 14. ubi 
ejusmodi haslula in mensa exbibetur. — d) Dehl- 
que est genus mensura, quarta pars cjatbi, un cue- 
chiajo. PUn. 20. Hi$l. nat. 5. 18. (36). Hera opi- 
slhotonicis et jecinorum villi* et torminibus et 
stranguria, duarum aut trium lingularum mensu- 
ra. *f 4. Ad hac, ligula est gladiolus oblongus in 
speclem lingua factus. Varro 7. L. L. 107. Mult.; 
et Gell. 10. 25., ubi Naviut In Hetion. Sine (Mul- 
lerus ne) mibl morem gerere videar, baud lingua, 
verum lingula. •J 5. Praterea ita in tibiis voca- 
bant, a simililudine lingua iufra denies coercita, 
quod VWtTtc. a Gracis, simlli meiapbora, dicilur. 
Paul. Diac. loc. cit. sub 2.; et Plin. 16. Hist. nat. 
3». 66. (171). ^ 6. Simillludo quoque lingua no- 
men dedlt extremitatibus paxillorum, qua trans- 
versis foralis perticis inducunlur. Colum. 8. fl. R. 
If. 4. In solo figuntur breves paxllli, eorumquo par- 
tes summa llogulas edolatas babent, qua transver- 
sa foralis pertici* inducantur. ^ 7. Item nomen 
In arcbitectura dedit lingulis vecllum, qua et lin- 
gua? dkuntur. fitruv. 10. 8. Si sub onus vectis 
lingula subjecta fuerit. Sic Cafo R. R. 18. de Ungu- 
is prell. % 8. Hem extremitatibus tabulurum, 
quibu* aqua ducitur, In modum lingua conforma- 
tis, at alter in alterum coovenire possil: quos Un- 
gulates idrirco appeltst F itruv. 8. 7. ^f 9. Item 
exaoiinl in libra. Fel. Scholiast, ad Peri. 1 . 6. 
Eiamco est ligula, vel lignum, quod medlam ba- 



LIGUSTICUS 

stam ad poodera adaqoanda terwt, % 10. Item oi- 

siculis loliginum insiar coltelli, aut scalpelll. ^ptsL 
de Mag. Cancrorum furcas, ecbhsoTum calicolof, 
loliginum ligulas. 

LlGtBlO vel ligarrio, U, tvl vel XI, Xtorm. ire, 
4. Fere simpllcl r scribitur. Manutius tamen et P. 
Victor dupllcem praferunt ex veterlb. librls. Utra- 
que scriptio proba. — fiatione habits etrmi est a 
tbemate lig terbl lingo. — Part. Liguriens sub B. 
II. 3. — Occurrit autem A) Neuirorum more;et 
B) Active. 

A) Neutrorum more est llngere, sell, levlter degu- 
slare, libare, leccare, mangiare delicatamentt, 
morsecchiare, Xs-^veua. 7*er. Evn. 5. 4. 12. Mere- 
trices dum fori* sunt, nihil vldelur raundius: qda 
cum amatore quum canant, llgurlunt etc. Quam 
inhonesta sola sint domi atque avida cibl etc. Obi 
Donatus: 'Ajw too "Xtyupou, quod secundum Gra- 
cos suave intelligitur, ligurire dicilur, qui eleganter 
et more senum muilo fasiidlo suaviora quaque de- 
gustat. 

B) Active ligurire 

I.) Proprie est lingere, leccare. Farro 3. R. R. 
16. 0. de apib. Itaque bis uoclus qui accessit, puo- 
gunt, non, ul munca, ligurlunt. Ilorat, X. Sat- 3. 
80. Si quis eum srrvum, paiinsm qui tollere jussus, 
Semesos pisces tepidumque ligurierit jus, In cruce 
sumgat. F infra sub II. 1. 

II.) Translate. % 1. Ligurire est per avidHatem 
libare, degustare, assaggiare per gotosita n ghiotlOf 
nia. Plaut. Capt. 1. 1. 14. Parasill, rebus prolatis, 
latent, dum ruri rurant homines, quos Hguriant. h* 
e. quorum cibos lingant, quorum invltatu ccenent. 
Horat. 2. Sat. 4. 79. puer unclis Tructavit maniboj 
calicem dum furta lignrit. Sunt qui in utroque Ho- 
ralii loco (F. supra sub I.) ligurire exponunt devo- 
rare, avide intemperanlerque comedere: quasi quls 
ita vescaiur. ut et reliquias llngnt in paiioa. F. LI- 
GURITIO et LIGURIT08 1. % 2. Habet interim 
obscanum sensum, ut apud Cic. Dotn. 18. 17. et 
Sueton. Tib. 45. extr., et \eiyeiv et Xej^a^etv apad 
Gracos, et Martial. 11. 58,, io quibus locts mulie- 
rum pudenda lingere signiBcat, quod eiprimit TOI 
cunnilingus. *| 3. Per meiapboram est avide appe- 
tcre, inbiare. Cic. 5. Ferr. 76. 177. Noo repsrietis 
hominem limide, nee leviier hac improbisslma lu- 
cra ligurientem: devorarc omnem pecuniam publi- 
cs m non dubitnvlt. Id. 11. Fam. 21. tub fin. Quum 
quidstn de collcgis nostris agrariam curationem II- 
gunrent , disturbavi rem. h. e. appeierent , lu- 
hiarpnt, velut si quis cibi cupidus patinas Ismbau 

LlGGRtilO vel ligurrUio, onls, f. 3. (iigurio) a- 
ctus ligorieudi, il mangiare con gotosita voraci- 
ta, \tyytia. Cic. 4. Tusc. II. 26. /Egrotatiool talla 
quadam subjects sunt, avariiia, ambitlo, muliero- 
sitas, pervicacia. Hguriiio, vinolenlia, cupedia. 

LlGORtTOR vel llgurritor, Oris, m. 3. (Iigurio) 
deikatioris cibi svidus, cupide comedens, vorcx, go- 
10*0, avido, vorace,\i)(y(iC.. 

I.) Proprie. Macrob. 2. Saturn. 12. tub fin. de 
lupo pisce. Lucilius oslendit, scire se hunc pi seem 
egregii saporis, qui inter duos ponies captus esset: 
eumque, quasi ligurltorem,catillonem appellat. 

II.) Translate , obscanum sensum habet apud 
Auson. epigr. 128. in lemnuite,. F. L1GURIO 
II. 2. 

LtGfjRlUS, II, m. 2 lapis, qui idem esse vldetur 
ac lyncurium, Fulgat. inter pr. Exod. 28. 19. In 
lerlio lijrurius, achates et amethystus. Hieronym. 
Ep. ad Fabiol. de veslilu sacerd. Satisque miror, 
cur byacinthus, pretiosissimus lapis, borum nuraero 
non ponatur; nisi forte ipse est alio nomine ligu- 
rius. Adde hid. 12. Orig. 2. 20. ubi a lynce dedu- 
cit, et 14. ibid. 4. 19. et 16. ibid. 8. 8. F. LYNCU- 
R10N vel LV.NCURIUM. 

LlGUSTlCUS, a, urn, adject, ad Liguriam per- 
tinens: F.OSOM. — Hinc 

Ligusticum, i, n. 2. hcraa est (alio nomine slier 
montanurn) in Liguria montibus frequens: seritur 
ubique; suavius sativum, sed sine viribus. Panacem 
aliqui vocant: Cratevas apud Gracos cunilam bubu- 
lam eo nomine appellat: ceteri vero conyzam, id est 
cunilaginem. Slomacho utile est: ilem convulsioni- 
bos et indationlbus, Hac P/t'r». 19. Hitt. nat. 8. 50. 
(165). et 20. ibid. 15. 60. (168). Memlnit et Co- 
lum. 12. fl. fl. 57. 5. — Habet in condimentis u- 
*o tn piper is, raemoraturque ab Apic, 1. 29. el 4, 



LIGUSTRUM 



— 87 — 



5.— Apod regit. 5. refer-in. 51 . 2. Schneid. ap- 
pellate Libytticum vel £evuticum. — De Syno- 
nymia V. In SILER. 

LlGUSTRUM, i, o. 2. ft. Est frutex, alio no- 
mine oleastellus, quia folio est olea aitmlt, et ab 
Italis levislico el Kfciitico, a nostratibus *ulgo *>" 
nesfreNa, a botanicis ligustrum vulgare dicitur, 
ndeo passim nasceos, ut dare ligustra colono apod 
Martial. 9. 27. eo sensu dicelur, quo noctuas mil 
tere Athenas. Florem gignit album. Virg. 2. Eel. 
18. Alba ligustra cadunt, vaccinia nigra leguntur. 
Ubi Serxrius: Ligustnim 0.0$ est candidus, sed viliS- 
slmus. Sic Ovid. 13. <tfet.7S9. Candidior nivei fo- 
lio Galatea ligustri. Martial. 1. 116. Tolo candi- 
dior puella cy<no, Argeiito, nlve, lilio, ligustro. 
Chudian. 2. Rapt. Pros. 130. Hasc graditur com.- 
Ula rosis, h«c alba li^ustris. Colum. tamen 10. a. 
R, 300. Ter calathis violom et nigro permiita ligu- 
rtro Balsama cum casia nectens croeeosque corym- 
bos. Sed Parrhas. quia plures album dlcuot, niwo 
bic legendum eenset. Bccenliorum conjecluras V. 
apud botanieos. CI. Fie (Op. eit. vol. 1. p. 342.) 
hanc ethibct synonvmiam: Kurrpoe. Dioscor. 1. 13*.; 
Ligvstrum atbum'Vitg. 2. Eel. 18. el Plin. lib. 10. 
Inc. cit.; et LigustTtim nigrum Colum. 10- R. R. 
300- sunt Ligu\trum vulgare L. Spec, planl. 10. — 
Porro idem cl. vir docct, ligustrum, de qao Plin. 
lib. 12. (V. paragr. seq.), difTcrre omnino a cypro, 
qui est Lacosoma inermis L. Docet etlam ligu- 
strum Virg. loc. cit. non esse Convolvulum $cs- 
pium, ut nonnulliputarunt; sed uoum idemqueessc 
cum ligustro Plin.: quapropter ea minime sunt di- 
Sl'mguenda. Demum ligustrum modo album, modo 
nigrum dicitur, quia Oores albi sunt, fruclus vero 
nigri. f 2. Alius est hoc nomine [rutex, seu ar- 
bor, de qua ne sibi quidem Plin. constare ait, qua 
lit. Scribit eniin turn 12. Hist. not. 2*. 51.(109)., 
turn 24. ibid. 10. 45. (74). credi a quibusdam 
eamdem esse ac cyprum, quae Orienlis plania est. 
Ipse tamen nihil affirnsat. Senium 10. ibid. 18. 
31, (77^. inter eas recenset, quse non nisi in aquo- 
sis locis proveniunt: addltque, esse lessens uti- 
lissimam. V. ciarissiml Fee senteatiam in fin. pa- 
ragr. pr«ced. 

LlLlACEUS, a, nm, adject, (liiium) e liliis fa- 
cttis, di giglio, Xeiptveg- Pall ad. 6. R. R- 14. in 
temmatc. De oleo liiiaceo. Theod. Priscian. 4. p. 
311. edfnte Aid. Bulbum liliaceum eoques ex rqua. 
LlLlETU.M, i, n. 2. (liiium) locus liliis contl- 
tus, gigtieto. Pallad. 3. R. A. 21. Qui {bulbuli) 
nova liliets formabunl. 

LlLlUM, ii, o. 2. Vtptov (utide Latini mutata 
littera p in I liiium nominaruat. V. CRlNlNOiH 
et LIRtNON), giglfo, flos est rosae oobUHalc pro- 
limus, ceterorum excelsissimus, ioterdum cubilo- 
rum trtura, languido semper collo et non aufficien- 
te capitis oneri. Candor ejus eximius, forls siriati, 
et ab angusliis in latiludinem paullaiim sese laxan- 
tis, efOgie calatbi, resupinis per ambitum labrls, te- 
nutque pilo et staminum stantibus in medio crocis. 
Its odor colorque duplet, et alius calycis., alius sta- 
mlnis, differentia angusta. H«c et Plin. 21. Hist. 
nat. r>. 11. (22)., qui ibid. 19. 74. (126). varios 
ejus esos in medicina describit. Of. et Varron. i. 
R. R. 35. 1; et Pallad. 3. R. R. 21. 

I.) Proprie. fire. 10. Eel. 25. grandia lilia. Id. 
6. j£n. 709. Candida. Propert. 3. 11. 30. lucida. et 
4. 4. 23. argeatea. Ovid. 12. Met. 411. candenlia. 
Id. 2. Art. am. 115. biantia. Horat. 1. Od. 36. 16. 
breve HJium. di poca durata. Sic Fal. Flacc. 6. 
492. Lilia per vernos lucent telul alba colores Pr»- 
eipue, queis vita brevis totusque parumpcr Floret 
bonor. Tibult. 3. 4. 33. Ut quum conteiunt ama- 
ranthis alba puellas Lilia. Propert. t. 20. 37. lilia 
Candida purpureas mixta papaveribus. Virg. 12. 
j£n, 67. Indum sanguineo veluti violaverit oslro 
Si quis ebur, eut mixta rubent ubi lilia multa Alba 
row. Martial. 5. 37. Cui nee lapltlos pnefcras 
Erythraeos Nivesque primas liliumque non tactum. 
Cl. Fie (Op. cit. vol. 2. p. 8.) hanc eibibet aynort^- 
raitm: Kftwv Tbeopbr. 6. 6.', Kotvos ^ootX.{xov 
Dioacor. 3. i\6.; Lalth P.ersar. ; Lili um Latinor., 
Tirg. 12- Ma. 68. el Plin. loc. cit.; et Rosa Juno- 
vis Apul. Met. sunt Liiium candidutn L. Spec. 
ptenL 433. — Sunt et rubentia lilia, qua; Grsci 
criiw vocant: item purpurea, aliquando getniuo 
caak, caxnotiere Untuffi Hdiec, majorUqae bulbi, 



sed anlus: narcissum vocant. Plin. cit. 21. Bint. 
nat. 5. 11. (24). et 12. (25). 

II.) Translate, a similitudine liiium est militaris 
machioa ad impediendum hostem: de quo Get. 7. 
B. G. 73. Obliquis ordinibus, in qulncancem dispo- 
sttis, scrobes trloro in altltudinem pedum fodje- 
bantur, paullaiim angustiore ad summum fasllgio. 
Hue teretes stipitei feminis crassitudine, ab summo 
pr«acuti et praeusll demiltebanlur, ita nl non am- 
plius qualuor dlgilis ex terra eminerent etc. Id ex 
similitudine floris liiium appellabant. 

LIMA, a, f. 1. inslrumenlum fabrile, densis mi- 
nutisque dentibus ? quo Terrum, aliudve quid te- 
rendo expoiitur, dcvtj (It. lima; ft. lime; Hisp. 
lima; Germ. d. FAle; Angl. a file). # 

I.) Proprie. Plaut. Men. 1. 1. 9. Lima allquid 
proterere. Id. fragm. apud farron. 7. L. L. 68. 
Mull, adradcre, Tumebus ita legit, quod multis 
nlacuit: alii aliter. Phcedr. 4. 7. Vipera limam mo 
mordit. Plin. 33. Hist. nat. II. 49. (M0>. Interradi- 
mos alia, ut quamplurimum lima perdiderit. Id. 37. 
ibid. 8. 3*2. (109). Topazius limam senlit. Id. 9. ibid. 
33. 54. (109>. Lima aliqttid avellere. et 28. ibid. 9. 
41. (148). polire. Quintit.V. '2 8. Confiteodura est 
etiam, detrahfre doctrinam aliquid, ut limam rudl- 
bus et cotes hebetluui et vino velustatera. Marcell. 
Empir. 2H. ab init. Cornus cervini limati lima li- 
gnaria scobis quantum qualuor vel quinque co- 
chlearla sinl. 

II.) Translate dicitur de censura, emendatione, 
expolilione script! alicujus. Horat. Art. P. 291. 
poetarura lima? labor et mora. Ovid, i, Pont. 5. 19. 
inripiam lima mordacius uti, Et sub judicium sin- 
gula verba vocem. et 2. ibid. 4. 17. meua lima ra- 
sus liber essel ami. i. et I. Trist. 7. 30. Defuil et 
scripti* ultima lima mcis. Martial. 5. 80. Quern 
fUbellum) censoria cum meo Severo Docli lima 
rrtomorderlt Sccundi. Id. 10. 2. Carmina rasa lima 
rerenli. Vtllej. 2. 9. Clara fuere ingenla Afranil, 
Pacuvii otque Accii etc., ot tn Wis lima?, in hee 
p.-ene plus vidc.atur fuisse sanguinis. Slat. Ep. 1. 1. 
pi-amiss. Ne quis asperiore lima carmen eramiuet. 
Auson. Sapient. 299. Et correy|« magis.quam con- 
deinnata vocobo, Apponet docti quae mihi lima ?iri. 
Hinc Capell. 3. p. 50. limam Grammatics iradit. 
Apul. 8. Mel. Sed Charlie ad limam consilli desi- 
derium peiitori* distulit. h *. ut desiderium petito- 
ris perpenderet ac librare.. — IVB. Fuit et Lima 
dea apud Romanos, quae uo» cum Limcnlino B/-""*- 
bat custodiam liminum, Arnob. 4.9.; ubi alii Li- 
tnenfino, alii /ana, alii aliter leg. Et saue quid 
isti sit £tmce rum limine, non satis video. 

LttfACEUS, a, um, adject, (ilmus) e luto tf 
ctus , di fango. Teitull. Resurr. earn. 49. Pri- 
mus homo de terra cboicus, id est limaceui. 

LlMABfUS, a, um, adject, (limus) ad Ilmum 
pertinens, da fango. Fronlin. Aquxd. 15. Inter- 
posita est limarla piscina, h. e. in quam aqua 
defluens, et cursum remittens, lirnuro depooii. 

LlMATfi, adverb, (limam*). Occurrit transla- 
te tantum pro polite, ornate, perfects, Comp. Z»- 
malius apud Ctc.5. Fin. 5. 12. Duo genera libro- 
rum, unum popularitcr scripium'. alterum iimatius. 
el Ammian. 15.13. Quum Iimatius superslitiooum 
quaereret sectas. h. e. accuratiu*. Eodem sensu Aw 
bros. 6. Hexem. 8. Sed tractemus Iimatius quid sU 
ad imaginem Del. Al. lig. eliroatius. 

U.\lATlO,o(us, f. 3. imriiinutio, qua lima fieri 
solet: V. LIMO, as. Translate Ctel. Aurel. 5. 
Tard. U. Videmus Ob has causas etiara studeotlom 
corpora fieri lenuiora limalione quadam, jugi COgi- 
tatione atque disputationc. 

LlMATOR, oris, m. 3. (limo, as) qui Umat, 
Umatore. Gloss. Philox. Limator, ptvi?n)c. ^ 

LlMATtLUS, a,.ura, adject. deminuU a limatnl, 
uireoptviffjisvot. Translate Cic. 7. Fam. 33. Opus 
est 'hie liuiatulo et polilo luo judicio. h. e. terso et 
sublilt. 

LIMATCRA, », f. 1. (limo) partlculas a re aliqua 
llmaodo abrasee, Umatura. Gloss. LaU Gr. Llmaiu- 
ra, piv.yta. 
LIMATUS, a, um. V. LIMO. 
UMAX, acis, m. el toepiu* f. 3. a limo, in quo 
t ivit, ut Varto 7. L. L. 64. Mill, et Paul Diac. 
p. 118. 8. JfuB. doceot, est cochlea terreatris, 
turn qua? testa operilur, turn qua nuda est ; Mac 
Gloss. Philox. Umax., finvo*o^i<H t *°W<*i UU 



LIME 

tumoca, lumacone; Fr. limaee, Umacon: Hiip. K- 
maza, babaza; Germ. d. fFegeschnetke ; Angl. 
a snail, dew-snail, slag). 

I.) Proprie. Colum. 10. R. R. 323. tenem an- 
dent erodere frondes Impiicitus concha llralx hir- 
sutaqoe campe. Plin. 32. Hist. nat. 1. 1. (5). Bum 
limaci magnaj similera esse dicunt. Id. 29. soid. 6. 
36. (113). Llmacis inter duas orbitas inventa ossi- 
culum. Id. 30. ibid. 11.30. (101). Qoatoor limacum 
capita. Id. 19. ibid. 10. 57. (177), LaeiucSs inna- 
scuntur liroaces et cochlea. Id. 18. ibid. 17. 44. 
(156). Limaces nascuntur in vicla, et aliqaaodo « 
terra cochle* miuuta, mirom in modum erodes- 
tes earn. 

II.) Translate. Plaut. fragm. apod F0rron.toe. 
cit. meret rices appellare vidttur timaees Hvidat, 
quia amalorum bona corrodant. Quo fortasse per- 
tinet aliud ejusdem fragmentum apud Non. p. 334. 
2. Merc, limaces win'. Ulrumque autem vel * »• 
macibus, qui lactucas et vkiain eroduot, tel • K- 
marido duel potest. 

Ll.M AX, Scis, adject, omn. gen. (limus) qui mol- 
tum limus est, qui iimis oculis aspictt. Fulgent- ». 
My t hot. 1. Pastor {Paris) brulum «|utddara desi- 
puit, et (ut ferarurn ac pecudurn mos est) ad libWI* 
nem limaces oculos intoislt (polius), qaatn vlrtutem 
et divitias inquisivit. ft. e. Veneris potius pulcritu- 
dinera, quam Minerva virtutem et lunoriis diviUM 
rcspexit. V. Terentii et Quinliiiani iocc. cilL in 
LIMCS, a, um, sub I. b. 

LIMBATUS, a, um, adject, (llmbus) Umbo pra- 
textus et ornatus, orlato. Gallien. in episU apod 
Trebell. Claud. 17. Misl ad euro chlamydes »eri lu- 
minis limb a las do as. 

LlMBOLARltJS, li, m. 2.(limbus) qui Ttttium 
limbos consult. Plaut. Aulul. 3. 5. 45. Textores, 
limbolarii, arcularii. Parens legit Kmborant, ut 
sit a limbus et ora. Sed hoc frigidum est. Inscnpt. 
apud Don. cl. 7. n. 27., qu« est apud OreiU 4213. 

M. AKTOMO M. tiB. APOtLOMlO LIMBOtARtO «. A»- 
TOR1TS M. I. FATEOOLVS 80l8a*IV8 A*1C OPtl*. t. 

Orellius hanc InscripL spuriam putat: sed perpe- 
ram, ait cl. Furlanetio in suis MSS.; et cl. iien- 
zen. h«c verba adnotavlt: De falsitate mihi certe 
non conswt. Gloss. Philox. Limbolarlua, Swovo- 
itpaitTV}?. , 

LIMUUS, I, m. 2. quldqaid exlreraa alieujui rei 
or*, ornamenli causa, pratexiuir, rascta, tilt*, Clo- 
gulom, xpooao'c (It. £em6o, orlc, guarmtura; Jr. 
bande dont on garnit queigue chose, Insert, oor- 
dure d'un veiement; Hisp. ribete, tirade puno, 
orillo; Germ, dtr SLreifen, Besatz, Bordure, 
Saum, Binde, Gurtel; Angl. toe hem, twit, 
border, guard, or selvage, a ribband or fit- 

kt). . _ 

I.) Proprie. — a) Pro fascia, qua eitretw* te- 
stis ora prateiitur: qua ettnsiita tocatur. '""S**- 
An. 137. Sidoniam picto chlaroydem circumdata 
limbo. Ovtd. 5. Met. 51. Indutus c w » m > d . e ™ a T»* 
riam, quam limbus obibat Aureus, et 6. tMd. 1*7. 
Ultima pars tela, tenui drcumdata Umbo, ««"»* 
bus (lores hederis bobet iotertextos. Stat. 1. fchiU. 
330. Et pictutato cohlbet vestigia limbo. — A ffon- 
p. 541. 28. Merc, dicitur limbus mollebre ve^ti- 
mentum, quod purpuram in Imo habet »«"»'» 
Plant i loco, quern f . Id voce praeed. — b)no 
fascia seu villa. Claudian. cons. Mall.71uod.i9l> 
frontem limbo velata pudicam. Arnob. 2. «. >*' 
piliii innectcrent colla, lamloas pef'"^"" 1 •°"" 
um, Iramiuuerent frontes limbii.r. ntniius. — 
c) Pro conn. Stat. 6. Theb. 367. picto dticlngit pe- 
ctora limbo. _, -»_„,,_ 

II.) Translate. % I. Tarro 2. H.. B.*. % Lim- 
bus XII. Slgnorum. ft. «. Zodiacu*. V. STELLIMI- 
CANS. % 2. Limbus dicitur etlam line* seu funi- 
culus ex lini SI is quadrupllclbus ad eaplendu reras: 
Grseci ireotSpopov vocant. Grot, Cyneg. 25. Prima 
lubent tenuT noseentem jungere fllo J Lloa J ttia * ? 
nuadrupllci tormento adslringere limbos. Ilia ope- 
rum patlens, IBruwi linea longl. 1 J. Item extre- 
ma pars terra, litua. -fornand. Get. 20. Mox GoAl 
adeunt urbem, quam dudum Sardanapalos rex Par- 
thorum inter limbum maris et Hajmi radices lottj- 
set. Itali quoqu* nunc lembo ecdem iwjm/ieattone 

LIME, adverb. (Urou*) obllttue. Gtou* tyrUL 

Aofwc, lime. 



LIMEN 

LtMEN, lots, n. 3. qood a limus, h. e. triosver* 
tot, Paul. Diac. p. 116. 1. Mull, ducil, est lignum, 
aat tapis transversal Id .jaoaa, aut porta, turn supe- 
rius, turn Inferius, /3t)"Xoc, ou'80'5 (It. limitare, so- 
atia; Fr. pat ou teuil d'une porte; Hisp. el urn- 
oral de la puerta; Germ. d. Schwelle, der Quer- 
balken an der Thure, und ztvar oben und un- 
ten; Angl. the thretholdofa door, alto the lintel). 

I.) Proprie. Plant. M< ere. 5. 1. 1. Limen supe- 
ram inferumque salve, ffovitit apud Non. p. 338. 
14. Merc. Limen superum, quod mini misero sapc 
confregit caput: Inferum autem, ubl ego omnes di- 
gitos defregi meos. Plin. 36. Hist, nat. 14. 21. 
(94). Impooere limen foribus. Cr. Inscript. spud 
Gruter. 207. col 1. insvper ostivm limbw pobv- 
stvm tOKGViw p. tin. impomto. Juvenal. 6. 228. 
pandemia linquit Vela domus et adhuc virides in li- 
mine lauros. et ibid. 52. densos per limina tende 
corymbos. (Vitruv. quoque 6. 9. et 11. de superiori 
osurpat). Plant. Cat. 4. 4. 1. Sensim superattolle 
limen pedes, nova nupta. Virg. 3. G. 317. gravido 
inperai.t vii ubere limen. Cic. Dom. 23. 60. Non 
existimo, Silos tam cupidos liminum meorum et eo- 
Iqmnarum et valvarum fuisse. — Religiosum erat 
limen tedium, quod propterea abeontes redeuntes- 
que salutare solebant, ut eat apud Ptaut. Merc. toe. 
cit. Oautio quoque erat, ut dextro semper pede pro- 
lato transiretur, ut ex Petron. coliigitur Satyr. 30. 
— Salulare a limine est a longe, et translate levi 
ter attlngere. Seneca E<p. 49. circa tned. Nee ego 
nego prospicienda ijta, sed prospicienda tantum et 
a limine talutanda. 

If.) Translate. *| 1. Per syoecdochen limen 
est ipsa janua, ingressus, aditus, porta, ingresso, 
entrata. Plant. Citt. a. 3. v. 19. Occludite ades 
pessulis, ubi banc ego tetulerlm intra limen. Id. 
Men. 2. 3. 63. Iotrare intra limen. et Mil. glor. 
3. 1. 11. Cohlbere se intra limen. Cic. 2. Nal. 
D. 27. 67. Fores in Iiminibus profanarum Bedlam 
Janaa nomloantur. Cost. 3. B. C. 105. Simula- 
crum Victoria ad valvas se templi Hmenque con- 
vertlsse. Juvenal. 2. 88. Limen intrare. et 14. 
220. subire. et 3. 124. submoveri limine. Virg. 
6. Eel. 56. insuetum miratur limen Olympi. Id. 
2. G. 504. penetrate aulas et limina regum. Id. 
9. JEn. 617. hie Dardanio Anchisa Armiger ante 
fuit fiduaque ad limina custos. h. e. atiicnsis. Sit. 
It. 1. 66. Famuli ad limina. Martial. 7. 60. Abs- 
talerat totam tcmerarius institor urbem , Inque 
•uo nullum limine limen erat. — Hinc limen in- 
terni maris multi appellavere ipsa ostia freti Ga- 
ditaoi, per qua ab Oceano in mare Mediterranean! 
patet aditus. Plin. 3. Hist. nat. proazm, (4). 
^ 2. Item tedei ipsa et lecta, cata. Liv. 43. 1. 
Matrons nulla nee auctoritate , nee verecundia , 
nee imperio virorum contineri limine poterant. 
Id. 2. 48. Jussi armati postero die ad limen con- 
sults adesse. Virg. 2. G. 511. Eisiiioque domos 
« dulcia limina mutant. Id. 7. jEn. 579. Stirpem 
• dmisceri Pbrygiam, se limine pelli. Juvenal. 15. 
153. laribus conjuogere nostris Tectum aliud, tu- 
tos vlcino limine somnos Ut coliata daret fiducia. 
.Seneca Med. 22. limen elienum expetere. % 3. 
Item pcetice csreeres, h. e. initium cursus, quia 
limen domus via initium eat. Virg. 5. Mn. 316. 
signoque repente Corriplunt spatia audito, llmea- 
qae reiinquunt. *J 4. Metaphorice est principium, 
principio, ingresso. Lucrel. 2. 258. leti limine ab 
ipso ad vilara reverti. Catull. 68. 4. a mortis li- 
mine restituam. Cr. Plin. 7. Hist. nat. 41. 45. 
(143). A limine ipso mortis revocatus. Similiter 
I.ucret. 6. 1157. leti jam limine in ipso, ct Sil. 
It. 5.423. In Ifmine mortis, in faccia alia morte. 
Seneca Here. fur. 1132. quas in primo Limine 
fit* sceius oppresslt. Sic Lucan. 2. 106. primo 
in limine vita. Tac. 3. Ann. 74 In limine belli. 
Curt 6. 9- 17. In limine victorias. Id. 9. 10. 26. 
Non In limine opcrum laborumque oostrorum, sed 
in exitu stamu*: Quintit. 2. il. 1. Video quos- 
dam in ipso statim limine obstaturos mihi. * 5. 
Item Bni* , quia limen domus via finis est , pine, 
Apul. II. Met. Transacts vita temporibus, Jam 
in ipso Anita lucis limine constituli. Hue peiti- 
net illud Justin, t. Institul. 12. § 5. Li a> ina sicut 
In doroo fincra quemdam facluot, sic et imperii 
flnem r **e limen, veteres voluerucU Ab eo post- 
llminium dictum est. 



— 88 ~ 

LlME.NARCHA, m, m. I. a \tur t v pjrtus et dp- 

Xo'c, est qui portui praest, et inspicit solventes 'et 
apptlleotes, pretiiente o capo di guardia del por- 
t0i\iptvdpyric.. Jrcad. Dig. 50. 4. 18. ante med. 
Logograpbi, vel tabular!!, vel xenoparochi, vel li- 
menarcba, vel curatores ad exstruenda adificia 
publlca , muneribus personalibus adstringuntur. 
Paul. ibid. II. 4. 4. Limenarcha et stationaril 
fugltivos deprebensos recte in custodiam retinent. 

LlMES , «is, m. 3. seraita transversa, militari 
via angustior (V. Goes, ad Auct. rei agrar. p. 73.), 
turn in agris, turn in urbibus, sed stricto sensu in 
agris: a Umus obliquus, docet Paul. Diac. p. 110. 
2. Mull., ut ait .ForceMv'nus, qui Pauli locum all- 
ter legit ac Mullerus. Aliqui derivant a limen 
(V. locum Justin. 1. Instilut. 12. § 5. atlatum 
in LIMEN II. 5.). Quemadmodum enim limen i a- 
troitum exitumque loco prastat , ita per limitem 
ingressus in agrum et ex eo egressus patet. Nam 
agrorum divlsores in singulis centuriis singulis li- 
mites constituebant , ut agri et mensura et itine- 
ris causa per vii essent, dxpanoc, (It. sentiero, via 
per traverso; Fr. chemin de traverse, lister e; 
Hisp. camino de traves; Germ. d. Querweg, hain 
zwischen den Feldern; Angl. a cross road, cross- 
path, by-road). 

I.) Proprie. Farro 2. R. Ii. 4. 8. de suib. Pro- 
digunt in lutosos limites ac lustra, ul volutentur 
in luto. Inscript., qua exbibet edictum imperalo- 
ris Casaris August! de aqua ductu colonia Vena- 
frana ab ipso, ut videtur, donato, apud Henzen. 

6428. HITS EAB F 1ST V LAB AVT R1V0S (ft. e. HVUS) 
NISI SVB TBBRA, OVAK TBRBA IT IK BR 13 TUB pv- 
BLICAB 11M1T1SVB BRIT, POSAKTVR C0^tOCB^TVR. 

AdUe aliam apud eumd. 6634, Colum. t. R. R. 
8. 7. Semitas novosque limites in agro fieri non 
patiatur. — Antiqui Latini quatuor genera limi- 
tum in agrh habebant , duo latiorum , duo angu- 
stiorum. Ex latloribus unus ab oriente in occi- 
dentem speclabat, qui Decumanus est appellatus; 
alter a meridie in septentrionem, qui Cardo. An* 
gustiorum unus ab occidente in orientem inlueba- 
tur, qui Prorsut ; alter a septentrione in meri- 
diem, qui Transversus nuncupabatur. Progressu 
temporis alia limitum nomino invenere, vel ev na- 
tura loci, ut Maritimum, Montanum, vel ex li- 
mitum ordine, ut Acluarium , vel ex modo lati- 
tudinls, ut Linear ium. Hygin. de limit, cons tit. 
et Plin. 18. Hist. nat. c. 33. et 34. Sed de his 
et aliis limitum generibus consule Auctoret de li- 
mitibus, quog uno libro edidit Goesius. 

II.) Translate. ^ 1. Limites item in agris dl- 
cuolur eliam ipsl termini , teste Paul. Diac. loc. 
supra ci'f. , quibus agrorum fines distinguuntur , 
termini. Virg. 1. G. 128. Nee signare quidem, 
nut partiri limite campum Fas erat. Id. 12. /En. 
897. Saxum antiquum ingens , campo quod forte 
jacebat, Limes agro posilus, litem ut discerneret 
arvia. *J 2. Item quibus imperii et dilionis fines 
notantur. Quia vero interdum hujusmodi limites 
aggere excitato signantur, pro aggere nonnumquaui 
ponuntur. Tac. 1. Ann. 50. Romanus limitem a 
Tiberio captum scindit. Id. 2. ibid. 7. Cuncta in- 
ter castellum Alisonem ac Rhenum novis limiti- 
bus aggeribusque permunita. Id. Germ. 29. Li- 
mite acto promotlsque prasidiis. — Hinc limites 
Romfni sunt aggeres munitionesque Romanaa ad 
Rhenum et ad Danublum. f^ellej. 2. 120. 2. Pe- 
netrat interius , aperit limites. Ammian. 23. J. 
Equestres bostium turmas vicino limite quodam 
perrupto averlisse subito pradas. Adde eumd. 26. 
5. et 29. 6. — Et genet atim. Stat, i.Sitv. 3. 40. 
Incboare sulcos et reseindere limiles. % 3. Sumi- 
tur et pro quavls via, strada. — a) De via, qua 
homines et jumenta gradiuntur. Liv. 31. 34. Intra 
earn portam extraque sunt lata via etc., et extra 
limes in gymnasium fereos. Eo limite Athenienses 
slgna extulerunl. Id. 31. 39. Prorectus inde trans- 
versis limitibus, terrorem prabuit subitum hosti. 
Virg. 9. /En. 323. et lato te limite ducam. Sil, 
It. 9. 379. Limitem agere. Ovid. 5. 7Viit. 6. 3i>. 
gracili terrena sub horrea ferre Limite formica 
graoa reperta solent. strada stretta, angutto calle. 
et .2. Met. 19. Limes acclivis. ttrada erta. et 7. 
t'&fd. 782. limite recto fugere. per diritia ttrada, 
a dirittura. — Hue referri potest et illud ejusd. 
Heroi£ 18. 133. Jam patet attritus soliiarum li- 



UMITATTO 

mes aquarum. Cnep^ok-n. — 6) De alveo, quas ett 
fiuminum via. Ovid. 8. Met. 548, solito dum 0a- 
mitia currant Limite. Properl. 1, 9. 60. hac lyn> 
pha puellis A via secreti limit is una Quit. — c) 
Item pro vestigio in longum tracto , et veluti oi- 
bita , aut sulco , quem faces decurrentes aliaqne 
post se reiinquunt, striscia, segno, soko. Ovid. 
15. Met. 849. Flammiferumque trahens spatioso 
limite criR-em , Stella micat. n>g. -2. /En. 697. 
turn longo limite sulcus Dat lucem. Plin. 2. Hist, 
nat. 26. 25. (96), Bolis perpetua aid ens, longio- 
rem trabit limitem. — d) De xooa, seu fascia in 
calo. CHud. 2. Met. 130. Sectus .in obliquum est 
lato curvamine limes, h. e. Zodiacus. — e) Li- 
mites circi apud Ter lull. Spectac. 20. sunt via 
recta serie inter sedilium ordines relicta. Salinas. 
in Solin. 45. p. 918. 5 4 - Ponitur et pro linea. 
Plin. 37. Hist. nat. 10. 69. (184). de gemma Vc 
jentana. Mgram materiam distinguenie limite al- 
bo. ^ 5. Metapboriee pro fine, confine. Stat. i. 
Theb. 16. limes mihi car minis esto (Euipoda con- 
fusa domus. ^ 6. tnterduin est difTcrentia, discri- 
men, intervallum. Ovid. Remed. am. 325. Quam 
poles in pejus dotes deflecle puella, Judiciumque 
brevi limite falle tuum. *J 7. Pro via metapho- 
rice smnuia. Plaul. Pcen. 3. 3. 18. Si benedice- 
tis, voslra ripa vos sequar: si maledketis , vostro 
gradiar limite. Cf. Cic. 6. de republ. 2't. Dene meri- 
tis de patria quasi limes ad cal« adilum patet. 
Senrca I. Benef. 14. Benignitatis fines introrsus 
rcferre, et illi minus laxum limitem aperire. Ovid. 

3. Art. am. 558. Eumdem limitem agere. andare 
per la medesima strada, usare i mezzi meda- 
simi. 

LIMEUM, i, n. 2. berba, de qua V. in CERVA- 
RIUS. 

LImICOLA, a, m. vel potius comm. gen. 1. (H- 
mus et colo) qui in iimo habitat. Auson. Epist.7. 
36. Junrtus limicolis musculus ostreis. 

LlMlGENUS, a, urn, vel limigena, a, m. et f. 1. 
(limus et gigno) in limo genitus. Auson. Edyll. 10. 

4. Tu neque limigenis ripara pratexeris ulvis. 
LlMlMAKIS, e, adject, (limen) ad limen perti- 

nens, ut liminaris lapis, qui in domus adilu trani- 
versus jacet. 

I.) Proprie. Vitruv. 6. 3. 4. Schneid. Llminares 
trnbes. h. e, qua in domus adilu transversa jacent. 

II.) Translate. Auguslin. ad Hieronym. inteT 
epist. ejusd. Ep. 67. n. 2. Non enim hoc codex ipse, 
ut assolel, in liminari pagina pratendebat. 

LIMIS, e, adject. P. LIMUS, a, urn, init. 

LlAIITANEUS, a, urn, adject, (limes) ad limites 
spectans, ut Agri limitanei, qui ia limitibus alicu- 
jus provincia proxime hostes sunt siti : Limitanei 
milites, qui sunt in liniiiibus, idest in Unibus impe- 
rii , in prasidio conslituti, ad incursus vicinorura 
arcendos. Impp. Theodos. et Patent. Cod. 11. 59. 
3. Agros limitaneos universos cum paludibus omni- 
que jure, quos ex prisca dispositione limitanei mili- 
tes ab omni mttnere vacuus ipsi curare pro suo 
cornpendio at^ue arare ronsueverunt . Sparlian, 
A'igr. 7. yuum apud >Egyptom ab eo militanei mi- 
lites vinum pcterent. Lamprid. AUx.Sev- 58. Sola, 
qua de hosiibus capta sunt, limiianeis dticibus et 
miiitibus donavit, dicens, attentius eos militaturos, 
si etiam s»ia rura defenderent. 

LlMlTANUS, a, um, adject, (limes) idem ac li- 
mitaneos. Affertur, nullo tainen auctore laudato, a 
Priscian. 2. p. 593. Putsch. Velus veteris vetera- 
nus, limes limitis limitanus. 

LlMlTARIS, e, adject, (limes) ad limitem perll- 
nens. Varvo 5. L. L. 21. Mull. Limitare iter. ft. e. 
limes, qui inter agrorum confinia relinquitur. //y* 
gin. de limit, constit.p. 198. Goes. Omnium rigo- 
rum lalitudincs, velut limitem, servabimus, inter- 
stitioni limitaii. Adde Servii locum cit. in LIMJ* 
TATOR. 

LIMlTATlO, Cnis, f. 3. (limes, limito) limitum 
descriptio, limitazione, o'piOfxa?: sed occurrit trans- 
late tantum et est dcDniiio, deierminatio. Colum. 
3. R. R. 12. 1 . Commemorabimus Jutii Gracioi 
conscriptam veluti formulara,ad quam posita est li* 
mitatio terra vinealis. h. e. qua prascribitur, qua* 
lis terra vinealis esse debeat, Vitruv. 10, 22. a 
med. Ex eo intellectum est, qua regione adversarii 
specus ageotes intra penelrarc cogitabant. Sic limi. 
taiione cognila etc. conosciulo it luogo precito. e* 



LIMITATOR 

Sicul Place, da condit. agr. p, 25. Goes. Limits* 
tiooes Grarehana et Sullana. 

LIMIT ATOR, Oris, m. 3. (limes) qui limitat, seu 
limites assignat , limitatore . Servias ad Firg. 9. 
Eel. 7. Usque ad eum locum perticam limitarem 
Octavius Musa porrexerat, limitator ab Augjsto da- 
tus, id est per quindecim mlllia passuum agri Man- 
luani, quum Cremooensis non sufficeret, ofTensus a 
Mantuanis, quod pecora ejus in agro publico ali- 
quando clausissent. 

LIMlTATUS, a, um. F. voc. seq. 

LlMlTO, as, Svi, Stum, are, a. t. (limes). Part. 
Zimitatui I. et II.; Limitandu$ II. — Limitare est 
limitibus, seu seraitis dislioguere, ut Colum. 3. R. 
R. 20. 4. et 4. ibid. 18. 1. loquitur, limites asslgoa- 
re, assegnars le strode fia* campi, d^oot^ta. 

I.) Proprie. Ptin. 17. Hist. nat. 22. 35. (169). 
Viness limilari decumano xvm. pedum latiludtnis, 
ad contraries vehiculorum transitus, aliisque trans- 
versis limitibus x. pedum distingui per media ju- 
gera: aut si major modus sit, totidera pedum car* 
dioe , quot decumano , limitari. Cf. Paul. Diac. 
p. 116. 3. Mutt. Limitatus ager est in ceoturias di* 
mensus. Adde Ulp. Dig. 43. 12. 1.; et F. CENTU- 
HI A. Cr. Savigny Hist. 4u droit Rom. T. 2. 
p. 29. 

II.) Translate est limites, seu fines assignare, cir- 
cumscribe™. Auct. Jtiner. Alex. M. (edeate A. 
JUaio) 49. Limitanda humo ferunt pulverem de- 
Tuisse. — Hinc ducta" metaphors' limitare qucestio- 
item est quaslioni finem imponere eamque absol- 
ves. Fano 2. R. R. 2. i. Kos nostrum pensum ab- 
solvimus, et limitala est pecuaria quastio. h.e. in- 
fra limites constituta, defxnita e divisa. 

LlMlTOTROPHUS vel UmltrSphui. a, um, ad- 
ject, vox hybrids, ex limes et rpopia nutria. Hiac 
limitotrophus, vel per syncopen limitrophui fun- 
dus dicebatur, ex quo convehebatur onnona ad li- 
mites imperii, ut miles limitaneus, qui ejusdem im- 
perii floes tuebatur contra barbarorum incursus, 
opportune baberet vectigalia io horreis congregata : 
quate non Umitrophus, sed limitolrophus scriben- 
dum, ab alendtg nempe militibus militaneis; quan- 
doque enim ejosmodi fundi a limitibus imperii di- 
stabant aliquot dierura itinere. Quamquam, si no- 
va m Peyronii conjeeturam io Pragm, Cod. Theod. 
mox citand. proponere licet, fundi alii erant UroUo- 
trepbi, de quibus modo dictum est, alii iimitrophi, 
quos militibus limitaneiscolendos permiserant prin- 
cipes; de bis lege Pentium ad lib. 11. lit. 59. Cod. 
Justin. — Porro limilrophi fundi omni erant niu- 
oere et canone vacui (Y. Impp. Theodos. et Fakn- 
iin. Cod. 1f. 59. 3.): limitotrophi vero canonem 
utique pendebant atque erant huic prastationis one- 
ri obnoxii. Impp. Honor, et Theodos. in Pragm. 
Cod. Theod. (edente A. Peyronio) 5. 13. 38. Nulls 
penitus liceat salvo canone privato jure, give cum 
imrainutione canonis patrimonial! jure limitotro* 
pbos sive saltuenses per orientem fuodos palrimo- 
niales postulare. F. LIMITANEUS. f 

L1MMA, aiis, n. 3. \iiuua, a Wirw linquo, est 
reliquiuro, defectus. Macrob. 2. Somn. Scip. 1. ad 
fin. Plato semiiooium Umma vocitavit. ft. e. cui ali- 
quid deest, scilicet pars dimidia. Usee Porcellinus. 
At minus accurate: a Platone ejusraodi intervallum 
jam bemjtonium appellatum fuissc observat quidem 
Macrobius he. cit., sed monenle Censorino {de die 
nat. 10. 7.) abusive, quum duo hemitonia tonum 
complere non possint: quapropter Macrobius etiam 
semitonium rectius definit sonum lono minorem, 
qua deflnilio cum limmate omnino convenit. Ca- 
ptll. 1. p. 6. Media sesquioclavis etiam sine discre- 
Uone juncturis, licet intervenirent limmata, conci- 
nebsnt. — Id. ibid, p. 14. Tectum muudt circulo* 
rumque volumina vel orbiculata parallela, vel obli- 
qu* decussata polose, et limmata axiumque vertigi- 
nes, cum ipsorum siderum multitudine numerare. 
ft. e. xpatia inter circulos vel orbea caiestes, siqui- 
dem Id. Capetl. et tonus et hemilonios pro spaliis 
usurpal 2. p. 41, et p. 42. et p. 44. 

LIMN'B, cs, f. 1. M/iKTj, ttagno, lago, vox Graeca 
stagnum lacumque sigoiflcans. Filruv. 8. 3. ante 
vied. Lacus, qui limoe asphaltitis appellatur. 
LIUNESTIS vel 

LIMNETI8, Idis, f- 3. \invr,axii vel >.£//vij«; , 
berba eadem ac ceotaurea major; ila appelSata a 
Vcpvra palus. Ejus roentio est apud Apul. Herb. 34. 

Ton- IU. 



- 89 - 

LIMNlCE, es, t. 3. Ouuvotrj?) b«rba eadem ac 
gladiolus apud Apul. Herb. 78. 

LlMO, adverb. F. LIMUS, a, um, in fln. 

LlMO, as, 5vi, Stum, are, a. 1. (lima). Part. Li- 
mans II. 2.j Limatus L, II. 1. et 2., et in Qo.; Li- 
mandus I. — Limare est lima terere, lima abra- 
dere, pivsw (It. limare; Fr. Jimer; Hisp. Umax, 
alisar; Germ, ftlten, abfeilen; Angl. to f\le, po- 
lish). 

I.) Proprie. Plin. 36. Hist. not. 7. 10. (54). SI* 
gnis e marmore poliendis, gemmisque etiam scal- 
pendis atque limandis Naxium diu placuit ante alia. 
Id. 34. ibid. 18. 50.(168). Limalum plumbum, ft. e. 
lima detractum, abrasura. Sic Id. iot'd.(170). Lima- 
U scobs. Siltig. vero ex Cod. Bamberg. legit etf- 
mata. 

II.) Translate. ^ 1. Ponitur pro frieare, acuere, 
fregare, aguzzare, arroiare. Plin. 8. Hist. nat. 20. 
29. (7 1 J. Cornu ad saxa limato, prseparat se pu* 
gn». Sic Id. 18. ibid. 1. 1. (2). Arbore exacuunt 
iimantque cornua uri. — Hinc joculariter limare 
caput cum aliquo dixit Plant. Merc. 3. 1. 40. (quo- 
corn confer eumd. Pan. 1. 2. 79. et V. voc. set*.) 
ad eos referens, qui amptectuntur invicem et oscu- 
laotur. Adde fragm. apud IVon. p. 334. 5. Mere.; 
et Ccecilium, Turpilium et Livium in Tereo apud 
eumd. ibid.) ubi et linuxssii pro limaveris legitur. 
^ 2. Per metapboram, generatim est expolire atque 
redundantia detrabere. Cic. 1. Acad, {post.) 1. 2. 
Quadam institui, qua limanlur a me poiitius. Id. 
1. Orat. 25. tl5. Neque baec ila dico, ut ar» aliquid 
limare non possit: neque enim ignoro, qua bona 
sunt, fieri meliora doctrina. Id. 3. ibid. 49. 190. 
Stilus et alia et hoc maxime ornat ac limat. Ovid. 
4. Pont. 6. 36. Tenui cura limare aliquid. Rursus 
Cic. 2. Nat. D. 29. 74. Nee vero hoc in te uoum 
convenit moribus domesticia ac nostrorura homi- 
num orbanitate liraatum. V. Limatus in fln. Jtar~ 
tial. 6. 64. Sed tibi plug mentis, tibi cor liraante 
Minerva Acrlus, et tenuts ffxerunt pectus Athena. 
% 3. Speciatim limare se ad aliquid est studio ac 
diligent:! idoneura se reddere. Cic. Opt. gen. orat. 
3. 9. Videtur esse jejunlor, quooiam se ipse consul- 
to ad minutarura genera causarum liraaverat. ^ 4. 
Item speciatim est auferre, detrabere, imminuere; 
quoniam limando aliquid semper abradimus, torre 
via, levare. Cic. 3. Orat. 9. 36. Tan turn alteri artln- 
xit, de altero limavit. Id. 3. Fam. 8. ad *in. Etsi 
de tua prolixa beneflcaque nalura limavit aliquid 
posterior annus, propter quarndam trisiiliam tem- 
porum. Horat. 1. Ep. 14. 37. Non islic obliquo 
oculo mea commoda quisquam Liinat. ft. e, deteiit 
invidendo. Prudent. 7. Caihetner. 205. de jejunio. 
Quod limat agrara pectoris rubiginem. ^ 5. Item 
detegere, scrutari, eruere, eiaminare, scoprire, esa~ 
minaret quia lima superficiem aufett, et quod sub- 
ter lalebat, detegit. Cic. 2! Off. 10. 35. Veritas ipsa 
iimatur in disputatione. Phoedr. 3. 10. si menda* 
cium Subllliler liroasset, a radicibus Non evertisset 
scelere funesto domum. Impp. Honor, et 2'heodos. 
Cod. Theod. 13. 5.32. Qua tua cognitionis lima- 
vit enamen. — Bine Part, prater, pass., cujus loul- 
ta eiempla supra retuUrnus, 

Limatus, a, um, adjective quoque occurrit, unde 
Comp. Limatior; et translate {F. supra sub II. 2.) 
est perfectue, polilus, elaboralus. Cic. t. Orat 39. 
180- Vir orations maxime limatus atque subtilis. 
Horat. 1. Sat. 10. 56. de Lucilio. Corais et urba- 
nus, fuerit limatior idem. Cic. Brut. 24. 93. Qui 
limatius dicendi consectantur genus.^ Plin. 1. Ep. 
20. ad /in. Etsi non ltroatioris, majoris tamen inge- 
nii vtlium est. Martial. 7. 51. variaque toga lima- 
tus in usu. ft. e. exercitatione perfectus, peritus. 

LlMO, as, are, a. 1. (limus) limo aspergere et 
conspurcare. Plant. Pcen. 1. 2. 79. mi. Curram ali- 
quo ad piscinara, aut ad lacum: limum pctara. ag. 
Quid eo opust? mi, Ut tibi et illi iimem caput. Sed 
Plautus bac joci causa ibi dicit; et, ni fatlor, ludit 
etiam in ambiguo, limare enim caput est oraplecli 
et oscular!, ut diximus in voce praccd. sub II. 1. 

LIMOCINCTUS, i, m. 2. (Uraus et cingo) mini- 
ster magistratus, ut viator, llctor, llcio cum trans- 
versa seu obliqua purpura, ceu Insigni, cinctus. In- 
script, apud Maff. Mus. Fer. 116. 2., qua est apud 
Orell. 3219. howorii jj. oavh m. r. ton. sqvu- 

LIANI EO. PVB. Illl. VIR. I. 0. UM. VIR. A. P. V. 8. 

(ft. e. aedilicia poUstale Vcrano* lis) cvhattori v.- 



LIMPIDO 

CBTlSORUm APRAR1T0RS5 it limochjcti tbibvwa- 
tu bjvs. At Morisan. Intcript. Reg. p. 106. pa- 
tat, blc non Haores, sed rlctimarios intelligendos 
esse, qui limo ab umbiiico usque ad pedes tegeban- 
tur. F. LIMUS , i , secundo loco- Porro Inscript. 
apud Fabrett. p. 450. n. xm. collegium victima- 
riorvm ov» ipsi {Hadriano) bt sacbrdoubvs it 

MAG1STRATIBVS ST SENATV1 APPARSBT. 

LlMODORON, i, n. 2 \tuoSupov, berba statim 
ab radice cumino adnascens, unicaulis, radice bulbo 
simili, noo nisi io solo gracili proveniens. Plin. 19. 
Hist. nat. 10. 57. (176)., ut quidem legit ifarduirt., 
nam alii aliler. Sillig. legit hcemodorum, et io nota 
bac addit: Ita noa scripsimus ei Theophr. 8. Hist. 
plant. 8. 5. secundum codicem Urbioatem. CI. Fee 
{Op. cit. vol. 2. p. 355.) hac ait: «Sur le nom mo- 
derne de AtftdSwpov des Grecs, on ne peut hasarder 
que des conjectures. Pline assure, d'apres Theopbra- 
ste, que, si 1'on ne sarcte pas bien le cumin, le li- 
modoron le tuera: cette circonstance peut faire pen- 
ser qu'il s'agit, soit d'une cuscute, soil d'une oro- 
banche, so it enfio du Polygonum Convolvulus L.n 

LlMONlA, a, f. l.Xu'utaveia, praleria, a Xii- 
um t wvo{, pratum. ^f 1. Frutex est, alio nomine 
scolymos, numquam cubitali allior, cristisque folia- 
rum, ac radice nigra, sed dulci: quam in cibos rece- 
pit Oriens. P4in. 22. Hist. nat. 22, 43. (86)., ubi 
alii leg. limonion. Sed priorem lecUonem confirmat 
Sillig. muHorura oplimorumque Codicum auctori- 
tate. De synonymia F. SCOLYMOS. ^ 2. Item 
genus anemones bortensis et coronariaj . Id. 21. 
ibid. 11. 38. (05). Secundum el. Fee {Op. cit, 
vol. 3. p. 42.) hac plania recte defluiri nequit. 

LlMONlATES, a, r. 1. ve( 

LlMONlATlS, idis, f. 3. \ituwi,dxris V.t&os vel 
XstfifoviaTt? , lapis nomen habens a virore prato- 
rum, qua "Xet/xwva^ dicuntur. Plinio 37- Hist. nat. 
10.62.(172). videtur eadem esse, qua sraaragdos. 
Forcellinus primam, Sillig. cum recentioribas al- 
teram lectionem prafert. 

LiMdNlON, li, n. 2. *Xetftm«(Ov, beta silvestris, 
minoribus teouioribusque ac densioribus foliis, 
quam sativa, undecim saepe, caule HlU: a "Xscowv 
praium, quia in pratis nascitur. Plin. 20. Hist. 
nat. 8. 28. (72). Secundum cl. Fee {Op. cit. vol. 

2. p. 387.) limonion fortasse est Stalice Limo- 
nium L. 

LlMOSUS, a, um, adject, (limus primo loco). 
Comp. Limosior. ■ — Liniosus est limo abundans , 
limoso, pieno di mola, cXimuSijc- 

I.) Proprie. Firg. 1. Eel. 49. Limosoque palus 
obducit pascua junco. Id. 2, A5n. 135. Limotus 
lacus. Frontin, Aquced. 15. Flumen limosum et 
lurbulenlum. Cels. 2. 21. exlr. Limosl rivi. Ovid. 

3. Amor. 6. 1. Limosa ripa. Id. 4. Trist. i. 7. 
Limosa arena. Plin. 27. Hist. nat. 5. 17. (34). 
radix. Id. 16. ibid. 36. 64. (158). Ubi limosiore 
callo induruit. Sillig. et alii leg. lignosiore, quod 
preestat. — Hinc Limosa, orum, n. plur. 2. abso- 
lute, substantivorum more, sunt loca limo abun- 
dantia. Plin. Q. Hist. nat. 42. 66. (142). Pinna 
nascitur in limosis. 

II.) Translate. Cassiod. 10. Fariar. 29. Limoja 
podagra. — Hinc 

Limosa, Srum, n. plur. 2. F. sub I. in fin. 

LIMPlDE, adverb, (limpidus). Comp. Limpi- 
dius II. — Limpide est dare, chiaramente. 

I.) Proprie. Cat. Aurel. 4. Tard. 3. ante med. 
Slcut injects sunt {medicamina), limpide revoceo- 
tur. Theod. Priscian. 4. p. 311. retro in fm. eden- 
te Aid. Sisymbrium ex aqua coque et tere limpide 
et da. 

II.) Translate. Commodian. 76. 16. Limpide re- 
spondens. Augustin. Princip. rhet. p. 328. Cap- 
peron. Sed ut limpidtus hoc geous principiandi 
deprehendatur, dabo exemplum. 

LIMPlDlTAS, Stis, f. 3. (limpidus) perspicullas, 
limpidezza. Jornand. B- Get. 16. Flumen, quod 
nimia limpiditatis saporisque in media urbe oritur. 
Theod. Priscian. 4. p. 312. edente Aid. Ladanum 
in vino vetere infusum • simul conteria usque ii 
limpiditatem. et i&id. Et teris usque ad sumroam 
limpiditatem. 

LIMl'lDO, as, are, a. 1. (limpidus). Part. Limpi- 
dandus. — Limpidare est limpidum reddere, cftiu- 
rire. Feget. 2. Feterin. 18. Est et aliud vitium ejus- 
modi, ut intcrdum oculo album ioducat, interjum- 
VI 



LIMPIDUS 

lirapidet. Id. 4. ibid. 28. Chlora medicamentum , 
quod facit ad omnia volnera complete limpidanda, 
vel sine difficultate claudenda. Macer 2. carm. 5. 
appositnm humores liropidat omnes. 

LIMPlDUS, a, um, adject, Comp. Limpidior et 
Sup. Limpidissimut. — Ratione bobita etymi, alii 
dedocunt a Aajwrw Jucao ; vel a lympha, unde lym- 
pidus quidam scribunt: reccntioribus vero est alia 
forma vocabuli Uquidus, quod V.— Ceterum limpi- 
dus est lucidus, splendidus, nitldus. purus, perspi- 
cuas, S«{Stjc (It. limpido, ckiaro, trahicente; Fr. 
limpide , clair, pur, transparent; Hisp. Umpio, 
claro; Germ, hell, hlar, rein; Angl, limpid, clear, 
pure, transparent, translucent). Catull. 4. 24, 
Limpidus lacus. Vitruv. 8.7. Limus quum habuerit 
quo subsidat, limpidior aqua flet. Colum. 12. R. R. 
28. 3. Vinum defaecatum quam Umpidissimum. PUn. 
37. Hist. nat. 9. 42. (126). Ltrapids cbrysolithi. 
Id. 35. ibid. 15. 52. (184). Limpidum alumeo. Id. 
34. ibid. 19. 55. (177). Sandaracha fauces purgat 
cum mclle sumpta vocemque limpidam et canoram 
facit. Marduin. io nullo suorum MSS. verba vo- 
cemque etc. exstare testator. Sillig. tameo ea io 
textum recepit ex Bambergensi ac duobus aliis Co- 
dicibos, et collato Dioscor. 5. 121. de sandaracha- 
^wt*)'v re aVrojta&aipet ixkeiyppevj) ow uiXiTi. 

LIllPlTUDO, Inis, L 3. (limpidus) puritas, per- 
spicuitas, niter, limpidezza, \auvaia. Piin. 32. 
Hist. nat. 11. 54. (154). Limpitudo maris. Ita non- 
nulli Codd. et vulgati Ubri: at Sillig. zx Cod. 
Bamberg, leg. latitude). 

Li. lit) LA, as, f, 1. deminut. a lima, parva lima. 
Translate Tereniian. de sytlab. p. 2390. Putsch. 
Per polite, quam polestis, crebriore limula. 

LLMtTLUS, a, um, adject, deminut. a limus pri- 
mo loco, h. e. transversa, obliquus. Plant. Bacch. 
5. 2. 12. Viden' limulis, obsecro, ut intuentur! sub 
audi oculis. V. locum Ovidii in voce seq. sab I. a. 
LlMUS, 8) um, et interdum limis, e (de quo V. 
infra sub I.), adject, obliquus, transversus, sfcdyioc 
(It. obbliquo, torlo, traverto; Fr. oblique, qui est. 
de travers; Hisp. obliquo, traveseroj Germ, schief, 
schrdg, tchietend; Angl. oblique, crooked, atkan- 
ce, awry, askew). 

I.) Proprie. — o) Limit oculis aspicere, wo- 
/JXe'ireiv, 7rapaj3}.6fre:v, est nou recta et convetsa ad 
ipsam rem facie, sed eonversis tantummodo oculis, 
et, ut ait Virg. 3. Eel. 8., transversa tueri, obliquis 
oculis aspicere, guardar sotVocchio, o con la coda 
deWocchio, o in cagnesco: quod strabones natura- 
liter faciunt. Plaut. Mil. glor. 4. 6. 2. Aspicilo li- 
mis oculis, ne Hie, nos se videre, sentiat. Ovid. 3. 
Amor. 1. 33. limis subrisit ocellis. V. Quintil. mox 
eitand. sub. 6. PUn. 8. Hist. nat. 16. 19. (52). 
Leones dolls carent et suspicione, nee limis intuen- 
tur oculis, aspicique simili modo noluot. Ammian. 
20. 9. Llmibusque oculis eos adusque metum con- 
tuens mortis, egredi jussit. Al. leg. limisque: V. 
mox Donati locum. — b) Limis eodem sensu ab- 
solute usorpaut; subaudi oculis. Ter. Eun. 3. 5. 
53. Ego limis aspicio sic per flabellum claDCulum. 
Ubi Donatut: Limis si nomirjativus singularis est, 
transversus significat: si sextus pluralis, dcest ocu- 
lis. Quum igitur dissimulaot homines se videre, 
quod vident, et nou recta facie, sed transversa in- 
tuentur, Krnt'i dicuntur aspicere. Dsec Donatus , 
ubi al leg. limes dicuntur. — Dlstinguit PUn. It. 
Hist. nat. 37. 54. (145). limos a transversis ocu- 
lis : foriasse quia limi voluntate, transversi natura 
sunt; vel quia limi turpe quid aut subdolum notant, 
transversi oon item. Quintil. 11. 3. 76. Limi, et, 
ut sic dicam, venerei. — Iliac limo, adverbii ritu, 
est limo ocuto. Solin. 27. ante med. Leones num- 
quam limo vident , minimeque sic volunt aspici . 
Confer Plinii lorum allatum sub a. — c) De 
aliis, prater oculos, occurrit apud Ammian. 17. 
7. Climaihe (genus terra mottit), limes ruenteB 
et obiiqui, urbes, wdificia montesque complanant. 
Adde Servium cit. in LIMUS, i, secundo loco. 

II.) Translate. — a) Limus dici videtur is ipse, 
qui limis oculis aspicit. Varro apud JYon. p, 133. 
31. et p. 442. 33. Merc. Neque post respiciens, ne- 
que ante prosplciens, sed limus intra limites culinae, 
Adde Donati locum, quem supra citavimus sub I. b. 
— b) Limi dii apud Amob. 4. 9. sunt obliquita- 
tum custodes. Alii leg. Limones. — c) Limum 
sidui, a. e, obliquum et liaistrum quidam intelU- 



— 90 — 

^nnt io IIIo Pedon. apud Senec. Suasor. i. Jam si* 
dere limo Navigia et rapido desertam flamine clas- 
sem. Alii to sidere pro subsidere accipiuni: alii to' 
limo ea ntlione usurpari volunt, qua Solin. I. b. 
allatus, scilicet in obliquum subsidere atque adeo 
mergi. — Hinc 

Limo, adverbii ritu. V. sub I. b. 

LlMUS, i, m. 2. Ducunt vel a \&ty.m locus irri- 
guus, vel a atj^tj sordes, vel nXluvtj palus. Est au- 
tem ccenura illud mollius, quod ab aquis deferri so- 
let et ex llquoribus subsidit. Differt a luto, quod e 
terra aqna macerata fit ae tenacius est: limus au- 
tem madentis arenas stmilior est. t\u$. (It. limo, 
mota; Fr. boue, bourbe, limon, vase, fange; Hisp. 
lodo , cieno; Germ. d. Schlamm; Angl. mud, 
slime). 

I.) Proprie. <f I. Generatim. Lucret. 5. 498. omnis 
mondi quasi limus in imum Confluxit gravis et sub- 
sedit fundttus ut fees. Cic. fragm. apud JVon. p. 212. 
61. Merc. Luta et limum aggerebant. Liv. 2. 5. Io 
vadis haesitantis frumenti acervos sedisse illitos 11- 
mo. /d. 31. 27. Profuodo limo cum ipsis equis bausti 
sunt. Virg. 1. G. 115. amnis abundans Exit, et ob- 
ducto late tenet omnia limo. Id. 2. ibid. 188. a- 
moes limum felicem trabunt. h. e. arva fecundao- 
tem. Id. 4. ibid. 45. Tu tamen e levi rimosa cubilia 
limo Doge , foveas circum. Horat. I. Sat. t. 59. 
Haurire aquaro limo turbatam. Id. 2. ibid. 4. 80. 
gravis velerl cratera limus adbassit. ^,2, Specia- 
tim in aquaeductibus limus videtur esse piscina, io 
quam aqua defloens, et cursum remitteos, limum 
deponit. Inscript. apud Henzen. 7420. a p. impp. 

CAESS. C. VALER1V8 D10CLKT1AKVS P. I. 1NVICTVS 
4TG. ET M. AVRBUVS VALERIVS MAXTMIANVS P. P. 
1KVICTVS AVG. AOVAEi)VCTVM T1TVLKNSEM AB ORIG1' 
KBM {Sic) VSQVB AH CIT1TATEM LONGA VBTVSTATE 
CORRVPTVM PER AVBELIVB1 HAXIMIABVM VPPPN (.h. C. 

virtim perfectissimum prasi&em proviocias Numi- 
diee) ad memorkm statvm additiS umis restitvE- 

RVKT. CVBAKTIBVS AEM1L10 LVC1KO AVCVRB CVR. RBt 
P. BT IVLO AVRELIO ./? . V. VOC. LIMARIUS. 

ID Translate. «f i. Pro luto, Ovid. 3. Fast. 
769. Ridel et ipse deus, limumque inducere mon- 
strat: Hie paret monitis, et limit ora luto. «T 2. Ds 
intestinorum fsecibus. Pallad. 3. R. R. 31. Quod 
vinum solet Duorcm ventris adslringcte, limum dys- 
entericae passionis medicabiliter asperare. ^ 3. 
Metaphora ducta a superiore oum I. Ovid. 4. Pont. 
2. 17. Scilicet ut limus venas exceecat in undis, etc. 
Pectora sunt mca sic limo viliata malorum ; Et car- 
men vena pauperiore Quit. 

LlMUS, i, m. 2. species cinguli: a limus, a, um, 
obliquus, quod purpuram transversam haberet. Ag- 
gen. de limit, conttit. p. 151. Goes. Limum cin- 
ctum, Ideo, quod purpuram transversam habeat. 
Servius ad Virg. 12. Jin. 120. Limus autem est 
vestis, qua ab umbilico usque ad pedes teguntur pu- 
denda poparum. Hxc autem vestis in extremo sui 
purpuram limam , idest flexuosam habet. Unde et 
nomen accepit . Nam limum obliquum dicimus , 
Virg. loc. cit. Velati limo, et verbena tempore vin- 
cti. Alii leg. lino. At Heynius limo legeodum raul- 
tis ibidem probat. Tiro apud Gell. 12. 3. Llcio 
transverso, quod limum appellatur, qui roagistrati- 
bus prsministrabaot , cincti erant. Hinc limocin- 
ctus. 

LINADRUM, i, n. 2. locus, in quo linum elabo- 
ratur; et 

LINAMEN, inis, n. 3. idem ac linamentum: sunt 
voces a Lexico eipungendee; occurruot enira tan- 
tummodo in Not. Tir. p. 178. 

LINA.MENTUM, i, n. 2. (Houm) quidquid e lino 
constat. % 1. Generatim. PUn. 32. Hist. nat. 10. 
46. (129), Delpbioi odipe lioaraenta accensa exci- 
tant vulvse strangulatu oppressas. *f 2. Speciatim 
est penicillus ex lino, lana, aut spongia, qui medi- 
camento illitus imponitur vulneri. Colum. 6. R. R. 
11. Suppuralionis sinus linamentis oleo imbuiis 
colligatur. et ibid. 12. 4. Suppuratlonem .liuamen- 
tis curare. Cels. 8. 9. Linamentum demitiere. et 5. 
26. n. 23. indere. et n. 30. imponere. et n. 21. Sic- 
cis linamentis vulnus iraplere. Veget. 2. Veterin. 
56. Ubicumqufc puimunculus fuerit, radis ad vivum, 
et adjicies linamentum ex oleo et aceto et sale et 
stercore ipsius. Alii male leg. lanamentum. 

LlNARlA, ae, f. 1. (linum) quae lini artcm cxer- 
ceu V. yoc. seq. — Xinorta pro officina , seu ta- 



LINEA 

berna, in qua linum csrminatur, sen tenditot, oc- 
currit tantum In Not. Tir. p. 178. 

LtNABlCS, Xi, m. 2. (linum) qui lint artem exer- 
cet, AivorrXoxo;. Plaut. Aulul. 3. 5. 34., ubi aUi 
kg. lanarius. Inscript. apud Gruter. 649. 3., quae 
est apud Or ell. 4214. CASsrva sopatkr linarivs si* 

BI BT CASStAB C. L. D0MBST1CAB I4HAB(03 f ATROSAB 

etc. 

LINCTOR, Oris, m. 3. qui llngit , leccaiore. 
Gloss. Philox. Linctor, Aixrjj;. 

LINCTUS, a, um. V. LINGO. 

UN CTUS, us, m. 4. (lingo) lingendi actus, lam- 
bimento. In sexto sing. num. PUn. 31. Hist. nat. 
0. 45. (104). Multi tussim veterem linciu salis dis- 
cussere. Id. 36. ibid. 17. 28. (133). Prodest et 
phtbisicls linctu. 

XiNEA, b», f. 1. (linum). In vetustis monumeotis 
et codicibus linia pro Unea scriptum fuisse afQrmat 
Marin. Frat. Arv. p. 281. et 302. — Lioea est 
filum. funiculus 6tricto sensu ex lino, latioii autem 
sensu ex cannabe, aliave simili materia, \ivov,\ivd~ 
pwv (It. fito di lino, spago; Fr. fil de tin, cordon, 
ficelle, menue corde; Hisp. hilo de lino, cordon, 
hilo bramante; Germ, ein leinener Faden , eine 
Leine-Schnur ; Angl, a line, cord, string). 

I.) Proprie. ^ 1. Generatim. Varro 1. R. R. 
23. 6. iNectcre lirreas, restes, funes. Colum. 8. 2L R. 
It. 15. Ligato pede longa Unea gallina custoditur, 
PUn. 9. Hist. nat. 17. 26. (59). Mugilcm linea 
longinqua per os ad branrbias religata emissum in 
mare. Sccevola Dig. 35. 2. 26. Lineam margarita- 
rum trigtnta quinque legavit. un filo di perle. Sic 
ibid.'ii. 2. 40. Line® duae ex margarilis. et (Zip. 
ibid. 9. 2. 27. ad fin. Si, quum marilus uiori mar- 
garitas extricates dedissct in usum, ea invito viro 
perforasset, ut periusis in linea utcretur. Terluli. 
Habit, mul. 9. Uno lino decies sestertium inseri- 
tur. Quidam buc trabunt illud Martial 8. 78. 0- 
mnis habet sua dona dies, nee linea dives Cessat, 
et in populum multa rapina cadit. Loquitur enim 
de muneribus, quaj in populum per iudos sparge- 
bantur; inter quae et margaritas spargi aliquaudo 
consuevisse, testis tisiSueton.ffer.il. % 2. Spe- 
ciatim in plagis, seu retibus linea sunt funiculi 
crassiores, quibus macul® continentur. PUn. It. 
Hist. nat. 24. 28.(82). de tela aranei. Licia dif- 
ficile cernuntur; atque ut in plagis liueas offcn$», 
praecipitant in sinum. — Hinc per metonymiam po- 
nitur pro reli. PUn. 9. Hist. nat. 43. 67. (145). 
Vulpes marina simili in perlculo gluliunt ampltus 
usque ad infirma lintte, quae facile praerodant. Se- 
neca Clem. 12. Sic Teres lineis et plana clausas con- 
tineas. ForceUinu-s hunc Seneco? locum aliter in- 
terpretatur ; ait enim : Linea est etiam funiculus 
varii coloris pinnls intextus , ad terreodas aves et 
feras: V. FORMIOO II. Et h1c affert cit. Senecce 
loc; cui addit illud Senec. Hippol. 46. Picta ru- 
benti Unea penna, Vaoo cludat terrore feras. ^ 3. 
Item speciatim est Blum ex quo bamus pendet. 
Martial. 3. 58. Tremulave captum linea trabit pi- 
scem. Adde eumd. 10. 30. — Hinc mittere lineam 
est gel rare Tamo, b. e. struere insidias, apud Plaut. 
Most 5. 1. 22. Slittam lineam. h. e. doto captabo. 
*J 4. Item funiculus, quo fabri materiam dirigunt, 
filo, spago. Cic. 3. ad Q.fr. 1. l.extr. Columnas 
neque rectas, neque e regiooe Diphilus collocarat: 
ess scilicet demolietur: atiquando perpendiculo et 
linea dlscet uti. Pitruv. 5. 3. Uti linea, quum ad 
imum gradurn et ad sutnmum extenta fueril, omnia 
cacumiua graduum angolosque tangat. Id. 7. 3. 
ante med. Ut longitudines ad regulam et lineam, 
altitudines ad perpendiculum, anguli ad normam re- 
6pondentes eiigantur. a filo, a diritiura. Pallad. 
3. R. R. 9. a med. Lineam candidis signis nota- 
bimus; tunc ten6a per tabulam Unea, in eis lo- 
cis surculos figemus. — Ad lineam et recta linea 
est a filo, per diritio. Cic. 1. Fin. 6. 18. Solid* 
corpora ferri suo deorsum pondere ad lineam. a 
piombo. PUn. 19. Hist. nat. 8. 42. (147). Ad li- 
neam grana bina aut terna paxillo demitti. Cic 1. 
ruse 17. 40. Ignis rectis lineis in caslestem locum 
subvolat. Lucan. 10. 306. Linea tarn rectum mundi 
ferit ilia Leonem. h. e. adeo regio ilia recta Unea 
Leooi subjicitur. Adde Caton. R. R. 161. — De 
a(6a linea, V. ALBUS. 

II.) Translate. % 1. Generatim linea dicitur du- 
ctus loogus ac tenuis calamo, aut penicillo, ant seal* 



LINEALIS 

pre signaloi, tinea, -yea^u-ii. Flin. 33. But. nat. 

10. 36. (81). Apelh fuit perpetua consuetude* , 
numquam tarn occupatam diem agendi, ut, oon, 11- 
tjeam ducendo, exerceret artem : quod ab ed io pro- 
Terbium venit. (Proverb, est, nulla dies sine linea, 
de Us, qua nullam diem prcBterire tinunt, guin 
agant aliquid.). Id. ibid. (81). Arrepto penicillo, 
linea m ex colore duxit summaj tenuitatis per tabu- 
lam. /(■ e. vultus Hoeamentum. Peri. 3. 4. quinta 
dum linea tangitur umbra, h. e. in borologto solari 
plcta. Sic PUn. 7, Hist, nat. 60. 60. (214). Nee 
congroebant ad horn ejus line®. Id. 2. ibid. 81. 83. 
(196). Tennis linea nubis in loogum porrecta. Id. 
18. ibid. 33. 76. (327). Lineam cinere ducere. tt- 
rare una striscia di cenere. et 27. ibid. 11- 77. 
(102). Linea Candida per medium folium trar.scur- 
rens. Id. 36. ibid. 6. 9. (51). de section* marmo- 
rum. Serra in pra>tenui linea prementc arenas, ta- 
glio, fessura, sotco. Stat. 3. Silv. 3. 200. te tiicida 
saxa , Te similem doctse reftret mihl linea cera: 
Nunc ebur et fulvum vultus imitabitur aurum. h. e. 
imago e cera referens lineamentis efflgiem tui. ti 
faro ritrarre in sasso, in cera, in avorio, in oro. 
— Hinc spud sequioris asvi scriptores line® sunt 
lineamenta faciei. Arnob. 5. 31. Sciculi pustones 
alque aduiti veoustissirois lineis. fattezze. *J 2. 
Speciatlm Geometrae lineam accipiunt longiiudi- 
nem sine latitudine et oltitudioe , ut Farro apud 
Gell. 1. 20. definit; brevius alii, magnitudinem tan- 
turn longam, Gell. loc. cit. Linea a nostris dicitur, 
quam ypa/^iija Giaeci Dominant. Earn M. Varro ita 
definit etc. Quinlil. 1. 10. 39. Quorum locorum ei- 
tremae lines eatndem mensuram colligunt, eorum 
spatium quoque, quod his lineis cominelur, par 
esse, et mox § 41- Circumctirrens linea si efflciat 
orbem. et mox. Are* quatuor lineis divisae. PUn. 
2. Hist. nat. 55. 65. (165). Lineas, quae emittuolur 
ex centro. et ibid. 16. 13. (61). Lineas deductas ab 
somma abside coarctari ad centrum necesse est. Id. 
18. ibid. 34. 77. (332). Onines lineas currunt. per 
eumdem umbilicum. Id. 33. ibid. 3. 19. (60). et 
6. 31. (98). lineas producere. Id. 35. ibid. 10. 36. 
(82). secare. % 3. Item speciatim, sunt Urtece 
in agrts liroites angustioves, qui tamquam lineas in 
longum producli , mensuree disterminand.u causa 
sunt constiluli, et aliquando itiueris, aut asportan- 
dorum frucluura: qui el Umites linearii, seu linea- 
les appeilantur , teste Hygin. de limit, p. 151. et 
152. Goes. — Ad harum simililudinem linea dici 
potest quicumque trames et via. Prudent. 1. Ca- 
themer. 48. Curvos viarum qui retorsit tramites, Et 
fteiuosa corrigens dispendia, Dedit sequeodam calle 
recto lineam. *f 4. Item linea fuit sulcus, qui note 
carceres et in extrema meta transversus ducebutnr, 
et caloc cretaque rcplebutur. Cassiod. 3. Fariar. 
50. Alba linea in utrum<iue podium quasi leg u la 
directa producitur. V. Schmid. ad Herat. 1. £p. 
16. 79. % 5. Item, in circo, tbeatro et amphitbea- 
tro Forcellinus aliique tum lexicographi, lum Lati- 
norum sciiplorum interprets lineam fuisse puta- 
runt repagulum quoddam, seu lories genus a tergo 
imminens gradibus marmoreis, quod humeros se- 
denlium spectatoram ita coerceret, ut ab two in 
aiterum sedilium ordinem ultro d trove transitu9 
impediretur. At omnium primus J. Ii. Cartius in 
An tick. I tat. P. 2. p. 198. et 243. et P. 3. p. vu. 
suspicatus est, hujusmodi lineas fuisse quosdam in 
supcriorum graduum parte transversim cavatos sut 
mm. qui cujuslibet sessoris spatium certe deDnirent. 
Ejus aulem opinionem conflrmavit Petr. Stanco- 
vickius in Saggio delP anfittat. di Pola p. 33. et 
*eqg., ubi plurium Polcnsis amphitheatri graduum 
ibidem recens repertorum flguras aere cseloto ex- 
pressas exhibuit, ct insuper docuit, harum llnearum 
intprvallum esse unciarum xm. pedis Veneli, k. e. 
partiuui 1669. »/■« pedis Poristaci, qui, ut notum 
est, constat ex parlibus 1440. Illius irtventum inflr- 
mare conatus est anno insequente Any. Uggerius 
in Effem. tetter, di noma T. 12. p. 1*4. - 153. 
Verum quuin ipse (inquit cl. Furlanetto, qui base 
omnia scripsit) menso decembri ann. mdcccxxv. 
Ncapollm profcrtus essem, et ampliiiheacrum, quod 
Pompejis fere incorruptum ndbuc cxslat , attentc 
pcriustrassem, deprehemii non in sapcriore quidem, 
sed in anteriore graduum parte, id est in crassiiie, 
minime vero in corumdem latiludlne, easdero illas 
lineas maxime conspicuns, quarura omnium inter- 



— 91 — 

vallum est partlam 1620 pedis ParisUci. Ex bis por- 

ro interpretaoda sunt verba, quibus amicam suam 
juxtira in circo sedentem ita alloqaitur Ovid. 3. 
Amor. 2. 19. Quid frastra refuglsi cogit nos linea 
jungi: Baec in lege loci commoda circus habet. Tu 
tamen a dextra, qnicnmqae es, parce puel!ag;Con- 
tacta lateris Isditur ista tni. Tu quoque, qui spe- 
ctas post nos, tua contrabe crura, Si pudor est, ri- 
gido nee preme terga genu. Id. I. Art. am. 136. 
Mullt-capai populi commoda circus babet. et mox 
139. Proiimus a domina, nullo prohlbente, sedeto: 
Junge tuum lateri, quam poles, usque latux. Et be- 
ne, quod cogit, si oolit^ linea jungi, Quod tibi tan- 
genda est lege puella loci. Quinlil. 11. 3. 133. 
Transire in allena subsellia, parum verecundum est. 
Nam et Cassius Severus urbane , adversus hoc fa- 
cientem lineas poposcit. — Spatium autera uncia- 
rum xm. semis, de quo paullo supra, videtur qui- 
dem aequo angustius, sed in the-itris olim Romanos 
anguste sedisse constat tum ex joco Ckeronis in 
Laberium poetam apud Macrob. 2. Saturn. 3. (F. 
SELLA), turn ex locis sequentibus. Apul. Florid. 
n. 16. Locum sessui impertiuot: extimus quisque 
excuneati queruntor: farto toto tbeatro ingens sti- 
patio: occipiunt inter se queri. Seneca Ep. 76. 
Theatrum quidem fartum est. Horat. t. Ep. 2. 60. 
Hos ediscit, et hos arto sitpata tbeatro Special Ro- 
ma potens. ^ 6. Per raetaphorom a superiori num. 
I. 1. ductam, linea dicitur de serie coanationis, quas 
Graece atipa, Paul. Dig. 38. 10. P. ILxiputtttt co- 
gnatiODum dlrecto limite in duas lineas separantur, 
quarum altera est superior, altera inferior: ex supe- 
riors autem et secundo gradu transversa? lineae pen- 
dent. Imp. Justinian. Cod. 5. 9. 10. Ex paterna, 
ve! materna liuea venientes. Stat. 3. Silv. 3. 43. 
Non libl clara quidem, senior placidissime, pen lis 
Linea, nee proavis demissum stemma. ^ 7. Solent 
pirtores, priusquam colores adhibeant, figuram to- 
tam solis lineis uoicoioribus describere, quod nos 
dicimus disegnare, abbozzare. Hinc per roetapho- 
rom sunt ilia Quintit. 2. 6. 2. Quidam roaierias ia- 
tius dicendo prosequebantur: alii quum ptimas mo- 
do lineas dusissent etc. et 4. 2. 120. Aliquid velut 
primis lineis designare. Gell. 7. 20. ad fin. Ea, quae 
in Platonls oratione demiramur, non eemulari qui- 
dem, sed lineas umbrasque facere quaesivimus. % 8. 
Linea signiticat etiara fines, i confini. Hinc transi- 
lire lineas est ulterius progredi, quam licet aut de- 
cet. Cic. 3. Par ad. 1. 20. Peccare est tamquam 
transilire lineas: quod quum feceris , culpa com- 
missa est:, quam longe progrediare , quum semel 
transieris , ad augendam transeuudi culpara nihil 
pertinet. trapassare i confini. Sic Farro 9. L. L. 
5. Mull. Orator non debet in omnibus uti etc., 
quum poetse transilire lineas iropune possiot. uscir 
dalle regole. — Extrema linea amare est e longin- 
quo an>ioam diligere, non adire, aut langere. Ter. 
Eun. 4, 2. 10. Si noo tangendi copia est, eho, ne 
videndi quidem eril? si illud nou licet, saitem hoc 
licebit: certe extrema linea amare baud oibil est. 
Donatus ad Ter. toe. cit. quinque esse slatuit Ifc 
neas ad amoris perennituditiem: visum nempe, col- 
loquium, tactum, osculum, coitum: harum prima 
bic a Terentio dicitur extrema. Hue nonnulli retra- 
hunt illud Horat. 1. Od. 13. 15. oscula, quas Venus 
Quinta parte sui nectarls imbuit. Alii iliud ad line- 
as in circo aut stadio respicere putant: alii ad linea- 
menta pictorum: alii mathematicorum, qui exlie- 
mam lineam ultimas oras flgurarum appellant: aiii 
ad lineas in lusoria tabula , quarum ultima , Upd 
ypa/AfiT) dicta, ludo flnem imponebat, calculis eo 
promotis: alii ad lineas horologli Solaris, quarura 
ultima flnem diei signiflcat. Ad uuum horum ali- 
quod referenda sunt et qua subjicio. Horat. i. Ep. 
16. 79. mors ultima linea rerum est. Seneca Ep. 
49. Non solebat mihl tam »elox tempus videri: nunc 
incredihilis cursus apparet , sive quia aduioreri li- 
neas scntio, sive quia etc. 

LiNEALfS, e, adject, (linea) linearis, Hneare. 
Ammian. 22. 16. Alejandriae omnes ambitus linea- 
les farina_respersit Dinocrates architectus. 

LtNfiALlTER, adverb, (linealis) in modum li- 
nea?, Capclt. 8, p. 280. Quorum (circulorum) unus 
Signifer, non ut ecleri, quos linealiter feci, sed 
laiisslmus omnium comprobatur. scil. cetcros cir- 
culos unica linea descripsi, Signlfert vero, slvc 
Zodioci latltudini duodecimam illius longiiudinis 



LINEARIS 

partem adscripsl. Boeth. 3. de Music. 9. p. 1424. 
Id autem linealiter flat. In contextu ita legitur; 
in margin* autem linealiter, cui postremce scri* 
ptura? favet adjectivum linearis a Boeth. vsur- 
palum, ut recte animadvertit cl. Quicherat. Cele- 
terum linealiter babet etlam Cassiod. ArithmeL 

LtNE AMENTUM, i, n. 2. (Unea) linearom da- 
scriptio, productio, conformatto, YpafipTJ (It. linea' 
mento, tratto di linee; Fr. fraite de piume, ligne; 
Hisp. raya, Unea, rasgo; Germ, die tinie, der Ft' 
derstrich, die Federzeicknung ; Angl. a line, li- 
neament). 

I.) Propris. Cic. 1. Orat. 42. 187. In geometria 
Hrieamenta, formas, intervalla, magnitudines. Id. 4. 
Acad. (2. pr.) 35. 116. Lineamentum, longitudi- 
nem latitudine carentem. 

II.) Translate fere in plarali num. adbibetur, et 
^ 1. Saspe de figuris formisque bominum dicitur: a 
pictura duclum, in qua per solas lineas effigies bo- 
minum dignoscitur, lineamenli, fattezze, uVoypa- 
<pi], Staruirwci;. Cic. 4. Ferr. 36. 89. Contemners 
etiam signum illud Himsras jam ridebatar, quod 
eum multo roagis figura et lineamenta hospitas de- 
lectabant. Id. 1. Wat. D. 18. 47. Quae compositio 
membrorum, quae confotmatio lineamentorum, qa* 
flgura , quae species bumana potest esse pukrior f 
Id. 1. Divinat. 13. 23. Adspersa tetnere pigment* 
in tabula lineamenta oris effingere possunt. tiv. 21. 
4. Habitum oris lineamentaque intueri. Id. 26. 41. 
Simililudo oris vultusque et lineamenta corporis. 
Justin. 1. 2. 2. Lineamentorum qualitas matri ac 
Olio stmilis. ^ 2. Item in artibus ingenuis est re- 
prasentalio, adumbratio, disegno, abbozzo. Cic. 1. 
IVat. D. 27. 75. Cedo mihi istorum adumbraiorum- 
deorum lineamenta atque formas. Id. 6. Ferr. 44. 
98. Ope rum lineaments solertissimc perspicere. U 
disegno, la fatlura, il lavoro. ^ 3. Hinc per me- 
taphorarn lineamenta sunt etiam, quce nos dicimus 
tratti, conlorni, linee fondamentali, ut apud Cic. 
3. Fin. 22. 75. Animi lineamenta sunt pulcriora, 
quam corporis. Id. Orat. 56. 186. Nutnerus quasi 
quamdam palasstraro et extrema lineamenta oratiooi 
aitulit. ii conioino, il compimento. Id. Brut. 87. 
298. de stylo. Volvendi sunt libri quum aliorura, 
tum in primis Catonis. InteUJges nihil illius linea- 
mentis, nisi eorum pigmeniorum, quas inventa noo- 
dum «rant, florem et eolorem defuisse. 

LINEARIS, e, adject, (linea) ad lineam parti- 
nens, linealis, ex lineis cotistans, lineare, ypanut- 
xd«. Linearis pictura, jAovoYpafifio;, dicta est ini- 
tio ejus artis, quum nuilis adhibitis coloribus, per 
solas lineas rerum figuram exprimebant: qua nunc 
est it disegno. Uuic successit, qu« singulis colori- 
bus res expressit, mooocbromatos dicta, chiaro" 
scuro. PUn. 35. Hut. nat. 3. 5, (15). Inveniam 
linearem dicuot a Philocie ^gyptio. — Scalplor 
linearis aire caiUtndo dici nunc posset, xoXxo-Ypot- 
<po;, lavoratore di b u lino, che incide in rame, qoi 
nempe vericulo post varios lioearum ductus , sive 
punctorum ordlnes aliquid in are repraesentat, ut 
ex aareis tabulis prelo suppositis in char lis. posies 
referatur imago. Sed quum ars haec proavorum no- 
strorura inveutum sit, ut vulgo creditur, non oc- 
currit baec formula, aut alia huic similis apud ve- 
teres scriptores- Quamvis aotem artis hujus nomen 
ignoremus, earn tamen a veteribus non ignoratam, 
et s St. Farrone primum repertam suspicatus est 
Jo. Lud. BUinconiut in epist. ad Th. Pucdnum 
inter ejusd. opera T. 4. p. 91., ct delnde etiam 
auctor allatas formula Morcell. Inscript. comm. 
subject, p. 109. edit. Patav. ex quodam Plinii loco 
35. ir't'st. nat. 2. 2. (11). Imagioum amore flagrasse 
quondam testes sunt et Atticus ille Ciceroois edito 
de iis volumine, et M. Varro bcoignissimo inven- 
to, insertis volurainum suorum fecundUali oon no- 
minibus tantum septiogentorum iilustrium, sed et 
aliquo modo imaglnibus: oon passus intercidere 
flguras, aut vetustatem aavl contra homines valere, 
inventor muneris etiam diis invidiosi; quaodo im- 
mortalitatcm noo solum dedit, verum etiam in o- 
mnes terras misit, ut prasteotes esse ubique et clau- 
di possent. Sillig. legit: insectis voluminum suo- 
rum fecunditati septingentorum iilustrium aliquo 
modo imagioibus etc. Insuper Plinius ipsi septin- 
gentorum nominum iilustrium scripsisse videtur, 
quum tale' tubstaniivura vix abesse posslt. — Li- 
nearis ratio spud Quintil i. 10. 36. est tcieoUa 



LINEARITER 

ae diicjpHna geometric. Et linearis probatio, Tpa/A- 
fsnoj aVooeiftj, qua per lineas a geometris fit. Id. 
ibid. $ 49. Similiter Capell. 6. p. 190. Abacas, res 
depiogendis designandisque opportune rorroi$;quip- 
pe ibi rel lineares ductus, vel clrculares flexus, vel 
triangulares arradonlur anfractus. 

llNEARlTER, adverb. F. LINEALITBR. 

LLNEARlUS, a, am, adject, (linea) linearis. De 
Uneariis Umitibus F. in ACTDARIUS. 

LlNfiATIM , adverb, (linea) per lineas, lineal- 
mente. Boeih, Comment, min. in Aristot. de in- 
terpr. p. 299. Pictores Solent designare Hneatim 
corpus, atque tubsternere in corpore, ubi coloribus 
cujuslibet exprimant vultum. 

LlNEATlO, Onis, f. 3. (lineo). <f 1. Est lineas 
dnctio, sea productio, concreto taroen, oti ajont, 
sensu , lineazione , tratto di linea. Fitruv. 9. 4. 
circa med. Solis radii paribus lateribus, forma, li- 
neationibus exlenduntur. % 2. Item lineaments. 
Firmic. 1. Mathes. 4. Unde seie singuli propria 
corporis Uneatione eognoscunt. 

LlNKATUS, a, did. F. toe. seq. 

LlNEO, as, 8vi, stum, are, a. 1. (linea). Part. 
Linearis II. 1.; Lineatus I. et II. 2. - Lineare est 
ad linea m dirlgere, tirare a fito, sifruvu. 

I.) Proprie. Calo R. R. 14. Succidet, dolabit, 
lloeabit, secabitque roateriam durotaxat conductor. 
Plant, diil. glor. 3. 3. 40. Ubi probus est arcbite- 
clus , bene lineatam si aemel carinam collocavil , 
facile est navera facere. Fitruv. 9. 4. circa med. 
Si radii per omnem mundum fusi circinalionibus 
▼agarentur, oeque extenttonibus porrecti ad trigoni 
formam linearentur. 

II.) Translate. % l.Est ductls lineis coloratii, 
?el aliis aliquid reprasentare. Capell. 4. p. 97. Geo- 
rnetria formarum diversa radio ac pulvere linearis. 
Solin, 13. ad fm. Quae (Ponticce gemmce) ostenta- 
tioni potius, quarn usui detigunlur, non guttis a- 
•persa sunt, sed longis colornm ductibus lineantur. 
F. PONT1CUS in ONO.W. Sic Isid. 16. Orig. 12. 
Aliae (gemmce) longis colorum ductibus lineata. et 
12. ibid. 4. Baslliicus albis maculis lineatus. Apul. 
10. Mel. Ut latinia (vestis) adharens pressule mera- 
brorum voluptatem graphice linearet. ^ 2. Per 
metapboram Hieronym. Ep. 117. n. 6. Inter lasei- 
Tas puellas et comatos Uneatosque juvenes furvarum 
vestlum puella gradieris? atliliali. 

LtNEuLA, a, f. 1. deminut. a linea, parva linea. 
Gell. 10. 1. ad fin. Numerus tertii consulatus noo 
primoribus litteris (h. e. tert.), sed tribus tantum 
lineolis (h, e. hi.) incisis signiflcatus est. 

^ LlNEUS, a, um, adject, (liouro) qui est ex tino, 
di lino, "kiveoe.. Firg. 5. JEn. 510. Linea vincula. 
Id. 10. ibid. 784. linea terga. h. e. tergora scutum 
obducentia, qua, ut alt Servius, lineo panno tege- 
banlur, ut posset inbarere pictura. Celt. 8. 10. 
n. 1. Pannis lineis involvere. Tac. Germ. 17. Li- 
neis amictlbus velar! . Plin. 12. Hitt. nat. 6. 13. 
(25). Linea vestes. Id. 32. ibid. 10. 44. (126). Linea 
lanugo. — Hinc 

Linea, drum, n. plur. 2, absolute, substantivo- 
rum more, sunt vestiraeote linea. Fulgat. interpr, 
Dan. 10. 5. Et ecce vir unus vestltus lineis, et re- 
DCS ejus accincli auro obrizo. et ibid. 12. 7. Et au- 
dlvi virum, qui indutus erat lineis, qui stabat etc. 

LINGO, lingis. linii, linctum, lingere, a. 3. Part. 
Linclus et Lingendus. — Lingere est lingua molli- 
ter tsngere et delibare: a verbo Graco asc'^w ("' 
Farro docet 6. L- L. 96- Mull.) inserto n, quo- 
roodo a Jrjyw est tango {It. Jeccarej Fr. liclier, tw 
cer; Wisp, lamer; Germ, lecken; Angl. to lick f 
lap). Plaut. Cat. 2. 8. 21. Me! raihi videor lingere 
Catult. 98. 5. crepidas lingere carbaiioas. Plin. 31. 
Hist. nat. 9. 45. (105). Sat pecoribus datur lingen- 
dus. Id. 35. ibid. 15. 50. (177). Sulphur prodest el 
iuspiriosis linctum. Intcript. Pompejana in pariete 
domuj, apud Henzen. 7288. ovor febna cocta xst 

81 COM1VAE ADPOMTVR, KON GVSTAT PEBNAM, LIN- 

ctT ollam avt caccabym. Fulgat. interpr. 3. Reg. 
21. 19. In toco hoc, ia quo linxerunt canei sangui- 
ne;n Nabolb , lambent quoque sanguinem tuum . 
Adde Martial., qui 12. 35. et alibi obscano sensu 
usurpst pro Xecya^fiv. 

LINGONICUa, a, um, adject, ad Lingones spe- 
ewns: F. ONOM. — Hioc Lingonicum tomentum, 
quod erat e lana rasa floccis. DltTerebat • Leuco- 
olco, quod buuk-d bibuil a Leuconibus, qui iidem 



— 92 — 

erant «e Lead, qaoi Ptolemcetts Lingonlbus vicl- 
nos fecit Plin. enim 8. Sitt. nat. 48. 73. (192). 
dicit, suo tempore tomenta Gallicis discerni nomi- 
nibus. Martial. 14. 159. Accipe Lingonlcls vellera 
rasa sagis. Al. leg. Leucooicis. — ^ardocucuiiu* 
Lingonicus erat vestimenti vilissimi genus , quod 
Lingonibus pracipue fuit in usu, seu populis circa 
Padl ostia babitaotibus, h. e. Hadriensibus. Mar- 
tial. 1. 54. Sic ioterpositu* villo coolaminat uacto 
Drbica Lingonicus Tjriantina bardocuculios. h. t. 
cappotto col cappuccio velloso ed unto. 

LINGUA, a, t, 1. Linguai pro linguos more soo 
Lucret. 4. 628. — Anliquis in usu fuit dinqtut pro 
lingua, ut dacrima pro lacrirna, teste Mar. Fi- 
ctorin. p. 2457. et 2470. Putsch. V. qua diximus 
de litters D. — Lingua est pars corporis in ore sita 
voci formanda dignoscendisque saporibus destlna- 
ta: a lingo, quia uniciim est linclus instrumerr 
turn, "j-XuBoa, yXurta (It. lingua; Fr, la langue; 
Hisp. lengua; Germ, die Zu'nge; Angl. the ton- 
gue). 

I.) Proprie. — o) Generatim. Plaut. Asin. 3. 3. 
105, Fac proserpentero me bestiam, duplicem ut ha- 
beam linguam. scil hie illud osculi genus innuitur, 
de quo ait Ovid. 3. Amor. 14. 23. Illic purpureis 
condatur lingua labellis. Hoc Graci vocant fiaxSa- 
Xwtw. Ter. Eun. 5, 5. 7. Perii; lingua baret me- 
tu. Cic. 2. Nat. D. 59. 149. Deinde in ore lingua 
sita est, finita dentibus. Ea vocero immoderate pro- 
fusam fingit et terminat, qua sonos vocis dtstioctos 
et pressos efficit, quum et ad denies et ad alias pat- 
tes^ peliit oris. Itaque pleclri slmilem linguam no- 
stri solent dicere, chordarum deotes, nares corni- 
bus lis, qua ad oervos resonant io cantibus. Cras- 
tui apud eumd. 3. Oral. 1. 4. Hac Ubi est eicl- 
denda lingua: qua vel evulsa, spiritu ipso libidinera 
tuam libertas mea refutabit. Cic. 1. Crat. 25. 115. 
Sunt quidam aut ita lingua baesitsntes, aut ita voce 
absoni elc. et ibid. 18. 83. Quidam operarii lingua 
celeri et exercitats. presli, o pronti di lingua, et 
ibid. 25. 114. Lingua solutio. speditezza. et Ovid. 
3.Met.2ii. linguam solvere ad jurgia. sciorre. et 
3. Pont. 5. 9. lingua properanti legere. et 3. Trist. 

I. 21. titubante loqui. Plin. 11. Hist. nat. 37. 65. 
(174). Lingua inexpianata esse. Id. 10. ibid. 33, 
51. (102). Lingua exserta. et Cic. 2. Oral. 66. 266. 
ejects, lingua fuori. Lucan. 4. 755. projecta. Plin. 

II. Hist. nat. 47. 107. (256). Linguam porrigere. 
jporgere. Phcedr. 5. 2. condere. Catull. 55. 18. te- 
nere in ore clauso. dentro dei denti. Et cod. sensu 
Ovid. 2. Past. 602. sape iHi dixerat Almo, Nata, 
tene linguam, nee (amen ilia tenet, et ibid. 608. 
alicui eripere. strappare, cavare. Fronto de elo- 
quent, (edente iterum A. Maio) p. 229. Si linguam 
quis uni homini exsecet , imraanis babeatur ; elo- 
quenliam humano geneti exsecari mediocre facinus 
putai? — b) Linguam exserere ludibrii causa in 
aliquem mos fuit anliquis Latiois, qui etiamoum 
apud nostrates viget, quo quidem obscsni aliquid 
adversus alium, quicum contendis, signiflcatur; nam 
lingua ita exserta similitudiDem quamdam penis ex- 
hibet, qua turn viris, turn feminis, turn pueris stu- 
pri contumeliam minitari videtur. Liv. 7. 10. Ar- 
matum adornatumque adversus Galium stolide la- 
tum, et linguam etiam ab irrisu exserentem, pro- 
ducunt. Idem vero Gallus in tabula pictus pro signo 
posituj deinde fuerat sub tabernis argentariis in 
foro Romano , ut narrant Cic. 2. Orat. 66. 266., 
PUn. 35. Hitt. nat. 4. 8. (25). et Quintil. 6. 3. 
38. Hanc subsannandi consuctudinem memoraot 
etiam Pers. 1. 60. et Hieronym. Ep. 125. n. 18. 
(quern locum vide in CICONIA) et Fulgat. in- 
terpr. in /so/. 57. 4. — c) Homo malss Ungues 
obscaco et ambiguo sensu dicilur fellator. Martial. 
3. 80. Rumor ait, lingua; te tamen esse mala. Mi- 
nus. Pel. Oclav. 28. Qui scortorom licentia invi- 
dent, qui medios viros lombuut, libidinoso ore In- 
guinibus inharescunt, homines mala lingua, etiam 
si tacerent. 

II.) Translate. <f 1. Metonjmice lingua, tam- 
quam instrumentum loquendi, — ■ a) Est sermo, 
loculio, oratio, parlare, discorso, parole. Ovid. 3. 
Trist. 11. 9. Nulla mini cum geote fera commercia 
lingua. Cic. Pis. 13. 30. Mens oppressa pramlo , 
lingua adstricta mercedc. Plin. 32. Hitt. nat. 6. 
21. (62). Dicemus et de nationibus, sed diceinus 
•iiena lingua, con le poroi* i'altri, — b) Item 



LINGUARIUM 

fecultas dlcendi, eloquentia. Firg. If. JEn. 338: 
Largus opum, lingua melior. Horat. 2. Ep. 2. 120. 
vehemens et liquidus puroque simillimus amni Fun- 
det opes, Latiumque beabit divite lingua. — c) 
Item licentia loquendi, obtrectatio. Cic. Place. 23. 
54. Lingua, quasi Dabeilo ieditionis,contiooem ven- 
tilare. Id. 1. ad Q.fr. 1. 13. Linguam diligentis- 
sirae cootinere. Sail. Jug. 84. moderari. Cic. 9. 
Fam. 2. Ut vitemus ocuios hominum , si linguas 
minus facile possumos. Liv. 33. 3. Si iEtolorum 
linguas retundere vellent. ridurli al silenzio, chiu- 
der loro la bocca. Ovid. Heroid. 21. 205. Si mibi 
lingua foret. Firg. 7. Eel. 28. ne vati noceat mala 
lingua future Tertull Apolog. 35. Ipsos Quirites 
Ipsamque vemaculam septem collium plebem con- 
venio, an alicui Casari suo parcat ilia lingua Ro- 
mans? ^ 2. Lingua est etiam differentia scrmo- 
num, Unguaggio, lingua. Cic. 1. Fin. 3. 10. Lati- 
nam linguam non modo non inopem, sed locuple- 
tiorem etiam esse, quam Gracam. Cas. 1. B. G. 1. 
Qui ipsorum lingua' Celta, nostra Galli appellanlur. 
et ibid. 47. Galltca lingua scientiam habere. H or at. 
1. Sat. 10. 23. et 3. ibid. 8. 5. Utraque lingua, h. e. 
Graca et Latins. Sail. Cat.i. Dispari genere, dis- 
simlli lingua. Firg. 8. J5n. 723. gentes Quam va- 
ria Unguis, habitu ttm vestis et armis. Ovid. 2. 
Art am. 122. ediscere linguas. Quintil. H.-tt. 50. 
Mithridates, cul duas et viginti linguas, quot natio- 
nibus imperabat, notes fuisse. — Item in una lin- 
gua diversitas serroonis, dialetto. Quintil. 12. 10- 
31. Illis (Greeds) non verborum modo, sed etiam 
linguarum inter se differentium , copla est. Cic. 
Place. 29. 63. de Massilia. Qua lam procul a Gra- 
corura regionibus, disclplinis lioguaque divisa etc. 
<f 3. Poetice de brutis eoimalibus usurpatur pro 
voce, sono, voce, suono. Firg. 3. Mn. 361. et 10. 
ibid. 177. Volucrum lingua, h. e. caotus, garritus. 
Plicedr. 1. 23, si, canis inquit, linguam vis meam 
pracludere, Ne latrem pro re domini, multum fal- 
leris. % 4, Item signum vocis, ut littera. Lucan. 
3. 224. Sculptaque servebanl magicas animalia lin- 
guas. V. HIEROGLYPHICUS. ^ 5. A slmilitu- 
dine dicitur de berba, qua alio nomine lingulaca. 
Plin. 24. Hist. nat. 19. 108- (170). ^ 6. Sic lin- 
gua bubula est bugiossa, lata folia lingua bovis si- 
milta gerens. Cato R. R. 40.; et Plin. 17. Hitt. 
nat. 14. 24. (112). % 7. Lingua canis apud Apul. 
Herb. 96. , et ftnjua canina apud Cels. 3. 27- 
n. 13. est berba eadem ac cynoglossa. <f 8. Item 
de promontoriis, aut terrarum promioentiis in ma- 
re excurrentibus, promontorio , capo, lingua di 
terra, ut docet Paul. Diac. p. 121. 5. Mull. Lin- 
gua dicitur promontorii quoque genus non excellen- 
*is, sed molliler in planum devexi. Pacuvius apud 
Gell. A. 17. in fin. Id promontorium, Cujus iiogua 
in altum projicil. Liv. 44. 11. Eminel in altum lin- 
gua, ia qua orbs sita est. Adde eumd. 37. 31. tub 
fm. Cces. 3. B. G. 12. Oppida posita in extremis 
Unguis proraontoriisque. At hie plerique leg. lin- 
gulis. Ovid. 13. Met. 724. intrant Sicatuam: tribus 
bac excurrit in aquora iioguis. Sic Lucan. 2. 613. 
lenuem producit in aquora linguam. % 9. Sumi- 
tur et pro Unguis seu ligula, qua mensuram signi- 
Dcat, an cucchiajo. Plin. 26. Hitt. nat. 11. 73. 
(119). Semen loncbitidis duabus Unguis ex aqua po- 
tum. Silligius vero hoc loco pro Unguis legit ligw 
lis. f 10. Item pro tenui lamina in tibiis, qua 
diviso spiritu sonus efficitur, linguetta. PUn. 10. 
Hiit. nat. 29. 43. (84). Qui sonum lusciniarum, 
addlta in traosversas arundines aqua, foramen in* 
spirantes, lioguaque parva aliqua opposita mora, 
indiscreta redderent similitudine. % 11. Lingua 
vectis est pars extreme, qua oneri 6ubjicitur. Fi- 
truv. 10.8. Vectis lingua sub onus subdita, caput 
ejus unius honiinis viribus pressure), onus extollit. 
•f 12. Est etiam ferrea virgula, qua in tinlinnabull 
cavitate pendens commota ex eodem sonum excitat; 
Italice battocchio et baltaglio dicitur. Paulin. No- 
lan, carm. 18. 337. Ut vidit cullos dare lintinna- 
bula pulsus , Excussa ut cervice bourn crepita- 
re solebaot, Mollius aut lentis cava Unguis ara 
ferire, Armentum reduces dum gutture ruminat 
escas. 

LINGUARtUM, ti, n. 2. (lingua) pretium vel tri- 
butum pro temeraria locutione. Seneca 4. Benef. 
36. Ecce ut doleat, ut postea coosideratius Ioquaris; 
quod dicere solemuf, Unguarium dabo. h. e. pen- 



LINGUATDLUS 

dam aliquid ob linguam temere locutam : ut colu- 
mnarium pro columnis, quam vocem V. 

LINGUATULUS, a, urn, adject, deminut. a lln- 
goatus, aliquentulum llnguatus, loquatulut. Ter- 
full. i. ad Ration. 8. Id for* tunc infantes, quia 
unicum, facllius commentati, paullo roodulatius, ut- 
que lingualuli inventum allcujui interpretalioois 
impegerint. In editionibu$ perpvam llgnatuli le- 
gi tur. 

UNGUaTUS, a, um, adject, (lingua) linguam ha- 
beas, fornito di lingua. 

I.) Proprie. Auc't. tocert. in AnthoU Lat. T. i. 
p. 625. Burmann. de citharcedo. Quam (clielyn) 
mot linguato decurrens pollice cogit, Humaouni ut 
possit chorda ranora loqui, 

II.) Translate. ^ t. Est facundus, facondo. Ter- 
full. Anim. 3. Apostolus Atbenis expertus lingua- 
tarn civitatem. ^ 2. Item linguosus, garrulus, ri- 
tosus. Vulgat. inlerpr. Eccli. 8. 4. Non litiges cum 
homine linguaio, et non strues in ignem illius li- 
gna. et ibid. 25. 27. Sicut ascensus arenosus in 
pedibug veterani , t\t mulier linguata houiiui 
quieto. 

LING U AX, 3 cis, adject, omn. gen, (lingua) ver- 
bosus, multum loquens, qui nimis et stolte loqui- 
tur, cianciatore, Hnguacciuto,'^oiy.o$. Gell. 1. 15. 
in fin. Hoc genus homi:.es in verba provectos, locu- 
tulejos el blatcrones a>. linguaces duerunt. Pleri- 
qve (amen alii legunt Hogulaeas, quam vocem V. 
sub 1. 

LIN'GCLA, se, f. 1. V. LIGULA. 

LINGl'LACA, a, f. 1. (lingua), f 1. Lingulaca 
communis gen. est locutulcjus, loquax, garrulus. 
Paul. Diac. p. ii7. 1. Mull. Lingulaca, mulier ar- 
gutatrix. (Ha enira ibi legi volunt , non augura- 
trix.\ PlauUCas. 2. 8. 61. Vin 1 lingulacas? sta. 
Quid opus est, quando uxor domi est? Ea lingulaca 
esi nobis: numquam tacet. Varro apud Non. p. 26, 
18. Lingulacae obtrectatores. Adde Gell. loc. ct't. in 
I INGUAX. ^ 2. Est etiam genus pisris, a lingua? 
similitudioe. Varro 5. L. L. 77. Mull.; et Paul. 
Diac. p. 117. 1. JUS ll. Hujusmodi piscis idem esse 
credcbatur cum solea. Atqui diversus fulsse videtur, 
nam apod Plaut. loc. cit. sub 1. ante lingulaca 
menlionem memoralur itidem solea. *f 3. Est et- 
iam bcrba circa fontes nascens, capillo conBrmando 
apta. Plin. 25. Hi$l. not. II. 84. (133). Secundum 
el. Fee {Op. cit. vol. 3. p. 30 1.) lingulaca est Sco- 
hpendrium officinarum YVilld., Lingua cervina 
Quorumd. 

LINGL'LATUS, a, um, adject, (lingula) ad mo- 
dum lingulae faclus, ut Lingulati tubi, quorum alius 
ad modum lingulse aeuminalus in alium intrat, apud 
I'Uruv. 8.7. Lingulati calcei, apud Isid. 19. Orig. 
31., qui et folteati dicuntur. V. LIGL'LA. 

LIN GULL'S, i, m.2. (lingua) idem ac lingulaca, 
Kirruliu, riiosus. Vet. carmen, cui litulus Vespcs 
judicium apud IVernsdorf. Poet. Lat. min. T. 2. 
p. 237. Cervinam Actaeon tollit, Meleager aprunaro, 
A:ntnam Delias, taurinam lingulus Ajax. 

LINGCOSL'S,a, um, adject, (lingua) lingua, seu 
\ e .* L i s abundaos, garrulo, rissoso. 

I.) Proprie. Petron. fragm. Tragur. 43. Bur- 
n-.nn. Durs buccce fuit, linguosus, discordia, non 
Y.jao. Adde eumd, ibid. 63. Hieronym. Ep. 108, 
r.. 20. Linguosam (addescenlulam ), garrulam et 
|r:;acem ad fores iriclinii orarc (aciebat. Vulgat. 
i'.'.-Tpr. Eccli. 9. 25. Terribilis est in civitate sua 
t;--o linzuosus: et temcrarius in verbo suo odi- 
t..i- trit. Adie Psalm. 139. 12. 

II. i Translate. Cassiod. 4. Variar. 5t. Orchesta- 
r.-n lin^osi disiii. }'. ORCHESTA. Adde Augu- 
i\-.i.\. Confess. <X 

LlMATClt \. x, f. l.(linio) eadem ac Unimen- 
I'jTi Gl>ss. Philox. I.iniatura. xfiot;. 

l.tNtFER, (lira, ferum, adject, (linum et fero). 
E; -.netum e*i Silvani in Inscript. apud Murat. 70. 
6. V. CANNX BIKER. 

Li.Nlt ICll 'XI, li, n. 2, (Unum el facio) locus, in 
c,jo linum lunJitur, pectitur etc. / r arro apud Non, 
r. isQ. 11. J/erc. Lc\is lippula linifici frigidos trans- 
it la:us. Alii I»mi>htdv legunt. JYotit. Imper. Oc- 
(.i. Prorurslor iinificii Vjcnncnsis Galliarum, pro- 
. jrsior liiiilicii Ra^cnnalium. Ead. Imper. Orient. 
Pi'j-uraiores linificiorum. Console Ant. Zirardini, 
E...-.1 m Ravenna p. 20. V. et LINVPHUS et 
T1PPLLA. 



— 93 — 

LlNlrlCUS, 1 m. 2. (linum et facio) qui pannos 
et lino texit. Cod. Theod. 8. 16. 

LLNlGER, g5ra, ggrum, adject, (linum et gero) 
lintam vestem gerens, vestito di lino. De Iside ejus- 
que sacerdotibus maxime dicitar: quia Isis ^Egy- 
ptiis lini usum monstrasse credita est . Ovid. 1. 
Pont. 1. 51. Vidi ego lioigersc numen violasse fa- 
tentem Isidis. Id. I. Art. am. 77. Neu Tuge lini- 
gerae Rlemphitica templa juvenca. Id. 1. Met. 747. 
Nunc dea linigera colitur celeborrlma turba. Juve- 
nal. 6. 532. gregc linigero circumdalus. V. LINUM. 

LlNlMEN, Inis, n. 3. (lino) id quod iilinilur. 
Theod. Priscian. i. 18. Pro linimine adhibere. 

LlNlMENTUM, i, n. 2. (lino) actus Hniendi, et 
res ipsa, qu» illinitur. Pallad. 11. R. R. 14. ad 
fin, Linimentum quoque dolii non gypso, sed sar- 
mentorum cineve debebis inducere. Adde Pelron. 
Satyr. 70., ubi al. leg. liniamenla , eod. sensu. 
Theod. Priscian. 1.16. Post eliam saponalo lavaie 
linimeota conveniet. Adde eumd. ibid, et 1. 28. et 
alibi. 

LINN), is etc. V. LINO 

LLMPHlARlUS et 

LlNlPlllOet 

LlNIPHUS. V. LINYPHIARIUS, LINYPHIO, 
et LINYPilUS. 

LlNlTEUS,a,um. V. LINTEUS. 

LlNlTlO, onis, f. 3. (linio) actus Untendi, un- 
ctio, vulgo invetriatura, yotafM. Vulgat. interpr. 
Eccli. 33. 34. de figulo. Cor suura dabtt, ut con- 
summet linilionem. 

LlNlTlUS, a, um, adject, lineus. Amman cum 
cornibus arietinis et vestimento linitio legunt 
nonnulli apud Capdl. 2. p. 30.: sed perperam; 
ibl enim legendum lanitio multis probavit Ropp., 
quern sidesis ad Capell. loc. cit. 

LlNlTUS, a, um. V. LINO. 

LlNlTUS, us, m. 4. (linio) illitus, urm'one. In 
Ablat. sing. Plin. 20. Hist. not. 12. 47. (118). Prae- 
\alere (buselinum) contra serpentes potu et linitu. 

LlNO, linis, Hvi t>ei lini vel ISvi, Htum, Ilnerc, 
a. 3. et linio, is, I?i, Itum, ire, a. *. — Ztsse pro li- 
visse quidam teg. apud Spartian. Hadrian, k. — 
Lini in pralerito, inquil Priscian. 10. p. 808. 
Putsch, pro Hvi vctustissiml protulisse inveniun- 
lur, unde Varro rerum rusiicarum: Quum obline- 
runt rata. Etiam Voss. 1. 5. de Grammal. c. 20. 
affert illud ex Ouintil. Declam. 1. 15. Ufariti tui 
cruare parietem linisti. Sed alii leg. Marili tui 
(vel tu) cruore lusisti, omisso parietem: alii etiam 
alitcr. — Ex tribus praelerilis ISvi est ab obsoleto 
leo, quod V. suo loco. — Quod atliuet ad fortnam 
linio, conflrmant bujus verbi usum composita alii- 
mo, circumlinio, illinio, oblinio etc. Quare non 
audiendi, qui ex albo Latinorum verborum eipun- 
gere conati sunt. — Linio in futuro Tacit et ibo, 
ibis- quod in verbis quart* sspe usuvenit. Pallad. 
3. R. R. 31. Vas cooperies ac linibis. — Part. Li- 
nitus, Litus, Linendut et Liniendus I. 1. — Ce- 
terum Hnere et li'mVe est ungere, illtnere, rem ali- 
quam liquidam aut mollem alter! supertnducere , 
ungendi, aut obturandi causa, a'^esCw, X£ ;w ^" t « 
ungere, tingere, impiastrare , stuccare; Fr. oirt- 
dre, enduire , appliquer un enduil sur , frolter 
sur; Hisp. untar , enyesar; Germ, oesenmferen, 
bestreic/ieu , ti6erstretc/ien , verpechen ; Aug!, to 
anoint, besmear, daub, paint, grease), 

I.) Proprie. % 1. Sajpissime babet Accusativum 
rei, quae ungitur, et Ablalivum rei, qua ipsa ungi- 
tur. — o) Forma lino apud Virg. 4. G. 39. cerla- 
tim tenuia cera Spiramenta linunt. Ovid. 1. Pont. 
2. 18. Omnia vipereo spicula fclle linunt. Sic Id. 4. 
ibid. 9. 83. litas serpentis Telle ssgittaa. twtfe. Horat. 
Art. P. 331. speramus carmina flngl Posse linenda 
cedro. Id. 1. Od. 20, 1. Vile potabis modicis Sabi- 
num Caolharis, Graeca quod ego ipse testa Condi- 
turn levi. Liv. 21.8. ad fin. Ferrum sluppa ciicum 
ygabant, llnebantque pice. Alii leg. liniebantque; 
V. Drakenborg. ad h. 1. Juvenal. 9. 58. Nam quis 
plura livll viciuro dolia musto? Its Priscian. 10. 
p. 898. Putsch. Al. leg. (tail. Colum. 12. R. R. 
16. 5. Picata opercula diligenter gypso linunt, ne 
possit spiritus introire. Id. ibid. 50. 17. Quum nova 
dolia craisa gummi liverunt, Inscript. optima? no- 
tae apud G ruler. 207. col. 2. ad fin. eosqvb PARii- 

TBS MABOIMS11VS OMNKS , QYAS UTA KON EHVM 
CALCI ARIXATO (MtO/WCale), UTA POUTAOVB KT 



L1NQU0 



CALCK VDA DBAtBATA H8CTB FAC1TO. SuetOH. Net. 

3!. In ceteris partibus (domuj Neronis) cuncta 
auro llta, distincta gemmis etc. messe a oro, in' 
dorate. Virg. 4. G. 99. elucent alia*, et fulgore 
coruscant Ardentes auro , et paribus lit* corpora 
guttis. Pronto 4. ad M. Ccet. (edente iteruro A- 
Maid) Ep. 3. Faciem medicamento Utam , can© 
corpus oblilum, calicem melle delilum, mucronem 
veneno, radium visco illitum diterira. Juvenal. 6- 
480. Linere faciem. t'm6e£/etta»-e. Sic Martial. 10. 
63. Deque coloraiis numquam lito mater Etruscis. 
imbelleltata. Id. 7. 39. Linere et obligate planus, 
ungere e medicare i piedi. Seneca Med. 711. suc- 
cis linere sagiltas, awelenare. Quintil. Declam. 
13. 5. Livit (lores malerkis succis. — b) Forma 
linio apud Vilruv. 7. 3. sub fin. Tectoria luto 
quum liniuntur. Colum. 12. R. R. 46. 7. Si qua 
rimam creta facit, luto liniuut. Al. leg. iinunt. et 
ibid. 47. 1. Creta liniunt mala. Al. leg. linunt. 
Id. 6. ibid. 17. 6. Liquida pice cum oleo linire. 
Id. ibid. 26. 4. Oleo uicera linire. Al. leg. linere. 
Id. 4. ibid. 24. 6. Allevalas plagas terra, quam 
prius amurca madefeeeris, linire. Al. leg. linere. 
Id. 6. ibid. 30. 3. Caput et spina tepenti adipe li- 
niuntur. Id. 7. ibid. 13. 1. Aures canum coutritis 
nucibus liniendae sunt. Plin. 17. Hist. not. 28. 47. 
(265 >. Fakes sanguine ursir.o liniri volunt. Al. leg. 
lini. /Vopert. 3. 10. 11. Neve tua Med* liniantur cse- 
de sagittce. Pleriquealii rectius legAxtaolui. ^ 2. 
Intei dum habet Accusativum rei, qua quid ungitur. 
Ovid. Medic, fac. 81. linere medicamenta per cor- 
pora. Pallad. 4. R. R. 10. a med. Bitumen et 
oleum, aut calcetn latebris vermium lioiunt, 

II.) Translate. *f 1. Est obducere, obtegere, CO- 
prire, incrostare. Ovid. Medic, fac. 7. auro subli- 
mia lecta linuntur. Martial. 9. 62. El Unit Hespe- 
rium bractea viva pecus. <| 2. Item delere, indu- 
cere, cancellare. Ovid. 1. Pont. 5. 15. Quum re- 
lego, scripsisse pudet, qui pluiima carno, Me quo- 
que, qui feci, judice digua lini. ^ 3. Item fecdare, 
conspurcare, imbratlare, collinere, oblinere. Ovid. 
3. Fast. 760. Unit ora luto. Martial. 9. 23. Ut lu- 
lulenla linat Tyrias mibi mula lucernes. — Et htnc 
ducla meiaphora 7/orot. 2. Ep. 1. 136. scriptores 
carmine fcedo Splemlida facta linunt. % 4. Linere 
alicui labra. V, LABRUM. 

LiNOST£MA,atis, o. 3. (Xivov linum et ff-njtix 
stamen) meizalana, accellana, vestis nomen, de 
qua Isid. 19. Orig. 22. 17. Linostema est vestis ex 
lana liooque contexta: et dicta linosteras, quia in 
st&mine linum, in trama lanam babet. 

LINOSTROPHON, i, n. 2. \iv6orpofot, Graeca 
appellatio marrubii berbae. P^t'n. 20. Hist. nat. 22. 
89.(241). 

LlNOZOSTIS, is vel His, f. 3. Xivdc^woTt;, berba 
cadem, qua» Mercurialis. Plin. 25. Hist. nat. 5. 18. 
(38). et 26. ibid. 12. 76. (124). et ibid. 14. 89. 
(150). CI. Fee {Op. cit. vol. 3. p. 327.) banc exhi- 
bet synonymiam: Atvw£oOTi; (olus vescum) Hip- 
pocr. Morb. mulier. 455., 461., 465. et alibi et 
Thcophr. Hist, plant. 9- 19.; Atvw£ocTt?, irap^i- 
vtov, 'Ej)/xou |3oTav(0v Dioscor. 4. 191.; Linozo- 
stis, sive parthenium, sive mercurialis Plin. loc. 
cit., Apul. Herb. 83. et Matcell. Empir. c. 30.; et 
2xapo\a^avov 17 av.apoy(ppxov Gr,-ecor. recenlior. 
sunt Mercurialis annua mas et femina L. Spec. 
plant. 1465. 

LINQCO, linquis, liqui, (llctum), linquere, a. 3. 
Part. Linqueni et Linquendut \. — Lictus par- 
ticip. quidatu putant legi apud Capitolin, M. Au- 
rel. 7. Tunc primuro Romanum iinperiuiu duos 
Augustos habere cmpil, lictum cum alio participas- 
set . At Salinas, legendum putat , id quum cum 
alio etc. — Ralione habila etymi, est a Xstrcw seu 
■Xt'irto linquo, inserta liltera n, ut in partgo a irr}- 
ya> , et mutata n in au ut in quotas a koto; et 
aliis inullis. Linquere autem est deserere , relin- 
querc, desliluere, omittcie (tt. lasciarc, abbando- 
nare; Fr. laisier, abandonner, delaisser, quitter; 
Hisp. dexar, soltar, abandonar; Germ, verlassen, 
zurucklassen, hintertassen , bltiben ode* sleeken 
lassen; Angl- to leave, forsake, quit, abandon). 
5 1. Generaiim. Pkiut. Most. 3. 1. 60, Utbem cx- 
sul linquat faclus hie causa tui? Cf- Cic. Plane. 
10. 26. Eum linquentem terrain earn , quam ser- 
vaverat, lacrimis proseeuti sunt. Proper*. 4. 9. 54. 
Cede agedum, et tula limlna lloquc fugs. Horat. 



LINTEAMEN 

2- Od. 14. 21. Linquenda tellus. Plaut. Ci$t. a. 
8. v. 12. Lingue lumen, mtiori. Sic Lucret. 3. 
542. Luraina qui llnquunt moribundi particulatim. 
ei Virg. 3. £n. 140. Linquebant dulces aaimas , 
aut agra trahebant Corpora. Plaut. Asin. 2. 2. 
I*. Herum in obsidione Jinquet. Id. Pseud. 1. 2. 

8. Malo lupoa apud oves linquere, quam bos dorai 
eustodes. Horat. 1. Od. 28. 33. precibus no a lla- 
quar inultis. Sil. It. 5. 38. Nee Pcenum liquere 
doli. Val. Flacc. 5. 229. at vellera Marti* in um- 
bra Ipse sui Phryxus monumentura insigne pericli 
Liquerat, avea deposto e lascicto. Eorat. Art. P. 
285. Nil intentatum nostri liquere poets. Lucan. 

9. 162. has mini pcenas Terra dabit: iioquam va- 
cuus cultoribus agros, h. e. vastabo et vastatos re- 
linquam. Catull. 64, 53. Irrita ventosa* linquens 
promissa procella? . Seneca Med. 618. Tipbys Li- 
quit indocto regimen magistro. lascib in rnano. 
Sil. It. 11. 327. me linque meae menti. lasciami 
in liber ta^ co' miei disegni. ~~ Linqui animo et 
absolute linqui dicltur is , quem vires et spiritus 
deflciuot, andare in deliquio, mancare di forze. 
Sueton. Cess. 45. Fuisse traditur valetudine pro- 
spcra. nisi quod tempore extremo repent? linqui 
animo , atque etiara per summum exlerreri sole- 
bat. Et active Seneca Troad. 623. Me liquit ani- 
mus: membra quatiuntur, labaot, Torpetque vin- 
ctus frigido sanguis gelu. et Curt. 7. 14. Jamquc 
linquente animo suis praecepit etc. Similiter Id. 6. 
1. Linquente spiritu , moribundus procubuit . et 
Tac. 3. Ann. 46. Jacentesque, nullo ad resurgen- 
durn nistt, quasi eiaoimes linquebantur. Et abso- 
lute Ovid. Htroid. 2. 130. Lioquor, et ancillis ex- 
cipienda cado. Id. 8. Met. 363. trepidanlem et 
terga parantem Vertere, succiso liquerunt poplite 
nervi. ^ 2. Speciatitu est finem imponere, ornit- 
tere, lasciar la, tralasciare, omellere passando 
ad allro, rinunziare. Cic. 3. Orat. 10. 38, Neque 
enim conamur dorere etc. Lioquamus igitur base, 
qua? cognitionem habent facilem. Horat. 3. Od. 8. 
28. Dona prascnlis cape laelus horse et Linque se- 
tcra. Seneca GEdip. 78. lacrimas. Val. Ftacc. i. 
560. habenas. et ibid. 631. apem. <f 3. Item spe- 
ciatitn , impersonaliter linquitur est idem ac le- 
stat, soperest. Lucret. 2. 914. Linquitur, ut totis 
animalibus adsimileotur. Sic Id. 5. 798. Linquitur, 
ut merito maternum oornen adepta Terra sit, e ter- 
ra quoniam sunt cuncta creata. Gf. Sil. It. 4, 626. 
vix cernere linquitur undas. 

LINTEAMEN , mis, n. 3. idem quod liftteum. 
Zamprid. Elagab. 26. Linteamen lolum numquam 
atligit. Apul. 11. Met. Candido linteamine cin- 
cturo pectorale. Adde Vulgat. interpr. Luc. 24. 
12., Johann. 20. 5. et alibi. — Videlur linteamen 
esse Italorum tenzuolo. Nam Hieronym. Ep. 108. 
«. 15. de Paula. Mollia, etiam in gravissima febri, 
Jcctuli strata non babuit,sed super Uurissimam 
humum stralis ciliciolis quiescebat. er mox. Mollia 
linteamina et serica pretiosissima aspeiitate ciiicii 
com mn land a. V. LODJX- 

LINTEAMENTUM, i, d. 2. Idem ac linteamen. 
Vox a Leiico oxpuugeoda; occurrit emm tanlum- 
uiodo in ftot. Tir. p. 158. 

MNT$ARlUS, a, uro, adject, (linteum). Scribi- 
tur ct Unliariut in Inscript. apud Marin. Frat. 
Arv. p. 346. et in Effemer. Letter, di Roma T. 10. 
p. 67. — Lintearius est ad lintea pcrlineus. Ulp. 
Dig. 14. 4. 5. a med- Duas negotiationes exercebat, 
pnu sagarum tt liiueariam. Inscript. apud Gruler. 

646, 4, LI>TEARIA ARS. — HinC 

Lintearius, li, m. 2. absolute, substantivorum 
mure, est qui lintca vendit. Ulp. loc. cit. 4. 5. lu- 
stitores, quibus vesliarii, vel lintearii dant vestem 
cirrumferendam et distrahendam. Imp. Tke.odos. el 
f'alentinian. Cod. Tkeod. 10. 20. 16. Linleario- 
rum corpus. Inscript. apud Or ell. 4215. manibvs 
bebvbbI vihilir untbarI. 

LlNTf.ARlUS, li, m. 2. P. voc. pra?red. in fin. 

LINTEATUS, a, um, adject, {linteum) lineis ve- 
slibus indulus, vestito di panno lino. Seneca Fil. 
beat. 27. Linteatus senei. Sidon. 8. Ep. 3. ad fin. 
Laze virum - inter epulas absteraium, inter purpu- 
ratos Ijiiteatum. — Linteatus quoque dictus, qui 
sub consTptolinteis contecto jusjurandum tnilitare 
dedit. Liv. 10. ZS. ad fin. Ea {Samnit ium) le^io 
lirneala, ab integumento consnepti, quo sjcrata no- 
Wlitas crat, appeliata est. V. Diakenlorg. et ifin- 



— 94 — 



ckelmann. (edit. Prato) ad b. I. Paul. Diac. 
p. 115. 7. Mull. Legio Samnitum lint eat a ap- 
pellate, est, quod Samnites iotrantes singuli ad aram 
velis Holeis circumdatam non ceajuros se Romano 
militl juraverant. 

LINTfiO, 6nis, m. 3. (linteum). Etiam lintio 
scribitur, ut in postrema Inscript. infra allatn. — 
Linteo est qui lintea teiit. Plaut. Aulul. 3. 5. 3S. 
Propolas, linteones, calceolarii. Servius ad Virg. 
7. J£n. 14. Apud majores^stantes tetebant, ut bo- 
die linteones videmus. Inscript. apud Gruter. 38. 

15. L. POSTHVMIVS FAC1L1S T. KARBIVS VALKNS UK- 

tbokfs apoll. ». p. s. d. Alia Aquilcjensis, nunc 
Vindobooje exstans , in Bullelt. deli Inslit. ar- 
cheol. T. 5. p. 43/ ossa p. post yah kblicis lik- 

TIONIS. 

LINTEOLCM, i, o. 2. deminut. a linteum, par- 
fum linteum, picciolo panno lino, fazzolelto, pez- 
zetta, 6%6-jy. Plaut. Epid 2. 2. 46. Tunicam rat- 
lam, tunicam spissam, linteolum cassicium. Colutn. 
6. R. R. 16. 2. Praefractis coroibus iinteota sale 
atque aceto imbuta superponuntur. Plin. 14. Hist. 
nat.iG. i9. (106). Rosas folia tunsa in linteolo. Id. 
31. ibid. 8. 44. (96). In linteolis concerptis impo- 
nitor. el ibid. i). 45. (100). Sal in linteolo involu- 
tus. Apul. de Mag. liabuit quaspiam lioteolo invo- 
luta. Id. paullo prius. Ais enim, me habuisse quas- 
dam sudariolo involuta. L'incpatet linteolum idem 
esse ac sudariolum. 

LINTEOLUS, a, um, adject, deminut. a linteus, 
di lino. Prudent. 3. irepi or£f>. 180. Palliolum liu- 
teolum. 

L1NTER, tris, f. 3. Est qui scribit lynter. — In 
gen. mascnl. Tibull. 2. 5. 3i. ire solebat Eiiguus 
pulsa per vada linter aqua. — Linlris in redo sin- 
gulari. Sidon. carm. 5. 283. Hercynii nemoris si 
stipite linlris Texta Nabatbseum pro Rheno sulcat 
Hydaspem. Legitur etiam in Ifot. Tir. p. 178. — 
Linter, Grace Xtvirip, ut docet Priscian. 5. p. 647. 
Putsch, (quamquam f'oss. I. 3. de Gramm. c. 26. 
minime id ei credendum putal) est cymba parva ex 
cavotu arbore, vel etiam ex pluribus asseribus com- 
pactis, in usum trajiciendi fiuminis (It. canotto, 
barchelta; i't. petite barque, nacelle, canot ; 
Hisp. barquilla, barqueta, canoa ; Germ. d. 
Eahn, Nachen; Angl. a bark, boat, wherry, 
canoe). 

I.) Proprie. Liv. 21. 26. sub fin. Novas lintres 
incboantes cavabant ex singulis arboribus. Id. ibid. 
27. a med. Paratas aptataaque babebat lintres. Cces. 
1. B. G. 12. Flumen ratibus ac liotribus junctis 
transire. Id. 7. ibid. 60. Co Liquid t etiam lintres; 
has magno sonitu remorum iocitatas etc. Cic. Mil. 
27. 74. Repente liotribus in earn insulam materiem, 
catcem, caementa, arma convexit. Ovid. 6, Fast. 
779. Ferte coronatas juvenum convivia lintres. 
Boeth. p. 161. Sunt quaedam naves, quus remis pe- 
nitus non utuntur, ut lintres, quas solo subigunt 
conto. — Festivus est jocus, quo notavit C. Julius 
Curionem, in dicendo in utramque partem toto 
corpore vacillaotem, quserens per risum, quis loque- 
retur e linlre. Refert Cic. Brut. 60. 216. — Alle- 
gorice. Tibull. 1.7. 37. Nescio quid furlivus amor 
parat: utere quasso, Dum licet: in liquids nat tibi 
linter aqua, tu se'in buone acque. et Ovid. 2. Fast. 
864. Venimus in portum, libro cum niense per- 
acio. Naviget bine alia jam raihi linter aqua. 

II.) Translate est genus vasis tinarit, conveben- 
dis calcandisque uvis apti: a similitudine fluviaii- 
lis cymbae, tino. Cato II. R. II. extr. enumerat in- 
ter instrumenta vioeic. Tibull. 1. 5. 23. Aut mihi 
servabit plenas in lintribus uvas. Virg. 1. G. 262. 
durum procudit arotor Vomeris obtusi deotem: ca- 
vat arbore lintres. 

LINTEUM. i, a. 2. (lioum) pannus lineus, c'&dvn 
(It, panno lino, fazzoletto, sciugatojo; Ft. toile de 
tin; Hisp. tela, tienzo; Germ, kinenes Tuch; 
Angl. linen cloth). 

I.) Proprie. Plaut. Most. 1. 3. 109. Linteum ca- 
pe, atque cxierge tibi manus. Confer Sidon. 5. Ep. 
17. a med. Linteum villi) onuslum. h. e. sciugato- 
jo con frangie. Catull. 12. 3. Toll is lintea negli- 
gentiorum. h. e. suduria, vel mappas. Ipse mox su- 
daria appeilai. Cic. liabir. Post. 14. 40. Merces 
fallaces et fucosae, chartis et lintels et vitro ilelata?. 
Plin. 21. Hist. nal. 18.73.(122). Folia trita per 
liuleum spissum Id aereum vas. Id. 25. ibid. 13. 



LINTRICULUS 

103. (161). Succus liateo colatus. Id. 34. ibid. 18. 

52. (172). Spodium lavatur in lintels mis aqua eas- 
iest!. Id. 28. ibid. 16. 62. (223). Fel suum linteo 
calefacto impositum. Sueton. Cat. 28. Quosdam 
summis honoribus functos sibi ccenanti ad pedes 
stare succioctos linteo, passus est. h. e. lintea tuni- 
ca succinctos, epbeborum more, quos deiicatiores 
Romani libidinis causa sibi cmaantibus adsislere 
jubebant sola tunica tenuissima ita allicinctos, at 
per eamdem totum eorum corpus pelluceret. Mar~ 
tial. 2 57. Recensque sella linteisque lorisque. 
h. e. velis, seu plagulis lineis, quibus fenestra; ejus 
claudebantur. cortine, bandinelle. 

II.) Translate. J 1, Ponitur pro panno iineo, te- 
la opezza di lino. Liv. 28. 45, a med. Populienses 
polliciti sunt ferrum, Tarquinienses lintea in vela. 
tele da vela. ^ 2. Hiuc pro ipsis velis navium. 
Virg. 3. j£n. 686. cerium est dare liutea retro. 
Ovid. 2. ^mor. 11. 41. Zepbyri venianl io lintea 
pteni. Val. Flacc. 4. 83. Fiuctibus intulerant pla- 
cido cava lintea cursu. Sever. JEtn. 243. Quo ra- 
piaut nauta, quo sidere lintea teodacf. Plin. 35. 
Hist. nal. 7. 33. (51), Nero jusserat se piogi in 
linteo. V. PINGO. ^ 3. Significat etiam cingu- 
lum, quo vHeres nudl pudenda protegebant, »/ 
grembiule. Hinc Cajus 3. Institut. (edentc iterum 
Goeschenio) § 192. Kudus quasrat linteo cinctus, 
lancem habens; lioteum autem est consuti genus, 
quo necessaria partes tegerentur. ^ 4. Dicitur et 
de tela ei alia materia. Plin. 12. Hist. nat. 
11. 22. (39). Circa fruticem laaugines esse tradjt, 
linteaque ea Indicia prajstantiora. 

LINTEL'S, a, um. adject, (linum) linaus (It. di 
lino; Fr. de lin; Hisp. de lino; Germ, leinen; 
Angl. made of lint or flax, linen, flaxen). Cic. 7. 
Verr. 56. 146. Lintea vestis. Liv. 9. 4. tunica. — 
Lintei libri, quos 4. 7. extr. et fl>id. 20. et 10. 38. 
et alibi Zivius memorat, pro charta spisso linteo, 
et fortasse eiiam leviier cerato aut gypsato, confecti 
erant. Hos annalibus magistratuum conscriptos, et 
in asde Munetas repositos, idem afGrmat. Plin. 13. 
Hist. nal. 11. 21. (08). In palmarum foliis primutn 
scriptitatum, deinde quarumdam arborum libris. 
Postca publira monumecta plumbeis voluminibus, 
mox et privata linteis confici ccepta, aut certs. Sym~ 
mach. 4. Ep. 34. Sibyllina etiam carmina lintels 
lextis srripta fuisse significat. Adde Vopisc. Aurel. 
1. et 8. Non lamen crediderim, fuisse hos libros ex 
muliis lineis paginis compactos, sed ex linteo ob- 
longo, quod in voiumen complicaretur . Mappce 
enim aliquando dicti sunt, ut videre est in Cod. 
Theod. 11. 27. 1. et apud Var. Auctor. de limit. 
p. 145., 263. et 266, Goes. Horum meminit et M. 
Aurel. apud Fronton. 4. ad Cues, (edente iterum 
A. Maio) ep. 4., ubi linitei libri legitur. — Liv. 
4. 20. Linteus thorax, et Nepoi Iphicr. 1. Genus 
loricarum mutant, et pro ferreis atque aeneis lin- 
leas dedit. Quo facto expeditions milites reddidit? 
nam pondere detracto, quod seque corpus tegeret et 
love esset, curavil. Lintece loricce, de quibus hie 
Nepos, non solum a militibus, sed etiam a venato- 
ribus gestari solebant, adversus ungues ac morsus 
ferarum. Quidam putant factas fuisse ex funiculis, 
seu toris multiplici fllo lineo conlortis et in telam 
con testis. Plin. tV. Hist. nat. 1. 2. (12). narrat, 
in thorace Amasis ^Egypti regis fila singula tercea- 
trs sexaginta quinque fills consliligse. Alii ex lino 
coacto, et aceto, aut vino austero roacerato, ut so- 
liditatcm et crassitiem arquireret ad ictus repellen- 
dos. Alii denique ex tela linea multis plicaturis o- 
cties aut decics complicoia. Sil. It. 3. -272. Tempo- 
re multiplies mos est defendere lino, Et lino mu- 
ni re lams, Id. 4. 292. fug it hast a per oras Multipli- 
es lini subtexlaque tegmina nervis. el 9. 587, lse- 
vum qua tegminc thorax Multipiicis lini claudit 
latus. De his Casauo. ad Sueton. Galb. 19., Sca~ 
lig., ct Ferrar. de re vestiar. I. 4. part. 2. c. 11. 
LINTIARIl'S. V. LINTEARIUS. 
LINTIO. V. LINTEO. 

LINTRARfUS, li, m. 2. (linter) qui lintre com- 
rncat, barcajualo. Ulp. Dig. 4. 9. 1.; et Inscript. 
apud Gruter. 345. 4. el Mural. 1096. 2., quae est 
apud Or ell. 4245. 

LINTRICULUS, i, m. 2. deminut. a (inter, 
parva linter, barchetta , schifo. Cic. 10. Alt. 
10. sub fm. Ego vero vel linlriculo , si oavis 
non cut, eiipiam me ex istotum parikidio. 



LINUM 

LINUM, I, n. 9. \ivov. Primam sjUabam Graci 
cctripiunt, Latini vcro producunt. — Linum est 
herba, qua maeerata, et in Jana mollltiero.contusa, 
oetur ia uium vestiuro, candore maxime comrnea- 
dabilis, si diligenler purgetur (It. lino; Fr. lin; 
Hisp. lino; Germ, d, Flachs, Lein; Angl. flax, 
line, lint}. 

I.) Proprie. Multa de llao Plin, 19. procem. et 
ibid. 1. 2. el 3. ubi habentur hac etiam: lint te- 
nuitas, splendor, candor, firmitas: liaum tuadere, 
peciere, depectere, digerere, csrmioare, nere, teiere 
etc. De lino vivo V. ASBESTINU.M. Cic. 1. Verr. 
11. 27, Reticulum ad nares sibi admovebat, tenuis- 
gimo lino, minutis maculis. di lino finissimo. Virg. 
\. G. 77. Urit enim lioi campum seges, urit avenae. 
Grat. Cyneg. 57. Unorum messes. Ulp. Dig. 32. 
68. Liaum tarn factum, quam infectum, quodque 
neium, quodque in tela est. — CI. Fee (Op. cit. 
vol. 2. p. 261.) de lino haoc exhibet synonymiam: 
Asvoy Homer. Iliad. 5. 487., Theophr. 4. etc., Tbu- 
cyd. 4. 26. et plur. Gracor.; et Linum Virg. loc. 
cit., Cotum. 2. R. R. 10., Pallad. 3. R. R. 22., 
Pli.ut., Gels, et Plin. locc. cilt. sunt Linum usita- 
tissimum L. Spec, plant. 397. 

II.) Translate. *f t. Per sjnecdoeben dicitur ae 
lineo filo, vel ruoiculo, fito. — o) Generatim. Cels. 
7. 14. a med. Ad imura acu trajectatur, duo Una 
ducente. — o) Speciatim. Plant. Bacch. 4. 4. 64. 
EfTer cito slilum , ceram et lobelias et linum. et 
ibid. 9G. Cedo tu ceram ac linum actutum: .age, 
obliga, obsigna cito. Linum intelligit, quo epislola 
obsigaabantur, tabellis ita circumvoluto, ut inclde- 
re necesse esset aperire volenti. Quatuor enim erant 
epistola scribenda instruments, tabella cerata, in 
quibus scribebatur; stilus, quo scribebatur; lioum 
ad obligaodum ct claudendum; cera ad ubsignan- 
dum, qua tinum nodo coiligabatur. Rursus Plaut. 
Pseud. 1. 1. 40. Per ceram et linum liUerasque in- 
terpretes salutem mittit. et Cic. 3. Cat. 5. 10. Ta- 
bellas proferri jussimus: oslendimus Ceibego si- 
gnum: cognovit, nos linum incidimus: legimus. 
Hinc illud iYepot. Pausan. 4. Vincula epistolae la- 
xavit, gignoque delraclo cognovit etc. — idem Ge- 
net in tabulis tes'amentorum et hujusmodi, quas ar- 
canas et Jegitimas esse volebant. Sueton. A r er. 17. 
Adversds falsarlos tunc primum repertum, ns tabu- 
1* nisi pertusa, ac ter lino per foramina trajecto, 
obsignarentur. Paul. 5. Recept. sentent. tit. 25. 
Ampilssimus ordo decrevit, eas tabulas, quae publici 
vel privati contractus scripturam continent, adbibitis 
testibus ita signari, ut in sutnma marginib ad me- 
diara partem perforata, et tripiici lino conslringan- 
tur, atque imposiluro supra linum cera signa impri- 
mantur. % 2. De linea piscatoria, ex qua hamos 
pendet. Ovid. 13. Met. 1123. Nunc in mole sedens 
moderabar arundlne linum, f 3. Item sape de 
lineo panno, aut veste, panno lino. Koral. 2. Sat. 
4. 54. Massica Integrum perdunt, lino viiiata, sapo- 
rem. h. e. sacco lineo colata. Ovid. 5. Fast. 519. 
flumineara lino celanlibus ulvain Incubuerc toris. 
matsrasso. Virg. 12. JBn. 120. Velati lino et ver- 
bena tempora cincti, — Linea vestis usus pracipuc 
fuit spud sacerdotes Isidis. Apul. de Mag. Lineum 
texturo porissimum est rebus divinis velamentum, 
Quippe lana, segnissirai corporis excremeutum, pe- 
corr detracta, jam inde Orpbei et Pyttaagora scilis, 
profanus veslilus est. Sed enim mundlssiraa lioi se- 
ges Inter opimas fruges terra exorta, non modo >n- 
dutoi et amictui sanctlssimis ..Egyptiorum sacerdo- 
libus, sed opertui quoque in rebus socris usurpatur. 
P L1MGER. % 4. Item de velis, qua et liniea 
dicuntur. Seneca Med. 320. nunc Una sinu Tende- 
rs toto: nunc prolato Pede transversos captare No- 
tes- ^ 5. Item de fune, quamvis e lino nou sit^ 
cr-ii, fune. Ovid. 3. Fast. 587. parant torto 
«-L4ueere earbasa lino. ^ 6. Item de retibus ve- 
ti'.oriis, »ut piscalor'u'a. De iilis Ovid. 7. Met. 768. 
a *07. ei 3. ibid. 153. De his Virg. i. G. 142.; 
Lhxi 14. Met. 931.; et Juvenal. 4. 45. (ubi tini 
-.filter est piscator) et 5. 102,; item Sil. It. 7. 
503., ubi $inuatum linum est rcte coolractum in 
modum sinus: quod fit, quum ejus corona contra- 
huntur et ducuntur ad litus. ^ 7. De lino in 
tborcribus militaribus, V. LLN TEL'S. 

LlNtPHlARlUS, li, m. 2. et 

LlNtPHlO, Coil, m. 3. et 

Ll.NtPIil'S, 1, m. 2. Sunt qui sctibunt Knipfct'o- 



— 95 — 

rius, Uniphio et liniphus, sed perperam. — Liny* 
pbiarius, \mdviJo; vel 'Xtvou^o? vel "Xivo^os, a "it- 
vov linum et vfaivia texo, est lini tettor, lintco. 
Hadrian, in epist. apud Popisc. Firm. Saturn, 
etc. Alexandria civitas opulenta, dives, fecunda: in 
qua nemo vlvat otiosus; alii vitrum conflant, ab 
aliis cbarta conflcitur, alii linyphiones sunt. Imppp. 
Palenlin., Palens'et Gralian.Cod. Theod. to. 20, 
8. Non minore circa eos etiam mulcta comminatio- 
ne proposita, qui obnoiios Scythopolitanos iinypbos 
publico canoni- in pd3terum suscipore conabuntur. 
Impp. Iheodos. et Valentin, ibid. 16. Si_ quis et 
corpore gyaaciariornm, vel linleariorum sive liny- 
phariorum, monetariorum , ac muriiegulorum , vel 
aliorusn similiom ad divinas lor°iUones neiu san- 
guinis pertinentium voluerint posthac de suo colle- 
gio liberari etc. In Corf. Justinian. 11. 7. 13. ea- 
dem hac lei legitur, ubi male lymphariorum pro 
Unyphariorum vel linyphiariorum_ est. 

LIO, as, are, a. l."X«aiva> a Xstw, polire, leviga- 
re. TertuU. Idolol, 5. Scil albariuj tectoria induce- 
re et cisternam liare. h. e. teclorio potire. V. LEUS 
et LIACULUM. 

LtOSTREA. V. LEIOSTREA. 

LlOTHASlUS vel Leiolhasius (ut liostrea et 
leiostrea scribitur), a, um, adject, a >stoc levU, 
glaber , et ©aocog Thasius, epilheton napl, qui 
fortasse a Thaso provenit, ceteris lavior. Plin. 19. 
Hist. nat. 5. 25. (75). Iidem naporum quinque ge- 
nera fecere: Gorinthium, Cleonaum, Liothasium, 
Bffiticum, et quod per se viride dixerunt. et mox 
(76). Liothasium quidam Thracium appellant, frigo 
rum patientissimum. Hac eadem fere leguntur apud 
Theophrast. Hist, plant. I. 7. c. 3. et Athence- 
um I. 2. c. 48., unde Plinius sumpsisse vide- 
tur. , , , 

LlPARA, a, f. 1. a Graeo Xtjrapcg, a, cv, pin- 
guis, unctus. <J 1. Dicitur de empl astro leni, 
quod constet adlpis , pinguedinis oleive mixtura 
quadam. Grace usurpat Cels. 5. 19. n. 25. Latine 
Plin.n. Hist. nat. 9. 81. (162)., 33. ibid. 6. 36. 
(105). et 34. ibid. 18. 53. (174).; et Scribon. Com- 
pos. 220. et 222. — Lipara compositionem babes 
apud Pelagon. Veterin. 16. 13. ^ 2. Est etiam 
nomen gemma, qua sufflta oinnei bestias evocari 
tradunt. Plin. 37. Hist. nat. 10. 62. (172). Sillig. ex 
optimi3 Codicib., et collatis Codicib. Isid. 16. Orig. 
15. 22. apud fan., legit liparea. — IfB. De nomi- 
inepropr. V. ONOM. 

LIPAREA. V. voc. praced. sub % 

LIPAR1S, idis, f. 3. Xtirctpk, nomen piscis, a pin* 
guitudine dicli; namXtirapo? pinguis est. Plin. 32. 
Hist. nat. 11.53. (Mdu'Sillig. hoc nomeo omi- 
sit, — NB. De nomine propr. V. ONOM. 

LlPlO, is, ire, a. 4. verbum est milvii vo- 
cetn exprimens. Auct. carm. Phitom. 24. Ac- 
eipiter pipat , milvus hiansque lipit. V . JU- 
GO, Is. 

LIPPIO, is, ivi, Hum, ire, n. 4. (lippus). Part. 
Lippiens et Lippiturus I. — Lippio est idem ac 
lippus sum, b. e. oculos lacrimantes aut pituita of- 
fusos et sordenles habeo/^waw (It. essere cisposo 
o Uppo; Fr. etre chassieux; Hisp. ser laganoso; 
Germ, triefdugig sein , schlimme Augen ha- 
ben; Angl. to be purblind or blear-eyed). 

I.) Propria. Cic. 1. Alt. 14. Quum fluenter tip- 
plrero, has litteras dedi. Plin. 29. Hist. nat. 6. 38. 
(128). Ciconia pullum qui edcrit, ne^atur annis 
continuis lippiturus. Id. 28. ibid. 8. 27. (94). Ne 
omnino lippiatur. Cels! I. 9. Calor adjuvat lippien- 
tes, si nee dolor, nee lacrima sunt. De arida lippi- 
tudine loquitur, de qua V. in voce sequeati. Ccel. 
Aurel. 3. Acut. 18. ante med. Lippientcs manuum 
contoctum afTectare frequcntant, quam Gneci x ei P" 
afyiav vocaveruat. V. MANUTIGIUM. 

II.) Translate et joculariter Plaut. Cure. 2. 3. 
37. Os aruarum babeo, denies blcnnos: lippiunt fau- 
ces fame. h. e. crnssiorc saliva et concretiore 
veluti obducta sunt, ad instar lippienlium ocu- 
lorum. 

LIPPlTCDO, Inis, f. 3. (lippus) vitium oculorum 
lippienlium, cispostta^ ~>.r]p.y). Cic. 4. Tusc. 37. 81. 
Citius repentir.us oculorum tumor sanatur, quam 
diuturna lippitudo depellitur. Id. 8. Alt. 12. Mihi 
molestior lippitudo erat, qtiam ante fuerat: diclare 
tamen banc episloiam malui. Plin. 28- Hist. nat. 
I 4.9. (42). Lippiludhies atcete. et 31. ibtd.ll. 47. 



LIQUAMENTUM 

(125). abstergere. Id. 28. ibid. 11. 47. (169). Sicca 

lippitudo lumbulis suura exustis tollitur. Cels. tt. 
6. n. 29. Est etiam genus arida lippitudinis, qao4 
^■npoJ>S"aX^tav Graci appellant. Sub hoc neque la- 
ment, neque Ouunt ocali, sed rubent tantum, et 
cum dolore quodam fere levi ac prurigtne graves 
sunt, et palpebra cltra duritiem ullam noetu pr»- 
gravi pituita inharescunt. 

LIPPCLUS, a, um, adject, derm'nut. a lippus, 
aliquanlum lippus, cisposetfo. Arnob. 7, 34. extr. 
Quod si possent udscribere diis morbos, oon da- 
bitarent eos Uenosos, lippulos atque enteroceiieos 
dicere. 

LIPPUS, a, um, adject, oculos habens lacriman- 
tes, aut crassa piiulu et adharescenti offusos: undo 
visus acies obfuscatur/ATj^wv (It. cisposo; Fr. chas- 
sieux; Hisp. laganoso; Germ, triefdugig; Angl. 
blear-eyed, purblind, thicksighted, mope-eyed), 

I.) Proprie. Plaut. Bacch. 4. 8. 72. Lippus ocu- 
lus. Id. Mil. glor. 4. 3. 15. Lippa muller atque 
oculis turgidis^ Horat. 1. Ep. 1. 28. Non possis 
oculis quantum contendere Linceus; Non tameo 
idcirco cootemnas lippus inungi. Id. I. Sat. 5. 30. 
Hie oculis ego nigra meis coltyria lippus Itlinere. 
— Id. Horat. 1. ibid. 7. 3. opinor Omnibus et lip- 
pis notum et tonsoribus esse. In proverb, ablit blc 
versus, quum de re loquimur, quam nemo non vi- 
det, aut ignorat: lippi enim, quo minus vident, 
quoque magis doml continere se coguntur, eo sunt 
diligentiores in quareudo, quid novi in urbe eve- 
oiat. Tonsorcs vero in suis officials, quo confluunt 
omne genus homines , facile norunt quacmnque 
agunlur in urbe. Ceterura ipsum quoque Horatium 
lippum fuisse, ei 1, Sat. 5. 30. et 49. satis colligi- 
tur: et se ipsum quoque his verbis notare voluissc, 
vero est non absimile. — Proverbiura non inele- 
gans est hominis, qui ea re carere non potest, qoin 
tamen damnosa ill! est, apud Plaut. Bacch. 4. 8. 
73. Lippi I III c oculi servus est simillimus: SI non 
est, nolis esse, neque desideres: Si est, ahstincre 
quin atlingas, non queas. et Id. Pen. 1. 1. 11. Sed, 
quasi lii>po oculo mc berus meus roanum abst'mera 
haud quit tamen, Quin i.iibi imperet, quin me suis 
negotiis prafulciat, h. e. licet oculus lippus atlin- 
gendus non esset, nihiiominus, eo quod sape prurit, 
illuc manus recurrit. 

II.) Translate. 5 -• Io'erdum Kppus dicitur 
qui oculorum et visus vitio aliquo laborat, che vede 
male, mezzo cieco. Juvenal. 10. 130. ardentis mas- 
sa fuligine lippus. mezzo cieco. Pers. 1. 79. Itos 
pucris mooitus patres infundere lippos. ^ 2. 
Transfertur ad ea, qua assidue lacriraaut Martial. 
8. 59. Lippa sub attrita fronte lacuna patet. n, e. ca- 
vum oculi amiss! assidue lacriraans. — Lippa ficus 
apud eumd. 7. 20. est valde matura et dulci humo- 
re fluens instar oculi lippientis. ^ 3,Tran$fertuc 
et ad animum, ut ccecut. Pers. 5. 76. hie Dama e»t 
non trcssis agaso, Yappa et lippus. Horat. quoque 
hac ratione Tortasse usurpat 1. Sat. 1. 120. Cri- 
spin! scrinia lippi Gorapilare. Bentlej. tamea ali- 
ter legit. 

LIPTOTES. V. LITOTES. 

LlQUABlLIS, e, adject, (liquo) qui liquari pot- 
est, che si pud liquefare , ttjxtq'c. Jpul. de Mag. 
Laurus fragilis, limus durabilis , cera liquabllis. 
Prudent. Hamartig. 744. saxum liquabile vocat 
staluam sails, in quam uxor Lot converaa est, Ge- 
nes. 19. 26. 

LIQUAUEN, tnis, n. 3. (liquo) materia liquefa- 
cta, yyXioua. % t. Generatim. Colum. I.R.R. 
4. 7. Succus excocti lupini, veteris vini fax et 
amurca pari mensura miscentur, eoque liquamine 
tonsa ovls imbultur. ^ 2. Speciatim dicitur de 
pinguitudlne anlmolis ad ignem liquefacta, et adhuc 
magis speciatim de garo, quod est genus condiraen- 
ti liquid! ex putreTactia piscium intestinis, allave 
ratione coofeclum, et in usura coquinarium serva- 
tura ad condiendos cibos, conditura, concia. Co' 
lum. 6. if. B.. 2. 7. Libralesque offas, in praiulia 
adipis liquamine tlnctas, In gulara demitilto, Pal- 
lad. 3. R. fl. 5- ante med. Liquamen de piris facere. 
Habet etiam sape Apicius. Et Impp. Valens et 
Gralian. Cod. 4. 41. 1. Ad Odoricum fereodi vlni| 
olei et Uquaminls qulsquam habeat facultatem. 

LlQUAMENTOM, i, n. 2. (liquo) Idem ac iiqoa* 
men, apud Peget. 3. Ptlerin.W. Legitut etiam In 
Not. Tit. p. 183. 



LfQUAMINABlUS 

LIQOAMInARIUS, II, m. 2. (liquameo) qui H« 
quamina vendit. Gloss. Philox. Liquaminarius, fa- 
poffuiXr?;. Et Glott, Placid, apud A. Maium in 
Class. Auct. T. 3. p. 444. Liquaminarii, qui ex 
corporibus plsciom bomorem liquant. 

LlQUAMlNATUS, a, um, adject, (iiquamen), ut 
LIquaminatus porcellus, apud Apic. 8. 7., est liqua- 
mine conditus. 

LlQUAMl.NOSDS, a, uro, adject, (liquamen) li- 
quamine abundans, Marcell. Empir. &. ad fin. Res 
salsa et Hqoaminosa. 

LlQUARlUS, a, um, adject, (llquo), ut Liqua- 
ria? mensurce in Inscript. apud Gmter. 1020. 10., 
qua est apud Orell. 4344., aunt meniura iiqui- 
dorum. 

LlQUATlO, 6nis, f. 3. (tiqno) actus liquandi, li- 
quefaziane, njftj. Vopisc. Aurelian, 46. Auritm 
per varios bractearum, fllorum et liquatioaum 
osus peril. 

LlQUATORlUM, II, n. 2.(liquo) vas ad liquao- 
dum aptum. Ccel. Aurel. 2. Acut. 39. a med. Si vi- 
num tine face per liquatoria fundatur. h. t. per 
colum. 

LlQUATUS, a, um. F. LIQUO. 

LiiyuEFAClo, facts, feci, factum, facere, a. 3. et 
passive Llqu5flo, fl», factus sum, fieri, anom. 3. 
(liqueo et facio), — In v. liquefacio secunda syjla- 
ba brevis est, sed necessitate produci potest, quoties 
brevis est item, qua sequitur: quod fecit Catullus 
loc. infra tit. sub I., et sapissime in aliis verbis 
Lucret. r. TEPEFACIO. Similiter secundam syl- 
labam iu part, liquefactut produxit Sil. It. 1. 178. 
Ossa liquefaclis fumarunt fervida merabris. — Part. 
Liquefaciens I.; Liquefactus I. et II. — Liquefa- 
cere est liquidum facere, Quidum reddere, solvere, 
roollire ignis aut solis calore, ttjxw, olve'tjjlm (It. 
struggere, liquefare, sciogliere; Fr. fondre, ten- 
dre liquide, liquefier, dissoudre; Hisp. fundir, der- 
retir, liquidar; Germ, fiussig machen,schmelzen; 
Angl. io melt, dissolve, make fluid, liquefy). 

I.) Proprie. Cic. 2. Nat. D. 10. 26. Nisi eadem 
(glaciet) se admhto calore iiquefacta et diiapsa dif- 
funderet. Id. 3. Cat. 8. 19. Legum sera Iiquefacta. 
Firg. 9. /En. 588. Liquefactura plumbum. Id. 1. 
G. 473. Vidimus - jEtnam Flammarumque globos 
Hquefactaque volvere saxa. Gell. 17. 10. in /in. 
Saxa et scopulos liqueQeri. Catull. 88. 6. Omentum 
in Gamma pingue liquefaciens. Firg. 4. G. 36. mel- 
Ia color Iiquefacta remiUit. Plin. 21. Hist. nat. 14. 
49. (84). Sol ceram ne liquefaciat, protegunt tenui 
llnteo. Ovid. 7. Met. 160. congestaque flamma Tu* 
ra liquefiunt. Al. leg. liqueraciunt. Plin. 28. Hist, 
nat. 9. 38. <144). Serum liquefleri prius jubent. 
Ovid. VS. Mel. 829. Lac mihi semper adesl nive- 
um; pars inde bibenda Servatur; partem Iiquefacta 
coagula durant. Ouintil 10. 1. 19. Cibos raansos 
et prop* Uqueractos demittimus, quo facilius dige- 
rantur. — Hinc liquefactus est etiom corruptus; 
corruptio enlm res in tenuissimas partes dissolvit 
et prope fluidas reddit. Firg. 4. G. 555. Iiquefacta 
bourn per viscera toto Stridere apes utero. infradi- 
ciate. Sic Ovid. 9. Met, 175. casca Iiquefacta tabe 
medulla;, h. e. corruptee. 

II.) Translate est mollire, enerrare, effeminatoro 
reddere. Cic. 5. Tusc. 6. 16. Kill beati, quos nulii 
metus lerrent, nulla: agritudines exedunt, nulla fu- 
tites lalitia exsultantes languidis liqnefaciunt volu- 
ptalibas. Ovid. 1. Pont. 2. 57. Sic mea perpctuis 
liqueQunt pectora curis, Ignibus admotis ut nova 
cera solet. si struggono, si consumano. A!. leg. K- 
quescunt: sed hoc est a liqueo et primam corripit. 
Sunt etiam qui pro solet reponunt liquet. Sil. It. 
11. 416. Bacchi dona volunt epulasque et carmina 
rursus Picria Iiquefacta lyra. h. e. mollita, fracta, 
fluenlia et llqutda. 

UQUEFACTUS, a, am,et 

LfQUfiFlO, fls, factus sum, fieri. F. LIQUE- 
FACIO. 

LtQUENS, entis. F. LIQUEO. 

LtQUENS, entis. F. LIQL'OR, erlf. 

LIQUEO, ITques, Hqui vel HcUi (t*/ llqDvi), II- 
qtiere, n. 2. De forma prseteriU F. inTra mo II. I. 
— Ilujus verbl occurrit lantum Part. ptas. Li- 
quens sub I. et IT. i.j cetera m liquet, liquebat etc. 
imper*onnliter usurpatur sub II. — Liquere , a 
GrxcoXtipui ejusdem slgniflcaUonis, est idem ac li- 
quidum ei»f , Quidum esse (It. essere liquido, esiere 



— 96 — 

(luido; Fr. etre liquide; Hlsp, ser liquido; Germ. 
fiussig sein, fiiessen; Angl. 6e liquid). 

I.) Proprie occurrit tantum Part. pr«s, Farro 2. 
R. R. 11. 1. Lac est omnium rerum, quas cibj cau- 
sa capirous, liquentium maxirae alibile. Firg. 5. 
Mn. 238. et vina liquentia fundam. Id. 9. ibid. 
679. Quales aeriae liquentia flumina circum Consur- 
gunt geminae quercus. et 4, G. 442, fluviumque li- 
queotem. et 6. Mn. 724. caelum ac terras campos- 
que liqueotes. h. e. mare, et 1. ibid. 436. aut quum 
liquentia mella Sttpaot. 

II.) Translate liquet, liquebat etc. Jrapersonaliter 
occurrit. "et quoniam liquere proprie dicunlur, qua 
Duida sunt et clara, atque adeo perlucida quodam- 
modo, ut videre est in metallis Hquefactis et in 
aqua glacie soluta; vel qua percolata et defacata 
sunt, atque adeo pura et minime turbida (F. infra 
primum Plauti locum sub 1.): factum est ut liquet 
idem sit ac liquidum, mauifestum, eiploratum est, 
dare patet, constat, compertum est, actpej, S^Xov 
tori, pat'vetai (It. essere chiaro, manifesto, appa- 
rire, sapersi; Fr. etre clair, evident, precis, sau- 
ter aux yeux; Hisp. ser claro, evidiente, mani- 
festo', Germ, klsr, deutlich, einleuchtend sein; 
Angl. to be clear or manifest, appear clearly, be 
apparent or evident, be sure or certain). ^ 1. 
Generatim. Ptaut. Pseud. 2. 4, 69. Quidquid iocer- 
ti mihi in animo prius, aut ambiguum fuit, nunc 
liquet, nunc defacalum est: cor mihi nunc pervium 
est. Id. Most. 2. 1. 69. Ego effieiam, qua facta hie 
lurbabimus, profecto ut liqueaot omnia et tranquil- 
la sint, Id. Trin. 2. i. 3. Hoc noo liquet, nee satis 
cogitatum est, utrum polius etc. et ibid. 7. De hac 
re mihi satis baud liquet. Ter. Eun. 2. 3. 39. Ilium 
liquet mihi dejerare, his mensibus sex non vidisse. 
so certo di poter giurare. Cic. 1. Nat. D. 42. 117, 
Cui neutrum liquerit, nee esse deos, nee non esse. 
Id. ibid. 12. 29. Protagoras sese negat omnino de 
diis habere, quod liqueat. Cf. eumd. Ccecin. 11. 31. 
Utrum his testibus non credidistis, quum, quid lique- 
ret, noo habuistis? Ovid.i. 2V«t. 1.62. IMssimu 
lare velis: te liquet esse meura. QuintiL 9. 3. 97. 
Retationem, quid accipi TClit, non mihi liquet. 
Gelt. 14. 1. ante med". Mirabatur, id cuiquam pro 
percepto liquere, Stellas non esse plures etc. Id. 1. 
3. Quod recte ne, an perperam feeerim, nondum 
mihi plane liquet. Ulp. Dig. 29. 3. 2. Si liquerit 
eum vivere. Hoc praleritum habetet Tertull. Car. 
Christ. 17., 5. advers. Marcion. 13. et advert. 
Gnost. 6., quibus locis alii malunt scribi liquvit, ut 
pluvit, fuvit. Alii vero ubique vellent licui, quod 
in compositis deliquesco dicatur delicui, et colli- 
quo, cuts, collicui. Et sane Cujac. 1. 11. Observa- 
tion, c. 1. in librij suis legit licuerit apud Ulp. loc. 
cit. t tametsi Torrent, el Baloander ediderunt li- 
querit. — Part. pras. legilur apud Gell. 18. 5. sub 
/in. Ut non turbida ridei, nee ambigua, sed ut pu- 
ra liquentisque esset. Alii leg. pure iiquenliusque: 
tamquam sit comparativum a liquenter: quce mi- 
nus apte cohcerent. 5 2. Speciatim non liquet, 
Italics non sono a segno, formula erat judieialis, 
quum signiflcare volebant judices, non satis sibi 
constare de causa, nee utrum damnandus, an absol- 
vendus esset reus, vel qua pcena punieadu*, ideoque 
ampliatione opus esse et de integro rem agi, in 
allud tempus rejicieodo. Hac verba inscripta erant 
in tabella per notas k. t., ut in AMPLIATIO di- 
ctum est: olque hoc suffrogium b alia non sincera 
a Venetis dictum. Cic. Cluent. 28. 76. Homines sa- 
pientes, qui neque absolvere hominem nocentissi- 
muro possent, neqoe eum, de quo esset orta suspi- 
cio, pecunia oppugnatum, re ilia iocognita, primo 
condemnare vellent, non lioobrb dixerunt. Gell. 
14. 2. ad fin. Juravi, mibi non liquere. Similiter 
Cic. Ccecin. 10. 29. Quum causara non audisset, et 
poteslas esset ampliandi, dixit, sibi liquere, et 
Quintil. 3. 6. 12. Quid maxime liquere judici 
vel it. 

LIQUESCO, lYquescis, (llcOi), ltqnescere, n. 3. 
inchoat. a liqueo. — Part, Liquescent I. — Li- 
quesco est liquidus fio, liquor, liquefio, nixo^ai 
(It. ttruggersi, liquefarsi, ammollirti; Fr. deue- 
nir liquide, se fondre, se liquificr, se dissemdre ; 
Hisp . hacerse liquido , liquidarse , fundirse ; 
Germ, fiussig, fliessend werdev , schmelzen : 
Angl . to grow liquid , melt , dissolve , lique- 
fy)- 



LIQUIDUS 

I.) Proprie. Liv. 21. 36. Tabes nlvU tiquescentls, 
Firg. 8. Eel. 80. Limus ut hie durescit, et hac ut 
cera iiquescit. Id. 8. JBn. 446. Vulniflcusque cha- 
lybs vasta fornace liquescit. Plin. 37. Hist. nat. 10, 
59, (162). Galaxia in ore liquescit. si disfa rn 
bocca. Sic Id. 31. ibid. 9. 45. (101). Si quis qaoti- 
die mane jejunus salem contioeat sub lingua, docec 
liquescat. 

II.) Translate. ^ l.Signi8cat liquidum ac pa- 
rum fieri, ut ea, qua liquantur et percolantur. 
Auct. B. Alex. 5, Alexandria specus habel ad Ni- 
ium pertinentes, quibus aqua in privalas domos in- 
ducitur, qua paullatim spatio temporis liquescit ac 
subsidil. Nam qua fluminc Nilo fertur, adeo est !i- 
mosa atque turbida, ut etc. 1 2, A Grammalicis 
liquescere dicunlur consonances I, m, n, r, quando 
aliis consonantibus postpositse, ab iis quodammodo 
roolliuntur et tenuantor. Fal. Prob. 1. p. 1389. 
Putsch. ^ 3. Metaphorice est molliri, relaxari, 
diuenire molle , rilassato- Cic. 2. Tusc. 22. 52. 
Quum voluptate liquescimus fluimusquo mollitia, 
apis aculeum sine clsmore ferre non possumus. 
^ 4. Item est evaoeseere , consumi , perire, Ovid. 
lb. 425. Sic tua nescio quo semper fortuna lique- 
scat, Lapsaque per medias effiuat usque manus. Id. 
1. Pont. 1. 67. Nil igiiur murum, si mens mihi la- 
bida facta, De nive mananlis more liquescit aqua. 
si strugge, si consuma. nam qua liquescunt, sem- 
per aliquid perdunt, et paullatim imminuuntur et 
evanescuot. Id. 7. Met. 550. de cadaveric, lue efe- 
functorum. diiapsa Hquesi'unt, AfQatuqoe nocent, et 
agunt contagio late. Seneca Ep. 26. Incomraodum 
summum est minui et deperire et , ut proprie di- 
eam , liquescere. Prudent. 6. Calhcmer. 146. ad 
diabolum. Hie Cbristus est: iiquesce. vieni meno, 
struggiti. 

LIQUET, liquebat etc. V. LIQUEO, 

LIQUIDS. F. LIQUIDO. 

LlQUlDlTAS, ati*. f. 3. (liquidus) abstracta qua- 
litas, qua quid liquidum est, fluidezza, chiarezza. 
Apul. de Mundo. Aeris liquiditas ad moUum te- 
grninis. 

LlQUlDlUSCULUS, a, um, adject, deminut. a 
liquidus, lenis, mollis. Piaul. Mil. glor. 3. 1. 70. 
Lenioiem dices, quam muium est mare: liquidiu- 
sculusque era, quam vcnlus est Favonius. 

LIQUIDO et liquide, adverb, (liquidus). Comp. 
Liquidius I. et II.; Sup. Liqu^dissime II. — Li- 
quido est pure, limpide, elarc, paramente, chiara- 
mente, limpidamente. 

I.) Proprie. Gell. 2. 21. Calum liquide serenam. 

— Comp. apud Plin. 10. Hist. nat. 69. 88, (191). 
Aquila elarius cernunt, liquidius audiunt talpa. 

II.) Translate est clare, manife<te, aperte, certe, 
liquidamente , chiaramente, per certo, favepwc, 
cct^w;, — a) Posit. — Forma liquide raro occur- 
rit tantum apud Gell. 14. 1. Sideium observatio 
haudquaquam liquide constitit. — Forma liquido 
frequenter usurpatur. Cic. 5. Verr. 59. 136. .Mani- 
fest a res est, quum nemo esset, quin hoc se audissc 
liquido diceret. Id. 6. ibid. 56. 121. Coniirmare hoc 
liquido, judices, possum. Id. 11. Fam. 27, 7. Alia 
sunt, qua liquido negare soleam. a chiare note, 
francamente. Ter. Andr. 4. 3, 14.; Seneca 7. Be- 
nef. 9.; et Ovid. 3. Pont. 3. 49. liquido jurare. 
Plin. 6. Hist. nat. 33. 38. (210). Liquido patet. 
Ulp. Dig. 44. 5. 1. circa med. Si liquido appareat. 
Id. ibid. 29. 4. 4. Si liquido consliterit. Pompon, 
ibid, 22. 2. 42. Si liquido approbari non potest. — 
b) Comp. Cic. 10. Earn. 10. Tuis litteris lectis, li- 
quidius de sensu tuo judicavi. Id. 2. Fin. 12, 38. 
Quod eo liquidius faciei, si perspcxerit etc. con 
tanto maggiore certezza. Macrob. 1. A'omn. Scip. 
20. Obscuriiatem deflnilionis liquidius absolvens. 

— c) Sup. Augustin. Ep. 28, ad fin. Liquidis* 
sime atque invictissime defeoderc. 

LIQUIDUM, i, n. 2. F. voc. seq, sob I. in fin, et 
sub II. 6. 

LlQUlDUM, adverb. F. voc. seq. in 0n. 

LlQUlDUS, a, um, adject, (liqueo). Si ducas a 
liqueo, primam corripit (quod est frequenlius); si a 
liquor, producit. Utruroque sitnul fecit Lucret. 4. 
1252. Crassaque conveniant liquidis et liquida 
crassis. Id. Lucret. produxit etiam t. 350-, 3. 428. 
et 2. 452. — Comp. Liquidior II. 1. et 4,; Sup. 
£ti7uidissimus II. 1. — Liquidus est fluidus , H- 
quens, mollis: cni opponltur durus, craisus, spissas, 



LIQUiRITiA 



cobarens. Cnde Ovid. 1. Met. 23. Et liquidum 
spisso lecrevlt ab aere caelum. Item purus, clarus, 
sine sordibus; taila enlm sunt fere, qua; fluuni. 
Hinc Cato R. R. 73. Aquam bonsm et liquidam 
bibant boves, semper curato. Gr. ufpo'c (It. fluido, 
liquido; Fr. liquide, fluide, caulant; Hisp. liqui- 
do, fluido; Germ, fluchlig, fliessend; Angl. liquid, 
fluid, moist, soft). 

I.) Proprie. Lucret. 2. 452. fluido qus corpore 
liquida constant. Id. 6. 404, liquida moles, ft. e. 
mare, et 5. 273. humor liquido pede dciulit undas. 
ft. e. fluenti. Ovid. 1. Met- 704. Liquida? Nympli<e. 
ft, e. fop.lium. Plin. Paneg. 82. Fluiuina nunc ri- 
gentia gelu, nunc liquida et deferentia, Lucret. $■ 
266. Iznis Hem liquidum facit a»«, aurumque resol- 
*:l. Horat. 1. Od. 35. 20. liquidum plu.nbum. et 
ibid. 5. 2. liquidi odores. unguenti. CWs. 2. G. a 
med. Liquida atvus.et ibid. 8. circa med. Venter li- 
qui jus. scorrenza. y. LIQL'O. I. — Liquidum iter 
apud Proper t. '."<. 20. 14. est, quod mari habetur. 
— Liquida pa'amtra dicitur a Lucnn. 9. 001., 
qjia oleo perunaebantur. — Hinc Liquidum, i, 
c 2. absolute, est aqua, humor. Horat. i. Sat. 1. 
55, tibi si sit opus liquid! nort amplius uma. Ovid. 
5. Met. 453. neque adhuc epota parte loquenlem 
C.:m liquido miua perfudrl diva polersta. 

II.' Translate. ^ 1. Liquidus est flutdus simul 
et furuj. clarus. limpidus, def.ccatus, serenus, cliia- 
rj, pure, limp! do, sere no. Lucret. 5. 2a 2. Liqui - 
cjit, iuii.en. chi.no, puro. Sic Curt. 7. 11. Liqui- 
di-jr lux. el f'irq. 6. Eel. 33. Liquidus ignis. Id. 1. 
G. 404. aer. Id. 7. ,£n. 65. seiner. Horat. 4. Od, 
8. 7. color. Similiter f'irg. 2. £cJ. 5'J. liquidis iin- 
misi fo:i lib us a pros. ft. e. puris. et Ovid. 1. Met. 
370. adeunt Cephisidas undas. L't nondum liquidas, 
si: jam vada nota secautes. ft. e. nondum puras, s?.I 
iimo turbatas. Sic Horat. 1. Ep. 14. 34. Liquidum 
Falernum. et Martial- t2. 60. mcrutn. et Colum. 
12. R. R. 38. 4. * inum et sine f.uce. fin?. 4. G. 101. 
Dukb molla premes; nee tantum dulcia, quantum 
Et liquida. — Lucret. 4. 108. modo quum fuerit 
liquijissima cseli Tempestas, perquam suhito fit tur- 
fcida. serenissima. Sic f'irg. 10. jEn. 272. liquida 
si quando nocte cometas Sanguinei lugubre rubent. 
et 4. G. 5'J- de upib. Nare per seslatem liquidam 
suspexeris a situ- n . Similiter liquidum iter apud 
eumd. 5. .En. 217. est, quod per aera serenum ha- 
betur. — Liquida vox apud Lucret. 2. 145.; f'irg. 
1. G. 410.; et Horat. 1. Od. 24. 3. est pura, clara, 
mollis, et apte suavitcrque Qucns. Sic f'arro apud 
IS'on. p. 233. 12. et p. 334. 14. Merc. Phrygios per 
ossa c'iDtus liquida canit anima. con voce e suono 
chiaro. Similiter liquidum citharce carmen apud 
Lucret. 4. 978. V et liquidum. adverb, in tin. 
^ 2. Liquidce consonantes a Grammatieis dirun- 
tur. qu* sunt quodammodo molliorcs, et ab aliis 
consonantibus comprimi et frangi pussunt, ul I et i 
apud Latinos, et ha* ipsa at que m et n apud One- 
res. Diomed. I. i.; Prisciqn. I. 2., /'a*. /-Vob. <. J. 
^uf sch. etc. ^ 3. Per mclaphoram puiiitur pro 
fljeale . non interrupto, scorrevole , continuato. 
Cic. 2. 0>at. 3S. 15U. Genus sermon is a fieri non 
ilquilum, non fusum ac profluens , sed exile, asi- 
dum. '•onci<um ac minutum. ^ 4. Item pro puro. 
C:c. Cacin. 27. IS. Cujus tantum est ingejiium, ita 
pompta Qjes, ut quidquid iode hauiias. purutn li- 
;-i;jmque te haurire sentias. — Sic liquida volit- 
j-.zs esi nura, sinrera, oullo dolorc admiito. Lu- 
.•■et. 3. 40. neque ullam Esse voluptatcm liquidam 
f jrjmque relinquit. ct Cic. 1. Fin. 18. 58. Animus 
3 se dissidens gustare partem ullam liquidi* vulu- 
fiatis ct libcia- non potest. — Item liquida oratio 
est pura. Cic. Biut. 79. 274. Oratio ita puva cut, 
ut nihil liquiiiiu*. ita libcre lluebat, ut nu<quam ad- 
hsresceret. — Similiter liquida fides est pura. sin- 
:*rs. nullis purmixta dolis. Olid. 1. Pont. O. 10. 
Serii cum liquida sa>pe peracta fide. f'al. Mac. 0. 
5. r.. 1. ijjii parum liquida fide id gestum ab impe- 
ratore v:^.;Lat.ir, ^ 5. Item pro placido, tranquil- 
lo. serer.o. sic liquidus homo est placid us ct mi ni- 
ne turUtus ira. Plant. Most. 3. 2. Gi. Numquid 
increjani filiuni? tba. Tarn liquidus est, quam li- 
Quidi esse tempestas solet. Sic liquidus animus, 
triaquillus, serenus. Id. Epid. 5. 1. 30. Ammo li- 
iju-ido et tranquillo es: lace. Calull. 63. 46. Liquida 
2«u. rwnte tranquilia e peieio ckiara. — Liqui- 
iwi iomnus apud f'al. Place. 4. 16. est tranquil- 

Tom. HI. 



— 97 — 

!us, placldui, atque adco altus, profundus. Te5 ea 
ratione dicllur, qua irriguus somnus apud Pen. 5. 
56. et, sopor Irrigat artus, firg. 3. JEn. 511. allu- 
dendo ad cornu,quo Somnus deus perfuodere mem- 
bra flngltur: de quo Slat. 2. 77ie&. 144. et Vol. 
Place. 8. 72. ^ 6. Demum pro manifesto, certo. 
Sic liquidum auspicium est manifestum, certum: 
vel quod sereno calo accidlt, stque adeo propiiium 
est. Plant. Pszud. 2. •*. 72. Avi sinistra, ausoicio 
liquido atque ex sententia. — Hinc ad liquidum, 
usque ad rem exploratam et manifestarr, in chiaro. 
Liv. 35. 8. ad fin. Si quid vani afTerret, argui pos- 
set, <I*mec ad liquidum Veritas eiplorata essct. Se- 
neca Ep. 71. ad fin. Quid erit liaec virtus? judi- 
cium verum et immotum: ab hoc omuis species, 
qua: tmpetum movet, rediccetur ad liquidum. Quin- 
til. 5. 14. 2S. Ad liquidum confessumque perdu- 
cere aliquid. Curt. 9. 2. ante med. Numquam ad 
liquidum fama pcrducitur: omuia, iiia liadente , 
majora sunt vcro. — Hinc 

Liquidum, i, n. 2. absolute, suhstantivorum 
more. V. sub I. in fin. et sub II. 6. ad fin. 

Liquidum, advei bii ritu, occurrit de sono ea si- 
gniruatione, de qua dictum est sub II. 1. in fin,, et 
est pure, dare, motliter, modo suavitcr fluente. 
Ovid. 1. Amor. 13. 8. lit liquidum tenui gutture 
cantat avis. Catpurn. 4. £cl. 150. Tarn liquidum, 
lain dulce canunt. 

LlQUiftiTlA, x, f. 1. v'XijxufS^a, glycyrrhiza. 
Ita rorrnpte scribitur hsc vux , unde nunc suum 
liouirizia habent I tali , apud Theod. Priscian. de 
diceta 9. Liquiriiia frigida est et duUis. Adde f'e- 
get. \. feterin. 9. 

LlQUIS, e, adject, idem atque ob'iquus, quod 
inde factum videlur. Hinc Ilesych. A:f et A.;-,^ , 
TrAa^to;. Ptontin. in ex posit, for mar. p. 32. Goes. 
Omnium summitatum in metiundo observationes 
sunt duae, enormis et Uquis. V. ibi rcliqua. Boelh. 
1. Geometr. p. 1209. eadem habet. 

LlQC'O, as, 5vi, a turn, are, a. 1. Part. Liquatus 
in omnibus paragr. ; Liquandus I. — Liqnare est 
liquentem reddere, liquefacere, fundere, solvere, 
ZTi'Adi, SiaXuw (It. liquefure, strugqere, sciog'.iere ; 
l'r. r entire liquide, met ire en fusion, fondre, li- 
f/ur/ier; Hisp. lique facer, liquidar, fundir; Germ. 
tlussig machen, schmelzen; Angl. to meltj dissol- 
ve, liquefy). 

I.) Proprie. Cic. vertens carmina .Eschrli 2. 
Tusc. 10. 25. Liquate solis ardore excidunt ^ult^p. 
Plin. 35. Hist, nat- 20. 66. U93). Vitrum conti- 
nuis fornaribus, ut ;ps, liquatur. Sic Id. 3'i. ibid. 
13. 3G. <13i). Liqualum ;es . Id. 3d. ibid. 8. 13. 
(63 >. Lapis liituatur i^ni ac fundi tur ad usum vilri. 
Lucan. 7. 15S. de fulmine. Kicussit cristas galeis, 
capulosque solutis Perfudit u;iadiis , ereplaque tela 
liquavit. Plin. 22. Hist. nat. 20. 23. (48). Anchusa 
liquari non potest in aqua: oleo dissolvitur. Ovid. 
4, Fast. 152. eiprcssis mclla iiquata favis. — Li- 
quor e alvum est liquidam reddere, lubricare. Cets. 
■i. 4. n. 2. Liquanda alvus, iuterdum etiam ducenda: 
quibus eitenuatuin corpus incipit spiritum trahete 
commodius. 

II.) Translate. ^ i. Est colare, defa?care, pur- 
gare, colare, purgare, Strict), otuXi'^w. Horat. 1. 
Od. 11. 6. Sapias, vina liques. ft. e. saccis eorum 
vires francs et defaces, ut mitiora sint ct suavius 
bibantur. Mcloiiymire autem est, defundas et bibas. 
Colum. 9. /{. II. 15. 12. Tenui vimine rnrius con- 
teUus saccus, quntis est, quu vinum liquatur. Piin. 
15. Hist. nat. 29. 37. (124). Liqualum vinum. Id. 
30. ibid. 13. 39.(118). oleum. Id. 31. ibid. 3. 22. 
1.36). l.iquatas aqu«e. Sic Frontin. Aquced. 15. In- 
lerposita est piscina limaria, ubi ron-dsteret et li- 
quarclitr a:pia. Colum. 12. /{. R. 38. 7. Succus 
per culi i (ii June cum liquatus. fiitt- 28. Hist. nat. 9. 
39. (1 '•">">. >tcdull;£ per crihrum liquatae. falte pas- 
sare. Manil. 5. 53 i. et silicem rivo salienle Hqua- 
bit. — Sic de voce Hoslius apud Macrob. 0. Sa- 
turn. 3. nou si mihi linguae OnUim atque ora sient 
loiidern vocesque liquatie. chiare, limpide. ^f 2. 
Hinc dueia mctaphora Quintit. 12. 6. 4. Qua; defer- 
visse tempore el annis Iiquata jam senior idem (Ci- 
cero'* fatetur. ft. e. purgata. 

Li'JUOH, queris, qui, depon. 3. vel secundum 
Forcellinum passiv. 3. (liqvieo). Part. Liquens II. 
— Liquor est idem ac liqueuo, liquosco, dissotvor, 
labor, difHuo, trixcfAat (It. scio<jliersi, liquefarsi, 



LTRA 

icdrtcre; ft. se fanfoe, se liqucfler, eduUr; Hisp. 

liquidarse, fundirse; Germ, flussig sein, fUtsten, 
schmelzen; Angl. to be dissolved, melt, liqualt, 
liquefy, drop, run, flow). 

I.) Proprie. yirg. 1. G. 43. Vere noto, geliduj 
canis quum montibus humor Llquitur. Id. 9. JSn. 
813. turn toto corpore sudor Liquitur. et 3. ibid. 
27. Nam quae prima soio ruptis radicibus arbos Vel- 
litur, huic «iro liquuntur sanguine gutt». Lucan. 
9. 772. femorum quoque musculus omnia Liquitur, 
et nigra destillant inguina tabe. Stat. 5. Theb. 618. 
cui nunc venit irritus ori Laclis, ei infelii in vul- 
nera liquitur irnber. Plin. t5. Hist. nat. 6. 6. (22). 
Oleum e cortinis in labra furuieodum, ut trace* et 
amutca iiquentur. 

II) Translate. Plaut.. Trin. 2. I. 17. Illico res 
foras labitur, liquitur. ft. e. res familiaris dissolvi- 
tur, absumitur. Lucret. 2. 1139. Inde minutatiru 
vires ct robur adultum Frangit, et in partem pejo- 
rem liquitur aetas. ft. e. labitur, defluit, deficit. Pru- 
dent- 1. ~£2s ots3. 83. per poli liquentis atera. 

LlO^'Olt. oris." m. 3. (liqueo). De quantitate pri- 
rme syllabi V. infra sub I. — Liquor est iiquidi- 
tas, liquidita, fluidezza. 

I.) Proprie. Lucret. 1. 453. Pondus ubi saxi$, 
calor iifiiibu'*, liquor aquat. Prima svllaba hoc loco 
product tur, ut in Liquidus, quam vocem V. CiC* 
■i. Nat. D. 10. 26. Atque aquas cliam admixtura 
esse calorcm, primum ipse liquor, lutn aqua? de- 
clarat cif.isio. Id. Tim. 14. Causa:, qua? vim ha- 
bent friioris et caloris, roncrctionis ct liquoris. 
Plin. M. Hist. nat. 6. 32. (99). Vomica liquo- 
ris ;etcini arizcntum vivum appcllatur. 

11.) 'translate die' tur de humore liquido, de qua- 
cumii'je substantia liquida, liquors, umore, tryfld- 
tt;;, ii:to;. Lucret. 5. 14. liquoris viligeni latei. 
CI.' Tibull. 2. 1. -4a. Aurea tunc presses pedibus 
dedit uva liquorcs- el Horat. 1. Od. 31. 2. de 
patera novum Fundcns liquorem . Rursus Lucret. 
1. 936. liquor mellis. Id. 2. 848. Sicut amaracini 
blandum stactacque liquorem. Seneca OS dip. 565. 
liquor nivcus laclis. Plin- 35. Hist. nat. 15. 51. 
(179). oleaceus. Stat. 3. Silv. 3. 212. Assy rim. 
ft. e. a mom urn. Proper t. 2. 25. 16. terilur robi- 
pine mucro Ferrcus et parvo soepe liquore silex. 
Seneca CEdip. 955. Ilactenus fundont levem oculi 
liquorem. Scribon. Compos. 8. Liquor e oaribus, 
Cels. 7. 21. n. 2. de hernia aquosa. Liquoris ejus 
major modu9 prohibct. Virg. 3. G. 434. fiuidul 
liquor, ft. e. tabes. Cic. 2. iV.it. D. 39. 98. Li- 
quores pcrlucidi amnium. Ovid. lb. 594. Liquot 
Slj^ius. Id. 1. Pont. 8. 38. Vi nine us. ft. e. aquas 
Virginia. Cic. Prognost. 1. VivinaU 7. 13. Saxa- 
que cana, saiis niveo spumata liquore. Et de marl 
Horat. 3. Od. 3. 46. qua rnedius liquor Secerojt 
Europen ab Afro. ( , 

Lilt A, re, f. 1. videtur esse a >.S!po';, a, ov apud 
Ilesych. Asjpc';, o ioyyiz. Eadem est ac porca, 
latior tamen Ul- terra sollevata tra solco e solco p 
ajuola; Fr. eminerice de terre qui se wouve etir 
tre deux sillons , ados, billon; Hisp. eminenda 
6 elevacion de tierra entre dos iulcos; Germ. A 
Beet, Ackerbeet; Angl. the ground thrown up by 
the ploug, a balk or ridge' of earth between two 
furrous). Colum. 2. R. R. 4. 8. In liram jugerum 
satum redigitur. Liras autcm ruslici vocant easdem 
porcas, quum sic arutum est, ut inter duos latiui 
distantes sulcos medius cumulus siccam sedem fru- 
mentis prwbeat. et ibid. 8. 3- Cavebitur lamen, ut 
patcntes liras crebrosque sulcos aquarios, quo9 noa- 
nulli elices vocant, faciamus. ct ibid. 10. 5. 
Prius jaciemus semina, deinde proscindemus ter- 
ra m, proscissamque in liram revocabimus. Id. II. 
ibid. 3. 20. Utpici spicae quum sint diviss, liratim 
seri debent, ut in puhinis positce minus infeslaa- 
tur hiemis aquis. Est autcm lira similil ei po«*» 
quam in sationibus campcstTibus rustici faciunt, at 
ulisinem vitent: sed bacc in hortis minor est fa- 
cienda, et per summam partem ejus, id est in dovao 
inter palmaria spatia spicae ulpici disponend® sunt; 
•ulci lirarum inter se distent semipedali spatlo. 
— iVonius tamen p. 17. 2. Merc, ct Isid. 15. 
Orig. 15. ita liram a porca distinguunt , ut banc 
dicant quod in arando exstat, liram quod defossum 
est, scilicet sulcum. Etiam Gloss. Philox. Lira, 
au"Xa£, et Festus p. 218. 16. Mull, porcam, sul- 
cum dcflail. Sed magis a Columella standuP 

13 



LIRATIM 

Hi , qui liram et porcam , idem fere facit. V. 
PORCA. 

LlRATIM, adverb. (lira) per lire?, secundum li- 
T6$. Colum. 11. R. R. 3. 20. Habet ulpicum plu- 
tes cobarentes spicas, eceque quum sipt divisa, 
liratim seri debcnt , ut in pulvinis posita minus 
Icfestentur biemis aquis. V. LIRA. 

LlRlNON, i, n. 2. oleum, seu unguentum est, 
quod ei 1 1 Ills conlkitur, qua \sipia. Graeci appel- 
lant, "heloivov. Plin. 21. Hist. nat. 5. 11. (22). 
et 23. ibid. 4. 49. (95). V. CRWINUM. 

LlfilON , i , n. 2. \siotov , lilium. Apul Kerb. 
107. 

LIRO, as, fivi, Stum, are, a. 1. (lira) in iiras fa- 
cere, in liram satum redsgere: quod fit post jacta 
semioa, ut terra obruantur. 

I.) Proprie. Varro I. R. R. 29. 2. Terram quum 
primum arant, proscindere appellant: quum iterurn, 
offringere: tertio quum arant jacto semioe, lirare 
dicunlur; id est, quum tabellis additis ad voracrem, 
stmul et satum fruraenturo operiunt in porcis, et 
sulcant fossas, quo pluvia aqua delabatur. Hac 
Varro. Plin. 18. Hist. nat. 20. 49. (180). Ara- 
tione per transversum iterata, occatio sequitur; 
ubi res poscit, rjrate, vol rastro: et sato Bemine, 
iteratio. Haec quoque, ubi coosuetudo patitur, crate 
dcntata , vel tabula aratro adnexa , quod vocant 
lirare, operieote semina: unde primum appellata 
delis alio est. Colum. 11. R. R. 2. 46. Si facilis 
est terra, proscinditur jugeruro duabus operis, ile- 
ratur una, lirantur una jugera quatuor, quum in 
Subnet a jam terra loiiores porca sulcantur. 

II.) Translate. ^ 1. Metaphor I ducta a supe- 
tiorc paragr. , lirare alicui labias est lacerare , 
quasi sulcare. Pomponius apud Non. p. 18. 5. 
Merc . Kum quis hie resistit , qui nondum labias 
lirarit mihi? *f 2. Qui liram sukum interpre- 
"antur, lirare intelligunt Sulcum facere. Metapho- 
tl<e pro delirare posuit Auson., boc est a recta 
via tieclinarc , aberrare a veritate: epist. 10. 8. 
Tbcebus jubet verum loqui. Et si Pierias patitur 
lirare Sororcs, Numquam ipse torquet ctuXaxa. 

LfL\CE, \ypci, Greeca vox, id est deliria, gerrse, 
ou.a (V. LERLE et LERIA). Interdum enim oo- 
tnina secunda dcclinationis per diphthongum oe 
oicre Graeorum usurpata reperiuntur. Sic Adel- 
phce inscribitur Terentii comcedia , qua Grace 
'ASsXpot. Plant. Pcen. 1. 1. 9. Nam tuae blandi- 
tiaj mihi sunt , quod dici solet , gcrrae germana 
aiquc edepo) lirce, lirce. Sunt qui Greece legunt 
'.^ps< Vfjpit, vel 'Xvjpot >.i)puv. 

LIS, litis, f. 3. Quidam volunt primum dictam 
tistlitetn a sistendo: dcinde stlitem , demum K- 
tem. Certe s'.lis, st litis ab antiquis dicta est, teste 
Quintil. 1, 4. 16,, quemadmoduro et in veteribus 
lnscriptionibus legitur. Ccternm alii ducunt ab 
»").«; pro ept? rixa, per apbaresin. Alii, ralione 
habita etymi conjungont cum Germanico strit , 
undo- Streit eadetn signiflcalione; item cum Ger- 
manico lid, unde Leid qua odium sigoificat; el du- 
cunt vel a tVijto'u latum, qua res in controversiam 
lata, vel ab d'Kixhv peccare, vel ab aXetTij; pecca- 
tor, scelestus. — Ceterum lis est controversia, et 
ipsa res, qua est in controversia, epte., £u«) (It. lite, 
controversia, causa; Fr. dispute, querelle, conte- 
station, differ end, dibat; II ip. disputa, contienda, 
debate, querella; Germ. d. Streit, Streitgkeit; 
Anjt. strife, a dispute, controversy). 

1-) Proprie. *f 1. Generatim de quacumque con- 
troversia, certamine, contenlione, jurgio, contesa, 
contraslo. Cic. 1. Legg. 20. 53. Philosopbi cetatem 
in litibus conterunt. Horat. Art. P. 77. Quis ta- 
men exiguos elegos erniserit auctor , Grammatici 
ccrtant, et adhuc sub judice lis est. Properl. 4. 5. 
39. Semper babe morsus circa tua colla recentes , 
Litibus alternis quos putet esse dalos. Seneca 
Troad. 223. Et causa litis regibus , Chryse jacet. 
Similiter Ovid. 6. Fast. 89. in litem studio certa- 
minis ire. Uorat. 1. Sat. 7. 5. lites •molestas ha- 
bere cum aliquo. Ter. Eun. 4. 5. 8. Lites facta sunt 
inter eos maxuma. Id. Adelph. 2. 2. 40. Lites se- 
qui. id. Phorm. 2. 3. 01. sectariVet 4. 3. 29. Liti- 
bus desistere. Virg. 12. /Ere, 898. litem discernere 
agris. Id. 9- Eel. 14. incidere novas lites. Id. 3. 
ibid. 108.; et Horat. 1. Ep. 2. 11. Lites com- 
ponere inter aliquot aj 2. Speciatim de contro- 
tersia judicial!. — a) Uoiversim. Cic. 3. Oral. 



_ 98 — 

28. 109, Superlus illud genus causam, aut conlro- 
versiam appellant, eamque tribus, lite, aut delibe- 
rationc, aut laudalione definiunt. Id. 5. Verr. 13. 
32. Ferre nemo posset, te etc. bona tua repetere, ac 
persequi lite atque judicio. Id. i. Oral. 10. 42. Li- 
tem alicui Intendcre. muovere. et Id. Rabir. Post. 
4. 10. et Cluent. 41. 116. inferre in aliquem. Id. 
16. Alt 15. contestari. Quintil. 3. 11. 24. Scire, 
quid litem faciat. ft. e. instituat. Hermogenian. 
Dig. 48. 10. 20. Litem iostruere advocatione, aut 
testibus. Tryphonin. ibid. 5. 2. 22. instituere de re 
quapiam. piantare. Papinian. ibid. 3. 5. 30. in ju- 
dicium deducere. Quintil. 4. 2. 66, Litem suscipere. 
Id. 6. 1. 36- agere adversus aliquem, trattare. Cic. 
3. Off. 10. 43. orare. Id. Rose. com. 4. 10. obtiae- 
re, aut amiltere. Horat. 1. Sal. 9. 37. perdere. 
Paul. Diac. p. It 6. 18. Mull. Liti cecidisse dicitur. 
qui ejus rei, de qua agebat, causam amisit. Ubi nota 
liti pro lite, ut igni pro igne, et alia: Mullerus 
tatneo litis legit, quod Gracorum more usurpatum 
esset. Papinian. Dig. 3. 5. 30. Sumptus in lite fa- 
cere. Paul. ibid. 3. 30, Facere impensas in litem, 

— Litis nomeo, ioquit Utp. Dig. 50. 16. 36,, o- 
mnem actionem signifirat, sive in rem, sive in per- 
sonam sit. Quare eliam de capital! judicio dicitur. 
Cic. Cluent. 41. 116. Judices, quod sibi euro, quern 
semel condemnarunt, inimicum putant esse, si qua 
in eum lis capitis illata est, non admittunt. — 6) 
Speciatim litem suam facere dicitur orator, qunm, 
relicta causa, se ipsum defendit, et oblitus rei, pro 
se dicit. Cic. 2. Oral. 75. 305. Ouid, si quum pro 
altero dicas, litem tuam facias, aut lasus efTerare 
iracundia, causam reiinquas; nihil ne noccas? — 
Item judex, in quem litis damnum transfertur, quia 
vel dolo ma!o, vel pecunia corruptus, vel gratia, vel 
ex ignorantia male judicavit, ut est apud Vlp. Dig. 
5. 1. 15. Adde Cajum ibid. 44. 7. 4. a med. Hinc 
translate GeU. 10. I. Nam et Varro satis aperle , 
quid dici oporteret, edocuit; et ego adversus eum, 
qui doctus esse dicebatur, litem meam facere ab- 
sens oolui. — Item qui ad consli'.utum tempus ad 
causam dicendam in foro non adfuit, quum judex 
esset datus, aut sumptus. C- Titius apud Macrob. 
2. Saturn. 12. Inde ad coroitium vadunt, ne litem 
suam faciaot. ^ 3. De re, qua est in controversia. 
Varro 7. L. L. 93. Mull. Quibus res erat in con- 
troversia, vocabatur lis : ideo in actionibus vide- 
mus dici: Quam rem, sive mi litem dicer e opor- 
tet. Ad banc formulam alludit Cic. Mur. 12. 27. de 
JCtis. lltud mihi mirum videri solet, tot homines, 
tarn ingeDioso6, per tot aonos etiam nunc statuere 
non potuisse, utrom rem, an litem dici oporteret. 
Id. ibid 20. 42. Lites severe aslimatae. F. JESTl- 
MO, Id. Hose. com. 1. 3. Quo minus secundum eas 
tabulas lis detur, non recusamus. et ibid. 14. 40. De 
lota lite pactionem facere. Liv- 3. 72. Judices in 
suam rem litem vertunt. — Proverbii species est 
illud Horat. 2. Sat. 3. 103. Nil agit exemplum, li- 
tem quod lite resolvit. 

II.) Translate. ,; f 1. MetapborS ducta a superiore 
paragr. 1. dicitur de discrepantia et contraiietate 
rerum inanimatarum. Ovid. 1. Fast 108. Ut seroel 
bac rerum seccssit lite suarum, Inque novas abiit 
massa soluta domos. Id. Her aid. 16. 288. Lis est 
cum forma magna pudicitia. ^ 2. V. loc. Gellii 
10. 1. cit. sub I. 2. b. 

LlTABlLIS, e, adject, (lito). Gomp. Litabilior. 

— Litabilis est qui iitari potest. Lactam. 1. 21. 
Priapo litabilis victima est asetlus. h. e. justa ct 
grata, qua illud numen piacari potest. Minute. Pel. 
Octav. 32. Litabilis bostia. Rursus Laclant. Epit. 
7. Litabilior victima. f riore Lactantii luco alii leg. 
lilalis.^ 

LlT.iMEN, Inis, n. 3. (lito) sacriOcium, quo lita- 
tur. Slat. 10. Theb. 610. Audite, o sonles, eitrema 
lhamina divum. h. e. ut ait Laclant. Sac rificio ruin 
signa, post qua sacrificare iterum non licet. Pru- 
dent, prcef. Hamartig. 50. de Cain iimnvlante. 
Cujuj litamen sordet et terram sapit. 

LiTANiA, a, f. 1. Xiravata, supplicatio, preces, 
■ 'XittJ, uude">-cTav£'Ja> supplico, ll.preghiera, sup- 
plica. Vox Graca est, quam tamen usurpat 5idon. 
5. Ep. 7. et Impp. Arcad. et Honor. Cod. 1. 5. 3., 
ubi litanias facere est preces simut cum aliis ha- 
bere. Cassiod. i. Hist. Eccl. II. ante med. Dcum 
node dieque colens, oratioaibus et lit sails placat 
indubltamei. 



LTTH0S.TR0TUM 

LtTATlO, Cnis, f. 3. (lito) acta* litandl, lacriflcll 
peractio rite facta, voti per casam victimani impa- 
tratio, xaXXiipTjot?, xaXXtipnpa. 

I.) Proprie. Plaut. Pseud. I. 3. 99. Ut hodle i& 
litationem huic suppetat satlas Jovi. Liv. 27. 23. 
Per dies aliquot hostia majores sine Htatione casa, 
diuque noo impetrata pat deorum. Id. 41. 15, 
Quum relatum esset, jecur hostia deQuxisse; scoa- 
tus majoribus hostiis usque ad litationem sacriQcaii 
jusslt. h. e. plurimas deinde bostias cadi juwit, 
donee bona exta reperirentur, Inscript. apud Ma' 
rin. Prat. Arv. p. 587., qua est apud Orell. 2271. 
AGSAM OPIMAM 1MV0LARVKT BT HOSTI* LITiTlO* 

nbm lJ^spBxERV^T. A. e. observarunt, ncim case 
bostia exta recte se haberent, ex haruspicioa pra- 
scripto: nam nisi id ita esse reperissent, iliis Usque 
majoribus hostiis deorum iram placare sladebant. 
V. LITO I. 

II.) Figurate pro iterata- sapplicatlone osurpat 
Capefl. 2, p. 36. Philologia ex aromate prrcparato 
accrraque propria Albanasia primitus supplicavit, 
matrlque ejus (Apotheosi) gratiam multa litaliooa 
persolvit, quod etc. 

LtTATO et 

LlTATUS, a, urn, V. LITO I. b. 

LITER A, a, f. i.et 

LlTfiBALlS, LlTERARlUS et similia. V. LIT- 
TERA, LITTERALIS, LITTERARIUS etc. 

LlTilANlCUS, i, m. 2. qui calculo laborat, a 
I'.^S'.dw calculo labor o. Plin. 20. Hist. nat. 22. 87. 
(23J). Utuntur (sinapi) ad alopecias cum rubrica, 
psoras, lepras, ph'thiriases, litbanicos, opisthotonos. 
Harduinus adnotal: lta libri omnes; alii tetani- 
cos, ego tichenas malim. Sillig- vero tetanicos in 
lex turn recepit e\ Cornar. ad Dioscor. 2. 140. 

LlTHARGiRlNUS, a, um, adject, (lithargyrns) 
^i^aojupivo;,qui ex lithargyro constat. Boeth.Ari~ 
slot. Elench. Sophist. 1. 1. p. 733. Illorum hac qui- 
dem argentum, ista vero auruin re vera sunt; ilia 
non sunt quidem , apparent autem secundum sea- 
sum, ut lithargyrioa et stannea, argentea, el feile 
tincta, aurea. 

i.lTHARGYRUM, i, o. 2. secundum ForcelH- 
num, vel 

LlTHARGf RUS et Greeca termination lithar- 
gyros, i, tn. 2. secundum recentiores, \&cLpy.poc t 
litargirio , a Xc'^oj lapis et apyupov argentum, 
scoria est argenti in lapidis dariliem compacta , 
usum habens in raedicina. Plin. 26. Hist. nat. 10. 
64. (101). 

LlTHIZON, ontis, m. 3.*).t^c^wv. Litbizontes di- 
cuntur gemma quadarn ex genere carbunculorum 
languidius lucentes: a ^.uS't^ea lapidesco, quod ad 
lapidum potius , quam gemmarum naturam acce- 
dant. Plin. 37. Hist. nat. 7. 25. (94). Ob id pleri- 
que bunc carbunculum {de quo supra Callistratus} 
candidum vocavere, eum, qui languidius. Indicis lu- 
ce t, lithizontem. Sillig. legit lignyzontem ei Cod. 
Bamberg, atque hac adnotal: Quum Xtyvd; et Xi- 
•ywu'-'st; de fuligine dicatur, gemmam languidius lu- 
centem lignyzusam recte appellari posse opinor. 

LlTHOSPERMON, i, n. 2. 'XcS'darcep/iov, a "Xi'^oc 
lapis et crrspfia semen: herba est quincuncialis 
fcrc, folits duplo majoribus, quam rulse, ramulis 
surculosis, crassitudinc junci. Gcrit jutta folia sin- 
gulas veluti barbuias, et in earum cacuminibus la- 
pillos candore et rotunditale margaritarum, magni- 
tudine ciceris, duritia vero lapidea. Ipsi qua pedi- 
culis adhareant, covernulas habent, et intus semen. 
Nascitur et in Italia: sed laudatlssimum in Greta. 
Nee quicquam inter herbas majore miraculo aspexi: 
tantus est decor, velut aurifkum arte inter folia 
candicantibus margaritis: tam exquisita difBcullaj 
lapidis ex bcrba nascenlis. Use Plin. 27. Hist. nat. 
11. 74. (98 \ CI. Fee (Op. cit. vol. 3. p. 458.) banc 
eihibet synonymiam: Ae^oaweppioy , ot 8a s^aivu- 
^sv, oc Si aiftavuypVt oi 5i ripayXtiav Dioscor- 3. 
158., et Lilhospermum, sive cegonychon, sive dios- 
pyron Plin. loc. cit. sunt Lithospermum officinal* 
L. Sp. plant. 189. 

_ LrTHO.STRi£OS vel Iithostracus, i, m. 2. t 
At'S - ;; pelra et oaTpaxov ostreum, ostrea petris ad- 
harens vel saxatilis. Ambros. 5. Hex&m. 2. No- 
mera, si poles, omnium pisclum genera; sepias, po- 
iypos, litbostracos, carabos, caacros. Sunt tamtn 
qui aliter legant. 

L1THOSTRQTCM, i, n. 2. V. voc seq. in flu. 



LiTHOSTROTUS 

LITHOSTROTUS, a, am, adject. \i$6oTpuxoc, 
a Vx'3"o; lapis et ctpuwofu tterno, qui parvis la- 
plllis quadraiii, leu tesselUs constat: V. in Zij'tto- 
jtrofum infra. Varro 3. jR. i*. 1. 10. Till* opere 
tectorio et intesttno ac paviraentl* nobilibu* litho- 
stiotis spectaode. Adde Capitolin. Gordian. 22. — 
Bine 

Lilhostrotum, i, a. 2. absolute, substantitorum 
more, est paviraentum lilhostrotum, lastrico o pa- 
rimento di lastre marmoree di varU color i a com- 
partimento. Lilhostrotum proprie differt ab opera 
musivo sive tessellato, quia illud e crustulis mar- 
moreU divers! colorij, hoc partis lapiilis quadratis 
seu tessellis constat, Varro 3- R. R. 2. 4. Nuncobl 
bic vides citrum, aut aurura?- aura quod emble- 
ms, aut lilhostrotum? Plin. 36. Hist, nat. 25. 60. 
(184). Pavimenta origlaem spud Graecos nab«nt ela- 
borata arle, picturse ratione, donee Uthostrota ex- 
pulere earn, et mox 64. (189). Lilhosuota ccepta- 
tere jam sub Sulla, parvulis certe crustis. 

LlTHOTG\MlA,»,f. t .X&oxofua, wllo laphll* 
in hominum vesica, litotomia; a \i%<>s lapis et 
Ti>ju seca. Ccet. AureU 5. Tard. 4 a med. Et 
(adhibenda) llthotomia in iis, qui majorem gene- 
raverint lapidem. 

LlTlCEN, finis, m. 3. (lituus et cano) qui lituo 
Cinit, ut tubicen, qui tuba, cornicen, qui cormi, 
trombetia, caXtuYKT-rjc. Varro 5. L. L. 91. Mull. 
Tubicines a tuba et caneudo; similiter Hticines. 
Cato apud Gell. 20. 2. LUlcines et tubicines. Stat. 
4. Silv. 7. 19. liticenve notus HectOTis arm is. h. e. 
Mtsenus. Adde Ammian, 14. 2. Inscript. apud 
Dan. cl. 6. n. 118., quae est apud Orelt. 3519. m. 

AVR8tlV9 M. AVR. L. CRBSTVS LtTICBJt tBO. 111. FAH- 

TBtc. Adde aliam apud Murat. 798. I., ubl litui 

figurara videre est. — Fuit et collegium liticinum. 
Inscript. apud Gud. 205. 2., quae est apud Orell. 

4105. M. 1VLIVS VICTOR BX COIXBGIO L1T1C1NVH COH- 
HIC13VH. 

LiTlGANS, antis. V. LITIGO. 

LlTlGATlO, oais, f. 3. (litigo) lis, litiglum. La- 
etant. 3. 8. Omissis litigationlbus furiosis ac perti- 
Gicibus, veoiamus ad judicem. A\. rectius leg. liti* 
gatoribus. Gloss. Philox. Litigalio, udyy *) 8ta 

LITIGATOR, oris, m. 3. (litigo) qui litigat, liti- 
galore, tptcTvj;. — a) Generatim. Cic. Dom. 
44. 115. Emit domum litigatoribus defatigatis. Al. 
leg. licilatoribus. Adde locum Lactant. cit. in voc. 
priced. — b) Speciaiim de eo, qui litem apud 
judicem agit. QuintiL 2. 21. 16. Litigator rusticus 
illiteratusque de sua causa , melius quam orator, 
qui nescit quid in lite sit, dicet. Id. 10. t. 34. Ne 
orator omnia tesiimonia expetat a iitigatore, sed 
pleraque ei vetustate diligeuter sibi cognita sumat. 
Sueton, Aug. 33. Appellationes urbanorum litiga- 
torum, Tac. 13. Ann. 42. Sponte litigatoris, prae- 
mium honestse operas assequi. 

L1TIGATRIX, ids, f. 3. quas litigat. Vox a Le- 
lico exnungenda; occurrit eoim tantummodo in 
■Vot. Tir. p. 34. 

LiTlGATUS, us, m. 4. (litigo) Us, litigioro. In 
sexto casu sing. QuintiL Declam. 6. 19. Quam- 
quam in hoc liiigdtu quodammodo tibi Ipsa ex- 
cidisti. 

LtTlGER, g5ra, g5rum, adject, (lis et gero) qui 
ad iites perii net. Vet. Poeta in Anthol. tat. T. 2. 
p. 632. Burmann. Non ego litigeros cupio cogno- 
scere fasces. 

LtTlGlOSUS , a , urn , adject, (litigiu.n). Comp. 
Litigiotior el Sup. LiKgiosissimut 1. 2. — Liti- 
giosus est Htibus plenus, litigioso, ipiXdScxoj. 

I.) Proprie. % 1. Passive de re dicitur plena 
iuibus. Hinc de loco, in quo iites agitanlur, Ovid. 
4. Fast, 188. Fora litigiota. Item de oratione con- 
teniiOsa Cic. 5. Fin. 26. 76. Ilabent enim et bene 
longs m st satis litigiosam disputationem. Cajus 4. 
Imtii. § 117. Si fundum litigiosum sciens a oon 
possideoic emeris, eumque a possidente petas etc. 
Auct. fragm. de jure ftsci § 8. Res litigiosa vide- 
tur, de qua apud suura judicem qu;cstio dclata est. 
^ 2. Active de homine usurpatur, qui frequens ia 
Htibus versatur, vet quaris de causa litem inovet. 
Cic. 4. f'err. 14. 37, llominemque id cetatis mi- 
nime litigiosum, quam tumuUuosissime odorian- 
tur. Sidon. 8. Ep. 3, Duae anus, quibus nihil un- 
quara utiglotius, bibacius, vomacius erit. Augu- 



— 99 — 

tKn. Ep. 68. Homines pertinacisslmi et litigioilf 

ilmi. 

II.) Translate idem estac controversus, seu de 
quo lis est, speottxdc, dii<ptafi-ovri?ix6z . Cic. 3. 
Oral. 27. 108. In parvo et eo Utigioso prtediolo 
relict! sumns. 

LlTlGlUM, ti, n. 2. (litigo) litis actio, Us, coo- 
troversia , lite, controversia, ipjs. Plant. Cas. 3. 
2. 31. Ego quid coatrahere cupio litigii inter eos. 
Id. Men. 5. 2. 15. Cum viro liltgium natum. Cas- 
siod. 11. Fariar. 1. ante med. Paucis litigia no- 
dosa dlssolvit. 

LlTlGO, as, Svl, Stum, are, n. 1. (litem ago). 
Part. Litigans 1. et 2.; Litigaturus 1. — Liti- 
gare est litem agere, disceptare, contendere, dp.pt- 
o^ijtsu, gpt'Jw (It. litigare, contendere, far lite; 
Yr.dispuler , etre en contestation; Ilisp. dispu- 
tar , controverlir , pleytear; Germ, zanken , ha- 
dern, streilen; Aogl. to strive, contend, quarrel 
wrangle, dispute, debate, sue at taw, litigate). 
Occurrit 5 '■ Generatim. Plant. Rud. 4. 4. 16. 
Qua de re Htigatis inter vos? Cic. 9. Fam. 25. 
Noli pati, litigare fralres et judiciis turpibu3 coa- 
flictari. Id. 13. Alt. 36. llirtium cum Qainctio 
acerrime litigasse. Tertu.ll. 2. ad Uxor. 5. Apud 
arbitrmn speculatorem litigaturi. Martial. 11. 35. 
Quare non veniain vocatus a te, Miraris quereris- 
que litigasque. Hue referrl potest et illud Petron. 
Satyr. 132. Quid? non et Ulysses cum corde liti- 
gat suol — Passive impersonalher. Gell. 2. 12. Qua 
de re litigatur. — Part. Litigans absolute occur- 
rit, substantivorum more, et est litigator, litigants, 
apud Gell 2. 12. extr. Litigantes destiluere. et 14. 
2. a med. Sensus litigantiuro deprehendere. V . et 
infra sub 2. — Proverbii species est illud Pelron. 
Satyr. 83. Litigare cum ventis. h. e. ioani con- 
tentione certare et operam perdere, et's aapa "Xa- 
■Xelv. ^ 2. Speciatim in re Judicial!. Plin. 19. 
Hist. nat. 1. 6. (24). Velis forum inumbravit, ut 
salubrius litigantes consisterent. — Hinc 

Litigans, antis, m. 3. absolute, substaativorum 
more. V. sub 1. 

LlTO, as, Svl, Stum, are, n. et a. 1. Part. Li- 
tans, Litatus et Litaturus I. — Ratioae bablta 
etymi, volunt esse frequentat. a luo, quod est sotvo. 
Nam ut oplimus pro opiumus, maximus pro ma- 
xumxts dixere posteriores) sic litare pro lutare. 
Igitur lilare est sacra persolvcre, idco autem su- 
mitur pro plocare, quia qui solvit, quod debet, is 
a creditors se moleslia liberat. Varro ixaro^Tj 
«p( S-uotwv. Habes, qui, et cujus rei causa fece- 
ricn hecatomben: in quo ego, ut puto, quoniam 
est lucre solvere, lutavi. H*c citat Non. p. 131. 
18. Merc. Huic etymo sufTragari aliquo modo vi- 
detur Paul. Diac, qui ait p. 116. 9. Mull. Li- 
tat urn alii solutum, deditum Deo, quasi iuita- 
tmn; alii ex Graeco, a prccibus, quas illi "kitdf 
dicurft, — Ceterum litare est sacriiicio facto deos 
placarc votumque iropetrare: tunc autem litasse 
credebant vetercs, quum exta hostiarum luculenta 
et notis felicibus insignita cssent, leaXXtspew (It. 
ptacare con sacrifizii, sacrificare con buoni pre- 
sagC, sacrificando ottenere buoni auspicii; Fr. sa- 
crifier avec de bons presages, obtenir par le sa- 
crifice des presages favorables; Hisp. sacrificar 
con buenos presagios; Germ, unter gunstigen 
Vorzeichen op fern, gate fVahrzeichen erlangen; 
Angl. to sacrifice by favouiable omens). 

I.) Proprie occurrit — 1-") Neutrorum more, 
et quidem — a) Absolute. Plant. Pxn. a. 2. 
v. 41. Si istuc unquam factum est, turn me Jup- 
piter facial, ut semper sacriflcem, nee unquam li- 
tem. (Lactant. ad Stat. 10. Z7ieo. 610. Inter li- 
tare et sacrificare boc interest: sacrificare est 
hostlas immolare, litare vero post immolalioncm 
hostiarum impetrare, quod postulcs.). Liv. 8. 9. 
Maolium egregie litasse. Id. 27. 23. Non facile 
litare. Sueton. Coes. 81. Pturibus hostiis tresis 
quum litare non posset, introiit curiam spreta rc- 
ligione. — Et passive Unperson. Ln> 9- 14. Lita- 
tum prfeterea est egregie aucloribus d'ns. Sic Curt. 
7. 7. 29. Nunc prorsus egregie litatum esse. — 
Hinc litato est adverbialis vox, qua significatur 
hostiis litatis, h. e. ex more inspectis et recte se 
habentibus. Liv. 5. 38. Non deorum saltern, si 
non hominum, meraores, nee auspicato, nee litato 
Instruunt aciem . tenia prendere Qli auspicii. 



LITOROSUS 

senza osservare se propizie fossero U intfftoTO 
delle vittime. — b) Gum addito Dativo ejus del, 
cui litatur. Cic. 2. Divinat. 17. 38. Quum plurl- 
bus diis itnmolalur, qui tandem evenit, ut litetut 
aliis, aliis non litelur? Sic Plin. 10. Hist. nat. 
28. 40. (75). Litatum est ei deo. — c) Cum 
addito Ablativo hostlas, qaa litatur. Cic. 2. Divi- 
nat. 15. 36. Proxima hostia litatur saepe pulcher- 
ritne. Virg. 2. Mn. 118. Sanguine quaerendi re- 
ditus animaque litaodura Argolica. Sueton. Olh. 
8. Viclima Dili patti cssS litavit: quum tali sa- 
criiicio exta potiora sint. Alii minus recte leg. 
victimas caj3as. Sunt et quibus victims caesa est 
casus rectus: V. iofra sub d. Plin. 8. Hist. nat. 
45. 70. (183). Vtctimarum probatio in vitulo, ui 
articulum 6uflraginis cauda contlogat: breviore non 
litant. — Illud Plinii prcef. Hist. nat. § 11. 
!>lola tantum salsa litant, qui non habent tura, 
proverbii spedern habere potest, de iis scilicet, qui, 
ut possunt, viyunt, quando. ut velient, non licet, 
ut est apud Ter. Andr. 4. 5- 10.; velqui quod 
habent, libenter largiuntur, plura daturi, si babe- 
rent. — d) Interdum ipsa victima litare (h. «. 
lata oslendere) dicitur. Martial. 10. 73. Non 
quacumque manu victima csesa litat. V. locum 
Sueton. Oth. 8. cit. sub c: et cf. etiara illud ejusd. 
Jug. 96. Quum, sacrificio non litante, augeri ho- 
slias imperasset. Similiter Inscript- apud Gruter. 

162. 1- SACRA UTATVRO FECIT H0N0BB LACER . 

2.") Active, seu cum Accusativo est mactare, sacri- 
ficare, diis offerre. Virg. 4. JEn. 50. Tu modo 
poiee deos veniam, sacrisque litatis Indulge bo- 
spitio. Ubi Servius: Diis litatis debuit dicere: non 
enim sacra, sed deos sacris litamus, id est placa- 
mus. Ergo nove dixit. Sed distingue ad urn est, ut 
dicamus sacris, id est per sacra: fifatis scilicet 
diis. Hoc 5erv» postremum, ut nihil dicam de re- 
liquis, minims placet. Nam et violentum est, et 
in aliis hujusraodi locis locum habere non potest, 
ut apud Ovid. 14. Met. 156 Euboicara emergit lo 
urbem Troius /Eneas, sacrisque e more litatis Li- 
tora adit etc. Cf. Stat. 10. Theb. 338.; et Luean. 
t. 632. tibi enim haec ego sacra lltavL Ovid. 4. 
Fast. 630. Pontiflces forda sacra litate bove. Pro- 
pert. 4. 1. 24. Pastor et ad calamos exta litabat 
ovis. Vuslm. 20. 2. 14. Litatis hostiis, obtentoque, 
ut rebantur, quod petebant. Flor. 3. 4. Litaro 
diis sanguioem humanum. 

II.) Translate. % 1. Neutrorum more ponitur 
pro parentare sacrificando, atque adeo salisfacere. 
Cic. Place. 33. 98. Litemus Lentulo. parcnlemus 
Ceibego. Plin. Paneg. 52. Status aureas strage et 
ruina publico gaudio litaveruot. h. e. satisfece- 
runt. Seneca Agamemn. 577. Postquam litatum 
est Ilio, Phcebus redit. Apul. 3. Met. De latronlJ 
bu'us sanguine legibus vestris et disciplln* pu- 
blic* litate. h. e. hujus morte legum vim tuemini 
et servate. % 2. Active pro snerare, dicare, or- 
ferre, sacrificare. Seneca Med. sub fin. Plura non 
babui, dolor, tibi quae Utarem. Tertull. Patient. 
10. Quern autem honorem litabimus Domino Deo. 
.Prudent. 7. Cathemer. 5. Litare victimam. 

LItORALIS vel llttoralis, e, adject. (Utus) ad 
litus pertinens, litoreus, litorale, dxxatoc. Catulh 
4. 22. Vota facta lltoralibus diis. h. e. qui prae- 
sunt litoribus et in iis templa habere solent, quas 
adeunt nautw vx>ta soluturi pro felici navigation*. 
Cf. Virg. 1. G. 436. Votaque servatl solvent in 
litore naut* Glauco et Panopcae et Inoo Melicertar. 
V. PERMARLNUS. Plin. 9. Hist. nat. 17. 30. 
(65). Litorales pisces. Justin. 12. 10. 6. Indl. 

LlTORARlUS vel liltorarius, a , um , adject, 
(litus) litoreus. Cat. Aurel. 5. Tard. 11. ante med. 
Convenit etiam arenas Uiorariae adhibendus ferv °f- 
Id. 3. ibid. 5. Litoraria moratio. V. TRABARIU9. 
LiTOREUS vel littoreus, a, utn, adject. (Utus) 
ad litus pertinens, mantimus, U'forala, di lido, 
ax-raio;. Vox est fere paetica. Ooid. 15. Met. 725. 
Lilorea arena. Martial. 10, 78. Ibis Utoreas, Slater, 
Salonas. et 58, Litorea domus, Virg. 12- £n. 34S» 
Litorcaj aves. ef 8. t6id. 43. likes. Ovid. 15. Met. 
369. et 10. ibid,. 127. Litoreus cancer, h. «. qui 
prope litus degere' nmat. . 

I.ITOROSUS vel littorosus, a, urn, adject, (lllns;. 
Sup. Litorosiitimus. — Lltorosus est idem ac UtO» 
rails, litoreus. Plin. 37. Hilt. nat. 10. 56- (151). 
Caltais sappbirum imitator, candidlor et Utoioso 



LITOTES 

marl sfmllis. h. e. earn aquas marina colorem refe- 
rees, qui est circa iitu». Fab. Max. apud Servium 
•d Firg. 1, JEn. 7. Ager macerrimus et litorosis- 
llmus. 

LlTdTES, (. Xito'ttjC, b. e. tenuitas, a aitc; te- 
nuis., cxf.guus. Nomen est figurae , qua negaodo 
eontrarium , plus signiflcamus, quara dicimus: et 
est species synecdoches. Exempla ejus non una Ser- 
vius in Firgilio obsenavit, ul 2. G. 129. Miscue- 
runtque berbas et non inooxia verba, h. e. nocen- 
tissima, et ibid. 125. Et gens ilia quidem sumplis 
non tarda pharetris. h. e. strenuissima. et 3. ibid. 
56. Nee mini displiceat macutis insignis et aibo. 
h. t. valde placeat. et 5. JSn. 39. non immemor ilia 
parentuni. ben j icordevole. et 7. ibid. 261. Munera 
nee sperno. acce'lo volentieri. Sulpicius apud Cic. 
12. Fam. 4. Eisi scio non jucundissimum nuntiutti 
me robis allaturum. h. e. tristissimum. — Etiam 
sine oegatiunc fit, quum res magna verbis eilenua- 
lur, ut Firg. I. /En. 81. mihi jussa capesseie fas 
est. n. c. oportel, neeesse est omnino. V. pluru 
opud Foss. I. 4. Inslilut. orator, c. 10. n. 8., ubi 
statira monct, male a quibusdaro liptotes did. — 
Ceterum litotes Grasca vox esi , ct Graecis litteris 
tcribenda. 

LITTER A vet lUera, k, f. 1. Etymologi quidam 
ducunt a supino litum verbi lino, unde et Htura; 
et sim [>1 i ■ i t scribi volunl: quam scriptionem pro- 
bat Dausq. et fukiunt libri non pauci. Verum gra- 
vior antiquitas stai pro duplici tt, quam lapides 
(F. Inscript. apud Orell. 39.), Pandcclae Floren- 
tine et librj veteies, leslib. Manut. el Cellar., con- 
firrnant. CI. Furlanetto videbatur hujus vocis ety- 
mon esse a a.ito; tenuis; etenim sic Priscian. 1. 
p. 538. Putsch. Litera est minima pars vocis com- 
posite. — Celerurn littera est elementum, minima 
atque individua pars oratioois, ex qua syllabacon- 
stituitur, ut a, b, c, y;a/ijix (It. lettera; Fr. cara- 
ctere. leltre; Hisp. letra, figura, cardcter; Germ. 
der Buchstabe, Schriftzug; Angl. a letter). 

I.) Proprie. — a) Lu>\ crsim. Cic. 1. Divinat. 13. 
23. Sus rostro si hum! a lilteram impresserit. Id. 2. 
ibid. 41. So. Sortes in rubor*; insculplae priscarum 
Htterarum nolis. Id. 4. Ferr- 33. 74. Maiimis lit- 
teris jncisum. a letlere mnjuscoie. (Sic liltera qua- 
drata apud Pet; on.). Sudor.. Cess. 81. Tabula ron- 
tcripta litteris verbisque Gratcis. Phn. 13. Hist. 
nai. 12. 25. (8»). de charta. Inserta mediis gluti- 
namemis taenia, vii, nisi liltera fuoderite se. ft. e. 
duciu litters per atramentum facto. Ovid. 1. Met. 
6iU. Litteram ducerc in pulvere. Cic. Brut. 74. 259. 
Lenis appellatio litlcraruni. — Liueras invenissa 
primi dicuntur Assvrii, vcl jEgyplii, vcl Sjri. In 
Graeciani intuiit Cadmus e Phceniee, sexdecim nu- 
mero: qualuoi adjecit Paiamedes Trojano hello- 0, 
E, <I> , X: lotirk-m posli'j Simonides Melicus Z, 
H, >J', Q. H*r Ptin. 1. Mist. nat. 56. 57. (192). 
r. PALA.MEDES et STKYMONJL'S in ONOM. Ila 
vero ap*ud Graecos; apud Latinos autem liltera? sunt 
xxni., ut habet Priscian. I. p. 539. Putsch. — !"• 
Htteris a Claudio Aug. inventis, f. Z 1 ) iscian. 1. 
V- 545. et 558. Putsch.; Sueton. Claud. 41.; Tac. 
11. Ann. 14; cv Capell. 3. p. 55.— Litlcras pri- 
mus geminasse dicilur Ennius. Festus p. 293. 29. 
Null. Per unum L enunciari non esi mirum, quia 
nulla tunc gcmiitabatur liltera in scribendo. Quam 
consuetudinem Ennius mulavissc fcrtur , ulpote 
Grretiis Graeco more usus; quod illi fequt- scriben- 
tes uc le^cntes nun dupiicabant mutas, scmivucalcs 
et liquiriiii. — b) Specialim litlerarum ordine est 
quud not per alfahtto dicimus. Plin. 37. Hist. nat. 
9- 5«. (138> Reiiquaj gemmas Htterarum ordine 
eiplicabimus. Sittig. ex Cod. Bamberg, per littera 
rum ovdinein leg. Sic Seneca Ep. 68. a med. Diri- 
fere in lilteram. h. e. per ordinem litlerarum , ut 
singula sub sua littera perscribantur. — c) Facere 
litter am vcl liiteras est scribere. Plaut. 4&in. 4. 
1. 22. tit illi sit cera, ubi facere possit litlcras. Sic 
di.. 4 Mead. (2. pr.) 2. 6. Ne lilteram quidem uilam 
lacimns, nisi forensem. — d) Ne&cire liiteras est 
non so per ne teqqere, ne scrivere. Seneca 2. Clem. 
i. ; ei Sueton. Nsr. lo. Quum de supplicio cujusdam 
ul ex more subsctibcret, admoneretui : Quam vet- 
lem, inquil, nescire liiteras! Idem signiticat nescias 
htterarum apud Colum. 1. R. II. 8. 4. El scientia 
Htterarum apud Paul. Dig. 29. 2. 92. est pcritia 
6',ribemiL — ft'cs t ire I tit eras et aiio sensu dicitur. 



— 100 — 

V. sub II. 10. b. in flo. — e) ffomo trium Httera- 
rum apud Plaut. Aulul. 2. 4. 46. est fur. — /") 
Litteram ex se kingam facere est se suspendere: 
quia scilicet I longam , qui laqueo pendent, rofe- 
runt. Id. ibid. i. 1. 37. Neque quicquam est melius 
mihi, ut opioor, quam ei me ut unam faciam litte- 
ram longam, meum laqueo collum quando obstrin- 
xero. — 5) /Altera salutaris dicilur a Cic. Mil- 
6. 15. a, tristis vero c: quia in tabellis judicum 
ilia absolvo, bac condemno significalur. 

II.) Translate. ^ 1. Sumitur pro verbo, parola. 
Cic. 2. Fam. 17. a med. Hie quum ad Thermum de 
Parthico bello scriberet, ad me lilteram r.umquam 
misit. ne pur una lettera, ni pur una parola. 
Ilunc locum Forcellinus ad superiorem para^r. re- 
lulit. — Ilinc ad lilteram est a parola per parola. 
Quintit. 9. 1.15. Quern duobus al> eo libris tracta- 
tum locum, ad litteram subjeci. ^ 2. Inlerdum pro 
ratione scribendi, qu-e propria cuju«que est, mano? 
carat tcre. Cic. 7. Att. 2. Aleudis manum auiabam, 
quod tam prope accedebjl ad similitudincin tuae lil- 
tera?: non amabam, quod indicabat, te non valine, 
^ 3. Saepissime per synecdochen littera, arum, 
accipiuntur pro scripto, quo abscni.es ailoquimur, 
lettera, epistola: nine Seneca Ep. 40. Littera; vera 
amici absentis vestigia, veras notas adcrunt. Plaut. 
Trin. 3. 3. Go. Liiteras resignare. dinsuggeHare , 
aprire. Sic fAv. 26. 15. Liiteras resolve re. Cic. 1. 
Alt. 13. Liiteras non sunt commiltenda: fjusinodi 
periculo, ut aut intcrire, aut apcriri, out inlercipi 
possint. Id. 3. Cat. 4. 9. Liiteras dare alkui ad uli- 
quem. Id. 5. Att. 21. milterc. et ibid, accipere. et 
ibid, reddere alicui. et 11. ibid. 16. ad fin. remit- 
lerc. et 12. ibid. 1. eiarare. Id. 3. Fam. 7. Luis 
litteris toiius celatis res gestas ad genatuni per.<cri- 
bere. Plancus apud Cic. 10. Fam. IS. Hi 11 is conti- 
nuis litteris, ut venirem, rogavit. Cic. 5. Att. 2t. 
sub fin. Queri apud aliquem per litlcras. et 13. ibid. 

2. Iuvitare per liiteras. Justin. 27. 2. 5. Indc ad 
A.ntioi'hum fratrem liiteras faeit , qu'bus auvilium 
ejus implorat. Cic. i. Att. 20. Ei nunc, epislulfe lit- 
teris his respond? bo. Id. 3. ad Q. fr. 1. 3. Venio ad 
tuas liiteras, quas pi u rib us episiolis accepi. V. EPI- 
STOLA I. — Littera; missce eae sunt, qua? tu ad 
aliqucm scripseris; allalce, quas ab aliquo tibi scri- 
ptas aecepcris. 11 inn liber Htterarum miisarum et 
allatarum fuit tabulaiium. quo ulebantur publlci 
rnagi-tratus et publicans, quodque nos vulgo il ro- 
pialettere voeamus. Cic. lonifj. 4. 8. Quu.l vos ex 
litteris quidem noslris, quas txsnipsislis. et missis 
ct allatis, eerie scire putuislis. Quas si aniea non 
legistis, nunc et nobis, quid dc lis rebus Font ejus 
ad legatos suos scripserit. quid ad eum illi reset ipse- 
rint, cognoscite. L. M. (./«• e. litlene missie) ad C. 
Aa mum Lc;., ad C. Fonlejum Leg. L. A. (h- £■ Ht- 
ter.e all aire > a C. Auniu Leg., a C. Fonieju Lea. Id. 

5. /'t:ir.7l. 167. Quas ego fitter as) ^jra.iusis apud 
Carpinatium in litlerarum ailatarum libris; Roma: 
in iitterarum missarum apud magistrum L. Tullium 
invent. V . LIUEK, bri, sub II. 4. — Hoc sensu in 
singular! num. adhibere pocticum est. Odd. Hero-id. 

3. 1. Quam legis, a rapla Rtiseidc littera \enit. 
Adde eujnd. ibid. 6. 9. et 4. TVt'st. 7. 23.; el Mar- 
tial. 10. 73. etc. ^ 4. Item per synecdochen acci- 
pitur universira pro scripto, scu scriptura: ct fere 
in ptur. numeio, scritto, scrittura. Cic. 6. f'err. 
63. 140, Mihi liiteras publicas, quas in a;rario san- 
ctiore condiias habtbunt , proferunt , in qui bus 
ostendunt omnia, qus dixi alilat.i trsse, petsci'ipti. 
git atti pubblici. el iFu'd. 16. 35. Ab hoc abaci \asa 
omnia abslulit. Dicat, se emisse: etenim hie pro- 
pter masniludinem furti sunt, ut opinor, liUera- 
fact^». ^ 5. Et pro ta bulls arcupli et ex pen si. Cic. 
Ouincl. It. 38. Ad te ipsum venit in agrum com- 
mune m: eo denique, ubi non mo do res eial. s:,l 
ratio quoque omnis et omnes littene- Adde eu-nd. 

6. J'eir. 12. 27. % C. Et pro ediclo ct ju s >is ma- 
gi stratus, editto, decreto, proclama. Cic. 7. f'err. 
22. 56. Cedo mihi ejusdem pneloiis liiteras el fru- 
menll imperali et tritici empti. Sueton. f'esp- S. 
Liiteras revocavit. il decreto di non.ina. ^ "• Et 
saepc pro libris ct scriptionibus do.liinam el erudi- 
tionem contioentibus, t monuinen'i soill i ui un 
popolo , la sua lelteratura. Cic. 1. Tusc. 3. G. 
Mandare litteris cogitalioues suas. et 4. Acad. 
(2. pr.) 1. 2. Litteris consignamus, quae inoit.:m< u- 
lis maodare volumus. Id. 2. Oral. 2. 7. Cusioditc 



LTTTERATIO 

aliqnid litteris. Macrob. 5. Saturn. 19. ante med. 
Dare aliquid in liiteras. h. e. mandare litteris Sic, 
Sparlian. Sever. 16. Ul plerique in liiteras tradunt. 
et Fopisc. Aurelian. 1. ad fin. Mittere altquem in 
litteras. h. e. ejus vitam scribere. — Rursus Cic. t. 
Leqg. 2. 5. A best historia litteris nostris. Id. 2. Di- 
vinat. 2. 5. (ir*cae de philosophia litierse. la let- 
teratura filosoftca. Id. Brut. 64. 228. Genus hoc 
scriplionis nondum satis Latinis litteris illustratum. 
Id. 7. Fam. 19. Nuliam artcm litteris sine inter- 
prete percipi posse, dai libri. et I. Tusc. 16. 38. 
Sed quod litteris exstet, Pherecydes primum dixit, 
anirnos hominum esse sempiternos. % 8. Ilinc po- 
nitur et pro historia et monumentis rcrum gesta- 
rum. Nepoi prcsf. Expertcs litlerarum Grcecarum. 
Id. Ca'- 3. Cupidissimus liiterarum fuit. Adda 
eumd. Pelop. 1.; Cces. 6. B. G. 13.; et Liv. fi. 1. 
C.f. 1'eget. 2. Milil. 3. Si Cato discipiinam milita- 
iem conferret in liiteras. h. e. de re miliiari scri- 
beret. % 9. Et de arte scribendi. A'epos Hann. 
13. Atque hie tantus vir tanlisque bcllis dislnctuj 
nonnihil tempuris tribuil litteris. ^f 10. Et pro 
ipsa erudilione et doctrina, lelteratura, belle let' 
tere , erudizione , uno verbo collura lelteraria t 
scitntifca. — a) Prsescriim qua; ex grammatica 
arte hauiitur; unde titteratura et littcrnli dicti 
sunt: /'. GRAMMATICA et GRAM.MATICUS. Cic. 
■2. Oral. 2i>. Sj. Si I mihi orator tine I us I uteris." au- 
dierit aliquid, legciit, isia ipsa pnecepta acceperit. 
Id. Brut. 76. 265. Eranl in eo pluiimae litter®, 
nee ene vulgares, sed imeriores quitdam et recon- 
dite. Id. 2. Oral. 17. 72. Homo cornmunium litte* 
r.irutn el polilioris humanitatis non expers. Id. 6, 
f'err. 44. 98. Tu sine ulla bona arte, sine nurn«ni- 
tate, sine ingenio, sine lilteiis inteliistis et judicas? 
Id. 9. Att. 10. .Mihi nihil libri, nihil liiteras, nihil 
doctrina pro Jest, et 4. ibid. 16. a med. Re re to me 
ad liiteras ct sludia nostra. Id. 2. Legg. 1. 3. In 
lilleris iEtalem agerc*. et Arch. 2. 3. Siuuia huma- 
nitaiis et iitterarum. et Harusp. resp. 9. 18. In 
studio Htterarum versatus. Id. Brut. 42.153. Dia- 
leclicarn attulit: sed adjunxij ctiarn et litte.arum 
sriCntiam et loquendi elegantiam. Id. A. Or at. 22. 
127. Geomelriam, musieam, litlerarum coauiiioneni 
el poetarum. — b) Etiam alliores disfipliii^, phi- 
losophia, theolosia et bujusmodi, litlviarum nomi- 
ne inielii^i possunt. Cic. 5. Tusc. 36. 105. Quid 
esi enim dulcius olio litieralo? iis dico lilteiis, qui- 
bus i n(i oka; cm re rum atque natur;c, el in hoc ipso 
mundo riclum, tenas, niaiia rosrios- imus. Ptin. 14. 
Hiit. nat. 4.5.(51). Alliores litters, h. e. magics 
ars. — Ilinc neacire liiteras est in doc turn. s<*u in- 
eruditum esse. Cic. Brut. 74. 259 Flaminiuus cii- 
stirnabatur bene Latine, sed litlcras nesciebat. 

LITTER ^ LIS vel Htcralis, c, adject. ( IUtcrn "J 
littcrarius. Symmach. 4. Ep. 54. Lilterale commci- 
ciurn. h. e. c-pis;ul.num. At leg. tulc. Co?l. Aurel. 
1. Tfl'd. 5- Lillet a I is lectio, ft. e. librorum Vio- 
med. 2. p. 414. Putsch. Grammatka litteralis dicta, 
quod a lilleris ineipiat. Priscian. 2. p. 565. Putsch. 
Sjllaba est vox liiteralis. 

LITTERAKIL'S vel lllcrarius, a, urn, adject, (lit- 
tera) ad litteras pertinens. letterario, "/pa/x/zaTtxi;. 
Quintit. I. 4. 27.; Sueton. Cat. 45.; Tac. 3. Aun. 
66.; et Plin. 9. Hist. nat. 8. S. (,i't). Litierarius 
ludus. scuola. et fopisc. Tacit. 0. magisier. tra*- 
stro di scrivere. 

LITTKUATE vel literate, adverb, (litleraiys). 
Com p. Litteratius II. 2. — Lilteialc esi rum Iitte- 
rarum peritia. 

I.) Pioprie. Cic. Pis. 25. 61. R a Hones a J ova- 
rium relnli coniinuo: quas si cognoris, inlelli^es, 
n em ini plus quam mihi. liiteras profuissc: ila enim 
sunt perserijta? sciie et lilterate. ut etc. con tanta 
pralica di scrittura, con tale calligrnjh. 

II.) Transljle. ^ 1. Est ad lilteram. parola per 
parola. f. LITTERA II. 1. Cic. Harusp. resp. 
8. 17. Lilterale nspondere. ^ 2. Item erudite, 
docte, si'ite. rlcganter, erurtttamenfe: /'. LITTERA 
II. 10. Cic'. 2. Oral. 62, 253. lie lie ct lilterale dkta 
laudantur. Id.Biat. 56.205. Anliquitatis scripto- 
rurnque veterum lilterale periius. et ibid. 28. 1 0S. 
Perbene Latine loqui putabaiur , liileratiusque , 
(|u;im ccteri. 

LIT! E RATIO vel llteratio, onis, f. 3. (liltera) 
iju;rdam velul infanlia grammatical , scilicet ratio 
el scientia liiterarum, ci quibus voces Qunt: qu<e 



LITTERATOR 

pertlnet ad prtmam partem et rudlmeota litleratu- 
ra», et «d librariorum artem et calculpoum, qui pne- 
ros legere, scribere et supputare docent, cognizione 
di leggere, scrivere, e far conti. Ita enim appellata 
est a Yarrone, tesllb. <4uqttstin. 2. de Ordine 12. 
et Itid. 1. Orig. 3. Adde Capell. 3. p. 50. 

LITTERATOR vel (iterator, oris, m. 3. (Utters) 
qui pueros legere et scribere docet. 

I.) Proprie. Apul. Florid. 20. Litteretot rudita- 
tem exiroit, grammatieus doctrioa iostruit. 

II.) Translate, f 1. Est idem qui litteratus , 
h. e. qui litteras profltetur, et qui aliquid diligenter 
et acute scienterque potest aut dicere, aut scribere: 
proprie autetn qui poetarum interpres est, letterato, 
erudito, fiiologo^pafifiaruoi. Ita ex Nepote, Sue- 
ton. Gromm-4., ubl subdit: Messala Corvinus in 
quodara epistola, non esse sibi diceni rem cum lit- 
teratore Catone, significat baud dubie Val. Catonem 
poetam simul grammaticumque ootissimom . Hoc 
lensu usurpal Catull. 14. 9. Munus dat tibi Sulla 
litlewtor. h. t. L. Cornelius Epicadus Sullas liber- 
tus , de quo Sueton. Gramm. 12. V. LITTERA- 
TL'3 II. 1. 5 2. Sunt qui litieralum a litteratore di- 
stin^uant, ut Grseci grammalicum a grammatista; 
et ilium quidem, absolute, bunc mediocriter doctum 
etisttmeot { gr ammaticastro) , quorum opinionem 
Orbillus etiam eiemplU conflrmat. Nam apud ma- 
jores, ait, quum familia ailcujus venalls producere- 
tur, non temere quem littcratum, In titulo, sed 11 1- 
teratorem Inscrlbl solltum esse, quasi non perfe- 
ctum lltterli, ted imbutum. Sueton. ibid. Sic Gell. 
18. 9. Ei hli, qui aderant, alter Uttorator full, alter 
litterai idens. mo* ibid, appellat grammaticum, 
grimmillitam Intelligent Id. 16. 8. Quisplam La- 
tine lingua lltterator, Romam a Brundldnls arces- 
iltus, experiundum aese vulgo da bat. mox barbare 
losclieque leglsse diclt, et in doc turn hominem 
vorat. 

LITTER.ATORlUS vel llteratorlus, a, urn, ad- 
ject, (littera) ad litteras, h. e. ad grammatical^ per- 
tinent Tertull. Idolpl. 10. Vldeamus neccssitatem 
Hueraloria eruditionls. Priscian. 1. p. 534, Putsch. 
LUtcratorla protesslo. — Lilleraioria absolute, 
lubsUnthorum more, sb usu Laliuo excludltur il- 
lii Quintiliani verbis 2. 14. 3. Grammatke litre* 
rmura est, non litteratrix , quemadmodum ora- 
tr'.x: nee liittraioria, qoemadmodum oratorio.. 

LITTERATRIX. V. locum Quintil. In voc. 
r.raeced. 

LITTERATCLUS vel Hteratulus, a, am, adject. 
nVninuf. litterali. letteratello, letlerataccio. Hie- 
ronym. 1. ad Rufm. n. 31. En tu, qui videris tibi 
liiieratulus et Rabbi, respoode, cur etc. 

LITTERATCRA vel lucratura, se, f. l.(l'Uera) 
ratio litterarum, ex quibus voces fiunt. 

I.) Proprie. — a) Est lluerarum formafio In 
u belli atilo, vel io charta atramento, tcrittura, lo 
■n-irere, apud Cic. Partit. orat. 7. 26. Littera tura 
constat ex notis litterarum, et ex eo, in quo impri- 
mur.tur ill* not*. — b) Item atphabetum. Tac. 
11. Ann. 13. Novas litterarum formas (Claudius) 
liiiiiwrulgavilque; comperto, Gracam quoque lit- 
teraturam non sicoul cceptam absolutamque. I'alfa- 
he\o Greco. 

II.) Translate. % 1. Est acienlia litterarum, qua 
Grz-ra appeltatiooe grammatica dicitur, lettera- 
lura, erudiiione , yoau-u-xxtxri. Quintil. 2. 1. 4. 
G'Ojn-natice, quara in Lalinura transferente's, lit- 
te^aturam vocaverunt, Cf. eumd. 2. 14. 3. Sic Se- 
r^ca Ep. 88. circa med. Prima ilia, ut antlqui vo- 
:*tant, lllteratura, per quom pueris elementa, tra- 
^^Ljr. <f 2. Item est plena litterarum cognitio et 
ter.na. qa» quis potest aliquid diligenter et acute 
s'ieaierque aut dicere, aut scribere, ut in LITTE- 
RATOR It. 1. dictum est. Cic. 2. Phil. 45. 116. de 
C Cztare. Fuit in illo ingenium, ratio, memoria, 

I -iraujra, cozitatio, diligeotia. Orellius vero legit 
\..itr&. c^ra. etc. 

LITTfcRATLS vel lltcratus, a, urn, adject, (lit- 
ir i . Ccmp. LUteratior el Sup. £ttteratwii*7»u* 

II 1. — Litteratui est litteras inscriptas babens, 

I '■■ Proprie. — * n) Generatlm. Plant. Rud. 4. 

4 112. Eoskulus aureolus liltereius. Id. ibid. v. 

115 Lii?rata sccuricula. Id. ibid. 2. 5. 21. uroa. 
4?*.l 3. Met- Laminx hueroiae. et 6. ibid- Lacioia 
i. re iuteiaie. h. e. auteis lilleris imeile. Tertull. 



— 101 — 

1, ad Nat. 10, ctrca me*. Eistrultls aras dcis; a?que 
mortui8 arai etsdem titulis superscript!} litteras 
(corrige ytteratas). — b) Speclatim aeruus Utte- 
ralu$ est stigmale notatus, v. gr. si fugitivus esset, 
aut furax, Solebant enim hujusmodl inscribere fron- 
ted!, iourendo litteras ferro caodenti. Plant. Cat. 

2. 6. 49. Hoc age sis, Olympio. ot. Si hie litteratus 
me sinat. Apul- 9. Met. Homuoculi frontes litterali 
et capiilum semlrasi et pedes annulati. Io verbis 
Plauti allatis, alii intelligunt servum, qui tergus ci- 
catricosura et virgarura notis, quasi litteiis, inscri- 
ptum habeat. Unde Id. Pseud. 1.5. 131. Quasi iu 
libro quum scribuntur calamo litters , Stilis me 
toturo usque ulmeis conscribito. Apud Apul. a), leg. 
frontes liturati: quod eodero fere recidit. 

II.) Translate. ^ 1. De honiinibus litteratus est 
litteris proeditus, eruditus, doctus, letterato, erudi- 
to, irsi-cuSaunsvo; . Cic. Brut. 22. 87. Omnibus ex- 
clusis, commentalura in quadara tcstudine cum 6er- 
vis litteratis fuisse, etc. Addebat etiam, scriptores 
illos male mulcatos eiisse cum Galbs. Forcellinus 
b. 1. lilteratum speciatim accepit pro eo qui scri- 
bere arit, scriptore, amanuense, scrittore, scriyano. 
— Ceterum generatim pro erudito, doclo, litteris 
prasdlto Cic. 3. Off. 14. 58. Canius nee iofacetus, et 
satis litteratus. Id. Brut. 21. 81. Albinus et littera- 
tus el disertus full. Id. Mur. 7. 16. Tna nqbllitas 
hominlbus litteratis et hlstorlcis est notlor: populo 
vero et suffragatoribus obscurior. Seneca 4. Quceit. 
not. 13. Quid istas incptias, quibus nee lllteratior 
fit quisquam, nee mellor, operose persequeria? — 
Cic. 9. Fam. 16. ante med. Frater tuus, quern llt- 
teratissiraum fulisa Judlco, Taclle dlceret, hie versus 
Plauti non est: quod trltai baberet aures notandit 
generibus poetaruro et consuetudlne legend!. Ex 
hoc Ciceroni* loco colllglmus, iitteroloi proprie 
dictos, qui interpretes essent poetarum. Sueton. 
Gramm. 4. Appellotio grammoticorum Graca con- 
suetudlne invaluit: sed Initio litterali vocabaDlur. 
Cornelius quoque Nepos, la libello, quo dlstlngult 
litteratum ab erudito, litteratus quidem vulgo ap- 
pellari ait eo«, qui aliquid diligenter et acute scien- 
terque possint aut dicere, aut scribere; ceterum pro- 
prie sic appellandos poetarum Interpretes. Bcec •Sue- 
ton. 5 2. De rebus litteratus est litteiarius apud 
Cic. 5. Tusc. 38. 105. Quid est enim dulcius olio 
littcrato? ill dico litteris, quibus iuQnitatem rerum 
atque naturas cognoscimus. Hue perlinere vidctur et 
illud Arnob. 3. 31. Aristoteles Minervom esse Lu- 
nam probabilibus arguments explicat, et litterata 
auctoritaie demonstrat. 

LITTERlO vel llterio, 5nis, m. 3. (littera) con- 
temptus Utterator, sciolus grammatista, pedanlu- 
colo. Ammian. 17. 11. Ut hirsutum, Julianum car- 
pentes, appellantesque toquacem talpam, et purpu- 
ratora simiam, et lilleriouem Grsecum. 

LITTERO, as, are, a. 1. (littera) prima etementa 
alicui traderc. Gloss. Cyrill. Srotx^'^, liltero. 

LITTEROSUS vet Uterosus, a, urn, adject, (lit- 
tera ) litteratus, antique. Cassius Ifemina apud 
A'on. p. 133. 6. Merc. Homo mere litterosus. 

UTTERULA vel Hterula , », L 1. deminut. a 
littera, parva littera, letlera minuta, fpa^uittov. 

I.) Proprie. Cic. fi. Atl. 9. Admiralus sum ouy- 
jfuffiw litterularum, quse solent lu« compositissim-x 
el clarissimas esse.. Id. 16. Fam. 15. Acccpi luam 
epi9loiam vacillantibu9 litlerulis: nee mirum tam 
gravi morbo. Id. 6. Verr. 43. 93. Signum Apotli- 
nis, cujus in femine litlerulis minulis argeoteis no- 
mea Myronis erat inscriplum. 

II.) Translate occurrit <f 1. De epistola, Jeffe- 
rina, letteretia. Cic. 12. ^tt.l. Postquam a te dia- 
cesseram, hoc litterularum exaravl. <f 2. De stu- 
diis levioribus litterarum vel modesti* causa, vel 
per contemplum. Cic. 7. Alt. 2. ad fin. Chrysippum 
vero , quem ego propter litterularum nescio quid, 
libenter vidi, in houore babui. Id. 16. Fam. It). 
Litteruls roes , sive noslve , tui desiderio oblan- 
guerunt. et 5.. ibid. 21. Utor eodein peifuvio ; quo 
libi utendum censeo , litlerulis noali is. Uorat. 2. 
Ep. 1. 7. Litterulia Greecis irabutus. 
LITTCS. V. L1TUS. 
I.ITUA. V- L1TUUS init. 
LlTCRA, «, f. 1. a aupino litum verbi lino, est 
lilus, unctio, uniura, aXsi^"*. 

I.) Proprie. ^ 1. Slricto seosu est, ut diximus, 
! lilus, unctio. Coiuin. 4. R, fi. 24. 6. Solera etiam et 



LITUS 

pluvlas arcet ejusmodi litura. ^ 2. Latlori lawu 

fere sumilur pro superinductlooe ilia et complana- 
tlone, qua scriptura in tabula cerata deletur, can* 
cellazione, efaXett|»(C. Cic. Arch. 5. 9. Ut aniui Q©» 
minis litura se commoturn esse diierit: bis igitur 
tabulis nullam llturam la nomen A. Licinii videtil. 
Id. 4. Verr. 76. 187. Erant accepts pecunise a C. 
ferrutio C. F., sic tamen ut usque ad alteram r 
litters conslarent integrs, reliquse omnes essent lo 
litura. et ibid. 78. 191- Videtis Verrutium? videtil 
primas litteras integras? videtis eitremam partem 
nominis, caudam iliam Verris, tamquam in luto, 
demersam esse in litura? Ccecin. apud Cic. 6. Fam. 
7. Mendum acripturs litura lollitur. Borat. ArU P. 
292. carmen reprebendite, quod non Mult a dies et 
multa litura coercuit. Martial. 7. 17. Hsec Hill 
(tibellis) pretium far-it litura. 

II.) Figurate. ^ 1. Ponitur pro macula, qaia 
scribendo fit, sgorbio, scorbio. Propert. 4. 3. 4. SI 
qua tamen tibi lecturo pars oblita deerit, Haec eril a 
lacriuiia facta litura meis. Ooid. 3. TVtst. 1. 15. 
Littera suilusas quod babct maculosa lituras etc. — 
Hue referri potest et illud Martial. 7. 18. corpus 
nulla litura notat. h. e. nulla ruga signal. ^ a< per 
meiapboram Seneca Fit. beat. 8, Fiducla ejus noa 
sine scientia*sit, sclentia non sine constanlla: toa- 
neant ill i semper placita, nee ulla in decretl* ejui 
litura sit. h. e. nulla mutatlo, aut pcenltentla. 

LITORARIUS, a, um, adject, (litura) ad llturan- 
dum, »eu deleodum pertlnens, ^uion. prtxf. Edyll. 
13. Hoc quum inter liturarloi meos reperiiiem. h. 
t. codlclllos, in quibus coocopta carmina pericrl* 
bimus, et sublnde, quae dispUcent, delemus. V. 
ADVERSARIA, UELETiCIUS et PALIMP9B- 
STL'S. 

LITCRATUS, a, urn. V. L1TURO. 
LITCRGUS, i, m. 2. Vt: voyii, servus publico!, 
seu qui ab bomologis seu deditjeiis colonis publico 
ministerio prajstandus est: o "XsItg« seu Aaaof pu- 
Jjiicui et ep75v opus. Impp. Honor, et Theodot. 
Cod. Theod. 11.24. 6. Possessores pro antiqultate 
census functiones publicas et lilurgos, quos homo- 
logl colonl priestare noscuntur, pro rata sunt abs- 
que dubio cogniturl. h. e. agnlturl, aoluturi. — Ad 
siderum minlstros translulit Capell. 2. p. 45. Quum 
octoglnla quatuor lilurgos ceslo (Philologia) mlra- 
retur adslure. V. LitTL'S, i, ot L/ETtCUS. — Hinc 
apud Varron. 7. L. L. 66. Mull, legilur Scytha 
titurgus, tilulus nernpo Plautiaas comcedis deper- 
dileei in qua Scytha quidam earnSficia ministerio 
nsus inducebatur. Ita Forcellinus et Boihius Plau- 
ti Com. T.Z. p. 563. Sco/iqerum seculi, qui Scy- 
tham liturgum sibi effinxit, quum Codices exbi- 
beant sitetii tergus vel sitelitergus , quapropler re- 
ctius cum Mullero legendum Sileiiitergus, h. e. qui 
situias seu siiellas tergit. Cf. Festum p. 375. tS. 
Mull. 

LtTCRO, as.avi, fitum, are, a. 1. (litura). Part. 
Lituratus. — Liturare est delere, cancellare, ira- 
pt-rpaf u). Sidon. 9- Ep. 3. extr. Tunc enim^ ccriius 
te probasse reliqua gaudebo, si liturasae aliqua co- 
gno\ero. /rescript, apud Gruter. 203., que est apud 
Or ell. 4405. cvM patkr rvfisi bt postea nvnjtvs, 

QVAMOVAM NON 1VRB FACTA BMTlOJiS , SEMPER IK 
rOSSESSiONEM FVERtNT , NVLLO IVRB BVM LOCVM 
VIROICAHB SIBI PATVLLil POSS»NT. FLXVl CVM IK 
RB PB^SBNTl nSPBXERIM LITVRATVM AG. ET BRA- 

svm etc. T. Apul. lac. cit. LITTERATUS I. b. 

LITUS, a, uni. F. LINO. 

LITL'S vel littus, oris, n. 3. In scribendi ralionc 
minime conveniunt erudili, quia ft geminare non- 
nullis placet. Sed plerique alii simplici t scribuni 
ex vetcriti. libris et lapidibus, cum PUrio aJ 
f'irg. 7. /En. 1., Manulio , Cellar., Dausq. et 
aliis. — ■ Variant etiam etymologi in assignanda ori- 
gine, nee afferre videntur quidquarn probabile: a d- 
rlo pro Icedo, a luo, a ludo, it, a tino, is, a fiio, as, 
a lego, is, a "kt-rn preces, a \taoos glaber: sed a 
"Xito; tenuis, aitriius , videtur polius vox deri- 
vando, quia, ut ait Isid. 14. Oriq. 8. flueiu eli- 
ditur, vel aqua alluitur. Nee obstat quanliias 
prioris syllable, quae In "aito? brcvis est, JQ litut 
longa; nam id cliam in linum a \ivav usuvenirej 
observavimus. — Celerum lilus est terra adji* 
cens mari, qua fluclibus alluitur, 0*710X1;, aKTJj 
(It. iiito, lito; Ft. bord de la mer, cote, rivage, 
littoral; llisp. co$ia,la orilla del mar; Gatoi- d- 



urus 

Ufer, Gettade, A Kittle, d. Strand vom Metre; 
Angl. the shore, sea-side, strand, coast). 

I.) Proprle, Cels. Dig. 50. 16. 96. Litui est, 
quousque maximum fluctus a man pervenit: idque 
M, Tuilium ajant, quum arbiter esset, primum coo- 
■tltuisge. Cic. Topic. 7. 32. Solebat Aquilius qua- 
rentibus, quid esset litus, Ha deflnire, qua fluctus 
eluderet. A I. leg. alluderet. Id. Rose. Am. 26. 
72. Quid tam est commune, quarn jpirltus wis, 
terra mortuis, mare fluctuantibus, litus ejectls? 
Calull. 71. 4. Litus tuoditur unda. Virg. 9. Eel 
43. Hue ades: iosani ferianl, sine, litora Ductus. 
Id. 7. Mn. 10. Proxlma Circaa raduntur litora 
terras,. Horat. Epod. 16. 40. pratervolare litora. 
et ibid. 10. 21. curvum litus. Vol. Flacc. 2. 451. 
sinuosum legere. Ovid. 2. Mel. 844, petere. et 14. 
ibid. 104. intrare, h. e. portura, el 6. ibid. 520. 
eiire in litus. et 1. IVist. 5. 36. Et date naufragio 
litora lata meo, Plin. 37. Hist. nat. 13. 77. (201). 
Litus portuosum. — Arare litus est operam per- 
dcre. Sterilis est enim arena litorum. Ovid. 5. 
Trist. 4. 48. — In litus arenas fundere est idem 
quod noctuas Athenas, Ugna in titvam, et hu- 
jusmodi, portar aequo, al mare. Id. ibid. 6. 44. 
jn litus arenas, In segetem spicas, in mare fundat 
aquas. — Cic. 1. Att. 18. Abest enim frater a^e- 
\taxaioe et amanlissimus: Metellus oon homo, 
sed litus atque aer et soiitudo mere: tu outem 
etc. Schutzius ita legend, recte conjicit : et arnan- 
tissimus mei, et illius nunc domus est litus etc. 

II.) Improprie. ^ 1. Reperitur litus pro ripa, 
ut monet Servius ad Hlud Virg. 3. &n. 389. et 
8. ibid. 43. Litoreis ingens invents sub ilicibus 
sus. et ibid. 83. vlridlque In litora conspicitur 
sus, Cic. 2. Invent. 31. 97. Redamptor bostias 
coostituit omnes in Htore, ut, qui trans flumeo 
esseut , videre possent. Prudent. 6. Cathemer. 
45. rex Niliaci litoris. V. Homonym, in.fio.hu- 
jus voc. ^ 2. Occurrit et de ripa lacuum. Ca- 
lull. 35. 4. Lariura litus. Ovid. 6. Fast. 765.; et 
Sil. It. 15. 818. Trasimeni litora. % 3. Late 
accipitur pro terra vicina titori, il litorale. Virg. 
4. Mn. 212. cui litus arandum, Cuique loci leges 
dedimus. Tac. 3. Hist. 63. De numero servorum 
et electiooe Utorura loqui. h. e. seces6uum amce- 
norum in litoribus. 5" 4. Et pro sinu, ubi na- 
vigantes appellere et descendere possunl, luogo di 
sbarco. Sue'ton. T>b. 40. Pracipue delectalus in- 
sula, quod uno parvoque Htore adiretur. 

Homonym. Litus est terra adjacens mari , 
qua Guctibus alluitur-, et dlffert a ripa, quae de 
flumine dicitur. Item litus differ! ab ora, quia 
litus denotat quasi llneam, quae terram a mari se- 
junglt; ora vero denotat spatium regionis mari 
ndjacentis; paucis, ratione habila cootinentis terra, 
litus est extra, ora intra, Ovid. 1. Met. 42. de 
flutninibus. In mare perveniunt partim, campoque 
recepta Liberioris aquas pro ripis litora pul- 
sant. Cf. eumd. 11. ibid. 53. et 55. et Vitruv. 
2. 9. Circa rip am flurainii Padi et litora maris 
Hadriatici. Sueton. lYer. 27. Disposita per litora 
et rip as deversoriaa tabema. Curt. 9. 9. 26. 
Plousus nrilitum litoribus ripisque rcsona- 
bat, — Quemadmodum vero reperitur litus pro 
ripa {V. supra sub H. 1.); Ha contra ripa ioler- 
dum pro Ittore, ut apud Horat. 3. Od. 27. 23. 
^Equoris nigri fremitum et trementes Verbere ripa. 
■ — Mela 3. 9. Or as ad Eurum sequentibua nihil 
memorabile occurrit: vasta omnia vastis pracisa 
moniibus, ripa potius sunt, quam litora. Cic. 
2. Nat. D. 39. 100. Amcenilaies or arum et 
litorum. Mela procEm. Dkam deinde rursus 
oras omnium et litora, ut intra extraque sunt. 
Piin. 5. Ep. 6- Gravis et pestilens ora Tuscorum, 
qua per litus exlenditur. — Interdum litus et 
ora junguntur, ut apud Virg. 2. G. 44. ades, et 
priml lege litoris orara. et epud Tac. 2. Ann. 
7b. Pi&o Domilium vilare litorum oram jubet. 
h. e. oram per litus extensam. — Hioc etlam al- 
torum pro eltero ponitur, ut apud Liv. 24. 8. 
ClasSem paravimus, ut Africa oram popularemur; 
ut tata nobis Italia litora eslent. ef mox. Si 
ora Italia infestior hoc anno, quam Africa fuit etc. 

LITUS, us, m, 4. a litum supino verbl Uno, 
est unctio. Plin. 33. Hist. nat. 6. 35. (110). Usus 
ejus ad collyria, et litu ad muliebrlum clcntri- 
cum fceilitutes toilendas. Celt. 6. 6. n. 20. Sed 



— 102 - 

ante litum, hoc aogendum est. Ita Lindeniut; sed 
Targa ex Codd. ubi legltur lenitum hoc inun- 
gendum , acute legend, conjicit: leni, turn hoc 
inunrjendum est, h. e. ante leni collyrio, turn 
hoc acri .etc. 

LlTOUS, i, m. 2. Femin- gen, litua exhibent 
Gloss. Placid, in Class. Auct. T. 3- p. 479. 
edente A, Maio bisce verbis: Litua, virga ioeurva, 
generis femininL Fortasse tenendum Lituus etc. — 
Quod ad etymon special, Etrusca vox esse videtur: 
V. Muller. Etrusc. rer. T. 2. p. 211. — Cete- 
rum lituus 

I.) Proprie ^ 1. Est baculas incurvus, quo 
augures sedentes avibus templom rfesignabant. Liv. 
1. 18. Dextra manu baculum sine oodo aduncum te- 
nens, quem liiuutn appeilaverunt. Cic. i.Divinat. 
17- 30. Quid lituus iste tester, quod clarissiraum 
est insigne suguratus , unde vobis est traditus? 
Nempe eo Romulus regiones direxit, turn quum 
urbem condidit. Qal quidem Romuli lituus, idest 
iQcur?um et leviter a summo inflexum bacillurn, 
quod ab ejus litui, quo canitur, similitudine no- 
men Invenit, quum situs esset in curia Saliorum, 
qua est in Palatio, eaque deQagrasset, inventus 
est integer. Hactenus Cicero. Sed quis credat, Ci- 
ceronem putasse opus, ut, quid lituus esset, expo-- 
neret? Omnino interpretatio ilia e giossemate in le- 
jtum irrepslt, ut jam Lips. 1. 1. variar. lect- c. 20. 
observavit. Interim tamen vera dicuntur- Nam Gell- 
5- 8. lituum auguralem a lituo roilitari dictum 
docet, non hunc ab illo, ut quidam putabant, 
Similis lituo est nunc episcoporum baculus, il pa- 
storale. Hac Forceliinus. Recentiores tamen ple- 
rique omnes contra seotiunt, lituom scil. mi- 
litarem ab augurali dictum. Ipse cl. Furlanelto 
in I. Append, bac ait: Ceterum litous est pars 
superior baculi seu pedi pastoralis , turn et in- 
signe augurum, unde deinceps . licet aliter sta- 
tuat Gtll. loc. cit. , ad usum rei militaris tra- 
ducta vox est. Nee obstant ea, qua Jo. Labusius 
loc. cit. in fin. sub 2. altulit ex Sallustio, Pe- 
getio et quadam inscriptione , quibos in locis 
tubicen pro liticine usurpatur: nam ex Gell. loc. 
cit. liquido constat tubara esse vocabulum geoerale, 
quo et lituus special! signiflcatione comprehenditur. 
Virg. 7. Mn. 187. Ipse Quirinali Htuo parveque se- 
debat Succinctus trabea, lavaque ancile gerebat Pi- 
cus. Ovid. 6. Fast. 375. lituo pulcher trabeaque 
Quirinus. Servius ad loc. Virg. modo cit. adscribii, 
posse ibi iotelligi eliara regiura baculum, in quo 
poiestas esse dirimeodarum litium. et ad 3. G. 183. 
etiam Mercurii virgatn lituum appellari. ^ 2. Li- 
tuus, Xt'ruos (a^cToc team's, acutus, nempe ob so- 
num,ot ForcelUnO placet: at V. dicta irtit. et pa- 
ragr. praced.) a similitudine Utni auguralis, est ge- 
nus tuba roinoris, incurvum , gracilem edens so- 
num, quo in bello utebantur: litui Bgurara vide apud 
Murat. Inscript. 798. 1. At secundum Jo. Labu- 
sium in Mas. Mant. T. 2. p. 67. hie lapis Ligori- 
aous est, ideoque sublesta fldei: quare potius con- 
sulendus est nummus apud Morell. Thesaur. Fam. 
Bom. in G. Junia tab. 3. n. VI., in quo duplex 
cermtur decussati litui figure. Ennius apud Paul. 
Diac. p; 116. 18. Mull. Inde loci lituus sonitus ef- 
fudit acutos, Ovid. 3. Fast. 216. Jam lituus pugna 
signa daturus erat. Horat. 1. Od. 1. 23. Multos ca- 
stra jtivant et lituo tuba Permiilus sonitus. Id. 2. 
ibid. 1. 18. Jam litui strepunt. Stat. 6. Theb. 228. 
Et liluis aures circum pulsantur acutis. Lucan. 1. 
237. stridor lituum clangorque tubarum. (pro li- 
tuorum; quod babet et Vol, Flacc. 6. 166.). Se- 
neca JTvyest. 575- Jam tacet stridor litui stre- 
pentis. et ffidip. 734. Lituusque adunco sttidu- 
los cantus Elisit aere, h. e. spiritu per aduncum, seu 
index urn cavum emisso. — Lituum a tuba Acron 
ad Horat. 1. Od. 1. 23. ita dislinguit: Litui acutus 
est sonus, tuba gravis: inter lituum et tubam hoc 
distare inveni ; lituus equitum est et iocurvus; 
tuba vero pedilum est et directa. 

II.) Translate. Cic. 11. Att. 12. Q. rratrem lituum 
mea.perfeciionis fuisse. h. e. impulsorem. Est qui 
legit illicium. 

LIVEDO, Inis, f. 3. (liveo) livor, lividura. ApuL 
9. Met. Quales ilHc homuoculi, vibicibus iivedinis 
totam eutem depict! '. Alii rectius leg. lividinis pro 
lividineis. V. LIV1D1NKUS. Lividinem tamen ex- 
bibet Append, ad Prob. in Analect. grammai. 



nvjDus 

p. 348. edente Eichenfeld. Inter libidinem et livi- 
dinem hoc interest, quod libidinem qualitatem anl- 
mi significat, at vero lividinem livorem corporis 
esse demonstr.it. ■ 

LIVENS, en lis, particip. V. LIVEO. 

LlVENTER, adverb, (livens) plumbeo colore. 
V. Livens I. In fio. 1. LIVEO. 

LlVENTU, a, f. 1. (liveo) Uvor. Gloss. Placid. 
in Class. Auct. T. 3. p. 480. edente A. Maio. LI- 
ventia, ootnen factum ab eo quod dicitur livet. 

LIVfiO,es, ere, n. 2. Part, Ziuens in fln.~ Liveo 
est Uvicfus sum, hoc est plumbei coloris, TrsXtSudo- 
pta: (It. essere livido; Fr. etre plombe, bleualre; 
Hisp. ser cardeno, de color de plomo; Germ, blei- 
farbig, blaulich tein; Angl. be black and blue, be 
pale and wan, be lioid). 

I.) Proprie. Propert. 4. 7. 65. Hac sua maternis 
queritur livere catent's Brachia. Ovid. 2, Met. 776. 
livent rubigine deotes. V. Livens in fin. 

II.) Translate sumitur pro invidere, quia invidi 
aliena felicitate pallent et livescunt, (tametsi livere 
ab invidere distinguitur: V. L1VIDUS II.): et cum 
Datiyo usurpatur. Tac. 13, ^nn. 42. Livere lis, qui 
eloquentiam exercent. Al. aliter leg. Martial. 6. 
86. Et potet calidam, qui mihi livet, aquara. Al. 
kg. Iaudat. Cf. Id. 9. 24, Albans livere potest pia 
quercus oliva, Quod etc. Id. 8. 61. Livet Carinus, 
rumpitur, furit, plorat. Slat- il. Theb. 211. Uveal 
inTandum licet Argos et aspera Juno. Id. I. Silv. 2. 
150. Tupesque niteot, queis purpura OZbalis.et Tyrll 
moderator livet aheni. — Hinc Part. pras. 

Livens, enlis, adjectivorum more, est Uvidus, 
plumbei coloris, paliens, livido, nericcio. 

I.) Proprie. Virg. 7. j£n. 687. pars maxima 
glandes Liventis plumbi spargit. Propert. 4, 2. 13. 
Prima mini variat liventibus uva raceniis. Ovid. 13. 
Met. 817. Prunaque non solum nigro liveolia 
succo, Verum etiam generosa. Sil. It. 2. 707. De- 
formata feret livenli membra ?eneno. Id. 8. 383. 
Liventes cano per squalida turbidus arva Cogit 
aquas Ufens. Ovid. 2. Amor. % 47. compedibus U- 
ventia crura. Albinov. 1. "273. Aspiciam regum li* 
ventia colla catenis. Stat. 1. Theb. 617. liventes in 
morte oculi. Paulin. Petrocor. 4. 192. Liventes 
fiacto oigrescunt gutture fauces. Al. leg. Liveo- 
Let. 

II.) Translate est invidens, invidioso. Martuxl. 
8. 61. Quid imprecabor, o Severe, liventi7 

LiVESCO, is, ere, n. 3.. (liveo). Part, iivescens 
I. — Livesco est idem ac lividus fio, r.iK'Moouat, 
divenire livido. 

I.) Proprie. Lucret. 2. 529. In pedibus primum 
digitos liveseere et ungues. Scribon. Compos. 181. 
Livescentibus roembris eoruni. V. VIVESCO.^ 
' II.) Translate sumitur pro iovidere. Claudian. 3. 
Rapt. Pros. 27. nee euim liveseere fas est, Vel no- 
cuisse deos. 

LiVll)£, adverb, (lividus) subobscure. Occurrit 
tantum Comp. Lividius apud Plin. 37. Hist. nat. 
1. 25. (94). Qui (carbunculO ianguidius ac lividius 
ex Indicis lucent, lilbizontas appellari. Ita locum 
exhibent nonnulli Codices; plerique tamen iiqite 
optimi lividius omitlunt. 

LlVlDlNAN'S, antis, particip. ab innsit. liyidi- 
nor, translate occurrit, et est qui invidct el livore 
tabescit. Pelron. Satyr. 13S. Ipse Paris dearurn li- 
vidinantium judex- Alii leg. libidinantium, all* li- 
tigantium. 

LIVlDlNEUS, a, urn, adject, lividus, ut Vibices 
lividinei, apud Apul. 9. Met. Ita leg. Salmas. V. 
LIVEDO. 

LiVlDO, inis. f. 3. V. LIVEDO. 

LIVIDO, as, are, a. 1. (lividus) lividum reddere, 
nibtvw. Paulin. Nolan- carm. 21. 61 'J. Decoctus 
humor sobriis laboribus Pallore vultum iivideU 

LtVlDULUS, a, um, adject, deminut a lividus, 

sublividus. ..,,,, 

I ) Proprie. Sever. Sanct. 91. Albent Uvidulis lu- 
mina nubibus. , . 

II.) Translate. Juvenal. 11. HO- Qo'bus invi- 
dcas, si lividulus sis, 

LIViDOS, a, um, adject. Comp. Zhnaior II.; sup 
Lividissimus I. — Lividus, per metalhesin, ut do- 
cet Forceliinus, a voce Graca n6\i5vc-? idem signx- 
ficante ( V. et LIVEO), est color idem qui plumbeus, 
subniger (It. livido, nericcio; Fr. piombe, bleua- 
ire, livide; Hisp. cardeno, acardenalado, de color 



LMSCOR 

dephmo; Germ, bleifarbig, blaalich; Angl. btec* 
and blue, Ucid, pale and wan). 

I.) Proprie. — a) Generatim. Pirg. 6- & n - 
320. ills remis vada livida verrunt. CaluJJ. 17. 
11. Hvidlssima vorago paludis. iforat. 2- Od. 5. 
10. jam tibi livMos Distinguet auctumnus race- 
rs. _w b) Specfatim Uvidus dicitur, qui fu- 
scum colorem in cute ex Ictu contraxit, eiilibu* ve- 
nis colllsis, saoguineque ad cutem diffuso- fforat. 
1. Od. 8. 10. neque Jam livida gestat armis Brachia. 
Ovid, Heroid. 20. S3. Oraque lint digitis livida fa- 

cta lu ' s * .i. /,. 

ID Translate dicitar invidus, inwdiaso. Cic. 4. 

Tusc. 12. 28. Ergo et invtdl et malevoil et lividi 
el timldi et roisericordes, quia proclives ad eas per- 
turbationes etc. Distinguit hie tie. lividos ab invi- 
dis, ut livere ab iovidere Tac. Dial, de orat. ubi 
ait 25. Nam et Calvum et Asinium et ipsum Cice- 
ronem credo solitos et Invidere et livere et ceteris 
human® irtflrmitatis Vitus offici. Discrimen fortasse 
est, quod invidus intra se potest invidia m.conli-. 
'nere, Uvidus manifestat aut verbis, aut signo aii- 
quo,quemadmodum livida sunt membra, qua surfu- 
so sanguine icturn ostendunt. H*c tamen differentia 
non est perpetua. Herat, i. Sal. 4. 93. Liyidus et 
mordax videor tibi. Adde eutnd. 2. Ep. 1. 89. 
Ovid. 1. Fast. 74. differ opus, livida lingua, tuum. 
— Lividcs obliviones, quibus recte facta tacentur 
ex invidia, oe laude raerita fruanlur. Horat. t. Od. 
9. 30. non ego te meig Chartis inornatum silebo, 
Totve tuos patiar labores Impune, Lolli, ctrpere 
lividas Obliviones. — Livida sententia, iuvida et 
mordax. Seneca 2. Controv. 14. sub fin. Agrotas 
longe lividiorem sententiam dixit. Alii rectius leg. 
tiwdiorera. 

LlVISCOR, iTvisceris, Hvitus sum, .Uvisci, dep. 3. 
afferiur tantummodo lamquam forma, ad etymon 
verbi oSliviscor declarandum, a Cassiod. Orlhogr. 
10s Livisci est oblivisci, et Hvitus, quod nog hodie 
per elisionem oblitus- Quod quum manifestum fue- 
rit, pieoissime quivts intelliget, .in scriptura verbi 
bojos divisionem ob et liviscor. 

LlVOa, oris, m". 3. (liveo) color cxpalfido ni- 
grescens, quern et plumbeum nonnulli appellant, 
quaietn in contusis corporis partibus videre est, 
quam exiles vena contusa sanguinera ad extremam 
cutem dUfundunt, rrsXctopta (It. tividore, lividezza; 
Fr. coukur plombee, livide, lividite; Hisp. color 
de plomo, color livid; Germ. d. bldutich-gelbe 
Farbe, d. blau-gelbe Fleck einer geschlagenen 
S telle; Angl. blackness, or blueness, lividity>. 

I.) Proprie. Cic. 2. . Herenn. 5. 8. Si turn ore ct 
livore decoloratum est corpus mortoi. Cf. Quintil. 
2. 21. 19. Livores et tumores in corpore cruditalis, 
an veoeni signa sint. Adde eumd. 5. 9. 1. et 5. 10. 
46. Flin. 20. Hist. nal. 22. 87. (240). lilinitur et 
livoribus sugaillatisque cum roc lie. Tibull. i. 6. 13. 
Turn succos berbasque dedi, queis livor abiret, 
Quern favit impresso mutua dente Venus. Ovid. 3. 
Amor. 5. 28. Sed niger in vacca pectore iivor erat. 
lividura. Colum. 12. R. R. 49. 3. Quia hasc ran- 
dilior est otiva, quarn ea, qu® contusione livorem 
coitrabit. Juvenal. 2. 81 Cvaque conspecta livo- 
rem dufit ab uva. 

II.) Translate est invidia, odium, quod s©pe in 
ob:rectatiooem eruropit, livore, invidia, maldi- 
cenza. Brutus apud Cic. 11. Fam. 10. Tu a certo 
seosu el vero judicas de nobis: quod isti ne faciant, 
m>levolentia et livore impediuntur. Sueton. Cal. 
34 Nee minore livore ac maiignitate, quam super- 
fcia s*vitiaque pa?ne adversus omnis ®vi homines 
graisatui est. Plin. Paneg. 58. Non ambitio magis, 
quam livor et malignitas videri potest omoes aoi- 
mos possidere. Tac. 1. Hist. 1. Ambitionem scri- 
ptoris facile adverseris: obtrectatio et livor pronis 
auribus accipiuntur. Phcedr. 2. epil. ii livorobtre- 
ctare curatn voluerit, Non lamen eripiet laudis con- 
scienuam. Ovid. 1. Amor. 15. 3£. Pascitur iu vivis 
\.\3t: post fata quiescit. Id. 3. Pont- 4. 73. Scripta 
placent a marie fere, quia ladere vivos Livor et in- 
jasto carpere dente solet- Id. 4. ibid. 16. 47. Ergo 
sobmolum palria prosciodere, iivor, Desioe. Id. 
Remed. am. 389. Rumpere, livor edax: jam ma- 
gnum oomen habemus. .Vtmesian. 1. Eel. 84. prte- 
Kaj tibi fama benignum Stravlt iter, ruropens livo- 
rii nubila plena. 
L1L5. V. LEt'S. 



— 103 — 

LIX,ltcis,m. 3. Parro apud Win. 36. Hist nat. 
27. 69. (202). Lix cinis est, loquU M. Varro, foci: 
iode enira cinis lixivus polus medelur etc Non. 
p. 62. 11. Merc. Lix est cini9, vel humor cineri ad- 
mixtus: nam etiamnum id genus lixivium vacatur. 
Hec posterior interpretalio plenior vidctur et ve- 
rior, nam apud Plin. toe. cvt. de ciuere potando est 
sermo. Pranerea SiUig. apud Plin. rectius legit: 
Pyxis stf. inquit, focus etc.; et in notis add it, 
verba ft* cinis est ineptissimam esse interpolalio- 
nem e codicibu9 deterioribus et verbis sequentibus 
procusam: Varro enim dicit, medicinam (h. e. pyxi- 
dem, qua medicamenta asservari solebant) petan- 
dam esse e foco. Ceterum veteribus Latinis lix flui- 
dum sigoificasse videtur, unde et (icidus et licar et 
licet, qua litteris mutatis Uquidus, liquor et liquet 
facta sunt: unde" etiam lixivia, lixiviwt vel lixivus 

LIXA, te, m. t. Paul. Diac. p. 115. 10. Mull. 
tres afTert ootationes, omnes ineptas: vel quod ex- 
tra ordinem sit militi®, eique liceat, quod libuerit: 
vel a Licha, qui Herculem secutus fuit: vel a ligu- 
riendo quasstum. Non. p. 62. 9. Merc, rectius dueit 
a lixa (unde et elixum), qua woce.velcres aquam ap- 
pellaveriot: Sixarum autem propriura ofDcium 
fuisse militlbus aquam subvehere.; V. et voc. prse- 
ce( j. — Ceterum lixa est qui qusestus gratia exer- 
citum sequitur, et cibos, ac prajejpue carries, co- 
qmt ac veudit: P. CALO, onis. dropiio; (It. 
vivandiere; l"r. vivandier ; Hisp. vivandero ; 
Germ. d. Marketender; Angl a sutler, victualler 

in a camp.) 

I.) Proprie. Liv. 39. 1. Inops regio, qu® parsi- 
mooia adstrirsgeret miliies, prsd® haud_ multum 
prseberet: itaque non lixa sequebatur, non jumento- 
rum iongos ordo agmen extendebat. Id. 21. 63. 
Lixa inodo sine insignibus, sine lictoribus proTe- 
ctum esse. — In plur. numero Uxce dicuntur, non 
modo qui cibos vendunt. verum etiam coqui, pi- 
stores et alios hujusmodi ministros, qui qusstus 
gratia eiercHum sequuntur. Auct. B. Apr. 75. Lixa- 
rum mercatorutnque, qui piostris merces pcrtabant, 
intcrceptis sarcinis. I'al. Max. 2. 7. v. 2. Lixas e 
castris submovit, cibumque coctum venalem propo- 
nere vetuit- Quintil. 8. 6. 42. Agmini totidem li- 
xas habenti, quot m Mites. Justin. 38.10.2. Luxu- 
ri* non minor apparatus, quam militia fuit. Nam 
txxx. millia armatorum secuta sunt ccc. millia li- 
xarum; ex quibus coquorum, pistorum scanicorum- 
que major numerus fuit. Vides hie lixarum nomine 
pistores tiuoque scanicosque comprebendi. Sil. It. 
5. 31. et idutile Marti Lixarum vulgus- 

II.) Translate est minister, servus magistratus, 
lictor. Apul. 1. Met. Nam lixas et virgas et habitum 
prorsus magistratui congruentem in te video. 

LIXABUNPUS, a, um, adject, (lixa) lixarum 
more- Paul. Diac p. 116.19. Mull. Lixabuodus 
iter libere ac prolixe faeiens- Gloss. Isid. Liia- 
bundus ambulat, qui votnptatis causa ambulat . 
Fortasse utrobique legend, luxabundus, quasi luxu 
ambulans. 

LIX 10, 5nis, m. 3. idem ac lixa. Gloss. Isid. 
Lixiones aquarura porlitores. 
LlXtVlA, a, f. 1. et 
LIXFVlfJM, Ii, n. 2. V. voc 9eq. in fin. 
LiXlVtL'S, a, urn, adject, (lix) dicitur de cinere 
in aqua cocto. Plin. 14. Hist. nat. 20. 25. (129). Vi- 
na coacinnari cioeris luivii cum defruto cocli parte 
quadragesima in culeum- di r anno, et 15. ibid. 17. 
18. (67). L T vas in cinere iixivio tingere. Id. 28. 
ibid 18. 75. (244). Cinere Iixivio abluere. Silliq, 
ubique lezit lixivus, collalis etiam Gesner. et Sch- 
neider. Ind. Script. R. R. sub bac voce. — De mu- 
slo iixivio V. LIXIVUS. — Mine 

Lixivia, ce, f. 1. (aqua, aut cinis subintellige) 
absolute, substantivorum more, est aqua in qua 
eluendi causa cinis incocta est (P. LIX), Usciva, 
ranno, mv.a. Colum. 12. R. R 22. 1. Infuntliio 
cinevis lixivia congios duos: quum requieverit, cli- 
quato iixiviam. et ibid. 16. 1. Praparatam lixi- 
viam cineris sarmentitii calefleri convenit. et ibid. 
50. 14. Dolia et seria, in quibus oleum reponitur, 
non calidissims lixivia, ne vasa ceram remitiant, 
eluantur. 

Lixivium, ti, a. 2. absolute substantivorum 
more, est idem ac cioU lixlvius. Pallad. 12. R. R. 
7. circa med. Osia prunorum prius iixivio suni 



LOCATARIUS 

maceraoda per biduum , ut cito germinaja co- 
gantur. 

LIXIVDM, i, n. 2. P. voc. seq. in fin. 

LIX I V US, a, um, adject, (lix) idem ac Iliiviuj. 

Cato R. R. 23. Defrutum de musto litivo eoctum. 
h. e. quod ante pressuram uvarum sponte defiuxit, 
ut Colum. 12. R. R- 27. 1. interpretatur: vel quod 
destillaverit, antequam nimium calcetur uva , at 
Id. ibid. 41. 1. exponit. Primum musti genus pra- 
tropum dicitur a Plin. 14. Hist. nat. 9. 11. (85).; 
ab Italis quibusdam presmone. Cf. locum Colum. 
inTra cit. Ceterum Scribon. Compos. Zip. et 230. 
Cinis lixiva. P. et adnotata ad loc. PUnii in LIXI- 
YIUS. - Iliac 

Lixivum, i, n. 2. absolute, substantivorum more. 
Colum. 12. R. R. 50. 11. Longe melioris saporis 
est oleum, quod minore vi prali, quasi lixivum, 
deQuxerit. (A I. leg. lixivium), h. e. more lixivia 
aqua ex pannis sponte deQuentis- Cf. locum Caton. 
supra cit. et Pelagon. 7. f- r eterin. 4. Lixivum te- 
pidum cum oleo et modico melle faucibus infuo* 
dito. Pallad. 2. R. R. 15. a med. Nucem lixivo 
per annum continuum ter rigabis in mease, h. e. 
lixivia. 

L1XO, as, are, a. 1. idem atque elixo, tessare. 
Gloss. Philox. Lixo, as, s'^w. 

LIXUL/E, arum, f. plur. 1. dicebantur vocabulo 
Sabino cjrculi ex farina, caseo et aqua incondite 
fact) : iidemque semilixui®. Parro 5. L. L. 107. 
Mull. 



LO 

LOBA, a, f. 1. «J 1. Est culmus milii Indici 
apud PUn. 18. Hist. nal. 7. to. (53). ubi tamen re- 
ctius phoba scripseris; nam eamdem Theophrast. 
Hist, plant. I. 8. c. 4. j-cjStjv vocat. Hanc lectionem 
eadem de causa in textuin recepit Sillig. ^ 2. Est 
hoc nomine etiam planla, eadem qua strychnos, 
apud Apul. Herb. 74. 

LOCALIS, e, adject, (locus) ad locum pertinens, 
locale, Tciroid;. Tertult. 4. odwers. Marcion. ,34. 
a med. Esse aliijuam localem determioationem, 
qua sinus dicta sit Abraha. Id. ad Scapul. 3. lo- 
cale universal! opponit. Id. Apohg. 20- Locales 
clades. n. e. locorum. Sic Ammian. 14. 7. Princi- 
pum diffusa potestas localibus subinde medetur a- 
rumnis. Servius ad Virg. 7. /En. 47. Dii locales. 
P. MUN1CEPS. — Localta adverbia apud Gram- 
maticos sunt, qua locum adsignificanU Charis. 2. 
p. 182. Putsch. P. ILLOCALIS. 

LOCALlTAS, atis, f. 3. (iocaiis) neccssarla cor- 
poris affectio apud Claud. Mamert. 3. Slat. anim. 
3. et 4. 

LOCALfTER, adverb. (Iocaiis) ratione loci, se- 
condo i luoghi, ut apud Tertull. Pall. 2. Mulat et 
nunc localiter habitus. Ammian. 19. 12. Besa del 
localiter appellati oraculum. h. e. ab incolis loci. 
Cassiod. 1. Pariar. 35. Quum siccitas prasentis 
anni, qua localiter certis solet desavire tempori- 
bus, etc. Id. 4. ibid. 50. a med. Alibi cacumina ma- 
gna terrarum videntur ardere: hujus {Pesuvii) in- 
ceodia pane mundo datum esse posse cognoscere. 
P. JOG A LITE a. 
LOCARlUM, li, n. 2. P. voc. seq. io fln. 
LOCARlUS, a, um, adject, (loco) ad locationem 
pertinens: unde 

Locarius, ii, ra- 2. absolute, substantivorum 
more, est qui loca prius occupabatio spectaculis, ut 
eadem aliis sero venientibus certo pretio cederet, 
pigionante de' sedili, apud Martial 5. 21. Hermes 
divilia iocs riorum, h. e. qui quum tsset gladiator 
magni nominis, ideoque ingens bominum mullitudo 
in amphilheatruin conveniret, grande lucrum sedes 
ibidem locantibus procurabat. 

Locarium , ii , a. 2. absolute, substantivorum 
more, est pretium, quod datur in stabulo et taber- 
na, ubi coasistant, affillo, svet'xtov. Parro 5. L. L. 
15. Mull. 

LOCARlUS, Ii, m. 2. P. voc praced. ia firj. 
LOCATARlUSet locStorlus, a, um, adject, (loco) 
qui mercede locatur, idem ac locaticius. Gloss. Phi- 
lox. Locatarius, o iHoSouftswo? . Locatorius , xuo- 
Swoipaloq. Cic. 15, Att. 9. Locatoria provltici*. 
P. LEGATORIUS- 



LOCATICIUS 

UJCATtClUS tt WcatWus, a, urn, adject, (loco) 
qui locatur, fiioStuauoc.. Sidon. 6. Ep. 8. Merce- 
oirlls proseculiooibus et locaticia fatigatione. Sal- 
man. Ep. t. Mercenario opere victum quaeritans 
uxoribus barbarorum locaticias manus subdit. 

LOCATIM, adverb, (locus) per loca. Val. Max. 
5. 3. **. 3. extern. Locatim d'upersos cives ffuos in 
rjnam arbem contraxit. Alii rectius kg. vicatim. 
Certa est lectio apud Jornand. Get. 7. Taurus roons 
localim reciius, qua disrupto jugo vallis biatu pa- 
tescil, nunc Caspias portas, nunc Armenias, nunc 
Cilicas, nunc secundum locum quails fuerit, facit- 

LOCATlO, 6nis, f. 3. (loco) locandi actus : bine 

1.) Proprie. ^ I. Generatim est collocatio, dis- 
pOJilio, collocazione. Quintil. 7-1. 1. Partitio est 
rerum singularum in paries discretus ordo, et re- 
cta quardam locatio, prioribus sequentia adnectens. 
Alii kg. collocatio. Id. 9- 4. 32. Amphibolia fieri 
vitiosa locatione verborum. j 2- Specialim est 
actus rem alter! comraittendi faciendam, vel ulen- 
dam concedendi, pretio pacto:cui conduclio et re- 
demptio respondent. Cic. 4. Ail. 3. Dislurbata 
porticus Catuli, qua; ex S. C. consulum locatione 
reficiebatur. In vet. edict, prcetor. apud Gell. 11. 
17. Ex lege locationis. Sic in Inscript apud Henzen. 

7421. OVI 11V1B. I. D. p. ?BCTIGALIA YLTROQVS TR1- 
BVTA SlVS QVID ALIVT COMMVNt K0M1IVB MVN1CI- 
PTM Sllvs MVMCUP1 LOCARI OPOHTEBIT LOCATO 
QVASQVE LOCATIOKES SECKSIT O/V'ASQVE LEGES DI- 

xeatT etc. Colum- i. R. B. 7. 3. Mea fert opi- 
nio, rem malam esse frequentem locatiooem fundi. 
Liv. 45- 18. Locationes preediorum ruslicorum. - 
Zocatio tedium Roraae fiebat Kal. Juliis- V. JU- 
LIUS. Fundorum vero Kal. Marliis. Y. Brisson- 
de formal, pop. R. I. 6- c 70. Attamen Pompe- 
jls idem faclitatum fuisse Idibus Auguslis, probat 
Rosin. Dissert, isagog. p. 6*. Ubique autem in 
quinquennium Iocatiories turn aedium, turn fundo- 
rum factas fuisse, arguit idem Brisson. ioc cit. 
Item vectigalium et ultro tributorum. V. LU- 
STRUM. 

II.) Translate locatio dicitur contractus ipse, 
quo mercede pacta aliquid allcui utendurn conce- 
dimus, vel faciendum commiltimus. Cic. 1. Alt. 
17. 9. Ut induceretur locatio, postulaverunt. 
LOCATlTlUS, a, urn. V. LOCATICIUS. 
LOCATOR, Oris, m. 3. (loco) qui pretio rem 
aliquam ulendam , aut faciendam dat alteri: cui 
conductor et redemptor respondent, chi da a pi 
cwne ad affuto, ipyoZirns. — a) Generatim. 
Pirn. 7. But. nat. 52 53. (176). Locator fune- 
ris. Laheo Dig. 19- 2. 60. domus- African, ibid 
35. insula; et fundi. Fiorenlin. ibid. 3o. operis. 
Firmic. 4. JHathes. 6. Locatores meretricum. In- 
script. apud Pralill. Via A pp. p 27a. locator 
thsrmarvm. — b) Specialim locator sccsnicorum 
■«el a sccena dicebatur, qui ludorum theatralium 
editoribus corpus histrionum, gregem appellatum, 
cum oroni supeilectile, mercede pacta, pro ludis 
faciendis locabat, impresario. Inscript. apud Gor. 
Symbol. Utter. Florent. T. 2. p. 161. p. gaesemvs 
gratvs loc, scaenicorvm. Alia apud eumd. ibid. 

V- 167. A MAHMIVS A. f. SBVERIMS LOCATOR SCAE- 

nicOHVM- V. ibid, plura hue spectantia ; et confer 
Inscript. apud Orell. 2G18. 

LOCATUS, a, urn. V. LOCO. 

LOCATORtUS, a, ura. V. LOCATARIUS. 

I-OCELLL'S, j, m. 2. deminut. a locus, parvus 
loculus, capsula, posticciuolo } ripostiniio, enssei- 
Una » tcrignelto, ^aXavrtStov . Ccesar ad Pison. 
•pud Charis. 1. p. 60- Putsch. Loceltum libi si- 
gnature) remisi. Martial. 14. 13., cujus lemma est 
focuh iignei. Si quid adhuc superest in nostri face 

in aa Mun,,s erit: nihi! est > 'P se loccllus erit- Id 
10. 88 Oranes persequcris prtetorum, Colta, lo- 
cellos. Petron. Satyr. 140. fJnde plani viverenl, 
0l ? 1 * ut locelks, aut sonantes aere sacellos pro ba- 
wis in turbam mitterentl Val. Max. 1. 8. n. 9. 
TXr ' t" loceIlum fepositos beredibus reddidit. 
LOCHIA, a, I. 1. Xox_£«a, obstetrix: ita est ap- 
pelidta Diana, quia a pariurientibus invocata, eis- 
oeir, opera fert, ideoque et opifcra et Uiihyia et- 
wm dkta fuit- V. Callimach. Hymn, in Di an . v. 
19. Hinc Inscript. apud Gruter. 1011- 3., qus 
«et apud Orell. 1450. dun as lochue ginbceia p. 

»■ BVjfA PQMP0K1A- 

LOCtTO, as, are, a. 1. frtquentat. a loco, as, 



— 104 — 

qua signiflcat utendum, aut faciendum dare. Ter, 
Adelph. 5. 8. 26. Ageili est hie aub urbe paul- 
tum. quod locitas foras. 

LOCO, as, avi, atum, are, a. i (locus). Lo- 
cassim, is, it, pro locaverim antique habetur apud 
Plaut. Aulul. 2. 2. 51. et Cic. 3. Legg. 4. It. 
— Part. Locatus I. 1. 3. et II. 1.; Zoc« turns I. 
4.; Locdndus I. 4. et 5. — Locare est in loco po- 
nere, constituere, collocare , naiflaxriiu (It. collo- 
care, porre; Fr. mettre, placer, poser, itablir , 
disposer; Hisp. poner , collocar , meter; Germ, et- 
was irgend utohin stellen } kgen , setzen, auf- 
schlagen, errichten; Angl. to place, set, lay, col- 
locate, dispose, arrange, station). 

I.) Proprie. ^ 1. Generatim est, ut diximus, 
in loco ponere, constituere, collocare. — a) De 
rebus physicis. Cic. Brut. 57. 209. Membra suo 
quasque loco locata. Sic Auct. B. Afr. 36. Ca- 
stellurn in montis loco munito locatum vi expu- 
gnare. Virg. 4. /En. 508. Effigiemque toro lucat. 
Cass. 3. B. C. 46. Crates ad extremum tumulum 
contra bostes proferri, et adversas locari jubet. Cic. 
1. de republ. 15. Quutn sol ita locatus fulsset, u; 
lunam 6uo lumine non posset attingcre- Cf. Ouid. 
4. Pont. 9.129. inter convcia locatus Sidera. Id. 
14. Met. 89. slerilique iocatoe Colle Pithecuss. 
Cic. 15. Fam- 2. Castra ad Cybistra locavit. Sic 
Salt. Jug. 14. Castra locata. Cato R. R. 14. VHiam 
a?dilican<iam si locabis novam a solo. Cf- f'irg. 4. 
JSn. 2G6. Locare fundamenta urbis. gettare. et 1. 
ibid, 251. urbem Patavi sedesque locavit Teucro- 
rum. fondo. et Tac. Germ. 16. Vicos locant, non 
in nostrum morem, connexis sdificiis: suam quis- 
que domum spatio circumdat. fabbricano, pianta- 
no, dispongono. Sail. Jug- 95. Ad oppidum La- 
ris, ubi 3tipendium et commeatum locarcrat, ire 
jubet. avea depositato- — b) De hominibus. Cic. 
Coel. 28. 67. Fortes viri in insidiis atque in pree- 
sidio balnearum locati. Orellius vero pro lo- 
cati legit collocati. Sic Justin. 2. 8. 2. Juven- 
tuiem in insidiis local- Sail. Jtig 105. Miliies 
super vallum in monumenlis locate. Quintil. 2- 
13. 3. Locare equites pro cornibus. et Curf. 3. 9. 
a med. Equites ab utroque corou locati. f'irg. 1. 
JEn. 701. aulasis jam se regina superbls Aurea 
coniposuit sponda mediamquc locavit. et 2, ibid. 
525. recepit Ad sese, et sacra longaevum in sede 
locavit. et 8- ibid. 176 gramineoque viros local 
ipse sedili. mette a set (etc Cf. Ovid- 3. Fast. 615. 
dii nuper hac sede locati- — c) Abstractum pro 
concreto. uti ajunt Plaut. Rud 2 5. 17. ct Cure. 
1- 1. 25. Locare insidias alicui. ^ 2. Specialim 
locare puellam in mdtrimonium vcl in matri- 
monio vel tantom locare est nuptui dare, collocare 
in matrimonio: rationem autem hujus formula 
habes apud Servium loc. cit- in FARREAT10. 
Ennius apud Cic. 2 Herenn- 24. 38. Cur me huic 
locabas nuptiis? Plaut. Aulul. 2.2. 1 i. Virgincm 
habeo grandem, neque earn queo locare cuiquam- 
Id. Trin. 3. 3. 52. Locare aliquam in ma trim o- 
nium. Id- Cist. 2- 3- 18. aliquam in luculentam 
familiam. Ter. Phorm- 5. 1. 25. nuplum virginem 
adolescenti. Cic. 2. Phil. IS. 44. aliquam in ma- 
trimonio stabili et certo. ^ 3. Item specialim est 
mercede pacta quippiam alicui utendum coneedere, 
dare a pigione, affittare, ixpwcvow, - et'nopt&Gu : 
cui respondet conduccre- Cic. 1. Invent. 30. 47. 
Si Rbodiis turpe fion est portorium locare , ne 
Hermacreonti quidem turpe est conducere. Id. 1. 
kg. Agr. 3. 7. Censoribus Tectigalia locare, nisi 
in conspectu populi Romani, non licet. Liv- 27. 
3. Agrum omnem locavit frumento. affittb a fru- 
mento. Plin. 9. Ep. 37. 3. Praedia locare non num~ 
mo, sed partibus. non a danari, rna alia parte, et 
t6td. § 1. Necessitas locandorum pra^diorum. Sue- 
ton. Ifer. 37. Locare tabernas civitotibus ad sta- 
tionem. — Hinc ex locato est ex contractu loca- 
tionis. Paul. Dig. 14.2. 2. Ei locato agere cum 
aliquo. Adde ibid. 19. tit. 2. qui Locati et con- 
ducti inscribitur. ^ 4. Item aliquid faciendum 
commiltere , prelio proposito , dar a fare: cui 
respondet suscipere , redimere. Plaut. Aulul. 3- 
6. 30, To. idem optimum est loces efTereadum; 
nam jam credo, mortuus est. h. e. pecuniaro ;des 
alicui, qui curam faneris suscipiat. Sic Cic. 7. 
Vert. 45. 120. Palam virorurn funera locabaa- 
tur. et Plin. 7. Hist. nat. 52. 53. (t76). Loca- 



LOCULAMENTUM 

turn funus. Cic. 9. Phil. 7. 16. Ut qnastoies 
am basim statuamque faciendam et in rostris tta- 
uendam locent: quantique locaverint, tantam pica- 
niam redemptorl solvendam curent. ^Cf. Sueton. 
Claud. 9- Quod fratrum Casaris statuas segaiai 
locandas ponendasque curasset. et Sulpkiui ad 
Cic. 4. Fam. 12 sub /in- Mouumentum ei mar- 
moreum faciendum locarunt. Cic 4. Verr. 67. 161. 
Centuripioorum senatus rfecrevit, popul usque ju$sit| 
ut eas {statuas Ferris) quasstorea demoliendas lo- 
carent. Id. 3. ibid. 59. 154. Qui raajore pecunia 
quatuor columnas dealbandas, quam ilte omnes £E- 
dificsndas locaverit. Justin. 8. 3. 8. Philippum ma- 
gna pecunia locare et muros per civitates et fana 
et templa facienda. Moral 2. Od. 18- 17. Tu se- 
canda marmora Locas sub ipsum funus. Rursus 
Cic. Rose. Am- 20. 56. Anseribus cibaria publice 
locantur. scil prfebenda. Sic Liv- 27. 10. extr. 
Vestimenta prsesenti pecunia locare exercitui. h- «. 
facieoda pro exercitu. Id. 5. 23- Locare templum 
Junoni. h. e. exstruendum- Id- 23. 48. Quasque alia 
opus essent navalibus sociis, esset locaturus- Pen. 
6 47. ingentesquc local Caesonia Rhenos. h. e. 
Rheoanos, vel Rbeni accolas. ^ 5. Item locare 
se aut operam suam est pretio accepto alteri ad- 
dicere, obbligarsi, soggettare. Plaut. Rud 2. 6. 
51. Quid, si aliquo ad ludos me pro manduco Io- 
cem? Id. Tiin- 4.2. t. Ego operam mcam tribus 
nummis bodie locavi ad artes ougatovias. Gell. 3. 
3. sub fin. Plautus ob quaerendum victum ad cir- 
cumagendas molas operam piston locavit. Juve- 
nal. 9. 143. duo fortes De grege Mcesorum, qui 
me ceivice locata Securum jubeant clamoso insi- 
stere circo. Id. 8. 185 Comsumptis opibus, vocem, 
Damasippe, locasti. h. e. ut praconem ageres. Cf. 
CatO apud Gell. 9. 12. Sed' nisi qui palam corpora 
pecuuiam quaneret, aut se lenoni loctfVisset etc. 
— Elegaoter causidici et rabulas dicuntur a Seneca 
Here. Fur. 173- juigia vendere, iras et verba lo- 
care. — Locare nodes ineieiricum est, pretio ama- 
toribus se addicentium. Ovid. 1. Amor- 10. 30- 
Sola viro mutier spoliis exsultat ademplis; Sola lo- 
cal nodes, sola locanda venit- ^ 6 Item locare 
pecuniam est ponere, impendcre, impiegare, spen- 
dere. Plaut. Most. 1. 3. 141. Trlginta mlaai pro 
capite tuo dedi: ncc quicquam argenti locavi jam- 
dtu usquain aque bene- — Est etiam fenori dare, 
dare ad usura, investire. Id. ibid. 3. 1.4. Locare 
argenti nemini nummum queo. — Hinc se locare 
est pretium vel fen us accipere, far si pagare fin- 
ter esse, la rendila, apud Cic. Rose- com. 10- 28. 
Disci|»;ina (.histrionis) , qu:e eral (Panurgo) cb 
hoc (Roscio) tradita, locabat se non minus its. 

CCCJ330. 

II.) Translate. % 1. Generatim. Lucrel- 5- II. 
Fluclibus e tantis vitam tanlisque tenebris In tarn 
tranquillo et tain clara luce locavit- Cic. 1. Acad. 
(post). 10. 37. Inter recte factum atque pecratuin 
media locabat quaedam- Id. Mur. 14. 30. Artcs, 
qune possunt locare homines in amplissiino grudu 
dignitatis Id. Amic. 12. 40. Eti lot.o, Fantii, lo- 
cati sumus, ut nos longe prospicere opoitcal fu- 
luros casus reipublicae. Id. 6. All- 1. ante med. 
Civitatem in Cutonis et Bruti fide locatam, mcis- 
que beneTiciis ornatam, fundilus perdidissem. po- 
sta sotlo la protezione. Id. Amic. 27- lOi. Vos 
hortor, ut ita virtutcm locetis, ut. ea excepts, ni- 
hil amicilia praestabilius putetis- ft. e. co loco ba- 
beatis, ea exislimatione et pretio di»:iam pulelis, 
ut etc. Green, suspicatur legcndum co.'afis. Id. % 
Fam. 6. Omnia mea studia, omnem operam, cu- 
ram, industriam, cogitalionem , menlcm deniquo 
omnem in Milonis magistratu fixi et locavi. Plaut- 
Amph- 1. 1. 122. Operam pulere locare. impie- 
gare. Ennius apud Cic 2 Off. 18- 62. Benefacla 
male locata malefacta arbitror. Cf. Liv. 7. 20. Lo- 
care benefscium apud gratos. Rursus Cic- 1. Orot. 
31- 138. Res cenis in personis ac temporibus lo- 
cata. Id 3. Ojf. 17- 71. Prudentia est locata in 
dolectu bonorum ct malorum. e posta, consiste. 
4 2. Specialim locare nomen esl fidejussoris fl- 
dem suam interponeutis et se pro alio obligantis, 
ita ul patialur nomen suum poni pro nomine de- 
bitoris. Pha>dr. 1. 16. Fraudator nomen quutn 
local sponsu improbo etc Alii rectius leg. Frau- 
dalur bominem quum vocat gponsum improbum. 

LdCOLAMEKTCM, i» n. 2. (loculus) loculus, 



LOCULARIS 

cellula, capsula , seu potius loculorum plurium 
distinctorum series, qoalia in favls ad receptacu- 
lum apum, et in columbariis ubj columba nidifi- 
cant etc., oTjxd?, yXwoeroxofAelov. — a) Geaeralim. 
Seneca Tranquill. 9. sub fin. Apud desidiosissi- 
mos videbis quidquid orationutr. histpriarumque 
eit, et tecto tenus exstructa loculamenta. scaffali, 
tcancie da libri. Colum. 8. R. R. 8. 3. Paiiilis 
adactis tabula? superponantur, qua vel loculamenta, 
quibus uidiflcent aves, vel flctilia columbaria reci- 
pient. Id. ibid. 9. 3. Custos novum loculamentum 
in hoc praparatum perliniat intriosecus. bugno, 
arnia, alveario da pecchie. — b) Specialim. 
Vitruv. 10. 14. loculamentum appellat thecam, 
cavum, in quo aliquid recipttur et includitur, et 
Veget. 3. Velerin, 32. 1. Loculamenta dentium. 

LOCULARIS, e, adject, (loculus) qui jo loculis 
•ervalur, ut Locularis resina apud Pallad. 3. R. 
R. 26. 23. ubi earn pici liquids mixtam, in arbo- 
rnm morbis, jubet adlini tmncis. Hac eadem apud 
Veget. 2. Veterin. 23. dicltur resina cercwlis 
(In quibusdam tamen Codd. et editionib. perperam 
acronalis), quia oetnpe io aronibus, et apud eumd. 
3. ibid. 54. et 4. ibid. 14. re$ina cavealis, quia 
in caveis servabatur. Hue fortasse spectat locus 
Flin. 16. Hist. nat. 11. 22. (53)., ubi memoratur 
resina rerveotibus coacta lapidibus, io alveis validi 
roborig. 

LOCUL.iTUS, a, urn, adject, (loculus) loculos 
habeai, seu loculamenta crebra et distincta. Varro 

3. R. R. 17. 4. Ut pictores loculataa magnas bu- 
beot arculas, ubi diseolores sint cera: sic hi locu- 
latas habent piscinas, ubi dispares disclusos ha- 
beant pisces. 

LOCULOSUS, a, urn, adject, (loculus) loculis, 
seu cellulis, alia ab alia disiioclis, abundans. Plin. 
15. Hist, nat. 22. 24. (88). de nucib. Differentia 
geoerum in putamine duro fragilive, et tcnui aut 
crasso, loculoso aut simplici. 

LO CULL'S, i, m. 2. deminut. a locus. ^ 1. 
Generatim est parvus locus, luoghicciuolo, utevo- 
X,^?t'a. Plant. Mil. glor. 3. 2. 38. In ceil a est 
paullum nirais loculi lubrici: ibi erat bilibris 
aqualis etc. ^ 2. Speciatim est loculamentum in 
plsrfnts, aviariis aliorumque animalium stabulis, in 
quibus unaquaque seorsum degunt et aluntur . 
Varro 3.R.R. 17. 5, Quum piscinas haberet magna 
pecunia sedificatas ac loculos. Alii reditu leg. ad 
Baulos. De loco in prasepi, ubi jumenta separation 
cibum capiuntj dixit Veget. 1. Feterin. 56. Loculi 
vel marmore, vel ligno facti dJstinguendi sunt, ut 
singula jumenta hordcuro suum ei iategro, nullo 
praripiente, consumaot. ^ 3. Item speciatim est 
locus in sepulcro, ubi cadavera condiuntur, nic- 
ckia, cassa. Plin. 7. ffist. nat. 16. 16. {~b). M.' 
Maximum et M. Tullium equites R. binum cubi- 
torum fuisse, auctor est M. Varro; et ipsi vidimus 
in loculis asservatos. et ibid. 2. 2. (20). Pollicem 
cremari cum reliquo corpore non potuisse tradunt 
conditumque loculo in templo. Adde Ju,stin. 39. 
1. 4. ^ 4. De feretro, seu sandapila, qua efferlur 
ad aepulluram cadaver, usurpat Fulgent. Planciad. 
initio exposit. serm. antiq. p. 558. 15. Merc. 
^ 5. Item capsula, cista, cassetta, ce$ta. Pallad. 

4. R. R. 10. ad fin. Pulpa Gcorum duplicatee in 
cistellis serventur, aut loculis. ^ 6. Item capsula 
continenda pecunice et hujusmodi pretiosis rebus, 
quae diligeoler custodiri solent, cassettina, scaiola, 
scrignetto: adbibeturque semper in plurali numero, 
fortasse quia hujusmodi capsula pluribus consta- 
bant loculamenlis ad varia pecuniarum genera di- 
stiuguenda. Horat. 2. Ep. i 175. Gestit enim 
nummura in loculos demitlere. Juvenal. 1. 89. 
neque eoim loculis comitantibus itur Ad casum ta- 
bulae, posita sed luditur area, et 13. 138. gemma- 
que princeps Sardonychts, loculis qua custoditur 
eburnis. Ovid. 6. Fast. 749. Gramina continuo 
loculis depromit eburnis. Martial. 5. 39. Excussi 
loculosque sacculumque. Adde eumd. 14. 13. cujus 
lemma est Loculi lignei, salvadanajo_, a.cyvp&yjxr,. 
V. Bulleit. archeol. «. 184. 3. p. 16.' Plin. 14. 
.ffsst. wit. 13. 14. (89). Quod loculos, in quibus 
erant clivei vinariae cells, resignavisset. Auson. 
Grat. act. 5. Consul ego munere luo, non passus 
larpta, neque caropum, non suffragia, non puncta, 
non loculos. h. e. largitionem pecunia. In illo 
■Horat. 1. Sat. 6. 74. Laevo suspeosi loculos tabu- 

Toii. Hi. 



— 105 — 

iamque licerto: secundum Forcellinum et ipsura 
Crtujuianum commenlatorem, loculi sunt capsula 
caleulorum plena, vol arculs loculata, quibus ad 
supputandum utebantur: at secundum C. Fr. Her- 
mannum et Fr. Ritterum, loculi sunt nummo- 
rum receptacula, tabula vero, in qua summa magi- 
stro menstruo tempore numeranda subducebatur. 
— Hinc joculariter et convicii gratia stimulorum 
loculi dicitur de malo servo, ita stimulis perfosso, 
ut hi in ejus corpore, sicut pecunia in loculis ser- 
vari videantur. Plaul. Cas. 2. 8. 11. At candidatus 
cedit hie mastlgia stimulorum loculi. ^ 7. Lo- 
culus Archimedius quatuordecim eboreas lamellas 
vel crustas, quarum anguli varii erant, continebat, 
qua, prout componebantur, modo galea m, modo 
sicam, alias columnam, alias navem, vel arbusculum 
et alia plura ad puerorum ingenium exercendum 
et in eorumdem voluptatem figurabant , ut docet 
Mar. Fictorin. 3. Art gramm. p. 2548. Putsch. 
et A til. Fortunatian. p. 2685. Putsch. Hujus- 
modi loculi nostris quoque temporinus usu vene- 
runt- 

LOCCPLES, Etis, adject, (locus et pleo: V. inrra 
sub I). Duplicem habet in sexto singular! positio- 
nem, in e et i.Cic. 5. Verr. 19. 48. In provincia 
tarn locupletl ac referta. Ita legebat Priscian. 7. 
p. 765. Putsch. Alii locuplete. ~ Hinc in Geni- 
tivo plur. et um et ium, sed hoc videtur esse fre- 
quentius. Cic. 1. Att.iV. ante med. Exercitus ho- 
minum locupletium. et 7. ibid. 7. sub fin. In pe- 
cuiiiis locupletum. Cess. 3. B. C. 110. Bona locu- 
pletum diripere, Cic. 6. Parad. 2. 46. Pioscriptio- 
nes locupletium. Tac. 6. Ana. 16. Ei libidine lo- 
cupletium. In tabula csrea Lugdun. apud Gruler. 

502. BONORVM SCILICET VIBORVM KT LOCVPLKTIVM- 

In non uno ex allalis locis al. leg. locupletum. — 
Comp. Locupletior in omnibus paragr.-, sup. Locu- 
pletissimus II. 1. et 3. — Locuples 

I.) Proprie est is, qui multas habet asrorum 
possessiones; a locus et pleo pro impleo. Quo sensu 
locuples esse potest aliquis, ncc tamen dives: ut si 
magno in are alieno sit, majores tamen fundos ha- 
bent. jVigidius apud Gell. 10. 5. Locuples dictus 
ei compositis vocibus, qui pleraque loca, hoc est 
multas possessiones, teneret. Cic. 2. de republ. 
(edente A. Maio) 9. et apud A'on. p. 42. 34. 
Merc. Quod turn res erat in pecore et in locorum 
possessionibus: ex quo pecuniosi et locupletes vo- 
cabantur. Ovid. 5. Fast- 279. Cetera luxurise non- 
dum instrunjenta vigebant: Aut pecus, aut latam 
dives habebat humurn. Hinc etiam locuples, hinc 
ipsa pecunia dicta est. Plin. 18. Hist. nat. 3. 3. 
(1!). Locupletes dicebant loci, hoc est agri pleoos. 
Quintil. 5. 10. 55. Locupletem a locorum co- 
pia. et Paul. Diac. p. 119. 2. Mull. Locu- 
pletes locorum mullorum domini. Plin. 33. Hist. 
nat. 10. 47. (134). Crassus negabat, locupletem 
esse , nisi qui reditu annuo legionem tueri pos- 
set. Cic. 2. Cat. 8. 18. Unum genus est eorum, 
qui magno in are alieno, majores etiam posses- 
siones babent: quarum amore adducti, dissolvi nullo 
modo possunt. Horum hominum species pst hone- 
slissima; sunt enim locupletes: voluntas vero et 
causa impudenlissima. 

II.) Translate. ^ 1. Ad corporeas divitias uni- 
versim refertur, et pro divite, copioso, opulento 
adhibetur, turn de personis, turn de rebus ipsis: 
cui egens opponitur, ut apud dc. Rose. com. 8. 
22. Egebat? immo locuples erat: debebat? imrno 
in suis nummis versabatur. — a) Absolute. Plaut. 
Rud. 2. 1.4. Omnibus modis, qui paupe.es sunt 
homines, miseri vivunt. - iNos jam de ornatu pro- 
pemodum ut locupletes simus, scilis- Cic. Divin. 
in Q. Ctecil. 17. 35. Mulier copiosa plane et lo- 
cuples. Id- 2. cie republ. 22. Ut sufTragia non in 
multitudinis, sed in locupletium potestate essent. 
Id. 3. ibid. 9. Lycurgus agros locupletium plebi, 
ut servitio, colendos dedtt. Auct. B. Alex. 2. Lo- 
cupletiores domini, Quintil. 1. 12. 17. Dum sit 
locupletior aliquis sordida n.frcis negotiator. Cic. 
t. de republ. 14. Ex urbc (Syracusis) locupletis- 
sima alque oroatissima. Sic fees. 3. B C. 31. Lo- 
cupietissima; urbes. Cic. 1. Oral. 35- 161. Locu- 
ples et referta domus. If epos Agesil. 3. Ea regio 
multo putabatur locupletissima. ubbondantissima- 
Varro apud Pi'on. p. 67. 24. Merc. Quibus crant 
pecuni* satis locupletes, asstduos; contrarios, pro- 



LOCUPLBTO 



letarios. Cic. 4. Merenn. 33. 44. Ostentas mibl 
divitias, et locupletes coplas jactas. et toid. 47. 60. 
Si quis in excelso loco et in magnis ac locupie- 
tibus copiis coilocatus etc. Nepos Thrasyb. 4- 
Parva munera diutina; locupletia, non propria esse 
consueverunt. Pers. 3. 73- multa fldelia putet In 
locuplete penu. — b) Cum addito Ahlativo rei, 
qua quis est locuples. Sail- Jug. 86. Sese quisque 
prada locupletem fore sperabat, Horat- 2. Ep. I. 
137. annus locuples frugibus. — c) Cum Genitive 
Apul. 8. Met. init. Juvenis pranobilis, equo cla- 
rus, pecunia simul satis locuples. — d) Active. 
Juvenal. 14. 197. Ut locupletem aquilam tibi se- 
sagesimus annus Affcrat. h. e. gradum in militia,' 
qui te locupletem reddat: qualis fuit centurionis, 
qui aquilam servabat. ^ 2. Transfertur ad divitias 
animi et similia. Cic 1- Nat. D. 40. 112. Locu- 
pletior igitur hominum natura ad beate vivendum 
est, quatn deorum, quod pluribus generibus fruitur 
voluptatum. h. e. magis instructa, atque adeo magis 
idonea. Id. 1. Fin. 3. 10. Latina lingua locuple- 
tior, quam Gra:a. Id. 5. Fin. 5. 13. Lysias ora- 
tione locuples, rebus ipsis jejunior. Quintil. 10. 1. 
67. Atacinus Varro ad a'jgendam lacultatem di- 
cendi pa rum locuples. Id. 12. 10. 78. Nitidus ille 
et subllmis et locuples orator. Id. 5. 14. 30. Lo- 
cuples et speciosa Yult esse eloquentia. ^ 3. Locu- 
ples est etiam plenus fldei et dignissimus, cui cre- 
datur, degno di fede, pieno di credito, autorevole, 
d-iimc-zi;: quemadmodum locupleti hoinini fides 
ha'betur in rebus crediti3. Hinc — d) Locuples 
reus, qui quum se obligavit, habet unde solvat, 
et idoneus est implendo promisso. Liv. 9. 9. ad 
fin. Samnitibus sponsores nos sumus, rei satis lo- 
cupletes in id quod nostrum est. — i) Locuples 
auctor aut zesU's est plenus Cdei et dignissimus, 
cui credatur. Cic 2. Divinat. 58.119. Pythagoras 
et Plato locupletissimi auctorcs, jubent etc. Id. 5. 
de republ. 20. Quern enim auciorem de illo (Sacra- 
r«l locupletiorem Platone laudare possumus? Id. 
Brut. 12. 47. Locuples auctor Thucydidcs. Id 1. Di- 
vinat. 19. 37. Collegit innumerabilia oracula Chry- 
sippus, nee ulliim sine locuplete auctore atque teste. 
Id. 3. 0(f. 2. 10. Accedit eodem testis locuples Po- 
sidonius, qui etc. — c) Locuples tabMarius, cui 
tuto "oirimilli littera possunt de rebus magni mo- 
menti. Cic. 3. ad Q. fr. 9. 6. Habeo absolutum 
suave i'-o; ad Casarem: sed quaro locupletem 
tabcllartum, ne acctdat, quod Erigona tua. 

LOCCPLETATIO, onis, f. 3.* (locupleto) actus 
locupletandi, locuplelazione, arricchimenlo- Trans- 
late est copia,abundanlia. Vulgat. interpr. Judith 
2. 16. Ft pradavit omnern tocupletationem eorum. 

l6cUPL£TATOR, oris, m. 3. (locupleto) di- 
lator, arricckitore. Nummus Hadriani, in quo ipse 
togatus sedct in suggestu, cui adstat LiberaliUs, 
qua ex cornucopia opes in sinum duorum civium 
infra stantium efTundit, cum hac Inscriptione apud 
Erkhel. D. .V- V. T. 6. p. 505. locvpleihtori 
orris tkrrarvm. Inscript. apud Fubrett. p 447. 

fl- 57- IMP. CASSARF DIV! NERVAB P. KERVAB TRAIANO 
AVG. PROPAGATORt ORB1S T8RRARVM J.OCVPLBTATORl 

ci vi vm etc. Alia in Novell, letter, di Firenze T. 

4. p. 6. HADRIANO AVGVSTO COS. 111. P. f. SABl- 

VkF. AVGViTAB LOCVPLKTATORtRVS MVMCIPIIXX D-D. 

pvblicf. Eutrop. 10. 15. Julianus Aug. famtlia- 
rium etiam locupletator. 

LOcCPLfirATUS, a, um. V. LOCUPLETO. 

LOCUPLETE, adverb, (locuples). Comp. £oeu- 
ptelins IL; Sup. Zocuptetissime I. — Locuplete 
est dite, riccamenfe. 

I.) Proprie. Spartian. Hadrian. 3. Ob hoc sea 
T raj a no locupletissimc munera turn. Awrtl. Vict. 
Epit. 9. Filia locupletissime dotata. 

II.) Translate. Fionto 1. ad Antonin. Imp. 
(edente ifrum A. Maio) ep.3. Vidi pullulos tuos 
tarn simili facie tibi, ut nihil sit hoc simili simi- 
liu*: tamen vidi te non exadvorsum, sed locupletius, 
si*e me ad dcxteram, sire ad lavam convertissem. 

LOCUPLETO, as, avi, Stum, arc, a. 1. (locuples) 
Part. £ocui»Iemtus I. — Locupletare est locuple- 
tem face re, d ita re, arricchire, ir\o-JT^<o. 

I.) Proprie. ^ccius apud Gell. 14. 1. ad fin. 
Qui aures verbis divitant alieois, vuas ut auro lo- 
cupletem domus. Ct'c. 2. leg. Agr. 26. 68. Hac 
lex eos homines fortunis locupletat- Id. 2. de re- 
publ. 24. Maxima auri argeotique prada locuple- 

14 



LOCUPLETUS 

tatoi. 81c Id. 7. ferr. 31. 8C. Hac tanta prseda 
anctai, mancipiis, argeoto, veste locupietatus. et 
Nepos Agesil. 3. Magna preeda milites locupletati. 
Id. Hamilc. 4. Equis, armls, viris, pecunia totam 
locupletavit Africam. Colum 6. R- R. prcef. 4. 
Quam partem rei rusticas exereendo, celeriter locu- 
pletari posset. 

II.) Translate. Cic. 2. Fin. 28. 90. Sapientem lo- 
cupletat ipsa Datura. Id. Brut. 97. 33!. Ipsara elo- 
quentiam locupletavisti graviorum artium instru- 
meoto- Id. 2. Invent. I- 1. Templum Juoonis egre- 
giis picturis locupletare voluerunt. 

LOcOPLfiTUS, a, am, adject (lacnples) idem ac 
locuples. tenant. Fort, in Pita S. Mart. 2. 379. 
Dires agris, opulens famulis, locupletus acervis. 

LOCUS, i, m, 2. et in plur. num. etiam loca, 
Cruoij n. 2, Stlochus pro locus, ot stlis pro lis, di- 
icront antiqui, teste Quintil. 1. 4. 16. — Locum, 
i, n. etiam in num. sing. Inscript. apud Gruter. 
129. 14. kx iysso noc locvm fecbrvt<t. — De ge- 
nere neutr. in plur. num. V. infra sub I. 1. — Ra- 
tions habita etymi est a'Xo^o? locus insidiis aptus, 
quod aXe^w pro Xi^w (confer "Xi^o;, et Germ. La- 
yer, L&ge), unde "Xsyofiat cubo; Roman! vero dem- 
pta, ut saepissime alias, aspiratione, situm seu posi- 
tionera quamlibet locum dixerunt; constat enim 
eos, utpote qui rem miiitarem apprime eoluennt, ex 
militia plurimas hausisie voces, quas in communi 
linguae usu postea usurparunt. Itaque locus est quid- 
quid conlinet a liquid, sive, ut ait Varro 5- L. L- 
15. Iff Ml, ubi qtiidquam consistit, Torcoj (It. (110170; 
Fr. lieu, endroit, place; Hisp. lugar, sitio, puesto; 
Germ, der Ort, Plaiz, die Stelle; Angl. a place). 
I.) Proprie. ^ 1- Generatim. — ■ a) Universim. 
— In sing. num. et in Genitivo plur. numeri. Pom- 
pejus ad Cos. apud Cic. 8. Att. 6. Omnes copias 
in unum locum convenire. Sail. Cat- 46. Postquam 
ad id loci legati cum Vulturcio venere, Cces. \.B. G- 
49. Ultra eum locum, quo in loco German! conse- 
derant. Ovid. 2. Art. am. 2t0- Facere alicui locum 
in tiuqa. Id 8. Met. 805, de Fame. Veotris erat 
pro ventre locus. Marat. 2. Od. 6. 21. lite te me- 
cum locus (h. e. Tarentum) et beaiae Postulant 
arces. Liv. 22. 38. ad fin. Locorum situm , natu- 
rara regionis nosse- Horat. 1. Ep. 3. 34. ubicum- 
que locorum. — In plur. num., excepto Genit. Cces. 
2. B. G- 4. Galli, qui ea loca incolerent. Plant. 
Trin. 4. 2. 86. Quos locos adiisli? Sail. Jug. 21. 
Proximos nostro mad locos occupavere. et ibid. 32. 
Roma; per omnes locos. Virq. 1. /En. 310- exire, 
locosque Etplorare novos, quas vento accesserit 
oras. et ibid. 36i>. Devcnere locos ubi nunc ingenlia 
cernes Mcenia. Tac. 1. Ann- 61. Incedunt mceslos 
locos. Adde eumd. 2. ibid. 20. et 54. et alibi sspe. 
Ceterum apud oratores, Ciceronem praesertim, hoc 
sensufrequentius est loca, quam loci el locos: tarn- 
etsi Cic. in alii* castbus eflerens, masculina adje- 
ctiva adjunxit, ut Partit- orat. 10. .36. In locis ilia 
naturalia, maritimi, an remoti a roari; plaai, an 
montuosi; Ieves, an asperi; salubres, an pestileiilcs; 
opaci, an aprici: et ilia for'.uita, culli, an incullt; 
celebres, an deserti; coaedincatl, an vasti; obscuri, 
an rerum gestarum vest'tgiis nobilitaii; consecrati, 
an profani. A tide eumd. Fat. 4. — b) Speriatim, 
ex loco superior e agere dicitur orator, qui e roslris 
ad populum verba facit, ei magistratus, qui jus di- 
cit;ex cequo, qui in senatu, item qui farmliariter 
cum aliis colloquitur; ex inferiore loco, qui ad ju- 
dices. Cic. 3- Orat- 6- 23. Sive de caali natura lo- 
quitur, sive de ten*; sive de divina vi, sive de Hu- 
mana; sive ex inferiore loco, sive ex sequo, sive ex 
superiore. Id t. Tuic. 49. 117. Magna eloquenlia 
est utendum, atque ita velut superiore e loco contio- 
nandom. Id. 4. Verr. 42. 102. Ipse in Sicilia sspe 
et palam de loco superiore dixerat, et in sermone 
multis demonstrarat. Id. 3. Fam. 8. Meos multos 
et illustres et ex superiore et ex aquo loco sermo- 
nes babitos cum tua summa laude. — c) Primus 
locus cedium apud Nepot. prosf. 6. est id, quod 
nos Itali dicitnus il piano terreno. — d) Mover e 
toco est eipellere, depellere: tracturu a gladiatori- 
bus, vel luctatoribus, in quibus qui adversarium loco 
movit, in quo consistebat, facile et cito propellit ac, 
superat. Ter. Pkorm. prol 32. Quum per lumultum 
noster gr« motus loco est. Cf. Horat. 2 Ep. 2. 
111. Audebit, quaeoumque parum splendoris habe- 
bunt, Verba movere loco, quamvis inrlta recedant. 



— 106 — 

Adde Cic. 2. ad Q. fr. 3. et 2. Cat. 1.1. Sic bcc 
dejicere apud fforat. loc. cit. 30. Praasidium regale 
loco dejecit. — e) Locum dare est cedere, cedere, 
dar luogo. Figurate Brutus apud Cic. 11. Fam. I. 
Dandus est locus fortunse, cedendum et IUIia. Sic 
loco cedere, eodem sensu. Sail. Cat. 9. Qui sia;na 
relinquere, aut pulsi loco cedere, ausi erant. 5" 2. 
Speciatim dicitur de pago, seu vico. Cic. 7. Att. 3. 
a med. Magis reprehendendus sum, quod Pirewa 
scripserim, quam quod in addidedm: non enim hoc 
ut oppido praeposui, sed ut loco. Apud Plin. non 
raro (quod aduotavit Ilarduin.") locus est, ubi 
quondam fuit oppidum, cujus vestigia tantummodo 
et situs- mauent, ut 4. Hist. nat. 5. 6. (13). Intus 
Cleona, Hysias, Patrse: locus Pberse. et mox. Ultra 
Patras oppidum Olenum, colonia Dyme: loca Bu- 
praiium, Hyrmine. Cf. Ovid. 2. Fast. 2S0. flic, ubi 
nunc urbs est, tunc locus urbis erat. ^f 3. Item 
speciatim, quando apud Liv. 30. 17. extr, et 35. 
23. extr.. turn etiam in locis ad V. LAUTIA citatis 
legiiur, a?des liberas, loca, lautia legatis extera- 
rum gentium a senatu decreta, loca sunt sedes in 
circo, in foro, in tbeatro, ubi pubiicis spectaculis 
ipsi commode interesse possent: quemadmodum 
turn patroni municipiorum et coloniarum clientibus 
suis, turn magistratuuin candidati amicis et tribuli- 
bus eadem loca officii causa comparare solebaot. 
Hinc Clodi*s apud Cic. 3. Alt. 1. ait, se novum 
patronum Siculis, clientibus suis, locum gladiatori- 
bus es^e daturum. si trihuous plebis Qeret. Cic. 
iffnr. 3i. 72. At spertacula sunt tributim data, et 
ad prandium vulao invitati. Quod enim tempos fuit, 
quo locus et in circo et in foro non daretur ami- 
cis ct tribuitbus? et 35. 73. Num senatus crimen 
putat, locum ad spectandum dare, aut ad prandium 
in vi tare? Inscript apud Marin. Ft at. Arv. p. exxx. 

LOCA ADSIGNATA IN AMPHITHBATBO FBATR1BYS ARVA- 

libvs. Cf. Quintil. 6. 3. 63. Locum perdere, k. e. 
spectandi in ludis. ^ 4. itocus pro agro V. in 
LOCUPLES I. — Stride loquendo locus non est 

fundus, inquit Ulp. Dig. 50. 10. 60., sed pars aliqua 
fundi: tametsi et pro fundo accipi potest. Pompon. 
ibid. 41.2. 26. Locus cert us ex fundo possideri pot- 
est. Ulp. ibid. 8. 5. 2. Per ea loca fundi, per quas 
etc. ^ 5. Loca publica erant, ut ait Labeo L>itj. 
43. 8. 2. § 3., areas, insula, agri, vise publicas et iti- 
nera publica; quae quidem ab operibus pubiicis di- 
stinguebantur, hoc enim nomine publica *difi;ia, 
ut templa, basilic*, theatra, porticus etc. sigmflcan- 
tur. V. Aggen. de lii.iit. p. 60. Goes., ubi de locis 
pubiicis piura. Inscript. apud Marin. Prat. Arv. 

p. 773. CVRATOR OPEHVM LOCORVMO v B PV8LIC0RVM. 

Alia apud eumd. ibid. p. 220. cvhatoh aeoivm sa- 
charwm locohvmovb FVBLiGORVM. Tab. Jleracl. 
apud Mazoch. p. 375. ovab loca pvslica porti- 

CVSOVB PVBLICAB IN VHHB ROMA KRV.NT, QVORVM LO- 
CORVM CV1VSQVB PORT1CVS AEDILIVSJ EORVMVE MAGI- 
STRATVVM, QVI VIIS LCC1SOVK PVBLICIS PVRGAND1S 

PRABERVNT, PROCVRaTIO ER1T. — Ab llUJUStnOdi CU 

ratoribus locotum publicorum distingue ndi sunt 
If I. viri locorum publicorum persequendorum , 
vel curalores locorum publicorum judicandorum, 
quorum munus erat loca publica a pi'ivatis usurpata 
persequi, et publico ilerum resliluere. Inscript. 
apud Gruter. 3i>8. 6. t. ivtivs t. f. corn, vale- 

RtANVS 111. VIH I.OCORVM fubliCOfUm PEH3EOVBR- 

doh. Alia apud eumd. 200. 6. cvratorks i.ocor. 

PVBLICOR. tVDtCA^D. EX S. C. CAV9A COGNJTA EX PHI- 

VATO IN PVBLIC. BESTITVBR. Alia .ipud Marin. 
Frat. Arv. p. 776. loca pvblica a privatjs pos- 

SESSA T. SVED1VS CLBME>S TBIBVSV3 CAVSlS COGM- 
T18 BT MMN'SVRIS FACT19 RBlPVBblCAK POJirtIA%0- 

rvm rkstitvit. ^f 6. Locus pro scpulcio frcquens 
est in vet. Inscript., ut apud Gruler. K07. 12. p. 

MBMIS1ANAE YXORi 0- HERCVLAS1VS SUHITVS LOCV.VI 

consecravit. Alia mendosa apud Reines. cl. 17. n. 
137. qisque ita adbuc icgitur in Mus. Patav. loc. 
c. volvmnu c. l. PRiVATi. et apud eum-t. ibid. 

169. LOCVS ADStGNATVS AB Tl. CLA>DIO H1LAHO PA- 

troso in BiR. p. v. etc. Apud Fubrett. p. 151, 

U. 238. ASMAE GAL1TTA8 VXORI T. STATILIVS CAI.O- 
CKRVS LOCO SIB1 CONCESSO A PATBOSIS SYIS etc. Au- 

gustin. t. Civ. D. 1. Martyrum loca. ^ 7. Loci 

et loca speciatim dicuntur de utero, malrioe. Cato 
R. R. 157. o med. Si mulier eo lotio ioco3 fovebit, 
numquam li virosi Sent. Cic. 2- JVat. D. 51. 128. 
Quum in locis semen 1 cedent. Celt. 2. 8. ante 



LOCUS 

med. Quae loots labonit. Ccel. Aurel. 3. Acut. 17. 

Indecenter enim mulieres ipsa in loca manus mit- 
tunt, pruricntibus verendis. Colum. 8. R. R. It. 
med. Saepiusque digitis loca feminarum tentanda 
sunt: nam in promptu gerunt ova. Plin. 11. fitsf. 
nat. 37. 84. (209 \ Vesicas junctus utriculus, unde 
dictus uterus: quod alio nomine locos appellant; in 
aliis aniftialibus vulvam. Plin. hie innuit, locos in 
human a specie tan turn dici. Tamen Colum. loc. cit. 
oc. pavonibus. et 6. ibid. 27. 10. de equis usurpavit. 
% 8. Etiam do p'niice usurpatur. Seneca 1. Con- 
trov, 2. ad fin. Nov! finis, inquit, istam maritoruoi 
abstinentiiim, qui, eti<unst primam virginibus remi- 
sere nocteni, vicinis tamen locis ludunt. Audiebat 
ilium Scaur js; stalim (subdidit) Ovidianum illud: 
Dum timet alterius vulnus inepta loci. Pice porro 
paiet, Senecam Priapcjorum auclorcm putasse 
O'.ndium , nam h;ec habentur apud Auct. Priap. 
3- Da mihi etc., Quod virgo prima cupido dat n«cte 
marito, Dum limot alteriuj vulnus inepta loci. Ter~ 
tull. Pail. 4. a med. Quum latrinarum antistes se- 
riatim ventilat et immunii'orem loco cervicem moni- 
iibus consoliii'T. Iliiiij >imile est illud Martial. 11. 
78. P;£dicare seniel cupido Jabil ilia marito, Dum 
metuii teli vulncta piima novl. et Tac. 6- Ann. 2. 
Fceditas loci. h. e. ptdi^is. V. SPINTRIA. 

II.) Translate. ^ 1. Locus dicilur in scieotiis 
quidquid esse potest fo:is disnutationis vel exposi- 
tionis (V. Spytf'erf. ad dr.. Amic. 13. 46. et 47.): 
bine — a) Generatiin est qu;eslio, pars vel pr<e- 
cipua capita, y.sfa"A.ata, alicujus doctrinaj, vel ope- 
ns, quistione , materia, tratlato , punto , passo. 
Cic. 2 Divinat. 1. 2. Quum fundamentum esse phi- 
losophic positum in finibus bonorum et malorum, 
pcrpurgatus est is locus a nobis quinque libris. 
et mox. Magnus locus, philosophiaeque proprius, 
Pei 'ipntcticoiuru famiiia Iran at us uberrime. Id. 
Orat. 48. 162. Est enim hie locus late patens, de 
natura usuque v»rborum. et ibid. 33. 118. Habeat 
omnes philosophiae notos et tractatos locos, de reli- 
{jione, de morte, de pietale, de caritate patriae, de 
virlutibus etc. Id. i. Orat. 4. 16. Quibus Cotta 
tantummodo locos ac sentenlias hujus disputationis 
tradidisset. Plin. 1. Ep. 8. ante med. Cogimur 
quum de henelicentia parentum nostrorum, turn de 
nostra disputare. Anceps hie et lubricus locus est, 
quum illi necessitas lenocinatur. Gell. !. 21. in fin. 
S'on verba autcm sola, sed versus prope totos ct lo- 
cos quoque Lucrctii plurimos eeclatum esse Virgi- 
liuin videmns. Horat 2. Ep. 1. 222. Quum loca 
jam recitals revolvimus inevocati. — b) Specia- 
tim apud Khetores locus ct loci sunt sedes argu- 
mentorum, t luoghi topici, de quibus fuse Cic. in 
Topicis (nam Grace quoque toitqi), ex quibus ea, 
tamquam ex promotuario pctuntur. Cic. Topic. 2- 
7. Quum pervestigare ar<*umcntum aliquod volu- 
mus, loros nosse debemus. et mox § 8. Itaque licet 
dc fin ire, locum esse araumenti sedem. Id. Orat. 
35. 122. Tiadili sunt, ex quibus argumenta ducan- 
tur, duplices loci, uni e rebus ipsis, alters assumpti. 
Id. proxm. Par ad. § 3. Ilia ipsa, quae vix in gy- 
mnasiis Stoici probant, ludetis conjeci in commu- 
nes locos, f 2. Ponitur locus pro tempore et 
spalio, tempo, atque aueo pro opponunitate, occa- 
sion e, facullaie, opportunita, comodo, motivo. Ter. 
Heaut- 2. 1 . 6. Et cogno.*cem]i ct iinoscendi d.ihi- 
tur peccati locus, h. e. tempus. Ceterum bac sisini- 
ficatione la.isslme [i;ilet. Hinc — a) Locum dare est 
dare rausam, ansam, oppoitunitatem, farultatem.Cic 
Quinct. 16. 53. Avjnir.i piuilluium aliquid loci ra- 
lioni et consilio dcdiAset. Id. 3. Fam. 6. ad fin. 
De tuo in mi: aniuio iniqui« «''cns cxislimandi vi- 
tbris nonnihil dedissc loei. Id. 3. Xat. D. 8. 10. 
Repcnte aver'is ora'.ioticm, ncc dis responden.ii 
lo"um. Id. Cctl. i. 9. Dare susni'ionl locum. /■'. 
Bulb. 6 16. ddbitaiiom. Pal. Flacc. 4. 451. ,■ • 
Harpy Us. Failure qua* numquam misero locus, n. 
e. numquam misero facultas et opportunitas datur. 
— Locum dare a'iquando est admittere, recipere 
ammettere. Cic. 1. 0>at. 26. 118. Usee turba et 
barbaria forensis dat locum vel viiiosissimis orato- 
ribus. — b) Locum habere res dicitur, cujus vis 
et usus est aliquis. Cic. 2- Orat. 54. 219. In hoc 
altero genere dicacitatis quid habet ars loci, quum 
ante illud facetum dictum emissum hserere debeat, 
quarn cogttari potuisse videatur? Id. 3. Off. 33. 
117. Qui dolorem summum malum dicit, apud eum 



LOCUSTA 

quern babet locum fortitudo, quae est dolorum la- 
borumque contemptio? Suelon. Aug. 54. Contra 
dicerem tibi, si locum haberem. Ulp. Dig. 35. 4. 
5. circa med Si remissa sit satisdatio. resrriptum 
locum babebit. — c) Similiter locus esse alicui rei 
est earn rem usum ac vim habere. Paul. Dig. 37. 
10. 6. Huic edicto locus est, etiam*i ab inleslalo 
ad bonorum possessionem liberi venianl. 67?. ibid. 
9. 2. 27. Legi Aquilia locus est advsrsus te, si lua 
voluotate fecit. — Eodem modo locum esse alicui 
est admitti, vel recipi. Cic. Plane. 33. SZ. Si in 
mea familiaritale locus esset nemini, nisi liligioso. 
aut nocenli. Id. Orat. 1. 4. In poclis no:i Ilomeru 
soli locus est, aut Archilocho, aut Pindaro. sed etc. 
Id. Mur. 5. 12. Maledicto nihil in hisce rebus loci 
est, quod omnia laus occupavit. — Hue demum re 
ferri potest et illud Cic. 9; All. 7. ad fin. Vuide 
gaudeo: si est nunc ullus gauJendi lorus. Cf. In 
script, a Bapl. Borghesio Roma lecta n. 13. cvstos 

SEPVLCR1 FENS DKSTR1CT0 DEVS FBIAPVS EGO SVM 

mortis BT vitab tocvs. — d) Locum non re- 
linquere, non admitlere, excludere. Cic. I. Fam. 
1. Nee precibus nostris, nee admonilionibus relin- 
quit locum, h. e- adeo est bene animatus, ut ooq sit 
opus preces adhibete. (Alio sensu Ter. Jndr. 3. 4. 
21. Nihil est preci loci reiic'.um: jam pcrturbavi 
omnia, h. e. prece nihil possum proficere). Rursus 
Cic. Quinr.l. 15. 49. Vita turpis <ne morti quidein 
honest* locum reliquit. — e) JVancisci locwn est 
uancisci opportunilalem, occasionem, facultatem. 
Cic. 1. Alt. 18. anle med. Naclus, ut mibi videbar, 
locum resecanda? libidinis et coercer.dae juvenlutis. 

— f) Loco el in loco est opportune, rommoduiu, 
in tempore, opportunamente, a tempo e luogo. a 
suo luogo. Cic. 9. Fam. 1C. circa med. CEnomao 
tuo nihil utor: etsi posuisti loco .eisus Accianos. 
Ter. Ade.lph. 2. 2. 8. Pecuniam in loco necligere, 
maximum interdum est lucrum. Cic. 11. Fam. 16. 
Quemndmodum coram qui ad nos internpeslive od- 
eunt, molesli ssepe sunt; sic epistoi* ofTendunt non 
in loco redditae. Horat. 4. Od. 12. 28. Duke est de- 
sipere in loco. — I.ocis dixit etiam Quintil. 12. to. 
23. Non insurgil locis? non figuris gaudet? — 
Loco dicere est senatoris, qui non nisi rogatus sen- 
teotiam in senatu dicil. Cic. 3. Legg. 18. 40. Sena- 
tori jussa tria sunt: ut adsit, nam gravitatem res 
habet, quum frequens ordo est: ut loco dicat, id est 
rogatus: ut modo, ne sit infioitus. % 3. Item pro 
conditione, statu, condizione, slato. Hinc si isto 
loco essem, si meum esset negotium, si mea res 
ageretur, scilicet si in ista essem conditione. Plaut. 
Bacch. 4. 9. 16. Si ego in isto siem loco, dem potius 
aurum, quam etc. s'io fossi net tuoi piedi. et Cic. 
4. Fam. 4. is eoirn, si eo loco esset, negavit se fa- 
Cturum. — Geterum Ter. Adelph. 3. 2. 46. Pejore 
loco res ncu potis est esse, quam in quo nunc sita 
est. Cic. 11. Att. 23. a med. Mel tore loco erant res 
nostra. Id. Sext. 31. 68. Res erat et causa nostra 
eo jam loci, ut erigere oeulos et vivere videretur. 
Cess. 1. B. G. 26. Qui quum ex equitum fuga, quo 
in loco res esset, cognovisset. Lie. 2. 47. Missis 
nunciis, quo loco res esseol. Id. 7. 35. In eo enim 
loco res sunt nostrfe etc. — Hinc iila, qua? adverbii 
ritu occurrunt. Sail. Jug. 67. T amen is ad id loco- 
rum talis vir, consulatum eppetere non audebut. 
fino a tal punto. Sic Liv. 22. 38. sub fin. Tern^ri- 
tatem infe.iiem ad id locorum fuisse. Plaut. Cas. 
a. 1. v. 32. Post id locorum quando ad villain ve- 
neris, dabitur etc. appresso , dopo cib. Lucre I. 5. 
43S. inde loci. V. INDE. Similiter interea loci. 
V. INTEREA. Tertull. Pall. 1. a med. Si tunc 
locorum Diogenes 6°. dolio latraret. *f 4. Refertur 
et ad ordinem. Cic. 1. Fam. 6. Facile secundo 
loco me consolatur recordatio meorum temporum. 

— JPrt'ore loco causam diare , ante defendere , 
quam quis accusatus sit. Cic. Quinct. 2. 8. et 
8.31. ^ 5. SiBpissime accipitur pro gradu hono- 
ris, dignitatis, auctoritatis, sestlmationis, gratise 
etc., itemque pro genere. — a) Sic designat gra- 
dum honoris, posto. Cic. fragm. contra C. Anion. 
apud Ascon, sub fin, Te ei me petisse, quum preetu- 
rarb petereinus, ut tibi primum locum concederem. 
et mox. Te ex postremo in tertium locum esse sub- 
lectutn. Liv. 4. 16. a med. Pervlcerunt, ut tribuno- 
ruoi militum comitia baberentur: baud dubii, quia 
•ex locis (tot enim jam creari Hcebat) et plebeji 
aliqui creareotur. Id. 10. 15. Ut patcicii recupera- 



— 107 — 

rent duo consularia toca. — b) Pro gradu digni 
talis, auctoritatis, aestimatioois, grali* etc. Ennius 
apud C«c. 3. Tusc. 10.44. Pol mini forluna magis 
nunc defit, quam genus. Namque regnom suppete- 
bat mi, ut scios, quaoto e loco, Quantis opibus, qui 
bus de rebus lapsa fyrtuna accidat. Cic. Cluent. 
55. 150. Qui in summuro locutn civitalis non po- 
tuerunt asc*;ndere. Q. Cic. Petit, cons. I. 4. Prod- 
est, quorum in locum ac numerum pervenire velis, 
ab iis ipsis illo loco ac numero dignum pulari. 
Cic. 3. Fin. 16. 52. Secundum locum obtinere. 
Id. Plane. 15. 23. Esse ex equestri loco. Id. 3. 
Fam. 9. Tua dignitas suum locum oblincbit. Id. 
2. Phil. 29. 71 . Quein locum itpuJ ipsum C^saifin 
Obtinuisli? Id. Brut. 36. 137. Qui ho»: mimere in 
civitalc fundi sunt, ut tenet ent oratorum lorum. 
Id. St. Fill- 2S. 00. Socrates votuptaicm uullo loco 
numeral, non la tiene in cento aicuno. ei ibid. to. 
50. llonestatem eo loco habet, ut sine ea jucunde 
nege I posse vivi. stima, apprezza tan to. — Loco 
excidere metaphorice est a visro discedere, crrare, 
falli, quasi a dignitatis gradu excidere. Usurpatur 
ab ffieronym. Vir. illuslr. c. 7. de .9 Luca, quo 
sensu Tertull. Baptism. 17. dixit loco decedere. 

— c) Speciatim pro genere. Cic. Flacc. 11. 24 
Si quem inbmo loco natum, nuilo splendors vitas. 
nulla commendatione faoias defenderem. I<Cr>Plane. 
25. 60. Plancius ntbilominus quaestor est factus et 
tribunus plebis et asdilis, quam si esset suicmo loco 
natus; sed haec, pari loco orti, sunt innumerable 
alii consecuti. Sic Liv. 1. 34. Tanaquil sumitio toco 
nata. Sail. Cat. 24. Natus baud ubscuro ioco. Cic. 
Arnic. 25. 94. Quum sint loco, fortuna, fam<i supe- 
riorcs. ^ 6. Item pro vice. Ter. Andr. 1. 5. 57. 
Si te in germ an i fratris dilexi loco, tra luogo. Cic. 
Dam. 14.36. Ut vel hlii tibi loco per aetatem esse 
potuerit. Brutus apud O'c. 1. ad Brut. 17. a 
med. Habere aliquem loco patris. et ibid. 13. Me- 
que his in patris locum successisse existimes. Cic. 
2. Att. 19. ad fin. Cosconio morluo, sum in 
fjiM locum invitatus. ad occupare il suo posto. 
Justin. 12. 12. 9. Anlipatrum in locum ejus 
evocat. Inscript. apud Marin. Fral- At v. p. 1(56. 

M. S05IVS LtELIASU'S rOSTIVS FAI.CO LOCO L. AKM1 

Ravi kxavgvrati. ^ 7. Hinc vim babet interdum 
pro prapposilionis. Cic. 7. Fam. 3. sub fin. Crimi- 
nis loco putant esse, quod vivam. h. e. pro erimine 
habent. Id. 2. Invent. 49. 144. H;ec Gaum suum 
sibi praemii loco deposcit. Orellius et alii leg. 
sibi in prcemii loco. 

LOCUSTA, je, f. 1. De locusta insecto terrestri 
loquens Juvenc. primam corripit, I. in 3. Jlatlfi. 
329- Arvis qui solilus ruralibus esse locuslas. et 
A-'r.im. 5. 193. Exin rcslaatem, surgil consumere 
fructum Brurhus, et excusso confident crure locusta, 

— Locusta, ctTTEXajSo; , axpi; (It. cavalletla, lo- 
custa; Fr. sauterelk; Hisp. langosta; Germ. d. 
Heuschrecke; Angl. a iocust, hind of giasshop- 
per) 

I.) Proprie est genus insecti pennis instructum, 
extremis pedibus longioribcs. In India ternum pe- 
dum longitudinis esse traduntur, cruribus et f e mi- 
ni Lius serrarum usum praebere, quum inaruerint. 
Gregnlim volant in Testes messibus, mulla contaclu 
adurentes, omnia , - ejo morsu erodentcs. Parthis et 
ipsaj in cibo jtratas. Ha?c et alia Plin. 11. FHsl. 
vat. 29. 33. (103). lndos quoque et /Ethiopum par- 
tem quamdam locuslis ali Id. tradit 7. ibid. 2. 2. 
<29). et 6. ibid. 30. 35. (195). Earum niulliiudiiie 
immensa agris involante integram civitatem in 
Africa sedibus suis pulsam narrat Id. 8. ibi'ri, 29. 
43. (104). ex M. Varrone. Tac. 15. Ann. o. Sihi 
imbecillum equitem pabuli inopii: nam exorla vis 
locustarum ambederat quidquid berbidum aut fron- 
dosum, — • Dicuntur carere palpebris, ideoque prae- 
duros habere oculos eminentesque, ut est apud 
Plin. 11. Hist. nat. 37. 55. (152). Hii.c Plaut. Men. 
5.5. 24. Die mihi hoc etiam: solent tibi unquam 
oculi duri fieri? men. Quid tu me locustam censes 
esse. — Prius locusta pariet Lucam bovem, pro 
verb. Ennii (vel Ncevii secundum Mull.) apud f'ar- 
ron. 7. L. L. 39. Mull, de re, quse numquam Get. 

II.) Translate locusta vocatur piscis marinus, ex 
genere eorum, qui carent sanguine, crusla fragili 
obtectus, reptantis modo Quitans, cornibus, qua 
sunt propria rotunditate prsepilata, porrcctis. Yivit 
petrosis locis. Uaec et alia Plin. 9. Hist. nat. 30. 



LOGARION 

50. (95). CT. Petron. Satyr. 35. — NB. De nom 
propr. V. ONOM, 

L6C0TIO vtl loquutio, onis, f. 3. (loquor) lo- 
quendi actus. 

I.) Proprie. ^ 1. Generatim est ipse loquendi 
actus, sermo, parlare, discorso, ragionamento. 
Cic'i. Herenn. 12. 23. Sermo est oralio remis*a 
et finitirna quotidianse locution!. Id. 1. Off. 47. 
146. Ex oculorum oulutu -, ex tisu, ex locutione, 
ex reticenlia, ex contentione vocis et summissione 
facile indicabimus, quid eorum apte fiat. Id. Orat. 
19.64. Quamquam enim omois loculio oralio est, 
lamen unius oraloris locutio hue proprio signata 
nomine est. ^ 2. Speeiatim dicilur dc pronuiicia- 
tione. Cic. Brut. 74. 258. Solum quidem et quasi 
fundamenlum orationis vides loculionem emenda- 
tam et Latinarn. 6ic Quintil. 1. 6. 20. Quid tarn 
nei^ssiariuro, quam recta locutio? h. e. o'pS'oeTreta. 

Il.> Imjiropiie. Qui dam toculrones dixere voces, 
dictiones, parole, ut est apud Quintil. t. 5. 2. Sic 
Cell. 1.7. ad fin. Multam apud veteres scriptores 
lorutionum talium copiam offendjuius. /». e. tales 
loqu-ndi modos, modi di dire, frasi. 

lOCL'TOR vel loquulor, uiis, m. 3. (loquor). 
^ i . Generatim est qui loquitur, chi par la, par late- 
re, V.a).c;. Apul. 1. Mel. sub init. Si quid eiotid 
sermonis rudis loeutor ofTer.dero, *J 2. Speciatim 
est qui nimium loquitur, ciarliero. Gell. 1.15. Qui 
sunt line- et fu tiles el iinportuni locutorcs. 

LOlC'TOLEJL/S vel loquutulejus, si, m. 2. (lo- 
quor; homo in verba projectus, blaterone, a'^pg- 
•(iMZtJi-. Gell. 1.15. exlr. Neque minus insigniler 
veteres quoque nostri hoc genus boi;»iaes in verba 
projectos locuiulejos et b later ones et lingu-la>.as Ji- 
xerunt. f. et vo< - . seq. 

LOCCtCLEUS, a, urn. adject, (loquor) blatero, 
linguUca. AUim. 5. 160. Alque locutuleis Frcndet 
succumhere vanis. Alii leg. Atque (tremens ho- 
mine.5. Aon. p. 50. 8. Merc. Lingulacas, Jo* 
cutuleia?, a procacitatc linguae et loquendi proprie- 
totem trahunt. V. Plaut. toe. cit. in L1NGULACA. 

l6i'CTUS vel Eoquutus, a, urn. V. LOQUOR. 

LOCCTt'S vel loquutus, us, m. 4. (loquor) lo- 
quela, loculio, sermo. Apul. Florid, n. 15. Passis 
verbis {alii versibus), soluto locutu, libera oratione- 

LODlCULA, a, f. I. deminut. a lodii, coltretta. 
Sue ton. Aug. 83. 1 la ut extremis spatiis subsullim 
decurrei et, segestri, vel lodicula involutus. /"etron. 
Satyr. 20. Lodiculam in pavimento diligenter ex- 
tendit. 

LOD1X, Tcis, f. 3. De genere mascul. V. in fin.— 
Lodix est lecti operimcnlum, coltra, ax^iuua, tuXtj: 
videntur aulem lodices geminae esse, quas ltali len- 
zuola vocant. Martial. 14. 148., ubi Lodices legitur 
in lemm.ile. Nudo stragula ne toro paterent, Ju.iKa 
nos tibi venimus sorores. F. LINTEAMEN. Ce- 
leium Juvenal. 6. 194. Zwij xcu <I»u^i modo sub 
ludice leiictis Uteris io turba. Id. 7. 66. Magna 
mentis opus, nee de lodice paranda Altonitae- Mar- 
tial. 14. 152. Lodices mittet docti tibi terra Catulli. 
— Masculiuo genere hos lodices dixit Pollio , sed 
non est iinitandus, ut Quintil. ait 1. 6. 42. Neque 
hos lodices quisquatn feral, quamquam id Pollioni 
placeat. 

LO^eASlUM Sabini dicebant Liberum patrem, 
ut est apud Servium pd Firg. 1. G. 7. Nam 

LCE HE It TAT EM et 

LffiBESL'M antiqui dicebant liberlatem et libe- 
run.. lta Groeci >.otj3>3v et "Xst'^esw. Paul. Diac. 
p. 121. 1. Mull. Ceterum Vossius puUl Sebasium 
legend. 

L03I)6RLA, te, f. "XotSopt'a , mordax convicium. 
DiCferta s-.'ommate, quod hoc sit mordaoitas qua- 
darn urbanilate et joco adumbrata; IceJoria vero 
apertum amarulenlumque est convicium, nulla urba- 
nitatis specie vela turn. Ita Macrob. 7. Saturn. 3. 
Sed bnec Grseca sunt, et vix Latine adhibnnda- 

LCEMODES,is, n. 3. vel secundum Forceliinum 
m. 3. XotpoSs;, species iuis pestilens apud Ammian. 
19. 4. V. EP1DEMUS. 

• LOGARION , »i, n. 2. "Xorapcov, leviores minu- 
lioresque raliones, quales iis de rebus, quae quoli- 
die in usum fa mi Li a? erogaotur, in adversanis solent 
cooscribi. Ulp. Dig. 33. 9- 3. ad fin. Sed el chartas 
ad raliunculam, vel ad logarion parart^ contineriap- 
pellalione penoris. Ita Torrentin.; at Haloand- Gras- 
cis liueris edidit. Est enim Grasca vox, a Xoyoc ralio. 



LOGEUM 

l0G£UH vel logtum , Ii, a. 2. Xoyitov, Xofiov. 
% 1. Eit pulpituro in scana, ia quo chorus trigee- 
dlirum ei comcediarum (quod comcedia cborum 
habuerunt), ceterique personam noq habeote*, fa- 
bul» lubserviebant. Vitruv. 5. 8. lerael Grace 
icriblt, lerael Latin«: aed ubi Latioe, dubia eit le- 
ctio. % % Pro archivio legilur apud Cic. 5. Fam. 
20. 6. Sed, il quid eit, quoniam de logeo parum ga- 
vlium eit, quod ego in rationibui deferendis etiam 
nunc corrigere possim etc. Sed dubia ett lectio. 

LOGlCfi, ej, f. l.XoYtJtT), diiciplioa rationale, 
era diiserendl, que et diabetica dicitur, logica. Cic. 
I. Fin. 7. 22. Jam In altera philosophic parte, qua 
eit quarendi ac diiierendi, quaXoYtx-rj diciiur, iste 
veiter plane, ut roSbi quldem vldetur, inermli ac 
nudus eit. Id. Fat. i. Totaque eit (quastio) loglce, 
quam raiiobem disiereodi voco. Hoc loco adjecti- 
vum ett, et Graecii litterit ab Orellio editum. 

LOGICS, adverb, (lagicui) XoftKu;, dialectics, 
logicarnenie. Boelh. Potterior. analylir. 1. 18. 
p. 536. Quid la illii qui logics tpecutantur, lie 
manifestum «at? Et ibid. p. 638. Duorum termlno- 
rum ioflnlta Interim media- monilratum ett loglce 
prim, analyllce vero nunc. Adde eumd. ibid, latpe. 

LOGlCUM, i, n. 2. V. voc leq^ 

L0GICU8, a, um, adject. Xoyuo'c, ad loglcen per- 
tlnem, logico. Cic. 4. TutC- 14. 33. Habei ea, quas 
de perturbatlonlbui enucleate disputant Stoici; qua 
logica appellant, quia diueruntur aubUliui. ■ — Lo- 
gicum in lingular! numero abiolute uiurpat Sidon. 
carm. 16. 100. dum prlmui et unui Pbjtlca Ye) lo- 
gico, loglcum vel junglt ad elhoi. — Ceterum ge- 
oeratim et adjective Capell. 9. p 321. Item alia 
(ipatla vocii) logica, alia aloga memorautur. Ac ra- 
tionabllia ilia »unt, quorum coniemut poiiumua 
preitara ratlonem; Irrationabllia, qulbui non lub- 
ei t ratio. 

LOGlON, 11, o- 2. \6yiov, pan veitJmenti, idem' 
ac rationale, apud Itid. 19. Orig. 21. V. RA- 
TIONALE. 

LOGISTA, as, m. lAoY*ffTV)5, qui ratlonei con- 
flclt, ragioniere, computUta. Imp. Gordian. Cod. 
1. 54. 3. Curator rel publica, qui Greco vocabuio 
logltta nuocupatur, mulundl Jul nun habei. Sic lo* 
gi$ta thymela* In Urbe legilur in Intcripl apud 
Henien. 5630. — Dicitur et de curalore publico 
alicujus clvilatii, qui ejui vectigalla et publico* re- 
ditu! colligendo impendendoque, et ratlonei confl- 
clendo, curat. Intcripl. apud Gruter- 389. 2., qua 
est apud Orell, 708 logista civitatis splk.ndidis- 
31mak KicomBUBMivM. Logitta boc sensu curator 
urbit diciiur ab Ammian. 14. 7- ad fin. V. ibi 
Interpr, Ceterum consuls. Borghesium Iscriz. di 
Burbulejo p. 4. et pracipue BuUell. archeol. a- 
1843. p. 100. 

LOGISTJXLS, a, um, adject. \oyiatuic., ad logl- 
slam pertinens. Castiod. 3. V\ attar. 52- Rationem 
ipslus diicipiln* {geometries) et in medicinam et 
ad artero logislicam aptam eue (Cnaldeei) docueruut. 

LOGISTORlCUM, i, n. 2. Xoywropixov, vel logl- 
itoricus, 1, m. 2. titului eit cujusdaro llbri M, Var- 
ronii, In quo perscripla tuisie videntur dicta et do- 
ctriaa icltu dignw bistoriaeque meraorabiles, per 
varia capita suis lemmatis distinclae; a^oyoc termo 
et loxopict historia, vel cognitio, pcrilia. Gell. 20. 
It. Sculnam acn'pluin esse in Loglstorico M. Var- 
ronis, qui inscribitur Cato, idem P. Laviniui ad- 
monet. Id. 4. 19. extr. M. Varro In Logiitorico 
scrlpsit, quae inscripta est Cato, aul de liberit edu- 
candit. h. e. biitoria, vel lectio, vel doctrioa ejui 
librl imcripta eit de llberis educandil- 

lOgIUM, li, n. 2. Xoyiov, oiaculum- Capell. I. 
p 0. In TanU, quibus aut vaticioia obliquli fun- 
debantur ambiglbus, aut denudato pecudum caede 
fisjiculatli eitorum prosiciis viscera loquebantur, 
quib usque soliiuj (jffacuriu$) tortitus eicedere, 
vel logia personare. 

LOgOaCEDICUS, a, um, adject. XoYoaotcWc. 
Aleli'um logoacedicum vocatur, quod initio dactyloi 
pt;des, in One trocfaaicam iyiygiam habet: ita nutern 
eat appeilatum, quod illud medium inter poelicani 
et prosam orolionem videtur eiiej a \6yo<; prosa 
oraho et dolS-q cormen. Mar. F'ictorin. p. 2560. 
Fulich. Hii logoacodiaci (corrige iogoacedici) meirj 
ipeciem, quce et eoopliut et Arcbebulius diotur, 
non abiurde conjuoierim , adteque dactylicl m»lri 
iobolem; icllicet quum trucbaica baii vet&us claudi- 



— 108 — 

tur daobai, vel tribus, vel quatuor dactylli, et duo- 
bui conoectitur trochasii, et appellatur Alcaicum 
decasyllabum, ut est; Laurea Nyctelio corona. Adde 
ALU. Fortunat. p. 2897,; et Plot, de metrit p. 2662. 
PuUch. 

LOGuDjEDALIA, a, f, 1. XoyoSatSoXia, aXdyoj 
termo et 5at'5a\oc ingeniasus, est ingeniosa nimis 
et curiosa sermonia elaboratio. Auson. Edyll. 12. 1. 
E )oaod*dalla strides modo qui nimium trux, 

L0G6GRAPHUS, i, m- 3. Xoy^pafo;, »Xo'y5c 
rafio et ypd^a scribo, est rationarius,qui io muni- 
cipiii libroa rationum scribit, quique in acta rcfert 
qua ad rempubl- pertinent. Arcad. Dig. 50. 4. 18. 
ante mtd. Qui custodes adium, vel logographi, vel 
tabularii e(c. muoertbus penooatibus adslringuntur. 
Adde Imp. Alex. Cod. 10. (if. 60. qui De labulariis, 
acribis, logograph'u imcribitur , 1. 

LOGOS vel 

LOG US, i, m. 2. Xcyoj. Fere adbibetur in plur. 
numero. *f 1. Grace est verbum, vox, dictum, ser- 
mo, paroia, ducorio. Plant. Men. 5. 2. 29, Loque- 
re, uter meruislii culpam, paucis: non longoi logos. 
non moke parole- et Petran. Satyr. 126. Proce- 
dentibus longius logii. A I. leg- jocis. ^ 2. Accipi- 
tur et pro dicto fulili, yano, contemnendo, parole 
vane, chiacchiere. Plant. Pert. 3. 1. 66. Dabunlur 
dotls tlbi lexcentl log!. Ter. Phorm. 3. 2. 7. phob. 
Son mlhl credli? do- Harlolare. fho*. Sin fldem 
do? no. Fabulas. fhob. Feneratum iiluc beneflciurn 
tlbi puicre dices, do. Logi. ^ 3. Item pro dicto 
ridiculo, joco. Plant. Slich. I. 3.63. Logoi ridl- 
culoi'vendo: aglte, llceniiol. Ctc. fragm. apud 
Non. p. 03. 18. Merc. Ego certe iclo, omnei logos, 
qui ludii dictl sunt, aulmadveriUie. % 4. Item 
pro fabula, fauola. Seneca Comol ad Polyb. 27. 
Fabella et /Eiopei logi, iQieDlatum Romanis ingc- 
nlis opus. ^ 5. Logo* Grace eit etiam ratio. Bine 
Auson. Edyll. 11. 67. triple* quoque forma me- 
dendi, Cul logos, aut methouos, culque cxperierjlia 
nomen. h. e. mcjicica rstionalis. V. Celt, pros/at. 
Sic Mar cell. carm. de medicina, 6. Quod lugos, 
aut methodui, ihnplexque einplrica pangit. — A'B 
He cognom. Rom. V. O.N'OM. 

LOlIACEL'S, a, um, adject, (lollum) qui ei lo- 
Ho eit, di loglio, al'pivoc. I'arro 3. R. H. 9. 20- 
Turunda admiita ex farina loliacea. 

LOlIaRIL'S, a, um, adject, (lollum) ad lollum 
pertinens, da loglio, at'ptxi;. Colum. 8. H. H. 5. IB. 
Crlbro viciarlo, ve! iulittrio pulli sujierponanlur. 

LOLlGO vel tolligo, litis, f. 3. piscis genus, 
TlUwt';, teG^ot (It. pet.c« calamaro, loltigine , to 
tano; Fr. leiche officinale; Geim. d. Tii'utnfisch; 
Angl. the calamary , cuttle-fish, or tleeve) for- 
lasse ab atro sutco , queni habet. Sane ater iste 
iuccus in sepia vocatur cXo'g pro ~oX6e. Itali hodii 
a tbeca calamuiia similitudine calamarium appel- 
lant. Habet enim cruorem nigrum atramenii sinii- 
litudine. (Plin. 9. Hist. nat. 29. 45. (Si). Ambo 
(mas et femina), ubi sensere ae opprehendi, effuso 
etramenio, quod pro sanguine hh est, infuscata aqua 
•baconduntur. et Ovid. Hatieut. 129. Et nigrum ni- 
veo pouans in corpore virus Loligo). L'nde sucrus 
luliginis pro iivore hominis atri , id eit inalevoli, 
ponilur- Horat. 1. Snt. 4. 100. hie nigra succus lo- 
ligiois, hac est iErugo mere. — farro 5. L. L. 79. 
MulL dictam putat a volondo, quail voligo. Volitat 
enim interdum, extra mare efTerens se, ui Plin. 9. 
/Kit. nat. 29.45. (84). iradit. lotlructa est octo- 
nis quasi pedicuiis, quibus natat ac venalur: ac pra- 
lerea duobus pedibus longioribus et aiperis, quibus 
ad os cibum admovet: caret ossibus, sed corpus ha- 
bet circulis carois vinctum, ut Id. docet ibid. 28. 
41. (83). et 11. ibid. 37. 87. (215).; addiique 9. 
ibid. 30- 48. (93). in nostra mari loligioes quinum 
rubitorum capi, srepias binum. Aude Cic. 2. Divi- 
nai. 70. 145. V. voc seq. et LOLLIL'M. 

LOLIGUNCCla vel lolliguocula vel lolisiun- 
cula, w, f. deminut. a loligo, parva loligo, T£i>&;'{. 
Plant. Cas. 2- 8. 58. Volo molliculas escas: emiio 
sepiolss. lepadas, loliguocujas, hordetas. 

LOLIUM, Ji, n. 2. herba ia tegetibus nascens, 
iisque inimica, hordeo similis, cujus etiam vilium 
esse putatur, quasi ScTXtov, hoc est sdulterinum. Fit 
enim e corrupt is tritici et bordei seminlbui, loglio, 
a'pa, ^aiviov. Plin. 18. Hist. nat. 17.44. (153>. 
Nam lolium et tribulos et carduos Uppasque, non 
mkiui quaui ruboi, inter frugum morbos putius, 



LONGAEVUS 

quam inter ipsius terra pestes, numeravcrim. Virg. 

I. G. 153. interque nltentia culto Infelix lolium et 
steriles dominaolur avena. Adde Horat- 2- Sat. 6. 
89. — Loiio victitare dicitur,qui visa est Imbecilio. 
Nocet enim oculis loliom, propter vapores acrei, 
quos in cerebrum attollit. Plant. Mil. glor.%. 3. 50. 
scs. Mirum est lolio victitare te, tarn vili trilico. pa. 
Quid jam? scb. Quia luscitiosus. Cf, Ovid. i. Fast. 
691. Et careant loliis oculos vitiantibus agri, — Cl. 
Fee (Op. eit. vol. 2. p. 174.) banc eihibet synony- 
miam: A:pa Theopbr. 8. 7.; A'pa %ai ju'etpoe 
Uioscor. 2, 122.; Zi^avov Quorumd.; "Hpa Lacon.; 
Lolium infelix Virg. 5. Eel. 37. et 1. G. 154.; 
Lolium Plin. loc eit. et 22. Hist. nat. 25. 77. (160). 
et Loliacea farina Varron. 3. R. B. 9. 20. el Co- 
lum. 8. R. R. 4. 1. aunt Lolium temulentum L. 
Spec plant. 112. 

LOLLIL'M vel lolium, II, n. 2- idem ac loligo ieu 
'olligo, piscis genus. Tkeod. Priscian. 4, 2. ante 
med. Omitto plurima animalia sine sanguine, ut 
puta pulpas, sepias, lollia, ostrea, spondylos etc. 

LO. VIE NT ARIL'S, li, m. 2. (lomentum) qui lo- 
mentum vendil- Gloss. Philox. Lomeniarius, our)* 
*(u3L*:oit6\r,z. 

LOMENTO, as, are, a 1. lomento abluere. Glatt. 
Cyrill. 2u.TJvb>, lomento. 

LOvIENTLM, i, n. 2. (a lotum, at fomentum a 
folum, vel pro lavamentum, laumentum a lavo, 
quod eo ad lavandum uterentur) eit farina fabacea, 
qua ad ruaaj e cute lollendas usa eit antlquitai, cuf>- 
yux (It. farina di fava; Fr. farine de five; HUp. 
harina de haba; Germ. e. Bohnenmehl; Angl. 
bean-meal). 

I.) Proprle. Veget. 5. Velerin. 62. 1. 5crineiri. 
Trei pliulai bene coniusa aiungiu mollliilmai fa- 
ciei, qitai In subtilissinio lomento, boc eit farina fa- 
bacea, convolves et per oi digeres- Martial. 3. 42. 
Lomento rugas-uteri quod condere tentai. Pallad. 

II. H. R. li. circa med. Ex faba lomentum fa- 
ctum vino adjicere. Adde Veget. 1. Feterin, 56. 19. 
Schneid, 

II.) Tramlate. % 1. Est colorls genus, quod In 
usum pictorum ex caruleo conficl solet , \tituiwL. 
Plin. 33. Hist. nat. 13. 57. (162). Ex caruteo fit, 
quod vocatur lomentum; peificltur Id lavando te- 
rendove; hoc est caruleo candldlus. ^ 2. Me- 
taphora ducia a superiore num. I. Cceliut apud 
Cic. 8. Fam. 14. ad fin. Persuasum est el, ceoiu- 
ram (omentum, aul nitrum esse: nam sordei eluere 
vult etc. 

LO >iCHlTIS, Idis, r. 3.Xc7jrjTt S , herba in locls il- 
lientibus nascens, fuliis poiriad radicem rubentibus, 
llores habens, ceu galericulof, personis comicis si- 
miles, parvarn eisereme* linguam, semen vero In- 
volucris ciausum, iriangulum et lancea simile, unde 
sibi nunien viudicavit: Xoy^o; enim lancea est. 
Plin. 25. Hist. nat. 11. 88. 137. et 26. ibid. 8. 48. 
(76). CI. F.'c (Op. eit. vol. 3. p. 361.) banc exbibet 
synonvniiam: Aof^Ti; Diosror. 3. 161. et Lonchi- 
tis Plin. loc. eit. sunt Setapias Lingua L. Spec, 
plant. 13 44. 

LONCE10TOM. f . LEUCOION. 

LONCHUS, i, m. 2. X&y^o;, hasla, lancea, Ter- 
tult. Cor. mil. 11. Requiescens super loncho, quo 
perfossum est corpus Christi, 

LONG^VA, K , f. 1. V. LON'G/EVCS in fin. 

LONG.tVlTAS, a tis f. 3. (longavus) ion gum a- 
vum, seneclus, vecchinja, iz'Jkjczia.. Macrob. 7. Sa- 
turn. 5. De loogautaie eorum (cervorum) opinio 
fabulaiur. Adde Vulgat- interpr. Eccti. 30. 23. — 
De veterum iongavilale V . Labns., Monum. Am- 
brn$. p, 35. et seq. 

LONG.tVlTO, as, arc, a 1. freqnentat. a lon- 
gavo. Alcim. Ep. 56. Praseoiiam vestrara succe- 
denlium annorum numerositate divlmtas propitiati 
longavitet. 

LONGiGVO, a«, are, a. 1. (iong®vus) longavum 
farere. tenant, f-'it. S. Menard. 13, Deus cleroen- 
tissimi Theodeberti regis noslri fclicitalem pro sua 
pietate longavet. 

LONG/LVLS, a, um, adject, (iongus et avum) 
aouosus, 6enex, lor^i aevi: vox poetica, iroXuen); 
(It. di lunga eta, vecchio; Fr. tres-vieux, tres-age; 
Hisp. muy viejo; Germ, von holem Alter, alt, be- 
jahrt, belagt; Angl. long-lived, aged, ancient). 
Virg. 3. I'n, 169. hac Iwlus longavo dicta pa- 
rent! liaud dubitauda refert. Id. 2. ioirj. 525. aacra 



L0NGAN1MIS 

Iongavutn in sede locavit. Id. 5. ibid 715. longavus 
senex. Id. ibid. 620. longava conjux. et 6. ibid. 
321. sacerdoi. Properl. 4. 152. longsvum Priami 
caput. Martial. 14. 27. longaevi capilli. Id. Spe- 
ctac. 5. longava vetustas. Properl. 2. 10. 47. 
de Nestore. senectus. Stat. 10. Theb. 864. Acnnis 
at incumbers longavi robora pontis Assiduis op- 
pugnat aquis. Ammian. 28. 4. fid /in. Hi qui 
ad salietaiem vixerunt, potiores auctoritatc lon- 
gava, claroitant sape etc. Id. 20. 3. Long;eva im- 
punitas nutrivit immania. — Id illo Viva. 6. ,£n. 
764. Silvius, Albanum nomen , tua postuma pro- 
les , Quem tibi longavo serum Lavinia conjux 
Educet silvis regetn: turn Servius, turn Apol- 
linaris Sulpicius apud Gill. 2. 16. longcsvo in 
lerpretanlur non seoi, sed in longum jam avum 
perpetuo recepto immortaiique ac deo facto. Sed 
hoc nimis subtile est, et vel ipsi Gellio merito dis- 
plicet. — Longceva absolute, substatiiivorum more, 
dicitur anus. Ovid. 10. Met. 462. Cunclantem lon- 
gava manu deducjt. h. e. nutrix longava. 

LONGANlMIS, c, adject, (longus et animus) ma- 
gnanimus, et opponitur pusillanimi, lonqaninv), 
fiaxpdSufio;. Vulgal. inter pr. 2. Esdr. 9. 17. Tu 
autem Deus propi'lius, Clemens et miserieors, Ion- 
ganimis et mult* miseralionis, non dereliquisti 
eos. Adde eumd. Psalm. 102. 8- Habenl ct Not. 
Tir. p. 45. 

LONGANLY1ITAS, atis, f. 3.(longanimis) magna- 
nimitas, longanimita, picocpo^uftt'-x. Cassiod. 5. 
Hist. Eccl. 42. a med. Verumlamen nos longattimi- 
tate detenti, multo tempore sustinuimus eos. Adde 
eumd. 6. ibid. 32,; et Vulgat. interpr. Bom. 2. 4. 
et alibi sape. 

LONGANlMlTER, adverb, (longanimi:.) ammo 
constanli, ^axco^-J/xw?. Cassiod. 10. Hist. Eccl. 
33. Illorum ferocitatem el irnpietalem longaniniiter 
Deus omnium patitur. Adde Vulgat. interpr. Ile.br. 
6.15. 

LONG A NON, i, R. 2. et longSno, longabo, longa- 
vo, on is, m. 3. et longavus, i, ni. 2. Apud Veget. L>c. 
infra ci(. legilur longanon in recto singuluii: apud 
Ccel- Aurel. 4. Tat d. 3. et 5. ibid. 10. longao (lege 
longabo) } onis: apud Varron. mo longavo. — Lon- 
ganon 

I.) Proprie est intesiinum rectum, a crasso inle- 
slino, quod xo>a.;v appellant, ad sedem usque por- 
rectum, spins e directo incumbens: quod in lon- 
gum protendatur, nullis orbibus implicitum, ul ci- 
te ra intestina, anvJivspivw evtspv. Ccel. AureL 
3. Acut. 22. el 2. Tard. i.; et Vegel. 1. Veterin. 

42. el alibi sape. 

II.) Translate. Ex hujusmodi intestino farto \aria 
Cebant farcimina, ut est apud Apic.i- 2. ante med. 
Unde et ipsum pro farcimine accipilur a fan on. 
5. L. L. 111. /Hull, ei A mob. 7. 24., ubi longavus. 

LONGE, adverb. (longus>. Alias for mas Lung iter 
et Longum V. loco suo. — Comp. Longius I. el II. 
1. 2.; Sup. Longissime I. et II. 1.4. — Lunge de lo- 
co usurpaiur, et est longo intetvallo, procul, -:;■- 
cm. tx^i til. lungi, di lontano; Yc. longuewenl, 
en longueur; 11 i si>. lungumenle , en longitu-.t; 
Germ, long, weit, Writ enlfernt; Angl. fur ofj , 
a fir off. a gieat distance off, a great ray from, 
at a distance). 

I.) Proprie de loco usurpatur. — a) Absolute. 
Ptuut. hud. 4.3. 95. L'bi tu habitas? oni. Porro 
illii 1 longe usque in campis ullimis. /Vr. Eun. 2. 3. 

43. Continue acrurrit ad me, quam lunge quilem. 
quanto da lungi ei puo. Cic. 2. I\;m. ~. Lunge ab- 
sum. audio sero. et 14. ibid. 2. sub /in. Lonaus. 
quum iia votis placet, non disitdain. Sic -Vepos 
Eumen. 8. Lon»e discedere. Plin. 7. Ep. 27. Slie- 
pitus vinculorum lortgius primo, delude e proximo 
reddebatur. Colum. 'J. R. It. 8. ( J. Apes, quag Ion- 
jius rneare videbuntur. Cic 4. Verr. 27. 65. Longe 
mini obviam cum suis Omnibus processcrunl. f'irg- 
1. G. 358. resonanlia longe Litora. Sic Cic. 4. 
Acad. '.2. pr.) 25. 80.; Ocid. 2. Poni. 7. 11.; ct 
Ammian. 21. 3. et 25. 6. Longe yiderc. f'irg. 3. 
.En. 556. audi re. Ovid. 10. ;Ve{. 7 la., 4. t'fcvd. 623. 
ei 6. ibid. 260. agnoscere. Ter. Eun 4. 2. 5. abire. 
Olid. Heroid. 15. 217. fugere. Virg. 10. ^£n- 
572. pradi. Xepos Themist. 3. prog red i longius. 
Ammian. 27. 5. Longe aaere. Ouid. 10. .Vet. 664. 
Mevaque erat longe. et 11. iht'ri. 47'J. longeque erat 
utraque lellus. Adde eumd. ibid. 7 U 4.; et Lucan. 



— 109 — 

5. 576. et 8. 712. — Et figurale Cic. 13. Fam. 29. 

Exspectare te arbitror, haec tam longe repetita prin- 
cipia quo spectent. Id. 5. Tusc. 31. 87. Kooesta- 
lem *ic complectitur, ut omnia qua; sine ea s'mt, 
longe et retro ponenda censeat. — b) Cum addito 
termino, a quo quis aut quid longe est. Cic. 4. Verr. 
22. 53. Bidis oppidum est non longe a SyracusU. Id. 
1. Lega. 1. 3. Non longe a tuis aedibus inambulans, 
Cies.'T. B. G. 16. Vercingetorix locum caslris de- 
legil ab Avarico longe mi ilia pasuum xvi. Hue per- 
tinet et illud Martial. 1. 87. Hie longe est mihi. 
e da me lontano. — Et cum Genilivo. Apul. 5- 
Met. Lonse parenlum velut eisulantes. h. e. longe 
a parenlibus. — Et cum addito termino, quo quis 
aut quid fertur. Cic. Flacc. 29. 72. Longe omnino 
a Tiberi ad Caicum. Id. Quinct. 25. 79. Quam longe 
est bine in saltum Gallicanum? quanto v'e? Liv. t. 

28. Quo longissime conspectum oculi ferunt. — c) 
Additur inlerdum Genitivus gentium, leporis et si- 
gnificantias gratia. Cic. 6. Alt. 3. Tu autem abes lon- 
se gentium. Sic Id. 1*2. Fam. 22. Nostri tjsclvvzy.to- 
vc: longe gentium absunt. — d) Longe lateque est 
in omnes partes, multis et longinquis in locis, do 
per tutto, per opni patte, d'egni intorno. tVceeius 
apud Non. p. 503. IS). Merc. Late longeque traas 
nosiros fervere. Ct'c. 2. Nat. D. 15. 40. Sol, qui im- 
menso mundo tam longe lateque collucet. Confer 
eumd. i.ibid. 20.54. Animus late longeque pete 
grinatur. et 1. Diuinal. 36.79. Dii vim suam longe 
lateque dillundunt. 

II.) Translate. ^ 1. Refertur ad lempus. Plaut. 
Rud. 4. 1. 24. Quid tu? quam dudum i'i portum ve- 
nis buc?EP. Longissime. e un grandissimo pezzo. 
et Men. 5. 9. 52. Quid longissime, meministi in pa- 
tria tua? di quale cosa conservi tu, piu lunga me- 
morial Cic. Brut. 15. 60. Vairo, dilii-cnlissimus 
investigator antiquilatis, ^itamSa-^ii producit lon- 
gius. piii avanii. et ibid. 34. 129. Longitis ob- 
tate provectus. Id. 7. Fam. 3. ad fin. ILec letum 
coram malueram (dicere): sed quia loiipius DeLat, 
>olvi per lilleras eadem, ul haberes eic. Id. Amic. 
12. 40. Longe prospicere fuluros casus. Cces. 7. I). 
G. 71. Frumentum se exigue dierum xxx. ha- 
bere, sed paullo etiam longius lolcrare posse par- 
cendo. Nepos Alt. 2. Neque longius, quam dictum 
essct, eos debere passus est. pia a lunqo. Id. The- 
mist. 7. Dcdit opcram, ut quam longissime lempus 
dueeret. Horat. 2. Od. 2o. 4. neque in ten is mora- 
bor Lonaius, invidiaque major Urbes relinquam. 
Pedo Allnnov. 2. 4. LonuiuS annoso \ivere dignus 
avo. k. e. diutius. Ouintii 1.1.14. Non longe subsc- 
qui. non motto dopo. ^ 2. IWerlur eliatn ad multi- 
ludinem verboium: cut coiitratium esi breviter.Cic. 
Orat. 48. 162. ILec diu brevius, quam si hac de re 
una dispularem: longius autem, quam institute ratio 
posiulabat. piu a lungo. Quint il. 10. 2. 17. Otiosi 
et supini, si quid mo Jo lonyius circumdmeiunt. jo- 
rant iia Cicero nerti loculurum fuisse. ^ 3. Longe 
esse speciaiim orcurril: scilicet— a) Longe esse 
vel abesse eleganter dicunlur, qura nihil juvaul. 
Cms. 1. B. G. 36. Si id non fecissenl. lunge ab his 
fralernom nomen pojiuli Roiiuui abfulurum. Sic 
Ovid. 4. Met. 6'«8. Iluic quoquc, Vade prorul, ne 
lunge gloiia renim, Qua* meniiris. ait, lunge tibi 
Juppiler absil. f'irg. 12. ,J5n. 52. Louse illi dea 
mater eiii, quse nube fuaaceni feruinea legal. Ocid. 
fleroid. 12. 53. Quam libi nunc lonse regit urn di>- 
lale Creusu Et sneer et ma^rti nala Cieottlis eranl! 
Sil. It. 17. SO. Longe conjugia ac longe T;- 
rios hymertieos Inter Uardanias acies fore. — b) 
Longe esse ab aliqua re est rem ips.'irn ignorare. 
Quintil. 8. proam. 3. Unde eustimaut accidisse. 
ut qui diligentissimi arlium scriptures eistiieruni, 
ab eloquetuia longissime fucrint. ^ 4. S*pissitne 
signilicat valde, muHum, di motto, assai, di gran 
lunga. — o) Universim. Ter. Adetph. 1.1. 40. Er- 
rat longe, mea quidem sententia. Cic. 3. 7usc. 14. 

29. Lenil eorum adventum, quae venienlta longe ante 
vjderis. Gell. 17. 21. a med. N'yque iia lom,e post 
Ariitolcles vita functus esl. — b~> Jungitur Corn- 
pa rati vis. Virg. 9. £,n. 556. Longe melior. Phcedr. 
3. 7. forlior. Petnm. Saiyr. y. major, et ibid. \)8. 
blandior. Vellej. 2. 74. tumuliuosior. et ibid. 51. 
e.r/r. Pralium longe magis prospcrum. Aurel. Vict. 
Ccvsar. 2. Ingcniurn longe acrius. — c) Jungitur 
Supcrlativis, aut eorum vim habentibus. Ennius 
ajud Cic. 1. Vivina!. 18. 107, Hi simul ei allu 



LONGINQUITAS 

longe pulcherruma prapes Lasva volavit avis. PUtut. 
Most. 3. 3. 8. Longe omnium longissima est. Co35. 
f. B. G. 2. Longe nobilissimus et ditissimus apud 
Helvetios. Cic. 1. Verr. 72. 187. Caremoniae longe 
maxim® atque occuHissimte. Id. 1. Orat. 11. 47. 
Sed ego neque II lis assentiebar, neque harum dis- 
putationum inventori et principi longe omnium 
in dtcendo gtavissimo et eloqueotissimo, Platoni. 
Id. Brut. 14. 55. Longe plurimum ingenio valuisse 
videtur Id. 13. Fam. 13. Longe princeps raunici- 
pii Lucensis. Id. 4. Verr. 22. 53. Longe primus 
civitatis. — d) Item cum Verbis, Adverbiis et -No- 
minibus, qua prsestantiam, vel diversitatem ac dis- 
simililudinem adsignificant. Cic. Brut. 64. 230. Inter 
ajquales longe prsestitit. Id. 6. Verr. 53. 118. JE- 
des duae, quae longe ceteris antecellunt. Id. 1. Orat. 
21. 98. Longe Academiee ii'.i tuum hoc suburbanum 
gymnasium anteponam. IdA. Verr. 4.10. A quo mea 
longissime ralio voluntasque abhorrrebat. Id. Amic. 
9. 32. Longe dissenlire. et ibid. § 29. Quod longe 
secus est. Id. 4. Acad. (2. pr.) 31. 101. Longe aliler 
se habet, ac etc. cl Liv. 39. 28. Id ego aliter longe 
judico esse. Calo apud Isid. de differ, verb. § 5. 
Aliud est amor, longe aliod esl cupido. Valinius 
apud Cic. 5. Fam. 10. Longe alia coaditione sum, 
ac cetert. Cic. 5 Phil. 18. 49. Longissime di versa 
ralio est. Id. Sutl. 17. 49. Erat huic judicio longe 
dissiniilis ilia contenlio. Liv. 1. 9. Longe ante alias 
specie et pulcriludine in«ignis. — e) Hem cum 
tnullum. Cic. 1. Oraf. 49. 215. Multuro inter se 
distant ists facultates, longeque sunt diversa ac 
sejuncla;. Id. 7. Verr. 44. 115. Longe omnes mul- 
tumque superare. id. 5. Fin. 14. 40. Quum longe 
multumque ratio prastet. id. Mur. 13.29. Longe 
el tnultum anlecellere. — f) Interdum repetitur. 
Cic. 2. Fin. 21. 6S. Plurimum, et longe longeque 
plurimum tribucre honestati. Owid. 4. Met. 32D. 
Si'J longe cunctis longeque potentior illis. Gell. 14. 
1. rircrt med, Et supra longe atque per infinitum. 
Adde Horat. 1. Sat. 6. 18. ex lectione Bentleji. 

— g) Absolute. Stat. 1. Achill. 176. Par studiis 
avique modis, sed robore longr. h. e. longe dispar, 
inferior. Loquitur de Patroclo Achillis sodaii. 

LONGILATERCS. a, urn, adject, (longus et latus, 
eris) qui in lateris longitudioe positus esl. Boetk. 
Arithmet. 1. 27. Circum ipsos numeros qui sunt, 
id est circum angulares, longilateri uumeri sunt. 
Longilateros auiem voco, quo uno se supergredieu- 
tes numeri multiplicand 

LONC.lLOQL'iCM, li, n. 2. (longus et loquor) 
longus sermo et laedii pletius. Est Donati ad Ter- 
Eun. 2. 2. Vt. 

LONGlMANL'S, a. urn, adject, (longus et manus) 
p.xx:Jys'.o , qui alteram munum longiorem habet. 
Occurtit tanlum, quo cognomen Artaxerxis Persa- 
rum regis: alteram eitiin m.inu7i ha but l hujusmodi. 
Hieronym. in Chtitnic. Euseb.ad Olymp. lxxix. 

— Apud NupV. Beg- 1. Graca voce macrochir di- 
citur: a fxax.;c; longus et '/£ : .o manus. 

LONGINQL'A, o'rum , u. plur. 2. V. LONGIN- 
QUL'S in fin. 

LONGINQL'E , adverb, (longinquus). Aliam Tor- 
mam Longinquo V. loco suo. — Comp. Longin- 
quius I. — Longinque est idem ac longe. 

I.) Proprie de loco usurpatur. Ennius apud -Yon. 
p. 402. 3. et 515. 11. Mete. Annus mullus longinque 
ab domo bellum gerentes. lungi dalla patria. Gell. 
1. 22. a med. Longinquius diuliusque abesse. f\n- 
celtinus inlerpretaiur per piu lungo tempo; et pro 
abesse legit ade.sse. 

11.) Figurjie esl idem atque inusitate, scilicet ea 
ralio ne qua apud veieres vigebat, sed jam in desue- 
ludinem abiil. Fronto ad Verum (edettte iterum 
A. Maio) ep. 1. Hisloiiam quoque scripscre Sal- 
luslius slrucle, Piftor incondite, Claudius lepide, 
Antius invenuste, Sisenna longinque. l>c eodeiu 
Cic. Brui. 75. 2G0. Sisenna recte loqui putabat esse, 
inusitate loqui. 

LONGINQUITAS, atis, f. 3. (longinquus) est ea- 
dem ac lougiiuiio. lungliezza. 

I.) Proprie. ^ 1. Gcneralim pro longitudine. 
Ftor. 4. 12. exlr. Nihil ittagis quam longinquitutem 
via imputahaol, quam quaririennio itnpleiunl. Tac. 
6. Ann. 44. bisjeclos, cl longiuquiiate itineris 
fessos. Adde eumd- 3. ibid. 5. Plin. 31. Hist. nat. 
6. 33. (63). Longinquitas navigandi. ^ 2. Specia- 
iim pro magna locorum distauii*, lontananza, di 



LONGr^QUO 

stanza, Scoatrjfia. Cic. 2. Fam. 9. In his enim sum 
locis, quo propter longinquilatem lardissime omnia 
perferantur. Tac. Agric. 19. Devortia ilinerum et 
longinqaitas regionum indicebatur, uteivitates (fru- 
menta) a proximis bibernis in rcmota et avia re- 
ferrent. 

II.) Translate est distantia temporum, diuturni 
tag, lunghezza di tempo, lunga durata. Ter. He- 
cyr. 4. 2. 20. Longinqaitas atatis. lunga vita. Cic. 

I. Divinat. 7. 12. Nibil est, quod non longinquitas 
temporum effieere possit. Id. 5. Tusc. 40. It7. Si 
dolores longinquitate product! vehetncntius tor- 
quent. Liv. 10- 31. Longinquitas bellorum. Tac. 1. 
,4nn. 53. exsilii. Liv. 9. 33. Qui quinqoennalem 
ante censuram et longinquitate potestatem domi 
nan tern intra, sex meosium et anni coegisset spatium. 

LONGINQUO, adverb, (longinquus) longe, lungo 
tempore. Paul. Dig. 30. 39. Servus longinquo ab- 
sens, Iflv. ibid. 3. 3. 44. Si longinquo sit abfuturus. 

LONGINQUO, as, are, a. 1. (longinquus) distare 
facio, removeo, alhntanare. Claud. Mamertin. 1. 
Stat, antin. 1. Deum a se Iwngiuquare. Adde Au- 
gust in. in Psalm. 3i. serm. 2. n. 6. 

LONGINQUUM, adverb, et 

LONGINQUUM, i. V. voc. seq. I. 1. et 2. et 

II. 1. 

LONGINQUUS, a, urn, adject, (longus). Srribi- 
tur et langinctts. — Comp. Longinquior I. 2. el 
II. 1.; Sup. Longinquissimus legitur apud Boeth. 
p. 523. — Longinquus est idem ac longus. 

I.) Proprie. ^ 1. Generation pro longo, porre- 
cto, extenso, raro admodum occurrit. Plin. 9. Hist. 
nat. 17. 26. (59). E vivariis mas linea longinqua 
per os ad branchias religata emissus in mare. Clau- 
dian. 3. Rapt. Pros. 353. Sic qui vecturam longin- 
qua per eequora merces Molitur teliure ratero etc. 
— Him* longinqua absolute, substantivorum more. 
Virg. 2. G. 197. Saltus et saturi petito longinqua 
Tarenti. Alii tamen interpretantur remota. ^ 2. 
Specialim et sapius est longo intervalio distans, re- 
motus, dissitus, lontano, riinoto, distante, diztixs- 
poc- Cic. 15. Fam. 9. Non dubtto, quid praesentes 
senliant: nos qutdem longinqui et a te ipso missi in 
ultimas gentes etc. Id. 2. Cat. 13. 2a. Ab extero 
boste atque longinquo. Cces. 7. B. Q. 77. in fin. 
Longinqua? nationes. Id. 1. B.C. 60. Longinqua ci- 
vitas. Liv- 5. 32. gens- Cic. 15. Att. 9. Longinqua 
Laeedamon. Id. pro leg. Manil. tfi. 46. Ex (oris 
tam longinquis tamque diversis. Cces. 4. B. G. 27. 
Longinquiores loci. Liv. 3. 33. Longinqua legatio. 
ft. e. qua quis fungitur apud dissitas nationcs. Sic 
Id. 22. 23. C-.ira longinqua. et Tac. 11. Ann. 10. 
Nam Partbi, quamquam victores, longinquam mi 
Iitiam aspernabantur. ■ — Hinc longinqua ab«o 
lute, substantivorum more, sunt loca remota. Tac. 
3. Ann. 3i. Adire longinqua imperia. — F. et 
ex longinquo, e loco remoto, di lontano. Plin. 
35. Hist. nat. 10. 36. (97). E longinquo isi- 
lueri. Id. 10. ibid. 23. 31. (61). venire. Sic Id. 
ibid. 42. 59. (4lS). Minor nobilitas, quia non ei 
longinquo venit (ut psittaco), sed exprcssior loqua- 
citas generi plcarum est. Tac. 1. Ann. 47. Maj estate 
salva, cui major e longinquo reverentia. Seneca 
Ep. 22. Ex longinquo suadere atiquid. ^ 3. Item 
speciatim est peregrinus, externus, h. e. qui e lon- 
ginquo venit. Cic. Dtjot. 3. 10. Homo longin- 
quus et alienigena. Id. Mil. 28. 76. C'odtus aqua- 
liter in longinquos, in propinquos, in alienos, in 
suos irruebat. Ovid. lb. 150. Nostraque longinquus 
viscera piscis edat. 

II.) Translate. ^ I. Refertur ad tempus et po- 
nitur pro diuturno, Ittngo. Virg. 3. /En. 415. Tan- 
tum sevi longioqua valet mutare vetuslas. quod 
Tatto his verbis reddidit: Tanto mutar pub lunga 
eta vetutta. Nepos Themist. 4. Majore cum labo- 
re et longinquiore tempore bellurn confecturum. 
Plant. Mil. glor. 3. 1. 136. Longinquam vitam 
dare altcui. Cic. t. Divinat. 49. 109. Longinqua 
observatlo. Id. 2. Fin. 29. 94. Bene longinqui do- 
lores. Sic Liv, 5. 5. exlr. Longinquus morbus, et 
Plin. 29. Hist. nat. 4. 25. (79). Longinqua fe- 
brea. Cat. 3. B. C. 8. Se confidere munitionibus 
Oppidl, si celeriter succurratur: longinquam oppu- 
gnatlonem sustinere non posse. Id. 1. ibid. 47. Lon- 
ginqua consuetude Propert. 1. 6. 27. amor. Liv. 
*. 18. Longinqua militia. — Hinc longinquum ad- 
tetbii more apud PlauL Merc. 3. 4. 23. Odiosa est 



— no — 

oratio, quum rem agas, longinquum loqui. a lungo. 
^ -2. Est etiam tardus, lentus, serus. Plaut. Merc. 
5. 2. 55. Longinquum istuc amanti est. e cosa che 
vatroppo per le lunghe, troppo tenta. Cic. Partit. 
orat. 32. 112. Cum spe perrumpendi periculi, vel in 
longinquum tempus differendi. Tac. 13. Ann. 37. 
exlr. Si omissa spe longinqua et sera, praescntem 
potioremquft sequeretur. <j 3. Item antiquus, qui 
longe ante Tuit. Plin. 13. Hist. nat. 12. 26. (83). 
Ila sunt longinqua tnonumenta Tiberii Cajique 
Gracohorum manus, qua apud Pomponium Secuu- 
dum vidi annos fere post ducentos. — Hinc 
Longinqua, orum, et 

Longinquum, i, absolute, substantivorum more. 
V. supra sub I. 1. et 2. 
Longinquum, edverbii more. V. supra sub II. 1. 
LONGlPES, pSdis, adject, (longus el pes) lon- 
gos pedes, sive longa crura habens, lungo di pied', 
u.axoooxikr,i;. Pli;i. 30. Hist. nat. 4. to. (30). Si- 
millimum scarabao lougipedi. Id. 11, ibid. 47. 107. 
(257). Longipedes porreclis ad caudarn rruribus 
volant. 

LONG1SCO, is, ere, iacboat. n. 3. (longus) lon- 
gus fio, in lotigum cresco, allungarsi, v/.-:a.v\jzu.oLi. 
Ennius apud iVon. p. 134. 1i). Merc, neque cor- 
pora firma Longiscunt quiiquam. 

LONGlTER, adverb, (longus) longe. Lucret. 3. 
677. Non, ut opinor, earn ab leto lungiter eriat. 
Id. 5. 134. longiier esse ab all qua re. 

LONGlTlA, a, f. 1. (longtis) longitude Aucl 
de limit- edit. Goesiip. 271.; et Fegel. 4. Peter in. 
2. 2., ubi et longicia scribitur, at Schneider, legit 
lor.gitudo. V. LATITIA. 

LONGfTRORSUS, adverb, (longus et versus) in 
longuni, in longitudinem. Paul- Diac. p. 120. 7. 
Mull. Longitrorsus sic dicilur, sicut deurorsus, 
sinistrorsus. 

LONGlTODO, Tnis, f. 3. (longus) magnitudo in 
longum extensa. prolixitas, ^axcdxijj (It. lunghez- 
za; Ft. longueur, elendue en long; Hisp. largura, 
larqaria, iongitud; Germ. d. Ldnge; Angl, lengkt, 
longitude). 

I.) Proprie de loco dicilur. Cic. 1. Nat. D. 20. 
54. In hac immensitate larttudinum, longitudinum, 
altitudinum. Id. 9. Phil. 1. 2. Longitudo itiueris 
Co?s. 5. B. G. 33. agminis. Atnmian. 16. 12. spa- 
tiortim. el 3i. 11. via rum. el 22. 8. linealis. Cic. 
Orat. 51. 173. Longitudines et brevilates in sonis. 
— Hinc in longitudinem, per longitudinem ct lon- 
gitudine sape occurrunt , per lungo. Cic. Tim- 7. 
Difiindere aliquid in longitudinem. Ca?s. 6. B7G. 
28. Arduenna silva miilibus amplius quingentis in 
longitudinem patet. Id. 7. ibid. 46. A meuio fere 
colie in longitudinem murum praduxerant. Alii leg. 
in iongitud ine. Plin. 16. Hist. nat. 31. 62. 150. 
Helix adoiescit in longitudinem. Id. 3. ibid. 1. 2. 
(6). Hispania ulterior in duas per longitudinem 
provincias dividitur. Auct. B. Alex. 29. iiagnis ar- 
boribus excisis, qua longitudine utramquc ripam 
contingerent. Plin. 3. Hist. nat. 5. 6. (43). Italia 
patet longitudine ab Alpioo fine usque Rhegiuin 
oppidum etc. 

II.) Translate de tempore. Cic. 7. Verr. 10. 26. 
Diei brevitas conviviis, noctis longitudo flagitiis 
conterebatar. Id. Partit. orat. 17. 59. Longitudo 
orationis. Ter. Heaut. 5. 2. 10. Consulere in lon- 
gitudinem. ft. e. in futurum prospicere, provider© 
quod diu prosit. 

LONGlTURNTrAS,5tis, f. 3. (longituruus) lon- 
ga vitas, f*axpoj3:'&)ct£. Vulgat. inlerpr. Baruch 3. 
I'i. Disce ubi sit prudentia, ut scias simul, ubi sit 
longiturnitas vita. 

LOSGITL'RNUS, a, «m, adject, (lopgus) longin- 
quus, diuturuus. Vulgat. inlerpr. Baruch 4. 35. 
Ignis enim superveniet ei ab alcroo in longilur- 
nis diebus. 

LONGIUSCOlE, adverb, (longiusculus) longule. 
Sidon. 8. Ep. 11. sub fin. Longiuscule me pro* 
gredi amor itrjpulit. Adde Donal. edit, 2. p. 17G0. 
Putsch. 

LO.NGIUSCOLUS, a, urn, adject, deminut. a lon- 
gior, pauilo longior, lunghetto. Cic. Arch. 10. 25. 
Quod epigramraa in euro fecisset tantummodo aiter- 
nis versibus Iongiusculis. 

LONGlVlVAX, Scls, adject, omn. gen. (longus el 
vivax) longo tempore vivax. Vet. Scholiast, ad il- 
lud Juvenal. 14. 251. Cervina leaectus: hcec habtl: 



LONGUS 

quos (cer«os) usque ad nongentos annos vivere dl- 
cunt: longivivax. 

LONGO, as, are, a. 1. (loagus) longum facere. 
Translate Venant. Fort. 7. 12.70. Tempore loo- 
gantur. sed breviatur amor. 

LONGL'LE, adverb, (longulus) deminut. a longe, 
aliquantum longe, un po' lunqi. Plaut. Bud, 1. 5. 
S. Haud longule ex boc loco. Ter. Heaut. 2. 2. 10. 
Non coaitas bine longule esse. Apul, 9. Met. Auri- 
bus gnndissimis praditus cuncta longule etiam (lis- 
sita fjcillime sentiebam. 

LONGULUS, a, um, adject, deminut. a longus, 
lunghetto. Cic. 16. Att. 13. Longulum sane iter et 
via inept l. -- Pro longo dixit Terentian. v. 21 $8. 
rfe versa iambo. Vides, ut icta verba raptet impetus, 
Brevemque crebra consequendo iongula Citum sub- 
inde volvat arctius sonum. 

LONG I'M, adverb. V. LONGUS. 

LONGURlO, onis, m. 3. (longurius) longus homo 
et procerus, zp cur; x. 15;: a pertica, quam longurium 
vocant, similitudine. Usurpatur convicii loco, haud 
ali ter ac vacerram et stipitem dicimus. Varro apud 
:Yon. p. 131. 29. Merc. Uic qui ante me est, oescio 
quis longurio. alto came una pertica. V. LONGUS, 

LONGURIUS, li, m. 2. (longus) pertica longior, 
variis 11 si bus inserviens, xaua^ (It. perticone, per* 
tica , stanga; Fr. longue per che , grande latte; 
Hi- p. percha alia; Germ. e. lange Stange oder 
Latte; Angl. a long pole, rod, perch, or rail). 
Varro 1 . B . R. 1 4- 2. Secunda sapes est ex agresti 
li?no, sed non vivit. Fit autem e palis statutis cre- 
bris, et virgultis implicatis, aut latis perforatii, et 
per ea foramina trajectis longuiiis feie binis, aut 
ternis. it 1. ibid. 7. 10. Inter singulas equas a pra- 
sapibus interjicere Iongurios, qui eas discernaot, 
nc inter se pugnare possint. Cces. 3. B G. 14. Fal- 
ces praeacula, inserts; affixaei^ue longuriis. el 4. ibid.. 
17. Trabes directa materia injecta contexebdntur, 
ac longuriis cratibusque consternebantur. 

LONGUS, a, um, adject. Ratione babita etymi, 
videtur esse a \oyyv hasta. — Comp. Longior et 
Sup. Longissimus 1*1. et II. — Longus est porre- 
clus, exteosus, sive per planum exteodalur, sive in 
in a Hum erigatur, uaxpoi (It. lungo; Fr. Jong; 
Hisp. largo; Germ, lang; Angl. long), 

I.) Proprie de spatio loci dicilur. ^ 1. Genera- 
tim. — a) Adjective sine additis. Cic. 1. Off. 9. 
30. Qua quasi longo interjecto intervallo videmus. 
C'rei. 4. B. G. 9. Rhenus longo spatio citatus fertur. 
Id. 5- ibid. 31. Ex castris proliciscuatur longissimo 
agmine magnisque' iropedimentis. Virg. 3. /En. 
3S1. Italiiim, quam tu jam rere propinquam, Longa 
procul longis via dividit invia terrij. Id. 9. ibid. 
229. Slant longis adnixi hastis. iVe-pos Iphicr. I. 
Longiorcs gladii. Id. Datam. 3. Longus capillus. 
Colum. 1. It. B. 9. 3. Nunc admonuisse satis est - 
in illis plurimum referre vires et proceritatem. Nam 
longissimum quemque aratorem facienms -, quod in 
re rustira nutlo minus opere fatigaiur prolixior, 
quia in arando stiva pane rectus innititur. Cic. 
16. Att. 11. Longissima epistola. Martial. 2. 77. 
Non sunt longa (epigrammata) , quibus nihil est 
quod demere possis. — b) Cum addita longiiudi- 
nis mensura. — Per Accusalivum sine vel cum pra- 
po«. Plin. 6. Hist. nat. 34. 39. (212). Umbilicus 
scptcni pedes longus urnbram non amplius quatuor 
pedes loogam reddit. Liv. 21. 8. et 26. 4. Longum 
tres pedes. Colum. Arbor. 16. Sulcurn in qua- 
tuor pedes longum, in tres altum quum feceris. 
— Per Ablativum. Plaut. Trin. 4. 2. 58. Qua 
farie est homo? sy. Sesquipede quidem est, quum 
lu, longior. Pallad. 2. R- li- 10- Strobes faciernus 
tribus pedibus longas. — Per Genitivam. Colum. 5. 
/{. //. 6. 18. Scrobis latus pedum duorum, longus 
pedum sex. et 2. ibid. 11.3- Areas longas pedum 
quinquagenum facito. — c) Speciatim longa navit 
a figura dicta, turn velis, turn remts agitur, galea: 
differtque ab oneraria, qua velis dutntaxat. Lenlu- 
lus apud Cic. 12. Fam. 15. a med. Navi longa profu- 
gerunt, onerariia relictis. Adde Liv. 24. 36. et 28. 
22. et Nepot. Themist. 2. — d) Longos versus ap- 
pellabat Ennius heroicos, teste Cic. 2. Legg. 27. 68. 
ConQrmat Diomed. 8. p. 493. Putsch. — e) Lon- 
ga syltaba, qua longiore spatio tempo r is effertur. 
Cic. 3. Orat. 47. 183. Paon oritur a brevibus dein- 
ceps tribus extrema products atque longa. et Orat. 



LOPAS 

48. 159. Quid vero hoc elegantius. quod non fit na- 
tora, sed quodam instilulo? Inclitus dicimus brevi 
prima litters, insanus products; inhvmanus bre\i, 
infelix longa. V. BREVI S. — f ) Longus homo 
ioterdum per contemptum dicitur, ut vacerra, ion- 
gurio, sci!. pro bardo ac stupido: sic magnus, el 
p.eya{ aliquando apud Graeos, et apud Latinos, V. 
MAGNUS. Catull. 67, 47. Longus homo est. magnas 
cui litfts intuiit olim Falsum mendaci ventre pucrpe- 
rium.- g) Longa manus variis rnodis explicnlur apud 
Proper}. 3. 5. 14. Attulimus longas in freta vrstra 
manus. Pulpitis interpretatur extensas ct porrectas, 
et hanc esse ait hujus loci seolenliam. Parcite dii 
maris, nam pelagus intravi supplicibus palmis et ad 
vos portentis. Dousa vero, Barthius et Jiuinoel. 
id nirnis longe pelitum esse existiroant, et inlerpre- 
tantur longas manus esse integras, non mutilutas, 
nam Id. ait ibid. 65. Huic Ductus vivos radicitus 
abslulit ongues. Putabant autem veteres, perjuros 
membro aliquo mutilari solitos, el perfidis mare 
esse valde perieolosum. Hinc Patus inducitur bis 
verbis sortem suam deplorans suamque innocenliam 
declarans. — Alio sensu longa mantis dicitur, qua 
multum potest, etiarosi a longe sit. Ovid. Hetoid. 
17. 166. An nestis, longas regibus esse manus? 
Nine proverbium apud Graeos: JAaxstti xupdvviov 
yticst — h) Absolute in longum, in longitudinem, 
per lungo. Plin.i.Hist. nal.Si. 83. (t%). Nu- 
bes in longum porrecta. — In longo eodem sensu. 
Id. 17. ibid. 23. 35. (205). Vitis'in arbuslo qua- 
inor pedes in longo constat. ^ 2. Specialim longa 
freta vel cequora dicuntur a Poetis vasta, ainpla, 
longinqua ac diuturna novigalione peragenda. Ho- 
rat. 3. Od. 3. 37. et ibid. 27. 43. ; Propert. 2. 20. 
29.; Ovid. Heroid. 7.46. et alibi sape. Similiter 
Virg. 7. Mn. 286. sese referebat ab Argis Sava Jovis 
conjux, aurasque invecta tenebat; Et latum X.- 
neam classemqueex aelhere longo Dardaniam Siculo 
prospexit ab usque Pachyno. ^f 3. Item speeiatiru 
longus ponilur pro longinquo, remoto, dissito, di- 
stante, lonlano. Sil. It. 4. 374. Squalentes campos 
et longa mapalia complent, h. e. longo spatio dis- 
sita. et 6.627.remeans longis Tiryntbius oris. Quin- 
til. Declam, 320. Ego sum iile, qui longas terras et 
ignotas regiones peragravi. Justin. 18. 1.2. Alexan- 
der, qui tam longa a domo militia orienlem subegit. 

— Hue referunt nonnulli Sail, fragm. apud. Ser- 
vium ad Virg. 11. /En. 544. Et aieteHo procul 
agenle, longa spes auxiliorum. h. e. longe posita, ut 
et Servius exponit. Sed V. sub II. 1°. n. 

II.) Translate ad tempus refenur, sive de spatio 
tetnporis dicitur; el latissime patet. — 1°. De rebus; 
et quidem — a) De tempore, stricto so;;su. Cir. 

12. Alt. 5. in fin Hora. quibus exspeclab«m, lon- 
ga videbantur. Id 4. f'err. 52. 121). Nonnum- 
quam uno die longiorem mensem fariunt. aut biduo. 
Virg. 10. £n. 549. Caniliemque sibi et longos pro- 
miscrat annos. h. e. multos, el diuturnam vitam. 
Similiter Ovid. 7. Mel. 404. et alibi sape. et 6. 
Past. 070. Longum tempus. Sil- It 3. 3S3. astas 
longissima. Plin. 6. Hist. not. 34. 39. (214. >. Dies 
longissimus. et ibid. (212). Longissima spalia nodi*. 

— 6) De Sis quae per longinquum tempos durant 
vei durarunt. qua? diuturna sunt. 0/5.3. 1 : et Liv. 
27. 23. Longus morbus. V. A CUT US. Cass. 3. B. C- 
GO. Longa inlerjecta mora. Horat. 1- Od. II. 7. 
*|iem longam resecare- Liv. 6. 32. Longa sorielas. 
Id. 211. 44. oratio Ovid. 12. Met. 5. helium Ju- 
st in. 3.7. 1. otium. Sil. It. 1.80. cognomina. ft. 
e. diuturna, din usilata. — c) Specialim longum 
csl, res est longi temporis, laboris, mullontm ver- 
borum etc. — Cum Inrinito. Ter. Andr. 5. G- 

13. Longum est, nos ilium exspectare dum exeat. 
Cic. '3. Vert- 60. 156- Jam vero quas iste pradas, 
quam aperte, quam improbe fecerit, longum est di- 
r-eie. Id. Sezt. 5. 12. Longum est ea dicere, sed hoc 
brevi dicam. Tac. 3. Hist. 71. Arcessere tormenla 
longum videbatur. Adde Cic- 4. Acad. (2. pr.) 
36. 117.; A'epot. Hann. :■>.; Sueton. Tib. 61. et 
Galb. 3.; Quintil. 10. 1. IS ; et Ammian. 29. 2. 
similiter Ovid. 5. Met. 462. Quas dea per terras 
et quas erraverit undas, Dicere longa mora est. — 
Sequenlc si, ut apud Ter. Heaut- 2. 5. 94. Longum 
est, si tibi narrem elc. — Et per ellipsin omisso In- 
finito.Tcr. Phorm. 3. 2. 10. Ex peri re: non est lon- 
gum. et Cic. 1. fiat. D. 8. 10. Lonpum est omnia, 
quas talia sunt, ut optata magis, qu«iu inventa vi- 



— 111 — 

deantur. Alii leg. ad omnia; alii iter ad Omnia. — 
d) Pie longum sit, ne longum faciam, ut breviter 
dicam. Cic. 3. Cat. 5. 10. Ac, tie louguro sit, Qui- 
rites, tabellas pvoferri jussimus. Horat. 1. Sat. 3. 
137. Ne longum faci3m, duro tu quadraote lavatum 
Rex ibis etc. Similiter Cic. 2- Legg. 10. 24. At, De 
longum fiat, videlc. h. e. ne diu dilTeratur. — e) 
Longius facer e est trahere in longius plura dicendo. 
Cic 5- Fin. 6. 16 Nihil opus est exemplis hoc facere 
longius. Id i. Legg. 7. 22. Nod faciam longius. 

— f) ]\'ihil mihi est longius, nihil magb cupio. 
nullis rei tanta exspectaticne teneo. 1 , tjoti vedo 
Vora- Cic. 11. Fam. 27. Respondit, nihil, sibi lon- 
gius Tuisse, quam ut me videret. Id. 6. Verr. 18. 
30- Nihil ei longius videbatur, quam dum illnd vi 
ueret argentum. Adde eumd. Rabir. Pas'. 12. 
35.; el Lucilium apud eumd. t. Tusc 21. 43. 

— 9) In longum (vel etiam in longius) in 
longum tempus, in lungo, et dicitur de prater- 
ito et de future Virg. 9. Eel. 56. Causando 
nostros in longum ducis amores. Vellej- 2. 83. 
Illis, etiam delracto capite, in lungunt furlissi- 
ine pugnundi duravit constanlia. Tac. 3. Ann. 27- 
Otium ejus rei haud in longum paravit. per non 
motto tempo- et 11. ibid. 20. Unde tenuis fructus ; 
ncc in longum mil. et 4. Hist. 22. Panels diebus ab 
sumpta sunt, qua in longum sufl'ecissent. Id. 1. 
Ann. 69. Odia in longum jaciens. Sic Id. 2. Hist. 
95. Nee in longius consultans. et Qu-ntil. 1. 10. 48. 
Obsidionem in longius traxil. — h) Per longum, 
per longum tempus, a lungo, per lungo tempo. Sil. 
it. 2. 464. exuril siccatas sanguine venas Per lon- 
gum celata fames. Adde eumd. 12. 295. el 15. 788. 

— 1) Ex longo, ex longo tempore, f'-rg. 9. JEn. 
G4. collecln fdtigat edendi Ex longo rabies. — 
Longum absolute, adveibii more, apud Poetos es* 
longe, diu, alia lung a, per lungo tempo. Virg. 1U. 
JCn.740. non me. quicumque es, inulto, Victor, nee 
longum latabcre. Sic Ovid. 5. Met. 60. Nee lougurn 
pueri fato latabere. Rursus Virg. 3. Eel. 79. Et, 
longum, formose, vale, vale, inquit, lola. Horat. 
Art. P. 459. longum clamare. Stat. 7. Shtb. 300 
nee longum , et pulcber Alathreus Edilus. e non 
molto dopo. — m) Similiter longa neutr. plur. 
longum, diu, ut acerba, torva, transversa etc., 
apud Stat. 2- Theb. 240. non unquam longa tuendo 
Expedias, cui major bonos. — n) Longa spes est 
sera , longinqua et longo post tempore impleads. 
Horat. 1. Od. 4. 15. Vita sum ma brevis spem nos 
velal inchoare longam. Sic Stal. 1- Theb. 322. spes 
anxia memem Extrahil et lungo cottsumit gaudia 
voto. Ceteiuni videsis Sail, fragm. apud Senium ad 
Virg. 11. ASn. 544. quod supra retulimus sub 1. 3. 
in fin. Et Seneca Ep. 22. yuid ergo? tarn longas 
spes relinqustn? ab ipsa rnesse recedarn? V. et infra 
sub 2.° b. — 2.°) De personis.— a) Lonrju t di- 
citur, qui mu'la verba facit. Cic. 1. if at. D.'id. tuS. 
Possum de ichneumonurn utilitate, de croi'yd'lu- 
rum, de feliurn dicere: sed nolo esse longus. fjniii~ 
til. 10. 1. 118. In cura verborum nimius, et cnmpu* 
sitione Donnunquum longior, cl transiattonibus pa- 
rum modicus. — 0) Longus spe ct i ■ Uur sencx. 
quiii tardus est el difficilis ad spi'randuni. propter 
experientiam fallaris fortuna. Horat. Att. I'. 172. 
Dilator, fpe longus, incrs, avidusquc fuluri. Z'j'sK- 
trig. At Ititterus interpretatur: (,)ui longaui \Uarn 
spi'tat ideuque sine line quarit: et ronfeit ilia 2. 
Od. 18. 17. Tu secandu rnarmora Lucas sub ipsum 
funus et'.:.; item 1 Sal. I. 92. Denique sit finis qua- 
rendi, quuinque habeas plus. Paupei iem meiuas mi- 
nus etc.; demum illud Arislot. 2. Rhetor. 13. de 
senib. y.<xi CtX^wot, xat paXvmt izi ~f. TeXeutaia 
r,(j.ica., xa: x& to - j aircvTO; stxac ttjv en'.%\j{tia.v- 
Legit ex conjecture Bentlejus: spe longus, iners, 
pavidusque fuluri. — I\'B. De cognom. Rom. /'. 
O.NOM. — Hinc 

Longum, absolute, adverbii ritu. V. sub II. i.° I. 

Long &, absolute, adverb, ritu. V. sub II. 1." in. 

Longum. i, 11. 2. absolute, substantivorom more, 
< <ubauJi spalium loci vei tempus'i. V. sub 1. 1. 
h. et H. \." c. d. g. h. cl i. 

LOl'AS. V. LEPAS. 

LOQL'AClTAS, atis-, f. 3. (loquax^ muUiloquium, 
innnis el immodica garrulitas, loquacitd, ~o\'Sko- 
' ( ia. Cic. 6. Fam. 4. sub fin. Facit autem non loqua- 
rilus mea, sed benevolentia longiores epistolas. Id. 
I. Leg?- 2. 7. Maori loquacitas habel aliquid ar- 



LOQUELARIS 

gutiarum. Id. 1. Oral. 23. 105. Non Graei alien- 
jus loquacitatem sine usu, neque ex scbolis cantf- 
Ienam requirunt. Quinttl. 5- 10. 91. Ne in earn 
ipsam, quam vito, loquacitatem incidam. Id. 10, 
5. 22. Inanem loquacitatem recidere. Id. .". 2. 17. 
Chcumeuot omnia inani loquacitate, qua dicere 
nolunl. Adde eumd. 10. 3. 1. Justin. 2. 15. 15. 
Quoscumque ad se nuncios misisset , inler3ceret; 
ne res loquacitate homiaum proderelui. Sidon. 
carm. 14. 6. Eja, Calliope, niteote palma Da sacri 
laticis loquacitatem. — Plin. 10. 27isf. nat. 42. 
59. (118). Expressior loquacKas picarum generi. 
h. e. Tacititas loquendi. 

LOQL'ACITER , adverb, (loquax). Comp. Lo- 
quacius — Loquaciter est multis et inanibus ver- 
bis, loquacemente, TroXuXoycos. Cic. Slur. 12. 26. 
Quid huic tam loquaciter litigioso respondeat ille? 
Horat. 1. Ep. 16. 4. Scribetur tibi forma loqua- 
citer et situs agri. h. e. satis verbose. Paulin. No- 
lan. Ep. 39. 8. Dum loquacius vos fatigo. 

lOQUaCULUS, a, urn, adject, deminut. a lo- 
quax,"XaXt:xo;. Lucret. 4. 1158. At fiagrans, odto- 
sa, loquacula, Aa(,wraStov fit. 

LOQUAX, Scis, adject, (louuor). Comp. Loqua- 
cior I. et II. ; Sup. Loquacissimus i. — Loquax 
esi verbosus, garrulus, multus vel nimius in lo- 
quendo (ut ait Varro 6. Z. L. .57. Mull Hinc, 
h.e. a toquor, dictus loquax qui nimiuro loque- 
rctur; bine eloquens, qui copiose loquitur.) Xa- 
X05 , oEsou-cXofQi (It. loquace, cianciatore ; Fr. 
havard, loquace, parleur, verbeux; H is p. parlero, 
hablador , charlador; Germ, redselig , gesckwat- 
zig, plauderhaft, schwatzhaft ; Aogl. talkative, 
full of words, prating, loquacious). 

I.) Proprie. Cic. 2. Orat. 38. 160- Quare istam 
artcm lotum dimittamus , qua in excogitandisar* 
jiimenlis muta nimiiim esl, in judicandis nimium 
loquax. Id. Senect. 16. 55. Et senectus est natura 
loquacior. Id. Flacc. 20. 48. Repente homo auda- 
cissinius pertimuit, loquacissimus obmutuit- Ouid. 
2. Pont. 9. 3. Fama loquax. Propert. 3. 23. 22. 
Loquacom esse de aliquo. h. e. mulu dicere. Sail, 
fragm. apud Quintil. 4. 2. 1. et Gell. 1. 15. sub 
fin. .M. Lolliu« Palicanus loquax magis, quam fa- 
cundus. XolkClv ajicTog, ai')vaxu>xaxo^Xiyitv. Cic. 
'1. Alt. 14. Numquam mihi tua epistola aut inttm- 
pesiiva, aut loquax visa est. 

11.) Translate. Virg. 3. G. 431. Rana loqnaces. 
Plin. 11. //isf. vat 51. 112. (268). Avium lo- 
qiiai-iores, qua minores. h. e. m-»gis canora et gar- 
nila. Rursus Virg. 12. JSn. 475. Loquaces nidi. 
h. e. in quibus sunt pulii avium. Sic 11. ibid. 458. 
sins MB I oq nana. h. e. ubi eyeni, rana et huiusmodi 
iiifolutit. Horat. 3. Od. 13. 15. Loquaces lympha. 
.normoregqianli. Tlbnll. 1. 2. 21. loquares nutus. 
et 2. 7. 25. o.-uli. (Cf. Cic. 1. Legg. 9. 27. Oculi 
nimis msuii, queinadmodum animo alloc ti simus, 
loiH'untur.). Ovid. 1. Amor. 4. 17. loquax vultus. 
/ J fluji. froqrn. fiiiO. Burmann. Manu puer loquaci. 
h. e. ao-tirtilandi perita. 

LOi.XF.LA. .t, f. 1. (loquor). Sunt qui scribunt 
locvt'Ua. f. QUERELA init. — Loquela est lo- 
ijuendi fuculias. sermo,Xa>.!a, loquela, par tare. 

L> Proprie. Plant. Cist. 4. 2. 76. Commoda lo- 
qiiclam Warn, f'irg. 5. /En. 842. fuditque has ore 
loquetas. Lucret. i>. 231. Alma nutricis blanda at- 
que infrarta loquela. 

II.) Translate. ^ i: Ponitur pro verbo. Varro 
6. /.. L. 57. Mill. Hinc quidam loquelam dixe- 
runt vetbum , quud in loquendo efferimus. Cf, 
Grammat. Vatic, edit, ab A. Maio 2\ 5. p. 274. 
col. 2. in lemmate. Prapositiones , qua loquelis 
tributa sum. V. voc. seq. <f 2. Et pro lingua, 
linguaggio, favella. Ovid. 5. Trist. 2. 68. Graja- 
que quod Gctico victa loquela sono est. 

LOQUELARIS, e, adject, (loquela). Praposi- 
tiones loqitelares dicuntur a Grammaticis, qua or- 
nandi sensus, aut augendi vel minuendi gratia ce- 
teris parti bus praponuntur, ut am, co, Con, re, 
se, di. dis. Ita f'al. Prob. 1. p. 1427. Putsch. 
Pompejut Comment, art. Donati p. 411. has iti- 
dem septem posuit: am, con, di. dis, 0, re, se. 
Ha autem semper coharent . ncr hiterposilionem 
patiuntur: nemo enim dicil con fii>i duco, aut re 
ilium cipio , inquit Servius in art. 2. £>onati 
p. 1798. Ideo autem loquelares appellaotur^ quia 
cuxir loquelis, boc est verbis composita? aliquid si- 



LOQUELABITRR 



grtiflcant, separate nihil vaient. Paul. Diac. p. 4. 

14, Mull. Am prsposilio loquelaris signiflcat 
circum. 

LOQUELAalTER, adrorb. volunt quidam (inter 
quos Scalig. ad Paul. Diac. p. 4. 14. Mull.') leg': 
apud Cic. Somn. Scip. 7. seu 6. de republ. 22. Ho- 
mines enim loquelariter annum tantummodo solis, 
id est uoius astri reditu metiuntur. h. e. inquit Sca- 
lig., contemplatione fpsius soils, non quod revera is 
annus dicendus sit: quemadmodum loquelares pra- 
positiones revera non sunt, nisi contemplatione ea- 
rum tocum , quibus conjunzuntur. Est qui mallet 
joculariler. Vulgo babeiur popular tier, quod re- 
ctius atque adeo unum probandum. 

L6QUE.NTlA,ae, f. 1. (loquor) loquendi facilitas, 
loquacitas, verbositas, verbosila. Gell. 1. 15. ad fin. 
Valcrium Probum, gcammaticum itiustrem , ex fa- 
miliar! ejus docto viro comperi, Sallustianum illud 
(Cat. ">.) satis eloquentke, sapienliw parum, brevi 
antequam vita decederet, sic legerc ccepisse, et sic a 
Sallustio relictum afflrmasse: satis loquentice, sa- 
pientice parum: quod loquentia nova tori ver bo- 
rum Sallustio maxime congrueret; eloqueniia cum 
insipientia minjme con\eniret. Plin. f>. Ep. 20. Ju- 
lius Candidas non invenuste solet dicere. aliud esse 
eloquentiam, aliud loquenliam. Nam eloquentia vix 
uni, aut alter! : h?ec vero, quam Candidus loquen- 
liam appellat, multis, etiam impudentissimo cuique 
maiime contingit. 

LOQUiTOR, Sris, atns sum, ari, dep. 1. frequen- 
tat. a loquor, multum loqui, verba muita inaniter 
profundere, garrire, cianciarc, parlare molto, nz- 
\\jkoyiio. Plaut. Bacch. 4. 7. 5. Ebo tu ioqu Status 
ne es goato meo male per sermonem? Apul. Florid. 

15. de Pythagora. Prorsus hoc erat pritnum sapien- 
tise rudimentum, mediiari condiscere, loquitari de- 
discere. 

LtiQUO. V. voc. seq. init. 

LOQUOR, qugris, quQtus vel cutus sum, qui, 
dep. 3. Si secunda syllaba sit u, duplicem habet 
scribendi rationem, vel per qu, ve! per c: utraque 
autem proba est: quamquam locutttrus est fortasse 
frequentius , quam loquuturus; loquuntur rero , 
quam tocuntur. — Loquier paragoge pro loqui, est 
in cpigr. Ncevii apud Gell. 1. 24. — Part. Loquens 
I. 1. et II. 2.; Locutus I. 1. 2.; Locuturus I. 1.; 
Loquendus I. 2. — Active voce. Patron, fragm. 
Tragur. 46. Burmann. Tu, qui poles loquere, non 
loquis. Cave imUeris. — Ralione habita eiymi, 
Varro 6. L. L. 56. Mull, due it a locus, quod is lo- 
quitur, qui suo loco quodque verbum sciens ponit: 
pueros*enim, corvos, cornices, qu* id fuccre ne- 
sciunt, non loqui, sed Pari. Alii lerlius a "Xo-yo? 
sermo, quod a ~k£yta dico. Ceterum loqui est verba 
facere, sermonem habere, dicere, in scrmone fami- 
liari atque in communi bominum societate, Xdkioi, 
£>pa£<o (It. parlare, dire, favellare, ragionare; Ft. 
parter, dire, discourir; Hisp. habtar, decir; Germ. 
sprechen; Angl. to speak, say, tell, declare, dis- 
course, talk). 

I.) Proprie. 5 1. Strlcto sensu. •— |.°) Neu- 
trorum more; et quidem — a) Absolute. Cic. 3. 
Legg. 1. 2. Magislratum legem esse loquenlem ; 
legem autem mutum magistratum. Id. 4. Acad. 
(2. pr.) 39? #23. Quid tu, Epicure? loquere: pu- 
las solem Isle tantulum? dP, parla. Id. 9. Fam. 
22. a med-Quum Iqquimur terui, nihil flngitii di- 
cim us. quando diciamo terui. Id. i. Oral. 32. 144. 
Praecipitur primum, ut pure et Latine loquamur; 
deinde ut plane et dilucide; turn ut ornate; post ad 
rerum dignitatem apte "et quasi decore. Id. Rose. 
Am. 48. 140. Desinant'aliquarido dicere, male ali- 
quem locutum esse, si qdis vere ac liber* locutus 
sit. lYepos Dion. 7. Loqui liberius. Id. Eumen. 11. 
ferocius. /d. Thrasyb. 2.; et Justin. 28. 8. J J. for- 
tius. .Sueton. dug. 89. expedite. Ammian. 16. 7. 
cum motu quodam corporis. Cic. 2. Oral. 14. 61. 
Poct*> sunt quasi alia quadam lingua locuii. Sic 
IVepos Mil'tiaH. 3., Dion. I. et Alcib. 3. Gi.Tca lin- 
gua loqui. — b) Cum addito Ablativo person p aut 
rei, do qua quis loquitur, et prapos. de. Cic. 5. Alt. 
1. Veni ad ea, quaa fueramus ego et ;*j inter nog de 
sorore in Tusculano locuti. Sic Liv. 36. 5. Loqui 
de aliquo. et Sueion. Aug. 54. male de aliquo. V. 
et mot sub c. — c) Addita persona, quacum lo- 
quimur, per Ablativ. et pr*po». cum. Cic. 1. Fam. 
8. tub fin. Lluerat tuas, de quibus eramus jam cum 



— 1J2 — 

Pomptjo locuti. Adde Ttr. Andr. 1. 5. 30. ctt. tub 
d.; et Liv. 32. 35. — d) Addita persona, apud 
quam quis loquitur, per Accusal, et prsepos. adver- 
sum, apud, ad, vel per Dalivum. Ter. Andr. 1. 5. 
30. Opus est, aut nunc cum ipsa, aut me aliquid de 
iila adversum nunc loqui. h. e. coram hoc. Cic. 2. 
Fin. 22. 74. Loqui apud aliquem. et 1. Orat.il. 
48. In jure, aut in judiciis, aut apud popuiurn, aut 
in senatu copiosc loqui, Ovid. 4. Pont. 6. 10. Nu- 
men ad Augustum supplice voce loqui. f'irg. 9. 
.En. 5. ad quern sic ore locuta est. Stat. 12. theb. 
26. pars currus deflent, viduisque loquuntur. Hoc 
solum quia restat, equis. coi cavalli. Of. Sil. It. 16. 
320. ore sequuntur Quisque suos currus, magnaque 
volantibus idem Voce loquuntur equis. Cf. et Lu- 
can. 4. 491. Vento et fluctibus loqui. — e) Cum 
Ablat. et prrepos. pro- Cic. 3. Att. I. Loqui pro ali 
quo. in difesa, in favor e. A liter Id. Mar cell. 10. 
32. pro aliis. a norne, per parte. — f) Male loqui 
alicui est idem ac male loqui de aliquo, dir male 
di qualcheduno , apud Ter. Phorm. 2. 3. 35. et 
Plaut. True. 2. 2. 10. Pergin' hero absenti male 
loqui, impurissime? — g) Hon loquens apud Gell. 
5. 9. est mutus. — h) Passive impersonaliter. 
far to 6. L. L. 1. Mull. Ut sedetur, ambulatur, 
loquitur. I La Forcellinut: at Miillerus teg. loquun- 
tur. Ccelius apud Cic. 8. F<tm. 8. 2. Magna illico 
fama surrexit et de damnatione fervenler loqui est 
coiptum . — 2.°) Active, h. e. cum Arcusativo. 
Plaut. Men. 5. 9. 7. Loquere tuum mihi nomen. 
Id. Aulul. 2. 1. 15. Ut tuam rem tecum hie loque- 
rer familiarem. Id. Ampk. 2. 2. 64. Loqui delira- 
menta. Id. Men. 2. 2. 47. Quas tu mulieres, quos 
tu parasitos loquere? h. e. narras, nominas. Ter. 
Heaut. 4. 6. 24. Loquitur paucula. fa poche parole. 
et Andr. 1. 2. 31. Aperte ipsani rem modo locutus, 
nihil circuilione usus es. Cic. 14. Att. 4. Elorribile 
est, qu» loquantur, qua minitentur. Id. 9. -ibid. 12. 
extr. Loqui mera scelera. Id, 1. Ttisc. 7. 13. pu- 
gnanlia. Stat. 3. Theb. 430. facta infecta. Ovid. 3. 
iTrist. 3. 17. aliquem absentem. Id. Heroid. 14. 45. 
falsa, et ibid. 17. 251. fortia facta. Id. t. Met. 525. 
Plura focuturum timido Pencia cursu Fugil. Id. 
ibid. 648. nomen suum et casus loqui. Horat. 4. 
Od. 15.1. Phoebus volenlem pra»lia me loqui, Vi- 
ctas et urbes, increpuit lyra. h. e. carmine persequi, 
ranere, Liv. 5. 54. Ne singula* loquar urbes. et Se- 
neca Ep. 90, circa med. Quid loquar marmora, 
quibus templa fulgent? quid lapideas moles? quid 
verborum noias? che dira de' marmi? ^ 2. La- 
tiori sensu loqui est in ore habere, narrare, praedi- 
care, eiTerre. — a) Cum Accusativo. Cic. 9. Att. 
2. ad fin. Nit nisi classes loquens et exitus. Id. Mil. 
23. 63. Multi eliam Catilinam atque ilia portenta 
loquebanlur: erumpet, occupabit aliquem locum, 
helium patriK faciei. Lucan- 4. 573. nullam inajore 
locuta est Ore ratem , loturn discurrens fama per 
orbem. Martial. 5. 25. Quetn chartis fam;equc" da- 
mus populisque loquendum. — i>)"£um Inlinito. 
Ctc. 7. f'err. 30. 78. Quum vulgo loquerentur , 
suppositum in ejus locum, -quern pro illo probare 
velles. conciossiache si dicesse comuneme'nie. et 16. 
Att. 10. Eodem die vulgo loqutbawur, Anlonium 
mansurum esse Casilini. IVepos 'ffann. 3. Quern 
nonnuili turpiter diligi loquebantur. Et. absolute 
Virg. 1. jEn. 735. Juppiter, hospilibug -nam te 
dare jura loquuotur., 

II.) 1,'ranslate. ^ 1. De rebus dicitur, et est 
a'perte indicare, ostendcre. C'ic. i. Legg. 9. 27. 
Oculivnirriis arguli, quemadmodum animo affecti 
simus, loquuntur. Virg. 5. Eel. 28. Daphni, tuum 
Pcenos etiam ingemuisse leones Interitum , mon- 
tesque fed silvseque loquuntur. Stat. 8. 77te6. 
181. volucres me a fata loqucntur. AdJe I.ucan. 6, 
617. Sic Sil. It. 1.410. lieu: frustra redilum sor- 
les tibi snepe locutas MenlHumque Jovem incrfpi- 
lans, occumbis. Cic. Mil. 20. 53., 15. Fam. 11. 
et 3. Alt. 1. Res ipsa loquitur, il fatto parla da 
se. Id. 2. Fin. 15. 48. Ut cnirn cunsoetudo loqui- 
tur, id solum dicitur hooeslum, quod est popular! 
fama gloriosum. Id. Uom. 32. 86. lit annales 
populi Romanl et monumenla velustatis loquun- 
tur. Ulp. Dig. 24. 3. 64. ad fin. De viro herede- 
que ejus lex tantum loquitur. Id. ibid. 2. 14. 10. 
Kcscriptum divi Msrci sic loquitur, quasi etc. Cat- 
listrat. ibid. 4. 6. 14. Edictum loquitur de his, 
qui in servitute fuerioi. % 2. Poetice Joguertles 



LORTCA 

arboret, sibilum edentes, aere io ramol IncDrrente. 
Catull. 4. 1!. Cylorio in jugo Loquente saepe si- 
bilum edidil coma. Virg. 8, Eel. 22. Masnalus aT- 
gutumque nemus pinosque loquentes Samper habet. 
Servius vult hoc did, quia Virgil, stalim subdit: 
semper p3storum ille audil amores. Et recte sane. 
Pelron. Satyr. 120. in carm. Mollis discord! stre- 
pitu virgulta loquuntur. — Similiter Phcebo lo~ 
quentia saxa dixit Sil. It. 13. 311. de rupibus 
agens in monte Parnaso, ubi erat Apollinis tern- 
plum oraculo ac respoosis celeberrimum : simili 
modo vocales rlngebantur quercus Dodonasa?. 

Homonym. Differunt loqui et dicere, quod 
dicere ad ihetoricam plerumque pertinet et orna- 
tam arte orationem: loqui ad grammatical!) et dii- 
leclicam, ad disputationes et familiarem sermonem. 
Cic. Brut. 58. 212. Scipio mihi ?ane bene et loqui 
videtur et dicere. Id Orat. 32. 114. de iketor. 
et dialect. H sec ratio dicendi latior est: ilU lo- 
quendi eonlractior. — Intcrdum lamen promi- 
se ue adhibenlur. Ovid. 13. Met. 12. Quantum acie 
valeo, tantum valet isle loquendo. 

LOR A, se, f. 1. Aliam form am lorea V. loco suo. 
— Monet Charts. 1. p. 77. Putsch, prim am syl- 
labam esse corripiendam, quemadmodum in iora 
neuir. plur. a lorum producenda est. — Lora est 
polio ex maceratis aqua vinaceis, postquam loturn 
mustum expressum est, Cc'jTepict? oivo?, tovyopd- 
v,o$ (It. acquerello, vinello; Fr. piqueite; Ilisp. 
rorcedura; (ierm. d. .Vachwein , Treberwein ; 
Angl. a small, or thin wine made, of the husks 
of grapes). Varro i. It. R. 54. 3. Expressi aci- 
norum folliculi in do'ia conjiciuntur, eoque aqua 
adJilur: ea vocatur lora, quod lota acina (nam 
est a Xcvto lavo et pa£ acinus): ac pro vino ope- 
ra riis datur hieme. Plin. 14. Hist. nat. 10. 12. 
(.86). Non possunt jure dici vina, quae Grseei deu- 
teria appellant, Cato et nos loram, maceratis aqua 
vinaceis: sed taroen inter vina operaria nominan- 
tur. Tria eorum genera etc. Cato R. R. 57. Vinum 
familise. Ubi vindemia facta'erit, loram hibant men- 
ses tres. Varro apud lion. p. 551. 18. Merc. Anti- 
quae muiieres majores natu bibebant loram, aut 
sapam , aut defrutum , aut passurn. — NB. De 
lora pro utre V. LURA, 

LOR AMENTUM, i, n. 2. (lorum) idem ac lo- 
rum. Justin. 11. 7. 16. Quum capita ioramento- 
rum intra nodos abscondita repcrire non posset, 
Vulgat. interpr. Eccli. 22. 19. Loramentum II- 
gneum colligatum iu fundamento aediflcli ncn dis- 
solvetur, 

l6rA-B,IL'S, II, m. 2. (lorum). ^ 1. Videtur 
signiflcare' qui lora conQcit. Inscript. apud Maff. 
Mns. Veron. 295. 3. c. uvtvs c. l. fblix lora- 

RIUS FECIT SIB! %t LIVIAB HILAR! COmugi LfBBRTIS 

LiBSRTABvs poster isovB bohvm. scil. tarn vilis erat 
conditionis lorarius, de quo infra sub 2., ut dif- 
ficile sit, hujus generis homincm libertate donatum 
fuisse el libcrtos libertasque banuisse. f 2. Item 
qui alios loris csedit, quorum hominum generis 
praecipue usus erat in scaenis (V. Plant. Capt. a. 
1. sc. 2.). Gell. 10. 3. in fin. de Bruttianis. Hi 
sequebantur magistrate, tamquam in scaeniris fa- 
bulis qui dieebantur lorarii, et quos erant jussi, 
vinciebaiit, aut verberabant. — Lorarii imaginem 
habes apud De-Lama, Iscriz. ant. p. 69. 

LORATUS, a, urn, adject, (loruiu) loris vinctus. 
Virg. Mor. 122. Sub juga parentes cogit lorata 
juvencos. 

LOREA, as, f. 1. idem quod lora. Cato fl- R. 25. 
Paullatim erit lorea familiw, quod bibat. Gell. 10. 
23. Mulieres bibere solitas ferunt ioteam, passaro, 
murrinam. V. LORIOLA. 

LORETUM. V. LAL'RETOM. 

LOUfiUS, a, urn, adject, (lorum) qui est ex loro, 
di core.gqia, di cuoio. 

I.) Proprie. Cato R. R. 3., 12. ct 63. Lorei funes. 

II.) Translate. Plaut. Mil. glor. 2. 2- 2. Ego vo- 
stra faciam latera lorea. h. e. loieis verberibus lace- 
ra: vel lalerum veslrorum coriom ila scindam ver- 
beribus, ut lora inde fieri possint, inquit Turneb. 7. 
Adversar. c. 5. . 

LORlCA, re, f. I. munimcnlum pectoris, ventrti, 
dorsi et lalerum: a S-worjita pro &wpait a, accusa- 
tivo Ionico Grscse vorii &(*pa? idem signiQcanUJ 
(unde et corazza), vel a loris, quod olim de corio 
crudo pectoralla faciebant: postea succuderuut Galli 



LORICAKIUS 

t ferro, sab id vocibulum, ei anulis ferrearo tunl- 
«am, ifiquft Varra 5. L. L. 116. MUll. Midtas Mes 
senius dicitur a Plin. 7. //isl. nat. 56. 57. (200). 
inventor ejus faisse (It. corazia, pand«ra, corna- 
letto, giaco; Fr. cuiratse; Blip, ooraza; Germ. d. 
lederne Panzer; Angl. a corn of mail, breastplate, 
briqandine, habergeon, cuirass, corslet). 

1.) Proprie. Cic. Mur. 36. 52. Descend! in cam- 
pum cum ilia lata insignique Iorica, non quae me te- 
geret, (etenim sciebam, CatUinam non latus, aut 
ventrem, sed caput et collum solere petere), verum 
etc. Id. Flacc. 17. 41.Ambu!at cum Iorica: metuit 
enim etc. Liv. 5. 38. sub fin. Multos imperitos nao- 
di, graves loricis aliisque tegminibus, hausere gur- 
gites. Virg. 3. JSn. 467. Loricam consertam hamis 
auroque trilicem. et 7. ibid. 707- duplici squama 
Iorica fldelis et auro. et 12. ibid. 87. auro squaleo- 
tem alboque orichalco Circumdat loricam humeris, 
et 8. ibid. 621. loricarm ex me rigentem. Vol. Flacc. 
6. 233. riget his molli Iorica catena. Sil. It. 5. 140. 
Loricam irtduitur: tortos huic teitilis hamos Ferro 
squama rudi permixtoque asperat auro. Curt. 4. 6. 
12. Denunciali periculi haud sane meaior {rex), lo- 
ricam tamen,quam raro induebat, amicis orantibus 
sumpsit et ad prima signa pervenit. — Fiebant 
lor'icae etiam e lino multiplici. Sueton. Galb. 19., et 
r. LINTEL'S. — Item e cornibus rasis et lavigatis, 
fijmarum in speciem lintels indumentis innexa. 
Ammian. 17. 12. Idem inemorat etiam Veget. 4. 
JJdit. 9. 

II.) Translate. Generatim sic vocatur qusevis rei 
prott-ctio et munimentum: bine "J 1. Specialim 
habet locum in munimentis bellicis, trinciera. Cccs. 
b. B. G. 39. Turres contabulanlur, pinna loricsque 
ex cratibus attexuntur. Tac. 4. Ann. 49. Obsidium 
ciEpit: dein fossam lorkamque contexens, quatuor 
mi 11 i a passuum anibitu amplexus est. Id. 4. Hist. 
37. Loricam valluinque per fines saos Treveri stru- 
xere. Flor. 2. 18. et 3. 10. ad /in. Ohsessam urbem 
fossa atque iorica circumdare. Curt. 9. 4. ad fin. 
Angusta muri corona erat: non pinnae, sicut alibi, 
fastigium ejus distioxerant, sed perpetua Iorica ob- 
Ju:ta transitum saepserat. parapello. Sunt qui hie 
loricam structural fastigialam inteiligunl et plu- 
Tiam propellentem extra perpendiculum muri: con- 
urmantque Vitruvii loco mox afferendo 2. 8. Sed 
attente inspicienti res aliter videbitur. Locis ei 
C&sare, Tacito et Flora allalts lucem addit Ve- 
get. 4. .71 Hit. 28. ubi ait: Obsidentes ultra jactum 
xeli fossam faciunt, camque oon solum vallo et su- 
dibus, ted etiam turriculis instruunt, ut erumpen- 
tibus ex civiiate possint obsistere: quod opus lori- 
culam vocant, et s«pe, qoum obsidio describiiur, io- 
venitur in historiis, lories urbem esse circumdatam. 
•J 2. Item speciatim, extra rem militarem, in saepi- 
menlis , quibus aliquid circumdatur, chiudenda , 
siepe, riparo. Ammian. 24. 5. Erat in hac eadem 
regione exlentum spalium et rotundum, Iorica am- 
bitu circumclausuui, deslinatas regiis voluptalibus 
contioens feras. Hue pertinere videtur Inscript. 
apud Gruler. 172. 13., quae est apud Orell. 3303. 
podivm cvm lobica. Apul. 6. Met. sub fin. 4am do- 
mus eorum extremam loricam perveneramus. *J 3. 
Item, in aedificiis est crusta, seu corium ex calce 
et arena, aliave materia parieti, vel pavimentis in- 
ductum, intonaco, incrostalura. Vilruv. 2. 8. ad 
fin. Non patietur Iorica testacea laadi parietem. et 
7. 1. Supra fricaturam incernalur marmor, ct supra 
Iorica ex calce et arena inducantur. et ibid. 9. Ila 
obslans cciaj Punica Iorica non palilur, solis radios 
eripete ex his politionibus colcem. Plin. 30. Hist- 
nai. 10. 27. (89). Siellionis cubile est in loricis 
oitiorum feneslrarumque. k. e. testaccis cruslis et 
cornnis. f 4. Metonymice. Iiorat. 1. Od. 29. 15. 
libros Mutate loricis I bens. h. e- sludia cum militia 
Hisiianiensi. 

iOHIUAItlUS, a, um, adject, (lot tea) ad loricam 
peniiiens, ttt Lor i car i a fabrics apud f'enet. 2. Mi- 
iif.ll. llabebant etiam fabricas scutarias, loricarias, 
arcuarias, in quibus sagitUe, missilia, cassides, o- 
mniaque armor um genera Tormabantur. Notit. Imp. 
Occ Ut. 32. Fabrica Mantuana loricaria. — Iliac 

f.oricarius, ii, m. 2. absolute, substantivorum 
more, est qui loricas facit. Gloss. Philox. Lorica- 
rius, ^wpaxojroio';. 

LORIGArILS, ti, m. 2. V. voc. prweed. in fln. 
LOrIGATIO, onis, f. 3. (Iorica) actui ioducoudi 

Tom. ill. 



— 113 — 



loriwm seu tettoriutn In pavtmenili, aut pariettbtii: 
r. LORICA n. 3. VHruv. I. \. Coanatlo clavi* 
fixa duplicem prabeat oontigaationi lorlcationem. 
Adds Paul. Dig. 50. 16. 79. 

LORICA TUS, a, um. V. LORICO. 

LOrIcIFER, Rri, m. 2. (Iorica et fero) qui lori- 
cam porta t. Gloss. Philox. Loricifer, S'topaxc-popo?. 

LORICO, as, svS, ajum, are, a. 1. (Iorica). Part. 
Loricalut I.; Loricandus II. — Loricare est Io- 
rica induere, vestire o armare dicorazza. 

I.) Proprie, — a) Gecieratim. Liv. 23. 19. sub 
/in. Statua ejus indicio fuit Pr»oeste in foro sta- 
tute, loricata, amicta toga, velalo capite. Id. 37. 
40. His tria millia equitum loricatorura (cat3phra- 
ctos ipsi appellant) adjunxit. armati di tutte arme. 
Sic Id. 55. 48.; et Sueton. Cal. 45. Equites lori- 
cati. Sic Aucl. B. Hisp. 4. Loricati, ut supra scti- 
psimus, ex equis descenderunt et magnum praHium 
fecerunt. Id. 20. Loricatus unus ex legione verna- 
cula ad nos translugit, Auct. B. Afr.1l- Elephan 
tus ornatus et loricatus. h. e. cataphractus. — Hue 
pertinet et illud Plin. 8. Hist. nat. 2i. 35. (88). 
Ichneumon mergit se limo saepius,. siccatque sole: 
mox ubi pluribus eodem modo se c6riis loricavit, 
in dimicationem pergit. — d) Speciatim ad lori- 
cata et a loricata is fortasse diccbatur, qui Gaesaris 
statuam loricalam in foro divi Julii, cujus meminit 
Plin. 3*. Hist, nat 5. 10. (18). et Plin. alter 8. 
Ep. 6., procurabat, seu custodiebat. Inscript. apud 
JHarin, Frat. Arv. p. 5t8. , quae est apud Orell. 

2893. C. IVLIO BAaSO AEMIL1AI»0 ACTOU1 CAF.SARIS 

ad castoii is et ad lob ic ata. et p. 522., quae est 
apud Orell. 2894. orthri atG. l. proc. a lori- 
cata et HECHJ avg. l. pro. a loricata bx ratio- 

NR PECVtlAKI. 

II.) Translate est loricam, r,eu teclorium induce- 
re, incrostare, inlonacure: V. LORIGA II. 3. Var- 
ro 1. li. R. 57. 1. Granarii parietes et solum opere 
tectorio marmorato loricandi. Tertull. Anim. 38. 
ad fin. de anima in fetu hominis latente. Deside- 
rabit toto inquilinatus sui tempore profutura do- 
mni , noo ut ipse substruendus , nee ut ipse lori- 
candus, nee ut ipse tibicinandus, sed tanlummodo 
commend us. 

LORiGL ; L4, as, f. 1. deminut. a Iorica, par\a 
Iorica, 7rp o/3oAtov. Traosiate pro munimento, quod 
obsessorc* urbium construunt, quum ultra jactum 
leli fossam faciunt, eamquc vallo et sudibus atque 
turriculis instruunt, ut erumpenlibus ex urbe pos- 
sint obsistere, trinciera. V. LORICA II. 1. Auct. 
B. G. 8. 9. Quorum frontes viminea loricula tnuni- 
rentur, ut bostis a duplici propugnalorum ordine 
depelleretur. Adde feget. 4. JUilit. 28. 

LORIOLA, ae, f. 1. deminut. a lora et ejusdem 
fere significationis. ^itrro apud Non. p. 551. 30. 
Merc. Loriolam nominabant, quum ex uvis expres- 
sum erat, •it ad folliculos reliquos ct vinacea adji- 
ciebant aquam. Apud Non. legitur moriola , sed 
male. 

LORtPES, pgdis, m. et f. 3. (lorum et pes) iftav- 
tottou?, qui pedes flaccidos, lentos, languidos et in 
ambulando tamquam lorum se torquentes babet , 
non lirinos et calcalu constantes. Alii rectius in- 
telligunt de eo, qui pedes babet et crura distorla in 
modum lori. Plaut. Pcen. 3. 1. 7- Nequicquam hos 
procos mihi elegi loripedes, tardissimos. ft. e. qui 
tarde inccdunt, ut ii solent, qui dislorlis sunt Ciu- 
ribus. Juvenal. 2. 23. Loripcdem rectus dcrideat, 
/Ethiopem albus. Plin. 1. Hist. nat. 2. 2. (25). 
Gentem inter Nomadas Indos, anguium modo lori- 
pedem. el 5. ibid. 8. 8- (46). Himantopodes loripe- 
des , quibus serpendo ingredi natura est. Petron. 
Satyr. 45. Alter (gladiator) bullubaba, altei lori- 
pes. Gloss. Philo x. Lor ipes, xi/\'Xcii:oS:wv. 

LORUM, i, n. 2. Lor us masc. gen. Apul. 3. Met. 
Lorum quempiam sinu suo dcpromit.et paullo post. 
Nequissimus audacissimusque torus iste. Petron. 
fragm, Tragur. 57. Burmann. Lorus in aqua, len- 
tior caolberiu. Adde Vet. Scholiast, ad Juvenal. 6. 
480. — Ratione habita etjmi baee cummeotus esl 
Donatus ad Ter. Adelph. 2. 1. 28. Lora apud Vete- 
ra laura dicebantur (a lauro triuniphatorum), sub 
(omitte sub) qua mos erat captives vinciri ducique 
yerpompam: ideo autem ut condiLionis reminisce* 
rentur, loris caduntur raancipia. — Lorum est cor- 
rigia ex corio in usum eolligandi aliquid et contl- 
oendl, iydg (It. strisda di cuojo, toga, stringa, 



LOTIOLENTE 

coreggia; Fr. courroie, laniere; Hisp. correa, to 
tonja; Germ. d. Mvnen; Angl. a leathern thong, 
siring of leather, strap). 

I.) Proprie. Plant. Epid. 5. 2. 18. Vlncire vis? 
en, ostendo manus: tu habes lora. Liv. 9. 10. ad 
fm. Quum apparitor Po$tumium late vinclrel, quia 
tu, inquit, adducis lorum? Horat. 3. Od. 5. 35. Qui 
lora restrict!* lacerlis Sensit iners tlmuitque mor- 
tem, h. e. vincula, catenas. Curt. 4. 6. sub fm. Per 
talos spirantis lora trajecta sunt, religatumque ad 
currum traxere area urbem equi. Varro apud Non. 
p 103. 33- Merc. Na*em conscendimus palustrem, 
quam nautici equisone* per viam conducerent Joro. 
Propert. 3. 12. 9- Nunc ligai ad castum gaudentla 
brachia loris. Ovid. 10. Met. It I. BulJa super fron- 
tem parvis argenlea loris Vincta movebatur. Cic. 
Harusp. resp. 11. 23. Si ludius eonstilit, aut^ puer 
111c tensam, aut lorum omisit. Martial. 2. 57. Rfl- 
censque sella lintetsque lorisque. Grat. Cyneg. 
213. de cane, celsa lorum cervice ferentem. la las- 
sa, il guinzaglio. Adde Plin. 8. Hist. nat. 40. 81. 
(147). 

IL) Translate. 5 *• Sffi P e dic!tur de babenis, 

briglie, redini. Liv. 35. 34. ad fm. Desilire omnes 

ex equis jussit, et loris ducere equos. Ph&dr. 3. 6. 

Et lora fraents continet spumantibus. Virq. \ G. 

106. illi instant verbere torto Et proni dant lora: 

volat vi forvidus axis, rallentano. Sic 1. /En. 160. 

Flectit equos curruque vol am dat lora secundo. et 

5. ibid. 156. immissis aurig32 undantift lora Concus- 

>ere jugis. Ovid. 1. Amor. 13. 10. ad Auroram. 

Roscida purpurea sopprime lora manu. et 3. ibid. 

2. 72. ad aurigam circens. Teode, precor, valida 

lora sinistra manu. Id. 2. Met. 127. de Phaelhont. 

Parce, puer, stimulis et fortius utere loris. et ibid. 

200. mentis formidine lora remisit. ^ 2. Item de 

scutica e corio, qua servi csdebantur (V. Z>omitt 

locum allatum sub init. hujus voc.) et io scholis 

puer I, stafjile. Plaut. Pseud. 1. 2. 12. ( Ita ego ve- 

slra lutcra loris faciam, ut valide varia sinl. Ter. 

Adelph. 2. l. 28. Usque ad necem operiere loris. 

Iiorat. 1. Ep. 16. 46. Loris uri. Vlp. Dig. 47. 1ft. 

15. a med. Servum loris rumpere. Cic. 8. Phil. 8. 

24. Quum eum in convivio servi publici Ions ceci- 

deruol. Martial. 10. 62. Scuticaque (oris horndis 

Scjtnas pel lis, Ferulsque tristes, scaptra padagogo- 

rum. «f 3. De bulla «ortea, qua loro suspensa ge- 

stabatur in collo a pueris libertinis, ut fseado- 

Ascon. docel. Juvenal. 5. 165. Vel nodus tantum et 

signum de paupere loro. V. BULLA, f 4. De ce- 

sto, seu zona Veneris. Martial. 6. 21 . Dixit, etat- 

can'o percussit pectora loro. *J 5. Lorum vomito- 

rium apud Scribon. Compos. ISO. est corrida roe- 

dicamenio illita ad movendum vomitum. «J 6. Per 

catachresin dicitur de fiagellis vitium. Plin. 14. 

Hist. nat. 1- 3. (11). Villas et domos ambiri singu- 

larum paltnitibus ac sequacibus loris etc. "J 1. 

Item de pene languido. Petron. Satyr. 13. Lorum 

in an.ua, non inguina habet. Adde Martial. 7. 58. 

el 10. 55. 

LOTARlA, a, f. 1. Oavo, lotum) qua panoos 
laval, lavamiaia. Muratorius Inscription, illam 
90S. 6. ila legit : jvnia pavorika avg. n. skrva 

lot *\\ia. 

LO TASTER, tri, m. 2. (lotos) lotos sllvcstrrs, ex 
qua hastilia fiebant: ita vero declinatur etiam olea- 
ster et pinaster. Grat. Cyneg. 131. Et tnagia in- 
comptus opera lotaster agreslis Termes. Sic legit 
If'ernsdorfius pro latoser , ut est in quibusdaia 
MSS.; is vero nilitur auctoritate Pit mi 16. Hist, 
nat 30. 53. (121)., qui lolon in Italia arborem ti- 
milern illi, qua Africa propria est, sed degenerem 
memorat, eui tamen rami sunt longlssimi, validis- 
simi et plurirni , ut dixisse totidem arbores bceat. 
ltaque ex his hastilia commode fieri poterant. 

LOTIO, <5nis, L 3. (lavo, lotum) actus lavandi, 
luiura, lavatio, lavatura, lavamenlo, xxuoiwc 
Vitruv. 7. 9. Glaba minii quum sunt arid*, pilia 
fetreis contunduntur: et lotionibus et cocturis effl- 
citur, ut adveniant colores. — Speciatim ita dici- 
tur clyster, quo ah us abluitur et ducitur, lavalwoi 
id ipsum enim et Graca vox signlQcat, a yXx^a 
lavo. Cels. 2. 12. n. 2. Plerumqua vero alvus lotio- 
nibus ducenda est. At hie Targa ex MSS. legit al- 
vus potius ducenda est, et illud lotionibus a Lin- 
denio intrusum respuit omnino. 
LOTIOLENTE, adverb. <lotjum) lululeote, tm. 



15 



LOTIUM 

pare, foede. Titinius apud Non. p. 131. 32. jWerc. 
Lotiolente flocci flet ejus cuius ultro. Ita legend. 
Bathe, et mcechofum pcenam hie signiQcari rede 
putat, de qua Horat. 1. Sat. 2. 44. 

LOTfUM, li, n. 2. urina: a totus, quia intus 
bumore eo corporis partes abluuntar , pec quas 
meat, oupov (It. urina; Fr. urine; Hisp. orina; 
Germ. d. Urin; Angl. urine, old-wash, stale.). 
Caio R. R. 156. Brassica alvum bonam facit lo- 
tium'que. et ibid. 127. Ubi voles cibum concoquere 
et lotium facere. et ibid. 156. ad fin. Quibus legre 
lotium it, quibusque substillum est. et ibid. 122. Si 
lotium difEcilius transibit. Sueton. Pesp. 23. Re- 
prehendenti Clio Tito, quod et urina* vectigai com- 
mentus esset, peeuniam ex prima pensione admovit 
ad nares, scisc>tans, num odore odenderetur: et illo 
negante, Atqui, inquit, e lotio est. — Non valet 
lotium $uum, proverb, de homine nibili apud Pe- 
tron. fragm. Tragur. 57. Burmann. — Consuevis- 
se Hispanos lotio fricare deotes , quo candidiores 
esseot, indicat Catull. 39. et Apul. de Mag. 

LdTOMETRA, se, f. 1. XwrdusTpa, genus !oti, 
ex cujus semine, milio simili, Aunt panes in /Egy- 
pto a pastoribus, maxime aqua vel lacte subacto. 
Plin. 22. Hist. nat. 21. 28. (56). — CI. Fie {Op. 
cit. vol. 3. p. 118.) Lotometra et Lotos unum 
idemque videntur, et sunt Lotos Nymphea L. V. 
LOTOS. 

LOTOB, Oris, m. 3. (tavo, lotum) qui lavat, idem 
ac lutor, seu fullo. Imcript. apud Spon. Miscell. 
antiq. p. 64. duhab avgusJcb collegu LOTonum 
sacrvm. Alia ibid, sacbrdos coixeju lotorvh. V. 
LUTOR. 

LOTOS vel lotus, i, f. 2."Wrd?. — Masc. genere 
occurrit apod Martial, loc. cit- sub II. ■ — Lotos 

I.) Proprie % i. Est et herba, et in /Egypto 
caulis e palostrium genere, similis faba?, foliis den- 
sa congerie stipatis, brevioribus tantura et gracilio- 
ribuB, fructu in capite papaverl simili incisurls, 
omnique alio modo, intus granis ceu milii. Incolse 
capita in acervis putrefaciunt, mox separant lavan- 
do, et siccata tundunt, eoque pane utuntur. Nasci- 
tur in n'guis post recessum Nil). Plin. 13. Hist. 
nat. 17. 32. (107). ^ 2. Est eodem nomine arbor 
Africa in ea parte, qua vergit ad nos, prsecipue 
vero circa Syrtes alque Nasamonas, magnitudine 
piri, incisuri* tamen foliorum crebrioribus, ita ut 
ilicis esse videantur: fructu magnitudine faba?, co- 
lore croci, quum maturuerit: qui nascitur densus in 
ramis, myrti modo, tam dulcis in cibo, ut nomen 
etiam genti terrseque dederit , nimis hospitali ad~ 
venarum oblivione patria*. ( V. LOTOPHAGI in 
ONOM.). Ligno color niger , ad tibias faciendas 
aptissitno. Radii cultellis capulos brevesque alios 
usus praebet. Nascitur et in Italia, sed mutata in 
multis. Plin. 13. Hist, nat 17. 32. (104). Adde 
Nepot. apud eumd. ibid.; Virg. 2. G. 34. et 3. 
ibid. 394.; Propert. 3. 10. 27.; Tibull. 4. 1. 55.; et 
Ovid. 15. Met. 159. et 4. Pont. 10. 8.; et Paul. 
Mac. p. 119. j. Mull. ^ 3. In Italia, qua* provenit, 
appellator alio nomine faba Grseca, cerasorum pane 
natura. Plin. 16. Hist. nat. 30. 53. (123). et 24. 
ibid. 2. 2. (6). — - Quoniam plurima sunt loti ge- 
nera, ex cl. Fee (Op. cit. vol. 1. p. 120.) tabulam 
exhibemus, in qua Graeca, Latina et recentia Her- 
bariorum nomina tantum continentur. — I. Lotos 
arborescent. — 1.) Atoxofydyaiv Sev&pov; Lotus, 
Lotus Africanus, Lotophagorum arbor; Rhamnus 
Lotus L., Zyzyphus Lotus Wild. — 2.) Awto; 
a;ni5£VOc; Lotus tine nucleo; Rhamnus Lotus L. 

var 1— 3.) Awto; iraVoucoc, Lotus palia- 

rus, Paliurus Cyrenaicus; Rhamnus spina Chri- 

f'i L. — 4.) Awto'c ; Lotus Italica Cellis; 

Celtis australis L. — 5.) Awtc'c . . . . . ; Lotus, sive 
faba grcEca; Diospyrus Lotus? Celtis australis? 
— II. Lotos aquatica herbacea. — 6.) Awto;. K j- 
atio* atyuirrtaxoc- Ko/jtoptov ; Lotus sacra, Faba 
wgyptiaca; Nymphtsa Nelumbo L. — 7.) Awto; 
Aiuxds. Kokoxciatov; Lotus, sive colocasium; IVym- 
plicea Lotus L. — 8.) Auto's oTspa»OTtitc?; Lo- 

tus ? (cyaneus); iYymphaea ccerulea Sav. — 

9.) AenTo? ij y.o"A.o>ca<7cov; Colocasium, A'iliacum 
olus; Arum Colocasia L. — III. Lotus terrestris 
herbacea. — 10.) Awto's ^epo; rpypuXXo;. MaXi- 
Xwto?; Lotus....! (pralensis); Mrtilotus offici- 
nalis <). — It.) Auto? ayptoj A;j3yov; Lotus....? 
(pratensis); Melilotut c&rutea L. 



— 114 — 

II.) Translate. Per synecdochen est tibia ex loto. 
Ovid, 4. Fast. 190. et horrendo lotos adunca sono. 
Sil. ft. 11. 432. Ut strepit assidue Phrygiam ad 
Nilotica lot on Memphis. Adde eumd. 8. 506. Et 
mascul. gen. Martial. 8. 51. Palladius tenero iotos 
ab ore sonat. Plin. 16. Lfist. nat. 36. 66. (172). 
tradit sacrificas tibias e buxo fieri consuevisse, lu- 
dicraj vero e loto, ossibusque asiaiols, el argento. 

LOTt!RA, eb, f. 1. (lavo, lotum) lotio, lavatio, 
lavatnento , itXOot;. Plin. 34. Hist. nat. t3. 33. 
(128). Pompbolyx lotura separator, srwrios illota 
est. Martial. 2. 52. Novit loturas Dasius numerare. 

LOTUS, a, urn. V. LAVO. 

LOTUS, i, r. 2. V. LOTOS. 

LOTUS, us, m. 4. Oavo, lotum) lotio, lavamento. 
Cels. 1. 3. de his, quce calef. et refrig. Refrigerant 
omnia acida, aqua, oleum et lotus. Ai Targa vocera 
lotus omisit ; earn enim invitis Codd. induxerat 
Lindenius. 



LU 



LtJALIS, e, adject, (luo) qui pcenam luere debet. 
Jul. Valer. res gest. Alex. M. (edente A. Maio) 
1. 34. in carm. Tractus luales atque beila percita. 

LUBENS el 

LtJBENTERet 

LUBET et 

LUBlDO et similia. V. LIBENS, LIBENTER, 
LIBET, LIBIDO et shnilia. 

LLBRfUATUS, a, um. V. ?oc. seq. 

LUBRlCO, as, 5?i, Stum, are, a. I. (lubricus). 
Part. Lubricant et Lubricatus I. — Lubricare est 
lubricum, seu Isevem facere, renders lubrico. 

I.) Proprie. Juvenal. 11. 173. Qui Lacedsemo- 
nium pylismate lubricat orbem. Prurfenr. 11. irepi 
otc^. 35. .Nunc pretiosa mil (oleum) per marmora, 
lubricatque clivum. Apul. 7. Met. Limo ccenoso 
ripae supercilium lubricante. Arnob. 1. 22. Lubri- 
catum lapidem, et ex ulivi uttguiae sordidalum, 
tamquam inssset vis prassens, adulabar. h. e. laevi- 
gatum. 

II.) Translate. Prudent. Psychom. 571. tetum 
versatile et anceps Lubricat incertos dubia sub ima- 
gine visus. 

LUBRICUM, i, n. 2. V. voc. seq. sub I. et II. 3. 

LUBRlCUS, a, um, adject. Raiione habita elyml 
videtur esse a labor, eris, mutata vocali; vei con- 
jungi potest cum voc. lutum et iltuvies: et dicitur 
de re, in qua quis nequit pede consistcre, ut est 
terra argillosa humecta, marmor bevigutum, gJacies 
et hujusmodi, o"Xto&ijpo5, eitwpotXijc (It. sdruccio- 
levole , sdruccioloso , liscio , sfuggevole , lubrico; 
Fr. glissant, ou on glisse; Hisp. resbaladizo, des- 
lizadizo; Germ, schiupfrig; Angl. slippery, glib, 
smooth, lubric, lubricous). 

I.) Proprie. Plant. Mil. glor. 3. 2. 38. In cella 
est paullum loculi lubrici. Liv. 44. 11. Lubricum 
fastigiutn. /d. 21. 36. Lubrica glacies. Martial. 4. 
18. assiduo lubricus irobre lapis. — Ilinc lubri- 
cum, i, absolute, substantivorum more. Cels. 8. 
3. Instillare paullulum lartia, quo magi; lubrico 
circumagatur. Plin. 36. Hist. nat. 14. 21. t.95). 
In lubrico atque instabili fundamenta locare. Sil. 
Ft. 7. 610. Namque super tepido lapsantem sangui- 
ne, et aegra Lubrica nitentem nequidquam evadere 
planta , Impacto prosternit equo. h. e. ex lubrico 
loco emergere. — Et cum Genit. Tac. 1. Ann. 65. 
Equi sanguine suo et lubrico paludum lapsantcs. 
Apul. 1. Met. inil. Post ardua monlium et lubrica 
vadium. 

II.) Translate. ^ I. Ponitur pro attrito et laevi. 
Martial. 9. 58. Nee crus compede lubricum decen- 
ni. Plin. 36. Hist. nat. 12. 17. (77). Sphinx saio 
naturali elaborate et lubrica. liscia, fregata. At SH- 
lig. pro lubrica legit rubrica et alia aliter. ^ 2. 
Est etiam lubricus, qui facile rnovetur et el3bitur. 
Cic. 2. Nat. D. 57. 142. Natura lubricos oculos 
fecit et mobiles. Virg. 5. JSn. 84. lubricus anguij. 
Tibull. 2. 5. 14. Lubrica exta. Plin. 9. Hist. nat. 
20. 37. (73). Lubrici places. Id. 22. ibid. 25. 66. 
(136). Hippocrates ptisanam sorbilionis gratia lau- 
davit, quoniam lubrica ex faciil hauriretur. Id. 2. 
ibid. 3. 3. (7). Lubricum corpus Isevitate contioua. 



LUCANICA 

Horat. Epod. 13. H.; et Ovid. 3. Amor. «. 81. 
Lubricus amnis. Id. 5. Fast. 476. Lubrica prensan- 
tes efTugit umbra menus. Curt. 6. 1. 11. Tandem 
Laconum acies languescere, lubrica arma sudore vii 
sustinens. Sic Id. 4. 6. 25. Nee tamen segnius pra»- 
lium capessebat , lubricis armis suo pariter atque 
hostium sanguine. ^ 3. Per metaphoram est peri- 
^•ulosus, anceps, in quo facile labi atque errare coo- 
lingit. Cic. Place- 42. 105. Quem posthac tam 
amenlem fore putatis, qui non illam viam vilae, 
quam ante prseci()item et Iubricam esse ducebat, 
huic plana; et stabili prspooendam esse arbitretur? 
Id. 1. de repubL 28. Nullum est genus illarum re- 
rum publicarum , quod nor. habeat iter ad finiti- 
mum quoddam malum prasteps ac lubricum. Id. 
Ccel. 17. 41. Vi* adolescentia* lubricse, quibus ilia 
insistere, aut ingredi sine casu aliquo, aut prota* 
psione vix potest. Id. 7. Verr. 52. 137. /Etas pueri- 
lis maxime lubrica atque incerta. (V. locum Plin. 
3. Ep. 3. in fine hujusce paragr.). Id. 5. Phil. 18. 
50. Cupiditas dominandi prasceps et lubrica. Id. 
Plane. 2. 5. PerdifBciiis et lubrica defensionis ra- 
tio. Quintil. 1. 5. 5. Ne quem tam lubrica obser- 
vatio fallal. Plin. I. Ep. 8. Anceps et lubricus 
locus, scit. de rnunificentia sua verba facere. Gell. 
14. 1. ad (In. Lubrica atque ambagio<a conjecta- 
tio. — Poeiice cum In Qui to. Horat. 1. Od. 19. 8. 
Et vultus nimium lubricus aspici. ft. e. in quo 
aspiciendo periculum est, ne amoris igoe flagres. 
(Sic Martial. 9. 57. Dum puer es , redeas , dutn 
vultu lubricus.). Sit. It. 5. 18. Fiore capi juvenura 
primajvo lubrica mentem Nympha, nee Idalia lenta 
incaluisse sagitta. h. e. facilis capi, et amores sa-pe 
mutans. — Lubricum, i, absolute, substantivorum 
more. Cic. Oral. 28. 98. In lubrico versari. Et 
cum Genit. Plin. 3. Ej>. 3. et Vlp. Dig. 4. 4. tl. a 
tned. Lubricum alalia, h. e. levitas juvenilis et in- 
experientia rerum. Modestin. Dig. 48. 4. 7. Lubri- 
cum linguae oon est ad pcenam facile trahendum. 
Papinian. ibid. 22. 1. 3. Lubricum tutela?. Colli- 
strat. ibid. 5. 3. ad fin. consilii. Macrob. 7. Sa- 
turn. 3. Objiciens tanto viro lubricum fldei. h. e. 
fluxam fidem. ^ 4. Item est fuga*, veloi. Quintil. 
9. 4. 129. Historia non tam flnilos numeros, quam 
orbem quemdam contextumque desiderat. Namque 
omnia ejus membra connexa sunt: quoniam lubrica 
est ac flu it. Sic Seneca 3. Benef. 5. de quibusdam 
scientiarum argumentis. Alia propter subtilitatem 
lubrica sunt, sfuggono facitmente. Ovid. 3. Art. 
am. 3G4. quot menses lubricus annus habet. ^5. 
Item fallax. f'irg. 11. /En. 716. Nequicquam pa- 
trias tentasti lubricus artes. V. LIGUR in ONOM. 
I'al. Fiacc. 2. 555. acri lubricus astu. Cornel. Se- 
ver, in fragm. de morte Cic. apud Seme. 7. •Stuz- 
sor. 19. Lubrica fata. 

LGCA Bos et Lucans Bos, veteribus Romanis et 
rudibus primo dictus esl elepbaatus. Quum enim 
banc feram primLin vidissent in Lucania, Pyrrbi 
belio, ut est apud Plin. 8. Hist. nat. 6. 6. (16)., 
maximam autern quadiupedem uovem nossent, et 
prsecipuae magnitudinis essent Lucani Doves, ul col- 
ligilur ex illo Lucilii apud IS on. p. 363. 6. Merc. 
Quem neque Lucanis priundi moniibu'' tauri Du- 
cere protelo vatidis cervicibu 1 possent ; factum est, 
ut nullum aptius nomen signiflcando elephant! esse 
ipsis videretur, quam si boveni Lucam nominarent. 
Haec nominis ratio (quam scriptam reliquit , teste 
f'arron. 7. L. L. 39. Mull., Verginius, aut Virgl- 
iius ut legit Mullerus) multo est »erisimilior, quam 
ea, quam tradit ipse Varro ibid. § 40., quod dictns 
sit a luce, quia Phyrrhi elephanti procul lucebant 
propter inauratos regios ciipeos, quibus eorum tur- 
res ornat;e erant: item quam ea, qua C. ASlius (aut 
Cornelius ut legit Mullerus) ibid, a Libycis di- 
ctos lucas arbitratur. Lucret. 5. 1301. Inde bove* 
Lucas turrito corpore lajtros. Sil. It. 9. 573. inodc- 
rantem cuspide Lucas Maurum In beila boves. Adde 
Ennium apud f'arron. loc. cit., cujus verba V. In 
LOCUST A I.; Senec. Hippol. 302.; el\Auion. 
Episl. 15. 12. — In recto singular! duplex est po- 
silio, ut diximus. El quidem Luca habetur apud 
Varron. loc. cit. Porro Lucas (quod nusquam oc- 
currit) dictum putat Voss. in Etymol, pro Lucans; 
el hoc e Lucanus faclum esse, ut Picens pro Aci- 
nus. — ISB. De urbis nora. V. ONOM. 

LCCANA, m, t. Let 

LtJCANlCA, a, 1. 1. et 



LUCANICUM 

LCCANlCDM, i, n. 2. V. voe. seq. 
LUCANlCUS, a, ubi, adject. Lucanus, id Lucc- 
nlam pertinens: V. ONOM. — Hioc 

Lvcdmca , cb , f. 1. absolute, substantivorum 
more, est genas farciminii ex porcinis camibus con- 
cisis: a Lucanis populis, a quibus Roraani mililes 
primum didicerunt, ut Varro 5. L. Z. ill. Mull. 
docet, a"X"kt'j (It, lucanica, salsiccia; Fr. suacis- 
$on, suacisie; Hisp. takhicha, sakhison; Germ. 
d. Fteischnmrt; Angl. a sausage, roll or ball 
made of pork chopped small). Cic. 9. Fam.^ 16. sub 
fin. Solebam antea delectari oleis et lucanieis tuis. 
Martial. 13. 35. Filia Picenae venio lucanica por- 
cee. Id- 4. 46. Et lucanica ventre cum Falisco 5m/. 
4. Silv. 9. 35. Non lucanica, non graves Faiisci. — 
Dicehatur etiarn lucanicum et hicanicus , teste 
Charts- 1. p. 73. Putsch. Lucanicum, iotelligitur 
pulmentum vel iotestinum: hie Lucanicus, subaudi- 
tur botulus, vel apparatus: et bsec Lucanica, feroini- 
no genere intetligltur bira, b. e. intestinura, aot a- 
liud, quod unusquisque iotelligere voluerit. Sum 
ptum est enim nomeD ab iovenioribus Lucanis. — 
Demum dicta est et Lucana, ut ait Varro 5. Z. 
Z. til. Mill. Quod fartum intestinum e crassun- 
diis, Lueanam dicunt. — Confectio lucanicae sic 
babetur apud Apic. 2. 4., nempe intestinum fartum 
ei pulpa porcina bene tunsa, admixlis plpere tri- 
to, cumino, satureja, ruta, peiroselino, baccis lau- 
ri, liquamine etc. Ipsum intestinum tenuiter produ- 
eltur, et ad fumum suspenditur. 

T.UCAR, aris, n. 3. Oucus). Paenultimam Geni- 
tlvi brevem esse docet Charts. 1. p. 65. Putsch. ; 
contra longam esse do. et Priscian. 7. p. 760. 
Putsch. — Paul. Diac. p. 119. 9. Mill. Lucar 
appellator as, quod ex lucis captatur. Festus 
p. 253. 19. Mull Pecunia, quae erogalur in ludos 
et spectacula, appellator lucar (Mullents leg. lu- 
cari edicta)> dicta quod e lucis eapteiur. Rursus 
Paul Diac. p. 119. 6. Mull. Lucaris pecunia, 
quw in luco erat data. Of. Gloss. Labb. Lucar, 
Ssarptxov fiktav (lege aoyuptov^ ui&i<; airi <pi~ 
excu, peo&o? ^earpixd^. sswoixdv to \wop w;. Et 
Gloss. Isid. Lucar, vectigal, erogalio, quae fie bat 
In tocis. Hujusmodi pecunia (V. Plutarch. Qucest. 
Horn. 88.) erogabatui ab iis, qui lucos posside- 
rcni. Urde in Inscript. apud Gruter. 436. 5., quae 
est apud Orell. 3319., laudator liberalitas P. Marii 
Lctperciani, qui lucar redemptom a republica sua 
univcrsis ciiibus suis in perpeluum remiserat. Cf. 
atiam apud Orell. 3882.; et apud Gruter. 328., 
ubi bis luc»ri.« est incntio. Videtor autem assignata 
fu'sw merctdibus histrionum et ludionura. Unde 
Tac. 1. Ann. 77. De modo lucaris et adversus 
lascivi«m fnutotum mulla decernuntur. Tertull. ad- 
vert. Cnost. 8. tie Jo. Eapt. Contumetiosa caede 
truncatur in puell* saltica lucar. — Apud Liv. 
quoqtie nonnuUi r ane vocem legunt, abi refert re- 
sponsum oncoli Dflphici, 23. II. Pythio Apollini, 
republics veitia bene sesta servataque, lucaris 
mcrili don urn mittitote. H. f. prsemii. Sed a), lu- 
cris meritis: l). Lbenlts merito etc. 

LCCARlA, orom vel urn. n. tlur. 2. (lucaris) 
tubavdi feila. Paul. Diac. p. 118- 7. Mull. Lu- 
caris festa in luco colebant Rocnani, qui perma- 
gnus i»ter viam Salsriam et Tib c rim fuit; pro eo 
quod victi a Gal I is, lugientes e praelio, ibi sc oc- 
cultaverint. At Vam 6. L L. 79. Mull. t\ le- 
Clionc* Scallg. Lucana a luce, quo propter lucem 
amissam is eultus institutus. Piu lerus magis ex 
Codd, fide et scnteniiae satis accommodate pro Lu- 
caria legit luqere — Celcbrabanlur raense Julio, 
in quo xiv. Kji. Aug. legitur in wet. Ealendar. 
(apud Grutei. 133. >. lvcab. s. p. h. e. Lucaria, ne- 
fastus primo. et xn. Kal. lucar. lvh. /». e. Lucaria, 
ludi. Masurius apud Macrob. 1. Saturn, i. Earn 
noctem deincepsque insequenlfm diem, qui est Lu- 
carinm, non dixit Lucoriorum. 

LtCARlS, e, adject, (lucus- V faitl Diac. loc. 
cit. in LUCAR et io voc. pra°cm 

LUCAS Bos. r. LUCA Bos. 

LUCELLUM, i, n. 2. deminut. a lucrum, par- 
vum lucrum, qusesticulus , guadagnucc (o, xepSu- 
^eov. Cic. 5. Verr. 30. 72. Si Apronio, deliciis 
preetoris, lucelli aliquid jussi sunt dare. Id. ibid. 
44. 106. Facere aliquid lucelli. Catull. 28. 6. Ec- 
quidnam in tabulis patet lucelli T h. e. pecuniae seu 
lucri vobis a prano'.e expensi et dati. Uorai. 2. Sat. 



— 1S5 — 

5. i02. tecum partita luceltum. Seneca £p. 5. Hujos 

diei lucellum tecum communico. 

LUCENS, eotis. V. voc. seq. 

LUCEO, ces, xi, cere, n. 2. Etymon vide in LUX 
init. — Part. Lucens I. b., II. 1. et in fin. — Lu- 

cere es-t lucem emittere, splendere, fuigere, Xa^icw 
(It. lucere, risplendere; Fr. luire, jeter de la lu- 
miere; Hisp. iucir, brtllar, resplandecer y alum- 
brai ; Germ, hell sein, leuchten; Angl. to shine, 
glitter, glisten). 

1.) Proprie. — a) Neutrorum more et finitis 
Slodls. Ennius apud Cic. 1. Off. 15. 51. Nihiloini- 
nus (lumen) ipsi lucet, quum illi accenderit. Id. 
apud Festum p. 229. 23. Mull. Prodinunt famali. 
turn Candida lumina lucent. (J 7 , infra sub c). Cic. 

6. de republ. 16. Stella ilia, qua; ultima a calo, 
citima terris, luce lucebat aliena. Tibull. 1. 1. 6. 
D.un meus assiduo luceat igne focus. Ovid. Heroid. 
11. 104. Ut roeus ex isto luceat igne rogus. Vira. 
11. ,£n, 143. lucet via longo Ordine flammarura. 
Id. 9. ibid. 383. Rara per occultos iucebat semila 
calles. Sic Propert. 2. 14. 17. Ante pedes cscis lu- 
cebat seruita nobis. Stat. 9. Theb. 6*1. Interior 
ca?li qua semila lucet. Pirg. 6. JEn. 603. lucent 
genialibus aids Aurea fulcra toris. et 8. ibid. 660. 
vivgatis lucent sagulis. Ovid. 3. Amor. 3. 6. niveo 
lucet in ore rubor. Id. i.Met. 239. lucent oeuli. 
Pal. Flacc. 6. 492. Lilia per vernos lucent vclut 
alba colores, Sudlon. Tib. 74. Cinis exarsit atque 
in muUam noctem pertinaciter luxit. — b) Parti- 
cip. pr«s. Lucret. 5. 609. rosea sol alte Inropade lu- 
cens. Pirg. 6. /En. 725. Lucens lunse globus. Ma- 
nil. 1. 966. Sidera per tenues caslo lucentia flam- 
mas. Ovid. 3. Fast. 270. lucernes faces, accese. et 
2. Met. 24. sedebat In solio Phoebus Claris lucente 
smaragdis. Slat. 9. Theb. 69t. Lucentes auro tu- 
nicas. Id. 1. Situ. 3. 36. An picturata lucentia mar- 
mora vena Mirer? Martial. 11.98. Non ulcus acre 
pustuljeque lucentes. h. e. igne?s et rubentes. — _ c) 
Active lucere facem alicui, modus loquendi rarior, 
h. e. facem pra»rerre et prsebere lumen. Plant. Cas. 
a. 1. v. 30. Huic lucebis novas nuptae facem. For- 
cellinus hue retulit etiam locum Ennii apud Fe- 
stum supra cit. sub a. — d) I.ucet, impersoosli- 
ter, dies est, vien dt, si fa giomo. Plant. Mil. qlor. 
3. 1. 115. Prius quam lucet, adsunt: rogitant, noctu 
ut somnum ceperim. Catull. 14. 17. Sum si luxerit, 
ad llbrariorum Currara scrioia etc. Cic Rose. Am. 
34.97. Nondum lucebat, quum Americe scitura est. 
Id. 16. Alt. 13. a. Nondum legerc poleramus: nam 
el lumina dimiseramus, nee satis lucebat, Quum au- 
tcm lucciet etc. Id. 1. Divinat. 23. 47. Ubi lucere 
fcepissct. Adde eumd. 4. Acad. (2. pr.) 30. 96. 
Contra Ammian. 21. 15. Lucente jam die cadarer 
hominis interfecli dextra jacens conspexit. Sic dtes 
lucet dixit Sit. It. 16. 91. en unquam lucebil in 
Oibe' Itle dies, quo te armorum, Carthago, meorom 
Adspiciarn sonilus admotaque bella tremenicm? — 
e) Lucet hoc et luciscit hoc dicebunt BatxTixw;, h. 
e. digito ccelum indicando; et diei lucens adesse si- 
gniGcabant. V. HIC prononien; et LUCESCO I. c. 

II.) Translate. ^ 1. Ponilur pro transluceie, 
apparere: ad rem Ovid. 4. Met. 297. videt stagnum 
lucentin ad imum Usque solum lymphaa. iimptda e 
trasparente. Hiuc-.Proper{. 2. 2. 25. si qua Arabic 
lucet bombyce puella. Martial. 8. 68. Fcmiiieum 
lucet sic per bombycina corpus. Slat. 8. Theb. 525. 
summoe qua margine parmce Ima sedet galea, ut 
juguli vitaiia lucent, h. e. nuda patent. ^ 2. Meta- 
phora ducta a superiori num. I., est apparere, dare 
videri, conspicuum, pulcrum esse. — a) Sse-pe de 
abstractis et rebus. Cic. pro leg. Manil. 14. 41. 
Nunc imperii nostri splendor il lis genlibus lucet. 
Id. 3. Att. 15. anfe med. Mia officia et studia, qua? 
parum ante luieruot (foteadum est enini), sic exse^ 
quar, ut etc. Id. Mil. 23. 61. Quum res ipsa tot, 
tam Claris nrgumeotis signisque luceat. Id. Sext. 
28. 60. Virtus lucet in tenebris splendetque per 
se semper. Quintil. 8. 5. 29. Quae ne apparent qui- 
dem, ubi tola oratio lucet. Id. 9. 1. 19. Quarum 
(fijurarum) utUilas in nullo non orationis opere 
ve! clarissime lucet. — 6) Raro admodum de ho- 
minibus. iSfot. 2. Achill. 149. quales Siculae sub 
rupibus ;Etn?e Naides Enoaeas inter Diana, feroxque 
Pallas el Elysii lucebat sponsa tyranni. — Hioc 
Part, prses., cujus plurima exempla retuiimns, 
Zucens^ entis, adjective quoque occurrit, unde 



LUCERNULA 

Comp. Lucentior translate apud Mall. 27i«od. dt 
metr. 9. 7, Hit (ped»6i«) metri hujusce lucentior 
et latior usus esset. 

LUCERNA, m, f. t. Est a luceo, et primam habet 
brevem, licet longa sit in luceo et lux: est autem 
instrumentum, quod uoo vel pluribus ellychniis ac- 
censis instructum , et oleo outritii , lucem prasbet 
domesticis uBibus, "Xu^os (It. Jucerrut ; Fr. lampe t 
lumiere; Hisp. Idmpara; Germ. d. Lampe, Oel- 
lampe, Leucht*>: Angl. a lamp, candle, light). 

I.) Proprie, f'arro 5. Z. Z. 119. Mull. Candela- 
brum a candela, ex his enim funiculi ardentes Age- 
bantur. Lucerna posi invents, quae dicla a luce, aut 
quod id vocant Grasci Vujpon. Cic. k. Fin. 12. 29. 
In sole lucernarn adbibere nihil interest. Id. 7. Att. 
7. 'EfcirsXtTeyofAai cot jamdudum: et facerem dia- 
tiu>. nisi me lucerna desereret. Id. 2. Divinat. 58. 
V2Q. Quodam obtutu oculorum duo pro uno lucer- 
nse lumina videntur. Horat. 1. Od. 27. 5. Vino et 
luccrnis Medus acinaces Immane quantum diccrepat. 
h, e. conviviis in noctem productis. Id. 2. Sat. 1. 
25. saltat Milonius, ut setnel icto Accessit fervor 
capiti numerusque lucernis. h. e. ut ebrius est fa- 
ctus. (Juvenal. 5. 304. similem locum habet). Mar- 
tial. 14. 41. cujus lemma Lucerna polymyxos. II- 
lustrem quum tota meis convivia flammis, Totque 
geiam myxos, una lucerna vocor, Jd. ibid, 40. can- 
delam vocal lucernce ancillam, quia bcec ditiorum 
erat, canuela paupemm. Juvenal. 10. 339. pereun- 
dum est ante luceraas. h. e. ante noctem. Sic Vo- 
pisc. Tacit. 10. Tbermas ante lucernarn claudi jus- 
sit. Phcedr. 3. 19. Lucernarn accendere. Plin. 31. 
Hist. nat. 3. 28. (49). exstinguere ardentem. 16. 
ibid. 27. (46). Lucerna ardeis. ef totd. defectu olei 
re«tincla. Id. 28. ibid. 11. 46. (163). Fungi lucer- 
narum, ac fuligo, qua? est in rostris ear urn. Pers. 5. 
18t. pioguem nebulam vomuere lucernes. Plin. 36, 
Hist. nat. 5.4. (14). Lapidera appeittvere lychni- 
ten, quoniam ad luceroas in cuniculis caedebatur. 
— Lucernce aotiquitus non exstinguebantur , sed 
sponte deficere permittebantur, licet etiam veteres 
nocuum illarum nidorem aoimadvertissent. V. Mus. 
Borbon. T. 6., ubi de lucernis multa erudite tra- 
ctantur. — Lucerna fuit symbolus anims cum cot- 
pore iunctae, ideoque saspissime in sepulcris positse 
visunlur lucerna? pleramque fictiles. V. Henzen. de 
Mutiv. Borghes. p. 14.; et Inscript. apud Mural. 
1743. 14.. quae est apud Orell. 4838. 

II.) Translate, f i. Pro iucubratione. Juvenal. 
1. 51. Haec ego non credam Venusina dignc lucerna. 
h. e. lucubrationibus, quibus Horatius satyras coo- 
scribebat in pravos hominum mores. Arnob. 4. 25. 
Minerva luminis ministra et lucernarum modera- 
trix. Th. Canterus sic emendavit: editio princeps 
habet modutatrix . Quam lectionem defendit C. 
JSarLhius ad Stat. 3. Theb. 661. putaas hie alludi 
simul ad lucubrationem et olivum. ^ 2. Est. hoc 
nomine et piscis marinus, qui lingua ignea per os 
exsecta, tranquillis noctibus lucet. Plin. 9. Hist, 
nat. 27. 43. (80). 

LUCERNA US, e, adject, ad lucernarn pertlnens. 
Isid. 17. Orig. 9. Phlomos, quam Latini Lerbam lu- 
ce mat em vocant. 

LUCERNARU, *, L 1. herba eadem, que alio 
nomine verb a scum, apud Mar cell. Empir. 20.- 

LUCERNA Rl CM, li, n. 2. idem ac lucerna, Cas- 
siod. t). Hist. Eccl. 38. ad fin. In Cresarea Cappa- 
docis et Cvpro die Sahbati et Dominico circa ve- 
speram cum lucernariis episcopi atque presuyteri 
scripturas interpretantur. i _ 

LOCERNARlUS, li, m. 2. qui ad lucernarn vivit, 
lychnobius. Gloss. Philox. Luceroarius, Aux"OuX.°S* 

LUCERNATUS, a, um, adject, lucernis illustra- 
tus, illumina to. Tertull. 2. ad Uxor. 6. Janua lau- 
rcata et luceroata. 

LUCERN1NUS, a, um, adject, ad lucernarn pern- 
npns, ut Lucefninae calendae in test amen to M. Grun- 
nii Corocottfe, de quo vide in BUBULARIUS. Vi- 
dentur autem lucerninos appellataa fuisse calenda 
Decembris, vel Januarii, quod nempe iis mensibus, 
quibus nodes longiores sunt, porcinas carnes ad lu- 
cernce lumen in frusta esdebantur ad lucanicam 
conflciendam. Haac el. Furkmetto. At tox est a Le- 
xlco expungenda; testamentuin enim iliud omnl 
prorsus caret auctorltate. 

LUCERNt)LA, m, 1. 1. deminut. a lucerna, to* 
cernetia, Xoxyic. Bieronym. Ef>. **?• «• '2. Dl- 



LUCESCO 

ctatlo ad lumen lucertmlae profusa. et Ep. 107. n. 9. 
Accensa lucernula. 

LUCESCO vel lucisco, is, ere, n. 3. inchoat. a 
luceo. Pari. Zucescens II. — Lucesco est lucere 
iocipio, incominciare a rilucere. 

I.) Proprie. — a) Cum Norn. Substanlivo. Ge- 
neratira firg. 6. Eel. 37. Jamque novum terra 
stupeant lueescere solem. Speciatirn Ovid. 5. Fast. 
417. jam eras lueescere Nonas Dicimus. — b) S«- 
pius impersonaliter adhibetur, et lucescit est idem 
ac fit dies, dilucescit, si fa giorno; cut eontrarium 
eat advesperascit. Cic. 15. Fam. 4. ante med. Ut 
a. d. in. Octobr. , quum lucisceret , in Araanum 
ascenderem. Zip, 4. 28. Et jam lucescebat, orania- 
que sub oculis erant. — c) Eodem sensu occurrit 
luciscit hoc, SsiXTtxw;. Plaut. Amph. i. 3. 45. Ea- 
rn us , Amphitruo : luciscit boc jam. Adde Ter. 
Beaut. 3. 1. 1.; et V. LUCEO I. e. 

II.) Translate pro splendescere . De re physica 
Firmic. 4. Mathes. 13. Quorum caput flavo capil- 
lorum crine lucescat. — De abstractis. Fronto 1. 
ad Antonin. Aug. (edente ilerum A. Maio) Ep. 5. 
Tu rae ad prisiinara illam meosuram luciscentis 
amoris tui revocas. 

LtJCI, adverb. V. LUX in 8n. 
LUClBlLIS, e, adject, (luceo) idem ac lucidus. 
Gloss. Pkilox. Lucibilis , pwr^vds. Servius ad 
Firg. 6. JEn. 725. Lucens est quod aliunde illu- 
roinatur; lucibile, quod per se patet. 

LUCfDATlO, onis, f. 3- (lucido) translate tan- 
tum occurrit pro explanatione, dilucidazione, apud 
Cassiod. Instil, div. lift. 28. /Emijianus (ft. e. Pal- 
ladium Rutiiius Taurus jEmilianus) facundissimus 
explanator duodecira libris dc hortis vel peroribus 
aliisque rebus plenissima lucMatione disseruit. 

LtfClDfi, adverb, (lucidus). Comp. Lucidius et 
Sup. Lucidissime. — Lucid e translate tantum oc- 
currit et est clare, chiaramente, ^mtecvcu;. Usurpa- 
tur praecipue de oratione. Cic. 2. Oral. 25. 108. Ut 
verbura iJlud, quod causam facit, lucide et breviler 
uterque definiat. Quintil. 8. 3. 1. Emendate ac 
lucide dicetuium. Id. 4. 5. 12. Causam lucidis- 
sime ostendere. Paul. Dig. 44. 4. 1. Quo lucidius 
intelligi possit bsee eiceptio. Seneca Ep. 71. circa 
med. Animus lucidius et tranquillius inter divina 
mansurus. 

LUClDO, as. are, a. 1. (lucidus). Part. Zucidnn 
dus. — Lucidare est lucidum reddere, dilucidate, 
lucidare; et translate tantum occurrit. Cass iod. 3. 
Variar. 31. Ut cuncta suo ordine discussa nobis re- 
lationis obsequio lucidentur. h. e. si chiariscano. 
Sic Alcim. Ep. i. Sed his collationis magis, quam 
Iundanda? fidei exercitio reservatis etc. 
LUCIDUM, adverb. V. \oc. seq. II. 1. 
_ LUCIDUS, a, urn, adject, (luceo). Comp. Zuci- 
dior I. et II. 2.; Sup. Lucidissimus I. — Lucidus 
est tucem babens, splendidus, fulgens, fwTEtvo; 
(It. lucido, risplendente , chiaro; Fr. lumineux, 
qui jelte de la clarle , briltant , eclatant; Hisp. 
lummoso, brillante, claro, lo que luce; Germ, licht- 
woll, hell, klar; Angl. bright, clear, resplendent, 
glittering, shining, sparkling, brillant, lucid). 

I> Proprie. Zucret. 4. 34o. Lucidus aer. Horat. 
1. Od. 3. 2. Lucida sidera. f'Uruv.9. 6. Lucidissi- 
ma stella. f/orat. 3. Od. 26. 6. Lucida funalia. Ovid. 
Heroid. 15. 74. gemma. Id. 1. Fast. 94. Lucidior 
domus. Id. 2. Mel. 365; et Quintil. 12. 10. 60. 
Lundus arnnis. limpido. 

II.) Translate. «J 1. De rebus pbysieis dicitur, 
et est pulcher, nilidus, candens. Ovid. Heroid. 19. 
133, Lucida puella. h. e. Candida et formosa. 77- 
bull. 2. 1. 62. Mollc gerit tergo lucida vel! us ovis. 
h. e. Candida. Propert. 3. 11. 30. lucida lilia. Ti- 
bull. 2. 4. 30. concha. Stat. 3. Silv. 3. 22. saxa. h. 
e. nitida ma rmora. Plin. 35. Hist. nat. 9. 33. (58). 
lucida vestts. trasparente. At Sitlig. legit trans- 
tucida. — Zucidum pro lucide. Horat. 2. Od. 
12. 14. lucidum fulgentes oculi. *f 2. Per me- 
taphoram de oratione pra»cipue usurpatur, et est 
clarus, perspicuus. Quintil. 4. 2. 31. Earn (narra- 
tionem) volunt esse lucidam. - Neque enim refert, 
an pro lucida p'erspicuam dicamus. Id. 4. 5. 26. 
Propositi debet esse aperta et lucida. Id. ibid. $ 3. 
Manifesia et lucida ratio. Horat: Art. P. 41. luci- 
dus ordo. Rursus Quintil. 7. 3. 21. Ut a noUsiimo 
eiemplo, quo sit res lucidior, non recedarrms. pi* 
chiara. et 4. 4. 4. Lucidior causa.- «t 2. 3. «. Faci- 



— 116 - 

Mora ad lutelllgendum et lucidiora multo. et 3. H. 

23. Brevior et vel ideo multo lucidior via.— Ad 
oratores quoque Iranstulit Quintil. 10. 1. 74. Phi- 
listus imitator Thucydidis: et ut multo inflrmior, 
ita aliquatenus lucidior. eM2. 10. 21. Oratores te- 
nues et lucidi et significantes. — Hinc 

Zucidum, adverbii ritu. V. tub II. 1. 

LUCIFER, (era, Cerum, adject, (iux et fero) tu- 
cem ferens, che mena la luce, ftoaposos. Cic. 2. 
iVat. D. 27. 68. Itaque, ut apud Grascos Diana m 
eamque Luciferam, sic apud nos Junonem Luci- 
nam in pariendo invocant. Cf. Inscript. apud Mu- 
ral. 37. 6. DtANAK LVC1FBBAE L. L1CISIUS VITVL1 LIB. 

gratvs v. s. Zucret. 5. 725. Lucifera pars Lunpe. 
Ovid. Heroid. 11. 46. Denaque luciferos Luna pre- 
mebat equos. et ibid. 20. 192. de Zucina. Ut tibi 
luciferas afTerat ilia manus. Cod. 8. 10. 12. LucUe- 
ras fenestra. — Hinc 

Zucifer , feri , m. 2. absolute , substantivorum 
more, est stella Veneris, Zucifero, 4>wap6ooQ. 

I.) Proprie. Cic. 2. If at. D. 20. fin. InQma est 
quinque errantium terraquc proxima stella Veneris, 
qua» <t>u)op6ooc Gra?ce, Zucifer Latine dicitur quum 
antegreditur bulem, quum subsequitur autem He- 
sperios. Ea cursum anno conflcit, et latitudioem lu- 
strans signiferi orbis et longiludinem. Mulu de eo 
Plin. 2. Hist. nat. 8. 6. (36). Tibull. 1. 10. 62. 
Dum rota Luciferi provocet orta diem. Ovid. 1. 
7Visf. 3. 71. cuelo nilidissimuj alto LuciTer ortus 
erat. Adde eumii. 11. Met. 98. — In tabulis est 
filius Cephali et Aurora Solis filias: dicilurque cer- 
tasse cum V'enere de prsestantia Torma. Ita ffygin. 
2. Astron. 42. Alii Jo vis filium faciunt. Immo pro 
stella Jovls interdum gumitur, teste Servio ad Virg. 
4. JSn. 130. Poetas equo vehi fingunt, ut bigis Lu- 
nam , Solem quadrigis. Stat. 6. Theb. 239.; et 
Ctaudian. 2. Bapt. Pros. 121. 

II.) Figurate, seu me.tonymice apud Poetas est 
dies. Propert. 2. 15. 28, memento Veoturum paucis 
me tibi Luciferis. Ovid. 3. Fast. 877. Tres ubi Lu- 
ciferos veniens praemiserit Eos. et 1. ibid. 46. Ne 
tamen ignores variorum jura dierum, Non babet 
officii Lucifer omnis iilem. 

LUCIl'ICO, as, are, a. 1. (lux et facro) lucidum 
facere. Zaberius apud Gelt. 10. 17. in fin. Sic ego 
futgentis splendorem pecunise Volo lucificate exitum 
aetati me*. 

LCClFlCUS, a, um, adject, (lux et facio) lucem 
emiltens, illustrans, lucidus. Cost. Aurel. 2. Acut- 
9. Vapor lurifici Solis. 

LCCIFLUUS, a, um, adject. (lux et fluo) luce 

fiuens, lucidus. 

I.) Proprie. Juvenc. 3. 294. Ast ubi luciQuum 
reddet Sol tertius ortum. 

II.) Translate est divinus. Juvenc. 4. 120, gens 
omn'ts habebit Testem luciiluo.sanrtce sermone sa- 
lutis. h. e. bominum mentes illustrans. Adde Pru- 
dent. Psychom. 625., ubi tamen rectius legitur In- 
cifer. 

LTJClFUGA, a, comm. gen. (lux et fugio) lucifu- 
gus, qui lucem fagit. — a) Generatirn, aut proprie. 
Apul. 5. Met. Lucifuga maritus. h. e. Amor, qui 
nocturnus tanlum Psychen adibat. Id. de. Mag. Ipse 
humililatc abditus et lucifuga. Ammian. 16. 7. ad 
(in. Quum soieant id genus homines, post parlas ex 
iniquitate divitias, latebras caplare secretas, ut luci- 
fuga; vilantes mitltitudinis Isbseb conspectus. — b) 
Speciatirn, aut figurate, ut aliis placet. Seneca Ep. 
122. ad fin. appellat lucifugas homines, qui contra 
naturam node utuntur pro die, qui et l-yyvifiiot 
dicuntur, quasi Iucemarii. Id. ibid. Vos, iuquit, 
ilium el lychnobium dicetis. 

LCClFUGAX, acis, adject, (lux et fugax) lucifu- 
gus. Auct. carm. Philomel. 40. Noclua lurifugax 
lutubat in tenebris. Mimic. Fel. Octav. 8. Late- 
brosa et ludifugai natio, scil. Christianorum. Al. 
leg. luci foci. 

LCCIfCGUS, a, um, adject, (lux et fugio) qui 
fugit lucem et gaudel tenebris, chi fugge la luce. 

I.) Proprie. f'irg. 4. G. 243. lucifugts congesta 
cobilia blatlis. Sic Arnob. 6. 16. Non videtis sub 
istorurn simulacrorum cavis stelliones, sorites 
blattasque lucifugas niJamenta ponere alque habi- 
tat e? 

II.) Translate. Zucilius apud Non. p. 19. 2. 
^ferc. Lucifugus nebulo. Cic. i. Fin. 18. 81. Ecce 
autem alii ~ iavkli , difficiles, lucifugi, maledici, 



LUCBIFACIO 

monstrosj: alii autem etiam araatoriis levltatibos 
deditl. 

LUCtNA, a?, f. 1. dea partuum prfeses, de qua V. 
multa in ONOM. — Hinc metonymice est ipse par- 
tus. Virg.h.G. 339. altera virgo, Altera turn pri- 
mos Lucina; experta labores. et 3. ibid. 60. ri« vv* 
tula. /Etas Lucinam justo*que pati bymenaaoa etc. 
Adde Ovid. 3. Art. am. 785, 

LUCIMUM, cicldeala. Gloss, refer. 
LCClNUS, a, um, adject, a luce et Lucina, ut 
lucin<s horce , quibus scil. in lucem edimur, apud 
Prudent. 2. advert. Symmaeh. 222. Et qui lucinas 
tribuo nascentibus horas. 

LtCfPARKNS, entis, adject. (lux et pario) lucit 
parens, ut luciparens nox apud Avien. Pheenom. 
853., quia noctem dies et lux proxime sequitur. 
Unde in fabuiis /Ether et Dies ex Node nasci di- 
cuntur: ut est apud flesiod. ©sepv. v. 124. 

LCClPfiTA. se, adject, comm. gen. (lux et peto) 
qni lucem quaerit. Isid. 12. Orig. 8. Nam musca 
lucipeia est, el blatla lucifuga est. 
LCClPOR. F. HARCIPOR. 
LUClSATOU, oris, m. 3. (lux et sator) sator lu- 
cis et auct or. Prudent. 3. Cathemer. 1. O Cruel fer 
bone, lucisator, Omnipotens pie, V'erbtgena, 
LUCISCO. V. LUCESCO. 
LUCIUS, Ti, m. 2. piscis, luccio, de quo Auson. 
Edyll. 10. 120. Hie etiam Latio risus prasnomine, 
cultor Stagnorum , querulis vis infensissima ranis, 
Lucius obscuras ulva ccenoque lacunas Obsidet: hie 
nullos mensarum lectus ad usus , Fervet fumosis 
olido nidore popinis. — NB. De preenom. Rom, 
V . ONOM. 
LUCOMEDI et 
LUCUMONES et 
LCCOMO. V. LUCCMO. 

LCCRATlO, 5nis, r. 3, (lucror) actus lucrandi, 
lucrum, guadagno. Tertull, 2. (id Uxor. 7. Spem 
lucrationi* accipere. 

LUCRATlVUS, a, um, adject, (lucror) ad lu- 
crum perlinens. — a) Generatirn. Tribuitur Quin- 
til. 10. 7. 72. Neque enim fere tarn est ultus dies 
oecupatus, ut nihil lucrativse operas ad scribendum, 
nut legendnm, aut direndum rapi aliquo momento 
temporis possit. Aiii alitcr hie iectionem frustra sol- 
licitant, quasi vcro vox haec indigna sit hujus aevi 
scriptoribus: at certo certius eadem utitur Fronto 
2. ad Antonin. Imp. (edente iterurn A. Maio) Ep. 
1. Ns ego post homines natos et locutos omnium 
facundissimus hahear , quum tu , M. Aureli , mea 
scripta Icclitas et probas, et lucrative lua in tantis 
ncgotiis tempora meis quoque orationibus legendis 
occuparc non inutile tibi arbitraris, nee infructuo- 
sum. — b) Speciatirn apud JCtos res lucrative? 
sunt, quae ex hercditate, aut legato, aut fideicom- 
mis>» jure, aut donatione mortis causa, vel cujus- 
libut postremw voluntatis arbitrio : item ex dona- 
tione inter vivos simplici libertate facta cuipiam 
arquiruntur, ut est apud Impp. Theodos. et Pa- 
tent. Cod. 10. 35. 1., quia in his de raero lucro est 
quidquid aequiritur, neque impensa ulla , aut ja- 
ctura fit ab eo, cui deferuntur. Hinc ex causa lu- 
crativa acquirere aliquid dicitur is, qui aliquo titu- 
lo ex enumeralis quippiam acquirit, quia nullum 
rerum suarutn damnum patitur sic acquirendo, ne- 
que utlum propterea onus subire cogitur. Paul. 
Dig. 31.89. Quum Scjus viva testatrice, tesseram 
frumenti ex causa lucrativa habere cceperit. h. e. ex 
legato. L'tp. ibid. 40. 1..4. extr. Si partem quis re- 
demit , pars altera ex causa lucrativa accesserit. 
Adde Tryphonin. ibid. 49. 15. 12. sub fin. Sic kt- 
crativa possessio. quam quis ex lucrativa causa ba- 
bel, Utp. ibid. 29. 4. 2.; et lucrativa acquisitio 
apud ewnd. 'ii. i. i. ad /in. 

Lf CRf.TlA, av. f. 1. Tarquinii Collalini uxor, de 
qua V. ONOM. — Translate pro pudica quavis fe- 
mina et unius mariti amante accipitur, Pelron. Sa- 
tyr. 9. Quurn ego proclamarem, gladium strinxil, et, 
si Lucre tia es, inquil, Tarquinium invenisti. Mar- 
tial. 11. 104. Si te delecwt gravitas, Lucretia toto 
Sis licet usque die, Laida nocte volo. 

LUCRICIUS, a, um, adject, ad lucrum pertinens, 
lucrativus. Vox a Lexico expungenda; occurrit enim 
tantummodo in .Yol. Tir. p. 68. 

LUCRtFACiO, facis, feci, factum, facere, a. 3, et 
LDcrlflo, fis, factus sum, fieri, pass. anom. (lucrum 
et facio). Zucri facio scribitur etiam divisim: V. \v- 



LUCRIFACTUS 

fra sub I. Item IvcrifUri, ut apud Martial. II. 50. 
Nunc furtiva lucri fieri bombycina possunt. ■ — Lu- 
crifacio occurrit etiam interposito verbo. Cajus 
Dig. 11. 7.29. Licet lucri dotem racist. Ita Tor- 
rent. Irnerso ordmc, Plant. Pcen. 3. 5. 26. Me esse 
hos trecentos phtlippos faelurum lucri. Id. Most. 2. 
1. 7. Qui facere argenti cupiat aliquantum lucri. 
Adde eumd. Pers. 4. 4. 117. et True. 3. 2. 22. — 
Part. Lucrifactus I. — Luorifaeerc est lucrum face- 
re, lucrari: et dicitur fere de iis, quae nulla impen- 
aa, aut damoo, aut lahore acquirimus, xecSsuvio 
(It. acquistare , guadagnare ; Fr. gagner , avoir 
en gain, en benefice; Hisp. ganar, adquirir, lo- 
grar, conseguir; Germ, gewinnen, Gewinn ma- 
chen; Angl' to gain , get, win, acquire, make 
profit, make gain of). 

I.) Proprie. — a) Active. Pet r on. Satyr. 15. 
Adrocali, qui volebant pallium lucrifacere, llagita- 
bant etc. Martial. 8. 10. Emit lacernas millibus 
decern Bassus , Tyrias coJoris optimi : lucrifecit. 
Adeo bene emit? inquis.Immo non solvit. Addunt 
et Cic. Flacc. 37. 91.. et Brulum apud Cic. 11. 
Fam. 20.; sed iis locis lucri et facio divisim legen- 
dum est, ut etiam alii legunt apud Martial, loc. tit. 
— b) Passive. Cic. 5. yen: 46. 1 11. Quid, si osten- 
do, in hac una emptione lucriDeri tritici modios 
centum? Id. ibid. 75. 174. Jam vero ab isto omnem 
illam ex aerario pecuniam, quam bis oportuit civi- 
tat'.bus pro frit men to dari, lucrifactam videlis. Ulp. 
Dig. 43. 19. 3. Aqua, quae in rivo nascitur, lucriflt 
ab eo, qui ducit. 

II.) Translate. Farro 3. R. R. 4. i. De orni- 
thone primum, quod lucrifecerunt boc nomen turdi, 
ft. e. tamquam proprium sibi vindicarunl, tametsi 
commune omnium avium est. Auct. B. Hisp. 36. 
Illo beneflcio suum maleficlum existimabant se lu- 
crifacerc. h. e. pcenam effugere, quam pro suo male- 
Gcio meruerant. Sic Plin. 7. Hist. nat. 39. 40. 
(129). Quam quidem injuriam lucrifecit ille. ft. e. 
impune tulit. Vol. Max. 4. 1. n. 10. Traduc equum, 
inquil, ac lucrifac censoriam notam. ft. _c lucro ap- 
pone, de lucro esse puta, quod a censore notafus 
non fueris. 

LUCRTFACTUS, a, urn. V. voc. priced. 

JUCRlFlCABILIS, e, adject. (iucriOco) lucrum 
afferens, che porta guadagno , xfisSaXe:;. Plant. 
Pers. 4. 7. 2. Na> hie tibi dies illuxit lucrificabilis. 

LUCRlFlCO, as, are, a. 1. (lucrum et facio) idem 
quod lucrari, acquirere. Tertull. Prescript. 24. 
Paulum factum omnibus esse omnia, ut o nines lu- 
cri lira ret. 

LUCRf FfCUS, a, urn , adject. (lucrum et facio) 
lucrosus, lucrum afferens, tucroso. Plant. Pers. 4. 
3. 40. Lucrificam faculam tibi Foituna allueere 
vult. 

LUCRlFlO, fis, factus sum, Qeri. V. Ll'CRI- 
FACIO. 

LUCRlFUGA, ae, romm. gen. (lucrum ef fugio) 
qui lucrum fug".t. che fugge it guadagno, uiaov.-z- 
Si;;. Ptaut. Pseu'd. 4. 7.33. Quum bos hue adigit 
lucrifogas. 

LUCRIO, onis, f. 3. (lucrum) qui undique lu- 
crum aucupatur, amico del guadagno, 2 it.ov.tcor,;. 
Paul. Diac. p. 5C. 14. Mult. Kepi«>-ja, quern nos 
quoque lucrionem vocamus. — jVZJ. De cognom. 
Rom. V. ONOM. 

lC'CRIPETA, a*, in. 1. (lucrum et peio) qui lu- 
cri est avidus, ut Lucripeta fenerator, in or gum. 
Most. Plauti 6., cujus auclurem quidam Sidonium 
faciunt. V. VIND1CATIO. — Lucxipeles babct 
Cassiod. 12. I'ariar. 11. Quibus (Romanis) sola 
contentio est , paupertatem fugere , divilias non 
amare; nesciunl enim esse lucripetes. 

LV'CRICS, a, urn, adject, (lucrum) xspSwo;, qui 
Iucris prasest; ut Lucrit dii apud Arnob. 4. U. 
Quis est enim, qui credat esse dcos lucrios el incro* 
rum consecution ili us pracsiderc? ft. e. Met curium. 

LUCRORi arts, at us sum, aii. dcp. 1. (lucrum). 
Part. Lucrans, Lucralvs, Lucraturus et Lucran- 
dus I. — Lucrari est lucrum facet e, acquirere, con- 
sequi: et plerumque de iis dicitur, q»x nulla nostra 
impensa , aut labore acquirimus, x£c2tt:vw (It. 
acquislai'e , guadagnare , lucrare, avs.n~.are; Fr. 
gagner, avoir en benefice, en profit, beneficier ; 
Hisp. ganar, adquirir, logiar; Germ, gewinnen; 
Angl to gain, gel, win, acquire, earn, get advan- 
tage or profit). 



— 117 — 

I ) Proprie. — a) Genera tim. Cic. 1. Parnd. 1. 

21. An virum bonum dices, qui depositum nullo 
teste, quum lucrari impune posset auri pondo de- 
cern, reddiderit? Id. 2. Off. 24. 84. Ut locupletes 
suum perdant, debitores lucrentur alieoum. Id. 7. 
Very. 24. 6t. Pretio certo missus facere naulas, 
missorum omne stipendium lucrari. Horat. Art. P 
23 i. Pythias emuncto lucrata Simone talcntum. 
Sueton. Ner. 45. Ei annona3 quoque carifite lu- 
crantium accrcvit invidia. Id. Cal. 41. Ne ex lusu 
quidem ale;e compendium spernens, plus mendacio 
atque etiam perjurio lucrabatur. Tac. Germ. 24. 
Aleam sobrii inter seria exercent, tanta lucrandi 
perdendive temeritate, ut etc. Ulp. Dig. 27. 6. 11. 
e.xtr. In casibus, in quibus dotem marilus vel in 
totum, vel in partem fuerat lucraturus. Cajus ibid. 
41. 1. 9. Si quts eas res, quae in tempestate, navis 
Ievand* causa, ejiciuntur, fluctibus exnulsas, lu 
craodi animo abstulerit. per tenersele, per farsele 
sue. — b) Speciatim. Plin. 18. Hist. nat. 7. 12. 
(68) cie pane facier.do. Marina aqua subigi, quod 
plerique marilimis locis faciunt occasione lucrandi 
sal is. inulilissimum. per risparmiare. 

II.) Translate. Cic. 3. Verr. 12. 33. Omne illud 
tempus, quod fuit, antequam iste ad magistratus 
accessit. habeat per me solutum ac liberuni: sileatur 
de nocturnis ejus bacchationibus: damna, dedecora 
pr,etoreantur: lucretur indicia veteris infamix. h. e. 
oblineat. ut taceatur. Horat. 4. Od. 8. 18. Ejus qui 
domiia nomen ab Africa Lucratus rediit. h. e. Sci- 
pionis, qui ab Africa domita dictus est ATricanus. 
Slat. 9. Theb. 779. quonam usque moram lucra- 
bere fati, O multum nii.itos puer orbature paren- 
tcs? andrai guadagnamlo tempo. Ammian. 19. 4. 
Quum decennali bello Graeda desuoaret, ne perc- 
grinus prenas dissociali regalis matrimonii lucrare- 
lur etc. h. e. ne Paris raptum Helenas impune ferret. 

LUCROSli, adverb, (lucrosus). Com p. Lucro-ius. 
— Lucrose est rum lucro, lucrosamenle. Casiiod. 
12. T'ariar.lO. l"t »asa lucrose reddita celeriter im- 
petrata vidcantur. V. VEND1BILITER. ffieronym. 
Ep. 22. n. 13. Ut sub virginali nomine lucrosius 
pereant 

LUCROSUS, a, urn, adject, (lucrum^. Cqmp. Lu- 
crosior et Sup. Luaosissimus. — Lucrosus est lu- 
crum afferens, lucroso, xso5a>.so;. Ovid. 1. Amor. 
10. 35. Cur mini sit damno, tibi sit lurrosa volu- 
ptas. Tac. Agric. 19. exlr. Donee, quod omnibus 
i.» promptu erat, paucis lucrosum fieret. Plin. 37. 
Hist. nat. 12. 75. (.197). Finguntur ex crystallo 
smaragdi: nee est ulla fraus vitas lucrosior. Id. 18. 
ibid. 31. 74. (320). Id peraeque etiam lucrosis- 
simum. 

LUCRUM, i, n. 2. Pro mascul. genere affertur 
illud Piaut. Pen- 4. 3. 23. Unde pergrandem lu- 
crum faciam. Ita et If on. legit p. 210. 18. Merc. Al. 
rectius pergrande. — Ratione babita etymi, f'arro 
5. L. L. 176. Mull, ducit a luo solvo: ut lavacrum 
est a /auo. Alii minus recle a luco, et proprie sic 
dici putant lucorum proventum. Ceterotn lucrum 
(rui damnum opponitur> est quxslus, compendium, 
utilitas, fructus, xs:$oj (It. avunzo, acquisto, qua 
dagno, utile; Fr. gain, profit, benefice, avantage, 
lucre; Hisp. qanancia, provecho, ulitUtad; Genu. 
Gewinn, fortheil: Angl. gain, profit, advantage, 
acquisition, emolument, lucre). 

I.) Proprie. — a) Gencratim. Plaut. Pers. 4. 3. 
31. Ego recte valeo, et rem gero, et facio lucrum, 
e fo del guadagno. mercaioris verba sunt. Sic Cic. 
Ftc.cc. 37.91. Emit igitur aliquid, quod certe mul- 
to pluris essel: dat de lucro; nihil detrahit de vivo: 
minus igitur lucri facit. et Id. 5. f'err. 38. 86. 
Qui ex publicis vecligalibus tanta lucra facit. et 
Brutus apud Cic. II. Fam. 20. Istam cantilenam 
ex eo pendere, ut quamplurimum lucri faciant. et 
Phcedr. 1. 23. Ista subita me jubet benignitas Vigi- 
lare, facias ne mea culpa lucrum, ft. e. ne quid fu- 
reris. Ceterum Ter. Phorm. 1. 2. 11. Quid mibi 
lucri est te fall ere? che guadagno ne ho to? Cic. 3. 
Phil. 12. 30. Reliquas res ad lucrum praedamque 
revocawt. Id. 5. F'err. 37. 84- Ipsi accipere decu- 
inas, et numerare eogunlur lucri us. xxx. millia. e' 
§ 85. Frumentaria lucra exigcre. Id. 5. Tusc. 3. 9. 
Alii emendi, alii vendendi quaestu et lucro duceren- 
tur. Qucestus et lucrum differunt in eo, quod ille 
comparalur imp-nsa, indu<tria et labore; t^t enim 
a qu&rendo: boc sine his, ut si quis hcredilate, k- 



LUCTAMEN 

gato, donations aut etiam furto vel fraude acqniral 
aliquid; quod et in LUCRATIVUS et in LUCROR 
init. adnotayimus. Hoe tamen discrimeo non est 
perpetuum. Sueton. Cal. 39. Lucro invitari. Id. 
Claud. 18. Lucrum prcponere. Id. Pesp. 23. De- 
formia lurra. Plin. 16. Hist. nat. 4. 5. (14). Ne 
servari quidem homtnem fas esse lucri causa. Id. 2. 
ibid. 46. 45. (118). Navigare lucri, non scientiaa 
gratia. Ammian. 22. 4. Lucra ex omni odorare oc- 
casione. — b) Speciatim lucro est, et raro admo- 
dum lucri, utile est, lucrosum est. Plaut. Asin. i. 
3. 40. Nobis lucro fuisti pottus, quam decori tibi. 
Id. Cist. 1. 1. 52. Mullis damno, et mibi lucro si.ie 
meo saspe eris sumptu. Id. Men. 2. 3. 5. Amaoti 
amccnitas malo est, nobis lucro est. Anton, in epist. 
apud Cic. 13. Phil. 19. 40. Quibus, utri nostrum 
ceciderit, lucro futurum est. In Supposit. Amph. 
Plauti, sexna quae incipit Tun' me mactes , 26. 
Lucri est, quod miseriam depulat. — c) Item po- 
nere vel depulare in lucro et de lucro, sestimare 
tamquam lucrum, mettere in conto di guadagno: 
et dicitur de bonis , qu3? insperato eveniunt. Ter. 
Phorm. 2. 1. 10. et 21. Quidquid prater spem eve- 
niat. omne id deputare esse in lucro. Id. Adelph. 5. 
;V 30. Quid hinc accesserit. id de lucro putate esse 
omne. Cn: 7. Fam. 25. Id ego in Iucris pono, non 
ferre hominem pestilentiorem patria sua. Adde 
eumd. Flare. 17. 40. Sic Horat. 1. Od. 9. 14. 
Quern «ors dicrum cumque dabit, lucro Appone. et 
bind. 1. 7 rist. 3. 67. Dum licet amplectar: num- 
quam fortasse licebit Amplius: in lucro, qua? datur 
bora, mini est. — d) De lucto viverp dicitur, qui 
quum vivendi spem vix haberet , evasit tamen. 
Plaut. /Here. 3. 2. 9. Quum senex sis. id jam de 
lucro e<t, quod vivis. Ct'c. 9. Fam. 17. De lucro 
prope jam quadriennium vivimus. per miracolo. et 
Liv. 40. 8. De lucro ti'sj vivere me scito. — e) 
Facere lucri est adipisci , consequi . acquistare , 
ottenere: diciturque eo modo, quo facere compen- 
dii. .Xepos Thrasyb. X. Multa hie sine Alcibiade 
gessit: ille nullam rem sine hoc: quae ille uni versa 
nat u nil i q-iodam bono fecit lucri. ft. e. obtinuit, ut 
sibi adscribcrenlur. ut a se solo gesta aanosreren- 
lur. f. alia hue peilinenlta in LUCRIFACIO init. 
Ad hanc rationcm luai habere dixit Tertull. Cor. 
Mil. 11. a med. et lucri ducere 5. advers. Martian. 
20. — f) ifecesse est facere sumptum, qui qua?- 
rit lucrum , proverb, est apud Plaut. Asin. 1 . 
3. 65. 

II.) Translate. ^ 1. Ponitur pro avaritia. Lu- 
can. 4. 96. Pro lucri pallida tabes! Non deest pro- 
lato jetunus venditor auro. Serteca Hippol. 5*0. 
impius lucri furor. Confer Horat. 1. Ep. 12. H. 
Quum tu inter scablf m tan tarn et contagia lucri Nil 
paivum sapias. ^ •». Videtur metonymice pro tli- 
-.iiiis poni in illo Phtdri 5. 4. Pcriculosum sem- 
per pntavt lucrum, et Ooid. 3. ^wior. 8. 35. qoum 
rezna senex ctI'i S^turnus haberet, Omne lucrum 
tcnelnis alia premeuai hum-is. 

LCCTA, ae, f. 1. A \-\wz"ii, 3. p. pr-vier. pass. 
verbi \-j-jta pro "/.upw vincio, quod a "Xui s? viler, 
vimen, est unum ex quinque Graecorum ccriamini- 
bus, quo alter alierum pro«ternere nititur, pabe- 
stra. z-i\r, (It. il fare a'le braccia, lotta; Fr tutte, 
combat; Hisp. lucha; Geim. d. Ringen, d. iimg- 
kampf; Angl. wrest Ung\ 

I.) Proprie. L'flpito(in. Maximin. 6. Exercebat 
cum militibus ipse luctam, quinos, senos el septe- 
nos jam grand;?vus ad terrain posternens. A I. leg. 
luctam in a.' Auson. epiqr. 93. ne quis cerlamine lu- 
cta? Pheuea, nee cursu te, Lyce, praelereat. Sidan. 2. 
Ep. 2. 'ante med. PaliPStritarum luctas casta gy- 
mnasiarchorum virga dissolvit. Adde Hyg in. fab. 
273. — Lucnn. 4. 612. Herculis cum An two lu- 
ctam describit: et .Stat. 6. Theb. 8i7. Agyllci cum 

Tydeo. 

II. i Fisurate. Auguslin. referens verba Pelagta- 
norum, Ep. 106. ante med. Perseverans quodam- 
modo Iticia convincitur. 

LUCTAMEN. mis, n. 3 (1uctor> luctandi actus. 

lurla. 

1.) Proprie. Lamprid. Alex. Sey. 30- Post le- 
ctionem operam paLrstra 1 , am sphynstcrio , aut 
cursui. aut luclaminibus mollioribus dabat. eser- 
cizii tot tat or it di mi nor e f'uticn. 

II.) Tnnslalc ^ I. Ponitur pro ennatu. nisu 
pliysita tamen ralione. sforta, contrasto Vttq 8 



LUCTANS 

JEn, 87. Tibrfs tacita refluens ita substitit unda 
etc. remo ut luctamen abesset. h. e. ut non esset 
opus luctari remis adverso flumiae navigantibus. 
Val. Fiacc. 2. 234. seque toris misero luctamiae 
irunci Devolvunl. Cktudian, B. Get. 138. Primus 
fulmineum lento luctamiae Pcenum Compressit Fa- 
bius. h. e. lente resistendo. Auct. epithal. apud 
Wernsdorf. Poel. Lat. min. T. 4. p. 498. Exer- 
ceatque toris Veaeris luclamen atibelurn. V. LU- 
CTOR II. 2. ^ 2. Pro admixtiooe plurium et di- 
versarum rerum, Patlad. 3. R. R. 9. ad fin. Melius 
puros sapores sine luctamiae alterius generis una- 
quaque vlna servant, h. e. sine admixtione alterius 
generis vini, quocum, quia sapore et maturitate noa 
conveniunt , veluti luctantur. ^f 3. L)e nisu et 
conatu, sive cootentione, morali ratione. Mamer- 
tin. Grat. act. ad Julian. 4. Sed emendatio morum 
judiciorumque eorrectio et difficile luctameo et pe- 
riculi plenum negotium fuit. 

LUCTANS, aatis. V. LUCTOR. 

LUCTATiO, 5nis, f. 3. (luctor) actus luctandi, 
lolta. 

I.) Proprit, Cic. M13. 30. Est enim copulatura, 
luctabitur, quia sine edversario nulla luctatio est. 
Id. 2. Legg. 45. 38. Jam ludi publici - sint corpo- 
rutu certalione, cursu, pugilallone, luctatione cur- 
riculisque equorum usque ad certam victoriam, cir- 
co constitute 

II.) Translate. ^ I.Accipitur pro conatu, nisu, 
sforzo. Liv. 21. 36. Talra ibi luctatio erat. ut a 
lubrica glacie non recipiente vestigium etc. ^ 2. 
Item pro pugna, sive contentione, stve concerta- 
lione, confesa. Cic. 2. Fin. 14. 43. Nam cum Aca- 
demicis incerta luctatio est, qui nihil affirmant. 
Seneca 5. Quosst. nat. 13. Spiritus ioclusi, et in 
exitum nitenlis luctatio. Vellej. 2. 124. Una tamen 
veluti luctatio civitatis fuit, pugnantis cum Casare, 
ut station! pa terns succederet. 

LUCTATOR, oris, m. 3. (luctor) qui cum altero 
luctatur eumque prosternere nitilur, jrotXato-nj? (It. 
iottatore; Fr. lulteur, celui qui combat; Hisp. 
iuchador ; Germ. d. Ringer; Angl. a wrestler). 
— a) Stricto sensu, Ovid. lb. 395. Ut Jacel Ao- 
nio luctator ab boapite fusus. h. t. Antaus ab Her- 
cuie luctando viutus et occisus. Id. 4. TrisU 6. 31. 
Fortior in fulva novus est luctator arena , Quam 
cui sunt tarda brachia fessa mora. Seneca 5. Benef, 
3. Luctator ter abjectus perdidit paltuam. et 7. ibid. 
1. Magnus luctator est, non qui- onirics numeros 
nexusque perdidicit, quorum usus ab advarsario ra- 
i us est, sed qui in uno se aut altero bene et dili- 
geoter exercuit. Id. Ep. 88. ante med. y£que lu- 
ctatores , et totam oleo an luto constantem sciea- 
tiam expelio ex bis studiis liberalibus. Quintil. 2. 
8. 7. Quo modo pnlastrieus ille fariet lurlatoi em. 
Adde eumd. 12. 2. 12. Cell. 3. 15. Tres Glios ba- 
buit, unura pugilem, alterum pancraliaslen, tertium 
luctalorem. — b) Urbane et, ut aliis placet, Ggu- 
rate Plant. Pseud. 5. 1. 5. Magnum hoc > ilium 
vino est: pedes eaptat priroum: luctator dolosus est. 

LUCTATUS, a, um. V. LUCTOH. 

LUCTATUS, us, ra. 4. (factor) idem quod lucta- 
tio. Plin. 2d. Hist. nat. 1. 8. (26). Luctatug, cero- 
niata, ceu valetudinis causa institute. Id. 8. ibid. 
12. 12. (33). Scit ille imparera sib: luctatum con- 
tra nexus. Adde Ter lull. Spectac. 29. 

LUCTlFER, f5ra, «rum, adject, ductus et fero) 
ferens, vel nuncians luctum, che apporta pianto, 
"/QOfcpoi, Fal. Fiacc. 3. 454. Luc lifer annus. Se- 
neca Here. Fur. 687. Bic vultur, tllic luctifer bubo 
gemit. 

LUCTlFlCABlLIS, e, adject, ductus et facio) 
luctu affect us. Per$. i. 78. ex Pacuvio. Aatiopa 
terumnis cor luctificabile- fulta. 

LUCTtFlCUM, adverb. V. voc. seq. in fln. 

LUCTlFlCUS, a, um, adject, ductus et facio) 
luctum inducens, che induce pianto, yowS-r/;. Cic. 
vertens carmlna JEschyli 2. Tu$c. 10. 25. I.uctifica 
eludes nostro Inflia £st corpori. f'irg. 7. JEn. 324. 
I.uctifica Alecto.Tu/. FUf.c. 3. 292. At mihi lucli- 
ficum venit jubar. Stat. 10. Theb. 552. At tuba 
luctificii pulsat clangoribus urbem. SU. It. 6. 557. 
Luctiflcui payor. Seneca Phaznitt. "132. Luctlfica 
verba, et Hippol. 995. vox. Amtnian. 28. 2. sta- 
ges. Id. 29. 3. calor. Id. 25. 10. eventus. — Hioc 

Luciificum, adverbii rilu. Val. Fiacc. 3. 3v8. 
LuctiBcuui claugeole tuba, ter inhorruil setber. 



- 118 — 

LUCTlSC'IVUS, a, um, adject, (luetas et gono) 
tuctum soaitu prasseferens, yocf wvo;. Ovid. 1. Jtftl. 
733. Et geraitu et lacrimis et luctisono mugitu. 

LUCTlTO, as, are, n. el 

LUCTITOR, Sris, ari, dep. I. frequentat. a tucto 
et luctor, apud vet. Pritcian. 8, p. 797. Putsch. 

LUCTO, as, 5vi, Stum, are, d. 1. V. voc. seq. 
init. 

LUCTOR, aris, 5tus sum, ari, dep. 1. (lucta). 
Activa etiam forma usurparuot veteres. Ennius 
apud IYon. p. 472. 8. Merc viri validis cum viri- 
bus luctant. Plant, fragm. apud eumd. p. 468. 32. 
Quid multa verba? plurimum luctavimus. Ter. He- 
cyr. 5. 3. 31 . Dicitque se illi anulum, durn luctat, 
detraiisse. — Part. Z.uctans I., II. 1. et in fin.; 
Luctaius II. 1. et 3.; Luclaturus I. — Luctari est 
lucta contendere, quod Dt, quum duo invicera com- 
plex! , alter alterum in terram dejicere conantui , 
TtoXaiio (It, fare o giuocare alle braccia, loltare; 
Fr. lulter, chercher a renverser son adversaire; 
Hisp. luchar, lidiar dos personas d brazo perdido; 
Germ, ringen; Angl. to tvrestle } strive, struggle). 

I.) Proprie. Cic. Fat. 13. Luctabitur Olympiis 
Milo. firg.6. /En. 643. Pars in gramineis exercent 
membra palasstris , Contendunt ludo , et fulva lu- 
ctanlur arena. Propert. 3. 12. 4. Luctantes viri. 
h.e. luctatores. Nepos Epam. 2. Exercebatur plu- 
rimum currendo et luctando. Ammian. 30. 7. init. 
Ob validi corporis robur et peritiam, miiitum more, 
luctandi notior multis. Cassiod. 4. Variar. 25. Quis 
palaestricae artis ignarus in studium luclaturus in- 
troeat? Quintil. 11.3. 160, Humeris, ut luctaturi 
solent, ad occipitium ductis. — Per similitudinem. 
Plin. <J.\Hist. nat. 30. 48. (91). Polypus 'lucta- 
tur (cum homine) compleiu, et sorbel aceiabulis. 
et Pirg. 2. G. 525. Inter se advBrsis luctantur cor- 
nibus hadi. 

II.) Translate. % 1. Universim est niti, obniti, 
contra resistentem intentis viribus conari, laborarc, 
affalicarsi , fare s/orzo, et occurril — 1.°) l)e 
hominibus et brutis animantibus — a) Absolute. 
Liv. 7. 38. a med. An sequum esse, dediticios suo* 
iila fertilitate pcrfrui, se militando fessos, in pesii- 
ienli atque arido solo luctari? Plin. 18. Hist. nat. 
19. 49. (,1"7). Securicula intercidantur radices: hoc 
melius, quam eontelli aratro, bovesque luctari. Sil. 
It. 4. 584. Dum sibi quisque viara per inextricabile 
litus Praripit, et pulri luctatur csespite. II or at. 2. 
Sat. 6. 28. Luctandum in turba et facienda injuria 
tardis. Quintil. 5. 13. 51. Est ct illud viliuin, ni- 
mium sollicili, et circa omnia momenta Suclantis. 
Ovid. 6. Fast. 69. non luctor de nomine lemporis 
hujus. Id. 4. Trist. 5. 19. remis ad opem luctare 
ferendam. — b) Poelice, cum Inlinilo. f'irg. 12. 
y£n. 287. et infrarta luctatur arundine telum Eri- 
pere. Ovid. 1. Pont. 5. 13. luctor deducere versurn. 
Id. jferoid. 17. 161. luctor conipescere itsum. Se- 
neca Hippol. 1033. Equi se luctantur jugo eripere. 
Sit. It. 6. 358. obse»sis naribus igni Luctantur fru 
stra rabidi mugire juienci. Ovid. 15. Mel. 301). iu- 
ctataque frustra Liberiore frui calo. — 2.°) De 
rebus inanimis. Virg. 7. /En. 28. et in lento lu- 
ctantur marmore tonsas. Horat. 2. Ep. 2, 74. Tri- 
stia robustis luctantur funera plaustris. Propert. 4. 
1. 147. Nunc tua vel mediii puppis lucteiur io un- 
dis. Adde Sil. It. 3. 54. — V. et Luctans in fine 
hujus vocis sub 1. ^ 2, Speciatim usurpatur de 
lucta venerea. Propert. 2. 1. 13. Seu nuda erepto 
mecum luctatur arnictu. Id. ibid. 12. 3. Nam modo 
pudatis roe -rum. est luctata papillls. % 3. Per me- 
taphorara r.st certare, contendere, resistere, contra- 
stare, contendere, resistere: et occurril — a) 
Cum Ablativo et prsepos. cum. Cic. Sutl. 16. 47. 
Nondum statuo, le virium satis habere, ut ego te- 
cum luctari et congredi debeam. Curt. 3. 1. 18. Ille 
(Alexander) neciuidquam diu luctatus cum latenti- 
bus nodis etc. Pellej.l. 63. Plancua diu, quarum 
esset parlium, secum luctatus. Plin. 18. Hist. nal. 
5. 6. (28). Mai us est ager, cum quo doroinus lucta- 
tur. h. e. imbecillior debet esse ager (ut ail Colum. 
1. R. R. 3. 9.), quam agricqla, quoniam quum sit 
colluetandum cum eo, si fundus praevaleat, alllditur 
dominus. Malui igitur ager, qui majorem cultura 
irapensam postulat, quam dominus praestare possit- 
V. et Luctans in fine hujus vocis sub 2. -- b) 
Cum Ablat. sine prsepos. Lucan. 3. 503. Nee quam- 
vis viridi lucteiur robore, leotas Igois agit vires, 



LCCTUS 

sed etc. — c) Cum Dativo poetice. Stat. It. Theb. 
522. Luctatseque diu tenebris hiemique $ibique etc. 
Sil. It. 4. 20. Nee vero muris, quibus est luctata 
vetustai, Ferre moraniur opem. h. e. muri* vetu- 
state collapsis. Id. 14. 453. bonus ille per ariem 
Crudo luctari pelago atque exire procellas. Id. 4. 
592. Luctari vado. Id. 10. 296. morti. Id. 2. 514. 
fatis. Id. 9. 553. Nee vetitls luctaius abit Gradivui 
io altas Cum fremitu nubes. h. e. non repugnans iis, 
qua Juppiter vetuerat, dicto ejus audiens. — Hinc 
Part, pras., cujus exempla et supra reiulimus, 

Luctans, antis, adjective et translate occurrit; 
est enim f l.Qui nitilur, qui obnilitur, qui co- 
naiur et laborat, che si sforza, che fa sforzo, che 
si affalica. V. sub II. 1. Virg. 4. /En. 694. Irirn 
demisit Olympo, Qua luctantem animaro nexosque 
resolveret artus. h. e. nitentem egredi. et i. ibid, 
57. vasto rex .Eolus antio Luctantes ventos - Im- 
perio pre to it. h. e. m8gno conatu evolare tentantes. 
^ 2- Item qui reiuctatur, qui resistit, resistente, 
riluUante. V. sub II. 3. Ovid. 4. Met. 358.; e« 
Martial. 4. 22. et 5. 47. Luctaniia oscula caipere. 
h. e. ab invito et reluctante. Similiter Ovid. He- 
roid. 17. 27. oscula mihi luctanli abstulit. Sil. It. 
3. 520. Luctans glacies ferro. h. e. resistens- Id. 
7. 204. composuit luctaniia lumina Somnus. h- e. 
qua claudi recusabant, Ammian. 16. 12. ad fin. 
Et velut luctante amDis violeotia , vorarl quos- 
dam fluctibus involutos. 5f 3. Speciatim, in con- 
lignatiooe, inquit Isid. 19. Orig. 19., luctanlet 
dicuntur, quod erecti invicem se teneant more lu- 
ctantium. Loquitur autem de canteriis, vel- ca- 
preolis. 

LUCTOOSE, adverb, (luctuosus). Comp. Zucruo- 
sius. — Luctuose est cum luctu, luttuosamente. 
f'arro 5. L. L. 76. Mull. Lusciniola (appellata), 
quod luctuose canere eiistimatur et esse ex Attica 
Progne in luctu facta avis. Liv- 28. 39. Imneratores 
veslri luctuosius nobis prope, quam vobis perierunt. 

LUCTUOSUS, a, um, adject, (luctus). Comp. 
Luctuosior et Sup. Zucfuotisstmus 1. — Luctuo- 
sus % 1. Active est luctum afferens, funestus, trl- 
stis, calamitosus, S"p>5vco8-j5; (It. luttuoso, lagrime- 
vole; Fr. deplorable, affligeant, douloureux, fune- 
ste; Hisp. dep lor able, dohroso, lastimoso; Girm. 
Trauer , Iraurigkeit erregenti , veranlassend , 
iraurig ; Angl. mournful, sorrowful, lamenta- 
ble, sad, doleful, baleful, calamitous). Cic. Sext. 
12. 27.0 diem ilium funestum senalui, reipublica 
luctuosum! Id. 5. Fam. 14. Misera tempora et lu- 
cluosa. Id. 3, Orat. 2. 8. Fuit hoc luctuosum suis, 
acerbum patrhe, grave bonis omnibus. Id. Quinct. 
31. 95. Luctuosum est, tradi alteri cum bonis; 
luctuosius, inimico. Id. Sull. 11. 33. Orudelissi- 
muro et luctuosissiraum exitium patria c A mparare. 
Sail. Cat. 61. extr. Cruentam et luctuosam victo- 
riam boslibus rellnquere. Justin. 9. 3. 3. Scythica 
spotia pane luctuosa Macedonibus fuere. Id. 38. 8. 
21. Qua res noa regina tantum, verum etiam uoi- 
versa civitali acerba et luctuosa fuit. Cic. 3. Att. 
19. Misera et luctuosa preces. ^ 2. Passive est 
luctu plenus, luctu et squalore obrutui. Horat. 3. 
Od. 6. 7. Dii multa negiectl dederunt Hesperia 
mala luctuosa. 

LUCTUS, us, m. 4. (lugeo).Olim fuit etiam luctus, 
i, m. 2. Accius apud Won, p. 485. 30. Merc. Rapere 
lucti vestero. et ibid. 32. Lucti poeuitet. — Luctu* 
est ?egritudo ex ejus, qui carus fuerit, interitu acer- 
bo, ut Cic. 4. Tusc. 8. 18. deflnit: quo aenju, Inter 
alios, sapissime a Firgil. et Ctcer. ipso usurpatur. 
Latins tamen accipllur pro dolore cxterno ex qua- 
cumque graviori calamitate, qui apparet ex aspectu, 
lacrimis, geslibus, clamore et hujusmodi, Sp^vc?, 
ii=vS'o;(It. lutto, pianto, tristezza profonda; Fr. 
deuil, trislesse extreme, affliction, douleur qui 
tesutte d'un malheur; Hisp. dolor, tristeza gran- 
de, afliccion; Germ. d. Trauer, tief Trauer; Angl. 
lamentation, mourning, wailing, sorrow, heavi- 
ness, affliction, grief). 

I) Proprie. Cato apud Gell. 10. 3. Quantum lu- 
ctum, quantum gemltum, quid lacrimarum, quan- 
tum fletum factum audivl? Cms. 2. B, C. 7. Re 
cognita, tantus luctus excepit, ut urbs ab hostibm 
capta eodem vestigio videretur. Sail. Jug. 16. Cum 
rnarore et luctu morte graviorem vitam exlgunt. 
et ibid. 97. Luctu atque cade omnia complentur, 
Ooid, 1. TrisU 3. 21. Quocumque aspicerei, luelui 



LUCU 



— 119 — 



gfltnUasqae wnabanL Cic. Rose. Am. 8. 33. Hunc 
mlserura, luctu pcrdituro, nudum ejicit domo. Id. 
Flacc. 42. 106. Orat,ne iuum luctum patris lacri- 
mis, patru msrorem suo fietu augeatis. Id. Pis. 
36. 89. Desperaus rebus tnis, in sordibus, lamentis 
luctuqne jacuisti- et ibid. 8. 18. Ot eos, quos luctu 
affecerat, lugere non sineret. Id. 5. Veer. 89. 207. 
Sustinere jam populus Romanus omnium nationum 
luctum, lacrimas, querimonias ooo potest. Id. 3, 
Att. 8. AfOictus ct confectns luctu. et ibid. 22. Lu- 
ctu premi. Metellus apud Cic. 5. Fam. 1. In luctu 
et squatore esse. Cic. 3. Tusc 31. 75. In luctu vi- 
vere. Id. 14. Fam. 1. Luctum ei aliqua re perci- 
pere. Id. Sext. 29. 63. haurire. Id. 14. Fhil. 13. 
34. et msrorem deponere. Id. 5. Fam. 16. sub fin. 
tollit vetustate diuturnitae. /d- 3. Tusc. 18. 43. 
omnem abstergere. Ovid. 13. JHet. 515. levare. e t 
15. ibid 639. minuere. Tai. Fiacc. 3. 319. sola- 
mine fallere. et 4. 169. lacrimis et luctu absumi. ei 
3 740. manare. Cic. 2. Orat. 46. 193. Telamon 
iratus furere luctu Clii videbalur. Virg. 12. Mn. 
277. Accensu. luctu. h. e. dolore et desiderio. Cic. 
1. Off. 10. Zl. Id maximos luctus incidere. Phtsdr. 
1. 28. Luctum alicui importare. Ovid. 2- itfel. 3si. 
Dalque animura in luctus, et luctibus adjicit iram. 
et 8. ibid. 485. Per coacervatos pereat dumus im 
pin luctus. per replicate perdite de' suoi. Id. 1. 
ibid. 662. prsclusaque janua leli .Etenium nosiros 
luctus extendit in aevum. Lucret. 3. 924. seterno 
tabescere luctu. Catull. 63. 71. Ah misera. assiduis 
quam luctibus eilernavit Spinosas Erycina serens 
io pec tore curas. 

U.) Translate, f I. Ipse habitus cuHusque lu- 
ctum iodicans, luctus dicitur, lutlo, dualo. I'. LU- 
GHO Cic. Sext. 14. 32. Erat in luctu senatus, squa- 
lehat civitas, publico consilio mutaia vests, I.iv. 
22. 56. ad fin Senatus coosulto diebus trieinta lu- 
ctus est flnitus. Tac. 2. Ann. 75. Mugis insolescente 
Plancina, qu* lucturn amiss* sororis turn primum 
t;e;o culttt mulavit. Hue pertinent ilia Fesli p. 
154. 19. Mull- Minuitur populo luctus a-dis de- 
dicatione ; quum censores lustrum condiderunt .; 
quum voturn publice susceptum solvilur. Privalis 
autem, quum liberi nati sunt; quum honos in fatni- 
lia tenit; quum parens, aut vit, aul liberi, aut f ra- 
ter ab hostc captus domum rcdit; quum desponsa 
est; quum propiore quis cognaiione, quani is, qui lu- 
geiur, natus est; quum in casto Cereris est, omnique 
gratulatione. In his minuere luctum est ei finem 
imponere. ^ 2. Poclice pro luctus causa. Ovid. 1. 
Met. 663. tu non inventa reperta Luctjs eras levior. 
C 3. In (aucibus Orci et adilu locoruin inferorum 
sedem habere suam Luctum, veluti deum quemdam, 
fabulantur Virg. 6. /tn. 274., Slat. 3. Theb. 126. 
et Sil. It. 13. 5KI.' 
LtCU. V. LUX in fin. 

LCCCBRA HO, uuis, f. 3. (lucubrV" vigilia, quae 
noctu fit ad luccmam. biemis tempoie, ut opus ali- 
quud fieri possit: cujusmodi sunt lilteiatoruiu in 
studiis, rustkorum in rebu* agiestibus conQciendis 
«tc-, quarum alia? sunt vespertine, alia antelucante, 
dypMKvia (II. veglia; Fr. veil lee, veitie co>isacree 
au travail; Hisp. vela, vigitio; Germ. d. Arbeiten 
bei Nacht, bei Lichl, d. Nachlarbeilen ; Ang!. o 
studying or working by candle-light, silling up 
at night to study, nocturnal study, lucubration). 
I.) Proprie. Cato It. R. 37. Per hiemem lucubra- 
tione ha?c facito: ridkas et palos dolato, faculas fa- 
cilo, stercus egerito. I'arro apud .Ton. p. 550. 12. 
Merc. Oleum in lucubrationein servamus. Cic. 2. 
Divinat. 68. 142. Nunc, propter inter missionem fo- 
rensis operae, et lucubiationes detraii, et meridia- 
tionis addidi. Id. 1 . Nat. D. 34. 91. lsta sunt tola 
cotntnenlicia , vii digna lucubratione anicularum. 
Adde Sueton. Cal. 53. Colum. 11. R. R. 2. 90. 
Longis noctibus ad diumum tempus aliquid adji- 
ciendum est: nam multa sunt, qua* in lucubratione 
recte aguntur. et mox. $ 91. Nulla re, io non ali- 
quid affcrt, quod ad lucubrationem confui possit. Id. 
ibid. § 12. Ad lucubrationem vespertmam palos de- 
cern conficere, lotidem per.antelucanam lucubratio- 
nem. Plin. 19. .ffisJ. nat. 9- 56. (174). Cannabis 
velliiur post vinderniatn, ac lucubrationibus decorti- 
cat a purgatur. ^uson. eptst. pt cefixa centoni nupt. 
Opus uno die et addHa lucubratione properatuu. 
Adde Ammian. 17. 7. 
II.) Translate. ^ 1 Melon) mice est ipsum opus, 



quod per lucubrationem Bt. Cic. 9. Fam. 2. Perire 
lucubrationem meam nolui, et earn ipsara Caninio 
dedi. Sic Bibaculus apud Plin. Hist. nat. prce- 
fat. § 24. librum suura lucubrationem inscripsit. 
«| 2. Pro fallacia, dolo, arte. Ammian. 31. 15. ad 
fin. Agmina prseuntium ductorum, quos rapiendi 
Valentis malis lucubrationibus quaesiti cupiditas in- 
cendebat, etc. 

LUCUBRATlDNCt'LA, s, X. 1. Seminut. a lu- 
cubratio, brevis lucubratio, 6reue veglia. 

I.) Proprie. M. Aurel. inter opera Fronton. 1. 
ad JU. Cces. (edente iterum A. JUaio) Bp, 3. Sed 
cupio, paullisper somnus a me abscedat, et lucu- 
bratiunrul* aliquam tandem facultatem tribuet. 
I/ieronym. Ep 417. n. 12. Hac ad brevem lucubra- 
tiunrulam ecleri sermone dictavi. 

II.) Translate. <f 1 Metonymke est ipsum opu- 
sculum, quod per lucubrationem fit. Cell, prcef. a 
med. Si cui forte voluptas erit lucubratiunculas istas 
cognoscere. ^ 2. Pro tempore, quo quis lucubran- 
do elabnr.vt. dixit Auson. Ep. 21. 

LCCl'BRATOIttUS, a, um, adject, (lucubro) ad 
lucubtanduin apius, ut Lucubratoria lecticula, in 
qua a cn»na lueubrare solebat Augustus, scribenle 
Sueton. fug. 78. 
LCC^BKATUS, a, um. V. voc seq. 
LUCL'BRO, as, im, atum, arc, n. '.-t a. 1- (lux). 
Part, tucubrans et Lucubratus. - Lucubrate est 
vigilare et noctc ad lucernam aliquid componere, 
it: i oxyc jtt via (It. vegliare, comporre qualche cosa 
vegliando; Fr. veille'r pour travail ler, travailler 
pendant la nuit; Hisp. velar, trabajar de noche; 
Germ. 6ei Xacht arbeite.i: Angl. or work or study- 
in the night by the light ofalamp, study by night, 
lucubrate). Otcunit — a) Neulroium more. Liy. 
1.57. Ituer lucubrantes anuillas sedentem invenit. 
Cels. I. 2. Sin lucubrandum est, non post cibum id 
hcerc, sed post concoction ern. Plin. 3. E,>. 5. Lu- 
cubrate a Vukanalibus incipiebat gtatim a nocie 
muliarhieme veto ab hora scptima. Addi; Sueton. 
Tib. 19- Sic Ammian. 25. 4. El si nortunta lumiua. 
inter qus lucubrabat, poluissent voces ulke leslaii 
etc. I'arro apud Non. p. 148.3. Merc. Omnia" quum 
lucerna combusta est in lucubrando. — l>) Active. 
Cic. Farad, procem. 5. Accipies igUur bocparvum 
opusculum, lucubratum bis jam contraclioribus no- 
ctibus. a. e. lucubrandc elaburatum. Martial. 4, 
90. Haec dal nocturnis nox lucubrala CamenU. h. e. 
lucubrando transacts: vel ba?c carmina lucubrata. 
Apul. 9. Mel. Mullivii circuitus jumentoru'n lucu- 
brabant pervigilem farinam inslabili machinaruni 
vertigine. Id. 6. t&td. Lucubrare viam. h. e. noctu 
iier facere. 

LCcCBRCM vocatum , quod luceat in umbra. 
Est enim modicus ignis, qui solet ex tenui sluppa 
ceraque formari. II xc Isid. 20. Orig. 10. 8. V. LU- 
CU BR I'M in Verb, fiarb. 

LCCULARIS, e, adjeci. (lucus) ad lucum seu lu 
culum perlineos. Inscripi. quam ipse (ajibat cl. 
Furlanelto a. 1826.) FulcrinieR quataor abhinr. an- 
nis vidi, quamque refert Gruter. 347. 1. flamim 
lvcvlari LAVRE>Tiu«t LAViKalium. /i. e. flit mini 
in luculo Laurentium, a qui bus et Apojlo et Venus 
et dii Penates pr*cipue colcbantur. V. LAURENS 
in ONOM. Hinc sazerdos trinm lucorum habetur 
in Inscript. apud eumd. 375. 4 , et pontifex luci 
publici in alia apud Mural. 147. 3. Hinc eliam 
Diona nemora'is seu nemorensis culta olim fuit. 
V- has voces. Inscript. mendosa apud Fabrett. 
p. 232. n. 610., emendasiot apud De Vila Antiq. 
Benev. p. 167. et p. xxvm. n. 10. pagam commv- 
«es iAGi lvcvl. De Vita ignota de causa putat, in- 
icrpretandum Luculli , quum pptius lucularis sit 
ampketcudum, ita ut significet, pagum ilium sic ap- 
pcllalum fuisse a vi'cino aiiquo luco. 

LUCULENTAS, Stis, f. 3- V. LCCULENTITAS. 
LTJCCLENTASTER V. L.ETASTER. 
LCCULENTE, adverb, (luculentus). V. et aliam 
forraam in voce seq. — Comp. Lurule ntius sub 
b. — Luculenle translate tanturo occurrii, et est 
clare, splendide, apcrte, quasi cum multa luce, 
\nu-=u>i (It. cftiaramenre, splendidamente ; t'r. 
clairement, neltemcnt; Hisp. claramente, de un 
m'jdo daro; Germ, vortrefflich, gut, herrlich, 
schon; Angl. clearly). Occurrit — a> Univer- 
sim. Plant. Epui. 1. 2. 5i. Eamus hue ad te, ut 
hunt diem iuculente habeamus. ft. e. copiose et 



LUCULENTUS 

jplendlde et aumptu non parcendo, at ben4 no- 
bis sit. Hoc, opiaor, illustraat luculentaj caminui 
Cic. 7. Fam. 10, et quum ligna super foeo larga 
reponuntur, ut ait Borat- 1. Od. 9- 5., aut illud 
ejusd. Plant. Men. 1. 2. 43. comburere diem. Cic. 
3. ad Q. fr. 2. Eodem die Gabin'um ad populum 
luculente calefecerat Memmius, sic ut Calidio co- 
pioso verbura facere pro eo non licuerit. h. e. *e- 
hetnenter agitaverat magnoque cum ardore dicendi. 
Plant. Merc. 2. 3. 88. Me libi illara posse opinor 
lucu.enie ve.idere. con vantaggio e reputazione , 
cum lucro, et quod aperte sumptum emptionis vin- 
cat. Gell. 13. 30- Librum veterem spectata: fidei, 
luculente scriptum. con caratteri assai chiari e in- 
telligibili. — 6) Speciatim de oratione. Cic. Brut. 
19. 76. Et luculente scripserunt, etiam si minus, 
quam tu, polite, h. e. aptis et copiosis verbis rem 
in bo.io lumine coliocando. Id. 3. Off. 28. 102. 
Quamquaui ab impio rese dicitur, luculente tamen 
dicitur. Id. 14. Att. 21. Rescripsil ad eas Utteras 
sutis luculente. Boelh. in Ari&tot. de inter pr. 2. 
p. 315. Grsca vero oratione luculentius dictum est. 
ei £nnod. Z^ict. 2. p. 471. Luculentius vero gesta- 
rum fidem rerum sermonis pendamus officio. 

LCcOleNTER, adverb, (luculentus) idem quod 
luculente translata significationC- — c) Genera- 
tim. Cic. 3. Off. 14. 60. Quum ex eo qu^rere- 
lur, quid esset dolus malus, respondebat: quum esset 
aliud simulalurn, aliud actum. Hoc quidem sane 
lucui enter, ft. e. clare, aperte, lucide. Id. 2- Fin 
5. 15. Quum Graece, ut videor, luculenter sciam 
Ji. e- bene: ita ut clare a me Grseca intelligantur 
— b) Speciatim de oratione. Cic. 3. ad Q. fr. 5. 
i. fane texebatur opus luculenter:_ hominutnque 
dianitas aiiquantum oralioni ponderis afTerebat. ft. 
e. eopiose. ac splendide, illustribus verbis et senten- 
liis. Loquitur de suis de republ. libris. 
. 1.UCULENTIA, », f. 1. (luculentus) splendor, 
nitor. Translate de oratione Arnob. 3. 6. Verbo- 
rum luculealias a Cicerone surncre. Oros. 5. 15. 
Propter opimam scriptorum luculentiam. Capell. 8. 
p. 270. Cyllenius nullius magis alumnce spleadore 
ac lii^'uleniia gloriatus. 

LCCULENTITAS, alls, f. 3. (luculentus) splen- 
dor atque adeo translate magnificentia . Laberius 
apud Non. p. 135. 2. Merc. Dominus noster lu- 
filenlitate captus. Ccecilius apud eumd. ibid. Vide 
luculentitatem ejus ei magnificentiam. Copeff. 1. 
p. 3. Non dispar ilium (Mercurium) formae desi- 
derabilis. grataque luiulenlitas in Maaticen quoque 
succenderat. Grotius et Goezius legunt lucutenlas, 
atis; sed minus probabilis videlur base inclinatio, 
licet hanc eamdem nominis formam probet Bois- 
sona.de in Ilolflenii epist. p. 145. Ita ci. Fir la- 
,ietto. At lioppius barbarum tuculentas retinea- 
duin censet. 

LUCU LENTO, as, Svi, are, a. 1. (luculentus) 
6 Joss. Placid, in Class. Auct. T. 3. p. 478. edente 
A. Maio. Luculentasset, luculeotum Tecisset. 

LCCOlENTUS, a, um, adject, (a luce, ut docet 
Paul. Diac. p. 120. 3. MullX Comp. Luculen- 
tior et Sup. Lucuientimfnus II. 1 - — Luculentus 
est luce abundans, illustris, clarasj'Xa^irpo?, 6tau- 
YYJ; (It. lucido, U'ustre, splsndido, chia.ro; Fr. 
clair. eclaire; Hi>. claro , iumtnoso, bnllante; 
Germ. Uchtvoll, Mar, hell; Angl. bright, clear, 
euidenf, luculent). 

I.) Proprie. Plant. Most. 3. 2. 132. Video' ve- 
stibulum ante pedes hoc? et ambulacrum cujusmodi? 
tra. Lufulentum edepol profecto. dc.^ 7- Fam. 
10. Valde metuo, ne frigeas in hibernis: quam- 
obiem camiuo luculento utendum censeo- ft. «. 
multo ij,;ie abundant!. Luculentus dicitur Mercu- 
rius abAput. 10. Met., quia hie deui lumen »uO 
sideri cognomini indidit. 

ID Translate. ^ 1. Generatim dicitur de Hi 
omnibus, quee splendida sunt, illustria, clara, ma- 
gnifica: sic — a) Transfertur ad pulcritudinem, 
bello, visloso. Plant. Mil. glor. 4. 1. 12. Lucu- 
U-nla et Tesiiva femina. Ter. Ifeaut. 3. 2. 12. Mu- 
lier luculenta Torma. Martial. 2. S6. Nee dictat 
mihi luculentus Atys Mollem debilitate GaLMam- 
bum. Apul. 4. Met- Luculenta facies. et 5. ioii. 
Luculen turn corpus, — fc) Item ad actionem et res 
insignes, illu»tres. Plant. Men. i. 2. 32. Via tu 
faciiius luculentum inspicere? Sic Cic. 10. Att. 
12.6. Massitknsium factum quum ipsum per se la- 



LUCULDS 

culentum est. turn nihi argumento est reete esse 
in Uispaniis. Minus enim auderent, si aliter essel- 
Id. fragm. apud Non. p. 63. 14. Merc. Pulcrum et 
Juculenturo bodie evenil prseiium. Plancus apad 
Cic. 10. Fain. 24. ante med. In castris meis le- 
giones sunt veteran* tres, tironum vet luculen- 
tissima ex omnibus una- ben piantala e di buoni 
e begli uomini. — Similiter Cic. 7. Phil. 6. 17. 
Lucuientam tamen iose plagam accepit, ut decla- 
rat cicatrix, ft. e. insignem, magnam, et qua facile 
videtur. — c) Item ad dicendi facultatem, Lucu- 
Untus scriptor est copiosus, eloquens, quique «a, 
quae dicit, in bono lumine collocat, atque adeo cia- 
rus, illuslris, facilis: lucuknta oratio, luminibus 
verborum et sententiarum ornata, clara, aperta, 
perspicua, ditucida. Cic. 7. Att. 17. In quo accur 
savi mecum ipse Pompejum, qui quum scriptor Iu- 
culentus esiet, tantas res, atque eas,qu« in omnium 
manus venturse essent, Sextio nosiro scribendas de- 
derit. (Id. Brut. 68. 239. oratione sati.; amplum 
vocal.). Id. Brut. 34. 129. Fimbria habitus est 
sane, ut ita dieam, Iuculentus patronus. Orellius 
tamen et alii aliter omnino legunt. Sail. Cat. 32. 
Tullius orationem babuil lucuientam atque uii- 
lem reipublicae. Cic. 12. Att. 21. Cato veibis Iucu- 
leatioribus et pluribus rem eamdem comprehenderat. 
Id. 4. Phil. 2. 5. Praeclara et luculenta, Quiri- 
tes , reclamatione vest*a factum pulcherrimum 
Martialium coinprobasiis. h. e. aperta, manifesta, 
et nihil dissimuiante. Alii rectius leg. prceclare et 
loco, Quiriles. ^f 2. Speciatim transfertur ad di- 
vitias, quoniam hae spiendorern et dignitatem af- 
ferunt, ricco, abbondf-te. Flaut. Rud. 5. 2. 33. 
Luculenta? divitide. Id. Cist. 2. 3. 17. Ego le voco 
ad divitias, 'ubi tu locere in lucuientam Tamilian). 
Id. True. 2. 3. 24. Luculenta beredilas. Id. ibid. 
5. 3. 51. et Mil. ghr. 4. 1. 6. Lucuientam cou- 
ditionem ferre alicui. vanlaggiosa. et Capt. 2. 7. 
76. Multos lucrum luculentos homines reddidit. Cic. 
i2.*Phil. 8. 19. Luculentum patrimonium. — Lu- 
culentum navigium est grande simul et bene in- 
strucium ac decens. Cic. 16. Att- 4. ad /in. Do- 
milius bona plane jbabet dicrota suntque naiigia 
praterea luculeuta Sexlii, Buciliani, ceterorurn. 
^ 3. Item speciatim ponitur pro fausto, prospero, 
fortunato. Plaut. Epid. 3. 2. 5. Pro dii immorta- 
les, mihi hunc diem dedistis luculentum! Licin. 
Macer apud Non. p. 63. 13. Mere. Auspicia 
pulcra el luculenta com mem oral. ^ 4. Est etiam 
locuples et fide dignus, cujus leslimonia illustria 
sunt, degno di fede, autorevule. Cic. 10. Att. 14. 
De duabus legionibus luculentos auctores esse di 
cebat. Id. 10. ibid. 12. 2. Concursus Siculorum 
ad Catonem dicitur factus; orasse, ut resialerei; 
omnia polUcilos; comrnotum ilium, delecluin ha- 
bere ccepisse. Non credo ut est Iuculentus auctor: 
potuisse certe teneri iltam provinciam srio. Hue 
perlinet ill ud 2. ibid. 12. ad /in. Uicaiarchurn re- 
cte amas: Iuculentus homo est. .Nam 6. ibid. 2. 
hunc Dicisarchum t'sTipjxwTaTGv appellat, h. e- bi- 
storirB peritissimum. 

LOCGLL'S, i, m. 2. deminvt. a lucus, parvus 
locus, boschello. Sueton. Fit. Horalii ad fin. Do- 
mus ejus ostenditur circa Tiburoi luculurn. Hinc 
Horat. 1. Od. 7. 13. Et praceps Anio ac Tiburni 
lucus. 

LUCUMO et Itkomo et. per syncop. lucmo, onis, 
m. 3. Vox Tusoo. 

I.) Proprie sumitur pro melancbolicc, vel insano: 
nam Xuxxuv apud Graecos utramque habet nolio- 
oem. Paul. Diac. p. 120. 1. Mull. Lucomones 
(al. Lucumones) quidam homines ob insaniam di- 
ed, quod loca, ad quae venissent, infesla facerent. 
Hoc in loco nomen eorum ad "Xtxaw&awTtt'a" re- 
latum esse apparel: ceterum plura de his Mulle- 
nii rer. £trusc. T. 1. p. 364. 

II.) Translate. % 1. Apud Etroscos lucumo di- 
ctus est rex siraulque sacerdos. Volunt esse ex 
Auxawv Lycaan, quod foil nomen regis Arcadias, 
a quo Arcadia aliquando Lycaonias nomen babuil, 
qui in lupuro a Jove eommulatus dicitur, ut prae- 
ter poetas Iradit Pausan. Tusci enim ex Arcadia 
venere. Sed alii pulant Lucumonem dici a Syriacis 
vocibus; altera si^niflcanle senem, altera significante 
TStionem, sapienliam, Lepidum atfert vocis etymon 
Marcu% Mundus in Additam. ad Lex. Facciol. 
p. 25.; derivat enim a Xu'xoj lupus el homo, onis, 



— 420 — 

ut habet Enniut apud Pritcian. 6. p. 683. Putsch., 
quasi vero Tuscorum magistratus hoc nomine sint 
appellali, quia paullo severiores, ac velutl lyranni 
haberentur. Ceterum V. Muller. loc. cit., et Nie- 
buhr. Rom. Geschicht. T. 1. p. 123. Servius ad 
F'irg. 8, j£n. 475. 'f uscia duodecim lucumones ba- 
buil, id est reges, quibus unus prserat. et in it- 
lud 5. JEn. 560. Tres equitum numero turmre, 
Lucumones expunit Tuscos. Hinc ille, qui cum 
exercitu Etruscorum Romulo cum T. Tatio et Sa- 
binis belium gerenti auxilium tuiit, Lucumo ab 
Dionys. Italic. I. 2. quasi nomine proprio appel- 
laiur. Sic Proper t. 4. 1. 29. Wtma galeritus po- 
suit proetoria Lucmo. et ib'a. 2. 51. Tempore, quo 
socii* venit Lucumonius armis, Atque Sabina feri 
contudit artna Tali. AJ. le?. Lucomedius, quod 
idem est fere. V. LUCERENSES in ONOM. Hie 
intelligitur ille lucumo Tuscus, qui Romulo con- 
tra Sabinos a:tilio venit, ut habet Varro apud 
Servium ad Virg. 5. j£n. 560., minime vero L. 
Tarquinii:> Prtscus, qui quinlus Ruma3 regnant, 
quique lucumo apud Tuscos full, de quo Liv. i. 
34. , Macrob. 1. Saturn. 6. ; et Aurel. fief. 
P'ir. iltustr. 2. 11. Ceterum Sidon. 5. Ep. 7. ad 
I'm. Sane quod principaliter medetur (nobis) affiictis, 
tempeiat lucumonem nostrum Tanaquil sua, et au- 
res maiiti virosa susurronum face completas etc. 
Hinc Val. Max. de nam. ratione. Lucii creperunt 
appeilari, qui ipso initio lucis orti; aut, ut quidam 
arbitrautur, a Lucumonibus Etruscis. Dionys. vero 
Halic. I. 3. c. 48. afflrmat, Tarquinium Priscum 
mutasse nomen Lucumonis in Luciurn prsenomen. 
V. Cic. 2. de republ. 20. ibique ab A. Maio ad- 
notata. ^f 2. Pro principe, duce, pro eo qui phi- 
losophorum familiam ducit. Auson. Epist. 4. 68. 
Scillile decies si cor purgaris actio, Aniicipesqtic 
luo Samii lucumonis acumen. Hie Auson. iiitelligit 
magnum aliquem virum arc.inse scientiaa peritum, 
quales in sacris erant Etrusci: vel pottus Pyihauo- 
ram, qui Samius fuil — SB. Ue co^norn. Rum. 
f. ONOM. 

LCCL'NCCLI'S, i, m. 2. deminut. a lucuns. 
Afranim apud JVon. p. 131. 28. Merc. Pisturi nu- 
b.it:cur non scriblitario, ut rniltat fratris filio lu- 
cunculnj? Slat. 1. Silv. 6. 17. Molles caseoli lu- 
cunculique. Aput. 10. Met. Panes, crustula , lu- 
csnculos et plura scitamenta. Gloss. Philox. Lu- 
cunculus, TijyaviTT;;. Adde Tertull. Spectac. 27. 
extr. et Petron. fragm. Tragur. 66. Bur man n., 
quibus duobus locis al. aliter leg. 

LUCUNS, untis, f. 3. edulii genus, quasi \vjxoZv 
vel Ae'j/.o:jDTT,'f, quia farina, qu;e alba est, asjierge- 
baluv. Alii ducunt a farina milii, quod \rs/.i-j 
CiFece dicitur. Vaxro apud Son. p. 131. 24. Merc. 
Ac nulla ambrosia ac nectar, non allia, sard.e, Pa- 
nts, pemma, lucuns, cibu' qui purissimu' multo est- 
De hoe loquitur Paul. Diac, ubi ait p. liy. in. 
.flit II. Lucunlere, genus opcris pistorii. Ubi Mul- 
lerus leg. lucuntem: alii leg. lur.unter ; ducuntque 
a TX'jxavtrjp , quod a -/X-jxu; dulcis, vel a '(*■£$, 
h. e. yaka lac. 
LCCUNTER. V io voce pr-xced. 
LCCUS, i, m. 2. locus aiboribus consitus et re- 
ligione sacer. Servius ad illud Virg. I. /En- 445. 
Lucus in urbe fuil media etc. 'Jbirumque, inquit, 
Virgilius lucum pooit, sequitur etiam conseeratio, 
ut (9. ibid. 3.) luco turn forte parentis Piluumi 
Turn us, sacra la valle, sedebat. L'nde in six to {ibid. 
673.) Nulli certa doirius: lucis habitamus opacis. 
Dicuntur enirn heroum anhnas lucos ten ere. ILec 
Servius. Fere igliur luci aut circa rleorum templa, 
aut circa sepulcra ponebantur. Cr. a.\i',$ (li. bosro 
sacra; Fr. bois consacre a une divinite, buis sacri; 
Hi«p. bosgue sagrado; Gr-rrn. d. heilige 11 fin , 
IV aid; Angl. a voad, or thicket of trees, conse- 
crated to some deity, a sacred grove). — Ratione 
habit a etymi, Char is. 4. p. 247. Putsch., Diomed. 
2. p. 458. et Servius loc. cit. dictum putaul per 
avripsaaiy, quia minime luceal: quod non probat 
Quinlil. 1. 6. 34. et cum eo saniores critici, qui- 
bus placet id ipsum, quod Servius rejicit, uempe 
dici a luce luminum, quia rcligionis causa ex ar- 
boribus suspendebantur. Sunt qui ad (jnecain ori- 
giuetn recurrunt, et varia commioiscuotur. Est, qui 
usque ad Syram, et inde repeiit. 

I.) Proprie. Cic- Mil. 31. 86. Vos enim jam, A1- 
baai tumuli atquo luci, imploio etc. Ilorat. 1, Ep. 



LUDIBRIUM 

9. 31. virtutem verba putcs et Lucum ligna?ri. e. 
lucum esse meram silvam iignorum, nulla retigione 
sacram. Liv. 8. 14. Lucus Junonis. Id. 41. 9. 
Martis. Id. 27. 4. Dianae. Id. 1. 25. Ferentinas. 
Id. 26. 11. Feronia?. Sueton. Aug. 94. Liberi. 
Virg. 5. £n. 761. luci saeri. Id. 7. ibid. 38.;et 
Liv. i. 21. sacrati. Ovid. 15. Met. 793. sancti. Id. 
8. ibid. 743.; et Lucan. 3. 399. vetusti. Virg. 6. 
/En. 673. opaci. Proper t. 3. 13. 47. deserli. Cete- 
rum V. Homonym, in fine hujus vocis. 

II.) Translate. \ 1. Poetice ponitur pro silva, 
sine ulla reiigionis ratione. Virg. 2. G. 122. Aut 
quos oceano propior gerit India lucos. el 11. JSn. 
456. alto in luco quum forte catervse Coosedere 
avium. Adde eumd. 7. ibid- 29. et 697. et 8. Eel. 
86. Similiter Ovid. 13. Met. 844. coma plurima 
torvos Prominet in vultus, humerosque, ut lucus, 
obumbrat. Confer Juvenal. 9. 12. borrida sicca 
Silva com;e. ^ 2. Per syneedocben poni videlur 
pro Ugoo, seu materia, in illo Plauti fragm. apud 
Chcris. 2. p. 179. Putsch. Nihil quicquam factum 
nisi fabre, nee quicquam positum sine luco, auro, 
ebore , argento etc. Bothe rectius edidit sine 
luxu. 

Homonym. Inter lucum , nemus et silvam 
hoc statuit discrimen Servius ad Virg. 1. En. 
314. Lucus e : ;t arborum multitudo cum religione: 
nemus composita multitudo arborum; silva, diffusa 
et ioculla. Use Servius. Praeterea luci arbore* 
sunt manu consit*, et non cadua*; in quo etiam 
a silva et nemore diJTert. Propert. 4. 3. 24. Lu- 
cus ab umbroso fecerat orbe nemus. Tibull. 3. 
3. 15. Et nemora in domibus sacros imitantia 
luo os. Seneca Here. (Et. 956. CUudite Elysium 
mihi, Qucecumque Od.-u conjuges nemoris sacri 
Lucos tenetis. L'bi lucos nemoris recessus nemo- 
ris horrore et reiigione sacros dixisse videtur. Liv. 
24. 3. Lucus ibi frequenti silva, et proceria 
abietis arboribus sasptus, lata in medio pascua ha- 
buil. Ubi lucus est sacrum nemus Junonis Lacinia?- 
sitvu ipsas arbores. Vel potius lucus est illud spa- 
tium in media silva, abielibus circumdatum, in quo 
templum et reiigionis sedes erat. Ovid. 3. Art. am. 
689. Silva nemus non alia facit. et 1. Met. 568. 
Est nemus Ilaemoni.ie, prarupta quod undique 
claudit Silva: vocanl Ternpe. Tac. Germ. 9. Lu- 
cos ac nemora deorum nominibus appellant. — 
Ceterum discrimen hoc non est perpeluum. En ne- 
mus pro luco apud Tac. 4. Hist. 14. Pri mores 
gentis, specie epularum, in sacrum nemus vocatos 
etc. Virg. non semel ,'ucum adhibuit sine ulla re- 
iigionis ratione pro silva. V. supra sub II. 1. — 
Contra silva pro nemore usurpatur a Cic, 3. Verr. 
19. 51., Ifet>ot. Att. 13. et Ilorat. 1. Ep. 10. 
22., quibus locis silva non de incomposila et in- 
culta arborum congerie, sed de cornpusita et deli* 
ciarurn causa comparata dicitur. — /tenuis pro 
si/na est apud Ovid. 2. Met. 418. Quum subit ilia 
nemus, quod nulla ceciderat a»tas. 

I.CDlA, ae, f. 1. (ludus). ^ 1. Est mulier arte* 
ludicras exercens. Mat Hat. 5. 24. Hermes, cura la- 
bonjue ludiarum. ^ 2. Item ludii uxor, vel po- 
tius quae ludios ardenlissime amal. Juvenal. 6. 
265. quae ludia sumpserit unquam llos habitus? et 
ibid. 103. qua cap la juventa est Hippia? quid vidit, 
propter quod ludia dici Sustinuil? 

LCDIaRIUS, a, urn, adject. (I uiiius, ludus) ad lu- 
dios el ludus pertinins, ut Lttdiaria pecurua in In- 
script, apud Don. cl. 2. n. 76. et 77. et apud 
Orell. 2607. est qu;e ludis faiiendis et ludis susti- 
nemlis publice destinata est- Gloss. Isid. Ludiaria 
vestin. 

LUDTrrIOSE, adverb, (ludibrinsus) cum ludi- 
biio. Ammian. 26. 6. a med. Ludibriose su hiatus. 
Ad'ln Jmhios. Ep. 37.; el Tertull. Ilesurr. earn. 61. 
LCDfttlUOSUS, a, urn, adject, (ludibrium) ludi- 
brio plenu-i. Gell. 7. It. Quum in Antonium probra 
quaedam ludibriosa et lurpia ingessissel. Firmic. 1. 
Mathes. 3. LudibriosaB potestates. Ammian. 15.5. 
Ludibriosa auspicia. Adde eumd. 29. 2. 

LOdJHRIUM, fi, n. 2. (a ludo vel ludus, ut ma- 
nubrium a manus) id quo ludimus, res vana et de- 
ridenda, alquc adeo pr.estigi;o, xzxzys'kaoxov (It. 
scherno, be/fa, ludibrio; Fr. objet de risee ou de 
moqu,'.rie, lejouet, la risce; Ilisp./umxeJe, chanza 
6 burla enlrelenida; Geim. Verhohnung, GespolW, 
Aogl. a mock, mockery, laughing stock). 



LUDIBUNDUS 

I.) Proprie. — a) Absolute. Lunet. 2. 46. Quod 
si ridicula bsec ludibriaquo esse videmus. Liv. 25. 
36. Quid starcof! et non ludibrium illud, vis femi- 
nis puerisqoe morandis satis validum, distraberent 
diriperemque? Curt. 5. 12. 20. Nova ludibria sub- 
inde cogitante fortuna. nuovi colpi, con cui farsi 
giuoco di lui. — b~) Cum Genilivo ejus, qui ludi- 
brium infert. Cic. 1. Farad. 1. 9. lite {Bias} hxc 
ludibvia fortunse ne sua quidem putavit, qua? nos ap- 
pellamus eliam bona. Liv. 30. 3u. Hoc quoque ludi- 
brium casus ediderit fortuna, ut etc. Justin. 27. 2. 
7. Sed quasi ad ludibrium tantum fortunse (P{ole- 
menus) natus essei, nee propter aliud opes regni re- 
cepisset, quani ut arnilleret etc. SuelOn. Aug. 83. 
Ludibria natura?. 2d. Fitell. 17. Magaa rerum ver- 
borumque ludibria. c) Cum Genitivo ejus, qui lu- 
dttur. Liv. 2-2. 16. Ludibrium oculorum specie tcrri- 
bile ad frustrandum hostem commentus. h. e. prse- 
stigias, illasione. Sic Id. 24. 44. Ludibria oculorum 
auriumque credita pro veris. et Curt. 4. 15- a 
med. Ceterum sive ludibrium oculorum, sive vera 
species fuit, qui circa Aleiandrum erant, vtdissu : - e 
crediderunt paullulutu supra caput regis placide vo- 
la:iU'in aquilam. 

li.> Translate. ^ 1. Ponitur pro ludo, vel pro 
eo. qiiod ludendo insert it, gioco, trastullo. Liv. 1. 
hi), ud fin. Is ab Tarquiniis ductus Deiphos, ludi- 
biium verius, quam comes. Salt. Cat. 13. Quihus 
mini ludibiio videntur fuis.se diviti*, quippe quas 
honc<io habere liiebat, per turpitudinern abuti pro- 
perabant. Forcellinus hoc loco ludibrium pro de- 
derore accepit. Id. ibid. 2. Ne in ora hominum pro 
ludibrio abiret. Justin. 9. Q. 4. Re.ldere aliquem lu- 
dibrium omnium inter aequaies. Lucan. 7. 3'J7. lu- 
diliriunt soceri. f'irg, 6. .En. 74. foliis ne carmina 
inaiula , Ne turbata volent rapidis ludibria vcnlis. 
Cf. flora!. 1. Od. l'l. 15. Deberc ludibrium ventis. 
V. DEKKO. Lucan. 8. 710. ludibrium pelagi. Simi- 
liter Tac. 6. Ann. 2. Tiberius tamcn ludibria seriis 
perm isc ere solitus etc. Ammian. 30. 5. a med. Pe- 
tente per jocum quodam Nigrino, ut eum notarium 
faceret, etclamavit ille hominem ridens: Tac roe im- 
pcratorem, si id volueris impelrare. Uorque ludi- 
brio inique intcrprelato, et Fauslinus ipse et Nigri- 
nus et alii sunt inleifecti. ^ 2. Item pro irrisione. 
foiilcmntu, -Weggio, derisione. Hinc — o) Abso- 
lute. habe>e ludibrio est deridere, illudere. Plait t. 
Cas. 3. 5. 11). Ludibrio pessirna adhuc me habuisti. 
Ti'r. Hecyr. 4. 1. 11. Non sir ludibrio tuis factis 
habitus ossein. — Esse alicui ludibrio idem est ac 
ludibrio haberi. Cic. 1. ad Brut. 2. Nee pati, scele- 
ruiissimo hosli ludibrio esse imperium populi Ro- 
ma ni. Adde Liv. 40. 6. Sic Cur t. G. 11. 4. Ludibrio 
v.i fuisse rustiros homines. — Hue pertinent et ilia 
jtlctelt. iipud Cic. 5. Fain. 1. Ludibrio aliquem lai- 
dere. Liv. -i't. 26. I.egati per ludibrium audili di- 
missique. Suet on. Cat. 23. Claudium non nisi in 
ludibrium rcscrvuvit. Tac 12. Ann. 16. Iutempc- 
stiva PovetYre oflKia in ludibria verlebat. Gelt. 15. 
2. Vini libidine ad usque ludibria cbriosus. h. e. ut 
ludibrio ussct apud omnes. — b) Cum Genitivo 
ejus, qui ludibrium infert. Vellej. 2. 71. 2. Varro, 
ad ludibrium moriturus Antonii, digna illo ac vera 
de i'\itu ejus rn.iL'ti.1 cum libertatc o mi natus est. — 
c ) Gim Genitivo ejus, cui ludibrium aiTertur. Liv. 
1. ~. Ludibrio frntris Remum novos transiluisse nm- 
iii-. Id. \">. 3. Volul iid lu.libriun: slolid;e supeibi;«\ 
In. ibid. 11. Ad ludibrium casuum h u >u a no rum. It. 
U. 11. Luilitiiia teli^ionum. Cic. Dom. 51. 131. Li- 
bert;) lis simium (Ktsnisii ma^is ad ludibrium impu- 
liiiiliie, q-sairi ad siinulationem rcliiioni*. h. e. ut 
iiitiuideutei" ludibiio huberes alios. .■/(. leg. pudici- 
ti.e ]»<) imptidenlif. Justin. 36. 1. 4. Paiis Simula* 
tiniie deci'iiLus capitiir: tradui:tu»que per ora rivitu- 
tiuin. mipuli-, qui des.'iveraut, in ludibikim favuris 
ii'ieridiLur. Ii. e. in coiitcmplum et inisiun^m favo- 
ii>, quern fi jirreiiucrant. ^ 3. Specialim in re 
turpi est vitiaie. Ter. I/ecyr. 1.2. 7i. Sed quam 
decrerim me non posse diuiius habere, cum ludibrio 
Label i, quin inlegram reddam, ut arcepi, suis, ne- 
que hones turn est mini etc. h. e. earn vitiari. Curt. 
10. 1. 3. Viigincs et principes feminarum jtupra 
perpessae in corporom ludibria dedebant, Adde 
eurnii. 4. lu. i7.; el Piudent. in Agnet. 29. 

lOlMlSUNDUS, a, urn, adject, (ludo) valde lu- 
dens et jocans, ludi jocique plenus. 

1). Proprie. Flaut. Pseud, a. 1. 49. PalUolatiui 

Toju. IIL 



— 121 — 

.imielus sic hac incessi ludibundus. Liv. 24. 16. a 
med. Mililes praedam portantes agenlesque, per la- 
sciviam ac jocum Ha ludibundi Beueventum rediere, 
ut ab epulis reverti viderentur. 

II.) Translaie est per ludum et risum aliquid fa- 
ciens, sine labore ac periculo faciens, alacer, laetus. 
Cic. 16- Fam. 9. Austro lentssimo, caslo sereao, io 
Laliam ludibundi pcrvenimus. scherzando allegra- 
menle, ut Forcellinus interpretatur; aut potius fa- 
cile, sine labore ullo ac periculo. Sic Id. 5. f'trr. 
67. 156. Si Vultejum habebis, omnia ludibundus 
conficies. h- e. sine labore et veluti ludens. Adde 
Sueton. Xer. 26. et Gell. 3. 5. Quum vocem ejus 
infractam, capillumque arte compositum, et oculos 
ludibundos atque illeoebras plenos \ideret. 

LCuICER vel ludlcrus, a, urn, adject, (ludus). 
Rectus singularis masculinus incertus est. In Gloss. 
Phiiox. habetur ludicrus. Placet fossio esse lu- 
dicer. Docet Friscian. 7. p. 769. Putsch, ab Abla- 
tive ludicri non fieri plurale neutrum ludicria, sed 
ludica. Sed illud ludicri nullo probat etemplo: nos 
ludicro certum habemus. — - Ludicer vel ludicrus 
est ludi causa susceptus, jocularis, lusorius, izzrp/ita- 
5^; (,It. da giuoco, da scherzo; Fr. qui concerne le 
jeux, divsr'tissanl, a,nusant; Hisp. to que divier- 
te. recrea; Germ, zurn I'ergnugen, zur Kurzweil 
dienend, hurziveilig, ergbtzend; Angl. pertaining 
toplai. sportive) jocular, ludicrous). Plaut. Aulul. 
4. 3. 3. Contiiiuo cor mourn ceppit artem face re 
I u die ram, atque in pectus emicare. h. e. ludionum 
more moveri et quasi gesticulari. Est enim ludi- 
era ar$ scsnica et histriouiea. Cf. Seneca Ep. SS. 
circa iwd. Ludicrs artcs sunt, quae ad voluptatem 
oculorum atque aurium tenduut. et Tac. Dial, de 
oral. 10. Si in Graecia natus esses, ubi ludicras 
quoque artes evercere honesturn est etc. Adde 
Quintil. 3. 6. 18. et Sueton. iYer. 11. Ludicras 
paries suslinere. h. e. histrionum. Seneca 2. Ira 
2. Ludicra scsna? spectacula. Plin. 16. Hist. nat. 
36. 66. (.172 1 . Ludicrse tibia;, h. e. quibus in ludis 
H si-Lena ulebanlLj" ad modos faciendos. Cic. 1. 
iVat. D. 37. 102. Pueri eliam quum cessant, ex- 
crcitalione aliqua ludicra deiectantur. Id. 2. Oral. 
20. 84. Ars ipsa ludicra armorum et gladiatori et 
militi prodest aliquid. Id. 4. Acad. (2. pr.) 2. 6. 
Quasi \ero clarorum virorum esse oporteat aut lu- 
dicros sermones, aut rerum colloquia leviorum. Liv. 
40. 7. et H. 03.; et Vellej. I. 8. Ludicrum cer- 
tamen. f'irg. 12. .-En. 764. neque enim levia aut 
ludicra petuntur Prrernia, sed Turni de vita et san- 
guine cectant. II or at. 1. Ep. I. 10. Nunc itaque et 
versus <:t cetera ludicra pono. Tac. 14. Ann. 14. 
Cithara ludicrum in modum canes e. el 1. ibid. 50. 
Fista mn ac solcmnibus epulis ludicra. h. e. per 
ludum et hilaiiiatem acta. Gell. 9. 7. Ludicra hi* 
stoiia, piacevote. giocosa. Tac. Germ- 24 Nudi ju* 
vein's, quibus id ludicrum est, inter gtadios se ja- 
ciunt. — Ilinr: 

Ludicrum, i, n. 2. absolute, substanlivorum mo- 
re, est idem ac ludi, res ludicra. Liv. 28. 7. a med. 
Olvtnpioruiii solemn*; ludicrum parantes Eleos ag- 
predi statuit. Id. 33. 35. Isiumiorurn statum lu- 
ilicrum ailerai. Adde Curt. 4. 5. 11. Sic Tac. I. 
.■inn. 51. Imlul-eiat ei ludicro Augustus, h. e. ludis 
.-\iigu Hal ituis. Justin. 7. 2. 14. Ut etiam Olympio- 
rum i ei lainine, vario ludicrorum genere contende- 
rit. Liv. 1. 3">. Ludicrum luit equi pugilesque, e\ 
Kiniria luatiiue acciti. Solemnes dvinde annui man- 
se re ludi, Hull! ,i n i .Mag'iique varie appellati. II or at. 
1. lip. 6. 7. Ludicra quid, plausus et amid dona 
Quiritis Quo spectanda modo, quo sensu credis et 
ore? Plin. 21. Hist. nat. 3. 5. (7). Corona? ludi- 
cro qu^sitp. h. e. publico tudorum certamine par- 
te, quas ibid, pa ullo post coronas ludicras vocal. 
Ammian. 14. 7. sub init. Ludicris cruentis dele - 
ctabaiur. et in circo set vel septem all quo ties ve- 
titis rertaminibus puailum vicissim sc concidenlium 
iierfnsorumque sanguioe specie ut lucratus ingentia 
lastabatur. — Catull. 6. 21. Floridis velut enitens 
Myrtus Asia ramulis, Quos Uamadryades dcas Ludi- 
crum sibi roscido Nutriunt huniore. divertimento, 
diletto. PUn. 3. Hist. nat. 11. 16. (104). Urhes 
dux, qua; in proverbii ludicrum vertere, A pin a et 
Trica. 

LUDlCRE, adverb, (ludicer, ludicrus) per ludum, 
da giuoco, scherzando. Ennius apud JVon. p. 134. 
14. Merc, puis ludicre. saxa jactant: inter se lici- 



LUDIFICOR 

lantur. Apul. 9. Mel. Astu meretricio IraclatWt 
ludicre^ 

LOOICRO, adverb, (ludicer) idem ac ludicre. In- 
script, apud Gruter. 660. 1- nombh xanthippk, 

1AIA KAEDEH LVOiCRO. 

LCi>lCROR, aris, ari, dep. 1. (ludicrum) jocari, 
ludere. Fronto 1. ad amic. (edente iterum A. 
JUaio) ep. 15. de puello. L'varum avidissimus est: 
primum denique hunc cirxim deglultivit, nee cessa- 
vit per lotos p?ene dies aut lingua lambere uvam, 
aut labris saviari, aut gingivis iacessere ac ludi- 
crari. 

LCDlCRUM, i, n. 2. V. LUDICER in fin. 

LCDICRUS. V. LUDICER init. 

LCUlFAClO, fiicis, feci, factum, facere, a. 3. 
(ludus el facio) idem quod ludiB''0. Plaut. Epid. 5. 
2. 4!.Quomodo roe ludifecisti de ilia conduclicia 
fjdicina ! 

LGDlFlC-iBlLIS, e, adject, (ludifico) plenus lu- 
do, jucunditate. Plaut. Cos. 4. 1. 2. Neque usquam 
ludos lam festivos fieri, quam bic intus fiunt ludi 
ludificabiles seni nostro- 

LCDIFlCATiO, dnis, f. 3. (ludifico) deceptio, il- 
lusio, bur la, inganno. Cic. Sext. 35. 75. Quum 
omni mora, ludificatione, calumnia senatus auclo- 
ritas impediretur. Liv. 22. 18. sub fin. Ne nihil a- 
ctuin censeret, exavta prope estate per ludificatio- 
oem hostis. Id. 6. 27. et 38. 14. a meet. Enimvero 
ferri jam ludificatio is la non potest. Id. 26. 6. sub 
fin. Ea ludificatio veri et ipsa in verurn vertit. quel 
prendere in burla. Adde eumd. 7. 39. 

LCDIFlCA'i'OR, oris,, m. 3. (ludifico) illusor, 
deceplor, burlatore, ingannatore. Plaut. Most. 5. 
1. 18. Ego ilium ante a?des prasstolabor ludificato- 
rem meum. 

LCDlFlCATORfUS, a, um, adject, (ludificator) 
qui ludificatur, ingannevole. Augustin. 11. Civ. I?. 
26. Phantasmatum imaginatio JudiQeatoria. Con- 
sultat. vet. JCti a Schultingio in Jurispr. anieju- 
stin. edita $ 3. Sed nee ilii poluerunt in causa pro- 
ferre judicium, ubi fuit ludifixaloria, inanis et nulla 
persona. 

LUDIFICATiJS, a, urn. V. LUDIFICO et LU- 
DIFICOR. 

LCD1FICATUS, us, rp. 4. (ludifico) ludificatio. 
Plaut. Pcen- 5. 5. 1. Si ego minam non ultus fue- 
ro probe, quam lenoni dedi, turn proi'ecto me sibi 
habento scurrau ludificatui. Al. leg. ludificis caveis, 
quod commode explicari non potest. 

LODlFlCO, as, Svi. alum, arc, a. et n. 1. (ludus 
et facio). Part. Ludifualus sub b. — Ludi ilea re 
est per ludum faliere, illudere, decipere, ^jvSoftat 
(It. burlare, inqannare, beffare, uccellare; Fr. se 
jouer de, se moquer de, railler, tromper, duper ; 
(lisp, burlar, burlarse, chasquear, zumbar, fisgar, 
mofar; Germ. Jemanden zurn Besten, Gespotte 
haben, djfen, verspotten, — liohnen; Angl. to mock, 
deceive, macke a fool of, make game of, chouse, 
cozen). OcLiirrit — a) Active- Plaut. Amph. 2. 

1. 38. Qui herum luditicas dictis delirantibus. Sail. 
Jug. 40. exlr. Paci mora consnlem ludiricare. *~ 
Joculariter Plaut. Most. 5. 1. 18. Ante ades pras- 
slolabor luditkntorem meum: cujus ego hie ludiii- 
cabo corium, si vivo, probe, h. e. virgis scindam. 
faro una cert a burla alia sua ichiena. — • b) Pas- 
sive. Piaut. Capt. 3. 1. 27. Ahco ab illis postquam 
video me sic ludilicarier. paragoge. et True. 1. '. 
5. Quot amans evemplis ludillcetur, quot pereat 
moilif. ot ibid. 2. 8. 6. Quam exclusus sum! pulcre 
ludificor. Id. Bacch. 4. 4. 3, Herum meum ut ego 
hodie lusi lepide! ut ludificatus est! Lucret. 1. 938. 
L'l [menu urn a? las improvida ludificctur. Sail. Jug. 
hi. Numid'B alii jjostiemos cede re, pars a sinistra 
ac deura te.nlare, omnibus locis Romanorum ordi- 
nes coiiturbaie: quorum eii.un qui finniovibus ani- 
mis obvii hostibus fuerant, ludilicati iiuerto praslio 
etc. — In ubsfit'iiis e-t sluprare. Plaut. Mil. glor. 

2. 6. to. Meamnc hie in via hospitaiu trartaiorn et 
luditicatam? etc. h. e. slupratuin. — c) Neulroruni 
more, sive absolute. Cic. ()ut*nct. 17. 45. Primum 
e\spectarc, deinde si latitare ac diuiius iud>ficare 
vtdeatur, amicos convenire. 

LCDlFlCOR, aris, atus sum, ari, dep. 1. (ludus 
et facio). Part. Ludificans I. el IL; Ludificatus I. 
— Ludifitari csl idem quod ludific'are, sed aliquan- 
to frcqucntius, i|*s li'Sc ^a t, ingannare, burlare, uc- 
cellare, prendersi giuoco. 



LUDIFICUS 

I.) Proprie — a) Neutrorum more, site abso- 
lute, raro edtnodum occurrit. Cic. Bosc. Am. 20. 
55. Aperte ludiiicari el calumniari. — 6) Activt, 
sea com Accusaiivo tzpiistme- — Generatim. 
Plant. Mil. glor- 3. 3. 53. Lepide ludiflcari ali- 
quem. Sic Id. Most, 5. 2. 25 Jam miuorts omnia 
facio, prse quam quibus modis me ludiflcatus est. 
Ter. Eun. 4. 4.49. Tu me bic etiam nebulo ludi- 
ficabere? Tac. i. Ann. 46. Paires et plebem cun- 
rlalione ficta ludiflcari. Plin. 6. Ep. 20. sub fin. 
Plerique lympbati terrificis vaticinationibos et sua 
et aliena mala ludificabantur. h, e. pejora vaticinan- 
do relatl iltudebant fallebantque. — Speciatiin in 
re militari est bostem decipere, fallere. Liv. 23. 39. 
Provimi consules, vide, quemadmodum eum ludiO- 
Citli sint. Sil. It. 7. 212. Hut turn vasta dabat, ter- 
risque iufestus agebat Hannibal, et sirci stimulabant 
sanguinis enses, LuJificante ducem Fabio, ef ibid. 
6i';. Brulum - varic nunc laevus in orbem, Nunc 
dexter levibus flexo per devia gyris Ludifscatur 
equo. Adde Jmmian. 17. 13., 24. Let 3!. 12.— 
Item speciatiiu in re turpi est stuprare. Ter. Eun. 
i. 3. 3. Postqoatn ludifkalus est virginem. h. e. vir- 
gin! injuriam fecit. 

si ) Translate est elude re, evadere. Liv. 39. 44. 
a med. Edicto summolis ab hasla, qui (udificati 
priorem locationem erant. Id. 24. 34. Archimedes 
inventor ac ma< hinator bellicorum tormealorum. 
quibus ea, qua; hostes ingenli mole agcrenl. ipse 
jierlfvi momeuio ludi6caretur. Flor. 2. 2. 8. Longe 
illis naulicK aites, detorquere remos, et ludiucaii 
fuga rostra. Tac. 3. Ann. 21. Hosti* irritum fes- 
sumque Romanum impune ludificabatur. J'al. Max. 
7. 3. 7i. 8. extern. Fabius Hannibalis vim saluberri- 
iiiis cunrtalioitibus pugri* ludifican-,. 

LUDIFICUS, a, urn. adject, ludificabilis, ludiQ- 
cans. r. LL'IMFICATLS, us. 

I.tDtMAUlSTER, tri, rn. 2. Duae reve'ra sunt 
voces, qua? et dividi ct tiansponi possunt. Cic. Di 
vin. in Q. Ccecil. 14. 47. Magisier iudi nesciu qui. 
I'M A scon. M.tgistri Iudi dieuntur, qui primas lit 
teras docent. Sic Inscript. a Barpt. Borghesio Ro- 
ma? descripta n. 12. priori rbturio lvd. mag. iv- 

VEM MVBMILLO LVD. MAG. COM'ICTORI B. M. F. — 

Ceterum ludiinagisier est qui ludo litterario pri- 
est, primus magister, ut eum vocat Augustin. 1- 
Confess. 13., paedagogus litlerarius, ut fopisc. 
Bonos. 14., magisler litterarum, ut Id. Tacit. 6., 
maestro di scuola, yfap-iiarohijaoxctkoi;, ypau-p.0.- 
liaro;. Cic. 1. Nat. D. 26. 73. de Epicuro. Sami 
adolescens habitabat cum patre et fratn'bus , quod 
in earn pater ejus Neocles agripeta venerst, sed 
quum ageilus eum non satis aleret, ut opinor, Iudi* 
magister fult. Eadera narrat Strabo I. 14. Justin. 
21. 5. 8. Dionysius ludimagistrum professus, pueros 
in trivio docebat. Martial. 10. 62. Ludim agister 
parcc simplici turbse. Adde eumd. 12. 57.; et fal. 
Max. 6. 9. 6. 

LUDlMENTU.M, i, n. 2. (ludo) idem ac ludicrom. 
Gloss. Philox. Ludimentum, tratyvtov. Sic Gloss. 
Cyrill. najyvcov, lusorium, ludibriuro, ludimen- 
tum, hie ludus, bic lusus. 

LDDlO, onis, m. 3. (ludus) idem ac ludius. Liv. 
7. 2. Ludiones ex Elruria acciti, ad libicii-is modos 
saltanles. Id. 39. 6. Convivalia ludlonum oblecta- 
menta addita epulis. 

LODlTOB, Bris, ari, dep. 1. (ludus) idem ac lu- 
diGcor. Gloss. Philox. Ludilor, Starrai^w. 

LCDlUS, li, m. 2. (ludus) o'p^otiKjXuSiwv, qua 
posteriore voce utitur Dionys. Balicarn. I. 2. c. 
97., ubi docet, primo ludios et ludiones dictos pue- 
ros puberes, decoris tunicU iodutos, galea, ensc et 
parma armatos, qui ordine incedebant et taraquam 
pompa> ductores erant, refereotes quamdam Salio- 
rum iraaginem: a Ljdis nomine accepto, a quibus 
Tusci suropserant, et ab his Romaui, Liv. 7. 2. te- 
ste. Poslea sic dicti quicumque aliqua ratior.e fa- 
ciebant ludos vel io circo, vel in theatris, vel per 
compile, ablecUndi populi causa. Uinc *f 1. Lu- 
dius est bistrio, mimus, pantomimus, orcbesles, m'o- 
coJafore, commediante, ballerino- Cic. Sext. 54. 
H6. Ipse ille maiime ludius, non solum spectator, 
sed actor et acroama. h. e. P. Clodius, nempe trans- 
late. Id. Harusp. resp. 11.22. Servorum et ludiorum 
multitudo. Ovid. 1. Art. am. 112. Dumque, rudem 
prasbente modum tibicine Tusco, Ludius aequatam 
ter peda puUst humum. Sueton. Aug. 74. Acroa- 



— 122 — 

mats et histrlones, aut etiam tri?iales ei circo lu- 
dios interponcbal. A mob. 4. 31. Cursu in solemni- 
bus iudis curriculisque divinis, comraissum omnes 
stalira in religiones clamatis sacras, si ludius cen- 
stilit, aut tibicen repente cooticuit. danzalore. — 
Solebaot Judii, ut teoeri dclicatique apparerent, 
"labros se, quam maxime posseot, reddere. Hinc 

Plant. Aulul. 2. 9. 6. Tu istum gallum, si saph, 
giabiiorem reddes mihi, quam voisus ludius est. 
Cf. TertulL Spectac. 23. % 2. Item gladiator. 
Juvenal. 6. 82. Mupta senalori comiiata est Dippia 
ludiuui Ad Pharon et Nilum. synceresis est in In- 
dium, quie bic disyllaba est vot. Ceterum V. Sal- 
mas, ad Flor. 3, 20, 3. et ad Trebell. Poll. Claud. 
5.; et voc. LL'DIA. — A'B. De nomine propr 
r. ONOM. 

LCDO, dis, si, sum, dere, □. et a. 3. Part. Lu- 
dens I. 2. et II. 1. 5.; Lusus II. 1., 2., 5. trt 
6.; Lusurvs I. 2.; Ludendus I. 1. — Ludere, 
fortasse a Lydus ut in voce praeced. init. dictum 
est, est ludo se deleclalionis causa etercere, ^at- 
^w (It. giuocare; Fr. jouer; Hisp. jugar; Germ. 
spielen, ein Spiel treiben; Angl. to play). 

I.) Proprie. ^ 1. Stricto sensu occurrit — a) 
Cum Ablativo. Cic. 2. Phit. 23. 56. Qui non du- 
bitaret vel in foro alea ludere. Sic Ulp- Dig. 11. 
5. i. Ludere alea. Rursus Cic. 1- Oiat. 50. 217. 
Pila bene et duodecim siriptis ludere. Ter. Adeiph 
4. 7. 21. tesseris. Horat. 2. Sat. 3. 2iS. talis. 
Id. 3. Od. 24. 56. trocho. Martial. 14. 1. nuci- 
bus. et ibid. 47. folic. Sueton. Xer. 22. eburnis 
quadrigis quotidie in abaco. — b) Cum Accusa- 
tive et praepos. ad vel in. Fopisc. Proc. 13. et 
Spariian. Sever. 1. Ludere ad lairunculos, ad ju- 
dices. V. JUDEX. Paul. Dig. II. 5. 2. Senatus- 
consultum vetuit in pecuniam ludere. — c) Cum 
Accusat. sine praepos. Sue ion- Claud. 33. et Net: 
30. Quadringenis in punctum HS aleam lusil. Sic 
Ulp. Dig. It. 5. t. tjui alea? ludendae causa vim 
inlulerit. et Ovid. 2. ZYisi. 471. Sunt aliis scri- 
pts, quibus alea ludiiur, artes. Sueton. Aug. 71. 
extr.; et Horat. 2. Sat. 3. 248. Ludere par im- 
par. Ovid. 3. Art. am. 357. praelia latronum. agli 
scacchi, Sueton- Ifer. 35. dueatus et imperia- Id. 
Cces. 39. et .»r. 7. Trojam. — d) Absolute. 
SueAon. Aug. 71. Lusimus per omues dies. Adde 
eumd. ibid. 94- *J 2. Latiori sensu est exercita- 
tione ludicra quacumque se oblectare. Cic. 1. Off, 
29. 104. Suppeditant el campus nosier et studia 
venandi honesla eiempla ludendi. Id. 2. Oral. 20- 
84. Videant, an ad luilendum, an ad pugnaodum 
sint arma sumpturi. Ovid. 4. Trist. 1. 71. Aspera 
militiae juvenis ceita;nina fugi, .\ec nisi hisura rao- 
vimus arma maou. Id. 3. ibid- 12. 19. levibus nunc 
luditur armis. Id. Heroid. 16. 149. ludere nitida 
palaestra. Lucret. 2. 630. Ludere catenas. V. CA- 
TENA. Virq. 6. Eel. 27. in numerum Faanosque 
ferasque videres Ludere. danzare. Liv- 44. IS. in 
fin. Nytalum est. Iudis circensSbus - setaginta tres 
Africanas {h. e. panlberas) el- quadraginta ursos et 
elepbantos lusisse- f'irg. 8- £n. 631 genii nos 
buic ubera circum Ludere pendentes pueros. Ter. 
Adeiph- 3- 4. 13. Cougrum istum in aqua sinito 
ludere, guizzare. firg. 1. G. 363. quumque ma- 
rina? In sicco ludunt fulicse. Id. 11. JSn. 497. 
de equo, luduntque jubae per colla, per armos. Sic 
Sil. It. 16. 363. Ludenlis per colia jubas. Clau- 
dian. 2. Rapl. Pros. 3. errantes ludunt per ca»- 
rula Camraa?. Ovid. 2. Trist. 329. Non ideo de- 
bet pelago se credere, si qua Audet in eiiguo lu- 
dere cymba laru. scorrere per diporto. et Id. 2. 
Met. 2*6. Quique recurvatis ludit Ma?andros in 
undis. h. e. qui sinuosis fletibus prolapsus in fon- 
tem suum multolies referri videtur. Cf- eumd. 8, 
ibid. 163. Eodem sensu errare dixit Lucan. 3. 
207., et oberrare Sil. It. 7. 1 40- 

II.) Translate. *f 1. Saepe refertur ad studia, 
praaaerlini potlicar sed de levioribus dicitur, et 
qutB animi causa jocique ineuntur. — a) Cum 
Ablativo. Catull. 50. 4. Scribens versiculos uter- 
que nostrum, Lu:!ebat numero modo hoc, modo 
itlo, Reddens mutua per jocuoi aique vinum. f'irg, 
2. G. 368. coloni Versibus incomptis ludunt. Id. 
6. Eel. 1. Prima Syracosio dignata est lodere versu 
Nostra - Thalia . Adde Ovid- 2. Trist. 538- — 
b) Cum'Accusativo- f'irg. 1. Eel. 10. Ludere qua; 
vellem, calamo permisit agresii. Id. 4. G. 565, 



LUDO 

Carmins qui lusi pastorum. Horat- 1. Od. 32. 1. 
si quid vacui sub umbra Lusimus (o lyra) tecum. 
Ovid- 5. Trist. 1. 7. heta et juvenilia lusi. et 3- 
Amor 1. 27. Quod teneras cantent, lusit tua Musa, 
puelUe. — Hue peninet et illud Martial. 7. 8- 
Fesla coronalus ludet convicia miles, h. e. per tu- 
dum jactabit in ducem suuin die triurnpbi. — Et 
passive Orid. 2. Trist. 4'J1. Talia fumosi Iudun- 
lur mense decembri. et 1. ibid. 9. 61. Scis. vkus 
hoc jmeni lusuin mihi carmen, et 3. Ait. am. 
31H Niiiacis rarmimt iusa modis. — Hue icfeni 
{■ott-'St et illud .\emesian. Cy.u-g. 91. Sit chlamjs 
auralO multum subtemine lusa h. e. in qua aiii- 
fei ludens auro multa depinxerit. ut ait Seivius 
ad illud firg. 2 G. 464. Illusasque auro vestes. 
Est qui mallet fusa. — c) Absolute. Cic. Fa- 
rad. pro(£m. 3. Ill;< ipsa ludens conjeci in commu- 
nes locos. *J 2. loterdum ad turpia. Catull. 61. 
211.; Fropert. 2. 5. 4.; OM. 2. Art. am. 33y.; 
Petron. Salvr. 11.; Martial. 11. 104. etc. V. 
LOCUS I. 7. Quo pertinere videtur illud Livii 
Jjidron. apud Paul. Diaz- p. 11. 15 Mini. Ad- 
faticn edi , bibi, lusi. Quod imitatus videtur Ho- 
rat. 2. Ep. 2. 214. Lusisti satis, edisti satis atque 
bibisti. Adde Ter lull. Jejun. 6. ^ 3. Ludere 
aliquem vel aliquid esl aliquem agere, ejus par- 
tes repraeseotare. Ccelius apud Cic. 8. Fam- 9. 1. 
Post repulsam risus facit: civem bonum ludit et 
contra CoBsaiem sententias dicit. to fa da buon 
citladino. Sic Apul. 11. Met. Alius feminam men- 
tiebatur etc. Nee ille deerat, qui magistralum fa- 
scibus purpuraque luderet: nee qui pallio buculo- 
que - philosophum fingeret. C'laudian. IV. Cons. 
Honor. 53U. Quum vectaris equo simulaeraque 
Mar'ia Iudis, Quis motles sinuare fugas, quis len- 
dere contum A trior? Adde Sueton- Aug. 70. •{ 4. 
Ludere. aliquid est aliquid per ludum facere, oc- 
cuparsi di qualche cosa per giuoco, fare per pas- 
sat empo . Sic — Ludere otium est per otiuni lu- 
dere, quasi ludum otiuni facere. Martial. 3. 67. 
At vos tain plaiida \&A per undus Tula iudi lis 
oliuui carina. — Ludere periculum , in pcriculo 
ludere, peiiculose per ludum ex peri ri. Id. 9- 39. 
Sunkiiq licet \elux, Auaihine, peticulii ludas. — 
Ludere. de carlo suo vel a/ienn I'. COIUUM. — 
Ludere operam, quasi per ludum, atque adeo fru- 
stre i [is u incre, afj'uiicarsi indarn v . gel tar lopeia, 
per dere il tempo. Plaut. Pseud. 1. 3. 135. In 
pertusum inserimus dicta doliurn , operam !udi- 
rnus. Ter, Phorm. 3. 2. IS In illis opera ludi- 
tur. Hue peninet el illud Fronton Laud, fumi 
(edente iter urn A. Maio) p. 324. Tu pro tuo ex- 
cellenli ingenio profedo existimabis, Iusa sit ope- 
ra, an locata . h. e. lusoria et vana, an utilis et 
bene locata. % 5- SrepNsime est irridere, illu* 
dere, deiudere, prendersi giuoco, burlare, scher- 
nire , beffare- Hoc sensu occurrit — a) Ztidere 
ludum, et ludo, translate. Ter: Eun, 3. 5. 39. 
Et quia consimilem luserat jam olim ille ludum, 
impendio roagis animus gaudebat mibi. avea fatto 
una simile bur la. De Jove loquitur aureo imbre 
Danaen fallente. Plaut- Most. 5. 2. 36. Scis, so- 
lere illanc a'tatem tali ludo ludere. Alitcr Horat. 
3. Od, 29. 50. de Fortune . Ludum insolentem 
ludere perlinax , Transmutat incertos honores , 
Nunc mihi, nunc fllii benigna. — b) Sarpius cum 
Accusaiivo person* , aut rei . Ter. Adeiph. 4. 5. 
5. Cur non ludo bunc aiiquanlisper? perche non 
mi prendo ij giuoco di costui? ei ibid- 63. Num 
Iudis tu nunc me? mi burli tu? Cic. 5. Fin. 11. 
31. Si quando puer ls ludentes minamur, preeci- 
[lilaturos alicunde. scherzando, burlandoli. Id. 2. 
ad Q. fr. 15. ante med. Domilius in senatu lusit 
Appium collegam, propterca isse ad Caesarem, ut 
aliquem ttibunaium auferret. et ibid. 12. Bum 
lusi jocose satis, /ft. 2. Fin. 1. 2. Ilium et cete- 
ros sophistas lu«os videmus a Socrate. Id. I. Oral. 
12. 50. Use oralio aut nulla sit, cecesse est. aut 
omnium irrisione ludatur. Id. 7. Fam. 5. ad fin- 
toe quo libi homine base spondeo non illo vetere 
verba meo, quod, quum ad te de Milone scripsis- 
scm, jure lusisti, sed etc. Sueton. Aug. 86. Lu- 
dere ingenium alicujus. <J 6. Item est fallere, 
decipere, tnqannare. Ter. Eun. 2. 3. 94. Ludere 
aliquem dolis. Cic. 2. Divinat. 24. 53. Hoc civili 
bello, quam multa (haruspicum responsa) luse- 
runt ! firg- 7. JSn. 442. senecius falsa veiem 



LUDOR 

•ormidine ludit. Horat. 3. Od. 4. 5. Audilh? an 
me ludit aniabilis Insania? Tibull 1. 6. 9. Ipse 
miser docui , quo posset ludere pacto Custodes. 
Ovid. 3. Art. am. 332. Olive pater va r n luditur 
arte Gelar- Id. i. Amor. 3. 22. Et quam flurainea 
iusit adulter ave. et tbid 10. 4. quaro plumis ab- 
ditus albis Callidus in falsa lusit adulter ave. Id. 
Heroid. 17. 45. maier falsa sub imagine lusa. Id. 
lb. 379. Ut quos vbseuri lusos ambagibus oris Le- 
gitnus infanda* Sphinga dedisse neci. Id. 2. Fast. 
357. Veste deus lusus, falientes 'umina vesles Non 
amat. Tibuli. 3. x. 7. Somnia fallaci ludunt te- 
merariu node. Sit. It. 3. "4- Ni praesaga mens 
ludunt prrrcordia sensus, Ingens hie terris rrescit 
labor. Petron. Satyr. 123. Turn vero raakTida 
(nix) viium vestigia lusit. 

Homonym. In quo ludere differat a jocari, et 
a qui bus aiiquando pro jocari usurpetur, V. in v. 
JOCOK el JOCUS. 

LCDOR, Oris, m. 3. (Judo) idem ac lusor. Vet. 
Scholiast, ad Juvenal. 6. 105. Hipp! a ludia Ser- 
giolum amavU, qui et ludor dirlus est ex gladia- 
tor is nomine, quia sit diu demoratus in ludo. Fyt- 
tnste legtndum est lusor. 

l.CDLS, i, m.,2. Etiam loidus pro ludus dite- 
runt veteres Lalini, ut patel ex Inscript- 8pud Fa- 
brett. p. 635. n. 298. et alia apud Daniel. I\'u- 
mism. Capuan. p. 78.; quae quidem scriptio ety- 
mon vocis aliud ab illo, quod mux alTeremus, in- 
dicare videtur, — Olim dixerunt hese ludus, teste 
Paul. Diac. p. 60. 7. Mull.', ubi tamen plures et 
ipse Mullerus, ei correct ione Scalig., leg. lupus. 
— Ceterura tudus est exercitatio quaevis aniini vel 
corporis recreandi causa suscepta: quales sunt, qua 
a pueris flunt, et quae lucri causa ineuntur: item 
qu?e a Sudiis publice ad popuii oblectamentum. At- 
que de his postreniis proprie dici videtur: est enim 
a AC5o5, quod a Lydis Tusci oriundi tradidere Ro- 
mania morem ludorum publicorum, ut in LUDICS 
dictum est, rrctiyviov , a'-yaiv (It. yiuoco, Vt. jeu; 
Hisp. juego; Germ. Zeitverlreib, Spiel, Ergolz- 
lichkeit; Angl- play, sport, diversion, exercise, 
pastime). 

I.) Proprie. 4f t. Generatim est eiercitatio quce- 
vis animi Yel corporis recreandi causa suscepta. 
Cic. 3. Orat. 15- 58. Ad pilam se, aut ad lalos, aut 
ad lessens conferunt, aut etiam novum sibi ali- 
queni excogitant in otio ludum. Id- Ccel. 12- 28. 
Dalur enim concessu omnium huic aliquis ludus 
aetati. qualche divertimento. (Confer locum Plauti 
Bacch- 4. 10. 7. infra cit. sub II. 3.). et ibid. 5. 11. 
Ut exercitatione ludoque campestri tunicati utere- 
inur. — De ludo ad judices. V. JUDEX. — Hue 
referri potest et iliud Virg. 7. Eel. 17. Posthabui 
tamen illorum mea seria ludo. h. e. canendi cerla- 
mini. ^ 2. Speciatim, ludi publici sunt spectacu- 
la, quee publice edebantur in circo, in theatro, per 
complta etc. in bonorem deorum , et ad populum 
oblectandum: giuochi , spettacoli, feste. Alii ap- 
pellabantur a loco, ubi flebant, ut cit censes, scce- 
nici, theatrales , cotnpitalicii etc.: alii a deo, io 
cujus honorem fiebant, ut Capitolini, Ceteales, 
Apollinares, Florales: alii a causa, propter quam 
fiebant, ut juvenales, funebres, votivi: alii a tem- 
pore, ut sxculares: alii a celebrilate et apparatu 
et causa, ut magni, maximi: de qui bus omnibus 
V. suis locis. — a) Cum Verbis, tfepos lieg. 2. 
Quum speclatutn ludos iret, juxta theatruni occisus 
est. Cic. Brut. 20. 78. Hoc pr*lore ludos Apollini 
facientc, quum Th yes ten fabulam doeuissel , mor- 
tem otiiit. Id. Harusp. rap. 12. 24. Hos ludos 
servi fecerunt , servi spectaverunt. Adde Sueton. 
Aug. 10. et Cal- 18. Rursus Cic.Arch.G. 13. Ad 
fcstoi dies ludorum celebrandos. Virg. 5. ,En. 113. 
Et tuba commissos medio canit aggere ludos. Cic. 
3. ad Q. fr. 4. ad fin. Haec scripsi a. d. ix. cal. 
ISovecnbr., quo die ludi commlttcbantur. Adde Liv. 
2. 37. Rursus Cic. ibid. 8. sub fin. Ludus magni- 
ficentissimos apparare. Id. Sext. 54. 116. appara- 
tissimos magnificentissi mosque facere. Liv- 23. 30. 
Ludos dare. h. e. edere, facere. Ovid. 6. Fast. 238. 
aspicere. et 5. ibid. 330. persolvere alicui deo. scil. 
voto promissos. Liv. 5. 50., 28. 21. et alibi gaspe; 
Suaon. Cms. 89. et Vitell. 2.; Tac. 1. Ann. 15.; 
Capitolin. Maxim. 2.; et Ammian, 14. 11. Ludos 
edere. Ovid. I. Met. 446.; Quintil. 3. 8. 28.; et 
Aurtl. Vict. Vir. illustr, 6. instiluere. >Sucto«. 



— 123 — 

Aug. IS. et 59. constituere. Liv. 25. 2. insiaurare. 
Id. 4. 27. et 27, 11.; et Sueton. Aug. 23. vovere. 
Liv. 2. 36. parare. Aurel. Vict. Ctesar, 33. exer- 
cere. — Poetice in sing, numero. Horat. 4. Od. 2. 

41. Concines laetosque dies et urbis Publicum ludum 
super impetrato Fortis August! reditu. — b) Ilaud 
raro ludi cum Adjectlvo nculr. gen. junguntur . 
Liv. 39. 22. Ludi Taurilia. Id. 1. 9. Ludi Consua- 
lia. Id. 30. 39. Ludi Cerealia. Id. 2'.). 14.; et Ovid. 
4. Fast. 357. Ludi Megalcsia. Quintil. i. 5. 52. 
Ludi Floralia. — • c) Ludis est ludorum tem- 
pore, i laut. Cas- prol. 27. Ludis puscunt neriii- 
nem : secundum ludos reddunt autem neuiini. Cic. 
fragm. apud Non. p. 63. 18. Merc- Oinnes logos, 
qui ludis dicli sunt, animadvertit. Liu. 3i. 44. Lu- 
dis Romanis aedilibus curulibus impttrarunt. ut loca 
sanatoria secern emit a popnlo Addi* Cic. Harusp. 
resp. 12. 25., Senect. 18. 63, et 10. Fnm. 32.; Liv. 

2. 36., 32. 26. el 39. 7.; et Sueton. Cces. 39. Simi- 
liter gladiatoribus . h. e. quo tempore gladiatorii 
ludi cdebantur, apuil Cic. 10. Fam. 32.: et Latinis, 
h. c. quo tempore Latinse celebr.ibantur, apud Liv. 
32. 1. el 44. 22 — d) Pro ludis safpe in Insaiptt. 
legilur, et significat loco ludorum *liri:ium uliquod 
exsirurtum, aut rcenam datum, aut quidpiarn simile. 
V. Bullett. archeol. a. 1846. p. 1S2.; et Avelli- 
no, Opusc. T. 2. p. 247. et seq. — e) Aiiquando 
ludi pro scaauicis fabulis usurpantur et circensibus 
opponuntur. Sueton. Cms. 39. Edidil spcctacula 
varii generis: muuus gladiatorium, ludos etiam ic 
giunatim urbe tola, el quidem per omnium lingua- 
rum histriones. Adde eumd. Aug. 43. Id. Cal. 18. 
Muriera gladiatoria - edidit. - Scaenicos ludos et 
varii generis multifariam fecit. — f) Apud Am- 
mian. 19. 12. Qui peritus artium cruentarum, ut 
lonista ex commerciis libitinae Yel ludi, ipse quoque 
ex equuleo vel carnifice qu«stum fruclumque ca- 
ptabat. libitince nomine indicari videntur funebres 
ludi, quippe in optimatium funeribus moris olirn 
fuit gladiatores dare, quo? Cicero bustuarios appel- 
lat; ludi vero nomine gladiatoria familia videtur 
intelligi. 

II.) Translate. 5 *• In'erdum ludus pro joeo 
accipitur, giuoco, scherzo. V. JOCUS. Htnc per lu- 
dum et iocum jungunlur a Cic. 3. Verr. 60. 155. 
Aliquera per ludum et jocum fortunis omnibus 
evertere. Adde Plin. 5. Ep. 14. extr. Hue refeni 
potest et illud Juvenal. 6. 323. Nil ibi per ludum 
simulabitur: omnia fient Ad verum. da scherzo, 
fintamente. V. et per ludum in (in. paragr. pro- 
xime sequcnlis. ^ 2. Inlerdum dicitur de re, quae 
facile ct hullo laboie fit. Cic. 2 Orat- 17. 72. 
Omnium ceterarum rerum oratio, mini crede, ludus. 
est homini non hebeti , neque ine-.ercitalo, neque 
communiuin litterarum et politioris bumanitalis 
experti: in causarum contentionibus magnum est 
quoddam opus, atque baud sciam, an de bumanis 
operibus longe maximum, id. i. Fin. 8. 27. Quum 
praesertlm ilia perdiscere, ludus csset. Sil. It. 16. 
573. Cui ludus, nullam cursu non tollere damain. 
— Hoc sensu ludum et jocum junxit Ter. Eun. 2. 

3. 8. Hie vero est, qui si occeperit, ludum ]ocum- 
que dicas fuisse ilium allerum. h. e. hie adolescens 
si amare cceperit, fratrem **jus Phaedriam dicej lu- 
dum et jocum fuisse, hoc est non amasss; tta enim 
hie insauiet in a more. Similiter Liv. 28. 42. N'ae 
tibi, P. Cornell, quum ex alto Africam conspexeris, 
ludus el jocus fuisse HispamaB tuae videbuntur. — 
Hinc per ludum est ludendo, ludi causa, nullo la- 
bore, facile. Cic. 7. Verr. 70. 181. Vidimus Fim- 
biiarn, Marium, Ceelium non mediocribus labnribus 
contendere, ut ad istos honores pcrventrent, ad quos 
vos per ludum et per negligcntiam pervenistis. Cf. 
Sueton- Claud. 8. Inlerdum ferula flagrove, velut 
per ludum, excitabatur. ^ 3. Ludus est etiam la- 
borum vemissio, atque adeo ipsa corporis voluptas, 
divertimento, piacere sensuale. Sibi ludos facere 
est sc per ludum recreare. Varro apud Non. p. 21. 
9. Merc; et Petron. fragm. Tragur. 73. Bur- 
mann. Hue referri potest, et illud Virg. 3. G. 379. 
Hinc ludo noctein ducunt . — Pare ludum ali- 
cui est dare ludendi potestatem , ut spud Plant. 
Bacch- 4. 10. 7. Ego dare me ludum raco gnato 
instilui, ut animo obse\iuium sumere possit. co-n- 
cedere divertimento. Mae Cic. Ccel. 12. 28. cit. 
sub I. 1. Hinc translate Plaut. Cas. prol. 25. Ludi 
lunt: ludus daius est argentariis: iraoquillum tit. 



LUDUS 

alcedonia sunt circa forum, vacanza, et Bacch- 4, 
10. 9. Dare ludum desidiae. sfogo. Sic Horat. 3. Od. 
12. 1. amori. — Hinc etiam ludus de venerea vo- 
luplate usurpatur: confer ludum ludere apud Ter. 
Eun. 4. 5. 39. cit. io LUDO II. 5. a. Liv 26. 50. Si 
frui liceret ludo aetatts, pr<esertim recto et legititno 
amore, et non respublica animum nostrum occupas-^ 
set etc. Horat. 1. Ep. 14. 36- Nee lusisse piget, sed 
non incidere ludum. h. e. non piget genio indulsisse 
venerique operam dedisse, sed piget non abrumpe- 
re vitam intemperalam ct libidinosam. ^ 4. Ludus 
usurpatur e'.ium pro irrisiono , ludibrio , beffa , 
scherno, dUeggio: quo scosu peculiares quoedam 
occurrunt dicendi raiiones. — a) Ludos et lu- 
dum facere est ludiScari, illudere, beffare, bur- 
lore, vrendersi gt'uoco; et occurrit — Absolute. 
Ter.Phorm. 5. 7. 52. L't ludos facit! — Cum Ac- 
cusative personae. Plaut. Capt. 3. 4. 47. Ut sce- 
leidus, Hcgio, nunc is tc ludos facit! Id. Aulul. 
2. 2. 74. Video ego tc me arbitrari, Euclio, homi- 
nem idoneum , quern scnecta as tale ludos facias , 
haud meti'.o meo^ — Et passive. Id. Pseud. 4. 7. 
72. Donicum ipsus sese ludos fieri senserit. et 
Bacch. 5. 1. 4. Hocciae me astatis ludum bis fa- 
ctum esse indigne? Adde argum. 2. Most- 7. — 
Cum Dativo persona3. Id. Most. 2- 1. 80. Ludos 
ego hodie vivo pr*scnti hie seoi faciam. Id. Merc. 

2. 1. 1. et Rud. 3. 1. 1. Miris modis dii ludos fa- 
ciunt hominibus. Id. True. 4. 2- 46. Jam hcrcla 
ego tibi, illccebra, ludo faciam clamore in via- 
h. e. pipulo tc dilleram. — Dicitur etiam facere 
ludo aliguem. Id. Pseud. 4. 7- 71. Exploratorem 
hunc facia inus ludo supposilicium . Sed fortasse 
ludos legendum est. — b) Facere ludos refer tut 
etiam ad turpia, ut ludificari, ludibrio habere, 
illudere, etc. Plaut. Pert. 5. 2. 23. — c) Ludos 
alicui redder e est ludos alicui facere. Ter. Andr. 

3. i. in fin. Si me imparatum in veris nuptiis ad- 
ortus esset, quos mihi ludos redderet! — d) Lu- 
dos aliquem dimitlere est illudendo et conviciando 
dimittere. Plaut. Rud. 3. 5. 11. Numquam quis- 
quam me Ienonem diierit, si non te ludos pessiraos 
dimisero. — e) Ludos dare, prosbere, est ejus, 
qui causam prasbet, quamobrem illudatur. Ter. 
Eun. 5. 7. 9. .Non potest satis narrari, quos ludos 
prabucris intus. — f) Ludos facere operam, vel 
aliud, est operam perdere, frustra laborare. Plaut. 
Rud. 4. 1. 9. Nunc et operam ludos facit et retia, 
ut tempestas est nunc atque ut noctu fuit. ^ 3. 
Melouymice ludus est locus , in quo corporis aut 
ingenti vires eiercentur, ut palaestra et schola: qua, 
ut ait Festus p. 347. 34. Mull., ideo litterariut 
ludus dicitur, ne tristi aliquo nomine fugiant pueri 
suo fungi munere: vel, ut alii volunt, quia studium 
litterarum liberalis ingenii ludus fit. — a) De 
loco, in quo corporis vires exerceotur. Cost. 1- B. 
G..I4. Gladiatores, quos ibi Caesar in ludo habebat, 
libertati cooQrmat. Sueton. Ccbs. 31. Ludum gla- 
diatorium aadificare. Adde eumd. Domit. 17.; et 
Apul. 11. Met. Hinc ludus magnus fuit schola 
seu ronvictus gladiatorum addictus spectaculis in 
amphilheatro Flavio dandis, ut docet Bapt. Borghe- 
sius in Annal. deW Instit. di corr. archeol. a. 
184G. p. 319. — ■ Sic Indus mililaris apud Liv., 
Cujus verba sunt 7. 33. In ludo militari, quuin ve- 
locitatis viriumque inter se asquales certamina in- 
eunt, comiler faciiis vincere ac vinci vultu eodem; 
nee quemquam aspernari parem, qui se offerret. 
Adde Capitolin. Maximin. i- — b) De ludo tit- 
terario. Plaut- Pert. 2. 1. 6. Cuculus si in ludum 
iret, potuisset jam fieri, ut probe litteras iciret. 
Confer Ter. Hecyr- 2. 1. 6. In eodemque omnes 
mibi videntur ludo docUe ad malltiam: ei ludo, si 
ullus est, magistram banc esse satis certo icio. Cic. 
3. ad Q- fr. 4, ad fin. Duceng mecum Ciceronern 
meum in ludum discendi. Id. 9. Fam. 18. Diony- 
slus Corinthi dicitur ludum aperuisse. Id. 3, Orat. 
22. 94. Isocrates magister istorum omnium, cujus 
e ludo, tamquam ex equo Trojano, meri principes 
exierunt. A'epo* Alt. 10. Cum eo, quem puerum io 
ludo cognorat, adeo conjuocte vixit , ut etc. in 
iscuola , da. giovanelto. Sic Quintil. 1. 4. 27.; 
Plin. 9. Hist. not. 8. 8. (24).; Sueton. Cal. 45.; 
et Aurel. Vict. Vir. illustr. 23. Ludus litterarius. 
Liv. 3. 44. et 6. 25. Ludus litterarum. Aurel. Vict. 
Ccetar. 14. ingenuarum artium. 5u«ton. Rhet. 4. 
diceadl. Id. Gramm. 4. B ludo tranjke la fo- 



LUECULA 

rum. Id- Bh.Pl. 1. Confer Plin. loco moi cit. In 
ludos hare. Et Id. ibid, convenire. — Et pro ipso 
tempore, quo pueri in ludo docentur. Pelron. Sa- 
tyr. 85. Forte quum in triclinio jaceremus, quia 
dies solemnis ludum arctaverat. h. e. perche,es- 
sendo giorno festivo, non ci era scuola. — c) De 
aliis. Plant. Rud. pro/. 43. Earn vidi ire e !udo 
fidicino in domum. — De loco, iD quem conve- 
niunt infames feminse meretricias aries discendi 
causa, nsurpat Cic.fragm. apud Quintil. 6. 3. 51. 
^ 4. Ludus etiam dicitur liber, in quo de re ludt- 
cra agitur. Ilaque sic inscribitur a nonnullis apo- 
colocyntosis SeneccE de morte Claudii Caesaris. Ci- 
cero quoque Senect. 6. fin. et Festus p. '270- 22. 
Mull, ex lectione Scalig. afferunt fragmentum Nce- 
vii in ludo, quo signiflcari videtur erotopsegoion : 
quod tamen opus plerique alii nou Ncevio , sed 
Lcevio tribuunt- 

LfJECULA, a?, f. 1. deminut. a lues. Gbss- Isid. 
Luecula, parva lues. 

LUELA, as, f. 1. (luo) Initio, pcena. Lucret. 3. 
11)28. sceierisque luela Career. 

LUERVEM V- voc seq. init. 

LUES, is, f. 3. Luis in recto dixit Prudent. Ha- 
mar tig. 250 si terras luis incentiva fatigat- et Psy- 
cnom. 508. slupuit luis improba. Al. tamen lues 
ulroquc loco retinent, ut secundam Prudent, corri- 
puerit, licentia quadam sibi familiari et frequenti. 

— Accusativus luervem, h. e. antique luerem pro 
luem legitur in Carm- Frat. Arv- apud Orell. 

5054. NEVE LVERVEM SINS INCVKRERE IN PLEORKS. 

— Ccteri casus praeter primum, quarlum et sextum, 
et pluralis numerus non sunt in usu, quod viderim. 

— Ceterum lues dicitur, quum in urbe, out agro 
febris, aliudve morbi genus homines, vel pecora 
arboresve, aut sata corripit: a luo (quocum confer 
Gr. *>.'Je(i>) quod ea corpora solvantur, ut Priscian. 
i p. 630. Putsch., Paul. Diac.^ p. 120. 4. Mull. 
et Non. p. 52. 8. Merc, doceot, \otu6$ (It. vialat- 
tia, influenza, pestilenza, epidermal Fr. conta- 
gion, maladie contagieuse, peste, epidemie; I!i«p. 
contagio, contagion, peste; Germ. d. Seuche, Pest; 
Angl. a plague, pestilence, contagious or epide- 
mie, disexse). 

I.) Proprie. Lues differ! a peste, quod haec aut 
cito perimit, quae corripuit, aut cito abit ab co, 
quem invasit: lues vero generalius accipitur et- 
iam pro iis malisi quse lente ea, quae corripiunt, 
conficiunt. I'irg. 3. jEn. 138- subito quum ta- 
bids membris, Corrupto cseli tractu, miserandaquc 
venit Arboribusque satisque lues ct lelifer annus. 

— Promiscue tamen ssepe usurpantur. Ovid. 15. 
Met. 626- Dira lues quondam Latias vitiavcrat au- 
ras, Pallidaque eisangui squalebant corpora tabo. 
Inscript. apud Henzen. 5'<S9., quse perlinet ad 
a. post Chr. n. 182. on per lvem vita ivncti 

SfM MAMERTIN0 ET HVFO COS. HlC 8gilUT de pe- 

stilentia Marco et Commodo Impp. Romas el per 
provinrias sparsa , de qua Pio 72. 14- et Capito- 
lin. Anton. Phil. 13. et 17. el Ver. 8. Martial. 

1. 79. Indignas premeret peslis quum tabida Tau- 
ces, Inque ipsos vultus serperet atra lues. Lucan. 
2 199. Sa?pe fames pelagkjue furor, subiteeque 
ruins, Aut terrae calique lues, aut bellica clades. 
Justin. 20. 5. 10. C"rthag*mienses bellum, quod 
lue deseruerant, auclis viribus repeiebaat. Seneca 
Thyest. 88- gravem populis luera Sparsura peslis. 
Id. Troad. 583. Propone Qamroas, famem et sae- 
vam silim, carceris sa»vi luem etc h. e. tabem, 
quss carcere diu detentis contrahitur. it marcire 
in una prigione. Plin. 26. Hist. nat. 1. 3. (3). 
luem vocat morbura lichenarum- — Hue referri 
potest et illud Licinii Maori apud Non. loc. cit. 
Ncquaquam sui lavandi reluant arraa lue. Forcel- 
linus hoc loco luem pro aqua, bumore accepit; 
contra, recentiores nonnulli pro tabo accipiunt. 

II.) Translate. «| I. Lues dicitur quidquid no- 
lium et exitiosum est: sic — a) De quavis gra- 
viori calamitate, ut de bello apud Tac. 3. Hist 
15. et Petron. Satyr. 124., de terra motu Tac. 

2. Ann. 47., de tempestate maris Seme. Hip- 
pol 1117.; de incendio Sil. It 17- 97., de exci- 
dio eu-^ruina Seneca Troad. 853. — b) De bo- 
minibus. Cic- Harusp- resp. 12. 24. Ut eos ludos 
beet lues impura pollueret- Seneca Med. 183. Pes- 
simam luem abolere ferro. ft. e. Medeam. Sil. It. 
10. 602. in natalts ilU bortida campis Sit me- 



— 124 — 

tuenda lues. h. e. Hannibal. Adde ewnd. 16 622. 
Similiter Seneca Phceniss. 131. Seeva Tbebarum 
lues. ft. e. Sphinx, et Val Place- 4, 431. pellere 
sarvara Quondam fata luem dederunt Aquilone crea- 
tis. k. e. Harpyias. — c) Hue pertinet et illud Plin. 
29. Hist, nat.i. 8, (27). Lues morum. corrultela. 
^f 2. Est etiam lues nix aut glacies soluta et li- 
quata, tabes, labes. Petron. Satyr. 123. fluctus 
stupuere pruina, Et paullo ante lues, nunc conci- 
denda jacebat, 

Lt)GEO, ges, xi, ctum, gere, n. et a. 2. Luxti 
pro luxisti est Catulli loc. cit. infra sub I. c. — 
Aliam formam lugo, is, 3. exhibet Vulgat- ital. 
(edente A. Maio) Johel 1. 13. Lugite deservieo- 
tes altario. et Matth. 5. 5. Beat! qui lugunt, quo- 
niam ipsi consolabuntur. — Part- Lugens I- et II, 
1.; Luxurus et Lugendus I. — Lugere (quod 
ducunt ab aV/s'u doleo) est flere, piorare, irsv- 
Siw ( It. piangere ; Fr. pleurer ; ilisp. llorar , 
verter llanto; Germ, trauern; Angl. to mourn, 
lament, bewail, plain, weep for). 

I.) Proprie, lugere fere dicitur de fletu et dolore 
in morte carorum. Servius ad Virg.W. JZn. 211. 
Mcerere est cum silentio dolere: flere, ubertim la- 
crimas demittere; piorare, cum voce flere: pian- 
gere, cum aliquibus dictis miserabilibus pectus aut 
faciem tundere: lugere, etiam cum habitus muta- 
tione. Fragm. jur. civ. antejustin. (edente A. 
Maio) p. 88. Lugendi sunt parentes anno , item 
liberi majores decern annorum aeque anno; mino- 
res liberi tot mensibus elugeantur, quot annorum 
decesserint usque ad trimctum: minor trimo non 
Iugetur, sed subluaetur: minor anniculo neque lu- 
getur, neque sublugelur. Seneca Ep- 63. a med. 
Annum femjnis ad lugendum constituere majores, 
non ut tarn diu lugerent, sed ne diutius. Id. Con- 
sol, ad Helv. 16. Ideo majores decern mensium 
spatium lugentibus viros dederunt • Hinc patet , 
olim apud Romanos longissimum lugendi tempus 
fuisse decern mensium, seu anni lunaris, qui quon- 
dam decimestris fuerat , quod etiam ex Ovid. 1. 
Fast. 35. et Cic. Cluent. 12. 35. constat. — Ce- 
terum occurrit — a) Neulrorum more. Cic. 
Mil. 8. 20. Luget scnatus , nueret eqoestcr ordo , 
tota civitas conferta senio est. Id. Plane. 42. 101. 
Hos pro me lugere, hos gemere videbam. Id. 3. 
Tusc. 26. 62. Ex hac opinione sunt ilia varia et 
detestabilia genera lugendi: piedores; muliebres !a- 
ceraliones genarum; pectoris, feminutn, capitis per- 
cussiones. Inscript. apud Mural. 953. 2. T. feli- 

ClS OMMVM ABTIF1C10RVM STVD10SISS1MI Qui Sixil 
A^K. XVII. M. XI. D. ViU. PARE^TES PEB^VA'M IJiFE- 

Licissimt lvxvri. Fortasse in lapide est lucturi. — 
b) Impersoaaliter. Calull. 39. 4. seu pii ad rogum 
filii Lugetur, orba quum flet unicum mater. — c) 
Active, seu cum Accusalivo. Ovid. 11. Met. 272. 
illo qui tempore maestus, Dissimilisque sui, fratretn 
lugebat ademptum. Sueton. Tib. 61. Lugere da- 
mnatos. Cic 5. f'err. 18. 47. Ut ager ipse cul- 
torem desiderare et lugere dominum videretur. 
Id. 12. Phil. 10. 25. Lugere mortem alicujus. Id. 
1. Tusc. 34. 83. vitam hominum. Id. Pis. 8. IS. 
occasum atque interilum reipublicas. Catull. 66. 21. 
At tu non orbum luxti deserta cubiie. syncope pro 
luiisti. Hinc Ovid. 4. Trist. 3. 39. lugenda vita. 
Et cum Gcnit. Graecorum more, Sil. It. 3. 423. 
seva Bebrycis in aula Luoendam formas sine yirgi- 
nitate reliquit Pyrenen. h. e. forms causa. — d) 
Passive. Ovid. 10. Met. 141. de Cyparisso. lugeberc 
nobis, Lugebisque alios, inquit. •— e) Cum Infi- 
nito. Cic. 2, Cat- 1. 2. Retorquet oculos profecto 
s?epe ad banc urbem', quaoi ex suis faucibus ere- 
ptam esse luget. Claudian. proccm. 2- in Eutrop. 
4. In dominos vanas luget abesse minas. 

II.) Translate. ^ 1. Lugere est luctus et doloris 
insignia praeseferre , portage il duolo- Liv- 2. 7. 
Matrons annum, ut parentero, eum luxerunt. Id. 
22. 56. a med. et 34, 6. Sacrum anniversarium Ce- 
reris intermissum est, quia nee lugentibus id facere 
fas est etc.. Id. 34. 7. Quid aliud in loctu, quam pur- 
puram atque aurum deponunt? Martial. 14. 157. 
pullo lugentes vellere lanae. h. e. nigras et lugeodis 
funeribus aptae. Has Martial, circa Pollcniiafsi ur- 
bem provenire dicit: unde Sil. It. 8. 598. fuscique 
ferax Pollentia villi. Ex his intelligimus, nigrum in 
vestibus coloretn lugentibus in usu fuisse. Paul. 1. 
Recept. Sentent. tit. ult. extr. Qui luget, abstinere 



LUITIO 

debet a conviviis, ornamentis et alba TCite. Verum 
sub imperatoribus album etiam fuisse usurpatura , 
non uno teslimonio probatur: qua de re Lips, in 
excursu ad Tac, 2. Ann. 75. Quae in publico luciu 
servari mos esset , babes ia Cenotaph. Pisano C. 
Csesaris, et in dissertatione 3. Norisii c. 3. ^ 2, 
Per metaphoram a Poetis etiam ioanimis tribuitur. 
Ovid. 11. Met, 47 positis quoque frondibus arbos 
Tonsa comas luxit. 

LtGlUM, li, n. 2. (lugeo) idem ac luctus. Cofft- 
modian. 29. 18. Lugia sunt semper, nee permorerij 
in ilia. 
LCGUBRIA, n. plur. 3. et 
LtGUBRB, adverb. T-toc. seq. 
LtlGL'BRlS, e, adject, (lugeo). Comp. Lugubrior 
II. — Lugubris est ad luctum pertinens, luctum si- 
gniflcans, funebris, jrsvwKs; (It. lugubre, da duo- 
lo; Fr. de douleur, de deuil, lugubre; Ilisp. lugu- 
bre, trlste, melancolico; (ierm. zur Trauer geho* 
rig; Angl. mournful, lamentable, dismal, doleful, 
sorrowful, grievous, lugubrious). 

I.) Proprie. — a) De rebus. Cic. 1. Tusc. 13. 
30. Lugubris larnentatio flelusque mserens. set/, in 
morte alicujus. Sic Id. 2. Legg. 23. 92. Lugubris 
ejulatio. et Horat. 1. Od. 24, 2.' cant us. Hue perti- 
nere videtur et Sail, fragm. apud Charis. 2. p. 176. 
Putsch. Nunciis confestim lugubribui. Ter. Ileauf. 
2. 3. 45.; et Justin. 14. 6. 7. Lugubris vestis. h. e. 
qua? in carorum morte induitur. Cf. Tac. 13. Ann. 
32. Per quadraainta annos non cullu, nisi lugubri, 
egit. non vest'i se non da duolo. — b) De person is 
est idem ac luctu plenus, flens, |;lorabundus, piena 
di pianto, piangente, ob carorum funcra. Liv. 3. 
32. Duo simul mala ingentia exorta , fames pesti- 
lent iaque, fee da homini, fceda j>ecori. Vastati niri 
sunt: urbs ossiduis exhausta funeribus; multae et 
clarac lugubres domus. Ovid. 4. Met. 690. genitor 
lugubris, et amens Mater adest: arnbo miseri. et 2. 
ibid. 334. Chmene lugubris et omens, Et laniata 
sinus. Sic III. Hcroid. 10. 14J. Luzubria pectora. 
Id. 1. Trist. H. 2^.: ft Seneca Hinpol. 090. Lugu- 
bres vultus. — c) Hinc Itigubria, absolute, sub- 
stantivorum mure . sunt vestes et iitsi^ntn luctus , 
duolo, Ovid. It. M''t. 6Gy. da liurimas, lugubria- 
que indue. Id. 4. T>ist. 2. 73. Ilia dies veniet, mea 
qua lugubris pun a id. Seneca Consul, ad Helv. 16. 
Qua?, ami><i<. filii«. imposita lusubria numquam 
exueruni. AVn<>i-a Here. fur. 6J6. luaubribus ami« 
rta coioux. I'ropert. 4. 11. 67. numquam mater 
lugubria sumpsi. n. e. nullum fiiium ainisi. meto- 
nymia. 

II.) Translate, "f 1. Lugubris est luctum indu- 
cens, ca;amitiitem d'jloremque alTerens, caiamitosus. 
Horat. 2. Od. 1. 33. Lugubre bellum.' ft 3. ibid. 3. 
61. Troja renascens alite lugubri. f'al. Flacc. 8. 58. 
lugubre sidus. Sunton. Aug. 23. Diemque cladis 
(^ r ariano5) quotannis miss turn habuerit ac lugu- 
brern. ft. e. inominalem seu atrum, utpote qui cala- 
mitosus fuerat. Salvian. 4. Gubern. D. p. 131. 
Illud gravius et lugubrius. *| 2. Item est tristis, 
querulus, maestus. Lucret. 4. 5i~. de events. Quum 
liquidam tollunt iuzubri voce querelaiq. Id. 5- 227. 
lugubres vagitus. Ovid. lb. 99. lugubria dicite ver- 
ba. Cic. post, redit. ad Quir. 3. 7. Fratris mei 
quolidiana? lacrima? sorJesque luaubres. Seneca 
(Edip.blii. Lugubris palla. Id. Hippol. 1262. Lu- 
gubre offlcium. — Hinc 

Lugubria, absolute, strbstanlivorum more. V. 
supra 1. c. 

Lugubre, adverbii more. Plant. Cist. 1. 1. 47. 
Nam si hsec non nubat, lugubre lame familia pereat, 
Firg. 10. JEn. 273. si quando nocte cometse San- 
guine! lugubre rubent. Sil. It. 12. 140. sonitu lu- 
gubre minaci Mulciber imtnugit. Atnmian. 28. 2. 
Lugubre clamare. Id. 25. 1. sibilare. Id. 26. 6. 
concrepare. 

LCGf'ORi'TER, adverb. OuEubrist cum luctu, 
luctuose, luttuosamente. Translate pro mneste, cum 
mserore et trislitia. Apul. 3. Met. Lugubriter eju- 
lare. et 8. ibid, fratrem ciere. 

LUIS. V. LUES in it. 

LUlTlO., onis, f. 3. luendi actus: sed occurrit 
translate tanturn et specialim pro solutione. Ulp. 
Dig. 49. 15. 15. Si palre rcdempto, el ante luitio- 
nem defuncto, Alius post mortem ejus redemptionis 
quantitatem offerat , dicendum est, suum ei posse 
hcredein eisistere. riscatto eff'etlivo. Paul. Sentent. 



LIMA 

3 6. 8. Luitio ad beredls solticitudinem spectat. il 
pagamento. - Titulus 31. libri 8. Cod. Justin. 
ioscribitur De luiiione pignoris, b. e. llberatione, 
quum aoluta pecuoia, quae debebatur, pigous libe- 
ratur et recipitur. • 

LOUA, «, f. 1. H t. Est genus herbs, vel po~ 
tius spins. Ita Paul. Diac. p. 120. 15. Mull. V. 
LUMECTUM. Videtur esse a \\>ua 9eu \op.r\ sor- 
des, -purgamentum. *^ 2. luma est etiam sagum 
ei Xupa, quod idem sigmfieat. Gloss. Isid. Luma, 
sagum quadrum. Hinc Salmasius apud Trebell. 
xxx. Tyrann. 29. pro Zimoo purpurea legendum 
putat lu ma purpurea. 

LUMARlUS, a, ura, adject, (luma) ad lumam 
pertinens, ul Lumaris fakes, apud Varron. 5. L. 
L. 137. Mull-, quibus luma secantur. V. LUME- 
CTUM, 

LUMBAGO, inis, f. 3. (lumbus) vitium et debili- 
tas iutnborum. Paul. -Diac. p. 120. 16. Mull. 

LUMBARE; is, n. 3. (lumbus) ■rrso^wjax. Isid. 
19. Orig. 22. Lumbare vocatur, quod lutnbis rcli- 
getur, ve! quod lumbis haereat. Hoc in ,-Egypto et 
i.i Syria non lantum reminse, sed et viri utuntur. 
Lnde et Jeremins trans Euphratem tulit lumbare 
suum. Hoc a quibusdam et renale dicitur, quia re- 
nibus alligatur. Hieronym. in Jerem. 13. 1. Cin- 
Uorium, 9ive lumbare, quod renibus jungitur. Id. 
2. in Ep. ad Galal. 27. Tunc maritus, priore cin- 
aulo putrescence, alium lumbis suis baltbeum, aliud 
de. Gentibus lumbare contexuit. Adde Vulgat. in- 
terpr. Jerem. 13. 1. 2.. 4. et alibi. 

LUMBELLUS, i, m. 2. deminut. a lumbus, lum- 

bulus. Apic. 7. 1. 

LUMBlFRAGlUM, li, n. 2. (lumbus et frango) 
lumbOTum fractura. Plaut. Amph. i. 1. 298. Nam 
si me irritassis, hodie Iumbirragium hinc auferes. 

LUMBRlCOSUS, a, urn, adject. (turnbrJcust ad 
lumbricos pertinens- Affertur a Freund. ex Cat. 
Jurel. loco tamen non laudato. 

LUMBRlCl'S, i, m. 2. vermis ioteslinorum (V. 
tamen infra sub II.), e'V' v « (It. verme, lombrico; 
Yr.ver intestinal, lombric; Hisp. lombris; Germ. 
der Eingeweidewurm ; Angl. a maw-worm, sto- 
mach-tvorm). 

I.) Proprie. Cato B. R. 126. Si teniae et lumbrici 
molesti erunt- Colum. 6. R. R. 23. 1. Solent au- 
tem vitulis nocere lumbrici , qui fere nascunlur e 
cruditatibus. et ibid. 30. 9. Solent etiam vermes 
quasi lumbrici DOcere intestmis. Adde Cels. 4. 17.; 
et Ccel. Aurel. 4. Tard. 8. — Lumbricos carere 
oculis, tradit Plin. 11. Hilt. nat. 37. 52. (140). 

H.) Figurate dicitur de vermibus terrenis: quam- 
quam alii voluut, lumbricum primo dici de iis ver- 
mibus, qui sub terra oaseuntur, deinde de iis, qui 
in ventre animalium. Colum. 7. R. R. 9. 7. Ul 
paludem rimentur effodiantque lumbricos. Sercn. 
Sammon. 12. Lumbricos terrae, sevurnquc ex ansere 
rauco. Adde Plin. 27. Hist, nat? 13. 120. (145).; 
et Scribon. Compos. 141. — Convicium est apud 
Plaut. Aulul. 4. 4. 1. Foras , lumbrice , qui sub 
terra ercpsisti modo. 

LCMBULUS, i, -m. 2. deminut. a lumbus, lom- 
batello, lumbellus, pars carnosa, duplex, quae hinc 
inde lumbos vestit, nostrates vulgo nombolo vocant. 
Min. 28. Hist. nat. 11.47.(169). Sicca lippitudo 
lumbulis suum exustis atque contritis et impositis 
tollitur. Apic. 7. 8. Lumbuli assi sic Gunt. Hatient 
etiam Not. Tir. p. 129. 

LUMBUS, i, m. 2. pars corporis, quinque infe- 
riores spinas vertebras complectcns, a cinctura ad 
nates, c'-S'J; (It. lombo, Iambi, reni; Fr. tombes, 
reins, tc'hine, dos; Hisp. los lomos, los hijares; 
Germ. d. Lende ; Angl. the loin, haunch, or 
flank). 

I.) Proprie. Plaut. Epid. in {in. Lumbos surgite 
atque ex to! lite, alzatevi. Cic. Aral- S2. Cepheus 
conctftur ante Lurnborum tenus. Quintil. 11. 3. 
131. Sinum usque ad lumbos reduxerunt. Plin. 20. 
Hist. nat. 3. 8. (15). Lurnborum dolor, dolore di 
reni. Juvenal. 8. 16. Si tenerum atlritus Catinensi 
pumice lumbum, Squalentes traducit vos. h. e. 
depilatus pumice circa lumbos- Horat. 1. Sat. 5. 
22. nautieque caput lumbosque saligno Fuste dolat. 
Plin. 8. Hist. nat. 51. 78. (.210). Lumbus apru- 
gnus. Martial. 13. 5. Cerea quae putulo luc'ct fice- 
dula lunibo. — Lumbis patris habere, se putat di- 
gitos grossiores, proverb, apud Hieronym. Ep. 82. 



— 125 — 

it. 3. de iU dictum, qui se praestare pntant major!- 
bus suis, et facta sua eorum factis prajferunt. 

U.) Translate. 5" 1. Dicuntur lumbi turpis llbl- 
dlnis sedcs. Catull. 17. 11.; Horat. Epod. 11. 22.; 
Pers. 1. 20. et 4- 35.; et Juvenal. 9. 59. «J 2. Ad 
viles quoque refertur, et videtur signiflcare supe- 
riorem trunci partem, ubi rami exire incipiunt. V. 
HUMEROSUS, et Colum. 3. R. R. 10. 12., ubi 
vitis partes bumanis merobris coraparat, et quae ibi 
membra genitalia, eadem Arbor. 3. lumbos vocat. 
Plin. quoque idem facit 17. Hist. nat. 23. 35. 
(210). 

LUMECTUM, i, n. 2. (luma) locus lurais plenus: 
V. LUMA 1. Varro 5. L. I. 137. Mull Lumariaj 
(fakes) sunt quibus secant lumecta, id est quum in 
agris serpunt spinas, quas quod ab terra agricolas 
solvunt, id est luunt, lumecta. 

LUMEN, tnis, n. 3. {a luceo quasi lucimen) lux, 
splendor, pw; (It. lume, luce; Fr. lumiire; clarte 
qu'un objet repand; Hisp. luz, claridad, fulgor, 
resplandor ; Germ. d. Lic\l; Angl. tight, sheen). 

1.) Proprie, Ennius apud Cic. 1. Off. 16. 51. 
Lumen de suo lumine accendere. Cic. Brut. 75. 
261. Tabulas bene pictas collocare in bono lumi- 
ne. Lucret. 2. 161. lumina solis. h. e. radii, lux, 
©cto; ijeXtoto. Cic- 2. Divinat. 43. 91. Luna di- 
stat a sole, cujus lumioe colluslrari putatur. Ovid. 
2. Fonf. 1. 27. Lumine ca?lesti solem fulsisse se- 
reaum. Id. 15. Met. 736. sol lurida pr.-ebebat lu- 
mina terris. Id. 5. Trist. 9. 37. lumen solare. Id. 
4. Fast. 450. diurnum. la luce del di. Sail, fragm. 
apud Non. p. 492. 3t, Merc. Lumine etiam turn 
incerto. non essendo ancora ben chiaro il di. 
Firg. 5. /En. 584. Aurora novo spargebat lumine 
terras. Sil. It. 15. 677. Ct quum sparsa micant 
steilarum lumina cselo. Cf. Virg. 1. G. 251. Illic 
sera rubens accendit lumina Vesper. Id. 7. JZn. 
8. nee Candida cursura Luna neijat: splendet tre- 
mulo sub lumine pontus. 

II.) Translate. ^ 1. Mctonymicc est luccrna et 
fai. Cic. 1. Divinat. 36. 79. Noctu, lumine ap- 
posito, nutrix animadvertit puerum etc. Id. Se- 
nect- It. 36. Lumini oleum instil larc. Id. 16. 
Alt. 13. A. t?uum ante lucem de Sinucssano sur- 
revissein veuissemque dilucuto ad pontem Tire- 
oum -, obviam mihi fit tabellarius. - Nondum 
legere poteramus. Nam et lumina dimiseramus, 
nee satis lucebat. Curt. 8. 1. 50. Clytus sine lu- 
mine exibat. Auct. B. Afr. 56. et 89.; «t Sue- 
ton. Cal. 18. Accendere lumina. Cf. Plin- 11- 
Hist. nat. 19. 21. (65). Papilio luminibus ac- 
censis advolitaus. Lucret. 6. 791. nocturnum ex- 
stinguere lumen. Ovid. Ileroid- 19. 151. Sternuit 
et lumen: posito nam scribimus illo. Sueton. Tib- 
19. Quolies lucubranle se lumen deciderei. Id. 
Cozs. 37. Ascendit Capitolium ad lumina, cle- 
pbantis lycbnuchos gestanlibus. Liv. 29. 25. Lu- 
mina in navibus singula rostratae, bina onerarias 
haberent r in prsetoria nave insignc nocturnum 
trium luminuni fore, fanali. Proper t. 2. 23. 39. 
Quum videt accensis devotarn currere tredis Id ne- 
rnus, ct Triviae lumina fene dea. Cf. Sueton. Cal. 
6. Passim cum luminibus et victimis in Capito- 
lium concursum est, ac pa?ne revulsa templi fores, 
ne etc. Tibull. 1. 10. 42. Ipse co:aes inulta lu- 
mina node tuli. % 2- Item splendor, qui ex re 
nilida tersaque emicat, splendore. Val. Place. 3. 
100.; ct Slat. 9. Theb. 802. Lumen ferri. Clau- 
dian. Cons. Prob. el Olybr. 94. Et formidalo 
clipeus Titaiia lacessit Lumine. Sic Sil. It. 2. 210. 
Ac simul arati radiavit luminis umbo etc. et 
Ammian. 16. 10. Ordo geminus annstorum, cli- 
p«atus atque cristatus , corusco lumine radians. 
^ 3. Item color nitidus. Colum. 10. h. R. 97. 
Candida leocoia et llaventia lumina calthae. Id. 9. 
ibid. 4. 4. Luteolas et Sarranee violas, nee minus 
caelestis luminis hyacinthus. CL Ammian. 23. 6. 
ad fin. Iodumentis plerique eorum ita operiuntur 
lumine colorum fulgeotibus vario, ut etc. ^ 4. 
Item dies, di. giorno, apud Poetas. Ennius apud 
Cic. Rabir. Post. 11. 21). Heguni sunt illas min<r: 
Si te secundo lumine hie ofl'cndero, Moiiere. t'irg. 
6. AZn. 356. vi\ lumine quarto Prospexi Italiam. 
Catull. 65. 90. Placabis festis luminibus Venerem. 
Virg. 6- JC». 735. supremo lumine. h. e. supre- 
mo die. f 5. Item vita. Plaut. Cist, a- 3. v. 1*2. 
Ecquid agis? reinoran"? lumen linque. si. Amabo, 



LUMEN 

acenrrite, ne rfe mterimat. Lucret. 5. 1047. Lu- 
mine adempto anlraam moribundo corpora fodit* 
Sic Ovid. 4. Trist. 4. 45. nee lumen ademptum, 
Nee mibi detractas po'ssidet alter opes. RorsuS 
Lucret. 5. 687. vit*e lumen adire. et Virg. 6. 
JEn. 828. lumina vilae attiogere. Lucret. b. 987- 
linquere lumina vitas, et Virg. 12. JEn. 63. si- 
mul hsec invisa relinqua'm Lumina, nee generum 
iEneam captiva videbo. Id. 2. tbici 85. (quern) 
Demisere neci: nunc cassura lumine lugent. % 6- 
Item visus, la vista, et ipsi oculi, gli occhi, prae- 
cipue apud Poetas. If epos Timol. 3. Sine ullo 
morbo lumen oculorum amisit. Ovid. 2. Pont. 8. 
66. Et patiar fossis lumen abire genis. Id- Re- 
med. am. 801. Utilius sumas acueotes lumiua ra- 
tas. Auct. Priap. 37. Miner va flavo lumine est, 
Venus pftto . Ovid. 3. Trist- 2. 19. Nil nisi Oere 
libel: nee nostro parcior imbcr Luroiae, de verna 
quam uive manat aqua. Virg. 3. jEn. 677. ad- 
stantes lumine torvo /Etnaeos fiat res. Horat. 4. 
Od. 3. 1. Quern tu, Melpomene, serael Nascentem 
placido lumine vidcris , Ilium etc. Cic. 5. Tusc. 
39. 114. Deinocritus, luminibus amissis, alba sci- 
licet et atra discernere non poterat. Virg. 5. JEn. 
847. Cui vix attolSens Palinurus lumina fatur. h. 
e. vix aperiens oculos. Val. Flacc. 1. 300. victa 
gravi cccideruot lumina somno. et 5. 341. lumina 
rurnpere fletu. et 4. 759. volvere. e£ 7. 292. tor- 
quere vultu gravi. Ovid. 5. Met. 232. Qectere. Id. 
Heroid. 21. 113. defixa tenere in aliqua re. Id. 
1. Art. am. 339. Quid fodis immeritis, Phineu, 
sua lumina ualis? Tib-alt 1. 2. 33.; et Ovid. 5. 
Met. 248. • parcere luminibus. h. e. abstinere ab 
aspectti, clauderc, aut avertere oculos- Propert. 
eodem sensu dixit 4. 9. 53. parcere oculis. Val. 
Flacc. 3. 279. sera dextra componere. h. e. manu 
claudere alicui in morte: quod Id. 1. 334. pre- 
mere, dixit. — Apud Veget. % Veterin. 16. po- 
nitur pro pupilla oculi. "if 7. Item foramen, quo 
luci ingredtendi via patet: qua significatione late 
patet; ponitur eniro — a) Pro rima, fessura. 
Val. Flacc. 1. 128. tenues subiere lateutia cerae 
Lumina. h- e. rimas oavis. Male aliquis limina 
reponit. — b) Pro forarninis cujuspiam lalitudine 
et capacitate. Vitruv. 4. 6. Lurnen hypothyri con- 
stituatur sic, ul allitudo dividatur in partes tres 
semis, et ex iis duae partes lumini etc. Frontin. 
Aquced. 3G. Longitudo calicis habere debet digi- 
tus non minus duodecim: lumen, id est capacita- 
te m, quanta imperata fuerit. Adde eumd. ibid. 
105. Inscript. optima; noue apud Gruler. 207. 

COl. 1. IS BO PAKU2TE MEDIO OSTII LVMEN APBRITO 

latvm p. Ti. altvk p. vii. — c) Pio spirameoto , 
foramine. Plin. 31. Hist. nat. 6. 31. (57). Si 
aqus cuniculo veniet, in biuos actus lumina esse 
debebunt. spiragli. — d) Pro ipsis sodium fene- 
stris. Cajus Dig. 19. 2. 25. Si vicino aediQcante, 
obscurentur lumina ccenaculi. Pallad. 1. R. R. 
21. Stabula non egeant septeotrionis luminibus, 
quae per hiemcrn clausa nihil noceant, per asta- 
tern patefacta refrigercnt. Apul. 2. Mel. Conclave 
quoddam obseratis luminibus umbrosum demon- 
strat. — Hinc imtniltere lumina est aperto pa- 
riete feneslram facere. Ulp. Dig. 7. 1. 13. a med. 
et Paul. ibid. 8. 2. 40. *f 8. Speciatim, in jedifi- 
ciis lumen est (inquit Paul. Dig. 8. 2. 15.) ut 
caslum videatur. Differt autero a prospeclu : quia 
hie etiam ex inferioribus locis est: lumen ex in- 
feriore loco esse non potest, ut Id. ibid. ait. In- 
ter servilutes est, ne luminibus officiatur, et ne 
prospectus offendatur, ut est apud Ulp. ibid. 14. 
In prospectum autem plus quis habet , ne quid 
scilicet objiciatur ad gratiorem prospectum ^ et li- 
berura: in lumine hoc tantum, ne quid altius ex- 
struerido, aut arborem ponendo, lumina cujusquam 
obscariora fiant. Cic. 1. Oral. 39. 179. Quum M. 
Bucculejus ades L. Fufio venderet , in mancipio 
lumina, uti turn essent, ita recepit. Fuflus autem, 
simul atque sediQcari cceptum est in quadam parte 
urbis, qua modo ex illis sdibus conspici posset, 
egit statim cum Bucculejo, quod cuicumque parli- 
cuiae casli ofSceretur, quamvis esset procul, mutari 
lumina pulabat. Hac Cic. Quo loco Bucculejus de 
lumine caverat: Fufius prospectum non mutari po- 
slulabat. — Hinc- luminibus obsiruere et officere 
est objecta re aliqua xdibus lumen adimere , ut 
: dictum est: V.. OD5TRUO. Cic. Dom. 44. 115. 



LUMINAR 

Se luminibus ejas esse obstructaTum , minabatur. 
Id. translate Brut. 17. 6ft. Catonis luminibus. ob- 
struct ha?c posteriorum quasi exaggerata altius 
oratio. h. e. gloriam eloquentiae obscuravit. et 
Rabir. Post- 18. 43. Nee mentis quasi luminibus 
officii aHitucto forluna* et gloria?. ^ 9. In pi- 
clura lumen est ciarus color, quo res conspicua? 
Cunt: cui opponitur umbra, b. e. color obscurus. 
Ftin. 35. ffist. nat. 5. it. (29). Tandem se ars 
ipsa distinxil, et invenit lumen atque umbras, dif- 
ferentia colorum alterna vice sese excilante . ef 
ibid. 11. 40. (13!). Nicias lumen et umbras cu- 
stodiit, atque, ut eminerent e tabulis pictura?, 
rnaiime curavit. Plin alter 3. Ep. 13. In pictura 
lumen non alia res, raagis quam umbra commen 
dat. ^ 10. Melapborice lumen est ornamentum, 
insignis nota. Cic. 2. Orat.il. 119. Certis dicendi 
J.imioibus ornare orationem. QuiniiU 9. 2. 102. 
Sententtarum luminB. Cic. Brut. 17. 66. Origines 
Catonis quem florem, aut quod lumen eloquentia? 
noo hsbent? Id. 6. de repttbl. 12. Hie tu, Afri- 
caue, o*tendas oporlebit patriae lumen anitni, in- 
genii eoosiliique toi. Id. 12. Fam. 5. in fin. Opto, 
ut ab istis orientis partibus virtutis tux lumen 
eluceat. Id. Amic. 8. 27. la eo quasi lumen ali- 
quod probitalis et virtutis perapicere videmur. Id. 
3. Cat. 10.24. Ciarissimis viris interfeclis, lumiiia 
dvitatis exstiacta sunt. Id. Dejot. 5. 15. Omnium 
gentium atque orouis memorise clarissimum lumen 
<C. Crxsarem) exstinguere, Cf, eumd. pro leg. Ma- 
nil. 5. 11. Corintbum patres vestri, totius Grsecia: 
lumen, exstinetum esse "vol uerunt. Fellej. 2. 52. 
2. AUerum Romani imperii lumen, h. e. Pompe- 
jug. Sil. It. 6. 130. Italae gentis lumen, h. e. Re- 
guius. Id. 9. 532. Libya? lumen, h. e. Hannibal. 
% 11. Item metonymies lumen est claritas, luce, 
chiarezza, el obscuriiati opponitur. Cic. Sull. 14. 
40. Vos in tantis tenebris erroris et instienlia? 
clarissimum lumen prstulislis racnti meae. Id. 2. 
Or at. 86. 353. Ordo est maxime , qui memorias 
lumen alien, et 3. ibid. 13. 50. Oratio adhibere 
lumen rebus debet, 

LUUlNAR vel 

LUMINARE, is, n. 3. (lumen) ipsum lumen, aut 
id, quod claritatem splendoremve de se diduDdit, 
lume, luminare, t taarrip. Hinc 

I.) Proprie. ^1 Speciatim luminaria dicuntur 
asdium foriculse et fenestra?. Cato li- R. 14. Lumi- 
naria Bex. Al. leg. Luminaria pauliulum lata, h. e. 
foriculic: V. Schneid. ad h. 1. Cic. 15- Alt. 26. 
Octavam partem tolli luminarium in adibus (al. 
scdium) ad Stfeoia? raemineris. h. e. octavam par- 
tem fenestrarum obstrui. Ita enim locum, antea 
rorruptum, edendum curavit, et interpretatus est 
Schutzius . — Ceterum generalirn Fulgal. in- 
terpr. Genes. 1. 16. Fecitque Deus duo luminarii 
magna: lurainare majus, ut praeesset diei; et lumi- 
nare minus, ut praeesset nocli. ^ 2. Item specia- 
tim usurpatur de cereis, seu lucernis, qua? in Ec- 
clesiis in festorum solemnitate , vel in marlyrum 
bonorem perpetuo accendebantur. ffieronym. ad- 
vert. Pigilanl. 3. Quando legendum est Evange- 
Hum , accenduntur lnminaria jam sole rutilante. 
Cassiod. 3. f'ariar. 7. Joannes Qebiii nos allega- 
tione pulsavit, sanctitatem vestram a se sexaginta 
orcas olei ad implenda luminaria suscepisse, qua- 
rum pretium sibi postulet oportere reslitui. Cf. 
Epist. (iregor. I. P. M. a pud Margarin. Inscript. 
Basil. S- Fault n. 243. Ne minus illic habere lu- 
minaria isdem pra?co fiUei cerneretur, qui totum 
muodum lumine praadicationii implevil, utile ju- 
dicavimus , eamdem massam , qua? etc. luminari- 
bus deputare. etc. Hac epistola data est via. Kal. 
Febr. 8nn. a Cbr. n. dciv. Gloss. Philox. Lurai- 
nsria, 'pwwrrjpta'Xu^vtxa. 

II.) Translate ponitur pro ornamenlo. Hinc lu- 
minaria appellamus viros exiraios, in quibus sin- 
gularis quidam virtutis splendor elacet, quique sui 
ordinis hominibus decori siot et ornamento. Cic. 
2. Phil. 21. 51- Id te autem, M. Antoni, id de- 
crevit senatus, et quidem incolumis, nondum tot 
luroinaribus eiBlioctis. Al ibi rectius cum pleris- 
que legendum luminibus: V. LUMEN II. 10- 

LOMlNATlO, onls, f. 3. (lumino) idem ac lu- 
men, vel luminare, vel dies festus, quo in aliqua 
urbe lamina per vicos accendunlur, illuminazione, 
ut patet ex Inscript. apud Fabrttt. p. 242. n, 565. 



— 126 — 

POPVLO VtSCERATlOnem, CtADUT0RS3 0BDIT , LT* 
Mis a, r-VDOS I. s. it. r. (h. t. JuDoni sospita ma- 
gna? reginas) solvs fbcit. Alia apud Slurat. 762. 

6. SPOBTVLAS rOPVLO FlBRl Et PVEBtS NVCB8 8PAEGI 

Die supra scripto BT lvmikatiokb. 

LOMINATUS, a, urn. V. voc. seq. 

LUMINO, as. Ivi, Stum, are, a. 1. (lumen). Part. 
Zuminatus I., II. et in fin. — Luminare est idem 
atque illustrare, illuminare, ftyti^u. 

I.) Proprie. Apul. 11. Met. ad Isidem. Tu rotas 
orbem, lumioas solem, regis inundum. Avien. Aral. 
1450. (al. 127.) aerias quarta face luminal oras. 
Cape.ll. 1. p. 17. Quos (amic'ui) stellantibus ocu- 
iis interstinctos crebri vibratus ignium luminabant. 
Adde Prudent. 5. «epc ars?. 127. et 3. ibid. 192. 
Sic Ccel. Aurel. 1. Acut. 9. Locus feoestris altio- 
ribus luminatus. 

II.) Translate. Capell. 9. p. 305. Itaque Hym»- 
nasus alacri tandem vigore luminatus etc. Id. 1, 
p. 27. Tellus Qoribus luminals.. — Hinc Part, pras- 
ter. pass. 

Luminatus, a, urn, adjective quoque occur rit; 
et male luminati dicuntur Apulejo, qui debili visu 
sunt, 9. Met. 

LCMlNO^US, a, am, adject, (lumen). Comp. 
Luminosior 1.; Sup. Luminosissimus II. — Lu- 
minosus est ciarus , illustris , luminoso, chiaro, 
^ci>tsjvc';. 

I.) Proprie. Vitruv. 6. 9. ad fin. Omnia ajdiflcia 
lumioosa ut Bint, curare oportet. Augustin. 15. 
Confess. 128. Lumlnosum caelum. Id. Ep. 137. in 
fin. Oleum luminosius. 

II.) Translate. Cic. Orat. 36. 125. Quum omois 
pars orationis debet esse laudabilis, sunt maxime 
luminosee et quasi acluosaa partes du-s. Augustin. 
Ep. 144. ad fin. LuminosissSma carHas. 

LCNA, as, f. 1. Zunai pro lunce in sec undo casu, 
more suo diiU Lucret. 5. 70. et 419. — Dicta est a 
luceo , per synropen a Lucina: sola enim noctu 
lucet; Cic. 2. Xal. D. 27. 6R. el Vairo 5. L. L. 
68. Mull. Est una ex scplem planelis, quaa, ut ait 
Cic. 6. de republ. 16., ultima a caslo, citima terris, 
lucet luce aliena, cbXijvij, itr,vt) (It. luna; Fr. lune; 
Hisp. luna; Germ. d. Mond; Angl. the moon). 

I.) Proprie. De luna Plin. 2. ffist. nat. 9. 6. 
(41). Novissimum lidus, terrtsque familiarissimum, 
et in teoebrarum remedium a natura reperum. et 
mox. Cresceos semper, aut senescens: et modo cur- 
vata in cornua facie, modo a?qua portione divisa, 
modo sinuala in orbem: maculosa, eademque sub- 
ito prasnitens: immensa orbe pleno, ae repente nul- 
la: alias pernox, alias sera, et parte diei, solis lu- 
cem adjuvans: defiriens, et in defectu tamen conspi- 
cua etc. et paullo post (441. l*roiima ergo cardini, 
ideoque minimo ambilu, viccnis scptenisquc, et ter- 
tia diei parte peragit spalia eadem, quae Saturni si- 
dus altissimum triginta annis. Deinde morata fn 
coitu solis biduo etc Etiam Ammian. 20. 3. lu- 
naris cursus ratiooes diligenter pcrsequitur, item 
Filruv. 9. 4. et rursus Plin. 18. ffist. nat. 32. 75.. 
(321). Praeterea luna; ejusdemquc effectuum lucu- 
lentam descriplionem habes apud Claud. Mart. 
Fictor- de Genesi 1. 95. Porro varias luna? for- 
mas ita ethibet Capell. 7. p. 241. Nam ex tribus 
et qnatuor septem fiunt; qui numerus formam Iuds 
complectitur ; nam primo est corniculata , quam 
(i-qvoetOr) Graacl vocant: deinde medilunia, quam 
dicuot hediou-'jv: debinc dimidiate major, qua di- 
citur o/ifajtufco;: mox plena, qu» dicitur iMtvoe- 
Xtjvo;: item tres form as prasdictas deficieos repctit. 
Similia leguntur apud Macrob. 1. Somn. Sciv. 6. 
p. 35. Bip. — Ceterum Plin. i. ffist. nat. 10. 7. 
(47). Solem intervenlu lunas occultari, lunamque 
terras objectu. Cic. 2. .Vat. D. 1«. 50. Solis an- 
nuos cursus spatiis menstruis luna consequilur. et 
ibid. 40. 103, Luna est major, quam dlrnidia pars 
terra?. Id. 4. Acad. (2. pr.) 39. 123. Habitari ail 
Xenopbanes in luna, camque esse terraui mulla- 
rum urbium et moolium. Id. fragm. apud Aon. 
p. 122. 2. Merc. Lunae alias hebetiora, alias acu- 
tiora videalur cornua. fforat. Carm. e&cul, 35. 
Luna bicornis regina siderum. Ovid. Heroid. 18. 
71, Culgens radiis argentea purtg. Id. 10. Met. 
488. aurea. et 14. ibid. 367. nivea. Plin. 18. Hist, 
nat. 35- 79. (347) ; et Colum. 2. H. R. 10. 15. 
Luna tertia, quarta, quinta, vigesima tertia etc. 
h. t. tertio, quarto etc. die, poslquam e sole emer- 



LUNARIS 

s!t. Plin. 2, ffist. nat. 17. 15. (78). novtiiltnft et 

prima, favro 1. R. R. 37. 1. eitreraa et prima, 
Cato R. R. 37. dimidiata. Plin. 18. ffist. nat. 
32. 75. (322). dimidia. Id 11. ibid. 30. 36. (109).; 

plena. Apul. de deo Socral. sub init. corniculata, 
di vidua, protumida, plena. iPiin. 8. ffist. nat. 54. 
80. (215). nova, et ibid. cava. V. CAVUS. Cato 
R. R. 29.; et Colum. 2. R. R. 10. 12. siiens. 
V. SII.ENS. Plin. 18. Hist. nat. 32. 75. (322). 
intermenstrua, noiuiunto. el 17. ibid. 9. 8. (57). 
bicra. f. SICCUS, et ibid, sitiens. V. SITiENS. 
Colum. 2. R. R. 14. 9. crescens. et ibid. 5. 
i. decrescent, et fforat. 2. Sat. 8. 31, minor. 
I'arro 1. R. R. 37, 1. senescens. Plin. 37. ffist. 
nat. 10. 59. (164). deficieng. ecctissafo. et eod. 
sensu Juvenal- 6. 442. laborans. Liv. 26. 5. Luna 
defectus. ecclisse. Plin. 7. ffist. nat. 48. 49. (155). 
senium, il fLnir delta luna. et 16. ibid. 39. 74. 
(190>. coitus, il novilunio. fforat. 2. Od. 18. 
16. Novaque pergunt interire lunae, et 4. ibid. 7. 
13. Damna tamen celeres reparant calestia lunaj. 
Virg. 1. G. 427. Luna revertentes quum primum 
colllgit tgnes. 

II.) Translate. ^ 1, Per synecdochen sumitur 
pro mense. Plin. 18. ffist. nat. 25. 57. (217). 
Centesima revolvente se tuna . Cf. Ovid. 1. Met. 
531. quater junclis implevil cornibus orbem Luna, 
quater plenum tenuata retexuit orbem. ^f 2. Item 
pro node, ut soles pro diebus. Stat. 5. Silv. 4. 
7. Septima jam redien 1 ; Phmbe mibi respicll a?gra$ 
Stare gen as. Serviut similiter intelligit illud Virg. 

3. G. 336. quum frigidus aera vesper Temperat, 
et saltus refkit jam rosrida luna. Adde Propert. 

4. 4. 21.; et Stat. 6, Theb. 280. ^ 3. Et pro 
lun;e splendore vel lumine. f'irg. 2. 2£n. 3.19. 
AJdunt se socios Ripheu^ et matimus annis Iphi- 
lus , oblati per lunam. ^ 4. Luna adsuta calceis 
crat apud Romanos patriciorum insigne. Ut enim 
ostendcrent, se ex iis centum progenitos, qui pri- 
on in senalum a Romulo alter ti sunt, (de quibus 
Liv. 1. 8.), parvam lunam in modum C littera? in 
calceis. teste hid. 19. Orig. 31,, gestabant. Juve- 
nal. 7. 191. nobilis et generosus Appositam nigra? 
lunam sublexit alutse. Stat. 5, Silv. 2. 27. Si te, 
clare puer, genilum sibi curia sensit, Primaque 
patricia clausit vestigia luna. Adde Martial. 2- 29. 
Consule Lydum de magistrat. R- I. 2. c. 13. et 
de. mensib. P. 1. c, 7-, turn etiam ft'sconf. Iscriz. 
Triop. p. 83. et seqq. ^ 5. Ab eadem similitu- 
dine litterae C lunce diei possunt semicirculi car- 
tilaginei, quibus constat guttur, sive aspera arte- 
ria. Sidon. carm. 1. 191. Jam si forte Buem Litra- 
tibus improbus Umber Tcrruit, albentes nigro sub 
gatlure lunas Frangere ludus eiat. % 6. In fabu- 
lis est Alia Hyperionts et Latonae seu ^Elhra? (ut 
est apud ffygin. prcef.), Titani neptis, eadem cum 
Diana el Proserpina. Tribuilur ei currus duarura 
rotarum, et, qui trahant, equi duo, quorum alter 
niger sit, albus alter, (quamquam Ovid, ambos 
niveos dixit 4. Fast. 374. et Remed. am. 258.), 
quia parlim diu, partim noclu decurrit. Alii a dua- 
bus juvencis currum ejus trabi dicunt, ut Auson. 
epist. 5. 3. et epist. 19 3., boves dicit Prudent. 
1. advers. Symmaf.h. 301 ., juvencos Cktudian. 3. 
Rapt. Pros. 403., tauros Fulgent. 1. Mythol. ante 
cap. I., ideo scilicet, quod hoc animal cornibus 
lunam referat: vel quia ipsa prope tcrrarn decur- 
rit , cujus sunt tauri cultores. Sunt etiam qui a 
mulo currum ejus trahi flnxerunt. V. HCILTJS- 
Auriga ejus apud Stat. 12. Theb. 307. est Sopor. 
Ceteium V. et Cic. 1. Tusc. 39. 92. — De amo- 
ribus ejus V. ENDY5IION in ONOM. — Luna? 
a?dem Roma? in A ven ti no memoral Liv. 40. 2. 
— lliuc dies Lunce, qui nempe Luna; saccr fuit, 
lunedi. V. DIES. Inscript. apud Mural. 383. 4. 
DEPOsifus xv. kal. apr. d. Lvw. — Jam inde ab 
Arsace, qui astris, ut exislimant Persaa, ritus sui 
consec ratio ne permixtus est omnium primus, ipso- 
rum Persarum reges pnetumidi, ait Ammian, 23. 
6. sub init., anpeliari se paliuntur Solis fratres et 
Lunie. — A'B. De nomine urbis, V. ONOM. 

LCNAR1S, e, adject, (luna). ^ 1. Est ad lu- 
nam per linens, tunore, oz\r,\i:a,%i<;. Varro 1- R. 
R. 37. 1. Lunares dies. Cic. 1. de republ. 18. 
Lunaris cursus. Isid. 5. Orig. 36. annus, Ovid. 
15. iJfef. 790. currus. Id. 5. Fast. 16. equi. Id. 
10. Mel 2 ( J6. cornua. C^audian, 2. Rapt. Pros 



LUNATICUS 

298. globus. IS. 1. in flu /in. 147. jubar. PUn. 
16. Hist nat. 39. 74. (189). Infinitum refert lu- 
naris ratio: nee nisi a vicesima in tricesjmam ro- 
bur cadi volunt. Claudian. VI Cons. Honor. 
499. Lunaria damna Oceani. il flusso e riflujso 
del mare, Varro 9. L. L. 26. Mull. Lunares 
bora. ft. e. aquinoctiales. ^ 2. Item est luna 
6irailis, luna formam referens. Ammian. 25. t. 
ad fin. Lunari acie sinuatisque latetibus occursu- 
ros host! manipulos iostruebat. 

L0NATICLS, a, um , adject, (luna) qui furore 
laborat, rjon IE Jo quidem perpetuo, sed intervallis 
quibusdam recurrente; a luna, quia melancholia, 
qua laborat , accrescit et decrescit pro ratione lu- 
na, lunatico, Cz\r l viax.6t; Paul. Dig. 21. 1. 43. 
Mancipium lunalicum. Veget. 3. Veterin. IS. 1. 
Schneid. Lunaticus oculus. ft. e. qui cerlis tempo- 
ralis caligat et cacutit. Id. 5. ibid. 30. 1. Qua- 
darn ratione lunatica animalia, sicut homines, re- 
pente corruunt et intermoriunlur. Ita Schneider., 
alii lunari leg. Firmic. 4- Mathes. 7. Luna, a M*r- 
curio per diem defluens ad Saturnum, facit plerum- 
que lunaticos, aut sacrarum valetudinum viiiis op- 
pressos, cadueos quoque ac misera commotione dc- 
rnentes. Isid. 10. Orig. 4. 61. Caducus a cadendo 
dictus; idem lunalicus, eo quod certo luna tempore 
patiatur. et ibid- 4. 6. Hos cadueos, vulgo lunaticos, 
vonat, quod pro luua cursu comitetur eos insania. 

LUNATlO, Sols, f. 3. (luna) menstruus luna cur- 
stis, lunazione. Vet. Scholiast, ad Lucan. 1« 2 IS. 
Tertia Cynthia dixit, quia duae luoationes prace- 
dentes fuerant pluviales. hid. 6. Orig. 17. Cummu 
cis annus dieilur, qui duodecim tantum lunatioues, 
id est dies cccliv. habet. 

LON ATI'S, a, um. V. LUNO. 

LUNCHUS. V. LONCHUS. 

LUNO, as, fivi, 5tum, are, a- 1. (luna). Part. 
Lunatus in fln. — Lunare est in modum luna, 
qnando in cornua curvalur, fiectere, torcere a guisa 
di luna. Ovid. 1. Amor. 1. 23. Lunavitque genu 
sinuosum forliter arcum. Prapert. 4. 6. 25. Jamque 
acies geminos Nereus lunarat in arcus. h. e. instru- 
xerat in modum cornuum luna- — Sa;pius occurrit 
Part, prater, pass. 

Lunatus, a, um, et est factus ad instar luna 
di'iucla in cornua, fatio a guisa di luna, lunata. 
Virg. 1. /En. 494. et 11. ibid. 663. Lunata pelta 
Amazonidum. et 5tat. 5. Theb. 145. lunatum ag- 
men. ft. e. exercitus Araazonum peltis armatum. 
Eodem sensu Sil. It. 2. 76. luoatis Bistones armis. 
Colum. 12. R. R. 56. 1. Ferramento lunato inci- 
dere. Auct. B. Afr. 80. Ipse lunatis c&stris Tha- 
psuro operilius circummunivit. PUn. 9. Hist, nat- 
33. 52. (102). Lunata concha. Seneca (Edip. 465. 
de. delphinis. Lunata scindit cauda mare. ft. e. fal- 
cata (ut ait Ovid. 3. Met. 681- de eadein re loqtieos, 
Quaiia dividua ainuantur cornua lunse ). Sil. It. 4. 
317- Aut itli dextros lunatis flexibus orbes, Aut illi 
lavos siouant in cornua gyros. Frontin. Exposit. 
form. p. 34. Goes. Lunati anguli aeuti di<.untur, 
quia exilissima tenuiiate finiunlur. Stat. 2. Silo. 2. 
13. ilacido lunata recessu Hinc atque hinc curvas 
perrumpunl sequora rupes. Frontin. 2. Strateg. 3. 
Lunata acies. Plin. 6. Hist. nat. 13. 15. (38).; et 
Pallad. 4- R. H. 11. Lunata cornua. Stat- 0. Theb. 
265. nondutn lunata fronte juvenci. Claudian. 1. 
Rapt. Pros. 129. lunata frons. ft. e. coruibus in- 
structs. Martial. 1. 50. pellis. ft. e. ealeeus lunula 
ornatus. Sic Id. 2. 29. Non eilrema seutl lunata 
ligula planta. V. LUNA II. 4. 

LUNLLA, a, f. 1. deminut.a iuna, parva luna, 
Ian? Ita, ceXtjvjc, utiVcG/co;. Lunula, inquit Isid. 
19. Ori< f . 31., sunt ornamenta mulierum, in simi- 
liludinem luna bulla dependentes. Plaut- Epid. 5. 
1. 33. Non roeministi, me auream ad te aiTerre nata- 
li die lunuiam atque anellum aureolum in digitum? 
Tertuli. Cult. fern. 10. Nullam de conchyliu ve- 
ttein Sncrepet, nullas lunulas, rcprobet. AdUe Vulr 
gal. inlerpr. Isai. 3. 18. 

LUO, Itiis, lui, (luitum), tfiere, a. 3. In pnetcrilis 
u dicimus iongum, luit, plilif. in pne&cnii lireve, 
luit, plait. Ita Varro 9. L. L. 104. Ulull., quod 
conQrmalur illo Ennii apud Cic. 3. Oral. 42. 168. 
!Nos sumu'Romani, qui fuimus ante Kndini. L-Li 
prima in fuimus producitur. et Plauti Men. prol. 
63. Nam rus ut ibot forte, ut mullum piuerat. Ubi 
ptima in piuerat tongu est. LuciUm opud Son. 



— 127 — 

p. 489. 15. Merc. Tantalu' qui pcenai ob facta at- 
fantla luit. (Merctrus ieg. pendit). Sed tunc et du- 
plici u scribere solebant, fuvU, pluvit , luvti. — 
Part. Luens et Luiturus a sup. luitum inusit. II. 
5.; Luendui II. 3. 4. et 5. — Luere a Graeca voce 
\uu, qua idem sigoiScat, est lavare, abstergere (It. 
lavare; Fr. laver, baigner, arroser; Hisp. lavar, 
Umpiar con aqua; Germ, ivaschen, abwaschen; 
ab -, oesputen; Angl. to wash, lave). 

1.) Propria. SU- It. 11. 22. Argiros major qua 
Gracia muros Servat, et Ionio luitur curvata pro- 
fun do. Prudent. 3. tzcOl jtc^. 190. amnis pulcro 
gurgite mcenia luit- 

IL) Translate. ^ 1. Ponitur pro purgare. Val. 
Flacc. 3. 407. Insontes errorc luit, eulpamque re- 
initttns etc. % 2. Hinc s*pe est solvere, delicto- 
rum supplicium ferre, scontare , paoare il fio. — 
a) Cum addito Ablativo rci, qua quid iuitui . Cic- 
5. Fin. 22. 64. Qua per vim oblatum sluprum 
voluntaria morte lueret. Id. 3. Verr 30. 77. Lit 
ejus libidinem hom<num innocentium sanguine lui 
vciles. Virg. 1. G. 50'2. sanguine luere perjuria. Ad- 
de Ovid. lb. 567.; et Vellej. 2. 1. Similiter Cic. 1. 
ad Brut. 12. Acerbum est, pareotum scetera filio- 
rum panis lui. Id. MIL 36, 99. Luere aliquid capite. 
et Liv. 9. 5. Obsides sexcenti imperati, qui capite 
luereot, si pacto non staretur. Id. 1. 26. Luere cla- 
dern piaculo. Id. 5. 18. temeritatem morte. Id. 30. 
15. temeritatem alia temerilale. Id 38.37. noiam 
pecunia. Ovid. Heroid. 10. 100. nee facta luisses 
Impia funeribus, Cecropi terra, tuis. Lucan. 2. 312. 
luere aliquid cade. Sil. It. 7. 514. aliquid periculo. 
Id. 6. 286. pralia tristia damnls. — b) Cum Ac- 
cusativo tantum. Liv. 38. 48. Pro digoitate imperil 
vestri coactis luere peccata sua. Sic Virg. 10. &n. 
32. Luere peccata. Id. 4. G. 454. commissa. Ho- 
rat- 3 Od. 6. 1. delicta majorum. QuintiL 12. 9. 9. 
Certe patroni petulantiam litigator luit- ^ 3. Pro 
expiare ct avertere. Liv. 10. 28. a med. Datum hoc 
nostro generi est, ut luendis perkulis publicis pia- 
cula simus. Val. Flacc. 2. 539. clan sum ut thalamis 
suinnoque gravatum Immolet , ereplaque luat re- 
sponsa pharetra. ft. e diluat, solvat, evacuct, vana 
reddat. Alii leg. Isvet. <| 4. Item est solvere, per- 
solvere, pagare, atque adeo liberare, pecuniam de- 
bitam solvendo. Curt. 10. 2. 25. Pluribus vestrum 
defuturum viaticum fuit, ni as alienum luissem. 
Imppp. Valenlinian. , Theodos. et Arcad. Cod. 
Theod. 2. 4. 3. Quum quis ad luendnm debitum 
cbirograpbo convenitur. Scosvola Dig. 36. 1. 78. 
ante med. Luere fundum a testatore obligatum. ft. 
e. liberare. Sic Julian, ibid. 30. 83. 1. Luere pi- 
gnus. (Hinc translate, ut videtur, luere sacramen- 
tum apud Solin. 25. est dare il giur amenta.). — 
Sic de soiutione, qua mulla et pan* causa flt. 
Plin. 17. Hist. nat. 1. 1. (7). Cautum est duode- 
cim Tabuiis, ut qui injuria cecidisset alienas arbo- 
res, lueret in singula* aris xxv. *f 5. Hinc luere 
poenas est pcenas dare, ferre supplicium pro iioxa, 
pagare il fio o la pena. Cic. 3. Alt. 9. Ilaque mei 
peccati luo poenas. Id. Sull. 27. 76. Eos ad luen- 
das reipublica poenas Furia quadaui incitaverunt. 
Justin. 16. 2. 5.; et Vellej. 2. 5L Lniversa Cas- 
sandri dumus Alexandro Magno, seu neois ipsius, 
seu stirpis etstincta pcenus, parlim cade, partiin 
supplicio, partim parricidio luit. Claudian. VI, 
Cons. Honor. 139. piratica puppis, Vastato tandem 
pcenas tuitura profundo. Adde Cic. 14. Phil. t2. 
32.; Liv. 38. 47. ; ^uejon. Vesp. 1. et alios. — Et 
in sing. num. Ovid. 3. Met. 624 qui Tusca pulsus 
ab urbe Exsilium, dira pcenarn pro cade luebat. Sic 
Tac 6. Ann. 4. Latlaris, ut retuli, pracipuus olim 
circumveniendi Tilii Sabini, et tunc luenda prena 
primus fuit. — Luere supplicia eodem aensu dixit 
Justin. 2. 5. 6. Quicumquc capi potueruni, suppli- 
cia crucibus luerunt. Id. 8. 1. 11. Quasi parva sup- 
plicia cadibus et rapinis luissent. /J. 17. 1. 5. 
Parricidium principum secuta cades sunt luentium 
supplicia. — liuc pertinent et ilia Senec. Again. 
1 oo8. ut paria fata Troicis lueret malis- et PUn- 7. 
Hist- nat. 8. 6. (45). Luere augurium malis. ft. e. 
pali ea mala, qua augurio portendebanlur. 

LLTPA, a, f. 1. (lupus) femina in gsoere luporum, 
lupa, \waiva. 

I.) Proprie. Ovid, 3. Art. am. 8. rapid a tradis 

' oviie lupa. Horat. 3. Od. 27. 2- ab agro Rava dc- 

cunens lupa Lauuvino. Proper t. 4. 4. 51. qui'm 



LUPERCALIA 

NatrU Inhnmaoa dura papilla lupa. Adde Liv. 10. 
23.; et Justin. 43. 2. 6. et 8. 

IL) Translate meretrices lupa? dlcontur, quia 
luparum instar sunt rapaces. Ea vocis lupas bomo- 
nymia, ut Lwius quoque testatur 1. 4., occasionera 
praebuil fabula de Romulo et Remo, quibus, quum 
in litore esseat ex'positi, lupa admovisse ubera diei- 
lur. Nam lupa ea, oo.< quadrupes, sed meretrix fuit, 
qua infantes expositos sustulit atque aluit. V. LU- 
PEHCA in ONOM, Plaut. Epid. 3. 3. 22. Divor- 
tunt mores virgioi longe, ac lupa. Cic. Mil. 21. 
55. Ille qui semper secum scorta , semper e\o- 
letos, semper lupas ducebat. Aurel Vict, de orig. 
gent. Rom. 21. Mulier corpus pretio vulgare solita, 
lupa dicitur, unde et ejusmodi loci, in quibus ha 
coQsistunt, lupanaria dicta. Adde Quintit. 2. 4. 19. 
et 3. 7. 5.; Ammian. 28. 4.; ct Zactanf. 1. 20. — 
tYB. Apud Colum. 7. R. A. 12. 14. est nomen 
canis. 

LUPANA, a. f. 1. (lupa) translate est idem at- lu- 
pa, h. e. meretrix. Commodian. 59. 22. la fcnii- 
nas congruit cultura lupanas. 

LtJPANAR, 5ris, u. 3- (lupa) locus, in quo lupa, 
hoc est meretrices prostant , bordello, lupanare , 
cop veto , itopv&jSoaxslov : V. locum Aurel. Vict. 
io LUPA II. Plaut. Bacch. 2. 3. 50. Qui in lupa- 
nari accubat. Quintil. 7. 3. 6. An deprebensus in 
Iupanari cum aliena uxore adulter sit, quserilur. 
Juvenal. 0. 121. Intrarit calidura vateri centone 
lupanar. — Adhibetur et in conviciis- Calull. 42. 
13. o lutum, lupsnar, Aut si perditius potest quid 
esse. 

LftPANARIS, e, adject, (lupanar) ad lupanar 
speetaos, ya.aaiXMitiy.6c. Apul. 9. Met. Larem ma- 
riti iupanari maculare infamia. 

LCPANArIUM, li, n. 2. (iupa) idem ac lupanar, 
bordello. Ulp. Dig. 5. 3. 27. Pensiones a lupanarlo 
perceptse. Id. ibid. 4. 8. 21. ad fin. Si io popinam, 
vel Supanarium adesse jusserit. Adde ibid. 23. 2. 43. 

LUPANA HICS. V. ?oc. seq. et LUPIN ARIL'S. 

LOPARiX, Srum, f. plur. 1-, subaudi cedes, sunt 
ades meretricia, seu lupanaria, in lecunda Urbij 
regione, Subura eppellata: V- SUBURANUS in 
ONOM. Harum meminere Sex. Ruf. reg. II. Ma- 
cellum magnum, Luparia. P. Victor. Lupiria in 
Subura. Ifotit- Imp. Macellum magnum, Luparil- 
At in Cod. Vatic, n. 3227., teste A. Nihbyo, Mura 
di Roma p. 171., legitur Lupanarii. 

LOpArIUS, li, m. 2. (lupus) luporum venator. 
GIosj. Pkilox. Luparius , \uo%yipa4 . Ackie Ser- 
vium ad Virg. 1. G. 139- 

LCpATA, Crum, a. plur. et 

LUPATI, 5rum, m. plur. 2. V. LtJPATUS in fin. 

LUPATRlA, a, f. 1. mulier qua lupatur. Ita 
legitur in *Cod. apud Pttron. fragm, Tragur. 37. 
Burmann.; alii es conjectura ieg. eupatria, sed 
prior lectio prastat, vel legendum luparia. V. LU- 
PARLE. 

LUPATTJS, a, um, adject, vel parlicip. ab inu- 
sit. iupare, quod a lupus, iupino* habens Rentes; 
et de frenii asperrimis dicitur: V. Servii locum 
infra cit. Horat. 1. Od, 8- 6. Gallica nee lupatis 
Temperat ora (renis. -- Hinc 

Lupata, Srum, n. plur. 2. et 

Lupali, Orum, m. plur. 2. (subaudi frena vel 
freni) sunt geaera freoi asperloris, freno, morso, 
-/a\tv6q. Virg. 3. G. 208. Verberi lenta pati, et 
duris parere lupatis. Ubi Servisu: frenia asperri- 
mis: dicta autem lupata a lupinis dentibus, qui 
inaequales sunt; unde etiam eorum morsus vebe- 
menter obest. V. LUPUS. II. 4. Ovid. i. Amor. 2. 
15. Asper equus duris contunditur ora lupatis. Mar' 
Hal. I. 105. Mordent aurea quod lupata cervi. 
Claudian. Cons. Prob. 81. bic sub juga ferrea ne- 
ctit Cornipedes rigidisque docet servlre lupatis. 
Solin. 45. a med. Equus adeo sprevlt Iupatos, ut 
de induslria cernuatus etc. 

LUPERCALU, turn, n. plur. 3. In Genltivo et 
ium el I'orum habere potest, ut Saturnalia. — 
Lupercalia, Ivxata, erant solemnia quadara sacra, 
qua Roma a Lupercis flebant in honorem Pauls 
pastorura del. Hwc sacra ab Euandro ex Arcadia 
In Latium advecta fuere : et celebrabantur xr. 
Cal. Martll. Fiebant lustrationis causs, in spelunca 
sub monte Palatino, qua Lupercal dicta est. Ritas 
hie fuit. Capram Pastores, quorum Pan tunc pra- 
cipuum imme' erat, immolabint, deinde yarlti lu- 



LUPMCALIS 

dis, rejectis vestibuj, sese exercebant. Romulus 
item instiiuisse creditur , ut canis jrumolaretur . 
Hac re lupa nutrici sua gratias referre videbatnr. 
Nam canis natura adversatur lupis. Temporis deni- 
que progressu pro capra hircus immolari cceptus 
esl. Regnante Romulo ei deinceps, sacerdotes, qui 
Luperoi appellabantur , peracto sacriGcio , faciem 
sibi iarva tegebanl, vel polius sanguine fcedabant, 
el nudi (verenda tamen tecti erant pellibus victi- 
marum casarum , ideoque ab Ovid. 5.' Fast. 101 
cinctuti appellantur; earum vero peliium formam 
vide apud Viscont. Mus. Pio-Ctem. T. 4. tab. 21. 
p. 159. edit. Jfediol- Ilinc etiam Salii Marlis apud 
Virg. . jEn. 282. pellibus in morem cincti di- 
runtum discurrebant per urbero veterem , id est 
Palalium. Adoicscentes aecurrebant cum lana lacte 
madida. qui tabum abstergerent. Institutum eliam 
aliquan'do fuit, ut hirci pellem in lora secarent, 
el ha?c in cursu illo manibus gestarent, et obvias 
quasque feminas iisdem caederent {Ovid. 2. Fast. 
445. narrat, mulierei terga dedisse Lupercis per- 
cutienda, Juvenal, vero 2. 142. et Plutarch, in 
Cees. c. 61. manus seu palmas, ut in !udo litlerario 
solebarit pueri, prabuissc): crediti nimirum hac re 
illis ferunditatem alTerre..V. Ovid- 2. Fast. 267. et 
seqq., et Servium ad Virg. 8. /En. 343. et G63., 
quibus locis et causam habes, cur nudi diseurrerent. 
Cic. 2. Phil. 34. 87. Adscribi jussit in Fastis, ad 
Lupercalia. Id. 2. ad Q- fr. 13. in fin. Hodierni 
diei res gestas Lupercalibus habebis. Adde Liv. 1. 
5.; Sueton. Cces. 79.; Justin. 43. 1. 13.; Vol. 
Mar.. 2. 2. 9.; et Aurel. Vict. fir. illuslr. S5. 

I.t'PERCALIS.e, adject, ad Lupercaiia pertinens, 
ut Lupercalc sacrum, Sueton Aug. 31. Sic in In- 
script. apud Hznzen. 6009. l. licimo secvndjno l. 

III.. QVIR. DECVR10K1 CAESAHlBSSfVM EQVO FVBLICO 

KXORNATO SACHJSOVE LVFERCALIBVS FVJV'CTO. 

I.fj'PERCUS, i, m. 2. deus idem, qui Pan: ab ar- 
cendis lupis: F. LUPERCAL in ONOM. — Item 

6acerdos Panis, qui Lupercalibus sine veste discur- 
rebat, ut in LCPERCAL1A dictum est. Virg. 8. 
./En. (303. eisullantcs Salios nudosque Lupercos. 
Juvenal. 2- 142. agili palmas prabere Luperco. In- 
scripl. apud Henzen 7418. d. m. - m. vlfivs ma- 

XIMVS EQVES ROKA>'VS QVI ET LYPERCVS CYCVRRIT. 

h. e. fuit; scd nota verbum currendi hujus sacerdo- 
tii proprium. — Duo fucrunt Lupercorum ordines, 
Fabianorum et Quintilianorum: V. FABIAN US in 
ONOM. Additus est tertios Julianorum, institutus 
in honorem C. Juiii Casaris, ut est apud Sueton. 
Cws. 76. — Hoc saccrdulium fuisse annuum colli- 
gitur ei Znscript. apud Fabretl- 7. 457. n. 78. (qui 
tamen litulus suspectus est Oretlio ad n. 2256.), 
ubi iierum , et ex alia in Opusc. letter. Bologn. 
T. 2- p 6., ubi ter legitur. — Lupercorum colle- 
gium memoratur in Inscript. apud Henzen. 6010., 
qua ante a. 741. ab U. C. exarata fuit. a. castri- 

CIVS MYRIO TALEKTI F. TR. MIL. PBAKF. £0- El' clas- 
sis MAoisfcr collf-g. upejicor. — Non modo Ro- 
ma , sed eliam alibi fuisse Lupercos, docent In- 
script. apud Jffurat. 1. 3. qua? Velitcrna, alia apud 
Oruter. 347. 6. quas Prsnestina , et alia apud 
tuiiid. 470. 6. qua Nemausensis est. Videsis adno- 
tata ab Qrellio ad Inscript- 2543. — Pas to res pri- 
inum Luperci fuere: paullalim nobilissimi civitatis, 
adoicscentes prssertim iis sacris initiari soliti sunt. 
I !inc M. An ionium, Lupercum fuisse scimus ei Cic 
2. Phil. 34. 85. Scd imberbes discurrere vetuit Au- 
gustus, ut nan at Sueton. Aug. 31. — I\'J5. De co- 
gnom. Rom. V, ONOM. 

LUP1LLUS, i, m, 2, deminut. a lupiuus, parvus 
lupinus. Plant. Stick. 5. 4. 9. Lupilli commiauto 
crustulo. — NB. De cognom. Rom. V- ONOM. 

LUPlNACfiUS, a, um, adject, (lupinus) ad lupi- 
num legumen pertinens, ut Lomentura lupioaceum, 
apud Apul. Herb. 21. 

lCpINARIUS, a, um, adject, (lupinus) ad lupi- 
num legumen pertinens , ut Lopinarium labrum , 
apud Caion.Il. R. 10. et It., h. c. lupiois lavandis, 
nut coquendis. — Hlnc 

Lupinarius, ii, m. 2. absolute, substaativorum 
more, est lupiaorum, seu leguminum negotiator, 
apud Lamprid. Alex. Sev. 33., ubi Casaubonus 
mallet legi popinarii, alii lupanariij h. e, lupana- 
riorum exercitores. 

LUPTnARIUS, Ii, m. 2. V. voc. priced, in Go. 

LtJPlNUM, i, n . 2. ?. LUPINUS, i. 



— 128 — 

LtJPlNUS, a, um, adject, (lupus) ad lopum perti- 
nens, lupino, di lupo, \uxcvo?. Ennius apua Do- 
nat. ad Ter. Phorm. 2. 2. 25. Lupinus impetus. 
Cie. 3. Cat. 8. 19. Quern inauratum in fjapitolio 
parvum atque lactentem ubenbus lupinis inbiantem 
fuisse meminisiis. Propert. 4. 10. 20. Et galea hir- 
suta compta lupina juba. h. e. ex pelle lupi facta, 
(Firff. i. jEn. 279. lupse fulvo nutricis tegmine la- 
tus Romulus.). Plin. 28. Hist. nat. 19. 78. (257). 
Lupina pellis. — NB. De cogoom. Rom. V. 
ONOM. 

LtJPlNUS, i, m. et Lupinum, i, n. 2. leguminis 
genus est, omnium amarissimum, quod sui circum- 
actu agricolis horas eliam nubilo die ostendit, teste 
Plin. 18, Hist. nat. 14. 36. (133)., lupino, Sreffts;. 
Est a \Cnri dolor, cegritudo, quia vullutn gustantis 
amaritudine conlristat. 

I.) Proprie. — a) Generatim. Cato R. R. 34. 
Ibi lupinum bonum Get. Vivg. 1. G. 75. tristisque 
iuplni Susluleris fragiles calamos. Ovid. Medic, 
fac, 69. pallentes torrere lupinos. Colum. 2. R. R. 
10. 1. Lupini prima ratio est, quod minimum ope- 
rarum absumit. Plin. loc. cit. Lupino est usus pro- 
xirnus, quum sit et homini et quadrupedum generi 
communis. Martial. 5. 78. teperis lupinus. — CI. 
jpee {Op. cit. vol. 2. p. 131.) hanc exbibet sinonj- 
miam: Oacfios Theophr. 8. 7., Dioscor. 3. 132. et 
Atben. Dejpnos. 2, 45.; AurrEvapcov Suid.; Aotjouvj 
Grsecor. reccotior. ; et Lupinus Virg., Colum., Plin. 
locc citt. sunt Lupinus hirsutus et pilosus L. 
Spec, plant. 1014. — b) Specialim pro medica- 
mentorum mensura, quemadmodum (aba, cicer etc. 
Scribon. Compos. 144. Dantur (/»Q5c) quantum lu- 
pinus ex melUs liguia et aqua; cyalhis mi. et in 
fin. Dantur quantum fabas «gyplia? etc. Id. ibid. 
152. Fiunt (ex his) pastilli lupini magnitudinis. et 
ibid. 172- Adjuvat (hoc medicamentum) eos lupini 
magniludine, sed cum aquas cya'tbis tribus. — c) 
Item speeiatirn, lupinorum usus erat in commdiis, 
in quibus si pecunia opus esset. lupinos pro mini- 
mis numerabant. Plant. Pcsn. 3. 2. 20. Ilinc //o- 
rat. 1. Ep. 7. 23- Nee tamen ignorat, quid distent 
aera lupiois. h. e. quid intersit inter veros num- 
mos et ex lupinis factos. V. COMICUS. 

II.) Translate lupinum aureum est loculus vel 
parva theca ex auro const ans et lupini formam re 
f.-'rens. Mar cell. Empir. 3. 2. a me.d. Hirundini 
ventriculo scisso albi ac nigri lapisculi inveniuntur. 
qui si lupino aurco includanlur et collo suspen- 
dantur, omnem dolorem oculorum pcrpctuo aver- 
tent, et mox. Lanertae oculos - intra bull am vel 
lupinum aureum claudes colloque suspendes, quod 
remedium quamdiu tecum babueris, oculos non do- 
lebis J 

LUPOR, Sris, ari, dep. 1. (lupa II.) scorlari, vel 
prostitui, ut Non. p. 133. 11. Merc, interpretatur. 
Alia (secundum Forcellinum Turpilius) apud 
eumd.ibid. Cum meretrice per vias lupanlur. Lu- 
cilius apud eutnd. ibid, ex lectione Scalig, et divos 
ture precemur, Consilium faxint placcat, tu impune 
luperis. Mercerus legendum putat: Consilium fassi, 
pacem, impune luperis. Gloss. Philox. Lupari, koo- 
veu'sy. 

LUPOLAj as, f- 1. deminut. a lupa, parva lupa; 
sed occurrit translate tantum pro saga, strega, in- 
cantatrice, apud Apul. 5. Met. Perfidne lupulae ma- 
gnis conatibus uefarias insidias tibi comparant. Lu- 
puloz hoc loco de Psyches sororibus usurpatur, qua* 
et lamia subinde vocantur. — NB. De cognom. 
Rom. V. ONOM. 

LUPUS, i, m. 2.\ukc;, animal rapat ct velocissi- 
muro , ovibus maximc atque capellis infcstum : a 
voce Graeca allata (It, lupo; Fr. loup; llisp. lobo; 
Germ. d. Wolf; Angl. a wolf). 

I.) Proprie. a) Generatim. Virg. 3. f7. 264. ge- 
nus acre luporum. Id. 7. /En. 18. ct forma uragno- 
rum ululare luporum. Id. 2. Eel. 63. Torva lesna 
lupum sequitur: lupus ipse capcllam. Id. 3. G. 537. 
Non lupus insidias explorat ovilia circum, Nee gre- 
gibus nocturnus obambulat. (Luculentarn lupi ovile 
populati descriptionem habes apud Slat. 4. Theb. 
363.). Plin. 10. Hist. nat. 63. 83. (177). Cjpcos 
catulos gignunl canes, lupi, panther*. Id. 8. ibid. 
22. 34. (84). et 10. ibid. 73. 93. (199). Lupi in fame 
terra vcscunlur. Id. 8. ibid. 38. 83. (227.). In Olym- 
po Macedonia; monte non sunt lupi, nee in Creta 
insula. Id. 28, ibid. 10. 44. (157). Lupi vestigia c»l- 



LUPUS 

eata equis afferunt torporera. Fropitt 4. 5. 13. 
Audax cantata leges imponere luna, Et sua no- 
cturno fallere terga lupo. h. e. induere lupi formam. 
et Virg. 8. Eel. 97. His ego saepe lupum fieri et se 
condere silvis. Quibus verbis is morbus describitur 
a Grascis \uY.av%pconia appellatus , quo qui labo- 
rant, noctu luporum more egrediuntur, seque lupos 
factos esse putant. — 6) Specialim Moral lupum 
Martialem cognominat, 1- Od. 17. 9-, vel quia 
crucntus est, vel quia in tutcla Martis. Virg. quo- 
que Martium appeliat 9. /En. 566. Confer Justin- 
38. 6. 8- de Romanis. Atque, ut ipsi ferunt, condi- 
tores suos lupa uberibus altos: sic omnem ilium 
populum luporum animos , inexplebiles sanguinis 
atque imperii, divitiarumque avidos ac jejunos ha- 
bere. — Uuc adde, lupum fuisse symbolum Roma, 
ut docet Cavedoni io Bullett. deWInslit. archeol. 
a. 1837. p. 282. — c) Ad designandum femiui- 
num genus, pro lupa, lupum feminam dixere veie- 
res. Ennius apud Servium ad Virg. 2. JEn. 355. 
lupu 1 femina feta repente. Id. apud Non. p. 378. 18. 
Merc. Endo tuetur , ubi lupu' femina conspicit o- 
mnes. Quintil. 1. 6. 12. Varro in eo libro, quo ini- 
tia urbis Roma enarrat, lupum feminam dicit, En- 
nium Picloremque Fabium seculus. Festus p. 150. 
27. Mull. Hunc slirpem anliqui dixerunt, et rursus 
hanc lupum, hanc metum. Cf. Paul. Diac. p. 60. 8. 
Rursus /festus p. 286. 15. Quum ait Ennius a stir- 
pe supremo, et Ilia dia nepos, et lupus feta. — d) 
In Italia creditur luporum visus esse noxius, vo- 
cemque homini, quern priores contemplentur, adi- 
mcre ad prasens, ut Plin. tradit 8 Hist. nat. 22. 
34. (80). Hinc illud Virg. 9. Eel. 53. vox quoque 
Mcerin Jam fugit ipsa: lupi Motrin videre priores. 
— e) Ex quo Servius ortum ait illud proverbium, 
lupus in fabula : quo utirnur, quum supervenit 
subuo is, de quo loquimur, et nobis sua prasenlia 
facultatem loquendi ampulat: il lupo e nella favola. 
Cic. 13. AH. 33. De Varrone loquebamur: lupus in 
fabula venit enim ad me. Adde Ter. Adelph. 4. 1. 
21. Sic Plant. Stich. 4. 1. 71. Atque eccum tibi 
lupum in sermone. — f ) Lupum auribus tenere, 
aliud proverbium , tenere il lupo per gli orecchi, 
o il lione pel ciufj'etto, in re ancipili periculosaque 
dici solet: nam qui lupum auribus tenet, nee dimit- 
tere audet, nee retinere potest sine periculo. Ter. 
Phorm. 3. 2. 21. Immo, quod ajunt, auribus teneo 
lupum. Nam neque quo amittam a me, invenio, ne- 
que uti relineam, scio. Adde Sueton. Tib. 25. — 
g) hac ur get lupus, hac canis, aliud proverb, apud 
Horat. 2. Sat. i- 64., ubi ulrimque periculum est 
et diserimen anceps. essere fra Vuscio e H muro. — 
h) Overn lupo committere , rem aliquam ei com- 
miltere, qui ipse maximc custodis egeat, ne perdat, 
liar la lattuga in guardia a'paperi. Ter. Eun, 5. 1- 
16. Scelesta, ovem lupo commisisli. Cf. Cic. 3. Phil. 
11. 17. O praciarum cuslodem ovium, ut ajunt, lu- 
pum ! Adde Ovid. 2. Art. am- 363. — i) Lupo 
agnum eripere, de re difficili ac desperata. Stultum 
enim videtur sperare, futurum, ut lupus arreptum 
agnum salvum dimitiat- Simile est apud nos, an- 
dare alia gatta pel lardo. Plant. Pain. 3. 5. 31. 
Lupo annum eripere postulant: nugas agunt. — 
I) Oves fugit lupus, de re impossibili et contra na- 
turarn. Virg. 8. Eel. 52. — m> Lupus ovium non. 
curat numerum , h. e. quamvis numeral! gregis 
oves mactat. Dicitur dc iis, qui nihil curant. Id. 7. 
Eel. 51. Hie tantum Boreas curamus fiigora; quan- 
tum Aut numerum lupus, aut torrenlia flumino ripas. 
— ■ m) Lupus est homo homini, h. e. ne te vel 
tuas res homini credas , quern nondum novisti . 
Ptaut. Asin. 2. 4. 87. Numquam hodie induces 
(me.) ut tibi credam hoc argentuin ignolo. Lupus 
est homo homini, non homo, quum qualis sit non 
riovit. Simile esl illud Senec. Ep. 103. Ab bominc 
homini quotidianurn periculum. 

II.) Translate. ^ 1. Lupus est piscis, ita diclus 
a voracitaic, spigola. Loudatissimus, qui lanatus 
dicitur, a candorc moilitiaquc carnis, pracipue in 
fluviis captus, et Roma in Tiberi inter duos pontes 
(fortasse sub lie I urn, ct Fabricium vel Castium), ut 
est apud Macrob. 2. Saturn. 12., Hoy at. 2. Sat- 2. 
32. et Plin. 9. Hist. nat. 54. 79. (169). Adde eumd. 
ibid. 17. 28. (61).; Colum. 8. if?. R. 16. 4. et 9. 
ibid. 17. 8.; Varron. 3. R. R. 3. 9.; et Martial. 
13. 89.; et V. PISCKUS. 5 a - Item « enus aranei > 
quod Gracis phalangion est. Est autem duplex, 



LURA 

aliutl mftjits, allud minus: minus noD lexit. Plin. 
29. Hist. nat. 4. 27. (85). et It. ibid. 21. 28. 

(SOI. f 3. Item instrumenlum ferreum aduncum, 
quo aliquid eitrahitur, vel altollitur, rampicone, 
rampino. Liv. 28. 3. Qui erexerant ed murum sea- 
las., alii furcis detrudebantur, in alios lupi superne 
ferrei injecti, ut io perieulo essent, ne suspensi in 
murum extraherentur. Adde Isid. 20. Orig. 15. 
•J 4. Item frertum aspertus/quod et lupatum dici- 
lur: ita dictum a iuporum dentibus, quos forma 
imitatur. Sumitur autem et pro freno uaiversirn. 
Ovid. 4. Trist. 6. 3. Tempore pa ret equus lentis 
anirnosus habenis, Et placido duros accipil ere lu- 
pos. Adde Stat- 1. /I chill. 281. *f 5. Lupos expo- 
nit Falltid. I. II. ft. 43. serrulas manubriatas ma- 
jores minorcsque ad mensuram cuhiti. quibus facile 
est, quod per serram flcri non pott* t , reserando 
trunco vitis interseri . *T 6. Lupus salictarius 
herba est sponie nascens et cibis apta. Plin. 21. 
Hist. nat. 15. 50. (86). — NB . De cognom , 
Horn. V. ONOM. 
LURA, ee, r. 1. 

I.) Proprie est os cullei, vel utris. Paul. Diac. 
p. 120. 18. Mull. Lura os cullei, vel etiam utris; 
unde lurcones capacis guise homines et bosorum 
suorum consumptores. V. infra sub II. 2. 

II.) Translate. *J 1. Est ipse uter, cullcus. Au- 
son. perioch. 10. Odyss. Opes aliquas in lura inesse 
existimantes. *f 2. Item inteslinum, venter. Lu- 
cilius apud Cir. 4. Tusc. 21. 48. in os prius acci- 
piam ipse, Quam gladium in stomacbo, lura ac pui- 
monibu 1 sUto. Sunt qui ubique pro lura reponunt 
lora eodem sensu. Alii ubique aliter legunt. praeter- 
quam apud Paul. Diac. , ubi eodem fere sensu 
usurpatur, quo nunc nostrates vulgo lora, Ita! i vero 
pivera vocant vas illud ligneuro, quo vinum ex lacu 
in dolium transfunditur. 

LURCABUNDUS vel lurcbabundus, vel 
LURCHlNABUNDUS vel Iurcinabundus, a, urn, 
adject, (lurco) valde lurcans vel lurcinans, beluo, 
Iurco , trangugiatore, goloso, Vox est Catonis , 
quam, ut nimis antiquam, damnat Quintil. 1. 6, 42. 
V. COLLURCINATIO. 

LURCO, as, are, ft. et lurcor, firas, ari, dep. 1. 
Ducunt aliqui a\a{ioc$ avidus, vorax: Paul. Diac. 
a lura. Ceterum lurcaie est cum aviditate cibum 
sumere, ut ait Non. p. 10. 31. Merc, trangugiare, 
Aafiaao. Pomponius apud eumd. 11. 6. Lardum 
lurcabat lubens. Lucilius apud eumd- ibid. Ut lur- 
caretur lardum et carnaria furtim. 

LURCO, Onis, ra, 3. (Jurco, as). Olim lurcho 
scripserunl cum adspiratione. Servius ad Virg. 6. 
&n. 4, et Prob. in Cathol. p. 1455. Putsch. — 
Lurco est capacis guise homo, gulosus, bonorum 
suorum consumptor, ut Paul. Diac. p. 120, 18. 
Mull, exponit, Ai'jcyo;, goloso, trangugiatore. 

I.) Proprie. Plaut. Pers. 3. 3. 16. Lurco, edaj, 
furax, fugax. Zucilius apud Non p. 11. 9. Merc. 
Vivite lurcones , comedones virile ventres. Sue- 
ton. Gramm. 15. Lenseus Sallustium historicum 
acerbissima satira laceravit, lastaurom et lurconem 
et nebulonem popinooemque appellans. Adde Paul. 
Diac. loc. cit. in LURA. — Hinc fuit cognomen 
M. Aufidij, qui primus pavooem saginare instituit, 
et ex eo magnum quaestum fecit. Varro 3. R. R. 
6. 1. et Plin. 10. Hist. nat. 20. 23. (45).; aui- 
buscum cf. Cic. 1. Alt. 16. 13. Sic M. Perpenna 
Lurco apud Gruter. 2378. 

II.,) Translate est homo impudicus , cinssdus , 
op.jj.axa Vyya habens. ApuL 8. Met. de Isiaco. 
Sic praeco lurconem tractabat dicacule. 
LURCOR, Sris, V . LURCO, as. 
LURlDATUS, a, urn, adject, idem ac luridus, 
a quo ductum est, vel luridus factus. Figurate Ter- 
tull. 4. advers. Marcion. 8. Luridati delioquenlias 
maculis. 

LURIDUS, a, urn, adject, (luror) est supra mo 
ium pallidas , ut ait Paul. Diac. p. 120. 20. 
Mull, (et Ghsi. Pkilox. Luridus >'"*>'x? J ' 5 » rt£ "^ t0 »> 
iXTEpsjto';, vTr<i>7rto;.) , lividus , ad nigrorem acce- 
dens, neXiSnd;, w^pdc (It. lurido, nericcio, rug- 
ginoso , Uviito, pallida asiai; Fr. pale, blime , 
jaunt, livide; Ilisp. palido, descolorido, amarillo, 
car de-no; Germ, blassgelb, leichenblass , erdfahl; 
Angl, pale, ghastly, wan, grisly, dismal, black 
and blue, livid, furvd). 
1.) Proprie. Plaut. Capt- 3. 4. 63. Video' tu 

Ton. ILL 



— 129 — 

itti macular! corpus tolum maculis luridis? Atra 
bilis agitat hominem. Cf. Seneca Ep. 95. Luridoe 
bilis suffusio. itterizia. V. LUROR, Ceterum Var- 
ro 1. R. R. 2. 26. Rana lurida. h. e- buto, vel ca- 
lami tcs. fforat. 4. Od. 13. 10. refugit te, quia lu- 
ridi Denies, te quia rugae Turpant et capitis nives. 
Id. Epod. 17. 21. verecundus color Rcliquit ora 
pelle amicla lurida. 7d. 3. Od. 4. 74. iuridu? Or- 
cus. Ovid. 4. Met. 267. pallor. Id. 14. ibid. 747. 
lurida membra, sc.il. ejus., qui sibi laqueo fauces 
elisit. CoIu7f*. 10. R. R. 325. valido turgescit iu 
rida caule Brassica. Seneca Med. 790. luna. Plin. 
6. Ep. 20. sub fin. Sol etijiri effuhit, luridus ta- 
men, qualis esse, quurn deficit, solet. Sic Ovid. 15. 
Met. 785. Phffbi quoquc tristis imago Lurida sol- 
{iritis pnebebat lumina terris. 

II.) Translate, seu active, est qui luridum facit. 
Ovid. 14. Met. 198. me luridus orcupat horror. 
Sic Id. 1. ibid. 147. lurida aconita. h. e. qua luri- 
dos faciunl (unde nigros dixit Juvenal. 1. 72. ve- 
ncno sublatos). et 14. ibid. 791. sulphura . scil. 
quia usta luridum ignem reddunt. Sic Calpurn. 
5. Ed. 69. galbana. Sil. It. 13. 560. nigrum pan- 
dens mors lurida rictum. Cf. Petron. Satyr. 124. 
lurida mortis im3gu. 

LOROR, oris, m. 3. Ratione habita elymi, volunt 
esse a lura, qua utrem signiiicat: ut proprie corii 
coiorem notet. Ceterum luror est pallor fuscus el ad 
nigrorem acceuens , pallid'zza carica , lividezza , 
nerezza, wyo6-rr^. Lucret. 4. 332. Lurida pra?terea 
fiunt, qusecumque tuentur Arquati, quia luroris de 
corpore eorum Semina tuulta fluunt. Claudian. 3. 
Rapt. Pros. 238. luror permanat in herbas, DeG- 
ciunt rivi, squalent rubigine prata. Apul. 9. Met. 
Lurore buxeo macieque fcedatus. 

LCrCleNTUS, a, urn, adject, (luror) valde luri- 
dus. Apul.l. Met. Conceplaculuro aqu« lurulentae. 
Al. fee tins leg. lutulentw. 

LUSClNlA, ffi, r. 1. et luscinius, li, m 2. Etiam 
lusflnus legitur in Gloss. Lai- Gr. Luscious, aV 
Sciiv. — Luscinia vel luscinius est avis cantus suavi- 
tate prreceilens, qua> et philomela, Grajca appella- 
tione, dicitur. Alii dictam volunt, quod quasi lu- 
gens canat {V. loc. Patron. 5. L. L. 70. ut in voc. 
seq >, respicientcs ad fabularo, de qua V. io PHI- 
LOMELA: alii quod sub lucem canat, h. e. exortu 
diei , et recentiores hoc eodem sensu a luscus et 
cano: alii quod in hicis canat. Gr. cc^Swv (It. tisi- 
gnuolo; Fr. rossignol; Ilisp. ruisehor ; Germ. d. 
A'achtigall ; Angl. a nightingale). Insignis est Pli- 
nii locus 10. Hist. nat. 29." 43. (81). Tanla vox 
tarn parvo in corpusculo, lam pertinax spiriius. De- 
inde in una perfecta musiea scienlia modulatus edi- 
tor sonus: et nunc conlinuo spiritu trahitur in Ion- 
gum, nunc variatur inflexo, nunc distinguitur con- 
ciso, copulatur intorlo: promittitur revocato, infu- 
scatur ex inopinato: interdum et sccum ipse mur- 
murat: plenus, gravis, acutus, rreber, extentus: ubi 
visum est. vibrans, summus, medius, imus. Brgvi- 
terque omnia tarn parvulis in faucibus, qu<e exqul- 
sitis tibiarum tormentis ars hominum excogitavit 
etc. Horat. 2. Sat. 3. 245. Luscinias solili impenso 
prandere coemptas. Phcedr. 3. 18. Pavo ad 3uno- 
nem venit, indignc ferens, C3ntus luscinii quod sibi 
non tribuerit. Seneca Ep. 76. ante med. IlubcL vo- 
cem? sed quanto dulciorem mobilioremque lusci- 
nii' Al. leg. lusciniae. Plin. loc. cit. Sestertiis sex 
candidam lusriniam venissc , qua; Agrippinae dono 
daretur. — Luscinia; deest caniio, proverb, de eo 
irooice dictum, qui re aliqua abundat, oeque ea de- 
Qii unquam potest . v. gr. mulieri _verba. Legitur 
apud Plaut Racch. 1.1.4 V. voc. seq. 

LUSClNlOLA. Be, f. 1. deminut. a luscinia. Plaut. 
Bacch. 1. 1.3. n. Pol agis mcluo, mihi in monendo 
defuerit oratio. ba. Pol ego quoque metuo, lusci- 
niol^u ne defuerit cantio. P. voc. praeced. in Go.- 
Va<-ro 3. R. R. 5. 11. Intra retem aves sudI omne 
genus, maxime cantrices, ul lusclniola* ac merul*. 
Id. 5. L. L. 76. Mull. Lusciniola, quod lurluose 
canere existimatur atque esse ei Altica Progne in 
luctu facta avis. AL leg. Lusciola. 

LUSCINIUS, a, urn, adject, (luscus). £«seimos 

Commodus Aug. apud Lamprid. Commod. 10. ap- 

pellabat eos, quibus alterura oculum eruisset. V. 

LUSCINUS. 

LUSCINIUS, 11, m. 2. V. LUSCINIA. 

LUSCINUS, a, urn, adject, (luscus) idem ac lu- 



LUSIO 

sclosus, vel luscitiosus. Plin. 11. Hist. nat. 37. 55- 
(150). Qui altero lumine orbi nascerentur, Cocltte* 
vo'-abantur: qui parvis utrisque, Ocelli: Luscini,- 
iojurice cognomen habuere. Hioc apud Liv. 13. 14. 
C. Fabricius Luscious cos. ano. U. C. culxxii. Cf. 
Gell. 17. 21.; Val. Max. 2. 9. 4.; et Justin. 18. -2. 
6. — Ceterum V. ONOM. 

LUSCIOLA , te, f. 1. eadem quae luscinia. Sunt 
qui banc vocem legunt apud Varron. 5. L. L. 76. 
Mull., ubi M&llerus leg. lusciniola. V. banc voc. 

lus closes, r. LUSCITIOSUS. 

LUSCITtO, 5nis, f. 3. (luscus) vitium oculorum, 
de quo /'. in voc. seq. 

LUSCITIOSUS vzl lusciosus, a, um, adject, (lu- 
scus, luscitio).Quod ad quaotitatem atlinet, Forcel- 
linus secundam corripuit: quae tamen longa est 
apud Plaut. loco infra cit., ut recte animadvertit cl. 
Quicherat- — De forma lusciosus V. quae dicta 
sunt in fine hujus vocis. — Ceterum luscitiosus, di 
vista debole, Iosco, est qui ad luceroam oonvidet, 
et u--ju-j> vocatur a Graecis. Ita Non. afferens illud 
Varron. p. 135. 13. Merc. Vesperi non videre, quos 
appellant luscitiosus. Conflrmat Ulp., qui Dig. 21. 

I. 10. ad fin. ex edit. Torrentini, luscitionem, in- 
quit, earn esse quidam putant, ubi homo lumine 
adhibito nihil videt. Sic item Film. 28. Hist. nat. 

II. 47. (170). Quoniam, inquit, dorcades noctu x- 
que quoque cernunt, sanguine hircino gaaari luscio- 
sos putant, nyctalopos a Grsecis dictos. Haclenus 
Plin. Si enim dorcades etiam noctu vident, earum 
sanguis aptus erit sanandis iis, qui ad luceroam et 
noctu non vident. Nihilorainus Paul. Diac: p. 120. 
17. Mull, luscitionem esse eit vitium, quod clarius 
vesperi, quam meridie cernit. Conflrmat Seneca, 
cujus verba sunt 3. ^enef. 1. ad fin. LusclUosi ocu- 
li sunt, qui lucem reformidant: cssci, qui non vi- 
dent. A I. tamen leg. vitiosl. Sic Fulgent, de prised 
serm. p. 561. 19. Merc. Luscitiosos dlci volueruot 
interdiu parum videntes, quos Graeci /iuwita; vo- 
cant. Quare, quid revera his voeibus veteres iotel- 
'eterint, plane non constat. Magis ex sentenlia 
Pauli IHac, quam Farronis et iVorrii locutus vi« 
detur Plaut. Mil. glor. 2. 3. 50. sqB. Mirum est lo- 
lio viclitare te, tam vili tritico. pa. Quid jam? SCS. 
Quia luscitiosus pa. Vas verbero! edepol tu quidem 
caecus, non luscitiosus. Agttuv enim bis Plauti ver- 
bis de eo, qui diu et in media luce non videat. V. 
NUSCITIOSL'S. — Cl. Quicherat. nihili esse du cit 
vocem lusciosus, quae ssepe rcperitur, ut apud Plin. 
23. Hist. nat. 7.153. (12,1V, 19. ibid. 6. 38.(123). 
et loc. supra cit. et apud .Von. loc. cit.: sed quurn 
occ diligentissimus Sillig. ad Plin., nee pfercerus 
ad Non. ullam afferant vaviantem lecllonera , 
non video, cur haec vox a Lexico sit amandanda. 

LUSCUS, a, um, adject- Non diritur luscior, tu- 
scissimus, quia natura nemo lusco magis est lu- 
scus. Varro 9. L. L. 72. Mill. — Luscus est al- 
tero oculo captus, cieco da un occhio, Iosco, trs- 
popSakuoz ^ 

I.) Proprie. Cic. 2. Oral. 60- 246, Appius, Ics- 
nabo, inquit, apud te, huic lusco familiari meo C. 
Seitio: uni enim locum esse video. Est hoc scurri- 
le, et quod sine causa laccssivit: et tamen id dixit, 
quod in omnes luscos conveniret. Martial. 4. 65, 
Oculo Pbiisnis semper altero plorat.Quo flat istud 
quaeiitis modo? lusca est Juvenal. 10, 228. ambos 
Perdidit ilie ocuios, et luscis in videt. Id. de Han- 
nibale, qui in Apenoino altcrum frigore amiserat, 
ibid. 157. quails facies, et quali digna labella, 
Quurn Gatula ducem portarct bellua lusoum! Quae 
Pelrarca vertit: SI cVegli era, a vederlo, strano 
arnese, Sopra un grande elefante un duce Iosco. 
Varro 2 R . R. 2. 6. Lusca ovis. 

II.) Figurate- Juvenal. 7. 128. Statua lusca. che 
ha sola-n-ente le cavita degli occhi, che e cieca, Ct 
Martial, 9. 38 mentula surda est, Et a>t lusca li- 
cet, te tamen ilia videt. Ceterum Vet. Scholiast, ad 
Juvenal. loc. cit.: Solet vetustas aliquid detrahere 
corporibus, ideoque dtcit lusca statua, id est qui* 
busdam membris fracta. — NB. De cognom. Rom. 
V. ONOM- „ , . 

LUSlO, 5nis, f. 3. (ludo) actus ludendl, ludus, 
lusus, H giuocare, ginoco, vmiyvia. Cic. 3. od Q. 
fr. 4. sub fm. Ducens mecum Cireronem meum in 
ludum discendi, non lusionis. Id. 5. Pin. 20. 55. 
Pueri lasionibus vel laborioiis delectantur, ut no 
verberibus quidem deterreri possint. Id. Senect. 

17 



LUSITATIO 

16- 58. Sibi habeant arma, equos, hastas, pilam 
etc.; nobis scnibus ex lusionibus tnuilis talos relin- 
quant et tesseras. Id. 1. Orat. 10. 73. Pilaa Iusm 
Slat, prcefat. ad 4. Silv. Pilaris lusio. — Estetinm 
litultis poemalis Neroniani apud Sueton. Domit. 1. 
In Clodium Pollioncm prastorium virutn est poema 
Neronis, quod inscribilur Lusio. Alii lea. Luscio, 
alii Lusro. 

LCSlTATjO, onis, f. 3. (lusito) actus Iusitandi, 
Imio. Jul. f'aler. res aest. Alex. M. (edenle A. 
Maid) !.42. Piia vero admonet, quod ejus congruat 
cum lua aetatuia lusitatio. 

LCSlTO, as, are, n. 1. freqneniat. n ludo, giuo- 
care, dp&ta. Plant. Capt. 5. 4. 6- Aut coturnircs 
dantur, quibusnnn lusitent. Gell. 18. 13. Alea fe 
»tiv» et honestu lusitabamus. 

LCSORj oris, ed. 3. (ludo) qui ludit, giuocatore, 

I.) Proprie. — a) Generatim. Ovid. 1. Ari. am. 
451. Sic, ne perdidetit, non ce>sat perdere lusor: 
Et revocat cupidas alea blanda manus. Seneca 2. 
Benef. 17. Necesse est, Iuiot bonus aliter pilam 
collusori longo, aliter brcvi mitlat. Juvenal. 9. 61. 
cum lusore caiello. Alii reclius kg. conlusore ca- 
tello, nam eliam Plin. 9, Ep. 33. delphinum collu- 
soretn puerorum vocat. Inscript. Patavina apud 
Staff. Mus. Ver. 127. 4., qu* est apud Orell. 2620. 

p. MACVRIVS Q. F. FAB. FEROI LVSOR EriDlXSBWS. V- 

EPIDIXIS. — • b) Specialim est etiam gladiator. 
V. LUDOR. 

II.) Translate. % 1. Lusor diritur scriptor lu« 
dicrus. Ovid. 4. Triit. 10. 1. Iile ego, qui fuerim, 
tenerorum lusor amorum, Quem lezU, ut noris, 
accipe, Posteritaa. % 2. Item qui illudit ac deri- 
del, sckerniiore. Plaut. Amph. 2. 2, 62. Te ut de- 
ludam contra lusorero meum. 

LOSORliE, firum. f. plur. I. V, LUSORIUS 
II. f. 

LUSORtE, adverb, (lusorius) per ludum, per 
giuoco. Ulp. Dig. 30. 50. Si judex contra heredern 
pronunciaverit , non agentem causam , sed lu- 
sorie agentem. h. e. colludentem cum adversario. 

LtjSORlUM, li, n. 2. V. voc. seq. I. 

LTJSORfUS, «, urn, adject, (lusor) ad lusurn per- 
tinent, da giuoco, iraexTtxo'c. 

I.t Proprie. Plin. 7. Hist. «af. 56. 57. (205). 
tosofia pita- Id. 37. ibid. 2. 6. (13). Lusorius al- 
veus cum tesseris. Inscripl. apud Marat- 958. 4. 

KTC ARTIFEX ARTI8 TESSELAR1AE LVSOBIAB- — 

Hint Lutorium, Xi, v. 2. absolute, substanlivorum 
more, est locus, ubi ludus gladiatorius, aut venato- 
rius exbibetur. Lamprid. Elagab. 25. Stravit sibi 
triclinium in summo iusorio, et dum pranderet, no- 
jios et venaUones sibi exbibuit, h. e. in amphithea- 
tres obi ludicra edunlur. Sic Laciant. Mart, per- 
aecut. 2t- de Galtrio JUaximiano. Quid lusorium, 
vel deliciam ejus referam? Habebat ursos Terociae 
rcu rnagnitudinis suae simiUimos; his homines non 
plane comtdendi, scd obsorbendi objectabantur. Ei 
his itaque palet, tarn apud Lamprid., quam apud 
Lactam, sermonem esse de private amphithealro, 
ubi gladiatores et venatores exhibebantur; eteaim 
de Albano Uomitiani amphithealro inenlio est apud 
Juvenal 4. 99. et Sueton. Domit. 4. et 19. V. 
etiam Salviani locum in PET AMIN ARIL'S. 

II.) Translate. ^ 1. Speciatim Lusorio? naves 
aunt, quas ad coercendas Barbarorum incursiones 
in nuviis limilanets armatas habebant Romani: ita 
diets, quod ultro citroque luderent, seu discurre- 
rent, speculandi causa. Ammian. 17. 23, Lusoriss 
navibus discurrere fiumen ultro citroque milites or- 
dinavit. Veget. 2. Milit. 1. Classium duo sunt ge- 
nera: onum liburnarum, aliud lusoriarum. — Hinc 
Lusorve, drum, f. plur. 1. absolute, substantivo- 
l'um more (subaudi naves), eodetn sensu. Vopisc. 
Bonos. 15. Quu.m in Rbeno Romanas lusorias Ger- 
mani incendissent. Adde Cod. Theod. 7. :»f. 17. 
qui de lusoriis Danubii inscribkur, *J 2. Gene 
raiim est ludicer, jocularis. Plin. 7. Hist. nat. 
53. 54. (180). Losoria quaeslio. Seneca Ep. 117. 
a med. Remove ista lusoria arma: decretoriis o- 
pus est. Id. Ep. 80. Lusorium spectaculum. Id. 1. 
Benef. 20. Lusoriae triremes, nam" da diporto. *| 3. 
Metaphorice est inanis, irritus, sine effectu. Paul. 
Dig. 35. 3- 4. Lusorias ntinas alicui facere. Id. 
ibid. 43. 8. 1. in fin. Alioquin inane et lusorium 
nr»tori» imperium fuerit. — Sic lusorium nomen 



— 130 —^ 

est Actum et inaoe apud Senec. 5. Benef. S- Do- 
mi versura fit, et velut lusorium nomen, statim 
transit. — Hinc 

Lusorium . li, n. 2. V. sub I. in fin. 

Lusorio?. arum, f. plur. t V. sub. II. 1. 

LUSTRaBIL IS, p, adject, (lustrot qui perlustrhri 
dignus est, speciabilis. Gloss. Philox. Lustrabilis, 

IHJH'/fteBTSS. 

LUSTRaGO , Ints , f. 3- berba cadem atqur 

hiera botane, verbenaca, columbina. Apul. Herb. 3. 

LUSTRALIS, e, adject, (lustro) ad lustrationem 
et expiationem perlinens. 

1.1 Proprie. Liu. i . 28. Lustrale sacrificium. Oi-ul. 
3. Pont. 2. 73. Spargit aqua captos lustrali Graj^ 
sacerdos. Pcrs. 2. 33. sallvis lustralibus evpiaie. 
Apul. de Mag. Lustrales hostia;. T'al. Ftacc. 3. 
414. Lustralia vota. Seneca A gam. 163. Lustrale 
classi Doricas peperit caput, h. e. quod expia- 
ret classem Dorieam. Adde Virg. lor. cil. infra. 

II.) Translate est ad lustrum, seu quinquennale 
spatium perlinens. Ulp. Regular, tit- 2. de liber- 
tis. Censu manumittebantur olim, qui lustrali ren- 
su, Roma?, jussu dominorum, inter cives Romaoos 
censum profliebantur. Tac. 6. Ann. 4. Proptnquo 
jam lustrali certamine. Virg. S. /En- 182. Vesci- 
tur jEneas, simul et Trojan a juventus Perpetui ter- 
go bovis et lustralibus extis. Ubi Servius : aut 
pinguibus; tnoris enim fuerat, completo lustro, 
pingues viclimas offerre censores: aut certe de 
quinquennali hove, id est perfectae setatis: aut quia 
per quinquennium ipsis viclimis Urbs lustrari so- 
lebat. Alii proprie lustralia dicunt, quas duahus 
manibus accepla in aram ponttfex, vel censor im- 
ponit, quae non prosecantur. Haec Servius. Cete- 
rum simplicius et verius lustralia exta intelliges, 
qus sunt e victima lustrationii gratia mactata. — 
Lustrale incrementum, V. in DECURIATUS, a, 
urn. — Lustrale aurum est pecunia, quae quinto 
qnoque anno ineipiente pendebatur a mercatoribus 
rerum minutarum, lenonibus, meretricibus, fenera- 
toribus, et hujusmodi. Inscript. apud Gruter. 3i7. 

4. P. AEMO T. f. AYR! LVSTRAL1S COACTORf. HuC 

pertinet luslralis coUatio , qu« est inscriptio 
tiluli primi I. 13. Cod Theod. — Hinc 

Lustralis, is, m. 3. absolute, substanlivorum 
more, is dicilur, qui hujusmodi collationis curam 

gerebat. Inscript. apud Pabrelt. p. 3-26. n. 458. 

PRIMIGEMO LYSTRALI AVCC NS. ALFIA YERECV>Dr- 

KA PATR1 PIKNTISSIMO- 

LUSTRALIS, is, m. 3. V. voc prasced. in 
fin. 

LUSTRAHEN, Inis. n. 3. (Sustro) quidquid pur- 
gando, vel expiaudo inservit, mezzo di purijica- 
zione od espiazione- Val. Flacc. 3- 442. Arma 
simul vestesque Tirum, lustrooiioa ponto Pone ja- 
cit. Adde eumd- 3. 409. 

LUSTRAMENTUM, i, n. 2. ^ 1. Significat 
purgamenta, sordfte. Ambros- in Psalm- 118. serm. 
8. Tamquam lustramenta bujus mundi facti surnus. 
Sic Gloss. Isid. et Gloss. Pith. Lustramentum , 
fcetor, putor, oletum, fcetulentia. ^ 2. Est etiam 
purgatio, praasertim facta per sacrificium, aut ve- 
neficium, seu i ncantationem. Martian. Dig. 48. 8, 
3. Si quis lostramenti causa dederit enntharides. 
Sed alii melius iriterpretantur dzBi.ycta.-i>, a£p:5;- 
crtacfidv, id est lasciviam, libidinem, incitameulum 
ad Venerem , a lustrum, qua metaphorice di 
citur de popinjs et lupanaribus, vel a tustror. 

LL'STRATlO, flnis, f. 3. (lustro) expiatio, pur- 
gatio per sacrificium, espiazione, xa^aact;. 

I.) Proprie. £iv- 40- 8. Lustralionis 'sacro per- 
aeto. Colum. 2. JR. R. 21. 5. Quosdain desidera- 
turos lustrationum ceterorumque sacrifniorum, 
quae pro frugibus 6unt, morem pris^is usurpatum 
elc. Cf, Inscript. spud Hemen. 61 1 2. kal. biais. 
lvstratio. ad. FLYMEN. $cil. ad Voltumum sege- 
tes lustranlur, ut ait Orell. vol. 2. p. 380. Justin. 
13. 4. 8. Lustrationem castrorum propter mortem 
regis in posterurn edicit. Inscript. apud, Murat. 

33. 2. STATAE MATRt AVG. SACRV'M DEI'ICA- 

TA EST XVtl. K. SBPT. LVSTRAT10K8. h. e. ipso lw 

strationis die. 

II.) Translare, b. e. melaleplfce sumilur pro 
circuitione, seu perflgratione, i;6ctno>.r,atc.. Cic. 2. 
Phil. 23. 57. Qua fuit ejus peragratio itinerum? 
Itistratio municipiorum? giro per le citta. Id. 5. 
Tusc. 27. 79. Mooiivagi atque silvestres cuisus lu- 



LUSTRO 

slrationesque rerarum. Id. 1. tfat. D. 31. 87. Sol 

duabus unius orbis uitimis partibus defioiens mo- 
tum eursus annuos conficit. Hujus banc lustratio- 
nem, ejusJem incensa radiis, menstruo spatio iu- 
na romplct. Al. leg. illustrationem. 

LL'STRATOR, <5ris, m. 3. (lustro) qui lustrat, 
h. e. cxpiat. 

I.) Proprie. Vet. Scholiast, ad Juvenal. 6. 540- 
Quum Gallus sacerdos ac luslrator accesserit- 

II.) Translate est qui obambulat, qui circuit, ns~ 
srAi-j-r,;. Apul. de Mag. Hercules lustrator or- 
bis, purgator ferarum. 

LUSTRATUS, a. urn. V. LUSTRO. 
LUSTISICUS. a. un, adject. < lustrum) idem fe- 
re est, quod lustralia, xa^itTr^oj. Unde diem 
ilium, quo inlanli nomen imponebatur (lYomina- 
lia appellat Tertult.), lustricum diem vocarunt, 
quia co infans Iustraretur, hoc est reiigione pu- 
nficurctur. Erat is dies octavos puellarum, nonus 
puerorum, ut Paul. Diac. p- 120. 19. Mull., 
Amob. 3. 4. et JUacrob. i. Saturn. 16- a med. 
scribunt. Sueton. Ner. 6. Ejusdem futuras infe- 
lic'tatis signum evident die lustrico eistitit- F, 
NOMISAL1S. Geterum, addit boc loco cL Fur- 
lanettj in 6uis MSS., quum antiquitus Romas fi- 
lius tantum primogenitus idem praenomen, nomen 
et cognomen patris sui haberet (F. PR.ENOMEN), 
quuenque alii filii inter se solo praeoomine distin- 
guerentur, patet, his locis, in quibus dicitur, die 
lustrico pueris nomen luisse impositum, per nomen 
intelligendum esse praenomen. 

LUSTHlFlCOS, a, um, adject, (lustrum, et fa- 
cio) idem quod lustralis. Val. Flacc. 3. 448. Can- 
tus luslrifii'us. 

LUSTRO, as, Svi, atum, are, a. 1. (lustrum). 
Part. Lustrans II. 2. a. ; Lustratus I. et II. 3. ; 
Lustrandus I. et II. 3. — Lus.trare est a acelere, 
ca?de, funere, aliove quo piaculo, sacris facienois, 
precibus aliisque religiosis ritibus purgare, expia- 
re, v.cL^Xictii) ayvtjto (It. espia>e, purgare; Er. 
rendre net, purifier par un sacrifice expiatoire; 
Hisp- purificar :on un sacrijicio de expiacion; 
Germ, durch e. Siihnopfer reinigen; Angl. to 
purify by offering an expiatory sacrifice). 

I.) Proprie, Rhura lustraodi agr&i babes apud 
Cat on. R. R. 141., Virg. 1. G. 338. et seqq. et 
Tibu.ll. 2. 1., quo pertinent quae in AMBARVA- 
L1S dicta sunt- — Quo parto lustrarentur oves 
Palilibus, docet Ovid. 4. Fast. 735. et seqq. — 
Quo more Macedones exercitum lustrarent, Liv. 
40. 6. et Curt. 10. 9. narrant. — Ceterum Cato 
R. R. 141. Agrum lustrare sic oportet. Impera suo- 
vetaurilia circumagi etc. Cic. 1. Divinat. 45. 102. 
Ip lustranda colonia ab eo, qui earn deduceret; ct 
quum imperator exercitum, censor populum lustra- 
ret, bonis nominibus, qui hoslias duceret, eligc- 
bantur. Id. ibid. 35. 77. Exercitus lustratus. Liv. 
1. 44. Ibi insiructum exercitum ornnem suovctau- 
rilibus lustravit. Id. 3. Ih. in fin- Gupitolium pur- 
gatum atque lustra turn- Virg. 6. Mn. 22'J. ter so- 
cios pura circumlulit unda, Spargcns rorc levi et 
rarno fclicis olivae, Lnstravitque viros. Tibull. i. 
1. 25. Tunc vitula inoumeros lustrabat caesa ju- 
vencos. et ibid. 2. 61. lustrare aliquem taadis. et 
tftirf. 5. 11. sulphure pure. Ovid. 7. Met. 261. 
Terque (senem (1amn»a, ler aqua}, tc; sulphure lu- 
strat. Id. 14. Met. 605. Lustra turn corpus ungere. 
Inscript- apud Marin. Fiat. Arv. p. 137. vt ho v. 

JVK. PACUM LVSTHEUT ET SEOVE.\TIBVS D1EBVS B* 
CO^'SVKTVDINB SVA C£^E^T ITEM VI. ID. IVM. EPV- 

i.e>tvr. Flor, 1. 13. a med- Givitas incendio ex- 
piata et lustrala. Petron. Satyr. 137. Quum digilo* 
pariter extensos porris apioque lustrasset. Virg. 3. 
,£n. 279. Lustramurque Jovi; votisquc incenditnuj 
aras. Ovid. 10. Met. 3^8. Sive aliquis notuit, tna- 
gico luslrabere ritu. 

II.) Translate. ^ 1. Lustrare exercitum (quod 
fern fiebat initio expeditioois, aniequam iretur in 
hostes) interdurit expunitur n'c.'nsere, recognoscere, 
fare la revista, dar la mostrc. quia ante lustratio- 
nem inibat imperator numeruru tnilitum, ut sciret, 
quantis viribus rem esset gesturus. Cic. 5. Alt. 20. 
In castra veni a. d. vii. cal. Siplemb., a. d. in. ex- 
ercitum lustravi apud Iconium. Adde Auct. B. G. 
8. 52.: Liv. 38. 12. ; Tac. 15. Ann. 26.; et Aurel. 
Vict. Vir. illuslr. 2. 13. Hoc sensu Virg. 6. JEn. 
679. Anchije-s convalle virenti Inclusas aojtnas «u* 



LUSTKO 

pcrumque ad lomen Itnrai Lustrabaf, studio mo- 
lens. «| 2. Hinc translate ponitur pro observare, 
circumquaque espicere, mirare allorno o da pfr 
tutto, squadrare: et occurrit - o) Pbysica ratio- 
ne de oculis. — Cum addito lumine, oculis et si- 
milibas. Virg. 8. ZEn. 152. ille OS oculosque lo- 
quentis Jsmdudum el totum lustrabat lumine cor- 
pus. Petron. Satyr. 11. Postquam lustravi oculis 
totaro urbem. (Cf. Liv. 23. 46. Hunc Taurea quum 
diu perlustrans oculis obequitassct hostium lurmis 
etc.). Sil. It. 5. 306. Jamque aderat, clipeumque 
viri atque iramania membra Lustrabat visu. Hue 
ilia pertinent Virg. 4. JEn. 6. et.7. ibid. 148. Po- 
sters Pho3b*a lusirabat lampade terras Aurora, et 
i, ibid. 607. Sol, qui terrarum flammis opera omnia 
lustras. vedi e tcopri. — Absolute. Virg. 11. £.n. 
763. Lustrare alicujus vestigia, h. e. observare et 
eequi. Id. 2. ibid. 561. Res;udo, et, qua? sit me cir- 
cum copia, lustro. Sil. It. 17. 517. Ilium igltur Ju- 
strans clrcurufert lumica campo Riraaturque ducera. 
Id. 15. 787. rabidi ceu bellua pootl - £stuat et 
lustrans nantem sub gnrgite pradara etc. — b) 
Iliac metaphorlce da aoimo. Cic. 2. Fin. 34. 115. 
Sed lustremus animo non ha* maxiuias artes etc. 
et I. Off. 17. 57. Quum onrala ratione animoque 
lustrarls. h. e. consideraveris , perpenderis. *f 3. 
Significat eliam obire, circuire, peragrare, pererrare 
videodi causa, gimre, circondare, sevrrere, quia 
in lustrandis hominibus et locis, circuire mos erat et 
hostlas circumferre. — a) De hominibus et brutis. 
Cic. 5. Fin. 29. 87. Si Pythagoras et .Egypturo lu- 
uravlt, et Persarum magos adilt. et 4. Tusc. 19.44. 
Ultimas terras lustrasBe Pytbagoram, Demoeritum, 
Platonem aeccpimus. Pro-pert. 2. 18. 3- Nulla meis 
frostra lustrantur compita plantis. Virg. 3. JEn. 
385. Et sails Ausoniis luslrandum navibus aequor. 
Id. 9. ibid. 57. hue turbidus atque hue Lustrat equo 
rouros aditumque per avia quaril. Horat. 3. Od. 
25. II. Pede barbaro lustrata Rhodope. Sil. It. 13. 
S80, Hnquet Carlhaginis arces, Atque una profugus 
luitrabit csrula puppe. et 15. 310- Turn lustrata 
Epbyre Patraque et regia Pleuron. Virg. 10. JEn, 
224. Agnoscunt (Nymphce) longe regem, lustrant- 
que choreis. gli vanno altorno danzando. Confer 
Suetan. Vittll. 9. Aquila advolavil , lustratisque 
(agminis) signis etc. h. e. volatu circuitis. — Rursus 
Virg. 9. JSn. 96. lastrare pericula. scorrere, pas- 
, are , _ {,) r> e inanimls. Sic de sideribua orbem 
suum conDeientibus Cic. 2. Nat. D. 20. 53. Mer- 
curii Stella anno fere verlente signiferum luslrat or- 
bem. Adde eumd. Tim. 9. et Plin. 6. Hist. nat. 
27. 3t. (129). Tigris, lustratis montibua Gordyao- 
rum, divisus in abeos duos, attero meridiem petit, 
altero etc. oltrepassati. 

LUSTRO, flnis, m. 3. Cfastrum) qui ia Instris 
bona absumit. Calull. 105. 7. tamen ipse est ma- 
limu' lustro. Alii reclius leg. maiimus ultor. Nee- 
vius apud Paul. Diac, p. 29. 5. Mull. Pessimorum 
pessime audax, ganeo, lustro, aleo. Alii leg. Iurco; 
Miillerus auctore Stalls, retinuit iustro. 

LUSTROR , Sris,atus sum, aii, dep. 1. (la- 
strum). Part. Lustrans et Luslralus- — Lustrari 
est In lustrls vcisari, scortori, putlaneggiare, nop- 
vsuw. Plaut. Pseud. 4. 7. 6. Luiurianlur, lustran- 
tur, comedunt quod habent. Id. Cas. 2. 3. 29. Ubi 
fulsti? ubi tustratus? ubi bibisll"? Luciliun apud 
Non. p. 335. 31. Merc. Quera sumplum (act* in 
lustris circum oppida lustrans. 

LUSTRUM, i, n. 2. duo di versa signiQeat: scilicet 
A) Lustrum a luo, lavo } \o'Jo>, est locus iulosus, 
lacuna luiosa. 

I.) Proprie. f'arro 2. R. R. i. 8. de sxtibus. Ad- 
missuras quum faciuot, prodigunt in lulosos limitcs 
ac lustra, ut volutentur in luto, qu* est illorum re- 
quies, ut lav alio hominis. Paul. Diac. p. 120. 8. 
Mull. Lustra significant lacunas lutosas, qua sunt in 
silvij. aprorum cubilia. et p. 117. 8. Lacuna, id est 
aqua collectlo, a lacu derivatur, quam alii lamam, 
alii lustrum dicunt. 

II.) Translate. 5 1 • Kil cub - ,e fersF 1 -". io ailvis, 
et pvfflsertlm aprorum , qui la lutosii l^cis degere, 
solent, ut Paul. Diac. primo loco supra citato do- 
cetjcovtk, tana, covacciolo, airrjXcuov. (ForeelU- 
nut hanc esse primam hujuace vocis slgniucaUonem 
alt; qu« Ipsl vldebatar tut a\ijw solvo, h. e. locus 
In quo quls rclaiandl corporis, vel oolmi causa ver- 
satur). Virg. 2. G. 471. saHui «c luitia feraruro. et 



— 131 — 

3. ^rt. 616. vitam in silvis, inter dcserla ferarum 
Lustra domosque traho. Vol. Flacc. 4. 370. lustra 

horrida monstris. et 1. 105. per lustra vtasque Visi 
Fauni. "f 2. Hinc luctra sunt nemora, saltus aliave 
loca sola. Virg- 4- /En. 151. Postquam altos veo- 
tum in montcs atque invia lustra, et It. ibid. 570. 
inter borreolia lustra. Ovid. 3. Met. 370. Ergo ubi 
Narcissum per devia lustra vagantem Vidit etc. Ad- 
de eumd. ibid. 146. Utrobique auteni est qui legit 
rura. Stat. 9. Tkeb. 615. in tetricis et post connu- 
bia lustris Sic quoque venatrix animumque inoupta 
remansi. ^ 3. Dicitur de sordidis locis, in quibus 
libidini, aut yentri datur opera, bordello, Uverna, 
bettola. Ab horum similitudioe, inquit Paul. Diac 
p. 120. 8. Mull., ii qui in locis abditis et sordidis, 
ventri et desidiae operam dant, dicuutur in lustris 
vitam agere. Plaui. Cas. 2. 3. 26. Jacere in lustra. 
(pro in lustris). Id. Cure. 4. 2. 22, Lenones mob 
-uadendo et lustris lacerant homines. Cic. 13. Phil. 
11.24. In lustris, popinis, alea, vino tempus eetatis 
omne consumere. Id post redit. in senat. 6. 13. In 
lustris et heluatipaibus. Id. Sext. 9. 20. Homo 
emersus iubito ex diuturnis tenebris lustrorum ac 
stuprorum: vino, ganeis, lenociniis adulteriisque 
conrectus. fforat. 1. Sat. 6. 68. Avariliam et sor- 
des, aut mala lustra alieui objicere. •! 4. Pro ipsis 
turpibus eiercitationibui, qua in lustris babentur. 
Plaut. Atin. 5. 2. 17. Studere lustris. Cf. eumd. 
Eacch. 4. 4. 01. Lucret. 4. 1129. Desidiose aetaiem 
agere luslrisque perire. Cic. 2. Phil. 3. 6. Vino 
lustrisque confectus. Id. Ctel. 23. 57. Domus, ia 
qua lustra, libidines, luxuries, omnia denique inau- 
dita vitia atque flagitia versantur. 

B) Lustrum est expiatio et lustratio publica 
popull, quaa, censu peracto, suo^etaurilibus tiebat 
ab attero ceosorum, ipso victimas feriente, preteita 
induto et coronato, jca&apfto;. Hoe seasu primam 
hujus vocabull produci, ail Paul. Diac. p. 120. 9. 
Mull., h. e. quasi per ou, louitrum scribatur, pro- 
ferri: oritur autem secundum Forcellinum a Xouto 
lavo, eluo, Grace "Xourpov expiatio; secundum re- 
centioreg vero est a luceo. Certe oihili habenda no- 
tatio'norainis, quam Varronis locus habet infra 
sub II. 2. afJTerendus. Minime enim verum est, lu- 
stri tempore vectigalia et ultro tributa solvi soiere, 
sed potius a censoribus eadam tunc locabanlur pu- 
blkanis et operum redemptoribus. 

I.) Proprie. — a) Lustrum condere erat fine 
census sacriflcium lustrationis peragere populumque 
lustratum dimittere. Liv. 1. 44. Censu perfecto , 
edixit , ut omnea eives Bomani in campo Martio 
prima luce adessent. Ibi exercituro omnem suove- 
taurilibus lustravit: idque conditum lustrum appcl- 
latum , quia is censendo finis factus est. MilUa 
lxxx. eo lustro civium censa dkuntur. Id. 3.24. 
sub fin. Census, res priore anno inchoata, perAci- 
tur: idque lustrum ab origine Urbis decimum con- 
ditum. Cic. 2. Orat. 66. 2G8. Qui te ex arariis exe- 
mlt , lustrum condidit et taurum iromolavlt. Liv. 
35. 9. Censorcs eranl priore anno creati Set. ^Eiius 
Pffitus et C. Cornelius Cethegus. Cornelius lustrum 
condidit. Censa 6unt civium capita cxliii. millia 
dcciv. Id. 38. 36. in fin. M. Claudius Marcellus, 
forte superato T. Quintio, lustrum condidit. Id. 42 
10. Eo anno lustrum conditum est. Censores erant 
Q. Fulvius Flaccus, L- Postumius Albitius. Postu- 
mius condidit. Adde Sueton. Aug. 97. et Tib. 21. 
Hue pertinet et illud Lucan. I. 592. festo purgan- 
♦.es mcenia lustro. — b) Aliud est censum agere, 
aliud lustrum condere: illud enim censuram po- 
puii facere significat ; hoc, ea perfecta, populum lu- 
strare. Itaque aliquando factum est, ut census qui- 
dem fleret, lustrum vero, religione aliqua objecta, 
omiueretur, qua de re V. CENSUS. Ho, 3. 22. 
Census actus eo anno: lustrum propter Capitolium 
captum, consulem occisum, condl, religiosum erat. 
Id. 24. 43. Ne censores lustrum pevQcerent, mors 
prohibuit P. Furll. V. Borghesi Dec. 8. osi. 10. 
p. 36., et Cardinali Mem. Rom. T. 3. p. 46. — c) 
Sub Justrum censeri est la fine censura, quando 
prope ad est, ut lustrum flat. Cic. 1. Alt. 18. in fin. 
Ne abseni censeare, curabo edicendum. Sub lustrum 
autem censeri, germanl negotiator!* est. Quare 
cura, ut te quamprimum videamus. Hoc dicit Ci- 
cero, quia negotiators, quum plerumque Roma ab- 
esseat, tardisjlroi omoium ad censendum ade«e go- 
leljant. 



LUSTRUM 

II.) Translate, f I. Lustrum aliquando est *a- 
crificium, quod expiandi causa fit, ettam extra cen- 
suram. Liv. 45. 41. Quinto die Delphi* Apollini pro- 
me exerdtibusque et classibus lustra sacriflcavi. Ita 
eliam Drakenborch: ol. legunt vestris sacrificavi. 
— De agroruni lustrations occurrit in vetcri prft- 
candi formula apud Caton. R. A. 141. Harurnce re- 
rum -;rgo fundi, terra agrique mei lustrandi lustri- 
que faciendi ergo, sicuti dixi, macte hisce suovetau- 
rilibus lactentibus immolandis esto . 1 3. Quia 
censura et lustrum qu'.ato quoque anno fieri sole- 
bat, saepe lustrum quinquennii spatium siguificat^at 
Paul. Diac. p. 120. 10. Mull, docet, spazio di cin- 
que anni, lustro. Varro 6. L. L. 11. Mull. Lu- 
strum nominalum tempus quinquennale a Iaendo, 
id est solvendo; quod quiato quoque anno vectiga- 
lia et ultro tribuia per censores persoivebantur. 
( V . etymon vocis supra sub B. init.). Ovid. 3. 
Amor. 6. 27. Troja fuit lustris obsessa duobus. V- 
BILUSTRIS. Id. 3. Art- am. 15. Est pia Penelope, 
lustris errante duobus, Et tQlidem lustris bella ge- 
rente viro. Eumen. Grat. act. ad Constantin. 13. 
Quinque annorum nobis reliqua remisisli . lu- 
strum omnibus lustris feliciua! Cic. 6. Att. 2. ante 
med. Populi, nullo gemitu, publicanis, quibus hoc 
ipso lustro nihil solverant , etiam superior!* luslri 
reddiderunt. h. e. pecuniam pro locat'ione vecliga- 
Hum, qua in quinquennium locari solebant: qua do 
re Ov-id. 4. Pont. 9. 45. Nunc long! reditu* hast» 
supponere lustri Cernet, et exacta cuncta loc»ro 
fide. Pseudo-Ascon. ad Ctc. 3. Verr. 41. 104. Ne- 
que census ejus ia quinquennium illud esset factus, 
quorum anuoruru spalio inslaurari census solet a- 
pud censores, quorum administralio per lustrum, hoc 
est quinquennium extenditur. Ex Plin. 9. Ep- 37. 
colligimus, etiam privalas locationes In singula lu- 
stra, seu quinquennia fieri consusvisse. — Hactenus 
quioque annorum tempus lustri appellatione cOm- 
preheaditur: et quidem corapletorura, alioqu'm ma- 
le eetatis annos explicarent, qui eos per lustra desi- 
gnant, ut Martial. 10.38. Vixisll tribus, o Calene, 
lustris. supra dixerat quindecim aonis. et 1. 102. 
Quarts tribus lustris addita messis erat. fforat. 2. 
Od. 4. 23. Cujus octavum trepidavit atas Claudcre 
lustrum. Ovid. lb. 1. lustris jara_ bis mini quinquc 
peractis. Adde ejusd. loca de Troja et Ulysse para>:r. 
proxime superiori allots; Horat. 4. Od. 1. 6.; Ovid. 
4. Trist. 10. 78. et 4. Pont. 6. 6. ; et Auson. EpiU 
Htr. 32. *f 3. Latiori seosu lustrum plurium an- 
norum spatium signiflcai. Sic de quadriennio com- 
pleto et quinquennio incepto lustrum dicitur, qua 
nempe fuit germaoa lustri notio, illud enim Roma- 
ais fuit usitatum ex Gracoruro.Olympiade,qu« qua- 
tuor tant'um annis constabat; ctenim Cic. 3. OraU 
32. 127. Olympiadem quinquennalem celebritatem 
ludorum appellat. V. plura hue perliaentia apud 
Morcell. de stil. /rescript. Lai. T.\. p. 116. edif. 
Palav. Ovid. 3. Fast. 163. Is (C Co?sar) decies 
senos tercentum et quinque diebus Junxlt, et e pia- 
no tempore quarta die. Hie aanl modus est: in lu- 
strum accedere debet Qua consummatur partibus 
una dies. Plin. 2. Hist. nat. 47. 47. (122). Per sin- 
gula! intercalationes uno die antlcipantibui, rur* 
sumque lustro aequenti ordinem servantibus . et 
ibid. (130). El est principium luslri ejus, semper in- 
tercalari" anno, Canicula ortu. — Ingeni lustrum 
apud Martial, est centum annorum spatium, quo 
peracto ludl fiebant saculares , sicut peracto qua- 
driennio ei Incipiente quinquennio flebat certamen 
Capltolinum: 4. 1. de Domitiano. Hie colat ingenli 
redeuntia sacula lustro. 5ueton. enim Domit. 14. 
narrat, fecisse eum et ludos saculares, computata 
ratione temporum ab anno, non quo Claudius pro- 
xime , sed quo ollm Augustus edlderat. . "f 4. A 
Domiliani tempore, quum jamprldera- lustra censo- 
.ria fieri desierant, lustrum dlci cceptum est certa- 
men solemne, quod in honorera Jovis Capitolini , 
quinto quoque anno incipiente faciendum, ipxe Do- 
niitianus duodecimo *uo consulatu Inslltuit, ut Sue- 
ton. Domit. 4. et Cetisorin. de die nat. 18. «u6 fin. 
narraot. Inicript. apud (3ruter. 332. 3. h- valbrio 

L. **. PVDBNTt. H1C CVM BSSBT ANNOBVM TRBDBCIM, 
H0MAl,CBRTAMtNS 10VI8 CAPITOL1KI, LVSTSM) 8BXT0, 
CLAR1TATB INC KM! COB ON AT Y8 B3T BlC Slat. 4. Silv. 

2. 60. ad Domitian. »ape annua pandas Umina, 
sape novo Janum lictore salutes, Saepe coronatis 
Uerei quinquennia lustrij. V. AGON. 



LUSUS 

LUSUS, a, uoi. V. LUDO. 

LUSUS, us m. 4. (Judo) idem omnino quod fu- 
dus: solumque usu differt , quia de ludis publius 
fere non usurpatur, neque lusus facere, sed Judos 
dicimus , giuoco , divertimento , spasso, rcxtpcov, 
raiqrfia. 

I.) Proprie. Ovid. 14, Mel. 53C. Was virgineis 
cicicent lusibus undas Naides aequqreae. /d. 2. 
Trist. 483. Quique alii lusus (neque cnim nunc 
persequar omties) Perdere rem caram, tcmpora no- 
stra, solcnt. Augustus apud Sueton. Aug. 71. Ego 
perdidi viginti millia nummum , quum effuse in 
lusu liberalis fuisscm. Quintil. I. 3. 10. Nee me 
iifTenderit lusus in pueris. Id. 1. 1. 26. Efaurneas 
liuerarum formas in lusum oflerre. Id. 1. 1. 36. 
E'iiscere inter lusum. Id. 4. 2. 38. In lusu duode- 
rim scriploru'm. Suelon. Cat. 41. Nod ex lusu qui 
dem aleae compendium spemeus. Ftin. 7. Ep. 21. 
Larare aoimum lusu calculorum. Tac. 13, .4 tin. 15. 
Rcgnuin lusu sortiri. ft. e. talis. Sue ton. Claud. 21. 
Super quadrigarum cerlamina , Trojae lusum exhi- 
buit. Cf. Seneca Troad. 778. Solemne referens 
Troiei lusus sacrum. 

II.) Translate. % 1. Ponitur pro joro. Liv. I. 
5. Ut nudi juvenes, Lyceum Pana veneranlcs, per 
lusum atque lasciviam currerent. Sic Id. 37. 20. 
Pars in juveniles lusus lascivianique versi. pars ve- 
scenles sub umbra, quidam somno etiam strati. Sic 
C-.)lum. 7. R. R. 12. 12. Catulos sex mensibus pri- 
rnis emitti non oportet, nisi ad matrem, lusus ac 
lasciviae causa. Martial. 4. 49. Nescis, crede mini, 
quid sint epigrammaia , FSacce, Qui tantum lusus 
ilia jocosque putas. uno sckerzo, una cosa da mil- 
la. V. LL'DliS II. 1. 5 2. Iuterdum ad turpia 
refertur. Ovid. 2. Amor. 3. 13. sunt apti lusibus 
anni. ft. e. reb. Veoer. V, LUDO II. 2. 1 3. 
Refertur et ad studia, pnesertim poctica; sed de 
levioribus dicitur et quae animi causa jocique in- 
cuntur: V. LUDO II. 1. Ptin. 7. Ep. 9. Fas est ct 
carmine remitti , non dico continuo et longo, sed 
hoc arguto et brevi, Lusus vocanlur: sed hi lusus 
non miooiem interdura gioriam, quam seria, con- 
sequunlur. Ovid. 2. Trist. 223. Lusibus ut possis 
advt ere numen ineptis. paullo ante dixit v. 220. 
Imparibus legcres carmina facta modis. *f 4. De- 
mum pro irrisione. Quintil. 5. 13. 46. Incidunt ple- 
rique in hoc vitium, dantquede se respondentibus 
veoustissimos lusus. ft. e. praebent occasionem, ut 
iiludantur. Gell. 18. 13. Qui eum lusum luseramus. 
~ NB. Forceltinus accepit lusum pro ludo lit- 
terario in fragm. Farron. apud Non. p. 133. 17. 
Merc. Pucri, qui spectant nundinas, ut magister di- 
mittat lusum. At Mercer o to lusum est supinum. 
Idem "senlit Dbderlein. Lutein. Synonym. T. 2. 
p. 28. 

LUTAMENTUM, i, n. 2. (luto) opus ex luto con- 
frctum , lulove oblilum. Cato R. H- 128. Neque 
lutamenta scindent se. Alii perperam legunt de- 
lulamehla. 

LUTARIUS, a, um, adject, (lutum) ad lutum 
pertinens. ^ 1. Est qui in luto degit, ut Testu- 
dines lutaria? , apud Plin. 32. Hist. nat. 4. 14. 
(.32). *J 2. Lutarius mullus , qui ex luto sibi 
j .ibulum petit, vilissimum ex onini mullorum ge- 
nere. Plin. 9. Hist nat. 17. 30. (6a). 

LOTATUS, a, um. V. LUTO. 

LCTEA. V. LUTUH primo loco. 

LUTENSIS, e, adject. (IDtum ) ad lutum perti- 
nens, lutarius. Plin. 9. Hist. nat. 37. 61. (131). 
Purpura, nomine alio pelagise vocantur. Earum ge- 
nera plura, pabulo et solo discrela. Ltkten.se putri 
l»mo, et algeose enulrilum alga: vilissimum utrum- 
<jue. 

LOTEOLUS, a, um, adject. deminuU a luteus. 
T'irg.% Eel. 50. SVfollia luteola pingit vaccinia caf- 
tiia. Coium. 9. R. R. 4. 4. Luteola* viol*. Id. 12. 
ibid- 47. 9. Oliva quum primum ex albo decolora- 
iur T Dtque luteola. galliccia, giallognola. 

LOTER, 5ris, m. 3. "Xour*}{>> labrum, in quo 
lavamur. Hieronym. 1. in Jovinian. n. 20. Et de 
speculis mulkruro jejunantium luter in laberna- 
culo fuoditur. Vulgat. interpr. hoc nomine sae- 
pissime ulitur, ut 3. Reg. 7. 26. et 4. ibid. 16. 17. 

LOTESCO, is, ere, a. inchoat. 3. (l&tum se- 
cundo loco) ItHeus 8o et in luti morein mollesco. 
Furius Antias apud Gell. 18. It. et Non. p. 133. 
26. Mure. Sanguine dijuitur lellus; cava terra lute- 



— 132 — 

soil. Cesell. Findex ibid, banc vocem reprebendit, 
ut minus Latiuam : sed defendit probatque ipse 
Gell., multoque magis locus Colum. 8. R. R. 17. 

9. Litora, quae limo ccenoque lutsscunt, conchyliis 
magis ct jacentibus apta sunt animalibus. 

LGIEU.M, i, n. 2. V. LCTUM primo loco; et 
voc. seq. sub II. 1. 

LOtEUS, a, um , adject, (lutum primo loco) 
into herba tinctus. 

I.) Proprie lutea dicilur cbrysocolla naiiva, luto 
herba tincta et in lomentum servata, apud Plin. 
33. Hist. nat. 5. 26. (87). V. LUTUM primo 
loco. 

II.) Translate. ^ 1. Luteus est colorem habens 
rufo dilutiorem, qualis in ovi vitello, in malo t'y- 
donio , in auro, in igne; flavus, croceus, giallo, 
di color d'oro, otyzGt, (Arj'Xivo;. Gell. 2. 26. II u- 
bidus est rufus , a'irore et nigrore multo mixtus: 
luteus contra rufus color est dilucidior (al. dilu- 
lior). Unde ejus quoque noroen factum esse vide- 
tur. — a) Adjective. Plaut. Men. 5. 5. 19. Pa- 
nis luteus. Lucrel. 4. 73. lutea vela theatri. Far- 
ro apud Non. p. 549. 22. Merc. Arqualis lutea 
quw non sunt, aeque et lutea video tur- Moral. 
Epod. 10. 16- Pallor luteus. Fers. 3. 95. lutea 
pellis. ft. e. pallida. Tibull. 1. 8. 46. palla. Ovid. 
14, Met. 351. sulphura. Plin. 10. Hist. nat. 56. 
77. (156). (ialliuas luteo rostro pedibusque. Scri- 
bon. Compos. 215. Luieum emplaslrum. Seren. 
Summon. 333. lutea fella. — b) llinc luteum 
absolute pro colore luteo. Plin. 24. Hist. nat. 15. 
86. (136). Color in iuteum inclinalus. Id. 27. ibid. 

13. 109. (133). Color in luteum languescens. Adde 
eumd. 29. ibid. 3. 11. (42). et 10. ibid. 53. 24. 
(148). — c) Zufeum. absolute est etiam ovi vi- 
tellus. Plin. 30. Hist. nat. 15. 44. (141). Lutea 
ex ovis quinque coiumbarum ex melle sorbere. — ■ 
d) Lutei coloris, inquit Id. 21. ibid. 8. 22. (16). 
video bonorem antiquissimum, in nuptialibus Oam- 
meis totum feminis concessum. Lucan. 2. 361. Lu- 
tea dernissos velarunt flammea vultus. Catull. 61. 

10. Hymaeneo luteum soccum tribuit. *| 2. Est et- 
iam roseum coiorem habens. Firg. 7. /En. 26. Au- 
rora in roseis fulgebat lutea bigis. Plin. 21. Hist. 
nat. 4. 10. (14). Rosa in calycis medio complexa 
luleos apices. Forcellinus tameu utroque in loo 
croceum interprelatur. — Hinc 

Luteum, Si, n. 2. absolute, substantivorum mo- 
re, F. sub 1. b. et c. 

LUTEUS, a, um, adject, (lutum secundo loco) 
e luto (actus, atque adeo e creta seu argilla factus, 
di fan go, mj'Xtvo;. 

I.) Proprie. Horat. 1. Sat. 10.27. Defingit Rbc- 
ni luteum caput. Ovid. 1. Fast. 157. prodit bi- 
rundo, Et luteum celsa sub trabe fingit opus. Plin. 
7. Hist. nat. 56. 57. (194). Luteum aedificium. 
Martial. 4. 46. Et crasso figuli polita cselo Se- 
plenaria synthesis Sagunti , llispanae luteum roiae 
toreuina. F. SYNTHESIS. Prudent. 3. Cathemer. 
41. homo luteus. ft. e. Adam. Seren. Sammon. 
43. 800. Nee pudeat lutea stercus perducere por- 
cae. ft. e. luto gaudentis. 

11.) Translate. ■/ 1. Luteus est luto aspersus, 
infangato. Plin. 30. Hist. nat. 11. 28. (93). Gal- 
Una si sit luteis pedibus. *| 2., Hinc universim 
illilus, obsitus. Martial. 11. 48. luteum ccroniate 
corpus. (Sic lutat'is amomis , apud Pets.). Juve- 
nal. 10. 132. Vulramis luteus, ft. e. illuvie et fuli- 
gine, ceu luto, oblitus. *f 3. Metaphorice est vi- 
lis, nullius pretii. Plaut. True 4. 4. 1. Blitca et 
iutea est mcretrix, nisi quae in vino sapit ad rem 
suam. Cic. 5. Verr. 14. 35. In hoc homo luteus 
etiatn callidus ct veterator esse vuK. Id. 6 ibid. 

14. 32. Putasse se, id quod audissent, alien] us pre- 
tii scyphos esse Pamphiiii, luteum negotium esse, 
non ilignum, quod in suo argeuto Verres habcrct. 
ft. e, duos scyphos argenteos nullius pretii. 

LLTO, as, avi, alum, are, a. 1. Part. Lutalus 
sub A. I. et II. — ,Lutare duo diversa signitioat, 
prout A) Est a latum; vel S) A luo. 

A) Lutarc a latum secundo loco est luto asner- 
gere, obi i nere, coprire di fango, rij\ow. 

I.) Proprie. Cato R. R. 92. (iranarium oblinito 
crasso luto: poslea conspergUo arnurca omne, quod 
lutaveris. Calpum. Eel. 5. 17. nidosque reversa 
lutabit hirundo. Lamprid. Elagab, 14. Lutati titu- 
li staluarum. 



LUTUM 

II.) Translate est oblinere, aspergcre, commacu- 
lare. Pers. 3. 104. alto Compositus lecto crassis- 
que lutatus amomis. ft. e. d^libutus. Martial. 11. 
50. Na lulet immundum nilidos ceroma capilios. 

B) Lutare frequentat. vel intens. a luo est sol- 
vere. Varro apud ^Von. p. 131. 19. Merc. Habc-s, 
qui et cujus rei causa fecerim hecatomben. In qao 
ego, ut puto , quoniam est luere solvere, lulavi. 
Mullerus ad Paul. Diac. p. 116- 9. veretur, m* 
Varro, quum lulavi diierit pro litavi, etymologi- 
cam potius rationem, quam usura sui temporis se- 
culus sit. 

LCTOR, oris, m. 3.'(Javo) qui lavat, idem ac 
lotor, seu fullo. Gl ;«. Philox. Lulor, ■r'Xuttj;, 
ij"Xtaa-i5s. ft. e. qui lavat, qui insolat: utrumque au- 
tern pertinet ad artem fulloniam. Inscript. apud 
Vulp. de vet. Lalio T. 7. p. 97. in. coilivs m. f. 

FAB. FIRMVS PATROXVS CORP. LVTORV'M . Alia apud 
Gud. 17. 2. SACERDOS CORFORIS LVTORVM .V. LO- 
TOR et LUTUS, A, UM, in ONOM. 

LtTOSER. V. LOTASTER. 

LUTOSL'S, a, um, adject, (lutum secundo loco) 
luto abundans, luto aspersus, cmnosus, lutulemu*, 
fangoso, mj'XwSii?. Ennius apud Claud. Sacerd. 
1. 44. Silvarum sallus , latebras lamasque luto«as. 
Cato apud Plin. 18. Hist. nat. 19. 49. (176>. Ter- 
ram lutosam ne tangito. Sic Colum. 2. II. IL 4. 
3. Nimius humor agros limosos lulososque reddit. 
ct Ammian. 16. 12. Lutosum solum. Rursus Co- 
lum. 12. R. R. 54. 1. Rapa si sunt lulosa , de- 
le rgi to. 

LUTRA et lylra, as. f. 1. lontra, evuost;, animal 
quarirupes, amphibium, e fibrorum genen;, solaque 
cauda differens, quae in fibris pis' - ium est, in luira 
similis animalium terrestrium. A quibusJam canis 
fluviatilis dicitur. Plin. 8. Hist. nat. 30. 47. (109). 
et 32. ibid. 11. 53. (144). Ducit f'arro 5. L. L. 
79. Mull, a \ut& sotvo. Lytra, inquit, quod succi- 
dere dicilur arborum radires in ripa atque eas 
dissolvere, ab au'm. Apud Plin. habetur lutra. 

LCiC'LENTE, adverb, (lutulentus) impure, im- 
puramente. Non. p. 131. 32. Merc. Loiiolente 
dictum velut lutulente. 

LUTULENTCS, a, um, adject, (latum secundo 
loco). Comp. Zuruknfior II. 2, — Lutulentus est 
lutosus , luto aspersus, fangoso, imbrattato di 
fango. 

1.) Proprie. Horat. 2. Ep. 2. 75. Lutulenta sus. 
Ovid. 1. Met. 431. diluvio tellus lululenla rccenti. 
Id. 3. Amor. 6, 95. lulu I cuius aniuis. Colum. Ar- 
bor. 12. Lutulenta terra. Apul. 7. Met. aqua. 
Martial. 9. 23. inula. 

II ) Translate. *f 1. Est a<pcrsi:>, oblUus. Mar- 
tial. 7. 67. Et putri lutul-nta de palestra, ft. e. 
lutulentus dicitur , qui in pabestra cctomate se 
oblinit. ^ 2. Metaphorice est spurcus, immundus, 
impurus. Plaut. Pren. 1.1. 29. Lenone is toe non 
lutum est lutulentius. Cic. Pis. 11. 27. Ne turn 
quidem emersisti, lutulente Cae'oitne, ex miserri- 
rnis naturae tuw sordibus. Id. Hose. com. 7. 20. 
Persona ilia (lenonis) lutulenta, impiira, invisa in 
hujus moribus , eatura vitaquc est exprcssa. Id. 
Pis. 1. I.Pauci ista tua lutulenta vitia novera- 
mus, ■J 3. Speciatim refertur ad genus dicendi, 
Unde Horat. 1. Sat. 4. 11. et ibid. 10. 50. Luci- 
liurn ait lluere lutulentum, ft. e. «ordidis et nimis 
vulgaribus verbis ac senlentiis rcferturn : in quo 
tam'en ab eo dissentit Qttinlit. 10. 1. 94. V. LU- 
CILUIS in ONOM. 

LUTULO, as, avi, Stum, are, a. 3. (lutum se- 
cundo loco) in luto versare , luto conspurcare . 
Translate Plaut. Trin. 2. 2. 15. Eosdem lutulant, 
quos collaudant. 

LUTUM, i, vel IQlSam, 61, n. 2. ?aaztc, al. \v 
cipdyi-,v, 

I.) Proprie est herba in palustvibus et aquos!3 
locis nasrens, (lore rufo vel aurcu, rauliculos spar- 
gens cuhitales el cubito majores , qtiorum c ocni- 
culis folia exeunt gracilia , salicis foliis non dissi- 
uiilia. Pannorum infectortbus in maxitno usu est, 
qui caerulet coloris pannos ei incoquentes colorem 
viridem efliciunt. Nam ex fhvi cneruleique corn- 
mixtione viridis color cmergit. Olim ctiarn hac 
herba caeruleo subtrila cbrysocollam adullerinam 
conflciebaut. Firg. 4. Eel. 41. jam crocto muta- 
bit vellera luto. Fitruv. 7. 11. Herba. quae lutum 
appellator, cajruleutn inficiunt. Alii leg. luteum. 



LUTUM 



— 133 — 



PHn. 33. Hist. nat. 5. 27. (til), de chrytoeolla. 
Lutoiro potaut * luto herba dictam, quam ipsam 
casnileo subtritam pro ebrysoeolia inducunt, vilis- 
•lmo genare atque fallaciwimo. 

II.) Translate apud Poetas % 1. Ponitur pro 
fpso luteo colore. Tibull. 1. 9. 52. Don lilt soo- 
tica eaus* est, Sed nimius luto corpora tlngit amor. 
ft. e. p&llore , qui id lutaum colorcm accedit. Al. 
leg. luteo, ut git jynieresij. — Nuptarum flammea 
lutei colorts esse solebaot, ut in LCTEUS sub II. 1. 
d dictum est. Quo pertinet Mud Virg. Cir. 316. 
rnori me velte negavi, Ut tibl CoryciD glomcrarem 
(Kniinii Into. <f 2. Hem pro roseo colore, ffe- 
fTwsinn. Crne 3 . 3!7. Uinc (h. e. a Libya) mage 
Punlreai (.aves) oatlvo mur.ere somes: Namque 
illic »ine fine grcges Oorenlibus (k. e. versicolori- 
bu5> alls Invenies avium, suavique rubesccre luto. 

LCTUM, i, n. 2. Occurit etiam lutus masculin. 
geu. Claudius Quadrigarius spud .Yon. p. 212. 
17. Merc. Imbri lutus erat multus. Inscript. men- 
dosa »pud Gruter. 903. 1-, emendata vero apud 
jtfa/f. Ter. i/Justr. P. 1. p. 350. n. 33. p. ati- 

MTS L. f . FAB. USC S1TVS EST. SI LVTVS ATT PVLVIS 

tardat tk FORTS, viator, etc. Alia apud Avai- 
ling in Bullitt, archeol. Nap. T. 4. p. 7- mc ego 

J.VDVS, 1TBM TORMOSA FORMA PYKLLA LAVDATA A 

.mtltis, sbd LVT7S hvtys krat. Xum tenendum 
est formosse forma puellte? — Rattone babita ety- 
mi, videtur esse a lutum supino verbl luo, lavo: 
sed prim am corripit. Lutum autem est terra bu- 
mor« soluta, qure et ccenum dici'ur: P. C05NUM. 
tttjao? (It. fango, loto; F. bout, bourbe, limon, 
fange; Hisp. fotio, cteno, lama, barro; Germ. d. 
Moth; Angl. cfay, rmVe, m«^ dirt). 

I.) Proprie. — a) Generatim. Ter. Andr. 4. 4. 
38. Pervolvcre quempiam in luto. Cic. 6. Verr. 24. 
33. In luto volutari. Id. apud Ptin. 31. Hist. 
•nat.i. 28.(51). In Narniensi agro sibilate lutum 
fieri, imbre pulvcrem. Ilorat. i. Ep. 2. 26. arnica 
luto sui. Id. ibid. 11. 11. Sed neque qui Capua Ro- 
mam petit , imbre luloque Aspersus etc. Juvenal. 
li, 60. luto peifusa porlicus. Id. 7. 180. recenti 
luto spar'gere jumenta. Sueton. Vesp. 5. Luto op- 
plere aliqucm. Cess. 2, B. C. 9. Earn contabulatio- 
nein lateribus lutoque constraverunt, el ibid. 15. 
Crates luto integere. Colum. 12. R. It 21. 2. Ur- 
ceus diligenter obiinitur luto paleato. Ammian. 
20. It- Luti glutinosa mollities. — b) la pliir. 
numeto. Cic. fragm. apud Non. p. 212. 16. Merc. 
Luta et limum aggerebanl. — c) Esse vel hosrere 
in luto didlur, qui aliqua est difficultate implicitus, 
unde $e expedire non potest. Plant Pseud, i. 2. 
27. Nnoc homo in medio luto est: noinen nescit. 
Id. Pert. 4. 3. 66. Neque mihi baud imperito eve- 
niet, tali ut in luto bseream. Ter. Phorm. 5. 2. 15. 
In eodem luto haesitas. — d) Pro luto esse dicun- 
tur, qu* vili pretio sunt, a prezzo di fango. Petron. 
fragm. Tragur. 44. Burmann. Illo tempore anno- 
na pro luto erat. el ibid. 67. Mulieres si non essent, 
omnia pro luto haberemus. — e) Est etiam lutum 
vilis impurive hominis convicium. Plant. Most. 5. 
2. 46. Verberibus caedere , lutum, pendens. Addo 
eumd. Pers. 3. 5. 2. et Catull. 42. 13- o lutum, 
lupanar, Aut si perditius potest quid esse. Cic. Pis. 
26. 62. O icnebrae. o lutum, o sordes! 

II.) Translate, f 1. Lutum dii'itur de crela, sen 
argilla figulcri. Tibull. 1. 1. 31. Fictilia antiquus 
primiim sibi fecit agrestis Pocula, de facili coropo- 
suitque luto. Martial. 8- 6. Ficta Sagunlino cymbta 
malo luto. — Uinc translate Juvenal. 14. '3*. qui- 
bus arte benigna Et meliore luto Gnxit prascordia 
Titan, di miglior pasta, et Pers. 3. 23. Cdum et 
molle lutam es: nunc nunc properandus , et acri 
Fingendus sine fine rota, pasta lenera. H*c autem 
referuotur ad i'rometheum,a quo primum houiinew 
e luto Gctum fuisse fabulantur: vel universim ad 
quemcumque flgulum. ^ 2. Lutam vocat Plin. rn 
/Hit. nat., quod AngU turf, Germ. Torf, Uali tor- 
ba, h. e. gl©ba fossilis igni laborique faciende ido- 
nea (T. Ducatige in t. Turbo), seu ca?spe» niger, 
qui e terra juluitri et bituminosa eruitur atque vi- 
cctn corbonis pr«bet. PUnii torba sunt 16. Jffist 
nat. 1. 1.(4). Cbaucl ulva et paluslrl junco funfts 
nectunt ad praHexcoda piscibus retia , captumque 
rnanibus lutum ventia magis quam sole siccantes 
terra cibos et rigentia septentrione flsccra sua n- 
tunt. <f 3. Item de aptae atbletarum. Seneca Ep- 



8S. ante med. Luetatores et totam oleo ac lulo eon- 
stantem scientiam expello. 

L^TUS, i, m. 2. V. voc. praced. lolt. 

LUX, inch, f. 3. (luceo.) De AdUiItU lad et 
ittctt, adverbii more usurpatis, et masculino quoque 
genere, V. sub I. 2. — In Genitivo plurali lucum 
nc. an lucium dicendum sit, dubitari etiara nunc ait 
Plinius apud Chan's. 1. p. 13. Putsch. — Quod ad 
etymon spectat, scribit Macrob. 1. Saturn. 17. a 
med. vetcres Gvsecos Xux^v vocasse primam lucem 
diei, qua soils exortum prweedit: turn tpsum solem 
X'jmv appellasse: itaque inde lucem dictam putari. 
— Lux est lumen, splendor, claritas, ^co? (It. luce; 
ft. lumiere; Hisp. luz, claridad, futgor*, Germ. 
das Licht; Angl. light, sheen). 

I.) Proprie. ^f 1. Generatim. — a) De lumine 
caelestium corporum. Cic. 3. Fin. 14. 45- Ut enim 
obscuratur et offunditur luce soils lumen lucerna- 
rum etc. Adrte Lucrel. 2. 147. et Ovid 4. Met. 258. 
auctor lucis. k. e. "Phoebus, et 2. ibid. 35. o lux im- 
mensi pubiica mundi, Phcebe pater. Virg. 6. JEn. 
270- Quale per incertam lunam sub luce maligna 
Est iter in silfis. Id. 2. ibid. 69*. Stella fccetn du- 
cens multa cum luce cucurrit. Ouid. 4. Met. 169. 
lux slderea. Id. 3- Art. am. 807. Nee lucem in tha- 
larnos totis admitte fenestris. — X«ce c?artus esse 
dlcitur, quod manifestissimum est. Cic. 1. Divinat. 

3. 6. Quum id soiis luce vldeatur clarius. Id. 1. 
Cat. 3. 6. Luce sunt clarlora nobis tua consilia 
omnia, ex Cat. 9. 22. Signis omni luce clario- 
ribus crimina refe'llere. — b) De splendore, qui e 
nitidis rebus effluit, spiendore, iatidtzza. Lucret. 

4. 1119. graudes viridi cum luce smaragdi. Pirn. 37. 
Ilist. nat.T. 25.(94). Lucem non emittentes gem- 
ma?. Virg. 2. Mn. 470. luce coruscus ahena. Pal. 
Place. 1. 486. parmae luce coruscus. Sil. It. 3. 371. 
clara thoracis luce nitcbat. Id. 9 107. notis fulsit 
lux tristis ab armis. Stat. 8. Theb. 124. Lux ferri. 
Ammian. 10. 10. aurei carpenli. Slat 1. A chill. 
305. genaru-ii. Manil. 5. 25S. Tyrias imitata papa- 
vera luces, h. e. colores. ^ 2. Speciatim refer tur 
ad lucem diurnam, hoc est ad diem. — a) Univer- 
sim. Cic. 2. Oral. 64. 259- Si ad te bene ante lucem 
veni6Set. avanli giorno. Adde eumd. 16. All. 13.; 
Liv. 8. 38.; et .Suefon. Claud. 28. et Galb. 22. et 
Sueton. Cms. 31. Tandem ad lucem duci reperto. 
circa ralba. et Id. Claud. 44. Ajunl, excruciatum 
doloribus nocte tota, defecisse prope lucem. et Id. 
Olh. 11. Circa lucem demum expergefactus etc. Rur- 
sus Cic. 3. Off. 31. 112. et 4. Alt. 3. a med. Metel- 
Jus cum prima luce in campum currebat. sul fare 
del dt. Sic Cces. 1. B. G. 22.; et Liv. 1. 44. Prima 
luce adesse. Sueton. Aug. 78. Resumebat ( so- 
mnum) producebatque ultra primam s»pe lucem 
Virg. 9. JEn. 153.; et Cic. 3. Off. 24. 93. Lure, 
palam in foro saltare. di bel giorno. Sic Cic. Pts. 
10. 23. Arma in templum Castoris luce et palam 
comportare. Tac. 5. Hist. 22. in fin. Multa luce re- 
«cii bostes. essendo il giorno molto avanzato. Ter, 
Eun. 2. 2. 47. Ne sursum deorsum cursites, neve 
usque ad lucem vigiles. Curt. 7. It. 18. Straits pas- 
sim corporibus in lucem quieverunt. sino a giorno. 
Cf. Sueton. Claud. 52. In primam lucem con vi via 
protrahere. Id. Cat. 50. in fin. Magna parte noctis 
vigiliae cubandique tasdio - invocare identidem at- 
que exspectare lucem consuevcrat. Virg. 4. G. 490. 
luce sub ipsa. h. e. quum prope esset, ut ex Inferis, 
ubi perpetua est nox, caslum diemque videret. — • 
b) Hac significations, oohnumquam io Ablat. tuci 
habet pro luce (prascipue adverbii more usurpatum 
pro itoterdiu, cui opponitur noctu): idque el mascu- 
liDO gencre reperitur. Plaut. Cas. 4. 2. 7. Prope- 
rate, ut vpniamus luci. Cl. Cic. 12. Phil. 10. 25. 
Quis audeat luci, quis id militari via, quis bene co- 
mitstum, quis illuslrem aggredi ? Rursus Plaut. 
Amph. 1. 1. 10. Me qui hoc noctis excitavit, nonne 
idem hoc luci me miltere poluit? Id. Stick. 2. 2. 
40. Postqunm me roisisti ad porturo cum luci gimul. 
Sic Id. Merc. 2. 1. 31. Ad portucn bine abii mane 
cum luci simul. Id. Aulul. 4. 10. 18. Luci claro 
deripiamus aurum matroois palam. Non. p. 210. 9. 
Merc, cum .plerisque aiiis legit luce claro , quod 
Don solum alio Parranis loco confirmat, sed etiam 
Ciceronisl. Off. (quae verba eo toto libro non in- 
venlo). Et quum prior ire luce claro non queo. Sed 
et in luci pro in luce, h. e. quum lucet, dixit Ztt- 
cret. 4. 235. tl quadratum tentaraus et id nos Com- 



LUX 

movet fn tenebris; in luci quae poterit res AcrJdere 
ad speciem eic? — cl Etiam lucu pro luci dixere. 
Ter.Adelph. 5, 3. 55. Cum primo lucu ibo hinc. 
Ubi Donatus: Veteres dicebant Juctt pro luce, pro 
sole ponentes. 

ID Translate. ^ 1. Luces pro stellis. Cic. Aral. 
96. Illoe, qua» fulgent luces ex ore corusco. % 2. 
Lux ponitur et pro ipso die, giorno, di. Cic. 4. He- 
renn. 36.48, Luce noctem, nocte lucem exspectatis. 
Ot>id. Heroid. 13, 104. Tu mihi luce dolor, tu mihi 
nocte venis. Id 2. Met. 802. anxia node, Aniia 
luce gemit. Cic. Mil. 35. 98. Centesima lux est. 
heec ab interitu P. Clodii. Virg. 10. Mn. 244. Cra- 
stina lux. Sueton. Aug. 94. Infans adhuc,- reposi- 
tus Yespere in cunas a nutricula, postera luce non 
comparuit. Gtll. 19. 9. Lux annua. h.~ e. natalis, 
quemadroodum ea ab Ovid. lb. 219. dicitur. Id. 3. 
Fas«. 397. His -etiam conjux apicati cincta Dialis 
Lucibus impexas debet habere comas. Horat 4. Od. 
15. 25. Nosque et profestis lucibus et sacris Inter 
jocosi munera Liber 1 etc Ter lull. Apolog. 48. Lux 
quotidie interfecta resplendet. — Hioc poetice, lux 
Kttiva apud Virg. 4. G. 52. tempus sestatis desi- 
gnat: fcrumatis apud Ovid. 1. ZVtst. 11. 39. hiemis. 
f 3, Saspe etiara rerertur ad vitam, atque adeo pro 
vita ponitur. — a) Ad vitam refertur apud Ctc. 
Mil. 3. 7. Negant Intoeri Lucem esse fas ei, qui_ a 
se hominem occisum esse fateatur. non essere giu- 
sto che viva colui, che etc. Cf. Ovid. 9. ^et. 778. 
Quod videl hiec lucem, quod non ego punior ipsa, 
Consilium monitumque tuom est. Rursus Cic. Rose. 
Am. 22. 63. Ut propter quos hanc suavissimam lu- 
cem aspexerit , eos indignissime luce privaril . Id. 
Quinct 23. 74. Aliquem communl luce privarc. 
Id. 7. Verr. 29. 75. Lucis usuram dare alicui. Id. 
Harusp. resp. 27. 75. Suscipi in lucem. nascere. — 
6) Et pro vita, vita: ad rem Cic Cluent. 11. 31. 
Fratris liberos {gravidam matrem inter ficiendo) 
prius vita privavit, quam ill! banc ab natura pro- 
pi iam lurem accipere potuerunt. nascere. Id. 2. 
jf'usc. 4.J10. Numquam me nimis vilae cupidum fuis- 
se: tamen - cogitanti, fore aliquando finem hujus 
lucis et amissionem omnium viuc commodorum etc 
Cf. Catull. 5. 5. Vira. 4. G. 255. corpora luce ca 
rentum. Id. 4. ,£n.31. o luce magis diiecta soron. 
Id. 9. ibid. 205. contemptor lucis animus. Id- 4. 
ibid. 452. relinquere lucem. Sil. It. 17. 473. Regia 
quum lucem posuerunt membra, h. e. quum rex mo- 
ritur. Id. 16. 538. patriumque pctebant Orbati so- 
lium lucis discrimine fraltcs. cimentando la vita. 
— Utr unique jumit Ammian. 30. 5- Quurn^ vila> 
jam ttednret et lucis. ^ i. Dintur et de ocults, aut 
visu, occfii, vista. Stat. 11. Theb. 585. effoss* iqua- 
tent vestigia lucis, Ovid. 14. Met. 197. damnum lu- 
cis adempls. Rutit. 1. Itiner. 166. Non possum 
sicca dicere luce, vale, sensa lagrime. — Hinc lux 
ocuiorum pro ipsis oculis legilur apud Ammian. 
21, 16. ad fin. Figura tali situque rnembrorom: sub- 
niser, luce oculorom edita , cernensque scutum, 
molli capillo etc. ^ 5. Metaphorice dicitur de pu- 
blico civium convictu. Ctc. Senect. 4. 12. Nequo 
vero ille in luce modo atque io oculis civium ma- 
gnus, sed intus do mi que prnestaniior. Id. Brut. 9. 
32. Isocrates lorcnsi luce caruil, inlraque parietes 
aluit gloriam. Id. i.adQ. fr. 1. 2. Islam rlrtntcm 
non latere in tenobris, neque esse abditam, sed in 
luce Asise, in oculis clirissimae provincise atque in 
auribus omnium gentium esse positam. Id- Harusp. 
resp. 23. 49. Lucem non aspiccre, carere publico. 
siarsene ritirato. Id. 4. ^cao". (2. pr.) 19- 62. Res 
occultas aperire in lucemque proferre. et Dejot 1 1. 
30. Dejotarus vestram familiam abjectam et obscu- 
ram, e tenebris in lucem vocavit. Cha fait a cono- 
scere e risplendere. % C. Item lucem afferre etc. 
est opem, auxilium et quasi vitam afferre. Cic. pro 
leg. Manil. 12. 33. Pro dii immor tales', tanta ne 
unius hominis iocredibilis ac divina virtus tarn bre- 
vi tempore lucem afferre reipublicas potoit? Id. 1. 
Phil. 2. 4- Lux qusedam videbatur oblata,non .mo- 
do regno, sed etiam regni tiniore sublato. Sic 10. 
ibid. 6. 12. Lux venisse quaedam et spes salutis vide- 
batur. Id. 1. Orat. 40. 184. Civibus lucem ingenii 
et consilii porrigere. Eodem sensu dixit Liv. 9. 10. 
Hoc facto senatusconsulto. lux qu*dam adfulsissc 
civiiati visa est, *[ 7. Item ponitur universim de 
omni eo, quod exornat et decorat. Ctc. 4. Cat. 6. 
tl. Vidtor inibi hanc uibeia videre, lucem orbia 



LDXABUNDUS 

tdrarum, subilo ioccndlo coocldcntem. Ptin. 17. 
Mill. nat. 5. 3- (38). Cicero, lux doctrinarum altera. 
soil, post Homtrum , quern paullo ante laudavit . 
Virg. 2. JEn. 2S1. lux Dardanlse, spei o Gdiisl- 
ma 'Teucrum. Sil. It. 8. 248- Atque llli tine luce- 
genus, surduraque porcnturu Nomcn, senza splen- 
dore Si tasato. 5 8 - Ilcm P ro claritale, Ulustra- 
tione. Cic. 2. Oral. 9. 36. Uistoria testis tempo - 
rum, lux veri talis. Id. 1. ibid. 34. 157. Ills com- 
mcntalio inclusa in veritalis iucem proferenda est. 
Cf. eumd. 4. Acad. (2. pr.) 8. 26. Ratio, qua<i 
quadam lux lumenque \itae. ^ 9. Ilabet locum in 
blandis appellationibus. Plant. Mil. glor. 4. 8. 34. 
Lux, solve. Cic. 14. Fam. 21. Mea lux, meum desi- 
derium. Ovid. 3. Trist. 3. 52. Non tibi nunc pri- 
murn, lux niea, rapt us cro. ^ 10. Lucem facere 
dicunlur Saturoo sacrificantes , id est capita dele- 
gere. Ita Paul. Diac. p. 119. 14. Mull.: qui alibi 
tlocet , ei deo rnorem fuisse aperiis capilibus sup- 
plicare. 

LUXADUNDUS. v. lixabundus. 

LUXATlO, Onis, f. 3. (luxo) luxatura, lussazio- 
ne. Gloss. Philox. Lux olio, axpiitpai.. 

LUXATORA, a, f. 1. (luxo) ossis e loco molio, 
etogamento, oxpsp-p-cc. Mat cell. Empir. 36. tn fin, 
Nervis quoque placaodis et luxaturis el fr&cturia »o- 
lldandis ulilissimum est. 

LUX AT US, a, urn. V. voc. seq. 

LUXO, as, Ivi, alum, ore, a. 1. Part, Luxans II.; 
Zuxatus I. et II. — Luxare (quod cum Gr. Xc£oco 
obliquwn redderc conjunRi potest) est loco movere: 
et dicitur de ossibus, quorum capita sua sede mo- 
ventur, «£op^e<u (It. tlogare, smuovere; Fr. luxer, 
debotter, aisloquer, demetlre; Hlsp. descoyun tar, 
desencaxar lot huesos; Gerjn. verrenken; Angl. to 
disjoint, dislocate, put out of joint, luxate, loo- 
sen). 

I.) Proprie. Caio R. R. ! 57. ante med. Luxatum 
ai quod est, sanum faciet. Seneca Ep. 104. circa 
med. t'regit aliquis r rus , aut extorsit arllculum? 
advocat medieum, ut fracta pars jungatur, ut luxala 
in locum reponaluv. Piin. 30. Hist. nat. 9. 23. 
(79). Artkulis luxatis prasentaneum est serum. 
Id. 31. ibid. 6. 37. (71). Luxata corpora natando 
facillime in artus redcunt. 

II.) Translate dicitur de rebus aliis, quae a natu- 
ral! statu seu rigor e solvuntur, aut flectuntur. Piin, 
17. HUU nat. 24. 37. (227). Quum subarator im- 
piudens luxavit vttiuin radices, corpusve desquamo- 
vtt. et ibid. 14. 24. (107). de insilxone. Calamus ad 
corticem usque suum dcprimalur: ne luxetur, dum 
deprimitur. Id. 8. ibid. 45. 70. (!79). Luxata cor- 
oua. — Luxata machina, solutu, disjecta, scompa- 
ginata. Piin. 30. Hist. nat. 15. 24. (119). Pupulus 
Romanus pcriturus momento oliquo luxatis rnachi- 
nis. h. e. in vcrsalili ibeatro sedens: alii leg. laxa- 
tis. Prudent. 2. Cathemer. 78. Luxaote eiaudus 
poplite, Femurque vietus uebile. Alii melius leg. 
iapsante. 

LUXOR, Sris, 5tU5 sum, an, dcp. 1. (luxus) luxu- 
riari, in -luxu agerc. Paul. Diac p. 120. 14. Luxan- 
tur a luxu dictum, id est luxuriaolur. Plaul. Pseud. 
4. 7. 6. Luxantur, lustrantur, comedunt quod ha- 
bent. Alii leg. luxuriaotur, Cf. Non. p. 55. 15. 
Merc. 

LUXUM, 1, n. 2. V. LUXUS, a, urn, in fin. 

LUX'URlALIS, e, adject, (luxuria) loxuriae lasci- 
vlaque deditus. Captll- 5- p. 182. Luxurialis es , 
meretricem amas. Grotius mavuU legere luxuria- 
ris: at lioppius nihil mutandum censet. 

LUXDRlA, se, f.l. et luxuries, el, f. 5. (luxus). 
Luxurii in Genit, pro luxuriei dixit C. Gracchus 
apud Gell..$. 14, — Luxuria est nimia germinum 
ubertas at reduodantia, nimia rei alicujus abuodan- 
tia (It. rigoglio, il lussureggiare, esuberanza; Ft. 
exuberance, turabondance, vegetation irop vigou- 
reuse; Hixp. exuberancia, vegetacion demasiada- 
menle vigorosa; Germ, d- Ueppigkeit, d. iippige 
JVachtihum, Ueberfluss; Angl. luxury, excess, 
riot, profusion, extravagance, waste). 

I.) Proprie. Virg. 1. G. 112. Luxuriera segetum 
tenera depascit in berba; Cf. Cic. 2. Oat. 23. 96. 
loc. cit. sub II, 2. Rursus Virg. 1. G. 191. si luxu- 
ria foliorum exuberat umbra. Piin, il. Hist. nat. 
2-2. 35. (181)* Novellus palmes proximo anno ma- 
toriani daturus, ai vitis luxuria se consumpserit, — 
Apud eumd. 9. ibid. 2. 1. (2). luxuria buuiorls est 



— 134 — 

abundantia et fecunditas aquarum , ex qua fit , ut 
major sit aquatilium auimalium, quam terrcstrium 
copia. - 
II.) Translate. ^ 1. In pecudibus eit nimius ar» 

dor et eisultantla ex otio tt copla cibl. Pal. Place 
1. 65. de tauris. bis rabiem nunc nostra senec'.us 
Luxuriemque dedit. ^ 2. In or&lione est nimia 
fecunditas el rcdunonmia. Cic. 2. Orat. 23. 96, In 
oralione iolerdum,ut in herbis rustici soleot dicere, 
in summa ubcrtate inest luxuries quaedam, qus sli- 
lo depascenda est. % 3. In bominibus est nimia re- 
rum, quas ad viclum cullunique pertinent, abundan- 
lia, prcfusic sumptuum in deliciis et superfluis re- 
bus cotnparaudis, mollis et delicata vita, unde mo- 
res corrurnpunlor , lusso , morbidezza , pompa , 
dcoixia. A Piin. Paneg. 44. in fin. frugalitali oppo- 
nilur. Justin. 2. 14.7. Castra {Blardonii) referla re- 
galis opuleotias capla. Unde orimum Grsecos, diviso 
inter se auro Persico, divitiarum luxuiia cepil. Ter. 
ffeaut. 5. 1. 72. Animus, qui nunc luiuria et lasci- 
via diffluit. Ubi Donatus: Luturia a luxu, id est 
superfluilate derivator : iascivia autem deiignat 
quamdam petulanliam et impoituniiatem , exsul 
Undo et delectando in sua turpiludine. Luxuiiae 
peregrins origo ab exercitu Asiai'ao, dornitis Au- 
liocbo et Gall is, in Urbem invecta est, Livio teste 
39. 6,, quern consule, satis eo loco, quid luxuria? 
nomine venial, edocentcrn, Narraol Gell. 4. 8. ct 
Val. Max. 2. 9. n. 4. P. Coroelium Rufinum a C. 
Fabricio censore senatu motum ob luxuria nolani, 
quod decern pondo libias argenli facti habere. . 
Plaut. prol. Tj jnum. lnopiam Luxuries filiam ta- 
cit. Fellej. 2. 33. Lucullus profusa hujus io sediG- 
ciis convictibusque et apparatibus luxuriae primus 
auctor full. Lucan. 4. 373. o prodiga rerum Luxu- 
ries, numquam parro conlenta poratu! Cic. Rose. 
Am. 27. 75. In urbe luxuries creatur: ex luxuiia 
exsislat avarilla, necesse est; ex avaiilia erumpjt 
audacia. Id. 1. leg. Agr. 7. 20. Luxuries Hanniba- 
lem ipsum Capuse corrupit. Id. Mur. 36. 76. Odit 
populus Romanus privatam luxuriam, publicam ma- 
gniQceotium diligil: non amat profusas epulas etc. 
Id. Rose. Am. 14. 39. De luxuria, purgavit Erucius. 
quum dixit, bunc ne in conrivio quidem ullo fere 
interfuisse, C'ces. 2. B. G. 15. Nullum aditum esse 
ad eos mercaioribus: nihil pall vini, reliquarumque 
rerum ad luxuriam pertinentiutn inferri. Cic. 1. 
Off. 30. 106. Diffluerc luxuria, et delicate ac molli- 
ter vivere . et iotrf. 3i. 123. Luxuria quum ornni 
atati tuipis, turn senectuti fcedissima est: sin autem 
libidinum etiatn inteiuperanlia accesserit , duplex 
malum est. Id. Cxi. '23. 57. Domus, in qua lustra, 
libidines , luxuries , omnia denique inaudita vilia 
versantur. IVepos Cat. 2. Luxuriam, quae inripic 
pullulare, repiimendam. Id. Phoc. 1. extr. Nolo 
meis impensis illorurn aii augerique luxuriam. lil. 
Dion. 6. Aliqucm a ptrdita luxuria ad virtuU-m ic- 
v oca re. Curl. 5. 1. 23. Equites deinde Babjlouii, 
suo atquc equorum cultu, ad luxuriam magis, quam 
ad magnifkentiam exacto, ullinti ibant. 

LUXURIES, ei, f. 5. V. voc. preeced, 

LUXCRlO. as, 3vi, attim, are, n. et 

LUXtRlOR, Sris, alus sum, ari, dep. 1. (luxu- 
ria). Utramque vocabuli formam probat Quintil. 9. 
3. 7. — Part. Luxuriant II. 1. 4. et 5.; Luxuria- 
tus II. 5. — Luxuriate vel luxuriari dicitur terra 
pinguis et nimis fecunda , item arbores et planta 
frondibus foliisque exuberantes (It. lussureggiare; 
Fr. produire avec irop d'abondance, etre Uop fer- 
tile ou trop vigour eux, etre luxuriant; Hisp. ser 
muy ferlil, ter muy vigoroso; Germ, uppig tein; 
Angl. to be luxuriant or exuberant , be super- 
fluously plenteous). 

I.) Proprie. Ovid. 4. Fast. 044. ager assidua lu- 
luriabat aqua. Sic Id. Heroid. i. 53. Jam seges est, 
ubi Troja fuit, resecandaque fake Luiuriat Phrygio 
sanguine pinguis humus, el 1. Art. am. 339. Mens 
erit apta capi tunc, quum lanissima rerum, Ut seges 
io pingui luxuriabit humo. Colum. Arbor. 11. Ca- 
cumina vlrgarum, ne iuxurientur, demulilato. affin- 
chb non mettano con rigoglio. Id. 5. R. R. 6. 36. 
Validam ergo vitcm in ramos diduccrc censeo, et - 
si minus I'jxuriabitur, solulas materias relinquere. 
Rursus Ovid, de mice 20. Ccepimus in longas tuxu- 
riare comas. Piin. 19. Hist. nat. 6. 34. (133). Cau- 
les deprcssi in terram obruunlur: ita cayeiur, ne in 
trondem lu^urieut. 



LUXURIOSUS 

II.) Translate. ^ 1. De pecudibus usurpatur pro 
lascivire et exsultare. Virg. 11. /En. 496. de equo. 
Emkat , arreclisque fremit cervicibus site Luxu- 
riaos. Sic Ovid. 1. Fast. 156. Ludit et in pratis lu- 
xuriatque pecus. et Val. Flacc. 6. 613. stabufis 
quaiis Ico savit opimii Laiurians, spargitque U- 
tnem. Rursus Ovid. 9. Met. 260. Utque novus ser- 
pens , posiia cum pelle seoecta , Luxurjare $ol«t 
squamaquc nilere recenti, Sic etc. ^ 2. De rebui 
est abundare, redundare. Virg. 3. G. 81. de equo. 
Luxuriatque toris animosum pectus, h. e. abundat. 
Ovid. Heroid. 16. 191. Hanc facie m largis sine fine 
paratibus uli, Deliciisque decet luxuriare novis. 
Piin. 16. Hist. nat. 25. 40. (95). Arbores terc 
variia colorum picturis in ceriamen usque luiu- 
riant. Mattial. 3. 2. Liber umbilicis luxuriat. O- 
vid. 7. Mel. de Esone sene in juvenem recocto, 290. 
abeunt pallorque situsque , Adjectoque cava sup- 
pleniur sanguine vena: Membraque luxuriant, rin- 
vigoriscono, succo et viribus redundant. Gell. de 
hoinine prapingui et corpulenlo, 7. 22. Non omni- 
no inculpalum ueque indesidem fuisse, cujus cor- 
pus in lam immodir-um tnodurn luxuriasset exube- 
rasseiqus. % 3. Meiaphorice refertur ad dicendl 
facultaicrn el ingenium. Horat. 2. Ep. 2. 122. Lu- 
xuiiantia compescet, nimis aspera sauo Levabit 
cultu. Sic Quintil. 10. A. 1. Luxurianlia {stilo} 
ssiringere. Piin. 17. Hist, nat 2. 2. (14). Luxu- 
rianlis ingenii fertilitas. % 4. Item ad homines et 
abstracta refertur, ct est luxuria diflluere, luxu- 
riose agere , nimios in viclum et cullum suinptus 
facere, unde exsistit audacia ct insolcntia, darsi al 
lusso, al bel tempo, spendere smoderatamente, vi' 
veie in morbidezza, insolenlire, a'owTiuop.at. Liv. 

1. 19. Ne luxuriarenlur otio animi, quos melus ho- 
stium disciplinaque militaris continuerat, deoruin 
mt-'tum iujitiendum ratus est. Cf. Flor. 2. 15. Ne, 
nietu ablato amula urbis, luxuriari felicitas Urbis 
inciperet. Curl. 10. 7. a med. Si multiludo nova 
liberuie luxuriat. Odd. 2. Art- am. 437. Luxuriant 
animi rebus plerumquc secundis: Nee facile est 
aqui. cornruodo mente pati. Justin. 20. 4. 7. Tao- 
lutuque studium ad frugalitatem mulliludinis pio- 
vocuvil, ut aliquos ex his luxuriatos inuredibile VI- 
derelur. Stat. 2. Theb. 676. sanguine multo Luiu- 
riata fames, h. e. per Uiurn satiaia. Et cum Accu* 
salivo Petron. fragm. p. 676. Burmann. famuli la 
testa mersas luxuiiantur opes. h. e. in compotalio- 
nibus absumuni. Alii Alitor leg. Liv. 2. 48. Quasti 
quoque quidam, nimia gloria luxuriare et evane- 
scere vividum quondam illutl Casonis ingenium. Sic 
Id. 23. 1i. a med. Vcreor, ce bac quoque lalilia, 
luxurict nobis et vana evadat. h. e. in vanum gau- 
drum, tainquam in folia sine ullo fruclu utililatis 
[lublica, tlesinat. Cf. eumd. 3. 33. Lata enim prin- 
ripia magislralus ejus nimis luxuriavere. Eo cilius 
I .ipsa res est etc. Outrf. 5. Trist. 1. 43. Ncc lamun, 
ui lusit, rursus inca liucra ludet : Sit semel ilia ineo 
luxuriata malo. n. c. nimis fecunda fuerit in con- 
srribendis amatoriis versibus. 

LCXURlOSE, adverb. (luxuriosus>. Comp. Lu- 
xutiosius et Sup. Luxuriosissime 2. — Luxurioie 
translate ionium occurrit, et est *f 1. Nimis iibere 
ac dissolute. Calo apud Gell. 7, 3. Ne hac lalilia 
nimis luxuriose eveniat. h. e. luxum atque insolen- 
liam pariat. 5" 2. Sapius est cum luxu, profuse, 
molliler, oou'tcoc. Cic. Ccel. 0, 13. Cum trislibus 
severe, cum rcmissis jucunde, cum facinorosis au- 
dacler , cum libidinosis luxuriose - vivere. Adda 
eumd. 2. Fin. 7. 21. Sail. Cat. 11. Sulla exercitu m, 
quem in Asia ductaverat , quo sibi fidum facere t, 
conlra morem majorum, luxuriose nimisque libe- 
ral iter babuerat. JSepos Pausan. 3. Epulabatur mo- 
re Persarurn luxuriosius, quam qui aderant, perpeli 
possent. Coiurn. R. R. procem. § 5. Luxuriosius 
fercula strucre. Augustin. Mor. Eccl. Catlsol. 3i. 
Luxuriosissime bibere. 

LUXURIOSUS, a, urn, adject, (luxuria). Comp. 
Luxuriosior II. 3.; Sup. Luxuriosissimus II. 1. et 

2. — Luxuriosus de plantis et berbia dicitur, quuni 
nimia foliorum et frondium uberlate exsuperant 
(II. rigooiioso; Fr. qui croit, qui pOusse avec vi' 
gueur; Hisp. muy fertil , muy vigoroio; Germ. 
fraclbar, uppig; Angl. exuberant, ya-nk , luxu,' 
riant). 

I.) Proprie. Cic. Oral. 24. 81. Laetas esse segctea, 
luj-uriosa fmmcuta. Ovii. I. Fast, 089. d« $egele. 



LUXUS 

Et neque defictat marie, neque pinguior a?qaq Di- 
Titiis perea' luxuriosa suis. Colum. 5. R. R- C, 36. 
«t 4. ibid. 31. 2. Vitis valida et luxuriosa. Win. 

17. ffisf. nat. 4. 3. (26). Nee luturiosa pabula pin- 
%u':$ soli semper indicium habent. 

If.) Translate, f 1. Luxuriosum dieitur quid- 
quid modum eicedit, insotens. .Sail. Jug. 100. Lu- 
xurioso otio esse. Liu.2- 21. Luxuriosa latitia. h. e. 
insolens, superba, plena audacia, insolent*: nam ex 
luin et delicata vita insolentia nascitur et superbia. 
Trebell. Poll. XXX. Tyr. 8. Luiuriosissima peslis. 
^ 2. Item luxuriosus est nimis liber, dissolutus , 
etTrenis. Ovid. Remed. am. 746. Divitiii alitur lu- 
xurious amor. Forcellino tamen luxuriosus hoc 
loco est magnis sumptibus gaodens. Colum. 8. R. 
R. 16. 3. Circumfertur Philippi, velut urbanissi- 
mum, quod erat luturiosisstmum dictum alque fa- 
ctum. Schneider. legit luxuriosissimi. % 3. Sa- 
pius est luxui dedllus, immodicus in sumptibus, de- 
liciis nimis indulgens , eicedens modum in epula- 
rum apparatu, in vcslibus, in adibus etc., atque ad- 
eo mollis, delicalus, intemperans, dato at lusso, 
■pieno di lusso, eccessivo nello spendere , in ben 
trattarsi, dotaros. Varro apud Aon. p. 542. 6. 
Merc. Mulieres in adversis rebus ac luctibus omnem 
Yestilum delicatiorem ac luxuriosum ponunt. h. e. 
roagno sumptu p;iratum. C- JUemmius apud Ser- 
vium ad Virg. t. /En. 155. inque luxuriosissimis 
Asia oppidis consedi«e. h. e. omni copia atque ad- 
eo luxu affluenlibus. Ovid. 6. Fast. 171. Prison dca 
est: alilurque cibis, quibus ante solebat; NW petit 
adscitas luturiosa dapes. Justin. 11. 10.7. Luxurio- 
sa convivia et magnificenliam epularum sectari. Cic. 
2. Fin. 7. 22. Keprehendere luxuriosos ob earn 
ipsam causam, quod ita vivant, ut persequantur cu- 
jesquemodi voluplates. Id. 2. Phil. 27. 66. Mutia 
el iauta supellex, non ilia quidem luxuriosi homi- 
nis, sed tamen abundanlis. .Vepos Alcib.i. Idem, 
simul ac se remiserat, luxuriosus, dissolutus, libidi 
nosus, intemperans reperii'balur, Cic. Pis. £7. 66. 
Nihil scitote esse luxuriosius , nihil libidinosius . 
^ 4. Luxuriosum videtur etiam id diri, quod ma- 
gno pretio emitur. Martial. 9. 68. Improbius quid- 
dam ridensque rnbensque rogavi. Pollkila est (puei- 
la) nulla luxuriosa mtra. h. e. qua; niagno pretio 
niihi se movigeram futuram pollicita est. Loeum ta- 
men etiam aliler possumus interpretari. 

LUXUS, a, urn, adject. Xo|o?, loco motus, luxa- 
tus, slogato, svolto, ut docei Paul. Dior. p. IIS*. 
17. JWbU. Luxa membra, e suis locis mota et so- 
luta. 

I.) Proprie. Calo R. R. 160. Luxum si quad est, 
hac cautione sanum Get. Alii putanl hie luxum esse 
substantivum. Sail, fragm. apud Probum in Ca- 
tholic, p. 1476. Putsch. Luxo pede. — Hinc Lu- 
xum, i f n. 2. absolute, subjiantivornm more, sisr.su- 
ficat ipsuni mem brum luxa turn. Scribon. Compos. 
203. Emplastrum proprie facit ad nervorum muscu- 
lorum puncius, contusiones, luta. Marcell. Empir. 
36. ad fin. Emplastrum utile ad luxa. vet fracla. V . 
voc. seq. sub 1. 

II.) Translate est luiuriosus, voluptuarius. Ca- 
pe.ll. 9. p. 310. Psallente plectrc concincnlur ;iu 
ptia, Fidibusque luxa t'escenoina prodient- Ua Aop- 
piut: male Grotius cdidit lux Fescennina prode- 
rit. — Hinc 

Luxum, i, n. 2. absolute. V. jub I. in fin. 
LUXUS, us, m. 4. (luxus, a, urn). Luxu pro lu- 
xva legitur apud Salt, et Tac. locis infra cit. sub II. 
\. — Luxus est idem ac luxatura, slogamenlo. 

1.) Propiie. Calo R. R. 160. Ad luxum, aut ad 
fracluram alliga, sanum fiet. Scribon. Compos. 209. 
Emplastrum nigium facit ad cootusum, luxum, pr,T- 
cipue ad ossa fraota. Adde eumd. 259. et 266. In 
locis hucusque cit. potest esse et neutrum lu^um: 
P. voc. praced- in fin. Apul. Florid, n. 16. Articu- 
lus loco concessit, exque eo luxu ndhuc lluxus est. 
Adde Plin. Valerian- 2. 49.; et Apul Herb. 31. 

11.) Translate. ^ 1. In malam partem est idem 
quod luxuria, vilium animi soluti et immodici in 
comparandis quacurnque impensa rebus ad victum 
et cultum pertincntibus , mollitiei ac deliciarum 
causa: item ipsa ropia rerum immodico pretio co 
emptarum, lusso, acwria. Ter. Adelpk. 4. 7. 42. 
Dotnus sumpluosa, adolesrens luiu perdilus. Cic. 5. 
Vtrr. 25. 62. Nisi, forte cxisttmatis, eum in vino 
ac luxu non risisse, qui nunc in periculo atque exi- 



— ns — 

tio suo ristim tenere non possit. Sail. Cit. 57. Lata 
atque desidia corrupta civitas. Id. Jug. 6. Non se 
luxu. neque inertia* corrumpendum dedit. (pro tu- 
xui. Sic Tac. 3. Ann. 34. a med. Sex urn natura in- 
validum deseri, et exponi suo luxu cupidinibus alie- 
nis. et 2. Hist. 71. Luxu et sagince mancipatus.). 
Sail. Jug. 2. Per luxum et ignaviam attatem agerc. 
Quintil. 3. 8. 28. Neminem adeo solutum iuxu puto, 
ut nihil la causa suadendi sequalur prster volupta- 
tem. Claudian. 1. in Rufin. 35. luxus populator 
opum. — Apud Sueton. A'er, 29. de turpi voluplate 
dieitur, tussuria. Ubi tarnea plerique lusus lcguot. 
Virg. 4. /En. 193. de /Enea et Didone. Nunc hie- 
mem inter se luxu, quam longa, fovere. con frt'pu* 
dii. Adde Tac. 4. Hist. 14. — In plur. numero. Lu- 
can. 10. 109. Explicuilque suos magno Cleopatra 
tumultu Noodum translatos Romana in ssecula lu- 
xus. k. e. suis copias et apparatus. Sil. It. tl. 402. 
Combibat illapsoa duc^tor per viscera luxus. h. e. 
deliciai Campania. Graf. Cjneg. 308. Nee {catuli) 
luxus alios avidasque impendia vlt* Noscuot. ^ 2. 
Aliq.iando in bonam partem accipitur pro generos'u 
sumptibus, magnifirenlia et copia, qua ingenuum 
hominem et prsdivitem decet. Virg. 1. /En. 641. 
At domus interior regali splendida luxu Inrtruitur. 
et 6. ibid. 604. epul*que ante ora parat® Regifico 
luxu. Tac. 16, Ann. 18. Habcbaturque non ganeo 
et profligotor, ut plerique sua haurieatiuro, sed eru- 
dite luiu 



LY 



LY/EUS, i, m. 2. Auawc, unum ex Bacchi co- 
gnominibus: a \\m solvo, vel quia solvit el dissipat 
curas; vel quia solvit et enervat corpus; vel quia 
concordiam dissolvit, rixas excitando: V. ONOM. 
— Hinc translate pro vino ponitur. Propert. 3. 
3. 43. multo mentem vincire Lvko. Horat. 1. Od. 
7. 22. mla Ljajo Tempora. Id.' E pod. 9. 37. Dul- 
ci Lywo solvere curam. Ovid. 2. Amor. 11. 49. 
apposito narrabis multa Lyaeo. Sil. It. 3. 370. Tar- 
raco Vilifera et Lalio lantum cessura Lyaeo. Adde 
Slat. 1. Silv. 6. 95. et 2. ibid. 2. 100. — Adje- 
ctise. Virg. I. /En. 090, Regales inter mensas la- 
ticemque Lyaeum. 
Li AT US, a, urn. V. LYO. 
LYCANCHE, e», f. 1. V. CYNANCHE. 
LYCAON, «nis, m. 3. apud Melam 3. 9. et So- 
Un. 30. a med. nomen est ferce apud /Ethiopas e 
lujiorum gencre ("Xusto; enim est lupus) cervice ju- 
bata , et lot modis varias , ut nullum illi colorem 
di'.ant abesse. Adde Pdn. 8. Hist. nat. 34. 52. 
(Ii3). Easdein Id. ibid. 21. 30. (72). lyncas ap- 
pcllat. 

Lx^CaOnIcS, adverb. Lycaonum more vel lin- 
gua. Vu'.gat. interpr. Act. Ap. 44. 10. Lycaonice 
dicentes. 

l.YCAPSOS. V. LYCOPSIS. 
LVCE, es, f. 1. ^uxrj, prima lux sol is. Macrob. 
1. Saturn. 17. a med. Radiorum splendor propin- 
quantem solem longe lateque pracedens, atque cali- 
ginem paullatim exlenuaus tenebrarum, parit lu- 
cem; ueque minus Romani , ut plr-raque alia ex 
<}r<eco, ita lucent videntur a lyce G^urasse. et mox. 
Ipsos quoque "kwouc, dni tt^ X'Jxtj;, id est a pri- 
n>a luce appellate* quidam putant , quia ha fera 
itiaxime id tempus aptum rapiendo pecori obser- 
vant. At pr\mo quoque loco Grosas Uteris scri- 
kendum esse vocabuium , aperte patet- — NS. 
De cos no m. Rom. V. ONOM. 

LYCEUM, i, n. 2. Auxscov. Seribitur et Ly 
clum, nl apud Gell. 20. o. — Lyceum 

L) Proprie significat gymnasium celebre Alhc- 
narum, extra urbem situm, lemplu Apollinis, aqua- 
ductu, plivtanis, ambulacrU aliisqut- ornamentis iu- 
strucluin : dictumque a quodain Lyco Pandionis 
filior. exslructum autem a Pisistrato, vel a Peiiole. 
Ibi Aristoiele* philosophiam publico docuit. Cic. 1. 
Oral. 21. i;8., ibid. 4. 17. et 1. Divinat. 13. 22. ; 
et Liv. 31. 24. De Lyceo plura JHeuts.de Aiken. 
Attic. I. 2. c. 3. 

II.) Translate. ^ 1. Ad ejus similitudinem lo- 
cum" gyinuiisii in Tuarulaito »uo Cicero Lyit-um 
oppelluvit, ut eet I. Divinat. 5. 8. et 2. ibid. 3. 



LYCHMJCHUS 

8.: «t ^ 2. Hadrianus Imp. in villa taa Tibur- 
tioa, ut Spartian. tradit Hadrian. 28. — TiD. Do 
Lyceo rnonte V. ONOM. 

LYCHNfCUS, a, um, adject, (lycbnuj) Xujfvtxac. 
Apud Hygin. fab. 223. lychoicus lapis idem est 
ac lychnites: atque ex eo scribit fuisso isonu men- 
turn regis Mausoti. 

LYCHNIS, Idis, Xu^t's, occurrit A) Adjective; 
et D) Substantivorum more. 

A) Adjective, lychnides pueJte apud Fulgent. 
1. Mythol. proam. a med. sunt lychnis, seu lu- 
cernis instructa. Immo, ait cl. Furlanetto in I. 
Append. , sunt Hero et Psyche , quarurn pior lj- 
cbnum quarit , altera eumdem deQet. Nam Hero, 
exstincto lumine, Leandrum; Psycho, quia lumioe 
admoto Amorem vidit, eumdem amisit. 

B) Subslaotivorom more % 1. Lychnis est 
gemma colore ardenti, ad luceroam maxime fui- 
gens. Plin. 37. Hist. nat. 7. 29. (103). Adde Ca~ 
pell. 1. p. 19.; et V. LYCHNITES 2. ^ 2. Item 
est genus rosa nee odore , nee specie probabllis , 
Latine rosa Grceca dicta , numquam excedent'w 
quinque folia, viola magnitudine , odore nulla. 
Plin. 21. Hist. nat. 4. 10. (IS). % 3. Lychnis 
agria bcrba est lioo similis, radice nulla, (lore 
hyacinthi , semin>* vituli oarium : alio nomine an* 
tirrbinoa. Ptin. 25. Hist. nat. 10. 80. <129). — 
ys. De coanom. Rom. V. ONOM. 

LYCHNITES , a , m. 1. \yi-fvi?t&. % I. Est 
lapis ad lycbnos eflossus. Plin. 36. Hist. nat. 5. 
4. (14). Omnes autem {scalptores) tanlum can- 
dido marmore usi sunt e Paro insula, quem lapl- 
dem ccepere lyrhniteo appellare, quoniam ad lucer- 
nas in cuniculis caderetur, ul auctor est Yarro. 
V. LYGDINUS. ^ 2. Ita etiam dieitur gemma 
sp'.endens , qua; alias carbunculus , Itaiice rubino. 
Auci. incert. fragm. inter opera SY-mmacrn (eden* 
t3 iterum A. JJaio) p. 73. Vos autem rubescito 
prasini, pallescite lycbnita, ajbescite hyacinthi, fu- 
scamioi margarila. et mox. Prasini tremuia viri- 
ditate conludunt, lycbnita vomunt frigidas flam- 
mas, hyaciolhi quoque talra luce vibrantes cum 
lumioibus Claris mixtas cernunt emicare nigredi- 
nes. — - Kamdero es?e ac lychnidem, patet et loco 
Ptinii allato in LYCHNIS 1. et collato cum Solin. 
25. § 61. Lychniten perinde Tert Iodia, cujus lucj$ 
vigorem ardor eicitat lucemarum , qua ex causa 
lychniten Graci vocaveruot, Adde Isid. 16. Orig. 
14. 4. Ceterum Plin. Joe. cit. hac habet: Lychnis 
nascitur circa Ortbosiam lotaque Caria ac vicinis 
locis, sed probatissima in Indis. Quidam remissio- 
rera carbunculum esse diterunt, secundam bonitate, 
qua simiiis esset Jo^is apeellatis floribus. Id. au- 
tem 21. ibid. 11. 38. (66). et 39. (67). Et vernl 
quidem flores hi sunt. Sucreduot illis astivi , ly- 
chnis et Jovis flos et alterum genus Ulii , item 
iphvon et amaracus etc. Ubi lychnis et Jovis flos 
jun^unttir. 

LYCHNITICIJS, a, um, adject, qui ex lychnitido 
est. Vox a Lexico expungenda; occurrit enim tan- 
ttimmodo in l¥ot. Tir. p. 165. 

LYCHMTIS, idis, f. 3.\uy?Txis, herba ex phlo- 
cnidum genere , qua et thryallis appellatur, foliis 
ternis, aut, quum plurimum, quaternis, crassis pin- 
guibusque, ad luceroarum lumina aptis. Hac Plin. 
lb. Hist. nat. 10. 74. (124). Nimirum ejus foliis 
pro ellychniis vetetes utebantur. V. PIILOMI3 et 
TI1RVALL1S. Dc synonymia V. in PHLOMIS, 

LYCHNObIUS , ii, m. 2. "Xux vci ^' ' » a W ^°« 
huema et j5io; vita, dieitur de eo, qui lucifuga 
est et prapostere vivit, noctu vigilans, ccenaos, lu- 
dens, lavans, niunia sua obiens ad lucernamj diu 
icro steriens: cujusmodi fuissa quemdam Sp. Papi- 
iiium, narrat Seneca Ep. 122. 17., ubi etiam b»C 
vox lcj;itur, quam alii per i scribi raallent, a At/yoff 
qu tonus , liquritor. V. LUCIFUGA. 

LYCIINCCHUS. i, in. 2. *uxyoux<>«» a *-"X V0 5 
Interna, et :'x,w habeo , est iostrunicnlum ail ly- 
chnos, seu lucernas s- s Lin em las, lucerniere, cande- 
Here. Cic. 3. ad Q. (r. 7. Hac scrips! auie lucem 
ad lychiio.bura lianeolum, qui mihi erat pcrjueun- 
dus. V. XYLOL YCHNUCHUS. Sueton. Domit. 4. 
lididit venationes iiladiatorcsque ct noctibus ad ly- 
■■hnuchoa. Id. Cms. 37. Elephantis lychnuchos ge- 
stantibus. Plin. 34. Hist. nat. 3, 8.(14). Placuero 
et lychnurhi pensiles in delubriS, aut arborum mo- 
do mala fercntum, lucentes. iampane, chioccie. In- 



LYCHNDS 

«ript, apud Mural. 934. 7. vtncixtvs r. vibg. SBR. 
ad Lvcas. a. 8. >. Vide Sidon. 2. Ep. 10. post 
carmen. 

LVCHSUS, 1, m. 2. Xu'xvo?, ab Inusit. Xuxo iu- 
ceo, bade Xuxo?, *>.uxtvc>« et per sync, ^u^o? (T. 
LUX iait.) lucema, lucerna, lampanino. Lucret. 
5. 296. Peodentes lychni. Virg. 1. /En. 730. depen- 
dant Ijebnl laquearibus aureis I nee nsi. -Cvc. Ccel. 
1i. 67. Alia fori vis est, alia triclinii: alia sub- 
seiUorum ratio, alia leciorum: noo idem judicum 
comissatorumque conspectus: loi derique alia est 
soils et lychnorum. Slat. I. Theb. 520. Ast aiii 
tenebras et opacam vincere noctem Aggrcssi, ten- 
dunt aurati9 vincula lychnis. Adde Ennium et Lu- 
cilium apud Macrob. 16. Saturn. 4., ei ijuo appa- 
rel , multo ante Cicer. apud Latinos poelas , licet 
vox Grasca sit, in usu fuisse. V, voc. praeced. 

LfCISCA,*, f. i. a >.uxo$ lupus, est canis et 
iupo et cane cjeniia, ut est apud Servium aU Virg. 
3. Eel. 18. Hinc Vet. Poeta in Anthol. Lat. T.I. 
p. 454. Burmann. At lupus ex catula format coeun- 
do lyciscam. 

LYCISCUS, i, m.a.?.uw'oKo;. Isid. 12. (frig. 2. 
Lycisci auLem dicunlur canes nuti ex lupis et cani- 
bu-f, quum inter se forte miscentur. V. voc pr?eeed., 
el LYC1SCA et LYC1SCE in ONOM, — NB. De 
nom. propr. V. ONOM. 

LYCIUM, li, n. 2. est genus spins, folio buxi, 
virgis tricubilalibus, qu» una cum fadicibus lusae 
succoque expiesso varies habent in medicina usus. 
Hoc autem meUicamcntuin Lycium dicitur' turn a 
Plin, 24. Uist nat. t4. 76. (12$). ct 77., ubi 
plura de eo ; turn a Cels. 5. 26. n. 30. exlr. et 6. 7. 
tj. 2., 8. 6. et 9., quia ex Lycia optimum adveheba- 
tur. Adde Scribon. Compos. 113., 115. et 122. V. 
Vise. Op. var. T. 3. p. te'3. edit. Sled. 

LYClUM, li, n. 2. V. LYCEUM. 

LYCOPHON, bedia eadem ac soelernta , apiid 
Apui. Herb. 8. 

LYCOPIlOnUS.i, m.iB.V-Kcfcpc; (a awmj lux 
et <pico> fero) idem ac dadurhus (quam voccm vide 
suo loco), qui nempe facem in sacris ferebal et quas- 
sabat. Inscript. apud Gruler. 323. 1. bx ivssv i. 

0. M. HK110?OUTAM AVB. THBODOKO 9ACEHD0TE LV- 

cophori db svo posvEflvisT. De iis ila Stal. 4. Silv. 
8. 30, Tuque Aetata Ceres, cursu cui semper anbelo 
Volivam laciti quassamus lampada mystae. 

LYCOPUOS, Slis, o. 3. auxc$«« Gra»ci dicunt, 
quod nos primum lempus lucis; dictum* quasi aeu- 
v.vi ^(jif , id est lumen candidum . Paul. Diac. 
p. 121. 2. Mull.; el Macrob. 1. Saturn. 17. Alii 
ducunt a auxt) , de qua in LUX init. dictum est; 
V. et LYCE. 

LYCOPHTHALMOS , I , m. 2. Vjiwf&aVos , 
gemma est quatuor eolorum , ex rutilo et sangui- 
nes; in medio nigrum candido ciogente, ut lupo- 
rum oculi, illii per omnia siruilis: a Xtixoj lupus 
et ofSroX/Ac'c ocxilus. Ptin. 37. Hist. nat. 11. 72. 
(187),; et Isid. 16. Or iq. 14. 

LYCOPSIS, is, f. 3. m)xo<Jhc, herba longioribus, 
quam lactuca, foliis crassioribusque , caule iongo, 
biriutO] adnalls muilis cubitalibus, flore parvo , 
purpureo. Ptin. 27. Hist. nat. 11. 73. (97), ubi 
Harduin. legit lycapsot, quam lectionem ei opti- 
mli Codicibb. etiam Sillig. receplt. — CI. Fee 
(. Op. cit. vol. 3. p. 457.) hanc exbibet synooy- 
miam: Aii)ca<|iQv Nicand. Ther. 840. et Paul. ^Egy- 
net. ; Auxo+ts DIoscor. 4. 26.: et Lycopsit Plin. 
loc. cttvauut Echium t'tniicum L. Spec, plant. 
200. 

LYCOS, i, ci. 2Au'ko{, lupus, apnd Graseos. Spe- 
ciatim lycos dicitur minimum aranei genus a rapa- 
citatc. Ptin. 30. Hiet. nat- 6- 17. (52). Araneus, 
te^ iiiaiuae qui lycos vocatur , dolenti medetur 
licni. 

LYGDlSUS, a, um. adjecl-"XJ'j'5«vo{ 5 cantlidus, ut 
Lygdinus lapis ipud Plin. 36. Hist. nat. 8. 13. (62). 
Paullum distare ab eo (atabastrite) in ungueoto- 
rum fide multi eiislimant lygdinos In Paro reper- 
toj, amplitudine, qua lances craterasque non exce- 
dant, antea ex Arabia tantum advchi solitos, cando- 
ris eilmii. Adde Isid. 16. Orig. 5. V. LYCI1NITES. 
— Me mora I Martial. 6. 13. et 42. marmor lygdon 
condidl colons, quod idem ac lygdinum fuisse ti- 
de tur. V. voc. seq. 

LYGDOS, i, f. 2. \i/)-8oc, pelra Candida, eadem 
ac tyjdina. Martial. 6.13. Caudida non tacita re- 



- 136 — 

spondet imagine lygdos. Id. ibid, 42. Et credas va- 
cuum nitere lygdon. V. toe. prceced. 

LYGOS, i, f. l.Xi/yoc, idem ac vitex; Greed au- 
tem- lygon vocant, slias agaon. Plin. 24. Hist. nat. 
9. 33. (59). V. VITEX. 

"LYMPH A, ae, f. 1. (a uu/zfij fans, dea prases 
aqus, v in I converse ) aqua clara et qua priEcipue 
a foote, acqua, GSwp. Voi est poclica. — a) Cnl* 
versim. Varro apud A'ojj. p. 145. 2. Merc. Quam 
lympha melius e lacuna fonlium Adlata etc. Lucrtt, 
6. 1172. Lymphas puteales. Catull. 27. 5. At vos 
quos libel, bine abite lyropbae, Vioi pernicies. Ti- 
bull. 2. 1. 46. Mixtaque securo est sobria lympha 
mero. Virg. 4. Mn. 635. Die, corpus properet flu- 
viali sparg'ere lympha. Horat. 3. Od. 13. 16. loqua- 
ces Lympbae desiliunt Id Epod. 2. 27. manantes. 
Id. ibid. 16. 48. levea. Id. 2. Od. 3. 11. obliquo 
laborat Lympha fugax trepidarc rivo. Ovid. 2. Met 
459. Xuda snperfosis Ungamus corpora lympbis. et 
13. ibid. 531. vulnera lymphis abluere. e' 4. ibid. 
298. videt hie slagnum lucenlU ad imum Usque so- 
lum lymph*. Seneca CEdiv. 229. Santla foiuis lym- 
pha Castaiii stetil. Val Place 3. 422. vivaque ni- 
tentia lympha Membra novat. Sil. It. 11. 4:8. Mol- 
litaB flarumis lymph* languenlia somno Membra fo- 
vent. h. e. tepida post prandiim aut coenam aqua se 
lav'ant. — b) Speciatim. Seren. Sammon. 27. 601 . 
Lympha intercus- t'dropmct. — c) Varro 1. R. It. 
t. 6. invocans deos u^ricolarum rci'jue ruslirs pre- 
sides, Lympbam in his prccatur et Bonuin Eventum, 
quoniam,' inquit, sine aqua umnis arida ac miser a 
agdcultura est. I.ympham igitur pro A'ympha po- 
suit, quia Nymph* aquarum piaesicies habits sunt, 
Et videntur olim Lalini veteres itn scripsisse: unde 
lympkatus , lympko et lymphdticus remansere. 
Mine In$cri;>l. apud Mural. 87. 3. mvmphis lym- 

fKlSQ. AVCTSTIS OB RED1TVM AiJVAItVM P. POMPOK1VS 

corkfliam's. Adde aliam apud Gruler. 93. 1. — 
Fallitur Varro qui 5. L. £.71. Mull, lymphim a 
lapsu luhrico dietam putat: rede autem a Nympha 
ducit7. a'jncl. B7. 

LYMIMLEL'M. V. LYMPHEUM- 

LYMPIIACEUSveZ 

LYMPHASEIS, a, urn, adject, (lympha) erystal- 
linurn colorcm hahens, qui aquam refevt- Capell. 6. 
sub init. in carm., ubi Codices habent lympha- 
seum 

LYMPH. VTlCUM, i, n. 2. V. voc. gpq. in fin, 

LYMPH ATlLL'S, a, urn, ailject. (lympha) lym- 
phatus, larvatus, cerritus, atlonitus. mente eicussus, 
externatus, furens, forsennato, fxnalico, furioso. 

I.) Proprie. Liv. 10.28. Ita victorem'equitalum 
velut lymphaticus pavor dissipal. iravixo^ zifk*;. 
Seneca Ep. 13. Nulli lam peniiciosi, tarn irrevoca- 
biteH, quam lymphatici mctus sunt: ceteri enim sine 
ratione, hi sine (nente sunt- Plin. 26. Zft'sf. nat, 8. 
31. (52). Lymphaiica somnia. ApuX. 4. Met. Re- 
penle lymphatico ritu somno recussa, longe vehe- 
mentius afllictore se et pectus palmis tundere ince- 
pit. Capell. 8- p. 273. Poetarum rhelorumque co 
thurno inter Ivmphalica derelicto. /»■ e- res lympho- 
mas. Seren. Sammon, 27. 507, Jlellcboro quoque 
purgatur iymphaticus error. Al. leg. humor, et hy- 
dropem inlelligunt, ut Iymphaticus pro uquoso hie 
por.atur. — Hinc Iymphaticus, t, m. 2. absolute, 
substanlivorum more, est qui hujusmodi errore vel 
morbo laborat. Apul. 8. Met. CojiiUl^am subito, 
velut Iymphaticus, exsilire. Plin. 23. Hist. nat. 5. 
24. (60). Helleborum medetur mclancholicis, insa- 
nionlibus , tymphalkis. Adde Senec. Ep. 85.; et 
isid. 10. Orig. 16. 

II.) Figurate et joculan'ter Plant. Paen. 1.2. 132. 
lympkalicos nummot dicit, qui in crumena consi- 
stere nequeunt et exsilire gesiiuot. — Hinc 

I.ymphalicum, i, a. 2. absolute, substantlvorum 
more, pro Jympbalico morbo usurpat Plant, Pcen. 
1, 2 133. 

Lymphaticus, i, m. 2. absolute, b. e. is qui hoc 
moibo laborat. V. sub I. in (In. 

LYMPHATICUS, i, m. 2. V. voc. praeced. sub I. 
in fin. 

LYMPHATlLIS, c, adject, (lympha) idem ac lym- 
phatus. Venant. Fort. Vil. S. Mart. 3. 134. Dura 
satiat vindicta famem Ijrmphalilia irae. 

LYMPHATIC, 6nis,'f 3. (lympho) terror trcmor- 
que, turbatto anltni et consternalio, cos\ernaziorw. 
di mente, tpavento, t\)ij.^'I>.r,\ia., Plin- 31. Hist. 



LYMPHOR 

nat. 15. 44. (151). Praefigere in limine e sepulcro 
evulsos clavos adversus uocturnas lymphaliones. Id, 
37. ibid. 4- 15. (61). Adamas lymphatioues abigit 
metusque vanos expellit a mentc. 

LYMPH AT US, a, urn. V. LYMPHO. 

LYMPHATUS, us, m. 4. (lympho) lymphatio. 
Plin. 37. Hist. nat. 10. 5 1. (146). Gemma i adiuns, 
contra Ivmphaium habenda. 

LYMPIl£CM, i, n. 2. (lympha). Seribilur et 
lymphosum. Inscript. apud Murat. 60. 3. m. atbk- 
livs PRiSCILLlA^vs cvbatob LKHPHAEi. — Ceierum 
Iympheum est xdificium, in quo saiicntes aqua va- 
rio lusu flaunt , urnatus ct deliriarum causa ( V. 
NYMPHEUM). Legitur in Inscript. apud Murat. 
924. 5., ex quo disci m us, servum a tympheo fuisss 
inter officia domus Augustas . Adde aliam apud 
eumd. 484. 4. 

LYMPH ID US, a, um, adject, idem ac lymph.it us. 
Vox a Lcxico expungendn; occurrit enim tantum- 
modo in Not- Tir, p. 183. 

LY.MPHtGER, ggra, g?rum. adject, (lympha et 
gero) qui lympham gcrit. Coripp- 3. Johann. 145. 
.Sicubi lyi»phigeros deducit fistula tractus jEre ca- 
vo. Id. 7. ibid. 246. Lymphiger amnis. 

LYMPHO, as, Svi, Slum, are, a. 1. (lympha). 
Pan. Lymphans et Lymphalus. — Lymphare est 
perturbare, exterrere, consternare, lymphatum red- 
dere, in furorem agere: V. Lymphalus, a, um in 
fine bujus vocis, exfiai v w *^ It. cos tern are, ;far im- 
nqzzire o dare nelle furie; Fr. (rapper de terreur, 
jeter dans le dilirc, egar.er la raison; Uisp. lle- 
nar de terror, descarriar del buenjuido; Germ. 
■ >ahnnsinnig machen; Angl. to frighten, make 
besides himself, drive out of his senses , make 
mad). Occurrit — a) Active, sed raro. Val. Flacc. 
3. 47, deus ancipitcm lymphaverat urbem. Slat. 7. 
,TJ**b. 113. horrificis Ijmpbare incursibus urbem. et 
■ibid. 662. It lymphante deo media inter millia, Ion- 
gum Vocifer'ans. Adde eumd. 10. t"6id. 100. — 6) 
Lymvhantes animi passive secundum Forcellinum, 
vel neulrorum more secundum alios, dicuntor a Plin. 
27. Hist. nat. 12. 83. (107). qui lympliatione labo- 
lanl, — c) Passive. Plin. 24. Hist. nat. 17. 102. 
(164). Hac herba pota, lymphari homines.— Hinc 
Part, praeter. pass. 

Lymphalus, a, um, s^pissimc nccurrit, et % 1. 
Est Iymphaticus, forsennato , furioso, fanatico . 
Paul. Diac. p. 120. 11. Mull. Lymphs dictue a 
Nymphis. Vulgo autem memorise proditum est, qui- 
cumque speciem quamdatn e fontc, id est effigiero 
Nymphse, vidciinl, furendi non fecisse Dnem; quos 
Graci yu|A5oXr,7irou5 vocant, Lalini (ympbalicos ap- 
pellant. Sic Varro 7. L. L. 87. Mull. In Graecia 
commota mente quos nympholemptos appellant, ab 
eo lympbatos dixer'unl noslri. Ha?c Varro. Aliis 
lymphalus proprie est, qui aquam timet: et trans- 
late qui animo est attonilo atquc exlcrnato, larva- 
tus , cerritus atque hue illuc discurrens commota 
mente- — a) De hominibus. Liv. 7. 17. Lymphati 
et attonili. Virg. 1. /En. 376. Turn vero infelix, 
ingeulibus excila monsliis , Inimensam sine more 
furit lymphata per urbem. Curt. 0. 2. 16. Discur- 
runt lyrnphalis similis in labernarula et itineri sar- 
cinas aptant. el 9. 7. 8. Grajci milites, incertum ob 
quam causam, lyrnphalis similes ad anno discurrunt. 
Id. 4. 12. 14. Alexandfi cxerdtum pavor, cujus 
causa non suberat, invasit. Quippe lymphati trcpi^ 
dare cccperunt, omnium pectora ocrulto metu per- 
cur rente. Tac. 1 Ann. 32. Repent e lymphati, dc- 
striclis gladiis, in centuriones invadunt. Ptin. 31. 
Hist. nat. 2. a. (9). Lymphatum aliquem agere. 
Stat- 10. Theb. 557. lympbatam inrcrlis horroribus 
urbem Scindunt dissensu vario luctusque furorque 
Et pavor. — Similiter Horat. 1- Od. 37. 14. Men- 
temque lymphitam Mareotico Itedegil in veros ti- 
mores Coesai. Ovid. 11. Met. 3. lymphata pectora. 
Sil. It. 7. 356. per altos Sanosi scopulos montis 
lymphata feiuntur Corpora anhcla bourn. — b) De 
absiraclis. Sil. It. 1. 459. mil ocius aniens Lyni- 
phalo cursu. Lucan. 7. 186. Lymphato trepidare 
metu. ^ 2. Est etiam aqua seu lympha tempe- 
ra t us apud Cajl. Aurel. 4. Tard. 3. a med. Malo- 
rum Punicorum coiticem sumer.tes , admixto vino 
lymphato, hoc est aqua temper a to, co quern us. 

LYMPHOR, r«ris, m. 3. (lympha) lympha, humor, 
aqua. Lucl'.ius apud iYon. y 212. 4. Merc, luipcr- 
mlxtuta lympborem. 



LYNCEUS 

LYNCHES, », urn, adject. Atiyxtio?, Zinceo, ad 
Ljoceum pertineos , qui fuit unus ex Argonaulis , 
homo perspicacissimi visus, et de quo V . multa in 
ONOM. — Hioc translate Lynceus est maxime per 
spicax et acutissime videos, et quem haud facile quis 
fefellerit. Cic. 9. Fam. 2. Quis est tam Lyoceus , 
qui in tanlis tenebris nihil offcndal, nusquam in- 
currat? Horat. 1. Sat. 2. 90. ne corporis optima 
Lynccis Conlemplere oculig. Bentlej. vult legi Lyn- 
cei, ut sit Genitivus substantivi, disyllabon per syn- 
aresio ; nam adjectivi panultimom esse dipbtbon- 
gum et, nee posse per erasin in disyllabon coale- 
scere. Quod tamen non videtur nccessarium, quum 
ab adjettivo Lynceus abjici possit » subjunctive di- 
jiblhongi, deinde synseresis fieri. 

LYNLTRlON vel 

LYNL'L'RlL'M, li. n. 2. Vjyxoupiov, ambra giallo- 
rosso, i'.'in. H. Hist, nat. 38. 57. (137). Lyncum 
humor glaciatur, arcsritve in gemmas carbunculis 
similes et ianeo colore fulgentea, lyneurium vocatas. 
(a X lyf lynx et oupov urina). Adde eumd, 37. ibid. 
2. 11.(34)., ubi inter surcina rccenset, et ab aiiis 
langurium dici ait, et esse in Italia bestias langu- 
rias. Plura etiam de eo ibid. 3. 13. (52), Confirmat 
Ovid. 15. Met. 413.; Solin. 2. a tried.; et Hiero- 
nym. Ep. 64. n. 16. Alii putant, eumdem esse at- 
que hyacinlhum. V. LANGl'RIA et LANGURIUM. 
Ilanc gem mam esse, quae nunc vulgo giacinto om~ 
brato dicitur, multis probat argumentis Faustin. 
Cor si, Delte pietre ant. p. 288. 

LYNTER. V. LINTER. 

LYNX, lyncis, f. el m. 3. ^uy?» 'n'mal quadrupes, 
f»rum, ex genere pantherarum, vario colore, et ma- 
culosa tergore acuiissimoque visu preeditum: fre- 
queniissimum in Ethiopia et India. Fabulantur, ab 
his Bacr.hl currum trahi, poslquam Indos domuit: 
cujus ratio videtur esse , quia Bacchus vino addit 
animos etiam timidis et fugacibus. Plin. 28- Hist. 
nat. 8. 32. (122). Peregrina sunt et iynces, qase cla- 
rissimc omnium cernunt. Virg. 3. G. 264. Lynces 
fiacchi vari*. et I. /En. 327. maculosa; legmine 
lyncis. et 8. Eel. 3. stupetacta carmine lynces. Ho- 
rat. 4. Oct. 6. 33. Delia tutela dea: fugaces Lyncas 
et c.ervos cohibentis areu. Id- 2. ibid. 13. 40. Aut 
timidos agitare lyncas. Stat. 2. Achiil. 406. Imbel- 
les lynces sectari. Propert. 3. 15. 8. ad Bacch. Lyn- 
cibus in calum vecta Ariadna tuis. Ovid. 4. Met. 
25. lu bijuguro insignia frenis Colia premis lyncum. 
et 3. ibid. 668. Quem circa tigres simulacrnque ina- 
nia lyncum etc. Stat. 4. JfAeb. 272. Velatum ge- 
min* dejectu lyncis. k. e. pellis e lynce. 

LfO, as, Svi, atum, are, a. 1. (tlw solvo). Part. 
f.yatus. -— Lyare est in hucnorem resolvere, tiqui- 
dum reddere, sciogliere, liquefare. Apic. 4. 4. Pli- 
sanam lyas, et eolas in cacabo. Id. 5. 1. Adjicies 
ccrebctla duo cocta, et seUbram pulp*, quasi isicia, 
Jyatsw. 

LYRA, a?, f. 1. Xu'oij, instrumentum musicum, in 
quo fides exlenta et digitis percussa sonos edunt. 
(Constat duubus veluti cornibus, seu brachiis, hinc 
indc in modum S contortts, et supra inkaque con- 
nexis transverso jugo, cui chorda ita adnectuntur, 
ot ei ulraque parte convelli digitis et pulsari pos- 
sint. De ejus a cithara differentia, V. dicta in CHE- 
LIS et CITHARA. Volunt esse a "Xij-rpa pretium 
solutionis: quia a Mercurio ejus inventorc data sit 
A()0ilini in compensalionein pro bobus furto abla- 
tis. Mac fere narrat Hygin. 2. Astron. 7. (It. lira, 
arpa; l-'r. tyre, luth; llisp. lira; Germ. d. Lyra; 
Anal, a lyre, harp), 

1.) Pi June. I/or at. I. Od. 10. 5. ad flier cur. Tc 
canain masni Jovis et deorum Nuncium, curvsquc 
lyr?e pareniern. Ovid. 5. East. 105. ad eiirnd. se- 
plena putaris, Pleiadum numerum, flla dedisse lyre. 
Id. 3. Amor. 12. 40. Duiaque percussam saia se- 
r.uta lyram. Id. Heroid. 3. 118. Threiciam digitis 
increpuisse lyram. Id. Itemed, am. 705. Phcsbus 
a Jest: sonucre lyr<e. Id. 3. Art. am. 50. I.yni ca- 
ne re laudes alicujus. Val. Flacc 5. 100. miitoquc 
sonantem Percutit ore lyrsm. dc. 1. Tusc. 2. 4. 
Thcmistock'S quurn in epulis rccusaret lyram , est 
habitus indoclior. 

II.) Translate. *f •■ Ssepe rcfertur ad genus le- 
vioris earminis , quod iode lyricum dicitur, et 
qui eo utuntur poeta?, lyrici: quorum princcps Cree- 
cis Pindarus, l.alinis IJoralius habetur. Solebani 
eoira omorci, dcorum ct beroum laudes, ot bujus- 

Tom. III. 



— 137 — 

modi poematia brevioribus rersibus facta, ad lyr* 
sonum canere. Horat. A. Od. 6. 10. Imbellisque 
lyra; Hnsa potens. et 3. ibid. 3. 69- Non haec jocosaj 
conveniunt lyrae. Ovid. 4. Pont. 16. 28. Pindaric* 
fidicen tu quoque, Rufe, lyrae. Id. 2. Amor. 18. 28. 
iEoliae Lesbis arnica lyrae. Id. 3. Pont. 4. 45. assi- 
duam domioi meditata querelam, Ad l<ctum carmen 
vis mea versa lyra est. *J 2. Interdum et ad quam- 
cumque facultatem pangendi carminis. Stat. 10. 
Theb. 445. Quamvis mea carmina surgant Inferiore 
lyra. *J 3. Lyra est etiam sidus, decern steltis con- 
stans, quod et Fidis appellatur, teste Farron. 2. 
R. R. 5. 12. Fabulantur enim, accept am a Mer- 
curio iyram donasse Apollinem Orpheo , qua ille 
Inferos ad'ut, Plutonem fles.it, reduiit conjugem, sil- 
vas et feres traiit. Eo tandem » Bacchis discerpto, 
lyram ab Apolline in c»lum fuisse translatam , in 
regione septentrionali inter genu et sinistram ma- 
num Engonasin , ut Hygin. 3. Astron. 6, docet. 
Ovid. 1. Fast. 315. Institerint nonae: missi tibi nu- 
bibus atris Signa dabunt imbres , eiorienle Lyra. 
Adde Colum. 10. ft. R. 79. 

LYRlCA, orum, n. plur. 2. V. LYRICUS in fin. 

LYRlCEN, clnis, m. 3. (lyra et cano) qui lyra 
canit, idem ac lyristes, suonatore di lira. Augustin. 
de gramm. p. 1977. Putsch. Fidicen, lyricen, cor- 
nicen, liticen. Gloss. Philox. Lyricen, XucwSc;. 

LYKlCi, orum, m. plur. 2. V. voc. seq. in Qn. 

LYRlCUS, a, urn, adject, (tyra) ad lyram perti- 
nent, lirico, Xustxd;. V. dicta in LYRA. Ovid. He- 
roid. 15. 26. Lyrici modi. Id. 2. Fast. 94. soni. Ho- 
rat. t. Od. 1. 35. vates. Ouid. 2. Tritt. 3i34. Lyrici 
Tela musa senis. h. e. Anacreontis. Stat, 4. Silv. 
7. 5. regnator Lyricas cohortis. h. «. Pindarus. — 
Hinc 

Lyrica, drum, n. plur. 2. absolute, substantivo- 
rum more, sunt lyrici versus , poematia ad lyram 
canenda. Plin. 7. Ep. 17. Lyrica non Icctorem, sed 
cborum et lyram poscunt. Id. 3. ibid. 1. Scribit 
utraque lingua lyrica doctissime. 

Lyrici, drum, m. plur. 2. absolute, $ub*tantivo- 
rum more, sunt poet* ipsi lyrica scribentes. Grae- 
ce habet Cic. Or at. 55. 183. A mod is quibusdam 
caotu remote, soluta esse videtur oratio: maxime- 
que id in optimo quoque poetarum , qui 'Xupsxot 
a Grsecis nominantur: quos quurn cantu spoliaveris, 
nuda p»ne remanet oratio. Quintil. 9. 4. 53. Lyri- 
corum carmina in varias mensuras cogere. Adde 
eumd. 1. 8. 6., 8. 6. 71. et 10. 1. 9. Seneca Ep. 49. 
Negat, si duplicetur sibi alas, habiiurum se teoipus, 
quo legnt lyricos. 

LYRISTES, ae, m. 1."Xii3i5ttI;, lyra peritns, ly- 
ricen, suonatore di lira. Plin, 1. Ep. 15. Audisses 
comccdum, vel lectorem, vel lyristen. Adde eumd. 
9. Ep. 17. et 36. Sidan. 8. Ep. 11. in carm. Alcao 
potior lyristes ipso. Hie ultima syllaba es licentcr 
corripitur ex more sequiorum temporum: nam ita 
pracipit Capetl. 3. p. 65. £s terminatus io Gracis 
norninibus brevis est, ut Anchises. 

LY'RISTKIa, a, f. l.VjpiuTdta, qua lyram put- 
sat, ut cithari-tria, qua ciiharam. Vel. Scholiast. 
ad Juvenal. 11- 162. Nunc etspectas apud rue pan- 
to mi ni as, aut lyristrias de Gadibus. 

LYRON, i, n. 2. "X-Jscv, herba cadem alque ali- 
sma, ai>ud Plin. 25. Hist. nat. 10.77. (124). V. 
A LIS VIA. 

LYsAS, antis , f. 3. a \laa.$ , avro; , solvent, 
herba cadem atque artemisia. April. Herb. 10. 

l.YSl.MACIllA. a, f. 'kuiiij.'xyj.cL. herba fotio snli- 
cis, Hon.' purpureo, fruticosa, ramulis erectis, odore 
ncri: gijnilur in aquosis. Nomcn habet ab imrntorc 
Lysimacbo Thracia regc. Vis ejus tanta est. ut ju- 
nientis discordantibus , juejo impi>sita, aspeiitatem 
cohibcat, ut est apud Plin. 25. Hist. nat. 7. ii5. 
(72). a quo hac sumpta sunt. Unde alii dictum pu- 
tant dzC toG V,'j£;v u-y.-/r]v, a dirimendis pugnts. Ha- 
bet etiam vim sistendi sanguincm, Id. 26. ibid. 12. 
82. (131 1. ; sauandi ulceia calceamento fjcla , Id. 
ibid. t't. 87.(111).; lingendi capilluin fiavo colore. 
Id. ibid. 15. 93. (164). — PiB. De Lysimachia 
urbe V. ONOM. 

L^sIMACHL'S, i, m. 2. \uaiiiayjji, gemma Rho- 
dio maimori similis, aureis venis," Plin. 37. /list. 
nat. 10. 62. (172). — .V*. De oom. propr. V. 
ONOM. 

LYSIPOMUM, li, n. 2. a Vjst; solutio et ir;»o? 
tabor,,, dolor, est collyrium, iia appellatum, quia 



M 

oculoi dolore liberat. Inscript apud Tochon, ca- 
chets des ocul. p. 63. hypsi i.vsiponiym ad svppt- 

RATIOHBM. 

LYSIS, is, f. 3. \\lat$. «f l. Est Graca vox *olo- 
tionem signiQcans, a Xuw solvo- Vitruv. 6. 11. Li- 
mina et trabes structuris quurn sint onerata, medio 
spatio pandantes, frang'jat sua lysi structuras- h. e. 
solutione et biatu. <| 2. Io archttectura est mem- 
brum, quod et sima et gula inversa appellatur. Ita 
Bald, in Lex. ad Vitrtiv. 3. 3. et 5. 7. Fortasse Ita 
dicta est, quia solvit, hoc est separat unum orna- 
mentorum genus ab altero, quurn in summa fere 
corona locum haheat. — ifB. De nom. prop. V, 
ONOM. 

LYT.E, Srum, m. plur. 1. apud Justinian, prcef. 
Dig. de antecessor. § 5. dicuntur, qui post quartura 
studiorum annum in Juris scientia adeo profece- 
runt, ut de eo interrogati respondere apte possint 
et quasstiones solvere: aXu'w solvo. Prolytce autem 
ibid, paulla post sunt , qui lytis paullo doctiores 
evaserunt, et a magistrorum scholis post quintum 
studiorum annum honestam missionem impetrarunt, 
licemiati. Utraque autem voi ibi etiam Grace scrl- 
bitur. 

LtTRA. V. LUTRA. 

LYTROTES, a, m. i.Xurpwrrjf, unus ei aoni- 
bus Valentin:. Tertull. adver's. Valentin. 9. 

LY'TRUM, i, n. 2. Xiitpov, a \\>u solvo, est pre- 
tium redemptionts, hoc est petunia, qua pro redem- 
ptkine et liberaiione solvit ur, prezzo del riscalto. 
Apud Feslnm p. 270. 29. Merc, et apud Non. p. 1 11. 
li., 222. 32., 355. 15. et alibi citatur Ennius in 
Htcloris lyiris, ubi agitur de redemplione cadave- 
ric Hecloris a Priarao facta : quod argumentum Zw 
can. quoque troclavit , teste Stat. 2. Silv. 1. 55. 
Hygin. fab. 106. lemma est: Herculis lytra. Ceterum 
ol. viri O. Ribecckius et J. Vahlen., qui Ennia- 
n&rum tragadiarum fragmenta diligentey ac docte 
admodum collegerunt, pro lyiris ubique leguot lw 
stris. 

LYTTA, a, f. I.Vitoc. Plin. 29. His\. nat. 5. 
32. (100). Est vermicului in lingua canuri, qui vo- 
catur a Gracis lytta, quo exemplo infanlibu* catulis, 
nee rabidi Cunt, nee fasti di urn seoliunl. Ud^c Plin. 
Porro Vjtt« seu"Xucr3a rabiem etiam canum sigoifi- 
cat. V. YERMICULUS. 



De littera M 

M est A) Littera; B) Nota numeral is; et O No- 
minis abbreviatio. 

A) M, m. n. indecl. -vel f. (subauditur enim lit- 
tera) est — a) Duodecima Latini alphabeti lit- 
l«ra, una et it) is, quas Graci grammalici Tj/nTj-f wva 
diik-x xae a'(i£Ta|3oXa, hoc est semivocales $impli- 
ccs et immutabiles, Latini liquidas appellant; quas- 
que et figura ct re Gracaj littera M, a- respondet. 
— 6) Quod ad sonum generatim attinct, M, in- 
quit Priscian. 1. p. 555. Putsch., obscurum in ei- 
tremitate dirtionom sonat , ut templum: apertum 
in pi'iiicipki, ut magnus: mediocre in mediis , ut 
umbra, et Quinlil. a. 4. 40. docet, quoties claudit 
verhum, et vocalis sequilur, ita efferri debcre, ut 
partim exprimatur, adeo ut pane cujusdam nova 
iiHeia sonum reddat. Ferri \«ro non potest illorum 
vitium. qui ita profcrunt, laniquam n sit: et cum 
vocali scquentc conjungunl, ita ut quurn enim, 
quasi quunenim sit. dicant. (,'uicumque in has pro- 
n unci audi li'sos peccaret, rnvtacismx vilio laborare 
dicet.alur: /'. MYTAClSMLiS, et cf. LABDAC1- 
SMUS. — ci Ouod ad sonum speciatim aitiiicl,quod 
riiulcsium in line dictionis sonum habeat, et quem- 
dam quasi musiiium, non nisi agrc compressis la- 
br is ei umpent'TJi, Laiini (nam Gracis nulla dictio 
in (X des in it, ut uiouel Quintil. 12. 10. 31.) tunc 
litteram parum admodum exprimebant ac postrcrna 
syllaba sonum soni vocalis persimilem cmittcbaot: 
immo Latiui poeta hanc eamdem litteram vocali 
subsequcnlcm de more per ectblipsin elidunt. V. 
hac de re Quintil. loc. cit. et 11. 3. 34.; Dona- 
turn ad Ter. Adeiph. 2. 1. 53.; Isid. 1. Orig. 
31. 6.; Priscian. loc. cit.; Diomtd. 2. p. 44tf. 
Putsch.; Val. Prob. p. 1392. el 1440.; Mar. 
Victorin. p. 2510., e» alios. Hinc quidatn gtera- 

18 



MA 

mallei, ut Verriu* Fiaccut , teste Vel. Lonqo 
p. 2238. Putsch., u fueroot senienlia, ut ubi- 
cumque prima vox M 'Utter i fiairetur, sequeos a 
vocali ioeiperet, M noo iota, ted pars UliuJ prior 
taatum (tcil. A) icrlberetur. (In aliquot lapidibus, 
jequiori* tamen atstit, inierdum litters M sic scri- 
Liiur N. Videsii De-Vita, Antiq. Benev. p. xlt. 
nota a. Eodem defectu litters N iaterdum V eva- 
sit.). Profeclo antiquisiimi Lalioi, quoniara noo 
era; necesse ut gcribarent , quod non sonaret irt 
verbo, M in fine dictiools omuerunt; quemadrao- 
dum testantur Monum. Scipion. in Inscript. opud 

OrtU. 550. TAVHASlA CISAVKA SABMO CBP1T. SVB- 

icit auas lovcana. h. «. Taurasiam, Cisauoara, Sa- 
mnium cepit; subegit omuem Lucaniatn. et ibid. 

«52. IlOKC OIKO ft-OIRlMB COSEKTIVST. . . ."• . DV'O- 
.NOHO OTTVWO .FV1SB VIBO I.VCIQM SClPlOJiE. - HEC 
CIPIT CORSICA ALKBJAQVI ?HBE. DBD8T TEMFESTA" 

tibvs aids mkrito. h. e. nunc unum plurimi con- 
.»eiuiutit. ... bonorum optimum tuisse virum Lu- 
ciuro Scipionem. Hie cepit- Corsicam Aleriamqu'e 
urbetn: dedit Terapestatibus aedem merilo. Simili- 
ter dpyai* 1 ** usurpatum (,'st aliinge pro altingem 
vel atlingam leste Paul. Diac. p. 20. 13. Hull., 
et recipie pro recipiem vel recipiam teste Fes to 
p. 286.21. Mull.; et alia, de quibus videsjs Mul- 
cerum ad Paul. Diac. foe. cit. Hinc eliam usu vc- 
nit donee pro donicum, coeo "et coerceo pro comeo 
(quamvis comilium derivatum esO et comer.ee o , 
circueo et circuilus saepius quam circumeo et ct'r- 
fumitus, veneo pro venum eo, animadverto pro 
animum adverto etc. — Quandoque vero , eliam 
vocali ooo sobitquente, s Pt>eti» m'lillera elideba- 
tur, ut nentpe ratio carminis constaret, ut in bis 
hendecasyllalus apud Mekhiorri, Decad. epigr. 2. a 
p. 14. JUulun, cruslutum (lege crustutu'), muni- 
reps, petenti In seitam tibi dividantur hora (scribe 
horam). De le tardior aut piger quaenere. V. etiaco 
neerti duct, epigr. apud Lamprid. in Alex. Sev. 
.;8., ubi: Pule rum quod video esse nostru' regem. 
et Pukrum»-quod pules esse nostra' regem. — d) 
Hud pra»ieua est animadvertendum, veteres Poe- 
'>is M in fine vocis retiouisse, quolies in vocem 
ipsam Iectoris attentionem eicitare voluerunt, et 
usequeote vocali corripuisse . Ennius apud Fri- 
sian. 1. p. 55§. Putsxh. Injignita fere turn millia 
nilitum oclo. Lucilius apud Donatum ad Ter. 
.nidi . 2. 1. 24. Ne quem in arce bovem discerpsi 
ma,$niuce ,'inquil. Lucret. 6. 276. Semina seqoe 
sifiiut cum eo cjmaiiscuit igni. Sic et llorat. 2. 
Sat. 2.28. Quem (audas piuma? cocto nura adest 
bono? idem? Similiter ab elisione abstinuit, sed 
produiit, Tibult. i. 5. 33. O tantum veneraia vi- 
rum j bunc scdula rural, et Proper t. 3. 28. 45. 
ilasc eadem ante illam impuue et Lesbia fecit. V. 
f'achmann. -ad £ucref. vol. 2. p. 131. — e) 

uamquaro nullum sit Laiinum vocabu'utn, quod 
inn incipiat , quemadmodum Gr>eca //va, nvrtpctj 
Aviov, javoo? etc.; immo pro mna usus mina po- 

u) ['Tobaveril: tamen inaiimam inter litleraa m 
-t . nterccdere alfinilalem , te.ilantur quampluri* 
.ia Gr*ca voces ac forma v finite et a Lalioia 
m iittera enunciate, ut avrpov antrum , "Ofxnpo* 
Homerum, Mouoav Jttutam, /Saotv basim, ^owv 
bourn etc.; quo referii potest et Melut pro tfilus 
vel NeT"Xo5 ab antiquis dicCus , tesie Paul. Diac. 
v. 124. 12. Hull- Hoc. idem confirmant mulla La- 
ma , io quibus m et it iuvicem vel pro lubitu 
-ummulantur , cujujmodi suot omrt:"* et annus, 
iolemnis et solennis, antemna et antenna etc. — 
"K quoaiam m Iittera, ul aupra duimui sub a, in 
I'tlncipio dictionum aperlum sonat , factum est ut 
o compo&itli n in m mulareturj ut in immolare 
[■io inmolare, immolus pro tnfno(«s> immundus 
pro inmundut etc. Contra vero , quum m Iittera 
in floe dictionum obscurura sonet , factum est 'it 
in compositii vel mutart-iur in n vel eJiderclur, ul 
in connecla vel cOnecto pro comnecto, conniti vel 
coniti pro commit etc.; aut aliquando m H n ia 
unum quasi sonum coaleicereot, ut docet VeK Lon- 
fjui p. 2237. hi see verbis. If am et nonnunquam 
plenius per N quam per M eaunciatur: ac turn dico 
eliamnunc, quamvis per M jcribam, newio quo- 
:nodo tamen ciprimere non possim. — Hinc patet, 
rur n ante 6 et p muletur in m, ut in imberbit 
pro inberblt, imbuo pro inouo, imperlio pro in- 
pertio, tfnpui us pro input u* etc.; cuctra m ante 



— 138 — 

d vel t t f vel v, c tel qu matetor ic n t at in 

(fuendam pro quemdam, eundem pro eumdemj 
ideniidem pro idetntidem , confero pro comfero , 
convolvo pro com vclto , princeps pro primcept , 
nuncubi pro nurncul*', nunquam pro numquam 
etc. V. Pritcian. 1. p. 555., 12. p. 946. et 13. 
p. 958. Putsch.; Vel. Longum p. 2236. et seq.; 
Mar. Fictorin. p. 2462.; Cornultitn apud Cassiod. 
de orthogr. p. 2285.; et Wagner, ad Sirg. 3. 
/£n. 5ii>. 

B) 51 est etiam nota nuraeralis, qua; mille valet: 
non quod »it prima ejus vocis Iittera , sed quia 
quum olim CID vel » scriberetur, paullatim in 
SI traosiit. 

C) Demum iu nolis M signiBcat prasnomen Mar- 
cus: addita vero ud extretnam lineam virgula M'. 
vel NV. Jfanius. Diomtd. 2. p. 419. Putsch. Prse- 
terea io Inscript ionibus M passim est magister , 
monumenlum, municipium , menses . memoria, 
nntes etc. V. Ind. Notarutn apud Or ell. H flenzen. 



M4 

MA DI3 , (id iiia , per Jovem -, firseci jurandi 
formula, turn afnrmando y turn negando. Pelr-yn. 
ftagm. 7)agur. 52. /fur.Tiann. Syrum histrionein 
cihibebat , concinente tola familia ma <Jia porite , 
madia. Hinc est nostrum tnadie si, madie no. 
Sed ma dia sunt Grata pura pu),a et Graecis lit* 
teri$ scribenda. 

MlCERIMHE, es, f. 1. a pdxaipa beata , 
herbs eadem ae rosnjarinus. Jpu-i. Herb. 79. Ros- 
niarinum propheta? [pacaeri.ilhe, Latini salutarem. 

MACARIOTES, etis, f. 3. itaicapwriic felicitas, 
unus ei seoaibus Valenlini. TerluW. advers, Va- 
lentin. 8. 

MACCUS, i, m. 2. qui stupid! partes agit inter 
tnimoa, zanni, pulcinella: videlur vsse a (iaxxciv 
pro p.i} sccav resipere ; alii deducunt a quadam 
muliere stupida, quae Ma/xw appellatur apud iStti- 
dnm. 

I. ) Proprie . Diomed. 3. p. ^88. Putsch. In 
Atellana Oscae person* inducuntur, ut riiarcus. V. 
BUCCO ct STL'PIDOS. Inscript. apud S/aff. Mus. 
Ver. 281. 5.. quae est apud Orell. 2621. et 482U. 
m. a>>aevs m. f. eso. loxcisvs maccvs. — 'Sine 
.Xovii AtellaiicB inscribuntur Jfjacci, jflaccu$ cau- 
po , JfJaccus exsul: et Pomponii Alellanse Mac- 
cus , JfJacci gemini , SJaccus miles , Maccus se- 
quester, Jffaccus virgo. Y. Jtfunk de. fab. Alellan. 
p. 172. et 144. 

II.) Translate, /tpul. de Mag. Omnes isti , si 
cum hac una Uufiui fallacia conteodantur, macci 
prorsus et buccones videbuntur. 

51ACELLA , a, f. 1. eadem ae macula. Voj a 
Letico expungenda; oecurtit enim tantunrnodo in 
A'of. Tir. p. 67. 

MACELLARtGS, a, urn, adject, (macellum) ad 
macellum periinens. Val. Max. 3. 4. n. 4. Miro 
gradu Varro ad consulalum et macelfaria patris 
taberna eooscendit. Inscript. apuu Gruter. 647. 
5., quae est apud Orell. 4302. kegotiatOR artis 

MACBLLAR1JE. — Hinc 

MaceUarius, ii, m. 2. absolute, substantivorum 
more , est qui obsonia omne genus vendit , agoi- 
nam, bubuiam, suillam, aves, pisccs, et buiusmodi, 
vendilore di companalico, o'-yoirw Arj : in quo dif- 
fert a lanio, qui carncs pecudum tantummodo ven- 
dit. Lanius igitur qui plebejas carnes vendebot , 
macellarius conciliator cupediarum. Varro 3. R. 
R. 2. 11. Num pluris nunc lu e villa illic nalos 
verres lanio vendis, quam hie apros macellario 
Sejus ? et »&t"d. 4. 2. Orctitnonem Iruetus causa 
habent macellarii, el in urbe quidain, et rure ma- 
time. Sueton. Cce*. 26. Ea, qua ad epulum per- 
tincbant, quamvis maeellaril* oblocata, eliam do- 
m*slicatim apparabat. Id- Vesp. 19. Convlvabatur 
ajsidue, ac aaspius recta ac dapsiii, ut toaceitarios 
adjuvaret. 

MiCELLARlUS, Tl, ro. 2. V. voc. praeced. in 
fin. 

MACELI.l'M, i, a. et macellus , I, m.-2. — 
Masculino gen. Martial. 10. 96. Uic pretlosa fa- 
mes conturbatorque macellus. Sic Kalendar. Con- 
stant, a Span. edit. MiictU. antiq. p. 55. x. Ji*f. 



MACELUM 

ivw. macellvs rosas svmat. — Macellum est lo- 
cus, in quo obsonia vendonlur. Varia Romas fucre 
loca , in quibus separatim varii generis obsonia 
vendebantur; forum boarium, piscarium, cupedin!?, 
olitorium etc. Ilac omnia, inquit ^arro 5. L. L. 
147. Mull., postcaquom contracta irr unum locum, 
quae ad vicium pertinebant , et aediCcatus locus , 
appellatum macellum, ut qutdam scribunt, quod 
ibi fucrit hortus (oam paK;\Xov scBpimentu-m vel 
locum, sceptum signiiicat: el Ione3 ostia horlorum 
et castelli vocaat ftaxsXXo^;); alii quod ibi do- 
mus fuerit, cut cognome.i fuit Macellus, quae ibi 
publics sit dirola. Ilaec Varro, Sic Paul. Diac. 
p. 125. 7. Mu'i. M-icellum dictum a Maccllo 
cjuodam , qui eiereebat in L'rbe lalrocinium; quo 
darunato censores .tmilius et Fulvius gtutucruot, 
ut in domo ejus obsonia veudereolur . Hoc idem 
eonflrmat Varro apud Z?o>iatum ad Ter. Eun. 
L 2. 25. ct Romaoium , vel rectius ^lanium vel 
Omauium Macellum di-tuci futsse eum lalronem , 
Ir.idit. Alii dueunt a mcctandis pecoribus, ut /si'/. 
15. Orig. 2. 44., qui Graeca p-d-/yi et pxyjLiox 
respeiisse videlur. et Plutarch. Qucest. Horn. c. 
iti. Aja ts ra xpswiroiXta uamiKkcL xat fxazsAAat; 
y.aXoGci; Iiorsct-J onza tw jxayesaon' towzux 3"ta- 
iSraoev, ws^s^ a'XXa 5rfl").>.x, T17 ouvr;&6!ct xsitpa- 
Ti]xs; xai yap to x b;oj to 7 auyjivsiav I /v. -rxp' 

■VuTOvJ. G^i 720 i J(3TCaVT5 T''> "tdjiflX Kxzfiitkltiit 

inopiou TrpcsjjEboovToc elc. Gr. xpewxuAjov, o'i}»3- 
rwXsiov (It. piazza, dove si venae ogni sorta di 
companalico; St. lieu oii Ton vend de la viunde, 
marclii a la viande; Ilisp. sitio deslinado para 
vender lax viandas; Germ, ein mit Cuden zuge- 
bauter Ort, wo Fleisch, Fische, auch Gemise 
verkauft wurde; Angl. a market-place for all 
kinds of provisions, the shambles). 

l.y Pi'uprie. — o) Genet tttim. plc.ttt. Aulul. 
2. 8. 3. Venio ad macellum, rogito pisces , indi- 
cant caros, agoioam caram. eavaic bubuiatn, vitu- 
lioam, tctum, porcinam, cara omnia. Ter. Eun. 
2. 2. 24. i>urn haec loquirnur, intcrea loci ad ma- 
cellum ailventamus; concurrunt laeti (<ti obviam 
cuppedinaiii omnes, cetarii, lanii, roqui, failures, 
pistatores. Varro 3 11. 8. 2. 16. Collegionim 
ccenas eicandcTacicbant annonam ma.elli. Ctc. 2. 
Divinat. 27. 59. Si Epkuri de Voluptate liber 
corrosus esset, ^''larern aitnonam irj maccllo ca- 
riorem fore, llorat. 1. Ep. 15. 31. 1'ernicies' ct 
tempestas baralhrumque macelli, (Juidquid qu*sie- 
rat, ven'ri donabal avaro. V. inlia sub II. Mar- 
tial, 10. 5'J. Dives et ei omni po-.ita est iuslructa 
macello Ccena tibi. Cic. 2. Fin. 15. 50. yu;e est 
ista laus, quae possit c ma'-ello peii? Id. Quinct. 
6. 25. Turn Nasvius pueios tircurn auii'OS dim it tit: 
ipse suos necessarius ab atriis Lkiniis et a fauei- 
bus macelli cotrugat, ut ad tabulam Scitiam sibi 
adsiot bora 6ecunda poslridie. Liv. 27. It. Loca- 
terunt inde rellcienda , qu«e lirca forum incendio 
consumpta erant , septcm taberuas , maiellum , a- 
tiiura regium. Sueton. Cces. 43. Dupositis circa 
uiaccllum custodtbus , qui obsonia coatrs' vetiium 
relioerent. Varro 3. /{. R. IT. 7. Macellum pisei- 
narium. /». e. in usum piscium in piscinis coaclu- 
iorum. — b) la macello prostabant eliam coqui, 
1 onducentibus parati. Plin. IS. Hist. nat. 11. 28. 
(.108). — c) Antiqui* Romanis et frugi hortus 
pro macello full. Oleribus enim fore victilabant. 
Plin. 19. Hist. nat. 4. 19. (51). Et horto plfbi 
macellum, quanto innocentiore viciu' V. infra sub 
II. Varro 5. L. L. 140. Mull. Forum olitorium: 
hoc erat antiquum macellum, ubi olerutn copia. 
Ctr. Catonem loquuitem inducens Senect. 16. 56. 
Jam borturn iosi agricolas succidiam alteram ap- 
pellant. — d) Quod in macello wliam oleca ven- 
dercntur, colligltur turn et Varron. loc. cit- flub 
jnit., ubi contracta Tuisse ait in unum macelli lo- 
cum fora plscaria, oliloria etc., turn ex Plin., qui 
19. Hist. nat. 4. 19. (07). scribit, in qua dump 
iodillgcns bortus sit , e carnario , aut maccllo vi- 
vendum tsse. h. e. emendam rarnem et olera, qu» 
in borto domestico per indiligentiam non colan- 
tur. 

ID Translate, per synerdorhen est ipsa msr'lli 
annooa, seu cibi, qui itt macello vendutilur. Ma- 
nil. 5. 370. Numidarum pascimur oris , Phasuios 
et ilamnis: arcessilur inde macellum, Unde aurat4 
novo cuavecta est aequore pcllis. Hue retraheuda 



MACELLUS 

TidenLur ipsa Iocs Moral, cit. »ub a- el Plin. cit. 
iuh c. 

MACELLDS, a, urn, adject, dtminvt. a macer, 
aliquantum macer, magretto , urtia^voj , ut docet 
Paul. Z?£ac. p. 7. 11. Mill- Fit diminutive a ma- 
cro macellus, a vefro va fell us. et Varro 8. Z. L. 
76. JSfirZf. In his macer, macricutus, macellus; ni- 
gcr , nigrieulus , nige!lus . Lucilius apud Non. 
p. 136.32. Merc. Si nosli, non magnus homo est, 
nasulu', ma re 1 1 us. 

MACELLUS. i, m. 2. V. MACELLUM init. 

MACRO, es, ere, n. 2. (macer) idem quod ma- 
ereo. Plaut. Aulul. 3. 6. 28. Qui ossa atque pcl- 
lis totus est: ita cura macet. 

MACER, era, crum, adject. Comp. Macrior el 
Sup. Macerrimus 'I. — Ralione habtta etymi, vo 
luof esse a jutzpo; longus , sou qui in longum , 
non in latum proc'ucilur: est autem exilis , graci- 
lis, tenuis; cui oppunilur pinguis, ple.nus, icyy'-;, 
Xeittoc, dmusko^ (It, magro, macilente; Fr. mai- 
gre; Ilisp. mag*o, flaco, seco; Germ, mager, ab- 
gemagerl, diirre; Angl. lean, magre, ihin, poor, 
barren, macilent). 

I.) Proprie, — a) Dicitur de brulis anirnant!- 
bus , qua tenui came operiuntur. Virg. 3. Eel. 
100. Eheu quam pingui macer est mihi taurus in 
trvo! Varro 2, R R. 5. 12. Existimantur facilius 
Tiiacre ( bones ) concipere. Sic Propert. 4. 1. 22. 
Ducebant macra vilia sacra boves. Horat. 1. Ep. 
1. S3. Macra (mustela) cavum repetcs arctum , 
quero macra subisti. Id. 1. Sal. 5. 72. macri turdi. 
Gell. 20. 8. Ostreae inuberes ct mac/a. ~ b) Dl 
horainibus. Quintil. 6. 3. 58. Similitude) non ab 
hominibuj modo pelitur, verum etiam ab anima- 
libus: ut - P. Rlessus Junium , homiuem nigrum 
et macrum et panduin, fibula m ferreara dixit. ■ — 
Hue peril net* et iilnd Senec. Ep. 78. ante med. 
MaxLui dolorcs ronsistunt in macerrimis corporis 
parlibus. —r c) Dicitur et de terra humore ca- 
rente el sam abundante. CatoJt. R. 6.; et Varro 
t. R. It. 24. 2. Agcr macrior. et Colum. 11. R. 
R. 2. 7. Macetrimi agri. Cic. 2. leg. Agr. 25. 67, 
Quod solum tarn exile et macrum est, quod aratro 
perstringi non possit ? Colum. 2. R. R. 9. 4. Hu- 
mus macenima. Id. It. ibid. 2. 7. In macris a tit 
aridis locis. Id. 2. ibid. 18.2, Macriora loca Dmo 
juv8nda sunt, — d) Hinc etiam de plant.is usur- 
pavit Colum. 3. R. R. 10. 3. Macerrime stirpes. 
h, e. que humore et alimento destituuntur. et S. 
ibid. 1. 2. Macerrimis vineis avium stercore me- 
deri. et 4. ibid. 24. 8. Vitis macrior. 

II.) Translate. Martial. 2. 6, Quid prodest mihi 
tam macer libeMus, Nullo crassior ut sil umbilico? 
ft. e. exiguus, brevis. Herat. 2. Ep. 1, 180. vaieat 
res ludicra, si me Palma negata macrum, donata 
rcducit opimum. h. e. mestutn , tristem et veluli 
enectum. - — Spiritus jejunio macer apud Petron. 
Salyr. 128. est graveolens. Sed si. leg. marce' ; 
olii aliter. — /V2J. De cognom. Rom. V. ONO.M. 

MAcERATlO, 6nis, f. 3. (macero). «f 1. "Est 
actus macerandi et subigeodi, tnacerazione, *nj£({, 
tpvpctmz. Vilruv. 7. 2. Calx in maceratione din- 
turna liquore dcfcrveie coatta. *\ 2. Item corru- 
plto, lobefac.io. Arnob. 4. 35. In ulliniom tabetn 
diflluentium viscerum maceratione consumi. 

MACERATUS; a, urn. V. MACERO, 

MACERESCO', is, ere, n. inchoat. 3. (macero> 
maceror, mollis 6o, tnacerarsi, molliftcarsi, rnV-u- 
pat. -Cato R..R. 92. Luturo de amurca facito, pa- 
learum paullum addito, sinito macerescat bene. Id. 
128. dixit fracescat. 

MACERIA, «, f. 1. Ellam maceries , ei, f. 5. 
usurpatur bis in Inscript. optima nola apud Gru- 
ter, 611. 13.; ilem in alia apud Marin. Frat. Am. 
p. 699. Sic Prudent. Hamartig. 227. Quomvis 
mncerics florentes ambiat hortos. Immo ipse Var- 
ro 3. R. R. 5. 11. Quum a sumpa mueerie ad 
cpisiylitim tecta porticus sit tele cannabina. — 
Macerla est paries sub dio posilus , ad srepiendos 
hortos, villas, silvas, vineta, sernilcra et htijusmodl, 
ex slcco lapide constructus, (ppayfta r ^ar/seo's (It. 
tnuro , muriccia , macia; Fr. mur de cloture; 
Ilisp. muro , muralla , tapia ; Germ. Mauer , 
Lehmwandf Gartenmauer ; Angl. any wall en- 
closing grounds , a garden-wall , park-wall). — 
a) Quod ad etymon, et ma^eriamm elements spe- 
cial , alii deducunt « (ic/.Y.tlX'iv iKpimentutn (V. 



— 139 — 

MACELLCM sub ioit.). At Isid. 15. Orig. 9. Mi- 
ce rl as sunt parietes long! , quibui vlacse aliaqae 
clauduntur: longum enim Graci ^axpov dicunt. 
llaec Isid. Seu maceria dicitur, quia macra est, et 
nihil admhtum habet , quo partes ejus devincian- 
lur; nostratcs vulgo masiera vocant- Servius ad 
Virg. 2. G. 417, Maceria sunt de a*sis, id est de 
siccis lapldibus. Sicul. Flacc- de condiL agr. p. 4. 
Goes. Alii congeries lapidum pro tcrminis obser- 
vant, aut in specte maocriarum congerunt lapides, 
ct aitinas appellant, Frontin. de colon, p. 146. 
Goes. Congeries macer ire, id est ubi saxa collect a 
ab uirisque limites dederunt. Ejus species enume- 
rat Varro 1. R. R. 14. 4. quatuor: e lapide, nt 
in agro TuseuUno ; e lateribus coctilibns, ut in 
Gallico; e crudis, ut in Sabino; ex terra et lapil- 
lis compositis in formis , ut in Hispania. Cf. Pal- 
lad. I. R, R. 34. 4. Debent horli esse clausi, sed 
mimitionis multa sunt genera: alii luto inter for- 
mas clauso parietes (iguratos ex lateribus imitan- 
lur; quibus copia suppelit, roacerras lapide et luto 
excitant; plerique sine lulo congesta in ordinem 
saxa componunt. V. et 5icuJ. Flacc. de condit. 
agr. p. 12. ante med- Goes. Cato R- R. 15. Ma- 
eeriam sine cake -ex camentis cl silice, nbi domi- 
nus omnia ad opus preheat: altam pedes quinque 
facito. Plant. True. 2. 2. 48. strat. Quid mace- 
ria ilia ait, in horto que est, que in nodes sin- 
galas latere fit minor? .astmph. Non mirum est, 
vctus est maceria , lateres si veleres ruunt. Ter. 
Adelph. 5. 7. 10. Ilanc in horto maceriara jube- 
dirui. Sisenna apud Non. p. 141. 23. Post villa- 
rum macti.ias et parietinas quinque cohortes in in- 
sidiis reliquit. Varro 3. R. R. 12. 3. Scepta e ma- 
ceriis ita esse oportere in leporario , ut tentorio 
tecta slnt. Id. ibid 5. 12. Sitva mnpu sata — septa 
maceriis allii. Cio, 16. Fam. IS. 2. Nulla maceria, 
nulla casa. Cats. 7. B. G. 70. Nonnulli fossa m trans- 
ire et maceriam transceuderc conantur. Liv. 23. 
9. in fin. Gladium in publicum trans maceriam 
horli abjecit. Apul. Florid, n. 23. Velut in mace- 
ria lapides teincrario interjectu *pom necesse est. 
Plin. 5. Ep. 6. ante med. Maceria locum munire. 
Alter Plin. 25. Hist. nat. 5. 19. (43). Ilerba in 
maceriis nascens. Papinian. Big. 18. 1. 73. M«- 
ceria sepulcrorum. Inscript- apud Fabrett. p. 14. 

n, 61. MACER IAS A FVXDAMEM-IS CVM AEDICVL1S 
ET OLLAHI1S SVA 1MFENSA CIIICVMCLVSIT. Alia aptld 

Orell. ^43. fvws skpvlchvki uabmoretm et wa 
certam decbevebvkt. Adde alias apud eumd. 1322. 
et 2516, — Singularis est ilia Inscriptio , in qua 
maceria et muri menlio sirnul est , apud Mural. 

470. 4, ANSIA T. ARV1 L. HVf A EX Op, CJRC. LVCVM 
MACKB. ET MVRVM IT IANV. D- S. P. F. C. 

MACErIAtIO onis , f. 3. maeerie appositio, 
ciicumssptio . Gloss. Phil ox. Macer iatio , S'pi'y- 

MaCERIATUS, a, urn, adject, maceria clausus. 
Inscript. apud Mural. 1044. 14. SErvtCRvai ma- 
cer I A TVM. 

MACERIES,^!, f. 5. (macer) macies, labefactn- 
tio, stenufizione. Afranius apud Non. p. 138. 13. 
Merc. Quanta illius mors sil maceries libi. 

MACERIES, ei, f. 5. V. HACERFA init. 

MaCKRI0L\, e, f. 1. deminul maceria. In- 
script. apud Mural 492. ?. et ntc iocvs mace- 

TIIOLA CLVSV5 AD f AMILIAM MSSSIAKAM ET CXODIA- 
NAM _PKRT1>ET. 

MACERO, as; fivi, Slum, arc, a. 1. Qui putant 
primam hujus vocis syllabam etiam corripi, inver- 
tunt illud Ovidii infra cit. Interdum maceror , 
quod etc.; turn alTerunt illud Priscian. PeHeg. 106G. 
de adamante. Frangitur hircino maceratus sanguine 
tanturu. At hie nialus prosodie auctor habendus 
est. — Part. Macerans I,; Maceratus I. et II. 1. 

2. — Macerare (quod fartassc es: alia forma dedu- 
clum a marceo) est affuso humore tcnerum ct molle 
reddere, subigere, emollire, tijzm, dvtfZciyta, <popa> 
(It. meltere in molle, intridere, ammoliare, ma- 
cera'e; Fr. macerer, amoliir, delremper, pitrir, 
(aire infuser; Ilisp. macerar, ablar.dar, rcmojar, 
empapar , infundir; Germ, murbe machen, er- 
weiciien; Angl. to soak in liquor, soften by stee- 
ping, Sieep almost to solution, emacerate, mace- 
rate). 

I.) Proprie occurrit— a) Absolute. Plant. Pun. 

3. 2.21. Macerato hoc pingues Gunt auro {h. e. lu- 



MACERO 

pinls) in Barbaria botes. Id. ibid. I. 2. 39. Siet 
{hue) muriatica ut maceret. Ter. Adelph. 3. 4. 17. 
Sals amen U h«c fac macerentur probe. Vitruv. 7. 2. 
Si glebe calcii optima anle multo tempore, quam 
opus fuerit, macerentur. el ibid. Calx quum non pe- 
nilus macerata, sed recens sumitur, quum fuerit in- 
ducla, pustutas emittit. Seneca Ep. 71. Quemadmo- 
dum lana quosdam colore? - nisi Septus inacera'. 
et recocta non pertibit. Plin. 18. Hist. na*. 11.27. 
(!06). Eum (pj.nem) novem diebus macerant. — 
b) Cum addito in quo quid mac^ratur — 'Ap^atxw; 
per Accus, et prepos, in. Cato R.'R- 156. Rra>sicam 
in aquam macerare oportet: ubi macerata erit. con- 
jicilo etc. Cf. Scribon. Compos. 148. Macerantnr 
(hue) in seitarium unum. — .Septus per Ablat. et 
prepos. in. Colum. 1. R. R. 6- 21. In qua (piscina) 
lupinum, vimina et virgas atque alia - maccremus- 
Cf. V itruv. 8. 3. ante med. Flutnen, in quo poda- 
gric! crura rna.ee ran tes levantur dolpre. Sic Piin. 
26. JV is r . nat. 10.64.(101). Macerare pedes in aqua, 
in qua verbenaca decocta sit. mollificare. Ceterura 
Id. 18. ibid. 10. 23. (98). Sesama macerata in ca- 
lida. et 29. ibid. 3. 11. (44). Ova macerata in acelo. 
el 25. ibid. 11. 85. (135). Macerare crana cacalia 
in oieo. — Per Ablat. sine prapos. Plant. Pun. 1. 
2. 34. Nisi (salsa' muriatica) multa aqua usque el 
diu macerentur. Plin. 24. Zftst. nat. 9. 40. (66). 
Macerare ramos genista aqua marina. Id. 14. ibid- 
10. 12. (86). Maceratis aqua vinaceis. Colum. 1. H. 
R. 6. 22. Macerare flmum assiduo liquore. Id. A>- 
bor. 19. Ante annum scrobes fodito: iia sole ptuviB- 
que macerebuntur. Rorsus Plin. 31. Hist. nnl. 7. 
43. (93). Intestina piscium sale macerata. Id. 10. 
ibid. 22. 28. (55). Adeps anseris cum cinnaino 
multa nive ohrutus ac rigore gclido maceratus. Id, 
28. ibid. 15. 60. (212). Macerare aliqnid furno. A',. 
leg. fimo. Id. 11. ibid. 41. 96. (238). to turn corpus 
lacte. bagnare, lavare, ad mollicndam cutem. Sic 
Colum. II. R. II. 3. 51. semen lacte. — Interdum 
per Aflat, et prepos. ex. Plin. 33. Hist. nat. 5. 26. 
(88). Macerare puiverem hcrba et aceto. ut omni< 
duritia sohatur Sic Scribon. Compos. 227. A liquid 
ei aqua, et 251 aliquid ex aceto. 

II.) Translate <f !. Ad corporea refermr. et est 
tabefacere, corrumpeie, atque adeo vires ndimere, 
fatigare, frangere, enervare, iuRrmare. consumare, 
infiacchire, indebolire, levare le forze o In ferocia : 
quia qu;e maceranlur, rigorem duritiamque amit- 
tunt. Plaut. Capt. 3. 4. 22. .Multos isle morbus ho- 
mines macerat. Id. Pun. 5. 4. 76. Ei predicabo, 
quo modo hujuscc filias apud vos babeatis servas 
etc. - satis sunt macerate, Liv. 26- 13. Alteram an- 
Dum circi]mv3liBtos inclusosque nos fame macerant. 
Curl. 5. 13- 24. Ad quern Macedo siti maceratus 
acccssil- Vellej.2 112.3. Pars exerritus nun-era r«i, 
perdjctaque ad exitiabilem famem. h. e. enerv-na, 
fracta. Sic Flor. 2. 6. 28. Fabius per Falerno* Gau- 
ranosque ssltus sic maceravit Hannibalem , ut qui 
frangi virtute non poterat, mora comminuetvtur. 
Plin. 11. frill, nat. 37. 69. (1S2). Cqr solum y\- 
scertim viliis non maceratur. Colum. 4. /?. li. 22. 6. 
Muscds, qui crura vitium situ ev veterno macerat, 
eradendus est Cossiod. 9. Variar. 17. Longa cu- 
stodia peena maceratus. ft. e- carccre inclusns. ^ 2. 
Eleganler refertur ad animum, et significat dolore 
consumere, labeTacerc, cruciarc, affliggere, crucia- 
re, consumare; et occurrit — a) Active. Plaut- 
Pun, prol. 93, Ita eum iadolescer.tem) leno mace- 
rat. Id. Pseud. 1. 1- 2. Si ci te taccnte fieri possem 
certior, here, qua miseria te tam mUere mace rent. 
Id. Cas. 2. 8. 9- Nam iilorom me alter crucial, al- 
ter macerat. Id. Mil. ghr. 3. 1. 21. At hoc mts 
facinus rniserum macerat, meumque coY corpus que 
crucial. Id. Capt. 5. 1. 8, Sat jam dolui ex' animo, 
et cura rot sat et Jacrimis roaccravi. Id. Trin. 2. 1. 
•2, Kgomet me concoquo et macero et defatigo. Ter. 
Andr. 5. 3. 13, Sed quid ego? cur me cvrui-io? 
cur mc macero? cur meam aenectulcm sollicito? 
Id. Eun. t. 2. 107. Ibi hoc me macerabo biduum. 
Id. Andr. 4. 2. 2. Anime ml, noli te macerare. 
Pacuvius apud Non. p. 46. 18. Merc. Ne porro te 
error, qui nunc laclat , maceret. Lucret. 3. 838. 
Advenit id, quod earn (mentem) de rebus. sepe 
futuris Macerat. , inqu« nietu male habet ruri«quc 
fatigat . et ibid. 75. Consimili rati6ne ab eoden* 
sapc timoie MacerJt invidia, ante oculo« iMnm c*so 
poUntem , Ilium adipeclari etc. Liv- 5- 54. Qua 



MACESCO 

▼M, qoam reliquerhis, macerent desiderio. Horat 
Spod. 14. 16- me Pbryne.niacerai. ft. e. amore: F. 
ilia infra *ub ft. Quintil. 12. 10. 77. Neque vis 

sumroa dicendi est admiratione digoa, si infelix 
oique ad ultiraum aollicitudo persequitur atque ora- 
tOrem msrerat et coquit. — ft) Passive, et sape 
etiam Mediorum apud Graeos more. Plant. Epid. 
3. 1. 3. Nimis diu maceror. Id. Cist. 1. 1.61. Ex- 
crucior ~, male mihi est, male maceror. Adde eumd. 
CapU 1. 2. 31. Afranins apud Char is. 2. p. 182. 
Putsch. Ex desiderio magis roagisque maceror. C. 
Ccssar apud Sueton. in vit. Terent- sub fin. Mace- 
ror, hoc unum, et doleo, tibi deesse, Terenti. Ho- 
rat. i. Od. 13. 6. humor et in gems Furlim labitur, 
arguens, Quam leolis peoitus macerer ignibus. ft. e. 
consumer lento amore: cf. loc. ejusd. cit. sub a.; 
et adde Calpurn. 6. Eel. 9. Ovid. Heroid. 2. 125. 
Maceror ioterdum, quod sim lib! causa dolendi. M. 
Aurelius apud Fronton. 4, ad Cces. 6. ad fin. (eden- 
te iterum A, Maio). Me urn pensura explico, et diei 
ralionem meo 6uavissimo magistro reddo, quem si 
possem magis desiderare, lubeoter plusculum mace- 
rarer.' — c) SpecJatira, macerare exspectationem 
est in longum duceodo cruciare. Seneca prcef. 4. 
Excerpt, controv. Nod tamen exspectationern ve- 
eiram macerabo , singnlos producendo; liberaliter 
hodie et plena manu faciam. 

MACESCO, is, ere, n. 3. inchoat. a maceo. — 
De alia forma macisco, F. in fin, hujus vocis. — 
Part. Macescens sub a. — Maceseo est maeer flo, 
smagrirsi, XjTrrJvofiCu. — a) De brutis animali- 
tias. Farro 2. R. R. 1. 17. Boves roacescentcs 
melius coneipere dicuntur. Id. 3. ibid. 16. 20. de 
apib. Propter laborcm asperantur et maccscunt. — 
b) De boiniuibus. Plaul. Capt. 1. 2. 30. Ego tuo 
mcerore maceror , maceseo , consenesco et tabesco 
miser. — De terra et plant is. Colum. 2. U. R. 
9. 14. Constat, arva segetibus ejus (hordei) mace- 
scere. Sic Pattad. 11. R. R. 1. 2. Quia hoc sc- 
tiiine maeescunt arva. Farro 1. R, R. 55. 1. Quod 
ea (oZea), qua vapulavit, macescit. — ■ IfB. Ma- 
cisco pro maceseo legit Pontedera Op. post. T. 1. 
■p. 101. apud Farron. 3. R. II 16. 9. Nc dum 
bac audit phjsica, maciscat, quod de fructu nihil 
dixi, non cursu laiopada tibi trado. Alii leg. phy- 
sica fatiscat, quod de fructu nihil dixi, nunc cursu 
etc. lla etiam legendmn putat apud ennui, loc. iu 
nra cit. V. LAM PAS. 

MACHi£RA , a, f. 1. udya:p<x , Grace vox a 
p.d^pp.a.1 pugno. hid. 18. Orlg. 6. 2. deflnit gla- 
dium longum, ab una parte aculum. Servius ad 
Firg. 9. j£n. 505. tradit esse invenlum Pelei. Ce- 
terum macbara est gladius , culler, ensis (It. cot- 
lello , collettacio, spada, stocco; Fr. sabre, epee 
large et courte ; Hisp, sable, alfange, machete; 
Germ, das Schwerl , der Degen; Angi. a knife, 
sword, (bigger). Ennius apud Feslum p. 270. 
29. Mull. Qua mea comminui machara atque 
hasta hoslibit e manu. Alium ejusd. loc. refert 
Servius hisce verbis ad Firg. 9. Jun. 678. Dura 
et cruenta cogitantes, ul (Firgilius) Ennium sit 
secutus qui ail: Succiocti corda macbaris. Id. apud 
eumd. Servium ad Firg. 9. Mn. 38. Eja, macha- 
ras. mono alle spade. Ftaut. Merc. 5. 2. 86. Jam 
macbara est in manu. Id, Cure. a. 3. v. 54. C)i- 
peatus elepbanluui raechara dissicit. Id. Mil. glor. 

1. 1. 53. Ubi tu quingentos umul , ni hebes ma- 
chara forel, uno ictu occidetes. et ibid. 2. 5. 51. 
Machara obtruocare aliquem. Id. Cure. 4. 4. 11. 
Aliquem macbara sua objicere. Id. TVuc. 2. 7. 
65. Macharam Iongiorem habere. Id. ibid. 2. 6. 
25. Machaiara et clipeutn poscere slbi. Id. Pseud. 
i 4. 45. Etiam chlamyde opust , mochara et pe- 
taso. Seneca 5. Benef. 24. sub fin. Nee galeam 
itlam , si videtes , agnosceres , macbara enim 111- 
spana divisa est. Sueton. Claud. 15, Proclamante 
quodarn, pracidendaa esse falsario manus, carnifi- 
cem slatim acciri cum maihara , mensaque lanio- 
uia , flagitavit. Aput. 9. Met. Concidere aliquem 
machara trustniira. — Machara Herculanea. V. 
PAL US, i. — Otj6cceQuru sensum habet apud Plaul. 
Pseud. 4.-7. 85. Conveniebatne in vaginam tuani 
oiachara militis? — NB. De cognom. Rom. F. 
ONOM, 

MACH^ERrUM,ti, n. 2.demlnut., f^a^atptov, pa- 
5(acpt'5tov, parva machara, coltello. Plum. Aulul. 

2. 9. 1. Tu macheerio congturc, muraa&m exdor- 



— J40 — 

ma, qtisntnm potes. Id. Rud. 2. 2. 9. Qai tre» 
duceret chlamydatos cum macbariis. In primo ei* 
emplo quidam minus recle putant esse nomen servi. 

MACHJEROPHORUS , i , m. 2. fxecveupop opoc, 
gladium ferens, sicarius, spadaccino. C%c. 2. cd Q. 
fr. 10. Macharophoris centum sequeotibus. ft. e. 
roiiitibus Graco more armatis. 

MACHEROPUYLLON, i, n. 2. herba eadem ac 
gladiolus segetaiis, a ^.d-/%ioa gladius et fiXXov 
folium. Apul. Herb. 78. Alii leg. macrophyllon. 

MACHILLA, a, f. 1. demtnu*. a macbina, quasi 
per syncopen a machinula, parva machine. Pe- 
tron. Satyr. 74. E machilla sustuli. Alii tamen 
leg. E machina iliam sustuli. 

MACHlNA, a, f. 1. uTiyavri (uayova) est opus, 
instrumentum , inventum, in quo, ut ait Pseudo- 
Ascon. ad Cic. 3. Ferr. 56., noh tarn materia 
ratio dicitur, quam manus atque erlis, Inter ma* 
chinas et orgftna distinguit Fitruv. 10. 1. r. OR- 
GAM'M. (It. maccftma , ordigno; Fr. machine, 
ouvrage ingenieux ; Hisp. maquina , arlificio ; 
Germ. d. Jfiaschine, Forrichtung, Forkehrung , 
Rust-oder IVerktcug , Gerii»t; Angl. a frame, 
fabric, uuork). 

I.) Proprie. % 1. Generatim. Plant. Mil. glor. 

2. 1. 60. Itaque ego paravi hie intus magoas ma- 
chinas , qui amanles una inter se facerem conve- 
nes, ft. e. quibus parietero disrumperem 8tque aperi- 
rem. Cic. Pis. 19. 43. M. Regulus, quem Carina- 
ginienses reseclis palpebris, iiiigatum in machina, 
vigilando necaveruni. ft. e. in opere , quo semper 
Tigilare cogebatur. Lucret. 5. 96. Uoa dies dabit 
exilio , multosque per annos Suslcnials, ruet mo- 
les et machina mundi. Plin. de versaiili Curio- 
nis amphilheatro 36. Nisi. not. 15. 24. (118). 
Hie est ille terrarum victor (populus Romanue), 
in machina pendens, ad periculum suum plaudens. 
et mox (119). Periturus momento aliquo luxatis 
(al. laxatis) machinis. — Sic de aliquot instru- 
mentis , qua colendis agris tiise-rviunt . Colum. 

3. R. R. 13. II. Sed huic operi exigendo qua- 
si quamdam machiqam commenti majores no- 
slri regulam fabricaverunt , in cujus latere etc. ft. 
e ciconiam. Id. 6. ibid. 19. 1. Sed et machina 
fabricanda est, qua clausa , jumenta bovesque cu- 
rentur, ut elc. Est aulera talis marhina forma etc. 
el ibid. 37. 10. Locus est ad bos usus exstructus 
(machinam vocant rustici) qui duos parieies ad- 
verso clivulo inadificatos habet etc. Ulp. Dig. 37. 
7. 12. $ 10. Machine frumentaria. ft. e. qua farina 
subiguntur , ut ait Paul. 3. Senient. 6. $ 64. 
% 2. Speciatim dicitur instrumentum ad artifices 
in ahum quomodoi umque tollendos, ad magna 
pondera movenda et transferenda , ad extollendani 
aquam, etc. de quibus Fitruv. 10. 1. et seqq. fuse 
agit ; et initio stalim deflnil: Machina est conti- 
nens ex materia conjunctio , maxitnas ad onerum 
molus habens virtutes. Dividit etiam in tria ge- 
nera, scansorium, spiritale et tractorium. Ilioe — 
a) Est scansorium ioslrumentum, quo artifices in 
altum tolluntur ad adificandum aut sarciendum , 
b. e. pegma, in quo opus faciunt, palco, impalca- 
tura per le fabbriche, armadura. Plin. 19. Hist, 
nal. 2. 8. (30). Complectatur animo, quanto (spar- 
turn) sit in nsu omnibus term, navium armamen- 
Us, machinis adifkationum aliisque desideriis vita. 
Ulp. Dig. 13. 6. 5. circa med. Si servuro lib! te- 
ctorem cotnmodavero, et de machina ceciderit. et 
mox. Si, ut de plaoo x>pus faceret, tu eum impo- 
suisti machina: aut si machina culpa factum est, 
minus diligeoter ligata, vel funium perticarumque 
vetustate. Adde Fitruv. 7. 2.; et F. MENS A. — 
Similiter de pictorum pegmale Plin. 35. Hist. 
not. 10. 37.(120), Pingcbat semper togatus, quam- 
quam in machinis. el Id. ibid. 10. 36. (81). Abe- 
rat ipse (Protogenes), sed tabulam ampla mngni- 
tudinis in machiaa aptatam pictur* anus una cu- 
stodiebat. ft. e. in fulcra ligneo tripede , in quo 
piclores tabulas pingendas suspendunt quudquc o- 
xpj'jEa?, xtV/.i^a;. cavallelto nostratibus dicitur. Sic 
de catasta, in qua mulieres opus factitabant. Far- 
ro apud A'on. p. 141. 9. Merc. Homines rusticos 
in vlndcmia incondita canlarc, aarcinalrices in ma- 
chinis. F. SARCIN'ATRIX. — Et de catasta, in 
qua veoales servi prostabant. Q. Cic. Petit, cons. 
2. 8. Arnicam, quam palam dorai hoberet, de ma- 
cbiois emit. F, CANASTA. — b) Item iastru- 



MACHINARIUS 

mentum ad magna pondera movenda et tramfe- 
renda. Cic. 3. Ferr. 56. 147. Lapis aliquis ca»- 
dendus et apportandus fuit machina sua. Liv, 39. 
50. Eo vinctus demittilur, et saxura ingens , quo 
operiretur , macbina superimpositum est. Horat. 
2. Ep. 2. 73. Torquet nunc lapidem, nunc ingens 
machina lignum. Cic. 3. Ferr 55. 145. Oinnea 
ilia column*, macbina apposita , nulla impensa 
dejecta eisdemque lapidibus rcposila sunt. Horat. 
1. Od. 4. 2. Trahunique siccas machina carinas. 
(Eodem sansu apud Cces. 2. B. C. 10. .Machinatio 
navalis.). — c) In re miliiari machina sunt o- 
mnia instrumenta , quorum est usus in obsidioni- 
bus, in pugnis etc., turres, ballista, vinea, arieies, 
scorpiones, catapulia etc., de quibus Fitruv. loc. 
cit. c. 15. et seqq., macchine militari, artiglietie. 
Salt. Jug. 24. Igilur Jugurtha oppidum circumse- 
dit , vineis turribusnue et machinis omnium gene- 
rum expugnare aggreditur. Firg. 2. jEn. 46. Aut 
hac in nostros fabricate est machina muros. Tac. 
4. Hist. 23. Macbinas etiam, insulilum sibi, (Ba- 
tavi) ausi. Flor. 2. 9. Machinis urbem qualere. 
Fitruv. 10. 10. Arietaria machina. Plin. 7. Hist, 
nat. 56. 57. (202). Muralcs machina. 

II.) Translate. ^ 1. Metapboia ducla a sup. 
paragr. 2. b. et c. Cic. Dom. 11. 27. lisdem ma- 
chinis speraot me posse labefactari , quibtis antca 
gtantem pereulerunt. Id. 2. teg. Agr. 18. 50. Quum 
iotelligam toiam banc fere legem ad illius opes 
evertendas tamquam machindiu comparari . Id. 
Cluent. 13. 16. Tamquam aliqua admota machina 
capere Asuvii adolescentiam. ^ 2. Generatim ma- 
china dicuntur conatus, consilia, doli, quibus quip- 
piem perGcere, aut decipere aliquem aggredirnur. 
Plaut. Bacch. 2. 2. 54. Aliquam inachinabor ma- 
chinam, untie aurum effieiam hcrili filio. Id. Mil. 
glor. 3. 2. 1. Quanta res turbo! quantas moveo 
macbinas! Eiipiam ego hodie elc. Adde eumd. 
Pseud. 1. 5. 137. et Pers. 5. 2. 8. Sic Pacuvius 
apud Festum p. 133. 26. Mult. Machinam ordiris 
no^oin manticula. Cisciliiis apud C'j'c. 3. JYat. D. 
29. 73. Nee qutm dolum ad eurn , aut machinam 
commoliar, scio quidquam. et Cic. ibid. Quid ergo 
isti doli? quid machina'? quid fallacia prastigia- 
que ? Id. 1. ad Brut. 18. Ul ortinem adhibeum 
machinam ad tenendum ado I csrcnlem. Quintil. 11. 
1. 44. Oinnes ad amplifkuudum orutiuncin quasi 
machina. 

MaCUINaLIS, e, adject, (machinal ad macbinas 
gpectons, meccanico , p.r,yjtvixzz . Plin. 7. Nist. 
t.at. 37. 3S. t.125). Grande et Arrbimedi geume- 
trica ac machinalis scientia testimonium M. Mar- 
cel li contigil. Auson. Epist. 21. 34. Qui machi- 
na I i saxa volvunt pondere. 

MAcnlNAMEN, "mis, n. 3. (machinor) idem ac 
macbinamentum . Occurrit translate tantum apud 
Cassiod. Q. Hisi. Eccl. 14. sub init. Singulorum 
confiscationes et maehinamina, irrjurias atque vin- 
cula quis numerare valebil ad singula? 

MACHlNAMENTUM, i, n. 2. (machinor) idem 
ac macbina. 

I.) Proprie. Liv. 24. 34. Torres contabu!ata 
macbinamentaque alia quatiendis muris portabant. 
Tac. 4. Hist. 30. Piacipuum pavorem inlulit sus- 
pensum et nutans machinamentum , quo repente 
demisso, singuli, pluresvc sublime rapti, verso pon- 
dere intra castca ellundebantur. Id. 12. Ann. 45. 
Mhi! lam ignarum barbaris , quam roachioamenla 
et artes oppugnalionum. Adde eumd. 15. ibid. 4.; 
et Feget. 4. Mint. 8. Ce.ls. 8. 20. Tot genera ma- 
chinamentorum ad e'tecidcnuum femur. Seneca Ep. 
24. circa med. Singulis aniculis singula machina- 
inenta, quibus extorqueantur, aptaia. 

II.) Translate. <| 1. Ad senstium orpana trans- 
tulit Apul. 1. Dogm. Plat, ad fin. Macbinameuui, 
quibus ad sentieodas dijudicanda^que quaotilates 
et qualitates sensus instructi sum. gli organi de' 
sensi. ^ 2. Pro conalibus, consiliis, dolis. Imppp, 
Gratian, , Falentinian. el 7'lieodos. Cod. Theod. 
6. 28. 6. Callida machioumenia commcanlium. 

MACHlNARlUS, a, urn, adject, (machina) ad 
machinam perlinens. — a) Machinaria mola , 
qua per machinam ab jumecilo versalur. Apul. 7. 
Met. — 6) Machinarius annus, qai molam ma- 
cbtnariam versat. Ulp. Dig. 33. 7. 12. ante med. 
et African. 32. "E". i.extr., quamquam alii non 
jumeulum, sed ip„»ui molam intelligunt, qua ovc; 



MACHINATTO 

Grsece appellator . Docet enim Suid. in flvsuou, 
cvov dici ami* laptdem superiorem , qui raovetur. 
— c) Machinartus mensor is est, qui frumen- 
lum publicum macbina, seu, ut dicunt Impp. Va- 
lentin, et Valens Cod. Theod. 11. 14. I., modio 
frumenta metitur, pubblico misuratore. Inscript. 
apud Gruter. 99. 1. m. jelivs m. f. rvsticvs win- 
somsus MAcmnariis trumenti tublici, qvisvs ex 
s. c. coirk licet, castores nem't. Alia apud Mu- 
ral. 525. 3. CORPVS MENSORVM MACMNARIORVM. — ' 

d) Ita etiam appeHaiur, qui agros decempeda me- 
titur, agrimensor, agrimensore. Utp. Dig. II. 6. 
7. Et si mensor jnachinarius fefellerit , base actio 
dabitur. V. Marin. Frat. Arv. p. 552. — e) Ma- 
chinartus commentator, apud Solin. 5. circa med., 
est inventor e di macchine, ingegnere- — Hinc 

Machinarius, it, m. 2. absolute, substatitivorum 
more, qui in machina opus facit, vel qui est ma- 
cbioarum artifex. Paul. Dig. 9. 2. 31. V. Corsi, 
Delle pietre ant. p. 26. 

MACHlNATlO, onis, f. 3. (macbinor) macchi- 
nazione, ingegno, urf/sivsuct, occurrit 

I.) Proprie; et quidem ^I.Strirto sensu nbs- 
tracte, et est actus et vis marhioandi, arliflcium, 
solertia. Cic. 2. Nat. D. 38. 97. Quum machina- 
tione quadam mover! aliquid videmus , ut spbae- 
ram, ut boras, non dubitamus, quin ilia opera sint 
rationis, et ibid. 48. 123. Data est quibusdam be- 
stiis etiam machinatio quaedam atque solertia : ut 
in araneolis ali* quasi rete teiunt, ut, si quid in- 
haeserit , confidant etc. Vitruv. 10. prooetn. 3. 
Schneid. Qua sc«nicis moribu9 per maehinatio- 
nera ad spectationes populo comparantur : - quod 
nihil eorum perflcitur sine machinatione studio- 
rumque vario ac solerti vigore. Id. 10. 1. § 5. 
Portationes fructuum non essent, nisi plaustrorum 
aut sarracorum per terram, navicularum per aquam 
ioventae essent machinaiiones, ^ 2. Latiori sensu, 
abstractum pro cooereto, uti ajunt, machinatio est 
machinamentum, macbina, macchina, ordigno. — 
a) Generatim. Cces. 2. B. C. 10. Machinatio na- 
valis. h. e. qua naves morebaotur. Id. 4. B. G. 
17. Tigtia machinalionibus demissa in llumea de- 
figore. Auct. B. Alex. 6. Aquas magnarn vim ex 
mari rotis ac machinalionibus cxpriniere. — b) 
Speciatim in re mililari, de instrument, quorum 
est usus in obsidionibus. Cces. 2. B. G. 30. Pri- 
mum irridere ex muro -, quod tanta machinatio ab 
toqto spalio inslitueretur. et ibid. 31. Qui tanta; 
altitudiois machinaiiones tanta ceieritate promo- 
vere possent. Sail. Jug. 92. Aggeribus turribusque 
et aliis macbinationibus locus importunus. Liv. 24. 
19. Vinese inde omniaque alia operum machinatio- 
numque genera quum admovercntur, Adde eumd. 
25. ti., 27. 15. et 37. 5.; el Vitruv. 10. 12. 
et 13. 

II.) Translate. Cic. 2. Orat. 17. 72. Judex, 
tarnquam machinatione aliqua , turn ad severita- 
lem , lum ad rcmissionern animi , turn ad irUti- 
tiam , turn ad laetitiam est coulorquendus. Utp. 
Dig. 4. 3. 1. Dolus mains est omnis callidilas , 
failacia, machinatio ad ctreumveniendum , fallen- 
dum , Recipiendum adhibita. et ibid. § 2. Machi- 
natio quaedatu alterius decipiendi causa , quum 
aliud simutatur et aliud agitur. Paul. ibid. 14. 
Qu« non msgnam machinalioncm exigunt. artifi- 
zio, furberia. Ulp. ibid. 45. 1. 36. Per machina- 
tionem obligatus- h. e. per dolum. Cod. 8. 37. § 1. 
Dolosa mens et abscondita machinatio. 

MACHlNATiVUS , a, urn, adject, (machina) 
qui ad machinas pertinet, meccanico , fxij^awxc'j. 
Boeth. Poster, analyt. 1.7. p. 528. Sed demon- 
stratio non convenit in aliud genus geometric in 
machinativas aut perspectives , ot arithmetiCH! in 
harmonicas. Id. ibid. 10. p 531. Hujusmodi sunt 
qu.ficumque sic se babent ad iovicem , quod alte- 
rum sub altero est, ut perspective ad geometriam, 
et machinaliva ad stercometriam, el harmonica ad 
arilhmeticam, et appjrenlia ad aslrologiam. 

MACIllNATOR, oris, m. 3. (macbinor) macbi 
narum inventor et opifcx , mechanicus , fnjj^twng- 
rrj?, (tr,-j(a.voi(oi6z (It. meccanico, ingegnere, ar- 
chitelto; Ft. mecanicien, constructeur de machi- 
nes; Hisp. hombre que entiende y es hdbil en 
las arles micanicas, maquinista; Germ, der Sfa- 
schinenbauer, Machinist, Mechanicus; Aogl. an 
engineer, machinist, architect). 



- 141 — 

I.) Proprie. Liv. 24. 34. de Archimede. Mirsbi- 
llor infentor ac machinator bellicorum tormenlo- 
rum operumque. Seneca Ep. 88. circa med. Ludi- 
cris artibus annumeres licet machiuatores, qui pe- 
gmata per se surgeotia excogitant, et tabulata taci- 
le in sublime crescenlia, etc. Inscript. apud Gru- 
ter- 642. 4., quae est apud Orell. 4216. c. b*ebio 
mvsaeo MACHirfATOHi. — SJachinator etiam dicitur 
architectus , ingegnere, qui nempa asdifieiorum , 
villarum, viarum el aliorum operum rationem dis- 
ponit. Tac. 15. Ann. 42. Ceterum Nero usus est 
patriae minis , exstruxitque domum , in qua baud 
perinde gemmae' et aurum miraculo essent, solita 
pridem et luxu vulgata, quam arva et stagna et in 
modum solitudinis hinc silvae, inde aperta spatia 
et prospectus, magistris et macbinatoribus Severo 
et Celere, quibus ingenium et audacia erat, eliam 
quae natura denegavisset , per arlem tentare , et 
viribus principis illudere. — Et de Deo mundi 
creatore atque opifice Lactant. 2. II. Deus rerum 
omnium machinator fecit bominem. Id. 4. 6- Deus 
machinator constitutorque rerum. 

II.) Translate dicitur de inventore et auctore 
cujuscumque rei : et fere in malam partem , mac- 
chinatore, or di tore. Cic. Rose. Am. 45. 132. Ex 
Us , quae nunc quum rnaxime Sunt , nonne quivis 
potest intelligere omnium arcbitectum et macbiua- 
torem unum esse Chrysogonum? Id. 1. leg. Agr. 
5. 16. Tibi nos, Rulle, et islis tuis barum omnium 
rerum macbinatoribus totam Italiam inermem tra- 
dituros existimasli? Id. 3. Cat. 3. 6. Omnium see- 
lerum improbissimus machinator. Liv. 1. 28. Mel- 
ius idem hujus machinator belli. Sene.ca Troad. 
750. Machinator fraudis et scelerum artilex. Tac. 
i. Ann. 10. Machinator dolt. Apul. de Mag- Au- 
ctor et machinator atcusalionis. Lactant. de mort. 
persecut. 7. Scelerum inventor et malorum ma- 
chinator. Cod. Theod. 10. 24. 3. Harum pradarum 
machinator. Adde ibid. 7. 19. t. § 2. 

MACHlNATRIX, Icis, t. 3. (machinator) oc- 
enrrit translate tanlum, et est inventrix , macchi- 
natrice. Seneca Med. 266. Tu malorum machiua- 
trix facinorum. 

MACHINATUS, a, am. V. MACHINOR. 

MACHInATUS, us, tn. 4. (macbinor) idem ac 
mach'natio , sed occurrit translate tantum el in 
sexto casu. Apul. de Mag. (iloriatur me suo raa- 
chinatu reum postulaluro. Sic Sidon. 5. Ep. 6. 
Fuisse insusurratum, tuo prsecipue machinatu op- 
pidum - partibus oovi principis applicati. 

MACIlI.NOR, Sris, 5tus sum, ari, dep. 1. (ma- 
china). Part. Machinans babet Pulgat. inlerpr. 
Prov. 6. 18. Cor machinans cog'ttationes . Part. 
Machinatus passive usurpatum sub I. et II. — 
Machinari est ingeniose excogitare et fabricari , 
moliri , struere , u-nydyopiai (It. inventare inge- 
gnosamente , fabbricare ; Fr. imaginer, inventer 
quelque chose d'ingenieux; Ilisp maquinar, ima- 
ginar , inventar ingeniosamente ; Germ, etwas 
kunsivoll ersinnen , schaffen und einrichten ; 
Angl. to contrive, devise, plan, design, project, 
plot, frame, make, build, machinate). 

I.) Proprie»»— a) Stricto sensu de re physica 
Cic. 2- Nat. D. 59. 149. Ad usum autein oralio- 
nis, incredibile est, quanta opera machinata natura 
sit. Sic ibid. 51. US. Bestla? alias mares, aliae fe- 
minae sunt , quod perpetuitalis causa machinata 
natura est. Id. Tim. 3. (juas {causa) eum impu- 
lerit, qui h«c machinatus ?st, ut originem rerum 
et molilionem novain quasreret. f'itruv. 1. 6. ante 
med. Tritonem aereum collocavit , et ita est ma 
chinatus, ut vento circumageretur . — Et passive. 
Sail, apud DIacroh. 2. Saturn. 9. et apud Non. 
p. 180. 21. Merc. Dcmissum Victorias simulacrum 
cum machinalo strepttu tonilruum coronan capili' 
imponebat. Vitruv. 10. 1. circa med. Aspiciamus 
solis, lunae, quinque stellarum naturam , quaa ni 
machinata versarentur, non babuissemus in terra 
lucem. — b) Lntiori sensu de iis, qua? intellectu 
machinamur. Cic. 3. Orat. 44, 174. Ilaec duo mu- 
sic! macbinati ad voluptatem sunt , versum atque 
cantum. Lucret. 3. 954. Nam tibi preBterea, quod 
machiner inveniamquc, Quod placeat, nihil est, — 
Et pas-.lve Apul. de Mundo p. 328. Oudend. Ada- 
cta est fateri concordiam et ex ea salulem opeii 
machinatam. 

II.) Translate est ingeniose et callide aliquid 



MACIES 

enogitare et moliri ad flnem aliquem obtlnendum, 
et in malam partem sumitur, macchinare, tra~ 
mare. Occurrit — a) Cum Accusal, rei, quam 
quis machinalur. Plaut. Cat. 2. 4. .22. Mihi ill* 
nubet: machinare quodlubet quo vis modo. Id. 
Bacch. 2. 2. 54 Aliquam machinabor machtnam , 
unde aurum efflciam herili filio. Id. Capt. 3. 3. 
15. Nee copia 'st -, nisi si meo aliquam corde 
machinor astutiam. Quam, malum? Quid machiner, 
quid comminiscam , ha?reo. Cic. Dom. 21. 54. 
Quum arma in aedem Castoris comporlabas, nihil 
aliud, nisi ut ne quid per vim agi posset, machi- 
nabare. eipoivixue. Id. 2. Verr. 6. 15. Simulat se 
eorum pra?sidio confidere , quum interea aliud 
quiddam jamdiu raacbinetur. — Et passive Sail. 
Cat. 49. Indicium a P. Autronio machinatum. 
Iramato , ordito. Sic Id. apud Priscian. 7. p. 
792- Putsch. At Lacullum regis cara machinata 
fames brevi fatigabat. — b) Cum addito Dativo 
persona; • Cic. 3. Nat D. 26. 66. Sibi ipsi nefa- 
riam pestem machioarl. Id. 4, Herenn. 8- 12. uno 
consilio universis civibus calamilatem. Id. 2. ibid. 
19. 28. quavis injuria inimico exitium. Sic Justin. 
39. 4. 5. alicui exitium occuitis insidiis. et max. 
alicui exitium per insidias. Sail. Cat. 18. perni- 
ciem cuipiam. Liv. 1. 51. necera alicui. — c) 
Cum addito Accus. personae et praapos. in. Cic. 1- 
Cat. I. 2. Machinari pestem in aliquem. — d) 
Absolute, h. e. sine Accusat, rei. Ulp. Dig. 4. 3- 

1. 5 3. Si adversus hostera latronemque quis ma- 
cbinetur. — e) Sequente part, ut. Cod. Theod. 
12. 1. 33. Machinari, ut corialium nominationes 
derlinent. 

MAClllNOSUS, a, om, adjeel- (machina) ma- 
chinis confectus, iroXu/iiijrjxvioj. Suelon. Ner. 34- 
Repetentique Baulos in locum corrupti navigii 
machinosum illud obtulil. 

MACHlNULA, ae , f. I. deminut. a machina, 
psrva machina , macchinetta. Legitur apud Paul. 
Diac. p. 96. 15., p. 107. 3. et p. 147. 2. Mull. 
Et apud Fan tin. Nolan, carm. 26. 458. Machinu- 
lam gradibus scalas praebere paratam Geslans. 

MACHlO, onis, m. 3. qui machinas scandlt, 
mural ore: hinc Gal lice tnacon. Isid. 19. Orig. S. 

2. Machiones dicii a machinis, in quibus insistunt 
propter altitudincm parietum, 

MACIILIS. V. ACHLIS. 

MAClA, as, f. 1. herba, quam Greed anagalllda 
appellant Ejus meminit Marcell. JSmpir. 1. a 
med. 

MAClES, ei, f, 5. (maceo) corporis extenuatio, 
\enr6xYic, (It. magrezza , macilenza; Fr. mai- 
greur ; Hisp. magrez 6 magreza , magrura , fla- 
queza ; Germ, die Magerkeit , der abgemagerte 
Zustand; Angl. leanest f thinness, meagemess , 
lankness, want of flesh, macilency). 

I.) Proprie. Generatim Lucret. 1. 325. Nee porro 
qujecumque aavo macieque senescunt. Ceterum — 
a ) Stricto sensu dicitur de ho minibus et brutis 
animantibus. Cic. 7. Phil. 4. 12. Profeclus est ad 
helium Hirtlus consul : at qua imbecillitatc ! qua 
macie ! Sed animi vires corporis inftrmitas non 
retardavil. quanto estenuato! Id. 3. Alt. 15. Qua 
(epistola) Crussi libertum ais tibi de mea sollici* 
tudine macieque narrasse. Id. 2. leg. Agr. 34. 93. 
Homo vegrandi macie torridus. maci/erJlo e •*»- 
cotto. Plin. 30. Hist. nat. 7. 20. (61), Hoc ma- 
ciem facit. eslenua, smagrisce. et 24. ibid. 8, 30. 
(46). Redueere ad maciem. Co?s. 3. B. C. 58. 
Corruplis equis Miacic conandum sibi aliquid Pom- 
pejus de eruptione existimavit. Virg. 3. G. 129. 
Ipsa autem macie tenuant armenta volentes. Co- 
lum. 6. If. H. 14. 1. de pecorib. Inde tussis et 
macies et ad ullimum phthisis invadit. et ibid. 38. 

3. Macies et languor submovetur sspius data po- 
tione. — p Sic de corpore et corporis partibus. Vet. 
poe.ta apud Cic. 3. Tusc. 12. 26. Hefueere oculi: 
corpus macie extabuit. Ovid. 2. Met. 775. Pallor 
lg ore scdet, macies in corpore loto. Tibuil. 4. 4. 
5. macies tabentes occupat artus. I,ucan. 6, 515. 
tenet ora profanae Fceda situ njacies. Proper t. 4. 
3. 27. Diceris et macie vullum lenuasse. Virg. 4. 
G. 255, horrida vuitum Deformat macies. Hot at. 
3. Od. 27. 53. turpis macies decenies Deformat 
malas. Ovid. 13. Met. 397. Adducitque cutem ma- 
cies. Virg. 3. /En. 590. macie coofecta supreme 
Ignoti nova forma viri. — 6) Latiori sensu dici- 



MACILENTUS 

lor et de agrls sterilibus et de tris'i segefum pro- 
veniu. Cohtm. 1, R. R. 4. 3. In exili terra cultoris 
dilijientia maricm soli sincere potest. Justin. 43. 
3. 6. Phocenscs, extguitate ac micie terras coacli, 
studtosius mare quam terras eiercuere. Pallai. I. 
R. /?. 5. 1. Ne sit in terris aurosi pulveris lapi- 
dosa macies. Ovid, 1 . Fast. 689. Et neque deflciat 
''seges) macie, neque pinguior sequo Divitus p:reat 
luxuriosa suis. Pallad. 4. R. R. 10. 21- Corticis 
manicj jejuna nihil nutriet. $ecchezza: quo sensu 
ol Plin. utitur 17. Hist, nat. 27. 42. (251). — c) 
Apud Solin. 23. exlr. macies aquarum est, scar- 
st'zza d'acffue. 

I!.) Translate de orationis tenuitate et inopia 
dii it Tac. Dial, de oral, 2t. Quique alii in eodem 
valr.'Mi.iinario hsee- ossa et banc maciern probaot. 

MACtLENTUS, s, urn, adject, (macies). Comp. 
JUacilenlior sub a. — Macilentus est made extc- 
Dualus, plenus macie (ut ait Paul. Diac. p. 125. 
9. Mull. Macilenti macie teouati.), rnacilenlo, 
dziuzkoz. — (i) De hominibus et brulis animan- 
libus. Plaut. Cupl- 3. 4. 114< Macileoto ore, naso 
aculo j lorporrf" albo et oculis nigris. Id. A tin. 2. 
3. 20. Mactlemis nialis, rufulus, allquantum ven- 
triosus. Arnob. 3. 14. Quosdam esse - longos, 
rredios, macilentus, pingues. Vulrat. interpr. Dan. 
1. 10. Si viderit vultus vestros macilentiores. Pe- 
lagon. Veterin. 13, Elordeo abstineodus, ut rnaci- 
lentior sit eqous. — 6) De terra. Pallad. 4. R. 
R. 10. I. Macilenlum solum. — c) De abstra- 
ct. Capell. 2. -p. 27. Marilenls gracilitas. 

MA&O, as, are, a. i. (osacies) macrum facere, 
ottcnuare, imminucre, dimagrire, estenuare, arro- 
Tpiiu. Gloss. Philox. Mario, Stccxvat'w. Soit'n. 15. 
Caspil maris fauces rrrirum in modum macianiur 
imbribus, cre»cunt a»stibus. 

K1ACIH. indecl. fiixsp, ex India advebitur, cor- 
tex rubens radio's magna? , nomine arboris $u-~e : 
qualis sit ea , iocomperturn habeo Corticis nielle 
decocti usus in medicioa ad dysentericos pra?ci- 
puui_habetur. Iiaec Plin. 12. Hist. nat. 8. 16. (32). 

MACIS, idis , f. 3. fieti aromatis nomen apud 
Plant. Pseud. 3. 2. 43. Quidani ajunt esse corti- 
cem aromaUruni cujusdarn riueis Indies, qui lul. 
mace dicitur. 

MACISCO, is, ere. V. MACES CO. 

MACOR, oris, m. 3. (maceo) maeies, magrezza. 
Pacuvius apud yon. p. 137. 2. Merc. Corpus 
meuui t.ibe, masrore , niacore senet. Al. leg. ma- 
crore. Varro apud eumd. ibid. Nosier Atticus , 
rivalis homo , item lectus ia curiam macorc ma- 
cejcehat. Fr. Oehter. ila ex conjectura restituit , 
qtiem videsis ad M. Ttr. f'arron. Sat. JHenipp. 
reliq. p. 205. Ala leg. cum macore accedebat. 

MACRESCO, crescis, crlii, erescere, n. inchoat. 
3. 'rnucer) maccr fio, divenire tnagro, 'XsJrruvopat. 
Varro 3. R. R. 5 3. Earum iar'borum) aspectus 
ae desideriutn macrescere faeit volucres inclusas . 
Id, 2. tbhL 5. 3. A It; or eas ct fa mis macrescere 
cugit. Cotum. 6. R. R. 3. 1. Se penuria ctbi. ma-- 
eresrat pcut. f'eget. 1. f r eterin. 7. 2. Mai*r«ount 
onimalia. Paul. Diac. p 60. 3. Mull. Curionem 
a^num Plaiitus pro macro posuil , quasi cura ma- 
cruisset. Hoy at. 1. Ep. %. ik. Invidus aiterlui ma- 
cresrit rebus opiruis. 

MACRlTAS, filis, f. 3; (maeer) macies, tenuitaa, 
"t.sr.zivti%, magrezza. VUruv. 2. 4. Macritas arcn;t. 
Pallad. II. il. R. 1. 2. Propter macri totem ager 
»emen aliud Terre non valet. 

MACRItCDO, )nis, f. 3. (macer) idem ac ma- 
eies. Plaut. Capt. 1, 2. 33. Ossa atque pcllis sun), 
miser a macritudine. Ita legit ct .Von. p. 136. 4. 
iVerc. f qui nunc mium affeit locum ad vocem con- 
firmamlam: sunt lainen inter recentiorts qui le- 
go nt mt"s<>r tegritudine. 

HACROCHkRL'S , a , urn , adject, qui longas 
habH maoica*: a ixxv.ee- longus et ^etp manus. 
Lamprid. Alex. Sev. 33. CUla'mydes birtas Severi, 
et tunicas asemas, ^el macrocheras ad usum revo- 
ca\it suum. V. C1I1RIDOTA. Becentiores Leiico- 
graphi , neque absurde , absolute, uubstanlivorum 
more, banc voeem ita elTerunt: Macrocliera . a.', 
I. l.-(*ubaudi veslis). 

MA €0,0011 IR. V. LONG1MANUS, 

MACR^COLLUM veJ 

M ACROCOLUM, i, o. 2. carta reale, pxttpixn- 
^«v, chartu re^ia, quas magnilddioe Aujuilain, Li- 



— 142 — 

vianam, Fannianam, telerasque chart* species ei- 
soperabat: a f*axf;? (ongtis } et kuXov membrutn. 
Cic. 16. Alt. 3. A'pj(eTiiiioii translatum in macro- 
colum lege convivis tuis. Id. 13. ibid. 25. Impen- 
sam fecimu* in macrocola. Plin- 13. Hiit. nat. 12. 
24. (80). Cubilalis mensura erat macrocolls. Har- 
duin. ex MSS. legit macrocollis duplici 11, a xcV 
"Act glulinum, ut macrocolla fuerinl charts inter 
se juncta: , et glulino compacta*. Utcumque se res 
babeat , bujusmodi chartis utebantur describendi^ 
syntagmatis ex chirograpbo auctoris (qui ea in mi- 
noribus chartis conscripserat), ut in vulgus ederen- 
t'.ir: quod en allatis Ciceronis locis satis apparet. 
V. P_ROTOCOLUM. 

MACROlOIiIA, aj, f. 1. ii3.xcoy.oyia, est villum 
orationis, quo sermo, longior quam oporteat, usur- 
patur. llraeca vox est, et Graecis litteris scribitur a 
Quintil. 8. 3. 53., Char is 4. p. 242. et Diomtd. 
2. p. 414. Putsch., qui omoes in exernpluro alTe- 
runt illud Livii: Legsti non impetrala pace, retro 
domufi), unde venerant, abierunt. Latinis tamen lit- 
teris ha bet Isid. 1. Orig. 33. 8. , et Pompej . 
gramm, p. 450. edente Lindmann. 

macrOphyllo.n. v. machjerophyllon. 
macror. v. macor. 

MACTABKLIS. e, adject, (macto) qui roactsri , 
vel mactare potest. Lucrel. 6. 805. Turn fit odor 
vini plag."e mactabilis instar. Ita legil Lambinus, 
alii aliter. 

MACTATlO, 5n'u. f. 3. (macto) idem ac macta- 
tus. Arnob. 7. 4. Quod gaudium est, ioooxlo- 
rum animantium mactatione laHari ? Isid. 6. O- 
rig. 19 Cnde et marlalio post immolationem est. 

MACTATOB, oris, m. 3. (macto) occlsor. Seneca 
Troad. 1002. Perge mactator senerm. 

MACTAlX'S, a, urn. V. MACTO. 

MACTATU3, us, m. 4. (macto) oecisio. Lucrel. 
1. 98. Hoslia conciderat mactatu mcesta parentis. 

MACTK et Macli. V. M ACTUS. 

MACTBA, MACTEOLA. v. mattea, mat- 
TEOLA. 

MACTO, as, Svi, stum, are, a. 1. JUactassint 
pro mactaverinl dpy^tiKaa; dixerunt Ennius 
Pomponius et Afranius apud iVon. p. 342. 12. et 
seqq. Merc. — Part. Macians sub B. II. 2.; Ufa- 
ctatus sub A. II. et B. II. 1. 2.; Mactandus sub 
B. I. 2. et II. 1. 2. — Mactare est ab inusu. 
mago, magere, quod ab ctjino mag, unde mngis 
et magntts; hinc maciare , quasi magis auctare 
{V. MACTL'S init.), proprie est magis augere, at- 
que idcu totii viribus magniflcare: et occurrlt A) 
In re profana; et B) In re sacra. 

A) In re profana 

I.) Proprie. ^ I. In bonam partem osurpatur 
pro augere, cumulate, dilare, donate; et fere euro 
Ablativo rei, qua quis aut quid mactatur sivc au- 
getor. En.xius apud Servium ad Virg. i i. /En. 
041. Livtua inde redit magno mactatu 1 triumpho. 
^cct'ui apud Non. p. 341. 20. Merc. Sapienliaeque 
inviccse gratia atque honoris patera Ne6torem ma- 
ctavit aurea. Cic. apud eumrf. p. 342. 5. Merc, 
h. e. 1. de repubt. 43. Eosque privatos, qui efflciant 
ne quid intei privatum et magistratum differat , 
ferunt taudibus et maciant bonoribus. Acciui apud 
yon. p. 3$l. 10. Merc. Tu, uti dill, macie lis ar- 
mis, rnacta virtutem patrls. 

II.) Translate in malam partem saapissime apud 
• etercs occurrit per ironiara , et est malo, domno 
etc. afflcere (ut apud nusuatei visitare con una 
r.alamita); hinc — a) Frequenter dc diis dicitur. 
Ennius apud If on p. 342. 15. Merc. Qui ilium 
(Jii deaeque magno maciassint malo. Acciut apud 
eumd. p. 341. 25. Quod ulinflm mc suis arqulle- 
nens telis mactasset dea . Afranius apud eumd. 
p. 342. 16. A lulica pane peristi, dii te tnacta<isiut 
malo. Cic. 1. Cat. 13. 33. Turn tu , Juppiter, - 
homines Inimicos bonorum, hosles patriae, latrooes 
Italia? - aeterois suppliciis. vivos mortuosque ma- 
ctabis. — Et sine Abiat. Pomponius apud Non. 
p. 342. 12. Merc. At te dii omncs cum consilio, 
calve, mactassint tuo. — b) Et de hominibus. 
Plaulus apud Non. p. 352. 6. Merc. At ego eerie 
cruce et crucialu mactabo : exi o foras , mastigia. 
Id. Pcen. 3. 1. 1-1. 1 Divitem audacter joiemus ma- 
ciare infortuniu. Adde eumd. Ampk. 4. 2. 14. et 
Bacch. 4. 8. 45V Sic Ter. Phorm. 5. 8. 39. Faxo, 
tall eum mactatum, atque hie est. infortunio. Plaul. 



MACTO 

Auluf. 3. 5. G2. Dotatai miclaot et- malo et da- 
tnoo viros. Novius apud Non. p. 342. 10, Merc 
Macto te hisce virgij, verbenis: macta tu iltam in- 
fortunio. Cic. 1. Cat. II. 27. Nonne hunc in vin- 
cula duci , ooo summo suppiicio mactari' inipcra- 
bis? Id. 2. de repubt. 35. Sp. Cassium qu.estor ac- 
cusavit, eumque, cedents poputo, morte mactavit. 
Sic Id. Harusp. resp. 20. 42. Clodius divisorca iri- 
buom domi suaj crudeiissima morte mactavit. Sit. 
/?. 17. 499. martantur commiaus'uno Etitfb. 

B) In re sacra 

1 ) Proprie. % 1. Stricto sensu est deos vel Acq- 
rum felicitaiem augere, atque adeo deos honorary 
honorem diis adbibere. Cic. I'alin. 6. it. Qutim 
yuerorum e^lis deos Manes niaciare soleas. .-/t nob. 
t. 41. Nonne Liber um et vos patrem ntcmbiatim 
ab Titanis dissipatum far.orum consecrationc ma- 
ctalis? Id. 1 .14. Quum honorari ab botnine Deus 
dicitur et mtmcris alieuius oblationo macta ri- Id. 
ibid. 16. Efgone illc puior - dei munus e» ho- 
nor est, mactanturque boo illia , quorum tempta 
quum adire dlsponilis , ab omni voj labe puros - 
prastaiijT ^ 3. Hinc est sacrum aliquid magnf- 
Qco peragere, solennizzare. Cic. poet. 1. Divinat. 
! t. 18. Tu quoque, quom tumulos Albano io nionlo 
nivales Luslrasti , et la'o msctastl lacte Latinas. 
Fronto de fer. 4 Is. (edente iterum A. Maio) Ep. 
3. Numa inter liba et deefmas profanandas et suo- 
vitauriHa mactaoda slalem egit. % 3. Hinc ctiam 
mactare cticebantur, quum lure, vino, aliove super 
bojiiam posito, diceretur Macie hoslia. Ila Varro 
t. L. L. 23. ex leclione Sc'atig. .(ubi Sfullerus ali- 
ter omnino legit) et Servius id Virg. 4, ,£n. 57. 
lodeque apud Caton. R. R. I3i. Macie hocce vino 
inferio esto: Made hocce fercto eslo: Made hacce 
dape pollucenda esto. Ubi deo, cui sacrifkatur, di- 
rilur Macie esto pro mactus, h. e. cumulatus au- 
ctusque. Deum autem mactum esse jubebaot, quia 
putabant, jacrificiis augeri deorum felicitavem. Var- 
ro apuit Non. p. 114. 17. Merc. Grunnil tepido 
lacte satur, inula mactatus porcus. n. e. hordeo au- 
ctus. V. MACTUS 1. 

II. ^Translate. % 1. Ex lis, quas cHximus in pa- 
ragr. proxime^superiori, maciare — a) Est iu sa- 
criflciis ofTerre, offerire in sacrifizio agli dei. Cafa 
R. R. 134. § 2. Ferrlum Jovi moveto ct moclato 
$ic: /uppiter, te hoc ferclo obmovendo bunas preces 
precor . Adde eumd. ibid. § 4. Sic Varro apud 
Non. p. 341. 28. Merc. Quod Kalendis Juniis ct 
publico et privatim fabatam pultcm diis mactat. ~ 
b) Et quoaiam animalia in sacrificiis ca»debantur, 
ssepius metaleptice sumilur pro cafdere in sacrificiis, 
seu immolare, *.az ei^TjiuOftov, quod cxdit voce 
in sacrificiis , ut mail omir.is , tbatinendum sit . 
Virg. 4. y£n. 57. maclant Icctai de more "bidentes. 
L'bi Servius: Maclant, verbum sacrorum, xar' eu- 
©i]itiOf*c» dictum. Lucret. 2. 352. Nam saspe ante 
deum vitulus delubro decora Turicrcmas propter 
mact&tus conci'iit aras. et 3. 52. Et nigras mnctant 
pecudes et Mantbu' divis Ioferias mittu^t. Virg. 3. 
/En. 118. Sic fatus, merilos arts mactavit honores, 
Taurum Neptuno, taurum Ubi, pulcbcr Apollo, Ni- 
grum Hiemi pecudem , Zepbyris felicibus albam. 
Horat. 1. Od. 19. 16. Maclata veniet Icnlor hoslia. 
Ovid. 2, Fast. 415. Hie raprara mactat. tt 15. Met. 
114. Vite caper mors* Baccbi mactandui ad aras. 
Id. 4. Trial. 2. 35. corpora mactata deo. Id 13. 
Mel. 448. Placet Acbilleos maclata Polyxena Mi- 
nes. Seneca Troad. 305. Mictanda virgo est Tbes- 
sali busto duels. Sueton. Aug. 15. Trecentl « de- 
diticiis ad aram divo Julio exstructam hostlarum 
more mactati. V. Setvii locum in IMMOLO. — 
Hue referri possunt et ilia Iav. 9. 40. Eos se Oreo 
mactare Junius dictltanj. et 10. 28. Ilostium legio- 
nes Teiluri ac diis Manibus mactandas dabo. \ 2» 
Per transialionem usurpatur pro occidere , Interfl- 
cere. — a) De hominibus aut brutts, et" quidt-in 
-■ Ad sacrificia ailudendo. Cic. Flacc. 1. 16. Quo- 
rum ego furori nisi cessissem , in CatilinaB busto 
vobk ducibus mactatus cssam. jarei sfafo tacrifi- 
calo. Tac. 2. Ann. 13. Perfidos et ruptores pacts 
Ultlon i et Glorias mactandoi. Lucret. 6. 1233. Pu* 
nlbat post (hot homines) turpi morte malaque 
Dcjerlos, opli eipertes, inenria, uiacians Lanigerai 
tamquam pecudes. — Gcneratim. Cic. Sophoelem 
verleni 2, Tusc. 9. 22. Ilaac dexlra Lernam uetr a 
maclata excetra pacavlt. Virg. 10. Mr\. 413. Ili c 



MACTBA 

marlnl Lamina Phcretaque DcmoJoeumqHe. h. e. 
in pralio. Martial, 1. 50. Ibi illigatas moUibus 
damas plagis Maclabis et vernas apros. — Hue re- 
ferri potest el illud Plaut. Bud. 1. 2. 8. Hoc, quod 
me maclal, concinocm lutum. h. e. me fatigal ve! 
enecat, mibi molestiam creat. — Item hue referri 
potest illud Cic. , in quo mactare , ul jugular e , 
flgurate accipitur, Flacc. 22. 52. Iluic illi legato 
palronum suum L. Flaccum maclandum civitatis 
testimonio tradidisscnt. •— b) De abstractis cl tie 
i nan inns. Cic. 6. J'err. 11. 26. Quum vi (leant jus 
rivitaiis illo supplicio esse madalum. h. e. viola- 
tum, vc! dclctum, de medio subtalum. Accius apud 
,\on. p. 311. 17. Mere. Aul illo rum opes fundam 
in eampo, aut naves uram, aul rasira maclabo in 
mare- h. e. pracipitabo , ut JVanius ibid, eiponit, 
site e medio lollam. 

MACTRA, a, f. t. /xa'y.rpa, vas, in quo farina 
sisbigitur, madia- Vox Graca. Petron. fiagtn. Tra- 
gur. 74. Burmann. De mactra iiiam sustuli. Al leg. 
de mactrilla, b. e. parva maelra. A I. de machilla, 
quam voc. V. Sed potius legend, de machina illam 
susluli, h. e. de etnas ta, in qua servi venalei prosta- 
banl, illam emi. V. MACHINA. sub I. a. in fin. 

MACTRILLA. V. voce.'.; praced. 

M ACTUS, a, urn, cat A) Adjectivum; et B) Par 
tlripium. 

,4)Adjedivum tnaclus,hb Inusit. mago, maxi,ma- 
clutn, unde frequenlat. mactare el magnus, vel -ex 
rnagis auctus, ut docet Paul Viae. p. 125. 6. Mutt-, 
quocum cf. Servium e.dj'irg. 9. /En. Oil. et Pri- 
tcian. 5. p. 668. Putsch-, est cumulams, auctus (It. 
accresciuto, futlo grande, onorato, gloriftcato ; Fr. 
augments, agrandi,giorifie; Ilisp. aumentado, a- 
trecentado, luinrado; Germ, gross gemackt, daher 
verhemlicht, gefeierl, gepriesen; Angl. augmented, 
increased, honoured). 

I.) Propne babet locum In sacrifkiis, in quibus, 
ut ait Serums loc. si'pra cil., quo lies aul tus, aut 
vinum super viclimam fundebalur, dicebant: ma- 
clut est laurus vel vino, vel ture, hoc est cumulata 
est hoslia et magis aucta. Sic quippiam deo offereo- 
tes dicebant deo: mactus vel made hoc vino infe~ 
iw esto: mactus vel made hoc porco esto etc., ut 
est apud Servium ibid, et Caton. Jocis infra cit., 
quasi deus ipse e.a obl&tione major fieret el bonora- 
lior, ejusque beatitas augcretur. In his autero, 
quamquam et mactus antiqui duerunt, teste Caton. 
infra cit. et Priscian. 5. p. 668. Putsch., sapius la- 
men made esto posilum est pro mactus esto, voea- 
tivus pro norninalivo (Sic Theocrit. Eidyll. 17. 66. 
v Oa/3« xwpa yivoto. f'irg. 3. /En, 382. Yicinosque 
ignare paras invadere porlus. Tibull. i. 7. 53. Sic 
•veniag bodierne, tibi dem turis bonores. Pert. 3. 27. 
Siemmale quod Tbusco raruum millesime duels). 

— a) Nominat. spud Caton. 134. Juppiler, t* - 
bonas preces precor, uti sies volens propilius mibi 
liberisque meis. domo familiaque meae, mactus hoe 
fercto. Arnob- 7.31. Mactus hoc vino inferio esto. 

— b) Vocat. apud Caton. R. Ii. 132. 2. Made vi- 
no ioferio esto. et ibid. $ 1. Juppiler dapalis - ma- 
de hac illace dape pollucenda esto- Id. ibid. 139. 
e.ztr. Harumre rerum ergo made boc porco placuio 
immolando esto.. el it id. 141. 3. Harumce rerum cr- 
go - made hisie suuvetaurilibus lactenlihus imaio- 
Jjndis esto- 

II.) Translate, eitra sacra, in eleganli usu est 
made et macli, quoties gratulamur alieui, plaudi- 
nius, felicem ac bealum esse jubemus, et cohorta- 
mur, ut in virlute excolenda, quam rede f&clis ad- 
h'i: osteodit, crescat quotidie magis. ■ — a) Matte 
virfufe, rel alia re, esto, sscpe occurrit. Pacuvius 
c\ ud .Yon. p. 342. 2. Merc. Made esto virtute, ope- 
rique omen approba! Lucilius apud Servium loc. 
>:t. «t apud JVon. p. 34 1. 32. Made, inquarn, virtu- 
u-. simulque bis veisibus esto. h, e. honoralus, lau- 
1.1 tus, auctus turn virtute tua, turn versibus meis. 
Turpiliut apud JVon. p. 342. 1. Made virtute esto. 
l.iv. 10. 40. Maete virtute diligentiaque esto. Adds 
?:>^d. 4. 14.. T. 10. et 23. 15.; et Horat. 8. SaU 2. 
:.'.>. Senna Ep. 66. ad fin. Made virtute esto, sao- 
uuinolenti* el ei arie redeuntibus dicilur. bravi! 
\aU-osi! Martial. 4. 13. Claudia, Rufe, meo oubit 
I'eregrina Pudenli: Made esto ixiit, o Hymenaee, 
tui». — Usee formula ita invaluil, ut made diem 
\id A-'-.isaiivo usurpaietur, h. e. tamquaur indecll- 
r.itiie, vel adyetbiuta poneretur. Liv. I, 12, ad 



— 143 — 

fin. Juberem, made virtute esse (al. Juberem, et 
made etc.). si pro mea patria haec virtus slarel. Sic 
Flor. 2. 18. Made forlissimam el meo judicio bea- 
tissimarn in ipsii malis civitatem asseruil cum Ode 
socios etc. Al. leg. made esse forlissimam fife, asse- 
ruil: cum fide etc. — Porro et in plur. numero ma~ 
cle pro madi usurpatum videtur. Liv. 7. 36. Quum 
Decius: Made virtute, inquit, miUtcs Romani cste: 
vesuum iter ac redilum omnia s*cu!a laudibus fe- 
rent. Forceltinus cum veterib. libris leg. macli: at 
Alschefskius, ffeissenbornius el alii optimis freti 
Codir'ibus made resliiuendum curarunl. Tamen a- 
pud Curt. 4.1. 18. Vol quidem macli virlule, in- 
quit, estote, qui primi intelleiistis etc. Zumptius 
leg. madi, quamquam Codices babent mada,.et 
quo made rede conjici potest. Plin. 2. Hist. 12. 9. 
(55). Macti ingenio esie, cadi iolerpreies. — t>> 
Made virtute, vel alia re, omisso Verbo item saepe 
occurrit. Accius. apud Non. p. 341. 30- Merc. Tu, 
uti diii, made his armis, macta virlulcm palris. 
Cic- 12. AH. 6. a med. et 1. T>t$c. 17. 40. Made 
virtute! ego enim ipse cum eodem ipso non invitus 
erraverim. J r irg. 9. /En. 640. alque his victorem 
aflalur Julum: Made nova virlule, puer: sic itur ad 
astra. Sil. It. 4. 477. Made, o made indole sacr.\ 
Vera Jovis proles. Stat. 7. Theb. 280. Made animo 
juvenis. Id. 1. Silv- 3. 101. Made bonis animi. Id. 
ibid. 2. 201- Made loris, Laiios inter pjacidissime 
vales, h. e. felix eonnubii. Plin. Paneg- 46. Made 
bac gravitatis gloria, Ceesar. et ibid. 89. Made uter- 
que ingenti icientpublicam merito. — c) Made 
cum Genitivo interdum occurrit. Martial. 12. 6. 
Made animi, quern rarus habet, morumque tuorum, 
Quos Numa, quos hilaris possll habere Cato. Sic 
Slat. 2; Theb. 495. Made animi, taniis dignus qui 
credetis armis. — d) Absolute et sirie casu. Cic. 
15. Alt- 29. Servuli dicunt eum et agripetas ejedos 
a Buibrotiis. made', bella cosa! raollo bene. Sic 
T-'al. Flacc. 6- 547. Made, ait, o nostrum genus et 
jam certa propago. Sil. It. 12, 256. Decus, ma- 
de, o virlulis avile, Made Anlenoride. 

B) Participium mactus videtur esse per svn» 
copen pro maclatus , et est immolatus, in sa- 
erificiis casus. Lucrel. 5. 1338. I'i nuuc szepe 
bove* Lucse ferro mate mads Diflogiunt. 

MACULA, ae, f. 1. Raiione habita clymi , voi 
eonjungeoda videtur cum maceo , macies, ma- 
ter ; macula enim est punctual scu minimum illud 
spatium, in quo "aiiquid dcDcit vel evanescit: bine 
I.) Proprie ^ i. Macula est foramen relis, pla- 
ga; quo eodem theraate Italice dicilur maglia, Fr. 
maille, Hisp. malla, Germ, die Masche, ei Angl. a 
mesh. Cic- 7. Verr. 11. 27. Reticulum ad Dares sibi 
admovebat, tenuissimo lino, mioutis maculii, ple- 
num rosae. P'arro% It.B.H- 3. Idque sseptum lo- 
lum rete granditwi maculis integilur. Sic Colum. 8, 
R. R. 15. 1. Locus clauis, vel grandi macula retibus 
contegitur. Ovid. Beroid. 5. 19. Retia sa2pe comes 
maculis distinct! tetendi. Ifemesian. Cyneg. 299. 
Nee non et casses idem (famuli) venalibus aptos At- 
que plages longoque meantia retia tractu Addiscant 
raris semper conteiere nodis Et servare modum 
maculis liooque lenaci. — Sic de aranei tela Flin. 
11. Hiit. nat. 24. 28, (81). Tejere a medio inei- 
pit (araneus), circiraato orbe sublegmioa adnectens, 
macuiasque paribus semper interval lis, led 6ubinde 
crescentlbus ex angusto dilatans indissolubill nodo 
iniplicat- — • In loco Varronit allato quidam omit- 
tunt to rete, et maculas pro ipso rete poni putant. 
Est qui afTert ct locum Claudian. 3. Rapt. Pros. 
266 , sed ibi Don de reti, sed de ligiis maculis ser- 
mo est. Lieebit tameo, si usu venial, maculas pro 
reti usurpare per synecdochen. ^ 2. De rerum co- 
lore dicitur in bonam partem, el est spatium in quo 
oaturalis color deficit, evanescit, vel in allum mula- 
tur, sive nota, signum difTerem colore a reliquo cor- 
pore, segno, macchia. Virg- 3. G. 56. bos maculis 
insignis ct albo. h- e. albis maculis- V. ESDIADYS. 
et 4, ibid. 91. de rege apum. maculis auro squalen- 
libus ardens. et 9. /En. 49. Equus albis maculis. 
tegnalo a rotelle. Cf. evmd. 5. ibid. 566. Plin. 37. 
Hist, nat- 10, 56. (154). Gemma purpurea nigrls in- 
terpellaoiibus maculis. Id. 36. ibid. 6. 5. (44). Ver- 
•icolores macula marmoris. Adde Stat. 1. Silv. 5. 
38. de marmore Syonadico. — V. in paregr. proxi* 
me seq. sub c locum Cic. 6. de republ. 19. ^ 3- 
ItCjD de colore, sed in maiam partem usurpaturjei 



MACULE3TUS 

est'sorOes, iabes, quidquid alicujus rei propritim co- 
loiem inflcit et corrumpit. — a) De corpore riurn»- 
no. Plaut. Capt. 3 4. G3 Maculntur corpus maculis. 
luridis. Cic. 1. Aat. D. 28. 79. Est corporis macula 
oxvus: illi tamen hoc lumen videbatur. Ovid. 5. 
Met, 455. Combibit os maculas. Id. 3. Amor. 5. 
43. Livor et adverso maculas sub pectore nigne. Pe~ 
Iron. Satyr. 102. Aqua aspcrgo cor port macutarn 
imponii. Suefon. Aug. 94. fit statin) io corpore 
ejus eislilisse macuiam, velut depict! draconis, ncc 
poluisse unquam eiigi. Plin. 20. Hist. nal. 2. 4. 
(9). Lentigines ac maculas c facie toliil elaterium. 
It tacche. et ibid. 13. 51. (142). Ruta ill ita cicatri- 
ces cl maculas toto corpore emendat. Id, 36. ifcid. 
19- 33. (140). Melitinus lapis medetur maculis cor- 
poris.— b) De veslibus- Ouid. 3. Fast.SZl. Maculas 
auferre de veslibus. Pitn.20. Hist. nat. 13.50.(128). 
eitrahere. Id. 12. ibid- 25. 54. (123). in vesie face- 
re. Id. 23. ibid. 7. 23. (84). c veste ablucre. Mine 
jocus Fausii. de quo iia Macrob. 2. Saturn- 2. Fau- 
slus Sullae Blius, quum soior ejus eodern tempore 
duos mcecbos baberet, Fulvium fullonis Dliuin, ct 
Pompejum Macuiam, Miror, inquit, sororem incaui_ 
habere macuiam, quum fulloncro btbeut. (fijusdem 
fortasse Macula meminli Cic. 5. Fam. 19.). — c) 
Figuraie Cic. 6. de republ. 19. Viucs habitari in 
terra raris et anguslia in locis: ei in ipsis quasi ma- 
culis ubl babitatur, vasias soliludines interjedas. 
maculas vocat, quia loc» terra habitabiPa rara sunt 
el inlervaltis dissita, slcol in vcsle macula. liaFor- 
cettin"*: al hac reclius forlasse transferenda sunt 
ad paragr. proiime praced. 

II.) Translate, meiaphora dociS a super, paragr. 
3., est res turpis honesiaiem deformans, noia, ir.fa- 
rnia, dedecus, nota, taccia, disonore, infamin. 
— a) Sapissime occunit morali rolione. Plaut. 
Pten- 1. 1. 70. Inesl amoris macula huic bomini in 
peciore, qua eloi neuliquam polest. Id. Capt. 4. 2. 
61. Jam ego ex corpore ciigam oinnes maculas mac- 
rorutn tibi. Ter. A del ph. 5. 8- 29. Viiiurn conrniune 
omnium est, quod nimiurn ad rem in scnecta ailcnli 
sumus: hnne macuiam nos decel elTugere. Lucilius 
apud Aon. p. 350- 13. Merc. Quern scis scire tuaj 
omues macuiasque nota^que. Ck Sext. 29. 63. Ilia 
in republica macula rcgni*publicatt mane ret,' quam 
nemo jam posset e lucre. Id. pro leg. Manil. 3. 7, 
Delenda vobis est ilia macula Milhridalico bello 
suscepia, qua penitus jam iosedit alque ioveleravit 
in populi Romani nomine. Id. Plane. 12. 30. Uune 
lu vita iplendorcm maculis aspergis tuisl Id. Rose. 
Am.3'J. 113. Legalioais caremoniam perfldia pol- 
lucre maculaque afflcere. Id. Balb. 6. 15. Est hojui 
saculi labes quadam el macula virtutl invidere. Id, 
Ctuent. 5. 12. Illam non pudor, non pietas, non 
macula familia a cupidilate re.ocavlt. Id. 2. Pen: 
4. 11. Ut ejus'adolescentia maculas ignomini8squo 
prater earn. Id. 7. ibid. 46. 121. Errabas, Yeires, 
quum le maculas furiorum et fiagitiorum tuorum, 
sociorum Innocenlium sanguine eluere arbitrabare. 
Id. Dom, 9. 23. Homo omnium tcelerum libidi- 
numque maculis notatiiiimus. Sentca Here. GBt. 
1454. Imprimere macuiam laudibus. Apul. de Mag. 
A liquid macule , aut dehoneslamenti in se ad- 
mitlerc. Inscript. apud Henzen. 6273. 8 ike vlu* 
macvla vixit. — 6) Raro adhibetur inleil^ctuali 
ratione. Horat. Art. P. 351. ubi plura nitenl in 
carmine, noo ego paucis OfTendar maculis, quas 
haud incuria fudit, Ast bumana parum cavil nalura. 
Quintil.8. 3. 18- In oraiione niiida notabile htiini- 
lius verbum et velut macula. Id. 8. 5. 28. EHam co- 
lor ipse dicendi quamlibet Claris, mullis tamen ac 
variis velut maculis conspergitur. — NB. Dc co- 
gnom. Rom. V- supra sub I. 3 fc. 

MACt'LABlLIS, e. adject, (moeiilo) qui marulnrl 
potest. Dracont. t. Beseem. 128. Clarus ubiquo 
Ueu>, numquaoi maeulabilis auctoi. 

MACGLATIO, 5nis, f. 3.(maculo)actui maculan- 
di, it macchiare. 

I.) Proprie. ^puf. de Mag. Ea tabes primorem 
cutem vitlligine insignit, et omnimodis maculaliooi- 
bus convarlat. 

II.) Translate. Ftrmic.3. Mathes. J5. n. 3. Allqua 
infamia moculatione pollutus. 
MACULATUS, a, um. V. MACULO. 
MACULENTUS, a, am, adject, idem ac ma- 
culosus. Vox a Letlco expuogenda; occurrit erjinx 
■ tantummodo in ffau Tir. p. 67. 



MACULO 

MACCLO^ as, Iri, Itum, arc, 8. 1. (macula). 
Part. Maculans I. 2. et II.; Maculatus in omni- 
bus paragr. — Maculare est macula afficere (It. 
macchiare; Ft. marquer, tacheter, moucheter, bi- 
garrer, barioier; Hisp. marcar, manckar^ pinlar 
de dicersos c.olores; Germ, beflecken, mil Flecken 
versehen, fleckig \oder gejleckl machen; Angl. to 
mark). 

1.) Proprie de colore usurpatur; et ^ 1. In bonam 
partem est notis et signis varii coloris distingucre, 
per intervalla tiogere et quasi maculas ornatus gra- 
aia aspergere- Vol. Flacc 4. 368. de Argo. Lumina 
non alitor toto cui vertice, quam si Lyda nurus 
sparso telas maculaverit ostro- Id 6. 704. ct multo 
maculatam murice tigrim. ^ 2. In malom partem 
est fad a re, inquinare, pollueie- Plant. Capt. 3. 4. 
63, Maculotur corpus maculis luridis. Ovid, de nuce 
157. deitra maculata cruore. Catull- 63. 7. recenle 
terra sola sanguine maculans. Virg. 3. JSn. 28. 
atro Uquuntur sanguine gutla, Et terram tabo ma- 
Culant. Ovid- 7. Met. 815. maculare sanguine 
ferrum. fforal. I. Sat. 5. 85- maculare vestem. 

II.) Translate est contaminare, polluere; et oc« 
currit — a) Sape morali ratiooe. Cic. 2. de re- 
f>ubt. 25. Rex ille optimi regis ceedc maculatus. Id. 
f/arusp. resp. 13. 27. Caslissimos ludos cmni flagi- 
lio polluere, omni dedecore maculare. Id. Mil. 31. 
86. Jovis Laiiaris lacus, nemora finesque omni nefa- 
rio slupro et scelere maculare. Id. Sext. 28. 60. 
splendorem alicujus.aliquo negotio. Liv. 1. 13. par- 
tus suos parricidio. Nepo* Pausan. 5, belli glorbm 
turpi inorte. Virg. 10. /En. 651- Idem ego, natc, 
tuum maculavi crimlne nomen. et Sit. It. It. 200. 
maculata ertmine mentes. Plin. 6. Ep. 31. Niipta 
hac - et suam et mariti dignitatem cenlurionis a- 
more m8culaverat. Auret. Vict. Cassar. 15, Hudc 
nulla vitiorum labes maculavit. Lucret. 5. 1150. me- 
lus maculat pcenarum pramia vita. ft, e. corruropit. 
— b) Raro admodum adhibflur intellectual! ratio- 
r>e. Gelt. 16. 7. Obsoleta quoque et maculantia 
(verba) ex sordidiore vulgi usu ponit. ft. e. qua ora- 
tiomrm marulant. 

MACULOSCS, a, urn, adject. (maruUl. Comp. 
JUacutosior I. 2. — Marulosm est maculis asper- 
?us, maculis abundans, oth"Xwt6; (It. macchiato, 
maahioso, chiazzaXo; Ft. couverl de taches, ta- 
chete; Hisp. manchado; Germ, volt von Fle- 
cken, geflect } (leckig; Angl. spoiled, speckled, 
blinded). 

I.) Proprie de colore usurpatur: et *J 1. In bo- 
nam partem est notis distimtus. firg. 1. /En. 327. 
maculosa tegmine lyncis. Id. 3. G. 426. contolvens 
ianguis) sublato pectore terga Atquc notis longam 
mai.ulosus grand i bus atvum. Ovid. 3. Met. 1'J7. de 
retvo. telat maculoso vellere corpus Plin. 36. Hist, 
vat. 6. 5.04). Maculosum marinor. Colum. 6. H. 
Ii. 37. 6. Equus coloris nigri, vel rnaculosi. Sic Plin. 
35. Hist. nat. 6. 13 (3D. de sinopc. Gl%-bis suus 
rolor; extra ntaculosus. Vvg. 5. jEn. 87. Carulca 
cui (ar.gui) terga nola, marulosus et auro Squa- 
ma m accendcbat futgor. ^ 2. In malam partem est 
maculis fadatus, immundus. Plant. Barch. 3. 3. 29. 
St unam peccavisses syllabam, fieret corium tarn ma- 
culosum, quam est nutricis pallium, pienodi piaghe 

tividuve. Cf. Fronton, de orat. (edente iterum A. 
Maio) Ep. 3. a med. Pollula et contaminaia et va- 
via et maculosa maculosioraque. quam nutricis pal- 
lium. Lucilivs apud jVon.p.350.7. Merc. Veslimen- 
ta maculosa. Sic Cic. 2. Phil. 29- 73. Auctionis vero 
tniserabilis aspeetus : vestis Pompeji non multa.ee* 
que maculosa, argentea vasa collisa etc. Ovid. 3- 
Trist- 1. 15. Litter* sutTusas quod habet maculosa 
liluras etc Id. 3. Art. am. 395. maculosa sanguine 
arena. Plin. 2. Hist- nat. 9. 6. (42). Maculosa 

1 una. 

II.) Translaie est contaminate, impurus, scele- 
stus. Cic. 1. Alt. 1*. aiV.e med. Moculosi senatores, 
nudi equites. Tac. 3. Hi*t 38. Vir omni dedecore 
maculosus. Sic Id. 1. ibid.l. Capito aTSritia et li- 
bidine foedus ac maculosus. Aurel. Vict. Caesar. 11. 
Maculosa adolescentia. Iforat. 4. Od. 5. 22. Ma- 
»-ulo$um nefas Pelron. Satyr. 2. Maculosa o- 
ratio. 

MAdEfACIO, fads, feci, factum, fScere, a. 3. et 
pass. Mjd?no, Gs, faclus sum, rAeri, (madeo el fa- 
clo). Part. Madefaclut in omnibus paragr.; Made- 
faciendus 1. — Madefacere mi tnadidum fame, bu 



— 144 — 

more ajpergere, tingere, ficiyja, 8jum, itxivu (It. 
bagnare; Ft. humect er, mouiller , arroser ; Hisp. 
rtumedecer, mojar; Germ, nass machen, benetzen, 
einu>eichen , eintvassern , befeuchten; Angl. fo 
wet, make wet, moisten). Occurrit ^ 1. Genera- 
ting — a) Slricto sensu. Cic. 1. Divinat. 32. 68. 
Valiciaatu; est, madefactum iri minus triginta die- 
bus Grseciam sanguine. Id 14. Phil. 3. 6. Imbuti 
sanguine gladii,vel madefacti potius. nine madefa- 
ctus minus est, quam imbutus. Sic Ovid. 8. Met. 
402. terra madefacta cruore. et 6. ibid. 529. plum* 
sanguine. Virg. 5. /En. 330- sanguis fusus virides 
madcrecerat herbas. Catull. 64. 364. Alia Polyienia 
madefient caede seputcra. Sic Ovtd. 15. Met. 824. 
Emalhia iterum madeflent casde Pbitippi. Tibull. 2. 
7. 14. Et madefacta meis serla feram lacrimis. et 3. 
6. 63. Syrio madefactus tempora nardo. Sueton. 
C(Et. 64. Elata Iseva, ne libelli, quos tenebat, made- 
Berent. Id. Vesp. 16. Spongiam madefacere et ex- 
primere. Colum. 2. R. H. 4. 5. Pluvia partem glae- 
barum madefecit. Plin. 28. Hist nat. 7. 22. (76). 
Ferventes oculorum angulj subinde madeBant. Id. 
32. ibid. 7. 25. (77). Lanara aceto et nitro madefa- 
cere. Id. 21. ibid. 8. 23. (47). Amarantus madefa- 
ctus aqua revivescit. Id. 26. ibid. 6. 15. (29). Radix 
in vino madefacta. — b) Latiori sensu pro macera- 
te, ammollire.mettere in molle. Plin 25. Hist. nat. 
6. 31. (68). Caules concisos madefaciunt uiebus 
xvui., aique ita succum exprimunt. Hue referri 
potest et iliud Cels. 3. 18. Si vero imbecillitas est, 
rosa caput, adjecto aerpyllo alioque simili, martefa- 
ciendum est. — c) Poetice. Tibull. 4. 2. 15. cui 
mollia cavis Vellera det fucis bis madefacta Tyros. 
h. e. tincta, colorata, ft'nfi. Ovid. 4. Met. 252. im- 
butum eslesti r.ertare corpus Delicuit, lerramque 
suo madefecit odore h. e. imbuit, perfudit. % 2. 
Specialim de vino dicitur, et est perfundere, ine- 
bnare. Joculariter Plant. Pseud. 1. 2. 50. Vino 
modo cupidne eslis: eo vos,veslros panticesque adeo 
ma.lefacilis, q,uum ego sim hie siccus. Apud A'on. p. 
395. 2. Merc legitur madefactatis. Ceterum Co- 
ium. 10. Ii. H. 309. multo madefactus Iacco. Am- 
mian. 15. 3. o med. Poculis amplioribus madefa- 
cti. Similiter Sil. It. 12. 18. molli luiu madefacta 
mcroqiM- Illecebrii somni torpentia membra flue- 
bant Heins. mallet labe.facla. ^ 3. Item specia- 
tim madefactus est coclura mollitus. Apic. 6. 3. 
Perdicern cum plurna sua elixabis, et coctura made- 
facium depilabis. Sic Id. alibi sappius. V. MADEO 
I, 3. ibiqur aunotata. et MADESCO II. 

MADF.FACTIO, ijnis, f. 3. (madefacio) madefa- 
eiendi actus Speciatim Theod. Piisrian. 1. 20. 
Si madefactio permanserit , bis adhibitis etc. 
h. e. si moibosus e vulnere humor aJhuc eru- 
peril. 

MAD£FACT0, as, are. a. 1. freguentat. a made- 
fan o, bagnare spesso. I'enant. 1. carm. 21. 26. Si 
tarocn est fluvius, qui madefactat humum. J', et va- 
rianiem Plauti leclionem apuu Won. alia lam in voc. 
priced. 2. 

MA nE FACT IS, a, urn, ef 

MADEFlO, ut, factus sum, fieri. V. MADE- 
FA CIO. 

M ADEN'S, entis. f. too. seq. 

MADEO, des, dfii, dere, n. 2. Part. Madens io 
omnibus paragr. — Madeo, ab eodem themaie a quo 
(Jrjecum ftacaw, est idem atque humidus, madidus 
sum, humore midefio, pxSaw, vctsw (It. essere u- 
mido, bagnalo, molle, grondanle ; Fr. ^fre hume- 
cte, mouil'.e, degoutte; Hisp. ser kumedecido, mo- 
jado; Germ- nass Oder feucht sein, benetzt sein, 
triefen, zeifliessev, zergehen; Angl. to be or beco 
me wet or moist, be sprinkled with moisture, be 
$oaked, drenched, or steeped). 

I.) Proprie. ^ 1. Genera lint oceunit — a) 
Cum Nominalivo rei \e\ persona? et Ahhiito humo- 
rls, quo res ipsa vel persona ma det. Cic. 2. Phil. 41. 
105. ISalabant payimenta vino, madebant parieles. 
Catull- 68.55- Maesta neque assiduo tabescete lumi- 
na fletu {quum) cewarent, tristique imbre madere 
geose. Sic Ovid. 3. Art. am. 378. Lacrimis madent 
genre, firg. 3. G. 429. Vere madent udo terra ac 
pluvialibus austrii. Sic Martial. 9. 36, Scis, quoties 
Pbario madeat love fusca Sycne. h. e. pluvia perfun- 
datur. Id. I. 57. Conlinuis vexata madet vindemia 
nimbis h. e. tempus vindemia ptuvium est Cf. 
eumd. Spectac. 3. Et Cilices nirnbis hie maduere 



MADEO 

sola. h. e. perfusi sunt croco. Plin. 13. Hist. H&L I. 
1. (2). Persa unguenlo madent. Id. 22. ibid. 12. 
14. (29). Radix succo madet. Id. 24. ibid. 11. 53. 

(90). Capra, si aquam biberiot, in qua folia ea ma- 
duerint, mori dicuotur. firg. 12, AEn. 690 plurima 
fuso Sanguine ter;a madet. Ovid. 13. Met- 389. qui- 
que cruore Sape Phrygam maduit, domini nunc ca- 
de madebit. Fat. Flacc. 3. 391. quibus invito ma- 
duerutit sanguine dextra. ft. e. qui inviti cadem pa* 
trarunt. Lucan. 2. 149. naii maduere paterno San- 
guine, ft. e. occiderunt patres suos. metonymia. V . 
moi infra Part. pras. — Similiter Part. pras. Ma- 
dens arud Plin. 31. Hist. nat. 9 45. (103). Linteo- 
lurn ^ino madens. Quint il. 6. 1. 31. Vestis ma- 
dens sanguine. Ovid 3. Trist. 5- 12. os madens fle- 
tu- Pelron. Satyr. 6. Madens aliquis sudore. Stat. 

3. Theb. 230. Ense madens. ft. e. ensem habens ma- 
denlem sanguine, — Sic ccede madens esi madens 
sanguine ob cadem factamret mctonymice cadia 
auctor, aut reus. Juvenal. 4. 154. hoc nocuit La- 
miarum cade madenti. Seneca Herc.CEt. 1870. po- 
pulisque madens ferrum. ft. e. sanguine casorum po- 
pulorum. Id. Here. Fur. 1195. puerili madens 
arundo leto. — b) Cum Nominalivo rei vel perso- 
na, omi«so Ablat. humoris; qui tamen facile subau- 
dilur'. Plant. Most. 2. 1. 48. Ik'u mihi ! quam istac 
hlanda dicta quo eveniant madeo metu! h. e. ob 
metum sudore madeo. Forcetlinus vero translate 
accepit et exposuit metu sum plenus. Et Ggurale 
Id. ibid. I. 3. 6. et seqq. Hac ilia est tempeslas 
mea -; quam mini amor et Cupido in pectus per- 
pluit meum -. Madent jam in corde parictes Plin. 
9 Hist nat. 45. 69. (149)- Madentes spongia. ft. e. 
aqua. Sic Tac. 5. Hist. 17. campi. acqvosi. Cic. 
post redit- in senal. 6. 12 ; et Firg. 4. /En. 216. 
.Madens coma. ft. e- delibuta unguemis. Stat. 5. 
Sitv. 3. 58. madens oculis. ft. e.fiens. — c) Inter- 
num a Poeiis humor ipse madere dicitur, h. e. ma- 
sure, ftuere. I.ucret. 6. 11 SO. Sudorisque madens 
per colium splendidus humor. Cf. Ovid. Ileroid. 13. 
52 More nivis lacrima sole mademls eunt. cfte si 
strugge al sole. Sic per catachresin Sever. jEln. 
520. madentes flamtna. ft. e. fluenles. Ceterum Se- 
neca Here- (Et. 71. madens Auster. ft. e- pluvius. 
Sic Martial. 10. 5. bruma. inverno piovoso. Stat. 

4. Silv. 8. 8. deus. ft. e. Neplunus. ^f 2. Speciatim 
madere vino et madere absolute est bene potum 
esse, ebrium. essere pieno di vino, vbbriaco. ■ — ■ a) 
Cum Ablat. Ptaut. True. 4. 4. 2. Si alia membra 
vino madeant, cor sit saltern sobrium. Tibull. 2. 2. 
8. Atque saiur libo sit, madeatque rnero. Atlde 
Martial. 11. 15. et Apul. 3. Met. Madere crapula. 

— Sic Part. pras. apud Senec. Ep. 83, circa med. 
Vir moderatus et gravis, sed mtmis vino et madens. 

— ft) Absolute. Plant. Most. 1. 4. 7. Ecquid libi 
videor madere? Id. Pseud. 5. 2. 7. Non vides me, 
ut madidc madeam? Tibull. 2. 1- 29. non festa luce 
madere Est rubor, et Lucret. 3. 476- de ebrio. tar- 
descit lingua, tnndet mens, nant oculi. — Sic Part, 
pras. apud .Suefon. Claud. 33. Nee temere un- 
quam triclinio abscessit, nisi diuentus ac madens- 
^ 3. Item speciatim, in illo Virg. 1. G. 196. Et 
quamvis igni exiguo properata maderent: Servins 
et alii exponunt festinata coquerentur : quo sensu 
Plaut. Men. 2. 2. 51. Jam ergo hac madebunt, fa- 
xo. • nihil morabslur. ft. e. coquenlur Sic Id Pers. 
1. 3. 12. Colly ra facile ut madeant et colliphia: ne 
mibi incocla delis. — Similiter Part. pras. apud 
Sever. Sammon. 2SJ5 Madentes caules. et 315. sili- 
qua. — .Non tamen hac ita inlelligas, quasi madere 
caelum esse signified, sed quia qua cocta sunt, le- 
nerioia fiunt et jure facilius pcrfunduntur atque im- 
buunlur. 

II.) Translate est abundarc. plenum esse, ductum 
ab iis, qui vino madent. Pint-en. 4. 4. 74, (>uuni 
pagina madent fercula deliciis. Tihu'l. 3.6. 5. ma- 
di-ant generoso pocula liacrho. Cf. Plin. 17. Hist, 
■nat. 4. 3. (3t>. Gacuba vitcs in Pompiinis paludi- 
bus madent. Lucret. 4. 793. arie madent simulacra. 
ft. e. arte imbula et pradita sum. fist lamen qui va- 
lent legal. Horat. 3. Od. 21. 9, Socraiicis madet 
sermonibus. ft. e. imbutus esi et abundat praceptis 
gravioris pbilosophia. Martial. "7. 69, Cujus Cecro- 
pia pectora voce madent. ft. e. perilUsima sunt lin- 
gua Graca. — Sic Part. pras. apud Martial. 7. 51. 
Jure madens, varioque toga limatus in usu- ft. e. 
plenus juris scientia. Gelt. 13. 8. in fin. Vltia (a- 



MADESCO 

raodluime aceasat>t , Jolercatiba* Ipsl vltlli ma- 
de at ei. Auson, Pro fat. ft. 15» Cal fell* nullo, 

meiie multo mens madens. 

MADESCO, is, ere, a. 3. inchoat. a madeo. Pra- 
tefitum madui F. In voc graced. — Madesce est 
Idem ac madidus flo, bagnarsi , estere molh , 
ilium, 

I.) Proprie. «f 1- Generatim. Firg. 5. i£n.697. 
semusta coadescunt Robora. OutA 1- Met. 68. teltus 
Nubibus assiduU pluvioque madescit ab Austro. Id. 
6- Fait. 193. muUa terra madescit aqua. Quintil. 6. 
2. 23. Nee rnadescimus nisi bumore. Claudian. 3. 
/lapt. JYos. 31 1. largis tunc imbribus ora made- 
icunt. Celt. 3. 6. circa med. Spectare oportet, num 
lempora, partesve corporis alia paullum madescant. 
h. e. sudore perTundantur. 4J 2. Speciatim est idem 
atque ebriuj flo, ubbriacarsi. Fronto de fer^Alt. 
(cdente ilerum A- Maio) Ep. 3. Nee Chrisippura 
tuum pratereo, quem quotidie ferunt tnidescere 
sotitum. 

II.) Figurate per melon ymlam est mollescere , 
tenerum fieri, macerari, intcnerirsi- Colum. 6. R. 
R. 30. 2. de equis. Ut itabulentur siceo loco, 
ne huraore madescirat ungula. Id. tl. ibid. 3. 23. 
Rrassica io coclura celerius madescit. Id. 10. ibid. 
398. de cucume. riguoqae madescit Iuteus arvo. 
flirt. 18. Hiit. nat. 7. 17. (76). Tri Ileum made- 
icit dulci aqaa ligneis vasis. Adde Apic. 8. 1. 

31 A DlA. F. MA. 

MAdIDATUS, a, um. F. HADIDO. 

MADtDB, adverb, (madidus). Madide madere 
•pud Plaut Pseud. 5. 2. 7. est probe ebrium 
esse. 

MADfDO, as, fivi, Stum, are, a. 1. (madidus). 
Part. Madulans 1,; Madidatus 1. et 2. — Madi- 
dare est madidum reddere , madefacere , bagnare. 
«| I. Generatim. Arnob. i. 2. Madidata ex im- 
bribus arva. Id. 2. 39. Proluvie Hnerent et ma- 
didarent se sua. Apul. 8. Met. Madidatij spoogiis 
tumores cotnprimere. Claudian. 2. Rapt. Pros. 88. 
iJ!e (Zephyrus) novo maditatas nectar e pennai 
Concutlt, et glasbas fecundo rore marilat. lta leg. 
cvm Ruhnkenio recenlioies plerujue omnet: at 
cl. Furlanetlo leg. madidantes, h. e. madidas, ma- 
dentea: quam aententiam conflrmat Fen. Fortun. 
6. init. Prastolabar, ut epistola vestra magna site 
parva nubecula, madidanti vellere bibulus, humt- 
ctarer. K. e. madeotl, madido. % 2. Specialim ma- 
didari est bene potum esse atque ebrium. Arnob. 
6. 11. Mero multo raadidari. Et absolute Id. 5. 
i. Injecisse madidatis vinculo, h, e. vino madeoti- 
bus, bene potis. 

MADIDUS, a, urn, adject, (madeo). Comp. Ma- 
didior II. 1. — Madidus est madens , madefactus, 
butnidus , lyypo'f , $ta/3po}(pc (It. bagnato, molle; 
Fr. hvmide , mouilli , hutnectc; Hisp. humedo , 
kumedecido , mo; ado ; Germ, feucht , nan , von 
Feuchtigkeit durchdrungen , einqeweicht ; Angl. 
wet, moist, humid, soaked, sleeped, drenched). 

I.) Propria. ^ !, Generatim- Madido iiccus 
tel aridus opponiiur, ut apud Plin. t3. ^ist. nat 
21. 47. (130). (132) et (133). Ceterum madidus 
occarrit — a) Cum Ablativo. Oc 2. od Q. fr. 
12. a med. Fasciculum iJlum epistolarum totum 
sibi aqua madiduro redditum esse. Ovid- 5. Met, 
53. eapilll madid! myrrba. Plin. 25. Hitt. nat. 8. 
30 (66). Radix socco madida. — 6) Cum Ge- 
nitivo. Apul. 4. 4/eL Rosas madidas divlni roris 
el neclaris tideo. — c) Absolute. Firg. 5. Jin. 
179. tnacHdaque Quens In reste Meoceles, Summa 
petit scopuli siccaque In rupe ieaed.it. et Ovid. 1. 
Met. 339. ut ora dei (TVt'(onti) madida roraotia 
barba ConligiL Id. ibid. 264. madidis Notui e»o- 
tat alis. Cf. £ucan- 1. 219. Kt madidil Eurt reso- 
Iuub Qallbus Alpes. Sic Plin. 31. Hist. nat. 7. 39. 
(79). Madid us tpiritus. aria umida. Ovid. 1. Art. 
am. 6G0- Madidas gense. h, e. madentes lacrimis. 
Id. Heroid. 14. 30. et 1- Amor. 6. 38. coma. h. 
e. madenies uogueoto. — S*pe apud Poetas est 
epiibetoa oroans. Ovid. 1. Art. am. 554. Ut levis 
In madida caooa palude IremiL h. e. qu» humore 
abuodst , equosa. Id. 5. Triit 6. 37. muHa ma- 
dida celebraotur arundine fossa. Martial. 4. 44. 
Preuerat bic madldoi nobilis uva lacu*. Id. 7. 36. 
Madidus Juppiler. h. e. piuviua. Juvenal. 3. It. 
Subsiiiit ad Teterea areas madidamque Capeoam. 
cil. Capena porta dicitur madida propter fontei 

Tom. III. 



— 145 — 

et aqnmdoetdi, qui prope Warn eraot Cf. Martial. 
3: 48. ^ 2. SpedaUm est Imbotus, tinctus. ti'nto. 
Martial. 5. 23. Vestls cocco madida , t el .urlca 
tincla. 4 3. Item speciatim, madidui vino, et 
madidus absolute, est tin! plenas, ebruis. Plaut. 
Aulul. 3. 6. 36. Ego te hodie reddara madidutn , 
sed Tlno, probe. Sic Ruiil. Lup. 2. 7. Oeall merp 
madldi. et Paul. Diac. p. 128. 5. Mull Madidua a 
vino. Rursui Plaut. Amph, 3. 4. 18. Faeiam, ut sit 
madidus sobrius. Jfdrttai.6. 8».Quum peteret ma- 
tellam madidus. Id. 9. 23. Justuet ut nostro. madi- 
dus conviva mlnistro. Plaut. Asin. 5. 2. 9. Illura 
madidum, nihil! , incontioentcro etc. 6ecme, u-b- 
briacone. — Sic dies madidi apud Martial. 14. 
t. sunt Saturoalicli, in quibus vino iargius indul- 
gebatur. 

II.) Translate. 5 *• Ponitur pro molli, tenero, 
tenero; atque bine dicitur de ci bic coclis , condi- 
lis, maceratis. Plin. 27. Hist. nat. 5. 21. (38). 
Semina in siHqoii nigriora et madidiora lenticula. 
h- e. molliora, teneriora. — Plaut. Men. i. 3. 29. 
Madida qua mibi apposita in mensam etc. h. e. 
probe cocta. Sic Pert. 1. 3. 14. Nisi quas madi- 
das glutiis. Martial t. 42. Madidum cicer. Scri- 
bon. Compos. 4t. Mala granata Incoquuntur -, 
donee madida fiant. Adde eumd. 111., 158., 248. 
et alibi. Rorsus Martial. 10. 48. Et madidum 
Ibynni de sale sumen erit. — Hue pertinet et illud 
Zucani 1. 621. tabe jecur madidum. h. e. corru- 
plum et stillans. *f 2. Metaphors' ducta a super. 
paragr. I. 1. Ccecilius apud Priscian. 6. p. 699. 
Putsch. Itan' est immemorisT itao' est madida me- 
moria? h. e. qua nihil reticet, velut si in aqua 
scribas. ^ 3. Item eat abundans, plenus , meia- 
phora ducta a super, paragr. L 3. Martial f. 40. 
Si quis Cecropia madidus Latiaque Minerva Ar- 
Ubus. Id. *. 14. Nee torva lege front*, sed re- 
missa Lascivis madidos jocis liiello*. Eumdem ba- 
bent usum maderu et madeo. 

MADON, i, n. 2. T. MA DOS. 

MADOR, flrii, m. 3. (madeo) homor, umidxta, 
umore , u-ypdrr)?.. Sail fragm. apud Non, p. 138. 
6. Merc. Ingens terror erat, ne ei latere nova mu- 
nimenta madore inflrmarentur: nam mania oppidl 
atagnabant redundantibus cloacis adterso astu ma- 
rls. Cf. Ammian. 20. 6. Lapides receru strucil et 
madore Inflrml. Arnob. 5. 40. Mador terra. Apul. 
1, Met. Quoad me orina madore perluerent. 

MADOS, l, f. 2. Quum utroque loco infra ciu Ac- 
casativus tantum legator, sunt qui volant Madon, 
i, neutr. gen. *| 1. Mados vocatur vitis genus; a 
uaioi glaber, depilit. Plin. VS. Hist. nat. t. 16. 
^21). Villi alba est, quara Graci ampeloleucen, alii 
madon appellant. 4| 2. Item herba, qua et nym- 
phat. Id. 25. ibid. 7. 37. (75). Nyrapbaa laudaiissi- 
ma in Orchomenia et Marathoue; Bcaoti madon to- 
cant et semen edunt. 

MADDLSA, a, m. 1. ebrlus: • madeo, quia 
vino madet. Ptaut. Pteud. 5. I. 7. Ego nunc 
probe abeo maduisa. Paul. Diac. p. 126s 5. Mull. 
Madulsa ebrius , a Graco f*a5a» deduclom, ve) 
quia madidus satis a vino. PauL addldil satis, 
inde eoim ettremam vocabull syllabam ducere vo- 
lebat. In aliquot Codicibui legitur et medusa: sed 
madulsa est reetius. 

MXANDER. V. M^ANDROS. 

M.EANDRATUS, », urn, adject, flexus, tortuo- 
sus iuatar Msandri. Farro apud Non. p. 140. 5. 
Sferc. Mini fades Mxandrata , et vermiculata, at- 
que eliam adeo ciogeus orbem terra. 

M^ANDRlCDS, a, um, adjecL Matetvoptxo; , 
tortuosus, flexnosus Instar Maandri. Tertull. Pall. 
4. a med. Si quis Maandrico Duia delicat«m ve- 
stem humi protrabat. F. voc seq. 2- 

M^ANDBOS vel Maandrus vel Maander, dri, 
m. 2. Mcu'avJfioc. Prlmam syllabam Ucenter corrt* 
putt Prudent toe ciL sub 1. — Maandros est flu- 
vius ingens Asia in Pbxygla magna, crebri* lta $!- 
nuosus flexibus, ut sape credatur revertl. F. multa 
in ONOM. — Hioc translate 5 *• Tamquam no- 
meo appellativum osurpatur, et — a) More Mot- 
an dri, est Qexuose, torluose. Colum. 8. R. R. 17.11. 
Oportebit ponnullis locis moles intercidi , more 
Maandri. — b) Hinc omoes obliquitates, quibus 
post varios flexus redilur, unde discessum erat: 
item oroues ambages, et oblitjua, obicura, et vafra 
cooiilla tnosandri dicuntur, rijtri, ondintn'em*. 



MAENIANA 

Cic Pit. 22. 53. Quoi turn maandros, dam omnei 
solitodinet perse'queris, que devertlcula fiexionet* 
que quaslstl? Cell 16.8. <n fin. Ne to quoque In 
Utii dialectic* gyrii atque maandris,. tamqoata 
apad Sirenloa scopulos , consenescas . Ammian. 
30. 1. HI locorum gnaritate conflsl, quod ille, ut 
peregrinus et insuetus, maandros faciebat et gy- 
ros etc. Prudent. 6. Catnemer. 142. tortaoie, 
serpens Qui mllle per maandros Fraud esque fleiuo- 
sas, Agitas quieta corda. •! 2. Item opus penicillo, 
aut acu factum, ad similltudlnem corsus Maandr! t 
fleiuoso et In se remeablll gyrodescriptum.-qualU 
io oris vesUura muliebrium sape videmus. Paul. 
Diac. p. 136. 12., Non. p. 140. 2. Merc, et Ser- 
viut ad illud Firg. 5. En. 250. Tictori cblamy- 
dem auralam, quam plurima clrcum Purpura ma- 
andro duplici Melibcea cucurrit. Simile est Graco- 
rum liltera \. Auson. Edyll 12. de Utter, mono- 
sylkib. 12. Maandrum Dexusque vagos imltala va- 
gor £. Galiice zvc zac: et babet locum etlam in ag- 
geribus obsidioDum. 
MJELES. F. MELES. 
MILIUM, ii, n. 2. F. MELLUM. 
M^NA vei m€na, a, f. 1. uawlc, geoai piicis 
marloi (ut est apud Plin. 32- Hist. nat. It. 53. 
(149).) exigul prelli, ex quo salsamenta Be rl sole- 
bant. Fortasse est quod Venetl vulgo nunc minola 
vocant. Otdd. Halieut. 120. Fecundumque genus, 
m ana. Martial. 11. 31. Maoa breves, et 12. 32. 
ioutttes. Pert. 3. 78. Manaque quod prima oon- 
dum defecerit orca. Cic 2. Fin. 28. 91. Qui volu- 
ptatem ipsam contemount, lis licet dicere, se acl- 
penserem maoa non antepouere . Adde Scribon. 
Compot. 71.; et Arnob. 3. 31. — Deglupta mana 
apud Plaut. Pcen. 5. 5. 33. est convicium, in sor- 
didum et fcetldum horainem. A!, minus recte leg. 
Mxnat, ut ad Baecbas respiciatur, et dicatur in 
nominem effeminatum.' 

MJENlANUM, i, et tctpiut in plur. num. 
M/ENlANA, Crum, n. 2. Proprle est adjectivom 
• Manio dedoctum et absolute, iubstantlvorum 
more, usarpatum. — Ad scriptionem qaod atlinet, 
03 dipbthongura omnino retinemus cum Manut. et 
Dausq. ex Pandect Florentin. apud Torrentin. 
et ex Intcript apud Marin. Prat. Arv. p. 225., 
quamquam et sine dipbthongo in aliis antiquis Ub. 
non cootemoendia legator. Diphthongum vero QB 
omnino rejlcimus. — Manianum est tabula t um , 
vel lapis extra parietem projectua et ad prospicien* 
dum aptus: dietus a quodam Manio -censore, qui 
'■ primus ultra coluronas, ut alt Fettut p. 134. 22. 
Mull, exteodit tigna, qoo ampllarentnr auperiora. 
Adde Paul Diac. p. 135. 6. et If on. p. 65. 83.; 
et F ■ M^E.NICS in ONOM. e^w'crTpa (It. poggiuo- 
lo, ringhiera, ballatojo; Fr. galeri* exterieure, 
balcon; Hisp. ga/«rta exterior , bakon; Germ. 
Forbau Oder For sprung, nach unserer Art Bah 
eon, Allan ; Angl. a building of pleasure jut- 
ting out for protpeci., a gallery , balcony). 
a) Generatim. Jabolen. Dig. 50. 16. 242. Inter 
projectum et immissum hoc interesae ait Labeo, 
quod projectum essct id, quod lta proveberelur, 
ut nusquam reqaleaceret, qualia maniana et sab- 
gruoda essent: immissum autem,quod it* fleret, 
ut aliquo loco requtesceret, velull Ugna et trabes, 
qua immitterentur. Cic. 4. Acad. (% pr.). 22. 70. 
Manianorum umbram aeqal. Fitruv. 5. 1. Clrcum 
spectacula spatiosiora intercolumnia distribuaotor, 
circaque in portlcibus argeotaria taberna mania- 
naque superioribus coaxationibus collocentur. FaL 
Max. 9- 12. n. 7. In manianum copscecdere. — 
6) Mcenianum eliam fuit in privatorum doraibus, 
quo* Veoeti vulgo diago, ab ifXwtxov tolar%um, 
vocant, lull vero ballatojo, pergola. Amman. 27. 
9. Prateitatus prafeclus Urbi (sub Valentlniano I. 
ann- a Chr. n. ccclxvii.) maniana lustulll omnia, 
fabrlcarl Roroa priscls quoque vellta Icglbui. Impp. 
Honor, et Theodot. Cod. 8. 10. 11. Maniana sivo 
olim cODjtructa , slve in posterom in provlncUa 
construenda, nisi spatiura inter se per. decern pe- 
des iiberl aeris babuerint, modls omolbua detrun- 
centur. In bis vero locis, in qnibus adlflcia priva- 
torum borreli publicia vldentur objects, obstro- 
ciiooe manianorum quindecim pedum Intervalia 
seneutur. Itid. 15. Orig. 3. 11. Post bac alii la- 
pide, alii materia adlttcavere porticlbus maniana^ 
et for l bus, et domibus adjecerurrt. — e) In so*. 

19 



MAENOMENON 

pbilhealro mceniana dieebantur ires supra podium 
gradationes , qu» pra?cinctionibus tnlermediis se- 
juoctee el latiori semper orbe recedentes spatiuro 
orane obibant; harum duae priores habebanl mar- 
moreos gradus, tertia vero ligneas tabulations, de 
quibus consule Morcell. de stil. Inscript. tat. 
T. 1. p. 326. ed. Pat., ac pra?cipue Marin. Fral. 
Arv. p. 224. et seqq. , ubi iliustratur ea celeber- 
rima Inscript. tocA adsignata i» amfkithbatro 

fBATBlBVS ARVAUBYS MJENIAKO I. CVKCO l'l. CBA* 

ois. ham. fin. et tnox. et m«nia>o h. cvNeo vi. 

GP.ADlB. MARM. et moX. ET MJEMAKO SVMMO IK LI- 

gnejs tab. uw. etc- — d) Ceterum totam mae- 
niaDi rationem paullo aliter exponit Salmas. ad 
Spartian. 12. Prime- eoiro nugas esse sibi videri 
ait, qua de Moenio inventore traduntur a gramma- 
ticis: deinde videtur ince-niana scribere per ce: lec- 
tio esse ait tecta ffidium plana (ut ia orie.itaiibus 
provinces in usu foerunt, et solaria etiam dicun- 
mr) projecta aliquantulum extra parieles, et ire^i- 
/S'J'Xw, seu podio in circuitu munita, ne facilis io 
praaceps lapsus esset: adducitque in earn rem testi- 
monium Efieronymi , quod nos in DOMA alluli- 
mus. Use nos partim non probamus: pluris eoim 
Asconii et Festi auctoritalem facimus (qur»d opi- 
natur etiam Avellino in BullelU arckeol. Nap. 
T- Up. 3. col. i. Partim facile conciliari posse 
dicimus: quum nihil obsit, quin et tabulala proje- 
fia, et ipsa plana tecla doraorum podio instructs, 
eodem vocabulo slgnificentur , qua euDdem spe- 
ctaadi usum preebere possunt. — e) Mcvniana , 
et Mcenianas sckolas appeliat Eumen. Restaur. 
schol.2. aides publicas Augustoduncnscs, io quibus 
lurli litterarii babebantur; fortasse quia projecturij 
instructs erant. 

M.£ NOME NON Mel, n. [iXtviuivov ui\t, genus 
meilis veoenati: a fxaivoucu insanio, quia insa- 
uiara gigntt. Plin. 21. Hist. nat. 13. 45. (77). 

M.EREO, MiESTCS, etc. V. MCERKO, MCE- 
STUS, etc- 

SLESlUS, lingua Osca , mensis Majus. Paul. 
Diac. p. 136. 1. Mull. 

M.ESON , onis, m. 3. Maicwv, persona comica 
appellatur, aut coci, aut oauta?, aut ejus generis: 
did ab inveotore ejus Mssoue eorocedo ait Ari- 
stophanes gramm3ticus- Htec Festus p. 134. 19. 
Mull., quorum cf. Paul. Diac. p. 135. 5. Mull. 
spud quem perperam legitur Meson. V. Athenaum 
I. 14. p. 659. Casaub. et Mullcrum ad Fes turn 
Joe. cit. 

MAFORS. V. MAYORS init. 

MAG A, as. V. MAGCS. 

MAGALlA, lurn, n. plur. 3. muvfiai, xa),'j$ia, 
(It, capanne; Fr, cabanes , huttcs , cases; Uisp. 
cabanas, barracas; Germ. H'uV.en, Zelte; Angi. 
huts or cottages) casae , si?e sediOt ia ruslica Pee- 
norum et Numidarum , quae etiam plaustris cir- 
cumferebant : a magar , seu mager , quod apud 
Punicos \illam Dotal , ut docet Serviw ad illud 
7'irg. 1. /En. 4-25. Miratur molem ^neas, maga- 
lia quondam, et ad illud 4. ibid. 259. Ut primum 
n'.stis tetigit magalia planiis. Cf. Isid. 15. Orig. 
\i ; et Diomed. 1. p. 315. Putsch. Cato in Ori- 
fjUi. apud Servium ibid. Magalia, gidificia, quasi co- 
hories rotundas dicunt. Adde Ccssium Ueminam 
et Sail, apud Servium cit. priore loco. — IfB. 
lie nom. propr. V. ONOM. 

MAGDAUOLUM, i, d. 2. deminut. magdaiis. 
Alcim. Ep. 78. Pisterea magdaliola ilia , quse 
pioaiisislis, posco, ul cum observatiooe breviculo 
dirigi jubcatis. h. e. ut qua observalione io singu- 
lis uti oporteat, breviculo indicctis. 

MAGDALIS, Idis, f. et 

MAGDALlUM, li, o. 2. apud medicos sequioris 
avi est massa rolunda et ollonga in cjiindri for- 
inum , in quam composila emplastra redigere so- 

Km: est ai Ilebr. S^J?- miqdal, Chald. S*WC 

it : ■ ir ; - 

■ncgdqlj Arab. J^« migdalon, turris, unde 

I taU suum babent magdaleone et maddaleone , 
quod reclius scripseris 'maAdalone. Kinc Scribon. 
Compos. 201. Emplaslrum manibus subigetur, et 
redactum in rotundas {lege turundas) arupliores , 
fcjuas cnagdalidas dicunt, reponetur. Mar cell. Em 



— 146 — 

pir. 20. E32C omnia tunsa, cribrata, et vioo Opti- 
mo mudefacta simul in mortario collige, ex quibus 
Irochisci , vel magdalia Cent. Apud Plin. Valer. 
\. 6. sub fin. et 2. 37. ante med. mendose legitur 
mandalia. — Alii minus recte derivant a piassw 
subigo: unde jxaySaXja, qaa; vox Grseoe signiflcat 
roolliorem panis pulpam ad digitos post ccenam 
detergendos, Itali nunc mollica vocant. 

MAGE , adverb, idem quod magis apud poetas. 
sed parum usitatum- Ennius apud Gelt 20, 10. 
Nod ex jure manum consertom , sed mage ferro 
Rem repetunt. At cl. Fahlen. legit magV ex Cod. 
Med. Lucret. 4. 79. Et quanto circum mage sunt 
inclusa tbeatri Mcenia , tam magis ha?t intus per- 
fusa lepove etc. Adde eumd. ibid. v. 345. et 758. 
et 5. 1202. Plant. Men. 2. 3. 14. Jam scibo , 
utrum b«c me mage amet, an marsupium. Adde 
eumd. Asin. 1. t. 51. et 2. 3. 14., Pan. 1. 2. 64. 
et 2. 14., Trin.- 4. 3. 46., True. 1. 2. 75., 3. 1. 17. 
et 4. 4. 34.; Proper I. 1. 11. 9., 3. 14. 2. et 4. 8. 
16.; et Phadr. 5. 3. Sic Virg. 10. JEn. 481. Aspi- 
ce, num mage sit nostrum penetrabile teium. Ubi 
Servius adeo in usum venisse ait, ut etiam in pro- 
sa inveniatur. Cicero in Frumcntaria: (h- e. 5. 
F'err.) Mage condemnatum hominem in judi- 
cium adducere non posse . Hose Servius , quern 
penes sit adhuc fides. Mabel quidem ct Solin., si 
ulla est ejus hac in re auctoritas, 22. in fin. Nee 
quicquam mage patienliaj loco oatioaes feraj du- 
cunt. Ceterum - V. MAGIS, 

MAGESTER. V. M AGISTER init. 

MAGIA, ae, f. 1. ^a-jj:'a (It. magia; Ft.tnagie; 
Hisp. magia; Germ. d. Zauberei } Magie ; Angl. 
magic) vox Persica , quam illi fere accipiunt pro 
sapientia et perfecta rerum naturalium cognitione. 
Duplex tanien traditur magi® species, quarum al- 
tera est ea, quam jam diiimus, oaturalis philoso- 
phlae perfecta cognilio, quam Pyihagoras, Plato et 
Empedoclcs, ceterique inter philosophos praRstan- 
lissimi velut sanctiorem quamdam disciplinam iu- 
defaligabili studio , longinquisque peregrinationi- 
bus conquisiverunt .' altera , quam yc^TSt'aw , vel 
SreoupTsai* vocant, daemonum invocaticne infan- 
disque incantalionibus constat, quam et leges o- 
moes exsecrantur, et Plin. 30, Hist. nat. 2. 6. 
(17). artem intestabilem vocal, irritate et ina> 
nem. Apul. 3. Met. Meis his auribus audivi , ni 
celerius sol calo ruisset, noclique , od cxercendas 
iUecebras magis, maturius cessisset , ipsi soli xm- 
bilara caliginem et perpetuss tenebras (•omminan- 
tem. Adde eumd. de Mag. saepe; et Ammian. 23. 
6. Prudent. 1. advers. Symmach. 80. Nee non 
Thtssalics doclissimus ille magiae . V, Plin. loc. 
cit- c. 1. el 2. — In plur. num. fulgat. inlerpr. 
Act. 9. 11. Propter quod multo tempore magi's 
suis dementasset eos. — Ir'B, De nom. propr. V. 
ONOM. 

MAGlCE, es, f. 1. (magia) ars magica, magia, 
arte magica, magia, pccytxiij. Plin. 30. Hist. 
nat. 1. 2. (10). Pariter utrasque ortes efOoruisse, 
medicinam dico, magicenque, eadem stale illaro 
Hippocratc, ham: Democrito Illustraotibus. Id. 30. 
ibid- 1. 2. (7). Si non expers Thrace magices fuis- 
sct. el ibid. (11). Est et alia wagices radio, a 
Mose pendens. 

MAGlCL'S, a, urn, adject, payix?;, ad magos 
et mag is m pertinens: et pravcipue ad veueficia et 
incanrationes , magico, di magia. — a) Genera- 
tim. Vira. 8. Eel. 66. Conjugis ut magicis saoos 
avertere sacris F.xperiar sensus. Id. 4. £n. 493. 
Mugiras artes. Tac. 12. Ann 59. sopprstiliones. 
Plin. 30. Hist. nat. 1 1.(1) vanitaies. Id. 2't. 
ibid. 17. 99. (156). herbs, h. e. quibus utuntur 
magi , et miras virtutes tribuunt. Sic Propert. 4. 
1. 1U2. aqua;. Colum. 10. R. R. 367. magicis so* 
pitus cantibus anguis. Tibull- 1. 9. 23. Quid que- 
ror, heu miser u carmen nocuisse ? quid herbas? 
Forma nihil magicis utitur auxitiis. Ovid. 7. 
Net. 330. magicsque potentia linguas. h. t. peritaj 
ni8gkorum carniioum. et 5. ibid. 197. magica ar- 
ena movere. h. e. magicas artes teniare. Id. 10. 
ibid. 398. magici ritus. Id. 2. Art. am. 102. soni. 
Horat. 2. Ep. 2. 208. ierrotes. Apul. 3. Met. di- 
sciplitia. — b) Specialim magici dii apud l'i- 
bull. 1. 2. 62. et Lucan. 6. 577. sunt, qui magi- 
cis sacris invocsntiir et evocantur, Pluto, Uecate, 
Proserpina tit., de quibus Virg, 4. j£>n. 510. 



MAGIS 

Tercentum tonat ore deoi, Erebumqo*, Chao?que> 
Tergemioamque Hecaten , tria virginis ora Dianas. 
Plures enumerat Ovid. 7. Met. 192. — c) Item 
specialim, magicas linguce sunt ^Egyptjoram lit- 
teraa per signa res varies significanles. Lucan. 3. 
222. Nondum flumineas Memphis contexere biblos 
Noverat ; H saxis tantum volucresque , feroeque , 
Sculptaque servabant magicas animalia linguas. V. 
HIEROGLYPHICUS. 

MAGI DA, x, t. 1. genus vasis esearii, a magni- 
tudine sic dicti. Varro 5. L. I.. 120. Mull. Mi- 
gidam, aut lanculam (M&llerus leg. langu- 
lam), alterum a magnitudine, alterum ab latitu- 
dine flnxerunt. V. MAGIS, idis. 

MAGlNlL'M,li, n. 2. morbus bourn, quum eorum 
pellis ita dorso adhecret , ut apprthensa manibus 
deduci non possit a cos lis. Veget. 4. Veterin. 12. 
1. Schneid. Sed monsirum verbi recte appeliat 
Morgagnius ep. 3. in I'eget. n. 18., et ex Volv.m. 
6. R. R. 13. 2. coriaginem reponit, Schneidero 
probanle. 

MAGIRA, a, f. 1. idem fortasse atque ars culina- 
ria, vel jnfame subactoris ministerium, de quo V. 
MAGI R US ad fin. Cato apud Fronton, de fer. 
Ah. (edente iterum A. Maio) Ep. 2. Cato ait, 
statuas positas Och* atque Dionysidoro effemina- 
lis, qui magiras facerent. 

MAGIRISCIUM , li, n. 2. ^ayesptcxo; , parvus 
coquus: deminut. a jxayEtpoc. Plin. 33. ^cYt'sf. nat. 
12, 55. (157). de Pylhea ccelatore. Fecit idem et 
cocos, magiriscia appeliatos, parvulis potoriis; e 
quibus ce exemplaria quidem iiceret exprimere: 
tam opportuna injuria; subtilitas erat. 

MAGIRL'S , i , m. 2. paqeipos , cuoco, cocus: 
est a (Aaasoi pinso, subigo, cujus aor. 2. epx-yov; 
cocus enim varias res edules , cultr'o prius conci- 
sas, in mortario deiode pistillo pinsit, turn demum 
miscet- V. COQUUS. Mine io ludicra Inscript. 
apud Gruter. 18.. de qua vide Sn UUBULAKIUS, 
coco Domen est Magirus. — Obscajna vero trans- 
latione utebalur Imp. Elagabalus, qui, teste tam- 
prid. Elaqab. 10., liberto et subactori suo , dura 
se illi stuprandum permiserat , subiude clamabat: 
Concide, Magire. P'. C.ESUS. — IfB. De co- 
gnorn. Rom. f. ONOM. 

MAGIS, adverb, vi com para tivi usurpatum, quod 
positivo caret {.V. MAfiNE); et cujus est Sup. 
MAXiME , quod V. infra sub B. — Est et alia 
forma, parum usiiata et poetica, MAGE, quam V. 
loco suo, et infra in omnibus fere paragr. — Ra- 
lione habita etymi , quidaro ab obsolelo magior 
pro magnior ducunt . Paul. Diac. p. 126. 12. 
Mull, a {axaXov troKt: quod nimis longe petitum 
videtur . Certe est ab eodem etymo mag , a quo 
ir.usit. magere, et magnus, major, maximus: f. 
MAGNUS init. — .Magis est vocabulum magnam 
vel auctam rem eigniQcaos , sed in rerum compa- 
ratione ita adhibelur, ul qualitas e cognitione_ con- 
trarii conslituatur ; bioc 6igruficat plus, fia"XXov 
( It. piu ; Fr. plus ; Uisp. mas ; Germ, mehr ; 
Angl. more). Dicemus A) De Comp. Magis; et 
B) De Sup. Maxime. 

A) Magis occurrit 1.°) Generatim; et 2.°) Spe- 
ciatirn. 

t.°) Geoeratirn. ^ 1. Com addito altero com- 
parationis membro , sspissime per part, quam, 
raio adruodura per part, atque, interdum per Abia- 
livum. — a) Cum Verbis. Plant. Mil. glor. 3. 
1. 28. Qua? (facinora) istsc stas fugere magis, 
quam sectari solet. Id. Pers. 4. 4. 108. do. Ado- 
lf scens, Yin' venderc isianc? sa. Magis lubet, quam 
peroere. Ctc. Mil. 1. 17. Nisi forte magis erit 
parricide, si qui consularem patrem, quam si quts 
b ami I cm necaverit. Id. Cluent. 32. 89. Hie ego, 
magis ut consuetudinem servem. quam quod vos 
non vestra boc spoote facialis, petam a vobis , ut 
etc-. Cw 7. B. G. 20. ad \in. Si sibi magis hono- 
rem tribuere, quam ab se salutem accipere videan- 
lur. — Magis est, quod vel ut, major ratio est, 
justior causa est , verius est, c' e piu motive , e 
piu dt riovere. Cic 16. Alt. b Quamobrem etsi 
magis est , quod gratuler tibi , quam quod te ro- 
gem; tamen etiam rogo etc. Id. Cat- 6. 14. Magia 
est, ul ipse molesle ferat, errasse se, quam ut istiul 
amicilia? crimen reformidet. V. et infra tub 2. a. 
— 6) Cum Substantivis. Vel. Poela apud Cic. 
4. ruse. 32. 6V. Tu me amoris magis, quam^ bo- 



MAGIS 

oorli lervarfati gratia. Plant. Mil. glor. 3. 1. 81. 
Umbra es amaotum roagis, quam amator. Cic. 2. 
Oral. 4. 15. Magis adeo id facilitate, quam alia 
Ulla culpa mea contigit. Cons. 1. B. d. 40- Magis 
ratione et conslllo , quam virlute vicisse. Sic Id. 

1. ibid. 13. Ut magi* virlute, quam dolo conteo- 
derent. Id. 1. S. C 67. Quod perterrilus miles 
In civili diaseosiooe tlmori magis, quam religiooi 
cousulere censuerlt. — Atque pro quam dixit Ter. 
Andr. 4.2. 15. Non Apoilinis magi* verum, atque 
hoc, respoD8»ra eat. — Et cum Abiaiivo. Horat 

2. Sat. 8. 16. Albanum, Macena*, slve F&lemun 
Te magi* apposUis deleciat. — . c) Cum Prono- 
minibus. Plant. Pcen. 1. 2. 64. Quid habetis, qui 
mage Immortales vos ciedara esse, quam ego sicm? 
Id. Mil- glor. 3. 1. 20, Quia homo sit magis meua, 
quam tu'ea? Id. True. 4. 4. 34. Quern ego eca- 
stor mage amo, quam me. Adde eutnd- ibid. 3. I. 
J7. — El cum part, utrvm-an, apud Plant. Men. 
%. 3. 36. Jam scibo, utrum hac me mage amet, 
an mariuplum . — Et cum Ablativo. Lucret. 3. 
275. Nee magli hac infra quidquam est in corpore 
tioitro. firg. 1. Mrs. 19. Quam Juno fertur ter- 
rl» magis omnibus unam Postbabita coluisse Samo 
Ccel. AureL 3. Tard. 1. init. Gravat atque premit 
hac paislo (suspirium) magis mullerlbus viros, et 
juvenlbu* lenes atque pueros, et durioriba* natura 
corporlbus teneriora. — d) Cum Adjectivi* et Ad- 
verbiij, quibus positivia quum jungitur, vicem cora- 
parativorum impiet, non solum in iia, qua gradu 
comparationia caient, sed etiam in lis, qua* habent, 
ut magis opportunns pro opportunior . Plaut 
JMoti. 8. 1- 47. Numquam potulsti mini magi* op- 
portune!* advenire, quam advenis. Id. Amph. 2. 1. 
54. Neque lac iacli magil est limile, quam iile ego 
simills est mei. Cic. i. Oral 42. 190. Perfectam 
artem juris civilis habeblllg, magis magnam atque 
uberem, quam difficilem et obacuram. h. e. potiui. 
Sic Liv. 5. 44. Gem est, cui natura corpora ani- 
mosque magna magis, quam flrma dederit. Sueton. 
A'er. 51. Vullu pulcro magis, quam venusto. — 
Cum Abiaiivo. Plant. Asin. 3. 3. 114. Nee te equo 
magis est equus ullus sapiens. Id. Pseud. 4. t. 
27, Neque ego hoc nomine quemquam vidi magis 
malum et raaleflcum. Id. Cas. 2. 3. 9. Postquam 
amo Caiinam , magis initio raunditiis munditiam 
antldeo. ft. e. magis quam antea. Sed talde dubia 
est lectio et uorrupla. Liv. 5. 44. Ab secuodia re- 
bus magis etiam solito incauti. piu del solito. et 
fforat. 1. Sat. 3. 142. Privatusque migis vivam 
te rege beatus. firg. 4. Mn. 31. o luce magis 
ditecta sorori . Ovid. 2. Met. 856. parva coroua 
puraque magis perlucida gemma. — a) Reperi- 
tu'r at cum ipsis Comparativis. Plant. Aulul. 3. 

2. 8. Ita fustibus sum mollior miser magis, quam 
ullus cinadus. (^a^Xov fcifisptistzpQV , Demosth. 
ftaWov o"X/3cwT8poe , Aristhoph. AlTertur et il- 
lud firg. Cut. 78. Quia magis optato queat esse 
bealior avo , Quam qui etc. At hie magit cum 
optato conjunge). fal. Max. 3. 7. n. 1. in fin- 
Magis invldia , quam pecuoia locuplelior. Justin. 
12. 11. 2. Nee a debiioribus magis, quam a cre- 
ditoribus gratioa excepta. Arnob. 4. 30. Ab ho- 
minibus magis nullis ignominiosius eos tractarl, 
quam a vobis. — Et cum Ablative Plant. Cc.pt. 

3. 4. 112. Nihil in venies- magis hoc certo certius. 

— f) Aliquando magis (vel potius ) deest , et 
iubintelligilur. Plant, hud. 4. 4. 70. Tacita bona 
est mulier semper, quam Ioquens. Id- Men. 5. 1. 
'26. Quia vidua vivam, quam tuos mores perferam. 
Liv. 3. 68. Malse rel so, quam oulllus , lurbarum 
ac seditionum , duces esse volunt. Familiarem Li- 
mo banc locutionem esse ajunt Lips., Duker., 
(ironov., Drakenborch. et alii. Tac. 4. Ann. 61. 
Asinius Agrippa Claris majoribus , quam vetustis. 

— o) AfTertur et singulare illud Cic. Rose. Am. 
14. 39. Annos nam* magis quadraginta, h. e. ma- 
gi* quam quadraginta , sed ibi scrihendum esse 
major, critici nunc satis demonstrarunt . — Pro 
cmplius. f. MOLA II. % 2. Omisso altero com- 
paralionis membro. — - a) Cum Verbis. Plant. 
Eacch. 3. 3. 4. Leniter qui saviunt, sapiuot ma- 
gi*, et ibid. 4. 10. 3. Magit cure est, magisqoe 
afformido, ne pereat. Ter. Meant. 8. 1. 16. Magis, 
si magis norls , pules ita rem esse. Cic. Amic- 7. 
25. Turn magis id dicetes, Fanai, si nuper in 
hortU SclpiooU adfuUse* . Sic Id. 1. <k republ. 



— 147 — 

40. Tom magis assentiare , Lscll , si - ad majora 
pervenero. Id. 1. Fam. 9. Quum Pompeju* Ita 
contendisset, ut nihil cmquam magis. — Similiter 
et magis velle pro matle occurrit. Ter. Eun. 5. 
7- 1. Quod magis rellem evenire . Adde fal. 
Flacc. 3. 270. — Hue pertinent et ilta, in quibus 
magis pro potius ponitur, firg. 1- Eel. 41. Non 
equidem invideo, miror magis. et Stat. I. A chill. 
140. *ed longum cuncta enumerare , vetorque , 
Trade magis. — Magis est, ut, ne, vel sequent e 
Inflnito, major ratio est, justior causa est, verius 
est, e'e piu mott'vo, e piu di dovtre: V. supra 
sub 1. o. Vlp. Dig. 26. 4. 5. a med. Magis est 
posse diet , admittendam procurationem . Id. ibid. 
38. 7. 2. a med. Magis est , ne pcli possit bono- 
rum possessio. Mar cell. ibid. 46. 3. 72. a med. 
Magis est, deflcere stipulatioo^m . Martian, ibid- 

7. 1. 41. Statua et imaginis usumfrurlum posse 
relinqut , magis est: quia et ipsa habent ulilila- 
tem. .— b) Cum Substanlivis, Plant. Mil. glor. 

2. 6. 58. Numquam edepol homlnera quemquam 
ludiflcarier magis facete vidi et magis miris modis. 
Cic. Plane. 24. 60. Magis eedilis fieri non potuia 
set. h. e. melius sive spleodidius. — c) Cum P*o- 
nominibus. Plant. True. i. 2. 75. Ecastor nemi- 
nem hodie mage amat corde atque animo suo. — 
d) 8a>pissime cum Adjectivis el Adverbiis {f. su- 
pra sub 1. d.). Cic. 5. ferr. 1. 2. Ut quadam 
magis necessaria ratione recte sit honesteque vi- 
vendum. Ovid- t. Met. 182. Non ego pro mundi 
regno magis amius iila Tempestate fui. — Plaul. 
Bacch. 6- 2. 55. Hie magis tranquillus est. Ter. 
Eun. 5. 4. 12. Nihil videtur mundius, nee magis 
compositum quidquam, nee magis elegaos. Id. 
ibid. ± 1. 21. Nemo fuit magis severus, nee magis 
eontinens. Id. Andr. 4. 2. 15. Magis verum. C&s. 

3. B. G. 13- Quod est magis verisimtle. Horat. 1. 
Ep. 7. 43. magis apta libi tua dona relinquam . 
Quintil. 9. 4. 15. Oratio magis deform is. Sic Id. 

8. 3. 24. Et sanctiorem et magis admirabilem fa- 
ciunt oralionera. Id. 10. 1. 77. Orator plenior 
et magis fusus. — Et cadera ratione cum Adver- 
biis. Ter. Adelph. 4. 5. 30. Magis aperte. Id. ibid. 
5. 9. 36. Magis impeose, Cf. F'arro 9. L. L. 73. 
Mull. Magis mane signtficat primum mane: magis 
vespere novissimum vesper. — e) Reperitur 
cum ipsis Comparativis. Plant. Men. prol. 55. et 
Pan. prol. 82. Magis majores nugas egerit- Sic 
Id. Amph. 1. 1. 145. Magis modura In majorem 
in sese concipiet metum. Id. Pcen. 2. 15. Ego fato 
posthac, dii deaeque ceteri contentiores mage eruot 
atque avldi minus. Id. Stich. 5. 4. 22. Hie magis 
est dulcius. % 3. Jungitur etiam : parliculis etiam, 
multo, tanto, quanto, eo, hoc, quo, tarn, quam 
et negativa nihilo, qua amami comparativa, el vim 
tw magis addunt. — a) Cum part, etiam apud 
Cic. Brut. 95. 325. Qualis in historia Timaus, in 
dicendo autera - Hierocies Alabandeus, magis et- 
iam Menccies, frater ejus fuit. Id. 1. Off. 21. 72. 
Capcssentibus autem rem publicam, nibiio minus 
quam philosopbis , haud soio an magis etiam et 
niagniBeeutia et despicientia adhibenda sit rerum 
humanarum. — b) Multo etiam apud Cic. 2. 
Oral. 32. 139. Illud ad me, ac multo etiam magis 
ad vos. Id. I. Legg. 7. 23. Quibus autem hac sunt 
communia, clvitatis ejusdem habendi sunt. SI veto 
iisdem imperils et potcstatibus parent, multo et- 
iam magis, — c) Multo apud Cic. 16. Fam. 19. 
Eispecto tuas litteras de multis rebus , le ipsum 
multo magis. — d) Quanto tanto, qitam tanto, 
tanto omisso quanto, apud Ter. Eun. 5. «. 23. 
Quanto minus spei est, tanto magis amo- Cic. Mil. 
y. 25. Quanto i lie plura miscebat, tanto bic magis 
in dies convalescebat. Lucret. 6- 460. tit quoque, 
uli inontis vicina cacumlrta caslo Quam sint cui- 
que magis, tanto magis edita fument. Plant. Most. 
3. 2. 146. Ut quidque magi* conlemplor , tanto 
magis placet. Id. Bacch. 3. 6- 28. mk. Nequam 
homo est, verum hercle amicus est tibl. pi. Tanto 
magis die, quit est? — e) Eo apud Plaut. Moit. 
i. 2. 22. Sed eo magis cauto esl opus, ne hue ei- 
eat, qui etc. Cic. 5. ferr. 1. 1. Legem slbi tpsi 
dicunt inoocentia: atque eo magis, si id etc. t cib 
tanto piu. et Amic. 2. 7. Eoque magis, quod non 
affuisti. Sic Cm- \. B.G. 23. et 47., 3. ibid. 14., 
5. ibid. 1. et alibi. Eo magis, quod etc. Id. 8. B- 
G. 40. Hinc celeriter dejecli se in »lgaa manipu- 



MAGIS 

losqus conjiciunt, eo magis timldta peftGfrent mi- 
mes. - f) Boc apud Cic. 2. leg. Agr, 35. 97. 
Immo vero etiam hoc magis , quam llli veteres , 
quod etc. Cces. 2. B. C 20- Hoc tero magis pro- 
perare Varro, ut cum leglonibus quamprimum Ga- 
des contenderet. — g) Quo apud Plaut. Most. 
3. 2. 13. Quo magis cogito ego cum meo animo. 
IVepos Thrasyb. 2. Quo magis praceptum illud 
omnium in animis esse debet, e per cip tanto piu. 
— Quo magis interdom opponitur tw ^uofninu*, 
et est afflrmativum, non coraparativum. Ulp. Dig. 
37. 4. 3. ante med- Quum rescissio quo magis, 
non quo minus , adhibeatur. In Tab. Iferacleensi 
apud Mazoch. p. 423. n. 43. Neque dolo malo 
fecerit, quo magis reipublica causa abesset. — h) 
Quam (quanto) magis - tarn magis et viceversa , 
quam magis-magis, quam magU-tam , (tanto) 
apud PlauQ. Bacch. 6. 4. 5- Magis quam id 
reputo, lam magis utor. firg. 7. JSn. 787. Tain 
ruagis ilia fremeos et tristibus effera flammis, 
Quam magis efTuso crudescunt sanguine pugna . 
Lucret. 4. 79, Et quanto circum mage sunt in- 
clusa theatri Mcenia, tain magis hac intus perfusa 
lepore Omnia conrident. Plaut. Bacch. 4. 9. 1. 
Quam magis io pectore meo foveo, quas meus fi- 
lms lurbas turbet -, magis cura est, ne etc. Id. 
ibid. 4. 4. 27. Pol tu quaro nunc me accuses ma- 
gis , si magis rem noverls'. Id. Men. I. 1. 19. 
Quam magis estendas , tanto astriogunt arctius. 
Id- Asin. 1. 3.6. Quam magis te in altum capes- 
sis, tarn astus te in portum refert. — t) JVihilo 
apud Cic. 2. Divinat. 50. 104. Ea lumitis, quibu» 
concessis , nihilo magia efficiatur quod velitis. 
Cces. 6- B. G. 53. Quum Yercingetom nihilo ma- 
gis in aquura locum descenderet. ^f 4. Ad vim 
augendam repetitur : hinc — a) Magis magisque 
habet Pacuvius apud IVon. p. 490. 14. Merc. Do- 
let ptgetque magis magisque, me conatum hoc ne- 
quidquam ittoer - Afra niui apud Charis. 2. p. 
182. Putsch. Ex desiderio magis magisque ma- 
ceror. Cic. 2. Fam. 18. Sed mihi magis magisque 
quotidie de rattonibus tuis cogitaoti placet illud 
cneum consilium, ogni di piu. Id. 1. Phil. 2. 5. 
Quolidie magig magisque perditi bomiuea tectis 
urbis minabantur. Al. leg. ac magis, Cic. fil. 18. 
Fam. 21. Enit3r, ut in dies magis magisque bac 
nascens de me duplicetur opinio. Sic Sail. Cat. b. 
Agitabatur magis magisque in dies animus feroi 
inopia rei familiaris. — Cum addito quanto apud 
Ter. Eun. 3. 3. 1. Profecto quanto magis magis- 
que cogito , nimirum dabit hac Thais mihi ma- 
gnum malum. — Magis magisque pro maxim* 
dicunt JCli, ut Modestin. Dig. 47. 3. 7. $ 1- Nam 
qui pro pace excubant , magis magisque ad banc 
accusationem admittendi sunt. — b) Magis at» 
que vel ac magis apud firg. 3. G. 185. Turn ma- 
gis atque magis blandis gaudere magistri Laudi- 
bus. et 2. £n. 299. et magis atque magis - Cla- 
rescunt sonitus. Tac. 6. Ann. 2t Magis ac magis 
trepidus admirationis et metus. 5ueton. fitell.il. 
Ma"is dcinde ac magis omni divino humanoque 
jure oe?!ecto. Adde eurnd. Gramm. 3.; et Plin- 
7. Ep. 3. et 10. ibid- 28. Sic etiam Sueton. Tit. 
3. In puero staiim corporis 'animique dotes ei- 
splenduerunt; magisque ac magis deinceps per cu- 
tis gradus; forma egregia etc. — c) Magis et 
magis apud Cic. 14. Ait. 18. Itaque de Gracia 
quotidie inaeis et magis cogilo. IVagner. ad firg. 
3. G. 396. mallet oc. — d) Poetlce magisque 
magis , magis magis apud Catull. 73. 4. staique 
magisque magis. et 64. 275. Post vento crescente, 
magis magis inerebrescunt. Sunt qui has lectio- 
nes sollicilant: at Grceci quoque pdWov iiaUjy 
dicunt; V. .Suirfam sub h. v. 

2.°) Speciatiro. 5 *■ Per o e g andi fo" nu |» { » 
non magis -quam jaepe duarum rerum aqualilas 
ita monsiraluf, ul majorem vim et potestatem , 
qua alieri rei iribui possit, negelur per al terms 
collationem. Qua in re illud etiam est anlmad'vcr- 
tenduro , Latinos verborum ordinem ita plcrum- 
que inslltuisse, ut in affirmative, senientia res jam 
cognila prim am partem occupet , in negativa res 
adhuc cognoscenda. — a) In affirmatione ; Cic. 
6. ferr. 3. 5. Domus arat non domino magis or- 
namento, quam civiUti. h. e. aque civliati atque 
domino. Plancus apqd Cic. 10. Fam. 4. 5. Omnia 
igitur tua consllia mihi non mngls prudeolla pie. 



MAGIS 

oa | qua; summa est) videntur, quam fidelitatis. 
Cic. 14. Fam. 3. Conflcior enim raeerore, rnea Te- 
rentia: nee roe mea miseria magis excruciant, 
quam tuaB vestraque. Liv. 22. 27. Non Hannibale 
magis vlcto I se, quam Q. Fabio. Curt. 7. 9. 17. 
Moverat eo« regis noo virtus magis, quam demen- 
tia in devictos Scythas. Liv. 9. 23. Nee, ut fit, ad 
ducif casum perculsa magis, quam irritata est mul- 
titude — b) In negations Cic 3. Tusc. 5. 10. 
Qui enim animus est in aliquo morbo, - non ma- 
gis e*t sanus, quam id corpus, quod in morbo est. 
Id. 5. Ferr. 89. 162. Sin aliqua in re Verris si- 
mills fuero, DOn magis mibi deerit inimicus, quam 
Verri defuit. Id. 5. Fam. 12. A qua {gratia) te 
flecti (.al. effici) non magis potuisse demonstras , 
quam Herculem Xenopbootium ilium a voluptate. 
Seneca Bp. 87. Non nascltur itaque ex malo bo- 
num , non magis quam flcus ex olea • Quintii 
procem. $ 26. Quapropler ei, cui deerit iogeniura, 
non magla baec scripta sunt, quam de agrorum cut- 
tu sterllibus tern's. Sutton. Cat. 19. Non magis 
Cajum imperaturum, quam per Bajanura Binum 
equu diicursurum. — Et omisso altero compara- 
tionii raembro, Cic. 3. Legg. 4. 11. Nee eo magis 
lege liberi sunto. h. e. non magis quam ceteri. 
•f 2. Interdum verbis non magis- quam dua res 
componuntnr, quarum altera restringitur vel sup- 
primitur, altera effertur et pra altera vaiere affir- 
matur: quo sensu verba non magis -quam idem 
vaient ac formula non tam~quam, non dicam- 
sed, non modo-ted, ut apud Cic 13. Fam. 24. 
Delnde credai mibi affirmant! velim, me boc non 
pro Lyione magis, quam pro omnibus scribere. 
Plancut apud Cic. 10. Fam. 17. Non magis sibi, 
quam reipublica convaluisse signifkans . Nepos 
Dion. 3. Philislum historicum Syracusas reduxil, 
homlnem amlcum con magis tyranno , quam ty- 
rannidl. Liv. 2. 5, Miserebatque non pcena magis 
homines, quam sceleris, quo pcenam meriti essent. 
Id. 1. 28. Dimicatum est enim , non magis cum 
bostlbus, quam , qua dimicatio major atque peri- 
culoslor est, cum prodilione ac perfldia ;oclorum. 
€alvu$ apud Quintii. 9- 3. 56- Non ergo magis 
pecuniarum repelundarum quam majestatis, nequc 
majestalis magis quam Plautia legis, neque Plau- 
lia legis magis quam ambitus, neque ambitus ma- 
gis quam omnium legum judicia purierunt. — Hue 
referri potest et formula neque eo magis- sed, qua 
utitur Nepos Eumen. 4. Ab boc aliquot plagis 
Euraenes vulneratur: neque eo magis ex preelio 
excessit, sed acrius bostibus Instilit. h. e. et tamen 
non, vel et tamen non modo non -sed: qua ralio- 
ne Id. et Pelop. 1. et Pausan. 3. a med. ioculus 
est. "1 3. Magis minusve, magis aut minus, 
magis ac minus indicat indefinitam magnitudi- 
nem : aed ante Plinium a nemine , quod sciain , 
usurpatur; optimi enim scriptores plus minusve 
dixerunt. Plin. 17. Hist. nut. 24. 37. (220). Ver- 
miculantur magis minusve quaedam, omnes tamen 
fere. Quintii. it. 1. 27. Sed istud magis minusve 
vitiosum eat pro personis dicentium. Plin- 37- 
Hist. nat. 5. 18. (72). Ad inclinatiooem magis 
aut minus lucidi. Id. ibid. (07). Ergo Cyprii varie 
glauci , magisque ac minus in eodem smaragdo 
aljis partibus tenorem iilum Scylhica austeritatis 
□ on semper custodiunt. Quintii. 11. 1, 14. Minora 
vero - pierumque sunt talia , ut - pro persona, 
tempore, loco, causa magis ac minus vel eicusata 
debeant videri, vel reprehendenda. 

Homonym. Forcellinus hac docet : Plus et 
magis usu difTerunt, turn quia plus nomen est et 
declinatur, non magis: turn quia magi's refertur 
sape ad comparationem, plus fere ad magnitudi- 
nem: turn quia alterum pro altero non semper 
ponitur. Neque enim dicimua magis virium, ju- 
cunditalis: •vii etiam magis posse , efficere: ne- 
que unquam magis osquo , sed plus: raro etiam 
rum adjectivis numeralibus magis conjungirnus . 
Hac Forcell. — Magis locum habct in rerum 
comparatione et denotat alterius rei prfestaniiam, 
quam aut in ipsa rei natuia spectamus, si altribu- 
tivo nomini opponflur ; aut Judicio nostro attri- 
buimus , si cum verbo jungalur. Potius indicat , 
alteram rem praferri, alteram reponi aut cicludi , 
atque negation! , qua aliquid removeat , et corre* 
ctioni inservit : plus aulcm non quaiilatem au- 
cuid, ied quontitutem notat vel numeri , vel co- 



— 148 — 

pia , vel ambitus. Hac Handius. Hac tamen dis- 
crimina non semper servantur. 

B) Masime et antiquo more maxume Superla- 
Uvum per syneppen factum a magissime (unde 
magsime et maxime) summum qualitalis gradum 
significat , et est surame , vebementissime, pluri- 
mum, maiimopere, valde, (Ad"kiaxa fit. somma- 
mente , grandissimamente , assaissimo ; Fr. au 
plus haut degre, le plus possible, le plus, sur- 
tout; Uisp. grandissimamente, sobre todo; lierm- 
im grossten Maasse, am meisten, ubeiaus, ganz 
besonders , am vorzuglichsten, vor Jllem; Angl. 
very greatly, most of all , for the most part, 
very much, above all, mightily), 

I.) Proprie. ^ 1. Generatim, sine additis, qua 
vim augeant. — a) Cum Verbis. Ter. Eun. 5. 9. 
14. Quid commemorem primum , aut laudem ma- 
xime? Id. ibid. 3. 1. 79. Quo maiirae apud te se 
valere sentiet . Id. Adelph. 3. 2. 54. Nos coluit 
maxime . Plaut. Pen. 2. 4. 30. Eccere autera, 
quem convenire maxime eupiebam , egreditur in- 
tus. Id. Asin. 3. 3. 133. Exopu id, quod vis maxi- 
me tibi evenire. Sic Cic. 12. Fam. 25. a. De te au- 
diebamus ea, qua maxime vellemus. et 13. Alt. 
1. Nee magis, quam quemadmodum ego maxime 
vellem. et Quinct. 10. 35. Certos raihi fines ter- 
mtngsque constituam, extra quos egredi non poi- 
sim, si maxime velim. Id. 1. Off. 11. 33. In re- 
publica maxime conservanda sunt jura belli. Cces. 
1. B. G. 40. Huic legiooi Casar propter virtutera 
confldebat maxime. Nepos Alcib. 3. Hoc maxime 
convenire io Alcibiade videbatur, Quintii. 10. 1. 
86. Quem Homero crederet maiirae accedere. h. e. 
proxime. Cf. Plaut. Amph. 1. I. 271. et i. 1. 44. 
Maxime pugnare, h. e. maxima vi maximoque im- 
peiu. et Bacch. 4. 9. 80. Maxime jubere. con lutta 
fenergia e Cenfasi. — Maxime «n fine quoque 
ponitur, ut apud Cic. 2. Legg. 27. 69. Id enim 
est profecto, quod constituta religione rem publi- 
cam eontineat masime. et 1. Off. 2- 4. Ab eo exor- 
diri volui maxime. Id, i. Tusc. 15. 35. Si, quo- 
rum aut ingenio aut virtute animus exrellit , cos 
arbitrabimur, quia natura optima sint, cernere na- 
turae vim maxime. — b) Cum Adjectivis. Plaut. 
Amph. prot. 133. Cujus rei cupietts maxurne est. 
Cic Amic. 23. 86. Quo etiam magis viluperanda 
est rei maxime necessarise tanta incuria. Cess. 1. 
B. G. 3. Loca maxime f rumen tar ia. Quintii. t. 11. 
13. Quod ita optime faciei, si certos ex comcediis 
elegerit locos et ad boc maxime idoneos. — Simi- 
liter Ter. Andr. 5. 1. 15. Quibus id matime uti- 
le 'st. Cic post redit- in senat. 2. 3. Vir maxime 
Gdelis et roinime timidus. Cces. 1. B. G. 3. Ma- 
ximo plebi acceptus. Id. 2. ibid. 4. Nervii, qui 
maxime feri inter ipsos habentur. Quintii. 1. It. 
13. Iidem autem non ad pronunciandum modo uti- 
lissimi , vcrum ad augendam quoque ''loqueutiam 
maxime accommodati erunt. Id. 10. 1. 93. Cujus 
(elegio?) mibi tersus atque elegans maxime videtur 
aucior Tibullus. Id- 2. 4. 37. Maxime vero com- 
mune est quarere, an etc. Id. 7. 3. 3. Nolo enim 
maxime utar exemplo. f 2. Speciatim cum additis 
unus, unus omnium, omnium, multo, vel, tarn, 
quam, ut qui, quum et superlativis, augendi gra- 
tia. — a) Unus apud Nepot. Dion. 2. Quo fie- 
bat, ut uni buic maxime indulgeret. Curt. 5. 2. 
5. Qui pralium unus maxime accenderat. V. et 
mox sub 6. — b) Unus omnium apud Nepot. 
Milt. t. Quum unus omnium maxime florcret. 
Adde eumd. Cim. 3., ubi omnium omittitur. — 

c) Omnium apud Liv. 23. 49- Qua maxime o- 
mnium belli avida, modo prada aut merces esset- 
Id. 4. 59. ad fin- Addito deinde omnium maxime 
ternpestivo principum in mullitudioem muncrc. — 

d) Multo apud Ter. Hecyr. 1. 2. 85. Atque ca 
res multo maxime disjunxit ilium ab ilia. Sail. 
Cat. 37. Imperium populi Romani multo maxime 
miserablle visum est. — e> Vel apud Cic. Par- 
lit, oral. 33. 114. Qua quidem vel maxime suspi- 
eionem movent, pik d'ogni altra cosa. Sic Id. 2. 
Nat. D. 65. 162. Itiud vero mibi videtur vel ma- 
xime confinnare , deorum providentia consul! re- 
bus bumanij. el 1. Oral. 8, 32. Hoc enim uno 
praestamus vel maxime feris. — /') Quam-tum 
apud Plaut. Mil. glor. 3. 1. 186. Quam poles, 
tarn verba <*cinfi;r maxime ad compendium. 7*er. 
Adelph. 3. 4, 56. Quam vos fac illume agilis, quaru 



MAGIS 

estis maxume potenies, ditcs, rortunati, nobflet: 
tam maxume vos aquo animo aqua noscere opor- 
tet, si etc. — g) Quam maxime apud Ter. A— 
delph. 5. 3. 2. Ego v*ro jubco et in hac re et 
aliis omnibus quam maxime unam facere nos banc 
familiam. Ct'c. 1. Tusc. 45. 108, Persa etiam rera 
circumlitos condunt, vt quam maxime permaneant 
diuturna corpora. Id. 1. Oral. 34. 154. Ut aut 
versibus propositus quam maxime gravibus , aut 
oratione aliqua lecta in eum flnem -. earn rem 
ipsam j quam legissem , verbis aliis quam maxime 
possem lectis , pronur.eiarem. Sail. Cat. 1- Quo 
mibi reclius videtur, memoriam nostri quam ma- 
xime longam effleere. Quintii. 12. 6. 6. Ceterum 
ilium juveoem incipere a quam maxime facili ac 
favorabili causa velim. ~ Et cum Adverbio Cic. 
1. Orat. 33. 149. L*t dicatis quam maxime ad ve- 
ritatem accommodate. — h) Quam qui maxime, 
ut qui maxime, ad personam refertur. Cic 5. 
Fam. 2. 6. Tam sum amicus reipublica?, quam qui 
maxime. quanto altri mai. et Liv. 5. 25 a med. 
Grata ea res, ut qua maxime senatut unquam fuit. 
Sic Id. 7. 33. Pralium, ut quod maxime unquam, 
pari spe , utrimque aequis yiribus commissum est. 

— Contra ut quum maxime ad tempus refertur 
V- infra sub II. \.f. et g. — i) Quum maxime 
est idem ac quam maxime. Calo apud Fronton. 1. 
ad Antonin. 1. p. 109. edit. Rom. Perge istuc 
quoque uti quum maxime de!ere. Ter. Heaut. 4. 
5. 40. Atque quum maxume volo te dare operam. 
Seneca Ep. 96. Si quid credis mihi, iotimos affe- 
ctus meos quum maxime detego. Tac. 1. Hist. 29. 
Ut qui adversas res expertusquum maxime discam, 
ne secundas quidem minus discriminis habere. — 
I) Cum Superlativis qua afleruntur, tamquam du- 
bia omnino et corrupta a recentioribus rejiciuo- 
tur. Cic. 12. Alt. 38. Existiment - sive hanc aber- 
rationem a dotore delegerim, qua maxime Iibera- 
lissima doctoque bomine digois>ima , laudari me 
etiam oportere. Al- teg. libera lis ; al. legendum 
putarit delegerim maxime, qua liberalissima; aliis 
Cicero scripsisse videtur laudari me etiam opor- 
tere maxime. Getl. 13. 16 Quas (bonas artes) qui 
sinceriter cupiunt a|ipeiunlque, bi sunt vel maxime 
humanissimi. Menckerio illud vel maxime idem 
est quod in primis: Cod- Lincoln, habct hi sunt, 
et maxime, humanissimi, quod considerandum • 
Cotum. 9. jR. li. 3. 3. Quanto grandior apis atque 
rotundior , tanto pejor : si vero savior, maxime 
pessima est. Est qui suspecta hcec verba kabet, 
Ceterum V. Iluhnken. ad Vellej. 2. 27., Zumpt. 
ad Cic i.fcrr. 60. 160., ICritz. ad Sail. Jug. 7. 
et alios. Porro Oonalus ait p 1740. Putsch. Com- 
paraiivo et superlalivo tarn, aut minus, aut roi- 
nime, aut magis, aut maxime adjici non oportet; 
adjiciuiitur autern positivo tantum. *f 3. Specia- 
tim notandce sunt forma comparationis ut quis- 
que maxime-ita maxime vel polissimum, ut quis' 
que maxime-ita minime, qua aliis quoque super- 
lativis accommodantur. Cic. 1. Off- t9. 64. Ut 
quisque animi magnitudinc maxime excellit, ita 
maxime vult princeps omnium esse. Id. ibid. 15. 
49. Hoc maxime ofttcii est , ut quisque maxime 
opis indigeat , ita ei potissimum opilulari. Et vi- 
ce versa Id. ibid. § 47. Colendum autem esse ita 
quemque ma\iiuc , ut quisque maxime virtuiibus 
his lenioribus erit ornatus. Id. 1. Legq. 18 49. 
Li enim quisque maxime ad suum eotmiiodum re- 
fert, quacumque agit, ita minime est vir bonus. 

— Interdum simplex maxime in utraque parte 
enunciations locum babet, quando duaj res aqua- 
li ratione accresounl, quasi dicatur quo magis -eo 
magis, ut apud Cic Htisc. Am. 53. 154. Ex qui- 
bus rebus maxime respublica laborat, iis maxime 
rncderx convenit- Adde Plaut. Amph. 1. 1. 44. 
^ 4. lie it) speciatim , in rerum cnumcraiiom: , 
quum gradalim desrenditur, maxime priino ioo 
ponitur, et habet post se partiiulas delude, turn, 
mox, poslea, et hujusmodi. Cic. 8. Phil. 10. 31. 
IIujus industr'nnn maxime quidem vellem, ut imt- 
tarentur ii, <iuos oncirlebat: secundo aulcm lo'o, 
ne allcrius labori invidercnt. Sic Id. Cacin. 0. 23. 
Maxime fuit opiatidum C.ccinai , ui controverts 
nihil haberct : secundo loco , ut ne cum lam irn- 
yroho homine: terlio, ut rum tam stullo. Id. Ila~ 
bir. Post. 12- 33. Mo scilicet maximf, sed proxime 
•Hum quoque fefellissem. f'arto 2. /{. R. 9- 1- Ifl 



MAGIS 

quo gcnere sunt mui-.e oves, deinde capra. Sic 
Plin. 9. Hist. nat. 16. 23. (56). Guslu olei ma- 
xime , dein raodicis imbribus gaudent alunturque. 
Colum. Arbor. 16.1. Vitem maxime populus aht, 
deinde ulmus, deinde fraxinus. et 5. /*. fl. 6. 4. 
Vitem maxima populua videtur alere, deinde ulmus, 
post etiam fraxinus. Plin. 37. 16'it. nat. 12. 75. 
(196). Oblonga maxime probatur, deinde qua vo- 
catur lenticula, postea epipedos et rotunda. Colum. 
6. if. fl. 3. 6- Probaturque maxime ulmea, postea 
fraxinea et ab hac populnea; ultima sunt ilignea 
et queroea. Id. ibid. 3. 3. Ea probantur^ maxime 
ex miiio, turn ex hordeo, mox etiam ex tritico. Id. 
3. ibid. 12. 5. Saserna maxime probat soils ortum, 
tnox deinde meridiem, turn occasum. Plin. 12. 
Hist. nat. 28. 62- (134). Laudatur Hammoniaca 
maxime, mox ^EgyptJa, dein Syiaca. Varro 2. R. 
ft. 11.1. Quod autem maxime perpurget, est equi- 
num, turn asininum, dein bubulum, turn capriDum. 
II.) Translate. *f *■ Sffi P e tst pra^ertim, praa- 
pae, cum primis, potissimum, specialmente, princi- 
palmente: et jungitur noraiuibus, aut particulis. — 
a) Noraiuibus addilur. Plant. Amph. 1. 1. 26- Id 
vi et vtrtute mililum victum atque expugnatum op- 
pidum est, iraperio atque auspicio bed mei Amphi- 
truonU maxurae. Ter. Hecyr. 3- 1. 50. Quod sane 
nolim, maxume beri causa mei. Cces. I B. G. 28. 
Id ea maxime ratione fecit, quod etc. Cic. 1. O fi- 
ll. 35. Credo aliquid sequutos, opportunism loci 
m&iime. Curt. 9.8. 5.Frequenles autem vicos, ma- 
lime in ripa habebant. Liv. 3. 45, Quum multitude, 
Icilii maiime intervenlu, resisti posse Appio crede- 
ret. Cic. 3. Fam. 8. 18. Ut levarem miseriis perdi- 
tas civitates, et perditas maxime per magistratus 
buob. Id. 2. Nat. D. 66. 166. Que ratio poetas, ma- 
ximeque Homerutn impulit. Id. Orat. 31. 109. Ao 
ego Homero, Enoio, reliquis poctis, et maxime tra- 
gi'cii coocederem. Id. 2, Nat. D. 9. 26. Ex puteis 
jugibus aquam calidam trabi, et id maxime bibernis 
fieri tamporibus. Liv. 10. 1. Ex eo loco obscuro 
muita vuloera accepta , maximeque lapidum ictu. 
Curt. 6. 9. 6. Fremitus - qualis solet esse multitu- 
dinis, et maxime militaiis. Cic Dom. 18. 47. In- 
tuemini paullisper animis juventutem, et eos maxi- 
me, qui immioere jam cupiditate videntur in tribu- 
nic'iam potestatem- Id. 7. Alt. 12. Sed quaso ut 
scribes - si quid suspicabere, maximeque, quid no- 
bis faciendum, aut non facteodum putes. — Cum 
Numeralibus pro potissimum dixit Quinlil., ut cer- 
tum aumerum, altis missis, teneret. Sic 5. 14.5. Ci- 
cero maiime quinque defendit. h. e. ex reliquis, sive 
ex toto numero quinque. Id. 8. 4. 3. Quatuor taroen 
maxime generibus video conslare amplificationem. 
h. e. non pluribus. — b) Maxime si (et nisi apud 
Plin.) occurrit apud Varron. i. R. ft 51. 1. Areara 
esse oportet solidam terra pavita, maxime si argilla 
est. Cic. 7. Att. 12. a med. Scribe aliquid, et maxi- 
me, si Pompejus Italia cedit. Adde Cels. 8. 10. n. 7. 
Plin. 25. JKst. nat. 5. 21. (50). Melampodioo ca- 
put aggravane, maxime nisi prasurnatur allium. — 
c) Maxime quod apud Cic. 12- Att 19. De Coccejo 
et Libone qua scribis, approbo: maiime, quod de 
judicatu tuo. Id. 5. Fin. 1. 1. Constituimus, ut am- 
bulationem couficeremus in Academia, maiime 
quod is locus a turba vacuus esset. Adde tumd- 9. 
Att. 19.-, et Sail. Jug. 31. — d) Maxime scilicet 
apud Cic. 13, Ait. 1. Nee vero ulluro genus posses- 
sions est quod malim, maiime scilicet ob earn cau- 
sara, qua suscepta est. Id. Oral. 34. 120. Cognoscat 
etiam rerum gestarum et memoriae veteris ordinem, 
maiime scilicet nostra civitatis, sed et imperioso- 
rum populorum el regum illustrium. — e) Ma- 
xime - sed etiam vel et apud Colum. 12- R- R. 55. 
3. Schneid. Hac salsura luna decrescente, maxime 
per bruraam, sed etiam meose Februario commode 
fiet. PUn. 17. Hist nat. 24. 37. (230). Adurunt et 
Oatus quidam eas maiime, sed et alios fructus. Sic 
Id. 37. ibid. 3. II. (44). Agresies femina moniliura 
vice succina gesiant, maxime decoris gratia, sed 
et medicina. — f) Quum - turn maxime, turn 
- turn maxime, ut - turn maxime, apud Plant. 
Mil. glor. 4. 8. 56. Scio el perspexi sape: verum 
quum aotebac, turn taodie maxime. Cic. 3. Off. 11. 
47. Plena exemploruro est nostra respublica, quum 
saepe, turn maiime bello Punico secundo. Id. 11. 
Att. 6. Solticitum esse te quum de tuis communi- 
busque fortuois, turn maiime de me et de dolore 



— 149 — 

meo sentio. Adde euncJ. Flacc. 38. 9*. Sic Nepot 
iphier. 3- Quod quum in aliis rebus declaim, 
turn maxime in Amynta liberig tuendia, — Cic 2. 
Orat. 23. 96. Hanc igitur similitudinero, qui irmta- 
lione assequi volet, turn exercitaliooibus crebris at- 
que magnis, turn scribendo maiime perseqaatur. — 
o) Jungitur etiam particulis nunc, nuper, turn, 
quum, ut <?uum, et Bigoiflcat id quod Itali dicunt 
precisamente, appunlo. Plant. Men. 5, 9. 58. MR. 
Quid? vestrum p«tri fllii quot eralis? M. sv. Ut 
nanc maxime memini, duo. — Cces. 3. B. C 9. 
Cum Us, quog nuper maxime liberaverat, in proxi- 
ma Octavii castra irruperunt. — Curt. 8. 4. 25. 
Quamquam ipse turn maxime adraoto igne relovebat 
artus. Id. 6. 6. 10. Turn maiime vinci ipsos. — 
Cic. 7. ferr. 54. 142. Hsc quum maxime loquere- 
tur.'sex lictores eum circumsistunt valentissimi. Id. 
1. Off. 13- 42. Totius autem injustitia nulla capiLa- 
li'or, quam eorum, qui quum maxime faliunt, id 
agunt, ut viri boni esse videantur, Liv. 4. 3. Quum 
maxime hac in senatu agerentur, Canulejus pro le- 
gibus suis ita disseruit. Et pro tempore prasenti, m 
prasenti, al presente. Cic. Harusp. resp. 15. 32. 
Antiqua negligimus: etiamne ea negligemus, qua 
fiunt quum maxime? h. e- nunc, appunlo adesso. 
Sic SeTWca'3. Benef. 3. Nemo nostrum novit, nisi 
id teinpus, quod quum maxime transit: ad pratenta 
rari animura retorquenl. ciie appunlo adesso sen va 
e passa. — h) Nunc quum maxime, ut quum 
maxime signiGcant nunc magis quam unquam^ut 
numquam magis. Ter. Andr. 5, 1. 4. Immo enim 
nunc quum maxime abs te postulo atque oro, ut etc. 
Cic. Cluent- 5. 12. Qua multos jam anoos, et nunc 
quum maxime, (ilium interfectum cupit.— Ter. He- 
cyr. 1. 2. 40. Hanc Bacchidem ainabat ut quum ma- 
xime turn Pamphilus. Cic. 2. ad Q. fr. 6. Domus ce- 
lebratur ita, ut quum maxime. fanto, quanta in al- 
tro tempo mai. <| 2. In responsionibus esLassen- 
tientis, concedentis, affirmantis: et cum immo con- 
junctum affirmat contrariam rem. Piaut. Stich. 4. 

1. 3-2. Prasente te, baic apologum agcre unum volo. 
En. Maxime. Adde eumd. Cure. 2. 3. 3t>. , A sin. 5- 

2. 54. et .Vost. 4. 4. 17. Sic Ter. Eun 1. 2. 109. 
Tu, Parmeno, Tac ilii adducantur. pa. .Maiime, si, 
mai si, volentieri. et 2. 3. 42. Nonne hoc monstri 
simile est? quid ais? pa. Maiime. certissimamenle. 
et Hecyr. 4. 4. 86. Puerum, Phidippe, mihi cedo: 
ego alam. phi. Maxime. — Plant. Pseud. 1. 5. 80. 
CA.Numquid peccatum est, Simo? si. Immo maxi- 
me. Ter. Hecyr. 2. 1. 31. so. Non mea opera, ne- 
que pol culpa evenit . la. Immo maxume. Sic Hall- 
Cat. 56. Scilicet res ipsa aspcra est, sed vos non Li- 
metis earn. Immo vero maxume. <f 3. Pro Ct plu- 
rimum, Gell- 17. 8. Erat is puer gcnere Aiticus, ad 
annos maxime natus octo. al piu die aver potesse. 
tlac dicendi ratione G ellius Gracos imitalus eat: 
V, Hemslerhus. ad £u.ctan. 2". 1. p. 303. Bip. _ 

• MAGIS, Idis, f. 3. nayis. 5 1. Est genus lane is. 
bacino, piatto. Plin. 33. Hist. nat. It. 52. (140). 
Fenestelia-ait tympana, se juvene, appellata, turn 
a stateris et lances, quas antiqui magides vocuve- 
rant. Paul. Dig. 12. 6. 36. Scrvus insciente domino 
magidem commodavil. — Videtur esse eadem coin 
maguia Varronis, de qua Vide in ea voce. «J 2. 
Alii tamen, minus recle, inteipretantur vas, in quo 
pinsitur subigiturque farina ad panem faciendum, 
madia, qua= et mactra dicilur, quo sensu occunit 
tanturo apud Mar cell. Empir. 1. a med. Rusanien 
pasta, quod in magide auharet. 

MAGISTER, Hi, di. 2. Antiqui magester scri- 
pserunt pro magister, quemadmodum leber et Me- 
nerva pro liber', Minerva, teste Quin til. 1.4. 17.— 
Ratione habita etymi, est a mam's, vel a j*s|iPTe; 
maximus; b. e. ab etymo mag, unde miiqnus He.'- 
itaque magister est.prafeclus, prasses, ttpcaxonr,q, s- 
niotaTYrt (It. prefetto, presidente, capo, preposto; 
Fr. celui «/ui common de, dirige, ordonne, conduit, 
chef, directeur, surveitlant, inspecteur ; Hisp. cafco, 
xeie, el primero, director, inspector; Germ, d- O- 
bere, Forgesetzte, Aufseher , d. Oberhaupt, d. 
Lciter; Ang!, a master, rufer, president, chief, 
head): ita eoim docet Paul. Diq. 50. 16. 57. Qui- 
bus pracipua cura rerum incumbit, et qui magij, 
quam ceteri, diligentiam et sollicitudioem rebus, 
quibus pr^sunt, debeut, hi magistri appellantur. 
Quin etiam et ip«i magistratus per derivationem a 
magistiis cognominantur. Similiter Fuul. Diac- p 



BfAGISTER 



ii6.f,.Mull. Magisterare moderari, Unde ma- 
gistri non solum doctores artium, led etiam pa- 
gorum, socielatum, vieoruui, collegiorum, equitura 
dicuntur, quia omnes hi magis ceteris possunt; un- 
de et magistratus, qui per imperia potentiores 
sunt, quam pritati. , 

I.) Proprie. % 1. Gcneratit.i. — . a) Maguter 
populi apud antiquos appellalus est dictator, cujus 
erat in populum summa potestas, ut Varro ait 5. 
L. L. 82. Mull. Ita enim Festus p. 198. 63. Mull. 
In Magistro populi faciendo, qui vulgo Dictator ap~ 
pellatur -, ut fuit Mani Valerii H. F. -, qui primus 
Magister a populo creatus est. Cic. 3. Fin. 22. 75. 
Sapiens rectius appeliabilor rex, quam Tarquinlus, 
qui nee se, nee suos regere potuit : rectius magister 
populi (is enim dictator est), quam Sulla, qui triutn 
pestiferorum vitiorum, luxuris, avaritia, crudelila- 
tis magister fuit. Id. 3. Legg- 3- 9. qvando dvblu- 

VM GRAVtVS - OBKVS ^EAMPLIVS SEX MBSS£S IDEM 
IVR1", QVOD DVO CONSVUS^ IBJMO: IS9V8 POPVLl 

magisteh esto. Id. I. de republ. 40. Dictator qui- 
dem ab eo appellatur, quia dicitur: sed in nostris 
libris (augurafifius) vides eum magtstrum populi 
appellari. Uinc ilia hausit Seneca £p. 108. med. 
Praterea notat (Cicero in Ji6ris de ftepublxca), 
eum, quern nos dictatorem dicimus et in historiis 
ita nominari legimus, apud antiquos magistrum po- 
puli vocatum: bodieque id exstat in auguralibus li- 
bris: et testimonium est, quod qui ab illo nomina- 
tur, magister equitum est. — Idem dictus etiam 
magister consulum apud Liv. ubi ait 2. 18. T. Lar* 
tium moderatorem et magistrum consulibus apposi- 
turn. — 5) Post bunc fuit magister equitum, qui 
ab ipso dictatore creabatur, eique soli parebat,sum- 
mamque potestatem babebat in equites et accensos, 
ut Varro toe. cit. dicit, generate del la cayalleria: 
hie successit tribuno Celerum, qui sub regibus full. 
V. CELERES. Liv. 3. 27. Dictator magistrum equi- 
tum dicit L. Tarquiiium. Id. 7. 21. in fin. Dictator 
dictus in caslris C. Julius, cui magister equitum ad- 
jectus L. X. mili us. Id. 23. 11. Magistrum equitum, 
qua consuiaiis potestas sit, fusum fugatumque. Cf. 
Ennius apud Paul. Viae p. 369. 2\. Mull. Sal 
tu dictator , vel euuorum equitumque magister 
Esto, vel consul. — c) Ab hujus gimilitudlne 
magister peditum dicitur ab Ammian. 21. 12. ge- 
nerale delta fanleria. V. infra sub d. Sic et pro 
duce, capitano , usurpatur a Virg. 9, J£n. 370. 
Tercentum, scutati omnes, Volscente magistro. 
— d) .Wcgisfri mMtumj posterioribus R- impera- 
torum temporibus,successere in locum prafectorum 
pratorio, et Iegatorum tempore reipublica? libera: 
crant enim secundo ab ipsis imperatoribus gradu di- 
gnitatis et auctoiitatis, pracrantque pluribus legm- 
nibus, ct causas mililum omnes disceptabant. Ah- 
quando duo creati sunt, quorum alter peditum, al- 
ter equitum magister dicebatur, nunc generate: 
niiquuiido unus lantum toti exercitui prafoit, et 
magister utriungue militia dictus est, gemtrofis- 
simo. V.Gruter. Inscript. 1164. 5. et 1079.14. 
Idem vero dicebatur magister equitum et peditum, 
ut apud Ammian. 22. 11. 2. et Inscript. apud 
Gruter. 412. 3. maoistbr kovitvm pedituwo. — 
e) Magister morum est censor, censore. Cic. 3. 
Fain. 13. Quum bac scribebam, censorem jam te 
esse sperabam:eo brevior est hac epistola, et, ut 
adversus magistrum morum, modestior. — J) 
Magister curice #ud Plant. Aulul. I. 2. 29. et 2. 
2. 3. videtur fuisse idem ac curio. Magister vero 
vici apud Suelon. Aug. 30. et rio.76. et tncimaqi- 
ster in Inscript. apud GruUr. 481.9. et apud Oil- 
uiert, Marm. Pis. n. mm et xuv.et vicomag*- 
ster apud P. Vict, de region. Vrb. R. fuit minor 
magistratus quidam tribunis pi., adilibus et prato- 
ribus subjectus in quolibet Roma vico, deinde et- 
iam in municipiis et coloniis (V. Cavedom. Marm. 
Mod. p. 227.), in pagis autem magister pagi appel- 
lalus, qui vicos aut pagos tuebatur, et publica sui 
vici aut pagi sdificia, si «lustate collapsa esscnt, 
reficiebat, aliaque munera adiliura propria gerebat, 
ut paiet ex Inscript. apud Gruter. 43. 4. et 172. 9. 
P,om» vero et in municipiis ac coloniis Larura pu- 
blicorum cultui praerat, in pagis agros Jmstrare so- 
litus erat, ut ail Suul. Flacc. de colon, p. 2j. Goes. 
Porro quum veierum ludorum Compitahciorum so- 
lemniias. qua quotannis Roma concepliva erat {V. 
COMHTAUS in flu.) to desuetudinem abihsei, ut 



MAGISTEBITJM 

Oarrat Sueton. Aug. 31., Augustus aon. TJ. C. 
dccxt.vii., ut constat ex Dione I. 55. c. 8., Instituit, 
ui magislri vlcorum et plebe homines ac plerum- 
que ex Ubertinis bini, ve! term', yel quaierni, vel 
plures, pro cujusque nempe vici frequentia, prstexta 
indult, et duobus lictoribus stipati, in suis quique 
vicis, bis in anno sacra Laribns Augustis facerent, 
V. LARES in ONOM. Minime vero curanda est 
Asconii ad Cic. Pis. 4. et Livii 34. 7. auctorltas, 
qui docere videntur, magistros vioorum August! 
tempore roulto esse antiquiores; nam illius locum 
a'iler esse legendum jam ostendit Garatonius in 
cdnof. ad Cic. loc. cit., hunc vero per protepsin lo~ 
cutum fuisse, dicendum est. V, plura hue pertinen- 
tia in Marinii epist. ajmd Vise, Mas. Pio-Clem. 
T. 4, p. 298. -310. «ct. Medial, et epud Olivieri, 
Jffarm. Pis, p. 189. ■ — g) Iff agister Augustalis 
In Jnscript. apud Gruter. 149. 5. et apod Morcell. 
T. 1. p. 225. est magister vis August®. Sic Iw 
script, apud Lupoli It. Venus, p. 101 bovivs 

X. BT M. f.. HILAREM (lie) MAC AUG. VIAM 8TRAVIT 

rose p. tvn. r>. d. — h) Est etiam princeps, seu 
primus Bacerdos alicujus collegii vel rectius prin- 
ceps et sBcri ipsius pontirex aliisque sacerdotibus 
major. Namque Capitolin. Antonin. 4. Fuit in eo 
sacerdotio (Saliorum) et prassul et vates et magi- 
ster. Prrssul vero erat primus ejus coHegii sacer- 
dos, teste Aurel. Vict. Vir. ill. 3. Salios Martis sa- 
cerdotes, quorum primus prasul vocatur, instituit. 
Celerum Liv. 39- 18. extr. Ne qua pecunia commu- 
nis, ncu quis magister sacrorum, aut sacerdos esaet. 
Ilinc magister Saliorum apud Vol. Max, 1. 1. 9. et 
in Inscript. apud Gruter. 489. 10., et magister 
Arvalium in alia apud Marin. Frat.Arv. n. XV. 
et magister Larum apud eumd. ibid. p. 543. V. 
MAGISTRA sub 1. — i) Magister officiorum et 
operarum a Colum. 1. R. R.8. 17. distinguitur a 
villico, quern Itali castaldo vocant, et huic subjici- 
tur, ul singulis rustieas rei of0ciis, et operis in agro 
taborantibus prssit; hunc Itali dicunt capomastro, 
capo d'uomini. At sub Tbeodorico magister offi- 
ciorum erat rcaawv twv ^etatXeu; /3ouXcov o [tdyt- 
crpoc. jcoivmto'c, ul ait rhetor Priscus, h. e- particeps 
consiiiorum imperatoris. Hinc in Pap. n. 82. col. 1. 
lin. 5. Quoniam V. I. atque mogniflcus magister of- 
ficiorum et consiliarius D. N. (scil. Odoacris) ex 
hac civitate (Ravenna) Romam profectus est etc. V. 
Zirardini Novell, anted, p. 472.; et Cassiod. 1. 
EpAI. et 13. — chori canentium, apud Colum. 
12. R. R. 2. 4. maestro di cappelta. — m) scriptu- 
re? , et in scriptura apud Cic. 5. Att. 15. extr., 4. 
Verr. 70. I6U et 5. ibid. 71. 167. est qui praeest iis, 
qui scrlptum facioot, pra?sertitn vero qui rationibus 
vecligaUum et portorii conscribendis a publicanis 
praeflciiur. Cic. 11. Att 10. P. Terentius operas In 
porta et scriptura Asiaj pro magistro dedit. k. e. 
vicem magislri gerens. — n) societatis idem est, 
qui scriptura?, rationes enrans societatis publicano- 
rum. Cic. 4. Verr. 74. 182. et 75. 184. Sic 12. Fam. 
9. P. Rupilius, qui est magister in ea societate. et 
Plane. 13. 32. Cn. Plancius eques R. maiimarum 
societatum auclor, pluriraanim magister. V. Gerva- 
sio, Osservaz. su due Jscrizioni Messinesi p. 10. 
— o) ptcoris, qui pastoribus praeesl gregem cu- 
Btodientibus, capo aV pastors': item quivis pastor, 
vcl etiam agaso, pastore, condottiere. Varro 2. R. 
jR.1 0-2. Qui pascunt, oportet in pastione diem totum 
esse: esse omnessub uno magistro pecoris: eum esse 
majorem natu, et peritiorem, quam reliquos. Virg. 
3. G. 445- Dulcibus idcirco fluviis pecus omtie ma- 
gistrl Perfundunt- et ibid. 185. de equo. blandis gau- 
dere magistri Laudibus, et plaus^ souitum cervicis 
amare. Apul. 10. Met. sub fin. Magister asini. k. e. 
domiriui, et agaso. Sil. It. 4. 618. de elephanto.' 
lopso dat terga magistro. h. e. rectore. — p) au- 
ctionis, qui praecst bonis sub hasta vendendis. Nam 
si quando debitor citatus non parulsset, solebant 
creditores a prastore bonorum ejus possessionem 
impelrare, atque unum e guo nomero deligebaut, 
qui bona sub basta veudcret, et ex ea pecunia ipsis 
satisfaceret: unde is magister dictus est. A JCtis 
dicitur curator, in lit. 8. lib. 42. Dig. qui De cu- 
rators bonis dando inicrlbitur. Cic. Quinct. 15. 50. 
Cui magislri flunt, et domini conslituuntur, qui, 
qua lege et qua conditione pereat, pronuncient. Ad- 
de 1. Att. I. et 6. ibid. 1. a med.,Hinc dictum ejus- 
dem Cictr. de Pleetorli matre apud Quintil, 6. 3. 



- 150 — 

51. earn, dura vixtt, ludum; postquam roortaa est, 
magistros habuisse. Dicebantur enim, dum visit, in- 

fames feroloas ad earn convenire solltar: post mor- 
tem ejus bona venibant. Ludit itaque Cic. in am- 
biguo, ad magistrum aucllonis respiciens et ad ma- 
gistrum ludi: de quo V. in LUDIMAGISTER. — 
a) conuJuii, modimperator, ret, arbiter bibendi: 
quod munus magitlerium a Cicer. dicitur. Varro 
5. L. L. 122. Mull. Hisce (parens) etiam nunc in 
publico convivio, quum magistri fiunt, potio cir- 
cumfertur, Adde Apul. de Mag. — r) navis, nau- 
tarum prafectus: et plus est, quam gubemator. Est 
enim magister navis, inqait Ulp. Dig. 14. 1. 1., 
cui totius navis cura mandata est, padrone, o capi- 
tano, o sopraccomito. Liv. 29. 25. Ut guberoato- 
res et magistri navium convenirent ad imperia ac- 
cipienda. Id. 45. 42. Dedit sociis navalibus denarios 
septuagenos, gabernatoribus duplex, magistris na- 
vium qaadruplex. — Nonnunquam tamen pro gu- 
bernatore ponitur, piloto. Virg. 5. /En. 176. Ipse 
guberuaclo rector subit, ipse magister. et 1. ibid. 
119. excutitur, pronusque magister Volvltur in ca- 
put. Val. Place. 1. 18. Grajis Helice servanda ma- 
gistris. — $) ludi, qui ludo, sea scboia praeest, 
maestro, qui et ludimagister dicitur. V. in ea voce. 
Cf. ^opt'sc. T'acif. 6. Dii avertaut prlncipes pueros, 
quibus ad subscribendum magistri lilterarli mauus 
teneant. — I) gladiatorum, h. e. lanista. Cic. 3. 
Orat. 23. 86. - u) In antiquis Inscriptionib. et alibi 
leguotur magister sacrorum, fani, horr tor urn, col- 
legia, tnemorio?, munerum, Augus talis, admissio- 
num, epistolarum, Ubellorum, etc., quas omnia, et 
his similia pari ratio ne , ac superiors , sunt eipo- 
nenda. V. Gruter. indices, et hist. August. Script. 
— v) Preeterea apud eumd. Grufer. non uno in 
loco habetur magister a bibliotheca, ab marmori- 
bus, b. e. earuro rerum carator et custos. ^ 2. 
Speciatim et sape ponitur pro eo, qui docet quip- 
piam, prascipue artes liberalcs. Cic. 2. Phil. 4. 8. 
Invideo magistro tuo, qui te, tanta roercede, nihil 
sapere docuit. Id. 1. Orat. 57. 245. Pueri apud ma- 
gistros eierceottir- Id. 1. Invent. 25. 35. Artium 
liberalium magistri, vivendi praaceptores. Id. Mur. 
31.65. Vestri praeceptores et virtutis magistri. Id. 
Dom. 39. 104. Auctor et magister public* religio- 
nis. Id. Ccscin. 11. 32. Te uti in hac re magi- 
stro volo, Qutntil. 2. 2. 13. Se quoque prceceptores 
intente ac modeste audiri veliot: non enim judicio 
discipulorum dicere debet magister, sed discipuli 
magistri. Sueton. Gramm. 23. Numquam ita do- 
cuit, ut magfetri personam sustineret. et Bibaculus 
apud Sueton. ibid. 11. Mirati somus unicum ma- 
gistrum, Summum grammaiicum, optimum poetam 
Omnes solvere posse quxsliones. V. et sub II. 1, 
\ 3, Item speciatim pro padagogo, pedagogo, ajo. 
Ter. Phorm. 1. 2. 21. Senes me fliiis reliDquunt 
quasi magistrum. Ubi Donatus: Sic Latini: quem 
Grasci Kcti&affwriv appellant. 

II.) Translate. *| 1. Metaphora ducta a supe- 
rior! paragr. 2. Cic. t. Orat. 33. 150. Stilus, opti- 
mus dicendi effector ac magister. Cf. Gell. 14. 2. 
Mull magislri. scit. libri. Pers. prol. 10. Magisier 
arlis ingeniique largilor venter. Cic. 2. Phil. 36. 
90. Timor, non diuturnus magister officii. Cf. Sil. 
It. 4. 25. baud segais cuncta magister Prscipitat 
timor, ac vastis trepidatur in arvis. ^ 2, Pro sua- 
sore, impulsore, auctore. Ter. Andr. I. 2. 21. Si 
quis magistrum ccpit ad earn rem improbum, etc. 
Cic. 5. Verr- 21. 54. Qui dux isti quondam et ma- 
gister ad despoliandum Diana templum fuit. Seneca 
Thyest,9it. Saepo io mBgisirum scelera redierunt 
sua. — Et Adjective. Sedul. 1. 5. ri tuque magistro 
Plurima Niliacis tradant mendacia biblis. 

MAGISTRrIL'M, li, n. 2. (magister) magistri di- 
gnitas, seu officium, irf osdet'a, n^oczazia (It. ma- 
gistero , prefettura, presidenza; Ft. fonction de 
chef, de president, de directeur ; Hisp. funcion de 
cabo, xefe, director, inspector; Germ. d. Amt e. 
Vorttehers , Aufsehers , Oberhauptes , Leiters; 
Angl. the office or power of a master, president 
or gove.mour, mastership, magistery). 

I.) Proprie. ^ 1. Generatim. Sueton. 7\b. 3. 
Dictatura ac magisterio equitum bonorata famijio. 
coll' officio di generate delta cavalleria. Sic Am- 
mian. 14. 1., 15. 5. et 16. 10.; et itfuref. Vict. 
Cass. 41. Magisterium pedltum. h. e. prapfectura 
pediltun in milltle. Et eodem seosu Aurel. Vict. 



MAGISTKALIS 

Ceesar. 42. Magisterium pedeslre. Cic. Prov. cont- 
19, 46 Magisterium morum. h. e. censura. Sue- 
ton. Aug. 2. Monicipalibus magisterils conlentus. 
h. e. magistratibus municipiorum. Inscript. spud 
Mur at. 103. 5., qaas est apud Orell. 3220- wag. 

VICI <}V> RAL. AVG. PBIMI MAGISTIB. IKIBRVNT. V. 

Vise. Mus. Pio-Clem. T. 1. p. 300. Rursus Sue- 
ton. Cat. 22. Magisterium sacerdotii. Id. Domit. 4- 
collegii. Colum. 11. R. R. 1. 7. Potissimum autera 
est in eo (h. e. vitlici) magisterio scire et sstimare, 
quale officium et qualis labor sit cuique injuagen- 
dus. w Sic Apul. 10. Met. Magisterium pecuarlum. 
Cic. Senect. 14. 46. Me vero et magisteria deleclant 
a majoribus ins'.ituta, et is serrao, qui more majo- 
rum a summo magistro adhibetur in pocullg. h. e. 
munus ejus, qui coovivli est caput; quod regoum 
vini Horat. 1. Od. 4. 18. appellat. Orellius vero 
vocabulum magistro expunxlt, quod e gloss, antl- 
quiss. iu textum irrepsisse afBrmat. — Ad canes 
traoatulit Plin. 8. Hist. not. 40. 61. (148). Naroqua 
inter se eiercent etiam magisteria. h. e. ut unus 
alii* praesit et ductorem se prsebeat in venatu etc. 
^ 2. Speciatim de officio ejus, qui docet quipplam. 
Colum. R. R. prafat. § 20. Rem rusticaro sor- 
didura esse negotium, quod nullius egeat magisterio 
praeceptoris. ^ 3. Item speciatim de psedagogi offi- 
cio. Plant. Bacch. 1. 2. 40. Jam eicessit mlbi anas 
ei magisterio tuo. h. e. non amplius tibi subest 
tamquam magistro et custodi. 

II.) Translate. Ptaut. Most. 1. 1. 32. Virtute id 
factum et magisterio too. n. e. consilio, monitu. 
Tibull. I. 4. 84. Quum mea ridebunt vans magiste- 
ria. k. e. amatorias instituliooes et pnecepta. Cels. 

5. 27. n. 2. Post quae nullo novo magisterio, sed 
jam supra posito vulnus eril implendum et ad sa- 
nitatem perducendum. h. e. nulla nova curandi ra- 
tione, quae a medendi magistris tradita sit. 

MAGISTERIUS, a, um, adject, {magistert ad 
magisterium pertioens, magistrate. Impp. Honor, 
et Theodos. Cod. 3. 13. 6. Magisteria poteslari in- 
ter militares viros audiendi concedimus facultatero. 
Imp. Zeno ibid. 24. 3. Qui magisteriaj potestati* 
6udoribus clarus factus est. Adde ibid. 6. 8. 1. Cas- 
siod. 1. Variar. 12. Sume magisterial iufulas digni- 
tatis, h. e. magistri officiorum. 

MAGISTERO et per syncop. magistro, as, Sri, 
Stum, are, a. I. (magister). Part. Magistrans. — 
Magisterare est imperare, prasesse, magistrum sea 
pr»fectum agere. Festus p. 153. 11. Mull. Magiste- 
rare regere et temperare est. Paul. Diac. p. 1-20. 

6. Mull. Magisterare moderari. .Spartian. Hadrian. 
10. Inter manipulares vitam militarem magisiraoi. 
Sic Hieronym. Ep. 25. Te magistrate. 

MAGISTRA, se, f. 1. (magister) prasceptrix, mae- 
stra. 

I.) Proprie. Ter. Becyr. 2. 1. 7- Ei lodo, si ullai 
est, magislram hanc esse, satis certo scio. — I;a et- 
iam appellatur femioa sacerdos. V. MAGISTER 
sub I. J.j. Inscript. apud Gruter, 1088. 4. iuliab 

FBLICITATI MACISTBAB FORTVI<AK MBLVOris. COll*- 

gium CBNTONARj'orum. Alia apud Mur at. 133. 3. 

BO>AB DBAS PAGAJVAB RV?HU C. t. FB3TA CABSILIA 
Q. F- 9C1LACB MAGISTRAB D. P. S. Alia I'fcl'd. 5., 

quam vide in FONIO. 

II.) Translate. — a) Substantivorum more. Cic. 
Rose. Am. 27. 75. Vita rustica parsimoniaa, dili- 
gentix, justitiee magistra est. Id. 5. Tutc. 2. 5. 
Philosophia magistra morum. Id. 1. Nat. 2?. 15. 40. 
Lex quasi dux vitse et roagictra officiorum. Quintil. 
1. 6. 2. Consuetudo certissima loquendi magislra. 
— b) Adjective. Virg- 8. xEn. 442. nunc viribus 
usos, Nunc manibus rapidis, omni nunc arte mag\- 
strt. squisita, fina, cujusmodi ost magistrorum alios 
docentium. Ovid. Reroid. 15. 82. abeuot studia in 
mores , artesque magistra?. Sit. It, 3. 387. Aspcr 
frena pati , aut jussis parere magistris, Claudum. 
prcef. de II I. cons. Honor. 7. de aquila. Consul! I 
ardentes radios, et luce magislra Nolorum vires in- 
geniumque probat. Apud Ovid, et Sil. It. alii allter 
leg. 

MAGISTRALIS, e, adject- (magister) ad ma. 
g'.strum pertioens, da maestro. Vopisc. Saturn, to. 
Frequenlaverai pergulas magistrales. V. PERGL'LA- 
Id. Tacit. 6. Manuura raagistralium ictlbus terro. 
rique subjaceat. — Item qui magisterio alicujus coi„ 
Iegii aotea est functus. Inscript. apud Schinss 
Gnida al Mus, Balogn. p. 24. Lrbero Patvi Aug' 



MAGISTRAS 

sacrum in hbmoriam p. cobkblii satvrjkisi MAGI- 
STRALS CORNELIA PRIMA VX08 EX 1NDYLGKJ.T1A COL- 
LKG. SIGNVM LlflERl BASBM CAVLAS D. D. Ita SchiasS. 

ibid, routilam ab initio banc Inscriptionem supplen- 
dam recte monuit , quam refert etiam Matvas. 
Marm. Fels. p. 41. et Gruter. 67. 5. 

MAGISTRAS, atis, m. 3. idem ac magister, qui 
alicui collegio prawst. Inscript. apud Gruter. 73. 
4,, qua eat apyd Orell. 3798. t. smvs maximvs 

VBT. LEG. AD. P. P- MAGISTRAS PRIMVS IN CANaoa D. 

D. Hujus hiscriptionia initiuci vide in CANABEN- 
SIS. Hac cl. FurlanetlO. At Orellius illud magi- 
stras pro magistrates accepit; eumque secuti sunt 
Freund. et Iilolz. in Leiic. Quamquara Charis. de 
rtominibus agens, qui pluralt numero adbibentur et 
singular! carent, ait 1. p. 20, Putsch. Magistrates et 
magistrates inveoiraus; optimates (sed iovemmus 
optimas) et inBmates legimus. 

MAGISTRATE, onis, f. 3. (magistro). ^ I. 
Abitracte est magisteriura , praceptio , instltutio. 
Apul. 2. Dogm. Plat. Qua soils disciplims tradun- 
tur , et magisUatione discunlur. Al leg. magistra 
raiione. % 2. Concreto, uti ajunt, sen*u in Cod, 
Tluod. 14. 9. 3. publica magistrationes sunt scbolae 
publica. 

MAG1STBATUS, us, m. 4. (magfster: Varro 5. 
L. L. 82. Mull- Magister equitum, quod sum- 
ma potestas hujus in equius et accensos, ut est sum- 
ma populi dictator, a quo la quoque magister 
populi appellalus. Reliqui quod miaores quam hi 
magislri, dicli magistratus, ut ab albo albatus. 
V. et Paul. Dig. et Paul. Diac. locc. citt. io MA- 
GISTER init.). De alia forma magistras pro magi- 
strates V. dicta in MAGISTRAS. — Magistratus 
est digoitas et potestas alicujus, vel aliquorum, qui 
publica auctoritnte curant ea, quae f.d rempublicam 
jjcttinent (It. magistrate), maeitrato; Fr. magi- 
xtrature, charge, emploi; Hisp. magistrado, car- 
ga, empleo; Germ. e. obrigkeitlkhes Ami; Angl. 
the office or place of a magistrate, a magistracy, 
civil office). 

I.) Proprie. — a) Plurimis jungitur Verbis. 
Cic. Amic 17. 63. Honores, magistratus, imperia, 
poiestates araicitia anteponere. Id. Mur. 35. 74. 
Magistratus mandare. Id. 2. leg. Agr. 10. 26. dare. 
Id. Plane 25. 61. commitlere. Id. 3. Verr. 12. 
33. Ad magistratus remque pubiicam accedere. Id. 
6. ibid. 61. 137. Magistratum habere. Cces. 7. 
B. G. 33. obtinere. Cic. 1. Off. 21. 72. adipisci. 
Id. Pis. i . 2. assequi. Liv. 5. 9. occipere. Sail. 
Jug. 47. iogredl. Cic. 5. Phil. 19. 52. petere, ca- 
pere, gercre. Id. 2. Verr. 10. 30. inire. Sueton. 
Tib- 9- tnebnare- Lentulus apud Cm. 12. Fam. 
14. In magistratum venire. Cic. 3. Legg. 20. 47. Ma- 
gistrata ablre. Pompon. Dig. 1. 2. 2. ante med. se 
abdlcare. V.ABDlCO. et ibid. Magistratum sib! pro- 
rogare. Cic 4. Verr. 57. 140. abrogare alicui. fsew 
do-Ascon. in 3. ibid. 33. imminuere, V. IMMI- 
NUO. Liv. 3. 38. abolere. Cm. 7. B. G. 33. de- 
ponere . Tac. 12. Ann. 4. ejurare. Liv. 5. 11. Io 
magistral manere. et ibid. 28. esse- Nepos Milt. 
8. veraari. Cic. 3. Legg. 20. 47. gerere aliquld. 
Manil. 5. 312. Perque magistratus et publica jura 
ferunlur. — b) Magistratuum genera duo Roma 
fuere , extraordinarii et ordinarii: in iilis dicta- 
lura et magisterium equitum pracipue numerantur: 
praterea duumviri perduellionls, quastores rerum 
capilalium , triumviri mensarii , decemviri legibus 
consiituendls , etc. In bis dua classes , majorum 
scilicet, ut consulum, pratorum, ceosorum." mino- 
rum, ut adilium, quastorum, tribunorum plcbis, 
triumvirum , quatuorvlrum , etc. curatorum alvei 
Tiberis, etc. prafectorum ararii, etc. V, Messala 
apud Gelt. i\ 15. Praterea patricii magistratus 
dicti sunt , qui prlmuro a patrlctis famllils suroc- 
bantur: plebeji, qui a plebe: curules, qui curuli 
sella utebantur, h. e. consules, censorea, pratores, 
adilesque curules. Reliqui curulii sella j«s non 
habebant. In provinces quoque magistratus fuere, 
proconsulum, propratorum, proquastorum, qui or- 
dinarii erant: item trfumvirum, quinquevirum, etc 
colonlis deducerjdis, curatorum viar'um extra Ur- 
bem , etc. — c) Magistratus nomen proprie iis 
tribuitur , qui urbanam ac civilem administratio- 
□ em babent, nam, qui militarem , horuro imperia 
suot appeliata : lametsi hoc non semper, V. IM- 
PBR1UM. Sail Jug. 3. Magistratus, et imperia 



— 151 — 

minime mlbi cupiunda videntur. Sueton. Ccps. 54. ■ 
Abstinentiam neque in imperils, oeque in magi- 
stratibus praslilit. Adde eumd. Aug. 61. — d) 
laterdum urban! magistratus ita distinguuntur ap- 
pellatione a provinciaiibus , ut Uti quidem magi- 
stratus, hi potestates dicantur. Sueton- Claud. 23. 
Jurisdictionem in urbe delegarl magistratibus soli- 
tam atque etlam per proviocias potestatibus , etc. 
In edicto Prxtoris, apad Ulp. Dig. 2. 2. 1. Qui 
magistratum , polestatemve babebit. Adde ipsum 
Ulp. ibid. 1. 13. 

II.) Translate et sapissime magistratus ipsum 
bomioem significat, qui in magistratu est, ut docet 
Paul. Diac. his verbis p. 126. 7. Mull. Qua vol 
(.magistratus') duabus significalionibus notatur. 
Nam aut personam ipsam demonstrat, ut quum di- 
cimus: magistratus jussit ; aut honorem, ut quum 
dicimus: Tito magistratus datus est. Sic Cic. 1. 
Off. 34. 124. Est proprium munus magistratus 
intelligere, se gerere personam chitatis. Sail. Jug. 
22. Oppida per magistratus admioistrare. Liv. 5. 
17. Creare magistratus. Nepos Epam. 4. Magistra- 
te quempiam tradere. scil. puoiendum. Id. Hann. 
7. His enim magistratibus legati Romam venerunt. 
h. e. bis consulibus. Gell. 2. 2. Turn inter fllium 
magistratum et patrera privatum publico* hoDo^es 
cessare, genuinos ac naturales eioriri. 

MAGISTRIANUS, a, um, adject, (magister) ad 
magistratum seu pracoptorem perlinens. Fulgent. 
Plane, de Conlin. Virg. p. 759. Etysiom ingredi- 
tur campum, id est fenatam vitam post magistria- 
num timoxem. et ibid. p. 762. Magistriani timoris 
projecta gravedioe^ h. e. tiraoris , quern magister 
seu praceptor incutit. 

MAGISTRO. V. MAGISTERO. 

MAGMA, 8tis, n. 3. y-xyua, fat unauenti, ul 
Plin. 13- Hist. nat. 2- 3. (19). inierpretalur. 
Scribon. Compos. 157. Cera libra in et trientem , 
magmatis P. bessem. Uinc crocomagma: quod V. 

MAGMATARlUS, li, m. 2. qui roagmata con- 
ficit et vendit, unguentarius. Gloss. Philox. Ma- 
gmatarius u,\tpt$6$. Adde Varron.it. Mull. L. L. 
112, ui legit Turneb. 1. 22. Adversar. c. 6.; nam 
alii alUer omnino. 

MAGMENTATUM magis augmentatum. Paul. 
Diac- p. 126. 4. Ita correxil Mullerus: Codices 
enim el editiones vett. habent magmentum, quod 
verbis explicotioni adjectis minime convenit. Sea- 
liger violentius bulc vitio mederi studuit , ita ut 
postea majus augmentum scribcretur. 

MAGMENTARlUS, a, urn, adject, (magmentum) 
ut Magmenlarium canum, quo scil. magmenta , 
vel exta sacra imposita inferebantur ara ; etcnim 
ita vocem interpretantur Gloss. Philox. Magmen- 
larium, I'f' ou -ra ankdyyva dvai&iusva -rot« 
|5wpo7c rpoaf epovrat. Varro 5. L. L. 112. Mull. 
Magmentum a magis ; quod ad religionem magis 
pertinet. Itaque propter hoc magmentaria cana 
(,fc. e. canistra), instltuta locis certis, quo id impo- 
nerctur. Ita legit Turneb. 1. 22, Advers. c. 6. At 
Mullerus pro cana legit fana, et bac adnotat: 
Kava, qua Satmasius a Varrone sigoiOcata putat, 
ub hac antiquitate Romanorum sacrorum alieoa 
sunt. 

MAGMENTUM, i, n. 2. vox est sacrorum pro- 
pria, et pro magis augmentum usurpatut , ut ait 
Paul. Diac. (V. MACTl'S), vel potius est ab ety 
mo mag, unde mactare el inusit. magere et ma- 
gmentum pro magimenlum, ut ab augere est au- 
gmentum pro augimentum et similia. Varro loc 
cit. in MAGMENTARlfJS. Arnob. 7. 24. exlr. 
Non magmenta, non augmina , non inille species 
vel farciminum, vel etc. V. integrum caput. Cf. ct 
Ptacidi Gloss, in Class. Auct. T. 3. p. 485. edente 
A. JJaio, quam vis ea corruptissinia sitit. Inscript. 
optima nota apud Gruter. 229. , qua est apud 
Orell. 2489. si ovis hoSTIA sachvm paiit , qvi 

MAGMKNTVM NEC PROTOU.AT, IDC1BCO TAMEN PROB8 

pactvm esto. /». e. , ut recte interpretatur Sigon. 
de ant. jur. prov. I. 2. c. 6. o med., Si quis ho- 
slia sacrum fecerit, quod sacrum ob hostia vitium 
non crescat, sive non adolescat, ut in legitimis ac- 
cidit; nee majus augmentum proferat, idcirco ta- 
roen probe factum esto, ac tr:3te nihil sacrificium 
portendat. Hactcnus Sig. Eadem verba sunt in alia 
(ntcript. apud eumd 23. 12., qua nunc Palavii 
{ quidem eistat, sed mutila ex parte dimidio, ut vi- 



MAGNARIDS 

dere est apud Morcell. de stil. Inscr. Lat. T. \. 
p. 62. ed. Patav. Alia Inscript. apud Fabrett. 
p. 635. n. 30t. M. ofkntivs matri de^m magsq3 
TAVB0B0LIVM et criobolivm magmkktym fecit. 
h. e. sacrum sine vitio, vel sacrum majore au- 
gmento, ut habet Morcell. de slit. Inscr. Lat. 
T. 1. p. 64. Sed Borghesius Diplom. di Decio 
p. 49. earn spurlam esse arbitratur. Ceierom V. et 
Pignor. Symbolic, epist. n. 30. 

MAGN'.EVUS, a, um, adject, (magnus et avum) 
qui magna seu provectioris atatis est, grandwvus. 
Gloss. Philox. Magna vas, dpyauoyiouv. 

MAGNALlA, Ium, n. plur. 3. (magous) res pra^ 
clara et miranda, grandi imprese, grandi cose, xa 
ueyakela. Tertull. 2. ad Uxor. 7. Sensit magnalia* 
Id. 1. advers. Marcion. 54. Dat dextram mancus, 
loquitur magnalia mutus. Hinc in V. et If. Testam. 
sape est magnalia Dei. — Magnalia arma sunt 
ancilia in Inscript. apud Murat. 481. 5., qua est 
apud Orell. 2244. mansiones saliorvm palatino- 

RVM A VBTERIBV3 AD ARMOHVM MAGSAL1VM CVSTO* 

diam etc. Dempster, ad Rosin. Antiq. Rom. I. 2. 
c. 12. extr. perperara legit in eadem magnatium. 
At apud Gruter. 173. rectius habetur annalium, 
h. e. ancilium, qua quotannis xiv.Cal. Apr. a -9a- 
liis in comitio agitabantur. V. SALII; et Guarini 
Comment, xn. p. 40.; et Bullett. archeol. an. 
1842. p. 131. 

MAGNANlMIS, e, adject, (magnui et animus) 
recentiori forma est idem ac magnanimus, h. c. qui 
magna aoima praditus est. Claud. Mamert. 1. 
Stat. anim. 20. Nee unquam perexigui corporis 
hominem magnanimem vere diceremus , quum In* 
gentis corpulentia pusillaoimes pleruraque dicamus. 
Sicut dicimus magnanimus Moyses, quum Rubrl 
maris vias iulrcpidus iatravit. Adde Jornand- GtU 
40. ad fin. 

MAGN'ANlMlTAS, 3tis, f. 3. (magnanimus) ma- 
gnitudo animi , prastantia , magniflcenlia: virtus 
animi magna speetantis, prwserttm circa honore*, 
■magnanimila, grandezza d'animo, 1*870X0 t|»!>3(i a. 
Ctc. 1 . Off. 43 . 152 . Omnis bonestas manal a 
partibus qualuor, quarum uaa est cognitionis , al- 
tera communitatis , tertia magnanimitatis , quarta 
modcrationis. Plin. Paneg. 58. Tuam magnaoi- 
mitatem, an modestiam, an benignitatera prius mi- 
rer? — ■ Et cum addita significatione osteotationis 
ct jactantia, occurrit apud Ammian. 19. 6. Galli 
miiites anxii ne - ciuta urbe periculls, nihil egissa 
opera pretium pro magnanimitate Gallica memo- 
rent ur. 

MAGNANIMUS, a, um, adject, (magnus et ani- 
mus). Aiiam formara MAGNANlMIS V. loco suo. 
— Magnanimus est qui raagni est animi et magna 
conantis, prvaXdcjiuxpc (It. magnantma; Fr. ma-' 
gnanime, jier, noble, genereux; Hisp. magnani- 
mo, noble, generoso; Germ, hochherzig, tapfer, 
muthig ; Angl. great of mt'nd, of great spirit, 
magnanimous, brave). Occurrit — a) De ho mi- 
nibus. Ctc. 1. Off. 19. 63. Itaque vlros fortes et ma- 
gnanimos, eo-dern bonos el simplices esse volu- 
mus. Sic Id. 4. Fuse. 28. 61. Ilium esse, quern 
magnanimum ct fortem virum dicimus. Virg. 6. 
A'n. 379. Magnanimi heroes. Ovid. 4. Fast. 379. 
Hac, ait, ilia dies, Libycis qua Gasar in oris Per- 
fida magnanimi contudit arma Juba. Lucret. 5. 
401.: et Ovid. 1. Met. 111. Magnanimus Pbae- 
thon. Ovid. 13. Met. 298. Achilles. Virg. 10. JEn. 
139. gentes. Sic Sit. It. 1. 29. Verum ubi roagna- 
nimis Romam caput urbibus alte Exserere - tidet 
etc. — b) De brutis animantlbus. Virg. 3. £n. 
70.. magnanimum generator equorum. Ovid. 3. 
Trist. 5. 33. Magnanimus leo. — c) De abstra- 
cts*. Gell. 7. 19. Libe-rale atque magnanimum fa- 
ctum. 

MAGNARtUS, II, m. 2. (magnus) magnls pecu- 
niis negotians , magous negotiator: opponitur au- 
t«ra lenuiario, vel minusculario, chi vende e com- 
pera indigrosso, ^iydkifxitopoi. Apul. I. Met. ab 
init. Om »e enim pridle Lupus negotiator magna- 
rius coesnerat. Inscript. apud Griifer. 283. t., quaj 
est apud Orell. 4074. corpvs coriariobyh magna- 
riorvm solaiariorvm (pro loleariorum). Alia apud 
Fea, Framm. cons. p. 14. n. 41)., qua est apud 
Nenzen- 647G. attio instsio tertvllo corRI- 
ctori Venetios et Histrice prteposiTo fabrjcai 

ptfefectQ UJBI3 fie MAE OORPV3 MAliftAlllURVM »r ±1 



MAGNAS 

TTAM ASBI TOS1GNBM L06AVIT CYRANItBVS JXAvllS 
B1SPJCT0 ST FLORENTIO VY. PP. rrOBFOtitiS COBFO- 

rit MAQnariorum . Alia in Giorn. di Fir. ann. 
1773. p. 836., qua est apud OreH. 426*. pis mani- 

BV8 M. JTNl PVDBNTI8 PISTORI MAGNARIO PBRSIAKO. 

venditor e indigrosso di pane ad uso di Persia. 
Atia apud Murat. 721. 1.2. corpvs pistobvm ma- 
GNARIORYM , et CABTBKMiartoRVM- et 519. quin- 
ouennalis corpor. mackah. tignariorvm . In- 
scripU Neap, apud Mommsen. 4106. , qua est 
apud ffenzen, 7243. ct*. triEvivs akteros avgvst. 

CK. mCVIVS CN. I, FBL1X CN. MEV1VS CN. i. FELIX 
BUGNAR. CN. MBVIVS CN. I. AMARANTRVS. 

MAGMAS, stls, m. 3. (magnus) vir prlmarius, 
magnate, p-s^sa-rav. Fulgat. interpr. Eccli. 33. 
19. Audita me, magnates, et omoes populi. et 38. 
3. Discipline medici cxallabit caput iilius , et in 
conspectu magnatorum collaudabitur. sic pro ma- 
gnatum. legltur etlam ibid. 11. 1., 23. 18, 28. 17. 
et alibi. Similiter ibid. 20. 29. Homo prudens pla- 
cebit magnatis. quod K'gitur etiam ibid. 20. 30. et 
8. 10. V. et MAGNALIA. 

MAGNE, adverb, (magnus) valde, grandemente, 
tioi'ha. Tac. 11. Ann. 36. Spoote, an coactus tam 
magne poccavisset. Alii leg. magna, quod est multo 
rectius . Agnoscere taraen videtur etiam Ctedon. 
p. 1920. Putsch.; et legitur apud Ascon. ad Cic. 
pro Scaur. Usus erat lis (columnis) aedilis, ut ipse 
quoque sigtrificat, in ornatu theatri quod ad tern* 
pus perquam ampta magnitudine magne fecerat. 
flic A. Mains in Class. Juct. T. 2. p. 318. bsc 
adnotat: Ila magne fecerat cum piincipe editione 
codex Ambrosiaous.* alter vero magnifecerat , uti 
menu emendatum vidi etiam in Aldina editiooe: 
reliquce, quas vidi, ediliones habent magnum fe- 
cerat. Ceterum Beier. legendum conjecit magni- 
fies fecerat: id non satis placet Bailero , qui ad- 
verbium magne seclusit utpote ortura ei mendosa 
geminatione praecedentis vocabuli, ul et ipso Ma- 
■nutio videbatur. 

M AGNES, 6tis, m. 3. udfrris, magnele, cala- 
tnita, lapis, qui ferrum trahit, al. lapis Heraclius, 
et sideritis: a Magnesia urbe Lydise , quia circa 
earn prove nit, jEucret. 6. 909. lapis, Quera ma- 
gnets Yocaot patrio de nomine Graii, Magnetum 
quia sit patriis in flnibus orlus. Sed Plinius 30. 
Hist. nat. 10. 25. (127). scribit ex Nicandri sen- 
lenda, repertum fuisse in Ida, et appellatum esse 
ab inventore, qui quum pecus pascens pedum forte 
haberet f erratum, et crepidas ferreis clavis com- 
pacts, animadvertit, lapidem bunc ferro adbaere- 
sccre. Ceterum ab antiquis bifariam magnes occi- 
pitur, interdum pro eo, qui ferrum trahit , inter- 
dum pro lopide argentei nilorls. Ilinc quidam vete- 
rum dicunt, alium esse raagnetem a lapide Heraclio- 
Cic. 1. Dioinat. 39. 86. lit, si magnetem lapidem 
esse dicam, qui ferrum ad se alliciat et attrahat ; 
rationem cur id Bat, aflerre nequeam. Adde Lucret- 
6. 1044. et 1062.; Augustin. 22. Civ. D. 1.; et 
Jsid. 17. Orig. 4. — Claudian. habet Edyllium 
de magnete. — Vox est adjecliva, et quum absolute 
ponslur, lapis subinlelligitur. SU. It. 3. 265. Ve- 
nere .Ethlopes, gens baud incognita Nilo, Qui ma- 
goeta secant. — NB. De com. proprio V. ONOM. 

MAGNETARCHES, ee , m. 1. uayvrirslpx^ > 
princeps Magnetum, surumus magistratus apud Ala- 
gnetas. Liv. 35. 31. et 39. 

MAGNETtCUS, a, urn, adject. magnetem spe- 
ctans- Claudian. carm. de magnet. 26. Veoerem 
magnetica gemma flgurat. 

MAGMCIES. V. MAGNITIES. 

MAGNlDlCUS, n, urn, adject, (magnus et dlco) 
qui magna dicit , millan ta tare , /^aAcppV^cov . 
Plant.. Mil. glor. 3. 3, 48. Quin noverim magQi- 
dicum , cincinnatum , mccebum ungueniatum. Am- 
mian. 23. 6. Persae magnidici ct graves et letri. 
— Et cum abstractis. Plaut. Hud. 2. 6. 31. Dum 
tuia ausculto niagnidicis raendaciis. 

MAGNlFAClO, is, ere, a. 3. (magnl et facio) 
nagnl aestimare, stimare grandemente, nspt *cA- 
>.cu itotou/iat, &au(*a^w. Plaut. A sin. 2. 4. 1. 
Quid hoc est negolii? ueminem meum dictum ma- 
gnifaccre. Id. Pseud. 2. 1. 4. Omnes res perinde 
sunt, ut agas, ut eas magnifacias. Sic cum super- 
lat. maiimifacere fidem, Id. Cat. prol. 2. Bentlej. 
leg. etlam apud 7er. Hecyr. 2. 2. 18. Quern intel- 
leii illam baud minus, quam st ipsum magnifscere- 



— 152 — 

Al. kc/. magniticare. — Ceterum s^pius et rectius 
divisura legitur magni facio. 

MAGNlFlCATlO, 5nis, f. 3. (magoiflco) actus 
magoificondi. Macrob. 5. Saturn. 13. sub fin. Per- 
sonarum varia magnificatio. 

MAGNlFlCE, adverb. (magniQcus). Comp. Ma- 
gnificius est Catonis , teste Paul. Diac. p. 152. 
11. Mull., quocura cf. Festum p. 154. 20-; Sup. 
Magni ficissime est Accii apud Priscian. 3. p. 603. 
Putsch. — Aiiam formam MAGNIFICENTER V. 
loco suo. — Magniflce % i. In bonam partem 
est magnificeoter , Iaute , splendide , (/«yo).oto6- 
irw; (It. tnagniflcamente , con magnificenza , 
con isplendidezza ; Fr. magni fiquement, avec ma- 
gnificence, d'une maniere grandiose; Hisp, ma- 
gnificamente , con esplendor ; Germ, grossartig , 
ptachtig, herrlkh , vortrefflich; Angl- magnifi- 
cently, splendidly, nobly, generously, grandly, 
pompously, sumptuously ). Occurrit — a) Gene- 
ration. Plaut. fragm. apud Charis. 2. p. 187, 
Putsch. Spectavi ludos magniflce atque opulenter. 
Cic. Quinct. 30. 93, Ornaro magniflce splendide- 
que convivium. Id- 3. Verr. 26. 65- Magniflce et 
ornate convivium comparare. et 6. ibid. 27. 62. 
Eiornare ample magniflceque triclinium. Id, Dom. 
44. 115. Habitare laie et magnifice. Id. 1. Off. 
26. 92. Magnifice, graviter an-moseque vivere. 
tfepos Datum. 3. Magnifice donare aliqucm- Sue- 
ton. Tib. 7. Magnifice ludos dare. Ct'c. 2- Cat. 1. 
1. Perdidimus homioem , magniflceque vicimus. 
gloriosamente, con sommo vanto. -~ b) Specia- 
tim referlur interdum ad orattonem, et prsecipue ad 
magniloquentiam. Plaut. Pseud. 2. 4. 11. Magni- 
fioe compellare. h. e. spleodidis et magnificis ver- 
bis, Ter. Adelph. 2. 3. 4. Numquam ita isiagoiflce 
quidquam dicam , id virtus quio superet tua. Cic. 
Brut. 73. 254. Amice et magniflce laudare. Ti- 
bull. 2. 6. 11. Magna loquor: scd magnifice raihi 
magna loculo Eicuiiunt clausaj fortia dicta fores. 
— c) Item speciatim in re niedira usurpatur pro 
magnopere , valde. Plin. 24. Wit. nat- It. 58. 
(96). Radicula ex melle prodest magnifice ad tus- 
sim. h. e. mugnopere, vatde. Sie (d. 30. ibid. 14. 
47. (139). Magniflce juvat ovis cerebrum gingivis 
illitum. Scribon. Compos. 83. Oportet aulem eo- 
dem die acetum non gustare, quod interdum per 
se magniflce solet prodesse. ^ 2. In malam par- 
tem est cum osteutatione, superbe, affectato. Plaut. 
Paud. 4. 1. 7. Magnifice inferre se. Sic Liv. 2.6- 
Magnifice incedere. pomposamente , tronfio. ftur- 
sus Plaut. Cas. 3. 6. 4. Magniflce patriceque ami- 
ciri. Ter. Heaul. 4, 3. 31. Magniflce eflerre se. h. 
e. con millanteria. Sic Cic. 4. Herenn. 21. 29. 
sc jar tare atque ostentare. Brutus 1. a J Cic. 16. 
Magnifice loqui. Cic. Hose. com. 2. 5, Usque eoue 
te diligis, et magnifice circumspicis, ut pecuniam 
non ex tuis tabulis, scd ex alvcrsariis pctas? Hue 
rcfeni potest et illud Plaut. Pers. 2. 5. 7. Ma- 
gnifice couscreabor. h. e. ciare, et ut solent afte- 
ctato graves, 

MAGNIFICENTER, adverb. (magniftVas). Comp. 
Magnificentius ct Sup. Magnificenlissimp. — Ma- 
gnificL-nter est idem ac magnifice, magni ficamente. 
^f 1. In bonam partem. Fitruv. 1. 6. Oppidum 
magnificentcr jedilicatum et eleganter. Cic. Orat. 
34. 119. Omnia excelsius magnilicentiusque et di- 
cct et sentiet. Id. ibid. 43. 147. Qua; etiamsi sunt, 
sicuti mini videntur, necessaria, tamen fiunt magni- 
ficentius, quam docentur. Id. 4. Fin. 2. 4. Basque 
ipsas virtutes viderent nos magnificentius appetere 
et ardentius. Id. 4. Fam. 7. Quum consuiatum 
magnificentissime atque oplinie gesseris. Id. 14. 
Alt. 4. Gloriosissime et magnifn.cutissime quip- 
piam cmificere. ^ 2. In malam partem. Cic. 2. 
Att. 21, Qui antca solilus esset jactare se magni- 
ficent issi me i)lu in loco, - ut ille turn humilis, ut 
demissus trail 

MAGNlFlCENTlA, se, f. 1. (magnificus) anirni 
qualitas, cujus dtfinitioncm /-'. infra sub I., ^e-j-a- 
Xoitpinsix (It. magnificenza , grandezza net sen- 
tire e netfoperare ; Fr. magnificence , grandeur 
dans lea enlreprises, dans tes pensecs , dans It 
tangage ; Hisp. magnificencia , grandeza. ; Germ. 
hochherzige Gesinnung , Uochherzigheit ; Augl. 
magnificence, grandeur)- 

I.) Proprie. Cic. 2. Invent. 54. 163. Mngnifi 
ceritia eat rerum magnarum ct excelsaruin cum 



MAGNIFICUS 

animi ampla quadam et splendida propositlone agl« 
tatio atque administratio. Cf. eumd. i. ibid. 56. 
109. Sic Id. 1. Off. 21. 72. Capessentibus rempu- 
blicam, nibilo minus quara philosophis, baud scio 
an magis etiam , et magniflcentia et despicientia 
adhibenda sit rerum pumanarum. Id. 2, leg. Agr. 
8. 22. Nam boc quidem vix est liberi populi, vix 
vestrorum animorum ac magniflcentiaa. h. e. ma- 
goanimitatis. 

II.) Translate, % 1. Generatim in bonam par- 
tem dicitur de rebus phjsicis et aliis , pro spleu- 
dore, copia et generosis sumptibus, quas ingenuum 
honunem ct prsdivitem decent. Cic Orat- 25. 
83. Magniflcentia epularum. Sic Sueton. Vilell. 
2. ccenarum. Cic. I. Off. 39.140. villarum. Id- % 
Legg. 26. 66. (unerum et sepulcrorura. Id. Mur. 
19. 38. ludorum. Suzton. Aug. 43. spectaculorum. 
Cic. Ilosc. com. 8. 24. libera litatii. Id. 1. Off. 39. 
140. Cavendum est, si adiflces , ne extra modum 
sumplu et magniflcentia prodeas. Liu. 1. 57. Ex- 
baustus magniflcentia publicorum operum. Vellej, 
2. 1.2. Publicamque maguificentiam secuta privata 
luxuria est. — Magniflcentia Aug. legitur in num- 
mo Commodi Aug. apud Mionnet Bar. des med. 
p. 250. et 265- , cujus inscriptionis interpretalio 
babetur haec apud Morcell. de stil. T. 1. p. 382, 
Ad iudicaodum spectaculorum ingentem appara- 
tum , qua Commodus sapissime exbibuit; quam 
sentenliam conflrmant vcteres loquendi formulae , 
Tullii potissimum, qui Pompeji ludos mugnifK-en- 
tissimos Pis. 27. 65. dixit, item ejusdem vena- 
tiones magnifica9 7. Fam. 1., et magnificenliam 
curn apparaiione popuiarium munorurn conjunxit 
2. Off. 16. 56. — In mulam partem accipilux 
ill ud Cic. fragm. apud JVon. p. 431. 14. Merc. 
Picni (al- Phceuices) primi rnercaturis et mercibus 
suis avariliam et magnificenliam et inexplcbites 
cupiditates omnium rerum importaverunt (vutgati 
libri exporlaverunt , Forcell. supporlaverunl) in 
Graeciarn. ^ 2, Speciatim in arlibus. — a) In 
dicendo. Quintil. 4. 2. 61. His tiibus narrandi 
virtulibus odjiciunt quidam magnificenliam, quam 
{isycCKQicoinztav vocant. et 3. 8. 61. Verborum rna- 
gnificeulia. — 6) In pingendo pro arte mira et 
magna faciendi. Plin. 36. Hist. nat. b. 4. (19). 
de Phidia. Usee sint obiter dicta de artiQcc num- 
quam satis laudato; simul ut nosratur, illam ma- 
gnificenliam aqualem fuisse et in parvis . ^ 3. 
Item speciatim in malam partem est oslentatio, ja- 
ctantia. Cic. Amic. 6, 21. Jam virlulem ex con- 
suetudine vit:e sermonisque nostri interpretemur; 
nee earn, ut quidam docli, verborum majjnificentia 
metiamur. con parole grandiose e pompose. Sic 
Ter. Phorm. 5. 8. 37. I hinc in malam cruccm 
cum istac magniflcentia. 

MAGNlFicil'M,Ii, n. 2. (magnus et facio) ma- 
gnum factum. Gloss. Philox. Magnificium, (aya- 
\aspyia. 

MAGNlFlCO, as, Svi. atum, are, a. 1. (magnus 
et f.uio). Part. Magnifictins et Magniftcatus apud 
T'ulgat. interpr. Luc. 5. 25. et 17. 15., ^cf. 10. 
46., Exod. 15. 21. et alibi s;epe. — Magniticare 
est magni facere , magni seslimurc , "Savp.d^i.0 (It. 
sfi'mare flssai, fire gran canto; Fr. estimer beau- 
coup , faire grand cas de , priser grandetnent ; 
Hisp. estimar mucho , aprer-iar mudio ; Germ, 
hrjcftsc/iatxen, hochachten ; Angl. to value or es- 
teem greatly). 

I.)*Propric. Plaut. Stick. 1. 2. 44. Pudicilia 
est, pater, cos magnificare, qui nos socias sunipse- 
runt sibi. Id. Men. 2. 3. 19. Te unum ex omni- 
bus Veous voiuit me ma^niflcare. Ter. Hecyr. 2. 
2. 18.Qucm ego intellcxi ilium baud minus, quam 
se ipsum, magnificare. At. leg. inag;ii facere. 

II.) Translate, seu rnclurnmiit' csi laudare, ex- 
tollere, pr;eferrc : quod sain; faciunt, qui magni 
Jt'stimant, magnificat? , esaltnre, nzy&.uvtD. Plin. 
35. Hist. nat. 12. 45. (155). et 36. t6id. 5. 4. 
(41). Arccsilaurn quoque magnificat Varro , cu- 
jus se niarmoreom habuisse leasuam tradit. et 36. 
ibid. 12. 18. (83). Ma?nificalur el alia turris , a 
rcge facta in insula Pharo. Id. 17. ibid. 9. 6. (50). 
Varro prinripalum dat lurdorum (imo ex aviariis: 
quod etiam pabuio bourn suumque magnificat. 

MAGMFlCL'S. a, urn, adject, (magnus et facio). 
Comp. Mugnijicior ct Sup. Magni fcissitnus olim 
dicta aunt antiquis, ut est apud Festum p. 154. 



MAGNILOQUAX 

20. MIL et Paul. Diae. p. 151. 7. MIL Sed h«c 

obiolel* : id usu autem sunt Magnifiecntior et 
Magnifuentissimus II. I. a magnificent orta, ill- 
dera obsoleto- — Magniflcus proprie Ue homioe 
dicitur, qui magna et sentit et facit , ilem qui in 
ma|ois cum digniiate sumptum facit, qui circa pu- 
blicam adtmnislratiooem impensas facit bonorifi- 
cas, veluli in ludis, in templis, in adifiriis, in epulo 
publico et hujusmodi , p.e , ra\o'ttotinit (It. magni- 
fico , die altamente sente ed opera, splendido; 
Fr. qui fait de grandes choses, ou qui se tnontre 
sous Paspect de la grandeur, grand, grandiose; 
Hisp. magnifico , grande ; Germ, gross in That 
und Gesinnung , hochherzig , grossherzig , in 
Pracht skh zeigend; Aogl. magnificent, splen- 
did, noble). 

I.) Proprie, ^ l. In bonam partem, Liv. 1. 10. 
Vir faclis maguifkus. Cic. 1. Off. 23- 79. Animus 
exceisus magiiificusf|ue. — Sail. Cat. 9. Gives in 
luppliciis deorura magoitki, domi parel, Cf. Plin. 
Paneg. 5t. At quam magniflcus in publicum! Rur- 
sus Sail. Cat. 50. Rbodiorum civttas magna atque 
magniBca. Nep'oi Ail. 13. Elegans, non magotflcirs, 
spleadidus, non sumpluosus; omni diligentia mun- 
diiiam non affluentem aflectabat. Sueton. Ner. 30. 
Sordidos ac deparcos esse (putabat), quibus ratio 
impensarum consta/ei; pralautos vereque magnifi- 
eos, qui abuterVntur ac perderent Veltej- 2. 130 
Quam magnifko animi temperamento Cd. quoque 
Pompeji munera absumpla igne restftuit! % 2. lo 
malam partem est qui verbis se jactal et ostentat, 
glorioiujj millantatore. Plant Bacch, 4, 9, 32. 
Gum rcagnifko milite, urbes verbis qui inermus 
capit. Id. A sin. 2. 2- 84. Eitemplo facio facetum 
roe atque roagnifkum virum : dico, me atrieosem 
esse, Cf. Liv. 7. 32. de imperatore. Utrum qui au- 
diendus dumtaiat magniflcus adbortator sit, verbis 
tantum ferox, opcrum mililarium expers; ao qui et 
Ipse tele tractare, procedere ante signs, versari me- 
dia in mole pugna sciat. 

II.) Translate. ^ 1, In bonam partem. — a). 
De rebus et abstracts. Res magnifies sunt laula, 
splendida , copiosa , magno sumptu facta et cum 
digniiate, sontuose , magnifiche , ricche. Cic. 2". 
Legg. 1. 2. Magnifica villae. Ovid. 6. Fast. 6.T7. 
T« quoque magnifica, Concordia, dedicat ade. Plin. 
6. Hist. nat. 19. 22. (67). Magnificura oppidum. 
Justin. 12. 8. tfl. Castra solilo magnirkentiora 
tier' jusxit, quorum molitionibus el tiostis terrere- 
tur, et posteris admiratio sui relinqueretur. Cic. 1. 
Off. 8. 25. Delectant etiam magnificl apparatus, vi- 
tajque cultus cum eleganiia el copia. Id. 9- Fam. 
16. ad fin. Nee tamen eas ccenas qoasro, ut magna? 
reliquiae fiant: quod eril, magnificum sit et laulum- 
Id. 3. Verr. 22. 58. Forum acfomalum magmfico 
ornatu. Co?s. 6. B. G- 18. Funera magniBca et 
lumptuosa. Cic. 3. ad Q. fr. 8- Magnivki ludi. Sue- 
ton. Claud 21.; et Velltj. 2. 56. 1. Spectacula 
magniBca . Cic. 7. Fam. 1, Venationas bina per 
dies quinque magniBca-.. Sail. Cat. 21. Belli spolia 
magnifies. Id. Jug. 4. Clari et magniflci. bonores. 
Ovid. 1. Amor. 2. 28.; et Velltj. 2. 40. 3. Ma- 
gniflci triumphi. Cic. 5. Tusc. 21. 61. Stragulum 
magniflcis opertbus pictum. Justin. 2. 1. 1. Res 
geetce satis amplae magniQcaeque. Nepos Thrasyb. 
t. Magoificentissimum (actum. Cic. 1. D tin'nat. 28. 
59. SenalusconsuUum magnificentissimutn . Id. 
£>om. 56. 112, ituliye magnificeotissimus ille mo- 
tus. h. e. perhonoriQcus. Id. 2. Off. 16. 57. Gras- 
sus magnifiienlissima adilitatc Tunctus. *— Et ab" 
solute. Cic. Pis. 2. 3- Magnificenlius est dicere , 
quemadmodum gesserimus consulalum, quam quem- 
aumodum cepfcrimus. Id. 2, Fin. 34. 113. Ad al- 
tiora qujedam et magnificenliora, mihi crede, nati 
sumus- — 6) Nonnumquam referlur ad sermonem 
splcndidum, grandem, subiimem. Cic. 2. Orat. 21. 
89. Genus dlcendi magniOcum alque prceclarum . 
Id. Brut. 32. 123. Magnifkentius dicendi genus et 
ornatius. Id. opt. gen. Orat. 4. 12. Neque eos 
quidquam excelsum magniuxumque delectal. Plin. 
35. Hist. nat. 4. 9 (26).; et Autel. Vict. Vir. 
Uluttr. 34. MagniBca oratio. Adde Quiniil. 8. 3. 
18., It. 3. 153 , 10. 1. 63. et alibi. — c) Est etiam 
magni aestimabilis, dignus qui piurimi fiat, admi- 
rabilis, apud Plin. 19. Hist. nat. 3. 15. (38). Laser 
mapniflcum in usu medicameotisque. et 24. ibid. 
16. 95. (152). Rlyriophvllon magniDci usus ad vul- 

Tom. III. 



— 153 — 

oeri. % 2- In mtlam partem est oitentallone et 
jaciantia plenus. Ter.-Eun. 4. 6. 3. Usque adeo 
ego illius ferre possum ineptias et magnifica verba. 
milbnterie. Sic Sueton. Cal. 44. Nihil autem am- 
plius quam Adminio - in deditionem recepto, quasi 
uoiversa tradita insula, magoificas Romam lilteras 
misit. Tibull. i. 5. 5. Ubeat ne dicere quidquam 
MagniBcum postbac, borrida verba doma. 

MAGNILOQUAX, Scis, adject, otnn. gen. (m«' 
gnus et loquor) idem ac magniloquus. Gloss. Lat. 
Gr. Magoiloquax, fiE'vaXo'XaXoc. 

MAGMLOyUENTlA, se, f. 1. (magniloquus). 
^f 1. Io bonam partem est granditas verborum, 
still sublimitas, stile sotlevato, tisjakvyo^'-a. Cic. 
Orat. 57. 191. Doclylicus Humerus bexainetrorum 
magniloquentias est accommodalior. Id. 13. Fam. 
15. Homcti magniloquentia. Cell. 3. 7. init. Ful- 
crum facinus Graecarumque racundiarum magnilo- 
quentia condigoum M. Cato- scriptum reiiquit. 
•f 2. Accipitur et io malam partem pro jacta- 
lione et ostentatione ioquenliae , miUanteria . 
Liv. 44. 15, Qua audita re, principem legatio- 
nis, cujus magniloquenliam vix curia paullo ante 
ceperat, corruisxe- GelL 1.2. Quid de hujuscemodi 
magniloquentia vestra senserit diieritque Epitectus. 
Ammian. 16. 12. ad fin. MegoiloquentiS elatui 
adulatorum. 

MAGNILOQUUS, a, um, adject, (magnus el lo- 
quor). ^ 1. In bonam partem est qui grandibus 
verbis utitur, magnidicus , chi paria soltevato'., 
psyaXoppr,ij.m . Stat. 5. Silv. 3. 62. Fors et tna- 
gniloquo non postbabuisset Homero . % 2. la 
malam partem est qui se jactal , millantatore. 
Tac. Agric- 27. Atque illi modo cauti ac sapien- 
tes , prompt! post evenlum ac magniloqui erant. 
Martial. 2. 43. quae tu magniloquus sonas. Simi- 
liter Ovid. 8. Met. 396. Talia magniloquo lumi- 
dus tnemoraverat ore. Slat. 3, Theb. 192. magnito- 
quos liiil impia flatus Tanlaiis. h. e. Niobe Tautali 
Olia. 

MAGNtPENDO et rectius divisim magni pendo, 
is, ere, a. 3. magni facere, magniikare, magni nstl- 
mare, stimare assai, fare gran conto, «apt nckKon 
notoHuan. Plaut. Stich. 1. 2- 78. Vosne mendicos 
homines magnipenditis? Id. Pseud. 1. 2. 85. Tu 
oleum baud magnipendls. Id. Asin. 2. 4. 54. Non 
magnipeudo, ne duit. non fa gran caso. et Ter. 
Adelph. 5, 4. 25. Ego quoque a meis me amari 
et magnipeodi postulo. 

MAGNlSONANS, antis, adject, magna sonans, 
ut Saxa magnisonantia, ^ccius apud Non. p. 463. 
15. Merc. V. CACUINNO, as. 

MAGNtTAS, 5tis, f. 3. (magnus) mngoitudo, apud 
voleres. Accius apud Non. p. 136. 27. Merc. Naro- 
que sat fin?i, neque dici potest pro magniiaie. 

MAGNlflES, 8i, f. 5. (magnus) idem ac magni- 
tude, apud recentiores scrlptores, ut etiam pingui- 
lies pro pinguitudo usurpalur ab Apulejo et Ar- 
nobio . ^uct. carm. de Phcenic. 145- MagnUiem , 
terris Arabura quae giguitur ales, Vix square pot- 
est, seu (era, seu sit avis. h. e. struthiocamelus, quse 
avis in Arabia gignitur, vix pbceoicis magnitudincm 
aequare potest. Heinsius pro magnitiem non male 
pulat legend, magna etiam terris etc. 

MAGNlTUDO, mis, f. 3. (magnus) amplHudo, 
moles rerum corporearum, (j-iytSoz (U. grandezza, 
ampiezza; Fr. grandeur; Hisp. grandeza; Germ. 
d. Grosse; Angt. greatness, bulk, magnitude). 

I.) Proprie. f 1. Slricto sensu. Varro 3. /(. li. 
16.20. Silveslres apes minores sunt magniiudine. 
scil. quam cicures. Justin. 15. 4. 19. Elcphantus 
magnitudinis infinltae. Sueton. Cos*. 32. Quidam 
eximia magnitudine et (orroa in proximo sedens re- 
pente apparuit, arundine canens. Sic C&s. 1. B. G. 
39- Ingenli magnitudine corporum Germanos esse 
pr«dicant. et Juslt'n. 11. 13 5. Maccdones multi- 
tudinem hominum (h. e. Persarum), corporum raa- 
gnitudinem armorumque pulcritudinem mirabantur. 
Ceterum Cic. 1. Off. 43. 154. Mundi magnitudl* 
nem metiri- la vasta estensione, Plin. 5. Hist. nat. 
9. 10. (53), Iosula magnitudinis vasUe. Cces. 6. B 
G. 9. Silva magnitudinis inflnitw. Cic. 3. Fin. 14. 
45. Magoitudo maris -Egsei. Cces. 3. B. G. 13. flu- 
ctuuin et lempestatum. et 1. B. C. 49. fluroinij. 
Ammian. 22. 8. undarum. Id. 24. 1, fluentorum. 
Nepot prcefat. 8. volu minis. Id. I.ysand. 4. Liber 
pari magnitudioe . Sueton. Cces. 44. Magnitudo 



MAGNOPERE 

tbei.tr!. Id. Viiell. 13. patina?. Plin. V. SitU nat. 
10. 60.(167). Lapillus in parva magnitudine mul- 
ticolor. Ctl*. 5, 25. n. 4. Catapotia fiuot ad fabaa 
magoitudinem. della grandezza- Sic Plin. 22. HisU 
nat. 23. 49. (101). Urinam ciet laser, ciceria rna>, 
gnitudioe dilutum. et Scribon. Compos. 135. NHrl 
pondus - avellaoae oucis raagnitudioe devoratur. — 
In plurali num. Cic. 13. Phil. 3. 5- Magnitudine* 
regionum. ^ 2. Latiori sensu, vel translate ut aliif 
placet, referlur ad copiam et numerum. Nepos Da- 
tum. 1. Mognitudo coplarum Cf. Ammian. 21. 3. 
Urgente magnitudinis mole disjecli sunt nostri. h. €. 
hostium. Cic %. leg. Agr. 35. 95. Bonitas agro- 
rum et fructuuro magnitudo. Id. Rose. Am. 7. 39. 
pecunia. Id. 7. Verr. 9. 22. quaestus. Id 2. Invent. 
56. 168.; et Sueton. Cces. 33. et Olh. 5. aris alleniV 
II.) Translate. <! 1. General! m de tncorporeis et 
abstraclis dicitur, et referlur ad qualitatem el intea- 
sionem. Cic. 7. Verr. 10. 26. Magnitudo frigoris. 
Sic Ammian. 20. 11. bierais. et 17. 7. procellarunw 
Ruraus Ct'c.3. Hereon. 11. 20. Magniiudioem vocis 
maxime comparat nature, nonnihil adauget, sed ma- 
xiroe eooserval cura. la esiemione della voce. — 
Ceterum Cic. 2. Fam. 7. Magnitudo et vis amoris. 
Id. Dejot. 11. 30. acerbitatis et odli. Id. i. Orat. 
4. 15. et varictas muliitudoque causarum. gravita, 
impor Lanza. Nepos Iphicr. 1. rerum gestarum. 
Cic. t Fam. 7. beneficii. Id. Quincl. 2. 6. pericu- 
li. Nepos Epam. 2. virium. rooujtezza. Plin. 25. 
Hist. nat. 3. 7. (74). doloris. et ibid. 2. 3.(7). in- 
genii. ^ 2. Specialim magnitudo animi esl ma- 
gnanimitas, exceisus animus magna spectans, vilia 
despiciens, el qui oullo periculo aut difficullate de- 
terretur. De ea Cic. Par til. orat. 22. 77. Cujus est 
liberalitas in usu pecunia, simulque altitudo^ animi 
in capiendis iocommodis et maxime injutiis. Id. 
ibid. 23. 81. Magnitudinem animi superbia in ani- 
mis Mlollendis et despkienlia io coutemnendis ho- 
noribus imitatur. Id. i.Fam.l. a med. Magnitu- 
dinem animi tui ne unquam infiectas cuju quam 
injuria. Cces. 2. B. G. 27. extr. Quse facilia ex dif- 
flcillimis animi magnitudo redegerat. Auct. B. 
Alex. 32. Dignum fructum virtutis et animi magni- 
tudinis tulit. Nepos Eumen. 5. Sed exiles rca ani- 
mi magnitudinem, elsi non frangebant, tamen ini- 
minuebant. Adde eumd. Themisl. 10. el Thrasyb. 
I.; et Justin. 11. 12. 12. — Absolute. Plin. 18. 
Hist. nat. 6. 7. (35). Non fraudando magnitudine 
bac quoque sua Cn. Pompejo, qui oumquam agr urn 
raercatus est conterminum. 5 3 - * tem specialira 
ad tempus referlur. Plin. 36. Hist. nat. 10. 15. 
(72). Ad deprehendeudas solis umbras, dierumque- 
ac noclium magnitydincs. la lunghezza, % *•.*" 
pud argcnlc* aslutis ^riptores ponitur pro dignita- 
te, excellentia. Tac. 16. Ann. 23. Imperatoria ma- 
gnitudo. Id. 14. t6id. 54. Invidia infra tuam ma- 
gnitudinem jacet. Justin. 14. 5. 10. Seu memorial 
maiiti, seu magnitudine filii (/i.e. Alexandri M.)et 
indigniiale rei moll Macedones, ad Olympiadera 
transtere. Id. 37. 2. 1. Hujus (.Milhridatit) futuram 
magniludinem etiam c»leslia oslenta pradixerant. 
Sic Sueton. Aug. 94. Non ab re. fuerit sublexere, 
qua ei prius quam nascerctur et ipso natall die ac 
deinceps evenerint, quibus futura magnitudo ejus et 
perpetua fclicitas sperari animadvertique posset. 
Justin. 37. 4. 5. Mithri dales quum se jam parem 
magnitudini Romanorum crederet, superbo respon- 
se etc. alia potenza Romana. f 5. Uinc sequioris 
Latinitatis temporibus fuit etiam litulus honoris, 
quo decorabatur magisler militum per Orlenlem. 
Imp. Justinian. Cod. 1. 27. 2. § 3. In Sardinia au- 
tem jubemus ducem ordinari habenlcm mililes pro 
custodia locorum, quantos et ibi tua magnitudo 
provident. Cassiod. 9. Variar. 13. ad Comitem 
patrimonii. Magniludioi tua praaenli auctoritate 
praeipimus, ut etc. 

MAGNOPERE, adverb, ex mog no op ere confla- 
tum, quod et divisim usurpatur. — Secundam li- 
center produclt Paulin- Nolan, carm. 27. 73. V. 
tamea locum in GENS. — Comp. Major* ^ open 
sub 2.°; Sup. Maximopere vel divisim Maximo o- 
pere sub 3.° — Magoopere fere cum verbia jungi- 
tur, et est valde, vebementer, >.ia», wotvu (It. torn- 
mamente, motto, assai; Fr. e*cei ii vement, beau- 
coup , grandemtnte ; Uisp. mucho, grandem4ntt f 
excetivamente ; Germ, mit grSsser Mike, nehr , 
ubnaus, btsonieis; Angl, very much, much, 

20 



MAGNUM 

greatly, exceedingly). l.°) Po^itiv. magnoptre, 

— a) Junctim legilur apud Plaut. Pers. 2. 2. 59. 
Edictum est magnopere mihi, oe cuiquatn crederem. 
mi e stato tireltamente comandalo. Lucret. 1. 
638. et 2.176. Magnopere a vera lapsi raiioue vi- 
deotur. Cic. 15. Fam. 14. ctrca med- Ego tibi Ro- 
mam properandum, magnopere ceoseo. ef 2. ibid. 6, 
Magnopere volo. Id. Senect. 13.44. desidero. Id. I. 
£eqq. 20. 53. L. Gellius philosopbis magnopere au- 
ctor flilt, ut etc. Id. 7. Perr. 41. 107. Quid, in- 
quam, magnopere Cleomenes facere potuit? che 
grande cosa pore egli mai fare? Id. 2. Oct. 86. 
i»53. Juvenes stare ad januam duos, qui eum ma- 
gnopere evocarent, con grande istanza e premwa. 
Ccelius ad Cic. 8. Fam. 1. Cl nunc est, nulla ma- 
gnopere eispeclatio est. ft. e. nulla magna exspecta- 
tio. Sic Liv. 3. 26. Nulla magnopere clade accepta. 
h, e. nulla magna clade. Cic. Rose. Com. 15. 43. 
Quorsum recidat responsum tuum, not) magnopere 
laboro. non ci penso troppo, poco mi euro. Plin. 
10. Hist- nat. 2. 2, (3). Phoenix non visus magno- 
pere. poco, di rado. et 35. ibid. 10. 37. (120). Ideo 
non exstaol exempla alia magnopere. ft. e. multa 
exerapla. — b) Divisim (quod a recenlioribus et- 
iam in locis hue asque allslis praefertur) legilur 
apud Cic. 13. Fam. 34. Magnoque opere abs te pe- 
to, cures, ut etc. Id. 2. Invent 1. 2. Quum puero- 
rom for mas magno bic opere miraretur etc. Jd. 13. 
Att. 28. extr. Dolabella magno opere arcessitus. 

— c) Et io verso or dine. Accius apud Non. p. 
357. 13. Merc. Ite aclulum, atque opere magno e- 
dicite, ut etc. Cf. Plaut. Cas. 2. 7. 6. Atque id non 
tarn jsgre'st jam vicisse villkum, quam id eipeli- 
visse opere tain magno senem. — 2") Co;np. Cato 
apud Gell 7. 3. Quo majors opere dico suadeoqoe, 
uti etc. — 3°) Sup. Maximopere — a) Junctim 
legitur apud Ter. Heaut. 4. 1. 13. Memlnistln' mi- 
hi' te maiimopcrc dicere etc.? Cic. 3. Fam. 2. A te 
maximopere, ulUm atque etiam queeso et peto, ut 
etc. Liv. 42. 57. Maximopete indigne ferens. — 6) 
Divisim. Cato apud Festum p. 242. 20. Mult. 
Vi»a atque aides aediffcalae atque expolitae ma\imo 
opere citro atque ebore. Ter. Eun. 3. 2. 26. Thais 
matimo te orahat opere, ut etc. — c) Et invcrso 
urdine. Plaut. Stick. 1. 3. HI. Rogare jussit te ope- 
re maximo, ut etc Ter. Phorm. 5. 1 . 33. Nus am- 
ho opere maximo da bam us operam, ut ctc.^ 

MAGNUM, adverbii more. V. voc. seq. in fin. 

MAGNUS, a, urn, adject. Jf/agnai reipublicai gra- 
tia pro magna reipublicce est apud Plaut. Mil. 
glor. 2. 1. 23. — Ralione habita etymi, videlur esse 
ii voce Graca pit*;, n inscrto; ccrte est ab elymo 
mag, unde niacins el macto. Ilinc etlam — Gump. 
Mavrr, jus (pro magior) ct Sup. Maximus vel 
antiquo more Maxumus (h. e. magsimus per syn- 
copen pro magis$imu$) in omnibus fere paragr. — 
Sup. Magna isimus occur lit tanium in Inscript. 
apud Guarirxi Fast, duumv. p. 179. cosaivs neqvi- 
■jur'st mag.mssvmab . Similiter in alia apud- 
eurxd. Cipp. Osco-.lbellan. p. 51. — Magnus est 
erandis, am plus; cui parvus opponilur, uifctt \U. 
"grande; Fr. grand, vaste, tpacieux, elendu, gros, 
eleve; llisp. grand, vasto, espacioto, ditaiado, 
grueso, alto; Germ, grots, hoch, tveit; Angl. great, 
large, long''. 

I.) I'rouriC. *J '• Stricto sensu de lis, qu* corpo- 
renni magnitudioem habent, et ad mensuram refer- 
tur, h. e. ad lungiludiocm, aUitudinem et latitudi- 
nem, grande, lungo, tlevato, vasto, spazioso, este- 
so. lucitius apud /'art on. 7. A. £.32 Mill. Nequam 
et magnus homo, laniorum immani* canes ut. h. e. 
lonpus, atque adco stolidus, itolido, tciocco, zoli- 
cone. Sic Jfnrlial. in ambigno ludit 9. 51. tu, bis 
aenis grandii iibris Qui scribis Priamt prwlia, ma- 
gnus homo es. f. LONG US. Ludliut apud Ma- 
crob. 6. Saturn. 1. Magna ossa larerttquc Appa- 
rent homini. Sic I'irg. 5. /En. 422 El magnos 
membrorum artus, magna ossa laccrtosque E«uit, 
atque ingeos media cooaislit arena, Nepos Datam. 
3. Posleroque die Tbyum, hom'mem ma^.mi corpo- 
ris terribilique facie — optima vesie lent. Spar- 
tian. m. Vtr. 2. Cum raagnis crinibus est utero 
parentis effusus. h. e. longis. Enniui apud Apul. 
de Mag. Nestorls ad patriam hie iscarm) cap»tui 
magnusque bonusque. Catull. 64. 280. Magm mon- 
tes. h. e. eueSi. Sic Ennius apud Farron. 7. L. 
1. 20. Mult. Magnus Olympus. Id. apud eumd. 



— 154 — 



ibid. 6. Mull magna tempta caelHnm. Id. apud Ma- 
crob. 6. Saturn. 2. Percellunt magftai quercus, «- 
ciditur ilex. Id. apud eumd. ibid. 2. Indu mari ma- 
gno fluctus extollere certant. Sic £tfcref. 2. 554. 
Diejectare solet magnum mare traostra, cavernas. 
Ovid. 4. Pont. 10. 57, quos inler mailmus omnes 
Cedere Danubius se tibi, Nile, neget. fAv. 24. 0. 
Aquae magna bis eo anno fuerunt. Cf. Co?s. 4. J?. 
G. 29. Maximi sestus marltimi. Ennius apud Cic. 
i. Tusc. 16. 37. Per speluncas satis structas asperis 
pendentibus Maximis. Cic 2. Nat. D- 6. 17. Magna 
et puicra domus. Cm. 1. B. G. 23. Oppidum 
JIdnorum longe maximum. Horat. I. Ep. 10. 43, 
callus pede major. Cces. 2. B. G. 4. Magna partis 
harum regionum imperium obtinent. — Quantus 
maxima*. V. QUANTUS. 5 2. Latiori sensu, vel 
translate ut aliis placet, ad quantitatem refertur, et 
dicilur de iis, quas pondere et numero constant, pro 
muJtus. Cic. 4. Verr.1% 176. Maximum poodus au- 
ri, magnum numerum frumenti, vim mellis maxi- 
mam exportasse. Id. 11. Att. 3. ad fin. Cui raa- 
goam dedhnus pecuniam muluam. Cces. 1. B. G. 
16. Pabuli magna copia. Justin. 22. 7. 6. Magno 
utriusque excrcitus sanguine, Carthaginienses gravi 
praslio superat- Cces. 4. B. G. 34. Magna muttiiudo 
peditatus. Nepos Dion. t. Magnse divUiae. Plaut. 
True. 1. 1. 55.; et Virg. 1. j£n. 152. Magnus po- 
pulus. Nepos Datam. 3. concursus. 

H.) Translate fere de incorporeis dicilur; el 
^ 1. Refertur ad vim el intensionem, b. e. de iis 
dicilur, qu* virtule, non mole, ampla sunt, Cic. 
Ccecin. 32. 92. Magna voce conQteri. ad aha voce. 
Sic Sueton. Cat. 40. Quum maxima voce, Veniam, 
inquit, veniam. Nepos Timoth. 3. Magna spes. Cic. 
I. Fam. t. infamia. et ibid, eloquentia, gravilas, 
studium, contentio. Cces. 1. B. G. 46. Multo major 
alacritas, studiumque pugoandi majus. et 2- ibid. )o. 
Homines feri et magna virlulis. Nepos Iphicr. 3. 
Magno animo esse. — ilinc magnum etiam^ dicilur 
id, quod vim habet magnam ad aliquid faciendum. 
Cic. 4- Fam. 3. Usee tibi ad levandas molestias ma- 
gna esse debent. Id. 2. fejf. Agr. 2. 5. Hoc ego tain 
insigne, tarn singulars vestrum beneficium, Quiri- 
tes, quum ad animi mei fructum atque lalitiam 
duco esse pcrmagnum, turn 3d curam soliiiritudi- 
nemque multo majus. S 2. Refertur ad pretium; 
et magni (majoris vel maximi) et magno, subaudi 
prett'i'et pretto^ ellipsis est usitata cum verbis asli- 
mandi Cic. 2. leg. Agr. 13. 34. Emere agros pole- 
runt, quam volent magno. Id. 5. Verr . 30. 71. 
Magno vendere. Id. i.Att. 17. a med. Conducere 
aliquid nimium magno. Phcedr. 2. 5. Multo majoris 
alsp* mecum vencunt. Pirg. 2. J£n. 104. Hoc 
Ilhacus velit, et magno meicentur Atridae. Liv. 2. 
36. Magno ilii ea cunctaiio stetit. gli cos to cara. — 
Sic moral! ralione Cic. 1. A'af. D. 4. 7. Magni 
exislimans inieresse ad decus etc. Adde eumd. 13. 
Fam. 72. et 7. Att. 15.; et Sueton. Aug. 40. Simi 
liter Cic. 15. Fam. 15- Magni erunt rnihi liller® 
lu*. et Antonius ad Cic. post ep. 8. I- 10. ad Att. 
Mihi famotn quoque, quamvis sit falsa, magni esse. 
et A'epos Con. 1. Magni fuit ejus opera. Ter. Andr. 
1. 5. 58. Te haec solum semper fecit maxumi. Adde 
Plaut. Cas. prol. 2. % 3. Hinc ad rerum dignita- 
tem atque existimationem refertur, et magna di- 
cuntur quae quacumque de causa et precipue prse- 
stantia sua aliquo in numero habenlur, magni ab 
boininibus fiunt, magni momehti sunt ac ponderis, 
grande, importante, ragguardevole. Quo sensu oc- 
currit — a) De diis, et ad venerationem, auctori- 
latem, potenliam rererlur. Virg. 3. /En. 697. Nu- 
mina magna loci. Sic £nnit«sapud Cic. 1- Off. 12. 
38. volentlbu' cum magnis ah. Id. apud Prisctan. 
17. p. 1103. Putsch. Optima calicolum Saturnia 
magno dearum- Cic. Dorn. 57. 144. et 6. Verr. 2S. 
64.; et Liv. 7. 3. Juppiter optimus rnaxirnun. — 
b) l)e homiuibus; et magnus vir dicilur pra-ripuo, 
qui ma^no animo est et magna faiit, prastans m- 
genio, virtutc, doctrina, aitibus. Cic 1. Nat. D 
43. 120. Dernocritus vir magnus in primis. Vxrg. 1. 
/En. 549. quo justior alter Nee pi elate fuit, nee hel- 
lo major ct armis. Nepos Themist. 6. Magnus hoc 
hello Theroistocles fuit, nee minor in pace Id. Cat. 
3. Cato et agricola sollers et reipuuiu-ae peritus cl 
juriiconsultus et magnus impemtor ct probabilis 
I orator ct cupldissimus littcrarum Tuit. Id. Eumen. 
\ 1 Magnos homines virlute nicliirnir ; non fortune. 



MAGNUS 

Toe. Agric. 44. Bonum virum faclt« crederw (./- 

gricolam), magnum libenter. Sil. It. 9. 4'<0. n«c 

Poenum, quamquam est ereptus opima Cxdis ho- 
nor, mutasse piget majore sub hoste Praelia. pi4 
valoroso. Ovid. 3. TVisf. 5. 31. Quo quisquc est 
major, magis est placabilis ira?. Sic Virg. 6. AZn. 
544. magna sacerdos. Liv. 3. 54., 25. 5. et alibi. 
Pontifex maxim us. Nepos Lysand. 4. Postquaro 
de suis rebus gestis apud maximum magistratum, 
quae voluerat, diterat etc. — Major videtur etiam 
esse, qui in aliquo collegio apud nos anziano di- 
cilur. Intcript- apud Fea, Framm. de' Fasti p. 
13. n. 46. qvod cobptvm stvdi (h. e. sludium) 

XVVENVM CVLTORVM DEI HKBCVLI9 MA10RBS RETV 

lervnt patronvm cooptakdvm etc. Hinc magnut 
non raro refertur ad ordinem et dignitatem. Nam 
major herus apud Plaut. True. 2. 2. 53. est Ipse 
paterfamilias: ul minor, herilis Glius. Majores fa- 
mines apud Paul. Diac. p. 1 51. 3. Mull sunt pa- 
tricii generis: minores plcbeji. Major consul, qui 
Tasces habet, vel qui prior Tuit renunciatus: sic 
major prcetor urbanus: frtinoies ceteri. Festus p. 
161. 30- Miill. Sic majores magistrate consul, 
censor, praetor; minores, reliqui: et majora au- 
spicia priorum sunt, posleriorum minora. Paul. 
Diac. p. 136 3. Mull, et Messala apud Gell. 13. 
15. — llaque refcriur etiam ad divitias, poten- 
tiam, nobilitatem. Juvenal. 6. 312. magnos visu- 
rus amicos. — c) Oe rebus; et quidem — De 
iis, quas solemnia sunt, el multo apparalu fiunt. 
[line magni ludi, de qusbus Pseudo-^scon. in Cic 
2. Verr. 10. 31. Romani ludi, inquit, sub regibus 
instituti sunt, magnique appetlali, quod magnis 
impensis dati: tunc ctiim primum ludis impen- 
so sunt ducenta millia nummum. Alii ideo magnos 
dictos putant, quod Conso, consiliorura secreioruoi 
deo, id est Neptuno, laticum regi et rerum con- 
ditarum, et diis magnis, id est Laribus urbis Ro- 
mse dati sunt: quibus ajunt raptas Sabinas esse: 
ut videatur propter hoc dicere Virjilius (8. Mn. 
636.): magnis circensibus aclis. Nam magni et 
circenses iidem sunt. Hacienus ^scon. Horum 
mentio fit apud Cic. loc. cit (ilem 7. Verr. 14. 
36., ubi Jovi, Junoni Minervaeque dicatos dicit); 
Liv. 2. 36. etc. Iidem dicti sun I etiam maximi, 
ut est apod Cic. Harusp. resp. 6. 12. Horum alii 
crant stati, alii votivi, ut colligitur ex Liv. ibid. 
et 7. 22. et alibi. Maximos etiam esse voluit Nero 
ludos, quos pro aeternilate imperii susceperat, ut 
narrat Sueton. Ner. 11. — Magna vina, optima. 
Pallad. 11. B. Ii. 14. anfe med. — Magnus an- 
nus quis sit, V. ANNUS I. — Magna res est gra- 
vis ct magni moment!. A'epos Pelop. 2. Magnae 
sfppe res non ica magnis copiis sunt gestae. Sic 
Cic. Dom. 1.1. Magna causa, rilevante, importan- 
te. et Craf. 10. 33. Magnum opus et arduum. Et 
^absolute Ccpcina apud Cic 6. Fam. 7. Quamquam 
id magnum et arduum est. Cic 2. Nat. D. 66. 167. 
Magna dii curant , parva negligunt. Nepos Pau- 
san. 4. Qua victoria elalus, plurima miscere ccepit, 
et majora coocupisrere. Qui ntil. 2. 4.. 20. Ad ma- 
jora tendere. Id. 1. 1. 18. Majora Aliqua discet 
puer eo ipso anno, quo minora didicissel. Ammian. 
21- 14. Majora docere. — Hinc etiam in majus 
apud rYorat. 3. Od. 4. 66. Vim teroperalam di quo- 
que provebunt In majus. V. paragr. seq. ad fin. — 
Magnum est, magna res est et difficit'ts. Cic f. 
Acad, (post) 2.7. Magnum est efScerc, ut qui* 
intelligat, quid sit illud etc. Sic Horat. 1 Sat. 10. 
20. magnum fecit, quod verbis Graeca Lalinis Mi- 
scuit fece una gran cosa. ct Cic Antic. 0. 29. Pro- 
bitatem vel in eis, quos numquam vidimus, vel 
quod majus est, in hoste etiam diliglmus. quel cli'e. 
piit. et £uin/if. 12. 11. II. Id quoJ prius, quod- 
que majus est, ut boni viri stmus. ^ 4. In m;i- 
tam partem, scd eodem sensu de quo diximus in 
paragr. proxime superiori. Ter. Eun. 4. 7. 15. Sa- 
ne, quod tibi nunc vir videatur esse, hie nebuln 
magnus est. Cic 9. Fam. 21. Marcus Carbo, P. 
Flacco accusante, condemnatus, fur magnus, ex Si- 
cilia. — Major morbus, r. MORBUS I- ~ Ti 
bull. 2. 6. II. Magna loqui. k. e magmliee; due 
detle llodomontate. Hinc magna lingua apud_ Ho- 
rat 4. Od. 6. 1. est supeiba ct elatius impieque 
locula. Sic Virg. 10. /En. 547. Dixerat Ills aliquid 
magnum. — Pertinel enim nliquando magnus ad 
supeibium et jactantiam, w pro pic tea ad tnvUiam 



MAGUDARIS 

comparator. Borat. 1. Sal- 6. ta. pueri magnis e 
eenturionibus orti. Sail, in oral. M. Licini $16. 
Magna ilia consilium imperia et pairum dec ret a 
vos exsequendo rata efQcilis, Quiritcs, ultroque Ii- 
centtam in vos auctum atque adjutura properaiis. 
ft* e. magniflca, alta, superba. Virg. 11. J5n. 3S1. 
non replenda est curia verbis, Qua Truslra libi 
magna volant. Val. Flacc. 5. 600, magna super bo 
Dicta volant. -*■ Liv. 34. 5. Verba magna, qua rei 
augenda causa conquirantur, et hac et aiia esse 
scio. parole esagerate. Sic Id- 35. 2. Itaque tarn 
adverse, quam secunda res per ipsum amicosque 
ejus magnis sermonibus celebrabanlur. ft. e. ser- 
monibus rei augends comparatis. — Bloc in ma- 
jus, h. e. augendo, amplifioando, Tac. 15. Ann. 
30.; et Justin. 2. 13; 2. et 14. 1.2. Extollere ali- 
quid in majus. Liv. 4. 34.; et Tac, 13. Ann. 8. 
celebrare. Sic Claudian. B. Get. 14. licet omnia 
vales In majus celebrata ferant. Bursus Tac. 3. 
Hist. 33. nunciare. et 1. ibid. 18. credere, k. e. plus 
quarn res est. Sic Id. 2. ibid. 7.; et Ziu. 4. 34. acci- 
pcre. 2\jc. 4. Hist. 50. innolescere. .Seneca 3. Be- 
nef. 35. a med. Nee medico in majus gratia referri 
potest. ^ 5. Unlversim de omnibus, qua praslant. 
Ter. Hecyr. 3. 3. 20. Omnibus nobis ut res danl 
sese, ita magni elque humiles sumus. Id. And*. 1. 

I. 65. Magnum exemplum contincnlia. et ibid. 1. 2. 
8. Nequeo sine luo magno malo. Id. Heaut. 2. 3.73. 
Non fit sine perieulo facinus magnum et comme- 
morabile. Id. Eun. 5. 2. 35. Magna familiaritas. 
Jd. Heaut. i. 2. 10. voluptas.et ibid. 4. 1. 8. cona- 
tus. Cces, 2. B. G. 15. virtus, grande coraggio. Cic, 
3. Fin. S. 29. animus. Id. Arch. 10. 24. ; et Virg. 
3. G. 375. clamor. Nepos Atcib. 6. exspectatio. Id. 
Epam. 2. Iaus. Id. Con. 5. feslinalio. Id. Datam. 
5. benevolentia. Id. Dion. 5. fides. Virg. 4. G. 354. 
cura. Calull. 82. 1. latiiia. Ilorat. 1. .Sat. 4. 110. 
documentum. el ibid. 4. 5!. dedecus. et 3. Orf. 24. 
42. opprobrium. Ovid. 13. #/et. 95. honor. Flor. 4. 

II. 11. cullus. Sueton. Avg. 3. existimatio. Tac. 15. 
,^nn. 54. cogitatio./d.^ortc. 34. lmponite quinqua- 
ginta annis magnum diem. % 6. Refertur etiam ad 
tempus- — a) Generatim. Pelron. Satyr, 125. 
Dom hac magno tempore Crotone aguntur. Justin. 
42. 5. 5. Itaque quum magno tempore finitimas ci- 
vitaies, ad poslremum Scylhas precibus fatigasset 
etc. — b) Hinc magnus natu, aut annis, aui os- 
tale, qui diu vixit, avanzato in eta, vecckio. Cic 
1. Tusc. 1. 3. Qui fuit major natu, quam Plau- 
tus. Id. 1. 0(f. 30. 109. Audivi ex majoribus natu, 
hoc idem Tuisse in P. Scipione. Virg. 5- J£n. 644. 
Hie una e multis, quae maxima natu, Pyrgo. — Cic. 
Hose. Am. 14. 42. Annos natus major quadraginta. 
Liv. 44. 4. Quum imperator major sexaginta annis 
omnia milium rouoera impigre ipse obiret, Nepos 
Beg. 2. Majorque annis sexaginta naius decessit. 
Sueton. Cues. 42. Civis major annis viginti. che ha 
piu di vent'anni. et Aug. 38. Majores annorum 
quinque et tiiginta. Liv. 45. 32. Quos cum iiberis, 
majoribus quam quindecim annos natis, pracedere 
in Italiam placeret. Id. 45. 15. Filius quinquenni 
major. Capitolin. Pertin. 4. Sexagenario major im- 
perator fartus est Pertinax. — Quinlil. 10. 1. 78. 
His atate major, et 11. 2. 15. Qui major (ui. majo 
re) atate ftierit. — c) Magno natu usi sunt Li- 
vius et Nepos. Sic Liv 3. 58. Magno natu quidam 
cum omnium majorum suorum insignibus ae in fo- 
rum projecit. Adde eumd. 2. 23., 3. 71., 10. 38. et 
alibi. Nepos Pausan. 5. Mater Pausanta jam ma- 
gno natu. Id. Datam. 7. Ab hoc Scisroas maximo 
natu filius desciit. — d) Major el maximus abso- 
lute, natu enim subinlelligilur. Ter. Phorm- 1. 2. 
1 3. Senis noatri frater major, piii vecchio. Cces. 3. 
B. C. 108. In testamento Ptolemai patris beredes 
erant script! ex duobus Slits major, et ex duabus ea. 
qua atate. antecedebat. Liv. 6. 34. t'abii Ambusli 
filia dua nupta, Set. Sulpicio major, minor Liei- 
nio Stoloni erat. Id. 23. 30. Gelo maximus slirpis. 
— Hinc maxima virgo inter Vestales est qua natu 
maxima. Ovid. 4. Fast. 639. Igne ciemat vitulos, 
qua natu maxima, virgo. Plin. 4. Ep. 11. Quum 
Corneliam, maiimam Vestatem,defodere vivarn con- 
cupisset etc. Sueton. Cm. 83. Testamentum demaa- 
da»erat virgini Vestali maxima. Eadem a Tac. 11. 
Ann. 32. Vesta Hum vetuslissima dicitur. — e) 
Quolies major minori opponhur, et de pupillis ser- 
tno est, major euiu sigoifical, qui viginti quinque 



— 155 — 

annos iinplevit. Paul. Dig. 4. 4. 24. Si minor oe- 
gotiis tnajoris intervener^. — f) Praterea, abso- 
lute, sunt majores, qui atate superioreet ante nos 
fuerunt, maggiori: sive nostri generis fuerint, ut 
avuj) abavus, tritavus etc., sive alieni. Docet qui- 
dero Paul. Dig. 38. 10, 10. parentes usque ad tri- 
lavum proprio vocabulo nominari: ulteriores, quia 
non babent speciale nomen, majores appcllari. Ni- 
hilominus etiam-qui supra patrem, aut avurn sunt, 
quum de i Is universim sermo est, majores dicuntur. 
Cic. 3. Phil. 10. 25. L, Philippus, vir patre, avo, 
majoribus suis dignissimus. Id. Divin. in Q. Ccecil. 
21. 69. Cujus instituti patres majomsque nostros 
non pcenilebat. Id. 1, Alt. 1. Prensat Gallia sine lu~ 
co ac fallariis, more m3jorum. et 12. Fam 22. 
Spes est, populum Romanum majorum similem fo- 
re. — Hoc sensu additur raro to natu. A r epos 
Iphicr. 1. Fuit enim talis dux, ut non solum atatis 
sua cum prirnis compararetur, sed ne majoribus 
quidem natu quisquam anleponerelur. — o) Hue 
pertinent appelluliones ilia cognationum et affinita- 
tum,in quarto gradu patruus, avunculus magnus, 
amita, matertera tnagna etc., in quinlo patruus, 
avunculus major etc., in sexto patruus, avunculus 
maximus etc. (de quibus V. suis locis), ut est apud 
Paul. Dig. 38. 10. 10. — NB. De cognom. Rom. 
V. ONOM. — Hinc 

Magnum, et maximum, adverbii more pro valde 
et maxime. Plaut. Mil. glor. 3. 2. 10. Magnum cla- 
niat- h. e. magna voce, Adde Gell. 5. i>. exlr.; et 
Val Flacc. I. 262. Sic Virg- 3. G. 28. Alquc bic 
(sculpam) undantem bello magnumque fluentem 
Nilum. Rursus Plaut. Most. 2. 2. 57. Exclamat de- 
repenie maximum. 

MAgCjJARIS vel mogydaris, is, f. 3- liayv&aptc., 
aliis est laserpilii radix, aliis cauSes, aliis succus. 
Plaut. Bud. 3. 2, 16. Si speras, tibi hoc anno mul- 
turn fulurum sirpe et laserpilium, etc. seu libi con- 
Cdis fore muliam magudarlm, Plin. 19- IJist.nat. 
3. 15.(45). et 16, (46). Inciso tubere, profluere so- 
litum succum, ceu iactis, superenato caule, quem 
magydarim vocarunt. Adde Priscian. 7. p. 757. 
Putsch., ubi cum Plinio faeit, et caulem interpre- 
taiur. Cunfer et adnoiata a ^cftneid. ad Colum. 6. 
B. R. 17. 7. 

MA GUI, US, i, m. 2. deminut. a magus, parvus 
magus. Vel. Scholiast, ad Juvenal. 2. 16. 

M AGUS, a, urn, adject, (magus, i) magicus. Ovid. 
I. Amor. 8. 5. Ilia rnagas artes, /Eaaque carmina 
novit. Id. Medic, fac. 36- Quas maga terribili sub- 
secat arle maous. Seneca Here. (Et. 467. carmine 
in terras mago Descends! astris Luna desertis, licet. 
MAGUS, i, m. 2. et Maga, a, f. 1. fa-yoj, di- 
ctio Persica, qua apud eos significat sapicntem. 
Sapientes enim Persa magos vocant , ut Graci 
philosophos (It. mago, stregone, maga, strega; 
Fr. mage, magicienne; Uisp. mago, mdgica; Germ. 
d- Magier, Zauberer, d. Magierin, Zaubererin; 
Angl. a magician, mage, an enchantress, sorce- 
ress). — c) IMasc. genere- Cic. I. Divin. 23. 46. Ei 
magos dixisse, quod genus sapientum et dociorum 
habebatur in Persis. et infra ibid. 41.90. El in Per- 
sis augurantur et divinant magi, qui congregantur 
in fano cominentandi causa atque inter se coilo- 
quendi.-Nec quisquam rex Persarum potesl esse, 
qui nun ante magorum discipiinam scientianique 
perceperit. Adde eumd. 2. Legg. 10. 20. et 1. Nat. 
D. 16. 43.; Ammian. 23. 6.; et Aurel. Vict. Cee- 
sar. 14. — Consueludine, et sermone coromuni pro 
malefico, seu iuranlatore accipitur. Nam quum magi 
apud Persas polissimum deorum cnllui vacare so- 
lerent, in lantum poslea aucta est corurn vanitas, 
ut non solum observatione siderum fulura pradi- 
cere , sed arlibus quibusdam ct malcficiis ct scire 
se omnia et facere posse prolilerenlur. V. Apul. 
de Mag. et Quinlil. declam. 10. sub fin. — b) 
Fern, genere. Ovid. 1. Met. 195. cantusque artes- 
qoe magarum. Seneca Here. QSt, 523. Hoc maga 
dixere amorern posse deligi malo. Augustin. 18. 
C»i>. D. 17. Circe maga famosissima. 
MAGYDARIS. V. MAGUDARIS, 
MAIA, a, f. 1. [iota, appellatur cancrorum ge- 
nus maximum, grancevola- Plin. 9. Hist. nat. 31. 
51. (97). Sillig. vero iegit meea. 

MAJA, medica, obslelrix. Gloss hid. Est autem 
a fiaia, qua idem significat. — NB. De nom. 
prwprio V. ONOM. 



MAJESTAS 

MAJALIS, is t m. 3. sus casitaius, porco catlra- 
to, majale, ix<>'P°C» TOftias. Isid. in Glost. di- 
ctum censet, quia Meja dea sacriflcabatur, matrl 
Mercurii. 

I.) Proprie. Varro 2. R. R. 4. 21. Castranlur 
verres comraodissime anniculi, quo facto nomen 
mutant atque e verribus dicuntur majales. Adde 
eumd. ibid. 7. 15. 

II.) Translate. Titinius apud Non. p. ill. H. 
Merc. Nunc tecum obsecro, ut mibi subvenias, ego 
ne majatis fuam. ft. e. ne castratus fiam. — Est 
etiarn convicium apud Cic. Pis. 9. 19. Consulem 
"go turn requirebam, consulem inquam, non ilium 
quidem, quem in boc roajali invenire non posscm, 
sed etc. Ita quidem legit Isid. 2. Orig. 30-; nam 
alii pro tnajali legunt animali 

MAJESTAS, SUs, t. 3. (majus). Dicta est a ma- 
gnitude ne, inquit Paul. Diac. p- 136. 2. Mull., 
h. e. ab autiquo majus pro magnu* Est autem 
majestas magnitude, ampllludo, decus, dignitas 
deoru.n, populi duininatoris, vel senatus, vel prin- 
cipis impcratoiisve, aut etiaro privati roagoi viri: 
ob quam honos illi et reverentia debetur, aa^vd- 
xr,c (It. maesla, decoro; Fr. majeste, digniti, 
puissance, autorile, grandeur; Uisp. majestad, 
dignidad, auloridad, grandeza, magniftcencia; 
Germ. a. Grosse, Erhabenheit,- IVurde; Angl. 
greatness, majesty, grandeur, dignity). Fingunl 
poctLe. deam esse, ualain ex Honore et Reveren- 
tia, et qua nullo unquam tempore parva fueril, 
sed statim atque in lucem edila est, magna visa 
sit: quod scite Ovid. 5. Fast. 23. et teqq. perse- 
quilur. 

I.) Proprie. — • a) Aptissime dicitur de divina 
vi et praseotia numinum, qua se ostendunt, et 
declarant adesse rebus bumanis. Cic. 1. Divinat. 
38. 82. Dii non censent esse sua majeslalis, pra- 
significare bominibus, qua sunt futura -, neque 
hoc aliemim ducunt majestate sua etc. Id. Mil. 
30. 83- Nee vero quisquam aliter arbitrari potest, 
nisi qui nullum majestatcm esse ducil numenvc di- 
vinum. Al. aliter leg. Seneca Ep. 95. a med. Pri- 
mus est deorum cullus deos credere-: deinde red- 
dere illU majestatein suam, reddere bonitatem, si- 
ne qua nulla majestas est. ft. e. credere, es?e pra- 
senles. Justin- 24. 6. 6. de templo Apollinis Del- 
phici. lucerturn est, utrum munimentum loci, an 
majestas dei plus hie admirationis babeat. Sic Sil. 
It. 3. 30. de templo Her cutis Gaditani. Sed nul- 
la effigies simulacrave nola deorum Majestate lo- 
cum et sacro implevere timore. Suelon. Cal. 22. 
Divinam ex eo majestatem asserere sibi ccepit. Id. 
Tib. 63. Vicina urbi oracuta disjirere conatus est, 
sed majestate Pranestinarum soriium territus, de- 
stitit. — b) De hominibus. Cic. Pis. 11.24. Ma- 
gnum nomen est, magna species, magna dignitas, 
magna majestas consulis, Liv. 4. 14. Majestas di- 
ctatoris. Id. 8. 34. Slabat cum eo senatus maje- 
stas, favor populi etc. Cic. Rose. Am. 19. 54. .Ma- 
jestas judicuiu. Phtsdr. 2. 5. Turn sic jocata est 
tanti majestas ducis. Cces. Z. B. C. 106, In hoc 
omnis mulliludo majestaiem region) minui pradi- 
cabat. Nepos Petop.2. Spartanorum imperiosa ma- 
jestas, ab boc initio perculsa cecidit. — Majestas 
patria est jus patria potestalis et paterna digni- 
tatis excellcnlia. Liv. 8. 7. Neque imperium ,con- 
sulare, neque majsstalem patriam verilus. Justin. 
10. 2. 5. Dum patri insidia? parat, deprehensus 
rum sociis , pcenas parricidii diis paterna maje- 
statis ultoribus dedii. Adde Val. Max. 7. 7. 5. — 
Sic majestas viri est auctoritas marili in uxorem. 
£iu. 34. 2. Si in sua quisque nostrum mat re fa- 
milia, Quirites, jus et majestaiem viri retineie 
inslituisset, minus cum universis feminis negotii 
baberenms. — De majestate privatorum V. Val. 
Max. 2. 10. — c) Apud Romanos erat proprie 
populi: senatus enim auctoritas dicebatur. Nam 
populus sciscere solebat et jubere: senatus censere 
et auctor esse. Cic.*3. Phil. 5. 13. Ut omoes ad 
auctoritatem bujus ordinis majeslateinque populi 
Romani defendendam conspirasse videantur. Id. 
apud Quintil. 7. 3. 35. Majestas est in impe- 
rio atque in omni populi Romani diguitate. Sail. 
Jug. 35. Majores vestri parandi Juris et majesta- 
lis constituenda gratia, bis per seCessionem «r« 
mati Aventioum occupavere. Id. ibid. 17. ad /in. 
Patres couscripti, per ?os> per Uberoi atque pa- 



MAJOR 



rente* tastros, per majestatem populi Romani sub- 
tenite misero mihi. Cat. 7. B. G. 17. Nulla ta- 
men vox est ab lis audita, populi Romani maje- 
Hate indigna. — Formula full in fcederibus con- 
clpiendls, imperium majestatemque populi Roma- 
ni conservate sine dolo malo, quae habetur apud 
Cic Balb. 16. 35. et Liv. 38. It., quoties ille po- 
pului, qui fosdere Romania jungebatur, esset infe- 
rior opibus et polcntia. — d) Postquam omnis 
poteitas ad unum collata full, majestas de Impe- 
ratoribus Romanis dici ccepta est. Sueton, Aug. 
37. Elegit eliam, ut, quoties consulatus sibi dare- 
tur, pro singulis collegas haberet: nee obtinuit, 
reclamantibui cunctis, satis majestatem ejus immi- 
nui, quod honorem eum oon solus, sed cum al- 
tero gereret. Adde eumd. ibid. 25-, Claud. 17., 
Tib. 15. et Tit. 8. — e) Crimen majestalis est, 
quum ea violantur, in quibus vel regis, vel magi- 
stratus, vel populi amplitudo et summa polestas 
versatur: et majettatem l&dere, ve! minuere est 
aliquid committere contra eorum dignitatem et am- 
pUtudinem: et majestatis rei dicuntur, q»'i de ma- 
jestate lasa, seu imminuta accusantur. V, Sueton. 
Tib. 2. a med., ubi de hac re exemplum, V. etiam 
tit. 4. t, 48. Dig. Cic. Fartit. orat. 30. 105. Maje- 
stas est magnitudo quadam populi R. in ejus po- 
teitate ae jure relinendo, etc. quam minuit Is, qui 
per vim multitudiois rem ad seditionem vocavit. 
Id. 2. Invent. 18. 55. Majestatem minuere est ali- 
quid de republ,, quum potestatem non habeas, ad- 
ministrare. et ibid. 17. 53. Majestatem minuere est 
de digoitate, aut amplitudine, aut potestate populi, 
aut eorum, quibus populus potestatem dedit, aliquid 
derogue. Id. 6. Verr- 41. 88. Est crimen maje- 
statis, quod imperii nostri gloria rerumque gesta- 
rum monumenta evertere atque asportare ausus 
est. Id. Cluent. 35. 97. Legionem sollicitare, res 
est, qua lege majestatis tenetur. et ibid. Conde- 
mnatus majestatis. Seneca 4. Conlrov- 25. Populi 
R. majestatem ladere. et ibid. Lasa majesta 
tis tceusari. Ouinlil. 5. 10. 39. Injuriam fecisti: 
sed quia magisttatui, majestatis actio est. Ulp._ Dig. 
48. 24. 1. Majestatis causa damnalus. Callistrat. 
ibid. 2. 20. Mnjestatis judicium. — Oiim in judi- 
cium majestatis veniebant facta tantummodo, ut 
si quls proditione exercitum, aut plebem sedilio- 
nibui, denique male gesta republica, earn minuis- 
set: dicta impune eranl. Primus Augustus ea quo- 
qwe in judicium adduxit, quem secuti alii. Tac- 1- 
Ann. 72. — e) Majestas tua, vestra, titulus R. 
imperatorum, legitur apud Symmach. 10. ep. 18. 
(al. 23.) ad Theories, et Eumen. Paneg. ad Con- 
stant™. 21. etc. Inscripl. apud Murat. 1028. 1. 

AGATHVS IAM UBERORVM IV. DlVUiA MAIMTATB 

cOsskcvtvs. h. «• ab imperatore- Imp. Justinian. 
Cod. 1. 17. 2. Nostra quoque majestas semper in- 
vestigando ea, quae ab his componebantur, hoc nu- 
raine caelesti erecta emendabat. Non est tamen 
eadem ratlone dictum illud BoraU 2. Ep. 1. 257. 
ad Augustum. sed neque parvum Carmen majestas 
recipit tua. quia scit. a populo Romano olim rerum 
arbitro ad principem Augustum et imperium et ma 
jestas imperii jam concesserat. 

II.) Translate majestas est, qua ab amplitudi- 
ne, gravitate, specie bonesta et iosigni cujusque 
rei prorenit, admiratiooem creans. — o) De ho- 
rainibus et diis. Liv. 34.2. Majestas et pudor ma- 
ironarum. Sic Afranius apud Non. p. 174. 8. Merc. 
Tuam majestatem el nominis raatrona sanctiludi- 
nem. Adde Calon. apud Cic. 15. Fam. 5.; et Ju 
sti'n. 31. 7. 9. Similiter Vlaudian. 1. Rapt. Pros. 
80. de Plutone. nigraque verendus Majestate se- 
det. — b) De brulis animanlibus. farro 2. R. 
R. 5. 4- Not! majestatem bourn, et ab bis dici ple- 
raque magna, ^ououx.ov, £ouircu3<%, /3ouXt^ov etc. 
Pin. 11. Hist. nat. 17. 17. (52). Rex apum nul- 
lum babeat aculeum, majestate tantum armatus- — 
c) De locis et rebus pby6*tcis. Liv. 1. 53. .Maje- 
stas loci. Claudian. Cons. i°rob.1 >6. nemoris.Wm. 
37. Hist. nat. procem. 1. (1). Gemma supersunt, 
et in arctum coacta rerum natura majestas. Stat. 
4. Silv. 6. 35. de statua Hrrculis. Tantus honos 
operi finesque ioclusa per arctos Majestas. Rursus 
Plin. 9. Hist nat. 36. 60. (127). pratextam ma- 
jestattm pueritios appellal. Claudian. 1. Laud* 
Stilich. 79. Tyria majestas. h. e. splendor et pul- 
critudo purpura..— d) Dc abstr&cli*. Cic. Amic. ' 



— 156 — 

25. 96. Quanta ill L fait gmitas! quanta in ora- 
tion* majestas! Seneca Ep. 9. Majestas amicitia. 
Martial, in epist. prcefixa t 8. nominis. Gell. 18. 
3. ataiis et dignitatis. 

MAJOR DOM US, m. il maggiordomo, aula pra- 
fectus, moderator doraus regla. Inscript. apud 
Murat. 1826. 4. bgo anastasivs maior domvs. 
Cassiod. 10. Fariar. 18. His prafecimus majorem 
domus nostra Vaccensem, qui pro suarum quclita- 
te virtutum bellatoribus esset jure reverendos. Id. 
9. Hist. Eccl. 43. Mardonius major domus impe- 
r talis. Fenant. Vit. <$• German. 41. Andegisilus 
major domus regia oceurrii beato viro. Alcim. Ep. 
35. Per majorem domus Tullii, qui dominum meum 
Sigismundum in Viennensium civilate repererat, 
epistolas tuas me accepisse latatus. 

MAJOR, Oris. V. MAGNUS. — TUB. De co- 
gnom. Rom. V. ONOM. 

MAJORATUS, us, m. 4. dlgnitas majoris. Affer- 
tur, nullo tamen auctore laudato, ab Incert auct. 
in Anal, gramm. edente Eichenfeld. hisce verbis 
p. 437. Decurionatu'-.., principatu, coosulatu, ma- 
joratu, minoratu, primatu etc. 

MAJORlARlUS, a, urn, adject, (major) ad ma- 
jorem pertinens, ut Majoriarius, scilicet condu- 
ctor vectigalium: videlur fuisse, qui Integra alicu- 
jus proviocia, vel civiUtts, vectigalia conducit, cui 
opponitur minuscularius, qui minusculam eorum 
partem, Inscript. apud Gruter. 1069. 10., qua est 
apud Orell. 1532. hercvli AELlA^o sacrvm ovbm 
cokskcrarvm (leee consacravit ex Lupuli Iter 
Venus, p. 91- q"> lapidem vidit) sahmivs tkr- 
ryLLiHVS bx MAiORiARio. h. c. qui fuit majorum 
vectigalium conductor.- Est qui isiterpretandum pu- 
tat, qui fuit majorince pecuniae collector; sed hoc 
mioime probandum videlur, turn quia hac inseri- 
ptio vel ad Hadrianuro Aug. perlinet, qui obiit 
ann. a Chr. n. exxxvm., vel ad Commodum Aug., 
qui ann. cscn. orcisus est, quum e contrario ma- 
jorina pecunia menlio primum Oat in Cod. Theod. 
9. 21. 6., ann. scil. cccxlix.; turn quia illius pe- 
cunise' usum publicum vetuerunt, minime vero ejus- 
dem collectionem fieri jusserunt imperatores. _ 

MAJORlNUS, a, urn, adject, a major. Majory 
nee olivos dicuntur, qua sunt omnium maxima, alio 
nomine regies. Eadem tamen minimum olei ha- 
bent: unde* et pbaulia dicuntur, pauXiat: a fau- 
\oi vilis, viiiosus. Ptin. t5. Hist. nat. 3.4. (15). — 
Maiorina pecunia argentea erat, qua scilicet, ma- 
jor! forma cusa, in Cod. Theod. 9. 23.2. (a. 395. 
p. Chr. n.)- decar gyrus appellatur, quia decern nu- 
niero ex qualibet" argentei libra; quum plerumque 
ei eadem sexaginta, vel quatuor et octoginta cudi 
solereot: ea porro in usu publico versari vetita 
fuit, ulpote qua imperial! largitlone quibusdam 
tantum privatis pramii, minime vero pretii vel 
mercedis loco dlstribueretur: huic opponitur cen 
tenionalis ilidem argentea, qua centum numero 
ex qualibet argenti libra erat. Imp. Conslanlius 
Cod. Theod. 9. 21. 6. (a. 349. p. Chr. n.). Com- 
perimus, nonnullos flaturarios majorinam pecuniam 
non minus criminose, quam crebre, separato ar- 
genlo ab are, purgare. Impp. Conslanlin. et Ju- 
lian. Cod. Theod. 9. 23. 1. (a. 356. p. Chr. n.). 
Mercatores cuncta solita licentia mercabuniur, pras- 
ter pecunias, quas more solito majorinas, vel cen- 
lenionales communes appellant, vel cetcras, quas 
vetitas esse cognoscunt. Dupuy, in Memoir, des 
Inscr. el bell. Lettr. T. 28. p. 748., sur I'etud 
des monnois romaines, veri simile esse putat, iui- 
lio, h. e. anno post Cbr. n. 319., et centemonalem 
et decargyrum tamquam generali vocabulo mone- 
ta maiorina signifkari, et anno post Chr. n. 356. 
in usu publiro versari vetitos fuisse: 6ed paullatim 
factum esse, ut centenionalis, quippe qui vili ma- 
teria constabat, apud mercatores usu venirel. — 
AB. De rogoom. Rom. V. ONOM. 

MAJOSlBUS, a3-/a<xw; pro majoribus. Paul. 
Diac. p. 261, 6- Mull. R pro S liuera gape an- 
tiqui posuerunt, ut majosibus, meliosibus, lasibos, 
fesiis; pro majoribus, melioribuj, laribus- feriis. 

m'ajCGENA, a, m. f . (Maja et gigno) Maja ge- 
nitus, b. e. Mercurius. Capeli 1. sub fin. in carm. 
Nostri Majugenam pignoris inclili. Id. 2. p. 34. 
Virgo ab ipso transmissa Majugena. _ 

MAJ0MA, a, f. I. (Majus) ludt genus. Scnbit 
5uida«, dictum esse a Mcjo mense, quod cives R- 



MAJUSCULUS 

certo ejul mensis die ad Ostiam aecundo Xibeii 
descendereot, ibiquc in marinis aquis natanles lu- 
derent. Impp. Arcad. et Honor. Cod, Theod. *5. 
6. 1. Placuit, ut majuma laetitia provlncialibus 
redderetur, ita tamen, ut servetur honestas etc. et 
ibid. 2. Majuma m, fcedum atque indecorum specta- 
culum, vindicamus. Hunc ludum Suidas ita de- 
scribit: HavrjyuDti; efEvevo e'» ty 'Puiu-ij Kara xov- 
Ma;cv fXT;va. Tritf ffaaaXiov xataXap:BavovT£? ito 
Xjv, tr,v \eyt>iiivt}v 'Ostsav, oi ta «pwTa rq; «o- 
").£«{ tsXouvzti, TJS'jira&eltf ijweiYpnTo, a'v to7; &•*- 
AtttTtot; u'Sastv otXXrJAou; sp/5aX,A0VTes."OS«v xat 
pianufia; o' tt^c TOtauTii; soptr; Kaipo; awy-d'^B- 
to. liujusmodi ludus facile paullatim in obscanam 
exerciiationem degenerate potuit. V. Gothofredum 
ad Cod. Theod. loc. cit, multa de hoc ludo docte 
disserentem. Cf. eliam Palesii et fagneri adnota- 
ta ad Ammian. 19. 10. Poliora vero dedit fferns- 
dorfius, qui in Poet. Latin, min T. 3. p. 436. in 
proosm. de Pervigilio Veneris post allatum Suida 
locum ait: Equidem, quisquis hie seriptor est, ma- 
jumam dicit Roma mense Mojo celebratam, sed 
omnino eum errare arbitror, quod simililudine vo- 
cabuli maju,ma inductus falso putabat id nomen a 
mense Majo derivandum. Eienim floralia, qua Maji 
initio agebantur, non legimus navale ludicrum, qua- 
le majuma est, cetera inter spcctacula habuisse, 
neque Ostia et in porta, sed in Urbe et Campo 
Martio celebrata aunt. Contra quum Ostia acta Ve- 
neralia simul et majuma solemnia sint, bos puto 
ludos fuisse, quos Veneralibus vel Pervigilio Ve- 
neris addiios Calcndarium vetus indicat. Et initio 
quidem ludos eos existimo nonnisi navigatione lu- 
dicra et certamine navali consiitisse, el Venerali- 
bus propterea additos, ut Veneiem ortam mari et 
vere apertum navibus aquor, simul autem adven- 
tum JLoex, Veneris Blii, in ostia Tiberis, et ori- 
ginem gentis Romanae, quam ipse Pervigilii au- 
ctor ceiebrat, signiftcarenl; postea vero crescente 
luxuria et impudetuia populi acceesisse lusus nata- 
tusque in undis lascivos, qui a Majuma civilate 
Syria marilima, unde spcclaculum islud Romam 
translatum, appellarenlur, et tandem o Christiania 
Imperatoribus, quod leges veleres significant (.Cod. 
Theod. 16. 10. 5.), prohibendi essent. 

MAJUS, a, um, adject, grande, apud veteres idem 
fuit, quod magnus: unde majus deub, JuppHer, 
apud Tusculanos , a magniiudine scilicet et^ maje- 
state: et dea Maja, cui mense Majo res divina cc- 
lebrabatur : quam esse tcrram (unde et magna 
mater dicta est) adeptam nomen ilidem a magni- 
iudine, multi affirmant, ut est apud Macrob. 1. 
Safurrt. 12. — Ab hoc etymologi ducunt ma- 
jor et majestas: sed tamen rectius eliam tc ma- 
jus deduces ab etymo mag, unde magis, magnus, 
maclo. 

MAJUS, Ji, m. 2. Maggio, Mai'o,-, mensis ter- 
tius a Martio, ita dictus a majoribus, quorum 
consilio gerebatur respubl., sicut sequens Junius 
a junioribus, qui rempubl. annis gerebant:vel a 
majestate, ut fabulatur Ovid. 5. Fast, init: vel 
a Maja matre Mercurii, cui hoc meose sacriBcabanL - 
vel a majo deo, h. e. Jove. V. vocem praced. — 
a) Absolute. Ovid. loc. cil. 185. Incipis Aprili, 
transis in tempora Maji. — Maji descriptio et ope- 
ra exhibentur a Colum. 11. R. R. 2. 39. — b) 
Sapissime adjectiva forma efferlur. Tnensis Majus, 
Idus Majce, Calendis Majis etc. Cic. 2. Phil. 39. 
100. O pra?claram illam percursationem tuam 
mense Aprili atque Majo, turn quum etc. Propert. 
4. 5. 36. Natalem Majis Idibus esse tuum. Ovid. 4. 
Fast. 947. Exit et in Majas sacrum Florale calen- 
das. — ' c) Proverbium est apud eumd. 5. ibid. 490. 
Mense malas Majo nubere, quia Lemuribus eo 
tempore justa ferebantur, et opinio erat vulgo, non 
diu vivere, qua his diebus nupsissent: quare pas- 
sim abslinebant nuptiis eclebrandis. Alias hujus rei 
causas coogerit et pcrpeudit Alexander Tassonus 
Cogitationum I. 8. qucest. 2., inter quas illam quo- 
que adert, quod is mensis asinorum connubiis fre- 
quens esse videatur. 

MAJUSCULUS, a, um ; adject, deminut. a major, 
alquanto piii grande, aliquanlo major gramlius- 
cuius. Plin. 26. Hist, nat- 6. 16. (30). Folia sunt 
majuicula, quam beder». Cic. 9. Fam.. 10. Quum 
mihi sit incertum, iranquillo ne sis animo, an. ut 
in beilo, in aliqua m?juscula cura negotiove ?€f- 



MALA 

sere. — Ter. Eun. 3. 3. 20. Ea si vivit, annos oa- 
ts est seJscim, non major: Thais, quam ego sum, 
majuscula est. alquanto piii attempata. Adde Pri- 
scian. 3. p. 504. et 611. Putsch. 

MALA, as, f. 1. vox per syncopen facta ex ma- 
xUla, fuga litteraa vastioris, quemadmodum a ta- 
xitlo talus, vexillo velum, paxillo patus contra- 
cta sunt, ut Cic. docet Orat. 45. 153. Et nihil ob- 
slat, quominus mala de.ducatur a mando per syn- 
copen pro mandela, quemadmodum a scando fit 
scala pro scande.la. Significat autem qs faciei $u- 
perius immobile, inter oculum, nasum et buccam, 
in quo denies infix! sunt: V. Cets. primo loco cit. 
sub I. ota-j-aJv, yivu? (It, mandibola, mascella,ga- 
nascia; Fr. machoire; Hisp, quixada; Germ. d. 
ftinnbacken, d. Kmnlade. bes d. Zahnknochen ; 
Angl. the cheek-bone, jaw). 

I.) Proprie. — a) Sliieto sensu. Cets. 8. 1. an- 
te med. Manilla est mobile os, eaque una est.'cu- 
jns eadem et media, et etiam ima pars raentum 
est: a quo utrimque procedil ad tempora solaque 
ea movelur. Nam malse cum toto osse, quod supe- 
riors denies excipit, immobiles sunt, et mox. Den- 
lium pars maiilla, ^rs superior! ossi malarum 
baeret. Ex Celso itaque discrimeo patet make a 
maxilla, quia ills superior est, haec inferior. Adde 
eumd. ibid. 7. ad fin. - b) Nihilominus, latio- 
ri sensu, in plurali numero utramque signilieal. 
— De hominibus. Pel. Paeta apud Cic. 3. Oral. 
5U. 215. Ul meos malis miser manderem natos. Al. 
leg. mandem. Sic Lucret. 2. 637. Ne Salurous eum 
malis mandaret adeplus. AL leg. mand?ret, ut pro 
dactylo tribrachyn posuerit: al. manderet pcen- 
utt. prod, tamquam a mandeo: serf prior lectio 
retinenda. Celerum Virg. 3. Mn. 257. Ambesas 
subigat malis absumere mensas. — Tribuitur et 
bruits animaiibus. Virg. 12. /En. 755. de cane. 
Increpuit malis, morsuque elusus inani esl. Id. 3. 
G. 268. de equis, Glauci Potniades malis membra 
absumpsere quadrigae. Id. 11. JSn. 680. caput in 
yens oris hiatus, Et mala texere lupi, cum denti- 
hus albis. Horal. 2. Od. 19. 23. leonis Unguibus 
hoiribilique mala, ubi adverte sing. num. 

II.) Translate est pars eadem faciei exterior, 
turn quee pudoris sedes, turn ubi barba emiltitur, 
guancia, gota, icapscct: et hotninum solunimodo 
esl: fereque in plural! numero adhibetur. Plin. 11. 
Hist. nat. 37. 58.(157). Infra oculos mala? bomini 
tantum, quas prisci genas vocabant, xu. Tabularum 
interdicto radi a feminis vetantcs. Pudoris base 
sedes: ibi inaxime ostenditur rubor. Plant. Mil. 
glor. 2. 5. 35. Mihi crepabunt manus, malse Ubi. 
Sic Id. Cat. 2. 6. 55. cl. Feri malnro tu ilii rur- 
sum. ol. Perii, pugnis ctedor. Lucret- 5. 886. pue- 
ris aevo florente juventas Occipil, et molli veslit 
lanugine malas. Sic Virg. 10. /En. 324. Havens pri- 
ma lanugine malas. et Ovid. 12. Met. 391- prima 
tectus lanugine malas. et 13. ibid. 753. oclonis ile- 
rum natalibus aclis, Signarat dubia teneras lanu- 
gine malas. Pirg. 9. /En- 751. Impubes malse. 
Sueton. IVer. t. de .Enobarbis. Adeo (gemini ju- 
venes Domitio traduntur) pprmulsisse malas, ut 
e nigro ruliiura arique assimilem capillum red- 
derenl. 

MaIABATHRON. P. M4L0BATI1R0N. 

MALAWI A, », r. 1. P. MALDACON. 

MALACHE, es, f, 1. u-akciyri, species malvse, 
ventrem emolliens: a voce Graeca ellau , qua a 
p-uKaaaa mollio. Plin. 20. Hist nat. 21. 8i , 
1222).; et Colum. 10. R. H. 247. Uirobique est qui 
le^it moloche, a uoko-ro, eod. sensu. Adde Apul. 
Herb. 40. 

MALACfA, a?, f. 1. paXaxcce, tranquillitas, quum 
maris Ouclus omnino quiescunt et languent, neque 
ulla aura commoventur: ita ul oaves, qua velis 
tdQtummodo aguntur, nullarn in partem piogredi 
possiot: a p-oXouwc mollis, languidus; It. bonac- 
cia, calma. 

I.) Proprie. Cars. 3. S. G. 15. Tanta subito ma- 
lacia ac tranquillitas exstitit , ut se loco movcre 
non possent. Adde Aurei Fxct. Vir. illuslr. 22. 

II. > Translate, ^f l. Sumilur pro mollitie ani- 
mi et languore. Seneca Ep. 67. In otio incoocusso 
jicere , non est tranquillitas, malacin est. <| 2. 
Dicitur etiam de languore stornachi cibum fasti- 
i:ientij, praeripue in mulieribus gravidis. Plin. 23. 
Hui. nal. 6. 56. (105). Semen citreorutn edendum 



— 157 — 

prsecipiunt io malacia praegnantibus. Id. ibid. 57. 
4,107). Malicorium ex petit ur gravidarum malaciae. 
Id. 27. ibid. 7. 28. (48). Absinthium disc u tit uiala- 
ciam stomachi. 

SIAlACISSO vel 

MALACIZO, as, are, a. 1. paXaKc£<i>, mollio, 
subigo: a verbo Graeco allaio , quod a ^aXaxc; 
mollis', It. ammollire, domare. Occurrit Part. Ola- 
lac issandus apud Plant. Bacch, 1. 1. 31. Ah ni- 
tnium ferus es maiacissandus es- Seneca Ep. 66, 
exlr. Malacissandos articulos exoletis meis porri- 
gam? V. TRACTATOR. Cassiod. de Orthogr. p. 
2-286. Putsch. Z in antiquis libris modo scripts 
est, modo non: sed pro iila duo ss poncbantur, 
ut crotalizo crotalisso , matacizo malacisso , et 
his similia. 

MALACTtCUS, a, urn, adject, paXaxTtxo's, moJ- 
lificativo, molltendi vim habens. Theod. Priscian. 
de diceta 15. Malactiram habet virtuiem. 

MALA0U5, a, urn, adject. fia\aytie, t mollis, te- 
ner, delicatus, lcevis, molle, morbido, fine. Ennius 
apud Parron. 5. L. L- 62. Mull. Ibant malaci 
viere (h. e. viacire) Veneriam corollam. Plant. 
Mil. glor. 3. i. 93. Erne, mi vir, lanam, unde libi 
pallium malacum et calidum conflciatur, tunicaeque 
hiberna; bona?, ne algeas hac hieme. h. e\ pallium 
ex lana molli et pretiosa. Id. Sacch. 1. 1. 37. Pro 
galea scaphium, pro insigni sit corolla pie.. tills, 
pro basta talus, pro lorica malacum capiam pal- 
lium. — £/ncH"unei malacas dicit Id. Stich. i. 3. 
74. qua? deliciarum causa fiunt. — Id. Mil. glor. 
3. 1. 74. Ad saltandum non cinaedus malacus squc 
est, aique ego. ft. e. flexibiiis, encrvis. V. EXOS- 
SL'S. Cf. eumd. True. 2. 7. 49. Mcechus malacus, 
cincinnatus. Id. Sacch. 2. 3. 121. Hie nostra astas 
augetur in malacum modum. h. e. jucunde el mol- 
lis deliciis. 

MALAGlMj'M, i, n. 2. dicilur emplaslri genus 
quoddam sine foco faclum, apud Plin. f-'aler. 3. 12. 

MALAGMA, aiis, n. 3, O/atagma, a*, f. 1. saepe 
legitur apud f'eget. f-'eterin., ut 2. 4s., 3. 20. et 
21., 4. 20. 21. ct 23. etc. el apud Pelagon. P'ele- 
rin. 16. 1 8. V. SCMKMA. — Malagma, Graeca vox 
ua.\a.-f{j.a, est cataplasma, quod iutegra? cuti im 
ponitur, molliendi vim habens (It. empiastro, mol- 
lificativo; Fr. cataplasme emollient, malagme ; 
Hisp. cataplasma emoliente; Germ. e. eriveic hen- 
der L'mschlag; Angl. an emollient poultice, em- 
plaster, cataplasm). Quomodo ab empiastro et pa- 
stillo differat, docet Celt. 5. 17. n. 2. V. E.MPLA- 
STRUM et PAST1LLUS. Id. ibid. Malagmata con- 
tusa abunde mollescunt: nam super integram cu« 
tern injiciunlur. Colum. 6. R. R. 17. 5. Cuminum 
conleritur , eique adjicitur eiiguum picis liquidae 
et axungiae, ut lentorem tnalagmatis habeat. Plin. 
22. Hist. nat. 24. 56. (117). [Son fecit ceralum , 
malugniata, emplaslra, colly ria , antidota, parens 
ilia ac divina verum arlifex: olficinarum haec, imo 
verius avaritia* commenla sunt. Id. 25. tbid. 13. 
95. (153). Fit ex succo cicutee ad rerrigctandum 
stomacbum malagma . Id. 31. ibid. 6. 33. (63). 
Aquatn maris emplaslris et malaginatis miscent. 
pro malagmalibus. V. EMULEMA. Adde Act toon. 
Compos - . 255. Gen. plur. num. malagmatum habet 
Sahnan. 6, advers. Avar. 1%. 

MAl.AIiMA, ae, f. 1. V. voc. priced, init. 

MAL ANURIA, a», \. \. V. voc. seq. in Qn. 

MALANOHlA, orum, n. plur. 2. malandre, pu- 
sluliB elcpbaniiasi siniiles, et equorum pracipue 
ccrvicem infeslantes. Feget. 2. Veterin. 42. — 
Malandria , ce , f. 1. dicilur a Mar cell- Empir. 
3i. a med. 

MALANDRlOSUS, a, urn, adject, malandriis !a- 
borans. 0/arcell. Empir. 19. ante med. 

MALA Hi I'M, li, n. 2. idem ac pomarium. Gloss. 

lsid ; 

SlALAXATfO, finis, (. 3. (malaxo) actus emol- 
liendi. Tii*od- Priscian. i. 28. Malaxationcg adbi- 
bcinlre. 

MALAXaTL'S, a, urn. V. voc. seq. 

MAl.AXO, as, avi. Slum, are, a. 1. uakcioou. 
Part. Malaxatus I. — Malaxare est idem ac uiu- 
hrissare, rnollem reddere;a |*aXaxo« mollis; It. 
ammollire. 

I.) Proprie. Theod. Priscian. 4. 1. Ha»c qunm 
bene fuerint malaxala, impoDes. Pelagon. Veterin. 
5. y, Axungiam vclcrem cuui oleo purguto ti sirnul 



MALE 

tunso diligenter malaxas , et inde glandulas fori* 
aut fauces perunges. Plin. Paler. 1. 8. Maraxat 
ventrem. 

II.) Fi2urate. Zaherius: Malas malaxari. Gelt. 
16. 7. refert hoc inter ea, qua? a Laberio prceli- 
center ficta sunt. 

MALDACON,!, b. 2. gummi ex bdellio arbore. 
Plin. 12. Hist. nat. 9. 19. (35). Vicina esl Ba- 
ctriana , in qua bdellium nominalissimum. Arbor 
nigra est etc.: gummi alii brochou appellant, alii 
malarham, alii maidacon. 

MALE , adverb, (malus). Comp. anom. Pejus 
(de cujus etymo V. in PEJOR) et Sup, Pessime 
(vel antiquo more pessume) 1. el 2. — Male est 
perperarn, prave, vilioso, improbe, xaxw; (It. ma~ 
lamente , male ; Fr. mat , mechamment ; Hisp. 
mal, malamente; Germ, schlecht, ubel, bose, un- 
glucklich; Angl. badly, ill, wrongly, amiss, wi- 
ckedly). ^ 1. Universim notio rei male actae cutn- 
pleclitur omnia non bona, pr3va, vitiosa, improba, 
et imprimis qualemcumque eventum malum: quod 
plerumque osiendit ipsa sententia aut verbum, cui 
additum est adverbium. • — a) Pos. Male habet 
Alliens ad Cic 9. ^I*lt. 10. Si iste Italiam relin- 
quet, faciet omnino male; et , ut ego eiistimo , 
a'XoycoTcoi;. Plaut. Pcen. 4. 2. 66. Dubitas, quia 
lubenter luo hero meus,quod possiet facere, faciat 
male? faccia lutto il male, che potral C'.c 11. 
fain. 21. Dii isti Segulio male faciant, homini ne- 
quissimo. Id. 15. All. 1. O factom male Ue Ale- 
xione! Sic Calull. 3. 16. faclum male! o miselie 
passer etc. Cues. 2. B. C. 15. L'bi tantos tuos labo- 
res male cecidisse viderunt. aver avuto esito inj'e- 
lice. Plant. Asin. 5. 1. 13. Male velle alicui. voter 
male, odiare. Cic. Senect. 6. 18, et Coelius ad 
Cic. 8. Fam. 12. Male cogitare de aliquo. aver 
mal ammo, macchinare. Cic. Rose. Am. 4s*. 1 10. 
loqui. dir male: maleaicere. Ter. Phorm. 2. 3. 
25. loqui alicui. dtr male di qualcuno. quod et 
maledicere , et oblreclare diciinus: sed plerumque 
unitis Vocibus , maledicere. nam divisis significat 
perperarn dicere, contra rationem , et absuide lo- 
qui. Id. Andr. 4. 4, 14. Verbum si mihi unuin, 
pneterquam quod te rogo, fax is , cave. my. Male, 
dicis. tu parli male. Cic. Mur. 30. 62. Errasti 
in aliqua re: male dici putal Cato. Id. 3. Verr. 
54. 140. Male accipere verbis aliquem. mal tr at- 
tar di parole, et Cuss. 1. B. C. 63. Equilaium 
agmen adversariorum male habere, h. e. veiare, 
in fes la re, molestare , travagliare. Sic If spot Eu- 
men. 8, Cum Anligono conllix.it, eumque male ac- 
ceptum in Mediam coegit redire. Sail. Jug. 58. 
a med. Prceliom male pugnalom. con mala for- 
tuna. Sic JYepat Olilliad. 3. et Iphicr. i. Male 
rem gercre. ft. e. infeliciter pugnare. et eodem sen- 
su Justin. 4. 5. 3. Nicias pudore male actae rei 
etc. Rursus JYepos Phoc. '2. Neque io eo solum 
ofTenderat, quod patri.-e male consuluerat, sed et- 
iam etc. Ter. Andr. 2. 6. 5. Praplcr spem eveoil: 
scio: hoc male habet viruin. questo lo travnglia. 
Sic Eun. 4. 2. 6. Male se habere, esser afflitlo, 
mulfstia; plenum esse. Id. Adetph. 4. 5. 21. Auiruo 
male est. mi sento male, et refertur ad corpus, 
quum soil, virium deliquio laborat. Sic Plant. Cure. 
2. 3. 33. Animo male est. mm. Via' aquam? et 
Ilud. 2. 6. 26. Animo male tit: tontine qu.-»so ca- 
put, de eo, qui vomitu laborat. AU h.ee Donalus: 
Animo male fieri dicitur, quum ictu alicujus rucero- 
ris perculsus non sustinel corpus, sequilurque ruina 
membrorum. Rursus Plaut. Mil. olor. 4. 8. 21. 
Postquam abs te abit, animo male factum est huic 
repente miserse . le e. venuto male. — Male sit t 
aut vertal, imprecandi formula?. £nnr'tis apud Cic. 
2. Vivinat. 50. 104. Bene bonis sit , male malis. 
Cic. 15. Alt. 15. L. Antonio male sit , siquidem 
Buthrotiis mulestus est. venga il malanno. Ter- 
Adelph. 2. 1. 37. Minis viginti illam emistl: qua» 
res tibi vertat male, sia la lua rovina. — Male 
esse alicui, esl aliquem laborare inopia, infamia, 
trislilia, rebus adversis quibuslibct. duram alque a- 
speram vitam agerc. S?neca Ep. 82. init. Male tibi 
esse malo, quam molliter Hoc sic excipe , quem- 
admodum a populo dici solei, dure, aspere, Ubo- 
riose. Sic II or at. 1. Sat. 5. 109. Male vivc-re. me- 
schinamente, sttnlatamente. — Mate atidae, me- 
rer i, P. AUDIO et MEHEOR. - Male credere, 
est nulla ralione credere, s«?u peccare turn crcdeo- 



MALEBARBIS 

do, qnura credendum oonest:*el perieulo suo cre- 
dere- Plant. P(sn. 4. "2. 56. et 67. Male credam, 
el credam tamen. ~ Male emere, est minis mullo 
prelio. Cic. 2. Att. 4. et Plant. Amph. 1. 1. 132. 
Similiter male vendere est parvo aut nullo prelio. 
Cic. 5. Ferr. 98. 227. — Aiiquaodo male ad (em- 
pus et opportuaJlatem spectat, et signifi/at inop- 
portune tempore, ratempestive factum, vet etiam 
improsperum eventura el pemiciem. Horat. 2. Sat. 
i. 20. Cui male si palpere, recalcritat undique ta- 
lus. Id. 4, Od. 6. 14. male feriatos Troas et lalam 
Priaroi choreis Falleret aularn. Tac. 4. Ann. pi. 
Quidam male alacres , quibus iofausta amiciti« 
gravis eiitus imroinebat. — 6) Comp Pejus habet 
ffepos Spam. 3. Maleque euro in eo pa iris con- 
sulere (quum Pelopidas) dicerel: Vide, Inqutt, ne 
tu pejus coosulas, qui talero ei te nalum relicta- 
rus sis. Id. Con. 1. Sed turn abfuit , eoque pejus 
tea administrate est. — c) Sup. Pestime, b. e. 
omnino male, pessimamente , malissimamente , 
xaxwro. Plant. Julul. 4. 9. 10. Perii male per- 
ditus, pessime oroatus eo. Ter. Beaut. 3. 1. 28. 
Pessime istud in te consuUs. Cic. 5. I err. 50. 
119. Iuelliget, secum actum esse pessime. Id. 14. 
Phil. 7. 18- Pessime de republic* senlire. Sail. 
Juq. 34. in fin. Quam quisque pessuroe fecit, tam 
maxime tuius est. Plin. 19. Hist. nat. 7. 37. (123). 
Apes furtiva pessime proveniunt. % 2. Speciatira 
male vim habet tou valde, vehementer, It. motto, 
assai: auget quidem certe, quotiea Us verbis et ad- 
jectivis jungitur, quae ipsa maiam vel dsteriorem 
rerum eonditiooem indicant. — o) Po«. Male 
apud Ter. Eun. 4. 7. 4. Male mulcabo earn. Sic 
Cic. Brut. 22. 88. Addebat etiam, scriptores illos 
male mulcatos eiisse cum Galba. Rursus Ter. He- 
cyr. 3. 2. 2. Male metuo, ae morbus aggravescat. 
Id. Adetph. 4. t. 7. Illud rus nulla alia causa tarn 
male odi. Sic Cat. apud Cic. I*. Alt. t. Non du- 
bito, quia me male oderit. Pronto 2. episi. ad 
Antonin. Imp. apud Charis. 2. p. 184. Putsch. 
Male me, Marce, praiterita vita; mea pcenitet. Cha- 
riiiut bic perperam addit: Ceterum ineptum, male 
me pcenitet. Horat. 1. Od. 17. 24. nee metues pro- 
tervum Suspecta Cyrum, ne male dispari Inconti- 
nentes injiciat manus. h. e. oimiunj dispari. Errant 
qui male cum injiciat conjunguot. Id. I. Sat. 3. 
31. Calceua male laxua. et ibid. 4. 66. Male rauci. 
et ibid. 3. 45. male parvus si cui 61iu& esl. Sueton. 
JVer. 42. Collapsus animoque male fracto diu sine 
vore ei prope intermorluus jacuit. Prudent, prazf. 
Calhemer. 14. male pertinax Vincendi sludiuin 
subjacuit casibus asperis. ft. «• nimium, vel in suam 
perniciem pertinax. — b) Comp. Pejus est vehe- 
metilius, acrius, infeslius. Farro apud Non. p. 318. 
14. Merc. Eum pejus formidant, quam etc. Cic. 7. 
Earn. 2. Oderara multo pejus bunc, quam ilium 
ipsum Clodium. Horat. 1. Ep. 17. 30. Mileti te- 
itam cane pejus et aogue Vitabit cblamydem. — 
c) Sup. Pessime apud Plant. Amph. 2. 1. 9- Sum 
obtusus pugnis pessime. Id. Cure. 5. 3. 6. Pessime 
metui, ne mihi hodie apud pratorero solvere!. — 
Peti<me mihi ett, maxime metuo. Petron. fragm. 
Tragur. 54. Burmann. Pessime mihi erat, ne etc. 
5 3. Contra vim habet miouendi atque adeo pri- 
vandi: F. tameo infra sua b. — o) Vim habet 
minuendi apud Liv. 35- 49. a med. Videretia vii 
duarum male plenarum legiuncularum iostar in 
raatris regis, legioncelle mat compile. Hue perti- 
nere videnlur ilia Horat. I. Od. &. 24. Digitus 
male pertinax. et Pelron. Salrr. 87. Male repu- 
gnant. Sed male pertinax apud Horat. est ejus, 
qui timulat, se esse pertinacem , et vioci cuplt , 
h, e. non admodum pertinax. Idem die de mate 
repugnanti apud Petron. Satyr. 87. (Similiter 
male dormiem apud eumd. ibid. 86., qui so- 
mnura fingit et etpergisci iult. Ila Burmannut 
et ForcetL At postea narratur, ephebus numquam 
attiore somno obdormivisse : est igitur inoppor- 
tune.). Sic Ovid. 3. Fast. 102. faoindum , sed 
male forte genus, h. e. non admodum. Id. 4. Met. 
285. quare male fortibus undis Salmacis enervet -, 
dlsdte. non moito forti. et Tibuil. 1. 10. 51. tu- 
Bticua male sobrlus. — Hinc in quibusdam poeta- 
rura locis male pro vix positum videtur. Horat. 
2. Sau 6. 86. euplens varla failldia ccenfi Vincere 
tangentls male singula dente superbo. ubi Scho- 
liatt. Crua, Vis, inquil, «c fastidiose cominjeotii. 



— 158 — 

Petron. Satyr. 119. Persarum rita male pubesfen- 
tibus anois Subripuere viros. — b) Ssepc etiam 
privativam significationem habet, ut apud Firq. 2. 
.En. 23. statio mate fida earittis- ft. e. inflda. Set- 
di'uj tameo, .ninus fldam, exponit, ut non negatio- 
nem, sed mioutioaem habeal. Horat. 2. Sat. 5. 45. 
male validus Alius, h. e. invalidus, infirmus. Cic. 
9. Alt. 15. ad fin. Ego ilium male sanum semper 
putavi, nunc etiam irupurum et sreleratum puto. 
h. e. insanum. Est tamen in bis, et aliis liujus- 
modi, aliquid minus, quam si infidus, inva'idus, 
insanus etc. dictum fuisset, ut rectissime anin.ad- 
vertit Forcellinus. Quamquam intfrdum Poetas et 
ipsa negligentiores soluta orationis scriptores p!e- 
nam negation era hoc modo expresserunt. Fitg. 2. 
/En- 733. male uumen amicum. h. e. inimicuin . 
Ovid. Heroid. 7. 27. Ille quidem male gratus et 
ad mea munera surdus. ft. e. iogratus. Horat- 2. 
Sat. 3. 137. habitus male tutae mentis Oresies^ h. 
e. iosanse; nam paullo ante v. 134. insanisse dici- 
tur. Sueton. Aug. 21^ Nationes male quietas ad 
obsequium redegit. ft. e. inquietas. — Quod ad 
scriplionem atliaet , Handius Tursell. vol. 3. p. 
586. h*c docet; Alia in unam notionem coeunt 
uooque' vocabulo constant, quemailmodum tnalefi- 
dus, malesuadus, ila etiam maledicax, quum ma- 
iedicere sit, in usu. Alia autem e verbis facta assu- 
munt edverbium propter verbalem rationem, veluti 
male oculalus apud Suelon. Rhel- 5. Idem conflr- 
mare videtur Diomed., qui ait 2. p. 423. Putsch. 
In eompositis dicliooibus unus acceulus est , non 
minus quam in una parte orationis, ut malesnnus. 
— Aliquando eodem sensu male cum subslanlivis 
compontlur, qua? tamen pro adjeciivis usurpantur. 
Calull. 16. 13. male roe marem pulaslis- ft. e. 
male-marem,- minus valenlem. Ovid. 1. Art. am. 
524. Et si quis male vir quarit habere virum. ft. 
e. cimedus. — Forcellinut baec addit : Reperitur 
ita substantlvO conjunctum , ut in unam quodam- 
modo vocem coaiesrat. Arnob. 4. 23. Et tolei ari 
Torsitan male-tractatiu haec posset, et 32. Iinmu- 
nes a deorurn male-lraotatione nee sic estis. F. 
TRACT ATIQ. Seneca Thyest. 5. Quis rnale-Jeo- 
rum Tanlalo vivas domus Oslendit iterum? ft. e. 
quis nialus deus, xaxooa:j/wv. Sed to male eliaro 
ad ostendit referri potest. Hue usque Forcellinus. 
Sed quamquam apud Arnob. utroque in loco ma- 
letractatio retinelur ab Oretlio, rectius tamen in 
edilione Elmenh. p. 84. et 88. non male tracta- 
tio, sed mala lector. Apud Senecam vero visas 
pro vivas e Florentino libro resliluil ^otftius; ita- 
que intellige male visa$ domos, a. e. in ejus per- 
uicicm. 

MALEBARBIS et malibarfcis , crjravrorw7w». 
Gloss. Lat. Gr. h. e. qui rara est barba , cfte ha 
poca barba. 

MAlECASTCS, a, um, adject, impudicus. Au- 
gustin. Music. 4. 12. Malecastum cave. Serviut 
Centim. p. 1823. Putsch. Sappho composuit mi- 
lecasta poemata. 

MALEDICAX, Seis, a>iject. (maledico) maledirns, 
maledico. Plant. Cure 4. 2. 26. Maledicax es. Ma- 
crob. 7. Saturn. 3. area med. Importuna urhanius 
maledtcacem luce privavil. — Rectius divisim scri- 
bes male dicax. At F. quae de verbo tnaledicere 
atlata sunt in MALE t. a. et 3. 6. 

MALEDlCE, adverb, (maledkus) contumehose, 
matedicamente, xaxcXo^w;. Cic. 1. Off. 37. 134. 
Quum de abseolibus, delrahendi causa , maledice 
cootumelioseque dicilur. Liv. 45. 39. ad fin. Male- 
dice ac maiigne loqui. 

MALEDlCENS, enlis. F. MALEDICO. 
MALEUlCEMlA, a, f. 1. (maledi.-o) obtre- 
ctatio, convicium, maUlicenza, delrazione, xiw 
fdpia. Gelt. 3. 3. sub fin. Ob assiduam maleili- 
centiam, et probra in principes rivitatis. Id. 17. 
1*. Casarem Laberii maledicenlia et arroganlia 
oflendebat. 

MALEDICO, cis, xi, ctum , cere, 3. (male et 
dico). Scribi potest etiam divisim male dtco: V. 
MALE 1. a.— Part. Jflaledkens in fin.; Maledi- 
ctus sub d£— Maledicere est in atiquein maledida, 
idest convicia, contumMias, probra conjicere, m.ile- 
dictis iocesaere, oblieciare, allatrare, KaitoXoY£w 
dt. dir mate, sparlare, maledire; Fr. parler mat 
de, medire de, dire des injure* a, injur ier; Ilisp. 
decir mat de otto, murmurar. injuriar; ticrm. 



HALEDICTUH 

vMreden, schelien, schimpfen; Angl. to spta-k 
ill of, rail. or carp at, rtvile, siander, asperse, 
abuse, reproach). Occurrit — a) Absolute. Cic. 
Ccel. 3. 6. Aliud est maledicere, aliud aausare: 
accusatio crimen desiderat, rem ut deflniat, homi- 
nem ut notet etc.; malcdictio autem nihil habet 
propositi prater conlumeliam. — 6) Cum Datiyo. 
Ter. Eun. 4. 7. 29- Cave sis: nescis cui nunc ma- 
ledicas viro. Cic. Dejot. 10. 28. Non debebas opti« 
mo viro fusitivi ore maledicere. Id. 1. Nat D. 33. 
93. Epicurus Phasupni turpissime malediiil. Id. 
Ccel. 3. 8. Petulanler maledicere alicui. Ho- 
rat. 2. Sat. 3. 140. rr.aledicit utrique , vocando 
(lane Furiaiu , hunc aliud , jussit quud splendida 
bills. — c) Impersonaliter cum pativo. Cato apud 
Charis. 2. p. 179. Putsch. Ei rei dant operam, ut 
mihi falso maledicatur. Plant. Cure. 4. 2. 27. In- 
dignis si maledicitur, maledictum id esse dico. Ter. 
Htcyr. 4. 2. 14. Qui nobis, mater, maledictum ve- 
nt. — d) Cum Accusativo apud sequioris lemporis 
scriptores. Pelron. Saiyr. 96. Si me amas, maledic 
illam versibus, ut babeal pudorem. Id. fragm. Tra- 
gur. 58. burmann. extr. Cave majorem maltdicas. 
et ibid. 74. Maledicere Trimalchionem ccEpit. Adde 
Ter tu 11. advers. Prax. 29. Etiam Priscian. 18. 
p. 1189. Piilscft. hanc constructionem agnoscit . 
Eadem raiione effertur et 6enedico, quam yocem 
F. — Hinc Part. Mulediclus , maledetto, errcxa- 
-rafaxo?, apud Spartan. Get. 3. Maledicte pacri- 
cida, fralrem occidisli. Adde Tertult. 5. advers. 
Marcion. 3.; et Futgat. interpr. Deuter. 21. 15. 
alibi sa;pe. — Hinc Part. pra;s. 

Maledicens , entis , adjective usurpatur, uncle 
Comp. Maledicentior et Sup. .tfatedicertlwsimus; 
el est idem ac maledicus, maledico. Plant. Merc. 
2. 3. 75. Lt nunc sunt maledicentes homines, et 
ibid. I. 2. 31. Maledicentiorem, quam te, novi ne- 
minem. A'epos Alcib. 11. Qui quidem duo (Theo- 
pompvs et TimcEus) maledicentissimi, nescio quo 
mo Jo , in illo uno laudando consenscrunl. Cic. 
Place. 3.7. In maledircntissima civitale, io suspi- 
ciosissimo negolio, maledictum omne, doh oiodo 
crimen effugit. Sueton. Cms. 23. Carmioibus ma- 
Sedicentissimis eiistimationem alicujus lacerare. 
Gel!. 3. 17- Maledicentissimum librum conscri- 
bere. 

MALfiDlCTlO, onis, f. 3 (maled'co) actus ma- 
ledicendi, obirectatio, il dir male, to sparlare, 
xaxvp?' 3 - Cic. Ca=t. 3. 6. XIaledictio oihil babet 
propositi prater contumeliarn. Arnob. 4. 30. Quod 
si habere se ita ex ipsis nialediclionibus promptum 
est ^tc. Adde Ter lull. 5. advers. Marcion. 3.; et 
Fulgat. interpr. Genes. 24. 41. et alibi saepe- 

MALEDICTIOSL'S, a, um, adject, qui maledicta 
jaclat. Vox a Lexico eipungenda; occurrit eoim 
tantummodo in .Yof. Tir. p. 10- 

MALEDICTlTO, as, are, a. intens. a maledico, 
sape vel potius vehementer maledicere , dir rnaie 
spesso o acrem<n(e. Plant. Trin. 1. 2. 62. Male- 
diLiiiatur tibi vulgo in sermonibus. — Possis etiain 
divisim srrihere male dictito. 

M A1.ED1CTOR, oris. m. 3. (maledico) qui male- 
dicit. Paul. Diac. p. 152. H. M»ll. Maledic to res 
diccbautur ab aniiquis, qui nunc maluaici. Cf. Fe- 
slus p. 154. 8. Mull. Sic Ennod- Out- ante carm. 
6. I'roressionis et ingenii exerriiiis a^iegabo quid- 
quid contra accusal! merilmii maledi. tor ingesserit. 
et Ep. 1.2. Clericorum eieioiUlissitmis maledictor. 
MALE DICTUM, i, n. 2. (maledico) convicium, 
probrum, conlumelia, ViSosia III. ingiurux, wlta- 
nia; Fr. parofe in;'ur«'euse, injure, outrage, mots 
blessnnls, qui attaqwnl Chmneur; ilisp. patabra 
xnjuriosa, injuria, ultraje,a\renta: (ierm. Schma- 
hung, Schimpf-, Sch>ndhw>rC, Anul. a reproach, 
i ailing accusation, opprobrious w>rds, joul or 
abusive language). Oaunit ^ t. tieneralim. En' 
nius apud Gell. 20. 10. flaud doclis dii-lis <-enan- 
tes, sed maledictis, Misrenl inter sese iniimciLiam 
o^itantes. Plant. Cure. 4. 2. 27. Indignis si n.-tle- 
dicilur, maledictum id esse diro. Cic. 2. od {/■ ]t- 
3. Quum omnia rnaledi'ta, versus etiam obsi -enhV 
simi in Clodium et Clodiam dicerentur. Id. Plane. 
13. 33. In homines nobilissimos maledicta aspere ct 
ferociter dicta commemoreml Id. ibid. 12. 3u. ilac 
sunt conjecta maledicta in ejus vitam. Id. 1. /Vnf. 
D.9.i. 94. Zeno non eot solum ligebat maledictis 
etc. Id. 13. Phil. 19. *0. Quem ego inustum veris- 



MALEDICTUS 

simls matedlrtOf am notl* tradam bomiouro memo- 
rial jeroplierna. Id Ftacc 20. 48. Quempiam pro- 
brU omnibus maiedictisqae T«src- Id. It. AtL 8. 
MulU In aliquera maiedicta cooferrc. IdCluent. 
23. 82. Quipplam in crimiois, aut maledicti ktco 
cbjicere allcuL TibuU. 2. 5. 101. Iogeret hie potus 
juYetila maiedicta paellas. Propert. 3. 6. f . Dulcis 
ad hesteroas fuerat mihi rlia luceroaj, Tocis et ia- 
sana lot maiedicta tone. Ovid. 5. Met. 666- SuppU- 
dum meruisse parum est, maledieuque culpa Ad- 
ditis- Adde 5enec 3. Benef. 16.; Sue to*. Aug. 53. 
et Net. 39.; el ApuL Florid, i. 1 2. Specialim 
est imprecatlo, etsecratio. qua quippiam awllmus, 
maltdizione. Plin, 1 i. Hist nat. 39. 95. (232). Esse 
io maledlctii jam antiquis strlgem', coovenit: sed 
qua ail avium, 'eomtare non arbitror. — Latin! ru- 
stic! cum maledictia ac probris serendum ocimum 
putabaot, ut laeliui proteoiret, teste Plin. 19. Hist. 
nat. 7. 36. (120).; quod idtm de ruta leges apud 
Pallad, 4. R. R. 9. a med. ^ 3. Item de malis 
diclis, praria ratiooibus et suasionibus. Pteudo- 
SalL orat I. ad Cots. 2. Maledictis ioiquorum oc- 
cupanda reipublicse in spem adducti homines. 

M ALEDtCTUS, a, am. P. MALEDICO. 

MALEdICOS, ■, am, adject, (roaledico). Comp. 
et Sap. V. Id Maltdicens io fia. v. MALEDICO. — 
Msledicos est qui prodivis est ad malediceodum, 
obtreeUtor, mordax, maldicente, maledico, pXa- 
opni*&<;- — <») Stricto aensu de homicibus. Oc 
2. Berenn. 8. 12. Boroines natura malevoli et ma- 
ledicL Id. Slur. 8. 13. Con? iciator maledicus. Adde 
(umi 1. Fin. 18. 61. Sic Ntpot Bamilc. 3. Noo 
eoim maledlci Unto tiro deesse poterant. #u»ntiL 
4- 1. 10, Maledicum esse in aliquem. — b) De abs- 
tractla et de rebus. Cic. Place. 28. 68. Io mm 
sujpfdoia ac maledica cldtate locum sermoni ob- 
treelatorurn non reliquit Fat Max. 8- 9. n. 2. ex- 
tern. Maledica lingua. et7. 2. n- 6. extern. Maledi- 
ca* wrmo- 

MAlEFABER, bra, brum, adject, (male et faber) 
male fabricatus, et translate dolosus. Prudent. Ba- 
martig. t~6. de Eua. Respondit Domioo, suadeiis 
je maiefabris Illecvam suasisse tiro. 

MALSfACIO, reels, feci, factum, fScere, n, 3. 
(mala et facto). Sape asurpatur division: V. MA- 
LB I. a. — Part. Makfactus. — Malefacefe est 
male sgere, aocere, far male, nuocere, xaxoup-yiw. 
Fiztil. Mil. glor. 2. 2. 11. Nescio quid malefactum 
a zoAn familii est. Id. Men, 5. 2. 108. Saue ego 
Htca cietuo, nt minatur, ne quid'malefaxit mvhi. 
Ter. Jdelph. 2. 1. 10. Neque to verbis sol res ua- 
qaim , qaod mihi re malefeeeria. Adde Pulgat. 
inlerpr. i. flej.26. 21., Eccti. 2. 14. et alibi saepe; 
obi occarrit eilara Part. Sfatefaciens. 

MlLEFACTtO, Onls, f. 3. (malefaclo) orcurrlt 
SpeciaUm tantum in re medica, et est subii!., qua 
qais corrlpitar, tirium defectio. j£m. Ufacer de 
Serb. 16. 26 Si per vim febrli, almiove Buore 
era oris, Aut aliquo cssu sublto defeceril aiger (Quod 
jolet « doctii medicis malefactio dici), Pulegium 
etc. Sic TTufod. Priscian. 4. p. 3 IS. bit relro ad 
fin, edeote Jido. Turban mentem , et spiratione 
reteDUSoj arlus fieri, seu casum, seu malefactionem, 
?el IjpsLm ( lege eclipsin ) animas, usque dum etc. 
Cf. Lucrei- 3. 596. Quod genus, esse anitno male 
fictora qouro perbitetur, Ant animam liquisse etc. 

MALEFACTOR, Sri*, ro. 3. (maleracio) qui male 
tacit, mat fat tore. Ptaut. Bacch. 3- 2. 11. Matefa- 
ctvrem amitti satius, quam relioqui beneficunt. h. 
e. melius est malefactorem non nlcisci, quam bene- 
fico graUam noa referre. Sic Vulgat. interor. 1. 
Pelr. 2- IS. Quod detrectaot de lobis, taoiquam 
i< tsalefaclorLbus. Adde ibid, 2. 14. et Johann. 
14. 30. 

MiLEFACTDM, I, n. ±. (malefacio). Scribitur 
et livUim male factum. ■ — ■ Malefactum est mala 
ac.io, peccatum , cattiva azi&ne, ribalderia, xa* 
K^crn^LX. Enniut spud Cic. 2. Off. 18. 61. Be- 
se'aru mile locals, raalefacta arbitror. Cato apud 
Fa.-jjn p. 286. 25. Mull. Malefacta bencfacLis 
k: rejemptiUTere. Cic. % Invent. 38. 108. Ad- 
■smri-jf autem malefacta aogebit; nihil impruden- 
iex, ted caioia ex crudelitale et malHia facia 
tctt. 

M IlEfERAX, Ids, adject, omo. geo. (male et 
lrrii> qui maloi fToclus fett. Flgurate Ambrot. in 
L%i. 1. 13. Primi fractui maleferacis Sjoagogw, 



— 159 — 

MAlEFERUTL'S. Bedios dua toces habenlat, 
et difisira scribantur: P. MALE sub S. b. 

MALBFlCE , adterb. (maleflcus) raalcfaciendo , 
nocenter, xaxouoft*<;. Plaut. Pseud. %. 7. 113. Ego 
nee (jcophaotiose quidquam ago, uee roalefke. 

MAlBfICENTIa, », f. I. (maleficus) actus ma- 
lefacieodi, noxa, iojuria, damnum. Plin- 9. Hist. 
nat. 9. H. (34). Delphinorum simiHtudinem ha- 
bent tursiones: distant tristitia aspectus. abest enim 
ilia lasdvia: masime tamea roslris caaicularum 
matefkentias assimulall. Lactant. Ira D. 1. Neque I 
ex beoeGcenlia {Dei) quidquam bonl perteniat ad 
oos, neque ex maleficenlla quidqoam mali. 

MAlBfIcIUM , II, n. 2. (maleflcui) quldqoid 
male admissum est, malefactum, malum faciaus, 
xaxoupyrifta (IL cattiva azkme, misfatto, ribal- 
deria, tcelleraggine; Fr. mauvaise action, mi fait, 
for fait; Ilisp. mala arricn, mal hecho, crimen, 
delilo; Germ. A VebeUhat, d. ferbrechen; Aogl. 
a bad action, misdeed, mischief, wickednest). 

I.) Proprie. ^ 1. Geoeralim. Cic. 5. Phil. 6, 15- 
Scelerum magnitudo, conscieotia maleBciorum. Id. 
% Off. 11.40. Qui maleGcio et scetere pascuntur. 
Id. Roic. Am, 22. 62. Maleflcium committere. et 
ibid, admit tere. Id. 2. Serenn. 5. 8. facere. 
Id^Ccel. 19- 53. per fleer e. Id. Ccecin* 34. 100. «- 
silio muitare. Id. Rose. Am, 3. 8. Supplicia pro 
malefkiis metuere. Sail. Cat. 51. Cetera maleflcia 
turn persequare, ubi facta sunt Suelan. Aug. 3i. 
Ne quod maleflcium. elaberetur Impunitate. Gelt 20. 
1. ad fin. Acerbitas plerumque ulciscendi maleflcH, 
bene alque caute wendi disciplina esL ^ 2. Spe- 
ciatim est astutia, dolu3, furberia, inganno. Plin. 
12. i/ut. nat. 25. 54.(120). Adulteralur seminis 
succo: tixque maleflcium deprebenditur. Jo furbe- 
ria. Unc referunt noonulli et illud Quintil. 7. 4. 
36. Fioguntur in scbolis et inscripli maleflcil eoo- 
troversia. % 3. Item speciatim est iocantamentura, 
itreg/ieria, malia. Tac. 2. Ann. 69. Carmint et 
devoliooes aliaque maleflcia, quia creditur aoimas 
ouminibus lnfernis sacrarL Al. leg- malt-Sea. Apul. 
9. Met. Detotionibus et maleBcib quidvis efflcere 
posse credebatur. Id. de Mag. Magica roajeflcia. 
Adde eumd. ibid. aspe'. P. toc. seq. I. 2. 

II.) Translate. *1 1. Abslracte est nota, damnum, 
danno, nocumento, torto. Cic.CceL 31-74. Cui 
misero prsclari la rempublicam benefldi memoria 
nihil profuit, nocuit opinio maleflcii cogitatl. Liv. 
5. 3. Pariterque in MUs beaeflcio et mateflcio abstl- 
nere, sequum censens. Cots. 2. B. C 20. Legio sese 
Hispalira recepil , atque in foro et porlicibus sine 
malcficto consedit. Id. 2. B. G. 28. extr. Vi ab io- 
juria et maleflcia se suosque probiberent. % 2. 
Concreto, uti ajuot, sensu maleflcium est quidquid 
noiaro , »el damnum affert. Plin. 18. Bitt. not. 
30. 73. (307). Urceis aceiuco babenlibus legurainum 
acervos superingerunt, ita noo nascl maleflcii cre- 
dentes. h. e. noxias bestiolss. Simill ratlone locutuj 
est 8- ibid, 59. 84. (229). et 20. ibid. S3. 51. (133). 
Sic de re inanima, Id. 8. ibid. 37. 50. (134). Non 
nisi in novissima spe maleficio eo (herinaceut) per- 
funditur- h, e. urina, quam in desperatione ex se 
reddit tabificarn tergorl suo spioisque noiiam, ut 
Id- ait ibid, paullo aole. 

M.ALKFlCL'S, a, urn, adject, (malefacio). Legttur 
et malificus, ut apud Plaut. Mil. glor. 2. 2. 39. in 
quibusd. MSS. et Pseud. 1. 2. 61. Sic malivotut, 
benivolus. — Sup. Maleficeniissimus, sci!. a male- 
ficens obsoleto, I. 1. — Malefluui eil qui male facit, 
improbus, sceleratus, xay-cupyo; (It. rnalvagio, cat- 
tivo, ribaldo; Fr. malfaisant, mechant, crimincl, 
capable; His p. Jo que hace mal, -maio, perversa, 
culpable; Germ. schUcht, ubel handetnd, ruchlos, 
gottlos; Angl. hurtful, ill-disposed, mischievous, 
villainous, malicious, malefic). 

1.) Proprie. % 1. Geoeralim. — a) A^jectlte. 
PtauL Pseud. 1. 2. 61. Isle ridetur maliflcus. Cic. 
5. Tusc. 20. 57. Homo natura malefkus et iojustus. 
Id. 7. V err. 55. 144. In borninum maleflcorum see 
Icratorumque , in prredonum bostiumque custodial 
lu tanium ouuierura dvium Romanorum iocludere 
ausus es? — Plant. Cas. 4. 2. 4. Novi homlnum 
mores makflcoi. Tac. 4. Ann. 21. Domo sordid^ 
orlglnii, maleflca tit». — 6) Absolute, substan- 
tlTOrum more. Sutton. Galb- 15. Maleficeotjssimoi 
iocolume* prarstitit- ^2. Speciatim est locantator, 

mjjus , maluudo, itrfjoiie. Imp p. Constant, tl 



MALEVOLENTIA 

Julian. Cod. 9. tit 18, qui est Dt maleflcit et ma- 
thematicis, leg. 6. Multl mapids artibus usl eie* 
meats turbare, rlura insootium labef»«tare non du- 
bitant, et Manibas accilis audent tenlilare, at qub- 
que suos conficiai malia artlbus loimlcos: bos, quo- 
ntara oaturaa peregrinl sunt, feralls peitii absumat. 
et teg. 7. Magi,qol maleflcl tulgi consuetudine nun- 
cupantur. Adde Tac 2. Ann, 69., ubi alii pro male- 
ficia legunt malefka: P MALBFICICM L 2. 

II). Translate est noxius, peroidosos, malcfico, 
nocevole. Sueton-JTer. 16. Supersiitio nota ac m«- 
leflca. Plin. 7. Bitt. nat. 49- 50. (160). Malefic* 
sidera. Id. 33. ibid. 4. 25. (84). ds. /A 12. ibid. 
17. 37. (73). Capras, raaleflcum frondibui animal. 
Id. 9. ibid, 15- 20. (50). Bestia piscibas maleflca. 
Sic Ammian. 28. 3. de Palentino. QaietU impt- 
liens maleflca bestia ad res peroieiosaj consurgebai. 
— Item malignu*. Nepot Agesil. 8. Ut naluram 
raulricem habuerat in tribueodii vlrtutibus, sic mi- 
leflcam naclus est In corpore: exiguui et cUudus *1- 
tero pede etc. 

MALBfIDUS. P. MA LB sub 3. 6. 
MALBFORMIS,e, adject, (male et forma) qai 
mala est forma. Glott. Philax. Maleformii , &wj- 
f*t>fPcn;. 

BlAtBFORTIS, e, adject, (male el forth) non 
adrnodum fortis. inflrraus, imbellis. P. MALE sub 
3. b. ibique allatum locum Ovid. 1. Fast. 176. Adde 
eumd. 3. ibid. 102. Grscia facundum, sed maleforte 
genus, et Prudent. 2. advers. Sfmmach, 453. AaV 
scribunt satis Lacbesis malefortla flla. 

MAlEGRATUS, i, urn, adject (male el grains) 
ingratus. V. MALE sub 3 b. ibique allatum locum 
Ovid. Beroid. 7. 27. Adde eumd, 2. <sfmor. 18. 23. 
Quod Paris et Macareus et malegratas Iasoo. 

MAlBLOQUAX, ads, adject omo. gen- P. MA- 
LILOQUAX. 

MAlBLOQDUS. V. MALILOQDDS. 
MAlEmORATUS, a, urn, adject (male et roora- 
tus) qui mails est mr.rlbus. Gloss. Lat. Gr. Mate- 
moratus, Siwrpoiro;. Reclius tauieo ditiiim scribi- 
tur: P. MALE sub 3.0. 

M AlBnATCS, a, urn, adject, (male et Mt-ji* et 
MAL80LBXS, enlis, adject (male et olens) re- 
ctlua duaa roces habentur, el diTisIm saibuntur: 
P. MALE siib 3. b. 

MAlBSANDS, a, am, adject (male st sjnos) non 
adrnodum saous, iosaous. P. MALE sob 3. b. ibique 
allata ex Cic. et Borat.; quibus adde Borat. I. Ep. 
21. 3.; Ovid. 4. Jfet 520., 9. ibid, 599. et 3. Art. 
am. 713.; Curt 6. 19.; et Auson. Clar. Urb. 3. 5. 
MALESUADUS,a, um, adject (male et suadeo). 
Hac vox saspius eonjuncta legitur et quia ex mo/eet 
adjectiro componitur {P. MALE sub 3. 6.) et quit 
suidut adject, parura est in usu. — Malesuadus est 
qui ad male faciendum fuadet Plaut. Most. I. 3. 
56. Malesuada titileoa. Sidon. 7. Ep. 5. ju6 fin. 
Si ^^e(•ibus malesuadus obstilerti interpres- Pira. 
6. £ n. 276. Et Metus et malesuada Fames el lurpis 
^gestas. Paulin. ffol carm, 6. 69. de vino, erltaus 
malesaudl pocula sued. 

MAtBSCTUS, a, um, adject (male et snrus) re- 
clius divistm scrtbitur; V. MALE sob 3. 5. Est in- 
tern non bene rel firmiter consutus. Prudent 11. 
zeal avsf. 7t. Quos ubi susceptoi rapidum male- 
suta (cymbo) per asquor Veierit h, e. tatiscent. 

MAlBtCTL'S, a, um, adject (male et talus) noo 
adrnodum tutus, ifllutns: sed rectius divisim »eri- 
bilor; P. M4LB sub 3. b. ibique allatum Boratxi 
locum. Adde Ennod. carm. I. 4. Quodgue senabal 
maleluta vealis. 
MALETRACTATIO. P. 3IALB sub 3. &. io flu. 
MIlSyOLSNS vet mailToleni , enlis, adject 
(male el loleoi). Sop Malevckntissimu*. — Male- 
volent est uulerolos, Inimicas, maUvofa. Piaut. 
CapU 3. 4. 51. Est miseroruro, ut malerolentes slot, 
et invldea'ol bonis- Id. Bacch. 4. 3, 4. Kslenolente 
ingenio natos. Cic I. Fam. 7. a meA MakTOlen- 
tissim* oblreciallooee. 

MAlBVOLE.NTIa vzl malholentia, a, f. I. (ma- 
leTOleni) est voluptas ex malo alterlus sine emo- 
tunieoto Jao, at Cic deSnlt 4. Tusc 9. 20., item 
unherslru odium, inddia, xaxaSvaia (It- gusto, 
del mal* allrui, malevolenxa , invidia; fr.mal- 
veillance, mauvais vouloir, haine, jalousie, mali- 
gnite; Bisp. malevotencia , tnaltiueiencia. , aver- 
sion, odio; Gerui. d. UebthvofUn, Abneigung, 



MALEVOLUS 

tfeid, Ban; Angl. ill will, envy, spite, malice, 
malevolence). Cic. i. Fam, 9. post med. Animus 
nulla In ceieros malevolenlia suffusus. Id. 2. ibid. 
17. sub fin. Pusillus animus, et ipsa malevolenlia 
jejunus atque Inanis. Id. Plane. 9 22. Vicinitas 
non infuscata malevolenlia. Id. 1. ad Q. Ft. 1. 15. 
Judicium obtrectaiione et malevolenlia liberatum. 
Sa,l. Cat. 3. Plerique, quae delicia reprehenderis. 
malevcVfentia el invidia dicta pulant. Cic. 11. Fam. 
11. Malevolenlia; hominum in me, si poteris, oc- 
curres; si non potueris, hoe consolabcre, quod me 
de statu meo nullis contumeliis deterrere po«sunt. 

MALEVOLUS vel malivolus, a, uit,, adject, (male 
et toIo). Sup. V. in MALEVOLENT — Malevo- 
lus est malevolens, invidus: vox conflata ex integro 
et corrupto, ut Quintil. 1. 5. 68. docet, xaxo'Su- 
^ioj (It. malevolo, invidioso; Fr. mal intenlionne, 
m&lveillant, jaloux, envieux; Hisp. malquerien- 
te, envidioso; Germ, ubtlxvollend, abgeneigt, nei- 
disch, gehdssig: Angl. malevolent, invidious, en- 
vious, spiteful, ill-disposed, ill-natured). Occurrii 
— a) De hominibus, et quidem — Adjective. Cic. 
2, Fam. 17. a med, Ille si omnibus est malevoius, 
minus otfendor in me. Id. 7. Att. 2. a med. Cato 
in me lurpiter fuit malevolus. Gell. 4. 15. Male- 
voli reprehensores. — Malevolus Mercurius dice- 
batur ejus dei aignum Romae positum proxime J«- 
num in Turdellis, quod Ha situm erat, ut nullius 
tabernam spectaret. Mercurius enim mercimoniU 
pra°eral et lacris. Putabaot autem deos iis favere, 
quos aspicerent. Festui p. 161. 12. et Paul. Diac. 
p. 160. 3. Mv.ll. — Substantivorum more. Cic. De- 
jot. 12. 33. Nonne intelligis, Cassar, ex urbanis ma- 
ievolorum sermunculis base ab istis esse collecta? 
Id. Balb . 25. 56. Ut omnium malevolorum, ini- 
quorura, invldorum animoi frangeremus. Id. i.ad 
JBrut.ib. a med. Cognovi paullo plures in senstu 
malevolos esse, quam gratos. Tragus apud Plin. 
11. Hist. not. 52. 114. (275). Quibus itipercilia in 
totum demissa, malevolos et invidos significant. Et 
fern. gen. Plaut. Pcen. i. 2. 181. Hujus arnica, mea 
inimica et malevola. — b) l>e rebus. Cic. 3. Fam. 
10. a med. Malevoli sermones. 

MALlCORDIS, ixovTjpoxctpSio; . Ita Gloss. Gr. 
Lat., b. c. qui corde mal us est, sceleslus. 

MALlCORlUM, li, n. 2. cortex mail Puoici: a 
malum et corium, quia corio similis est ob du- 
riiiem et crassitiem, scoria del porno granato, a'- 
Stov. Plin. 23. #»«t. naf. 6. 57. (107). Hie corlcx 
acerbis (malit Punicis) \o magno usu: vulgus com 
maxiroe perflcere UIo novit: ob id malicorium ap- 
pellant medici. Cels. 2. 33. inter ea , qua? repri- 
munt , malicorium recenset . Apud Felron. vero 
fragm. Tragur. 47. Burmann. narrat Triinatrhio, 
sibi malicorium profuisse, quum mullis jam diebus 
tenter non respondisset , quod quidem ahsurde et 
ridicule omnino,ut decet infleetum nebulonem lo- 
qui, 

MALlFER, a, urn, adject, (malum et fero) ab- 
bcndanle di melt, o pomi, malorum fern, r.«}Xo- 
pooo?. Firg. 7. Mn. 740. Et quos maliferffi despe- 
ctant mcenia Abel!*. 

MALlFlCUS. V. MALEFICl'S. 
MALIGNE, adverb, (malignus). Comp. Mali- 
qnius 1. et 11. 1. — Maligne est maliiiose , cum 
invidia , xaKOT.S'w; (It. malignamente, maliziosa- 
mente; Fr. michamment, avec mechancete, ma- 
ignite, jalousie; Hisp. matamenle , maliciosa- 
mente, con malignidod; Germ, boshafl, neidisch; 
Ariel, malignantly, maliciously, malignly, spile- 
fully, enviously). 

I.) Proprie. Liv. 45. 39. ad fin. Malediee ac 
waligne loqui. Plin. 1. Ep. 5. a med. Respondt, 
ounc me intelligere, maligne dictum, quia ipse con- 
flterelur: ceterum potuisse bonoriGtum exislimari. 
Curt. 8. 1. 20. Quum suspicarclur, malignius habi- 
tum esse sermonem. Gell. 4. 15. In quibus prura 
inacile, aut maligne vellicant. Plin. ». Ep. 38. 
Maligne legcre librum aliquera. Ovid. 13. Met. 270. 
neque enim beoefacia maligne Detrectare . meum 

est. . , 

It.) TratHUte, vel, ut aliis placet, proprie, sed 
speciatim f 1. Sarpe est parce, Jlliberaliler, avare, 
utious scilicet dando, quam oportet: quod mviden- 
tis est, atque inimici: avarame nte, scarsamente: 

cui opponilur benigne , large. Liv. 8. 12. a med. 

Materiam prcebebat criminibus ager maligne plebi 



— 160 — 

divisus. Justin. 5. 2. 1-4. Coromeatua maligne prce* 
bere. Catult. 10. 18. Non mini fuit tarn maligne, 

ut, etc. non mi e andata cost scarsa. Seneca Ep. 
18. a med. Maligne famem exstinguere. Id. 2. Ira 
t9. in fin. Quibus exsangue corpus est, maligneque 
alitur, et deficit . Id. 6. Benef. 16. sub fin. Nee 
quae sciebat, maligne dispeosavit, quo diutius e&set 
necessarius: sed cupiit, si posset universe transfun- 
dere. Horai. 2. Ep. 1. 209. quippiam laudare ma- 
ligne. Seneca Ep. 44. Tu mibi te pasiUum facis, 
et dicis, malignius tecum egisse naluram. Pelron. 
fragm. Tragur. 42. Burmann. Maligne ilium plo- 
ravit uxor. ^ 2. Surnilur et universim pro parum. 
Mela 2. 2. Terra eorum , quas seruntur , m&ligne 
admodum patiens. Seneca 6. Benef. 34. Qui per 
fpres maligne apertas non intrat, sed illabitur. por- 
ta socchiusa. Plin. 34. Hist. nat. 11. 26. (112). 
/Erugo maligne viiens. d't»n vetde smorio, appas~ 
$ito. 

MALIGNlTAS, 5tis", f. 3 (malignus) abstracta 
quaiitas, qua quid vel quis malignus est, mala na- 
tura, vitiositas. 

I.) Proprie. — a) De rebus raro admodum 
usnrpstur pro mala nature. Colum. 3. R. R. 10, 
18. Naturali quadam malignitale desciscuot inter- 
dum , quamvie diligenlcr probata semina. — b) 
[)e hominibus morali ralione usurpatur (quo sensu 
a noonullis figurate accipilur) el est prava volun- 
tas , malus animus, malevolenlia, invidia, mali- 
gnitd, tnut'dt'a, malevolenza, xaxcT^sia. Tac. 1. 
Hist. i. Sed ambitionem scriptoris facile adverse- 
ris: cbirectalio ct Sivor pronis auribus accipiuntur, 
quippe adulationi fcedum crimen servitutis } mali- 
gnitali falsa species libertalis inest. Plin. 5. Ep. 
7. extr. Sermonem vullus, gestus, vox ipsa mode- 
rator : epislola omnibus commendaliooibus desti- 
tuta , malignitali interpretantium exponitur. Tac. 
Dial, de Or at. 18. Vitio mal igni talis human* Ve- 
tera semper in laude , praesenlia in fasiidio sunt. 
Id. Agric. 41. MaSignitas et livor. Sueton. Cat. 
34. Livor ac malignitas. Id. Dier. 23. exit. Taci- 
turn! tatem pudoiemque quorumdarn pro trislilia ac 
malignitale arguens. Seneca Fit. beat. 18. Nee ma- 
lignitas me isla, rnulto vencno tincta, dcterrebit ab 
oplimis. rat. Max. 4.7. sub fin. Nulla tarn mods- 
sta felicilas est, quat malignitatis denies vitare pos- 
sil. — In plur. num. Piudenl. 2. ~b~: oTsf , 259. 
pu rule iita et livida maligniiatum vulnera. 

II.) Translate, vel, ut aliis placet, proprie sed 
speciatim, esl illiberalitas, parcitas, tenaciias : trop- 
pa parsimonia , scarsezza , stretlezza , tenaciid. 
Plaut. Capt. 3. 1. 4. Huic diei, si liccat, oculos 
efTodiam libens : ita malignilate oneravit omnes 
mortalcs mibi. Liv. 34. ~. In purpura, qua; terilur, 
aliquam rausam tenacilatis video: in auro vero, in 
quo. praeter rnaaus pretium, nihil intertrimenti fit, 
qua? malignitas est? Id. ibid. 34. cd fin. Maligni- 
tas confereodi ex prjvaio. Cf. eumd. 2. 42. Accen- 
saque est ea cupiditas malignitale Palrum, qui, de- 
licti! eo anno Volscis yEquisque , militem prasda 
fraudavere. 

MALIGNO. as, 5vi, Slum, are. 8. 1. et 
MALIGNOR, Sris, Stus sum, ari, dep. 1. (mali- 
gnus). Part. Malignans. — Malignare et rnalignari 
est maligne agere aut loqui, malignare llalice. — 
a) Active. Ammian. 22. 15. a med- Ibes ocrur- 
runt pinoatis agminibus anguium, qui ex Arabifis 
eroerr mt paludibus veaena malignantes. h. e. mali- 
gne fundentes el roxie. I'-algal. inter pr. Psalm. 
82. 4. Super populum tuum {inimici tui, I>eus) 
malignaverunt consilium; et cogitavcruni adversus 
sanclos tuos. — b) Depon. act. Fulgat. inierpr. 
Psalm. 73. 3. Quanta malignaius est inimicus in 
sanclo. — c) Depon. neutr. Fulgat. xnivrpr. 
Psalm. 21. 17. Concilium malignantium obsedii 
me. et 1. Paralip. 16. 22. In proi'heiis meii nolile 
rnalignari. Adde ibid, alibi pluiies. Sic 6'ioss. Lat. 
Gr. Malignari, xaxoy,^£jif*a«- 

MALIGNOSUS, a, urn, adject, (malignus) admo- 
dum malignus , qui mala vehemenier aggreditur . 
Gloss. Gr. Lat. KaxevTf ey/i;, n^ali^nosus. 

MALIGNUS , a , urn , adjeci. (esi per syncopen 
pro maligenus a malus ei gigno>. Comp. Mali- 
gnior I. et II- 2 ; Sup. Maiignissimus 1. — Mali- 
gnus est qui mala est natura, atque adeo malus, 
improbus, invidus, malevolens, wax;*^;; (It- ma- 
ligno, calLwo, invidvno; Fr. dun mechan: natu- 



MA LINUS 

rel, mauviis, mechant, malfaisdnt, jaloux; Hisp. 
malo, malicioso , tnuidtoso; Germ, bosailig, bos- 
haft, verderblich, schtidtich, neidisch; Angl. bea- 
ring ill-will, ill-disposed, spiteful, envioui, mali- 
gnant, malicious). 

I.) Proprie. — a) De rebus raro admodum oc- 
currit de iis, qua? mala sunt oaturi. Lucan. 8. 565 4 
Malignum litus. h. e. imporluosum. Sic Id. 5. 651. 
or»que malignos Ambracia3 portuj. Stat. 4. Siti>- 
3. 29. Sorbebatque rotas maligna tellus. h. e. via 
lutosa et voraginosa. — *b) Saepius rjnorali ralione 
usurpatur de hominibus vel rebus ad eos pertinea- 
tibus, et est malus, improbus, invidus, malevolens* 
Absolute Martial. 4. 87. Net. rhoncos metues mali- 
gniorum. Ceterum Horal. 1. Sat. 5. 4, Maligni cau- 
pones Id. 2. Od. 18. 40. malignum Speroere vul- 
gus. Seneca Fit. beat. 18. Malignissima capita et 
Optimo cuique inimicissima. Caiull. 68, 37. menta 
maligna aliquid Tacere. Id. 67. 5. votum malignum. 
h. e. pravum, improbura. Ovid. 4. Trist. t. 101. 
Maligna studia. h. e. ooxia. Phcedr. 3. 10. Matigoa 
suspicio. Manil. 4. 573. verba. Sueton. Aug. 27. 
Factum alicujits maligno sermone carpere. Firg. 
5. jEn. 6o4. MalignU oculis spectare aliquid . h. 
e. invidis. Ovid- 10. Met. 32 l J. Maligna leges, h. e. 
invidas et iniinicae iibertatis. Martial. 8. 56. Mali- 
gna paupertas. h. e. invidens magnis aaimis , eos- 
que res magnas aggredientes impedienj. 

II.) Translate. % 1. De hominibus quum agl- 
tur , est nimis parcus , illiberalis , tenai , scarso , 
sftetio: cui et benignus opponilur. Plaut. Bacch. 
3. 2 17. Justus, injustus; malignus, largus; cora- 
modus, incommodus. — Hinc est parcus, frigidus* 
in laudando, ut invidi solent. Quintil. 2. 2, 6- 
In laudandis disriuulorum dictionibus oec mali- 
gnus, nee effusus. troppo ristrelto e scarso- Sic 
Ovid- Heroid. 16.143. minor est tua gloria vero: 
Fumaque de foima pcene maligna tua esl. — lum 
friaidus in aliquo excipiendo; atque adeo diffirilis, 
superb us , ui eiponit Donalus iilud Ter. Hecyr. 
1. 2. 84. Maligna multo et magis procax facta il- 
lico est. % 2. Quum de terra usurpatur, est ste- 
rilis, in fecund us. ' Fira. 2. G. 179. difQciles terras 
collesquo maligoi. Plin. % Ep. 17. circa med. 
Quatum arborum ilia vel maxinie ferax est terra, 
malignior ceteris. ^ 3. Universim de rebus pby- 
sicis et aliis est parvus, minulus, eiilis, angustus, 
scarso, povero, poco, strello. Firg. 11. Mn. 524. 
tenuis qua semita ducit, Angustteque ferunt fauces 
adiiusque maligni. strefli. Servius inlerpretatur 
obscuros, ut sub luce maligna (V. infra). Simile 
est ill ml Stat. 2. Theb. 498. gem>ni procul urbe 
malignis Faucibus urgentur colles. passi slretti. et 
Seneca 3. ()ucpst. nal. 27. a med. Major aquarum 
pars maligno ostio retcnta, restagnat. h. «. angusto. 
Virg. 6. ii^n.270. Quale per incertam lunacn sub 
lure maligna Est iter in siUis- scarsa, povera. Sic 
Martial 10. 96. tepel igne maligno Hie focus: 
ingenti lumine lucet ibi. Lucan. 9- 500. conspecta 
est parva maligna Unda procul vena. Plin. 7. Hist- 
nat. 50. 51. (167). Malignum ct breve naturae 
munus. 

MALlLOQL'AX , 5cjs, adject, (male et loquor) 
qui male loquitur. P Syr us in Mim. Lingua est ma- 
liloquax mentis indicium mala, liisiat hie versus in 
edilione Andr. Cloucquii, Lugcl. Bat. MDCixVi., 
in qua C^tonis Distich* piimuiit loium tenenl. In 
aliik quibusdam desidcraiur, quemadmodum et in 
novissima recensione Ed. /FbtftUn.a Teub ner. edi- 
ts Lip sine 1K69. 

MALtLOQLTUM, Ki, n. 2. (male ef ioquor) ma- 
lus sermo, et de re mala. Ter lull. Speclac. 2. a 
med. Non .-.umpsimus linguam ad maiiloquium, et 
aurcs ad exreptaculum maliloquii. Adde eumd* 
Avohg. 45.; Sutpic. Sever, ep. 2. 29.; Fulgent. 3- 
Myth. 2.; ei Laclant. Placid, tdente A. Maio in 
Class. Auct. T. 3. p. 133. 

MALtLCJQULJS vet maieloquus, a, urn, adject, 
(male et Ioquor) idem ac maliloquai. Falerian. 
Homil. 5. o med. Quando potest fieri , ut homo 
aut magniluquus, aut maliloquus non nabealur io- 

aralus. 

MALlNUS, a, urn, adject. i*vj>.svo5, ex mail ar- 
bore faclus. Colum. 7. R R. 8. 7. Caseus muna 
perduratus, alqoe ita malini lini, vel culmi fumo 
coloralu*. Al. kq. maligno lini -fumo: h. « my 
guo, parco, quod Schneider, prafert. rim. lo. 



MALIS 

/list. nat. 13. 12. (42). de prunis. Naper in Bse- 
tica malina appellari eceperunt malis insita, et alia 

amygdalina amygdalis. 

MALIS, !dis, f. 3. ptrTXjf et Dorice pd\ig, awe, 
morbus jumentorurr^, a colore flavo (piXivu)) Ha 
appellatus , quasi vdao? pyjKivrt morbus flavus ; 
quern Veget. 1. Veterin. 2. 1. et alibi malleum vo- 
iat, V. MALLEUS sab II. Pelagon. Veterin. 12. 1. 
Periculosissimum vitium est; malim id multi vo- 
cant; Graci ita dividunt, a'pS'ptxijv, u'yprjv, £i?pijv, 
A£i-xv;, fijXat vav , quce Latini articularem , hu mi- 
dam, siccara, albaro, nigram appellant. In Hippiatr. 
multa habentur de /xaVSe j,. 10.-21. ; ex quibus 
hausit et Veget- toe. cit. 

MALISTUS, a, urn, adject, maximils: est a pa. As- 
era, maiime. Pelron. fragm. Tragur. hT.Bur- 
mann. Dedi tamen operam , ut domino salisface- 
rera, bomini malisto et dignitoso. Alii leg. mega- 

losto. 

MALlTAS, St is, r. 3. male, malum, ut boniias 
t bonum. Gloss. Philox. Kaxia > malit?s. Ulp. 
Dig. 4. 2. 5. Metum accipienduro Labeo dicit non 
quemlibet timorem, sed majom malitatis. Ita Tor- 
renlin , sed Haloand. et alii majoris mali. 

MALlTlA, hj, f. 1. (malus). Etiaro maliUes, ei, 
f. 5. habent Gloss. Cyrill. Kaxcrrj;, malities: p!u- 
rale non habet. — Malilia est cnalignitas , mala 
ndVkua: hinc — 1.°) De rebus inanimis. Pallad. 
1. R. R. 6. fin. Salsae terrse malitia hibernis im- 
bribus cluitur. la malignita. et ibid, ante med. 
Vice malitia aeque et voluptati et utilitati adversa 
est. Id- It. ibid- 2. Malitia lioi. et ibid. 8. Malitia 
arboris. b. e. iufecuoditas. — 2.°) Saepius et apud 
oplimos quosque Scriptures de hominibus usurpa- 
tur morali ratione, et — a) In malam partem est 
calliditas, fraus, malizia, furberia, xaxt'a, xexxoop- 
"i'a. Cic. 4. Tusc. 15. 34. Virtutis contraria est 
vitiositas. sic enim malo, quam maUtiam, appellare 
earn, quam Gneci xaxj'av appellant, nam malitia 
eerti cujusdam vitii nomen est: vitiositas omnium. 
Id. 3. Nat. D. 30. 75. Est enim malitia , versuta 
et fallax noceodi ratio. Id Rose. Com. 16. 46. 
Perfidia et malitia , per quam insidiaa teoduntur 
alicui. et ibid. 7. 20. Supercilia penitus abrasa olere 
rnalitiam, et clamitare calliditatem videntur. Id. 
i. Verr. 27. 66. A quo HS- C. millia per calu- 
mniam malitiamque pelita sunt. Id. Quinct. 18. 
56. Ista causa abs te tola per summam fraudem ct 
rnalitiam Beta est. Id. Cluent. 26. 70. Ad omnem 
rnalitiam et fraudem versare mentem suam ccepit. 
lit. 4. Verr. 54. 135. Usee bujus crat ars et mali- 
tia miranda. Id- 4. Fin. t9. 52. Quia nulla sit in 
dolore nee fraus, nee improbitas, nee malitia, nee 
culpa, non esse illud malum. Id. 3. flerenn. 6. 11. 
Utile est, ab omnibus unicam rnalitiam atque ne- 
quitiam cognosci. (Discrimen inter haec due, V. io 
NEUUITIA.) Id. Parlit. oral. 23- 81. ct 3. Off. 
17. 71. Malitia vuit ilia quidem videri , se esse 
prudenliam, sed abest ab ea plurimum. — De bru- 
tis animalibus. Plin. 17. Hist. nat. 27. 44. (255). 
Culices fucis apium similes ignavia malltiaque. — 
Interdum nccipitur universim pro vitiositate, quae 
scilicet est virtuti contraria. Seneca Ep. 31. ante 
med. Si intellexeris bona esse, quibus admixta est 
virtus: turpio , quibus malitia conjunda est. Id. 
Ep. 106. sub fin. Quidquid foci m us , aut malitiae, 
aut virtutis gerimus imperio. Sail. Jug. 25. Vir- 
tutc, non malitia, P. Scipioui placuisse. Gell. 2 6. 
circa med. Incuipatus instar et absolute virtutis: 
illaudatus finis est extremes malitiae. et Tac. 13. 
.Inn. 30. extr. InnfJensa tot imperatorum mali- 
tia. h. e. tot mati imperatores nihil olTensi. — In 
plur. num. Plaul. Mil. glor. 3. 3. 66. L'bi facta 
crit collatio noslrarum malitiarurn . h. e. fallacia- 
rum. Cic. 3. Wat. D. 30. 74. Everriculum malitiarurn 
omnium, judicium de dolo malo. (it lulle le furbe- 
rie. Cels- Dig. 6. 1. 3H, Neque malitiis indulgcn- 
ilum est. — b) Videtur etiam aliquando in bo- 
nam partem sumi pro solertia et < alliditate , qua 
aliorum dolos deprehcndin)us , el ne decipiamur, 
ravemus, accortezza, avvedimento. Cic. 15. Att. 
26 a med. Si rnihi imposuisset aliquid, (quod pane 
fecit, nisi tua malilia afTuisset) animo iniquo tu- 
lissem. Plant, quoque malam rnalitiam dixit, qua- 
*i medium sit vocabulum, ut doius.et bona etiam 
esse aliquando possit : Aulul. 2. 2. 38. Equidem te 
civem sine mala omni malilia semper sum arbitra- 

Tok. III. 



- \§\ — 

ius. Haec observat etiam Nan. p. 454- 29. Merc- 
Adde Cic. 9. Fam. 7.-et 19. 

MALlTlES, 5i, f. 5. V. voe. praeced. init. 

MALITIOSE, adverb. (malUiosus). Comp. Mali- 
tiosius. — Malitiose est callide, dolose, Traudulen- 
ter, maliziosamente , con furberia, xaxoriyvu;. 
Plant. Mil. glor. 3. 3. 14, Male atque oialiliose 
aliquid facere. h. e. perperarn et fraudulenter. Cic. 

3. Off. 15. 61. Agere quippiam dolose, aut mali- 
tiose. A'epos Alcib. 1. Aut negligenter, aut malitiose 
facere. Cic. 4. Verr. 53. 162. Nihil sane vafre, nee 
malitiose facere conatus est. Id. Ccecin.7-$Q. Quum 
hoc novae litis genus tarn malitiose Intentieret. Id. 
Rose. Am. 38. 111. Rem mandatam roalitiosius ge- 
rere, sui quaestus, aut commodi causa. 

MAlITIOSITAS, atis, r. 3. (malitiosus) malitia, 
calliditas, malizia. Tcrlull. 3. advers. Marcion- 
15. sub fin. Aut diffidenti.fi, aut malitiositatis con- 
silium est. Adde eumd. ibid. 23. extr. 

MALlTlOSUS, a, urn, adject. (maiitJa). Comp. 
Maliliosior et Sup, Malitiosissimus sub a. — Ma- 
litiosus est malilia plenus, versutus, dolosus, faliax, 
malizioso, furbo, xcxsupYo?. — a) De horoinibus. 
Ctc. 3. Off. 13. 38. Hoc celandi genus non est 
hominis aperti, non simplicis, non ingenui , non 
justi, non viri boni: versuli potius, obscuri, astuti, 
faliacis, maliliosi, callidi, veteratoris, vafri. Fronto 

4. ad M. Ca:s. (edente iterum A. Maio) Ep. 3. 
Eos ajunt provenire maHtiosissimos , qui in vesti- 
bulo artis (philosophic) obversati, prius inde aver- 
terint, quam penetraverint. Adde Gell. 9. 2. Iluc 
referri potest et illud Augustin. Mor. Munich. 
c. 19. Quid vobis fallacius, quid insidiosius, quid 
malitiosius dici aut inveniri potest? — b) De abs- 
tracts. Cic. 3. 0/f. 18. 74. Mihi quidem etiam 
verae hereditates non honestae videntur, si sunt ma- 
Uliosis blartditiis, officiorum non veritate, sed si- 
mulatione quaesitae. Id. I. ibid. 10. 33. Maliliosa 
juris interpretatio. — c) Silva maliliosa, cujus 
meminit Liv. 1. 30. in fin., fuit in agro Sabino. 
"TXtj xaxcCp70« dicitur a Dionys. Halic. I. 3. 

MALlVOLENS, MALlVOLENTlA, MALlVO- 
LUS . V. MALEVOLENS , MALEVOLENTIA , 
MALEVOLUS. 

MALLEATOR, oris, m. 3. (malleus) qui malleo 
operatur, martellatore , o opjox s"Xauvc«)v. Mar- 
tial- 12. 57. Ulinc ballucis malleator Hispanae. V. 
BALLUCA. Inscript. apud Gruter. 1066. 5. et 
1070. 1., quae est apud Orell. 3229. i-elix avg. l. 
0FT1O KT BXACTOB AVBl ARC, ABR1S. ITEM S1CNAT. 
SVrPOSTORKS MALLEATORES MONSTAK CAESARIS N. 

Sequitur infra series arliflcum monetae; in qua si- 
gnatorum et suppostorum maxima pars Hberli sunt: 
malleatorum vero servi. Ex quo intelligimus horum 
operam viliorem fuisse. In eo lapidc malliator scul- 
ptum est. Porro signatores videntur fuisse, qui for- 
mam pecunia cudendas sigtiabant; iidem nempe ac 
scalptores : suppostores , qui ipsam pecuniam cu- 
dendam praebebant, et a malleatoribus percutien- 
dam. Ceterum Vulgat. interpr. Gen. 4. 22. Sella 
quoque genuil Tubalcain, qui fuit rnallc-alor el faber 
in cuncta opera seris et ferri. et Job 41. 15. Cor 
ejus indurabitur tamquam lapis, el stringetur quasi 
malleatoris incus. 

MALLEATCS, a, urn, particip. ab inusit. malleo: 
marlellato, lavorato al marttllo, malleo contusus. 
L'mle malleati libri dicunlur , qui malleo percussi 
el coniplanati sunt, quod fere Qeri solet, anteqoam 
libri compaginentur. Ulp. Dig. 32. 50. a med. Sed 
et perscripti libri, nondnm malleoli, vel ornali con- 
tinebuntur. Colum. 12. /I. R. 19. 4. Cola ex crudo, 
id est non inalleato sparto pr:eparota habeat. 

MAI.LEOl.AKlS , e, adject. poG*/vjua.zix.c:. ad 
malieolum vitis spectans. Colum. Arbor. 3. Virgam 
malleolarem non amplius, quam sex geminarum , 
esse convenit. 

MALLEOLI'S, i, m. 2. deminut. a malleus (,V. 
Paul. Diac. et Colum. mox afferendos) , parvus 
malleus, martelletto > ap'jptov. 

I.) Proprie. Cels. 8. 3. a med. Tutius scalprum 
malleolo subinde medlcus ferit. 

II.) Translate. % 1. Est novas palmes yitis, aut 
allerius arboris, qui prioris annl flogello innatus 
est, et recisus, pro viviradice, terras mandatur, ut 
in novam vitem succrescat, magliuolo, margotfa: 
nostrates rdsolo vulgo appellant. Colum. 3. R. R. 
6- 3. Malleolus novellus est paimes, innatus prioris 



MALLEUS 

anni flagello, cognomioatusque a similitudine rci, 
quod in ea parte, quae deciditur, ex vetere sarmen- 
to prominens utrimque , malleoli speeiem praebet. 
Plin, 17. Hist. nat. 21. 35. (156). Solebtt capi- 
tulatus utrimque e duro surculus seri , eoque ar- 
gumento malleolus vocatur etiam nunc. Colum. 3. 
R. R. 3. 12. Malleolos pangere. et ibid- depo- 
nere. et ibid. 14. 3. conserere. et ibid. 18. 4. de- 
merpere. Plin. 17. Hist. nat. 22. 35. (169), serere 
sulco, vel scrobe. Id. 12. ibid. 25. 54.(112). Bal- 
sam! arbuscula malleoli* seri didicit. nuper victa, 
ut vitis. Adde Cic. Senect. 15. 52. if 2. Item tell 
genus missile, quo ignem in muros urbium, et tecta 
jaciebant. V. ASTYOCHCS. Paul. Diac. p. 135. 
1. Mull. Malleoli vocanlur non solum parvi mallei, 
sed etiam ii, qui ad ineendium faciendum aplanlur: 
videlicet ad similitudinein priorum dicti. Ammian. 
23. 4. sub fin. Malleoli, teli genus, figurantur hac 
specie: sagitta est cannea, inter spiculum et arun- 
dinem multifido ferro coagmentata, quee in mulie- 
bris coli forrnam, quo nentur lintea stamina, coa- 
cavstur venter subliiiter, et plurifariam patens, at- 
que in alveo ipso ignem cum aliquaoto suscipit ali- 
mento. el si ernissa leniius arcu invalido (ictu eaim 
rapidiore exstinguitur) baaserit usquarn , teoaciter 
creinal: aquisque conspersa acriores excitat asstus 
incendiorum : nee remedio ulio, quam. superjacto 
pulvere , consopitur. Hasc Ammian. Verba de his 
faciunt etiam .Yon. p. 556. 11. Merc, (sed hoc tan- 
tum dicit, esse roanipulos sparteos, pice contectos) 
et f'eget. 4. Milit. 18. Malleoli sunt velut sagittas, 
et ubi adhaeserint, universa conflagrant. Quod au- 
tem Paul. Diac. dictos docet ad similitudinem mal- 
leoloiuro, id ita inieliigendum, ut qua parte con- 
ravi et crassiores sunt, et ignis alimenta continent, 
caput mallei referre quodammodo videantur. IIIu- 
strat ha?c omnia Zips. I. 5. Potiorcet. dial, o., quem 
consult*. Cic. 1. Cat. 13. 32. Malleolos et faces ad 
inflammandam urbem comparare. Liv. 42. 64. Fa- 
ces laedamque et malleolos stunpae illitos pice pa- 
rari jubet. Auct. B. Alex. 14. Magnum scapharum 
numcrum producunl rum malleolis igoibusque. Si- 
senna apud Non. loc. cit. Partim malleolos, partim 
fasces sarmentorum iocensos supra vallum etc. Vi- 
truv. 10. 22. a med. -Naves malleolis confix* incen- 
dio sunt conflagratas. — XB- Anatomici malleolos 
vocant duos processus in irais ossibus cruris utrim- 
que eistantes, imitatione Grscorum , qui afupa 
dicunt. Latinum scriptorem, qui hac ratione usur- 
paverit, vidi adhuc neminem. — NB. De cognom. 
Rom. V. ONOM. 

MALLEUS . i, m. 2. fabrile instrumentnm ad 
lundendum, if'jpa (It, martello, maglio; Fr. in- 
strument pour battre , marteau , maillet ; Hisp 4 
martillo , mazo , mallo ; Germ, der Hammer, 
Iiloppel ; Angl. a mallet , hammer , mall Or 
maul). 

I.) Proprie. Plant. Men. 2. 3. 52. Navis lignea, 
s«pe Irita , sa?pe ftxa , sae[ie excussa malleo. Plin. 
34. Hist. nat. 14. 41. (144) Ad deosandas incu- 
des , et malleorum rostra. Id. 16. ibid. 43. 84 
(.230). Ex oleastro, buto, ilice. ulmo, fraxino mal- 
leos fieri, majoresque e pinu et ilice. Id. 34. ibid. 
8. 20. t'94). JEs caldarium malleis fragile, quibus 
regulate obsequilur, ab aliis ductile appellatum. Id. 
19. i&trl. 1. 3. (17). VirgaB lini arefactas in saxo 
tunduntur sluppario malleo. con la maciulla- et 13. 
ibid. 12. 26. < 83). Chartam malleo tenuare et 
enendere. — Et de malleo, quo victimse ferieban- 
lur. Ovid. 2. Met. 621. Lactcnlis viluli deitra li- 
bratus ah aure Tcmpora discussit claro cava mal- 
leus irtu. Sue ton. ('al. 32. Elato alte malleo, cul- 
irarium mactavit. — Malleum sapientiorem vidi 
excusso manubrio , proverbium est apud Plaut, 
Epid- 3. 4. extr., quod io omnib. ejusd. eiilionib. 
mancum et imperfectum, integrum vero legitur in 
Ptauti fragm. edit, ab A. Maio p. 20. Confer quae 
di<t a sunt in r. MANUBRIUM sub fjn. 

II.) Translate, apud Veget. 1. f'eterin. 2. mal- 
leus est generate vocabulum sept em morborum , 
quibus jumenta vexantur : qui sunt homidus . ari- 
dus, subtercutaneus, artirularis, elephantiasis, sub- 
renalis , farciminosus : quas deinceps persequitur 
sequenlib. capitib. Adde 3. 2. et 23. Porro Id. cit. 
I. 1. ab antiquis hanc appellationem fluxisse di'U, 
ipsam vim cladis periculumquc teslanlibus. G r aece 
dicitur pdXiq. V. MALIS. 

21 



MALLO 

MALLO, Snis, m. 3. a ncXkoc cinnus, Cincin- 
nati. *J 1. Est nexus casparum ex ipsarum foiiis 
exaiccatis el iotextis dependentlura } resta , rezza 
di cipolk , oTrdStc^o; rwv xpoppuwv. Veget. 1. 
Felerin. 63. Mallonera casparum, vel ipsas csepas, 
in fervent! aqua decoques , et calentes , quantum 
coriuro valet sustiaere, turoori superimpooes. et 2. 
ibid. 60. Mallonera ceeparum, id est calaraos siccos, 
ucde fasces dependent , in aquara etc. Adde Pela- 
gon. Feterin. 9. ante med. ^ 2. Est etiam hoc 
nomine tuber, inflatus in genibus vel articulis ju- 
mentorum , sine dolore , cujus roerainii f'eget. 3. 
Feterin. 48. 1. Schneid. F. SIARMOR sub II. 5. 

MALLUS, i, m. 2. (xoKXoc, villus, firrus Urns. 
Cato H. R. 157. a med. Si polypus in naso in- 
troierit (.lege intro erit), brassicam erraticam ari- 
danj tritam in malum (lege mallum) conjicito , et 
ad nasum admoveto. Ita legend, et interpretand. 
monet Pontedera Op. post. T. 1. p. 292,, adpro- 
bante Schneidero. Plin, 20. Hist. nat. 9. 36. (92). 
qui rem earad. ex Cat one docet, ol factor ium pro 
mallum appellat. 

M ALLUVIA , », f. I. et malluvium , li , n. 2. 
bacino da lavar le mani , x £ 'P- vnrT ? ov » vas > ia 
quo manus lavantur: qu3si manuluvia: et peHu- 
t;ium, quo pedes: a manus, et iuo, lavo. Festus 
p. 161. 15. Mull. Malluvium latum (lege Iacum) 
in commentarium sacrorum significat , manus qui 
lavent, a quo malluvias dieuotur , quibus manus 
sunt lautae, periode, ut quibus pedes, pelluvise. Cf. 
Paul. Diac. p. 160. 4. Mull. Malluvium dicitur, 
quo manus lavantur. Malluvise, quibus manus sunt 
lautas. Pelluvia?, quibus pedes. Adde eumd. p. 207. 

1. Mull. 

MALO, raa"vis, mSlui, malle, aaom. Reperiuntur 
etiam ap^ai'xws altae formae , prasertim apud 
Plaut. Sic mavolo pro malo apud Plant. P&n. 1. 

2. 90. Bonam ego, quam beitam me esse, nlrnio 
dici raavolo. Adde eumd. Asin. 5. i. 18., Cure. 

2. 3. 41. et Rud. 5. 3. 57.; et Ter. Hecyr. 4. 1. 
25. — Mavolunt pro mahtnt dixit IVccvius apud 
Cesium 317. 27. Mull. Ibidem perirc mavolunt. 
— Sfavolet pro malet apud Plaut. Asin. 1. 1. 
108. Morirt se misere mavolet, quam etc. — Ma- 
velim pro malim apud Plaut. True. 4. 2. 29. Mor- 
toum hercle me, quam ut id p3tiar, mavelim. Adde 
eumd. Asin. 5. 2. 27., Aulul. 4. 5. 1., Capt. 3. 

3. 1., Bacch. 4. 8- 18., Men. 5. 1. 20. et alibi 
srepe. — Sic mavelis pro malis apud Plaut. Capt. 

2. 2. 20. Servus ne esse, an liber mavelis? Adde 
eumd. Pseud. 1. 2. 8. — Et mavelit pro malit 
apud eumd. Trin. 2. 2. 35. drum is itane esse 
mavelit. — Mavellem pro mallem apud eumd. 
Mil. glor. 2. 2. 16. Haud mtillos homines conve- 
nire , quam te, mavellem. Adde eumd. Amph. 1. 

3. 14., Cure. 4. 2. 26., Bacch. 2. 2. 21. et alibi 
saepe. — Sic mavoluit pro maluit apud Petron. 
fragm. Tragur. 77. Burmann. Quum hue venit, 
misquam mavoluit hospilari. Al. leg. mavoli. — 
Part. Malens sub 1. b. — Malo est idem atque 
ar.tepono, pra»fero, magis volo, ut Cie. docet Or at. 
45.' 154. j unde comrade mavolo, inde malo. Habet 
3utem comparationis vim, qus vel eiprimitur, vel 
facile subiclelltgitur. aipiajtou (It. volere piutlo- 
sto , amar meglio; Fr. aimer mieux , preftrer; 
Hisp. querer mas, preferir, escoger; Germ, lieber 
zvollen; Angl. to be more ivilting, prefer). Occur- 
rit '^ 1. Generatim; et quidem -— a) Cum Infi- 
cito. Quintil. 12. 1.3. Qui diserti esse, quam boni 
rr.ilinL Er.nius apud Varron. 6. L. L. 81. Mull. 
Ter sub arm is maliro vltam cernere, quam semel 
rnodo parere. Cic. 7. Ail. 15. Cato jam servire, 
quam pugnare mavuit. Cces. \. B. C. 72. Civibus 
salvls et incolumibus rem obtinere maleLat. Liv. 
22. 50. Capi ergo mayuitis ab avarissimo et cru- 
delissimo hoste? Ilorat. Art. P. 88. Cur nescire 
jHidens prave, quam discere malo? Sueton- Cces. 
75. Ac si qua poslhac aut cogitaicntur gravius ad- 
versos se aut direrentor , iiiUiberc maluit, quam 
vindicare. Quintil. II. 1. 60. Qua non dicere, ai 
ntrumlifcet esset liberurn, maluissemus. — 6) Cum 
Accusativo et Infinjto. — Cum Accus. persooae , 
qas mavuU. Ter. Eun. 1. i. 21. Mori me malim. 
Cic. 8. Alt. 7. Malo me vioci, quam vincere- Liv. 
22. 50. Qui se bene mori , quam turpiter vivere 
maluit. Ifepcs Timol 3. Maluit se dlligi , quam 
meld. Justin. 1. 3, 3. Negat .se ei {Sariana' r >alo') 



— 162 — 

parere posse, qui se femioam malit esse, quam vi- 
rum. — Cum Accus. rei. Cic. 13. Alt. 22. Scripta 
nostra nusquam malo esse , quam apud te. Id. 2. 
Divinat. 57. 118. Evanulsse mavnltis id, quod 
ere, quam etc. Id. Quinct. 2. 9. Judicium prius 
de probro, quam de re maluit fieri. Quintil. 2. 5. 
16. Aliena vitia reprehend! quisque mavuit, quam 
sua. Id- t. 1. 12. A Grsero sermone pueruro icci- 
pere mato. Hieronym. Ep. 108. »». 19. Mai ens eis 
stomachum dolere, quam meotem. — c) Cum Con- 
junctive Tibull. 2.3. 31- Fabula sit, mavuit, quam 
sine amore deus. Catull. 24. 4. Mallem divitias 
mihi dedisses, Quam etc. Calpurn. Eel. 6. 74. ma- 
lim cantetis amores. Cic. ad Anton. 14. Alt. 13- 
B. Quod mecum per litteras acis, unam ob causam 
mallem coram egisses. Non enim solum etc. Orel- 
lius ita legit ; Forcellinus vero cum Gruter. leg. 
egisse. Quintil. 12. 7. 11. Malo tamen ille peccet. 
— Quam ut cum Conjunctive legitur apud Plaut. 
True. 4. 2. 29. Morluum hercle me , quam ut id 
patiar, mavelim. — d) Cum Accusativo persona 
aut rei. Caelius apud Cic. 8 Fam. 4. Sed, ut spero, 
bonos et sen a turn malet. Ilorat. 2. Sal. 4. 61. quin 
omnia malit, Qua?cumque immundis fervent ailata 
popinis. Tac. 2. Hist. 86. Pro cerlis et olim partis 
nova, ambigua , ancipitia malebat. Quintil. 12. 9. 
10. Ultionem malunt, quam defensionem. Id. 8. 5 
34. Veterem ilium horrorem dicendi malim, quam 
etc. Sue'on. Aug. 71. Sed hoc malo. — Quod mal- 
tem eleganter sermon! inlerseritur, et valet, quod 
utiaam potius. Ovid. Heroid. 21. 31. Si tibi defor- 
rnis, quod mallem, visa fuissem. Id. 2. Trist. 239, 
Aut si, quod mallem, vacuus fortasse fuisses. — e) 
Pleonasmus est. non inelegaos tamen, quum poftu*, 
aut magis adjungitur Plaut. Stich. 1. 2. 13. Si 
manere hie sose malint potius, quam alio nubere, 
non faciant. Ter. Adelph. 2. 2. 13. Verum ego num- 
quam adeo astutus fui, quin quidquid possem, mal- 
lem auferre potius in prssentia. Cic. fiivin. in Q. 
Ccecil. 6. 21. Ab omnibus se desertos potius, quam 
abs tc defenses esse malunt. Id. Ligar . 2. 5. An 
ille Uticse potius, quam Romae, cum alienis esse, 
quam cum suis maluisset? Antonius apud Cic. 14. 
Alt. 13. a. sub fin. Arbilror, malle te quietam se- 
nectutem et honoriflcam potius , quam sollicitam 
agere. Cato apud eumd. 15. Fam. 5. Casurn potius, 
quam te, laudari mavis. — Liv. 22. 34. extr. Qui 
magis vere vincere, quam diu imperare malit. — 
f) Cum Adverbiis comparativis- Cic. 12. Alt. 22. 
sub fin. Mco judicio mullo stare malo, quam alio- 
rum. Id. 1. T^sc. 42. 99. Ns ego haud paullo 
hunc animum malim, quam eorurn fortunas. — g) 
Interdum pro part, quam usurpatur Ablalivus. Ilo- 
rat. 2. Sat. 8. 79. Nullos his mallem ludos spe- 
rtasse. h. e. quam bos. Tac. 12. Ann. 46. Non dubi- 
taret armis incruentas conditiones malle. ^ 2. 
Speriatifu malle alicui est magis vel It omnia pro- 
spera alicui , magis omnia cupere alicujus causa . 
Cic. Plane. 24. 5'J. Quamquam illi {fdio meo) 
omniH malo, quam mihi. Id. 2. Alt. 16. ad fin. In 
hac re malo universa? Asice et isegoiiatoribus. 

MALOBATilRARlUS. V. MURRI10UATURA- 
RILS. 

MAL0R ATM RAIL'S, a, um, adject, rr.alobathro 
unclus. Sidon. X. Ep. 13. sub fin. Salrapa; pu mi- 
ca li, malobathrati. 

MALORAJHRlNL'S , 3 , um , adject. ^a>.c;3a- 
Srctu'jg, qui ex malobathro est. Ciel. Aurel. 3. 
Acut. 3. ad fin. Apponcnda cerotaria ex ol^o dulci, 
aut cyprino, vd gleucino, aut irino confecta , vel 
malobatbrino. Adde eumd. 5. Tard. 1. ante med. 
Habent et Xot. Tir. p. 160., sed mendose moloba- 
trinus. 

MAr.OBATIlROX (quod et inalahathrum scri- 
bitur). i, n. 2. fiaXc^a^pov 

I.) Proprie est arbor Svriaca, dc qua Plin. 12. 
Hist. nat. 26. 59.(1210. Dat et malobathron Syria, 
arboreui folio convolulo, colore aridi folii. ex quo 
premitur oleum ad unguenta : feriiliore ejusdem 
Algypto. Laudatius tamen ex India venit. In palu- 
dibus ibi gigni tradunt lentis modo, odoratius cro- 
co , nigritans sea brum que . quodam 6alis gustu . 
Minus probatur candidum. Celerrime situm in ve- 
tustate gentit. Sapor ejus n8rdo siroilis debet esse 
sub lingua. Odor vero in vino sufTervefacli anlece- 
dit alios. Id. 13. ibid. 1. 2. (14). Singuli quoque 
succi nobilia unguenta faciunt: in primis maloba- 



MALUM 

thrum. — Habet usura #t in medi'cina. Ceh. 5. 
23.; et Plin. 23. Hist. nat. 4. 48. (93).; qui- 
buscum cf. Scribon. Compos. 170. 

II.) Translate est oleum vel unguentum ex malo- 
bathro expressum. Horat. 2. Od. 7. 7. coronatus ni- 
tenies Malobathro Syrio capillos. 

MAL6GRANATA, se, f. I. V. toc seq. 

MALOGRANATCMj i, n. 2. malum granatum. 
Legitur apud f'ulgat. interpr. Numer. 20. 5.; et 
Hieronvm. comment, ad Aggceum c. 2. n. 20. Ad- 
dunt et Plin. 26. Hist. nat. 8. 31. (49)., sed nihil 
certi inde colligi potest, ut neque 16. ibid. 22. 34 
(84)., ubi similis locus habetur. Utroque enim loco 
malo granato in Dativo el Ablativo divisim legi* 
rur. Imrao Sllig. in postremo Plinii loco ita legit: 
Et malo granatum quod est potnum etc. Isid. 
tamen eas voces conjungit 17. Orig. 7. Arbor au- 
tem malogranala est generis feminioi, pomum vero 
generis neutrius. 

MALOPE, es, f. 1. vox, qua Grseci maivam majo- 
rem appellabant, teste Plin. 20. Hist. nat. 21. 84. 
(2i2\ E contrario in tnagois iaudibus malva est 
utraque et saliva et gilvestris. Duo genera earum 
amplitudine folii discernuntur; majorcm Graci ma- 
lopen vocant in sativis, alteram ab emolliendo ven- 
tre d'etam putant malacben. Ita etiam Sillig., qui 
tamen adnotat in aliquot Codicibus legi lopen ; 
Apul. quoque \bmr,v, non uctkcizr^ babuisse vide- 
tur: molochen denique legit S almas, de hyle p. 46. 

MALTHA, se, f. 1. ua&a et ual£i\: a p.o> 
\dczm et p.tx&diGos mollio , mbigo. Maltha , ait 
Paul. Diac. p. 135. 4. Mull., dicitur a Greets pix 
cum cera mixta. Et Gloss. Zabb. Maltha, iXataxi- 
view, itTjpoiriO!7o«. Ceterom 

I) Proprie. — a) Est primum nativa maltha, 
nenipe limus ftagraos in stagoo Samosatens! Com- 
magenes: quum quid attigit solidi, adhjeret; prster- 
ea tactu ex?equitur fugientes. Sic defendere muros 
oppugnante Lucollo; flagrabat miles armis suis. 
Aquis accenditur. terra tantum restingui , do- 
cuere experimenla. Hare Plin. 2. Hist. nat. 104. 
108. (235). Use eadem csl ac naphta, quam vocem 
vide suo loco. — b) Sic etiam vocatur genus te- 
rtorii , quod parietibus, aut pavimenlis inducitur, 
nc coria eorum flndantur, et ut, si quae sint rimas, 
obducantur, stucco, malta. Fit autem variis modis, 
ex pice liquida, et axungia , vel sevo: ex pice, et 
cera, item testa, fiore calcis: ex sanguine bubulo, 
(lore calcis, scoria ferri : ex lieu , pice dura, ei 
oslrei testa, ei sevo liquefacto, quod cineri cribel- 
lato admixlum sit, etc., quse omnia habes apud Pal- 
lad. 1. R. R. 41. et 17. Plin. quoque aliam maltha? 
compositionem tradit 36. Hist. nat. 24. 58.(181). 
Maltha e ralce fit recenli: glaba vino restinguilur: 
mox tunditur cum adipe suillo et ficu. duplici leni- 
mento: quse res omnium tenacissima, et duritiam 
lapidis amecedens. 

II.) Translate dicitur de molli et effeminato, pak- 
&axc';. Lucilws apud .Ton. p. 37. 9. Merc. Insa- 
nim vocant , queni maltham ac feminam dici vi- 
dent. 

MALTHlM'S, a, um, adject, effeminalus. mollis : 
a maltha. Horat. 1. Sat. 2. 25. Mallhious tunicis 
dernissis arntuilat, L'bi volunt nonnulli notari hie 
Mrc-cenatem. Alii nomert proprium esse ajunt; quod 
sane veri est similius. Leg. etiam al. Malchinus. 

MALTHO, as, avi, Slum, are, a. 1. maltha solido 
et conglutino, maltham rei alicui induco: quod prae- 
cipue fiebat in iis monumentis, qua oetertia c^se vo- 
lebant. Plin. 36. Hist. nat. 24. 58. (181). Quod 
maltha tur, oleo perfricatur ante. f'er. Scholiast, ad 
Juvenal. 5. 48. Sulphure solenl vitrum solidare, id 
est malthare. 

MAlCGInOSL'S. a, um, adject, qui malum agit, 
malitiosus. Gloss. Philox. Maluginosus, x.ay.sv~pi- 
y];. Hinc etiam maluginensis derivaium vid«tur. 
V. in ONOM. 

MALUM, i. I'. MALL'S, a, um, in fin. 

MALUM, i, n. 2., uf,\a\> , ;Eolice et Dorice 
fid'kov. 

I.) Proprie. ^f 1. Generatim est pomi genus, 
cujus varia genera, cilreum, cydonium, Persicum, 
Medicum , Appianum , et alia plurima Plin. 15. 
Hist. nat. 14. 14.(47). et 15- (49).. Colum. 5. R. 
R. 10. 19. et Macrob. 2. Saturn. 15. enume- 
rant, et suis locis hoc in opere memorantur. Cce- 
liuj apud Cic. 8. Fam. 15. Malis orbiculatis pasci. 



MALUINDRUM 

Adde Colum. loc. supra cit.; et Scribon. Com- 
pos. 104. Firg. 3. Ed. 64. Malo me Galatea petit, 
lasciva puella. Id. ibid. 71. aurea mala. Jd. 8. ibid. 
37. roscida. Ovid. H. Met. 676. redoieotia. Horat. 
1. ^a(. 3. 7. ab oro usque ad mala. ft. e. a principio 
usque ad finem ca-nae, quia prima ova, mala postte- 
rna mense interri mos est. — Malum DiscordUE. 
V. DISCOHOIA. — Difleruot mala a pomis, quia 
poma sunt .renerale nomen omnium pa?ne fructuum, 
qui ex arboribus sunt, et nuces quoque eomprehen- 
dunt. Porro nuces sunt quaecumque poma foris 
duro teguntur, el intus habent, quod esui est: con- 
tra mala foris hal.enl, quod esui, et durum intus 
iucludunt. Macr^b. loc. cit. — Interdum tamen a 
piris distinsmuntur. Plin. 16. Hist. nat. 26. 43. 
vlU6). Mesoitn-s reddunt semen nuces et mala el 
pira. 5 2. Speciaiim matum terra? est herba ea- 
dem atque aristolodiia. cujus quatuor genera enu- 
merat et Jescribit Plin. 25 Hist. nat. 8. 54. (95). 
Adde Scribon. Compos. 202.; et cf. Dioscor. 3. 
Hist, plant. 4.— At malum terrenum apud f e- 
gel. 6. Feleiin. 13. 3. Schneid. et matum ter- 
restre apud Pelagon. Felerin- 5. 4. est mandragora 
{Sarchiani male %ertU lartvjj'o): nam in loco si- 
inili Hippiatr. p. 251. c. 25. vocatur fwj'Xov uzv- 
opa-jC^oj. h. e. ejus fructus. 
IDTransJate mala sunt testiculi. V. BRACEL8. 
Homonym. /'. supra sub I. 1. in fin. 
MALLNDRLM, i, a. 2. herba nobis ignota, de 
c,ua hiec Plin. 26. Hist. nat. 7. 24. (40). Jocioeri 
sutem (medetur) herba maluodrum nasceoa in sege- 
te ac pratis, llore albo odorata; ejus cauliculus con- 
terilur ex vino vetere. Sillig. ita leg.; alii veto ina- 
landrum, alii roelandryum. 

MALL'S, a, urn, adject., quod nonnulli conjun- 
gunt cum Gr. a/zaXos tuner, mollis, vel f*aXoc 
iener, exiliosus. — Comp. Pejor et Sup. Pessimus 
(in omnibus paragr.), quod est vel ab etymo per, 
i]j« voi malum vel in malam partem siguifical, ut 
in pejero pro perjuro et pe»;urus (unde^ et Fr. 
pire) ; vel a twrssutn, ut vult fossius.— • Celer urn 
nialus est contrarius bono et probo, qui ignorantia, 
vel maiitia iaborat, qui caret bonitate quacumque 
\ei naluiali, vel morali; pravus, perversus, impro- 
bos, nocens, infestus, naxc? (It- cattivo, malvagio, 
malo; Fr. mauvais , qui n'a pas le qualites re- 
quites, miserable; llisp. malo, miserable; Germ. 
schlecht, bone, unheilbringend, hasslich, verier- 
blich, schddlick, nachlheiiig, schlimm; Angl. bad, 
evil, wicked). Malus, ut diximus, latissime patet; 
el «f 1. Generaiim — a) Refertur ad ea, qua 
sub sensus cadunt, et naturali carent bonitate. Ho- 
rat. 2. Sal. 4.40. Lmber et iligna nutritus glaude 
rotundas Gurvat uper lances camem vitantU iner- 
teiii: Nam Laurens malus est, ulvis et arundine piu- 
guis. el ibid. v. 19 Ut si quis solum hoc, mala ne 
sint vina, laborct. (.Contra Co turn. 12. R. R- 30. 

2. Si qua vina erunl duriora et minus bona -, 
sumilo facer m vini boni etc.). Quintil. 11. 3.13. 
Mala vox. — Hue rcferri potest illud Ter. Adelph. 

3. 2. 46. Pejore ves loco non potis est esse, quam 
in quo none sita est. Gf. eumd. ibid, prol 3. In 
pejorem partem raperc aliquid. — b) Similiter 
usurpatur de ingeniu , artifidbus eorumque operi- 
bus. Sueton. Aug. ,s6. l.udens {Augustus) malum 
et inronstans in eligendo genere direndi ingenium 
Autonii. Fhcedr. 1. 14. Malus sutor . Cic. Arch. 
10. 25. Malus poets. Sic L'atull. 49. 6. Tanto pes- 
simus omnium poeta, Quanto tu oplimus omnium 
pa l run us. Gr eumd. 36. 6. Sueton. Ner. 51. citha- 
rcedus. Cic. Pis. 30. 73. Notam apponere ad ma- 
lum vcrsum. CI. Horat. 2. Sat. 1- 82. mala car- 
mina. ft. e. non bona: V. ibi Inlerprett. — c) 
De abstraclis. Plaut. ft in. 1. 2. 30. Malis verbis 
objurgare aliquem. Ter. Phorm. 5. 8. 19. Facinus 
indigiuim et malum. Gf. Sail. Cat. 18. Eo die post 
I'onditam urbem pessimum facinus patratum forct. 
Rursus Ter. Andr. -2. 1. 17. Abi in malam rem. 
ra in malora. Sail. Cat. 21. Mala res, spes multo 
isperior- h. e. res angusta domi. Cic. 5. Perr. 24. 
09. Malam opinioncm habere de aliquo. JVepos 
Datam. 6. Mala Ode compositoque aliquid fareve. 
(>uinl if. 12. 1. 13. Mala causa. Virq. 8. Eel. 41. 
Li \idi! ul perii! ut me malus abstulit error! 
Horat. 2. Sat 6. 18. Nee mala me ambitio pcr- 
jii _ Malum pondus est leve pond us , quum 
crave debetel esse. Waul. Amph. 1. 1. 156. Uaud 



— 163 — 

malum hutc est pondus pugoo. Sic et nos Ilali 
illud dicimus ttn buon pug-no, cui magnum est 
pondus. — Sic Comp. apud Cic. 8. Phil. 10. 29. 
Turpis fuga mortis omni est roorte pejor Id. 4. 
Fin. 19. 54. SI in rebus esset quidquam , quod 
aliud alio melius esset, aut pejus. — Et Sup. apud 
Ovid. 11. Met. 488. nam dum pejora timentur, 
Est in vota locus: sors autem pessima rerum. Au- 
rel. fid. epit. 1. 29. Pessimum ioceptum. — El 
pejus absolute, substantivorum more. Cces. 1. B. 
G. 31. Pejus victoribus Sequanis, quam .iduis vi- 
clis accidisse. JVepos Bpam. 10. (Juutn male cum 
patrix consulere diceret, vide, inquit, ne lu j»'jus 
consulas, qui etc. Sed pejus hoc loco adierbii more 
usurpatur. Lucan. 7. 706. Vincere pejus eral . 
Ovid- Her oid. 12. 143. Hymen clamant, Hyrnenaee 
frequentant : Quo propior vox est, hoc mihi pejus 
oral. Firg. 1. G- 200. sic omnia fatis In pejus 
ruere ac retro sublapsa refer ri. Sic Horat. i. Ep. 
1. 264. ac neque ficto In pejus vultu propooi ce- 
reus usquam Opto. — Et in plur. num. Horat. 1. 
Od. 7. 30. O fortes pejoraque passi Mecum s.xpe 
viri, nunc vino pellite curas. Adde Ovid. 14. Met. 
468 supra cit. Quintit. 9. 3. 1. L'tinamque non 
pejora vincant. Id. 5. 12. 22. Ad pejora juvenes 
laude ducuntur . — Pessimum absolute , substan- 
tivorum more, est res pessima, maximum .malum- 
Plin. it. Hist. nat. 37. 74.(192). Pel est purga- 
mentum, pessimumque sanguinis, la peggior parte. 
Silliq. omittitijue et legit purgamentum pessimum. 
et i7. ibid. 22. 35. (182). Quum induruit vilis, 
pessimum in vinea palmitem triduceie. Varro I. 
R. H. 13.7. Cum Metelli et Luculli villis jiessimo 
publico ffidiflcatis certant. con gravissimo pieqiu- 
dizio del pubblico. Etiam Liv. 2. inil. ita locutus 
est . _ d) De horoinibus usurpatur — Saspissime 
morali ralione, et est pravus, perversus, improbus : 
quo sensu et de hominum actionibus dieitur. Ju- 
venal. 4. 8. Nemo malus felix. Tv^/xt; est etiam 
illud Quintil. 3. 8. 44. Nee enjm est quisquam tarn 
malus- ut malus videri velit. Plaul. Pseud. 4. 7. 
1. Malus et nequam homo, el ibid. 4. 6. 21. Ma- 
lus et scelestus et perjurus. Nepos Alt. 9. Odisse 
malos mes. Cic. 3. Off. 9. 39. Philosophi minime 
rnali illi quidem, sed non satis acuti. non disone- 
sli. Tibull. 2. 4. 29. hinc Goa puellis Veslis et a 
rubro lucida concha maris: Use fecerc malas. h. 
e. avaras, infidas, perjuras. Sail. orat. Lepidi con- 
tra Sull. init. Neque se aliter tulum putet, quam 
si pejor atque intestabilior metu veslro fuerit. Id. 
orat. Philippi contra Lepid. sub init. M. Xmi- 
lius, omnium (lagitiosorum postremus (h. e. vilis- 
simus et prorsus despiciendus), qui pejor an igna- 
vior sit deliberari non potest, exercitum habet. 
Plaut. Men. 3. 2. 22. Quid a is, homo levior quam 
pluma, pessime et nequissime, llauitium hominis ? 
Sail. orat. Philippi contra Lepid. Pessume o- 
mnium atque impudentissume, libi ne etc.? Gell. 
1. 6. circa med. Isque omnium pessimus detern- 
musque est. — Iliac tnati absolute sunt pravi ac 
scelcsti homines Xepos Epam. 10. Epaminondas, 
quam diu facta est cades civium, doino se tenuit: 
quod neque malos defendeie volebal, neque impu- 
gn* re. Quintil. 12. 9. 15. Neque solum ncgligen- 
tis, sed mali esl, pejus agere, quam pottrit. Id. 
12. 1. 8. Num malis esse laudem cur* nutamus. 
et 11. 1. 42. Malos odisse. Similiter Sail. Cat. 5. 
extr. L't paullatim immutata (respubl.), ea pul- 
cherruma, pessuma ac llagitiosissima facta sit. som- 
mamente guasta e viziala. et Quintil. 12. 1. 7. 
Nihil lam occupalum , tot ac tam variis alTectibus 
concisum atque laceratum, quam mala mens. h. e. 
mens male cogitans , pravus animus- Sic Brutus 
ad Brut, et Cass, apud Cic. 11. Faro. _ I. Qua 
meute esset Antouius , deinonstravil , pessima st:i- 
liret el inlidelissima . Kursus Quintil. 12. 1. 3. 
Mala conscientia. Salt. Cat. 18. Mali mores. Ho- 
rat. 1. Sal. 3. 36. Mala consueludo. Et poetice 
Tibull. 3. 5. 20. Et modo nata mala vellere ponia 
manu. Sir firg. 3. Eel. II. mala vite» incidere 
fa Ice novellas, firg- 6. En. 512. Hac (ft. e. de- 
xtera) iter Elysium" nobis: at lava malorum Exer- 
cet ptfiiias et ad impia Taitara millit. — Interdum 
ad corporis valetudinem leferlur , et pessimum 
esse signiQcat pessime. se habere. Cels. 3. 5- ante 
med. Alii vespere tali ts^ro cibum dant. Sed quum 
eo tempore fere pessimi sint, qui a'jjrotaut, veren- 



MALUS 

dum e«t, ne etc. Similiter Id. ibid. Insequitur tew- 

pus meridianum , a quo quum otunis jeger pejor 
flat etc. peggiora, si sente peggio. — Raro adrno- 
dum de generis nobilitate dieitur. Horat- 1. Ep. 
C. 21. Ne plus frumenti dotalibus emetat agris Mn- 
tus et (indianum. quod sit pejoribus ortus) Hie 
libi sit potius, quam tu tnjrabilU illi. Sic Pcrs. 6. 
14. Etsi adeo omnes ditescant orti pejoribus. ~ 
I)e belliia virtule Sil. It. cum Dativo 10. 421. « 
KMeiellui) mala bello Pectora degeneremque mi- 
num ad deformia agebat Consulta. ft. e. homines 
timidos el imbelles. — e) Quoniam mali homioe* 
aliis noxii sunl , mala vocantur etiam qua? noiia 
sunt. Tibull. 1. 2. 51. Mai se herba. et Firg. 2. 
■En. 471. mala gramina . ft. e. noiia , veoefica. 
Adde Sit. It. H. 498. Stat. 6. Theb. 666. lux mala 
rlipei. ft. e. tenibilis et perstringe.is oculos. In 
Leg. XI t. Tabul. apud Plin. 28._ Hist. nat. 2- 
4. \l~). malum carmen, ft. e. magicum. Firg. 7. 
Eel. 28. mala lingua, ft. e. malefica, fascinatoria, 
ut Servius loquitur. % 2. Speeialim de rebus po- 
nilur pro infelici. im prosper o, adverse Cic. 2. Di- 
vinat. 25. 54. Lai.edaemoniorum mala pugna in 
Leuctris. Sic Sail. Jug. 60- Oppidura post malam 
pugnam ab rege defeeerat. Adde Sueton. Cal. 51- 
Horat. 1. Od. 15. 5. mala ducis avi dorsum. Sic 
Id. Epod. 10. t. mala alitc. Contra Catull. 61. 
20. uona altte. Calpitrn. 3. Eel. 89. mala arbor. 
ft. e. infelix, qu* malum affert. Plaut. Aulul. 1. 

1. 4. Mala rn .ptaierii' exigcre. menare vita infelice. 
Sed mala cctas dieitur eliam senectus . Ptaut. 
Men. 5. 2. 6. Ut mala a»t3s mala men est tergo' 
Adde Accium, Turpiiium , Pacuvium et Afra- 
nium apud yen. p. 1. 27- et seq. Merc. ^ 3. 
Item speciatim de forma et de horninibus est de- 
f or mis, invenustus, brut to, deforme. Plaut. Merc. 

2. 3. 78. Aneilla forma mala. Id. Bacch. 5. 2. 42. 
Haud mala est mulier. Sic Quintil. 6. 3. 32- 
Mala fades. % 4. Item, de horninibus est etiam 
non simplex, maliliosus, astutus, vafer, malizioso, 
astuto, furbo. Plaut. Bacch. 5. 2. 20- Oves stullse 
atque haud malae videntur. Id. True. 2. 5. i. Ni- 
mio minus perhibemur mala- , quam sumus inge- 
nio. Id. Rud. 2. 5. 9. Amat hercle me: delituit 
mala. — Hac sigoiflcatione aliquando vox est blan- 
dientis. Catull. 55. 10. Gamerium mihi , pessima; 
puclliE, etc. et 36. 9. Et lisec pessima se puella vi- 
dit Jocose ct lepide vovere divis. mariuola , cat- 
tivella. — Hinc 

Malum, i, a. 2. absolute, substantivorum more, 
est infortunium, calamitas , labor, incommodum , 
pestis, uno verbo quidquid nocet cuiquam, xaitcy 
tit. male, malanno , calamita ; Fr. mal , mat- 
heur , catamite; llisp. mat, desdica, desgracia , 
perjuuio. calamidad, infortunio. perdida; Germ. 

d. Bo.e, Cebel, daher Cngluck, Cnheil, Feider- 
ben , Leiden ; Angl. an evil , mischief, misfor- 
tune, calamity, mishap). Occurril % 1. Genera- 
iim .Ennius 'apud Cic. 2. Fin. 13. 41. Nimiurn 
boni est, cui nil esl in diem mali Id. apud .Yon. 
p. 90 14. Me.ic- lieu heu, mea for tuna, ut omnia 
in ine couglomeras mala! Id. apud Cic. 1. Tusc. 
44. 107. Neque sepulcrum , quo recipiat, habeat 
porlum corporis, Ubi remissa humana vita corpus 
iequ,«!scat malis. Plaut. Bacch. 3. 6. 25. Orarem, 
ut ei, quod posses mali facere, face res. che qli fa- 
ces*i tutto it mate the puoi. Cic. 1. Orat. 58. 
-217. Ipsum quidem illud , etiam sine cognitione 
juris, quam sit bellum, cavere malum , scire pos- 
sumus. Id. Aimc. 3 10. Nihil enim mali ao:idisse 
Scipioni puto. Cces. I. B. C. 12. Hostes turris rui- 
ns commoli , inopinato malo turbali etc. .»poi 
Hamilc. 2. Diutuvnitate cxterni mali. ft. e. belli. 
Firg. 2. G. 168- Assuetumque malo Ligurem. h. 

e. laboribus et vitas mi sera. Id. 6. ,En. 95. Tu 
ne cede malis, sed contra audentior ito. Horat. 1. 
Sal. 4- 30. per mala pr*ccps fertur. ft. e. per in- 
commoda, pericula. Cic 2. Phit. 18. 46. Quo ego 
tempore tania mala llorenli->ini* famili* sedavi, 
vel potius siisluli. et ibid. 14. 113. Servitus est ma- 
lorum omnium pusLicmuni. Id. Plane. 13. 33. Li- 
ber tas malis oppress* civilibus. ■■- Malum publi- 
cum esl i»ub lie a calamitas- Liv. 4. 44. Nee senatui 
tanli se civem, aut quetuquam alium debere esse, 
ut in parcetido uni malum publicum fiat. Adde 
Satl. Cat. 37.; Suelon. .Ver. 6.; et Tac. 11. Ann. 
41. Prjeivit Cato apud Fionfon. 1. od Antonin. 1. 



MALUS 

p. 109. ed. Rom. Numquam ego argentum pro lino 
congiario ioter apparitores atque omieos meos dia- 
didi, neque eos malo publico divites feci. — Simi- 
liter Cic. 1. Tusc. 32.77. Mors non est in malis. 
h. e. ioter mala non connumeratur. Celt. 3. 15. in 
/in. Quartans nemioem jugulat, sed si ex ea facta 
quolidiana est, in mails sger est. sta male, el ibid. 
Danda opera est, ne in quolidianam id malum ver- 
tat. h. e. Tebris. Ovid. 1. Pont. 3. 18. Interdum 
docta plus valet arte malum, h. e. morbus. Plin. 
18. flist. nat. 17. 44. (153). Caeleste frugum vi- 
nearumque malum est rubigo. — Jungitur non- 
nullis Substantivis. Eorat. 2. Od. 13. 28. Dura 
fugs (h. e. exsilii) mala. Justin.- 3. 5. 2. Mala ca- 
plivitalis. Lucret, 6. 829. copia tnali. Id. 3. 1069, 
tanta mali moles. Virg. 12. /En. 600. Se causam 
clamat crimenque caputque malorura. Id. 2. ibid. 
97. Hinc prima mali labes. Graf. Cy-neg. 377. fons 
maloruni- — Pluribus jungitur Verbis, quorum 
preecipua sunt heec. Cic. Sarusp. re$p. 3. 4- Ma- 
lum erumpit. Id. -1. Phil. 2. 5- serpit. Sil. It. 7. 
353. gliscit. Cels. 5. 28. Malis tenlari. A'epos Sa- 
mite . 2. Malis perterreri. Slat. 2. Silv. 1. 14. Sa- 
tiari malis. Liv 36- 9. Malis vinci. Sueton. Ner. 
40. Malum minari. Id. Cal. 55. facere. Tibull. 4. 
13. 20. parere. Nepos Themist. 9. ioferre. Virg. 
4. Mn. 549. Onerare aliquem mail's. Cic. 7. Alt. 

8. Subire malum. Sueton. Ner. 40. Defungi falali- 
bus mails. Virg. 6. /En. 365. Eripere aliquem malis. 
Ter. Andr. 3. 3. 30.; et Nepos Att. ii. Emergere 
e malis. Propert. 3. 17. 10. Sanare mala. Id. 1. 7. 
13. Me legal assidue post heec neglectus amator, 
Et prosint ilii cognite nostra mala. Tibull. 1- 2. 
11. Et , mala si qua libi diiit dementia^ nostra , 
Ignoscas: capili sint precor ilia meo. — Malo suo 
aliquid facere, damoo suo, io suam pemiciem, in 
$uo danno , in sua malora. Ennius apud Non. 
p. 474. 22. Merc. Malo bercle suo magoo convivat 
sine modo. Plant. Amph. 1. 1. 165. Olet homo 
quidem malo suo. Sic Id. Asin. 1. 3. 3. Male me- 
renti bona es: at malo cum tuo. Hue pertioet et 
Mud Propert. 2. 19. 28. Credat et ilia suo docta 
puella malo. ^ 2. Specialim est pcena , castigo. 
— a) Universim. Liv. 2. 54. extr. Malo do- 
mandam tribuniliam potestaiem. Sail. Jug. 105. 
Pudore magis , quam malo, eiercitum coercebat. 
Cf. Cic. 5. Verr. 25- 62. Tu , nisi malo coactus, 
recte facere nescis. h. e. formidioe pcenae., Sic 
Id. 2. Fin. 22. 71. Sec vir bonus ac Justus haberi 
debet, qui, ne malum habeat , abstinet ae ab 
injuria. Adde eumd. 7. Att. 2. — b) Specialim 
usurpatur de plagis, cane, cruce aliisque suppliciis, 
quae infJiguotur servis. Liv. 4. 49. a med. Malum 
quidem militibus meis , nisi quieveriol. et max. 
Auditis, Quiriles, sicut servis, malum minitautem 
militibus. Cf. Plant. Pers. 3. 1. 33. Uerus servo 
suo malum si minalus est. Adde Ter. Andr. 2. 5. 
20. et Enn. 4. 4. 46. Rursus Plaul. Rud. 4. 4. 
HI. Non ego tc cotnprimere -possum sine malo. 
Ter. Eun. 4. 4. 45. Non potest sine malo fateri, 
video. Cic. 5. Verr. 23. 56. Vi , malo, plagis ad- 
ductus est, ut frumenti daret, quantum cogeretur. 
h. e. supplicio servili, strapazzo. ^ 3. Item spe- 
cialim , malo esse alicui , damno esse, essere di 
pregiudizio. Plant. Men. 2. 3. 5. Arnanti amceni- 
tas malo est: nobis iucro est. Cic. 14. Att. 22. 
Glementiam illi malo fuisse. Nepos Alcib. 7. Huic 
maxime putamus malo fuisse' nimiam opinionem 
ingenii atque virtutis- ^ 4. Item morali rations 
est milium, malefactuiu , scelus, vizio , misfatto. 
Plant. Cas. 3. 5. 22. Malum pessimum exordiri. 
un pessimo misfatto. Ovid. 1. Met. 140. EfTo- 
diuntur opes, irritamenla malorum. Apul. 9. Met. 
Nisi nos putas aes nostrum de malo habere. ^ 5. 
Malum ssepe inlerjertionis modo interseritur, ut 
nefas , indignum , et indignaiiooem signiflcat . 
Plant. Cas. a. 1. v. 3. Quid tu, malum, me ge 
quere? Id- True. a. 5- v. 38. Qui, malum, beila 
a 'j i faceta es , quae ames bominem istimodi? Ter. 
Phorm. 5. 7. 55. Quid vos, malum, ergo me ludi- 
ficamini? Adde eumd. Adelph. 4. 2- 5., Eun. 4. 
7. 10. et Seaut. 2. 3. 77. Sic Cic. 3. Verr. 20. 
54. Quae , malum , est ista tanu audaeia atque 
amentia? che dwvol e: che domin e? et 10. Phil. 

9. 18. Qua;, malum, est ista ratio, semper optimis 
causis veteranorum nomen opponere? Adde eumd. 
2. Off. 15. 53. et 9. All. 18. Liv. 5. 54. Quae quom 



— 164 — 

it* tint, qua;, malum, ratio est, expertis alia eipe- 
riril Cart- 8. 14. 41. Quae , malum , amentia te 
coegit? — Hinc 

Malum, adverbii loco pro male. Sorat. 2. Sat. 

4. 18. Ne gallioa malum responset dura palato. 
Pejus, Oris, n. 3. el 

Pessimum j i, n. 2. absolute , substantivorum 
more, V. supra sub Mains 1. 

Homonym. Pejor differ (a deferior, ut Non. 
docet p. 432. 7. Merc, nam hoc dicitur respectu 
boni et melioris: pejor mali. 

MALUS, i, f. 2. (fAtjXea). Masc. gen. V. infra sub 
II. I.j 2. et 3.; neutr. gen. V. infra sub II. 2, — 
Malus est arbor, quae mala fert (It. melo; Fr. pom- 
mier ; Hisp. manzano ; Germ. d. Apfelbaum ; 
Angl. an apple- tree). 

I.) Proprie. Varro 1. R. R- 7. 6. Malus bifera in 
agro Consentino. Virg. 2. G. 70. Et steriles pla- 
taoi malos gessere valeutes. — Ad malum Puni- 
cum locus erat in sexta Urbis regione, ubi et do- 
mus, io qua Domltianus Aug. natus est, ut Sue 
ton. Domit. 1. docet. Sic P. Victor de region, 
Urb. Malum Punicum, ad quod Domitianus dedi- 
cavit templum Minervae Flavians, seu templum 
gentis Fiaviae, et eiat domus ejus. 

II.) Transtaie. ^ 1. Malus, m. gen., est arbor 
navis antennas sustinens et vela, albero delta nave, 
iotoq. Cato apud Isid. 19. Orig. 2. 12. Malum 
deligatum , paraslatse junctae, Cic. Senect. 6. 17. 
Ut 6i quf gubernatorem in navigando agere nihil 
dicant , quum alii malos scandant , alii per foros 
cursent, alii sentinam eihauriant. Id. 7. Verr. 34. 
88. Malum erigi, vela fieri, ''praecidi ancoras im- 
peravit . Virg. 5. JEn. 828, jubet ocius omnes 
Attolii malos, intendi brachia velis. Ovid. Heroid. 

5. 53. Aura levis rigido pendentia lintea malo Sus- 
citat. Xucan. 5. 418. summi carcbesia mali. So- 
rat. I. Od. 14. 5. malus celeri saucius Africo. 
Vat. Flacc. 1. 126. velifero quaarentem brachia 
malo. et ibid. 312. celso coroua malo Expediunt. 
et ibid. 620. Vela super tremulum subilus volitan- 
tia malum Turbo rapil, Plin. 7. Sist. nat. 56. 57. 
(209). Malum et antennam Dsedalus invenit. ^ 2. 
A similitudine malus in circo vol theatro dicitur 
lignum vel palus, quo, funibus aliigaiis, vela tensa 
suflulciuntur ad aeris injurias arcendas , ut com- 
roodius spectatores ludos spectare possent. Liv. 39. 
7. ad fin. Ludis Romanis eo anno, malus in circo 
ioslabilis io signum Polieotiae procidil atque id 
dejecit. Lucret. 6. 108. Carbasus ui quondam ma- 
gnis intenta theatris Dal crepitum , malos inter 
jactata trabesque. — Hac sigoiflcatiune etiam ma- 
lum , i, neutr. gen. usurpatur. Inscript- apud 
Orell. 2556. in. k- haI. mala et vkjla brvnt. 
Adde aliam apud Henzen. 6168. ^ 3. Item a 
similitudine malus dicitur lignum in medio tor- 
cularis erectum. Plin 18. Sist. nat. 3t. 74. (318). 
Parvis prelis et minori torculario et malo in medio 
derreto. Sillig. recte conjecit legendum directo. 

MALVA,se, f. 1. ^ 1. Est herb® species, mat- 
va , udt.dy7i.PUn. 20. Sist. nat. 21. 84. (222). 
In magnis laudibus malva est utraque, et saliva et 
silvestris. Duo genera earum amplitudine folii dis- 
cernuntur: majorem Grsci malopen vocant in sa- 
ti vis- Alteram ab emoUiendo venire dictam puiani 
malachen. E sihestribus, cui grande folium et ra- 
dices albse, ailh*a vocatur, ab excellentia effectus 
(ab aX^aivw medeor, sano), a quibusdam pli- 
stolochia. Uxc Plin. Sorat. 1. Od. 31. 15. me 
pascunt olivae, Me ckborea levesque malvae h. e. 
grave corpus altevantes. Sic Id. Epod. 2. 58. aut 
gravi Malvae salubres corpori . Martial. 10. 4s. 
Exoneraturas ventrem mibi villica malvas Attulit. 
Adde Cic. 7. Fam. 26.; et Ovid. 4 Fast. 697. 
^ 2. Tradunl auctores in Arabia malvas septimo 
mcose arborescere, baculorum quoque usum urai- 
be<Hes. Exlemplo est arbor malva in Mauritania, 
alliludinis pedum viginti, crassiludinis , quam cir- 
cumplerti nemo possit . Haec Plin. 19. Sist. nat. 
4. 22. (62 \ 

MALVACEUS, a, urn, adject. ( malva ) qui est 
ex malva, vel malvse similis. Plin. 21. Sist. nat. 
4. 10.(19). Rosae genus funditur e caule maivaceo, 
folia oleaj habeote. — Hinc 

Malvactus, i, m. 2. substaolivum est deminut. 
malvce. V. BETACEUS. 

MALVAT1CUS, 8, urn, adject, idem ac malva- 



MAMMA 

ceus. Vox a Lexico expungenda ; occurril enim tan- 
turn in Not. Tir. p. 178. 

MALVELLA, vestis, f. qua? malvacei coloris est. 
Isid. 19. Orig. 22. Moloch in a, quae nial varum sta- 
miue conficitur: quam alii malvellam, V. MOLO- 
CHINUS. 

MAMILLA el minus recle mammilla, ae , f. 1. 
deminut. mammae, atque idem saepe significans , 
papilla, mammella, tct^cov. 

I.) Proprie. Vellej. 2. 70. 5. de Bruto. Quum 
roucronem gladii sinistra admovissct mamillae, uoo 
iclu transfix us exspiravil. Juvenal- 6. 400. Ipsa lu* 
qui recta facie strictisque mamillis. Id. 12. 74. 
Scrofa triginta clara mamillis . — Mamilla est 
etiam voi blandientis feminas prjecipue . Plaut. 
Pseud. 1. 2. 47. Ubi isti {viri) sunt, quibus vita?, 
quibus deiicias , quibus savia , mamillae mellitae? 
scii. eslis. Forceilinus hoc loco ha bet mammilla. 

II.) Translate. ^ 1. A similitudine ita dicitur 
tubus mamma flguva , per quern aqua emiltitur. 
Varro 3. R. R. 14. 2. Si edmeris Oslulam, et in 
earn mamillas imposueris tenues . quse eructent 
aquas. A I. leg. papiilas. Sic Plin. 35. Sist. nat. 
12. 46. (159). mammata dixit in balineis fictilia 
ilia, per qus calor ei bypocausto in balineas trans- 
funditur. Hinc etiam Cassiod. 7. Variar. 6. Clau- 
dia (aqua) per tot siccas montium summitates 
lavacris ac domibus liquores purissimos listularum 
uberibus emiltil. ^ 2. In capris mamillas pen- 
sites vocal Varro 2. R. R. 3. 2. verruculas duas 
parvae mammae forma, sub earum rostra penden- 
tes. At. tamen kg. mammulas. 

MAMILLANL'S, a, urn, adject, (mamilla), ut 
Mamillanae ficus, apud Plin. 15. Sist. nat. 18. 19. 
'69),, sic appellatae a similitudine mammarum . 
Eadem de causa mammo&a pira memorantur ab 
eod. ibid. 15. 16. <54). 

MAM1LLARE, is, u. 3. (mamilla) slrophium , 
fascia e pelie, qua mulieres mamiliarum tumorem 
coercebant, giustacuore , eVirAac:Tt5tov. Legitur in 
lemmate apud Martial. 14. 66. Taurino poteras 
pectus conslringere tergo: Nam pellis mammas non 
capit ista tuas. 

MAMMA, ae, f. 1. u-iu^a.. uduur,, quod secun- 
dum Forcellinum est a uiw quasro, cupio, cujus 
praeter. perf. pass, ueuau.au , unde prius mama , 
deiode mamma factum. Hinc Elymol. M. MacTc;, 
cv £ir^T;TcC3i za j3p££r . Quidquid vero sit de 
ctyrno, mamma est reieptaculum lactis in fernina. 
Gell. 12. 1. vocal fontem sanctissitnum corporis, 
generis humani educatorcm. Gr. titS'c;, fxaorcs 
(It. mamma, mammella, popna; Fr mamelle, 
poitrine, sein, teton; ilisp. mamila, teta; Germ, 
die Brusl, bes. die Mutter brusl; Angl. a 6reasf, 
paj>, teat, dug). 

I.) Proprie.'— a") Dicitur de mulieribus. Plaut. 
True. 2. 5. 1. Puero isli date mamroara. Cic. 2. 
Divinat. 41. 85. Puer in gremio malris sedeos , 
mammam appctens . Plin. 35- Sist. nat. 10. 35. 
(98). Ad mammam adrepere infans. Lucret. 5. 
883. puer Ubera mammarum in sownis lactantia 
qurerit. Virg. 1. .En 496. de Amazone. A urea 
subnectens evsertse cingula mammae. Marcell. Em- 
pir cap. 1. ad med. pag. 88. ed. Aid. L'lcuscula in 
capite similia mammarum capiiulis. — r!>) Dici- 
tur eiiarn de viris. Plin- 11. Sist. nat. 39. 95. 
(232). Mammas homo solus e maribus habel: ce- 
tera aninidiia mammarum notas tanturu. Cic. 3. 
Fin. 5. 18. Viris ad ornatum donaia sunt a na- 
tura manimre alque barba. Justin. 1-2. 9. 12. Sa- 
gitia sub mamma trajectus. — C> Usurpatur ei- 
iarn de best! is. Cic 2. Nat. V. 51. 128. Qu* 
multtplices fetus procreanl, ut sues, ul canes, bis 
mammarum data est multitude: quas easdem pau- 
cas hahent eae bestias , qu* pauca gignunt. Plin. 
11. Sist. nat. 40. 95. (235). Bakenae vilulique 
marnmis nultiunl fetus. Virg. 3. G. 309. Quam 
magis exhausio spumaverit ubure mulclia ; Lala 
magis pressis manabunt flumina marnmis. Varro 
2. R. It. 1. 20. Mammam sugere. Plm. 11. Sis'. 
nai. 40 95. (234). Mammas premere. h. e. expri- 
mere sugendo- Id. ibid. (235)- Mamma sterilescit. 
h. e. arescit. Id. ibid. (235). Descend it. h. e. lade 
manat. Id. ibid. (233 1. Equa anno prope toto 
mammas priebent. Id. 26. ibid. 15. 92,. (168). Mam- 
mas uberiores reddere. Id. 20. ibid. 33. 96 (.256;. 
replere. Id. 23. ibid. 2 32. (67). eistingucrc. /». e. 



MAMMALIS 



siccare. ~ d) Adhibetur etiam in blanditiis. Plant. 
Most. 1. 4. 7. Ecquid tibi videor , mamina, ma- 
dere. At Bothe reclius edidit: Ecquid tibi videor 
ma-ma maderel loquitur eaira ebrius. 

II.) Translate- <f 1. In arboribus mamma di- 
citur parva ilia extuberalio in cortice , unde gcr- 
men et rami erumpunt, Piin. 17. Mist, nat. 16. 
26. (118). Exempta sculula cortici, imprimitur ex 
alia cortei par, cum sui germiois mamma. ^ 2. 
Mammam infantes malrem appellabant^ ut tatam 
pattern , papam cibum. Farro apud Non. p. 81. 
4. Merc, (juura cibum ac potioncm buas ac papas 
vocent. mat rem mammam, pattern tatam. Martial. 
1. 101. Mammas atque tatas babet Afra: sed ipsa 
talarum Dici et mammarum maxima mamma pot- 
est. Inscript. a Bar pi. Borgkesio Roma descripta 

Tl. 6. D. M. P. t'LAYlO CRESCENT! P. FLAVl AMA" 
RASTI F1UO VIS. Ati. VII. D. I. HOK. X, FLAVIA EV" 

PHROSINB MAMMA IDEM NVTRIX. ^ 3. UinC CSt 

etiam avia, avola. Inscript. apud Gruter. 663. 8., 
qua est apud Oreil. 2813- dis m. zetoo corin- 

THVS TATA E1VS ET K1CE MAMMA VeClt. V. A. I. D 

xvi Inscript. apud Murat. 1134. 3. cn. arrio 

AGAPETO ARRfA AGAPBTB MATER ET 80STHYCHYS 
PATER BT HELP IS MAMMA ET FIKIB NVTRIX FILIO 

pibntissimo. ^ 4. Est quoque nutrii. Inscript. 
apud Vise. Mus. Pio-Clem T. 2. p. 82. ed. Me- 
dial. DI13 PROPITHS. CLAVDIA TI. P. OVISTA C. IVLIO 
H1METO PAEDAGOGO SVO ITBM TVTORI A PVPILLATV 
OB RBDDSTAM S1BI AB EO FIDELISBIMAM TVTELAM 
ET C. IVLIO EPITYKCHAKO FRATR1 E1V9 KT 1VLIAB 

sforidi mammas svae Fecit. Alia apud Mommsen. 
Inscr. Neap. 3373. et apud Henzen. 6257. D. m. 

SITTIAB EVTYCH1AB LIBERTAE BT MA MAM ( SiC pro 

mammae) citti ianvari patbosi b. m. f. 

MAMMALIS, e, adject, (mamma) ad mammas 
perttnens. Apul. Herb. 26. herbam chamapityn 
mammalem vocat , quia prodest in morbis mam- 
marum. 

MAMMATUS, a, uin, adject, (mamma) maramis 
instructus. Hinc a aimililudine tnammatum dici- 
tur quidquid mamma ilguram refert. Plin. 35. 
Hist. nat. 12. 46. (159). Mammata fictilia. F. 
MAMILLA II. 1- Sic pro Kamatce vel animates , 
Sckneiderus legendum putavit apud Fitruv. 1. 4. 
2. Mammata tegula. h. e. qua mammaram simi- 
iitudinem habebant a forma in summo contracta , 
?el quae aquam inclusam mammarum instar fun- 
debant. Videsis qua de hac lectione disseruerunt 
Schneider, ad Fitruv. 5. 10. 5. et ad Farron. 3. 
H. R. 14. 2., et Sillig. ad Plin. toe. cit. 

MAM MEATUS, a, urn, adject, (mamma) mam- 
rnosus. Plant. Pcen. 1. 2. 181. Hujus arnica mam- 
meau. ConQrmat Non. p. 137. 20. Merc. 

MAMMO, as, are, a. 1. (mamma) mammam su- 
2?re , lactare. Occurrit tantum Part- Mammans 
apud Augustin. Tractat. in /*$. 39. Mammantes 
autem, id est lactantes. 

MAMMON. F. voc. seq. in flu. 

MAMMONA vel marnmonas, a, m. 1. papfMO- 
.i;, abuoduntia, divitia, et translate Plutos, sci- 

li ret djvitiarum deus : est a Chaldaic. pDD ma- 

T 

won, divitia, pecunia. Fulgat. interpr. Luc. 16. 

y. Facile vobis amicos de mammon* iniquitatis. 
Qua verba ita inter prelatur Tertull. i. advers. 
Martian. 32. Scilicet de nummo: injustitia enim 
auctorem et dominatorem totius sacuti nummum 
<-imus omnes , cui famulatam videos (Christus) 
Hnarisaorum cupiditatem, atnentavit banc senlen- 
tiam (Luc. 16. 13.): Won potestis Deo servire 
ei mammona. Augustin. 1. Serm. Dom. in mon- 
te 14. Mammona apud Hebrseos divitia appeilari 
jicumur. Congmit el Punicum uomen: nam lu- 
■rum punice mammon dicitur. Adde ettmd. 1. Civ. 
P. 10.; et fulgat. interpr. Malth. 6. 24. 

MaMM6:nEUS, a, um, adject, ad mammonam 
rertinens. Est autem mammona Syriaca vox, qua 
iismiflcantur divitia. Augustin. docet 2. de term. 
&?mini in monle 14. Punice mammon idem esse, 
quod lucrum. Hinc mammonea fides est perflda , 
al qua spe Iiuti et divitiarum aolummodo con- 
sul, apud Prudent Hamartig. 429. Mammoneam- 
que fidem pacis 6ub amore sequuniur. Hie Pru- 
dent, lieeoter secundam syllabam corripit , tel eo 
per ijaeze»iQ in unam syllabam cootrahlt. 



— 165 — 

MAMMOSUS , a, um , adjact. (mamma) magnas 
habens mammas, di grandi mammelU , utfaXo- 

I.) Proprie. — a) De coulieribus. Laberxus 
apud Gell. 3. 12. Non mammosa, non annosa, non 
bibosa, non procai. Adde Martial. 14. 149. et 
Lucret. 4. 1162. At geraina et mammosa Ceres 
est ipsa ab Iaccho. Sic Arnob. 3. 10. Ab Iaccho 
Cererem, musa ut pradicat Lucretii, maramosam. 
Id. Arnob. 6. 25. Ceres mammis cum grandibus- 
— 6) De bestiis . Varro 2. R. R. 9. 5. Canes 
feminas volunt esse mammosas, aqualibus papillis. 

II.) Translate. Mammosa pira sunt, quae instar 
mamma turgescunt- Ptin. 15. Hist. nat. 15. 16. 
(54), — Mammosum panto' genus, panum habens 
racemosum et parvis paaiculis constantem , cacu- 
mine gemino. Id. 18. ibid. 7. 10. (54). — Mam- 
mosum tus, quum, harente lacrima priore, con- 
secuta alia miscuit se. 14. 12. ibid. 14. 32. (61). 

MAMMOTHREPTUS, a, um , adject, pottytd 
^-pairroij a uctufict vel papp^j mamma at que adeo 
nutrix et tps^to nutrio, a nuttice alius. Est Au- 
gustin. Jractat in Psalm. 20. 

MAMMOLA, a, f. 1. deminut. a mamma, parva 
mamma, mammella. 

I.) Proprie. Varro 2- R. R. 3. 2. Capra sub 
rostra duas ut mammulas pensiles habent. Alii leg. 
msmillas. V. VERRUCULA. Celt. 7. 26. ab inil. 
Femioa urinas iter mammula simile babet. Ita in 
omnib. suis editionib. et Codd. MSS. vidit Mor_- 
gagnius , atque ita edidit Targa; alii tamen mi- 
nus recle caruncutep. 

II.) Translate est avia, avola. Inscript. apud 
Gruter. 663. 2., qua est apud Orell. 4849. vale- 

RIV3 1VLIANVS ITALICO P1L10 1NPBLICISS1MO KT HO" 
NORATAB MAMMVLAE HV1V3 FECIT. HABC NAM^VK 
BMERITOS BIS QYADRAGIUTA PER ANNOS VISIT . AT 

Htc tbrno consvlb katvs erat. At Marini Frat. 
Arv. p. 161. j ubi banc inscriplionem allulit a se 
perlectam , ita babet: at hic trrtio consvlb na- 
tvs obit. h. e. triennis. Ha et Orellius, qui earn 
a Marini loc cit. sumpsit. Alia apud Orell. 4671. 

D. M. MARCIAK WBKOKS FABiA SBCVND1NA MAMMV- 

tAB b. m. Alia in Bullett. delP Instit. di corri- 
spond. archeol. a. 1842. p. 3. sbh. cormbmae sbr. 

t. SABIKAB SgR. CORNKUVS DOLABBLtA METrLLlA- 
NVS NVTRICt BT MAMMYt. B. M. F. — NB. De CO- 

gnora. Rom. V. ONOM. 

MAMPHtlLA , a , f. 1. placenta seu collyra et 
farina iriticea , quam Hebrai , ei ceteri orientale* 
populi sacerdotibus, tamquam primitiaa, ofTerebaot, 
quolies panis massa in qualibet domo subigeretur. 
Eadem in usu olim etiam apud Romanos fuisse 
videtur; hinc apud nostrates etiamnum pueri ea 
placenta subcinericea donantur, quoties farina ad 
panera conficiendum subigitur : est ab llebr. 
nSBD mapphala, cadivum, casus. V. Ezech. 26. 

18 ; seu ^!2D mapphal, deciduum, h. e. quod ei 

major) massa decidit. ▼. Amos 8. 6. Festut p. 
142. 1. Mull. Mamphuia appellatur panis Syriaci 
genus, quod, ut ait Verrius, in clibano aniequam 
percoquatur , decidit in r arbones cineremque : cu- 
jus meminil Lucilius: Pistricem validam si num- 
mi suppeditabunt, Addas empleuron, mampbulas 

qua sciat omnes. 

M A MPHL' R, /xctvvofdpov, lignum rolundum me- 

diocris longitudinis loro circumvolutum, quod cir- 
cumagunt fabri in operibus toroandis. Paul. Diac. 
p. 132. 1. Mull. Est a voce Graera allata, qua a 
fxavvo? monile, et pepco porta, quia circumvolu- 
tum habet lorum, ut collum monile. Scalig. 

MAN A spongia, f. t. falaa lectio: V. MANOS. 
— De nom. deorum V. ONOM. 

MANABlLlS, e, adject, (mano) facile manaos, 
ut Manabile frigus , apud Lucret. 1. 534. h. e. 
penetrans, vel, ut ait Firg. 1. C. 93. penetrabile 

frigus. 

MANACHUS vel Manacus, i, n». ». cucutus in 
borologio solari seu sciolberico, cujus ope, prater 
horarum et dierum longitudioem ab aliis lineis 
pramonslratam, eiiam menses seu XII. sodiaci si- 
gna ab umbra gnomonis quotidie- indlcaotur: est 
autem ua.va.yoi Dorice pro (iv)'v«j(p« , ano tou 
«v!u» vou? pi?vdc: vel polius ab inusit. pvjua s w 
menses denoto, ut a pov<x£to est monacnus. Hinc 



MANCEPS 

Itali suum habent almanacco, ab Arabibus nempe 
derivatum , qui articulum al ipsorum proprium 
voci manacho prafigunt. Fitruv. 9. 8. E ceatto 
aquinoctiali intervailo astivo clrcinatio circuli 
menstrui agalur , qui manacus dicitur. V. Guat- 
tani Mem. Enciclop. Rom. T. 5, p. 103. ct ann. 
1816- p. 128. At Schneiderus (9. 7. 6.), aliquot 
Codicum auctoritate frelus, legit menosut ex Gra- 
co fttjvcuo? vel prjvcaio?, h. e. menstruus: V . ejus 
adnotat. ad h. I. 

MANAL1S, e, adject, (mano) ei quo aliquid 
manat. — a) Manalis fons , ei quo perpetuo 
aqua Quit. Ab auguribus fons manalis puteus p«- 
rennis vocabatur. Festus p. 157- 29. et Paul. 
Diac. p. 128. 3. Mull. — b) Manalis lapi$ , 
ostium Orci , per quod Manes , idest aoim* Iofe- 
rorum ad Superos raanarent. Paulus p. 128. 4. 
qui deducere ridetur a manando. Sed si manalis 
lapis erat Orci ostium, quls dubitct, quia id no- 
men sit a Diis Manibus? — Manalem lapidem 
etiam vocabant petram quamdam, qua erat eitra 
portam Capenara juxla adem Martis, quam quum 
propter nimiam siccitatem loco moverent , et Id 
Urbem protraherent , inde pluvia stalim sequeba- 
tur: a mano quod aquis mnnaret. Paul. Diac. 
p. 128. 5. et p. 2. 12- Mull. Meminit ejus lapidla 
et Varro de vita P. R. 1- apud Non. p. 547. 10. 
Merc, et Fulgentiut Planciades de prisco sex- 
mone p. 559. 16. Merc, ubi ex Labeone idem 
cooBrmat. V. A. Maium in Script, vet. If. Col- 
lect. T. 6. P 2. pag. 54. nota (5). — Apud Far- 
ron. loc. cit. urceolum aquas manale vocabant , 
quod eo aqua in tru Ileum effunderetur. Unde qui- 
dam aqucemanale conjunctim scribuni. V. AQUI- 
M1NARIUM. — Labeo modo laudatus , in Ubns 
de Etrusca disciplina hac babet: Fibra joctnoris 
sandaracei coloris dum fuerint, manalei turn ver- 
tere opus est petras : h. e. , ut subdit Fulgent., 
quas antiqui solebant in modum cylindrorum per 
limites trabere pro pluvia tmmutaoda inopia. Non 
ergo solum extra portam Capenam, sed alibi quo- 
que hujusmodi manales lapides babebantur. 

MANAMEN, mis, n, 3. (mano) manatio, Ouius. 
Auson. Mosell. 32. bivio rcfluus manamime pon- 
tus. h. e. mare fluxu et refluxu remeans. 

MANiTlO, OQi$ ; r. 3. (mano) goctiolament o , 
spandtrmmto, aqua stlllans , efTusio nqu* per ri- 
mas. Frontin. Aqucsd. 65. Intercidit tamen ah- 
quantum e ductus vitio, qui quum sit depressior, 
non facile manationes ostendit. el ibid. 110. Aqua 
caduca, qua ei castellls eftluuni, aut ex manatio- 
nibus fistularum. et ibid. 122. Tectoria corrum- 
puntur, unde flunt manationes: quibus necesse est 
latera rivorum et subslructiones viliari. Marcell. 
Empir. cap. 1. circa med. Ad ulcers, qua io capile 
efTervescunt cum humoris manalione, prodest aqua 
calida etc. Id. cap.ii. ad fin. Medkamenturo quod 
facit ad tumores aurium el puris inde manationem. 
MANCEPS, clpis vel copis , adject, (raanus et 
capio) ad lilteram est qui aliquid rnanu capil; hinc 
qui aliquid faciendum sibi sumil, et speclaiim re- 
demptor, agrorum vel adium conductor, deruma- 
nus , portitor etc. ipfoKd^ot (H. imprenditore , 
assuntore di un'impresa; Fr, entrepreneur, fer- 
mier; Hlsp, emprendedor , la persona que em- 
prende alguna operation a obra; Germ, der Un- 
ternehmer, Entrepreneur, Fermit tier ; Angl. a 
purchaser of the goods of the proscribed , a for- 
mer of the public taxe, an undertaker of the 
any public xoork). 

I.) Proprie. ^ 1. Generation Suelon. Vesp. 1. 
ad fin. Noo negaverim jaclatum a quibusdam, Pe- 
tronii pairem Tuisse mancipem operarum , qua ex 
Umbria in Sabinos ad culturam agrorum quotan- 
nis corameare anient . k. e. conductorem mercena- 
riorum et operariorum servorum, ut opera eorum 
ad quastum uteretur. Plin. 33. Hist, nat- 13. 57. 
(164). Non ignoramus, piclia rerum omnibus 
paano annii mutari , prout quisque mercatus sit , 
aut allquis prevalent mancejis annonam flagellet. 
partitante, incel tatore: qui minoris roemit, ut ca- 
rius vendat. Cf Inscript. apud Murat. 311. 2. L\- 

S1MACHO AVC DISP. FRVMBST. MANCIP. FECIT FL. CO- 

RiHTHtAS Rursus Plin. 10. Hist. nat. 43, 60. (122). 
Manceps suttina. h. e. qui ofDcinam conduxll, , ut 
ibi periculo suo sutrinam eierceat. padron di bot- 
tega. Sic alter Plin. 3. Ep. 19. Sunt ergo initruendi 



MANCINCS 

complureg frugi macicipes. h. e. qui agros mercede 
conducunt, aflittuati. ^ 2. Speciatim manceps 
»umitur pro eo, qui aliquid a populo vel re publica, 
in auctions aut extra aliquid emit, cooducit, aut re- 
di m it, comperatOre, condut tore: forlasse quia el hie 
manu capil.* oam raanu sublata signifkabat, se plu- 
ri» esse Iicltatum, lis quippe publica locabantur, 
qui in licltatiooe majorem pecunia summain, sub- 
iato digilo , dalis pradibus spopondissent. Hac 
Paul Diac. p. 151. 9. Mull, et Varro 5. L. L. Hi. 
Mull. Prsedia dicta, item ut prades, a prastando, 
quod ea pignore data publice mancupis lidem pra- 
stent. Hinc — a) In publicis venditionibus man- 
ceps dicitur, qui emit et plurium emptorum socie- 
tatem rei publica reprasentat ac pro lis fidejussor 
eilstlt. Ifepcs Att. 6. Ad bastam publicam num- 
quam accessit: nullius rei neque pras, neque man- 
ceps factus est. Cic. Rose. Am. 8. 21. Nomen re- 
fertur in tabutas Sex. Roscii, bominis studiosissimi 
DObilitatis t roancepB fit Chrysogonus: tria pradia - 
Capitonl propria tradunlur, quae hodie possidet; in 
reliquas omnes fortunas iste T. Roscius nomine 
Chrysogoni - impetum facit. Id. Dom. 18. 48. Ne 
in prada quidem sectiooe mancipem, aut pradem - 
nisi furem ac sicarium reperire potuisti. — b) 
Item qui publica opera facienda conducit, redimit. 
Cic. 3. Verr. 54. 141. Locare incipit {prcetor): ac- 
currunt ad tempus tutores: digilum tollit Junius 
patruus. 1st', color immutatus est: quid ageret, cce- 
pit cogitare: si opus pupillo redimeretur, si res abi- 
ret ab eo mancipe, quem ipse apposuisset, sibi nul- 
lam pradam esse. h. e. redemptore sartorum tecto- 
rum: qui enlrn hie manceps, ab eodem Cic redem- 
ptor dicitur 5. Verr. 7. 16. — Sic manceps vice 
Idem est ac redemptor, qui earn reficiendara quae- 
stus sul causa redemlt; ideo eiiam redemptor ap- 
petlatus. Tac- 3. Ann. 31. Idem plurima per Ita- 
liam itinera fraude maocipum et iacuria magistra- 
tuum interrupta et Impervia suscepit. Inscript. apud 
Gruter. 622. 2., quae est apud Ore.ll. 3221. an. cor- 

XBMO CN. F. SAB. MTSABO MANCIPI VIAE APP1AK etc, 

— Hue pertlneDt et ilia Cod. Theod. 14. 5. 1. Man- 
cipes, qui tbermarum eihibitionem Roma curant. 
Intcript. apud Orell. 4217. p. calvivs p. f. jvstvs 

MANCIP9 (SIC) OFIC1NARVM AERARIARYM. — c) I- 

tem qui publica vectigalia redimunt, publicanorum 
principes, appallalori generali delle pubbliche gra- 
vezze. Cic. Divinat. in Q. Cadi. 10. 33. Mancipes 
a civitatibus pro frumento pecuniom exegerunt. et 
Pseudo-Ascon. ad h. Cic. loc. Mancipes sunt pu- 
blicanorum principes, Romani homines: qui qua- 
stug sul causa, si decumas redimunt, decuman! ap- 
peilantur;si portura aut pascua publica, portilores 
aut pecuarii, quorum ratio scriptura dicitur. Hi o- 
mnes eilgenda a sociis suo periculo erigunt, et rei- 
publicaa reprasentaot, providentes etiam in ilia re- 
demptlone commodis suis. Adde Cio, 5. Verr. 74. 
172. et Id. Dom. 10. 25. Tu - Sex. Clodio - omne 
frurnentum privatum et publicum, omnes provin- 
cias frumentarias, omnes mancipes lege tua tradi- 
disti. Id. Plane. 26. 64. Negotiatoribus comis, mer- 
catoribus Justus, mancipibus liberalis, sociis absti- 
nent, omnibus eram visus in omni officio diligeo- 
tissimus. Inscript. apud Orell 3347. hos lapidbs 

C0NST1TV1 lYSSERVKT PROPTER COKTROYERS1AS QVAE 
INTBR MBRCATORES ET MANCIPES ORTAB BRANT VTI 
F1NEM DBMONSTRARENT VKCTIGALI - BXtGl'NDO Kur- 

sus Cic. 5. Fam. 20. Erat euitn oobis curaia pecu- 
nia Valerii mancipis nomine. — d) Corpus c- 
mnium mancipum legitur in Inscript. apud O- 
rell. 3185., qua pertinel ad aon. post Cbr. n. 353. 
II.) Translate. % 1. Pro fidejussore, sicurta, 
occurrit apud Plant. Cure. 4. 2. 2D. Ego mancu- 
pern te nihil moror, nee leoonem alium quemquam. 
^ 2. Plin. 2. Ep. 14. Sequuntur auditoies aelo- 
ribus similes, conducti et redempti mancipes: con- 
venilur in media basilica, ubi lam palam sportula, 
quam in triclinio danlur. k. e. qui a causidicis pre- 
Uo conducti, alios ad hoc conducunt , ul plausu 
ipsos causidicos prosequantur et iaudibus. Recen- 
tiores leg. conducti et redempti: manceps conve- 
nitur. In media basilica iam palam etc. eodem 
tamen sensu, manceps eoim est qui a causidicis 
pretio conduclus, alios conducit, ul causidicos ipsos 
plausu prosequanlui et Iaudibus. ^ 3 Item est 
qui proprio jure aliquid possidet: quod cl. Fur- 
lanetto proprie accepit ac primo loco posuit. Ter- 



— m — 

lull. ApQlog- 11. Necesse est, concedatis aliquem 
sublimiorera Deum el mancipem quemdara divini- 
taiis, qui ex hominibus deos fecerit. 

MANCINCS, a, um, adject, a mancus, allerlur 
a Priscian. 2. p. 592. Putsch., sed sine exemplis. 
— NB. De cognom. Rom. V. ONOM. 

MANClOLA, a, f. 1. deminut a mancia, qua 
voi est yulgi propria et maoum significal, sed oc- 
currit tantum in cognominibus Romanis (V. MAN- 
CIA in ONOM-), parva manug, ^siptStov. Ifavius 
apud Gtll. 19. 7. Manciolis tenellis. 

MANCtPALIS, e, adject, qui ad mancipem per- 
tinet. Vox a Lexico expungenda ; occurrit enim 
tantummodo in Not. Tir. p. 73. 

MANClPARlUS, 1i, m. 2. (mancipium) qui 
mancipia vendit , mango. Vet. Scholiast, ad Ju- 
venal. 11. 147. Cuales (pueros) venduot care 
maneiparii. 

MANClPATlO vel mancupatio, onis, f. 3. (man- 
cipo) actus abaiienandi, et reluti simulacrum ven- 
ditionig in iis rebus, qua mancipi dicebanlur, yei- 
pwet? , avSparcoStaud?. Cajus t. Instit. (edente 
iterura Goeschenu>) § 121. Qui maucipio accipit, 
apprehendere id ipsum , quod ei mancipio datur, 
necesse sit: unde etiam mancipatio dicitur, quia 
manu res capitur. V. MANCIPIUM; et adde Ut- 
pian. 19. 3. et 20. 9. Sic Inscript. apud Fabrelt. 
p. 49. n. 282. mancipations*! fbcbrvnt n. i. h. 
e. nummo uno. — Sumitur et pro yera venditione. 
Plin. 9. Hist. nat. 35. 58. (117). Lolliam Pauli- 
nam \idi 6maragdis margaritisque opertam toto 
capite, crinibus — digitisque; qua gumma quadrin- 
genties HS. colligebat; ipsam confestim paratam 
mancipationem tabulis probare. h. e. osteDdtre ta- 
bulas, in quibus carum gemmarum vendilio et pre- 
tium descriptum erat. Alii leg. nuncupationem , 
quos reprehendit Harduinus. Vulgalam scripturam, 
h. e. mancipationem, defendit etiam Schulting. in 
Jurispr. Antejustxn. ad Ulp. fragm. 29. 1. 3.; con- 
tra Sillig. pr alert nuncupationem, quia de heredi- 
tate, non de emptione sermo est. 

MANClPATUS vel mancupatus, a, um. V. 
MANC1P0._ 

MAN'ClPATUS vel mancupatus, us, m. 4. (man- 
cipo). f !• Est idem ac mancipatio. PUn. 9. 
#isr. nat. 35. 60. (124). Et boc taraen aterna 
prope possessionis est, sequilur heredem, in man- 
cipatum "yenit , ul pradium atiquod, id es£ soie- 
mnitates ca adhibentur, qua solent in iis rebus, 
qua sunt mancipi. % 2. Est etiam functio, mu- 
nus , et procuratio ipsa mancipis, h. e. ejus, qui 
aliquid conduxit a publico, puia vectigalia, cursum 
publicum, vias muniendas, elc. Imppp. Gratian., 
Valentinian. et Theodos. Cod. Theod. 8. 5. 36. 
Mancipibus supra lustrale tempus cura non inimi- 
neal inancipatus. Impp. Valentinian. et Valens 
ibid. 7. 9. Ad ejus, quod declinare tentarunl, mu- 
neris functionem, et ad necessitates constringontur 
maneipatus. 

MANCIPI vel mancupi. V. voc. scq. 

MANClPlLM vel mancupium , li , n. 2. (man- 
ceps) in jure civili Romano est actio emendi, seu 
comparand! dominium alicujus rei , vel jus pro- 
prietatis, qua certa ratione flehat, ul docet Cajus 
1. Institut. § 119., cujus verba V. infra sub I. 
1.: atque adeo roancipium est enjusvis rei domi- 
nium, seu jus potestaiis: a manu et capio. Anti- 
qui enim res, quarum dominium comparare vole- 
banl, manu capiebant seu prehendebant; hinc Var- 
ro 6. L. L. 85. Mull. Mancipium, quod manu ca 
pitur. Cf. Dig. 1. 5. 4. $ 3. et Fragm. Vatic. § 6. 

I.) Proprie. ^f 1. Abstracta, uti ajunt, signifi- 
caiione mancipium est solemnis ex Romano jure 
alicujus rei emptio , sive actus alicujus rei domi- 
nium vel jug proprietatis comparand!. Porro — 
a ) Emptio eorum quos mancipii sunt , ut ait 
Plin. 33. Hist. nat. 3, 13. (43). et mancipatio 
correlaliva sunt. Nam respectu venditoris contra- 
ctus hie dicitur mancipatio, seu venditio manci- 
pii; contra respectu eniploris dicitur emptio man- 
cipii. Hujosmodi vero contractus ita fieri docet 
Cajus 1. Institut. (edente iterum Goeschemo) 
$ 119. Esl autem mancipatio (ft. e. venditio eo- 
rum, qua mancipii sunt) imaginaria quadam ven- 
ditio , qua et ipsum jus proprium civium Roma- 
norum est; eaque res iia agitur. Adhibilis non 
minus quam quinque teslibus , civibus Romanis 



MANCIPIUM 

puberibus , et praterea alio ejusdero conditionis , 
qui libram aneam teneat, qui appellator libripens; 
is qui mancipio accipit, retn tenens ita dicit: 
HVNC EGO H0M1NBM BX 1VRB OV1R1TIVM MBVM K5SB 
A10, JSQVB MIHl B1HPTVS EST HOC AKRE ABNEAQVB 

libra. Deinde are percutit libram , idque aes dat 
ei , a quo mancipio accipit , quasi pretii loco. Eo 
modo et serviles et libera persona mancipantur: 
animalia quoque , qua mancipi sunt , quo in nu- 
mero habenlur boves, equi, rnuli, asini; item pra- 
dia lam urbana, quam rustica, qua et ipsa man- 
cipi sunt, qualia sunt Italica, eodem modo solent 
mancipari. In eo solum praediorum mancipatio a 
ceterorum mancipatione differt, quod personse ser- 
viles et libera, item animalia, qua mancipi sunt, 
nisi in prasentia sint , mancipari non possunt : 
pradia vero absentia solent mancipari. Cic. 1. 
Orat. 39. 178. Quura M. Marius Gratidianus as- 
des Orata vendidisset , neque service quamdam 
adium partem in mancipii lege dixisset, defende- 
bamus quidquid fuisset incommodi in mancipio, 
id gi venditor scisset neque dedarasset , praslare 
debere. in lege mancipii est in lege sive in con- 
tractu venditionis , seu mancipation^ , nel con- 
tralto di vendita. Hinc Varro 6. Z. £.74. Mull. 
Ab eo scribi cceplum in lege mancipiorum etc. 
nella legge relativa alle comprevendite, qua ab- 
solute iex dicitur in Dig. 18. 1. 68. pr. , el lex 
prcedii a Cic. Partit. orat. 31. 107. Ceterum in 
mancipio idem est atque in ipsa venditione, ut 
apud Ct'c. 3. Off. 16. 67. M. Marius Gratidianus 
C. Sergio Orata vendiderat ades eas, quas ab eo- 
dem ipse paucis ante annis etaerat. Ea serviebant; 
sed hoc in mancipio Marius non dixerat. Similiter 
Id. 1. Orat. 39. 179. Quum ades L. Fufio ven- 
deret (Bucculejus), in mancipio lumina , uti turn 
esseot, ita recepit. — 6) Mancipio dare fere est rem 
ita dare , ut evictionem nos prastitcros spondea- 
mus, vendere e mantenere. Et manct'pt'o accipere 
est ea lege emere, ut venditor prastet evictionem. 
Plant. Cure. 4. 2. 9. ca. Memini ; et mancupio 
libi dabo. cv. Ego ne a lenone quidquam mancu- 
pio accipiam, quibus sui nihil est, nisi una lingua, 
qui abjurant si quid creditumst? Id. Trin. 1. 4. 
18. Minas quadraginta accepistine a Callicle et ille 
ades mancupio abs te accepit? Adde eumd. Pers. 
4. 4. 40. et Merc 2- 3. 112. Cf. Inscript. apud 
Orell. 4358. donatioms cavsa mancipio accepit 

M. HERENMVS ACR1C0CA DE T. FLAVIO ARTBM1UOBO 

HS. n. i. et Alia apud eumd. 4947. makcipjo ac- 
cepehvnt immvnes (Collegii Sitvani) et cyrator 

BT PLEPS VMVERSA COLLEGl Et\S DB IVLIA MOKIBE 
ET SOCU E1VS SBSTERT10 NVMMO VNO DONATIOMS 

cavsa. Sic Cic. 3. Att. 50. Vestorius ad me scri- 
psit, ul juberem mancipio dari servo suo pro mea 
parte Helerejo cuidam fuDdum Brinnianum, ut ipse 
ei Puteolis recte mancipio dare posset, et Topic. 10. 
45. Finge aliquem mancipio dedisse id quod man- 
cipio dari non potest. — Et translate Id. ibid. 26. 
100. Sic nos tibi ad id , quod quasi mancipio 
dare debuimus, ornamenta quadam voluimus non 
debita aecedere. — Ceterum hue pertinent et ilia 
Plant. Pers. 4. 3. 55. Mancupio neque promiltei, 
neque quisquam dabit. et Most. 5. 1. 43. Vel bo- 
minem jube ades mancupio poscere. — c) Hinc 
mancipium est etiam cujusvis rei dominium, seu 
jus proprietatis, cui f'ructus et usus opponitur. 
Curius apud Cic. 1. Fam- 29. Sum yj>riou utv 
tuus, xrniei 6*s Altiri nostri. Ergo fructus est 
tuus , mancipium illius . Cic. ibid. 30. Cujus 
quoniam pioprium le esse scribis mancipio et 
nexo, meum autera usu et fructu, contentus 
isto sum. - Sic translate Lucret. 3. 985. Vitaque 
mancipio nulli datur, omnibus usu. idest nulli ita 
datur, ut propriam ac perpetuam habeat. et Seneca 
Ep. 72. n med. Fortuna nihil dat mancipio. — 
d) Res mancipi, vel (ut antiqui loquebantur) res 
mancupi dicunlur, qua in nustro sunt mancipio, 
boc est quae nostro dominio , juri , aut potestcti 
sunt gybjectai , quasque , quoties lubel , possumus 
alienare: quae autem in nullius sunt potestate^, 
quaque alienari non possunt, res nee mancipi di- 
cunlur, qua scil. in nullius sunt mancipio. Est 
autem mancupi seu tnancivi Genitivus per apo- 
copen pro mancupii seu mancipii- Cic. Mur. 2. 
3. Quod si in iis rebus repetendis, qua mancipi 
sunt , is periculum judicii prastare debet , qui se 



MANCIPO 

new obligavil. Id. Topic. 5. 23. Abalienallo 

est ejus rei , qua mancipi est , aut tradttio alter! 
oeiu, aut ia jure cessio. Id. Fiacc. 32. e0- Illud 
quaero, sint ne ista pradia censui censeodo? ha- 
beant jus civile? sint, necne slot matcipi? Plin. 
33. Hist. not. 3. 13. (43). In bis eioptiunibus , 
quae mancipi sunt, etiamnunc libra interponitur. 
Ulp. Regul. 1U. I. Oranes Tes aut maocipi aunt, 
aut nee mancipi. Mancipi res sunt pradia ia Ua- 
lico solo -; cetera* res nee mancipi sunt, el ibid. 
3. Mancipatio propria species est alienatio rerum 
maocipi. Traditio propria est alienatio rerum nee 
mancipi. — e) Jure mancipii esse dicuntur ea , 
quae mancipi sunt et emptione maocipi emuntur. 
Cic. Barusp. resp. 7. 14. Multa sunt dorous in 
hac urbe jure privato,Jure hereditario, jure au- 
ctoritatis, jure mancipii, jure neii. Cf. eumd. Cce- 
cin. 26. 74. — f) Sui mancipii esse est sui juris 
esse, nullius dotainio subjectum esse. Brutus ad 
Cic. 1. ad Brut. 16. ante med. An ut esset sui 
juris et mancipii respublica. — g) Esse in man- 
cipio alicujus , jure mancipi ab aliquo possideri. 
Gelt. 18. 6. in fin. Malremfamiliam appellatarc 
esse earn solain, qua in mariti raaou mancipipque, 
aut in ejus , in cujus maritus manu mancipioque 
esset. Cf. Cajum 1, Institut. 135. J 2 - CoD ' 
creto , uti ajunt, sensu quiqaid mancipi jure pos- 
sidetur, mancipium dicttur. ~ a) De brulis. 
Cic 2, leg. Agr. 15. 38. Multa in mancipiis, in 
pecore, auro , argento , ebove etc. mancipia b. 1. 
significant Don modo servos, verom etiam jumen- 
ta . Cf. Paul. 3. Sentent. 6. $ 43. et seq. — b) 
Sapius tamen mancipium dicitur quum de servo 
vel serva sermo est, servo, schiavo; give jure 
belli, sive ex ancilla natus, sive quod are emptus 
sit. Cic. 5. Parad. 1. 35. Non enim ita dlcunt eos 
esse servos , ut mancipia , qua dominorum sunt 
facta nexu, aut aliquo jure civili. Plaut. Capt. 5. 
2. 1 . Age tu lilac procede, bone vir, lepidum man- 
cipium meum. Adde eumd. Epid. 5. 2. 20. Sic 
Ter. Eun. 2. 2. 43. Sed quid videtur boc tibi 
mancipium? Adde eumd. 2. 3. 73. et Cic. 3. Off. 
23. 91. In maocipio vendendo dicenda ne vilia , 
non ea , qoa nisi dixeris, redblbeatur mancipium 
jure civili, sed haec, mendacem esse, aleatorem, 
furem, ebriosum? Id, 8. Att. II. a med. Concul 
cari miseram Itatiam et quail mancipiis ex omni 
genere collectis. Varro \. B. R. 17. 3. Mancipia 
esse oportere neque formidolosa, neque animosa. 
Liv. 3. 48. Da viam domino ad prebendendum 
niaocipiuro. h. e. Virginiam, Id. 41. 6. Mancipia 
argento parata. Horat. 1. Ep. 6. 39. Mancipiis lo- 
cuples egit aeris Cappadocum rex. Id. 2. Sat.l. 3. 
mancipium amicum domino et frugi. Quintil.5. 
12. 17. Mancipiorutn negoliatores. Plin. 28. ffisL 
nat. 2. 3. (13). Mancipia fugitiva retinere. Seneca 
Ep. 70. sub fin. Extrema mancipia. vilissimi 
schiavi. et Colum. 4. R. R. 18. 16. Mancipia erga- 
sluli. Cf. f'eget. I. prcefat. $ 10. Prasertim quum 
mancipia , quorum plebeja curatlo non putatur , 
sape vilioribus pretiis quam equl vendanlur aut 
muli. 

II.) Translate. Urbane Ovid 4. Pont- 5. 40. Pro 
quibus ut mentis leferatur gratia, jurat Se fore 
mancipium tempus in omne tuum. JRecentt'oret leg. 
mancipio. Petron. fragm. Tragur. 68. Burmann. 
Idem sutor est, idem cocus, idem pistor, oronis Mu- 
*a mancipium. Prudent. Apotheos. 476. Manci- 
pium Christi, fur corrupUssime, vexas. 

MANClPO vel mancupo. as, avl, Stum, are, a. 
t. (roanus et capio). Part. Mancipatus II.; Man- 
c\pandus I. 2. — Mancipare 

I.) Proprie 5 *■ Pro manu canere, prebendere, 
legitur tantum apud Solin. 20. de alee. Ita capi- 
lur, alioqui difficile flit earn mancipari. % 2.Ce- 
terum est mancipio tradere, in aiterlus dominium 
et ootestatem Iransferre, veodere, olienare, addice- 
re e* ratiooe, qua in voc. praced. sub I. I.a. di- 
ctum eat, avfipaneS^u (It. aiienore, vender*: Fr. 
ventre, tivrer , transmeitre , cider en toute pro- 
t'icile; Hisp. vender, librar, traspasar d otro la 
Ir-jptedad; Germ, zum Besitz ubergeben oder 
n'cer lessen; Aogl. to dispose of, transfer, alie- 
•13 re, $eU\ Plant. Cure 4, 2. 10. de lenonibus. 
A.ieoos mancupalis, alienos maoumiUitiS alienlsque 
.mperatis. tiorat. 2. Ep. 2. 1&9. Quadara, si credas 
:ooiuUis, manclpat usnj. Plin, 7. Ep. 18. Pro quin- 



— 167 — 

gentis millibos nuramam , qua in aUmeota !nge- 
nuornm promiseram, agrum ex meis, longe pluris 
actori publico mancipavi: eumdem vectigali impo- 
sito recepl, tricena millia aonaa daturus. Tac. 2. 
Ann. 30. Novl juris repertor Tiberius mancipari 
servos singulos actori publico jubel. Cajus 2. In- 
stitut. (edente iterum Goeschenio) $ 33. Quum in 
maocipanda proprielate ususfructus deducitur, eo 
fit, ut apud alium ususfructus, apud aliam pro- 
priety est. Imcript. apud Gruter- 956. 4., qua est 
apud Orell. 4947. hoc mohymektvm l. titvrivs 

SABINVS SB VIVO DONAVIT L. SALV10 3YMPHORO 

MANCIPAV1TQVB SBSTKKTIO SVMMO VJiO. — AfTertur 

et Cic. 1. Fin. 7. 24. T. Torquatus, is, qui con- 
sul cum Cn. Octavio fuit, quum Hlam severitatem 
in eo filio adhibuit, quern in adoplionem D. Si- 
lano mancipaverat etc. 5ed ibi kgendum eman- 
cipaverat. Id. Senect. II. 38. Ita enim senectus 
bonesta est, si se ipsa defendii, si jus suum reti- 
net, si nemini mancipata est. Hie quoque kg. eman- 
cinata. Id. 2. Phil.2i. 51. Turn iste-venditum at- 
que mancipatum tribunatum consiliis vestrls op- 
posuit. Sed legendum emancipatum. 

II.) Translate est addicere, subjicere, obligare, 
soggetlare, obbligare. Tac. 2. Hist. 71. Luxu et 
sagina maocipatus eraptusque. Apul. 2. Met. Me- 
ro et stupro corpus mancipare. et 10. ibid. Mao- 
cipabatur potestas capitis in manum carniflcis. 
Imppp. Palentinian., VaWns et Gratian. Cod. 
Thead. 12. 1. 83. De ignavia latebris retractus 
curiarum functionibus roancipetur. et ibid. 8. 2. 4. 
Ministerio censuali sponte se mancipare. Lattant. 
6. 23. ante med. Qui libidini obsequuntur, ii ani- 
mam suam corpori mancipant. 

MANCDLOR, aris, ari, dep. I.a manu per ayn- 
copen pro manuculor, est idem ac tenure. Gloss. 
Cyrill. Hetpa'^w, tento, roanculor. 

MA.NCfJM. V. MANCUS in fin. 

MANCOPATlO, MANCOPlUM et MANCCPO. 
V. MANCIPATIO, MANCIPIUM, MANCIPO. 

MANCUS, a, urn, adject, membro aliquo captus, 
injfo; (It. monco, storpio, unperfetto; Fr. man- 
chot, mutile, estropie, prive (fun membrej Hisp. 
manco, mutilado, eslropeado; Germ, verslummelt, 
gebrechlich; Angl. mat'med, lame, defective in 
any limb or member); et refertur ad manus, sic- 
ut claudus ad pedes. 

I.) Proprie. Ulp. Dig 21. 1. 12. Sciendum, sea- 
Yam non esse morbosum, praterquam si, imbecil- 
litate deitra validius sinistra utatur: sed hunc non 
scavara, sed mancum esse dicimus, Plaut. Merc. 

3. 4. 45. Ad raaodata (es) claudus, cacus, mutus, 
mancus, debilis. Cic. Rabir. perduell. 7. 21. Q. Sca- 
vola coufectus seoectute, perditus morbo, mancus, 
et membris omuibus captus ac debilis. Liv. 7- 13. 
De nobis ita desperasti, ut te mancorum ac debi- 
Hum ducera judicares esse. Ovid. 3. Fast. 825._ Et 
licet antiquo manibus collatus Epeo Sit pTior, ira- 
ta Pal lade, mancus erit. Juvenal. 2. 48. nulli co- 
mes exeo, tamquam Mancus et exlincta corpus non 
utile dextra. 

II.) Translate. Cic. 3. Fin. 9. 20- Mancam for? 
putaverunt sine aliqua accesslone virtutem. Id 
Mil. 9. 25. Occurrebat, mancam ac debilem pra- 
turam suam futurara consule Milooe. Id. \. Off- 
id. 154. Contemplatio natura manca quodammo- 
do atque incboata est, si nulla actio rerum con- 
sequatur. Horat. 2. Sat. 7. 88. In quern manca 
ruit semper fortuna. Id. 2. Ep- 2. 21. Dixi me 
pigrum proficiscenti tibi, dixi Talibus officiis pro- 
pe mancum. — [line 

Mancum adverbii more. /Vudent. 2. irepi otit>. 
23. Errorque mancum claudicat Et caca fratis ni- 
hil videt. 

MANUATARlUS, Ii, m. 2. mandalario, cui quip- 
piam mandatum est. Legitur a quibusd. apud tip. 
Dig. 17. 1. 10. $ 11., sed alii rectius mandato- 
res legunt. 

MANDATELA, a, f 1. a mandatum, ut a tu- 
tor tutela, a cliens clientela, affertur a Priscian. 

4. p. 622. Putsch -, nullo tamen aurlore laudato. 
MANDATlO, 3nis, f. 3. actus mandanui, man- 
datum. Julian. Dig. 41. 1. 37. Quia nee stipula- 
tions, nee mandatione, nee ullo alio modo per ser- 
vum quidquam ei acquiritur. Ita Torrentin., alii 
rectius traditions habent. 

MANDATlVUS, a, um, adject, ad mandandum 



MANDATUM 

pertlneos. Mandatives modus apud qoosdam gram- 
maticos, teste Diomed. 1. p. 330. Putsch., est in 
lis verborum Infleiionibus, quibus allquid in futu- 
rum fieri mandamus, ut leges, docebis etc., et sic 
ab imperativo distinguunt, quo aliquid stalim fie- 
ri imreramus, ut lege, doce. 

MANDATOR, oris, m. 3- (mando) qui alteri 
mandatum aliquod injungit. ^ 1- Generatlm. 
Paul. Dig. 17. 1. 22. sub fin. Mandatum renon- 
ciate, ut integrum jus mandator! reservetur. Cajus 
Instilut. tit. 17. extr. Et quod extra mandatum 
egit, ooq prajudicet mandator!. Dig. 3. 2. 20. Non 
enim, qui exhortatur, mandatoris opera fungitur. 
et 17. 1. 58. pr. Mandatum morte mandatoris, non 
etiam mandati actio solvitur. Tertull. 3. aduers. 
Marzion- 2. Nee missus credetur, quern numquam 
mandator designavit. — Sic de iis, qui alicujus ca- 
dem alicui faeiendam committunt. Paul. 3- -Recept. 
sentent. 5- § 12. Etsi percussor certus sit, tamen 
de familia habenda qusstio est, ut cadis mandator 
inveniri possit. et 5. t'fctd. 23. $ 11. Mandatores 
cadis perinde ut homicida puoiuntur. ^ 2. Spe- 
ciatim mandatores dicuntur, qui auctores sunt de- 
lationum, et delatores instruunt, et subornant ad 
accusandura. Sueton. Tit. 8. Et delatores mandato- 
resque erant ex licentia ve.teri: bos Oagellls casoi 
venire imperavit. Callistrat. Dig. 49. 14. 2. a med. 
Delator coropellitur edere mandatorem, ut manda- 
tor quoque, perinde atque ipse detulisset, punlre- 
tur. ^ 3 « 1{em "> qoorum mandato, alii pecunia 
credita est: difTeruntque a fidejussoribuB, quod au- 
ctores sunt negotii contrahendi, Bdejussores acce- 
dunt negotio jam contracto. Scasvola Dig. 17. 1. 
59. et 60., et alibi. 

MANDATORlUS, a, um, adject, ad mandatorem 
pertinens, ut Mandatorio nomine aliquid facere, 
Imp. Diocletian. Cod. 8. 41. 19. et 22. et ibid. 
4. 29. 15. 

MANDATRIX, leis, f. 3. qua aliquid mandat. 
Claudian. IF. cons. Honor. 235- sincerara men- 
tera mandatricem operum. Adde Ovid- Heroid. 13. 
13., ubi al. leg. mandanlis. 

MANDATUM, i, n. 2- (mando ? as) id quod man- 
datum est, jussio, irpc'cTafua, sWXt; (It. coman- 
do, mandato; Fr. charge, commission, mandat; 
Hisp. cargo, comision, orden, encargo , manda- 
to; Germ, der Auflrag, Auftrage, Befehle, De- 
peschen; Angl. a commission, order, command, 
charge, injunction, mandate). Occurrit 5 V" ^ e * 
neratim. — a) Sapissime in plurali num. Ctc. 3. 
Fam- 1. ad fin- Omnibus ei de rebus, quas agi, 
quas curari a me voles, mandata des, velim. Id. 5. 
Phil. 9. 25. Quamvis severa legalis mandata 
dederimus. Id. 3. Fam. 11. ad fin. Dare mandata 
alicui ad aliquem. Id. 6. Phil. 3. 6. Dare cuiplam 
mandata, ut etc. Id. 4. f'err. 64. 153. Siculi ve- 
niunt cum mandatis, veniunt cum testimonii9 pa« 
blicis. Id.2.ad Q.Fr.U.Z. Tua mandata persequar 
diligenter. et mox. Facies, ut mea mandata^ dige- 
ras, persequare, conGcias. Id. 6. Att- 1. Satisface- 
re mandatis alicujus. Al. aliter leg. et 5- ibid. 1. 
sub fin. Mandata alicujus exhaurire. Id. 9. Phil. 4. 
9. exsequi. Liv. 1. 56. a med. perficere. Sail. Jug. 
62. efricere. Plaut. //sin. 5. 6. 64.; ct Curt. 7. 9. ad 
fin. facere. Cic. 15. Att. 2- alicujus deposcere. h, e. 
orare, ut maudet, si quid vclit, pregario de* suoi 
comandl et to. i6id. 19. extr.; et Ca?s. \.B. C. 8- 
habere ab aliquo ad aliquem. Ct'c. 8. Phil 8. 24. 
An ego ab eo mandata accinerem, qui senatus man- 
data contemneret? Pompej. ad Domit. 2. in fin. 
post ep. 12. 1. 8. ad Att. alTcrre alicui. Cic. T-Att 
1 4. deferre. Id. 3. ad Q Fr. 1.5. perferre. Sepos Con. 
3. edere. Cess. 1 . B G.37- refer re. Plin. 18. Hist. nat. 

3. 4.(20). proferre. Ovid. 7. .Vet. 502. peragere. h. e. 
enunciando refer re. /d. 2. Pont. 2. 125. ferre ad ali- 
quem. Id. Heroid. 16- 303. negiigere. et 9. Met. 
696. fallere. Horat. 1. Ep. 13.11). frangere. Tac. 

4. Ann. 15. spernere. Cic. 3. Fam. 3. Ea me ex 
tuis mandatis monuit, qua etc. di tua commis- 
sion. — Jocularlter Plaut. Pers. 2. 1. 3. Quam- 
quam ego vinum bibo, al mandata non consuevi 
simul bibere. smaltire bevendo, dimenticare. — 
Grwca constructio est in illo Ovid- Heroid. 13. 
143. Producetque virum, dabit et mandata rever- 
ti, h. e. ut revertatur. — b) In singular! num. 
Cic. 5 Alt.l. Ut mandatum scias me curasse. Id. 
2. Fam, 11. De pantberis, per eos, qni venari so- 



MANDATUS 

lent, agitnr mandato meo diligenter. Al. leg. man- 
datu, % 2. Speciatim, apud JClos mandalum est 
contractus gfaluilus, quo quis ex officio, aut ami- 
citia rem alterius sibi dcmandatam sine ulla mer- 
cede curandam conficiendnmque suscipit, non se- 
eus ac si de re sua ageretur, procuragione : quod si 
fallal, datur in eum actio, quas Dig 17. lit. 1. (qui 
mandate inscribitur) actio mandati appellalur. 
Quod si merces iutervenial, in locationem eteon- 
ducliooem transit. Cic. Rose. Am. 38. HI. In pri- 
vates rebus si qui rem mandatam non modo malt- 
tiosius gessisset, sui qusestus aut commodi causa, 
verum etiam negligenu'us ; Cum majores summum 
admisisse dedecus existimabant . itaque mandaii 
constitutum est judicium non minus turpe, quam 
furti. et mox $ 112. Quid rccipis mandalum, si aut 
negleclurus, aut ad tuum cornmodum conversorus 
es? Paul. loc. cil. 20- Mandalum guscipcre. Id- 
ibid. 5. susceplum implere. Cajus ibid. 27. explere. 
et ibid, eisequi. Paul. ibid. 22. sub fin. consum- 
mare. Julian, ibid. 30. Mandaii age re. Ulp. ibid. 
12. sub fin. teneri. Id. ibid. 3. 2. 6. condemnnri. 
Id. ibid'. 38. 5. 1. o med. conveniri, Cajus 3. In- 
slit, (edente iterum Goesckenio) § 161. Quum is, 
rui recte mandawirn, egressus fuerit maodatum, 
ego quidem eatenus cum eo habeo mandati actio- 
nem, quatenus roea interest, implesse eum manda- 
lum. avra trasgredito la commissione. ^ 3. Item 
speciatim mandata principum sunt monita et 
praecepla, quae rectoribus provinc.iarum , aliisque 
magistralibus palam, vel arcano Htteris dabanlur. 
Ercmtin. Aquced. 3. Quae id sanciant pcenae, ex le- 
ge, senatusconsultis et mandatis priocipum irroga- 
t-e. et ibid. 109. Impetralam aquam alio duci, man- 
datis prohibetur. 

MANDATUS, a, um. V. MANDO, as. 

MANDATUS, us, m. 4. (mando, as) idem quod 
maodatum, commis stone, mandata. In sexto casu 
siogulari. Cic Coecin. 7. 19. Mandatu Caesennea?. 
V. Halm, ad h. 1. Id. Sull. 23. 65. Id mandatu 
Sullse Q. Metellus praetor se loqui dixit. Al. leg. 
rnandato. Sueton. Cces. 7. Mandatu praetoris. Ju- 
lian. Dig. 17. i. 32. creditorum. Paul*, ibid. 45. 
meo. Inscript, spud Labus. Epigr. Lai. in Egitt. 

p. 99. C. MIKIC10 C. F. VEL. 1TAL0 VROCUtalOri PRO" 
VIX'CIAK ASJAH, QVAM MAKUATV FHIKCIPIS VICE DE- 

fvncti PBOconsuiis RBxiT etc.. Alia apud Oreli. 
vol. 1. p. 568. ivssv makdatvovs Kivs. ft. e- Imp. 
Gas. Vespasiani Aug. Alia apud eumd. 4040. mas- 

DATV NOSTRO AGAT. 

MANDELA, *, f. 1. eadem est ac matta, si fides 

habenda Incert. Auct. in Anal, gramm. edente 
Eichenfeld., qui, nullo auctore laudato, ait : Man- 
dela, to [tditmov. Cf. et Gloss. Labb. 

MANDtBULA, ae, f. t. vel potyas Mandibulum. 
i, n. 2. mascelUi , mandibula , yva%o; , os faciei 
utrumque, qua parte infixos habct dentps: a man- 
do, it. Macrob. 1- Somn. Scip. 0. a med. Post se- 
ptem menses denies incipiunt mandibulis emer- 
gere. Id. 7. Saturn. 4. ante med. Cibaria conferta 
mandibulis. De genere non constat: neulrum ta- 
men esse crediderim , quia hac positione neutra 
sunt multa, infundibutum , nurifrangibulum, pa- 
tibulum, vertibulum etc., quamquam Isid. femi- 
ninum fecit 1t. Orig. I. ante med. 

MANDO, as, 5\i, Slum, are, a. 1. Batione habita 
t'tyrni, mando videlur es*p. idem ac manui d<~>, ut 
inansuelus idem ac manui suetus. — Part. Man- 
dans et Itlandaturus I. 2.; Mandandus I. 1.; 
Mandatus in omnibus paragr. — Mandare gene- 
ratim est alicui in manus dare, tradere, alkujus 
fidei curaeque committere, in iis enim praeripue u - 
surpatur, in quibus spectalur fides. e-f/eiffw (It. 
dare in mano, melt ere in mono, consegnare, af 
fidare, confidare . raccomandare; Fr. remetlre , 
confier, abandonner; Hisp entregar en manos 
propias, poner en manos d, conftar; Germ. ii6er 
anttuorten, anveriruuen. anheimgeben; Angl. to 
commit, consign, confide, entrust). 

1.) Proprie. ^ l.Geueralim esl tiadere, alicu- 
jus fidei curaeque committere. - a) Saepissime in 
lionam partem occur rit. Flaut. Cist. 4. 2. 53. Mi 
homo, obsecro, alias res geris. ego tibi res meas 
mando. Ter. Andr. 1. 5. 61. Bona nostra h»c tibi 
permitto et tuae mando fidei. Rursus Plant. Pers. 
4. 6. 12. Mandates epistolas deferre. consegnate. 
Id. Men. 5. 2 33. Mandare filiam viro. dare per 



— 168 — 

moglie. Cf. eumd. Trin. 1. 2. 430. Certe illius fi- 
liae, quae mini mandata' st, habeo dotem unde dem. 
et ibid. 1. 2. 80. Qui tuss mandalus est fide et fidu- 
ciae, quin eum rcslituis? Cf. Virg. 3. jEn. 49. Ilunc 
Polydorum auri quondam cum pondere magr.o In- 
felix Priamus furtim mandarat alendum Threicio 
regi. Id. 8. ibid. 506. Ipse oralorcs ad me regni- 
que coronam Com scaeptro misit maodatque insi- 
gnia Tarchon. Cic. 6. Verr. 37.81. Nobilitas desi- 
nat queri, populum Roinanum hominibus novis in- 
dustries libenter honores mandare semperque man- 
dasse. Sic Civ. 24. 8. Qui vestris studiis, quae in 
campum ad mandandos quibus velitis honores af- 
fertis, moram ullam offerrel. et Horai. 1. Sat. 6. 
19 populus Laevino mallet honorcm, Quam Decio 
mandare novo. Cic. 7. Verr. 14. 35.; ct Cces. 3. B. 
C, 59. Mandare alicui magistratum. Cic. pro leg. 
Manil. 16. 47.. Magnis imperatoribus non solum 
propter virtutem, sed etiam propter fortunam see- 
pius imperia mandala atque exercitus esse commis- 
eos. Liv. 29. 36. in fin. Quod tunc perrarum in man- 
dandis sacerdotiis erat. Ovid. 4. Pont. 6. 13. Jam 
timeo cuiquam nostram mandare salulein: Ipsum 
morte tua concidit auxilium. Moral. Art P. 177. 
ne forte seniles Mandentur juveni paries pueroque 
viriles. h. e. committantur, assignentur, destinentur. 
Sic Id. 1. Ep. 19. 8. forum pu teal que Libonis Man- 
dabo siccis : adimam cantare severis. — b) Raro in 
malam partem. Mandare suspendium alicui apud 
Apul. 9. Met. est mandare sulk forche. Sic Juve- 
nal. 10. 52. quum Fortuoee ipse minaci Mandaret 
laqueum , mediumque ostenderet unguem. ^2. 
Speciatim est gerendum quippiam exsequendumquc 
committere, praescribere, imperare,, mandalum dare, 
negolium imponere, fieri juberc, demandare, cura- 
re faciendum, commettere, ordinare, imporre, co- 
mandare: et occurrit — a) Cum Accusativo rei 
et — Dativo person*. Plaut. Pcen. 3. 3. 65. Quid 
quod vobis tnundavi, hospites? Ter. Phorm. 4. 4. 
7. Si quid velis, huic mandes, quod quidem recte 
euratum velis. Cic. Rose. Am. 39. 115. Nunc non 
banc ei rem Sex. Roscius mandavit, sed etc. Id. 3. 
Earn. 4. Te L. Clodio mandasse, quae ilium mecum 
loqui velles. el ibid. 5. sub /in. Tibi de nostris re* 
bus nihil sum mandaturus per Jitteras . 7'ac. 4. 
Ann. 06. Res suas Caesar spectatissimo cuique roan- 
dabal- Rursus Cic. 1. Aft. 10. PraHerea typos tibi 
mando, quos in tectorio atrioli possirn includerc. 
h. e. coroparandos, cmeodos. et G. ibid. 1. 13. Ks- 
paq Phemio mandalum est- Slat. 9. Theb. 168. 
Mandare alicui opus. ft. e. faciendum. Seneca Tro 
ad. 316. preces. ft. e. apud alteram adhibendas. Cf. 
Tac- 2. ^Titt. 30- Extrcmas preces P. Quirt no pro- 
pinquo suo ad principem mandat. Sueton. Oth. 6. 
excnsalionem. sc. ab aliis affereudam . Zuran. 1. 
489 decreta ronsulibus. ft «. eisequenda. — S.-ppe 
est verbum leslamentorum, (asciarc, ordinare. O- 
vid. 1. 7Visi. 2. 55. Et mandare suis aliqua et spe- 
rare sepulcrum. Adde Ulp. Dig. 11. 7. 14. a med.; 
et Papinian. ibid. 26. 2. 26. 'etc. Sic Etor. 3. 3. 
Consulente, si quid ad uxores suas mandarent. V. 
infra mox. — Sine Dativo persona?, qui tamen faci- 
le subintelligitur. Plaut. Pers. 2. 1. 13. Ejus aures 
quae mandata sunt onerabo. Cic. 6. Alt. 1. 13. 
Rhosiaca vasa mandavi. Id. Rose. Am. 38. 111. 
Rem mandatam maliliosius gerere. ftepos Att. 15. 
In nitendo quod seme! admisi^set, tanta eral cura, 
ut non mandatam, sed suam rem videretur gerere. 
Ovid. 7. Mel. 505. mandatam juvit fa fundi a cau- 
sam. Id. Heroid. 14. 50. mandatum dexira refugit 
opus. Papinian. Dig. 1. 20. 1. Mandare jurisui- 
ctionem, cognitionem. exercitionem judicii . deie- 
gare, ad alium transferre. ~ Cum Accus. persons 
et (iraepos. ad. Lucan. 1. 4S9. Arcanumque nefas 
Stygias mandavit ad umbras, ft. e. perferendum . 
Adde Etor. 3. 3. supra cit. Similiter mandare ad 
aliquem est mandare dicendum alicui . Sueton. 
Cat. 25. Tradunt, adhibitum rcenae nuptiali man- 
dasse ad Pisoncm contra accubantem: noli uxurem 
meam premere. mando a dire. Hue referri potest 
et ill ml Ennii apud Cit. 2. Tusc. 16. 38. Pa- 
tric"oies, ad vos adveniens auxilium et vestras 
manus Peto, prius quam oppeto malam pestem 
mandatam hostile manu . — b) Raro admo- 
dum omittilur Accusativus rei , quae facile subau- 
ditur. Cic. 6. Att. 1.12. Quinto togarn puram Li- 
beralibus cogitabam dare. Mandavit enim pater. 



MANDO 

Ovid. Heroid. 16. 314. Utere m andantes simplici- 
late viri. — c) Cum Conjunctivo et part, ut vel 
ne. Cic- 1. Att. 12. 1. Etenem accedit hoc; quod 
totum cujusmodi sit mando tibi, ut perspicias, 
Cces. 4. B. G. 21. Voluseoo mandat, ut exploratis 
omnibus rebus ad se quamprimum revertatur. Id- 
2. B. C- 13. Csesar per lltteras Trebonio magno- 
pere mandaverat , ne per vim oppidum expugnari 
paleretur. Apul. 10. Met. Ad uxorem mandat, ut 
saltern - deposceret. — d) Cum Conjunctivo sine 
ulla part. Cm. 3.5. G. 11. Huic mandat, Rhemos 
adeal atque in ofQcio contineat. Ovid. 14. Mel. 23. 
Nee, medeare mini sanesque hrec vulnera, mando 
Id. 1. Amor. 11. 17. Aspicias oculoi, mando, fron- 
lemque legentis. — e) Raro cum Inlinito. Mar- 
tial. 1. 89. Quum mini supremos Lachesis perneve- 
rit annus , Non aliter cincres mando jacere meos. 
Eutrop. 5. 5. Senatue mandavit, bellum se ei- ilia- 
lurum . — f) Inler mandare et prcecipere hoc 
interest, quod illud est minus imperiosum, et erga 
asquales , aut etiam superiores exercetur: hoc to- 
lum est imperii et potestalis, Illo quippiam edict- 
mus ab alio saepe exsequendum, quam ei, cui man- 
damus: hoc ab ipso illo, cui prsecipimus. Sueton. 
iVer. 40. extr. Per octo dies non rescribere cui- 
quam , non mandare quid, aut praecipere co- 
natus. ^ 3 Pro emandare, eipcllere, affertur il- 
lud Cic. Quinct. 15. 49. Is non modo ex uumero 
vlvorum exturbalur. sed infra etiam mortuos man- 
datur. Al. rectius leg. amandatur. Item illud ejusd. 
Sull. 20. 57. Aliquem dimittere ab se et mandare 
in ultimas terras. Lege amandare. Sic apud eumd. 
post red. ad Quir- 4. 10. 

II.) Translate, metaphora docta a superiori pa- 
ragr. 1. — o) Universim. Accius apud Cic. 2. 
Tusc.l. 19. Heu, quis salsis fluctibus mandet me ex 
sublimo vertice saxi? ft. e. quis hoe pacto finem do- 
loribus meis tandem aliquando esl impositurus? 
Sisenna apud Non. p. 135. 32. Merc- Post prin- 
cipia paullatim recedunt , atque inde cum paucis 
fugae se mandant. si danno alia fuga, salulem fu- 
giendo quaeront. Sic Cces. 2. B. G. 24. ct 5. ibid. 
18. extr. Mandare se fugae. et Cic 1. Cat. 8. 20. 
Dubitas - abire in aliquas terras et vilam istam - 
fugs? solitudinique mandare? Id- fragm. poem. 
apud Isid. 19. Orig. i. 20. Tunc sc flucligero tra- 
dit mandatque paroni. Et contra Id. 4. Cat. 5. 10- 
Mandare aliquem aeiernis tenebris vinculisque. con- 
finare in una oscura prigione in vita- Lucre t. 2. 
638. ne Saturnus eum malis rnandarct adeptus. Sic 
Accius apud Cic. 4. Tusc. 36. 77. et 3. Orat.bS. 
217- Ipsus bortatur me frater, ut meos malis miser 
mandarem natos. Ubi tamen plerique leg. mande- 
rem. Lucan. 10. 482. Nee flarnmis mandatur opus. 
ft. e. ut igni absumatur. — b) Ilinc de iis, quae 
terras vel alii cornmittuntur, at condantur, cuslo- 
dianiur, vd etiam fructus ah'erant. Cic. Homcrum 
>ertens 3. Tusc. 27. 65. Quo rnagis est sequum tu- 
mulis mandare peremptos Firmo animo. teic firg. 
9. ,£n. 214. Sit qui me raptum pugnae pretiove re- 
demptum Mandet humo . mi seppellisca. Eodero 
sensu dixil Eetron. Satyr. 112. Mandare cadaver 
supremo officio. Virg. 5. Eel. 36. mandare hordea 
sulris. Cotum. 1. R. R. 7. 6. semen lerrae. Cf. 
Ot'iii. Heroid. 5. 115. arenae scmina. Cic. 2. Nat. 
I). 60. 151. Agri multa efferunt - qu* vel statim 
consumantur, vel mandenlur co^dita vciuslaii. ft. e. 
condantur, ut veterascant. Similiter Id. 2. Tusc. 
5. 13. Mandare animis, quas ad ulla fructus uber- 
rimos feranl. Id. Dom. 29. 76. Semel , quum id 
feci, quod omeies non negent immorlalitali, si fieri 
potest, tnandandum, tu supplicio puniendum puta- 
sti. Lucrel. 6. 600. quamvis caelum terramque rean- 
lur Incorropta fore, iieternaj mandata saluti. — Hue 
pertinent et sequentia. Seneca Here. Eur. 1085. 
Clavaeque gravi lassum solilas Mandare caput, ft- e. 
in clavam teclinare. Id. Med. 150. Sile, obsecro, 
questusque secreto abditos Manda dolori. ft. e. ut 
dolor ocrultus intra se qieestus contineat, nee pro- 
dat. Elor, 3. 1. Primum reelus mandat insidiis- ft. 
e. per insidias peragit. — Et absolute Stat. 8. 
Theb. 267. Sic ubi per flactus uno ratis obrula so- 
mno Conticuit, lantiqae maris secura juventus 
Mandavere animaj; solos stat puppe m8gister Per- 
vigil. ft. e. commisere vel mari tranquillo , vel 
quieti et sopori. — c) Saepissime de iis, quae me- 
moriae, Htteris, monumentis IraduDlur. Cic 1. Cat. 



MANDO 



II. 27. Pcrcipite, quasso, diligenter quae dicam, et 
ea penitus animis ve6tris meutibusque mandate. 
mettetevele bene in mente. el 6. Fam. 13. Quare 
mini crede, et memoriae manda me tibi id affirmac- 
se. Id. Amic. 1.1. Mandare memoriae sententias 
alicuius disputationis. mettere a memoria. Adde 
eumd. QuincU 6. 24., Mil. 28. 78. et 3. Fin. 12. 
40.*, et GcH. 3. 17. Similiter Cic. 2. Oral. 12. 52., 
1. Aat. 2?. 4. 7. et 2. Off. 2. 5. oliquid litteris. 
scrivere. Id. 1. ruse. 2. 6. cogitationes suas lit- 
teris . Id. 2. dead, (pr.) 1. 2. et 4. ^cad. (1. post.) 
1.2. aliquid monumentis. Id. Sext. 48. 102. aliquid 
monumentis annalium. Id. 2. Divinai. 32. 69. ali- 
quid historiis Grsecis. Id. 2. Off. 1 . 3. aliquid scri- 
pts. Id. Arch 9. 20. prteconium alicujus versibus. 
mettere in versi. Ovid. Heroid. 17. 143. verba li- 
bello. Plin. Paneg. 75. aliquid setemi'tli. — Hinc 
Mandatum, i, n. 2. V. banc vocem loco suo. 
Homonym. V. supra sub I. 2. f. 
MANDO, dis, di, sum, dere, a. 3. Quidam prs- 
tcritum mandui, alii mandidi esse volucrunt: sed 
neutrum obtinuit. Priscian. 8. p. 817. Putsch. Sed 
mandidi legilur apud /Em. Macr. cap. 37. de Par 
stinaca v. 10. Qui pastinacatn fert, aut qui mandi- 
dit illaro, Dicilur a nullo serpente posse noceri. — 
Olim et mandor dictum fuit, passiva positione, si- 
gniflcatione acliva teste eod. Priscian. 6. p. 799. 
Putsch. Quod idem de manduco, as ibidem tradil. 
— Pari. Mandens II. ; Mansus I- el in Qn.; Man 
dendus II. 2. — Mandere, quod ratione habila ety- 
mi cum tir. inusit. udta, unde usit. udoata, coii- 
juogi potest, est ciburn confkere dentibus, uaoa.o- 
p.ai (It. masticare; Fr. mdefter; llisp. tnascar: 
Germ, fcauen, mif d. Zdhnen sermaimert; Angl- 
to chew, grind with ike teeth, masticate). 

I.) Proprie. Cic. 2. Nat. l>. 47. 122. Anim?- 
lia alia sugunt, alia carpunt, alia vorant, alia inan- 
dunt. Id. ibid. 54. 134. Deutibus in ore conslru 
ctis manditur, atque ab his extenuatur et molilur 
cibus. Lucrel. 4. 618. ciburn quum mandendo ei- 
primiinus. Quintil. 10. 1. 19. Ut cibos mansos ac 
prope liquefactos demiltimus, quo fucilius digeran- 
tur. Colum. 6 R. R. 2. 14. Mandere ex commodo, 
aut festinanter. Plin. 17. Hist. nat. 9- 6._(54). 
Asini lentissime mandunt. f'irg. 7. .En. 279. de 
equis. fulvum mandunt sub dentibus aurum. h. e. 
aureurn frenum mordent. Cr eumd. 4. ibid. 135.; 
et Sil. It. 16. 395. Sic Ovid. 15. Met. 92. nil te 
nisi trislia mandere saevo Yulnera dente juvat. 
ft. e. caesa animal ia comedere. 

II.) Figurate. % 1. I'oetice , ul mordere hu- 
mum, sic et mandere dicuntur, qui \ulnere pro- 
strati, proni moriuntur. f'irg. 11. Mn. 668. San- 
guinis ille vomens rivos cadit , atqi>e cruenlam 
Mandit humum. Val. Flacc. 3. 106. coropressaque 
mandens ,'Equora purpuream singultibus exspuit 
auram. 5 2. Translate , vel , ut aliis placet , la- 
tiori significatione ponitor pro couicdere , man- 
qiare. Ennius apud Priscian. 6. p. 683. Putsch. 
Volturus (ft. e. vullur) in spinis (al. ct ipse Pri- 
scian. leg. in silvis) misery m mandebat hornunem. 
Liv. Andron. Odyss apud eumd. 8. p. 817. Quum 
socios nostros mandisset impiiT Cyclops Adde Ac- 
cium apud Cic. 4. 'fuse. 36. 77. cit. in voc. pric- 
ced. sab II- a. f'irg. 0. Mn. 340. Impastns ceu 
plena leo per ovilia turbans ( Suadet enim vesana 
fames) manditque trahitque Mollc pec us. Plin. 8. 
Hist. nat. 51. 78. (210K.Non tola quidem coma, 
sed in prineipio, bini lemiqtie pariler manduntur 
apri. Id. 22. ibid. 22. 46. (92). Inter ea quae te- 
merc manduntur, et boletos merito posuerim. 
Mela 2. 2. Diomedes immanibus equis mandeodos 
solitus objectare advenas. ^ 3. Hinc per cata- 
■■bresin Matius apud f'arron. 7. L L 95. Mull. 
Corpora Grajorum mrercbat mandicr igni. ft. e. 
consumi. Sic ignis edax apud f'irg. 2. jEn. 758. 
— Hinc 

Mansurn , i , n- 2. absolute , substantivorum 
more, est cibus dentibus confeclus. Lucilius apud 
.\on. p. 1 40. 13. Merc. Spcrans - mansurn ex ore 
Jaturuin. Adde f'arron. apud eumd. ibid.; el cf. 
Cic. 2. Or at. 30. 162. Qui omues teouissimas par- 
;i.uiu? atque omnia minima mansa, ut nulrices in- 
fjciiibu* pueris in o< inseranl. 

MANDO. onis, in. 3. (mando, is) manduto, edax, 
.■nrtnqione/f»Y« = - lucilius apud Aon. p. 17. 16. 
Men. aique omnes mandonum (Eulae.Sic f'an\> 

Iu.m. III. 



— 169 — 

apud eumd. iiid. Deque ut tremescat Roma et ma- 
gna; mandonum gulae. Cf. MANDUCO, onis. 

MANDOR, mandi, dep. 3. V. MANDO, is, sub 
loit. 

MANDRA, a, f. 1. stalla, mandria, claustrum, 

septum pecudum , stabulum: est a Chald. "HO 



medar, habitaculum, unde Graecis v, ut saepissime 
alias, iaserto , fxavSpa usurpalum est. Hinc vero 
mandrCE dicuntur jumenta ei plaustra cum equi- 
sonibus et mulionibus, quee in uoum coacta vias 
occupant, el 5 la claudunl, ul transitus denegelur 
commeantibus. 

I.) Proprie. Martial 5. 22. Vixque datur Ion- 
gas mulorum rumpere mandras . Juvenal. 3. 236. 
rhedarum transitus arcto Vicorum in Oexu,et stan- 
lis convicia mandrae Eripient somnum Druso , yi- 
tulisque marinis. — Ilinc seqoioris Lalinitatis tem- 
pore monachorum princeps, sive abbas, appellalus 
est archimandrita, quam vocem vide suo loco. 

II.) Translate quum in exercilu praelioque im- 
pedimenta in unum coacta, quasi vallum, objician- 
tur, turn lixa» et calones, rnilitesque secundarii ad 
ea custodienda relinquantur; hiuc in latrunculorum 
ludo mandia viliorem la Iron urn turbam signilicat. 
Martial. 7. 72. Sic vincas Noniumque, Publium- 
que, Mandris et vitreo latrone clausos. ft. e. con- 
vicia et clamores, quibus agasones et muliones so- 
lent cquos mulosque tarde progredienies increpare. 
Aucl. Paneg.in Pis. 190- hie ad majoro movetur, 
Ul citus et fracta perrumpat in agmina mandra , 
Clausaque dejecto populetur mmnia vallo. 

MANDRAGORAS, ae, m. 1. mandragola, uav- 
Soaycpas , berba est alio nomine Circaaum , duo- 
rum generum, Candida, quam marem credunt; et 
nigra, qnam feminam, angustioribus foliis,quam 
lactuca; , birsulis et caulibus, radicibus biuis ter- 
nisve rufulis, intus albis, carnosis, tenerisque, pseue 
cubitalibus. Ferunt mala avellanarum nucum ma 
gnitudine, et in his semen ceu pirorum. Plin. 2i. 
Hist. nat. 13. 110. (175). Stigmata in facie man- 
dragoras illitus delel. et ibid. 94.(147). Aliqui et 
mandragora utebanlur: postea abdicatus (succus) 
est in bac curatione. Colum. 10- R. R 19. Quam- 
vis semihominis vesano gramine feta Mandragora 
pariat (lores, mcesiamque cicutam. semihominem 
vocal, quia ejus radix inferiorem hominis partem 
repraeseniat : vesanum gramen , quia vim habet 
amatoriam insaniam inducendi, et soporem lethar- 
no similem, ejusque 6uccus recens peslis est: unde 
et Circteum dicta est, quasi venefica, a Circe. V. 
Plin. loc. cit.; et adde Cels. 2. 25. et 6. 6.; Fron- 
tin. 2. Strateg. 5. 12.; et Macrob. 7. Saturn. 
5. et 6. 

MANDCCATlO, onis, f. 3. actus manducandi. 
Augustin. Tract- 27. in Joann. ante med. 

MANDCCATOR, oris, m- 3. qui manducat. Au- 
gustin. Tract. 27. in Joann. ad fin. 
MANDUCATL'S, a, urn. /'. voc. seq. 
MANDUCO, as, avi, Stum, arc, a. 1. Part. Man- 
ducatus et Manducaturus . — Manducare, a 
mandere teste f'arron. 7. L.L. 95. edente Mulle- 
ro, est idem ac mandere, masticare, comedere, ma- 
sticare, mangiare. fxacasjwu. Diomed. 1. p 361. 
Putsch. Manduto proprie est, quod Grteci dicunt 
f/acto/jtat, hoc est identidem mando. Ideoqtie Pro- 
bus ne;iat recie dici. piscem, vel aliud tenerum quid 
mandiico, sed polius , edo, quod signilicat i&tto. 
manducalur autem quod denri reluctatur. nam quum 
dicam, edo, quid faciaisuostendo: quum vero, mandu 
cu, non tantum, quid faciam. wstendo, sed et qudli- 
ter faviam. Haec Diomed. Unde Plaut. Mil. alar. 2. 
6. 10'i.Occisam saepc sapere |)lus mullo suem, quum 
manducalur. — Veteres lamen el in edendi signi- 
ficatione manduco dixeruni, iuquit Diomed. ibid, 
f'arro 3. R. R. 7. 9. Qui so lent saginare pullos co- 
lumbinos, manducato candido farciuul pane. Se- 
neca Ep. 1)5. ante med. Exsperlo jam.ut manducuta 
ponantur. Augustus in ep. ad Tib. apud Sueton. 
Aug. 76. In balineo post horam primam noclis duas 
bucceas manducavi . Labeo apud vet. Scholiast. 
Pers. 1. 4. Crudum manduccs I'riaiimin, Piiami- 
que pisirmos. f'.el MANDUCOR- Sir f'eget. 3. li. 
3. Schneid. Dabis paleas et furfures, ita ut sequente 
die {jumentum) penitus nihil mauducet, sed solam 
aquam pert ipial ad bibendum. Adde eumd. 5. 54. 
1. et alibi soepe. Mar cell. Empir. c. 8. sect. 2. p. 



MANE 

94. edente Aid. Voto prius facto -, quod eo anno 
cerasia non sis manducaturus. 

MAND13CO, 5Dis, m. 3. (manduco, as) mapdo. 
edax, comedo, mangione,mangiatore, a,§b"r)fa.'Y0$. 
Apul. 6. Met sub fin. De isto asioo semper pigro 
quidem , sed manducone summo. Sic Ifon. p. 17. 
13. Merc. Manducones, qui et manduci dicli sunt 
et mandones, edaces. 

MANDC'COU, Sris, ari, dep. 1. pro manducare 
dixerunt veteres, Priscian. 6. p. 799. Putsch, teste. 
Pomponius apud /Von. p. 477. 8. Merc Quasi asi- 
nus, opertis oculis, simul manducatur et rac'it. Lu- 
cilius apud eumd. ibid, quod manducamur in ore. 
Adde Afranium apud eumd. ibid. 

MANDflCUS, i , m. 2. «f 1. Est idem quod 
manduco , onis , a manducando. Pomponius apud 
A'on. p. 17. 15. Merc. Magnus camelus, maoducus, 
cantherius. ^ 2. Larva quoque, seu Greece ftop- 
pof.x>y.uov, quod in ludis, ac praeserlim Atellanis, 
circumferebatur, a mandendo manducus dicebatur. 
propterea quod terriculamentis hujusmodi magnos 
denies ac voracitatem tribuerenl. Erat enim man- 
ducus larvato capile humano , maxillas vasta ma- 
gniludine vastisque annatas dentibus habens , qui 
oris hiatu denliurnque crepitu sese in utramque 
partem vias dum flecteret, ridentem turbam verte- 
bat in fugam. Uasc ex Paul- Viae. p. 128. 12. 
Mull. Hue tacit illud Juvenal. 3. 175. quum per- 
sona? palientis hiatum In gremio matris formidat 
rusticus infans. Paul. Diac. addit illud Plauti 
Rud. 2. 6. 51. ch. Quid, si aliquo ad ludos me 
pro manduco iocem? la. Quajrropter? ch. jjuia 
pol clare crepito dentibus. — Apud Varron. 7. L- 
L. 95. Mull, in Atellanis obsonium vocant man- 
ducurn. Sed pro obsonium fortasse legendum per- 
sonam. V. Scalig. Ci. Klolz. legendum conjicit os 
obsccenum. At Mutlerus, quum in antiquissimo 
Codice scriptum sit: Ap dossbkvm vel Ap dorse- 
kvm (nam eliam hiEC nominis forma exstat) legit 
apud Dossenum: Dossenus autem, Atellanorum 
poeta , quantus fuerit edacibus in parasitis , ex 
Horatio scimus. Ilac Mullerus. Sed apud Mora- 
Hum 2. Ep. 1. 173. Dossenus accipiendus est de 
h ornine praeter ceteros callido, ut recle monet Rit- 
terus ad ft. I.; fuit enim Dossenus persona certa 
in tabulis Atellanis, qua* sapienlis paries perage- 
bat, ut Bucco stolidum, Maccus scurram, Pap- 
pus genera imilalus est. Qui Dossenum poetam ne- 
scio quem anquirunt, bunc illi nunquam iove- 
nient, ait ibid. cl. Rittet. Hinc corrigendus videtur 
locus Plin. 14. tiist. nat. 13. 15. (92). 

MANE, adverb, et nom. neutt. indeclin. Ratione 
habila etymi , aiii ducunt a manando, quod turn 
manat dies ab oriente: unde manare solem dice- 
bant antiqui , quum solis orienlis radii sptendo- 
rem jacere coepissent. Alii a manus bonus, ab 
omioe boni nominis: ad quam religiooem Graeci 
quoque , quum lumen affertur , solent dicere pws 
cc-va^iv. maximum enim bonum lux est; et optima 
diei pars est malutinum tempus , et rebus agendis 
aplissima. Sic et Lanuvini fftane pro bono dicunt, 
cui contrarium est immane. Alii a Manibus, quod 
ab iiifcrit exordium lucis emergat. Alii denique a 
uavic. rarus , quia mane aer rarus est et perspi- 
cuus. Uaec habentur apud Varron. 6. L. L. 4, 
Mull ; Festum p 158. 26., cl Paul Diac. p. 122. 
3. el p. 125. 14. Mull; Macrob. 1. Saturn. 3. 
a med.; Isid- 5. Orig. 30.; et A 7 on- p. 66. 10. 
Merc, ubi manum non solum bonum, sed eliam 
rlarum inierpretatur. — Mani pro mane, V. infra 
sub 2. — Ceterum mane signiQcat priucipium diei, 
quum plene diluxil et sol ortus est: item aliquando 
lotum illud spatium, quod post sol is ortum ad me- 
ridiei vicinum tempus excurrit. C'ensorin. de die 
nat. 24.; et Macrob- 1. Saturn. 3. a med. Dilu- 
culuni, quum, sole nondum orto, jam lucet: se- 
cundum diluculum vocatur mane, quum lux vide- 
tur solis. (ir. ttbwi, 6v tw ccS'pw (It. la mattina; 
Fr. le matin; Hisp. la ma nana; Germ, der Mor- 
gan, die Morgen-oder Frikhzeit; Angl. the mor- 
ning, morn) Oicurril 5 *• Adverbii more. Comp. 
Ma'nius el Sup. Manissime cur uon dicantur, do- 
cet Vairo 9. L. L. 73. Mull et 8. ibid. 76. Con- 
fer Pompej. comment, artis Donat. 9. p. 346. 
Putsch. Sunt aliqua adverbia, qua: non recipiunt 
comparationem. Mane , non possum dicere , quod 
dicunt multi manius. Quid ergo? quum opus fue- 



22 



HANBO 

Tit hac signiBcatione , quid raciemus? Ad lugen- 
dam siguilicationem, magis et maxime, ad minuen- 
dam. minus et minime. — a) Absolute. Plant. 
Pers. t. 3. 34. Marie quod tu occeperis agere, id 
totum procedit diem, Ter. Andr. 1. 1. 56. Obser- 
vabam mane eorum servulos venieutes, aut abeun- 
tes. Varro 3. R. R 9. 10. Eas (gallinas) inclu- 
des oportet , ut diem et noctem iocubent , prae- 
terquam maoe et vespere , dum cibus et potio eis 
datur. Schneider, ita legit; Forcellinut vero a 
mane. Cf. Virg. 1. G. 440. solem certissima signa 
-equuntur Et quae mane referl et qua surgentibus 
astris. et fforat. 1. Ep. i. 20. Gnavus mane forum 
et vesperiinus pete tectum. Cic. 3. Cat. 9. 21. Ho- 
dierno die maoe. Id- 13. Alt. 9. Hodie mane. Ter. 
Phorm. 3. 2- 46. Cras maoe . Cic. 7. Fam. 30. 
Qua* erant futurae maoe postridie. Sic Id. 3. Verr. 
27. 68. Postridie mane. Cces. 4. B. G. 13. et 5. 
ibid. 10- Postridie ejus diei, maoe. Cic. 13. ^tf. 
31. V. cal. mane accepi a Demea Iitteras pridie da- 
tas. Id. 11. -rfM. 12. Eo die mane. — b) Junguo- 
tar etiam et adverbia. Ter. ffeaut. 1. 1. 15. Num- 
quatn tam mane egredior, neque tarn vesperi do- 
mum revortor, quin te in fundo conspicer. tanlo 
a buon'ora. Cic. 4. All. 9- extr. el 14. ibid. 18. 
Bene mane ba?c scrips. «*n. 1- Ep. 5. circa med. 
Rogo, mane videas Plinium domi, sed plane mane: 
neque enim diutius ferre sollicitudinem possum . 
■J 2. Est etiam nom. neutr. indeclio., me oc- 
rurrit absolute, gubslantivorum more. Veteres ta- 
men dixere mani pro mane, ut luci, vesperi, te- 
ste Donalo ad Ter. Phorm. 1. I. 2. Sic Plant. 
P&n. 3. 3. 37. Dudum a mani ut ad porturo pro- 
cessings. Virg. Cyr. 350. Et gelido veniens mani 
quitiebat ab CEta. Itaque secundum nonnullos du- 
plex esset Ablativi forma; sed tamen duplex bate 
forma pendere potest a simplici soni vocalis mu- 
tatione, ut in here et heri. — Mane est occorrtt 
apud Plaut. Pers. 1. 3. 33. sat. Dum mane est, 
omnes esse mortales decet. tox. Nlmis paane mane 
est. Ovid. 1. Fast. 547. Mane erat: excosiua so- 
mno Tiryotbius heros etc. Id. 6. ibid. 199. Maoe 
ubi bis fuerit etc.— Ceterum Cic. 5. Alt. 4. Lit- 
teras multo mane mihl dedit. Auct. B. Afr. 42. 
sub fin. Quum milltes a mane die! Jejuni sub ar- 
mis sletlssent. Virg. 3. G. 325. dum mane novum, 
dum gramiaa canent. fforat. 1. Sat. 3. 18. noctes 
vigilabat ad ipsum Mane: diem totum stertebat. 
Pers. 3. 1. jam clirum mane fenestras Intrat et 
angustas exlendit luraine riroas. Seneca Ep. 122. 
10. Dies publicus relinquatur : proprium nobis ac 
peculiare mane flat. Coium. 11. R. R- 1. 1*. A 
primo mane opus aggredi. Id. 7. ibid. 12. 3. Sub 
obscuro mane, vel etiam crepusculo. Id. 9. %bid. 
15. 12. Postero mane. Sueton. Aug. 26. A maoe 
usque ad yesperam. Martial. 1. 50. tub fin. Non 
rumpet altum pallidas somnum reus , Sed maoe 
totum dormies. 

MANEO, rnSnes, roansi, roansum, mfinere, 2. a 
Graeca voce uivm, qua idem significat. — Mantti 
pro mantuli syncope apud LuciL Quando in eo 
numero mansti, quo in maxima nunc est Pars bo- 
miouro. Gell. refert 18. 8. - Manem pro maneam 
est qui legit apud Plaut. Hud 2. 4. 5- Nunc nihil 
est, qui te rrranem. Sed lectio valde variat. — 
Part. Maneni et Manendus sub A.li. et II- 2.; 
Mansurxu sub A. I. 1. et II. 2. et B.l. — Manere 
est A) Verbura neutrura; et B) Activum. 

A) Neutrum manere est loco insistere, in loco 
se continere, commorari, sure, restare, haerere all- 
quid generatim exspectando (It. stare, fermarti , 
>imanere, restore; Fr. demeurer, renter; Hisp. 
quedar, eslarse; Germ, bleiben, verbleiben, ver- 
harren; Angl. to stop, stay, tarry, abide, it- 
main, wait). 

1.) Proprie. ■{ 1. Generatim de loco usurpatur 
et fere ad personas refertur, et est loco insistere, 
stare. — a) Absolute. Ter. Phorm. 5. 6. 9. art. 
Nod manes 7 gkt. Vapula. art. Id quidem tibi jam 
flet, nisi resistis, verbero. Pacuvius apud Ctc, 4. 
Acad. (2. pr.) 27. 88. Age adsta: mane, audi: ite- 
radum eadem isteec mibi. Cces. 5. B. G. 30. Fa- 
.Ilem esse rem, seu maneant, seu proflciscantur. 
/nscrtpt. apud Maff. JHus. Ver. 108. 2- hoc (pro 

hue) MAR3VM VBM. tOTW VCtJUtO O ttttr <JU-i. 

Passive imperbonalHer . Ter. HeauU 1. 2. 26. u 
ut erat, raansum tamen oportuit. Cosi. 5. B. G. 



— 170 — 

31. Omnia excogitantur , quare nee sine pericuio 
roaneatur et - periculum augeatur. — o) Addilo 
loco, in quo quis manet. Ter. Eun. 2. 5. 31. In 
interiors parte ut maneam solus cum sola, impe- 
rat. Cic. 3. Off. 26. 99. Manere in patria. esse 
domi suae euro uxore, cum liberis. Cces. 2. B. C. 
41. Manere in loco, ordinesque servare. i£are sal- 
do net posto. et Id. 4, ibid. 1. Quotannis singula 
millia suis ex Qnibus educunt: reliqui domi ma- 
nent. tfepos Eumen. 5. Ne uno loco rnaneos equos 
militares perderet. Sueton. Aug. 92. Eodera cubi- 
culo bleme et testate mansit. Liv. 3. 29. Ha u 
Minuclus abdicat consulatu , jussusque ad exerci- 
tum manet. Sic Id. 29. 20. Ut ad exercitura (Sci- 
pia) maneret. et Cces. 5. B. G. 51. Totam hiemem 
ad exercitum manere decrevlt. Similiter Seneca 
Here. GZt. 1938. Vadis inennis, gnate, per umbras, 
Ad quas semper raansurus eris. Rursus Liv. 30. 27. 
Si consulem manere ad urbem senatui placuisset. 
— Passive iinpersonafiter. Cic. 8. Alt. 3. tub fin. 
Id si est, in Italia forUs-ie rnanebitur. Id. H.ibid. 
15. Nam hie maneri diutius non potest- Cf. Cces. 
3. B- C. 74. Manendum eo loco et rem pralio 
committendam e\islirnabet. — c) Add'lo manen- 
di tempore. Ter. Eun. 3. 3. 28. At tu apud nos 
hie mane, dum redeat ipsa. Adde loc- Cces. 5. B. 
G. 51. cit. supra sub b. — d) Imperativum mane 
non solum significat morare, exspecta; sed inter- 
dum quiesce, cessa, aut quid simile. Plaut. Mil. 
glor. a. 5. v. 10. Meotilur: feri. fy. Mane, dum 
uarro. Id. Cos. 2. 6. 32. Sed mane dum: num ista 
aut populna sors , aut abiegna est tua? Id. Men. 
5. 5. 21. Quid cessas dare potion is aliquid, prius- 
quam percipit tnsania? mk. Mane modo: etiam per- 
contabor. — Ioterduro posi mane deest particula 
dum, ut apud Pelagon. Veterin.% 1. Mane,jjaul- 
lulum se subslccet. in Hippialr. p. 185. est eaoov 
^YjpavYJvat fitxpdv.Quod perperam Sarchianius ver- 
tit nella mattina. J 2. Speciatim et frequenter 
est devertere et morarl , pernoctare , alloggiare. 
Cic. 4. All. 18. Quo die ad me venies, si me amag, 
apud me cum tuis maneas. et 7. ibid- 13. ad fin. 
Pompejus ab Teaao Larinum versus profectus est: 
eo die mansit Venafri. Id. 5. ibid. 1. 3. Ul in Ar- 
cano Quintus maoeret , dies fecit, et ibid. 2. 1. 
Quum has dabam Iitteras, ex Pompejano proQcisce- 
bar, ut eo die manereni in Trebulano apud Poo- 
Li um. et ibid. 1. a med- Scito, noa multis iocis ne 
tectum quidem accipere, et in taberoaculo manere 
pleruoique. Sic Sueton. Cces. 39. Manere inter vias 
tabernacutis posilis. Rursus Ci'c. 1. Phil. 3. 8. 
Quumque intempesta nox esset, mansissemque in 
villa P. Valerii etc. Adde Sueton. Aug. 74. et ffo- 
rat. 1- Od. 1. 25. manet sub Jove frigido Venator. 
Hinc mansiones. — Hinc passive apud Augustin. 
Tract. 27. in Johann. Exposutl modum attribu- 
tioois bujus et doni sui - dicena: Qui manducal 
Carnem meam et biblt Sangulnem meum, in me 
manet, et ego in illo. Signum, quia manducavlt et 
bibit, hoc est: si manet, et manetur; si habitat, 
et inhabitatur; si biuret, ul non deseratur. — Ce- 
terum Liv. 3. 69. Exercitusque novus, paucis co- 
horlibus veteruin militum voluntate sequentibus, 
man«erit ad decimum lapidem . Cf. eumd. 44. 38. 
fct Id. 3. 45. Non inanebit extra domum pa- 
iris sponaa Icilii. h. e. non peruociabit. Sic Ca- 
pitolin. M. Aw el. 7. Nee, prater duas no- 
des, ab eo (patre) mansit diversis vicibua. h. e. 
extra domum palernam pernoctavit. — Similiter 
manere apud aliquem de concubitu dicitur. Sene- 
ca 3. Benef. 16. 3. El non sufflcit unus dies omni- 
bus.'nisi apud alium geslaia est, apud alium man 
sit. Sic manere cum aliqua: V. Donatum ad Ter. 
Andr. 2. 5. 19. . 

II). Translate, vel praegnantc, ut alii volunt, si- 
gniGcatione ^ 1. Ad personas refertur, et est yer- 
stare, constantem esse, iuaiveiv, essere costante, 
continuare, tenersi saldo. — a) Cum Ablalivo 
rei ct prspos. in. Oc. 4. Fam. 13. Hoc ipsum quod 
maneam io vita, peccare me cxislimo. seguilo a vi- 
vere. Cces. 1 B. G. 36. Si in eo manerent, quod 
convenisset. Rursus Cic. ClueM. 83. 176. Servi vi 
tormentorum adducti , in veritate manserunt. Id. 
7. Verr. 32. 83. Civitates, quse in amicitia fide- 
que populi Romani perpetuo maoserant. Sic xVe- 
pos Eumen. 4. Manere in fide, et Liv. 28. 24. in 
fide et in officio. Ck. 7. Ait. 15. Plerique negant 



MANEO 

Caasarern in conditlone mansurum. et 9. ibid. 2. 
Manere in sententla. et 5. Fam. 2. in fin. la vo- 
luntate. Id. Sext. 27. 58. in pristine mente. Auct. 
B. G. 8. 47.; et iVepos Con. 3. in officio. Nepos 
Con. 2. in societate. Id. Agesil. 2. summa fide in 
pactione. — b) Poetice cum Ablat. sine praepos. 
Virg. 2. /En. 160. manere promissis. stare alle 
prometse. Sic 8. ibid. 643. at tu dictis , Albane, 
maoeres. Capell. I. p. 10. Et fit coMbitum ma- 
nere jussis. h. e. et fit valde libitum par ere jussis. 
— c) Cum praepos. intra, Ovid. 3. TVt'sf. 4. 25. 
Crede mibi: bene qui latuit , bene visit: et intra 
Fortunam debet quisque manere suam. Al. leg. 
infra. — d) Cum Adjectivis. Virg. 10. <En. 770, 
manet imperterritus ille, Hostem magnanimum op- 
perlens. Cf. eumd. 7. ibid. 317. immoia manet falis 
Lavlnia coojux. — Uinc ilia JCtorum. Paul. Dig. 
41. 2. 3. a med. Si rem apud te depositani furti 
faciendi causa contrwtaveris, desino possidere: sed 
si earn loco non moveris , plerique responderunt , 
recte possessoreni me manere. L'lp. Dig- 27. 3. 9. 
sub fin. Si tulorl curator sit adjunctus, tutor ma- 
net- V. infra, paragr. proxirae subseq. sub a. ^ 2. 
Refertur etiam ad res el abstracta, et est durare, 
sussiilere, durare, star saldo, manlenersi. — a) 
Cum Accusativo rei et prspos- infer, cum Abla- 
livo et praepos. in, vel cum Ablalivo sine praepos. 
Ter. ffecyr. 4. 4. 101. Manere affinitatern hanc 
inter nos volo. Cic. 12. Fam. 27. Societal semper 
inter nos manebit. A'epo* Reg. 3. Manet amicitia 
inter eos. Oc. 13. Fam. 3(5. Quumque tabulam , 
in qua noinina civitate (o C&sare) donatorum in- 
clsa essent, revelli jussisset: eidem Dolabel!* Cae- 
sar dixit nihil esse, quod de Mega {.civitate do 
nato) vereretur, beneficium suum in eo manere. 
Ovid, fferoid. 15. 59. An gravis inceutuui peragU 
Fortuna teoorem, El manet in cursu semper acer- 
ba suol Cf. Zucref. 5. 1121. nee fundamento sta- 
bili Fortuna manet. Cic. 1. Nat. D. 12. 29. Nihil 
semper suo statu manet. ~- 6) Absolute. Cic. 2. 
Fin. 28. 03. Quid enim ? summus dolor plures 
dies manere non potest. Id. 8. Alt. 14. a med. 
EUcere cupio sententiam tuam: si manet, ut fir- 
mior aim; si mutala est, ut tibi assentiar. Id. 2. 
Phil. 15. 27. Quae (vita) me man ens cooficeret 
angoribus, dimissa molesliis omnibus liberaret. 
Virg. 5. .En. 724. dum vila manebat. Cic. 5. 
Fam. 20. Jus vetu9 et mos antiquus manet. Id. 
Prov. cons. 2U. 48. et 1. Pkil. 9. 21. Manet lex. 
dura in vigore. et Id. Ouinct. 10. 34. Suspicio 
manet. Cces. 3. B. C 16. Induciae nnwnt. Liv. 
1. 27. Nee diu pat Albana mansit. Cic. 2. Off- 8 
29. Parietes urbis stant et manent. Cotum. 4. R. 
R. 33. 4. de ridica. Quod genus Qssitis adminiculi 
manet diutius, quam teres palus. Nepos Themist. 
10. Hujus ad nostrum merooriam monumeuta man- 
serunt. Virg. 2. En. 22. Priami dum regna ma- 
nebant. Id. 5. Eel. 78. Semper honos nomenque 
tuum laudesque manebunt. Plin. 9. Ep. 3. Fama 
manet. Cf. Lucan. 8. 74. Sic Ulp- Dig. 44. 2 23. 
Quamdiu manel contractus, current usurae. Cic. 4. 
Tusc. 13. 30. Vilia adfectiones sunl inanentes. — 
Hinc mansurus, duraturus , stabilis , perpetuus. 
Virg. 3. /En. 85. da mcenia fessis Et genus et 
mansuram uibern. Ovid. 2. Art. am. 242. Curam 
mansuri quisquis amoris habes. Claudian. 4. Con*. 
Honor. 120. Mansura fides. Id. Cons. Mall. Theod. 
•27. m id sura voces. Id. I. cons.Stilich. 39. ami- 
citias mansuro adamanie ligat. Stat. 4. Sitv. 2. 3. 
mansurum carmen. Cf. Sil. It. 27. 626. decus per 
saecula mansurum. — Hinc etiam absolute maneat 
est idem atque inconcussum sit et irrefutabile. Cic. 
3. Off. 12. 49. Maneat ergo, quod turpe sit , id 
numquam esse utile. Id. Rabir. Post. 9. 25. Quam- 
obrem illud maneat et fixurn sit, quod neque roo- 
\eri etc. — c) Cum Adjectivis. Cic. 6. de re- 
publ. 18. Terra immobilis manens, sua sede sem- 
per haeret. Virg 10. .£n. 6U6. Rupes inimota ma- 
net. Cces. 6. B. G. 31. Omnes super ions anni mu- 
nitioncs inlegr* manebant. ^'irg. 6. /En. 48. non 
vullus, non color unus, Non comptae mansere co- 
rns. Cic. Quinct. 26. 82. Voluntas eadem manet. 
African. Dig. 46. 3. 38. in fin. Quarnvis et fide- 
jussoria causa non tenearis , pigous tamen obliga- 
tum manebit. — Hinc eliam pro h*rere , fixura 
esse. Lepidus apud Cic. 10. Fam. 34. sub {in. 
Quae perpetuo animo meo fixa manebunt. Virg. 1. 



MANES 

Mn. 30. manet alta mente repostum Judicium Pa- 
ridis spretaqua injuria forms. — d) Cum Dativo 
persona. Cic. Senect. 7. 22. Manent ingenia seni- 
bus, modo permaoeat studiurn et industrifl. Id. 4. 
Fam. 6. 2. Mibi autem, amissis ornamcntis iis -, 
anum maoebat illud solatium , quod ereptum est. 
Id. 14. Att. 13. 4. Si viveret, mihi cum illo nulla 
contentio jam roanerei. Id. 2. Phil. 6. 11. P. Clo- 
dius, cujus quidem libi faium , aicuti C. Curiooi 
manel. Forccllimis cum Accus. te et Curionem 
legit: at F. infra sub B. I. init. Catull. 8. 15. 
Qua tibi manet vita? Liv. 1. 53. a mtd. Manere 
his belium, quod positum simulelur. Est qui legit 
imminere. Firg. 1. /En. 261. manenl immota luo- 
rum Fata tibi. Adde eutnd. 5. ibid. 348. et 9. ifcid. 
30-2. Et Id. 4. £c/. 53. mihi tain longa ma- 
neat pars ultima vita, Spiritus et , quantum sat 
crit tua dicere facta. Claudian. 2. in Eulrop. 479. 
unaque cuncto Pcona manet geueti. 

B) Active , seu cum Accusaiivo , signiQcat mo- 
rari, restare, exspeclare, dum quippiam venial, ftr- 
mani sinchi uno venga, aspettare. Ad rem, et- 
iam sine Accusative Piaut. True. 4. 3. 69. Haud 
maosisti , dum ego darera illam : lute sumpsisti 
tibi. non hai avulo pazienza. et Id. Stich. 1. 2. 
1. Qui manet, ut moneatur sen us ofGcium suum, 
nee voluntate id facere meminil, haud probus est. 
aspetta d'essere avvisato. — Ceterum cum Accu- 
sativo 

I.) Proprie de personis usurpatur apud Comicos; 
itemque apud Livium et Horat.; translate vero 
apud Poetas, qui Augustt aetate florueruot. — a) 
Manere aliquem dicitur qui eum exspeciat. Plant. 
Aulul. 4. 6. 14. Quamquam hie manere herus me 
sese jusserat. Id. Cos. 3. 2. 12. Intus ilia te, si sc 
arcessas, manet. Id. Epid. 3. 2. 22. Is apud forum 
manel me. Id. Men. 2. 3. 68. er. Etiam parasi- 
tum manes? men. Neque ego ilium maneo, neque 
flocci facio. Id. Merc. 3. 4. 30. Domi maneto me. 
Ter. Phorm. 3. I. 16. Mansurus pater palruum est, 
dum hue adveniat. Liv. 10. 35. Qui nudus atque 
inermis hostem maneat . Norat. 1. Ep. 5. 3. ma 
nebo te domi . Catull. 10. 27. Mane me , inquit 
puellae. bel bello, colle buone, fermali. Al. aliler 
leg. — Similiter de rebus, qua persona Qnguntur. 
Plant. Amph. 1. 3. 48. Nunc te , nox , qua me 
mansisti, mitto, ut cedas diei. Sic Ter. Phorm. 4. 
1. 4. Non manebat atas virginis meani negligen- 
tiam. — b) Manere ali/juid raro usurpatur. Plant. 
Stick. 1.2. 36. Ego sedero in subseliio. pi. Mane 
pulvinum. Horat. Art. P. 154. Si plausoris eges 
aulaa maneDtis etc. Liv. 42. 66, Ipse hostium ad- 
veotum, elatus successu, mansit. 

H.) Translate manere aliquem eleganler dicun- 
tur , qua certo futura sunt et qua imminent. — 
a) Pracipue in adversis. Liv- 26. 13. sub fin. Ea 
potio - ocuios, aures a videndis audiendisque omni- 
bus acerbis indignisque, qua manent victos , vin- 
dicabit. Est qui legit pictts. F. supra sub A II. 
•2. d., ibique etiam' loc. Cic. 2. Phil. 6. 11. Cete- 
rum Firg. 7. /En. 596. te, Turne, nefas, te triste 
manebit Supplicium. Tibull. 1. 8. 77. At te poena 
manet, ni desinis esse superba. Proper t. 2. 21. 58. 
Loogius , aut propius , mors sua quemque manet. 
Horat. 1. Od. 28. 15. sed omnes una manet nox 
et calcanda semel via leli. Id. Epod. 17. 62. Tar- 
diora fata te votis manenl. Odd. 11. Met. 540. 
quos funera maneanl. Sueton. C'res. 14. Quanta eo> 
a plebe Romana maneret invidia. Adde eumd. Do 
mil. 18. — b) Etiam in bonis rebus. Firg. 1. G- 
168. Si te digna manet divini gloria ruris. Id. 3. 
JSn. 505. maneat nostras ea cura nepoles. Id. t>. 
ibid. 71. Te quoque magna manent rcgnis pene- 
tralia nostris. Fet. Poeta apud Lamprid. Alex. 
Sev. 14. Te manet impcrium ca?li lerraque maris- 
qge. Claudian. 1- Rapt. Pros. 195. Praemia digna 
i(e) manenl. Sic Sil It- 3. 149. Te quoque ma- 
gna manenl suscepti iirteniia belli. 

MANES, lum. rn. et f. plur. 3. In singulari num. 
cujus rectus casus erit Manis. Apul. loc. cit. in 
§ 1. Nomine Manem Deum nuncupant. — Manes 
sunt etiam generis feminini. Inscript. non optima 
tamen nota (quarn cum Mommsenio vidit ct cor- 
rexil Henzen. retulitque n. 7382.) apud Feu, Far. 
di notiz. p. 174. mevia sophs, impbtra, sj ovai 

SVBT MA!«BS, HE TAM SCBLESTVM DUCIDIVM EXPERI- 

scab divtivs. Sunt qui hue perlinere putant illud 



— 171 — 

Horat. 1. Od. 4. 16. Jam te premet nox, fabula- 
que Manes. Huic addas per me licet illud incerli 
Auct. epigr. in Anthot. Lat. T. 2. p. 473. Bur- 
mann. Qua ad domus trahet invidas Averni , Fa- 
bulas Manes ubi rei cocrcet. Sed apud Horatium 
alii rectius interpretanlur, Manes, qua fabula sunt 
et nuga mera, vel de quibus Poeta et alii multa 
fabulanlur; illud vero epigramma sublesta admo- 
dura fldei est, et scriptum videtur ex veterum imi- 
taliooe a viio non inerudito post renalas Latinas 
litteras, saculo nempe a Chr. n. XVI. At cl. J. 
Furlanetto in I. a Append, alien Inscript. apud 
De-Lama, Guida al Mus. Parm. p. 71. otiose 

FARCE P1AE MANBS 1TA TE T*A VOTA SBOVAKTVB . 

el aliam apud Gruter. 786. 5.. qua ita legitur a 
Marin. Iscriz. Alb- p. 127. fvria spes l. sem- 

FROMO yiRMO COMtGI CARISS1MO MJH1 ITA 

PETO VOS MAKES SASCTISS1MAE COMMEAOATVM HA 
BEATIS MEVM COMVGEM ET VELLITIS LVCIS 1MDVL- 
GENTISS1MI ESSB HORIS NOCTVRMS VT etc. — Ha- 

tione habita etymr, manes appellati sunt ab anli- 
quo manus, bonus. Dixere igitur deos manes, quasi 
bonos genios. V. Farron. 6. L. L. 4. Mvtl.; Acron. 
ad Horat- 1. Od. 4. 15.; et .Ton. p. 66. 12. Merc. 
— Ceterum manes sunt anima dcfunctoium, o 
vsxue;, al ^u^ac twv vsxpiHv (It. lanime de' mo* - 
ft; Fr. ames des morts; Hisp. las almas de los 
muertos , de los difuntos; Germ, die Seelen der 
Abge-schiedenen; Angl. the ghosts or shudes of the 
dead). Apul. de Deo Socrat. scribit , fuisse spe- 
cies Lemurum : animum enirn humanum etulum 
corpore, vetere Latioa lingua Lemurem dictiUium 
esse: ex Lemuribus, qui posterorum suorum curam 
sorlitus pacato et quieto nomine domum posside- 
ret , Larem dictum esse fa miliar em : qui propter 
adversa vitas merita, nullis bonis sedibus, in terra 
vagatione seu quodam exsilio puniretur, inane terri- 
culamentum bonis hominibus, ceterum noxium ma- 
Iis. Larvam vocatum: qaum incerlum esset, qua cui- 
que eorum sortitio evenisset, utrum Lar esset, an 
Larva, nomine Manem Deum nuncupatum, et ho- 
noris gratia Dei vocabulum additum fuisse. Augw 
stiii. 9. Civ- D. 11. Dicit (Plato) animas hominum 
damones esse, et ex hominibus fieri Lares, si me- 
riti i)ont sunt ; Lernures, si»e Larvas, si maii: Ma- 
nes autem, quum incertum est, bonorum eos, seu 
malorum esse raerltorum. Servius ad Firg. 3. JEn. 
63. ait, Manes esse animas hominum ilio tempore, 
quo de aliis recedentes corporibus nee dum in 
alia, secundum fabulam Pvthagoricam, transierunt. 
Alii putant, Manes eosdera ac Genios esse, duos- 
que Maoes corporibus ab ipsa statim conceptione 
assignalos fuisse, qui ne mortua quidem corpora 
deserant, consumptisque eliam corporibus sepulcra 
inhabitant . Quare qui sepulcra demoliebantur , 
Deos Manes violare putabantur. Plurimi, in qui- 
bus Isid. 8. Orig. 11. tradiderunt , Deos calestes 
vivorum esse, Manes esse Deos morluorum. Alii 
alios Manes, alios Deos infernos dicunt. Alii, in 
quibus Feslus, censent, Deos esse, qui inter etc- 
lum et terram degunt , quibus plena sunt omnia 
inter lunarem et terrenum circulum. Neque absi- 
mili ratione Capell. 2. p. 40. A medieialc vero 
aeris usque in monlium terra-que ronlinia llemi- 
thei Ilerocsque versaulur, qui etc. Ibique Manes , 
id est corpori humano prasules atlribuli , qui pa- 
rentutn seminibus manaverunt . F. ibi plura de 
Manibus. 

1.) Proprie. — a) IHi manes conjunction usur- 
panlur. Lex apud Cic. 2. Legg. 9. 22. deorvm 
mamvm ivra SA^CTA svato. Lucret- 3. 52. mani- 
bus divis inferias rnittere. Id. 6. 65U. manibus divis 
niactalus- Liv. 7. 6. Manus nunc in calum, nunc 
in paten.tes terra -hiatus ad deos manes porrige- 
le. Id. 8. 9. Dii manes, vos precor. Adde Horat. 
Epod. 5. 94. — Hinc D. M. solemnes nots crant, 
quibus Dii Manes in sepulcrurum tilulis signili- 
cantur. In Inscript. apud Maff. Mus. T'er- 292. 
7. habetur Dim Manibus Communibus, quod ul- 
tima fata omnibus imininrant , vel quud morluis 
omnibus Dii Manes prwsint. In alia, quarn habes 
in voc. MAMMA, pro DUs Manibus habetur 
Diii Propitiis , quo probatur eorum senteatia , 
qui Deos Manes diclos esse putant quasi bonos 
Genios. — b) Manes absolute, in plurali num. 
etiam si de uno tan tutu sermo est. Cic. Pis. 7. 16. 
A me quidem etiam psnas expetislis, quibus con- 



MANGONICUS 

juratorum manes expiaretis. Liv. 1. 20. Jusla 
quoque funebria placandosque maoes ut idem pon- 
tifex edoceret, Numa iosliluit. Id. 4. 19. Legatorum 
manibus mactatam victimam dare. Id. 3, 19. Col- 
legae manes fraude liberare. Id. ibid. 58. Manes 
Virginia per tot domos ad pelendas ptenas va- 
gati - tandem quieverunt. Firg. 4. /En. 427. ma- 
nes Anchisa. Id. 6. tftid.. 119. conjugis. Sueton. 
Oth. 7. Galba. Tibull. 1.1. 67. manes alicujus 
ladere. Firg. 3. /En. 303. manesque vocabat He- 
ctoreum ad tumulum. Id. 4, ibid. 34. Id cinerem, 
aut maoes credis curare sepultos. Horat. 1. Sat. 
8. 28. cruor in fossaui confustis , ut inde Manes 
elicerent , animas responsa daturas. Imppp. Fa- 
Untin., Theod. et Arcad. in Constit. Sirm. 8. 
Nullius nos manibus in absoiveodis injuriam fa- 
ciemus 1 imicidis. 

II.) Figurate. ^ 1. Metonymice accipitur pro 
Inferis, hoc est loco, quo anima continentur. Firg. 

1, G. 24-2. at ilium (verticem) Sub pedibus Styx 
atra videt manesque profundi. Id 4. Mn. 387- 
hac manes venial mihi fama sub iraos. Sic Ovid. 
3. Amor. 8. 37. .Eraque et argentum curaque auro 
pondera ferri Manibus admorat. ^ 2. Et pro poe- 
ms, suppliciis, furiis. Firg. 6. Mn. 743. Quisque 
suos palimur manes. Ubi Servius: Manes, id e6t 
supplicia, qua sunt apud manes: vel genios dicit, 
quos cum vita sorlimur. Adde Stat. 8. Theb. 84. 
5 3. Item pro cadavere. Liv. 3t. 30. Sepulcra di- 
ruta , omnium nudatos manes , nullius ossa terra 
tegi. Propert. 2 13. 32. Accipiet manes pamila 
testa meos. Plin. 1 1 . Hist. nal. 37. 55. (148). Ea 
causa est, ut pleraque alitum e manibus hominum 
ocuios potissimum appelant. Id. 16. ibid. 44. 85. 
(.234). Subest specus, in quo manes Scipioois draco 
cuslodire tradilur. 

MANGAVNUM , i , n. 2. Graca vox , qua ariifl- 
cium et preestigias sigoiOcat. Gloss. Cyril I. Mav- 
■yavov, mangatoum, 

MANGO, onis, m. 3. a /ftxyyavov » quod illud 
etiam artiBcium signiflcat, quo quis alios decipit. 
^ 1. Geoeraiim dicitur de eo, qui merces polit , 
ut pluris vendat. Plin. 37. Hist. not. 13. 76. (199). 
EfBcacissiroum experimentum excusant mangones 
gemmarum. Id. 12- ibid. 20. 43. (98). mangones 
dicit eos, qui circa unguenta laborant, ut gratiora 
flant. et 23. ibid. 1. 22. (39). qui circa vina. Nar- 
rat Sueton. Fesp. 4. mulionem probri loco di- 
ctum fuisse Vespasianum, quod mangooicum qua- 
slunt exercuisset. Ex quo intelligimus, mangones 
dictos etiam, qui jumenta mercarentur et vende- 
rent. bnraHiere da cavalli. Hinc Pe'agon. Fete- 
rin. 1. 4. Hem aliud ad morbum Caystri , Sicull 
mangonis. Similiter vocari possunt, qui gallinarum 
saginarn exenenl, quia eorum artificium Plin. ap- 
pellat mangonium, 10. Hist, nat- 50. 71. (140). 
^f 2. Speciatim est venaltcius , seu qui homines , 
prasertim pueros puellasque , veodit , vendiWre e 
mercante d'uomini, av&ptoTroxaTnjAo? , amuaxsu- 
uojo;. Elenim mangones fuco et pice et aliis me- 
dicamentis mancipiorum corpora illinebant; et, te- 
ste Galeno de meih. med. I. 14. c. 16., graciliorum 
puerorusn femora ct nates altcrnis diebus leviter fe- 
rolis ideo percutiebant, ut illis inlumcscentibus eos 
xaXXijrvyciu; carius venderent (namque ipse Cels. 

2. 14. Si frictio modica sit, impleri corpus.). Mar- 
tial. 1. 59. Millia pro puero centum me mango 
poposcil. Id. 9. 7. Non puer avari sectus arte man- 
gonis , Virililatis damna mceret erepta. Plin. 24. 
Hist, nat 6. 22.(35). Resina illinitur totis cor- 
poribus, mangonum maxime cura, ad gracililatem 
emendandam. Id. 30. ibid. a. 13.(41). Item man- 
gonibus, ut lanuao tardior sit pubescentium, san- 
guis e tesliculis agnorum, quum castiantur, prasta*,", 
qui evulsis pilis illilus et contra virus proficit. 
Qainlil. 2. 15. 25. Mangones, qui colorem fuco, et 
verum robur inani sagina rnenliuntur- Seneca Ep. 
80. Mangones y quidquid est quod displiceat, aliquo 
lenocinio abscondunt . PUn. 7. Hist. nat. 12. 10- 
(5.'i>. Toranius mango Antonio jam triumviro exi- 
mios forma pueros, allerum in Aetaaja genitum . 
altcrum trans Alpes , ut geminos vendidit. Adde 
Horat. 2. Ep. 2. 13.; Juvenal. 11. 47.; Sueton. 
Aug. 69.; JUacrob. 2. .Safurn. 4. 38.; ct Dig.it. 
1. 44. § I., 50. 16. 207. et alibi. 

MANGONICO, as. V. MANGOMZO in fin. 
MANGONICUS, a, urn, adject. cM^3Tspm6puwc> 



MANGONIUM 



«d mangonem pertinens. Plin. 21. Hist- nat- 26. 
07. (170). Radix hyacinthi bulbscea raangonkis 
venaliciis pulcre nola. Sueton. fesp. 4, Ad man- 
gonitos qurestus deseendere. 

MANGONlUM, li, n. 2. ua.r,a.veict, artificium, 
quod ad res facilius vendendas adbibetur. Plin. 10 
Mist. nat. 50. 71. (140). Nee tameo in hoe raan- 
gonio quicquam lotum placet, 

MANGQNIZATUS, a, urn. V. voc. seq. 
MANGOMZO, 39, 3vi, atum, are, a. 1. Part. 
Mangonizalus. — Mangonizare est mangonico ar- 
tificio polire, fucare, adornare, ut gratia ret pre- 
liumque coneilietur , imbeltettare , raffazzonare , 
abbellire. Plin. 32. Hist. nat. It). 47. (135). PsI- 
lothrum est thynni sanguis: jecur etiam tritum , 
niixtoqne cedrio, plumbea pyxide asservatum. Ita 
pueros mangonizarit Salpe obstelrix. Id. 23. ibid. 
1. 16. (26). Succus illitus Istiore quodam colore, 
et cutis teneritate mangonizat corpora. Silliq. po- 
siremam vocem omiltit. Id. 9. ibid. 54.79. (168). 
Primus pensiles invenit balineas, ita mangonizatas 
■villas subinde vendendo. Sillig. ubique scribit 
mangonico, cat. 
MANl V. MANE. 

MANIA, a, r. uavia. 5 1. Est idem ac furor et 
insania (ut apud Cic. 3- Tusc. 5. 11). Ceel. Aurel. 
3. Acut. 12. Similes sunt hydrophobics passroni 
phrenitis, mania, quam nos furorem, live insaniam 
dherimus. Habet ct /Emilius Macer de Herb, c 
61. p. 224. ed Aid. Infert, sicut olus, beec herba 
lomesla maniam. ubi prima licenter corripitur. 
€ 2. Apud feget. 3. feterin. 2- a med. (hoc 
est 4. Velerin. 3. '»• Schneid.) est morbus bourn, 
qui iis eripit sensum. ut nee audiant more soli- 
io. nee videanl. Alii tamen , et ipse Schnei- 
dertts, ibid. leg. in soma. 

MASI/E, arum, f. plur. 1. a Mania Lanum matre, 
rii: qua V. MAMA in ON0M-, dicuntur infantum 
tmicuiamenta, turpes rtcformesque persons, quibus 
riutrices pueris parvulU minitantur, ut ait sElius 
Stilo apud Feslum p. 129. 26. Mull., quocum cf. 
Paul. mac. p. 128. 8. Mull. Hoc sensu usurpat 
Amah. 6. 26. Ut parvuli pusiones personarum nion- 
struosissima torvitate sannis eliam conslringerentur 
ct maniis. V. Munck. de fab. Alellan. p. 43. et seq. 
— ys. De nom. propr. f. O.NOM. 
MANIBULA. V. MANICULA sub 2. 
MANlCA, a?, et scepissime r 

MANlCE,5rum. f. plur. 1. a manus, teste J ar- 
ron. 6. L. £.85., ubi manica in singular! numero 
legitur. Similiter num. sing, occurril , scilicet de 
bestiario, cujus fortasse manus tanlum dexlera mu- 
niehaliw manica, apud Fronton. 5. ad M. Cces. 22. 
(.edente iterum A. Maio). Consul populi Romani 
posita pnelexta, manicam induil, leonem inter ju~ 
venes Quinquatribus percussit, populo Romano spe- 
ctante. — Ceterum 

I.) Proprie. f 1. Manicae sunt pars vesUs, qua 
brachia et manus, vel manus tantum teguntur, ut 
docent Non. p. 350. 22. Merc, ct Itid. 5. Orig. 2t. 
10. et 19. ibid. 22. 8. /jsiptSe? (1l. maniche, auantx; 
FY. manches d'une tunique, gants; ilisp. manias 
de vestido, guantes; Germ, die Handbekleidung, 
Aermel, Munschetten, JIandschuhen ; Angl. cove- 
rings for the hands and arms, sleeves, gloves, 
mittens). — a) De tunica rum manic is , qui- 
bus brachia teguntur. firs. *»• A-.n. 616. Et tu- 
nics manicas, et habent redimicula mitrae. Tac. 
Germ. 17. Feminne lineis amiciibus vclantur, par- 
lemque vestitus superioris in manicas non exien- 
dunt, nudae brachia ac lacertos. V. CH1HIDOTA 
ft MANICATCS; et cf. Curt. 3. 3. 13. et Geli 
■j |-2. — b) De operimentis manuurn, Plin. 3. 
Ep. 5. anted. Ad iatus notarius cum lihro et pu- 
"•illaribus: cujus manus hiente mnnicii niunieban- 
lur, ut ne exli quidein aspcriias u'lum studii tern- 
pus eriperet. guanli , manicotti. Sic: manicas de 
jjellibus Pallad. I. H. tt. 43. 4. tnemoret inter ea, 
qua vel in silvis, vel in vepi ibus rusiiro operi, et 
venalorio apta sunt. Hue perlinere videtur illud 
Cic. 11. Phil. 11. 26. Quamquam miror, tamdiu 
morari Antonium. solet enim accipcre ip>e mani- 
cas, nee diulius obsidionis metum suslinere. sal. 
itincris et fugfe causa: manicse enim adhibits fue- 
runt ab elTeminatis ad manus et brachia contra 
cali injurias munienda. Recenliores tameo hunc 
Cic. locum de militaribus manicis ioterpretantur. 



— 172 — 

— c) De manicis militaribus , quihus brachia et 
manus contra tela et enses muniuntur, manopole. 
Juvenal. 6. 255. Balteus , et manica? , et cristas , 

crurisque sinistri Dimidium tegmen- V. Avellino, 
Osserv. sui graffiti p. 7. et cf. Feget. 1. Milit. 
20. Usque eo", ut sagittarii sinistra brachia mnnicis 
munirent. 5 2 - Sunt et ' Bm i quibus manus ligan- 
tur, manette: sicut pedicce , quibus pedes. Apul. 
Florid, n. 17. Quid si manus manicis restringan- 
tur? quid si pedes pedicis coarctenlur ? Plant. 
A sin. 2. 2. 38. Ubi manus manica complex® sunt. 
atque adductre ad trabem. firg. 2. /En. 146. ma- 
nicas atque arcta levari Vincla jubet Priamus. He- 
rat. 1. Ep. 16.76. in manicis et Compedibus ssevo 
te sub custode tenebo. firg. 4. G. 439- manicis- 
que jacentem Occupat. Val. Flacc. 2. 462. truces 
manica. Cod. Theod. 9. 3. I. rerrere. Plant. Capt. 
3. 5. 1. Injicere alicui manicas. Id Most. 5. I. 
17. Manicas connectere. Sil. It. 17. HI. Addcre 
alicui vincla et manicas. *f 3. De ferreis mani- 
bus , quibus in navali prcelio naves hoslium ca- 
ptantur (V. HARPAGO, onis), Lucan. 3. 665. Ast 
alias manicnequc Sigant , teretesque catenae, Seque 

tenent remis. 

II.) Translate , metaphora ducta a superior! pa- 
ragr. 2. Lucilius apud iVon. p. 350. 25. Merc. Si 
laqueis, manicis, pedicis mens irretila est. 

MA>ICARlUS, li, in. 2. gladiator, qui et laquea- 
rlus et laqueator est appellatus , is nempe fuisse 
videtur, qui manicis seu laqueis adversarium suum 
prehenderet , diversus tamen a retiario. V. LA- 
QUEATOR. Inscripl. apud Marin. Iscriz. Alb. 
p. 12., quas est apud Orell. 2566 dshosthbnrs ma- 

MCARIUS FBL)CIAJ(V9 RETiarlUS. 

SIA.NICATUS, a, urn, adject, (manicaa) manicas 
habens, manuleatus. Cic. 2. Cat. 10. 22. JJuoi pcxo 
capillo, nilidos, manicatis et talaribus tunicis vide- 
tis. Adde Curl. 3. 3. 13.; et cf. hid. 1». Orig. 22. 
8.; et cf. MANKJiE sub I. 1. a. - Pelles mani- 
calce apud Colum. \. R. R. 8. 9. et 11. ibid. 1. 
21. sunt manics de pellibus (ut eas vocat Pallad. 
i. R. R. 43. 4.), et una cum sagatis cucullis re- 
censentur, ad arcendos ventos, frigora et imbres. 

MANICLEaTUS, a, um, adject, (manica) idem 
ac manicatus. Isid. 19. Orig. 22. 8. Tunica mani- 
cleata. 

MANtCO, as, Svi, atum, are, n. 1. (mane) ma- 
ne venire, o'pS'pi^w. Vet. interpr. ad Juvenal. 5. 
79. Propterea semper manicasli per pluviam. Vul- 
gat. interpr. Cue. 21. 38. Et omnia populus ma- 
nicabat ad eum in templo audire eum. Augustin. 
Qucest. 46. in lib. Judic. 9. 32. et 33. Quod La 
tini quidam habent maturabis , quidam vero ma- 
nicabis, (Jrscus habet, quod dici posset non uno 
verbo, diluculo surges, h. e. o'svp-'w. 
MAnICON, i, n. 2. vel rectius 
MANlCOS vel us, a vei e, on vel um , adj«ct. 
fiavtxG; , a uavia insania, furialis, insanus. Ma- 
nicon coifnominatum est genus trychni , fruticis , 
cujus succus insaniam facit , teste Plin. 21. Hist. 
nat. 31. 105. (179). Similiter Apul. Herb. 74. Ap- 
pellator {herba sirychno) manice , sed Latine fu- 
rialis, eo quod furorem excitat. 

MANtCULA, ;e, f. 1. deminut. a manus, parva 
manus, manina , /stpiov. 5 '■ Slricto sensu. 
Plant. Hud. '%. 4. VHi. Duas connexse manicula; , 
et sucula est. Adde Pseud. 5. 1. 16., ubi Boxhor- 
nius voluil legi mammicula , vel mammillula . 
^ 3. Manirula dicitur transversa regula in stiva 
aratri, ita dicta, quod manu buhulci tenealur: qui 
quasi est temo inter boves. Ita farro 5. /- L. 
135. Mull., ubi alii leg. manibula. 

MANilHICTL'S , a, um , adject, qui manus ad 
saltandurn inner lit . Gloss. Philox. Maniduclus , 

MANft'ESTARlL'S vel tnanufestarius , a, um , 
adject, (manifestus) idem quod marnTestus , et qui 
ncgari non potest, manifesto, patente, chiaro. — 
a> Dc pcr^onis. Ptaut. Aulut. 3. 4. 1u. (japio fu- 
stern , obtrunco gallurn, Turern nianifestariurn. Id. 
Trin. 4. 2. 50. Teneo hunc manifestarium. con- 
vinto. — b) De rebus et abslraclis. Plant- Mil. 
glor.2. 5. 31. Manifcstaria res est. Gelt. 1. 7. Sc, 
ut in Plauti eomccdia (Bacch- 4. 8. 87.) mcerhus, 
ita in Ciceronis oratione solcecismus essel manife- 
starius. I.aclant. de marte persecut. 30. Manife- 
starius homicida. 



MANIFESTOS 

MANIFEST ATlO vel manufestatio, onjs , f. 3. 

(manifesto) actus manifestandi , manifestazione , 
StJahxtis. Angus tin. 20. Civ. D. 30. o med. Per 
sua? prassenlia inanifestationem. Sulpic. Sever. 3. 
Dial. 4. Tanta; manifeslatione virtutis. Cassiod. 7- 
Tartar. 35. Manifestatio conscientice bonw. Adde 
Jul.epil. Novell. 115. $ 369.; et fulgat. interpr. 
1. Cor. 12. 7. et 2. Cor. 4. 2. 

MANIFEST ATOR vel manufestator, oris. m. 3. 
manifestatore, qui maoifestat. IVon. p. 14. 6. Merc. 
Hujus rci manifestator est Lucretius lihro VI. 

MANtFE STATUS vel manufestatus, a, um. V. 
MANIFESTO, t«. 

MANIFEST E vel manufeste, et 

MANIFESTO vel manuTesto , adverb. ( manife 
st us). Manife ste legitur apud Apul. 6. Met. Tunc 
Psyche - ad promptum exilium sese compelli mani- 
feste comperit. Item maniftsle occurrit apud eumd. 
ibid.; Scriban. ep. prcetniss. Compos.; Paul. 3. 
Sentent. t>. § GO.; et Dig. 50. 16. 243.; et ful- 
gat. inter p. 1. Esdr. 4. 18. et alibi scepissime. 
Dubia est lectio apud Cic. 3. Cat. 2. i. et Flacc. 
28. 68., ubi recenliores plerlque manifesto leg. — 
Manifesto proprie est Ablat. ab adject- Manife- 
sins, ad v erbiorum more usurpnluj. — Cornp. Ma- 
nifestos et Sup. Manifestissime. ■- Manifeste et 
manifesto est idem atque aperte, clare, palam, non 
obscure, 5a^(«1; (It. manifpstamente, patentemen- 
te , evident emente ; Vr. manifeatemen! , claire- 
ment . evidemmenl; Hisp. manifes lament e , cta- 
rameate , de un modo claro , evidentemenle ; 
Germ, auf handgreifliche und augenschein-liche 
Art und ffeise, ofj'enbar otler offenkundig ; Angl. 
manifestly, eviilenlly, clearly, palpably, openly). 
Occurrit — a) Pos. Manifesto apud Plant. A sin. 

3. 2. 26. Jam faxo. ip<um huminem manifesto op- 
prim as. lo irovi ml fatlo. Sic ibid- 3. 2. 23. Ubi 
prensus in turto sics manifesto et verberatus. Id. 
Pcen. 3. 5. 40. Manifesto fur es mini. h. e. fur 
nanifestus. Id. < 'as. 2. 3- l'J. Peril ! manifesto 
miser tencor. Sic Id. Pseud. 4. 7. 61- Manifesto 
hunc hominem teneo, qui argentum attulit. Cic. 3. 
Cat. 2. 4. Ut tola res vobis manifesto deprchen- 
deretur . Id- Clueni. 7. 20. Quum manifesto ve- 
nerium deprehendisset. el ibid. 14. 42. Facinus ma- 
nifesto compertum atque deprehensum. Id. Brut. 
80. 277. Quum indicia mortis se comperisse ma 
nifesto et manu lenere diceret. Plin. 36. Hist. nat. 
22. 45. (162). Manifesto apparct- Id. 9. ibid. 45. 
69. (148). Manifesto oslendunt. — EO Com p. Ma- 
nifestos apud firg. 8. 'En. 16. manirestius ipsi, 
Quam Turno regi,'aut regi apparere Latino. Tac. 

4. Hist. 23. Quo discreta virtus manifestius spe- 
ctaretur. Id. 1. ibid. 8H. Quauto magis occullare 
pavorem nitebantur , manifestius pavidi . ~ c) 
Sup. Manifestissime apud Apul. de Mag. Lt 0- 
mnibus manifestissime patcat. Sccevola Dig. 33. 2. 
32. $ 6. Manifestissime pro bare aliquid. Adde Cod. 
4. 18. 2. 

MANIFESTO vel manifesto, as, Svi, atum, are, 
a. 1, (manifestos). Part. Manifesiatus. — Manife- 
stos est monifeslum reddere , palam facerc , pro- 
dere , ostenderc , declaiare, manifestare , far pa- 
lese, mostrare, Zv,vto<;<». Ovid. 13. Met. 105. Ipse 
nitor galeae, claro radiant is ab auro, Insidias pro- 
det, rnanifeslabitque latentem. Justin. 24. 6. extr. 
Multa ibi visunlur munera , qu;E reddentium vota 
gratam voiunlatem manifcstanl. Id. 11. 3. 'J. 
Odium eos omnium pupulorum esse : quod vel ex 
eo manifestari, quod etc. Id. 41. 1.2. Id vocabulo 
manifestalur. Dig. 49. 5. C. Opinionem suam per 
relationem man i Testa re. Augustin. \. Doclr. Chr. 
12. sub fin- Per se ipsa, quoniam vera sunt, mn- 
nife?tata delectant- Pallad. 11. R. R. 12. 5. Qui 
in irimco inscrunl (cerasum), sicut Martialis dicit, 
omnern lanuginem , qu:e circa est , auferre debe- 
buni , quam, si 1 emanserit , insilis nocere manife- 
slat. h. e. doi'et. 

MANlKKSTUS vel manufeslus , a, um, adject. 
iUanufestus antiquo more legitur apud Plant. — 
Ralione habita ctymi, videtur esse a manu el fe- 
slus , hoc est manu pre?iensus ; festus enim ab 
inusit. fendo deduct potest , quod occurrit in of- 
fendo. — Com p. Mamfeshor el Sup. Manifeslis- 
simus 1." et 2.' J — Manifestus est clarus, patens, 
apertus, palam et in piomptn posilus, testalus, per- 
spicuus: quasi manu teneatur, ita ut ncgari aut 



MAN1FICUS 

dissimuiari Don poult: et jbdIm Id malsm partem 
aumltur, favapdc, (It. manifesto, patente, evfderi- 
te , chiaro, « ch* ti tocca con mano; Pr. palpa- 
ble, manifesxe, clair, evident; Hlsp. manifieito , 
claro , evidente ; Germ, auf der That ergriffen 
und to iberfuhrt, dost dan Verbrechen augen- 
tcheinlich und unJauge&ar itt, augenscheinlich, 
unzweifelhaft ; Aug], manifeit , clear, evident, 
plain, apparent, notorious). Occurrtt — 1.°) De 
person!*; et quldera — a) Absolute. Plant. Men. 
4. 2. 29. Nee magis manifestum ego bomioero oo- 
quara ullum tenerl tidi. pin convinto. Cf. Cic. 4. 
Verr. 73. 18t. Manifest!* in rebus hominem Jam 
teneri lidebitis. Sail Cat. 42. Legalis prascipit , 
at dent operam , ut eonjuratos quam maiitne ma- 
nifestos habeant. Ovid, de nuce 3. Obruere ista 
solet manifestos pceoa noccntes. Id. 2. Amor. 4. 
39. manifestus amator. Dig. 47- 2. 3. $ 2. fur. — 
Rt in bonam partem. Virg. 3. £n. 150, Penates 
tiai ante oculos adstare jaceolia In somnis, multo 
manifest! luinioe , qua se Plena per iosertas fun- 
debit !um fenestras. Adde Val. Flacc 1. 105. 
Ovid 1. Pont. 1. 63. Ut mlbi dl faveant; quibus 
est maoifeslior Ipse. — b) Elegaoter cum Geo!- 
ti»o rei , ia qua qui* manifesto lenetur . Plaut- 
True. 1. 2. 30. Manifestam mendacii , mala t le 
teneo. convinta, patentemente rea. et Id. apud 
iYon. p. 453. 31. Merc. Manirestum bunc obtorto 
collo teneo furem flagitt Sail Jug. 39. At Jugur- 
tha manifestus tanti sceleris noo pr'tus omisit con- 
tra verum niti etc. Id. Cat. 56. txtr. Siculi de 
manifests rerum eapitaliurn more majorum suppli- 
cium iumendum. Tac. 14. Ann. 29. Maoifestus 
ambition]*. Id. 15. ibid. 60- conjuration!*. Id. 2. 
ibid. 85. delicti, et 4. ibid. 53. Ne offensionis, aut 
metus manifestus foret. per non dar a conoscere 
(Feitere disguttato , o (Paver paura. Sic Ovid. 5. 
FtuL 313. per quod Berem manifest* doloris. Tac. 
ti. Ann. 5t. Spifans ac maaifesta vita, dartdo 
manifests segni di vita, el 15. ibid. 54. Ipse roce- 
stus et magna cogitalionis manifestus erat- Seneca 

4. Qu&st. nat. 2. ante med. Manifestus oovarum 
Tirium Nilus. — c) Cum Infinite*. Tac. 2. Ann. 
57. Atrox ac dissenlire manifestus. Id. Dial, de 
oraU to. Ipse satis manifestus est, Jamdudum in 
conlrarium aceingl. Paul. Dig. 30. 33. Nisi ipse 
testator ex scriptura maoifestissimus esset, ulrum- 
qoe eoram sotldum accipere roluisse. et Ibid. 24. 
3. 24. $ 8. Nutlam compelentem curara Infene 
maoifestisiimui. et 33. 4. 3. Dotem relegasse ma- 
nifeitisiimus. — 2.°) De rebus et abstract!*. — 
a) Specialira. Cic. 4. Verr. 20. 48. Furlum mani- 
festum . cui oec raanifestum opponitur , et est 
JCiorum formula, teste Gelt. 11. 18. Manifestum 
furtura est, ut ait Massurius (Sabinus), quod de- 
prehenditur dum flt . au'tc^wpov. Adde Cajum 3. 
Institut. J 183. et seqq.; et Ulp. Dig- 47. 1. 3. 
et 5. et alibi. Cf. et Cic. 3. Cat. 5. tt. Scelus ma- 
nifestam atque depreheosum . — b) Generation , 
adjective. Plaut- Most. 3. 1. 8. Maaifesta res est, 
nisi quid occurro prius , oe hoe nunc seaex resci- 
scat. Cic. 2. Verr. 16. 48. Ejusmodi res, iu notas, 
it* leslatas, ita oingnas , Ita manifeslas proferam , 
ut etc. Id. Rose. Am. 34. 95. Res opertfe et mani- 
fest*. Id. 3. Verr. 78. 191. Teneri ia manifesto 
pecrato. Liv- 1. 26. Ut cades roanifesta aliquo ta- 
men piaculo piaretur. Virg. 2. JEn. 309. Turn vero 
msoifesta fides , Danaumque patescunt losidiae . 
Prupert. 3. 13. 3. roanifesta causa. Ovid- 2. Amor. 
2. 55. culpa. Id. 6. Met- 313. ira numinis. Id. 2. 
Art. am. 32 1, pietas. Id- 9. Met. 482. libido. Id. 

5. ibid- 468. sign*. Id. 2. ibid. 133. testUia rotae. 
(JuiniU. 10. 3. 8 Manifestus est eliam ex opere 
i^iio labor. Id. 13. 2. 22. H*c si ralione mani- 
fest* nou essent, exempli* tamen ciederenms. Plin. 
12. Hist. nat. 25. 54. (123). Manifestior frags. Id. 
37. ibid, 10. 60. (165). Maaifeslissiinum exemplutn. 
;■:; (Juintii. Declam. 14. I. Manifcstissimuro «re- 
: j j. — c) Absolute , neulro gen. Plin. 9. Hist 
-^i. J . 49. 73.(156). ..Fgroiare slngulus, manifestum 
r«:it m»cies. Cf. Trajanus ad Plin. 10. Ep. 9.8. 
'^■ji neiZ»»eril , se Christianum esse, idque re ipsa 
-ir.ifestum fecerit. Rursus Plin. 2. Hist. nat. 16. 
\"i. .69). Manifestum est, ab exorlu miitulino lali- 
:L:ines tcandi. Quinlil. 3. 6. 81. Non slatlm, quod 
•ise m»oife*ium est, eliam, quid lit, apparet. — 
Fj seq. relalhvo. Quintil. 7. 2. 18. Manifestum, 



— 173 — 

qui* potlonem dederit; qua si.Tenen! fuerit, oul- 
I* qusstio de auctore. Id. 6. 2. 20- Quas quibus 
ex loci* ducenda sint, et manifestum omnibus, et 
a nobi* dictum est. — Id. 3. 8. 26. Manifestos 
est, quam ut docendam sit. Liv. 40. 9. extr. Ha- 
bere allquld pro manifesto. — El Id piarali num. 
Ovid- 9. Met. 694, Qnum velut excussam somno et 
manifest* Tldentem Sic affata dea est. QuintiL 5. 

13. 35. Manifest!* Tepugnare. — Hinc 
Manifesto, ablat. ling, oum., adrerbiorura more 

usurpatur. V. MANIFESTE et MANIFESTO loco 
suo. 

MANlFlCUS, a, um, adject, (manus et facio) 
manufactus, yttooTtoir}xog. Ccel. Aurel. 2. Tard. 

14. extr. Sic etiam plurima localia adjutoria ad- 
hibenda conscripsit, qua? multo tempore manificas 
ulcerationes, hoc est quas nos exlrinsecus infui- 
mus, in cicatricem terrire cobibeaot. Vulgati li- 
bri habent magniBcas , quod a re tota absonum 
est: contra verba hoc est quas etc. postulare vi- 
dentur manificas, quod vocabulum a Cceliana. 
scribendi ratione minim* abhorret. 

MANlFOLlUM, 11, d. 3. berba eadem ac perso- 
□ata. Apul. Herb. 36. 

MANIMORIA, est tocabuli forma, ad etymon 
memorice declarandum, efficta a Varron. 6. L. L. 
45. Mull. Memioisse a memoria , quum quid 
fern an sit in meote indeque rursus movetur; quae a 
manendo ut manimoria potest esse dicta. 

MAnIOL-E, Srum, f. plur. 1. parvne mania?, b. e. 
terriculameola puerorum. iPauf. Diac. p. 128. 8. 
Mull. 

MANlOPCEOS, on, adject. ftavtoTtotdc, furiosum 
reddens: a ftavt'a furor et itoisw facio. Hoc etiam 
noroen Inter alia raulta babet berba hyoscyamus , 
teste Apul. Herb. 4. 

M A.N lOSIJS, a, am, adject, insanus , furiosus. 
Ammian. 28. 4. Quid faciat maniosus et nequam? 
Alii leg. malus, famosus: sed Eyssenhardt. le- 
ctionem maniosus retiouit. 

MA.NIPL4RIS. V. MANIPULARIS init. 

MANiPREClL'M vet maoipretium. V. MANU- 
PRETIUM. 

MA.NIPClARIS vel m8nupularis(el per syncopen 
mSnlpiaris vel manuplaris apud Poetai), e, adject. 
(manipulus) ad maoipulum pertinens; et occurrit 
translate tantum io re militari. — a) Manipu- 
lares milites sunt gregarii, qui ad eumdem mani- 
pulum militarem pertinent. Ovid. 3. Fast. 117. 
Pertica suspenses portabat longa maniplos : Unde 
manipiaris comma miles babet. Cf. et Varron. 6. 
L. L. 85. Mull, et Plaut. Mil. glor. 3. 2. 3. Si 
ceoturiati bena sunt manuplares niei. Adde eumd- 
Most. 1. 3. 153. et 5. 1. 7. — Cetcrum Id. Plaut- 
True. 2. 6. 10. Non placet, quam scurra? laudani, 
manupulares mussitant. Cms. 7. B. G. 47. in fin. 
L. Fabius cenlurio. tres suos nactu* manipulares , 
atque ab us sublevatus, murum ascendit. Id. 3. R. 
C. 91. Crastinus evocatus, qui superiore anno pri- 
mum pilum duterat, se<iuimini me, inquit, mani- 
pulate* mci qui fuistis. et Tac. 1. Ann. 21. Ciere 
modo nomina singulorum , modo centuriain quis- 
que , cujus manipuiaris erst. Cic. 9 Alt. 10. .Me 
una haec res torquct , quod non Pornppjum , tan- 
quam amis manipuiaris, secutus sim. come un sem- 
ptice soldalo. et Tac. 1. Ann. 21). Rufus diu ma- 
nipuiaris , dein cenlurio, mox priefectus. Id. 1. 
Hist. 16. Plotius Finnui , e manipularibus quon- 
dam, tunc vigilibus pra;pu situs. — 6> Manipula- 
res judices, qui e manipu lis scu e gregariis mili- 
tibus electi sunt. Cic. 1. Phil. 8. 2u. Addo eliam 
judices manipulares ex legione Alaudaruin. Sic ma- 
nipuktrii imperator dicitur a Plin. 33. Hist. nat. 
11. 53- (150). C. Marius, quia e manipuiari milite 
ad summum impcratorium grajum evei'tus fucrat. 
— XB. Dc roguom. Rom. V. ONOM. 

MANlfL'LAItlL'S vel manupularius, a, um, ad- 
ject, idem quod manipuiaris. Sueton. Cat. U. Ma- 
nipulario habitu inter milites educabalur. Habent 
et iVot. Tir. p. 70. — Hinc 

Manipularius , I i , m. 2. absolute, subslanti- 
vorum more , est idem ac miles gregarius , qui 
ad eumdem manipulum militarem perlinot. Cod- 
Tlieod. 9. 27. 3. 

MANIpDLATIM vel manupulatim, adverb, (ma- 
nipulus) per manipulos, in manate, in fascetti. 

I.) Proprie. Plin. 12. Hist. nat. 13. 28. (18). 



MANIPULUS 

Amomi frutex carpitur cum radica , maoipolatim 
leniter eompooitur. 

II.) Transtate Id re militari. Siserma apud Ifon. 
p. 141. 27. Merc. Quura denslores manipulatim 
resistere bostibus instituisseot. Liv. 8. 8. Et quod 
aotea phalanges similes Macedoniis , poste* mani- 
pulatim struct* acies ccepit esse. Adde eumd. 2. 
ibid. 53. et 23. 42. Sic Tac. 1. Hist. 82. Manipu- 
latim allocuti sunt Licioius Proculus et Plotius 
Firmus. — Urbane Plant. Pseud. 1. 2. 48. Mani- 
pulatim munerigeruli mini jam ante a?dc$ facile hie 
adsiot. Confer Ammian. 28. 4. Noonullos folgen- 
tes sericis indumentis, ut ducendos ad mortem 
vel - pr;egresso esercitu irma cogentes, manipu- 
latim concitato fragore sequitur multitude servo- 
rum. 

MANlPfjLUS vel manupulus (et per syncopen 
maniplus apud Poet as), i, m. 2. Manipulum neu- 
tro genere habent quidam Codices Spartiani Ha- 
drian. 10. Inter manipuia vitam etc. teste Salma- 
sio. Maoipulus, a manus et pleo quod manum im- 
pleat , ut Isid. 18. Orig. 3. 5. ait, est manualis 
herbarum fasciculus, quem manu quis appreheodit 
metendo , Spay/ia (It. manipolo , brancata ,-ma- 
nata; Fr. poignee, manipule, faisceau, gerbe de 
ble, botte de fain, d'herbe; f lisp, punado, puno, 
manipulo, Ho, fardo; Germ. ein. Bundel; Angl 
a handful, armful, bottle, gripe, bundle) 

I.) Proprie. Varro 1. R. R. 49. 1. Quum pera- 
ruit, de bis (herbis) manipulos fieri ac vehi ad vil- 
lain, et ibid. 50. 1. Et manipulum, ut quemque 
subsecuerunl , poount in terra. Virg. 1. G. 399. 
oon ore solutes Immundi meminere sues jaciare 
maniplos. Id. 3. ibid. 397. filicumque maniplis 
Sternere bumum. Cels. 5. 25. Manipulus, qui ma- 
du comprehend! potest, in vas demiltitur. Colum. 
10. R R. 315. nexos deferre maniplos. fit. 2. 
ibid. 19. 2. Manipulos viocire. Id- It. ibid. 2. 4l>. 
obligare. Plin. 18. Hist. nat. 28. 67. (262). Alli- 
garique manipulos mille ducentos. Id- ibid 30. 
72. (300). Culmum siccatum in manipulos con- 
Tohere. 

II.) Translate. ^ \. Manipulus in re militari, "Xo- 
j(p j, cnitza., erat exi^uum pedilum agmen, quod u 
num signum sequebatur, compagnia, banda. Inde 
nomen habuil,quia Romulus coacta pastorum manu. 
eaque Id centenos homines dislributa, perticas mani- 
pulis fceni varie vincias dedit, ut scribit Aurel. Vi- 
ctor, de orig. pop. Rom. 22- llinr Ovid. 3. Fast. 117. 
Pertica suspenses portabat longs maniplos : lode 
manipiaris nomina miles habet. Ilac eadem senten- 
tia sunt etiam Servius ad Virg. II. Mn. 870.; 
Donalus ad Ter. Eun. 4. 7. 6.; ct Isid. 18. Orig. 
3. 5. Alii tamen , ut Vaii^ 5. C. L. bS. Mill., el 
Ifon- p. 556. 2. Merc. , manipulos dictos volunr 
exercitus minimas manus, qu;e unum scquunlur si- 
gnum- et Veget.i. Milii. 13 in fin. Contuberuium 
manipulus vocabatur ab eo, quod conjunctis mani- 
bus dimicabant. — Celerum constabant tunc pri- 
rnuru manipuli cenlenis militibus: deindc ructu* 
est hie numerus ad ducentos. Scrihil ciiirn Cinciu* 
apud Gelt- 16. 4. in Icgione Tuisse cenUirios scxa- 
ginta, manipulos autem triuinia. Caio apud Fron- 
ton, ad Ver. imp. ep. 1. w. \M. ed. Rom. Interea 
unamquamque turniam, nianipulum, tuhprtein ten- 
tabain, quid facere possent; pr;vliis levibu* specta- 
bam. cujusrnodi quisquc essct- Siienna apud Non. 
p. 556. 3. Merc. Commotus tanu'ii et teinpora sin- 
gula constituit ct, sicul stclerai manipulus, obverti 
jussil. Cms. 2. B. C. 28. Adeo ut, paucis mu talis 
centurionibos , iidem or dines tnanipulique consta- 
rent. Id. 2. B. G. 23. Cohm talus milites, sign* 
inferre et manipulos laxare jussil. et 6. ibid. 33. 
Conlinere ad signa mapipulo- . I.ucan. 1. 296, 
Convocal armalos extemplo ad *i^na maniplos 
Tac. 12. Ann. 38. I'nrfcilus et oclo icnlurione* 
ac promjilissimus quisque manipulus i-ccidere. l.ips. 
legit e tnanipulis: alii t/tanipufairis. — Urbane 
Plaut. Cure. 4. *. 29. Miles pule re renluriaius est 
expuncto io manipulo. V . integrum lo< - . et Ter. 
Eun. 4. 7. 6. Ubi cenlurio est Sanga. et manipulus 
furuin ? bianco. — In illo Virg. 11. .En. 870 
Disjeclique duces, desolalique iiLiuipli ; Set litis *i- 
gniferos ipsos maniplo* inlellij;it, a mililibus ftig.r 
dedilis descrlos . — Vldclur manipulus proprie 
dici de pedite : quare contra equiteni ponitur in 
illo Vat. Fkicc. 5. 591. Dhes Aron : cro.eos sic 



MANIS 



- 174 



illius oranis odores Jactat eqaes, unctis sic est 
coma culta raaniplis. De equite tamen Sil. It. 4. 
316. undique nudi Assiliuot frenis , infrenalique 
manipli. Cf. Apul. 9. Met. St ecce nobis repente 
de lergo manipulus armati supercurrit equUis . 
«J 2. In re medica Latine manipuli sunt idem ac 
(ira?ce ctkrrioeq apud Ccel. Aurel. 5. Tar A. 2. 
med. ArtbriticiJ vero convenit etiaru digitis ceram 
pmolliendam dare, T3l maoipulos tenendos, quos 
palajslritee d\xr,oa,q appellant, turn tnovendos, ce- 
reos, vel ligneos primo, cum panto plumbo inter- 
fuso; turn pro .nodo profectus graviores. V. HAL- 

MAMS, e, adject, bonus. V. MANES et IMMA 
MS; itemque MANCS sub II. 

MANISNAVlUS , li , m. 2. ignotum sacerdoin 
genus. Inscript. apud Fabrett. p. 642. n. 360. L. 
RENODIVS Q. y. PLANTA FUMKN V0V1T , MAHISNA" 

vivs posvit. Alia apud Gud. 334. 7. p. valkbivs 

P. t. MO.NTAJiVS FLAMES MANISSAVIYS POSVIT. ^ 

MANNA, ae, f. t. (j-avvcc, mica turis, grano d tn- 
censo. «in. 12. /rut. nat. 14. 32.(62). de hire. 

Micas codcussu elisas mannam voeamus. Id. 29. 
I'fcid. 6. 38. (119). Viperam in ficlili coroburere , 
addilo funiculi succo, et turis mauna una. — Man- 
nam croci non uno in loco memorat Fegel. Fete- 
rin. ul 2. 39., 3. 24. a med. etc., et crocuci sicca- 
lum , el in usus medicioas reconditum significal. 
Mannam croci esse idem ac crocomagma defendit 
Schneider, ad Fegel. 6. Feterin. 13. 3. et in In- 
dice Script. R. R. 

MANNA, neutr. iadeclin. De manna Hebrseorum, 
quod quidam aepb^SAt , b. e. inel aeris vocant , 
Tertutl. Car. Chr. 6. suo fin. Legibus , manna 
esui populo Hiisse. 

MANNULUS, i, m. 2. demiout. iuanni, sed idem 
Tere signiflcans, bidetto, ronzino. Plin. 4. Ep. 2. 
Habebat puer mannulos raultoa et vinctos et solu- 
tes. Martial. 12. 2*. Nusquam est mulio: maoouli 
tacebunt. 

M ANNUS, i, m. 2. ronzino, animal ex equo et 
asina natum, idem 3tque hinnus, ginnus et burdo: 
dilTert a mulo, qui ex asino et equa nascitur: minor 
est mulo , et rubicuadior , et maximae celeritatis , 
hinc ejus usus ad rhedas trahendas , et burrichus 
eliam dicitur: mannus fortasse est vox peregnna, 
et quidem Galtica ; nisi quis derivandam putet a 
p.du> feslino, bine /xavos, mox mannus, V. BURDO, 
BURRICHUS, GINNUS et HINNUS. Lucret. 3. 
1076. Currit agens mannos ad villain preecipHanter. 
Propert. 4. 8. 15. Hue mea detonsis avecta est 
Cynthia mannis. Uorat. 3. Od. 27. 6. Rumpit et 
serpens iter inslilutuni. Si per obliquum similis sa- 
gills Terruit mannos. Id. Epod. 4. 14. Et Appiam 
mannis teril. Id. 1. Ep. 7. 76. Impositus maoma. 
Ohio. 2. Amor. 16. 49 rapientibus esseda mannis, 
Ipsa per adrnissas concute lora jubas. Seneca Ep. 
S7. ante med. Ua non omnibus obesis inaonis, el 
asturconibus, et tolutariis praeferres unicuni ilium 
equum « Catone defrictum? Hieronrm. Ep. 6b. 
n. 8. Ubi videris fumare patinas, ubi argenti pun- 
dus, ubi ferventes mannus, comatulos pucros etc. 
— ,VB. De nomine propr. V. ONOM. 

MANO, as, avi, «lum, are, n. 1. Part. Manam I- 
1. u. b. «'» 2.; Afaiutlvrus dubia lectione 11. 1. — 
Ratione hsbita etjmi, quidam du-unt a »af*a sea- 
iurigo (per metath.), quod a vi« (Uio. Alii a (*a.vo; 
rarus. Proprie enirn, inquit Paul. Diac v. 12H. I. 
:Huii. , dicitur manarc , quum humor ui iniegro , 
cd oon solido nimis, per minimas suas partes 
e rumpit: quod ex Graero trahitur, quia illi non sa- 
tis soliduin itovov dicunt. ha Pant. Diac Sed uni- 
versal usurpatur de bumoribus utcumque Huenti- 
Lus; el esl stiilare, Ouere. ]3o iiw, vao> (U. stUlare, 
qemere, colare, scorrere; Fr. couter, >e rtpandre; 
Hisp. correr, distiiar , chorrear contmtiamente , 
manor; Germ, stromen , (liessen , >innen; Aiiri. 
to flow, trickle doum, drop, distil). 

I.) Proprie. % 1 Strictu sensu de humonbus 
usurpatur utcumque flucntibus; ci — «) Kes - S Ui * 
manat, in recto rasu ponitur, el saepissime addilur 
terminus a quo manat , et interdum lerrninus m 
quein manat. Ennius apud lUaciob. 6. Saturn. 1. 
Turn limidu manat ex oinni corpoie sudor. Uf. Au 
cret. 6. 9i4. Manat item nobis c tolo corpore su- 
dor. Ovid. 10. Met. 500. Fkt lamen et tepid* ma- 
nia! ex arbore gullae. ff-jrat. Epod. 16. 47- Mella 



cava maoanl ex ilicc. Id. 2. ibid. 360. at mde San- 
goineaB manaot, tamquam de vulnere, guttee . Id. 
13. ibid, 88/. Puniceus de mole cruor manabat. Id. 
1. Pont. 1. 68. mens tabi-Ia facta De nive manantis 
more liquescit aqocs. f'irg. 3. JSn. 175- Turn geii- 
dus toto manabat corpore sudor. Id. 3. G. 310. 
La?ta magis pressis manabant flumina miminis. 
Horat. 3. Od. 11. 19. saniesque manat Ore trilic- 
gui. Tibull. 3. 5. 1. Etruscis manat quae fonlibus 
uoda. Ovid. 3. Met. 85. Jaroque venenifero sanguis 
manare palato Cceperat. £ucret. 5. 1254. Manabat 
venis ferventibus in loca terras Uoncava conveniens 
argenti rivus et auri. Cf. Ovid. Remed. am. 617. 
In loca nonnumquam siccii arentia glaebis Ue prope 
currenli Qumine manat aqua. Horat. 2. Od. 9. 2. 
Non gemper imbres nubibus bispidos Manant m 
agros. Id. 1. Ep. 15- 19. quod ivinum) cum spe 
divite tuanel In venas animumque meum . It. 1. 
Sat. 9. 10. sudor ad imos Manabat talos Id. i. 
Od. I. 34. Cur manat tara rneas laorima per gf-nas? 
Ovid. 9. Met. 684. fens nigra sub ilkv manat. Lw. 
5. 7. Certatim patribus pleDique manare gaudio 
lacrima?. Sic Horat. 1. Ep. 17. 59. licet illi piu- 
rima manet Lacrima. Colum. 1. H. R. 5. 2. si 
spes arctior manailis aqu* roegerit . — b) Res. 
qu« manat, in Ahlalivo ponitur. 6*«c. t. Divinat. 
34. 74. Herculis simulacrum mulio sudnre niana- 
\it. Liv. 1. 59. Brulus cullrum ex vulnere Lucre 
Use extractum mananiem c«uore prae se teueas. .41- 
leg. manante cruore. Id 40. 39. Manantia san- | 
guine spolia Romam cd iriu.nphum deiaturos . j 
Ovid. 13. Met. 629. Et Polydoieo ma nan ism san- j 
gutne terram Linquit. Id. Herout. 10. 55. Iaai- [ 
niisu.ue toro manante profnsis. F. >-l mux sub c. : 
— Sic oroisso Ablativo, quia fa-ile subintelligitur, 
Colum. 2. R. R. 9. 13. Idco locis mananlibus ma- 
gis apta est siligo. el 7'ac. 2. Ann 23. Alvci ma- 
nanles per latera et fluctu supcrurgente. — c) Res, 
quas manat, Graeca : .lione in Accusativo interdum 
ponitur. Otn'd. 6 Met. 312- lacrimas tliam nunc 
marmora manant. Seren. Sammon. 840. Marabi' 
lactens capriflci succus ofeilam. Plin. 14. Hist. 
nat. 20. 25. (122). Arborum succo mnnaolium pi 
cem resicamque a'iae orta in oriente, aiiae etc. Id. 
37. ibid. 10. 61. (170). Indica gemma in atlntu 
purpureum sudorem manat At Cod. Bamberg, le- 
git pur pur eo su.iore. Et figurate Horat. 1. Ep. 
19. 43. fidia enitn , manare poetica mella Te io- 
lum. *J 2. Latiori sensu dicitur el de aliis rebus 
utcumque Huenlibus , serpentibus et se diffunden- 
tibus. Cic. t. -Va?. I). 15. 40. Aer, qui per maris 
manat. Id- 2. ibid. 19. 50. Mulia a luna man.ml 
et fluunt, quibus ariimair.es alantur augescantque . 
Celt. 1. prcef. Si manantis corpuscula per invisi- 
bilia foramina subsistetido iler rlaudunt. Plin 3j. 
Hist. not. 6. 1'». (3ij. Rubiica ;e«ilopia manare 
prohibet. Catull. 65. 24. Huic manat tristi con- 
scius ore rubor. I.ucret. 6. '-'7. >ec varii rcssanl 
sonitus manare per aur«s. f'ano 6. L. E- 4. -Hull. 
Diei urincipium mane, qaod turn matiat dies ab 
oriente. Cf. Paul. Diac ;;. 1f)9. 6. Man:ir«- i^lein 
anliqui dicbaui , quum <olis oricntis radii splen- 
.lorem jaccre r-ajpi.^ent. V. et F"\tvm y. 15M. 26. 
Mull- Hue rcferri molest et itlud Horat- Art. P. 
1137. Oiune super vacuum ptenu dc peclorc inanal. 
ft. e. eflluil et varutrn loi-um in pcclore relinquil. 
11. i Translate. ^ 1. l.eneratim est diffundi , 
disseminari , rlispei -a\ ■ diff.imiersi, scorrere., span- 
dersi. Cic. 1. Phil. I ~>. Ouum serperci in urbe 
inflnilum malum, iilque manaiel in dies latius. Sic 
Id. 4. Cat. 3. 6. i. alius opinions dissemiuaturn 
e^l hoc malum: m.inavit non solum per llah.nn . 
veium etiam transcrndil Alpe-. el objure serpens, 
rnultas jam ptovim-ias occupavit. ef 12. Earn. 1. 
Manabat enim 'Hud malum «:l Ua r<jtr-.borabat«ir 
quolidie, ul etc. Id. 5. Tusc 3. S. borum i.ym.rii 
usque ad Pjthauonc manavil selaltin. >-c Id. .'.. 
Off. 17. 70. Fideique bon;e nomen eiistimabat 
manare lalissime, idque versari in tuielis, sucieta- 
libus et.-. Id. a. 'Tun:. 25. 72. Diswrendi ralio per 
umnes partes sapienii* manat el fundilur. Sir 2. 
ibid 27. 66. Latius enim manabit ha-c ratio et ali- 
quanto msjorem locum ocunabit. Eio. 24. 18. m 
tin. Manavil ea beni^niUs ex urbe eliam in castra. 
Horat- 1. Od. 17. li. libi manabit opuleuta beni- 
eno Copia i-ornu. — *.«i>e de rumore, farna etc. 
1 Cic. Plane. 23. 57. Neq-io >-f,o , si fontein male 



MANSIO 

dicli reperietis, ut dissimuletis, unquaro postulabo: 
sed si quid sine rapiie manabit etc. h. e. sine au- 
ctore spargetur. Id. 14. Phil. 6. 15. Quum , ut 
scitis , hoc triduo vel quatriduo tristis a Mutina 
farna manarct- ForcefZiniis hunc locum ad paragr. 
proxime sequentem retulit. Liv. 2. 49. Manat tola 
urb.i rumor. Horat. 2. Sat. 6. 50. Frigidus a ro- 
stris manat ^er cornpita rumor. Cic. 3. Alt. 12. 
2. Sed ila compresseram (orationem) , ut num- 
quam maoaturam putarem ■ Orellius et alii leg. 
emanaturam. "f 2. Specialim , cum addito ter- 
mino a quo quid manat, est oriri, venire, descen- 
ded , prolicisci. Cic. 3. Orat. 17. 62. Ab Ari- 
s;ippu Cy re nair a philosophia manavit. Id. 2. ibid. 
27. 117. A capile , quod velimus , arcessere ; et 
unde omnia mauant , sidere. Id. 1. Tusc. 3. 6. 
0_uare - multo studiosius pbiiosophiae fontes ape- 
riemus, e quibus eliam ilia (.oratoiia) manabant. 
Id. 3 Parad. 1. 22. Rccte facta a virlulibus 
proQciscunlur, peccata e» vitiis manant. Id. 1. Off. 
43. 152. Omnis honestas manat a partibus qualuor. 
JS'emedan. Cyneg. '.27. de canibus. quorum pro- 
les de sanguine manat Ibero. et ibid. 210. Est 
eliam canibus rabies , leiale periclum , Quod seu 
C'Elesli corruplo sidere manat etc 
MANON. V. voc. seq. 

MANOS, i, f. 2. wav)5, h. e. rarus, spongi« ge- 
nus minus spissum el mollius. Plin. 9. Hist. not. 
4a. 69. (148). Spougearum trla genera accepiraus: 
j spissum ac prsdurum el asperum; Iragos id voca- 
I tur. spissum el mollius mauos. Sillia. Ua leg. ex 
I opti'ru. Codicib. ForceUinus cum vulgatis hbna 
I manon neuiru genere legebat. Id. ibid. (149,>. Ma- 
j xime liunt maaoe, sed mollissimaB circa Lyciam, in 
' profundo autem nee venloso molliores Ita Sillig.; 
| ForceUinus vero cum vulgatis libris mance leg. 

MANS ALUS est .Vomi vox p. 140. 10. Merc; 
I qua iile vocubulum mansum interpretalur. Vide- 
tur aulem rrcquentaiivum a mansus, quod a man- 
do, is: ab eo, quod esset rnansare, nostrum man- 
giare. originem duxit: mansatus vero apud J\'on. 
est ridotto tenero con la masticazione. 
MANSER. F. MANZER. 

MANSIO, unis, f. 3. (maneo) est actus manendi 

in aliquo loco , mora , lixp-ovr, (It. dimora , sog- 

giorno, il tratle.nersi in tjualche luogo; Fr. action 

de demeurer, tie sojourner, sejour ; Hisp. el acto 

dt deienene o hacer mansion en algun parage; 

Germ, dus Bleiben, der Aufenlhalt, d. Handlung 

des Ule.ibens, das Sichaufhalten, das Ferutetten; 

Angl. a staying, remaining, stay, continuance). 

I j Proprie, sive abstracts signiflcalione. — a) 

Raro admodum in jilur. num. Ter. Phorm. 5. 8. 

23. Itiones crebrae et mansiones diulin* Lemni. 

Turpdius apud Non. p. 132. "6. Merc. An oblila, 

obsecro , cs ejus c.rebras mansiones ad amicam et 

suinpli largiiatem? — b) Saepius in sing. num. 

c;ic. 4. Earn. 4. ad fin. Is soepe mccum de tua man- 

sione , aul decussione comiuunical . Id. 9. Atl. u. 

Sunt isla difflcillima , discessus Arpinuni, mansio 

Ku i ni iis. /J. H. ibid. 2". a ,ned. Cauliur eerie est 

maiKki, honestior e\islimalur irajeclio. Id. 3. Fin. 

is. 60. E\<essus e vita, ei in viia mansio. Collect. 

leg. Mosaic. 5. 1. Muliebris mansio. ft- e. loncu- 

IiiUi*. -— r) De rebus. Crvt. Aurel. 4. Tard. 3. 

a med. Tunc ipsa ferula circumlalo ductu move- 

bimui coquenles, ne later ibus vel fundo jugi man- 

siune i.<\uie coguunlui ) insidanl. 

U.i 'ranslale, sive eonrrelo , uti ajunt , sensu 
•\ 1. Gcueralim mansio est lo-us ubi manelur , 
mnnza. PalUid. \. IL It. V- de fotma villa. Lt ad 
babitalionein brevilcr rollectas el jjsiali et hiemi 
(jrebeat mansiones. et sub fin. Si *stiv;e mansio- 
nes sum. iirieuieui asipirianl. Plin- IS. Hist, nal- 
23. 53. il'j'n Sub divo retibus inclusa pecorum 
mansion-. Vaice'd- Empir. c. 20. r>. 114. ed. Aid. 
M.MiMchum l.mnuenli-m el dissolutum pnimun man- 
sin tucida el non niinium frigida, nee salts ralld.i 
bene arc i pit ■[ 2. Special! m mansiones sunt de- 
versofia, seu loca, ubi iter facienles noclu quiescunt, 
aiberghi , ustene , posate , c-zc&y.oi. , aKKafat. 
Liidt' itinera aliquando mansionibus distinguuolur, 
et mansio ponitur pro ilinere unius diei , quod 
varia spatii mensura deQniebalut , pro viarum aut 
faiilitai.-, aut asperilale. Mansio dilTert a mutaUO- 
ne tlenim mansio dicebalui locus, in q;io iter fa- 
| (ienies inanebaul; muUlio, in quo equi cl currus 



MANSIONARIUS 

mutabanlur. Hinc in eadem via plures erant rati ta- 
ttooes, quam mansiones. Sueton. Tit. 10. Sabinos 
petit aliquanlo tristior: deinde ad priroam statim 
mansionem febrim naclus, etc. Plin. 12. Hist. nat. 
14. 30. (52). Pagus Sabaeorum in monte excelso, 
a quo octo mansionibus distat regio eorum turi- 
fera. otto giomate. — In re militari. Lamprid. 
/Ilex. Sev- 45. Itinerum dies publico proponfcban- 
tur, its ut ediclum penderet ante menses duos, in 
quo scriptuni esset: illn die, Ma hora ab urbe 
sum exiturus, et in prima mansione mansurus: 
deinde per urdinem mansiones, deinde stativte, etc. 
— Sic mansiones camelorum sunt Iocs, in quibus 
cameli vehentes orsera raorantur in itinere. Ha» 
distinguuntur aquationibus . nam in aridis et in- 
cuUis locis putei eraot, ad quos quum perventum 
erat. rameli squabantur, posate. Plin. 6. Hist. nat. 
23. 26. (102). A Copto camelis itur, aqualionum ra- 
tione maosionibus dispositis. Id. 12. ibid. 14. 32. 
(64). Abest a Gaza quadragies et qu&ter centena, ac 
irigiota sex (ft. e. 4436.) railiia passuum, quod di- 
viditur in mansiones camelorntn sexaglnta quioque. 
-■ Mansiones sunt etiam appellata tetnporaria ple- 
rumque pomparum tabernacula, live sedicul* pro- 
pter urbis ?ias exritals, fortasse etiam rum stiba- 
dio, ubi sacris alicujus numinis operanles subsiste- 
bant, et pausebant, vel ut hytnnos commodius cane- 
rent, et adoranda simulacra spectanti populo eihi- 
Lercnt, vel ut fessis ab ooere sacerdotibus recentes 
succederent. Hinc mansiones Saliorum in InscrxpU 
quam vide in MAGN'AUA. V- et PAGSAKIUS. 
«f 3. Item sperialim mala mansto, genus private 
coercitioois , qua servus , aut alius quispiam , in 
quern habeoda esset qunestio, in tabula vinctus ei- 
teudebatur, turn custodi-E causa, turn pcena. Ulp. 
IHg. 47. 10. 15. a med. Quasslionis verbo etiam ea, 
quam malam manslonem dicunt, continebitur. Id. 
ibid. 16. 3. 7. Si bominem apud se dcpositum, ut 
qmestio de eo baberetur, ac propterea vincturn, vel 
ad malam mansionem extensum , sequester sol- 
vent. 

MANSlONARtUS, a, um, adject, ad mansionem 
pertinens. Fulgent. 3. Mythol. 6. Psyche ignoto 
alque mansionario utebatur eoojugio. ft. e. hospi- 
tali, noa cootinuo, noctu enim tantum Cupido cum 
Psyche mauebat ignotus. — Hinc 

Jtfj.nsionarius , 1i, m. 2. absolute, substantivo- 
rum more, est ostiarius , ut docent Gloss- Isid. , 
h e. adis custos, Ecclesiz- custos: quo scnsu sas- 
pissime occurrit apud Scriptores Ecelesiaslicos ca- 
denlis omnino Latioilatis. 

MANSfTO, as, 5vi, Stum, are, n. 1. frequentat. a 
maueo, mantare, conversari, habttare, degere, abi- 
tare, stare. Plin. 10. Hist. nat. 3. 3. (0). Pygar- 
gus in oppidis mansi at et in earnpis , albicante 
cauda. Tac. 14. Ann- 42. Quum vetere ex more fa- 
miliam otnnem, qua? sub eodem tetlo mansitaverat, 
ad supplicium agi oporteret. et 13. ibid. 44. Haud 
ambiguus percussor, quippe tnansiiasse una convin- 
icbatur. d'essersi trovato piit d'una volta insieme. 
Arnob. 6. 17. In gypso atque in teslulis dii ve- 
slri mansitani. Cod. 1. 3. 16. Mansiiare in vico. 
Adde locum in Suppositis Amphitr. Plautini , si 
qua iliis in Latinitate auctoritas est, sccena, qua* 
incipU, Uii voslram fidem, V. 3. Mutatos Alticos iu 
Arcadia homines, et s*vas belluas uiaasitasse, nee 
unquam denuo parentibuj coguitos. ft. e. beiluas 
remansissc. (Simile quid narrat Plin. 8. Hist. nat. 
11. 3 4. (82). de homine in lupum verso). Perperam 
autem quidam putarunt, hoc loco esse rrequentat. 
a man do, it. 

MANSIINCLT.A . a>, r. 1. deminut. a mansio, 
p.irva mansto; et translate tantum occurrit de loco 
ui.i manetur. F'ulgai. inter pr. Gtnes. 6. 14. Man- 
siunrulas in area facies. 

MANSOR, oris. m. 3. (maneo) incola, habitalov. 
bospes, qui alicuhi manet. Sedul. 4. 2 l Ji. Kt laciut 
lenue* taiitu mansore capaccs. Adde Auctor. se.rm 
IT!, de Temp, ohm creditum Augustin. 

MANSTCTOR, oris, m..3. qui "maim tenet, et 
lueUr. ut manceps qui manu capit. Tribuitur Plan- 
to. e: quidem de muliere dictum, True 4. 4. 6. 
Video eccum, qui manftutorem me adoptavit bonis. 
Alii leg. rectius qui amans tutorem. 

MANSI CUM. V. MASL'CIUM. 

MANSL'EFACIO, fscis, fftci, factum, facere, a. 3. 
tl MansuEfio, fis, factus sum, Beri, pass, (mansuesco 



— 175 — 

et facio). Part. Mansuefactus I. et II. 1. 2.; Man- 
sue/act'enilus II. 2. — Maasueracere est mansuetum 
facere, miligare, placare, Trpauvto, rt^acrosuw (It. 
mansuefare . addolcire , ammansare: Fr. appri- 
voiser des animaux; Hisp. amansar, domeslicar, 
hace tratable y docil; Germ, von Thieren , sich 
zur Band, an sich gewohnen, zahmen, zahm ma- 
chen; Angl. to make tame or gentle, soften, mi- 
tigate). 

I.) Proprie de broils animalibus usurpatur. Cces. 
6. B. G. 37. Uri assuescere b-S homines et mansue- 
fleri , ne parvuli quidem except! possunt. Colum. 
">. R. R. 2. 4. Arietes feros maosuefactos tectis ovi- 
bus admisit. Quintil. 9. 4. 5. Mansuefaciraus ani- 
oalia? indoniila nascuntur. Plin. 8. Hist. nat. 17. 
25. (65). Augustus tigrim primus omnium Romae 
ostendit in cavea mansuefactara. Id. 10. ibid. 23. 
30. (59) . Grues rnarjfuefacta? lasciviunt . Adde 
eumd. It. ibid. 37. 65. (172).; et Dig. 41. 1. 4. 

II.) Translate. <f 1. R-sro adroodum de rebus 
dicilur. Plin. 34. Hist. nat. 9. 20. (97) ; its attrilu 
domitum et consuetudtne nitoris veluti mansuefa- 
ctum. ^ 2. Sspius transfertur ad homines, et est 
excolere , mites reddere. Cic. 1. Tusc. 25. 62. A 
quibus inansuefacli et eiculti, a nccessariis artiflciis 
ad elegaoliora deduximus. Liv. 3. 14. in fin. Paul- 
Jatim permulcendo tract3tidoque mansuefecerant 
plebem . Sueton. Cal. 11. Si per bas mansuefieri 
posset forum ejus ingenium. Justin. 43. 4. 1. Ue- 
posita el mansuefacta barbaria usum vite cultioris 
didicp-ruot. Apul. de Mundo. Leges ad mansuefa- 
ciendos homines sunt invente. 

MANSl'EFACTlO, onis, f. 3. (mans us facio) actus 
mansuefaciendi. Augustin. Pe Nal. et Gral. 15. 
Quasi id esset facilius , quam mansaefactio be- 
stiarum. 

51ANSUEFACTUS, a, um, et 

MANSDEFlO, 8s, factus sum, fieri. V. MAN- 
SUEFACIO. 

MANSCES , uis , adject. In otliquis est etiam 
etts, eti, elem, etc.: V. sub II. — Mansuss est 
idem ac mansuclus, apud veteres, teste Paul. Diac. 
p. 152. 9. et Festo p. 154. 16. Mull. __ 

I.) Proprie de brutia animalibus. f'arro spud 
JYon. p. 483. 15. Jf?rc. Eutn (^eoiiem) quum vi dis- 
sent , quadrupedem Galli tympaui* adeo fecerunt 
mansuem, ut tractarent manibus. Gell. 5. 14. Leo - 
milis et mansues accessit. Apul. 11. Met. Vidi el 
ursam mansuem, qua; cultu matronali, sella vebe- 
balur. Id. 7. ibid. Mullos ego scio ferocisslmos 
equos, adhibita tali detestalione, mansuetos ac man- 
sues exinde factos. Est qui legit ac mites; illepids 
geminationis ritands causa: sed nihil mutandum, 
nam hie aucior hujusmodi loculionibus delectatur, 
ut Id. 4. ibid. Solus ac solitarius. Adde Caion. 
apud Festum et Paul. Diac. lore. ciil. 

II.) Translate de hominibus. Plaut. Asin. 1. 2. 
19. Red da in ego te ex fen fame mansueiem . At- 
leg. mansuetam. Cf. Xon. p. YS8. 10. Merc. Rursus 
Plaut. ibid. 3. 1.1. Nequeone ego ted inlerdictii 
facere inansueleni meis? Accius apud .Yon. p. 4t*3. 
11. Mete. Si me rnater rnansues miser icordia cap jit. 

MANSl'ESCO, suescis, suevi, suetum, suescere, 
3. Part. Mansuclus, V. MANTLET US loco suo. — 
Mansuescere (a inanui suescere uti docent f } aul. 
Diac. p. 132. 3. Mull, et Quintil. Declnm. 261).; 
minim? vero a manu assuesceie ul vull .Von. p. 59. 
23. Merc, V. MANSL'KTUS init. i est verbum , 
A^ Neulrum; et B) Aclivum. 

A ) Neulrum verbum mansuesco e?t mansuetus 
fieri incipio , mitesco , T-^acavjouai. (It. divenir 
mansueto , ,"arsi domes lico , rendersi trattabile; 
Fr. s'apprivoiser ; Hisp. amansarse, domesticarse ; 
Germ, zahm werden ; Angl. fo grow tame or 
gentle, become trac tabled. 

1.) Proprie tie brutis animalibus usurp3lur. Co- 
lum. 6. /i B. 2. 7. Burutt per b;ec blandimenta Hi- 
duo fere u.ansuescunt , jugumque quarto die acri 
piunt. Lucan. 4. 237- Sic ubi desuel* silvis, in 
carcere clauso Mansuevere fera et vultus posuere 
minaces etc. 

II.) Translate. ^ 1. De rebus. Lucret. 2. 473. 
Humor dulcis, ubi per terras crebrius idem Pen-o- 
latur, ut in foveam dual 6C mausuesial. raddoki 
sea. et Id. 5. 1367. fructusque feros mansuescere 
terra Cernebant , indulgendo blandeque colendo. 
Sunt qui conjiciunt legendum esse lerram, ha ut 



MANSUETUD0 

to mansuescere Accusativum regat- quod tamen 
hoc loco non est necesse. Lachmannus ^iio^tAe le- 
clionem terram prcetulit. Ceterum Firg.2. G. 239. 
Salsa autem tellus, ea nee raanscescit arando etc. 
Petron. Satyr. 122. non soils adusti Mansuescuot 
radii, non verni temporis aura, non si mitigano. — 
In illo Statii 6. Theb. 723. victori tigrin inanem 
Ire jubet, fulvo quae circumfusa nitebat Margine, et 
extreraos auro mansueverat ungues: extremes un- 
gues Accusative est Graecus, partem sigDiflcans: et 
est seQsus: pellis ilia tigridis uDgues habens extre- 
mes auro prsefixos, quodammodo ilia parte mansue- 
verat. ^ 2. De hominibus. Virg. 4. G. 469. ma- 
nesque adiit regemque tremendum Nesciaque huma- 
nis precibus mansuescere corda. Stat. 6- Theb. 615. 
multum mediis mansueverat annis. Lucan. 1. 331. 
nallus semel ore receptus Pollutas palitur sanguis 
mansuescere fauces. 

B) Active est idem ac mansuefacere, rr.ansuetum 
reddere. 

I.) Proprie. — a) Occurrit junctum aliis verbis 
activis io iilo P'arron. 2, R. R. 1. 4. Sic ex anima- 
libus, quum propter eamdero utilitalem, qu;« pos- 
seot , silvestria deprehenderent ac concluderent et 
mansuescerent. — 6) Et sine aliis verbis. Coripp. 
G. Johann- 253. Hie poterat rabidas verbis mansue- 
scere tigres Atque feros, facili miikens sermooe , 
Ieones. 

II.) Translate de hominibus. Coripp. 6. Johann. 
484. Maosuescit gentes verbi virtute sacerdos. 

MANSL'£TARlUS,Ii, to. 2. (mansuesco) chi ad- 
domtstica le /I ere , Tt^acoeuTris, qui feras cicurat 
et mansuelas reddit; quos Seneca Ep. 85. ad fin- vo- 
cat domitoies ferarum, magistros, custodes. Lam- 
prid. Elagab. 21. Habuit et Ieones ct leopardos 
exarmatos in deliciis: quos edoctos per mansueta- 
rios subilo &d secundam et tertiam mensam jubebal 
accumbere, ignorantibus cunctis, quod eiannali es- 
sent. Adde Firmic. 8. Mathes. 17. 

MANSUETE. adverb, (mansuetus). Comp. Man- 
suetius. — Maosuete translate tantum occurrit, et 
est placide, leoiter, mansueiamente , rpaw?. Cic. 
Marcell. 3. 9. Quum aliqu.d clementer, mansuele, 
juste, moderate factum legitur. Liv. 3. 29. Animus 
mansuete obediens imperio. Oc, 4. Herenn. 52. 
(65). Ferre mansuete fortunam. Seneca 3. Ira 27. 
ud fin. Mansuete immansueta traclanda sunt. Apul. 
9. Met. Givtlius atque mansuetius versari. 

MANSCSTO. as, are, a. I. (masuetus) mansue- 
facere, ripsoom. Translate tantum occurrit apud 
I'ulgM. inlerpr. Sapient. 16. 18. Quodam enim 
tempore mansuelaLatur ignis. 

iMANSL'ETCDO, tnis, f. 3. (mansuetus) est con- 
ditio vel qualitas ferarum, qua? cicures et placid* 
sunt, qu»que domita parere homini didicerunt. 

I.) Proprie de brutis animalibus. Justin. 15. 4. 
31. Elepbantus ferus infinita magnitudinis ultro se 
obtulil et, veluti domita rnansueiudine, eum tergo 
execpit. Ita omnes tibri: legendum ne domitus? 
Apul. 8. Met. Denique de rnansueiudine etiam mea 
perconialur anxie. h. e. de rnansueiudine asini. 

II.) Translate de hominibus. ^ 1. Generating esl 
lenitas animi , qua irse ntoderalur, rnansueiudine, 
piacevolezza, npctc-rr,^. Cic. 7. Ferr. 44. 11"^ Ilium 
clementiam mansuetudinemque noslri imperii in 
crudelitatern inhumanilatemque es«e coroetsam. Id. 
1. ad Q. Fr. 1. 8. extr. Tuo toto imperio nihil 
acerbum esse, nihil crudele: atque omnia plena cle- 
mcnliie, mansuetudinis , hunoniialis. Id. Marcell. 
t. 3. Tantam enim rnansueludinem, tarn inusitaiatu 
inauditarnque clementiai.. , lantum in summa po- 
testaie rerum omnium moduin lacilus pra?terir^ 
non possum. Id. 1. Oral. 43. 182. Facilitatis, libe- 
ralitalis, rtiansuetudinis, pietatis signa proferrc. ef 
ibid. 49. 200. Tunc admiscere huic gfiieri orationis 
vehemenli atque atroci genus illuJ ailerum ienita- 
tis et [iiansuetudinis ctcpit. Id. i- Oft. 9. 32. Man- 
sue! udo morum, et facililas. et ibid. 4. 15. ani- 
rnoruni. Ca?s. 2. /?. G. 14. L'ti clciinnlia ac rnan- 
sueiudine in aliquem. Sail. Cat. 35. Ea rnisericor- 
diii atque rnansueiudine populum R. semper fuisse, 
ut nemo unquam ab eo frustra autiliuin petiverit. 
et ibid. 57. Cssar rnansueiudine el misericordla 
rlarus factus. Tac. 2. Ann. 72. Tanta illi coroi.as 
in socio* , mansuetudo in hosies. ^ 2. Speciatim 
cadeote Latinitate, adulalione crescenle , mansue- 
tudo tva compellatio principis e«e ccepil. Euirop. 



MANSUETUS 

prcef. ad Valentem Imp. Res Rom anas ex volun- 
tas mansuetudinis tuae brevi narratione collegi. 
Adde Cod- Theod. 1. 2. 6. et 8. et 3. 9. 1. 

MANSUETUS, a, uro, parlicip. trisyllab. a man- 
suesco , sed adjectivorum more usurpalum , unde 
Comp. Mansuelior et Sup. Mansuetissimus sub II. 
■2. — Aliam formam MANSUES V. loco suo. — 
Quod ad etymon attinet , haec habet Paul. Diac. 
p. 132. 3. Mull. Mansuelum ad murium venire 
suetum. Alii ajunt , munsuetum dictum neque ei 
misericordia majstuni, neque ex crudelitate saevum, 
sed modes tia tempera turn . If on. p. 59. 23. Merc. 
M ansae turn diclum quasi tnanu assuetum , quod 
omnia, quae sunt natura fera, manuuiu permulsione 
mitescant. Unde Virg. 3. G. (,186). plausas sonitum 
cervicis atnare. el 7. £n. (490. de cervo). Hie ma- 
nuni patiens: quoniatn supra dixerat (iS9>. pecle- 
batque fcrum. H*c .Vomit*'. Keclius vero Quintit. 
Declam. 260. ante med- Muka animaiia, quae ve- 
nire ad manus et mansuesccre queunt, non huma- 
nuin modo, sed etiam voluptuosum est alere ac pa- 
seere. — Ceterum mansuetus est manui assuetus, 
atque adeo lenis, facilis, mitis; et proprie dicitur 
de feris, qu* cicuies et placid;e sunt, et inter ho- 
mines versantur eorumque parent impevio, r,p.zo o;, 
iroio; (It. addomeslicato, atnmansato, mansueto, 
trat labile; Fr. apprivoise, prive: llisp. arnansado, 
domes licado , familiar izxido , t ratable; Germ, ge- 
zahmt, zahrn gemachl, zahm; Angl. tame, gen- 
tle, mild, domestic, tractable). 

I.) Proprie. Varro \. R. It. 20. 2. Juvenci diebus 
paucis erunt mansueti et ad domandum proni. Liv. 
35. 49. Condimenlis ait varietatem iilam et speciem 
ferinae carnis ex mansueto sue lactam. Dig. 3. 1. 1. 
$ 6. Mansueta hostia. Id. 41. 1. 5. $ 5. cervi. — 
Similiter Plin. 11. Hist. nat. 5. i. (.12). Quutn 
sint apes neque mansueti generis, neque feri, tamen 
etc. Grat. Cyneg. 164. Mansueta stabula. k. e. man- 
suetarum pecudum. 

II.) Translate. ^ 1. Saepissime transfertur ad 
homines, qui iram cohibent, ac se lenes praebent, 
placidos t-l mites; itemque ad eorum animum, inge- 
niuiu et actus. — Cum opposito ferus apud Cic. 3. 
Phil. U. 23. illud quaero, cur tarn subito mansuetus 
in senatu merit, quum in edictis tarn luisset ferus. 
Sic Id. 1. Invent. 2. 2. Audientes ex feris ct iinma- 
nibus mites reddere et rnansuetos. — Ceterum Id. 
2. Orat. 4y. 201. L't et acerrimus in Caepionis invi- 
dia renovanda, et in meis moribus erga meos neces- 
sarios deciarandis mansuetissimus viderer. Id. Mil. 
8. 20. Mansuetus civis. Asellio apud Priscian. 5. 
p. 668. Putsch. L't in victoria mitior maosuelior- 
que fiat. Similiter Cic. i. Fam. y. 23. Nam ab ora- 
tionibus me disjungo fere, referoque ad mansuelio- 
res Musas, qu.-e me maxime delectarunt. et Proper t. 
1.9. 12. Carmina mansuetus tenia quasrit Amor. — 
Ter. Andr. 1. 1. 87. Haec ego putabam esse omnia 
numani ingenii mansuelique aninii officia. Sic Vol. 
Max. 2.7. n. 11. Mansuttissimum iugeniutn. Pro- 
pert. 3. 14. 10. In me roansuelas non habet iSla ma- 
nus. Ovid. 3. Trisl. fi. 23. Numinis ut laesi fiat man- 
suetior ira. ^ 2. Uaro transfertur ad alia. Liv. 3. 
16. Tanlum superantibus aliis atque einergentibus 
malis, nemo tribunos, aut plebem timebat. Mansue- 
lum id malum , et per aliorum quietctn inalorum 
semper exoriens, turn esse peregrino terrore sopi- 
tum v ideba lu r. Propert. 1. 17.28. Mansuetis socio 
parcite litoribus. h. e. tutis a tempestate et tiau- 
fragio. — IYB. De num. propr. V. ONOM. 
MANS US, a, um, particip. V. MANUO, is. 
MANTEJUM vel mantlum vel manteum, i, n. 2. 
oracolo, (xauxsTov, vox Grata, qua signiliculur lo- 
cus, in quo oracula, et rcsponsa numinis alicujus 
reddebantur: a ft»«Tt« vales- Legitur apud Plin. 
o. Hist. nat. 29. 31. bis (115)_. et H10). 

MANTELE, is, n. 3. et injnlelium, Ti, n. 2. Sen 
bitur et mantile, manlilium. — ManteUum in 
recto casu habetur apud f'arron.S. L. Z.85. Mull.; 
et /sid. 19. Orig. 26. 6. — Manttliorum in palrio 
pluraii habetur apud Paul. Diac. p. 132. 9, ubi 
Miitterus legit mantebrum: V. MANTELUM. — 
Ceterum mantele vel manletium est linleolum, quo 
manus in mensa tergentur, -/eifzpa.y.-:c,rj (It. toya- 
gliuota, salviella; Fr. serviette, essuie main; llisp. 
servitteta, loatla para Umpiarse las manos; Germ. 
Serviette; Angl. a towel, napkin, cloth to wipe 
the hands with, a table cloth); hunc enim ejus 



— 176 — 

usum esse affirmant Varro 6. L. L. 85. Mull. ; 
Paul. Diac. p. 132. 9. Mull., Servius et Philar- 
gyrius ad Virg. 4. G. 377. et ad 1. Mn. 706. Ilinc 
Plin. 1. Hist. nat. 2. 2. (12). Anthropopbagos ossi- 
bus humanorum capitum bibere , culibusque cum 
capillo pro roantelibus ante pectora uti. Adde Ar- 
nob. 2. 22. — Dictum est a manu, vel sirnpiiciter, 
vel quasi manuterium, ut farroni placet loc. cit., 
vel a frtamis et tela. Alii alia comminiscuntur . 
f'irg. loc. cit. Cereremque canistris E\pediunt, lon- 
sisque ferunt mantelia villis. — DilTert a mappa, ut 
patet ex 1U0 Lncilii apud Serv. et Philargyr. loc. 
cit. mappas, mantela, merumque (ubi mantela dixit 
pro 7nantetia, a recto mantelum). et Martial. 12. 
26. Attulerat mappam nemo, durn furta limentui : 
Mantele e mensa surripit Hermogenes . — L'nde 
patet discrimen. nam mantelia prtebebat , qui et 
coinani: mappas secum quisque afTerebat. Mappa 
manus tergebant: mantek mensam etiam tegebant: 
unde apud nos mantile. Hine Isid. 19. Orig. 26. 6. 
Mantelia nunc pro operiendis inensis sunt: qu*, ut 
nornen ipsum indicat, olim tergendis manibus pras- 
bebantur . Praeierea mantele. f-.re erat villosum , 
mappa non item. Martial, l't A 38. cujus \emmo,Gau- 
sapa villosa, vel mantele. .Nobilius villosa teganl 
libi lintea citrum, etc. — L'si sunt mantelibus et- 
iam in sac-vis. Hem enim divinam fuciurus, mantele 
gestabat lergendis manibus post sacrificium. Ovid. 
4. Fast. 933. a deilra \illis mantele solutis, Curn- 
que meri patera turis acerra full. — De luxu man- 
telium apud dilissimos, Lamprid Klagab. 27. Non- 
nunquam tot pitta mantelia in mensam miltebal , 
his edulibus pieta, qu« apponerentur. et Id. Ales. 
Sev. 37. CoDvivtum nitoris suitinii Ml: ita tamen, 
ut pura mantelia milterentur, s.epius cocco cljvata, 
aurata vero uuuquam: quum h.ec Llauab.ilus jam te- 
cepisset, et ante Hadrianus habuis>el. Tiebe.il. i, al- 
lien. 16. Porna ex arboribus recentia semper alienis 
mensibus praebuit: mantelibus aureis semper slravit. 
Valerian. Aug. in epist. apud Vopisc. Aurelian. 
\>. Mantelia Cypvia, paria duo. 
MANTELIL'M vel rnantilium V. voc. priced- 
MANTELUM, i, n. 2. Scribilur et mantellum : 
unde et apud llalos manullo: et est 

i.) I'roprie idem quod mantele, -/zifzuwzzsv: 
V. voc. illam. Luciiiua apud Servium ad fir 1 }. 
4. G. 377. mantela merumque. Inscript- ex Mari- 
nio Frat. Arv. apud Or ell. 2271. vol. 1- p- 391. 
Fratres //i-valks i'ust ei-vlas - \sovkkta kt co- 

HO.NAS AtCfcPFRVNT ET IS MA MEL IS fl UmttiT A BVB- 

svs cOiNTidERVM'. Adde Paul. Diac. p. 132. 9., ubi 
Mullerus leg. mantelorum, alii vero manteliorwn. 
II.) Apud (iraecos yets&'fiatXTfsv (.quod Latine est 
mantelum) exponilur etiam genus veslimenli: et 
fxavS-j'Xi'jv (ex Lalina voce (jra-ca facta) a qui bus 
dam dicitur. Unde translate est quodlibel legmen ad 
oecultandum dolum , coper ta , preteslo , scusa . 
Plaut. Capt. 3. 3. i>. Nee mendar.iis subdolis mini 
usquam mantelum est meis: Nee sjcophanliis, nee 
fucis ullum mantelum obviam est. 
MANTEUM. /'. MANTEJUM. 
MAXTlA, uk, r. 1. (iavteta. riivinaft'o. Hoc no- 
mine vocatur rubus a Dacis , ut uflirmat Apul. 
Herb. S7. 

MANTlCA, r», f. 1 est pera, sacculus: a manu*, 
quia est ad manum , ut promi facile possint, qua; 
reconduntur, nr.cx (It. sacchetta, bisa.ccia, porta- 
mantello; Fr. besuce, valise; llisp. alforja, balija, 
maleta, manga; (ienn. Quer - Oder Mantelsack; 
Angl. a wallet, cloak - bag, portmanteau): unde 
est manlicula, in qua paupercs pecuniam reroude- 
banl, ut Festus p. 133- 18. Mull, docel. /'. MAN 
T1CLLA. Manticam vel gestabant ipsi , vel equo 
iinponebanl iter f.tcientts. Horal. 1. Sat. 6. 104. 
nunc mini curio Ire licet mulo vel, si libet, usque 
Tarenlum, Manlica cui lumbos onere ulcerel atque 
eques annus. Porphyrion ad h- I. manticam peru- 
lam vialoriam inlerpretatur. Hunc Poiphyrionis 
locum non reperl in Francisci Pauty edition*; 
ibi ha* ex Porphyrione alTerunlur: Manlica pera 
est. Sed hoc ex I.uciliano illo sumptum es>t: Manlica 
cantberi coslas gravitate p re me bat. ApulA.Mel. Man- 
ticam meain humero exuo; caseum cum pane propere 
ei porrigo. Grat. Cyneg- 339- Sit famulis vilulina 
Luis aut teigore ful'vo Manlica. — PvojfXT), vd pro- 
verb, est illud Catulti 22. 21. Sed non videmus , 
m antic* quod in tergo est. V. Phoedr. 4. 9. unde 



MANTISA 

haic loco lux: cui simile est illud Persii 4. 23. Ut 
nemo in sese tentat descendere'- nemo: Sed praece- 
denti spectalur manlica tergo. 

MANTICHORA ve'. rectius manlichoras, &, t.i. 
uav'-ciyw^aq el pavzi'/ica*, bellua Indica, triplici 
dentium ordine peclinatim coeuntium, facie et au- 
riculis hominis , oeulis glaucis colore sanguineo , 
corpore leonis. cauda scorpionis modo spicula infi- 
gens; vocis, ul si misceatur listulae el tubce concen- 
tus; velociwiis mast me; humani corporis vel pras- 
cipue appetens. H*c e\ Ctesia Plin. 8. Hist, nat- 
21. 30. 17J.! et ibid. 30. 47. (107)., ubi legitur 
utroque loco Aceusaiivus mantiehoran. — Ea ta- 
men fabulosa videtui : ■samdem ac tigridem esse pu- 
tat Pausan. t. \i. c. 21., qui u.x^yQoa.v vocal, ut 
alii plures tiraeci sciiptoies- llinc Catpurn. 7. Eel. 
58. Ilinc niveos lepoies, et non sine cornibus apros, 
Mantichoram, silvis etiam, quibus editur, alcen Vi- 
dimus. V. Creuzer, Relig. T. 1. p. 7i*o. 

MANTlLlNOK,Sris, atus, sum. at i, dep. I. i.uav- 
ti;, h. e. vates), valicinari, divinare. /'. MANT1- 
SCINOK. 

MANTlCL'LA, ae. f. 1 . deminut. a mantica, parva 
manlica, perula, tazchetta, borsa, r.r : cL0>,zv. Festus 
p. 133. 1». Mull. Manticularum tisus pauperibus in 
nuinmis recondendis etiam noitro s:eculo fait. 

MANTlCLLARlA, urum, 11. jilur.2. dicunlur ea, 
qua? frequenter in usu habeniur, el quasi manu tra- 
ctantur. Paul Diac. p. 132. 8. Mull. V. el voc. 

St:q. 

M A NTlCUL ARIL'S, li, m. 2. tagliaborse, lorsa- 
juulo, ,-jaAav::cTJuo;, crumeniseca, qui manticulas 
clam srrutatur. ut' pecuniam auferai. Tertull. Apo- 
loq. 44. Uuis illic sicarius? quis manlicularius? quis 
sa'crilenuB . aut latuiiliuin i>r.cdo? l^f. voc. praced. 
ti Gloss. I. abb. Manlicul.iriu?. »:/.;~Tr,r. 

MAM'iCn.AlTO fjliada vel ieuuiisia ^lege le- 
nocinium). Placidi Gloss, edente A. Mai. in Class. 
Auct- T. 3. p. 484. 

MANTlCtLATOR, oris, m. 3. manlicularius. 
Legitur a quibusdam in f ragmen to Pacuvii apud 
Fe'stum p. 133. 24. Mull, mendicus, manticulator. 
ub> Codices habent modici manliculalur . V. Rib- 
beck. Tragic. Lot. fraqm. p. 106. 

MAN IT'CCL ALUS, a, um. V. MAMILTLOK 
sub II. 

MANIiCtiLO, as, are, a. 1. manticulas clam scru 
tari ad pecuniam auferendam: hinc translate Gloss. 
liid. Manlicula re Iraudarc v»l decipere . f. 
edila al> A. Mai. in Class. Auct. I. 6 p. u33. et 
p. 506. . 

MANTlClLOR, aris , aUis sum, an, dep. l 
(manlicula). 1'art. Manliculalus dubia tamen le- 
ctioue sub 11. — Manliclari, ail Paul. Dmc. 
p. 132. 6. Mull., dicunlur, qui manticulas altre- 
rtant, ut rurenluv. C.i. i-l Feslum allatum sub II. 
1.) Proprie. Apul. tie Mag. Ll ulim Llyssis socu 
Ih^saurmn reperisse arbitral! sunt, quum utrem ven- 
losissimum mauticulareutur. 

II.) Translate est clam et dolose agere, far barat- 
lerie, muriolare , far (rode. Ita enim ait Feslus 
p. 133. 20. Mull. Manliculari dicebautur, qui fu- 
randi gratia manticulas altrectabant. Inde poelas pro 
dolose quid agendo usi sunt co verbo. I'acuvius- 
«Ad manliculandum aslu aggrediLur: sell enim quid 
promeruerit.... modici manliculalur \ubi alii men- 
dicus , manticulator) ita me facti oppressi ju- 

go». Item deinde: u Aggrcdiar astu rem {Lodd. ha- 
bent regem); manliculandum est mihi». et: «Ma- 
rhinam ordiris novam : manlicula (ubi Scatiger. 
leqendum conjecit man'Jculatam astu). Ceterum cf. 
Gloss. Labb. M anli. -u I or , Ta/wa^t-fAat . Maiicului 
,lege Manliculor), bs.joJw. V. MANTISLIMMl 
ibique For cell, ad Plaut. - Tachmannus banc 
vocem reslilueiidam esse conjecit Tucrct. 2. 54*. 
Ouippe elenim si mau'.icultM liniia per omiie Loi- 
pora jarluri unius genitalia vci etc. tit-i^ vulgati 
libri habent Uuippc elenim sumaut oculi, finita tic. 
V. Lachmann. ad Lucre t. vol. 2. p. 107. ei seq. 
MAN I ILK W MVM1L1LM. V. MANLKLE init. 
MAYL'lM VlliUS. C. MANLLK ARILS. ^ 

MANUS, is. in. 3. |.(.a,vT:;, vale-;. Hygin. (nb. 1 <■ 
Orpheus, Thrax, mantis, citharista. Id. ibid. 190- 
Thestor inanlis habuil Calchaulcm filiuui. 

MANliSA n-( mantissa, ut, (. 1. giunta, addita- 
meutum dicitur lingua Tu>ca, quod pot.den adjici- 
lur , sed deterius , el quod sine ullo usu est , Ita 



MANTISCINOR 

Paul. Diac. p. 132. 10. Mull. Vult tamen Jos. 
Scalig. vocera esse origine Latinam, pro mantesa, 
tjt dici, quasi manu tensam, pro eo, quod manu 
porrigllur prseler id, quod ad pondus exigitur: ut 
sit mantisa caro, mantisa merx. porrigi. eolm ma- 
nu, non dari poudere. Ego a Paulo 6tarem. Man- 
tisa obsonia vincit proverbium est Lucilii apud 
eumd. Paul., quo significaiiir majus esse, quod in- 
utile est, quam quod bonum et utile: e piu la giun- 
ta, che la derrata: fi£c£ev too epvou to irapepyov. 

— Mantissa legitur in quibusdam veterib. edilio- 
nib. teste Scalig-, magisque illi placet. 

MANTISCINOR, aris, 5tus sum, ari, dep. 1. a 
pavTtg vates, est vaticioari, diiinare, ihdouinare. 
Plant- Ca.pt. 4.2.115. Nam bercle, nisi maotisci- 
natuj probo ero , fusli pectito. Salmas. legendum 
conjicit panticinatus et verbom panticinari inter- 
pretalur pantices implere et saginam credere- For- 
cellinus ait, alios reclius legere manticulatut: F. 
MANTICULOR. Recentiores vero codicum scriplu- 
ram defendunt, qu* habel manticinatus } h. e. vatl- 
cinatus. 

MANTO, as, are, 1. frequentat. a maneo (teste 
Paul. Viae. p. 132. 5. Mull. Man tare, sspe ma- 
nere) est idem ac roansito, sive in loco aliquo r ob- 
slioato ammo, maneo rem vel personam exspeclaus; 
atque adeo exspecto, moror. 

I.) Proprle occurrit pro eispectare , morari; et 
quidem ~ a) Absolute. Plaut. Bud. 2. 4. 26. 
Mania: Jam bic ero, voluplas roea. Id. Pseud. 1. 3. 
49. At debit, parabit: aliquot hos dies manta modo. 
Id. Most. 1. 2. 34. SI quid nummo aarciri potest, 
usque maotant, neque id raciuot, donicum parietet 
rouut. h. e. cessant, diCTerunt. ■ — b) Cum Accus. 
Id. Pcen. 1. 2.52. Herus nos apud aedem Veneris 
mantat. ct atpetta- 

II.) Translate. Cceciliut apud Non. p. 505. 27. 
Merc. Id yultu eodem , in eadem mantat malitla. 
Alius CtPdlii locus, sad nautilus, affertur a Festo 
p. 133. 15. MulL 

MANTCATUS , a, urn, adject, seu partlcip. ab 
iouilt. mantuo, quod a mantum, mantum habens, 
manto indutus. Gloss. Isid. Paiudalls, mantuatis. 

MANTtJELIS, e, adject, gimllis mantelo. Trebell. 
Claud. 17. MisI chlaroydem Dardanicam mantuelem 
onarn. 

MANTUM, I, m. 2. manto, f*avoutj, vestls ampls, 
quae pa?nul» similia fuisse videtur ex Polluc. Ono- 
matt. 1. 7. e. 13. Hac tajnen babet Isid. 19. Orig. 
24. 15. Mantum 'ligpsni vocant, quod manus tegat 
lanturn: eat enim breve amictum. 

MANTUS , us, f. 4. idem ac mantum. Incert. 
Auct- in Analect. gramm, edente Eicl\enfeld- 
p. 437. Ablativo casu - piou, socrUj mantu. 

MAlNttALE, is, n. 3. «t 

MA.NtJALlA, lum, n. plur. 3. F. t/oc. seq. in fin. 

MANOaLIS, e, adject, (manus) ad manum perli- 
neus, manuale, da mano, manitengolo, fwzkoc,. 
Plin. 18. Hitl. nat. 30. 72. (297). Panicum et mi- 
lium pectine manual! legunt Gallia, h. e. quod una 
manu adbibetur. Id. 19. ibid. 1. 3. (16). Linum in 
fasclcuiot manualej colligatum. h. e. qui manu capl 
posaunt. Id. 24. ibid. 15. 80. (131). Cbamsedryi in- 
Cipientlbus hydropicis efQca*. , manualibut scopis 
ejus in tribus hemiois aquae decoctls, etc. manate, 
brancate. — Manualia saxa, qu« manu teneri, 
put jaci posauni. Sisenna apud Non. p. 449. 2. 
Mere. Maoualei lapides. Tacit t 4. Ann. 51. Manua- 
lia taxa jacere. Calpurn. 3. Eel. 85. Qui sibi turn 
fellx, turn forlunatus habetur Villa quum subigit ma- 
Duslibus hordea sails, h. e. molis trusaiilibus. Hie- 
ronym. in Chron. ad ann. cccvm. a Chr. n. Manua- 
Hs roola. F. MANUARIUS. — Manuale vehicu- 
lum est, quod hominum manlbus, non jumentis 
trahitur. Cost. Aurel. 3. Tard. 6. a med- Si vero 
aliqua fuerlt obsians causa, erunt hsec sub leclo 
adbibenda, et pro virium modo aul vebiculo ma- 
nuali, But sella, aul cathedra exercendus mgrotus. 

— Aqua manualis apud Terlull. Apolog. 39. a 
med. est, qua lavanlur ante c<Enam roanus. Est ta- 
men, qui aliter legal- — ManuaUs digili apud 
Costvod. 1. Variar, 10. suot digili decern, qui dua- 
bus hominum manibus conliaeotur, ad distinctio- 
nero eorura , qui in pedlbus sunt. — Manualis 
libellus est idem atque enchiridion. Seivius in 
Centim. p. 1826. Putsch. Habes, lector, manua 
iem io compendio discendi iibellum. ~ Uioc 

Tom. in. 



— 177 — 

Manuale, is, n. 3_. absolute, substanlivornm more, 
(subaudi i nvolucrum y in lemmate apnd Martial. 
14. 84. est veluli vagina lignea, in quara liber cir- 
cumferendus includebalur , ne cbarta attritu tere- 
rentur. Epigramma est: Ne toga barbatos fecial, vel 
paenula libros , Hkc abies chartis tempora longa 
dabit. 

Manualia, lum, n. plur. 3. absolute, substantl- 
vorum more, sunt Grajcorum yipvifia t b. e. guttur- 
n:a 3 scilicet vasa, ex quibus aqua in manus datur, ut 
ait Paul. Diac. p. 98. 13. Mull. Inscript., in qua 
nympbffli cimelia enumerantur. apud ffenzen. 6140. 
exhibet eliam sumvaua v. t». 

MAnCARIUS, a, urn, adject, (manus) manualis. 
Gell. 18. 13. Hoc are collccto, quasi manuario, cce- 
nula curabatur omnibus , qui eum lusum lusera- 
mus. h. e- quasi ex pluribus manibus coliecto. Re- 
splcit autem ad vices ludendi, seu jactus, qui ab Au- 
gusto apud Sueton. Aug. 71. manus dicuntur. SI, 
inquit, quas manus remisi culque, exegissem, vicis* 
sem vel quinquagiDta millia. — Manuarium vas 
apud Charts 1. p. 95. Putsch, est vas manuale. — 
Manuaria mola, qua manu versatur: sicut asirux- 
ria, quae Jnmento. Jabolen. Dig. 33. 7. 26. V. MA- 
NUALIS. — Hinc 

Manuarius , ii, ra- 2. absolute, substantivorum 
more , apud Laberium est fur , teste Gell. 1 6. 7. 
Item in Fullone lurem manuarium appellat (Labe- 
rius). Manuari, inquit, pudorem perdidisti. Impro- 
bat boc Gell. ibid. V. et voe. MANDOR. 

MANtJATUS, a, um, ad|ect. (manus) qui manus 
babet, ut ungulatus qui ungulas, dentatus qui den- 
ies babet. Capell. 4. p. 113. AUcuJus manuatl ma- 
nus est, quia et manuatum aliquld manu man.uatum 
est. — Quldam leg. apud Plin. 19. Hist. nat. 2. 8. 
(28)- Vulsum spartum fasclbus in acervo manuatum. 
n. e. manuales in fascicuios colligatum. Siltig. te- 
men cum plerisque rectius leg. animatum. 

MANOBALLISTA, k, f. 1- hallista minor, quaa 
manu tractatur- Feget. 2. Milit. 15. Adde 4. ibid. 
22. , ub! hujusmodi machlnas , quas suo tempore 
manuballistas appellari alt, an tea docet scorpiones 
dictos fuisse. 

MAnOBALLISTArIUS, II, m. 2. qui manubal- 
listas tractat. Feget. 3. Milit. 14. et 4. ibid. 21. 

MA.NUBlA, m. I. 1- V. voc. seq. sub B. 

MANOBl^, «rum, f. plur. 1. Qood ad acriptlooero 
a ill net , haw ex Verrio Flacco docet Charis. i. 
p. 75. Putsch. Maniblai per duo % dicendum, quia 
suot a manibus, ut putat Verrius, dictee. Sed et raa- 
nubis per u did possunt, a manus vlrlute contra- 
cts . Priraam illam scribendl rationem confirmat 
Inscript. apud Mommsen. Inscr. Neap. 4089. l. 

MVHATIT8 h. F. L. H. t» FHOH. FLANCV8 C08. CSHS. 
IMP. IfBB. VII. VIB. KPVLON TR1VB1P. BX RABTiS 
ABDBM 3ATVBNI rKUT PB MAWTBIb A0RO8 DIVISIT etC. 

— Ratlone hsbita etymi , Forceltinus deducit a 
manus et vit, quasi manuvia, quod et Charisio 
cit. atridebal, et Furlanetto (qui in I. a Appendic. 
haec habet: Farro 7. L. L. 5. A manu mnoubiae. 
sciL a manu, et /3t'<x vie. At Mullerus 8. ibid. 15. 
legit manubria): recentiores nonnulli volunt esse 
a manu et habeo: eerie est a manu. — Ceierum 
occurrunl A) In plural! ; et B) In singularl oumero. 

A) Ic plurali num. manubice sunt pecunia reda- 
cta ex vendltione prasdas devictis hoslibus captse , 
danaro tratio dalkt preda fatta in guerra. I ta 
enim docet Favorinus apud Gell. 13. 24. ad fin. 
Aliud omnioo prasda est, ut in libris rerum verbo- 
rumque veterum scriptum est, aliud manubice. Nam 
prada dicitur corpora ipsa rerum, qua capta sunt: 
manufcice vero appeilatae sunt pecunia a quasstore 
ex vendltione prsedse redacta etc. ■- Est lamen noo- 
nusquam invenire, ila scripsisse quosdurn nor. igno- 
biles scriptores, ut aut teoiere aut Incuriose prct- 
dam pro manubii* ct manubias pro prceda posue- 
rint. - Sed enim qui proprie atque signate locuti 
sunt, tnanubias pecunlum dixeruul. lleec A'ontu* 
p. 432. 25. Merc. conQrmflt, Sed lamen 

I.) Proprie. ^ I. Apud optimos veteresque scri- 
ptores et aa?pissime manubice earn pr*dffi hostilium- 
que spoliorum partem sigoincabt, quae ad imperato- 
rum speciabat;ei qua is, quod vellet, faceret; ge- 
oeratim vero templa, vel similia aedirkia exstrucbat: 
aic eolm ait Pseudo A scon, ad Cic. 3. Ferr. 59. 
15i. p. 199. Bait- Manublee sunt praeda lmperatorls, 
proporUone de bostlbus capta . <( ibid. 60. 157. 



MANUBfiE 

p. 200. Bait. Spolia quzsita de vivo hoite oobllt 
per deditionem, manubias veterei dlcebini: et eras 
iroperatorum haac praeda, ex quo, quod vellent, lace- 
rent. Cato apud Fronton. 1. ad Antonin. imp. 
(edente Her am A. Maio)ep.2. Numquara ego prav 
dam, neque quod de hoslibus captum esset, neque 
manubias inter pauculos amicos meos divisi, ut illi* 
eriperem, qui ceplssent. Cic. 5. Ferr 80. 186. Qua 
ex prssda, aut manubiis haec abs te donatio consti- 
tute est? In lege Rulli apud eumd. 1. kg. Agr. 4. 
12. et 2. ibid. 22. 59. Quod ad quemque pervenit 
aut pervenerit ex praeda, ex manubiis, ex auro co- 
ronarlo. Cic. fragm. apud Gell. loc. cit. Prsedam, 
manubias, seclionem, castra denique Co. Pompeji 
sedente imp'ratore decemviri vendent. Id. 2. leg. 
Agr. 23. 61. Si est aequum praedara ac manubias 
subs imperatores non in monumenta deorum im- 
mortalium, neque in urbis ornameota conferre, sed 
ad decemviros deportare. Id. Arch. 11.. 27. Jam 
vero - Fulvius non dubitavit Martis manubias Mu- 
sis coosecrare. Id. 3. Orat. 3. 10. Quas {Rostra) 
censor imperatoriis manubiis prnarat. Cf. Nepos 
Cim. 2. His ex manubiis Athenarum arx ornata est. 
Rursus Cic. Dom. 38. 102. In qua porlicum - Q. 
Catulus de manubiis Cimbricts fecit. Cf. eumd. ibid. 
43. 114. Id. 2. de republ- 17. Fecit idem (Tulku 
Hostilius) et seepsit de manubiis comitlum et cu 
riam. Id. 3. Ferr. 59. 154. Dubitamus, quid Ute in 
hostium preeda molitus tit, qui minubiai sibl tan- 
tas ex L. Metelli manubiis fecerit? h. e. tantam pe- 
cunlam ex acde Castorls, quam, subactis Dalmatii, 
L. Meteiiui de manubiis exstruxerat, ut Pseudo- 
Ascon. loc. cit. expllcat. Liv. 10. 46. De rellquo 
are sedem Fortls Fortune de manubiis faciendam 
locavit. Plin. 7. Hist. nat. 26. 27. (97). Delubrum 
Minerv* ex manubiis (Pompejus) dicavit. Flor. 1. 

7. 8. De manubiis captarum urbium templum ere* 
lit. Adde Sueton. Aug. 18.; et Tac. 2. Ann. 53. Sic 
jf rucript. apud Orelt. 543. c. uahivs - dm mabv- 

BII8 C1MBBICIS IT TXVT0M1C19 A1DIM H0B0BI IT VlB* 

tvti victob fbcit. ^ 2. Dnitersim de quacumqae 
prieda et spotlit, preda, bottino, T« Xd&upa., ctxpo- 
vivta. Naevius apud Non. p. 138. 17. Merc. Manu- 
bias suppetat pro me. Ribbeck. vero legit tuppetiat 
prone, et Petron. Satyr. 79. extr. Postquara opti- 
ma fide par i Hi manubias sum us. Flor. 2. 18. 6. 
Cum hoc quoque foedus maluere, contentl armorom 
roanubii«, quum ad internecionera sasvire potuifaent. 

II.) Translate de slgnls, tabulis, pecuniit, qua* a 
mtigistraiibui ex provincils expilatls, aut aliunde 
colligunlur; quo aeniu manubice pro furto dicun-' 
tur. Ad rem Cic. 5 Ferr. 4. 9. Verrero esse, qui 
vestras villas suis manubiis ornet. Adde eumd. 3. 
ibid. 59. 154. supra cit. I. 1. Similiter Id. Ron. 
Am. 37. 108. Nonne perspicuum ett, Judlcet, bat 
manubias Roscils Cbrysogonum concesaisse? — Sic 
de imperatoribus Sueton. Cal. 41. Ne quod nos 
manubisrum genus experiretur, lupanar in palalto 
constitult. Id. Ner. 38. Ac ne non hinc quoqu* 
quantum posset prarda* et manubiarum invaderet , 
pollicltuB cadaverum et ruuerum gratuitam egesUo* 
nem etc. Id. Fetp. 15. Sunt qui oplnentur, ad ma- 
nubias el rapinas necessitate compulsum (feipotui- 
rtum), summa aerarli flscique inopia. 

B) la singularl numero manubia dicitur (in 
Etruicorum libris, teste Servio ad Firg. 1. £n. 
46.) etiam de fulminibus, quia manu et vl Jovis 
jaciuntur. .Seneca 2. Qucest. nat. 41. Fulmina di- 
cunt a Jove mitli, et tret 11 II manubiat dant. Prima,* 
ut ajunt, monet, et placata est, el ipsius consilio 
Jovis initlltur. Secundam mittit quidem Jupplter, 
sed ex coosilii tentenlia: duodecim enim deot ad- 
voral. Hoc fuimen bonl aliquld aliquando farit: sed 
tunc quoque non atiter, quain ut noceal. ne prodesi 
quidem impune. Tertlara manublarn idem Juppitei 
mittit: sed adbibills in consilium diis, quos supe- 
riors et involulos vocant. Quae vaslat, et includit, 
et mulat staium privatum utique , el publicum , 
quern inveuit. ignis eolm nihil esse, quod sit, pali- 
tur. H«ec Seneca, quibus similia habet Festus p. 
129. 16. Mull., qui borum meminit etiam p. 214. 
25. Adde Servium ad Firg. 8. £n. 429.; Capell. 

8. p. 303.; et Hygin. fab. 181. edente A. Maio in 
Class. Auct. T. 3. p. 62. Sic Ammian. 17. 7. Dein 
telut numioe sum mo fata let contorquente manu- 
biat. — NB. De machcera manubia apud Plaut. 
V. MANUBIUS. 



MANUBIALIS 

MANCBlALIS, e, adject, ad manubias periinens. 
Sueton. Aug. 30. Vias reliquas ex roanubiali pecu- 
nia sternendas triuraphalibus viris distribuit. 

MAnGBLARIUS, a, urn, adject, roanubiali*. 
Plaut. True. 4. 4. 27, Saltern amicus mini esto 
manubiarius. h. e. per quera manubias ego, sen 
prsedamet lucrum ex aliis faciam. 

MANUBlUS, a, uro, adject. Adjective manubidm 
machceram diiisse videtur Plaut. , qua hosti in 
pugna detracta sit, True. a. 5. t>. 35. Nisi si te mea 
manubia machara et bunc vis emori. Eothe rectius 
ex Codd. iegit JVisi si te manu mea in machcEra 
etc. k. e. nisi vis et te et hunc manu mea dtsccrpi 
niacbtera. 

MAnCbrJATUS, a, urn, adject, manubrium ha- 
bens, ut Mattubriata scruta, Pallad. i. R. R. 43. 
Manubriati cultri, Amtnian. 25. 1. 

MAnObrIOLUM , i. n. 2. deminut. a manu- 
brium, parvura manubrium, manickcito. Cels.T.b. 
ad fin. Manubriolo scalpelli diducerc. 

MANUBRIUM, Ii, n. 2. a manu (ut ait Varro 
6. L. L. 85. Mull. Manubrium quod manu tenc- 
tur. Ct.eumd. 8. ibid. 15.: et Eutyches apud Cas- 
siod. deorthograph.9. Manubrium quasi manu habe- 
rium.) est vasis, gladii, securis, aut aUerius cujus- 
que rei pars ea.qua manu tenetur^'Xa/S'yj (It. manu- 
brio, manico; Fr. manche, poignee, anse; Hisp. 
mango, puno , asa; Germ, die Handhabe , der 
Henkel, Griff, Heft, Stiel, Zapfen; Angl. a han- 
dle, haft, hilt). Cic. 6, Verr. 27. 02. Vas vinarium 
ex una gemma pragrandi, trulla excavata, manubrio. 
aureo, Vitruv. 10. 8, Ferrea epistomioruni manu- 
bria. Colum. 5. M. 8. 10. 6. Manubrium bidentis. 
Id, 11. ibid. 2. 92. Per lucubraiionem ferramenta 
acuere, et ad ea face re, v el facta inanubria aptare: 
quorum optima sunt ilignea, deinue carpinea, post 
bac fraxinea. Plin. 16. Hist. nat. 43. 84. (230). 
Manubria carpinea, iligna, cerrea. Juvenal. 11. 133. 
quia ipsa manubria cultellorum Ossea. — Exi- 
mere alicui e manu manubrium apud Plaut. 
Autul. 3. 4. 12. est alicui occasioned! quippiam 
agendi praripere: levar di mano Voccasione o*l 
commodo. — Malleus sapientior manubrio apud 
eumd. Epid. 3. 4. 87. proverbiuro in duos aquc 
stoiidos et stultos , quorum alter nimio plus sibi 
sapere videtur. Nam et malleus et manubiium sa- 
piunt tantumdem, id est ambo nihil. Ita Gronov. 
Lectio tamen apud Plaut. in aliis Codicibb. mu- 
tila esse videtur, in aliis variat. Sed V. MAL- 
LEUS I. sub fln. 

MAnOGAPTUS, a, um, adject, caplivus; sed re- 
clijs division gcribitur. Gloss. Philox. Manucapti , 
coptdXttizoi. 

MAnGGIOLUM vel maniciolurn, i, n. 2. demi- 
nut. manucii , manicottolo , manipulus, fasciculus. 
Petron. fragm. Iragur, 63. Burmann. Manicio- 
lurn de stramentis factum. Etiamnunc Neapolitan!, 
apud quos scripsit Pelronius, dicunt manuculo. 

MAnOCIUM vel manicium , Ii , n. 2. manuum 
involucrum seu tegumentum ad arcendum frigus ; 
Itali manichino , et manicotto , nostrates vulgo 
manizza appellant. Gloss. Philox. Manicium 

MANUGLA et 

mAstjcula. v. manulea. 
MAnOCULATUS. v. manuleatds. 

MAnOFACTUS et rectius divisim manu fact us, 
a , um , adject, artificial , arte et manu factus , 
-/HpoKoirnoq. V. in MAN US I. 3. 6ub d. 
'mAnC'IMSPEX, spleis, m. 3. qui manum in- 
spicit et ex ipsius manus lineis vaticinium dedu- 
rit ac profert. Gloss. Gr. Lai. Manuinspex, yttpQ- 
cxd?ro{. __ 

MANULEA vel mSnfictila vel m^nDcla, a, f. 1. 
(maous) est ^f l.Est manica, idem ac manuleus. 
Plaut. fragm. apud Fulgent. Conlin. Virgil. Qui 
tu amicarh times, qua te manulea cajet? Plerique 
leg. manuleo, quam vocem Y. *f 2. Item est ma- 
nubrium alicujus rel. Vilruv. 10. 15. hoc nomine 
\ocat partem in catapulta, qua? ncrvum altractum 
cootinet. 

MANClEARIUS,. Ii, m. 2. qui manuleatas ve- 
stei conflcit. Plaut. Autul. 3. 5. 37. Aut manu- 
learii, ant myrobrecharii. Alii minus recte leg. 
raantiliarii. h. e. qui mantllja efflciunt. Inscript. 
apud Reims, ct. 11. n. 83. et Don. cL 8. n. 78. 

S>BX. AKT0MVS S*X. L. AJtlSTVS MANVLEARIVS PATA- 



— J78 — 

GIAR. h. e. qui tunicas manuleatas et patagiatas 
conflcit. 

MANULEATUS, a, um, adject, manicatus. Plant 
Pseud. 2. 4. 48. Manuleatam tunicam hominem 
habere decet. V. CHIRIDOTA. Quidam in allato 
Plauti loco legunt manuculatus, maniculalus, et 
manuclatus. — Manulcatum hominem dicimus , 
indutum tunicis manicatis. Sueton. Cat. 52. Ma- 
nuleatus et armillatus in publicum processit. Se- 
neca Ep. 33. Apud me Epicurus est et fortis, licet 
manuleatus sit. V. MANICATUS. 

M ANGLE US , i , m. 2. (manus) parva manica , 
manus ornamentum, seu tegumentum, manichino. 
Accius apud Non. p. 195. 19. Merc. Actoriius 
manuleos, ballea , macbaeras. Plaut. fragm- apud 
Fulgent. Contin. Virgil. Quid tu amicaro times , 
ne to manuleo cajet? Al. leg. manulea. Fronto 4. 
ad St. Cces. (edenle iterum A. Maid) Ep. 3. o 
med. Quum comioetnorares, cur Partbi manuleis 
laxioribus uterentur, ita, opinor, scripsisti, inter- 
vallis veslis aestum ut suspendi diceres . et mox. 
Namque manuleorum intervallis, quae interdum la 
xata videmus atque fluitantia , suspendi aestus non 
potest: potest aestus per vestis intervaila depsili, pot- 
est degi,^ potest eventilari V. DEGO. 

MANUMISSALIS, e, adject, (manumissio) qui ad 
roanumissionem pertinet. Manumissalia absolute , 
substanlivorum more, usurpavit Probus gramm. in 
Append, edita ab Eichenfeld. in Analect. gramm. 
p. 441. 

MANUMISSIO, onis, f. 3. datio Iibertatis,a ma- 
nus et mitto, quia servi quum liberarentur pote- 
state , e manu solemni ritu eraittcbantur, quem- 
admodum quum servi facti sunt, manu capti fuere, 
a'?r£"Xeu&«'p<»ot? (It. il mettere in liberta uno schia- 
uo ; Fr. affranchissement , manumission ; Uisp. 
manumision , la accian de liberar 6 ahortar el 
esclavo; Germ. Manumission, Freilassung ; Angl. 
the freeing of a. slave, setting a slave at liberty, 
manumission). Occurrit — a) Generating. Cic. 
Ctel. 29. 68. Quid habeat argument! isla manumis- 
sio. Cajus 1. Instilut. § 17. Ul justa ac legitima ina- 
numissione liberctur. Et in plur. num. Val. Max, 
2. 6. 7. Qui tres in eodem manumissiones rescind! 
permitlunt. — In manum i's'ione mos erat, ut domi- 
nus manum, aut caput, aut aliud membrum servi 
tenens ter diceret: I/unc hominem liberum esse 
volo. Et miltebat e manu. Usee Paul. Diac. p. 159. 
1. Mull., quocum cf. Festum p. 158. 10. — 6) 
Porro manumissio duplex fuit: alia justa ac legi- 
tima , alia non justa nee legitima. Manumissio 
justa tt legitima tribus modis celebrate fuit, censu, 
vindicta, lestamento: de quibus V. in VINDICTA. 
Cic. Topic. 2. 10. Si neque censu, neque lestamen- 
to, ncque vindicta liber factus est. Adde Cajum 1. 
fnstitut. § 17. et § 175. — Fuit et aliud maou- 
mtssionis genus, non tamen justum , ut ilia, nee 
legitimum, adeoque non plenam libertatem confe- 
reiis, quum vel inter amicos (b. e. domini voce vel 
scripto quinque ejusdero amicis testibus adhibitis), 
vel in convivio, ad mensam (/i.e. quum dominus 
servum suse mensaa admiltebat), vel per litter as , 
per epistolam (servo datam et quinque testibus ad- 
scriptis) quis manumittebalur. Hoc modo data li- 
bertas facilius amitti poterat, quam quae tribus mo 
do diclis modis data esset. Seneca Vit. beat. 24. 
Servi, liberine sint; ingenui, an libertini; justae li- 
bertalis, an inter amicos datae, quid referl? Adde 
Vlp. regular, tit. 2. a med. ; et V., si Iubet, Lips- 
ad Tac'. 13. Ann. 27. et Brisson. de V. S. t. 9. 
Justa liber tas. et Plin. 7. Ep. 16. Verba Tac. 13. 
Ann. 27. sunt: Quin et manumittendi duas species 
institutas , ut relinqueretur pcenitentiae aut novo 
beneficio locus. Quo* vindicta patronus non libe- 
raverit, velut vinculo servitutis attineri. et Id. ibid. 
32. Factum et senatus consultum ultioni juxta ct 
securitati , ut si quis a servis interfeclus esset , ii 
quoque, qui testafi;ento manum'tssi sub eodem tecto 
mansissent , inter servos suppticia penderent. V. 
Annali delV Instil. Ar cheat, a. 1810. p. 157., ex 
quibus patet, servos, censu vel lestamento, primo 
ut ita dicam libertatis gradu donari , qua deinde 
vindicta conflrmabatur ac plena dabatur. Praelerea 
ex ilsdcm manumissionis modus quinam fuerit in- 
notescit; servus enlm nudus est, subligaculo tantum 
velatus et pileatus. — Manuroissionera obtinebant 
servi aliquoties gratis, aliquoties pretio. Inscript. 



MANUPRECIUM 

apud Orell. 2984. cosmvs aeoitvvs matb:s d. m. 

IDABAB AKT10CHO SACERDOTB AKMS XII, E1VSD. LOCI 
AB IMP. AVGVSTO GBATIS MANVM1SSVS 0L. etc. Alia 

apud eumd. 2983. p. oecimivs p. x.. bbos mervla 

MEDICVS - VI. VIR AVG. B1C PRO LIBERTATB DEDIT 

hs. looo. etc. — Dc maoumissione per idoptionem 
V. MANUMITTO b. 

MAnCMJSSOR, oris, m. 3. qui oiauumitlit, diet- 
Asu^apuTr;;. Mar cell. Dig. 37. 15. 3.; et Ter lull. 
5. advers. Mar cion. 4. circa med- 

MAnCMISSLS, a, um. V. voc. seq. 

MANCMITTO et rectius divisim manu mitto, 
mittis, misi, missum, mittere, a. 3. (manus el mitto). 
Dividitur apud Plaut. Aulul. a. 5. v- 9. Orabo, ut 
manu me raitiat. et apud Cic. Mil. 22. 57. Manu 
vero cur miserit etc. Geterum in optimis Codicibus 
saepissime divisim scribitur, etiainsi nulla vox inter- 
seritur. — Part. Manumissus et Manumiltendus 
sub a. — Manumittere est de servo liberum facere: 
V. dicta in MANUMISSIO , mettere in, liber td , 
aWASb&sfdu. — a) Generatim. Plaut. Cure 4. 
2. 11. Alienos mancupatis , alienos maoumiltitis. 
Cic. Mil- 22. 53. Nisi servos manumisisset . Id. 
Cost. 29. 08. At sunt servi de cognatorum senteotia 
manumissi. Id. 2. Att. 18. 4. De Statio manumisso- 
angor equidem. Liv. 41. 9. L't dictator - prastor - 
apud eorum quem qui manumitteretur, in liberta- 
tem vindicaretur, ut jusjurendum daret, qui eum 
manumit'.eret , civitatis mutandae causa manu non 
mittere: qui id non juraret, eum manumitlendum 
non censuerint. Adde eumd. 43. 3. et Tac, 13. Ann. 
32. V- MANUMISSIO. — b) Speciatim ii etiam 
manumilti vel emitti rnanu dicebaotur, qui, quum 
e6sent in alienam farniliam, lanquam Clii, assumpti, 
postea emancipabantur. Nam quum ipsa adoplio ul- 
na mancipatione fierct, ut doret Gelt. b. 15., etiam 
manumissione finem babebat. Tac. 15. Ann. 19. 
Percrebuerat ea tempestate pravissimus mos, quum 
propinqui consitiis, aut sorte provinciarum, plerique 
orbi Gclis adoplionibus adscisccrent filios, praeturas- 
que ct provincias inter patres sortiti, statitn emilte- 
rent manu , quos adoptaverant . emancipavano i 
figliuoli adottati. 

MANUOR, aris, iitus sum, ari, dep. 1. furari, a 
manu. Manuatus est pro furatus est dixit Labe- 
rius in Mimis; sed prneliccnter, ut ait Cell. 16. 7. 
Adde Non. p. 141. 2. SJerc. 

MANUPLENA, x, t. 1. quod una manu compre- 
hendilur, manata: falsi lectio. V. MANUS. 

MA.NLPLETIL'M, ii, n. 2. (manus et pleo, unde 
plenus etc.) idem ac manipulus, una manata. Gloss. 
Cyrill. Xei507t>.y;$sS, munupleiium. 

MAnCPREGIOSUS vel uianiprcciosus vel manu- 
preiiosus, a, um, adject, qui pretiosus est non mate- 
ria, sed artiftcis opere eximio. Cato apud Gell. 13. 
23. Neque mihi redificatio, neque vasum, neque vc- 
stiinenium u.ium est manuprcliosuin, neque pretio- 
sus servus, neque aocilla est. Alii divisim leg. ma- 
nu preliosum. 

MANUPRECIUM vel mani|irecium vel manu- 
pretium, li, n. 2. (manus et pretium). Scribitur et- 
iam divisim manus pretium. — Est piettum, seu 
merces, quae datur pro eo, quod ab artifice rnanu 
factum est; ita euim docet Varro 5. L. L. 178. 
Mull- Si quid datum pro opera aut opere, merces 
a merendo. Quod manu factum erat et datum pro 
eo, manupretium a rnanibus ct pretio, Gf. eumd. 

6. ibid. 85. Gr. ini'/jipov (It. f>rez2,o delta fattura; 
Fr. salairt, f'acon, prix de la main cJ'ouure; Hisp. 
satario , hechura, el trabajo que se paga at ofi- 
cial it maestro; Germ. Arbeils -Oder iUachelohn, 
Arbeiliverth; Angl- wages for work, hire, pay). 

I.) Proprie. Plaut. Men. 3. 3. 17. Amabo, nil 
Menaechme , inaures da mihi faciundas. me. Fiat: 
cedo uurum, ego manuprecium dabo. Cato R. II. 
Ii. Kx signu manupiecium eril. Cic. 3. Verr. 56. 
147. Tantum operis in ista locatione fuit, quantum 
paucse operte fabrorum racrcedis tulerunt et manus 
pretium machinae. h. e. quantum manupretii tule- 
runt machine, ut ait Pseudo-Ascon. ad h. 1. Liv. 
34. 7. In auro prater manus pretium, nihil inter- 
trimenti fit. Vitruv. 9. 3. (9. prccfat. § 9. Schneid.). 
Iliero Syracusis auctus regia potestate - auream 
coronam - manupretio locavit faciendam, et aururn 
ad sacoma appendit redemptori. Plin. 34. Hist- nat. 

7. 17. (37). Lysippus solitug ex manipretio cujus- 
que signi denarios seponere aureos singuios. Id. 33, 



MANUS 

ibid. II. 63 (147). Nee copia argenti leotum furi*. 

vita, sed validius pi-ae monipreUis, idquc Jampridern, 
ul ignoscamus nobis. Fronlo de B. Parth. <edente 
iterum A. Maio) amed. Polyerates in aoreo babe- 
bat anulo, roanupretio summo, facie esimia, lapi- 
dem smaragdum. Inscript. apud Morcelt. de ttil. 
inter. Lat. T. 2. p. 2'Jt. ed. Patav., qua est apud 
Orell. 3314. imp. cabs, traiano hadriano avg. hi. 

COS. VIA KOVA STRATA I.APJDB PKR MEDJVM VOHVM 
PECVAB. BX COALATiOUK NAKIPRETIt POSSBSSORVM 
CIRCA FOFVM £T NEGOT1ANTIVM. Alia flpud Orell. 
2517. MAMIRECIYM DOJ.AVI. 

II.) Translate. *f 1. Meiaphora ducta a superior! 
paregr. Cic. Pis. 24. 47. Quum provincia tibi isia 
manupreiium fuerit non eversa per te, »ed perdita 

civitalis. ft. e. tninquara merces hominis tnercenarii, 
el praemiam male administrate reipublicae. Seneca 
Ep. 101. Caslrensium laborum tarda raanupretia. 
•J 2. Concreto, uti ajunt, sensu est ipsa res manu 
facto, jeu arliQcium io re racienda adhlbilum, ma- 
nifatlura, faitura. Pseuio- Ascon. ad Cic. 3. Vert, 
50. 147. p. 197. Bait. Manupreiium dicitur, ubi non 
tarn materia? ratio, quam maous atque artis ducilur. 
Ulp. Dig. 50. 16. 13. Res ebesse videntur, quarum 
corpus maoet, et forma mutata est: quia plerumqoe 
plus est in manuprelio, quam in re. ft. e. meteriam 
auperal opus, ul Oind. 2. Met. 5. loquitur; et Tas- 
ini: vinta la materia e dal lavoro. Sic A I fen. 
Dig. 19. 2. 30. $ 3- Quoad ir> opus lopidU opus erit, 
pro lapide et maoupretio dominui rederaptori in 
pedes singulos septem debit. 

MANUS , us , f. 4. Dat. manu pro manui , ul 
wiciu, concvbilu , portu etc. Proper l. 1. 11. I*- 
Alterna facilis cedere lympba manu. et 2. 1. 68. 
Tanialeae polerit tradere noma maou- — Manus 
(quam volunt esse a u-avo; laxus , quia proprie 
sic dicitur, quurn aperta est, sicut pugnut, quum 
clausa) est extreroa bracbii pars in volam et dig't- 
toi deiinens , yjtip (It. mano; Fr. main, Hisp. 
mano; Germ, die Sand; Angl. a hand). 

I.) Proprie. 5" *• Gtneratim. Leg. XI L Tabul. 
apud GeU. 20. 1. post dbikdb masvs uciictio ksto; 
ik its dvcito. Ennius apud JVon. p. 85. 1. Merc. 
Cette (ft. e. cedile) manui veslrai , meaiqua acei- 
pile. Plaut. Amph. 1. 1. 100. Velatis roanibus 
orant, ignoscamuj peccatura suum. Ter. Andr. i. 
5. 62- Hanc mi in manum dat: mors conlinuo ipsam 
occupal. Cic. 2. Rat. D. 60- 150. Qua-n vero aptas 
quamque mullarum arlium rainistrag manus natura 
bomini dedit! - Itaque ad piagendum -, ad nervo- 
rum eliciendos sonos ac tibiarum apta manus est 
admolione digilorum. Cf. Lucret. h. 829. Orachia 
turn porro validit ex epla lecerlis Esse, manusque 
datai utraque ex parte minislra,. Cels. 1. 21. In 
manibus pedibusque auiculoru'U vilia frequenliora 
Jongioraque sunt. Plin. 11. Hut. nat. 43. 98. (243). 
Quibus animaliuro mar.us sunt , intus tantum car- 
uosa etc. Plant. Aulul. 4 4. 22. et Capt. 2. 2. 62.; 
Cic. \. Divinal. 23. 46.; et Lucret. 1. 318. manui 
dextera, Iteva. Catull. 12. 1. sinistra. — Jungilur 
plurimis Verbis, quorum pracipua, servato litlera- 
rura onine, etbibenlur. Ovid. 2. Met. 159- Abrum- 
pere manibus ramos. Lucan- 3. 617. Abscisa manus 
cum toto lacerto. Cic. Harutp. resv. 11. 22. Acci- 
pere aiiquid manibus. et Justin. 1. 4. 10. Aeciperc 
puerum in manum. Ccelius opud Cic. 1. Fum. 1. 
ad fin. Appooere monum ad os. quod est arcanum 
narranlit et silentium indicentis. et Sueton. Tib. 
74. Apprehendcre mauum osculandi causa. Virg. 2. 
G. 365. Carpere frondes unci* manibus. Quintil. 2. 
12. 10. Coilidete matins. Id. 2. 20. 7. Compumerc 
manum in pugnum. Sic Id. 11.3. 104. Goniprcssa 
manus. Id. 12. 10. 21. Conlinere manum intra pai- 
lium. Id. 11.3. 102. CoQiraberc el explicate aiterno 
motu manus. Ter. Phorm. 4. 3. 20. Dure atieui ali 
quid in manum. Plaut. Epid. 3. 2. 17. Uenutnciarc 
Dutrunos roanihus suis. Cic. I. Acad, (.post.) 1. 3. 
Deponerc aliquid de manibus. Cic. 1. ad Brut. 10- 
Excidcre e manibus. uscire di mano. Plaut. Aulul. 
3. 4. 12. Eximere alicui e unanu manubrium. Cic. 1. 
Cat. 6. 16. E.torquere de manibus steam. Id. Ccel. 
27. 65. Fogere c manibus. f'irg. 3- -£'n. 490. 
Ferre sic oculos, manus, ora, Ouai. 2. Amor. 15. 2. 
Inserere ntanum tunic is. Cic. Mil. 3. 7. InUrrfsclam 
esse sororern sua manu quum fateretur , di sua 
marlo. Id. 1. ad Q. fr. 1. 8. Ponere aliquid de ma- 
nibus. Id. Ccel 26. 63. ct Flacc. 0. 15.; el Ovid. 



- 179 — 

3. Fast. 872. Porriflere manum ad Uadeodum ali- 
quid. Petron. Satyr. 27. Poscere aquam ad manus. 
Lucret. 4.619. Premcre manu apongiam. (>triniff. 
1. 1. 27. Regere manum alieujus manu superimpo- 
sita. Ct'e."6. Verr. 27. 63. et Plane. 12. 29. Sumere 
vas iu manus. Id- Ccel. 26. 63. Tenere pyxidem in 
maou. Ovid. 12. Met. 318. Tenere aliquid ianguenli 
manu. Firg. 4- G. 405. Tenere aliquem corrcptum 
manibus. M. Aurel. inter ep. Fronton, i. ad M. 
Cces. 1. Neque me Fortune sinit prope accedere , 
maous tenere etc. ft. e. manus adstringere amicilia 
ergo. Horat. Art. P. 269. Versare manu exemplaria 
Graeca. Firg. 11. £n. 81. Viocire manus post lerga. 
F . alia multa infra sub I, 4. — Naiurale est, ma 
num ca^pius ad id referre, quod dolel, libenter el 
seepe de iis loquimur, qua magna; nobis curae sunt: 
la lingua batte, o va, dove il denle duole. Seneca 
Contol. ad Jielv.' sub fin. — Manum et menturn 
proverb, ex Graeco dictum, quod est iroXXa p^xa^v 
its\ii xuXuoc xat ysl A£0{ ctKpcu. ft. e. inter os et 
offam multa cadunt (ul ajebat Coto apud GeU. 13. 
17.), Festus p. 149. 2. Mull. — Alia proverbia F. 
infra sub I. 4. % 2. Specialim cum Prsepositioni- 
bus occurrit r&tione babita plurium humanorum 
acluum, et non niodo proprie, verum eliam figurate 
et in proverbtis, Pr<epoiitiones , quibus jungttur, 
servato lilterarum ordine eibibemus. — a) A ma- 
nu servus est idem atque amanuensis, quam vocem 
ex bac dicendi f«rmula derivatam F. loco suo. Sue- 
ton. Cces. 74. Philemonera a manu servum, qui etc. 
Id. Fesp. 3. Post uxoris escessum, Ganidem Anio- 
nic libertara, el a manu - revocavit in contuber- 
nium. Adde eumd. Aug. 67.; et muius anliq. Inscri- 
ption., ut apud Orell. 2733. et 293 !- V . mox sub b. 
— b) Ad manum servus eodem sensu dicitur at- 
que a manu. Imcript. apud Orell. 2374. libraR. ad 
MAwvas. Similiter Cic. 3. Oraf. CO. 225. Quem ser- 
vum ille babuit ad manum. ft. e. amnnuensem. Sic 
Nepos Eumen, 1. Habere aliquem ad manum scri- 
ba l'oca. — c) Ad manum efse, ad manum ha- 
bere, in maou, in promptu, in pronto. Liv. 9. 19. 
Adde, quod Romanis ad manum domi supplemen- 
tal eiset. Quintil. 12. 5. 1. Uasc sunt instrumenta 
oratorts: bac arma habere ad manilm; horutn scien- 
lia debet esse succinctus- — d) Ad manum venire, 
occurrere, venire sub manum. Liv. 38. 21. Quoi' 
cuique trepidant! ad mauum vtnissct. et Quintil. 
2. 11. 6. Sed abrupta quadam, ut forte ad monum 
venere, jaculantur, capilano loro in mano, si pre- 
sentano. — e) Ad manum esse, vel intutri ali- 
quid, comminus. prope, et quasi sumendo in manus 
id, quod inspicitur. Filruv. 6. 2. Alia ad manum 
species esse videtur, alia in excelso. Sic Plin. 35. 
Hist. nat. 10. 30. (97). Apelles absoluta opera 
atramento iliinebat its tenui, ut etc. ad manum in- 
luenti demum apparerel. da vicino. — f) Ad ma- 
num canlcre histrioni, F. CANTO. — g) De 
manu dare, manu ipsa prasbere. Sueton. Tib. 34, 
Consueveral ad quadruplam strenam et de manu 
redderc. di sua mano. ct Lamprid. Alex. Sev. 37. 
Nam semper de manu sua ministris convivii et p«- 
nem el partes olerum aut carnii dabat. Sic Cic. 6. 
Ferr. 10. 24. In quem icjpbum de manu jacere 
conatus est. ft. e. quem bsbebat in manu. ~ ft) 
De manu dare reFerlur eliam ad sumplum el im- 
penias. Colum. 7. H. fi. 9. 8. Suibus sape de manu 
dandum est, quum foris deGcil pabulum, quod scil. 
ipsi per se inveniant. Sic Id. 9. ibid. 1.1. Qui vena- 
lionem voluptati suas claudunl, conlenli sunt mu- 
nirc vivarium, semperque de manu ribos et aquam 
prabere. — De manu in manum quippiam 
tradere, quasi de nostra in altcrius manum: quod 
in iis fit, qua cat a sunt, et sludiuse scrvainus. Cic. 
7. Fam. 5. sub fin. Toium denique bominem tibi 
its trado dc manu, ul ajunt, in manum team islam 
el victoria el D dc prasvaolem. Sic Plaut. Trin. 4. 
2. 57. Ab ipson'istas occepiali? sy. E manibus dedit 
mihi ipse in manus. — j) E manu est rminus in 
illo Ennii apud Fes turn p. 270. 2L». Mull. Qua 
mea pomminui marhaRra atque hasta boslibit c 
manu. — J) In manus venire , orcurrctc . ad 
mauum venire. C»'e. i.adQ. fr. 15. 6. § 1. Sed uoc 
fario sempur, ul, quicumque calamus in manus mcas 
veneril, eo sic utar, lamquam bono, qualunque me 
ne ropiti alie mani. Sic Quintil. 12. 10. 50. Quia 
{tcriptum) venial in maous dortorum , et judices 
artis babeat artifice*. — m) In manibus habere 



MANUS 

aliquem est fovere, carum babere. Cic. 1. Fam. 9. 
ante med. inimicum meum »ic amplexabantur, lie 
in manibus habebant, sic fovebant , tie me prae- 
sente osculabantur, ut etc poriavano in paltna di 
mano. — n) In manibus habere aliquid est ope- 
ram impendere, circa aliquid in prasealia laborarc. 
Cic. Stnect. il. 38. Septimus mlhi Originum liber 
est in manibus. ho per te mani, vado lavorando. 
et 13. Att. 47. Omnia, qua in manibus babebam. 
abjeci: quod Jusseras, edolavi. — o) In manibus 
esse dkuniur etiam, qua edita aunt el passim vol- 
gata, ita ut in promplu tint et, quum lubct, leg! 
possiot. Cic. Amic. 25. 96. Sed affuiitii: et est in 
manibus oralio. va per le mani. el Senecl. 4. 12. 
Est in manibus laudalio, quam quum legimus etc. 
Cf. Horat. 2..£p. 1. 53. Navius in manibus non 
est. ft. e. scripta exemplaria belli Punici primi * 
NmvIo composili nostris diebus rara sunt. — p) 
In manibus est aliquid, prope est, adest , ita ut 
manibus corripi possit. C&s, 2. S. G. 19. ttt pane 
uno tempore et ad ailvas et in flumine el jam in 
manibus nostris hostes viderentur. tembravano et' 
serci addosso. Sic Firg. 2. G. 44. primi lege iito- 
ris oram: In manibus terra, ft. e. in promptu. 
Similiter de tempore presenti Brutus apud Cic. 
11. Fum. 13. Attendere te volo, qua in manibus 
sunt, quel che abbiam per le mani, quel c/te ora 
cone. — In manu est aliquid, F. infra sub II. 
5, — q) Inter manus, manibus, tulle braccia. 
Plaut. Most. 2. I- S*S. Abripitc hunc iniro actu- 
tum inter manus. Cic. 7. Ferr. 11. 28, Brant exi- 
tus ejusmodi, ut alius inter manus e conrivlo tara- 
quam e pralio auferretur. Liv.Z. 13. Inter roanof 
domum ablatum mortuumque inde arbitrarl. Sic 
Pha?dr. 5. 7. Inter manus sublatus et multum ge- 
mens Domum refertur. et Firg. It. j£n. 502. Cor- 
ripiunt, intcrquc manus sub lecia reponunt. Cf. 
eumd. 2. ibid. 681. — Hue reterri potest et Mud 
Cces. 2. B. C. 2. Pedalibua lignts porticus lntegt- 
balur: atque bac agger inter manus proferebatur. 
ft. e. per maous mililum comportaotium. — r) 
Inter manus esse, versari, esse in mauibui. Fal. 
Max. 5. 1. n. 6. Locum, qui inlcr manus «t, fl- 
niam. la materia che ho per le mani, di cui icriwo. 
vt Cic. 8. Fam. 3. extr. Et $;8cwx-aXia.v quam dam, 
ut vcrsctur inter manus, babeat. ft. e. ut manibua 
vcrsetur, ut legalur. — Uinc Firg. 11. j£n. 311. 
Ante oculos ioterque manus sunt omnia vestras. 
-pc'^etfa tart, sono manifeste. — t) Per manut, 
opera maauum. Cic. 1. Att. 12. ad fin. P. Clo- 
dium per manus se,*rula servatum et eductum . 
Cces. C. B. G. 37. ^Egr*. per maous traclui serva- 
tur. Similiter Id. 7. tlud. 25. Quidam - per mono* 
sevi ac picis tradilas plabas in igoem c regiooe 
lurris projiciebat. f'alte passare di mano in mano. 
Sic Auct. B. G. 8. 15. Fascei slranjentorom , per 
manui inter le transditos , ante acicm collocavc- 
runt. et Liv. 29. 14. Ea per manui, guccedentes 
deinde alia aliis -, in tedem Victoria - pertulerc 
deam. — Uinc translate per manut aliquid ira- 
ditum esse dicitur , quod non monumenlis liltera- 
rum , sed vcrbo lanluni a ma.ioribus ad posteros 
transmittitur: qua ratione sacromm mystcria olim 
tradl aolebant, per trcdizione. Liv. 5. 51. Si nobis 
cum Urbc siruul posila traditaque per manua rell- 
giones nulla essent. Cf. Quintil. 12. 4. 1. Qua ron- 
scripta sunt hislorii's , aut sermonibus vclut per 
manus tradita. — Per manus, h. c. per Tim, /'. 
infra sub IL 4. c. — Free menu vel prce mani- 
bus, in mauilms io promplu. Plaut. Bacch. 4. 3. 
10. Qui patri reddidi, quod Tuil prae manu. Si«- 
Apul. 6. Met. .Es, quod fait pr* manu. ft Via. 
13. 7. 27. Pctenli muluatn pccunia.r creditors , 
quum pra manu debitor non habctel, specie* auri 
dedit. GeU. 19. S. Si Ubcr est pra manibus. alia 
mano. Similiter Ter. Adelph. 5. 9. 23. Si huir 
aliquid pautluium pra manu dedcris, u»dc utatar. 
reddet libi cilo. meUcrai a ditposizione tii quetto 
F. ct PILE. — u) Sub manu ct tub manum 
esse, prope esse ct ad manum, uira X s '? a " ^ ancu * 
apud Cic- 10. Fam. 23. Adjunxl bac in loco cli- 
gendo, Qumen oppositum ut babemn, Vurjnlii sub 
manu ui essent , per quorum loca fldelitcr mlhi 
patercl iter, a tiro, in vicinanza. et Sueton. Au$. 
49. El quo cclcriui ac nib manum annunciari ro- 
gooiciquc pos*et, quid in provincia quaque gerere- 
lur , juteoei modi c it interval! is , debiuc vcbicuia 



MANUS 

disposuit. Seneca Ep. 71. Consilium sub die nasci 
debet: et hoc quoque tardura est nimis: sub manu, 
quod ajuot, sub manu nascatur. tosio e sul fatto. 
v. Baumgarlen. ad Sueion. Aug. 49. rnox cit. 

— v) Sub manus succedere, feliciter evenire, ex 
sententia coutingerc. Plant. Mil. glor. 3. 2. 59. 
Lepide hoc succedit sob manus negotium. Id. Pert. 
4. 1.1. Si quam rem accures sobrie ac frugal! ter, 
solet ilia recte sub manus succedere. 1 3. Item 
specialim manu, manibus, sine ulla praeposilione, 
advcrbiorum more in multis dicendi rau'onibus de- 
canter usurpantur torn proprie, turn translate. — 
a) Manibus pedibusque , qaemadmodum et dos 
1 tali dicimus con le mani e co 1 piedi, orani conalu, 
omnibus viribus, con ogni sforzo, veils remisque, 
Gratci dicunt Aoc£ xcu o'8a£. Ter. Andr. 1.1. 134. 
Quem ego credo manibus pedibusqne obnixe omnia 
faclurum , ul etc Cf. eumd. ibid. 4. 1. 51. Ego, 
Pamphile, hoc tibi pro servitio debeo, conari ma- 
nibus, pedibus, ooctesque et dies, capitis periculum 
Hdire, dum prosim tibi. — b) Manu mederi est 
chirurgite. Celt, prcef. 1. 1. In tres partes medicina 
diducta est: ut una esset, quae victu; altera, quae 
medicamentis ; tertia , quae manu mederetur: yit- 
ocjfytxrjv Grasci nominHverunt. Sic Id. 7.26. Uri- 
nam manu emoliri. — c) Manu aliquem vene- 
rarij ft. e. manum osculando. Sueton. Claud. 12. 
Jus nundioarum in private praedia a eoosulibus 
petiil; cognilionibus magistratuum ut unus e con- 
siliariis frequenter interfuit. Eosdem spectacula e- 
dentesj surgens et ipse cum cetera turba, voce ac 
manu veneratus est. Adde Tac. 26. Ann. 4. — 
ii) Manu facere aliquid refertur ad ea, quae arlis 
sunt, industriae ac virium. Hinc manu qucerere est 
■ ju -<zslum facere opera manuum, guadagnare col- 
r opera delle proprie mani, ut apud Cic. 5. Verr. 
11. 27. Utrum est aquius, eum, qui manu quaesie- 
rit, an eum, qui digilo HcUus sit, posstdere? Cf. 
e.umd. ibid. 86. 198. Quum fructus diripiebantur 
aratorum , atque omni lacerabantur injuria ; vide- 
balur id perdere arator, quod aratro ipse quaesis- 
set, in quo elaborasset, quod agri segetesque extu- 
lissent. — Sic saepe Cic. 4. Verr. 2. 4. Quae (uris) 
quum manu munitissima esset , turn loci natura 
terra ac mari clauderetur. munitissima per arte, 
per natura poi etc. Id. 3. Fin. 22. 74. Quid enim 
.iut in natura , aut in operibus manu factis tarn 
i-ompositum? Id. 2. Off. 4. 14. Portus manu fact!. 
Id. Topic. 9. 39. Aqua loci vitio et manu nccens. 
Varro 3. R. R. 11. 1. Piscina manu facta. Vilruv. 
y. 3. Is ad temuus, opus manu factum subtilitcr, 
regi approbavit. Viva. 2. G. 156. congesta manu 
oppida. Liv. 2, 5. Postea credo additas moles ma- 
nuque adjutum, ut tarn eminens area esset. Cels. 
3. 27. Nat urates, aut etiam manu facta; na tali ones. 

— Similiter Cm. 3. B. C. 44. Multa erant intra 
cum locum manu sata. ft. e. frumenta, ut constat 
ex c. 58., et opponunlw bet bis sponte uascentibus. 

— Hinc manu factum (conversim facius manu 
legitur apud Ovid. 2. Met. 855. Cornua parva qui- 
.leru, sed quae concedere possis Facta manu.) est 
idem atque artificiaie, h. e. hominum arte, iodu- 
slria viribusque partum; et opponitur naturalibus, 
h. e. Us, quae natura et sponte sua eveniunt. Ovid. 
lb. 147. Sive ego , quod nolim , longis consum- 
ptus ab annis, Sive manu facta mortc consumplus 
ero. h. e. externa vi illata. Plin. 18. Hist. nat. 
1.1. (4). Nc his quidem (vencnis), quae nascuntur, 
contenli : etenim quanto plura corum genera hu- 
mana manu Hunt! Seneca Ep- 89. ad fin. Nee con- 
tenli solo, nisi quod manu feccritis, maria agetis 
introrsus. Id. Ep. 52. ante med. Quaedam ingenia 
facilia et expedila: quaedam manu, quod ajuul, fa- 
cienda sunt, bitogna lavorarli a forza di Indu- 
strie, et Id. Consol. ad Marc. 19. Quidam libcros 
ejurant, et orbitatcrn manu faciunt. h. e. ipsi sibi 
paranl. Id. Brevit. vit. 3. Morbi, quos manu feci- 
mus. h. e. ipsi intcrnperantcr vivendo arccssivimus. 
Sic peslilentia manu facta, h- e. venenis et fraudc 
illata, Id. 2. Ira 8. ad fin. Hujus generis sunt ct 
ilia Statii 1. Tkeb. 170. Partiti versant populorum 
fata, manuque Fortunam fecere levem. h. e. ultro 
ipsi reddidcre sibi levem fortunam. Seneca 3. Ira 
11, extr. Magna pars querelas manu fecit, aut falsa 
suspicando, aut Jevia nggravundo. h. e. causas que- 
rendi et irascendl. tl 6, Benef. M. Occasiones red- 
dendorum observare, non manu faccrc. — Rcferlur 



— 180 — 

et ad orationem. Quintil. 5. 14. 32. Ut ea nasci 
et ipsa provenire natura , non manu facta et arte 
suscepta magistrum fateri ubique videantur. Se- 
neca Ep. Mb. Oralio vultus anirai est: si circum- 
lonsa est et fucata et manu facta, ostendit, ilium 
quoque non esse sincerum. — De manu alio sensu 
pro vi et armis V. infra sub II. 4. — e) Plena 
manu, maou continendo quantum capi potest: a 
mani piene, ul apud Vita. 6. /En. 883- manibus 
date lilia plenis , Purpureos spargam flores , ani- 
mamque nepotis His saltern accumulem donis. Ti- 
bull. 1. 6. 32. Janua sed plena est percutienda 
manu. h. e. surama vi , ait ForceUinus , pultanda 
et validis ictibus: sed reclius plena manu est roanu 
auro pleua , multa pecunia , ut patet ex toto hoc 
carmine, et coliato illo ejusdem Tibull. 1. 10. 5!. 
Tu procul bine absis , formam cui vendere curae 
est Et pretium plena graode referre manu. — Hinc 
figurate dicitur pro copiose, ample, large. Cic. 2. 
Alt. 25. Quam plena manu, quam ingenue, quam 
ornate nostras laudes in astra sustulit. Hue referri 
potest et illud Graf. Cyneg. 147. In quinos su- 
blate pedes bastilia plena Caede manu. h. e. valide, 
•it Burmannus, ut contra digito tangere est levi- 
ter. Mihi autem videtur esse copiose. — Hinc et- 
iam, cadente Latinitate, composite vox Manuple- 
na, ce, f. 1. apud Pelagon. Veterin. 16. Alii capi- 
tulum , rutae manipulum , stcrcoris asinini manu- 
plenam, omnia conteris. una manata. Ita cl. For- 
cellinui. Hoc autem vocabuli monstrum esse vide- 
tur et recte divisim legendum manum plenum: quai 
dicendi ratio, in re praecipue medica, ad vulgare 
quoddam mensuras genus significandum, multo an- 
te usu veoit. Sic legimus apud Plin. 20. Hist. nat. 
21. 84. (226). Aliqui (dicunt) purgari femioas foliis 
earum (mnfvnrtim) manus plena mensura in oleo 
et vino sumptis. Similiter Marcell. Empir. cap. 28. 
pag. 128. ed. Aid Filkulae radices purgaias ad un- 
cias singulas seorsum tundes bene in pila lignea. 
Deinde adjicies - ammooiaci unciain, et coriandri 
seminis manum plcnam -: has omnes species seor- 
sum contcres etc. et Veget., eadem fere memorans 
quae Pelagonius loc. cit., 2- Veterin. 28. 29. 
Schneid. Alii capita tria, rutae viridis fasciculum, 
- siercotis asinini recentis manum plenam etc. Ad- 
de eumd. 3. ibid. 58. 1. In Hippiatricis est Spaf 
pugillus . Sic verbis paullum iramutatis Scribon- 
Compos. 83. Prodest et berbae, quam iroXtov vocant, 
nos, ut opinor, tiniariara, fasciculus, quantum manu 
comprebendi potest, in tribus hemiols aquas deco- 
clus etc. et Compos. 153. Calculosis (prodest) ille- 
cebras quantum manus capit, aut auriculae nuirinae 
idem, aut betonicas tantumdem: earum quaelibet 
herba ex aquae tribus hem'mis ad tertias decoquitur 
etc. — f) Vtraque manu, ambabus manibus, 
atque adeo libenler, studiose, cupide, prompte. 
Martial, i- 16. Haec utraque manu completu- 
que assere toto, — g) Manibus aquis, aequali 
sorte, aequo Marte. Tac. 1. Ann. 63. Ca?sar pro- 
ductas legiones instruxit : manibus aequis abscessum 
est. con eguale vantaggio o perdita. — h) Brevi 
manu accipere , tradere , etc. in Dig 23. 3. 43. 
§ 1. est sine ambagibus; contra longa manu est 
per ambages Ibid. 46. 3. 79. — i) Itlolis mani- 
bus, est nondum facta manuum lavalione, ut apud 
Plant. Pa>n. 1. 2. 103. Oculos alicujus illotis ma- 
nibus tractare. V. ILLOTL'S. Hinc figurate in Dig. 

I. 2. 1. illotis manibus aliquiJ farere dicitur, qui 
imparatus et imprudens rem aliquam aggrcdilur. 
j) Manibus supinis beneficium accipere est de- 
misse apud Sencc. 1. Benef. 1j. 1. — O Mani- 
bus demissis fugere apud Plant Epid. 3. 4. 16. 
est contentissimo cursu fugere ; nam tales Solent 
manus dcmiltere, quod Grasci dicunt wapao-ft-j zd 
^ipa; Aristoteli est feu'-yeiv irapacatoavta. •f 4. 
liem specialim , praeierquam quod iis , qua; supra 
sub i. 1. enumeravimus, aliis jungitur Verbis; hinc 
multas turn propria;, turn Iranslalas dicendi ratio- 
oes orta sunt. Ilorum quoque Verborum praecipua, 
servato litlerarum ordine, exhibenuis. — a) Abs- 
tinere rnamis est se rontinere a vi persone isife- 
renda, vel a re furanda, Ter. Adelph. 5. 2. G. Non 
mauum abstines , masiiaia non tieni le mani a 
te? Sic Lucilius apud Aon. p. 325. 32. Mnc. Abs- 
tinere manus a mulicre. Adde Plaul Hud. 2. 4. 

II. et Cic. fat in. 4. 10. Munus abs tc homines 
vix abstinere possunt. Id. \. Tusc. 37.79. Ut Ale 



MAJNUS 

xandrum regem videmus , qui quum interemisset 
Clitum , familiarem suum , vix a se manus absti- 
nuit: tanta vis fuit pceniteodi. Adde eumd. 3- An. 
7. Similiter Cato R. R. 5, Abstinere manum alieno. 
et Cic. 7. Verr. 2. 4. manus ab alkujus pecuniis. 
et 2. ibid. 12. 36. manus aniraosque a scelere. V. 
ABST1NEO loco suo ; et cohibere manus in hoc 
ipso paragr. sub k. — b) Accedere ad manum 
dicuotur ferae, qua* mausueQunt. Varro 2, R. R- 
7. 13. Quum equuli ad manum accedere consue- 
rint. Cf. Cic. 2. All. I. 7. Digito se caelum putant 
attingere, si mulli barbati in piscinis sint, qui ad 
manum accedant. et Quintil. Declam. 260. ante 
med. Animalia, quae venire ad manum et mansue- 
scere queunt , alere. — c) Adhibere manus est 
porrigere atque admovere ad aliquid faciendum. 
Ovid. 9- Met. 216. Adhibere manus genibus. quod 
scil. supplicum erat. Virg. 3. G. 465, Dum mc- 
dicas adbibere manus ad yulnera pastor Abnegat. 
h. e. ad vulnera curanda. Seneca Here. OSt. 1078. 
Adbibere manus porais. h. e. ad poma carpenda. 
Et figurate Cic. 2. leg. Agr. 18. 46. vectigalibus. 
n. e, ad vecligalia rapienda. — d) Adire manum 
alicui proprie est alicujus manum praeripere ct 
continere, antequara ictum juciat, atque adeo figu- 
rate est decipere , vel antevertere , ingiannarfo o 
pT-evemYJo, apud Plaul. Aulul. 2, 8, 8., Cas. 5. 2. 
46,, Pers. 5. 2. 18. et Pain. 2. 1. 11., ubi V. Inter- 
pretes. — e) Admoliri manus, admovere inagno 
conatu, vel ad magnum aliquid faciendum. Apul. 
6. Met. Admoliri manus moli. h. e. indigesto atque 
jmmaai granorum acervo ad ea secernenda, Ptaut. 
A sin. 3. 2. 24. sacro. h. e. ad furandum. Apul. 
Florid. 7. imagini regis . h. e. ad regis imaginem 
facieodam. — /*) Admovere manus, adhibere, 
admoliri. Quintil. 11. 3. 104. Admovere manus 
pectori. Propert. 1. 3. 16. ad ora. Liv. 5. 22. reli- 
giose . ft. e. ad Junoois signum transfereodum . 
Ovid. 10. Mel. 254. Saspe mauus operi tentinles 
edmovet, an sil Corpus, an illud ebur. h. e. ad in- 
vestigandum. Id. 15. ibid. 218. Artifices Natura 
manus admovit. ft., e- ad res creandas. Sic Curt. 
6. 7. 14. Admovere manus operi. et Plin. 35. Hist. 
nat. 11. 40. (133). marmoribus. — g> Afferre 
vel inferre manus geoeralim est vim inferre, et 
speciatim ad necem vulnerare. Sic absolute apud 
Cic. 3. Verr. 26. 07. Pro sc quisque manus affert. 
h. e. ad pugnam . et JYepos Timol. 1. Ipse non 
modo manus non allulit etc. ft. e. ad tyranoum 
in ter Sciendum . Cic. Ccecin. 17. 49. et 3. de re- 
publ. 17. manus alicui. et Plancus apud Cic. 10. 
Fam. 23. 4. sibi. n. e. semet interficere. Cic. 3. 
Verr. 18. 47., templo manus impias et sacrilegas. 
ft. e. ad furandum. Sic Id. 2. Off. 15. 54. bonis 
alienis. V. etiam AFFERO et INFERO. Translate 
Seneca 2. Benef. 5. a med. Qui aut diulius tor- 
queri patitur, quem prolinus potest liberarc, aut 
gaudere tardius , beneficio suo manus affert. h. e. 
perdit, deitruit. — ft) Amitlere, dimillere, emit- 
tere aliquid manibus, de manibus, e manibus, 
est id quod Itali dicimus lasciar andare , o, la- 
sciarsi sfuggire; ut apud Plaul. Mil. glor. 2. 5. 

47. Amilterc praedam manibus, Cic 5. ferr. 13. 
32- rem de manibus. Id. Ccecin. 27. 66, Licinium 
de manibus. Liv. 29. 32. Massinissam saucium e 
manibus. et Id. 30 24. Tantain ex oculis manibus- 
que amissam prcedam. Cic. Oral. 30. 105. Dimit- 
tcre Dernosthencm e manibus. Ctxs. 1. B. C. 64. 
hostem e manibus. et 6. B. G. 37. fortunam e mani- 
bus. Liv. 41. 36. Emittere aliquid manibus. Id. 21. 

48. et 28. 42. de manibus. et Id. 22. 3. c mani- 
bus. Plaul. Cure. 5. 2. 18. Emittere aliquem manu. 
h. e. manu mitierc, liberum redderc. — i) Ar- 
mare manus, armis iastrucre, apud Virg. 9. s£n. 
115. Et figurate Cic. 10 Fam. 23. Armare manus 
in alicujus pernlciem . — j) Asserere aliquem 
manu, in libertatem vindicare. V. ASSERO, — 
k) Cohibere, continere manus alicujus, constrin- 
gcre , retincrc , impedire ne quid faciat. Slat. 6. 
Theb. 814. tunc vix ambo conatibus ambas Rc- 
stringunl cobibenlque manus. Ovid. 1. Fast. 503. 
L'lqiie erat, immissis puppim stelit ante capillis , 
Continuitque manum torva regentis iter. Et figu- 
rate Plaul. TV in. 4. ♦. 12. Cohibere manus ab 
alieno. Cic. pro leg. Manil. 23. 86. Cohibere ma- 
num, oculos, animum ab auro gazaque rcgia. Id. 
1. Cat. 8. 21. Ab aliquu vix continere aliquorum 



MANUS 

man us ac tela, trattenere cfte non foffendano. — 
I) Conserere manus. V. CONSERO, serui. — in) 
Continere manus. V. supra Cohibere sub k — n) 
Convenire in manum. V. CONVEISIO. — o) 
Dare, manum, praebere auxilii causa, dar mano. 
Quintil. 2. 3. 7. Ut si velocissinms quisque, si forte 
iter cum parvulo facial, del manum el gradurn suum 
tninuai. Ovid. 3. Trist. 1. 2. Da placidam fesso , 
lector amice, manum. — p) Dare manus el de- 
dere est concedeatis, aut se victum fatentis, cedere, 
darsi per vinto. Aepos Hamilc. 1. a med. Koma- 
nos armis persequi , donicum aut eerie vieissent , 
aut victi manum dedissent. Plant. Pers. 5. 2. 72. 
Fateor, manus vobis do. Ovid. 3. Fast. 088. Evi- 
ctas precibus vix dedit ilia manus. Id. fieroid. 4. 
14. dabit victas ferreus itie manus. Virg. 11. JSn. 
568. neque ipse manus feritale dedissel. Lucret. 2. 
1041- et si tibi vera vidctur, Dede manus: aut si 
falsa est, accingere contra. Adde Cces. 5. B. G. 31.; 
et Cic. 2. All. 22. ante med. — q) Dedere ma- 
nus. V- supra sub p. — r) Dimitiere e manibus. 
V. supra Amittere sub h. — s) Ducere aliquem 
menu proprie apud Virg. 3. ASn. 371. meque ad 
tua limina, Pbcebe, Ipse manu multo suspensum nu- 
mine ducit. Et Ogurate Cic. 1. Nat. D. ID. 49. Epi- 
curus autem , qui res occultas et penitus abditas 
non modo viderit animo, sed etiam sic Iractet, ut 
manu nos ducat, docet etc. — Emittere mar.i- 
bus etc. V. supra Amittext sub ft. — u) Incidere 
in manus alicujus , venire. Cic. Brut. 35. 133. 
Mini quidem nee iste (liber) ootus est, nee ilia 
(libri): sed hacc mea culpa est. Numquam eniai in 
manus inciderunt. Et figurate Id. Ctuent. 7. 21. M. 
Aurius adolescentulus , beilo Italieo captus apud 
Asculum , in Q. Sergii senatoris - manus incidit, 
et apud eurc fuit in ergastuSo. ft. e. in potcstatem. 
— u) Inferre manus. V. supra Afferre sub g. — 
y) Injicere manus. V. IN1ICIO et 1NJECTIO ioco 
suo. — 2) Intenlare manum in aliquem est mi- 
nitantis et vim inferre cupientis. Liv. 3. 47. ad fin. 
Yirginius intentaus in Appium manus inquit etc. 
Sic Sil. It. 11. 87. rabidum bunc palmasquc viro* 
rum In ten tan tern oculis proavitaque facta paraoiem 
Ut vidit etc. Similiter cum Dativo personam usur- 
parunt Auct. B. Hisp. 22. ; et Tac. 3. Ann. 36. — 
aa) Jactare manus est saltaotis. Propert. 4. 8. 42. 
de nano ad tibia? sonum saltante. J acta bat trun- 
cas ad cava buxa manus. et Ovid. 3. Fast. 535. 
Et jactant faciies ad sua verba manus. Sic Graeci 
ysipovcuelv et j3aX>,etv yf.ottc. V. SALTO. — In 
causis autem agendis jactare manus oratoris fuit. 
Quintil. 6. 3. 5*., 11. 3. 179. ct 10 3. 21. — 66) 
Zavare manus, quod ante coed am ficbat, ad animi 
maculas refertur in illo Cic. 2. Orat. 60. 246. 
IHud egregium Sexlii et ex tempore: Manus lava, 
inquit, el ccena. — Manus manum lavat proverb. 
aiter alter! opitutatur: una mano lava V altra, e 
le due it viso. Seneca Apocoloc. a med. Si quid 
volueris, invieem racism: manus manum lavat Cf. 
Peiron. Satyr. 45. — cc) Mitlere aliquem manu. 
V. MANUMITTO loco suo. — Alio sensu Plant. 
Pseud- 4.2. 48. et 49. Mittcre manu salutem,.aut 
malam rem alicui. — dd) Tendere manus est 
opem poscenlis et supplicis. Cces. 2. B. G. 13. 
Manus ad Caesarem tendere. Virg. 3. /En. 177. 
lendoque supinag Ad caelum cum voce manus. Cic. 
Fontej. 17. 38. Tendit ad vos virgo VestaSis manus 
supplices, easdem, quas pro vobis diis immortalibus 
tendere consuevit. Id. 4. Cat. 9. 18. Vobis supplex 
manus tendit pairia communis. Quintil. 6. 1. 42. 
Tendit ad genua restra supplices manus. — ee) 
Tenere aliquid manu , compertum habere . Cic. 
Brut. 80. 277. Quum indicia mortis se comperisse 
manifesto et manu tenere diceret. avere in mano. 
toccar con mano. Cf. eumd. Sext. 32. 69. — ff) 
Tollere manus frequenter est admirantis et in re, 
quae opportune admodum accident, veluti gratias 
diis agentis, alzare le mani al cielo. Cic. 7. Fain. 
5. Sustulimus manus ego et Balbus. Id. 4. Acad. 
(2. pr.) 19. 63. Hortcnsius vehementer admirans , 
quod quidem perpctuo, L'ucullo loquente, feccrat. 
ut ctiam manus saepe lollerel. Catull. 53. 4. Admi- 
rans ail haec manusque tollens. — Interdum ma- 
num tollere est conccdeulis , aut se victum faten- 
tis, manus dare. Cic. fragm. apud Lactanl- 3. 28. 
Cedo , et lollo manum. — gg) Verier e manum 
apud Quintil. 11. 3. 101. est volgere , vollare la 



— 181 — 

mano. — Manum non verterim proverbialis hy- 
perbole , quum significamus, ne minimum quidem 
laborem suscepturos, ut quippiam, quod nibili fari- 
mus, acquiramus: non moverei un dito, non leve- 
rei una paglia. Cic. 5. Fin. 31. 93- Qui se fatentur 
virtutis causa ne manum quidem versuros fuisse. 
Apul. de Mag. Quid de me Mezentius senliat , 
manum non verterim. ciccum non interduim dixit 
Plant. Ilud. 2. 7. 22. 

II.) Translate. *J 1. Manus, qua humaoi cor- 
poris partem significat {V. supra sub I. 1.), trans* 
fertur ad bruta animalia. Plin. 11. Hist, nat- 44. 
100. (246). Simice babent in manibus ungues, digi- 
tos longioremque medium. Id. S. ibid. 3G. 54. 
(130). Invalidissimum urso caput: ideo urgenle 
vi, prcecipitaluri se ex alta rupe, manibus eo operto 
jaciunlur. h. e. pedibus anterioribus, quos habent 
instar manus. Cic. 2- Nat. D. 47. 123. Manus et- 
iam data elephanlis , quia propter magnitudinem 
corporis difflciles aditus habent ad pastum. la pro- 
boscide. Sic Cur t. 8. 14. 27. de iisdem. Quum 
manu arma virosque corriperent et super sc regen- 
libas traderent. et Plin. 8. Hist. nat. 10. 10. (29). 
Elephant! mandunt ore, spirant et bibunt odoran- 
turque baud improprie appeltala manu. et ibid. 12. 
12. (33). Resolvunt illi (etephantes) nodos draeo- 
num manu. Adde Sil. It. 9. 628. *f 2. Item, qua 
humani corporis partem significat, manus etiam ad 
arbores transfertur. Manus fraxinece apud Pal- 
lad, insit. 60. sunt rami. Sic Stat. 2. Silv. 3. 39. 
platanus , cui larga propago Innumerseque manus 
et iturus in aathera vertex. Brachia eadem meta- 
phora arboribus tribuunt Virgil,, Colum. , Plin. 
V. ItRACHIUM II. ^ 3. Item transfertur ad in- 
strumentum arte confectum et nanus simililudi- 
nein referens, et significat manicarn ferream, bar- 
pagonem, quo utebantur praecipue in praeliis naya- 
libus ad capiendas tenendasque hostiles naves. Ejus 
inventionetn Plin. 7. Hist. nat. 56. 57. (209). tri- 
buit Pericli Atbcniensi: primum vero Romanorum 
usuru fuisse C Duilium prtmo beilo Punico. Au 
rel. J' id. Vir. illustr. 38. tradit. Cms. 1. B. C. 
57. Manus ferrcas atque harpagones paraverant. 
Liv. 36. 44. ad fin. Ferreas manus in advenientes 
hostium naves injicere. Lucan. 3. 635. Ferrea dum 
puppi rapidos manus iuscrit uncos . Adde Curt. 

4. 2. 12.; Flor. 2. 2.; et Fronftn. 2. Slrateg. 3. 
24. ^ 4. Quoniam in manu situm esse videtur 
bominis robur, eaque armis praecipue instrucla vis 
infertur; factum est, ut externa rationc (in rap- 
porto esterno) manus pro robore, vi et armis pone- 
retur. — a) Manus dicitur de hominis robore ac 
virtule. Nepos Dalam. 1. Pater ejus et manu for- 
tis et beilo strenuus et regi mullis locis fidelis. 
Sic Liv. 39. 40. M. Porcius Calo in beilo manu 
fortissimus, multisque insignibus clarus pugnis. 
Cces. 3. B. C. 86. Simul denunciavit, ut (miliies) 
essenl animo parati in poslerum; ct. quoniam fie- 
ret dimicandi potestas, - ne usu manuque reliquo- 
rum opinionetn f'illerent. Virg. 12. Mn. 348. No- 
mine avum refeiens, animo manibusquc parenttrn. 
— 6) Hinc srepe locum habet in re mililari; sic 
conserere manum-, V. CONSERO loco suo. Virg. 

5. j£n. 402. Ferre manum in praslia. Cic. 1. Off. 
23. 81. Manu confligere cum hostc. Virg. 12. /En. 
60. Committere manum hostibus. ft. e. cum hosti- 
bus. Cf. Sil. It. 6. 246. Ibo alacer, solusque manus 
componere monstro Sufficiam. Lucret. 4. 8'»3. Con- 
ferre manu cerlamina ptigme. Liv. 10. 43.; tirg. 
9. /En. 44.; et Sil. It. 6. 600. Conferre manum 
Liv. 2. 46. Pugna ad manus venerat. alle strelte. 
et Nepos Eumen. 5. Sk]>c in itioeribus vexabatur, 
neque unquam ad manum accedere licebat. venire 
alle. mani, alle slrette. Sic Cic. 7. Vetr. 11. 28. 
Nonnunquam etiam res ad manus atquc ad pu- 
gnam vericbat. Cf. eumd. Cluent. 4'J. 136. Simi- 
liter Tac. Agric. 36. Adduce re rem ad mucrones 
ct manus. Similiter Liv. 2. 30. Consul ttomanus 
nee promovit aciem , nee clamorem reddi pussus , 
deQsis palis stare suos jussit: ubi ad manuin vc- 
nisset hostis, turn coorlos tola vi gladiis rem gerere. 
Sic Sail. Jug. 04. Venire in manus. et Plin. Pa 
neg. 17. Nee lib', opima defuerint , si quis icgum 
venire in manus audeat. Cf. Salt. Jug. 01. Roman! 
inurum modo suffodere, modo scalis aggvedi , cu- 
pere praslium manibus facere. h. e. comminus, ma- 
nus conserere. et Tac. 12. Ann. 30. Ipse dux mauu 



MANU S 

pugnam capessiit. — c) Saepe etiam manus pro vi, 
gladio, armis usurpalur. Sic manu stemere, h. e. 
occidere gladio, in illo Virg. 0. £n, 702- Turn 
Meropem atque Erymantha manu , turn sternit A- 
phidnum. Ubi Servius : Id est gladio comminus: 
nam illi, de quibus superius dixit, non manu occisi 
sunt, sed misso jaculo. Rursus Virg. 6. JEn. 434. 
qui sibi letum Insontcs peperere manu. Sil. It. 2. 
705. Optabis cecidisse manu. Forcellinus hasc duo 
postrema ad sup. par. I. 3. d. retulit. — Cetcrum 
manu capere urbes est beilo et armis. Sail. Jug. 
5. Populus Romanus quascumque urbes et agros 
mauu cepcrat, regi dono dedit. a forza (Varmijin 
guerra. Similitev Ca?$. 5. B. G. 7. Ule autem 
{Dumnorix) revocalus resistere ac se manu defen- 
dere ccepit. a difendersi armata mano. Sic Flor. 

I. 10. Porscna Tarquiuios manu reducebat. ar- 
mata mano. et 1. 1. a med. Matrimonia, quia non 
impctrabantur, manu capta sunt, et 4. 1. Conjura- 
tionem manu opprirnere- colla forza delle armi. 
et Sail. Jug. 35. Vindicandum in eos, qui etc. nou 
manu, neque \i, sed qusestionibus etc. Tac Agric. 

9. Caslrcnsis jurisdictio secura, et obtusior, ac plu- 
ra mauu ageus , calliditatem fori non excrcet. Cf. 
eumd. Germ. 36.; et adde Virg. 12. j£n. 317. et 
627. — Sic per manus est per vim, per forza, a 
viva forza, apud Sail. Jug. 36. Quum inlefligetis, 
aut serviendum esse, aut per manus libeitalem reti- 
nendam. ^ 5. Eadem dc causa, de qua dictum est 
in purser. 4. proxime antecedent, ratione juridica 
et moral! manus potestatetn significat: hinc in 
manu et raro admoduro in manibus esse dicun- 
tur, quae iu nostra sunt poiestate. — a) Hinc ilia 
juris propria. Cic. Topic. 4. 23. Mulier viro in 
manum convenit. V, CONVENIO loco suo. Plant. 
Cure. 5. 2. 18. Emittere aliquem manu. V. MA- 
NUMITTO loco suo. Similiter Liv. 39. 18. a med. 
Mulieres damnatas cognatis, aut in quorum manu 
cssent, trade baut. Id. 34. 7. su6 /in. Vos in manu 
et lutela mulieres, non in servitio debetis habere. 
Apul. 8. Met. Venit in mamim viri mulier. — b) 
Mo rali autem ratione Plaut. Merc. 8. 4. 43. Quin 
tibi in manu est, quod credas : ego quod dicam , 
id mihi mea in manu est. Ter. Ilecyr. k. 4. 44. 
Uxor quid facial , in manu non est mea. Cic. 14. 
Fam. 2. Usee non sunt in nostra manu. Caelius 
apud Cic. 8. Fam. 6. Quam velis eum obtigare , 
in rnanu tua est. sta in tua mano. Liv. 32. 24. 
Nihil esse in manu sua. Sail. Cat. 20. Victoria in 
rnanu nobis est. Id. Jug. 33. exlr. In vesiva manu 
situm est elc. Tac. 2. Hist. 76. Juxta deos, in tua 
manu positum est. El in plur. num. Lucan. 7- 
253. In manibus vestris quanlus sit Caesar hahetis. 
•f 6. Quoniam artifices manu omnia conOciunt , 
manus ad arlificis operant , laborem et arteai re- 
fertur, opera, lavoro, arte. Ad rem Cic. 4. Vetr. 

10. 27. Praefecli, scribss, medici, accensi, har .spices, 
pra-roncs crant manus luae. Cf. Martial. 1. 101. 
et Virg. 11. .En. 329. nos sera , manus , navalia 
demus. Plin. 9. F.p. 37. Hoc numerosas manus 
poscit . ft. e. muiloium operam. Adde eumd. 10. 
ibid. 50. — Hinc prima, extretna, ultima, sum- 
ma manus, ut et nos Itali dicimus- Quintil- 5. 

II. 80. Marmora defurmata prima manu. abboz- 
zali. Plin. 36. /its', not. 5. 4. (16;. Huie (operi) 
summam manum ipse Phidias imposuisse dicitui. 
et Cic. Brut. 33. 126. Manus extrema non aeccs- 
sil ejus ( orator is ) operibus : prwclare inchoata 
multa, per fee la non plane. I" ultima mano. Sic Pe- 
tron. Satyr. 118. exir. Carmen nondum recepit 
ultima in manuin. et Ovid. 1. Trist. 6. 28. Nesciel 
his (carminibus) summam si quis abesse manum- 
Similiter Id. 3. Art. urn. 225. Tu quoque dum 
ceteris, nos te dormire putemus: Aptius a suinina 
conspiciaic manu. h. e. poslquam ornatui Luo es.- 
tremam manum imposueris. ft Her old. 15. 115. 
Imposita est fattae poslquam manus ultima class! . 
— Et translate Vug. 7. Jin. 752. ex t remain Sa- 
turnia beilo impunii nrgina manum. Ubi Servius: 
Est irunslalio a pictura, quam manus complcl at- 
quc ornnl extrema. Seneca Ep. 12. Potalio extre- 
ma , qu;e ebiielati sun. mam murium impomt. Sic 
Inscripl. apud c; ruler. 164. 3- »v»c bvrgvm a 

tVMJAKKNTIS ORD^ANTK VIBO CLAillSSlMO EyVITK 
F.T COMITL ET VTB1YSQVK MILITIAK MAC1STRO M1U" 
TBS AVX1L1ARK-S I.AVKKACE\SSS KD SVNBAM MA^\W 

febovxbrvnt. alia perfezione. el Alia apud euw.d 



MANUS 

ibid, 4. JTOSCAKVS FHASF0S1TVS USGI0N13 f. MAR- 
TIORYM tNA CY*J M1LTT1B. SIBl CRED1TIS HVNC BVR- 
GTH AD SVMMAM WAMTM OPERiS SXVIH. PECIT FgR- 

venirb. — ■ Hinc etiam manus pretium. F. MA- 
NUPRETIUM loco suo. ^ 7. ^fanus est etiam 
scribendi ratio, qoas cuique propria est, carat (ere, 
mano. Cic. 3. Cat. 5. 10. Cognovit (.Statilius) et 
signum ct manum suam. et ibid. § 12. I.entulus 
el signum et manuto guaru cognovit, et $ 13. Cer- 
tissima argumenta atque indicia sceleris labellae , 
sigoa , manus. Id. 8, Att. 13. LippUudinis rneae 
signum tibi sit Hbrarii manus. Id. 11. ibid. 24. 
Alexidis animum amabam -; manum non amabarn, 
quod indicabat te non valere, et 16. ibid. 15. Noli 
putare , pigritia facerc roe. quod non mea manu 
scribam. di .pugno. et 3. ad Q. fr. 1. 26. Usee 
inter cceoam Tironi dicta vi, ne mirere, alia manu 
esse. Quintil. 1. 7. 22. Quomodo et ipsum (Cicero- 
nem) et Virgilium scripsisse manus eorum docent. 
Modestin. Dig. 22. 3. 15. Propter emissara ab eis 
manual, per aver loro rilasciata la cauzione scrxt- 
ta di proprio pugno. ^ 8. Item ratio pingendi et 
sculpendi; el universim quodcomque opus artificis. 
Petron. Satyr, 83. Zeuxidos manus vidi, nondum 
vetustatls injuria victas . h. e. picturas Zeotidis 
adbac intactas. Martial. 4. 39. Praiirelis manus 
Scopa-que. Id 8. 5!. Mentoris. Gell. 15. 31. Pro- 
togenis, Quintil. 2, 19. 3. Si Parium marmor 
Praviteles expoliyisset , plus in manibus fuisset, 
quam io marmore. Stat. 1. Silv. 3. 47. Vidi artes 
veterumque manus variisque metalta Viva tnodis. 
Id. 8. Theb. 305, Prometbeasque manus. Firg. 1. 
JZn. 459. Artificumque manus miratur, — Simi- 
liter in illo Firg. 6. /En. 683. recensebat Fataque 
fort'iuasquc virum moresque manusque: manus 
sunt res gestw , manu et virtute factse , imprese, 
^ 9- la re gladiatoria est ictus, pctitio, stoccata, 
colpo, tiro. Quintil. 9. 1. 20, In armorum cerla- 
mine odversos ictus et rectas ac simplices manos 
quum videre, turn eliam cavere ac propulsare facile 
est: ayersas lectceque mious sunt observabiies : et 
aiiud ostendlsse, qunm peias , artis est. Id. 5. 13. 
54. Ut gladiatorum manus, quae secundae vocantur, 
flunt et tertiae, si prima ad evocandum adversarii 
iclum prolata erat: et quartse , si geminata capta- 
tio est, ut bis cavere, bis repeterc oportuerit. Id. 
6. 4. 8. Manum eiigere. t 10. Refertur et ad 
jactum talorum in ludo, posla. Augustus in epi'if. 
apud Sueton. Aug. 71, Nam si, quas manus remisi 
cuique , exegissem , aut retinuissem , quod cuique 
donayi, vicissem vel quinquaginta millia. imperoc- 
che se io avesti valuta tirare da ognuno quelle 
poste che io vinceva, o rilenutomi quelle che ho 
donate a ciascuno , ne avrei vinto piu di cin- 
quanta mille. *f 11. Refertur ct ad locum. Ter. 
Adetph. 4. 2. 31. Est ad banc manum sacellutn. 
da questa parte. Hac ratione dicimus ad dexte- 
ram, ad sinistram. Hinc Ovid. 3. Art. am. 307- 
Pars humeri tamen ima tui , pars gumma laccrti 
Nuda sit, a la»va conspicienda manu. da tnan sini- 
stra. *| 12. Transferer etiam ad signiflcandam 
muKltudinem hominum , prassei tim militum , ma- 
no, mollitudine: ad rem Enniui apud Charis. 4. 
p. 252. Putsch. Non cominemoro, quod draeonis 
saevi sopivi irapclum, Non quod domui vim lauro- 
rum et segetig armatae manus. — a) De quacum- 
que hominum multitudine. Cic. Sophoclem vertens 
2. Tusc. 9. 35. Haec ( dextra ) birorporem afflixit 
manum. h. e. Centautos. Id. 2 ad Q. fr. 3. a med. 
Operas suas Ciodiui coniirmal : manus ad (Juiri- 
nalia paratur. Id. its. Att. 11. Roroam venict cum 
magna manu. Liv. y. 4. Manu facta virgineni ra- 
piunt. Virg. 5. .En. 487. Ingentique manu malum 
de nave Scresti Erigit. Cic. Cwcin. 12. 33. Manum 
facerc, copias pararc , mullitudinem hominum co- 
gcre, armare, instruerc. — Et cum Genitivo. Cic. 
1. ad Q. fr. 2. sub fin. Nostra antiqua manus bo- 
norum ardet studio nostri el amore. Id. I. Cat- 
5. 12. Manus conjuratorum. Liv. 42. 51. purpura- 
torurn ct salellitum. Herat. 1. Sat. 4. 141. poeta- 
rum. Sueton. Tib. 1. clientium. Virg. 11. /En. 34. 
Circum oranis famulumque manus- Trojanaque tur- 
ba. Sic Seneca Hippol. 725. Qda famulorum ma- 
nus, Vct opem. et Stat. 5. Silv. 3. 262. comitum 
manus anxia vidit. — b) De militum multitudine. 
Ennius apud Cic. 1. Divinat. 31. 66. fera veli- 
rolantibug Navibus complebil manus litora. Plaut 



— 182 - 

Amph. I. 1. 80- Denlque , nt voluimus , nostra 
superat manus. Cic. 15. Fam. 4. Evocalorum Or- 
mam manum comparavi. Cces. i. B. G. 37. Si nova 
manus cum veteribus copiis se conjuniisset . et 5. 
t'6i'd. 27. Magnam manum conducerc. el 3. i'nd. 
It. Q. Titurium Sabinum cum Icgionibus trifms 
in Uneilos , Curiosolitas Lexoviosque mittit, qui 
earn manum distinendam c.uret. Liv. 30. 7. ad fin. 
Hasdrubalem propediem aflore cum manu baud- 
quaquam contemnenda . ^13. Manum de re 
turpi quidarn accipiunt apud Plaut. Pseud, 3. 1. 
18. et apud Claudian. 1. in Eulrop. 367. — 
P/B. Alia iranslaia V. supra sub I. 

MANUS, adject, est idem ac bonus. Varro 6. 
/.. L. 4. Mull. Nisi potius quod bonum antiqui 
dicebant manum. Paul. /Mac. p. 122. 4. Mull. 
Cerus manus inteiiigitur (in carmine Salio- 
rum) creator bonus. Macrob. 1. Saturn. 3- Nam 
et Lanuvini mane pro bono cirunl , sicul apud 
oos quoque contrarium est immane, ut im ma- 
il is beilua et immune facinus et hoc genus 
cetera pro non bono. Adde iVon. p. 66. to. Merc. 

MANTJTERGIL'M , li , n. 2. mantile. Isid. 19. 
Orig, 26. IVfanu^ergium a tergendo maous vocaiur. 

MANCTlGlUM, li, n. 2. tmanus et tango) mol- 
lis frictio, quae fit suspensa manu, ystfafy.tx.. Ceel. 
Aurel. 1. Tard. h. a med. Manutigio ocu!os rele- 
vare velle ridetur. Hinc Id. 3. Acut. 18, ante 
med. Lippientes manuum contactum a/Teciare fre- 
quentant, quod Greeci ytttpatyizv vocaverunt. 

MANZER, vel manser, ?ris, adje«t. comm. pen. 
spurio , spurius de scorto natus ' est oh Hebr. 

1*00 mamzer , spurius. Sedul. carm. 5. 256. 
i 

Manzcribus populis in deteriora volutis. Venanl. 
5. carm. 5. 75. Cliristicoiae ut cernurit tunc agmina 
manzera jungi. Hinc Fulgat. inter pr. Deuter. 23. 

2, Non ingredietur manzer, hoc est de scorlo na- 
tus, in Ecclesiam Domini. 

MAPALlA, lum, n. plur. 2. capanne, xn\oj3at, 
idem ac magalia, idest, casae agrestium, Punica lin- 
gua. Firg. 3. G. 3*0. et raris babitata mopalia 
tectis. Liv. 29. 31. Familiae aliquot cum tnapaU- 
bus peroribusque suis. proseeutae sunt regem. C"ato 
apud Fetlum p. 118. 28. Mull. Mapalia vocan- 
tur, ubi habitant: eae quasi cohortes rotundas sunt. 
Sail Jug. 21. -EdiDcia Numidarum agrestium, 
quae mapalia iili vocant, oblonga, incurvis lateribus 
tecta, quasi naviura carinas sunt. Cf. Hieronym. 
in prol. Amos. Agrestes quidem casas , et lurno- 
rum similes, quas Afri appellant mapalia. Liv. SO. 

3. Hibernacula Carthaginiensium, congesla tnmere 
ex ogris materia exaedilicata , lignea ferine tola 
erant. Nuniidsa praecipuaa arundine lex Us , storea 
que pars maxima tectis, passim nullo ordine, qui- 
darn extra fossam etiam vallumque habitabant. Id. 
ibid. 5. eadem casas voeat. Sil. It. 17. 88. Ca-;lra 
!evi calamu, cannaque intexta paiustri, Qualia Mau- 
ru3 amal dispersa mapalia pastor, Aggrcditur, etc. 
V. plura hue pcrtinen'.ia , apud Tzschuckium ad- 
notat. ad Me lam 1. 8. — Adilit Festus , mapalia 
dici de iig, qui inordinate vivunt. Mapalia. inquit, 
casae Punicce appellantur; in quibus quia nihil est 
secrcti, solet solute viventibns id vocabulum objiri 
Hinc Seneca Apocotoc. circa med. Ego , Patres 
eonscripti, vubis interiogore permiseram; vos inera 
mapalia fecistis: volo gervetis disciplinam curitc. 
h. e. vos, neglecta hujus rariaa disuiplina et difcni- 
tate, ex civitate rus fecistrs. — In sing. mini. Fal. 
Flacc. i. 460. coit e sparso concita mannli Agre- 
stum manus. — Inter mapalia et magalia voluut 
quidarn esse discrimen, ut ilia sint casae mobiles, 
quae a Numidis pastoribus circurnferebanlur, pruul 
pascendi ratio postulahat : haec vcro stuiiiks , e\ 
quibus etiam vici atque oppida muris cinrta ''ou- 
slitula sint. — Illud certum est mapalia jji iiiriiin 
corripere, magalia prodmere. 

MAPI* A, ae, f. 1. est vox Punica, teste Quintil. 
1. 5. 57. quem F. infra sub II., et sigriiiirut lin- 
tcuni , quo manuum atque oris sordes in munaa 
abstergimus, oSoVyj (It. tovagtiuola, salvietla; b'r. 
serviette; I lisp, tervilleta; Germ. d. Fortuch, d. 
Serviette; Angl. a table napkin). 

I.) Proprie. Horat. 2. Sat. H. 63. Varius inappa 
compescere risum Vix poterat. Pelron. Satyr. 32. 
Circa uneralai vegte cervices laticlaviam iiinnise 



MARCEO 

rat mappam. h, e. mappam clavatam, seu variega- 
tam orbiculis, flosculis, aut glellulis, Itali dicunt 
tessuta a opera, vulgo uostrates intovagiata, Lati- 
ni olim labulata. Hinc Martial. 4. 46. -Et lato 
variata inappa clavo. /'. LACULATL'S. Id. 12. 29. 
Attulerat mappam nemo, dum Carta timeotur. F. 
MANTELE. — A mappis videtur fuisse officiuro 
servile in domo Augusta. Inscript. io .Vov. lett- 
di Firenze ann. 1772. p. 694. d. m. fj,aviab gha- 
ptae imp. avc. dom.... mappis etc. Videtur haec 
ita appellata fuisse, quod rnappas custodiret, give 
illae essent mappae circenses, sive polius lintea , 
quibus manuum atque oris sordes in mensa abster- 
gehantur, Itaiice salviette, vel quibus lotas manus 
sircari solehant , quaeque Graecis dicuntur yjtco- 
p.iv.-.z'x, Italis sciugatoi , nostratibus vulgo sciu- 
garnani, ut placet Christ. Amadutio. 

II.) Translate. <f 1. In circensibus mappa si- 
gn urn dabalur. Quintil. 1. 5. 57. Mappam , usita- 
tuin circo nomen , Pceni sibi vindlcanl. Quo loco 
respicit ad veterura morein , apud quos jam inde 
a Neronis tempore in circensibus editor mappaa 
projectione stgnum dabat. Suelon. Ner. 22. Aliquo 
liberto miltenle mappam, unde magistratus solent. 
Juvenal. 11. 191. lnterea Megalesiacaa spectacula 
rnappas. Martial. 12. 29. Cretalam praetor qaura 
vellet mittere mappam. Terfull. Spectac. 16- De- 
inde ad signura anxii pendent, unius dementias una 
vox est: Misit, dicunt, et nunciant invicem, quod 
simul ab omnibus visum est, Teneo tostimooium 
cscitatis, non vident missutn quid sit, mappam 
putant. — Mittendss mappae originem sic tradit 
C'assi'od. 3. Tartar. 51, Mappa, quas signum dare 
videtur circensibus, tali casu fluxit in morem. Quum 
Nero prandium protenderet, et ceieritalem, ut asso- 
let , avidus spectandi populus fiagitaret, tile map- 
pam, qua tergcnJis manibus utcuatur, jussit abjici 
per ftnestrarn , ut iibertatem daret ce r taminis po- 
stulate Hinc tracsum est, ut, oslensa mappa, certa 
udeatur esse promissio circensium futurorum. Hac 
Caaiud. Ceterum mos fuit multo antiquior, ut 
magistratus committondorum ludorum signum da- 
ret , sive mappa, sive alia re iiuapiam. Ennius 
apud Cic. 1. Divinat. 48, 107. Exspertaot, veluli 
consul quum mittere signum Vuit, omnes avidi spe- 
ctant ad corccris oras, Quam mot emitlat pictis e 
faucibu' currus. F. et Liv. 8. 40. et 45. 1. 5 2 - 
Aliam mappre notionem F. in LINTEL'S. 

MAPPELLA, a, f. 1. deminut. a mappa, parva 
mappa. Isid. 19. Otig. 26. Mappa -, cujus demi- 
nutivum mappella est. 

MAPPF.'LA, re, f- I. deminul. a mappa, parva 
mappa, linleolum. Hieronym Pp. 108. n. 28. Ipsa 
( mo? ientis ) assideie lerlulo , Oabetlum tenere , 
aquam lalidam ternperare , mappulam ap[)onere . 
Alii leg. matulam. 

t MARA TH RITES, a, rn. 1. ^aca^ptrr;; subaudi 
osis;, marathrum infusum habens. t.'otum. 12. H. 
R 35. inil. Vinuin absintbiten, et hyssopitcn , et 
marathritcn sic rundire oporlet . F. AIJROTO- 
N1TES. 

MARATHRUM, i , n. 2. ^a'paS-pov, finocchio , 
appellatio <ir;£ca ejus herbae, qu;e Lalint: fcenicu- 
lum dicitur. Ovid, de medic, fac. 91. Pro fuit et 
marathrum bene olcnlibus adderc myrrhis. Alii 
leg. maralhros. Plin. it. Hist. not. 27. 41. (99). 
Anguis, visu obscurato, maralhro herb,e sese atTri- 
c.ins, O'ulos inungil ac refuvet. AdJc eumd. 30. 
Had. i. 9. (27).; ct Theod. Priscian. 1.14. ad fin. 

MARLEI.LEA, Grum , n. plur. 2. feslum Syra- 
Cusaimrum, in meiuoriam M. Glaudii Marcclli, qui 
cos a!) rebellious libeiavcral. Cic. 4. Fcrr. 21. 
51. el 6.1. 151. 

MAHCENS, entis. F. voc. scq. tn fin 

M.\R(,KO, cs, di, ere, n. 2. Praeter. marrui 
lirmatur ox rumpugitu ema'cui; H o<.rurril lanttim 
apud f'ulgat. inlerpr. Ezech. 19, 12. Vcnlus urens 
siciavil fruttum ejus (vineazl: marcucrunt et are- 
fai-lfE sunt virgaa roboris ejus. — Part. Mar cent 
in Cm. — Marceo est idem ac fiaccidus, aut victus 
sum, lorpeo , langueo : et videtur proprie dici de 
iis, «jua> vclera sunt ct proxime ad putrcdinem ac- 
Cfdunt : nam antcquam plane putrcscant , vigoiem 
ac vim amiltunt , eiipwriaw , cct7rpt'£a> (It. essere 
ft olio o appassito , languire , non aver vigore; 
Fr. clre fane, fletri ; llisp. maorchilarse , estar 
irnirchitado ; Germ, tvelk sein; Angl. to wither, 



MABCERO 

shrink, shrivel, pine away, grow languid or fee- 
ble, become faint, droop, grow dull, flag). 

I.) Proprie. Claudian. 3. Rapt. Pros. 244. cer- 
vix icdimito jacebat, Et caligantes marcebant fron- 
le coronse. Stat. 5. Silv. 5. 29. en taxea marcet 
Sit va comis. 

II.) Translate est torpere, languere, vigorem ac 
vim amittere, — a) Universim, et preecipue de 
iis , qui seiieclute languent. Lucret- 3. 960. annis 
corpus jam marcet, et artus Confecti languent, 
Ovid. 1. Amor. 14. 41. Cur ego plectar amans , 
si vir tibi marcet ab annis? — b) Speciatirn de 
iis dicitur, qui somno , aut crapula graves Hunt. 
Liv. 23. 45. Marcent luxuria, vino et epulis per 
lotjm hiemem conrecli. Claudian. 2. in Eutrop. 
44. Dum gravibus. marcent epulis. Stat. 8. Theb. 
220. ipssequc ad mcenia marcent Excubise. h. e. 
ebiieiale et sopore tanguent. Sic Petron. Satyr. 
22. Alii panetibus applicili, qoidam in ipso limine 
conjuactis marcebant capitibus. dormivano pro- 
fondamente. Justin. 30. 1. 3. Olio ac desidia cor- 
rupt! marcebant. Curt. 4. 13. Non somno quie- 
scere, sed pavore martere credcbaot. Vellej. 2. 84. 
\ igebant in bac purLe miles et impen. or: in ilia 
marcebant omnia. — c) Trausfertur eliam ad 
animum el abstracta. Cels. 2. 2. a med. Si marcet 
animus: si loqui et moveri piget: si corpus lorpet. 
Claudian- Laud. Seren. 226. nee deside cura 
Segnis marcet amor, et fl'upt. Honor, et Mar. 
205. quocumque vocaverit usus , Divisa properale 
manu , neu marceat ulla Segnities. JYemesian. 1. 
Eel. 60, Nee segnem passus nobis marcere juven- 
tam. Mamert. Grat. act. ad Julian. 17. Warren- 
lem jam cupiditalis nieae flanimain spei bona? tlii LJ - 
bus eicitasti. h. e. psene eistinctam, — Hinc s*pe 
occurrit 

Marcens, entis, par ticip. pries. flaccidus, vietus, 
putrescent! similis, frollo, passo, appassilo. 

I.) Proprie. Claudi.an. Epilhal. Pallad. et Celer. 
96. marcenles cupio quassare coronas- Lucan. 6. 
646. Marcentes lenebrje. h. e. situ et putrido aere 
obsitas. Martial. 5. 78. Mensse munerc si voles 
secundae , Marcentes tibi porrigenlur uya; . h, e. 
pass*. 

II.) Translate est marcore plenus, marcidus, lan- 
guidus, confectus, languido , languente , flacco , 
spossato. — a) Universim. Stat. 2. Theb. 630. 
fratris moribunda levabal Membra solo Periphas , 
Isva marcentia colla Sustentans . dextraque latus. 
Ovid. 7. Met. 314. de sene. marcentia guttura cut- 
tro Fodit. Sic Sil. It. 15. 746. senex marcentibus 
annis. Seneca A gam- 788. Jam recipit diem mar- 
cenle visu. Suelon. Cal. 58. Marceute adbuc slo- 
macho pridiani cibi oiere. Pen, 4. 36. Marcens 
vulva. — b) Dicitur s?ppe de crapurs onu^to, at- 
que ebrio. Jforat. 2. Sat. 4. 58. Testis ma.centem 
squillis i ecreabis, ct Afra Polorcm cochlea. Petron. 
Satyr. 22. Aneillae super torum marceotis caput 
[regit. Tac 3. Hist- 36. V'ilcllius deses et marcens. 
Seneca Med. 112. Candida thyrsigeri proles gene- 
rosa Lyasi, Excute solemnem digitis marcentibus 
igncm. Slat. 4. Silv. 6. 56. Marcentia porula. h. e. 
quae marcentes faciunt. metonymia. At vide quae 
dicta sunt in MARCIDUS sub II. b. — c) Transfer- 
er ad animum. Justin. 34. 2. 7. Qnotidiana luiu- 
ria ita marcens. ut eliam sensu bominis, nimia sa- 
eina , careret. Val. Max. 2. 6. n. 3, Apud Athe- 
nienses inertia e latebris suis, languorc marcens, 
in forum, pcrinde ac delictum aliquod, protrabilur. 
Tac. Germ. 36. .Nimiam ac marceotem diu pacem 
illacessili nulritrunt. Seneca Ep. 89, a med. Mo- 
res compesce , marcentia in te excila , soluta con- 
stringe, contumacia doma. 

MARCERO, as, are, a. 1. marcidum reddereet 

MARCESCIBILIS, e, adject, qui marcescere pot- 
est. Voces a Lexico expungendae; occurrunt enim 
lantumrnodo in IVot. Tir. p. 183. 

MARCESCO, is, ere, n. 3. inchoat- a marceo. 
Part. Marr.tscens II. — Marcescere est flacccscere 
vigorem amiitendo , ad putrefactionem accedere , 
putrescere, uaoa.ivop.ou (It. appassire, infralire, 
marcirsi; Fr. se faner, se fletrir, se gater; Ilisp. 
maorchitara , gastarse , podrirse; Germ, we Ik 
werden, verwelken; Angl. to become withered, 
shrinl<, putrify, pine away, droop, decoy). 

I.) Proprie. Plin. 21. Hist. nat. 1.1. (2). Qua 
speclntissime Dorent , celerrlrae marcecruot . Id. 



— 183 — 

10. ibid. 48. 68. (134). Corpus occisa? avis statim 
marcescit. Sillig. omisso statim pro marcescit leg. 
emaixescit. Id. 16. ibid. 40. 79. (219). Fagus et 
cerrus eeleriter marcescunt. (Adde J^iirur. 2. 9. 
ante med.) Id. 25. ibid. 8. 50. (90). Chelidonia 
floret adventu birundinum, disccssu marcescit. Id. 
17. tbid. 26. 39. (247). Ficus arbor riguis oiitur: 
pomum ejus marcescit. Theophrast. hac ipsa de re 
verba faciens, non putrescere ficus, sed deteriores 
nasci ait: cuxti Si eu/3\a<TT0T£pa f^e'v u'SpE-jopiavj], 
tcv 8s xac-Ttov 'op^es jsioova. 

II.) Translate est languescere , infirmum fieri , 
languire , indebolirsi , infiacchirsi . — a) Uni- 
versim. De colore Plin. 37. Hist. nat. 9. 41. (125). 
Ille emirans io ametbysto fulgor vioiaceus diluitur 
in hyacintho: - aiieoque noo implet oculos , ut 
pasne non attingat , marcesceos celerius nominis 
sui flore. h. e. evanescens , interrooriens. Ceterum 
Colum- 7. R. H. 7. 1. Alia genera pecorum,quurn 
pestilentia veiantur , prius morbo et languoribus 
marcescunt: solae capelise subito concidunt. Plin. 
22. Hist. nat. 22. 38. (SI). Marcescenles senio 
vires ex ri tare. Sillig, legit marcentes et varianteni 
icct. omisit. Capell. 1. p. 2. lliemali pervigilio 
marcescenles luccrnae. Similiter Ccel. Aurelian. 2. 
A cut. 37. sub f,n. Lucerna? flamrna marccsceus, olei 
multa infusione frustratur, parva auteni adjectione 
atque sumptione recrescit ct rursum ardescit. — 
b) De iis, qua; crapula lauguescur.t. Ovid. 1. Pont. 
5. 45. Nee juvat in lucem nimio marcescere vino. 
— c) Transfertur ad animum. Id. 2. ibid. 9. 61. 
Ne tua marcescant per inertes otia somnos, Luci- 
da Pieria tendis in astra via. Liv. 28. 35. Equilem 
marcescere desidia. 

MAUClATUM , i , t3. 2. subaudi vnguenlum , 
til ungucnti nornen a quodam Marcio sic appellati, 
apud Jsid. 4. Oiig. 12. exit: 

MARCIDAT (fi. e. marcidus fit), ttjxss, T^xsrat. 
Gloss, vet. 

MARCIdCLUS, a, urn, adject, deminut. nsarcidi, 
languidetto. Capell. 7. p. 236. Tunc Voluptas mar- 
cidulis decenter p«ta luminibus Majugenain con- 
spicatur. 

MARClDUS, a, urn, adject, (marceo) marcens, 
Ilaccidus ac vigore carens , putrefactus , aanpeg . 
itSkcc (It. appassilo, infralito , frollo , marcio; 
Fr. fane, fletri; Ilisp. marchitado, cjado; Germ. 
velk , matt, morsch; Angl. withered, shrunk, 
rotten, languid, flat, marcid). 

I.) Proprie. t'itruv. 2. 8. sub fin. Asseres veto- 
state marcidi fiunt. Ovid. 10. Met. 190. Ut si qui? 
viola?, riguove pauaver in horto, Liliaque infringat, 
fulvis haerenlia virgis; Marcida demittant subito 
caput ilia gravatum , Ncc se suslintant. Plin. 11. 
Hist. nat. 37. 50. (137). Aures in equis indicia 
animi pr*feiunt: marcidie fessis, mienntes pavidis, 
subreeta? furcntilms, resululas asgris. Id. 23. tbid. 
procem. 4. (7). Ompbacium confert ciratricibus 
marcidis, auribus purulente limosis. Pal. Max. 6. 
9. n. 5* extern, de cruci affixo. Putres artus, et 
tabido cruore manantia membra, ct laeva silu mar- 
cida. Claudian. 1. Rapt. Pros. 2S0. Stagnaque 
tranquillaj potanles marcida Lethes. 

II.) Translate est languens, infirmug, fractus vi- 
ribus, lasso, inf-acckito, spossato. — a) Univer 
sim. Marcidum solem dixit vet. Poeta apud i>io- 
med. 2. p. 445. Putsch, h. e. fuscum, languidum, 
pallidum. Ceterum Val. Max. 7. 7. n. 4. extern. 
Marcida sencctus. Claudian. B. Gild. 444. Umbra- 
tus dux ipse rosis, et marcidus ibit Ungueotis. — 
b) Specialim de iis, qui languent et infirmi sunt 
ac viribus frac'i, prceseriifn vioo et somno. Seneca 
Med. 69 Hue incede gradu marcidus ebrio. Plin. 
Paneg- 63. Alii marcidi somno hesternaque ccena 
redundantes. Tac. 6. Ann. 4- Haterius somno aut 
libidinosis vigiiiis marcidus. Seneca 6. Suasor. p. 38. 
Ipse vino et somno marcidus deficientes oculos ad 
capita proscriplorum levat. Slat. 1. Silv. 6- 33. 
Marcida vina. h. e. qu?e marcidos faciunt. metony 
mia. (/d. enim 4. Theb. 652. Marcidus Liber. At 
If. Hei'isius ad Claudian. 1. in Eutrop. 110. 
marcida vina explicat vetusta, languida : quod e 
Gra?co otvo? oaizooq ductum est: V. Pierson. ad 
Marid. Atticisi. p. 353. et Ruhnken. ad Rutil. 
Lup. 2. 7. A! leg. Massica aut lHarsica. — c) 
Transfertur etiam ad animum . Claudian. Hit 
Cons. Honor. 40- Non tibi desidias molles , nee 



MABCULUS 

marcida !uxu Otia , nee somnos genitor permisit 
inertes. — d) Hinc etiam Apul. 3, Mel. Oculi 
prona libidine marcidi. h. e, libidinoso amore lan- 
guentes. 

MARCOR, oris, m. 3. (marceo) qualitas vel con- 
ditio ejus qui marcet, Italice appassimento, atque 
adeo putredo, tabes, u-apaou-ot; (It. marciume , 
putredine ; Fr. pourriture , putrefaction; Hisp. 
porfre , podrecimiento , putrefacion; Germ. d. 
ffelkheit, Morschheit, Faulniss; Angl. smutti- 
ness, fading, tarnishing, marcour). 

I.) Proprie. Plin. 22. Hist. nat. 22. 46. (94), 
de boleto. Si caligaris clavus, ferrive aliqua rubigo, 
aut panni mar cor affuerit nascent!, pdxoj 0517177105, 
inquit Dioscor. I. 4. c. 83. Similiter C'cei. Aure- 
lian. 2. Acul, 37. extr. At si febres perseveraverint, 
ut in marcorern venire asgritudo meditetur, quern 
Graeci u.ctpaau-o\ vocant, ad ejus curationem descen- 
demus etc. 

II.) Translate est languor, torpor. — a) Uni- 
versim est languor, torpor, ut essu solet in iis, qui 
somno, aut cibo gravanlur, aut rebus ad putredi- 
nem acccdenlibus , vtZy.ap , languidezza , torpore. 
Seneca 3. Quccsl. nat. 27. Inde vitium satis , et 
segetum sine fruge surgentium marcor. Cels. 3. 20. 
de lethargo. In hoc marcor, et inexpugnabitis dor- 
miendi necessitas C&l. Aurelian. 3. Tard. 2. sub 
init. Sequilur - marcor ac defectio animi, quam Graj- 
ci Xetirovu^iav vocaot. Theod. Priscian. 4. p. 316, 
retro ed. Aid- Fit etiam umbilici marcor, quum 
jam non poterit valcre nutrimenta ministrare. Stat. 
10. Theb. 269. Ccrnltis expositas turpi marcore 
cohortes. h. e. somno. Capell. 8. p. 270- Sileous 
interea, ut Evan consecutus pone vietus atque ac- 
clinis adstabat, seu marcore confe:tus a?tatis, sive - 
poculis turgens etc. Sic Ovid. Silenuro appeliat 11. 
Met. 90. litubanlem anntsquc meroque. Cf. eumd. 
4. ibid. 26. — b) Speciatirn transfertur ad ani- 
mum . Seneca Tranquill. 2. a med. Inde rnceror 
marcorquc et mille fluctu; mentis incerta?. Pellej. 
2. 119. 2. Exercitus marcore duels, perfidia hostis, 
iniquitate fortune circumvenuis. poca vxgilanza , 
disaltenzxone, stupidezza. Stat. 8. Theb. 265. turn 
nimio voces marcore superb*, h. e. superba dicta 
ex nimio otio et crapula , supra enim dixerat v. 
220- ipsieque ad mcenia marcent Excobias. 

MARCOLENTL'S, a, urn, adject- (marceo) mar- 
cidus. Fulgent. 2. Mithol. 8, Marculenta foliorum 
calvities. 

MARCOUUS, i, m. 2. marltllo, parvus malleus. 
Isid. 20. Orig. 7. Malleus vocatur, quia dum quid 
calet ct molle est, Ciedit et producit: marcus , 
malleus mfijor; et dictus marcus, quod major sit 
a«l casdendum el fortior: marcellus mediocris : 
marculns malleus pusillus. Luci'.ius : Kt vclut in 
fabvica ferven? quun marculu'ferrum Magnis mul- 
torum Jctibu' tundil. Plin. 7. IJist. nat. 56. 57. 
(195). Tcgulas invenit Cinyra, et rnetalla aeris , 
item Torcipcm, marculuin, \ectem, incudem. Mar- 
tial. 12. 57. ncgant vitam Ludimagislri mane, no- 
de pistores, /Erariorum marculi die toto. Pronto 
4. ad Cces. 4. (edente iterum A. Maio) Ep. 3. a 
med. Alii veele et malleo silices rnoliunlur, alii 
autero ca;]o ct marculo gemmulas cxsculpunt. Pe- 
tron. fragui. Tragur. 51. Burmann. Faber mar- 
culum de sinu protulit, et pbialara belle correxlt. 
Al. leg. martiolum, vel marteolum: quod habetur 
ct apud Sarisber. de nugis Curial. I. 4. c 5., ubi 
de re eadem, de qua Pefron., verba Tacit. — Quod 
de marco ct marcello tiadit Isidor., iodiget au- 
ctoritate probati Lalioi sehnloris . Harduin. ad 
Plin. loc. cit. testator, in omnibus MSS. martu- 
turn legi: quod probat etiam foss. in Etymol.; 
videtur enim esse magis antiquum, et Latinum. 
Caper tarn en de Orthogr; p. 2245. Putsch. Mar- 
tutus, inquit, est sacerdos a Marte, non marculus. 
Apud Paul. Diac. p. 125. 13. Mull, hfec haben- 
tur: Marculus ditninutivcm a Mrrco. Mullerus in 
Supplem. adnotat. ha>c addit ad b. 1.: Rectissime 
monuil Meursius crit. Arnob. 111. 9. Opp. T. VI. 
p. 139. non Marco, tumquam pramomeo, sed mar- 
co, i. e. malleo, scribendum esse. Comprobat banc 
sententiam Isid. loc. cit. init. hujus vocis. — Cete- 
rum marculus potest esse pro malculus a malleus 
(quocum cf. jzaXaxd; et mulcare) , ol scribitur 
Parilia el Palilia: apud Plin. vero martulus pot- 
est esse pro malctulus , ut sircilula et sircula. 



MARCUS 

Ita Doderlein. Lutein. Synonym, vol. 6. p. 21-2. 
At Silhg. apud Piin. legendum praBfert marlulum, 
quod pro marctulum esse potest. 

MARCUS, i, m. 2. malleus major, ul tradlt Isid. 
nulla lamen Lalini scriptoris auctoritate fretus. Sed 
V. voc. prjeced. ad fln, 

MARE, is, n. 3'. In Ablat. ling, mart babel, et 
mare. Cvcret. 1- 16f. E mare primum homines, e 
terra posset oriri, etc. Ovid. 5. Trist. 2. 20. Exi- 
guum pleno de marc demai aqure. Id. 4. Pont. C. 

46. Ister In caput Euxino de marc vertet iter. Adde 
Farr. utrumque opud Charis. 1. p. 45. et 111. 
Putsch, ct Priscian. 7. p. 759., item Plant. Rud. 
4. 3 42. , ut quidem Priscian. legit, nam mart 
alii: item Cajum Dig. 1. 8. 5., Moetian. ibid. 32. 
1. 17., Jabolen. ibid.'i\. 1. 58. et Caliistrat. ibid. 

47. 9, 6. , quibus locls 1'orrentin. ei Paodeclis 
Florentin. edidit mace, alii man'. — In plur. num. 
nee marium, nee maribus dici vult Charis. ibid. 
p. II., marium tamen agnoscit Priscian. 7. p. 
770. pro quo marum dixit JYcevius ibid. Neplunum 
regnatorera marum. Caesar vcro 5. B. G. 1. Naves 
pauilo latiores, quam quibus in noslris ulimur ma- 
ribos. — Ceterum mare (quod rolione habita etymi 
coojjogi potest cum Celtics voce mor idem signi- 
ficaote) est congregatio aquarum sals! aaporis, pon- 
tus , S'a'Xaaca. (It. mare ; Ft. la mer ; Hisp. el 
mar; Germ. d. Meer; Angl. the sea). 

I.) Propric. ^ 1. Generalim, — ■ a) Unlversim, 
Ennius opud Probum ad Firg. 6. Eel. 31. Jup 
pilef, tuque adeo summe Sol, qui omnea rea Inspl- 
cig , Qui mare , terram , carlum contines tuo cum 
lumine, Inspice hoc facinua. Id. apud Macrob- 6. 
Saturn. 2. venti Indu inori magno fluctus extollere 
certain. /d apud Ifon. p. 183. 17. iSferc. Alia Ductus 
diffcrt , dissupat Yiaceraiira membra, marla salsa 
spuraanl sanguine. Id. apad Gell. 2. 26. YerruDt 
extemplo placidum mare marmore flavo: Ceeruleum 
gpumat sale conferla rate pulsum. Cafo apud Cha- 
ris. 2. p. 185. Putsch. Deinde postquom Massiiiam 
prffiterimus , inde omnem classem ventus austcr 
lenis fert, mare veils florere videres. Cic. 5. Tusc. 
24. 69. Quibus caverni* {terra) maria Bustineat. 
Id. Cluenl. 49. 138. Mare, quod sua nalura tran- 
quillum est, veotorum vi agitatur atque turbatur. 
Id. 8. Att.3- a med. fnfero mari navlgandutn est, 
Jd. Pis. 24. 57. Mare vastigsimum hiemc transire. 
Cces. 3, B. G. 12. Summa erat vasto atque aperto 
mari, magnis aeslibus, difCcultas navigandi. Firg, 
2. JEn, 780. vastum maris aequo r arandum. et 3. 
ibid. 144. ire mari. et 1. ibid. 30. errare maria 
omnia circum. et 10. ibid. 197. sulceic maria. Ho- 
rat. i..Ep. 11. 27. trans marc currere. passar il 
mart, andaj- olire mare, in regiones Orienlis. Id. 
1. Sat. 1. 29. nautreque, per omne Audaces mare 
qui currunt. Id. Epod. 9. 32. Terri incerto mari. 
Ovid. y. Met. 500. mari tuto decurrere. Plant. 
Trin. 4. 1. 13. Mare infldum. Id. Rud. 4. 2. 5. 
fiuctuosum. Horat. 3. Od. 4. 45. ventosum. et ibid. 
1. 26. tuiuulluosum. Id. Epod. 2. 0. iratum. Firg. 
8. s£n. 671 . turoidum. Id. 2. Eel. 20, Quum placi- 
dum venlis staret mare. Plant. Pcen. 3. 1. 4. tran- 
quillum. Firg. 3. /En. 196. venti voivunt mare, 
msgnaque surgunt jEquora. et 7. ibid- 528. Du- 
ctus uti primo ccepit quum olbescere veuto, Paulla- 
tim sese lollit mare, ct altius undas Erigil, inde 
imo consuruit ad «ethera fundi*, id. C. ibid. 351. 
maria aspera. Id. 2. G. 479, maria alta tumescunt. 
Cic. Plane. G. 15. Marc profundum et immensum. 
Seneca Med. 411. proceliosum. et ibid. 785. insa- 
num. Id. Troad. 444. inquietum. Tac. 4. Hist. 52. 
Celcrrimas oavium frumento onustas sasvo adhuc 
mari commitlil. if epos Alcib. 1. Imperator fuit 
summus mari et terra. Id- Con. 1. Rea rnagnas 
mari gessit . Horat- 1. Sat. 8. 15. Chi am mans 
eipers. h. e. vinum arte imitans Chium, sed in Ita- 
lia factum , atque adeo mari non transvectum. V. 
tamen infra sub II. 2. — b) Specialim marc Ocea- 
num per appositionem dixit Cess. 3. B. G. 7. P. 
Crassus adolescens cum legione vil proiimus mari 
Oceauo in Andibus hicrcabat. Tac. 4. Hist. 12. 
Quam (insulam Bataviam) mare Oceanum (al. 
Oceanus) a fror-te, Rbenua amnis tergum ac latera 
rircumluit. Cf. Ptin. 2. Hist. nat. 67. 67. (167). 
Septentrionalis vero Oceanus majore ex parte navi- 
gatu6 est ausplciis divi Auguali, Germanism classc 
rircumvecta ad Cimbrorum promontorium: et inde 



— 184 — 

imraenso mari prospecto, am fama cognito, ad Sey- 
thicam plagam et humore nimio" rigentia. ct Fellej. 
2- 106. exlr. Claasis {Tiberii), quas Oceani cirrum- 
navigaverat sinus, ab inaudito atque incognito ante 
mari (h. e. glaciali), Oumine Albi subvecla etc. — 
c) Item specialim, e mari natos dicunt Poetae, quos 
immiseric.ordes signifioare volunt et crudeles. V. 
Tibull. 3. 4. 85.; Catuil. 64. 155.; et Cvid. He- 
raid. 7. 3S. — d) Proverbia sunt, quae gcquuntur. 
— Mare ccelo miscere proverbial! locutione est 
omnia perturbare, nihilque non facere, ut quippiam 
consequare, metier sossopra. Proprie Fira. 5. .En. 
790, maria omnia cseio Miscutt. Translate Juvenal- 

6. 282. clames licet, et mare calo Confundas, homo 
sum. — Terra marique aliquid qucerere, est omni 
diligentia quippiam exquirere, cercar per mare e 
per terra. Fatinius ad Cic. 5. Earn. y. sub fin. 
Ego tamen, terra marique ut conquireretur, pr«- 
mandavi, Plant. Pan, prol. 105. Filias pater mari 
terraque usquequaque quceritat. 5a//. Cat. 13. Ve- 
scendi causa terra marique omnia exquirere. — Ma- 
ria et monies polliceri, magna promittere illiciendi 
causa , prometler mari e monti , Homo e toma , 
apud Sail. Cat. 23. — In mare fundere aquas , 
habenti et abundant! dare, poriar acqua al mare. 
Ovid. 5. Trist. 6. 43. His qui contentus non est, 
in litus arenas, In segetem spicas, In mare fuodat 
aquas. — Fiam qui nescit, qua deveniat ad mare, 
eum oportet amnem qwerere comitem tibi: qui 
per se non sapit, aul valet, obtemperet alteri , et 
operam qurerat. Plant. Pcen. 3. 3. 14. % 2. Spe- 
ciatim marc dicitur pars aliqua maris. — Nostrum 
mare est mediterrancum. Cces- 5. B. G. 1.; 5a//. 
Jug. 20.; Ptin. 6. Hist. nat. 28. 32. (142).; et 
Lucan- 8. 293. — Mare super um est Hadriaticum 
et Ionicum. Cic. 3. Oaf. 1 ( J. 69.; Cces. 5. B. G. 
1.; Mela 2. 4.; Plin. 3. Hist. nat. 5. 6. (44). et 
10. (75). — Mare infer um est Tyrrhenum. Cic. 
8. Att. 3. 5., item Cic, Cces., Mela et Plin- tocc. 
citt. — Similiter mare Myrtoum , Rubrum etc. 
F. has voces. 

II.) Translate. *f 1. Mare inlerdum est regio 
maritime et insuiee maris. JVepos Con. 4. Ad mare 
missus est, ut Cyprus et Pbcenicibus naves longas 
imperaret. Tac. 1. Hist. 2. Plenum exsiliis mare. 
^ 2. Aliquando ponitur pro aqua maris. Firg. 10- 
JEn. 377. Ecce maris magna ctaudit nos objee pon- 
tus; Deest Jam teria fugse. Sunt lamen, qui bunc 
locum aliter interpretaotur . Plin. 14. Hist. nat. 

7. 9. (73). Vinum mari condire. Sunl qui hue rcfe- 
runt et illud Horat. supra cit. 1. Sat. 8. 15. Chium 
maris expers. Aero enim ait ad b. 1.: Id est, sine 
aqua marina. <J 3. Item fades et color maris. 
Plin. 31. Hist. nat. 6.21- (80). de opalis. Esl in 
bis carbunculi teouior ignis': est amelbysti fulgens 
purpura; est smaragdi virens mare. ^ 4. Mare 
aeris est vaslum aerxs corpus. Lucret. 5. ^76. quod- 
cumquc fluit de rebus, id omne Aeris in magnum 
fertur mare. 

MARETENUS et -rectius divisim m.ire lenus. 
^ 1. Es! usque ad mare, fmo al mare. F. TENL'S 
sub 1. ^2. Apud sequioris asvl scriplores inler- 
dum est secus marc, propter mare, lungo o lunghes- 
$o il mare. Cost. Aurelian. 1. Tard. 2. de scotoma- 
ticis. Est deuique lslius passionis affectio saluli in- 
noxia, hoc est sine ullo periculo, nisi quis niarete- 
nus, aut ex alto cadens, ralione casus poiiui, quam 
pajsicmia violentia, perire videatur. non v ha peri- 
colo se non allora che alcuno cada o passeggiaudo 
lunghesso il mare, oppur da un'altura. Similiter 
Id. 3. ibid. 1. ad fin. L'tilis denique maritime et 
plurima maretenus conversatio, atque consuetudo 
frigid i lavacri. F. et MEDIA TENL'S sub 2. 

MARGA, fe, f. 1. tnarna, genus terrse in mo- 
dum cretffl slbse , qua rustici utuntur ad agros 
stercorandos. Multa de ea Plin. 17. Hist. nat. 6. 
4. (42). Videtur eadem fuisse ac fossicia creta, qua 
Farro 1. /{. H. 7, 8. narrat in Gallia transalpina 
intus ad Rhenum stercorari agros. 

MARGARlDES, um , T. plur. 3. /Aasvapios; , 
palmae: a margarilis, quoniam breves, candiilae et 
rotundae sunt, acinis, quam balanis similiores. Plin. 
13. Hist. nat. 4. i). (42). 

MARGARITA, x, f. 1. et margarH^.u, 1, n. 2. 
De quantitate. Prudent. 10. reeoi ctef. 618. Jan 
jam ailebo: margarita apargere Chnsii vctamur in 
ter immundos sues. Id Psychom. b7'l. Margaritum 



MARGABITI0N 

ingens opibusque et virirjuj basta; Mercata- Priore 
loco secundam corripit, quod et Petron. facit Sa- 
tyr. 55. Posteriore producit: quod facit etiam Fe- 
nantius. F. MARGARITATUS. Sed corripere re- 
ctius est. Gregor. Nazian. carm. 40. etiam paenol- 
timam corripuit: ©vjaaucoco ^aipeu , xai u-aoya- 
piTTjv iza\uT(ftov. — De genere autem base Charis. 
1. p. 84. Putsch. Margarita ferainini generis est, 
quia Grsca nomina r,c termioata in a transeunt 
et Sunt feminina, ut o ^acr^j b«ec charta, o* p-ac- 
yao'.xr^ margarila, aut communis, ut o xect v 
aSfXrjTri? athleta. Ergo neutraliter hoc margaritum 
dicere vitiosum est ; et tamen mulli diierunt , ut 
Falgins in epigrammate : Situ rugosa , rotunda 
margarita; et Farro epistulicarum 8. Margaritum 
unum, margarita plura. Sed idem Farro saepe et 
alii plures margarita feminine dixerunt ; in geni- 
tivo tamen plurali, non nisi femininy genere mar- 
oarifarum. SerJ Id. Charis. ibid. p. 42. margari- 
tum neutro genere diceodum contendit. ■ — Cete- 
rum margarita vel margaritum est unio, calculus 
candidus io conchis marinis nascens, in feminarum 
deliciis et mundo muliebri praecipuus. V. Plin. 9. 
.fltsr. nat. 35. 53. (105)., Solin. 53. el Ammian. 
23. in fm., ubi multa de bis. uapyaoiirqz \dsoc , 
fiapyapiTTj (It. perla; Fr. perle ; Uisp. per la; 
Germ. d. Perle; Angl. o pearl, margarite). Oc- 
curril — a) Forma margarita fero. Farro apud 
Ifon. p. 213. 30. Merc. Altera exorat patrem li- 
bram ocelialorum, altera virum aemodium marga- 
ritai'um. Cic 6. Ferr. 1.1. Nego ullam gemmam 
fuisse, aut margaritem, quin abstulerit. Id. Oral. 
23. 78. Removebitur omnia insignia ornatus, quasi 
margaritarum. Cf. Quintil. 11. 1. 3. et Plin. loc. 
cit. Reputaotibus purpuras, conchylia, margaritas, 
Sccevola Dig. 35. 2. 26. Linea margaritarum. un 
filo di perle. — o) Forma margaritum neulr, 
Farro opud Ifon. p. 213. 24. Merc. Gemmea 
ephippia et arma margarito candicantia. Tac. A- 
gric. 12. Gignit et Oceanus margarita, sed subfugca 
et liven tie. Adde Utp. Dig. 19. 5. 17.; Tertull. 2. 
ad Uxor. 5. et Pall. 5.; et Prudent, locc. citt. 
sub init. — c) Est etiam appellatio blandientis. 
Augustus enim apud Macrob. 2. Sa/wrn. 4. Ma- 
cenatem Tiberinum margaritum vocal. — Apud 
Petron. fragm. Tragur. 64. Burmann. margarita 
est nomen catella?. vel dicitur de catelia, tamQuani 
de re valde cara. 

MARGARITA RlA, is, f. 1. F. voc. seq. in fin. 

MARGARITArIUS , a, um, adject, (margarita) 
ad margarilas perlinens. P. Fictor. de regionib. 
Urbis R. rea. H. Porticus margaritaria. h. e. in 
qua erant margaritarum negotiatores. — Hinc 

Margaritarius, 1i, m. 2. absolute, substantivo- 
rum more, est margaritarum negotiator, vel pisca- 
tor, vel cuslos , ftapYctpjTafiiropo;. Inscript. apud 
Henzen. 7244. c. atbiuvs aKan*Ki l. evbodvs 

MABGABrTAHIVS DE SACBA VIA IN HOC S10VVMI\TO 

comditvb est. Sic alia apud ifeines. cl. 11. n. 110. 
MAp.cABiTAHio de Sacha via. Alia apud Murat. 
892. 2. cELEvrnvs liviae MABGartfariug. h. e. qui 
ejusdem margaritas cuslodiebal. Adde aliam apud 
Gruter. 1116. 9.; et IXrmic. 4. Mathes. 6. — In 
alia Inscript. apud Gruter. 340. 2. ponitur mar- 
garitarius inter ministeria equorum circensium : 
sed quodnain ejus officium fueril, non constat. F. 
Joann. Argol. in not. ad Panvin. de lud- Circen- 
sib. I. 1. c. 15. 

Margaritaria, ce, f . 1 . absolute, substanlivorum 
more, quas in margarilis negotiator. Inscript. apud 
Murat. U61. 1. mabcia t. r. skvera ayrahia kt 

MARCAR1TAR! A DB VIA SACRA. 

MARGARITATUS , a , um , adject, margaritii 
ornatus . Fenant. 8. carm. 6. 266. Jtargarftato 
flexitis arte sinu. Hie licenter secunda gyllaba pro- 
ducit ur. 

MARGARlTlFER, fgrn, fPrum, adject, margari- 
tas ferens. Ptin. 32. Hist. nat. 11. 53. (147). Con- 
cbarum genere, inter qua* et margaritiferae. 

MARGARItION, onis , to. 3. deminut. marga- 
rili, gioja, giojel'.o, adjectum legitur puello bimo, 
quia eum nuiritores quasi parvum margaritum atna- 
rent rarumque haberent. F. MARfiARITA jub c. 
Inscript. opud Fabrett. p. 44. n. 253.,qu;e est apud 
Orell. 2682. em. bhvttjeii'o jvvkki margaritio- 

Nl CARJ38IU0. VIX1T ASMS II. MKN8, VII. DIBB. XVI11. 

K£C1T h. VIRGIL. ITAtmUf ST CLAVD1A LAVDICfi, 



MARGARITCM 

MARGABlTUM. V. MARGARITA. 

MARGIN AT US, a, urn. V . voc. seq. 

MARGlNO , as, 5vi, a turn , are, a. 1. (margo). 
Occurrunt tantum Part. Marginatum et Marginan- 
dm. — Margioare est marginera circumdare et com- 
mupire, fare orlo o margine. 

I.) Propria. Liv. 41. 27. Ceosores vias sternendas 
silice in urbe , glarea extra urbetn substemendas , 
merginandasque, primi omnium locaverunl. ft. e. 
extrema ora bine et lode assurgente muniendas, vel 
crepidinibus, Italic* marciapiedi, oroandas. Plin. 
35. Hisl. nat. 12. 45. (154). Ei bac ade, quum refi- 
cerelur, crustas parietum excisas tabulis marginalia 
ioclusat esse. ft. e, quae marginero promicentiorem 
habereot, quo cruaia includerentur et contineren- 
tur. Sidon. 4, Ep. 20. Viridaotia saga limbis mar- 
gins ta puniceis. orlati. 

II.) Translate est includere. Alcim. Jffomil. de 
roqat. circa med. Eligitut tempori (rotjationibus 
cetebrandis) triduum, quod inter Asceosionis sa- 
cra cultum diemque Dominicum, quasi quodam op- 
portunilatis propria limbo, circuoiposltis solemoi- 
tatibus margirtarelur. 

MARGO, mis, m. et f. 3. (quod ratlone habita 
etymi conjungi potest cum Germ. Mark: et Deque 
apud Ciceronem , neque apud Cces. usquam oc- 
currit) est extrema alicujus rei ora, ut libri, agri, 
vias, imperii, Dumiols, crepido, *pacn«$ov (It, orlo, 
margine, sponda, sstremitd; Fr. bord, extremite, 
marge; Hisp. exiremidad, borde, marqen; Germ. 
der Rand; Angl. a brink, brim, bank, margin, 
edge, border, verge, extremity). Varro 3. R. R. 
5. 0. Flumen , quod per villam Quit , liquidum et 
alturo, raarginibus lapideis. Plin. 9. Hist, nat. 38- 
61.(129). Margo conchas'. Id. 30. ibid. 13. 39.(113). 
ulcerls. Id, 37. ibid. 2. 7. (18). calicis. et ibid. 8. 
37. (117). gemmae. Lucan. 9. 353, stagni. et ibid. 
609. et Ovid. 3. Met. 162. fontis. Id. 1. Met. 729. 
et 5. ibid. 598. ripae. Val. Max. 5. 6. n. 4. extern- 
agri. Sil. It. 0. 360. puppls. Lucan. 10. 486. Nee 
non et ratibus teotatur regia , qua se Protulit in 
medlos audaci margine ductus Ambitiosa domus. 
Ovid. 1, Met. 13. nee brachia longo Margine ter- 
rarum porrexerat Ampbjtrite. ft. e. ora, litore. Stat. 
3. Theb. 407. Solverat Hesperii devexo margine 
pooti Flagranles sot pronus equos. ft. e. ora occi- 
dua, Vitruv. 5. 12. Margo, qua; sustiaet arenam. 
Mmil. Macer apud Charts. 1. p. 49. Putsch, fiu- 
viorura margine summa. Rabir. ibid. Idasos summa 
cum margine colies. Juvenal 1. 5. sumtni plena 
jam margine libri. Ovid. 9. Met. 563. Talia ne- 
quicquam perarantem plena reliquit Cera manura, 
summusque in margine versus adhasit. et 1. Amor. 

11. 22. Margine in extremo litlera rasa. Quintil. 
1.1. 27. Scribens continebitur ulriroque inargim- 
bus. Ilursus Ovid. 2. Trist. 199. Uac est Ausonio 
sub jure novSssima, vixque Haaret in imperii mar- 
line terra tui. Puliimo confine, le frontiere. (A.dde 
Plin. 12. Hist. nat. 20. 43. (98).) Stat. 2. Silv. 
1. 44. Ingenuique super rrines , mollisque decora 
Margo coma, et 3. ibid. 2. 53. Claudere suspensos 
oculorum margine fletus. Plin. 9. Hist, nat. 10. 

12. (37). Denies non sunt tcstudini , sed rostri 
margines aculi . In vet. Inscript. apud Gruter. 

p. 207. TBGVLAS PRIMORBS OMNKS IS ANTEPAGMJBN- 
TO FERBO PIGITO MARGINEJJQYB IMPOMTi). et mOX 
ibid. EVM PARSKTKM C7M MARGINS ALTV1W PAC1TO 

pedes decem. h. e. con un labbro [superiormente 
posto- Stat. 4. Silv. 4. 54. Maroneiquc sedens in 
margine templi. h. e. in limine, in atrio. 

MARGUS. i , m. 2. mcnsula nautarum; nomen 
fortasse a margo, inis , derivatum. G/o3«. Philox. 
Margus, Tpcuzi?tzv twv yauTiov. 
^ MARINUS, a, urn, adject, (more) ad mare per- 
tinens, SaXacoioc. (It. di mare, marino; Fr. de 
mer , marin ; Hisp. marino; Germ. :um Meere 
gehoriq; Angl. of the sea. living in the sea, ma 
rine). Cic. 2. Nat. D. 16. 43. Marini lerreoique 
hu mores. Id. 2. Divinat. 14. 34. Marini aslus. 
Virg. 1. G. 362. Ma rinse fulica. et 2. ibid. 100. 
Marinus fremitus, et ibid. 68. casus abies visura 
marinos. Utp. Dig. 14. 1. 1. et Scccvol. ibid. 30. 
5. 3. Marina naves, ft. e. qua rnari decurrunt: et 
distinguuntur a fluviaiibus. Catull. 6i. 16. Nympba 
marine, ft. p. qua? marc incolunt. II oral. 3. Od. 
•2S. 5. Marina Venus, et ibid. ii. 15. .Marinus tos. 
h. e. i-osmarinum. Plin. U. Hist. nat. 5. ■'». (10). ' 

Ton. III. 



— 185 — 

Visum ab his in Gaditano oeeano marinum bomi- 
nem, tolo corpore abgoluta similitudine: ascendere 
eum navigia nocturnis temporibus, statimque de- 
gravari, qua* insederit paries. Inscript. apud Orell. 

3655- MAVICVLABII MAR1M ARBtATBNSKS. — ' Mari- 

nus morsus apud Plin. 36. Hist. nat. 26. 65. (190). 
est acrimocia et mordacitag salsi saporis aquae ma- 
rinsB. — De marinis Laribus V. io PERMARINUS, 
— JVB. De nom. proprio V. ONOM. — Hinc 

Marinum, i, o. 2. absolute, substantivorura 
more , quod maris proprium est , quod ad mare 
pertinet. Quintil. 5. 10. 61. Terrenum differt a 
marino. CceI Aurel, 4. Tard. 3. med. Tunc vino 
lea: atque carne volantum yel marinorum utendum, 
ut squillae, mulli etc. V. et MARITIMUS in Qn. 

MARISGA, a?, f. 1. flcus grandior, sed insipida: 
a mas, maris, quasi mascula, ob raagnitudinero, 
jSo'jcuicev. 

I.) Proprie. — a) Absolute, Colum. 10. R. R. 
415. Purpurea»que chelidonias pinguesque mariica. 
Martial. 7. 25. lnTanti melimela dato fatuasque 
mariscas. Seneca Suasor. 2. a med. Eo perveoit 
insaoiaa , ut ficos non esset, nisi mariscas. — b) 
Cum voce fiats per apposilioDem. Cato R. R. 8.; 
et Plin. to. Hist- nat. 18. 19. (72). Ficos mari- 
scas in loco cretoso aut aperto serito. Varro apud 
Non. p. 550, 31. Nuces Graecse et mariscas flci. 
Adde Farron. t. R. R. 6, 4. et 9. 5. 

II.) Translate. J i. a fruttw hujus ■imilUu- 
dine etiam raariscae dicuntur tubercula ulcerosa , 
quas ex praspostera libidioe circa podicem nascun- 
tur, creste Italice. Juvenal. 2. 13. Caduolur tu- 
mida , medico ridente , mariscse. ^ 2. Marisca 
vocatur etiam podex mulicbris. Martial. 12. 97. 
Nod eadem res est: chiam volo , oolo mariscam . 
Ne dubites, qua sit cbia: marisca tua est. ft. e. 
podex tuus, o zelotypa, similis est mariscas fatuae, 
podex vero pueri cbia ficui , cujus sapor pungens 
gratus est palaio, V. CUIUS. 

MARISCOS vel 

MARISCUS, i, m, vel mariscum, i, n. 2. juncus 
marinus, idem atque boioschaeaus , unde tegetes 
texuntur: a mas, maris. Plin. 21. Hist. nat. 18. 
69. (112). 

MARlTA, a, f. 1. V. MARITUS io fin. 

MARlTALIS , e, adject (inaritus) conjugalis , 
maritale, yauuoc.. Colum. 12. R. R. proccm. 1. 
Mariiale conjugiuai sic comparatum esse nature. 
Ovid. 2. Art. am. 258. Maritalis vestis . Val. 
Max. 9. 1. n. 9. fax. et 6. 3. n. 10. Maritale su- 
perciiium. Juvenal. 6, 43. raaritali jam porrigit 
ora capislro. ft. e. jugum subit matrimonii. Seneca 
CEdip. 956. Maritales oculi. ft. e. quibus quis aii- 
quam aflectu marili aspicit. Capell. 2. p. 30, Mari- 
talis Olympus, scil. quia in Olympo habitat Mer- 
curius, qui futurus erat Philologia marilus. 

MARlTATUS, a, urn, adject, (marjta) ad mari- 
tam, h. e. ad ujorem pertioeng. Pecunia maritata 
apud Plaut. Epid. 2. 1. 11. qua cum uiore con- 
juncia est. ft. e. cujus possessio est penes niorem; 
seu qua babetur a marito ex dote, uxore vivente. 
Plauti verba sunt: ap. Pulcra edepol dos pecunla 
est. ts. Qua quidem pol non maritata est. — De 
parti cip. /'. in MAhlTO. 

MARlTlMA, orum, n. plur. 2. V. MARITIMUS 
sub I. e. 

MARlTlMENSIS, p, adject, (mare) idem an ma- 
rilimus. M. Baro de cas. litt. p. 236. Con. Li mi- 
tes maritimenses Gallicum (agrum) intfrrcidunt. 

MARlriML'S et prisco more maritumus, a, uoi, 
adject, (mare) qui mare accojit, qui ad marc est, 
vel fit, marinus, eit&aXdcoioc, ( It. marittimo ; 
Fr.de la mer, maritime, liisp. maritimo; Germ. 
zum Meere oiler zur See geharig; Angl. of the 
sea, maritime). 

I.) Proprie. — a) Uoiversim eat qui mare ac- 
colit, qui ad mare est, vel fit. Cces. 2. B. G. 34. 
Maritirnae civitaies. Cic. 2. de republ. 18. Mari- 
timae silvae. ft. e. qua; sunt ad marc. Id. 7. f'err. 
27. 69. Homines roaritinji. Id. Partit. orat. 10. 
36. Loci maritimi , an remoti a luari , plani ao 
montuosL Plin. 6. Hist. nat. 27. 31. (140). Mari- 
li m us portus. porto di mare. Auct. B. Afr. 85. 
Porta oppldi maritime, cfte va al mare, et Auct. 
B. Alex. 26. /Egyptus maritimo acressu Pharo , 
pedestri Pelusio muni to. per via di mare, per via 
di terra. Nepos Alt. H. Villam habere suburba- 



MARITO 

nam , aut maritimara. sul mare. Cic. Plane. 40. 
96- Maritimus cursus. viaggio per mare, naviga- 
tion. Plin. 14, Hist. nat. 2. 4. (32). Maritimo 

afOatn gandent vile*, aria di mare. Cic. 5. Tusc. 
14. 40. Ora maritlma. il litorale. Id. 2. Alt. 16. 
in fin. Te hospitio agresti accipierous , quoniam 
maritimum hoc contempsisli. Id. 7. V err. 27. 65. 
Homines a navigando , rebusque maritimis remo- 
tissimos. Cces. 3. B. G. 5. Praerat ^gyptiis navi- 
bus Pompejus filius, Asiaticis Lalius, Achaica ciaj- 
si Libo: toll tameo officio maritimo Bibulus pro- 
positus cuncta administrabat, Nepos Arist. 2. Sum- 
ma imperii maritimi. il generalato del mare. Auct. 
B- Alex. 25. Dimicationem maritimam feliciter 
conflcere. Liv. 21. 63. Maritima naves, ft. e. quw 
a fluviaiibus dislioguuntur. Sic Jabokn. Pig. 33. 
7. 11. Maritima insula. Nepos Themist. t. Pra- 
dones mariiimi. corsari. Flor. 2. 2, Marilimtis 
triumpbus. navale. ~ b) Speciatim ponitur et 
pro marino. Cces. 4. B. G. 29. et Cic. 2. Nat. P. 
53. 132, Maritimi astus . Varro 1. R R. 7. 8. 
Sal maritimus. Nepos All. 6. Maritimis Quctibus 
jactari. — c) Maritime usuroe apud Paul. Pig. 
22. 2. 6. sunt, qua ex uauticis negotiis percipiun- 
tur. — d) Maritimce nuptus apud Cic. 3. Nat. 
P. 18. 45. sunt quibus Thetidem Peleus duiil: et 
terrenis oppoountur . — e) Hioc Maritima, 
orum, n. plur. 2. absolute, sunl loca ad mare. Cic. 
2. Fam. 16. ante med. In maritimis sum. Et cum 
Genii. Plin. 6. Hitt. nat. 34. 39. (212). Maritima 
Africa. « Flor. 4- 12. Hiberoas in Tarraconis 
maritimis. sul litorale. — Maritima dicuntur. et- 
iam alimenta, qua mane bominibus preebel, a Ccel. 
Aurelian. 4. Tard. 3. ad fin. Item elbo danda aiica 
cum vino raelino, aut murtino aqua temperato: turn 
piurimo profectu accedente dandi turdi atque pulli 
gallinacei etc. Item maritima, qua aunt densioris 
carnis. Agrestium quoque, hoc est leporis vel ca- 
prea conveniunt pulmenU. Id. ibid, ad med. bac 
eadem marina vocavit: V. MARINUS in flu. 

II.) Translate, maritimi mores sunt incerii, ia- 
constantes instar marii, apud Plaut. Cist. 2. 1. 
11. Modo quod suasil , dissuadet; quod dissuasil , 
id osleudit. Maritimis moribus mecum eiperitur. 
•— Hinc 

Maritima, Orum, a. plur. 2. absolute, subslan- 
tirorum more, V. sub I. e. 

MARlTO, as, fivi, a turn, are, 1. (maritus). Part. 
Maritatut I. b.; Maritandus I. a. et II. 2. — 
Macitare est uiorera dare, nuplui tradere; dicilur 
enim de viris et de mulieribus, cuvoixi^w (It. spo- 
sare, maritare; Fr. donner en mariage, marier; 
Hisp. casar; Germ. nerft«iraifter» > vermdhlen ; Angl. 
to marry or give in marriage). 

I.) Proprie. — a) De viris dicitur, et quidem 
magis proprie. Tac. 12. Ann. 6. Quaodo, maritan- 
dum principem, mulli suaderent. Hue pertinet lex 
Pe maritandis ordinibus , quam vel sanxit , vel 
relractavit Augustus , ut est apud Sueton. Aug. 
34., multa coulinens capita ad matrimonla civiun» 
Romanurum pertineotia,qua magnam partem col- 
l<*git Ho toman, in indice legum Romanarum. — 
Per tautologian Maritare matrimonia dixit Apul. 
Doqm. Plat. p. 257. Oudend. — 6) De muliere. 
Sueton. Vesp. 14. Vitellii filiam 6plendidissime 
maritavit. Hieronym. Ep. 77. n. 19. Laudavimus 
aaepe yirgines, viduas ac marilalas. 

II.) Translate. % 1. De bestiis. ■— a) Medio- 
rum apud Graces more. Varro 2. R. R. 10. 11. 
de canib. Tunc dicuntur catulite, id est ostendere, 
se velle maritari. — b) Passive pro gravidari. 
Colum. 8. R. R. 2. 12. Gallina tenia singulis 
maribus maritanlur. Cf. Solin. 23. et Plin. 16. 
Hist. nat. 25. 39. (93). infra cit. sub 3. ^ 2. 
Item de arboribus. Horat. Epod. 2. 9. udulta vi- 
tium propagine Atlas marital populos. Colum. 11. 
R. R. 2. 7U. Ulmi vitibus maritantur. L'bi ti viti~ 
bus esl Ablativus, ut propagine io loco Horatii- 
neque enim dicebanl maritare vitem , sed arbo- 
rem, puta palmam, uUnum, et hujusmodi, quum ei 
vitem sustinendam adjuugebaDt. Id. 4. ibid. 2. 1. 
Duos paloi unius seminis flegellis maritari. et 
ibid. 22. 6. Ut vilis novellos caules transmittal, 
qui possint sua maritare statumina. Id. 5. ibid. 
6. 18. Si teneram ulmum marilaveris, novam viteui 
sulTeret ; si vetustam vitem applicucris . conjuxem 
necabil. Id. 4. ibid. 1. 0. Maritanda arbores. ^ 3. 

24 



MARITUS 

Kst etiam gravidare, fecundare. Claudian. 2. Rapt- 
Pros. 89. Zephy rus glsebas fecundo rore marital. 
Plin. 16. Hist. nat. 25. 39. (93). Primus est conce- 
ptus Hare incipiente vento Favonio. Hoc maritantur 
vivescenlia e terra: quippe cum etiam equas in 
Hispania. Id. 13. ibid. 4. 7. (35). ait, Jffarem pal- 
■ma* afflatu visuque ipso, et pulvere etiam, reiiquas 
palmas feminas mariiare. Solin. 23. Equae adspi- 
rante Favonio concipiunt, et silientes viros aura- 
rum spiritu maritaotur. Alcim. Avit. 1. Lyoipba 
maritavit si lien lis viscera terra:, et Capeli. 1. p. t. 
Namquc elemenla ligas vicibus mundumque ma- 
ritas. 

MARITUS, a, urn, adject, (mas) ad conjugium 
pertinens, conjugio sociatus , roaritnlis (It. conju- 
gate, marilak; Fr. de manage, conjugal, nu- 
ptial; Hisp. marital, conjugal, nupcial; Germ. 
ehelich, zur Ehe gehorig; Angl. of or belonging 
to marriage , matrtino-nial , nuptial , conjugal , 

marital). 

L) Proprie- — a) Frequenter apud Poetas, 
Proper t. 4. 11. 33. Mox ubi jam facibus cessit 
prsjlexla mantis. Sic Ovid, fferoid. 11. 101. Tolle 
procui decepte faces Hymenaee maritas. Id. 3- 
Pont. 1. 73. socialis amor fcedusque rnaritum. Id. 
ibid. 2. 41. Junonemiiue, toris qua* pra?sidet alma 
maritis. Id. ibid. 12. 87.; et Propert. 3. 19. 16. 
.luno. sacris qua; prsesidet alma maritis. Ovid, ffe- 
roid. 1G. 283. metuis Venerem temerare maritam. 
h. e. maritaiem amorem ac fidem. Propert. 4. 3. 
11. Haecne marita fides? fforat. Carm. scecul. 20. 
Lex marita, ferax prolis nova;, h. e. de maritaodis 
ordinihus; de qua V. in voce prsced. sub I. a. 
— b) Raro in prosa oratione. Liv. 27. 31. Vaga- 
batur cum uno aut altero comite per maritas do- 
inos dies noctesque. Al. male leg. maritiraas. 

II.) Translate. ^ t. Dicitur dc arboribus, qua; 
adjunctas vites habere possunt. Cato R. R. 32. 
Arbores facito uti bene marita; Bint. Calull. 62. 
54. At si forte eadem (vitis) est ulmo conjuncla 
marito. Sic Quintil. 8. 3. 8. Marita ultnus. Colum. 

3. R. R. II- 3. Olivetum maritum. ^ 2. Apud 
scrioris avi Poetas pro fecundante ponitur. Avien. 
Perieg. 339. de Nilo. inque jacentem ,£gyplum 
Tusus fiuctu premit orva marito. Sic in Pervigil. 
fen. 4. 11. et 61. Mariti imbres. — Hinc 

Maritus , i , m- 2. absolute , substantivorum 
more, srepissime est ipse vir, marito. 

I.) Proprie. Plaut- Cos. 5. 1. 6. Notui maritug. 
Cic. 1. Invent. 31. 52. Ut et maritus sis quam 
optima; (mulieris) et base quam oplimo viro nu- 
pta sit. Id- Rabir. perduell. 3. 8. Quid eoira est 
tarn veri simile, quam cariorem huic sororis mari- 
tum, quam sororis filium fuis9e? Virg. 3. /En. 297. 
Et patrio Andromacheo iterum cessisse marito. Id, 

4, ibid. 103. liceat Pbrygio sen-ire marito. fforat- 
3. Od. 14. 5. Unieo gaudens mulier marito. Id. 
ibid. 5. 6. Milesne Crassi coojuge barbara Turpis 
maritus visit? Quintil. 6. 2. 14. Alia mariti ad- 
versus uxorem moderatio. Id. 9. 2. 73. Subjeosse 
mariti testamenlum, Inscript. apud Ginter. 834. 

8. MAR1TVS FARV1 TEMPORIS. 

II.) Translate, f 1. A Poeti3 usurpatur pro 
sponso, itemque pro amalore. Propert. 2. 21. 10. 
has laudes ille maritus habet. Virg. 4. JSn. 35. 
asgram (Bidonem) nulli quondam fleiere mariti. 
Tibull. 3. 4. 31. Dt juveoi priraum virgo deducla 
marito. VoX. Place. 8. 16. Hamonio numquam 
spernenda marito , Condila Jetiferis promit medi- 
camiua cistls- ^ 2. Dicitur interdum de bestiis, 
il ma$chio. fforat. *• Od. 17. 7. Olens maritus. 
h. e. bircus. Sic ex Theocrit. 8. 49. o> Tpccys, rav 
Xeuxav ae'?av aveo. Virq. 7. Eel. 7. Vir gregis 
ipse caper, et Id. 3. G. 125. Quern legere ducem 
et pecori diiere maritum. Colum. 7. R. R- 6. 4. 
Marilos gregum mulilos esse oportebit. Id. 8. ibid. 
5. 25. de galtinaceis. Rarior est in his avibus ma- 
riti borjitas. 

Marita, as, f. 1. absolute, substantivorum more, 
est uxor, moglie. Ovid, fferoid. 4. 134. Et fas 
omne fecit fratre marita soror- h. e. Juno, qua; 
Jovis fratris sui uior est. fforat. Epod. 8. 14. Nee 
sit marita, qua; rotundloribus Oousta baccis ambu- 
let. Ovid. 2, Fast. 139. hie castas, duce se, jubet 
esse maritas. Capeli 2. p. 32. At cujus esse I>ivi 
tibi conligit maritam! Inscript. apud Pabrell. p. 

299. 71. 268. MCI MAI ACTS C. ATIL1VS SBYBBIMS 



— 186 — 

majutae optima*. Adde tres alias ibid. n. 269., 
270. et 271. Sic alia apod Benzen. 6191. iyuab 

MA10RI 8PONSAK AC MAR1TE (Stc) KARISSIME F. O- 
CTAVIVS LAKTVS PL. AVGGG. PP. (/». t. FMmen AV 

Gustorum trium, scil. Severi , Caracalli, Getce 
perpetuus) fecit. 

Mariti, drum, rn. plur. 2. de utroque conjuge 
occurrit apud Papinian. Big. 24. 1. 52. extr. Quo 
c.isu inter exteros coodJctio nascitur, inter mari- 
tos nihil agitur. fra gli ammogliati. Sic Apul. 8. 
Met. Kovi mariti. gli sposi novelli, ut nos vulgo 
dicimu c . 

MARlTCS, i, m. 2. V. ?oc. praced. in fin. 

MARMARITIS , Idis , f. 3. pappasrrie , herb» 
genus, al. aglaophotis, ob admirabilem colorem; a 
marmor , quia nascilur in marmoribus Arabia;. 
Plin. 24. Hist. nat. 17- 102. (160). 

MARMARfGA, se, f, t. [ictppapuyr,, et 

MARMARVGMA, 5tis, n. 3. ^apfiapuyfia, ma- 
cola simitis splendori marmoris. Ccel. Aurel 1. 
Tard. 4. Macularum marmoris simi'ia, quae Greeci 
marmarygmata, sive marmarygas vocant. 

MARMOR, oris, n. 3. fzap/xaeo?. JHarmur etiam 
olim scriptum fuissc constat ei Quintil. 1. 6. 23. 
Anlonius Gnipho rofeur quidem et ebur, atque et- 
iam marmur fatelur esse: verum fieri vult ex his 
robura, ebura, marmura. Hinc in Inscript sepul- 
crali apud Fabrett. p. 408. n 331. q. mikicivs 
marmvris cvram hbgit. h. e. tituli sepulcralis. 
V. Mem. deliAccad. di Torino T. 33. p. 219. — 
Marmor gen. masc. est 'apud Plin. P r alerian. 3. 
14. a med. Super marmorem aqua lotum fundes 
medicauien. — Marmor est lapis durus ac solidus, 
prasertim qui in iapicidinis foditur. et scslpro ela- 
boratur ad statuas, columnas et varia opera a;di- 
ficiorum : a voce Grasca allala , qua; a papa-aiaa 
candico, resplendeo; ut proprie de iis dicatur, qui 
candidi sunt et nitentcs (It. marmo, pietra viva; 
Fr. tnarbre; Hisp. marmot; Germ. d. Marmor, 
Marmorstein; Angl. marble). 

I.) Proprie. De variis mormorum generibus et 
coloribus fuse Plin. 36. Hist. nat. 7. 11. (54). 
Celeberrima sunt Parium, Lacedsmonium viride, 
Augustum et Tiberium, uLrumque ex j^gypto, Nu- 
midicum, Phrygium, quod et Synnsdicum, Procon- 
nesium , Caristium , Chium , porphyrites , ophites , 
Memphites, SyeDites etc. — Ceterum Cic. 2. Bivi- 
nat. 21. 48- Ut non in omni marmore necesse sit 
inesse vel Praxitelia capita. Id- Arch. 9. 22. En- 
nius in sepulcro Scipionum putatur esse conslitu- 
tus e marmore. Virg. 3. G. 13. templum de mar- 
more ponam . Id. 6. JSn. 848. vivos ducent de 
marmore vultus. fforat. 2. Od. 18. 17. Tu secanda 
marmora Locas sub ipsum funus . et Plin. 36. 
^tst. nat. 6. 6. (47). Sccare marmor in crustas. 
Ovid. 1. Arl. am. 70. externo marmore dives 
opus. Quintil. i. 19. 3. Si Praxiteles signuro ali- 
quod ex molari lapide conatus esset exsculpcre, Pa- 
rium marmor mallem rude: at si illud idem arti- 
fex expolisset j plus in manibus fuisset, quam^ in 
marmore. Id. a. 11. 30. Marmora deformata prima 
mano. Ovid. 15. Met. 314. Flumen quod taclis 
inducit marmora rebus, h. e. tactas res in lapidem 
: vertit. — Servus a marmoribus est, qui prasest 
marmoribus, coemendis, secandis, claborandis. In- 
script. apud Gruter. 593. 7. m. vlpivs martialis 

AVG. L. A MARMOB1BVS. et ibid. 5. T. FLAVIVS SVC- 
CESSVS AVG. L. TABVLARJVS M ARMOR VM LVKIHS1VJI. 

h. e. a rationibus marmorum Lunensium , ut est 
ibid. 4. 

II.) Translate, f 1. Quod Cato R. R- 23. et 
Colum. 12. R. R. 20. 8. marmor jubcnl in vi- 
num indi, marmoris farinam intclligunt. et condi- 
tura; gratia faciunt : cujus meminil et Plin. 14. 
Hist. nat. 19. 24. (120). et 23. ibid. 1. 24. (45). 
^ 2. Marmora dicuntur ipsa opera e marmore 
ducta atque coDfecta. fforat. 4. Od. 8. 13. incisa 
notia marmora publicis. Ovid, fferoid. 15. 314. 
Hoc tamen in tumuli marmore carmen nil. Plin. 
7. Hist. nat. 38. 39 (127). Praxiteles marmore 
nobilitatus est Gnidiaque V'enerc. h. e. status mar- 
morea Veneris Gnidiae, quam sculpsit. <f 3. Mar- 
mor pro tapis, h. e. milliarium, usurpavit Mar- 
tial. 1. 31. Rus marmore tcrlio ootatum. h. e. ad 
tertium ab Urbe lapidem. Adde ettmd- 9. 65. % 4. 
Poets hoc nomeo mari tribuunt, vel quia, quum 
ventis commovetur, candescit, ut est apud Lucret. 



MARMOREUS 

2. 763. et seq., vel quia aquum et planum est. 
Ennius apud Gelt. 2. 26. verrunt mare marmore 
Qavo. Lucret. loc. cit. Ut mare, quum magni com- 
morunt asquura venti, Vertilur in canos candenti 
marmore ductus. Pirg. 7. y£n. 28. lento Iuctantur 
marmore tonsae. et ibid. 718- Quam multi Libyco 
volvuntur marmore ductus, et 10. ibid. 208. spu- 
mant vada marmore verso. Sil. It. 14. 464. ioG- 
duni marmor. — In illo Vol. Flacc. 6, 568. jam 
non per curva volantem Stagoa, nee in medio trun- 
cantcm marmore cervos: marmor est mare glacie 
duratum. ^ 5. Mar.mor etiam dicitur tuber durus 
vel callus, qui in corona pedum anleriorum, latere 
interiore , equis nascitur: quod vitium gregalibus 
equis accidere BOlebat. feget. 3. Feterin. 48. 1. 
Schneid. Plerumque in genibus , vel articulis aut 
phlegmone oritur, aut marmor& , aut mallones- et 
ibid. § 9. Si vero marmor babuerit , ex quo vali- 
dius claudicet et vix flectat articulos, inurendus est 
leviter. V, Schneider, ad postremum hunc loc; et 
cf. Marmoratus equus in v- MARMORO 8ub II. 
^ 6. Marmor videtur usurpari pro metallo albi 
coloris; illud enim inter equorum Solis ornamenta 
commemorat , aerique inaurato ct orichalco irter- 
serit Prudent. 1. in Symmach. 347. Et frenos 
phalerasque et equorum pectora anhel? ^ris inau- 
rati, vel marmoris, aut orichalci Jusserunt nitido 
fulgere polita metallo. 

MARMORARlUS, a, urn, adject, (marmor) ad 
marmor pertinens. Seneca Ep. 90. ante med. Pos- 
se nos babilare sine marmorario fabro: posse nos 
vestitos esse sine commercio Serum . Inscript. , 
qua; pertinet ad ann. post Chr. n. 62., apud Momm- 
sen. Inscr. JVeap. 2588. et apud ffenzen. 5725. 

C. AV1LLIVS DECEMBER REDBMFTOR MARMORARHS 
BONAS DBAS CVM VELL1A C1RNAMIDE COST. V. S. L. 

m. etc. Sic M armor arium opus , h. c. quod ex 
marmore est, in programmate officina; alicujus in- 
scripto apud Marin. Frat. Arv. p. 693- D«s Mani- 
bus TITVtOS SCR5BSNDOS VBL SI QVID OPER1S MAR- 
MCRARII OPVS JVBRIT HIC HABES. — HinC 

Marmorarius , li, m. 2. absolute, substantivo- 
rum more, est arlifex elaborandi et poliendi mar- 
moris, marmorario, y.apjxa,ooitOL6i. fitruv- 7. 6. 
C^menta marmorea, sive assulae, quae roarmorarii 
ex operibus dejictunt. Seneca Ep. 88. ante med. 
Non adducor , ut in numerum liberalium artium 
piclores recipiam, non magis quam statuarios, aut 
mannorarios , aut ceteros luxutia; ministros . In- 
script. apud Gruter. 640. 6. c. sbmpromo felici 
marmorario. ct alia apud ffenzen. 7245. l. va- 

LERIVS L. L. PHARKACES MARMORARIVS SVBAEDANVS. 

/ r . SL'BjEDIANUS. — Differre videtur a lapida- 

rio; nam in Inscript- apud Murat. 2045. 5. jun- 
ctim habetur marmorarius et lapidarius. V. LA- 
PIDARIUS. 

MARMOR ATlO, onis, f. 3. (mormoro) ^ctp^a- 
ptosis, coostructiu ex marmore. Apul. Florid, n. 
18. Pavimenti marmorario, proscasnii contabulatio, 
scasnae columnalio. 

MARMORATLM, i. n. 2. V. MARMORO in fin. 

MARMORATUS, a', urn. V. MARMORO. 

MARMOREUS, a, urn, adject, (marmor) qui est 
ex marmore, ptacfzapEo? (II. di marmo, marmo- 
reo , marmor ino ; Fr. de tnarbre, en marbre; 
Hisp. de marmol; (ierm. aus Marmor gemacht; 
Angl. mad? of marble, marble, marmorean). 

I. ) Proprie. Cic. 6. J'err. 1.1. Signum »- 
neurn. marmoreurn, eburneum. Id. Bom. 24. 62. 
Mcrmoreae columns. Id. 1. Parad- 3 ; 13. Tecta 
marmorea, ebore et euro fulgentia. Virg- 4. Mn. 
392. Marmoreus thalamus, h. e. cubiculam pretio- 
sis marmoribus ornatum. Cic. 6. Parad. 3. 49. 
et Ovid. 15. Met. 6:2. Marmoreurn solum- h. e. 
marmore stratum, f'irg. 7. Eel. 35. Nunc te mar- 
moreurn pro tempore fectmus: at tu, Si felura gre- 
gem suppleverit, aureus csto. Adde fforat. 4. Od. 
1. 20. 

II.) Translate. <f i. Raro est pertinens ad mar- 
mor, ut marmorea ars, statuaria. Fitmv. 4. 1. post 
mpd. Ualiimachus, qui propter elegantiam et subti- 
litalem marmoreae arlis etc. ^ 2. Sapius a Poc- 
lis marmoreurn dicitur quidquid marmoris simili- 
tudinem refert . Sic — a) Dicitur de membris , 
qua; instar rmirmoris candent ct aitent, ut nivcus, 
bianco come un alabaslro. lucilius apud Aon. 
p. 391.26. Merc. Hie corpus soiidum inveoies, hie 



MARMORO 

stare papillas Pcclore marmoreo. Virg. 4. G. 523. 
marmorea caput a cervlce revulsuro. Ovid. 13. Met. 
746. Mwmoreus pollex. et 3. ibid. 481. Marmoreae 

palms. Id. 2. Amor. 11. 15. Marmorei pedes. Mar- 
tial. S. 56. Marmorea fundeos nigra Falerna manu. 
Lucret- 2. 763. quae oigro fueriot paullo ante co- 
lore, Marmoreo fieri possint caadore repente. Id. 
ibid. 774. ia marmoreum migrare colorem. h. e. 
albentetn. Hinc Marmoream Paron dixit Ovid. 7. 
Met- 4C5. quia quum marmore candidissimo abun- 
det, procul aspicieotibus candoris speciem prsebet: 
uaije niveam vocat Virg. 3. Mn. 126. — b) 
Dicitur etiam de gelu, quod duritiem marmoris et 
candorem refert, duro come tin marmo. Ovid. 4. 
Fast. 918. marmoreo pallet adusta gelu. Id. 3. 
Trist. 10. 10. Terraque marmoreo Candida facta 
gelu. — ■ c) Referlur et ad mare, ut marmor. 
Virg. 6. £In. 729. Et quse marmoreo fert moo 
stra sub aequore pootus. 

MARMORO, fis, Svi, atum, are, a. 1. (marmor). 
Part. Marmoratus I. et II. — Marraorare est mar- 
more sternere, vel incrustare <lt. selciare, o in- 
cmstare di marmo; Fr. revitir ou incus fer de 
marbre; Hisp. incrustar , adornar de marmoles; 
Germ, mit Marmor uberziehen , marmoriren ; 
Angl, to cas or cover with marble). 

I.) Proprie. Stat. 4. Silv. 3. 96. Ingenti plaga 
marmorata dorso. h. e. via silicibus strata. Lam- 
prid. Alex. Sever. 23. Palatio exornato hoc gersere 
marmoraadi. Inscript- apud Gruter. 129. 1., quae 
est apud Orell 3271. ex coblatiosb sva kh jum- 

PVLAR1VM SVORVM AED1CVLAM MABMORAVIT- Alia 

apud eumd. 64. 9. impbrio domjni silvani c. cos- 

SVT1VS C. h. EPAPHRODITVS ARAM S1LVAN0 JiARMO- 

ravIt. Petron. fragm. Tragur. 77. Burmann. Do- 
mus babet quatuor ccenationes , cubicula viginli , 
porticus marmoratas duas. Varro 1- R. R. 59. 1. 
Parietes et solum opere tectorio marmorato lori- 
care. con intonacatura marmorina. Inscript. apud 
Maff. Mus. Ver. 422. 4. porticvs lapideas mar- 
moratas SOLO SVO i-VDIS SCENtCIS IMPESSA SVA FE- 
CIT, k. e. opere tectorio marmorato opertas, ut in 
basilica Pompejis nuper detecla videre est. — Hinc 
Marmoratum , i, n. 2. absolute, substantivorum 
more, (It. intonacatura marmorina, stucco, ter- 
raz-to, battuto) tectorium ex marmore tuso et cal- 
ee, quod pavimentis et parietibus inducitur: cujus 
faciendi rationem Vitruv. 7. 6. docet. Varro 1. 
R. R. 59. 2. Cameras in oporothecis marmo- 
rato, et parietes, pavimencaque facere. et 3. ibid. 
7- 3. Quam levissimo marmorato parietes ac came- 
ras oblinere. Plin. 36. Hist. nat. 23. 55. (176). 
Tectorium, quod nisi ter arenato et bis marmora- 
to inductum est, numquam satis splendoris habet, 
et mox. (177). Experi leotum marmorati est in 
subigcndo, donee rutro non cohsereat. 

II.) Translate- Quid intelligendus sit equm mar- 
moratus apud Pelagon. Veterin. 19. eruditis in- 
quirendum reliquit cl. Joseph Furlanetto. Est au- 
lem qui in pedibus condylomata et callos habet, 
nam in Hippia.tr. Hierocles seribil , esse ira3o; 
quoddam, quod as luizetooi vocitent ixapuapov, in- 
festans T»jv sxf-jatv -nj? 6itkr,$ in pedibus anterio- 
ribus, esse autem xovi&uXo'jttaTa "xXtjpa. Hanc in- 
terpretationem coafirmat vox uacfiao(<}5oo$, quae 
ab Apsy'rto in Hippiatr. p. 163. cadem significaiio- 
ne usurpatur; item vox marmaryga vel tnar- 
marygma, quam V.; et declarat MARMOR sub 
II. 5. 

MARMOROSTJS, a, um, adject, marmoris nalu- 
ram habens, lapidosus, ut Sil marmorosum, apud 
Plin. 33. Hist, nat- 12. 56. (158). et 35. ibid. 6. 
20. (38). 

MARMUSCOLUM, 1, n. 2. deminut. a marmor 
seupotius a marmur: V. MARMOR init. Isid. 1. 
Orio. 27. Marmor neutri generis esse, marmuscu- 
lum indicat. 

MARON. v. marum. 

MARONION, li, n. 2. est herba cadem ac cen- 
taurea major apud Apul. Herb. 34. 

MARRA, jb, f. 1. «J 1. Est instrumentum ru- 

sticum lato ferro radendse terra; herbisque exsrin- 
dendis aptum (Ft. marra; Fr. marre; Hisp. hacha; 
Germ. d. Hache; Angl. a mattock, pick-axe, wee- 
ding hook, hoe). Colum. 10. R. R. 70. curvi vo- 
mere dentis Jam virides lacerate comas, jam scin- 
dile amictus. Tu gravibus rastris cunctantia per- 



— 187 — 

rode terga: Tu penitus latis eradere viscera marris 
Ne dubila. et ibid. 88. Mox bene cum glaebis viva- 
cem caespitis berbam Contundat marrae, Yel fracti 
dente ligonis. Juvena 1. 15.166. quum rastra et sar- 
cula taciturn Assueti coquere, et marris ac vomere 
lassi Nesciennt primi gladios excudere fabri. Plin. 
17. Hist. nat. 21. 35. (159). Solum apricurn bi- 
dente pastioari debet, ternos pedes bipalio alto: 
marra rejici quaternum pedum fermento. h. e. ver- 
sarij el evolvi . % 2. Aliud marra; officium vel 
genus est in illo ejusd. Plin. 9. ibid. 15. 17. (45). 
de siluro, pisce ingenti. In Mceno Germanise amne 
protelis bourn, et in Danubio marris extrahitur. 
h. e. ferreis uncis marrae figura. Ita enim legit 
Harduin. probante Sillig.. alii a liter. 

MARRUBxCM, li, n. 2. marrobio, prassio, irpa- 
aiov , berba , de qua Plin. 20. Hist. nat. 22. 89. 
(241). Marrubium plerique inter primas herbas com- 
mendavere, quod Grseci pra>ion vocant, alii lino- 
strophon, nonnulli philop*da, aut philochares: no- 
tius quam ut indicandum sit. Colum. 10. R. R. 
355. Profuit et planlis latices infundere amaros 
Marrubii . Plin. toe. cil. persequitur varios ejus 
usus in medicina: et 14. ibid. 16. "9. (105). 
ex eo etiam vinum fieri ait , quod Graece rc^-aai- 
rr); 01V05 dicitur. 

MARRUGINA , se, f. 1. paliuri genus. Gloss. 
Philox. Marrugina , £t$0£ rraXio'Jpou . Ectc b"s 
dxavSwh; SsvJpov. V. PAL1URCS. 

MARS, Martls, m. 3. deus belli prsses , iilius 
Jovis et Junonis, ut ait Hygin. preef., vel, ut alii 
fabulantur, solius Junonis, sine patre; de quo V. 
multa in ONOM. — Hinc translate % 1. Meto- 
nymice, ut Bacchus pro vino, pro frumento Ceres, 
sie pro beilo et pneliis Mars ponitur , guerra } 
batlaglia. — a) L'niversim pro pr»liis et hel- 
lo. JSnnius apud Priscian. 3. p. 607. Putsch. 
Quum voter occubuit Priamus sub Marte Pelasgo. 
Virg. 6. /En. 165. .fire ciere tiros Martemque ac- 
cendere cantu. et 12. ibid. 108. Jineas acuit Mar- 
te n» et se suscitat ira. Cic. Mar cell. 6. 17. Quos 
amisimus cires , eos Martis vis perculit, non ira 
victor is. Ovid. 13. Met. 27. urbis se mrenibus ho- 
stes Continuere diu , nee aperti copia Martis L'lta 
fuit. di combattere in aperta campagna. Seneca 
03dip- 275. Aperto Marte, an insidits jacet? ossa- 
Uto alia scoperta. Grat. Cyneg. 152. sive indomi- 
tos vehementior hostes Kudo Marte premas. h. e. 
sotis viribus , cursu , impetu , sine armis. Rursus 
Seneca Agam. 921. Cecidit decenni Marte concus- 
sum Ilium. Vellej. 2 90. Hispanice multo vario- 
que Marte pacatae. Plin. 32. Hist. nat. 1. 1. (3). 
Echeneis (ertur Actiaco Marte tenuisse navem An- 
tonil. — b) Speciatim pro spiritu et furore bel* 
lico. Plin. 26. Hist. nat. 4. 9. (18). Quum Cimbri 
Tbeutonique terribili Marte ulularent . — c ) 
Transfertur aliquando ad pugnas forenses . Outd. 
4. font. 6. 29. Ut qui, quid valeas, ignoret, Marte 
forensi, etc. Id. 4. J^osr. 188. Et fora Marte suo 
litigiosa vacent. — d) Hinc Marte nostro quip- 
piam facere dicimur.quum solis nostris viribus, no- 
stra spoote, sine alieno auxilio facimus, da per 
noi soli. Cic. 3. Off'. 7. 34. Hanc igitur partem 
relictam explebimus nullis adminiculis, sed, ut dici- 
tur, Marte nostro. Id. 5. f'err. 4. 9. Qu«im vos 
vestro Marte his rebus omnibus atmndctis. Id. 2. 
Phil. 37. 95. Rex ipse sua sponte, nullis com- 
mentariis Csesaris, suo Marte res suas recuperavil. 
Proprie Ovid. '£. Pont. 8. 49. Sic. tibi Marie suo 
fraterni sanguinis ultor, Purpureus niveis Iilius in- 
stet equis. h. e. ipse bella gerens. Apud Liv. 3. 62. 
»*n fin, equites suo Marte pugnare dicuntur, quum 
ex equis puguant; alieno, quum ex equis desilientes 
vice peditum funguntur. ^ 2. Item belli aut proe- 
lii fortuna et exilus. Cic. 6. Farn. 4. Quum omois 
belli Mars communis, et quum semper incertiexitus 
prceliorum sint. Liv. 8. 11. Communcm verc Mar- 
tern belli uiramquc aciem pari ca'de prostravisse. 
fees. 7. B. G. 19. Ut qui propinquilatem loci vide- 
rent , paratos prope eequo Marte ad dirnicandum 
existimarcnt. h. e. paribus viribus, et aequo loco. 
Liv. 1. 8. sub /In. ef ibid. 51. Ibi varia victoria, 
et velut asquo Marte pugnatum est- con pari sue- 
cesso, con egual sorte. Auct. B. G. 8. 19.; et Curt. 
6. 1. Quum prcclium diutius part Marie iniretur. 
Liv. 1. 25. a med. Jamque xquato Marte singull 
supercrant , sed ncc spe , nee viribus pares : alter 



MARTIALIS 

inlaclus ferro, alter fessus vulnere. Quintil. 8. 6. 
24. Vario Marte pugnatum est. Tac. 4. Hist. 35. 
Incerto Marte. Liv. 21. 1. Adeo varia belli fortuna, 
ancepsque Mars fuit , ut propius periculo fuerint , 
qui vicerunt. Vellej. 2. 55. Null-urn unquam peri- 
culosius ab eo initum est pra;lium , adeo ut plus 
quam duhto Marte, descenderet equo etc. essendo 
quasi disperato lo stalo delta baltaglia. ^f 3. Est 
et'am planete nomen, de quo Cic. 2. Nat. D. 20. 
53, Jovis stellse proximum inferiorem orbem tenet 
7vupo£jg , quae stella Martis appellator : eaque qua- 
tuor et viginti mensibus, sex, ut opinor, diebus 
minus, euoideoi lustrat orbem, quern duse superio- 
■res. (At de eodem perperam haec habet Cassiod. 
11. Variar. 36. Martis sidus, ignea celeritate ra- 
(ilatum decern et octo mensibus deputata sibi trans- 
currit). Rursus Cic. 6. de republ. 4. Fulgor ruti- 
lus horribilisque lerris, quera Mar tern dicitis. Al 
leg. Martinm. Id. 2. JYat. D. 46. 119. gumma Sa- 
turni stella refrigerat , media Martis incendit: bis 
iaterjecta Jovis illustrat et temperat. Adde Plin. 
2. Hist. nat. 8. 6. (34).; Hygin. 2. Aslron. 42.; 
et Apul. de Mundo: ubi addunt, ab aliis Herculis 
sidus appellari, Porro in fabulis est, quod quum Vul- 
caous Venerem duxisset; et propter diligentem cu- 
stodiam mariti minime liceret Marti ad earn un- 
quam accedere; id tantum assecutus est, ut sua 
stella Veneris sidus persequeretur. Quod vero igni- 
ta et ardens apparet, id amoris vehementiam signi- 
ficare. Hygin. ibid. V. PYROIS. 

MARSCPlL'M , li, xx. 2. fxapoyTCO?, (AOpoiiiriou , 
^apcjtzo?, fxapaiircov, fiapotfrirog, sacculus nummo- 
rum: a secunda voce Graeca allata (It. borsa; Fr. 
bourse ; Hisp. bolsa ; Germ. d. Geldbeutel , d. 
Borse; Angl. a purse or bag for holding money). 
Varro apud iVon. p. 142. 1. Merc. Majorem cu- 
ram habere nos marsupii, quam vitas nostrae. Plant. 
Rud. 5. 2. 26. Nummi octiogenti aurei ia marsu- 
pio iofueruct. Id. Epid. 2. 2. 3. Acutum cultrum 
babeo , qui senis exenterem marsupium- Varro 3. 
R. R. 17. 2. Schneid. Nobiliura piscinas potius 
marsupium domini exinaoiunt, quam implent. Pru- 
dent. Psychom. 600. tineis eliam marsupia crebris 
Exesa . Alcim. 6. 311. Defossis scrobibus mar- 
supiamersa locavil. 

MARTENSIS, e, adject, a Marte, ut videtur . 
Martenses sodales in Inscript. apud Murat. 525. 
1. videntur esse milites certi sodalitii seu collegii 
militaris peculiar! religione se Martis cultores pro- 
fuentes: unde Marlense collegium habetur in duab. 
Inscriplt. apud De-Vita Antiq. Benev. cl. 6. n. 3, 
e( 9. et Martensium sludium, b. e. schola, t6id. 
n. 1. Verum ha3C vox videtur esse Laiioitatis la- 
bentis. V. ibid. I?issertat. 5. p. 169- Inscript. apud 
Don. cl. 9. n.22. ikffrat convibio (h. e. convivio, 
sive eollegio) VBTERANonvM ^j. c. Adde aliam cit. 
in v. GA.NNOFORI. — Ceterum cl. Furlanetto in 
suis MSS. initium hujus voc. ita corrigendum cen- 
suil: Martenses sodales in Inscript. apud Murat. 
525. 1. videntur esse peculiar! religione Martis cul- 
tores: unde etc. 

MARTES, is, f. 3. mdrtora, fera exigua ex ge- 
nere mustelarum. Videtur esse a Marte , quod vi 
Martia mures, gallinas , aliasque aves necet. Ejus 
peilis in pretio est. Martial. 10. 37. Venator capta 
marte superbus adest. Al. teg. mele vel male, et 
fortasse reciius; nam Latini, ut et Gr»ci6, mdrtora 
ignota fuissc putatur. 

' MARTlALIS, e, adject. (Mars) ad Martem perti- 
nens. V. ONOM. — Mine Mar Hales ludi videntur 
fuisse, qui in circo Calendig Augusti quotannis cele- 
brabanlur, quod eo die, sell. aon. U. C. dcclxv. 
Martis ultoris aedos dedicata fuerat ab Augusio , 
quam voveiat bello Tbilippensi pro ullione paterna 
iV. Ovid. 6. Fast. 569. et Sueton. Aug. 29.). 
Augustus in epist. ad Liviam apud Sueton. Claud. 
4. Quid nepoti tuo Tiberio faciendum esset ludis 
Martialibus. et paullo post. Curare eum ludis Mar- 
tialibus triclinium sacerdotum, non displicet nobis. 
— Mar Hales, h. e. milites legionis ejus, quae Mar- 
tia cognominata est. Cic. 4. Phil- 2.5. — Item Mar- 
tiaks fuerunt appellati in aliquo oppido ministri 
publici Martis, quorum magistri plerumque e liber- 
tinorum genere erant, et tertium civium ordinem, 
inter Auguslales nempe et plebem, in illis oppidis 
constituebant, ut Goncordiales Patavii, Apollinares 
Mutiose , Mercuriales Benev en li , et alibi . CiC- 



MARTIANE 

Cluent. 15. 43. Marliales quidam Larini appella- 
baotur. ministri publici Martis, atque ei deo vcte- 
i ibus institutis religionibusque Larinalium conse- 
rrali: eos omnes Oppianicus libcros esse civesque 
Itomanos ccepit dcfendere. V. MERCCRIAL1S. 

MARTlANE, adverb. Martii vel Martiani alicu- 
jus more, ut Tulliane a Tullio. AfTertur, nulio 
lamen auctorc laudato , a Priscian. de accent, p. 
1299. Putsch, bis verbis: Adverbia, si e terminan- 
lur et a nomine vcniunt, producuntur in ultima, 
ut Tulliane, Martiane. Keilius vero legit Tulliane 
Marciane. 

MARTlATlCUS a, urn, adject, ad Martem perli- 
ncns. Unde Martiatka diciruus stipendia milHuin, 
inquil Priscian. de XII. vers. Mn. 1. p. 1284. 
Putsch. 

MARTICHORA. /'. MANTJCHORA. 

MARTI COLA, a, m. 1. qui Martem colit. Ovid. 
5. Trist. 3. 21. ad usque nivosum Strymona ve- 
nisti , Marticolamque Geten- Adde eumd. 4. Pont. 
14. ii. 

MARTlCULTOR , oris , m. 3. Marticola . In- 
script, adud Gruter. 55. 10., qua? est apud Orel). 

2397. DEO J1ABTI ET VICTORIAS COKTVBER2VIVM MAB" 
Tlf.VLTORVM FOSVERVIVT. 

MARTlGENA , a, in. et f. 1. Marie genilus. 
Ovid- 3. Amor. 4. 39. Martigena non sunt sine 
(limine nali, Romulus Iliades-, lliadesque Remus. 
Id. 1. Fast- 199. Dura rasa Marligenam capiebat 
parva Quirinum. Sil. It. 16. 533. spectaeula digna 
Martigena vulgo. h. e. populo bellicose 

MARTlOBARBULUS , i , m. 2. miles plumbeis 
Sslandibus armatus, qure et ipsa martiobarbuli ap 
pellantur, uli docet Veget, 1. Milit. 17. Vox tamen 
ipsa parum Latina videtur. Turneb. I. 24. Adver- 
sar. c. 13. pulat lasciria militari et per jocum inar- 
tiobarbulos dictas esse nlumbeas gtandes, quod quum 
pisces in deliciis essent, inter quos barbi et bar- 
buli numerantur, ea glandes, quasi cibus Martis, 
ita sint appellate?. Stewech. in quodam MS. mat- 
liobarbuli legi tesiaiur. V. MATEUIARIUS. 

martIOlus. v. marculus. 

MARTll'Set Mavortlus, a, urn, adject. Ad Mar- 
tem belli deuin pertinens: V. ONOM. — Hinc 
translate ^ i. Martius vel Mavortius est idem ac 
beilicus. — a) Forma Marlins occurrit apud 
fir a. 4. G. 71. Martius aris rauci canor increpat. 
h. e. bellica tuba sonus. Id. it. /En. 661. quum 
se Martia curru Penlhesilca refert. bellicosa, guer- 
riera. et Id. 7. ibid. 182. Martia qui ob patriam 
pugnando vulnera passi. in guerra. Id. 9. Eel. 12. 
Martia tela. Ovid. 3. Amor'. 6. 33. Martia Tbebe. 
h. e. ob multa bella ibi patrata . Martial. 5. 24. 
Hermes Mania saculi voluntas, h. e. armorum : 
erat enim Celebris gladiator. — b) Forma Mavoriius 
apud Ovid. 3. Met. 531. de Thebanis. Mavorlia 
proles, scil. nali olim cum armis ex denlibus an- 
guis, ut Id. ibid. 102. et seqq- narrat. Val. Flacc. 
5. 90. Amazon. Sil. It. 1. 55. juvenem facta ad 
Mavortia flammat. Slat. 2. Achill. 201. studiis mul- 
tum Mavortia Thrace. Grat. Cynea. 3'»4. Mavortia 
vulnera. h. e. qua in pra?liis accipiuntur. ^ 2. 
Item Martius est ad Martis planetam pertinens. 
Cic. 6. de republ. 17. Est hominum gencri prosperus 
et salutaris Hie fulgor, qui dicitur Jovis : turn rutilus 
horribilisque terris, quern Martium dicitis. Ai. Mar- 
tem. *f 3. Martius mensis, terlius a Januario, 
Marzo, primus oiirn fuit ipsius anni, Marti parenli 
dicatus a Roroulo, ut est apud Ovid. 3. Fast. 75. et 
Tibull. 3. 1. 1., et patet et multis aliorurn mensium 
nominibus, qui a nuinero appellanlur, ut Sextilis, 
quia Sent us a Marlio, September, quia septirnus, 
elc. Nee desant hodieque qui a!> eo annum in- 
cboant. Plin. 15. Hist. nat. 3. 4. (.13). Differuntur 
vero etiam in Martium mensem (olivce) callosse. 
Horat. 3. Od. 8. 1. Martiis Calebs quid again ca- 
lendis elc. V, CALEND,E. — Celebres fuere et 
Idus Martia, quibus occisus est C. Jul. Casar. Cic. 
14. Alt. 4. et 20. sub fin., 10. Fam. 28., 12. ibid. 
4. et 2. Phil. 36. 91. 
MARTOLUS. V. MARCULUS. 
MARTYR, Jris, coram- gen. 3. marlire, jxaprup, 
proprie testem nolat, Sed a Christianis sic peculia- 
riter dicitur, qui non ore tanlum, sed et sanguine 
verilatem calestem testa taro facit. Prudent. 12. 
Cathemer. 125. Salvete llorei Martyrum, elc. Adde 
Hieronym. Ep 119. n. 2, et Ep. 85, n. 11. — la 



— 188 — 

femfn. .gen. Prudent. 14, irspt cxs$. 2. Fortis puel- 
la?, marlyris inclylee. Tertull. Anim. 55. Perpetua, 
forlissima martyr. 

MARTYRIUM, fi , n. 2. testimonio, martirio, 
uapx\jptzv , testimonium. Christianis est- testimo- 
nium de veritate caelesti , in quo quis sanguinem 
eETudit, vel cruciatus letales perpessus est. 

I.) Froprie. Tertull. Spectac. 29. Ad tnartyrii 
palm as gloriare. Hieronym. 1. advers. Jovinian. 
In Patrnos insula, in qua fuerat a Domitiano ob 
Domini martyrium relegatus. V. Apoc. l. 9. 

II), Translate. ^ 1. Est locus, ubi corpora Mar- 
tyrum sepulla sunt. Tertull. advers. hceret. 46. a 
med. Martyria negat esse facienda. In C»d. Justin. 
1. 2. 16. In integrum restituantur universa, quae de 
sanctissimarum Ecclesiarum et Marlyriorum statu 
firmiter obtinebant. Addeifrid. 13. ubi al, leg. mar- 
tyrejum, a Grasco fxaprupsToy. ^ 2. Item Ecclesia 
cuilibet Sancto dicata , licet martyr non sit, flie- 
ronym. Vita Hilarion. n. 31. Causam occultandi 
fuisse refcrentes, ne Pergamius, sublato ad villain 
suam Sancti corpore, martyrium fabricaretur. 

MARTISlA, orum, n. plur. 2. pulmcnlarii genus, 
de quo ita Isid. 20. Orin. 2. Martisia in roortario 
ex pisce Gunt: unde et nominata. 

MARIJM vel maron, i, n. 2. scarsapepe, j^abov, 
herba surculosa, flore origani, sed odoratiore, foiiis- 
que multo candidioribus, qu:e circa Magnesiam et 
Tralles coptosa gignitur. Ptin. 12. Hist. nat. 24. 
53. (HI). 

MAS, mSris, m. 3. Mare neutro genere, adjecti- 
vorum more, dixit Apul. de Mundo. Sic mare et 
femineum secus junguntur, ac diversus utriusquc 
sexus ex dissimilibus simile animal facit. — Ouod 
ad etymon attinel. videtur esse a fbrlitudine: nam 
ut Graeci ddorp, ab "Apr,;, duplicata caniua liitera, 
sic Latini e Mars fecere mas, ejecta littera canina. 
~ Ceterum mas est sexus vocabulum femins op- 
positum , dp'pTjv , ctfUTjv (It. maschio; I'r. male', 
Hisp. varon; (ierm. d. mannliche /f'esen, Mdnn~ 
chen; Angl. the male of any creature). 

I.) Proprie occurrit — a) De. diis el homini- 
bus. — FemincE opponitur apud Ctc. 1. de republ. 
24. Ut a prima congressione maris et femina?, de- 
inde a progenie ct cogoatione ordiar. Id. 1. .Va(. 
D. 34. 95. Et mares deos et feminas esse dicitis. 

— Ceterum Plant. Pcen. 5. 5. 32. Mares homines. 
Horat. 1. Od. 21. 10- Vos tollite laudibus, mares, 
Delon Apollinis. Seneca Here. Fur. 878. Periniitao 
maribus nurus Sollemnes agitent choros. Sueton. 
Claud. 33. Marium expers. Adde Quintil. 11- I. 
84, — b) Do brutis animalibus. — Femincc oppo- 
nitur apud Cic. 2. Nat. V. 51. 128. Bestiae alia 
mares, alia femina sunt -; et in marc et in femi- 
na commiscendorum corporuni mirse libidines. Lu- 
cret. 5. 851. Femioaquc ut maribus conjungi yos- 
lit. Cic. 2. Legg. 12. 29- Quibus bostiis immolan- 
dum cuique deo , cui majoribus , cui lactentibus , 
cdi maribus, cui ferninis- Id. 1. Divinat- 18- 36. 
Duobus anguibus domi comprebensis baruspices 
convocavitj qui quum respondissent, si marem cmi- 
sisset, uxori brevi tempore esse moriendum, si fe- 
minam , ipsi etc. Sic Id. 2. ibid. 29. 62. Ernissio 
maris anguis et emissio femina anguis, — Ceterum 
Horat. 2. Sat. 4. 14. Longa quibus fades ovis erit, 
ilU memento Ponere: namque marem cobibent cal- 
losa vitellum. h. e. unde mas pullus nascatur. Ovid- 
4. Fast. 101. Cum mare trux aries cornu decertat. 

— c) De ar boribus et herbis. PUn. 16. Hist- nat. 
14.25. (63). In tilia mas et femina differunt oroni 
modo : namque et materies mari dura ac nodosa 
elc. Ovid. 4. Fast. 741. I'te mares oleas tadam- 
que herbasque Sabinas. 

II.) Translate esl fortis, durus, virilis, impavi- 
dus, sicul femina imbellis, mollis, lirnida. Horat. 
1. Ep. 1. 64. El maribus Curiis, et decantata Ca- 
millis. Id. Art. P. 402. Tyrtausque mares animos 
in Martia bella Versibus exacuit. Pers. 6. 3. Mire 
opifex numeris veterum primordia vocum ; Atque 
marem strepitum fidis intendisse Lalina. h.e. for- 
te et generosum carmen ^ 3. Contra male mas 
apud Catull. 16. 13. est fractus, languidus, mollis, 
effeminatus. Sic malt vir apud Ovid. 1. Art. an. 
524. Et ptiftim wir apud Quintil. 5 9-14. 

MASCARPIO, onis, m. 3. (mas e£ carpo) qui 
virilia carpit , masturbator . Petron. Satyr. 134,, 
ubi alii aliier legunt. 



MASCULUS 

MASCULATUS, a, urn, adject, (mas) masculus, 
mas. Apul. Herb. 82. Mercurialis masculata. 

MASCOLESCO, is, ere, n. incboat. 3. (masculus) 
masculus fio. Plin. 18. Hist. nat. 13. 34, (129). 
Raporum genera Graci duo prima fecere, mascu- 
lurn femininumque, et ea serendi modi ex eodem 
semine: densiore enim satu masculescere. item in 
terra difficili. 

MASCULETUM, i, n. 2, locus, in quo planta 
vincarum masculas consitae sunt; a masculus. Plan- 
ts autem mascula sunt, quae non subiguntur, ut 
palmites alios eraitlant, sed in altum surgerc per- 
mittuntur. Plin. 17. Hist. nat. 22. 35. (182). Ut 
faciant, qu:e masculeva appellant. 

MASCt'LEUS, a, um, adject- (mas) idem ac ma- 
sculus. Auct. carm. , quod nonnulli Tertulliano 
tribuunt, Genes. 3. 547. et omnem Masculei sexus 
prasentemque atque futuram Progeniem. 

MASCULINE, adverb, (masculinus) masculino 
genere, dpcvJinuq. Arnob. 1. 59. Res femininas 
masculine depromere. Id. ibid, et Charis. 1. p. 55. 
Putsch. Caelum masculine vcteres dixeruot. Adde 
Paul Diac. p. 151. 12. Mull. 

MASCTJLINUS, a, um, adject (masculus) ad ma- 
sculum perlinens , di maschio, mascolino , ctppri- 
vtxs;. 

I.) Proprie. Phcedr. 4. 14. Masculina membra, 
Apul. 7. Met. Masculina fades. Plin. 10. Hist. nal. 
68. 87. (189). Kcque est iis (salamandris) genus 
masculinum femininumve. Id. 19. ibid. 5. 25. (75). 
Rapa rotunda mascultm sexus. Sillig. in priore lo- 
co legit masculum. 

II.) Translate, in re grarumatica de oominum 
generibus usurpatur. Quintil- 1. 5. 61. Ne in a 
quidem atque $ littera exire tecnere masculina Gra- 
oa nomtna recto casu patiebantur. Id- 1.6. 3. Ct 
si quaratur, funis masculinum sit aa femininum. 
Ccesell. T'index apud Gell. 7. 2. Masculino genere 
ror enunciavit Ennius. Gell- ibid, sub fin. Cor 
masculinum Casellii defendi posse. — NB. De 
aoimo pro masculo, virili, acri. leeitur a nonnullis 
apud Quintil. 5. 12. 20. Eloquenliaui nullam esse 
existimabo , qua ne minimum quidem in se indi- 
cium masculini el incorrupti , ne dicam gravis et 
sancti viri , ostendet . At oplimi Codices et Edi- 
tion, reclius leg. masculi. — NB. De cognom. 
Rom. V. ONOM. 

MASCULUS. a, um, adject, deminutivum est a 
mas, sed pro eodem adhibetur, mascht'o , masco- 
lino, appEvixc'iji avoptxiw. 

I.) Proprie. — a) De hominibus. — Femince 
opponitur apud Plaut. Cist. 4. 2. 39. Dona femina 
et tnalus masculus volunt le. Liv.'SX 12. Incertus 
infans natus , masculus, an femina esset. — Cete- 
rum Phcedr. 4. 14. Masculum genus. Martial, i. 
44. de uxore. Parce tuis igitur dare mascula no- 
mina rebus. -— Mascula libido apud Horat. Epod. 
3. 41. est mulieris -rftfrxSos et virorum more 
cye'jS'jutj;. Quo rel'erlur a nonnullis et mascula 
Sappho apud eumd. 1. Ep- 19. 28., nam alii auda- 
cem et impavidam intelligunt , quod se in mare 
pracipitare ausa sit. Unde Slat. 5. Silv. 3. loo. 
saltusque ingressa writes Non formidata lemeraria 
Leucade Sappho. — b) De arboribus. Virg. 8. 
Eel. 65.: et Ovid. Medic, fac- 94. mascula tura. 
PUn. 12. Hist nat. 14. 32. (61). de arbore turis. 
Quod ei co rotunditate gulta pcrpendit, masculum 
vocamus, quum alias non fere mas vocctur, ubi non 
sit femina. — c) Masculum aliqui (ut Servius ad 
f'irg. loc. cit.) putant, a specie testium dictum: qua 
ratione sabuloncm masculum f'itruv. 2- 3. dixisse 
videtur. Cf. Plin. 31. Hist. nat. 4.28. (48).; et 
Pallad. 9. R. H. 2. 

II.) Translate. *f !• Raro usurpatur de iis, qua 
sexu carenl. Apud f'itruv. 9. 6. a med.^ dicitur 
cardo masculus, qui in alterutn cardinein ingredi- 
lur: ct rar do femina, qui masculum recipH et sus- 
tinet Inquit enim: Tympanum includaiur cardi- 
nibus ex torno, masculo et femina inter se coarta- 
tis elc. Sic Plin. 37. Hist. nal. 7. 25. (92). de car- 
bunculis. Praierea in omoi genere masculi appel- 
lanlur acriores, at femina languidius refulgentes. 
Confer ejusd. loc. cit. sub 1. b. Cassiod. 4. Variar. 
51. Ideo sive masculis pills contineri , sive talis 
fabrica {tkeatrum Pompeji) refeclionis studio po- 
luerit innovavi, expensas vobis de costro cublculo 
curavimus destinare. 5 2 - ® mm ad aDi '«u m uan$ " 



MASPETUM 

Tertur, est accr, fortis, virilis, impavidus- Horat. 
3. Od. 6. 37. rusticorum mascula mililum Proles. 
Adde eurnd. 1. Ep. 19. 28. rit. supra I. a. Pers. 
5. 44- calido sub pectore mascula bilis Inlumuit. 
Apul.l. Met. Uxor aerurnnas assiduas ingenio ma- 
sculo sustinebat. Id. 6. ibid. Quin Psyche mascu- 
lum animuui surois? Adde Varron, apud lYon. p. 
141. 12. Mere.; et Quintil. loc. cil. in v. MASCU- 
LINUS II. ad fiD. — KB. Dc cognom. Rom. 
V . ONOM. 

MASPETUM, i, n. 2. fiaarteTov, folium laserpi- 
tii, apio simile. Ptin. 19. fl"ist. nat. 3. 15. (42). 

MASSA , ec, f. 1. est a (iraeco /*«£«,, ut fVi- 
sctan. docet 1. p. 561. Putsch. Porro fxa£a signi- 
flcat farinara subactam, unde fit partis; sed massa 
Latine dicilur de quacumque materia subsets , et 
spissata ad modum farinae subaclae (It. pasta, mas- 
sa; Ft. pate, masse, bloc; Hisp. pasta, masa; 
Germ. d. Teig , d. Masse, d. /{lumpen; Angl. a 
lump or mass)- Occurrit — a) Genera ti in. Virg. 
1. G. 275. atraa niassam picis urbe reportat. Co- 
lum. 12. R. R. 15. 4. Quum totam massam com- 
minutae fici permiscuerint. Plin. 31. Hist. nat. 7. 39. 
(,78). Murosdomosque massis salis faciunt, aqua fer- 
rumioantes. Id. ii.ibid. 19.42. (90). Cinnamomum 
in massas condere. — b) Speciatim dicitur de ca- 
seo, formaggio , cacio, Ovid. 8. Met. 666. lactis 
massa coacti. Martial. 8. 6i. Et massam modo 
lactig alligati. Id. 11. 52. Et Velobrensi massa re- 
eocta foco. Adde eurnd. 14. 31. — c) Saepe de 
metallls rudibus et infectis, quae ignita claboraotur. 
Virg. 4. G. 170. lentis Cyclopes fulmina massis 
Quum properaot. Id. 8. JEn. 453. versantque tenaci 
forcipe massam. Juvenal. 10. 130. ardentis massae 
fuligine lippus. Piin. 34. Hist. nat. 9. 20- (97). 
Massam aeris proflare. Id. 36, ibid. 26. 66. (194). 
Massa vitri candidi. Id. 2. ibid 103. 106. (233). .Es 
et plumbum in n)8ssa mergi, dilatatum fluitare- 
Ovid. 4. Fast. 405. Massa chalybis. Petron- Satyr. 
88. extr. auri. Adde Val. Flacc. 2. 339. et 4. 613.; 
Martial. 8. 51.; Pers. 5. 10.; et Ovid. 3. Amor. 
8. 38. Absolute de massa auri, Ovid. 11. Met. 112. 
de Mida tactu omnia in aurum vertente. Contigit 
et glaebara: cootactu glaeba potenti Massa Et. In illo 
Juvenal. 6. 420. Quum lassata gravi ceciderunt bra- 
rhia massa: massa est pondus ferri, aul plumbi , 
aut saxi, quod vcrsabant, aut jaciebant in balneis 
sudaturi. — d) Massa marmoris est grande mar- 
raoris frustum. Plin. 36. Hist. nat. 6. 8. (49). Hoc 
primum invecti Numidici marmoris vestigium inve- 
nio, non in columnis, tamen crustisve, sed in massa 
ac vilissimo liminum usu. — ■ e) De congerie con- 
fusa elementorum , qua chaos dicitur, Ovid. 1. 
Fast. 108- lnque novas abiit massa soluta domos. 
Adde eurnd. 1. Met 70.; et Val. Flacfi. 1. 830. 
— f) De pluribus label! is simul compactis. Mar- 
tial 14. 192.«ujus lemma est Ovidii Jfleta.norpho- 
sis in membranis. Usee, tibi mulliplici, quae structa 
est massa tabella, Carmina Nasonis quinque decem- 
que gerit. — q) Jn illo Stat. 1- Silv. 6. 18. Et 
massis Amerina non perustis, Barlh. I. 24. Adver- 
sar. c. 7. intelligit pira Amerina suo legitime tem- 
pore soli eiempta, dissecta, et in massam redacta, 
conditaque: eo modo, quo massam ficorum dixit 
Colum. loc. cit. sub a. — h) Quae massa legitur 
in tribus Inscriptionibus sepulcralibus, apud Gru- 
let. 663. 3. et 1108. 6. et apud Fabrelt. p. 98. 
n. 220. videtur eidem Fabretto esse murus urnas 
in suis loculis complectens et continens, quia ipsse 
urna* stare per se non possunt, quum acuminata in 
fundo sint, ut videre est in Monum. seu Columb. 
Livice Aug. a Donio edito tab. XX. — s) Colum. 
12, 11. Ri 34., ubi rationem Iratlit aceti scillitici 
faciendi, pr«cipit, ut mustum, quod in acetum, con- 
verti debet, de sub massa, el limpidum sit. Sunt 
qui mustum de sub massa inlelligunt , quod ei 
massa vinaccorum recens calcatorum primum pro- 
fluit. Sic ibid. 15. massam ficorum dixit, qui pedi- 
bus proculcati sunt. Ita mustum de sub massa est 
mustum de sub pedibus raptum , ut Pallad. 11. 
21. loquitur. Mullo tamen rectius si lega«,quod ex 
probato MS. Morgagnius epist. 4. in Colum'. sect. 
3. prodidit, mustum de summo, et limpidum sit. 
lllud cnim loqueudi genus fie sub massa puritatem 
Columella; rainime decet. Hinc Pontedera A A. Gr. 
et Lat. p. 590. legend, putat : mustum defluat 
massa, etc. — j) Massa etiam dicitur indetinir 



— 189 — 

tus agrorum modus, quern quis alicubi possidet, 
tenuta. Inscript. quae pertinet ad ann. « Chr. n. 
ccclxxxv. apud Vise. Mus. Pio Clem. T.i- p. 34. 
ed. Medial, iktbr cbtbra ciyibvs praknbstikis 

DARI VOLO BJT, MASSA PRAKHISTIMA CASAM CV1 VOCA- 

bvlvm kst FVL6BRITA. Casttod. 5. Variar. 12. Pa- 
lentianam massam , quam eis pro compensatione 
largitas nostra transfuderat. Adde eurnd. 9. ibid. 3. 
Gloss. Philox. Massam, ouyx'motv. Etiaronum mfil- 
ta ia Italia toca nomen habent Massa. V. MAN- 
DELAMJS. — NB. De nom. propr. V. ONOM. 

MASS.4LIS, e, adject, (massa) ad massam per- 
tinens. Mastalis moles apud Tertull. adver s. Her- 
mog. 30. est massa informis chaos, ut in MASSA 
sub e dictum est. Et massalis summa apud eurnd. 
4. adt>ers. ^tfarcto«. 18. ante med. est Chrislus 
Dominus, io quo est plenitudo divinilatis, et omnis 
fons Spiritus Saocti. 

MASSALlTER, adverb, (massalis) secundum 
massam, universim. Terlull- advers. Falentinian. 
16, Sed enim (Christus) exercitata vilia et uSj 
viriosa confudit. Atque ita massaliler solidato defl- 
xit seorsum in maleriae corporalem paraiuram etc. 

MASSARlS, is, f. 3. uva est, quae ex vite silve- 
stri cum flore in Africa decerpitur, medicinae lan- 
lum , et odoramentis idonea. Plin. 12. Hist. nat. 
28. 61. (133). et 23. proccm. sect. 2. (2). 

MASSATlCfUS, a, um, adject, (massa) ad mas- 
sam perlinens, qui ex massa aliqua confeclus est. 
Autt. de limit, p. 265. Goes, in fin Si {terminus) 
aliquid fictum babuerit super se, serum (lege cu- 
prum), aut plumbum, aut stanmim epilecticum (lege 
epilhelicum), hoc est massatium (lege massalicium), 
fabricatum (ostendit), quod inter censam (lege ceu- 
sum) ccnturiae, Goesius ad Auct. rei agr. p. 100. 
pro massatium, non massaticium, sed emtssi'itwrn 
vcl emisskium tenendum putat, probontc cl. Fur- 
lanetto in suis MSS- V. EPITHEIICL'S. 

MASSATCS, a, um. V. voc. scq. 

MASSO, as, Svi , Stum, are, a. 1. fiaaow. Part. 
Massatus. — Massare est in massam redigeic, 
conglobare, condensare. Lucret. 1, 66(5. Igues in 
ccelu slingui massareque corpus. Alii leg. mutare, 
multo rectius. — Ceterum pro masticate usurpat 
Theod. Priscian. 1. 8. et massatus 2. 29., unde 
immassarc, apud Isid. 11. Orig. 1., dicuntur den- 
ies molares, qui cibum a prioribus dentibus conci- 
sum et confractum subigunt , ct veluli in in ass it m 
rcdigunt. Sed huoc ad lapsam Laiinitatem perti- 
nent. 

MASSULA , ae, f. 1. fia^tov , deminul. massx, 
parva massa. Mar cell. Empir. c. 34. p. 13i>. retru 
ed. Aid, Haec potcnter medentur, si desuper ex bor- 
deaci? farina massula nimis salsa et colons ap- 
ponalur. Colum. 12. R. R. 38. 2. Post haec com- 
plures ex ea massulae fiunl, et ibid. 48. 5. Massu- 
la: salis. Mar cell. L-.npir. c. 23. extr. Post hoc fer- 
ri ex causa ad hoc facti massulam ter ardentem ei- 
slingue ex potione absinthial! et bibe. 

MASTlCATIO, 5nis, f. 3. actus maslicandi. Ca>l. 
Aurel. 4. Tard. 3. a med. Cibum masticatione 
exerceie. Id. i. ibid. 1. n. 17. Plurima masticalio 
durioris clbi, aut curiose conditi. Id. 3. Acut. S. 
ante med. Damus omne,quod facile accipi ac digeri 
potest; ne ob vehemenlem maslicalionem naturaies 
colligaliones buccarum - moveantur. Mar cell. Em- 
pir. 5. ad fin. Hasc - in ore missa comminuas et 
masticabis, incurvato capite, ut humor ex mastica- 
tione defluat. 

MAS TlCATl'S , a , um , V. MASTICO ; ct voc. 
seq. 

MASTICH.4TUS, a, um, adject, (mastiche). Le- 
gitur et masttcafus sine aspiratione. — Masticatus 
est mastiche conditus. Lamprid. Elagab. 19. Et 
mastichatum , et pulejalum , ct omnia hare , quie 
nunc luxuria retinel , primus invenit. h. e. vinum 
ma<tichatum. Sic de Gordiano Capitolin. Gordian. 
19. Fuit vini cupidior, semper tamen undecumque 
conditi, nunc rosa, nunc mastiche, nunc absintliio, 
ceterisque rebus, quibus gula mavime dclectatur. 

MASTlCHA, «t , f. 1. idem ac mastiche. Mar- 
cell. Empir. 20. Mastichae Chias unciae duaa. Sic 
Id. c. 16. p. 109. ed. Aid- In ovum sorb tie masti- 
chae pulverem miltcs. V. MASTICHUM. 

MASTICHE vel mastice, es, f. 1. maslice, uoc- 
oxiyr,, lacrimu, qua? ex quibusdam peregrinis plan- 
us gutnmi modo manat, ut ex duplici Indira spina, 



MASTRUCA 

et ex berba folia in radice emittentc, ct carduum 
limilem malo, seminis plenum, in Asia Graaciaque: 
quae et helxine dicitur. Nascitui et in Ponto, bitu- 
minis sirailior. Laudatissima est Cbia e Jentisco . 
Plin. 12. Hist. nat. 17. 36- (72). et 21. t&id. 16. 
56. (96). et 14. ibid. 20. 25. (122), ubi intelli- 
gimua mastichen \eram esse, quae sudat e lentisco. 
Hac condiebant vina, odoris gratia. V. vocero prae- 
ced., MASTICHUM et MAST1X. 

MASTlCHlNUS vel masticinus , a, um adject- 
masticino, paariyivot, ad masticen perlinens. Pat- 
lad. 4. R. R. 9. sub init. Semina madefacerc lau- 
rino oleo, vel nardino, vel masticino. Mar cell. 
Empir. 19. sub init. Olei myrtini uncias VI., olei 
maslicbioi uncias quatuor. Isid. 19. Orig. 22. Ma- 
sticina (vettis), quod colorem masticis habeat. 

MASTICHUM vei masticum, i , n. 2. mastiche. 
Pallad. 11. R. R. 14. a med. Aloes uncias qua- 
tuor, mastici optimi unciam unom, etc. At Schnei- 
derus ex optimis Codicib. legit mastica? optimal. 

MASTlCO, as, Svi, alum, are, a. 1. Part. Masti- 
cans;, Masticatus et Masticandus. — Masticare est 
dentibus coraminuere, masticare, et rationc habila 
etjmi conjungi potest cum udcata (V. MASSO): 
quamquam in usu fuerit et fictc:tya.tii,uniie- viderelur 
rectius masticho scribe.ndum esse. Ceel. Aurel. 1. 
Tard. 1.47. Dant quoque mastichen masticandam. 
Pelagon. Veterin. 30. a meri. Folia de hedera ma- 
sticato, et in oculum per triduum spuilo. In Cod. 
perpcram legitur massucafo. Confer Theod. Pri- 
scian. 1. 10. ad fin. Lactanti suo mater guttain 
ammoniaei masticando ct eihalando albores oculi, 
similiter el albas maculas fitii - saepius permunda- 
vit. Adde eurnd. I. 13. Apul. Herb. 79. Quum 
fuciit masticatum , fervorem commovens. Theod. 
Priscian. de Diceia 10. Portulara masticata slu- 
porem dentium sanal. Mar cell. Empir. 5. med. 
Haec pro modo assidue in ore missa coinminues et 
masticabis. Ccel Aurel. 1. Acut. 3. Aut masti- 
cet, neque transvoret, sed in ore contincat. Id. 

1. Tard. 1. n. 30. Turn tenuiler rnasticans radiccm 
in frusta conrisam etc. Adde Theod. Priscian. 1. 
13. et 14. 

MASTlGlA, ae, in. i. paaziyia.;, a {idort^ ver- 
ber , idem est quod Latine ver&ero, onis , comi- 
ciuni nciiipe hominis di^ni flagris. 

I.) Proprie. Plaut. Cure. 4. 4. 11. Reddin', an 
non, virginein, masiigia? Ter. Adelph- 5. 2. 6. Non 
in a nu in abilities, mastigia? Plaut, Capt. 3. 4. 69. 
Crucior, lapidem non habere me, ut illi masligiae 
cerebrum extulium, Adde eurnd. ibid. 3. 5. 1., 
Cos. 2. 6. 9. et 2. 8. 10., Most. 1. 1. 1. ct 3. 1. 
71., Pten. 1. 2. 108., Rud. 4. 83. et Trin. 4. 3. 14. 

II.) Translate fern. gen. est ipsum verber. Sul- 
pic. Sever, dial. 2. 3. Consurgunt omnes pariter 
in verbera: consumit Gallicas mularum pcena ma- 
stigias. 

MASTIgOPHORL'S, i, m. 2. p-ixaxiyo^oco^, ser- 
vus agonolhctee, qui eum in sacris certamiuibus co- 
mi tatur, ut ait Arcad. Dig. 50. 4. 18. circa med. 
virgam prceferens ad sumiuovendam lurhom, ct co- 
hibendum slrepituro atque insolentiam spectato- 
rum: a p-dcx^ flagellum ct pc^w porto. Prudent. 

2. in Symmach. 51 G. Nunc mastigophoris, oleo- 
que, et gymnauis arte U net is pugilibus, miles pu- 
gnabat Etruscus. 

MASTIX , ichis , f. 3. eadem ac mastiche , qua 
decJinatione usi sunt auctores sequioris aevi. Seren. 
Sammon. 4i7. Mastichis addentur fractae jam mol- 
lia farra. et 156. Rugarum sulcos lentisci mastiche 
lendes. Isid. 17. Orig. 8. Maslix arbor is lentisci 
gutta est. mclior autem in Chio insula gignitur. 
r. MASTICHE. 

MASTOS. i, m. 2. p-aoxC^ herba, qus iilita pilos 
mammarum e partu naseeotes auferl, ul est apud 
Plin. 20. Hist. nat. 15. 92. (163). A re autem 
nomen habet, quia ^aoro; mammam signiflcat. 

MASTRCCA vet mastruga, ae , f. 1. SifSspa 
(It. pelle di montone, pelliccia; Fr. peau de mou- 
ton , vetement de peau de mouton ; Hisp. vesfi- 
mento de cuero; Germ, d. Pelz, Schafpelz, d. 
ff'ildschur; Angl. a kind of fur garment) occur- 
rit — ai Stricto sensu, et est vox quidem pere- 
grina, ac Pbcenicum propria, ei quibus et Cartha- 
ginienses et Sardi oriundi Tuerunt ; genus vero ve- 
stis est vilioris, ex duabus ferinis pellibus consults 
composita, qua lotnm corpus, brachiis et cruribus 



MASTRUCATUS 

exceptis , agrestes olim populi , ac prascipue Ssrdi 
tegebaot; constat enim, etiam Dum ia Sardinia sil- 
vestres esse homines, quibus hujusmodi pel les, bie- 
me quidem pilis introrsum, aestate Tero extrorsum 
tonversis , loco vestium babentur: his similes fue- 
runt Germanorum rbenones. f. RHENO. Maslru- 
cas ex musmonum pellibus factas fuisse, arguitur 
ex Strabone I. 5. p. 344. edit. Amstel. a. 1707. 
riyv5vraj S'e'vrauSa (h. e. in Sardinia) ot Tclya. 
^'jOVT6{ atyecav av rip sac xpw:, xaXc.'/tsvoi fiO'js- 
pcvs? , wv xalq Seafal? Stopaxt^ovrai. Isid. 19. 
Orig. 23. 5. Mastruca, vestis Germanica ex pellibus 
ferarum, de qua Cicero pro Scauro: Quern purpura 
regalis non commovit , eum Sardorum mastruca 
mutavit? Mastruca autem dicta, quasi monstruosa, 
eo quod qui ea induuntur, quasi in ferarum habi 
turn transformentur. Haec Isid. Alii pro Germa- 
nica reponendum putant Sardica, sed nihil mulao- 
dum ; easdeni enim vestes, ut ipse paullo supra di- 
xit, Germanis rhenones, Sardis mastrucce appel- 
lator. Quintil. 1. 5. 8. Mastrocam, quod Sardum 
est, illudens Cicero ex industria dixit. Prudent. 2. 
in Symmach. 6<J5. de Alarico Gothor. rege. Ten- 
tavit Geticus nuper delere tyrannus Italiain, patrio 
veniens juratus ab Istro , Has arces asquare solo, 
tecta aurea flammis Solvere, mastrucis proceres ve- 
st ire togatos. Pattlin. Nolan. Ep. 49. (at. 36.) 
n. 12. Quid btiic, quseso, obfuit seni persona sex- 
tinatoris et in naulis viiissima , iuops habitus el 
mastruca Sardorum? Mam pellibus satis vestieba- 
tur, quum ilium Dominus virtutum et alloquio suo 
beabai et illuraioabat adspeclu et gremio sopiebat - 
profecto et idipsum in eo diiigens, quod Elia? melo- 
ten et praevii Joannis babitum veste saetigera iroi- 
tabatur . Pompejus gramm. edente Eichenfeld. 
p. 420. Mastraga (lege Mastruca) sagum dicitur 
lingua Sardorum. Adde Arnob. 2. 22. — 6) Adbi- 
betur et in conviciis. Plant. Pcen. 5. 5. 33. Dcglu- 
pta masna, sarapis, semicioctium, mast rug a, balago- 
ras , hama. Usee convicia jaciuntur in Haononem 
Caribaginienseru. 

MASTRTjCATL'S, a, urn, adject, mastruca indu- 
tus. Cic. Prov. conn. 7. 15. Mastrucali latruncuH 
in Sardinia. 

MASTURBAtIO, Cnis, f. 3. actus masturbandi. 
Inscript. apud Murat- 927. 15. 

MASTURBATOR , mi*, m. 3. qui masturbat. 
Martial. 14. 203. A Ccet. Jurel. 5. Acut. 9. dici- 
tur in semet manu operans. 
MASTURBATUS, a, urn. V. voc. seq. 
.MASTCRBO, as, a"vi, Stum, are, a. 1. ^etpo'jj- 
ysTv, SjfecSaj. Part. Masturbatus le'gitur apud 
Martial. 9. 42. — Masturbate, quod ra'.ione habila 
etymi est a manu stuprare , vei , ut Doderlein. 
Latein. Synonym, vol. 6. p. 213 a fivjSas vel 
ui£ea et turbare, verbum est dictu faoluque tur- 
pissimum , apud Martial. 11. 104. quarn rem ve! 
ipse impense damnat , et scelus ingens esse dicil , 
9. 42-, quanto mag'ts Christianus homo aversari de- 
bet? V. FEMINO. 

MASUClUM edacem a mandeudo scilicet. Ila 
Paxil. Diac. p. 139. 1. Mull. Rustico vox esse 
videtur. 

MATiEUS, a, um, adject, vano, (xatatog, vanus, 
ineplus. Petron. fragm. Tragur. 41. Burmann. 
Plane mataeus sum. Alii aliter leg. — NB. De 
cognom. Rom. V. ONOM. 
MATARA et 

MATARIS. T. MATERIS. 
MATAXA. V. METAXA. 
MATELLA, be, f. 1. demtnut. a matuia, est vas 
aquarium, ut docet Non. p. 543. 16. Merc. 

I.) Proprie. 'f 1. Generatlm dicitur de quocum- 
que aquario vase. Plant, fragm. apud Non. loc. 
cit. Ne tu postules matellam uoam tibi aquaB in- 
fundi in caput, farro apud eumd. ibid. Divilum 
apolhecas Cbias ad communem revocat matellam. 
Id. ibid. Lecto slrato, rnatellam, ceteras res bujus, 
ubique prae se portant. — Inter vasa olearia et 
aquaria matellam enumerat etiam Cato R. R. 10. 
et 11. — Hinc mns in matella , proverbium in 
satagentem, sollicitum, anxium , et fruslra conao- 
tem : quia raus in matellam si iacidit , discurril 
quidem aoxie, sed exitum non inveoit . Petron. 
fragm. Tragur. 58. Burmann. Curris, stupes, sa- 
tagis, tamquam mas in matella. ^f 2. Speciatiro 
dicitur de vase, in quod urinam reddlmus, orinale, 



— 190 — 

otjii;. Martial. 12. 32. Matella curto rupta latere 
mejebat. Id. 6. 89. Quum peteret seram media jam 
node matellam Arguto madidus pollice Fauaretus. 
arguto pollice, h. e. digitis crepamibus, qui mos 
erat domini 6ervum matellam poscentis , ut id. 
oslendit etiam 3 82. et 14. 119. Sic Cast. Aurei 

2. Acnt. 3. sub init. Si urioam miltere fuerit ad- 
monitus; matellam non postulet, ve] si petiverit, 
nescial datam. Matellam cuipiam prcebere vilissi- 
mum omnium minislerium est. Hinc Martial. 10. 
11. Nil aliud loqueris , quam The«ea Piritboum- 
que, Teque putas Pyladi, Calliodure, parent. Dis 
peream, si lu Pyladi prtestare matellam Dignus 
es, aut porcos pascere Piritboi. 

II.) Translate matellam vocat Petron. Satyr. 

45- uxorem adulteram, utpote qua? cujuslibet viri 
libidini se subdiderat, tamquam matella convivis. 
V. MATULA II. 

MATELLlOj onis, m. 3. vasis aquarii genus: a 
rnatula. Paul. Viae. p. 126. 3. Mull. Mete II io 
deminulivom a maiula, et Var^o o. L. L. 119. 
Mill. Accessit matellio a matuia dictus , qui, 
posteaquam loiigius a figura matulae discessit, ab 
aqua aqua lis dictus. f'arro apud Non. p. 547. 
7- Merc. Postularet trulleum, matellionem, pelvim. 
Cic. 5. Parad. 2. 38. Si L. Mummius aliquem isto- 
rum videret matellionem Corintbium cupidissime 
tractantem. Adde Caton- R. R. 10. et 11. 

MATEOLA, *, r. 1. Cato R. R. 45., ubi de 
semiuario olearum faciendo agit, et e\ ec Plin. 17. 
Bist.nat.W. 29.(125). Quum taleam derniUes, pede 
taleam opprimito. Si pa rum descended malleo, aut 
mateola adigito. Mateolam dictatn putat Tvmeb. 
I. 11. Advetsar. c. 13. j>ro materiolam. et ligneum 
fustem interpretatur: Harduin. ligneum bipalii ma- 
nubrium. Sckneidero auiem (Ind. ad Scrippt. R. 
R. sub bac voce) non dubium est , et malleolo , 
scripto maleolo , ortum esse vitiosum mateola. 
Hujus enim usum res ipsa requirit. — Mateola 
alio sensu, V. MATIEOLA. 

MATER , tris , f. 3. f*TJT>7p et Dorice p.6.ii\o , 
parens, genitrix (It. madre;' Fr. mer; Hisp. ma- 
dre; Germ, die Mutter; Angl. a rnviher). 

1.) Proprie. Ennius apud Cic. 1. Divinat. 21. 
42. Mater gravida parere se ardentem facein Visa 
est in somnis Hecuba : quo fato pater Rex ipse 
Priam us etc. Cic. 2. de republ. 18. Si quidem 
islius regis (h. e. Anci Marti r, matrem babemus, 
ignoramus patrem. Id. 3. i6id. 10. Cur virgini 
Vestal't sit heres, non sit matri suse? Id. Amic. 

3. 11. Pietas in matrem. Id- Clnent. 5. 12. Sassia 
mater hujus Aviti: mater enim a me nominis cau- 
sa, tametsi in hunc bostili odio et crudeliiate est, 
mater, inquam , appellabitur. Id. 3. JVai. D. 18. 

46- Hecate, qu» matre Astoria est, sorore La lo- 
os, h.e. matrem habet Asteriam. Hoi at. i.Od. 16. 1. 
O matre pulcra filia pulcrior . Ifepos Thrasyh. 2. 
Nee sine causa dici : Matrem timidi Here non so- 
lere. Oirid. 6. Met. 155. et felicissima matruin Di- 
cta foret Niobe , si non sibi visa fuisset. Id. 3. 
Fast. 799. Matre satus terra. Id. Bcroid. 9. 48 
Matrem esse de aliquo. h. e. ex conjugio alicujus 
parere. Sic Id. 3. Mel. 270. mater De Jove vult 
fieri. Id. 11. ibid. 222, Matrem esse alicui. pro 
alicujus. et 9. ibid. 941. facere aliquarn matrem. 
Cic. 2. Divinat. 41. 85. Juppiter lactens castis- 
sime colitur a matribus. f'irg. 7. jEn. 813. lllam 
omnis tectis agrisque effusa juventus Turbaque mi- 
ratur matrum. et 11. ibid. 477. ad tetnplum sum- 
masque ad Palladis arces Subvchitur magna ma- 
trum regina caterva. con gran corteggio di ma- 
trone. — Materfamilias vel mater families , J'. 
in FAMILIA. 

II.) Translate, f 1. Interdum mater dicitur de 
nutrice, balia, mammana. Plaut. Men. prot> 19. 
Da forma simili pueri, ut mater sua non internosse 
posset, quae mammam <labat; neque adeo mater 
ipsa, quae illos pepererat. f'irg. S. lEn. 631. Pro- 
cuiuisse lupam: geminos huic ubera circum Ludere 
pendentes pueros et larnbere matrem. Adde Ca- 
pell. 1. p. 13. Hinc If on. p. 423. 19. Merc, discri- 
men assignat inter genitricem et matrem , quod 
ilia, qua? genuerit; ha?c etiam qua lac dederit , 
nuncupelur. ^ 2. Est etiam honoris vocabulum 
tut pater), quo scniores feminag compellamus vel 
matronas significamus. Plant., de mulieribus feini- 
n3m sacerdotem salutantibus, Rud. 1. 5. 5. Jube- 



MATER 

mus te salvere, mater, sa. Salvete puellae. — Sic 
pro matronis. firg. 8. ^dSn. 665. castas duce- 
bant sacra per urbem Pilentis matres in mollibus. 
Ovid. 13. Met- 412. Dardanidas matres, patriorum 
signa deorum Dum licet amplexas succensaque tem- 
pla tenentes , lovidiosa tiahunt victores praemla 
Graji . Liv. 5. 23. Velut ex insperalo immensum 
gaudium tail: et , priusquam senatus decerneret } 
plena omnia ten>pla Romanarum matrum , grates 
diis agentium, erant. ^ 3. Item est bonoris voca- 
bui-jm, quod, ut paler diis, tnbutum est deabus. 

— a) Sic festa mater apud f'irg. 1. G. 498.; 
Ovid. 4. Fast. 828.; et Senec. 4. Excerpt, con- 
trol. 2.; et mater Matuta apud Liv. 28. 11. et 
41. 28.; el Paul. Diac. p. 122. 3. Mull: et Flora 
mater apud Lucret. 5. 738. — - b) Mater magna 
et mater abso'ute, est Cybele, mater omnium deo- 
rum. Cic. Sext. 26. 56. Matris magna? Pessinuo- 
tius ille sarerdos. firg. 4. G. 64. Tinnitusque cie 
et Matris qaate cymbala circum . et 9. j£n, 108. 
quum Tumi injuria Matrem Admonutt , raiibus 
sacris depellere tasdas. Eadem dicitur ab Oi>id. 10. 
Met. 696. mater turrita. et 4. Fast. 224. mater 
turripera. Ceterum appellatur a Liv- 36, 36.; et a 
Suelon. Aug. 68., Tib. 2. et Oth. 3. Maler deum. 

— c) Terra etiam mater dicitur, quia cuncta gi- 
gnit. Liv. 8. 6. Exercitum diis Manibus matrique 
Terras deberi. Cf. Cic. 2. Legg. 22. 56. Redditur 
terrae corpus, et ita locatura ac situm quasi operi- 
menvo matris obducitur. Ceterum Lucret. 2. 991. 
Humorum guttas mater quum terra recepit- Ovid. 
2. Fast. 715. Brutus matri dedit oscula terrae. 
V. TERRA. — d) Mater ftorum apud Ovid. 5. 
Fast- 183. est Flora: frugum est Ceres apud eumd. 
6. Met. 118.: amorum est Venus apud eumd. 16. 
Heroid. 201.; et Val. Place. 7- 171. Sic mater 
cupidinum apud Nor at. 1. Od. 19. 1. — e) Uni- 
versim matres dicuntur omnes deas , qua? pepere- 
runt, Cybele, Ceres, Herat:, Isis, Vesta, Matuta: 
item Mineiva et Diana honoris causa. Hinc in mul- 
tis YCteribus luscripliouibus vola soluta leguotur 
matribvs, apud Gruter. 6. 7. 8. et 9., et apud 
Reines. cl. 1. n. 172. — f) Matres dicuntur quu- 
que dea? regionurn, vel urbiuni tutelares. I.iscript. 
apud Gruter. 90- 10. diis obabysove ommbvs ma- 
tribvs VAPTHIABVS ET U8MO LOCI SACRVW . Alia 
apud eumd. ibid. i). matribvs gallaicis t. jfra- 
tkbmvs v. s. l. m. V. aliam in AUFANLE in 
ONOM.; et V. etiam MATR.E in hoc Lexico . 
% 4. Item quod initio, honoris causa, sacerdotibus 
feminis tribulum est vocabulum (V. Plauti locum 
sub 2.), mater in posterum nomen fuit sacerdotii 
feminei. Inscript. apud Mural. 165. 5. ct emenda- 
tior 1981. 2. dbae semelak ft sorobibvs ejvs 

DBABVS OB HONOREM SACRI MATRATVS REGINA PA* 
TKBNA MATLn KATA ET FACTA AHAM POSVIT SVB 
SACERDOT- A. SEBAMO CATVLLO FATRE . HaeC VerO 

mater nata vocatur. quod filia sacerdotis, ac pro- 
pterea ipsi jus in sacerdotii successionem esset ; 
facta, quod suo tempore sacerdoiium inierit, Soro- 
res autem Semela? sunt Ino, Agave et Autonoe ex 
Hygin. fab. 179. Alia apud Reines. cl. 5- n. 14. 

GBM1MA T1TVI.LA ARAVSIK^SIS MATER SACRORVM HIC 

adpviescit. l!mc autetr videtur Mithras cullui 
addicta, cujus sacerdoies patres sacrorum appel- 
Iabarttur. ^ 5. Ilem bonoris causa, mater ca- 
slrorum fuit appellau omnium prima Faustina 
junior, uxor Marci Aurclii Anlonini, de qua ita 
Capitolin. M Auret. 26. Faustinam secum el in 
aestivis habuerat, ut matrem lastrorum appellaret. 
Porro deinde alias quoque Augustas, qua? viros ad 
forlia hortabantur , aut sequebauiur in bello , aut 
aiiquid supra sexum aus« fuerant, eadem appella- 
liono sunt honoratae. Hinc Faustina? nummus apud 
Eckhel. D. If. V. T.1- p. 79. matri castrorvm. 
Inscript. apud Gruter. 39. 3. ihanae pro salvte 

IMP. L. SBPTIMll SEVF.BI KT JVLIAE AVG. MATRI CA- 
STRORVM. iftiiam matres patriot, et matres senalus 
eaedem Augusts suDt appellate. Uinc Livia Augu- 
st! uxor in nuiiiiuo apud eumd. T. 5. p. 155. Augu- 
sta mater patriot, et Julia Domna in alio apud 
eumd. T. 7. p. 196. Mater Auguttorum , mater 
senatus, maler patriae dicuntur. V. CASTRA et 
FILIUS. — Etiam mater populi Romani vocatur 
Julia Domna, Caracall® mater, in Inscript. apud 
Orell. 4945, ^ 6. Poetke mater dicitur de affe- 
ctu materno in liberos. Ovid. 6. Met- 629. Sed 



MATERCULA 

siraul ex nimia matrem pietate labare Sensit etc. 
Al. leg. mentem. At Id. 8. ibid. 463- de Althtxa. 
pugnant materque sororque, Et diversa trahunt 
unum duo nomina pectus. Seneca Med. 928. Irs 
disccssit loco: materque, tota conjuge eipulsa loco, 
redit. Sic Claudian. III. Cons. Honor. 157. Indue 
mente pntrem. ^ 7. De parlu, vel pariendi officio. 
Seneca Here. (Et. 389. Materque multum rapuit 
ex illo mihi. h. e. partus multum detraxit de ilia 
mea pulcritudine. <f 8. Eleganter dicitur de pa- 
tria. Claudian. II. Cons. Stilich. 175. de Roma. 
Protegis hanc elipeo matrem regumque ducumque. 
Adde Aurel. Vict, de fir. iltustr. 58. ^ 9. De 
urbe , quae ceterarum in aliquo regoo caput est, 
la capitate- Ammian. 14. 2. In jxcidium urbiutn 
matris Seleucia "tterebantor. Id. 26. 1. Progresso 
Nicaam versus exercitu, qua in BHhynia mater est 
urbium, Adde eumd. 17. 7. ^ 10. Sape dicitur de 
bestiis. Farro 2. R. R. 4. 13. Binis mensibus 
porcos sinunt cum raatribus. Firg- 9. ,-En. 628. 
juvencum Candentem pariterque caput cum matre 
ferentem. Sic Stat. 9. Theb. 115. imbeUem non 
sic amplexa juvencum Infestante iupo , quurn pri- 
mum feta tuetur Mater et ancipiti circumfert cor- 
nua gyro. Rur9us Firg. 3. G. 398. escre'.os prohi- 
bent a malribus hados. Juvenal. 11. 70. Grandia 
praterea , tortoque ealentia fceno Ova adsunt ipsis 
cum matribus. h. e. cum gallinis. Sic Martial. 3. 
58. Et dona matrum vimineo ferunt texlo. ^ 11. 
In arboribus est truncus, ex quo enascuntur ramo- 
rum propagines. Firg. 2. G. 23. plantas tenero 
abscindeos de corpoie matrum. Colum. 3. R. R. 
17. 2. Totum flagellum, sicut est matrl detractum, 
etc. Plin. 12. Hist. nat. 5. 11. (23). Superiores 
rami in excelsum evolant, silvosa multitudioe, va- 
sto matris corpore. ^ 12. In rebus aliis est causa, 
origo, eflector alieujus rei. Varro 2. R. R. a. 5. 
Apes meliis matres. Cic. 1. Legg. 22. 58. Mater 
omnium bonarum rerum sapientia est. Id. 5. de 
republ. 9. Ilia autem diuturna pax Numa mater 
huic urbi juris et religionis fuit . Id. 1. Acad, 
{post.) 10. 39. Immoderata intemperantia, omnium 
perturbationurn mater. Id. 1. Invent. 41. 76. 0- 
mnibus in rebus similitude est satietatis mater. 
Id. 2. Orat. 40. 171. Avaritiam tollere si vultis, 
mater ejus est tollenda, luxuries. Horat- 1. Sat. 3. 
98. utilitas jusli prope mater et a?qui. — Jocula- 
riter Plaut. Amph. 1. 1. 274. Hirneam ego, ut 
malre fuerat natum , vini cduxi meri. h. e. sine 
admiitione aquae, ut ex vile uvaque prodiit. 

MATERCULA, a, f. 1. deminut. matris: et dici- 
tur vel btandiendi causa, vel de matre tirnida et 
pusilli animi . Plaut. fragm. apud Priscian. 3. 
p. 611. Putsch. Tunc lu igitur mea matercula. Cic. 
Place. 36. 9!. .Nunc denique matercula suae festivus 
lilius , anicula minime suspiciosa , purgat se per 
epistolam- Horat. 1. Ep, 7. 7. Dum pueris omnia 
puer et matercula pallet. 

MATERFAMtLlAS vel mater familias , item 
materfamiliae vel mater familias , f. madre di fa- 
miglia , padrona di casa , oiitoSeoirowo . V. in 
FAMILIA. 

MATERIA, ae, (. i. et materies, 5i, f. 5., quam 
vocem volunt esse a mater, ut a luxu luxuria el 
luxuries, est id, ex quo 9t aliud, ut materia libri 
charta est et atramentum ; domua lapides, ligna , 
calx etc. xi'kr, (It. materia; Fr. matter e; Uisp. ma- 
teria; Germ. d. Ut -, Grundsloff, woraus etwas 
gemacht un'rd ; Angl. matter, stuff , materials, 
that of which any thing is composed). 

I.) Proprie. ^ 1. Generatim. Cic. 3. Nat. V. 
39. 92 . Materia rerum , ei qua et in qua sunt 
omnia. Adde eumd, i. Acad, (post.) 6. et 7., ubi 
de Peripateticorura materia agit. Lucret. 1. 191. 
Quidquc sua de materia grandescere alique. Id. 
ibid. 249. Haud igitur redit ad nihil um res ulla, 
scd omnes Discidio redeunt in corpora material. 
sLfxaixtHf pro matcrice: et apud Lucret. frequens 
est. Zucan, 2. 8. materia rudis. h. e. chaos et 
massa prima, ut Vol. Flacc. 1. 830. loquitur. Ju- 
stin. 4. 1. 3. Est autem (in Sicilia) ignibus gene- 
randis nutriendisque soli ipsius naturalis materia ; 
quippe inlrinsecus stratum sulpbure et bitumine 
iradilur. hi 44, !.6. Non frumeuti tantum magna 
copia est (in Hispania), verum et vini, meliis olei- 
que; nee ferri solum materia pracipua est, sed etc. 
h. e. ferri metalls, miniere. Lamprid. Alex. Sev. 



— 191 - 

39. Ex eo bis (formis binariis, ternariis etc.) ma- 
teria riomen inditum est. b. e. si dissero materia 
d'oro. Justin. 1. 2. 7. Haec (Semiramis) Babyloniam 
coDdidit, murumque urbi cocto latere circumdedit, 
arenas vice, bitumine interstrato; quae materia in 
fills locis passim e terra exastuat. Sic Fitruv. 2. 
8. exlr, De parietibus et appanlione generatim 
materia eorum exposui. Liv. 2. 7. extr. Delata 
confestim materia omnis iofra Veliam, et - domus 
id inflmo ciivo adificata. Id. 26. 47. Naves one- 
rarise sexaginta Ires io portu expugnata captaque: 
quadam cum suis oneribus, frumento, arinis; are 
praterea ferroque et linteis et sparto et navati alia 
materia ad cla^sem adiflcandam. Ovid. 2. Met. 4. 
Argenti bifores radiabant lumine valva: Materiam 
superabat opus. Cf. Martial. 8. 51. Materia noo 
cedil opus. ^ 2. Specialim , ut Gracis u"Xtj si I— 
vam, sic materies Latinis lignum signiflcat, legno. 
Colum. 5. R. R. 11. 1. Resecta arbor inter libr'jm 
et materiam semina admittit. ef mox Cuneum in- 
ter corticem et materiem demiltito. Plin. 16. Hist. 
nat. 28. 51.(119). Tarde senescunt, quorum crispa 
oiateries, ut acer, palma, populus. Colum. Arbor. 

I. Duo sunt genera surculorum : quorum alterum 
sua sponte gignitur, alterum cura mortalium pro- 
cedlt. illud materia est magis aplum: hoc idoneum 
fructibus. h. e. da legna, vel ad cotnburendum, vel 
ad adifkandum. loquitur enim de arboribus uni- 
versim. ^ 3. item specialim lignei rami, qui ex 
arboribus enascuntur. Colum. 4. R. R. 24. 19. 
Ipsius autem materia , quam submiltemus , longi- 
tudini modum difficile est imponere. et ibid. 4. 
Modus itaque materiarum is erit, quem dictabit 
bumi atque ipsius stirpis latilia. Id. 3. ibid. 21, 
7. Multum interest , plures ne , un pauciores 
materias, pro natura cujusque stirpis, vinitor sub- 
mittal. Id. 4. ibid. 21. 2. Vitis in materiam fron- 
demque effunditur. % 4. Speciatim ilerum genus 
palmitis, quod de- novello nascilur , et in tenero 
alligatum dependet, materiam vocamus, inquit Id. 
5. ibid. 6. 35. ^ 5. Item ipse truncus, unde sar- 
rneota prodeunt. Cic. 2. Orat. 21. 88. Facilius, 
sicut in vitibus, revocantur ea, qua sese nimiutn 
profuderunt, quam, si nihil valet materies, nova 
sarmenta cultura excitantur. ^ 6. Pracipuc vero 
ligna, qua ad fabt icandum ulilia sunt, hoc nomine 
significantur, ut ligna, asseres. tabula etc. legna- 
me. Cic. 7. Verr. 18. 47. Dixit lleius , navcm 
Ubi operis publkis Marnertinorurn esse adificatam. 
Reliqua est materies: hanc Rhcginis publiee, quod 
Mamertini- materiem non habent, imperavisti. Adde 
Firg. 11. Mn. 328. Rursus Cic. Mil. 27. 75. Re- 
pen te lintribus in earn insulam materiam, calcem, 
camenta atque anna convcxit. Cato R. R. 17. 
Materies pro ridica , ubi .solstitium fucrit ad bru- 
mam, semper tempestiva est. Colum. 11. R. R. 2. 

II. Orcnis materia sic casa judicatur carie non 
infestari. Adde Cm. 4. B. G. 17. et 18., ubi de 
pontis: et ibid. 31., ubi de navium: et 5. 39., ubi 
de munitionum et valll constructioue agit, et alibi 
gape. Hinc illud discrimen inter lignum, et mate- 
riam apud Ulp. Dig. 32. 53. 1., ubi docet, mate- 
riam esse , qua ad adiucandura fulciendumqne 
necessaria est: lignum , quidquid comburendi cau- 
sa paratum est . Plin. 16. Hist. nat. 40. 76. 
(206). Cornus non potest videri materies pro- 
pter cxilitaiem, sed lignum. Sic Tac. 1. Ann. 35. 
Indiscretis vocibus pretia vacatiooutn , angustias 
stipendii, duritiam operum, ac proprii9 nominibus 
(milites) incusant vallum, fossas, pabuli, mate- 
ria, lignorum aggestus. ^ 7. Item dicitur de 
cibis, vel ciborum conditiooe. Cels. 2. 18. In me- 
dia vero materia numerari ex oieribus debere ea , 
quorum radices, vel bulbos assumimus; imbecillis- 
simam vero materiam esse omnem caulem oleris, 
et quidquid in caule nascitur, qualis est cucurbita 
et cucumis etc. Sic Id. 3. 27. Cibus esse debet ex 
media materia, maximeque ex venatione, 

II.) Translate. H 1. Accipitur pro genere seu 
stirpe, razza. Colum. 6. R. R. 27. 1. Summam 
sedulilatem desiderat equinum genus, est enim ge- 
nerosa materies, qua circo sacrisque certaminibus 
equos prabet : est mularis , qua preiio fetus sui 
comparalur generoso: est vulgaris, qua mediocres 
feminas maresque progeuerat. Id. 7. ibid. 3. 15. 
de ovib. Quod ex vetere materia nascitur, plerum- 
que congeneratum parentis senium refert. ^ 2. 



MATERIALS 

Est etiam et sape argumeotum sermonis , oralio- 
nis, libri, seu res. de qua agitur, soggetto, mate- 
ria. Ad rem Cic. i. Inven t. 5. 7. Ma teiiam artis 
earn dicimus, in qua omnis ars et facultas, qua 
conficitur ex arte , versatur. lit si medicin* ma- 
teriam dicamus morbos ac vulnera , quod in his 
omois medicina versetur: item quibus in rebus 
versatur ars et facultas oratoria, eas res materiam 
artis rhelorica nominamus. Cf. eumd. 1. Off. 5. 
16. Quocirca huic quasi materia, quam tractet et 
in qua versetur, subjecta est Veritas. Adde eumd. 
2, Divinat. 4. 12. Ceterum Id. 2. Orat. 59. 239. 
Est etiam deformitatis et corporis vitiorum satis 
bella materies ad jocandum. Id. 1. ad Q.fr. 2. 1. 
extr. Sic habeto, materiam omnem sermonum eo- 
rum , qui de te detrahere velint , Slatium dedisse. 
Id. 3. Alt. 12. Quod me, ut scribam aliquid, bor- 
taris, crescit mihi quidem materies, ut diets, sed 
etc. Id. 2. ad Q. fr. 1. Lupus egit causam agri 
Campani: materiam rei non ignoras. Horat. Art. 
P. 38- Sumile materiam vestris, qui scribitis, a- 
quam Viribus- Ovid. 1. Amor. 3. 19. Te mihi ma- 
teriem felicem in carmina prabe. Phcedr. prtfl. 

1. 1. jEsopus auctor quam materiam repperit, Hanc 
ego polivi versibus senariis. Gell. 17. 12, Infames 
materia, sive quis mavult dicere inopinabiles, quas 
Graci a'co£ou$ uiro^ecrsss appellant. Simtliler in 
plur. num. Quintil. 2. 4. 41, Ficta ad imitalionem 
fori consiliorumque materia, et 6. 3. 15. Materia 
in hoc idooea , ut controversia permixtis salibus 
fingerentur. et 2. 6. 1. Materias, quas discipulis ad 
discendum dabant, non content) divisione dirigere, 
latius dicendo prosequebantur. ^ 3. Item occasio, 
causa, facultas. Cic. Mil. 13. 35. Quid enim odis- 
set Clodium Milo segctein ac materiam sua glo- 
ria? Liv. 1. 39. Proinde materiem ingentis publi- 
ee privatimque decoris omni indulgentia nostra 
nutriamus. Cic. 2. Orat. 84. 342. Ut opes et co- 
pia non superbia videanlur ac libidini, sed boni- 
tati ac moderation'! facultatem et materiam dedisse. 
Ovid. 2. 7Ytsi. 32. Materiam venia sors tibi no- 
stra dedit. Sail. Cat. 10. Prirno pecunia , dcin 
imperii cupido crevit: ea quasi mater hm omnium 
rnalorum fuere. Sic Horat. 3. Od 24. 48, lapides, 
aurum et inutile , Summi materiem mali . Cic. 
Dam. 5. 11. Materiem subirahere furor i. et paul- 
lo post, 13. Ne in banc tan tarn materiam seditiouis 
ista funesta fax adharesceret ( ubi ad ligni matc- 
liam aperte respicit). Id. 11. Phil. 9. 21. Mate- 
riam invidiae dare. Ovid. I. Art. am. 4U. quarere 
amori. 'lac. 12. Ann. 22. sceleri detrahere, Fellej. 

2. 62. 3. belli prabere. Justin. 39. 1. 7. quietis 
avide arripere. Id. 3. 2. 12. Materia scelerum. 
Id. 11. 5. 3. sedilionis. Sueton. Tib. 22. tumultus. 
Id. Cass, 35. novarum rerum. Id. ibid. 22. trium- 
phorum. Lucan. 8. 76. laudis. Similiter Plin. pa- 
neg. 38. benefaciendi. et Sueton. Aug. 16. expro- 
brandi. Id. ibid. 32. calumniaodi. Id. Claud. 4. 
deridendi. Et Tac. 1. Hist. 51. extr. Scd pluritna 
ad liogendum credendumque materies in ipsis ca- 
slris , odio , metu etc. Aniuiadvertendum et illud 
Sueton. Galb. 9. Paullalim in desidiam segniliem- 
que conversus est , ne quid materia praberet Ne- 
roni. h. e. calumniandi occasionem. ^ 4. Trans- 
fertur etiam ad aoimum, ejusque vim, indolem , 
iogeniumque significat , natura, spirilo , indole. 
Cic. 5. Ferr. 68. 160. Fac , fuisse in isto C. 
Lalii, M. Catonis materiem atque indolem. Cf. Id. 
1 Invent. 2. 2. Quo tempore quidam, magnus vi- 
delicet vir et sapiens, cognovit, qua materies et 
quanta ad maximas res opportunitas in animis in- 
esset horoinum, si quis earn posset elicere et praa- 
cipiendo meliorem reddcre: qui disperses homines 
ni agris cl in tectis silvestribus abditos etc, Liv. 1- 
46. Angebatur ferox Tullia, nihil materia in viro nc- 
que ad cupiditatrm, neque ad audaciam esse. Ovid. 
4. Heroid. 85. Tu modo durltiem silvis depone 
jugosis : Non sum materia digna perire tua . h. e. 
ingenio tuo averso ab araore , et ad venandum o- 
mnino converse Quintil. 2. 4. 7. Mateiiam (h. e. 
pueri naturam) esse primum volo vel abundantio- 
rem atque ultra, quam oporteat, fusam. Cf. eumd. 
2. 8. 12 

MATERtALIS , e, adject, matcriale , uXixo'c , 
j'vuXos, qui est a materia. Macrob. 1. Somn. Scip. 
12, circa med. Priusquam materialis influiio in 
corpus venientes animaj ebriaret. 



MATERIALITER 

MATBRULlTER , adverb, (materialis) mate- 
rialmente, uXixw«, secundum materiam. Sidon. 8. 
Ep, 11. post carmen. In pectore viri iracur.dia 
materialiter regnant. 

MATErIARJUS, a, urn, adject, (materia) ad 
materiam pertinent, qua lignum tignificat ad fabri- 
caodum utile, da legname- Hinc — a) Fhbrica 
materiaria opud Ptin. 7. Silt. nat. 56. 67. (198). 
Fabrkam materlariem invenil Daedalus , et in ea 
serram, asclaro, perpendleulum, terebram. Varte del 
falegname, uXoupyiav, SpuoTOfuxTJv, Itid. 19. Orig. 
34. 11. Soteie meierialet ex materia corio infecta. 
Forlatte legend, materiaria. Ktiam clavariut ma- 
ttriariui, qui ici licet clavot llgoeo* Tacit ( V. CLA* 
VARIUS, 11); erat igltur et clavariut ferrdriut , 
sed de hoc altuin in Lalina lingua lilentlum. — 
b) Materiariut faber et absolute materiariut , 
qui materlariam fabrieam exercet, falegname, £u- 
\ovpf6c, 5puoT<4/AO{. Intcrlpt. apud Gruter. 642. 

6. rVtVlVS t. I. QY1KTIAKV8 FABIft MATIRIARIV8 

fiti in >to» tixiT ah*, xm. etc. — c) Materia- 
riut negotiant est mercdnte da legname per fab' 
briche, mercator materia*. Intcript. apud JIturat. 
980. 8. bilvako avo. 8ACrum t. titivs ivtt/chas 

KXGOTlAltS MATBRMBtUf D- D- Alia apud Oieli. 
4248. V. f. VKH8IWU 0. L. TTCHI *. ALHO KBA8T0 
MGOTIAKTI HATBBIARIO COIYGl SSKI MER1T0. — 

d) Item absolute qui materlem in silva eadit ad b- 
d\&c\i. Plaut.JUil.glor.i. 3. 45. Si noa not materla- 
rius moratur, quod opui est qui det, cllo erii pa- 
rata nayis. — e) Kit etlam , qui materea tacit. 
Sic enlm legit Fott. in Etymol. in voce Sfaltrit, 
illud Ammiani 21. 13. ad fm. Imperator Arbe- 
llonem Iter iuum prseire cum lencearils et maie- 
riarlia et catervls expedltorum praceplt ■ Similem 
locum babet 31.13., sed ulroblque al. leg- maltia- 
riit, qui dicll videntur a quodam tell genere, quod 
mattium appellabatur, quo armatt erant. Sane apud 
Ammian. oon de fabrii , sed de roililibui sermo 
eat. Porro mattium et mattiariut peregrina voces 
soot. Zotimut I. 3. Grace fjatTioptouc. babel, ut 
adnotavit Valet, ad citat. priorem loc. Ammiani. 

— /*) Bceretici materiarii a Tertull. dicuntur 
advert. Hermog. 25. qui materiam ab teterno fulsse 
rredebant. — Hinc 

Materiariut, ii, m. 2. absolute, tubitantivorum 
more. F. supra sub d. 

MATfialATlO, 6nis, f. 3. tegnam* d'una fab- 
brica , materiel llgnaria in adlGcils , ut trabet , 
tabulae, contlgoationes etc. Filruv. 4. 2. In «di- 
flcils collocatur materlatlo, variis vocabulls nomi- 
nate. Prosequitur delode Fitruv. nomlnando tro- 
bes, Ugna, aies, traostra, capreoloi, canterlot etc., 
quse omoia materiationit voeebulo conllneotur. 

MATERlATCRA, at, t. 1. materiaria art, qua 
circa materlatlonem versalur. Fitruv. 4. 2. E qul- 
bus rebus, et a malerietura labrill, io lapideis »di- 
flcationibut artifices dltpotlUoaet eorum scalpturis 
luot imltali. 

MATERUTUS, a, um. V. MATERIO- 

MATBRlES, 51, f. 5. F. MATERIA. 

MATERlNUS,a,um, adject. Materina terra apud 
Caion.fl. if. 34. exponitur a Turneb. I. 21. ^duer- 
tar- c. 25. dura, sol Ida et prope ligoea. Monet Idem 
ab aliquibus legl macerina, b. e. macra. Alii mate- 
rinam intelliguot, ubi materia sit et rudus asdiflcio- 
rum./»Jin,18. Hitt. nat. 17.40.(163). sententlam Ce- 
tonis allit verbis expriraens,ln solo, inqult, rubri- 
coso, vel pullo, vel arenoso, si non sit aquosum, 
luplnum seri. C'atoms verba sunt: Ager rubrico- 
aua, el terra pulls, malerino, rudecla, arenosa, item 
quce aquosa non erit, ibi lupinum bonum fiet. Plin. 
Itaque materinam terram, vel eamdem esse ac rw 
declam et arenosam, aut sallem similem putavit: 
vel ne ipse quidem inteileiil, ideoquo dissimulavit 
uc prateriit. Schneiderv* pr»rert legenduni tener- 
rima. 

MATfiRlO, as, Blum, are, a, 1. (materU). Occur- 
runt tantum Part. Materiatut et JUateriandut- 

— Moteriare est ex materia', sou ligno exslruere. 
Cic. 3. Off. 13. 54. JSdes pestileoles, male mate- 
rials), rulnosa. h. e. materia presserllm ligoaria , 
sou moterlatlono coostruct*. Sunt qui leg. mala 
materia- Fitruv. 5. 12. tub fin. Eaque »diQcla 
mlnirae sont materianda propter incendia. h. e. ex 
materia, seu ligno eittrueoda. 

MATERIOLA, m, U 1. demiont. materia. Ttr- 



— 192 — 

full. Baptitm. 17. Superest ad concludendam ma- 
teriolam , de observatione quoque dandi et acci- 
plendl baplismum commonefacere. 

MATfiRlOR, iris, art, dep. 1. (materia) mate- 
riam caedere ad conflciendum vailum , far legna , 
u"XoTOf«'e». Caet. 7. B. G. 73. Erat eq tempore et 
raaleriari, et (rumentari, et tanias munitiones fieri 

necetse- 

MATERTOSUS, a, um, adject, qui multa materia 
abundat. Glott- Philox. Maleriosus , rcoXutAof. 
Theod. Priscian. lib. 4, p, 316. bis <d. Aid., ubi i- 
gitur De purgatione (menstrua) feminarum. V'e- 
nas autem naturaliter roateriosas ipurgatio) corri- 
glt: ut post Implementum vasculorum, osculatione 
interiua facia, sanguis eicludatur. Confer CcbI. Au- 
rel. 2. Tard. 13. Si oscultUo venarum, ex redun- 
dance materia* venient, (luorem facial, cooveoit utl 
detractlone. tcil. sanguinis. 

MATBRI5, vel raatfirls, is, vel matSra, as, f. 1. 
picca , uaxipic, , Celticum lancea? genus. Vox est 
Gallic* : videtor autem esse, quam nunc Galli ma- 
tras, Itali bolzone vocant. Ccet. \, B. G. 26. Non- 
nulli inter carrot rotasque mataras ac tragulai sub- 
jiclebant, noslrosque vulnerabant, Turneb. legit 
maleret. Alii mazarat. Liv. 1. 24. Humero materi 
trajecto. Cic. 4. Nerenn. 32. 43. Materis transal- 
pine. Sitenna apud Non. p. 556. 8. ^erc. Galli 
materibug, Suevl lanceis conQgunt- 

MAlERNUS, a, um, adject, (mater) qui matris 
est, qui ad matrem pertinet, ^Tjtpixo; (It, mater- 
no; Fr.maternel, de mere; Bisp. maternal, ma- 
terno; Germ, zur Mutter gehorig , mutterh'ch ; 
Angl. of a mother, motherly, maternal). Occurrit 

— a) De bominlbuj. Enniut opud Non. p. 292. 
16. Merc Nisi palrem ma terno ssogulne exan- 
clando nkiscerer. Cf. Cic. Rote. Am. 24. 66. Ma- 
gnam possidet religionem psternus uiaiernusque 
sanguis. Tex. Heaut. 4. 1. 24. Maternus animus. 
Cie. Cluent. 5. (12). Quo enim est ipsum nomen 
amantius indulgenilujque materoum etc. Plin. il. 
Bill. rial. 41. 06. (237). Materoum lac. Liv. 1. 24. 
Materue patria. Sueton. Ccet- 8. genus. Id. Aug. 
4. origo. Id. Ner. 6. raemoria. Firg. 8. JZn. 498. 
mens. Nemetian. Cyneg. 19. Materni menses, h. e. 
quibut portatur fetus in utero. Ovid. 3. Met. 312. 
de Baccho Jovit femori intuto. maternaque tem- 
pore complet. Firg. 1. G. 28, Caesar cingens raa- 
terna teropora myrto. h. e. Veneris, qua ^Eneas 
mater fuit , ex quo Caterum genus. Id. 12. JEn. 
107. <Eneas msternis ssvus In arrols. h. e. qua 
ill! Venus mater ab Vulcano impetraverat. et 6. 
ibid. 193. Maternas agnoscit aves. h. e. columbas, 
que Veneris currum trahuot. et 4. ibid. 258. Ma- 
terno veniens ab avo Cvllenia proles, h. e. ab 
Atlante, qui pater fuit Majn, qua Mercurii mater. 
et ibid. 144. Deluro maternam invlslt Apollo, h. t. 
ubi eum mater Latona peperit. Ovid. 4. Fait. 131. 
de Fenere. Vere monet curvas rnaiema per aequora 
puppes Ire. h. e. ex quibus ipsa nata est. Horat. 
1. Ep. 15. 26. rebus maternis atque paternls For- 
titer absumptis, la dote e H patrimonio. Ovid. 3. 
FOnf. 2- 105, Quos (morel) Volesus patrli cogno- 
scal nominls auctor: Et Noma materous oon ne- 
get esse suos, h. e. unde genus duels ex parte ma- 
tris. Adde 4. ibid. 16. 43. Sic Firg. 11. JEn. 340. 
geous huic materna superbum Nobliilas dabal- Fat. 
Flacc 6. 584. materna velatus aruodine Peucroo. 
h. e. Maolidis paludis, cujus Alius erat. — Mater- 
tkb Idut dicuntur a Martial. 7. 74. ubi Mercu- 
rium alloquitur, Idus Alaja, quia ejus dies nalalis 
eraol: undc 12.67. Maja Mercurium creaslls Idus, 

— b) De bestiis et avibus. Plin. 10- Hitt. nat. 
33. 51. (103). Perdix pavore libera, ac maierna 
vacans cura. CoJum. 7. R. R. 3. 17. Ct agous 
condiscat mavemum trahere alimentum. Adde eumd. 
ibid. 2. 5. — NB. De cogoom. Rom. F. ONOM. 

MATERTBRA, as, f. I. matris meee *oror, sic 
dicta, inqult Paul. Diac. p. 136, 6. Mull., quasi 
mater altera : vel potlus a mater aimpliciler , ut 
tera mera tit vocis productlo. Paul. Dig. 38. 10. 
10. $ 14. Amlta: ea est palris soror. Mstertera : 
ea est matris soror. Adde Cajum ibid. 5 5. ts- 
t&«? , Sua , fArrtpoKcwfjvrjrrj (It. torella di mia 
madrt, zia; ¥t. la tosur de la mere, lante; HUp, 
tia, la hermana de la madre ; Germ, die Schwe- 
tter d. Mutter, Tante; Angl. a mother's titter). 
Occarrit — a) Generatim. Plaut. Cure. 5. 2. 3. 



MATHESIS 

Ft. Rogita, unde istum habeat anulum: pater istum 
meus gestitavit. cv. At.mea matertera. tl. Mater 
ei utendum dederat. cv. Pater tuus rurium lib). 
Cic. i. Divinat. 46. 104. Pucllam defatigaUm pe- 
tiisse a mstertera, ut etc. Ovid. 3, Mel. 312. Fur- 
tim ilium primis Ino matertera cunis Educat. Adde 
Pert. 2. 31. et 6. 54.; et Tac. 4. Ann. 71. Si- 
militer Intcript. apud Benzen. 6205. ols man. 

I- VITORIO fORTVHATO VIXtT A. XIII. MISS. Villi. 
V1T0RIA BR15SIS JIATKBTIBA CtC — 6)' Mater' 

tera magna est "avice mea soror, sorella di mia 
nonna. Paul. ibid. 1. $ 15. et Cajut ibid. 1. § 6. 
Hinc Paul. Diac. p. 138. 5. Mull.: Matertera palris 
et matris, mibi magna matertera est. — c) Ma- 
tertera major eat soror proavia me«e , torella di 
mia bitnonna: et dicitur etiam promatertera , ut 
docet Paul. ibid. § 16. et Cajut loc. cit. § 7. -— 
d) Matertera maxima est abavise me» soror; et 
dicitur etiam aimatertera. Paul, ibid. J 17. et 
Cajut loc. cit. 3. 

MATHEMA, fltis, n. 3. /ia&u/Aa, doctrina, atque 
adeo raysteria, arcana. Ammian. 22. 16. Per mun- 
durn internet malhemala bujusmodi ab /Egypto cir- 
cumlata. Plerique lea- areana. 

MATHEMAtrCA, a, f. 1. F. voc. »eq. io 6o. 

MATHEmAtICDS, a, um, adject. ua%T,pA.Tu6c,, 
ad maihesin pertineos, Fitruv. 1.1. ctrca med. 
Muilcen sciat, oportet, utl canonicam rationem et 
malbematicara cotam babeat. Plin. 29. But. nat. 
1. 5. (9). Ad siderum rootus ex epbemeride ma- 
tbematica elbos dare, et 30. ibid. 1. 1. (2). Ma- 
Ibcmatlcaa artes. Macrob. 2. Somn. Scip. 2. Cor- 
pora mathematics cogitation! tantum subjlcienda , 
non sensur. — Mathematical ditciplinte sunt geo- 
metric , arithmetics , et qua inde proflciscuntur , 
tstronomie, muslca, geographic, optica, etc. a ua- 
&slv diicere , quia vere et proprie scientia sunt , 
?t per certam demonstrtllooem percipluotur: unde 
vere discere dicuntur, qui ii lis dant operara. Vete- 
res enim Grasci bsac s fiaSrrifuxxct. appellabant, at 
Cell 1. 9. docet. — Hinc 

Mathematical , i, m. 2. absolute, subttanlivo- 
rum more, est % 1. Qui eas, quai modo dUimus, 
disciplines profl k etur, Cic. 1. Orat. 3. 10. It qui 
matheraatlci ^ocantur , quanta io obscuritate re* 
rum, et quam recondita in arte, et multipllol sub- 
tilique versantur! Id. 4. ^cad. (2. pr.). 36. 116. 
Ilia initio matbematicorom, quibus non concessis, 
dlgitum progredi non potsunt. Adde eumd. 1- 
7'usc. 2. 4. Seneca Ep. 88. a med. Magnum esse 
solem , pbilosopbus probabit: quantus sit, mathe- 
maticus, qui utu quodam el eiercitatione procedit: 
sed ui procedal, impetranda illi quadam principia 
sunt. 4f 2. Vulgo, ut ait Gell. loc. cit., raaihema- 
tlci dicuntur , quos genlllltio rocabulo Chaldsos 
dicere oportet , scilicet qui ei ratiocinalionibus 
astrorum, ut fitruv. loquitur 9. 7. a med-, ante- 
facta et tutors explicare el praavldere se arbltran- 
tur: el praclpue que eventuri slot bominl, ex poii- 
lione siellarum in natall hots, pradlcere proGten- 
tur, attrologi giudiziarii. F. CHALDJEUS. Tac. 
1. Bist. 22. Mslbemalici, genus homiaum poieo- 
tibus inSdum, sperantibus fallax, quod in civitate 
nostra et velabitur semper, et rellnebitur. Juve- 
nal. 14; 248. Nou matbematicis genesis tus: sed 
grave, tarda* Exspeciare colos. Tertull. Apolog. 43. 
Uarioll , haruspices , malhemalicl. Adde Sueton. 
Aug. 94., Ner. 40., Filell. 3. el alibi; et Am- 
mian. 20. 2. Sic Inscripl. apud Gruter. 708-8. 

KON 10 1 TV B , LICTOn , LACHR1XKS : DICtPtT VTH08- 

qvb (parenles) maxima mkndacis fama mathb- 

SflATlCI. 

Malhematica, a, f. 1. (subaud! ars) absolute, 
substanlivorum more, % 1. Esi malhesis, fxct&vj- 
(AaTtnvj. Seneca Ep. 88. a med. Philosopbla nihil 
ab alio petit, totum opus a solo excitat: tnatbema- 
llca, ut ita dicam, superficiaria est, In allcno adifi- 
cat, aliens accipit principia, quorum beoeficio ad 
ulteriora pcrvenial. ^ 2. Item ars pradlcendi 
futura ex astris, atirologia giudiziaria. Sueton. 
Tib. 69. Circa deos ac religioues negligentior , 
quippe addictus mathematicae, persuaiionisque ple- 
ous, cuncta fato agi. Hinc Imp Dioclet. et Ma- 
xim. Cod. 0. 18. 2. Arlein geometri* disctre atque 
exercere pub lice interest. Ars autem mathematics 
damnabilis est et interdicts omnino. 

MATUES1S, is, f. 3. Secondare corrituit, oon 



MATRAE 

imitandus , Prudent. 2. advers. Symmach. S'J3. 
Involvit matucsi , magicas impellil in arles . — 
Ceterum mathesis , ftaS^ot;, est discendi actus, 
perceptio, cognilio: a fj.3.'j%a.vu> disco. ^ 1. Pr»- 
cipue hoc nomine venit mathematica srienlia , la 
matemalica, ut dictum est in voce prsec. in fin. i. 
Cassiod. 1. f'ariar. 45. To artcm pra?dictam, ex 
disciplinis nobiljbus natam , per quadrifarias ma- 
thesis januas introisli. ^ 2. Speriatirn vero ea , 
quae ei astris fuluru prasdicit, astrologia giudizia- 
ria: qliam frustra ab errore ct vanitatc Finnic. 
I. i. JfJalhes. vindirare conatur. Spartian. Ha- 
drian. 16 Matbesin sic scire sibi visus est, ut sero 
t)al. Januariis scripseiit, quid ei toto anno posset 
evenire. Id. /El. Per. 3. exit: Fuisse liadrianum 
peritum matbeseos etc 

fllATRiE, arum, f. plur. 1. Malra?, vel Matres, 
ssepius furtasse Matrons dictce , sunt de<-e regio- 
num, vel urbium, vel pagorum tulclaics. Inscript. 
apud Gruter. 'J : J. 1. Mvrius avgvstis d- n. Alia 
ibid. 2. matris avg. justonia Bella. Adde alias 
ibid. 3. et 5. — Eiiani Malrabus pro Matris scri- 
bitur. V. I-TLIA t'nif. Inscript. apud Gruter. 02. 
J. dis matrabvs vicam vies pacis. Alia apud Mu- 
ral. 04. t. MATRABVS AVGC. MARTIAL1S AVGG. VER- 
ua bx hisvensalore Ex voto momtvs. V. MA- 
TRON.*., — Sunt tarnen qui putant, Matras fuisse 
appellatas honoris ergo Junones Augustarum. V. 
JUNO. 

MATRALlA , Jum , n. plur. 3. /xijTptxa, matris 
Ma tut as festa , terlio Idus Junii a matronis cele- 
lirari soli la. Paul. Diaz. p. 125. 10. Mull. Ovid. 
(5. Fast. 475. lie bonse matrcs, vestrum Matralia 
f est urn , etc. Varro 5. L. L. 106. Mutt. Test u a- 
tium, quod in tcstu caldo coquebatur: ut etiam 
nunc Matraiibus id faciunt matrons. (V. Ovid. 6. 
Fast. 533) Adde Vet. Calendar, apud Gruter. 
133., ubi ponilur hoc feslum 111. Jd. Jun., ut di 
clum est. 

MATRATL'S, us, in. 4. dignitas sacerdotalis re- 
mind, quae mater dicebaiur. V. MATER II. 4. 

MATRESCO, is, ere, n. inchoat. 3. a mater, est 
main similcm fieri; madreggiare, fMjrpw^w. Pacu- 
vius opud Non. p. 137. 7. Merc. C'tinam nunc 
inatrescam ingenio, ut meuiu patrem ulcisci queam. 

MATRlCALIS, e, adject, (matrix) ad matrkem 
pertinens, ut Malricalis herba, Apud. Herb. 66. — 
fegel. 1. Veterin. 10. Matricalis' vena. h. e. quae 
prope ven treat est; nam matrix apud Veteritiariot 
est venter: bine Id. fegel. 5. ibid. 11.2. Schneid. 
De matricc auferunt sunguinem. V. DEMATR1CO 
et MATRIX II. 3. 

MATRlCI. r. MATTICI. 

MATRlCIDA , * , cointn. gen. (mater et t'aedo) 
qui malrern occidu, matricida, jAijTpojtTcnc;. Cic 
1. ad Q. fr. 2. 2. Quem scribis certi»>»mum ma- 
tricidam. Sueton. Ner. 21. Cantavit Grestein tna- 
tricidam. Adde Nepot. Epam. 6.; ct Capelt. 5. 
p. 150. — I'er tniPsin. Auson. de XII. Cassarib. 
35. Matrique cida Nero proprii vim perlulit cutis. 
Al. tamen Jegunt Matricida Nero . ut secundam 
necessitate prod merit , ut in parricida fecit Id. 
Telrast. de Ccesarib. 21. Sic Sidon. carm. 5. 290. 
Matricida piuj: sed ne sprevisse dolorem etc. 

MATRlClDtUM, li, n. 2. (mater et csedo) ma- 
tricidio , matris occisio. Cic. 1. Invent. 13. 18. 
Orestes si nccuselur matricidii. 

MATRlCt'LA , <e , f. 1. album , seu charts , in 
quo certorum hominum notr.ina descripla sunt, ut 
mililum, notariorutn, advocalorum, agentium in re- 
bus , etc. Est aulcm deminut. matricis, qun idem 
quandoque significat, quod ea, velut matrice, con- 
tsnentur miliies, matricola , indice , nola , cila- 
logo. Veget. 1. jfilit. 26. Produceodi tirones sunt 
semper ad campum, et secundum malricul* ordi- 
nem in aciesn dirigendi. Adde 2. ibid. 2. et 5.; et 
Imp. Leon. Cod. 12. 20. 3. et alibi. Inscript., quae 
pertinct ad aim. a Chr. n. cscm. , apud Fea 
Framm. di Fast. cons. p. 77. uomikb, pkbmittas 

AEDiriClO S1K0 POSCOLVMNAM DIVORVM RIAnCI ET 

FAVSTl>AB PEDIBVB PLVS MINTS *ACE(tB KT 

IS MATRICVLA SIPB 1KIVRIA CVIV'SOVAM SBCVNDVM 
UTTER AM RATIOSALIVM QVA9 SVRIKCI I>A CaS- 

siod. 11. fariar. (5. Transgressio matricula actio 
tua est. V. MATRIX II. 4. 

MATRICfJLUS, I, ru. 2. pisris nobis ignotu« 
apud Jpul. de Mag. 

Tom. III. 



— 193 — 

MATRICES. V. MATRIMUS. 
MATRlMONlALIS , e, adject, matrimoniale , 

I'ap.TiXtoi , ad matrimoniuin pertiuens. Firmic. 7. 
Mathes. 17, Matrimoniales tabul*. Quintil. De- 
clam. 342. in lemmate. Misit ille matrimooiali 
habitu ancillam. Al. rectius leg. rnalronali. 

MATRlMONlCM , li , n. 2. coujugium .. viri et 
mulieris legitima ronjugatio: a mater: nam mo- 
mum mcra vocis productio est, ut a pater patri- 
monium , a sanctus sanctimonia , etc. A moire 
aulem nominatur, in omen et spem, quia quum pro- 
lis causa suscipiatur, sunimum votum est, ut ea 
quse ducitur, mater fiat. ou£uyi* (It. matrimonii; 
Fr. mariatje ; Ilisp. casamicnto , boda ; (Jerrn. d. 
Eke; Angl. marriage, wedlock, matrimony). 

I.) Proprie. Cic. Cluent. 62. 175- Jus illtid 
matrimonii castum atque legitimum . damnatione 
viri subitum arbilrabatur. et ibid. 12. 35. Ouse 
nuplias nort diuturn;e fuerunt: erant cnitn non ma- 
trimonii dignitaie, sed sceleris socielatc conjunct;*. 
Plant. Trin. 3. 3. 4. Ire in matrimoniuni. andar 
a marilo. Cces- 1. U. G. 3. dare cuipiam Cliarn 
suam. Justin. 1. 4. 4. tradere. Rursus Cobs- 1. B. 
G. y. ; et Cic. Cluent- 44. 125. alicujus filiam uu- 
cere. Sueton. Domit. 22. oflorrc alirui. Id. Cces. 
27. ct Aug. 63. petcre sibt aliquam. Justin. I. 
10. 14. et"0. 5. U. recipere. et 2. 4. 24. assu- 
mere. Cic. 1. Divinal. 46. 104. collocare. Id. 2. 
Fkil, 18. 44. Locare in rnairimonio stabiii et cer- 
to. Id. 4. f'err. 30. 11. et Justin. 7. 6. 11. habere 
aliquam. Cur£. 6 V.'a med. et 5. 1. et 8. 1. Quam- 
piam matrhnonio secum conjungere. et 8. 4. ad 
[In. sibi aliquam adjungere. et Tac 15. Ann. 71- 
lenere. Rursus Curt. 10. 3. Filiam secum jungere 
in matrimonio. el S. 4. ad fin. Jungi alicui jure 
matrimonii. .Sueton, Tib. 4U. Dimitteic aliquam e 
tnatrimonio. ripudiare. Plaut. Merc. 4. 6. 6. Ma- 
trimonii) uxorem etigere. cacciare. Tac. 11. Ann. 

12. eilurbare. et 13. ibid- 1U. depellere. Cic. Ccel. 
14. 34. Tencre matrimoniuni alicujus h. e. esse 
alicujus coDjugem. Sic Tac. 6. Ann- 47. Est mihi 
cum aliquo matrimonium. h. e. sum ejus conjux. 
Id- 12. ibid. 5. Matrimonium pacisci inter aliquos. 
Sueton. Cal. 25. contrahere, dimillere, tenet e. h. 
e. inire, solvere, servare. el ibid. 12. Polliccri ali- 
cui matrimonium suum . h. e. se conjugeni fore. 
Id. Oth. 10. Matrimonio aliquam de>linare . et 
ibid. 3. Matrimonium diducere. GelL I. G. capes- 
sere. Massur. Sabin. apud eumd. 1'J. 15. dirimere. 
Tac. 15. Ann. 53. exfr. Alii matrimonio sc ob- 
sttingere. Justin. 10. 1. 1. Filios justo matrimonio 
suscipere. Cajus Dig. 23. 2, 17. Matrimonio jungi. 
Papinian. ibid. 15. Convenire alicui in matrimo- 
nium. 

II.) Translate. ^ 1. L't eonjugium pro utore 
apud Taciturn, sic per synerdocben matrimonium 
dicitur de ipsa conjucc , praecipue raiioue habila 
generis et conditionis, prout splendorcm addit, di- 
viiiaa, opes aliaque commoda. Liv. 10. 23. Convo- 
catis plebejis matrimoniis conquesta i;ijuriam pa- 
trieiarum. Al. leg. matronis. lmmo quum , teste 
Dralenborg. valde dubla sit lectio , .*l.aluoiidum 
videtur hoc sensu vocabulum apud scion.; <evi 
scriptore>(USu venisse. Sueton. C&s. 52. Ne provio- 
<"ia!ibus quldcm roHtrinioniis abstinuisse. Flor. 1- 
1. 10. Itaque matrimonia a fmiliinis petila. Justin. 
3.3. 8. Severius matrimooia sua >iri coeri'ent. Id. 
3. 5. 6. Polliceri servis matriuionia inieriectorum. 
Adde eumd. 14 3. 7. et 18 5. 5. Sic Tac. 2. Ann. 

13, Matrimonia ac pecunias hostium praed* de.sti- 
nare. Adde Ammian- 23. C. ^ 2. De bonis n 
matre relirlis , ut patrimonium dicitur de relictis 
a patre, allerunlur loca ex L. Seneca \. Eenef. ?,. 
ad ftn., M. Senec. 2. Controv. U. , Sueton. Aug. 
40. et f al. Max. 7. 8. n. 2., nu* docti viri parti :u 
ailmiilunt, partira rcspuunt, turn ob dubiam lectio- 
ncin, qjum alii cod. putiimonium hab''ant, turn ob 
insoleotiatn hujusmodi notionis. V'. Casaubon. ad 
Sueton. loc. cit. 

MATRIMC'S, a, uin. adject, (mater). Lis esi inter 
graminalicos de quaniital*; pruutlimae, qua' adhui- 
est sub judice, quia nihil icni afl'erri adhuc poluit. 
— Apud Paul. Diac. p. 126. 2. Mill, est teniae dc- 
clin. Matrimes, inquil, et patriines dicunlur, quibus 
inatres et patres adbuc vivunt. Sic Id. p. 03. 6. 
Flaminia dicebaiur gacerdotula , qua? t'laminics 
Diali prajmiuisliabat , eaqne paUiiiies ct msLri- 



MATRONA 

roes erat etc. Ubi patrimes et matrimes recti 
casus siagulares sunt: dubitabilque fortasse quis- 
piam, an patrimis et matrimis ail legendum. — 
Cetcrum matrimus est qui matrem habet supersti- 
tem, chi ha to madre ancorviva: sicut patrimus, 
qui patrem. Festus p. 231. 2. Mull. Pater patri- 
mus dicebaiur apud anliquos, qui quum jam ipse 
pater essel, habebut etiam turn patrem. — Habet 
prajcipue locum in sacris, in quibus id servabalur, 
ut qui pueri, puellaeve adbibebanlur, patrimi ma- 
trimique e^sent. Cic. liar. resp. II. 23.; £ii>. 37. 
3.; Tac. 4. Hist. 53.; Maaob. 1. Saturn. 0.; 
Zamprid. Elagab- 8.; Vopisc. Aurel. 19.; et Gtll. 

I. 12. — In nuptiis quoque patrimi ct matritm 
pueri tres adhibebautur: onus qui facem pra»ferrci 
ex spina alba, qui noctu nubebaut: duo, qui nu- 
bentem lenebant. Ita Festus p. 245. I. et Paul. 
Diac z p. 244. 1. Mull. 

.MATRIX, icis, f. 3. (mater) femina brutorum , 
qua fetus gratia alitur; qua: et mater dicitur (It. 
bestia femmina da ruzza; Ft. mere, fernelle pour 
reproduirc; Ilisp. madre, la hembra de las be- 
stias , que tiene hijos; Germ, von 'fhieren, die 
Multer - oder Zuchtlkier ; Angl. a female of 
any kind kept for breeding young). 

1.) Proprie. f'arra 2. B. ft. 5. 12. Habco tauros 
ad matrices septuaginta, duo, unum anniculum , 
alterum bimum. Co'um- 7. //. K. 3. 12, de ovib. 
Ut eadem ratio ne matrices ineaotur. Id. 8. ibid. 5. 

II. de galtinis. No incubantes matrices ab aliis 
avibus inquietentur. Adde eumd. ibid. 11. 12. 

II.) Translate. ^ 1. Dicitur de arbore, quse 
sloloncs ci se gignit. Suelon. Aug. 9\. a med. E* 
palma enata soboles adeo in paucis diebus adolc- 
vit , ut non squipararet modo matricem , verunr 
etiam obtegeret. ^ 2. Est etiam rcceptoculum 
fetus In feminis, vulva, matrice, priTpct. Plin. 27. 
Hist. nat. 10. 60. (86). Radii glycysidei *anat 
matricem et stomacbum , decocta in vino. Har- 
duin. , quem Siltig. sequitur, ex MSS, legit arte- 
riam et slomachum. Fegel. 1. f'etcrin. 5. in /in. 
Ad matricis dolorem medicamen. h. e. ejus partis, 
qua rnatres Sunt. % 3- Hinc etiam latiorl sensu 
apud Veterinarios matrix est venter, fegel. 6. f'e- 
terin. 4. Schne-id. Ven* matricis. h. c veose ven- 
tris: quas etiam in spadooibus el admissarils equls 
Id. inesse affirmat ibid. 7. Et Id. 1. ibid. 16. Sed 
primum de matrice tollcndus est sanguis. Similiter 
Pelagon.i. 1. Sanguis do malrice (equis) tollatur. 
Ibid. Hippia.tr. p. 175. vptj au'tov dvai^idaic^a.i 
ex T-rj; xot)»ia;. Adde Feget. 1. ^elerirt. 25. et 
alibi sspe; et V. DEMATRICO. ^ 4. Est etiam 
album, seu catalogue certorum bominum, registro, 
ratalogo: unJe matricula, Tertull- Fuga in per- 
sec. 12. In inalricibus beneflciariorum et curioso- 
rurn Chrisliani quoque vecligales cohtlncnlur. Sir, 
in niulila Inscript. apud Henzen. 7162. skcv.n- 
dvm matricbm PVBUcam. ^ 5. Per metaphorant 
est mater, origo, fons primus. Terlull. Virg. vt 
land. 5. Ei'a matrix generis feminini. Id, advers. 
Jud- 2. Primordiulis lex data Adae , quasi malrlx 
omnium pr*ceptorum Dei. Id. advers. Bceret. 21. 
Kcclesi* Aposlolicee , matrices et originales Rdei. 
Id. advers. Valentin. 7. Matrix et origo eoncto- 
rum. Id. liesurr. cam. 63. Si etiam ipsa vasa de- 
fecerint, quum de illis quoque cffluxcrll (caro), in 
suam matricem lerram quasi per ambages resorbo 
tur. — IfB. fuerunt inter Lexicographos qui pu- 
taruul matrix esse epllheton Veneris, sic enlm In* 
pcodum censuit Or ell. in Intcript. 1373. At cIbt. 
Mommsenius Inscript. Neap. 2601. pro matrix 
iegil SATRIX. 

MATRON A, re, f. 1. (mater). Licenter piimam 
syMabam corripit Ennod. 7, Ep. 20. Quae serval 
mentis lory in fidelem , Exoptet siroilcm mationa 
sortctn. — Mairona est muller, quce iri matrimo- 
nium cum viro convenit, quoad in matrimonio ma* 
net Olim distinguebalur a matrtfamiliat ca ra-. 
lione , qua in FAMiLIA est dictum. Et appellata 
est wioirona a mater , quia quum in spem prolls 
duceretur , omen ejus rei in ipso statira nouiine 
esse voluerunt, ut Gell. 18. 6, docct. oiKoSeoirotvsc 
(It. moglie, maritala, motrona; Fr. femme ma- 
rite, dame, mairone ; Hisp. muger , matrona , 
dama , sehora; Germ, eine verheirathele Frau , 
Fran, bes. von vornehmen Fraucn ; Angl. a mar- 
ried ti/JKion, wife , matron). Octurrit — a) Dc 

2rj 



HATRONALIA 

its 5 quae summo sunt loco, Ennins apud Cic. 7. 
Fam- 6. Qua? Corinthum avcem aliam habebant . 
ntalrcnae opulentae , opiimales. Plant. Cist. 1. i. 
26. Ubi istas videas summo genere natas summa- 
les ma Iron as. Cic. 2. rfe repuht. 7. Sabinas hone 
sto ortas loco virgincs — Consualibus rapi ( jfojnu- 
lus) jussit, e.isque. in familiamm aniplissimarum 
matrimoniis colloca\it. Qua ex causa quum bell urn 
Romanis Sabini inlulissent - cum T. Tatio, rcge 
Sablnorum, fedus icil , maironis ipsis, qua? rapt* 
erant , orantibus. Liv. -29. 14. Matrunae primores 
fiviialis, inter quas unius Claudia Quinlae insigne 
est nomen, (decs statuam) accepere. — b) Iiern 
usurpatur raiione habiia honcst.ilis nmrumque san- 
ctilatis: el malrona? univeriim'diclie uxoics inge- 
nue , pudicse , honeslrc , she filios haberent , give 
non: casque slolis utebantur, sicut famosa? Icmiuie 
togis. Hinc Horat- 1. Sat. 2. 63. quid inter -Est, 
in malrona, ancilla, penemvc logatu ? Afranius 
apud Non. p. 174. 9. Merc. Tuam majestutern et 
nominis matrons; sjnctiludir.cm. Cir. lest. 13.32. 
PeluSiDler facimus, si ntatieiiifuniilias secus, quam 
maironarum sanclitas pustular, nomirsarnus. Cf. In 
script, apud OretL 27 '. 39. l. bai.biak clabissimae 

FEM1KAB V KTERIS SA1KCTITATIS MATKO^AK. JufUfl. 

29. 4- 12. Vera ornnmenta matronatnm pudscitiam, 
non ve6ies esse. Plaut. Stick. I. 2. '43. Quibus roa- 
ironos moribus , qua? upturn* sunt , esse oportet. 
Horat- 1 . "Sat. 2. 94. Malronre pra'ter faciem nil 
cernere possis. — c) Hi.ic uieretricibus oppooun- 
tur. Plaut. Cist- 1. 1. 80. Matronre mag'is conduci- 
bile est istuc, mea Silenium, unum amare et cum 
eo a?iatem exigerc, cui nupta est semel : verum 
enim meretrix etc. Adde eumd. Most. 1. 3. 33., 
Cat. 3. 3. 22. et Mil. gtor. 3. 1. 196. et Mo- 
ral. 1. Ep. 18. 3. Ul rnatrona meretriri dispur eril 
atque Discolor. — it) Quapropler malrona dici- 
tut Juno ab Horat. 3. Od. 4. bit Hinc (ttel.it) ma- 
lrona Juno, et Inscript. apud Or ell. -203"). matro- 
kis ITSOKIBVS, Sic Juno dicitur ab Ovid 6. Fast. 
33.;- et SU. It. 8. 220. malrona Tonantis. — Et 
matronal dicuntur etiam dece regionum , rel ur- 
bium tutelarcs . Inscript. apud Grutet ■ 91. 1. 

MATBOKIS ASKKEC1NEHABVS. Ct ibid. 2. MATBOMS 

RAMAVKHia. Alia apud Spon. Miscell. anliq. p. 10b. 
MATBOMS cabiabvs. V. AL'FANLE et MATR/E. — 
Numquam vero virgincs Vestales matron* appel- 
lantur, ul plurimis detnonslrat Drakenhorg. ad 
Liv. 29. ii. — e) ticneratim de ingenuis uxo- 
ribus, itemque de mulieribus. Cic. 3. Nat. D. 18. 
47. Quae s^ded), quia partus maironarum- tucatur, 
a nascentibus Nascio nominata est. Tibu.ll. 2. 5. 
Ul. Et fetus rnatrona dabit. Horat- 4. Od. 15. 27, 
Cum prole matronisque oostris Rile dcos prius ap- 
precati. Id 3, Od. '2. 7. ilium Malrona bcilanlis 
lyranni Prospiriens et adulta virgo etc. Odd. Ne- 
void. 5, 85. Dignaque sum et cupio fieri malrona 
potenlis. Ennius apud Servium ad f-'irg. 1. C t8. 
MatronaB muros compient spectare faventes . Cf- 
t'irg. 11. /En. 470- turn muros varia rinxere co- 
rona Matrons; puerique . Plaut. Paen. prol. 32. 
Matrons lacilas spectenl , tuctiae ride.int. Sueton. 
JVer. 27. Dispositas per rtpas taberose, insignes ga- 
neas et mationorum institorias operas iinilantium. 
Adde eumd. Tib. 35. — NS. De nom. propr. 
V. ONOM. 

MATR0.\AUA , luui , d. plur. 3. V. voc. seq. 
in fin- 

51ATRONALIS, e, adject, da rnatrona, ad ma- 
trooani pertinens , morius. Liv. 26. 49. sub fin. 
Quae oe in malis quidem. oblitae decoris rnatronalis 
eslis. Plin. 5- Ep. 1C. rN'onduni annus quaiuordecim - 
impleverat, et jam ill) anilis prudentia, rnatronalis 
gravitas erat. Sueton. Tib. 35. Matronalis dignitas 
t'lp. Big. 47. 10. 15. ante med. Si non rnatrona li 
habit u femina fuerit, e: quis earn appe] la verit, in* 
juriarum non tenetur. (malronakm habilum puto 
siolam. Paul. Diac- p- 125 15. Mull. Matronbs 
appellabant fere eas. quibus stolas babendi jus erat. 
Tertuli. quoque Pall. 4. a med, uefas fuisse ait , 
malronam in publico sine stola). Colum. 12. R. R. 
procem. § 8, Apud Romanes fere domesticus labor 
rnatronalis foil, et mox § 7. Matronalis sedulilas. 
Ovid. 2. Fast. 828, devil, Et rnatrooaSes erubuere 
gena?. Mar cell. Empir. c. 23. p. 120. reiro cd. Aid- 
Nilrum album matrouale. V. NITRUM. — Htnc 

JUatronaKa, ium, n. plur. 3. absolute, subslan- 



— 194 — 

lirorum more, sunt festa Romas a malronis ccle- 
brata Cal. Mart, in bonorem Martis, vei quod is 
fecundam dc se Iliam fecerat, vel quod tempus illud 
rebus fecundandis aptum est, \el quod eo die Ju- 
noni temphim dedicatum fnit in Egquiliis , vel 
denique , qund Sabina? matron* a Romanis roptae 
pugnum inter cos et parenles in'.erventu diremis- 
*eul. Ovid. 3. Fast. 2-J9. et s^ftf. Cf. Tibull. 3. 1. 
1. : Martial. 5. 84.; Juvenal. 9. 5t.; et V. CA- 
LEXD.'E. Sic F'et. Scholiast, ad Juvenal- loc. cit. 
Calendis Marliis, in quibus Junonis sacra cclebran- 
tur a matronis , quia tunc Ilia compressa est a 
Marie, et Porphyr. ad Horat. 3. Od. 8. 1. Calen- 
ds?, autcm Manias hodie quoque maironarum dies 
festus est. 

MATRONALITER. adverb, ut malronam decel. 
Inscript. Chriftiana apud Staff. Mus. Ver. 464. 
6- pfscensia ovonvvLTDEVS h. x. f. (ft. e. bonestse 
memoriae fensiua) boms natalibts nata matbo- 

MAI.1TRH KvrTA VXOR CASTA MATER P1A GEKT1T Fl- 

lios in. et eiliaS ii. etc. Its matronaliter nupta 
pro matronaliter nuper legend, monet Giovenazzi 
in Aveja p. 71. frelus auctoriiate loci Act. S. Per- 
petuoe apud Ruinart. Vivia Perpetua honeste naia, 
liberaliler instituta, matronaliler nupta. ft. e. juslo 
matrimonio nupta, non concubina loco babita. 

MATRON. -VTCS, us, m. 4. rnatronalis habitus et 
conditio. Jpul. 4. Met. Unicasn virginem flio libe- 
ral! , et, ut matronatus ejus indicabat, summalem 
ejus regionis advebebant. Oudendorpius recte pu- 
tat, voccm matronatus ex duabus rnatronalis orna- 
tus per compendium scriptura? esse contractam- 

MATROLM , i , n. 2. templum matri deOm sa- 
crum, afferunt nonnulli ex F'arrone (t- Ii. R. 7. 
6.) apud Plin. 16. Hist. nat. 27. 50. (115). At SU- 
tig. ad Plin. I. c. hujusmodi vocem recte damnat. 
MATRUELIS , is . m. 3. figliuolo delta sorella 
di mia madre, cugino, films materterse mea», sicut 
patruelis est filius patrui mei. Aurel. Vict, de 
orig. gentis Ron. 13. extr. Piso quidem, Turnum 
matruelem Amatae fuisse tradil. Martian. Dig. 4S. 
9. 1. Si quis patrem, matrem, frairem, gororem. 
patruclem, matruelen), etc, occiderit, 

MATT A, ae, f. 1. sluora, i:'a~o;, storea, teges. 
quas fit ex cannabe crassiore, jjneo, setrpo, sparto, 
aut palma intextis. Alii exponunt culcitam stuppa, 
vel fiEHo, vel rudiore lana fartam : repetuntque ejus 
originem a lingua Hcbraa . Ovid, 6. Fast. 679. 
plaustroque morantes Sustulit: in plaustro scirpea 
matta fuit. — Hinc matrartus, qui in tnatta dor- 
mit. Augustin. 5. contra Faust.5. Quia in mattis 
dormiunt , maitarii appellanlur: a quorum stratis 
loose dissimiles fuerunt pluma Fausti et caprinas 
lodires. 
M ATTAR I US. V. in voce priced. 
MATTE. 4. V. MATTY A. 

MATTEOLA, as, f. 1. parva maltya. Arnob. 7. 
25. Frustilla base parvula pro suavibus matteolis 
sumunt. Alii scribunt mateola et macteola. 
MATTUniUS. V, MATERIARIUS. 
MATTlCI , eognominantur homines malarum 
magnarum , atque oribus late patenlibos. Paul. 
Diac. p. 126. 1. Mill, Est a u tern vox Grasras ori 
ginis. nam fxdrrw , vel paiota est tubigo: malis 
eutem cibus subigitur: item ftatrua, a; . tnalam 
signiCcat. Hesychius: Marrilat , yva&ot . Qua re 
apud Paul. Diac. male a'ii leg. fnafric*. 
MATTfUM. V. MATERIA RIUS. 
MATTL'S vel malus, a, urn, adject, in Glossis 
Isidori exponhur, bumectus, emollitus, subactus, 
maceratus, a fiaaow, seu fAarrw, tubigo. Salmas. 
ad fupiic. Procul. 13. et alii leguot apud Cic. 
16. Alt. 13. Longulum sane iter, et via matta. ft. 
e. lulosa. Sed mire hie lectio variat. Similiter apud 
Petron. fragm, Tragv.r. 41. Burmann. extr. Pla- 
ne watog sum: ylnum mibi in cerebrum abiil. ft. 
e. madldus, vino subactus , ot domitus. Alii leg. 
mattus; alii a liter. 

•MATTYA vel mattSa. as, T. i.vivanda delicata, 
manicarelto , ^a-rrja, omnis generis cupedias, et 
jucanda edulia, coquorum eiqiHsito artifkio facta. 
Martial. 10, 59, Dives, et ex omni posita est in- 
structa macelio Casna tlbi: aed te msttya sola Ju- 
vat. Alii leg. juvant, ul sit plurale neulrum. Id. 
13.92, Inter aves turdus, si quis roe judice certet, 
Inter quadrunedes mallya prima lepus. Alii leg. 
gloria . Seneca 4. Conlrov, 27. a- med. Ego ad 



MATURE 

Ctesarcni non sum iturus cum matlea. ft. e. cum 
Turdo, bomine infatni et invido. Petron. fragm. 
Tragur. 65. burmann. Hanc humanitatem iii>e- 
cutas sunt matt eas , quarurn etiarr. rccordalio me 
offendit. Singula; enim gallina; altilespro turdis cir- 
cumlatae sunt , et ova onserina pileata. (Apud A- 
then. I. 14. cult, naranrltt mattvae ex gallina, aot 
per Jice, aut folurnba, tiadilur ratio: qu<e avfcS \a- 
riis condimentis imbutas, inlegra?, et cum suis plu- 
mis inferri pos^int.) Sueton. Cat 38. Multis vene- 
natas matteas misit. Alii leg. macteas. Hinc mat- 
teola apuii Arnob. Improbant Critic!, si per ct scri- 
batur, ex origin? (irseca, ei MSS. 

MATGLA , a? , f. 1. vas quodlibct ad munduro 
muliebrem pertinens. 

I.) Proprie. ^ 1. Universim dicitur de quolt- 
bet vase. — a) Generatim. Ulp. Dig. 34. 2, 25. 
$ 10, Continenlur mundo muliebri specula, ma- 
tulas, nnguenta, visa unguentaria. Paul. Sentent. 
3. 6. 83, Mundo muliebri cedunt speculum , con- 
chas, situli. Hinc videre est, situlos et matulas 
idem esse. — b) Speciatim est conviciurn homi- 
n:s nihili, meticulosi, inepti, da poco, da nulla. 
Plaut. Pers. 4. 3. 64. numquam ego te tarn esse 
matulam credidi. Quid nieluis? — c) Iiem spe- 
ciatim Est modus matuta proverbialis diclio, qua 
inscripsit Varro utiam e snis Saluris , in qua de 
ebrietale agebat. Ea nos monitos voluit, non ultra 
esse bibendum. quam virus ferre possint. Pauca ex 
ea fragments servavit Non. p. 5. 16., 28. 19., 83. 
23., 146. «., 172. 25., 54*. 27. et 545. 3. 11. et 
22. Merc. ^ 2. Speciatim est vas, quo excipitur 
saccatus corpore humor: cujus matella demimiti- 
vum est. Plaut. Most. 2. 1. 39. Jam hercle ego 
vos pro tnatula babebo , nisi mihi matulam datis. 
Hieronym. Ep. 117. n. 8. Matulam poitare. Sic 
Paul Diac. p. 125. 18. Mull. M a tula vas urinae. 
II.) Translate matula conspurcata dicitur im- 
pujicus , cinaciius. qui muliebria passus est. Vel. 
'■ Scholiast, ad Juvenal. 2. lb. Archigallus. cinasdus, 
quern masulum conspurcatum i corrige matulam 
conspurcatam ) dicimus. qui puLIice impudicitiam 
perpe_*sus est. /". MATELLA II. 

MaTCRaTE, adveib. (maturatus) occurrit trans- 
late tan turn, et est mature, festinunicr, ccr. cck- 
rita. Plaut. Mil. glor. 4. 2. 101. Jube matuiate 
illam cxire hut. Id. Pseud. 4. 7. 5S. .Maturate 
properare. Liv. 32. 16. Jussis ceteris, quantum 
maxhiie possent, ciaturate sequi. 

MATC RATIO, onis, f. 3. (ma turn") actus mnlu- 
randi ct cum debits matLritale pcrficiendi. Trans- 
late Cic. 3. Herenn. 2. 3. Dolus malurationc con- 
sumitur. 

MAtCRATO et 

MATCH AT US, a, urn. V. MATL'RO. 
MAtCRE, adverb, (maturus). Comp. Maturius 
et Sup. Maturrime et Maturissime 2. — Mature 
translate tanturn de tempore occurrit; et f 1. 
Est tempesti i e, in tempore. o>oaJ.(t>:, pSy-cucoh; (It. 
a tempo; Fr. en son temps, a po : nl , a propos , 
a temps; Hisp. a tiempo, a propnsito ; Germ, zei- 
tig, zur redden Zeit; Angl. in time, seasonably. 
opportunely'', hoc est neque cito, neque sero. sed 
medio quodam tempore, ut Nigid. bene ac proprie 
exponit, apud Gelt. 10. II. lit enim in frugibus, 
et in potnis matura dicuntur, quae neque cr.uda et 
immitia aunt , neque caduca et decocta , Bed tem- 
pore suo adulta ma'.urataque; ila mature fieri di- 
cuntur, qua? ncc cito nimis et propere, neque se- 
rius tardiusquc fiunt, quam par est. Hanc vim ac 
temperameruuni exprimit illud provevbium , quod 
frequenter Augustus in ore babebat, on£\J%* ppa- 
h~s<a; festina lenle, ut est apud .S'ueton. Aug. 27., 
per quod monebat, ut ad rem agemlam simul adhi- 
beretur et industrial celeritas, et di'igcnliae tardi- 
tas : ex quibus duobus contrariis fii maturitas. 
Race ex Gelt loc. cit. Cic. 6. Verr. 44. 96. Cu- 
siodes mature scnliunt: signum buce'ra^ dalur. 
Cats. 3. B. C. 7. Bibuluo satis mature occurrit. 
Salt. Cal. 1. extr. Prius quam incipias, consul to; 
et ubi consul ueris, .mature facto opus est. ^ 2. 
Quia vero quod non segniter fit, mature fieri dici- 
tur, ut ibid, subdit Gellius; progressa significatio 
est: et non jam, quod non segnius, sed quod festi- 
nalius fit, id fieri mature dicitur (It- presto, tosto, 
per tempo, a buon'ora; Fr. ui'te, promptement, 
hativement, a la hate; Hisp. aprisa. de pronto, 



MATUREFACIO 

prettamente, tempranamente; Germ, zeitig, frisk- 
zeitig , bald, tcbUll; Angl. quickly, early, $oon, 
speedily, hastily); cui oppooitur sero, tar.de, leote; 
ut ex. gr. apud Colttm. A. R. R. 23. 3. Horum yir- 
gultorum nntura talis («(), ut qiunto maturius de- 
toosa lint, plus materis, quanto serius, plus fruclus 
afferani.Ctc. Senect. 10. 33. Nee unquam sum assen- 
sus veteri illi laudaloque proverbio, quod raonet, 
mature fieri senem, si diu velis ease senex. Ego vcro 
me minus diu senem esse maliem, quam esse senem 
ante, quam essem. Id. 3. Fam. 3. Tantus consen- 
sus seoalus fail, ut mature proficisccremur, paren- 
dum til fuerit. Cces. 4. B. G. 6. Matorius, quam 
ronsueverat, ad exereitum profic'ncilxxr. Sail. fragn\. 
Hist, apud Charis. 2. p. 184. Putsch. Uli Lepidus 
ct Catulus decretis eiercitibus maturrume profici- 
scereatur. Sueton. Oth. i. Quo facto sicut gloriam 
auiil, ita gruliam minuit. quam tamen mature re- 
cuperet. Cic. 3. Q. Fr. i. 4. Balbum sis mature 
Romam bene comitatum esse venturum. Cces. i. 
B. G. 33. sub fin. Quibus rebus qrim maturrime 
occurrendum pulabai. Cic. Ccecin. 2. 7. Ut qus- 
que res est turpissima , sic maiirae et maturissi- 
me vindicaada est: at ea, in qua existimationis pe- 
riculum est , tardissime judicatur. Id. 3. Oral. 20. 
74. Qui omnium maturrime ad publicas causas ac- 
cessed™. Nep. Atiic. 2. Pater mature decessit. h. 
e. cito et ante tempus. Sail. Jug. 21. Hique ma- 
ture oppida babuere. h. e. ante alios cirra po- 
pulos, qui diulius sine illis agitavere. Ca to ap ad 
Charis. 2. p. 184. Putsch. Maiimos tumultus ma- 
turissime di«jeci Blqae consedavi. h. e. perbrevi 
tempore. Cic. 5. Ferr. 24. 60. Ut eo eclerius de 
isto transigamus, quo tnaturius ad Aproniuro pos- 
sim pervenire. Sail, in oral. L. Philippi contra 
Lepid. § 16. Perge, qua cceptas, ut quam matur- 
rume merits invenias! Sueton. Aug- 32. Judice* 
a tricesiroo statis anno allegit, id est quinquennio 
maturius , quam solebant. cinque anni prima. 
% 3. SigniGcat elism tarde, lente, ut pomo lentc 
diuque maturescunt, et post diutinum tempos ad 
maturitalem [lerveniunt , a poco o poco, lenta- 
mente. Hanc et superlores significationes conjun- 
ct Plaut. Cure. a. 3. u. 10. Qui homo mature 
quaesmt pecuniatn , Nisi earn mature parsit, ma- 
ture csurit. ft. e. qui vis et sgre qussivit pecu- 
oiam, (ut et Charis. ibid, eipoait p. 183.) nisi in 
tempore parsit, cito, seu brevi esuril. Ita rt. For- 
cellinui. Videlur autem Plautus quasi in amhiguo 
lusisse, et utramque vocabuli signiflcationem dua- 
bus paragr. superioribus allatam simul jumisse: 
ita ut 6ensus sit: Qui tempcs»ive peenniam quwsi- 
vit, nisi teiupestive parsit, cito seu brevi esuril. 

M ATCtlEF AClO, facia, feci, factum, facere, a. 3. 
(maturus et facio) ad nialuritatem perduccrc, ren- 
liert maluro. Translate Theod. Pritcian. de Dicet. 
14. Aqua marina maturefacit duritiam. 

MATflRESCQ, rescis, rui, rcscerc, n. inchoat. 
3. (maturus). Part. Maturescens I. cl II. — Malu- 
rcsco est idem ae maturus fio. maturarti. 

I.) Proprie. Cart. 6. B. G. 28. Quum mature- 
scere frumenta inripcrent. Martial- 11. 8. Poma 
quod biberna (redolent'* maturescer.tia capsa. Plin. 
18. Hist. nat. 26. 44. (107). Pinus hnbel frucium 
maturescentemj habet proximo anno ad moturita- 
t*m venturum , ac deinde lertio. et ibid. 25. 40. 
(06), In ficis mirnbiles sunt et abortus, qui num- 
quam maturescunt. Adde eumd. 15. ibid. 18. 19. 
\71). et (73). Hue referri potest et iilud Ovid. 11. 
Mel. 190. Creber arundioibus treraulis ubi surgere 
lucus Ccepil, et ut piimum plcno roaturuit anno, 
Prodidit egricolam. 

II.) Translate. Cic. 2. Nat. D. 27. GO. Partus 
maiurescunt plcrumque novem lunw cursibus. O- 
vid. 14. Met. 335. nubilibus (puella) maturutt 
annis. Quintil. in epist- ad Tryphon. 1. Libros 
opinabar nondutn satis inaluruis«e . Liv. 3. 12. 
bfnescentibus viiiis, matorcscen'.e %irlui<*, sinerent 
tan turn virum sen em in civitate fieri. Plin. 5. Ep. 
'J. a ined. In (lore primo tanlis iudolis juvenis c\- 
itinctus est, gumma consecuturus, si >iriutcs ejus 
msturuissent. Aiide Senec. Coniol. ad Marc. 23. 

MATCRlTAS, Slis, f. 3. (mnturus) perfecta co- 
rtio succi in fiuciibus, Ttisavct^ (It. tnai'trila , 
maturezza; Fr. fnalurtfe; Hi«p. madttrez; (jcrtn. 
d. Zeitxgunq, Reife, d. Reifwerden; Aclgl. ripe- 
uci», maiui itv). 



— 195 — 

I.) Proprie. Cic. \. Tusc. 23. 68. Cotnaiiitfltio- 

nesque tempornm quadripartitaB ad maturitatem 
frugum el ad temperationcm corporum aptas. Id. 
4. de republ. 1. Quumque aucturooo terras ad con- 
cipiendas fruges patefecerlt, hiemc ad confleiendas 
relaiarii; aesliva maturilate alia mitigaverit , alia 
torruerit- Cces. \.B- C- 48. N'eque mullum a roa- 
luritate aberant frumenta. Id. 3. ibid. 39. Mijo- 
rem spem maturitate frumentorum proponi vide* 
bant. Plin. 16. Hist. not. 26. 46. (109). Novellas 
arbores carent fructu quamdiu crescunt; perduot 
facillime ante maturitatem paima, ficus, amygdala 
etc, Quintil. 8. prcef. 10. Observatum fere est, 
eclerius occidere festinatarn maturitatem. ft. c. se- 
nilem juventam pra;roatur» mortis esse jignum, ut 
ait Cato apud Plin. 7. Hist. nat. 51. 52. (171). 
II.) Translate, ^ 1. Est tempus maturum, tem- 
peslivitas , alque adeo accessio et pcrfectio; lalb- 
sime cnim patet. — • a) De rebus physicis est tem- 
pus maiuru'm, tempestivilai. Cic. 2. Nat. D. 46. 
1 19. Graviditates et partus aflerat maluritatesque 
gignendi . Colum. 4. R. R. 23. 1. Auspicari pu- 
tationem , quum sarmenta justam maturitatem 
ceperint. Plin. 19. Hist. nat. 3. 15. (44). Ad ma- 
turitalem perducerc. Id. 13. ibid. 4. 7. (33). per- 
venire. Id. 19. »6id. 5. 23. (07). Maturitatem adi- 
pisci. Id. 16. ibid. 26. 46. (110), sentire. Id. 32. 
iftid. 1. i. (6). Maturitas partus, ft. e. quum fetus 
apte est dispositus et pcrfectus nascendo. Colum. 
12. R. R. 6. 2. muri*. ft. e. quura perfecte salsa 
est. Plin. 12. iftit. nat. 7. 14.(2iT). Sltiquas matu- 
ritate dehiscentes. Tertutl. Firg. veland. 16. Na- 
psisli Chrlsto, illi tradidistl camera tuam, illi spon- 
sasti maturitatem tuam, ft. e. tetatem tuam, quas 
jam viro roatura est. — Uuc referri posse videntur 
et sequentia. Maluritates temporum apud Cic. 1. 
flat. D. 36. 100. sunt cerla? ordlnaiwque vices 
quibui suo quseque loco anai lempora invicera suc- 
ceduol, el post hlemem ver tepidum, post ardores 
wstatis lemperalum auctumni frigus opportune et 
ordine consequitur . Apud Liv. vcro 22. 40. extr. 
maturUat temporum (alii leg. temporit) est ipsa 
frugum maluriUs, quae suo tempore fit. — b) De 
state, animi dolibus et similibus est accessio at- 
que adeo perfectio. Cic. 4. Fam. 4, a med. Tamen 
hoc studium quolidie ingravescit, creao, et wtatis 
maturitate ad prudentiam, et bis temporum vitiis. 
ft. e. processu, accesiione, gravitate. Id- 6. ibid, 18 
Lepiam nostrum cupio delectail jam talibus acriptis 
(de. Or at ore); eUi abest maturiias statis, jam ta- 
men persbnarc aures ejus bujusmodl vocibus ijoo 
est inutile. Cf- eumii. Brut. 2. 8. Quum ipsa ora- 
tio jam nostra cancsceret habcretque suam quam 
dam maturitatem ,et quasi lenertutem . Id. CceL 
3t. 76. De impetu animi loquor , d* cupiditale 
vlncendi , de ardore mentis ad gloriam; quae atu- 
dia - in adulercentia, tamquam in berbis, signifi- 
cant , qu* virtuiis maturitns et quanta? fruges In- 
dustrie slot futurs. Id. I. Cat. 13. 31. Ncsclo quo 
pacto, omnium scelerum ac veteris furori* et auda- 
cis maturiias In nostri ronsulutus tempus eru(>it. 
Id. Brut. 92. 318. lam videbatur iilud in me , 
quidquid esset. esse perTeclum et habere maturita- 
tcn* quorodam suam. — c) Similiter pro eiarta 
peritia et prudentia. qus rebus mature et diligen- 
ler etpendendis comparator. Tac. 1. Hist. 87. Au- 
ctoritatem Paulini, vigorem Cel-i. maturitatem Gal- 
li criminando. I'elley. 2. 125. 3. Sed hsc omnia 
veteris imperatoris maturiias brcyi sopiil ac suslu- 
lit. Ammian. 14. i. extr. Prsfectus pratorio Prte- 
sens incilationem imperatoris - non maturitate ?cl 
consiliii mitigabJt, ut aliquolics rels» potcsiates 
iros Prinripuin molliverunt , sed etc. cot maturo 
senno. — d) I line maturitas orationis est gravi- 
u« et sedala vis, plenaque au, turitalis et prudunliat. 
Tac. Dial, de orat. 26. Mai lem hercule 0. Grocchi 
impctum, aut I.. Craasi maturitatem, ijuani calami- 
sir»s MiECcnatis, aut tinnitus Gallionis. ^ 2. Po- 
nilur eiiam pro opportuoiiale, conimoda ct opp^r- 
luna occasione: quam signiflcationem, quanivis lutis- 
sime . superior quoque pnrographui romplectilur. 
Cic. 3. ad Q. fr. 8. Sed ejus rei maturiias oeque 
dum ve.iit , et tamen nunc upprouinquat • ^ 3. 
Item est celerltas, preslezza, tpedile.zza. Frontin. 
Aqutxd. 105- Alaluriiaiem liencliein Ce%acis pra;- 
siare. h. e. efflcerc, ut benelleiom Cjrsaris mature 
et cito perflrialur. Sup Ion. Tib. 61. Prccanli cui- 



MATURO 

dam pesos maturitatem respondit: Nondurn tecum 
in gratiam redii. ^4. Abstractum pro concreto, 
uli ajunt, id est maturitas pro fructu maturo legl- 
tur apud Pallad. 3. R. R. 9. a med. Ncc parvo con- 
slabit, si legatur mpfritaj cum ecerbitate. Z 7 . APtl- 
DITAS. 

MATCRO, as, avi, Stum, ore, 1. (maturus). Part. 
Maturans sub A. II. 3. et E. II.; Maturalus sub 

A. I. et II. 1.2. et B. II.; Maturandus sub A. 
II. 1. et 2. -- Maturare est yerbum A) Aclivura; 
et E) Neutrura. 

A) Active maturare est maturum facere, od ma- 
turitatem perducere, Trerraivm (It. maturare, tta- 
gionare; Fr. murir, /aire tnunir; Hisp. hacer ma' 
durar; Germ, reifen, zeiligen, i. Reife bringen, 
reif machen; Angl. to ripe, make ripe, mature). 

I.) Proprie. -*■ a) A diva forma. Tibull. I. 4. 

15. Annus in apricis maturat collibus uras. Plin. 

16. Hist. nat. 25. 42. (103). Amygdala Marlio 
mease pomum maturat. — b) Mediorum apud 
Grscos more. Ptin. IS. Hist. Tial. 7. 10. (60). 
Frumenta raaturantur quum plurimum diebos qua- 
draginta. Cic. 1. Nat. V. 2. 4. Temporum Tar ie ta- 
les, quibus omnia, qus terra gigolt, maturata pu- 
bescunt. Id. Senect. 15. 53. Uva primo est per- 
acerba gustatu, deinde maturata dulcesclt. 

II.) Translate. ^ 1. Ponitur pro emolllre, le- 
nlorem facere, mscerare, alque adeo perficere. — 
a) Pro emollice, leniorem facere, ammoUire. Plin. 
23. Hitt. nat. 1. 16. (24). Vltii alba aoppurationes 
incipientes disculit, yeteres maturat et purgat. Id. 
22, ibid. 25. 74. (156). Lupini strumas miouunt, 
aut maturant. Sic Theod. Pi iscian. 1. 1. e. 8. de 
parotidis. Si autem iis adhibllis qus mitigare con- 
suijverunt, hocis jam muturatis sanies apparuerit 
manifesia, etc. Eodem sensu malurilatem usurpal 
Id. ibid. paullQ post. Sunt numquc adjulorla, qus 
et evo.care et ad maturitatem cohere psrotidas vel 
apostemata valeant. — * b) Pro roacerare, concoque- 
re. Pallad. 12. R. R. 22. Electas olivai muria matu- 
rare. ft. e. macerare, condire et eseulemas reddcre. 
Similiter Coel.Au> el. 4. Tanl. 3. <id fin. Turn me- 
dlocriter (hcec animalia, tcil, turdi, pulli gallina- 
cei , eolumbee, phasiani etc.) mediocriter coquen- 
da, ac deinde farina conspersa tegenda, et cincri 
ealido maturanda. El Mediorum npud Grscos more 
Ptin. 16. Hist. nat. 44. 93. (247). de icrm'ne vise* 
H«c est natura, ut nisi loaturatum- in ventre avium, 
non proveniat. ft. e. concor turn confectumque. — 
c)Et pro perficere, Plin. 30, Hist. nat. 14,43.(123). 
Partus couceptos maturat caniuum lac potum. Et 
Mediorum apud Grscos more Id, 9. ibid. 57. 83. 
(177). Ova in alcco maturarl. Id. 35. ibid. 15-52. 
(184). Aluinen ssliris solibus maturatur. Id. 18. 
ibid. II. 28.(102). Huslum album triduo matura- 
turn. ft. e. purgatum atque adeo perfectum: nam 
muslum recens prcssum quodammodo crndum oat. 
Id. 11. ibid. 37.79. (201)). Aves qusdam gcmlnos 
siaus habent: unum , quo merguntur recentia , ut 
guttur: aiterum, in queui ex r.o demittunt ronco- 
ctione maturata, ft. e. coofecta, pcrferia. — Hue 
referri potest cl iilud Liv. 24. 13. Domum aii ce- 
pto maturanda redire Jubct. ft- e. peificienda , ad 
esitum pcrducenda^ila Forcellinut: nisi mavis et 
bunc Livii locum ad paragr. proiimo scqueniem 
transferre. ^ 2. Per melaphoram est festinare , 
propcrare, mature, b, e. cito ac celeriter quippiam 
racer e , accelerare , aflrettarsi, far presto; cum 
modo tamen, ut in MATUliE sub 1. dictum est: 
et occurrit — a) Cum Acrusativo rei. Cces. 1. 

B. C. 03. Jam vcro eo magis illi maluraudum iter 
evistimahant. Firg. 1. /En. 141. Maturate fugam. 
Sic Justin. 2. 13. 7. Occupare Iransitum maturata 
fug a , jubct. Cic. Cluent. 61. 171. Iluic mortem 
malurabal ioiruicui. et Cels. 7.7. n. 7. Eos curare 
periculosum eat: nam mortem quoque ea res ma- 
turat. et Horal. 3. Od. 7. 16". Maturare nrcem all* 
cui. Sail. Cat. 32. iusidias ronsuli. Liv. 1. 44. cen- 
sum. Id. 2'.K 23. nuptiat. Sueton. Cces. 80. desli- 
nata nesotia. Id. Domil. 15. sibi eiillum. Justin. 
2. 15. 5. opus. Quintil. 11- 2. 43. Maturatur re- 
cordalio. Ammian. 17. 1. Qus illi maturata a I 
perniciera suam. — El absolute Nepoi Dion. 8. 
extr. Ille hac rcligione non modo ab inccplo (al. 
ab iocepto omit tunt) non deterriius, icd ad matu- 
randum concltalus est. tcil. inreptum. — b) Cum 
Inflnito. Cce*. 1. B. G. 1. Quum id nunclatum e»- 



MATURES 

set, roaturst ab urbe proficSscl. et 2. ibid. 5. Flu- 
men exercitum transdueere maturavit. Cic. 4. AtU 
1. sub fin. Te exspecto et oro, ut mature* venire. 
Sail. Jug. 81. Duo fralres miss! raataravere iter 
pergere. Id. apud Arusian. p. 218. ed. Lindem. 
Maturaverunt exereicum Durrbacbfum cogere. Adde 
Liv. 2. 38., 3*. 46., et 39. 23. et 45.; Tac. 4. Hist. 
34. ct 5. ibid. t8.; et Jmmian. 17. 8. — Absolute. 
f/orat. 2. Od. 11. 23. eburna die, age, cum lyra 
Maturet. seil. venire. — c) Cum prapos. ad et 
gerundive jmmian. 31. 9. El bi quidem ad pa- 
trandum proposUum discursione rapida maturabant. 
a| 3. Item ante tempus aliquid facere, pracipere, 
praeverti, anticipate. Virg. 1. G. 260. Frigidus 
ugricolam si quando continet imber, Multa forent 
qua mox calo properanda sereno, Maturare dalur. 
Ubl Gell. iff. II. et ex eo Macrob. Q.Saturn. 8. 
Duo hta verba , maturare et properare , lanquam 
plane contraria , sdtissime separavit. namque io 
praparatu rei rustiea, per tempestates pluvias, 
quoniam ex necessitate olium est, matorari potest: 
per serenas ?ero , quoninra tempus iostat , prope- 
rarl neccsse est. Ptin. 2. Hist. nut. 8. 6. (36). 
Lucifer, ut sol alter, diem maturaos, ubi tamen 
maturans potest esse et accelerans. 

B) Neutrorum more maturare est ad maturita- 
tem per venire, maturarti, giungere a maturita. 
I.) Proprie. Patlad. -4. R. R. 10. 27. Locls fri- 
gidis pracoquas flcus seramus, calidis eas , quae 
sero maturant. Id. 12. ibid. 7. 22. Castaoea tar- 
dius maturant. Vulgat. inttrpr. Joel 3. 13. Quo- 
nism maturavit messis. 

II.) Translate est properare, feslinare, affret- 
tarsi. Ter. Pliorm. 4. 5. 4. Atque ita opus facto 
est. At malura , dutn libido eadem bac manet: 
nam si altera itlaec magis inslabit , forsitao nos 
rejiciat. Cic. 2. Fam. 18. Successor tuua noo pot- 
est ita maturare, ut tu me io Asia convenire pos- 
sis. Liv. 24. 12. Maturandum Hannibal ralus , ne 
pr.evenirenl Roraani. Sic Id. 2. 22. Et Volsci com- 
jtaraverant auxilia, qua milterent Latiois, ni ma- 
turatum ob dictalore Romano esset; et maturavit 
Romanus, ne pralio uno cum Latino Volscoque 
conlendercl. Id. 39. 45. L. Junius (cut Gallia pro- 
vtneia evenerat) maturare est jug6us. Galli Trans- 
alpini - in ltoliam transgressl etc. Sail. Jug. 22. 
Legati in Africam maturantcs veniunt. Sueton. 
Cat. 47. Aditus ergo in ilinere a legatts amplis- 
simi ordinis, ut maturaret, orantibus: Veniora, in- 
quit, elf. — Hinc Maturato opus est, opus est cele- 
ritate, bisogna far presto- Liv. 1. 58. Ita facto 
maluratoque opus esse: rem atrocem incidisse. Id. 
K. 13. ad fin. Sed maturato opus est, quidquid sla- 
tuere -placet. Addc eumd. 24. 23. ad fin. 

MATURUS, a, um, adject. Conip. Maturior II. 
1. et 2.; Sup. Malurissimus I. et II. 1. 2. et 
Maturrimus apuil Tac. sub II. 2. — Maturus, de 
rujus notalione variant elymologl ct incerta omnia 
olTcrunt, est qui neque crudus aut immitis est, ne- 
que deroctui aut caducus, scd tempore $uo adultus 
et moturatus, ut Getl. 10. II. loquitur: et fere de 
arborum terraque frurlibus dicilur, qui legendo 
edendoque opti sunt, rre'irsipoj (It. maturo, stagio- 
nato; Fr. mur; Hisp. maduro, sazonado; Germ. 
reif, gezeiligt, vollzeitig; Angl. ripe, mature)- 

l.)'Proprie, Cic. Senect. 19. 71. Poma ex arbo- 
Hbus , si cruda sunt, vi avelluntur; si matura et 
eocta, decidunt. Virg. 10. Eel. 3t>. maturae vinitor 
uva. Id. 3. ibid. 80. Triste lupus stabulis, matu- 
ris frugibus irabres. Colum. 12. R. R. 17. 2. Matu- 
rlssima Bcus. 

II.) Translate. *| 1. Matura dicunlur quserum- 
que ad sua perfectionis gradum pervenerunt, con- 
venientemente tviluppato, perfezionato ; quo sen- 
su latissime patet. — o) Metooymice est matu- 
rans apud Virg. 1. G. 65. glabasque jacentes Pul- 
verulenta coquat maturis solibus astas. — 6) Ce- 
terum de rebus pracipue physicis, qua ad sua per- 
fectionis gradum pervenerunt. Colum. 4. B. R. 29. 
5. Mall'eolos generosos et fecundos et quam ma- 
turissimos viti detrabere. et Id. 12. ibid. tS. 1. 
Matura rouria. fatta, perfetla. Nemetian. 3. Eel. 
36. de fronte Bacchi pueri. Flavaque maturo tu- 
rauerunt tempora cornu. prostimo a spunlare. Sic 
Martial. Spectac. 14.; et Ovid. 11. Met. 311. Ma- 
lum* venter, prossimo a partorire. Similiter Ovid, 
de iVuc. 93. fetus maturos edere. el Horal. carm. 



— 196 — 

seec. 13. Maturl partus. Ovid. 7. Met. 127. matu- 
rus infans. vicino a natcere. et Justin. 13. 2. 5. 
(et Phosdr. I. 18.; et Ovid. 9. Met. 282.). Roia- 
nes .exspeetarl partum, qua, exacto mense octavo, 
matura jam ex Alexandro erat. Similiter Virg. 7. 
Mn. 53. filia malura viro. h. e. apla nubendo. 
nubile. Stat. 3. Silv. 1, 176. hie spoosa maturus 
et Ilia marito. Et absolute Horat. 3. Od. 6. 2t. 
Motus doceri gaudet Iooicos Malura virgo. Et de 
brutis Colum. 7. R. R. 3. 11. Matura ovis. h. e. 
pariendo apta. Ceterura Liv. 42. 52. Progenies ma- 
lura militia. Val. Flacc. 1. 54. necdum mea pro- 
les Imperio et belli rebus malura roarique. Sii. It. 
16. 657. maturus ad arroa. et 14. 4»5. maiurus 
laudum. Vellej. 2. 99. L. Casar viris. h. e. logaa 
virili sumenda proximus. Virg. 12. JEn. 438. 
quum matura adoieverit aetas. h. e. apta rebus ge- 
rendis. Cels. 4. II. Tempus maturum vino. h. e. 
quo agroti vinuro bibere possunt. Virg. 10. j£n. 
257. revoluta ruebat Matura jam luce dies- />. e. 
plena, clara. Liv. 2. 63. Ea res maturam jam se- 
ditionem ac prope erumpentem repressit . Sail. 
Jug. 90- Omnia matura sunt. h. e. prona, facilia, 
captu proxima. — c) Eleganter refertur ad ani- 
mum, ad orationem, ad ingenium. Cic. Brut. 83. 
288. Ipse Thucydides si posterius fuisset , muito 
maturior fuisset et rnitior. Virg. 9, /En. 246. 
annis gravis atque anlmi maturus Aletes. h. e. 
peritus rerum et prudens. — d) Item ad atatem 
provectam , maturo, vecchio. Virg, 5. Mn, 73. 
«vi maiurus Ac'estes. Tac. i. Ann. 4. Tiberium 
Nerooem maturum annis, spectalum bello. Ovid. 
14. Met. 617. Remulus maturior annis. et 8. ibid. 
617. Lelet animo maturus et avo. Horat. 4. Od. 

4. 55. Maluri palres. Sueton. €al. 44. centuriooes. 
h. e. qui stipendia jam compleverunt. Justin. 41. 

5. 5. Matura senectus. Terentian. prasf. v. 52. 
p. 2384. Putsch, (Juia jam dicere grandla Maturuai 
iugeniura negat. Justin. 11. 5.7. Persls longa jam 
satis et matura imperU contigisse. h- e. qua jam 
tempus sit depooi. ^ 2, Est eliam maturus, qui 
debito tempore fit, nee cilius, nee tardius, oppor- 
tuno , conveniente , fatto a suo tempo. V. MA- 
TURE 1. Tibull. 1. 1. 7. Ipse seram teneras ma- 
turo tempore "vites. Cic. 15. Ait. 4. Scribendi ex- 
spectandum tempus malurius. et 9. Fam. 6. Mihi. 
vero ad Nonas bene maturum videtur fore. Sic ab- 
solute et Liv. 5. 46. Maturum jam videbatur, re- 
pel! patriam eripique ei hostium manibus: sed cor- 
porl valido caput deerat. Hursus Cic. 1. Divinat. 
18. 36. Maiurara mortem oppetere. Orellius vero 
legit: se maturum oppetere moriem. Claudian. B. 
Get. 116. Maturum consilium, h. e. quod preecipiti 
opponitur. •J 3. Item qui cito fit, aut qui cito 
est futurus, ioiminens, presto, celere, imminente. 
Cic. 1. ad Q. fr. 1. 1. Ego libi spem matura de- 
cesslouts afjerebam. /d, 4. 17- a med. Adolescentes 
maxime castigant, ut, quibus virlutlbus omnem vi- 
lam lueri possunt, eas in wtate maturissiino velint 
comparare. ne' primi anni. Curl. 7. 7. a med. 
Millies, quibus matura erat mlssio. C*ovs. 4. B. G- 
2. Id bis locls , quod omnis Gallia ad scptentriu- 
nem vergit, matura sunt hiemes. il freddo viene 
a buon'ora. Ooid. 13. Mel. 300. Si mora pro culpa 
est, ego sum maturior illo. son venulo piu presto. 
Stat. 2. Silv. i. 40. probiua maturior aevo. Liv. 
1. 46- Tadio regum maturior venit liberies. Ho- 
rat. 2. Od. 17. 6. te mea si partem anlma rapit 
Maturior vis. Id. 2. Ep. 1. 15. et Ovid. 2. Pont. 
1. 59. Maturl ho no res. accelerati, anticipali. Ti- 
bull. 4. 1. 205. Seu matura dies ceierem yroperat 
mihi mortem. Cic. Coecin. 3. 7. Maturo judicio 
condemnari. h. e. stalim ac sine mora conslitulo, 
Tac. 12. Ann. 65. Amplecti Dritannicuin , robur 
atatis quatu tnaturrlmum preoari. Colum. 2. R. 
R. 10. 9. Matura faba. h. e. quae oppouilur se- 
rotina. et ibid. 10. 15. satio. h. e. qua oppo- 
nftur seriori. Id. 7. ibid. 3. 21. Maturum fce- 
num. h. e. quud rbordo opponitur. Pallad- 1. R. 
R. 34. exlr. Prigidis locis auctumnalis satio celc- 
rior fiat, verua vero lardior: calidis, au'.em regio- 
nibus et auctumnalis serior fieri potest et verna 
maturior. — Et absolute Ca\o spud Ge'.l. 3. 7. 
Maturum censeo faciunilum , ut milites ad verru- 
camt illaia iro jubeus. h. e- mature, cito. sine mora. 
— NB. be cogDom. Rom. V. ONOM; 

MaTCtINaLIS, e, adject, (matulinus) maltu- 



MAURICE 

tino, matutinus. Auct. carm. Philom. 15. Vere 
calente novos componit acredula cantus , Matuli- 
nati tempore tunc mitilans. Valerian, Homil. 15. 
ante med. Si, stante io calo luna, oculis bominum 
radius se matutinalis infuderit. Hanc vocem babent 
etiam Not. Tir. p. 76. 

MATt'TiNE et 

MAl'CTlN'6, adverh. (matutinus) malulino tem- 
pore. Ut Latioa agnostuntur , iliud a Priscian. 4. 
p. 635. Putsch,, hoc a DiomeJ, I. p. 402. Exem- 
plo esse potest illud Plin. 7. Hist. tiaf. 53. 54. 
(191). Obiere, dum calciantur matutmo, duo Casa- 
reg. V. MATUTINUS in fin. 

MATCTtNUM, i, o. 2. V. voc. seq. in fin. 

MATOTlNUS, a, um, adject. (V. MATUTA in 
ONOM.) ad auroram et mane pertinens , e'wS'tvo? 
(It. matlutino, della mattina; Fr. du matin, de 
la matinie, qui a lieu Je. matin, matinal; Hisp. 
madrugador, madrugon; Germ, zum Morgen ge- 
horig, morgendlich; Angl. of or belonging to the 
morning, in the morning, early). Occurril — a) 
Generatim. Cic. 7. Fam. 1. Neque dubito , quin 
per eos dies matutina tempora lerliunculis consum- 
pseris. Id. 2. ad Brut. 4. Hoc paululum exaravi 
in ipsa turba matutina salutationis. Horat, 2. Sat- 
6. 45. Matutina parum cautos jam (rigors mor- 
dent. Colum. 6. R. R. 2. 3. et 9. ibid. 15. 4. Matu- 
tinus dies. h. t. mane, il matlino. Ovid. 5. Fast. 
160. Matutini equi. h. e. Aurora. Martial. 14. 
125. somoi. Virg. 8. /En. 456. cantus volucrum. 
Ovid. 1. ifef. 62. radiis juga subdila raatulinii. 
h. e. qua primos solis radios vident. et 11. ibid. 
26. matutina cervus pcr'tturus arena, h. e. id vena- 
fione, qua mane fit io circo. nam mane ferarum 
vel inter se, vel cum bominibus certarnina ibl exbi- 
bebantur (unde matutinas feras dixit Martial. 13. 
95.), meridie gladiatorum, ut ex Seneca Ep. 7. et 
Sueton. Claud. 34. colligitur. Similiter Seneca 3. 
Ira 43. 2. Ridere solemos inter matutina arena 
spectacula tauri et ursi pugoam inler se colllga- 
torum, quos, quum alter alterum vexarit, suus con- 
fector exspectat. Ovid. 1. Art. am. 367. matutiaos 
pecteos ancilla capillos. h. e. hera mane surgentls. 
Martial. 12. 26. Matuiinum lutura. k. e. quod col- 
HgUur mane per urbem discurreodo a salutatorl- 
bus: unde apud eumd. 1. 56. Malutinum ave. et 

12. 68. Matutiuus cliens. Id. 9. 30. magister. h. e. 
qui mane docel. et 4>8. Juppiter. h, e. qui mane 
salulalur. Virg. 8. /£». 405. /Eneas se matutinus 
a-gtba't. levato di buon matlino. — b) Speciatim, 
Matutinus pater est Janus, apud Horat. 2 Sat. 
6. 20., quia quum sit temporis deus, eura invoca- 
bant diei initio, ut auspicern operum. — c) Item, 
matutinus occasus est, quum stella mane occldit. 
Rulil. 1. Itiner. 633. Et matutinis Hyades occa- 
sibus uda. — ri) Item, matutina froos Marliaii 

13. 2. est scria et severs, quia mane homines im- 
pruosi Berii esse solent. — Uinc 

Malutinum, i } a. 2- absolute, substantivurum 
more, est matuiinum tempus, il mattino. Plin. 2. 
Hist. nat. 8. 6. (36). Praveniens (sidus Veneris) 
et ante malutinum exoriens luciferi nomen acce- 
pll. Id. 20. ifcid. 9. 33. (80). Sumpta acetabulis 
duobus matutino. Id. 27. ibid. 4. 10. (27). Polu 
malutino, vel a rmna. Id. 18. ibid. 31. 74. (311). 
Splca exorilur matutino, etesi*que desinunt. Quin- 
til. 12. 8. 2. Prime, aut eodem matutirjo. Bursus 
Fiirt. 4. Hist. nat. 12. 26. (90). Serere matutinis, 
meridie metere. et 30. ibid. 10. 24. (84). Traduot- 
draconis lingua et oculis ct felle iulestioisque in 
vino et oleo decoctis ac sub dio node" refrigeralis 
(lymphalos) perunctos matutinis vesperlinisque ti- 
berari. Hue pertinet et illud Plin. Valerian. 2. 
23. anfe med. Glandis item rubea grana tredecim, 
piperis quinque simul teres cum vino veteri et da- 
bis tribus matutinis. h. e. per Ire malline. Cl. 
Furlanelto ex hoc Plin. Valerian, loco cunjece- 
rai efferent) urn Malutina, ce, f. 1- absolute, »ub- 
stantivorum more, pro mane, mattina. 

MAUitELLA, a, f. I.hcrba eadem ac slrychnos, 
ita vulgo, ut videtur , appeUata. lEmil. Macer c. 
60. I.p. 143. rclrQ ed. .-fid. Hurbam, quam Graci 
strychnou Uixero, Lutini Maurellam dicunt. 

MAUKlCATIM, ad*erb. Maurice. Laberius apuJ 
Charis. 2. p. 184. l*ut»ch. Nou intellexi, te Mau- 
ricaiim scire. 

MAURICE, adverb, all'usanza de'Mcni, Mau- 



MAUSOLEUM 

rorum more. GeU.3. 25. ei Varron. L L. Quum 
dicamus ab Osco, Tusco, Grasco, Osce, Tusce, Gra- 
ce; a Gallo tarocn ct a Mauro Galiice et Mau- 
rice dicimus. , 

MAUSOLEUM, i, a. 2. MWwXstov, Mausolto, 
I.) Proprie est sepulcrum Mausoli regis Caria>. 
Hunc Artemisia uxor adeo dilexisse traditur, ut 
inortui cremalique cineres vino diluUs cbiberet: 
et prslerea sepulcrutn marmoreum exslruiit sum- 
rna magoificenlia et claritate. Attollcbatur in alii- 
ludioem viginti quinque cuDilis, in eircuitu habc- 
bat pedes quadringentos undecim , ciugebatur co- 
lumns Iriginta sen. Gaelavere in eo pariier Scopas, 
el smuli ejus Bryaxis, Timotheus, Leochares: qui 
max i me fecerc, ut id opus essel inter sepietn rni- 
racula. Accessit quintus , Pytbis , qui in summo 
quadrigam marmoream sculpsit. V. Plin. 36. Hist. 
nat. 5. 4. (30). et GeU. 10. 18., ubi alia muita 
hac de re. — Adjective Propert 3. 2. 59. Nee 
mausolel dives fortuoa sepulrri. — Eliam ipsius 
Mausoli regia domus Halicarnassi structure Cele- 
bris fuit: lauJaturque a Plin. 35. Nisi. nat. 14. 
49. (172). et 3ft. ibid. 6. 6. (47). 

II.) Translate, quodlibct sumptuosius sepulcrum 
ac regium. mausoleum dic'ttur, ut affirmat Hiero- 
nym. 1. in Jovinian. n. 44. Artemisia uxor Mau- 
soli defunctum tnaritum sic semper amavU, ut vi- 
vum, et miree magnitudinis an pulcriludinis exstru- 
xit sepulcrum io tanlum . ut usque bodie omnia 
sepulcra pretiosa ex nomine ejus ronusolea nunru- 
pentur. Martial. 5, 64. Jam vicina jubent nos vi- 
rcremausolea, Quum doceaut, ipsos posse perire 
deos. Fior . 4. t!. tub fin. de Cleopatra. Incau- 
tiorem nacta csstodiam , in mausoleum (sepulvra 
regum sic vocant) se recipit. Sueton. Ann. 100. 
ct alibi de monumenio usurpat, in quo scpullus 
est ftomae Augustus. Adde Hieronym. i. advers. 
Jovinian. n. 28. Sic Inscript. apud Gruter. 496. 7. 
kivs mabsolki (sic pro mausolei) claves dvae 

PBNES AMOVEM U8EBTORVW MSORYM KT CVRATO 

bkm ciivsqtb aski sii«t. Alia apud eumd. 175. 9. 

M. YLFIVS AVG. L. ABGLYS PROCURATOR MAVSOLBl. 

Alia Lamb»sitana apud Renier. Inscript. Ala. 
12. et apud Henzen. 7420. a $. nasi mbsolaevm 

BOMAK tj\ PRABDJIS SV13 J8X US. L. M. K. FACTVM 
EST. 

MAVOLO. V. HALO ioit. 
MAYORS et rnafors el mavortium est vesllmcnti 
genus, idem ac ricinium, collars, bavero Ualis di- 
ctum, quoil circa rollum turn pueri, turn mulieres 
gcrere solebant. fjieronym. JSp. 22. n. 13. Super 
humerus hyacintmna l*na maforte volilans. V- plu-» 
ra alia auctorum loca, quibus mavorlii menlio ha- 
belur in RICINIUM et MAFORS, — NB. De Ma- 
vorte pro Marte. V. ONOM. 

MAVORTlUS, a, urn, adject, voi poetics, idem 
ac Martins. V. MAVORTlUS io ONOM, et MAR- 
TIUS in LEXICO; item vocem praced. 

MAXILLA, ee, f. I. os, in quo InjW ««"' den 
tea. Quid proprie sit, dictum est in MALA ex 
Celso. Sed eadetn fere ralione , qua mala, arci 
pitur, aiayiav (It. mascella , ganascia ; ft. ma- 
choir e; llisp. qttixada; Germ. d. Kinnlade, Kinn- 
backe; Angl. the jaw-bone, in which the teeth 
arc fixed, the jau, mazard). 

I.) Proprie. Plin. II. Hisl. nat. 37. 60. (159). 
Manilas crorodilus tantum superiores movet. et 
ibid. 62. (164). Gamelus in super iore maxilla pri- 
motes denies non babet. Id. 32. ibid. 7. 23. (SI). 
Maxilla dolens. — In illo Persii 4. 37. Tu cum 
maxillis halanatum gausape peclas, Inguinibus qua- 
re detonsis gurgulio etstat? maxillas quidam in- 
terprelOQiui pectinem , qui radios babel iustar 
deutium inQxos, o'Sovtwtov x-re'va: ct balanatum 
gausape comam inielligunt unguento balanino de- 
Hbutaiti. Alii melius gausape promissam barbam 
inielligunt, quatn nonnulli ad sererioris yilae osten- 
tationem alere solebant, quuni tamen circa virilia 
eireminatorum more vulsi essenl. lluic porro sv- 
mile esl illud Juvenal. 2. 20. et de virtutc locuti 
Clunera agitaot. 

II.) Translate. Augustus apud Sueton. Tib. 21. 
Miserum populum R., qui sub tarn leolis maxillis 
crit. Jt. e. sub tarn lenla sasvilia. 
*■ MAXlLLARIs, e, adject, ad maiillam ^crtinens. 
Maxilla-res denies, qui el molares, xpavrr^ce;, ma- 
vellari. V. UENS 1. 1. Ctlt. 6. M. a wed.; el 



— 197 — 

Plin. 11. ffist. nat. 37. 63. (166). et 32. ibid. 7. 

26. (80). et ibid. 10. 50. (139). — Scribon. Com- 
pos. 10!- Facit boc medicamenlum ad eos, quorum 
musculi rnaxillares cum maximo dolore lensi sunt 
Hasc eadera prorsus tecba leguolur et apud Marcell. 
Empir. c. 22. p. 113. ed : Aid. 

MAXILLO orofioicoirw. Gloss. Gr. Lat. 

MAXlME e( antiquo more maxumc , adverb, 
super!, f. MAGIS. 

MAXlMtTAS uel maiumitas, fills, f. 3. magni- 
tudo apud veteres. Lucret. 2. 497. Ne qmedam 
cogas immani maximitate. ^frno6. 6. 18. Porrige- 
ie se longius, atque in maxitnitatem producere. 

MAXiMOPfiRE vel maximo opcre. f. MAGNO- 

PERE. 

MAXlMUS vel' maxumus, a, urn, adject, superi. 

V. MAGNUS 

MVZA, at, T. 1. fxa^a, farina hordearea , vel 
panis lacle, sero, aul aqua subaclus, quern f r arro 
2. It. H. 9. 9. el Colum. 7. R. R. 12. 10. cambus 
in rlbum dari jubent, zuppa in lalte. Eadem 
vera est ac polenta, quam voccm V. sub I. 
in loc. cit. Senecce. Cettrum Graf. Cyneg. 307. 
Lacte novain pubetn facilique tuebcre maza. Mc 
.Vemesian. Cyneg. 161. laierduroque cibo Ccre- 
rem cum lacle mi'nistra. 

MAZA R A. V. MATERIS. 

MAZOnOMUS, i, m. 2. piatlo reale, iaghere, 
t.«zr »6u-o?, it<cf3po«, lanx: a p.<a maza. Pnmo 
enim sic dicebatur vas, in quo maza apponcbator, 
nempe quia solerenl mazas veiwiv, h. e.distribuere. 
{Pollux enim ail 6. S7. fta^ovop-:a 5? xo;/.ot (xe- 
Y a"Xct irtvaxs;, if' mv a:' ja^cw Stevsftsvto. et 
apud eumd. 10. 84. sunt itivaisq l*^ r '? z 'r ' iins \ 
nctus eliam i. 31. p. 141). a: T'JfO? xas £-jCtt^ 
p,a?a votiou x.*? tv **'' y&Mw xctvwv, :cw map -x 
Tiat xaVoypsvwv f*a^ov;>wv.). Sed poslea usurpan 
ccepit gencratim pro omni lame rolunda. Horat. 
2. Sat. 8. 66. Mazonoino pueri magno discerpta 
rcrcntes Membra gruis. Aero ad tor. cit. m»zotio- 
mum magnum salsare, ct Scholiast. Cruq. vocal 
magnam'scuUUam. r. SALS ARK. Ceierum II o- 
rat'ium imilBtiit est ffemesiar.. fragm. de aucup- 
16. p. 130. fFernsdorf. Ssepc ego nutanleni sub 
in/quo pondere vidi Mazonomi puerum , portat 
quuto prandio circo , Qu* consul prsetorve novo* 
construxit ovanti. Varro 3. R. R. 4. 3. Ut in eo- 
dem tecto ornilbonis inclusum triclinium haberet, 
ubi delicate ccenitaret: et alios videret in inaio- 
nomo positos coctos , alios volitare circum fene- 
stras enptos. 



ME 

Mc pro mihi. V. EGO. 

MEABlLIS, e, adject, (meo). % t. Passive est 
qui transiri facile potest, che facitmente si passa; 
Item obvius, accessibilis. Plin. 6. Hist. nat. i. 1. 
(-2). Transitu* vel bubus meabilis. Ammian. 18. 8. 
Civitas uno asceusu peranguito meabilis. h. e. ac- 
cessibilis. ^ 2. Active est qui faciie meal, el quo- 
quo peoetrat , che facitmente passa e penetra , 
irccifwc Plin. 2. Hist. nat. 5. 4. (10). Ac r vi talis 
et pec cuncta return meabilis totoque conserlus. 

MEaGULUM , i, u. 2. (meo) idem ac meatus. 
Capell. 8. p. 274. Apud vos, superi caslestesque, 
qui vesica reeensebitis meacula, non lacebo. h. e. 
qui cognoscelis veslros Jo c*li region i bus excur- 
sus; bic enim loquitur Aslronomia. Alii minus 
recte leg. metacula- 

MEAPTE pro mea ipsius. V. IPSE. 
MEATIM, adverb, ponilur a gremmaticis ul La- 
t inum , a meus personam tantum aignificans: et 
exponunt meo more; ficul lualim tuo more. Pri- 
scian. 12. p. 949 Putsch., Donal. edit II. p. 
175«., Serg. in Donat. p. 1H50., Cledon. p. 1« 19. 
et August'in. Grammat. p. -2010., sed nullo prne- 
terea conflrmanl eiemptu. V- el SUATIM. 

MEATlO, unis, (• 3. (meo) actus meandi, fluxio, 
fatto'ddlo scorrere , o scohre. Ccel. Aurel. 2. 
Acut. !*■ Cjuapropter 'prrspicienduin, utrutii usque 
ad demissionein accessionis fluor venlris perseve- 
ret vel ejus m'calio mordicaiionein quaindam fa- 
cial' podlci vel inlesiinis : suspecta enim habenda 
est isliusmodi delluiio- 



MECHANICE 

MKATOR, oris, m. 3. (meo) viator, qui meat, 

passeggiere . Inscript. apud Guarin. in Proiod. 
Lat. fund. p. 133. oolb thkatoh qvisqvis hoc 
LEGis cakme>. Alia apud Marin, Itcriz. Alb. p. 
146., quae est apud Orell. 1417. intehpbbs Dtvrsi 
cabu tkrrabqvb msator. h. e. Mercurlus, qui 
quum sil Jovis nuncius, e cebIo ad terram sajpius 
meare solet. t m 

MEATUS, us, m. 4. (meo) actus meandi. itio, 
progressus, motus, iro:o;, sope;a (It. andamento, 
corso, moto; Ft. action de passer d'un lieu dans 
un autre, passage, marche, course; Hisp. pasage, 
marcha , carter a ; Germ. d. Gehen , d. Lauf , 
Gang; Angl. a going, passing, course, -motion , 
movement). 

I.) Proprie. £ucref. 1. 128. soils lumeque mea- 
tus Qua fiant ratione. T'irg. 6. /En. 850. Caali 
meatus radio describere. Tac. I. Hist. 62. Aquita 
leni mealu , velut dax viae, prrevolavit. Petron. 
Satyr. 122. de cwlo Delpbicus ales Otnina l«ia 
dedil, pepulitque mealibus auras. Tac. 6. Ann. 28. 
Ubi par oneri , par meatul sit. Sil. It. 12. 102- 
Nubivagus meatus- volo. Eumen. Paneg. ad Con- 
stant. Cces. 8. Regionem obliquis mealibus Scal- 
dis interfluit. Quintil. 7. 10. 10. Pulsus vena- 
rum, caloris motus, spiritns meatum sen lire, il 
respiro. Sic Plin. 6. Ep. 16. a med. Meatus ««i- 
m» gravior et sonantior. Plin. alter 2. Hist- 
nat. 16- 13. (67). Flexuosus draconum meatus. 
Id. 3/ t'bid. 1. 1. (5). Oceanus avido meatu ter- 
ras demergens. Claudian. 1. in Ruftn. 5. Praescri- 
ptosque mari fines, annisque meatus. — Ubi ait 
Solin. 30. a med. Lupi in saliendo ita nisus ha- 
bent alitis , »t non magis proficiant cursu , quam 
meatu : Salmasius , quid inquit , hie meatum vo- 
cet, sane nescio: illud scio, eum nugari. Fortasse 
Solin. illud meatum pro nisu saliendi posuit: 
quod si est, improprie eerie est locutus. 

II.) Translate, concreto uti ajunt sensu, est ipse 
locus, per quern itur, transitu;, via, slrada, passo, 
meato. Val. Fl&cc. 3, 403. spectis, Umbrarumque 
meatus 5ubter. Plin. 11). Hist. nat. 5. 26. (85). 
Meatum vomitionibus prsparare. ef 28. ibid. 13. 
55. (197). laxarc spirandi. Tac- 14. Ann. 61- 
impedire. Tac. Germ. 4. Danubius in Ponticucn 
mare sex meatibus erumpit . Claudian. B. Get. 
336. Difido meatu divisus Rhenus. Plin. 20. Hist. 
nat. 21. 84. (228). Malv* decoctm succus port mea- 
tus suaves facit. Ubi Harduin. Urinae credo mea- 
tum intelligil. At Sillig. rectius Jcgit: Malvat deco- 
ct® succus permeatus suaves facit- Gerte tamen 
meatus, absolute usurpatus, est meatus urinae, seu 
pudendum equne in Epigr. incert. poetce in An- 
thol. Lat. T. 1. p. 628. Burmann. Gaudens mon- 
strifero calere luxu , Fessw cornipedis fricas mea- 
tum. Et definite Cat- Aurel. 5. Tard. 4. AUem- 
tatis obstrusione vesicse impedito meatu. el mox. 
Acervalim per uriua meatum sanguis excluditur. 
Sic Vegel. 5. Veterin. 14. 10. Schneid. Aqua quo- 
que coino vel limo turbida si bibatur, meatus im- 
pedil minctionis. Similiter, sed alia de re, Tlteod 
Priscian. I. 2. part. 2. c 8. extr. Gauteria par li bus 
thoracis inQgo: si forte patcfactis vulnerum meali- 
bus, eorurn digestionibus (cegroti) releventur. 

MECASTOR, per mia ft, affe-, vn tov Ka- 
otooa, jurarncnlum muliebre. Paul. Diac. p- 125. 
4. Mull. Mecastor, et mehercules jusjurandum era t : " 
quasi diceretur , ila me Castor . ita roe Hercules , 
ut subaudislur, juvet. GeU. 11-6. esse ait>fcmin«~ 
rum proprium, sicut mehercules virorum: quod ct 
in ECASTOR adnotavimus , et fideliter Tex. ct 
Plaul. servare dicunlur. Ter. Hecyr. 1. 2. 8. Salve 
mecastor Parmeno. sv. Et tu edepol, Syra. Plaut. 
Aulul. I- 1. 28. Ncc nunc mecastor, quid hero di- 
cam, queo comminijri. Id. Slich. 1. 3. 87. Certo 
mecastor id luii nomen lib;. — Nihilominus utun- 
tur hoc juramenlo parasitus apud eumd. Asin. 5. 
2. 40. et Arsyrippus ibid. 90. V. ECASTOR. 

MKCHANEVIA. Illis, n. 3. f*Yj^t»i)^a, ingenio- 
suim manus artifi-:ium , ariificiosum opus •• a p.17- 
yivti mackina, inventum. Sidon. I. Ep. 9. Deus 
bone!^u* ille diaitis mecbanemala tacit! 

MECHANICA, a, t. 1. r. MKCHANICUS, a, 
um. in fin. 

MECHANICS, es, f. I. pnjxavtxtj, subaudi rt- 
yyr„ idem ac merhanica. Occurril, nullo tamen an- 
clore laudato, in Anal, gramm. p. 202. Eichenf. 



MECHANlCnS 

MECHANICS , adverb. Graca position^, me- 
cbanico artificio: sic Organicus, organico. Ctruna- 
que legilur apud Fitruv. tO. 1. V. ORGANUM. 

MECHANiCUS, a, um, adject. {i-nyavr)*6q, ad 
eas res pertioens ,. qua maim sirnul et ingenio 
fiunt, et fabrili artiflcio constant: a priyaro arti- 
ficxum , machina. Gelt. 10. 12. Simulacrum co~ 
Jumba e ligno ab Arcbyta ralione quadam dtsci- 
plinaque mcchanica factum. Lamprid. Alex. Sev. 

22. Mecbanica opera Rom* plurima instituit. Adde 
feget. 4. Jttilit. 17. Sic Finnic 6. Malhes. 31. 
ante tried. Archimedes artis mecbanica divinus re- 
pertor. Co?l. Aurelian. 2. Acut. 38. ad med. Hoc 
quidem si more mechanico ac simiii mirsculo se 
facere posse promittunt, at aperientes veneris inte- 
riora, supcrficiem corporis claudanl, erit credibilc 
quod promittunt. Rhemn. Fann. de ponderib. 102. 
Quod Lib i mechanica promptum est depromere mu- 
sa. ft. e. mecbanica arlis fnstrumenlo et ingenio. 
Apul. de Mag. Me, quum apud eum inultas georoe- 
tricas forroas e buxo vidissem afTabre raetas, invi- 
tatam ejus artificio , quadam mecbanica ut raibi 
elaboraret, pelisse. — Hinc 

Meclianicus , i, m. 2. absolute, substantivorum 
more, est qui in macbinis versatur, machinarum 
fabriliumque arliflciorum peritus. ingegnere, pro- 
to. Colum. 3. R. R. 10. 2. Sipho, quern diabeten 
vocant roechanici. Sue'on. fesp. 18. Mechanico 
grandes columnos exigua impcnsa perducturum in 
CapHolium pollirenti, etc. Lucilius apud Festum 
p. 20C. 27. Mull. Sicuti mechanic! quum alto exsi- 
luere petauro. ft. e. qui in macbinis mira edunt 
populi oblectandi gratia. 

Mechanica, a» , f. 1. absolute, substantivorum 
more, est ars mecbanica. Symmach. 10. Ep. 38. 
(al. 45.) Cyriades mecbanica? professor super basi- 
licas atque pontis immodico sumptu perslrictus est. 
Adde eumd. 5. ibid. 76, et 10. ibid. 39. 

MECUANISMA, Stis, n. 3. idem ac mecbanema, 
mecanismo . Cassiod. 1- fariar. 45. Mecbanisma 
solum est, quod illam (naluram) ex contrariis 
appetit imiiari. 

MECHIR, iris, m. 3. nomen mensis apud j£gy- 
ptios, qui maxime Romanorum Januario, et aliqua 
ex parte Februario resoondebat. Piin. 6. Hist. nat. 

23. 20. (106). E*. India renavigant Mechiris Jigy- 
ptil mensis iotra diem sextum, quod fit intra Idus 
Jaouarias nostras. De hoc mense plura babet Ja- 
blonsk. Opu.sc. T. 1- p. 143. 

MECON, onis , f. 3. j*v*«av, papaver. Piin. 20. 
Hitt. nat. 19. 80. (209). Tertium genus est lithy- 
malon , meeona vocant, alii paralion , folio lini , 
albo, capfte magnitudinis faba. Adde eumd. 27. 
ibid. 12. 93.(119).: et Apul. Herb. 53. et 91. V. 
FOLLICULOSUS. 

MECONIS, idi* , r. 3. iatjxmvjs , genus lactuea 
atra et amara, quae lactc soporifero, instar papa- 
veris , abundat: u.Y)x&r» enim papaver si?"ificat. 
Piin. 19. Hist. nat. 8. 38. (126*. et 20. ibid. 7. 
26. (67). Marceil. Empir. c. 30. p. 131. retro 
ed. Aid. Meconidos quoque berba succus cyatbis 
duobus datus dctrahil bilem. Sittig. in primo Pti- 
mi loco banc voccm Grwcis litteris exhibet. 

MECO.XlTES, se, m. I. fiv.KMvixyfa gemma pa- 
paver exprimens, quod Grace /ArjxMv est. Piin. 37. 
Hist. nat. 10. 03. (173). Adde Salin. 37.; cl 
liid. 16 Orig. 13. 20. 

MECONIUM , ii , n. 2. pjxoivtov . % 1. Apud 
Piin. 20. Hist. nat. 18. 76. (202>. et 25. ibid. 12. 
91. (142). est succos eipressus ex capitibus et fo- 
Mis papaveris decoctis. Adde Scribon. Compos. 86. 
Similiter Id. Scribon. ibid. 180. Opium potum, 
quod quidam meconium vocant, ab odoris gravitate 
inlclligilur: papaveris enim viridis, cojus succus 
est, qualitatem rcprasentat. *f 2. Item herba, 
quae ct peplis di-ilur. Piin. 27. Hist. nat. 12. 93. 
(119). ^ 3. Item prima excremenla, qua infantes 
e mi Hunt. Id. 2rt. ibid. 4. 13. (52). 

ME CUM. V. EGO et CUM. 

MED pro me. f. EGO- 

MEDDIX vet medix , ids , m. 3. noincn magi- 
•itratus apud Campanos: est pro meddinx ub llebr. 
plO midd'm, in judicio, seti qui judex est; olim 

enirn apud orientates populos summus eorundem 
magistratus apprllabaiur judex, quia ejus erat pr,*- 
cipua judicandi cura, V- SCFES; vel est a (**3w« 



— 198 — 

curator, imperam. Paul. Diac. p. 123. 14. Mull. 
Meddix apud Oscos nomen magistratus est. En- 
nius: Summus ibi capitur meddix, occiditur alter. 
V. vocem seq 

MEDDIXTGTlCUS, i, m. 2. Sunt, qui scribuot 
medialuticus ; alii vero perperam mediastu'icus . 
— Meddixtuticus est summus apud Campanos ma- 
gistratus (bine summus dicitur ab Ennio loc. cit. 
in voc. praced.), vox Osca composita ex duabns , 
meddix et tuticus, quas vide suo loco. Liv. 22. 
19. Praerat Statius Melius, missus ab Cn. Magio 
Atellano, qui eo anno meddix tuticus etat. Id. 26. 
6. Meddixtuticus , qui summus magistratus apud 
Campanos est, eo anno Seppius Lesius erat. In- 
script. Herculaoensis apud Rosin. Dissert, isagog. 
p. 38. h. labbo l. aqvilivs mkdoixtvtici etc. Ex 
qua apparet, geminum fuissc magistralum, quorum 
alter alternatim imperium haberet in hello , ut 
Roma consoles. V. Lanzi Sagg. di ling. £tr. 
T. 2. p. 609.; et C 0. Miller. Etruscar. rer. 
T. 1. p. 27. et seqq. 

MEdELA , a , f . 1. ( medeor) medtiina , reme- 
dium, cu ratio, medicina, rimedio, a'xsci^a, aKO?. 

I.) Proprie. Apul. 8. Met. Vulneribus medelas 
varias adhibere. Id. 10. ibid. Flsgiantissimis febri- 
bus ardebal; ut ipsi quoque jam medela viderctur 
esse necessaria. Gelt. 12. 5. (Juum medicos arces- 
sisset, colloeutusque de facienda medela esset. Id. 
16. 11. (lerbarum succis faciuot medelarum mira- 
cula. Quintil. Declam. 13. Nobis habere medela m 
non liceat, vobis lireat habere venena? Ammian. 
14. 8. In locis plurimis aqua suapte natura calen- 
tes ernergunt, ad usus apla mulliplicium medcla- 
rum. et 17. 5. Medela rum artifices urere nonnun 
quam et secare et paries corporurn ampuiarc , ut 
reliquis uti liceat integris. Adde Firmic. 4. Ma- 
thes. 2. 

II.) Translate. Justin. 11. 1. 8. Queis rebus vel- 
uti medela qu^datu intcrventus Alexandri fuit. 
Gell. 15. 1. Qua medela quaque solertia innem^ 
ilefenderes. Id. 5. 14. ad fin. Mea opera et medela 
levatus. Id. 20. 1. Legum opportunitates et me- 
dela. Auson. Profess. 15. Nostri medela, Nepo- 
■tiane, pectoris. 

MEDEl.lFER , fera , f?rum , adject, (medela el 
fero) med el am ferens. tenant, fit. S. Martin. 1. 
323. Quanta mcdelifero manavit gratia tactu. 

MEUENS, en lis, m- 3. V. voc. seq. in fin. 

MEdEO, es, ere, n. 2. V. voc. seq. init. 

MEDEOR, eris, eri, dep. 2. Praeteriio caret, vel 
a med tear sumit : quod et Z?j'omed. 1. p. 370. 
Putsch, admonuit. — Passive pcrsonaliler legilur 
lantum apud Hieronym. Ep. 22. n. S. Vini polio 
concedatur, ut ex hoc stomachi dolor et frcquens 
medeatur infirmitas. — Forma medere legilur apud 
P'enant. fit. S. Martin. 2. -2i. I'lurima dum fare- 
ret, nequc cura riiederet alumnae. — Part. Medens 
II. et in fln.; Medendus I. c. — Mederi est m< de- 
lam et remeiiium alTerre, medicari, curare: a picta 
seu /icSc.d impero; medicorum enim est iinperare: 
r. IMPERO, taof*at (It. medicare, rimedicre; 
ft. guerir, apporter du rem'ede , remi^ier, trai- 
ler ; Hisp. curar , medicar , zanar , remediar ; 
Germ, heilen , curiren; Angl. fo cure, heal, re 
medy) 

I.) Proprie occurrit — a) Ssepissime rum Da- 
tive Cic. 2. Oral. 44. 186. Medico non solum 
morbus ejus , cui mederi volet , sed eliam natura 
corporis cognoscenda est. Id. Rose. Am. -'it. (12S). 
Quum capili mederi debeam , reduviam euro, (pro- 
verbialis loculio de co , qui de minori mala est 
sollicilus , majore neglccto.) Piin. H. Hist. nat. 
27. 41. (97). Mederi oculis herba .rhelidonia. 
Lauroa Tull. in tpigr. apud eumd. 31. ibid. 2. 
3. (81. Sint plurcs, oculis q»» medeantur, aqua. 
Id. Piin. 20. ibid- 1.-2. Ct). Radix succo mide- 
tur dolori dcnliuni . Id. 27. t&irf. 13. 115. (141). 
Mammis tragioo unice medetur. Id. 2t. ibid- 6. 

22. (36). Pinea resina capitis vulneribus uptime 
medetur. Id. 27. ibid. 10. 64. (90). pradarn. 
Id. 34. ifct'd. 18. 55. (177). jucunde. et 29. ibid. 
6. 38. (131). eximic. — b) Raro admodum cum 
Accus. et prapos. contra, Piin. 9- Hist. nat. 3!. 
51. (99;. Cancri contra »erpcnlium ictus meden- 
tur. — c) Gerund iv us Medendus apud Vellej. 2- 

23. 4. Aqua salubritale rnedendisque rorponbus 
nobilcs. Sueton. Vesp. S. Mcdcnda valetudini !e- 



MEDIANUS 

niendisque morbis nullara opem non adbibuit. — 
d ) Absolute. Ovid. 2. Art. am. 735. et 7. Met. 
526.; et Seneca Ep. 87. Medendi ars. la medi- 
cina. et Celt, prcef. § !•*> ct Aurel. Vict. epil. 
14. scientia. Sueton. Aug. 82, ratio, f'irg. 12. 
.En. 396- U!,us. 

II.) Translate elegantes habet usus ; et occurrit 
~ a) Sapissime cum Dativo. Cic. 1. leg. Agr. 
9. 26. Huic malo pro se quisque nostrum me- 
deri, atque hoc-omnes sanare velle debemus. Id. 
7. Fam. 28. Dies stultis quoque mederi solet. id. 

1. ad Q. Fr. 1. 10. extr. Me.deri incommodis o- 
mnium. Id. Sext. 13. 31. afflicta et perdita rei- 
publ. Id 6. Terr. 51. 111. reluioni. Salt. Jar)- 
43. invidia. Ovid. 7. Me'.. 837. labori. el 9. ibid. 
774. timori. Tac, 6. Ann. 18. periculis fralris. 
Cues. 5. B. G. 24. inopia rti frumentari;*. JYepos 
Petop.- 1. turn salielati, turn ignorantia lectoruro. 
Tac 4. Ann. 16. rei ali^ui lege, aul decrelo sena- 
tus. Seneca Here. Fur. 1261. nemo pollute qucat 
Aaimo mederi: morie sanandum est scelus. — ■ 6) 
Cum Accusativo , ut medicor. Ter. Phorm. 5. 4. 

2. Quam sciturn est , ejusmodi parare in animo 
cupiditales, quas, quum res adversss sicnt, paullo 
mederi possis ! Ita legit eliam Priscian. 8. p. 793. 
Putsch, et 18. p. Illi2. Sunt tamen duo MSS. apud 
FFesterhev. et quatuor apud Benttej. ct edilio 
anni I469.f ubi legilur qjiibas. Addit foss. 7. 
Gramm. 21. illud fitruv. 8. 3. ante med. Rilu- 
minosi fonles interioris^corporis vitia pntionibus 
purgando solenl inedeii. Sed hoc nihil con fid 1, *i 
vitia ad purgando refcras. I.egitur ctiam apud Ju- 
stinian. 2. instilut. til. 7. sub fin., svd hoc non 
est sails, ut imitari passim liceat. — c> Medenda 
passive. F'irg. 12. .£n. 46. haudquaquam dictis 
violentia Tumi Flectitur: exsuperat ir.agis , agre- 
stitque medendo. ft. e, dum ei medicina ndhibetur. 
— d) Passive impersonaliler. fitruv. 6. 11. Ct 
huic *iiio medeatur, sic erit fjciendum. — e) 
Absolute. Stat. 2. Silv. 1. 5. Quum jam egomet 
ramus et verba medumia saivus Consero, tu plan- 
clus Umcntaque furtia mavis, ft. e. verba snimi 
dolori inedentia. — Hinc Part. pras. 

Medens, enlis , absolute, substantivorum more 
occurrit, H ct quf mcdeiur. medicus , medico. 
['a::c; . Lucret. 1- 934. Sed vcluti puens absin- 
thiatselra medentes Quum dare conanmr, etc Ovid. 
Heroid. 21. 1 i. Adjuvor ct nulla fr sa medentis 
ope. Id. I.i. Met.6l\>. nihil artes jm^se medentum. 
Piin. Paneci. 22. M.%ri quoque , neglecto meden- 
tum imperio , ad consperium tui piore|ierc. Tac. 
'>. Hist. 6. Balsami humor in. usu medentium est. 
Piin. 23. Hist. nat. 8. 49. (K7). Dcmocrates « 
priniis medemium. 

MF.D F!Ui\. f. ERG A. 

ME 1)1 ALE. is, n. 3. V. vo:. seq. sub A. 

MEDlALIS, e, adject, (inedius) duo di versa si- 
snifli-at, scilicet 

A ) Est idem ac medUnus , medius , di mezzo, 
«=*53r. Cnpell. 2. p. 28. Diadem a maxi.i.e mediaiis 
;cmniiB luinine pranitcbat. Id. 8. p. 287. Cii cuius 
mediaiis. — Hinc Mediate, is, n. 3. rb'nlute, sulj- 
stantivorum more, est media pars. Solin. 20. a 
med. Arbor pinei generis . cujus meuialc surcino 
lacrimal, el 32. a med. Lignum omne atque me- 
diate eadem forme facie et uitore. 

/?) Alio sensu Paul. Diac. i-<- 124. 7. Mull. 
Mediatem appellabant hostiam atram, quam nmri- 
dic immolabanl. A. e. quia media die. Al. leg., seu 
po tins legendum conjiciunt medidialam a medidie 
pro mori'tie. 

MEDl A MINI'S, :t um, adject, 'incubus el amnis) 
interainnu^. Affertur, nullo lanu'ii anctorc. lauduto, 
a Priidan. 17. p. 1097. Putsch, hi see verbis: Ex 
diversii juoquc* casibus so lent dcri saliva simul 'Jl 
composita fieri , ut a medio irure ineditcrr.incus, 
et a rnrdio amnis inediamna. lege mediamnus. 

MEl>lA>S. a ntis. f. MEDIO.' 

MRdLANUM, i, n. -2. f. in.', seq. in fin. 

MEnfANl'S, a, um, adject, imcd'us) qui in me- 
dio ei; , medius, dt mezzo . psst;. fitruv. 3. 1. 
suv fm. Median* rolumnie. et ibid. 3. ad fin. 
A'toleria mediana alliora, quam angularia. *'/ suh 
jin. Capita Iconina mediana. frget. 3. felertn. 
40. 3. .S'cftnetd. Median us digitus." Cret. Aurel. 2. 
Acut. li.inif. Oporlet aegrotanlem jacere -, adlu- 
bita abstinu-ntin , pro viriurn ijualitate , atque fo- 



MEDIASTINUS 

mento ei oleo dulci et calido capUi et medianis 
parti bus. h. e. ventri at que itiis. Sic Id. 4. Tard 

8. med. Turn cucurbits adjuncia scariGcatione me- 
dianis parlibus admovenda . h. e. abdomini et pe- 
ctori . — Mediana porta urbis est , qua? in via 
media, vcl qu» per mediant uibem iniroitum et 
exilum prarbet . Insfipt. apud Fabrelt. p. 463, 

n. 95. LOCVS OVl EST EXTRA FORTAat MKDIASAM. — 

Hinc 

Medianum , i, n. 2. absolute, subslanlivurum 
more, est media pars. Ulp. Dig. 9. 3. 5. Opo de- 
bit pralorem dare actionem in eum, ex cujus cu- 
biculo , vcl evedra dejeclum est: licet plores in 
eodem ccenaculo habitent ; quod si ei medsano 
ccenaculi quid dejectum sit, verius est. omnes te- 
neri. At. leg. meoianum. F. M.ENIANUM. 

MEDIA STIN US, a, um, adject, (medius) servus 
est infirm ordinis, oiillo certo ministerio addiclus, 
sed viliora qua?que rounia obire solitus, quae non 
solum dcmini jusscrint , sed etiam alii servi , qui 
peculiar] ofGcio sunt desiinali , give ruri , she in 
urbe : a medius, quod inter servos veluti medius 
sit ad omnium imperia paratus, servo, famigtio di 
servizio basso, Ssvao;. Colum. 2. R R. 13. 7. 
Posse agrum durentorum jugcrum subigi duobus 
jugis bourn, lolidemquK bubulris, cl sex media>U 
nis. Id. 1. ibid. 9. 3. Longissimum quem^ue ara- 
torein faciemus : rncdiastious quaiiscumque sia'.us 
potest esse , dummodo perpetiendo iabori sit iJu- 
neus. (Bis io;ris Colum. talclli^it servum rusli 
cum, qui nequc villirus sit, neque aialor, neque 
vinitor, neque bubulcu* ; horum cnim sunt rerta 
munia: sed qui sarriendo, occando, runoando, fo- 
<liendo et similibus operam na^at. et laliore voia- 
bulo opera et operarius dicilnr, luvoraiore.) Id. 
ibid. § 6. Sepniandi sunt aratores a viniluriuu;. 
iique a mediaMinis. Cic. 2. Cat. 3. 5. Excrcitus col- 
leclus ex senibus desperali*. ex agresti lusuria, ex 
rusticis mediaslinis , decoctoribus , etc. Alii toman 
hanc vocem omittunt, alii aliter legunt. Horct. 1. 
Ep. 14. 14. Tu riu'diastinuslacita prece rura petebasf 
Nunc urbcni et ludos et bainea villirus optas. Acron 
ad hunc loc. Mediastinus, hoc est in civitate et in 
media urbe vlvens: aslu enirn dicituf ci vitas. Scho 
Hast. Cruq. ibid. Mediaslinus servus est, qui slat 
in medio, paratus omnium niinisteiiis, nun in Lai- 
nets tanluiii , sed ubique iocurum , lam in urbe, 
quani ruti. F/p. Pig. 4. 9. 1. a med. Si quis ope- 
ra mediaslini funaitur, non con'.mctur (edicto prce- 
toris de cauponil. et s tabular. ), ul puts atrial ii , 
et focarii , et his similes . Id. ibid. 15. 47. 10. 
$ 4 -i. Etenim mullum interest (quum de injur Us 
agitur) qualis servus sit, bonce frugi, ordinsrius, 
dispensator, an vero vulgaris, vel mediaslinus , an 
qualisqualis - Cato apud If on. p. 143. 9. Merc. 
l!ie iniperator, lu illi ac ceteris medi?slinus. I u 
cil. apud eumd. ibid. Villicum Arisloctatem , me- 
diastinum, atqoe bubulcum. Jfonius ('jui Caloni 
a Lucilio formam mediastrinus per errorem tri- 
bucre videtur) ibi, non solum balnearum, inquit. 
sed zedium quoque niinistros , et curatores , nie- 
diastinos legirnus. Quod, puto, ideu odnotavii, u' 
falsum esse osienderet , quod Priscian. sup. xn. 
vers- j£n. 5. p. 1244. Putsch, scripserat, media- 
stinum dici, quod medias paries ba'nei tenets-hoc 
e'st ia medio lavantiura slat: quasi in solis bal- 
neis mediastino locus esset. Apud Gruter. 577. 3. 
4. 5. tres sunt inscripli lapides, in quorum priore 
mediaslious balnearis comtnemoratur: secundus in- 
scQlptum io pavimento habuil servum dextera ca- 
nisirum , scopam sinistra tenenle.n, scriplumque 
Cornelius serims mediastin . et Inscript. apud 
Henzen. 6I>25. spimcvs caesar. ssb. amyktiak. 
xKViASiinus ivlia ^YSA db s?o fecit. Apud Ptin. 
2y. Hist. nat. 1. 2. (4). Prodicus jnstiluens quatn 
vocant iatralepticen, reunctoribus quoque medico- 
ruin oc mediaslinis vectigal invenit. h. e. infiniis 
medicorum servi:, qui in balneis ct alibi inser- 
viunt. 

MEDiASTlTIClS. V. MEDDIXTLTICGS. 

MEDIaTENL'S , adverb.- eadem forma ac qua- 
tenus, hactenus el similia, a medius et terms, 
^ 1. Est ad medielateui usque, fino alia metii. 
Capell. S. p. -283. Et ruod medialenus tertiave 
parte quaedam sigoa deflxa circuits diversis sua 
membra discerpant , banc obscuram cali^incm de 
tciinquo. e.' mox. Cephei corpus medialenus sc- 



— 199 — 

pteutrioDali thorace partito . Adde eumd. ibid. 
p. 292. et 9. p. 316. <J 2. Item est secus medie- 
tatem , lungo o lunghesso la linea che corre pel 
mezzo. Capell. 6. p. 220. Pampbylia juncta Ly- 
cia , a qua incipit mons Taurus, psoe mediatenus 
orbis (.al. Orientis) conscius , quern peragraret , 
nisi maria rcslitissent . h. e. estende ndost lungo 
tutta la linea die corre pel mezzo deWAsia. 
Cf. Plin. 15. Hist, nat 27. 27. (97). Janetum 
mare Lyciuro est gensque Lycla ; unde vastos sinus 
Taurus mons ab Eoss veniens liloribus Chelido- 
nio pfumontorio disterminat , immensus ipse et 
innumerarum gentium arbiter , - mediaroquc dis- 
traheus Asiam , nisi opprimenlt terras occurre- 
rent maria. et Mela 1. 15. 2. Taurus ipse ab 
Euis litoribus exsurgens , vaslc salts attotlitur . 
Deiode dettro latere ad septentriopem , siaistro 
ad meridiem versus, it in occi den tern rectus et 
perpetuo jugo , megnarumque gentium , qua dor- 
sum agtl , terminus. Ubi terras diremit , exit in 
pelagus'. T'. et Solin. 38. 10.-13.; ct cr. -MARE 
TKM'S. 

MEDlATlO, onis, f. 3. (medio) aclus illius , 
qui sc medium inter aliquos interponit, medxa- 
zione. A I dm. Ep. 2. circa med. Nisi inter duos 
agat, iriconjnitc mediatio nominatur. 

MEDIATOR. Oris, m. 3. (medio) qui se medium 
itiler aliqtios dissidentes interponit ad lites com- 
pocendas, conciliator, sequester, mediatore, r.iez- 
zano, fi£OiTi75. Apul. 9. Met- Adsever8t par.fi se 
pendere tot mediatorum prsserttiam. Alii rectius 
leg. melatorum. Cassiod. 11. Variar. 1. ante 
med. Apuu aures prodenlissirme dominas (Ama- 
lawn l hce) nullus cgei imerprete: non enim aut 
legatus in or a in , aut inlc-rpellans aliquam sustine' 
de medialoris tarditale jacturam. — A Christianis 
scriploribus sa?pe dicttur de Christo Jcsu. Tertull. 
Car. Car. 15. ex Paul- 1. ad Timoth. 2. 5- Me- 
diator Dei et bominum bomo tlbristus Jesus. La 
ctant. 4. 25. a med. Idcirco mediator advenit, id- 
est Deus in carne, ut caro eurr. sequi posset. Pru- 
dent. 11. CatZiemer. 13. Emerge dulcis pusio, Pa- 
reus , et expers conjugis , Mediator , et duplex 
genus. Adde eumd. Apolheos. 242.; Tertull. Re- 
surr. cam. 51. et 63.; et Sidon. 6. Ep. 8. 

MEDIATRIX, Icis, f. 3. (mediot u.E?rirpix, qua 
mediam sc interponit. Alcim. de coiumna ignis, et 
nubis , qua duce Uebrsei iter faciebant , 5. 563. 
nempe vi delis , Ut mediatricis curet tutela coiu- 
mna?. 

MEDIATUS, a, um, adject, vel particip. (medius, 
medio) qui medium vel interpositum aliquid ha bet. 
Boeih. in Cic. Topic. -4. p. 815. Nam qua contra- 
ria sunt, partim mediata sunt, partim vero medio 
carcnt. et Id p. 20.'). Restat igilur ut bis contra- 
riis, qu«-B mediata sunt, hanc onpostiionem differre 
doc-amus. Adde eumd. p. 199. et 643.; et cf. v. 
1MM ED » ATI'S. 

MEDlUlLIS, e, adject, apud Paul. Diac p. 123. 
21. Miit!. est medicaltilis. Est aulcm a medeor, ut 
illud a medicor. 

MEUlCA, a?, f. 1. absolute, substantivorum mo- 
re, subandi herba, a Medicus, h e. ad Medus peV- 
tinens, Mr^txr,, erba Medica, herba est principa- 
tum tenens inter pabula, a Medis advecta in Grae- 
ciam per Leila Persarum, quae Darius intulit: tanta 
dole, ut ex uno salu amplius tricenis (denis, apud 
Co'um.% R. R. 10. 25. et Pattad. 5.H. R. 1.) an- 
nis duret. Similis est trifollo, postea caule roliisque 
geniculata: quidquid in caule assurgit , folia con- 
irahuntur. Secatur iocipiens florere, et quoties re- 
floruit: id sexies evenit per annos, quum minimum, 
quater. Hsc Plin. 18. Hist. nat. 16. 43. (144).; 
Colum. et Pallad. loc. cit.; et Varro 1. R. R. 4-2 , 
ubi etiam ejus serenda excolenda?que rationem 
tradunt. f'irg. 1. G. 215. Vere fabis satto; turn tc 
quoque, Medica, putres Accipiunt sulci. — Mala Me- 
dica. h. e. Assvria, V. MEDlCt'S in ONCM. 

MEDINA. k',I 1. V. MEDICUS, in fin. 

MEDlCABlLIS. e, adject, (medicor) ad medi- 
candum itertirietis: hinc 

I.) Proprie. % 1. Passive est qui medendo sa 
nari potest, curabite , sanabile, inedieabiie. idct- 
uc;. Ovid. 1. Met. 523. et Heroid. 5. 149. Hei 
mihi, quod nulKs amor est medicabilis herbis! Id. 
Remed. am. 135. Ergo ubi visus eris nostras medi- 
cabilis arti. A I. ieg. nostra arte. Sii It. 10. 416. 



MEDICAMEN 

et non medicabtle vulous. 5 " 2 * A cliv e est qui 
medicari et sanare potest, medicinale. Colum. 7. 
R. R. 10. 8, Ligni succus medicabilis epotus inte- 
stinum tumorem cornpescit. Pallad. 2, R. R. 15. 
sub fin. Ipsum mel ita medicabtle fieri , ut ex eo 
facta potio arterias curet- 

11.) Translate el a. tive. Vol. Place. 4. 87. Secu- 
rum oumeris agtl, el ntedicabile carmen, h. e. tu- 
ctum et laboicm levans. Sic Capell. 9. p. 313. 
loquitur Harmonia . Perturbalionibus animorum 
corporeisque morbis ntedicabile crcbrius carmen. 
insonui. Prudent- 6. Cathemer. 21. Lex ba?c data 
est caduris Deo jubente membris, Ut temperet la- 
bore m Msdicabilis voluntas, h. e. somnus. Cr. Cic. 
5. Fin. 19. 54, Sornnus meJictnam quamdam labo- 
ris after I. 

MEDlCABlLlTER , adverb, (medicabilis) raedi- 
camio/ et saaando , giovevolmente. Pallad 3. R. 
R. 31. Hoc rrnum solet iinium dysenteric^ pas- 
sionis medicabiliter asperare. 

MEDlCABULUM, i, u. 2. (medicor) locus medi- 
an as : ut nctabulum locus ad natandum. Apul. 
Florid, n. M-. Contuli me ad Perstaoas aquas, gra- 
tissimo prorsus et sanis natabula , et a?gris medi- 
cabula. 

MEDICAMEN, inis, n. 3. (medicos) medicamen- 
tum , medicina , remedium , f aipptaxov (tt. medi- 
cina , me Acanento; Fr. medtcamenf, midecine, 
rem'ede; Hisp. medicamento, remedio; Germ, das 
Arzneimiltel , d. Heilmittel , Medicin; Angl. a 
medicine, drug, medicament"). 

I.) Proprtc. Cic. Pis. 6. 13. Meministi ne, excti- 
satione te uti vah'tudinis, quod diceres , violeut*t6 
tequibusdara medicaminibus solere curari? Ovid. 
15. Met. 533. valido medicamine reddita vita. Tac. 
12. Ann. 51. Obliganl vuinus, agresfia medicemtna 
adbibent. Pallad. 3. R. R. 28. Toeriacaj rnedica- 
men addere. Colum. 6. R. R- 5. 2. Tunc panacis 
et eryngii radices fceuiculi seminibu* mtscendse, et 
cum fricti ac molili Iritici farina candenti aqua 
conspergeuds , eoque medicamine salivandum as- 
groturn pecus. Ccel- Aurel. 5 Tard. 2. med. Est 
metuenda diuturna medicamtnis sutnptio- et max.. 
Alii vero qui se islo medicamine profeetsse testao- 
tur etc. Id. ibid, paullo ante. Vfeterum quidam 
aonalia medicamina polanda probaverunt. h. e. an- 
no conlinuo bibenda , ut Id. ibid. ait. Tac. 4. 
Ann. 57. Ulcerosa facies ac plerumqne medicami- 
nibus interstincta. empiastri. Adde Scribon. Com- 
pos. 37. Et Juvenal. 6. 661. Pontica ter vicli can- 
tus medicamina regis, anlidoti , preservativi . Sic 
Aurel. Vict. Fir. illuslr. 76. Medicaminibus -cor- 
pus adversus venena Grmare. 

II.) Translate. ^ 1. Mctaphora ducta a supe- 
rior! paragr., medicamen est auxilium et levameu. 
Ovid. 2. Art. am. 489. ei jet;. Ergo age et iratae 
medicamir.9 fortia prwbe. - Ilia Macbaonios supe- 
rant medicamina succos. Sic Sii It. 15. 7. Amia 
turbo palrum quasso medicamina maesti Imperio 
circumspcctant. ^ 2. Universim sic dlcitur quid- 
quid adhibitum, naluram ejus, rui adhibitum est, 
mutat, ut Cajus Dig. 50. 16. 236. docet. Hinc spe- 
ciatim est venenum, ue/cno. V. MED1CAMENTUM 
sub II. 2. Tac. 12. Ann. 67. Infusum delectabiU 
cibo boletoruro venenum, nee vim medicaminis sta- 
lim intellectam. et 14- ibid. 51 lltitum palatum 
noxio medicamine. Flor, 2. 20. Medicaminibus im- 
ports Romans arma v'iolare. h. e. fontes venenis 
inficiendo. Juvenal. 6. 594. tanluin medicamina 
possunt . h. e. abigendo partus data . ^ 3. Item 
speciaiim apud Poetas est veoefiiium, malia, stre- 
gheria. Vol. Place. 8. 17. de Medea. Condiia leli- 
feris prodit medicamina cistis. Sic Ovid 6. Met. 
139. Post ee discedens succis llecateidos herba; 
Spai git : et eilemplo tristi medicamine tactas De- 
fluxcre romse ; cutnqne his et natis et auris : Fil- 
que caput minimum etc. et 7 ibid. 211. Dux gre- 
gi$ inter oves agnus medicamine liet. % 4. Item 
succus rolorem inducens, tintura, colore. Plin. 9. 
Hist. nat. 38. 62. (133). de purpura. Ad quingen- 
ta ; . medicaminis Ultras tequari. Petron. Satyr. 102. 
a med. lnfecta medicamine Tacics. Extcan. 'A. 
238. tingentes croceo medicamine crinem. ^ 5. 
Item fucus , belletto. Hinc Ovidii carmen de me- 
dicamine faciei, de quo Id. 3. Art. am. 205. Est 
mihi, quo dixi vesira? medicamina formw, Parvo5, 
sed cure grande libellus opus. Petron. Satyr. 126. 



MEDICAMENTARIUS 

Facies mcdkamine attrita. Adde Juvenal. 6. 471. 
^| 6. El generatim . Sic de coagulo Colum. 7. jR. 
R. 8. 2. Optlmus caseus e»l , qui exiguum medi- 
camiois babet. Id. 12. ibid. 20. 1. Viiioso me- 
dicamine fruetus, qui perceplus est, viliatur. ft. e. 
conditura, calliva concia. Sic Plin. 14. Hist. nat. 
20. 25. (126). Vina medicamine instaurare. Id. 17. 
ibid. 14. 22. (99). flmum vocat medicaroeo se- 
minum. 

MfiDlCAMENTARlUS, a, um, adject, (mediea- 
mentum) ad medicamenta pertinens; scilicet • 

A) Ad remedia contra morbos pertinens: hinc 
Medicamentarius, U, m. 2. absolute, substanli- 

vorucn more, est qui medicamenia componit, spe- 
ziale, farmacista, papf*axojrot6s . Plin. 19. Hist. 
nat. 6. 33. (110). Porrum herbaceuui, quo uluntur 
medicametiUfii. 

Medicamentarw, rr, I*. 1, absolute, substantivo- 
rura more, est ars, quae ex variis rebus mediea- 
menta componit, praeter ea, quae simplicia natura 
instilu'it, arte degli speziali, farmaceutica. Plin. 
7. Hist. nat. 56. 57. (196). Medicinam .Egvpiii 
apud ipsos voiunt repertam: herbariam el medica- 
mentariaro a Chtrone. 

B) Est etiaiu ad v'enena pertinens : hinc 
Medicamentarius , Xi, rn. 2. absolute, substan- 

llYOrum more, est venena coqueos, maleficus. Imp. 
Constant. Cod. Theod, 3. 10, 1. Si homicidam, 
vel medicamenta'rium , vel sepulcrorum dissoluto- 
rem virum suum esse probaverit. 

Medicamentaria , o? , f- 1. absolute, substanti- 
vorum more, est mulier venena coqueos, malefica. 
Imp. Constant. Cod. Theod. 3. 16. 1. SI moscham, 
vel medicaincntariam, vel conciliatricem repudiare 
volueril. 

MEDICAMENTOSA, a, um, adject, (medica- 
mentum). Comp. Medicamentosioi- dubia tamen 
lecfiooe. — Medicamentosus est medecdi vim ha- 
beas, medicinale, taTfixd-j. Cato R. R. 157. De 
omnibus brassicis nulla est illiusmodi medicamen- 
tosior. Ai. leg. medicamento. yitruv. 8. 3. ante 
med. Omnis aqua calida ideo est medicamentosa , 
quod etc. 

MEDICAMENT UM, i, n. 2. (medicor) medicina, 
medicamen, remeiium contra morbum, ^apfiaxov 
(It. medicamento, medicina, rimedio; Fr. medi- 
cament, reme.de, midecine, drogue, preparation; 
llisp- medicamento, remedio inter no 6 externo; 
Germ, Arznei, Mtdicin, Heilmittet; Angl. a me 
dicine, drug, medicament) 

I.) Proprie. Cic. 3. Off. 24. 92. Si quis medica- 
mentura cuipiain dederit ad aquam intercutem, si 
to medicamento sanus faclug fueril, etc. Id. Brut. 
60. 217. Devinctus erat fasciis, et mollis medi- 
camentig, propter dolorem artuum, delibutus. Sue- 
ton. Cat. 23. ertr. Medicamento uti. prender tne- 
dicamento et ibid. 29. prasmuniri metu leneno- 
rum. Curt- 4. 6. a med. suppriniere sanguinem. 
Plin. 24. Hist. nat. 19. 113. (174). Medicamen turn 
baurire. Curt. 6- 10. ad fin. bjbere. et 3. 0. 3. su- 
mere. et ibid. 8. diluere. Colum. 6. R. R. 5. 3. cum 
vino dare. Plin. 32. Hist. nat. 9, 34. (.107). compo- 
nere. Id. 28. ibid. 4 13.(51). suppuratorium. Id. 
23. ibid. 7. 64. (126). exulceratorium, el 24. ibid. 
13. 73. (120). stjpltcum. el 37. ibid. 10. 57. (158). 
somnificum. Id. 11. ibid. 42. 97. (241). Medica- 
ment! vim (.al. Tilium) habens. Id. 28. ibid. 13. 57. 
(200). l>atur et equi lingua inveierata ex vino , 
praesentaoco medicamento. Id. 26. ibid. 3. 8. (17). 
Med team en tor um potus stomacho inimiri. fJv. 8. IS. 
Medicamenta salubria. Cic 2. If at. D. 53. 132. sa- 
lularia. 

II.) Translate. * !• Medkamenturn, mctaphora 
rtucta a superiori paragr., dlcitur quodlibet animi 
remedium. Cic. fluent. 71. 201. Non huic aeru 
mnosissimo venenum illud Tuisset, sed muiioruin 
medkamenturn laborum. Id. 2. Fin. 7. 22. Jam 
doloris mcdicanjcnia ilia Epkurea tamquam de 
nartbecio proment. Id. 5. Terr. 65. 152. Quum 
omnea ejus coinltcs isle tibi suo illo pancbresto 
medicamento (h. e. pecunia) amiow reddidisset. 
^ 2. Ut Grwcis $dpfJ.axov , sic Lalinis medica- 
men'tum media vox est, et quae in utramque par- 
tem lumi potest. Est enim (ut Cajus docet Dig. 
50. 16.236.) univenim quidquid adhibitum, na- 
luram ejus, seu slatum mutat, c*i adhibetur. ltaque 
speciatim pro noxlo medicamine, seu vencno su- 



— 200 — 

mitur, quod vel inferendo morbo aut moiti, vel 
alienandae mend datur, veteno. Varro apud Non. 
p. 345. 23. Merc. Quserit ibidem ab Hannibale , 
cur,, biberit medicamentum: quia Romanis, inquit, 
me Prusiades tradcre volebat. Liv. 8. IS. Coquen- 
tes quasdam medicamenta invenerunt. Cic. Cluent. 
11. 32. Medicamcntis pnrtum abigere. Sueton , 
Cat. 50. Creditor potionatus a Caesonia unore , 
amatorio qutdern medicamento, sea quod in furo- 
rem verterit- Petron. Satyr. 20. Medicamentum 
ebibcre. ft. e. salyrion. Plin. 27. Hist. nat. 11. 
76. (101). Medicamento sagiltas tingere. Id. 28. 
ibid. H. 27. (195). malu laesus. ^ 3 Item spe- 
ciatim usurpatur pro veneficio, maleficio, matia. 
Plant. Pseud. 3. 2 80. Item ut Medea Peliam 
concoxit senem, quern medicamento, et suis vc- 
nenis dicitur fecisse rursus ex sene adolosceniu- 
lum . % 4. Item speciatim pro succo , quo lanh 
color inducitur, tinlura, colore. Cic. fragtn. apud 
Non. p. 521. 20. JHerc Qui combibi purpurum 
voiunt, sufOciunt prius lanain quibusdam medira- 
mentis- Plin. 35- Hist. nat. 6. 26. (H). Fer- 
vente aheno rudibus medicamentis inebiiatum . 
5?neca 1. Quosst- nal. 3. ad fin. Interest quam- 
diu purpura macerata sit, crassius medicamenium, 
an aquatius traxerit. ^f 5. Item pro eo , quod 
Ilali mordenle appellant. Plin. 35. Hist. nat. 11. 
42. (150). Pingunt et vesica in £gypto inter pauca 
mirabili genere , Candida vela , postqnam aitri- 
vere , illitientcs non coloribus , sed colorem sor- 
benlibus ntcdicamentis. Hoc quum fecere, non ap- 
parel in velis; sed in cortinam pigment! fen cutis 
inersa, post momentum extrahuntur picta: mirum- 
que, quum sit unus in coiltna colos, e\ ilio alius 
atque alius fit in veste , accipitnlis medicamenti 
qualitate mutatus . % 6. Item pro condimento 
vini j defruli^ et hujusmodi, concia. Colum. 12. 
R. R. 20. 4. Plumbeum (was) peraattabrs, ul de- 
frutum et medicamenta cocant. ^ 7. Item piu 
emplaslro doiiis sarciendis , quod quidem cera , 
resina^ suipbure et gypso consiare Cato R. R. 3il. 
docet. Id. ibid. Si in rimas medicamenium indi- 
deris, beneque picaveris, quodvis doliuin vinarium 

facere poteris. Similiter pro glutine. f'opisc. 

Firm. S^Viirels quadraluris , bilumine aliisque 
rnedicamcjiitis inserlis , domum induxisse pcrhibe- 
tur . ft. e? parietes dbinus cootegisse el ornas^e. 
^ 8. Item pro fuco, bellelto. V. MEDICAMEN 
If. 5. Seneca 7. Benef. 9. Ipsa ilia, qu« placet, 
varieias , subditis (al. subiiiis) medicameoiis , in 
similitudiuem veri coloratur. ^ 9. Metaphora du 
eta a proximo superiori paragr. 7. Cic. Otat. 23. 
79. Fucati veto medicamenta candotis et ruboris 
omnia repellentur: elcgantia modo et mundiiia re- 
ntancbit. 

MEDlCATlO, oni*j f. 3. (medicor) actus medi- 
randi, inedicameittum, ittxcsixstz. 

I.) Proprie. Capelt. [>. p. 314. loquitur Harmo- 
via. Quid? afiliclr-lionibus rorporeis nonne assidua 
medicdiioue succurri? Febrem cuiabaut vuiiierii- 
que vk teres lanlioue ; Asclepiades item luba sur- 
dissimis medebalur. elc. I'ulgali libri minus re- 
cte teg. medliatione. V. Kopp. ad h. 1. 

II.) Translate. Colum. 1 R. 11. 10. 16. de lente. 
Potest tamen , cliam citra islam medicaiionem , 
cineri mixta coinnode servari. concia. 

MEOlCATOK, Oris, m. 3. (medicor) qui medi- 
cal, medico, axeoTij;, i*Tpo?. Terlull. 3. advert. 
lUarcion, 17. extr. Pras.Iicaiorern annumiari Cliri- 
stum per Esaiotn, ilem medicaloicm .-/vien. ,-hut, 
216 tie /K.culapio. animaa ruifus lepefucta ralore 
Viscera muodanas rovo'dt mcdicalor in uras. 

MEoICXTL'S, a, urn. /■'. MEDICO. 

MfiDlCATCS, us, m. 4. (medicor) mediralio , 
medicina, ia-zpv.a.. Ovid, lleroid. 12. 1fi.">. Quc- 
quc feros poputi doclis inedicalibris igno.«, Non va- 
leo flammas efTuscre ipsa mens. 

MKDlC'VTlVUS, a, um , adject, (medicor) qui 
ad medicinam pertinet , s'aTptvtog. Boeth. Tnpic. 
Bristol. 0. 0. a med. p. 718. Nihil prohlbet el 
audariam qtiamdam et rcctarn intellisentlani ha- 
bere ad medicativa. ft. e. ad medicinam. 

MKDlClNA, x,t.\. t f - MLDICINUS. 

ME Did NAL IS, e, adject, (medicina) ad artem 
medicinam , vel nd medicum pertinens , di medi- 
cina, iarptxes. Celt, pratf. a med- Vix ulla per- 
petua praecepta medtcinalig ars recipit. Plin. 32. 



UEDICINUS 

Hist. nat. 10. 42. (123). CuCurbitulae medicinale*. 
coppette, ventose. et 36. ibid. 22. 43. (157). Lapi- 
des moriariorum medicinalium. ft. e. in quibus me- 
dicioae teruntur. Scribon. Compos. 53. Medicinale 
scalpruru. lancetta. Id. epist- ad- C. Jut. Callist. 
a med. Medicinalia scripla. — Digitus medicina- 
lis est minimu protimus, in quo geslamus anulos: 
de quo in libii, anatomicorum habeiur, nervum 
quemdam de corde nattim priorsum pergere usque 
ad eum digiturn, et illic desinere implicaluni cete- 
ris ejusdem digili ncrus: et ideo visum veloribus, 
ut ille digitus anulo, larnquam corona, circumdarc- 
tur. Iliec Maaob. 7. Saturn. 13. V. MEDIC'JS . 
a, um. Sic .Varcell. Empir. c. 1;i p. 1u). ed. Aid. 
Locum, ex quo {sanguis) detluit, digito tnudicinali 
lanftes, et vicies seplies dices, et quoties volueris, 
rt'peles, donee Huorem pervincas, socnon socnon; 
mire prodesl. Id. c. 8. sect. G. p. 97. Si arista, vel 
qu.elihet sordicula orutum fuerit ingressa, occluso 
alio uculo, ipsoque qui dolet, patefaclo, et digilis 
medicinali ac poll ice leviler pcrtractato, ter per 
singula despuens dices; os Gor^onis basiu. Simili- 
ter digitus medicinalis cum pultice jungitur apud 
enmd. c. 10. p. 101., c. 15.. p. 107-, c. 27. p. 126., 
c. 28. p. 12H. retro; olquc item medicinalis et pot- 
lex sinistra mantis memoranlur c. \\. p. 105. De- 
mum medicinalis cum pollice et medio jungitur 
apud eumd. c. 15. post init. p. IOi). Piaecantabis 
jejunus jejunum: lenens locum, qui erit in causa, 
di^itis trious, id est medio, pollice et medicinali, 
rcsiduis duo bus clevatis, dices: Exi hodic naia, si 
ante naia. si bodie creuta, hanc pcsiileniiam, hum* 
dolorem, bunc tumorcm, nunc ruborem - evoco , 
educo, excanlo dc isiis membris, medullis. Lt pa- 
let ex a! la lis Mar eel li locis itemque Plinii loco 
in v. MED1CUS , a, um, laudato, veteres medici- 
nali digito ulebanlur, quum ineanlotionibus, vel 
remediis ranis ac superstiliose adhibilis pperatn 
darenf, et eidern digito medica inesse virtus vulgo 
credebalur. — Pono, latiori sensu , medicinates 
digili apud eumd. MarcelL c. 2. p. 89. retro et 
c. 25. p. 121. retro videntur esse miuimo proximus 
el pollex atque furtasse cliam niedius: Id. cnirn ail 
c. 32. p. 133. Frustum veteris spongiaj ad pedem 
alliaabis ? et la lire-ii altcrci sinistra manu uigitis 
ruedicinaiibus sumes et alligabis in alio pede. Cf. 
eumd. c. 2(». p. 125. Ex omnium an tcm seminibus 
supra scriplis -equalitcr quautum liibus digitis, id 
est pollice et ab eodem tertio et quarlo levari pot- 
est, niitlilur: dein terunlur omnia diligentcr. — 
Mine 

Medicinalia, ium, n. plur. 3. absolute, substan- 
tivoruru more, sunt medicamenta. Cazl. Aurel. 2. 
Turd. 1, ud fin. Slrklura Uensala quaedam corpora, 
vi niajorc, noo a liter quam chorda) lenduntur; la- 
Xuiaque medicinalium virtute saepe retenduntur. 

Mp;t)ICi>:i LITER, adverb, (medicinalis) more 
medicoruin , medicinalmente . ICnnod. 9. Ep. 26. 
l.t ipsi mi senas meas medicinaliter rurcnt. 

MKDlijtNIUS, a, um, adject, (medicina) medi- 
cinalis. Auson. in epist. prwfixa Gripho (quod est 
Edyll. 11.) ad fin. i'olatn granimaticam, et inusi- 
carn, librosque medicioios. Al. reclius leg. medi- 
cine. 

MfiDICtSt'S, a, um, adjet. (medicus) ad me- 
dicum »el ad rnedendum perlincns. I'airo 5- L. L. 
93. JWiU. Ab «rie medicina ut sil medicos dictus. 
Aitgustm. ■*. Confess. 5. Vlr sagax medicina; arlis 
perilissinms. Hygin. fab. 274. Ne quis servus ar- 
lem medii-inum diseeret. Inscript. apud IJenze.n. 

72 '(7. D. SI. ¥L. VAS1LIANO 1WIM IMiL. UKF. A.NN. 
1*. M. XJUlll.AKTlb MKUJC1NAF. UDVSTf.lAE PR1MAK 

akmilia sp. i. (h. e. Spurii filia) faailla cumvci 

Plf.NTISSlWO KT 1NFKL. CVM QVO VI JUT ASMS till. 

bt Sim cos — Hinc 

A) Medicina, a:, f. 1. (subaudi ars) absolute, 
sulijlHiitivurum more , ul gramma tica el si mi lis , 
est ars medendi, medicina, latpiy.r,. Cic. 5. Fin. 
G. 16. Quuniani et medicina valetudinis , naviga- 
tiuni'j gobernaiio, sic vivendi ars est prudentia. 
i'J.eumd. 1. Off. 42. 151. Quibus arlibus pruden- 
tia major iuesl -, ut medicina, ut aichitectura 
eic: Quint it. 2. 17. 9. Medicina, q^e ex observa- 
lione salubrium atque his contrariorum repertn est. 
Celt, procem I. 7. Tertlam esse partem medicina?, 
quae manu curet , vulgo noturn est. Id. ibid, et 
pro?/". 1. 1. Medicinam cxcolere. Cic. Cluent. 63. 



MEDICO 

178.; et Scribon. epist. ad C. Jul. Callisl, a med. 
eiercere. Phcedr. 1. 14. facere. Quintil. 1. 2. 28. 
ractltare. Sueton. Cat. 42. profiler!. Ovid. Remed- 
am. 795. Ecce ciboa etiam (medicina fungar ut 
omni Munere) quoi fugiaj, quosve sequare, dabo. 
Ammian. 25. 3- Medicina minislwiit foyeri. Ptin. 
25. Hist. nat. 2. 5. (15). Herophilua clarus medi- 
cina. Ammian. 16. 8. Medicina aucloritas. Aurel. 
Vict. EpU. 16, remedla. 

B) Medicina, ce, f. 1. (subaudl taberna) abso- 
lute, substantivorum more, eat taberna medici , 
bottega di medico; qualem emisse slbi , publics 
impema , in compito Acilfo , qui primus Roma 
medicinam facere Instituit, cfrca ann. V. C. dxxxy. 
Arcbagalhum Peloponnesiurn, Plin. 21). Hist, nat. 

1. 6. (12). iradit. Plant, Ampk. 4. 1.5. el Epid- 

2. 2. 13. Per omoem urbem quern sum defessus 
quarere, per medicinas, per lonslrinas, in gymna- 
sio, atque in foro, per myropolia, et lanieoaa, cJr- 
cumque argentariag. Donatui ad Ter. Adelph. 4. 
2. 45. Veleres absolute dlcebant jrittrinam, ut ju- 
trinam el medicinam, ad tabernam refereotea. 
Hinc apud Plaut. Men. 5. a. 45. et seqq. medicus 
jubet, ut iosanieniem quatuor servi aublimem ra- 
plant, et in domum suam deferant elleboro ibidem 
per aliquos diw vigintl curandum. 

C) Medicina, <s, f. 1. (gubaudl res) eat etiam 
ipsum remedium, quod medicina praabet, medica- 
rneotum, medicamento, medicinn, ut docet Varro 
7. Z. L. 4. Mult. Prasertim quum dical etymolo- 
gic© nun omnium verborum did posse caugam, ut 
a qua re res od medendura medici na. 

I.) Proprie. Plaut. Cist. 1. 1. 70. Si medicus 
venial, qui buic morbo facere medicinam potest. 
Sic Cic. 14. Fam. 7. ^oXijn axpatov noctu eject: 
slatim ita sum levalus, ut deus mihi aliquis medi- 
cinam fecisse videatur. Adde Phcedr, t. 8. Buraus 
Cic. 12. Atl. 21. Erat fortis agroli, accipere me- 
dicinam. Id. 15. ibid. 18. a med. et 2. Oral. 44. 
180. Adhibere medicinam desperatit. Id. 2. Di- 
vinal. 59. 123. dare aiicui. JYepos Jit. 21. Me- 
dicina non indigere. Sit. It. 11. 160. medici- 
nam vulnera poscuat. Veget. 1. Velerin. 11. 8. 
Schneid. Contra ria nonnisi contrariis medicinis 
curantur. Id. 6. ibid. 11. 1. Cassa est medicina, 
qua sera eat: Cf. Ovid. Remed. am. 01. Principal 
obsta: sero medicina paratur Quum mala per Ion- 
gas iovaluere moras, et Grat. Cyneg. 361. Moebo- 
ruin io vitio facills medicina recenti. 
_ II.) Translate, f l. Metaphora ducla a supe- 
rior! paragr., est remedium quodlibet. — a) In 
sing, numero. Cic. 1. Jti. 15. ante med. Quam- 
quam animus est prawns, tamen voluntas etiam 
atque etiam medicinam effugit. Id. Amic. 3. 10. 
Sed non egeo medicina: me ipse consolor. Id. 2. 
Alt. 1. a med. Non minus essel probanda medi- 
cina, quae sanaret vitiosas panes reipublica, quam 
qua exsecaret. Id. 2. de republ. 34. Semper bale 
gencrt, salutfs omnium 'causa, aliqua sublevatio et 
medicina quasita est. Id. 1. Off. 38. 138. Ad hoc 
genus casligandi (h. e. ad objurgationes) raro in- 
vilique veniemus, nee unquain nisi necessario, si 
nulla reperietur alia medicina. Id. Sext. 65. 135. 
Medicinam adhibere reipubiica. Id. 3. Tusc. 16. 
35. Est tarda ilia quidem medicina, sed tamen 
magna, quam affert ionginquitas et dies. Id. 2. 
Cat. 8. 17. Singulis medicinam consilii atque oralio- 
nis ineas, si quam potero, afTeram, Id. 5. Fam. 
16. sub fin. Exspectare medicinam temporis. Id. 
1. Acad, {post.) 3. It. doloris a philosophia pe- 
tcre. Id. I). Fin. IS). 54. Somnus medicinam 
quamdam lahoris affert . Id . 3 . Tusc. 22. 54. 
Medicina calamilatis. Id. Sext. 23. 51. peticu- 
iorum. Firg; 10. Eel. 60- furoris. Ovid. 5. Trist. 
I. 33. malorum. Id. 1. Pont. 2. 43. curaa. Proper t. 
1. 10. 17. Et possum aiterlus curas sanare reeen- 
tes, Ncc levis in verbis est medicina ineis. Slat. 5. 
SUv. 1. 16. medicinam struerc dolor! . — 6) la 
plur. numero Cic. 2. Oral 83. 339. His quatuor 
rajsis totidem medieinas oppouuniur, lum objur- 
«aiio, si est auctoritag; turn admonilio, turn pro- 
mi3«io etc. <f 2. Ut medicamentum, sic et medi- 
cina quanaoque pro teneoo ponitur. Sic intclligit 
.Von. p. 20. 31. JVerc. illud Accii: Sterilem esse 
iilius opera medicinam aulumans. ^ 3, Item fucus 
et quidquid est in mundo multebri et eipoliendo 
corpori ornandoqoe iniervit. Propert. 1. 2. 7. Crede 
Tom. III. 



— 20t -r- 

mihi, non ulla luas medicina flguras est. h. e. ei 
form& per te pollea, a, Cynthia, ut quidquid con- 
feras ad illam eipoliendam, potius dehonestet, ut 
cl. Vulpiut recte interpretatur. V. integrum locum. 
<f 4. Plin. 17. Hist. nat. 22. 35. (,191). vocat 
medicinam putationera vitium. 

MfiOlCO, as,avi,atum, are, 1. (medeor). Part. 
Medtcans I. et II. I.; Medicatus in omnibus pa- 
ragr. et in (in.; Medicatnrus II. 1.; Medicandus 
I. et II. 1. — Medicare est medicinam afferre, me- 
deri, curare, t'arpeuw (It. medicare; Vr.guirir, 
trailer, soigner ; Ilisp. curar , medicar; Germ. 
heilen ; Angl. io heal, cure). 

1.) Proprie. — a) Cum Accusative Sit. It. 0. 
98. Marus instat vulneris aaslus Experlis medicare 
modis. Et fig urate tfemesian. 2. Eel. 28. rabidos 
medicare Turores. Et passive Tibull- 3. 6. 3. Aufer 
et ipse meum, pariter medicande, dolorem. Cete- 
ruro Ccel. Aurel. 2. Acut. 19. a med. Sed si medi- 
catua plurima exctuserit, necessario parvum atque 
tenuem dabimus cibum. h. e. asgrotua medica- 
mento acceplo purgatus. Colum. 9. R. R. 13.7. de 
apib. cegrotantib. Galbaoum eliam, til ejus odove 
mediceoiur, incendi convenit. et Ovid. Htroid. 12. 
107. medicatus somnus. h. e. medlcamentis indu- 
ctus. — b) Cum Dativo. Seren. Sammon. 48. 
extr. 902. Febribus at longis galli nova jura vetu- 
sti Subvcniuut , etiam tremulis medicantia mem- 
bris, -~ c) Absolute. Boelh. 1. pros. 3. Ad cogno- 
scendam medicaotis faciem. Sed Seren. Summon. 
et Boelh. loec. citt. ad yoc. aeq. commode referri 
possunt. 

II.) Translate medicare universim est altquid 
allcui rei adhibere, quod oaturam ejus, seu statum 
mutat, cui adbibetur. Hinc ^ 1. Est imbuere, 
lllinere, lingere succis, adhibilo medicamine con- 
ficere, ungere, conciare. firg. 1. G. 193. Semina 
vidi equidem multos medicare serentes Et- nitro 
priug et nigra perfundere amurca. Cr. Colum. 11. 
iR. R. 3. 64. Si ante sationem stmina succo herbaa 
sedl macerata sunt : nihil enim sic medtcatis no- 
ccnt crucas. Cf. eumd. 2. ibid. 10. 11. Priscis au- 
tem rusticis, nee miaul Virgilio, prius amurca vel 
nitro macerari earn (fabam) et ita seri piacuit. - 
Nos quoque sic inedicatam comperimus - minus a 
curculione infestari. Rursus Virg. 12. <En. 418. 
hoc (dictamno) fusum labris splendent! bus amnem 
InQcit occulte medicang. h. e. amnem dictamno 
lemperans, atque ita vi medendi sanandique donans. 
Colum. 11. R. R. 3. 40. Tbymo pinsito medicare 
aquera. Cf. Martial. 9. 95. medicata pocula. Pal- 
lad. 6. R. R, 8. Tonsas oves hoc uogoioe medice- 
mus. Ita vulgati libri; at Schneider, leg. medice- 
mur. Plin. 16. Hist. nat. 27. 51. (118). Ficus ma- 
luritalis causa medicatur. Virg. 6. JSn. 420. Mel'le 
soporatam et medicatis frugibus offam. Sic Sit. It. 
10. 353. de Somno. Per lenebras portal medicata 
papavera cornu. Colum. \. R. R. 6. 20. Vina ni- 
tnia suffumatione medicata. h. e. coodito. Virg. 4. 
G. 65. de apibus. Ipsa; cotisidtmt medicatis sedi- 
bus. h. e. gratis liquoribus illitis. Plin. 14. Hist. 
nat. 21. 27. (135). Sic opercula doliorum medi- 
canda, addita masliche ac pice. Colum. 12. R. R. 
38. 2. Etiguum musli sumilur ex ea seria, quam 
medicatur! sum us. Plin. 8. Ep. 20. de lacu quo- 
dam. Sulphuris odor saporque medicatus . acqua 
saporila. Hinc Ccel. Aurel. 3. Tard. 8. ad fin- In 
ascite vero (Themison) inilium ex vomitu sutnit, 
quern elleboro faciendum probat -: el est praeceps 
atque, ut ita dixerim, pericuiosum nun medicalum 
corpus ma^no adjutorio dejicere. h- e. non pnena- 
rotum. % 2. Item veneno inflcere, avvelenare. 
Sueton. Claud. 44. Quae bolctum medicalum avi- 
dissimo ciborum talium obtulerat. Sil. It. 7. 453. 
Medicata veneno tela. Id. 13. 197. medical* eu 
spidis ictus. ^ 3. Item inOcere, colorare, tin- 
gere, colorare. Horat. 3. Od. 5. 27. neque amis- 
sos colore* Lana refert medicata fuco. Otnti. Re- 
med. am. 707. Amyclaeis medicalum vellus nbenis. 
Sic Id. Medic, fac. U. Veilera sa-pe eadem Tyrio 
medicantur aheno. Id. 1. Amor. 14. 1. Dicebam, 
medicare luos desislc capillos, Tingere quam pos- 
sig, jam tibi nulla coma est. ^ 4. Item fuco illi- 
nere, arte expolire atque ornare , imbellettare , 
artificiosamente pulire e abbellire. Apul. de Mag. 
Quum tamen numquam apud eum (Homerum) 
rnarlno nliquo ei piseiculento medicavit nee Pro- 



MKDICCS 

theus faciem, nee Ulysses scrobem. Cf. eumd. 2. 
Dogm. Plat, a med Ignorant veram pulcritudi- 
nem, et corporis eiTetam et enervem et fluxam 
cutem deamaos : nee saltern coloratos sole , aut 
eiercitatione golidatos, et (at »el sed?) opacos um- 
bra, vel molles desidia, sed (et?) cura nimia me- 
dic&ios artus magni facit . Al. leg. medullatos. Si- 
militer Id. de Mag. ad /In. Quis non disciplinam 
matris agnovil, quum in puella videret medicalum 
os et purpurissatas genas el Hikes oculos? h. e. 
fuco illitum : plerique tamen leg . immedicalum 
eodem sengu. — Hinc Part, praeter. pass., cuju* 
plurima exempla relulimus, 

Medicatus, a, um, adjective quoque occurrit, 
unde Com p. Medicatior et Sup. Medicalissimus , 
et est ad medendum uptus, medicinale. Seneca 3. 
Quast. nat. 25. Aquaa medicatie. Plin. 28. Hist. 
nal. 9. 33. (121). Lac caprinum stomacho accom- 
modatissimum , bubulum medlcatiu*. Id. ibid, 7. 
23. (7U), Ru.<4tn et hederag, res medlcatistimag , 
illico mori. 

.MEDlCOR, Sris, iuis turn, art, dep. 1. (medeor). 
Part. Medicans V. in voc. prasced. — Medicari est 
idem ac medicare, rnedert, curare, medicare, tot* 
rotuui. 

1.) Proprie. — a) Cum Dativo. Virg. 2. G. 
134. auimas ei oleniia Medi Ora fovent itlo, et 
sen i bus medicantur nnhelis. — b) Cum Accus. 
Virg. 7. Ma. 756. Sed non Dardania medicari 
cuspidis let urn Evaiuit. Ptin. 11. Hist. nat. 35. 
41. (118). Venenum hoc alee medicantur. Al Sll- 
lig. legit medentur. 

II.) Translate. — a) Cum Dativo. Ter. Andr. 
5. 1. 12. Ejus labore atque dolore gnalo ut raedi- 
carer tuo. Id. ibid. 5. 4.41. Quum ego possim in 
hac re medicari mihi. — b) Cum Accus. Plaut. 
Most. 2. 1. 40, Habe bonum animum: ego ilium 
lepide medicabor malum. 

MEDICOSUS, a, um, adject, (medicor) translate 
tantum occurrit; et ^ 1. Est vencni vim habem, 
noxius. Coel. Aurel. 2. Acut. 29. Sunt hac aeria 
atque medicosa, qua Graci fapy.ax.ti>$T} appellant. 
V. integrum loc. ^ 2. Item medicatus. Ccel. Au- 
rel. 2. Tard. I. MedicosU quoque fomenlationibus 
uicndum probat. 

MEDlCURRlUS, li, m. 2. raedius current: vox 
ad Mercurii etymon illusirandum efdeta ab Arnob. 
3. 32. Mercurius etiam quasi quidam medicurrius 
dictus: ct quod inler loquenlej duo - media cur- 
rat et reciprocetur oratio, nominis bujus concin- 
nata est qualitas. Adde Augustin. 7. Civ. D- 14.; 
et Isid. 8. Orig. 11. ante med. 

MEUlGUS, a, um, adject, (medeor) ad meden- 
dum aptus, ioTp.ix55 (It. medicinale, atto a medi- 
care; Fr. qui guerit, qui sert a guerir, salutaire; 
Ilisp. Io que pertenece d la medicina, medicinal; 
Germ, mm Heilen dienlich , heilend , medici- 
nisch ; Angl. pertaining to medicine, healing, 
medicinal, medical). 

I.) Proprie. Virg. 3. G. 455. Dura medicas adhi- 
bere manus ad vulnera pastor Abnegat. Ovid. 5. 
Prist. 6. 12. numquid Podaliriu* a«ro Promisiam 
medica non tulil art is opem? Id. 1. Pont- 3. 0. 
Lenito medicam vulnere aensil opem. iV«n«stan. 
Cjneg. 222. Disce igitur potus medicos curamque 
salubrem. Ptin. 36. Hist. nal. 27. 09. (202). Est 
et Ipsis ignibus medica vis. Id- 5. ibid. 16. 15. 
(73) . Fons calidus medica salubritalis . Id, 22. 
ibid. 25. 81. (163). Frugum quidem hac sunt in 
usu medico. Id. 11. 'bid. 39, 93. (227). Medica 
diligentia. Id. 30. i6id. 12. 3 i. (108), Musca im- 
parl numero infik.it* di^ilo medico, h. e. qui mi- 
ni mo est proximus. Adde Cic 3. Herenn. 20. 33. Sic 
Apul. Herb. 2. ed. Aid. Ilerba quinquemllum cir- 
cumscripta, ter digilo medio (lege medico) et polit- 
ce sublala, coolrita et capiti illita, efflcaciter saoai. 
Peracto reraedio, loco puro rt-poni convenit, rheod. 
Piiscian. 1. 4. p. 314. retro ed. Aid. Ut non inflr- 
meris. Violam quum videris, digito medio (lege me- 
dico) el pullice decerpe llorem, et unmn devorato, 
deinde alleruni, et terlium. Quolquot onnis hoc fe- 
eerig, noa agrotabis. V. Medicinalis. — Ceterum 
digitus minimo proximus absolute dicitur medicus 
ab Auson. Epist. 5. v. 17. Au quia per tabulam 
medico pugoaate notatam Debila summa mihi est, 
ne repetamus, abeg] h. e. per chirograph um^ quod 
inviius annulo tuo signasti. Tollius pro medico oia- 

26 



MEDIDIES 

lebat digito, Gronovius vero radio: al V. cl. Pe- 
trum Canal, ad b. I- — Medici dies apud Fron- 
ton, p. 1SU. edit. Rom. sunt qui curationi medicse 
iropenduntur. — Medxcum oleum, V. Ammicni 
loc. cit. in NAPHTHAS. — Minerva Medica in 
Inscript. apud Gruter. 1067. 3. el Reines. cl. If. 
n. 81. est A'Srvjva T'yissa;. f. MINERVA in 
OIN'OM. 

II.) Translate de iDcantantibus. Sit. It. 3. 300. 
Marmaridae, uiedicum vulgus Ad quorum can- 
tos serpens oblita veneoi , Ad quorum taclum 
mites jaruere ceraslae. — Ilino 

Medicus , i, rn. 2. absolute, substantivorum 
more, est qui medendi ariem habet Lt profiteiur, 
medico, t'a??o;. Cic. Cluent. 21. 57. In tnorbis 
corporis, ut quisque est difficillimus, ila medirus 
nobilissimus atque optimus quaerilur. Id. 2. Divi- 
nat. 3. 9. Ad a?gros non vales, aut harioios,, 
sed medicos solemus adducere. Plaut. Men. 5. 2. 
in fin. arcessere. el 5. 3. 7. ducere. Catull. 41. 6. 
convocare. Sueton. A'er. 37. admuvere #gto. Plin. 
29. Hist. mil. 1. 8. (18). Medico tanturn homi- 
nem occidisse impunilas summu est. Ovid. 1. Pont. 
3. 17. $on est in medico semper relcvelur ut a»ger. 
Cic. 2. Legg. 5. 13. Medicorum precept* ■ Id- 
It. Fam 4. curaliones. Pl-n. Paneg. 22. impe- 
rium. V. IMPERO. Sueton. Tib. 68. extr. Vale- 
ludinem regere sine adjumento consiliove medico- 
rum , — Romani diu mediris caruere. Nam qui 
primus Rom« medicinam piofessus est, fuit Arrha- 
pathus Lysani.T Qlius ano. U. C dxxtcv. eique .ius 
QuirHium datum, ct taberna publice empta, ut ex 
Cassio Nemina tradil Plin. 29. Hist. nat- c. \., 
ubi de medicis multa. Ar.tca content! fucranl sim* 
plicibus rcmediis, quae natuia prululil e teira, et 
experienlia probavit. Piimi, qui Itomae medicinam 
factitarunl, vel servi (V. Sueton. Cal. 3. ct Ifer. 
2. et Senec. 3. Benef. 24.), vel liberli fueie: aut 
si liberi , parvo in prelio babili, nisi si excellens 
artis peritia eommendavisset. Ipsi enim Romani 
Plinii, h. e. Vespasiani ternporibus nondum earn 
artein exercere dignati erant, a Humana gravitate 
alienam putantes. Cato censorius , ad filium scri- 
beus, eos acenime inseclalur, ut apud Plin. lac. 
cil. viderc est. — Tac. 6. Ann. DO. Era I rnedicus 
arte insignis , nomine Charities , non quidem re- 
gere valetudines principis solitus , consiiii tamen 
copiam praebeie. — Sledici aulem dicli sunt etiajn 
chirurgi, nondum i" aliam classem, ut mmc, reje- 
cti, chirurghi, ceruxici. Plant. Men. 5. 3. 9. Me- 
dicos ait sc obligate, crus frarlum Alsculapiu , 
Apollini aulcm brarhium. Juvenal. 6. 46. o me- 
did, mediam pertundile venam. Inscript. apud 
Orell. 2983. r. decimivs p. l. kros mkrvla mjedi- 

CVS CL1K1CV8 CHIRVBfiVS OCVIABIVS VI. VIR. A¥G. 

etc. Alia apud Gruter. C34. 2. cn. hciaivs ck. l. 

IOLLA MRDICVS OCVLAF.IVS. et 635.3. SILICIVS ME- 
C1CT8 AB O'CVLIS. et 581. 3. P- A*TIV5 AT1MBTV5 
AVG. WKOICVS AB OCVL. H. s. K. Adde Cf-U. 7. 7. 

n. 4. et 8. 10. n. 2. — Medici -pecotum sunt ap- 
pelloti, quos nunc Itaii veterinarii vvcant. Varro 
2. R. R. 7. 16. In Gracia potissimum medict 
pecorum (jufiecrpot appcllati - Of. Inscript. apud 
Orell. 4229. ap. otiptivs ap. l. mcephob. medi- 
cvs ivsiENTARivb. — Posteriori tempore occurrunt 
eliam medici legionuni et classis. Inscript. apvd 
Orell. 448- Tt. clavoio hvmko medico tEG. xxi. 

CLAVD1AE O-vtKTAE BIVS (h. C UXOris) ATT1CVS PA- 

trokvs. Alia apud eumd. 364o. d. m. itliae yknb- 

B1AE HI. SATBIVS tfixGlX. MKDICUS DVPUCflrtUS III 

(h. e. triere) cvpiDine bt ivlia vbbria liber, hbr. 
ben. web. fiCER. Adde alias apud eumd. Orell. 
3507. et 3508. — Qui alicui illustri familia? me- 
dici officio inserviebant. sfepe in amicorum name- 
rum adsciscebantor. Mine Crassus apud Cic. i. 
Orat. 14. 62. AsrJepiades is, quo nos medico 
amicoqoe usi sum us. Tac. 4. Ann. 3. Sumitur in 
tonscientiam Eodemos amicus ac medicos Livite. 
Sic Plin. 10. Ep. 4. medico suo peregrins? Tondi- 
lionis, a peregrina mamimhso, civitatem Roma- 
cam a Tiajano petit. Adde Senec. 6- Benef. 16. 
— - Medicorum schota legilur in Inscript. apud 
Orel!. 4226. m. litio celso tabvlakio scholae 

UEUICOHTH M. UVIVS BVTYCHVS ABCHlATBOb. 

Medicorum collegium memoratur in una lantum 
Inscript- Btneveutana apud Orell. 4132. et coi re- 
ctius apud Mommsen. Intcript. Xeap. 1504. ovod 



— 202 — 

s» factvm ^o^' kbit tvm hoc logvs vt svpba 
scbiptvm est cvm ANSvis 3-fc (.denoriis) CXIV. 1H 
pertvvm (sic pro perpetuum) ad collegivm mb- 

DICOR. ET AD L1BERTOS ^. FERTIKRANT TTJ I (sic) 
VI. ID. 1VN- DIE %ATALE SABIM H!C BPVLBSiTVB. 

Medica, cf , f . 1 - absoiute, substantivorum more, 
est mulier meuendi arlifei, et pracipue obstetrix, 
quae parientibus adest et partum curat, medica, 
levatrice , iazo'.x. Apul. 5. Met. Nee uxoris offt- 
ciosam faciem , sed medics laboriosam personam 
suslinens. h. e qu» marito podagra ?egrotanti me- 
deri cojieretur. Inscript. apud Gruter. 635. 9. D. 
». elaviae HEDo^es medicae ex t. Adde 636. I. 

2. et 3. et apud Fabrett. p. 497. n. 7. Ambros. 
Ep. 5. (al. 64.) de obstetrice pueliam inspicienie. 
Nam ut quisque voluerU, aut imperitam medicam 
aut redempiam asseret. Adde Theod. Priscian. i 

3. c. 5. 

MftDlDlES, Ti. /'. MERIDIES init. 

M£Dl£, adverb, (medius). ^ 1. Saepissime est 
mediocritcr , me:sflwatnenfe . — a) 1'bysica ra- 
tione. Cal. Aurel. 2. Acul. 29. init. Convenit peri- 
pocurnonicos jacere in loco medic iucido atque 
calido. k. e. modice , medioctiler, ut Id- ail 1. 
Tard. 5. ante ined. Principio convenit jacere loco 
mediecriter lucido atque calido. — b) Moral! ra- 
tions . Tac. 1. Hist. 19. Patrum favor aderat : 
mull! vuluntate effusius ; qui nuluerant , medie ; 
ac plinimi ol>v'io obsequio , privates spes agiian- 
its, sine publico cut a. Apul. 2. Doom. Plat. Nee 
plane opiimi, nee oppido dcterrimi sunt, sed quasi 
medie rnorali . Entrap- 7. 13. de Claudio. liic 
medie im|>'.-ravst , multa gcrens tranquille atque 
moderate, qusdam crudeliter atque insolse. Adde 
Pirmic. 2. J.'alhes. 28. Lactant. 6 15. extr. Vi- 
lia, quonistn tulli non pussunt, medie temperanda 
sunt. Sic Id. ibid. 16. Mediocriter vilia temperaie. 
Aurel. Victor Cwsar. 20. a med. Orlus medit hu- 
milis. ^ 2. Raro admodum medie est idem atque 
usurpato medio vocabulo. Ambros. in Luc. 8. 17. 
Bene medie posuit Filium. scil. boc loco Filius no- 
men medium est, et potest interligi seu Filius Dei, 
seu Filius horn in is. V . MEDIUS. sub II. 4. 

MEDIETAS, 5lis, f. 3. (.medius) locus medius, 
locus qui medius est, it luogo di mezzo, il mezzo, 
usac-zr,*;. 

I.) Proprie. Cic. Tim. 7. 20. Paries ex toto dese- 
cans , interval! is ila lorabat, ut in singulis essent 
bina media: vis enim audeo dicere medietates, quas 
Giaeci ueaozr,ta.s appellant: sed quasi ila dixerim, 
intelligatur; erit enim planlus. Apul. 2. Met. sub 
init. Ecct lapis Parius in Dianatn factus tenet libra- 
tain totius loci medietatcm . Id. de deo Socrat. 
Temperanda est ergo nobis pro loci medietate me- 
dia natuia. Ccel. Aurel. 2. Tard. 1. post med. Ac 
si scdere polucrit segrotans, erit fasciola; medietas 
pedibus snbmilteuda, cujus initia eidem tra Jita co- 
gator labore proprio per se ipsum adducendo atque 
indulgendo suis cruribus molum praestarc. Lactam. 
10. 19. Sub ipsa medietate nariuin. Ammian. 21. 
2. Cujus iturris) medietas in sublime consurgeus 
tereti ambitu Argolici scuti specicm ostendebat. Sic 
Id. 22. 8. a med. Arcus - Scylhiei vel Parthici, 
clrcumductis utrimque inlrorsus pandis et patulis 
cornibus , effigicm Lunae decresccntis ostendunt , 
medietatem rr.:ia et rotunda regula dividente. Adde 
Macrcb. 1. Somn. Scip. 6. Sic Palled. 4. R. H. 
10- a med. In principio ge.minis carurnina summa 
deculimus, vel iilud tanturn cactimen, quod ex ai- 
boris medietate. procedit . Id. 7. ibid. 10. Cba- 
majmeli herb* florentis aurcam medietatem, prcje- 
ctis aibis foiiis. quilus llos ambitur, infundis. h. 
c. discum fioris colore aureo. 

II.) Translate. % \. Ad quantitatem refertur et 
est idem ac dimidium, la meta, -nuxc-j. Pallad. 6. 
li. R. 3. Sulci usque ad medieiatetn lapidibui mi- 
nulis replentur. Colum- de eadem re agens ait 2. 
R. R. 2. 10. Qui {sulci) quum parte diuiidia lapi- 
des mimitos receperint etc. Rursus Pallad. 1. R. 
R. 12- Mensura hsec servanda est in tricliniis, ut 
quanta latitudo et longitudo fuerit, in unum com- 
putetur. et ejus medietas in alliludincm confera- 
tur. Id. 4. thirl 10. ante med. Coquere aliquid 
usque ad medietatem . Amm tan. 22. 13. Medietate 
noclis emensa. /d. 28. J. Medietas hereditatis . 
Imppp. Oration., Valtnt. et Theodos. Cod. Theod. 

4. 19. 1. Medietatem debili inferre. ^ 2. Refertur 



MEDJ0CRIS 

etsam ad moralia. Paul. Dig. 5. 4. 3. ad fin. Peri- 
tijsimi juris aucloreg medietatem quamdam secuti 
sant, una certa via di mezzo, et Apul. 2. Dogm. 
Plat. Hinc. eliam medietates, easdemque virtutes, 
et summitates vocal, mediocritd: quia Virtus est 
medium vitiorum, et utrimque reductum, ut Ho- 
rat.l. Ep. 18.9. loquitur. Arnob. 2.3i. Medietas 
(madam , et animarum anceps ambiguaque oalura 
locum philosophise peperit . Of. eliam Capell. 7. 
p. 238. Est aulem* medietatis capax : nam bona 
malaque participat. 

MKUILCnIA. w. f. 1. dimidia luna, ti primo 
quarto delu luna, eadem ac dichotomies. Capell 
7. V- 241. 

MEUIMNUS, i; m. el medimnum, i, n. 2. /aeci- 
ftvi?, mensura aridorum apud (iraecos, et prasser- 
tim Atticos, quae sex modios coniinebat. Lucilius 
apud Aon. p. 213. 20. Merc. Primus, seruudus , 
tertius medimnus. JVepos Alt- 2. in (In. L'ni ver- 
sos frumento donavit, ita ut singulis sex modii tri- 
tici darentur: »jui modus mensura? medimnus Atbe- 
ni^ appeilatur. Rhemn. Fann. de ponderib. etc. 64. 
Hujus ( amphora') dimidium fen urna, ut el ipsa 
medirnni Ampbora , terque capit riiodium . Cic. 5. 
Verr. 47. 112. In jugeru agri l.ebntini medininnin 
fere tiilici stiilur, peipetua atque a?qual>ili salione- 
el moi. l..'t quul j jgera sunt saia, tolidem medi in na 
decurn* debeanlur. el mux. Piuribus miliibus me- 
diiiitium venisse decumas agri Leomini pro medi- 
mnorum. Sic Id. ibid. 37. S4. et 39. 89.; el Liv~ 
3S. J4. Fallilui Forcellinus , qui addil etiam lo- 
cum f'arronis aimd .\on. p. 49-5. 32.; ibi enim 
peiiil versicuius , qui habetur apud Non. p. 554. 
11 Lu c i 1 . Millia ducenium frumenti tollis medi- 
mnum. Vini m'ile radum. — R\ citato Fannii loco 
I'ulligitur, medimnum etiaiu liouidorum mensuram 
esse. 

MEDIO, as; are, a. 1. (medius) Part. Medians 
in Cn.; .IrVdi'alus V. loco suo. — Mediare esl me- 
dium divideru , dividere per mezzo. Apic 3. 9. 
Coli'.'ulos dixatos rnediabis. — Hinc Part, prass. 

Medians, antis, adjective occurril et e.-t medius. 
Pallad. 4. R. R. 10. ad fin. lnoculari fi.us locis 
sicris Aprili , humidis Junio mediante pnteril. a 
mezzo Giuo.no. Similiter T'utgat. interpr. Johann. 
7. 11. Jam aulem die festo mediante, ascendit Je- 
sus in templum, et docebat. 

MEDI0CEH. V. MEDIOCRIS init. 

MfiDlOCRlCULUS , a , -urn , adject, deminut. 
mediocris. Feslus p. 154. 33. Mull. Mediocriculo 
usus est io ea, quam dixit Cato in consulatu: Ridi- 
bundum magistratum gerere pauculos homines, me- 
diocriculum exenitum obviam dues. (It. Paul. Diac. 
p. 155. 2. Mull. 

MfiUlOCRlS, e, adject, (medius). Rectus casus 
inasc. peacrik est etiam mediorer, teste Prisciano, 
qui ait de accent, p. 1292. Putsch. Si masrulino 
aut ferninina sunt ; corripiuntur, nisi sint positione 
long a, ut atacer, volucer, mediacer el (Vfc mulier. 
Usee Priscian., qui nulio tamcti probat exempto. 
— Mediocris est medium tenens, neque excedens, 
neque deficiens, modicus , fii-rccos (It. mediocre, 
mezzano; Fr. mediocre. <7ui lient le milieu, mo- 
yen; IJisp. mediocre, mediano: Germ, die Mille 
"halt end, mittelmdssig, mdssitj, leidlich, ziemlichj 
And. middling, moderate ^ ordinary) . Occurrit 
^ 1. Generatim. — a) L'niversiui. Salt. Jug. 97. 
Mediocre castellum. Piin. 13. Hist. nat. 24-47. 
(130). Mediocre solum. /». e- neque valde fertile, 
neque sterile omnino. ( nrs. b.B. G. 43. Mediocri 
spatio relicto. Cf. eumd. 3. B. C- 46. Fossa medio- 
cri ialitudine. et Justin. 1. 2- 2. Statute medio- 
cri-,. JVepos Alt. 13. Usus est familia , si uliliUte 
judicandum est, optima; si forma, vix mediocti. 
Plin. 9. Hist. nat. 35. 5S. (117) Mediorriuro spon- 
salium ccena. nozze ordinarie. Cces. 3. B. C 38. 
Cum mediocribus copiis. Ct'c. 5. Fam. «. sub fin. 
Velim ad me scribss de omnibus minimis, maiimis, 
mediocribus rebus. Id. 3. de republ. 11. Non mc- 
diocres viri , sed maximi et docli , Pythagoras et 
Empedocles. Id. 1. Ornr. 21. 94. Satis acute et 
dilucide apud mediocres homines commani quadam 
bominum opinlone dicere. h. e. mediocri doctrina 
instructos. mezzanav.eiite dolti. Sic Id. Brut. 36. 
136. Mediocris oratorcs. et Herat. Art. P. 372. 
mediocribus esse poetis Non di, non homines, non 
concesscre columuae. Cic. 2- Oat. 27. 119: Me- 



MEDIOCRITAS 

diocre ingemum. Ovid. 1. Pont, 5. 83, Sed neque 
pervenio icriptis madiocribus isluc. Cic. 1, Orat. 
2. 6. Permultos excellences in quoque geoere 
videbis , non mcdiocrium artium, sed etiam maxi- 
raarum. Id. ibid, 29. 133. Mediocris eloquentia. 
Id. 1. de republ. 3. Neque solum in tantis rebus, 
sed etiam in mediocribus vel studiis vel officiis. Id. 
.4 mil. 6. 22. Neque ego nunc de vulgari. aut de 
mediocri 'amicitia), qua? tamcn ipsa et delectat et 
prodest, sed de vera et perfecta Ioquor, qua-lis co- 
rum, qui pauci oominantur, fuit. Id. 3. Tu.sc. 10. 
22. Ornne malum, etiam mediocre, magnum est. 
Plant. Bacch. 3. 3. 21. Mediocre* pcease. Id. Cure. 
\. 3. 5. infortunium. Horat. 1. 5a/. 4. 130. vitia. 
Sueton- Oth. 9, praelia. Justin. 7. 3. 7. bcllum. — 
6) De mediocri stilo, f. in voce sequenti sub 1. 6. 
— c) Mediocris animus, modicus , moderatus, 
modestus , moderate , ritenuto , temperato. Sail. 
Jug. 8. Fuere complures , qui Jugurthas non me- 
diocrem animum pollicitando accendebaut. et ibid. 
6. sub (in. Opportunitas etiam medicares viros spc 
pra.-Jaj transvorsos agit. Adde Cces.. 3. B. C. 20., 
ubi mediocris animus est, qui neque nimis de 
missus ac timidus , neque nimis imprudens el au 
dax est. — t d) Mediocris vir est etiam mediocris 
condittonis, 'neque iitustri, neque ignobili genere. 
Justin. 1. 4. 4. Filiam Cambysi mediocri viro in 
matrimonium tradidit. — e) Ssepe per liloten 
mediocris cum part, non ( haud , nee) jungitur. 
Ter. Adelph. 5. 9. 9. Non mediocris homiois baec 
sunt officio, da rtomo di non ordinario tale n to . 
Cic. 2. de republ. 31. exlr. Haud mediocris hir , 
ut ego quidem intclligo, vir fuit (scii. Pubjicoia), 
qui, modica libertate populo data, facilius tenuit 
auetorilatem principum. Id. Amic. 17. 61. Nee 
mediocre lelum ad res gerendas exislimare oportet 
benevolentiam civium. Cues. 3. B. G. 20. Non 
mediocrem stbi diligenliam adhibeadam iotellige- 
bat, Nepas All. 13. Nam et non intemperanter 
concupiscere quod a pturimis videas, continentis- 
debet duel: et potius diligentia, quam pretio, pa- 
rare, noo mediocris est industrial Sueton Claud. 
3. .Non mediocrem opera m dare. Id. Ner. 52. Non 
mediocre studium. Id. Pesp. IS. Prremium non 
mediocre. Id. Cal. 51. -Non mediocrem coosterna- 
tionem fore. Quintil. U. 1. 10. Non mediocris dis- 
sensio. Justin. 4. 2. 4. flaud mediocris fruclus. 
Id. 11 1. 5. flaud mediocris metus. ^ 2. Spe- 
ciatim in re gramrnptica mediocris syllaba , qua 
media est inter brevem et longam , h e. anceps. 
Gell. 16. IK. Species geometrioe , qua; appellator 
/xeiJtxi], per quam syllabarum longarum , et bre- 
vium, et mediocritim junctura el modus, coogruens 
cum principlig geometries, aurium mensurse exami- 
natur. 

MEDtOCRlTAS , Slis, f. 3. (mediocris). ^ 1. 
In bonam partem est medium, modus neque defe- 
ctum habens , neque cxeessum , u-fz^a-zr^ , u.s'aov 
(It. mediocrita, mezzanita, via di mezzo; Fr. mi- 
lieu , mesure, moderation; Hisp. medio, media- 
nia, medxda, moderacion; (ierm. d. Mittelstrasse, 
d. Jfaass , d. Mitte ; Aogl. moderation , medio- 
crity, a mean, or middle, way). Occur rit — a) 
Universim. Cic. 1. Off'. 25. 89. Numquam enim , 
iralus qui accedct ad posnam, mediocritatem illam 
tenebit, quse est inter aimium et parum. Id. t. cd 
Brut. 15. Est scilicet ulriuaque rei modus, et quas- 
dam in utroque genere mediocritas. Id. i. Off- 39. 
140. -Multi villarum magnificent lam imitati sunt: 
qcarum quidem certe adhibendus est modus , ad 
mediocritaiemque revocandus. Eadem mediocritas 
ad omnem usum cultumque vita? transferees est 
Colum. 3. H. R. b. 2. Mediocritas in electioue 
loci maiime probalur, quoniam in connnio bdnl 
maiique posita est. Cic. 1. Oral. 25. 117. in di- 
cendo. et Brut. 60. 235. dicendi. Id. 3. Herenn. 
to. 26. Mediocritatem vnllus ad serniOois senten- 
tial accommodare. Gell. 6. 15. Homo omnium re- 
rum verecunda mediocrilate. Horat, 2. Od- 10. 5. 
Aurenm qulsquis mediocritatem Diiigil. — b) 
Refertur ad slilum. Quum cnim tria rhetores di- 
cendi genera faciant, a'SpoK, uber, tcr^yov, gracile, 
ueaov , mediocre : et primo dignites atque ampli- 
fj-lo tribuatur, alleri venuitas et subtilitas, terlius 
in conllnlo est, uUiusque modi particeps. L'bcr 
f'arro ipud Gelt. 7. 14. tribuit Picuvio, gracile 
Lucllio, mediocritatem Tertntio: quod postreraum 



— 203 — 

ipse Gell. paulio post mixtum moderalutnque ap- 
pellat. Quse autem a Cicer. locis cit. dicitur me 
diocritas dicendi, est media facultas et vis in uno 
ex bis tribus generibus: et universim ad eloquen- 
tiaro , non ad stilum , pertinet. — c) In plurali 
numero. Cic. i. .lead. (2. pr.) 44. 135. Mediocri- 
tates illJL probabant, et in omnt permoiione natu- 
raiem volebant esse quemdom modum. passioni 
moderate. Sic Id. 3. Tusc. 10. 22. Peripatelici, 
quibus nihil est uberius, nihil erudilius, nihil gra- 
vius, mediocrilates vel perturbationum vel nsorbo- 
rum animi mihi non sane probanl. ^ 2. In maiam 
partem pooitur pro exiguitate, infjrmiiate: ct — 
a) Ad animi fa cul tales refertur. Cic. 2. Pkil. 1. 
2. Non video nee in vita, ncc in gratia, nee in 
rebus geslis, nee iu hac mea mediocrilate insenii, 
quid despicere possit Antonius. Quintil. 11.2. 39. 
Quod meae quoque memorise mediocviiatem sequc- 
batur. et id. 2. 3. I. Tamquam inslituendis arll- 
bus magis sit apta mediocritas prfFi'eptoris, quum 
ad inleilectum atque imitationem facilior, turn ad 
suscipiendas elementorum molestias minus super- 
ba. — b) Item ad conditionem et aenus. Sueton. 
Vesp. 12. Mediocritatem prisiinam n'equc dissimu- 
la.vit unquam , ac frequenter, etiam pr;e se tulit. 
Quia et conantes quosdam ori^inem Flavii jeneris 
ad condilores Reatinos. comitemque Hercults - 
referrc, irrisit ultro. T'ellej. 2. lit. 3. Habuit in 
hoc quoque beilo mediocritas nostra speciosi mini- 
stri locum, el ibid. 130. 3. Si aut natura palitur, 
aut mediocritas recipit hominum, apud aures deo- 
rum de his queri. Simile est illud Gell. 14. 2. ad 
(in. Sed majus ego aitiusque id esse exislimavi , 
quam quod meae fetati ct mediocritati conveniret. 
ut cognovisse et condemnasse de rnwibus viderer. 
— c) Et ad rem familiarem. Sueton. Aug. 101. 
Reliqua legata vaiie dedit: produxitque qu*dam 
ad viccna sestertia: quibus solvendis annuum diem 
finiit, eicusata rei familiaris mediocrilate. Inscript. 
apud Jfxtrat. 229. 8. imp. caesarc TBAtA^o avg. 

JVLIASVS VlTIR. AVG. DB SVA MgDIOCRITATB TKSTA" 

mknto FfBRt poniq. ivssit. Adde atiam apud eumd. 
1405. 5. 

MEDIOCRITER, adverb, (mediocris). Comp. 
.Vediocrius 2. — Mediocri ter 5; 1. Genera tim 
est medio modo, neque nimis, neque parum. me- 
diocremente , mezzanamente , p.s-oi'j><; , ftacw;. 
• Plant. Merc. •>. 1. 13. Flag ilium et damnum fe- 
risse haud mediocriter Ter- ffeaut. 2. 3. 34. Mu- 
lii.T mediocriter vestita vcsle lugubrL Id. Andr. 1. 
1. 31. Horum ille nihil egregie prxter cetera stu 
dabat: et tamen haec omnia mediocriter. andava 
dietro a tutte quest e cose mezzanamente. Cic. 3. 
Tusc. 10. 22. Corpus etiam si mediocriter ;egrum 
est. annum non est Id. 5. Fam. 12. a med. Ordo 
annatium mediocriter nos retinet: at ancipites v.i- 
riique ..-asus habent admirationem . ex?pcct.Uionem 
etc. Sic Id. I. Fin. 2. 6. Quid? Thcophrasius me- 
diocriter ne dclectat, quum tractat locos ab Ari 
slotelc ante tractatos? Horat. \. Ep. 18. 98. Ne 
te semper inops agitet vexetquc cupido, Ne pavor 
et rerum mediocriter utilium spes. Rursus Cic. 1 
Orat. 20. 91 . Ne mediocriter- quidem diserlns. 
Sic Id. 4. Hersnn. 4. 7. Id facile facial qui vis me- 
diocriter litteratus. et Plin. 1. Ep. 10. Mediocri- 
ter doctus. Adde Scribon. Compos. 215.; ct Au- 
rei. fict. Epit. 41., 47. et 48. — Per litoten part. 
non jungilur: V. MEDIOCRIS sub I. e- et loc. 
supra ailat. Ptauti et Cic . 1. Oral. 20. 91 . 
Qu.nlil. 11. 1. 17. Reprehensus est noo mediocri- 
ter. assai, ben forte. Sic Id. 1I-. 1. 57. Non ue- 
diocriter di*plicet. et 8. 2. 2. Non mediocriter er- 
rare. f 2. Speciatim est modice, moderate. Cic. 
5, Verr. 41. 95. Quod mehercule. judices, mihi 
non mediocriter ferendum videtur . non doversi 
passare con leggiero risentimento. et fragm. con- 
tra competitor, apud PseudoAscon. Me nc alio- 
rum quidem injurias mediocriter posse ferre. Id. 
1. All. 20. 5. MeteMuj cupit , credo, triumphare. 
Hoc veilem mediocrius: cetera egregia. 

MEDlOLL'S, a, urn, adject, derninut. a rnedius. 
Ocrurril tantum neutro genere absolute, subslanti- 
vorum more, pro eo quod esl medium, seu vitelius 
ovi, apud Plin. Valerian- 1. 64. p. 175- reiro ed. 
Aid. Quinque ovorum mediola cruda in vini bemi- 
na proplnantur. si et purulenta sini qu« exspuun- 
tur. Similiter Id. dixit 3. 34. p. 198. retro. Ovi me- 



MEDITANENTCH 

dium, quod esl rufum, teritur, sublato albo, in vase 
cupreo etc. 

MEDfON, li, n. 2. fnjd»v, heroa Media; propria, 
foliis similis est iridi salivas. Plin. 27. Hist. not. 
13. 79. (104). Seridi pro iridi leg. Bar bar. es 
Dioscor. 4. 18., quam lectionem recepit SilUg. 

MEDlOXlME vel medioxumc , adverb, (medio* 
ximus) mezzanamente , mediocriter. Vox prisca . 
Varro apud .Von. p. 141. 7. Merc. Quid est aliud, 
quod OeSphice canat coiumna litterts suis , fxr,o«'v 
?iya.-j, quam nos facere ad mortalem medum me- 
dioxume, ut quondam patres nostrt loquebantur? 
MEUfOXlMLS vet medioxumus, a, um, adject, 
idem ac medius , a quo factum est, mezzano, di 
mezzo. Vox prisca , ut patet etiam ei Varronis 
loco cit. in voc. praeced. Plaut. Cist- 2. 3- 67. 
Medioxumam quam duxit uxorcm , ex ea oata est 
haec virgo. h. e- mediam inter duas alias uxores . 
vel inter fi.'tas et vcras nuplias unius utorss . et 
ibid. I. 35. Ita me dii deajque, superi atque infer! 
et mediuxurni . itaque me Juno regina , etc h. e. 
medium tenentes locum inter superos et inferos , 
v el naturre median rnler mortalem et divinam : qua- 
Ics sunt, qui et hominibus dii sunt facti. Pauilo 
alitcr Apul. 1. Pogm. Plat. Deorura trinas nun- 
ni|iat species: quarum prima est unus ct solus Ille 
summus, quern pat rem orbis superius osteodimus. 
Aliud genus est, quale astra habent, ceteraque nu- 
mina , quos csticolas vocamus. Tertium habent 
quos medioximos Romani vcteres appellant , quod 
tt sui ratione . et loco, ct potestate diis summis 
sunt minores , hominum natura profecto majores. 
Servius ad f'irg. 8. .En. 275. Aut communem. 
deum dixit - utriusque naturaj medium , id est 
inter mortali'.atem et divinilatem. Sunt enim nu- 
mina aliqua tantum c;«lestia, aiiqua lanlura terre- 
stria , nliqua media , quos deos Apulejus me<iioxi- 
mos vocat , hoc est qui ex nomioibus dii Sunt. 
Capell. 2. p. 39. Hos omaes (Genius, Angelas) 
tirsci Sctificvag dicunt, arcd tcj SaT]/iova? t<vai: 
Latini medioximos vocitarunt. Rursus Servius ad 
Pirg. 3. ASn, 131. Quidam aras superorum deo- 
rum volunt esse ; medioiimoruni , id est marinu- 
rum, focos; inferorum, mundos h. e- Larium ma- 
rioorum, de quibus videsis quas dicta sunt in voce 
HERMAR1NUS. Ccterum Claud. Mamert. 3. Slat, 
anim. 12. in fin. Anima vero medioximum quid- 
dam naturae incorporeas , sed creatae , sortita , nee 
Deus est, quoniam qualitatera habet, nee corpus, 
quia, non habet quantitatem. Aon. p. HI. 4. Merc. 
Medioximum, medio actum modo. Gloss. Phi- 
lox. Medioximus , u-eooc,. — Apud Paul. Diac. 
p. 123. 18. Mill, medioximum eat mediocre. — 
Sca^lig. vult apud Plaut. legi medio turn us , ut a 
guotns nuotumus. 

MF.DIPONTfJS, t, tn. 2. Cato H. R. 3. et 12. 
medipontos enumeral inter instrumenta torcuiaris: 
ibid. 3. Fibulas duod«nas , mcdiponios privos lo- 
itos , trochleas Grseeanicas binas, etc. ibid. 12. 
Funcs loreos quinque, subductarios quiuque, me- 
dipontos quinque, trochleas quinque, etc. Ulroque 
loco funes intelligere videtur , et quidem crassio- 
res, aut etiam plures simul junctos, ad prelum ve- 
hementer deprimendum. Turneb. I. 8. Adversar. 
c. 6. ita dictos putat, quia Medi, h. e- Xersis pon- 
tern imitabantur, quo Hellespontuin conjunxerat 
crassissimis funibus exlentis. Alii leg. melipontos 
eodem sensu:»quia velcres I et d saspe cotumuta- 
bant, ut Paul. Diac. monet p. 147. 9. Mull. Sunt 
etiam qui putaol meliponlum vocatum ex Graeco 
/xaXrrovTa, quod a p.s\rt(a cano, quasi rudentem. 
MEDlTABUNDL'S , a , um , adj«ct. ( meditor ) 
valde meditaos, cogitabundus, pensieroso, die se- 
riamente medxta , c:jvvou;. Cum Accusal. Justin. 
3.1. 3. .12- de Mitkridate. Nam omnes hos gentes, 
Romanum meditabundus bcllum , variis beneflcio- 
rum muneribus jam ante illexeral. 

MkOlT.AMEN, inis, n. 3. t. meditor) idem ac 
meditamentum seu meditatio : vox puelica. Sil. It. 
8. 326. lenli meditamina belli. Prudent. Psy chain. 
231. Ocsidiam pigro rerum meditamine pulpeou 

MEDITAMENTUM, i, n. 2. (meditor). ^ l. 
Gencralim . Tac. 4. Hist. 26. Ibl itrueoda acie , 
muniendo vallandoque, et ceteris belli meditamen- 
lU militem flrmabant. apparecchi , preparativi : 
apparatibus et exercltalionibos militaribus. nam 
meditari est noo iclum cogivitione complecti, sed. 



MEDITATE 

etiam tc et fat lis se ad aliquid prseparare. Sic Id. 
15. Ann. 35. Quiii eum nobiles habere, quos ab 
cpislolis et libellis et rationihus appellet, oomina 
summce cut as et medilamenla. Cf. Ammian. 23. 
k. Pro bis arielum medilomenlis Jam crebritate 
despeclis, rondilur macbina scriploribus historicis 
nota, quam etc. in luogo di quest i bellici appa- 
rati degli arieti. % 2. Speeiatim . Gell. 8. in 
lemmale capitis 10., quod inlercidit. Grammatieus 
quidam praestigiosus, tempora verborum, et roedi- 
tamenta puerilia ignorans. h. e. rudimenta, quae 
pueri in scholis medilantur et discunl. 

MEDITATE, adverb, (meditalus, meditor) cogi- 
tato, cum tneditaiione, pensatatnenle, ECKSfifiivto?- 
Plaut JSacch.i 6. 16. Nse tu illorum mores per- 
quam meditate lenes. idest probe nosli ex longa 
medilatione, usu et cxpericntia. Seneca Const. Sap. 
i\.in fin. Probra meditate e ffundere. Hudiatamente. 
MfiDlTATlO, 5nis, f. 3. (meditor) actus medi- 
landi , cogitatio , commenlalio , a*ep.j*a, utkex-n 
(It. consideration, meditazione , pensiero ; Fr. 
action de mediter, de refleekir sur quelque cho- 
se, de penser a, meditation ; Ilisp. meditacion, 
la aplicacion del pensamiento d la consideration 
de qualquiera cosa; Germ. d. Henken, ftachden- 
ken , Studiren ; Aogl. meditation , study , consi- 
deration, contemplation, thought). 

I.) Proprie. Cic. 3. Tate. la. 32. Stultam esse 
meditationem futuri malt, out fortasse ne futuri 
quidem. Cf. Tac. 16. Ann. -26. Ceterum ipse (T/i ro- 
sea), an venire in senatum deccret, ruedilationi 
suae reliquit. 

II.) Translate . 5 *■ Gencratim do hominibus 
usurpatur, et est exercitatio , qua ad aliquid praa- 
paramur, apud nos exercentes el factilantes, qua 
in ipsa re postea facienda erunt , esercizio, pre- 
paration . Cic. 2. Oral. 27. 118. Quos quidem 
locos multa commenlaiionc atque meditalione pa- 
ratos alque expedites habere debelis. Id. Cittern. 
30 82. Anr.i orlo sunt, quum isla causa in ista 
meditalione wsatur: quum omnia et ex hujus et 
ex altorum tabulis agitatis, tractati*. inquirilia Id. 
y. Phil. 1.2. Ser. Sulpicius io ipso cura et medi- 
talione obeundi sui muneris eicessit e vita. Id. 2. 
Diviwil. 46. 96. Mulli nalurae vilium meditationc 
■itque oxer citation e susluletunt , ul Demosthenes . 
Id. Brut. 37. 139. ISulla meditalionis suspicio: 
imparatus semper aggvedi ad dicendum videbatur. 
Piin. Paneg. 13. Qutim in ilia meditatione cam- 
pestri militaribus lormis imperatorium pulverem 
.sudoremque misceres. Simiiiler Quintil 2. 10. 
2. Mediiatio dicendi. et 4. 2. 29. Mediiatio fo- 
reosium aclionuin . Sic rhe.loricce medilationes 
spud Gell. 20. 5. sunt commentationes de prasce- 
ptis dicendi. Seneca 2. Ira 12. Nihil est lam dif- 
ficile et arduum, quod noti humaua mens vincat, et 
in larniliaritatem perducat assidua mediiatio. Sic 
Id. Ep. 54. Suspirium medici meditationem mortis 
v oca at. 5 2 - Speciilim est verbum medic urn pro- 
prium , el signiflcal conatum scu praparationem 
exonerandi venlris vol similia fac'tendi , ex quibus 
assuctudo fit. Ccel. Aurel 4. Tard. 3. circa med. 
Erit persuadendum, ne quoties luerini aegri in ege- 
slione commoti , illico ventrem farere festinent. 
Fit enim qjfcdam mediiatio alque frequens cge- 
rendi con*iietudo. Id. 3. ibid. 2. ad med. At si 
plurirnus fueril salivarum fluor, evspuere jubemus 
wgrotantem. Sed hoc convenit (acere urgenti tem- 
pore iil. sollanto quando stritige it bisogno), ne 
mediiatio potiu« ex<muendi alque ex'mde provoca- 
tio fluoris augsalur. — Hue referri polsst et illud 
Plin. de inanimis 17. Jlist. nat. 19. 30.(137). 
Eum ramum omni interim tempore edomari medi- 
talione curvandi. h. e. assuetudine. nam assuetudo 
frequent! usu atque^exei citations fit. 

MfiDlTirlL'NCULA, as, f. 1. deminul. medita- 
lionis, meditazioncella. Claud- JHamert. 1. Stat, 
an. 3. ante med. Scriptor meditaliunculas suas 
autumat debere pensari. 

MEDITATIVUS , a, urn, adject, (meditor) ad 
tnediiandum perlinens. fileditativa verba dicunlur 
a Grammaticis, qua? non actum, set! apparalum 
ostendunl. ut parturio , lecturio , amaturi^, eiw 
rio. Ita Diomed. I. p. 336. Putsch. Adde PrUcian. 
S. p. 82o.; Servium in art. secund. Donat. 
p. 1789.; Ctedon. el alios. H*c eadem et deside 
rativa dicuntur. 



— 204 - 

MEDITATOR, 5ris, m. 3. qui mediutur. Pru 
dent. 5. rapt <nt$. 265. Haac illc versutus vafra 
meditator arte struxerat. Alii leg. medilatus. 

MEOfTATORtDM, ii, n. 2. ^ikeriSTijptov. % t. 
Est id, quod rem ajiam prasparat. Hieronyrn. Ep. 
78. ad fin. Succedil Deuteronomium, secunda lex, 
medilatorium Euangelii. h. e. qu« Euangelii do- 
ctrinam quodammodo praeparav'tt. ^ 2. Item locus 
prwparatorius. Hieronyrn. 2. t»i Jovinian. n. 12. 
Pridianis epulis distendiniur , et gultur nostrum 
medilatorium efficilur latrinarum. Ii. e. locus, in 
quo praeparatur id, quod poslea latrina suscipil ac 
devorai. {Terlullianus rem eamdem pr&meditato- 
rium dhit, quam vocem vide auo loco.). 

MEDlTATUS, a, urn. V. MEDITOR. 

MfiDtTATUS, us, m. 4. (meditor) mediiatio, 
cogitatum , nensiero. Apul. 3. Met. Porro medi- 
latus innovios casus incertus , vel eliam adversus 
cuip% non potest addicere. 

MEDlTERRASETjM, i,n. 2. V. voc. seq. in fin. 

MEDlTERRA.NfiUS, a, urn, adject, (medius et 
terra) qui in medio lerrarum posilus est et a mari 
procui: cut maritimus opponltur, pc to fra terra, 
entro terra, medilerraneo, (xeadyeio;. — a) Cum 
opposito maritimus. Cms. 5. B. G. 12. N'ascilur 
ibi plumbum album in mcdiierraneis regionibus, 
in maritimis ferrum. Sic Quintil. 5. 10. 37. Locus 
montanus , an planus; maritimus, an mediterra- 
neus ; consilus, an incullus . el Liv. 5. 54- de 
urbe Roma. Saluhcrrimos collet , flumeu oppor- 
tunum , quo et mcdiierraneis locis fruges ad*e- 
hantur, quo mariiimi commeatus accipiantur. et 
Id. 24. 36. Mediterranco namquc Poenus itinere 
(exercitum) duxit ; legio maritimis locis, classe 
prosequente , ad Ap. Claudium , Puchjnum - per- 
venit. Cf. Atnmian. 23. 6. a med. Ac licet abundet 
urbtbus mediterraneis alque maritimis etc. — b) 
Ccterum sine opposito- Cic. 5. Verr . 83. 192. 
Henna meditcrranea est maxime . Ammian. 23. 
6. Mediterranea oppida . 5ue(on. Tib. 12. egri. 
Ammian. 24. 7. via . Cic. 7. Verr. 27. 69. Ad 
homines a navigando rebusque maritimis remolts- 
simos, ad Centuripinos, homines maxime mediter- 
raneos. Id. 1. Nat. D. 31. 88. Medilerranei mare 
esse non credant. Adde Liv. 35. 26 ; el Ammian 
21. 10. Plin. 5. Hist. nat. 10. 11. \63). Mcditer- 
raneum commercium. e! ibid. 28. 29. (105). Me- 
diterraneae jurisdicliones. Plin. alter 2. Ep. 17. 
sub fin. Villa nostra ctiam mediterraneas copias 
pra?stat . lac in prlmis . — c) Mediterraneum 
mare est quod, nunc il JUediterraneo absolute di- 
citur, et ex O^eano per Gaditanum freium se infe- 
rens, Africa septentrionalem oram, Europe? meri- 
dionalent, occideotalcm Asia magno tractu ingen- 
l iii usque sinibus atluit. Itid. 13. Orig. 16. init. 
Mare magnum est, quod ab occasu ex Oceano fluit, 
c: in meridiem vergit , dcinde ad septentrionem 
tend'tt. Istud est et mediterraneum, quia per me- 
dian) ten-am usque ad orientem perfunditur, Eu- 
ropam , et Africam , Asiamque distermiaens- — 

Hinc 

Mediterraneum, i. n. 2. absolute, substanlivo- 

rum more, est locus mediterrancus. Plin. 3. Hist. 

nat. 1. 3. (10). inter Baelirn et Oceani oram in 

mediterranco est Scj;ida. — Et in plur. num. Id. 

33. ibid. 12. 55.(157). In mediterraneis Hispani*. 

Ammian. 21. 8 Per itinera Italia; nola uuosdam 

properaloros cum Jovioo misit et Jovio; alios per 

mediterranea Uaetiarum magistro equitutn Nevittae 

cotninissos. 

MfiDlTERnEliS, a, urn, adject, mediterrancus. 

5»senna apud Paul. Diac. p. 123. 22. Mutt, me- 

liu* medilerre.um , quam mediterraneum dici pu- 

tat: sed contra est n*as. 

MEDlTOR, Sris . Stus sum, ari , dep. 1. Part. 
Meditons sub A. I. et II.; Meditalus sub A. I. 

et II. f-'. B., Meditandus sub B. — Batione ha- 
bita eiymi conjungi potest cum Gra»ca voce u.e"Xe- 

-aw (ut lacrimor cam Saxpu'w), que idem signifi 
cat, qua».|ue* a p.sXei euros est. Meditari autem si- 
gnificat .inimo versare , metitc ro&itare, commen 
tart, run>idera > re, perpemlere ; et diiitur fere de iis 
rebus , quae a nobis faciend-T suot . el antequam 
fl*nl, versantur animo atque expenduntur, ut recle 
fi«nt (ll. considerare, pensare , medilare, muli- 
nare ; Fr. mediter , refiichir , penser, longer; 
Hisp- meditar , pentar , contiderar, refiexionar ; 



MEDITOR 

Germ, denken, nachsinnen uber elwas, bedenhen, 
uberdenken , iiberlegen ; Angl. to muse, or think 
upon, meditate, consider, tveijh). Occurrit autem 
A) Active; et B) Passive. 

A) Active est animo versare, mente cogitare, etc 
ut supra dictum est. 

I.) Proprie. — a) Cum Accusalivo. Cic. Eu 
ripidem vertens 3. Tusc. 14. 29. Futuras roecum 
comroftnlabar miserias: Aut mortem acerbam, aul 
exsilii msstam fogam, Aul semper aliquam ntolem 
medilabar mali: L'l, si qua invecta diritas casu fo- 
rel, Ne me imparalum cura laceraret repens. Id. 2. 
Fam. 5. in fin. Ea para, meditare, cogita, quae esse 
in co viro debent, qui sil rempublicam in veterem 
dignitatem vindicaturus ■ Id. t. ibid. 7. a med. 
Volo, ut hacc mullo ante meditere, hue te pares, 
h*c cogites, ad haec tc exerceas. Id. 1. de repubi. 
22. Quum in suo quemque opere artificem , qui 
quidem exccllat , nihil aliud cogilare , meditari , 
curare videam, nisi, quo sit in illo genere meiior. 
Id. 5. Alt. 11. Ego haoc ave|;'av io unum aunum 
meditalus sum. Id. 1. Or at. 8. 32. Age vero, ne 
semper forum, subsellia , tusUa cuiiatnque medi- 
tere etc. Suelon. Tib. 65. Meditari fugam ad le- 
gion es. Id. Claud. 32. edictum. concepire. •- b) 
Raro admodum cum Dativo. Plaut. Pseud. 4. 7. 
107. Sycophanta hie nequam est; nugis meditatur 
male. Forrellinus hoc loco mediiart interpretalus 
est memorarc, par tare, dire: et addidit illud ejusd. 
Plaut. Pcen. 4. 2. IS. Is quidem illi, ul meditator, 
verba farit cmoMuo. Certc priore in loco de ie- 
ctione plcrique dnbilant, et nugas legendum cen- 
sent. — c) Cum Accusative et. praepos ad. Cic. 
•2. Fam. 3. Quid sentiam, aul scribam ad te postea 
pluribus, aut. ne ad ea meditere, imparalum te 
ofTendam. — d) Cum Ablalivo et pnepos. de. 
Cic. 1. Fam. 8. a med. Hoc ob earn causam scribe, 
ut jam do tua quoquc ratione meditere. Id. 3. 
Phil. 14. 36. Consules mullos menses de po- 
puli Romani libcrtale commentatt atque meditati. 
— e) Cum Infinite Ter. Adelp. 5. 6. 8. Meditor 
esse afTahilis ; et bene procedil. Cic. 2. leg. Agr. 
5. 13. Jam designalus, alio vultu, alio vocis sono, 
alio incessu esse medilabatur. Id. 2. Phil. 45. 116. 
Multos annus regnarc medilatus, magno labore, 
quod cogitarat, effecerat. A epos Agesil. 4. Quum ani- 
mo meditaretur proficisci in Persa6. Id. Hamilc. 4. 
Hie quum in Italian) beltum inferre meditaretur 
etc. Virg. 1. &n, 677. Quocirca capere ante dolis 
et cingerc fiamma Reginam meditor: ne quo se 
numine mutet. - f ) Cum Accusalivo et Infinito. 
Plaut. True. proi. 5. Meditor equidero, vobis me 
ablaturum sine mora. h. e. considero, cogito, pen- 
so , m*immagino , credo. V. moi sub h. — g) 
Sequente relativo cl Conjunctivo Ter. Phorm. 2. 
1.11. Quamobrem omncs, quum secund* res sunt 
maxume , turn maxume meditaw secum oporlet , 
quo pacto advorsam wrumnam ferant. V. alia infra 
sub II. a., ut Cic. 9. All. 17., 3. Nat. I>. 1. 1. 
et Pis. 25. 59. — h) Absolure. Plaut. Bacch. 
3. 2. 1. Mullis modis medilatus egomet mecum 
sum,et ita esse arbitror: homini atnico nihil prae- 
stare, h. e. conslderavi cogitavi. 

II.) Translate est praeparare sc atque adeo exer 
cere: et usurpatur — 1.°) De hominibus. — a.) 
t'rascipue meditari dicuntur, dum se pr«paranl ora- 
tore* verba facturi , el comici in scaena orturi. 
Plaut. Per<.. 4. 2. 4. Satin' estis meditati? sa. 
Trogici atque comi;i numquam aeque sunl medi- 
tati. siete voi ben aU'online? Cic. 1. Orat. 61. 
260. In quo (Demosthene) tanlum studium fuisse 
tantnsque labor dieilur, ut etc. - perfecitquc medi- 
tando, ul nemo planius esse locutus putaretur. Cf. 
Quintil. 10. 3. 30. Demosthenes in Htore medi- 
tans. Rursus Cic 1. Orat. 30. 136. Quid Craisui 
ageret meditam'.i aut disrendl causa. Id. Brut.&H. 
302. Nullam paliebatur esse diem, quin aul in Toro 
dircrel. aut meditaretur extra forum. Id. 3. Verr. 
40. 103. Qui medit.ili ad dicendum paratique 
venimui. Id. 1. Off. 40. lit. Si quis quum cau- 
sam sil octurus. in itinere, aut in embulalione se- 
cum Ipse mediiotur etc. Id. 5. Alt. 21. sub fin. 
Meditare adversus Brutum causam -meam . Id. 
Mur . 21. i3. Simul arfque candidatus accusa 
tioncm meditari visus est, bonorem desperasse ri- 
detur. accingersi , metier si aW or dine , studiare. 
Similiter Id. Place. 5. 11. Graecus testis quum 



MEDITRINALIA 

ea vol u out e processit, ut Iredat, non jurisjuraodi, 
scd lasdendi verba medttntur. Id. 9. All. 17. Ex 
ejus nuncio medilabor, quomodo cum i!lo loquar. 
Id. 3. Nat. D. 1. 1. Ego, le disputanle, quid 
contra diccrem » mecum ipse meditabar. Id. Pis. 
25.59. Si ipse coram congredi poteris, medi- 
tate , quibus verbis inccnsam illius cupiditatem 
comprimas alque restinguas. — b) Sic Poeue roe- 
ditari dicunlur, dum carmina pangunl, postea reci 
taturi. f'irg. 6. Eel. 82. Omnia, quae, Phoabo quon- 
dam mediiante, bealus Audiit Eurotas , jossitque 
ediscere lauros. Horal. 2. Ep. 2. 7G. versus tecum 
mediiare canoros. — c) Universim meditari ati- 
quid est ncn solum cogUando persequi, sed etiam 
agendo et praeparando : atque adeo ponilur pro 
exercere, mettere aW or dine, principiare, atlesii- 
re, preparare, esercitare Virg. 6. Eel. 8. Silve- 
strem tenia meditabor arundine Musam . Sil. It 
14. 677- de Archimede . meditantesn in pulvere 
formas. Sueton. Ner. 40. Meditari artem cilbarce 
dicam . sludiare, apprendere. Piattt. Stich. 2. 1. 
34. Simulque ad cursurair meditabor mc ad ludos 
Olympios. Cic 4. Veer. 6. 17. In Siciliam para- 
tus ad prsedam meditatusque venire cupiebat. pre- 
paralo, ben istrutto. et Suelon. Ner. 20. Puulla- 
tim et ipse meditari exercerique ca»pit . Et cum 
Dativo Aurel. fief. Epit. 47. Meditari spiculis. 
f r irg. \. .En. 171. Nee jam furtivum Dido medi- 
tatur amorem. Sic Moral. 3. Od. 6. 21. et ioeeslos 
atuores De tenero meditatur ungui . Sil. It. 12. 
711. Intenditque arcum et pugiias meditatur Apol- 
lo. I'irq. 3. G. 153. Inacbiae Juno pestem medi- 
tata juvencse. — 3.°) De brutis animantibus et 
de inanimis. Sit. It. 17. 439. Stare procul campis 
meditantem in prcelia taurum. Plin. 10. Hist. nat. 
29,43.(83). de lusciniis. Mcditanlur alia juvenio- 
res, rersusque, quo* imitentur, accipiunt. el ibid. 
42 59.(1 18). de picis. Mediuniftsque intra scmet, 
cura atque cogitatione in ten lion em non occultant. 
Id. II. ibid. 25. 30. (87). de icorpione. Semper 
Cauda in ictu est: nulloque momento meditari ces- 
aat, ne quando desit occasioni. Horal. 4. Od. 14. 
25. Sic tauriformis volvitur Aufidus - Quura saevit 
horrendamque cultis Diluviem meditatur agris . 
Aero ad b. 1. et Servius ad Virg. 3. G. 153. 
ot 4. JEn. 171. ihterpreiantur: inundationem facit, 
infer t , exercet. Alii leg. minitatur , quae vetus 
glossa videtur esse. Virg. 5. Eel. 60. Nee lupus 
insidias pecori, nee retia cervis Ulla dorum rnedi- 
tantur. Plin. 8. Hist, nat 32. 50. (113). Cervi 
cdltos partus exercent curso , ct fugnm meditari 
docent. Prudent. 10. Cathemer. 132. semina rae- 
ditantur aristas. Ccel. Aurel. 5. Tard. 1. ad med. 
Ob-boc igilur passio perseverare atque corpora pos- 
sidere meditatur. 

B) Passiva signifiealiorre, raro admodum occurrit 
ia prsasenli. Mimic. Fel. Oclav. 25. sub fin. Tra- 
rtantur lenocinia , adulteria meditantur. — Part. 
Meditandus apud Auton. Periand. Adversa rerum 
vel secunda praedical Medilanda cunctis comicusTe- 
rentius. — Frequenter vero adbibetur Part, praster. 
Medilalus, a, um, et est mente versa tus, mul- 
tum consideratus , pensato , medilato , studiato. 
Plaut. Pseud. 4. 1. 31. Teneo omnia: in pectorc 
condlta sunt: medilaii sunt doli docte. et Ter. 
Phorm. 2. 1. 18. Meditata mibi sunt omnia mea 
incommoda, herus si redierit. sono da me previste 
col pensiero le mie future ditgrazie, $e etc. Cic. 
Harusp. resp 2. 3. Nihil feci non .diu considc- 
ratum ao multo ante meditalum. et ibid. 26. 55. 
Noeturnis vigilils juditium illud eoncoctum et me- 
ditatum est. Id. 1. Off. 8. in fin. Leviora sunt qua; 
repentino aliquo motu accidunt, qunm ea, qu« me- 
ditata et pr^parata inferuntur. Id. 2. Pliil. 34. 85. 
Attuleras doino meditalum et rogitatum srelus. Id. 
I. Cat. 10. 26. Ad bujus vitae studluin medilati tlli 
sunt , qui feniniur , labores tui : jarere hiani ctr. 
Id. 10. Phil. 2. 6. Quod v-erbnm libi non exri- 
dit, ut sa?pe fit, fortuitn: friptum, meditalum, co- 
uitatum attulistt. Cf. Ovid. 9. Met. 520. Et me- 
ditata manu componit verba irementi. Rursus Cic. 
1. Oral. 60. 257. Accural* et medUat-e comnien- 
taUonej. Plin. 26. Hist. nflf. 3. 7. (12). Torrent! 
ac medimia oratione blandiri. Sic Tac 14. Ann. 
55. Quod meditalae orattonl tu;e statlm ocrurrnm, 
id prlmum tui muneris babeo ct«*. Et apud Sneton 
Aug. 81. .Meditata et composila oratio extem[>o. 



— 205 — 

rati opponilur. Plin. Paneg. 3. Meditalum carmen. 
Ovid. 7. Met. 727." Ut vidi, obstupu't, meditataque 
p:ene reliqui Tentamcnta fide. Tac. 4. Ann. 57. 
Diu medium prolatoque ssepius consiliu. Ad.le Au- 
rel. net. Epit. 2. Et Gell. 1. 7. Homo lectione 
mulla exercilus, cui pleiaque omnia vcierum liite- 
rarum qu*sila, medilala evisilaiaque cram. 

MEDlTRtNALlAjtum, n. plur. i. feslus dies ab 
Latinis celebratus qui u to Id. Octobr., ut est in vet. 
Calendario apud GruUr. 193. et apud Otell. In- 
script- vol. 2. p. 400., diclus a medendo, quod, ut 
Flatcus flanien Martialis dicebat, hoe die solilum, 
vinum novum el vetus libari et degustari medica- 
ment! causa. Quod facerc soienl etiam nunc multi 
quian dicunt: Novum vetus vinum bibo: novo ve- 
leri morbo medeor. Hsec f'arro 6- L. L. 21. Mull. 
De his etiam Paul. Piac. p. 123. 15. Mull.: Medi- 
trinalia dicta hac de causa. Mus erat l.aiinis popu- 
lis, quo die quis primum gustaret musltim, dicerc 
ominis gratia : Vetus novum vinum bibo : veU'ri 
novo morbo medeor. A quibus vet bis eiiam Medi- 
trinae dew nomeu conceplum, ejusque sacra Medi- 
trinaiia dicta sunt, Ufec Paul. Diac Hoc perlinet 
aliquo modo illud Fan. 28. Hist. nat. 2. 3. (23). 
Cur ad primitias pomorum haec vetera esse dicimtis, 
u!ia nova-optamusl 

MEDlTL'LLlL'M, li, a. 2. mezzo, to (tiocv, me- 
dium, medietas, medium spatium: a medius; nam 
tutlium est exlensio vocabuli, nihil sigoificans, ut 
Serv. Sulpicius apud Cic. Topic. 8- 36. docet, non 
secus ac timus in finitimus el legilimns et cedi- 
timus. Paul. Dine, tamen p. 123. 20. Mull, dici 
putnt a medius ct tellus: sed polior est Sulpicii 
apud Cic. auctoritas. Apul. 10. Met. In ipso inedi- 
lullio scaenae. et 5. init. Videt fontem medio luci 
meditullio. Id. 2. Doctr. Plat. Virtutes in mcditul- 
lio quodam vitiorum sunt sitae. Ammian. 18. 9. In 
ipso autem Amidae meditullio sub arce Tons dives 
exundat. Id. 22. 8. de Ponto Euxino. In meditullio 
ipso rotundilalis Proconesus insula est. tenant. 5. 
prcef. carm. 6. Quara inter omnes litteram medi- 
tullio collocarem . — Eodem sensu usurpatur et 
medullium pro meditullium. Symmach. in 2. oral. 
Falentinian. Aug. 23. (edente A. Maio). Dum or- 
bis secreta rimaris, dum in medulliis barbarorum 
□on tentoria, sed tecta constituis, triumpbum pacis 
egisti. 

MfiDlTULLUS, a, um, adject, medius, intimus, 
<7uJ. Valer. res gest. Alex. M. (edente A. Maio) 
1. 34. Vis medilulla damonum. 

MEDIUM, li, n. 2. V. voc. seq. in fin. 
MfiDlUS, a, um , adject, a voce Graeca uiffo;, 
quae idem signiflcat; vel a modus; vel per synco- 
pen a f«cJ<?'.5ios, quod apud Hesych. idem signifl- 
cat: est qui mensuratus aequaliter distat ab extre- 
mis: item qnicumque inter duo vel plura est posi- 
lus, quamvis non .-equal iter distet ab omnibus, fis- 
005 (It. mezzo , posto in mezzo ; Ft. qui est au 
milieu, au centre, central; Hisp. mediano, cen- 
tral; Germ, der, die, das mittlere, mitten, in der 
Mitte befmdlich; Aogl, mid, middle, in the mid- 
dle, or midst). 

I.) Proprie usurpatur de regionibus ac iocis, posi- 
tione ac situ, el de tempore. — a) Universim. — 
De regionibus ac locis, positione ac situ. Cic. 6. de 
republ. 18. Terra, iramobilis manens, ima sede sem- 
per haerei, complexa medium mundl locum. Virg. 
6. /En. 535. rosels Aurora quadrigis Jam medium 
clbereo cursu trajee erat axem. h. e. caelum. Cic. 3. 
Orat. 50. 192. Versus asque prima et media et 
extreme pars atlenditur. Id. 2. od Q. fr. 3 a med. 
Dixi pro Bestia apud praelorem, in foro medio, nia- 
xiiiio conveniu. Sueton- IVer. 20. Mediaque In or- 
chcslra frequcnte populo epulutus. Pirg. 3, /En. 
270. Jam medio apparet fiuctu nemorosa Zacynthos. 
h. e. in medio maii. Id. 1. ibid. 701. aulaeis jam sc 
regina supcibis Aurea composult sponda, tncdiam- 
que loravit. ft. e in medio loco. V. ACCUMBO I. 
Sic Ovid. 3. Fast. 359. in solio medius consedit 
acerno. f'irg 12. /En. 201. medios ignes et nu- 
mina testor. ft. e. qui in medio posill sunl. el 2 
t'6id. 503. et medium in penetralibus hostem. h. t. 
qui csl in mediis penetralibus. Id. 10. ir»idj 116. 
solio turn Juppiter aureo Surgit, car-lic.olar medium 
quern ad limina ducuot . pvesolo in mezzo. Ter. 
Eun. 4. 7. 4. In medium buc agmen cum vccii, Do- 
nax : iu, Simalio, In sinislrum cOrnu: (u, Syriscf, 



MEDIUS 

in det icrum. — De tempore, de. Prov. cons. 18- 
(43). Uitimum, proximum, medium lempus. Plin. 
Paneg. 59. Medius annus. Cic. pro leg. JUanil. 
12. 35. Media aestale. Aurel. Vict. Epit. 44. Me- 
dia hieme, Et poetice. Virq. 10. Eel. 65. Fri- 
goiibus mediis. nel cuor deW inverno. et Id. 
3. fi. 154. mediis fcrvoribus. h. e. media aesia- 
te. ct ibid. 331. .Estibus at mediis umbrosatn 
exquirere vallem. sal calore del mezzodl Liv. 
3. 14 Mediis diebus, quibus Inbuilt de lege non 
agerent. nihil cisdem illis placidius aut quictius 
erat. net* giorni corsi di mezzo. Sueton, Vesp. '4, 
Preelereo consulatum, quern gessit per duos no*i> 
simos anni menses: medium tenipus ad proconsu- 
laium usque in olio secessuquc cgit. il tempo di 
mezzo, interposto Sic Id. Oth. 6. Medium quoque 
tempus religio et Seleucus cxemit. Ovid. 6. Fast. 
247. Aspicit instanles, mediis sex lucibus, Idus Ilia 
dies, frapposti sei di. Suelon. Cces. 76.; et Justin. 
2. 4. I. et 3. 2. 6. Medio tempore, frattanto, inter 
baec, interea. Hue pertinet et illud Varron. apud 
Gell. 13, 30. Vjrium novum, vetus, medium, ft. e. 
neque novum, neque vetus. — b) Media res ali- 
qua dicitur, in cujus medio fit aliquid. Cat. 1. B. 
<i. 24. In colle medio aciem instruxit. a mezzo il 
colle. Ter. Andr. 4. 4. 37. Provolvere allquera in 
media m viam. in mezzo la strada. Cic. Cluent. 10. 
30, In media polione exclamavit. a mezzo il bert. 
et f'irg. 4. /En. 76. Incipit eMari , raediaqae in 
voce resist! t. a mezzo la parola. el 12. ibid. 452. 
It mare per medium. Rursus Ter. Adelph. 3. 2. 
18. Medium arripere aliquem. prenderlo a tra- 
verso. et Virq. 10. /En. 815. exlgit ensem Per me- 
dium ^neas juvenem. et 2. ibid. 218. angues^ L«o- 
coonta medium amplexi. et 10- t'fu'd. 484. clipeum 
medium cuspis traDSverberat. et 12. ibid. 477. me- 
dios Juturna per hostes Fertur equis. et 10. ibid. 
576. At non Euandrum polls est vis ulla lenere , 
Sed venit in medios. Sic 10. ibid. 20. Turnusque 
feratur Per medios insignis equis. Ovid. 12. Met. 
484. Medio ense jugulare aiiquem. h. e. media ensis 
acie, non mucrone. coJ taglio della tpada. •— Lo- 
cum habet etiam io obscaenis, et mediam mullerero, 
medium virura legimus apud Ter. Andr. 1. 1. 106.; 
Catull. 79. 6. etc.. — c) Medium unjuem oiten- 
dere apud Juvenal. 10. 53., *el medium digitum 
porrigere apud Martial. 2. 28. is dicebatur, qui, 
ceteris contractis digitis, rrredium tantummodo, in- 
famem et impudicum, et Graecis xatairvyov appel- 
lalum , extendebat contumeliaB causa In aliquem , 
cui catamiti patientia exprobrabatur. — d) Cum 
Ablativo. Ovid. 2. Amor. 16. 13. Non ego, si me- 
dius Pollute el Castore ponar, In-casli sine te parte 
fuisse velim. Vellej. 1. 2. Peloponnesil Megaram, 
mediam Corintho Athenisqoe urbem, condidere. — 
e) Cum praepos. inter. Salt, fragm. apud Seriatim 
ad Firg. 1. /En- 701. Discubuit medius inter Tai- 
quinium et Perpernam . Sic Sueton. Tib. 17. Me- 
dius inter duos consules sedit. et Cat. 22. Consi- 
stens inter fratres medius. et Galb. 6. Medius inter 
filios exstitit. Cf. Cic. 8. Phil. 1. 4. Quum inter 
bellum et pacem medium nihil sit. et Ammian. 
24. 3. Imperator inter secunda- et aspera medius. 
— f) Cura Genitivo Grwcorum more. Cces. 4. 
B. G. 19. Locum esse delectum, medium regionum 
earura, quas etc Otn'd. 5. Met; 409. Est medium 
Cyanes et Pisasaa Arethusae Quod coit anguslis in- 
clusum cornibus aequor. et ibid. 644. Et inedium 
caeli terracque per acra vecta est. Liv. 28. 6. Duas 
arces urbs babet, unam imminentcm marl, altera 
urbis media esU Ovid. 6. Met. 409. Qui locus est 
medius juguli summique lacerll. Liv- 42. 58. Me- 
dius omnium rex erat. Ovid. 5. Fast. 67. Et me- 
dius juvenum , non indignantibus ipsis , Ibat, et 
interior, si comes unus erat. Stat. 4. Theb. 683. 
mediusque silenlum Incipit . Ovid. 5. Met. 564. 
medius fratrisqoe sui maestasque sororis Juppiter. 
Cf. eumd. 10. i6id. 233. si quid medium mortisque 
fugaeque. Sil. It 1. 307. Concidlt exactl medius per 
viscera leli- ft- e. telum babens exaclum per 'media 
viscera, hypallage. — g) Medius diet est meri- 
dies. Horal. 1. Ep. 2. 30. Cui pulcrum fuit in me- 
dios donnlre dies. Sic Id. 2. Sat. 8, 3. Da medio 
potare die. Ovid. 10. Met 126. *stus erat me- 
diusque dies: folisque<vapore Coocava lllorei ferve- 
baoi brachla Cancrl. El alio sensu I'irg.X G. 303. 
stabula Ad medium c6btersa diem. Adde Apul. dv 



MEDIUS 

Jttundo. — Similiter et media nox occurrit. Cces, 
4. B. G. 36. Ipse idoneam tempestatem nactus , 
paullo post mediam noctem naves solvit. Sueton. 
Aug. 94. Quum ad solemne Apollinis sacrum me- 
dia nocte venissel. 

11.) Translate. % J. Aiiquando medius est di- 
midius. Varro 3. R. R. 7. 9. Hierac demunt cibum 
medium, la meta del cibo. Ovid. 3. Mel. 43. Ac 
media plus parte leves erectus in auras Despicit 
omne nemus. Colum. 11. R. R. 2. 39. Pridie Nod. 
.Vlajas Nepa medius occidil. tramonta mezzo, et 
Pailad. 2. R. R. 18. In eo vino medium croci scru- 
pulum et folii unum scrupulum minis, un mezzo 
scrupolo . Capitoiin. M. Aurel. 4. extr. Aurum 
coronarium Italicis tolum, medium provinrialibus 
reddidit. ^ 2. Figurate medius latissime patet: et 
primo quidem est mediocris , mezzano, mediocre, 
ordinario. Phcedr. 2. 2. jfitatis media? vir. di mez- 
zo eta. nee senex , nee juvenis. Cf. Cic Senect. 
20.73. Sunt ineunlis adolescenlia icerta studia); 
ruim ea eonslaos jam requirit anas, quae media di- 
citur? ct Plant. Aulul. 2. 2. 40. Post mediam seta- 
tem, qui mediam (al. media) ducit uiorem domum. 
Et 5erteca Ep. 20. Quemcumque vis. oceupa, ado- 
lescentem, senem, medium. Ceterum Liv. 5. 37. 
Delectum nib'tlo accuratiorem, quam od media bet- 
la baberi solitus erat, habebant. Id. 45. 35. Inta- 
cta invidia media sunt. Vellej. 2. 67. Fuisae in 
proscriptos uxorum fidem summam , libertorum 
mediam, servorum aliquam, filiorum nuSlam. Tac. 
i. Hist. 49. Galba medium ingenium, magis extra 
vitia, quam cum virtutibus. Vellej. 2. 29. de Pom- 
pejo. Innocenlia eximius, sanctitate praecipuus, elo- 
quent ia medius. Spar Han. Ver. 3. Etsi non sum- 
roi, medii tamen obtinuit ducis famam. *f 3. Item 
modicus, moderatus, temperatus, moderalo. Liv. 
•I. 49. Nihil medium , nee spem , nee curam , sed 
immensa omnia volvcntcs animo. PUn. 4. Ep. 9. 
Medium quiddam tenere. Rursus £iv..l0. 26. Fa- 
bius, nt Boraam rediit, et in seoatu ct productus 
ad populum mediam orationem habuit, ut nee au- 
eere . nee minuere viderctur belli famam. Id. 24. 
25. Use oatura muttitudinis est; aut servit humi- 
liter, aut superbe dominatur: Hbertalem, quae me- 
dia est, nee spernere modice , nee habere sciunt. 
Id. 27. 25. Aliis senalus consulto noiaoiibus etc, 
aliis praemia decernentibus etc., mediis ad censo- 
res notiooem de eo pertinere dicentibus. que' che 
teneano una via di mezzo. Ammian. 14. y. Apud 
Constantium, cetera medium principem, sed si quid 
auribus ejus bujusmodi quidvis infudisset ignotus, 
acerbum et implacabiletn et in hoc causarum titulo 
dissimilem sui. Adde eumd. 21. 16. ^ 4. Item est 
anceps, ambiguus, et qui in utramque partem facile 
trahi potest, ambiguo, dubbioso. Liv. 39. 39. .Me- 
dio responso spem ad vuluntalem interpretantibus 
fecerat, cessorum patrum auctoritali esse. Geil. 12. 
9. VocabuU media et communis . ft. e. qua duas 
res contrarias significare pussunt, ut valeludo, fa- 
cinun , venenum , medicamentum . Similiter me- 
dia* tirtes vocal Quinlil. 2. 20. 1., quae neque 
laudari per se, neque vituperari possunt, sed utiles, 
aut secus secundum mores utentium sunt. % 5. 
Item qui ad duas res contraria* aque aptus est. 
Horat. 2. Od. 19. 28. Pacis eras, medi usque belli. 
iHv. 1- 32. Medium crat in Anco ingenium, et 
Numse el Romuli memor. Vellej. 1 !. 114. Agebat 
medium plurima dlssimulanlis , aliqua inhibentis. 
if 6. Item qui duarum faci'ionum neotri inclinat, 
neutrale. Liv. 35. 48- Non enirn, ut secura adver- 
sus eos arma capiont, sed ut neutri parti sese con- 
jun^ant, petere. Pacem ulrinue parti, quod medio* 
deccal amicos , optent : beito se noa intcrponant. 
Id. 40. 20. Hos Umquam medios, nee iu aiierius 
favorem Inelinatos , miserat rex. Cic. 10. Alt. 8. 
ante med In Italic non «edentes quid erimus? 
nam medio 1 ! esse jam non licebit. Liv. 2. 14. Ita 
medium se gerendo nee plebii vitavit odium, nee 
apud patres graliam ioiit. Sueton. Cces. 75. Ipse 
medios. et neulrius partis suorum sibi numero futu- 
ros , pronunciavit . Id. fler. 2. Consultante Cn. 
Pompejo de mediis ac neutram partem sequenti- 
hus, solus censuit bostium numero hibendos- Vei- 
lej. 1. «. Eumenes in eo bello medius full animo. 
ell. 21- Se dubium mediumque partibui praeitilit. 
^ 7. Ilem qui se interponlt , qui intervtcii: scil. 
— a) (jui K interponit ad componendam litem, 



— 206 — 

mediatore, mezzano. Virg. 7. Mn. 533. Oum paci 
medium sese offert. Sil. It. 16. 222. Haud deformis 
erit vobis ad fcedera versis Pacator mediosque 
Sypbax. Ovid. Remed. am- 678. Nunc mediis sub- 
eani irrita verba deis. h. e. vana juramenta , in 
quibus dii , tamquam medii, in?ocantur. — 6^ 
Item qui nuptias conciiiat. Sidon. 7. Ep. 2. a 
med. Adolesceos , medio episcopo , quia lector, 
spoosa non despicicnte personam , uxorem petit , 
impetrat , ducit. — c) Et qui quocumque modo 
intervenit. Viro. 1. ,<£n. 686. Nc qua siire dolos, 
mediusve occurrere possit. — Hue refcrri potest et 
illud Ammian. 3D. 3. ad /In. Post dicta et audita 
ultro e Unique versus, amicitia media saframenti 
fide firmaiur. h. e. interposita sacramenti Ode. Sic 
Pailad. 11. R. R. 14. init. Se le^ta praeteream , 
quse Graci sua fide media de condiendi vini gene- 
re disputarunt; etc — llinc 

Medium, Xi, a. 2. absolute, substantivorum mo- 
re usurpatur , el est locus medius, spalium inter 
aliqua interjectum; et dicitur turn de loco, turn de 
tempore, uiiav, mezzo. 

I.) Proprie. — a) De loco. Ablal. rum praepos. 
occurrit apud Liv. 1. 57. J.ucretiam inter lucu- 
brantes anriilas in medio aedium sedentem iove- 
niunt . Cic- 1. Tusc. 17. 40. Terra in medio 
mundt sila. Plerique tamen leg. mundo. PUn. 2. 
Ep. 23. In medio solis et terras. Sail. Jug. 49. 
In agmine in primis modo , modo in poslremis, 
ssepe in medio adesse. — El sine praepos. Liv. 5. 
41. Medio adium ehurneis sellis sedere. Tac. 1. 
Ann. 64. Medio montium porrigitur planities . 
Sail, fragm. apud Servium ad Virg. 1. £n. 702. 
Igitur discubuere , Sertorius inferior in medio (ft. 
e. in medio lecto) , super cum L. Fabius Hispa- 
niensis -; in sumtno Antonius -; in imo etc. Rur- 
sus Tac. 13. Ann. 38. Auxilia pro cornibus, me- 
dio legionem constiluit. firg. 3. G. 4S8. medio 
stans hostia ad aras. Ovid. 2. Met. 136. Altlus 
egressus caelestia tec la cremabis; Inferius terras: 
medio tutissimus ibis. Apud Virg. 3. /En. 417. 
venit medio vi pontus, et undis Hesperio Siculum 
latus abscidit. medio est per fnedi'wrn. — Accusal. 
cum praepos. apud Virg. 5- JEn. 401. Ta medium 
geminos immani ponderc csestus Projeeit. Curt. 3. 
11. 4. Jamque ipsi, in medium Persarum undique 
circumfusi, ogregis se tuebantur. — Per medium, 
per la via di mezzo, nee nimis, nee parum. Quin- 
lil. 12. 10. 80. Tutissima per medium via, quia 
utriusque ultimum vitiuin est- Sic Id. 4. 2. 32. 
Tamquam necesse sit, longam aut brevcm esse ex- 
positionem , nee liceat ire per medium. — Et in 
plur. num. Liv. 26. 40 Et quum agmine jam in 
media urbis ac forum ma^no tumultu irelur eic. 
Drakenborg. hanc lectionem tuetur:.alii aliler leg. 
— Et sine praepos. Cic. Fat. 17. 39. Tamquam 
arbiter honorarius medium fcrire voluisse. — Me- 
dia sum pracordia vel hypochondria apud Cos J. 
Aurel. 2. Acul. 6 post init. At si febrium con- 
linualto fuerit, primo tempore lucis erunt media 
fovenda atque uorsum lanis mollibus circumlcgen- 
dum . et non multo post. At si media tumeant , 
simili ratione utemur. Cf. eumd. 5. Tard. 10. Ac 
si in venire fuerit eollectio ct magis in ejus am- 
bitu , erit inflatio inferius a diapbragmate , quod 
discrimen appellamus, circa medium praecordiorum 
sinistrorsus Dexa . Sie Tlieod. Priscian. I. 2. p. 
1. c. 2. Media eorum oleo dulct coiido fumen- 
tanda sunt, Adde eumd. ibid. °t I- 4. pan. 3t4. 
refro ed. Aid. — b) De tempore. Liv. 2". 4S. 
in fin.; ct Tac. 11. Ann. 21. Et jam diei medium 
erat. Rursus Liv. 37. 29. Quum medio forte diei 
agreslls quidant , ad pr«iorcm adductus , nunciat 
etc. Ovid. Id. .Vet. 368, Noclis crat medium, cu- 
rasque et pectora goranus Solverat. Liv. 38. 27. 
extr. ipse (jam enim medium auctumni erat) locis 
gelidis propioquitate Tauri monlis excedere prope- 
rans eic. Tac. 13. Ann. 28. Medio lemporl*. fra 
tanto , inter haec, ioteica. Hue perttnel et illud 
Vit-g. fl. /En. 395. Nee longum in medio lemous, 
quum clamor ad aurei Pervenil ac vit'et Euryalum. 
II.) Translate. ^ 1. Medium pro dimidlum ra- 
ro admodum occurrit, la meta, Varro 2. /J. R.I. 
10. Scillae medium conlerunt cum aqua. Colum. 
Arbor. 4. ad fin. Sorobem ad medium compleio. 
^ 2. Medium est tocos apertus et omnium oculii 
expositua publicus^ue, lux publica, caetus homi- 



MEDIUS 

num: qua signiflcalione latissime patet elegantes* 
que hab:t usus. — «) In medio ponere, prnpo- 
nere, in medium proferre et similia significant 
sub omnium oculis esse, nota esse omnibus, ante 
omnium ocuios ponere, vulgare- Ter. Phorm. prol. 
16. In medio omnibus paltna est posita. qui artem 
tractani musicam. Cic. 1. Orat. 3. 12. Celerarum 
artium studia fere reconditis atque abditis e foa- 
tibus hauriuntur: dicendi autcm omnia ratio in 
medio posita, communi quodam in usu atque in 
hominum more et sermone versatur. Cf. eumd. 
Dom. 54. 138. Hac non sunt quasita ex occulto 
aliquo genere litterarum. sed sumpta^de medio, 
ex rehus nalam actis el.:. Ceterum Id. 1. .Vat. D. 
6. 13. Ponnm in medio scntenths philtisophorum. 
esporro. Id. 3. Verr. II. 29- Quum rem totam 
in medo proposuis»em. Id. 15. Fam. 2. a med. 
Se tamen earn rem numquam in medium propter 
perii'iilj meium prolulisse. avere manifestato , 
pubblicato. Sic Id. 2. Orat. 24. 102. Et quidquid 
de sua re eogitaiit, iu medium proferat. Id. 2. Fin. 
23. 7fv A liquid profited et in medium proferre- 
Lucre!. 5. 11 o9. Et celata uiu in medium peccata 
dedisse. — b) In medio esse res dicitur, qua sub 
omnium oculis est, poferst vedere, essere la visibi- 
le. Liv. 26. 4rt. C. Lalio el M. Seropronio advo- 
catis partis utriusque P. Cornelium Caudinum de 
medio adjecit; eosque tres rccuperatorcs considere 
ct eausam rosnoscere jussit. ft e- ex iis, qui adsta- 
bant. — Hinc si dc hominibus agitur, est vivere, 
esse, ut apud Ter. Adelph. 3. 5. 32. Mater Virgi- 
nia in medio est, ipsa virgo, res ipsa, vive e si pud 
vedere da tutti. et Cic. 4. Verr. 42. 104. Ta- 
bula sunt in medio, sono esposte a tulli. Sic liv. 
45. 19. L'bi in medio prssda adminislranlibus ea- 
sel, ibi numquam cau^as seditionum et certaminis 
defore Id. G. 19. extr. Patririum rcum intuebun- 
tur, et reani crimen in medio. — c) f'ocare in 
medium, in dubium, in disceptalionem, in judi- 
cium: quia qua palam fiunt, alia ab aliis judican- 
tur. CiV. Cluent- 28. 77. Incensi suspicione rem 
in medium vocare cceperunt, et eausam illam totam 
deposcere. — d) In media relinquere, non duci- 
snm relinquere, ita ut liberum »it sentire, quid 
quisque velit. Cic. Cat. 20. 48. Mulierem nullam 
nominaho: tantum iu medio relinquam. Sail. Cat. 
19. Sunt, qui dicant etc., alii autem etc.: nos earn 
rem in medio relinquimus. Adde Pettej- 2. 48. 4. 

— Eodem sensu in medium relinquere dixit Tac- 
Germ. 46. Quod ego, ut incomperium, in medium 
relinquam. Adde Gell. 6. 14. et 17. 2. — Simili- 
ter Sueton. Fitell. 2. Sed quod discrepat, sit in 
medio, ft. e. neque affirmetur, nt-.que refellatur. 
resti indeciso. — e) Verba e medio sunt usitala 
omnibus, ex rommuni usu sumpta: ad rem Cic 3. 
Orat. 45. 177. Non sunt enim alia smnonis, alia 
contentions verba: neque ex alio genere sd usum 
quotidianum, alio ad scanam pjmpamque sutnun- 
tur: sed ea nos quum jncentia sustulimus e me- 
dio, sicul mollissiraam ceram ad nostrum arbitn- 
um formamus et fingimus. Ovid. 3. Art. am. 479. 
Munda sed e medio consuetaque verba puellae Scri- 
bile: sermonis publira forma placet. Similiter 
Pompon. /Jig. 17. "2. 59. Quod in alea perdide- 
rit sur'ius, ex medio non est laiurus. ft- e. e re 
socie latis. — f) Venire, ci procedere in medi- 
um, comparerc, coram venire. Cic. 4. Verr. 71. 
175. Venienl in medium: dicent, quid stalue- 
rinl. c^mpariranno. et urbane id. 1. Fin. 5. 13. 
Prima venial in medium Ei-icuri ratio, si faccia 
innanzi. et 2. Invent. 14. 46. Quum animus hac 
intentione ornnes negolii paries considerably turn 
illi ipsi in medium conservali loci procedenU — 
g) Recedere, aut excedere de medio, abire, se 
subducere, farossere, rilirarsi, amiar via. Ter. 
Hecyr. 4. 3. 13. Odiosa hac «t alas adolescen- 
lulis: e medio aquum excedere est. Cic. Rose. Am, 
38. 112. Kur to mibi offers? Recede de me- 
dio: per a tin m transigam. — Eodem sensn dit- 
cedere dixit Sueton. Cces. 1. Oiversarum partium 
hahebatur: ut etiam disccdere e medio et - prope 
per siugulai noctes mutare laiebras cogeretor. Et 
amovere te dixit Id. Tib. 10. Sutuit repente se- 
cedere seque e medio quam longissime amovere. 

— ft) Hinc e medio exceuere, aut abire, est et- 
iam mori, morire. Ter. Phorm. 5. 7. 74. Quum e 
medio excesiit, unde h. suscepta est tibi. et ibid. 



MEDIUS 

5. 8. 30. Ea mortem obiit, e medio abiit. — t) 
Pellere de ve! e medio, extra consortium nostrum 
abigere. Ennius apud Cic. Mur. 14. 30. Pellitur 
e medio sapientia : vi geritur res. si scaccia via. et 
Cic. 3. Off. 8. 37. Hoc quiderr deliberandum 
genus pellaiur e medio: est enim totum scclera- 
tum. — j • Emovere, removere de medio, erpel- 
lere, luferre. Lib. 6. 38. Percitus ira Camillus li- 
ctores, qui de medio plebem emovercnt, misit. 
Cic. 4. Verr. 71. f75. Lilleras enim communes 
de medio removere poluerunt. V. mot sub I. — 
I) Toller e de medio est auferre, log Her via. Cic. 
4. Verr. 71. 175. Decuroaoi toliendas de medio 
litleras rensuerunt. — m) Hinc est eliam e mun- 
do toller?, occidere, tor dal mondo. Cic. Rose. 
Am. ". 20. Perfacile nunc hominem, incautum et 
rusticum et Roma: igootum, de medio tolli posse. 
— n) In medium saepe est in commune, in usura 
et utilitatem omnium, in comune, pel ben comu- 
ne. Cic. 1. Off. 7. 22. Communes utilitates in me- 
dium afTerre, mulatione offiriorum, dando, accipi- 
undo. Liv. 26. 12. Ita nihil salutare in medium 
consulebatur. et 24. 22. Postquam *nimadvertit 
etc. undique consuli in medium etc. (Similiter in 
commune consulere dixit Id. 32. 21.). Addt Curl. 
8. 14. 21. Sic Virg. 11. /En. 335. Consulite in 
medium et nbus succurrite fessts. Id. I G. 126. 
Nee signare quidem, am partiri limite campum 
Fas erat: in medium quaerebant. 'fac. 4. Hist. 64. 
Bona interfectorum in medium cedani. Liv. 6. C. 
in /In. Laudem confereotcs potius in medium, 
quam ex cum muni ad se trahentes. Sic Id. 3. 34. 
Versarenl in animis secum unamquamque rem. 
agitarent deindc sermonibus: otque in medium, 
quid in quaquc re plus minusve essct, runferrent. 
Ovid. 15. Met. 66. Dare a liquid in medium- Sil. 
It. 12. 315. In medium rertamine tnagno Privatse 
cumulantur opes. — ■ o) In medio, sub dm. al- 
I'aperto, dixit Pallad- 1. R. R. 35. a fried. Scor- 
pios fuaari posse, si aliqui ex eis uranlur in me- 
dio, ^f 3 Item est ratio, modus, un mezzo Itali 
nunc vocant. Jurel- Vict. Ccesar. 13. Simul no 
scendis ocius, qua ubique e republics, gerebantur, 
admota media publici cursus. 
MEDIUS FIDIUS. V. FIDIUS. 
MEDIX. V. MEDDLX. 
MEDIXTUTiCUS. V. MEDDIXTUTICCS. 
MEDULLA, a», f. 1. a medius, vcl a voce Grre- 
ca ftusXc;, quae idem sigDificat, d inserta, est sub- 
stantia ilia, quw est in ossibus animalium (It. mi- 
dolla; Fr. moclle des os; Hisp. luetanc, mcdnla, 
meollo; Germ, das Innere der Knochen , daher 
Stark: Angl. the mat-row of bones). 

I.) Proprie. ^f 1. Stricto sensu. Horat. Epod/ 
5. 37. Exesa uti medulla et aridum jecur Ainoris 
esset porulum. Ovid. 14. Mel. 208. Vjsreraquc et 
carnes cummie al bis ossa medullis. et Juvenal. 8. 
90. Ossa vides regum vacuis exhausta medullis. 
Plin. 11. Hist. nat. 37. 67. (178). Spina adne 
ctilur lumbis tereti structure, per media foramina 
a cerebro medulla descendente. Adde Ifemesian. 
Cyneg. 162.; et Scribon. Compos. 39., 238. et 
alibi. *X 2. Ei veterum sententia, id est medullas 
officium, ut nutricium succum ultra citraque trans- 
feral (/'• infra sub II. 1.): bine latiori sensu me- 
dulla est veluti fistula, quae cibum excipit variis 
corporis partibus ad nutrilionem transrnittendum. 
Veget. 5. Veterin. 54. 2. et 3. Schneid. Omnis 
enim esca, quam sumpserint, ad stercus, et omnis 
potus convertitur in urinam: null us ex bis succus, 
nullum aliraentum pervenit ad medullas; propterea 
quod stomachus eorum nimio rigore constriclus 
nee coquere potest, nee epali alirjuid propioare, 
in quo tota virtus ad nutriendum corpus per dis- 
pensationem ciborutn et sanguinis praeparalur . 
S:: Id. ibid. 4. 8. Si venter cceperit fluerc, corpus 
et vires csrpil operique inultletn reddit, quia ex 
atari • a J medullam bovis nil pervenit, el sic vi- 
ride :-er \eolrem projicit. quale luanducavcril. Vui- 
gcti Hbrt habebant medclam; ex quo medullam 
eff'ecii (iesner. ajiprobante Sebneider- 

II.) Translate. *| 1. Dicitu'" de interiove plan 
tarum parte. quae tenera est, et fungosa, et albe- 
scens. Colum. 3. 21. R. 18. 5. Per c per tarn vitis 
medullam nimius humor trahitur. Plin. 16. Hist, 
nat. 25. 42. (103). Sambuco medulla plurima. nul- 
la coroo. Id. 26. ibid, 11. 71- (116). Medullam e 



— 207 — 

caute eiimere. Sic Pallad. 12. R. R. 15. Sed ar 

bores, quae cadentur, usque ad medullam securibus 
recisas aliquamdiu state patieris. Adde f'eget. 6. 
Veterin. 12. 3. Schneid. — OfScium medulla* suc- 
ci nutricii ultra citraque ferctidi veluti fistula?, 
sipboni, infunuibulo, diabeti , assignat Colum. 3. 
R. R. 10. 2. et 18. 5. et 6. Cf. Plin. 17. Hist, nat 
21. 35. (152). el «qq. : et V. supra sub I. 2. <f 2. 
Iicm dc aliis rebus. Plin. IS. Hist nat. 9. 20. 
(,881 Frumenta, quae salsa aqua sparsa moluntur, 
candidiorem medullam reddunt. h. e. farinam. Mar- 
ceil. Empir. c. 33. p. 134. retro ed- Aid. Medul 
lam panis siecam in mortario conteres. Plin . 
37. Hist. nat. 5. 20. (79). Quidam pulant, be- 
ryilos perforatos sratiores fieri , medulla caodo- 
ris exempta. Calu.ll. 68. ill. Medullis montis 
p;i?sis. Apul. 1. iJogtfi. Plat, sub fin. Venas per 
medullas renum commeare. h. e. per medios re 
nes, Petron. Satyr. 127. Nuccs sine medulia. 
h. e. qusa fructu carent. ^f 3. Eleganter medul- 
las ponimus, quum quid penitus in nobis fieri si- 
gn iflcarn us. Cic. 4. Tusc. 10. 24. Quum bic fer- 
vor animi inveteraverit, et tamquam in veins ine- 
dullisque iusederit. Virg. 4. ,£,n- 66. est mollis 
Gamma medullas Interea, et taciturn vivit sub pe- 
ctore vulnus. Seneca Ep. 114. sub /in. Quum ma- 
gis ac magis vires morbus exedit, el in medullas 
nervosque descendere deliciae. Horat. i. Ep. 10. 
28. Crrlius accip'ret damnum, propiusque medul- 
lis. Ovid. 1. Trist. 5. 9 Haec mihi semper erunt 
imij infiia medullis. Id. 2. Amor. 19. 43. Mor- 
deat ista luas aliquando cura medullas, Propert. 
1. 9. 21. pueri totis arcum sentire medullis. Ca- 
lull. 35. 15. misellas Ignes interiorem edunt me- 
dullam. Cic. 15. Fam. 16. ()ui mihi hseres in me- 
dullis. che mi stai sempre fisso nella menle e nel 
cuore. et 15. Alt. 4. Quae mihi sunt inclusa medul- 
lis. ^ 4. Dicitur et de eujuspiam rei peoiliore par- 
te el cariore. Plant. Stick. 2. 2. 17. Cui mistro 
medullam ventris percepit fames. Cic. 1. Phil. 15. 
3ft. Aderanl, et in medullis populi R. ac visceribus 
basrebant. Quinlil. 2. 1.11. Communes loci, qui in 
mediis litium medullis versantur. Tibull. 3. 1. 25. 
Teque suis jurat carara magis esse medullis. % 5. 
Item de eo, quod in quaque re est praecipuum, et 
omnem ejus rei vim contioet, il midollo. Ennius 
apud Gelt. 12. 2. Flos delibatus populi, et suada 
medulla. Apud Cic. Brut. 15. 58. babelur: suadpe- 
que medulla. Cf. Quintil. 2. 15. 4. Gell. 18. 4. 
Neque primam tantum cutem ac speciem sententia- 
rurn, sed sanguinem quoque ipsura ac medullam 
veiborum eruere at que iatrospicere. — NB. De 
cognom. Rom. r. OMOM. 

MEDULLARIS, e, adject, (medulla) ad medullas 
pertincns, midollare. Aput. 7. Met. Fus'.ium icti- 
bus s pers?epc dedolnbar, ut usque plugurum mihf 
medullaris inside ret dolor. Theod Priscian. 4. p. 
314. ed. Aid. Febris medullaris. 

.MEDULLATUS,fl, urn. V. MEDULLO. 

MEDULLItCS, adverb, (medulla) io ipsis me- 
dullis, usque ad medullas, sin nelle midolle, inti- 
moments, sv ^tuEAois, ex puaXuv, 

I.) Pioprie. Varro apud IVon. p. 139. 9. Merc. 
Meduliitus aquiloniam intus servat frigediiiem. 

if.) Translate est penitus, imitus- Ennius apud 
.Yon. toe. cil. et p. 33. 7. Merc. Enni poeta salve, 
qui mortclibus Versus propinas Gamneos medulii- 
tus. Ptaut- True. 2. 4. s5. Ostendit scse jam mibi 
medullitusj, se mibi infldelem numquam, se viva, 
fore. Id. Most. 1. 3. 86. Amare meduliitus aliquem. 
Apul. Florid, n. 18. sub fin. Sutnmis meduliitus 
viiibus conlendwre. et 10. Met. dolore comraotus. 
et 4. post init. ingemecc. Sic Ammian- 14. 1. ad 
fin. Et h«i- guiilem- medu'litus mult is gementibus 
agebantur. Adde cuntd. 15. 2- Et Id. 30. 8. Invidii 
priBter hte.c meduliitus urebalur. Prudent. Hamar- 
tig. 392. seril ill e meduliitus omnes Nequiiius, 
Spnrftitque siios |;cr membra ministros. 

MftDLLLll.M. /■'. MED1TDLL1LM. 

MEDUI.LO, as, alum, are, a. 1. (medulla). Pari. 
Medullalus i. et II. — Medullare est medulla ini- 
pleie. 

I.) Piopri.e. Augustin. Anim- et ejus oria. 4. 5. 
Quundo ossa durari ,"quando incipiunt raedullari. 
Cassuil. de anim. 9. a med. Ossa nos medul lata 
corroborant, h. e. medulla pleDa. — KB. Medul- 
latus videlur esse etiam qui medulla privatus est. 



ME6ALESIA 

Plin. Valerian. 3. 38. Radicibus rumicis, hoc est 
lapalhi, meuullatis, noo coctii, sed cum sale tusis, 
aceto acri admixto, uteris in balneo. Ita cl. Furla- 
netto in I. Append. Mibi vero nihil obslare videtur, 
quominus to medullalis accipiatur pro medulla 
plenis: radices enim rumicis quum medulla priva- 
rentur hominuin esui, jubentur medultatas in bal- 
neum immilli, ut ejusdem augeanl acrimoniam, 
quam significant verba sale et aceto acri admixto. 
Quod si, ut placet ct. Furlanetlo, conlraria signiQ- 
catione accipiendum est vocabulum, puto corrigen- 
dum emedullatis , ut apud Plin. 22. Hist. nut. 
22. 43. (87). 

II.) Translate. Venanl. 3.. farm. 6. extr. Adde 
medullata in templis bolocausta sacerdos. h.e. adi- 
pe plena, pioguia. Cf. fulgat. interpr. Ps. 65. 15. 
Holocausta medullata offeram libi cum incenso 
arielum, offeram tibi boves cum hircis. Hitronym. 
in Isai. 30. Non intelligentes Apocalypsin Johao- 
nis, io superficie litteras, medullata Erclesias sacra- 
menta contexere. h. e. intima, atque adeo optimai 
perfecta. — Apud Apul. 2. Dogm: Plat. Mfdullat. 
nimia cura artus. plerique leg. medics li. 

MEDULLOSUS, a, urn, adject, (medulla) medul- 
lam habens, medulla plenbs, midolhso, iiueXoe:;' 
Cels.8. 1. a med. Hinc humerus incipit, extremi: 
utrimque capitibus tumidus, moHis, sine medulla, 
medius teres, durus, medullosus. 

MfiDULLtiLA, ae, f. 1. deminut. medulla*. Ca- 
lull. 25. 2. Mollior cuniculi capillo, vel anseris me- 
dullula. 

MEFANCYLUM. V- MESANCYLUM. 

MEGALE, es, f. !. f*sya"X.T), magna : ita vocatur 
Cybele Magna Mater deum in Fast. Verrii Flacci 
apud Fogginium, loe. cit. io MEGALESIA. 

MEgXlENSIS, e, adject, ad Megalesia perli- 
nens: a ^eyaXrjococ, inserta n: ut Megalenses ludi, 
apud Gell. 2. 24. et Tac. 3. Ann. 6. extr. et Mega- 
lensia sacra, apud Plin. 7. Hist. nat. 37. 37. (123). 
Absolute Cic. 2. Fam. II. Scrips! base ipsis Megn- 
lensibus. h. e. ipsis diebus, quibus Megalesia num. 
Sic Harusp.resp. 12. 24. Ludi, quos in Palatio no- 
slri majores ante templura, in ipso Mains conspe- 
ctu, Megalensibus fieri voluerunt. — Megalensis 
purpura apud Martial. 10. 41. est qua prastor ami- 
ctus Indus Megalen<es edebai. 

MEGALESIA et Megalensia, Crum, n. plur. 2- 
MsyaK-qc.a, dies dicatus Magna* Matri deorum; b. 
e. deae Cybele (quam voc. V.) et ludi, qui celebra- 
bantur ante ejus templum ; quibusque praferat pras- 
tor. V. C1BELEIUS in-ONOM. Alio nomine Ludi 
Megalenses dicebantur Latina terminatione: a us- 
yd.\r, magna. Differunl a ludis magnis, scu Roma- 
nis, qui per excellentiam Ctrcenses vocantur, el a. 
Virg. 8. /En. 636. ronjunctim magni Circenses. 
Nam ludi magni fiebant Jovi, Junoni, ct Minerv», 
ut constat ex Cic. 7. Verr. 14. 36.; at Megalenses 
fiebant deum Matri, ut patet ex Cic. Harusp. res p. 
11. 22.; et dUerte scribit Festus p. 262. 18. Mull. 
Deinde ludi magni instituli sunt a Tarquinio Pri- 
sco, cujus opus esse circum maximum, qui el anli- 
quissimus et nobiiissimus inter circos fail, scribit 
Dionys. Halic. I. 4.; at Megalenses instituli sunt 
multo post, sub finem belli Punici secundi, M. Cor- 
nelio Cethego, P. SemproDio Tuditano Coss. ann. 
U. C. DL., ul est apud Liv. 29. 14. el 36. 36., qui- 
bus locis agit de advectione ejus dew. Praeterea lu- 
di magni fiebant prid. Son. Sept., tit colligimus ex 
Cic. 2. Verr. 10. 31.; Megalesia vero celebrabantur 
prid. .\on. April., ut lesiotur Ouid. 4. Fast. 179., 
quo nempe die primum Romatu dca advecta est, 
iterurn eliam pridie Idus April., ul est apud Liv. 
he. citatis, el io Eai Pros nest. Verrii Flacci 
apud Fogginium (et apud Orell. Inscript. vol. 2. 
p. 388. et 399.); quod eo die P. Cornel. Naslca et 
M\ Acilio Giabrionc Coss. ann. U. C DLXI1I. 
aedes ejus in Palatio dedicata est a M. Junto Brulo. 
Denique ludi magoi, quamquam el gcasniri fuerint, 
quod ex Liv. 31. 4. et 7. 2. apparel, proprie taraen 
clrccoses crant; al Megalenses proprie eranl scasni- 
ci, ul Ovid. ibid. 187. et Liv. 36. 16. e* 3*. 54. in- 
dicant. Hinc ex Terentii sex coma»dJis qualuor lu- 
dis Megalensibus actae dicuniur, Kal. Prcenett- apod 
Foggin. rn. kon. apfil. lvdi m. d, m-. I. bkuux- 

SIA VOCARTVR, OVOD BA D£A MBCALK AFPBLtATVB : 
KOB1LIVM MVT1TATIOKES CKKARVM SOL1TAK 8VKT 
rBEtJVEKTEH F1BBI, QVOD NATKB NtQKA BS UMIS 



MEGALESIACUS 



— 208 — 



5IBTLLIMS ARCKSSITA LOCTM MVTAVIT EX PHRYGIA 
ROMAN. «e mOX. PR. RON. LVD! IN CIRCO M. D. M. I. 
IN PALATtO, QVOD BO DIE AKDBS BIVS DEDTCATA BST. 

Cic. Harusp. resp. 12. 24. Nam quid ego do lilis 
ludis loquar, quos in Palatio nostri majores ante 
templum in ipio Mairis Magna* conspectu Mega- 
lensibus fieri celebrarique voluerunt? et max. 
Qui unl ludi ne verbo quidem appellantur Latino, 
ut vorabulo ipso et appelita religio externa, et Ma- 
tri* Magna; nomine suscepta declaretur. Id. ibid. 
11. 22. Ni tu Megalesia illo die spectarc voluis- 
ses etc. Ovid. 4. Fail. 357. Instileram, qua re pri- 
mi Megalesia ludi Urbe forent nostra; quum dea 
(h. e. Erato) (sensit enim) Ilia (Cybete) deos, in- 
quit, peperit, cessere parenti: Priocipiumque dati 
Mater honoris habet. /i.e. primi turn dignitate, 
quia Mairi omnium deorum sacri ; torn ordioe tem- 
poris, quia ab initio novi anni, quod a Martio mea- 
se ducebatur, statorum ludorum primi erant: cete- 
rum Romani muito antiquiores Roma fuerunt . 
— De conviviis, quae per Megalesia agitabaolur, 
V. ia MUTITO. — Olim Latinfi dicebanl Ludi 
Megalesia vel Megalensia pro Ludi Megaknses: 
quod feciem solcecismi babel: sic Ludi Floralia, 
teste Quintil. 1.5.52. ..,.., 

MEGALESlACUS, c, urn, adject, a Megalesns lu- 
dis. Juvenal. II. 191. Megaicslac* spectacuta 
mapp*. Cf. Auson. fer. Rom. 5. 2. Megalesiac* 
matris operta loquar. 

MEGALtUM, li, n. 2. utiguenti genus et oleo ba- 
lanlno, balsamo, calamo, junco, xylobalsarao, casta, 
rcsina. Hujus proprietas, ut ventiletur in coqueodo, 
donee desinat olere: rursus refrigeratum, odorem 
suum capit. Hsc Plin". 13. Hist, nal.i. 2. (13). ubi 
nddit, propter gloriam ita esse appellalum, neinpe 
usyaXsiov, a magma viribus: alii aliunde appellatio- 
nern arressunt. Cf. Theophr. de odor. $ 29. et Dio- 
jco*% 1. 60. Scribuni et megallium. 

MEGALOGRAPHIA, as, f. 1 usyaXoyoafia., a 
ujva; magnus et ypa^u pingo, picturae genus est, 
qua fnrmantur graodia et magniflca, ut simulacra 
deoruin, tabularum cxplieationes, et hujusmodi: si- 
cut entrap 073 apt a, qua res sordidee et humiles. Vi- 

truv 7. *•• et 5. 

MEgALOSTUS. r. MAL1STUS. 

MEGISTANES, urn, m. plur. 3. ysyiaxavt^, pro- 
ceres, primates regni, qui cum rege versari et epu- 
lori solent: a uiyirzot, maximus. It. grand* del 
regno, magnati. Seneca Ep. 21. Omnes lllos megl- 
stanas, et satrapas, et regem ipsum oblivio alta sup- 
presslt. Sueton. Cat. 5. Regum etiam regem convi- 
tu megistanum abstinuisse: quod apud Parthos ju- 
stilii instar est. Tac. 15. ^nn. 27. Megistanas Ar- 
tnenios pellit sedibus, castella eorum eiscindil. 

HERE pro me, apx«'*»S- V - EG0 : , ., 
MEHERCLE et mebercule et mehercules. V. 

HERCULES in LEX. 

ME JO, as, Svi, are, n. I. idem ac mejere. Arter- 
tur, nullo lamen auctore laudato, a Diomed- 1. p. 
366. Puttch. taisce verbis: Mingo, mitixi, sed mio, 
mis, mil, et mejo, mejas, mejavi dicitur et mixi. 
ct Priscian. 10. p. 875. Putsch, Quidam tamen et- 
iam mejo, mejas dici putaverant. V. voc. seq. Inil. 
et MIO, as. . . 

MEJO, is, ere, n. 3. Praeterito caret: quo si s»l 
opus, nd mingo conrugiendum. Martial. 3. 79. Min- 
listi currente semel, Pauline, carina: Mejere vis 
iterum? jam Palinurus eris. faler. Prob. p. 1483. 
Puttch. tribuit ei praeteritum mexi: el Diomed. 1. 
p 366. ponit tamquam Latins mejo, as,avi, el 
mio, it, it. Neuter eiemplo probat. Atqui Pelagon. 
Veltrin. 8. a med. Quod si tardius mejavent eic. 
V. ejutd-'loc. cit. in STRANGURIA, In quo pluries 
hac olUur forma verb! : et voc. prsced. — Part. 
Mejens I. — Mejere est urioam reddere, oupsw (It. 
■pisciare, orinare; Fr. uriner, pisser; Hup. on- 
nar, tnear ; Germ, harnen, pisten; Angl. to make 
water, or urine). 

I.) Proprie. Catull. 97. 7. qualcm rlctum Mejen- 
tia-muiacunnu* habere solet. Pers. 1. 113. Pinge 
duos angues. pneri, sacer est locus, extra Mejilc. 
JinwMU. I. 131. Cujus ad efBglem non tantum me- 
jere fai est etc. Fntcript. apud Gruter. 792. 1.,qu« 
est apud Orell- 4781. hospxs.ad htnc tvhvlvm SR 

MKIAS. 08SA PBBCAHTVR tRCTA HOMIH18. Colum. 1. 

R. R. 5. 17. Pattarourque super obroum mejere 
totum gregem. Alii rectius ??g. meare. — O&sc*- 



r»o seusu J^oraf. 2. Sat. 7. 52. Ditlor, aut forma 
melioris mejat eodem. atV/pdv xt hie latet. V. 
PERMINGO. — Caldum mejere, et frigldum po- 
tare, ber freddo, e pitciar caldo, proverb, apud 

Petron. fragm. Tragur . 67. Burmann., quum 
plura sunt, quae erogantur, quam quae accipiuntur. 

II.) Translate. Martial. 12. 32. Matella curto ru- 
pta latere mejebat. h. e. urinam efrundebat. V. 
COMMEJO. 

MEJURUS. V. MIURUS. 

MEL, mellis, n. 3. p.t\:. In Ablalivo sing. num. 
melli pro metle, ut igni, classi, legitur apud Plant. 
True. i. 4. 20. — In plurali num. Genilivus et Da- 
tlvus nullo sunt in usu, nisi apud vetustissirnos, in- 
quit Priscian- 7. p. 744. Putsch — Mel, a Grasra 
voce allata, per apocopen ultimo litterw, est liquor 
illc dulcis, qui conficitur ab apibus (It. mele; Fr. 
miel; Hisp. miel; Germ. Honig; Angl- honey). 

I.) Proprie. Seneca Ep. 85. Quibusdam placet, 
non Taciendi mollis scientiam apibus esse, sed col- 
ligendi. Cic. Senect. 16. 56. Villaque tola locuples 
est; abundat lacte, caseo, melle. Virg.h.Ecl. 30. 
roscida mella. Cels. 6. 5. in fin. Quae omnia con- 
trita, melle quam amarissimo coguntur. Ovid. 4. 
Pont. 2. 8. Quis me! Aristeo, quis Baccho vina Fa- 
lerno, Triptolemo frupes, poma det Alcinool Adde 
Cic. 3. Fin. 10. 34.; Virg. 4. G. 163. et 213. et 4. 
Mn. 486.; Ovid. I. Met. 112. et 5. Trisi. 4. 30.; 
tforaf. Epod. 2. IS.; P'al. Flacc. 1. 63.; Justin. 
13. 7. 10.; et Scribon. Compos. 154. — De va- 
rus mellis generibus V. Plin. 11. -rYisf. nar. 14. 14. 
Optimum est autem, quod sponte defluil sine ujla 
eipressione, el Graece cckt^ov dicitur. V. ACETUM 
raei. Laudatissimum olim fuit, quod in Hymetto At- 
tic* monte oascebatur, cujus sapor dulcis quidem 
erat, sed ita tamen, ut acritudinem quamdam habe- 
re! permiitam, gustu apprime jucundam. qualem in 
optlmo quoque melle requirl ail Plin. It- ibid. 15. 
15. (39).,nimirum ut ex duki acre sit, f>.u>tj *x< 
iotpi, dolce spiritoso. Hinc Cic. in Noriens. apud 
fton. p. 240.31. Merc. Alterius insenium sic dul- 
ce. ut acetum Xcyptium, alterius sic acre, ut mel 
Hymettium dicimus. V. ACETUM. — Primus, qui 
mellis colligendi usum invenerit, fuit quidam Gar- 
goris, rex Cunetum in Hispania, ad ostia Ana flu- 
vii, leste Justin. 44. 4. 2. In Tabulis autem dicitur 
ejus inventor Bacchus. Ovid. 3. Fast. 756. et 762 
— Mos fuisse apud quasdam nationes, melle coodi- 
re defunctorum corpora servandi causa, colliges ex 
Nepot. Agesil. 8. et Colum. 12. R. R. 45. 4. — 
Mella pettre in medio flumine, proverb, apud 
Ovid. 1. Art am. 748. de eo, qui frustra quDerit, 
numquam inventurus: cercar maria per Ravenna. 
II.) Translate. ^ 1. Mel vox est blandicntium. 
Plaut. Pcen. 1.2. 152. Mea voluptns, meae deliciae, 
mea vita, mea amcenitas, meus ocellus, meura label- 
lum, mea salus, meum savlum, mcurn mel, meum 
cor. Adde eumd. ibid. v. 170 el 175. et alibi. Cas- 
lius apud Cic. 8- Fam. 8. Scmpronium. mel ac de- 
licias tuas. Adde Sidon. Ep. D. It. ^ 2- Usurpa- 
lur de qualibet re suarissima. — a) Unlversirn. 
fforat 1 Ep. 19. 44. fidls enim, manare poetica 
mella Tc solum. Id. 2. Sat. G. 32. Hoc juvat et 
melli est. h. e. cordi est, placet, dulce est.— b) 
Speciatim met mihi videor lingere, proverbjah lo- 
cutione, de eo, qui summam in aliqua re volupta- 
tem capit. Plant. Cas. 2. 8. 21. - c) Item spe- 
ciatim de suaviloquentia. Auct. Paneg. ad Pison. 
64. Inclita Nestorei cedit ti»>5 gratis mellis. Sic 
Plin. 4. £p.3. Homerici senis mella tibi proPuunt. 
Adde Sil. It. 15- 459.; et cf. ^uson. Ep. 15. 5. et 
Quinlil.3. 1.5. Ne parum hie liber mellis et ab- 
•Inthii mutlum habere rideatur. Confei etiam 
Plaut. True. 1. 2. 76. In melle sunt linguse sitae 
vestrffl atquc orationcs, lartequc: corda felle sunt 
lita atque acerbo aceto. R Unguis dicta dulcia datis, 
corda amare facitis amantes, si qui non danunt. 

MELAMPHVLLON, i, n. 2. fiSfca«?u\Ao«, herba 
urbana et topiaria, crepidine? marginum vestiens: 
a ui\a<; niger et fu"XXov folium, propter folio- 
rum nlgredinem. Plin. 22. Hist. not. 22. 34. (76). 
Eadem, dicitur acanthus, et paederos- V. ACAN- 
THUS et PiEDEROS. 

MELAMPODlON, ti, n. 2. p&afflWMov, vera- 
trom genus nigri hellebori, ita dictum a Melampo- 
de Amythaonis nato, ut eum Ovid. 15. Met. 725. 
vocat, qui eo melaocholleum humorem purgabat, 



HELANIA 

Proelique Argivorum regis Alias furore liberavil. 
Vel dicitur ita a nigra radice, a qua et veratrum 
nigrum vocatur. Plin. 25. ffitt. nat. 5. 21. (47). 

MfiLAMPSfTHlUM, a, n. 2. n«Xof*iJ»u&«», ge- 
nus passi colore olgro: a p*\w; niger et iJhj&iov 
passum. Plin. 14, Hist. nat. 0. II. (80). 

MELANAETOS, i, f. 2. minima ex genere aqui- 
larum, viribus prscipua, colore nigricans (unde no- 
men, a ui\a.s> a«o;> niger et asto; abulia). Sola 
aquilarum fetus suos alit: ceteraa fugant: sola sine 
clangore, sine murmuratione. Plin. 10. Hist. nat. 

3. 3. t6>. . _ 

MELANCHOLIA, ao, f. I. malincoma, furore, 
p&ayxikLX, aira bilis, nigra cholera, unus ex bu- 
moribus corporis aniinalium, qui swpc homines in 
furorem agit. Cic. 3. Fuse. 5. U. Gnecl volunt ilH 
tiuidcm, sed parum vaient verbo: quern nos furo; 
rem, fts'AarXpVav illi vocant: quasi vero atra bill 
solum mens, ac non ssepe vel iracundia graviore, 
vel timore, vel doiore moveatur. Gell. \S. 1. Scito- 
te, intern periem islam, quw ue\ayx°^ ix dicitur, 
non parvis, nee abjectis ingeniis accidere. — Uter 
que Grace scripsit, quia Grssca vox est usu et on- 
line, a «A«« niger et ypkn bilis. — At Laline 
scribit CceI. Aurel. 3. Acut. 12. Melancholia est 
hydrophobics passio, sed ab hac quoque discernitur: 
siquidem tarda sit melancholia, acuta vel ceteris hy- 
drophohia. Hieronym. Ep. 2. 13. Qui humor ver- 
tltur in melancholiom. Isid- 16. Orig. 4. Melan- 
cholia dicta eo quod ex nigri sanguinis fsece admix- 
ta sit abundanlia fellis. 

MELA.NCHOlICUS, a, urn, adject, malmconico, 
furioso, ue\a T Y0Ae>ecs, qui nigra bile plurimum 
abundat. Cic. 1. Tusc. 33. 80. Aristoteles quidem 
ait, omnes ingeniosos melancbolicos esse, ut ego me 
tardiorem esse non mo!esle feram. Id. 1. Divinat. 
33. 81. Arisioteles eos etiam. qui valetudmis vilio 
furerent et melancholic! dicerentur. censebat babcre 
aliquid in animis prssaaieos atque divinum. PUn. 
2^ Hist. nat. 25. 64. (133). Melancbolica insama. 
Id 27. ibid. 12. 105. (130). MciancholiciB vcrtigi- 

" Melancholia, 6rum, m. plur. 2. absolute, ub- 
aantivorum more, sunt qui melancholia laborant. 
Ccei. Aurel. 3. Acut. 13. in fin. Hydrophobica pas- 
sio ex corporis necessitate descendit: quo at, ut sit 
corporis passio, sed etiam anlin* occupet qualilalem, 
tamquam in funosis, vel melancholias. Adde Theoct. 
Priscian. I. 2. part. 2. c 5. Sic Marcell. Empvr. 
c. 20. p. 113. ed. Aid. Ad bilem atram generantes, 
quos melancbolicos vocant. Adde Ccel. Aurel. I. 

4 cut. 4. 
MELANCORYPHOS. V. ATRICAPILLA. 

MfiLANCRANIS, is, f. 3. pi'Xa'vx?»««» 8 e "" s 

iunci semen nigrum fcrentis. Plin. 21. Hist. nat. 
18. 69. (112V: a pe"Xa; niger el xpavtov caput, 
h. e. nigro caplte. Et hac planta solitos fuisse Ba- 
leares s-ias fundas conficere, uarrat Strabo 3. 

P- 168. . . ^ „.. n 

MELANDRtUM, i, n. 2. |*sXow6?uov. Pkn-9. 
BUI. nat. 15. 18. (48). de thynnis. Hi membraUm 
caesi, cervice e> abdomine commendantur, atque cll- 
dio, recent: dumlaxat. el turn quoque gravi ructu: 
cetera parte pleuis pulpamcntis sale asservantur. 
"\lelandrja vocanlur caesis (quam v. Sillig. om.) 
quercus assulis limlliima. h. e. ideo melandrya 
vocantur, quia quernis assulis riimha sunt, nam 
opuj querrum, fxsXa?, «vo?, nigrum signiflcat: et 
ueXdvbuov Grsci medullam, scu inlimam partem 
quercus", vocant. Ea porro PUnium hausisse putavit 
Schneiderui ex his Xenocratis de aUm. ex aquat. 



atque clidio, qure apud Plin. loc. cit. legunlur,pro 
glossa docli hominis habuit, quum eaedem potius a 
Plinio hnust?e videantur ab alio vetusto Graeco 
scriptore; nam etiam Alhenceus I, 7. p. 315. ia 
xXetSecc tbynnorum memorat, qu» seorsum salie 
bantur. V. CLIDION. Inter viliores cibos enume- 
rantur a Martial 3. 77. Teque juvant gerres, et 
pelle melandrya cana. V. ELACATA. 

MfiLANU, ae, f. I. lividura, negrezta, fxeXavtct, 
nizritudo cutis, livor: species vttiliginis colore ni- 
gra, et umbras slmili, ut Celt. 5. 28. n. 19- descri- 
be, et uiXois Graece vocal: a (*Aa;, «vo;, mger 



MELANSPKRMON 

Plin. 24. Hist. nat. 8. 29. (44). Piluls platani et 

lenlighiem, et carcinomata , melaniasque veteres 
emendanl. Adde eumd. 26. ibid. 14. 88. (149).; at 
in hoc secundo loco Schneiderus ad Veget. 3. Ve- 
terin. 42. I. pro melanias ex Codd. regiis et edi- 
lione princ. Parmensi malandrias iegendum esse 
ait, quam lectionem Silligius in texlum rccepit 

MELANSPERMON, i,'n. 2. |*E\ava7j£3fiov a Grs- 
cis dicitur gitb, a nigrilia seminis: a /xsXac, avo;, 
niger ct cirscft* semen, Fiin. 20, Hist- nat. 17. 
7l". dS2). 

MELANTERIA, s, T. I. pcEAavrrjpi'a, acta suto- 
ria, vel atramenlum sutorium, a colore sic dicta; a 
p.st.?.$ niger. Fa vclercs usi sunt in quibusdam me- 
dicaminum compositionibus. Scribon. Compos. 
208. Cerusss, sruginis, melanlerias, qua* creta (at 
rera'' sutoria diritur, quia liguls calceolorum deni- 
grantur, Melanlerias Geuitivus est Cr&cs termina- 
tion! s pro melanteriw, pst.xv:r,5ia.$. Citl. Aurel. 
3. Acut. 4. Aliqui etiam melanteriam admiscent et 
thapsis succum (al. sued) obolos tres. Cf. Theod. 
Priscian. lib. f. cap. 29. Oranes crepidines in cal- 
caneus pi x liquids illioita percurut.-yuibus vero pili 
inhcerentes molestiam fecerint, ferro subtili loca 
ante purganda sunt, et melanterium cum lolio pueri 
tritum apponendum. Melanterium est neulrum ab- 
solute, substanlivorum more, usurpatum; quod eon- 
Qrmatur ex glossemate ad Eurip. Hec. 894. u-ikav- 
Tijptw. ■ — Jam vcto Melanteria, h. e. creta sutoria 
apud Scribon. , ni fallor, est utium idemque cum 
atramenlo sulorio, quo in conficiendis malagmati- 
bus uteodum esse prscipit Veget. 3. Veterin. 49. 
3. et 64. Schneid., quodque in Hippiatr. p. 294. et 
169, dicitur u.£ka.v icaXXjypaiixc'v; a Schneidero 
autem in Indice rerum et vocabulorum, sub v. 
Atramentum, Greece fiikxDxrtsia, terra vitrioli- 
ca (sic). Quum res ita sit, melanteria est Italorum 
vitriolo, Latinorum vero chalcanlhum teste Mar- 
cell. Empir., qui c. 8. sect. 2. init. pag. 93. retro 
ed, Aid. ail: Ad iacrimas et tumorcs ocuiorum !ip- 
pienliura rcstringendos, atramentum sutorium, id 
est chalcanlhum viride cyprinum lundes et cribra- 
bis, et factum mollissimuin pulvurem ex ovi incocti 
albo, id est lacrima consperges, et facies coHyria, 
qua in umbra siccabis, atque inde palpebras inun- 
ges et ternpora illines. 

MELANTERIUM, li, n. 2. V. voc. priced. 

MELANTES. V. MELITITES 2. 

MELANTHEMCM, i, n. 2. psXav&epov, hcrba 
eadem atque anthemis. Plin. 22- Hist. nat. 21. 
26. (53). Sitlig. ex optimis Codicibus legit melan- 
thion. 

MELANTHll'M, li, n. 2. peWfcon, herba ea- 
dem, qus gitb: ab av'Joc ftos et fis"Xa;, avo;, ni- 
ger. Plin. 20. Hist. nat. 1". 71. (182). Gith e Grs- 
cis alii melanthion, atii melanspermon vocant. Sic 
Mar cell. Empir. c. 22. p. 118. ed. Aid. Melanihi- 
urn, id est gith cotitere etc. Colum. 10. R. R. 243. 
gracilique melanthia grata curoino scit. quia gith 
nonnuHi cuniini specteui faciunt. V. et voc. seq. — 
Aliud est mclanthium. quod Smyrnion etiam dici- 
tur, quam vocetn vide. Ita forcellinus. At in voce 
SMYRNION nulla est meianthii mentio; et quidem 
recte. Fucrunt enim qui Smyrnii cognomen melan- 
tbio addiderunt de c epti Ca fonts verbis, cdente Vi- 
ctoria, qui sic legchat R. R. 102. Meianthii aceta- 
bulum, quod tnedid vocant Srnyrneum, conterito in 
vini vetcris hemina. At Schneiderus bonorum Co- 
dicum et antiquarum editionum auctoritate fretus 
legit: Melznihii acetabulum, et quod medici vo- 
cant Smytneum, etc.: quod prsstat; apud nullum 
enim scriptorein invenies melanthlum et Smyrnion 
esse unutn idemque, vel melantbio Smyrnii cogno- 
mei. addiium unquam fuisse. — V. et voc. prsred. 

MELANTHUM, i, n. 2. idem quod rnelanthium, 
seu gith. Scren. Sammon. 30. 574. Sumitur abro- 
tonum, nee non et vile melantbum. 

MELAnCRUS, i, m. 2. fieXavo-jpoc, occhiata, 
piscis saxHtiiis, caudam nigram habeas: a p6>.auvcL 
nigra et vJod cauda, quod cauda, priusquam in ru- 
bescentes pi'nnas desinat, nigra ootetur macula. En 
nius apud Apul. de Mag. Mclacarum, turdum, uie- 
rulamque, umbnmque marinam. Hie poeto priori' 
loco usus en pede aoapresto pro dactylo, ut et Virg. 
i. G. 482. Fluviorum rei Eridanus, camposque per 
omne"s. At cl. Vahlen. leg.: Quid turdum, merulam, 
melanurura umbramque marinam Prsterii? Ovid. 

Tom. III. 



— 209 — 

Balieut. 113. Quin laude insignis caud* melanu- 
rus, et ardens Aura lis muraana notis. Meminere 
etiam Colum. 8. R- R. 16.8.; et Plin 32. Hist. 
nat. 2. 8. (17). et ibid. 11. 53. (149). qui addit, ad 

uullos eum cibos, quibus insit hflmus, accedere. 

MElApIL'M, li, n. 2. u,ip\dm5v, genus mali co- 
gnationem cum piro habenlis: a u-r^.ov pomum et 
a'nev pirum. Plin. 15. ffisl, nat. 14. 15. (51). 

MELAS, anos, n. 3. u,i\ag, species est vitiliginis 
nigri coloris apud Cels. 5. 28. n. 19., ubi modo 
Gr;»ce, modo Latine scribit. V. MELA MA. 

MEI.CULL'M, i, n.2. deminut. mellis, voi blan- 
dientis. Plaut. Cas. 4. 4. 14. Meum corculum, mel- 
culum, verculum. Ita legit etiam Priscian. 3. p. 
610. Putsch., quidani perperam melticutum pro 
melculum legunt. Id. Cure 1. 1. 10. Egon'apicu- 
larum opera congestum non fcram, ex dulci oriun- 
dum, melculo dulci meo? Alii leg. melliculo. — Est 
etiarn melculm, i, gen. masc, si ad marem referas. 
Augustus in ep. cd Mcecenatem, apud Macrob. 2. 
Saturn. 4. ante med. Vale me! geniiura, meic.ulc, 
ebur ei Etruria, laser Aretinum, etc. 

SlELfi, ei, I. t. tir,\i), specillum, melolis, h. e. 
instrumenlum chirurgicum, quo aliquid illinitur, 
vel finditur, vel exlrahitur, vel infunditur. Plin. 
Valenan. 1. 8. pag. 166. retro ed. Aid. Viridis ru- 
ts folia scyphum plenum cum grenis sinapis co- 
chlear plenum tens; addis aiborum {lege alboris) 
ovorum tantumdem, ut spissum sit non satis; et 
exinde tints penna, vel mellis {lege meie), sed non 
ea parte qua* dolet: hoc quum feceris, remediabitur. 
V. Mtj'Xtj in Thesaur. Ling. Grcecos, ubi plurima 
de hac re; et cf. SPATHOMELE in hoc I.exico. — 
De forma mete plur. num. et gen- neutr. a recto 
sing, metos, V. ME LOS. 

MELEAGRlDES, urn, f. plur. 3. MsJ.eaypi'Sss, 
in fabulis sunt sorores Meleagri, quse quum ejus mor- 
tem misere deflerent, in aves sui nominis conversae 
sunt, ut est apud Hygin- fab. 174. et Ovid. H. Met. 
532. et seqq. Forro hsec aves sunt ex gallinaceo ge- 
nere. De his Varro 3. R. R. 9. 18. Gallin* Africa- 
ns sunt grandes, varis, gibbera?, quas f/t^say^iSa; 
Grseci, Ilae novissims in triclinium ganearium in- 
iroierunt e culins, propter fastidium hominum. Ve- 
neurit propter penuriam magno. Plin. 10. Hist. nat. 
26. 38. ~>k*). Simili modo pugnant meleagrides in 
Bo30iia. Africa? hoc est gallinarum genus, gibbe- 
rum, variis sparsum plumis: qu» novissimse sunt 
peregrinarum avium in mensas receptee, propter in- 
gratum virus. Verum Meleagri tumulus nobiles eas 
fecit. Ex bis Farron. et Plin. verbis coltigimus, 
meleagrides et Africanas gallinas idem esse.* et me- 
leagrides dictas, quod ad Meleagri tumuium pugna 
re viste sint. Idem facere aves quasdam Ilium ex 
/Ethiopia quotunnisadvulantes, et ad Memnoni* se- 
putcrum conlligenles, ob id Memnonidas dicing, 
narrat Plin. ibid. 37. (74). Verum Colum. 8. R. R. 
2. 2. eas ab Africanis distinguit: Africana est, quam 
pleriquc Numidtram dicunt, meleagridi similis, nisi 
quod rutilam galeom, et cristam capile gerit: qu.-e 
utraque sunt in rneleagride cserulea. Proplerea Sea- 
lig. ita distinguit verba Varron. GailiniE Africans 
sunt grandes, varia?, gibbers: quas u-c"hect;oi%a$ 
Greet, hs novissims in triclinium etc. Hygin. fab. 
198., in Class. Auct. T. 3. p. 68. ed. A. Majo, eas 
vocal gallinas rusiicanas. Sed qusnam tandem sint 
meleagrides, magna est inter eruditos opinionum 
varietas. Certe negamlum videtur, easdem esse ac 
gallinas Indicas,qus ad nos ex occidental! India, 
seu America primum ailats, veteribus prorsus in- 
cognitce fuerunt: ideoque sunt qui. probabilUer jju- 
tant, melcagridem esse quam nunc Germani perl- 
huhn, Galli paule de Guinee , Itali rneleagride, 
et galtina di Faraone vocant. V. AFRICA NL'S in 
ONOM. G. Cuvier in nuperrima editione Parlsiensi 
Plin. 10. Hist. nat. 26. 38. (74). putat, Africanas 
vel Numidicas aves easdem esse ac meleagrides, 
idemque ad eumd. ibid. 48. 67. (132) Numidicas a 
Colum. 8. R. R. 2. 2. memoratas, fuisse varietatem 
in eadem meleagridum specie. Quam postremam 
senteniiam confirmare mib! videtur Sueton. qui 
Cal. ~2i. tVumidicas et meleagrides jungit. — Gete- 
rum hsc vox in sing, numero legilur taolum apud 
Coiutn. loc.cit. 

MELEAGRIS, Idis, f. 3. V. voc. prsced. 

MELES er Melis, is, f. 3. animal quadrupes ex 
agrestium feliura genere, Varro 3. R. R. 12. 3. 



MELICUS 

Sspla e maceriis ita esse oportere io leporario, ut 
lectorio tr.cta sint, ne fells, aut melis, aliave qus 
beslia introire possit. Plin. 8. Hist. nat. 38. 58. 
(13S). Alia solcrlia in metu melibug- sufflats cutis 
distentu ictus hominum et morsus canum arcent. 
Grat. Cyneg. 3*0. canaque e mele galeri. et ibid. 
402. coilaribus ergo Sunt t>ui iucifugs cristas in- 
ducere melis .fussere. Martial. 10. 37. Venator ca- 
pta mele superbus adest. Seren. Sammon. 48. 896. 
Nee spernendus adeps, dederit quern bestia melis- 
Al. leg. meles. Creduni multi, esse fcram illam, 
quam nos lasso (quia Scccu'c pilosus est) vocamus, 
somniculosam, sub terra degenteio, ut vulpes, vi- 
neisque inimicam, dentibus pugnacigsimam, horrido 
pilo et invicto pluviis. Scribjtur et mceles, aut mee- 
lis. ▼. MILLUS Ct TAXONINCS. 

MElEtE, es, f. 1. *• {iiXsi. curai est, herba est, 
qus et rbanisleon. Apul. Herb. 25. — NB. De 
nom. proprio V. ONOM. 

MELIA, V. MELIS. 

ME LI A CI NL'S, i, 2. Vegel. 5. Veterin. 20. 
Schneid. ImponUo malagmam, qus dicitur melia- 
cinus, usque dum {jumenlum) sanelur. Gesnero et 
5irinetrfe.ro, quid hsc vox signified, non liquet. 

MELtCA, a, f. 1. V. MELICUS secundo loco. 

M£l!C£ gallins. V~ MELlCUS secundo loco. 

MELICEMBALIS. V. ACTINOPHORA. 

MELICERIS, Xdis, L 3. fie/.ixijpt?, Tavus, ut, Cen- 
sus iuterpretatur: a [t&kt mel et Jcrjpdc cera. Sunt 
melicerides abscessus et tubercula in cute,, in qui- 
bus est pus crassum et Davum instar mellis. Plin. 
21. Hist. nat. 20. 87. (151). Melilotos contra meli- 
eeridas efficax. Ilabet et Cels. 5. 18. n. 18. ei 7. 6,, 
sed Graece. — In sing. num. Veget. 3. Veterin. 30. 
Schneid. Meliceris est tuber, iu quo caro inspissata, 
quomodo in verrucis, invenitur., 

mElICHLOROS, i, m. 2. [teklyktapoq, gemma 
duplicem in se colorem habeas, pane melleum, et 
parte flavum seu luteum: a ftsXt mel et ^/.wpdj 
flavus. Plin. 37. Hist. nat. 11.73. (191). At Isid. 
16. Orig. 7. 15. Melicbloros bicolor, ex una parte 
viridis, ex altera melli similis. 

MfiLlCHROS, otos, m. 3. jxeXtvpwf, w«;, gem- 
ma est mellei coloris: a p.tki met et y^6a color. 
Plin. 37. Hist. nat. 11. 73. (191). Colos appellavit 
chrysolithum aureus, chrysoprasum herbaceus, mel- 
leus melichrota. Sillig. vero ex optimis Codicibus 
legit; Colos appellavit drosolUhum. Melicbrus est 
melleus, cujus plura genera etc. Ipse narnque obelo 
transBxit verba aureus, chrysoprasum heibaceus, 
quia hsc neque Codex Bamberg, habet, neque index 
agnoscit. 

MElICHKUS, figVxpoo;, ou?, mellis colorem 
habens; a p.i\t met et yj?ict color. Lucrel. 4. 
1153. Nigra mclichrus est: immunda et fslida aco- 
smos. Rectius autem Greece scribitur. — Ceterum 
f. voc. prsced. 

MELICURYSOS, i, m. 2. fj,t\iy^\iaoq > gemma, 
qus ex India mittJtur, ex chrysolithorum genere, 
quasi per aurum sincero melle translucente. Plin. 
37. Hist. nat. 9. 45. (128). Adde Isid. 16. Orig. 
15. 6. 

MElICRATUM, i, n. 2. fickixpastov, aqua mulsa 
recens, et vel cruda, vel decocta: a pi\t mel et 
Kspixuvj/it mtsceo. Pelagon. Veterin. 8. a med. 
Fcenum melicrato asperge. Adde Veget. 3. Veterin. 
15. sub fin.; Theod. Priscian. 1. 8.; et Isid. 20- 
Orig. 3. 

MELICUS, a, uro, adject. jxeXixdc, ad cantum et 
carmen pertinens: a p.e\oi cantus et carmen, It. 
musicaie- ^ 1. Gen era ti in. Lucret. 5. 335. modo 
organici mclicos peperere sonores. /i.e. citbarcedi, 
tibicines, ftdicines, qui ad carmina tibis, vel fidium 
sonos adhibent. Sic 2. 412. Ac mussa mele, per 
chordas organic! qua Mobilibus digltis expergefacta 
figurant. Capeli. 9. p. 301. Et melicum recinens 
modulatur tibia carmen. % 2. Speciatim est lyri- 
cus, lirico: quia lyrici poets ad lyvs.sonum carmi- 
na sua canebani. Ct'c opt. gen. Orat. 1,1. Poematis 
tragiei, coroici, epici, meiici etiam, ac ditbyrambici 
suum est genus diversum a reliquis. Capeli. 1- p. 5. 
Canora modulalio melico quoque crepitabat appul- 
su. — Videtur tamen rneftcos a lyricis distinguere 
Ausonius, ubi ail Edyll. 4. 53. soccos aulceaque r«- 
gum Et melicos 'jdcosque modos pfsfando uova- 
bis. — Ulnc 

Melicus, i, m. 2. absolute, subsiantiYorum more, 

27 



MELICUS 

est poeta lyricus. Plin. 7. Hist. nat- -24. 24. (89). 
et ibid. 56. 57. (i92). Simooides melicus- h. e. qui 
scripsit egregium mcios, ut ait Phcedr 4. 21. Erat 
autem nalus in Ceo insula. 

Melica, as, f. 1. absolute, substanlivorum more, 
est idem atque ode, seu lyricura poemation, apud 
Petron. Satyr. 6'». 

MEL.TCUS, a, um. adject, idem ac Medicus, h. e. 
ad Mediam pertinens. Melicum gallinarum genus 
laudanl Colum. 8. R. R. 2. 4., Paul. Diac. p. 124. 
10. Mull, et Plin. (apud quem 10. i^i'sf. nat. 21. 
24. (48). Melici galls.), ita appellatum ab imperito 
vulgo, ut ait ibid. Colum., quia reveia Medicum 
diceodum est, ut est apud Varron. 3. R. R. 9. 19. 
ubi hac habe't: His (gallinii) qua, Melicas appel- 
lant falso: quod aoliqui ut Thetii, Thetim dice- 
bant, sic Medicam, Melicam. Hae prima diceban 
tur, quia ex Media propter raa^niludinera erant al- 
latae, quaque ei his generata; postea, propter simi- 
litudinem. Usee Varro. — Porro exempla non de- 
su'nl I pro d positaT. Sic enim Vlysses ex 'OSuaaevs, 
lacryma a §ci>.p», delicare pro dedicate, cassilam 
pro cassidam, impelimenta pro impetiifnenfa , 
apud Paul. Diac. Tamen Colum. be. cit. imperiti 
vulgi esse ait, Melicce pro Medicos dicere. Itaque 
ibid, paullo post Medici generis gallinas dixit. — 
Melicus hae ratiooe primam producet. 

MELlCUS, a, um, adject, Varro in Satyr. Me- 
nip. quce inscribitur Est modus matul*, wept pi- 
5-HS, apud Non, p. 145. 9., p. 545. 3. et 11. et 22. 
Merc. Dolia atque apothecas tiicliniares, melicas, 
Calenas, obbas, et Cumanos calices. 41. leg, meli- 
cas Catenas sine commaie interposifco. Melicce, 
vel melicce Calence sunt genus vasis vinarii vel po- 
culi, fortasse in quo dulces potiones bibuntur, v. gr. 
mulsum: a uz\i met. Al. intelligunt apothecas Ca- 
tenas, in quibus Calcnum viuum servabatur. Usee 
Forcellinus. At Oeklerus aliter ser.iit: ad allatum 
enim Varronis locum sic ait: Melicas obbce quae 
sine, a nullo traditam est. For cell in Lex. refert 
melicas ad apothecas, et interpretalur apothecas vi~ 
ni melliti plenas, quod ferri non potest. Motto pro- 
babilius videtur esse, melicas obbas idem esse poculi 
genus, quod pj\aq appellat Aihceneus Deipnos. 



Ut ^ IjV tiS-CA/jf, U \JW. J *c , kl*JH|rii fv^^w.- s*tJ**-» 

em to /Av^fx'fiV.ec'vT) (fiayS"av8tsj) - xat xa-ra^sov. 
— Ceterum iuler Lexicographos non desunt, qui 
melica , ce, f. 1. S'lbstantivum nornen efferunt: 
quod minime probandum censeo: Nonius enim in 
eo libro, qui de generibus vasorum vel poculorum 
inscribitur, quum ter laudet allatum Varronis lo- 
cum, et doceat quid sit dolium, quid obba, quid 
calix, melicas certe silentio non pnwterissct, nisi 
adjectivam esse vocem cen«uisset. 

MElILOTOS, i, f. 2. f*j>.£ Xwto;, herb.i rroco si- 
mills, quasi dulcis et rnellea lotos. Dicitur ptiam 
sertuli Campana , quod roronarnentis adhiberi >o- 
leat, et in Campania frequentissirna sit., It. meli- 
loto, serlula campana. Plin. 21 Hist. nat. 11. 37. 
(63). Melilutos ubique nascitur: laudatrssima tamen 
in Attica: ubicumque vero recent, nee candicans, 
et croco quam simillima: quamquam i i italia odo- 
ratior Candida. Id. 21. ibid. 7. 18. (39). Aliqua ari- 
da diutius odorem continent, ut melilutos. Ovid. 4. 
Fast. 4iO. Pars thyma, pars rasiam. pars melilo- 
lon amant. Adde Scribon- Compos. -258.; Pallad. 
\\. R.R. 13. 8.; et Veget. 3. Veterin. Q. 1. 

MELlMfiLA, orum, n. plur. 2. peVpiXa, poma 
mustea, slve dulcia, quasi mellca mala, pomi nani: 
a fiAt mel et ur]"Xo malum. Varro\.R. R. 59. 
l.Quaj antea muslea vocabant; nunc rnelimela ap- 
pellant. Plin. 15. Hist. nat. 14. 15.(51). Mustea a 
celeritate mttescendi, quae nunc me I i mel a dicunlur 
a sapore m<*lleo. flora*. 2. Sat. 8. 31. Post hue me 
docuit, inelimeja rubere, minorem Ad iunam <lele- 
cta. Martial. 7. 25. Infanti .nelimela dato, fatuas- 
que mariscas. Meminit horum et Colum. 5. R. R. 
10. 19. et 12. ibid. 45. 5- vaiia matorum «enera 
euumerans. Ludit apte In nomine Id- Martial. 13. 
21. Si tibi Cecropio salurata cydonia melle Ponen- 
tur; dicas base rnelimela. lice:. — Est et melirne- 
lum num. sing, apud Isid. 17. Orig. 1. Melimelum 
a dulccdine appellatum, quod fructus ejus nielli* sa- 
porem babeat, vel quod in melle servctur, undo et 
quidam {Marticd. 13. 24.) SI llbl Cecropio, etc. Ex 



— 210 — 

quo paiet, rnelimela interdum esse cydonia melle 
condita, quorum succus vocatur melomeli. V. hanc 
vocem. 

MELlMELUM, i, n. 2. V, voc. praced. ad Bn. 

MELlNA, ae, r. 1. pi}\t.vn, subaudi crumena, 
nam vox adjectiva est, absolute, sobstaotivornm 
more usurpata, et significat crumenam, sacculum, 
manticam scorteam , sacchetto o borsa di pelle a 
ftr^ov ovis, quia ex ovina pelle pr.-ecipue fiebat. 
Plaut. £pid. i. 1. 20. Nisi si in vidulo, aut si in 
melioa aUuli'ti. 

MELlNA, a?, f. 1. subaudi polio, nam vox adje- 
etira est, absolute, substantivo-um more usurpata, 
et significat potionem ex melle: a u.i").i. Plaut. 
Pseud. 2. 4. 51. Murrhinam, passum, defrutum, me- 
linam promere. Est qui scribit melUnam. 

MElIN'E, es, f. i- herba eadem ac melisphyllon. 
Philargyr. ad firg. 4. G. 63. Melispbylla berba 
est, quam, ut ait Varro, alii apiastrum, alii melinetn 
appellant. Varro autem 3. R. R. 16: 10. Apiastrum, 
quod alii fisXi £uaXov, alii usXiCTJof'-AXcv, quidam 
jj.s\tvov appellant- V . ibi adnotata a Schneidero. 

MELlNUM, i, n. 2. u^\iv.iv a ^"Xov malum. V. 
MELINUS, a, um. 

MELlNUM, i, n. 2. a MiiA.cc insula, est species 
coloris nativi candidi, a Melo insula una e- Spora- 
dibus, ubi prsestantissimum effoditur. In Sanio quo- 
qae nascitur, sed eo non utuntur pictores propter 
nimiam pinguedinem. Plin. 35. Hist. nat. 6. 17. 
(36). et ibid. 7. 31. (49). Adde Pitruv. 7. 7., Paul. 
Dig. 32. 76. a med. et Cels. 2. 33., nisi mails hunc 
de unguento, aut oteo loqui. inter pigmenta mulie- 
rum recenset Plaut- Most. 1. 3. 106. Non istanc 
a?tatem oportet pigmentura ullum allingere, Neque 
cerussam, neque melinum, neque ullam aliam of- 
fuciam. — Hinc melinum alumen memorat Scri~ 
bon. Compos. 226. et Marall. Empir. c . 31 . p. 
132. ed. Aid. h. e. ab insula Melo. V. ALUMEN. 

MELlNT'S, a, um, adject. fttiXmo;, ad malum co- 
toneum pertinens. Gml Aurel 2. Acut. 37. med. 
Palmulae nucales tritas cum oleo Hispanj . aut 
myrteo, aut lentiscioo, aut melino. Id, 2. Tard. 13. 
post init. Fomenta adbibenda (eritnt) ex oleo viridi, 
aut roseo, aut lentiscioo, aut melino, aut murl'mo 
Sic Scribon. Compos. 256.; et Theod. Priscian. I. 
2. part. 2. c. 13. Melinum oleum. — Melinum 
emplastrum vel malagma ; et Melinum vinum, 
V. infra melinum sub 3. — Hinc 

Melinum, i, n. 2. absolute, substanlivorum mo- 
re, ^ i. Subaudi oleum, est oleum ex floribus 
mali cotoaei. Plin. 23. Hist. nat. 6. 54. (103). 
^ 2. Item un^ueotum ex ipsis malls cotoneis, ad- 
mix to omphacio, cyprino, sesamino. balsamo, jun- 
riy, casia, abrotano. Id. 13 ibid. 1. 2. (ID. ^3. 
Est etiam color fiavus, vel luteus, qualis est in 
malis cotoneis maturis. Plavl. Epid. 2. 2. 49. Cu- 
matiie, aut plumatile, cerinum, aut melinum. /». e. 
vestis eo colore tincta. Adjective ,Emil. Macer. 
c. 14. p. 231. ed. Aid. At leuc-inihemion foliis de- 
pr«nditur afbis, Melioia crysanlhemiun. ubi se:un~ 
dam producit malus prosodice auctor. M-ilini (lo- 
res occui'Mtnt apud Plin. 22. Hist. nat. 21. 26. 
(53). — Similiter melinum emplastrum et meli- 
num malagma, ffrjV.iVr, ennf.avTOCS vel y.r,Kivav 
£ 'fiirXcxcraov , sic dictum ( ut ail Thesaur. Ling. 
(ircEOE in v. >l>j">.tvo^. t,, ov) a rolure rn ili rotu- 
nei : cujusmodi esse solet id, in quu wrugo medio- 
criter coquitur, ut docet Galen. Videsis alia in 
Thesaur. \ot. cit. Cad. Aurel. 2. Tard. 1. n. -26. 
Ulimur - et malagmatibus talibus, ex quibus e«t 
diachvlon, atque Mnaseum et diamelilolon, et me- 
linum simplex. Id. 2. ibid. 14. n. 211. Apponenda 
praslerea ettrinserus emplastra, qua* in cicalriretn 
ducere raleant, ut est melinon; ac deinde sicranlia 
magis. Adue eumd.u. ibid. 10. n. 117. Sic Id. 1. 
Tard. I. n. 29. Apponeolts etiam emplasl/orum ea, 
qua; constrictive virluiis a Ortecis ivatfia apyjfllala 
sunt: vel si qua valent concludere atque siccare 
(luentia, ut sunt vulnerum medicamina, qune appel- 
liMitur txs\ava. ubi legendum esse puto u-qXtvctvel 
T.aline melina. — Hinc melinum absolute est et- 
iam ••ollyrium. Inscript. apud Tochon, cachets de.s 

OCUl. p 61. TJ. 4. IVLII MVRR4NI MRI.INVM AD CLA- 

niTATKM.— Faliitur autem Forcellinus, qui hue re- 
fert melinum vinum apud Varron.; ut docet Ge.ll. 
13. 30.; ibi enim Codices cmnes medium exhibent; 
melinum vero pro medium legerunt J/Iaierius et 



MEL1TES 

Radius vel glossemate aliquo, vol Gui-co Jflnesthei 
vocabulo xtp'co's decepli; is enim a Varrone lauda- 
tur. Fuit revera et melinum vinum ita dictum non 
quod flavum vel subrufum eolorem prae se ferret, 
sed quod ex malis cydoniis conficiebatur. CceI- Au- 
rel. 4. Tard. 3. ad fin. Item cibo danda alica cum 
vino melino, aut murlino aqua temperato. Adde 
eumd. 3. ibid. 2. a med.; et V. MELITES et 
MYRTITES. 

MELlOR, us. oris, adject, comparat. anoin. a bo- 
nus. V. BONUS. 

MfiLlORATtO, oois, f. 3. (melioro), migliora- 
mento, SeX-rtuct;, spnovnua, refectio in melius. 
Imp. Justin Cod. 4. 66. 2. et 3. >.:t ibid. 2. S3. 24. 

M&LtORATL'S.a, urn. V- MELIORO. 

MfiLIORESLO, is. ere, n. inchoat. 3. (melior) 
melior fio, divenire migliore, ,Ss/.Tcoi/^ai. Colum 

2. R. R. 10. 23. At^ue glareosis sabulosisque arvis 
meliorescit. Al reclius leg. melior exit. Gloss. Phi- 
lox. Meliores.o, peXTecjfuxi. 

MELIORO, as, 5vi, Stum, are, a. 1. (melior). 
Part. Melioratus. — • Meliorare est meiiorem red- 
dere, migliorare, /Seatccco. Vlp- Dig. 7. 1. 13. Si- 
quidem permittitur ei meliorare prjprietatem. Sic 
Impp. Diocl. et Maxim. Cod- 5. 71. 16. Melior a- 
tum prsdium. Novell Theod. tit. 26. Qui fundus 
inopes atque jejunos vix forte meliorare potuerint. 
V. EMPHYTEUMA. Ambros. Ep. 9. 72. Christus 
enim nostrum est fundameatum, quod non exura- 
tur, sed melioretur. Id. in Ps. 118. serm. 10. Me- 
liorentur vasa aurea et argeotea. Adde Ennod. Ep. 
5. 6. et 6. 26.; et Cassiod. 8. Variar. 33., 9. ibid. 

3. et alibi. V. DETERlORO. 

MELlOSEM, antique pro meiiorem. Varro 7. L. 
L. 27. Mull Ftedesum fcederum, plusima 
plurima, me'iosem m»liorem, a sen am are- 
na m etc. Paul Diac. p. 261. 6. Mull R pro S lit- 
tera s-ene antiqui posuerunt, ut majosibus, melio- 
sibus, lasibus, fesiis; pro majoriLus, melioribus, 
laribus, feriis. 

MfiLIS. V. MELES, is. 

Mfif.IS, hasia a li^no mali dicta. Ita Paul Diac. 
p. 124. 13. Mull, sfid corrigunt eruditi ex Ifesy- 
chio: melia, hasta: a (tiiUa fraxinus: illam aulem 
oolationem a liyno mali ridiculam esse et cum 
Paulo missam fadendam. CI. Mullerus h;ec. ad- 
nolat: Hoc assumpsi, scilicet Homerkum \iiur>\>, 
quod a poeta Romano in Latinum sermonem rece- 
ptum fuisse et a grammatico male explicatum esse 
videtur. Non aliter sensit Scalig. 

MEWSPHYLLA. V. MELINE; et adde Servi- 
um ad Virg. 4. G. 63. 

MEMSPHYLLUM, i, n. 2. melissa, pekicZSktov, 
herba, quam Virg. 4. G. 63. et Pallad. 1. R. R. 37. 
enumerant inter eas, quarum sapor atque odor api- 
bus est gratissimus. Hanc apiastrum vocal Varro 
(3. R. R. 1G. 10.) teste Servio a-: illud Virg. loc. 
cit. Trita melispbylla et cerinth* immobile gromen. 
V Plin. 20. Hist.'nat. II. 45. (116) dicilur metis- 
sophyllon , s> p.i\',a-7n. apis et pOXXov folium, 
quasi herba apum; unde melisuhvUum videtur per 
syncopen ab eo ducium. Addit autem 21. ibid. 9. 
2 l .>- (")3>. venire etiam in voronnmenla. Vocatur ct 
citreago. Porro quod Id. 21. ibid. 12. 41. (70). et 
Colum. 9, R. R. 8. 13. sen ajunl propter apes 
apiastrum, rosmn, etc. melissophylhn, cerinthen, 
etc., per apiastrum his loci* inielligunt agreste 
apium, qua ab hae, de qua agimus, herba lunge di- 
versa est, et ipsa tamen apibus grata. 

MF.LISSOPHYLLON. V. voc. pra-ced. 

MELlTENSIS, e, adject. Melitsu*, ci Metita in- 
sula maris Afiiri, ut Melitensis veslis, Cic. 4. Verr. 
72. 176 Nam fcxtrlnse operibus ea insula Celebris 
fuit, eodem teste 6. i-'><'d. 46. 103. tl Sil. It. 14. 
250. Sic Melitensis rosa, qua fartus erat pulvinus 
Verris. 7. Verr. 11. 27. in prclio fuit v«d ob pul- 
critudincrn, ut Passtana: vel fortasse, quia tempo- 
ring ceteris pruvtmielat, ut in ralida regione. — 
Mv mensem mitrarn ha bet Varro apud Aon. p. 
539. 27. Merc. - Hinc 

Melilensia, ium, n. plur. 3. absolute, substaoti- 
voruiii more, de Melitensi vesle usurparunt I.ucret. 

4. 1123. ef Cic. 4. Verr. "4. 103.^ 

MELlTES, a», rn. 1. ur^irr^ o'vo;, a u-f.Xov ma- 
lum et special im malum cydoneum, est vinum ex 
malorum cydoneorum succo confer tMii, <)uod vi- 
num melirium appetlatur a Ccel Jurel 4. Tard. 



MELlTiNUS 

3. ad /m.-et 3. ibid. 2. a med.. V. MfiLINOS, a, 
urn- Marcell. Ejnpir. c. 27. p. 126. retro ed. Aid. 
Succinum de cera silvatica exures, et de testa oslvei 
ieque fanes, paribusque mensuris pulverem tritum 
cum melite, out cum vino austero candenti ferro 
ralefarlo Libendum dysenterico dabis: mire pro- 
derit. et paullv post. Kosae silvatioae baocas oblon- 
gas, rubicundas, inaturas, imparl numero, vel se- 
plem, vel xi. ui'ias dilige'nter dabis laboranli dys- 
enterico, ad polionis modum, cum melite slyplico, 
vel vino vetere, si non febricitabit, vel cum aqua, 
si febricitabit. Confer eumd. c. 20. {de soluto sto- 
macho et omnia rejicienle) p. i 14. ed. Aid. Vinis 
quoque utendum est satis slomacbo ulilibus, aul 
ex baeois myrti faclis, aul ex malis cydoneis pres- 
ses, aut etc. Similiter Ccel. Aurel. locis supra cit. 
ait vinum melinum, aut myrtinum. V. Plin. 
Valerian., qui 4. 42. hnjusce vini conGciendi ra- 
tiooern tradit; et cf. Plutarch., qui Mor.p. 648. E. 
ail; Mrfcxac xeva; oi 5e (jSoivHtiviou; octou; rcoc- 

OliCtV. 

MELtTtNUS, s, urn, adject. peVwoc, melleus, 
melle minus. Plin. Valerian. 3. 26. Cera; pin- 
puis melitin* libra una. — De melitino lapide V. 
MELITITES 2. — I¥B. De cognom. Rom. V. 
ONOM. 

MElITIS, idis, f. 3. (iij'XtTit, gemma colore mali 
cydonii: a prqXv. maium. Win. 37. #tst. nat. II. 
73. (till). At verba metilis mali coloris, qua a 
vulgatis libris exhibentur , Silligius cum Cod 
Bambereensi ne in indice qutdem ea agnoicente 
omisit; supposilicia ea esse docet etiam inepte mu- 
tata constroctio. 

MELITITES,*, m. 1. fwX»T»TT,« S i - Melili- : 
tes, h. e. laktriviK oivoc (V. ABROTONITES) est 
genus potiouis dulcis, ex rcelle et musto, idest ex 
congio mellis, et quinque coogiis austeri musti, et 
cyalbo salis una fervefaciis. Plin. 14, Bist. nat. 9. 
It. (85). Sic Id. 22. ibid. 24. 54. (115) MelUiles 
quo Oeret modo ei musto et melle , docuiiuus io 
ratione vini. Siculis jam fleri non arbitror hoc ge- 
nus inflationibus obnoxiura; solebal tamen invele- 
ralum aivi causa dari in febre, item articulario 
morbo et nervorum infirmitate laborantibus, et 
mulieribus vini abstemiis. ^ 2. Item lapis cineri- 
cii coloris, qui attritus, vel cum liquore contusus, 
liquorem dulcem eruiuit mellilumque , et cera 
mixtus eruptionibus, pituitse, raaculis corporis mt- 
detur: [leWm; V£o«. Plin- 36. Bist. nat. 19 
33. (140). It? e Utiles est vulgata lectio a Dioscoridt 
5. 150. (Villa; op timi tamen Codices babeut Meli- 
tinus lapis, et Isid. 16. Orig. 4. 26. exhibet Me- 
lantes. V. Sillig. ad h. I. 

MELlTON, i, n. 2. qosedam vini species apud 
Vitruv. 8. 3. 12., ul Habeas vulgali lib" : sed 
Schneiderus PUilandii conjecturam secutus repo- 
suii Tmolitem, a Plinio et Galeno pluribus locis 
metnoratum vinum. 

MELlTOR, aris, etc. dep. 1. idem ac meditari. 
Servius ad illud Virg. I. Eel. 2. Silvesirem tenui 
Musam meditaris avena. hsee habet: Meditaris, can- 
tas, quasi raelitaris, d pro I posita: quod Graeci ias- 
\txu> dicuntj per avriaTotx?* meditov dixerunt La- 
tini ; i et d enirn interduin sibi invicem cedunt, ut 
et sella pro seda dicitur a sedendo. V. COMME- 
LITO. 

MELITT.ENA vel nielltaena, ee, f. 1 . jisXimxiva. 
^ i. Est berba eadern ac marrhubium, apud jipul. 
Herb. 45. ^ 2. Item est eadem ac meiissopbyllon, 
apud Plin. 21. Btst. nat. 20. 86. (149). Melisso- 
pbyllo sive roelUtaena si perungantur alvi, non fu- 
sient apes 

MELlTTCEvGUS, i, m. 2. (xsXtroupyt}?, mella 
rius, qui rr.ellificiom exercet: a ju'Vira apis et 
;•_-■;;* opos. Tarro 3. R. R. 16. 5. 
HELIUM. V. MELIXM. 
MELIUS, adverb. V. BENE. 
MELtL'SCt'LEj adverb, deminut. (meliusculus) 
aliquaDio melius, alquanto mealio. — o) De va- 
leiudine. Cic. 16. Fam. 5. Voiebam ad te Mario- 
nem remiltere, quern, quutri meliuscule tibiesset, ad 
me iniiteres. h.e- quum roovalescerealiquantum ccb- 
pijifs. Frortfo ad JLT. Cobs. 4. 12. Meliuscule jam 
valere Faustmaro nunciasti. — 6) Generatim. 
Piavi. Jfo*(. 4. 2. 51. Vide sis, ne mellascule, 
■5U»!r. sat faerit. biberis. un poco ptu del bi$ogno. 
M£LtUSCC'LC'», a, um, adject, deminut. a me- 



— 2U — 

lior, aliquanto meuor, alquanto migftore- — a) 
De bominibus meliusculus dicitur, qui ei morbo 
aliquantulum convalescil. Ter. Becyr. 3. 2. 19. 
Salvan' Philumena est? pam. Meliuscula est. Cels. 
3. 22. in fin. Qui meliusculus esse ccepil, adjicere 
debet exeixUatiooes, fricationes, cibos. — b) Ge- 
neratim de rebus physicis et de abstractis. Colum. 
9. R. R. 3. 2. Apes coloris meliusculi. Ei,t qui con- 
jicit melleusculi. Seneca t. Benef. 3. a med. Gra- 
tias esse tetate minores, quarn Horas, sed meliLSCu- 
la facie. Plaut. Capt- 5. 2. 6. Si eris verax, lua e\ 
re factes: ex mala meliusculam. Varro apud Son. 
p. 3!>4. 10. Merc. Nunc de te meliusculam spem 
babeo, qui etc. — Neutr. sing, numeri apud Plaut. 
Cure. 4. 2. 3. Meliusi'ulum est monere. 

MELIZOMUM, i, n. 2. pe^t^witov, condimenlum 
quoddam ex mellis despumati uiixtura co«ifectum,et 
reficiendis vialoribus aptum. Apic. 1. 2- 

MELLA, «£, f. l.(mei). Extracto'e ceris melle, 
ipsa cera minute resolvitur, et aqua fontana, vel 
calesti maceratur: expressa deinde aqua colatur, et 
decoquitur. donee td defruti crassitudinem perve- 
niat; et bene picatis lagenis conditur. H^c mella 
appvllatur, et adhibetur pro derrulo io condituris 
olivarum. Hac Colum. 12. B. il- 11. 1. et 2. Adde 
eumd. toid. 49. 3. Iiali dicunt melaggine. 

MELLACfiUM, i, D. 2. (mell. Hfon.p.Sbi. 21. 
Merc, ita vocari r.unc ait, quam veteres sapam 
dixere. 

MELLARlUM, ii, n. 2. (mel). <f 1. Est locus, 
in quo apes nutriuotur, aivearitiin. jxaXtTTorpo- 
fslov. Varro 3, R. R. 16. 12. MsXsTTwva? ita fa- 
cere oportet, quos alii uektxiQXSofeca appellant, 
eamdero rem quidam mellaria, ^ 2. Item vas melli 
cootinendo. Macrob. 1. Saturn. 12. V. BONA dea 
in ONOM. 

MELLARIUS, a, um, adject, (mel) ad mel per- 
tinens. Pl'.n. 21. Bist. nat. 14. 48. (82). Vasa 
metlaria, aut favos lavari aqua praecipiunt. — Hinc 

Mellarius, ii, m. 2. absolute, substantivoruro 
more, est qui mellis opus exercet, uiKno\ipy6?. 
Varro 3. R. R. 16. 17. Qua mellarii favum exime- 
re possiot. Id. ibid. § 30. Quum a meilap" id 
(apes) fecisse sunt animadversa; etc. Cf. Inscript. 
apud Benzen. 5091. a. pvficivs a. l. zbtbvs mkl- 

LAB. A PORT. TRIGBM. 

MELLARlUS, li, m. 2. V. voc. priced, in flo. 
MELLATIO, oah, f. 3. (mel) peXt'twot?, mellis 
vindemia, quum mel eximilur. Colum. 11. R. R. 
2. 50. Differenda est in mensem Octobrem mellatio. 
Plin. 11. ffitt. nat. 15. 15. (40). Estiva mellatio. 
Adde eumd. ibid. 16. 15. (41). 

MELLEUS, a, um, adject, (mel) qui ex meUe est, 
vel mellis dulcedioem refert, di mele, f*eXtT&>8Tic. 

I.) Proprie. Plin. 15. Hist. nat. 14. 15.(51). Mel- 
leus sapor. Id. 11. ibid. 16. 16. (48). color. Id. 25. 
ibid. 9. 70. (118;. Meliea crassitudo. Id. 37. ibid. 
6. 23. (89). Melteas sardooyebes. h. e. mellei colo- 
ris. Auson. Ephem. parecb. 12. Melleum crustum. 
II.) Translate est dulcis, suavis. Apul. 6- Mel. 
Aves melleis modulis suave resonanles. Id- Florid. 
n. 4. Tibicen omnis vccuIec melleus modulator. In 
fragm. Petron. 668. Burm. Mellea purpureum de- 
promunt ora ruborem. Auson. epist. 1°. sub /in. 
Actessit libi in artem poeticam mellea adulatio. et 
epit. 17- init . Modo iolelligo, quam mellea res sit 
oratio. et Grat. act. ad.Graaan. 8. Melleum eio- 
quium. Auct. incert. epithal. Laur. et Mar. 80. 
Mellea tunc roseis b*rescant basia labris. 
. MELLEUSCULL'S, deminut. a melleus, pro me- 
liusculus legendutn quidam conjiciunt apud Co- 
lum. 9. R. R 3. 2. V. MELIUSCULUS sub b. 

MELLlCtJLUM, i, n. 2. deminut. mellis. /'. 
MLLCCLUM. - Adjective. V. MELLITL'LUS. 

MELLlFER, f^ra , leruni, ?dject. (mel et fero) 
fxeXttofopo;, ferens mel. Ovid. 15. Met- 383. Mel- 
liierarum apium sioe membris corpora oasci. Clau- 
dian. 2. Rapt. Pros. 127. Melltfer electis exercitus 
obstrepit herbis. 

MELLtrfClDM, Ii, n. 2. (mel et Tacio) mellis 
opus, lavoro del mele, ixsXfrojpyia. Varro 3. R. 
R. 16. 13. Ad mellifkium sptissimum est thymum. 
Colum- 9. R. R. 13. 13. Apes raagis mejlificiis, 
quam fetibus student. 

MELLlFlCO, as, are, a. 1. (mei et facio) mel fa- 
cere, fare vl mele, (uXtxovpyetD, x&ctifidwa. In 
quodam epigr. Virg. apud Doruxt. in ejus Vita. Sic 



MELLITUS 

vos non vobis mellificatis apes. Sic Venant. k. 
carm. II. 10. Floribus asternis mellificatis apes. 
Plin. If. Bist. nat. 18. 19. (59). Apum genera 

duo: aliarum, quse in arboribus melliflcaot: alia- 
rum, qua sub terra. Pallad- 5. R. R. S. 1. Si ratio- 
res (apes) videbuntur, in bis locis mellificari utili- 
ter non potest- 

MELLlFlCUS, a, um, adject, (mei et facio) ad 
mei conflciendum perlinens. Colum. 9. R. R. 13. 
14. Ul apes ab opere mellifico avocaUP etc. et ibid. 
H. 7. Meilifici saltus. et ibid. mox. Propter quam 
(apum penuriam) locum quoque non esse mellifi- 
cum suspicabimur. Sic Pallad. 5. R. R. 8. init. Sed 
ioca mellifica indicant apes, si etc. Coripp. 6. Jo- 
hann. 333 de apib. vivoque fluenti MelHficum bibit 
agmen aquas. 
"mELLIFLUE.NS, entis, adject, (mel et fluo) qui 
mel iluit. Occurrit translate tantum de suavilo- 
quentia apud Auson. epist. 16. 14. Mellifluentem 
Nestora. 

MELLfFLUUS,a,um, adject, (mel et fluo) mel- 
iinuens, mellifluo. 

I.) Proprie. Avien. Perieg. 468. Antra melliflua. 

i*.) Translate de snaviloquentia. Boeth. 5. m«ir, 
2. liomerus melliflui oris. Vet. Poeta apud Augu- 
stin. 3. de music. 7. Qua canitis sub antris Melli- 
fltios sonores. 

MELLlGENUS, a, um, adject, (mel et genus) qui 
est ejusdem generis ac tnelj fieXtetBiis- Plin. 16- 
ffut. nat.T. 10. (28). de robore. Pert et aliam iuu- 
tilem pilulam cum capillo, verno tamen tempore 
melligeni succi. At Silligius legit melliginis. 

MELLlGO, tnis, f. 3. (mel) peXcTMtxa, xiipwct;. 

I.) Proprie melligo est quod nondum mel est ; sed 
ad mellis naturam accedit, succus e lacrimis arbo- 
rom, sive Oorum, quera apes devorant, postea ad al- 
vos regressee evomunt, operaque eompoaunt. Plin. 
11. Bist.-nat. 6. 5. (14). Cerara ex floribus, mel- 
liginem e lacrimis arborum, quae glulinum pariunt, 
salicis, ulmi, aruodinis, bucco, gummi, resina. 

II.) Translate ponitur pro quocumque succo flo- 
resceotis fructus adhuc atque immaturi. Plin. 12- 
Bist. nat- 27. 60. (131). In prima lanugioe demell- 
tur uva, ejusque melligo. Barduin. bsec paullo ali- 
ter explicat. 

MELLILLA, ©, f. 1. deminut. raellinia. Adhibe- 
tur in blandiliis. Plaut. Cos. a. 1. v. 47. Mea vita, 
mea mell ilia, mea festivilas. mia dolcezza. 

MELLiNlA, ea, f. 1. potio ex melle: sed occurrit 
translate tantum et est res jucuoda et dulcis. P'aut. 
True. 4. 1. 6. Hoc niroio magna? mellinise est mini. 
Alii leq. mellinas. V. MELINA secundo loco. 

MELLlTULUS, a, um, adject, deminut. a melH- 
tus , jnellci saporis aliquantulum habens, dulcicu- 
lus: sed occurrit translate tantum. Plaut. Cos. 4. 
4. 19. Corpuscutum mellitulum! Alii perperam 
leg. roelliculum. Bieronym. Ep. 79. n. 6. Puetla 
ita suavis est et uiellilula, ut booor sit omnium 
propinquorum. — Hinc absolute Apul. 3. Met. 
Mea melliiula. 

MELLITUS, a, um, adject, (mel). Sup. Mellitis- 
simus 1. et II. — Mellitus est melleus, aut melle 
coodttus, melato, iieXito&ik. 

I.) Proprie. farro 3. R. R. 16. 22. Melliti favi. 
Id. apud Gell. 13. 11. Mellita bellaria. Cf. Apul. 4. 
Met. dulciola. Borat. 1. Ep. 10. 11. Pane egeo jam 
mellitis potiore placentis. Apul. 2 Met. Mellitum 
pulrnenturo. et 10. ibid- edulia. Sueton. Ner. 27- 
absorptio. V. MITELLITA. Plin. 36. Bist. nat. 
19.33. (140). Succus dulcis mellitumque. At Sil- 
lig. leg. me«euT7i(7ue. Cf. Marcell. Empir. c. 25. 
p. 121. retro ed. Aid. Cytisus floribus corrclusis be- 
ne olentibus, id est mellito odore. Plin. Valerian. 
1. 2. init. Herbam cunilam in mellitissimo mulso 
triduo macerabis. 

II.) Translate est suavis, jucuadus, dulcis, soave, 
dolce: ad rem Plaut. Pseud. 1. 2. 46. UbI isli sunt, 
quibus vos oculi estis? quibus vita;? qoibus deliciae 
e^tisl quibus savia? mamills? mellilfe? Cic. 1. Att. 
IB. Ut tantum requieUs habeam, quantum cum uxo- 
re et Etiola et mellito Cicerone consumitur Sic M. 
Aurel. ad /Ronton. 4. ad Cce$. (edente iterum A. 
Maio) sp. 6. Valebis mihi, Fronto, ubi ubi es mel- 
tissime. et Apul. 5. Met. Mi mellite, mi marlte. 
Crtull. 3. 6. Mellitus passer. Id. 47. 1- Melliti ocu- 
li. Apul. 4. Met. Mellita suavia. et 2. ibid. Mellitis- 
simum suavium. Petron. Satyr. 1. in f\n. Melliti 



MELLO 

verborurn globuli. Apul. 5. Met- Mellita cantus 
dulcedo. 

MELLO, as, are, a. 1 . (mel) mel facere, ?el colli- 
gere. Legilur a quibusdam apud Pallad. 7. R. R- 
7.; sed incerta admodum ea lectio est. Profecto 
Schneider, banc vocem rejicit. 

MELLOPROXtMI ub Impp. Honor, et Theod. 
Cod. 12. 19. 5. dicuntur, qui insequenti anao fu- 
turi sunt proximi scriniorum. Est autem vox by- 
brida ex Graco ps'VXto futurus sum, et Latino 
proximus. Inscript. apud Mural. 890. 1. m. avbb- 

f.lO AVG. LIB. ISIDORO R1ELLOPHOX1MO A BATIOMBVS. 

MEL LOS US, a, urn, adject, (mel) melleus. Ccel. 
Aurel. a. Acut. 29. Mellosa duicedo. 

MELLUM, i, n. 2. V. Milium. 

MELO, dais, m. 3. genus cueumeris, rotunda et 
mali cotoner flgura: a \irf\w malum. Pallad, 4, 
R. R. 9. ante med. Nunc meiones serendi rarius: 
distent inter se semina pedibus duobus, efc. Semina 
mulso et lacte per triduum maceranda sunt: bine 
suaves erScientur: odorali autem, si eorum semina 
multis diebus inter rosaj folia sicca mergantur. Ca- 
pitolin. Albin. 11. Nam et quingentas Gcus passa- 
rias jejunum comedisse, et centum persica Campa- 
na, et meiones Ostienses decern etc. Vopisc, Carin. 
17. Vini plurimum efludit: inter poma et meiones 
natavil. Trebell. Gallien. 16. L'vas irieunio serva* 
rit; hieme summa meiones exbibuit. Adde A mob. 
2. 59. Ex his apparet, meiones in deliciis fuisse. 
An vero sjot, quos Florenlini vocant poponi, nos 
Patavini melonij negat Casaubon- ad cit. loc. Ca- 
pHolini: ignotos enim hos toll antiquitati fuisse. 
Alii contra sentiunt. inter quos Salmas. ad Solin. 
p, 958. Videntur autem iidem es3e cum melopepo- 
nibus, de quibus mox. 

MELO, onis, f. 3. est ovis et capra. V. I$id. loc. 
cit. in MELOTE. 

MELOCARPOV, i, n. 2. taerba alias aristotocbia. 
Apul. Herb. li>. 

MElODE, es, f. I. eadem ratione, qua ode, es, 
est dulce carmen. Terentian. de pedib. p. 2414. 
Putsch, et apud Rufm. de metr. com. p. 2721. 
Putsch. Optimus pes (creticus) et melodis et pede- 
stri gloria. Sunt qui melodis per syucopen dictum 
putanl pro melodiis a melodia, repugnantibu? San- 
lenio ct Fan Lennep; quorum senlentiam eonflr- 
mat Venant. 9. carm. 7. 13. Cur mihi injungis ly- 
ricas melodas, Voce qui rauco modo vix susurro? 

MEL0DES, is, adject. f«Aa>3T};, qui dukSa car- 
mine ca n ta t. Sidon. 9. Bp. 15. in carm. Procufus 
mclodes insonare pulsibus. Alii leg. melodis, ut sit 
a melodus: al nihil mutandum. Usurpatur enim 
lamquam cognomen R. feminin. in Inscript. apud 
Grute'r. 1157. 3 mxemosynb mblodbs. Vocem con- 
fir mat Citerivs Sidon. Syracus. inter Poet. Lat. 
min. T. 2. p. 248. ed. fVemsdorf. Canna A I mo, 
Thyrsis stipula, Tbeon ore mel odes. I la Cudex 
Voss. et Scriverivs; at Wernsdorf. legit melodus. 
— CI. Furlanetto hue rctulit lorum tenant, cit. 
in tocc prieced., arbilratus to metodas esse a melo- 
des aubstantivi more usurps turn. 

M£i.ODlA,a, f. 1. fukuiSia, melodia, concentus, 
mel os. Capetl. 9. p. 308. Nee mora, et ecce q use- 
dim suavitas intentata aulicaque dulcedrnis cantus 
insonuil. ai* melodise ultra cunrta rerum ohtectumi- 
na recinpntes auditum miranvium complevere di- 
vum. Diomed. 3. p. 471. Putsch. Ex hac dur-it te- 
nores et numeros sonosve -, sicut in canlibus de- 
monstrator, hoc est melodiis. Kexl. vero Grace 
leg. [ttkmtii at$. Sed paullo post ipse Keil. Laiine 
hanc vocem exhibet ibid. p. 472. Putsch. Ut dua- 
bus longis melodiis, quasi diiplinbus et jnzibus 
votis prospers dcorum voluntas limiaretur. Cas- 
siod. 1. Mist. Eccl. 2. a med Veluti si quis melo- 
dis compositor propter utiliutem peregrini soni 
alias chordas plectro discurrat, aut super eas, quce 
sunt, alia* adiictat. 

MELO UfCL'S, a, uni, adject. pceXt>>5txds, ad me* 
lodinm pcrllnens, me.lodioso. Cassiod S. flint. 
Eccl. 6. Harmonius Uardisanus qusedam cantica 
romponens, et impictatem melod'cae s'uavitntl per- 
miscens. 

MEI.OdINA, 5rum, n. plur. 2. melodic, con 
centus. f'arro apud^ IVon. p. 49. 33. Merc. Si quis 
melodinis sit ovoj'Xu'sa;, Prssepibus se retiniMt fo- 
rensibus. Alii aliter leg. Quum Merccruj et Codd. 
Gueif, et Lugd. habeant melodiolst onos vet melo- I 



— 212 — 

din is tonos, ingeniosa est conjectura Canteri 
(Not. Lect. 5. 22.), qui legit utska&th jWo.V 

MElODUS, a, urn, adject, uskubot, suaviter so- 
nans, vel canens. Auson. Profess. 15. 7. Te fabu- 
lantcm non L'lixes linqueret, Liquit canentes qui 
melodas virgines. h. e. Sirenas. To melodas potest 
esse a melodes,is; item viderl Accusativus a meio- 
de, es, qui a v. canentes regatur. Prudent. 9. Ca- 
themer. 1. Da, puer, plectrum, choreis ut canam Q- 
delibus DuU-.e carmen et melodum, gesta Christ! 
insignia. V. et MELODES. 

JMElOfOlIa, orum, n. plur. 2. vox hybrjda a 
fttjA-Ov malum et folium, mala, quibus folium 
unum, aliquando et geminum erumpit e latere me- 
dio. Plin. 15. Hint. nat. 14. 15. (52). 

M£LOMELI, n. utikofiikt, liquor muisei saporis 
ex cydoneis malis melle conditio, et in lageoa ser- 
vatis: cujus conficiendi rationem docet Colum. 12- 
R. R. 47. 3. Schneid. Alii leg. melimeli minus re- 
cte. V. MELIMELA. Hinc etiam apud Ccel. Aurel. 
3. Tard. 2. a med. pro me.limelon legendum est 
melomeli. V. Schneider, ad Colum. loc. cit. 

MElOPEPO, Qnis, m.3. jj.ykonsiuAv, genus cucu- 
meris; de quo ita Plin. 19. Hist. nat. 5. 23. (67). 
Cucumeres, in fistulam (lore demisso, rnira longitu- 
dine crescuot. Ecce quum maxime nova forma 
eorum in Campania provenit, mali cotonei effigie. 
Forte primo natum ita audio unum; mox semine 
ex ilio genus factum: melopepynas vocant. Non 
pendent hi, sed bumi rotundantur. Mirum in his, 
prater figuram coloremque et odoreni, quod matu- 
ritatem adepti, quamquam non pendentes, statim 
a pedicuio recedunt. Ha»c Plin. Porro dicti sunt 
a uf,\ov malum, propter figuram, et itsicmv ovog, 
maturus, a sole excoctus, a zsnx<a coquo, propter 
maturitatem. 

MEL0PHYLLON, i,n. 2. nerba eadem ac mille- 
folium. Apul Herb. 88. 

MELOPCElA, a, f. 1. (ttkpimiia, est habitus mo- 
dulationis effect*, ut deficit Capell. 9. p. 326., ubi 
tres ejus species recenset. Est a ui\oq cantus et 
notioi facio- In eo autem melopceia differ! a melo, 
ut docet Capell. ibid., quod melopceia est habitus 
modulatioois erTeclae, melos est actus acuti aut gra- 
vioris soni; itaque modulatio est soni multiplicis 
melo cipressio : give, ut ait drislid. p. 29. f. .Veib., 
melodia est cantus indicium, eica-f/ekia p,£\c\)<; > 
melopceia vero est habitus effeclivus, 1% «s TtciTiTHt-rj. 
ME LOS, i, n. 2. ui\oq. In versu Persii allato in- 
fra sub a prima syllaba produci videlur imitatione 
Gracorum, qui vocaiem brevem liquid.* praposi- 
taro producunt. Homer, in bymno Mercurii, v. 498. 
corripuit, LTXigicTCw sjr£tpi;7(^s xa.td ui\oq. rt £' 
uirs xa\6i>. At versu statim sequenti pnduxit, I '^te- 
pdsv Jtova/jijuE. Srscj 5' y'ltd ^ie"Xoc; dtizt. At ex 
f'el. Scholiast, ad Pert. loc. cit. in al its est nectar. 
Cave imiicris, et V. Martial. 9. 12.— Masculino gen. 
Calo apud Non. p. 213. 16. Merc. Omnes qui loquun- 
lur, habere debent quosdam melos. Pacuvius apud 
eumd. ibid. Fremitu concidi melum. Adde Varron. 
apud eumd ibid. — Ceterum melos est suavis so- 
nus, cantus, carmen (It. canto, melodia, verso ; Fr. 
chant; Ilisp canto, melodia; Germ, stisser Ton, 
tied, (Jesang; Angl. song, melody, harmony, ver- 
se, music, a song, tune,' lay. ). Occurrit — a) In 
sing num. Tcputtu apud Non- loc. cit. Suave sum- 
mum melos. Accius apud Cic. 2. Nat. D. 35. 89. Sil- 
vani melo Cortstmilem ad aures can turn el auditum 
refert. Cato apud Non. p. 77. 7. Mete. Melos alle- 
rubi in cantibus est bipartitum: unum, quod est in 
a«sa voce : aiterum, quod vocant orgauicon. Horat 3. 
Od. 4. 1. die, age, tibia Rcgina tongum Calliope me- 
los. Pers.prol. exlr. Corvos poetas,et poetria-. piras 
Cantare credas Pcgaseium melos. Terentian. de 
metr. p. 2112. Putsch. Auctor et due tor me I orum, 
qui duos breves habet. h. e. pes pyrrichius. nempe 
hQn6r. et A mhos. Hymn. Pasch. Meli dulcedi- 
nem prymere. — b) In plur. num. mele positione 
Graca, toc us\r}. Lucret. 2. 412. Ac mus-.'a meie, 
per cnurdas organici qua Mobilibus digitis tipcr- 
gefacta figurant, et xoid. 504. et cygnea tnelc. In- 
script, apud Grut. 654. docta sonahb mele. — 
Mela posilione Latina. Auson. Parental. 27. Cui 
brevia mela modiflca recino. — In quo melos dif- 
ferat a melopxeia, V. in MELOPCEIA. 

MELOSMOS, i, m. 2. herba eadem ac polion, 
apud Apul. Herb. 57. 



MEMBRANA 

MELOTA, *, et 

MElOTE, es, f. 1. /ivj'XwTTj, pellij caprina, subin- 
telligitur enim Sopd pellis: a f«j\cv, oi>, to, quod 
de ovibus et capris usurpatur: hinc Schol. in Ho- 
mer, hymn, in Apoll. 50. tat ycto auyac, p)"X<x Xe- 
70uatv. Isid. 19. Orig. 24. 19. Melote, qua etiam 
pgra vocatur, pellis est caprina, a collo pendens, 
pracincta'' usque ad lurobos. Est autem habitus pro- 
prie necessarius ad operis exercitium. Fiebat piius, 
ut quidam astimant, de pellieolis melonum, unde 
et melota vocata sunt. Fulgat, inlerpr. Paul. ep. 
ad H(ebr. 11, 37. Circuierunt in mclotis, in pelli- 
bus caprinls. Hieronym. Ep. 108. Et caprinam pelli- 
'•ulam, quam melotem (lege meloten) vocant. Am- 
or os. Ep. 7. 59. Siquidem .eodem momento, quo 
i lie (Acholius Episcopus) adhuc clevabatur (h. e. 
in calum) velut quodam melolidis (lege melotes) 
sua demisso amictu, sanctum Anysium disctpulum 
suum induit, et snis vestivit infulis sarerdotii. V . et 
Paulin. Nolan, loc.- cit. in MASTRUCA. 

ME LOTH RON, i, n. 2. ur,\u&3*v t herba, qua 
et vitis alba dicitur, cujus foliis ulebanlur in coro- 
namentis. Plin. 21. Hist. nat. 9. 29. (53). et 23. 
ibid. 1. 16. (21). 

MELOTIS, idis, f. 3. fiijXwTi's, specillo, specil- 
lum, instrurnentum rhirurgicum. Pf logon. Velerin. 
31. ante med. Quamcumque melotidcm. vel spa- 
thornelem miseris, ibit per ipsam fistulam. CkI- 
Aurel. 2. Tard. 3. Ipsam quoque ravernam (auru) 
involuta lana per melolida oleo calido tinclam 
paullatim penelramus, atque illic lana dcrelicta, fer- 
ramentum dclrahimus. et 5. ibid. 4. Confirmabitur 
apprehensio lapidis general! (in vesica) adhibita 
melotide. Id. i.ibid. 4. Turn collectum (in ore et 
faucibus) humorem detrahimus appositione digiti, 
aut lana, aut spongia melotidi involuta. Itc le- 
gendum puto: vulgati libri perperam exhibent 
raelole V. banc voc. 

MELTOM meliorem dicebant. Paul. Diac. p. 
122. 3. Mull.; ubi Scaliger scribendum putat me- 
liom. 

MEM.ECVLON. V. MIM.ECYLON. 

MEMBRANA, a, f. 1. (mernbrum). Membranum, 
i, n. 2. etiam usurpatur ab Isid. loc. cit. in CROCO, 
ut et deminut. membranulum pro membranuta 
— Ceterum membrana est pellis exterior, qua 
membra tegit, pellicula, tunica, up-sv, Sip'p't; (It. 
pelle, membrana, pellicola, pellicina; Fr. mem- 
brane, pellicute, dont les membres sont couverts ; 
Ilisp. membrana, la piel dclgada; Genu. d. II aut, 
d. Hautchen iiber den Glieder; Angl. a membrane, 
thin skin tfiat covers the members, any thin skin). 

I.) Proprie. -— a) Generatim de animalibus. 
Lucret. 4. 57. Et vituli quum membranas de ror- 
pore summo Nascuntes mi Hunt. Cic. 2. Nat. D. 57. 
1 42- Natura oculos rnembranis tenuissimis vestivit. 
Lucan. 9. 773- Dissiluit strinsens uterum membra- 
na, (luuntque Viscera. Cels. 8. 4. Membrana cerebri. 
meninge, [tr.vi^. Sic Id. 8. 3- Neque pcriclitemur, 
ne mucrone cerebri membrana ladatur. et mox. 
Donee bat aditus, per quern membrana custos im- 
millatur: p.y,-in,yjop<J\axcfr: Graci vorant. et Scri- 
bon. Compos. 206. Facit hoc emplaslrum ad de te- 
cum membranam tegentem cerebrum. Plin. 11. 
Hist. nat. 23. 33. (96). Membra nis ei«- a de volant. 
et ibid. 39. 94. (228). Mnnbranis volant frngilibus 
insecta. — b) Special! m de exuvlis anguium, spo- 
glia. Ovid. 7. Met. 272. Squumea Cinyphii tenuis 
membrana chclydri. Lucan. 6. 679. I.ibyci mem- 
brana ccrasta. 

_ II.) Translate. ^ 1. Usurpatur do lenu tori bus 
liani lamcllis. frugum ct pomortim lunicis, etc. 
Ptin.JTy. /li s t. n at. 22. 24. (SH). de mice juglan- 
de. Hi (i.l a putaminum carina, nucleonimque alia 
quadri partita distinclio, lipnea intermrsante mem- 
brana. Id. 16. ibid. 14. 25. (05). de. tilia- Inter 
corlicctu ne. lignum tertucs tunica rnuitipiici mem- 
brana. Id. 15. ibid. 23. 25. (92). de castaneis. 
Proximo rurporl membrana et in his ct in nucibus 
saporem, ni detrabatur, infeatat.ef t7uU28. 34.(1 12). 
Crusta teguntur glnndes, cute uva. corio et mem- 
brana Punica. Sic Co?/. Aurel. 4. Tard. 3. ad fin. 
Mali Punici grana cum ea tcouioribus rnembranis 
exsiceala. Rursus Plin. 29. Hist. nal. 3. 11. (16). 
Membrana putaminis ovi. Id. 18. ibid. 7. 10. (53). 
Milium et panicum indefensa rnembranis conlinen- 
tur. Id. 19. ibid. 6. 34. (111). Tenuissimis Mem- 



MEMBRANACEUS 

branis velatur allium. ^ 2. De pelle detracts ani- 

maltbus, et arte polita in usum scribeodi, aut pin- 
gendi, et compactos io voluroen libros vestiendi, 
pergamena , cartapecora . V. PERGAMENUS. 
Quintil. 10. 3. 31. Scribi optime ccris, in quibus 
facillima est ratio deleodi: nisi forte visus inflr- 
inior membranarum potius usum eiiget: qua ut ju- 
vant aciero, ita crebra relatione, quoad inlinguntur 
calami, moranlur manum, et cogitaiionis impetuitt 
frangunt. Martial. 14. 7. cujus lemma Pugillares 
rnembranei. Esse puta ceras, licet bac membrana 
vocelur: Delebis, quolies scripts novare voles. Plin. 
7. Hist. nat. 21. 21. (85). Id nuce inclusam Ilia- 
da Homeri carmen in membrane scriptum tradit 
Cicero. Moral. 2. Sat. 3. 2. Sic raro scribis, ut 
toto dod quaier anno Membranam poscas. Petron. 
Satyr. 115. Membrana ingcnti versus iogerere, 
Catull. 22. 6, charts regia?, novi libri, Novi um- 
bilici, lora rubra membrana Directa plumbo, et 
pumice omnia aquata. Tibull. 3. 1. 9. Lutea sed 
niveura invoke! membrane libellum, Plin. 35. 
Hut. nat. 10. 36. (63). de Parrhasio. Mal- 
ta grapbidis vestigia eistant in tabulis ac mem- 
branis ejus, ex quibus proficere dicunlur artifices. 
Cf. Svelon. Domit. 10. Quod depicture orbera 
terra? in membranis, contiooesque regum ac du- 
caro et Tilo Livio circumfcrret. Ammian. 18. 0. 
Note rum figuris membrane scripla. Adde Hiero- 
nym. Ep. 43. ^ 3. De qualibct 6uperficie, mem- 
branae modo contegente. Lucrel. 4. 93. tenuis 
6umrm membrane roloris Quum jacitur, etc 

MEMBRANACEUS vel membranacius, a, urn, 
adject, (membrana) ad membronarp pertincns, 
membranoso , vutvta§r,e, . ^ 1. Est membrana 
constans. Plin. 10. Hist. nat. 61. 81. (!CS). Ve- 
spertilio, cui membraoacea pinna uni. Jnscript. 
apud Gruter. 174. 7. legavit fvgillabbs mem- 
branaceos oPEncvLis EBOREis. Cassiod. 2. Hist. 
Eccl. 16- Membranacel codices. ^ 2. Item mem- 
brana similis. Plin. 16. Hist nat. 31. 55. (120). 
Quibusdam cortex membranaceus, ut viti, aruo- 
dinj. 

ME M BR AN A Rl US, It, m. 2. qui membranas 
parat. Gloss. Philox. Membrenarius, Si£&epcrti6;. 
Edict.' Diuclet. p. 20. Membranario in.... one pel- 
lis Pergamena. 

MEMBR.4.NEUS, a. um, adject, (membrana) 
membrana constans, membranaceus, di membra- 
na. Vlp. Dig. 32. 50. Codices rnembranei , vel 
cbartacei. \ei eborei. Martial. 14. 7. tn lemma- 
le. Pugillares rnembranei. 

MEMBRANULA, a, f, 1, deminui. a membra- 
na (V. et voc. seq.), parva membrana, membra- 
nuzza. 

I.) Proprie- Cels. 8. 4. ante med. Ne quid ex 
ipsa membranula, qua sub cute caivariam einjiii, 
super os relinqualur. periostea, et 7. 7. n. 13. exlr. 
Membrooula oculi. Mar cell. Empir. c. 16. p. 10S. 
retro ed. Aid. v entriculi gallinecei membranula. 
qua 6ordes aqualiculi conlinentur. Cels. 7. 1. et 14. 
dixit membranulas, quas nunc aooiomici nervos 
appellant, scil. ductus spiriiuum. 

II.) Translate de scriploriis et iibrariis. Cic. 4. 
Alt- 4. I.ibrariolis imperes, ut sumaat membra- 
nulam, ex qua indices Cant. h. e. rergamenam, in 
qua libroruni liluli insrribanlur. et eiterius iiilta- 
cii modo afQgantur. Sccevola Dig. 32. 104. Qua 
membranulis mea manu scripli6 continebuntur. 

MEMBRANULUM, i, n. 2. deminut. a mem- 
branum, membranula. Apul. 6- Met. llirudinis 
tenue membranulum circumdedit. 

MEMBRA NUM, i, n. 2. V. MEMBRANA init. 

MEMBRATIM, adverb, (membrum) per iiicrnbia 
singula, usXtj&cv (It. a membro (t membro; Fr. 
membre par membre, de membre en membre: 
Hisp. de miembro en miembro ; Germ, von Glied 
zu Cited; Angl. limb by limb, in piece?; piece- 
mealy 

1.1 Proprie. Lucret. 3. 527 . ssppc hominem 
paullatim rernimus ire, Et membratim vitalcm de- 
perdere sensum. Plin. 20. Hist. nat. 11. 67. (107). 
Nunc peractis malis, qua membiatim sentiunlur, 
dicemus de bis. qua totis corporibus grassantur. 
m ctatctn. membro. Similiter Cttl. Aurel. 1. Tar A. 
\. a med Nisi (n?profu»> sit ei superioribus ad 
mfrriora mfmbreiim deduclis manibus ilefiicandus. 
Rursus Pltn 9. Hist. nat. 15. 18- (4S). Tbynni 



- 233 — 

membratim cast, cervice et abdoni'me eomroen- 
dantur. in pezzi. et 28. ibid. 7. 20. (70). Divisi 
membrntim abortus. Ammian. 19. 8. Membratim 
discerplus. Id. 31. 8. Lacerare aliquem mem- 
bratim. 

II.) Translate. ^ 1. Generalim est siugillalim, 
per paries. Varro 1. R.R. 22. 3. Membratim enu- 
merare. h. e. siogillatim. Cic. Par tit. orat. 35. 121. 
Narratio accusatoris erit quasi membratim gesti 
negotii suspiciosa narratio. Plin. 12. Hist, nat. 
prcsfat. 1.(1). et 25. ibid. 11. 83. (132). Aniina- 
liura nalura generalim membralimque ita se ba- 
bent. in generale e in parlicolare. ^ 2. Specie- 
tim de oratione usurpatnr, et est incise, per bre- 
via periodi membra. Cic. Orat. 63, 212. et 67. 223. 
Incisim membralimque dicere. Quintil. 9. 4. 126. 
Ubicumque aoriter erit et instanter pugnaciterque 
dicendum, membratim casimque dicemus. Adde 
eumd. ibid. § 127. 

MEMBRATL'S, a, urn. V. voc. seq. 

MEMBRO, as, a vi, atum, are, a. 1. Part. Mem- 
brains. — Occurrit passive tentum membrari et 
est per membra formari, S(ap&poofiat. Censorin. 
de die nat. 11. Quiuque et triginta diebus infans 
membiatur. Dracont. 2. 78. Qui nasci dignalus 
homo membratur in a)vo. Id. 1. 262. Pennantur 
(ova) membrata globis, animanlur, onhelant. 

MEMBROSUS, a, um, adject, (membrum) ma- 
gnis raembris instructus: occurrit speciatim tan- 
Cum pro eo, qui magno instructus est membro 
viriii, Comp. Membrosior apud Auct. Priap. 
procem. Sed ruber bortorum custos membrosior 
aquo. 

MEMBRUM, i, n. 2. pars corporis animalis, ut 
pes, menus, caput, ourcs, nasus etc. ^i"Xcc,xwX;v 
(It. membro, parte; Fr. membre du corps ; Ilisp. 
miembro, parte del cuerpo; Germ, d Glied des 
Hbrpers v. Menschen vnd Thieren ; Angl. a 
member, limb). 

I.) Proprie. ^ 1. Generalim. Cic. i. Fin. 5. 
18. Jam membroruns, id est partiurn corporis, alia 
videntur propter eorum usum a Datura esse do- 
nate, ut menus, crura, pedes etc. ; alia quasi ad 
quemdom oroatum, ut cauda pavoni, pluma ver- 
sicolores columbis, viris mamma atque barba. Lu- 
cret. 3. 475. Denique cur, bominem quum vini vis 
penetravit Acris et in venas discessit didltus ar- 
dor, Consequitur gravitas membrorum? prapedi- 
untur Crura vacillanti? tardescit lingua? etc. f'irg. 
9, /En. 490. Quo scquar? aut qua nunc arlus 
avulsaque membra Et funus lacerum tellus babci? 
Qtiintil. 8. 3. 75. Ut medici obalienata moibis 
membra pracidant. Id. 2. 4. 6. Protinus omnibus 
membris expressus infans. Sueton. I'esp. 20. Sto- 
tura fuit quadrats, compactis firrrisque membris 
Id. Aug. 72 . Immanium belluarum fcrarumque 
tnembro pra^randia. fforat. 2 Sal. 8. 86. Mazo- 
nomo pupr: magno discerpta fererttes Membra gru- 
is. Oii'd. 15. Met. 383. MeUiferarum aplum sine 
membris corpora nasci. — Sic de slatuia et picturis. 
Quintil. 2. I. 12. Statuas membra. Id. 7. proccm. 
2. Neque enim, quamquam fusis omnibus membris, 
statiia sit. nisi collocctur Id. 12. 10. 5. Plus mem- 
biis corporis (Zeuxis) dedil. et II. 3. 46. Sine 
quo, qui singulis pinxerunt coloribus, ne membris 
quidern suas litieas dedissent. — In quo membra 
different ab arlubus, V. in On. hujus voc. — Sa- 
pi«sime membra pro toto corpore usurpantur. 
Plant. Ampk. 5. 1. 66. Mihi horror misero mem- 
bra percipil diclis luis. Ter. Adelph. 4. 4. 3. Mem- 
bra mctu debilia sunt: animus limure ubstupuil. 
Virg. 6. £n. 642. in j?ramineis eiercenl membra 
palaslris. et 4. G. 438. defessa membra compo- 
ncre. coricarsi. adagiarsi. Borat. 1. Od. 1. 21. 
nunc viridi membra sub arbuto Stratus, nunc ad 
aqua Icnc caput sacra. Id. 2. Sat. 2. 81. dare 
membra sopori. Ovid. 3. Amor. 1 . 78. ponere 
membra toro. Sil. ll. 7. 287. erigcre membra cu- 
bili. Id. 1. 307. I.oncidit exacti medius jter \i- 
sceia leli ; EHustsque simul praruflo ex ogpere 
membiis etc. ^ 2. A: av?ovc;iacj;av membrum 
ponilur pro menlula. AuCt. Priap. 70. 17. Hujus 
et Alcinoi mirata est Alia membrum. % 3. Mem- 
brum genitale dicitur etiam unus e tcsticulis Co- 
lum. 7. li . I\ . 11 . 2. Mei'ijm cutem, q>ir inlii 
venit duobus membris gcoitalibus, rescln.iito. />. e. 
duobus testirulis. 



MEMINI 

II.) Tranalate. % 1. Generatim membra trans- 
feruntur ad sigoificandas partes cujusque rei: tic 
— a) Membra dicuotur paries domus, navis, vel 
alius pbysica rei. Cic. 3 ad Q. fr. 1. 1. Nee ha- 
bere poterat adjuncts cubicula et ejusraodi mem- 
bra. Colum> i. R. R. 6. 1. de villa. Modus a u tern 
membrorumque numerus aptetur universo consa- 
plo. Plin. 2. Ep. 17. Adhaeret dormitorium mem- 
brum, transitu interjacente etc. Ovid. 1. Trist- 2. 
12. Parcite quassata solvere membra ratis, Pallad. 

1. R. R. 35. sub (in. Totius vinea membra, k. t. 
viles. Ammian. 15. 7. Vulgus omne, paullo ante 
confertum. per varia urbis membra difJusum eva- 
nuil. per vari luoghi o parti della and. Sic Id. 
20. 6. Membra oppidi. .Suefon. Aug. 48. Reges 
socios non aliter universos, quam membra partea- 
que imperii, cura babuit. Cf. Ammian. 18. 5. Mem- 
bra reipublica. et 25. 9. civitatis. — b) Be abs- 
tracts et pracipue de scientiis. Cic. 1 . Nat . D- 
4. 9. Omnes philosophic partes atque omnia 
membra lum facillime noscuutur, quum etc. Co- 
lum. 10. R. R. proeem. svb fin. Multa sunt ej'us 
quasi membra, de quibus aliquid possumus efJari- 
le parti di questo trattato. Sic Quintil. 2. 10. 1. Ma- 
jorum (operum) quasi membra atque partes. Add: 
Ammian. 16. 5. — c) Poetica aunt ilia Ovid. 4. 
Trist. 10. 47, Pootkui heroo, Bassus quoque cla- 
ms iambo. Dulcia conviclus membra fuere mei. et 
Sil. It. 2. 309. Respice - £gates Libyaque procul 
Cuitantia membra, h. e. Pcenos io classe miiitantes 
post acceptem ad ^Egates insulas cladem. 4 ^ 
Speciatim de parte orationis, seu periodi lODgiote: 
nam brevior incisum dirilur. Cic. 4. Herenn. 19. 
27. Membrum orationis appellator res bre viler «b- 
solula, sine totius sentenlia demonstratione: qua 
denuo alio membro orationis excipitur. Id. Orat. 
62. 223. et 66. 223. Qua Grae* xopuaxa et xm\a 
nominant, nos recte incisa et membra dicimus. Id- 

3. Orat- 49. 190. Sape curpenda membris mi 
nutioribus oralio est: qua taiocn ipsa membra aunt 
numeris vincienda. Quintil. 9. 4. 123. Membrum 
est sensus numeris conclusuK, sed a toto corpore 
abruptus el per se nihil efficieos. Adde eumd. \>. 

4. 22. et alibi. 

llomonjro. Differunt membra ab artubus, 
qui proprie commissuram neiumque membrorum 
significant; vel sunt osia cum nervis: membra vero 
rarne«, quibus urtus contegunlur. Plaut. Men. 5. 

2. 10^. L't ego hujus membra, atque ossa, atque 
artus comminuam ill o scipione. Virg. 5. JEn. 
422. Et magnos membrorum artui. Promiicuc 
tan)rn aliquando usurpanlur- Ovt'd, 1. Amor. 7. 53. 
Examines artus et membra trementia vidi. V. 
ARTUS. — DitTeruDt preeterea ipso usu, quia mem 
bra transferuntur ad slgnificondai paries Jomus, 
navis etc., artus non item. 

MEMECtUON. V. M1M,ECYL0N. 

MEMET. V. EGO. 

MtMl.NENS, entis. V. voc aeq. sub I. I. 

MEMINI, isti, lsse, defect. 3. Pro prasctili et 
imperfecto in omnibus modis babet praierita, qua, 
ut in novt, odi, ca?pi, pro prase n lib us ponuntut 
et explicantur. — Part. Meminens in fln. — Ra- 
tione babila eiymi, volunt esse ab obsolelo meno, 
qnod a p-vaw, geminatione prima aylloba: ctfrte 
est ab eiymo men, a quo et mens: et memintsic 
est recordari, roemoria tenere, in memo ri am redi- 
re, et, ut ail Seneca Ep, 33. a med., rem com- 
missam memoria cuatodire_ (Mfivrj/xcu (It, ricordar- 
si, rammentarsi; Fr. se souvenir, se rappeler ; 
Ilisp. recordar, traer d la memoria ) recapacitar 
la memoria; Germ, sich erinnern, gedenken, tin~ 
gedenk tein , an etwas denken, nicht vergessen, 
sich an etwas erinnern, wohl wissen; Angl. to 
remember, keep in mind, call to recollection, re- 
collect). 

I.i Proprie occurri' — a) Cum Genitivo. Ter. 
Eun. 4. 7. 31. i'aciam, ut bujus loci dieique mel- 
quc semper meminerU. Cic. 13. Earn. 75. Minus 
>idcbor memioisse constantia lua. Liv. 3. 61. Ad- 
suefeceret sibi potius Cdere, quam meminisse igno- 
ininia decemviroruro ductu accepta. Justin. 11.5. 
9. Nee belli periculcrumque, sed diviliarum memi- 
nerant. Cf. Virg. 3. Mn. 201. lpie diem nucteut- 
que negal discemcre calo, Nee meminisse via me- 
dia Palinurus in unda. f'al. Place . 1.773. memi- 
nil pateini leli. non ri dimenticb di vendicare la 



MEMNONIA 

merle del genilore. — * Similiter cum Genitivo per- 
sonam , ol Ter. loc. ciC. Cic. 5. Fin. 1. 3. Vivo- 
rum memini: nee tamen Epicuri licet oblivisci. Id. 

4. Perr. 54. 136. Ac non solum erat administer 
istius cupiditaturo ; verum etiam ipse stii memine- 
rat aeque. et 15. Fam. 17. extr. Et amabo te, quum 
dabis posthac aliquid domum litierarum, mei me 
mineris. — o) Cum Accusativo rei. Plant. Merc. 

5. 4. 51. Suam quisque homo rem memioit. yvwpj. 
Id. True. 3. 2. 71. Is est honos homim pudieo, 
memioisse officium suum. Ter. Phorm. 2. 3. 41. 
Si memioisli id quod olim dictum 'st, subjiee. Cic. 

6. de republ. 10. Quum omoia ejus non facta so- 
lum, sed etiam dicta meminisset. Id. Plane. 33. 
80. Qui patriae beneficia memineruot. Id. 4. Acad. 
(2. pr.) 33. 106. Omnia memioit Scyron Epicuri 
dogmata. Pirg. 9. Eel. 45. numeros memini, si 
verba tenerera. Adde Accium, Ttirpilium, Parron. 
et al. apud iVon. p. 500- 6. Merc; Nepot. All. 
11.; et Ovid. Heroid. 15. 43. — Similiter cum 
Accusativo persona;, ned tune infinitum aliquod 
subintelligendum videtur, preecipue si person* no- 
mini adjectivum accedat, ut apud Plant. True. 2- 
1; 10. Nos divitem eum memJnimus, atque iste 
pauperes nos. ft. e. fuisse. Sic Cic. 5. Perr. 82. 
190. Ilaque hoc est. quod muiti fortasse feceruat: 
et ita muiti, ut it, quos inooceotissimos memini- 
mus, aul audmmus, non fecerint. Id. 5. Phil. 6. 
17. Cinnam mzmini.vidi Suilam. h. e. memini me 
vidisse ac oovisse Ciinam, fui conlemporaneo. Sic 
Id. Amic. 2. 9. Metnineram Paulura, videram 
Galium. Id. 3. Oral. 50. 194. Antipaier ilie Sido 
nius, quern tu probe meminisli. et 2. Fin. 20. 63- 
L. Thorius Balbus fuit, Laauviuus ; quem meroi- 
nisse tu non potes. Cf. Ovid. 3. Met. 444. Ecquera, 
quum vestrffi tot agaotur saecula vitas, Qui sic ta- 
buerit, longo memiuistia in sevo? — c) Cum Abla- 
tio et prapos. de. Plant. Asin. 5. 2. 84. De 
palla memento, amabo. Cic. 15. All. 27. extr. De 
Ilerode et Mettio meminero, et de omnibus, quae 
te velle sujpicabor modo. avro memoria. — ■ d) 
Sequente proposilione relativa. Plant. Aulul. 3. 
6. 6. Qui habent, toerainerint sese unde oriundi 
sient. Cic. Amic. 1.2. Memioisli , quanta homi- 
nom ^sset admiratio, Phmdr. 5. 7. Luc'is, non sa- 
tis memini, quibus. et 3. 2. Memini, qui panem 
dederit. — e) Sequenle part. ut. Ter Phorm. 1. 
4. 47. Meminiatin', olim ut fuerit vestra oratio? 
Horat. Epod. 10. 3. Ut horndis utrumque yerbe- 
ret Iatus Auster, memento, fluciibus. Colutn. II. 
R. R. 2. 55. Memioisse autem oportehit, ut per 
bos et Augusti mensis dies - froodem pecudibus 
caedamus. el 8. ibid. 17. 6. Verum memioisse opor- 
tebit, ut rivis - prasfigantur anei foraminibus eii- 
guis cnncelli. Sic cum part, ut et ne, Mar cell- Em- 
pir. c. 15. p. 107. ed. Aid. Chartam lino colliga- 
bis colloque suspendes, meoiinerisque, ut cnun- 
dus beec facias, et ne tertia .rianu scripture taoga- 
tur. — f) Sequente pari. quum. Cic. 7. Fam. 
38. Memini, quum mihi desipere vtdebare. — g) 
Cum Infinite* et quidem — Cum Infinite prasen- 
tl, etiamsi de re prateriu sermo sit. Ter. Andr. 
2. 5. 17. Ego iliam vidi virginem: forma bona 
memini videre. Adde Plant. Epid. 4. 1. 13. 
Similiter Cic. 9. Fam. 16.8. Memini, te mihi Pba- 
meae ccenam narrarc. mi rtcordo, che tu mi 
raccontavi. et Dejot. 14. 38. Memini, iiadem 
fere verbis ad me te scribere. Id. 3. Fam. 8. 
Noo meminisse, ullum tempus laudandi , aul 
locum dari. ft. e. datum esse. Id. 1. Legg- 4. 
13. Et a primo tempore atatis juri studere te me- 
mini, quum Ipse etiam ad Scasvolam ventitarem 
Pirg. 9. Eel. 52. saepe ego longos Cantando pue- 
rum memini me condere soles. — Cum Intioito 
prasterili. Cic. 13. Fam. 72. Petoy ut memineris, 
te omnia mihi cumulate recepiase. Id. Rose. Am. 
42 112. Memioistis, me ita distribuisse initio cau- 
sam etc. Id. 2. Fam. 16. 3. Memini in hoc gene- 
re gloriari solitum esse familiarem nostrum, Q. 
Horteosiuro, quod numquam bello civili interfuis- 
set. Pirg. 4. G. 125. memini - Corycium vidisse 
<enem. Liv. 34. 36. Solos (£to'.o%) obtrectasse 
glorias suae, quum liberaret Graciam, meminerat, 
Sutton. Domit. 12. Interfuhse me adolescentulum 
memini, quum etc. Plin. 3. Ep. 18. Me recilasse 
memini. — Imperativus modus verbi memini oc- 
currit cum lofioito prasentit temporii, ut apud 



— 214 — 

Plaut. Epid. 5. 1. 51. Memento mihi suppetias 

ferre. Sueton. Cal. 29. Memento, omnia mihi li- 
cere. Id. Gramm. 10. Hylen nostram aliis memen- 
to commendare. Cic. 2. Cat. 3. 5. Mementote, non 
tarn eiercilum ilium esse nobis, quam bos, qui 
eiercitum deseruerunt, pertimescendos. — Ceterum 
Imperativus modus sequentibus etiam formis effer- 
tur. Plaut. Cure- 1. 3. 54. Facito, ut meuiinerii. 
Id. Stick. 1. 1. 46.;. el Ter. H'.aut- 3. 2. 39- Fac, 
memineris. Sic Sail. Cat. 45. Fac, cog-tes, in quan- 
ta calamitate sis; et memineris, te virum esse. 
Plin. 18. Hist. nat. 25. 56. (214). Legentes tan- 
tum memineriot, brevitatis gratia, quum Attica no- 
minata fuerit, sitnul ioteiligere Cycladas insulas. 
— ft) Absolute. Cic. Mur. 20. 42. Cui placet, 
obliviscilur : cui dolet, meminit. Forcellinus addit 
etiam illud ejusd. pro leg. Manil. 16. 47. Quam 
(felicilatem) prsestare ue se ipso nemo potest, 
meminisse et commemorare de altero possumus. 
Ceterum Phosdr. 4. trt fin. Pulcre memioero. — 
Saspius io respoosionibus. Plaut. Pers. '2. I. 8. 
Potin'ut taceas? potia'ne moneas? memini et scio 
et calleo. Ter. 4ndr. 5 6. 12. ch. Tuus est nunc 
Chremes: facturrm, quaa \oles, scio esse omnia. 
pam. Memini: atque adeo longum 'st, nos ilium 
exspectare dum exeat. Horat. 1. Sat. J. 67. Certe 
nescio quid seereto velle loqut te Ajebas mecum. - 
Memini bene, sed meliori Tempore dicam, — A 
Poetis noo raro interseritur ad animi mutual si- 
gnificandutn. Ovid. 5. Met. 585. Lassa revertebar 
(memini) Stymphalide silva. Id. 15. ibid. 160. 
Ipse ego (nam memini) Trojani tempore belli Pan- 
t ho ides Euphorbus eram. et i. Fast. 473. Dicebam 
(memioi) perjure et perGde Theseu. Adde Tibull. 
1. 3. 25. — i) Meminisse substantia modo de 
ipsa memoiia. Lucret. 4. 766. Praeterea meminisse 
jacet languetque sopore. — I) Meminens, entis, 
est Parlicip. ejigwi usus. Livius Andronicus apuo 
Priscian. 11. p. 922. Putsch. Memineos Varro 
corde volutat. Auson. Profess. 2. 4. Vivis adbuc 
asvi, quod periit, meminens. Sidon. 2. Ep. 10. ad 
fin. Sisque oppido meminens, quod etc. Id. 4. Ep. 
12. Naturae meminens et profession is oblitus. Ad 
de eumd. ibid. Ep. 3. ad fin. et 6. Ep. 3. et 7. 
Ep. 6. 

II.) Translate. % I. Signincat mentionem fa- 
cere, commemorare, far menzione; mutonymia. 
Cic. 2. Phil. 26. 91. Meministi ipse de exsulibus: 
scia, de immunitaie quid dixeris. Quintil. 11. 2. 
16. Neque omnino hujus rei meminit usquam poe- 
ta ipse. Sueton. Cces, 9. Memincrunt hujus con 
jurationis Tanusius Ceminus in historia, M. Bibu- 
tus in edictis, C. Curio pater in orationibus. — 
Hue rcferri potest et simiularc illud Aput. 9. Met. 
Nam ipse (trains gratias .isino rneo memini, quod 
me suo celatum icgmine - mulliscium reddidit, ft. 
e. graiias verbis ago, scil. fateor me rnultum debe- 
re asino meo. ^f 2. Transfertur ad res inaniinas. 
Lucret. 4. 152. Nam neque, uti vestem, pntis est 
iransire, neque autem Scindi; quam meminit levor 
prsstare salutem. i'.ucan. 5- 108. dedit ille minas 
impellere belli, L"l Salani.oiacum meminit mare. 

MEMNONiA, si, f. 1. gemma est, de qua haec 
Plin. 37. Hist. nat. 10. 63- (173). Mttmnonia 
qualis sit non traiUur. Al. leg. Mennooia, al. Me- 
nonia. 

MEMNONIDES, urn, r. plur. 3. avrs Memnonis. 
de quibus /■', in v. MELE AG RIDES Plin. 10. Hist. 
nat. 26. 37. (71).; et Ovid. 13. Met. 619. 

MEMOR, dris, adject, (memini). Hie et haze 
memoris el hoc memore ab antiquls pruferebatur, 
in quo testis est Caper, anliquitatis 'luctissimus in- 
quisitor, inquit A-i'scian. 7. p. 772. Putsch. — 
Id. Priscian. 6. p. 699. testatur habuissc Comna- 
rativum Memtnwr. — Menior est qui meminit, 
animo retinens, non oblitus, parjutilv (It. ricorde- 
vole, memore; Fr. qui se souvient, qui se rap- 
pelle; Hisp. quetrecorda, que trae d la memoria; 
Germ, eingedenk, sirh einer Sache er inner nd; 
Angl. mindful, remembering). 

I.) Proprie. <| 1. <ienerattm usurpatur — 1 .") 
De hominibus, et raro admodurn de brutis anirna- 
libus; et quidem — a) Cum Genitivo rei, cujus 
quis meminit. Ter. Andr. 1. 5. 46. L'num hoc 
scio, hanc meritam esse, ut memor essis sui. ella 
/it tale, da meritare che tu li ricordi di lei. Cf. 
firg. 6. Mn. 664. Quique sui memorea alios fe- 



MFMOR 

cere merendo. Horat. 3. Od. 27. 13. Sis licet fe- 

lit ubicumque mavis, Et memor nostri, Galatea, 
vivas. Cces. 1. B. C. 13. extr. Se eoruro fac ti me- 
raorem fore pollicetur. Sail. Cal. 61 . Audacius 
aggtedirnini, memor es rristinae virtutis. Sic If epos 
Hann. 12. Memor pristinarum virtutura. Id. Alt. 
16. officii. Cic. 2. leg. Agr. H. 21. Gratum ac me- 
morem esse beneficii. Civ. 2. 47. Memor pusna. 
et 26. 8. rei. Ovid. 11. Met. 380. aumissi. Sue- 
ton. Galb. \, sacriflcii. Id. Ve.%p. 14. offensarum. 
— De brutis. f'irg. 4. G. 156. Venturaque hie- 
mis memores (apes^j aestate laborem Experiuntur 
et in medium quasita reponuot. Id. 12. .En. 533. 
hunc crebro super unauia pulsu Inci'a, nee do- 
mini memorum procuicat equorum. ubi nofa Ge- 
nii, plur. num. — b) Sequente Rclativo. Horat. 

2. Sat. 6. 97. Vive merror, quam sis aw brevis. 
Quintil. 11. 2. 13. Memor, quo ordine quisque 
discubuerat. Pal. Fla>.c. 4. 396. Nee, qua vaile, 
memor, nee, quo se vertice sistat. — c) Cum In- 
finito. Plin. 25. Hist. nat. 3. 7. (25). Memor Lu- 
cullum periisse. Sueton. Aug. 28. De reddenda 
republica cogitavit: primo post oppressum statim 
Antooium, raemor objectum ab eo fibi sagpius, 
quasi per ipsum staret ne reddertlur. — d) Ab- 
solute. Ter. Ade'.ph. 2. 2. 43.; et Cic 13. Fam. 
25. Memor em et gratum esse. Pla.ncus apud Cic. 
10. Fam. 21. Malo prsesens observ.'»niia, indulgen- 
til, assiJuitate memortm mc tibi probare. Quin- 
til. 4. 2. 91. Mendacem me mo rem osse oportet. 
proverb., de quo P. in MEND AX I. — 2.°) De 
abstracts el aliis, qua prasripue ad hominem re- 
feruntur; hac Forcellinus inter translata recen- 
suit. Lucret. 2. 582. memor i mandatum meote 
lenere. Ovid. Heroid. 13. 66. Signatum memori 
pectore nomen babe, et ibid. 20. 98. Et vocem 
memr'ri condidit aure tuam. Id. 3. Amor. 14.41. 
Sit modo, non feci, dicere lingua memor. Id. 3. 
Trist, 12. 48. memori rumorem voce referre. Id. 
1. Pont. 4, 56. I'uraque diis memori debita ferre 
manu. Id. 4. ibid. 2. 1. Carmina non data sunt 
memorem iestantia curam. f'irg. I, .En. 8.; el 
Ovid. Heroid. 21. 9.; liv. 9.29.; et Sil. It 13. 
71. Memor ira. Sil. It. 3. 65. amor. — Et cum 
Gtmitjvo. Tibull. 3. 2. 25. Et nostri memores !a- 
crima fundantur eodem. Liv. 3. 36. Si quis me- 
morem libertatis vocem au,t iu senatu, aut in po- 
pulo misisset. Id. ibid. 69. 1. Quinctium oratio- 
nem memorem majesiatis Patrum, concordiaque 
ordinum et temporurn in primis babuisse. Cf. 
eurnd. 4. 48. Et Id. 7. 31, At preces Campano- 
rum, responsum seuatus amicitha Samnitium me- 
mor, deditionem postremo factam, Samnitibus et- 
poneient. Id. 1. 28. Primum ultimumque illud 
sup(i'icium apud Romanos e ( \empli parum memoris 
It-gum humauarum luit. in cui n dimenticarono, 
ii oiliarono te leggi delta umanild. et Id. ibid. 
32. Medium erat in Anru internum, et Nuinae et 
Komult memor. ft. e. particeps. rnetonymia. Possis 
etiam interpretari, medium ingenium, quod et Nu- 
mani et Romulum in memoriam revueabat; atque 
ita hunr locum ad infer iorern n. II. tram.ferre. — 
Tribuitur et rebus inanimis. Horat. 3. Od. 14. 18. 
Et cadum Marsi memorem duelli. ft. e. qui bello 
Marsiro repostus fuit, atque .ideo ejus meminisse 
potest. ^ 2. Spcciatim de eo, qui memoria fa- 
cilitate pot let, che ha buona mrmoria. Cic. 3. Or at. 
• »0. 194. rantumque homini* ingeniusi ac memo- 
ris valuit eicriii.nio, ut etc. Id. 3. Hrrvnn. 16. 
29. Quam et illis, qui natjra memores sunt, uli- 
lis free erit inslitiHui. Id. $rut. 88.302. Horten- 
lius memor et (Orellius de hie lectio ie r!i:bilat; 
an pro et leu'iidum eoruml) -iune essiut die La con- 
tra, quvque ipse diiissit. Paulto ante dixerat § 
301. Primum memoria larjta, •j'.iantam in nuilo 
eo-nuvis<e me arbitn.r, ut etc. Hoc adjumcuto ilte 
tan to sir utebatur, ut sua et com mental a et scri- 
pt!, ei, nullo referente, omnia a^versarioium di- 
cta meminisset. 

11 ) Translate usurpatur de iis, qua in memo- 
riam nos feducunt alicu.us rei, seu qua rnjusfiiam 
rei memoriam servant, floral.. 1. Od. 13. \l. puer 
furens Irnpressit memorem .tente labris nutain. Id. 

3. ibid. 11. 51. nostri memorem sepulcru Scalne 
qucrelam. Pal. Ftacc. 4. 314. sic et memori no- 
scere sepulcro. Rursus Horat. 4. Od. 14. t. Qua 
.iura patrum quave Quirilium Ptenis honor urn mu 



MEMORABILIS 

neribus lues, Auguste, virtutes in aevum Per lito- 
]os memoresque fastos iElernet? Ovid. 8. Met. 
744. Tabellae memores. Id. 2. Pont. 7. 33. Per- 
scribere • liquid memori versa. Id. 4. Met. 190. 
Exigit indicii memorem Cytbereia pcenam. — In 
multis volivis lapidib. , qui in v. MINER YA in 
ONOM. indican tur, memor epitbeton Minervae est. 
— JYB. De cognom. Rom. F. ONOK. 

MEMORABILIS, e, adject, (memoro). Comp. 
Memorabilior sub A- ~ Memorabiiis est memo- 
rari digous; et quidem ■ — a) Ram admodum est 
aimpliciler dici dignus, vel qui dici potest, da dir- 
si. Plaut. Cure. 1.1. 8. Istuc quidem nee bellum 
est, nee memorabile. Ter. Andr. 4. 1. 1. Hoccine 
credibile est, aut raernorabiie, tanta vecordia in- 
nate cuiquaoi, ut siet etc. — b) Saepe est roe- 
morandug, commemorabilis, memoria et laude di- 
gnus, memorabile, of co/Avrj/xcveuToc, Xiyiftoc.. Ter. 
Beaut- 2. 3.73. Faeinus magnum et memorabile. 
Sic Sa 11. Ju g. 81 . Egr eg ium atque memorabile fa- 
cinus. Cic. 13. Phil. 19. 44. Cujus memorabiiis ac 
divina virlna lucem afTert reipublicse. Id. 2. ad 
Brut- 7. Res a te gesta memorabiiis et paene css- 
leilis. Id. Amic. 1. 4. Max'tme memorabiiis Lae- 
lii et Scipionis familiaritas. Liv. 38. 53. Vir me- 
morabiiis, bellicis tameo me^is, quam pack erti- 
bus: memorabilior prima pars vitas, quam postre- 
nal fuit. Firg. 3. /En. 583, namque etsi nullum 
memorabile nomeo Feminea in pcena est, nee ba- 
bel victoria Jaudem, etc. Ovid. 4. Met. 416. Turn 
tero tolis Bacchi memorabiie Thebis Numen erat. 
Colum 1. R. R. 1. 4. Multos memorabiles auctores 
comperi persuasum hatere etc. SU. It- It. 172. 
Memorabile letum- Sueton. Tib. 6. Memorabiiis 
vox. Id. Cal. 3i.; et Justin. 2. 7. 5. Hujus viri 
inter multa egregia illud memorabile fuit. Adde 
Justin. 1. 8. 12. Sic Plin. 9. Hist- nat. 60. 86. 
(183). Multo memor^bilius dixerim Id, cujus etc. 
Tibull. 2. t. 57. Uuic datus a pleno memorabile 
mucus ovil! Dux pecoris hlrcus. 

ME.MORACClTJM, i, n. 2. memoria, monumeu- 
tum. Apul. de Maq. Dili, me sanctissime tot sa- 
crorum ligna el memoracula cusLodire. Id. paullo 
ante de iisdem base habet: Eorum quesdam sigca 
et monumanta iradila mibi ex sacerdotibus icdulo 
conserve 

MEMOrALIS, e. F. MEMORIALIS. 

MEMORALlTER, adverb, (memoralia) in no- 
dura memorabilem, mtmorabilmente. Fenant. 5, 
carm. 5. 147. Annual Oracipotens, longer memo- 
raliter asvo, Dt tu taus 1111, lam sit et ille tibi. 
Adde eumd. ibid. 4. 20. 

MEMOrAlICS, II. m. 2. (meraoraUi) qui me- 
morialia scribit, notadus. Gloti. Philox. 'Tiropvi; 
fxaToyuaipo?, artuarius, memoralius. 

MEMOR ANbUS, a, urn. F. MEMORO. 

ME.MORATIM, adverb, memoriter, memorando. 
Affertur, nullc tamen auctore laudato, a Diomed. 
1. p. 402. Putsch. Reclius vero Eeil. pro memora- 
tim babel membratim. 

MEmORATIO, onls, f. 3. (memoro) memorandi 
ados , commemoratio , commemorazionc. Corn. 
Gal. 1. 291. Dura Mils miseris memoratio priaca 
bonorom. Sic Ccel Aurel. 3. Tard. 5. in fin. Sem- 
per enim memorallone passiooum trisles ac m;e«ti 
necessarlo fli-ni eegrotaniet. Id. 5. ibid. 2. -/In. 
Speciallter autem veterum perlrans ; endo errores, 
*aouro pulo atque proUiutn quod de podagricis 
acrlpserunt -, quura sufficiat communis materiarum 
memoratio auprascripte. h. e. meniio. Sic conflr- 
matur lectio apud Arnnb. 3. 40. Penates deos 
Gonseoles el Complices Elrusri ajuot el nominar.t, 
quod uDa orianlur et Occident una, et tot idem fe 
minas Dominibus ignolis et memorationls parcissi- 
mas. h. e. quorum nflila, vcl parva mentio apud 
Etru»cos in preribus ei aacriflciis erat. Ita cum 
Urtino iegit Schehing ; vulgali libri miseraiionis 
exhibent. Sic apud Charit. 2. p. 264. Eeii. in allato 
Ciceronis loco flosc. Am. 8- 2\. pro menfi'o leizi- 
lur memoraiio (in edit, auiera Putsch, leg. comme- 
morati'ji. 

MEHORATlVL'S, a, um, adject. ( memoro "> qui 
memorat . memorativo. Ptiscian. 14. p. 996. 
Putsch. De Don solum ti aire aigniGcal, »ed et- 
iaro t: trap: memoralivura, u! de pertibus oratioois. 
Cf. eumd. ibid. p. 978. tlep: pro circum et circa et 
«rga et de et $uper > quando memoria; eat, ponitnr. 



— 2J5 — 

MEMORATOR, Cris, m. 3. qui memorat. Pro- 
pert. 3. 1. 33. Nee oon ille toi casus memorator 
Hornerua. 

MEMORATRIX, Ids, r. 3. quas memorat. Vol. 
Flacc. 6. 142. Eo«9 memoratrix tibia pugna. 

MEMOrATUS, a, urn. F. MEMORO. 

MEMORATfJS, us, m. 4. (memoro) raemoralio. 
Piaut. Bacch. 1.1. 28. Istasc lepida sunt memo- 
ratui. Id. Cist. 2. 1. 15. Est ne hoc miser um me- 
moratu! Plin. 3. Hist. nat. 10. 15. (95). Fluraeo 
oiemoralu dignum. Tac. 4. Ann. 32. Par?a, et 
levia memoratu. Id. 2. ffisL 73. Vix credibile me- 
moratu est. Gell. 19. 11 Qui (versus) quoniam 
mihi quidem visi aunt non esse memoratu indi- 
gni, subdidi. 

MEMORE, adverb, (memor) memoriter. Pompo- 
nt'uj apud Non. p. 514. £3. Merc, et apud Pri- 
scian. 15. p. 1014, Putsch. Quum islnec memore 
meministi. 

MEMORIA, k, f. 1. (memor) facultas meDlis, 
qua res apprebendiraus et retinemus, aeu qua res 
a nobis perceptas atque apprehenjag, quamquam 
prseteritas et absentes, revocamus; item ipsa re- 
cordatio, qaas vi ejus facultalis fit, fivrj/xi? (It. me- 
moria, rimembranza, Hcordanza; Fr. la memoi- 
rt, la faculti de se aouuentr, action de $e rap- 
peler quelque chose, souvenir, restouvenir, $ou- 
venance, reminiscence; Hisp. memoria, acuerdo^ 
accion de la memoria; Germ, d. Gedachtnist, d. 
Erinnerung , d. Andcnken; Angl. memory , re- 
membrance, recollection). 

I.) Proprie. ^ 1. Memoria est facultaa mentis, 
qua res apprebendimns el retinemus, seu qua res a 
nobis perceptas et apprebensas, quamquam praeteri- 
las el absentes, revocamus. Cic. 2. Invent. 53. 160. 
Memoria est, per quam animus repetil ilia, quae 
lucrum. Quintil. 1. 3. 1 . Memoriee duplex virtus, 
facile percipere et fi del Iter cootinere. Cic 1. In- 
vent. 1. 9. Memoria est flrroa animi rerum ac 
verborum ad ioventionem perceptio. Id. 1. Orat. 
5. 18. Quid dlcam de thesauro rerum omnium, 
memoria? qua nisi custos invenlis cogitatisque re- 
bus el verbis adbibeatur, intelligimui, omnia, et- 
iamsi praBClarissima fueriot in oratore, peritura. 
Seneca t. Controv. prtsf. tub init. Memoria, res 
ex omnibus partibus animi delicata et fragllis. Cic. 
Brut. 88. 301. Hortensius memoria tanta fuit, ut 
quae secum commentatus essel, ea sine seripto ver- 
bis eisdem redderet, quibus cogitavisset. Id. 8. All. 
4. Memoria bona. Quintil. 1. 1. 19. tenacisiima. 
Tac. 3. Ann. 48. lasta. Id. 4. ibid. 34. egregia. 
Sueton. Tit. 3. ilngularis. Plin. 2. Ep. 3. incre- 
dibilis. Quintil.il. 2. 4. prsevelox. Petron. fragm. 
Tragur. 4. Burmann. a med mala. Quintil. 11. 

2. 48. naturi durior. et 11. 2. 4. tardior aut flr- 
mioi. et 11. 2. 49. ioftrma. et 11. 2. 42. minime 
6 del is. Cic. Senect . 11. 38. Exercendae memoria: 
gratia, quid quoque die egerim, coromemoro ve- 
sper!. Quintil. 1. 8. 14. Memoriam agitare. h. e. 
exercere. Cic. 2. Divinal. 71. 146. Memoria com- 
plect! aliquid. meftern a memoria. et 1. Oral. 
34. 154. comprebendere. Liv. 3.71. Memoriae ali- 
quid : nflgere. Cic. Quincl. 6. 24. Quaeso, ut eum 
diem roemorias mandetis. Et cum Inflnito Id. 6. 
Fam. 13. Quare mibi crede et memoriae manda 
me tibi id affirmasse, te in isiis molestiis dlutios 
Don futurum. Id. 1. Orat. 28. 127. Percipere ani- 
mo et memoria custodire. Id 2. ibid. 28. 122. Hoc 
in memoria mea penitus insedit. Ter. Andr. 1.1. 
13. Habere in memoria. Cic. SulL 13. 37. Hoc 
est mibi ir memoria. Id- 13. Ait. 31. ad fin. Ut 
mea memoria est. per quanta mi ricordo. Id. Se- 
nect. 4. 12. et 2. Orat. 86. 354.; Ca>s. 1. B. G. 
14.; ei Sueton. Rhet. 2. Memoria tenere aliquid. 
Ei cum Iofioito Cic. 3. Cat. 8. 19., 3. Orat. 3. 
9. et 4. jFam. 3. Te auiem ab initio aetatis memo- 
ria teneo summe omnium doctrinarum studiosum 
fuisse, omoiaque, quae etc. didicisse. Quintil. 9. 4. 
125. Memoria aliquid conlioere. Aepos Alt. 11. 
Memoria immortal! retlnere beneQcia. Cic- 5. 
Fam. 16. Memoria repetere eventus aUorurn. Id. 

3. Cat. 6. 13. El quoniara noodura esl peracri- 
plum senatusconsulturo, ex memoria vobis, quid *e- 
nalus censueril, expoDam. a memoria, a mente. 
Id. Suit. 6. 18. Deponere aliquid ex memoria. 
dimenticare. Liv. 26. 13. Jam e memoria exces- 
slt, quo tempore et in qua fortune a populo Ro- 



B1EM0H1A 

mano derecerimus? Plaut. Bacch. 1. 1.2.TJM mt 
fugiet memoria, ibi tu facito, ut aubveniaa. Lio. 9. 
44. Memoria fugit in annalibos digerendis. Quin- 
til- 4. 5. 3- Hoc fugit memoriam meam. Colum. 
12, R. R, 52. 8. Et si qua aunt alia, qua* nunc 
memoriam meam refugiunt. Cic. 13. Phil. 5. 11. 
Sunt alii plures fortasse: sed mea memoria dila- 
bunlur. Quintil. 11. 3. 27. Si memoria fefellerit. 
Iradiwe. et Plin. 10. Bist. nat. 42- 59. (118). Nisi 
subiode eadem aadiant, memoria falluntur. Cic. 
12. All. 1. Memoria vacillare. Colum. 7. R. R. 
9. 12. defici. mancar di memoria. Cic. Senect. 7. 
21. Nee aepukra legens vereor, quod ajunt, ne 
memoriam perdam. Sueton. Gramm. 9. Vix.it (Or- 
bilius) pi ope ad centesimum aetatis annum, amiata 
jampridem memoria. Joculariter Piaut. Trin. A. 
3. 10. Trlbusne te poteriis memoriae esse ob!itum,T 
A I. leg. memoria. — Siagularis memorias exempla 
babes apud Senec. I. Controv. prosf. tub init., 
Augustin, 4. ^f»*m. 7., et Muret. L 3, pariar. 
lection, c. 1. — Memoriam veluti personam re- 
praesentat Afranius apud Gelt. 13. 8. TJsus me 
genuit, mater peperit Memoria. Sopbiam vocaot me 
Graji, vos Sapientiam. V. hac de re plura apud 
Gell. loc. et't ^ 2, Item est actus ipaius memo- 
riae, ipsa recordatio, quae vi ejus facultalis fit. Cic. 
Brut. 2. 9. Quorum memoria et recordatio in ma- 
ximls nostril gravissimlaque curis jucunda aane 
fuit. Id- 2, Orat. 2. 8. Tenere tivam aiicajm me- 
moriam. Id. Brut. 93. 322. tenere rerum Ro- 
manarum. et Dejot. 7. 20. repetere temporit. ri~ 
andare- et 4. Fam. 13. ertr. conservare beneficlo- 
rum. Id. 5. Fin. i. 2. Baec res afTert mibi me- 
moriam Platonig. mi fa towenire. et Quintil. 11, 
2. 19. Repooere excidentes in memoriam. F. EX- 
ClDO. Cic. Senect. 7. 21. His ipsis (sepulcrit) 
legendis redeo in memoriam mortuorum. torno a 
ricordarmi, richiamo alia memoria. et Id. 1. 
Fam- 9. ante med. Quid aibl is de me recepluel, 
in memoriam redegit. gli riduue alia memoria, 
gli ricordb, gli ft' sowenire. et 1. Invent. 52. 98. 
Oportebit - reducere im memoriam, quibua ratio- 
nibos unamquamque partem conflrmarls. et Piin. 
3. Ep. 10. In memoriam gravltsimi luctui aliquem 
reducere. Justin. 1. 5. 3. Admiratus constantiam, 
in memoriam somoii responsique revocatar. Sic Id, 
7. 1. 8. Revocatusque in memoriam oraculi, quo 
jussui erai etc. Cic. 3. Berenn. 18. 29. Habere 
memoriam alicujus rei. ricordarsi. et Liv. 4, 31. 
Pestilenlior inde annus - tautum malum vasli talis 
in urbe agrisqne fecit, ut non modo praedandi cau- 
sa quisquam ex agro Romaco oon exiret, bellive 
inferendi mer^orla patribus aut plebi essel; aed 
etc. ne t* podri^ ne la plebe si ricordarono o pen- 
tarono di far guerra. Rursus Cic. 1. Invent. 52. 
100. Ex unaquaque argumentation* (tn enumera- 
tion) id eligwur, quod erit gravisslmum, et unum- 
quodque quam brevissime transeatur ; ut memoria, 
non oratio renovata videatur. Sic Liv. 22. 61. Nee 
postquam is rediit, renovavitque memoriam acce- 
pt* Gladis. et Curt. 7. 2- Veteris pericull memo- 
riam praesentis cura renovabal. Cic. i. Invent- 52. 
99. Auditor!* memoria et de conrirmatione et de 
rcprebensione redintegrabitur. Id. 8. PhiL II. 32. 
Abjlcere memoriam rei cujuspiam. Id- CcbL 20. 
50, deponere. iVepoi Epam. 7. Nullam adhibult 
memoriam contumeliae. Rursut Cic. i. Phil. 1. 1. 
Delere omnem discordUrum memoriam oblivione 
sempiterna. Cf. Sueton. Cal. 60. Memoriam Ca»- 
sarum abolere. — In plurali numero. Plaut. True. 

2. 1. 10. Nos divitem eum memioimns, atque isle 
pauperei nos: verterant sese memorise. 

n.) Translate. ^ 1. Sepe refertur ad tempos 
et ad res praBteritas, quarura memoria manet. Cic. 
Rabir. perdueU. 9. 25. Causam suscepisti antiquio- 
rem memoria lua. di quello che tu potta ricw- 
darti. et Arch .1.1. Fueritias memoriam recor- 
dari ultimam. Liv. 29. 14. Sicut proditum a pro- 
ximis memoriae, temporum illorum Kriptoribu*. el 
25. 11. Plures propioresque aeiate memorias re- 
rum boc anno tradunl faaun.. Varro 2. J^. R. I. 

3. Necesse esl bumanam vilam a summa memoria 
gradatim descendiase ad banc aetatem. dal tempo 
il piii antico. et Cic. Balb. 1 1. 28. Multl superior! 
memoria se in alias civitales contulerunt. nelPeta 
patsata. et 3. Off. 2.5, Cratlppus prioceps hu> 
jui memorias phi.osopborum. di ouetta eta. et 



MEMORIALS 

Fontej. 7. 13. Quod persaspe et nostra et patrom 
memoria accidit. Id. pro leg. Manil. 18. 54. Us- 
que ad nostram memoriam. sino ai nottri A. et 
3. f'err. 7. 17. Sciebara in rejicieodis judicibui 
nonnullos, memoria nostra, pa'ctioois luspicionem 
noo ritasse. ai nostri giorni, el pro leg. Manil. 
14. 42. Pompejus ad omnia nostra memoriae bella 
cooficienda - natus esse videlur. Cces. 6. B. G. 19. 
PauUo supra hanc memoriam. poco prima de' 1 no- 
stri tempi, et Suelon. Aug. 22. Janum Quirinum 
semel atque iterum a coodita Urbe memoriam an- 
te suam clausuro - ter ciausit. Cic. Valin. 14. 33. 
Quod in omni memoria est omnino inauditum. in 
ogni tempo- et ffarusp. resp. 17. 37- Quod sacrifi- 
cium nemo ante P. CSodium omni memoria violavit. 
Id. 1. Oral. 4. 16. Ei omni memoria aetatum, tem- 
porum, civivatum. Id. post redil. in senat. 3. 5. 
Pompejus omnium gentium, omnium ?«cuiorum, 
omnis memoriae facile princeps. Id. 1. Cat. 7. 16. 
Hoc post hominum memoriam cooligit nemini. 
a' di de 1 nati'. dopo che il mondo e mondo. Adde 
eumd. 10. Fam. 16.; et Nepal. Themist. 5., 
Arisl. 1 . et Reg. 1. — Hinc ponilur pro velusta- 
te, vel diuturnitate temporis, ut Nonius p. 142. 
30. Merc, interprelatur illud Pacuvii: Per nostram 
egregiam unanimitatem , quam memoria dejogat. 
■j 2. ftefertur etiam ad tempus futurum, qunm 
poster i talis memoriae consul itur Iilteris vel aliis 
hujasmodi, et est historic* cognitio, narralio, "li- 
steria. Cic 5. Fin. 1. 2. Loca , in quibus memo- 
ria dignos Tiros accepimus mullum esse versatos. 
Id. 8. Fam. 3 exlr, Aliquid ei tarn multis tuis 
monumentis eistare, quod nostras amicitise memo- 
riam poster!? quoque prodat. et 3. Or at. 4. 14. 
Memorue prodere sermonem alicujus. Adde eumd. 
Brut. 84. 289. et 2. Nat. D . 2. 6. ; et Nepot. 
Hann. 13., Alcib. 1. et Iph\cr. 3. Similiter- Liv. 
5. 21. sub fin. Converlentem se inter banc vene- 
ralioorm, traditur memorise, prolapsum cecidisse. 
tta scritto, ti legge, si racconta. Vellej. 2. 66. 
Vivil viyelque per omnium saeculorum memoriam. 
Cic. Brut. 3. 14. Liber, quo isle omnium rerurn 
memoriam breviter comp/eius est. et ibid. 5, 19. 
Veterum annalium memoriam comprebendere. Ne- 
pot HanJi. 8. De Magonis interitu duplex memo- 
ria esl:namque alii naufragio, alii a servis inler- 
fectum, scriplum reliqucrunt. Liv. 3. 55. Cujus 
rei prope jam memoria aboleyerat. Id. 2. 4. Quo- 
rum (adokscenlium) memoria vetustate abut. Id. 
ibid. 33. Nisi fcedus cum Lalinis, coiumna aenea 
insculptum, monumento esset, — Poslumum Comi- 
niura bellura gessisse cum Volscis, memoria ces 
sisset. h. c. periisset. Id 7. 3. Repetilum ex se- 
□ iorum memoria dicitur, peslilentiam quondam 
clavo ab dictatore fixo sedalam. et 8. 18. Memo- 
ria ei eonalibus repctita, in secessionibus quon- 
dam plebis clavum ab dictatore fnum. Sccevola 
Dig. 34. 1. 17. Dare, prasstare aiicui quidpiam in 
memoriam aUerius. — Hinc memoria mot luorum 
et bonor viventium aiicui deo commeudaiur pas- 
sim in vctustis insfriptionibus. Inscript. apud Ber- 
toli Antiq. oVAquileja p. 89. n, 68. belkno avq 

IN MEMOR. 1VU0R. MAKCEI.L1 ET MABCEU.AK ET IK 
HONOHKM IVI.lABVM CHARITKS ET MABCKLLAE F1L1AR. 
ET" L1C1NII MACROMS IVMOR. NEPOTIS C. IVLIV8 
AGATHQPVS lilTlI VSR AQVIL. L, D- D. D Alia apud 

Labus. De la certitude etc. silvan. avg. in 

HOftORKM L. TIT 11 1SMARI ST JN MEMORIAM L, TITII 
ErAGATHl HKRMSTIS FIL. BT L. TITM_ KPAGATHI 
SKN. L. T1T1V9 OKESIWV8 tSMARI LIB. I. ml VIB. A- 

ovil. D. d. Item in honorem memories el in hono- 
rem ac memoriam legilur in Inscript. apud Fitc, 
Jtfonum. Gab. p. Si., quee ad Dornitiam Aug., Co. 
Domitii Corbulonis filiam, et Domitiaol Aug. uio- 
rcm jam defunctam pertinet. ^ 3. ConcrClo, uti 
ajunt, sensu ipss litters, historic, monumenla rr»e- 
inarice dicunlur. Cell. 4. 6. In veteribus memoriis 
scripture leglmus. et 10. 12. ad fin. Favorinus me- 
moriarum veterum exsequentissimus. 5«cfor». Claud. 

I. sub fin. Ejus vilae memoriam prosa oratione 
composuit. Firmic. 6. Malhes. 26. Anliquse lectio- 
nurn memori'se. Inscript. apud Gruler. 827. 8. ser- 

VtUVS TROILVS 8B VIVO COMPARAVIT MEMORIAM 81- 

Bt kT svis etc. h. e. sepulcrum. Adde aliem apud 
Don. cl. 10- n. 40. et Augustin. 22. Civ. D. 8. n. 

II. Episcopus memoriam marly ris, populo prace- 
dente alque jequente, porlabai. el n. 12. Per w 



— 216 — 

moriam supradicli martyris, quam Poisidlui IIlo 
adveiit episcopus. His locis Augustin. Intelligll 
conditorlum, seu loculum reliqalarum S. Martyris, 
relifuiario: alibi Ecclesiam, sacellum, oralorium 
marlyri dicatum, ut 20. contr. Faust. Manich. 21. 
In memoriis roartyrum constituimus altaria. — 
Magisler memorice, 7rpoaor»? fxvvjfXT??, fait inter 
ofQcia domm Augusts, Hie praeerat illis, quibus 
pcrgcribebantur quascumque memoria digna erant 
in imperii administraliooe: et eommentarii de his 
rebus conflciebantur, quos proinde memoriam vo- 
cabant, et sacram memoriam. Dictabat itaque ad- 
notationes omnes, et emittebat, et referebal respon- 
aa principis ad libellos supplires, ut est in Notitia 
Imperii. Ejus mentio fit in Inscript. apud Gruter. 
28.2. hagisteb memouiae. Qui vero ei inserviebaot, 
dicebanlur a memoria. Inscript. apud Reims, cl. 

6. n. 13. AVRELIO SSTMPRORO AVC. LIB. OFFICULt 

VETER1 A MEMORIA ET A D1PLOM AT1B VS. Spartian. 

Pescenn. Nigr. 7. Quum unus ad memoriam, alter 
ad libellos paruisset, stalim prefect! facli sunt. 
Lamprid. Alex. Sev. 31. Post meridiaaas boras 
subscriptioni et lectioni epislolaruro semper dedit 
operam, ila ut ab epistolis et Hbellis et a memoria 
semper assistercnt. Salmas. putat hoc loco de ipsis 
memoriae magistris sermonem esse. Hue pertinet alia 
Inscript. aqud Mural. 892. tl., ubl habetur a me- 
moria et cubiculo Aug. — NB, De nora. propr. 
V. ONOM. 

M£\lORtALE,is, n. et 

MEMOHtALES, lum, m. plur. et 

MEMORliLlA, Turn, d. plur. 3. V. voc. aeq. 

MEMORIaLIS, e, adject, {.memoria) ad memo- 
riam firmandam inserviens. Suelon. Cces. 56. a 
med. Epistolae quoque ejus ad senatum eistant , 
quas primum videtur ad pagioas et forrnam memo- 
rials libelli converlis^e. Amob. 6. 11. Memorialia 
ut indicant scripta. Ai- minus recle leg. memora- 
lia. — Hinc 

. Memorials, lum, m. plur. 3. absolute, substan- 
tivorum more, dkti sunt, quos in y. MEMORIA 
sub II. 3. lJ fin. a memoria vocalos fulssc diii- 
mus: ilemque in aliis 6criniis inservientes episiola- 
rum, libellorum sacrarumque dispositionum, ut 
Imp. Constantinus dicit Cod. 12. 29. 2. Cl. Fur- 
lanetto in suis MSS. hue refert Inscript. apud 
Steiner., Corp. Inscript. Rom. n. 358. mercvrio 
FATrictus sa>-ctinv9 m. m. (h. e. aiemorialis) cos. 
{h. e. consulis) v. s. l. l. m. ivp. commodo tin. 
et victor t\. ii. cos. h. «. anno a Cbr. n. 183. 

Memorialia, turn, n. plur. 3. absolute, substan- 
tivorum more, sunt libri memoriales, memorie. 
Hinc Memorialia inscripsit Massur. Sabinus, quos 
libros <le jure civili confecit, in quibus pauris ver- 
bis plura memoria; causa complexus est. Paul. Dig. 
50. 16. 144. Massurius scribit libro memorialium, 
peflicem ete. At. minus recte leg. memoralium. Sic 
Cell. 5. 6- Massurius in undecimo libro memoria- 
lium. AI. leg. librorum memorial!, al. librorum 
memoralium. Id. 4. 20. Refert Sabinus Massurius 
in memoriali seplimo. 

Memoriale, is, u. 3. absolute, est ^vr^ccr'jvov, 
ricordanza. Vulgai. interpr. Exod.3. 15. Hoc no- 
men mini est in sternum, et hoc memoriale mcuin 
in gencrationem. Id. alibi siepius. 

MEMORlOLA, x, t. 1. deminut. a memoria, 
memorietta. 

I.) Proprie. Cic. 1,2. Alt. 1. FeaovTsxwTefov est, 
memoriola raciliare. 

II.) Translate est parvum sepulcrum: F. MEMO- 
RIA sub II. 3. Inscript. apud Fabrett. ?. 85. tj. 

155. AVREL. FILOCVRIVS FBCIT StBI BT VLPJAB EV- 
TBOPIAE CONJVGI MBMOBTOLAM CVM H0BTVLO CtC. 

Adde aliam aj)ud Mural. 994. 7. 

MEMORIOSE. V. vocem seq. 

MEMORIOSUS, a, um, adject, rian devote, uvy- 
uu>v, qui memoria valet- Agnoscitur a Paul. Diac. 
p. 124. Mii.ll., tamquam Latinum. Sic enim habtl: 
Mecnoriosus memoriosior, el memorlosius, et me- 
muriosissime facil. Etiam Corn- FY onto de differ. 
voc. p. 2194. Putsch, memoriosus, et memoriose 
habet. In Gloss. Philox. legilur: Memorosus, uvr r 

MEMORlTER, adverb, (memor) ex memoria, 
fj.vriuzviy.iai, otird p-vrjur^f dm Gr6pa.zQC. (It. a me- 
moria, a mente; Fr. <le mimoire, par coetxr; 
Hlsp. de memoria; Germ, aus d. Gedachlnits } au- 



MEMORO 

twendiq; Angl. by heart, from memory, readiiy). 
Ter. Phorm. 2. 2. 47. Memoriter progeniem ve- 
stram usque ab avo atque atavo proferens. Cic. t. 
OraL 19. 88- Memoriter pronunciare multa ei ort- 
tionibus Demosthenis. Id. 4. Acad. (2. pr.) 19. 63. 
Oratlonem memoriter habere. Id. Falin. 4. 10. 
Turn memoriter respondeto ad ea. quae de te ipso 
rogaro. Id. 4. Alt. 3. Memoriter recitare. Id, 3. 
Fin. 10. 34. Memoriter colli gere. Plin. 6. Ep. 33. 
in fin. Memoriter tenere- — Memoriter meminis- 
te, dixit Plaut. Capt. 2. 1. 53. et Amph. 1. 1. 261. 
— Memoriter cognoscere apud Ter. Eun. 5. 3. 6- 
est in memoriam redeundo quippiam agnoscere. — 
Memoriter vocare apud Plaut. Asin. 3. 2. 38. est 
nullo monente nomen alicujus mecninlsse, et per 
illud ipsuro vocare. Sic Sueton. Ner. 10. Metoori- 
ler salutare. 

MEMORO, as, 3vi, Slum, are, a. 1. (memor). Part. 
Memorant I.; Memoratus et Memor andus 1. et 
la fin. — Memorare ^ 1. Est in memoriam nar- 
raado revocare, atque adeo commemorare, narrare, 
dicere, ir.'.uvdouou (It. richiamare alia memoria, 
fare menzione, raccontare, dire; Fr. rappeler, ra- 
conrer, dire, expos ex, presenter; Hisp. rexordar, 
traer a la memoria, mencionar , referir, relatar, 
exporter, decir ; (ierm. in Erinnerung, ins Geda- 
chtniss bringen , daher erzdhten , erwdhnen , 
nennen; Angl. to- mention, recounle, tell, relate, 
say). Occurrit — a) Saspissirae cum Accujatiro. 
Plaut. Mil. glor. 3. 3. 39. Quid istis nunc memo- 
ralis opus est, quae commeminere? Id. Trin. 4. 
2. 41. Nomen tuum memora oiibi. Id. Aulul, 3. 
5. 50. Memorare mores roulicrum. Id. Amph. 5. 
1. 63. Mira memoras: h gran cose che ru diet*.' 
Hoc pertinet illud ejusd. Plaut. Peer.. 5. 2. 103. 
i Memora dum (ex aniecedenti6us subaudi patrem 
et matrem) mihi si novi forte, aut si sunt eogna- 
li mihi. Lex XII. Tab. apud Cic, 2. Legg. 24. 
! 61. Honoratorum virorum laudes in conlione rae- 
I morentur. Cic. 3, Verr. 47. extr. Io plebem vero 
j Romanam utrum superbiam prius memorem, an 
| crudelitatem? Sail. Cat. 5. Quas ulraque his ar- 
tibui amerat, quas supra memoravi- f'irg. 10. 
/En. 680. Ha?c memorans, anfmo nunc hue, nunc 
nucluat illuc. Adde eumd- 5. ibid. 641. et 743. 
Sic Ovid. 14. Met. 154. Talia conveium per iter 
memoraote Sibyiia etc. Rursus Virg. 6. &n. 123. 
quid Tbesea, magnum Quid memorem Alciden?e£ 
1. ibid. 12. Musa, mibi causas memora etc. Id. 4. 
G. 283. Prsetereo, atque aliis post me memoranda 
relinquo. Sic Ovid. 13. Met. 13. Nee memoranda 
tamen vobis mea facta, Pelasgl, Esse reor: vidi- 
slis. enlm. Id. 4. ibid. 685. nomen terrseque suum- 
que, Quantaque malernae fuerit flducla formae, Io- 
dicat: et, nondurn niemoratis omnibus, unda In- 
sonuit. Proper l. 2. I. 25. Rellaque resque tui me- 
morarem Cf&saris. Sil. II. 2. 3. Fabius, Tirynthia 
proles, Ter centum memorabat avos, quos turbine 
Martis Abstulit una dies. h. e. numerabaU Tac. 
Agric. 10. Britannia? populi multis scriptoribus 
mrmorati Horat. 2. Ep. 2. 117. vocabula rerum, 
Qu® priscis memoreta Catonibus atque Cethegis, 
usurpati, adoperali. et Sil. It. 12. 358. Inde 
Irbouso prius Gtajis memorata {Sardinia) cok)- 
nis- h. e. a Grxcis appellata. — 6) Cum Ablativo 
el pnepos. de. Cic. 2. Fin. 5. 15. Heraclitus, co- 
gnomento qui cKozstviq perhibetur, quia de natu- 
re nimis obsrure memoravit. h. e. disseruit. Sue- 
ton. Tib. 32. Pnctorem collaudavit, quod, honore 
inilo, consueludini-m anliquam retulisset de ma- 
joribus suis pro conlione memorandi.J r d- Oth. 10. 
Memorante quodam inter epulas de Cassii Bruti- 
que erito, coborruil. — c) Cum Infinite Plaut- 
True. i. 1. 65. Quern infestutn alque odrosum 
gibi esse, memorabat. Liv. 1. 7. Herculera in ea 
loca, (leryone inleremplo, boves mira specie abe- 
gisse niemurant, Ammian. 17. 4, Ratioues physi- 
cae memorant, mares nulloi ioveniri posse etc. 

— d) Sequente Relalivo. Sail. Cat. 7. Sed clvi- 
taj incredibile memoratu est, quantum brevi cre- 
veril. et ibid. extr. Memorare possem, quibus in 
locis meiumas hostium copies populus Romanus 
parva manu fuderit, quas urbes natura muoitas 
pugnando ceperit, nl ea res nos longiua ab ince- 

•pto trahcret. % 2. Slgnlflcat etiam memori»e 
mandare, inquil Paul. Diac. p. 124. 16. Mull. 

— Hinc Part. 



MEMOROR 

Memoratus, a, um (cujus exempla supra sub 
1. retulimus) adjective quoque usurpatur, unde 
Sup. Memoratissimus, et est memoria celebratus, 
memorabilia, celebre, memorabile. Gell. 8. 4. in 
lemmale. Herodotus scriptor bistorise memoratis- 
siruus. Id- 19. 8. Memoratissimus liber. Id. 10. 18. 
Artemisia sepulcrum illud memoratissimum. Id. 
15. 21. Memoralrcsirna ilia imago lalysi. 

Memorandum, a, um (cujus exempla supra sub 

1. retulimus) adjective quoque usurpatur, et est 
raemorabilis, memoria et laude dignus, celebran- 
dus, memoranda, memorabile. Virg. 10. JEn. 793. 
nee te, juvenis memorande, silebo. Ovid. 1. Trist. 
4. 1.0 mihi post ullos numqusm memorande so- 
dales. Plaut. Epid. 3, 3. 52. Pugnae memoranda? 
meae. Firg. 4. G. 283. Tempus et Arcadii memo- 
raada inventa magistri Pandere. Flar, 2. 8. Ther- 
mopylae, locus Laconum caede memorandus. Id. 4. 

2. ante med. Memorandum po3teris exitum dedit. 
Lucan. 3. 388. hoc memorandum contigit urbi. 
Sit. It.%. 36. juvat ire pencils Ad decus, et de- 
xtra memorandum condere nomen, Quale dedit 
numquam rebus Fortuna seeuodis. 

MEM6R0R, aris, artus sum, ari, dep. 1. (me- 
mor) recordari, reminisci, ricordarsi. — a) Cum 
Genitivo, Vulgat. interpr. Esther 15. 2. Memo- 
rare, inquit, dierum hurailitatis (use, quomodo nu- 
trita sis in manu mea. et Psalm. 70. 16. Domi- 
ne, memoTabor justitiffl taae soiius. et Eccli, 51. 
11. Memoratus sum misericordise" tuae, Domine, et 
operatioois turn, quse a sasculo sunt, — b) Cum 
Accusativo. Id. Eccli. 7. 40. In omnibus operibus 
tuis memorare novissima tua. et Baruch 4. 14. 
Veniaot confines Sioo, et memoreotur captivUatem 
filiorura et filiarum mearura. — c) Sequeote Re- 
lativo. Id. Psalm. 88. 48, Memorare, quae mea 
substantia. 

MEMPHlTES lapis est idem ac tephria, qui nunc 
serpentina bigio (V. Corsi, Delle pietre antiche 
p. 209.) vocatur. Plin. 36. Hist, nat.l. 11. (56). 
Qontra serpeotea autem a quibusdam pracipue lau- 
datur ex lis, quern tephriam appellant a colore 
cineris. Vocatur et Memphites a loco, gemraaotis 
naturae. — Ceterum V. ONOM. 

MEN A, as, f. I. V. MOENA in LEXICO; ct dc 
nom. propr. V, ONOM. 

MENiEUS, i, m. pijvaioc. V. MANACHUS. 

MENCEPS, mente captus. Agnoscitur a Pri- 
scian. 5. p. 668v Putsch. 

MENDA, 3B, f. 1. idem quod raendum, difetto, 
macchia, magagna: sed dicitur s<epe de vitio et 
defectu corporis, et pratsertim de eo, quod sine 
morbo est, ut macula in cute, verruca, brachium 
aut crus altero brevius, oculi aut oris disiortio, 
lurpis color, enormia statura, et hujusi.iydi alia, 
quae Ovid. 2 Art. am. 657. et teqq- et 3. ibid. 
263. enumeral. 

I.) Ptoprie. Ovid. 1. Amor. 5. 18. In toto nus- 
quam corpore menda fuit. et 1. Art. am. 249. No- 
de latent mend*, et 2. ibid. 653. Eximit ipsa dies 
omnes e corpore meudas. et i, ibid. 261. R3ra la- 
men mendo facies caret: occule meudas, Quamque 
potes, vitium corporis abde tui. 

II.) Translate usurpatur de mendo in libris, 
errors. Sueton. Aug. 87. Ne quia mendam magis, 
qnam consuetudmem putet. Geli. 1. 7. Videbatur 
compluribus, in extremo verbo menda esse, el 20. 
6. extr. In plures libros mendae istlus indoles 
manavit. 

MENDACIlOquIUM, ti, n. 2. (mendaciloquus) 
mendacium, vanutn et mendax eloquium . G loss. 
Philox. Mendaciloquium, ^euSo^oyJa. 

MENDACILOQUUS, a, um, adject, (mendacium 
et loquor). Comp. Mendaciloquior . — Mendacilo- 
quus est qui loquitur mendacium, bugiardo, <\>eu- 
ooVJys;. — Adjective. Piaut. Trin. 1. 2. 163. Ni- 
hil est profecto siultius, neque stolidius, neque 
mendaciloquius, neque argutum magis. — Substan- 
tivorum more Terlull. advers. Psych. 2. Meo- 
daciloquorum doctrine. 

MENDACIOLUM. r. MHNDACIUNCCLUM. 

ME.NDAClTAS, acts, f. 3. (mendax) mendacium, 
rel mentiendi consuetudo. Terlull. Prcescript- 31. 

MENDAClTER, adverb, (mendax). Sup. Men- 
dacitsime. — Mendaciter est cum meadacio, fal- 
io, bugUirdamente, falsamente, iyc'j£w{. Solin. 1. 
pott med. Nihil de se antiquitas mendaciter prae- 

Toai. III. 



— 217 — 

dicavit. Arndb. 5. 15. Historia mendaciter compo- 
sita. Id. 1. 56. Sed conscriptores nostri mendaci- 
ter ista prorapserunt. Augustin. 1 . Mor. Eccl. 
17. Mendacissime dicere. Adde eumd. ad Hiero- 
nym. Ep. 9. et 1. advers. Jul. 104. 

MENDACIUM, li, n. 2. (mendax) (aisitas dicti, 
orationis vaaitas, t^suSo; (It. menzogna, bugia; 
Fr. rmjusonge, menterie, imposture, chose fausse, 
faussete, fiction; Hisp. embuste, mentira, false- 
dad, ficcion; Germ. d. Luge, abtichtliche Un- 
wahrheit; Angl. a lie. untruth, falsehood). 

I.) Proprie. Plaut. Bacch. 4, 9. 33. Dicere ali- 
cui mendacium de re aliqua. Id- Merc. 1. 2. 96. 
proloqui. Id. Pseud. 4. 1. 33. Mera mendacia 
Tundere. Id. Mil. glor. 4. 1 . 20. Cave mendacium. 
guardati dal dir bugia. Cic. Cluent. 26. 72. 
Qui esset totus et fraude et niendscio factus. Id, 
Mur. 30. 96. Improbi homiois est meadacio fal- 
lere. A'epos Alt- 15. Mendacium neque dicebat, 
oeque pati potefat. Petron. Satyr. 82. Trepida- 
tione, mendacium prodere. Cass. 1- B. C. II. Men- 
dacii religione obstrictus. Ovid. 2. Fast. 261. Cul- 
pa addere mendacia. Quintil. 5. 4. 1. Aliis pa- 
Jientia {tormentorum) facile mendacium facit, aliis 
infirmita5 necessarium. fa dire. Plin. 8. Hist. nat. 
22. 34. (82). Tinpudeos mendacium. Adde Ovid. 
Her oid. 5. 55. et 3. Amor. 6. 17.; Sueton, Cal. 
8., T'itell. 17. et Oth. 10-> et Stat. 4. Silv. 6. 43. 
Similiter Ovid. 6. Fast. 253. vaieant mendacia va- 
tum. finzioni, fole. Sic Id. 4. ibid. 31 i. Conscia 
mens recti farm* mendacia risit. paullo ante dixe- 
rat. Casta quidero, sed nun et credits: rumor ini- 
quus Lseserat, et falsi criminis acta rea est. — 
Particula testaraenti apud Paul. Big. 34. 2. 36. 
Titiae meae, cum qua sine meadacio vixi etc. h. e. 
sincere, sine simulatione et querela. 

II.) Translate est deceptio seu falsa imitatto, 
inganno, illusione. Poeta apud Sueton. Aug. 70. 
Impia dum Phcebi Ceesar mendacia ludlt. h. e. 
Phcebum imitatur, Ammian. 2y. 2. Egregium ii- 
lud par consuium, Eusebium et Hypatiuro gcrma- 
nos fratres * et consuluisse et agitasse quaadam 
super imperio (Heliodorus falso) detulit: addens 
itineri ad mejidacium Qcte constructo, quod Euse- 
bio etium principalis indumenta parata sint. — Sic 
de rebus inanimis, seu de coloribus. Plin. 37. Hist. 
nat. 8. 33. (112). de callaide gemma. Neque est 
imitabiiior alia meudacio vilri. Id. 35. ibid. 6. 
29. (48). Viride Appianura vocatur, et chrysoool- 
lam mentitur : ceu parum multa sint mendacia 
ejus. h. e. parum multi sint colores, qui chryso- 
coliam falso imitantur. Sillig. ceu parum multa di- 
cta sint mendacia ejus. 

Homonym. Mentiri et mendacium dicere in- 
terdum ita dilTerunt, ut mentiri dicatur, qui non 
ipse fatlilur, sed alterum fallere conatur: menda- 
cium dicere, qui se credit verum dicere, atque 
adco ipse faltitur. Haec ifigidius apud Gell. 11. 
11. et .Yon. p. 411. 15. Merc, ubi addit: Vir 
bonus pra?stare debet, ne mentiatur: pruJens, 
ne mendacium d i c a t . 

MENDAClUNCULUM, I, n. 2. deminut. a men- 
d.icium, parvum mendacium, bugietta. Cic. 2. Orat. 
59. 211. Quod lamen est mendaciunculia a^per- 
gendum . Alii leg. mendaciolis. 

MENDAX, Scis, adject, (rnentior). Comp. Men- 
dacior ct Sup. ^feriiiacissifnus I. — Mendax est 
qui mendacium dicit, i^wrrrj? (It. mendace, bu- 
giardo, menzognervii ^ r> menteur; Hisp. menti- 
roso, embus tero; Germ, lugenhafl, subst. d. Zu- 
gner; At.gl. tying, deceitful, fake, untrue). 

I.) Proprie de hominibus. ■ — • a) Absolute. 
Plaut. Hud. 3. 4. 48. Ni offerumentas ha be bis 
plures in ter^o tuo, quaro ulla navis longa clavos, 
turn ego ero mendacissimus. Cic. 2. Divinat. 71. 
146. Quurn mendaci bommi, ne verum quidem di- 
centi, credere soleamus. Id. 2. leg. Agr. 35. 05. 
Carlhaginicnses frauduleuti et mendoces. floral. 2. 
Ep. 1. 112. Invcnior Parthis mendax tor. f'irg. 2. 
.En. 80. Vanus et mendax. — b) Cum addiia per- 
sona, in quam quis est mendax. Piaut. Pren. 1. 

2. 188. Mendacem esse adversum aliquem. florat. 

3. Od. 11. 34. in aliquem. Ovid. Heroid. 2. 11. 
alicui. — c) Cum addita re, in qua quis est men- 
dax. Plaut. Pets. 5. 77. Mendateui esse in re ali- 
qua. Et cum Genitivo Id- A sin. 5. 2- 4. Neque 
divini, neque mi humani posthac quicquara accre- 



MENDIGOR 

duas, si hujus me esse mendacem inveneris. — 
d) Mendacem memorem esse oportet, proverb, apud 
Ouintil. 4. 2. 91. quia solent excidere, qua fal- 
sa sunt. 

II.) Translate de inanimis. Cic. 2. Divinat 62. 
127. Quid inscitius est, quam mentes mortalium 
falsis et mendacibus visis concitare? fforat.3. Od. 
1. 30. Non verberatst grandine vineae Fundusque 
mendax. h. e. qui quos polliceri videbatur, fructus 
non dedit. Adde Petron. Satyr. 117. Rursus He- 
rat. Epod. 17. 38. Paratus expiare, seu poposcer's 
Cebtum juvencos, sive mendaci lyra Voles sonari. 
h. e. lyra, qua? olim mendax fuit te diffamando, 
jam tuas laudes cantabit. Ovid. 3. Trist. 1. 38. Et 
speculum mendax esse quercre tuum. Propert. 2. 
19. 67. Mendaces iudunl ilatus in amore secuodo. 
Tibull. 3. 4. 12. Mendaci somno credere. Seneca 
Agam. 558. Est bumilis uoda, scrupcis mendax 
vadis. — Est etiam falsus, vanus, vano, falso. Ho- 
rat. t. Ep. 16. 39. Falsus honor juvat, et men- 
dax infamia terret. Ovid. 1. Art. am. 431. men- 
daci damno mcestissima plorat. — Item simulatus, 
iictus. Tibull. 3. 6. 35. Nee bene mendaci risus 
componitur ore. Ovid. 10. Met. 151). percusso men- 
dacibus aere pennis. h. e. non suis, sed assumptis; 
loquitur enim de Jove in aquilam verso. 

MESDlCABL'LUM, i, n. 2. (mendico) qui men- 
dicat et ostiatim victum quaaritat, mendicanie, pi- 
tacco. Plaut. Aulul. 4. 8. 2. istos reges ceteros 
memorare nolo, hominum meodicabula. (Peccat 
hie Non. p. 138. 27. Merc, mendicalionem inter- 
pretando. Hasc Forcellinus- At Mercerus aliter 
omnino legit.) Apul. 9. Met. Cum crotalis et cym- 
balis circumforaneum mcndicabulum producor ad 
fiam. Id- Apolog. et Florid, n. 9. vocat fnendioi- 
bula palliata veteres philosophos Diogenem, An- 
tisthenem,et hujusmodi, qui, ut divitiarum sc con- 
temptores ostenderent, pera et bacnlo omnem mam 
supetlectilem definiebant. 

MENDlCABUNDUS, a, um, adject, (mendico) 
mendicans. Augustin. Ep. 140. Mendicabunda pre- 
ce stipe m rogare. 

MENDlCATlO, onis, f. 3. (mendico) actus men- 
dicandi, mendicagione, dmxiiT,ai$. Seneca Ep. 101. 
ad fin. Freda vit:e mendicalio. 

MENDICATUS, a, um. V. MENDICO. 

MFADICE, adverb, (mendicus). Comp. Mendi- 
cius. — Mendice est mendieorum more, povera- 
mente, mendicamente. Senec. Ep. 33. circa med. 
Non tarn mendice tecum agam, sed plena manu. 
Tertull. Pod. o. sub fin. Ne mendicius patre cra- 
narct. 

MENDlCiMONffJM, li, n. 2. (mendico) inopia, 
mendicita, TCTw^eia. Laberius apud Son. p. I4u. 
31. Merc, et apud Gell. 16. 7. 

MENDlClTAS, Slis, f. 3. (mendicus) inopia, 
rtTu-^eia (It. ^»end»ctia; Fr. mendicite, dernier e 
misere; Hisp. mendicidad, mendiguez ; Germ. d. 
Bettelarmuth , Durftigkeit , Bettehlab ; Angl. 
beggary, mendicity). Plaut. find. 2. 6. 30. 
Mendicitatem mihi obtulisti opera tua, dum tuis 
auscidto magnidids tnandaciig. Id. Men. 2. 3. 21. 
Detrudere aliquem ad mendicitatem. Cic. Hose. 
Am. 31. 86. Hunc in summa meodicitate esse. Id. 
5. Fin. 11. 32. Quurn et mendicitatem mulii per 
petiantur, ut vivant. Id. Vatin. 9. 23. Qui in eo 
magistratu non modo emerseris ex meodicitate, sed 
etiam divitiis nos jam tuis terreas. Petron. Satyr. 
125. Paupertatem nova meodicitate revocare. 
MEND1CIUM. y. MENDICLM., 
MENDICO, as, avi, atum, are, a. et n. 1. el 
MKNDICOR, aris, atus sum, ari, dep. 1. (mendi- 
cus). Par t. Mendicans sub a.; Mendicatus sub 6. 
— Mendicare est victum ostiatim quceritare, incu- 
T3w, TtTtrt^iu'w »,It. mencicare, pitoccare ; Fr. men- 
dier, demander laumane; Hisp. mendigar, quitone- 
ar, pordiosear, gallofeur ; Germ, betteln qehen, btt- 
teln; Angl.ro beg, ask alms). Occurrit — a) h'cu- 
tr or ii m more. Plaut. Capt. 2. 2. 73. M end icau tern 
vivere. Juvenal. 4. 117. Dignus Aricinos qui mendi- 
caret ad axes. Id. 6. 542. A:canain Judaea tremens 
mendicat in aurem. — Etiam de meretrice slipem 
a convenientibus rogante usurpatur. Seneca 1. 
Controv. 2. circa med. Ego lllam dico proslilisse; 
ilia se dicit, etiam mendiraise. — Et Deponent. 
forma. Plaut. Capt. prol. 13. Quando histiionem 
cogls meudicarier. Adde ejusd. fragin. apud Son, 

28 



MENDICULA 



p. 138. 29. Merc. — b) Active. Urbane Plaut. 
Amph. 4. 2. 12. Prodigum te fuisse oportet olim in 
adoltscentis, quia senecta ante a me mendicas ma- 
lum. Apul. de Mag. Animus evarltia egeous, sem- 
per aliquid, ante parta ut augeal, roeudicobit. h.e. 
misere anquiret. Ceterum Ovid. 5. Trist. 8. 13. VI- 
1/a qui quondam m'ueris alimenta negarat, Nunc 
menuicato pascitur Ipse cibo. Juvenal. 10. 277. 
Mendicatus panis. 

MENDlCULA, «,f. I. (deminut. a mendica, sub- 
audi veslis) vesiimenti genus, mendicorum pro- 
prii. Plaut. £pid. 2. 2. 39. Quid em induta? an 
regillam induculam, an mendiculam? Hie facetus 
comicus jocum captavit in bit vocibus. Nam ad re- 
gum el mendicorum conlrarism sortem alludens, 
quum regillam nominasiet, subjecit mendiculam. 

MENDlCtJLUS, i, m. 2. deminut. a mendicus. 
Cic. 2. Cat. 3. 5. Colleclum (txercilum) ex senibus 
desperalie, ei agresti luxuria, es rusticis mendicu- 
lis. Orelliut legit ex rusticit decoctoribus : alii ve- 
to aliter. 

MENDICUM (o2. mendicium) velum, quod in 
prora ponitur. Paul. Piac.p. 124. 18. Mull. 

MENDiCUS, a, urn, adject. Comp. Mendicior et 
Sup. Mendicitsimut I. — Mendicus (quod, ratioae 
habits elymi, cl. Furlanetto videbelur esse a men- 
da, quatenus beec defectum signifies!) est pauper, 
egenus, et viclum oslialim qua»ritans, tttw^o; (It. 
povero, mendico, pitocco; Fr. mendiant, tret-pan- 
vre, reduit a la dernier e misere, Hisp. mendican- 
le, mendigo, pordosiero, qui'on, gallofero; Germ. 
betlelarm, armselig, dtir/ti.q; Arjgl. poor, beggar- 
like, beggarly, mean, pitiful, a beggar). 

1.) Proprie occurrit — a) Adjective. Plaut. 
Slick. 1. 2. 75. tv. Voane ego paliar cum mendicit 
Dupias, me vivo, vim? pi. Placet ilk meus mibi 
mendicus: suus rex regina; placet. Cic. Mur. 29. 61. 
Solos sapientes esse, si distortissimi sint, forroo- 
50$-, si mendicissiral, dlvitea. Id. b. Fin. 28. 84. 
Pauperias si malum est, mendicus esse beatus ne- 
mo potest. Tertull. de Anim. 33.; et Ambros. 
Serm. 8i. Mendicior homo. Apul. 1. Met. Habit u 
meodico semper incedit. Martial. 14. 81. Mendica 
prandia. — Aliquando io malam partem tumilur 
pro eo, qui frauduleolcr slipem qursritat, birba , 
birbanle. Ter. Andr. 4. 5, 20. Clarailent me syco- 
phantam, bereditaies persequi, mendicum. — o) 
Absolute, subsiantivorum more. Plaut. Bacch. 3. 
4. 16. Mendicum malim mendicaodo viucere, quam 
etc. Cic. 8. Phil. 3. 9. Viderunt enim, ex mendlcis 
fieri repente diviles. Adde Horat. 1. Sat. 2. 2. 

II.) Translate. Cic. 3. Oral. 24. 92. Instrumen- 
tum autem hoc forense, litigiosum, acre, tracturo 
ex vulgi opinionibus, exiguum sane atque mendi- 
cum est. 

MENDICUS, i, m. 2. absolute, lubsiamivorum 
more. V . voc. prssced. 1. b. 

MENDO, as, are, a. 1. (mendum) pro mendosum 
facere, corrumpere, corrompere, guatlare, legilur 
apud Capell. 4. p. 135. Pellax (Diabetica) soritas 
quumque seosim congeris, Formasve mendas, com- 
probai quas Veritas- b. e., ul Hoppius inierpreta- 
tur: Tu, o Dialectic*, dum sopbistarum more cavil- 
laris, eas formas, quee veritati consenlaneae sunt, 
•adulleras cl dctorques. 

MENDOSE, adverb, (mendosus). Sup. Mendosis- 
time i_ — Meodose esl cum mendis, con difetti, 
con macchie; aed occurrit translate lantum, et 
•f i. Est cum erroribus,scorrelfa?nenfe, i^yuxprv- 
/isvw?. Cic. 3. ad Q. fr. 5. extr. Libri mendose el 
acribuntur et veoeunl. Id. 1. Invent. 6. 8. Ejus 
ere, quam edidit, mibi mendosissime scripts vide- 
tar. % 2. lime latiori seosu esl male, perperam, 
malamente. Pen. 5. 85. inendose colligis, inquil. 
Lucret. 4. 505. Reddere mendo.<>e causas. et ibid. 
515. ul in fabrica, si prava esl regula prima Norma- 
que si rallax reclis regionibus exit. - Omnia men- 
dose fieri - necesse esl etc. Boral. 2. Sat. 4. 24. 
Aufidtus forti miscebol meUa I'alcrno: Mendose; 
quoniem vncuis committere venis Nil nisi Icoe 

MEND6slTAS, aiis,f. 3. (mendosus) idem fere 
ac mendum. Auguttin. Ep. 71. (al. 10.) n. 5. Coa- 
ctus est bomo velut mendositaiein corrigere. Adde 
1. Betract. 1. 

MENDOSUM, adverb. V . voc. seq. in flo. 

MENDOSUS, a, urn, adject, emends). Comp. 



— 218 — 

jtfendoiior IL 2. — Mendosus est plenus mendis, 
seu corporis Vitus laborans (T. MEN DA), difettoto 
nel corpo. 

I.) Proprie. Ovid. 2. Met. 399. Mendosa et deie- 
rior facies. 

II.) Translate, f.l. Speciatim de libris et ope- 
ribus est erroribus plenus, $corretto } pieno di er- 
rori, iikr,Mitkr,z. Plin. 10. Ep. 75. tub fin. Exem- 
plar teslametui, quamqaam mendosum, misi libi. 
Gell. 28. 9. Nihil mendosum, sed recte atque inie- 
gre scriptum. *^ 2. Item qui menda scribeodo facit. 
Cic 4. V err. 77- 18B. Cur servus socieiatis, qui ta- 
bulas confecit, semper in Verrutii nomine mendo- 
sus esset. ^ 3. Geaeratim de abstractis et de mo- 
rlbus est vitiosus, corruptus, depravatus, difettoto. 
Cic. 2. Oral. 19. 83. Id quo et deesse aliquam par- 
tem et superare mendosum esl. Id. Brut. 16. 62. 
His laudalioQibus bisloria remm nostrarum est fa- 
cta mendosior. s'e alquanlo guattala. Viiruv. 4. 
3. Meodosee et inconveoieQles symmetria;. Horat- 
t. Sat. 6. 65. Atqui si vitils mediocribus ac mea 
paucis MeDdosa est natura, alioqutn recta, velut si 
Kgregio insparsos reprendas corpore naevos etc. 
Ovid. 2. Amor. 4. 1. Non ego mendosos ausim de- 
fendere mores. % 4. Est etiam mendax. Apul. 

9. Met. Sed mendoso risu cavillanles. ~ Hinc 
Mendosum pro mendose, adverbii more. Pers. 5. 

106. Ne qua subaeralo mendosum ti&niat euro, dia 
catlivo stiOno. 

MENDUM, i, n. 2. {V. et aliam formam MENDA 
loco suo) est corporis vitium, difello, macchia. 

I.) Proprie. Ovid. 3. Art. am. 261. Kara tamen 
mendo facies caret. 

II.) Translate. ^ 1. Speciatim est error, qui 
scvibeodo fit, err ore, ecorrezione, nxa^cua. Cic. 4. 
Verr. 42. 104. Quo d mendum isia liture correiit? 
Id. 13. Alt. 23. Librariorura menda lollere. Sic 
Id. 6. Fam. 7. tub init. Mendum scripturae litura 
tollilur. Adde eumd. 2. Att.1. ^ 2. Generation- 
Cic. 14. Alt. 22. sub fin. Itsque roe Idus Marliae 
non tarn coosolantur, qasm nntea: magnum enim 
mendum continent, un gran fallo. — Charis. 1. 
p. 55. Puttch. Mendum in mendacli signiflca- 
llone dicelur, menda in culpa operls, aut corpo- 
ris. Charisiut h. I. afflrmare videtur, mendum 
morati significatione usurpari. 

MENERVAUE, monere, prises vox. F. PROME- 
NERVAT. 

MENlANUM. V. M£NIANDH. 

MENES ab iEgypiiis nominatur berbs latyrioo, 
teste Apul. Herb. 15. 

mE.NION, li, n. 2. berba eadem ac menogenion. 
Apul. Herb. 64. 

MEMSj Idis, f. 3. lunula, deminut. 8 urivr,, luna. 
Videnlur aoliqui initio opens lunulim apposuisse, 
ul coronjm fins, inquil Turneb. I. 22. ^duers. c. 

10. Hinc Auton. Profess. 25. Quos legis a prima 
deduclos menide libri, Doctores patrias scito fuisse 
mere. h. e. a priBcipio libri. 

MEN NOMA. V. MEMNONIA. 

MENOGENION, li, o. 2. herbs tadem ac pseo- 
qU, lunaticis ulilis: e6l a u.tJvt, luna et jivttov 
mentum. Apul. Herb. 64. 

MENS, mentis., f. 3- Olim mentis diiere in recto 
casu aingutari. Ennius spud Priscian. 7. p. 764. 
Putsch. Terra corpus esl, at mentis ignis est. Id. 
apud Farron. 5. L. L. 59. Mull. Est de sole sutn- 
ptus ignis, isque totus mentis esl. — Menti in 
Ablal. Cic. Plane. 33. 80. Merilam diis immortali- 
bug graliam tnemori menli persolvunt. lia legit 
Priscian. loc. cil.; alii mente. — Ratiooe habila 
elymi, conjunaenda e6t vox cum v. rrKmini, at> 
etymo men, el cum Gr. uiws, quod apud Hesych- 
est eliam voi;, y'-X 1 !* ~ Men * generatim est aniroi 
sensus, ratio sentieodi et cogitandi, ingenium, ani- 
mus (it. aenlimento, maniera di sentire e di pen- 
tare, cuore, animo; Fr. sens, maniere de sentir 
et de penser, caracl'ere, cceur, naturel, esprit, 
ame; llisp. senh'do, senlimserilo, modo de tentir 
y pensar, caracter , natural, corazon, alma; 
Germ. d. Sinn, d. Sinnesart, Denkart, d. Gzrin- 
nuno, d. GemutJi, Herz, d. Seele; Angl. sense, 
judgment, nature, disposition, spirit, mind). 

I.) Proprie mens esl, ut diiimus, inimi wnsus, 
ratio senliendi el cogiiandi, ingeotum, animus. — 
Aliqu&noo mens animi dicilur. Plaut. Epid- 4.1. 
4. Paupertas, pa?or territat mentem animi. Id. 



MENS 

Cist. 2. 1. 6, DitTeror, distrahor, dtripior: it* nubi- 
Iarn mentem animi habeo: ubi sum, ibi non sum: 
ubi non sum, ibi est animus. Ita mibi omnia inge- 
nia sunt: quod lubet, non lubel Jam id continue 
Lucret. 4. 758. quum somnus membra profudit, 
Mens animi visilat. Adde eumd. 3. 616. et 5. 150. 
Sic Id. 6. 1183. ^erturbaia animi mens in ma?rore 
metuque. Calull. 65. 3. Nee potis esl dulces Muss- 
rum eipromere fetus Mens animi. — Animus et 
ment eadem fcrme ratione occurrunt apud Can. 3. 
B. G- 19. in fin. Ul ad bells suscipienda Gallorum 
alarer et promplus est animus, sic mollis ac minime 
resislens ad calamiiates perferendas mens eorum est. 
— Ceterum Cic. 4. Tusc. 24. 54. Est ipitur 
aliquid, quod perturbata mens melius possit facere, 
quam conslans? Id. 1. Cat. 7. 17. Tu, quum coo- 
scientia scelerum lucrum aaooscas odium omnium 
justum et jam tibi diu debitum, dubilas, quorum 
mentes gensusque vulueras, eorum adspeclum prae- 
sentiamque vitare? Id. 1 Verr. 14. 35. O di! im- 
mortales! Quid interest inter meotes bominum et 
co^ilatiooes- <7uan.r0 e diuerso negli uomini it 
modo di sentire e pensare' et Sueton. Cal. 59. 
Nam ueque ca?de (Caligula) vulgata slatim credi- 
tum est. Fuilque suspicio, ab ipso Oajo famam cas- 
dis giroulatsm et emissam: ut eo paclo erga ?e ho- 
minum mentes deprebenderet. t>er conoscere come 
di tt la sentissero. et f'irg- 2. /En. 170. fracl* vi- 
res, aversa dea» mens, ii seniimento delta dea di- 
venne avverso. Plin. Paneg. 3. 5. Mens jusli tenax. 
Lucan. 3. 303. Def.ertere duram mentem. — Hinc 
ilia Ovid. 8. Met. 633. pauperiaiemque fatendo Ef- 
fecere levem, nee iniqua mente ferendam. Cf. Ho- 
rat. 1. Sut. 9. 20. Demltto auriculas, ut iniqua; 
mentis asellus, Ouum gravius dorso subit onus. 
Rurs'is Ovid. 13. Mel. 213. Consolor socios, ut 
longi tasriia belli Mente feraot placidri. et 3. Amor- 
572. Hie fera compos) la vulnera mente ferat. — 
Liv. 37. 45. Animus, qui nostrae mentis sunt, eos- 
dera in omni fortuus gessimus gerimusque. senti- 
menti che sono a noi naturali, proprii delta no- 
stra natura, namque mens, ul diiimus, est etiam 
ingenium, natura, ul apud Ter. Andr. 1. 1. 137. 
Mala mens, malus animus, h. e. qui pravse naluras 
est, ooq potest non esse simu! male animatus et 
paratus ad noceoduru. Tibuli. 3. 4. 63. Sed fleet i 
polerit tfemina): mens esl mulabilis illi. — Hinc 
bona mens esl sana, recta el jus'a, perfeclus ralio 
nis uaus, buon giudizio, seu bona valetudo animi. 
Seneca Ep. to. Votorutn tuorum veterum licet 
diis gratiom facias: alia de integro suscipe: roga 
bonam mentem, booam valeludinera animi, d^inde 
corporis. Quinlil. 12. 1- 42. Si nocentes mutari to 
bonam mentem aliquo modo possinl. Pert. 2. 8. 
Mens booa, fama, fiaes, hsec clare Cpeiunfur), et ut 
audiat bnspes. Add?. Ovid. 1. Amor. 2. 31.; et Pe- 
tron. Satyr. 84. Similiter mens integra apud Ho- 
rat. I. Od. SI. 17. Frui paratis et valid e mibi, La- 
toe, done s, at, precor, integra Cum mente. — Con- 
tra mens mala esl insania. demeDtia, mala animi 
valeludo. Tibuli. 2. 5. 103. Nam ferus ille sua; plo- 
rabit sobrius idem: Et se jurabit mente fuisse mala. 
Seneca 3. Benef. 27. Quum malam mentem ha- 
buisse se pridie jurasset. Hinc collige, malam men- 
tem habuiste, fuisse formulam, qua utebantur ve- 
aiam petentes illatse injuria*. 

II.) Translate. ^ 1. Sapissime mens est prin- 
ceps anjini ficultas, pars animi potior et sublimior, 
ralio, iolelligeotiB, qua res etiam ab omni materia 
abstractas contemplamur el percipirnus , mente, 
»oC;. Cic. 3. Tusc. 5. 11. Mens, cui reanum totius 
animi a natuia tributum esl. Id. 5. Fin. 12. 34. 
Animus ita est conslilutus, ut et sensibus inslructus 
sit, et hsbeal priesUniiam mentis, in qua est mira- 
bilis qutedam vis rationis et cognilionis et acientias 
\irtutumque omnium. Id. JffiLZ\ .84. Quasi noslrsm 
ipsaui mentem, qua sapimus, qua providemus, qua 
base ipsa agiujus ac dicimus, videre, aut piaoe qualis. 
aul ubi til, sentire possimus. Secundum Forcellmum 
hoc loco mens de ipso animo dirilur. — Hinc rum 
ratione jun^itur apud Cic. 1. ftal. D. 2. 4. Deo- 
rum mente atque ralione, omnem mundum admini- 
strari et regi. — Item cum ammo juogilor apud 
Cic. Senect. 11. 36. Nee corpori soli mbvenien- 
dum est , sed menti atque aniruo multo roagts. 
Horat. \. Ep. 14. 8. tamen istuc mens animusque 
f ert. Stat. 2. SUv- 1. 103. et te in in fecerat illi 



MEMSA 

.Mens animusque patrem. Virg. 6. J£n. 11. raa- 
gaam cui mentem animumque Delius inspirat vales. 
Cr. et lorum Plaut. Trin. 2. 4. 53. infra in bac ipsa 
paragr. allatum. — In bis et simiiibus interdum 
ad discrimen respiciunt auetores: interdum utrum- 
que pro eodem ac?ipiunt atque ev 5ia tiwtv eipri- 
munt. V. ENDIADYS. — Ceterum Cic. Dom. 40. 
105. Pcena omnis oculorura ad crecitatem mentis 
est con versa. Id. Orat. 29. 1CI. Eloquentia ipsa, 
quam nullis, nisi mentis oculis, videre possumus. 
Cf. Ovid. 2. 'Pont- 4. 8. Et videor vultus mente vi- 
dere tuos. Adde Catull. 62. 46. Bursus Cic. ?.. 
Nat. D. 17. 45. Mentis acies. Cr. eumd. 1. 7'usc. 
33. 80. Multa, qua acuant mtntein, multa quae ob- 
tundent, ^uintil- 2. 4. 5. Alere icneras men'es. 
Ovid. 1- Art. am. 267. Quisqnis ubique viri, doci- 
les advertite mantes. Cic 1. Tusc. 16. 37. Mente 
complecti aiiquid. h. e. cogitatione. Sic Id. 3. Au(. 
D. 8. 21. Aiiquid mente coinprehendere. — Refer- 
tur et ad rectum raticnis usum, uode amenles et 
dementes, qui minus eo vaicnt. Plaut. Trin. 2. 4. 

53. Satin' tu sanus mentis, aut animi tui, qui con- 
ditiooem hanc repudies? sano di mente. sic Cic. 
Pis. 21. 50. Hie si mentis esset sua, ausus esset 
Mu'ere exercitum? se avesse il suo buon qiudizio. 
quod Id. diiit ibid. 20. 48., item Ovid. 8. Met. 35. ; 
et Curt. 3. 5 4. et 7. 6. 22. Si tuae mentis com- 
pos fuisses. Et propter emnhasin Curt. 6. 3. 16.; 
et Cels. 5. 26. n, 31. Mentis sua comoos. (De pos- 
sessivis meus, suus etc. propter emphasin additis 
cf. Cic. 3. Vetr. 12. 32., Cluent. 25. 68. et 15. 
Fam. 5.; Iav. 34. 2. et 5. 30.; et Ovid. 4. Pont. 
4. 26). Cic 4. Acad. (2. pr.) 17. 53. Captus men- 
te. mentecatto. Ovid. 2. Amor. 8. 10. mente ca- 
rere bona. Id. Nevoid. 15. 39. et 1. Art. am. 
405. Mentis inops. privo di senno. et 2. Trist. 
395- et eg en tern mentis Orestem. Sue ton. Aug. 
99. Aliens la mentis sigaum ostondece. Sic Plin. 
28. Hist. nat. 8. 27. (92). Mente alienari. Sueton. 
Aug. 48. Recto rem quoque solitus est appoaere 
state- parvis ac mente lapsis, donee adolesccrent, 
aut resipiscerent . (Cf. Cels. 4. 19. Mens labat.) 
Horat. 2. .Sat. 3. 209.; et Plin. 3C. Hist. r,at. 
21. 40. (152). Mens commota. pazza. Similiter 
Plin. 23. ibid. 1. 16. (23). Mente commotus. 
pazzo. Sueton. Aug. 99. Mentis deminulio. Plin. 
14. Hist, nat. 22. 28. (137). Vinum homines men- 
te mutat ac furorem gignit- At Sillig. rectius le- 
git: horn in is mentem mutat etc. Ovid. 9. Met. 409. 
Attonitusque rnalis, etsul mcntisque domusque- 
■f 2. Est etiam rnemoria, memorial ad rem Lw 
cret. 2. 870. I Hud in his obsignatum quoque ra- 
bus habere Convenit, et rnemort raandat'im mente 
tenere, Nil esse etc. Cic. Brut. 6!. 219. liuic mi- 
nime mirum "st citemplo dicenti solium efiluere 
mentem. Horat. 2. Ep. 1- 53. Naevius in manibus 
non est, et multibus heret Paene recens. h. e. Nae- 
vii exernplaria rara admodum sunt, et tamen mul- 
ti Romanorum ejus versus mtmores recitare pos- 
sum. — Hi tic venire in mentem saepissime oc- 
currit — Cum Momiualivo rei. Plaut. A sin. 3. 2. 
42. Altate! modo hercle in mentem venit. Iav. o. 

54. Equidem, fatebor vubis, etsi minus injuria: ve- 
strae, quam me;e calnmilaiis meminisse juvat, quum 
anessem, quotiescumque patria in mentem veni- 
re t, haec omnia occurrebint. Cic. 12. Alt. 37. 
Nuniquam t-a res tihi tarn belle in mentem venire 
potuisset. (>. Cic. Petit, cons. 14. 54. Il>ec mihi 
veoiebant in mentem de duabus ilils etc. — Cum 
Gen ili vo rei. Cic. Quinct. 2. 6. Non minus »;b- 
pe ei venit in iiienlem po.estatis, quam atquiiatis 
tu;e. Id. 7. Fam. 3. Sol«t mihi in mentem vni- 
re i ili us temporis. — Cum Inflnito. Cic. 4. Fam. 
10. Venit mihi in mentem subvereri iuter.iuus, ne 
etc. Id. 2. Divinat- 26. 57. Quid in mentem venit 
Callijtbeni dlc<'re, deos aallis si^num dedisse can- 
taodi, quum etc. — Sequentc Relalivo. Cic. 12. 
Alt. 36. Si quid in mentem veniet, quo modo 
earn effugere possimus, utemur. — Sequente part. 
ut. Cic. Fontej. 5. 9. I'onlejo non In Gallia pri- 
mum venisse in mentem, ut portorium vini in- 
stituerel, sed in Italia. - Poetice f'irg. 10. .En. 
824. Et mentem patriae subiit pietalis imago. •[ 3. 
Item cogitatio, consilium, scntcntia, propositum, 
atque adeo voluntas, pensiero, disegno, intenzio- 
ne, proposito, vok-nta. Cic. Mil. 31. 89. Cui pri- 
cam mentem injecil, ut vi irritare fortisstraum 



— 219 — 

vltutn auderet. qli mise in capo il pensiero di 
etc. Virq. 1. JEn. 680. Qua facere id possis, no- 
stram nunc accipe mentem. Sil. It. 11. 326. At tu 
securis concede penatibus, et me Linque me* men- 
ti. lasciami seguire il mio pensiero, patere me 
consilium meum perflcere. Petron. Satyr. 21. 
exir. In mente- est mihi dormire. ho intenzione, 
ho in animo. Sic Tertull. Habit mul. I. Et ad- 
ornari tibi in mente est! Cic. 1. Orat. 39. 180. 
Hac eura turn mente fuisse , qui testamentum 
fecisset, ut si fiiius non esset, Cutius esset heres. 
Id. 12. Fam. 14. Doiabeila classem eo mente com- 
paraTit, ut etc. If epos Pe'.op. 1. ad fin. Hac men- 
te amicis suis sammas potestates dederant. Adde 
eiimd- Con. 4. Et Id. Hann. 2. sub /In. Id jus- 
jurandum usque ad hanc diem servavi, ut nemini 
dubium esse debeat, quin reliquo lemnore eadein 
mente sim futurus. Quintil. 5. 10. 52. Bo- 
na vel mala mente facere aiiquid. Plancus a pud 
Cic. 10. Fam. 2. a med. Quae mens euro, aut quo- 
rum consilia a tanta gloria avocarint. Ovid. 3. 
Art. am. 713. Quid tibi mentis erat, quum sic 
male sana latere* I Stat. 4. Theb. 753. noa ferro 
meritas eiscindere Thebas Mens tulit. — Cum vo- 
luntate jungitur apud Cic Harusp. resp. 19. 41. 
Secutus est C. Gracchus: quo ingeniol quanta vi! 
quanta gravitate dicendi! ut dolerent boni omnes, 
non iila tanta oroamenta ad meliorem mentem 
volunlate>nque esse eonvf»rsa. Ceterum Ovid. 15. 
Met 136. Mentes deorum scrutari in fihris. il vo- 
ter e deqli dei. Sic Sil. It. 5. 60. mentesque deo- 
rum Explorant super eventu. et 1. 123. Ast ubi 
quaesitas artis de more vetustae Intravit mentes 
Superum, sic deinde profatur. Ovid. 1. Fast. 446. 
Dique putant mentes vos (aues) aperire suas. £iv. 
1. 58. Mentem peccare, non corpus; et, unde con- 
silium afuerit, culpam abesse. — Sic pro volun- 
tate propensa Vira. 1. Mn. 307. reaina quietum 
Accipit in Teucros animum mentemque benignam. 
Cf. Ovt'o*. 2. Met. 368. Qui tibi materno quamvis 
a sanguine junctus, Mente tamen, Phaeton, propior 
fuit. coW affetto. ^f 4. Item prudentia, consilium, 
solertia. Cic. Harusp. resp. 9. 19. Quis est tam 
vecors, qui ea, quae tanta mente fiunt, - casu 
fleri pulet? ^ 5. Item ea pars animi, in qua ira 
sedet: qu» el ipsa quaudoque animus dicitur. 
Horat. 1. Ep. 2. 59. qui non moderabitur irae, In- 
fectuni volet esse, dolor quod suaserit et mens. Sic 
Id. 1. Od. 16. 17.1raa Tbycsten eiitio gravi Stra- 
vere efc.Compesce mentem. h. e. tu irasci noii. 
% 6. item ea, in qua est vis, fortitudo et prae- 
sentia, animo, coragqio, scirito, ardire. r Av. 6. 
18. Vobis dent rncnlem oportet, ut p prohibeatis, 
sicut mih { dederunt, ut vos a barbaris bostibus 
defeuderem. Horat. 2. Ep. 2. 36. hortari enpit 
eumdern Verbis, quae limido iinoque pos^ent ad- 
dere mentem. Kodem sensu Val. It-jcc. 7. 215. 
Quaere malis nostris requiem mriitentque repone. 
f'irg, 12. .En. 609. Demittunt mentes. Cbi Ser- 
vitts: desperant: sicut centra, sperantes aiiquid 
erigunt mentes. Cf. eumd. f'irg. 3. d. 266. Sci- 
licet ante omnes furor est insianis equanim : 
Et mentem Venus ipsa dedit. ^ 7. Mens Ro- 
manis dea fuit et tempi o rulta. Ovid. 6. Fast. 
241. Moos quoque rumen ha bet: Monti delubra 
videnius Vota inetu belli, perfide P<«ne, tui. et 
mox. Spem mctus abstulcrat: quum Menli vota 
senatus Suscipit: et melior protinus ilia venit. 
Liv. 22. 10. extr. Menti aedem T. Octacilius prae- 
tor vovit. Adde eumd. 23. 31.; et Lactam. 1.20.; 
cf. Propert. 3. 22. 19.; el V. Interppr. ad Au- 
gust in. 7- Civ. D. 3. 

MENS \, ae, f. 1. De vocis oricine alii alia, et 
fere mmis subtilia omnes: sunt enim, qui hanc 
vocem cum v. eminere conjuncunt, ita ut tnensa 
sit quae eininet; Varro aulem ait 5. L. L. 118. 
Mull. Mensam escariam cillibam appellabant: ea 
erat quadraU, ut etiam nunc in castris est. - Po- 
slca rotunda facta, et, quod quae a nobis media, a 
Graens ft; ja, mesa dicta potest, nisi etiam, 
quod ponebant pleraque in cibo mensa, menu. 
Mine Charts. I. p. 43. Putsch. Mensam sine n 
littera dictam Varro ait, quod media poneretur-. 
Sed et mensam cum n posse dici idem Varro ait, 
quod et mensa (j3on>Tct) edulia in ea (esculenta) 
ponerentur. — Ceterum mensa est iostrumentum 
varia materia, b. e. ligoo, marraore etc., variaque 



MENSA 

forma, ut quadrata, rotunda, oblonga etc. constans, 
ad quod discumbimus cibttm capturi, quodque alUs 
usibus inservit, Tfaxre^a (It. tavola, mensa; Fr. 
table; Hisp. mesal tabla; Germ. d. Tisch, d. Tafel; 
Angl- a table). 

I.) Proprie. ^ 1. Saepissime occurrit de men- 
sa escaria, b. e. ad quam discumbimus cibum ca- 
pturi. Cic. 5. Tusc. 21. 61. Ad mensam etimia 
forma pueros jussit consistere. et ibid. 62. Ma- 
num in mensam porrigere. el ibid. Mensa con- 
quisilissimis epul's eistruebantur . Catull- 64. 
304. Largae multiplici constructs sunt dape men- 
sae. Vira. 1. /En. 710. Mensas onerare dapibus. 
et 3. ibid. 230. instruere. Plaut. Pers. 3. 1. 26. 
apponere alicui. Virg. 4. En. 603. da pes appone- 
re mensis. Ovid. 11. Met. 119. Mensam ponera 
alicui etstructam dapibus. Id. 4. Fast. 367. More- 
turn ponere in mensis alicujus. ei 2. ibid. 473. pi- 
sces imponere mensir. Plaut. Men. 1. 3. 29. cibos 
in mensam alicui apponere. Virg. 7. j£n. 134. 
vina reponere mensis. Id. 7. ibid. 176. considere. 
S'.at. 4. Silv. 2. 33. discumbere mensae. Plaut. 
P'eud. 1. 3. 62. Surgunt a mensa saturi, poti. Id. 
True. 2. 4. 14. auferre mensam. sparecchiare. et 
Cic. Pis- 27. 67. tollere.et Virg. 1. ,£n. 220. remo- 
vere. Plin. 33. Hist. niMl. 50. (141). Hoc argenti 
tota Carthago habuit, ilia terrarum aemula, quot 
mensarum postca apparatu victa! servizio da tavola. 
— De ratione discumbendi V. ACCUMBO I. — De 
luxu et pretiis citrearum mensarum multa Plin. 
13. Hist. nat. c. 15. — Apud et super mensam 
est in ipsa mensa, vel ad mensam, a mensa, a 
tavola. Flor. i. 2. a med.; Gell. 2. 22., 12- 8. et 
19. ; 7. et Curt. 7. 4. [line proverb, apud Plaut. 
Trin. 2. 4- 77. Verecuodari nerninem apud men- 
sam decet. ne a tavola, ne. a leito non bisogna 
aver rispetto. ^ 2. Quod ait Petron. Satyr. 34. 
Itaque jussit senei suam cuique mensam assignari : 
videtur menso significare parvam aliquam tabu- 
lam, vel laiicero, vel quid simile, singulis convivis 
appositum in mensa communi, ad reponendas da- 
pes, quae divisae iis distribuebantur. Ilinc ibid. 68. 
Quum secundas mensas Trimalchio jussisset afferri, 
sustulerunt servi omnes mensas, et alias attule- 
runt. Apud Virg. 3. En. 257. et 394. et 7. ibid. 
116. et 125. mensce sunt quadrae patulae e pane 
in ciustum derocto, quas super mensa positas ci- 
bis onerabaut: ipsas aotem, finita ccena, In simi- 
lem alium usum servabant. Majores enim, inquit 
Servius, has mensas habebant ia honorem deo- 
rum. ^ 3. Mensa vinaria, in qua vinum repo- 
nebatur in usum ccenae. Hsec erat rotunda, et ci- 
lybathum dicebatur. Alia fuit, quae vocabatur car- 
libulum, lapiJea, quadrata, oblonga, una columella. 
llxc, inquit Varro 5. L. L. 421. et 125. Mull., in 
sdibus ad cornpluvium apud multos me puero po- 
nebatur, et in ea et cum ea aeoea vasa. Fuit et 
l?rtia, urnarium dicta, quod urnas cum aqua po- 
sitas ioi habebant in culina. Id. ibid. 126. ^ ^« 
Mensa lanionia, in qua laoii carnes coocidunt. 
Sueton. Claud. 15. Proclamar.te quodam praeci- 
dendas falsario manus, carniScera statira ac.ciri cum 
maclvera mensaque lanionia flagitavit. ^ 5. Item 
argentarlorum, et rationum, in qua numerantur 
pecunia', rationes conflunt, banco: duplei vero 
fuit olim Romae pecuniae solvendae modus, prior 
de mensce scriptura, b. e. de mensa argentario- 
rum, quorum tabernas iu foro erant; alter ex ar- 
ea domoQue, b. e. ex area, quam quisque domi 
habebat. Donatus ad Ter. Adelph. 2. 4. 13. Tunc 
enim in foro et de mensae scriptura magis, quam 
et area domoqwe vel cista pecunia numerabatur. 
Horat. 2. Sat. 3. 1 48. mensam poni jubet, atque 
EfTundi sac cos numinorum, «ccdere plutes Ad 
numerandum. Cic. Place. 19. 44. Si praalor dedit, 
a quiestore numeravit: quaestor a mensa publica: 
mensa aut ex vectiRali, aut ex tribute Id. Pis. 36. 
88. Stipeodium miliiibus per omnes annos a ci- 
viiatibus, mensis palam propositis, oumeratura. 
5 '6. Denique habet mensa locum in sacris sive 
pro ara sumatur, sive pro repositorio vasorum 
sacrorum. Fesius p. 157.25. Mill. Mensae in aedi- 
bus sacris ararum vicem obtinebaot. Virg. 2- £n. 
764. mensaeque deorum, Crateresque auro solidi, 
etc. Petron. Satyr. 135. Mensam veterem posuit 
In medio altari, quam vivis implevit carbonibus. 
Plin. 25. Hist. nat. 9. 59. (105). Verbenaca Jo- 



MENSALIS 

vis mensa verritur. Paul Diac. p. 64. 11. Mull 
Curiales mensa, in quibus imrrvotabatur Junoni, 
quae Curls est appellata. Anclabres proprio nomi- 
ne ha sacra menses appellabautur, teste eorf. p. 
11. 11. et p. 77. 11. Mull. Fuerunt aureae, argen- 
tea, marmorea. De aureis V. Vol. Max. 1. 1. n. 
3. et 4. 1. n. 7. extern. De aliis Cic 3. fiat. D- 
34. 84. Idem mensas argenteas de omnibus delu- 
bris jussit auferri. Id. 6. Ferr. 59. 131. Iste men- 
sas Delphicas e marmore ex omnibus aedibus sa- 
cris Syracusis abstulit. 

II.) Translate. % 1. FigurS ducta a superior! 
paragr. 1., per synecdoehen mensa est ipsum coo- 
vivium et ipsi cibi. Plant. Mil glor. 1. 1. 51. 
Communicabo te semper mensa mea. ti ammette- 
rb alia mia lavola. Colum. 11. R. R. 1. 19. 
Mensa suae adbibere aiiquem. Tac. 13. Ann. 16. 
Parciore - mensa uli. Horat. 2. Od. 16. 14. men- 
sa tenuis. Id. Art. P. 198. brevis. Seneca Thyest. 
452. angusta. Martial 10. 47. Mensa sine arte. 
Plin. Paneg. 49. communis. Firg. 11. Mn- 718. 
plena. Sil. It. 11. 283. opima. Calull. 60. 3. 
pingues. Moral. 2. Sat. 4. 87. divites. Cic. 5. 
7\isc. 35. 100. Vita ilia beata, plena Italicarum 
Syracusiaromque mensarum. — De mensa milte- 
re alicui, b, e. de ipsa crena, awe zpa.Tzi'$ri~. Cic. 
5. All. 1. Cui tamen Quintus de mensa misit: 
ilia rejecit. — Prior, proxima mensa, prior, pro- 
ximus honor et Eestimatio in cibis et conviviis. 
Plin. 14. Hist. nat. 1. 3. (16). Ratieis uvis prior 
mensa erat. Id. 9. ibid. 17. 29. (63). Proxima 
est mensa jecori dumtaxat muslelarum. ~ Se- 
cunda mensa, fercula, quae ultimo loco inlernn- 
tur, i pospasli: pomis pracipue constans et nu- 
eibus et hujusmodi bellariis. Cels. 1. 2. ad fin. 
Secunda mensa bono stomacho nihil nocet, in 
imbecillo coacescit. Cic. 14. Ait. 6. et 21. Hac ad 
te 6cripsi, apposita secunda mensa. Virg. 8. JEn. 
283. mensa; grata secundae Dona ferunt. Nepos 
Agesil 8. Qui cum regis verbis, quae attulerant, 
dedissent, ille prater vitullna,et hujusmodi ge- 
nera obsonii, nihil accepit: unguents, coronas, 
secundamque mensam servis dispertiit. Vide Mar- 
tial 5. 79. ^ 2. Intcrdum mensa dicuntur ipsi 
ronviva,t convilati. Poeta apud Suelon. Aug. 70. 
Quum primum istorum conduxit mensa cboragum. 
^ 3. In catapultis et ballistis est pars plana et 
oblonga: de qua Fitruv. 10. 16. et Bald- in Lex. 
^ 4. Denique sumitur pro catasta, vel lapide, in 
quo prostabant servi venales. Apul 8. Met. Ser- 
vus collaticia slipe de mensa paratus. Id. de Mag. 
Jussisse duos pueros in foro de mensa emi. Pol- 
lux I. 7. c. 2. sect. 11. 'Ep' S Se dvafktivovceq ci 
SouAot mrrpaaxovTat, touto rcditE^av 'Aptcxopd- 
vr,? xoXac. Hue pertinet quod Cic. dicit Pis. 15. 
35. de lapide emptus. F. LAPIS. ^ 5. Etiam in 
sepulcralibus monumentis usurpatur pro sepulcro, 
seu lapide sepulcrali. Inscript. apud Gruter. 850. 

6. MIMC1AE RVF1NAE M1N1C1A DOMITIA SORORI PO' 
SVIT MENSAM CONTHA V0TVM. 

MENS AX IS, e, adject, ad mensam pertinens, da 
tavola. Fopisc. Tacit. 10. Argeolum mensale. Va- 
lerian. Aug. in epist. apud Fopisc. Aurelian. 
9. vinum. Z>tomed- 3. p. 475. Putsch. Scolius est 
cilharae (lege cantilena) species meusalis. F. SCO- 
LIUS. — Terminus mensalis a Gromaiicis dictus 
esse videlur, qui mensa figuram refert; idem et 
basis et intraametrum (quod Lex. addendum) di- 
citur. Auct. apud Goes. p. 249. et p. 343- 6. ed. 
Lachmann, Termini sunt majores, qui juxta flumi- 
na positi sunt; mensales vocantur: alii autem ba- 
ses eos dicunt, alii autem intraametra. 
MENSARlL'M, li, n. 2 F. voc. seq. in fin, 
MENSARlUS, a, urn, adject, (mensa) ad men- 
sam pertinens, qua ad pecuniam refertur: V. 
MENSA I. 5. J 1. Generatim mensarius est 
idem atque argentarlus: etenim Sueton. Aug. 4. 
proavum Augusti menearium appellat, quem paul- 
lo ante nummularium dixerat Sic Paul Diac. 
p. 124. 17. Mull. Mensa rii nummular!!. ^ 2. 
Speciatim viri mensarii magistraius fuit custodia 
dcputalus pecuniae publica sub quasloribus. Liv. 

7. 21. Quinqueviris creatis, quos mensarios ah 
dispensalione pecuniae appellarunt. Id. 23. 21. Ro- 
mas propter penuriam argenti triumviri mensarii 
rogatione Minucii tribuni plebis facti. el 26. 36. 
Omne aurum, argentum, as sigDatum ad triutnvi- 



— 220 — 

ros mensarios deferamus. i pubblici cassieri. — 
lidem non modo Roma, sed in provinciis erant, 
nam de Temnitarum urbe Asiatica hac babel Cic. 
Place- 19. 44. Civitas, in qua nummus coramove- 
ri nullus potest sine quinque pratoribus, tribus 
quasloribus, quatuor mensariis, qui apud iflos a 
populo creantur. Di (Tenia L ah argf-ntariis. qui ma- 
gistratus non erant, et pecuniam solum privatam 
tractabant. F. TRIUMVIRI. Adde Capitolin. An- 
ton. Phil 9. — Hinc 

Mensarium, ii, a. 2. absolute, substantivorum 
more. Priscian. 2. p. 590. Putsch. Collarium, 
quod in collo est: plantarium, quod in ptanta: 
mensarium, quod in mensa est. 

MENSATIM, adverb, per mensas Juvenc. 3. 214, 
Et cuncta curat mensatim tradere plebi- 

MENSlO, onis, f. 3. (metior) mensura. actus 
metiendi, misura, uixpw.z. Cic. Oral 53. 177. 
Naturalem quamdam in se conlinet vocum omnium 
mensionern animus aurium nuncio. 

MENSIS, is, m. 3. Ovid. 8. Met. 500. mensum 
dixit pro mensium ilio carmine: Et quos sustinui 
bis mensum quinque labores. Addc 5. Fast. 187. 
et 424. ; Senec. Phxniss. 535. ; Auson. Eclogar. 
Quo mense quotce etc.; Censorin. 22.; et Priscian. 
7. p. 771. Putsch Alii volunt, ubique mensium 
scr:bi, et syoaresim fieri. V. MELA MLS. Cete- 
rum mensum pro mensiurra recentiores legunt et- 
iam apud Cic. 12. Phil 9. 22. et apud Cces. 1. 
B. G. 5. — Mesis pro mentis haud raro legitur 
in Inscript., ut apud Gruter. p. 675. tixit anso 
vso et meses vni. iy£S vi?i. et apud Fabrett. p. 
274. ovl bixit akkis l. mesibvs viu. dies x. Adde 
o/t'iisapud Gruter- p. 138. 684. et 852. et apud 
Renier. n. 362., 414. etc. — Rotionc habita cty- 
mi, est a nomine Graco pr,v, quod idem signifi- 
cat, a fttjvtj luna, quia est plus minus spatium 
illud, quo luna zodiac um percurrit. Ita f'arro 6. 
L. L. 10. Mull. At Cic. ■£ fiat. D. 27. 6 J. de- 
ducit a metior, his verbis: Qui (luntv cursus' quia 
mensa spatia conficiunt, menses nominantur. — 
Ceterum mensis est spatium temporis ex multis 
diebus constans, ex. gr- ex triginta, tojv (It. mese; 
Fr. mois; Hisp. mes; Germ. d. Manat. d. Mo- 
natszeit; Angl. a month). 

I.) Proprie. Romulus annum in decern menses 
divisit. Suma Pompilius, quum Romuli annum nee 
solis, nee luna cursui congruere cerneret, duos 
menses addidit, Januarium et Fehruaiium, Ovid. 
1. et 3. Fast, et Macrob. 1. Saturn. 12. et 13. 0. 
Julius Casar, qui ad solis cursum annum dire- 
iil, atque idcirco ex CC.CLXV. diebus et sex ho- 
ris constiluit, dierum numerum quibusdarn mensi- 
bus a mil, ul v. gr. September et November, qui 
antea habebant viginti novem, constaunt ex tri- 
ginta, el sic de reliquis. V. Suelon. Aug. 40. et 
Macrob. 1. Saturn. 14. — Cato apud Priscian. 
8. p. 789. Putsch. Mense Octobri fecimus, No- 
vembris roliquus erat. Plant. Peis. 4. 4. 75. Tu 
gi banc cmeris, numquam hercle hunc mensem 
vertcntcm, credo, servibit mihi. Sic fitruv- 9- 4. 
Sol autem signi spatium, quod est duodecima 
pars niundi, mense verteate vadens transit. Tex. 
Adelph. 4. 5. 57- Hac dum dubitas, menses abie- 
runt decern. Cic. Tim. 9. Mensis autem , quan- 
do luua, lustrato suo cursu, solem consecuta ^st. 
Id- 6. Alt. 2. 6. Nonis Maj. in Ciliciam cog ita - 
bam: ibi quum Junium mensem consumpsissem, - 
Quinclilem in reditu ponere. f'irg. 4. Eel 12. in- 
cipient magni procedere menses. Id. 3. G- 139. 
exactis gravida quum mensibus errant. Id. 1. £n. 
273. Triginta magnos volvendis mensibus orbe? 
Iinperio explebit. Moral. 4. Od. 6. 3D. Prosp.'.ram 
frugum (deam lunam) ecleremque pronos Voivere 
menses. Slat. 3. Silv. I. 17. stupet ipse labores 
Annus, et anguslo bis seni limite menses Longa- 
vum mirantur opus. Cels. Diq. 50. 6. 98. $ 2. 
Mensis iniercaiaris constat ex diebus viginti octo. 

— In II lo firg. 1. G. 335. Hoc metuens, ca!i 
menses, et sidera scrva: Servius adsc.-ihit, men- 
ses esse duodecim signa zodiaci, qua omnia uno 
mense luna pertingit, et quodam rnody designat. 

— Mensis jfumce apud Sidon. 9. Ep. 16. Prius 
agere curavi, quam duodecimum nostrum, quem 
Numae mensem vos nuncupatis, Favonius fiatu le- 
poro pluviisque nataiibus maritaret h. p. Feb;ua- 
riuui, a ^uma prius invectum una cum Janua- 



MENS0R 

rio: nam in Gallia turn anni principium babeba- 
tur Kat. Martii, ut olim apud Veoetos. 

II.) Translate. ^ 1. Menses in plur. num. ac- 
cipiuntur etiam pro mulierum menstruis, fi^vsj. 
Plin. 21. Hist. nat. 21. 89.(156). Prodest mulie- 
rum meusibus retardatis. Addc eumd. 22. ibid. 25. 
71. (147).. 23. ibid. 7. 71. (138). et alibi sape. 
Intcrdum et in num. singulars, sed rarius. Id. 17. 
ibid. 28. 47. (266). Privattu autem contra erucas 
ambiri 8rbores singula? a muliere incitati mensis, 
nu.lis pedibus, recincta. V- MENSTRUANS. Adde 
eumd. 28- ibid. 7. 23. (77). *f 2. Improprie men- 
ses appellantur etiam prolluvia eadem in quadrupe- 
dibus, qua tamen non menstrua, sed annua fere 
sunt, quaque lempus coitui opporlunum signifi- 
cant. F'arro 2. R. II. 7. 8. Turn ea re naturam 
equa, quum menses ferunt, tangunt- 

MENSOR, oris, rn 3. (metior) mesor pro men- 
sor legitur in Inscript. apud OreH. 3225. — M eli- 
sor est qui aliquid metitur, ujtotjtt;? (It. misu- 
ratore; Fr. mesureur, celui qui mesure; Hisp. 
medidor; Germ. & Messer, Abmesser ; Angl. a 
measurer). ^ i- Generatim. Coeli mensor est 
astronomus, terra? mensor geometra. Horat. 1. 
Od. 28. 1. Te maris, et terra, nurneroque caren- 
t Is arena Mensorem cohibent, Archita, etc. Cf. 
Cape 1 1 6. p. 19*. Eratosthenes vero a Syene ad 
Meroen per mensores regios Ptolemai certus de 
stadiorum numero reddilus, quolaque porlio tel- 
luris esset advertens, multiplicansque pro partium 
ratiqne circulum mensuramque terra, incunctan- 
ter quo? millibus stadiorum ambirctnr absolvit. 
— Mensores etiam fuerunt, qui aononam na- 
vibus adverso Tiheri in Urhem advectam, et in 
horrea publica inferendam metiebantur, misurato- 
ri, quos Paul Dig- 27. 1. 26. mensores frumen- 
tarios appellnt. V. PORTUFNSIS. Inscript. apud 
Fabrett. p. 731. n. 450. cn. sentio cn. eil. ter. 
EELICI PATRO^O MENSOR. ervmkntakioh. cereris 
avg. Alia apud Maff. Mux. Ver. 319. 7. ervcio 

AVGUStl SOStri ADJNTOri TABVIJiriO A RATWm'DUS, 

Men.sornm vrumenlariorum cereris- — Mensor 
machinarius. F. MACH IN ARIL'S, f 2. Specia- 
tim mensor est agrorum flnitor, agiimensore. Co' 
(um.5. II. R. 1. 2. Quemadraodum agrum metiri de- 
beamus, non agricola. sed mensoris officium esse 
dicebam. Ovid. 1. Met. 136. Cautus bumurn longo 
sisnavlt limite mensor. Paul Dig. 10. 1. 4. $ 1. 
Sed et si mensor ab eltero solo conduclus sit. In- 
script. apud Murat. 1091. de controvepsia n- 

NIVM QVAM HARET1S CVM MAR1ANIS, PENDENT1 EX 
IIS AGR1S, nVOS A PROCVHATORE MEO VVBLIL10 ME- 
MORI ALE EMIST1S, VT FIN [BET CLAT1HTS CLEMENS 
I'ROCVRATOR MEVS, SCHIPSJ El ET MENSOREM M1SI. 

Hie finitor dicitur a Cic. 2. leg. Agr. 13. 32.; et 
decempedator ab eod. Cic. 13. Phil. 18. 37.; et 
agrimensor a (onstantin. Aug. Cod. 3. 39. 3. In 
Inscript. apud Gruter. 1078." 6., qua est apud 
Or ell 3225-, mentio est de men sore agrario ter- 
rilorii Ardcalini. ^ 3. Item qui viarutn ster- 
ner) darum curam suscipit, ingegnere. Martial 10. 
17. Mcnsorum longis sed nunc vacat ille Jibellis. 
Appia. quid facies, si legal ista MacerT h. e. va- 
cat '.afculis, in quibus viarum tractus sunl deli- 
neati. Quantum vero damni feres, Appia via, si 
Macer meis versibus legendis lempus terat? % 4. 
Item mensor, vel mensor cedificiorum _ est, qui 
adificia, quorum diagramma architects in chartis 
delineaturu exhibuil, ex iisdem super soii Taciens 
absohenda curat, Itali dicunt c^pomaestro, pro- 
tomastro: hinc Colum. verbis, qua supra sub 2. 
laudavimus, addit: Qului prasertim ne orcbitecli 
quidem. quibur necesse est mensurarum nosse ra- 
tionern, <iignentur eonsummatorum adificiorurn, 
qua ipsi disposuerint, modum comprcbendere, sed 
aliud existiinent profesxioci sua convenire, aliud 
eorum, qui jam extructa metiuntur, el imposito 
calculo rerfecli oporis rationem computant. Plin. 
10. Ep. 28. Dispice, domine , an necessarium 
pules mittere hue mensorem- et Trajanus ad 
Plin. ibid. Ep- 29. Mensores vix etiam iis ope- 
ribui, qua aut Roma, aut in proximo fiunt, suf- 
ficitnte-i hateo. Inscript apud Gruter. 623. 7. L. 

CABCILlVs LAXlMVa MINlOR AEmEIC.IORVM. Adde 

alias ibid. H.. el apud Mural. 921. 8. 5 ft - jVen ' 
sor etiam uicebatur, qui singulis militibus, nume- 
ris, Icgiuuibus loca dimetiebatur, vel hospitia pra- 



MENSORIUM 

jsarabat, P'eget. 2. Milit. 7. Mensores, qui in ca- 
stris ad podismum dimetiuutur loea, io quibus mi- 
Htes lentoria flgant; vel hospilia in civitatibus 
prcEStant, Imppp.. Theodos., Falentinian. et At 
cad. Cod. Theod. 7. 8. 4. Si quis mensorum no- 
strorum manum, qua deputatas singulis qutbusque 
domus enotant, et postibus hospilatuTi nomen ad- 
scribunt, deiere non dubitaverit, ad instar falsi 
reus tenealur. 

MENSORlUM, li, n. 2 (mensa) discus, lanx. 
Cassiod. 10- Hist. Eccl. 15. Rursus Ilerodias ve- 
sanit, rursusque turbatur: denuo saltat, denuo ca- 
put Joannis in mensorio roncupiscit accipere. 

MENSORlUS, a, um, adject, (mensor) ad men 
sorem perlinens. Auct. de limit, p. 217. Goes. 
Principiurn artis mensorio in agendis posilum est 
experimentis. Aggen. Vrb. de controv. agr. p. 71. 
Goes Use controrcrsia nee tantum jure ordina- 
rio, sed et arte rnensoria componitur. 

MENSTRUA, Crura. V. MENSTRUUS. 

MENSTRUALIS, e, adject, (menstruus) idem ac 
menstruus, ad mensem pertinens, ur^'.a'.oz. ^ '■ 
Generatim est qui singulis mensibus fit. d'ogni 
mese. Plant- Capt. 3. 1. 22. Dico iinum ridicu- 
lum dictum de dictis melioribus, quibus solebam 
menstruates epulas ante adipiscier: nemo ridet. 
Prudent. 9. Traps' gtsv. 537. Cadet rotati solis in 
terram globus, Sphaeram riiina menstrualem de 
struet. Io zodiaco. Cassiod. de anim. 12. a med. 
Numerus duodenarius annum menstruali varietate 
composuit. ^ 2. Speciatim est ad feminarum 
menstrua pertinens. Piin. 7. Hist. nat. 15. 13. 
(63). Solum autem animal menstruate mulier est. 
Id. 19. ibid. 10. 57. (t"6). Ilortcnsia omnia ac- 
cessu muiieris menstrualis flavcscunt. ('eel Aurel. 
3. Tard. 8. init. Generatur baec passio - longi 
temports dysenteria, vel in feminis menstrualis 
fiuoris retentionc. Marce.lt. Empir. 35- ad fin. 
Pannus menstrualis. Fulgat. interpr. Levit 15. 
24. Tempore sanguinis menstrualis. et ibid. v. 25. 
Tempus menstruate. 

MENSTRUANS, anlis, particip. prses. ab inusit. 
menstruo, speciatim tantum oceurrit de mulierc. 
qua? in menslruis est. Pallad- 1. II. B. 35. Mu- 
lierem tncnsiruaniem contra urucas faciunt cir 
tumire. V. MENSIS II. i. Tlieod. Priscian. 4. ab 
init. Mulieribus menstruantibus hoc vitio (epile- 
pseos') laborantibus coire conveniet. 

MEN5TRUATUS, a, um, particip. praeter. ab inu- 
sit. menstruo, speciatim tantum oceurrit dc mu- 
liere, quae in menstruis fuit. Fulgat. interpr. 
Ezech. 18. 6. Ad mulierem menstrua tarn (vir) 
non accesserit. Id. /sat. 64. 6. Et facti sumus ul 
immundus omnes nos, et quasi pannus menstrua- 
ta? universae justitia? nostras. Adde eumd. Esth. 
14. 16,, Baruch. 6. 28. cl alibi. 

MENSTRUUM, 1, n. 2. V. voc. seq. in omnibus 
paragr. 

MENSTRUUS, a, um, adject, (mensis) ad men- 
sem pertinens, ly.p\tin% (It. mensuale; Ft. de mow,- 
Hisp. die mes , menstruo; Germ, zum Monat 
gehorig, monatlich; Angl. of a month, monthly, 
mens(ruous). Oceurrit ^ 1. Generating et est qui 
singulis mensibus fit, d'ogni mese. Varra 6. L. L. 
13. Mull. Ferias menstruas edice.e. Cic. 6. Ati. 
1. Usura menstrua. Tibull. 1. 3. 34. Ueddereque 
antiquo menstrua tura Lari. Colum. it. R. B. 
1. 30. Necessaria est menstrui cujusque officii 
monilio ea , quee pendet ei ratione sidcrum et 
cseli. Cf. Firg. 1. G. 353. Ipse Pater statuit, 
quid menstrua luna moneret. Piin. 2. Hist. nat. 
47. 48. d-28). Menstrua ventorum ratio. Id. ibid. 
10. 7. (48). Menstrui non sunt luna? defectus. 
Martial. 3. 10. Constituit, Philomuse, pater tibi 
miilia bina Menstrua, la mesata. — I line Men- 
strua, qi um, n. plur. 2. absolute, subslatUivorum 
more, sunt menstrua sacra. Salt. ;ipud Non. p. 
4'J2. 32. Merc. Duae rnulieres ad menstrua sol- 
icnda monleni ascendunt. — Item menstruum, i, 
a;. ud Piin. 10. Ep. 24. Nam menstruum meum 
Lalend. Scptembr. Ilnilur. h. e. oflicium menstrui 
*j-atii. quod rum roliega pauiius sum. Mos eoim 
■ rai, ut. ubi plures essent in unit rnngistralu, per 
i-.cnscm * in null rompublii'am inviccrn curarent. 
^ 2. Speciatim est ad feminarum menstrua per- 
untns. Piin. 32. Hist. nat. 10. 45. (132). Can- 
. ri ihtDstruas purgationcs eipediunl. h. e. protlu- 



— 221 — 

yjurn sanguinis, «jyo Jaborant singulis fere men- 
sibus feminse, quae ad concipiendum sunt habites. 
i mestrui, i fiori. Sic Id. 11. ibid. 39. 94.(230). 
Quum menstrui cursus stetere. ^eren. Sammon. 
34. 645. Menstruus immenso si profluit impete 
sanguis, Succida lana malos remoretur subdita 
cursus. — Sspe Menstrua, orum, dicuntur ab 
solute. Cels. 6. 6. n. 38. Quod in feminam, bene 
respondentibus menstruis, non cadit. Colum. 11, 
B. /?. 3. 64. Mulier, quae in menstruis est. Piin. 
22. Hist. nat. 21. 30. (65). Menstrua ciere: et 
ibid. 26. (5't). pellcre. et 20. ibid. 14. 54. (154). 
sedare. et ibid. 22. 93. (252). sistere. el 30. ibid. 
14. 43. (128). adjuvare. et 20. ibid. 22. 89. (243).; 
et Lucret. 6. 796. solvere. — Similiter Men- 
struum-, i, in sinp. num. apud Piin. 28. Hist. 
nat. 7. 23. (78). Quocumque alio menstruo si 
segetem ambiant etc. et ibid. (85). Tactis men- 
struo postibus. Adde Senec 4, Benef, 3!. — Men- 
strua femina, qua) in menstruis est. Piin. 29. 
Hist. nat. 5. 32. (98). Menstrua canis. <| 3. Est 
etiarn menstruus, qui mensem durat, d' un mese. 
Varro 1. B. B. 27. 1. Tempora duorum gene- 
rum sunt, unum annale, quod sol circuitu.suo 
finit; alterum menstruum, quod luna circuroiens 
comprcbendit. Sic ibid. 5. 4. Quae ad solis circum- 
iturn annuum sint referenda , et qua; ad lunae 
menstruum cursum. Similiter Catull. 34. 17. Men- 
struus cursus Diana?. Cic. 1. Nat. D. 31. 87. 
Solis lustrationem menstruo spatio luna cornplet. 
Id. 4. Fin. 12. 30. Ut ei, qui jucunde viierit 
annos decern, si aque vita jucunda menstrua ad- 
dalur, etc. Lucan. 5. 399. Menstruus consul. Rur- 
sus Cic. 2. Legg. 18. 45. Textile ne operosius, 
quam muiieris opus menstruum, quanta pub fare 
in un mese una ckmna. et Bosc. Com. 3. 8. Men- 
struas rationes transferre in tahulas. t conii d'un 
mese. et Id. 5. Verr. 30. 72. Menstrua cibaria 
dare alicui. — Et Menstruum, i, absolute apnd 
Liv. 44. 2. Consul, menstruum jusso miiitc sc- 
cum ferre, profectus etc, viveri per un mese. — 
llj'nc 

Menstrua, drum, n. plur. 2. absolute, substan- 
tivorum more. V . sub 1. et 2. 

Menstruum, »*, n. 2. absolute, substaniivorum 
more. V. in omnibus paragr. 

MENSUAL1S, e, adject, (mensis) idem ac men- 
struus, mensuale. Boeth. Geometr. 2. p. 1229. 
Deinde tolius anni circulus mensualt numero fuit 
psrtitus. ^ 

MENSUI.A, se, f. 1. deminut. a mensa, parva 
mensa, tavolino, rpaits^ccv. Plaut. Most. 1 3. 150 
Appone hie mensulam: vide, tali ubi sint. Petron. 
Satyr. 136. Mensulse pedem ex torsi. Apul. 2. Met. 
a med. Diem ceterum lavacro, ac dcin c<rn« de- 
dinius. Nam Milonis boni mensulam rugatus ac- 
cubueram etc. et ibid, non multo post. Et graba- 
tulum meum assistit mensula, ccen;e tolius honestas 
reliquias tolerans. Pronto 4. ad M. Cces. (cdente 
iterum A. Maio) ep. 12. Scis, ut in omnibus ar- 
gentariis mensulis, pergulis, tabernis ubique ima- 
gines vestra sint yulgo propositae, Boeth. 1. Eu- 
clid, ed. Lachmann. p. 379. 3. Prater ha;c autem 
omnes quadrilateral figure trapezia calontee, id 
est mensulae nominentur. Capell. 6 p. 189. et 190. 
abaci mensulam memorat. 

MENSULARlUS, li, m. 2. (mensula) nummula- 
rlus, mensarius, tropezita, banchiere, Tpans^ixr,^. 
Seneca 4. Controv. 24. a med.; Sccevola Dig. 2. 
14. 47., ubi alii aliter leg.; et [ftp. ibid. 42. 6. 8. 

MENSUM, i, n. 2. a v. metior, ut pensum a 
pendo, est certum lanae pondus, quod cuique la- 
niflcae domina metiebatur ad opus faciendum, pi- 
Tor,pjx y compito, penso, idem ac pensum. Ulrum- 
que vocabulum junxit Fronto de JYep. am. 2. p. 
218. ed. florn. 1823. Fata a fando appcllala ajunt: 
hoccine est recte fori? Poetae autem col us et ill a 
fatis adsignant: nulla profecto tarn sit importuna 
et insciens laniflca, quae erili togs solldum aut 
nodosum, servili autem subtile et tenue subtegmen 
neverit. Bonos viros luctu adflci, malos re fami- 
liari incolumi frui, neque mensum neque iiensuin 
fatorum laniQcum duco. Cf. Cajus Dig. 18. 1. 35. 
Si pro numero corporum pretium fuerit statutum, 
tunc per He i emptionem eiistimavit, quum adnume- 
raia, si] mensa, adpensa sint. 

MENSURA, a?, f. 1. (metior) actio, qua quip- 



MENSURA 

piam metimur, seu quantitatera rei cujuspiam de- 
prehendimus (It. Patto del misurare, la misura- 
zione; Fr. action de mesurer, mesurage; Hisp. 
accion de medir, medida; Germ. d. Messen, d. 
Abmessen , d. Messung, Ausmessung; Angl. a 
measure). 

I.) Proprie. Ovid. 3. Art. am. 265. Me ns u ram 
facere alicujus. et Piin. 2. Hist. nat. 1.1. t.3).; 
et Piin. alter 10. Ep. 28. agere. prendere, pi- 
gliare. Colum. 5. H. R. 3. I. inire. Sic Id. ibid. 
2. 1. Quadrati (agri) mensura facillima est: nam 
quum sit undique pedum totidem, raultiplicantur 
in se duo latera etc. 

II.) Translate. ^ 1. Mensura est instrumen- 
tura, quo quippiam metimur, seu quantitatem rei 
cujuspiam deprebendimus: item ipsa quantitas, 
modus, magnitudo cujusque rei, ^irpov, mezzo o 
strumento con cui si misura; ed anche risulta- 
to delta misuraL.one, cioe quantith, dimensione- 
Piin. 7. Hist. nat. 56. 57. (198). Mensuras et 
pondera invenit Phidon Argius, aut Palamedes, ut 
maldit Gellius. Cces. 5. B. G. 13. Certis ex aqua 
mensuris, breviores esse nodes, quam in conti- 
nente, videbamus. h. e. clepsydris. et 6. ibid. 24. 
Nosse mensuras itinerum. Juvenal. 10. 100. de 
mensura jus dicere. h. e. de herninis et hujusmodi. 
(V. Pers. 1. 130.). Nepos AW 2. extr. Ut singu- 
lis sex modii tritici darentur: qui modus mensu- 
ras medimnus Atbenis appetlatur. Cic- 1. Off. 15. 
48. Ea, qua? utenda acceperis, majore mensura, si 
modo possis, jubet reddere Hesiodus. Petron. Sa- 
tyr. 97. Lcctulum vestirnentis implevi, uoiusque 
hominis vestigium ad corporis mei mensuiam fl- 
curavi. Sueton. Cces. 26. Frumentum sine modo 
mensuraque prsebere, Piin. 11. Hist, nat-ii. 96. 
(236). Catneli lac suavissimum ctistiniatur, ad 
unam mensura m tribus aquae additis. Id. 35. ibid. 
17. 57. (197). Creta Umbrica pondere emitur, Sar- 
da mensura. a peso, a misura. et ibid. 10. 36. 
(92). Tabulae pretium accepit aureos mensura , 
non numero. Id. 12. ibid. 19. 43. (95). Frutei 
mensura pedali. Ccel. Aurel. 4. Tard. 1. fid fin. 
Dant etiam viperas mandendas, scj ampuiato ca- 
pite atque cauda, mensura digitorum quatuor. 
Rursus Piin. 36. Hist. nat. 12. 17. (82). Measu- 
ram deprehendere alicujus rei. Quintil. 2. 17. 38. 
Mensuras solis ac terras colligere. Ovid. 8. Mel. 
748. trunci Gircuiere modum, mensuraque roboris 
ulnas Quinque ter impiebat, la grassezza. et 15. 
ibid. 378. de ranarum crurib. Posterior partes 
superat mensura priores. la lungliezza. et 9. ibid. 
788. de Iphi femina in puerum conversa. in- 
romptis brevior mensura capillls. Tac. Agric. 12. 
Dierum spatia ultra nostri orbis mensuram. pi'i 
lunghi. Juvenal. 4. 74. Sed deerat pisci patina? 
mensura. piatto di capacita sufficients. <f 2. Fi- 
gura ducta a paragrapbo proxime supcriori, men- 
sura de pluribus dicitur et elegantes habet usus. 
Ovid. 1. Art. am. 589. Dare alicui mensuram bi- 
bendi. prescrivere quanto debba here, et Spartian. 
Pescenn. 3. Sine mensura poiarc. Juvenal. 14. 
316. mensura tamen qua? SufQciat census, si quis 
me consulal, edam. quanta entrata hasti per 
mantenersi. Cic. Oral. 20. 67. Qutdquid sub au- 
rium men?uram aliquam cadit, numerus vocatur. 
Piin. 10. Ep. 12. Beneficii mensuram intelligere. 
Ciaudt'an. //. cons. Stilich. 43. Est aliquod me- 
riti spatium, quod nulla furentis Invidiae meusura 
eapit. Tac. 14. Ann. 5i. I'terque mensuram im- 
plevimus, et tu_, quantum prtneeps tribuete amico 
posset, et ego, quantum amicus a principe acci- 
pere. Ovid. 1. Font. 2. 1. Maxime, qui tanti men- 
suram nominis irnples. h. e. vim et signiflcatio- 
nem. Id. t2. Met. 57. de Fama. Hi narrata fe- 
runt alio: mensuraque Deli Crcscit, Juvenal. 11. 
34. buccae Noscenda est mensura suae. h. e. vis 
propria? eloquentine. Seneca Here. (Et. 400. nuri- 
bus Argolicis fui Mensura voti. ft. e. tantum illte 
optabant, quantum ego habeb'am. Tac. 1. Hist. 
32. Nee consularis lcgati mensura, sed in majus 
omnia accipiebantur. ft. e. pro modo conditions 
et auctoritaiis legal! consularis. Lucan- 1. 175. 
mensuraque juris Vis erat. Quinril. 2. 3. 7. Sum- 
miltere se mensurae di seen lis. Sic Hieronym. 2. 
Ep. 13, Non est bumilitatis meee, neque. mensura? 
judicare- ^ 3. Speciatim In piclura est conve- 
nientla et proporlio parliuro, timmeiria, protpet- 



MENSURABILIS 

tiva, distribuzione, Vinnanzi e indietro. Plin. 
35. Hist. nat. 10. 36. (80) . Apelles cedebat 
Melamhio de dispositione, Asclepiodoro de men- 
suris, hoc est quanto quid a quo distare deberet. 
MEXSCRABlLlS, e, adject, misurabile, qui 
mcosura deprehendi potest. Prudent. Apotheos. 
SSI. Spatium non mensurabile, Vulg&t. interpr. 
Ps. 38. 6. Ecce meosurabiles posuisti dies ineos. 
MENSCRALIS, e, adject, ad mensuram perti- 
ocas, ut Mensuralis Hoea, apud Sicul. Fiaec. edit. 
Goes. p. 19 et 23. Sic Frontin. 2. de limit, p. 
31. Lachmann. Mensurales metae. — Mensuralia 
absolute, est titulus operis deperditi M. Terentii 
Varronis, de quo ita Priscian. 8. p. 817. Putsch. 
Infit, cujiia Varro in Mensuralibus primam po- 
nit personam, infio. 

MENSCRALtTER, adverb, per mensuram. Hy 
cin. de limit, p. 167. Goes. Eitremitas meosura- 
iiter obligata est. 

MENSORATlO, onis, f. 3. actus mensurandt, 
apud Var. Auct. de limit, p. 264. Goes. De men- 
sura tiooe Jusjeri. Jul. Vict. Art. rhet. 3. $ 5. De 
mensuratiooe agrorum. 
MENSCRATUS, a, um. V. MENSCRO. 
MENSURNUS, a, um, adject, di un mese, men- 
struus. Cic. 1. Invent. 26. 39. Annuum, mensur- 
num, diurouro, riocturnumve spatium. Ita legit Pri- 
scian. sub /in. 1. 2., qui taroeo ex ?itiato exem- 
plari banc lectionem attulisse TJdetur. Alii rectius 
menstruum. Legitur etiam apud ffovatian. de 
Trinit. c. 1. V. SPORTULA. 

MKNSCRO, as, Svi, Stum, are, a. 1. (mensura). 
Part, Mensuratus I. et II. — Mensurare est roe- 
tiri, misurare. 

I.) Proprie. Veget. i BtiliU 25. A centurioni- 
bus fossa inspicltur ac mensuratur. Frontin. de 
colon, p. 136. Goes. Ager ejus veteranis est assi- 
goatus, postea mensuratus limitibus intercisivis. 
Boelh- Geometr. 2. p. 1532. Esto ager oclogonus, 
per singula latere pedibus septem mensuratus. 
Vutgat. interpr. Jerem. 31.37. Si mensurari po- 
tuerint caeli sursum, et lovestigari fuodamenta ter- 
ra) deorsum etc. Adde eumd. Ezech. 45. 3. et 
48. 30. Plin. Valerian. 3. 14. p. 194. ed. Aid. 
Quce omnia io aqui. pariler coques, ita ut au 
maiimam molIHiem perducas: postea colabis et 
mensurabis ei eo sejtatios octo. Sic Marcell. Em- 
■pir. c. 20. p. 115. retro ed. Aid. Omnia lata tun- 
des diligenter, et cernes bene, et in pulverem mol- 
lissitnum redacta mensurabis. Adde eumd. c- 22. 
p. 118. retro. 

II.) Translate. Coripp. 3. Laud. Justin. 372. 
Qulsqne suos measure! opes riresque suorum. Cat- 
siod. 11. Variar.praf. Mensuratus eloquens. par- 
latere misurato. 

MENSUS, a, um. V. METIOR. 
MENSUS, us, m. 4- (metior). Extra AblatWum 
casum non usurpaverim, anlequam esempla repe- 
riam. — Mensus est idem ac mensura, misura. 
In quodam fragm. quod tribuitur Varroni de 
Geometr. Loogiludines et altiludines mensu certo 
distinguere. Apul. de Mundo. Cujus mensu ap- 
pensuque distincta tt\ natures regio. 

MENTA, x, f. 1. menta, rjouofffio*, p*»$r„ her- 
ba bortensis odorifera, ita dicta a Menlke, seu 
Minthe njmpba, Cccyti filia, Plutonis peilice, 
quam Proserpina in^hanc herbam mutasse dicitur: 
unde et menlha cumadspiratione a nonnullis scri- 
bitur. Ovid. 10. Met. 728. au tibi quondam Fe- 
mineos artus in olentes vertere mentas, Persepno- 
ne, licuit? Id. 8. ibid. 663. squat am (tnensu-m) 
mentse tersere virentes. — Posies ^ab odoris sua- 
vitate ij&ioo/x&s appellata : ab r|SiJ; suavis el 
iaftr, odor: ut Plin. 19. Hist. nat. 8. 47. (159). 
docet. Id. ibid. (160). Grato menta mensas odore 
percuiril in rusticis dnpibus. Colum. 10. R. R. 
119. serpenlis gratnina mentae. Martial. 10. 48. 
Menta ruetalrix. Adde Colum. 11. R. R. 3. 37.; 
Pallad. 3. R. R. 24. 9.; et Apul. Herb. 105. 

MENTA GR A, ae, f. 1. dyptzi "kmxfs, morbus, 
altler lichen, qui mentum, deinde faciem, coilum, 
pectus, manusque fo?do quodam lurture occupat: 
a mentum, et dypct captura, quasi roenti captu- 
ra, quia a menlc incipit. Plin, 26. Hist. nat. 1. 
2. (2). Lirbenas appellavere Graeco nomine: La- 
line, quoniam a memo fere oriebatur, jocular! 
primum lajcim, (ut est procat multorum natura 



— 222 — 

in alienis miseriis) mox et osurpato rocabulo, 

mentagram. Hunc morbum aliis verbis describit 
Martial. 11. 98. Nee tristc mentum sordid! que 

licbenes etc. 

MENTASTRL'M, i, n. 2. (menta) rnenta silve- 
stiis, TJ3'J35(io? dyoioc. Plin. 19. Hist. nat. 8. 47. 
(159).; et Colum.' 11. R. R. 3- 37. Silvestre meo- 
tasirum dicunt. 

MENTHA. V. MENTA. 
MENTlENS, entis. V. MENTIOR. 
MENTIGO, Inis, T. 3. (mentum) morbus agno- 
rum, de quo ita Colum. 7. R. R. 5 . 21 . Est 
etiam menligo, quam pastores ostiginem vocant, 
mouifera lactentibus. Ea plerumque fit, si per. im- 
prudentiam pastoris emlssi agni, yel etiam bred', 
roscidas herbas depaverint: quod minime commit- 
ti oportet. Sed quum id factum est, velut ignis sa- 
cer os atque labra tedis ulceribus obsidet. Hsc 
Colum., ex quibus intelligimus, esse bunc morbum 
roeatagra speciem, a mento itidem dictum. Vjdesis 
OSTIGO. 

MENTlO, onis, f. 3. (memioi) commemoratio. 
uvrjur, (It. meixziom., motto, parola; Fr. action 
de me.ntionner , mention, motion, ouverture; Hisp. 
mencion, el recuerdo que se hace de alguna co 
sa; Germ. d. Erwahnung, Erinnerung, auch 
Meldung, Mitlheilung; Angl. mention, a ma- 
king mention or speaking of). Occurrit ^ 1. 
Gerieratiro. — a) Cum Geoilivo rei, aut perso- 
na. Cic. 7. Verr. 65. 166. Ne moram quidem 
mortis mentione atque usurpatione civilatis assequi 
potuit. Id. Divin. in Q. Cadi. 15. 50. Noo con- 
suite, sed casu in eorum mentionem incidi. Id. 
Cluent. 27. 73. Manarat sermo , pecuniae quam- 
darn mentionem inter judices esse versa t am. Id. 5. 
All. 9. extr. Te amat, nee tui mentionem intcr- 
mitli sin it. Id. Rose. Am. 2. 5. et Pis. 10. 23. 
Mentionem facere alicujus rei. Cajus Dig. 34. 5. 
6. habere testamento. Liv.28. 11. movere alicujus 
rei. Id. 38. 56. Ne Gracchi quidem oratio aut ac- 
cusatorum, aut dici dictre ullam mentionem ba- 
beU Vellej. '2. 65. 1. Condition um jacta menlio. 
Sic Forcellinus cum Edit, pr.: at Bipont., pro- 
bante Ruhkap}'., leg. far, ta, inania en im jaciutiiur, 
non vera. Plin. 13. Hist, nat.t*. 28. (OOt.Iosula- 
rum arbores in mentioue earura diet® sunt, quando 
si trattb deWisole. Sic 35. ibid. 4. 10. (27). Tabulae, 
quas dicemus sub mentione arliucum. Id. 22. 
ibid- 25. 82. (164). Ad vini transire mentionem. 
passare a par tar del vino, et 33. ibid. 1. 4. (13). 
Sine mentione anulorum. senza far parola detk. 
anella. et 28. ibid. 2. 5. (23). Cur ad mentionem 
dcfunctoruni testamur, memoriam eorum a nobis 
non sollicitari? al nominarsi i morti. — In plur. 
num. Liv. 3. 43. L. Sirciuni secessionis mentiones 
ad vulgus militum sermonibus occultis sereotem, 
ad locum caslris rapiendum mittunt. — b) Cum 
Ablativo et prwpos. de. Cic- 3. Eegg. 6. 14. Pba- 
lereus iile Demetrius, de quo feci supra mentionem. 
et 3. leg. Agr. 2. 4. Caput est iegis xi. de quo ego 
consuito, Quirites, neque apud vos ante feci men- 
tionem, ne etc. V. et infra sub 2. Liv- 31. 15. Turn 
primum merstio iliata de tribu. el 4. 44. Menlio 
in senaui de agris divtdendis iliata est. Horat. 1. 
Sat. 4. 94. menlio si qua De Capitolini furtis in- 
jecta Petilli Te coram fueril. — c) Sequeote In- 
Bnito. Plaut. Most. 3. 2. 126. Noli facere mentio- 
nem, te has emisse. non far motto di etc. Cic. 4. 
Verr. 39. 95. In senatu consoles faciunt mentio- 
nem, placere siatui, ne absenles homines rei fi;- 
rent. Liv. 4. 8. Mentio iliata ab senatu est, rem 
operosutn ac minime consularem su-j proprio ma- 
gislratu egere. Id. 38. 3*. Mentioue iilata, exter- 
nos suviliares dimissos. et Lacedoemoniis adscri- 
plos urbe excessisse.. — d) Sequcnte Relative Liv. 
39. 11. Mentionem itHuIil, quid eo die dicendum 
esset. — e'i Sequcnte part, ut et Coujunciivo- 
Plaut. Cist. 1,2. 15. S*pe mtcum mentionem lecit, 
puerum, aut puellam alicunde ut reperirem sibi. 
trattb meco, affinchi etc. Liv. 4. 1. Menlio sen- 
sim iiiata a uibunU, ut alterum ex t'lebe consulem 
liceret Oeri, eo processit, ut etc. *f 2. Speciatim 
mentionem facere est etiam formula sponsaliorum, 
qua utittir. qui puellam in malrimonium sibi po- 
scit: qui vero despondet, promittere, vel repro- 
mitlere dicitur. Pkiul. Aulul. 2. 2. 27. Credo 
edepol, ubi menliooem ego fecero de Alia, mihi 



MENTIOR 

ut despondeat, sese a me deriueri rebitor. Adde 
eumd. ibid. 4. 7. 3. Hinc Florentin. Pig. 23. 1.1. 
Sponsalia sunt mentio et reprornissio futuraruro 
nupiiaruiu. 

MENTfO. is. V. voc seq. sub C. 
MENTIOR, iris, Itus sum, iri, drn. 4. Menli- 
bor pro mentiar (quod in verbis quarts ^on est 
inrrequens) Plant. Mil. glor. 1. 1. 35. Et assen- 
tandum est, quidquid hie mentibilur. et ibid. 2. 2. 
99. Vera ut esse credat, qu» mentibitur. — Part, 
Mentions sub A. I. 1. et II.: Mentitus sub A. I. 
1., B. II. 1. et C; Mentiturus sub A. I. 1. et 
II. — Mentiri est contra id. quod in mente est, 
ioqui. menuacium dicere, -^vifcuau (It. dire bugia, 
mentire; Fr. mentir, ne pas dire la veritt, dire 
des clioses fausses, dire fautsement; Ilisp. r.ien- 
tir, deeir io cantrario de lo que se. entiende; 
Germ, lugen, tduschen, betritgen, fdlschlich vcr- 
geben, behaupten , tauschend etwas vor-Aellen, 
nachahmen, anmhmen; Angl. to lie, speak fal- 
sely, say the thing that is- not). Occurrii autem 
A) Mentiri dep. neutrorum more; B) Mentiri 
dep. cum Arcusaiivo seu active; et C) Mentire 
activa posilione. 

A) Mentiri dcp. neutrorum more 
I.) Proprie de hominibus usurpatur. ^f 1. Ge- 
neratim est, ut diximus, contra id, quod io mente 
est. Ioqui, mendacium dicere; et occurrit — o) 
Absolute, vel addita persona, apud quam, aut re, de 
qua quis mentitur. Ter. Heaut. 3. 2. 38. Non est 
meotiri meum. Id. Adelph. 1. 1. 30. Qui mentiri, 
aut fallere insuerit patrem, aut audebit; tanto ma- 
gis audebil ceteros. Cic. 4. Acad. (.2. pr.) 27. 87. 
Sed de physicis mox, et quidem ob earn causam, 
ne tu, qui idem me facturum paullo ante dixerls, 
videare mentitus. Ifepos Epam. 3. Adeo teritatis 
dili^eas, ut ne jaco quidem mentiretur. Plaut. 
True 1. 2. 89. Mentiri palam. Cic. 4. Acad. (2. 
pr.) 6. 18. Aperte mentiri. Plaut. Amph. 1. 2. 6. 
alicui. Id- Po?n. 1. 1.24. apud aliquem. Sic Cic. 
i- (hat. 45. 189. De me autem causa nulla est, 
our apud homines prudenttssimos atque amicissi- 
mos mentiar. Gell. 15. 22. Sertorius mentiebatur 
ad milites, si mendacium prodesset. Plaut. Aulul. 
4. 7. 9. adversus aliquem. Cr. Proper t. 2. 20. 3. 
Et quaecumque in me fueras mentila, fateri- Cic. 
3. Ifal. I). 6. 14.de re aliqua. Sic Quintit. 6. 3. 
73. Multum de annis aetatis suae mentientem. Rur- 
sus Cic. 12. Att. 21. a med. in re aliqua. Quin- 
tit. 5. 12. 3. Non eniro videtur in nezando ineD- 
titurus luisse. — b) Cam Innnito. Liv. 24. 5. 
Vicium malis (h. e. cruciatibus) se simuiang, aver- 
lit ab consciis in iosontem indicium, Thrasonem 
esse auctorem consilii mentitus, nee, nisi tarn po-. 
tenti duce confisos, rem tamam ausuros. Ovid. 1. 
Ttist. 3. 53. certam me sum mentitus hsbere Ho- 
ram, propositi quae foret apta fugse. Plin. 12, ffist. 
nat. 15. 34. (67). Fuere, qui e turis arbore utr uni- 
que nasci menlirenlur. falsatnente hanno asserito. 
Lucan. 7. 446. quum cteco rapiantur ssecula casu, 
Meutimur regnare Jovem. — c) Menlior nisi } et 
st menttor formulae sunt quippiam serio constan- 
terque affirmantis. Ovid. 2. Met. 514. Mentiar, ob- 
sturum nisi non quum fecerit orbem, Nuper ho- 
noratas summo mea tuluera caelo Viderith Stellas 
illic, ubi eic Seneca Ep. 106. Menlior, nisi et 
qua- alunt illud, cor|Kjra sunt, sono an mendace., 
se etc. Adde eumd. tl»d. 118. Rursus Ovid. 4. 
Fait. 227. si meniiar, ioquil, Ultima, quam fallam, 
sil Venus ilia mihi. — d) Mentiri et mendacium 
dicere inleruum differutit. V. Homonym, in fi- 
ne v. MENUACIUM. % 2. Speciatim est imagi- 
nandi vi fmgere. Horat. Art. P. 151. Atque ita 
m-'.ntjlur (Homerus), sic veris faisa re mi see t etc. 
«f 3. Item specittim de eo, qui noo stat promissis, 
mancare di parola. Cic. 3. Off. 24. 93. Sed 
quuniam piomisit, si saltaie in foro turpe ducet, 
honestius meotielur, si etc. Horat. 1. Ep. 1. 20. 
Ut not longa quibus mentitur arnica, diesque Loo- 
za videtur opus debentibus etc- Cf. Catuil. *9~* 
3. Tu,jjuod promisti, mihi quod inentUa, inimica 
cs etc. 

H.) Trinslsle de inanimis- Urbane Cic. 1. ad 
Q. fr. 1.6. Frons, oculi, vultus persajpe mentiun- 
lur, oralio vero jaepissime. Poetice Ovid. 4. JYiet. 
3. 15. Quodque polo fixse nequeunt tlbi dicere 
Damm*, Non meotiluri tu tibi toce refer, et lb. 



MENTIOSUS 

ft5. H«c tibi natali facito Jamque calendis Non 
mentituro quilibet ore legal. — Similiter Id- 
10. Met. 28. Famaque si veteris non est, mentita 
rapinae, Vos quoque juniit amor. ■ — Mentientem 
vertit Cic. 2. Divinat. 4. 11. genus argumenta- 
tions captiosa?, quarn Gr&ci sftrjoduevovi appellant .* 
inde ducto nomine, quod ea saepe in exemplum 
formula afferri solet ex dell. 18. 2. Quum men- 
tior et mentiri me dlco, mentior, zn verum dico? 
B) Mentiri dep, active, h. e. cum Accusativo 
I) Proprie de hominibus usurpatur. ^f 1. Ge- 
neratim ponitur pro flngere, si inula re mendaeii 
causa. Sail. Cat. 'i9. .Nisi de eo indicaret, cujus 
eonsilio tantam rem esset mcntitus. Liv. 10. 10. 
Quum pulli non paseerenlur, puilarius, auspioium 
mentiri ausus, tripudium solistimum consuli nun- 
eiavit. Ovid, fferoi't. 21. 183. Tu quoque pro no- 
bis, si non mentiris amorem , Tura feras. Id. 2. 
Amor. ly. 11. sani capitis mentita dolores. Id. 11. 
Met. 281. Mentitusque fugas causam. Adde Propert. 
4. 7. 58. similiter Colum. 1. R. R. prcefat. § 
15, Scxum viris denegatum muliebri motu men- 
tiri. Justin. 35. 2. 4- originem alicujus. Quintil. 
2. 15. 25. Qui colorem fuco et verum robur inani 
sagina meutiautur. Martial. 6. 57- Mentiri* llctos 
ungueoto, Pb«be, capillos. Id. 11. 52. Mentiar, 
ut venias, pisces, eouchylia, sjraen, El cortis sa- 
turas atque paludis aves. fingero e diro d* avert. 
Hue pertinet et illud Lucan. 3. 198. populum Pho- 
loe rnenlita biformem. h. e. fabuiata centauros. 
5 2. Speciatim de eo, qui non slat promissis- Pro- 
pert. 2. 13- 57, Mentiri noetem, promissis ducere 
amantem. Claudian. Cons. Prob. et Olybr. 108. 
geminisque fidem mentila tyrannis. 

II.) Translate. ^ 1. Quoniam qui mentitur, 
veri simiiitudinem »-eferre curat, mentiri dirilur de 
nomine, qui alterum plane refert, assomigliarsi. 
S\l. It. 2. 636. Vos etiam prim©, gemini, cecidi- 
sUs in ajvo. Eurydemon fratrem, et fratrem men- 
lite, Lycorma: Cuncta pares. Martial. 3. 43. Men- 
tiris juvenem linctis, Lentine, capillis. Arnob. 7. 
42. de JLsculapio . In aoguem eonvertisse se 
deuia, quo mentiri se posset, quisnam e<set. ^ 2 - 
Tribuilur cadem fij*ura et rebus inani mis, el si- 
rtniiicat simiiitudinem alicujus rei habere, imitari, 
simulare, quum re vera sit blind. Horat. 4. Od. 
6. 13. equo Minerva Sacra me tit i to. Virn. 4. Eel. 
42. Nee varios dure I mentiri lana color'es. Plin. 
35. Hist. nat. 6. 29. (48). Color, qui ehrvsocol- 
lam menlitur. CUudian. II. Laud- Stilicn. 248. 
oceanique a»slum mentitur amiclus. Id. III. cons. 
Honor. 140. de dracone picto. vivitque receptis 
Haiibus, et vario menlitur sioila tra.tu. Lucan. 
9. 820. virgas mentita « abacas Toxica. Theod. Pri- 
scian. 1. 6- At fceditas ilia vulpini vulneris simili- 
tadim-m quamdam e»hibet; deinde etinm sf: mentis 
s-^uammosi supeiGricio mentitur. ^ 3. Item de 
manimis est non stare promissis, atque adeo de- 
cfoere, Tallere. Horat. 1. Ep. 1. 87. Spnn m.:,itila 
- e *J es - Martial. 5. 3i>. semel lac illud, Mentitur 
tua quod subinde tussis. h. e. morere. quod tussis 
tua, r ito fore, pollicttur sed nos fiflil. Claudian. 
IV. cons. Honor. 527. fclii arcus, antique pell- 
tor ViiJuuris, ei jusium mentiri oescius ictum. k. 
f failure. 

C) Mentio, is, actfva nositione olim ii.-ctum 
fuit, tes'e Priscian. 8. p. 7DU. Putsch. Mine pjs- 
-ive. Modest in. Din. 48. 10. 28. Si a debitore, 
prxlavo die, ji-noiis obligatio meniiatur ute. — 
Leterum Part. Mentitus s.vpe occurrit passive et 
e-t Gel us, siiiiulatus, fa Is us, {into, falsa, r.ontraf- 
r'tlj. f \ry. 2. Jin. 422. primi clipeos incnt.iaque 
'.:■'. a A gnu-cunt. Ovid. 5. Met. 326. Et se nicnli- 
i>« S'iperf.s ce'.i^se tigutis. t'al. Place. 7. 155. Non 
jam meini'.ie >ultuui vucemque re -inn it Chalciupi-s. 
'K-id. 10. M e t. '»3"J. Nomine iiieritilo, M.;ros ery-o- 
nit an>ores. In cawi. apud Sue tun. Oth. :t. Cur 
l»lhu rnentito sit. quiiirilis, eisul honurc. Plin. C. 
/-?'. 20. a m*d. Kirtis menlilisque Lerrorilms vera 
^ricula auuere. In iilo .ivien. Pkcen. M:>. Age- 
hort-> color hinr jnentirier osiro Irii'iiit. Intsrpy.r. 
T as jive accipiuiu pro simuiuri; gcd Harchero est 
wrbjm ricirum depon. V . si in ilia supra sub 
B. II. 2. 

^JFMlOSL'S, a, um, adjert. (mectai qui men- 
t* odorcm habt't. M,ircelt. Emyir. 33. svb inil. 
F-.zomi, qu* appelljlur herba menliosa, succus. 



223 



MENTlTlO, onis, f. 3. (mentior) meodacium. 
Cic. 3. Herenn. 2. 3. Dolus consumitur to pecu- 
nia, pollicitatione, dissimulattone, maturatiooe ; 
mentitioae. Alii, inter quos et Orellius, leg. men- 
tione. 

ME.NTtTUS, a, um. V. MENTIOR. 
MENTO, onis, m. 3. (mentum) men turn babens 
sol ito majus, chi Im il men to grande, pu./.ccysvoq. 
Arnob. 3. Esse dicendum est quosdam capitones, 
silunculos, frontones: in his alios mcnlones, n«vios 
atque nasicas. Hinc C. Julius Memo cos. ann. U. 
C. ccc xxm. apud Liv. 4. 26. 

MENTOR, Oris, m. 3. nomen celeberrimi arti- 
flcis in vasis argenteis caelandis, de quo V. ONOM. 
- — Hinc me ion y mice. Juvenal. H. 104. rara sine 
Men tore mens*. Martial. 11. 11. Te potare decet 
gemma, qui Mentora frangis. 

MENTO LA, as, f. 1. nisq. 5 1. Est membrurn 
virile: videtur esse deminut. menti, a motu enim 
oomen habet, unde Grscis sctyrj dicitur a zi.<a 
a(jito (hinc etiam Mutinus a miiUndo dictus est 
Piiapus): quamquam Cic. y. Fam. 22. a menta 
deducit. Catull.; Martial.; et Auct. Priap. ^ 2. 
Apud Catrll. est etiam non semel convicium in 
hominem impurum. 

MENtOLATUS, a, um, adject, (mentula) muto- 
niatus , i«»5tjij. Occurrit tantum Com p. apud 
Auct. Priap. 37. extr. Deus Priapo mentulatior 
non est. 

MENTUM, i, n. 2. duo di versa significat: sci- 
licet 

A) Est pars capitis ori subject?, et promiuens, 
seo malae inferioris media et iraa pars, ut Cels. 
loquitur 8. 1. ante med., onde barba nascitur: a 
motu frequenti nomen habere videlur, illud enim 
movernus, quoties loquimur, aut edimu;; uivoq 
porro Gra?cis est impetus, unde uivoua: pro'/xzi- 
vo/*a« agitor. Gr. vivos, yiveon Ut. mento; Fr. 
menton; Hisp. barba; Gerrn. d. Kinn; Aug I. 
the chin). 

I.) Proprie. — a) De hornioibus. Poeta apud 
Cic- 1. Tusc. 5. 10. Mento sum mam aquam attin- 
gens siti <uiecatu9 Tantalus. Cic. 6. Ferr. 43. 91. 
Rictum Herculis ac mentum pai-Ilo attrilius, quod 
in precibus id osculari solent. Id. 2. Orat. 66. 266. 
Mentum in d kendo intorquere. Ovid. 2. Pont. 6. 
14. Mento manum supponere. Id. 11. Met. 620. 
de Somno. Summaque pcrcuiiens nulanti pertora 
memo. Plin. 31. Hist. nat. 3. 27. i4j). Ei edito 
speculantur proni, terrain mento autogenic Id. 
11. ibid. 45. 103. (251). Antiquis Grj?ci.ne in suppli- 
cando mentum attinpere rnos er»t. Firg. 6. .£'n. 
2yy. cui plurima mento Canities -nculla j.iret. t'f 
ibid. 809. noseo crines ini-anaque menta Re;: is Ro- 
rnani. k. e. barbam cunam. Adde Martini. 11. 81. 
L'rbane Petron. f'ragm. Tragur . 13. /hirmann. 
Et, quod ei mentum sustulil. heredilatem anepit. 
ciocche gli ha fat to alzar la testa. Si.'d phnitis 
est plebeja. — Proprie uni homini est, ut aii PUn. 
11. Hist. nat. 37. 60. (159).: nihilominus et de 
brutis dicitur per simiiitudinem. Id. 8. ibid. 50. 
76. (.204). Dependet raprarum mento villus. Firg. 
3. G. 53. de bove. Ft crururn ten us a mento pa- 
Icaria pendent, el ibid. 311. barbas iucanaque men- 
ta Cinyphii toodent hirci. 

II.) tigurate transferer in architecturu ad earn 
partem corona; propendentem, per qu.im aqua de- 
fluit, lo spot to del gocciolatojo , sottogrondale. 
Fitruv. 4. 3. a med. Ad ipsum mentum coronae 
incidatur linea, qua? scotia dicitur. 

B) Prisci mentum dixere pro :ommentum, in- 
quit Paul. IHac. p. 124. 19. .Vult.: nempe a me- 
niscor, unde comminiscor factum est. 

MENLT, vo\ Indica, de qua ita Plin. 37. Hist- 
nat. 10. 60. (169). Est et alia dixmatitii) ejusdem 
generis, qu;e vocatur menui ab Indis, iunlhos a[>- 
peflata a <ii.ecis, e fulvo candicans. 

MEO, as, Svi, atum. are, n. 1. Part. Means I. 
et I!. — Meare est vadere, transire; et dicitur s».*- 
pe de iis, qui cunt rcdeuntque: hinc universiiu po- 
nitur pro ire, protkisci, Ztafiaivta. -crs-jauat 'It. 
pasture, andare; Fr. alter, passer 3 circuler; Hi- p. 
pasar, mudarse de un lugar d otro; Germ, ge- 
hen; Angl. to go, to and fro, pass). 

I.) Proprie de hominibus et brutis animalibtis. 
Lucret. 4. 371. terra Lumioe privatur solis, qua- 
cumque meautes Offlcimuj. Horat. 1. Od. 4. 17. 



MERACUS 



Manes et dotnus Plutonia, quo simul mearis etc. 
Seneca Here. Fur. 211. aliud jussus ad bel'lum 
meat. Tac Z.Ann. 34. Quoties divan) Augustum 
in occidentem atque orientem meavisse comite Li- 
via? Curt. 8. 4. 3» Fulgura - non oculos modo 
meaotis exercitus, sed etiam acimos terrere crepe- 
runt. Ovid. 1. Pont. 2. 81. ubi frigore coostitit 
Ister, Dura meant celeri terga per amais equo. 
Plin. 10. Sitt. nat. 38. 54. (113). Aves ita ferun- 
tur ut, si pariter cernantur plura genera, non in 
eadem natura meare videantur. 

H.) Fisurate de rebus et de abstracts. Curt. 5. 

1. 30. Qui (Euphrates) retentus acrius, quam si 
Hbero cursu mearet, illiditur. Claudian.' I. in Ru- 
fin. 185. N.'reus par semper simiiisque meat. h. e. 
mare, quamvis plura influant flumina, oon erescit. 
Ovid. 15. Met. 71. qua sidera lege mearent. et Plin. 

2. Hist. nat. 39. 3D. (106). Siderum meantiurn vis. 
et Quintil. 11.2. 22. xii. signis, per qua? sol meat. 
Cf. Cic. 2. .Vol. D. 19. 49- Quum duo sint genera 
siderum, quorum alteram spatiis irnmutabilibus ab 
ortu ad oecasum commeans etc. Tac. 4. Ann. 5. 
extr. Triremes hue illuc meaut. Sic Curt. 9. 4. 9. 
Iter, qua meant navigia, in tenuem alveum cogitur. 
Plin. 6. Hist. nat. 14. 17. (43). Interruplis angu- 
sto transitu jugis, ita ut rix singula mecot plaustra. 
Curt. 3. 5. 9. et 8. 4. 12. Liberius meare spiritus 
cceperat. Lucret. 2. 150. Vapor per inane meat va- 
cuum. Seneca Med. 836. meet in pectus venasque 
calor. Lucan. 3. 640. Discursusque anirme diversa 
in membra meantis, Claudian. I. cons. Stilich. 10. 
Online vota meant, h. e. procedunt et succednnt. 
Capell. 1. p.- 10. Et (numcuam magis) fit collibi- 
tum manere jussis, Quam quum Deliaco meare fatu 
Cura atque arbitrio monemur isto. h. e. quara 
quum Deiiaco oraculo obedire Apollinis cura at- 
que arbitrio moneor: ubi adverle verbum meare op- 
poni v. monere. 

MfiOPTE. V. MEL'S et IPSE. 
MEPHiTlCUS, a. um, adject, (mephitis) fcetidus. 
Sidon. 3. Ep. 13. Mephiticus odor. 

MfiPHlTIS, is, f. 3. puzzore, SsivSr.c awoiosa, 
terra? putor ex aquis maxime sulphuratis atque cor- 
ruptis proveniens, et in nernoribus gravior ex den- 
sitate si I varum. Servius in Firg. 7. Mn. 81. Ali- 
qui, Servio teste loco citato, Mepfaltim deum esse 
volunt, Leucothea? connexum, sicut est Veneri Ado- 
nis , Dian« Virbius. Alii Junonem intelliguot, 
quam aerem esse constat. Omnis autem putor et 
rorruptioue aeris nascitur, sicot bonus odor ex acre 
incosrupto. Igitur Mephitis erit dea avertens mo- 
lestiam odoris gravissimi, id est graveolentise. Firg. 
ibid- <cevamque exhalat opaca mepbitim. Pers. 3. 
99. Culture sulphureas lente eihalante mepbites. 
Plin. 2. Hist. nat. 93. 95. (208). docet, Mephitis 
wdem fuisse Ampsancti in Hirpinis, ubi specus erat 
mortiferum spiritum eihalans. Etiam yrope mcenia 
Cremona; tern plum Mephitis fait, teste Tact to 3. 
Hist. 34. Adde Inscript. apud Gruter. 96. 10. 

MERACfi, adverb, (meracus) mere, pure, pura- 
mente. Occurrit tantum Comp. Meraaus apud 
Cels. 1.3.cd /in. Per ajctumnum cibo jam paullo 
pleniore nti licet; minus, sed meracius tube re. 
Scribon. Compos. 170. Vioi misti meracius cyathi 
quatuor. Sidon. 4. Ep. 1. Purius, fortius, meracius 
.iruat. Satin. 33. a med. Superficies sardonychis 
probatur, si meracius rubeat. 
MERACLUS. V. voc. scq. 
MERaCULOS, a, um, adject, deminut. a me- 
racus. Per syncopen Plant. Cas. 3. 5. 15. Mera- 
clo se percussit flore Libyco. Alii leg. meraco. 
Plin. 20. Hist. nat. 19. 80.' (209).; et Cels. 3. VJ. 
Opium ei vino rneraculo si protinus detur. Scri- 
bon. Compos. 131. Oportet autem bis diebus dare 
cis cibos assae carnis agrestis, aut volucrum, et vi- 
num austerum meraculum. 

MfiRACL'S, a, um, adject, (merus). Comp. Mf 
raclor et Sup. Meracissimus I. — Meracus est pu- 
rus, solus, ax.caro; (It. puro, mero; Fr. sans me- 
lange, pur; Hisp. puro, libre y evento de toda 
mezela; Germ, rein, tauter, unvermischt; Angl. 
pure, without mixture, meracious , strong, 
racy). 

I.) Proprie. — a) Fere de vino dicitur, cui 
nihil aquaj admiitum sit. Sunt qui putant diet de 
vino, cul parum admodum -aqua i nsit, merum au- 
tem de eo, cui nihil. Cic. 3. fiat. D. 31, 78. 



MERALIS 

Si medicus sciat, eum aegrotum, qui jussus sit vi- 
num sumere, meracius sumplurura. Cels. 1. 3. an- 
te med, Cibum modicum, potiones meracas assu- 
mere, et a tned. Vinum austerum meracum. et in- 
fra. V to urn dilutius pueris, senibus meracius- Pro- 
pert. 2. 24. 27. Ah pereat, quicumque meracas 
repperit uvas. — 6) Dicitur et de aiiis rebus, qua? 
purae sunt. Sorat. 2. Ep. 2. 137. Expulit belle- 
boro morbum bilemque meraco. Plerique tamen 
Interppr. meracum hoc loco absolute accipiunt 
pro vino meraco. Pers- 4. 16. Anticyras melior 
sorbere meracas. Sidon. 3. Ep. 10. Meracissimus 
scientiae funs. — • Hue referri potest et illud Apul. 
Florid. 4- extr. Musarum crateia quanto erebrior 
quantoque meracior, Unto proptor ad animi sani- 
tatem. h. e. Muaarura poculum quo ssepius itera- 
tur et puriua btbitur, eo magis accedit ad sanita- 
tem mentis. 

n.) Translate. Cic. 1. de republ. 43. Quum in- 
explebiles populi fauces exaruerunt libertalis siti, 
malisque usus ille ministris, non modice tem- 
peratam, $ed nirais meracam libertatem sitiens 
hauserit etc 

MERALIS, e, adject, (merus) ad merum, b. e. 
ad vinum pertinent. Marceli, Empir. 27. Melhs 
beminam, vini veteri* sextarium, piperis grana du- 
centa teres diligeater, et conditum ei iis tribus 
gpeciebus fades; et jejuno dysenterico mane (ex 
eo condito) meralcra calicem calidum plenum da- 
bii; italim proderit. Sed si oecesse fuerit, ex eo 
condito ipsum plenum meralem per triduum dabis. 
un calice o bicchiere da vina. 

MERATUS, a, um, adject, (merum) Tidetur esse 
idem atque aliquantura merus, scil. vinum aqua 
mistum, sed non admodum aqua dilutum, quod 
Plaut. Stick. 1. 3. 116. vinum submerum appei- 
lavit. Ccel. Aurel.2, Tar d 7. n. 109, Erasitratos, 
et Asclepiades, item Tbemison - meratum potum 
datl juiserunt. Ait enim Asclepiades duplicandam 
ve) triplicandam quantitatem vini solitae tempera- 
tionis, adeo ut uni cyatho unum admlsceri jussii. 
quo vini et aquae quantitas coaequetur. et mox n. 
111. Ait mistum calidum sorbendum, hoc est vi- 
num cum aqua supradicta, meratum. Adde eumd. 
ibid. n. 110. et 1. ibid. t. n. 17. et 4. ibid. 1. n. 
10.; qaibus in locis mss. Codices oranes exhibent 
meratus, contra meracus apud eumd. 1. AcuU 15. 
n. 147. et t7.n. 183. Editiones meiatus in meracus 
mutandum putant: aliter omntno censet cl. Ear- 
cher,, cui verba a nobis altata, ni falliraur, suf- 
fragan tur._ 

MERCABILIS, e, adject, (mercor) qui emi pot- 
est, venule. Ovid. 1. Amor. 10. 21. Stat meretrix 
certo cuivis mercabilii sere. 

MERC ALES, e, adject, (mercor) mercabilis. 
Impp. Diocletian, et Maximian. Cod. 4. 7- 6. 
Mercalem te habaisse uxorera proponis. 

MERCATtO, ooi$,T. 3. (mercor) eraptio et ven- 
ditio, tnercatanzia, e'/*iro'peuot{. Getl. 3. 3. sub fin. 
Pecunia omni in mercationibus perdita. Firmic. 
3. Mathet. 8. ad fin. Sua veodeie assidua -tnerca- 
lione. 

MERCATOR, 5ris, m. 3. (mercor) qui merca- 
tur, E^ircpoc (It. mercante, negoziante; Fr. mar- 
chand, negotiant ; Hisp. mercader , negociante ; 
Germ, d Eaufmann, Handelsmann, ftdndelsherr ; 
Angl. a mercant, trader.) Cic. Oral. 70. 232. Ne- 
que me divitiae movent, quibus omnes Africanos 
et Laelios multi venalicii mercatoresque superarunt. 
Id. 1. Off 42. 150. Sordidi etiam putandi, qui 
mercantur a mercaloribus, quod statim vendant. 
Cces. 4. B. G. 3. Multi ad eos mercatores ven- 
titant. Varra 3. R. i?. 16. 11. Mercatorem suo tem- 
pore admittere. fforat. Art. P. 117. Mercatorne 
vagus, cultorne virentis agelii. Id. 1. Od. 31. 10. 
dives et aureis Mercator exsiccet cuiullis Vina Sy- 
ra reparata merce, Dis carus ipsis, quippe ter et 
quater Anno revisens aequor Atlanticum Impune. 
Adde Ovid. 5. Fast. 675. Inscript. apud Marin. 
Frat. Arv. p. 245. mekcatOR omnis cbkbbis mbr- 
civm transkahinarvm. Alia apud Orell. 3331. 

JWKRCATORRS FRVMKKTARl Bt OLEARl AFRARI. h. C 

qui ex Africa frumentum et oleum afferebant. Alia 
apud eumd. 4229. l. papivb. t. v. fhaselvs mer- 
cator viHAKivs. — Cic. post redit. in tenat. 4. 
10. Non consules , sed mercatores provinciarum, 
»c venditores veatne dignitatis. — Mercator in-' 



— 224 — 

scribitur etiam Comcedia Plautioa, quas adbuc ex- 
stat, cujusque mentionem facit Varro 7. L. L. 60. 
Mull — NB. De cognom. Rom. V. ONOM. 

MERCATORlUS, a, um, adject, (mercor) ad mer- 
caturam pertinens, mercaturce faciendae inserviens, 
mercantile. Plaut. Bacch. 2. 3. 2. Ecquae advene- 
rit in portum ex Epheso navis mercatoria. 

MERCATORA, as, f. 1. (mercor) negotiatio, ars, 
sou actus merc&ndi, iunootxr, ("It. mercanzia, il 
mercatare; Fr. commerce de marchandises, ne- 
goce; llisp. negocio, comercio, tndfago; Gernj. d. 
Handel; Angl. the trade of a merchant, the pra- 
ctice of buying and selling, mercature)- 

I.) Proprie. Plaut, Most. 3. 1. 10U. Jam bomo 
in meicah'ra vertitur. h. e. vcrsatur, rnercaturam 
exercet. Cic. 3. de republ. apud A'on. p. 43 1, 14. 
Phoenices (IMercerus leg. Pceoi) primi mercaturis et 
mercibus suis avariliam et magnificentiam et in- 
explebiles cupiditates omnium rerum exportaveru.nl 
(Mercerus leg. importaverunt) in Grjeciam. Id. 1. 
Off. 42. 151. Mercalura autem, si tenuis est, sor- 
dida putatida est; sin magna et copiosa, multa un- 
dique opportans, multisque sine vanitaie imper- 
tiens, non est admodum vituperanda. Id. 7. Verr. 
28. 72. Qui a pr<edoaibus eraot capti, quum mer- 
caturas facereat. Id. 5. Tusc. 31. 86. Quaestuosa 
mercatura. Ca?s. 6. B. G. 17- Deum maxirae Mer- 
curium coiunt: - bunc ad quasstus pecuniae mcr- 
caturasque habere vim tnaximam arbitrantur. ffo- 
rat. 2. Sat. 3. 107. Aversus mercaturis. Capitolin. 
Pertin. 13. Mercaturas exercere. 

II.) Translate. ^ 1. Metaphora ducta a super. 
paragrapbo, de abstractis dicitur. Cic. 3- Off. -2. 6. 
Suscepisti onus prasterea grave et Atbeaarum et 
Cratippi: ad quos quum tamquaco ad rnercaturam 
bonarum artium sis profectus etc. Ita legit etiam 
Non. p. 213. 5. et 431. 21. Merc. Cf. eumd. 1. 
A'at. D. 44. 122. Quam (amicitiam) si ad fructum 
nostrum referemue, non ad illius commoda, quem 
diligimus; non erit ista amicitia, sed mercatura 
quadam utilitatum suarura. ^ 2. Mercatura di- 
cuntur ipsse merces, quibus mercatura fit. Plaut. 
Trin. 2. 2. 51. Mercaturam ne, au venales babuit, 
ubi rem perdidit? 

MERCATU'S, a, um- V. MERCOR. 

MERCATUS, us, m. 4. (mercor) Mercatis pro 
mercaiibus, quasi a recto mercatum, Sallustium 
dixisse, testalur Non. p. 138. 9. Merc; qua de re 
V. Jiritz. ad Sail. Histor. fragm. 5. 8. — Merca- 
tus est mercandi actus, e'fx.itopeu(*a (It. mercanzia; 
Fr. commerce, trafic, negoce, achat, vente ; Hisp. 
comercio, trdfago, trdfico; Germ. d. Handel, 
Handelsverker , Kauf una* Ferkauf; Angl. a 
buying and selling). 

I.) Proprie. Plaut. Pcen. 1. 2. 126- Apud asdem 
Veneris bodie est mercatus (feminarum): eo con- 
veniunt mercatores: ibi ego me osteadi volo. Cic. 
2. Phil. 3- 6. Quum domi tuae lurpissimo merca- 
tu omnia essent venalia. Cf. eumd. 3. ibid. 12.30. 
Earumque rerum omnium domesticura mercatum 
instituit. 

II.) Translate. % 1. Ponitur pro emporio, seu 
loco, ad quern mercatores eraendt vendendique 
gratia conveniunt; atque adeo pro nuodinis, qui- 
bus mercatores congregantur ad smendurn et ven- 
dendum, mercato, fUra. Plant. Perl, 2. 3. 8. Ife- 
rus raeus me Eretriam misit; domitos boves ut 
sibi mercarer, dedit argentum: nam ibi liiercatum 
dixit die esse septimi. fiera- Ter. Adelph. 2. i- 13. 
Nisi eo (Cy-prum) ad mercatum venio, damnum 
maximum' st. Farro 2. R. R. prcefat, § 6. Te em- 
pturientem in campos Macros ad mercatum addu- 
Cunt crebro pedes. Liv. 1. 30. Tullus ad Feronite 
fanum mercalu frequenli negotiatores Romanos 
comprehensos querebatur. Cic. 2. Invent. 4. 14. 
la Itinere quidam proficiscentera ad mercatum- est 
conseculus. Id. 4. Verr. 53. 133. Tan to mcrcatu 
praetoris indicto, concurritur undique ad istum Sy- 
racusas. Sic Id. 5. Tusc. 3. 9. Uabere mercatum. 
far fiera- et Id. 2- de republ. 14. Mercatus, lu- 
dos omnesque convenieudi causes et celebritates 
(Numa Pompilius) invenit. Sueton. Ner. 28. 
Uunc - circa conveotus roercatusque Grteciae, ac 
mot Romas circa Sigillaria comitatus est. ^ 2. 
Item pro quocumque conyentu. Justin. 13. 5. 3. 
Litters recitatae prassente universa Graecia, in mer- 
catu Olympiaco. Inscript. apud Orell. 3*281. c. 



MERCENARIES 

aemilivs c. f. serg. (h. e. Sergia triba) homVli- 
\vs dec. col. mvrs. (/i. e. Coloniaa Murs®, ab Ha- 
driano deducts, ubi hodie Essek) ob honorbw 

FLAMISATVS TABERNAS L. CVM PORTIC1BVS DVPLIC1- 

bvs il (sic: lege in) ovib. mkrcatvs a-gbketvr pecv- 
ma sva fecit. Calendar, sive Fast. Antiatin. 
apud Henzen. 6445. ivl. eid. Nr. mercaTvs 
dies v. 

MERCEDARlOS. V. MBRCEDONIDS. 

MERCEDICIUS. V. voc seq. 

MERCEDITUUS, mercenarius, quod mercede se 
lueatur. Paul. Diac. p. 124. 8. Mull. Yulgati li- 
bri habent mercedicius: Dacerius malebat mer- 
cedituus propter ilia mercede lueatur, quam le- 
ctionem exbibet etiam Miillerus. 

MERCEDINUS. V. voc. seq. 

MERCEDONlL'S vel merkedonius, a, um, ad- 
ject. tfe^KT,2c : vto5, ad mercedem solvendam perti- 
nens. Paul. Diac. p. 124. 6. Mull. Mercedonios 
(dies) dixerunt a mercede solvenda. Gloss. Isid. 
Mercedonius, qui solvit mercedem. Mercedarius, qui 
dat mercedem pro labore sibi impenso. Cf. Not. 
Tir. p 69. Mercenarius, mercedarius. Merk, est 
nota in Vel. Ealend.-Rom. apud Gruter. 133. ad- 
dila arid- Id. Julias, et aliquot seqq. diebus, 
itemquc XII. Eal. Oct. et seqq., denique XIV. 
Sal. Dec. et seqq. Merhedinos, vel Merkedonias 
dies interpretatur Scaliger de emend, temp. I. 2. 
p. 177. a Merkedona dea dictos, quae praefuerit 
mercedibus et pensionibus solvendis: id apparere, 
inquit, in mense Julio, quo inquiiini to svotxtov, 
mercedem pendebant, et migrabant ex sedibus io 
alias. — Ceterum merfcedtnus , uspxso'.voi; , vel 
merce.donius, ^x£px7)Sdvto;, mensis dictus interca- 
laris ille Numaa alternis bienoiis xxn. et xxm. 
dierum, de quo nomine miratur Scaliger, nullam 
mentionem superesse, nisi apud Plutarch, in Nu- 
ma c. 18. et in Cces. c. 59. (Adde apud Lydum 
de mensib.) Ad eumdem tamen recte referenda sunt 
Tertulliani Idolol. 13. verba, qu*e legesis apud 
M or cell, de slil. Inscript. Lai. T. 1. p. 74., ubi 
alia multa hue pertinentia. V. et Danieli Numism. 
Capuana p. 105 et seqq., qui putat. vocem esse 
Etruscam, aut Oscam, et incert;e adbuc interpreta- 
tionis. Alia porro de hujus vocis interpretatione 
est sen'eutia Petr. Fr. Foggmii in Verr. Flacci 
Fast. p. 124. et 135. Itaque cave, ne mercedonium 
mensem cum vocibus superius allatis confundas; 
eo enim mense, quum intercalaris esset, nulla mer- 
ces solvi poterat. — Ceterum Orellio et Henzenio 
nota ilia MERK., quae in Calendariis occurrit, 
est mercatus. 

MERCfiDULA, ae, f. 1. deminut. mercedis, parva 
merces. 

I.) Proprie. Cic. 1. Oral. 45. 198. Itaque ut apud 
Grscos infimi homines merccdula adducti mini- 
stros se pr«bent in judiciis oratoribus. Seneca 6. 
Benef, 15. Medico mercedulam debere. Quintil. 
12. 11. 14. Cupiditate diulius eiigendi merce- 
dulas. 

II.) Translate. Cic. 13. Alt. 11. Constituere 
mercedulas pradiorum. stabilire il prezzo delle 
affdianze, constituere, quantum solvere debeant, 
qui praedia locata conduxerunt. 

MERCE.NARlUS, a, um, adject, (merces) mer- 
cede conductus, pretio comparatus; cui gratuitus 
opponitur, ut apud Cic. 1. Legg. 18- 48. Libera- 
litas gratuita nc est, on merccnaria? si sine prs- 
mio, benigna est, gratuita: si cum mercede, con- 
ducts, v. eumd. Cic. et infra sub Mercenarius, 
ii. Gr. fitc&opopo; (It. mercenario, pagalo; Fr. 
qui travaille pour un salaire, salarie, loue, 
paye, gage, slipendie; Hisp. mercenario, el que 
por su estipendio trabaja; Germ, um Sold Oder 
Lohn gemiethet, gedungen, besoldet, bezahlt; 
Angl. hired, mercenary, stipendiary). Occurrit 

— a) De hominibus. Cic. Pis. 21. 49. Pnebuit 
se mercenarium comitem regi Alexandrine Cato 
apud Gell. 5. 21- Compiuriens e-orum mililes mer- 
cenarii inter se multi alteri alicros io castris oc- 
cidere. Liv. 24. 49- Merceaarium roilitem in ca- 
stris nemioem ante, quam turn Celtiberos, Romaoi 
babuerunt. Nepos Eumen. 1. Apud nos re vera, sic- 
ut sunt, mercenarii, scribae existimantur. Cic 3. 
Fam, 11, o med. Mercenarii testes. Id. 7. Verr. 
21. 54. Audite decretum mercenarii praetoris. 

— o) De rebus et abstractis- Liv. 24. 49. Quem, 



MERCES 

bene meritum de se ei genie sua, mercenariis ar- 
mis in Africam oppugnatum venisset. Hot at. t. 
Ep. 7. 67. ille Pbilippo Excusare laborem el mer- 
ceoaria vincla. h. e. ofQciura el munus praecoois, 
quod mercedis el lucri gralia exercebat, eoque de- 
tinebatur. Plin. 10. Mist. not. 63. 83. (172). An- 
cilla mercenarias stipis. Cic. 3. Verr. 43- HI. 
Quum a te capul illud tarn multis verbis, merce- 
nario procemio, esset ornatum elc. Quintil. 12. 
i. 25. Mercenaria vox. — Ilinc 

Mercenarius, ii, m. 2. absolute, substanlivorum 
more, est opera mercede conducla, h. e. homo li- 
ber conducticius, ul Varro 1. R R. 17. 2. loquitur. 
Plaut. Pcen. a. 2. exlr. In hunc diem jam luus 
sum mercenarius. Cic. Fontej. 10. 22. Polestis igi- 
tur ianolos notis, iniquos sequis, - mercenarios 
gratuilis - antcferre? Id. t. Off. 13. 41. Non male 
pra?eipiunt, qui iia jubenl uli servis, ut mercena- 
riis: operam exigendam, justa praebenda. Id. ibid. 
42. 130. Uliberales autem et sordid! qusestus mer- 
cenariorum omnium, quorum opera?, non quorum 
artes emuntur: est enim in iiiis ipsa merces au-- 
ctoramentum servitutis- Id. Cluent- 59. 163. En- 
nius egens quidam, mercenarius Oppianici. Petron. 
Satyr. 103. Mercenarius rneus, ut ex novacula 
comperislis, tonsor est. Seneca 3. Benef. 22. Ser- 
vus, ul placet Chrysippo , perpetuus mercena- 
rius est. 

MERCES, edis, f. 3. (mereo) pretiuro, quod pro 
opera et labore alicui persolvitur, fua%6$ (I t . mer- 
cede, paga; Fr. salaire, gages, paye, solde, ap- 
pointements, prix, recompense pour un service; 
Hisp. salario, gage, suetdo, estipendio, paga; 
Germ. d. Verdienst, Sold, Lohn, Gehatt, Be- 
lohnung, Honor ar; Angl. hire, wages, pay, a 
reward for labour). 

I.) Proprie. — a) Generatim, in bonam partem. 
Sail. Cat. 38. Juventus, quse manuum mercede 
inopiam tolerabat. Cic. 1. Div^nat. 41. 92. Ne 
ars tanta abduceretur ad mercedem atque quaesturo. 
Id. 4. Acad. (2. pr.) 30. 98. Minom Diogenes 
reddet: ab eo enim Sloico dialeclica didicerat: 
haec autem merces eral diabeticorum. Id. 2. Phil. 
4. 8. Magister, qui te, tanta mercede, nihil sapere 
docuit. Id. 2. Fin. 31. 99. Iadicat, innatam esse 
homioi probitatem gratuitam, non inviialam vo- 
luptatibus, nee praemiorum mercedibus evocatam. 
Suelon. Tib. 34. Mercedibus scaenicorum recisis. 
Ca?s. t. B. G. 31. Mercede milites arcessere. Cic. 
•I. Off. 6. 22. conducere aliquem. Sic Horat. 2. 
Sat- 7. 18. diurna mercede conductus. et Nepos 
prosfat. conductus ad aliquid- Juvenal. 7. 157. 
Mercedem solvere. Cic. 5. Verr. 32. 76. alicui 
dare operas pretiumque impudentiae. Gell. 5. 3. 
Protagoras victus quasrendi gratia in mercedem 
missus, h. e. ut mercenariam operam locaret. — 
b) Speciatim, in inolarn partem. Cic. 7. Verr. 20. 
50. Prelio atque mercede miouere majestalem rei- 
publico. Lis). 25. 33. Magna mercede pacisci cum 
aliquo, ut etc. Cic. Rose. Am. 29. 80. Mercedem 
accipere ab aliquo. Id. Pis. 13. 30. Lingua adstri- 
cta mercede. 

II.) Translate. ^ 1. Metaphors' surapla a supc- 
riorc paragr. Cic. Rose. Am. 29. 80. Una mer- 
cede duas res assequi velle. proverb. V. FIDELIA. 
Horat. 3. Od. 2. 25. Est et fideli tuta silentio Mer- 
ces. Sil. It. 13. 663. Ipsa quidem virtus sibimel 
pulcberrima merces. Cf. Ovid. 2. Pont. 3. 55. ca- 
ret mercede virtus. Claudian. Cons. Mall. 256. 
dilata merces offlciis. ^ 2. Interdum est pretiom. 
— n) In bonam partem unlversim est pretiom, 
fructus, lucrum, premium, frutto, guadagno. Cic. 
7. Verr. 51. 134. Dico eliam, in illo supplicio mer- 
cedem lacrimarum, mercedem vulneris atque pla- 
23*, mercedem funeria ac sepulture conslitui nefas 
fuisse. Id. 3. ad Q. fr. 3. in fin. Magna enim no- 
bis a te proposila merces est, quara certc nostra 
culpa numquam minus assequemur. Id. Antic. 21. 
80. Ipse enim se quisque diligit, non ut aliquam 
a se ipse mercedem exigat cariialis suae, sed quod 
per se sibi quisque carus est. Horat. I. Od. 27. 13. 
Cessat voluntas? non alia bibam Mercede. Grat. 
Cyneq. 176. O quanta est merces et quantum im- 
pendia supra! k. e. fructus, lucrum. Sil. It. 17. 
3S9. discrimiois alia In medio merces, quidquid 
teait undique caelum, h. e. i(np«rium orbis terra- 
rum eral maanum certaminis prarmium, in medio 

Tom. III. 



— 225 — 

quasi positum. — - b) la malam partem. — Per 
ironiam est pesna, supplicium, apud Liv. 39, 55. 
Debuisse gravem temeritatis mercedem statui. — 
Saepius est merces data atque adeo impeosa, detri- 
meolum, damDura, costo. Cic. 1. Fam. 9. Tamen 
ia molestia gaudeo, te earn fldem cogooscere bomi- 
num non ita magna mercede, quam ego maximo do- 
lore cognoram. Id. 3. Tusc. 6. 12. Nam istud nihil 
dolere non sine magna mercede contingit, imma- 
nitatis i.i aoimo, sluporis in corpore. Sil. It. 7. 
545. magna mercede piabunt Erroris rabiem e k 
nostrum violasse parentem. h. e. magno suo malo, 
a gran costo. Seneca Tranquilt. 11. Magna quidem 
res tuas mercede colui. h. e. magna mea impensa 
et cura. Adde Plin. 7. Hist. nat. pra>fat. (1). 
<| 3. Ssepe dicitur de pretio, quod acquirimus ex 
aliqua re. — a) Sic de pretio, quod acquirimus 
ex locatione agrorum et domuum, a f fit to. Cic. 12. 
Att. 32. Ut sumptus hujus peregrinationis accom- 
modet ad mercedus ArgiieU et Aventini. Cces- 3. 
B. C. 21. Mercedes habitalionum anouas condu- 
ctoribus donavit. — b) Similiter de pensionibus, 
quas publicani pro vectigalibus redemptis solve- 
bant reipublicas. Sueton. Cces. 20. Publicanos re 
missionem petentes tenia mercedum parle releva- 
vit. — c) Item de praediorum reditibus, le ren- 
dite, le entrate. Cic. 15. Att. 20. a med. Merce- 
des dotalium pnediorum. Cf. eumrl. 2. Fin. 26. 
55. Vides igitur, si amicitiam sua caritate metiare, 
nihil esse prsesUntius: sin emolumento, suntmas 
familiaritates praediorum fructuosorum mercede 
superari. — d) Item de usuris pecuniae fenori 
datae. Horat. 1. Sat. 2. 14. Quinas hie capiti 
mercedes exsecat. Adde eumd. ibid. 3. 88. 

MERCES rectus casus pro merx. V. MERX 
sub init. 

MERClMONlUM, li, n. 2. (men) est idem fere 
quod merx, mercanzia, merce. 

I.) Proprie. Plant. Amph. prol. 1. Ut vos in \o- 
stris voltis mercimoniis emundis vendundisque me 
laetum lucris afficere. Turpilius apud .Von. p. ->13. 
8. Merc. Videre cupio nostrum mercimonium Tac. 
15. Ann. 38. L'bi per tabernas, quibus id merci- 
monium inerat, quo flamroa alitur, simul creptus 
ignis etc. Cf. Plaut. Most. 3. 3. 1. tb Quid tibi 
visum est hoc mercimonii? th. Totus gaudeo. tr. 
Num nimio emplas tibi videntur? th. Numquam 
edepol me scio Vidisse usquam abjectas aedes, nisi 
modo hasce. 

II.) Translate ponitur pro nundinis. Capitolin. 
Anion. Phil. 23. Jusserat, ne mercimonia impe- 
direntur. 

MERCOR, Sris, 5tu$ sum, ari, dep. 1. (merx). 
Mercassitur, antique, mercatus fuerif. Inscript. 
apud Lips, in Auct. Smet. 15. et apud Gruter. 
512. Un. 20. ovi f?o hohinv ab popvlo mkhcas- 
sitvb. — Mercarier per paragogen pro mercari 
V. infra sub I. — Part. Mercans, Mercatus, Mer- 
caturus et Mercandus I. — Mercari generatim 
est lucri causa merces commutare, mercaturam 
face re, mercanteggiare, negoziare, s'^rropeu'ofwa, 
ut apud Plaut. Merc. prol. 82. Dico ilerum esse 
me mercatum, si velit. — Ssu'rssime tamen spe- 
riatim occurrit, et est eraere, seu vendendi rausa, 
seu habendi, uwiouai (It. comperare; Fr. achet.er, 
acquerir; Hisp. comprar , mercar , adquirir ; 
Germ, handeln, Handel treiben, etwas kaufen, 
erkaufen ; Angl. to trade, traffic). 

I) Proprie. — 1.°) Deponent, forma. — a) 
Cum Accusative rei et Ablativo persons ac pras- 
pos. ab vel de. Cic. i. Off. 42. 150. Qui mercan- 
lur a merratoribus, quod statim vendant. Id. 
Flacc 20. 46. Fundum mercatus est de pupillo 
Meculonio. — b) Cum Ablativo vel Genilivo pre- 
tli. Plaut. Capt. 2. 2. 8. Servi, quos tarn grandi 
sum mercatus praesenti pecunia. Cic. Rose. Am. 
46. 133. Aulhepsa ilia, quam tanto pretio nuper 
mercatus est. Gell. 1. 19. Mercari aliquid prelio 
minore. Horat. 3. Od. 19. 6. pretio. Cf. Firg. 2. 
,En. 104. suinile pcenas: Hoc Itacus velit, et ma- 
gno mercenlur Alridaa. Colum. 3. R. R. 3. 12. 
sexcentis sestertiis. Similiter Horat. 2. Ep. 2. 158. 
Si proprium est, quod quis libra mercatus et asre 
est. Et Pliut. A sin. 1. 3- 45. Diem, aquam, so- 
lem, lunam, noctem, haec argento non erno: cetera 
quceque vofumus uli, Graeca mercamur fide. Plin. 
9. Hist- nat. 18. 31. (67). Quanli mercatura mul- 



MERCURIALIS 

lum luxuria, saburbanis Htoribus inrentum? — 
c) Cum Accusativo rei tantum. Ter. Eun. 3. 5. 
21. Quidam Eunuchus, quern mercatus fuerat fra* 
ter Thaidi. Horat. 2. Sat. 3. 24. Hortos egregias- 
que domos mercarier onus Cum lucro noram. Id. 
ibid. 6. 11. qui mercenarius agrum Ilium ipsum 
mercatus aravit. — d) Part. Mercans absolute, 
subsiantivorum more, pro mercatore occurrit apud 
Sueton. Aug. 75, Solebat incerto casu spem mer- 
cantium vel frustrari, vel explere. — 2.°) Passi- 
ve. Plin. 34. Hist. nat. 11. 25. (108). Jam qui- 
dem facta eraplastra mercanlur. — Et Part- Mer~ 
candus translate apud Cic. 9. Att. 5. Haec officia 
mercanda vita puto. — Pro Part. Mercatus affer- 
tur Sail, fragm. apud Non. p. 138. 9. Merc. Pars 
sua negolia sequebantur commeatibus mercatis. 
Sic Forcellinus; at Kritzius: Ceteri negotia se- 
quebantur familiaria tegatorum aut tribunorum, et 
pars sua, commeatibus, mercatis ubi mer- 
catis est pro mercatibus, ut docet Non-, et base 
postrema a verbo pendent, quod desideratur . 
Plin. 37. Hist. nat. 2. 10. (29). Sestertiis centum 
quinquaginia millibus trullam unam non ante 
muUos annos merratam a matrefamilias, nee di- 
vite. Sillig. vero ex oplimis Codd. teg.: mercata 
matrefamilias nee divite. Propert. 1. 2. 5. Nalu- 
raeque decus mercato perdere cullu. 

II.) Translate. Cic. 4. Verr. 49. 122- Ab isto 
ordinem senatoriura prelio mercatus est. Adde 
eumd. loco allato supra sub I. 2." Propert. 2. 16. 
5. Mercari amorem muneribus, 

MERCURIALIS, e, adject. E'puaTo?, ad Meren- 
rium pertinens. 

I.) Proprie. ^ 1. Universim. Apul. 11. Met. 
Ibat tertius aotistes attoilens palmare auro subti- 
] iter folialam, nee non Mercuriaiem etiam cadu- 
ceum. % 2. Speciatim Mercurialis appellatus est, 
qui quaestui faciendo incumbit, quia Mercurius 
lucri et mercatura deus habebatur. Horat. 2. Sat. 
3. 24. Hortos, egregiasque domos mercarier unus 
Cum lucro noram: unde frequenlia Mercurial! Im- 
posuere roibi cognomen compila. Hinc Pers. 5. 
112. Nee gluto sorbere salivam Mercuriaiem? h. 
e. salivam, quam in ore movet lucri cupiditas, V. 
Plaut. Amph. prol. % 3. Mercuriales etiam di- 
cti sunt, qui cooptati fuerunt in mercatorum col- 
legium, quod Romas ann. U. C. cclsx. institutum, 
et Mercurio asdem prope circum maximum Idibus 
Majis dedicatam fuisse narrat Liv. 2. 21. et 27., 
ad sedandas nempe, ut probabile videtur, civiles 
lurbas, quae in Urbe propter feneratorura acerbi- 
tatem, et propter nexos ob aes alienum inter pa- 
tres plebemque excitatae fuerant. V. Ovid, 2. Fast. 
663. et seqq Cic. 2. ad Q. Fu 5. M. Furium 
Flaccum, equitem R., hominem nequam, CapilolinI 
et Mercuriales de collegio ejecerunt, ad pedes u- 
niuscujusque jacentem. V. CAPITOLINUS ; et 
Cic. 2. de republ. 33. ed. A. Maio. — Postea et- 
iam Benevenli, et Rudiis, et alibi fortasse institu- 
tum fuit idem Mercurialium collegium, qui e li- 
bertino plerumque genere erant, et decurionibus 
atque Augustajibus inferiores ante plebem ceDse- 
bantur, quemadmodum in Urbe equites R. inter se- 
nators et plebem: eodem item loco fuisse constat 
Apollinarcs Mulinw, ut multis nuper docuit Cave- 
donius Ant, marm. Moden. p. 187. et seqq., Con- 
cordiales Palavii, Martiales Larini, etc. Differunt 
tamen mercatores et Mercuriates: hi enim in colle- 
gium coopiali fuerunt, illi vero mercaturam quidem 
exerccbant nulli collegio adscripti. Inscript. apud 
De-Vita Ant. Benev. p. 165. ex. rvstivs ex. t. 

FBSTIVOS MBBCVRIAlis ET MBRCAT0R SIBI etc. Alia 

apud eumd. ibid. l. helvio l. l. hi la bo kvmmvla- 

BIO M8RCVRIALI. t,. HBLVlO t. L. PABTO NVMMVLAHIO. 

Ex harum priorc apparel, Mercuriales fuisse etiam 
mercatores, ex altera vero non modo mercatores, 
sed etiam nummularios in Mercurialium collegium 
adscriptos esse. Alia Rudiis reperta apud Marin. 
Frat. Arv. p 21. m. tvccivs avgazo ob cvivs 

(fllii) SIEMOB1AU FROM [SIT MVKIClPIB. RVD1S. HS. 
IXXV T, VT EX RSDITU EORVM DIE XATAUS Fill 
SVl OMMBVS ANNIS VISCBRATJONIS NOMINE D1V1DA- 
TVR PECVRl'onibuS SIWG. HS. XI..\, AVCVSTALIBVS 
HS. XII. ~, MBRCVR1AMB. HS. X. N., ITEM FOFYLO 

vihitim HS. vn. y ^ 4. Item de viris erudilis, 
et lyiicis poetis, qui in ejus del lutela esse dicun- 
tur. Horat. 2. Od. 17. 27. Me truueus illapsus ce- 

•29 



MERCURIOLUS 

rebro Sostulerat, nisi Faunas icturo Dextra ievassel, 
Mercurialium Gustos virorum. V. eumd. 1. Od. 10. 
nbi curva lyrse parens Mercurius dicitur: et Ovid. 
5. Fast. 667. <f 5. Item ad Mercurlum planetam 
pertinens. Sfacrob. 2, Somn. Scip. 4. Cursus Mer- 
curialis. 

II. 1 Translate, mercurialis, qaam nos mercorel- 
la, herba est a Mercario in vents, quae et linozo- 
slis et parthenion dicitur, et Grace a multis Her- 
mupoa, 'Epfiou %6a. Duo ejus genera, masculus et 
fetnina, qua efflcacior, caule cubitali, interdum ra- 
moso in cacumine, ocimo angustioribus foliis, ge- 
niculis densis, alarum cavis inoltis, seraine in ge- 
niculis dependenie: femins coploso, marl juxta ge- 
nicula stante, rariori ac brevi cootorloque: femi- 
□83 soluto et candldo: folia roaribus nigriora, fe- 
minls candidiora: radix supervaeua, pratcnuis. Ya- 
rios habet in medicirfa usus, pracipue solvenda 
alvo et eoDceptionibus juvandis. Cato R. R. 158. 
Herbs mercurialis, non multum. Seven. Summon. 
28. 520. Ysncetur talis mora gramioe mercuriali. 
et 33. 620. Mercurialis item capitar comrauniter 
herba, V. Plin. 25. Hist- uat. 5. 18. (38). — V. 
etiam MERCURIALIS in ONOM. 

MERCtJRlOLUS, i, to. 2. deminut. parvus Mer- 
curius, parvum gigillum ebeninum Mercurium re- 
prasentans. Apul. Apolog. bis. 

MERCURIUS, li, m, 2. Hermes, TSppjg, BJius 
Jovii tertii et Majee Atlantis Alia: dicius a raer- 
dbuj, quia praest lucro, rebus emeodis ac ven- 
dendis: bine negotiator el nundinator is dicitur 
in Inscript. in NEGOTIATOR. f. alia plura in 
ONOM. — Hlnc 

I.) Proprle. % 1. Mercurius est etiam unus ex 
septem plaoetis, cujus corpus cunctorum siderum 
miniolum-fere semper subest radiis solaribus. Cic. 
2. Nat. D. 20. 53. Infra autera banc stella Mer- 
curil est: ea crc"X/3tov appellatur a Greeds; qu« an- 
no fere vertente signiferum lustrat orbem, neque 
a sole Jongius unquam unius signi intervallo dis- 
cedit, tarn antevertens, torn subsequens. Id. Tim. 
9. Stella Mercurii. Et absolute Id. 6. de republ. 
1.7. Mercnrii cursus. Cassiod. 11. farter. 36. 
Mercurius, velocitate succinctus, Iredeeim mensibjs 
proposita sibi intervalla praetervebit. % 2. Dies 
Mercurii, sen Mercuris sequioris LatinitalLs tem- 
pore dictns est Hie hebdomadts dies, quern ideo 
nunc Itali tmrcore, et mercordi, et mercoledi ap- 
pellant. Imcript. apud Murat. 402. 7. d. fridib 

IDVS AYGVSTAS DJB MKRCVRI9 DO. JfK. THKVDOSIO 
AVO. XI. XT VALEKTIMANO PVKfLO M.OREKTISSIMO 

caxsark. h. e. ann. a Cbr. n. ccccxxv. Adde aliam 
apud Gruter. 1054. 8. ^ 3. Mercurii etiam di- 
cuntur statua qoadam, de quibus V. HERMA. 

H.) Translate, mercurius vocatur prominentia 
ilia in seapulis jumentorum Inter cervicem et dor- 
sum, qoam Itali vulgo guidalesco, vel garrese dt- 
cuot: fortasse ita appellatur, quia Mercurius fuit 
ex Arcadia asinorum feracissima; fs aulem locus 
in juraentlg, dum mercibus ferendis incombunt, 
sagmate sape premitur atteriturque. f. SC.APU- 
L/E. feget. 3. feterin. 59. 3- Schneid. Hie enim 
collisioaes ngscuntur, quum nimis locus inaequali 
premitur pondere, vel indecente stratura mercurius, 
aut spina deteritur- Id. 6. ibid. 2. 1. Schneid. A 
cirro, ubi desiait cervix, usque ad mercurium con- 
tinentur calculi octo. Pelagon. Veterin. 9. Item 
ad clavum de mercurlo, vel de dorso. et mox. 
Item si lassos fuarit mercurius supra dorsum, uli- 
lissiraura est cauterlarl subtiiiter. — f. 2tSam alia 
in ONOM. 

MKRDA, a, f. 1. encwp, stercus, inertia item 
lulls nunc dicta: est a /xepJw priuo, quia est ci- 
borom excremenlum, quo, dura cadem egeritur, 
privamur. 

I.) Proprie. Horat. 1. Sal. 8. 37. Mentior at si 
quid , merdis caput iaquiner albis Corvorum. 
Phcedr. 4. 17. de canib. Ejpente odcrsm miztuin 
cum merdis cacsct, Pelagon. Feizrin. 7. Karda le- 
porina. 

II.) Translate est cibus allcujus ore immuodo 
sufflatus. Martial. 3. 17. acriblilam protinus ergo 
Sufflavit buccis terque quaterque suis. Ilia quidem 
tepult, digitosque adraittere visa est: 3ed nemo 
potult taogere; raerda full. 

MERDACfiUS, a, urn, adject, qui merda inqul 
natur. Juct. epigr. la ArUhol. Lai. T. 1. p. 607. 



— 226 — 

Burnt. Et non taudatur mentula, merdacea est. 
Licenter pmnultima corripitur in boc versu, cujus 
auctor ad sequiorem pertinet Latinltatem. V. 
SMERDALEUS. 

MERE, adverb, (merus) puramente, pure. Plaut- 
True. 1. 1. 22. Si semel amoris poculum accepil 
mere, Eaque intra pectus se penetravit potio, Ex- 
tern plo et ipsus periit, et res, et fides. Plin. 33. 
Hist. nat. 1. 4. (9). Mere ferreum id erat, ut 
bellica virlutis insigne. di puro ferro. At Sillig. 
ex plurimis iisque optimis Codd. leg.: in more 
ferrei erant et virtutis bellicse insigne. V. inte- 
grum locum. 

MERENDA, se, f. 1. merenda, aptarov 8st).t«dv, 
ut in Gioss. Philox. babetur. Paul. Diac. p. 123. 
23. Mull, docet antiquis dictam pro prandio, quod 
medio die caperetur. iVon. p. 28. 32. Merc, exponit 
cibum, qui post meridiem datur. A meridie ducit et- 
iam Isid. 20. Orig. %, sed ibid. 3. derivari posse ait 
etiam a merus, quod pueris operariis merus panis 
daretur. Reclius Scalig. ad Varron. H. R. dici putat 
a merendo, quod sit proprie cibus, qui datur are 
merentibus, h. e. mercenaries. Merendse tempus 
Tuit circa meridiem, eaque vox vulgaris familia- 
tisque idem significat ac prandium, quod stilo su- 
blimiori con»enit. V. PRANDIUM sub I. Plant. 
Most. 4. 2. 49- puere, prater speciem stultus es. 
Yide sis, oe forte ad merendam quopiam devor- 
leris, Atque ibi meliuscule, quam sat fuerit, bibe- 
ris. 3f. Aurel. apud Fronton. 4. ad M. Cces. (edea- 
te iterum A. Maw) ep. 6- Ergo ab uodeciraa no- 
ctis in lerliam diei partim legi "ex agricultnra Ca- 
tonis, partim scripsi, Sed faucibus curatis abil ad 
patrem meum, et imroolanti adstiti. Deinde ad me- 
rendam Hum. Quid me censes prandisse? panis 
tantulum; quum conchim, ca>pas, et msenas bene 
praegnates alios vorantes viderem. Deinde uvis :;ie- 
tendis operam dedimus, et consudavimus, et ju- 
bilavimus. Ab bora sexta domum redirous, etc. 
Hie vides, M. Aurelium multo ante horam sextam, 
seu ante meridiem, merendasse, quippe qui ruri 
turn degebat. £alpurn, 5- Eel 60. Verum ubi de- 
clivi jam notra tepescere sole Focipiet, seixque vi- 
debitur bora merendae. Hie sera dicitur merenda, 
quia hora nona fiebat, h- e. tribus post meridiem 
horis, KStas e#.im erat. — Dicitur et de elbo qui 
datur brutis animantibus. L'nde Cyprio bovi me- 
rendam dixit Ennius apud Paul, Dice. p. 59. 4. 
Mull., qui addit, Ennium bis verbis signiflcasse 
id, quod solet Deri io insula Cypro, in qua bo- 
ves humano stercore pascuotur. F. SCRRINEN- 
S1S. — KB. De cognom. Rom. V. ONOM. 

MfiRENDARlUS, li, m. 2. qui merendas colii- 
git. Seneca 5. Confrou. 33. in fin. Oitende no- 
bis merendarios tuos. h. e. mendicos a te debiii- 
tatos, qui ostiatim quaeritando stipem, velut me- 
rendam tibi conficiunt. Alii rectius leg. merce- 
naries. 

MERENDO, as, are, n. t. merendare, prandere. 
Isid. 20. Orig. 2. Merenda est cibus, qui decli- 
naote die sumitur, quasi post meridiem edenda. 
Hinc merendare, quasi meridie edere. 

MERENS, entis, particip. V. voc. seq. 

ME RENTER, adverb, (mereo). «J 1. Est ob 
meritura. Inscript. apud Renier. 526. filio dvl- 
cissimo S3HRKNTEB FKciT. % 2. Item uli liter. 
Gloss. Cyrill. JJ^e).('pt>; , commode, merenter, 
utiliter. 

MEREO, es, Di, Hum, ere, a. 2. et 

MEREOR, Sris, Hus sum, eri, dep. 2. In pra- 
leritis promiscua est activa positio et passiva: \u 
aliis temporibus passiva videtur esse frequeotior. 
— Part. Merens et Merilus sob I.I. et in fin.; 
Meriturut I. t. — Mereo vel mereor idem est ac 
quippiam facio, propter quod pramio vel prena di- 
gnus sum, promereo, commereo, lucror, a^cd? at- 
f«, fiiff^opopEw (It. rneritare; Fr. meriter, elm 
digne de; Hisp. -merecer, meritar, hacerse digno 
de premio u de ecu (too; Germ, tttvat verdienen, 
ziner Sack* wurdig sein; Angl. to deserve, 
merit). 

I.) Proprie. % 1. Geoeratim oocurrK — 1.°) 
In bonam partem — a) Cum AccusatWo rei, quam 
quii meretur. Plaut. Trin. 5. 2. 5. Non videor 
meruiise laudem. Sic Cces. 1. B. G. 40. Non mi- 
oorem laudem exercitus, quam imperator meritus 
ridebatUr, Id. 7. ibid. 34. Mereri praemia. Virg. 



MEREOK 

5. /£«. 355. prlmam merui qui laude coronam. 
Plin. 7. Hist. net. 30. 3t. (117). Salve, primus 
in toga triumphum, linguaque lauream merite, 
Horat. 1. Sal. 1. 87.; et Quintil. 6. proa>m. 7. 
Mereri amorem. Quintil. 9, 2. 98. fidem. Id- 4. 

1. 44. lavorem, aut odium, Plin. Paneg. 26. im- 
mortaUtatem. Id. ibid. 95. bouorem. et ibid. 21. 
oovos titulos. Sueton. Tib. 37. libertatem. — Sic 
meritus passive, mertfato. Plin. 7. Hist. nat. 28. 
29, (106), Quae Cannis corona merita? Id. 10. ibid. 
51.72. (141). Quaestus opimi et voce meriti- firg. 
5. JZn. 70. merhaeque exspectent presmia palms. 
Liv. 8. 7. Ignarus, laus, an pcena merita esset. 

— b) Cum Subjunctivo et part. ut. Plaut. Epid. 
5. 2. 46. Quum tu es liber, gaudeo. epid. Merui, 
ut flerem. Cic. 1. Oral. 54. 232. Respondit, sese 
meruisse, ut amplissimis bonoribus decoraretur. 

— c) Cum Subjunctivo et part, ne- Plin. 35. 
Hist. nat. 2. 2. (8). Mereri, ne quia etc. — <D 
Cum Infinito apud Poetas. Ovid. 5. Trial. 11. 16. 
Qua merui vitio perdere cuocta meo. Id. 3. Pont. 

2. 20. Sic appellari non meruere raali. Cf. Stat. 
2. Silo. 6. 97. merilus doleri. h. e. dignus, quem 
omnes doleanl. et Val. Flacv. 5. 224. Soligena 
falli meritus, merilusque relinqui. • — e) Absolute. 
Plaut. Trin. 3. 2. 33. Tibi, proinde ac merere, 
summas babeo gratias. Ovid. 2. Pont. 2. 91. lau- 
rea decreta merenti. Similiter firg. 4. j£n. 547. 
Quin oiorere, ut merita e». Sail. Jug. 100. Consu! 
apud omnes adesse, laudare, increpare merentes. 
firg. 2. jEn. 229, Scelus expendisse merentem 
Laocoonta ferunt. e( ibid. 585. Exstinxisse nefas 
tameo, et sumpsisse merentis Laudabor paoaa. 
h. e. de merente. Ovid. 8. Met. 116. cives odere 
merentem. — Si merear, formula est aliquid pe- 
tentis, et se commendanlis. Cic. 10. Fam. 17. in 
fin. Fac valeas, dignitatemque meaui, si mereor, 
tuearis. Sueton. Aug. 56. Numquam filios suos po- 
pulo commendaut, ul non adj iceret, si merebun- 
lur. Similiter Id. .\er. 10. Acenti seoatui gratias, 
respondit: Quum meruero. — 2.-') In malam car- 
tem. Liv. 2. 38. Violaturi sumus ludos, piaculurn- 
que merituri. Ovid 5. Met. 666. mereri supplici- 
um. Id. 2. ibid. 290. ex ilium. Id- Heroid. 11. 109. 
necem. /'. alia supra sub c et e. ^ 2. Spedst'im est 
lucra.i, comparare, guadagi.are, acquistare. P'arro 
apud Non. p. 345- 10. Merc. Iste, qui meret ses- 
tertios vicenos. Cic. Rose. com. 10. 28. Ilia mem- 
bra merere per se non amplius poterant duodecim 
aris: disciplina locabat se non minus HS. cccioaa. 
Horat- Art. P. 345. Hie meret ara liber Sosiis: 
hir et mare transit, Et longum nolo scriplori pro- 
rogat avtim. Sueton. Cat. 40. Ex gerulorum di- 
urois qusslibus quantum quisque uoo die mere- 
ret, f. similia sub II. *f 3. Item speciatim me- 
rere dicuntur, qui turpem corpore queestum fa- 
ciunt: unde meretrix. Gell. 2. 18. A lenone do- 
mino puer ad merendum coactus. V. paragr. pro- 
xime seq. in fin., et v. MERITORIUS. % 4. Me- 
rere vel mereri stipendia el merere absolute ad 
militantes pertinet, mililare, essere soldato: et in 
hac signiflcatione activa positione fere utimur. Cic. 
CceI. 5. 11. Eademque erat, si slatim mereri sti- 
pendia cas|>eramus , castreosis ratio ac railitaris. 
Id. Mur, 5. 12. Meruit stipendia in eo bello, quod 
etc. Sic Tac. 1. Ann. 36. Placitum, ut epistola 
nomine principia scriberentur: missionem dari vi- 
ceoa stipendia meritis. {Mereri ces mililare de iis, 
qui militant, dixit farro apud Aon. p. 345, 5. 
Merc). Rursus Cic. Mur. 5. 1 1. Adolescens patre 
suo imperatore meruit. Zii». 21. 4- in fin. Cum 
hac indole virtutum ac viliorum sub Hasdrubale 
imperatore meruit. Id. 24. 18. Ut ii omnes, quos 
censores notassent, pedibus merereot. Id. 5. 7.; 
et Cic, 1. Phil. 8. 20. Quicumque equo roeruis- 
set. J^arro apud If on. p. 345. 1. Merc. Qui asre 
{al. equo) publico merereot. Lucan. 10. 409, iEre 
merent parvo. militano per poco paga. Tac. 2. 
Ann. 10. Pleraque Latino sermooe (Arminius) 
inlerjaciebat, ut qui Romanis in casttis ductor po- 
pularium meruisset. ftllej. 2. 109. extr- Exercl- 
tum, qui in Illyrico merebat, ducere in Marcoman- 
nos orsus est. Tac it. Ann. 18. Qui oatione Cao- 
ninefas, auslliaris et diu meritus, post transfuga 
etc. Sueton. fesp. 2. Tribunalu militum in Thra- 
cla meruit. Stat. 4. Theb. 236. non bi tibi solum, 
Amphlarae merent; auget resupina maniplos Elis. 



MERETRICIE 

Inscript. apad OrtU. 3547. c. ambits c. f. pom. 

GALLYS DOMO AHRBTXO - VIXIT AX. tX. MBRV. (ft. 6. 

meruit) an. xxxvnu. — Translate de militia aroa- 
toria. Ovid. 1. Amor. 9. 43. Impulil ignarum for- 
mosa cura puella, Jussit et io castris ara merere 
suis. *f 5. Merer* de aliquo est conferre in quem- 
piam aliquid boni, aut mali. — a) Cum prapos. 
de et Ablativo persona taolum. Plaut. A tin. 1. 

3. 22. Te ego, ut digna es, pendam, atque ut de 
me raeres. Ter. Ilecyr. 5. 1. 34. Nam meritus de 
me est, quod queam, illi ut commodem. Id. Heaut. 
1. 1. 30. Quid istuc mali quaso? quid de te tan- 
tum meruisti? — b) Cum addilis Adverb, bene, 
optime, male, et sioiilibus. Cic. 10. Fam. 5. Nee 
quidquam ex omnibus rebus bumanis est prastao- 
tius, quam de republica bene mereri. Id. Brut. 
73. 254. Dixit te bene meritum de populi Romani 
oomine. Cf. Virg. 4. /En. 3t7. Si bene quid de 
te merui, fuit aut tibi quidquam Duke meum. 
Ruraus Cic. Amic. 24. 90. Melius de quibusdam 
acerbos iaimicos mereri, quam eos amicos, qui dul- 
cet videantur: illos verura saepe dicere, bos num- 
quara. Id. 10. Att. 4. Quum cogito me de repu- 
tiica meruisse optime. Id. 1. Fin. 3.7. Male (al. 
non male), credo, mererer de raeis civibus, si etc. 
Id. 3. Legg. 14. 32. Permciosius de republic* me- 
reDtur vitiosi principes. Id. Mil. 34. 93. Slet bac 
urbs praclara, quoquo modo erit merila de me. 
/'. alia infra sub Merens et Meritut. — c) Cum 
Accusal, persona et prapos. erga apud Plaut, 
Amph. 5. 1. 49. Jam istuc gaudeo, ut ut erga me 
est merita. — d) Absolute. Virg. 6. ,£n. 664. 
Quique sui memores alios fecere merendo. Cf. 
Ter. Ilecyr. 3. 5. 37.; et V, Donatum ad Ter. 
Adelph. 2. I. 47. 

II.) Translate. *f 1. Metaphora sumpta a supe- 
rior! paragr. 2. Plaut. Most. 1. 3. 124. Quibus 
anus domi uiorcs sunt, qua vos dote meruerunt. 
v^anno indotto a sposarle per cagion delta dote. 
Hue pertinent ilia Cic. 6. Verr. 60. 135. Quid ar- 
bitramioi Rheginos merere velle, ut ab eis marmo- 
rea Venus ilia auferatur? ft. e. qua mercede indu- 
ci posse pulalis? et Plauti Men. 1. 3. 34. Ego 
hercle vero te el servabo, et sequar: neque hodie 
ut te perdam, meream deum divitias mihi. non 
torrei tutti i tesori degli dei per ismarrirti. et 
Bacch. 5- 2. 65. Quem quidem ego ut non excru- 
ciem, alterum tantum auri non meream. Id. Stick. 
I. 1. 24- Neque i lie sibi mereat Persarum monies, 
qui esse aurei perbibenlur, ut istuc facial, quotf 
tu metuis. Adde Cic. 1. .Vat. D. 24. 67. et 2. 
Fin. 22. 74. — Hue pertinet et illud Vol. Flacc. 
1.519. Quid Mynia roeruere queri? h. e. potuere. 
*J 2. Interdum per me k onymiam est consequi, can- 
seguire. Plin. 8. Ep. 13. a med. Sequi gloria, 
non appeli, debet; nee si casu aliquo non sequa- 
tur, idcirco quod gloriam non meruit, minus pui- 
crum est. Paul. Pig. 35. 2. 21. Si pupillus lega- 
tum a creditore meruerit sub hac condUione, etc. 
•J 3. Item committere, admittere. Petron. Satyr. 
139 Cceplt dicere, te noxam meruisse, daturumque 
seniles pcenas. Sic Ter. Phorm. 5. 8- 25. Ego, 
esse in bac re culpam meritam, non nego. Alii 
leg. meritum, quod est clarius. el Plaut. Trin. 1. 

4. 1. Amicum castigare ob meritam noiiam. Sic 
Merc. 4.6. 12. Qua in se culpam commerent. V. 
COMMEREO. — Hinc Part. pras. 

Merens, entis, cujus exempla et supra retuli- 
mus, adjective quoque usurpatur, unde Sup. Me- 
rentissimus; et sape dicitur de eo f qui benetleia 
contulit, benemerito. — a) Com prap. de et 
Abtativo persona lantum. Cic. fragm. apud .Von. 
p. 344. 22. Merc. Quern periisse, ita de republi- 
ca merentem, doleo. — b) Cum addito Adverb. 
bene frequenlissimum eat in Inscript., et legilur 
etlam benemerens conjunct e. Inscript. apud Gru- 
t?r. 933. 4. l. attio svccesso fecit l. attivs 

ANICETV'i. PATROWO BENE OK SE MBHEHTI. el ibid. 

5. L. ATTIO SVCCESSO FECIT OBVLKIA BBNE MKRKNTI 

ob sb. et 955. 9. trkbbi.ua tvchb patbono Opti- 
mo OK SB BENE MEREST). — c) Cum DalivO per- 

sona. Plaut. Merc. 4. 3, 19. Quando tu me bene 
merentem tibi babes despicatui. Inscript. apud 
Gruter. 760. 3. licima paVSTina marito sibi mk- 
rbntismmo svn ASC. posvjt. — d) Cum Adverb. 
bene, sed omisso Ablativo vel Dativu persona, de 
qua quis meretur. Plaut. Capt. 2. 2. 65. Bene 



— 227 — 

mereoti bene profuerit, male merenti pat erit. 
AucU S. Afr. 86. Pramla fortissimo cuique ac 
bene merenti pro suggestu tribuit. Inscript. apod 
Gruter. 932. 7. rbgivs aristiys primitivvs arj- 

STIAB FlLBTBNl FATROJiAB 3KNB MEHE.MISSIM AB. 

Alia apud Heines. cl. 16. n. 8. homini bbnk.mk- 
rsktissimo. — ■ e) Absolute Inscript, apud 
Gruter. 932. 7. rbciys hbhmks vxobi MBRB^TIS- 

SIUA8 P. 

Merilui, a, um, part, prater., cujus exempla 
et supra retulimus, adjective quoque usurpatur, 
unde Sup. Meritissimus sub 1. et 2. *J 1. Dicitur 
de eo, qui beneflcium contulit, qui operam fidem- 
que prastitit, benemerito. — a) Cum prapos. de 
et Ablativo persooa. Cces. \.B. G. It. Ita se oraoi 
tempore de populo Romano meritos esse, ut etc. 
— b) Cum additis Adverbiis bene, optime, et 
sioiilibus. Cces. 1. B. C. 13. Casarem imperato- 
rem bene de republica meritum. Id. 3. B. G. 99. 
Optime eum de se meritum judicabat. Cic. 12. 
Fam. 12. Milites roirifice de republica meriti. Id. 
post redit. in senat. 12. 30. Homines de me di- 
vinitus meriti. Inscript. apud Grufer. T87. 5. omni 
bono db SB meritaB. — c) Absolute. Inscript. 
apud Reines. cl. 5. n. 35.*pvlvivs inqvilinvs vi- 

CTIMARIVS SIBI KT FVLVIAB FtLUB MBBITISSTMAB- 

n, e. optime merita, Cf. f^irg. 2. G. 515. arraeota 
bourn meritosque juvencos. *f 2. Sape in nomen 
transit, et est digaus, conveniens, congruus, Justus, 
debitus, giusto, dowxto, convenient, a|co?. Cic. 

2. Orat. 50. 203. Iilatn iracundiam non injustam, 
sed meritam ac debitam fuisse. Virg. 5. JSn. 6'J6. 
merita morte perire. et 3. ibid. 118- meritos aris 
mactavit honores. Plin. 5. Ep. to. Fama optima 
et meritissima frui. — Merito jure. h. e. congruo, 
justo jure. Tryphonin. Dig. 37. 4. 20. sub fin. Sed 
oec adversus eum constituenda actionis Iegatorum 
ratio est, quia merito jure intestato heres exstilit. 
At. leg. mero. — Meritit de causis, justis de 
causis. Paul. Dig. 48. 20. Liberi, ne judicio qui- 
dem parentis, nisi mentis de causis, submoveri ab 
successie>ne possunt- — Hinc 

Meritum, i, n. 2. absolute, substantivorum mo- 
re, r. MERITUM loco suo. 

MERETRICIE, adverb, (metetricius) in modum 
meretricis. Plaut. Mil. glor. 3. 2. 58. Quam digne 
ornata incedit, baud meretricie. 

MRRfiTRlClUM, li, n. 2. V. voc. seq. io fin. 

MERETRlClUS, a, um, adject, (meretrix) ad 
merelricem pertioens, da meretrice, puttanesco, 
meretricio, itaipixsq. Plaut. True. 2. 2. 63. Me- 
retricia oroamenta. Ter. Eun. 2. 3. 91. et 5. 5. 
18. douiup. Id. ffeaut. 2. 1. 14. ars. Cic. 5. Verr. 

3. 6. disciplina. Id. 2. Phil. 18. 44. Meretricius 
quastus. Id. Ccel. 20. 48 Meretricii amores. Ovid. 
5. Fast. 359. Turba quidem cur bos celebret me- 
retricia iudos, etc — Hinc 

Meretricium, li, n. 2. absolute, substaulivorum 
more, est ars meretricia, puttaneria. Sueton. Cal. 
40. extr. Et qua meretricium et qui lenocinium 
fecisseot. 

MfiRETRlCOR, 5ris, ari, dep. 1. (meretrit) me- 
retriciis amoribus deditus sum, scortor, pultaneg- 
giare, ixcupL^oucu. Colum. II. R. ft. 1. 16. Si 
operario meretricandt potestas fiat. Alii recLius 
leg. mane tricandi; Schneiderus to mane omit tit; 
L'r sinus malebal meridiandi. Gloss, Philox. Me- 
retricor, ivaips\i(a. 

MfiRfiTRICCLA, a, f. 1. deminut. a merelhi, 
vilis meretrix, scortillum , puttanella, jropvt8:ov, 
£Tatf'.'o\ov. Ctc. 1. Nat. D, 33. . 84. Meretricula 
eliam l.eontium contra Theophrastum scribere ausa 
est. Adde eumd. 5. Verr. 12. 30. Horat. 2. Sat. 
7. 46. Te conjux aliena rapit, meretricula Davum. 
Adde Quintil. 11. 3. 74.; et Arnob. 4. 25. 

MERETRIX, Icis, f. 3. (merco). In (ienitivo 
plur. est meretricum. Plaut. Epi.d. 2. 2. 29., 
Bacch. 3. 6. 34. et alibi. Ovid. 1. Art. am. 435. 
sacrilegas meretricum ut prosequar artes. — Ali- 
quando mereiriciuM. Plaut. Cas. 3. 5. 22. Non 
matronaruin ofQctum est, sed meretriciuni. — Me- 
retrix est femina, qua corpore quastum facit, 
scortum, a merendo, quia projtando ara meret, 
itcu'ea, iropvTi (It. meretrice, pultana, cortigia- 
na; Fr. cour tisane, femine publu/ue; Hisp. cor- 
tesana; Cerm. Freudcnmadchen, Buklerin; Angl. 
a liar lot, prostitute, whove, strumpet). Cic. Cxi, 



MERGO 

20. 49. 0t non solum meretrix, sed eliam proter- 
va meretrix procaxque videatur. Ovid. 1. Amor. 
10. 2t. Stat meretrix certo cuivls mercabilis are. 
Horat- 1. Ep, 18. 3. Ut raatrona meretrici dlspar 
erit atqtie Discolor, infldo scurra distabit amicus. 
Adde eumd. 1. Od. 35. 26- Fur. Bibaculus apud 
Scholiast, ad Juvenal. 8. 16. Osce senex, CaU- 
naque puer, Cumaoa meretrix. Juvenal. 6. 118. 
Meretris Augusta, h. e. Messalioa. Propert. 3. 9. 
39.; et Plin. 9. Sist. nat. 35. 58. (119). regina, 
/». e. Cleopatra. — Non. p. 541. 9. Jferc. tradit, 
meretrices apud veleres suctinctiore veste usas 
esse: additque in earn rem testimonium Afranii. 
Postea togas adbibueruot. V. TOGATUS. — Me- 
retricis cooducta pretium babes in Inscript. apud 
Henzen. 7300., qua pertinet ad a. 751. ab U. C, 
3. a. Cbr. a. 

MERG/E, Srum, f. plur. 1. forconi, furcula, 
quibus acervi fruguro fiunt: dicta a volucrtbus 
mergis, quia ut illi se in aquara mergunt, dum 
pisces persequuotur; sic messores eas in fruges 
demergunt, ut elevare possint manipulos. Ita Paul. 
Diac. p. 124. 1. Mull. Easdem mergas aliis ver- 
bis describit Varro 1. R. R. 50. 2. Altero modo 
ut in Piceno, ubi ligneum habent iocurvum batil- 
lum (leg. bacitlum), in quo sit extremo serrula 
ferrea: bac quura comprebendit fascem spicarum, 
desecat, et strameota s'.antia in segete relioquit, 
ut postea subsecentur. Colum. 2. R. R, 20. 2. 
Schneid. Sunt meteodi genera complura: multi fal- 
cibus veruculatis, alque iis vel rostratis, vel den- 
ticulatis, medium culmum secaut: multi mergis, 
alii pectinibus spicam ipsam leguut. Plaut. Pain. 
5. 2. 58. Palas veodundas sibi ait, et mergas da- 
tas, Ut hortum fodiat, atque ut frumenlum metat. 
Id. Rud. 3. 4. 57. si attigeris ostium, Jam hercle 
tibi messis io ore Set mergis pugneis. Plin, 18. 
Hist. nat. 30. 72. (296). Stipula alibi media fake 
praciduntur, atque inter duas mergites (lege cum 
5cftnetd>ro alque alibi inter duas mergas; Sillig. 
eoim vutgatam lectionera luelur) spica destringttur. 
Ex bis Pauli, Varronis, Columellas, Plauti et 
Plinii locis satis apparet, mergas fuisse instruraen- 
tum ferreum bifurcum (bine plur. num. semper ef- 
fertur), quo in spicas immlsso, eas resecatas ser- 
rula ferrea alter! corou, vel Intra cornua, adaexa 
messores in manipulos colligebant. Hue spectaot 
verba Hesychii. Ka^audtia, iv o?g ^easjoucs 
tou'c ^Ti5ous OTtxyv*?- 

MERGES, His, f. 3. fascio di spiche, ou"X.o8eTijf, 
manipulus, seu fascis spicarum mergis compreben- 
sus. Virg, 2. G. 516. pontic exuberet annus, Aut 
fetu pecorum, aut cerealis mergite culmi. iSerwius: 
Manipulos spicarum mergites dicimus. PMlargy- 
rius: Mergites, fasces culmorum spicas habentium, 
quas metetues bracbiis sioistris complectuntur: 
quidam cavos (lege corns, unde Italorum couom") 
dicunt. ^ert»i«s ad Virg. 11. Mn. 532.) Quidam 
dicunt, Opln et Hecaergen priraas ex Uyperboreis 
sacra io insulam Deli occultata in fascibus niergi- 
turn pertulisse. Idem ita oarrat Herodot. J. 4. c- 
33. A-o'km \iyo-jot .iod iv^tuiva s« xaXs^ttoi^ 
rvouv 8^ 'Ynsofiopiw f£pciji4va. V. et \oc. 
praeed. 

MERGITO, as, are, a. i. intent, a mergo, vebe- 
menter vel sapius mergere. Tertull. Cor. Mil. 3. 
de ritu baptismatis. Deinde ter roergitamur am- 
plius aliquid respondents, quam Doo^inus in Euan- 
geiio determinavit. Al. leg. marsitamur. Hieranym. 
advers. Luciferian. T. IV. p. 294. Velul in lava- 
cro ter caput mergitare. 

MERGO, gis, si, sum, gere, a. 3. Part. Mergens 
I. et li.; Menus in omnibus paragr.; Mersurus I. 
— Ratione babita etymi, volunt esse a mari, ut 
jurgo a jure', vel ab ciueovta premendo moueo: et 
met gere est in llquorem iimnitterc, immergere, 
obruere, j3oiffta) (It. mergere, alluffare? sommer- 
gere, aff'ondare; Fr. plonger, enfoncer, faire pe- 
netrer dans, tubmerger; Hisp. somorgujar, somor- 
mujar, sumergir; Germ, tauchen, eintauchen, in J t 
ff'asser senken, versenken; Angl, to put under 
water, dip, plunge, sink, immerse, overwhelm'). 

I.) Proprie. — 1.*) Stricto sensu occurrit — 
a) Cum addito, quo quid mergitur. Cic 2. Nat. D, 
3. 7. Quum cavea libera Li pulli nod pascerenlur, 
eos mergi in aquam jussit. Varro 3. II. R- 10. 3. 
Mergere se In Qumen. Martial. 4. 23. se in larus. 



MERGULUS 

Ovid. It. Met. 556. parilerque et pondere el ictu 
Mergi! in ima ratetn. Id. 3. ibid. 429. Id medias 
quoties visum captantia collum Brachia mersit 
aquas. Cf. eumd. 2. Fast. 78. medii quoque lerga 
Leonis In liquidas subito raersa noiabit aquas. Cf. 
Plin.6. Hist. nat. 27. 3!. (129). Fiuvius in Eu- 
pbratem mergitur. h. e. influit. Similiter Seneca 
Threst. 1007. non ad inferoam Styga Te nosque 
mergis? Rursus Cic. 2. Nat. D. 49. 124. Aves, 
quae se in marl mergunl. Ovid. 4. Fast. 48. in Fu- 
se* gurgite mersus aquae. Plin. 2. Hist. nat. 103. 
106.(226). Nihil in Asphaltite lacu mergi potest. 
andare a fondo. Tibull. 2. 5. 80. sed tu, jam mitis 
Apollo, Prodigia indomitis merge sub aequoribus. 
Sic f'irg.t. JEn. 341. Quis te, Palinure, dcorum 
Eripuit nobis medioque sub aequore mersit? et 
paullo post v. 348. nee me deus aequore mersit. 
Sic Colum. 10, R. R. GO. quo tempore soevus Tel- 
lurem ponto mersit Neptunus. et Ovid. 10. Met. 
697. An Slygia sontes, dubitavil, mergeret unda. 
Catull. 6*»- 68. Bootes, Qui m sero alio mergitur 
Oceano. fattuffa e tramonta. Sic Phosdr. 1. 2. 
Tigillum mersum limo. — b) Mergere absolute 
pro mergere in aquam. Seneca Troad. 648. proru- 
tus tumuJo cinis Mergetur? ossa fluctibus spargi 
sinam? Sic Juvenal. 14. 301. mcrsa rate oaufragus 
assem Dum rogat. Zucan. 3. 632. pars maxima 
classis Mergitur. et Fellej. 2. 42. Partem classis 
fugavit. partem mersit. Cf. Curt. 4. 8. et 6. ct Pru- 
dent. 5. Catkemer. 3. Mersus sol. tramontato. — 
•I") Laliori sensu aqua ipsa, quae obruit, mergere 
dicitur. Ovid. lb. 343. Utque ferox periit et fulmi- 
ne el aequore raptor, Sic te mersuras adjuvet ignis 
aquas. Lucan. 5. 75. Auctu terras mergente. Hinc 
Sil. It. 1 50. Dum Carinas tumulum Hesperiae, 
campumque cruore Ausonio mersum sublimis Ia- 
pyga cernam. 

11.) Translate. <| 1. Mergere est immitlere, 
violenter ac peaitus immittere aliquid in ea, qua 
solida sunt. Ovid. 3. Met. 249. Canes mergunt ro- 
stra in corpore Actaeonis. Martial. 3. 19. Mergere 
manum in ora ursae. Lucan. 3. 435. ferrum in ro- 
bora. Seneca Again. 972.; et Here. (Et. 992. fer- 
rum jugulo. immergere, ficcare. Sic Claudian. 1. 
in Eutrop. 447. visceribus ferrum. Uuc pertinent 
et ilia Phcedr. 4. 5. mergere aliquem alvo. ingo- 
jare. et Quintil. Declam. 6. 2. aliquem in caree- 
rem. seppellire. — Nee aliter Liv. 41. 3. Vino so- 
rnnoque rnersi jacent. et I'al. Flacc- 8- 65. Mergere 
lumina somno. immergere net sonno. Sic de pota- 
tione immodica Seneca Ep. 12. ante tned. Deditos 
vino potatio eitrema delectal, ilia quae mergit^ quae 
ebrietaLi summam manum imponit. — Similiter 
Pallad. 1. R. R- 43- Acus, per quas in pastinis sar 
meota merguntur. CI. Plin. 17. Hist. nat. 22. 35. 
(180). Palmitem per jugum mergere el alligare. 
h. e. ita per jugum Oectere, ut ne exstet. ForcelU- 
nus afTert eliam illud Lucret. 6. 1072. Purpureus- 
que colos conchyli mergitur una Corpore cum lanes, 
dirimi qui non queat unquam. s"insinua, penetra. 
At ibi legit Lachmannus: jungilur uno-usquam. 
5 2. Item est condere, coprire, nascondere. — a) 
Speciatim mergere diem el lucem dicitur sol,quum 
occidit et diem condit. Seneca Thyest. 777. cl 
Hippol. 679., item nox adveniens. Id. Med. 877. 
Mergat diem timendum Dux noctis Hesperugo. Sic 
Terra caelum mergens, apud Lucan. 4. 54. est oc- 
ddentalis, quia ab ea parte videtur caelum in mare 
mergi. — b) Item speciatim, mergere terrain, 
monies dicunlur, qui mari navigant. Dum enim fe- 
runtur in allum, lerrarum conspectum, veluti se 
undis mergentium, amittunl. f'al. Flacc. 2. 6. 
Jamque fretis summas aequatum Pelion ornos, 
'f'emplaque Tis** mergunl obliqua Diana: Jam 
Sciathos subsedit aquis. — c) Generalim. Ovid. 
10. Met. 498. mersitque suos in corlice vultus. 5e- 
neca Here. (El. 1348. ora quid fleclis retro, Vul- 
tumque mergis? Slat. 5. Tkeb. 502. Ille graves 
ocuios languentiaque ora comanti Mergit hutno.fi. 
e deprimit et abscondil in herbis. — Similiter 
Virq. 6. JSn. 267. Pandere res alta lerra et call- 
gine mersas. Slat. 5. Silv. 1. 201- mersumque in 
corde dolorem. Seneca CEdip. 798. EfTare, mersus 
quis pretrial mentem limor? ^ 3. Item est de- 
primere et occur rit de inanimis. Stat. 6. Tkeb. 803. 
Sponte ruens mersusque bumeris. h. e. ita cooira- 
cto collo et adducto capite, ul tncrsum inter bu- 



— 228 — 

meros et abscoDditum videatur. Sic Id. ibid- 850- 
Collaque demersere humeris. Lucan. 7. 163. ma- 
jori pondere pressum Signiferi mersere caput, h. e. 
inclinavere: quia quo gravius est pondus, eo ma- 
jus sc inclinat, qui vult tollere. Quintil. Declam. 
19, 4. Mersis dejectisque lumioibus, oranes ictus 
etcepit in faciem. chiusi, abbassati gli occhi. Sil. 
It. 10. 77. Ut canis occultos agitat quum Belgi- 
cus apros, Erroresque ferae solers per devia mer- 
sa Nare legit, h. e. humi pressa. Sic Lucan. 4. 
443. canis presso vestigia rostro Colligit. Id. ibid. 
745, mersos aciem dejecit in agros. h. e. humiles. 
depressos. A\. leg. medios. Cf. Prudent. 5. Tie si 
c-rsf. 243. mersus fornix, h. e. depressus. % 4. 
De abstraclis est obruere, et usurpatur de malis, 
vet de voluptatibus, quae tamquam mala censentur, 
ut apud Liv. 9. 18. Alexander mersus secundis 
rebus, nuotanle nelle prosperita. et Curt. It). 3. 
Mergi in voluptates. Ceterum Virg. 0. /En. 511. 
Sed me fata mea et seeius eiiliale Lacaenae His 
mersere malis. et 11. ibid. 27. Abstulit atra dies 
et funere mersit acerbo. Plin. 7. Hist. nat. 40. 
41. (132). Quam multos bona perdidere el ultimis 
mersere suppliciis! Juvenal. 10. 56. Quosdam prae- 
cipitat subjecta potentia magnae Invidhe, mergit 
longa atque insignis bonorum Pagina. ^ 5. Ele- 
ganter dicitur de iis, qui sere alieno censum ob- 
ruunt et patrimonium evertunt, indebitarsi fino 
agli occhi. Ptin. 9. Hist. nat. 17- 31. (67). de 
cocorum preliis. Null us prope jam mortal is aesti- 
malur pluris, quam qui peritissime censum domini 
mergit. Ulp. Dig. 27. 4. 3. Neque enim in hoe 
administrantur tutelae, ut mergantur pupilli. Ju- 
venal. 13. 7. sed nee Tam tenuis census tibi con- 
tigit, ut mediocris Jacturae te mergat onus, ti 
spianti. Cf. eumdem 11. 39. aere paterno Ac re- 
bus mersis i.i ventrem. consumato in crapule il 
patrimonio. Cf. et Plaut. Epid. 1. 2. 16. Malim 
isliusmodi mini amicos furno mersos, quam fo- 
ro. fallili. Hue pertinet et illud Liv. 6. 14. Mul- 
tiplier jam sorte exsoiuta, mergentibus semper sor- 
tem usuris, obrutum fenore esse, sormontando gli 
affitli il capitate. 

MERGL'LL'S, i, m. 2. deminu!. a mergus, par- 
vus mergus, xarapaxTr;?, avis marina (uelcranus 
Bassanus Linnei).' quae pisces praedatura in mare 
aliquantisper immergilur, ut illos inde cxtrahat 
ac deroret. J'ulgal. interpr. Levit. 11. 17. Co- 
mederc non debelis bubonem ct mergulum et ibin. 
Adde Deuter. 14. 17. 

MERGUS, i, m. 2. (mergo). ^ 1. Est It. smer- 
go, a'fouia, avis quaedam, ita dicta, quod ut cibum 
captet, in aquam se meruit, ut f'arroh. L. Z..7S. 
Mull, docet. In fabulis est .Esacus Glius Priami, 
el Alexirboes Granici filias, qui cum llesperien 
Nympbam persequeretur, illaque in fuga morsu 
calcati anguis periisset, ex desiderio se in mare 
projecit, et Tethyos miseratione in banc avem 
versus est. Ovid. II. Met. 793. Fecit amor ma- 
cicm: longa internodia crurum. Longa manct cer- 
vii, capul est a corpore longe: itquor amat, no- 
menque tenet, quia mergitur illo. et ibid. 753. 
spatiosus gutlura mergus. et 8. ibid. 625. Haud 
procul hinc stagnum: tellus habitabilis olim, Nunc 
celcbres mergis fulicisque palusiribus undse. Id 1. 
Pont. 6. 51. Nam prius incipiant turres vita re co- 
lumbae, Antra ferae , pecudes gramina , mergus 
aquas, Quam etc f'irq. 5. /En. 127. immota 
attollitur unda Campus , et apricis slatio lutis- 
sima mergis. Plin. 18. Hist. nat. 35. 87. (362\ 
Prnssagiunt pluviam mergi maria. aut slagna fu- 
gientes. Id. 11. ibid. 37. 71). (202). Insatiabilia 
animalium, quibus a venire protinus rcrto inte- 
slino transeunt cibi , ut lupis cervariis et inter 
aves mergis. Horat. Epod. 10 21. Opima quod si 
praeda, curvo litore Prujecia, merges juvcris, etc. 
— Hinc joculariter agrarius mergus I.uciliano di- 
cterio dicitur, qui occupandis latissimis agris in- 
hiat. Capitolin. Per tin. 9. ^ 2. Mergus in viti- 
bus est sarmentum e duro excitaium, quod deor- 
sum curvatur et in lerram mergitur, ut carumine 
exeat (Etrusri ccpogatio. nostrates vulgodicunl re- 
fosso), pars vero, qua? inter vitis trunrum est ar 
terram, in arcus morem inclinatur. Colum. 4. R. 
R. 15,2. Mergi genus est, ubi supra lerram juxla 
adminiculum vitis curvatur, atque ex alto scrobe 
submersa perducitur ad vacantem palum: turn ex 



MERIDIES 

arcu vehementer citat maleriam, etc. Adde Fai- 
led. 3. R. R. 16.; ilemque Colum. 4. R. R. 15. 
4., 2. 2., 22. 2. el 30. 7. DilTert a dracone, quia 
mergus ab inferiore trunco ducitur, draco a sum- 
mo ubi brachia vitis sunt. Ilaque diflert, ut spe- 
cies a genere. — NB. De cognom. Rom. V. 0- 
NOM- 

MEBIbIBULUS, a, urn, adject, deminut. a me- 
robibus, qui meri bibax est, merobibus. Augustin. 
9. Confess t 8. ad fin. Puella meribibula. 

ME RICA, ae, f. 1. subaudi vitis. V. METICA. 

MERIDIaLIS, c, adject, (meiidies) meridianus. 
Cell- 2. 22. Meridians ventus. Ita legit Salmas., 
alii meridionalis. Terlull. Anim. 25. a med. A- 
pud orientalem et meridialem (aeris) temperatu- 
ram. Ammian. 22. 15. A meridiali latere. 

MfiRlDlANA, orum, o. plur. 2. et 

MRRIDlANO, adverb, et 

MfiRIDl.ANUM, i, n. 2. V. voc. seq. I. et II. 

MERIDIANUS, a, urn, adject, (meridies) ad me- 
ridiem pertinens, uicyuflztviq, meridiano } di mez- 
zod'i. 

I.) Proprie. Varro 1. R.R. 51. 2.; et Cic. 3. 
Oral. 5. 17. Meridianum lempus. Martial. 3. 67. 
Exarsilque dies, et hora lassos Interjungit equos 
meridiana. Plin. 12. Hist. nat. 19. 42. (86). Meri- 
dianus sol. — Sic meridianus dicitur, qui mcri- 
die fit. Plin. 9. Ep. 40. Meridianus somnus. Sue- 
ton. Claud. 34. Besliariis, meiidtanisque adco de- 
lenabatur, ul etc. h. e. gladiatoribus, qui meridie 
dabantur, inter sc depuananles, quum mane bestia- 
rii dari solerent. V. MATUTINUS: et cr. Inscript. 
apud Orell. 2587. L. A^^•ABVS MBRi'dianus vicit 

CIV. SECVM). TVLIT X1111IX. TEST. TVLIT XIIX. PAL- 

mas kt coronas lx. vicit Dix'i thai am avg. mvk. 
Fabrett. Col. Traj. p. 253- ita to mer ioterpre- 
tandum putat; in ipso aulem marmore est vir 
nudus, cblamjde retro tectus el hastam deitra le- 
nens. Terlull. Apolog. 15. Inter ludicras meridia- 
norum crudelitates. Observat Lips. I. 2. Saturn, 
c. 15. ex Senec. Ep. 7. el 95. circa med., non 
fuisse hos gladiatores leuitimos, el pugnandi peri- 
tos, arrnisve munitos ad ictus arcendos; sed nu- 
dos, inertnesque, solisque gladiis instruetos, quo 
facilius invicem jugularcntur. — Hinc Meridiano 
absolute, adverbii more, est meridiano tempore. 
Plin. 2. Hist. nal. 26. 25. (961. et 9. ibid. 8. 8. 
(24). Fax, Germanico Caesare gSadiatorum spectacu- 
lum edente, praster ora populi meridiano trans- 
cucurrit. 

11.1 Translate est ad partem caeli pertinens, in 
qua sol est meridie, meridional. Varro i.R. R. 
7. 1. Ager spectct ad meridianam caeli partem 
Plin. 2. Hist. nal. 11.8. (50). Meridiana plaga. Id. 
5. ibid. 12. 13. (66). Babylonia magis meridiana. 
Id. 13. ibid. 4. 9. (41). Meridianus orbis. Sene- 
ca 5. Quasst. nat. 17. Meridianus circulus. fe- 
quatore. Sic Colum. 1. /{. R. 6. 2. aquiooctia- 
lis. Et absolute f'ellej. 2. 126. Quidquid meridia- 
no, aut seplentrione finitur. Item absolute in plur. 
num. Plin. 7. Hist. nal. 2. 2. (241. In meridia- 
nis Indiae. nelle parti meridionali. — Hinc 

Meridiano, absolute, adverbii more, V. sub I. 

Meridianum, i, n. 2. et 

Meridiana, Orum, n. plur 2. absolute, substan- 
tivorum more, /'. sub 11. 

MERIDIATIO, onis, f. 3. (meridio) quies et 
somnus meridianus. Cic. 2. Divinat. 68. 142. 
Nunc quidem, propter inlermissionem forensis ope- 
rae, el lucubrationes detraxi, el nreridiationes ad- 
did i, quibus uti anlca non solebam. 

MEBIDIFS, Di, m. 5- media diei pars, quum 
sol allissimus est, et malulinum a vegpertino tem- 
pore dividit: a medius et dies, quasi medidies. 
quod quia erat insuavius, primum d in r muta- 
runt, ui doc et Cic. Oral. 47. 15S. Ipsum meri- 
diem, cur oon medidieml credo, quod erat in- 
suavius. Cf. Quintil. 1. 6. HO.; Priscian. 1. p. 
551. Putsch.; et f'arr on. 6. L. L. 4. Mull V. 
SOLARIUM. Gr. ucsr^sia, (It. mezzod't, merit}- 
gio; Fr. It milieu de jour, midi; Hisp. medio 
dia; Germ- d. Mil tag , d. Mittagszeit ; A n g I . mid ■ 
day, noon, noontide). 

1.) Proprie. Plaut. Most. 3. 1. 52. Kedito hue 
circiter meridiem Ter. Adelph. 5. 3. 62. Meridie 
ipso faciam ut stipulam eolligat. sul fttto merig- 
gio. Cic. 2. Tusc. 3. 9. Quum ante meridiem di' 



MERIDTO 

ctioni operam dedissemus, post meridiem in Aca- 
demiam descendimus. Id. 4. Alt- 3. Milo media 
node in campum veoit: permaosit ad meridiem. 
fforat. 3- Od. 28. 5. Inclinare meridiem Sectis, 
ac veluti stet volucris dies etc. Censorin. de die 
nat. 24. Secundum diluculum vocatur mane, qaum 
lux videtur solis; post hoc ad meridiem; turn 
meridies, quod est mcdii dlei nomen; inde de 
meridie. — Furcellinus htec addit: Meridie neu- 
tro genere. Varro 1. R. R. 2. 5. /Estivo die si 
non difflnderem meo insiticio somno meridie, vi- 
vere non possem. Alii leg. meridie diem. Possis 
etiam ita interpretari ut diem subintelligatur et 
meridie sit Ablativus temporis. V. D1FF1NPO. 
Hucusque Forcellinus: At Schneider us, Salmasii 
ad Solinum p. 96. correctionem sequulus, quam 
Schoetgen. et /. Fr. Gronov. probarunt, legit: 
/Estivo (non cestivum, ut Salmasius, sed vulga- 
turn osslivo, quod Pontedera tuetur, quodque ut 
alibi verno dicilur) diem si non difanderem meo 
insiticio somno meridie. ita ut meridie sit Abla- 
vus temporis. Eamdem correctionem dederat et 
Cr sinus, fretus loco ejusd. Varron. 3. R. R. 2. 
15. Ubi aestate diem meridie dividere soleam. 

II.) Translate. % 1. Meridies est pars c»li, qua 
meridies notatur. Cic. 2. Nat. D. 19. 49. Iofle- 
ctens sol cursuro turn ad septentriones, turn ad 
meridiem. Id. fragm. apud Macrob. 6. Saturn. 
4. Sol pauilutn a meridie devexus. Colum. 1. R. 
R. 6. 2. ^Estiva cubicula spectent meridiem se- 
quinoctialem. Tac. 5. Hist. 6. A meridie Jlgy- 
ptus objacet, ab occasu Phceoices. Id. Agric. 10. 
Britannia ia occidentem Hispanic obtenditor, 
Gallis in meridiem inspicitur. <f 2. Per cats- 
chresin de medio noctis tempore. Tarro apud 
If on. p. 451. 9. Merc- Repente noctis circiter me- 
ridiem, Quum piclus aer fervidis late igotbus Caeli 
choreas astricas ostenderet. — Nonius ibid, aeta- 
tis meridiem dixit. 

MERIDlO, as, Stum, are, n. et Meridior, aris, 
Stus sum, ari, dep. 1. (meridies). Part. Meridians. 
— Meridiare vel meridian est quietem, aut so- 
mnum meridie capere, prendere riposo o sonno 
sul mezzodt, Aivvu'w to x.ax>p.a., p&ar,ui3pi£(a. 
Catuli. 32. 3. Jube, ad te yeniam meridiatum. h. 
s. libidmatura; veteres euim meridie prassertim 
libidini indulsisse, constat ex eodem 61. 117. et 
Ovid. 1. Amor. 5. (Ex Plin. 3. Ep. 5., 7. ibid. 
4. et 9- ibid. 40. constat, veteres meridian solitos 
fuisse, h. e. meridiano somno indulgere aestivis 
taalum diebus, ut etiam apud nos usu venit, ideo- 
que, quum bene pasti potique cubitura cum mu- 
lieribus irent et eo pracipue tempore libidini lo- 
cum darent, factum es' , ut meridian absolute 
idem prope sit ac libidinari). Cels. 1. 2. ante med. 
Longis diebus meridiari potius ante ribum ; sin 
minus post eum. Suelon. Cal. 38 Gloriatusque 
est expergefacta? Ctesonise, quantum egisset, duin 
ca meridiaret. et Nei: 6. Missos, qui eum raeri- 
diantem strangularent. V. MERID1ATIO et DlF- 
FLNDO. 

MERlDlONALIS, e, adject, meridionale, /*a- 
orjfz/jpcvc's, ad meridiem situs. Laclant. 2. 9. Me- 
ridiooalis plaga. Firmic. 2. Mathes. 12. circa 
med. Meridionale signum. V. MERIDIALIS. 

MERlDlON.ARiUS, a, urn, adject, meridianus. 
ntinius apud Apul. de orthogr. (edente A. Maio) 
p. 130. Gladiator mi, gloria quojus lemukatus 
{lege lemniscatus) mcridionaria; nam erit h.-ec se- 
ptitna laurus. V. LEMNISCUS el LEMNISCA- 
TUS. 

MERIS, tdis, f. 3. ptspi?, campo staccato, agri 
pats a ("undo divisa, eidein tamen addita et sul'je- 
cta: a ueicw, divide. Tabula alim. Vellej. a De- 
lama cdita col. 7. lin 15. fvndvm philbtianvm 

CVM ME RIDE VICRIA.NA IN PLACE^I>;0. et COl. 4. I. 
38. FVMJVM MBT1LIANVM CVM CASIS ET SIX.F1S ET 

11EBIDIBVS KT DKBfcLlS. et COl. 6. I. 86. FYNDO 
AFBIANO DEX.TRIAKO CVM MER1DIBVS OMSIBVS ET 
ALLVV10MBVS IVMCT19 PBABDI1S SVPRASCR1PT1S. V. 

DEBELUS. 

MERISMOS, i, m. 2. ueptouoq, Graeca vox par- 
titionem signiflcans, et est figura, de qua ita Ru- 
lit. Lup. de fiq. sentent. el eloc. 1. 18. Merismos. 

Hoc schema siogulas res separalim disponendo, et 
suum caique proprium tribuendo, magnam efficere 
ulilitatem el illustifm coosuevit. Sic Sacerd. in 



— 229 — 

Anal, gromm. p._36. Merismos, quam nos parti- 
tioned! vocamus, etc. Forte ha»c est figura, quam 
Quintil. 9. 3. 91. ex Rutilio laudat dinumera- 
Lionis nomine: V. Spalding, ad h. I. 

MERITISSIMO. V. MERITUM et voc. seq. 

MfiRlTO, adverb, (mereo). Sup. Meritissimo et 
Meritissime. dubia tamen lectione. — Merito est 
idem atque digne, jure, a'£c'«c (It. meritamente, 
ragionevolmente, con ragione; Fr. a bon droit, a 
juste titre,avec raison; Htep.ju$tamente,razona- 
blemente ; Germ, nach Verdienst, mil Recht; 
AngJ. deservedly, with reason). Occurrit — a) 
Posit. Ter. Andr. 3. 2. 50. Nam gnatus quod polti- 
citus 'st, baut dubiurn 'st mihi, gi nolit, quin eum 
merito possim cogere. Adde eixmd. Eun, 1. 2. 106. 
Cic. 5. Verr. 68. 158. Quamquam merito sum iratus 
Metello, lameo ha?c, qua vera sunt, dicam. Gell. 1. 
15. circa med. Neque non merito Homerus unura ex 
omnibus Thersiten axprtdfiuS'ov appellat. Rursus 
Cic. 7. Verr. 67. 172. Recte ac merito commo- 
vebamur. Id. 3. Cat. 6. 14. Prtetores merito ac 
jure laudantur. Id. Dom. i. 2. Consilium majorum 
jure ac merito laudare possutnus. Flor. 2. 19.; 
Senec- 1. Clem. 12.; et Curt. 10. 9. Jure meri- 
toque fateatur. — Pleonasmus est in illo Plauti 
Most. 3. 2. 23. Nihil erit, quod deorum ullum 
accusites: Te ipso jure optimo, merito incuses, 
licet. — Merito in formula solvendi vota, V. LI- 
BENS. — Merito, exclamalio approbantis, si quid 
mali cuipiam digno eveoit. Ovid. 2, Amor. 14. 
40. Et clamant, merito, qui modo cumque videnl. 
ben gli sta. et 6. Met. 687. Et merito, dixit: quid 
enim mea tela reliqui? etc. — b) Sup. Turpi- 
lius apud Non. p. 139. 17. Merc. Meritissimo te 
magni facio. Ccecilius apud eumd. ibid. Meritissi- 
mo me hie ejecit ex hac decuria. Cic. i. Orat. 
55. 234. Quern omnes amare meritissimo pro ejus 
eximia suavitaie debemus. — Meritissime pro me- 
ritissimo apud Solin. 7. Hymetto meritissime ac 
jure attribuitur priacipalus. la vet. S, C. apud 
Plin. 8, Ep. 6. vt pallas singvlaris indvstbiak 

FRVCTVM MERITISSIME FERAT. Alii rCCtiuS leg. me- 

ritissimo- 

MERlTO, as, 5vi, Stum, are, a. 1. intens. a 
mereo. ^ 1. Generalim est quaeslum, seu lucrum 
labore atque industria capere, guadagnare, [uo- 
S'apve'w. Cic 5. Verr. 50. 119. Ut, si quis villi- 
cus ex eo fundo, qui HS dena merilasset, eicisis 
arboribus ac venditis etc. Orellius ita leg.; al. 
mercasset; al. merces esset. Certior est lectio apud 
Plin. 7. Hist. nat. 39. 40. (128). Roscius histrio 
H5 d. annua meritasse proditur. ^ 2. Specialim 
pro merere stipendia, militare. Paul. Viae. p. 
152. 10. Mull. Merilavere Cato ait pro meruere. 
Absolute Sil. It. 10. 656. turn lerga dedisse Da- 
mnaiis Sicula.i lunge meritare per oras Imposi- 
tum.. 

MERlTORlUM, Ti, n. 2 V. voc. seq. in fin. 

MERlTORlUS, a, urn, adject, (mereo) ad me- 
rendum, seu lucrandum pertinens, da guadagno, 
da nolo, uio^noq. ^ 1. Generaiim. Sueton. Vi~ 
tell. 1. Tanta egestate rei familiaris, ut more et 
liberis meritorio cosnaculo abdilis, domum ablo- 
caret. in casa ad affilto. et Cal. 39. Comprehen- 
sis ad deportandum meritoriis quoque vebiculis. 
Plin. 2. Ep. 17. ad fin. Meritoria baltnea. Vol. Max. 
1. 7. extern. tO- taberna. bettoia, osteria. el Se 
neca Ep. 88. artiflcia. Id. Brevit. vit. 1 4. Ouum 
per diversas domos meritoriara salutationem cir- 
rum tulerinl. h. e. non gratuitam, sed qua: ex- 
spectat et sperat oliquid. ^ 2. Specialim in re 
turpi. Cic. 2. Phil. 41. 105. Ingenui pueri cum 
meritoriis, scoria inter matrcsfamilias versabantur. 
Sueton. Claud. 15. Meritoria scoria. Cf. Spartian. 
Pescenn. 3. cubicula. h. e. lupanaria. Arnob. 6. 
12. Publicare, diveudere merilorii corporis for- 
mam. — Hinc 

Meritoria, drum, n. plur. 2. absolute, substan- 
tivorum more, a superiuri paragr. 1., sum iedes, 
vel cainacula, vel cellae, vel tabern<e, quae pretio 
locantur. Juvenal. 3. 234. nam quce meritoria so- 
ninum Adiniltunt? niagnis opibus dormilur in 
L'rbe. L'lp. Pig. 50. 16. 198. Si forte stabula 
sunt vel alia meritoria in v i I lis. Adde Paul. -Dig- 
32. 89. a med. — Hinc meritoria facere, tener oste- 
ria o locanda: et differ! a locando, quia locan- 
lur asdes in longum tempus, cerlisque ncrsonis: 



MER1TUM 

qui meritoria faciunt, fere in dies, et incertis p«r- 
sonis locum conceduDt. Vlp. Dig.l. 1. 13. ad fin. 
Si domus usus fructus legalus sit, meritoria illlc 
facere fructuarius non debet, nee per ca?nacul» 
dividere domum. Atquin locare potest, etc. et max. 
Quod autem dicitur, meritoria non facturum, ac« 
cipe qua diversoria, yel fullonica vulgo appellan- 
tur. Sic Inscripl. apud Or ell. 4430. vievs spv- 

RTAHVS CVM SVTS MKR1TOBIIS KT DIAETA <?VAB EST 
IVKCTA KV1C MOKVMSPiTO CVM SVIS PAR1BTIBVS BT 
FY^DAMENT1S HV1C MONVMENT, CEDKT. 

Meritorium, ii, n. 2. absolute, substantivorum 
more, a superior! paragr. 2., est cells merelri- 
cis. Vopisc. Tacit. 10. Meritoria intra urbem sta- 
re vetuit. [Salmas. non de loco, sed de persona 
accipiendum putat, quia stare dicit, quod raere- 
tricum est.) Sever. Imp. in epist. apud Spartian. 
Pescenn. Nigr. 3. Milites pro tricliniis popinas ba- 
bent, pro cubiculis meritoria. Prudent. Hamar- 
tig. 763. Balnea, propolas, meritoria, templa, thea- 
tra- Firmic. 6. Mathes. 3t. post init. Illustribus 
viris de meritorio detracta mulier conjugal*! gra- 
tia copulalur. 

MERlTUM, i, n. 2. (mereo) proprie est adje- 
ctivum seu particip. meritus, a, um, absolute, sub- 
stantivorum more usurpatum; et 

I.) Proprie ^ 1. Stricto sensu est id quod quis 
meruit, scilicet praemium aut pcena, quae pro me- 
rito datur: qua tamen sigtrifleatione raro admo- 
dum occurrit. — a) Sic pro praamio apud Ter. 
Phorm. 2. 1. 75. Nihil suave meritum est. — b) 
Pro pcena. Ter. Heaut. 1. 1. 40. ch. Hui, tam gra- 
ves bos (rastros), quaeso? men. Sic meritum' st 
meum. h. e. meritus sum. Apul. 8. Met. Specta 
denique, quale caelesti providentia meritum repor- 
taverit. Tertull. Apolog. 21 . Ne intelligerent, me- 
ritum fuit delictorum. f 2. Ssepissime latlori 
sensu occurrit, et est quodvis nostrum factum vel 
rectum, yel pravum, quo alicojus animum et vo- 
luntalem demeremur, vel offendimus. Est enim 
vocabulum medium, quod tam in bonam, quam 
in malam partem accipitur. — c) In bonam. Cic. 
3. Phil. 6. 14. Militibus exquirendl sunt honores 
novi, propter eorum divinum atque iramortale me- 
ritum. Id. 3. Cat. 6. 15. Supplkatio diis immor- 
talibus pro singulari eorum merito decrett est. 
Sueton. Aug. 45. Pro merito certantium quemque 
honoravit. Cic. 14. Fam. 2. Pisonem nostrum me- 
rito ejus amo plurimum. Id. 5. Att. 11. Apud 
Patronem te in maxima gratia poaui: et hercule 
merito luo feci. Sic Ter. Eun. 3. 2. 4. par. Quam 
venuste! quod dedit principium adveniens! tha. 
Plurimum meriio tuo. (Meritissimo substaotivi 
more dixit Plant. Astn. 3. 3. 147. Meritissimo 
ejus, quae volet, facicmus. Sic pessimo pubtico di- 
xere Varro et Liv. V. MALUS). Cic. 1. Fam. I. 
Magnitude tuorum erga me merilorum. Plin. 3. 
Ep. 11. Meritum meum, ut vera, ita supra meri- 
tum pradicatione circumfert. — Per metonymiam 
est ipsum betieBcium. Ctc. Amic. 8. 26. Ut in dan- 
dis recipiendisque meritis, quod quisque minus per 
se ipse posset, id acciperet ab alio, vicisslmque 
redderet. Liv. 39. 28- Itaque itte vestrum meri- 
tum habet, non vos iilius. Cic- 11. Fam. 17. Ma- 
gna ejus sunt in me non dico ofQcia, sed merits. 
Ovid. 2. Amor. 3. 10. Sunt tibi cum domina si- 
gna ferenda tua. llaoc imple meritis: hujus Ubi 
gratia prosit. Sic Virg. 9. /En. 253. pukherrirna 
(prcemia) primum Di moresque da bunt vestri: 
turn cetera redtlet Actutum pius .Eneas atque in- 
teger aevi Ascanius, tueriti tanii non immemor 
unquam. — d) In malam partem, demeritO , 
colpa. Cic. Sext. 17. 39. Caesar, qui a me nullo 
meo merito alienus esse debebat. Vatinius apud 
Cic. 5. Fam. 9. Mea fortuna, nescio quomodo, 
obirectatores invenit, non meo quidem mehercu- 
les merito. Liv. 40. 15. a med. Hodie me primum 
apcrie frater accusal, nullo meo in se merito. 
Oit'd. Heroid. 5. 7. Leniter, ex merito qoidquld 
paiiare, ferendum est. et 3. Pont. 3. 76. Non gra- 
vior merito vindicis ira fuit. Adde ibid. 6. 10. et 
3. 16. Similiter Justin. 1. 6. 8. Astyages meriti 
6ui in Harpagum oblitus, summam belli eldem 
conimittit. scil. Astyages Harpagum gravKer lea- 
serat, flliurn enim ejus inlerfecerat epulandumque 
patri tradidcrat. — c) Et dupllei signiQcatiooe 
Lactant. 5. 23. Deus pro suis quemque meritis 



MERITUS 

tat honorat, aut punit. Id. 7. 20. Tempus, quo j 
maxirnus judex meritorum faciei examen. DeBnite 
Macrob. 1. Somn. Scip. 1- Pro contempletu pro- 
bi improbive merili. 

II.) Translate sumitur pro dote, dignitale, vir- 
tute innala, qua qualibet res censetur, et in pre- 
tio est, pregio, valore, dignita. Pallad. 1. R. R. 
37. Primi saporis raella tbymi succus effundit, se- 
cundi meriti tbymbra, tertli meriti rosmarinos. 
Id. 4. ibid, 13. In admissario quatuor spectanda 
sunt, forma, color, meritum, pulcritudo. spirito, 
generosiia, bravura, et 3. ibid. 9. ante med. In- 
dustrie vir vitium genera probata deligat, et ter- 
ris talibus mandet, quae Imitari eas possint, unde 
sumunlur: sic merita sua quaque servabtt. Grat. 
Cyneg. 371. Dec viribus ullis, Aut merito venia 
est, aut spes, exire precanti. Martial. 8. 65. Gran- 
de loci meritum testaatur et altera dona. Ovid. I. 
Fast. 7. Invenies illic et festa domestica vobis, Et 
quo sit merito quaeque notaia dies. Paul. 5. Sen- 
tent. 35. Meritum appellations causa capitalis non 
nisi per nosmetipsos prosequi possumus. h. e. i- 
psam causam, vim et ralionem. Id. Dig. 49. t. 27. 
Post redditas rationes neque tutor, neque curator 
appellations merita probare cogetur. Impp. Arcad. 
et Honor. Cod. 8. 5. 2. Merita negotiorum. Tim- 
portanza. Imppp. Valenlinian., Tkeodos. el Ar- 
cad. Cod. Theod. 15. t. 30. jEdificia majoris m«- 
riti. di maggior prezzo. 

MERlTUS, a, um. V. MEREO. 
MERO, onis, m. 3. (meruro) per jocum dictus 
est Tiberius Casar pro A'ero, quod impendio vi- 
nosior esset. Suefon. Ner. 42. In castris tiro et- 
iam turn, propter trimiam vioi a\iditatem, pro Ti- 
berio Biberius, pro Claudio Caldius, pro Nerone 
Mero vocabalur. — Ceterum V. i£RO, onis. 

MErObIBUS, a, um, adject, (merum et bibo) 
ghiotto di vin buono, qui mero delectatur, meri- 
bibulus. Plaut. Cure. 1. 1. 77. anus multibiba 
atque merobiba. 

MER6IS, idis, f. 3. fispotg, berba in Meroe na- 
scens, folio lactuca, hydropicis utilissima e mul- 
so pota. Plin. 24. Hist. nat. 17. 102. (163). 

MEROPS, Op'u, f. 3. fiepGsJ*, avis pailido intus 
colore pennarura, superne cyaneo, primori subru- 
tilo. Niditlcat in specu, sex pedum defessa aitilu- 
dine. Infesta in primis est alveariis, apesque ab- 
sumit. Unde apiastra a quibusdam appellator, te- 
ste Servio ad Virg. 4. G. 13. Pietate in parert- 
tes volucribus ceteris prastat. N'am ubi primum 
per atatem volare potest, parentes in altissimis 
specubus recondilos alii. Plin, 10. Hist. nat. 33. 
51. (99). Virg. loc. cit. Absint et picti squalen- 
iia terga lacerti Pinguibus a stabulis, meropes- 
que, aliaque yolucres. Adde hid. 12. Orig. 7. 
— IV B. De nomine proprio V. ONOM. 

MEROSUS, a, um, adject, (merum) idem fere 
ac meracus. Agroet. de orthogr. p. 2273. Putsch. 
Aquosum locum, qui et se aquam fundit; ita et 
meracarn potioaem ; merosum autem viourn appel- 
labimus. 
MERS ATI'S, a, um. V. MERSO. 
MERSlO, onis, f. 3. (mergo) idem fere atque 
immersio. Gloss. Philox. Mersio, jSuSict?. 

MERSlTO, as, are, 1. immergere spesso, fre- 
quentat. a merso. Solin. 45. in /in. Equus quo 
acrior fuerit, speique majoris, eo prorundius nares 
mersitat in bibendo. V. ct MERGITO. 

MERSO, as, 5vi, atom, are, a. 1. frequentat. 
vel intent, a mergo, pro quo promiscuc usurpa- 
tur. — Part. Mersatus I.; Mersandus II. — Mer- 
sare est sape mergere, vel vebementer mergere, 
immergere spesso o con forza, fid-zzto. 

I.) Proprie. Virg. 3. G. 445. Dulcibus idcirco 
fiuviis pecus omne magistri Perfundunt, udisque 
aries in gurgite vitlis Mersatur missusque secundo 
defluit amni. Id. I. ibid. 272. Balantumque gre- 
gem fltivio mersare salubri. Horat. 4. Od. 4. 65. 
Merses profundo? pulchrtor evenit. Id. 2. Sat. 4. 
19. Vivam gallinatn musto mersare Falerno. Se- 
neca 4. Qurest. nat- extr. Bolctos raptim eondi- 
mento suo mersatos demittunt pane fumantes. 
Tac. 15. Ann- 69. Vivens adbuc balneo infertur, 
calida aqua mersatur. Seren. Summon. 24. Pro- 
deril et iymphis corpus mersare marinis. 

II.) Translate. Lucret. 5. 1005. Turn penuria 
deiode cibi laoguentia leto Membra dabat: contra 



— 230 — 

none rerum copia raersat. Horat. 1. Ep. 1. 16, 
Nuoc agilis fio, et mersor civilibus UDdis. Catuil. 
68. 13. mersor fortune fluclibus. Prudent. Ha- 
martig. 833. Mersandam (animam) penitus puteo 
ferventis abjssi. V . et MERTO. 
MERS US, a, um. V. MERGO. 
MERTHRYX, ygis, f. 3. pp&pu'l, berba eadem 
ac geranion. Plin. 26. Hist. nat. 11. 68. (108). 
Geranion aliqui myrrin, alii mertbryga appellant. 
At SUlig. cum Harduin. ex Indice lib. Let opti- 
mis Godd. leg. myrtida: alii Codd. habent myr- 
rkida vei myrrhidam, alii merthryda. 

MERTO, as, are, a. 1. intens. pro merso^ as, di- 
xere veteres, t io locum s succedente, ut in pul- 
tare pro pulsare, ut docet Quintil. 1. 4. 14. Sic 
Paul. Diac. p. 124. 9. et p. 81. 10. Mull. Mer- 
tat pro mersat dicebant. Accius apud Non. p. 
138. 33. Merc. Forlassean sint, quos bic non mer- 
tet roetus. Id. apud eumd. p. 139. 2. Vel bic qui 
in ea pane edrenata impudeotia Praesentem pra- 
sens di r Lie mertare instilit- 

MErI'LA, as, f. l.Quod ad genus atlinet, me- 
rulus Latine dici negat F'arro 9. L. L. 55. 
Mull. >'ec mullum aucioritaiis habet Auct. carm. 
Philom. ubi ail 13. Et merutus modutans tarn 
pulcris concinit odis. Habet taraen aliquid aucto- 
ri talis Priscian. Perieg. 415. Bic {in Arcadia) 
merulos perbibent albos, mirabile dictu ; Hie na- 
sci lapidem, qui etc. Sio fsid, 12. Orig. 6. Ut ra- 
nas, leones, et vituli, et nigri meruli, et pavi di- 
verso colore. Charis. 1. p. 42. Putsch, cum V ar- 
row, consenlit: Hoc quoque, de quo quaerilur, im- 
peosius io a, merula, polius, quam per us, me- 
rulus, enuociabilur. — Ratione babita elymi, est 
a merus solus, uti Varro 5. L. L. 76. Mull, et 
Paul. Diac. p. 124.4. Mull, docent, quia solivaga 
est et soliiaria pascitur: est autem avis genus, 
turn mas, turn femioa, KOTTufo; (It. merlo, mer- 
la; Fr. merle; Hisp. merla; Germ. d. Amset; 
Angl, a blackbird, ousel, merle)- 

I.) Proprie. Cic. 5. Fin. 15.42. Serpere angui- 
culos, nare anaiiculas, evolare merulas, cornibus 
uli boves yidemus. Horat. Art P. 458. Si veluti 
merulis intentus decidit auceps In puteum foveam- 
ve etc. Plin. 10. Hist. nat. 29. 42. (80). Meru- 
la ex nigra rufescit, caoit asstate, hierae balbulit, 
circa solstilium muta. et ibid 53. 74. (147). Mo- 
rulas bis anno pariunt. et t6td. 30. 45. (87). Me- 
ruit circa Cyllenen Arcadia;, nee usquarn alibi, 
candidae nascuntur. (raras esse albas merulas et- 
iam Varro signiBcat 3. R. R. 9. 17.). 

II.) Translate. ^ 1. Est genus piscis, inter sa- 
xatiles laudati, ut ail Plin. 32. Hist. nat. 11.53. 
(149). Adde eumd. 9. ibid. 15. 20. (52).; item 
Ennium apud Apul. de Mag. c. 39. p. 484. Ou- 
dend.; Varron. 9. L. L. 28. Mull.; el Colum 8. 
R. R. 16. 8. et 17. H. De bac etiam Ovid. Ha- 
lieut. 114. Auratis muraena notis, merulsque vi- 
rentes. ^ 2. Item genus machinuiae hydraulica?, 
qua aqua pressione vocem merulas reddii: cujus- 
modi in noslris sacrarum aedium organis dicimus 
usignuolo. F'ilruv. 10. 12. a med. — TfB. de 
cognom. Rom. V. ONOM. 

MERCL.iTOR, oris, m. 3. nevttore, potator 
meri. Inscript. apud Murat. 1442. 5. hjc Sitvs 

1LLB EGO SVM MKRVLATOB PVBL1VS 1TSB <JV0D VO- 
C1TATVS BRAM BABBIVS C0GN0M1NB FATBIS HOMA 
M1H1 JPATRIA ^OME^• MEV' FRIMVS IN J>BT0M. HinC 

apparet, P. Baebium Primum ob lusum noroinis 
Bsebii, quod cum Bibulo, seu Biberio convenire 
videtur, merulatorem a mero, vel roerulento di- 
ctum fuisse. V. MERO. 

ME RULE STL'S, a, um, adject- vinolentus, me- 
ri bibax, 

1.) Proprie. V. in ABSTEMIUS locum Rubrii 
poets, ubi est qui legit femu/enrus. 

11. "t Translate est madidu's. Fulgent. My l hot. 
prcef. Pierides praepelis ungulse rivo merulentae. 
h. e- aqua fontis Hippocrenes irrorats. 

MERULUS, i, m. 2. V. MERULA init. 

MERUM, i. n. 2. V. voc. seq. in fin. 

MERUS, a,' um, adject. Sunt qui putant esse a 
union divido. Et Paul. Diac. p. 124. 4. Mull. 
ait: Merum antiqui dicebant solum: unde et avis 
meruia, quod solivaga est et solitaria pescitur: at 
nunc merum purum appellamus. — Quoniam 
vero poslrema ha»c noiio facile cum priore con- 



MERX 

funditur, e* tamquam prima nobis babetor; et me- 
rus est purus, liquidus, sincerus, cui nihil est ad- 
miitum (It pwro, mero, tincero; Fr. pur, sans 
melange; Hisp. puro, libre y exento de toda me- 
zela ; Germ, rein, tauter, unvtrmischt; Angl. 
mere, pure, unmixed). 

I.) Proprie, — a) De vino et aliis Hquidig. 
Plaul. Amph. 1 1. 276. Factum est illud, ut ego 
illk vini himeara ebiberim meri. Varro apud.jVon. 
p. 344. 2. Merc Vino corpus corrumpis mero. 
Ovid. 13. Met. 331. Haud aliler litubat, quam si 
mera vioa bibisset. — Hinc merum absolute, quod 
V. in fine huj. voc. — Lucret. t. 262. Ludit (no- 
vo proles pecudutn) lacte mero mentes perculsa 
novellas, et Ovid. 4. Fast. 369. Lacte mero ve- 
teres usi memorantur et berbis. Id. 15. Met. 323. 
Vina fugit, gaudetque meris abslemius undis. — 
b) De aliis. Plant. Asin. 1 3. 3. Aurum atque 
argentum merum. Colum. 3. R. R- 21. 10. Gustus 
cujusqoe generis (m>arum) non minus, sed vere 
merus. Ptaut. Most. 3. 1. 111. Emil redes specu- 
to Claras, clarorem merum. fistessa chiartzza. 
Petron. fragm. Tragur. 37. Burmann. Mero me- 
ridie si diieris illi, lenebras esse credet. dt bel 
mezzodi. 

IL) Translate. ^ 1. Specialim mero pede est 
pede nudo in illo Juvenal. 6. 158. Observant ubi 
festa mero pede sabbata reges. Sic Prudent. 6. 
irept axBf. 91. Stabat calce mera. ^ 2. Generatim 
merus est solus, ab aliis divisus ac segregatus, at- 
que adeo insignia. Varro apud If on. p. 344. 10. 
Merc. Diogenem postea pallium solum babuisse, et 
habere Ulyssem meram tunicam, pileum ideo non 
habere, farro 2. R. R. 2. 2. Oves neqoe vetulre, 
neque merae agnae. h. e. qu;e nondum agni astatem 
eicessere. Plaut. Capt. 2. 3. 36. Qua raemini, 
mora mera est monerier. Ter. Phorm. 1. 2. 95. 
Non roultum habet, quod det, fortasse. gb, Immo 
nihil, nisi spero meram. Apul. de Mag. Aliquan- 
lam pecuniam nuliis tabulis, sed, ut requum erat, 
mera fide acceptam, filiis debebat. Plaul- True. 2. 
2. 14. Bus merum hoc quidem est. Cic. 4. Alt. 1. 
Cbarippus mera monstra nunciarat. et 9. ibid. 11, 
Meras proscripliones, meri Sullre. et ibid, 12. e*fr. 
Mera scelera loquuntur. et ibid. 13. extr. Dolabella 
suis litteris meruro bellum loquitur, non parla 
d'-altro, che di guerra. et 6. ibid. 3. circa med. 
Merse nugae. Ulp. Dig. 2. 1.3. Imperium aut me- 
rum, aut mixlum est. Merum imperium est habere 
gladii potestatem ad animadvertendum in faciooro- 
sos homines; quod etiam potestas appellator. Mix- 
tum est imperium, cui etiam jurisdiclio inest. % 3. 
Item est non simutalus nee fucatus, sed verus ac 
prrestans, vero pretto, schielto. Plaut. Mil. glor. 
4. 2. 85. Meri bell at ores gigDuntur, quas hie prre- 
gnantes fecit. Horat. 1. Ep. 18. 8. mera libertas- 
Mera libertas apud Liv. 39. 26. in malam partem 
accipilur pro tmmoderata et effreni, et quas nihil 
rivilU modestia? admixtum habeat. Plin. 8. Ep. 24. 
Cogita tc missum in provincial;] Acbajara, illarn ve- 
ram el meram Grreciam, in qua primum bumanitas, 
litters iovents etc. — Hinc 

Merum, i, n. 2. (subaudi vinum) absolute, sub- 
stantivorum more, est vinum purum et nulla aqua 
milium Plaut. Cure. 1. 2. 35. Hoc vide, ut ingurgi- 
tat impura se in merum avariter. Virg. 1. JSn. 732. 
Hie regina graven) gemmis auroque poposcit Impie- 
yitque mero pa ter am. Horat. 1. Ep. 19. 11. non 
cessavere poetK Nocturno certare mero, putere 
diuroo. Id. 1. Od. 36. 13. mnlti Damalis meri. ft. 
e. merobiba, ebriosa. Ovid. 2. Fast. 539- Inqut me- 
ro moilita Ceres. Vol. Place. 5. 595. profundo me- 
ro incurobeos. ft. e. alto somno, quod meri mul- 
lum biberat. Seneca Here. (Et. 572. Victus mero. 
sopraffatto dal vino. Plin. 14. Hist, nat- 22. 28. 
(144). Ad merum pronior. Id. 23. ibid. 1. ^3. (43). 
Merum remedio est contra cieutas, aconita , ar- 
gentum vivum, vespas etc. Colum. 10. R. R. 302. 
croceosque corymbos Sparge mero Bacchi. nam 
Bacchus condit odoreg. Auson. epigr. 20. de Me- 
roe anu ebriosa. Potare immixtum sueia merum- 
ijue merum. 

MERX, mercis, f. 3. (mercor). Merces rectus ca- 
sus pro merx usurpatum est a Sallust. fragm. apud 
Chart*. 1. p. 27. Putsch. — Merx est res ipsa, qua 
emilur venditurve , roi d'rooday.axa. (It. merce , 
mercatanzia, derrata; Fr." marchandise; Hisp. 



MESA 

mercaderut, mercancia; Germ. d. Waare; Angl. 
any kind of ware or merchandise, goods, commo- 
dities), 

I,) Proprie. Plant. Pcen. 1. 2- 128. In veodibili 
merce oportet ultro emptorem adducere: proba 
men facile eroptorem reperit, tametsi in abstruso 
sita est. al buon vino non bisogna frasca. Cic. 
Babir. Post. 14. 40. Merces fallaces et fucosa, 
chartis et Hnteis et vitro delata. Id. fragm. apud 
Non. p. 431 . 14, Merc. Pceni primi mercaturis et 
mercibus suis avaritiam et magniflcentiam et inei- 
plebiles cupidilates omnium rerum importaveruot 
in Graciam. Piin. 4. Ep. 14. Ex aliqua peregrina 
et deiicata merce. Ovid. 13. Met, 165. Feminea 
merces. Colum. 11. R. R. 3. 50. Cucurbitato 
esculent* merci praparare. zucche mangiative da 
vendere. Virg. 4. Eel. 38. nee naulica pinus Mula- 
bit merces. Plin. 9. Hist. not. 55. 81. (171). Per- 
niutare aliquid pretio, vel merce alia. Horat. I 
Sat. 2. 105. Ostendere merrem. Ovid. \.Art. am. 
421. Kxpedit institor merces suas, Plin. 12. Hist. 
nat. 25. 54. (118). Sarmema quoque in merce sunt. 
h. e. venalia sunt. Id, 29. ibid. 1. 8- (24). Iovehere 
merces peregrinas. et 19. ibid. 1. 2. (7). Arabia 
et India? merces importare. Id. 14. ibid. 4. 5. (52). 
Merces petit* in Rubrum iitug. Id. 5. ibid. 9. 11. 
(60). Indicarnra mercium emporium. 

II.) Translate — a) Dicitur de malo horaine, 
astuto, callido. Plant. Cist. 4. 2.61. Mala men 
(herd) hac, et callida est. Adde eumd. Pseud. 4. 1. 
44. et Pen. 2. 2. 56. — b) Item de abstraclis pro 
malo. infortunio, incomodo. Plant. Men. 5. 2. 6. 
lit atas roila mala men est tergo! 

MESA, a, f. {iubaudi cannabis) uiaa pro usot), 
h. e. media. Plin. 19. Hist. nat. 9. 56. (174). de 
cannabi. Tria ejus genera: improbatar cortici pro- 
titrium, aut medulla: laudatissima est e medio, qua 
mesa vocatur- 

MESANCULON, i, n. 2. fteffotyxtAov, genu* teli, 
in medio amentum babens. Gell. 10. 25., ubi no- 
tant inlerpretes, corrupte legi mesancuke , pro 
neutr. plur. tnesancula. Dictum est a uaoo$ me- 
dius et ayxuXtj ame return. Apud Paul. Diac. p. 
125.2. Mull, (ubi alii corrupte legebant mefanci- 
lum): Mesancilon teli missilis genus. 

MfiSAULJt, Srum, vel ut scribit Scboeid. 

MESAliLOS, on, f. plur. 1. uioaukoi, a fisoQc 
medius et <zj"Xtj atrium, aula. Vitruv. 6. 10. a 
med.de Grcecorum xdificiis Inter hac peristylia, 
et hospilalta, itinera sunt, qua? mesaula (Schneid. 
mesaulce) dicuntur, quod inter duas aulas media 
sunt ioterposita. Nostri eas andronag appellant. 
V. ANDRON. 

ME3E, es, f. 1. \i-iaT), idest media, chorda? no- 
men, qu« nunc a musicis vocatur A la mi re, Vi- 
truv. 5. 4. et 5. CI". Capell. 9. p. 315., 319. et 322. — 
Ita etiara vocatur digitus medius. V. HYPATE. 

MESES, ae, m. 1. Greco, Msotjc, ventus flans in- 
ter Borean et Caecian- Plin. 2. Hist. nat. 47. 
46.(120). 

MESIS pro MENSIS, V. banc vocem init. 

MESITE9, a* , adject. uioixr& qui medius est, 
Victorin. de metr. instil, p. 1956. Putsch. Pes 
amphibrachuj, sive mesites. Sic Cat. Bassus de 
metr. p. 2668. Amphibrachus ex brevi, longa et 
brevi. Hunc alii mesiten appellaverunt, 

MESOBRACHYS, yos, m. 3. (subaudi pes), ae- 
ssfipayyt;, est pes quinque syllabarum, brevi inter 
duas ulrinque tongas tmerjecta, ut pulcherrima- 
rum: a uitfos mediut ct /3pavu'( brevis. Diomed. 
3. p. 479. Putsch. 

MEsO''.HG"RUS, i, m. 2. ueaoyppoif qui in me- 
dio turba sians reliquis caneadi, vel aliud agendi 
signum proponit: a uioo$ mediut et Yopoc cho- 
rus. Sidon. 1. Ep. 2. tub fin. Nultus tibi' lyristes, 
choraules, mesochorus. Plin, 2. Ep. 14. Grace 
scripsit: Hoc infiniti clamores commoventur, cum 
ueo6vppo$ dedil signum. 

MESOGtTES, as, m 1. Mesogiles vinura, quod 
capitis dolores facere, compertum est, ut ait Pirn. 
14. Hist. nat. 7. 9.(75). Est dictum a p-saoyssTiK 
mediterraneus, quia ei uvis in Tmolo Lydia mon- 
te collectis fiebat. 

MES6IDRS, is, f. 3. /Ae<J0«t$TJc, modulalio qua- 
dam musicalis. Capell. 9, p. 328. Mesoldea, quae 
dithyrambica nomioatnr , quae tonos aquales me- 
diosque custodlt. V. HYPATOIDES. 



— 231 — 

MEsOlABIUM, li, n. 2, mesolabio } uwoXoiftiov, 
instrumentum mathemalicum, quo inter duas tineas 
alia, vel duas alia, vel plures proportionates inve- 
niuntur: est a usooq medius et "Xa^avw capio. 
Vitruv. 9. 3. Eratosthenes organica mesolabii ra- 
tione idem eiplicav.it. 

MES0LEUCOS, on, adject. («od\euxo;, a \ti- 
cto? medius et "Xsuxc? albus. ^ 1. Est gemma ni- 
gra, quam mediam linea alba distinguit, Plin. 37. 
Hist nat. 10. 63. (174). ^ 2, Est praeterea hoc 
nomine herba quaedam babens candidam lineam 
per folium discurrenttro. Plin. 27. Hist. nat. It. 
77. (102). m 

MESOMaCROS, ij m. 2. (subaudi pes) y.taip.a,- 
xpo?, pes quinque syllabarum, longam babens syl- 
labam duabus utrinque brevibus interpositam, ut 
avidissimus: a (xiao^ medius et fxay.cc^ longus. 
Diomed. 3. p. 478. Putsch. 

MES6MELAS, Jtnos, f. 3. uttjcus'ka^, gemma 
alba, quam linea nigra distinguit. Plin- 37. Hist, 
nat. 10. 63. (174). Mesomelas, nigra vena quern- 
libet coloreio secante per mediam. Nam fw"Xa$ ni- 
ger dicitur, 'Xewedf albus. Hinc recle Areval. le- 
git mesomelas a^ud Isid. 16. Orig. 11. 6., ubi 
vulgati libri babent meramelas vel meromelas. 

MESON, genit. plur. Graecus rwv atom, medio- 
rum, aut mediarum. Fitruv. 5. 4. ef 5. 

MESONAUTA, as, m. 1. urnvtmiTTiS , a /xsctoj 
medius et vau'r^c nauta: vox haec legitur apud 
Pompon, teste Dip. Dig. 4. 9. 1. Videtur aulem 
esse medius inter summos nautas, ut gubematores 
et proretag, et imos, ut remiges, et omnium jussa 
eisequeos: ea ratione, qua mediastinus in domo. 
Turneb. I. 28. Adverser, c. 31. 

MESONYCTIUM, li, n. 2. f*aoovuXTWv. media 
uoctis tempus. Hasc vox legitur in Tauroboiio 
Lugduo., geu Inscript. qua pertinet ad aon. a Chr. 
n. CLX. apud Murdt. 333. cvivs meson vctiv« 
facivm est v. id. dbc. h. e. visio, seu apparitio 
Magna Matris deorum Idaea medio noctis tem- 
pore facta est, -ut censet Philipp. a Turre apud 
Sallengr. N. Thes. Antiqq. Rom. T. 3. p. 863.; 
nam Horat. 1. Sat, 10. 32. Quirlnus Post mediam 
noc'.em visas, quum somnia vera, Adde Isid. 5. 
Orig. 30, 

MESOPYLUS, a, urn, adject, delta porta di 
mezzo, qui janua media praest: a ftaoos medius 
et ipSXri porta. Inscript. apud Gruter. 32. 11. 

SOU ASTKHNO SACHUtn PRO SALVTS I*. VALBR11 
CRISPl SBETENTRIONtS SACKHDOT1S DBl 1KVICT1 M- 
ANT0N1VS M. F. -L1B8R M8SOPVLV8 AKDlTWS LOCA" 

vit. Erat hie igitur adituus porta majoris in tem- 
plo Soils. 

MESOSPH.ERUM. V. HA1)R0SPH.£RUM. 

MESOZEUGMA, ails, a. 3. /*eao$auYf«t, a u4- 
cto? medius el ^au'yvu/^i jungo, est figure, qua>ver- 
bum io medio positum el pracedentibug et sub- 
sequentibus jungitur. Diomed. 2. p. 439, Putsch, 
de zeugmate loquens: Aut quum in medio sen- 
suum loco positum (verbum) reperilur, ut est 
(Pirg. 3. JEn. 359.): Trojugena interpres divum, 
qui numina Phcebi, Qui tripodag, Clari laurus, qui 
sidera sentis Et volucrum linguas et prapetls omi- 
na penna: sentis eoim verbum lam primis, quam 
uttimis jungitur , et ob id mesoieugma nomi- 
natur. 

MESOZETJXIS, Ig, f. 3. idem ac mesozeugma, 
apud Sacerd. in Anal, gramm. p. 33., et usur- 
patur eadem ratione, qua hypozeugma et hypo- 
zeuris 

MESPlLUM, i, o. 2. usokiXw, nespola. 5 1. 
Est fructus mespill arboris. Plin. 15. Hist. nat. 
20. 22. (84). Maloruro pirorumque generi adnu- 
mereniur jure mesplla atque sorba. Pallad. 4. R. 
R. 10. a med. Mespila ad servandum leguntur 
necdum mitia. Cosl. Aurel. 3. Acut. 37. n. 209. 
Sed hac nunc cocta, nunc sincera dare debenius, 
mala etiam cydonia atque ea qua orbiculata vo- 
canl, et mespila, et paleales uvas vel pensiles. 
^ 2. Videtur et ipsa arbor mesptlum dlci. Pallad. 
de Insit. 69. Mespilaque exarmat puguacibus hor- 
rida membris. 

MESPlLUS, i, f. 2. fiimiXn, nespolo. f 1. Est 
arbor mespila ferens, cujus folia , antequam deci- 
dant, rubescunt: radices mullas, atque alta, Ideo 
Inenllrpabilei. Non full hac arbor In Italia Cato- 
nii atvo, teste Plin. 15. Hitt. nat. 20. 29. (84)., 



MESSJS 

ubi et tiia ejus genera enumerat. Pallad. 3, li. R. 
•).b. sub fm. Et mespilus inserelur, et ossa poncn- 
tur prunorum. Id. de Insit. 106. Mespilus admisso 
germitie tuta subit. *| 2. Item ipse fructus, nespo- 
la, ut videtur. Pallad. de Insit. 91. Mespilus huic 
(malo) paret, lapidosaque viscera mutaos, Teoditur, 
et niveo plena liquore rubet. 

MESSEnEACL'S, a, urn, adject, ita dicitur ver- 
sus, de quo hac Mar. Fictorin. 2. p. 2522- Pal' 
<ich. Cujus mensura est boc quoque metrum, quod 
Messeniacum appeilatur, el est, ut supra, trime- 
trum cataleclicum in syltaba: verum eo distat, 
quod anapastis pracedentibus et spondeis sequen- 
tibus babel factas conjugationes et postremam syl- 
labam brevem. Idem et embaterion dicitur etc. 

MESSlO, onis, r. 3. (meto) actus metendi, il 
mielere. Varro \. R. R. 50. 1. Frumenti tria ge- 
nera sunt messionis: unum, ubi falce secundum 
terram succidunt stramentum; allerum, ubi etc. 
Fulgat. interpr.Job 29. 19. Radix mea aperta est 
secus aquas, et ros morabitur in messione mea. 
Adde 2. Reg. 21. 9. et Jerem. 51.33. 

MESSIS, is, f. 3. (meto) In quarto casu . etiam 
messim dicimus. Plant. Most. 1. 3, 5. Nibito ma- 
gis attinet, quam lavatio tua ad messim, Adde Ca- 
ton. R. R. 134. et f'arron. 3. R. R. 2. 6. — 
Magnum messem masc. gen. dixit Lucilius I. 27. 
apud Non.p 213. Z.Merc. — Messis a melendo 
geoeratim est actus metendi vel secandi: hinc 
Tertull. Anim. 53. Cervicum messis. Sed specia- 
lim fere usurpatur, et est collectio frumenti et 
aliarum segetum, &sp:9fxd? (It. messe, raccolia; 
Ft. recolte de bles, des grains, des fruits de la 
campagne, moisson; Hisp. siega, mies, segazon, 
cosecha de frutas; Germ, das Abschneiden des 
Eruchtertrags, das Abmdhen und Einsammeln 
der Aehrenfruchte, d. Aerndte; Angl. a harvest, 
a crop of ripe corn), 

I.) Proprie. ^ 1. Slricto sensu est collectio 
frumenti et aliarum segetum, ut docet Varro 1. 
R. R. 50. 1. Messis proprio nomine dicitur in iis, 
qua metuntur, maxime in frumento, et ab eo est 
vocabulo declina'.a. Aliter vero, sed minus recte, 
Id. ibid, 50. 2. Tertio modo metilur, - ut stra- 
mentum medium subsecent, quod nianu sioistra 
summum prebendunt: a quo medio messem diciam 
puto. V. Schneider, ad h. I. Cato R. R. 134. 
Priusquam messim facies, porcum - fieri oportet. 
Sic Plin. 18. Hist. nat. 30. 72. (298). Messem 
facere. Cic. 1 Oral. 58. 249. Quid sit semen lis 
sc messis, quid arborum pulatlo ac vitium. Id. b. 
Verr. 54. 125, Semente prohibite, aut messe amis- 
sa. Virg. 1. G. 252. Hinc lempestates dubio pra- 
discere calo Possumus: bine messisque diem, tem- 
pusque serendi. Tibull. 3. 3. 26. At magnas mes- 
ses terra benigna daret. Plin. 6. Hist. nat. 17. 21. 
(58). Bina astates In anno, bina messes. Id. 18. 
ibid. 18. 47. (169).; et Pallad. 5. R. R. 1. Mes- 
sem peragere. ^ 2. Latiori sensu dicitur de ipsis 
frumentis jam collectis. Varro 3. R. R. 2. 6. Nee 
enim - fcenisicia videt arida in tabulato, nee vin- 
demiam in cella, neque iti granario messim. Vira. 
1. G. 49. Illius immensa ruperunt borrca messes. 
Adde Propert. 3. 11. 26. Sic Lucan. 6. 105. ple- 
na peregrina messe carina. Plin. 18. Hist. nat. 
30. 72. (298). Messis ipsa alibi tribulis in area , 
alibi equarum gressibus e«terilur, alibi perticis fla- 
gellatur. Justin. 24. 7. 6. Prohibit! agrestes ora- 
culis fcruntur, messes vinaque villi* elTerre. ^f 3. 
Item latiori sensu messes dicuntur sata, ex quibu,s 
messis provenit, et segetes, qua in agris adbuc vi- 
rent vel flavescunt. Virg. 1. G. 160. DScendum et 
qua siot duris agrestibus arma, Queis sine nee po- 
luere seri, nee surgere messes. Sic Id. 4. Eel. 99. 
solas alio vidl traducere messes. Id. i. G. 31*. 
Spicea jam campis quum messis iohorruit. Ovid. 
8. Met. 781. Concussit gravidis oneratos messibus 
agros. Id. 4. i^asf. 707. Qua fugit, incendit vesti- 
tos messlbus agros. Plin. 5. Ep. 6. Pingues ter- 
renlque colles planissimis campis fertilitale non 
cedunt, opimamque messem serius tantum perco- 
quunt. — Hinc Ovid. Heroid. 17. 263. Sed niml- 
um properas; et adbuc tua messis in berba est. 
proverb, de re praspropera. — Messes suas urere, 
•Hud proverb., idem quod vineia sua cadere , 
tirar a' suoi colombi. Est Tibulli 1. 5. extr. 
% 4. Item de aliis rebus. — a) De coHectlone 



MESSIYUS 

tnellis, quae et vindemia dicitur. Pirg. 4. G. 231. 
Bis gravidos coguot fetus, duo tempora messis. — 
b) Messis CFlicam et Arabum est crocus et tus. 
Stat. 3. Silv. 3. 3*. Stupea messis apud Grat, 
Cyneg. 36. est lini proveotus. Hinc Id. ibid. 57. 
Idcirco et primas linorum tangere messes Ante 
vetat, quam etc. — d) Messis cum proprio mox 
bellatura colono apud Claudian. 1. Laud. Sti- 
lich. 321. est seges hotninum ei dentibus serpen- 
lis a Cadmo satis. 

H.I Translate. ^ 1. Messis dicllur de tempore 
metendi; in Italia vero, teste Plin. 18. Hist. nat. 
18. 47. (169)., Paliad. 7. R. R. 1. et 2., et Liv. 
23. 32., messis peragebatur exeunte Majo vel in- 
cipiente Junio. Pirg. 5. Eel. 70. Ante focum, si 
frlgus crit; si messis, in umbra. Cotum. 12. R. R. 
10. l.Nunc qua per astatem circa messem vel et- 
iam exaclis jam messibus colligi et repooi debe- 
ant, pracipiemus. Plin. 22. Hist. nat. 13. 15. (36). 
Semen colligi messibus oportet. e(. 24. ibid. 14. 74. 
(122). Flos mori messe colligitur.^J. per messes.^ 

2. Messes metonyraice sunt anni. Martial. 4. 79. 
sexngesima messis. et 1. 102. Quarta tribus lustris 
addita messis erat. Adde eumd. 6. 28. el 12.34.; 
et Pelron. Satyr. 89. % 3. Per melaphorsm de 
abstractis ac pracipue de malis, quorum magnam 
copiarn vehili fructum quis capit. Plant. Epid. 5. 
2.51. Ut acerbum est, pro bene factis quum mail 
messem metis. Id. Rud. 3. 4. 58. Si aitigeris 
ostium, Jam tibi hercle in ore fiel messis mergis 
pugneis. Id. Trirt. 1. 1. 32. Neque quicquam bic 
vile nunc est, nisi mores mali: eorum licet jam 
rnetere messem maxuraaro. Cic. 6. Parad. 2. 46. 
Qui illam Sullani temporis messem recordetur. 

MESSlVUS, a, urn, adject, (messis) ad messem 
pertinens. Messivce ferice dicuntur, io quibus mes- 
sis flebat. Respons. Papian. tit. 11. Messivis vero 
feriis et vindemialibus et Natalia Domini vn., Do- 
minicis etiam diebus ceterisque Epiphaniae et Quin- 
quagesima nulla porsus litigio commovenda. Vet. 
interpret, ad Cod- Theod. 2. 8. 2. A die vni. Ka- 
lendarum Juliarum usque in Kalendas August! 
messiya ferise conceduntur- V. Imp. Theodos. Cod. 

3. 12. 2. 

MESSOR, Oris, m. 3- (messis) qui metit, mie- 
titore, du.r,Tr>p, S"epccrT>7S- 

I.) Proprie. Cic. 3. Orat. 12. 46. Non raihi ora- 
tores antiquos, sed messores videtur imitari. Pirg. 

1. G. 316. quum flavis messorem induceret arris 
Agricola. Id. 2. Eel. 10. rapido fessi aestu messo- 
Tes. Ovid. 14. Met. 648. quoties habitu duri 
messoris aristas Corbe tulit! Colum. 2. R. R. 18. 
5. Messor fceniseca. Schneider, voc. messor omisit. 
— De messore deo V. IMPORCITOR. 

II.) Translate. Plant. Capt. 3. 5. 3. Sator sce- 
lerum et messor maxume. — NB, De cognom. 
Rom. V. ONOM. 

MESSORlUS, a, um, adject, (messor) Seciazt- 
xd;, ad messorem pertinens. Cic. Sext. 3H. 82. 
Messorla se corbe contexit. Colum. 2. R. R. 13. 

2. Hordei modii qulnque bubulei operas tres exi- 
gunt, occatoriara unam, messoriam unam. Paliad. 
1. R. R. 43, Fakes messoria, vel foederis. Adde 
Dig, 33. 7. 8- pr.; et Paul. 3. Sentent. 6. $ 
35. et seq._ 

MESSUARlCS, a, um, adject, (messor) idem ac 
messorius. Servius ad Virg. 8. Eel- 82. Yirgioes 
Vesta les alternis diebus spicas in corbibus messua- 
riis ponunt. 

MESSCRA, se, f. 1. messio. Diomed. Up. 374. 
Putsch. Messuram diciroug, non metitionem. 

MESSUS, a, um. V. METO. 

MET, syllables adjectio, qua? conjungitur cum 
pronom. ego, tu, ipse, ilk, et similibus, ut ego- 
met, ipsemet etc. Sed in pronomine tu nomina- 
tivo singular! add! non solet, nisi si dictio sylla- 
bles te interponatur, ut tutemet, ne scilicet fu- 
me? verbum intelligi possit, ut ait Pritcian. 12. 
p. 947. Putsch. SigniQcat discretionem, ut ipse- 
met, ideal per se, et non per alios. Ter. Adelph. 

3. 2. 31 hisce oculis egomet vldi. Lucret. 4. 913. 
Tutemet in culpa quum sis. Cic. 3. Orat. 20. 74. 
Non de memet ipso, sed de oratore dico- Id. 3. 
If at. D. 18. 47. Qua cogitatione nobismetipsis fln- 
gere poisumus. Orell. nobismet ipsi. Plant. True. 
1. 1. 38. Quum rem, fidemque, nosque nosmet per- 
dimus. — Cum tamquam. Plaut. Cure. 5. 2.29. 



— 232 — 

Tamquammet genium raeura. — Praposita pra- 
oumini. Tryphonin. Dig. 7. I. 62. Si quas (eras 
incluserit operis suis, vel si metipsa inciderinl. 
Cf Liv. 5. 23. Quum sibimetipse pradara asti- 
masset, decima pretium partis in publicum de- 
ferret. 

META, se, f. 1. Moeta per diphth. oe legitur apud 
Frontin. de colon, p. 141. Goes. — Meta (qua 
vox , ratione babita etymi, est a metiendo , vel 
metando, ut nonnullis placet) dicitur quidquid ita 
est acervatuin vel coogestum, ut coni form am 
referat; sic meta lignorum, fceoi, laclis, saccba- 
ri etc. 

I.) Proprie. *f 1. Generatim est quacumque 
rerum congeries conum referens. Cato R. R. 55. 
Ligna domino in tabulato condito, codicillos oiea- 
ginosj radices in acervo sub dio metas facito. At 
Pontedera legendura putat nelas; V. NET US; 
Schneiderus vero verba sub dio metas facito per- 
tinuisse olim putat ad fcenum : similiter enim Co- 
lum. 2. R. R, 19. 2. de fceno. Quidquid siccatum 
erit, in metas eistrui coaveniet, easque ipsas in 
angustissimos vertices exacui. Pitruv. 2. 1. Insu- 
per stipites inter se religantes metas efficiunt. Cic. 

2. Divinat. 6. 17. Umbra terra est meta noclis. 
h. e., ut ait Plin. 2. Hist. nat. 10. 7. (47)., nil 
aiiud est not, quam terra umbra: figura autem 
umbra similis meta, aut turbini inverso. Hue for- 
tasse pertioet et iilud Boelh. 4. metr. 5. Palleant 
plena cornua luna Infecta metis noclis opaca. 
h. e. eclipsis fiat. Ccterum Ovid. 10. Met. 106- 
metas imilata cupressus. h. e. meta in fastigiura 
convoluta, ut ait Ptin. 16. Hist. nat. 33. 60. (140). 
de eadem re loquens. Id. Plin. ibid. 16. 28. (70). 
Buxus in metas cmiltitur. et 36. ibid. 5. 4. (31). 
Pyramis in meta cacumen se contrabens. Liv. 37. 
27. a med. Ipse collis est in modum meta, in 
acutum cacumen a fundo satis lato fastigatus. 
Martial. 1. 44. Rustica lactanles nee misit fiscina 
metas. ricotta in sacchetto. Id. 13. 28. Hac tibi 
qua torta venerunt cottana meta. h. e. in barile 
falto a guisa di meta; dixit vero torta, quia e 
tortis juncis contexta. Sic Id. 3. 58- Fert ille ceris 
cana cum suis mella, Metaroque lactis. Colum. 9. 
R. R. 15. 12. Saligneus qualus, vel vimtne con- 
textus saccus, inversa meta similis. — Meta su- 
dans ob similitudinem vocalus est lapis coni spe- 
cie promioens, ex quo aqua emsnabat, unde popu- 
lus sitim exsliogueret. Ejus memsnit Seneca Ep. 
56.; et Sex. Rufus de reg. Vrb. 4. — De meta 
molendaria, P. MOLA. — Ob similitudinem meta 
dictus est etiam terminus agrorum. Frontin. de 
colon, p. 141. Goes. ^ 2. Speciatim meta, meta, 
termine, vucoa, xapmjp, Ttjou-x, est lapis erectus 
et in acumen fastigiaius, figura pyramidis aut coni, 
cujusmodi in circo signabant locum flectendi qua- 
drigas: eratque in eo auriga ars et virtus, ut ne- 
que propius accedens currum frangeret, gravissimo 
cum vita periculo; neque longius obeundo disce- 
dcret el insequentibus pracedendi locum daret: 
apud I'irg. 5. j£n. 159. el seqq.- ejus rei exem- 
plum babes io navali certamioe. Horat. 1. Od. 1. 
5. metaque fervidis Evitata rol'u. Propert. 2. 19. 
65. An piius infecto deposeit pramia cursu, Se- 
plima. quam metam triverit ante rota? Ovid. 3. 
Amor. 1. 11. Et modo lora dabo, modo verbere 
terga notabo: Nunc Blringam metas interiore rota. 
Pirg. 3. G. 202. Hie (equus) vel ad Elei metas 
et maxima campi Sudabit spatia et spumas aget 
ore cruentas. 5«e(on. Claud. 21. Circo maximo 
marmoreis carceribus auralisque metis - culto . 
Pirg. 5. yEn. 159. Jamque propinquabant scopulo 
metamque tenebant etc. — Hinc ilia Ogurata Ovid. 

3. Amor. 2. 69. Me miscrum! meta spatioso cir- 
cuit orbe. Quid facis? admoto proximus axe subi. 
et 3. Art. am 396. Metaque ferventi circumeun- 
da rota, ei 2. ibid. 426. Interior curru meta 
terenda nieo est. et 4. Trist. 8. 35. Nee procul a 
metis, quas pane tenere videbar^ Curriculo gravis 
est facta ruina meo. et 2. Art. Am. 727. Properare 
ad metam. Horat. Art. P. 412. Qui cupit optatam 
cursu comiogere metam, Multa tulit fecilque puer. 

II.) Translate ^f 1. Dicitur de termino, quem 
quis obit ac circumil, vel interdum unde quis pro- 
ficiscitur et quo tendit. £ucret. 5. 614. de sole. 
Quo paclo aslivis e parlibus agocerotis Brumales 
adeat flexus atque inde revertens Cancri se ut ver- 



METALIS 

tat metas ad solstttiales. Plin. 18- Hist nat. 28. 
68, (264). Sol ab ea meta iocipit flecti. Liv. 1. 19. 

extr. Ad metam eamdem solis., unde orsi essent, 
dies congruerent. Ovid. 3. Met. 144. Et sol ex 
aquo meta distabat utraque. h. e. meridies erat. 
Pirg. 5. Mn. 835. Jamque fere mediam call Nox 
humida metam Contigerat. Similiter Id. 3, ibid. 
429, Praslat Trinacrii metas iustrare Pachyni. h. e. 
circumnavigare fines Pacbyni. Pers. 1. 131. metas 
vocat lineas, quibus malhematici 6uas figuras de- 
scribunt. Capell. 4. p. 96. Meta Marsica. h. e. 
fines seu monies Marsici: P. tamen Kc-pp. ad h. 1. 
— Cic. Coil. 31. 75. In boc flexu quasi a talis 
fama adolescentis paullum basit ad metas noiitia 
nova mulieris ct infelici vicinitate et insolentia 
voluptatum. ^ 2. Item de fine. Parro 1. R. R. 4. 

I. Hinc profecti agricola ad duas metas dirigere 
debent, ad utilitatem et voluptatem. Pirg. 1. J£n. 
28a. His ego nee metas rerum, nee tempora pono. 
Id. 3. ibid. 714. Hie labor extremus, longarum hac 
meta viarum. et 12. ibid. 510. Hie tibi mortis erant 
meta. et 10. ibid. 472. melasque dati pervenit ad 
avi. Ovid. 1. Trist. 9. 1. vita metam tangere. Stat. 
5. Silv. 3. 255. Pylias ayi transcendere metas. h. e. 
Nestoris annus. Ovid. 3. Amor. 15. 2. Raditur hie 
elegis ultima meta rneis. 

METABASIS, is, f. 3. passaggio, uexa^daa; , 
IrangiUo, iuterfatiu: a pstaj3atvco ttansgredior , 
transeo: figura rhetorum, qua ab iis, qua bactenus 
diximus, ad ea, qua dicluri sumus, brevi interfa- 
tione transitum faciinus, ut illud Cic. Manil. 8- 
20. Quoniam ds genere belli dixi, nunc de magni- 
tudine pauca dicam, — Est etiam metabasis, quum 
a loquentis persona ad aliam personam transitum 
facimus, ratione aliqua, vel affectu, ut illud Pirg. 

II. j£n. 51. Nos juvenem exanimum , etc. vano 
mcesti comiiamur bonore: Infciix! nati funus cru- 
dcle videbis. Quintil. 9. 3. 25. hyperbali figura sen- 
tentiarum speciem esse ait, et Grace scribil: Latine 
autem RutiL Lup. 2. de fig. sentent. 1. P. META- 
STASIS 3. 

METAB6LE, e9, f. 1. usxa^oXri , trajectio: figura 
est, qua fit contrariis ita dispositis, ut a priori 
posterius proficiscatur, ut Ter. Andr.1. 1.5. quo- 
niam id fieri, quod vis, non potest, Id velis, quod 
possit. Est a usxa^dXktti muto- Itaque dicitur et- 
iam quum a periodo ad periodum, et a genere rhy- 
thm! ad genus aliud mutatio et transitus fit, ut ait 
Quintil. 9. 4, 50. Illam autem priorcra Id. ibid. 3, 
38. inter varios repetitionis modos recenset. Sem- 
per autem Grace scribit. 

METACISMUS, i, m. 2. metacismo, usxaKiQ- 
p-Oijj est quum verborum conjunctio M littera assi- 
duitate colliditur, ut Mammam ipsam amo, quasi 
meatn animam. Ita Capell. 5. p. 167. — Alia ra- 
tione definit Diomed. 2. p. 448. Putsch., nempe 
ut sit, quum in fine partis orationis invenitur m lit- 
tera, et sequens a vocali incipit, ut Quousque tan- 
dem abut ere. Pass. 1. 4- Instil, orator, c. 2. vull 
legi mrtacismus, u-wtaxiau-oc., a Grasra appellatio- 
ne littera m, qua est ftu: et reapse per my, ha- 
bet Consent, de barbar. 11. Buttmann. et p. 394. 
Ke.il. Ceterum adde Claud. Sacerd. in Anal, 
gramm. 11. 7.; et Isid. 2. Orig. 32, 

METACCLUM. p. MEACULUM. 

MEtALEPSIS, is, f. 3. f^TatVi;^^, transumptio: 
tropus est, quum aliqua dictio aliud a propria sua 
signiQcatione ex iis, qua pracesserunt, denotat: 
seu quum aliquid ponilur, ex quo gradatira in alte- 
rius rei conseqnentis cognltlonem veniatur: a uexd 
trans et "Xtj'}{$ acceptio. Pirg. 1. Eel. 70. Post 
aliquot mea regna videos mirabor aristas. h. e. post 
aliquot aonos; nam gradatim ab arislis ad spicas, 
a spicis ad messes, ab bis ad astatcs, ab astati- 
bus ad annoB acceditur. Quintil. 8. 6 . 37. Est 
hac in metaiepsi natura, ut inter id, quod trans- 
ferer, sit medius quidam gradus, nihil ipse signi- 
flcans, sed pricbeas trajruitura. et paullo sup. tropum 
esse dicit rarissimum, et raaxime improprium, Gra- 
cis tamen frequentiorem, qui centaurum Chirona, 
et vijaou; Scaj ofei'aj dicunt. Nos qui ferat, in- 
quit, si Verrem suem, aut Lalium doctum nomi- 
nerous? Adde Charis. 3. p. 244. Putsch.; et Dio- 
med. 2. p. 453. Putsch. 

METALIS, e, adject, (meta) conico, xwvixo's, 
in modum meta, seu coni factus. Festus p. 355. 
32. Mill. Pileus lanatus forma melali figuratug. 



METAL1TER 

METALlTER, adverb, in forma dt metaocono, 
xtdvoftSw;. in meta , seu coni inodum. Capell. 8. 
p. 294. Luna in eadem linea solis umbra terra me- 
talitcr infusealur. Sic Id. ibid. p. 290. (luoniam ma- 
jus corpus ejus, quo umbra metaliter jacitur, quam 
ipsa umbra etc. Cf. Plin. 2. Hist. nat. 11. 8. (51). 
Quum constel, - si minor materia quam lux, mela 
existere efugiem in cacuminis fioem desinentem, 
lalemque cerni umbram deficiente luna. 

METALLA, orum, n. plur. 2. V. METAL- 
LIC!. 

METALLARlA, a, f. 1. V. vocem sequent. 

METALLARll'S, li, m. 2. minerajo, usvoCk- 
"kt\i$, p.£TaX).o'jpy6g, qui in effodiendis metal lis la- 
borat. Est in tit. 6. lib. 11. Cod. qui est De me- 
tallariis, et metaltis etc., ubi Imp- Theodos. leg. 
7. Metallarii, sire metallaria, qui, quteve ea re- 
gione deserta, ex qua videntur oriundi, vel oriun- 
da, ad externam migraverint, etc. 

METALLICUS, a, urn, adject, (metallum} ad 
metal lurn perlinens, minerale, metnllico, jaetoVXi- 
xd;. Plin. 34. Hist. nat. 18. 53. (173). Molybda 
nam metallicam vocani. Id. 27. ibid. 4. 5. (15). 
Aloes natura melallica. Cod. Theod. 10. 19. 4. Me- 
tallicus canon, et 12. 19. 15. $ 1. Metallica loea. 
Scribon. Compos. 23. Turn proderunt et ea, quo- 
rum genus superius improbavimus, composite ex 
rebus metallicis. Adde Marcell. Empir. 8. p. 93. 
cd. Aid. Et Charis. 1. p. 21. Putsch. Item metal- 
lica semper singuiaria sunt, ut puta auruni, sta- 
gnum, argentum, cassiteruro, ferrum etc. Eadem 
habet et Diomed. 1. p. 315. Putsch. — llinc 

MetallicuSy i } m. 2. absolute, substanlivorum 
more, 

I.) Proprie ^ 1. Est idem ac metallarius, mi- 
ner ajo. Plin. 34. Hist. nat. 16.47.(157). Lavant 
eas arenas metallici, et quod subsedit, coquunt in 
fornacibus. ^ 2 - Marcell. Big. 48. 19. 10. me- 
tallicos vocat in metalla damnatos. 

II.) Translate metallicus dicitur archilectus, qui 
Dimium rudis sit. Cassiod. 7. Variar. 15. Talia 
virum peritissimum {crchitectum) suscipere decet, 
ne inter ilia nimjs ingeniosa priscorum ipse videa- 
tur esse metallicus. 

METALLlFER, tfra, r?rum, adject, (metallum 
el fero) metallum gignens. metalli ferax , minera- 
le. 5 1. Stricto sensu. Sil. It. 15. 500. Auge- 
bant auimos argenti pondera et auri, Parta me- 
lalliferis longo di-crimine terris. ^ 2. Latiori 
sensu est eliam qui marmor gignit- Slat. 4. Silv. 
4. 23. Anne metallUera repetit jam mceoia Luna? 
scil. ubi Lucerne marmor veluslis, nostrisque et- 
iam temporibus efToditur. V. LUMENSIS in 0- 
NOM. et vocem seq. sub I. 2. a. 

METALLUM, i, n. 2. psToXXcv. Cadentis Lali- 
nitatis tempore etiam gen. masc. usurpatur. Spar- 
tian. Pescenn. 12. Nigrum riomen habet, nigrum 
formavimus ipsi, Ut consenliret forma, metalle, ti- 
bi. scil. de statua Pesceonii Nigri. qua ex nigro 
marmorc Thebaico erat. — Rationcm nooiinis banc 
habes ex Plin. 33. Hist. nat. 6. 31. (96). Lbi- 
cumque una (arger.ti) invents vena est, non pro- 
cul invenitur alia. Hoc quidem et in omni fere 
materia: unde metalla Graci videntur ditisse. scil. 
a pezx simul vel post et oXXo? alius, quia sirnul 
cum uno, vel post unum iuvenitur aliud. — Cete- 
rum metallum est materia ilia dura, qua ei ter- 
ra viseeribu* efToditur, ut auruni, argentum, fer- 
rum, aes, plumbum etc. pEraXXcv (It. metallo; Fr. 
metal:. His p. metal; Germ, ein Metall, ivie Cold, 
Silber, Eisen; Angl. metal). 

I.) Proprie. 5 •• Stricto sensu. f'irg. 2. G. 
165. Hae eadem argenti rivos arisque metalla 
Ostendit venis, atque auro plurima limit. Id. 8. 
J£n. 445. fluit as rivis aurique metallum. et 10. 
ibid. 174. Insula inexhaustis Chalybum generosa 
metallis. Sic Ovid. 10. Met. 220. Amalbus fecun- 
da metalli. Rursus f'irg. 6. .'En. 143. primo avut- 
so not) deficit alter Aureus, et simili frondescit 
vicga metallo. I/oral. 1. Ep. 10. 39. poliore me- 
tallis Liberlate caret, h. e. auro, argento, divitiis. 
— Metallum factum idem est ac calatum, aut 
sisnalum , et opponilur infecto , quod est rude. 
31 anil. 5. 535. Et facti mercator erit [.er utrum- 
que metalli. ^ 2- Latiori sensu dicitur de plu- 
ribu$ aliis. quae e terra effodiuntur. — a" 1 De mar- 
more. Stat. i. Silv. 3. 98. Arcus bellueri ducis 

Tom. 111. 



— 233 — 

tropais, Et totia Ligurum nitens metallis. Adde 
eumd. 1. ibid. 5. 36. et 3. ibid. 1. 5.; et Sil. 

It 8. 482, — b) Et de gemmis. Pacat. Paneg. 
4. Adde auriferorum opes Duminum, adde radian- 
tium metalla gemmarum. — c) El de creta Pu- 
leolana in colle Leucogao. Plin. 18. Hist. nat. 
11. 29. (113). Admiscetur creta, qu* invenitur in- 
ter Puteolos et Neapolim, in colle Leucogao ap- 
pellate: Campani negant alicam confici sine eo me- 
tallo posse. — d) Et de suiphure. Apul.1. Met. 
Acerrirno odore suiphuris juvenis inescatus atque 
obnubilatus intercluso spiritu diffluebal: utque est 
ingenium vivacis metalli, crebras ei sternutationes 
commovebal. — e) Metallum fragile diiil Pru- 
dent, massam salis, Hamartig. 744. 

II.) Translate. ^ 1. Est ipsa fodina, unde me- 
tallum aliquod efToditur, cava, miniera. Lucret. 
6. 811. Quidve mali fit, ut exhalent aurata me- 
talla! f'arro 1. B. R. 2. 22. Quemadmodum exer- 
ceri oporteat argenti fodinas, aut alia et alia me- 
talla, qua sine dubio in aliquo agro Hunt. Nepos 
Themist. 2. Pecunia publica, quae ex metallis red- 
ibat. Id. Cim. 1. Callias, qui magnas pecunias ex 
metallis fecerat. Liv. 39. 24. Metalla vetcra in- 
termissa recoluit Philippus Macedonia rex, et no- 
va multis locis instituit. Tac. Agric. 31. Neque 
arva nobis, aut metalla, aut portus sunt, quibus 
exercendis reservemur. Liv. 45. 18. Metalli Mace- 
donia, quod ingens vecligal erat, locationesque 
pradiorum rusticortim tolli placebat. Seneca 5. 
Qucest. nat. 15. Demissos quamplurimos a Phi- 
lippo in metallum antiquum, olim destitutum, ut 
eiploraret, qua ubertas ejus esset, an aliquid fu- 
turis reliquisset vetus avaritia. Liv. 45. 29. Metalla 
auri, argenti, ferri tt aris. Lucan. 3. 209. auri- 
fero. Plin. 34. Hist. nat. 18. 55. (177). Metalla 
auraria et argentaria. Id. 33. ibid. 7. 40 (119). ar- 
gentaria ilemque plumbaria. et ibid. (118). Metal- 
lum miniarium. Vilruv. 7. 7. &ub fin. sandaraca. 
Lucan. 4, 30i. silicum. h. e. lapicidir.a. — Hue per- 
tinet et Ulud Plin. 21. Hist. nat. 7. 20. (43) Herba 
tanta suavilalis, ut metallum esse cceperit. h. e. 
ul ex ea vectigal publice exigaiur, velut si fodina 
auri argenlive sit. Ita JForcellinus ; alii vero ut 
ea tanli astimetur, quanti aurum vel argentum. 
-■- Imperatoribus Romanarura rerum suinmam ha- 
benlibus, metallum erat pcena mediocrium deli- 
ctorum, teste Paul, qui ait 5. Senfent. 17. § 3. 
Mediocrium delictorum pcens? sunt metallum, lu- 
dus, deportatio. — llinc damnare in metallum 
est ad metalla effodienda. Plin. 2. Ep. li. et 10. 
Ep. 66. Crimine falsi damnalus in metallum. Sue- 
ton. Cnl. 27. Condemnare aliquem ad metalla. 
Vlp. Dig. 48. 19. 8.; et Modestin. ibid. 23.; et 
Callistrat. ibid. 28. Dare aliquem in metallum. 
Vlp. ibid. 47. tl. 7. Metallo plecti. Id. ibid. 48. 
13.6. puniri. — Damnare in metallum est pcena 
major, quam in opus metalli. Hinc Vlp. Dig. 48. 
19. 8. § 6. Inter eos, qui in metallum, et inter 
eos, qui in opus metalli damnantur, diOerenlia in 
vinculis tanlum est: quod qui in metallum da- 
mnantur, gravioribus vinculis premuntur; qui in 
opus metalli, levioribus; quodque refuga ex ope- 
re metalli in metallum dantur, ex metallo gravius 
coercentur. scil. qui in metallum uantur, viden- 
tur esse li minatori: qui in opus metalli, sunt i 
lavoratori dt metalli. ^ 2. Metaphora sumpta 
a superiore paragr. I. 1. Claudian. III. cons. 
Honor. 184. Sacula qui rursus ferment mrliore 
metallo. k. e. auream atatem reducant. et Cons. 
Mall. Theod. 137. El duclos video mores meliore 
me la II u. Martial. 4. 55. savum melallum. h. e. 
ferrum. 

METAMELOS, i, m. 2. pentimento, fie-dps*.oq, 
rnutaiio consilii, prenitentia. Vox Graca. Tamquam 
persona inducitur a Farron. apud Non. p. 79. 23. 
Merc. Metameios inconsiantia lilius me rtpreben- 
dit. .41. aliter leg. 

METAMORPHOSIS, is, f. 3. 1ras for mazione, 
metamorfosi, fieTawcf^w-t;, transfiguratio, trans- 
forruatio: a p-sra trans et fwpfc'w formo. Hoc 
nomine Ovid, opus suum inscripsit, de mutatis 
deorum, hominum aliarumque rerum formis, et 
Apulej. (ut multi pulanO suos libros, in quibus 
se in asinum conversum fingit. Quintil. 4. 1. 77. 
Ut Ovidius lascivire in Metamorphoses! solet. 
Tertull. advers. Falentin. 12. Ovidius Metamor- 



METASTASIS 

phoseis suas delevisset. — Et generatim Capell. 
1. p. 12, Atque ita metamorpbosi supera pulcrio- 
res (Phcebus et Mercurius) per Geminos proprie- 
late quadarn signi familiaris invecti, augusli re- 
fulsere calo, ac mox Tonantis palatium petite - 
runt. 

METANGEA, a, f. i. penUenza, petavcia, p<E- 
nitentia. Graca vox a p-sxd past et vou$ mens, 
sententia, quia quern pceoitet, meutem posl pecca- 
tum mutat. Est boc nomine flgura, de qua bac 
Hutil. Lup. t. de fig. sentent. et eloc. 16. Metanrea. 
Hoc schema fieri solet, quum ipse se, qui loquitur, 
reprebendil, et id, quod prius dixit, posteriori sen- 
tentia commutat. — Tamquam dca fingitur ab Au- 
son. epigr. 12. Sum dea, qua facti, non facti qae 
exigo posnas, Nerape ut paniteat, sic Metaiusa 
vocor. 

METAPHORA, a, f. 1. trasktzione, metafora, 
p-ETapopa, tropus, per quern vocabula a suis rebus, 
quarum propria sunt, ad alias res Jiversi generis 
cum similitudine transferuntur : a pera trans et 
^£3w fero. Translationem vocant Cic. 4. Ilerenn. 
34. 45. et 3. Oral. 38. 115. et alibi. Quintil. 8. 
6. 4. et seq. Eestus etiam metaphoram , modo 
Grace, modo Latine. Adde et p. 153. 2. Mull.^ 
et Charis. 4. p. 243. Putsch.; et Diomed. 2. p. 
451. 

META_PHORT.CE, adverb, melaforicamente, pe- 
Tafopixwj. Acron »d Horat. 1. Ep. 20. t. Ilanc 
epistolam metaphorice inscripsit. Hiertmym. 2. in 
Isaj. 3. 15. Alii metaphorice de urbibus Judaa 
dici arbitrantur. Isid. I. Orig. 36. Metaphorice 
loquens. Adde Fet. Scholiast, ad Cic. Marcell. 1. 
edit, ab A. Maio in Clats. And. T. 2. p. 271. 
METAPHRENON, i, 2. pexafpevov, dorsum- 
Ccsl. Aurel. 3. Acut. 16. Convenit laxalivis cata- 
plasmatibus iboracem curare, el a tergo inter utras- 
que palas, quod Graci metapbrenon vocant. 

SlETAPHt'SICL'S, a, udi, adject, psrafucixos, 
metafisico. Boeth. Comment, min. in libr. de in- 
terpr. p. 230. Cur autem una oratio sit, 8lterius est 
boc tractare negolii, et de eo dispulat in his li- 
bris, quos Mctapbjsica inscripsit, quod est primi 
opus pbilosophi. 

ME I A PLASM CS, i, m. 2. peTawXctcp-cc, trans - 
formatio: a psxoc trans et ickdaaut fmgo formo. 
Est apud Grammaticos diclio, al iter quam debuit, 
figurata, metri aut decoris causa, inquit Charis. 4. 
p. 248. Putsch., ubi quatuordecim ejus species enu- 
merai, Eadem fere habent Valer. Prob. 1. p. 1437. 
et Diomed. 2. p. 435. Locum habet in poetarum 
scriptis, in quibus quemadmodum qui solcecismi 
sunt schemata et schematismi , ita qui barbaris- 
mi metaplasmi appellantur, ul Id. ibid. p. 446. et 
459. docel Servius tamen ad f 'irg. b./En. 120. scri- 
bit, metaplasmum non esse proprie harbarismum, 
sed medium quid inter eum, el Latinam perfectam- 
que locutiouem. Porro species ilia sunt, qua fi- 
gura grammatica appellantur, prosthesis, parenthe- 
sis, paragugc, apharesi?, syncope, apocope, ectasis, 
systole, diaeresis, synalaphe, cpisynalophe, eclhli- 
psis, antithesis, metathesis: de quibus V. suis loc. 
Quintil. 1. 8. 14. In pralegendo grammaticus de- 
prehendat qua? barbara, qua im propria, qua con- 
tra legem loquendi sunt posita: non ut ex his uti- 
que iinprobentur poeta, (quibus, quia plerurrjque 
metro servire coguntur, adeo ignoscitur, ut vitja 
ipsa aliis in carmine appellalionibus nominentur: 
metaplasmos enim et schemaiismos et schemata 
vocamus, et laudera virttitis necessitati damns); sed 
ut commoncat arlificialium, et memoriam agttet. 
METAPLASTlCOS, adverb. pstawAacrnxw;, di- 
citur apud poetas usurpari id, quod propter ne- 
cessitatem metri mutare coosueverunt: quod idem 
barbarismus dicitur in solula oratione. Festus p. 
ia3.tO._MvU. 

METaRIUS, a, urn, adject, (meta) ad metam 
pertinens. Arnob. 2. 39. Anima corporei tactus, 
et melaria circumscriplionis expertes. h- e. nulla 
corporis meta circumscripta. Al. aliter leg. 

METASTASIS, is, f. 3. psraaracic. ^ 1. Est 
flgura Rbetorum, qua crimen , quod deferidere 
non possumus, in alium transferimus. Quintil. 7. 
4. 14. sed Grace. Latine autem usurpat Aquil. 
Horn, de fig. senteni. et eloc. § 10., eamque trans- 
motionem vertit, ut Capell. quoque 5. p. 172. 
^ 2. Item qua imagtnsmur, qua fulura fuere, ni- 

30 



METASYNCRITICUS 

i aliquid evenisset, quod impediret: ut quum Cic. 
Mil. 12. enarrat qus facturus Tuit Clodius, si pra»- 
turam invasissec. Quintil. 9. 2. 41. Uidem Grae- 
ce ^ 3. Hem transitio: sed et hoc apud Gne- 
cos a fi&iawfu aliud pro alio statuo, muto. 
Lat'ti e Jul. Rufinian. de schem. lex. $ 23. Meta- 
stasis est, vel Metabasis, quum a loquentis perso- 
na ad personam transitum facimus, ratione aliqua, 
vol afTectu. Adde eumd. ibid. § 23. 

METASYNCRlTlCUS, a, urn, adject, psta-a^- 
K3!ttK&?, qui vim babel mutandi slalum meatuum 
in corpore. Ccel. Aurel. 3. Acut. 16. Rerorpora- 
tivis adjutoriis non est passio adspergenda, qua? 
Graeci metasyncritica vocant. Id. 1. 7orrf. 1. Per- 
fecto resumplivo cyclo, eril metasyncriticus adhi- 
bendus, primo ex parte, deinc perfectus. Adde 
eumd. 2. ibid. 1. 

METATHESIS, is, L 3. peiei&eccs, transpositio, 
a ptera irons et xi^r,fu pono. ^ 1. Metathesis in 
re grammalica est transpositio litterarum, ut Thym- 
bre apud Virg. 10. /En. 394. pro Thymber- Cha- 
ris. 2. p. 249. Pufscft.; Diorned. % p. 437.; et 
fai. /*ro&. 2. in fin., sed Gncce. ^ 2. Est etiam 
verborum 6eura, de qua haec Jul- Rufinian. de 
schem. lex. § 9. Metathesis est, quum quod ante di- 
ctum est, postponitur, et quod post dictum est, 
anteponitur, ut: Eripis , ul perdas; perdis, ut 
eripias. 

METATIO, onis, f. 3. (me tor) misuramento, 
disposizione, disegno, xaTauitpiioi; , actus me- 
taodi. ^ 1. Generalim est disposilio, descriptio. 
Colum. 3. ft. R. 15. 1. Usee in quincuneem vi- 
nearum metalio expeditissima ratione confiritur. 
Sieul. Flacc. de condit. agr. p. 65. Goes. Quamvis 
una res sit forma, alii dicunt perlicam, alii cen- 
turiationem, alii metationem, alii limi'.ationem, alii 
cancellationem etc. ^ 2. Speciatim est idem ac 
metatum, quam vocem V. Novell. Theodos. til. 25. 
2. Ut metatione res sit immunis. Alii tamen leg. 
Ut metati onere sit immunis. 

METATOR, oris, m. 5. (metor) misuratore, dis- 
positore, disegnatore, u,67Cr,TrJs, qui metator, et 
in certas paries locum aliquem distribuit, ac per 
mensuras describit: ut melafor castrorum, qui 
agmen praegressus locum castris ponendis nietitur, 
ut docet Vegel. 2. 31 Hit. 7.: agri, qui agri men- 
suras agit, mtmsor, decempedator: vinece, oliveti, 
etc. qui loca disponit serendis viiibus, oleis, etc. 
I.) Proprie. ^ 1 Geneiatim. Cic. 11. Phil. 5. 
12. Saxa nescio quis, oastToiufn antea metator, 
'nuoc, ut sperat, urbis. et 14. ibid 1. 10. Libs, 
quam jam peritus met?tor et callidus decempeda 
sua Saxa divisetat. Lucan. 1. 381 . Castra super 
Tusci si (Jubea$) ponere Tiliridis undas. Audax 
Uesperios veniam metator in agios. Apul. 9. Met. 
Agrestis vereouadus amicos plurimos ad demonstra 
tionem finium corrogarat: ille lamen vesanus ad- 
severat, parvi se pendere tot rnetatorum prassen- 
tiam. Ptin. 18. Hist nat. 33. 76. (3291. Hunc 
(uentum) olireli metator caveat. Sillig. vrro ali- 
ter legit. Lactant. 4. 11. Volens Deus inetaio- 
rem tempi i sui mittere in lerrant. % 2. Specia- 
tim metator diciiur, qui supervenienlibus in pro- 
vinciam mililibus, vel civilibus viris hospitia pa- 
randa curat, quartiermastro . Novell. Theodos. 
Omnibus, qui metata in suis domibus praestant, 
stve hospitia praebuerint rnelatoribus, seu quolibct 
oacto satis ei9 fucerint, nullam vel pensionis, >el 
discussionis domus gratia molesliam sustinerc co- 
gendis. 

II.) Figurate. Terlull. t. advers. Martian. 8. 
eztr. Tempus arbiter et metator initii et finis. 

METATORILS, a, um, adject, (metator'. Meta- 
toriam pagmam diiit Sidun. 8. Ep. 11. epistolam, 
quum parandi hospitii causa, quasi melatidis ca- 
stris, ad ainicum, quum ad euin propcraret, proe- 
tui?erat. 

METATUM, i, n. 2. (minor) est pars domus, 
quam quis provinrialium supervenienlibus militi- 
bus- vel civilibus viris bospitandi causa pnebere 
debet: V- METATIO 2. et METATOR I. 2. Impp. 
Tlieodos. et Artad. Cod. 12. 41. 9. Neminem vo- 
lumus cujoslibct loci, ^el ordinis in hac florentis- 
sirna urbe doiKum propriam eicusanteni, metatum 
Sibi in alienis .Tdibus privilegio militias vindirare. 
tfoHelt. Y heodos. 25.. quae est De metatis, 1. Cer- 
tas domos in bac sjcratissima urbe silos inetato- 



— 234 — 

rum praebendorum onere liberasse. et mox. Prse- 
bendi metati immunitas. Similiter Cassiorf. 4. Jiist. 
Eccl. 25. Interrogavere mulierem, quis earn ad me- 
tatum deduusset episcoporum. 

MET.-VrCRA, as, f. 1. (.metor) metatio. lactant. 
4. 11. a med. (e* Jerem. 8. 8.) lncassum facta est 
metatura. Of. IYovatia.n. Trinit. 12. Uujus {.urbis) 
metaturae regio ad meridianam respicit pla^am 
caeii. 

MET AT US, a, um. V. METO, as. 
METAXA vel mataxa, ae, f. 1. usxa^a et jxd- 
ra^a. ^ 1. Est funiculus, vel lilum: quo sensu 
accipiunt illud Lucilii apud Fe&tum p. 265. 13. 
Mull, et Isid. 19. Orig. 4. in ftn. Plumbi pauxil- 
lum rodus, Unique meiaiam. et Fitruv. 7. 3. Sin 
arundinis Grascaa copia non erit, de paludibus te- 
nues colligantur: et metaxae et tomicae ad justam 
longitudinem una crassiludine alligationibus tem- 
perentur. Al. legunt, metaxatx tomicce, h. e. in 
metaxje morem convoluta?. Al. aliter. — Alii his 
locis intelligunt (iium glotneratum et convolutum, 
quod nos matassa dicimus: quo sensu Isid. toe. 
cit. 29. metaxam ducit a circuitu Qtorum: nam 
meta, inquit, circuitus dicitur: vel quod transfe- 
ratur, scil. ^tTid tou p-s^dysiv. Alii a Syra lingua 
ejus originem trahunt. — Legitur et mataxa, L'n- 
de in Gloss, legitur: Mataxa, r.via. h. e. lorum. Et 
alibi: Mataxa, cstpa. ft. e. funis, restis. — Meia- 
iam a u tern vei mala tain essp funiculum vel filum, 
confinnat Tlxeod. Ptiscxan. 4. p. 312. retro ed. 
Aid. Ad proiluvium. De capillis ipsius mulieris, 
qui enidunt quando se ornat, cum mataxa facit 
in medio nodum, et in arbore quacumque pomi- 
fera liget de ipsis capillis unum nodum; quos ca- 
pillos illic relinquat in arbore aliena. ^ 2. Vi- 
de lur etiam, cadente Lalinitute. esse serirum ru- 
de, ac nondum linctum, neque in Ilia diductum, 
apud Martian. Dig. 39. 4. 16. a med.; et Imppp. 
Arcad. Honor, et Theodos. Cod. 11. 7.10. V. et 
voc. seq. 

METAXARtUS, it, m. 2. (mPtaxa 2.) sericus dis- 
tractor. Imp. Justinian. Cod. 8. H. 27. 
MET AX AT US, a, um. /'. METAXA 1. 
METEI.LA, ae, f. i. Vegel. %. Milit. 6. In sen- 
ium quoque remedium est, ut de ligno crates fa- 
cercnl, quas metellus votaverunt, lapidihusqtte fum- 
plerent" ea arte inter bina propugnacula constitu- 
tas, ut si per sralas ascendisset ho«tis, et partem 
aliquam ipsius conligisset, supra caput suum ver- 
gerent saxa. L'bi Steweck. miruin es>et. inquit, ni 
variaient libri in voi'iibulo incognito: itaque alibi 
metitas, alibi medullas legitur. Martinius in Lex. 
corijicit legend, me tit las. NIL De lege Metella f. 
MET1I.UUS iii O.NOM. 

AIKTE1.LUS, i, m. 2. in re rnililari est idem ac 
menenarius. Gloss. Philox. Mcttdlus, pteS'to;, Fe- 
stus p- 146. 30. et Paul. Diac p. li". 18. Mull. 
M e t e I li dicunlur in re rnililari quasi men enarii. 
Altius in Annalibus: Cahnes famuligue metetli- 
que. cacutaeque ; a quo uenere humitium Cscilix 
familiae roanomun (lutatur ductum. f. METEL- 
LUS in ONOM. 

METEMPSYCHOSIS, is, f. 3. iiizBit^jyj^ic, 
lian-migralio animcrum ex uno corpore in aliud: 
quod fuisso ajunt Pythagor;« somnium: a |«:j 
trans et s/A'yuy^w animo. Tertull. Anim. 31., 
sed Gnece. ; I, aline vio ibut- 34. Quint it. declain. 
10. 17. hac de re verba facit, sed voce ipsa abs- 
linct. 

METENSOM.VrOSlS, is, f. 3. /xfT£V2io^arwj^, 
transniutittio unius corporis in aliud: a ji=-:ci trans 
t*t s\(7wpaT:w cm pus esse facio. Est Tertull. 
Anim. \\\. H .VI. e\ 34. 

SIETEOrIA, ae, f 1. smemorataqgine, uzzsm- 
O'.ct, oliliwv. 31. Aurel- apud Fronton, i. ud 31. 
C'ces. (cdenle iterum A. 31uio) ep- 7. 0'ium, diis 
juvaniibus, ad Urbcm veniemus, admone me, ut 
tibi aliquid de hac re njrrcin. S(-d, qu:e tua et 
rnea meteoria est, neque tu me aduionebis, neque 
ego Li hi narrabo. Sueton. Claud. 39. In eo mi rati 
sunt homines et oblivionem et imoiisideiaiitiairi , 
vel, ut Grwci dicunt, ust stasia* et dfaht-y au. 

METHODIARIUS,' ii, m. '2. qui in mrlhodio, 
ludi Iheatralis genere, recital, et exodiarius, qui 
in exodio. Vox a Lexico expungenda; uccurrit 
enim tantummodo in Not. Tir. p. 173. 

METHODlCfi, es, f. 1. p.e%oot*i\: a /«S"o«; 



METIOR 

via, ratio docendi ac discendi. Quintil. 1,9. 1. 
Grammatics? partes dune, id est ratio loquendi, et 
enarratio auciorum : quarum illam methodicen, 
banc hisloricen vocant. 

METHODICUS, a, um, adject, metodico, p.$%o- 
StJt;;, ad meibodum pertinens. Methodici sunt 
mediri, quorum sentenlia est. medicinam esse vlani 
quamdam. quam ufS'ooov Graeci Dominant, eorum- 
que. quie in morbis communis sunt, roniempla- 
tricein. Hi neque rationalibus se, neque experi- 
menta lantum spectantibus annumerari volunt: 
quum ab ill is eo nomine dissentianl, quod in con- 
ji'clura rerurn latentiuin nolunt esse medicinam: 
ab hi* eo, quod parum artis esse in observatione 
experimentorum credunt Cfls. pra?f. a med. V. 
METHOD IS in LEX. et THEMISON in O.NOM. 
Sic Theod. Priscian. I. 2. part. 2. c. 13. Saepe 
enim uonnuili methodici calidis tantummodo vel 
rhalastii'is adjuloiiis intminentc, ipsam hepatis sub- 
stantiam dissoherunt. Geterum Cxi Aurel. 2. 
Tard. 7. n. 109. Decessores vero medici, nondum 
rigore methodiro oblinenle, in quibus est Erasi- 
stratum, t'l Asclepiades, item Them i son etc. 

METHODlUM, li, n. 2. u&6$tov, ludificatio. 
Petron. fragm. Trogur. 36. Burmann. Damus 
omnes pi auburn a Tamil ia co?ptum, et res electissi- 
mas ridentes aggredimur. Nun minus et Trimal 
rhio ejusmodi mt'thodio lastus, (Larpe, inquit, etc 
At. leg. metodium asxutis'.^v, h. e. canticum in- 
lerjeclum: sed methtdium est retinendum; vide- 
tur enim fuisse genus quoddam ludi iheatralis, 
quod ad otileclandos spectalores sub finem fabulae 
introdurebatur in sc.Tnam, simile exodio. In ipsis 
Not. Tir- legitur p. 173. M'-ihodium, metho- 
diurius- 

METHOD US vel met hod os, i. f. 2. metodo, p.= - 
^050?, via et ratio docendi et discendi. Auson. 
Edyll. 11. 67. triplex quoque forma medendi, Cui 
loaos, et rnethodos, cuiquc einerientia nomen. 
3/arcell. in carm. de medic. 6. Quod logos, aut 
rnethodos, simplexque empincn pangit, Hoc liber 
isle tenet. 

METICA. ;v, f. 1. subaudi vilis, est vitis genus, 
de quo h;ec Ptin. 14. Hist. nat. 2. i (35). To- 
ll. 1 rat cl annus melica. contra omni' si diss firmis- 
sima, itigro aciuo, vlnis in veluslate rufescenlibus. 
Sillig. ita leu it; al. mrertca vel rnerica, quam po- 
stremam lection cm recepit Schneiderus ad Colum. 
3. H. H. 2. 21. 

MfiTICULOSUS. a, um, adjert. fmetus). % 1. 
Passive est timid us, pauroso, timido, meticotoso. 
Plaut. Amiih- 1. 1. 137. Nullus est hoc mcliculo- 
sus ;i;que. Apul. 2. Florid, e.rtr. Lepus meticulosus. 
Cod. 4. 2. 7. Si quis meticulosus rem nullum fru- 
st.ni limucrit A mob. 5. 2.8. I Usee itnysteria) atque 
admiratus res lantas, puris semper in seusihus mc- 
tirulusa observatione custodi. ^ 2. Active est me- 
lum incutien<, spaventoso. Plaut. Most. 5. 1. 52. 
»»ris tu, quam iiieliiuiusa res sit. ire ad judicem. 
Ca?l. Aurel. 1. Acut. 15. n. 131. Gujus tcuratio- 
nis) duplicein di<it diffeientiam, uiiain non meticu- 
losam ac mullum phrenilicis aptandarn, aliam sehe- 
me ntem atque periculosam. 

.VETlO, nulls, mensiim, metire, a. 4. /'. voc. 
seq- init. 

MEFlOR. meliiis, mensijs (raro meiilus) Sinn, 
mi'tiri. dcp. \. Diomed. 1. ii. 373. Putsch. 31etior, 
me tin's, ex quu perfect uni (it inensus sum, non 
metitus sum, contra mo rem declinaiionis. /". ta- 
men infra. — 31etior passive onurril apud Hygin. 
1. Astron. C>. Quinque circuli sif in sjih.era metiun- 
tur. /.act ant. 3lor\. persecul. 23. Agri ghebatim 
int-liebanlur, vites et urboies iiuinerabantur. Ar- 
nob. 2. *it. An sol pedis unius liititudioe meiia- 
tur. l'ait. 3/emns apud Cic. 2. Nat. D. 21. 69. 
Qui [luniv iitisus) quia mensa spatia conliciunt, 
menses iiouiinuulur. ulii Cicero hoc narlicipio pas- 
sivo u-us esse videtur, ut vocis mensis etymon a|>er- 
tius dC'dararet. t* in I. 5. X.erlr. Pciegiinus eques 
ipiingeuos i.tlenuri'tj) accepit; duccnis pedestiium 
slipcniliuin mensum est. — Part. 3/etiens I. 1. et 
11.1. 2.; .Ve.nsus dep. I. 1.; 3/etilus LI. et II. 2.: 
fletiendus 1. 1. cl 11.2. Metiii (quod laliunc ha- 
bita etyiui conjunuilur cum <ir. /astoov, fis-zssft) 
est explorare rei alicujus inaiinitudirieni, de tin ire 
modum, dimeliri (It. misware; ft. mesurer ; 
Ilisp. medir ; Germ, ettuas unter das 3/aass neh- 



METITIO 

men, ein Maass an etivas legen, es mtzssen; Angl. 
to mete, measure, take measure of, survey). 

I.) Proprie. ^ 1. Stricto sensu. Cic. 4. Acad. 
(2. pr.) 11. 128. Ni>r magis afiirruabunt, signurn il- 
lud, si erunl niensi, sex pedum esse, quam solem, 
quern meiiri nun possunt, plus quam duodeviginti 
partibui inajorem esse, quam terrain. Id. 1. Off. 
43. 15-S . Eliam si dinumerare se Stellas, aut meiiti 
mumli magnitudinem posse arbitretur. Id. 3. ad 
Q. fr. 1 "2. $ 3. Is se tcrnis nummis io pedetn te- 
cum transegisse direbat: sese a u tern mensurn pedi- 
bus ajebat passu urn incP. Mihi plus visum est. Id. 
y. Fam. 17. Metiri agrum. Varro 1. R. R. 10. 1. 
Modos, quibus metirentur rura. alius alios consti- 
tuit. Nam in Hispania ulteriore metiuntur jugis, in 
Campania versibus. apud nos in agro Romano ac 
Latino juseris. Cic. 5. fen: 83. 192., 84. 193. et 
85. 197. Metiri frumentum. Liv. 23. 12. Qui [ami- 
lorum) tanlus acervus fuit, ut metientibus dirnidi- 
um super tres mudios explesse sint quidam auc lu- 
res. Horat. 1. Sal. i. 95. Ummidius tarn dives, ut 
metiretur nummos. h. e. non numeraret pecuniaiu, 
sed niodio metiretur, ut est apud Petron. Satyr. 
37. (Cf. et Juvenal. 3. 220. II ic {dabit) modi urn 
argenti). Cic. 1. fr'at. D. y. 21. X. tern i las, quam 
nulla temporum circumscriptio metiebatur. Ovid. 
4. Met. 226. Ille ego sum {sol), qui longum mclior 
annum. Cic. Oral. 57. 194. Syllabis metiendos 
pedes, non intervallis, eiistimat. — Similiter dici- 
mur metiri aliquid oculis, auribus etc. Apul, de 
habit, doctr. Plat. Philos. e'rea fin. Oculis namque 
(homo) mctilus est caelum sideromque circukus 
etc. Moral. 1. Sat.'*. 103. Metiri oculo lalus alicu- 
jus. squadrare. et Lucan. 6. 32. terras oculis. 
Ovid. Her oid. 10- 28. /Equora prospectu rnetior 
aita meo. Cf. eumd. 2. Met. 188. Quid facial 
[Phaeton]! mulluin caefi post terga reliclurn; Ante 
oculos plus est: aniino metitur ulrumque; Et mo- 
do, quos illi falo oontingere non est, Prospicit oc- 
casus; interdum respicil ortus. Cic. Oral. 68. 227. 
Sooantia omnia , qus metiri auribus possuinus. 
^ 2. Latiori seosu, cum Dativo person.-e est metien- 
do distribucre. Cces. i. B. G 16. Diem instant, 
quo die frumentum mililibus metiri oporteret. Ad- 
de eumd. ibid. 33. el 7. ibid. 71. Sic Horat. Epod. 
9. 34. Aut Chia vina, aut Lesbia Vel, quod Iluen- 
tem nauseam coerceat, Mflire nobis Cascubum. 

II.) Translate. ^ 1. Eleganler metiri dicuntur, 
qui locum aliqucm eundo percurrunt. Lticilius 
apud .Von. p. 350. 18. Merc. Vir mare metilur ma- 
gnum et se ilurtibu' tradil. F'irg. 4. G. 3S8. Caeru- 
leus Proteus, magnum qui piscibus sequor Et jun- 
clo bipedum curru metitur equorum. trascorre. 
Ovid. 9. Met- 447. celeiique carina /Egaeas meliiis 
aquas. I.ucan. "». 556. Inslabili gressu metitur lilo- 
ra cor nix. Horat. Epod. 4. 7. sacram melienle le 
viam Cum bis ler ulna rum toga. Calv.ll. 34. 17. 
Tu cursu. dea, rnenstruo Meticns il<"r annuum. h. e. 
conficiens, complens. Ovid. 8. Met. 564. Jamque 
duas Inns paries Hvpcrione menso. avendo it sole 
trascorso due parti del giorno. — Hue perl in en t 
et illud Sil. It 4. 29-4. Atquc altum tola metitur 
cuspid e pectus, et fat. Flacc. 5. 476. Hi tibi, tot 
casus, horrenda tot avis mensi Cernimur. — Abso- 
lute. Plaut- Pseud. 4. 4. 11. (Join him; metimur 
gradibus militnrii*. h. e. viam ingrediinur, imns, 
abimus. Htec Forcell'nus. At liitsche.lius et Fie- 
ckeiser.us alitor legunt , scilicet cum Accusative. 
^ 2 Per melaphoram est etiam asstimare, deQnire, 
ponderare, stimare, pesare : et oicurrit ■— 1. ) 
Cum Accusativu tanlum rci, quam <;uis xstimal, 
definit, ponderat. Ouintil. 6. 1. 45. Metialur ac di- 
ligentur aestimrt vires suas- Martial. 12. 99- Qui 
sua metitur pondera, ferre potest. Stat. 11. Theb. 
683. quid anguste lantus meliris honores? h- e. 
Tbebano rcgi longe plus licet, quam quod tu nunc 
agis. ftp. Dig. 32. 50- 1. Qua? quis ingenio suo 
rnetitus est. — 2°) Sspius addita re, quacurn 
aliam coroparantes jestiisiainus ac definimus; et qui- 
dem — a; Per Ablalivum et praepos. ex. Plancus 
apud Cic. 10. Fam. 4. Fidel i las, quam ego ex mea 
conscicnlia meiior. Cic 6. Par ad. 1. 44. Kx eOj 
quantum cuique satis est. metiuntur homines divi- 
tiarum modum. Adde Dig. 5. 1. 61. pr- — b) Fre- 
quentissime per Ablat. sine praspo*. Cic 2. Phil. 
43. 111. Misi forte vis fateri, le omnia qua?stu tuo, 
non illius dignitate meiiri. Id. opt. gen. Orat. i. 



— 235 — 

10. Vim eloquentia? sua facultate, non re: nalura 
metiuntur. Id. 1- Tusc. 37. 90. Tanta caritas pa- 
triae est, ut earn non sensu oostro, serf salute ipsius 
metiamur. Id. 1. Orat. 2. 7. Clarorum bominum 
scientiam. rerom gestarum vel utilitate, vel m?gni- 
tudine metiri. Id. 3. Parad. 1. 20. Peccata non re- 
rum eventu, sed vitiis bominum metienda sunt. Id. 
7. Fam. 12. et Pis- 28. 68. Metiri omnia yolupta- 
te sua. Sail. Cat. 32. Suo quisque metu pericula 
metiri. Liv. 3. 54. Odium in se aliorum suo in eos 
metiens odio. JVepos Att. 14. Usura pecuniae non 
magnitudine, sed ratione meiiri. Horat. 1. Ep. 7. 
98. Metiri se quernque suo modulo ac pede verum 
est. Tac. 1. Hist. 8. Pari dolorc commoda aliena ac 
suas injuria* metiebanlur. — c) Per Accus. et 
praepos. ad. Juvenal 6. 357. nulla pudortm Pau- 
pertatis habet: nee se metitur ad ilium, Quern de- 
dit ha?c posuitque modum. Sic Dig. 47. 10. 17. $ 
13. Filii contumeliam ad suarn utiSitatem metiri. 

— d) Per Accus- et praepos. infra, f'ellej. 2. 
127. exlr. Virum severitatis lalissimae. hilaritatis 
prises, nihil sibi vindicantem, semperque infra 
aliorum apstimationera se metientem. 

METITIO. V. MESSCRA. 

METITOR, oris, m. 3. (rnetior) mensor. Fron- 
tin. Aquced. 79. A rnetttoribus reliqua quinaria? 
intra Urbem dividebantur. 

MRTITUS. V. METIOR- 

METO, as, atum, are, a. 1. Part. Metaius sub b. 

— Est idem quod metari. metiri; sed raro usur- 
patur. — a) Active, f'irg. Cul. 172. de. angui. 
Metabat sese circum loca. h. e- modo contracto, 
modo porrecto corpore, spatia ilia quodammodo 
metiebatur. — b) Passive. Co?s. 3. B. C. 13.Quum 
prope Dyrrbacbium Pomjiejus constiiisset, castra- 
que metari jussissel, (Sed metari etiam active hie 
arcipi potest, si eos, ad quos periinebat, subin- 
teliigas). Senega Thyest 462- null us mini Ultra 
Geta's metatur et Parthos ager. Auct. B. G. 8. 15. 
Castris eo loco metalis, muniri jubet castra. Sic 
Liv. 44. 37. Paullus, postquam metata castra im- 
pedimentaque coliocata animadvertit, etc. Horat. 
2. Od. 15. 14. nulla decempedis Metata privatis 
porticus. Id. 2- Sat. 2- 114. videos metato in agcllo 
Cum peco r e et gnatis forlem mercedfi colonum. h. 
e. in agello, quern triuniTiri agris dividundis per- 
tica sive decerupeda descriptum colono assignave- 
rant. 

MfiTO, metis, messui, messum, metere, a. 3. 
Praeteritum messui usurpant Cato apud Priscian. 
10. p. 903. Putsch.; Paul. Diac p. 319. 2. Mull.; 
et Mamertin. Jun. qui Gratiar. act- 22. bis exhi- 
bet; et F'ulgat. in terpr. qui snejiissime usurpat, ut 
liuth 2. 23!, Jerem. 12. 13., Levit. 19. 9., 23. 10. 
et 22., Deuier. 24. 19. etc.; et confirmatur ex 
composite demessui: et agnoscitur a Diomed. 1. 
p. 374. et Priscian. 8. p. 8t7. et 1254. Videlur 
tatnen esse rarioris usus, quia Charis. 3. p. '222. 
integrant hujus verbi conjugationem exsetjuens. 
messem feci jirasleritum point. Priscian. 8. p. 817. 
tradit, quosdam messivi usnrpasse: sed improbal. 

— Part. Mrtens II. 2.; Messus I. I. et II. 1.; 
Metendus I. 2. et II. 3. — Metere est messem 
facere, h. e. matures segetes secare ; bine est idem 
ac secare apud Servium ad / irg. 4. G. 54. o'fxaw 
(It. mietere; Fr. faire la moisson, la recolte, 
moissonntr, recolter; Ilisp. segar, lt.ac.er la co- 
secha, recoger las mieses ; (ierm. abmdhen, ab- 
hauen, abschlagen, abschneiden; Angl. to mow, 
reap, crop, gather). 

I.) Proprie. ^ i. Stricto sensu de segete; et qui- 
dem — a) Absolute, f'arro 1. B. li. 50. 3. Quum 
est matura seges, metendum. Colum. 2. R- Ft. 20. 
2. Schneid. Sunt autem metetidi genera complu- 
ra: multi falcibus medium culmum secant, mulli 
mcrgis etc. Ca?s. 4. B. G. 32. Turn dispt rsos, de- 
positis armis, in tnelendo occupatos subito sdorti 
etc. — Ut semen tern feceris, Ha et metes ■ pro- 
verb, apud Cic. 2. Oral. 65- 261., h. e. talem ha- 
bebis fructum, qualis fuerit opera et labor. - — Mi- 
hi is tic nee seritur, nee metitur, aliud apud Plaut. 
Epid. 2. 2. 80. j b- e. ad me ista res nihil perti- 
net, tmllo meo neque periculo, neque emolumento 
fit. Quo pertinet illud ejusd. Merc. prol. 71. Tibi 
aras, tibi occas, libi seris, libi eidem metis, va 
per te. — 6) Cum Accusative rei, quae taetitor. 
Plaut. Pcen. 5- 2- 59. Ut hc-fum fodial atque ut 



METOECUS 

frumentum meiat. Varro 1. R. R. 50. 1. Messis 
proprio nomine dieitur in iis, qua? metuntur, ma- 
xime in frumeoto. Id. ibid. 50. 3. Messas spicas 
corbibus in aream deFerre. — Hue pertinet et fi- 
guratum illud Plaut- Trin. I. 1. 10. Neque quid- 
quam hie vile nunc est, nisi mores mali. Eorum 
licet jam messem metere maxumam, Cf. eurnd, 
Epid. 5. 2- 52. Similiter Mamertin. Jun. Gratiar. 
act. 22. Num ouisquam in eadem novali (n. e. ter- 
ra) a=state una amplius, quam semel messuit? et 
mox. Ut de aliis optimis viris taceam,qui a prio- 
re in proximum auctumnum fructus honoris mul- 
tipliciter messuerunt, mihi certe tertia unius anni 
ubertas est consulatus. % "2. Latiori sensu de fru- 
ctibus aliis, quas ex agris vel hortis colliguntur. 
Ovid. Heroid. 6. 84. Metere pabula falce. Id. 2. 
Fast. 519. farra. Piin. 12. Hist. nat. 13. 29. (50). 
cardamomum. et ibid. 14. 32. (58). tus. Cast. Au- 
rel. 1. Tard. 1. n. 25. Oliva* ex viridi no vi late 
messa?. — Sic pro vindemiare. F'irg. 2. G. 40S. 
Primus hummn fodito, primus devecta cremato 
Sarmenla et vallos primus sub lecta referto, Po- 
slremus metito. Plin. 14. Hist. nat. 3. 4. (37). 
Uva ronsemina posi quindetim dies, quam u!la 
alia, melitur M. Aurel. apud Fronton. 4. ad M. 
Cces. (edente iterum A. JUoio) Ep. 6. Deiode 
uvis meteodis operam dedimus et consudavimus et 
jubilavimus. Similiter Plin. 17. Hist. nat. 22. 
35. (185). Metere vindemiam. et Colum. 10. R. 
R. 426. Ac metiraus lasli lua munera, dulcis Iar- 
che. — Hinc poetice Virg. 4. G. 54. de apib. 
Purpureosque metunt flores, et flumina libant Sum- 
ma leves. ^ 3. Item latiori sensu de locis. Pro- 
pert. 4. 10. 30. Metere arra. Grat. Cyneg. 313. 
Duin servata cavis potant Mareolica gemmis Nar- 
diferumque metunt Gai.gen. h. e. nardum Indi- 
cum. — Hinc poetice per metonymiam metere di- 
cuntur regionem, qui earn incolunl. Colunt enim 
ac serunt et fruges colligunt. Sil. It. 8. 566. Qui 
Batuluin Nuorasque metunt. Sic Virg. 3. JEn. 14. 
Tbraces arant. et Slat. 4. Theb. 50- oliviferae 
Sicyoni: culta serunt. et V\rg. 7. JEn. 715. Qui 
Tiberim Fabarimque bibunt. h. e. ea flumina ac- 
colunt. 

II.) Translate. ^ 1. Universim ponitur pro se- 
care, cad ere, tag Hare, troncare, far cadere. Virg. 
4. JEn. 513. Falcibus et messaj 3d lunam quserun- 
tur aenis Pubentes berbse nigri cum lacte veneni. 
Ovid. 2. Fast. 706. Tarquinius - virga lilia surama 
melil Martial- 7. 95.; et Juvenal. 3. 186. Me- 
tere barbain forfice. Martial. 10. 83. cspillos. Id. 
ibid. 93. rosam pollicc. Calpurn. 2. Eel. 74. olus. 
Ovid. 3. Amor. 10. 40. El ferus in siiva farra 
metcbat aper. Pallad. 7. R. R. 7. Quam murmu- 
ris sonus magnus et raucus e.t, agnoscimus, non 
esse idoneas ad metendum crates favorum. Deme- 
fere, succidere, castrare, desecare, ferramentis ad- 
hibitts, dixit Colum. 9. R.R. 15.4. et seq. hac ipsa 
de rt verba faeiens. ^ 2. Speciatim locum babet 
apud Poetas in csede militari, pro oblruncare. 
F'irg. 10. Mn. 513. Proxinia quaeque metit gladio. 
Horat. 4. Od. 14. 31. Primosque et extremos 
metendo Stravil bunium. Stat. 9. Theb. 223. nee- 
opinaque ferro Colla inelens. Sil. It. 10. 145. 
Turn Vesulum, calido lapsanlem in sanguine fra- 
trurn, Ense metit rapido. Id. 4. 464. metit agmina 
lertus Caslesti clipeo. ^ 3. Interdum ponitur et 
pro au ferre, portar via. Cic. Euripidem vertens 
3. Tusc. 25. 59- Reddenda terras est terra; turn 
vita omnibus Metenda, ut fruges. Horat. 2. Ep. 

2. 178. metit Orcus (irandia cum parvis, non exo- 
rabilis auro, Seneca Phceniss. 340. facibus petite 
penetrates deos, Frugemque flamroa melite nata- 
lis soli. 

METOCHE, es, f. 1. u-t-oyrt, a (ariy^i, parti- 
ceps sum, apud Cramniaticos participium signifi- 
cat. Auson. episl. 6. Vale, beatis noinen a divis, 
Tbeon: Metocbe sed ista sape curreutem indicat. 
Ludil in voce: nam 0ec; Deus est, el Ss'ov par- 
ticip. curreqs. Scalig. vutt legi tnethodu*. — Alio 
sensu, sed satis obscuro, legilur apud Vilruv. 3. 

3. a med. el Grasce: de qua V. Bald, in £ ex. Sed 
alii ibid, rectius legunl ^s-rdim. V. METOPA. 

METODlLM. v. methodical 

METfflCL'S, i, m. 2. colonus, advena, qui de 
una in aliam civltatem migravit babitandi gratia; 
forestiere, colono t psTOtxo?. Vox Graeca, qua uti- 



METONYMIA 

tur Eumen. Paneg. Flavensium nomine dicto 4. 
in fin. Divus pater tuus mitatem jEduorum vo- 
luit jacentem erigere, metoecis undique transfe- 
rendis. Frcmtin.de colon, p. 134. Goes. Ager ejus 
militi modico (lege metosco) esl assignatus. et p. 
141. Ager ejus militibus metceds nominibus iii-cl 
limitibus Augusteis est assignatus. tachmannus 
eodem sensu utroque in loco babet metycis. 

METONtMtA, as, f. 1. pswvufAc'a, h. e. posilio 
nominis pro nomine, ut ait Quintil. 8. 6- 23. 
(a (*£Ta trans et cvupa notnen) tropus est, de 
quo in DENOMINATIO satis dhiraus; sic enim 
Latine appellatur, Graece usurpat Quintil. loc. tit. 
et alibi; Chans. 1. p. 244. Putsch.; Diomed.% 
p. 452.; et Donat. de Tropis p. 1776. La tine 
Festus p. 153. 21. Mull.; et CapeH- 5. p. 167. 
MEtOPA, a>, f. 1. pWTOiru. metopa: vox Grs- 
ca a nsvx inter et o'mj foramen: spatium est 
inter duo foramina, vel cavatuxas. Vitruv. 4. 2. 
a med. Inter denticulos, et inter triglyphos qua 
sunt iniervalla, metopae nominantur. ofraj enim 
Grseci tignorum cubilia, uti nostri ea cava, colum- 
baria: ita quod inter duas opas est intertignium, 
id metopa est apud eos nominatum. la cap. cit. 
et in proxime seq. hac vox pluries occur rit. Id. 
3. 5. 11. Schneid. Intersectio, qua; Graace psTomj 
dicitur, sic est dividenda, uti etc. Vulgati libri 
fzexoxTJ: sed Baldus recte p-txonri scrt&t jussit. — 
Similiter Theod. Priscian. lib. 4. pag. 316. bis 
in fin. edente ^d. Somnos inquit fieri anirope 
atque corporis indulgentia, id est sedato fervore, 
qui insoinmetatem facit, qui {lege quia) calefacit 
et desiccat metucas {lege, metopas) cerebri. Tem- 
peratis et humectis itaque metucis {lege melopis), 
dulcis somnus corpora reformat. 

METOPlON, li, n. 2. jastwikcv. •/ 1. Est ar- 
bor in Africa .Ethiopia; subjecta, ex qua^ Iacrima 
in arenas decidit, quam nonoalli metopium, alii 
ammoniacum vocant. Plin. 12. Hist. nat. 23. 49. 
(107). A Solino 40. me tops dicitur, si sana est le- 
ctio. <| 2. Est et olei genus ex amaris amyg- 
dalis confectum. Plin. 15. Mist. nat. 7. 7. (,26). 
5 3. Ilera genus unguenti, cui galbaoum est ad- 
mixtum. Plin. 13. Hist. nat. I. 2. (5). Cf. Dios- 
cor. 2. 87. 

METOPS. V. vocem praeced. 1. 
METOPOSCOPOS, i, m. 2. strologo, ^etooto- 
cxoiro;, Trontis inspector, qui scilicet ex frontis et 
faciei Uneamentis, quid cuique eventurum sit, di- 
vinat: a pSTureov front et axoirs'w contemplor. 
Sueton. Tit. 2. Quo quidero tempore ajuot me- 
toposcopon a Narcisso Claudii liberto adhibitum, 
ut Britannicura inspiceret, etc. Adde Plin. 35. 
Hist. nat. 10. 36. (88). 

METOR, Sris, Stus sum, ari, dep. 1. Part. Me- 
tans I. 1. — Activum METO V. loco suo. — 
He tart 

I.) Proprie % I. Stricto sensu est certos ali- 
cujus loci fines posita meta (a qua factum est) 
statuere, h. e. metiri locum aliquem eo fine, ut 
quippiam ordine in eo ponalur, statuendo fines 
certos et in partes distribuendo, ut omnia suis locls 
apte disposita appareant: ut metari agros, urbem, 
castra, disegnare, apifa. — a) Universim. Vira.%. 
G. 274. si pinguis agros mctabere campi, Densa se- 
re. Liv. 21.25. An in triumviros {colonics dedvcen- 
dce) agrum metantes impetus sit faclus. Plin. 5. 
Hist. nat. 10. 11.(62), de Alexandria. Metatus esl 
earn Dinocbares architectus pluribus modis, memo- 
rabili ingenio. Adde eumd. 1. ibid. 37. 38. (125). 
Liv. 1. 10. Juppiter Ferelri, baec tibi victor Ro- 
mulus rex regia arma fero, templumque lis regio- 
nibus, quas raodo animo metatus sum, dedico. 
Plin. 6. Hist. nat. 28. 32. (143). Scaenitae (po- 
puli Arabia?) vagi, a tabernaculis cognominati, 
qua ciliciis metantur, ubi libuit. h. e. ciliciis ex- 
tentis tabernacula statuunt ac disponunt. Similiter 
Graf. Cyneg. 101. primum vidistis Amyclae Per 
ooo assuetas metanlem retia valles Dercylon. — 
b) Specialim metari caitra, frequens dictio in re 
militari, est locum poneodis castris designare, an- 
tequam exercitus eo perveniat: uode metator, 
quara vocem V. Ccelius apud Non. p. 137. 16. 
Merc. Omnes simul lerram cum class! accedunt; 
navibus atque scaphis egradiuntur, castra metati 
sigoa Jtatuunt. Sic flgurate Eumen. Paneg. Con- 
stant. 17. Non fruslra enim doctissimi viri dicunt 



— 236 - 

naturam ipsam magnis mentibus domicilia corpo- 
rum digna metari. Quern imitatus est Pacat- Pa- 
neg. Theodos. 6. Sive enim divinus ille animus 
vetrturus in corpus dignum prius metatur hospi- 
tium, sive quum venerit, Qngit habitaculum pro 
babitu suo etc. — Hinc generatim castra ponere. 
Sail. Jug. 114. Sulla pariter cum ortu solis castra 
metabatur. Curt. 3. 8. a med. Itaque eo ipso loco 
metari suos castra jusserat. Tac. 2. Ann. 8. Metanti 
castra Cesar's Angrivariorum defect io nunciatur. V. 
CASTRAME TOR. — Metari, eodern sensu, abso- 
lute dixit Liv. 44. 7. Consul -. prsemisso Popiliio ad 
explorandos transitus circa Dium, pbstquam patere 
omnia in omnes partes animadverlit, secundis ca- 
stris pervenit ad Dium; metarique sub ipso templo, 
ne quid sacro in loco violaretur, jussit. % 2- La- 
tiori sensu est idem quod metiri, misurare, uaxpata. 
Ovid. 1. Fast. 309. Nos quoque sub ducibus caelum 
metabimur illis. Plin. 6. Hist. nat. 17. 21. (57). 
Indiam Posidonius ab wstivo solis ortu ad hiber- 
num exortum metatus est. Gell. 1. 1. Stadium Her- 
cules pedibus suis metatus est, idque fecit longuui 
pedes sexcentos. 

II.) Translate de eo, qui locum aliquem percur- 
rit, ut metior: poetice. Seneca Hippol. 505. Nunc 
ille ripam ctleris Alphei legit: Nunc nemoris alti 
densa metatur loca. Sil. It. 6. 58. solos Per no- 
ctem metantur agros. 

METRETA, ae, f. 1. peTpTjfii;, genus vasis olea- 
rii et vinarii, ut cadus, amphora: a ^cSTpcW me- 
tior. Calo R. R. 100. Oleum sic in metretam no- 
vam inditurus eris: amurca colluito, agitatoque 
diu, ut bene cornbibat. Id si feceris, inetreta ole- 
um non bibet, et firmior erit. Colum. 12. R. R. 
49. 11. Huic conditurae vasa nova fictilia prae- 
parantur: quae ne pyssint oleum sorbere, tamquam 
olivarine metretas imbuunlur liquida gummi. et ibid- 
53. 2. illud vas olearium quam maximum, quod 
ibid, sub init. posuit, mox metretam vocal. Mar- 
tial. 5. 16. Plurimus Hispanas millet mihi nauta 
metrelas. Cajus Dig. 18. 1. 35. sub fen. Si ex do- 
liario pars vini venierit, veluti metreUe centum. 
Juvenal. 3. 245. ferit hie cubilo, ferit assere duro 
Alter: at hie lignum capiti incutit, ille metretam. 
— Est etiam genus mensurae, quam decern con- 
giorum esse quidam tradunt ex Z^t'oscor. I. 5. c. 
82., atque adeo pendere libras centum. Vcrum et 
ftioscoridis locus incertaa lectionis est: quum alii 
octo legant, alii duodecim: et varia meosurarura 
ratio varias apud nationes. Celerum melreta, am- 
phora, cadus pro eodem mensune genere sape po- 
nitur. Plaul. Merc. prol. 74. Ea pecunia Navim, 
metretas quae trecentas tolleret, Parasse. Colum. 
12. R. R. 22. 1. Picis liquids metretam addt; 
in labrum, aut in aiveuin, et in eodem infundilo 
cineris lixiviae congios duos. 

MJETRICE, es, f. 1. p-8Tf :xtj, species geometric, 
per quam syllabarum longarum, et brevium, el mc- 
diocrium junclura, et modus congruens cum prin- 
cipiis geometriae aurium mensura exaininaiur. Gell. 
16. 18., sed Graece. 

METRIC!, orum, ra. plur. 2. V. voc. seq. in 
fin. 

MfiTRlCL'S, a, urn, adject, (metrum) ad metruin 
pertinens, metro, h. v. mensura, constans. — ft) 
Generatim. Plin. 11. Hist, nat- 37. 88. (219). 
Arieriarum pulsus in modulo J certos legesque me- 
trical dcscriplus. — b) Specialim est ad versuum 
mensuram pertinens. Quintil. 9. 4. 48. et 52. Me- 
trici pedes. Diomed. 3. p. 500. Putsch. Modi me- 
trici sunt sex. Capell. 9. p. 317. Qua ex his ad 
melos pertinent , harmonica dicunlur ; qu;e ad 
numeros, rbythrnica; quse ad verba, metrica. — 
Hinc 

Metrici, Orum, m. plur. 2. absolute, substanti- 
vorum more, sunt qui de metris et versibus ira- 
clant. Gell. 18. 15. In longis versibus, qui hexa- 
metri vocantur, item in senariis, aiiimadverterunt 
metrici, duos primos pedes, item extremos duos, 
habere posse singulos integras paries orationis, me- 
dios haud unquam posse. 

METROCOMlA, a, r. 1. /iTjTsoicwfA!*., matrix 
villa, vicusj vel pagus, onde in alios vicos duet;e 
sunt colonire: a f"j~7jp mater et xtiun pagus. 
Justinian. Cod. 11. 55.; et Impp. Honor, et Theo- 
dos. Cod. Theod. 11.24. 6. Itali vuigo dicunt ca- 
poluogo. 



METUO 

MfiTROlACL'S, a, um, adject. ^Tpwaxd;, ad 
matrem deiim pertinens. Mar. f'ictorin. 4. Art. 

gramm. p. 2602. Putsch. Quod (metrum) quidam 
meiroiacum, eo quod deiim matris cantibus aplum 
sit, meriloque etiam galliambum a Galils, niini- 
stris deffl, appellarunt. 

METROPOLIS, is, vel Grceca posit, eos f. 3. 
fiSTso-oV.!:, civitas matrix, urbs ex qua coloni* 
deducts sunt, melropoli, citta matrice: a ur,~r,p 
mater et ttoai; urbs, quasi mater urbium aliarum : 
quia sic se babet metropolis ad coloniam, ut ma- 
ter ad filiam. 

I.) Proprie. In numrnis Septimii Severi Aug. 
apud Mionnet. Descr. des med. ant. T. 5. p. 428. 

COLOMA SKPT1MIA TVRVS METROPOLIS. In aliiS Ela- 

gabali Aug. ibid. p. 388. culoma avrelia pi a 
metropolis sidos. Id aliis Alexandri Sev. Aug. 
ibid. p. 492. culoma prima r la via avgvsta cae- 
SARES.sis mktropolis. Adde Imp. Zen. Cod. 1. 49. 
et Imppp. F'alens, Gratian. el f'alentinian. Cod. 
Theod. 13. 3. 11. Habet etiam Ulp., sed Graece 
Dig. 1. 16. 4. Inscript. apud Or ell. 3433. D. si- 

C. IVL. PAP. VALENTt DBC. COL. »ARM1T/. METROpO" 
leOS A BUI LI II. V1KAL- ET nil, PRAEF. COLL. FA BR. ET 
PATRUSO LOHVMOSM AVRKL. THEOFHILVS ET CASTOH 
DECC. MVN. t'ARAL. AHICO FIDISS1MO. — Esl qui 

tribuil eiiam Fioro 2. 7. V. PI NAT US, a, um. 

II.) Translate. Hieronym. 2. adders. Jovinian. 
8. Non potest ante metropolis et arx mentis ca- 
pi. nisi etc. — XB. De nomine oppidi V- O- 
NOM. 

mETROPOLTTA, ;e, in. 1. p^TssTrcXiTr,;, qui 
melropoli piieest, et speniuti rn apud Scriptores Er- 
cies. esl episcopus in metropuli constiiutus, qui ce- 
teris ejusdem provinci* episcopis praeest- f'enant. 

3. carm. 6. 20. Kuphrunius fulget metropolita sa- 
eer. h. e. Episcopus Turonensis. Adde Epit. .Vo- 
veil. 6. J 25. el 31. 

METRO POL IT A NTS, a, um, adject, metropo- 
litano, ad metropulim pertinens. Impp. Theodos. 
et f'alentinian. Cod. 11. 21. Propter multas ju- 
stasque causas, meiropolitano nomine ac dignitate 
civitalum Berylum decernimus exornandam. — Sic 
de episcopo, qui in metrupoli sedem habet. Sidon. 
7. Ep. 9. in cone. Sidonius ad clericatuin quia de 
ssculari professione Iranslatus est, ideo si bi assu- 
niere meiropuiitanum de religiosa congregation? 
dissimulat. h. e. dignitatem episcopi metropo- 
litani. — Ceterum V. in ONOM. 

METRUM. i, n. 2. fxaTsov, metro, mensura. 
aj t. Specialim esl mensura versuum Quintil. 9. 

4. 46. Omnis structura ac dimensio el copulalio 
vocum constat aut numeris (numeros pj^ficio: ac- 
cipi volo), aut uzzptv, id est, dirnensioue quadam. 
Quod etiam si constat utrumque pedibus, habet 
tain en non simplkem differenliam: nam rhythmi, 
idest numeri, *patio temporum constant; metra 
etiam ordine: ideoque alierum esse quanli latis vi- 
detur, alti-ruui qualiiatis. V. ibi reliqua. {V. et- 
iam Diomed. 3. sub init.) Id. 1 . (i. 2. Poclas 
melri necessitas exrusat. Gell. 4- 17. u med. In 
priEpositionem melri causa protendere. Martial. 4. 
6. Quum sis imprubior, Malisiane, Quam qui com- 
positos metro Tibulii In Stelhe reiitat doino li- 
bel I os. h. e. elegiaco carmine. — 1,'surpatur el de 
ipso vcrsu. Colum. U. R. R. 10. 20. Quamvis nul- 
lo alio sit scrijilo piudilum, exci'jilis, qufe reluli- 
mus, metris Virgilii. At Schnciderus ex Coil. San- 
germaii. legit, exccplts quos relulimus numeros 
Virgilii. — Diomed. 2. p. 46 i- Putsch, ait, non 
deesse qui Ciceronem reprehendant el Salluslium, 
quorl ineiris usi sunt. *f 2. Generatim de rerum 
mpiisuiii, qu;e locum habet in vemlitionibus. In- 
script. !Min turn is reperla et in utroque lalenr 
ineiisie pun d era i in? insculpta, a|iud J/enzen. 7310. 

].. GKLLIVS. L. *'. i'Olil.ICOLA. C. LAKUICIVS. C- ¥ . DVO. 
VIR. EX. S. C. I'ONDEKA. ET. METRA. KX AE(J VARV>T . 
EIDEM. DE. SVA- PEC-MA. I'0>EM»A. I.. 

MErClCNS, en lis, parti rip. V. METL'O in fin. 

METCLA, ;e, f. I. deminut. a meta, parva me- 
ta. Plin. 5. Ep. 6. a med. Alternis metulae sur- 
gunt. 

METUO, tuis, lui, tfl turn, tiicr«, 3. Part. Me- 
tuens in tin.; .Vetntus apud Lucre t. 5. 1139. Nam 
rupide conrub.atur niniis ante metulum.; Metuen- 
dus sub A. a. el e. — Metuiri pro metutum iri 
quidam leg. apud Modestin. Dig. 20. t. 26. 



METUS 

Metuere, ratione potius habita son!, quam etymi, 
cum v. moveri jungitur a Farron., qui ait 6. L. 
L. 48. Mull. Metuere a quo Jam motu animi, 
quum id, quod malum casurum putat, refugit mens. 
— Ceterum metuere est melum habere, in metu 
esse {V. METUS init.), limerc, formidare, horre- 
re, po/SjDfAccc (It. lemere, aver paura; Fr. crain- 
dre, elre inquiet, redouler ; Ilisp. temer, tener 
miedo; Germ, in Furcht gerathen Oder versetzt 
werden; Angl. to. fear, be afraid). Fere de per- 
sonis usurpatur, raro admodum de ioanimis; et 
occurrit A) Cum Accusativo persona aut rei, 
quam quis metuit; vel B) Sine Accusative 

A) Cum Accusativo persona aut rei, quam quis 
metuit, usurpatur. — a) Cum Accus. aliquetn aut 
aliquid tan turn. Ennius apud Cic- 2. Off. 7- 23. 
Quern metuunt, odere. Cato R. ft. 143. Ea (vil- 
lica) te metuat- Plan!. Amph. prol. 31. Atque ego 
contagione mei patris nietuo malum. Ter. ffecyr. 
5. 2. 6. Nee pol isla meluunt deos. Id. Heaut. 5. 
4. 9. at eao, si me metuis, mores cave in te esse 
istos sentiam. Id- Adelph. 1. 2. 4, Quam neque pu- 
<1et quidquarn, neque rneluit quemquam. Cic. 2. 
Off. 7. 24. Qui se inelui volent, a quibus metuen- 
tur, eosdem metuant ipsi necesse est. Id. Jfarusp. 
resp- 28. 62. Factus in agro Piceno nunciatur ter- 
ra motus horribilis cum quibusdam multis metuen- 
disque rebus. Nepos Dion. 9. Miseranda vita, qui 
se metui, quam amari maluct. Cf. eumd. Timol. 
3. Maluit se diligi, quam metui. Horat. 2. Sat. 8, 
36. nil sic metuens, ut acres potorcs. Ovid. 13. 
.Vet. 114. Cur spolieris erit, non cur metuaris ab 
hoste. Quintil- 12. 7. 11. Bonos homines tuenli 
non sit metuendus insraius. — Translate de ina- 
nimis. Varro 1. R. R. 22. 6. Qua res quoti- 
die videntur, minus meluunt furem. Seneca (Edip. 
790. Pura, nee uila scel.ra mctuentes manus. — 
b) Cum A reus- person* et Ablativo rei prap. de. 
Ptaut. Merc. 3. 1. 22. De lanineio neminem me- 
tuo, una .elate qua? sit. — c) Metuere aliquid ab 
aliquo, sibi uhquid ab aliquo occurrit apud Plant. 
Capt. 2. 1.12. Quid a nobis metuit? Cic. Rose- 
Am, 3. S. Supplied, qua a vobis pro malcficiis 
suis metuere atque horrerc debent. Id. 5. Fain. 6. 
Partirn non credunt. et a me insidias metuunt. Id. 
1. Att. 13. 2. A quo nihil speres boni rei publics. 
quia non vult; nihil mctuas mali, quia non audet. 
Sic Id. 2. Herenn. 19. 28. A quo (Ajace) sibi non 
injuria summum periculum metuebat. — ri) Me- 
tuere aliquid ex aliquo dixit Sail. Cat. 55. extr. 
Periculum ex i 11 is metuit. — e) Metuere aliquem 
et sapius aliquid sibi vel aliis occurrit apud Plant. 
A sin. 1.1. 98. Nemo' st, quein jam dehinc metuam 
rnihi. ne quid noceie possil. Id. Pcen. 3. 1.6. Scie- 
bam senes state lardiores: metui amori meo mo- 
ram. Ennius apud Diomed- 1. p. 378. Putsch. Cer- 
tare abnueo: nietuo legionibus labem. Liv. t. 9. 
Tanlam in medio crescentem molein sibi ac poste- 
ris suis metuebant. Sic f'irg. 2. G. 419. Et jam ma- 
turis metuendus Juppilcr uvis. ct Plin. 18. Hist. 
nat. 29. 69. (284). Tria tempora fructibus (prt'sci) 
metuebant. V. infra sub B. e. — f) Cum Accusa- 
tivo persona et Conjunciivo praposila part. ne. 
Plant. Pseud. 4. 3. 3. Nimisque ego ilium homi- 
nem rnetuo et formido male, ne malus item crga 
me sit. ut erpa ilium fuit. Ter. Eun. 3. 5. 62. Me- 
mo friitrem, ne intus sit. 

B'i Sine Accusativo, h. e. neutrorurn more, usur- 
patur — a) Absolute. Ter. Eun. 4. 7. 15. Hie 
nebulo masnus est: nc mctuas. Cic. 6. Fam. 4 4. 
Sed quum plus in metuendo mali sit, quam in illo 
ipso quod tirnetur, desino. Horat. I. Ep. 2. 51. Qui 
rupit aut metuit. jurat ilium sic donius et res etc. 
Qttintil. 7. 2. 37. Nam quern posse reperiri, qui non 
metuat, oderit, speret? — b> Cum prapos. de et 
Ablativo rei. cujus causa quis in metu est- Cic. 10. 
Att. 4. ante med. .facet in menrore mens frater, ne- 
que tarn de sua vita, quam de mea metuit. — c 
Cum prapos. ab et Ablativo persona, a qua quid 
metuilui. Ter. Amtr. I. 1.79. Ilei metui a Chry- 
siJe. Liv. 23. 36. Gracchus, minus centum militum 
jactura caslris hostium poiitus. Cumas se properc 
rerepil, ah llannibale metuens. qui supei Capuam 
in TiTatis habebat caslra. Sic Quintil. 3. 13. 21. A 
quo metuisse se dicat. — rfi Cum prapo;. pro et 
Ablativo person e. cuius causa metuimu*. Petron. 
Satyr. 123. Grandavosque paires oneris ignara ju- 



— 237 — 

ventus Et, pro quo metuit, tantum trahit. — e) 
Sapius cum Dativo persona vel rei, et metuere ali- 
cui est sollicitum esse, ne quid incommodi cuipiam 
accidat. Plant. Amph. 5. 1. 60. .Ego cunas reces- 
sim sursum vorsum trahere, metuens pueris, mihi 
formidans. Virg. 1. G. 185. populatque ingentem 
farris acervum Curculio atque inopi metuens formi- 
ca senecta. Horat. 1. Sat. 2. 131. Cruribus hac 
metuat, doti deprensa, egomet mi. Apul. 5. Met. 
Virginiiatt sua pro lanta solitudioe metuens. V. 
supra sub A. e. — /*) Cum Conjunctivo et part. 
ut, in iis, qua fieri vellemus. Plant. Cure. 4. 1. 3. 
Ornamenta, qua locavi, rnetuo ut possim recipere. 
Ter, Hecyr. 2. 2. 15. Si metuis satis, ut mea do- 
mi curetur diligenter. Horat. 2. Sat. 1. 60. o 
puer, ut sis Vitalis metuo. ■ — g) Cum Conjuncti- 
vo et part, ne, in iis, qua fieri nollemus. Plant. 
Pseud. 4. 1. 8. Nimis metuebant male, ne abiis- 
ses. Id. Asin. 3. 3. 153. Ne uior resciscat, me- 
tuit. Ter. Eun. 3. 1. 59. Metuit semper, ne quan- 
do iratus tu alio conferas. Cic- Mil. 21. 57. Me- 
tuebat scilicet, ne indicarent, ne dolorem perferre 
non possent, ne torment is cogerentur conflteri. — 
h) Metuo ne non pro metuo ut. Plant. Pers. 4, 
6. 4. Ne non sat esses leno, id metuebat miser. 
Ter, Heaut. 5. 3. 15. Quid? metuis ne non, quum 
velis, convincas esse ilium tuum ? — i) Cum 
InQnito. Plaut. Pseud. 1.3.69. Metuunt credere 
omnes. Catull. 64. 146. Nil metuunt jurare, nihil 
promitlere parcunt. Horat. 2- Sal. 5. 65. Filia Na- 
sica metuenlis reddere soldum. Ovid. Heroid- 19. 
185. Quod copis, hoc nauta metuunt, Leandre, 
natare. et ibid. 16. 283. metuis Venerem temera- 
re maritam. Lucan. 5. 128. Limine teirifleo me- 
tuens consistere Pbcebas. Liv. 32. 31. Its ut ten- 
tare spem certaminis metuerent. Ita legit Grono- 
vius, alii non auderent. Curt. 8. 7- 9. Liberam 
vocem innocentis amlirc metuis, ac ne vullurn 
quidem pateris. Id. 9. 5. 23. In tan to periculo 
territus manus admovcrc metuebat. Et cum passi- 
vo Horat. 3. Od 11. 10. qua ludit - exsultim 
metuitque tangi. Id. 1. Ep. 16. 6u. Cabra movei 
metuens audiri. — Translate de inanimis et ab«tra- 
ctis. Firg. i. G. 245. Arctos (h. e. Ursas) Ocean i 
metuentes aquore tiogi. Horat. 2. Od. 2. 7. Il- 
ium aget penna mt-tuente sol vi Fama supcrstcs. h. 
e. quasi cuvenle et solvi unquam nolente. Nam 
qui metuit aliquid, id certe non vult. Id. i. ibid. 
5. 20. Culpari metuit fides. — /) Sequente He- 
lalivo est aliquid metuendo etspertare, metuendo 
dubitarc. Plant. True. 4. 3. 35. Matres duas ha- 
bet et asias duas: jam metuo. paires quot fuerint. 
temo, che abbia pin rf'nn padre, et Ter. Heard. 
3. 3. 8. Metuo, quid futurum denique esset. Pro 
dubito est etiam in illo ejusd. ibid. i. 3. 42. Me- 
tuo, quid agam. Id. Eun. 4. 6. 20. Ah memo, 
qualem tu me esse hominem cxislumes. Horat. 2. 
Ep. 2. 1 i>0. Ular, et ex modico quantum res po- 
scet, acervo Tollam, nee metuam quid de rue ju- 
dicet heres, Quod non plura datis invencrit. — 
Hinc non metuo. quin est non dubito, quin. Plant. 
Amph. 4. I. 51. Si islac sera sunt, divinims non 
metuo mea quin uxori lata suppetia sient. — Hinc 
Part pras. 

Metuens. enlis, adjerlitc qunque occurrit. u ri- 
de Comp. Meluenl>or sub a et b; et est qui me- 
tuit, limidus. timido. — a) Absolute. Hmat. 1. 
Ep. 16. 66. Qui metuens vi vel, liber mihi non 
erit unquam. Id. 2. Sat. 5. 92. Stes capile oh<ii- 
[io, ruultum si in His uiclucnti. Tac. 13. Ann. 25. 
Nero nieiiieiitiur in posterum, miliL's sibi circuin- 
dcdil- Sil. It. 8. 50'». Srd populis nomen posuii 
rnetucnlioi hospes. — ft) Cunt Gcnilivo rei. quam 
quis metuit. Cic. post redit. in senaL 2. 4. el 
Pom. 20. TO. Nam consul c». modest i legumqur- 
metuentes. impediebantur lege. Liv. '22. 15. Consul, 
non modo Icgurn aut patruni majcstaiis. se J nc 
deorum quidem satis ineUicn-. T'irq. 5. .En. 715. 
Long.evosquc senc*. ac fessas aquore ma lies. VA 
quidfiuid (ecu in intulidurn nielucnsque pcricli est. 
Delisc. Horat. 2. Sat. 2. lit), conieulus parvu mo- 
luensqui' futuri. Juvenal. 7. 210. mciucns virna 
jam l: i and is Achilles. Ovid. 1. Met. 322. Nun illo 
inclior quisquam, ncc amanlior aqui Vir fuit. aut 
illii mctuenlior uila deorum. — De abstrai lis. 
Horat. 3. Od. 2i. 22. raslltas metuens alterius 
viri. Ovid. 6. Fast. 259, Regis opus placidi, <pjo 



METUS 

non metuentius ullum Numinis ingenium terra Sa- 
bina dedit- 

Homonym. Inter metuere et vereri interest, 
. quod illud servorum est, hoc liberorum: illud per- 
cellit ac pre.mil animum, hoc niovet solummodo. 
Cic. Senect. 11. 37. Metuebant cum servi, 
verebantur liberi, carum omnes babebant. Si- 
militer Donatus ad Ter. Andr. 3. 2. 16. V eretur 
liber, metuit servus. Itursus Cic. Quinct.i. 
1. Qua res in civitale dua plurimuro possunl, ha 
contra nos amba faciunt in boc tempore, surnma 
gratia el eloquentia, quarum -alteram (eloquenliam) 
vereor, alteram metuo. Eloquentia Q. Ilor- 
lensii ne me in dicendo impediat, nonnihil com- 
mo v cor; gratia Sex. Navii ne P. Quinctio no- 
ceat, id vero non mediocriter perllmesco. 
Quintil. 9. 3. 9'i. Neque accusaiorem metuo, 
neque competitorem vereor. Hue pertinent ct 
ilia Afranii apud Cell. 13. 13. L'bi malunt rne- 
tui, quam vereri se ab suis. et Cic. 4. He- 
renn. 36. 48. Apud cos. quos aut vereri, aut 
metuere debemus. et Ptaut. Amph. prol. 22. 
Quippe qui intellexerat, vereri vos se ct me- 
tuere ita, ut aquum est, Jovem. — Metuere pro 
vereri apud Ter. Phorm. 1. 2. 69. Metuebat abs- 
entem patrem. Ubi Donatus discrimen assignat 
inter metuo et timeo. Metuimus, inquit, eos 
qui nos amant : timctnus etiam inimico<. Hac 
Donat. Rectius vero, metus est mali exsjiectatio. 
qua cum prudentia ct caulionc jungilur; timor 
est gravis animi agritudo propter futurum et ap- 
propinquans malum, qua ab ipsius animi im.be- 
cillitate atque abjectione origineui ducit: metus 
intellectual! ratione ad cogitalionem; contra /»- 
inor morali ralione ad animi sensum perlinet. Cic- 
1. Fain. 5. 2. In ejusmodi perturbatione rerum- 
quamquam omnia sunt metuenda, nihil magis 
quam perfidiam timemus. Cf. eumd. 6. ibid. 4. 
loco supr. allato sub A. a. Sod hac promiscuc 
sapissime. Plant. Mil. glor. 4. 8. 38. Metuo. et 
timeo, ne hoc tandem propalam fiat nimis. Cic. 
Mur. 37. 79. Curavi, ne quis metuerct; sed 
copias illius, quas hie video, dico esse metuen- 
das: ncc tarn ti mend us est nunc excrcilus L. 
Calitina, quam etc. Id. 2. Fin. 16. 53. Turn et- 
iam poma timore, qua aut afficiantur. aut sem- 
per sint in metu ne afficiantur. Virg. 8. .En- 
556. Vola metu duplicant matre* propiusque pe- 
riclo It timor. Horat. '2. Sat. 3. 51. Est genus 
unum Stultitia, nihilum metuenda timentis. 
Seneca 1. Controv. 2. Cujus audacia es, jiuella? 
eliarnsi nobis non timer emus, tu tibi me- 
tuere deberes. Plin. Paneg. "!. Non te propria 
cupiditas, proprius metus, sed alien j utilitas, 
alienus timor principem fecit. Seneca Again. 
73. de tyrannis. Metui eupiunt, metuique 
timent. et (Edip. 703. Qui scaptra duro savus 
impcrio regit. Timet limentcs. 

MET US, us, rn. 4. 01 im femin. gen. usurparuni. 
Ennius apud Paul. Viae. p. 123. 12. Mull. Vi- 
vam an moriar, nulla in mr est metus. h. e. cu- 
ra. Id. apud Won. p. 21 1. 10. Merc. Nee metu> 
uila tenet, freti virtutc quiescunl. Adde Feilum 
p. 150. 28. Mull, et 286. 17.; et Paul. Diac. p 
60. 8. Mull. ■ — In plur. num. usurpari negat Chti 
ris. 1- p. 21. Putsch. — Quod ad etymon ;ittinet 
volunt esse a ptoS^c?, quod apud IJesych. est et 
iam wc,3sr. Ceterum metus est lienor, formiUo, 
pavor'. Cic. 4. Tusc. 37. 80. deft nit , di flirt enliarrt 
exspectiili et impendent!* mali: item mali exspe 
ctationem: et 5. ibid. IS. 52. future agriiudinis 
sollicilarn exspectalionem : /'. Ilomotnm in fin. 
Clr. -ofiz- (H. timore. paur a, tema; Fr- cruinte 
inquietude, anxiete.; Hisp. lemor, miedo, apre- 
Itension, inquielud; Germ. die Furcht, fiesorgmss, 
Angst : Angl. fear, dread, care, concern, appre- 
hension). 

1.) Proprie. Accipitur turn active, turn passive, 
h. e. quo timemus alios, el quo limemur. Gelt. 
9. 12. a med. Metus hostium recte dicitur et (muni 
timent hosies, et quum lirnenlur. Itaque Sallustius. 
in historia prima meturn Pompeji dixit, non quod 
Pompejus rnctucret (.quod est usilatius\ sed quod 
mPlucH'lur. Veiba hac Salluslii sunt(l. Ifistor.): 
Id helium excitabat metus I'jmpeji vic'vis. 
Hietnpanlein in reqnum rettituentis. Item alio in 
loco ufmt': Postquam, remolo metu Punico. >i- 



METUTUS 

muliales exercere vacuum fait. Haac Gellius. 
Sic Quintil. 6. 2. 20. Metum duplicern intel- 
ligi volo, quem patimur, el quem facimus. Hinc 
esse in metu dicilur et qui timet, et res, quae me- 
lum alTert. Cic. 1. Cat. 7. 18. Me totam esse 
in metu propter te unoto. Id. 3. Att. 9. MM 
etiam utmm de raalis ia metu est, fratris miseri 
negotium. et 14. ibid. -21. Quid autem absurdius, 
hoc metuere, alterum in metu non ponere? h. e. 
inter res metueodas. Sic Vellej. 2. 41. 2. Idem 
(Ccesar) Cinoaa gener, eujus filiam ut repudiaret, 
nullo metu compelli potuit- Similiter spes pro 
promissis usurpatur: V. SPES. — Frequeolius ta- 
men de ajgritudine usurpatur, qua timemus all- 
quid. Nam, ut sit Servius ad f'irg. 11. j£n. 357., 
terror est proprie, qui aliis inferlur; metus, quem 
habent timentes. ^ 1. Uoiversim. — a) Ab- 
solute. Ncevius apu<i y'on. p. 214. 9. Merc. Ma- 
gni metus tnmullus pector* possidet. Ter. Beaut. 
2. 3. 100- Ademptuoi tibi jam faxo omnem me- 
torn. Id. Andr. 1. 1. 27. Dum aetas, roetus, ma- 
gister prohibebat. Cic. 4. Tutc. 6. 11. Ex malis 
me turn et aegritudinem nasci censent, metum fu- 
turis, aegritudinem prasseolibus. Id. 11. Fam. 21. 
Omni te, vir optime, de roe metu Hbero. El 9. 
ibid. 16. sub fin. Volo abstergere animi tui melum. 
Liv. 2. 2. a med. Exonera civitatem vano forsi- 
tan metu. Sail. orat. 1. ad Cces. ante med. Sem- 
per in periculo, aut metu agitare. Plin 31. Hist. 
tint. 6. 37. (71). Est et ia metu peregrinantium, 
ut tentent valetudinem aquae igootae. h. e. inter 
ea, quae peregrinantes metuunl, est etiam illud 
etc. — Junfeitur plurirais Verbis, quorum prseei- 
pua, servalo litterarum ordine, exhibentur. Ter. 
Heaut. 2. 3. 96. Accipcre metum aliquem. h. e. 
subire. Cic Mur. 24. 48. Adducere aliquem in 
metum. Quintil. 4. 1. 20. Adbibere metum. Ter. 
Andr. 2. 2. 2. Adimere metum. Cic. Dunn, in Q. 
Cmcil. 7. 24. Adjungere metum ad graliam. Liv. 
40. 55. Admovere metum. Cic. 4. Terr. 54. 135. 
Aflerre metum alicui. Curt. 3. 6. 11. Amis„o me- 
tu. Ter. Andr. 1. 2. 10. Amoto metu. Cic. 2. Letfl. 
17. 43. Ardere metu. Virg. 12. Arm. 316. Aurerre 
metus. Cic. 5. Tusc. 18. 52. Cadit metus in ali- 
quem. Liv. 33. 27. Capere metum. Ter. Andr. 
5. 1. 34, Commotus metu animus, et Lucre'. 3. 
153. Commota metu mem. Liv. 27.30. Compelli 
metu. Id. 25. 29.; et Tac. 2. Hist. 27. Coropel- 
lere aliquem in metum. Ovid. 1. Fast- 485. Con- 
cipere metum. Virg. 12. JEn. 468. Concussus 
menlem metu. Liv. 39. 25. Coojicere aliquem in 
metum. Cic. 7. Verr. 49. 130- Dejicere metum 
alicui. Ter. Adeiph. 4. 7. 18. Detnere melum ali- 
cui. Cic. post red. in senat 8. 19. Depellere me- 
tum bonis. Auct. B. Alex. 65. Deponere metum. 
Sail. orat. Fhilipp. contra Lepid. Detrabere me- 
lum alicui. Ovid. 7. Met. 115. Dirigoere metu 
Winy*. Lucret. 3. 916. Dissolvere se melu. En- 
nius apud Cic. 3. Oral. 58. 218. Exalbescere 
metu. Ter. Andr. 1. 5. 16. Exanimare aliquem 
metu. Sic Cic. Mil. 24. 65. Exanimari metu. 
Ctlt. 7. 26- Excipere metum. Ovid. Heroid. 14. 
43. Excntere metum alicui. et 3. Met. 690. Eicu- 
tere corde metum. Ter. Phorm. 5. 6. 3. Exone- 
rare aliquem melu. Cf. Liv. 2. 2. allalum sub init. 
Ovid. I. Met. 622. Exuere melum. Id. 5. Trist. 
10. 28.; Tac. 6. Ann. 36.*, et Quintil. 6. 2. 21. 
Faccre metum alicui. Cic. 1. Orat. 26. 121. Frangi 
ac debilitari metu. Ccelius apud Cic. S. Fam. 10. 
Habui praecipuum metum, quod ad te attinebat, 
qui scirem etc. Ter. Eun. 5. 5. 7. Haerei lingua 
metu. Calius apud Cic. 8. Fam. 4. Incutere me- 
tum alicui. Liv. 26. 20. Inferre metum alicui. 
Cces. 4. B. G. 19. Injicere melum alicui. Lucret. 
5. 74. Insinuat metus peclora. Seneca Hippol. 727. 
Intentare mortis metum. Sail. Jug. 39. ct 43. In- 
vadit me metus. Sil. It. 3. 131. Lenire melum. 
Cic. 2- Tusc. 24. 59. Levare metum alicui. Liv. 
2. 22. Levntls metu Volscis suum rediil ingenium. 
Ter. Andr. 2. 2. 2.; et Cic. 11. Fam. 21. Llbe- 
rare aliquem metu. Cic. 2. Tusc. 4. 10. Objkere 
metum alicui. Id. 15. Fam. 1. ad fin. OfTerre me- 
tum alicui. Ovid. 13. Met. 74. Pallcre metu. Quin- 
til. 6. 2. 20. Pali metum. Sail. Cat. 6. Percui- 
sui metu. Plin. 6. Ep. 20. Perferre metus. Ovid. 
1. Met. 736. Ponere melum. Plin. 8. Ep.i\. Re- 
dire in metum. Liv. 2. 2. Rcmovere metum. Cic. 



— 238 — 

Cluent. 70. 200- Respirare a metu. Lucret. 2. 19. 
Semota metu mens. Virg. 12. &n. 110. Sotari 
metum alicujus. Id. 1. ibid. 467. Solvere metus. 
Lucret. 3. 313. Tenlari metu. C<£s. 9. B. G. 6. 
Tertitarc metu. Id. 6. ibid. 20. Tollere metum. 
Virg. 6. JEn. 491. Trepidare ingenti metu. Ovid. 
15. Met. 517. Turbari metu. Lucret 3. 983. Ur- 
get mortales inanis metus. — Infidelis recti ma- 
qister est metus, '(vviur, apud Plin. Paneg. 45. 
'sub fin. Simile est illud Sil. It. 5. 477. non .equus 
in arctis Nimirum rebus suasor metus. (Cf. Stat. 3. 
Theb. 6. Pessimus in dubiis augur timor.). Iiem 
illud Cic- 2. Off. 7. 23. Malus cu 3 tos diuturnita- 
lis metus. — h) Cum (Jeniiivo rei, quam quis 
metuit. Cic. pro leg. ManiL 6. 14. Iiaque nze<- vo- 
bis provincia, Quiriies, - non modo a calami late, 
sed etiam a mem calamitatis est defendenda. Id. 
3. Verr. 37. 93. En, cui tuos liberos committas: 
en memoria mortui sodalis ; en metus vivorum 
existimattonis! Id. 2. Tusc. 24. 59. His (Z?eciis) 
levabat omnem vulnerum metum nobllilas mortis 
et gloria. Lucret. 3. 1014. Sed metus in vita fit*- 
narum pro male factis Est insignibus insignis etc. 
Similiter Liv. 39. 37. exlr. lliec vox audita qui- 
dem cum omnium gemitu est, sed metum injecit 
imperata recusandi. — • c) Cum Genitivo perso- 
ns, passim sensu ita ut, ei. gr. metus Pompeji 
sit metus a Pompejo aliis injectus: V. qua? di- 
cta sunt ante banc paragr. Liv. 31. 23. Macedo- 
oas, quia nullus in. propinquo sit hostium rnetus, 
vagari passim. — d) Item cum Ablativo personrc 
et prappos. ab eodem sensu: verba e.iim tut ait 
ffandius, Turse.it. vol.1, p. 52.) exspeclare, spe- 
rare, metuere, timere secum habent praeposilio- 
nem ab proptcrea quia id, quod exspectatur vel 
limetur, ab alicujus parte exstituruin putatur. quo 
quidem simul romprehendilur et originis pi exi- 
tus notio. Sail, fragm. apud Augustin. 3. Civ. D. 
16. Neque amplius, quam regibus exactis. dum me- 
tus a Tarquinio et bellum grave cum Etruria po- 
situm est. requo et modesto jure agitatum. Liv. 
33. 20. Rhodiis, deropto metu a Philippo omni, 
erat consilium obviain eundi classe Antiocho. Id. 
2. 24. At vero curia, mania ac trepida ancipiti me- 
tu et ab cive et ab hoste, Servilium consulem ora- 
re etc. — e) Interdum persona per Adjectivum si- 
gnificatur. Ter. Adeiph. 1. 1. 49. Hue natrium 
est, polios cottsuefacere fllium sua sponte recte fa- 
cere, quam alieno metu. Liv. 2. 1. Plebg solnta 
regio metu. Sail. Jug. 113. Ooi (equites) temere 
et effuse euntes, Sullae aliisque omnibus et nucne- 
rum ampliorem yero ei hostilem metum efficiebant. 
— f) Cum Conjunctivo et part. ne. Cic. 2. Fir.. 
16. 53. Animi cooscientia improbos excruciari, turn 
eliam pcena? limore, qua aut afficiantur, aut semper 
sint in metu, ne afliciantur. Sail orat. 2. ad Cnss. 
anle med. Iuque moiu ne solus rerum poliretur, 
consilia disturbaveruot. Liv. 30. 10. Speculatori» 
naves - propugnatoribus quoque incommodae erant, 
quod permixtae cum hostium navibus inhibere saepe 
tela cogebant, metu, ne ambiguo ictu suis incide- 
rent. — g) .Cum Infinite 7*er. Phorm. 3. 1.18. 
Quantus metus est mihi, venire hue salvum nunc 
patrumn! h. e. quam ineluo adventum patrui. — 
Metus, tamquam deus, nobis rcprassentatur. Cic. 
3. rfal. I). 17. 44. yuod si ita est, Caeli quoque 
parentes dii habendi sunt, .-Ether el Dies eorumque 
fratres et sorores, qui a genealogis antiquis sic nr>- 
minantur, Amor, Dolus, Metus, Labor, Imidenlia 
etc. T'irg. 6. /En. 275. i'allenlesquc habitant Mor- 
bi, tristisque Senectus, Et Metus, et malesuada 
Fames, et turpis Egestas. Cf. euaid. 3. G. 553. 
^ 2. Speciatim de limore deorum, quae est reli- 
gio: quod et Non. p. 349. 17. Merc, adnotavit. 
Virg. 7. jEn 59. Laurus erat l«cli medio in pe- 
netralibus aliis, Sacra comam, multosque metu ser- 
vata per annos. Cf. Justin. 3. 3. 10. Haec quoniam 
- dura (Lycurgus) vtdebat esse, auclorem eorum 
Apollinem Delphicum fmgit, ct inde se ea ex pras- 
cepto numinis detulisse, ut consuescendi taedium 
metus religionis vincat. V. FORMIUO, inis. % 3. 
Item speciatim de furore poettco. Horat. 2. Od. 
19. 5. Euoe! recenti mens trepidal metu. 

II.) Improprie, vel concreto, uli ajunt, sensu 
metus dicilur ipsa res, quae melum injicil- Sene- 
ca Hippol. 28. Hie versatur rnetus agricolis, vul- 
nere mullo jam notus aper. Slat. 12. Theb. 606. 



ME US 

Ipsa metus Libycos servatricemque Medusam Pe- 
ctoris incussa movit Tritonia parma. h. e- Medu- 
sae vulturn, et angues quos gcrit in pectore, qui 
bus metum aliis incutit. Cf. Vol. Flacc. \. 22. 
Harnoniam primis Pelias frenabat ab annis, Jam 
gravis et longus popul.is metus. — Sic de fornii- 
dine venaturia usurpant Grat. Cyneg. 85. et 88.*, 
yemesian. Cyneg. 311.; et Manil. i. 182. V. 
FORM1DO, inis II. et LINE A. 

Ilumonym. In quo metuere et metus di Herat 
a timere et timor. dictum est in fin. v. MEIL'O- 
llic duo addenda pulamus. — (Juoniam metus, ut 
dixinius, est sol lie ita futuri mali exspectalio, spei 
reel*' oppij-iitur. Cic. 4. 2"usc. 37. 80. Si spes 
est exspei'ialiu boni. mali i:\~pectalionem esse nc- 
cesse ''st metum. Id. 2. Off. 6 22. Atque etiam 
subjiciunt se homines imperio ulterius el potesiati 
de causis pluribus. Ducuntur cnim - aut spe sibi 
id utile futurum, aut metu ne vt parere cogan- 
lur. Id. 4. f'err. 54s, 135. Quibus opus csset, me- 
tum offer re; quibus expediret, spem ostendere. 
Liv. 30.9- Partim spe, parlim metu, parlim vi 
stibegit. f'irg. 1. .En. ->\H. Snemque metum- 
que inter dubii. Seneca Hippol. 492. Spei me- 
tus que liber. Seneca Ep. 5. Spem metus se- 
quitur. et ibid. 13. Spe metum tempera. Sueton. 
Aug. 25. Major ernolumenti spes, quam damni 
metus. Plin. Faneg. 35. Nee majores spes, 
quam metus habeaiit. Tac. 1. Hist. 18. Ct quem- 
que metus vel spes impulerat. Quemadmodum 
vero metuere et timere promisrue usurpantur, ita 
interdum timor, pro melu, spei opponitur. Cic. 1. 
leg. Agr. 8. '23. Spem improbis ostendistis; ti- 
m ore m bonis injeiislis. Sic Salt. Jug. 113. Ti- 
mor aliquantus, sed spes amplior. et Tac. 2. Hist. 
SO. Dum animo spes timor, ratio casus obver- 
santur. - Praelcrea rnetus est gravis timor, sive, 
ut ail C'ic. 4. Tusc. 7. 1 '». Metus opinio impen- 
denlis mali, quou intulerabile esse videalur. scil. 
quod nos de statu dejiciat, vel nobis vita? pericu- 
lum alTerat. Hinc D\g. i. 2. 1. fr. 6. et 7. Me 
turn accipimus - non quem libel timorem, sed ma- 
juris mali. Et Cod. 2. 19.9. Metum non jactatio- 
nibus tantum vel cuncerlationibus . sed atroeitale 
facti prohari convenit. Itaque metus locum babel in 
juris formulis ad pcccalum vel facium aliquod e\cu 
sandum. Interdictum in Dig. 4. 2. 1. Quod vi me- 
t usque causa gcslum erit. Et IHg-.hrl. 23. $ 1. Ju- 
stus metus. Cic. Ccec.in. 15. 41.Tuus eniin testis hoc 
dixit, metu perterrilis nostris advocatis, lo- 
cum se, qua effugereni, Jemonstrasse. - Quid igi- 
tur fugtebaut? Propter metum. Quid metue- 
banl? Vim videlicet. Poteslis igilur principia ne- 
gare, qtium eilrema ronceditisl Fugisse perterritos 
conlilemini: rausain fug;B dieitis eamdem, quam 
omnes inlelligimus, arma, multitudinem hominum. 
incursionem atque impetum armatorum : haec ubi 
conceduiuur esse facia, ibi vis facta negabitur? 
Id. 1. Off. 10. 32. Jam illis promissis standum non 
esse quis non videt, qu;e coactus quis metu, 
qua; deccptus dolo promiserit? quas quidem ple- 
raque jure praetorio liberantur, nonnulla legibus. 
METCTL'S, a, urn. V. MET CO. 
METVCL'S. V. ME1CECCS. 
ME CM. i, n. 2. absolute, substanlivorum more, 
a pronom. possess. ME US, quod V. 

Mf.L'M, i, n. 2. p-r.zv vel fxalnv, herba duorum 
generum, quorum nubilius Alhamanlicum, vel ab 
Athamame inventum, vel quod laudalissimum in 
Alhamanle Phthiolidis monie invenilur: folus Tniso 
(at- unelho) simile, et caule aliquando bicubitali, 
radicibus multis obCquis nigris, quibusdam et alliis. 
Minus rufuin, quam illud, est alterum. Varios ba- 
ll ct usus in medi cina. V. Plin. 20. Hist. nat. 23. 
9*. (253). 

MEL'S, a, urn, pronom. possess. Quod ad for- 
mas attinet, — a) In Vocalivo masculino est mi, 
quod saepe blandiendi vim babel. Ter. Adeiph. 2. 
4. 4. O mi .Eschine, mi germane! el 5. 7. 3. 
Hem mi paler, tu hie eras? — Reperilur etiam 
cum femininis. Plaut. True. a. 5. u- 25 Ileus arni- 
ca mi. quid agis? Al. omittunt mi. Apul. 4. Met. 
Parcc, inquit, mi parens- h. e. mea mater, et 5. 
ibid, mi soror. et 9. ibid. De isto, mi berilU, te- 
cum ipsa videris. Hieronym. Ep. 22. n. 1. Mi 
•lomina , Euatochium. et ibid. n. 29. Istiusmodl 
(virgin**) boriari solent, et dicere: Mi catella, etc. 



MEUS 

et ibid. n. 38. Mi virgo. et Ep. 39. n. 2. Testor, 
mi Paula, lesum, quern Blassilla nunc sequilur. 
Tribuunt et Tibullo 1. 1. 69. Vive diu, mi dulcis 
anus: sed Broukusio plane invito, qui mihi repo- 
nit ex mollis MSS. — Et cum neulris. Apul. de 
Mag- vertens epigr- Platon. Astra vides: utinam 
Cam, mi sidus, olympus, — Item in plur. num. 
Petron. Satyr. 116. O mi hospites, si negotiato- 
rs estif, mutate propo.situm. Plant. Cist. 4. 2. 8. 
mi homines, mi spectators. Diomed. 1. p. 319. 
Putsch, docct, diiis.ee veleres mius pro meus: un- 
de vocativuj, mi, et mil in utroque numero. F. 
mox inrra sub d. — Meus pro mi. Firg. 6. JEn. 
836. Projice tela rnanu, sanguis meus. Sidon. 1. 
Ep. 9. a med. Eja, Solii meus. et 4. £p. 10. Erum- 
po in salutatioucm, licet seram, domine meus. 
-- b) Meum pro meorum. Plant. Cas. 2. 6. 66. 
Pielate factum est rnea. et majorum meum. Adde 
Pers. 3. 1. 62. — c) Meapte. meople pro mea 
ipsius, meo ipsius sunt Plant, true. 2. 5. IS. Ego, 
quod mala sum. mains openi mala sum et mecpte 
malitia. Ter. Beaut. 4. 3. 8. .Non tarn meapte causa 
Iwtor, quam illius. Plaut. Most. 1. 2. in fin. Id 
\ero mpopte ingenio reperi. Sic Festus p. 310. 8. 
Mull. Suoptc (adde suo) ipsius, ut meopte meo 
ipsius, tuopte tuo ipsius. Cf. Paul. Z>iac. p. 311. 
8. Mull. - Meapse dubia lertione ocrurrit apud 
Plaut. Pcen. 1. 3. 37., ubi Forcellinus leg. mea- 
met: num meapte? — d) Mius. a, utn, antique 
pro mens, poster iiiud vulgo relicturn, undc nunc 
I tali mi j dicuul. V. .MIS. Diomed. loc. cit. Sed 
veteres mius dieobant, ut mi sit vocaiivus secun- 
dum regulam. Adde Fel. Long. p. 2236. In- 
script. optima? not* apud Fiscont. Monum. de- 
gli Scip. T- 1. tab. 5. ed. Medial., qure est apud 
Or ell. 555. virtvtbm gwkris mieis moribvs ac- 

CVMVLAV) PKOGfcMKM GKM'l FACTA PATRlo PETIEi. 

Hie mieis e=l nicinusjlluhum, ut miei apud Italos. 
— C etc rum meus a pro nomine personal i ego, 
mei, quocum confer (Jr. iytA, i^oZ et iu-6$, est 
qui ad me perlinel. a me possidclur, -a me agi- 
tur, item qui me possidct , vel in me agit, 
zuo; (It. mio; Fr. mien, qui est u moi, qui 
m'apparticnt- Ilisp. mio, mia; (ierm. mein , 
meine.r, meine, der. die, das meinige; Anal, be- 
longing to me, my, mine, my own^, *f 1. 
L'niversirn meus est qui ad me perlinet. Livius 
Andronicus apud JYon. p. 153. 26. Merc. Ego 
puerum inlfea ancilla* subdam lactanlem mea?, ne 
fame perbitat. JYcevius apud Maaob. 6. Saturn. 
1. Numquam bodie efTugies, quin mea rnanu mo- 
riare. Ennius apud Cic. 2. Divinat. 55. 112. Vir- 
gines iequales vereor, patris mei meum ractum pu- 
dct, Optumi viri. Mea mater, tui me miseret, mei 
pi get. Plaut. Amph. 1. 1. 304. llxc hero dicam 
meo. Ter. I/eaut. 5. 3. 14. Egon\onutear meum 
nun esse fiiiurn. qui sit meus? Id. Eun. 1.2. 116. 
Meus fai: sis animus, quando ego sum tuus. Id. 
Andr. 4. 1. 27. Meus carnifei. V ic. 2. Earn. 16. 
Quid euim in ill is (litteris) fuit prater queielam 
teiiiporum, quas nou meum anirnum man is sol lie i- 
tum habeat, quam luurn? Liv. 7. 40. It nerjue in 
bos meos et patii;e me* milites milior, quam in 
vos bostis. % 2. Speciatim rnea res dicitur, qu:e 
a me orla, parata vel acta est. Ter. Eun. 3. 1. 
39. Meum est hoc dictum. Firg. 9. ,fji, 44(5. si 
quid mea carmina pos*unt. Cic Senect. 17. 59. 
Eso omnia ista sum dimensus: mei sunt ordines. 
mea descriptor limits ptiam istarum arborum mea 
rnanu sum s atre. «f 3. Item speciatim meus di- 
■iturqui est in rnea potentate: hinc — at Meus 
est. capt us est, habeo hominem. Plant. Cure. a. 
*■ v- 6 }- Meus hie est: hamum vorat. Ovid. \. 
Met. 356. \ kirn us: en meus est. exclamac Nais. 
M .lens sum, sum apud me: cui oppormur, 
attonitus sum. eiira me sum. Ovid. 3. Met. 6SH. 
lies la bam solus: pavidum aelidumque trementi Coi* 
pure, viique meum firniat deus, excute. direne , 
Coide me turn. — c) Item meus sum. mei juris 
-urn . liber sum. Ptrs. 5- 88. Vindicta postquam 
meus a prsloie recessi. — Translate. Cic. -1. Leqg. 
7. 17. Sententias inlerpietari perfarile est: quod 
qui Jem ego facerem. nisi plane esse vellem meus. 
h. e. plane liber in scribendo. et non solum verba, 
*eJ etiam res et sententias de meo ponere. «f 4. 
| lfin """! dicitur. qui mibi favet. Ter. Phorrn. 
»■ 1. 21. .Nam eso meorum solus sum meus. *f 5. 



— 239 — 

Morali ratione, meum est, mea Datura est, aut 
consuetudo, aut oTficium. Plaut. Trin. 3. 2. 5. Ne- 
que meum' st, Deque facere didici. Ter. Beaut. 
3. 2. 38. Nou est menliri meum. Similiter Id- 
ibid. 4, 5. 34. Non mea est simulaiio. Cic. 6. Fam, 
5. Puto esse meum, quid sentiam, eiponere. Id. 
5. Alt. 13. Si intelligis, quam meum sit, scire et 
curare, quid in republics flat, perscribe ad me 
omnia. Id. Pis. 30. 75. Omitto, non fuisse meum, 
quem multis sa?pe oralionibus decorassem , hunc 
uno violare \enu. che non era cosa da me. «f 6. 
Pronomen po6sessivum meus haud raro fienilivo 
apponitur, et pronominis personalis mei vicem °e- 
rit. Ter. Jit aut. i. 1. 76. Hem tot mea solius sol- 
licili sunt causa, ut me unum expleant? Cic. 11. 
Atl. 15. 2. Quo minus debes rnirari non posse me 
tanto dolori resistere. Solius enim meum peccatum 
corrigi non potest, et forlasse Laslii. Id. Sext. 60. 
128. Quod numquam senatus in universa? reipu- 
blica? periculo decrevit, id in unius mea salute 
conservanda decernendum putavit. Id. Pis. 3. 6. 
Ego juravi rempublkam atque banc urbem mea u- 
nius opera esse saivam./<i. jPtone. 10.26. Cui nomen 
meum absenlis honori fuisset, ei meas prajsentis 
preces non putas profuisse? Liv. 7. 40. Quod meum 
Tactum dictum ve consulis gravius, quam tribuni, 
audistis? Ovid. 1. Amor. 8. 108. Ut mea defun- 
ctas molliter ossa cubent. *J 7. Pronomen pos- 
sessivum meus pro personal! pronomine met, quod 
sit Geuitivum objectivum, uti ajunt, interdum usur- 
patur. Cic. 2. Cat. 2. 3. Jam pridem ego L. Ca- 
lilinam non modo invidiam mea;, verum etiam Ti- 
ta? periculo sustulissem. /». e. invidiae, qua; mihi 
esset subeunda. Sail. Jug. 15. Vestra ber.eficia mihi 
erepta sunt, Patres conscripti; vos in mea injuria 
despecti e«tis. h. e. in injuria, qua' mihi est illata. 
Liv. 35. 19. Itaque, si quibus tuorum meis crimi- 
nibus apud le croscere libel, aliarn materiam ere- 
srendi « me qujeiaut. h. e. me incriminando. ^ 8. 
In farn'liari sermone jungitur proprio persona no- 
mini el refer imt ad familiaritatem. amiritiam, be- 
nevolentiam. Ter. And> . I. 1. J07. Mea Glvcerium, 
inquit, quid agis? cur te is pe^ditum? Id. Eun. 
4. 3. 14. An obsecro, mea Pythias, quid istuc nam 
monstri fuit? Cic. 11. Fam. 29. exlr. Tu, mi 
Oppi, conservabis amorem tuum - meaque omnia 
luebere. Id. 13. ibid. 6i. Nero meus mirificas apud 
me libi gratias agit. et ibid. 65. Ita et Hispunem 
meum per me ornaris. — Hinc mea et mea tu, 
in colioquiis feminarum , sunt invicem blamlien- 
tium, aut trepidantium. Ter. Adelph. 3. 1. 2. Mo- 
do dolores, mea tu, occipiunl prirnuium. Ovid. 11. 
Met. 761. quorum memor. o mea, lentos Pone, 
precor, fastus. mia cara. «f 9. Meus homo, is, d. 
quo ego loquor: habel autem commixtam irrisio- 
nern. et fi< tarn stuititiae commiscrationem. in illo 
Phndr. it. 7. Homo meus se in pulpilo totum pro- 
stern it. i7 mio sciocco. Petron. fragm- Tragur. 
62. Burmann. Homo meus ccrpit ad stellas fare 
re. Ouiatil. iteclam. 12. m. exlr. At leaatus meus 
ad em end urn modo profici^citur. Catull- 17. 21. Ta- 
lis iste meus stupor nil videt, nihil audit, h. e. iste 
meun homo stupidissimus. — '■ Hinc 

Men. a>y f. 1. absolute, subsuntirururn more, 
— a) In Vorativo sine:, mea vel mea tu est blan- 
diunliurn. am irepidaniium : F. supra sub 8. — 
b) in Ablaiivu sins;, mea, subaudi re vel causa, 
jungilur verbo refer! ih. e. mea re fert) <>.t prae- 
lipue v. interest: F. KKFERT et I^TEHS^ I M. 

Meum. i, n. -2 absolute, subst;mtivorum more, 
est Italorum it mio, res mea. — a) In sing! 
num. Plaut. Aulul. 4. 1C. 29. i.v. Quid tibi csTo 
refcram? kv. Quod surripuisti rr.eum. Jam quidem 
hcciu te ad praHorem rapiam et libi scribarn di- 
cam . i.v. Surripio ego tuum? — Prnsripue in 
formula de meo, ut apud Ter. Adelph. 1. 2. 37. 
Obsonat, polat, oiet unguenta de meo. del rrio, a 
mio casta. Cic Barusp. resp. 19. 40. Haruspicum 
verba sunt brer omnia, nihil addo de meo. — 
6) In plur. num. Cic. 1. Farad. 1.8. Omnia 
mea mecurn porto. Horat. 1. Ep. 9. 8. Sed timui, 
mea ne Qnxisse minora putarer. — c) Meum 
est. F. supra sub. 5. 

Meus, i, m. 4. absolute, substantivorum more, 
est propinquus, faoiiliaris, civis meus. — al Ra- 
ro admodum in sing. num. Ter. Adelph. 1. 1. 21. 
Usorem (/rater) dui.il; nali filii duo; inde ego 



MICARIUS 

bunc majorem adoptavi mihi;edoii a parvulo; ha- 
bui, amavi pro meo. — 6) Sspius io plur. num. 
Cic 3. Fam. 13. Vel1em 7 ita fortuna tulisset, ut, 
quanli ego omnes tuos facio, tauti tu, meos facere 
possis. Adde eumd. ibid. 11. Sic Firg. 2. jEn. 
431. Iliad cineres et flamma eitreraa meorum. Bo- 
rat. 1. Ep. 11. 8. tamen illic vivere vellem, Obli- 
tusque meorum, oblhiscendus et iilis. 

MEUS, i, m. 2. F. voc. prasced. in fin. 

MEUSMET, roeSmet, m?ummet, adject, idem ac 
metis, sed enclitica part, met majori vi donatus. 
Sail. Jug. 88. Quum {illi) apud vos, aut in sena- 
lu verba faciuot, pleraque oralione raajores s.uos 
exloliunt; eorum fortia facta memorando clariores 
sese putant. - Verum id, quod multo prasclarius est, 
meamet facta mihi dicere licet. V. MET. 



MI 



MI pro mihi. V. EGO. 

Ml vocat. a meus. F. MEOS init. 

MIA, a?, f. p.'tt, Chariton mia, h. e- yaoirtov 
u-ia, Charitum una, legitur aped Lucvet. 4. 1162. 
F. CHARITES. 

MICA, a», (. 1. Ratione babita etymi, conjungi 
potest cum Gr. fxixoc, quod est idem ac fity^oq 
parvus: mice enim est frustulum alicujas rei, v. 
gr. panis;iiem minutum graoum salis, turis; item 
niinulissimum auri ramentum, ut quae in arena 
refulgent. i|"s > 4"X°S ^ briciola, minuzzolo, 
pezze^tto, graneltino, mica; Fr. parcelle, miette; 
Hisp. parteciUdj migaja, miaja, migajada; Germ. 
ein kleines Stickchen, geringes Theikhen, Bis- 
schen, Krumchen; Angl. a crumb, broken bit, 
morsel, small fragment, little piece, grain). 

I.) Proprie. Lucret. 1. 838. Ei aurique putat 
micis consistere posse Aurum et de terris terrara 
concrescere par vis. Seneca 4. Benef. 19. de Epi- 
euro. Sed te atomi el istfe micas turn foite ac te- 
nure conglobaverunt. Plin. 12. Bist. nat. 14. 32. 
(65). Tus in micas frialur. Id. 33. ibid. 4. 21. 
(.68). Aurum marmoris glares inba2rens, non illo 
modo, quo in gemmis scintillat, sed micas am- 
pkxum marmoris. Id. 22. ibid. 14. 16. (37). Her- 
ba lamium medelur cum mica salis contusis, in- 
cussisque. (micas vulgo vorant etiam gisebas salis 
magni ponderis, qui in Cappadocia e terra effodi- 
tur, leste eod. 31. ibid. 7. 39. (77).) et ibid. 17. 
20. (43). Medelur cum mica salis iisdem omnibus, 
quibus lamium. Id. 12. ibid. 18. 41. (83). Mica 
amomi. Tibull. 4. 1.14. Parvaque calestes placa- 
vil mica: nee illis Semper inaurato taurus cadit 
hostia cornu. h. e. mica luris. Borat. 3. Od. 23. 
19. Mollivil avcrsos Penates Farre pio et saliente 
mica. h. e. mica salis. Sic Tibull. 3- 4. 10. Farre 
pio placant et saliente sale. Petron. fragm. Tra- 
gur. 42. Burmann. Quinque dies aquam in os 
suum non coDjecit, non micam partis. Ccel. Aurel. 
1. Tard. 4. post init. Item velut sciotiUarom mi- 
cas, aut circulos igneos circumTerri pra3 oculis 
senliunt segrotantes. 

II.) Translate. % 1. L'niversirn pro particula. 
Catull. 86. 3. nulla -venustas, Nulla in tarn ma- 
gno est corpore mica salis. h. e. particula lepo- 
ris, arguliaj, gratis. (Quintil, 6. 3. 18. ubi do- 
cet, saisum in consuctudine pro ridiculo lantum 
accipi, negat tamen a Catuth hoc sensu hie usur- 
pari.) Martial. 1. 25. Dulcia quum tantum scribas 
epigrammata semper, Et cerussata candidiora cute: 
Nullaque mica sails, nee amari fellis in illis Gutta 
sit; o demens, vis tameo ilia legi. % 2. Mica 
nomen fuit cujusdam ccenationis Romas in Coeli- 
cnontio, et, ut quidam pulant, in palatio Domi- 
tiani: ita dicta, quia parva erat, et paucis ad cce- 
nandum locum dabat: de qua Martial. 2. 59. Mica 
vocor. quid sim, cernis? caenatio parva. P. Fict. 
et Sexl. Rufus. et Bieronym. ad Cnron. Euseb. 
ann. o Chr. 90. vocant micam auream. % 3. 
Micce panis sunt panes dclicatipres apud Plin. 
Faierian. F. MICA IT'S, a, utn. 
Ml CANS, antis. V. MICO- 
MlCARIL'S, li, m. 2. (mica) qui micas panis col- 
ligit, el vie turn sibi parce comparat. Petron. fragm. 



MICATIO 

Tragur. 73. Burmann. Homo prasfiscini, fmgi «t 
micarius. Al. aliter leg. 

MlC.iTlO, onis, I. 1. (mico) idem ac mteatus. 
Gloss. Philox. Micatio, \a-/ji6q. Eadem leguatur 
apud Grammat. inc- p. 105. Eichenfeldi V. et 
Excerpla ex Charis. art gramm. p. 553. Keil. 

MlCATUS, a, urn, adject, (raica). Plin. Vale- 
rian. 1. 63, pag. 175- ed. Aid. Sed diebus ipsis 
cerebellum porcorum (csgrotus) comedat et dacty- 
los: panem autem modicum micatum cum ipsis 
cerebeltis accipiat. Idem Plin. Valerian,, quum 
de diaata agrotorum agit, micas panis frequenter 
memorat: sic lib. 5. c. 6. Post ptisanas vcro da- 
bis et micas panis cum apomelilc ac (num opo- 
melite aut?) hydromelite. et ibid. c. 13. Quod si 
virtus infirmanlium imbecillis tibi esse videlur, tt 
(num eis?) de pane mundo micas dabis cum apo- 
melle {num opomelite?) aut duki bydrotosato (sic), 
el mox. Si autem micas de mundo pane non ha- 
bent qui infirmantur, ad accipiendum in aquam 
dulcem potionem accipiant et zemon (lege zymon) 
sine oleo factum,, ac solam gallinam dabis, sed mo- 
dice, quibus virtus imbecillis est et cibum fasti- 
diunt. Ei his Plin. Valerian, verbis micalus pa- 
nis et micce panis videntur esse panes delicatio- 
res, fermento abundances ac digestibiles, qui pro- 
pterea aegrotis darenlur, quique ita sint appellaii 
quia forma minnti erant, quemadmodum et cru- 
stula. Cf. BUCCBLLA et BtCCELLATUM. 

MlCATCS, a, urn, particip. V. MICO. 

MlCATTJS, us, m. 4. (mico 1 ) actus micattdi. Ca- 
pell. 4. p. 95. Quum Cyllenius ceryceo gcminus 
anguis ailambere feminam crebris Hnguarum mica- 
tibus attentaret. Cf. Sil. It. 6. 2-22. trifido vibrMa 
per auras Lingua micat motu atque assullans <-elbe- 
ra lambit. 

MICCOTROGL'S, i, m. 2. a ptxxo?, id est [it- 
xoo'c parvus et rciLyia rodo, comedo- Nomen ficlum 
est parasiti apud' Plant. Stick. 1. 3. 85. cb. Ge- 
lasime, salve, gb. Non est id nomen mihi. cr. Certo 
mecastor id fuit nomen tibi. ge. Fuit disertim : 
verum id usu perdidi: nunc Miccotrogus nomine 
et vero vocor. 

MlCEO, es, ere, n. 2. videtur esse ab eodem ety* 
mo, quo micare , et significat tremulam vocem 
emitlere: est autem vocabulum per onomalopce- 
iam effictum, quod sonum birci proprium imita- 
lur. Auct. carm. de Philom. 58., ubi alii pro mi- 
cere legunt mulire. 

MrCHA£LlU.V!,Ii,n.2.Mtx,a-r)>,£40v,templum Mi- 
chaeli Archangelo dicatum. Cassiod. 2. Hist. Eccl. 
19. Cbi Vesta colebatur, postca Ecclesia facta est, 
qui loous nunc Michaelium nuncupatur. 

MlClDUS, a, um, adject, (mica) qui mica simi- 
lis est, minimus. Occurril tantum Comp. Micidior 
apud Innocent, de cas. litt. p. 23 1. Goes. Quo- 
niam micidiores, hoc est minores invenies stan- 
tes quotquot Ones ostendunt. 

MlCO, cas, cQi, (ealum), care, n. 1. Docet Pri~ 
scian. 9. p. 862. Putsch, supinum miclum ideo non 
esse in usu, quia cum mingo commune est; quam 
vis, inquit, ab eo verbo compositum dimico dimi- 
cavi facit et dirnicatus. — Part. Micans in omni- 
bus paragr. et in fin.; Micatus (?) sub 4. — Mi- 
care signiQcat tremulurn esse, coruscare, crebro ce- 
lerique motu agitari, subsilire, vibrari, concuti (It. 
tremolare, saltellare, -palpitate; Fr. s'agiter en 
sens divers, sauliller, bondir, trembler, baltre, 
palpiter; Ilisp. agitarse, botar , temblor, ire- 
molar, palpilar ; Germ. zucken, in schneller 
Bewegung sich befinden oder gemacht iver- 
den, zappeln, zittern, schnellen, sprudeln ; 
Angl. to move quickly, have a tremolous mo- 
tion , quiver, beat, palpitate, pant). Occur- 
ril ^ 1. Genera Um. Ennius apud Servium ad 
Virg. 10. /En. 396. de capite absciso. Semiani- 
mesque micant oculi, lucernque requirunt. et Virg. 
loc. cit. de manu recisa. Semianimesque micant di- 
gits, ferrumque retractant. Cf. et Cic. 1. Divinal. 
47. 106. in carm. Subigit ipsa (aquila) feris trans- 
figens unguibus anguem Semianimum et varia gra-. 
viter cervice mlcantem. Al. minantem. Cic. 2. Nat. 
J) 9. 24. Yenw et arteriae micare non desinunt , 
quasi quodam igneo motu. Virg. 3. G. 439. de an- 
(ju»\ et linguis micat ore trisulcis. et ibid. Si.de 
euuo. Stare loco nescit: micat auribus et tremit ar- 
tus. Cf. Plin. tj. Mist. nat. 37. 50. (137). Equig 



— 240 — 

fessis aures rnarcida, micantes pavidis, subrectse fu- 
reotibuj. Id. 29. ibid. 6. 38. (117). Noctuarum ge- 
nus, quibus pluma aurium modo micat. Sillig. 
vocabulum modo Codicibus fretus omisit. Tibult. 1 . 
10, 12. nee audissem corde micante tubam. Sic 
Ovid. 3. Fast. 36. Terreor admonttu: corda timore 
micant. et Herald. 1. 45. Usque metu micuere sinus. 
V. sknilia in Micans infra. Seneca (Edip. 376. 
Tremulo vigore debiles artus micant. Lucilius a- 
pud Non- p. 348. 5. .Were. Omnia turn endo mari 
{Mercerus leg. mui.ho) videos fervente micare. /i.e. 
moveri, agitari.. Liv. 6- 12. ad fin. Quum hastes 
effusi stantibus vobis se inlulerint, turn micenl gla- 
dii. Sic Id. 1. 25. L't prirno statim eomursu incre- 
puere arma rnieunlesquc fulscre gladii. Adde eutnd. 
2. 30. et alibi. Lucan. 4. 300. Aut micuere noti, 
percusso pumice, fontes. scalurirono. ^ 2. Spe- 
ciatim micare est digitis sortiri, giuocare o fare 
alia mora, Aay^avjtv: quum porrecti* invicem cre- 
bro digitis, certanlium uterque numerum eorum 
divinat: item quum extensis subito digitis, ex eorum 
numero decernitur, utcr ex duobus, aut quis ex plu- 
ribus in re quapiam habenda, aut facienda sit prior: 
quod Itali nunc fare al Incco dicunt. Gnece srcTa- 
Aa£t; dicitur. Varro apud Non. p. 3iT. 27. Merc. 
Micandum erit cum Gneco, utrum ego illius numc 
rum, an tile meum sequatur. Cic. 2. Divinat. 41. 
85. Quid enim sors est? idem propemodurn , quod 
micare, quod talos jacerc, quod tesseras. Id. 3. Off. 
23. 90. Quid? si uoa tabula sil, duo naufragi eique 
sapientes? sibioe uter ra|iiat, an alter cciat alteri? 
Cedat vero: sed ei rujus magis intersil vel sua, vet 
rei publica? causa vivere. Quid? si hrec paria in u- 
troquc? Nullum erit cenarnen, sed quasi sorte, aut 
micando virtus alteri cedet alter. At. minus recte 
dimicando. Sueton. Aug. 13. Pairem et (Ilium pro 
vita rogantcs, sortiri, vel micare jusslt, ut aKerutri 
concederetur. Calpurn. •*. Eel. 23. Et nunc, aller- 
nos magis ut dislinguere canlus Pussilis, ter quis- 
que manus jacale micantes. Ner mora, decernunt 
digitis. — Secundo ex his ludendi modis utebantur 
in contractibus faciendis, ut si de preiio non conve- 
niret, micando controversiam tolleicnt: quod in 
carnibus de lanio emendis faclitatum ostendit edi- 
ctum Turci Aproniani V. C. pnt-fecti L'rbis ann. a 
Chr. n. cccLJtn. apud Gruler . 647. 6. et apud 
Orell. 3166- qui vetuit pecora in posterum micando 
distrahi, et sub exagio vendi jussil. Verba sunt: 

RATIO DOC VI T VT1LITATE SVAUENTE COKSVITVD1SK 
MICAhDI SVMMOTA SVU EX AGIO FOTIVs PECuRA VK.N- 
0KRE t,lVAM DIGITIS CONLVDBNT1BVS TBADEHK ClC. 

Ad eumd. itidem micandi rnodum manifesto per- 
tinet locus Calpurn. allatus, et probabilius eliam 
reliqui. V. Casaubon. ad loc. Sueton. cit. lluc_ for- 
lasse perti net et Inscript. apud Henzen. 7336. 
ITEM LKCTISTEHMVM TEMPORE PARENTALI0R. EX. \j 
CC. MKMORIIS EIVSD. VALERIANAE ET Al'FI VALERIAN. 
FIL, E1VS PER OFUC. TESSEKARtOR. OVOL) ARMS PO" 
K'ATTR ET PARBNTETVR ITEM CORONAE MYRTeQ? TER- 
NAB ET TEMPORE ROSAE I VI.. TKHJ.AK EIS FUNAMVR 
MICATAE DE X. SKLKCTlS EX X' I- PROFVM1ANTVB. 

Salmas. de modo usur. p. -276. et 284. pro micatae 
legit n^caTak: cl. Furlanetto in I. Appending quid 
ts micatae significet, erudilis slaluendum reliquit: 
cl. Henzen. verborum sententiam sibi ccrli- ubscu- 
liorem falctur; animadverlit autem Gruterutn ex 
ingenio pro sK.mti.s Apiani pu^uisie sKi.Kcrts. hinc 
loco micatae de x. sKi.KCTis, forlasse l>'!iernliim 
micatae x. »E solitis. ilii tit Lciuporc rove curon.T 
myrtes (to ivl. enim est furlasse lapidici:i;e errors 
pro m.), qu;e insulit*, tcrme jiuivmiIui, ac pr.ctere.a 
micatae (assortite, in sorte, ut nos Itali dicimus) 
decern de solitis prorundanlur. Quanli facienda sil 
hasc conjectura, vider'nt alii. — Quum ali-ujus fi- 
dem bonitalcrnque laudant rustiti homines, p'O- 
verbio dicunl, dignum ease, quicum in tenebris 
mices. Nam. ut ail Augustin. S. Trin. 5. sub /in., 
cum quo micas in tenebris, ei liberum est, si vt- lit, 
fallere. Ilabent hoc proverb. Cic. 3. Ofjic. 19. 77. et 
Petron. f'ragm. Tragur- 44. Burmann. Cic. toe. cit. 
vocal rusticorum proverbium, et Pronto 1 . ad Iff. 
Coes. (edente He rum A. Maio) ep. 4. Aliud scurrn- 
rum proverbium : En cum quo in tenebris mices. Hie 
Maius mutaijdurn putat scurrarum in rusticorum; 
al turn rustici, turn scurrae yilissimae sunt condi- 
lionis in urbibus homines, qui hoc ludi Rencre u- 
tuntur. — Micare tribus digitis apud Augustin. 



MICTUALIS 

loc. cit. est more micantium tres digilos, reliquis 
coniplicatis, prolendere. ^ 3. Item speciatim, et 
secundum alios translate, quia ignis pr% ceteris 
crebro agilatur et coruseat, et ideo lucem spleodo- 
remque emittit; hinc S3?pe, prscipue apud Poetas, 
micare ponitur pro fulgere, splendere, risplendere, 
brillare, folgoreggiare , sfavillare, m ">./3ci*j. Ac- 
cius apud Priscian. de melris comicis p. 1325. 
Putsch. Sol, qui micantem candido curru atque 
eqtiis l-'lamrnam citatis fcrvido ardore explicas. 
Cic. 2. Nat. D. 42, 110. in carm. Stella micans 
radiis, Aniurus nomine claro. If oral. 1. Od. 12. 
46. micat inter omnes Julium sidus, vclut inter igncs 
l.una minyres. Vug. 1. iii. l Ji. crebris micat igni- 
bus felhcr. et 12. ibid. 102. oculis micat acribus 
i a ii is. Ovid. 1. TV is I. 2. 45. eeleri micuerunt nubiia 
flamma. liv. 21. 38. Turn vero ingenli sono c;elum 
slrepere, cl inter horrendos fragores micare ignes. 
Id. -22. 17. Qua minime dens;e mieabant flammse. 
Virg. 1. ,En. 743. -Crat^ime micant pcltse, micat 
;rreus ensis. Lucret. 3. 290. de irato. ex oculis micat 
acribus ardor. Lachmann.; sed al. et For cell. 
ai'rius. Similiter Id. j. 1099. Et micat interdum 
(luminal fi-rvidus ardor. I.iv. (3. 13. Vallum hoslis 
ardore aiiimi micantem ferre non potuit. V. alia 
infra. — Hinc Pari. pr;es., cujus et supra exempla 
retulimus, 

Mican>, anlis, adjective quoquc occurrit, unde 
Comp. Micant iar sub 3.; et ^ 1. L'niversirn est 
qui micat el sal it, tremolanfe, palpitante. Ovid. 9. 
.Vet. 37. Kt modo cerviccm, modo crura mieantia 
capiat. Id. 6. Fust. 338. Et fert suspenses . corde 
micante, pedes. ^ 2. Speciatim ad consueludinem 
sorlienji iligilis pcrliiiet. Calpurn. 2. Eel. 26. ma- 
ims jar late mie antes. V. integrum locum sub 2. 
^ 3. Item speeiaiim est splendens, aniens, folgoreg- 
giante, sfavitttmte, zrCt.fAot. Ovid- It. Met. 522. 
jinehenique micaniia fulmina lumen, et 2. ibid. 40. 
micanlcs radii, et 7. ibid. 100. mica tiles stelhc. et 2. 
iliid. 1. K'^ia Suits cral, subliiuihus alta columnis, 
Clara mi ,1 tile auro. Virg. 2. .En. 734. Ar denies 
clipeos aique ;vra mieantia cernu. Ovid. 15. Met. 
67 i. O'ulos circumtulit ifine micantes. Prudent. 
5. Calhemer. 44. radius sule micantior. 

M1GROCOSMCS vel microeosmos, i, m. 2. p:- 
xc/.oj/ac: a ilva^z ]>au!us et v.:.n\is J % inundus. 
I'sid. 3. Orij._ii2.2- 

Ml CROPS Y CMOS, on, adject, f/oc^vyu-^cr, pu- 
sillanimis, Li in id us: a (.■■sxp'Jr parvus et $\jyr, ani- 
mus. Plin. 22. /Hit. nat. 24. 51. (100). Item animi 
humiiis ac pneparci. quos illi dixeiu micropsyebos. 
Martial, micrupsycrii mores describit 1. 87, cujus 
epiyrammaiis lemma est: De Novio micropsycho. 

MICRUSPILLUL'M, n . 2.V. HADROSPILE 
■*^'M_. 

MJCROTOCISTES, ;e, m. 1. vox composita a 
/uxcJ; parvus el -y/.'.i'x ; f'enerator, eadem ra- 
Liunc qua jW/.g'A'j,'Si.zz minulus servus, /xty.coTfi- 
't.*zz-i,z parvarum rtrum pet lector , //titpcTS^vvj; 
j, amis h. e. vilis artifex. (/sx;o'jTroKpiTr|; parvus 
hit, trio el similia; est autem parvus f'enerator, un 
piccolo usurajo, un piccolo capitalista. Inscript. 
apud Mommsen. Inscr. Neap. 990. et apud Hen- 
zen. 7251. M. I.VCLIY5. _^>. L. PIULOCALVS MlCRO- 

Tfjc-T-iTBi i .sic). 

M1CT1LIS; e, adject, (mingo) digitus qui min- 
_ ,i t u r ; el translate vilis, conlemptibilis, ut merx 
mictilis apud I.ucitium teste- Non. p. 137. 31. 
Merc, ut quidem emettdat Sea tig. in Calull. Alii 
alilcr I fa. 

MIU'IO. V. MINCT10. 

.MlCTll'O. as, are, 1. fiequentat. a mingo. Af- 
fertur a Priscian., nullo la men auctore laudato, 
10. p. 8SO. Putsch. P 1 1: rum que re gu I a in supini se- 
quunlur lam medilativa quam frequentativa, eice- 
plis qaibusdarn, <le quibus in signiflcalione verbi 
diximus, ut ledum lecturio el lectito, mictum 
micturia cl mictito, dictum dirturio et diclitO. 

.MI CIO RI IS. a, um, adject, (mingo), O'JprTtxd?, 
diuretico, mi miiigendum pertinens, ut Slictoria 
nifdica m un ta, apud Ctvl. Aurel. 3. Acut. H. 

MICTU\US, c, adject, mictorius. Apul. Herb. 
117. ed. Aid. Ilerba virtulis mictualis. Similiter 
Id. 119. Aid. Apium omnibus notum est acerri- 
m re virluiis esse el mictualis. Ctvl. Aurel. 5. Tard. 
10. n. 121. Et si crtiplio liquidorum ad mictua- 
les vias pervenerit, erunl adjungeuda sopradictis 



MICTURIO 

etiam mictualla raedicamlna, qna urlnam provo- 
cant, a Gracls diureiica eppellaia, ut asparagi etc. 
Id. ibid. 4. n. 65. et 66. Ei collo {veticce) vel mi- 
ctualibua (viis) sanguis excluditur. — Et absolute 
mictuatia, subaudl medicamina, apud eumd. ibid. 
10. n. 122. Quapropter mlctualibus prohibit!*, cl- 
bo ordinamus malvam dandam etc. 

UICTOBlO, is, ire, n. 4. desider. Part. Mictu- 
rims. — Mlcturio est idem ac rnejere cupio, vel 
ioterdum mejo, simplic.iter, desiderar di arinare, 
o'JptjTiaw. Juvenal. 6. 308. Noclibus hie ponunt 
lectical,' mlcluriunl hie- Id. 16, 48. Fusco Jam ml- 
cturlente. V. et MIGTITO. 
MICTU9, a, urn. P. MINGO. 
MICTU9, us, m. 4. (raingo) actus mlngendi. Cal. 
Aurel, 5. Tard. 3- Sanguinis mlcius. el 2. ibid. 1. 
Difflcultai mictus. Adue eumd. ibid, 4. n. 60. Et 
ibid. 8. n. 87. et 88. Mictum facere. 

MtCULA, as, f. I. minuzzolino, deminut. mica. 
Cell. 2. 6. extr, SI urina quasdam quasi miculas re- 
prasentat. Pronto 5. ad M. Cce$. (edenle iierum A. 
M alo) ep. 40. Post vesperam roicutarum minimum 
cum vino destlllatum gluttivl. Arnob. 7. 24. Ar- 
Tioa in exlguas mtculas insecta. et 2. 49. Exlgua 
ralculffl. quibus coUiquefacti* nascitur aurum. 

MlDINUS, a, um, adject, ad Midam pertioen*. 
Translate Capell. 6. p. 189. Sed quia nunc Arcadl- 
cum ac Midlnum sapis, amlsisse mibi vlderis et hu- 
Jus matrons memoriam. h. e. quia asini in modum 
stupes: asinui enim est pecus Arcadlcum, et Midas 
ajlni aures habulsse dlclus est propter slultltiam. 

MIGDlLYBS, ?bl«, comm. gen. 3. minus genere 
ex Libyco et Tyrlo, quales erant Cartbaginienses: 
a niftiyv mixtim et Au<J> Lybs, Afer. Plant. Pcen. 
5. 2. 73. hue adveolstl oos captalum, mlgdilyba, Bi- 
lulclllogua. 

MIGMA, atia, d. 3. uiyua, mixture, farrago, qua 
vescuntur Jumenta. Fulgat. interpr. Isaj. 30. 24. 
Touri tul et pulii asinorum, qui operaolur terrain, 
cororaixlum mlgraa comedenl, alcut in area venti- 
latum est. 

MlGRATlO, Onls, f. 3. (roigro) actus migrandi, 
partenza per abitare altrove, perotxiiatc. 

I.) Proprie. Cic. Co?/. 8. !8. Ostendam, banc Pa- 
latloam Medea m migrationemque buic adolescen- 
tl causam malorum omnium, live polius sermo- 
oum fuUse. Liv. 5. 53. Hac migrallo nobis mi sera 
ac lurpis, Gallls glorlosa est. Justin. 18. 4. 12. Sed 
Ellsja minlstros migration!* a rege missos navlbus 
-prima vespers imponit. paullo ante § 10. Fralrem 
dolo (Elista) aggreditur: Srtgll, se ad eum migrare 
velle. — Ct'c, I. Tusc. 12. 27. Mortem non inter!- 
turn esse omnia tollentem atque delentem , sed 
quamdam quasi migrationem. eommulallonemque 
vita- Sic Id. ibid. 41. 98. Migrationem esse mor- 
tem in eas oras, quas, qui vita e excesserunt, in- 
coluot. 

II.) Translate. Cic. 16. Fam. 17. Cul verbo (/I- 
deliter) domicilium est pjropriwn in officio, migra- 
liones in alicnum multae. h. e. translations, meta- 
phor*. 

MlGRO, as, ftTvi, Slum, are, I. Part. Migrant sub 
A. Let U.; Migraiut sub B. I.; Migratnrus sub 
A. 1. — Migrare oceurril .4) Neutrorum more; el 
B) Active. 

A) Neutrorum more migrare est alio sc truns- 
ferre babilandi causa, domicilium mutare, fxsrot- 
x.ita (II. passare ad abitare altrove; Fr. ailer ail- 
leurt, chanqer de tijour, paster d'un lieu dam 
un autre, imigrer; llisp. mudar habitacion, mu- 
darte de un litgar a otro; Germ, weg oder aus- 
zielten, tvandern , umzienen; Angl. to remove 
from one place to another, change one's habi- 
tation, depart from, flit, emigrate). 

I.) Proprie occurrit — o) Cum addito termi- 
no, a quo vel »d quern quis inigrat. Ter. Hecyr. 
4. 2. 13. Ex urbe rus habitatum migrare. Plant. 
Cure. 2. 1. 1. Migrare e fano foras. Id. Epid. 3. 
2. 6. Sed ego bine migrare cesso- Plin. 6. Hitl. 
nat. 17, 21. (59). Indi, gentium prope $oli,num- 
quam mlgravere finibus suls. Plant. Amph. 5. 2. 
13. Ego In caelum migro. florat. Art. P. 229. Mi- 
grare in labcrnas obscuras. Sueton. Cce*. 79. Fa- 
..'•= percret'uit, mlgraturum Alexandrian), vel Ilium. 
Cic. 4. Terr. 36. 89. Ad generum Agathlni ml- 
s'.rare maluil. Liv. 5. 53. Tastam locendiis ruiois- 
q^e relioqucre orbem, <t ad Integra omnia Vejos 

Tom. III. 



— 241 — 

migrare. Adde Dig. 43. tit. 31. qui de migrando 

inscribitar. — Migrare mensa, inquil Festut p. 
158. 18. Mull, qu» loco sacro esset, disque tem- 
pi! posita, inauspicatum apud anliquos habebatur, 
quum sequatur sua migrantem pceoa. Mutlerus ad 
h. 1. cf. illud PUn. -28. Hist. nat. 2. 5. (26). Ser- 
vii Sulpici! principis virl commentaUo est, quamob- 
rem mensa linquenda non ait. Sed Pliaius , ut 
Mutlerus adnotat, de privatis, Festus, ut videtur, 
de sacris agit mensis. — Praegnante, ut! ajunl, si- 
gniQcatione. Cic. 4. Verr. 36. 89. Verres domo ejus 
emigrat, atque adeo exit; nam jam ante migraral. 
h. e. exit solus, nihil serum vasorum ferens; nam 
jam ante migraral^ nempe supelleciilem argentum- 
que Slhenii ab hujus domo ad suam adsportaverat. 
Qui enim migrationem faclunt et domicilium mu- 
tant, preemittunt ex domo, quam relinquunt, o- 
mnem supellectilem, unde ipsi postea, parato jam 
atque instructo novo domiciiio, pedem elTerunt 
exeuntque, — 6) Absolute, b.e. sine addito. Cic. 
14. Alt. 9. Taberoa mibl duse corruerunt, retiqus 
rimab agunt: itaque non solum inquilini, »ed et- 
iam mures migraveruot. Virg. 4, /En. 401. Ml- 
granles cernas, totaque ex urbe ruentes. Dig, 19. 
2. 13. § 7. Exercltu veniente migravit conductor. 
et 43. 32. 1. Inquilino, qui soluta pensione vult 
migrare. — ■ c) Passive impersonaliter. Liv. 1.11. 
Romom inde migraturo est a propinquis raplarum. 
Id. 5. 49. tub fin. Quum prohibuit mlgrarl Vejos. 
Cic. 1. Tusc. 41. 97. Necesae est, ut nut sensus 
omoes mors auferatj aut in allum quemdam locum 
ex bis locls morte migretur. 

II.) Translate. — a) Migrare dicuntur homi- 
nes, qui morluntur. Cic. 6. de republ. 9. Migrare 
ex bac vita. Id. ibid- 15. Nee injussu ejus (del), 
a quo ille (animus) eit vobis dalus, ex bomiuum 
vita mlgrandum eat. Id. I. Fin. 19. 62. Non du- 
bitat (sapiens), ai Ita melius ait, migrare de vita. 
Adde Vellej. 1. 11. 7. — b) Migrare dicuo- 
tur res et abstrocta, qure a loco In locum trans- 
euot. Plant. Pseud. 1. 5. 54. Fac, aic, vacivas, 
Pseudoie, aedes aurium, mea ut migrare dicta jjo$- 
aiot, quo volo. Id. Trin. 3. 2. 13, Scio ego, et 
sentlo ipse, quid agam, neque a me offlcium mi- 
grat. h. e. discedit. Alii leg. neque meum se of- 
ficium migrat. h. e. miftat, active: de quo inoi 
sub B. Alii: neque mens officio migrat, quod re- 
ctlus. Horat. 2 Ep 1. 187. Verum equitl quoque 
jam migravit ab aure voloptas Omni* ad incertos 
oculos et goudia vana. PUn. 25. Hist. nat. 2. 6. 
(16). Usee erat antlqua medians, qu<« tola migra- 
bat in Grscias Hnguas. Ccel. Aurel. 5. Tard. 2. 
n. 29. Videtur praelerea plurimis anliquis medicis 
(arthritis et podagra) etiam genuino cursu io poste- 
ros migrare cum semine, et propterea succeden- 
les tovadere. — c) Item migrare dicuntur ea, 
quae alatum mutant. Lucre! . 3. 756. Quod muta- 
lur enim, dissolvitur, Interit ergo. Trajlciuntur 
enim paries atque ordine migrant. Id. 5. 828. 
Mutat enim mundi naluram totlus aelas, Ex alio- 
que alius status excipere omnia debet, Nee manet 
ulla sui similis res: omnia migrant, Omnia com- 
mutat natura et vertere cogit. h. e. mutantur el 
in alium stalum ironseunt. AI. leg. migrat, Omnia 
commutat natura etc- ut sit activum, ut racn di- 
cam. Id. 2. 774. Nam quocumque modo pcrtur- 
bes cierula quae sint, Numquam in marmoreum 
possunt migrare coiorem. h. e. transire et rauta- 
ri. Ovid. 15. Met. 171. animam sic semper earn- 
dem Esse, sed in varias doceo migrare figuras. 
Plin. 11. Hist. nat. 37.45.(125). Cornua omnia 
in mucronem migrantia. — Raro de bominibu«. 
Julian. Dig. 24. 2. 6, Migrare ad aliud malrimo- 
nium. el ibid, ad alias nupllaa. 

B) Active migrare sumilur pro transferre, trat- 
porlare. 

I.) Proprie. Gell. 2. 29. ad fin. Alque ita cas- 
sila nidum migravil. — Et passive. Liv. 10. 34. 
tub fin, Paucos grave* Elate, aut invalldos iove- 
ntunt, rellclaque, qua* migrBtu difflcilia essent. Sil. 
/f. 7. 4)31. tium migrantur Rhaeteia regno In Li- 
byan) Superis? h. e. num Romanurn imperiuni a 
Superis ad Carthaglnien^cs transferer? Hue refe- 
rendum videtur et illud Fenant. 6. carm.l. 19. 
De proprio migrate solo. 

II.) Translate est transilire, Iransgredi, oltreput' 
tare, trasgredire, violare, napa^aivetv. Cic. 3. 



MILES 

Legg. 4. 11. qvod <jvis karvm rbrvm migrassit, 
noxiaB poena par bsto. Id. 3. Fin. 20. 67. Qui 
jus civile conservarel, eum Justum: qui mlgraret, 
injustum fore. Id. i. Uivinat. 5.8. Ne commu- 
nia jura migrare vldealur. Est qui legit commonl 
Jure. Id. 1. Off. 10. 31. Ut reddere depositum, 
promissum facere, quaeque pertinent ad verilaiem 
et ad Qdem, ea migrare iaterdum et non servare, 
fit jusium. 
' MlHI. V. EGO. 

MlJHPTfi Cato pro mihi ipsi posuil. Paul. Diac. 
p. 152. 9. Mull, et Feslut p. 154. 11. Mull. V. 
EGO et IPSE. 

MIL AGO. P. MILL' AGO 

MILE, MlLESl.MUS et jimllia. V. MILLS, 
M1LLESIMUS, etc. 

MiLfiON, I, n. 2. berba eadem ac jcelerata, de 
qua P. SCELERATUS sub II. Ita earn appellat 
Apul. Herb. 8. 

MlLES, ttis, in. 3. Id vet. Inscript. optima no- 
t* apud Mural. 582. plurles »kilks scribilur. — 
Ralione habita ctymi, ut alet ab ata et ire, pedes 
a pes et ire, equet ah equus et ire etc., sic milet 
est a mile vel mille el ire, quod docet etiam 
Varro hisce verbis 5. L. L. 89. Mull. Mil i tea, 
quod irium milium prima leglo fiebat, ac singula 
Irlbu* Titiensium, Ramnium, Lucerum milia »ln- 
gula miLtum mliiebant, Alller Paul. Diac. p 122. 
to Milt. Mi litem iEllui a moltitia xaxa av- 
xi$paoiv dictum putat, eo quod nibll molle, sed 
polius asperum quid gerat. et Ulp. Dig. 29. i.t. 
Mites appellator vet a malltia, Id est duritia, quam 
pro nobis sustinet: aul a multltudine: aut a ma- 
Io, quod arcere mllites solent: out a Graco verbo 
yfkioi. Sed ex his farronit aententia amplecleo- 
da. — Est autem miles qulcumque mltitiam exer- 
cet, oxparmmt, otcXittj; (It. sotdaio\ Fr. toldal; 
Hlsp. soldado, el que tirve en la miticia; Germ. 
der Sotdat, Jlrieger; Angl. a soldier). 

I.) Proprie. ^ i. Unlverslm. — a) Generatlm. 
Enniut apud Cic. Mur. 14. 30. et apud Gell. 20. 
10. Spernltur orator bonus, horrldu* miles amatur. 
Plaut.^Amph. 1. 1. 36. Id vi et vlrtule militum 
victum atque oppugnalum oppidumsl. Ter. Eun, 
4. 7. 44. Sanga, ut Tories decel mililes, doml fo- 
cique fac vicissim ut meminerls. Liciniut Macir 
apud Priscian. 6. p. 704. Putsch. Non minima 
opere mllites quieles valebant esse. Claud. Qua- 
drigarius apud Non. p. 359. 6. Merc. Inde post- 
quam aliquantum recessil, olTendil moniem, loca 
munita, res omne* habere qua militibus opus sunt, 
llgna, aquam, pabulum. Sisenna apud iVon. p. 107. 
15. Merc. Milite9, ut lex Caipurnia cone esse rat, 
virtutis ergo clvitale donari. Cic 2. Tusc. 16. 37. 
Scutum, gladium, galeam lo onere nostri mililes 
non plus numerant, quam burnerot, lacertos, mi- 
nus: arma enim membra militis esse Uleunt. Id. 
Ctuent. 46. 128. Miles, qui locum non tenuit, qui 
hosilum impetum vlmque pertimull, potest idem 
poslea miles esse melior. Id. 7. Phil. 8. 24. Cohor- 
tatus est vlcinos suos, ut mililes flerent. Ct£t, 1. 
B. G. 7. Provinci» loti quam maximum potest mi- 
litum numerum imprrat. Salt. Cat. II. Igilur bl 
mililes, poslquam victoriam adepll sunt, nihil teli- 
qui viclls fecere. Horat. 1. Sat. 1. 16. eris tu, qui 
modo miles, Mercaior. — De militum numero apud 
Roma oos, V. Cardinali Diplom. imp. p. 209. ■ — 
b) Jungitur pluribus Adjectlril. Parro 5. L. L. 
161. Mull. Mililes ararii. Atinius Pollio apud 
Ct'c. 10. Fam. 32. extr. auxiliarius. Plant. Cure. 
4. 4. 29. centuriatus. Ovid. 3. Fair. 117. monlpu- 
laris. Plant. Capt. 1. 2. 61. maritiml; Liv. 24. 49.; 
et yVrpoi Timol. 1. mercenarlL Sit. It. 7. 637. pha- 
relralus. Liv. 9. 19. statarius. Tac. 4. Hist. 66, su- 
biius. Ct'c. 2. Tusc. 17.39.; et Nepot Eumen.8. 
veteranl. — Mites ottensionalit. Vide banc vocem 
sno loco. — Plaut- Bacch. 4. 9. 18. armati atque 
animal! probe. Liv. 9. 40. argenlatl, aurati: — _ «) 
Jungltur et plurimis Verbis. Cess. 1. B. C. 28.; et 

Pompejus apud Cic. 8. Att. 12. a. 4. Armare mi- 
liles. Trajanus apud Plin. 10. Ep. 31. Afocare 

milites a signis. Cic. 7. Perr. 51. 133. Cylligere 

mililes. Liv. 29. 5. Conducere mercede. Lenlulus 

apud Cic. 12. Fam. 15. 7. Conscriber* ex allqua 

lerra. i^mpe;'tti apud Cic. 8. Alt. 12. a. 4. Quod- 

cumque militum contrabere poterllls. Liv. 29. 1. 

Deligere mililei. et Pompejus apud Cic. 8. Att. 12. 

31 



MILESIAE 

a. 3. Legere railites. raccogliere, far leva, et Sail. 
Jug. 47. scribere. Liv. 29. 1. Ordinare milites. h- 
e. in ordines" describere. Cic. 3. Fam. 3. DiraUtcre 
milites- — d) Baud raro miles opponltur imperato 
ri, ut a pud Cic. pro leg. Manil. 10. 28. Qui extrema 
pueritia miles fuit summi imperatoris. Id. Balb. 
20. 47. P. Afrioani discipulus ac miles. Id. Plane. 
11. 27. Miles hujus Q. Metelli. Sail. Cat. 60. Stre- 
nui mi litis et boni imperatoris officia simul eise- 
(|uebatur. Ifepos Thrasyb. 1. Sed ilia tatnen omnia 
communia imperaLoribus cum militibus et fortuna. 
- Itaque jure suo nonnulla ab imperatore miles, 
plurima Yero fortuna vindicat. Veltej. 2. 18. 2. 
Consiliis dux, miles manu. ^ 2. Speciatim per syn- 
ecdocben in singu'ari nusnero pro collectione mi- 
litum adhibetur, soldatesca. Liv. 22. 37. extr. Hie 
miles magis plaouit: quum prelio minore redimendi 
caplivos copia 6eret. Id. 3. 62. Ubi base fremere 
niilitem in castris consul seosit etc. Curt. 3. 1. 1. 
Ad conduccodum ex Peloponneso niilitem Cieao- 
dro cum pecunia misso. Veltej. 1. 15. 1. Quuoi es- 
set in bello conquirendus potius miles, quam di- 
mittendus. -ustin. It. 14.5. Alexander -ubi con- 
fertissimos hostes acerrime pugnare conspexisset, eo 
se semper immergebat, pericuiaque sua esse, non 
in Hi lis Tolebat. el 22. 3. 1. His ita gestis, militem 
legit exercitumque conscribit. Tac. 2. Ann. 13. In- 
cetidit ea conlumelia iegiooum iras: veniret dies, 
darelur pugna; sumplururo militem Germanorum 
agros, traclurum conjuges. f'irg.i. /En. 495. late 
loca milite complet. Id. 3. ibid. 400. obsedit milite 
campos. Horal. 4. Od. 14. 9. milite nam tuo Dru- 
sus Geoaunos, irnplacidum genus, - Dejecit acer. 
Similiter Id. 3. ibid. 5. 25. Auro repensua scilicet 
acrior Miles redibit. ^ 3. Item speciatim milei 
junctus cum eques, est qui pedibus militat, pedes, 
soldcto a piedi, (ante, ire£c?. Cces. 3. B. C. 61. 
Nam ante id tempus nemo aut miles, aut eques a 
Caesare ad Pompejum transierat. Id. 5. B. G. 10. 
TripartUo milites equitcsque in expeditionem inisit. 
Id- 2. B. C. 41. Neque militibus quidem, neque 
equitibus studium ad pugoandum deerat. Liv. 26. 
19. Ad eas copias - decern millia militum et mille 
equites addunlur. Adde eumd. 30. 9.; Plancum 
apud Cic, 10. Fam. 23.; Asinium Pollionem apud 
eumd. 10. Fam. 32-; Lepidum apud eumd. 10. 
Fam. 34.; et Vellej. 2. 15. 3- — Similiter pro colle- 
ctione pedituin Liv. 22. 37. Milite atque equite, ni- 
si Romano Latinique nominis, non uti populum 
Roraauum. 5" 4. Item speciatim, mtiifes etiam di- 
cti sunt, qui in sacro Palatio in aliquo officio do- 
mus Augustas inserviebant: quia quum in principe 
ipsum nomen supremas dignitatis mililare esset, 
nempe imperator; etiam officiorum ipsi subjecto- 
rum noinina a militia gumebantur. Impp. Theodos. 
et Valenlinian. Cod. Theod.il. 1. 34. Tuuc mi- 
tili debiti postulati delegandam esse ralionem. h. 
e. exactori annonas. Ulp. Dig. 4. 6. 10. Qui a mi- 
litibus, statoribusque, ret a municipalibus ministe- 
riis assetvanlur. h. e. ab apparitoribus magistra- 
luum. 

II.) Translate. % 1. Miles in lalruuculorum lu- 
do est Idem ac latro vel latrunculus, seu pedes, la 
pedina. Ovid. 2. Trisi. 477. Discolor ut recto gras- 
setur limite miles, Quum geminus medio calculus 
hosle perit. ^ 2. Miles etiam dieebatur, qui Mi- 
thras sacris iniliabatur. V. Tertull. Cor. mil. 15.; 
et Hieronym. Ep. 107. n. 2. ^f 3. De fetnina, qua» 
primitus puerpera est. Ovid. Heroid. II. 48. Et 
rudis ad partus, et nova miles euro. % 4. Item de 
Nympha venatrice et comite Diana?. Ovid. 2. Met. 
414. Et modo lasve manu jaculum, rnodo sumpserat 
arcum, Miles erat Phcebes, ncc Masnulon attigit ul- 
la Gratior hac Triviae. 

MlLESl.E, arum, f. plur. 1. V. voc. seq. in fin. 

MiLESlUS, a, urn, adject. MiXyjchoc, ad Miletum 
urbem pertineos; V. ONOM. — Miletii, orum, 
populi ejus urbiset regionis, luxu et deliciis nobi- 
leg, Miletiis carminibu* dedere nomen, nempe lu- 
dicris, amatoriig ac lascivis. Ovid. 2. Trist. 413. 
Janxit Arlstides Milesia Carolina secum: Pulsus 
Aristides nee lamen urbe sua. Alii leg. crimina. 
Hinc s«rmo Miletius apud Apul. Mel. init. et 

Milesice, arum, f. plur. 1. absolute, substantivo- 
rum more, sunt poemata et narratiunculi* hujus- 
modi. Septim. Sever. Aug. apud Capitolin. A loin. 
12. Quum ille najniis quibusdam aniiibus occupatus, 



— 242 — 

inter Milesias Punlcas Apuleji sui et ludicra litf- 
raria consenesc«ret. Id. Capitolin. Albin. \\. 
extr. Milesias nonnulli ejusdem esse dicunt: qua- 
rum fama non ignobilis babetur,quaravis mediocri- 
ler scriplae sint. 

MlLlACEUS, a, urn, adject, (milium) qui ex 
mitio coastal, dt miglio, xeyxPivoj, ut Miliacea puis 
apud Paul. Diac.p. 83. 12. Mull. 

MlLlACUS, a, um, vel rectius Miliaca, ae, f. 
t. et 

MILIARIA, as, f. i. V. voc. seq. in fin. 

MlI.lARlCJS, a, um, adject, (milium) ad milium 
pertinens. Plin. 22. Hist. nat. 25. 78. (161). Milia- 
ria appellatur herba, qua milium necat. — NB. 
De miliario vase, V. MILLIARIUS. - Hinc 

Miliaria, at, f. 1. absolute, substauiivorum more, 
est avis, quae tnilio vescitur (.It. ortola.no'), ut docet 
Varro 5. L. L. 76. Mull. F iced u Is et milia- 
r i se acibo, quod at terse fico, altera? milio flaot pin- 
gues. <,Cf. Aelian. H. A. t3. 25. o'jKoXc'Sa; xat ta? 
xakoufiivas x.&yxj>i§a$.). Id. 3. R. R. 5. 3. Adji- 
ciunt aves alias quoque, quae pingues veneunt care, 
ut miliaria} ac cotornices. — Eodem sensu Cosl. 
Aurel. I. Tard. 1, ante med. Ficedulas, sive quas 
miliacas vncant. ubi est qui corrigendum putet 
miliarias. 

MILiARtLS, a, um. V. MILLIARIUS. 

MlLlES vel milieus. F. MILLIES. 

MILIMINDRUS, i, f. 2. Isid. 17. Orig. 9. Ilanc 
(herbam, b. e. hyoscyamum) vulgus tnilimindrum 
dicit 2 propter quod atienatioaem mentis inducit. 

MILlO, oni*6, m. 3. nibbio, idem ac milvus, Gal- 
lia mitan dicilur. Marcell. Empir. 33. ante med. 
Testiculi miliums. 

MiLlTARlE, adverb, mililariter. Trebell. in 
XXX. Tyrann, 22. de £mil. Servus militarie 
caetus, quod etc. .41. aliter leg. 

MiLlTARIS, e, adject. Comp. Militarior sub 
a. — Militaris est ad militiam, vel milites perti- 
nens, CTparutmJcc'; (It. militare, di milizia, da 
soldalo; Fr. relatif au soldat, au service mili- 
taire, militaire; Hisp. mililar, lo que pertene- 
ce a la, milicia; Germ, zum Sotdaten gehdrig, 
das Kriegswesen belreffend, soldatisch , krie~ 
gerisch, dem Soldaten Oder Krieger eigenlhum~ 
lick; Aogl. of or belonging to a soldier, pertai- 
ning to war, military, warlike, martial). Occurrit 

— a) L'niversim. — De hominibus. Plaut. Epid. 

1. 1. 13. Scio \e esse quidem hominem miiilarem. 
Sic Sail. Cat. 62. Homo militaris, quod amplius 
annos trigiota tribunus, aut praefectus, aut le^atus, 
aut praator cum magna gloria in exercitu fuerat, 

- militum animos accendebat. Adde eumd. ibid. 
46. et Liv. 2. 56. Rudis in militari nomine lin- 
gua non suppetebal iibertati animoque. Tac. 2. 
Hist. 75. Militaris vir. h. e. miliu* assuetus. Ho- 
ral. i. Od. 8. 5. Cur neque militaris Inter aequa- 
les equitat? h. e. babitu et animo militari. Of. 
eumd. ibid. 22. t3. Quale porieotum neque mili- 
taris Daunia in talis alit aesculelis. h. e. bellicosa. 
Sic Tertull. Apolog. It. sub fin. Quis justior el 
militarior Scipion«>? — Cetcrum Plaut. True. ft. 
5. v. 16. Mililares pueri. h. e. fllii militum. Cic. 
Ctuent. 36. 99 tribuni. — Hinc etiam military's 
absolute csl militaris homo. Tac. 3. Ann. 1. Ad- 
ventu ejus audito, intimus quisque atnicorum et 
plerique mililares, ut quique sub (Jermanico slipen- 
dia feceranl, - mere ad oppidum Brundisium. Cf. 
eumd. 14. ibid. 33. — De rebus et abslraclis. Cces. 
3. B. C. 75. L't militare inslilutum servarelur. el 
ibid. 103. ^Eris magno pondere ad miiilarem us urn 
in naves imposi'o. et ibid. 53. extr. Miiilaribus 
donis donare aliquem. Id. 1. B. G. 21. Rei mi- 
litaris peritissimus. Plin. 18. Hist. nat. 7. 12. n. 

2. Militaris panis. da munizione. Liv. 8. 34. di- 
sriplina. Cic. Mur. 5. 11. labor. Id. 6. l'err.b-l. 
116. licenlia. et 2. Cat- 6. 13. Militaris signa. 
Cato apud Gell. 7. 10. ^Es militare. paga. Cic. 
1. Off. 18. 61. Statuse ornatu fere militari. Id. 
Flacc. 32. 77. Leges mililares. Tac. I. Ann. 32. 
animi. Id. ibid. Militaria odia. — b) Speciatim 
militaris ostas, est post annum deoimumseplimurn 
usque ad quadragesimum sextum: extra quod tem- 
pus, non nisi necessitate cogente, milites scribe- 
banlur: quod colligitur ex Liv. 25. 5.; Nepal. 
Caton. 1.; et Gell. 10. 28. V. etiam Zips, de niti. 
Rom. I. 1. dial. 2. et Sigon. de ant. jure Civium 



MILITIA 

R. 1. 1. c. 15., ubi plura. Tac. 2. Ann. 60. Re- 
ferebat, habi'.asse quondam septingenta millia esta- 
te militari. atti alVarmi. In Inscript. tamen apud 
Steiner. n. 313. habetur miles annorum. quinde- 
cim. — c) Militaris gradus. V. GRADUS II. 
— d) Via militaris, est amplior et directior ce- 
teris, et quae ab oppido ad oppidum recta fert, at- 
que adeo frequenticr, strada maestra, o regia: 
ita dicta, quia per earn etercitus commeant: cu- 
jusmodi fuere Saiaria, Fiaminia, Appia, .Emilia, 
elc. Liv. 30. 15. sub (in. In valle iter est non 
laiius, quam sexaginta passus: base una militaris 
via est, qua traduci eieroitus possinl. Cic. Prov. 
cons. I. 4. Via ilia nostra, qua; est usque ad 
Hcllespontum militaris. Colum. 1. R. R. 5. 6. 
Nee esse oporlet asdificiis junclam miiilarem viam, 
quod praetereunliuni viatorum populationibus, et 
assiduis devertenlium hospitiis in Teg tat rem fami- 
liarem. — e) Militaris herba, est millefolia. I r . 
hanc vocem. — f) Militaris denique unus est ex 
mullis Jovis epithelis apud haruspices, et Roma- 
no* veteres, teste Apul. de Mundo sub fm. 

MlLlTARlTER, adverb, (militaris) da soldato, 
Ota aTtatTtxox, niuie militum, more militias. Liv. 
4. 41. Adversus baec Tempanii oratio incomposita 
fuisse dieitur, relerum mililariter gravis, noa suis 
vana laudibus, etc. Id. 11. 3. Milites In portis 
murisque sibimet ipsos tecia militariler coegerat 
aBdifii'are. Tac. 2. Hist. HO. Ut pi i mum tantae vj- 
cissitudinis offusam oculis caliginem ( fespasia- 
nus) difjerit, militariter lucutus, iecta omnia et 
aflluenlia excepit. Arrius Menand. Dig. 49. 16. 
1. § 9. Militariler punire. 

MiLlTARtUS, a, um, adject, idem ac militaris. 
Plaut. Pseud. 4. 4. 11. Quin bin,- melimur gra- 
dibus militariis? h. e. incitatis, quales fere ioce- 
dentiujn militum sunt. Rilschehus et Fteckeisenus 
aucloriiaie Cod. Vatic, a pr . m. leg. milita- 
rihus. 

Mil.MTA, a?, f. 1. Militiai dcyjcix.<o$ pro mi- 
litias dixit move suo Lucret. 1. J'J. Effice ut in- 
lerea fera inrenera militiai Per maria ac terras 
omnes sopita quiescant. — Militia est militaris 
munus, militaris vita seu diseiplina, militaris at?, 
atpaxtia (It. milizia; Fr. service militaire; 
Hisp. milicia, servicio mililar; (ierm, d. Stand, 
und Dienst des Soldaten, Kriegdienst, Feldzug, 
Felddienst ; Angl. the service of a soldier, war- 
fare). 

I.) Proprie. — o) L'niversim. Vet. Poeta apud 
Cic. 2. Tusc. 15. 36. Queis magi' palaestra. Euro- 
la, sol, pulvis, labor, Militia studio est, quam 
fertililas barbara. Cic. pro leg. Manil. \0 28. 
Qui e ludo atque puerili* disciplinis - ad patris 
cieicitum atque in mililias disriplinam [irofeclus 
csl. Id. 1. Divinat. 25. 52. Xenophon in ea mili- 
tia, qua cum Gyro minore perfum-ius est, sua scri- 
bit sumnia. Id. 1. Off. 11. 36. Mililim sacra nien- 
to obtigare aliquem. el 3. ibid. 26. 97. Simulatio- 
ue insaniie militiam subtcifugcr*'. Cf. Ovid. 13. 
Met. 37. del recta vitque furore .Militiam lido. C<es. 
6. B. G. 17. Suos liberos, nisi quum adoleverunt. 
ut munus militia; suslinere possint, palarn ad so 
adire non patiuntur. Cf. Colum. 1. R. R. priefat. 
17. Vera ilia Rumuli proles militiam belli facile 
susiinuit, durala pari* laboi ibus. Rursus Coss. 6. 
//. G. 13. Milili;e vacationern habere. Au<:t. B. 
Alex. 56. Transmarine militia perteriiti. h. e. quod 
trans mure militandum esse I. Salt. Jug. 07. .Eltis 
mil ili as pa liens, of fa aWarrni. H ibid. Mario ail 
cunsulatum capiundum omnia aliunde erant, indu- 
stria, probilas. militias magna scientia etc. et ibid. 
S6. Forlissiinuiii quemque, plerosque militia cogni- 
tns atcire. Id. Cat. 7. Per laborem usu militiam 
discere. Viig. 8. /En. 516. assuescat sub te tolera- 
re magistru Militiam et grave Marti* opus. Horal. 
1. Ep. 18. 55. saevoro Militiam puer et Caniabrica 
beila iulisli. Id. 3. Od. 2. 1 Angustam amice pau- 
periem pati Robustus acri militia puer Condiscat. 
Ovid. 2. Fast. 5 OH. F.i patrias artes mlliliamque 
colant. Plin. 6. Hist, nat 19- 22. (66). Militiam 
capessere. Tac. I. Ann. 20. Antiquum duramque 
militiam mooare. f'ellej. 2. 117. 2. Otio magis en- 
strorurn, quam beliic:e assuetus miiitiae. Justin. 11. 
6. 4. Veteran! emeritas militias. — Tria sunt ge- 
nera militias, inquit Servius ad Virg. 7. /En. 614. 
et ad 2. ibid. 157- Primum est sacramentum. in 



MILITIOLA 

quo jurat unusquisque miles, se non recessurum in- 
jussu coosulis, nisi explelo militia tempore: quod 
fere eral viginliquinque annorum. Alterura est con- 
juratio, qua fit in lumultu, idest Italico bello et 
Galileo , quando vicinum Urbi periculum singulos 
jurare non palilur, ut inter Fabios fuit. Hi rnilites 
ad unum tantum bellum militare tenentur, Terlium 
est evocatio, quum ad subitum bellum evocabantur: 
unde eliam consul solebot dicere: qui rempubli- 
uim salvam esse vult, me sequatur. Hi non sunt 
proprie rnilites, sed promilite: unde Sallusl. A'eu 
quis miles, neve pro rnilite. Hinc rnilites sacra- 
mento rogati, tumultuarii, evocali: quos tangil 
Virg. 2. J£n. 157. el 8. ibid. 5. et 9 — Quod ad 
militia: tempus atlinet Macrob. 1. Somn. Scip 6. 
p. 39. Sip. A sexta usque ad sepvimam septitnanam 
(anno'um) fit quidem deminutio, sed occulta-; 
ideo nonnullarum rerum publicarum bic mos est, 
ut post sextam ad militiam nemo cogatur: in plu- 
ribus datur remissio jusla post septimam. - De 
militia aulem tempo it imperanle Aususto ejjsque 
suecessoribus, V, Borghesi Dipl. di Decio p. 97. 
— JUilitia imaginaria. V. IMAGINARll'S. — 
Succinutn militias apud Plin. 4. Hist. nat. 13. 27. 
(97). est glessum. V. GLESSUM. — 5)Geoilivus 
miiitict, ut belli, cum Verbis el Nominibus status 
in loco, signiticat in militia; el cum domi, cui ex 
adverso respondet, fere jungitur. Ennius apud 
Gell. 19. 1o. Neque domi nunc nos, nee militia? 
sumus. Tei. Adeiph. 3. 5- 49. Una semper militia 
et domi fuimus. Cic. 3. Legg. 3. 6. Militia, qui bus 
jussi erunt, imperanlo eorumque tribuni sunto: 
domi pecuniam publieam custodiunlo. Id. 5. Tusc. 
19- 55. Quorum virtus fuerat domi militiaque co- 
gnita. in pace e in guerra. Liv. 7. 32. in (in. Sem- 
per ego plebem Romanam militia domique cotui. 
Adde Cic. 3. Oral. 33. 134.; et Sail. Cat. 5., 6. et 
9. — Militia* sine voc. domi occurrit .apud Cic. 
3. Legg. 3.6. Militias ab eo, qui imperabit, provo- 
cate ni-c esto, quodque is, qui bellum geret, impe- 
rassit, jus ratumque esto- 

II.) Translate. ^ 1. Militia surnitur pro bello 
et rnilitari exi.editione. Justin. 7. 3. 1. Ne obique 
deformis militia damnis haberetur. per le disdette 
delta guena. Sic Vellej. 2. 120. 1. Germani hostes 
Cinibricam Teulonieamque militiam Italia mina- 
banlur. Tibull. 1. 3. 82. Oplavit lentas et mihi mi- 
litias, h. e. longas el tardas expediliones. tnolte e 
lunghe campagre. Eodem sensu Juslin. 20. 1. 3. 
Prima illi militia adversus Gracos fuit. la prima 
spedizione. ^ 2. Interdum militia sunt ipsi rnili- 
tes, ut servitium ipsi servi. Liv. 4 2G. Lege sacrala, 
qua maxima apud eos vis cogenda militia eral, 
deleetu habilo, utrimque validi exercitus profecti 
in Algidurn convenero. h. e. qua maxima cogen- 
dorum mi I i turn vis erat. V. IJrackenborg. ad h. 
I. Ovid, Heroid. 8. 45. Tatilalides o nines ipsum- 
que regebat Achillem: Hie pars militia, dum erat 
ille ducum. Justin. 32. 2. 2. Concursu insula- 
rium, cum omni militia interficitur. Adde Val. 
Max. 1. 6. extern. 11. ^3. Ponilur et pro vir- 
tute rnilitari. Vellej. 2 5.1. Praclara in llisnau ; a 
militia D. Bruli fuit, qui ingenli vi liominum ur- 
biumque politus numero, Gallaci cognomen me- 
ruit. Flor. 4. 5. f'ulvia gladto cincta, virilis mi- 
litia uxor. f 4 . De gradibus et emoluments 
militia. Sutton.. Claud. 25. Equesires militias ila 
ordioavil, ut post coborlem alam, post alam tri- 
buuaium legioni* daret. h. e. rnililia ordines et 
gradus. Sic Sc&vola Dig. 32. 1. 102. in fin. Se- 
jo liberlo meo inilitiam do, lego: illam militiam, 
quam et testator habuil. Adde Ceh. ibid. 31. 1. 
22. ^f 5. Militia est inunus, seu officium aliquod 
in aula imperatorum. prudent, procem. Cathemer. 
19. Tandem militia gradu Everium pielas ptinci- 
pis extulil. As-uirnpluni propius siare jubcus or- 
dioe proximo, k. e. p-afectura pratorii. vel digni- 
tate patriciatus, vel alia hujusmodi. AiUk Cod- 3. 
2j 1. el V. MILES § 5. —A militiis occurrit 
in antiquis lapidibus apud Reines. cl. 14. n 14(5., 
apud Gruter. 310. 5., 345." 10.. 406. 9., 517. 12., 
58S. 7. el apud Marat. 820. 7.; qua formula in- 
ter officii domus Augusta fortasse est annume- 
randa, et ilium videtur signiflcare, qui ad irr.pe- 
ratorem ea referret, qua prasertim ad mililares 
expediliones pertinebant. Sed res est valde dubia. 
V. Otell. Inscript. 3560. et 3562., ubi ille ail: 



— 243 — 

Fueruntoe qui delectibus babendis praerant? Cui 
assenlit Borghesius in Inscriz, del Reno delb 
Steiner p. 7. At Henzenio Inscript. 7420. d. in 
not. vir a mih'tt't's est, quicumque sive prafectus 
sive tribunus militia perfunctus est: vir autero a 
mi. militiis cum Reniero pro eo habendus, qui 
primum pilum, prafecturam cohorlis, tribunatum, 
pfafecturam ala gessit, omnibus igitur militiis 
equestribus exornatus est. Idem Henzen in non- 
nullis a Mommseni sentenlia discrepat, Inscript. 
6849. et 7420. b. a in not. ^ 6. Metaphors 
sumpta a superior! paragr. I., militia est quodcum- 
que laboriosum inunus, provinria. — a) Genera- 
lim. Cic. Mur. 9. 19. Servius hie nobiscum banc 
urbanarn militiam respondendi, scribendi, cavendi, 
plenam sollicitudinis ac stomachi, secutus est. 
Ovid, 2. Fast. 9. Hac mea militia est: ferimus, 
qua possumus, arma. Plin. de hirundinum labo- 
re in nidis faciendis, 10. Hist- nal. 33. 49. (94). 
Eaque militia iilis com anno redit semper. — b) 
Speciatim locum habet in re amatotia. Plant. 
Pers. 2. 2. 49. At conhdentia ilia militia (subau- 
di Veneris') mililatur multo magis, quam pondere. 
Cf. eumd. True. 2. 1. 18. Numquam amatoris me- 
retrieem oportel causam noscere; quin, ubi nihil 
det, pro infrequente eum mittas militia domum. 
Proper/. 1. 6.30. Non ego sum laudi, non natus 
idoneus armis: Hanc (scil. amatoriam) me mili- 
tiam fata subire volunt. Id. 4. 1. 137. Militiam 
Veneris blandts patiere sub armis. Sic Horat. 
4. Od. 1. 16. Late signa feret militia (O Venus) 
tua- 

MlLlTl6LA, a, f. 1. deminut. a militia. Trans- 
late occurrit apud Sueton. Vit. Juvenal. In Pa- 
ridem, pantomimum poetamque Claudii Neronis, 
semestribu 6 mililiolis tumentem . h. e. gradibus 
et honoribus miiitaribus. 

MILlTO, as, Svi, atum, are, n. 1. (miles). Part. 
Militans et Militaturus I. — Militare est mili- 
tiam exercere, stipendia facere, merere, oxpaTeuw 
(It. »?iiii/are; Kr. cfre soldat, servir comme sol- 
dat, servir; Hisp. servir, como soldado; Germ. 
Soldat sein, Kriegsdienste thun; Angl, to serv 
as a soldier). 

I.) Proprie. — a) Neulrorum more. Ter. Heaut. 
1. 1.65. In Asiam ad regein mililaturn abiit. Cic 
i. Off. 11. 36. In cujus exercitu Catonis filius tiro 
mililabat. Sail. Jug. 68, Is eo tempore contuber- 
nio patits ibidem militabat. Liv. 23. 42. ad fin. 
Nostra juventus ornnis sub signis militat luis. Id 
10. 10. Militaturos tomen se dixerunt, si ulique 
Etrusci velint. Id. 5. 3. Quum ara militantibus 
conslituta sunt. Justin. 8.3. 2. Civilatcs, qua 
sub auspiciis ejus mililaveranl. Vellej.2. tit) 3. L. 
Asprenas sub Varo militans. Seneca Phcenis?. 621- 
Frater arma comilatus tua, tibi militat. Sueton. 
Cces. 6K. Militare adversus aliquem. Curt. 6. 5. 
apud aliquem. ef ibid, et 8. S. cum niiquo. Id. 7. 
10. Equites mille adduxcrunt mercede militaturos. 
Plin. i. Hist. nat. pr&fat. § 30. Qui (Cato) sub 
Africano, iromo vero et sub Hannibale didicisset 
militare- — b) Passive. Horat. £pod. 1 . 23. Li- 
benler hoc el omne miliiabitur Bellum in tua 
spem gratia. V. et infra sub II. 2. 6. 

II.) Translate. ^ 1- Militare dicunlur, qui in 
sarro Palatio funguntur munere aliquo. cl impe- 
ratori in re publica operam navant, ut in MILES 
et MILITIA 11. 5. dictum est. Augustin. H. Con- 
fess. 6. usurpat de Agentibus in rebus. Adde Cod. 
10. 69. 1. et 3. 25. 1. et 12. 19. 2. 3. 7. elc. % 2. 
Metaphora sumpta a superiori paragr. 1., militare 
dicunlur qui munera rnilitari muneri similia susti- 
nent: ad rem Cato apud Jul. Rufmian. ae fiqur. 
C>. p. 199. Ruhnk. Anlioehus epislolis bellum 
getit, calamo et atramenlo militat. — a) Gene- 
rat im. Horat. 1. P.p. 2. 66. \enatieus ex quo Tem- 
pore cervinam pellem latravii in aula, Militat in 
silvis catuius. Apul. 2. Doclr. Plat, ad fin. Mili- 
tare pro ulilitale cunclorum. Si.igulare est illud 
Theod. Priscian. I. i. P- 1- c. 13- extr. Febribus 
vero interposilis, consideratis temporibus servien- 
dum est. lntensius tamen elTusiotiuin solliiiludini 
militabo; in quibus sape eliam sanguinis super- 
venientis effusio periculum procuravit, — Militare 
pro conari, cum In finite Ter lull. Pall, i.ad fin. 
Aries machina est, qua muros frangere militat. 
— b) Speciatim in re amaloria. Horat. 3. Od. 



MILLE 

26. 1. Vixi puellis nuper idoneus, Et militavi non 
sine gloria. Ovid. Heroid. 7. 31. Durumque am- 
plectere fratrem Frater Amor: castris militet ille 
tuis. Id. 1. Amor. 9. 1. Militat omnis ainans, et 
habet sua castra Cupido. — Et cum Accusative 
Plant- Pers. 2. 2. 49. At confidents ilia militia 
mililatur multo magis, quain pondere. Apul. 9. 
Me'., de muliere et adolescent e. Prima stipendia 
Veneri militabant oudi militcs. 

MlLfTO, onis, rn. 3. miles. Apul. 9. Met. sub 
fin. Militones illi, nee uspiam ilium delitescere 
adjurantes. Sed plerique alii recttas leg. commi- 
litones. Vesp. judic. apud Jfernsdorf. Poet. Lat. 
min. T. 2. p. 232. Provocor, ul dicam, militonem 
tu tiro lentas. In militonem et in tiro vides hie 
perpcram prtmam syllabam corripi, quum longa 
utrobique semper sit. Hinc ffernsdorf. legendum 
putat Milonem tu Thraso tenias, 

MtLtL'M, li, n. 2. miglio, xsy-^jpo;, genus fru- 
gis, plerisque avium jucundissima, rotundi minu- 
tiquc grant, et frumenlorum omnium maxime du- 
rans: quippe quam ad centum usque annos serva- 
ri, tradil Plin. 18. Hist. nat. 30. 73. (307). ex 
J'ari on . 1. R. R. 57. 2. si ab humore custo- 
diatur. Dictum est a maxima nummorum surnma, 
qua est mille (quod mile et inilia eliam scribi- 
lur), ut ait Festus p. 157. 17. Mull.: sed ratio- 
ne habita etymi, videlur potius cum Gr. p-ikivr, 
conjungendum, ut ait Id. ibid. Ex eo Candida puis, 
el panis conficilur in Campania pracipue, ut Plin. 
ibid. 10. 24. (100). et Colum. 2. It R. 9. 19. 
decent. Virg. 1. G. 216. el milio venit annua cu- 
ra. Colum. loc. ct(. inter legomina numerare mal- 
let, simul cum panico: nam mullis regionibus ci- 
bariis eorum colonos sustineri. — Ue milio In- 
dico V. INDICUS in ONOM. 

MILLE vel mile el in plur. num. millia, mil- 
lium, millibus, nom. numerate, msiua legitur in 
Inscript. optima nota apud Oretl 3308. — Mile 
et mitia simplici I sapissime scriptum reperitur 
in veter. codtcib- et monum., teste Pier, ad Virg. 
4. G. 473. et Broukus. ad Proper!. 1. 5. 10., et 
confirmante Cellar, in Orthograph. ex Inscript. 
apud Gruter. 835. 8. x. milia nviuvh. el 868. 11 - 
xc.jHtLiA kvhorvm. Sed et millia habet sua prasi- 
dia in laptde Ancyrano, et in usu frequenti. Cete- 
rum, regula est, ail cl. Lachmannus ad Lucret. 1- 
313., posl longam vocalem e duabus I alteram sub- 
ttabi, si sequatur i liuera, nisi ea casualis sit; ut 
Messalla, Messalina; mille, milleni. milli, mi- 
lia, miliens ; villa, villaticus , villula, villis, vill- 
ous; slilla (nam in sliria i productum apparet), 
stillare, stillis, stilicidium. —In sexto e as u olirh 
d^xere milli, quasi mille, is derlinaretur: vel roe- 
tri causa. Lucilius apud Gell. i. 16. et Macrob. 1 , 
Saturn. 5. Hunt milli passum qui vicerit atquc 
duobus etc. Id. ibid. Tu milli nuttimum poles uuo 
quarere centum, h. e. potes mille nu inn lis aoqui- 
rere centum millia. Lbi nota Unum mille, un tni- 
gliajo. — Mille. et in plur. num. millia est nomen 
numerale centum decies conlincns: c voce Graca 
^c'^tot, qua idem signib.al; vel a (ripioi, quod ta- 
men diversam habet sigaificationem (It. mille : mi- 
la; Fr. mille; Hisp. mil; Germ, fausend; Angl. 
a thou sand). Et substanttvi, et adjectivi mor£ 
usurpaiur. Substantive in num. singular} est inde- 
clinable (nee pro eo ponitur, quod Grace xcXtoj 
dicitur, sed quod yikiaq: et sicuti una j^Xtaj, et 
dua -/tkidiei; ita unum mille, cl duo millia, cer- 
la aique directa ratione dicitur: qua sunt verba 
Gell. I. 16. et Macrob. 1. Saturn. 5-: sed. P. sub I. 
2.°); in plurali declinatur millia, mil Hum, milii- 
bus: semper autem Gcnitivum regit. — Negat Gro- 
nov. 1.1. de pecun. vet. c. 10. mille unquam sub- 
slantivum esse, aut Gcnitivum per se rcgere: muUis- 
que ca de re dispulal. Semper itaque esse adjecti- 
vum, el plurale,et indeclinabile: sed neutrum du- 
plex habere, hcec mille, et hcec millia: priori nos 
uii, quum hie numerus non exceditur: posteriori, 
quum plura sunt millia. Calull. 5. 7. Da mi basis 
mille, deinde centum: Dein mille allera, dein se- 
cuiula centum: Dein quum millia mulla fecerinms, 
etc. Quum »ero dit-imus milk hominum, mi'lf 
nurnmum, ellipsin esse, el intelligi nominativum 
multitude, numerus, manus, aut quid simile: cl 
quum ait Liv. 23. 44. sub fin. Mille fere passuuru in- 
ter urbem eranl castraque: subaudiri posse mille 



MILLEFOLIA 

ere passuum campi erant. Et in illo Platiti Mil. 
glor. 4. 2. 87. Mille annorum perpetuo vivunl: sub- 
audiendum tempus. Et in illo Lucil. apud Gell. 1. 
16. Ad portam mille a porta est sex inde Saler- 
nam: suppleDdum passuum spatium, vei intervat- 
lum. Porro imegre locutum esse Virgil, quum ait 
10. .JJn. 167. Sub quo mille manus juvenum. et 
Plant. Mil. glor. 4. 2. 72. Plus mihi auri mille est 
modiorum Pbilippei. et Vol. Max. 8. 15. n. 1. ex- 
Urn. Senalus, qui mille hominum numero consta- 
bat. Similiter quum legimus, sex millia hominum, 
intelligi sine dubio corpora: quum decern millia ta- 
lentum, intelligi pondo: quum mille nummum, in- 
telligi auri ponder e vel auro: quum Iria millia ju- 
gerum, intelligi spatia, etc. Haec siaoe absurda non 
sunt, sed alicubi duriuscula. 

I.) Proprie occurrit — \.°) Tamquam no men 
substantivnm numerale neutrius generis cum Geni- 
tive — a) In singular'! num. Calo apud Gell. 1. 
16. Inde est ferme mille passuum. Phut. Mil. glor. 
4. 2. 87. Mille annorum perpetuo vivunl. Ter. 
Heaut. 3. 3. 39. Fuit quaadam anus Corinthia hie. 
huic drachmarum argenli heec mille dederat mii- 
tuum. Claud. Quadrigarius apud Gell- loc. cit. Ibi 
occidilur mille bominum. Varro apud Gell ibid. 
et Macrob. I. Saturn. 5. Plus mille et centum 
arjnorum est. Cic. 6- Phil. 5. 15. Quis L. An- 
tonio mille nummum ferret eipensum? Id. liabir. 
Post. 11 . 31. Mille talentum accessionem esse 
lactam. Id. 4. All. 16. t4. In Campo Martio s«- 
pta tributi? comitiis marmorea sumus et lecta fa- 
cturi, eaque cingemus excelsa porticu, ut mille pas- 
suum conficiatur. — b) In pturali num. Cic. Rabir. 
Post. 8. 21. Decern millia talentum Gabinio es- 
se promise. Id. Dorn. 22. 56. Ilia tot viroruin 
fortissimorum millia. Id- Cluent. 32. 87. Ad Staje- 
num scitenta et quadraginla millia nummum esse 
delata (dt'co). Si, ul tu dicis, gratia coocilianda 
causa, quadraginta istorum accessio minium quid 
talet? Cf. eumd. 4. Verr. 22. 53. Huic hererti- 
tas US quingentorum minium venerat a muliere 
quadam. Liv. 10. 1. Albain in iEquos sei millia 
colonorum scripta. Id. 10. 20. Cassa ad sex mil- 
lia bominum: duo millia et quingenli capli. Sic 
Justin. U. 9. 10. Casa sunt pedilum unum et 
sexaginta millia, equitum decern millia. — 2.°) 
Mille tamquam nom. subsianliTum numerale in 
singular! nomero cum Genitive interdum baud ali- 
ter ac plurale et accipitur et construitur, specta- 
tur enim iilud quod intelligitur; non quibus verbis 
dicalur: quapropter nibili facienda, qua Gelliut 
et Macrobius locis citt. sub init. animadverterunt. 
Plaut. True. 2. 4. 23. Trapezita mille drachma- 
rum -, quas de rations debuisli, reddita. Cic. 
Mil. 20. 53. Quo in fundo, propter insanas illas 
substructiones, facile mille hominum versabantur 
valentium. Forcellinus et Orellius legunl versa- 
batur : at Pompejus gramtnaltcus p. 203. Linde- 
tnann et p. 186. Keil. exhibet versabantur. Rur- 
sus Cic. apud Non. p. 501. 27. Merc. Ut, quem- 
admodum scribit ille, cotidiano in forum mille 
hominum cum palliis conchylto linclis descende- 
rent. Ubi Nonius: Genilivus pro Nominative 
Cces- 3. B. C. 84. Ut equitum mille aperttoribus 
eliam locis septem niillium Pompejanorum impe- 
tum, quum adesset usus, sustiuere auderent. Sic 
recenliores libri; veleres leg. equites mille. Adde 
Liv. 23. 44. sub fin. ul latum sub init. — 3.°) 
Mille et millia cum Genitivo substanlivorum mo- 
re usurpanlur, ita tamen ut nullo adjectivo aut 
verbo definiantur. Plaut. Tr in. 5. 2. 33. ly. Spon- 
den 1 ergo tuam gnalam uxorem mihi? ch. Spon- 
deo, et mille auri Pbilippum dotis. Varro 2. R. 
R. 3. 10. Is enim, quum in suburbano mille ju- 
gerum baberei, - coegit mille eaprarum. Nepos 
Miltiad. 5. Ea civitas mille misit mililum. Cic. 
14, Phil. 5. 12. Si quis llispanorum, aut Thra- 
cum mille, aut duo millia occidisset. uno, o due 
mila. Id. i. Nat. D. 34. 96. Cur igitur non sex- 
centa millia esse mundorum? Liv. 44. 14. Binum 
millium sens singulis missum munus. Id. 31. 34. 
Ipse cum vigimi millibus peditum, quatuor equi- 
tum, ducibus trans Tug is, ad bosiem profectus. — 
4.°) Numerus millia adjective hominibus aut re- 
bus numeralis per apposilionem jungitur et qui- 
dem absolute, b. e. nulla prorsus ralione babita 
generis. Cces. 2. B. C. 18. Quibus rebus perler- 



— 244 — 

ritos elves Romanos ejus provincia sibi ad rem 
publicam administrandam HS. clxxx. et argenti 
pondo xx. millia, tritici modios cxx. millia pol- 
liceri coegit. Liv. 27. 16. Millia triginta servi- 
liurn cap i turn dicunlur capli. Cf. eumd. 37. 40. 
Decern et sex millia peditum more Macedooura 
armati fuere. Id. 44. 42. Ad sex millia, qui Pyd- 
nam ex acie perrugeranl, vivi in potestalem vene- 
runt. Similiter Id. 34. 52. Auri pondo fuit tria 
millia septingenta quatuordecim -: et Philippei 
nummi aurei quatuordecim millia, quingenli qua- 
tuordecim. Adde eumd. 39. 5. et Colum. 5. R. R. 
1. 10. Pars sexta pedes quatuor millia et octin- 
gentos (efficit) -: pars quarta pedes septem mil- 
lia et ducentos. — 5.°) Item mille quum adje- 
ctive adhibetur, semper est indeelinabile et plura- 
Iis tanturn numeri. Plancus apud Cic. 10. Fam. 
9. Equites mille via breviore prsmissi. Cf. Cic. 3. 
Herenn. 23. 38. Mille verborum imagines compa- 
rare. Liv. 3-H. 25. Mille ad earn rem ex omni nu- 
mero audacia expert* delegerunt equites. Cces. 1. 
B. G. 22. Mille et quingentis passibus ahesse. Mo- 
ral. Epod. 9. 17. bis mille equos. Id. 2. Sat. 3. 
61. Catienis mille ducentis clamantibus. — 6.°) 
Interdum nomen, quod cum mille vel millia jun- 
gendutn esset, omittitur. — a) Sic mille passuum 
spatium milliarii signifies!, tin miglio, un miglia- 
jo, ul apud Liv. 1. 14. Romulus exercitum edu- 
cit : castra a Fidenis mille passuum locat. et apud 
Cic. Sexl. 12. 29. Edixit, ut ab urbe abesset 
millia passuum ducenta. — Sed vox passuum 
omittitur, quia ex lotius oralionis contextu facile 
subauditur. Cic. 3. Alt. 4. L't mihi ultra quadrin- 
genta millia Hceret esse. Sail. Jug. 1H. Circiter 
duum millium intervallo. Liv. 9. 44. Ilostes se- 
cutos, duo millia inde, locis munilis et ipsos con- 
sedisse. Paulin. Nolan. 28. 659. Urbs (Abella) 
operae ha?c nostra bine sex millibus absita >"ol*. 
el 695. per millia multa viarum. — fe> Similiter, 
ubi de frumenti inensura sermo est, millia modio- 
rum usurpantur, ut apud Cic. 5. I'err. 49. 116. 
Deductis tritici modium ccxvi. millibus, quanti 
decuma? venierunt, reliqua sunt trilici cccxxiv. 
millia. — Interdum vox modiorum omittitur. No- 
rat. 1. Sat. 1. 45. Millia frumenti tua triverit 
area centum. 

II.) Translate pro numero indefmito, sed magno 
ponitur. Liv. 3. 14. Ut mille pro uno Csesones 
exstitisse, plebes quereretur. Id. 35. 42. Eisulem 
ilium iffannibalem) et Pcenom esse, cui mille in 
dies nova consilia vel forluna sua, vel ingemnm 
possit facere. firg. 4. £n. 701. de Iride. Mille 
trahens varios adverso sole colores. Cf. eumd. 5. 
ibid. 75. Ille e concilio mullis cum millibus ibal 
Ad tumulum. Borat. 3. Od. 7. 12. Teulal mille 
vaTer modis. Ovid. Heroid. 17. 104. Quum mea 
rirginilas mille petita procis. Si te vidissem, pri- 
mus de mille fuisses. Id. 1. Amor. 3. 15. Non 
mihi mille placent. 

MILLEf6i.U, ae, f. t V. vor. seq. sub 1. 

MILLEFOLIUM, li, n. 2. mille foglie. ^ 1. 
Herba est cubitali scapo, ramosa, minulioribus, 
quam fceniculi, foliis ab imo vestita. Ulilissima bs- 
belur sanandis vulneribus: unde et herba milita- 
ris appellatur. Ptin. 25. Hist. nat. 5. 19. (42). et 
24. ibid. 18. 101. (168>. Vulgali libri habent mil- 
lefolium vocant ; at Sillig. ex plurimis iisque prte- 
stantibus Codd. millefolium correiit. ^ 2. Mil- 
lefolium apud Plin. 24. Hist. nat. 16. 95. (152). 
est etiam caulis tener, similis fGeniculo, plurimis 
foliis: unde et nomen accepil. Nascilur in palu- 
slribus, magniGci usus ad vulnera: Gra?ce uuoii- 
ipu>.\ov, mjriophyllon. Etruria hoc nomine appel- 
lat herbam in oralis tenuern. a lateribus capilla- 
menli modo foliosam, cximii usus ad vulnera. 
H*c Plin. Hinc Seren. Sammon. 36. 700. Herba 
chelidoniae ferlur cum melle mederi, Herbaque 
cum sevo foliis de mille vocala. el 44. 810. Her- 
baque. qua foliis nomen de mille recepit. 

MILLEKORM1S, V. MILLIFORMIS. 

MlLLfiNARlUS, a, urn, a.lject. (rnillel di mille, 
in ille continens. Augustin. 20. Civ. D. 7. Mille- 
narius numerus denarii numeri quadratum soiidum 
reddit. Cassiod. 6. Hisl. Eccl. 35. Millenarius dux 
lanceariorom. k. e. tribunus, qui mille pedilibus 
praeerat. V. CHILIARCHES. 

MILLfiNI vel mileoi, », a, adject, (mille) mil- 



MILLIARIUM 

It, X'^' ') Boraen numerale distributivum, quo et 
extra distributionern poets utuntur. Plaut. Bacch. 
4. 9. 4. Atridae Prlaml patriam millenum numero 
navium decunio anno post subegerunt. A. If". Be- 
cker, legendum conjecit: et mille numero navium 
etc. probante Ritschelio. — '.'A. Quicherat. buc 
retulit illud Cassiod., ubi millenus in sing. num. 
legitur, 2. Variar. 37. Cognoscat Spoletinis civi- 
l>us-aliam mitlenam esse deputandam. Sed hie 
millesimal!] corrigendum puto. 

M1LLKPEDA, ae, f. 1. (mille et pes) animal e 
vermibus tense, ab al its centipeda, et mullipeda 
dictum, pilosum, mullis pedibus arcuatim repens, 
tacluque contrabens se: oniscon (ovtaxov) Graect 
vocant, alii tylon (xu'Xovt') Illam autem, qua non 
arcuatur, sepa (OTJffa, a otJ^, OTjjrd?, quod a a^no> 
putrefacio) Graci vocant, alii scolopendram, mino- 
rem perniciosamque. Hac ex Plin. 29 Hist. nat. 
6. 39. (136). Id. 20. ibid. 2.6. (12). Folia pepo- 
num sananl inorsus millepeda: sepa Graci vocant, 
oblongam, pilosis pedibus, pecori pracipue noci- 
vam: morsutu tumor insequitur, et putrescit locus. 
Hoc. in loco Sillig. legit mullipeda et ad calcem 
affert var. tectionem millepeda. Hieronym. 2. in 
Jovinian. 7. Coge Syrum, Aft urn, Arabem, ut ver- 
mes Ponticos (.cossos) gluliat , ita eos despiciet, 
ut muscas, millepedas- et lacerlos. Sic Marcell. 
Einpir. 32. Bestiola multipeda. qua in locis hu- 
midis et sordidis nascuntur, quaque contacta pi- 
lulatn de se faciunt. 

MiLLESIMA, a, f. I. et 

MILLESJMUM. V. voc. seq. in fin. 

MJLLESlMUS vel inilesimus, a, um, adject. 
(mille) nomen numerate a mille. ^"Xiootoc (It. 
millesimo; Fr. mitlieme; Hisp. milesimo; Germ. 
der, die, das tausendste; Angl. the thousandth, 
millesimal). 

I.) Proprie Cic. Fat. 7.tl3. Quamquam id mil- 
lesimo ante anno Apoilinis oraculo editum esset. Cf. 
Inscript. apud. Orell. 9M9. traesektiae siatris 

DKVM P. iEFTlMlY'S FELIX 08 C0RONAM MILLBS1MI 

vbbis anm- fiac Inscript. pertinei ad ann. post 
Ch. n. 247. V. MILLIARIUS ad fin. voc is adjecti- 

va, ibique adnotata ad milliarium sceculum. Ce- 
terum Pers. 3. 27. an deceat pulmonem rumpere 
venlis, Stemmate quod Tosco ramum miilesitne du- 
cis? h. e. tu millesimus, nempe occccxcvini, ante 
te majores babens. Ovid. Heroid. 13. 97. Inter 
mille rates tua sit tnillesitna puppis. (Eodem modo 
loculus est Seneca A gam. 455.). Seneca 3. Ira 
33. Usura millesima. h. e. qua pro mille nummis 
unus quot mensibus penditur: qua pensio mille 
mensibus sortem aquat, et minimus fenoris modus 
est. V. MILLESIMA in fln. hujus voc. 

II.) Translate millesimus ponitur pro roinimo. 
Cic. 2. Alt. 4. Ex libro Serapionis millcsiroam 
partem vix ioteiligo. Cf. Gell. 14. 1. ad ftn. Pra 
ceteris, qua inentiuntur, pars ea non est millesi- 
ma. — Hinc 

Millesima, ce, f. 1. absolute, substanlivorum 
more, est usura, vel pars millesima. Pelron. fragm. 
Tragur. 67. Burmann. Ilabeo decern pondo ar- 
millam, ex mtllesimis Merrurii factam. h. e. ex 
usuris millesimis, vel ex millesima cujuscumque 
lucri parte, Mercurio vota. 

Millesimum, adverbii more, per la millesima 
volta, legitur apud Cic 12. Alt. 5. Quintus paler 
quartum vel poiius millesimum nihil sapil, qui 
laietur Luperco Alio et Stalio, ut cernai duplici 
dedecore cumulatam domum. 

M1LI.I.A.RE, is, n. 3. idem ac milliarium: a 
mille. Cic. 6. Att. 1. init. Accept tuas litteras ad 
quinlum milliare Laodicea, quas legi libcnlissime. 
I la in aliquibus MSS. legit f'iclorius: crilici re- 
liqui a. d. quintum Terminalia. 

MILLIaRE>'SIS vel miliarensis, e, adject, mil- 
Harius, ut Milliarensis purlieus, apud f'opisc. Au- 
rtlian- 49., sic dicta vel a mille columnis, quas 
baberet, vel quod mille passus, vel pedes longa 
esset. Sic enim varie ciponunl interpretcs, qui 
eodem modo arcipiunt et milliarias porticus, qua 
ieguntur in Sueton. Ner. 31. Inscript. apud iSfa- 
rin. Frat. Arv- p. 630. militavit k cohojitk mi- 
liarbns. h. e. milliaria. 

MILLIARII, orum, m. plur. 2. et 

MILLIARIUM vel mlliarium. li, n. 2. f - voc. 
seq. in fin. 



MILLIES 

MILLlARlUS vel miliarius, a, um, adject, (mil- 
le) mille conlinens, millenarius, yikiooxc q (It. di 
mille; Fr- qui renferme le nombre mille, qui est 
de mille; Hisp. lo que contiene el mil; Germ, zum 
Tausend gehorig, ein Tausend in sich enthal- 
tend; Angl. of a thousand, consisting of a thou- 
sand, millenary). Farro 9. L. L. 87. Mull. Ita 
tribus gradibus sex decuria Sunt, tres miliaria, 
et tres minores. Id. 2. R. R. 10. It. Greges 
ovium milliarios facere. et 3. ibid. 1. G. Milliarius 
clivus. h. e- mille passuum. Seneca Ep. 110. a 
tned. Apri milliarii. h. e. mille librarum pond ere. 
Plin. 17. Hist. nat. 12. 19. (93). In Africa (fi- 
des penes auctores erit) milliarias voeari multas 
oleas narrant, a pondere olei, quod ferant annuo 
proventu. Plin. alter!. Ep.Zt. Praerat ala mil- 
liaria. h. e. mille militum. Adde Inscript. apud 
Gruler. 482. 4. Sic Milliaria cohors, f'eget. 2. 
Mil-it- 6.j quam Id. ibid, habuisse dicit pedites 
mille centum quinque, equites loricatos cenlum 
triginta duos. Sic Inscript. apud OrelL 1833. spki 

AVGVSTAB C. SACCONIVS VARRO TBIB. COH. I. mi- 
liariab d'blmatarvm v. s. Sueton. Ner. 31. Mil- 
liaria poriicus. h. e. mille pedum. F . MILLIA- 
RENSIS- (line Lamprid. Alex. Sev. 26. Basilicam 

Alexandrinam instituerat in latum pedum centum, 
in longum pedum mille, ita ut tola columnis pen- 
deret. — Miliarius agitator bis die it or in In- 
script. apud Gruler. 337. I., qui mille victorias 
in circo consecutus fuerat. Hinc in alia apud Mu- 
ral. 623. 3. MILLE PALMAS C0MPLEV1 IN FACTIONS 

prasina e<?vis his. Terlull. Anim. 31. Milliarium 
avum. h. e. mille annorum spatium. — Millia- 
rium et sa-pius Miliarium scsculum praeferunt 
nummi Philippi Aug. apud Eckhel. If. N. F. T. 
7. p. 324.; cusi enim sunt ob ludos saecu lares ma- 
xima pompa Romae celebratos anno a Cbr. n. 
cciLvir., qui millesimus ab Urbe coodita fuit. F. 
M1LLESIMUS. sub I. — Hinc 

Milliarium ve! miliarium, ft, n. 2. absolute, 
substantivoruro more *J 1. Est numerus mille 
continens, migliajo. Varro 9. L. L. 82. Mull. Nu- 
meri, qui aes non significant, usque a quatuor ad 
centum, triplices habent formas, quod dicuntur hi 
quatuor, ha quatuor, hac quatuor; quuro perven- 
turo est ad miliarium assumit singulare neutrum, 
quod dicitur hoc mille denarium, a quo muliilu- 
dinig fit milia denaria. Mitllerus ita legendum 
conjecit. Id. ibid. 85. In ipsis vocalibus, ubi ad* 
ditur certus numerus in miliariis, aliler atque in 
reliquis dicitur; nam sic loquuntur: hoc mille 
denarium, non hoc mille denarii. Spengel. ita 
legendum conjecit, probante Orellio: codices ha- 
bent militaris, Dubias hasce lectiones quodarumo- 
do confirmat Augustin. 20 Civ. D. 7. Milliarium 
annorum. h. e. mille annorum spatium. % 2. Item 
milliarium est columella, seu lapis erectus in viis, 
prasertiro militaribus, inscriptas habens notas, qui- 
bus millia quaque passuum significantur, ut et in 
LAPIS II. dictum est. Ilos lapides milliarios o- 
mniuni primum in viis posuisse C. Gracchum, Plu- 
tarch, in Gracch. c. 7. narrat: F. De Lama G., 
Mus. Parm.p.ii. Cic. Brut. 14. 54. Quum ple- 
bei prope ripam Anienls ad lertium milliarium 
consedisset. Id. 8. Alt. 5. Postea audivi, a terlio 
miiliario multa mala eum dixisse capiti suo. Sue- 
ton. Ner. 48. OfTerente Phaonle suburbanum suum 
circa quartura milliarium. Frontin. Aquced. 6. 
Concipilur Anio vetus supra Tibur, vigesimo mii- 
liario extra portam. et ibid. 5. Concipi\ur Appia 
via Pranestina inter milliarium seplimum et o- 
clavum. et ibid. 72. Ad septimum ab Urbe mil- 
liarium. et ibid. 21. Citra quartum milliarium. et 
ibid. Intra secundum milliarium. Inscript. apud 
Maff. Mus. Per. 241. 1. imp. cabs. l. sept, sb- 

VERYS AVC. BT IMP. CAES. M. AVR. AKTONINVS AVG. 
MILIARIA VBTVSTAT8 CONLAPSA RKSTITVI 1VSSBRVNT. 

-- Milliarium vel Milliarium aureum appellate 
fuit columna ab Augusto in capite Rom. Fori pro- 
pe ledem Saturni statute, in qua omnes visa ab ur- 
be Roma in Italia pruvineias ferentes descripta 
fuerunt: harum vero dislantia non ab ipso mii- 
liario, sed ab anliquis Roma portis iocipiebanl, ut 
pluribus probat Marin. Prat. Arv. p. 8., et af- 
flrmat his verbis Macer Dig. 50. 16. 154. Mille 
passus non a miiliario TJrbis, sed a conlineotibus 
adiflciis rmmeraodi lunt. Aureum autera dictum 



— 245 — 

est, quia columna- ilia auro Hta, vel quia aureis 
lilteris insculpta erat, V. Plin. 3. Hist. nat. 5. 9. 
(66).; Sueton. Oth. 6.; et Tac. 1. Hist. '27.; 
item F. Morisani Inscriz. Reg. p. 216. et Bul- 
let lino archeol. ann. 1835. p. 78. — Videlur et 
ipsum spatium milliarium dici posse, un miglio. 
Sueton. Ner. 31. Fossam inchoahat tongitudtots 
per cenlum sexaginta milliaria. ^ 3. Item mil- 
liarium (sapius miliarium, %zpuavzi)p) vas fuit 
allum et angustum (ut colligilur ex Pallad. 5. R. 
fit. 8. in fin.) calefaciendse aqua io balneo posi- 
tum, quod Fitruv. 5. 10. ahenum caldarium, 
caldaja, vocal: ita vero est appellaium, quia mi- 
liario viarum simile est. Pallad. 1. R. R. 40. Mi- 
liarium vero plumbeum, cui area patioa subest, 
inter soliorum spatia forinsecus statuamus, forna- 
ce subjecta: ad quod fistula frigidaria dirigatur, 
et ab hoc ad solium similis magnitudinis fistula 
procedat, qua tanlum calida ducat interius, quan- 
tum fistula illi frigid! liquoris intulerit. Ceterum 
Pallad. loco cit. 5- R. R. 8 in fin, et rem el no- 
men hausit a Colum. 9. R. R. 14. 9. «| 4. Ex il- 
lius simititudine ita dictum etiam fuit parvuni vas 
aneum , vel argenteum , Grace iitvoksfiris , ad 
aqusm in privatorum usus calefaciendam, cujus 
flguram babes in Mus. Bcrbon. T. 3. tab. 6*3., 
quodque metnorat Seneca 3. Qumst. nat. 24. Fa- 
cere solcmus dracones, et miliaria, et complures 
formas, in quibus are lenui fistulas struimus, per 
declive ct'rcunidatas, ut sape eumdem ignem am- 
biens aqua per tanturn fluat spatii, quantum ef- 
ficiendo calori sal est: frigida itaque intrat, ef- 
fluit calida. Id. 4. ibid. 9. minora miliaria nomi- 
nal; unda patet, varia magnitudinis fuisse. Ulp. 
Dig. 34. 2. !9. § 12. etiam argenteum miliarium 
annumerat inter argentum escarium. ^ 5. Milia- 
rium in trapeto est ejusdem pars media instar 
cylindri, qua miliariam columnam reprasentat, 
circa qugm vertuntur orbes seu mola olearia, et 
in cujus medio erigitur ferrea columella, Itali di- 
cunt perno di ferro, qua cupam (Tasse) pertu- 
sam, et molas circumagentem dirigit. Cato R. R. 
20. et 22. 

Milliarii, 5rum, m. plur. 2. absolute, substan- 
tivorum nxire, dicti sunt a Hieronymo et Augu- 
slino haretici, qui inter alia docebaut, mille an- 
nos post resurreciionem in terrene regno Christi, 
secundum carnales venlris et libidinis voluptates, 
futuros, ut ait Augustin. Hceres. n. 8. Adde eittnd. 
20. Civ. D. 7.; et Hieronym. prcef. I. 18- in Esnj. 
66. 33. a med. ~ Graco vocabulo Chiliastos, 
TLiktaozai sunt appellati. Augustin. loc. cit. 

MILLIES vel mtlies vel milliens, adverb. Quam- 
vis Caper p. 2241. Putsch, pracipiat sine n scrl- 
benda millies, centies, decies; tamen bis apud 
Cic. 3. de republ. 10. scriptum fuisse milliens in 
Cod. palimpsesto afflrmat ibid. A. Maius. V. 
TOTIES init. — Millies est idem ar mille vicibus, 
yiktaxts (It. mille volte; Fr. mille fois; Hisp. 
muchas veces ; Germ tausendmal; Angl. a thou- 
sand times). 

I.) Proprie. Cic- 3, de republ. 10. Cur autem, 
si pecunia modus statuendus fuit feminis, P. Cras- 
si filia posset habere, si unica patri esset, arls 
milliens, salva lege; mea trieies non posset? Fi- 
truv. 1. 6. Semel et trieies millies mille. trenta 
un milione. et tnox. Ter millies mille. ire milio- 
m. Plin. 2. Hist. nat. 23. 21. (85). Posidonius 
(prodidit esse) a turbido ad lunam vicies centum 
millia stadiorum, inde ad solem quinquies millies. 
Fat. Max. 3. 7. n, 1. Bis millies. 

II.) Translate ponitur pro sapissime. Ter- Eun. 
3.1. 32. Plus millies audivi. Adde eumd. Phorm. 
3. 2. 2. Sic Cic. Rabir. perdueU.5. 15. Morere- 
tur prius acerbissima niorte millies Gracchus, quam 
etc. Adde eumd. 1. Off. 31. 113.; et Sext. 58. 123. 
Liv. 5. 4. Agros nostros millies depopulati sunt. 
Catull. 35. 8. Quamvis Candida millies puella Eun- 
tem revocet. 

MILLlFORMIS, e, adject, (mille el forma") mul- 
tiforme, mille formarum, multiformis. Prudent. 9. 
Calhemer. 55. Pulsa peslis lubricorum iiiilliformli 
damonum. Al. rectius leg. milieformis. 

MILLIMODUS, a, um, adject, (mille et modus) 
idem ac mullimodus. Fenant. 3. Fit. S. Martin. 
303. Hie ubi millimodas anlmalil adegerat lr«. 

MILLlO, tiait. F. MILIO, 



MILUUS 

MILLUS, i, m. 2. collare da cane, collare ca- 
num veualicorura, factum ex coiio, confixumque 
clevis ferreis eminentibus, adversus Smpetum lupo- 
rum. Scipio i£tnilianus ad populum: Vobis, inquit, 
reique publica prasidio erit is, quasi millus cani- 
Hac Paul. Diac. p. 151.4. Mull. — Milium, i, 
n. 2. quidam leg. in illo Farron. 2 R. R. 9. 15. Ne 
vulnerentur a bestiis, imponuntur his collaria, qua 
vooantur milium, idest cingulum, circa coll urn ex 
corio 6rmo, cum clavulis capitatis, qua intra ca- 
pita insuitur pel lis mollis, ne noceat collo durilia 
ferri. Schneiderus loc. cit. et Odder lein. Syno- 
nym. T. 6. p. 207. milium iegeudum putant: ple- 
rique al. leg. mcelium, seu melium. F. MELES. 

MILTlTES, a ; m. 1. sufiaudt lapis, utktitr,^ 
"Xt'&oc, genus lapidis hamatita, colore rubrica, vel 
minii. nam ui\roq minium est. Plin. 36. Hist. 
nat. 20. 38. (147). 

MILTOS, i, f. 2. lm"Xto;, Graca appellatio co- 
lons ejus, qui Latine rubrica dicitur. Ptin. 33. 
Hist. nat. 7. 38. (115). Trojanis temporibus rubri- 
ca in honore erat. Milton vocant Graei.' minium 
quidam. cinnabari. Ita euim Harduin. distinguit. 
F. CINNABAR1S. At Sillig. Milton vocant Gra- 
ei miniurnque cinnabarim. quam lectionem Salma- 
sius conjecit el Cod. Bamberg. conflrnuvU; V. ibi 
a Sillig. adnotata. Ceterum Terenlian. de litt. 
p. 2388. Putsch., v. 224. Lachmann. Has (title- 
ras) versibus apte quoniam loqui oegatnr, Instar 
tituli fulgidula notabo milto. et Fenant. 8. carm. 
7. 41. Disputans mullum, variante milto. — Alii 
minium interpretantur apud Fitruv. 9. 3. Signans 
cera ex milto, qua esset expertus. h. e- miniata 
cerula, ut ait Cic. 15. Alt. 14. exlr. At Schnei- 
derus (9. prasfat. § 15.) praeunte Salmasio, cor- 
rexit: Signans cera molli etc. F. Schneider, ad 
loc. cit 

MlLt'A vel milva, a, f. 1. a milvus, conviciurtt 
est in feminam nimis avidam et rapacem. Petron. 
fragm. Tragur. 75. Burmann. Suadeo, bonura tuuoi 
concoquas, milva. 

MllfjAGO vel milvago, glnis, f. 3. genus piacis, 
qui et milvus: pesce rondine, ut quidam putant. 
Plin. 32. Hist. nat. 2. 6. (15). Milvago quoties cer- 
nalur extra aquam volitans, tempestates mutari. F. 
MILUUS sub II. 3. Apud Isid. 12. Orig. 6. 36. 
milago legitur, quod in milvago mutandum vide- 
retur: at Siltig, unius Cod. Bamberg, auctoritate 
fretus apud Plin. he. cit. pro milvago leg. lol- 
ligo: F. qua idem ibid, adnotavit. 

MIlOINA vel railvina, a, f. 1. F. voc. seq. 
in fin. 

MlLClNUS vel milvinus, a, um, adject, (miluus, 
milvus) ad miluum pertinens. 

I.) Proprie. Ptin. 37. Hist. nat. 10. 60. (167). 
Hieracitii allernat tota milulnis nigrisque veluti 
plumis. Marcell- Empir. c. 36. p. 139. retro Aid. 
Urtira trita cum sanguine miluino, aut paliim- 
bor unt- 
il.) Translate, *J I. Miluinut pes apud Colum. 
12. R. R. 7. 1 . nomen est herba milui pedem 
referentis. Fortasse est catananee, quam Plin. 27. 
Hist. nat. 8. 35. (57). tradit, arescentem contra- 
here se ad speciem unguium milui exanimali. *J 2. 
Mituince tibice dicuntur, qua sunt acutissimi soni. 
Paul. Diac. p. 123. 4. MulL: el Solin. 5. a med. 
•J 3. Refertur ad rapacitatpm. Plant. Pseud. 3. 2. 
62. An invenire postulas quemquam coquum, nisi 
miluinis, aut aquilinis ungtilisT Cic. 1. ad Q. fr. 
2. 2. Licinium plagiarium emu suo pullo miluino 
tribute exigere. A put. 6. Mel. circa fin. Nee la- 
men astulula anus miluinos oculos elTugere potui, 
h. e. acres, cujusmodi sunt oculi omnium avium 
rapacium. Petron. fragm. Tragur. 42. Burmann. 
sub fm. Mulier, qua mulier! miluinum genus.— 
Hinc 

Miluina, cs, f. 1. absolute, substantivorum mo- 
re, subaudi fa met, est vehement orexis et rabida. 
Plaut. Men. 1. 3. 29. Madida qua mihl appo- 
site in niensam (al. mensa), mlluinam suggerent. 

MlLUUS vel milvus (vel milvius), i, m. 2. Mil- 
vius, quamquam a Leiicographis alTeralur, omni 
temen caret MSS. Conicum auctoritate (F. infra 
sub I. in On.): re vera scribendum miluus, pro quo 
Poetw milvus dixerunt, ut lenvia pro tenuia. — 
Est etiam generis feminini^ nam subinlelligitur vox 
avis. Auct. epigr. io Anthol. lat. T. I. p. 690, 



*!! P! nb 3 :(tnisn6nf--) snppunajad sossiuipB goa 
■tun rj -fl6 "fin/ / 'tiOtsng- aiemSty duii/ ~ iiSa 
Minns umwjuj -g sanna snijaqe~j -q sipni -fit; *»a>,7 
•p/ 'fuepanqe eujeos bjohjj 'iimnoA laaumiiuBB 
Buinj as guaitJtJOJcI jow onb in 'ouiim o|oainn-j 
u; uinnb ia •/_<; 703 'tiopnj- vjhiiuj ijbiu<»ujiijo[) 
X\ '9 7?Vc/ 'I I ' J }0 '1!P^P 3i30i( cuaus siiuiui 
'loqu anbponfj -jji<j 'ptgt ja -sounm eidjni saiaei 
-tun pa spj is ajaqnag gic 71191 p {.saiUBaof eu 
-afjsqo soiujiii massisdiias is 'pmft £fiS '1 S } J J, Z- 
m pwQ "jnijijoi uin*|nR 'iiierfajauoa 0||wpts apupp 
'gnqtucm 3 s-mbi|e iittnj 'jniniaAUi uou c[nsriei:i 
tunnli onb ut :*'jnqpj unu 'snipa ujbCiss oSiJ.3 !U»tj\ 
C9 "IF 73^9 >:, . , .9 "snijia snua.> Dau 'aqnqrj op nips 
-una is.> Pijnti ouiim tij : inpununa Hin#au sntna 
-j|B o;in|ns ia otx.iuuoa snqmh 'snpt nas saund 
ajpaa luns acq u; stub 'eipaxuna e l-iail'd Jin 
-ciiiui sajoiu uinjoijo smutiii t?nh 'rpnqpj is nmaod 
uinsdi meip ins sniini\ i ^ -aieisiM-jx en 

•313 KITH A OH IVOIU 

-Aosti - si ho jw ax 1 as rmiHd 03111103 ooiivhi "noav 

OllSVBV.I OSUAICI OAOnOV 'H0H1HI 'KAKK03 OKJIV 
-1HOHV 11180* (3>S) BVltfAlAS 'J.JWOJ 'A 1 OITOV -J 

'^7-9Z '11* 'O P n ^ e ''691 " u " JU .3 l s °d" ''J " P B 1* u !l 
-jacl enb ''tdiiysv/ ui jniejouiam Biui AO fl 'wdjoa 
'tunpippos 'uini7Jj||OJ ' uiniujaqmuoa pa ooq 'au 
-nuxuio.i uinjowi/i* — CF9r- 7P-*0 P n de •jdijjsu/ 
p i-rji -juuOfj •uoiiTtff appy C081 "«* "So § "t: 
•3 *| 7 ( vvw}j ip "ipuo - ) ">n3z.iV{j - \ :oumnoi 
-tied oji! jjnijiinri s-rtu/iu* oiq'! -uipnand oiueips 0111 
-i«i iunnbi|v 'fppnrid 1^ • io ( i 'UiD -jj/^' "i •{».'»(> 'fi 
'fil 7"*?? I 7>wna appy 'snqiMojjjsiy ojd e.Aiiaajioa 
ja snsjnj )a 'i>uo}SjS\\( Oid isa snuniu :uq . bjiih] 
cinDPV>ads onniu uiaiosqaijd iq;s i_t 'sisdj snpuanc 
sipnj lunindorf (STijuPowa^') )ajBi;io(I*i 'ifii 'I "dj 
J, 'jV-tOff 'aupiqji oipnqy (jb uiepnpqn ia 'uipij 
-y iiiiim jJOfiisj 'niBilJnj, jciainpap umisi pp inb 
'sniupofl i?a 3ij| kj: "to ■i.taj ■£ 'Jij iupqBi]pe 
fpiuiiiu siiusQiruisui gjtjgod aensaqajo Outi|d u; pas 
'ajuae.is njfia§2ns tic uon iuiio ponb aAts : spans luna 
'piuioa in 'anbau 'tiuinqma tun.i 'sajoV'P piftejn 
in uou 'iiiajiojiiii mniuaaasnjd sipnu isapi 'snq 
-ipad siueid snjoioB cmb 'sniuiiu jniptp aaagjf) inb 
's;padiup|d isa iunjp|nqBj saiaads cuenf) 'i/osjnj 
'I6t 'd *E 'pwuoig -umuouisiq tuaii uou l -x%Z 
■fio '7Vjq 'z '?? J pndB 5?a in 'seiyuanasqo sud 
-oarf }sa 1 iiiriu pajjia.?jj , iBioa>aejdaJ siieii|pd map 
-111 sijnqpj u; piuiuo 'auoijpiounuojd si.ioa bssjuio 
'njsas ojos ojda snuniuoivvd : jnimbasjad Mjnq 
-nj snBi||pd ni esnr.i snsiJ cpip p ei>B ujiusuosjad 
anbujn.HiinjBnh cajbi auis 1a 'uiBuaiss Bj.ua tuaj 
•ne snmxm riirnjad luauoiiBjiun gi]nqej sppSoi ui 
gniBUOSJad ia 'uiniuet Buwas ui ia 'asuosjad «nfn.ii|c 
apaa inb 'auoujsn/ qe pajiin *(6'u?is jo dyods usy) 
-ouv y}t><n sdJti)s?6 siy Xq fiajnjitut oym auo iucoj 
~Jnq 'o)w\tu v '\ta\ '.dvnfi- ' xdjjsvni(VjpxiCj3f} y 
iiuaj) iounwoiuvd 'ounvt •dsi|i i .snt>}uto:> svq un_p 
sajappius $ty uoiji'iuppap i>; jaajsafi a? jud ajiu/i 
ino anapp 'awiKiO/uod 'atuiu/ "jj !a(i(i7ipauj7^i>.. 
c 3uo]}nq 'ij) -iipassnd 'aunmuioo i;nj ponb 'iucp 
-onb oiSaipnd tsenb gnjos pas .-loepEj man p 1 8,1J 
-aod rt|b is uinnb 'jniaijuit sn|ns ispnb 'jjs^fiiaWjW 
01 pc»a snpip snujin yosmj 'Sfif 'd '£ "p9uu»(j 
•»J1ta |3A 'eaaeas ui 'psne,i snsij ipaa2j||o:» 'uinj 
-ouajn? mnjoui ap anhtunjopip 'tunjopsj suBjmad 
ac snAiasF| joibiiiui f JOie|njn8a8 i$a aijrtojj (■] 
SoW^W -z -m 'j 's.ii\n\; 
■3P 'soinojiuj pjnb 'souiiiuoioed pin5 '8\\ 
•f. -qou.if^ 'iujiuj 'inoiuiap - j 'UJ '1 'smHIVIH' 

'" OC T-l 
•yuvjj 'pmra appy '*[nujiaj ami rama[di:joa 
ia ojapinb uinuis ui oinisnpunjg psias^ 'jg 'cp 
7?Vd r Z ' 3I !D 'aeuji'u 'inunnap '\ j ( ae 'V10KIK 

•S.lDI8a.l ".i ' N 

-'jiiijm ajjjnos a "1/ •o8oiouiuii oueaiqjn i3ejad (jai 
-!I!«ns afia;) aaiipiuiuos saiouoq uiniqan uituBSjai 
-jp 'icj» snijios ajaaip jn8ne fsninjip^ afiap sniup 
-sag 'ij ']oyjX]% " •luaSjnj -soSoioujihi inB 'iiacj 
somiuioiuB^ r -sayivft *g 'stui-tij •snuinii 'iB^inaj 
souiitu inb f 5cXcyoWjrf -g -ui '1 'sflOQlOU'IK 

llASOJ SAHdVHOOKIW SA\'VIH3Aa? 

SAntKHV avaHXAi osa 'e?9c- 7l 3j O P nt ^ B 7dM 3SU 7 
•jajaSuppjad opuciiuea ' snqdBjgotoiui suodujai 
ins 'snn»0JEK soa uunnf> *g •jwnp 'jg •u*ioi}dvj 
•lBAnfpB soqdBjSouiiui ump 'pa snpsaaA uiBuajos 
B3JJ3 *8i •tutuvj^ -uojanS" 'Bnuaqsq *j 'snjAg 'd 
SniiiPn " U D 9>wy 10 (joidiias siiBtnaod jinajpij nas 

sawiw 



'{Aij«ej «Soi»oXorisW -g -ai <j 'gaHdVHO^WIW 

•se|nqBjoto|WJ p l a3(nqej »;uB|[9iv 19 (fla M 
-BUJaqsi p [ »ih8oi p sajapA aBspaanioa juaaajaoa 
ujBiiueSJaia sniouuas pB uinun [V -uij p» '9r, (otp/f 
T aiuapa) "pt/j 'ixo ap 'J»;o^ •?ti/' -j -jj qns apu 
uionb 'gniutiu as uiapi •> -j ! a 'V'lQHYiOHJN 

•ijnwwnu 1 iSai ifnwtuiu oid 'Byjjjg 'siiuaaaj 
KCJip ujcrp gBnbiljs 'jinuiuiiuj giuissad 'stujuiBifc 
otuiiojd 'inojui oiBJd ui pmiidn eqaajj "(ft?7) 'Z.9 
•R?. "jou # pj// *8V ' u J?c/ 'suejnDipad as a'ssa jnppi* 
uiapBa *nb 'uaujou jEqaaq *p -«i 'i 'sfj'JOttUHV 

•jniua .i.i3»a tus.is u; kiuj;<u b 
a;nb -a -y -viJaiinpB Baitutjv "Cf. •qn&vyj -piudvurj 
siipaauio.i p siiuiio u; ig in 'ujepiniuis 'iubisu. *a ~y 
•iuejiiiihu ujauouj ioJ9ABjpdiaiu; gnd|Oumy oa.s, 
\i}x» ■t l f l -dXtvg 'uo*i9j -aiidaui ia asajiuiuj sa)i QZ 
•fi-j w -pj •saueui »}vtu nj/ p - tiiaiUBijodaJ uieuoi*! 
tu«P!loi j« uieiaA ujajoiBjaduj; pa» Vuoi.jia bjj 
-B|nuijs a:«ji!j aau 'biujuo bu?;uuii» uou luniioiidc^ 
iaid;a.>v '9 1 'Sbuvj 'ut}j 'eiBinuiis anbp spy pa 1 " 
'luns bjja uou oap; anbie 'iuny pi jniupiuas^jdaj 
mapadg jad *nb aniunjtp eaiuiiui 'apisuejj. (*]] 

'bjiiijjui csga luaqap uou 
J3n H ''-% 'I '9 "?.'! u ? n $ •snaiiiiiuj ins 'ijg *naof bji;j 
-jn.is mB a.s; '6t?, 'OS IviQ Z 'W3 -JpJoJd (-j 

■oosduojjnq 'ooiiuoy SuaujiJad 
mniitiui pB 'SoxiTi'jri "pafps 'uin 'b 'SjIOJHIH 

*uiai 
-81U3A luopajiB ivdofO|iqd a3iui[j\- "95 'Soiodf-' 
Ijni&j, • aisajoui a» a.nujiuj ajapaau; adjnj, *s 
Z\ '11 n WJ •5rox5r/jW 'aJOtu mnaoiuiui 'auoj/nq vp 
< 9}uxnpimuioS vp (Stiaiiuiuj) "qjaApv 'gojHltt 

-auiisvi] 
-uanhop ajauaS soq ut anbiB 'aisnusA l ain8jB 'jai 
-inuai soquuEiujiuj (snuviuoy tmu.1B.13j) iisdiiag 
'IT- 'd& 'Q 'u.'Jc? 'jnjunin iujjuj snqinb f uiiuoa tuau 

■ ipni!|iujis ps piqujpt jnbubs snsjaA uiai] — "Oil 
•aiu iipap smiiBfl soqiUBiuJiUi ooh yosjnj m iZH 
"d 's\dw ap 'uvyiusuaj, ia "ap 'Q 'Of ' y 'SS *9l 
'$Z '01 7?3f) 1«pnB[ soquiBiuiiK !'ivj\ n39 'iPl'IV 
•u[) 'ajiduDsuoa spiqujBi anbiunjajd snqiBjaA 'as[nq 
-ej seaiiiuuj iuns -g. -jnjd -uj 'lorno 'jllKVJIVJK 

'9Z.£ •«»' - r 
•6ji^ p '5i -f 'i 'unj -j.?j, pnde saqeq K-infcg snf 
-nq uunidiuaxg *aaaiji) pas "8? '3*fi7tjum^ 'gntup 
-bj Dnbiaiueqojduji saiuapuap ajaj ponb 'jniusijuj] 
sufnoiiB anbujnisa2 uj3J0a uieip tunaaA 'opoiu 
eqjsA uou opuenb 'siuoji Bisngoa BjnSg iiunaou 

■ 9|1B UJOJOUJ ojlBliuji '57DUri;W *g -j 'gi r g]S31tIK 

•J UNSUSW I0A1CO3 
f AH3JL1AB "XXXX 'HHY 'XIA fiVMlW OJ-IOOHUdV "8 'K 

•a "n -u '6621 "d 'ivAnjff _ pndc Buipi Dijf *5wj 

'd •£ 'j -sqoovf 'lipa ')Vjvj -joqiup m -jdjjasii/ 
eaattjy -buiiuj as map] 'SrWjW •£ "j 'sjpe 'SVK|K 

-sopBUJiui sniAjag ia snaix 'soiuildo 
sajoicjige snqiiBipp si;|e ijiijui B3D".poBq # 96t; 'd 
I'C "J 'Pn/-' -ssd^-7 ui oiu/y '/•' "pa) •jdtussap -quQ 
'j-Omnf pnd« jniioaj xoa uiapES aa^u "bas *30A 'j 
•lueqaoef ojj|ndas u; ipinoini p tponjap asdsaj 
OJ3A annu '(-jj siaxvtnjg ui 'ip uinaoi nupjpj - j3 
aj ap enb) iubj3ac|iiuiis assa sonpoui as giuatas ui 
saun|d sbluiuj B[]isseg saaq anbiB 'lunaouBtuiui jap 
-|8euj eujnqai tuina a||] 'U-onof-v^ 25 roino ^ r.o t y 
■vp '5!K^9rfr.~ «s Sjx»XX°II °-<» " d '£ '^ '■fl^p/ 
*i;p3 'jvjvj 'joifittf ui "jduDsu/ bo«j;) aqiisscy 
ui vji! snbp 'mcsgiuots uiapi tupn6unu ?is j?s 
'tuns snnjjout saijonfttjp cqiaA sg *("Jp "30; "jp? 
-ins 'uud-ijdjj •noi l dJL&}va) 3VHH1-" a.Maa soaaa 
-as av soa ouo kva6xan ois ias it as saaihok 
saixoAonv kaxmso sasimi saij somhv xixia ia6 

K\HOIHVKIK H3J.SIOVW VJiUAfiaT OJH XS8 SA1ISOJ "Hi 

a "J819 -U3ZU9JJ pnde p If 'd '££81 ' UUD 7<»V 5 
-jp ■jtpu/jpp -mjing ui joippuauja p '-i£96 
7? 3 -*0 P 01 -'^ 'jducrsu/ -nsuas ujapoo "aaoui uiojoa 
-puBisqns 'ain[osqe 'g *jn|d -m ( tunuo 'xuvtutjff 

3U !H — '8 'J^ 
•ui|ojidp x 7 pnde ajjjnas tuwuii/i r in 'snajiuiuj 
'suauipad luncuiuj pe 'pafpc 'uin 'b 'snjBVKJK 

'sigidea bSjsi u; sisjeds sapiuo(ieitiiK 93Jg Vf5 
■wc 70/' *| 'pwo -jqaoEg sopjaaes 'eqwBg 'sau 
•ojjmuiji' c 'tuiaoJlBd -g j 'sipi 'SIKQTJVKIK 

•siqoioq snuioa iani 
-a [dtiji spuoiieiDin bajox '66 "\ 's-*aj 'saauipad 
sanoiiBujijv pe -pafpe 'uin 'b 'gQgKQnVKJW 

•sopuj 
eqjni vsipnj mnpidaj lURjapnj aside gauoneui 

— 9^2 — 



• \Vi anbspApg lapBAjq siuhbj 3 Uf1 X "CI 'tu.ivo 
■\ "uopiy 's»«jn iauon«uii{4j anbwBssps 'sodo| sub 
-saoaoiuiag '1 no pod eipiuaujJB snods saiuBiinsia 
isod '099 'W£ •»/ lf>is -luaajaj vnojoa uiauoipi 
•ttui snfa pe p 'jniuajciiuj; uiajpd mnjaqn ponb 
'jojtuti ivrlosrirrl s pa 'aiuoui ajiuoj aiueuiiiv' 
e :B9]'BAqx 'sKq.iaeg - |B 'iq.joeg saiopjaoBs sajai) 
-niu ';saovy*Wjk g Jn[d -j 'uin 'sa^QUVKlK 

uo|Jtjau)am •fiifjt^ '. uoi^aajuiaiu 
•Bbj tijf -uoiAaauniu ia uojpuioo 'pa2JO lueipdde 
niqiunuoii ooq uauivi snqonn "(ftfl) "to ~\z 7Pu 
'ISiff c\ 'uyiJ 'pnqjB a*is 'siuoraun spoqiS sni.i 
-ojj -uinriBJj l r.C'4nv.i7>rl)ri •?. -u 't 'NOIJST'KJK 

■»F-9B V**b ? n(iB 7dtJW«/ w i-gtj "f JP^ I 
•jpjojy .'-^ || -piqi i\ ia •(.!?, "8 *PM* T*"*" 3 
appy 'jnieqeuod buiiui 'eaip^I eiJ-sdB 'sonb jaiui 
'MS •»/?• 7?^rf S "»?3 'SHftlK 'A ■vumpatiiuio* 
'iuieinnipa8 jai)nm pa buij^ — '1!«! VKISV 
A '»nqvuiiui laqeq 'Jnid 'Piqy P 'p<I u] "qofinj 
'C98 1 "d timopajj aissx -(snujiiit) 'i -j 'as 'VKJUI 

snmnv; // sn-vim j» soiaiih 
soKimiK 'oovmiK 'vm 

IIV .i 'S.'IKIAIIK ?» CWVA'JIK J3 VAIIU 

•95 -]»u 7 si// 'gi 'uyjj fi tUBip jniBiouiauj tunuz 
-is apa|33a you ');j9|ni3i (uojnuB mnsdeja iA0f 
ponb 'ujniesouoa as*jnj svgais jaiui oapi unniiui 
'lunaip i||nuuo,v' bbss i» -cfir, -jsvj •£ piaf> -ija 
-cuop BJapis jaiui aitiiiBiiouiuij tunngnu p ; lpi* 
seuoijx Jaiiddnf Bl| -ajsnj oo|juj b eideg inaisdcj 
epa Bi([ in 'ipBjaouii snque jaiiddtif uinnb 'icia 
snanjcp uief lubT tpa giuiujcij •jpajjaiui uinjnpi 
ijnaas aiuBUispc ia spej snajsug siq uj 'iiabij.i 
-uoa uiaAOf snsj^pe bujjb ui 'saiodau ae laaijios 
uiajiejj 'sbubiix 'linj snsindia ouSaj xa oijy wof b 
snujniBg opuenb jnijaj -aiaauu soap souaap? assod 
uina 'pssipap epuaiope upnoui snfa BJaastA sjui 
-uibu inb 'imj uininavao apuj - auas ujnjoanui pi|d 
-pi 'bajis bj8iu ot 'tuapnpd ujB|3A}g pnde }inj uj;i 
-Bis lunsnpui miuouu umjeaJSj 'suad-ios ajouajui 
'pja snjnoi aped ajousdns ponb 'psstpipa ajiqej 
-iuj mnjisuoui BJJaj tunnf) -aiouajui apwd ui 'ujoj 
-ofeui uuBSifi pe ii8j3a ponb 'aisaiaea mnuSis ujaii 

V jjV "UinuiBq snn[iui uinpado p 'soanbe; soia 
-adsng anbaajidpae 'sndnj uieaAoj itnpiu intna sni 
-iibq "OS '91 'dg -i '^vxoji 'iaijio aJoSaai 01810 p 
'saaapa unddin -eg 'iMyvjff 'pirtQ 'ODVmiK 'A 
*?utpuoi a^sad assa luejnd iifnuuou cuanb rssnea 
aepasjd 'siijuiis jiubioa 'suaJjnasip sfpun anbsiuiuins 
'suanoiiB 9ieuj Bjdns as nips 'auiiuou ooq spstd 
uiepa pg •£ ^ 'sossb] enased boi bjiui so*[ilu 
101 'Bjnddy sBAias stpasad 101 -qq *6 •ivuaarif # pi 
-jaqo >nA|iuj uou uiniuBiib 'snqunQ pjb saiifl 'Qg 
"t 's**d '1"C|oa in[iuj (BuniuBnb 3 -y) menb 'pqeq 
sopunj oiqaiBuapx 'uuvvixng •/_£ •un&v.i£ •iuSdj] 
■uoMdj *iub[oa mijuj ujniucnb 'ajaqeq uiniuei 
'snuipip auojinaoi jpiqjaAOJd 'pqeq sauoissassod 
saiuaijui inb 'oa z(\ ••& y 'qxaacud -innt)) uiti|[nd 
iBjajne aui apoj ou :pa Bjisaq enj B|em isonjiiu 
onpuj o8s » i p i\- -gi -5 -q 'udoj 'invjj *opue anbp 
pedBi aojujoq ap jnipiQ 1 y ■aiv[st»ejx (*I! 

•LUBjniduas snbuiaiopuanii 
-si} 'lUBqoid 'majaiaA assa lueiuayjc cuiua oueq 
:sip||B iip?rt£) ia yspxvj 'ufVJOff Biaoj ut lap 
-ua lunSai snujym - Jp 'uinitfi ui miipai J 'spxa 
sniAUtu euiissipidiu sisp spanioA ift 'gn 'jsjff "f 

PI " 8n !*UK soj^S use jad anbsuaanp 'jniiiu xepa 

)UI_\ '^£ -9 '.lOUiy % 'Pf^O " 3 ' 3 'UJ'J^U IPSSSBljA 

asuuad aieiuapa 13 "'tunjAiiiu massjonj uinnb adais 
asquinio^ '|£ -\ \ipxyj -(jiiqissoduit ai ap) 01 a 
-i;iu Bqmnfoa p anjajaiinpy 'suiaa ajapisqns saiS 
-51 in pAnf 'i£ "91 'podg •\vm>jj -iiSubjj 'bao isa 
snpcu anbmnajqn 'snijane iai{& oija:oAJO0 uma 
aiBJnpu jsBnb uin[|aq uuspponb pa onnK" '?£ I '•>'/ 
'Cf 'i v M 'Zi' 3 J3 •oniiai aohau 'jnjipuai piidpae apJ 
uo fw '91 'Z 'E 'Uixoyj 'Jl3£ 'uauaei pJjajnB uqiu 
uinnb ijjctp 'lunnjjuj (uaepa3jd 'j*?s) ajapd ;pi\ "OK 

't t "P"tf 7«»?rf (8?) St 01 •*»•» 'JSlff 0» *«?W 

'snqiiau aepneo assinaop ipueuaaqng uiape jnppjA 
•ppi gnqisuam sjuaaqin -ejaepod pgje siiijis|os 
e injipBJX 'B3H 8UJE J Jadtuas p ' eiuisspedBJ 'jo{ 
-Etu pas 'uinaijdpae ajaoaS ia spe pa audojj (*i 

■(ppa/o' jo 
aj.ijf p 'iSuy • 3 J/;t> 1 f japo ajpj) jap "10199 .'oupj 
-jui "dsjH fuoanp^ 'ajipqwojoa- «03nt>/ 'upjiu* *jj 
i 0199m •}]) 50(111X1 f snn/jw [3a snnjxtu uiiuop^ 
•saie snA[im Baipnj seaAin 101 iaioi 'uumumg 

VAUW 



M1N 

videretur mitcm ▼: tae cotBmode transegisse? — 
Sunt quide::. ir. teterum mrntis, qui hodieque en 
slant. pu-ccerrin>EP mullae gravissimaeque senten- 
liae, quia eorur:. fin:? eral dueere, castigare, mores 
corriaere Sed qj-a illud item studebant, ut dele- 
cttrenl. rju *;;'-- rei rajsa nee verbis, nee gestibus 
obscasni* at^ticr-bint. immo base data opera capta- 
bant. habiti «ur;t apud bene moraLas urbes nuilo 
in preti'-j. <■; ali'uLi eliam numquam admissi; quod 
dc Ma«i:ien«ib!J5 narrat Fal. Max. 2. 6. n. 7. — 
Ceiebre; Rom* fuere oiimi P. Laberius, P. Syrus, 
Philistion Niraenus. Cn. Maltius, Lentulus, M. Ma- 
rulius etc. de quibus T'oss. I. 2. inslilut. Poe- 
dear. c. 33. •/ 2. Metaphors dueta a superior! 
oaragr.. mimus esl quodvis ridiculum factum, et 
quasi fabula risu digna, praesertim quae Beta tola 
esl et si in u lata, favola, cosa ridicola. Sic Suefon. 
Cal. 45. de ficlo Caligulce triumpho. In hoc quo 
que mlino prseter niodum inlemperaos. Id. Oth. 3. 
de fictis et ridiculis nuptiis. Me poena arrior mi- 
mum oninem divulgated Plin. 7. Hist, vat. 12. 
10. (53). Aotiocho regi Arlemo in lantum simi 
lis fuil. ut Laodice coujux regia, necato jam An- 
tiocho, mimum per eum commendationis regoique 
successionis peregerit, Seneca Ep. 80. a med. Kec 
enim ullo exempio efficaeius exprimitur hie humn- 
ua? vitas mimus, qui nobis partes bus, quas mate 
agamus, assignat. et Ep 26. Non tirnide componor 
ad ilium diem (mortis), quo de me judicature 
sum, nuntquid simulalio fuerit et mimus, quid- 
quid contra fortunam jactavi verborum contuma- 
cium. — Hue periincret et iilud Suelon. Tib. 24. 
Principatum quanivis neque occupare confestim, 
neque agere dubitasset, et statione mililum, hoc 
est vi et specie dominalionis assumpla, diu tameo 
recusavit impudentissimo mi no. Fulgati libri ha- 
bent anin'o: Dukerus ad Flor. 2. 14. 3. per a- 
cute leg. mimo: quod sane cum ceteris congruit: 
httr enim sequuntur: nunc adhortantes amicos in 
crepaos. ut ignaros quantB bellua esset imperiuro; 
nunc precantem senatum et procumbentem sibi ad 
genua, ambiguis responsis et callida cunctatione 
suspendens. 

MIN, legitur apud Auson. in monosyllabic pro 
minio usurpatum. F. AL. 

MIN 1 ? hoc est, mibi ne? Pers. i. 2. Mio' tu 
istud ais? V. EGO. 

MlNA, a, f. 1. tria diversa significat, scilicet 

A) Est Grseca uxa., libra, nummus. Latini mt- 
nam vocarunt; mna tamen occurrit apud Plin. 
21. Hist, nat. 34. 109. (185). Mna, quam nostri 
minam vocaut, pendet drachmas Atticas centum, 
et 35. ibid. 10. 36. (107). Pro duodecim diis de- 
dit in singulos mnas tricenas. Addunt et Plauti 
Io.c-8 atiquct, in quibus tamen omnibus aiii leg. 
■mina. — Ceterutn niina *J 1. Est libra apud 
Grascos . Mina Attica cootinebat slateres vigin- 
tiquioque, sive, quod idem est, centum Atti- 
cas drachmas: eratque major Romana libra dra- 
chmis quatuor. Nam ha?c nonaginta sex tantum 
pendebat dnchmas. Sed hoc de mina nova intel- 
ligi debet, qua? et Solonis mina a quibusdam ap- 
pellator. Constat enim, mi nam Atlieam aoliquitus 
fuisse drachmarum lantum geptuaginta tminque, 
quae, auctis poslea a Sotone ponderibns, mina ve- 
tus appellata est. Plin. 21. hist. nal. 34. 10V. 
(185). Rhemn- Fann. de ponder ib. et mensur. sen- 
tire videtur, minam Atlieam earn esse, quae con- 
stat sepluaginta quinque drachmis, quam nos mi- 
nam veterem vocavimus; alteram vero, quae cen- 
tum constat draebmis, minam Graerom vocari. 
Scripsit enim v. 32. Accipe pru?lerea, pano quam 
noniine Graji Mnam vocitant, nostrique minam di- 
xere priores. Centum ha? sunt drachma?, quod si 
rnodo dempstsris il lis Quattuor, eftkies hanc no- 
stram deniquo libram: Atiica qua fiet, quartern si 
dempseris nine, mna. ides? si dempseris viginti- 
quinque drachmas, quae est quarta pars numeri 
centenarii. Demptis igiiur 25. ex 100., remanent 
75- — Quoties autem apud scriptores mina? inen- 
tio occurrit, de mina nova intelligendum est, qua? 
epitrili proporlionem habet ad minorem, seu ve- 
terein minam: quetnadmodum ei talentum majus 
ad lalentum minus, idest quarta parte major est. 
^ 2. Item est nummus aureus vel argenteus apud 
Graecos. Plant- Mil. glor. a. 5. v. 27. la. Ergo 
des minam auri nobis, py. Quamobrem? ca. Sal- 



— 247 — 

i vis testibus ut le hodie bine amittamus. Id. Pcen. 
5. 5. 8. Nadus est hominetn, mina quern argenti 
circumduceret. Id. Trin. 2. 4. 1. Minus quindeeim 
dies sunt, quum pro hisce aedibus minas quadra- 
ginta accepisti a Callicle. Adde eumd. Pmn. 5. 6. 
22. Sic Cic. 5. Tusc. 32 Hi. Xenocrates, quum 
iegaii ab Alexandro quinquagirta ei talenta attu- 
lissent, quae erat pecunia temporibus illis, Atbenis 
praeserlim, maxima, abduxit legatos ad ecenam. - 
Quos quum tristiores vidisset, xxx. minas accepit, 
ne aspernari regis liberalitateni videretur. — NB. 
Mina eliam mensurpe genus est, qua ngros meti- 
mur, qui et actus quadralus dicitur. Habet ex o- 
mni parte pedes centum viginii. farro 1. li. R. 
10. 2. ut quidam legunt: Schneiderus enim pro 
mina. legit acnua; alii vero aliter: Schneideri 
autem lectionem cunTinnat Colum. 5. R. JR. t.5. 
et Frontin. de limit. 2. p. 30. Rudorff., cujus no 
las videsis ad Gromatic. Institut. Vol. 2. p. 279. 

B) In re peeuaria — a) Mina ovis dicitur, 
quae ventre est glabro, ita dicta fortasse, quia mi- 
nus habet lanse. Farro 2. R. R. 2. 6. Pecus ovil- 
lum recte sanum est extra Juscam, surdam, mi- 
nam, idest venire glabro. Ponledera et Schneider. 
verba idest venire glabro spuria cxistimanl, et q»i- 
dem recte. Plant. True. 3. 1. 9. Ego propere mi- 
nas oves in hac crumeoa in urbem detuli. h. e. 
minas, quas pro ovibus venditis acceperat, urbane 
ad risum capiendum mioas oves vocal. V. APJCA. 
Sunt tamen qui apud Plant, aliter leg. — b) 
Mina dicta est eliam mamma, qua? lade deficit. 
Paul. Diac. p. 122. 8. Mull. Minam JEUas vocl- 
tatam ait mammam alteram, lade deficientem, qua- 
si minorem lactam. 

C) Mina singular! num., It. minuccia, pro eo 
quod pluraliter dicimus mince, arum, usurpata 
fuil a Catone, teste Feslo, ut Scatiger. exhibet; 
Mv.lle.rus enim aliter omnino leg., quern videsis 
in Suppl. Annotat. p. 385. ad pag. 153. 

MlNABlLlTER, adverb, idem ac minaciter. 
Gloss. Phitox. Minabiliter, airetXijTtxw;. 

MlNACliE, arum, f. plur. J. minaccie, minae, 
apud veteres. Plant. Rud. 3. 5. 16. Minacias ego 
istas floeci non facio tuas. Adde eumd. Mil. glor. 
2. 4. 21. el Id. True. a. 5. v. 56. Melius te mi- 
nis certare mecum, quam minaciis. 

MlNAClTER, adverb, (minax). Comp. Minacius 
sub b- — Minaciter est cum minis, ctrceiVrrrtxco; 
(It. minaccievolmente ; Fr. en menacant, avec me- 
naces; Hisp. amenazantemente ; Germ, drohend, 
mit, unter Drohungen; Angl. un'th threats or me- 
naces, threateningly, in a threatening manner). 
Occurrit — a) Posit, apud Cic. 1. Oral. 20. 90. Et 
adversatios minaciter terrere possemus. Liv. 2. 6. 
Haec moverunt Vejentes: ac pro se quisque, Ro- 
mano saitem duce, ignominias demendas belloque 
amissa repeienda, minaciter fremunt. Id. 3. 39. L. 
Valerium Politum, proditum memoriae est, - po» 
stulando ut de republica licerel dicere, prohibenii- 
bus tiiinaciter decemviris, prodilurum se ad ple- 
bem detiuncianlem, lumultum excivisse. Suefon. 
Tit. 5. Suppliciler, necnon et minaciter effiagitan- 
les (mililes), ut remaneret, aut secum o nines pa- 
ritcr abduceret. Tac, 1. Hist. 33. Repugnantem 
huic sententiae Vinium Laco minariter invasil. 
Quintil. 1. 5. 9. Minaciter dictum. Ammian. 27. 
10. Miles, velut repertis Barbaris, minaciter in- 
frendebat. el 28. 4. Minaciter clamant. Plin. 8. 
Hist. nat. 50. 76. (201). Torrens rapidus pontem 
minaciter subterlluens. — b) Comp. apud Cic. 5. 
Phil. 8. 21. Num pulatis, dixisse eum minacius, 
quam facturum fuisse? .Jmmiun. 20. 11. o med. 
Tripiex acies nostr.orum iustructa, conisque galea 
rum minacius nutans. 

MlN.E, arum, f. plur. 1. De singular! num. V. 
MINA sub C. — Mine 

I.) Proprje sunt eminentia? murorum, pinna?, 
merli delle mura: a minendo, b. e. eminendo. 
firg. 4. £n. 88. petident opera inlerrupla mi- 
ooeque Murorum ingenles. Sic Ammian- 24 2- 
circa med. Occupant arcein -, in qua eicellebant 
min® murorum, bitumine et coctilibus laterculis 
fabricalas. Id. 20. 6. Cujus propugnatores - clau- 
sis ocius porlis, ingenlibus anirnis per turres dig- 
currebant ei minas, saxa tormentaque bellica eon- 
gerenies, - niullitudinem parati propellere., si mce- 
nia subire letitassel. Id. 29. C. Murorum maximam 



MINAX 

partem pads diuturnitate contemplam et subver- 
sam ad usque celsarum lurrium minas eipediil. V. 
MINEO. 

II.) Translate mina sunt metus incussio per ver- 
ba et signa territanlia, anetX-rj (It, minaccie; Fr. 
menaces; Hisp. amenaza; Germ. d. Drohung; 
Angl. threats, menaces. Occurrit — a) De bo- 
minibus. Cic. 1. Orat. 58. 247. Virtu tem homi- 
nibus instituendo et persuadendo , non minis 
et vi ac metu tradi. Id. Fontej. 11. Eorum mi- 
nis et terrore cotrtnioti esse videremini. Id. 
Mur. 21. 43. Accusandi terrores et mina?, qui- 
bus tu quotidie uli solebas. Id. Cluent. 8. 24. 
Aliquern clamore ac minis insequi. Id. Quinct. 
14. 47. Minas jadare, pericula intendere, for- 
midines opponere. Sail. jug. 27. in pin. Minas 
graves nunciare alicui senatus verbis. Tac. 3- 
Ann. 36. Probra et minas alicui intendere. 
Ovid. 6. Met. 361. et convict! adjicere. Id. t. 
Amor. 7. 46. rigidas intonare. Phtxdr. 3. 6. venas 
exercere. Paul. Dig. 35. 3. 4. lusorias alicui fa- 
cere. Auct. B. Afr. 91. Nee minis, nee precibus, 
mover!. Horat. 4. Od. 3. 8. Tumidas alicujus mi- 
nas conlundere. Val. Fiacc. 1. 216. Nunc, patrui 
nunc flecte minas. Sil. It. 4. 125, Sed compesee 
minas. Stat. 1. Theb. 188. Quas gerit ore minas' 
quanto premit omnia faslu! — Hue referri pot- 
est et illud Flor. 2. 8. Ad haec celestes mina? ler- 
ritabaut, quum bumore continuo Cumanus Apol- 
lo sudaret. — Et de verbis, quibus utunlur bu- 
bulri bubus agendis. Ovid. 1. Pont. 8. 55. El di- 
scam Getici quae norunt verba juvenci: Adsuetas 
illis adjiciamque minas. V- MIN0. — b) De bru- 
lis animantibns. Firg. 3. G. 421. de angue. Tol- 
lenlemque minas el sibila colla tumentem. Ovid. 
•2. Met. 857. de tauro. Nulla in fronte minae, nee 
formidable lumen. — c) De inaoimis. Lucret. 5. 
1002. Hie temere in cassum frnstra mare saspe 
coortum Saevibal levilerque minas ponebat inanes. 
Cf. Propert. 3. 8. 6. stent acre venti, Ponal et 
in sicco molliler unda minas. Firg. 6. JEn. 112. 
I He (genitor) nieum romitatus iter, maria omnia 
mecum, Atque omues pclagique minas caelique fe 
rehat Invalidus. Propert. 1. 17. 6. Aspice, quam 
ss?vas increpat aura minas. Tibutl. 2. 6. 28. Hi- 
bemas minas negligere. Ovid. Heroid. 12. 208. 
Adversumque minas frigoris arma parat. h. e v»- 
stes frigori depellendo. 

MlNANTER, adverb, (mina?) idem ac minaciter. 
Ow'd. 3. Art. am. 582. Multaque submisse, multa 
minanter agant. 

MlNARRlO. F. MISL'RIO. 

MfN'ATlO, 5nis, f. 3. (minae) minaccia, ditsi- 
\ri<3is, rainae vel aclus minandi. Cic. 2. Orat. 71. 
288. Colliguntur 8 Graecis alia nonnulla, exsecra- 
tiones, admirationes, minationes. Tiro Tullius 
apud Gell. 7. 3. Injuriis alque imperiosis mina- 
tionibus confutare. 

MlNATOR, 6ris, in. 3. (mi no) qui minat, seu 
agit, ut pecora, ermenla, etc. Tertull. 2. ad /ra- 
tion. 3. ad fin. Animalia per se moventur, nuilo 
apparente minatore. h. e. bubuleo, qui boves ver- 
bis minacibus agit: V. locum Ovid. t. Pont. 8. 
55. cit. in MINJE II. a. in fin. et MINO. Ceterum 
generatim pro eo, qui minatur, caret exemplis. 

MInATORIUS, a, urn, adject, minax, minac- 
cioso. Ammian. 17. ". extr. Terrae motus sonitu 
audiuntur minatorio. .41. leg. minaci. 

MI^AX > acis, adject, (minor, aria). Comp. Mi- 
nacior et Sup. Minacissimus II. — Minax est c- 
minens, prominens, eminente. 

I.) Proprie. Firg. 8. .En. 668. et te, Catiliaj. 
minaci Pendeniem pepulo Fnriarurnquc ora tremen- 
tem. h. e. eminent!, alque adeo alto et praecipiri. 
alto e precipitoso. Cf. Lucret. 1. SSI.fruges q»o- 
que snepe minaci Robore quum saxi franguntur etc. 

11.) Translate el saepisiime rninax est qui fre 
quenter, aut valde minalur, minarum plenus, aTet- 
^.iiTixdf (It. minaccioso. minaccievale; Fr. mena- 
cant; Hisp amena'.ante; Germ, drohend; Angl. 
threatening, menacing, minacious). Occurrit — 
a) De hominibus. Cic. Fontej. 12. 26. Indutionwuj 
iste minax alque arrogans. Horat. i Od. 12. 11. dn- 
ciaque per vias Regum colla nilnaciuin. Sutton. 
Cal 51 . Ad versus Barbaros minacissimus Am- 
mian. 19. 10. Vi minacissimas piebls, famern ul- 
timum malorum omnium exspedantii, Tertullus 



MINCTIO 

vexabatur ea tempestate prasfectus. — o) De bra- 
tis animanlibus. Ovid. 3. Amor. 13. 15. Et vlluli 
nondum metuenda fronte minaces. Cf. eumd. 11. 
Met. 37. boves cornu minaci- Al- leg. minaces. et 
ffalieut. 44. de murcena. animos ponit capliva 
minaces. — c) De iis, qua ad homines referun- 
tur;item de inanimis el abstraclis. Cic. 16. Fam. 
11, Minaces et acerb* Hiterse. Ovid. 1. Met. 91. 
minacia verba. Horat. 4. Od. 9. 7. Alcaei mina- 
ces Camenas. h. e. axaaiuixty.d Alcsei carmioa ad- 
versus lyrannos. Id. 1. ibid. 10. 10. Minaci voce 
terrere. Vat. Flacc. 5. 520. vuliu gravis i II e minaci 
Jamdudum fremit. Id. 1. 7-22. Turiis iraque minaci 
Terribilis. Id. 5. 260. auguriis monstrisque mina- 
cibus urbem Territat. Seneca Med. 751. -Luna 
fronte minax. Ovid. 1. Trist. 2. 24. aer nubibus 
minax. Virq. 3. G. 77 fluvios lentare minaces. 
gonfi e pericolosi. Ovid. Heroid. 19. 85. aequor 
saevum et minai. Horat- 1. Od. 12. 31. unda mi- 
nax. Id. 2. ibid. i. S7. minaci murmure cornuum. 
Tac. 1. Ann. 28. Nocteni minacem ct in scelus eru- 
pluram fors lenivit. h. e. homines noctu seditionem 
ininitantes. Liv. 4. 52. fesiilenlia coorta mioacior, 
quam perniciosior. 

MINCTIO, finis, f. 3. (mingo) actus mingendi. 
feget. 2. feterin. 22. 1. Schneid. Conamen mio- 
ctionis. el 5. ibid- 14. 9. Alia noxia in cibo sumpta 
impediunt minclionem. et ibid. § 10. Meatus min- 
ctionis. et 2. ibid. 23. Minclionem provocas, tarn 
diu donee urinam facial. 

MINCTORA, ae, f. 1. (mingo) minctio. feget. % 
feterin. 5. Schneid. Salaget salientibus venis mln- 
cturam et naluram simut dimitlere, ad terram 
transverse ambulabit. Ita vuigati libri plerique; 
nonnulli veto rnictura: el reditu Schneider us: 
Satnget salientibus venis, naturam mincuiro si- 
milis demittet ad terram, transverse ambulabil. 

Ml.NfiO, es, Bi, ere, n. 2. promineo, immineo. 
Lucret. 6. 561. Ad ceeiumque magis quanto sunt 
edita quasque, lnciinata minent in eamdem prodita 
partem. Lachmannus verbum simplex minere re- 
jiciendum putat, ct mavuli credere Lucrelium suo 
et aplo vocabulo scripsisse meant. V. MINjE et 
MINAX I. 

MINERRIMUS pro minimo (ueteres) dixerunt. 
Paul. Diac. p. 122. iS. Mull 

MINERVA, as, r. 1. 'A^vjvat a, 'A&ijva, dea in- 
geniorum et discipiinarum prases, alio nomine 
Pallas, quam ex cerebro Jovis natam, poelae fabu- 
lanlur: V. plurima in ONOM. — Hinc translate 
•J I. Melaphora ducla a Minerva dea ingtnio- 
rum et discipiinarum preeside , — a) Pingui , 
seu crassa Minerva aliquid facere est simpli- 
cius, rudius ve) indoctius, rozzamente. Horat. 
2. Sat. 2. 3. Rusticus crassa Minerva. Ct docet 
el. ffeichert., Poet. I.at. fragm. p. 26., utraque 
sane dictio crassa el pinguis Minerva non vi et 
notione, sed origine ditrert, roetaphora illius a la- 
niGcio, hujus a corporis obesitate desumpta. LUram- 
que rationem junxit Colum. 1. R. R. prcefat. 33. 
Potest enim nee sublilissima, nee rursus, quod ajunt, 
pingui Minerva (res agrestis) adminislrari- Cete- 
rutn Cic. Amic. 5. 19. Agamus igitur pingui Mi- 
nerva, ut ajunt. Fronto 4. ad M- Ccbs. 12. Imagi- 
nes vestrae male illae quidem piclte pleraeque, et 
crassa, lutea immo , Minerva fictae sculplpeve. — 
b) Invita Minerva aliquid facere, idem est, quod 
repugnante ingenio, vel repugnante natura , contro 
In natura- Horat- Art. P. 385. Tu nihil invita di- 
' es,faciesve Minerva. Cic. 1. Off. 31. 110. Ex quo ma- 
gis emergit, quale sit decorum illud, ideo quia nihil 
decet invita, ut ajunt, Minerva, id est, adversantc et 
repugnante natura. — c) Sus Minervam, subaudi 
docet, vel monel, tiilissimum proverbiuni. f. SUS. 
— d) Omnis Minervae homo, h. e. vuide ingenio- 
sus. Petron. fragm. Tragur. 43. Buimann. ^ 2. 
Mrtonymice est lunificium, quod ab ea inycnium 
esse dicitur. firg. b. /En. 409. tolerare eolo vitam 
tenuique Minerva. Cf. eumd. 5. ibid. 284. 01 1 i serva 
datur, operum hand ignara Minervae, Cressa genus, 
Pboloe. Proper!. 2. 1. 41. de Penelope. Conjugium 
fatsa poterat diiTerre Minerva, Nocturno solvens 
texta diurna colo. Tibull.i. 1. 65. Atque aliqua as- 
siduc textrix operata Minervam, Cantat et appulso' 
tela lonant latere. Ovid. 4. Met. 32. sola Miny- 
eides intus - lolempesliva turbaotes festa Minerva, 
Aut ducunt lanas, aut stamina pollice rersant. — 



— 248 — 

Hinc Arnob. 5. 45. In usu jerrooois vestri Mar- 
tern pro pugna appellatis, pro aquis Neptuoum, 
Liberum patrem pro vino, Cererem pro pane, Mi- 
nervam pro stamine. 

MlNERVAL , Slis , n. 3. (Minerva) 8i'5a- 
xrpov, merces, quae a discipulis magistris persol 
vebatur, vel, ut Fossio minus recle placet, gratui- 
tum munusculum , quo aliquis se in discipulum 
tradens novo commendabat magistro: a Minerva 
praeside ingeniorum et discipiinarum, cojus imago 
in scholis poni solebat. Ex Horat. 1. Sat. 6- 75. 
apparet, minerval daium fuisse magistris singulo 
mense Idtbus. Ex Lucian. vero Hermot. c. 80. 
constat, apud Graecos minerval a discipulis solvi 
solitum magistris pridie Kalendas cujusque men 
sis. Varra 3. R. R. 2. 18. Quin simul ac promise- 
ris minerval, iniipiam, inquit. V. NEFJRENDI- 
TIUM, et MINERVALIS. 

MlNERVALlClUM, li, r>. 2. videtur esse idem 
ac Minerval. Gloss. Philox- Minervalicium, ava-m 

TtXOV. 

MINERVALIS, e, adject- ad Minervam perti- 
nens. Tertutt. Spectac. 11. in /in. Minervales ar- 
tes. Hieronym. 3. in ep. ad Ephes. 6. 4. Et quod 
virgo, vel vidua, vel quilibet pauper obtulerat, hoc 
calendariam strenam, et Saturnaiiciam sportulam, 
et Minervnle munus grammaiicus et orator aut in 
sum plug domeslicos, aut in templi stipes, aut iD 
sordida scoria converlit. V. MINERVAL. — Ma- 
gister Minervalis videtur fuisse primus cotlegii 
in Minervas honorem inslituti, ve! eidem collegio 
praepositus. Inscript. apud Murat. 190. 5. et 6., 
quae est apud OreiL 2421. — Hinc 

Miner valia, fum, n. plur. 3. absolute, substan- 
tivorum more, sunt festa Minervas. Serqius in 
Donaii edit. 2. p. 1846. Putsch. Sic Tertull. 
Idolol. 10. Quig ludiroagister sine tabula septem 
idolorum, quinquatria lamen non frequentabil? 
Ipsam primam novi discipuii slipem Minervae et 
honori et nuniini consecral. Tarn Minervalia Mi- 
nervae, quam Saturnalia Saturni celebrari necesse 
est. Alii minus recte Minerval, al. Minervala. 

MtNERVlUS, a, um. adject, ad Minervam per- 
tinens: V. O.NOM. — Hinc Minervium, ii, n. 2. 
(subaudi templum) absnlute gubsiantivorum more, 
est Minervas templum Atbenis. Arnob. 6. 6. — 
Minervae captae delubrum Romee aediOcatum me- 
moralur apud Varron. 5 L. L. 47. Mull. 

MINGO, mingis, minxi vel mixi , minctum vel 
rnictum, mingere, n. 3. — De prteterilis et de aliis 
hujugce verbi lemporibus, V. quas dicta sunt inrra 
sub I. — Part- Mingens et Mincturus I. — Min- 
gere est urinam facere, mejere, oups'w (U. piscia- 
re; Fr. uriner, pisser ; Hisp. orinar , mear ; 
Germ, harnen, pissen; Angl. to make water). 

I.) Proprie. Horat. 1. Sat. 8. 38. in me ve- 
niant rnictum atque cacatum. Id. Art. P. 471. 
Minxeril in patrios cineres. Martial. 3. 78. Min- 
xisli currente semel, Pauline, carina, Mejere vis 
iterum? jam Palinurus eris. C. Titius apud Ma- 
crob. 2. Saturn. 12. Judei testes poscit: ipsus it 
rnictum. Al. leg. minctum. Inscript. apud Fa- 
brett. p. 110. n. 270. ovi hic mixirit, avt ca- 

CAR1T, HAB8AT OB09 SVPKROS ET IKFJSROS 1RAT0S. 

Similiter alia apud Henzen. 7302. dvodecim deos 

II T DKANAM ET I0VBM OPTVMVM MAXVMVM BA- 
BEAT IHATOS OV1SQVIS HIC M1XEB1T AVT CACARIT 

Seren. Sammon. 12. 78. Si jungas oiidae grave quod 
minxere capeli;e. f'eget. 5. feterin. 9. Schneid. 
Si juinenlum sanguinein minxeril. — Haclenus in 
prasteritis lantum: in aliis enim modis borbarum 
quidam esse voluerunt, ct mejo pro eo usurpati. 
quod praecipue ptobat locus Martial, ailalus: i- 
lem composita, circummingo, commingo, permin- 
go , quae in praelerito solum ab Hoi at., Calull. 
ct Petron. adhibentur. Habent tamen posterioris 
aevi scriptores. Fopisc. Bonos. 14. exlr. Ct quan 
turn bibisset, lantum iningeret. Ammian. 23. 6. 
a med. Nee stando mingens. Feget. 2. feterin. 
a. Schneid. Naturam mincturo similis demittet ad 
terram. Adde eumd. 5. ibid. I. 4. et 11. Marcell. 
Empir. 26. p. 124. retro Aid. Calculosi, et qui 
sanguinem mingunt. Quin et Cetsum ipsum, cu- 
jus verb3 sunt 4. 20. ad /in. At quum urina super 
polionum modum mingilur, et jam sine dolore 
profluens maciem el periculum facit. Verum in 
Edit. Florenl. 1478. qure princeps babetur, et in 



MINISTER 

PUntiniana apud Oporinum 1552., et R. Constan- 
lini apud Rovill. 1566., quas consuiui, ita Iegi" 
tur: At quum urina super potionum modum, et' 
iam sine dolore profluens, etc. Atque ita edidlt 
Targa 

II.) Translate, obscaana metapbora est semen 
emiltere, h. e. feminam stuprare. Calull. 67. 30. 
Qui ipse sui gnali minxeril in gremium. h. e. nu- 
rum suam constuprarit. V. IMMEJO. 

MIMacBCS vel miniacius, a, um, adject, (mi- 
nium) fiikxu>St}c ) qui est ex minio. fitruv. 7. 9. 
Si voluerit expulitionem miniaceam suum colorem 
retinere. Id. ibid. 4. a med. Miniacei cunei. 

MInIaNCS Juppiter diclus est, cujus stat.ua 
minio illita erat. Cic. 9. Fam. 16. ad fin. V. 
MINIO, as, et MINIUM. 

MiNURiA, ae, f. 1. vel 

MlNlARIUM, Ii, o. 2. V. voc. seq. io fin. 

MlNlARIUS, a, um, adject, ad minium pei li- 
nens, ut Miniarium inelallum apud Plin. 33. 7. 
40. (118). — Hinc 

Miniaria, ae, i. 1. vel Miniarium, K, n. 2- ab- 
solute, substantivorurn more, est minii fodina, 
miniera di minio. Plin. 33. Hist. nat. 7. 40. (121). 
Sisaponensibus in Hispania Baetica miniariis sua 
vena arens sine argento enoquitur auri uiodo. 
Inscript. mendosa apud Murat. 2044. 3. et emen- 
data apud Fea fiagg. ad Oslia p. 42. vettia c. 

L1BKRTA EROT1CE MIMABI1 AT1METI (uXOf). C. Ml" 
NIAHIVS AT1METVS PBOCVtafOr SOCIOHVM MIWABIA- 

rvm etc. L'nde apparet, Atimetum, quod manu- 
missus fuerat a sociis miniariarum, h. e. a publi- 
ranorum societale, (juae Roms in suis ofQcinis 
minium in Hispania effossum perficiendum cura- 
bat, ut constat ex Plin. toe. cit. el fitriiv. 7. 9., 
ideo nomen gentilicium Miniarii sibi adscivisse, 
quemadinodum qui 8 municipio aliquo manumit- 
lebaiur, indidern nomen accipere solebat. V. A- 
MiTERNUM in ONOM. 

MIN1ASTRCM, i, n. 2. minium non omnino 
defffifalum. Vox a Lexico expungenda; occurrit e- 
nim tanlummodo in IVol. Tir. p. 160. 

MlNlATULCS, a, um, deminut. miniati. Cic. 
16. All. 11- Cerulas enim tuas mioialulas illas 
perlimesrebam V. MINIO. 

MINI AT US, a, urn. f. MINIO. 

MlNlCULARlUS. V. MINUSCCL4RICS. 

MlNlCCLATOR, oris, m. 3. qui minium indu- 
cil. Legitur ab Accurs. apud Ulp. Dig- 38. 1. 7., 
ubi alii fere omnes nomenculalor. 

MlNlME, adverb. V. PARCM. 

MlNiMOPfiRE, adverb, el 

MLNlMUS, a, um, adject, super! al. V. PARVUS. 

MlNlO, as, alum, are, a. 1. (minium). Part 
Miniatus et Miniandum. — Miniare est minio 
tingere, utKroia (It. miniare; Fr. farder de ci- 
nabre, vermillonner ; Hisp. a fey tar con ber melton; 
Germ, roth farben; Angl.ro tinge with vermilion). 
Plin. 33. Hist. nat. 7. 36. (112). A oen«oribus 
in primis Jovem miniandum locari. Id. 35. ibid. 
12. 45. (157). Firtilem Juvem fuisse, ideoque mi- 
niari soliium. Id. 10. ibid. 42. 58. (117). de pst'l- 
taco- India hanc avem mitlil. viridem toto ror- 
pore, torque tantuni minialo in vertice distinctnrn. 
Capitolin. Gordian. 3. ad fin. Struthiones Mauri 
miniati tiecenii — Hinc cera miniata vel mi- 
niatula, erat cera ruhra , qu<i noiabanl, quas mi- 
nus probarcnt , et coirigi vellent. Cic. 15. Alt. 
14. exlr. Quae quidem (litterte). vereor, ne mi- 
niata ferula lua pluribus loci* notandas sinl. 

M1N10CCM, i, n. 2. deminul. minii. Vox a 
Lexico expungenda; occurrit enim tantumrnodo 
in -Vol. Tir. p. 160. 

MINISC1TUR pro reminiscitur anliquitus dice- 
batur. Paul. IHac. p. 122. IS. Miil I. Cf. eumd. 
p. 124. 19. Mull. Men turn dicebant, quod nos 
commentum. 

MINISTER, tra, trum, adject. Rolionc habita 
elyrni, quidam voluni esse a manus (a in » ver- 
sa, ut in comminus, eminus) et v. sto. — Pro- 
prie est adjectivum, ut praecipue teslantur exem- 
pli sub II. b allata, quae videsis: hinc etiam no- 
minibus haud raro apponilur, et ferninino gcuere 
ministra saepissime occurrit. Hinc 

Minister, tri, m. 2. absolute, substantivorum 
more, est homo liber, aut servus, qui alters inser- 
vit , famulus, administer, 'Jky^stti; (It. minislro, 



MINISTER] AUS 

servente; Fr. servileur, domestique, esclave; Hisp. 
tervidor: Germ. d. Diener, Aufwdrter, Gehutfe; 
Aogl.a servant, attendant). 

I- Proprie, ^ 1. Generalim. — a) Sapissime 
ile iis dicitur, qui eonvivis inserviunt; item de co- 
biculariis et similibus, qui plerique omitcs apud 
Romanos servi erant. Virg. 1. /En. 709. Centum 
alia (famulce), totidemquc pares alate ininistri, 
Qui dapibus mensas onerent et pocula ponant. Sir 
Ovid. 11. Met. 119. gaudent: (regt Myday) mensas 
posuere ministri Exslruclas dapibus, nee lusts fru- 
pis egentes. f'al. Mace. 5. 694.; et Martial. 12. 
15. Minister Phrygius. ft. e. Ganymedes pfneer- 
na Jovis. Catuli. 27. 1. Minister veteris, puer, Fa- 
lerni, Inger mi calices amoriores. ft. e. servus a 
cyatho, coppiere. V. MI.NISTHATOR 1. Sueton. 
Tib. 39. Inccenante eo, complura ct ingenlia saxa 
fortuito Buperne delapsa sunt; multisque conviva- 
rurn et minislrorum elisis, prater spem evasit. Ad- 
de eumd. fesp. 5. Ovid. 11. Met. 677. Voce sua 
specieque viri (Halcyone.) turbata soporem Exculit: 
et primo si sit, cireumspicil illic. Qui medo visus 
crat. Niim tnoii voce ministri Intulerant lumen. 
Sueton. Domit. 17- Puer narrabat, jussum se a 
Domitiano pugionem pulvino subditum porrigcre 
ac ministros vocare. — b) De eo, qui aiteri quo- 
modocumque itiservit. Cels.l. 16. Minister oras vul- 
neris leniler diducere debet: medicus inlestina ron- 
dere. Pelrot.. Satyr. 123. non arma ministris, Non 
regimen prodest. ft. e. naulis. Sueton. Claud. 3*. 
Prater que destinatos (gladiator es), etiam levi subi- 
taque de causa, quosdam commilteret de fabrorum 
quoque ac ministrorum atque id genus numero, si 
etc. ft. e. eoruui, qui fabris inserviebant. Sic mi- 
nistri fonlani ct ministri fontis una cum magi- 
stris memorantur in In&cript. apud Orell. 16*5. 
et 5018. *f 2. Speciatim dicitur de eo, qui in sa- 
cris inservil. firg. 3. G. 486. medio stans bostia ad 
aras, Inter cunctantes cecidit moribunda ministros. 
Cic. Cluent. 15. 43. Marti ales qui dam Larini appella- 
bantur, ministri public: Marlis. Ovid. 1. Fast. 319. 
Nominis esse poles succinctus causa minister, Ho- 
stia calitibus quo feriente cadit. Stat. 3. Silv. 1. 
86. minislrum dixit in Gcnit. multitudinis. ~ Hue 
refer ri potest et illud G rat. Cyneg. 99. Minister 
Pierius. .ft. e. poeta, qui el Musarum'sacerdos appel- 
lator. Sic Inscript., qua? perlinel ad ann. post 
Chr. n. 3., apud Orell. 2465. in basi. agathemkrvs 

VETTl SVAVIa CAkMAE PRIMA E POTHVS IVVMITUHl 
AKTHEROS LACVTVLAS. TUIMST TRIM. FORTVN. AVG. 

etc. ubi memorantur ministri primi, nt in aliis In- 
script, sacerdotes primi. Alia, qua pertinet ad ant), 
post Chr. n. 44., apud enmd. 246G. in altera basi. 

TAVHO STATILIO Tl. FLATil.lU AEUAK. COS. L. STA" 
TIVS FAVSTVS FRO S1GK0 OV0D E LEGE FORTVN A E 
AVG VST A E M1MSTR0RVM POAKRE DEBEBAT REFEREN- 
TE O. F0MPEIO AMETHYSTO < ( >VAEST0RE RASES DVAS 
MAR1HOREAS DKCREV ERV.vr FRO S1CJVO FCOERET. Vi- 

des hie Collegium mioislrurum islorum cum Qua- 
store suo. Adde aliam apud FJenzen. 6102. *T 3. 
Item speciatim de lis, qui sinimio maci-iralui in- 
serviunt in adnrnistrandj rcpublica. Cic. 1. ad Q. 
Fr. 1. 3. Est circumspiiicndum diligenter, ut in 
hac custodia provimia nun te unum, sed omnes 
ministros imperii lui, sociis et civibus et reipubl. 
unestare v idea re. ft. e. legalos, quastorem, accen- 
sos lielorcs, etc. Justin. 16. 1. 14. Minister re- 
gni. Sail. Jug. 29. lidem illi ministri regis inter- 
pellando, iiUrrdum jurgiis trabendo tempus, atto- 
ciiatem facti leriiebant.'ft. e. cives K. pecunia regis 
corrupti. Sueton. Claud. 29. His (liber lis) uioii- 
busquc add ictus (.Ti'6. Claudius) noa principem se, 
sed ministrum egit. 

II.) Translate. Cic. 1. Oral. 45. 1U8. Apud (irie- 
cos inlimi homines, mercedula adducti, ministros 
se jirabenl in judiciis otuloribus, ii, qui apud illos 
i:2ayuaT:/.c: voraniur. 1,1. Cluent. 'bX 14li. Legtim 
niinisiii, magistratus: legut.; interpreles. judices. 
Id. 1. flam. 'J. ante med Nequc respublira eonsu- 
Jes baberet. ^c*J mercatorcs pio\inciaruin, et sedi 
lionum servos ac ministros. fomentatori . el 5. 
f'err. S. 21. Ministri ac satellites cupiditatum. 
Lucre! . 3. 61. socio* sre'erum atque ministros. Cic. 
Amic. 10. 35. Ministri libidini., out ad i u tores ad 
injuriaiu. hi. Cluent. 22. bu. Ministruin esse in 
malefic io. Flin. 6. Ep. 9. Ego precum luarum mi- 
nister, adjulor.. parlkchs eio. riportatore. firg. 
low III. 



— 249 — 

2- /En. 100. Nee rcquicvit enitn, donee Calchaate 
minislro, etc. ft. e. opera Calchanlis. Tac. 2. Hist. 
99. Minister sermooum. mezzano. P'ellej. 2. 129. 1 3] 
Consiliorum suorum minislro el adjutore usus 
Druso filio suo. Horat. 4. Od. 4. 1. Ales minister 
fulminis. A. e. aquila. — De rebus inanimis: et 
usurpatur etiam adjective. Cic. 1. ad Q. Fr. i. 4. 
Sit anulus tuus non minister alicna? voluntatis, sed 
testis tua?. Ovid. lb. 261. trepidusque minislro 
I'rselenles baculo, I u minis orbus, iter. Luaet 5. 
298. Ta?da?, ardore ministro, suppeditant novum 
lumen. Ooid. Heroid. 21. 114. Lumina propositi 
facta rninistra tui. 

Ministra, ee, f. 1. absolute, substantirorum mo- 
re. C. banc vocem !oco suo. 

MiMSTERlALIS, e, adject, (ministerium) ad 
ministerium pertinens, ministeriale. Hinc 

Ministerial, is, m. 3. absolute, substantivo- 
rutn more, est qui in ministerio principis erut: 
hinc in Gloss. Isid. Arulus (lege Anculus). mini- 
sterial is dornus reglae. Imp. Constantius Cod. 
Theoa. 8.7. 5. Habeant priviiegium iniltti.-s omnes, 
qui se probaverint in militia, ii dumtaiat, qui mi- 
nisteriales et pasdagogiani et sileniiarii et decurio- 
nes exsi stunt. Vet. Auct. gromat. apod Goes. p. 
321. Idrirco putamus, ministeriaies imperalorum 
majores in accipiendo, minores in dando mensuras 
habuisse. Hinc in Proverb. Salom. 20. 10. Pondus 
et pondus, mensura el mensura, utrumque abomi- 
nabiie apud Deum. 

MlMSTERlANUS, a, urn, adject, idem ac mini- 
sterialis. Occurrit in lemmate Cod. 12. 26. De ca- 
strensianis el ministeriauis. In Codd.marq. legitur 
minrsteriariis. 

MINISTERlARlUS, a, um, adject, ad minislc- 
num pertinens. Gloss. Philvx . Ministcriarius, 
'jffi]=STty.cc. V. ct voc. praced. 

MINISTERIUM, li, n. 2. (minister) opera et 
miiiiui ministri et famuli, linr.pt-zia (It. ministero, 
servigw, opera, impiego, uffizio; Fr. service, of- 
fice de servileur, ministhc, soin, fonction, oc- 
cupation; Ilisp. servicio,el acto de servir, mini- 
sterio, cuidado, funcion, ocupacion; Germ. d. 
IHenst, Bedienung, T'erwaltung, Ami; Angl. 
service, attendance, office, ministry). 

I.) Proprie. ^ 1. Stricto sensu- Seneca 3. Be- 
nef. 18. Sunt qui ita distinauant: qua?dam bene- 
ficia esse, qmedam officia, qusdnm miiiistcrta: 
beneficium esse, quod alienus dct: officium esse 
lilii, uxoris, etc.: ministerium esse servi, quern 
conditio sua co loco posuit, ut nihil eorum, quae 
pra?stai, imputct superiors. Id. Ep. 47. med. 
Servos non ministeriis reslimabo, sed morihus. 
Justin. 2. 13. 10. Carere omni servorum mini- 
sterio. Horat. 2. Ep. 2. 6. V'erna ministeriis ad 
nutus aptus beriles. Ammian. 14. 11. Reaii spa- 
dones inter minisleria vitas secretions per arcanos 
susurros nulrimenta (odii) fictis criminibus sub- 
serentes. Justin. 32. 3. 16. Ministerium facere 
ahcui. far servitit. Sic Paul. Dig. 13. 5. 15. pras- 
stare cuipiam. et Ulp. ibid. 47. 2. 51. a med. at 
que odjutoriom ad surripiendas res prabere et 
Papinian. ibid. 50. 1. 17. exhibere. Sic Sail. from, 
apud Priscian. 9. p. 863. Putsch. Implicate rales 
minisleria prohibebant. ft. e. rates rapido freto colli- 
sae inter se, ut regi non possint: minisleria enim 
significant nautarum operam in gubernando regen- 
doque navigio posilam. Plin. 8. Hist. nat. 18. 26. 
(67).Caineli jumentorum ministeriis dorso fungun- 
tur. Id. 10. ibid. 71. 91. (196). Ministerium pedum. 
Ammian. 22. 16. Excoaitavit in portu Cleopatra 
lunim fxeelsam, quae Pharos a loco ipso roanomi- 
m'tur, prselucendi navibus noeturna suggesens mi- 
nisleria. ^* 2. Universim est opera, munus, offi 
cium quodcumque. Justin. 31. 5.8. Ministerium 
consilii sui olleire. Sueton. Cai 2. Germanicus 
Cesar obiit fraudc libeiii, ministerio et opera 
I 1 i so nis. Plin. 16. Hist. nat. 43. 8'i. (230 1. Sunt 
>ero et parvi usus fabrilium minisleriorum insi- 
gnes. lavori. Ovid. 11. Mel. 624. Somnc, quies 

'erum qui corda diurnis Fessa ministeriis 

m u lies. Pelron. Satyr. 108. Cube rn a tore, reiictu- 
uim se navis ministerium, denunciaule. il gover- 
na. Cels. 8. 4. In co ministerio, quod ulililaiis 
causa posteris traditur. ft. e. arte medendi. Petron. 
Satyr. 118. Ministeriis forensibus exercitati. firg. 
6. JEn. 222. pars ingenti subiere feretro, Tiiste 



MINISTRA 

ministerium. fano 2. if?. R. 8. 2. Ministerium la- 

ctis praebet pulio mater. Cr. eumd. 3. ibid. 16. 24. 
•f 3. De publicis muneribus, et officiis. firg. 
7. /En. 618. Abstinuit taclu pater (Zalinuc rex^ 
ayersusque refugit Fceda minisleria. ft. e. aperien- 
di Jani, beliique indicendi. Tac. 3. Ann. 48. 
Quirinius impiger militia;, et acribus ministeriis 
consulatum adopt.us. et 2. ibid. 78. Ilaud ignavus 
ad ministeria belli juveois. Id. 1. Hist. 58. Mini- 
steria principalis per libcrtos ogi solita, in equi- 
tes R ; disponit. fellej. 2. 38. Cyprus ministerio 
Catonis facta provincia est. f'etlej. 2. 116. In 
Germania Illyricoque et mox in Africa spleudi- 
dissimis functus ministeriis. onorevolissimi im- 
piegki. 

II.) Translate, abstractum pro concrcto, sumitur 
pro ministris, sicut servitium pro servis. Plin- 12. 
Hist. nat. 1. 5. (11). Quindecim convivarum ac 
ministerii capax triciinium. Ammian. 14.6. Juita 
vehiculi frontem omne textriuum incedit ; huk 
atralum coquinas jungitur ministerium, deinde to- 
tum promiscuc scrviiium. Plin. 10. Ep. 36. Et 
his {mititibus) stent inveneram, in ministerio ejus 
relinquendos existirnavi. nella sua corte. Marcell. 
Dig. 32. 67. P. Maviu omnes juvenes. quos in mi- 
nisterio habeo, dati volo. Tac. 13. Ann. 27. Mi- 
nisleria magistratibus et sarerdotibus conseribere. 
h. e. lictores, viatores, prae cones, calatores etc. el 

2. Hist. 59. Circumdare principi ministeria. far- 
gli la corte. Lamprid. Alex. Seo. 41. Aulicum 
ininisterium in id conlraxit, ut essent lot homines 
in singulis officiis, quot necessitas postularet. Apul. 

3. Met. Tunc me per proscasnium medium velut 
quarndam victimam publics ministeria perducunt 
et orchestras media? sistunl. ft. e. ministri publici. 
^ 2. Inlerdum pro vasis escariis et potortis, qui- 
bus in mensa rnioisttatur, servizio. Lamprid. 
Alex. Sev. 34. Ducentarum librarum argent! pon- 
dus ministerium ejus numqnam transiit. Paul. 3. 
Sentent. tit. 7. ad fin. Vasis argenteis legatis con- 
tinentur tarn potoria, quam escaria: item mini- 
sleria debebuniur, veluti urceoli, patina, lances, 
caiices, scyphi, irullas etc. 

MlMSTRA, as, f. 1. (minisier) abaolute, sab 
stantivorum more, est fomula, adrninistra, $:pd- 
naiva, ik-y^er:; (it. ancelfa, serva, ministra; Fr. 
servante, domestique; Hisp, criada, muger que 
sirve; Germ. d. Dienerin, Gehiilfm, Heifer shel- 
ferin; Angl. a female servant or attendant, a 
maidservant, handmaid). 

I.) Proprie. ^ 1. Generalim. Ovid. 3. At I. am. 
370. Accipiat missas apta ministra notas. Propert. 
3. 4. 15- Trislis crat domus? et tristcs su8 pens* 
ministras Carpehanl? medio nebat el ipsa loco? 
^ 2. Speciatim de inservicntibus in sacris. Ovid. 
3. Fast. 47. Ara dc* eerie tremuit, narientc mi- 
nistra. ft. e. Silvia Vestali. Adde eumd. 6. ibid. 
283. et 441. Sic Inscript. apud Henzen. 6103. 

VITXLL1AE V1RG1LIAE FKLS1AE (?) miMSTAAB SACRO- 
HVM I \'bl. PRARSIDIS IVWOMS POPVLOn. VIRCIL1A 

fi... a mAfeR 1.. d. U. d. — Et dc anliquis Cbri- 
slianorum Diaconissis. Plin. 10. Ep. 98. a med. 
Quo magis necessarium rredidi, ex duabus ancil- 
lis, qua ministra dicebantur, quid csset veri, et 
per tormenla quajrere. V. si iobct, Cod. Justin. 
1. 3. 20. ^ 3. Item speciatim de administris in 
publicis muneribus. Virg. 11. JEn. 655. At cir- 
cum lecta comites l.arinaque virgo, Tullaque, et 
araiam quatiens Tarpeja securem, Italidcs; quas 
ipsa derus sibi dia Camilla Delegit, paeisque bu- 
nas, beliique ministras. 

II.) Translate. Cic. 2. Fin. 12. 37. Virtu tes 70- 
luptatum satellites et ministras esse voluisti. Id. 
1. Oral. 17. 75. Arios romilcs et ministry; ora- 
loris. Id. i. Tusc. 31. 75. Res familiaris mini- 
stra et famula cciporis. Id. 2. A'at. I). 60. 150. 
Quam aptas, quamque multarum artium ministras 
manus natura homiui dedil' Id. Ccel. 21. 52. Huie 
facinori tanto tua mens liberaiis conscia; tua do- 
mus popularis, ministra; tua denique hospitalis il- 
ia Venus, adjutrit esse non debuit. Ovid. 3. Trist. 
7. 2. Liltera, sermonis fida ministra mei. Id. 1. 
Amor. 7. 27. manus cadis seeieiumque ministra 
Varro i.Ii.Ii. 13. 4. Cohors exterior, crebro oper- 
ta stramenlis ac patea, occulcala pedibus pecu- 
dum, fit ministra fundo, Cx ea quod evehatur. ft. 
e. fimum slcrcorando suppeditat. Justin. 17. 1. 

32 



MINISTRATIO 



— 250 — 



4. Filium suum perosus, ministra Arsinoe novcr- 
ca, veneno inierfecH. col mezzo, per opera. 

MlMSTRATtO, onis, f. 3. (ministro) actus nii- 
nistrandi. Vilruv. 6. 9. Torcular proximum sit ru- 
ling. Ita enim ad olearios fructus commoda crit 
ministratio. Inscript. apud Gruter. 592. 9. cointo 

AYG. LIB. A FKVM. MINISTRAT. h. C. 8 frumenti, vel 

frumentaria ministralione. Vulgat. interpi: 1. Cor. 
12. 5. Et divisiones ministrationum sunt, idem 
autem Dominus. Adde euvid. 2. Cor. 3. 7. et 

8- et 9. . . . . . 

MlNISTRATOR, oris, m. 3. (ministro) idem 
quod minister, S:a/.ovo; (It. ministro, servente; Fr. 
servileur, domestique; Ilisp. seriridor, el que sir- 
ve come criado; Germ. Diener, Bedienter, Auf- 
warier; Angl. a servant, attendant). 

I.) Proprie. •/ 1. Gcneratim. Seneca Ep. 9o. 
ante med. Transeo pistorum turbam, transeo roi- 
nistralorum. per quos, signo dato, ad ioferendam 
ccenam discurritur. Sic Varro 3. R. R. 14. 3. de 
cocleis. Parvus iis cibus opus est. et is sine mini- 
slratore. Ita Srhneider. leg.; alii admtnistratore. 
Petron. Satyr. 31. Vinum dominicum ministrato 
ris gratia est. del bolligliere, vet coppiere. Hoc 
sensu Inscript. apud Gruter. 601. 5. pabiS imp. 
dohitmki seb. MiKiSTRATOB. Minister dicitur ab 
floral. 1. Od. 38. 6., CafttH., Pal. F/acc. et Jfar- 
t ia Z . P. MINISTER I. 1. Inscript. apod Ore«. 
2812. DIS MAKIBVS AW Pi isir. avo. ser- mimstba- 
Toms vlrnae. Adde aliam apod Ilenzen. 6327. 
Sueton. Pifeil. 17. Alterum femur subdebile, im- 
pulsu olim quadriga, quurn aurigaoli Cajo mini- 
stratorem etbiberet. Inscript. apud Spon. Miscell. 

ant. p. 91. CASIO AETFBNO TERRAE WATBI MEBCV 

bio BiMSTBATOBi sacrvm etc. f 2. Speciatim de 
inservientibus in sacris. Inscript. apud Orell- 

2463. P. SAEXI1S P- 3. L. ABSACES MEKSSTBATOB 
(SIC) AB HBRCTL. PB1MIG. PBTROMA =>• T.. FAVSTA 

cvnc. pbtboma p. c. 3. — Sic apud Chrislianos 
diaconus sppeilatus est ministralor, 8tax&vo;^cniin 
id significat. Jnscript. apud Maff. Mus. Veron. 
282. 1. et apud Mural. 1874. 5. vi. sbcvmdiko 

BEKEMERBMl M1NISTIUTOR1 CHRKST1AK0 IN PACE 
OTl V1X1T ASK. XXXVI. D. III. hOK. WAR. 

II.) Translate dicitur de eo, qui orator! adest 
in causis, et subservit, ul patronus, advocatus, Ju- 
risperitus: de quibus Cic. 1. Oral. 45. 108. et 59. 
253- verba facit. Id. 2. ibid. 75. 305. Quurn 
te ipsum, Sulpici, objurgabam, quod mini strato- 
rem pete res, non adversarium. Id- Flacc 22. 53. 
Quurn quidem bit- mihi Maeandrius quasi ministra- 
tor aderat, subjuiens, quid i:i suos civrs civita- 
temque, si vellem, dicerem. II*c tia inleipretolur 
Vet. Scholiast, ah A. Maio editns in Clats. And. 
T. 2. p. 30. Ministratorem i< elicit, qui l eta pla- 
dialoribus suggerit; ad quern modwn mil intellj- 
gi ctiam ab hoc accusatorial* crimina submini- 
jtraii. , . 

MtNlSTRATORlCS, a, urn, adject, (ministro) 
•JrrjoeTtxo?, ad mimstrationem pertinens. Martial. 
14, 'i05. in lemmate. Ministratorii urceoli. V. 
locum Fauli JCti in MINISTER! CM 11. 2. 

MtNISTRATRIX, Icis, f. 3. idem quod mini- 
stra. Cic. 1. Oral. 17. 75. Sed ut orones coml- 
tes ac mitiistralrires oratoris esse diceres. Ita le- 
git IVon. p. 142. 13. Merc. Alii minislras. 
MlNISTRATL'S, a, um. V. MINISTRO. 
MlNISTRIX, icis, f.3. ininistra. Gloss. Pkilox. 
Ministra, virnoi-ziq. , . . 

MlNISTROJ as, avi, atum, are. a. 1. (minister). 
Part. Minis trans Let II. 2.; Ministratus et Mi- 
nistrandus I. — Ministrare est ministerium exhi- 
bere, iniervire, serviendo praebere, porrigere: et 
saepe de iis dicitur, qui com Wis inserviunt, urnjpe- 
tbw (It. servire, porgere; Fr. servir, assister, ai- 
der; Ilisp. servir, ayudar, asislar; Germ, die- 
nen, bedienen, bes. bei Tische auflragen, dar- 
reichen; Angl. to serve, attend, wait upon, mini- 
ster, serve up). , 
I.) Proprie. — a) Cum Accusative rei. Uorat. 

1. Sat. 6. 116. Coena rninSstratur pueris tribus. Tac. 

2. Ann. 33. Vasa auro solida ministrandis cibis fa- 
cere. Seneca Tranquill. i. Placet cibus non ante 
rnultos imperatus dies, nee multorutn manibus mi- 
nistratus. h. e. ministrando prsbitus. Cic. Pis- 
27. 67. Exstructa mensa mulla carne subraocida: 
servi sordidali mlnistrant etc. Grasci slipati, quini 



in lectulis: ipse solus, bibiturus qua? eodem de so- 
]io ministrentur. Orellius leg.: ipse solus; bi- 
bitur usque eo, dum de solio ministretur. Id. 
1. Ifat. D. 40. 112. Ganymedes pocula mini- 
?tranSi — b) Sine Accusativo rei , boc est 
absolute, cum Dalivo person*. Cic. 16. Fam. 14. 
Acastum Tctine, quo commodius libi ministretur. 
Tac. 1. Hist. 48. Ministrare alicui flctilibus, servi- 
re a tavota con isiovigli. Suet on. Aug. 45. Ut Ste- 
phanionem togatatium, cui in puerilem habilum 
circumtonsam matronaro ininistrassc compere rat, 
per trina theatra virgis Cissum relegaverit. Nam ex 
Quintil. Declam. 301 . constat, Romae puellas prw- 
cipue ingenues ministrare in convivio solitas non 
fuisse; sed pueros, el quidem servos.— c) Cum 
praepos. infer et A ecus, persona?. jP.'auf. Stich. 5. 4. 
7. Nosque inter nos ministremus. — d) Sine ad- 
ditis. Plaut. Cure. 2. 3. 90. Tute tabellas consi- 
gnato: bic ininlstrabit: ego edam. Liv. 24. 16. ad 
; fin. Pileati, aut lana alba velatis capilibus yolooes 
! epulati sunt: alii accubantes, alii stantes, qui simul 
I minislrabant, vescebanturque. Adde Cic. Pis. 27. 
[ 67. allalum sub a. — e) Passive impersonaliter. 
Cic. 5. Ferr. 44. 105. Quurn in eis conviviii sym- 
phonia caneret. maximisque poculis ministraretur. 

— f) Cum Infinito. Cic. 1 . Tusc. 26. 65. Nee Ho- 
meruni audio, qui Ganymedem a diis raptum ait 
propter Tormam, ut Jovi bibere ministraret. Al. la- 
men ul Jovi pocula ministraret vel administraret. 

— ol Passive, cum Nominativo persons, est ser- 
vi ri, es&ere servito. Colum. 12. R. R- 1- G. Si quis 
ex familio cceperit adverse valetudine afflci, viden- 
dum erit, ut is quam commodissime ministretur. 
.Schneider, confert rum illo Xenoph. "Or av y.a- 
revr, Ttov otxBTW'J,TQuTtii» oot itiiftikr/fsov irjxvTOiv 
6Vws ^ipaneuovtai. Plaut. fragm. apud Non. p. 
138. 29. Merc. Boni ministrantur, ilium nunc irri- 
dent mali. Al. hie aliter leg.; Mercer, habet immi- 
serantur. Seneca dixit Tranquill. 9. Paucioribus 
servis seniri. , 

H.) Translate. % 1. Ponitur pro curare, admt- 
nistrare, regere. — a) Absolute, h. e. sine Accus., 
sed fere cum Dativo persoitae aut rei. Cic. 2. Off. 4. 
15. Quid enim jegris subveniret, qus csset obiecta- 
lio valentium, qui victus aut cultus, nisi tarn multse 
nobis artes ministrarent? b. e.non ci servissero, 
non provvedessero ai nostri bi&ogni. Al. tarn en a- 
titer leg. — Ministrare velis de gubernatore navis. 
Virg. 6. /En. 302. Ipse ratem conlo subigit, velis- 
que'ministral. t'bi Servixts: aut per vela-, et est sp- 
ptimus: aut ^elis obsequitur; et est dativus. Sic 10. 
ibid. 218. Ipse sedens clavumque regit, velisque n>i- 
oistrai. Ministrare mwetn velis est agere, regere, 
farla andare a vela. Tac. Germ. 44. Naves nee 
velis ministrantur, nee remos in ordinem lateribus 
adjungunt. (Lips, mallet ministrant, ut esset Vir- 
giliano simile). Val Flacc. 3. 38. ipse ratem ven- 
to, slellisque ministrut. Ex hoc loco prior Servii 
inlerpretalio firmalur. Eodem modo de auriga Stat. 
1. Theb. 752. Ipse sedens telis, pariterque ministrat 
habenis. — Hue pertinent et ilia Propert. 2. 18. 35. 
Aspire, uti pseIo rnodo sol, modo luna ministret. h. 
e. inseryial lumen afferendo. et 3. 14. 15. Luna mi- 
nistrat equis: demonslrant astra salebras. h.e.'m- 
servit equis eunlibus, pnelurendo. AS. pro equis leg. 
iter, farro 2. R. R. prcefat. 6. Te empturienlem 
ad mercatum adducunt crebro pedes, quo facilius 
sumptibus multa poscentibus ministres. b) Cum 
Accusativo rei. Horat. Art. P. 171. de sene. res o- 
mnes timide gelideque ministrat. h. e. administrat. 
regit. Sic ministrare naves apud Tac. loc. cit. sub 
a. Ovid. Heroid. 20. 133. Me miserum- quod non 
medicorum jussa ministro. h. e. capftsso, eiseqaor, 
eseguisco. Sic Sil. It 2. 673. Aleeto, solium ante 
dei sedemque tremendam, Tartareorst operato Jo- 
vi ncenasque ministrat. h. e. e^sequitur: aln mal- 
lent pcenis. Sed Id. Sil. /MS- 294. Ipsa (Erinnys) 
etiam Stygio spumanlia ponila tabo Porriait, et 
large pcenas lelumque ministrat. h. e. Virno et se- 
natoribus pocula porrigit, et omnes nerai ac perfi- 
diam eorum punil. V. Burmann. ad Petron. Sa- 
tyr. 31. «J 2. Ssspissime ponitur pro pr*b«re, da- 
re, suppeditere, somministrare, dare, fornire. — 
a) De hominibug et brutis animantibus. Ctc. Pis. 
11. 26. Ardentes faces furiis Clodianis pane ipse 
consul ininistrabas- Varro 3. R. R- *"• 6 - Mini- 
strare victum alicui. Tac. 4. Hist- 12. vires et ar- 



MINIUM 

ma alicui. Id. 2. ibid. 76. nova semina bello. Virg. 
1. JEn. 207. Lltore abena locant alii, flammnsque 
ministrant. h. e. subjiciunt. Id. 9. ibid. 764. Juno 
vires animumque ministrat. Val. Flacc. G. 216. 
Equus capliva terga ministrat. h. e. prabet iosi- 
denda hosli, a quo 6uus dominus ociisus est. Ti- 
bull. 2. 21. Ministrare prolem. /i.e. donare, con- 
re dere. — b) De ahslrartis et de 'rebus inrmimis. 
Virq. i- JF.n. 154. furor arma ministrat. VarrO 1. 
R. R. 31. 2. Sarmentum coiibus surciun mini- 
strat. et "i.ibid. 17. 2. Lympba aquam pisrinis mini- 
strat. Virq. 2. G. 431. t»das silva olta ministrat. 
et 4. ibid. 146. ministrantcm plaianum potantibus 
umbras. Herat. 1. Ep. 15. 20. vinum verba mini- 
strat. Ctrl. Aurel. 1. .4cut. 1»- init. Admovenda 
(ha?c) etiam, tamquam odoramenlum, ori vel nari- 
bus regrotan'tis, ut spiramento a.lductus vapor buo 
Insressu laxomentum partibus ministret. 

MlNlTABlLtTER. adverb, (minitur) minaciler, 
minacciosnmente , apud veteres. Pacuvius apud 
.Yon. p. 139. 22. Merc. Minitabiliterquc uicrepare 
dirlis sw vis incipit. Adde Accium ibid- 

MlNfTABL'NDL'S, a, um, adject, (minitor) vaide 
mi nans, p'lemis mlnarurr.. Liv. 39- 41. Tom quoque 
minitabundus petebat. Adde euind. 2. 13. Sic Tac. 
2. Ann. 10. Cernebatur contra minitabundus Ar- 
minius prreliumque denuncians. 

MlNlTO, as, are, a. 1. V. roc. seq. init. 
MlNlTOR, sris, fftus sum, ari, dep. 1. frequen- 
tat. o minari. — Activa forma minitare occurrit 
apud Plaut. Capt. 3. 5. 85. Qua? niinitas mihi. 
Id. fragm. apud Non, p. 473. 33. Merc. Qu»d 
minitabas te facturum, si istas pepulissem fores? 
Nceviuf ibid. Etiam minitas? Cr. Priscian. 8. p. 
799. Putsck. — Minitarier paragoge pro mini- 
tari est spud Plaut. Amph. 3. 4. 3., Bacch. 1. 
2. 44. etc. — Part. Miniians sub a et e. - Mi- 
nitari est idem ac ssspe et valde minari; et oc- 
currit translate tantum pro minis terrere, awe 
■).£«, minacciare; et usurpatur — a) Cum Accu- 
sativo rei et Dalivo persons, qui aliquando tamer, 
omittitur. Plaut. Cure. 4. 4. 15. Mihin' malum 
minitare? cap. Atque edepol, non miniiabor, sed 
dabo. Cic. 6. Phil. 4. 10. Dicitur mortem fra- 
tri esse mini tat us. Liv. 3. 57. Decemvir ille per- 
petuus, bonis, tergo, sangmni civium infestus, vir- 
aas securesq'ue omnibus minitans. ~ Et omisso 
bat. persons. Ter. Phorm. 5. 6. II. Faniiltario- 
reni oportet esse hunc, qui minitatur malum. Ovid. 
2. Met- 199. de Scorpio. Vulncra curvata mini- 
lantern ruspide vidit. Quintil. 3. 8. 19. Minitari 
bellum. — b) Cum Abl&livo rei rl Dalivo per- 
sons. Cic. 11. Phil. 14. 37- et 13. ibid. 21. 47. 
Ili.ic tirbi rerro iguique minitantur. 41. utroque 
loco (ut ct 2. Cat. 1. L> teg. ignem fen unique. 
Sail. Cat. 49. a med. Ut eeredienli ex senotu La- 
sari gladio minitare niur. - Et omUso Dm. per- 
son is. Ennius apud Festum p. 17T. 30. Mull. 
Qui ferro mi.iitere. — c) Cu... In tin! to pr arteri- 
tis. Ter. Hecyr. 3. 4. 13. Quod nunc minitare fo- 
eer'e. h. e- arfirmas te farturum: et de promissione 
rei mai* dicitur. Propert. 3. 6. 7. Tu minitare 
oculos subjects exurcre flainma. — El futori. Plaut. 
Asin. 3. 3. 21. Cur erpo miniiaris libi te vilam 
esse amissurum? Virg. 12. Mn. 760. &neat mor- 
tem contra praesensque rninatur Exilium, si quiS- 
quam adest; terretque trementes Excisuium ur- 
bem minitans, et saurius instat. Cic. 5. Tusc. 14. 
42. LacedfEmonii PhiUppo minitanti per litteias, 
se omnia, quse conarentur, prohibiturum, qussi- 
verunt, num etc. — d) Cum Dalivu persona tan- 
tum. Plaut. Amph. 3. '». 3. Norn mihi quidem, 
herrle, qui minus liceat rninitarier populu. ni de- 
cedat etc. Cic. 2. Alt. 19. med. Rosci.e leg", et- 
iam frumentarias minilabanlur. At. minabanlur. 
- e) Absolute. Plant. Bacch. 4. 6. 16. htiam 
ne, carnifcx, n«nitare? 7"flc. 2. Hist. 51. Ad Ver- 
ginium vers'i {milites) ut reriperet impenum - mi- 
ni la rites orabant. Lucre! . 1. 6H. Lac lima nn. Quern 
neque faim deiitn, nee (ulniiii-i, nee miuiunu Mur- 
mure compressit Cfelum. Ovid. 12. Met. 348. »ul- 
tum minitanliaque ora Robore nodoso prsdura- 
quc tempora freuit. . . 

Ml N I CM li. n. 2. De forma fflin pro minium 
inepiqr. Virq. apud Quintil. 8. 3. 28. V Spat- 
ding, loc. cit'; et apud tuson. monusyll. \ . MIN 
loco suo. — Ceterum •! 1. Minium, mmio, ci- 



MINIUS 

ml r o. u:>.?o{, est genus coloris nativi laudatissi- 
mi. qui in argenti fodinis invenitur. Arena est, 
'iiis cocci colorem habet." ea teritur, deiri layatur 
fariza: et quod subsidil, iteruci lavatur. Differen- 
tia arlis c«i, quod alii minium faciunt prima lo- 
tura : apud alios id est dilutius, sequemis autem 
lotur* optimum. Celeberrimum est, quod in 11 i- 
spania iovemtur, pra?sertim Sisaponensi regione 
in Ba?iica. Proper*. 2. 2. 21. L't Maeotica nix mi 
ni'j -i eerie t Ibero. Justin. 44. 3. 4. scribit, Mt- 
r.iurn amnem (qui nunc Minho, et Callaicos a 
Dratarensibus dividit) ab hujus coioris copia di- 
ctum esse (Ejus verba sunt: Regio (Gallcecia) 
quum aeris ac pluinbi uberrima, turn minio, quod 
utivn >irino flumini nomen dedit.): ex quo up- 
I aret, vocem esse llispanicam. Untie Pitruv. 7. 9. 
§ 6, Minium, inquit, et Indicum nominibus ipsis 
iniirant, quibus in loeii procreantur. At Schnei- 
df. probal hie pro Minium seribendum esse Ar- 
nii.'nium ^ 2. Est alterum genus minii (quod 
nunc ltali minio dicunt) in omnibus fere argen- 
(ariis, hemque plumbariis metallis, quod lit exusto 
lapide venis permiito. Hoc est secundarium mi- 
nium, multum infra naturales iilas arenas: quo 
prius i II ad minium adulteratur. Est et tertium, 
quod dicunt Syricum. (P. SYRICUS.) Sincero 
cocci nitor esse debet: secundarii splendor in pa- 
rietibus sentit uli^inero. Qui minium in officinis 
poliunt, faciem laxis vesicis illiganl, ne in respi- 
rando pernicialem puiverem (est enim venenum) 
trahant. et larnen ut per illas speclent. Usee et 
alia plura Ptin. 33. Hist. nat. 7. 40. (119). V., 
si lubel, eliam Pitruv. 7. 8. et 9., ubi rationem 
docet temperatures ejus, et quomodo leetoriig pa- 
rietum inducatur. — Plurimus minii usus est in 
picturis: praeterea in voiumintbug clariores litleras 
illilum reddit, itemque in auro, et in marmore. 
Ad haec, deorum staiuas eo inficiebant, quia aelhe- 
ris colorem refert: item triumphantes corpora, vel 
manus piogebant, quia Jovis insignia ipso habitu 
cuttuque prsefercbant: et rustici minio suffust Bac- 
chi Iaudes canebant: quarum rerum omnium te- 
stes babes Plin. loc. cit.; Servium ad Pirg. 6. 
Eel 22.; ipsum f'irg. 10. Eel. 27-; Ovid. 1. Trist. 
i. 7.; Arnob. 6. 10; et Tibull. 2. 1. 53. V. 
RUBRIC A; et Pisconti, Sep. degli Scip. p. 42. 
et 55. Si quaiuio usum minii legus in tncdicina, 
ut apud Cels. 4. 15. sun fin.. 5. 19. n. 25. ct 6. 
6. n. 22, terram Lemniam, vel sinopicam rubri- 
cam interpretanlur. P. S1.NOP1S. 

MlNlUS, a, urn, adject, qui colorem hbet mi- 
nio sioiilem. Apul. 4. Met. Fulgentium rosarum 
tninius cotor renidehat. Id. 2. Ftorid. n. 12- de 
psiltaco. Cervicula ejus circulo minio velut aurea 
torque, pari fulgoris circumaclu cingitur et coro- 
tiatur. Adde locum Isid. cit. in SUBTERIUS, ubi 
mineus pro minius lesilut. 
MlNO, as, avi, are, a. 1. V. voc. seq. init. 
MINOR, Sris, aius sum, ari, dep. 1. Mino et 
minor in una eademque significationc veteres pro- 
tulisse, testatur Priseian. H. p. 799. Putsch., sed 
nullum hujus signiflcationis exemplutn affcrt. La- 
chmannus ad Lucret. 6. 563. (.at. 561.1 ait Pri- 
sciano credendum non esse, quem interminatus 
participium fefellit. Posteriori aevo minare nsur- 
patura est pro agere, unde Itatorum menare: nam 
translate rninas diiimus etiam voces, quibus bu- 
bulci increpanl Loves, ft ad (irogrediendum hor- 
tautur. Apul. 3. Met. Asinos, et equum sarcinis 
onerant, et doino jam vacua, minaiites baculis, 
exigunl, et S. sub fin. Me refertum sarcinis, pla- 
nis gl;idiis ininanles etc. Anson, epigr. 67. Age- 
ret juvencas quum domum pastor suas, Suatn relin- 
quens, me mlnabat, ut suatn. Paul. Diac. p. 25. 
5. Mull. Agasones equos agentes, idest minantes. et 
p. 23. 4. Agere modo signitlcat ante se pellere, id 
est minare. Adde Pulgal. interpr. Exod. 3. 1., 2. 
Reg. 0. 3., 1. Pur. 13. 7. el alibi. Eliam passive 
apud eumd- Jacob 3. 4. Ecce et naves, quum ma- 
gna) sirit et a ventis validis minentur, rircumfe- 
runtur a modico «ubemaculo.; el V. MIN/E H. 
— Ccterum Pari. tVinam a minor in omnibus 
paragr. ■■- Minari proprte est idem atque eminere 
(It. essere prominenle, erninente; Fr. etre proe- 
minenl, saillant, [aire une sailtie; Hisp. salir 6 
sobresalir demasiado afuera; Germ, emporragen ; 
Angl. towars heaven). 



— 251 — 

I.) Proprie, — a) Stricto sensu ininari dicun- 
tur. qua? eminent, alta sunt, et Casio quodammo- 
do vicina. Virg. 1. Mn. 166. Hinc atque hinc va- 
st« rupes, gemioique minantur In caeluoi scopuli. 
Sit. It. 4. 2. Nubiferos montes, et saxa minantia 
Casio. — b) ilinc latiori sensu minari dicuntur. 
qua3 supra caput sunt, instant, imminent. Sil. It. 
15. 592. quo nam se line minanti Servitio eripiat. 
— c) Item qu33 excelso carumine in banc et il- 
lam partem inclinantur, et veluti minantur rui- 
nam. f'irg. 2. ,£n. 626. Ac veluti sum mis anti- 
quarn in montibus ornum Quum ferro accisatn, cre- 
brisque bipennibus instant Eruere agricolaj certa- 
lim : ilia usque minatur, Et tremefacta comarn 
concusso verticc nutat. et ibid. 237. scandit fala- 
lis machina rauros Feta armis, ere. Ilia subit, me- 
diaeque minans iilabitur urbi. 

II.) Translate. ^ 1. Minari est minas jactare, 
minis terrere, minitari, airst'Xebi, minacciare; et 
occurrit — a) Cum Accusativo rei et Dalivo per- 
sona*, qui aliquando eliam omittitur. — De ho- 
minibus. Ennius apud Cic. 3. Orat. 58.218. Ma- 
ter terribifem minatur viUe cruciatum et Decern. 
Cic. i. Tusc. 43. 102. Cui (Theodoro) quum Ly- 
simachus rex crucem rainaretur etc. Sueton. Cces. 
4. Rcdactos (prcedones) in potcstalem, supplicio, 
quod illis «aepe minatus inter jocum fuerat, affecit. 
Id. Tib. 57. Pompejo cuidam equiti Romano dum 
vincula minatur, affjrmavit etc. et Ifer. 40. Hac- 
'.enus etcanduit, ut malum iis, qui descissent, mi- 
naretur. — Et omisso Dal. personae. Ovid. 2. Met. 
858. Pacem vultus habet: miralur Agenore nata, 
Quod tain formosus, quod prselia nulla minetur. 
Id. 2. Pont. 2. 23. Sed licet arma feras et vul- 
nera sava mineris, Non tamen efficies, ut timeare 
mihi. — De inanimis et ahstractis. Cic. Plane, 
40. 95. Quum mea domus ardore suo deflagratio- 
nem Urbi atque Iialiae toti minaretur. et f'irg. 
10. /En. 196. rie stalua Cen(auri in prora na- 
vis. Instat aquas, saxumque undis iuimane minatur 
Arduus. sia in alio di scagliare. Adde siniiiem 
locum Proper t. 4. 6. 49. Sic Ovid. Ileroid. to. 94. 
Multa mihi terra?, multa minantur aqus. ■ — b) 
Cum Dalivo persons tantum , omisso Ace. rei. 
Cic. 6. Perr. 66. f 19. Nisi vehemeotiug homini 
minatus essem: nisi legum sanrtionem pcEtiainque 
recitassem etc. — Et dc inanimis, Claudxan. Conn. 
Stall. Theod. 237. Torrentes immane fremanl las- 
sisque miisentur Ponlibus. — c> Sine additis. Cic. 
■%. Perr. 2SJ.73, Iste iratus et (rectiusei) gravius mi- 
nari co-'pil. Id. 2. Divinat. 17. 38. Qu;e inconslan- 
tia deorum est, ut prirnis miuentur eilis, bene 
promittant secundis? — d) Cum Inflnito- Plant. 
Asin. 3. 3. 14. Ab hac minatur se se al>ire. Ter. 
Heaut. 3. 1. 80. Abilurum ge abs te esse ill ico 
minabitur, Sueton. Cces. 24. Sed quum L. Domi* 
tiua consulalus candidatus palatn minaretur, cons. 
se effecturum, quod pralor nequisset, adempturum- 
que ei exercitus elc. ^ 2. Urbane est polliceri, 
parare, prae se ferre, profiler!. - a) De homini- 
bus. Horat. 1. Ep. 8. 3. et 2. Sat. 3. 9. Atqui 
vultus erat multa et prasclara minanlis. Phcedr. 
4. 22. Qui magna quum minaris, extricas nihil. 
— b) De inanimis. Horat. Art. P. 350. Nee 
semper feriel quodcumque ntinabiiur arcus. h. e. 
ferire minabitur. 

MINOR, us, oris, adject, comparat. V. PAR- 
VUS. 

MINOR ATfO, onis, (. 3. (minoro) deminiitio, 
minor azione. Alcim. Sen tent, ex epist. ad Horn. 
9. Qui coDvieium eliam iiiiuoralionis iulendil. Id. 
ibid, aliquanto post. Quapruplcr nee in humilita- 
te minoralionis absconditor claritas (equalilatis. 
f'uigat. interpr. Eccii. 40. 27. No" esl in timore 
Domini minoralio. Adde eumd. Ecctl. 20- 11. et 
39. 23.; et /'. UEGENK RATIO. 
MINOR AT US, a, um. V. voc. seq. 
MINOR AT US, us, m. 4. (minor). V. MA JO 
RATUS; et cf. Probi Append, p. 193. lieil. 

MlNORO, as, atum, are, a. 1. (minor, oris). 
Part. Minoratus. ■- Minorare est minorem face- 
re, deminucre, eXatTo'w. Tertutl. Anitn. 43. Pe- 
tit anima, si minoratur. Sccvvota Dig. 18. 7- 10. 
Quos minorato pretiti vendidit. Theod. Priseian. 
I. 2. p. 2. c. 21. ad (in. pag. 308. Aid. Quum ve- 
ro minoratis doloribus causa mollior fueril, tunc 
etc. Sic Id. 1. 3. c. 2. pag. 309. Aid. Minoratis 



M1NUO 

vero supradictis accidentibus, plena quoque Jecli- 
nalionc, manifesto convenit etc. Adde Tertull. 
advers. Jud. 14.; et PutgaL interpr. Ps. 88. 
46., Eccli. 16. 23., 2, Machab. 13. 19., ffebr. 2 
9. et alibi. 

JIINSAS, adis, f. 3. /■'. 111NYAS. 
MINTHA, a?, et 

MINTHE,es, f. 1. pv^rj, Grsenim nomen oym- 
phffi, et herbas. P. MENTA. Plin. 19. Hist. nat. 
8. 47. (159). Meota? nomen suavitas oiloris apud 
Graecos mutavit, quum ante mintha vocarelur, 
unde veteres nostri nomen declinaveruot. 
MI NT RIO, is, ire, n. 4. vel 
MINTRO, as, are, n. 1. verbuin exprimens vo- 
cem murium. Auct. carm. Philorn. 61. Mus avi- 
dus rnintrit. A 1. leg. minlrat. At Thomie Thesaur. 
nov- Latin. <ed. A. Maio in Class. Auct. T. 8.) 
p. 367- mintrire legendum esse confirmat, ait e- 
nim: Mintire {lege mintrire), sonare, clamare. 
quod proprium est murium. Sic Aid. gramm. ed. 
A. Maio p. 570. Mures mintriunt. 

MINUATIM, adverb, (minuol minuendo, cum 
deminutione. Boeth. Comment, may. in libr. de 
interpr. p. 374. Vestem possibile est quidem seca- 
ri, ged fortasse ita continsit. ut non ante ferro 
dividatur, quam earn enerat vetustaj, et boc fie- 
ri potest, ut qualibet vegli* non ferro potius mi- 
nuaiim pereat, quam usu ipso exteratur. Sic Gloss. 
Cyrill. Kara astttcv, minuatim, minutim. 

MlN'ClSCO, is, ere, n. 3. (ruin no) minor fio. 
Auson. Ephemer. sub fin. profugi minutscurtt 
crimina sotnni. Al. aliter leg. 

MlNUME pro mini me. P\ PARUAf. 
MfNUMUS pro minimus. P. PARVUS. 
MlNUO, nDis, nui, nulum, miere, a. 3. Part. 
Minuens I. 2.; Minutus II. et in fin.; Minuen- 
dus II. l. et 4. — Minuere (quod ex Graeco petouv 
dictum videtur Paulo Diac. p. 122.6. Mull.) est 
minorem reddere, deminuere, exienuare, detrahe- 
re, sAaiTJu, fxstdw (It. rendere minor e, sminuz- 
zare } scemare, diminuire; Fr. rendre plus petil ; 
llisp. achicar, minorar, reducir dmenos; Germ. 
kleiner machen , verringern, verkteinern, ver- 
mindern; Angl. to lessen, make less, diminish, 
minish, abate, lower, impair). 

I.) Proprie. ^ 1. Est minorem reddere fran- 
gendo , h. e. frangere, perfringere, comrninuere. 
spezzare. Ovid. 8. Met. 645. ramaliaque arid* te- 
cto Detulit, et minuit, parvoque adrnovit ahenu. 
Sic Id. 2. Fast. 647. Ligna senex minuit: conci- 
saque construit altc. Id. ib. 573. Aut, ut Anax- 
archus, pila minuaris in alta. Forcellinus accepit 
pro terere, coolerere, et interpretatus est sit peslo 
e infranto; ged addidit haec: Possis eliam intev- 
preiari, frangere, perfringere, comtninuerc, spez- 
zare, ut apud Ovid. locc. supra citt. Stat. 10. 
Theb. 526. Porlarum objectua rninuunt, et ferrea 
sudant Clauslra remoliri. Similiter Id. ibid. 47. 
de lupis ovile circumeunlibus. Qcod superest, sie- 
cos rninuunt in limine denies. *f 2. hem est mi- 
norem reddere al'tqutd detrahendo. Colum. 7. R. 
R. 5. 9. Urinam subjectis ignibus quinta pint* 
rninuunt. h. e. decoquunt, eon la ebollizione la 
scemano d'una quinta parte. Apud Peget. 1. Pe- 
terin. 23. minuere est sanguinem millere. et ple- 
nius ibid. 16. Minuere sanguinem. Nepqs Eumen. 
9. lligque praecepit, ut prima node quam latissi- 
rae possint, ignes faciatu quam masimos, atque 
hos secunda vigilia minuanl, tenia perexiguos red- 
dant. Ovid. 7. Met. 317- minuunlur corporis ar- 
tus. s'tmpiccio/t'gcotio. Ptin. 11. Hist. nat. 5<. 
118.(283). Miuuuntur corpora siccis et aridis lii- 
gidtsqje cibls. si smagriscono. Horat. 2. Od. 16. 
30. Longa Tiihonum minuit seneclus. consuma. 
Peget. 1. Pe terin. 14. 1. Schneid. Morbus per 
toLum corpus tollectiones pluriinas facit, cl aliii 
velut minuentibus alias rursuin nascunlur. Simi- 
liter Cces. 3. B. G. 12. .Ylimienie aesiu. h. e. mi- 
nnente se. net calare delta marea. Sic Pallad. 3. 
R. R. 24. Minuente luna. Hue referri pol«st et 
illud Cic. 3. Earn. 8. Minuere sumplus civilalum. 
et Horat. 2. Sat. 3. 177. rem familiarem. 

II.) Translate. <| 1. De ahstractis ponitur pro 
detrahere, extenuare. debiiilare. — a) L'niversiin. 
Tac. 15. Ann. 39. Pretium frumenti minuiutn us- 
que ad ternos nununos. Quintil. 2. 3. 7. Minue- 
re gradum. Id. 11. 3- 19. Vocis bona negligcnlia 



MINURIO 

minuuntur. Cic Flacc. 12. 28. Minuere gloriam 
alicujus. Ctes. 5. B. G. 33. >pem. Sic Tac. Agric. 
17. Ubi Vespasianus Dritennlam reo.iperavit, mi- 
nuta hoslium spes. Rursus Cres. 3. B. C 43. Mi- 
nuere auctoritatem. Cic. 1. Fin. 16. 51. cupidi- 
latcs. /rf. t. teq. //flr. 5. H. invidiam. Id. 1. 
Fin. 16. 51. molestias vita;. Ter. //eaul. pro/. 42. 
laborem. //orat. I. £p- 18. 101. euras. Auct. B. 
Alex. 8. Umorem mililum consolatione et ratione. 
Cm. 6. 5. O. 22. desidiam mililum. et 7. it id. 
53. ostentatkmem hoslium. — Et in re medica 
Ccel. Aurel. 2. A cut. 18. n. 108. At si suJulus 
fuctit aut levigatns dolor, ut, ordinem aeccsiio- 
num servans, magnitudinc tatnen minimis esse vi 
deatur, etc. — b) Specialim apud itbetores mi- 
nuere opponitur verbis augere el amplificare, ul 
apud <?uinfii. 4.1.15. Pleraque augenda, aut 
minucr.da, ut eipediet. el 8. 6. 67. Virtus ejus 
(hyper bole s) ei di verso par augendi atque in i - 
nuendi. Id. 9. 2. 3. Quid agit omnino eioqnen- 
tia, dctraetis ampliricandi minuendiquc 
rationibus? — c) Item speeiatim de hominibus. 
/.it'. 21. 52. Consul alter equestri praslio uno et 
vulnere suo mioutus. ft. e. debiiitatus, inGrmior 
factus. Ulp. Dig. 4. 5. 2. Ail praetor: qui raphe 
minuti minutseve esse dicentur. V. CAPU F. T 2. 
Item est remiltere, rei niodum ponere. Tex. Phorm. 
2. 3. 88. Minue vero iram. ft. e. remitte, omitte. 
Cf. Auct. B. Alex. 48. exir. Minuere militarem 
disciplinam et severilatem. rallentare. Liv. 4. 24. 
Minuere magistratum, censuram. ft. e. modum po- 
Ti«re potestati. reslringere la giurisdizione. *J 3. 
Item violare. Cic. t. Phil. 9.' 21. Majestatem po- 
puli Roman! per vim minuere. V. MAJESTAS. 
Plaui. Asin. 3. 1. 6. matris. imperium. Nepos 
Agesil. 4. eajir. religionem. ^ 4. Ilem evellere, 
ronveilere, dirimere, tollerc. Cic. 10. Alt. 16. Ll 
minuerem suspicionem proreetionis, profectus sum 
in Pompejanum. Id. 1. Off. 22. 74. Quum pie 
rique arbitrentur, res bellicas majores esse, quam 
urbanas, minuenda est b^c opinio. Cu?J. 5. B. G. 
20. extr. et 6. ibid. 22. Habere sese, quae de re 
communi dicerc velient, quibus controversies mi- 
nui posse sperarcnt. ft. e. dirimi, lolli. Adde Cic. 
i. Acad. (2. pr.) 26. 83. Ovid. 15. Met. 639. Mi- 
nuere 1uctu«. ft. e. toltere: V. LUCTUS. ^ 5. 
Item relinquere, desinere, mutare. Ter. Andr. 2. 
3. 19. Nee tu ea causa minueris bsc quae facis, 
ne is mutet suam scntentiam. Id. Hecyr. 4. 3. 
10. Sed non tninuam meum consilium: ei usu 
quod est, id pcrseqaar. — Et cum lofinito pro 
desinere, eessare, latciare a poco a poco. Lucret. 
2. 1026. Nil adeo magnum, nee tarn mirabile 
quicquam Piincipio, quod non minuanl miraricr 
umncs Paullatim. Est qui teg. quod non minus 
fial mirabile cunctis. Sed hoc pacto elidenda 
est i in minus et fial per synaresin contrahenda, 
ut versus constet. At Lachmanno hoc Latine di- 
ei posse non videtur, minuo hanc rem facere: 
itaque scribendum pulat: Nil adeo magnum, ne- 
que tarn mirabile quicquam, Quod non paulla- 
tim mittant mirarier omne$. et confert iliud 
ejusd. Lucret. G. 105G. Illud in his rebus mirari 
mitte. et ibid. 68. longequc remittis D?s Indiana 
jnitare. — Hinc Part, prater, pass., cujus eiern- 
pla supra retulimus, 

Minulus, a, urn, adjective quoque usurpatur, 
utide Comp. Minulior et Sup. IXinutissimus I. et 
II.; et ponitur pro parvo, exiguo, tenui, mbliii 
(It. minuto, picciolo, sottile; Fr. petit, menu, 
delie; Hisp. pequeno, chico, chiquito; Germ, ge- 
ringfugig, ktein , unbedeulend; Aogl. minute, 
small, little, nice, subtileX 

\.) Propric. — a) De hominibus et brutis ani- 
lnantibus. Varro apud Non. p. 141. 17. Merc. 
Et pueros minutos vides libenter, et majores anim- 
adverterc non vis. Cf. Plaut. Cist- 2. 1 45. et 
Cas. 2. 5. 24. Dii orones magni minutique. el 
Proper!. 2. 22. 3. Obvia nescio quot pueri mihi 
turba minuta Venerat. Ter. Andr. 2. 2. 32. Otera 
Pt piscieulos minutos ferre obolo in cosnam seni. 
Cell. 14. 1. circa fin. Quid de muscis aut ver- 
miculis aut ecbinis mullisque aliis minutissimis 
terra tnarique animanlibus dicerent ? — b) De 
rebus physicis. lucret. 2. 116. Multa minuta mo- 
dis mullis per inane videbii Corpora misceii. Id. 
i. 834. Pauiilla atque minula ossa. Id. 4. 893. 



— 252 — 

Ad minutas corporis partes dispergi. Catull. 25. 
12. velut minuta magno Deprcnsa navis in mari, 
vesaniente vento. picciola barchelta. et Proper L 
1.-11. 9. Minuti remi. piccioli remi, rcmuli, xw- 
icea. PHn. 12. Hist. nat. 24. 53. (111). Folia bre- 
via ac minuta. et 16. ibid. 31. 56. (12K). capitla- 
menta. et 23. ibid. 7. OS. (129V Ramenta itiinu- 
tissirna ad srobis modum. Lucret. 4. 3'»3. aer mo- 
bilior atque minulior. Plant- Batch. 4. 9- 68. 
Minuta litterae. Sic .b'uelon. Cat. 41. Proposuit 
quidem legem, sed et minulissimts lilleris et ;in- 
gustissimo loco. Cic. 4. Acad. (2. pr.) 33- 120. 
Mvrmecidcs minutorum opusculorum fabricator. 
— Minutce fruges, qua siot, in FRUX dictum 
est. ■— lies minulce sunt scruta, ciarne. Cic. 
Cluent. 61. 180. In auctione quadam vidisse in 
rebus minuiis aduncam et lorluosam ven'uc serru- 
lam. - Hue pertinent et ilia .S'ueton. Aug. 82. 
Itinera tenia et minuta facere. Auct. B. Afr. 29. 
Quotidie minutis prsliis pugnare. scaramuccie. 
Adde eumd. ibid. 51. extr. et Suelon. yitell.i~. 
exir. Minutissimis iclibus exrarnificalus. 

II.) Translate. ^ 1. De oratione usurpatur, et 
est brevis, sublilis, in niinulissiuia membra con- 
cisus. Cic. procsm. Parad. 2. Minutis interio- 
galiurtculis, et quasi punclis, quod proposuit, i-'T- 
ficit. h. e. brevibus ac sublilibus. Sic f'et. Poela 
apud Plin. 4. Ep. 27. Cauto carmina vcrsibus 
minuiis. ft. e. brevioribus, el gimplici sublilique 
stilo factis, ut sunt hendecasyllabi. — Rursus Cic. 
2. Oral. 38. 159. Genus scrmonis affeil non ii- 
quidum, non fusum ac profluens, sed exile, ari- 
dum, concisum ac minulurn. Id. Brut. 83. 28 1. 
At quid est tam fraclum, torn minulurn, tarn in 
ipsa eoncinnitate puerile? % 2. Transfer tur el- 
iam ad animum, et signiflcat parvum. Cic. 3 Orat. 
43. 169. ct Oral. 27. 9*. Abutimur swpe verbo, 
ut quum grandem orationem pro longa, minutum 
animum pro parvo dicimus. Similiter Id. i. Fin. 
18. 61. Ecce autcm alii minuti et angusti, aut 
omnia desperantes etc. ^ 3. Item est ievis, fri- 
vol us, supervacuus, parvi momenti: et occurrit 

— o) De abstractis. Sueton. Gramm. 24. Nimis 
pauca et eiigua de quibusdam minotis qusstiun- 
culis sciipsil. Quinlil. 8. 6. 28. Quae singula 
persequi, minutioris est curae. Cic. Par lit. orat. 
17. 57. Sec quidquam in amplificatione nimis 
enucleaodum est: minuta est enim omnis diligen- 
lia; bic autem locus grandia requirit. (Hinc Am- 
mian. 22. 16. Herodianus minulissimus arlium 
sciscilalor. diligenlissimo e perci'o minuzioso.). 
Quinlil. 10. 1. 130. de Senera. Si rerum ponderu 
rninulissimis senlentiis non fregisset. — b) De 
hominibus, et est inflmus, vilis, infimo , basso. 
Phcedr. 4. 5. Periclitatur magnitudo principuin: 
Minuta plebes facili praesidio latet. Petron. fragm. 
Tragur. 44. Burmann. Itaque populus minulus 
laborat: nam isti majores maxillse semper Satur- 
nalia agunt. — Similiter pro vulgari , dozzinate. 
Cic. 1. Divinat. 30. 62. Socrates et Plato, ut 
rationcm non redderent, aurlorilate lumen minu- 
tos philosophos vincercnt. Id. Biut. T-\. 256. Mul- 
to magtius orator praesiat minuiis imperaloribus. 

— Hinc 

Minutum, i, n. 2. absolute, substantivorum 
mote, ^ 1 - li5t parlicula, particella, seu pars 
tricesima cujusrumque signis cielestis. Ammian. 
20. 3. In domirilio ejusdem sigtii tola rcperitur 
Luna sub Sole lineamenlis objerta reclissiinis, at- 
que in his paullisper consistit minutis, quit- geo- 
rnelrka ratio parti urn partes appellat. Adde Fil- 
mic, toe. cit. in MYRIOUENES1S. ^ 2. Item est 
dec i ma pars horae. Incert. Auct. de menxuris p. 
374. cd. liudorff. 1 1 or a constat ex v.puucti-, x. 
minutis, xv. parlibus, xi.. momenlis , lx. os- 
tentis. 

Minulus, i, m. 2. (subaudi denarius) absolute, 
substantivorum more, est denarius nummus. Te- 
nant. 8. corm. 6. 297. Sapphira vel mulier ge- 
minos largila minutos Ilia lenendo peril. V. Jet. 
Apostol. 5. 1. Quod vero ad vorabulum altinet, 
cf. f'ulgat. inter pr. Marc. 12. 42. Quum vents 
set autcm vidua una pauper, misit (in gazophy- 
lacium) duo minuta, quod est ijuadraos. Lucas 
idem narrans dixit 21. 2. ara minuta duo. 

MlNC'RlO vel Minunio, is, ire, n. k. cante- 
rellare, fuvup^ta, dicilur de caniu querulo avi- 



MINUTATIM 

rularum. Nam minuritiones interprelatur Paul. 
Diac. p. 122. 9. Mull, avium minorum rantus. 
Sidon. 2. Ep. 2. a med. Philomeiam inter fruti- 
res sibilantem, prognem inter asseres minurien- 
lem , — i) e cantu submisso palumbium Spartian. 
Get. 5. Agni balaot, ponclli grunniunt, palumbes 
minurriunt. Salinas, hie vtilt legi minarrinnt eod. 
sensu. Cf. Glim. I.abb. Minurit, jitvj^tt. 

VllNORiTlO. /'• in voce priced. 

MIHL'S_, ad veil), com pa rat. V. PA RUM. 

.MINUS, a. uin, V. MINA sub B. 

MIMJSCI'LARJU, loruni, m. plur. 2. V. VOC 

seq. in fin. _ 

MlNL'SCtLARlLS, a, urn, adject, (minusculus) 
minuto. picciolo, minusculus, minor. Impp. Va- 
t.'ntinian. el fa tens Cod. I. 55. 1. De tenuio- 
ribus el minusculariis rebus inlerpellare. Imp. 
Zeno ibid. 11. 42. 10. Ne quid contra minuscu- 
larioa aquaeduclus perieutetur. h. e. tenuiores et 
deminutos. — Hinc 

Minuscularii, wrum, m. plur. 2. absolute, sub- 
stantivorum mote, apud Impp. Arcad. et Honor. 
Cod. Theod. 11. 28. 3. putanlur esse minorum 
vectigalium conductorcs, nempe ii, qui pro rei fa - 
miliaris anguslia, quum non possint integre reipu- 
bl. vcrtigalia conducere, minusculam eorum par- 
tem conducunt atque exigunt: opponuotur autem 
ma^niiriis. Auguslin. plene dixit 7. Civ. D. 4. 
MinuMularios vt'ciisiilium conductorcs. Ubi al. leg. 
minutu/arios. Fortasse his similes sunt, qui apud 
nos Jicuntur emltori de' resli. Male quidam leg. 
in Cod. Tninicu/arii, quasi sint, qui minium in- 
ducunl. 

MlNL'SCL'LL'S. a, urn. adject- deminut. a mi- 
nor, oris, aliquanlo minor, pxsoTeao;, alquanto 
m\nor c — a) De rebus physicis. Cafo 11. 11. 12. 
Minusculw cup*. Varro 3. II- H. 5.5. Minuscu- 
Jum aviarium. J'ilruv. 7. 5. a med. Minusculum 
theatrum. Cic 14. All- 13. a med. Minuscula vil- 
la. Id. 3. ad Q. fr. 1. 4. Rescripsi epis tolas ma- 
xima?: audi nunc de minuscula. Plaul. Trin. 4. 
2. 46. Minusculum nomen. /*. e. brevius. — ^ De 
rninusculis Quinquatribus: V. QUINQL'ATRL'S. 
b) De hominibus et brutis animanlibus. Plaut. 
Pcen. a. 2. v. 50. Minuscula meretrii. Gell. 4. 11. 
Porculis rninusculis el hajdis tcnerioribus vi- 
clilare. 

MlNt'TAL, alis, n. 3. (minuo) ctbreo, mani- 
carelto, uuTTUT5v, 7rec;x5^(Aa, genus cdulii ex 
oleribus, alii.«ve cibis minulatini concisis, varieque 
con di lis. Ejus speeimina multa habes apud ^ptc. 
4. 3. Juvenal. 11. 129. Hesiernum solilus medio 
servare minuta) Seiitcmbri. Martial. 11. 31. Hinc 
u\it varium i oco niinutal. — Hinc 

Minulatia, turn, n. plur. 3. occurrunt de alus 
quibusr unique minutis n-bus, winulaglia, mmuz- 
:ame. Pelron. Salrr. 47. Omnia foras parata 
sunt: au.ua, lasanum, et celcra minutalia. Mar- 
cell. Empir. c. H. sect. 5. pag. M6. Aid. In 
ollarn rudern miltes ties sextarios aceti ucerrimi 
cl ferrum, id est clavos vctcres minutos, wl alia 
minuialia ferri vetusta, ct Claudes ollarn diligen- 
ler. Tertull. Habit, mul. 6. Lapillus istos, qui 
cum auro superbiam jungunt, quid aliud interpre- 
ter, quam iapillos, et calculus, ejusdem lerrse mi- 
nuialia? Id. Anim. 32. Culices, formica, tineas, 
et hue genus minuialia. 

MI N CIA LIS, e, adject, (minuo) minulus, exi- 
giius, ut Minutalia regna, Tertull. 1. -ulvers. Mar- 
cion. 4. Sic Hier onym. prooem. epist. ad Ephes. 
Taceo de ceteris minutalibus, qui iiu-i-uin in libris 
suis carriunt. ft. e minutis sn ipluiiims. 

M I. N t T ATI M, adverb, (minulus) in minutas par- 
tes, minutr, minuti m, xai' c/.^ov, j:'; XeTCTorara 
(It. mimt lament e, in picciule paiti; Fr. en pe- 
tits morceaux; Hisp. en ppquenot pedazos; tierm. 
klein , sluchweise , in Slvchn; Aug I. in very 
smalt pieces, in bits or crumbs , bit by bit, pie- 
cemeal). 

I.) Propric Varro 3. II. II. 10. 0. Mastur- 
tlum riride runscctutn minnUtim. Colum. 12. It. 
11. 59. 3. Caseum minutatini concidere. Apul. 
'l. Met- Hordeum miiiutatim Uiusnni. Plin. 17. 
Hist. rial. It. 15. (76). Terrain minulaiim cri- 
braip. 

II.) Translate. *\ 1. Mctaphoia due la a supe- 
riori paragr. Cic. 4. Acad. (2. pr.j 29. 92. M'mu- 



MINUTATUS 

tatim iolerrogare. k. e. minutis inlerrogaliuncu- 
iis, ut ipse ait Parad. procem. 2. ^ 2. Poni- 
tur et pro paullatim, sensim, a poco a poco. Cic. 
4. Acad. (2. pr.) 16. 41*. Cnium aliquid minutatim 
et gradatim additur, aut demitur. Lucret. 2. 1129, 
Inde minuUitim vires et robur adultum Frangit. 
Sic Virg. 3. G. 485. Ossa minutatim morbo col- 
lapsa trahehat. et Scribon. Compos. 186. Colons 
mali et veluli plumbei (cegrotantes) flunt, minu- 
tatimque per tabcin quasi phthisiei ronsumuntur. 
Lucret. 5. 1383. Inde minutatim dukes didicere 
querelas. Varro 1. R. R. 20. 2. Minutatim as- 
suefaeiant. Q. Cic. Petit, cons. 9. 35. e\ commu- 
nibus proprii, ex fucosis firmi sutfragatores eva- 
dunt. Auct. B. Afr. 31. se reciperc intra muni- 
tiones. el ibid. 78. cedere. ^ 3. Item singilla- 
tiro, ad uno ad uno. Ulp Dig. 2. 15. H. ante 
med. Minutatim singulos convcnire, difficile ei 
est. 

MINCTATL'S, a, um. V. MINUTO. 

MlNTTE, adverb, (minutus). Comp. Minutius 
I. et II ; Sup- Minutissime I. — Minute est in 
minutas partes, minulim, t.sKziaq, minutamente. 

I.) Pro]nie. Cato R. R. 107. Quani minutrssi- 
me coDlundure. Cotum. 12. R. R. 28. t. Minu- 
Ussime cointnolerc. Id. I>. ibid. 31. 1. Lens mi- 
nute molita. et ibid. 17. 7. Sal minute tritus. 
Id. 12. ibid. 22.2- Minute contidere aliquid. Cf. 
Cic. 4. Acad. (2. pr.) 13. 42. Dividunt enim in 
partes. -Hac anient uni*ersa coneidunt etiam mi- 
nutius. 

II.) Translate est tcnuiler, e\ililer, jejune. Cic. 
4. Fin. 3. 7. Res enim fortasse veras, certe gra- 
ves, non ita traelarilur, ut debent,sed aliquanlo mi- 
nutius. Id. Oral. 30. 123. Nee satura jejune dicere, 
nee grand! a minute. Quintil. 5. 14. 28. Minutius 
et scrupulosius scrutari omnia, per minuto. et Id. 
12. 2. 11- Non tarn est minute atque concise (phi- 
losophia) in aclionibus ulendum, quam in dispu- 
tationibus. Cell. 2. 9. Sinx'is minute, et probe sub* 
frigiiie Plutarchus in Epicuro accusando ^.e'l'gts 

MINETIa, *e, f. (minuo). Aliam formam V. in 
voc. seq. — Minulia est mioutissima pars, mi- 
nuzia. 

I.) Proprie. Seneca Ep. 90. circa med. Utrius- 
que lapidis altritu grana franguntur, et saepius re- 
^eruntur, donee ad miuutiam frequenter trita re- 
digantur. in farina, in polvere. Laclanl. Ira D. 
10. Puiveris niiuulias videmus in sole, quum per 
fenestra tit ladios iiumisviit. 

II.) Figurate in plur. num. minulia* dicuntur 
res parvi momenti ob Ammian. 20. 1. tnif. U i- 
storia diseurrere per negotiorum iclsitudines ad- 
suelu, non humilium miuulias indagare causartjm. 
Sic Id. 27. 2. extr. Alia multa narralu minus di- 
«na conserta sunt pr;elia, qua superlluitrn est ex- 
plicare, quoniam nequc operte pretiurn aliquod en- 
rum habuere pruvtnlus, ner historiam producere 
per iniuutias ignobiles decet./d. 23. 6. a med. Ne 
igitur ista per minutias demon stranles, a proposi- 
io loogius aberrcmus etc Id. 1 '*. 6. extr. Aliquid 
per minutias scrutari. 

MlNVTlES. ei, f. 5. (minuo) minulia, cujus no- 
minis alia est fur ma. Aput. !). JfJci. Extremos di- 
gitos obliquata nique infesta ungula compressos, 
usque ad suiumam minutiem conlero. et 11. ibid. 
Meates saxci redeuut ad humanam minutiem. Ar- 
nob. 6. 18. Sit'ptnumero videmus ah artificibus 
hac signa modo paivula lieri et palmarem in mi- 
nutiem contrdhi, modo it) immensum to 11 i et ad- 
mirabilPm in ampliiudiiHtu sub levari. 

MfNt ITLOOlJlM, ii. n. 2. (.minutus el loquoi). 
Tertuli. Aniin. G. a med. Micas de minutiloquio 
Arislott lis itilVisil. h. e. presso ac subtili dicendi 
generc. oppunilvr enim ctoquiu ar lluniini Pia- 
lonis. Ftitgeiu. 1. ftlythol. praif. ad jin. voc it syt- 
tofiisinaticum Ari&totehs itret'ituquium. 

MINI TIM. adverb, (mitiuoi minuiamcnle, mi- 
nute, minutatim. 

I.) Pruprie. Calo R. IS. 123. Materiam ronei- 
rlitu minulim. C'.lum. i. R. R. 14. 1. Fossoi 
crebris bidenlibus .e^uiiliier et minulim soli terga 
torn minus I. Cell. 17. S. Cueuibit;v minulim ra»sa?. 
Plin. 3'». Hist. nat. 18. 51. (,171V Scoria piumbi 
lavatur in trior tar i is minulim frarta . Lucilius 
aptid A'on. p. 515. 4. Merc, dir, quain cogat tus- 



— 253 — 

sire minutim Per commissuras rimarum nocti' ni- 
grore. V. VISIO, is. Quamyis hie locus sit satis 
obscurus, Lucilium minutim diiisse, nemo du- 
bitabit, teste Nonio; sed figurate dixisse videtur. 
II.) Translate est paullatim, sensim, a poco a 
poco. Seneca Ep. 30. med. Si cui contigit, ut il- 
ium seneclus ieniter emitteret, non repente avul- 
sum vit<e, sed minutim subductum etc. Plerique 
tamen leg. minutatim. /-'. et Lucilium sub I. Ve- 
rmel. 2. Veterin. 28. 39. Schneid. Praeterea minu- 
los gressus imitatur. - Minutim autem equus ani- 
bulans commodius vehit el pulerius videtur incede- 
re. Sir Id. 3. ibid. 53. 3. Minutim (jumentum) 
deambulet loco sieco, donee sudet. 

MlNC'TlO, on is, f. 13. (minuo) diminuzio- 
ne, /xstftwc;, delraetio. Quintil. 8.4. 28. Hoc si 
ad intellectum referas, minutio est; si ad obscu- 
rilatern, inorementum. Ccei. Aurelian. 2. Acut. 
36. extr. Recte autem sudanlibus, pulsus erectior, 
respiralio facilior ac levior efficitur, et in somnum 
prona deSectatio, et omnium adversorum minutio, 
cum animi atque cot [)oris relevatione. Gell. 16. 5. 
Ve partieula turn intensionem significat, turn mi- 
nulionen>. Id. 1. 12. Minutio capitis, h. e. demi- 
nutio. Sic Cajus Dig. 4. 5. 1. Capitis minutio est 
status permutatio. et Paul. ibid. 4. 5. 3. § 1. Krnan- 
cipato filio, et ceteris personis capitis minutio ma- 
nifesto accidit. V. CAPUT. — Apud I'eget. 1. Ve 
terin. 17. 13. et ibid. 28. minutio sanguinis est 
cavala di sangue , venae sectio. V. MINUO I. 2. 
MlNCTO, as, alum, are, a. 1. Part. Hfinutatus 
1. et 2. — Minutare, frequentat. a minuere ^ 1. 
Est valde minuere, frangendo commimiere. Ptin. 
Valerian. 5. 27. in fin. Uanda sunt pira, sorbi, 
mespila» ac mala cidonia, atque uva in olla aut fu- 
mo suspensse, quaj cum seminc suo {cegrotus) com- 
edat, donee ipsum semen in are {lege ore) mi- 
nutetur. Id. 2. 30. a med. p. 185. Aid. Mittes 
(hose) in patellam -'■ iterumque impones super car- 
bones molles, et ntittcs ceram minutatam, ut sol- 
vatur. Sic Theod. Priscian. 4. p. 316. Aid. Vuit 
enim ei crudis fieri redhibitiones; ut accepti cibi 
disjecta maleries in corpusculis minulata seu cocta, 
el in lacleum humorem mutaia, omnes per corpo- 
ris partes ac particutas discurrat. "J 2. Item mi- 
noretn reddcrc aliquid dctrahendo. Theod. Pri- 
scian. lib. 2. part. 2. c. 19. de hydropicis. Si vero 
multus humor ex putiefactis eorum carnibus ag- 
gregatus veutrem satis adimpleverit, menibris ce- 
teris mtnutatis, saccellos en tostis salibus vcl mi- 
No similiter sub umbijico locis admuveo. 
MINCTUI.ARIUS. V. MINUSCULARIUS. 
MIN'C'TULUS, a, um, adject, deminut- a minu- 
tus, a u mod um minutus, picciolino. 

I.> Proprie. Plant. Posn. prol. 2S. Nutrices pue- 
ros infantes minutulos domi ut procutent- Vopisc. 
Tacit. 11. ad fin. Legit sane series tninululas lil- 
teras ad sluporem. Paul. Dig. !>0. 16. 192. Mi- 
nulula pecuniae sum ma. Vaterianus Aug. apud 
Vopisc. Aurelian. 9. Decernes ei ad sum plus au- 
reus Antonianos diurnos binos, argentcos Philip- 
peos ntir-utulos quinquagenos. 

II.) Translate est ievis, parri momenti. Macrob. 
7. Saturn. 3. circa med. Minutul* quasslione*. h- 
e. de rebus minutis ac levioribus. 
MlNGTtJH, i, ». 2. et 
MInCTUS, a, um, particip. et adject, et 
MlNCTL'S, i, m. 2. V. MINUO in fin. 
MlNYA.NTIJES, eos, n. 3. ^tvuavS's;, genus tri- 
folii majore folio. Plin. 21. Hist. nat. 9. 30. (54). 
et ibid.Jii. S8. (152). 

Ml.NYAS. adis, f. 3. est berba qua dam, quani 
Harduinus carndem esse putat, ae minyantbem, h. 
e. per b^eve teiupus 1 florens, a ufj-jc parvus et av- 
Soc flos. Plin. 1%. I/ist. nat. 17. 100. (157). Idem 
(Pythagoras) minyada appellat, nomine alio corj- 
siuiam, cujus decoclo in aqua suno protinus sa- 
nari icluj serpentium dicit. Sillig. vero legit: I- 
dem minsada appellat. nomine alio Corinthian*, cu- 
jus etc. 

MIO, as, a'vi, alum. are. u. 1. lordarc, con<pur- 
co. mingo: est ab inusit. fx:aw, unde /^:a;v(i> con- 
tamino. Inscripl. apud Zaccaria. Jflarin. Set! unit, 
p. 10. n. 15. oviim is ir> hoc vico sterc\s m»x 

P0SVKR1T AVT SOU CACAVEfUT AVT MO> S1M1ERIT 

habeat illas (h. e. Fuiias. qu.e supra insrriptio- 
oem sunt sruiptae) profitus; si >kulexirit vi- 



MIRABILITER 

demt. Si legilima est hssc inscriptio, unicum pr<e- 
bet hujus vocis exemplum. Ceterum meio } meias, 
meiavi legitur apud Diomed. 1. p. 366. Putsch,, 
ita ut et coaluisse videantur in i: quamquatit Co- 
dices hoc in loco maiime differunt. 
MIRA pro mcera. V. MCERA init. 
MlRABlLU, ium, n. plur. 3. V. MIRABILIS 
in fin. 

MtRABlLlARlUS, li, m. 2. qui mirabilia Tacit. 
Augustin. tract. 13. in Johunn. ad fin. Contra 
istos, ut sic loquar, mirabiliarios cautum roe fe- 
cit Deus. 

MIRABlLIS, e, adject, (miror). Comp. Jffirabi- 
tior et Sup. JUirabitissimtis sub a. — Mirabiiis 
est admirations dignus, admirandus, ^%up.aor6q 
(It. maraviglioso, mirabile; Fr. prodigieux, sin- 
gulier, rare, extraordinaire, surprenant, eton- 
nant; Hisp. prodigioso, maravilloso, extraordina* 
rio; Germ, ivunderbar, rungswerth, sonderbar; 
Ang). to be wondered at ,_ wonderful, worthy of 
admiration, marvellous, admirable, strange, as- 
tonishing). Orcurril — a) Cum suo nomine tan- 
tum. Cic. 2. Oral. 46. 101. Ne forte hoc magnum 
ac -mirabile esse videatur. Ovid. 1. Pont. 5. 77. 
Finge legi, quodque est mirabile, fioge placere. 
Nepos Titnol, 5. Ad banc hominis eicellentem 
bonitatem mint biles acresserunt casus. Horat. 1. 
Ep. 6. 2H. Hie tibi sit polius, quam lu mirabiiis 
illi. Virg. i. JEn. 650. (pafia et velamen) matrts 
Ledte mirabile donum. Tibull. 4. 1. 18. Alter di- 
ctet opus magni mirabile mundi, Quails in im- 
mensum desederit aera tellus etc. Ovid. 4. Met. 
271. Dixerat: et factum mirabile ceperat aures. 
Pars fieri potuisse negant: pars omnia vcros Posse 
deos memorant. Ji~£pos Miltiad. 5. Mirabili pu- 
gnandi cupidttate fiagrare. Cic 5. Alt. 13. Incre- 
dibilis multitudo mirabilem in modum mihi Ephe- 
si prasto fuit. Id. 2. Orat. 18. 74. Quo ista ma- 
jora ac mirabiliora fectsli, eo me major exspecta- 
tio tenet. Liv. 9. 18. Et quo (consules dicta to- 
res que) sint mirabiliores, quam Alexander, aut 
quisquam rex etc. Vellej. 2. 52. 6. Nihil ilia vi- 
ctoria mirabilius, magoificenlius, claiius fuit, quan- 
do ticminem, nisi acie consumptum, civem patria 
desideravil. Cotum. 6. It. R. 36. 3. Mirabilissima 
soboles. At hie rectius Schneider. Ursini emen- 
dationem secutus kg. Mulli admissarii specie to- 
nus mirabiles pessimam sobolera forma vel sexu 
progenerant. — b) Cum Infinito. Ter. Heaut.2. 
4. 7. Vos esse istiusmodi, baud mirabile est. — 
c) Sequent e part, quam, quomodo, si, ut apud Cic. 
3. Orat. 51. 1'J7. Mirabile est, quum plurimum 
in faciendo inlersit inter doctum et rudem, quam 
non mullum ditl'crat in judicando. Id. 2. Divinal. 
19. 44. Nam esset mirabile, quomodo id Juppi- 
ter toties jaceret. Ovid. Heroid. 20. 63. Hac ego 
compulsuSj non est mirabile, forma, Si pignus vo- 
lui vocis habere tuse. — d) Cum Supine Cic. 5. 
Parad. i.ad fin. Nee hoc est tatn re, quam diclu 
inopinatum atque mirabile. Liv. 7. 26. Dictu mi- 
rabile! lenuit nun solum ales captom seme! sed em, 
sed etc. — Mirabile quantum, h. e. mirum quan- 
tum, apud Si!. It- 6. 620. Fabius mirabile quan- 
tum Gaudebat reducem patriae adnumerare rever- 
sus, Duierat egrediens quam secure in praelia, pu- 
bem. — Mirabile dt'ctu! aut visul clcganter a 
Poetis in re mira narranda interscrilur, gran co- 
sa'. Virg. 2. G. 30. Quin et caudicibus seetis 
(mirabile dictu!) Truditur e siceo radix oleagina 
ligno. Ovid 3. Fast. 31. Inde dune pariler (vim 
mirabile!) palm* Surgunt. Adde Virg. 'A. G. 275. 
ct 1. Mn. 443. et 12. ibid. 252. et alibi — 
Hinc 

Mirabilia, ium, n. plur. 3. absolute, subslauti- 
vorum more, apud Scriptures Ecclcsiastieos sunt 
prodigia, portents, et ea prweipue quae supra na- 
turarn sunt et ab uno Deo fieri possunt, pi»'tenii, 
piodigi, miracoli. Sic Vulgat. inlerpr. P$. 71. Ifc. 
Bened ictus Dominus Deus Israel, qui facit mirabi- 
lia solus. Adde ibid. 135. 4. el alibi. 

MIBABlLlTAS, atis, f. 3. (mirabiiis) ammiro- 
bilU'a, ^a'j'j.xotoTr,;, admirabiiitas. Zacfaiif. 7. 4. 
Ct apparel c.v mirabiiilale operimi suorurn. .Von. 
quoque p. 49'). 9. Merc, agnoscit, sed comprubai 
veibis Cic. 2. Off- 11. 38., ubi admirabililas ha- 
betur. 
MIRABILITER. adverb, (.mirabiiis). Comp. Mi- 



MIRABUNDUS 



rabilius. — Mirabiliter est mirandum in roodum, 
vebemeater, roagnopere, S'au/xaac'co? (It. mirabil- 
mente,maravigliosamente,amaraviglia; Ft.eton- 
nament, rnerveilleusement ; Hisp. maravillosam eli- 
te; Germ, ausserordentlich, wunderbar , beu;un- 
(ferungiiuurdtg; A ngl. wonder fully, admirably, a- 
mazingly). JVepos Dion. 10. Mirabiliter vulgi mu- 
tata est voluntas. Gc.i. Dwinat.bi.i2A. Qua mira- 
biliter a Socrate divinata sunt. Id. i.Fam-i 3. a med. 
Omnes mirabiliter de te et loquunlur et sentiunt. 
et 13. ibid. 16. Mirabiliter cupere. et 11. ibid- 14. 
tsetari. et 10. Alt. 4. cxcruciare. Fim. 29. Hist, 
nat. 6. 38. (131). mederi. Cell. 2. 23. ad fin, Mo- 
tus aoimi mirabiliter acres et illustrcs. Cic. 1. 
Oral. 21. 94. Mirabilius et magnificentius augere 
atque ornare. Id. Partit. oral. 5. 17. Ea, quae ob- 
scuramus, quae iocredibiliter tollimus, quaqut 
mirabilius, quam sermonis consuetudo patitur, or- 

rtamus. 

MlRABl'NDUS, a, urn, adject, (miror) vehemen- 
ter admirans, pieno di meraviglia. Liv. 3. 33. No- 
va res roirabundam plebem coovertit, quidnam in- 
cidisset, cur etc. Id. 25. 37. Pceni mirabundi, 
uode tot bosles tarn subito exorli forent. 

MlRAClDlON prims adolescentia. Paul. Diac. 
p. 123. 11. Mull Est aulem ipsum Graeum pet- 
za.ydli.Qv alterum deminut. a psifct£ adolescent, 
usipaxcov et peipcoa&cov adokscentulus. 

MIRACULA, «e, f. 1. meretrix deformi facie, et 
tamquam portentum aliquod, aut monstrom, pavo- 
reru videnlibus ineoticns. Plant, fragm. apud 
f'arron. 7. L. L. 64. Diobolares, schfEnicula, mi- 
racula. Varro ibid. Miracula a miris, idest moo- 
stris- Porro verba Plauli sunt de meretricibus, quae 
ideo miracula? dicunlur, quia tutpes et obscana: 
nam miracula, ioquil Paul. Diac. p. 123. 5. Mull., 
qua apud nos sunt res admiratione digna, apud 
aoliquos de rebus turptbus dicebantur. V. MI- 
RIO. 

MlRACCLUM, i, n. 2. (miror) quidquid admira- 
tionem afferre potest, sive supra_ naturam sit, give 
noo, portentum, prodigium, Sraup* (It. miracolo, 
maraviglia,prodigio; Fr.prodige, merveille, chose 
extraordinaire; Hisp. prodigio, maravilta; Germ. 
d. Wunderbar e , Sonderbare, d. Jf 'under, Son- 
derbarkeit; Angl. a wonder, miracle, marvel, 
prodigy). Occurrit — a) Uaiversim. Cic. 1 . Wat. D. 
8. 18. Portenta et miracula pbUosophorum so- 
mnianlium. opinioni stranissime. Ovid. 7. Met. 
294. Viderat et alto tanti miracula monstri Li- 
ber, ft. e. ex decrepito sene juvenem factum Also- 
nero. Liv. 1. 47. Cooveoere (Patres) estemplo, 
alii jam ante ad hoc praparati, alii roetu, ne non 
venisse fraudi esset, notitate ac miraculo attonili. 
Id. 5. 15. Lacus in Albano nemore sine ullis ca- 
lestibua aquil, causave qua alia, quae rem miracu- 
lo eximeret, in altitudinem iosolitam crevit. Id. 1. 
19. Qui (deorum metus) quum des'-endere ad ani- 
mos sine aiiquo commento miraculi non posset, 
siroulit sibi cam dea Egeria congressug nocturnos 
esse. Id. 2. 7. Adjiciunt miracula huic pugna: si- 
lentio proxiroae noctis ex silva Arsla ingentera edi- 
tam vocem etc. Phcedr. 1 11. hie aorilulus Cla- 
morem subito tolis tollit viribus, Novoque turbat 
bestias miraculo. Liv. 25. 8. Minusque, iterom ac 
sapius id eos audere, miraculo lull, cagionb mara- 
viglia. Sic Piin. 7. Hist. nat. 1. 1. (6). Quid non 
miraculo est, quum primum in notiliam venit? Id. 
9. ibid- 8. 8. (26). Esse in miraculo. ft. e. baberi 
pro re roira. Id. 32. ibid. 4. 15. (42). Hoc est ma- 
jorts miraculi. ft,, e. hoc roagis homines admiran- 
tur. Id. 12. ibid. i. 5. (19). Arbor digna miracu- 
lo. h. e. quam admireraur. Id- 27. ibid. 11. 74- 
(99). Nee quidquam inter herbas roajore miracu- 
lo aspexi. h. e. mirabilius. Id. 9. ibid. 30. 48. 
(93). Reliquiae asservatw miraculo. per meravi- 
gli at — n uc pertinent ct ilia Liv. 25. 9. a med. 
Miraculum magnitudinis. 31 andezza tnaravigliosa. 
de grandi apro loquitur, et 1. 7. Euander - vene- 
rabilis Tir miraculo lilterarum. rei nova inter ru 
des allium bomines. et 5. 39. Gallos quoque v*l- 
ut obstupefaclos miraculum victoriae tam repenti- 
n$e tenuit. una vittoria maravigliosa. — De. mira- 
culi* inscriptum est cap. 8. I. 1. falerii Max. — 
b) Speclatim septem recensentur miracula, h. e- ope- 
ra euellentis artiflcii,et in^ianis magnificent!* toto 
orbe celebratissima.Prlmo loco sunt muri Babylonis, 



— 254 — 

dc quibusPKn.G. Hist. nat. 26.30. (12H. et Curt. 
5. l.secundo tcmplum Uianae Epbesiaa. dequo Pun. 
36. ibid. 14.21. (93). tertio Jovis Olympii simula- 
crum, opus Phidias ci eborc et auro, quo nullum 
(ioquit Val. Max. 3. 7. n. 4. extern.) prfeslatuius, 
aut admirabilius bumanae fabrkatae sunt man us. 
quarto Pvramides /E^yptiae. de quibus PUn.M. iind. 
12. I'./^S^.et .Immian. 22. 15. quinto sepulcrum 
Mausoli.de quo Plin. ibid. 5. 4. (30). et Ge'.l. 10. 18. 
seito ameus Colossus Solis in Rhodo insula, dc 
quo Plin. 3i. thtd.7.18.(41). septimo ro^i? Cvri do- 
mus, io qua lapides non feuo, sed auro illig;Uos 
fuisse tradunt, de qua Cassiod. 7. Variar. \o. 
Alii alia bis accensent, labjrinlhum Cretse, borios 
pensiles Babylonia, muros, tunim Phari etc. ! V. 
Cassiod. loc. cit. et Ampel. 8.) Inter b;ec templum 
quoque Salomonia Hierosolymis enumerat Sulon. 
4. ep. 18. in carm., sed omnia loogc superarunt 
Urbis Roma mi'acula, qune Plin. describil cit. I. 
36. c. 15. et seqq. Senec. Consol. ad Polyb. i. 
Septem ilia miracula, et si qua his inullo mira- 
biliora sequenlium aonorum exsLruxit ambmo, ali- 
quando solo sequata visentur. Et de Roma Am- 
mian. 16. 10. Romam ingressus. - quum vemsset 
ad Rostra, perspectissimum priscre potenliae Forum 
obstupuH: perque omne latus, quo se otuli contu- 
Iissent, miraculorum densitate preestrictus etc. — 
c) Item speciatim, miracula, inquil Paul. Diac. 
p. 123. 5. Mull., quae nunc digna admiratione di- 
cimus, antiqui in rebus turpi bus utebatitur. OrUl 
3. Met. 673. in qu;e miracula, dixit, Verier is? 
Horat. 2. Ep. 2. 108. Somnia, terrores mapicui, 
miracula, sagas, Nocturnos lemures. portentaque 
Tbessala rides? Cf. Arnob. 5. 25. Vertit Baubo 
arles, et quam seriu non quibal allicere, ludibno- 
rum statuit exbilarare miraculis. — d) lu-rn Mi- 
T a et miracula, inquit .Von. p. 521. 29. Merc, 
veteres pro monstris, *el horrendis ponebant. 
Lucil. ibid. Miracula ciere. f'irg. 4. G. 441. de 
Proteo. Omnia transformat sese in miracula re- 
rum, Ignemque, borribilemque fcram etc. 
MIRANDUS, a, urn. V. MIROR in fin. _ 
MlRATlO, onis, I- 3. (miror) actus mirandi, 



maraviglia, ammirazione, Saufiacpor. Cic. 2. 
Divinat. 22. 49. Causavuco ignoratio in re nova 
mirationem facit. 

MIRATOR, oris, m. 3. (miror) qui miratur, 
ammiratore, apprezzalore, ^a-juccaz-nc. Seneca 
Fit. beat. 8. Mirator lanturn sui. Plin. 14. Hist, 
nat. 4. 5. (51). Minimc mirator inanium. Proper'.. 
2. 10. 9. forms honcsiae. Adde Horat. 1. Sat- 2. 
36. et Ovid. 4. Met. 640. re rum. £uean. 9. 061. 
famae. Martial. 10. 87. veterum tenet avorum. Au- 
can. 9. 807. Magnanimo juveni mlratonque tato- 
nis. h- e. imitatoii. V. MIROR. 5. 

MtRATRIX, Lis,f. 3. (miror) quae miratur, am- 
miratrice, c.fie apprezza. Juvenal. 4. 62. Mirairix 
turba. Lucan. 4. 654. Hinc aevi veteris custos fa- 
mosn vetustas Hiratrixque sui signavit nomine ter- 
ras. Seneca J/ippol. 742. Farna mirairix semons 
eevi. _ 

MlRATCS, a, um. V. MIROR. 
HlRfi, adverb, (mirus) mirabiliter, roinfice, mi- 
rum in modum, maravigliosamente, a maravigha, 
&auuaoT«;, ^auf*aaTcx»s. Occurrit — a) Lum 
Verbis. Ter. Heaut. 5. 1. 25. Tuus Syrus mire 
firait filium. Cic 16. All. It. Puero muoicipia 
mire tavern. Sail, in orat. Lepid. ad pop._ H- ad 
fin. Secunda res mire sunt vitiis obtenlui. Sue- 
ton. Domil. 2. Simulavil et ipse mire modesliam. 
Plin. 25. Hist. nat. 12. 91. (142). Cbelidonia mi- 
re medetur. Id. 36. ibid. 13. 19. (86). Id opusjn- 
visum mire infestavere. Id. 29. ibid. 3. 12. (a*). 
Mire laudatur. - b) Cum Part, praster. et Adje- 
ctivis. Plin. 35. Hut. nat. 10. 38. (102) Est 
in ea pictura canis mire factus. Id. 14. ibid. 4. 
5 (50). Vanitas nota mtre in illo fuit. insigne- 
menle. Lucret. 4. 748. Lachmann. Ten vis enim 
mens est et mire mobilis ipsa. Liv. I. 4r». W rru- 
re gratum regi et civitali full. Sic Plin. 2J. Hist. 
nat. 1. 6. (13\ Mire gratum. et 19. iotd. 5- l* 
(70). leouis. et 31. ibid. 7. 39. (80). airailu. 
Pert. 6. 3. opifex. ft. e. mire et valde pentua. — 
c) Mire quam, mirum quantum. Cic. 1. Alt. 11. 
ad fin. Mire quam llllui loci cogitatio delectat. 
Sic el Orellius, qui adnolat mire quam habere 
analogiam parU sane quam. At. leg. quantum. 



MIBMICARIA 

MlRlDlCtS, a, um, adject, (minis el dico). 
Gloss, hid. M iridic us mira dicens. 

MlRlFlCF. adverb. (miriGcus) idem ac mire. 
Cic 4. Acad- kl- pi-) 2. 4. Dclectabatur aulem 
miilQtL- lectione librorum. Id. 6. Atl. 3. ad fin. 
Mirifice conlurbslum vidi puerum. Auct- B. Afr. 
71. Mirifice hoslium lev is annatura anxium cier- 
i-iiuin nostrum atque sollicitum babebal. Cic. 2. 
Alt- 19. Miriiice dolere. Id. I.JVat. D. 21. 5S. 
ditigere. et 5. Att. 17. c^d.-ili^.v glorias all • 
cujus. Id. 3 Fain. 11. laudare. et 12. iftid. ii. 
de republic a merili milites. Id. 1. Oi at. 13. 57. 
Ac jam turn erat adolesccnlulus his studiis miri- 
fice deditus. Catull. 83. 3. Et turn mirifice spera- 
bat se esse lucutum, Quum, quantum poterat, di- 
xerat hinsidias. Plin. 31. Hist. nat. 8. 44. (97). 
Mirifice prodesse. et 25. ibid. 18. 105. (169). san- 
guinem sisters. 

MIRIFICO, as, aVi, alum, are, a. 1. (mirus ct 
facio). Part. Mirificatus. — Mirificare est mirabi- 
lem facere, rniris laudibus exloliere, fare maravi- 
glioso, Sau,ua3T5r:3tw. Plcut. Amph. 2. 2. 46. 
Quamque ad'eo cives Thebani modo miro mirifi- 
cant. I la quidam Lexicographi; veium plerique 
MSS. et Edition, habent: Thebani vero rumifl- 
cant probam. At Won. p. 167. 3. Merc, rumife- 
rant. -— Ceterum verbum mirifico usurpalur a 
f'ulgat. interpr. Ps. 4. 4. Mirificavit Uominus 
sanctum 5uu.n1. Adde ibid. 15. 3., 16.7. et 30. 22. 
■- Part. Mirificatus pro mirificus legitur apud 
A him. Ep. 1 ined. a med. Isle est centesimus 
fruclus. qui in futuro quidem vilam aternam ex- 
spectai, sed in prasenti quoque s*culo illatas mar- 
tvribus contumelias mirificato honore compensat. 
" MIRll'lCUS, a, um, adject, (mirus et facio). 
Sup. Mirificissimus et Miriftcentissimus sub b 
in fln. — Mirificus esi admirationem faciens, mi- 
rus, mirabilis, mirandus, &au/*astos (It- maravi- 
glioso, mirabile, Fr. admirable, merveilleux, 
prodigieux, extraordinaire; Hisp. maravilloso, 
prodigioso, extraordinario; (ierrn. Be-oder Vex- 
bunderung erregend , wunderbar , ausserorden- 
tlich, auffallig,' Angl. marvellous, strange, ex- 
traordinary, wonderful, astonishing, amazing). 
Occurrit — a) Raro de hominibus. Cic- 4. Att. 11. 
Dionjsius, homo mirificus. ft. e. vir optimus et 
doctissimus, ut eum Atticus 7. Ep. 7. appellat. 
Cell. 6. 15- Homo in doctrinis mirificus. 61c. 1. 
Far?». 9. 2. In eis vero ulciscendis - miriflcum me 
libi comitem prabuissem. — Cum Infinito. Pron- 
to ad J'er.l. Pythagora mirificus clandestinis si- 
enis sancire omnia, misteriosx — b) De rebus 
physicis et de abslraclis. Auct. B. Afr. 40. Gallo- 
rum corpora mirifica specie amplitudineque. Cms. 
•i B C 112. Turris magna oltliudine, mirificis 
operibus exstructa. Cic. Senect. 3- 9. Mirificos 
rmctus efferre. Id. 1. Att. 16. Mirifica pugna. et 
1. tftiri. 14. a med. Convicium mirificum alicui Ta- 
cere Id. 14. ibid. 13. a med. Mirificas gralias age- 
re alicui. Id. 3. Fam. 11. a med. Mirificam vo- 
iuplatem capere. Id. 1. ibid. V. ante med. Mirifica 
senatus consensio. Id. t4. ibid. 3. Mirifico studio 
et officio esse in aliquem. et 15. ibid. 10. Mirifi- 
cus animus erga ouempiam. Id- 1. ad Brut. 3. 
Pueri mirifica indolts virtulis. Ovid- 4. Pont. 13. 
5. Non quia mirifica est (structure carminis), sed 
quod nee publica certe. Pelt on. Satyr. 21. Gu- 
statione mirifica Initiati. Sunt qui teg. myrrbislica. 
Ter. Phorm. 5. 6. 32. MiriflcUsimuin facinus. Au- 
guslin. 18. Civ. D. 42. Alexandri mir-ificenussima 
poteotirt. . . 

MiRlMODIS. adverb, mirabilmenle, rniris mo- 
dis. Claud. Mamerl. 3. Stat. an. 12. Veriim nunc 
mirimodis stupeo, te tam dissidentia tainque di- 
versa uno propernodum momento atque eodem pie- 
tie e verbo diiisse. 

MlRlO, onis, in. 3. Accius apud Varron. 7. L. 
L. 44. Mull persona* distortas, oribus deformes, 
miriones diri ait: a miris, id est monstris. V. MI- 
R\CCLA. — A mirando dunl eliam Tertult. 
Prescript. 3., ubi ait: Solent quidem isti mirio- 
nes eliatn de quibusdam personis ab haresi captis, 
sedificuri in ruinam. ft. e. isti, qui mirantur, esse 
bareses, et ilupenl, ajeo vaiere adversus Catholi- 
cam veritatem. 

MIRMlCARlA vet murmiraria j a, I. 1. »■ 
MORM1CARIA. 



MIRMILLO 

MIRMILLO vel murmiHo, onis, ra. 3. genus gla- 
dialoris, qui cum Thrcce et retiario commiUel>a- 
tur. Prodibat aulem galea, brevi tunica, ej magno 
seuto tectus, cum sica in dexlra, ut videre est A- 
atjanaclem apud Marin. Fiat. Arv. p. 1G5. tab. 
1., io summa vero galea piscis effigiem habebat, 
qui mormyrus, wdfp.,^0?, ct ixospupiuw dicilur; 
unde mirmillo quibusdam factum ' videtur. Alii re- 
ctius a Myrmidonibus ducunt, Aebillis militibus 
(quos immerito ridet Lips. I. %, Saturn, c. 10.); 
Tel a itvppy)£, seu (iu'p/xo^, formica, quia propter 
gravem armaturam non incedere, ged fonnicaium 
more repere potfus videretur. Cic. 3. Phil. 12. 31. 
lile autem ex mirmillone dux, ex gladiatore im- 
perator qoas fecit strages, ubicunique posuit vesti- 
gium? Id. 6. ibid. 5. 13. Tantum sibi sumpsit, quia 
Myiasis mirmillo Threcem jugulavit, familiarem 
suum, Juvenal. 8. 200. nee mirmillonis in armis, 
Nee clipeo Graccbum pugnaotem, fake supina, Nee 
galea frontem abscondit. Suetan. Domit. 10. Pa- 
tremfamilias, quod Threcem mirmilloni parem, 
munerario imparem dixerat, canibus objecit. Am- 
mian. 23. 6. ad fin. de Persis. Pedites in speciem 
mlrmillonum contecti, jussa faciunt, ut calones. 
Id. 18. 12. ad fin. Vulneribus declinandis inten- 
tus, seque in modum mirmillonis operieas. h- e. 
gubsidens, et scuto se legem, ut facere mos fait 
mirmilloni pugnanti. Inscript. apud Gruter. 331. 

3. M. VLPJV9 F8LIX MIRMILLO VBTERANV8. Adde a- 

llam apud Marin. Iscriz. Alb. p. 12., quae perti- 
net ad ano. a Chr. d. clxxvii., ubi inter varia 
gladiatorum genera Mur. Vet., b. e. murmillo ve- 
teranus, quioquiei legitur: et aliam In Giorn, Ar~ 
cad. T. 28. p. 351. ubi doctor Murm. Alia men- 
dosa apud Murat. 2019. 6. emendata apud De- 
Lama Guida al Mus. Farm. p. 106. a. postv- 

MIVS ACOBMBTV9 DOCTOB MlRMlLLONUfTI, — Dice- 

batur etiam Gallus ab armorum genere. Festus 
p. 285. 11. Mull. Retiario pugnanti adversus mur- 
miilonem cantatur: Pfon tt peto, piscem peto, 
quid me fugis, Gailel Quia murmillooicum genus 
armalurae Gallicuro est, ipsique murmillones ante 
Galli appellabantur, in quorum galeis piscis effi- 
gies inerat. Haec Festus. 

MIRM1LLONICUS vel murmiilonicus, a, urn, 
adject, ad mirmillones perlinens. V. vocem prae- 
ced. ad fln. — Hue pertinere videntur et ilia Paul. 
Diac. p- 144. 12. Mull. Myrmillonlca scuta dice- 
bant, cum qulbus de muro pugnabant. Eraot si- 
quidem ad hoc ipsum apta. Haec Paul. Diac. For- 
tasse quia scuta, cum quibus de muro pugnabant, 
magna erant, quemadmodum scutum, quo gladia- 
to; mirmillo tegebator. 

MlRO, as, atum, are, a. I. V. yoc. seq. init. 

MtROR, aris, Stussum, ari, dep. 1. V cures et- 
iam mirare activa forma dixerunt. Varro apud 
Tfon. p. 480. 2a. Merc. Hospes, quid miras num- 
mo (For cell.; at Mercerus animo) curare Sera- 
pirn? Id. ibid. Aut ambos mira, aut noli mirare 
de eodem. Pomponius apud eumd. p. 474. 25. 
Merc. Si studium mirabis diu. Hinc Miratus pas- 
sive, ammirato. Juvenc. 3. 58. Ipse sed in primis, 
mirata Virginia arte, Attonitus stupuit. — Ceterum 
Part. Mirani 1. b. et e. et 7.; Miratus 1. 6. et 
e.\ Miraturus 1. d.; Mirandus in fin. — Miror 
est idem ac rem aliquam intuens audtensve suspi- 
cio, admiror, demiror, admiratione afBcior, ob- 
siupesco, Sraupwx^m (It. ammirare, maravigliarsi, 
ttupitsi; Fr. t'etonner, etre surpris; llisp. ad- 
mirarse, asombrarse; Germ, sich toundern oder 
rerwundern; Angl. to tvonder , marvel, think 
strange, look up to with admiration, admire, be 
amazed or astonished). Occurrit % t. Generatim 
et qu'dem 

— a) Absolute. Plant. Bud. 3. 1. 21. Sed quid 
hoc in Veneris fano mra vicini* clamoris oritur "? 
animus miratur meus. Ter. Eun. 3. 4. 8. Quid 
hoc ho minis? quid hoc ornatus est? quid iliud ma- 
ii est? Nequeo satis roirari, neque conjicere. ~ 
b) Cum Accusativo rei, quam miramur. Cic. 2. 
Invent. 1. 2. Quum puerorum formas et corpora 
magno bic (Zeuxis) opere miraretur etc. Id. Ba- 
rusp. resp. 22. 46. Hunc ego Don miror: quid 
enim faciat aliud? Ilios homines aapientissimoa 
miror, primum quod clarum homioem violari pa- 
tiuntar, deinde quod existimant etc. Id. 10. Att. 
5. Mirari talis bominis ncgligentiam non quco. 



— 255 — 

rirg. 4. G. S62. domura mirans genitricls et bu- 
rn ida regna. Id. 3. ibid. 49. Olympiac* miratus 
praemia palmse, Pascit equos. — Poetice tribuilur 
et rebus inanirois. Vita, 2. G. 81. Eiiit Io cslum 
ramis felicibus arbos, Miraturque novas frondes 
et non sua poma. Sic Pallad. Insit. 121. Se quo- 
que (ficus) miratur piogui grandescere succo. Adde 
eumd. ibid. 156. — c) Cum Genitivo per elli- 
psin. firg. II. Mn. 126. Justitiaeoe prios mirer, 
beltine Iaborum? h. e. mirer ne te causa justitiae 
etc. V. in LEVO. — d) Cum Infinilo, praeceden- 
te interdum hoc, id, etc. Cic. 2. Or at. 14. 59. Id 
mehercule, inquit Catulus, admirans, illud jam 
mirari desino, quod multo mogis aoie mirabar, 
hunc, quum h^c nesciret, in dicendo posse tan- 
tum. Id. Divin. in Q. Ccecil. t. 1. Si quis for- 
te miratur, me ad accusandum descendere etc. Id- 
1. Fam. 9. |2. Ut neminem mirari oporteret, No- 
nis Decembribus tantum vel animi fuisse in illo 
ordine, vel auctoritatis. firg. 4. G. 197. Mum 
aulem placuissc apibus mirabere morem, Quod etc. 
Horat. 2. Od- 13. 30. Ctrumque sacro digna si- 
lentio Mirantur umbras dicere. h. e. mirantur di- 
centetn. Ovid. 1. Met. 369. Qua pater Alcidamas 
placidsm de corpore nat«e Miraturus erat nasci 
potuisse columbam. — e) Sequente part. quod. 
Cic. 2. Divinat. 24. 51. Mirari se ajebat, quod 
non rideret haruspei, haruspicem quum vidisset. 
Id. 16. Alt. 16. f. Non dubito, quin mirere, at- 
que etiam slomachere, quod tecum de eadem re 
agam seepius. Liv. 34. 57. Ei eo genere quum 
Antiorbus esset, mirari se, quod Romaoi aequum 
censcant, ei leges dicere. et 38. 10. Eo tandem 
legati ^Etoli, mirante consule, quod morarentur. 
venerunt. — f) Sequente Relatlvo. Cic. 1. Divi- 
nat. 7. 13. Mirari licet, quae sint anlmadversa a 
medicis herbarum genera, quae radicum ad morbos 
bestiarum, ad vulnera. Co?s. 1. B. G. 32. Ejus rei 
quae causa esset, miratus etc. V. alia multa infra 
sub 2. — o) Sequente part. ti. Plant. Pseud. \ . 

5. 27. Id ne tu miraris, si patrissat Alius? Ter. 
Andr. 1.2.4. Mirabar, hoc si sic abiret: et heri 
semper lenilas verebar quorsum evaderet. Cic. 
Amic. 15. 54. Miror, ilia superbia et impor- 
tunitate si quemquam amirum habere potuit. Ne- 
pos Cim. 4. exlr. Sic se gerendo, minime est mi- 
randum, si et vita ejus fuit secura et mors acer- 
ba. Horat. 1. Sat. 1. 86. Miraris, quum tu argen- 
to post omnia ponas, Si nemo prsestet quern non 
merearis amoretn? ^ 2. Latiori sensu, babet sas- 
pe vim similem verbi ignoro, quia ipsum mirari 
ex quadam ignorantia Dascitur. Cic. 1. Att. 14. 
Ne miraretur, cuv idem iterum facerera. Plant. 
Amph. prol. 86. Mirari nolim vos, quapropter 
Juppiter nunc hislriones curet. Id. AuluL prol. 1, 
Ne quis miretur, qui sim, paucis eloquar. Ter. 
Eun. 2. 2. 59. Video, herilem Blium hue adveni- 
re: miror, quid ex Piraseo abierit; nam ibi custos 
publice est nunc. Cic. Bosc. Am. i. J. Credo, vos 
mirari, quid causa sit, quod etc. Id. Orat. 3. 11. 
Mirabuntur, quid ha?c perlineant ad ea, quae quas- 
rimus. Id. 2. Off. 16. 56. Miror, quid in mentem 
venerit Theophrasto. Sic Ter, Beaut. 5, 3. 2. Id- 
que adeo miror, quomodo tam ioeptum quidquam 
tibi venire in mentem potuerit. Rursus Cic. 4. 
Verr. 54. 134. Ne miremini, qua ralione hie tan- 
tum potuerit. ei 1. If at. D. 34. 95. Satis mirari 
non possum, unde ad istas opiniones ille venerit. 
Sic Ter. Andr. 4. 4. II. Miror, unde sit. <f 3. 
Item mirari se, est sibi placere. Catull. 22. 17, 
Tam gaudet in se, tamque se ipse miratur. Mar- 
tial. 13. 2. qui se mirantur, in illos Virus babe; 
nos base novimus esse nihil- ^ 4. Item est cu- 
pide intueri, magni iestimare, amare, delectari. Cic. 

6. Verr. 56. T24. Nimium forsitan haec (set/, tera- 
pli valvas ex auro atque ebore) illi (Grceci) mi- 
rentur atque etlerant. Sail. Cat. It. Signs, tabu- 
las pictas, vasa cselata mirari: ea privatim et pu- 
blice rapere. Liv. 25. 40. Marcellut, captis Syra- 
cusis, - ornamenta urbis, signa tabulasque - Ro- 
mam devexit. - lode primum initium mirandi Graa- 
carum artium opera, licentiasque huic sacra pro- 
fanaque omnia vulgo spoliandi factum est. Borat. 
1. Ep. 6. 18, cum gemmij Tyrios mirare colorei. 
Id. 3. Od. 29. 11. Oraitte mirar! beaia Fumum 
et opes sirepilumque Romae. Id. I. Ep. 1. 47. Stul- 
te uiirari et outare aliu.uid. — Liuc pertinet et 



MIRfJS 

illud ejusd. 1. Ep. 6. 9. Qui timet his advor<a, 
fere miratur eodem Quo cupiens paclo. h. e. qui 
timet paupertalem et inopiam, sibilos et repulsas, 
is contraria ilia miratur sive appetit non minus 
quam qui cupit: hinc Forcellinus hunc locum sin- 
gular! paragr. distirixit et mirari interpretatus est 
cupiditatibus duci. *f 5. Item probare, et imitari 
studere. Vira. 8. /En. 516. tua cernere facta As- 
suescat, primis et te miretur ab annis. Val. Flacc 

1. 268. te parvus lituos et belia loquentem Mire* 
tur. Ovid. Heroid. 2. 77. Quod solum excusat. so- 
lum miraris in illo. Stat. 5. Silv. 2. 75. aequfevo- 
cedere fratri, Mirarique patrem. ^ 6. Hcs dig nil 
miratw, h. e. eontemplalione, Seneca Ep. 94. a 
med. Defectus soils et lunse: alia detueeps dicna 
miratu. *J 7. Pro intueri simpHciter. Trehvll. 
Gattien. 9. Dniuscujusque vultum mira inhialtunt 
mirantes. mirando fiso. — Hinc Particip. vel Ge- 
rundiv. 

MiranduSf a, um, adjective usurpatur et est 
admiratione dignus, mirabilis, ammt'rando, mira- 
bile, S-au/Aa'cto;, Plant. Bud. 2. 3. 15. Pol haud 
miranda facta dlcis. Cf. Ovid. 7. Met. 758, miraa- 
di novitate movebere facti. Cic. 7. Verr. 27. 68. 
Opus totum ex saxo in mirandam altitudinem de- 
presso. Plin. 30. Hist. nat. 13. 39. (115). Vermi- 
um ipsorum genera mirandos usus habent- Cell. 

2. 3. Liber mirandse velustatis. Slat. 1. Silv. 3. 
20. miranda fides! gran cosa. — Mirandam in 
modum saspe occurrit apud Cic., et 9. Att. 7. 
Miratidum in modum concupiscere. ef 6. Verr. 60. 
134. delectari. et Plane. 8. 19. latari. et 15. Fam. 
8. gaudere. 

MIRUM, i, n. 2. absolute, subslantivorum mo- 
re, V. voc. seq. 

MtRUS, a, urn, adject. Comp. Mirier est veto- 
stiorum. Titinnius apud Paul. Diac. p. 123- 6. 
Mull, Minor, inquam, tibi videor. Varro apud 
Non. p. 135. 29. Merc. Quid hoc mirius? — Docet 
Paul. Diac. p. 123. 5. Mull, et If on. p. 521. 29. 
Merc, mira et miracula meres dixisse prodigia, 
monstra, portenla, res deformes et horribilej a«pe~ 
ctu. V. M1RACULCM sub c. — Ceterum mirus 
est admiratione dignus, ^auu^taTO?, ^au^xaaio? 
(It. mirabile, maraviglioso, ammirando; Fr. ad- 
mirable, merveilleux , etonnant , extraordinaire; 
Hisp. admirable, maravilloso, extraordinario; 
Germ, tvunderbar , erstaunlich, autsevordentlich; 
Angl. wonderful , marvellous, unaccountable t 
extraordinary, worthy of admiration, admirable). 
Occurrit — a) Cum suo nomine. Plaut. Pseud. 1. 
5. 97. Mirum et magnum facinus. Cic. 2. Fam. tl. 
Mirum me desiderium tenet urbis. et ibid. De pan- 
theris agitur mandato meo diligenter: sed mira 
pa ucitas est. Virg. 9. £n. 383. bumero simul 
exuit ensem Auratum, mira quern fecerat arte Ly- 
caoc Gnosius. Cf. Proper t. 2. 9. 1. Quicumqu© 
ille fuit, puerum qui pioxit Amorem, Nonne putas 
miras hunc habuisse manus? Vetlej. 2. 115. 4. 
Mira pugnandi scieolia. Justin. 4t. 5. 7. Mira vir- 
tule pugnavit. Id. 11. 12. 12. Hinc illi aucta la- 
soleotia, mirusque animo increvit tumor. Id. 9. 

4. 10. Mira prorsus audacia: de judicibus vitas ne- 
cisque suas sententiam ferunt. Ter. Hecyr. 1. 2. 
104. Miris modis odisse aliquem. Cass. 1. B. G-. 
41, Hac oratione habita, mirum io modum coo- 
versae sunt hominum mentes. — Mira fides. V. 
FIDES. — b) Absolute, neutro gen, mira et mi- 
rum, ut apud Plaut. Amph. 5. 1- 53. Nimii mi- 
ra memoras! le grandi cose che tu dicii et ibid. 

5. Tanta mira in asdibus cunt facta, ii gran pro* 
digi. Id. Men. 2. 3. 11. Animule mi, mini mira 
videntur, bic te stare foris, fores cui pateant. mi 
maraviglio, che etc. Cf. Co?s. t. B. G. 34. Sibf 
mirum videri, quid in sua Oallin populo Romano 
cegotii esset. Ovid. 3. ifait. 503. Nee, quod ool 
uris, mirum facis: ortua in igne Dicerii. fai una 
gran cosa. — c) Mirum sequente part si. Cic 
2. Orat. 13. 55. Minima mirum, si ista res adbuo 
nostra lingua illustrata non est. Id. Se>iecl, It. 
35. Quid mirum igitur in senibus, si infirmi sunl 
aliquaudo, quum id ne adolescentes quidem effu- 
gere- possint? — d) Mira sunt, quid cum Con- 
junct, est Plauti Men. 5. 7. 56. Socer et medicu* 
me insanire ajebant. Quid sit, mira Sunt. h. e. ml* 
ror, quid hoc sit. — e) Mirum guam, aut quan- 
tum, SrauwaoTon oaov, aiiiabile est, quaolumi ml' 



MIS 

rum In modum, e una maraviglia, quanto, vel 
come) etc., non si pud dir, quanta: ut Immane 
quanlum, nlmlum quantum. Cic. 15. Alt. 40. Mi- 
ni m quam iuimicus ibat, ut ego objurgarem. Tac. 
15. Ann. 54. Sed mirum, quam Inter diversi ge- 
neric oi dials, stalls, sexus etc. Liv. 2. 1. extr. 
Id, mirum quantum profult ad concordtam civi- 
ijtis. — /*) Mirum ut, mirum quam- Tac L 
/list. 79. Mirum dictu, ut sit omnis Sarmatarum 
virtus velut extra ipsos. Plin. 1. Ep. 6. Mirum 
est, ut animus agitatlone motuque corporis cicl* 
telur. Cf. If or at. 3. Od. 4. 13. mirum quod lord 
omnibus-, Ut tuto ab atrls corpora viperls Dor- 
mlrem et ursis, ut premerer sacra Lauroque coila- 
taque myrlo Noo sine dls animosus in fans, ubi 
paiticula ut, wc, expllcativa vi fungllur, non con* 
secutlva. — g) Mirum (Interdum mira) ni, et 
nisi, est afQrmantis, et signiflcat sine dubio: b. e. 
inira res est, nisi hoc, quod dlco, fit. Ter. Andr. 
3. 4, 10. Ubi nunc est ipsus? da. mirum, nl do- 
ml est. e un miracolo, se non e in casa. Sic 
Plaut. Capt. 4. 2. 43. Eogepa! edlctlooes adlll- 
cias hie habet quldem: Miruraque adco est, nl 
hone fecCre sibl jEto)l agoranomum. Sic Amph. 

1. 1. 127. Mira suut, nisi Invitavlt iese in coma 
plusculum. et ibid. 163. Mirum, nisi hlc me quasi 
tnurtenam exossare cogitat. et Posn. 4, 2. 17. O- 
mnla edepol mira sunt, nisi herus huoc heredem 
faclt. — h) Mirum ni, aut quin, fad em tarn en 
qua supra, lignificatione, aliquando Ironlam conli- 
net, et est stomacbantis, seu indlgnanlis. Ncevius 
apud Cic. 2. Orat. 69. 279. Quid ploras, pater? 
mirum, ni cantem: condemoatus sum. fo assai st 
non canto: e un miracolo s't'o non canto, et 
Plaut. Trin. 4. 2. 125. Mirum, quin ab avo ejus, 
out proavo acciperem, qui sunt mortui. Adde eumd. 

2. 4. 94. et Most. 2. 2. 62. — Quid miruml 
quid est quod mlremur? che maraviglia! Ovid. 

3. Art. am. 110. Si luit Andromache tunicas in- 
duta valenies, Quid mirum? duri mllltis uxor eraL 
Iforat. 2. Od. 13. 33. Quid mirum? ubi illls car- 
minibus stupe ns etc. 

MIS, antlquui genillvus poetlcus pro met. Re- 
fertur a Quintil. 8. 3* 25. inter il'a, qua parce 
usurpata aspergunt velustatls Inlmitabilem aril 
auctoritatem. V. OI.LCS. Enniut apud Pri' 
tcian. 13. p. 955. Putsch. Ingens cura mis cum 
concordibus aqulparare- Cura mis, dactylua est 
extrito i. Alii leg. mil est concordibus. alii vcro 
leclius leg. Cura ingens mis cum concordibus; 
ita ut mis scriptum fuerit pro miit. V. MIUS. 
CI. Vahlen. legit: Ingens curast mis concordibus 
cequiperare: et adnolat: An concordes asquipera- 
re? cf. Ritschel. Prol. Trin. p. lxxkiii. et O. 
Ribbeck. Pacuv. inc. fab. xuil. — Add I sol en t 
duo loca Plaut. Capt. 3. 5. 107. et TVin. 4. 1.3. 
sed dubia utrobique lectione. Otiintil. toe. cit. Ita 
toqultur, quasi etlam Virgil, faac voce usus sit, 
quae tamen nunc apud eumd. non legllur. 

MlSARGfRlDES, », m. 1. Ita per autlphrasin 
vocat Joculariter danistam Plaut. Most. 3. 1, 41. 
thran. Salvere Jubeo le, Mlsargyrldes, bene. dam. 
Salve et tu: quid de_argento? thran. abl sis, be- 
lua. Est aulcm a luacc. odium et apyvpoc ar- 
genium. 

MISCELLANEA, Crum. V. voc. seq. in Go. 

MISCELLANEUS, a, urn, adject, (miscellus) ex 
voriis dissimilibusque rebus conflatus, metcolato, 
■Kiuftrpi^. Apul. 3. Met. sub init. Maglstratlbua 
eorumque ministris et turba miscellanea cuncta 
complete, h. e. omnls ordinis, atatls, scius. Anal. 
gramm. p. 207. Ekhenf. Miscellanea patella. — 
Ilinc 

Miscellanea, arum, n. plur. 2. absolute, sub- 
stantlvorum more, sunt ludi, In quibua nullum 
cerium genus spectaculi Cihibetur, sed varia pro- 
ntijeue, ct sloe ordine: quos miscellos appeiiat 
Sueton. Cal. 20. Juvenal. 11. 19. Et quadringen- 
lis nummis condire gulosum Fictile: sic venlunt 
ad miscellanea ludi. h. e. ludil fact! vrniunl in a- 
renatn In ludls miscellis. Vet. Scltoliasl. inierpre- 
talur miscellanea elbum gladiatorum, quia hi o- 
niuij, Inquit, qua apponuniur els, miscent, et sic 
manducant. Hac ratlone lou Juctnalis seoienlia 
con^ruentior vldetor. Dicil enlm, pararl cibos in- 
firiko auiuplu, quo patrimonia una pfene menia 
comeduntur: deinde supervenieniem inopiam coge- 



— 256 — 

re, vilioribui cibls nutriri, cujusmodi in ludo gla- 
dlatoribus prsebebantur. — Miscellanea Plolemcei, 
quam memorat Tertull. advers. Valentinian. 12., 
?idetur fuisse opus alicujus scriptoris ex mils alio- 
rum scriptis compositum. 

MISCELLlONES appeliantur, qui non certas 
sunt 6ententiae, sed variorum mixtoruraque judi- 
ciorum sunt. Paul. Diac. p. 123. 7. Mull. 

MISCELLUS, a, ucn, adject. Miscillus habet 
CapeU. locis infra cit. — Miscellus (misceo) est It. 
mescolato, vario, mixtus, varius, ptomiscuus. Cafo 
R. R. 23. Uvas miscellas ad vinum praeliganeum, 
quod operarii bibaot, ubi tempuj erit, legito. Id. 
ibid. 0. extr. et Plin. 14, Hist. nat. 4. 5. (47). Cete- 
ra vi tea, mlscella maxlme, in quemvis agrum con- 
venlunt. Varro 1. R. R. 51. 1. Uva pracox, et 
mijcella, quam vocant nlgram, raulto ante coqui- 
lur: quo prior legenda. Uva miscella his locis 
vidctur esse,, qua3 legendl tempore non lota nigra 
est, sed albedinis retinet aliquid et cruditatis. Id. 
3. ibid. 7. 2. de columbis. Ex his duabus stir- 
plbus fit miscellura tertium genus fructus causa. 
h. e. ex agresti genere et dornesllco. Sueton. Cal. 

20. EilJdit In Slcilla astycos ludos, et la Gallia mi* 
iceilos. V. M1SCELLANEUS. Cell. praf. Variam 
et miscellara et quasi confusancam doctrinam con- 
quisiverant. CapeU. 9. p. 336. Uabes senitem, Mar- 
llane, fabulam, Slisclllo luslt quam lucerois flami- 
ne Saturn, h. e. fabulaio quam tuiscillo flomlne ad 
lucernam lusit. Miscillo flamine caimina deno- 
tantur immixta solutae oralioni; nisi mavis diver- 
sa vel varia els verbis siguiflcari, ut ipse CapeU. 
ibid, paullo post: Haec (Satura) quippe loquai 
docta Indoctls aggerans Fondj$ tacenda farcinat, 
iromiscuit Musas deasque etc.- Eodem sensu mi- 
scilla absolute dixit Id, ibid. p. 309. Mlscllla sa- 
cra? dum feruntur curiic. — Lex Julia miscella, 
quam memorat Justinian, io AuthenU de nupt. 
c, 43. dicta est, non a Julio Miscello, qui earn 
tulerit, (neque cnlm Miscellus cognomen H. est) 
sed a varielate plurium rerum oc personarum, qua 
eomplectebatur. — JSs miscellum apud Sicul. 
Place, de condit. agror. p. 23. floes, est tabula 
wnea , in qua descripta erant noralna militum 
emerltorum, qulbus agrl ab imperatore asslpoa- 
bantur, et raixtlm etiam eorum, qui postea in lo- 
cum defunctorum successerant. 

MISCEO, mlscesj mlscDl, mistum vei miitum, 
mi see re, a. 2. Quod ad Sup. et Part, prater, pas*, 
alilnet, de scriptione sic babcto, a Grammatieis 
fere probari it: in anliquis autem codicib. Virg., 
teste Pier, ad 1. /En. 492., magno consensu xt 
legi, ut et in Inscript. apud Manut. la Orthogr., 
quicum Dautquiut facit. Cellar, et foss. t. 5. de 
Gramm. c 22. neutram dam nan t, aut praferunt. 

— Part. Miscens II. 1.; Minus I. Let II. 1. et 
in Un.; Mixturus LI.; Miscendus I. Let II. 1. 

— Mi see re, quod a Cracls uiyvjut, aicyta, esl 
confundere, lemperare, permlsr.ere, admlscere (It. 
mescolare, meschiare, mescere; Fr. meter, mi- 
longer, joindre, umV, associer, confondre; Hisp. 
mezclar, junlar, unir, incorporar, confundir; 
Germ, tnischen, mengen, vermischen, vermengen; 
Angl. to mix, mingle, intermix, blend). 

I.) Proprie. % I. Gcoeraiiro. — a) Cum Ac- 
cusative tantum rerum, quas mlscemus. Ennius 
apud Non. p. 483. 2. Merc. Et simut erubult, ecu 
lade et purpura mixta, lacte est casus Noinio. pro 
toe opj£Xc>c(i)$. C'ic. 2. Divinat. 41. 86. Quid io 
bis (torlibus) potest esse certi, qua, Forluna mo- 
nltu, puerl miou mlscentur atque ducunlur? Cf. 
Iforat, t. Od. 28. 19. Mlsta senum ac juvenum 
densentur funera, Plaut. Pseud. 1. 1. 61. Dulce 
amarumque una nunc misees rnibi. Cf. Virg. 12. 
JBn. 714. sors et virtus mlscentur in unum. et 
Liv. 30. 31. Pavidos fuga el vulneribus laililes 
In lotegram aclcm misccre. ■ — b) Cum Accua. et 
Ablativo sine prapos. vel Dal. Cic. 1. Nat. D. 
27. 75. Itle fusuj et candore mistus rubor. Sail. 
Jug. 61. Tada tnisia pife ct sulphurc. Pliozdr. t. 
14. Miscere toxicum antidoto. Ilorat. 2. Sat. 4. 

21, forti mcila Falerno. et ibid. 2. 73. elixa assis. 
et ibid. 4. 55. vlna Surrenllna f.cre Falerna, 
Ovid. Heroid. 16. 198. aquas Declare. Colum. 6. 
R. R. 4. 2. largo sale pabula. Lucan. 7. 814. 
rogus ossibiH asira Mixturus. Ovid- 4. .Vet. 140. 
miscere fielum cruori. Cf. eumd. 1. Tiist. 3. SO. 



MISCEO 

Miscuit hac lacrimis tristia dicta suis. — c) Cum 
Accus. et Ablat. praposita cum vel tn. Ovid. t. 
Pont. 9. 20. Cumque mels lacrimis miscuit usque 
suas. Cf. eumd. 12. Met. 321. miscendaque, dixit, 
Cum Styge vina bibas. Id. Heroid. 10. 33. Verbera 
cum verbis mlsta fuere mels. Vol. Place. 6. 188. 
HInc gemitus, mistaque virum cum pulvere vita. 
n. e. corpora saucia, sed adbuc viventia, strata 
bum! et pulvere fcedata. Plin. 31. Hist. nat. 9. 
45. (102). Mistus in vino sal. — d) Cum altero 
Accus. prapos. inter, vei ad. Lucret. 2. 804. In- 
ter caruleum (Lachmann. curalium) virldes mi- 
scere smaragdos. Colum. 7. R. R. 5. 7. Ad fos- 
cem et arnurcam porilone aqua miscere detritum 
album helleborum. — e) Mare ccelo miscere, 
proverbial! locutions dicitur de lis, qui nihil non 
conantur, ac turbant, fremunt, indignantur, excla- 
maot, ut quippiam obtineaot: rr] yr{ tov cupovo'y 
dvautulypai, Liv. 4. 3. Quid' tandem est, cut 
calum ac terras misceant? Juvenal. 2. 25. quia 
calum terrls non mlsceat, et mare calo, Si fur 
displireat Verri, homiclda Mtloal? h. e. non vehe- 
menter stomachctur et exclamet. Id. 6. 2S2. da- 
mes licet, et mare calo Coafundas, homo sum. 
^ 2. Speciatim, post Invectum morem mlscendl 
aquam vino, quia merum caput inimicum sense- 
rant, qui primi ejus usum invenerunt; miscere 
pro bibendum prabere usurpari cceplum, oVir a he- 
re, miscere, licet minime diiulum vlnum detur. 
Cic. 2. Pin. 5. 17. Qui alters misceat mulsum, 
ipse non alliens. Ovid. 1. Amor. 4. 29. Quod tibi 
miscuerit, sapias, bibat ipse, jubeio. Martial. 3. 
49. Vejeniana mlhi misees, tu Massica polls. Ovid. 
1. Met.Ml. Lurida terrlbiles mlscent aconita no- 
verca. et 10. ibid. 160. Miscere pocula alicui. 
Martial. 6. 7S. Miscerl aibi protinus deunces, Sed 
crcbros, jubel. ^ 3. Item speciatim perlinet ali- 
quando — • a) Ad amplexus et c'„-vouc;av. Cic. 1. 
Divinat. 29. 60. Cum matre corpus miscere. 
Apul. 9. Met. Fullonis uxor cum illo Juvcne mi- 
scebatur in Venerem. Ovid. 13. Met. 867. sic se 
tibi misceat. Virg. 7. Mn. 661.; et Val. Place. 
4. 119. Sympha mlsta Tooantl. h. e- qua concu- 
buit. — b) Et ad eonnubia. Liv. 1. 9. Miscere 
sanguinem et genus. <f 4. Item miscere se, vel 
misceri Mediorum apud (iracos more, se imrolt- 
tere, convenlre, congrcgari. Virg. 1. JEn. 443. In- 
fer! se aaptus nebula (mlrabile dictu!) Per me-- 
dios, mljcctque viria, nee cernitur ulii. si caccia 
tra la gente. Similiter Vellej. 2. 86. 3. Miscere 
se parlibus alicujus. ,Rursus Virg. 4. G. 75^ rff- 
api'6. Et circa rcgem atqu* ipsa ad pratoria dens* 
Miscenlur. s^adunano, si affotlano. *| 5. Item mi- 
scere manut, prcclia, est consetere, aizuffarti, ve- 
nir a battaglia. Piopert. 2. 20. 66. Quuni Mavors 
dubias miscet utrinque monus. Id. 4. 1. 28. Misce- 
bant usta prcella dura sude. Adde Virg. 2. G. 282. 
el 3. ifct'ei. 220. etc. Sic vulnera miscere apud eurnci. 
12. Ain. 720. de his, qui pugnando se mutuis vul- 
neribus cor.ficlunt. ^ 6, Item, sape signiflcat per- 
lurbare, conrundere, penniscere, sconvolgere, tur- 
bare, confondere, metier sossopia. Virg. 1. iEn. 
137. Jam calum terramque meo sine numtne, 
veoti, Miscere, et tantas audetis tollere moles? et 
ibt'd. 128- magno misceri osurmure ponlus. Id. 9. 
ibid. 714. Misceat se maria, et nigra ntlollunlur 
arena, et 1. ioid. 194. turn vulgus, et omnem Mi- 
scet ageng telis nemora inter frondea turbam. h. e. 
agmen cervorurn disjlcit. 

II.) Translate. <{ 1 Generatim m.-taphora ducta 
a superlorl paragr. 1., dc abstreclls usurpatur, et 
esl permlscere, admlscere translate sumpluoi, Jun- 
gere. Cic. 2. de republ. 1. Tftntus erat in borolm- 
(Catone) usus rei publica-et modus in dicendo et 
gravitate mistus lepos. Id. 2. Off. 14.48. SI inesl 
in oraiione mlsta modesiia gravitas, nihil admira- 
bilius Deri potest. Auct. B. Alex. 50. Misiam dolo- 
ri voluptatem capiebat. Seneca Ep. 30. ante med. 
Alia genera mortis spei rnisla sunt. Ovid. 6. Fast. 
163. itilerdum miscenlur tristia lalis. Phcedr. 1.28. 
Hosll Uolorem datnnu miscens sanguinis. Ovid. 4. 
Met. 307. El lua cum duris venatibus otia misce. 
et 13. Met. 540. posiquam cum luctu miscuit Irani. 
Sail. Jug. 85. Sibl consulerel, neu florenlea re* 
suas cum Jugurlha perdllis misceret. Sic Id. ia 
Episl. Milhr. ad Arsac. post init. !\'eque peter c 
oudcam socictatem, et frustra mala mea cuio tuis 



MISCILLUS 

bonis misceri sperem. Cic. Amic. 21. 8J. Qui et 
se ipse diligit, et alterum anquirit, cujus animum 
ita cum suo inisccal, ut efflciat pane unutn ex duo- 
bus. Id. 5. Tusc, 15. 45. Ea bona mista ei dts- 
similibus si erunt. — Haud raro miscere et tempe- 
rare junguntur. Cic. 3. Off. 33. 119. Nee vero Onis 
bonorum, qui simplex esse debet, ex dissimillimis 
rebus misceri et temperari potest. Id. Oral. 58. 
1117., Ita in varia et perpelua oralione hi (numerx) 
sunt inter sc miscendi et temperandi. — lntcrdum 
vero to miscere opponitur to temperare, ut apud 
Cic 2. de republ. 23. Hcec ita mista fucrunt, ut 
temperata nullo fu«rint modo. *f 2. Speciatim est 
parliri, communicare, partecipare; atque adeo im- 
raittere se, ingerirsi. Seneca Ep. 3. Cum amico 
orones curas , omnes cogiialiones tuas misce. co- 
munica, partecipa. Liv 39. 37. Qunm concilii no- 
stri earn civilatem fecerirous nobisque miscuerimus. 
iavremo incorporate Cullislrat. Dig. 27. 1. 17. 
ad fin. Miscere se administration!. Pacinian, ibid. 
26. 7. 38 a med. negotiis. Ulp. Dig. -29. 2. 42. ad 
fin. paterne herediiati. ingerirsi. ^ 3. Item spe- 
ciatim ponitur pro moliri, ciere, agitare, commo- 
vere, atque adeo perturbare, confundere, permisce- 
re: ad rem Pirg. 4. £n. 209. ececique In nubibus 
ignes Terrificaot aninios et inania murmura mi- 
scent, et 2. ibid. 3'29. victorque Sinon incendia 
miscel. — Ceierum Cic 4. Cat. 3. 6. Ego ma- 
gnum in republica versari furorem, et nova quae- 
dam misceri et concitari mala, jampridem videbum. 
Tac. '». Hist. 68. extr. Miscero scditiones. Nepos 
Paztsan. 1. Qua victoria elatus plurima miscere 
ccepil. Ter. Heaut. 4. 5. 35. Ita tu istsec tua mi- 
ace to, ne me admisceas. Pirg. 2. /En. 486. At 
domus interior gcmiiu miseroque tumultu Misce- 
tur. et 12. ibid. 805. luclu miscere byroemsos. ei 
ibid. 217. vario misceri pec tor a motu. Cic. 1. 
Orat. 51. 220. Animoium motus judicibus aut po- 
pulo dicendo miscere atque agitare. Id. Harusp, 
resp. 22, 4G. Eas habet conliones, ca miscel ac 
turbat, ut etc. Tac. I. Ann. 16. Percennius procax 
lingua, et miscere ccetus histrionall studio doctus. 
Plin. 1. Ep. 20. § 19. Non enim amputate oratto 
el abscisa , sed lata el magnifies el excelso tonal, 
fulgurat, omnia denique perlurbat ac miscet. (Cf. 
Cic. Orat. 9. 29. Qui {Pericles) si lenui genere 
utcretur, mimquam ab Arislophone poela fulgere, 
tonare, pet miscere Graeciam dictus csset). Eodem 
seDSu Capell. 5. p. t37. Eloquentia lotam funditus 
Graeciam tniscuisse ferebatur. Cic. 2. leg. Aar, 33. 
91. Mails contionibus, turbulentis scnatusconsul- 
tis, iniquis imperils miscere rempublicam. Pkwdr. 
1. 2. Procax libertas civilatem miscuit. Pellej. 2. 
74. 3. Omnia armis lumultuque miseebat. Cic. 
3. Legg. 9. 19. Omnia inflma surnmis patia fecit, 
turbavit, miscuit. Cr. Pellej. 2. 2. 3. Tib. Grac- 
chus promulgate agrariis legibus, omnium statum 
concutientibus , summa imis miscuit. h. e. omnia 
perturbavit. — Hinc Part, prater, pass., cujus raul- 
ti etempla retulimus, 

Mistus vel mixlu , a, urn, adjective quoque 
occurrit, et est commixlug, confusus, mescolato , 
m«!o, fuxTo'c- Translate. Pal. Flacc. 5. 100. mi- 
stoque sonanlem Percutit ore lyram. h. e. adhibito 
eantu ad lyrae sonum. Id. 6. 200. Mista peril vir- 
tus, h. e. in media pugna virtus cujusque non di- 
slinguitur, atque adeo latet sine laude. — De mi- 
sio imperio. P. MEBUS. — A Grammaticis mixta 
dkuntur verba, quae in praeterilis Iranseunt in tot- 
mam passivorum et deponenlium, ut audeo, ausus 
turn, gatideo, gavisus sum et si m ilia. Diomed. 1. 
p. 336. Putsch, — Forcellinus addidil etiam Sup. 
Jfislissimus ex Pellej. 2. 98. 3. Esse mores ejus 
vigore ac leoilale rnistissimos. h. e. raaxime tem- 
peratos. Sed Ruhnken. recte habet temperalissi- 
mos; nimirum glossa mistissimos veteris lectionis 
temperatissimos locum occupavit. 
MISCILLUS. P. M1SCELLUS. 
MISClPULO, as, are, u. 1. idem ac poppyzo. 
Gloss. Philox. Miscipulat, itomrj^tt. 

MISClTATL'S, a, urn, particip. a frequentat. 
miscito inusitato, quod a misceo , ssepe m'utus. 
Auct. incerl. de limitib. p. 267. Goes. Colle- 
ctaculuro de carbonibus in calce miscilatis et gla- 
reas fluminales ne despicias: signales Constitue- 
nt 05. 

MISCIX, icis, m. 3. (rnisceo) quasi miscus vel mi- 
Tow. III. 



— 257 — 

scuus, hoc est vulgaris legilur a nonnullis apud Pe 
tron.Satyr.ib. ,ubi alii cimbix, alii vero alia legunt. 
MlSELLUS, a. urn, adject, deminut. a miser, 
meschinetto , meschinello. Occurrit — o) De 
bominibus et brulis animantibus. Cic- 3. Ait. 23. 
sub fin, Meuni Cireroncm, mi nihil misfllo re- 
linquo prater invidiam et ignominiam nominis 
mei, tuere quoad poteris. Id. 14. Fam. 4. Illius 
misellae et matrimonio et famas serviendum est. 
Catull. 3. 16. O -factum male! o miselle passer! 
— • Speciatim miseltos appeilabant defunclos. Ter- 
tull. Testim. anim. 4. Quum alicujus dcfunrli re- 
oordaris , misellum vocas eum. Petron. fragm. 
Tragur. 05. Burmann. Sacrum novendiale servo 
suo misello fsciebat. Sic Inscript. apud Gruter. 

715. 4. D. M. ET MEMORIAE MtSBRfllMORVM etC. 

— b) De rebus et abstractis. Plaut. Mud- 2. 6. 
65, Redaclus sum usque ad banc unam tuniculam 
et ad hoc misellum pallium. Lucrel. 4. 1089. 
Misella spes. 

MlSER, ra, rum, adject. Comp. Miserior 1. 1. et 
II. 1. 2.; Sup. Miserrimus I. I. 3, el II. 1. !Ui- 
serissimus legilur in Inscript. apud Staff. JHus. 
Vex. 177. 10. Aurelius Silvius centurio deputatus 
miserissimus conjugi. Hanc lamen inter spurias ipse 
recenset. — Ralione habila etyml , Varro 5. L. 
L. 92. Mull, videtur ducere a minus, cm quum 
opus est, minus nullo (Scioppius et Mull, nibilo 
ex conject.) est. Alii a Gr»co uerivant. Ceterum 
miser est wrumnosus , infelix, afdictus, calamito- 
sus, d%f\ioc, Su'orijvof, Ta"Xaj (It. misero, infe- 
lice , meschino; Ft. miserable, malheureux } di- 
gne de pitii; Hisp. miserable, desdichado, infeliz, 
misero: Germ, elend, unglucklich, traurig, jam- 
merlich, bemitleidenswerth , armselig, k'laglich, 
schlecht, leidig, misstich; Angl. miserable, wret- 
ched, distressed, unfortunate, tvoful, piteous). 

I.) Proprie. ^ 1. Generatim. — a) Cum suo 
nomine. Plaut. Bacch. 5. 1. 20. Homo miser et 
infortunatus. Ter. Eun. 3. 2. 33. Servas domini 
pauperis miserique. Cic Quinct. 30. OS. Miser 
atque infelix. Id. 2. Parad. 1. 16. jErumnosus , 
inreiix, miser. Id. 4. Tusc 38. 82. Miser, affii- 
clus , mrumnosus, celamitosus. Id. Par til. orat. 
17. 57. Nihil est tam miserabile, quam ex beato 
miser. Plaul. Cist. 2. 2. 2.; et Cic. 14. Fam. 
7. Miscrrimum habere aliquem. h. e. affligere , 
vesare, miserrimurn reddere. Sic L. Perus apud 
Fronton, ad Verum Imp. (edente iterum A. 
Maio) ep. 2. Curas me dies noctesque miserri- 
murn habuere. Cic. Plane. 3i . 84. Miscris et 
laborantlbus nihil negare possumus. Id. 11. Phil. 
4. 8. O multo miserior Dolabella , quam ille , 
quern tu miserrimurn esse voluisli. Virg. 3. /En, 
622. Visceribus miserorura et sanguine vescitur 
atro. — Hue pert! net et illud Cic. Cluent. 3. 7. 
Fortunae misera* atque jaclata? alicujus portum ac 
perfugium esse. Id. 1. ad Q. fr. 3. 6. Illud qul- 
dem nee faciendum est, nee fieri potest, me diu- 
lius - in lam misera taroque turpi viia comrao- 
rari. — 6) Haud raro ad animum refertur, ut 
apud Lucrel. 3. 1051. urfceris mullis miser undi- 
que curis Atque animi incerto fluilans errore vo- 
garis. Hinc miser animo, ex animo , vel animi, 
ut Plaut. True. 2. 7. 36. Animo bercle bomo suo 
est miser. Id- Epid. 4. t. I.; et Zucrel. 3. 110. 
Mi serum esse ex anime. Plaut. Mil. glor. 4. 2. 
76. Quid illam roiseram animi excrucias? — c) 
Eleganter sermoni interseritur. Ter. Andr. 5. 2. 
10. anne est intus Pamphilus? crucior , miser. 
Lucrel. 4. 1172. foribus , miser, oscula flgit. 
Plaut. Capt. i. 2. 32. Ossa atque pellis sum, 
misera, macritudine. — ri) Dolentis et queren- 
ts exclamationes sunt apud T'er. Adelph. 3. 1. 
4, Miseram me! aeminem babeo; sola» sumus. et 
3. 2. 3. Vae misero mibi! et 3- 2. 12. Me mise- 
rum! vix sum compos animi. et Phnrm. 1. 4. 10. 
Ebeu me miserum! povero me! meschino me! 
Virg. 6. /En. 20. turn peodere pcenas Cecropida* 
jussi (miserum!) septena quolannis Corpora* — 
e) Cum Genilivo rei, qua quis miser esl. Horat. 
2. Sat. 2. 65. Mundus erit (sapiens) f qua non 
oflendat sordibus, alque in neulram partem cul- 
tus miser, h. «. neque in cullu, neque in incultu. 
Plin. Paneg. 58. a med. Miseros ambitionis, qui 
ita consules semper, ut semper principes erant! 
schiavi infelici delV ambizione . Stat. 4. Theb. 



MISERABILIS 

403, Ah miseri morum! ^ 2- Speciatim pro ae- 
groto 6umitur, ammalato: ad rem Ter. Eun. 5- 
2. 7. Miserrimus fui fugitando, ne quis me cogno- 
sceret. h. e. fatigatus , languidus, lassus , ut et 
Donatus exponil. Plant. Pozn. 5. 2. 43. Miseram 
esse pradicat buccam sibi: fortasse medicos oos 
esse arbitrager. Id. True. 2. 6. 39. Quo nunc 
etiam morbo misera sum. sono travagliata. Pe- 
tron. Satyr- 129. Homini misero non in video 
medicinam. fpget. 3. Peterin. 18. lntcrdum ju- 
mentis misera fit coxa. ^ 3. Item speciatim, 
interdum miser de innocente diritur, cl qui sine 
sua culpa infelix est, ut adnotavit Ascon. ad il- 
lud Cic. 3. Vert. 15. 41. Ille miser quum csset, 
turn proditione istius nefaria, lum improbo ejus- 
dem leslimonio, turn istius fiagitiorum invidia 
confiagravit. Id. 2. Cat. 7. 14. El erunt, qui il- 
ium, si hoc fecerit, non improbum, sed miserum, 
me non diligentissimum consulem, sed cruddissi- 
mum tyrannum exislimari velint. Id. 11. Phil. 4. 
8. Dolores Trebonius periulii magnos: multi ex 
morbi gravitate mujores: quos tamen non mise- 
ros, sed laboriosos dicere solemus. 

ID Translate *f 1. Misera res, quae miseros 
facit. Cic. 5. Fin. 28. 84. Bonum liberi, mise- 
rum orbitas: bonutn patria , miserum cxsilium. 
Id. Rose. Am. -28. 77. O dii Immorlales! rem 
miseram et calamitosatn! Id- 4. Cat. 6. 12. Mini vi- 
dentur heec misera atque miseranda. Id. fragm. 
pro Corn, majest. reo apud Ascon. Spectaculum 
miserum ac funestum. Id. ad Pompej. 2. poit 
ep. 11. I. 8. ad Atl. Supplicta miserrima et cru- 
delissima perferre. Horat. 1. Sal. 4. 26. Misera 
ambilione laborare. Pal. Flacc. 6, 418. Misera 
pestis- Lucre! . 3. 1065. Misera? curas. Sil. It. 11. 
419. miserisque bonis peril horrida virtus, h. e. 
abundantia omnium rerum et deliciis, quce mise- 
ros reddunt homines. Cic 8. Alt. 11. a med. 
Nihil potest fieri miserius, nihil perditius, nihil 
fcedius. Auct. B. G. 8. 7. a fned. Ne miseriorc 
ac duriore condilione cum toto exercitu decertore 
cogerentur. Cic 3. Alt. 7. sub fin. Id est maxi- 
mum, et miserrimurn mearum omnium miscria- 
rum. Hue referri potest et illud Cets. 5. 28. 
n. 34. extr. Miserum, sed unicum remedium eat, 
membrum, quod paullatim emorilur, abscindere. 
% % Tribuitur et rebus inanimii , et est exilis, 
parvi pretii, povero, icarso, di poco valore. Ccst. 
6. B. G. 35. Quid vos banc miseram ac tenuem 
seciamini prwdam, quibus jam licet esse lorluna- 
tissimis? bottino tear so, da poco. Pirg, 3. Eel, 
27. Slridenti miserum stipula disperdere carmen. 
h. e. incomptum, male natura. Pallad. 2. R. R. 
13. Locus, qui (uljera virgulta produverit. h. e. 
male provenientia, relorrida, infelicia. Id. 9. ibid. 
2. Si terra exilis in vinea est, el vinea ipsa mise- 
rior. 
MlSfiRABlLE, adverb. P. voc. leq. in fin. 
MlsERABlLIS, e, adject, (misereor). Comp. 
Miserabitior. — Miserabilis est miserationera mo- 
vens , miseratione dignus , miserandus , e~Xeetv&c 
(It. compassionevole , miserabile ; fr. digne de 
pitii, qui excite la pitii, loucHant; Hisp. aVono 
de piedad, lasiimoso , desdichado; Germ, bekla- 
genstverth, bemitleidensivurdig, kluglich, traurig; 
Angl. to be pitied, deserving of compassion, pi- 
tiable, deplorable, miserable, lamentable, wret- 
ched). Ovid. lb. 117. Sisque miser semper, nee 
sis miserabilis ulli. Martial. 6, 77. Quum $1$ tarn 
pauper, quam nee miserabilis Irus. Cic. Partit. 
orat. 17. 57. Nihil est tam miserabile, quam ex 
beato miser. Id. Dom. 23, 59. Quum ejus mceror, 
squalor Incrediliilis el inauditus, omnibus morta- 
libus miserabilis viderelur. Id. 2. Phil. 29. 73. 
Auction!* miserabilis aspectus. Liv. 1. 59. Misers* 
bills caedes. et mox. Causa mortis indignlor ct 
miserabilior. Sail Jug. 57. Psene imprudentia ad- 
missum facinus miserabile. Ovid. Heroid. 21.211. 
Miserabile corpus, h. e. made et morbo eonrectuni. 
Cic. 7. Perr. 63. 163. Acerba imploratio et vox 
miserabilis. Liv. 1. 29. ad /In. Voces etiam mise- 
rabiles exaudiebantur, mulicrum pracipue. Horat. 
1. Od. 33. 2. Miserabiles elegos decantarc. h. t. 
flebiles, miseralionis plenos. Sic Pirg. 4, G. 514. de 
philomela. Eiei nociera , ramoque sedens misera- 
bile carmen inlegrat. Ovid. 13. Met. 422.; et 
Pirg. 1. £n. U4. tres Eurus ab alto In brevia 

33 



MISERABILITER 



et Sjrtes orget (miserabile visu!) Illiditque vadis. 
— Hlnc 

Miserabile, adverbii rita. Vir§. 12. JEn. 338. 
mijerabile csesis Bostibus iosultans. Adde Slat. 
12. Theb. 55. 

MlSERABlLtTER, adverb, (miserabilis). Comp. 
Miserabiiius. — Miserabiliter est miserabilem in 
modum, miserationem movendo, miserabilmente, 
compassionevotmente, e^eetvu?. Cic. 1. Tttsc. 40. 
96. Quam me deiectat Theraraenes! quam elato 
animo est! etsi enim flemus, quura leglmus, tamen 
ncn miserabiliter vir claros erooritur. Id. 10. Alt. 
9.; et Liv. 26. 3. extr. Epistola scripla miserabili- 
ter. Cic. 14. Alt. 10. Csesar in foro combustus, 
lsudatusque miserabiliter. Liv. 45. 42. Orbitalem 
suam miserabiliter deflere. Plin. 34. Hist. nat. 
8. 19. (88). Infans matri interfectae miserabili- 
ter blandiens. Val. Max. 2. 6. n. 11. Turpi- 
ter et miserabiliter perire. et 4. 1. n. 4. extern. 
Dispersam et vagam vitam miserabiliter exigere. 
Curt. 4. 16. cadere. Seneca 4. Excerpt, controv. 
prcef. a med. Miserabilius dicere. 

MlSfiRAMEN, inis, a- 3- roiseratio. Legitur a 
quibusdam apud Juvenc. 4. 285. parvi miseramina 
panis. Sed alii rectius leg. mihi fragmina panis. 

MlSERANDUS, a, urn. V. MISEROR in fin. 

MlbERANTER, adverb, miserabilmente, Bkui- 
vd);, cum miseratione. Gell. 10. 3. Quod aut am- 
pliter insigniterque, aut lacrymose, aut miseran- 

ler, etc. , . 

MtSERATfO, 5nis, f. 3. (miseror) sigmBcatio, 
geu oslensio misericordiae ; qua ei alicujus ioreli- 
citate movemur, osxxtpuo?, misericordia , com- 
passione. 

I.) Proprie. Cic. 5. Fam. 12, Quern eoim no- 
strum ille morieus apud Mantioearo Epaminondas 
non cum quadam miseratione deiectat? Id. Orat. 
38. 131. Miseratione mens judicum permovenda. 
Quintil. 6. 1. 46. Miserationem coramovere. Id. 
3 8 12 movere Id. 4. 2. 112. Animus occupatus. 
vel "ira vel miseratione. Id. 8. 3. 67. Urbium ca- 
ptarum miseratio crescit. Justin. 7. 2. 11. Mise- 
ratio eos infanlis tenebat. Plin. 9. Hut- nat. 8. 
10. (33). Miserationem petere. he. misericordiam 

et veniam. 

II ) Figurate apud Rhetores est oralio misera- 
tionem movens. Ck. Brut. 21. 82. Miserationibus 
et corurnunibue locis uti. Id, 2. Phil. 36. 91- Tua 
ilia pulcra laudatio, tua miseratio, tua cohorlano. 
Ouintil. 4. 1. 14. Sola rectum quoquc judicem 
Sclinat miseratio. Id. 6. 1. 27. Numquam debet 
esse longa miseratio. Id. 6. 2. 34. Ubi vero mise- 
ratione opus erit, nobis ea, de quibus queremur, 
accidisse credamus. CapeU. 5. p. 186. Epilogus 
enim tres habet partes, enumerations, indigna- 
tion ein , quam Secvwaiv dicimus , miserationem, 
quam oixtetpua. vel Vuov memoramus. Sic et Cu- 
rius Fortunatian. p. 68.: Cic 2. Berenn. 30. 
47. appellat commiserationem. 

MlSERATOR, oris, m. 3. is, quern alicujus mi- 
seret. J-uvenc. 2. 295. peccaotum largus miserator 
Iesus. Adde Ter lull. 5. contr. Marcion. It.; et 
Vulgat. inlerpr. P$. 85. 15., 102. 8. et alibi. - 
Misertor per syncopen V. loco suo. # . 

MlSERATRIX, Icis, f. 3. ilia, quam alicujus 
miseret. Prosper Aquit. de ingratis c. 31. Et ta- 
meQ ex istis miseratdx gratia Eligit. 
MiSERATUS, a, urn. V. MISEROR. 
MlSERE, adverb, (miser). Comp. Misenus 1.; 
Sup. Miserrime II. 1. - Misere est inftliciter , 
miserum In moduro, miseramente, meschinamen- 
te, aS'Xi'we. ...... 

I.) Proprie. Plant. Asin. 1.1. 108. Monn sese 
misere mavolet, quam non perfectum reddal, quod 
promiserat. Id. Aulul. 4. 10. 1. Ego sum miser et 
misere perditus. Id. Cist. 4. 2. 21. Homines mi- 
sere miseri. lucret. 3. 898 misero misere, ajunl, 
omnia aderait Una dies iofeala libi tot pr*mia vita. 
Cic. 3. Fin. 15. 50. Beate, miaereve vivere. Ju- 
stin. 11. 10- 9. Misere vitam exhibens. Seneca^ 5. 
Controv. 34. ante med. Nemo ex Olyotbiis mise- 
rius servit, quam etc. Cass, ad Cic 12. Fam. 12. 
a med. Bassus misere noluit mibi legionem tradere. 
h. e. nullo consilio, et suo malo. 

It) Figurate. *J 1. Pro miserabiliter Plaut. 
Pseud. 1. 1- 72. Est misere scriptum, Pseudole! 
psevd. o miserrime. *I 2. Pro cupide et vehe- 



— 258 — 

menter, et simul com animi qaodam cruciatu. Ter. 
Adelph. 4. 5. 64. Quia tarn misere hoc esse cupio 
verum , eo vereor magis. Id. ibid. 4. 5- 33; et 
Plaut. Mil. glor. 4. 6- 32. Misere amare. Plaut. 
Cist- 1.-2. 12. deperire. Ter. Eun. 3. 1.22. invi- 
dere. e( Beaut. 2. 3. 124. orare aliquid. et Adelph. 
4. 1. 6. nimis cupere. Moral. 1. Sat. 9. 8. disce- 
dere quasrens. 

MlsEREO, es, fii, ttum, ere, n. 2. (miser) idem 
quod misereor, avere compassione: et occurrit. — 
i.°) Personaliter. Ennius apud Non. p. 474. 30. 
Merc Miserete anuis: Date ferrum, qui me anima 
privem. Id. apud Priscian. 8. p. 824. Putsch- Co- 
gebant bostes lacriraantes ut misererent. Lucret. 3. 
881. Lachmann. Ipse sui miseret. Inscript. apud 
Murat- 2062. 5. hoc lecto blogio lvvB^ES mise- 
rete iackntis. — 2.°) Usitalissimum est imper- 
sonaliter: et eadem forma dicitur qua piget, pce- 
nitet , tCBdet.- Ennius apud Cic. 1. Divinal 31. 
66. Mea mater, tui me miseret, mei piget. Sic Id. 
apud Feslum p. 162. i. Mull. Lapideo sunt corde 
multi, quos non miseret neminis. Plant. Pseud. 5. 
2. 25. Neque te mei tergi misereret, si etc. Id. 
Trin. 2. 4. 30. Miseret te aliorum, tui le nee mise- 
ret, nee pudet. et ibid. 2. 2. 62. Ita te aliorum mi- 
serescat, ne tui alios misereat. Id. Capt. 3. 5. 
106. Neminis misereri certum est, quia mei mise- 
ret neminem. Ter. Beaut. 3. I. 54. Me tuarum 
miseritum est forlunarum. Id. ibid. 4. 5. 1. Mene- 
demi vicem miseret me, tantura devenisse ad eum 
mali. Cic. Mil. 34. 92. Eoruro nos magis miseret, 
qui noslram misericordiam non requirunt, quam 
qui illam efQagitant. Apul. 8. Met. a meet. Sic de- 
precantis lotos quidero miseruit. — 3.°) Passive 
irapersonaliter. V. voc. seq. sub 3." 

MISEREOR, Sria ertus, vel gritus sum, eri , 
dep. 2. (miser). Miseierier paragoge est apud Lu- 
cret. 5. 1022. pro misereri. — Part. Mxserens sub 
1.° 6.; Miseritus sub 1.° a. et b.; Misertus sub 1. 
a. et c; Miseriturus affertur a Charis. 3. p. 22d. 
Putsch, nullo tamen auctore laudato. — Misereri 
est ob alicujus miseriam dolorem animo coocipere, 
misericordia commoveri, eVsw (It. avere miseri- 
cordia, avere compassione; Fr. avoir compassion, 
avoir pitie, plaindre; Uisp. kislimar, apiadarse, 
compadecer ; Germ. Jemanden bemitleiden, sich 
seinen erbarmen; Angl. to pity, commiserate, ha- 
ve compassion or pity on, compassionate). Occur- 
rit — 1.° Personaliter; et quidem — a) Cum Ge- 
nitivo persona aut rei, cujus nos miseret. Afranius 
apud Gell. 20. 6. Nescio qui nostri miseritus tan- 
dem deus. Apud Livium quoque habetur miseritus 
ulicujus: ubi at. leg. misertus: sic 27. 33. in fin. 
Ceterum deos immortales, roiseritos nominis Roma- 
oi, pepercisse nnoxiis exercitibus. et ibid. 34. Sordi- 
dati rei non miseriios, candidam togam invito offer- 
re. V. et infra sub b Ceterum Cic. 4. Alt. 5. 
Quum misereri mei debent, non desiount invidere. 
Id. 3. Verr. 28. 72. Audite, quoeso, judices, et 
aliquando miseremini sociorum. Id. i. Berenn. 

14. 24. Deprecatio est, quum et peccasse se, el 
coosulto fecisse reus conQtetur, et tamen poslulat, 
ut sui misereantur. Ccecina apud Cic. 6. Fam. 7. 
init. Quod tibi non tarn celeriter liber est redditus, 
ignosce timori noslro et miserere temporis. P'irg. 
2. Eel. 7. Nil nostri miserere? Id. 2. /En. 143. 
miserere laborum Tantorum. Ovid. Heroid. 12. 81. 
O virgo, miserere mei, miserere meorura. Justin. 

15. 3. 6. Misertus tanti viri, venenum ei in reme- 
dium dedit. — b) Absolute. Phwdr. 3. 2. alii 
contra miseriti Misere panem. Liv. 22. 55. Si quid 
dii immortales miseriti imperii reliquum Romano 
nomioi fece ri n t. Alcim. Sentent. 1. Frucluuse mi- 
serenti Deo pro sanitate luminum supplicari . — 
Miserere interseritur, et est idem ac parce, perdo- 
nomi. M. AureX. apud Fronton. 4. ad M- Cats. 5. 
Ego oratiooibus his perlectis paullulum (miserere) 
scripsi , quod aut Nymphis, aut Vulcano dicarem. 
et ibid. 6. Partim legi ex agricultura Catonis, par- 
tim scripsi: minus (miserere) mehercule , quam 
ber j, _ C ) Cum Dativo. Seneca 1. Controv. 2. 
Et ego misereor tibi, puella. Plerique omnes leg. 
tui. ^utntii. declam. 272. Cui misereri satis non 
possumus. Brgin. fab. 58. Cui Venus postea mi- 
serta est. Zoomed, quoque 1. p. 294- Putsch. 
misereor tibi ut Latinum agnoscit. — d) Cum 

' Accusat. Graf. Cyneg. 440. Tot miserere animas. 



MISEBTCORDIA 

A l. leg. miserare. Sic Fulg. vet. (ed. A. Maio) 
Proverb. 14. 21. Qui miseretur pauperem, beatus 
est. et Oseas t. 7. Filios a u tern Juda miserebor, 
et salvabo eos Domino Deo ipsorum. — 2.") Iro- 
personaliter L. Crassius apud Priscian. 8. p. 824. 
Put$ch. Neque me minus vestri, quam mei mise- 
rebilur. Turpilius apud A'on. p- 477. 15. Merc. 
None patris me miseretur magis. Pacuviut ibid. 
Miseretur lui. @uadrtgarius apud Geli. 6- 20. 
Quando te nostrum et reipubi. roiserebitur? Cic. 
Ligar.b. 14. Cave, ignoscas: cave te frolrum pro 
fratris salute deprecantium miserealur. Ita legit 
eliam Priscian. 8. p. 797. Alii misereat- P. Sci- 
pio Africanus apud Macrob. 2. Saturn. 10. Quod 
me reipublica» maxime misertum est. Plaut- Trin. 
2. 4. 29. Eum vidi roiserum , et me ejus miser- 
tum est. — 3.°) Passive. Cic. 1. Invent- 
30. 48. Ut roajoribus^ oatu assurgaiur, ut sup- 
plicum miserealur. fyvtuoL. V. similem locum in 
ASSURGO. Forcellinus allalura Ciceronis locum 
hue retulit; qui lamen ad voc. praeced. rectius 
pertinel. 

MlSERESCO, is, ere, n. 3. inchoat. a misereo, 
^ 1. Est misericordia moveii , misereri, avere 
misericordia, muoversi a compassione, oiXTt£to: 
et occurrit — a) Personaliier. Vira. 2. Mn. 
145. His lacrimis vitam damus, et iniserescimus 
ultro. et 8. ifcid. 573. Arcadii, qu»so, miserescile 
regis. Stat. 1. Theb. 280. Et generis miseresce 
tui. — b) Impersonaliter. Ter. Beaut. 5. 4. 3. 
inopis nunc te miserescat mei. Liv. 2. 5. Misere- 
scebat non pcenae magis homines, quam sceleris. 
Plerique al. et ipse Drakenborg. leg. miserebat. 
Adde Plaut. Trin. 2. 2. 62- cil. in MISEREO 2.° 
•J 2. Est eliam idem ac miser flo, angor, apud 
Plant- Epid. 4. 1. 1. Si quid est homini miseria- 
rum, quod miserescat, miser ex animo est. h. e. 
propter quod aogalur et fiat miser. 
MlSERFT et 

MISERETUR. V. MISEREO. 
MlSEREVlVlCM , li, n. 2. ita vocat Apul 
Herb. 18. herbam, qua atiler proserpinaca dici- 
tur. 

MtSERlA, a, f. I. (miser) est serumoe, malum, 
calamitas, qua homo angitur et fit miser, toXck- 
wwpt'a (It. miseria, calamita, disgrazia; Fr. maf- 
heur, misere, detresse ; Hisp. miseria, des- 
graria, desdicha, infortunio; Germ, das Etend, 
'Unglvck, die Noth, Armseligke.it; Angl. trouble, 
misfortune, calamity, misery, wretchedness). 
•J 1. Generatim. Ennius apud Gell. 6. 16. et 
apud Non. p. 290. 17. Merc. Quibus nunc aeru- 
.moa mea libertalem paro, Quibus servitulcm mea 
miseria deprecor. Id. 8j>ud Cic. 3. 'fuse. 26. 63. 
Cupido cepil miseram nunc rue, proloqui Calo 
atque terr* Medeai miscrias. Plaut. Pcen. 5. 4. 
93. Miserias voluptate sedare. Cic. 5. Fin. 32. 
95. Ubi virtus est, ibi esse miseriu et aerumna 
non potest, tamen labor potent et molesiia. Id- 

7. Fam 3. Miserias, in quibus tot anoos versa- 
mur. Id. 2. Phil. 10. 24. In miserias incidere. 
Id. 3. Fin. 14. 4 S. In miseria esse. Id. 1. Tusc. 5. 
9. In miseriam nascimur setnpiternaitt. Id. 3. Fam. 

8. Leva re aliquem miseriis- et 9. ibid. 13. A mi- 
seria se eripere. Id. Brut. 96. 329. A miseriis se 
vindicarc. Sail. Cat. 10. lis otium, divitia oplan- 
ds aliis , oneri miserisque foere. — In fabul.s 
Miseria est Ercbi el Noctis filia. Cic. 3. Nat. D. 
17. 44.; et ffygin. pra?fat. % 2. Speciatim 
dici videtur de maio paupertatis. Liv. 6. 34. In 
urbe vis patrum in dies, miserisque plebis cre- 
scebant, quum eo ipso, quod necesse erat solvt, 
farultas solvendi impediretur. Plin. 7. Hist. nat. 
32.32.(119). Comitem asris alieni atque litis esse 
miseriam. «J 3. Item speciatim est dolor, an ?°T> 
molesiia, quae ex maio, et aerumna oritur, affli- 
zione, travaqlio, affanno. Ter. Adelph. 5. 4. 22. 
Miseriam omneoi ego capio: hie potitur gaudia. 
Id. Eun. 3. I. 16. Exspuere omnera ex ammo 
miseriam. Cic. 2. Divinat. 41. 86. Stoici omnia 
superslillosa sollicitudine et miseria credunt . 
^ 4. Item pro labore. (tain tit. 1- 8. 18. Per- 
sequi quod quisque unquam vel contemplissimo- 
rum hominum dixerit , aut nimia roiseriee , aut 
inanis jactanliss est. troppo meschina f'atica^ 

MlSERiCORDlA, as, f. 3. (misericors) roiseia- 
tio {V. Ciceronis definilionero allatam sub I. a. 



MISERICORDITER 

prirao loco) JXsoc (It. compassione , misericor- 
dia; Fr. companion, pitie; Hisp. piedad, compa- 
sion, Idstima; Germ, d Milleiden, d. Barmher- 
zigkeit; Angl. mercy, compassion, pity). 

I.) Proprie. — a) la siog. num. Cic. 4. Tutc. 
8. 18. Misericordia est aegriludo ex miseria alte- 
rius, injuria laboraolts. Nemo enira parricide, aut 
proditoris supplicio misericordia commovetur. Id. 

2. Orat. 47. 195. Son prius sum conatus miseri- 
cordiam aliis commovere, quam misericordia sum 
ipse captus. Id. 1. Orat. 12. 53. Mentes homloum 
ad lenitalem misericordiamque revocare. Id. post 
redit. in Senat. 7. 17. Vir dementia ac miseri- 
cordia singular! . Id. Plane, t. 3, Petam a 
vobis, judices, ut cujus misericordia salus raea 
ouslodita sit, ei vos vestram mlsericordiam, me 
deprecanle, tribuatis. Id. Rabir. perduell- 2. 6. 
Oro atque obsecro, adhibeatis in hominis fortunis 
mlsericordiam. Id. 1. ad Brut. 12. Misericordiam 
imparliri alicui. Id. Mil. 34. 92. implorare et 
eiposcere. Id. 2. Phil. 34. 86. captare. Id. 1. 
Oral. 53. 227. populi concitare. Ulp. Dig. 16. 

3. 7. e*ercere. Cic. Hose. Am. 50, 145. Prsedia 
mea tu possides, ego aliena misericordia vivo. Id- 
7. All. 12. circa med. Frangor saepe misericordia 
puerorom, et 10. ibid. 11. Filii mei misericordia 
laoguldiora adhuc consilia cepi. Id. 1 . Cat. 7. 
16. Misericordia permotus. Ulp. Pig. 16. 3. 7. du- 
ctus. Sueton. Cal. 12. in fin. correplus. Cic. Brut. 
50. 188. Ad misericordiam inducere. Id. Quint. 
2. 10. In fldem et mlsericordiam akicujus con- 
fugere. Id. Mur. 40. 87. Misericordiam spolialio 
consulalus magnam habere debet. — b) lo plur. 
numero. Plaut. Most. 2. 3. 115. Misericordias jam 
habere baud hominem oporlet. — c) Dea habita 
est, et celeb rem Atbenis aram habuil (V. CLE- 
MENT1A), de qua Claudian- B. Gild. 404. si (leo- 
tibus aram, El proprium miseris numen staluistis, 
Athens. Fundata dicitur a nepotibus Hercuiis , 
iram veritis Alheniensium, quos avus afQitcrat, ut 
docet Servius ad Virg. 8. /En. 342. vel, ut alii, 
quia ab Eurystheo pulsi, ab Atheniensibus benigne 
excepti sunt. Iliac Quintil. 511. 38. Si miseri- 
cordiam commendabo judici, nihil proderit, quod 
prudentissima civitas Alheniensium non earn pro 
aflectu , sed pro nuraine accepil? Apul. 11. Met. 
Magnis exanclatis laboribus, et maiirais actus pro- 
cellis, ad portum quietis et aram Misericordias tan- 
dem venisti. 

H.) Translate. % 1. Est ipsius misericordia? 
dolorisve signiflcalio vel excitatio. Cces. 2. B. C. 
12. Use aique ejusdem generis complura, ut ab 
hominibus doctis , magna cum misericordia fletu- 
que pronuncianiur. con grandi dimostrazioni di 
dolore , fortemente commovendo a compassione- 
% 2. Item est conditio, vel malum, calamitas, 
miseria, qua aliorum misericordiam coneitant. 
Cic. 1. ad Q. fr. 3. 8. Nihil enim lam timeo, quam 
ne, quum intelligant homines, quantum misericor- 
dias nobis tu;e preces el lua salus allatura sit, op- 
pugnent te vebemenlius. et ibid. 4. init. Amabo te, 
mi frater, ne, si uno meo facto et tu et omnes mei 
corruistis, Improbitali et gceleri meo potius quam 
imprudenlias inisericordifeque Hssigoes. Madvig. ita 
leg.; at Oreltius miseriaeque. ^ 3- Misericordice 
nutn plur. apud Scriptores Ecciesiasticos sunt, quse 
nunc apud Italos opere pie vocantur, scilicet eiee- 
musyns et logata post mortem . Salvian. 2. ad- 
vets. avar. 1. init. Dhimus de remediis peccaio- 
rum, imo polius de spebus remediorum atque so 
latits: scilicet hoc priinum iuquirendae salulis esse 
suITragium, ut peccatorem pceniteat erroris; turn 
ut juxta sermonem sacrum statim peccala sua mi- 
sericordiis redimai; postremo , si id non fecerit, 
ne quid saltern mui iens ineipertum relinquat , 
vel ultima sibi rerum suaruin oblatione sue- 
currat. 

MlSfcRfCORDlTER, adverb, (misericors). Corap. 
Misericoidius ct Sup, Misericordissime. — • Mise- 
ricorditer est clementer , misericordiosamente , 
e M^ficvw;. Claudius Ouadrigarius apud Non. 
p. 510. 19. Merc. Crudeliler illi, nos misericordi- 
ter: avai iter illi, nos largiler. Jaciant. .6. 18. Ju- 
stus nurnquam praeiermiltet, quo minus aliquid mi- 
sericord iter facltl. Augustin. 1. Doctr. Chr. 16. 
Quid liberal tus et mlsericordius facere pniuit? Id. 
Ep. ad Paulin. 149. Susceptos suos Per manui 



— 259 — 

impositionem misericordissime offerunt poteslati. 
Sed legendum videtur mtsericordisslma?. 

MlSERlCORS, cordis, adject, (miser et cor). 
Comp. Misericordior et Sup. Misericordissimus . 
— Misericors est ad miserendum facilis, clecoeos, 
misericordioso, pietoso, Asijfxwv. Plaut. Bud. 1. 
5. 23. Misericordior nulla me est feminarum. Cic- 
Ccecin. 10, 26. Testis in re misericordeui se pra- 
buil , et in testimonio religiosum. Id. 1. Invent. 
55. 106. Animum auditoris mitem et misericor- 
dem cooQcere. Id. 2, Herenn. 17. 25. Mansuelus 
et misericors. Id. Ligar. 5. 15. Misericordem 
esse in aliquem. Sail. Cat. 54. Sint misericordes 
in furious serarii. Apul. Florid. 17. Ille (Orpheus) 
immaniuru besliarum delini tor ; hie (Arion) mise- 
ricordium belluarum oblectator. Auguslin. Ep. 
48. sub iniL et 1. Confess. 4. Quaodo utilissimus 
et misericordissimus exstitisset. 

MlSERlMOMUM, li, n. 2. miseria. Laberius 
apud .Yon. p. 214, 20. Merc. Tibi relictum est 
miserimooiura. 

MlSERlTER, adverb, idem ac miserabiliter, seu 
misericord iter . Laberius apud Non. p. 517. 2. 
Merc. Mens incorrupta raiseriter corrumpUur. Ca- 
tull. 63. 49. Patriate allocuta est ita voce mcesta 
miseriter. Apul. 8. Met. post init. Auxilium mise- 
riter rogare. Adde Ennium apud Priscian. 15. 
p. 1010. Putsch. 

MIsErItCDO, Inis, f. 3. idem ac miseria, et 
misericordia- Accius apud Non. p. 136. 18. Merc. 
bis pro miseratione usurpat. 

MISERITL'S et Misertus. V. MISEREOR. 

MtSERO, as, are. V. voc. seq. init. 

MlsEROR, Sris, 5lus sum, ari, dep. 1. (miser). 
Misero, as, acliva forma habel Accius apud Non. 
p. 470. 22. Merc. Ut jure haec nurnquam misera- 
rent mala. — Part. Miser ans sub a et d.; Mise- 
ratus sub a et d.; Miserandus In fin. — Miseror 
est idem ac alienara miseriam doleo, commiseror, 
coaqueror, verbis, aut lacrimis, aut re ostendo, 
mini alterius mala acerba esse. Inter miseror et 
misereor ita distinguit Paul. Diac. p. 123. 9. 
Mull., ut miseretur is, qui conqueiitur aliena io- 
commoda; misereatur is, qui miserum sublevat. 
Idem fere tradit Non. p. 445. 4, Merc, et Incer- 
lus Auct. de different, vocum apud Putsch, p. 
2206. Sed hoc discrimea Don servatur. Gr. ot',x- 
retCM (U. commiserare , avere compassione, de- 
plorare; Fr. avoir pitie de, ptaindre; Hisp. fa* 
stimar, apiadarse, compadecer; Germ, bemitlei- 
den, be jammer n, bek'agen; Angl. to have or feel 
compassion, pity, commiserate). Occurrit - a) 
Cum Accusativo. Plaut. Epid. 4. 1. 6. Ouis iliac 
est mulier, quas ipsa se miseratur? Cic. Mur. 27. 
55. Non queo satis communem omnium nostrum 
conditionera et hujus eventum fortunamque mise- 
rari . Virg. 1. X'n. 601. O sola iofandos Trojae 
miserata labores. el 6. ibid- 332. sortemque aoirno 
miseratus iniquam. Sic Id. 12. ibid. 243. Turni 
sortem miseranlur iniquam. V. mox sub b. — ■ Est 
autem verbis ac dlcendo miseriam cujuspiam per- 
sequi apud Salt. Jug. 25. extr. Eos multa polli- 
cendo, ac miserando casum suum, confirmat. Sic 
Tac. 3. Ann. 17. Etiam ipsius, quoquo modo me- 
rit!, casum miseratus. Cces. 1. B. G. 39. Abditi 
in tabernacutis aut suum fatura querebantur, aut 
cum familiaribus suis commune periculum misera- 
bantur. Gell. 10. 3. a med. Ilaec M. Tullius atro- 
citer, graviter, copiose apteque miseratus est. Mo- 
ral. 2. Od. 3. 24, Victims nil miserantis Orci. 
— b) Absolute. Virg. b. ,£n. 451. arcurrit Ace- 
stes, ,-Equaevurnque ab humo miserans attollit ami- 
cum. Adde Petron. Satyr. 6. — Sic miserari ani- 
mi pro animo. Virg. 10. /JSn. 686. juvenemque ani- 
mi miserata repressit. Ita Servius, Arusian. Mes- 
sus, et Codex Mediceus, teste Pierio: estque lon- 
ge elegantius, quam quod quidam leg. animo. — 
c) Cum Inflaito. Auct. B. Afr. 8. Ipse miserari, 
tanta homines esse dementia ut elc. — d) Cum 
Genitivo. Accius apud Non. p. 445. 11. Merc. 
Te commiserobar magis, quam miserabar mei. 
Justin. 43. 4. 8. Mulier qusdam, miserata formae 
ejus, Insidias aperuit. At. leg. for mam. Sil. It. 11. 
381. poena juvenem indignae miseratus ab alto Jup- 
piter. Minuc. Fel. Octav. 28. Nonnumquacn etiam 
miserantes eorum. Prudent. Psychom. 580, mise- 
rando inopum, quos larga benigne Foverat. — e) 



MISSILIS 

Cum Dativo. Coripp. 2, Laud. Justin. 402. domi- 
nus servis miseratus egenis- — Hinc Particip. 

Miserandus, a, urn, adjective usurpatur, et est 
miseratione dignus, miserabilis, degno di compas- 
sione, iXssivoq. Cic. 1. Orat. 37. 169. Huoe in mi- 
nimis rebus ita labi, ut aliis miserandus, aliis irri- 
dendus esse videatur. Id. 4. Cat. 6. 12. Hasc mint 
videntur misera atque raiseranda. Sail. Jug. 15. 
Miseranda for tuna. Ovid. 6, Met. 276.; et Virg. 
11. jEn. 259. manus. et 3. ibid. 591. Ignoti nova 
forma viri, miserandaque cultu. Cic. Prov. cons. 
3. 5. Miseraodum in modura mililes capti, ne- 
cati , deserti . — Sermoni interseritur, ut miser. 
Virg. 5. iEn. 509. Ast ipsam miserandus avem 
conlingere ferro Non valuit. 

MlSERTOR, oris, m. 3. per syncop., idem ac 
raiserator. Venant. 2. Vit. S. Martin. 478. Fer 
pietatis opem, misero, miserando misertor. 

WISER f OS, a, urn, V. MISEREOR. 

MIsErOLUS, a, urn, adject, deminut. a miser^ 
oiisellus. Lcevius apud Priscian. 9. p. 869. Putsch. 
Cupidius miserulo obito. Catullus (corrige Sere- 
nus) apud Non. p. 517. 4. Merc. Aoimuia mise- 
rula propcriter abit. corrige abiit. V. PROCE- 
LEUSMATICUS. 

MISISULA, as, f. 1. panis in cochlearis formam 
eicavatus ad jus, vel pulraentara haurieadura. 
Gloss. Philox. Misisula, uoatiXrj. Habent et Not. 
Tir. p. 167. Ofella, misisula. 

MiSlTHKUS. V. TIMESITHEUS. 

MisOPOGON, oois, m. 3. qui barbam odit : a 
fit co ; odium et ntay<uv barba. Titulus est libelli 
a Juliano Aug. script! adversus phltosophos, cujus 
mem init Ammian. 22. 14. 

MISS A, as, f, 1. (mitlo) idem ac roissio: ideo- 
que minime auscultandi qui puiant, missos nomen 
apud Chrisiifliieles exolicum esse, Hebraicum nem- 
pe, noo Latinum: id autem evincltur ex his ver- 
bis Akim. Ep. 1. sub init. Speclalius in eplstola 
memoraslis, quid vel unde dictum sit, Non rais- 
sum facilis: quod nihil est aliud, quam non di- 
mittitis. A cujus proprietate sermonis in Ecclesiis, 
palatiisque sive prajtoriis, missa fieri pronunciatur, 
quum populus ab observatione dimittitur. Nam 
genus hoc nominis etiam in saaculariis auctoribus, 
nisi mernoriam vestram per occupatiooes lectio de- 
sueta subterfugit, invenietis. V. MITTO sub C. 2. 
Aliler Isid. 6. Orig. 19. Missa tempore sacrificii 
est quaodo catechumeni foras mittuntur. Ceterum 
Ambros. Ep. 5. n. 33. Missaro facere ccepi. et 
Paulin. Petroc. Vit. S. Martin. 4, 70. Prascedat 
raissam miseratio: gratior htec est. 

MISSARlUM, li, o. 2. V. MISSUM. 

MISSlBlLlA pro missilia dixit Sidon. 4. Ep. 
20. Probat autem hisce verbis Priscian. de XII. 
vers. JEn. p. 1254. Putsch. Nascilur et a simplici 
missus hie et hose missilis et hoc missile. Pos- 
suraus etiam hie et ha?c missibilis et hoc missi- 
bile dicere, quomodo penetralis et penetrabilis, 
docilis docibitis. 

MISSlClUS vel missitius, a, am, adject, qui 
mittitur, vel mitli potest. Hinc missicius miles di- 
citur veteranus, qui missionem honestam impetra- 
vit, vel confectis stipendiis missione donandus est. 
Sueton. Ner. 48. Agnitus a quodom missilio prae- 
toriano. Inscript. apud Gruter. 1109. 5. missicivs 
lbo. vi. avq. Alia apud Murat. 786. 4. c. ati- 

MV8 C. t. 0V1HI>A ADtVTOR ANNON. LSG. XXX. ?LP. 

bt missicivs lkg. kivsdbm. Adde 809. 6. et 822. 
2., quaiuor item apud ,$pon. Miscell. p. 243., item 
apud Or ell. 3579. et 3582. — In loco Suetonii 
quidam perperam putant nomen viri proprlum, 

MISSlCULO, as, are, a. 1. frequentat. mandare 
spesso, iteftjra^oi, idem quod missito, saepe mitto; 
est a missus, ul pensicuto a pensus. Plaut. Epid. 
1. 2. 29. Quod lute ad me lilteras missiculabas. 

MISSILE, is, o. 3. et 

MlSSlLlA, n. plur. 3. V. voc. seq. 

MISSlLIS, e, adject, (mitto) ad mittendum, seu 
jaciendum aptus, da lanciare , fj\r,otuoc,. *f 1. 
Generatim. — a) Adjective. Propert. 3. 12. 10. 
Missile nunc disci pundus in orbe rotat. Liv. I. 
43, Fondas lapidesque missiles hi secum gcrebant. 
Virg. 10. JEn. 421. et 773. Da nunc, Tibrl pa- 
ter, ferro, quod missile libro, Fortunam atque 
viam duri per pectus Halaasi. ^(a(. 8. Theb. 524. 
librans uoi sibi missile ferrum. h. e. hastam adeo 



MISSIO 

gravem, ut a se udo jaci posset. Plin. 8. Hist. 
nat. 35. 53.(125). Hystrici longiores aculei, et, quum 
intendil culem, missiles. — b) Hinc Missil-e, is, 
et sapius Missilia, ium, n. 3. absolute, substan- 
tivoruro more sunt arma, qua jaciuotur, ut basta, 
sagitta, saxa, riu-aza, t'ot. Lie. 34. 39. Missilibus 
Lacedamooii pugnabant, a quibus se magnitudine 
scuti perfacile Romanus tuebatur miles, firg. 10. 
£n. 715. Non ulli est animus stricto concurrere 
ferro: Missilibus longeet vasto ciamore lacessunt. 
Lucan. 7. 485. Spargitur innumerum diversis mis- 
sile votis: Vulnera pars optat, pars tern* figere 
tela, ^f " 2 - Speciatim res missiles et missilia dire- 
bantur, dona variarucn rerum, quae a principe spar- 
gebantur in populum ad diripiendum. Sueton. Ner. 
11. Sparsa .et populo missilia omnium rerum per 
omnes dies, singula quotidie millia. Avium cujusque 
generis multiplex penus, tesserae frumentaria, vestis, 
aurum. argentum, gemmae, margarita, tabulae pi- 
eta, mancipia , jumenta, atque eliam mansueta 
ferae: novissime naves, insula, agri. Id. Aug. 98. 
Permissa licentia diripiendi pomorum et obso- 
niorum rerumque missilium. Inscript. apud Hen- 
zen. 5320. iw. aemilus ballator praeteb hs. 

X. M. N. QVAB IN OPVS CVLTVMYE TUBATRI POSTV 
tANTB P0FVL0 DBDIT STATVAS DVAS - SVA PECVN1A 
POSVIT AD QVARVM DEDICATIOMEM DIEM LVDORVM 

cvm missilibvs KDiDiT. Cf. Inscript, a pud Orell. 
3994. — Translate. Seneca Ep. 74. Qui aliquid 
virlule melius putat, ad hac, qua a fortuna spar- 
guntur, sioum expandit, et sollicitus missilia ejus 
exspectat. — Hinc 

JMssile, is et Missilia, ium, n. 3. absolute, 
substantivorum moTe. V. sub 1. b. et 2. 

MISS JO, onis, f. 3. (initio) actus mitteodi, et 
latissime patet. 

I.) Proprie duo pracipue significat, scil. A) a- 
ctus mitiendi, et B) dimittendi. 

A) Missio % i. Generatim est actus mitiendi, 
mission* , spedizione , BOfiitT) , airootoXii . Cic. 5. 
Atl. 5. Missio lilterarum. Id. 7. Phil. 1. I. :?ga- 
torum. Cels. 2. 10. a med.\ et Cael. Awrti. 2. 
Acut. IS. n. 105. Missio sanguinis, cavala di san- 
gue. V. MITTO. % 2. Item jactus, lanciamento, 
getto. fitruv. 2. 9. ad fin. Jussit extra telorum 
missioned) eos circumvallari. ^ 3. In jure est rei 
in manus traditio, consegna, tradizione, immis- 
sione in possesso. Ulp- Dig. 39. 2. 15. Missio in 
sedes. ^ 4. Item est captivi liberatio, manu mis- 
sio. Cic. 1. Tusc. 48. 114. Silenus a Mida raptus, 
hoc ei muneris pro sua missione dedisse scribitur. 

B) Missio est etiarn actus dimittendi, dimissio, 
licen'ziamento, licenza. <f I.Tn re miliuri mis- 
sio est iiocratio a militia: est anient triplex, ut 
Macer docet Pig- 49. 16. 13. el lip. ibid. 3. 2. 
2.: alia knnesta, quae emeriti* stipendiis ualur: aiia 
causaria, quae causa valetudinis: alia ignominiosa, 
(cujus exemplum habes apud Auct. B. A ft: 54. ubi 
et ipsa formula mitiendi legilur; Sueton. C(£S. 69. 
et Aug. 24.), quum quis propter delictum a mili- 
tia ejicitur. Liv. 26. 1. Ne quern militem legeret 
ex eo numero, quibus senatus missiouem redilutn- 
que in patriain negasset ante belli Bnem. Id. 1. 
39, Exercitum purgare missionibus turbulenlorutn 
-hominum. Cms. \.B.C 86. Id vero militibus fuit 
pergratum el jucundum, ut, qui aliquid vie t i in- 
commodi exspectavissent, ultro premium missio- 
nis ferrent. Inscript., qua pertinct ad a. post Uhr. 
n. 130., apud Henzen. 6862. c. twarcivs c. f. sehg. 

SAtVIAhYS NOBBA G8N10 CENTVR1AB COH. X. PR. J> 
MAR1 BASSI IN QVA MIUTAV1T A. X11X. VOTO SVS- 

CBPTO M1SSVS HONESTA MlSSlOM? PR. HON. IAKVA- 
BtAS Q. FABIO CATVLLINO M. FLAVIO APBO COS. AMI- 
MO L1BBNS ABAM SVA PECVNIA POSV1T. Adde alias 
apud eumd. 6860., 6863., 6857. — Missio vero 
gratiosa dicitur, quae militibus per anibilionem im- 
peratorum incerlis commeatibus dalur. V. GRA- 
TIOSUS. Liv. 43. 14. ad (in. Missorum quoque 
causas sese cognituros esse: et, quorum, ante eme- 
rita stipendia gratiosa missio sibi visa esset, eos 
mtliles fled jussuros. ^ 2. In re civili est eorum 
dimissio, qui miaoribus offlciis funguntur. Sueton. 
Cces.7. Quum msndata prstoris jure dicur.do con- 
ventus circumiret, missionem cootinuo eniagita- 
vit. ^ 3. In re gl&diatoria missio dicta, quum al- 
io i gladiatori saucio, submitlenli arena, ac sup- 
plier toncedeb-atur a populo, aut a priocipe vila, 



— 260 — 

et abeundi pro ilia vice licentia: et gladiator sine 
mis&ione est, qui ad certam mortem pugnal, sine 
spe, si gravius ictus fuerit, evadendi. Martial. 12. 
29. Nuper cum Myrino peteretur missio laeso. Liv. 
41. 20. sub /in. GUdialorium munus saepius dando, 
et modo vulneribus tenus, modo sine missione et- 
iarn. Seneca 2. Benef. 20. extr. Non enim scrva- 
vit is, qui non interfecit: nee beneflcium dedit, 
sed missionem. V. MISSUS. In v. MITTO. Sic 
translate Petron. Satyr. 66. exlr. Pernae missio- 
nem dedimus. non Vabbiamo toccato. 

II.) Translate. ^ 1- Metaphora durta a gladia- 
toribus. h. e. a superiori paragr. B. 3., dicitur de 
certa inorte. Flor. 3. 20. exlr. Tandem cruptione 
facta, dignam viris obiere murtem: ct, quod sub 
gladiatore duce oportuil, sine missione pugtialurn 
est. Sic de xkiwitaX-q Apul. 2. Met. Hodierna pu- 
gna non babet missionem. Seneca Ep. 37. Quid 
prodesl, paucos dies, aut annos lucrifacetc? sine 
missione nascinmr. V. BAL.ES ARIL'S. % 2. Ksl 
etiam cessalio, finis. Cic. 5. Fam. 12. sub fin. 
Quum ipsi ante ludorum missionem corona doncti- 
tur. 5 3". Item est pcenae remissio. Petron. fragm. 
Tragur. 52. Burmann. Tandem exoratus a nobis 
missionem puero dedit . llle dimissus circa men- 
sam percueurrit etc. h. e. puero, qui scjpbuin pro- 
jecerat, pcenas remi'sionem dedit, puerum impuni- 
tum dimistt. Similiter Id. ibid. 54. Puer quidem, 
qui ceciderat, circumibat jamdudum pedes nostros, 
et missionem rogabat. h. e. poena remissionem. 
MISSiTATLS, a, urn. V. MISSiTO. 
MISSITIUS. V. MISSICIL'S. 
MISSlTO,.as, avi, alum, are, a. 1. jrequentat. 
a rnilto. Part. .Wisst'taius. — Missitare est sape 
mittere, mandate spesso, upoaavazs^jrw. Liv- 9. 
45. Samniti auxilia missitav erant. Fronto de elog. 
(edeole iterum A. Maio) p. 234. Cesar urn est per 
orbem terra lilteras missitare. Plin. 33. Hist. nat. 
1. 4. (12). Godicillos missitatos, epislolamm gra- 
tia indicat. 

M1SSOR, oris, ra. 3. (mitto) qui mittit. Cic. in 
Aral. 84. Hie missore vacuus fulgens jacet una 
sagitta. Al. reclius leg. Hit rnisso revocans etc. 
— ZV.fi. De cognom. Rom. /'■ OSOM. 

MISSORlUM, Xi, n. 2. (.rnilto) discus, ferrulum, 
quo cibi convivis niitlnntur iu mensam. J'enant. 
fit. S. German. 13. Incidens an rata inissoria, ar- 
gentea vasa comminuens. Id. fit. S. Radeg. 19. 
Parata mensa, missorium , ..ochleares, calicllos - 
intromiltebal. Cf. Nat. Tir. p. 38. Missoiium, sub- 
rnissorium. Gloss. Isid. Lances, missuria. Il-mc 
vocern confirmat Remigii Arc.hiep. Remens. te- 
starn apud Brisson. de jbrmul. 1. 7. c. 160. ad 
fin. .ill 'orium argcnleurn sex libraruni. 

MJ>SL.\1 i, n- 2. (mitto) rerta minis pretiurn. 
Gloss.GrKC. Lat. Missum, a&Asv. Eadcm signili- 
catione missarium legilur in fet. Scholiast, ad 
Juvenal. 8. 227. 

MISSUS, a, urn. V. MITTO. 
MISSUS, i, m. 2. (mitto) Christus. Arnob. 2. 
73. ex[r. Religio nostra nunc nata est: nunc enim 
Missus adveni't, qui earn nobis oslendeiet. qui in 
ejus induceret veritalem etc. Isid. 7. thig. 1- Mis- 
sus diriiur eo, quod apparuit huic mundo Verbum 

caro factum. 

MISSUS, us, to. 4. (initio) missio, nuttendi a- 

ctus. . _ , 

I.) Proprie. ■{ 1. Genetalim. Las ;>. />. o. 
27. Qui jam ante rnissu Casaris ad Ainbicrigcm 
ventitare consueverat. Sic Id- 6. ibid. 1- J j tuque 
ab eo non longius bidui via abcrant, quum duas 
venisse leg tones missu Casaris eomioscunt. firg. 
7. A~,n. 750. Marrubia vcuil de yentc. giirerdos. 
*.rchippi regis missu.— Ennius apud .\on. p. -i-i-i- 
15. Merc. Qua volido venit ccnlorta f.ihirica inis- 
gu. Liu- 9. 19. Piluui, liuud puullo, quiini iia^ta, 
vchementius ictu missuque telum. ■ - Hinc liuuralc 
Lucret. 4. 4u9. Vix absunt nobis missus bis inille 
sagitta. *f 2. Speciatim in cin'tiisibus et aliis 
ludis ffussus diiabautur singula nrocursiunes equo- 
rum, postquam septem spatia corifcceranl, singula 
ferarum imrnissiones, aut gladialorum etc., quos 
fere xxv. fuisse (si de equurum, nut quadiigarum 
cursibus serino sit) notat ex far run, Servivs au 
firg. 3. G. 18- ubi add it, ulli mum missum dictum 
fuisse terarium. V. XA\ ARIL'S. Ceterum el [dure a 
fuere , pro luxu et opibus eorum, qui ludos da- 



MISY 

bant. Hinc Sueton. Pomit. 4. scribit, Domilianutn 
singutos missus ad quina spatia redegisse, quo faci- 
lius centum missus peragerentur, quum antea se- 
pteni absolvi solerent: non enim dabatur corona 
victori, antequam septem spatia currendo peregis- 
sel. f. OVUM. Id. Ner. 22. Spectaculum multi- 
plicalis missibus in serum protraxit. *f 3. Deni- 
que missus in ccenis sunt singula? fercuiorum illa- 
tiooes in mensam, porlata. Cupitotin. Per tin. 12. 
Nuvem libras carnis per ires missus ponebat. Adde 
Lamprid. Elagab. 30. 
II.) Figurnte. f. Lucret. loc. cil. supra sub 1. 
MISTARlUS vel mixtarius, ii , m. 2. (misceo) 
x-jaS'o?, vas, quo vinurn aqua iniscetur. Lucilius 
apud I\on. p. 5i6. 30. Merc. L'iceus, aut gemina 
longus mistarius ansa. 

MISTI pro misisti. f. MITTO init. 
MISTlClL'S vel mixticius, a, urn, adject, (mi- 
sceo) mestizo, qui est ex paienlibus nalus varia- 
runi gentium. Hieronym. 5. in Jerem. 25. 19. Qui 
non est ,£gyplius, sed in ejus regionibus commo- 
ralur, quos Septuaginia vertere cj/z/zixtou;, id est 
mixtirios, vulgus non .Egyplia regionis, sed pere- 
grinum et advenlirium. 

M1ST1M vel miilirn, adverb, (misceo) mesco- 
iaiamente, uiyGr,v, Lucret. 3. 567. per venas et 
viscera minim. 

MISTlO vel mixlio, onis, f. 3. (misceo) actus 
mi.sccndi, mescolamento. 

I.) Proprie est confusio rerum rnistarum, tem- 
pera tura. fitruv. 1. 4. Alijm mixtionem habet 
genus avium, aliam piscium. temper amento, costi- 
tuzione. Pallad. 12. Ii. R.I. 1. Ossa vero, qua 
ponenda sunt, aliqui siccata prius paucis diebus 
cineris niislione terra soluia in qualis rescrvant. 
mescolamento. 

11.) 1'igurate. abslrartum pro concreto, uli ajunt, 
mixlio sunt ipse res mistae, massu. Pallad. I. R. 
Ii. 34. 5. Melius erit rubi semina et spina, qua 
rubus caninus voratur, matura colligere, et cum 
farina crvi ex aqua macerata miscere. Funes de- 
hinc sparteos vcteres hoc genere mislionis sic in- 
ducerc, ut etc. 

MISTCRA vel mixtura, a , f. 1. (misceo) con- 
fusio rerum inistaruin, lemperaiura, mistura, rne- 
sr.olanza, u-'.^'-z- 

I.) Proprie. *J 1. Generatim. Lucret. 2. 976. 
Mullaque de rerum mistura dice re cat lent, farro 
apud .\<m. p. i'JO. 28. Merc. Propter talnn mi- 
slurum immuderatam ex aquis cunctis. Plin. 13. 
Hist. mil. I. 2. <i). Mistuia ct cumposilio un- 
"ucnloruni . *! 2. Specialim de connutio. Plin. 
S. Hist. nat. 53. 79. (213). In nullo gerieie aque 
fdfilis iiiixluia cum fero , qualitcr natos antiqui 
htbiida-i voabant. Lucan. 9. S99. de Phyllis, in 
terrain par mis cum dec id it in fans, Ne qua sit ex- 
terna Veneris mistura, limfiites , I.clifica dubios 
c\|.toraitt aj-pide partus. 

II.) I'iiiir.ite. *f I. Mistura dicutilur ipsa res 
misla. Cvtum. 7. H. R. 5. 22. Ka mistura pa- 
latum atque lingua totumquc us perfricalur. Id- 
12. ibid. 10. 2. Simili mistuia vas suppleatur. et 
ibid. 59. 1. I lane misturam quum in catillo com- 
posucris, oleum stipe i fundi to. *f 2. Ad abslracta 
iranjfertur. .Sueton. Oomit. 3. Mistura aquabilis 
viliorum atque virlulum. Quinlil. 1. 10. 6. Quo- 
rum ex diversis tit ilia mistura una, qua nulli ca- 
ruin si mi lis est, quibus constat, sed proprias viits 
t;\ omnibus sti'mit. Id. 6. .?. 63. r'requcnlissiiiia 
allot mil getierum cum aliis mistura tst. Id. 9- 3. 
M). Mistura liguraruin. et. 5. It. ±1. Irattstalionum. 
et H. 2. 14. scrborum. Petron. Satyr. 9i. Ha ram 
Lie it misturam cum sapii-nlia forma, et ibid. 132. 
Mi-turitm a ni ma ruin I'ai'ere. 

MISTCRATLS vet tuixluialus, a, um, particip. 
ab imwt. mixturo, mescoUito. Pe logon, f eterin. 
5. sub init. <)uos ipastitlosi <um incllt: cl oleo 
ct passu et ovis bene milium lis jungis. 
MIST US vel mixlus. a, um. f. MISCEO. 
M1SIUS vel minus, us, in. \. mistuia, mistio- 
In ablat. sing. Colum. fi. 71. /I. 37. 7. L't avilus 
rnlor primurdii sem'tttis mistu reddatur nepotibus. 
At Schneider us reclius b-gil: L't avilus color pri- 
mordiis >endnum misius reddatur ncputibus. 

MISY, y os, n. 3. misi, -.-1 p.s\i. ^ 1- Ksl lu be- 
lts Vitus' sua vita te nduris el sapons ptacipuum. 
quod in Cyrenaica provtneia cajiitur nosiralc car- 



MITE 

DOiiui. Plin. 19. Hist, nat. 3. 12. (36). % 2. 

Hem genus metalli, copparota gialla , est ab 
Hebr. HDD math, liquefecit, bloc perticip. ^-lDO 

T T T 

maiui, et per syncop. 10D math, liquefaetui: fit 

autem exosto lapide chalcitlde, concretum natura 
discrelumque: rujui not« sunt friali aureae tcio- 
tillas, el quum teratur, arenosa Datura, ut Plin, 34. 
Hist, nat- 12.31. (121). docet. Celt. 5. 19. n. 8. 
Misyos crudi, aruginU rasas etc et n. 27. Misyos 
cocti, asrii corobusti etc. A pud Scribon. Compos. 
34. et 240. legilur et mitys in Geoitivo pou'lione 
Latina:et fortatse etiam apud Celt, alicubi. Quin 
et misy in Geniiivo legilur, apud eumd. 6. 7. n. 2.; 
et a pud Fegtt. 0. Feterin. 16. i. et 2. et ibid. 
19. 1., ut sit indedinabile. 

MlTE, adverb, (milis). Comp. Miiiut et Sup. 
Mitissime. — Mite eit placide, mansuete, mite- 
mend, placidamenle, piacevolmente, irpawc. A- 
put. 10. Met. Nunc mite coaniveotibus, nunc acre 
commiDonlibus geitire pupillij. Ovid. 3. Pont. 7. 
29. Milius ilie peril, subita qui mergitur unda. Id. 
15. Met. 494. similes aliorum respice casus: Mi- 
tius ista feres . h. e. asquiore ammo. Cobs. 7. B. 
G. 43. Quaro mitissime potest, legates appeltat. 

MITELLA, as, f. 1. deminut. a ruitra. ptpc'ov. 
^ 1. Est parva mitra. Firg. Cop. Copa Syrisca 
r&put Greja redimila miiella. C>c- Rabir. Post. 10. 
26- Ncblles adolescenles Neapoli cum mitella sape 
vidimus. F. MITRA. % 2. Item fascia. Celt. 8. 
10. n- 3. sub ftn. Brachium involuturo mitella com- 
modissime eicipitur, quae latitudiue ipsa bracbio, 
perangujlis capitibus colio injicitur: atque Ha com- 
mode bracbium ex cervice sujpeosum est. 

MlTELLlTA vei milelllca, ae, f. 1. erogatio et 
distribulio coronarum, In modutu mitetlae compa- 
ctarum, quae ex nardi foliis, aut rosis , et serico 
facta? , preiiosisque ungueniis imbutj; gestabantur 
a convivis in lautioribus ccenis. 5ue(on. Ner. 27. 
tndicebal el familiaribus ccenas, quorum uni mi- 
tellita quadragies H6 conslltit, alteri aliquanto plu* 
rii absorplio rosaria. At recliut alii legunt mel- 
llta, scii. absorptio. 

MlTESCO, Is, ere, n. inchoat. 3. (milis). Part. 
MUescens II. 1.— Milesco est idem ac mills, aeu 
tener ac maturus flo atque esul aptus, ■ninxop.at, 
TiXttoGfiat (It. maturarsi; Fr. murir, perdre son 
aprete; Hup. madurar , tazonarsc les frutos; 
Germ, mildt werdert; Angl. to grow ripe or 
mellow). 

I.) Proprie. *J 1. Stricto sensu est maturum 
fleri atque csu't aptum, et usurpalur de pomis et 
ceteris terras Trurtibui. Pacuviui apud Non. p. 
It 5. 10. et p. 313. 16. Merc. Nee grandiri posse 
frugum fetum , nee milescere. Cic. CEcon. apud 
Gell. 15. 5. extr. et Colum. 3. R. R 1. 7. Uva 
a sole mitescunt. Colum. 7. ibid. 9. 6. Cornus, 
arbutus, prunus, plri diversii lemporibus roite- 
icunt. F. MITIGO 1. 1. et MITIS I. 1. Plin. 15. 
Hist. nat. 14. 15. (51). Mala mustea a ceterltate 
mitescendi. ^f 2. Latiori sensu est teoerescere, 
inUnerirsi, ammollirti. Plin. 22. Hist. nat. 25. 
73. (153). Ervum madefacium pluribus diebus, mi- 
lescit.ei 25. 74. (154). Lupini milescunt cinere, aut 
aqua calidis. Ovid. 15. Met. 78. Sunt herbas dnl- 
ces, sunt quae iniiescere ilamma Mollirique queant. 

II.) Translate. «| I. Transfertur ad inanima, 
prascipue ad vim frigorisjet est asperitaiem rigo- 
reroque amittere, leoirl. Fet. Poeta apud Cic. i. 
Tusc. 28. 69. Caelum milescere, arbores fronde- 
scere. raddolcirti Varia. Liv. 23. 19. Milescente 
jam bietne. Sil. It. 15. 505. hieme affecla, mite- 
score ccoperat annus. Horat. 4. Od. 7. 9. Frigora 
uiitestunt Zepbjris. Ooid. Heroid. 7. 17'J. freia 
itittescunt. it calmano. Lucan. 10. 257. vEquo- 
reosque sales loogo milescere iractu. h- e. tslsum 
snporem amittere. raddolcirti. Plin. 3. Hist. nat. 
lb. 28. (147). Mitescenlia Alpium juga molli in 
deitra ac lieva devexiute coosiduot. divenendo ptu 
praticabili. Claudian. B. Get. 273. nee vanis raiie- 
i«cunt flamina »olis. »»' placano, depongono la fu- 
no. et 2. Rapt. Pros. 145. Iusoliiisque docet ga- 
leam milescere lertis. h. e. borrorem deponere. 
% '£. Item ad aoimaotia bruta, el est mansueacere, 
far si mansueto, addomestUarsi, Tt&cwasuofiaf . 
Liv. 33. 45. Ut Terse quttdam Dumquam mitescuot, 



— 261 - 

, sic immitis, implacabllla ejus vlrt aolmut est. Plin. 
10. Hist. nat. 45. 62. (128). In mari viluli tot- 
que pisciura genera mitescunt. Pallad. 4. R. R. 
14. de asino admistario. SI morsu furens lasdit 
objectas, aliquateous labore mitescat. % 3. Trans- 
fertur et ad animum. Horat. 1. Ep. t. 39, Nemo 
adeo ferus est, ut non milescere possit, Si modo 
culturas patientem accommodet aurem. Firg. 1. 
JEn. 295. Aspera turn positis mitesceat saecula be)- 
Us. Id. 10. Eel. 61. Aut deus ilie malts bominum 
mitescere discat. Ovid. 14. Met. 696. tola referam 
notissiroa Cypro Facia, quibus Decti facile et mi- 
lescere possis. Id. 2. Pont. 7. 79. Spes quoque, 
posse mora mitescere prinripis iram. Liv. 5. 17. 
extr. Mitescere discordjee intesliuas metu eommuoi 
cceptas. Claudian, 2. in Eutrov. 322. Mitescere 
precibus. Tac. 2. Hist. 67. pace et otio. el ibid. 
18. Seditio raitescit. 

MITHRAS vei roilrax,ficis, m. 3. f«'&paf, gem- 
ma a Persis accepia, et rubri maris moniibus, mul- 
ticolor, contra solem tarie refulgens. Plin. 37. 
But. nat. 10. 63. (173). — Apud Solin. 37. et 
I tid. 16- Orig. 12. legilur mithridax, fortasse eor- 
rupte pro mithrax. 

MITHRIDAX. F. voc. prreced. 

MlTlFlCATUS, a, urn. F. voc. seq. 

MlTlFlCO, as, Svi, Stum, are, a. i. (mitis et 
facio). Part. Mitificatus I. — Milifirare est mi- 
teni facere, emollire, lenire, ammollire , amman- 
tare. 

I.) Proprie. Cic. 2. Divinat. 26. 57. In omne 
corpus diviso et mitificalo cibo. h. e. concocto , 
digerito: sic legit etiam Orellius; a/ii modiRcalo. 
Plin. 9. Hist. nat. 31. 50. (96). de marinis lo- 
ctitlit. Auclumno et vere pioguescunl, et plenilu- 
nio magis, quia node sidus tepido fulgore mitifl- 
cat. Id. 8. ibid. 7. 7. (23). de elephantis. Capti 
celerrime miiificanlur hordei succo. h. e. mansue- 
scuot, mitescuot. 

II.) Translate. Gell. 2. 12. a med. Majoris au- 
ctorilatis viri sues, apud quos sunt, regunt atque 
raitiGcant, el adversarios sanatos inagis cupiuot, 
quam perditos. h. e. placant, flectunl. 

MlTlFlCUS, a, urn, adject, mitis, lenis, levis, 
mollis. Sil. 12. 474. Miliflca mens. Al. aliter leg., 
sed nihil mutandum. Prudent. Hamartig. 963. 
mitificos incendia lenta vapores Exhalent, «stuquc 
calor lauguente tepescat. Apul. de Mundo extr. 
Eumdem ultrix Necesiitas semper et ublque comi- 
latur: qut.m ilie faciei mitlflcaro, qui etc. 

MlTlGABlLlTER et 

MlTlGANTER, adverb, (miligo) mitigando, cum 
mlligailone. C&t. Auret. 3. Acut. 4. Partes miti- 
gabiliier relaxand*. Id. 0. Tard. I. Partes mili- 
gsnler emollire. Id. 1. Acut. It. init. Rasis par- 
tibus cucurbiiam apponimus occipiti mitiganler . 
et 4. Tard. 3. n. 62. Lac multo tempore immo- 
ratum, liquida concrassat et ulcere mitiganler am- 
plectitur. 

MlTlGATlO, finis, f. 3. (mltlgo) actus miligan- 
dt, delinilio, mitigazione, mitigatnento, yftiputoii, 
irpa'u'voiC" Cic. 3. Oral. 30. 118. Onmisque ad o- 
mnem animi motum el impulsio, et, si its res feret, 
mitigHlio. Id. 4. Herenn. 37. 49. Ejusmodi licen- 
tia, si uimiura videbitur acrimoniee habere, multij 
miligaiionlbus lenielur. Cost. Aurel. 1. Acut. 17. 
ft. 175. Medicamina vero, quae ob viglliarum mill- 
gaiionem dantur, magis accessionis tempore offe- 
renda dicuntur. Id. 2. Tard. 4. n. 83. Sicut alias 
quoque paries in tumore constitutas non detra- 
clione, sed miligatione curumus; sic eliain deolei 
curandos accipimui. Etenim si quiiquam dentium 
fuerit exesus, eiigit primo mitigationetn, turn sui 
delraclionem faciendam. Sic Tneod. Priscian. I 2. 
p. 2. c. 21. Ea frigida interim adhibeantur, quae 
turborem magii in tempore, quam mi ligation ecu 
praestnre possint. 

MlTlGATlVUS, a, am, el 

MlTlGATORlfJS, a, uui , adject, mitigalivo, 
npavvxiXQS, qui babet vim mitigaodi. Plin. 28. 
Hist, nat- 6. 17. (63). Contra renium et Iurubo- 
rum vesicaeve cruclalus In balinearum soliis pro- 
nos urinsra reddere, miligalorium bsbelur. Ca*l. 
Aurel. 1. Acut. 5. Laxative et miligaitva curaiio. 
Adde ibid. 16. n. 161. et 2. Tard. 4, tt. 82. Quo- 
rum (medicaminum) singula,- tamqunm recorpo- 
rativa, non mitigaiira, io ienimento adbibere pro- 



MITIGO 

bamus. et 5. ibid. 2. n. 37. Cataplaima mltiga- 

tivum. 
MlTlGATDS, a, um. F. voc. teq. 
MITIGO, as, Svi, Stum, ar^ a. 1. (mitis et ago). 
Part. Mitigatus I. 2. et II.; Mitigandus I. i. e. 
■ — Mitigare est mitem , b. e. mollem ac teoeram 
reddere, mollire, fiaiXaxuvu (It. ammollire, *nte> 
nerire; Fr. rendre doux, tendre, amollir; Hisp. 
ablandar, entcmecer y porter blando le que esta 
dura ; Germ, mtlrfe, gelinde, sanfl, weich, mur- 
be machen ; Angl. to ma^e soft or tender, soften). 
I.) Proprie. ^ 1. Stricliori sensu — a) Di- 
citur de frugibus, et de fell bus srborum, qui ia 
matutilaie tenerescunt, et edules fiunt. Cic. fraqm. 
apud Non. p. 343. 21. Merc. (4. de republ. 1.) 
Quum fruges ssiiva msiuritate alias miligaveril, 
alias lorruerit. — b) Signifkat etiam plus aliquid, 
quam maturare, neinpe qualitatera illam induce- 
re, quam habent poma et fruges inter maturitatem 
et putredinem. Auson. Edyll. 8. 17. Discolor ar- 
boreos variet Pomona sapores: Mitiget auctumnus, 
quod maiuraverit eestas. Hue periioet illud Far- 
ron. 1. R. R. QS.extr. Sorbum prius domi matu- 
ritatem assequi vult, quam nequit in arbore, quam 
miLescat. — c) Adhibetur eliam ubi de cibij ser- 
mo e6t, el significat coquere, cuocere. Cic. 2. Nat. 
If. 60. lot. Arborum consectione, igni adbibito, 
ad mitigandum cibum utiaiur. — d) Facele Tur- 
pilius apud Non. loc, cit. MIeero mibi mitigabtt 
sandalio caput, h. e. fraogebat, atque adeo teoerum 
reddebal. Hoc modo et Ter. locutus est Eun. 5. 
8. 4. Hinc mitis dlcitur ab eod. Adelph. 2. 4. 12. 
et Plauto Mil. glor. a. 5. v. 31. qui verberibus 
et colaphis contusug est, quasi iode duriliam exue- 
rit, et tener ac mansuetus factus siet. Sic mollis 
fuxtibus apud eumd. Aulul, 3. 2. 8. — e) Sin- 
gular est illud Martial. 9. 44. Hie, qui dura <e> 
deris porreclo saxa leone Millgat. h. e. sessui mol- 
liora reddit, leonis pellem sternendo. ^ 2. Uni- 
versim est a«peritatem, feritatem, acrimoniam, vim 
rebus demere. lenire, sedare, levare, temperare. 
mitigare, raddokire, disacerbare. Cic. 2. Nat. D. 
52. 130. Indus (fluviui) non aqua solum agros 
iKtiflcat et miiigat, sed eos etiam consent, h. e. 
fertile* reddit. Sic Horat. 2. Ep. 2. 186. mitigare 
silvestrem agrum ferro et flammls. ridurre a col- 
tura. Plin. 15. Hist. nat. 13. 13. (45). de per- 
sicis. Falsum est venenata la Persis gigni, et trans- 
lata in jEgypium, terra mlligala. Id- 17. ibid. 10. 
12. (66). Mitigare silveslres arbores. domesticare. 
et 16. ibid. 12. 23. (61). Arbor rerilatis paullum 
mi 11 galas satu. — Similiter Id. 14. ibid. 22. 29. 
(149). vina diluendo. et 23. tbt'd. procem. 4. (7). 
omphacii vim melle. et 18. ibid. 16. 40. (141). 
amariludinem frugum. Id. 20. ibid. 15.58.(164). 
sugillsta el oculorum epiphoras, et ibid. 22. 92. 
(250). cervicura durllias. et ibid. 23. 96. (256). tor- 
mina. Quintil. 2. 17. 9. febretn quiete et absti- 
nentia. Plin. i. Ep. 12. a med. morbam tempe- 
raniia. Curt. 9. 10. Milipala hicms. Plin. 35. ^iif. 
nat. 6. 19. (37). Mitigare pilos. h. e. extenuare, 
rarefare. — Sic de brulis animantibus. Curt. S. 
14. Aures (elephantorum) olim ad notum sonum 
(tympanorum) miligal*. (Sic Quintil. 12. 1. 44. 
Mitigare aures. h. e. aversas ab audiendo lenire). 
Seneca 1. Benef. 3. Nullum tarn immansuetum ani- 
mal est, quod non cura mitiget. Similiter Plin. 
24. Hist. nat. 17. 102. (167). Mitigare feritatem 
animalium. Id. 10. ibid. 63. 83. (182). rabiem 
suum. et 8. ibid. 40. 61. (146). impetus et sasvi- 
liam canutn. et ibid. 16. ID. (48). Leonum impe- 
tus alloquio miligauis. 

II.) Translate saspe refertur ad affectus, mores, 
animum, pro minuere, lenire, piacare, flectere. Cic. 
3. Oral. 4. 14. Summi labores noslri, magna com- 
pensati glusia, initigantur. Tac. 14, Ann. 24. Pe- 
nuria aqu.e, fervida aestas, longinqua itinera, sola 
ducis patienlia mitigabantur. Cic. 1. ad Q.fr. 1. 
7. Mitigare acerbam severkalem condimeolis hu- 
monitatis. Id- 2. Oral. 75. 304. invidiam exienuan- 
do. Id. 3. Alt. 15. Ceieri dolotcs miliganlur ve- 
luslite. Ovid. 4. Tiist. C. 15. tempus paullalim 
li.itigat irus. Cic. 2. Oral. 5$. 236. Ristis tri- 
sliliam ac sevemalem miiigat el relaxal. Justin. 
18. 4. 9. Dlasimulatu odio millgatoque interim 
vullu. rassertnato. Quinlil. 12. 2. 28. Mitigire 
metus. Colum. 4. R. R. prosfat. I. qucrimonias. 



MIT1X0 

Plin. 3. Ep. 9. a med. Senatui licet et mitigare 
leges et iotendere. moderate, tpiegare benigna- 
menu, et 8. ibid. 4. Nihil eit, quod nou arte cu- 
Taque, Bi non potest vinci, mltigetur. yvup). Tac. 
14. Ann. 12. Mitigare spirilus alicujua. Liv. 38. 
48. a med. Gallorum animos, si possent mitigari 
a feritaie insita, tentavi. Cic- 2. Legg. 14. 36. 
Ex agresti immanique vita exculti ad bumanitatem 
et mitigati sumus. Flor. 1. 8. Quid Numa religio- 
sius? ita res poposcit, ut ferox populus deorura 
raetu mitigaretur. Jd. 3. 3. a med. Iu Vcaelia, quo 
fere iractu Italia mollissima est, ipsa soli CEelique 
dementia (Cimbrorum) robur elanguit. Ad hoc pa- 
nis usu carnisque coda et dulcediae vini rniliga- 
tos, Marius in tempore aggressus est. Cic. Slur. 
31. 65. Te ipsum animi quodam impetu concila- 
turo,et vi naturae atque ingenii elatum, et receoti- 
bus prssceptorum gtudiis flagraotemjam usus fiectet, 
dies leoiet, mtas mitigabit. Tac. 6. Ann. 38. Non 
enim Tiberium, quae ceteros mollire solent, tem- 
pus, preces, satias mitigabant, quio puuiret etc. 
Id. 1. Hist. 63. Precibus duels mitigati, ab exci- 
dio civitalis temperavere. Id. ibid. 66, Mitigare ali- 
quem pecunia. piegare a forza d'oro. Cic. 6. Fam. 
1. Magna signa dedit animi erga te mitigati. Id. 
i. ibid. 9. extr. Ut quibus rebus possis, eum tibi 
ordiaem aut reconcilies, aut mitiges. Justin. 31. 
4. 4. Romani ad Antiocbum legatos misere, qui, 
sub specie legationis, et regis apparatum specuia- 
rentur, et Hannibalem aut Romania mitigarent, 
aut assiduo colloquio suspectum hmsumque regi 
redderent. Id. 9. 7. 6. Vixque revocanti miiigatus 
est patri, precibusque cogoatorum agre redire 
compulsus. — Neutrorum more occurrit, si saaa 
est lectio, apud Veget. 2. Veterin. 24. 4. Schneid. 
Si ex bac ratione non mitigaverit, clysterixabls euro 
calida etc. Aliquot Codd. habent refrigerav^rit. 

MtTlLO, as, are, n. 1. verbum exprinreos vocem 
acredulm. Auct. carm. Philom. 16. componit acre- 
dala caotus, Matutinal! tempore tunc millions, ubi 
in quodam codice est trutilanSj in al. tru- 
culans. 

MlTIS, e, adject. In Genit. plur. num. babet 
ium- Plin. 1. Ep. 4. Mitium dominorum apud ser- 
vos ipsa coosuetudiae melus exalescit. yttay.fi. — 
Comp. JHUior I. 23. et II. 1.; Sop. Mitissimus II. 
1. — Mitis est teuer, mollis, raaturus: et dicitur de 
frugibus, et poroiSjet bujusmodi, /*a\axd$,ire:rvd$ 
(It. tenero, maturo; Fr, moux, tendre, mur, 
dotix ; Hisp. tierno, bkrndo, maduro, dulce; 
Germ, mild, gelind, sanfl; Angl. toft, tender, ri- 
pe, mellow, mature). 

I.) Proprie. ^ 1. Stricto sensu de frugibus et 
porois et bujusmodi. Virg. 1. Eel. 81. sunt nobis 
mitia poma, Castaoeas moMes etc. Id. i. G. 448. 
male turn mites defendit pompiaus uvas. et 2. ibid. 
522. Mitis in apricis coquilur vindemia saxis. Pe- 
tron. Satyr. 135. Mitia sorba. Curt. 7. 4. a med. 
Multa arbor et vilis largos mitesque fructus aiit, 
^ 2. Latiori sensu est lenis. Virg. 1. G. 344. Cui 
tu lacte favos et mill dilue Baccho. Ovid. 14. Met. 
690. bortus alii cum succis mitibus berbas. ^ 3. 
Item qui maturandis fructibus favet, Borat. 1. Od. 
18. 2. Circa mite solum Tiburis vitera serere. h. e. 
ubi boni fructus malurique et lenes proveoiunt. 
Curt. 7. 4- c med. Solum pingue crebri fontes ri- 
gant. Qua? mitiora sunt, frumento conseruntur: ce 
tera armentorum pabuio cedunt. Adde Slat. 1. 
Silv. 1. 102. et 3. ibid. 5. 79. — Hue referri potest 
et illud Plin. 14. Hist, nat. 21. 27. (133). Mitiores 
plagas doliis (vi'na) condunl infodiuntque terra, id 
dove la temperatura e piu mite. ^ 4, Item tran- 
quillus, placidus. Seneca Thyett. 589. Mitius sta- 
gno pelagus recumbit. Virg. 8. JEn. 88. Mitia flu- 
vius in morera stagni. h. e. leni cursu Quens. Adde 
Lucan. 1. 403.; et Sil. It. 4. 85. et 17. 642. 5 5 - 
Item innocuus, innoxius. Sil. It. 16. 120. coruscum 
Vertice fulsit apex, crispamque involvere visa est 
Mills Qamma comam. Cf. Virg.1. /En. 683. tactu- 
qoe innoxia molles Lamberc flsmrna comas. 

II.) Translate. % 1. Sajpissinae refertur ad ani- 
mum, mitt, traltabile, clemente, piacevole, man- 
tueto, umano, Ttpdo;; et occurrit — a) Cum suo 
nomine tantum, Cic. 5. Alt. 1. Nihil tam vidi mi- 
te, nihil Urn placalum, quam turn meus frater erat 
lo aororera tuam. Velhj. 2. 117. 2. Vir ingenio mi- 
tli, moribus quietus. Ptaui. True. 4. 3. 2. Mitis 



— 262 — 

tranquillusque homo. Cic. 4. Cat. 5. 10. Homo mi- 
tissimus atque lenissimus. Id. 1. Invent. 2,2. Mites 
animi et mansueti. et ibid. 55. 106. Animus mitis et 

mlsericors. Val. Flacc. 2. 647. cuitu mitia corda. 
Quintil. 6. 2. 9. et 10. 1. 71. Affectus vel concitati, 
vel mitiores. Auct. B. Alex. 70. Mitibus verbis 
monere aliquera. Tibull. 1. 9. 2. miti lenia verba 
sono. Ovid. 1. TVtsi. 5. 5. Qui mihi consilium Vi- 
vendi mite dedisti. Cic. Slur. 29- 60. Doctrina 
non moderata, nee mitis, sed paullo asperior et du- 
rior. — Mites opes sunt pace longa partse. Sil. 
It. 14. 653. Hie mites Hieronis opes. — o) Cum 
Dativo. Ovid. 2. Pont. 1. 48. Quum videam mi- 
tes bostibus esse deos. Tac. Agric. 16. Turpilia- 
nus delictis hostium novus, eoque pffinitentiee mi- 
tior. h. e. erga pcenitentiam, seu facilior erga pct- 
nitentes. — c) Cum Accus. Grseco more. Horat. 
3. Od. 10. 17. nee rigida mollior assculo, Nee Mau- 
ris animum roitior anguibus. Al. kg. aoirao. ^ 2. 
Speciatim est etiam levis, lenis, mite, leggiero. 
Cic.i.Tusc. 22. 53. Haec cogitatio dolorem mitio- 
rem facit. Lucilius apud Non. p 343. 9. Merc, mite 
malum, blandum atque dolosum. Ovid. 2. Trist. 
185. Mitius exiilium. Propert. 2. 16. 20. Mite ser- 
vilium. Quintil. 6. 4. 16. Mitiorem pcenam irro- 
gare. % 3. Item speciatim refertur et ad oratio- 
nem, quae veluli roatura est, lenis, suavis. Cic. 
Brut. 83. 288. Tbucjdides si posterius fuissel, 
multo maturior fuissel et mitior. Id. Senect. 9. 
28. Facit pers»pe ipsa sibi audientiam diserti se- 
nis compta el mitis oratio. h. e. quieta, remissa, 
lenis, el sine vi et elamore. 5" 4- Mitis urbane 
a Comicis dicitur, qui verberibus contusus est. V. 
in M1TIGO sub I. 1. d. 

MlTlUSCULUS, a, urn, adject, alquanlo mile, 
deminirt. milioris. Ciel. Aurel. Acut. prcef. Fe- 
bres parvs et mitiusculae. 

MITRA, as, f. 1. ui-zoa. ^ 1. Mitra, uijpa, 
dvatioyri (It. sorta di berretta, turbante, mitra; 
Fr. mitre, coiffure avec des menlonnieres ; Hisp. 
mifra; Germ. d. Mitra; Angl. a milie, tur- 
ban) est — o) Tegumenlom capitis Lydorurn, 
Pbrygiorum, Syrorum, Arabum, Persarumque, et 
Xgyptiorum, Gracorum etiam, fascia longa con- 
stans obvoluta (nam \dxpa Graece fasciam signifi- 
cat.) Aliis est pileolus in angustum desinens, et 
in anteriorem partem incurvus, fascia circumda- 
tus, et redimiculis instrnctus, quibus a roento re- 
ligaretur. Commune fuit apud bos populos viris 
feminisque. Claudian. t. in I. cons. Slitich. 156. 
Hie mitra velatus Arabs. — b) Apud Romanos 
barbararum mulierum gestamen erat, prasertim 
meretricum: item virorum effeminalorum atque 
externum culium affectaolium. C»c Bar. resp. 21. 
44. P. Clodius a crocota, a miira, a muliebribus 
soleis, purpureisque fasciolis. a strophio est [actus 
repeote popularis. Claudian. 2. in Eutrop. 1S5. 
de Bellona Targibili uxorem mentila. Inque or- 
bem tereli mitra redimentc capillum Struxerat. 
Seneca Here. (Et. 374. de Bercule. Nempe ilia 
cervix spolia deposoit feree, Crinemque mitra pres- 
sil, el famulus stetit Hirtam Sabaea marcidus myr- 
rha comam. Virg. 4. ^En. 215. Et nunc ille Pa- 
ris cum semiviro comitatu Masonia mentum mi- 
tra crinemque madentem Subnixus, etc. Ubi Ser- 
vius : hoc est pileo incurvo, de quo pendebat et- 
iam buccarum tcgimen. Id. 9. ibid. 616. juvat in- 
dulgere choreis: Et tunicas manicas, et babeot re- 
dimicula mitra?. O vere Pbrygi*. neque enim 
Pbryges. Stat. 9. Theb. 795. baud unquam defor- 
mes vertice mitras Induimus. M art ia I. 2. 36. Nee 
tlbi mllraruni, nee sit tibi barba reorum: Nolo 
virum nimium, Pannice, nolo parum. Lucrel. 4. 
1122. Et bene parta patrum flunt anademata mi- 
trae. h. e. avita patrimonia profunduDtur in sum- 
plus deliciarum. Lachmannus recte sejungit ana- 
demata, mitrcE (quemadmodum et in Aristoph. 
Temosphor. sec. 6. 2. Bergk. f«Tpa;, avaS-rjfiata) 
ex Paul. Dig. 26. 34. 2. Sic uti mitrae et anade- 
mata. Prudent. Psychom. 358. Ul mitra eaasariem 
cobibens aurata virilem Combibat infusum croceo 
religaraioe nardum. — c) De femiois, et prasser- 
tim meretricibus. Plin. 35. Bist. nnt. 9. 35. (58). 
Polygnotus primus mulieres tralucida veete pinxit, 
capita earum mitris versicoloribus operuit. Juve- 
nal. 3. 66. lie, quibus grata esl fdcta lupa bar- 
bara mitra. Servius ad cit. 4. JEn. Quibus effe- 



MITTO 

minatio crimiai dabatur, etiam mitra eis adscri- 
bebatur, multa enim lectio mitras proprie meretri- 
cum esse docet. — Scalig. in Copam Virg. pb- 
servat, fuisse propriam veiularum: unde colligit 
anum fuisse copam illam, quie dicitur caput Gra- 
ja redimita mitella. Sic Ovid. 4. Fast. 517. si- 
mularat anum, milraque capillos Presserat. et 3. 
ibid. 669. Ilia levi roilra canos redimita capillos, 
Fiogebat tremula rustica liba manu. Id. 14. Met. 
654. Ille etiam plcia redimilus tempora mitra ; In- 
nilecs baculo, positis ad tempora canis, Adsimu- 
lavit anum. Propert. quoque in supeliectili anus 
lens, 4. 5. 70. et immundo pallida mitra situ. — d) 
Est etiam gestamen proprium Bacchi, deorum de- 
licatissimi. Proper t. 4.2. 31. Cioge caput mitra; 
speciem furabor laechi: Furabor Pbcebi, si modo 
plectra dabis. Adde Senec. Bippol. 756. el CEdip. 
413.; Val Flacc. 2. 271.; et Stat. i. A chill. 617. 
et 2. ipid. 41. *f 2. Item funis, quo navis me- 
dia vincitur, ut ait hid. 19. Orig. 4. Tertull. 
carm. de Jona et JVinive 42. Nauticus inlerea ge- 
rnious clamor omnia tentat Pro rate, proque ani- 
ma, spiras mandare morantes, Oblaqueare mitram, 
clavorum stringere nisus. Alii perperam scribunt 
mithram, ut sit a Mithras, ce, quam vocem V. 
suo loco. 

MlTRATUS, a, urn, adject, mitra tectus, orna- 
tus. Propert. 4. 7. 42. Mitratisque sonant Lydia 
plectra choris. V. vocem priced. 1. b. Plin. 6. 
Hist. nat. 28. 32. (162). Arabes mitrati degunt, 
aut iolonso crine. 

MlTRCLA, a, f. 1. parva mitra, derainut.So- 
lin. 27. a med. Basiliscus est serpens alba mitru- 
U lineatus- Cf. Plin. 8. Bist. nat. 21. 33. (78). 
Basiliscus Candida in capite macula ut quodam dia- 
dematc insignis. 

MITTEN DARIUS, fi, m. 2. publicus minister 
palatinus, qui ad exactionem tributorum urgeodam 
in provincias sa?pius mitlebatur. Imppp. Gratian., 
Valentin, et Theodos. Cod. Tneod. 6. 30. 2. Ido- 
neos itaque singulis annis e numero mittendario-' 
rum ad hoc eligere debebis, et miltere. Adde eosd. 
ibid. 8. et 9.; el Cassiod. 4. Variar. 47. 
MITTIX. V. MISCIX. 

MITTO, mlttis, mlsi, missum, mitlere, a. 3. Mi- 
sti pro misisti syncope est apud Catull. 14. 14. 
— Mittier paragoge est pro mitti apud Plant. 
Capt. 2. 3. 78. — Part. Mittens sub A. I. a.; 
Missus sub A. I. a. b.. C 1., D. 1. 2., E. 1. 
et 3.; Missurus sub C. 1. 3. et E. 2.; Mitten- 
dus sub A.' 1. a. — Mirto (quod ratione babita 
eiymi conjungi potest cum Gr. uezd, vsxftvat, 
et euro Lat. meo) est idem ac facio vel jubeo, 
aut permillo, ut quis vel quid eat vel currat ali- 
quo: bine 

A) Miltere ^ 1. Generalim esl allegare quem- 
piam ad aliquem, item rem ad alium perferendam 
curare, ire jubere, 7rsf«rw, cxiXkto (It. mondare, 
inviare; Fr. envoyer, faire alter; Hisp. enviar , 
mandar; Germ, schicken, abschicken, fortschicken, 
senden, absenden; Angl. to send, despatch, depu- 
te). Occurrit — a) Cum addilis terminis a quo, et 
ad quern, quis aul quid mittilur. Ter. Beaut. 4. 
4. 14. Quo miltis istanc, quasso"? Jube maneat. 
Id. ibid. 1. 2. 17. Nunc servulum ad earn in ur- 
bero misil. Cic. 3. Verr. 26. 65. Filium suum 
foras ad propinquum suum quemdam mittit ad 
ccenam. Cces. 1. B. G. 27. Legatos de deditione 
ad eum miserunt. (Paullo aiiter Flor. 3. 7. 5. Ad- 
eoque save in captivos coosulebalur, ui veneno 
se plerique conficerent, alii deditionem suam ad 
Pompejum absenlem millereut.)- Stat. 2. Theb. 
115. Ipse deOm genitor tibi me miseratus ab alto 
Mitlil. Ovid. 9. Mtt. 19. gener externis hospes 
tibi missus ab oris. Vat. Flacc. 1. 360. Hinc quo- 
que missus adest, quamvis arcentibus Idmon Ali- 
libus. Ca?s. 5. P. G. 10. Milites in expedilionem 
mittere. Virg. 3. JEn. 595. pratriis ad Trojani 
missus in armis. et 12. ibid. 516. fratres Lycia 
missus et Apollinis arvis. Ovid. 2. Fast- 236. de 
Fabiis. Ad bellum missos perdidit una dies. Virg. 
2. G. 385. Ausonii, Troja gens missa, colooi. — 
Hinc missus ad juventutem legendam vel ad di- 
lectum est dilectator. Inscript. apud Benzen. 
5478. M. clavdio Ti. r. Quirina frontom cos.- 

AB IMPEBATOHB ANT0MNO AVC. ET A DIVO VBBO 
AVO. C0RO^A MVBALt (DO^ATO) - MtSSO AD iVfBK- 



MITTO 

TVTBM PER ITAtlAM LEGEND AM etc. S'lC ItlSCript. 

apud eumd. 7420. a. t. carskhkio... f. palat. 

STATIO QVIKT10 BTATU2HO MBMMlO MACRINO COS. 
- MISSO AD D1LECIUM IVMOHVM A DiVO HADR1ANO 

in necioNKM thanspadanam etc. — Cic. 8. Jit. 
12. extr. Librum, quern ad le misit de coocordia, 
velim mibi miltas. et 7. ibid. 22. in fin. Casaris 
litteraruro eiemplum tibi misi. Sic Brutus ad 
Cic. i. ad Brut. 16. Particulam internum tua- 
rum, quas misisti Octavio, legi missam ab Atlico 
mihi. Rursus Cic. 6. Alt. 5. Velim obvias mibi lit- 
teras de omnibus rebus crebro miltas. Nepos Jtt. 
20. Numquam ad suorum quemquam lilteras mi- 
sit, qiito Attico mitteret, quid ageret. che nan i- 
scrivesse per sapere del suo stato. Hinc absolute 
mittere est epistolam mitttre apud Ovid. Heroid. 
14. 1. Mittit Hypermnestre de tot modo millibus 
uDi. Cobs. 2. B. G. 8. extr. Subsidium alicui mit- 
tere. Id. 1. ibid. 18. extr. Equitatum auiilio 
Casari .Edui miserant. Auct. B. Alex. 21. Suis 
laborantibus subsidio scaphas mittens. Co?s. \.B. 
C- 61. Ne per pontem equitatus esset mittendus. 
Ovid. 5. Fast. 251. Oleniis mihi missus ab arvis. 
Flos. Plin. 15. Hist. nat. 30. 39. (t30). Laurus 
missa e cselo. (Ceterum ccelo missus. V. CAELUM. 
Pro demiltere absolute dixit Phcedr. 5. 7. Aulaeo 
misso, devoiutis tonitribus. calato. Cic. 2, Nat. D, 
40. 103. Luna earn luccm, quam a sole accepil, 
mittit in terras. Pal. Flacc. 5. 262. reddi jubet 
e\itiaie sacerdos Vellus, et H&mnniis infaustum 
mittere terris. Ovid. 8. Met. 545. Mittere aliquem 
per aera. — Similiter Ovid. 2. Trist. 189. Solus 
ad egressus missus septemplieis Istri. et 4. ibid. 
9. 9. extremum missus in orbem. Ennius apud 
Cic. 3. Tusc. 13. 28. Prueterea ad Trojam quum 
mist (filios) ob defendentlam Grseciam, Scibam me 
in mortiTerum bellum, non in epulas mittere. f'irg. 
9. /En. 483. sub lanta pericula missus. Ovid. 11. 
Met. 670. Mittere aliquem sub Tartars, mandare 
alValtro mvndo. Sic Id. 5. Fast. 385. aliquem le- 
to. et Plant. Capt. 3. 5. 34. morti. et Cic. 1. 
Tutc. 41. 97. ad mortem. Slat. 6. Theb. 821. 
corpus sepulrro. Cic. Quinct. 26. 83. in posses- 
sionem, mandare al possesso. et 3. Off. 30. 109. 
sub jugucn. V. JfJGUM. Virq.k. /En. 231. totum 
sub leges mitteret orbem. — 6) Cum Supioo, vel 
Gerundio. Ter. Andr. 3. 2. 34. Missa est ancitla 
obstetricem arcessitum. Cces. I. B. C. 40. His 
ponlibus pabuiaium mittebat. f'irg. 2. JEre. 114. 
Suspensi Eurypylum scitatum oracula Pho?bi Mit- 
timus. .\epos ThemisL 2. Miserunt Deipbos con- 
sultum, quidnam facerent de rebus suis. Sail. 
fragm. apud Arusian. p. 256. Lindemann. Neque 
virgines nuptum a parenlibus minebantur, sed 
ipsas belli promplissimos delegebant. ft. e. a parcn- 
tibus tradebantur et ad maritum deducebantur, 
sed sua sponte viros sumebant. Horat. 1. Sal. 5. 
18. Mula missa pastum. Ter. Hecyr. 3. 2. 7. Non 
vi-as, ne mittas quidem visendi causa quemquam. 
Ovid. 6. Mel- 41. vel me visends mine sorori, 
Vei goror hue venial. - - c) Cura part, ut, vel 
Relative qui, quce, et Conjunclivo. Ter. Phorm. 
5. 6. 42. Missus sum, te ut reqoirerem atque ad- 
ducerem. Cces. 4. B. G. 16. Ad quos quum Caesar 
nuncios misissct, qui postulareot etc. Cic. 1. Phil. 
5. 12. Quum de via languerem, misi, pro amici- 
lia, qui hoc dicenrt. Id. 1. Att. 3. Misimus, qui 
pro veclura solverel. Justin. 8. 3. 7. Ad abolen- 
dam invidiae farnam-per regna mittit et opulen- 
tissimas civitates, qui opinionem serereut, regem 
Phiiippum etc. — d) Cum Infinito. Plaut. Cas. 
3. 5. 4K. Ego hue missa sum ludere. Id. Cure. 1, 
3. 50. Parasitum misi Cariam petere argentum. 
Ter. Fun. 3. 3. 22. Misit porro orare, ut veni- 
rem serio. mandb a pregarmi. Proper t. 2. 13. 17. 
Semper ia Oceanum minit me quaerere gemmas. 
Adde Ccel. Antipalr. apud Charts. 2. p. 183. Put- 
sch.; Ovid. Heroid. 1. 37.; el Stat. I. Achitt. 210. 
11 bi alii aliter leg. — e) Missum facere aliquem 
pro mittere singularis est constructio in illo Pom- 
peji ad Domit. 1. post ep. 2. I. 8. ad Att. jfcquum 
est, me a tc impel rare, ut cohortes, quas ex Pi- 
re no veneruot, quae fortunas suas reliqucrunt, ad 
me missum facias. 1— d) Nee minus singularis 
est altera, et raaxime ad illud Ilalorum accedens, 
il messo, apud Auct. Iliner. Alex. M. (cdeute A. 
Maio) 54. Quamvis Mazucus (lege Mazeeus) mis- 



— 263 — 

sua Darii interturbaret. ^ 2. Speciatim mittere 
aliquid est donare, mandare in dono: qua signi- 
ficalione occurrit — a) Cum addito muneri vel 
munei-e, ut apud Nepot. Pausan. 2. Quos Bysan- 
tii ceperat, tibi muneri misit. Sic Catull, 12. 14. 
Nam sudaria Saataba ex Hibereis Miserunt mihi 
muneri Fabullos Et Veranniug. Plin. 37. ffist. 
nat. 5. 19. (74). Missus munere smaragdus. L'nus 
Cod. Bamberg, exhibet muneri, quam lectionem 
Sillig. in textum recepit. — b) Absolute. Ter. 
Eun. 3. 2. 27. Atque haec qui misit, non sibi soil 
postulat te vivere. firg. 9. Eel. 6. Hos illi (quod 
nee bene vertat) mittimus haedos. Martini. 10. 14. 
Quando brevis gelida missa est toga tempore bru- 
mae? et ibid. Selibra argenti missa. mandata in 
dono. 4 3. Item speciatim, eleganter mittere 
dicuntur aliquid populi, regiooes etc., unde com- 
mercio petuntur ea, quibus nos indigemus, ipsi 
abundant. Virg. 1. G. 57. India mittit ebur, raol- 
les sua tura Sabaei: At Chalybes nudi ferrum, ti- 
rosaque Pontus Casiorea, Eliadum palmas Epirus 
equorum, Ovid. Medic, fac. 53. Hordea, qua Li- 
bya ratibus misere coloai. Id. 1. Amor. 12. 10. 
cera, quam Corsica mittit apis. Id. 2. Met. 366. 
Padus electra mittit nuribus gestanda Lalinis. Ad- 
de Plin. 37. Hist. nat. 10. 59. (163). et 10. ibid. 
47. 66. (131). et alibi. *f 4. Item, prapgnante, 
uli ajunl, significatione, est etiam mandare, Ju- 
bere, sive ptjr litteras, sive per nuncium; et oc- 
currit — a) Cum part. ut. Cic. 16. Fam. 9. a 
med. Curio misi, ut medico honos haberetur. Id. 
11. ibid. 16. Mine ad lupum nostrum, ut is no- 
bis eas centurias conflciat. — 6) Absolute. Cic. 
13. Alt. 10. Ilodie Spintherem exspeclo: misit 
enim Brutus ad me. % 5. Hinc est etiam renun- 
eiare, significare. — a) Cum Accusative rei. Cic. 
1. Fam. 8. Tu me hoc tibi mandasse existimas, 
ut mihi gladiatorum compositiones, ut vadimonia 
dilata, ut Cbresti cornpilationem mitteres? mi 
mandassi la relatione, mi scrivessi etc. Ovid. 5. 
Trist. 13. 1. Mittere salutem alicui. mandare un 
saluto. Proper t. 4. 3. 1. mandata alicui. — b) 
Cum Infinito. Cic. 15. Fam. 4. Dejotarus legutos 
ad me misit, se cum omnibus copiis esse ventu- 
rum, subaudt qui dicerent. Id. 2. Att. 2. Nam ita 
ad me milium, Nigidium minari in contione, se 
judieem, qui non adfuerit, compellaturutn. Sic Ju- 
stin. 5. 3. 7. Siatim igitur Aihenas mittit, ex con- 
tinent! se cum exercitu venlurum. - Uac denuncia- 
tione optunates terrili etc. ^ 6. Mittere in 
suffragium pertinel ad comilia. V. SL'FFRA- 
GILM I. 1. 

B) Miitere est etiam deponere, abjicere, arcere, 
deporre, mandar via. ^ 1. <Jeneralim. f'irg. t. 
/En. 206. revocate animos mcesturnque timorem 
Mittite. et 6. ibid. 85. mitte banc de pectore cu- 
ram. Sic Horat. '$. Od. 8. 17. Mine civiles super 
urbe curas. Id. 1. Ep. 5. 9. Mitte leves spes et cer- 
tamina divitiarum. Liv. 40. 46. ad fin. Mittere ve- 
re ac finire odium. — Hinc missum facere est 
omtttere, deserere, curam aiscujus rei deponere, 
tralasciare, abbandonare, lasciare da parte. Ter. 
Hecyr. 5. 2. 1 4. Missam iram facere. et 3. 3. 48. Con- 
silio missum facere a mo re in. Cic. Sext. 66. 138. Si 
qui voluptatibus ducunlur, missos facia nt honores, 
oe attingant rem publicam. ^ 2. Speciatim, in 
oratione praecipue est ornittere, praetermittere, 
desinere, omeltere, lasciare da parte, tralasciare : 
et occurrit — a) Cum Accusative rei. Ter. A- 
delph. 5. 3. 9. Mitto maledicta omnia, et ibid. 52. 
Mitte jam istaec : da te hodie mibi. Cic. Mur. 15. 
33. Mitto praelia, praetereo oppugnatiunea oppido- 
rum etc. Liv. 34. 39. Quia mittimus ambages? — 
Eadem signiDcatione eadetnque ratione missum fa- 
cere usurpatur. Cic. 5. Verr. 44. 104. Horum agro 
rum ego missos faciani qu;estus triennii: unurn an- 
num etigam, quo etc. Id. Hose. Am. 45. 132. Ve- 
rum, ut haec missa faciam, quae jam facta sunt etc. 
— b) Cum Infinito- Ter. Andr. 5. 3. 2. Mitte 
male loqui. Ovid. 3. Met. 614. pro nobis mitte pre- 
cari. Horat. I. Od. 38. 3. Mitte sectari, rosa quo 
locorum Sera moretur. — c) Scquente quod. Cic. 
15. Fam. 4. a med. Mitto, quod invidiam, quod pe- 
ricula, quod omnes meas tempestates subi r e paratis- 
simus fueris. — d) Cum Ablat, et praepos. de, 
omisso Infinito per cllipsin. Civ. 4. Verr. 74. 183. 
Mitto de melle : sed tantum ne Melitensium 1 



MITTO 

su&audi quasrere. Id. Pis. 20. 47. Mitto de amis- 
sa maxima parte exerciius. subaudi dicere. 

O Mittere est dimiltere, sinere abire, lasciar 
andare. ^ 1. Generalim. Farro 5. L. L. 153. 
Mull. In circo primo unde mittuntur equi, nunc 
dicuntur carceres, Naevius oppidum appellat. Car- 
ceres dicti, quod coercentur equi, ne inde exeant 
ante, quam magislratus misit. Mullerus: magistra- 
tus signum misit. Ovid. 3, Amor. 2. 66. Quadri- 
juges aequo car cere misit equos. et 5. Trist. 12. 
26. Carceribus missi equi. et 3. Amor. 2. 9. equi 
de carcere missi. Plant. Pcen. prol. 100. Neque 
duxit unquam, neque ill e voluit mittere. Id. True. 
4-. 2. 43. MUtin' me intro? mi lasci tu entrarel 
Ter. Adelph. 5. 2. 5. Mine me. Horat. Art. P. 
in fin. Non misKura cutem, nisi plena cruoris, hi- 
rudo. — Eodem sensu missum facere aliquem 
usurp8lur. Ter. Andr. 5.1.14. Illam hinc civem 
esse ajunt: puer est natus: nos missos face. ;Ve- 
pos Eumen. 11. L't sic deuteretur victo, quin aut 
inlerfici, aut missum fieri juberet. Cces. ad Opp. 
post ep. 8. I. 9. ad Alt. Cn. Magium Pompeji prae- 
fectum deprehendi, scilicet meo instituto usus sum, 
et cum statim missum feci. ^ 2. Speciatim lo- 
cum habet praecipue in publicis officiis pro demit- 
tere, licenziare. — a) Unirersim. Cic. 9. Att. 1. 
Remolis, sive omnino missis iictoribos. licenziati. 
Virg. 5. .En. 286. et 545. misso certamiae. Cf. 
infra sub c. ; et V. MISSA, ae, loco suo. — b) 
De roilitibus: V. MISSIO. Inscript. apud Don. cl. 

6. n. 69. L. CORSELtO FJRMIANO VET£RA^0 S11SSO 

honesta missions etc. — Eodem sensu missum 
facere militem dixit Auct. B. Afr. 54. sub fin. 
Indignos vos esse arbitror, qui in meo exercitu 
ordioes ducatis, missosque facio, et, quantum pot- 
est, abesse ex Africa jubeo. — c) Missus est et- 
iam gladiator, qui missionem obtiouit: V. MIS- 
SIO. Inscript. apud Gruter. 334. 4. flamma SK- 

CUfOr PVGNAT XXX1IM. VIC1T XXI. STAKS Villi- MIS- 
SUS nil. h. e. ex pugnis xxxiui. vicit xxi., stetit 
victoriae anceps novies, superatus. sed tamen di- 
missus quatcr. Itaquc strenuus admodum hie esi 
dicendus. quum, nt ait Cic. W.Phil. 5. 11. sexta 
palma in gladjatore difficilis sit. — d) Missam 
facere uxorem pro repudiate dixit Sueton. Cat. 
25. Lolliam Paullinam perductam a marito con- 
junxit sibi, brevique missum fecit. ^3. Item spe- 
ciatim mitteie in consilium est dimiltere judices 
ad senleoliam dicendam, ubi, allegatis omnibus ar- 
gumentis, orator dixerit, Dili, ut Ascon. docet ad 
Cic. 3. Verr. 9. 26. Pertinel autem ad eum, qui 
quapstioni prwest. Cic- ibid. Accusabo; responde- 
bis. Testibus editis, ita miltam in consilium, ut 
etc. h. e. ita perorabo. melon) mia. Adde eumd. 
Ciuent. 30. 83. Urbane Plin. Paneg. 67. a med. 
Omnibus annis in consilium de le deos mitlis, ex- 
igisque, ut sententiam suam mutenl, si talis esse 
desieris, qualis electus es. Seneca 4. Benef. 11. 
extr. L'bi mors interclusit omnia, et ad fereudam 
sententiam incorruplum judieem misit etc. % 4. 
sEdes mittere sub titutum apud Ovid. Hemed. 
am. 302. est proscribes, mettere fappigionasi. 
Hinc Tibull. 2. 4. 54. Ite sub impetium, sub ti- 
tulumque, Lares. 

D) Mittere est sinere exire, emittere. lasciare 
andar fuori, emettere, mandar fuori. ^ I. Mii- 
tere sanguinem est viam aperiro, ut exeat, cavar 
sangue, "fXa/Soxo/iStv. Cels. 2. 10. Sanguiuem in- 
cisa vena mini, novum non est. el ibid. Miitere 
saoguinem alicui. Petron. Satyr. 91. cuipiam a 
capite. Cf. Lucret. 2. 194. nostro quum missus 
corpore sanguis Emicat. V.ti MISSIO.— Trans- 
late Cic. 6. Att. 1. Appius quum s| a *ajp £<?£«; 
provinciam curarit, sanguine™ miseril, quidquid 
potuit, detraxerit, mihi tradiderit enectam etc. et 
1. ibid. 16. a med. Missus est sanguis invidiie »i- 
ne do lore. ^ 2. L'niversim pro emitter e, funde- 
re, mandar fuori. produrre. — o) De arboribus 
et similibus. Colum. 3. H. R. 18. 6. Sarmentum 
radices e capite, qua recisum est, mittit. At. emiltit. 
Plin. 18. Hist. nat. 7. 10. (58). Folium quaedam »U 
radice mitlunt, quasdarn a cacumine. Id. 24. ibid. 
9. 38. (60). Vitex album florem mittit cum pur- 
pureo. Id. 25. ibid. 6. 32. (69). Centauries suc- 
cum sanguineum mittit. — b) De anima. Enniut 
apud Non- p. 150.7. Merc. Certando prudens ani- 
mjm de corpore mine. — c) De brutorum ani- 



MITULUS 

malium sooo. Ovid. 3. Met. 38. serpens horrcnda 
sibila misit. Km. 11. Hist, nat. 37. 65. (172). 
Kana vocem raittunt. — d) Hioc de hominibus 
vocem miltere, loqui, parlare. Lucret. 3. 944. si 
vocem verum natura repente Mi t tat. Cic. Sext, 19. 
42. Vocem pro me ac pro republics nemo mittit. 
non dice una parola. et Id. Flacc. 3. 6. Vox Je 
quastura nulla missa est. non s'e falto motto. 
fforat. Art, P. 390. nescit vox missa reverts. Liv. 
35. 32. Qui vocem liberam mittere adversus regis 
legatum auderent. parlare con franchezza. et Id. 
30. 12. Si vocem supplieem miltere licet. Cces. 1. 
E. C. 2. Hsec Scipionis oratio et ipsius ore Pom- 
peji mitli videbatur. — e) Similiter signa mit- 
tere est signiflcare, b e. externis indiciis animi 
affectum monstrare. Cces. 1. B. C. 71. Omnium 
esse militum paratissimos animos: Afranianos con- 
tra multis rebus sui timoris signa misisse ; quod 
suis non subvenissent, quod etc. Cf. Pirg. 1, G. 
229. Haud obscura cadens millet tibi signa Roo- 
les. et Lucret. 1. 881. Conveniebat enim fruges 
quoque sape, mirtacl Robore quum sari frangun- 
lur, mittere signum Sanguinis. 

E) Mittere est t'tiam jaculari, jacere, gettare, 
lanciare, scagliare ; undc missilia. *J 1. L'niver- 
sim. Ovid. 11. Met. 8. hastam Vatis Apollinei vo- 
ealia misit io ora. Pirg. 10- Mn. 799. missa ma- 
nu sonitum dedit hasta per auras. Ovid. 2. Art. 
am. 195. Pectora ncc missis jubeo praherc sagit- 
tis. Cces. 3. B. C. 93. Renovato cursu, pila mi- 
serunt, celeriterque gladios slrinxerunt. Petron. 
Satyr. 90. Miltere lapides in aliquem. fforat. 1. 
Od. 12. 59. Mittere fulmina parum caslis lucis. 
Sic Ovid. fferoid. 3. 64. missi ful minis igne ere- 
mer. Plin. 10. Hist. nat. 8. 10. (-23). Arcipiler 
missus in sublime. Ovid. 3. Trist. 8. 2. Misil in 
ignolam qui rude semen hiniuim. Cf. eumd, 5. 
Past. 360. Accidere in mensas ul ntsa mi«sa so- 
let, h. e. sparsa. Cclcrum Pal. Flacc. 3. 313. Mil- 
tere aliquid igr.i, gettare nel fuoco. Petron Satyr. 
115- extr. Mittere oculos longius. h. e. longius 
aspicere, Auct. B, Hisp. 15. Hospites de muro 
pracipites mittere co?perunt. Catull- 17. 23. eum 
volo de tuo ponte mittere pronum. Ovid- 3. Fast- 
583. nee longius abfuit inde, Quam quantum no- 
vies mittere funda potest. Id. 5. Fast. 621. Mit- 
tere roboreo ponte simulacra scirpea. et 8. Met. 
250. Prajcipilem a'iquem ex arce mittere. et 11. 
ibid. 340. Quum se Dadalion saxo misisset ab al- 
to. Id. 4. ibid. 528. Seque super ponlem, nullo 
tardata timore, Mittit. Id. 3. Amor. 0. SO. Atque 
ita se in rapidas perdita misit aquas. Quintit. 11. 
1. 54. Miltere se in medium, mettersi, cacciar- 
si. ^ 2. Speciatim hac jaciendi notionc peninet 
ad ulorum jaclum, tirare il punto. Augustus apud 
Sueton. Aug. 71. Talis enim jaelatis, ut qui-que 
canem, aut senionem miserat. in siugulos talos sin- 
gules denarios in medium confereb.il. Seneca Apo- 
coloc. sub fin- Nam quoties missurus erat rcso- 
nante fritilio elc. Horal. 2. Sal. 7. 17. Miltere 
talos in pyrgum. Porphyrion ad h. I. Pyrgum , 
quem nos frilillum dicimus, in quo conjeclae tes- 
serae agitataque millunLur- ^ 3 Item punitur 
pro immitiere, injicere, ponere. — a) Mittere se 
in aliquem est immittere, aggredi, scagliarsi con- 
tra. Cic. Mil. 28. 76. Vola enim facerelis. ut in 
eos se potius mitteret. quam in vestras possessiones. 
.41. immitteret. — b) Similiter est immittere, aj>ere. 
fforat. 4. Od. 14. 24. Frementem mittere equum 
medios per ignes. Lucret. 5. 1308. Tentarunt (ho- 
mines) eliam tauros in rounere belli, Expertique 
sues savos sunt mittere in hostcs. Forcellinus ad- 
didit etiam illud Parr on. 5. L. L. 159. Mull. Ibi 
quum jaceret pater occisus, supra eum ut mitteret 
carpentum mulio, jussit. At rectius leg. Midlerus: 
supra eum carpentnm rouliu ut inigerel jussit. — 
c) Aliquando est injicere. Pirg. 2. G. 451. tor- 
rentem undam levis innatat alnus Missa Pado. et 
3. ibid. 447. aries missus secundo defluit amni. 
Pallad. 12. R. JR. 7. a med. Aliqui in vasculis 
servant, arena pariter missa. messavi. Pal. Flacc. 
7. 587. Inritat iEsonides dextram, inque ardentia 
mittit Coroua. afferra le coma. Confer Senecce 
loc. infra cit. sub e. — d) Ttanslute est conji- 
cere, imraiscere, immittere. Propert. 3. 7. 3. Quid 
me scrlbendi lam vastum mittis in aquor? Cic. 
Rabir. Post. 2. 4. Nee inierea locupletare ami- 



— 264 — 

cos suo6 destitit, mittere in negotiuro, dare partes, 
Quintil. declam. 14. 8. el ibid. 18.5. Nos in fa- 
bulas sermonesque misisli. hai fatto dire di noi. 
Ovid, de mice 110. mittere aliquem in arma. fo- 
ptsc. Tacit. 11. ad fin.; et Lamprid. Alex. Sev. 
48. ad fin. Mittere aitquid in liueras. h. e. man- 
dare litleris. Pirg. 12. /En. 190. paribus se le- 
gibus ambee Invirtae gentes aeterna in Tcedera mit- 
tant. — el Valet id, quod nos dicimus, metfere, 
porre, ponere, in bis: Ovid. 6. Fast- 310. Pert 
inissos Vestas pura patella cibos. k. e. positos, ap- 
positos, obiatos. Seneca 2. Ira 2. extr. Alexan- 
drum ajunt, Xenophamo canente, manum ad arma 
misisse. Pallad. 3. R. R. 25. ante med. Pira sit - 
vestria miltuntur in vasculo. et ibid. 31. Myrti 
bacras tusas mittis in linleo. et 4. ibid. 10. ante 
med, Grana matura purgata in palmea fiscella mit- 
tis. et 11. ibid. 14- a med. Cinis mittatur in do- 
lio. Adde 8. ibid. 14.; quae omnia (Forcellinus 
ait) ad notionem injiciendi et immittendi jam po- 
sitam reducuntur. 

MlTULCS vel mytulus vel mylilus, i, m. 2. dat- 
tero di mare, ftui^xoc, et rectius rOXivr,, teste 
Athenceo, qui docet 3. 31- p- 85. E: Ttjv zsu.ivav 
■i\v 'Pt»»a:os ftixXov o'vo^a^ouot etc. Mutulus (ver- 
sa Graeca u in Lalinam u) legitur apud Caton. 
R. R. 158. ■ — Milulus est piscis e genere concha- 
rum, molli testt instruclus, sponte nalurae in are- 
nosis nascens, cujus usti cinis causticam vim babel. 
Plin. 9. Hist. nat. 51. 74. (160). et 32. ibid. 9. 
31. (9S). — Vim habet molliendae alvi, teste Ca- 
ton* loc. cit. Ilinc fforat. 2- Sat. 4. 27. si dura 
morabitur alvus, Milulus et viles pellenl oi)Slan- 
tia conchae. Idem conflrmal Cels- 2. 29. Atvum 
movent -oslrea, pelorides, echini, musculi et o- 
mnes fere concbulse, maximequae jus earum- — In 
cibis est vilioris pretii. Martial- 3. 60. Oslrea lu 
sumis stagno saturata Lucrino: Sugitur iociso my- 
tulus ore mihi. 

MlCRL'S vel meiOrus, a, urn, adject, utouco: el 
fiHO'jsrjc, ecaudis, qui cauda minor est: airo tcj 
fitio-jcSai rr)v o'j'oav, qui veluti cauda mutilus est. 
Ita vocatur apud Grammalicos versus heroicus, in 
quo cxtremo iambus est pro spondeo: a Diomed. 
3. p. 499. Putsch, etiam axct^wv vocatur. Teren- 
tian, de metr. p. 2425. Quem ^stousov Acbaica 
gens vocitare solita est. et mox p- 2426. Pnemis- 
so beroo subjungit namque ^itcjpov. Serv. Centim. 
p. 1824. Meiurum constat ita ut beroicum, sed pyr- 
ricbio clauditur, ut est hoc: Mortem contemnunt 
laudato vulnere Getce. V. ECAUDIS et TKLIA.U- 
BL'S. 

MlL'S, a, um, adject, antique pro mens; quam 
vocem V. 

MIXTARIL'S, a, um, 

MIXTlO, onis, et similia. V. HISTARIL'S, MI- 
STIO, etc. 



ws 



• MNA, a?, f. 1. fivd, a;. V. MINA. 

I MNCMdMCA, orum, n. plur. 2. fAvijfxovcxa, pr»- 
cepta, qua memoriam adjuvant. Cic. 3. Ilcrenn. 
17. 30. Ita qui mnemonica didicerunt, possunt, quie 
audierunl, in locis collocare, et ex his memoriter 
pronunciare. Adde ibid. 24. 40, Sed utrobique 
oplimi libri Grsce scribunt; Grasca enim vox est, 
a pLviiiJ.r) memoria. 

MN£MOSfNON, i, n. 2. ^vijf*:'ffbv:v, monumen- 
tum, memoria, pignus memoriae causa. Catull. 12. 
13. Verum est mnemosynon nici sodalis- In mul- 
tis codicib. Gracis litleris scrip turn legitur. nam 
Greeca vox esl. 

MNESTER, eris, m. 2. livijotrip, procus. Vox. 
Grseca. Hygin. fab. 126. Quem quum Eumneus ad 
mnesteras perduxisset, etc. h. e. procos Penelopes. 
et mox. Melanthius unus ex mnesleribus. — NB. 
De cognom- Rom. V. ONOM. 



MOBILIS 



mo 



MOBlLIS, e, adject. Comp, Mobilior I. 1. et II. 
1.; Sup. Mobilissimus I. i. et II. 2. — Mobilis 
per syncopen pro movibilis a vtoveo (et produci- 
tur prima, licet in moveo corripiatur) est qui fa- 
cile movetur, qui hue illuc facile vertiiur, levis, 
SMtt'uTjTO; (It. mobile, leggiero; Fr. qui peut etre 
mU) qui se meut souvent ou aisement, mobile; 
Hisp. Io que se mueve y puede moverse, movible; 
Germ, leicht zu bewegen, beweglich , unfest, 
wankend, wakkeind; Angl. easy to be movsd 3 
moveable, light, rolling). 

I.) Proprie. ^ 1. Stricto sensu est qui facile 
movetur, qui hue illuc facile vertitur. — a) Uoi- 
versim. fforat. 2. Sat. 7. 82. Duceris, ut nervis 
alienis mobile signum. Cic. 2 Nat. D. 57. 142. 
Oculi lubrirs et mobiles. Plin. 11. Hist. nat. 37. 
51. (138). Superciiia homini el pariter et allerna 
mobilia. Lucret. 4. 343. Mobilior aer. Cic. 2. IVat. 
D. 11. 31. Mnndus acerrimo et mobilissimo ar- 
dore tenetur: qui ardor, non agitatus ab alio, ne- 
que externo pulsu, sed per se ipse ac sua sponte 
movetur. h. e. incitatis«imo. Ovid, fferoid. 2. 12S. 
/Equor mobile, et ibid. 5.110. Mobiles venti. id. 

2. Art. am. 62. Mobilis penna. Id. 3. Amor. 5. 
35. Folia mobilia. — b) Speciatim apud JCtos 
res mobiles, et bona mobilia sunt, quas solo non 
continentur, et moveri tiansferrique possunt, mo- 
bili. Sunt autetn duplicis generis, animalja, quae et 
se moventia appellantur, ut scrvi, jumenta, alti- 
lia: et qua auima carent. ut pecunia, vestis, vnsa, 
etc. Utp. Dig. 6. 1. I.; Labeo apud eumd. ibid. 
21. 1. 1.; el 'Paul. ibid. 41. 2. 3. a med. IVepos 

The.mist. 2. hoe idem exprinv.-ns. quce moveri pos- 
sunt. Latinius dixit. ^ 2. Mob'lis est etiam in- 
stabilis, qui labascit. instabile, vzcillante. Plin. 
21. Hist. nat. 31. 1o5. (1801. Remedium ad.den- 
tium mobiles firmandos. Sic Ccel. Aurel. 2. Tard. 
4. n. 83. Dentes intcgri, hoc est, qui non fuerint 
tfxesi, vel corrupti, aut mobiles. ^ 3. Latiori si- 
gn! ficationc est i:eler, veioce, presto. Plaut. Mil. 
glor. 3. 1. 36. Pernix sum manibus, pedibus mo- 
bilis. snello, agile. Cf. Curt. 4. 14. 16. Nostrum 
mobile et expeditum agmen est, illud prseda gra- 
ve, fforat. 1. Od. 7. 13. Tiborni lucus el uda Mo- 
bilibus pomaria ri vis. h. e. celeri molu currenti- 
l>us. Seneca ffippol. 446. iElate fruere: mobili 
cursu fugit. et ibid. 114I.Volat ombiguis Mobilis 
alis bora. — Hoc pertinere vidclur et illud f'eget. 

3. Peter in. 13. 3. Quum ad tnaturitatem venertnt 
ilia qua fracta fuerant, tenta golerter, et mobili 
manu vel forOcibus eximilo. 

II-) Translate. ^ 1. Esl flexibilis, mutabilis. in 
utramque partem, fiessibile, mu labile, variabile. 
Virg. 3. G. 165. Dum faciles animi juvenum, dum 
mobilis celas. Sic fforat. Art. P. 156. ;£talis cu- 
jusque notandi sunt libi mores, Mobilibusque de- 
cor naturis dandus et annis. h- e. prout movenlur 
naturae hominum et anni, sive prout mutantur na- 
ture annis accedentibus. Cic- Dom. 58. 146, Bo- 
na forlunae caduca semper et mobiiia esse duxi. 
Sail. Jug. 96. Res humans fluxse el mobiles. Se- 
neca CEdip. 992. It cuique ratus, prece oon ulla 
Mobilis ordo. Gell. 2. 22. Exortus et occasus mo- 
bilia et varia sunt; meridies septenlrionesque sta- 
tu perpetuo slant et manent. Liv. 6. 6. Populus 
mobilior ad cupiditatem agri. h.e. inclination Tac. 
1. Hist. 24. Flagranlibus jam militum animis ve- 
lut faces addiderat Maevtus Pudcns, e proximis 
Tigellini: is mobilissimum quemque ingenio, aut 
pecuniae indigum et in novas cupidilaies pracipi- 
tem alliciendo etc. % 2. Item, morali ralione et 
it) tnalam partem, est varius, volubilis. inconstang, 
volubile, incostante. Cic. 5. Fam. 2. ad fin. Nee 
in te, ut scribis, animo fui mobili, sed ita stabi- 
li_, ut etc. Cos*. 4. B- G. 5. Galii sunt in ^onsi- 
liis capiendis mobiles, et nous plerumque rebus 
student. Sail. Jug. 50. et 70. Mobili ingeoio es- 
se, et ibid. 120. Regi* voiuntates mobiles, et ibid. 
96. in fin.\ et Liv. 29. 3. ad fin. Gens cd omnem 
i auram spei mobilis atque infida. fforat. 1. Od. 1. 



MOBILITAS 

7. Bunc (Juvat), si mobiliom torba Quiritium Cer- 
tat tergeminis tollere bonoribus. Stneca Pit. beat. 
1, exlr. Mobllis favor. ^ 3. Ingenium mobile 
apud Pitruv. est celeriter arripiens, docile, mioi- 
me tardum, aut stupidum, 5. 7. ad /in. Si archite- 
cts erit usu peritus, prastereaque lngenio mobili, 
solertlaque non fuerit tidua'i'S. *J 4. MobiUa 
nomina spud Grammaticos sunt quas declinantur. 
Priscian. 8. p. 823. Putsch. Inter roobilia tamen 
nomina ejusdem form* et base (id est sdpina) hoc 
interest, quod base -coromuoem babeot sigoiEca- 
tionera, ut amandi -, ilia vero pessivam golam, ut 
amandu$. Adde eumd. 5. p. 6*9., 13. p. 961. et 
alibi- 

MObJUTAS, Slis, f. 1. (mobilis) facititas se mo- 
vendi, agilltas, eu'xivrjasa (It. mobilita, prontezza 
di muover$i; Fr. mobilite, facilile a se mouvoir 
ou a etre mu; Bisp. mobilidad; Germ, die Bewe- 
glichkeit, Feranderltchkeit; Angl. mobility, mo- 
veableness). 

I.) Proprie. % i. Stricto sensu est farilitas se 
raovendi. Cic. 2. Nat. D. 15, 42. Animal sensu 
acerrimo et mobilitate eelerrima. Cces. 4. B. G. 33. 
lta mobilitatem equitum, stabilitatem peditum in 
prseliis pra?staot. la facilila di passare pronta- 
mente da un luogo alPaltro. Forcellinus add it 
etiam Lucret. 2. 93d. sed mobilitate Ante aliqua 
tamquam partum, quam proditur extra. Sed ibi 
Lachmannus rerlius mutabilitate et alia quoqoe 
alitor omninq legit. ^ 2. Est eliam abstracts qua- 
lilas, qua quid vacillat ac iabat, instabilita. Plin. 
20. /tin. nat. 21. 84. (2*4). Sanare mobilitate* 
denlium. Sic Ccel. Aurel. 2. Tard. 4. n. 84. Den- 
ies mobilitate laxati. et Marceil. Empir. c. 12. p. 
103. Aid. Cucurbitas suceus dentium coercel mo- 
bilitatem. Rut sos Plin. V. f/ist. nat. 31. 51. (100). 
Tradunt sajviliem maris pra»sagire cos (cancros) 
corrcptisque epperiri lapillis, mobilitatem pondere 
swbilienles. C&l. Aurel. 3. Acul. 6. n. C7. Sine 
rattone veluti ridens vuitus rum quadam mobili- 
tate auarum parlium. h. e. palpitatione. ^ 3. La- 
liori sensu est ceteritas, celerita, velccila. Cic. I. 
Oral. 28. 127. Mobilitas lingua, celeritos verbo- 
rom. ipeditezza. et Lucret- 6. 323. Zachmann, Mo- 
bilitas eliam Qt fuiminis et gravis ictus Et celeri 
ferme percurrunt fulmina )ap«u, Quod etc. el v. 
337. Mobilitas duplicatur et impetus il!e gravescit. 
et v. 340. Denique quod Jongo venit impetc, su- 
mere deDet Mobilitatem eliam alque etiam, que 
crescll eundo. 

HO Translate. ^ 1. Est inconstantia, levltas, 
volubilila, incostanza, leggerezza. Nepos Dion. 
6. Fortuna sua mobilitate^ quern paulo ante exlu- 
lerat, demergere est adorta. Cic. 7. Phil. 3. 9. 
Quid est ioconstantia, mobilitate, Jevitate, quum 
singulis homioibus, turn tero universo senatui, 
turpiui? Sail. Jug. 61. Tanta mobilitate se se 
•Nu ai Id as gerunt. et ibid. 93. exlr. Mobilitas inge- 
uii. et Cat. 49. a med. enirai. Tac. 5. Hist. 8. 
vulgi. Justin. 26. 2. 12. miliium. *j 2. Pro io- 
geoiideiteritate Quintil. 10. 7. 8. Opus est na- 
tural! quadam mobilitate aaiml. 

MODlLlTER, adverb, (mobilis). Comp, Mobi- 
lius I. — Mobiliter est cum faciU motu, Bgili- 
ler, mobilmenie, agilmente. 

I.) Proprie. Lucret. 4. 745. Lachmann. Quk 
quum mobiliier suroma levitate ferunlur etc. Id. 6, 
635. Propterea fit, ut base {luna) ad aignum quod- 
que reverti Mobiiius videatur, ad haoc quia signa 
revisunt. Cic. 2. Kat. D. 9. 24. Cor aoimantis ali- 
cuju$ evulsum ita mobilitcr paipitare, ut imitetur 
igneam celeritatem. 

II.) Translate. Cess. 3. B. G. 10. Quum intelli- 
geret; omnes fere Gallos oovis rebus studere, et 
ad bellum mubiliter celeriterque eicitari etc, 

MOBlLlTO, as, are, t. 1. (mobilis) mobile face- 
re, fare mobile, euxt'vijTov ttocw. CcecUius apud 
Non- p. 346, 14. Merc. Lntitia roe mobiiitat. mi 
fa sneila. Lucre I. 3. 249. iode omnia mobiii- 
laalur. 

MOCOSOS, a, urn, adject, buffonetco, rnlmicus; 
et dicitur de iis, qui ore disiorto, valgis Ubiis et 
sanna derideni: a fitoxoc aanna: item (ubunoator, 
deritcr. ResiiluUm voluot magni oominis criticl 
Ciceroni 1. Alt. 13. Consul ipse parro animo et 
pravot Uutum caviilator geaere illo motato, quod 
etiaa iia« dwaciutc ridetur. Ubi alii rectius leg. 

Tom. UI 



— 265 — 

moroso. Quintil. 11. 3. 183. Quare non immerito 
reprebendltur pronuncialio vultuosa, et gesticula- 
tionlbus molesta, etc. Nee inutiliter ex Grascis ye- 
teres transtulerunt, bane esse mocosam actionem. 
Alii leg. jocosam, al. injocosam, at. melius inotio- 
sam, recentiores quidam motiosam. etc. Bare pa- 
ribus dispotat Salmas. ad Trebell. Gallien. 8. 

MODEbABILIS, e, adject, (moderor) quern mo- 
derari possumus. Ovid. I. Amor. 6. 59. Not et 
amor vinumque nihil modersbile suadeot. 

MODfiRAMEN, lois, n. 3. (moderor) id quo 
quippiam rooderamur, ut gubernacolum navis, ha 
bena? currus, et bujusmodi, il mezzo di guidare e 
dirigere, governo. 

I.) Proprie. Ovid. 15. Met. 726. inn'uus mode- 
ramioe navis, in alta Puppe caput posuit. appog- 
giato al timone. et 3. ibid. 644. Obstupui, capiat- 
que alius moderamina, diii: Mequc mioislerio see- 
Jerisque artisque removi. et 2. ibid. 47. currus ro- 
gat ille paternos, Inque diem alipedum jus et mo- 
deramen equorum. V. BEMORAMEN. Sic Sil. It. 
16. 417. cunctantem et sero moderamina equorum 
Discentem rapido prwtervolat iucitus aie. 

II.) Translate. % I. Metaphora ductd a soperio- 
ri paragr. Ovid. 6. Met. 677. Sceeplra loci, rerum- 
que capit moderamen Erechlheus. Id. 13. titd. 362. 
logeniura est, quod eget moderamine nostro. Sil. 
lt.1. 14. tumefactum cladibus ille (Pabius) He- 
speriis lento Pcenum moderamine lusit. *f 2. Iiem 
modern tio, tempernmentum. Impp. Honor, et 
Theodos. Cod. Theod. II. 30. 64. Verum serenitas 
nostra ccrtum moderamen invenit. 

MODERAMENTUM, i, n. 2. (moderor) modera- 
men. Gelt. 13. 6. Accentus moderamenta vocum. 
Ca>l. Aurel. 3. Tard. 2. n. 23. Turn capitis fomen- 
latio et resumption urn moderamenta adhibenda, ut 
panis calidus etc. Theod. Priscian. 3. 5. p. 309. re- 
tro Aid. Cui anserinos vel gsllinaceos adtpes etce- 
tera jungimus, ut pessario moderamentum facia- 
mus. paullo post, ul pessarii temperies procu- 
retur. 

MOdKRANTER, adverb, (moderor) idem ac 
moderate, Lucret. 2. 1093. Quis regere immensi 
summam, quis habere profundi Indu manu validas 
polls est moderanler bobenas? — Comp. Modtran- 
tius quidam leg. apud Ovid. 1. Mel. 510. mo'deran- 
tius, oro, Curre, fugamque inhibe, moderanlius in- 
sequar ipse. Pleriaue tamen leg- moueratius. 

MODERATE, adverb- (moderatus), Comp. Mo- 
deratius et Sup. Moderatissime. — ■ Moderate est 
cum moderatione, paroico;, otuppovtiiz (It. modera- 
tainente, con moderazione; Fr. avec moderation, 
avec mesure; Hisp. moderadamenle, con modera- 
cion; Germ, gem&tsigt, mil Mdssigung; Angl. 
moderately, with moderation, discreetly). Cic. 
Fonlej. 10. 21. At bis quicquam saocte, nut mode- 
rate dictum putabitis? Id. 2. Off. 5. 18. Uti iis, 
quibuscum congregamur, moderate et scienter. Id. 
6. Pam. t. circa med. Omnia bumana placate et 
moderate feramus. Id. Oral. 52. 176. Gorgias 
his festivjtatibus insoleotius abulitur, quas Isocra- 
tes moderatius tempcravit. Liv. 30. 42. a med. Be- 
bus secuodis uti modeste ac moderate. Cces. 3. B. 
C. 20. Clementer et moderate jus dicere. Auct. B. 
G. 8. 12. extr. Moderatius cedentem insequi ho- 
stem. Cic. 5. Vert. 68. 158. Sensira atque mode- 
rate ad istius amicitia*ro adrepserat. StaL. 10. Theb. 
423. moderatius, oro, Ducite. strascinatelo con 
un po'piii di pieta. Cic. 1. Fin. 1. 2. Qui, si ma- 
xime hoc placeat, moderatius tamen id volunt fie- 
ri. Id. 3. Legg. 5. 12. Quae res quum sapientissime 
moderatissimeque constituta esset etc. . 

MODERATlM, adverb, (moderatus) idem ac mo- 
derate- Lucret. 1. 322. Postremo quaecumque dies 
naturaque rebus Paullalira tribuit, moderalim cre- 
scere cogeus, etc. 

MdDERATlO 5nis, f. 3. (moderor) actus mo- 
deraodi, temperatio, modus, modeslia, racdiocritas, 
ijwojfw'a, ptTpioTiK, xocfuo'xijs (It. moderazione, 
tcmperamenlo; Ft. modira(ion f mesure; Bisp. 
moderacion, templanza en las accionet morales 
y fisicas; Germ. d. Mdstigung, Zugelung, Re- 
gelung, Leilung, Milderung; Angl. moderation, 
discretion). 

I.) Proprie lalissime patet. — o) Saspissime re- 
fertur ad enimum ejusque morales actus. Cic. 2. 
Oral, 9. So. Laoguenli* populi incitatio, et effre- ' 



MODERATOR 

nati moderatio. Id. Ccel. 18. 42. Viocat aliqotaao 
cupiditas voluptasque ratiooem, dummodo ilka in 
hoc genere prasscfiptio raoderalioqoe tenealur. Id. 
2, Ait. 6. Lsetari te nostra moderations et con- 
tioenlia video. Id. Sexl. 33. 72. Quas gravitM 
Lentull consulis fuerit, qua: college ejus modera- 
tio de me. Id. 2. Leg. Agr. 1. 2. Adhibere eer- 
lam raiionem moderaiionemque dicendi. Cf. Celt. 
3. 18. a med. Moderationem in eibo adhibere. Cic. 
Senect. 1.1. Novi moderationem animi taiet 
apquitalem. Id. 3. Tusc. 8. 16. Grasci earn rirlu- 
tem ab)ppoovv7]v vocant : quam aoleo equidem 
turn temperaottam, turn moderationem appellate, 
nonnunquam etiam modesttam. Sueton. Cces. 75. 
Moderationem clementiamq'ue exbibere. Cic. 2. 
Phil. 5. 10. Si meam quum in omni vita, lum in 
dicendo moderationem modestiamque cognoslis. 
Petron. Satyr. 93. extr. Multa moderationis te- 
recundiceque verba. Justin. 1. 1. 1. Iraperium pe- 
nes reges erat: quos ad fastigium bujus majeita- 
tis non ambitio popularig, sed spectata inter bonos 
moderatio provehebat. h. e. moderatio, cujus effe- 
ctus est, ut recusantibus imperia ingerantur, ut Id. 
ait 6. 8. 7. Sic Liv. 5. 18. P. Licinium Calvum 
prasrogativa tribunum roilitum non petentem cre- 
ant, moderationis experla3 in priori megistratu vi- 
rum. Rursus Justin. 23. 4. 1. Magislratus Blero 
creature cujus tanta moderatio fuit, ut, consen- 
tiente omnium civitauum favore, dux adversus 
Cartbaginienses primum, mox rex crearetur. — De 
moderatione animi eierapla veteruro babemos" a 
Pal. Max. 1.4. — o) In pbysicis est moderata 
rerum conditio, asquus modus, rfgula et ordo. Cic. 
2. Nat. D. 36. 92. Alque hi tanti ignes (ccelettet) 
lamque multi non roodo nihil noceot tcrris rebus- 
que terrestribus, sed ita prosunt, ut, si raoia loco 
siot, conQagrure terras necesse sit a tantis ardo- 
ribus, moderatione et temperatione subiata. tolto 
quello stalo moderato, regolato, quella giusta mi- 
sura, et Id. 1. Oral. 60. 254. Soiet idem Rosciuf 
dicere, se, quo plus sibi a>tatis accederet, eo tar^ 
diores tibiciuis modos el cantus remtssiores ease 
factorum. Quod si ille, adstrictus certa quadam 
oumerorum moderatione et pedum, tamen aliquid 
ad requiem seuectutis excogitat, quanto faciiius 
etc. ordine e 'misura regolare . Ccel. Awzl, 9. 
^cut. 36. n. 190. Ex quantitate (surioris) signum 
accipimus moderationem consideraotes. Modicua 
enim sudor boous, iramodicus malus accipitur. Sed 
denique sudantcs, excessa moderatione, diaphore- 
sis incurrerunt. h. e. quum sudor niraius et ins- 
modicus est. Due refeiri possum et ilia Cic. 3. 
Off. 25. 96. Altera (pars honestatis cernitur) in 
conformatione et moderatione continent!* et lem- 
perantiw. nelf in for mare e ordt'nare V animo. et 
Dom. 58. 146. Etenlra ad nostrum usum propemo- 
dum jam esLdefloita moderatio rei familiarls. h. 
e. modus et quantitas facultatum. 

II.) Translate est gubematio, regimen, gouer- 
no. Cic. 3. Nat. D. 35. 85. Mundi divina in ho- 
mines moderatio profecto nulla est, si in ea dii- 
crimen nullum, est bonorum et maiorum. Id. S. 
Legg. 2. 5. Mngistratibus igitur opus est, sine 
quorum prudentia ac diligeolia esse civitas non pot- 
est, quorumque descriptione omnis rei publics mo- 
deratio contioetur. 

MODERATOR, Oris, m^3. (moderor) translate 
fere occurrit, et est qui moderaiur, gubernator, re- 
ctor, amoTOTijc, ffwfpovwiijs (It. moderatore, go- 
vernatore, regolatore, ret tore; Fr. celui qui.gou-! 
verne, chef, mailre, guide, directeur; Bisp. mo- 
derador, el que arregla y gobierna las cosas; 
Germ, der Lenker, Leiler, Begierer; Angl. a go- 
vernour, ruler, director, moderator). Cic. 2. Nat. 
D. 35. 90. Inesse aliquem non solum habili- 
lorem in bac ceelesli ac divina domo, sed etiam 
rectorem et moderatorem, et tamquam architecture! 
taoti operis laniique muoeris. Id. 1. Tusc. 28. 
69. Sol moderator dierum, ooctiurn, teroporum. 
Sail. oral. Lepidi contra Suit, ante med. Popu- 
lus R. paullo anie gentium moderator, exutu9 im- 
perio, etc. Martial. 2. 90. Quinliliane vags mo- 
derator surame juvenlae. precettore. Vcllej. 2. 103. 
t. M. Lollius, quem veluti moderalorem juven- 
lae filii aui {C. Ctesaris) Augustus esse toluerat. 
ajo. Hie idem a Sueton. Tib. 12. dicitur comes 
et rector C. Ccesaris. Plor. 4. 2. Pacts belliquo 

34 



MODERATRIX 

moderator, arbitro. Ovid. 3. Fast- 593. Vincitur 
ars vento, nee jam moderator babeais Utitur, at 
votis. it piloio. et 4. Met 245. moderator equo- 
rum. cocchiere. Sic Tibull. 4. 1. 114. veloi eele- 
rern super edere corpus Gaudet equuru, validusque 
sedet moderator babenis. Ovid. 8. Met. 856. arua- 
dinis. pescatore da carina. Lucret. 6. 1251. curvi 
aratri. agrieoltore. Stat. 1. Silv.2. 151. Tyrii ahe- 
ni. tinlore di porpora. Claudian. 2. in Eutrop. 
38!. doctissimus artis Quondam laoiGc<e, modera- 
tor pectinis udcu h. e. cannioalor, pettinatore. 
PUn. farjeq.13.Quum spectator raoderatorque ine- 
uniiura certamina virorum, arma cornponeres, te'a 
tenures, presidents Tac. 4. Ann. 18. C Silius 
ingentis exercitus septem per anoos moderator. 
duce, generate. Eumen. Crat. act. 13. extr. Terra 
mater fruguro, Juppiter moderator autarum. IVa- 
zar. Paneg. ad Constanlin. 15. Illi veteres lau- 
dati vit«e moderatores. 

MODERATRIX, Ids, f. 3. (moderator) qua mo- 
deratur, quae modum adhibct, moderalrice. 

I.) Proprle Plaut. Cist. 2. 2. 3. Ut illaec anus ho- 
die quot modis sibi raoderatrix fuil! come, e in 
quante maniere ha saputo contenersi! Cic. 5. Tasc 
14. 42. Temperantia est moderatrix omnium com- 
motionum. 

II.) Figurate est reclrix, gubern&trix, governor 
trice, reggitrice, imndnf. Cic. 3. Wat. D. 39. 
92. Matefi» utiiversa? Gctricem et moderatneera 
divina m esse providentiam. Id. 5. Phil. 18. 50 
Caesar rempublicara sibi judicem constiluit et mo- 
dcratricem omnium faetorum. Id. Flacc. 24. 57. 
Speculatur atque obsidet rostra vindex temeritalis 
et moderatrix ofBcii, curia. Stat. 10. Theb. 365- 
arcanse moderatrix Cyntbia noctis. 

MODERATUS, a, urn, V. MODERO. 

M6DERNUS, a, um, adject, moderno, recens, 
nuperus, bodiernus: est a modo, nuper. Priscian. 
de accent, p. 1298. Putsch. Pronomina, qua in 
ultimis accentum servant, sicuti huic, nostras, 
vestras, ideo h*c apud modcrnos ita habent, quia 
apud aoliquissimos huicce et noslralis, vestratis 
declinabatur. Cassiod. 4. faiiar. 51. Antiquorum 
diligemissimus imitator, modernorurn nobilissimus 
irtsti tutor. Id. prcef. orlhogr. Veteres quom, mo- 
dern! cum scribi reclius aestimarunt. 

MOdErO, as, 5vi, Stum, are, a. 1. (modus). Part. 
Moderatus in flu. — Moderare est idem ac mode- 
rn!, modum adbibere, temperare, moderare, tern- 

perare. 

I.) Proprie occurrit — a) Cum Accusativo. 
Pacuvius apud Won. p- 471. 7. et p. 472. 22. et 
p. 336. 25. Merc. Neque tuum tc ingenium mo- 
derat, neque fratemum ira exsilium levat. Accius 
asud eumd. p. 472- 21. Video' ut te impietas sti- 
mulat, nee moderat metui? — b) Cum Dativo. 
Ptaut. Mil. gkr. 2. 2. 115. Ego voci' moderabo 
meae. 

II.) Figurate est regere, gubernare. Passive Paul. 
Dig. 3. 5. 14. extr. Pro qualitate personarum et 
actio formalur et conderanatio moderatur. Ulp. 
ibid. 23. 3. 39. Ita res moderatur, ut etc — Hinc 
Part, preeter. pass. 

jlfoderarus, a, um, adjective usurpatur, unde 
Comp. Moderalior et Sup. ,tfoderaU'ssimtis; et 
est qui sibi moderatur, qui modum servat, tem- 
peratus, modestus, lemperato, modulo, regolato, 
moderato, /xa'f tto?, euraxTc;, aiipcw. — a) De 
horainibus. Cic. Senect. 3. 7. Moderati et nee dif- 
ficiles, nee inbumani series tolcrabilem agunt se- 
nectutem. Id. Mux . 30 . 63 . Nostri illi a 1*1 atone 
«t Aristotele moderati homines et temperati. Id. 
Fontej.li.30. Frugi homo, et in omnibus vitse par- 
tibus moderatus ac temperans. Id. Balb. 4- 9. 
Quern ultima? gentes castiorem, moderatlorern, san- 
ctiorem vidcruot? Id, 2. Phil. 18. 10. Moderatum 
esse in rc aliqua. — b) De lis, quae ad homines 
pertinent. Cic. 12. Fam. 27. Est it** temperatis 
rcoderatisque moribus, ut summa sevcritus summa 
cum humanltale jur.gatur. Plancut apud Cic. 10. 
Fam. 24. a med. Caesar moderailssiml atque bu- 
manissimi fuit sensus. Cic. 3. Phil. 11. 28. Nihil 
opparet in eo iogenuum, nihil moderatum, nihil 
pudens. Sail. Cat. 12. Sua parvipendere, aliens 
cupere: pudorem, pudicitiarn, divina atque buma- 
na promiscua, nihil pens!, neque moderali habere. 
h. e. nihil ducere, neque quicquam in iis se mo- 



— 266 — 

derari. — c) Moderata dicilur eliam res, In qua 
ratio, modus, mediocritas servatur. Cic. Mur. 29. 
60. Doctrina non moderata, non mitis, sed oaul- 
lo asperlor et durior. Id. i. Divinat. 29. 61. 
Qui salubri et moderato cultu atque victo quieti 
se tradiderit. Id. Brut. 2. 8. Otium moderatum 
atque honestum. Id. Mur. 6. 13. Convivium mo- 
deratum alque bonestum. Id. 3. Oral. 25. 99. 
Unguenlis minus diu delectamur, summa et acer- 
rima suavitate coodilis, quam bis moderatis. el 2. 
ibid. 8. 34. Qui cantus moderata (at. modera- 
ta) orationls pronuncialiooe dulcior invniri pot- 
est? Ovid. 2. Trist. 4. 57. jactantur inoderalis 
aquora ventis. VeOej. 2. 126. 3. Qnando anno- 
aa moderator? quando pax laetior? megtio rego- 
lata. Pelagon. 21. 1. Aquara moderatam pnebeto- 
acqua scarsa. — IV B. De eognom. Rom. V. 0- 
NO.M. 

MODEROU, aris, atus sum, ari, dep. 1. (modus). 
Moderarier est paragoge apud Lucret. 5. 1297.— 
Part. Moderans et Moderandus i. et II. ( — ^lo- 
dcrari est modum adhibere, temperare, t>.ox,sw, 
rj&u'vta (It. moderate, regolare, temperare, porre 
una misura , un limite, una regolo; Fr. impo- 
ser urte mesure a qui! que chose, moderer, tetn- 
perer, regler; llisp. moderar , templar; Germ. 
einer Sache Itlaass , Ziel oder Schranke setzen, 
regeln, ordnen, mdssigen; Angl, to moderate, re- 
strain, govern, regulate, rule, guide, manage). 
I.) Proprie. ^ 1. Striclo sensu est modum ad- 
bibere, modum imponere. Plaut. True. 4. 3. 57. 
Non vinum hominibus moderari, sed vino homines 
solent, qui quidem probi sunt. % 2. Laliori sen- 
su est temperare, in ofQcio continere, cohibere, 
doinare. et occurrit — a) Cum Dativo. Plaut. 
Cure. 4. \. in fin. Moderari linguae, h. e. tacere. 
Cic. 5. Alt. 20. a med. alicui. (pneWo in dovere. 
Sic Id. fragm. apud Won. p. 599. l*v Merc. Sit 
censor, qui viros duceat moderari uxoribus. Horat. 
1. Ep. 2. 59.; et Liv. 4. 7. Moderari ir<». Iav. 
37. 35. fortunae suw. Cic. 1. ad Q. fr. 1. 13. a 
med. Moderari animo et orationi, quum sis iralus. 
Tac. 2. Ann. 70. Nee moralus ultra, naies solvit, 
moderabaturque cursui, quo propius regrederetur. 
Cic. 5. Tasc. 25. 70 Causis ab aeterno tempore 
fluentibus ratio mensque moderatur. — b) Cum 
Accusativo. Tac. 2. Ann. 75- Neque ipse gaudium 
moderans. et 1. ibid. 79.0b moderandas exunda- 
tiortes Tiberis. Stte.ton. Claud. 14. Moderari duii- 
tiam legum. Id. Domit.. 7. pretia. 

II.) Translate est regere, gubernare, reggere, go- 
vernare, iiziazcniu). — a) Cum Accusativo. Plaut. 
Cure. 1. 3. 44. Hoccine fieri, ut immodestis te 
bic modererc moribus? h. e. immodeste te geras. 
Cic. 1. Or at. 52. 226. Quis probate posset, seria 
turn serviie populo, cui populm ipse moderandi et 
regendi sui poteslatem, quasi quasdam habenas, 
tradidissel? Id. 6. de republ. 24. Deus, qui regit 
el moderatur et movet id corpus. Id- \- Acad. 
(2. pr.) 37. 119. Mens, qua omnia moderatur, mo- 
vet, regit, et 3. Nat. D. 39. 93. Mens divina cae- 
lum vcrsans, terrain tuens, maria moderans. Id. 2. 
Fam. 7. Te honor, ut omnia gubernes et mode- 
rere prudentia tua. Id. 2. Invent. 51. 154. Mude- 
rati navira. (Sic in illo Sfalti 10. Theb. 13. vi- 
dua- moderantibus a!ni: moderantes sunt guber- 
natores.). Cces. 4. B. G. 33. equos ac IlL-ctcre. 
lucret. 5. 1297. equum frenis moderarier. Ovid. 
6. Met. 223. habenas. Sueton. Calb. 6. Ipse ma- 
xirnc insignis, quod vampestrem dctursionem sruto 
moderatus etc. Cic. 5. fuse. 36. 104. Titiicines 
iique, qui fidibus uluntur, suo, non mullitudinis 
arbilrio, cantus numerosque inoderantur. Cf. Ho- 
rat. 1. Od. 24. 13. Quid si Threicio blandius Or- 
pheo Auditam modererc arboribus fldem? Cic. 5. 
Vtrr. 98. 227- Res rusticae ejusuiudi sunt, ut eas 
non ratio, neque labor sed res iocerlissimte, venli 
tempestatesque moderentur. Id. 2 . Fin . 'i5 .^ HI . 
Non voluptatc, sed officio consilia moderari. — 
6) Cum Dativo. Plaut. Men. 2. 3. 88. Sed ego in- 
scilus, qui hero me poslulem inoderaiier: diolo 
me emit audientem, baud iniperatorem sibi. Cic. 
3. Orat. 48. 184. Oralio sic est vere soluta, non 
ut fugiat tamen, aut erret, sed ut sine v incut is 
sibi ipsa moderelur. la prosa non abbia altre leg- 
gi che quelle ch'exsa stessa s'impone. — r.) Ab- 
solute. Sail. Jug. 76. In ulroque {Metello ac Ma- 



MODESTIA 

rid) magis itudia partium, quam bona aut mala 
sua, moderata. pott pik lo spirito di parte, 
che etc. , 

M6DESTE, adverb, (modestus). Comp. Moae- 
slius 1. et 2.-, Sup. Modestissime 1. — Modeste 
4 1. Stricto sensu est moderate, temperate, mo- 
dice, picTo;'o>s, cTioppovctf; (It. moderatamente, con 
moderazione ; Fr. avec moderation, mesure; Uisp. 
moderatfa-m* nle , con moderacion ; Germ . mit 
Maaisen oder Massigung; Angl . moderately, 
with moderation, temperately, discreetly). Plaut. 
Pers. 3. t. 18. Modice et modeste \itam vivere. 
Cf. f'arro apud Non. p. 55. 30. Merc. Non eos 
optime vixisse, qui diulissime viierint, sed qui mo- 
destissime. Rursus Plaut. Men. 5. ti. 5. Tergum, 
quam gulam, crura, quam ventrem oportet poliora 
esse, cui cor modeste situm est. h. e. qui animum 
habet moderate affectum: qui modum novit, quern 
in re qualibet scrvare oportet. Ter. Phorm. 1.3. 
18. Palam beatus, ni unum hoc desit, animus, qui 
modeste ist*c ferat. che usi moderazione in tan- 
ta prosperitd. et Liv. 30. 42. a med- Rebus se- 
cundis modeste ac moderate uli. Cic. 1 . leg. Agr. 
6. 18. Et, credo, qua in tube homines copiam re- 
rum moderate ferre non potuerunt, in ca isti ve- 
stri satellites modeste insolenliam suatn contine- 
bunt. Sail. Jug. 45. Ante Carina ginem dele Urn 
populus et senatus Romanus placide modesteque 
inter se reinpubliram tractnbant. Horat. t. Sat. 2. 
50. Modeste inunilkum esse. Ovid. 2. Fast. 607. 
I.iriiiua non modeste uti. Tac. 4. Ann. 44. Lcntu- 
lo-glori* (acrat bene tolerata paupeitas, dein ma- 
gna: opes innocenter partae et modeste hahitae. Id. 

2. Hist. '37. Et quidem paries modeste distraxerct. 
fnscripl. apud Henzen. 0275. hippocbati plavt. 

vlLIC. FA Ml LI A RVST. QVIBVS. ISlPBSAVIT UODKSTC. 

Gell. 9. 11- Hosti intrepide modesteque obviam 
ire. h.f. niodurito giadi, non i.ITuso tuisu. Pal- 
lad. 12. 11. R. 14. 1">. Tenia vero die e\ stipra- 
sc rip lis pulveribus quaierna cochlea ri a completa 
mod est i us in den as vini amphor.n mi tics. .9c/tne»- 
der. ita legil: a;!i vevhi modes tius ct denas omit- 
lunt. Cf. eumd. 13. ibid. 7. 15. 5 2. Laliori sen- 
su, vel figurate ut aliis placet, est pudeutcr, vere- 
cu'ude, modestamenle, umitmente, con civilta. C. 
Gracchus apud Gelt. 15. 12. In convivio liberi 
vesiri modestius erant, quam apud principio. Cic. 

3. Legg. 2. 5. Qui modeste paret, videtur, qui ali- 
quando Imperet, dignus esse. Ter. Eun. 3. 5. 32. 
Terram intuens modeste. Ovid. Hemid. 20. 53. 
Aut esses furmosa minus: uetcrere moileste: Au- 
daces facie cogiiuur esse tua. et ibid. IV 99. Si 
tarn certus eras hinc ire, modestius i>ses: lit mo- 
do dixisses, Lesbi puella, vale. h. e. pudentiuv, con 
un po'piu di creanza. et 1. Pont. 2. 67. tetitarc 
modeste pro aliquo. Quintil. 4. 1. 28. Panrius et 
modestius pr>£tentare mUcricordiam judicis. 

MODESTIA, •■«, I*- *• (modestus) seneraiim est 
idem ac modus, tempera tio (hinc 7'er/ut(. Exhort- 
ad cast. 9. Abu'teris indulgentia, quum sine mode- 
*tia abuteris {malrimonio), modestia a modo in- 
telligilur) fx-<;Tp:iTT;;, moderazione, misura. 

I) Proprie faro usmpatur; ut ^ 1. De rebus 
physicis est modus. Tac. 12. Ann. 43. Magna dc- 
tim beoignitate cl modestia hiemis rebus extremis 
sub v en turn, per la mite temper atura, per ta my 
tez-a dell 'inner no. Simili ratione clemen f .iam hie- 
mis dixit Colum. 2. /{ tl. 9. 16. El PUn. 6. Hut. 
not. 20. 23. (71). Indus x;x. recipit amnes -, qua- 
darn tamen aquarum modestia nusquam latior l. 
sladiis, aut altior x\'. passibus. per modnatupla- 
cuto cor so. *| 2. Item mediocritas condilionis, 
furlimai um, aniini ad magna mini me apti, aut mi- 
nimc teiidenlis. Tac. 1. Ann. 11. Vers;e Indc ad 
lilieiiuiit prec.es: et ille varie disserebat, de ma- 
gniludine imperii, iua inudeslia. et 3. ibid. 56. Si- 
imJ mndesli.-e Ncrouis, ct suae inagniludini fide- 

II.) Translate, vel latiuri sensu ut aliis placet, 
sepissime refeilur ad animum, vitam, mores: et 
•f 1. 1 nterd urn ponitur pro temperantia, temper an- 
za. Cic. 3. Tunc. H. 16. Earn virtutem Grascl out- 
■ponvivrtv viieanl: quam soleo cquidem turn tem- 
l»':ranliam, turn moderationem appelure, nonnun- 
quam eliam modesliam. Id. 3- Herenn. 2. 3. Re- 
ctum dtvidilur in prudenliam, justitiarn, fortiludi- 
ticm, modesliam. el max. Modestia est in animo 



MOD.ESTUS 

contlnens moderalio cupiditatum. Sail. Cat. 57. 
At Catoni studiurn modestia, decoris, sed maxime 
severilatis erat. *| 2. Sapius pro virtute subjeda 
'.emperanlia, Cic. 2. Invznt. 54, 164. Temperantiae 
paries sunt eontinentia, dementia, modestia. el 
mox. Modestia est, per quam pudor honeslus ca- 
ram et slabilem comparal aucloritatem. — Itaque 
modestia est in eo, qui modum et pudorem ser- 
vat iu dictis fadisque, cavetque, ut intra fines eo- 
rum, quae licnt, se ronlineai, neve in jactantiam 
incidat et superb jam, moderazione, modestia, xo- 
oficoT-rj;. Cms. 7. B. G. 52. exlr. Non minus se in 
milite modestiam et continentiam, quam virtutem 
et animr tnagnitudinem desiderare, Cic. 2. Phil. 5. 
10. Si meant quum in omni vita, turn in dicendo 
moderaiioneni modesliamque cognoslis. Id. Pis. 4. 
9. Severitas censoria , magislra pudoris et mo- 
destia. Id. 7. All. 5. Tironem propter humanita- 
lein et modestiam maio salvum, quam propter u- 
sum meum. Liv. 8. 7. ad fin. Eianimali tarn atro- 
ci imperio, metu magis, quam modestia quievcre. 
Stat. 2. Silv. 1. 39. Modestia, pudor, probitas. 
Sail. Cat. 11. Neq-ie modum, neque modestiam 
viclores habent. et ibid. 39. Neque Mis modestia, 
neque modus contentions erat. Id. Jug. 89. Quum 
me vosque tnaledictis iaeerent, non placuit rctice 
re, ne quis modestiam in conscientiam durerel. 
A'epos Agesit. 4. Taota modestia dido audiens 
fuit jussis absenlium magistratuum, ul si prlvatus 
in comitio essel Sparta*. Matins ad Cic. il. Fain. 
28. ad fin. Vita modestia valet contra faisos ru- 
rnores. — Item in eo, qui demisse de se senlit, 
et laudern, honores. pramia, licet dianus sit, ve- 
recunde recusal, umilth, modestia. Plin. Paneg. 
5. Obstinatum tibi non suscipere imperium, nisi 
servandum fuissei. Quare ilium motum castrensem 
teor exslilisse, quia magna vi modestia tua vimen- 
da erat. — Dc Modestia, ul dea, loqui quidam pu- 
tant Tac, ul>i ail 4. Ann. 7. Prerandam post hac 
Modestiam, ul cunteulus essel. ^ 3. Est etiam 
verecundia, pador, hunestas. Quintil. 4. 1. 55. 
Frequenlissiine procernium decebtt el sealenliarum 
et composilionis et vocis et vultus modestia. En- 
nius (V. Fahlen., Ennian. Poes. reiiq. p. 99.); 
secundum Forcellinum et at. Pacuvius apud Cic. 
i. Divinal. 31. 66. L*bi ilia tua panllo ante sa- 
piens virginal!' modestia? Slat. 2. Theb. 232. pri- 
ime^ue modestia culpa Confundit vultus. h. e. pu- 
dor, ii rossore. — Facui modestia lecli apud 
eurnd. Stat. 1. Silv. 2. 162. est vita Calebs, vel 
viduitas sancte custodita. — Denique est honeslas, 
dignitas, fama, pudor, exisiimatiu, onore, decora, 
apuJ Sail. Cat. 14. Neque sumptui, neque mode- 
stia? sua parcere, dum illos obnoxios fldosque fa- 
ceret. "J 4. Praierea modestia dicilur, qua Gra- 
ce s-j-:ctqia, hoc est scienlia earum rerum, quse a- 
gentur, aut dicentur, loco suo coliocandarum, ut 
a Stoicis apud Cic. i.Offic. 40. 142. describitur. 
Id. ibid. Modestia est scientia opportunitatis ido- 
neorum ad agendum temporum. 

MODESTUs, a, urn, adject, (modus et fortasse 
sto). Comp. Modestior I. et II.; Sup. Jtlodeslissi- 
mus I. — Modeslus est moderatus, modicus, in 
quo mediocriias servatur, /iirpeo;, moderato , li- 
mitato, temperalo. 

I.) Proprie. Pallad. 4. R. R. 25. 14. Schneid. 
Poma, sicut piri, amant modestas rigationes. h. e. 
modica* , vel moderatus ut alii Codices exhibent. 
Pronto 3. ad M. Cess. 13. Verilus sum ne tibi 
litters mcae crebriores oneri cssent; nam quo mei 
amantiores, lanto me laborum tuorum parciorem 
et occupalionum tuanim modestiorem esse opor 
tet. Sit. It. 16. 134. Hannibal ipse etiam jam 
jamquc modeslior aimis. h. e- anna beliumque tra- 
ctans minore impctu atque animo, rninore ira al- 
que in*olenlia: alii tamen alitei interpretantur . 
Tac. 4. Ann. 7. Bari per Italiam Casaris ogri, 
modesta ser\ ilia . intra paucos libertos domus. h. 
e. pauca, modica, poca servitu, ut Forceltinus in- 
terprelatur: recentiorcs tamen hunc Tacit i locum 
refcrun tad II. 2 — Hue relerri potesi et illud 
Pers. 5, 149. nummis, quos hie quincunce mode- 
sto Nuirieras. h e. moderatis ac licili* usuris. 
Item iilud Stat. 2. Silv. 2. 27. Hie praceps mi- 
nus audel hiems, nulloque tumullu Stagna mode- 
sta iaceot, dominique imitantia mores, n. e. Iran- 
quil'la: F. MODESTIA I. 1. 



— 267 — 

II.) Translate, vel latiori sensu ut aliis placet, 
modeslus est, qui aoimi elationi ceterisque cupi- 
ditalibus moderatur, et in rebus omnibus modum 
servat: qui se intra fines recli honeslique conti- 
nel: qui minimum sibi In quaque re licere putat, 
moderatus, modicus, temperalus, awppwv, xofffito;, 
moderalo , modesto: hinc ^ 1. Interdum mode- 
stus dicitur, qui ruis cupiditatibus et ira? prsecipue 
moderatur, quique propterea est aoimo lent ac 
mili. Itaque tnodestuni esse alicui est modeste se 
erga aliquem gerere parcendo, non nocendo, abs- 
tinendo ab injuria. Plaut. Trin, 4. 1. 12. Hoc 
diis dignum est, ut semper mendicis modesti sinl. 
Cic. 3. V&rr. 47. 124. modestum ordinem, qnod 
illinc vivus surrexil! Id. 10. Alt. 5. Sed mode- 
stior non ero. Orellius tamen teg. molestior. — 
Hue referri potest et illud Plin. Paneg. 20. Iter 
inde placidum ac modestum, ut plane a pace red- 
eiintis. h. e. in quo abstinentia servatur et coer- 
cetur iicentia. Eadem ratione modestia a Liv. 3. 
54. adhibetur. % 2. Sa?pius est qui se intra fines 
recli honeslique continet, atque adeo qui est pro- 
bus, bonestus, frugi. — a) De hominibus. Ter. 
Adelph. 5. 8. 7. Muiier proba et modesta. Cic. 13. 
Fam. 10. a med. Nam et modestum bominem co- 
gnosces et pudentem {at. prudentem) et a cupii!i- 
tale omni remotissimum. Id. Arch. 5. 9. Homo 
sanclis^imus modestissimusque omnium- Id. Amic. 
13- 47. Itaque videas rebus injustis Justus ma- 
iime dulere, imbecillibus fortes, flagitiosis mode- 
slos. Quintil. 1. 2.4. Nee tulior inter servos .ma- 
los, quam ingenuos paruin modestas conversatio. 
— b) De rebus et abslractis, qua ad homines 
pertinent. Cic. Plane. 1. 3. Integerrima vita, 
niodestissimi mores. Sail. Cat. 26. Sermone uti 
vel modesto, vel molli, vel procaci. Ovid. 3. Amor. 
14. 16. Verba modesta loqui. et Heroid. 19. 63. 
Multaque praslerea lingua relicenda modesta. Id. 
2. Amor. 4. 11. oculos in se dejecta modeslos. 
el 1. ibid. 4. 15- Vultu modesto ire. 1 3. Item 
qui minimum sibi in quaque re licere putat , qui 
nihil sibi arrogat, potentiam non appelit, qui pe- 
lulantia, ambilione el superbia caret, pracipuc in 
re civili vel politica, senza pretese, modesto, e 
nel senso poliiico leale. Cic. 2. Alt. 1. circa med. 
Quid quaris? hominem petulantem modestum red- 
do gravitate orationis. Sail, fiagm. apud Donat. 
ad Ter. Phorm. 1. 3. 18. Modeslus ad omnia alia, 
nisi ad dominationem. Cic. 10. Alt. 7. Modestior 
rei el probior et integrior. Id. 2. leg. Agr. 31. 
84. Plebs optima et modestissima. Id. 13. All. 29. 
Vir modeslus ct frugi. Id. 13. Fam, 70. Homo 
frugi et modeslus. Id. Plane. 11. -27. Adolescen- 
tuli modestisstmi pudor. Id. 3. Fam. 13. extr. Eo 
brevior est hac epistola, et, ut adversus magi- 
strum morum, modeslior. Ovid. 3. 7>t*st. 8, 18.; 
et Lucan. 5. 53-2. vola modesta. — I¥B. De co- 
gnom. Rom. V. ONOM. 

M6DIALIS, e, adject, modium conlincns. Plaut. 
Capt. 4. 4. 8. Aulas calicesque omnes confregit, 
nisi qua modiales erant. Tertull.2. ad JS'at- 8. 
Cujus (Serapidis, h. e. Joseph!) suggestus modialis 
figura frumentalionis memoriam obsignat, et cu- 
ram frugum super caput ejus fuisse, ipsis spicis, 
quibus per ambitum notalur, apparel. 

MOdIaTIO, onis, f. 3. mensura per modios ei- 
acta. Imppp. Theodos., Arcad. et Honor. Cod. 11. 
24. 2. et Impp. Honor, et Theodos. ibid. 5. 6. 
Adde Cassiod. 2. Fariar. 26. el S. ibid. 7. 

MODtCE, adverb (modicus). ^ 1. Stricto sen- 
«u est moderate, modeste, temperate, eo quo dectl 
modo, fxsTptw; (.It. moderatamenie, modes tamen- 
te, con misuia e maderazione ; Fr. auec mesure, 
moderation, moderement; Hisp. moderadamente, 
con moderacion; Germ, mit Jtfaa&sen, mtissig, 
mil telmassig ; Angl. moderately, modestly, with 
moderation). Ennius apud If on. p. 342. 23. 
JtJert. Qua lib) in concubio verecunde et mo- 
dice morem gerit. Turpitius apud eumd. ibid. 
Qua muiier volet sibi amkum esse diuiioum, 
inodice atque parce ejus sefviat cupidini. Plaut. 
Mil. glor. 4. 5. 15. ?a. Reddam impetrutum. ft. 
At gestio. pa. At modice decet; moJerare ani- 
mo (ai. minus recte modice decet moderari ani- 
mo): ne sis cupldus. Id. Pers."i. 1.18. Modice et 
modeste viiam vivere, Cic.4. Fam. 4. a med. Quoo- 
iam effugi ejus offeosionem, qui fortasse arbitra- 



MODICUS 

retur, me banc rempublicam non putare, si perpe 
tuo tacerem, modice boc faciam, aut «*tiam intra 
modum. Salt. Jug. 119. Ad ea Sulla pro se brevi- 
ter et modice, de pace - multis disseruit, Cf. Liv. 
23.24. Dictator de se pauca ac modice locutus, in 
magistruro equitum magnaro partem gloria vertit. 
Cic.Sull.it9. 80. Quamquam a me limide roodi- 
ceque dicetur. Id. 1. Oral. 29. 132. Modice et sci- 
enter uti re aiiqua, et ut ne dedeceat. Id. 2. de 
republ apud Non. he. cit. Statu esse optimo con- 
stitutam rempublicam, qua ex tribus geoeribus il- 
lis, regali et optimal! et popular! confusa modice. 
Id. 11. Phil. 3. 7. Est sapientis, quidquid ho- 
mini aceidere possit, id, ptameditari. ferendum mo- 
dice esse, si evenerit. Sic Farro apud A'on. loc. 
cit. Sapiens et bonum ferre potesi modice, el ma- 
lum fortiter. Liv. 28 15. Ab tergo esse colles, tu- 
tumque recepium, si modice se reciperent. h. e. 
medico gradu, ut Plaut. Pcen. 3. 1. 19. loquitur, 
non cursu pracipiti. ^ 2. Latiori sensu est pa- 
rum, parce, mediocriler. Ci'. 2. Alt. 7. Minas Cio- 
dii modice me tanguot. cost cost, poco. Liv. 38. 
14. Postero die in castra tyrannus veoit: veslilus 
comilatusque vix ad privati modice locuplelis ha- 
bitui.i. Id. il. 4. Istrorum pauci, qui modice vino- 
si erant, memores fuerunl fngse; aliis somao mors 
continuala est. Sueton. Aug. 73. Ne toro quidem 
cubuisse ajunl, nisi humili el modice instrato. ap- 
parato alia buona. 

MdDlCELLUS, a, urn, adject, deminut. modici. 
Sueton. Ner. 48. sub fin. Decubuit super ledum, 
modicella culci'.a , vetere pallio strato instructum. 
materazzo poco buono. Optima ediliooes habent 
modica culcila, quod unice proba ndum. Porro Id. 
Aug. 73. dixit: toro humili et modice instrato. 

MODIUfTAS, Stis, f. 3. (modicus) exiguitas, po- 
chezza. Fenant. Ep. pramiss. carm. 6. lib. 5. cir- 
ca med. Quid yero pro munere modicitas profer- 
ret? 

MODICUM e£ 

MODlCO, adverbii more. V. voc. seq. in fln. 

MODICUS, a, urn, adject, (modus). *f *• Stri " 
do senso. est qui modum servat, moderatus, tem- 
peralus, modestus,ix6Tpto?, xcofxtos (It. moderate, 
modesto; Fr. moderi, qui est dans la mesure con- 
venable; Hisp. templado , moderado , modesto; 
Germ, massig, das gute Itlaazs haliend , ange- 
messen; Angl. moderate, modest, temperate, 
sober). Ptaut. Pcen. 3. 1. 19. Per urbem modi- 
co gradu ire. cui opponit ibid, festioantem cur- 
rere. Cic. 1. Divinal. 51. 115. Esca temperata 
modicaque potioncs. Id. Senect- 13. 44. Modicis 
conviviis delectari. Id. 5. Fam. 12. A princtpio 
coiijurationis usque ad reditum nostrum, viuetur 
inibi modicum quo^Jam corpus (.histories) coofici 
posse. Ovid. 2. Art. am. 645. Omnibus Androma- 
che visa est spaUosior aequo: Unus, qui modicam 
diceret, Hector erat. di stalura moderata. Tac. 1. 
Ann. 73. Falanius et Rubrius modici equites Ro- 
mani, di mediocri fortune. Cic. Senect- 18. 65. 
Severilalem probo, sed modicam: acerbilalem nullo 
modo. Tac. 6, Ann. 30. Vir effusa dementia, mo- 
dicus severitate. Plin. Paneg. 83. ad /in. Uxor 
modica cultu, parca comitatu. Cic. 4. Alt- 5- Sed 
tamen modici Tuimus urroS'fioet : erimus uberiores, 
si ille libenler accipiet. Sail. Jug. 87. Primo iodu- 
strios, supplices, modicos esse: dein per ignavlam 
et superbiam atatem agere. et ibid. 67. de Mario. 
Animus belli ingens, domi modicus, lubidinis et 
divitiarum victor. Tac. 4. Hist. 40. Pauca et mo- 
dica disseruit. /e' poche e modeste parole. ^ 2. 
Latiori sensu eU medius, mediocris. Cic, Orat. 21. 
(i\). Genus dicendi subtile in probando, modicum 
in dclectando, vchemens in flectendo. et ibid. 28. 
98. Medius ille, quern modicum et leinperatum 
toco, non extimescet ancipites dicendi inccrtosque 
casus. Colum. 6. H. R. 2. 15. Habiiis et modica 
corporatura pecoris operarii debet esse, mezzana 
stalura. Plin. 11. Hist. not. 37. 53. (141). Ocull 
in homine nume-osissima varietatis: grandlores, 
modici, parvi, prominentes, conditi. Id. 14. ibid, 
t. 3. (13). Modici bominis altitulo. % 3. Paums, 
exiguus, poco. Cic. 2. Orat. 32. (137). Ea, si et 
reis numeres, et innumerabilia sunt et obscura: 
si et rebus, valde et modica et illustrSa. Id. 6. Pa- 
rad. 2. 47. Mea pecunia est ad volgi opinionem 
mediocris, ad tuam nulla, ad meam modica. Pe- 



MODIFICATIO 

Iron, fragtn. p. 868. Burmann. Plant* decens mo- 
dicot nescit calcare Upllloi. — JUodicum abtolute, 
poco. Juvenal. 0. 9. eerie modico cootentus age- 
Las. ^ 4. Item exiguut, parvus, picciolo. fforat. 
2. Ep. 2. 190. ex modico, quantum rei poscet, a- 
cervo Tollam. Ovid. 8. Met. 620. quercus modico 
< ircumdata muro. Justin. 7, 1.2. Macedonia; sic- 
ut incremenia modica, ila termini perangusti foe- 
re- — Sic de tempore est brevit, oreue. Quintil. 
1. 2. 12. Ergo modicum temput est, quo in 
loium diem velut opus ordinelur. — Cum Genl- 
livo. Tac. 6. Ann. 39. Sabinus modicus originis, 
principum amicitia consuls turn adeplus. di medio- 
cri natali. et 4. ibid. 52. Domitiui reccos prnetura, 
tnodirua dignationis, et quoquo facinorc propcrus 
rlarcscere. poco avanti nella grazia del principe. 
Pets. b. :<>9. et Sit. /I. 5. 11. Modicus voti. h. e. 
inodcroln voia Diis Cacicns, modico contcnlus. Pel- 
Icj. 1. 12. 4. Modicus virion), di non molle forze. 
ei Tac. 3. /inn. 72. pecunio*. non mo/fo danaro$o. 
«-i 2. ibid. 73. volupiaium. moderato ne'piaceri. 
— Ilinc absolute 

JUodicum est edrerbium eadem signiOcallonc ac 
parum. A put. 6. Mel. Modicum te progretsam tei- 
ti ices oiabunt anui. 

Modico similiter est adverblum et aignificat pa- 
runi. //put. X.Mel. Modico deinde regres*a. h. e. 
post modicum lempus. Id. ibid. Modico priua_, 
quom Larissarn accederem. Id. 'A. Florid, h 16. 
Dolor inleslinnrum modico ante aedntiu est, quam 
mc violcntus exonimoret. Id. 1 Met. Polentas ca- 
*ealre modico sccurius ofTulern grondiorem conlruu- 
i-arc gc>tiu. Id. ibid. Modico sec us progresstis o- 
atium actedo. Capell. 8. p. 200. Saturni sidus mo- 
dico minus annis triginta circulum suum per longi- 
iiidineiii rirmiiir-urril. — V. et supra sub 3. 

MODlFlCATlO, Onis, t. 3. (modiflco) modus, 
nifnsura, ratio faciendi oliquid. Senec. tp. 86. sub 
intl. Versiium lex ac modilieatio. Gelt. 10. 3. a 
i«frt. Quern lux isla, et amrcnitu* orotioni«, verbo- 
rumque modiDi ilio pa nun del ec la I. k. e. sirucluru, 
lOmpo ilfo, humerus. Capell. 1. p. 6. Nee mlrum, 
quod Afollinls silvo ita rata modificatione con- 
isrucret, quum cxli quoque orbes idem Uelius mo- 
duletur in sole, lata modiftcalione ct! idem ac ta- 
fia tuerentibat, quod poulio supra legitur. 

MOdMCATOR, Orii, m. 3. qui luodiDcat, mo- 
derator. Apul. Florid, n. 4. Tibicen omtiia voeu- 
1« mellfus modulator, et omnis modi (aJ. omni- 
modls) peritus modifkolor. 

MODlFlCATUS, a, urn, particip. et 

MODlFlCO, a*, are, a. 1. V. voc. seq. 

MODlFlCO*, arts, Slus sum, ari, dep. 1. (mo- 
dus el facio). Atliv. Modifico tub II.; Part. Modi- 
ficnlus in fin. — ModiQcari est modum et mentu- 
ram inire alicujus rei, misurare. 

I.) Proprie. Gelt. 1. 1. CompreheDta mensura 
Herculanei pedis, quanta longinqultas corporis ei 
mensurie convcuiret , secundum naturalcm mem- 
brorum omnium inter se compelentiam, modifica- 
tus est. 

II.) Translate est Idem ac moderari, modum im- 
poncre, modificare, moderate, riformave: et oc 
curril — a) Deponent, more cum Dallvo. Fronlo 
p. 190. Fac modiUceris desideriit omnibus. Simili- 
ter Apul. 11. Met. Solent parenlet Immaiuris iibe- 
rorum desideriis mouificari. Id Florid, n. 15. $ub 
ftn. Gravioribus viris brevi spalio talis videbatur 
tacilurnitas modlfiralu. ct ibid. n. 23. Oratioui mo- 
diiVabor. ■ — b) Mediorum apud Grmros more. 
Jpul. -2. Doffm. Plat. {)u\ lenuii est, si modifice- 
lur in sumptibus, nuilain noxiam ex eo senliet. h. 
c. si cibiii.fi ipse modcrelur, ti modum sibi impo- 
nai: Forctllinut hunt- locum atJcrens sit: Passive, 
wt videlur. — r) Nam el tnodifwo, as invenitui 
usurpatutn n Fronton. 4. ari M. Ccet. (edente iie 
mm A. Maio) cp. 3. TiUi vero nemo in ea re in- 
icrcedere, ant inudiDt are jure ullo polerit. Sic Cai- 
siud. 1. fariar. 35. Quum soils reilexus australia 
signa discurrens notura? ordinern modfOcat. V. RE 
FLEX US, us. Adde Avqmtin. 6. Mutic. 17. et 2. 
Doclr. Chr. 0. — Ilinc Fort, prtster. pass. 

Modificatut, a, urn, h. e. a propria natura ad 
alium cerium modum redactus el immutalus, modi- 
fuato, riformato. Cic. 2. Divinat. 96. &7 . in o- 
mne corpus diviso et roodiflcalo cibo. Alii rectiut 
ley. oiiiificatQ. Id. Par lit. orat. 6. 17. Verba 



— 268 — 

ab oratore modlflcata et inflexa quodam modo. 
h. e. per tropos IromutaU. Id. 3. Orat. 48. 186. 
Membra (periodi) modlflcata ette debent, h. e- cer- 
tis et variis intervallig distincta, ut numerum efQ- 
ciant. Apul. de Deo Socrat. Corpora neque tam 
bruta, quam terrea, neque tam levia, quam Siberia, 
sed modiflcata utriusque rei partlcipatione. 5idon. 

8. Ep. 12. Tuas laudes modiBcato celeumale inter 
traostra remiges canent. fd. 9. ibid. 2. Modiflcata? 
lusciniarum querelw. 

MODlFlCUS, a, urn, adject, (modus et facio) 
cerlo modo, ceriaque mensura factus. Auson. Pa- 
rental. 27. Cui brevia mela modltka recino. 

MOdIMPERaTOR, Oris, m. 3. (modus et Impe- 
rator) tnapuster convivii, qui potandi modum pr»- 
scribit. Varro apud ISonx p. 142. 7. Mere. In con- 
viviis qui sunt inslititli, poiandi modimpcratores. 
magislri. IIudc Horat. vocal 2. Od. 7. 25. arbitrum 
bibendi- 

MOdIOLUM, i, n- 2. deminul.a modius, parvus 
modius. Ci. Quicker at. ad PUn. Valerian. 1.64. 
mtdiola ovi muiat in morltoia. Ipse nihil niutan- 
dum puto, prneserlim quum idem PUn. falerian. 
dixeril 3. 34. Ovi medium, quod ett rufum, tcri- 
lur, sublato albo, in vase cupreo. — « Hinc (addit 
Quicherat.) nosiris moyeu pro jaune d~ceuf». At 
moyeu est a moyen medius. 

MODIOLUS, i, m. 2. demtnut. a modius, parvus 
modius. 

I.) Proprie. Plaut. Cist.'V. 2. 7. Ei promisi 
modiolum vini dare. Plerique rectius leg. do- 
lium. 

II.) Translate. ^ 1. Modiolus est genus vasls 
■potorii. Sc&vola Z>tj.31.2.37. Qu*ro, quum in he- 
redilate non sint nisi trultae, tcyphi, modioli, pbia- 
1»; on Seja de bis speciebus eligere possit? Rfcspun- 
di, quum omnia potui paratu, pocula dicantur, poese 
earn ex his eligere. ^ 2. Modioli etiam vosa sunt 
flgura .wodii, quo fruiacnla melimur, quz rotas 
aquariee inflxa, quum ea in llumen deprimitur, aqua 
iinplcnltftf et versalioitc lollunt, k defunduni in 
lignfum labrum, ex quo ad vaiios usus UiduciLur. 
moggiuoli , cassette: de quibus f'itruv. 10. 0. 
^ 3. Sunt alii hujus generis modioli aerei In siinj-, 
libus machinis, quas describit Id. ibid. *il. 13. cl 
18. Cato R. R. '20. in descriptione trapcti. ^ 4. 
In rota morfioitii est IifehuiD illud, cui radii infi- 
gunlur, mozzo detla ruota, roopti, irXiiuvrj: quod 
habet for j men in medio, qua axss immitlilur. PUn- 

9. Hist. nnt. 4. 3. (t*>. Diorned. 3. p. 474. Putsch. 
Qui in bello laborant, quoties amtssos ordities re- 
parant, ei longo et disperso anibilu in brevem ct 
ertum ordinern coguntur, rot» scilicet similitudine 
se ventllantcs, cujus sails lnius ac breviotus canihus 
radiatis luminibus in angustum modioli circulum 
cohibelur. fulgat. interpr. 3. Reg. 7. 33. Talcs au- 
tcm roiae erant, quales solent in curru fieri: et axes 
earum el radii el caothi et modioli, oinuia fu«i)ia. 
^f 5. Item timile lignum extra quadraium, intra ro- 
tundum, quod centro molarum seu orbium oleario- 
rum indiiur, quo facilius mols in trapeto circa cu- 
pam teu axem revolvanlur. Cato R. R. 20. Modio- 
lot in orbes oleaginos ex orchile olea radio, et eos 
elrcumplumbaiu; caveto, ne laxi sient. f fi. Deni- 
que est instrumenlum rbirurgicum, ^otv:'x;ov: id- 
esl, detcribcnie Celso 8. 3., ferrameulum conca- 
vum, teres, imis oris serraium, per quod medium 
clavus, ipse quoque intetiore orbe cinclus, demil- 
tilur. Eo uLuniur excidendis ossibus. Dirtus vide- 
lur a similitudine modioli rolarum, quia sicut in 
eo est foramen, per <iuod transit axis; ila per me- 
dium illud ferramenlum clavus: corona del trapa- 
no. V. SVR1.NGOTOMIUM. 

MODlUM, ii, n. et ta>piut 

MODlUS, li, in. 2. De generc neulr. P. sub I. 
C. — De GeniUvo plur. num. P. sub I. 6. — Mo- 
dius 

I.) Proprie est geous mensurae aridorum, et li- 
quidorum, continent sexiarios seidecim,seu sextam 
partem medimni Atliri, et Komsnse amphorsB ter- 
tiam, uli docent Rhemn. Fann. de ponderib. etc. 
65. et lYep. Attic. 2. exlr. Non solum aridorum, 
ted etiam huuiidorum meosuram esse indicat Fan- 
ning loc. c\l: Fere tamen de frugum mensura dici- 
lur. Vini autem cootinet libras Romaoat tex et vl- 
ginti cum beste, ut est to reteri plebisdto apud 
Fe$tum p. 246. 6. Mull. Sextarius aquus librae 



MODIUS 

cum besse siet; sexdecimque seitarii to modio 
sient. (Forcellinus ita legit ex correct. Scalig). At 
si tritico plenum sit, babet ponderit libras quatuor 
et viginti, ei supputatione Rome de V Isle, Mitro- 
log. p. 25. Unde patet, multo minorem e*se, quam 
ea mensura, quae ab Etruscis nunc moggio dicilur, 
quum roadius Romaous octava et quadragetima bu- 
jus pars sit. Incert. Auct. Agrim. p. 324. Goes. 
Est enim modius (in liquidis) juxta quosdam sex- 
tariorjm am., juxta quosdam autem xx, et duo- 
rum, apud quosdam vero xxiv.; nobis vero vide- 
tur esse rectissimum ut trium librarum sextario 
vicies et qualer mulliplicato modius impleatur; 
qui modius medii talenti pondere coaequalur, lxx. 
duabus efflcitur libris; sive ut quinque libras ha- 
beas sextarius similiter vicies et quater ductus rua- 
ximi talenti, id est centum viginti librarum pon- 
dere mensuretur. Modius et semis urnam Caelum. 
Et mox. Modia quinque (in aridis) medimnam Ca- 
ciunl. — De modii figura P '. Cavedoni Marm. 
Moden. p. 155. — a) Masc. gen. fforat. 1. Ep. 
16. 55. Nam de mille fabse modiis quum jubripia u- 
num, etc. Ctc. Divin. in Q. Caecil. 10. 30. quum 
esset trilici modius HS II., pro frumento, in mo- 
dios singulos, duodenos sestertios exegisse. Id. 2. 
Off. 1 7. 58. M. Sejus in caritate annonae asse modium 
populo dedit. Cf. Inscripi. apud Gruter. 434. 1. ob 

MfcRlTA JJIVS QV0» ANN ON A CAT. A ¥RV J1ENT. DENA- 

rio mouivm pRAESTtnT. Seneca Ep. 80. a med. 
Servus est: quinque modios accipit et quinque de- 
narios. scilicet dimensum et cibarlum in men- 
sem. PUn. IS. Hist. nal. 0. 20. (88). Siljgine* 
farina modius Gallic* xxn. libras panis reddit, 
Italic* duabus tribusve amplius. — b) In Geo. 
plur. num. sajpe babet modium, rarius modiorum. 
Plaut. Mil. glor. 4. 2. 72. Plus mihi auri mille 
est modiorum Phiiippei. Ctc. 5. Perr. 46. 110. 
Agri Leunlini decumae venieiunt trilici medi- 
innum xxxvi., boc est trilici modium ccxvi. et 
mox $ 111. In hoc uoa cmplione lucri Deri trilici 
modium centum, et paullo post. Qui cccc. mil- 
lis modium lucri fariunl. Adde ibid. 36. 83. — 
c) In neulro geo. Cato R. R. 58. Salis unicuiquc 
in anno modium salis est. PUn. 18. IJUt. nat. 
16. 43. (145). de Medica. Opus est densitatc se- 
ininis omaia occupari: id pr;estant in jugera mo- 
dia vicena. — d) Proverb, Cic. Amic. 19. 67. 
Vcrum illud csl, quod dicilur, mullos modios sa- 
lis simul edendos esse, ut aimritix munus cxple- 
lum sit. — Modio nummos metiri dicilur de v ti- 
de pecunioso. Petron. Satyr. 37. Ilinc fforat. 1. 
Sal. "♦> 05. qui lam dices, Ut melirelur nurnmo?. 
et Juvenal 3- 220. Hie modium urgcnli dabit. — 
Plena modio est large, obundanter, a buona mi- 
sum. Cic. 6. All. 1. a med. Ilia jam habent plc- 
no modio, verborum honorem, invilalionein ere- 
bram. — Modio ornatur caput deorum apud Ro- 
manos. quia id est syrnboluiii divitiarum. P- Bor- 
qhesi, Descriz- dtll'arco di Rimino, p. 73. — «"> 
bsurputur el de aliis rebus. 6'aio R. R. 144. O- 
miitin oleam puram mclitur modio oleario. Liv. 
'25. 12. 43. Edundi in vestibulo curi.T jussil anu- 
los aureus: qui tuntus acervus foil, ut mctienlibus 
dimidium super ires modios explesse, sint quidam 
auclores. Fama teouit, qu* propior vero est, hauil 
plus fuissc modio. Hoc idem confirms! his vcibis 
Front, de B. Parthico (edente iterum A. Muio) 
p. 202. Posl Canneiisr-m rlndcin Pojoiis iinperator 
anulorum aureoruin, quos c&esis cquitibus Koma- 
nis I'ceui delraxcranl, Ires modios ruitiuiolos mi- 
sit Coriiiaginem. Itali dicunt a misura cotma. Hi 
oppontlur eitcri a tnisuta rasa. 

II.) Tianslatc. ^ 1. Apud Parr. And. de li- 
mit, p. 261. Goes, cl p. 312. in re agratia modius 
est lerlia pars jugeii: quctnadmodum in mensura 
aridorum el liquidorum est terlia pars nmphorre. 
Pallad. 6. R. II. 4. 1. Csdendi (st'ioam) hie mo- 
dus est, ut optirmis opcrarius in alia ail va modii 
spaliuiD. mediocris vero tertia minus posset abs- 
cidere. Sic Id. 7. ibid. 2. 1. de kordeo. Quinque 
modios recidere potest pleni agri opera una mes- 
sotis experii, mediocris vero tres, ultimi etiam mi- 
nus. *f 2. Apud Isid. 19. Orig. 2. dicilur modiu* 
cavum illud in navi,cui arbor insistit, a similitu- 
dine ipsius mensura. ^ 3. Quae Varronit Satv- 
ra Modius iutcrlbebatur, cujus Cragmenla aliquot 
•ervavit Adnt'm, videlur tic dicta, quia mensuram 



MODO 

Ct raoderatlooero, et mediocritatera in omoi vill 
senrandam docebat el nlraium cultum ac dellcias 
sordldamque avariliam reprebendebat. — IfB. De 
ooni. propr. V. ONOM. 

MOdG, adverb, et proprie Ablativus v. Modus. 
Quod ultimam produiit Ctc. in Arat. 2. Nat- D. 
42. 107. Iluic tioo una modo caput ornana Stella 
relucet; cssure beneGcio fecisse vldetur. — Mo- 
do proprie significat bac raensura, nee plus, nee 
minus; et limiilbus circumscribit A) ootionem 
quamcuraque prater tempus, vel B) tempos. 

A) Adverbium modo generatlm notionem ali- 
quant ilmitibus drcumscribens Jungitftr praeclpuaj 
Adjectivli et Verbis (apud veteres eliam Numera- 
libus) et ponitur pro tectum, solum (quibujeuru 
et juogitor, r. TANTUMMODO, SOLUWMODO), 
dumiaiat (It. tolamente , tolumto ; Fr. settle- 
ment; Hisp. tolamente; Germ, nur , aLlein , 
blots, wenigttent; Angl. only, alone)- : Haque 
modo ita IhniUbus circumscribit rem vel no- 
tionem et seotemiam, ut unum affirmet, con 
trarlum rejli'ietur aut negelur, aut reliqux res 
omittaotur. Quod quatoor modi* consequitur, sci- 
licet *f 1. Viro- habet restriogeadi notionem vo- 
cis vei sententite, simulquc facit, ul reslricta pru? 
ceteris croineat clariorique in luce ponatur. — a) 
Vocabulis addltur numerum et magnitudlnem si- 
gniflcaniibus. Plaul. Most. 1. 3. 43. Uni modo 
gessi morem, Cic. 4. Acad. (2. pr.) 32. 101. Hoc 
aulem si ita sit, ut unum modo sensibus falsum 
videatur, presto est qui neget, rem uilam pereipi 
posse seoslbus. Salt. Jug. 94. Apud Thalam noh 
longe a menoibus aliquot fonles eraot: Capsenses 
uoa modo, atque ea intra oppldura jugi aqua, cete- 
ra pluvia utebontur. Quintil. 12. protem. 4. Unum 
modo in ilia immense vaslitste eerncre. Id. 3. 3. 4. 
Ncc eudier.di - qui tres modo primes esse partes 
voluot. Ennius apud Vaxron. C. L. L. 81. Mull. 
Nam ter sub onnis malim vitara cernere, quam se- 
mel modo parere. Sic Plaut. Pseud. 1. 3. 30. Po- 
tin'ut serucl modo, Ballio, hue cum lucro respicias? 
Id. Capt. 1. 2. 73. hk. Sed si painlllum t»otes 
contentus esse kb. Na perpnuxillum modo. f'arro 
opud Gelt, 13, 1G. Praxiteles, qui propter aitifixiutn 
egregium nemini est paullum modo humaniori 
ianotus. Sic Cic. 1. Fam. 5. b. Quod sine ulia dubi- 
tsilonc, si Pompejus paullum modo ostenderit sib! 
placere, faciet. Cces. 6. B. G. 35. Manus erat nulla, 
ijujt parram modo rausam timoris afTcrret. — Hue 
perlinet et illud Liv. 3. 52. ad fin. Victl consensu 
decemviri, fuluros se, quando ita videatur, in pote- 
ntate patrum affirmant. Id modo simul orant ac 
cioneiii, ut i pais ub invidia caveatur. h. e. unum 
modo. — r») Vocabulis jungilur quatiiatem, out 
actionem signiQrontibus, ac propterea Yrrba prae- 
cipuc off) rit. Ctc. 2. Orat- 31. 140. Quae (argumen- 
1a) quidem omnibus, qui ea mediocritcr modo con- 
siderarint, studio adhibito et usu, pertractala esse 
|iG5Sunt. Salt. Jug. 03. Quae postqunm gloriosa mo- 
do, neque belli pan and! cognovit, statuit etc. Id. 
ibid. 51. lpsi modo eminus souciabantur, neque 
contra fcriendi out eonserencll manum copia erat. el 
ibid. 7U. Dcniquc Rotnani, - post dies quadraginta, 
ijuom eo ventuui erat, oppido modo polili: [irmdo 
omnis a pcrrogis corrupts, h- e. oppido sine preeda. 
Plant. Pseud. 1. 2. SS. Tu a u tern, quae pro capite 
argeolum mibi jsm jamque saspe numeras, ea paci- 
sri modo scis', sed qua poet" es, non scis solvere. 
Cic. 3. Off. k. 18. Itaque existimo, Panxlium, 
quum dixerit homines sotere in kac comparalione 
dubilar:, boc ipsum sensisse quod dixerit, solere 
modo, non eliam oportere. Cf. Quintil. 8. 6. 3U. 
Vetera jam non signifleandi gratia , sed nd or- 
r.sndam modo, non augendatn orationem assumun- 
t::r. Cic. G. Fam. 12. sub fin. Unum est perfu- 
*ium doclrina ct lilterte, quw secundis rebus de 
lefUtionem modo habere videbanlur; nunc veto 
e.iam salutero. Id. 2. Invent. 23. 09. Quum -fere 
n 05 esset Grajis, quum inter se bellum gessissent, 
ut ii, qui vicissent, tropaeum aliquod in flnibus 
itsluerent, Victoria modo in prsrsentia declarand"e 
fcuia, con ut in pcrpetuum belli metnoria tnane- 
f-i- etc. Liv. 0. 8. Quum omnei laudibus modo 
posequentes virum in sententiam ejus pedibus 
irent, tcnlala paullUper intercessio est ab L. Li- 
"3 et Q. Mselio tribunis plebis. Id. ibid. 3t. 
Ccnniierenlur modo uno animo otnnes itnsdcre 



— 269 — 

boitem. — c) Modo conditional! aenleotiee pree- 
flgitur eamqne advertendam designat: et quidem 

— Modo ut sape componuntyr prascedente Impe- 
rativo vel Conjuotivo. Ter. Adelph- 5. 3. 59. Mo- 
do facito, ut illam serves. Confer Cic. 16. Fam. 
H. Modo fac, id quod est bumanitatls tuae^ ne 
quid aliud cures hoc tempore, nisi ut quam com 
modissimo convalesces. Piaut. Atin. 2. 2. 8. JE- 
latem velim servire, Libanum ut conveniara mo- 
do. h. e. ea condilione sola, ut conveniara. Ter. 
Phorm. 1. 2. 7. gb. Nescis, quo in metu et quan 
loin periculo simus. da. Quid istuc est? gk. Scies: 
modo ut tacere possis- Cic. 6. f^err. 5. 10. Con- 
cede, ut impuoe emerit, modo ut bona ratione 
emerit. Id. 14. Fam. 14. Quomodo quidem nunc 
se res habet, modo ut bac nobis Iocs tenere li- 
ceat, bellissime vel mecum vel in oostris praediis 
esse poteritis. Id. 16. ibid. 12. a rued. Vtdcbitur 
si insaniet, posse opprimi, modo ut Urbe salva. 

— IHnc modo est idem ac dummodo, purchi; et 
modo ne est idem ac dummodo ne, purch'e non. 
Cic. 10. Fam. 10. Sit modo aliqua respublioa, o- 
tnnibus honoribus abundabls. Id. Orat. 9. 28. 
Putanl enim, qui horride inculteque dicat, modo 
id eleganter cmiclcaleque facial, euro solum Atti- 
ce dicere. Id. Brul. 16. 64. Qui non tarn habitus 
corporis opimos, quam gracllitates consectantur; 
quos, valetudo modo b*»na sit, tenuitas ipsa dele 
ctat. Id. Senect. 7. 2*2. Manent ingenia senibus, 
modo permaneat studium et industria. Virg. 3. 
Mn. 110. Nee longo distant cursu: modo Juppi- 
ter adslt, Tenia lux classem Cretsels sislet in oris. 
Tibutl. 2. S. 105- Pace tua pereant arcus pcreaot- 
que sagittre, Pba?be, modo in terris erret inermis 
Amor. Adde Quintil. 12.9. 8., 10. 1. 131. et ali- 
bi. Cic. Amic. 17. 61. Declinandum est de via, 
modo ne summa turpitudo sequatur. Id. 5. Alt. 

4. a med. Quae de Sicinio audisti, ea mihi pro- 
banlur: modo ne ilia execptio in aliquem iocur- 
rat bene de nobis meritum. Id. 1. Off. 30. 105. 
Si quis est paullo ad voluptates propensior, modo 
ne sit er pecudum genere, -xjccultat et dissimulat 
appetitum voluptalis propter verccundiam. — Si 
modo, si tarn en. Ctc. 2. Orat. 38. 157. In hac ar- 
te, si modo est hsec ars, nullum est prasceptum, 
quo etc. se pure, et 12. Alt. 44. Contudi ani- 
mum, et fortasse vici, si modo permansero. Id. 

5. ibid. 8. Tu si modo cs Rom*; vix enim puto: 
sin es, hoc vehementer anirnadvertag velim. et 12. 
irJt'd. 18. Tute scis (si modo meministi) me tibi 
turn dixisse, ut de tuis aliquos adduceres. Moral. 
Art. P. 270. At vestri proavi Ptoutinos ct nu- 
meros et Loudavere sales, nimium palienter u- 
trum que, Ne dicam siulte, mirati, si modo ego ct 
vos Scimus inurbanum lepido seponcre dicto. 
Ovid. 4, Pont. 12. 44. 8i modo, qui periit, ille 
perire potest, Propert. 1. 18. 3. Ilic licet occut- 
tos impuoe proferre dolores, Si modo sola queant 
saxa tenere Qdem. ~ Modo si pro rftimmocJo u- 
surpatum legimus ab Ovid, 2. Trist. 263. Persc- 
quar inferius, modo si licet ordine ^erri, Posse 
noccre aniinis carminis orano genus. Adde Ulp. 
Dig. 19. 2. 19. extr.; Papinian. ibid. 2G. 2. 28., 
31. 1. 78. extr. et 39. I. 18. <f 2. Modo, haud 
aliter ac paiticula ys apud Grsecos, vim habet de- 
finiendi vei determinandi, ct universum aliquod 
genus vel latissiinam aliquam notionem terminis 
circumscribit: — a) Relativo adUilum, pr»cipue 
(irsecedentibtis verbis quisque, nemo et similibus. 
Sail. Cat. 40. exit. Lentulus-quoscumque mori- 
bus aut fortuna novis rebus idoneos credebat, aut 
per se aut p r alios sollicitabai, neque solum el- 
ves, sed cuj usque modi genus homiuum, quod mo- 
do bello usui foret. Liv. 27. 14. Turn jam non 
unus manipulus, sed pro se quisque miles, qui 
modo asscqui agmen fugrehtium elepbantorum pot- 
crat, pila conjicere. Cic. 5. Tusc. 23. 06. Quis est 
omnium, qui modo cum Musis - habeat aliquod 
commercium, qui se non hunc mnlhemnticum ma- 
lit, quam ilium tyrannum? Quinlil. 12. 10. 69. 
Quum omnis species, quae modo recta est, habeat 
usnm. Rursus Cic. Flacc. 27. 64. Quamquam quis 
ignorat qui modo unquam mediocriter res istas 
scire curavit, quin trio Grscorum genera sint vere? 
Id. 1. Divinat. 39. 8G. Nemo aliter philosophus 
seosit, in quo modo e6set auctoritas. Id. 4. Cat. 8. 
16. Servus est nemo, qui modo tolcrabili condi- 



MODO 

tione sit aerrltutii, qui non audaciam chiam per- 
bor reseat. Quintil. 6. 2. 25. Satiifacerem buic parti, 
nihil eoruin, quea legi vel didici, quod modo pro- 
babile fuit, oroitlendo. — 6) Adverbium modo 
apponitur etiam Nomini, praecipue Adjectivo, vel 
Adverbio. Ctc. 1. Off- 26. 92. Quam plurimis, mo- 
do dignis, se ulilem prabeat. Cic. 1 . ad Brut. 
17. a med. Serviiutem, honoriflcam modo, non 
aspernatur, Quintil. 12, 9. 10. Hoc quidem quia 
bomioum, liberi modo sanguinis, sustineat? Curt. 
9. 10. ad fin. Mille hercule, viri modo el sobrii, 
septem dierum crapula graves in suo triumpbo c&- 
pere potuerunt. Cic. 10. Alt. 13. Itaque veniam, 
quo vocas, modo adjutore le. Id. Rote. Am. 48. 
138. Decerne, modo recte. Id. 1. Off. 44. 156. E- 
loqui copiose, modo prudenter, melius est, quam 
etc. Id. 2. ibid. 17. 58. Bonis viris- faciendum est, 
modo pro facultatlbus, nos ipsi ut fecimus. ^ 3. 
Item modo cohorlnadi vim babet, et saapissime 
juogilur Imperaiivo, quo aut rem respicienies ad- 
monemus, ne quid aliud agalur, neu quid magis 
curetur, aut ob temporis moram aliquem cohorta- 
mur, ne cesset, neu remoretur: bine Forcellinus in 
bis et tou interim vim esse ait. — a) Universiro- 
Plaut. Men. 5. 5. 23. Mane modo: etiam percoot- 
tabor. Id. Asin.b. 2.-26. Sequere bac me modr/: 
jam fuxo, ipsum hominem manifesto opprimas. Id. 
Men. 1. 4. 32. Propera modo. et Rud. 4. 4, 83. 
Cedo modo mihi is turn vidulum. Id. Stick. 3. 2. 
23.1 modo:alium convivam quaerito tibi io hunc 
diem. Id. Asin. 5. 2. 19. Tace modo. Id. Cure. 
5. 2. 55. Sine modo. — 6) Fide modo e"st ad- 
monentis cum comminotione, guar da bene quellg 
che fai, o che dici. Cic. Divin. in Q. Coecil. 14. 
46. Vide modo: etiam atque etiam considera: mi- 
bi enim videtur periculum fore, ne etc. Adde Cos- 
Hum ad Ctc. 8. Fam. 2.; et Peiron. fragm. Tra- 
gur. 51. Burmann. Sic cave modo apud Plaut. 
Asin. prot. 5. — c) Modo apponitur etiam ea- 
dem ratione Pronominibus personalibus , eisque 
vim addit. Pirg. 3. G. 72. Nee non et pecori 
est idem delectus equino. Tu modo, quos in 
spem s.-alues submittere gentis, Prsecipuum jam 
wide a teneri6 impende laborem. Propert. 2. 12. 
49. Tu modo, dura licet, hunc fructum ne desere 
vitae. Phcedr. 2. 8. Vos modo, Inquit, parcite. Oc- 
casione rursus erumpam data. Ovid. i. Art, am. 
269. Prima tuse menti reniat Cducia, cunclas Pos- 
se capi: capies: tu modo tende plagas. Curf, 9. 6. 
24. Vos modo me ab inlestina fraude et domesti- 
corum tnsidiis prasslate securum, ^f 4. Demum 
inorfo adverbii taotun>modo vim habet atque u- 
sum, et est idem ac laittum, solum. Occurrit au- 
tem — a) Modo non, et valet tantum, ferme, 
propemodum, sive Graecum fidvov ou^i', (Demosth. 
Olynih. l.mtf.), poco meno che, ut docet Dona* 
lus ad illud Ter. Phorm. 1. 2. 17. Is senern per 
epislolani pellexit, modo non monies auri polli- 
cens. Pal. Max. 8. 45. exrerrt. 7. Prfecipua artis 
pirtor cq.ium ab exercitatione venientem, modo 
non vivurn, labore induslriee sua comprehenderat. 
Ammian. 21. 14. In hoc rerum adversarum lu- 
mullu b^rens ejus fortuna jam et subsistcos ad- 
ventare casum vitas difficilem, modo Don loquen- 
tibus signis aprrte monstrabat. Adde eumd. 22. 6. 
et 30. 1. — b) Non modo in priino riiembro, cut 
respondet in altero sed, sed etiam, sed et, verum 
eliam, uotionum gradus exbibet vimquc addit. 
Cic. 2. de republ. 44. Nisi eril confirmatum, non 
modo faisuin illud esse, sine injuria non posse, 
sed boc verissirnum esse, sine summa justitia 
rem publicnm geri nullo modo posso. Quintil. 2. 
17. 3. Non ab erudition? modo, sed a sensu hu- 
minis remotus. Cic. 3. Off. 19. 77. Non modo Tu- 
cerc, sed ne cogilare quidem audebit, quod non 
audeat prwdicarc. (pro non. tnorfo non, vel ue- 
dum. Sic loculus est 10. Alt. 8. et 11. ibid. 2i. 
et 1. Foot, 9. ante med. aliisque in locis, qua? 
jam congc<sere Manul. ad I. Fam. 9. et Jfluret. 
I. 10. Par. lection, c. 7.). Id. 10. Fam. 10. Cu- 
jus rei non modo non prceleriit tempus, sed nc 
maturum quidem eliam nunc fuit. Id. 6. ibid. 13. 
t'n fin. Ut non modo secunda sperare debeos, sed 
etiam adversa fortissimo animo ferre. Quintil. II. 
1. 15. Non fanlidium modo, sed plerumquc etiam 
odium. Ctc. It. Alt. 9, Ilium tamen non modo 
favisse, sed et tanlam illi pecuniam dedisse bono- 



MODO 

rli met causa. Quintil. 11. 1. 2. Non modo non 
illustrabit earn, sed et destruet. Cic. Ccel. 19. 45. 
Fieri enira non potest, ut animus Ubidini deditus 
-hoc, quidquid est, quod nos facimus in dicendo, 
non modo agendo^ verura etiam cogitando possit 
sustinere. - — Minus usitata sunt non modo- sed 
quoque, non modo -sed vel magis, non modo -et- 
iam, ut apud Quintil. 9. 3. 47. Nee verba modo, 
sed sensus quoque. Id. I. 8. 4. Non modo qua 
diserta, sed vel magis qua; bonesta sunt. Tac. 4. 
Ann. 35. Grseci, quorum non modo libertas, el- 
iam libido impunita est. — Modo interdum omit- 
titur, ut apud Cic. Amic. 19. 68. Nee vero in hoc 
{modo adduot nonnulli Codices), quod est animal, 
sed in iis etiam, quse sunt inanima, consueludo 
valet. — Interdum non modo in secundo membro 
pooitur, et respondet Italico non che. Cic. 3. Off'. 
19. 77, Huic igitur viro bono, quern Fimbria et- 
iam, non modo Socrates noverat, nullo modo vi- 
deri potest quidquam esse utile, quod non hooe- 
stum sit. Justin. 9. 2, 6, Quod eo promptius eum 
facere debere, quod missis a se in auxiliuin ejus 
miiitibus, ne sumptum quidem viae, non modo of- 
ficii prelia dederit. — Modo non, non modo, non 
solum. Tibull. 1. 1. 47. Jam modo non possum 
contentus vivere parvo, Nee semper iongae dedilus 
esse vis, Sed etc. Hsec Forcellinus: at pro modo 
non legendum videtur modo nunc: V. infra sub 
B. 2. 

B) Particula modo etiam tempus debnit, et 
1" 1. Saepissime refertur ad tempus proximo pr»- 
terhum, et slgnificat pauilo ante, apu (It. teste, 
pur or a, poco fa, poc'anzi; Fr. tout a Pheure, 
tout recemment, il n'y a pas longlemps, nague- 
re, Hisp. recentt'em^nte, nuevamente, ahora mis- 
mo; Germ, eben erst, vor ganz Kurzem; Angl. 
just now, even now, a little while since, but 
just before, but this moment, lately). Et quidem 
— a) Opponitur nuper, h. e. tempori loogius 
remrito. Cic. 6. Verr. 3. 6. Nuper homines nobl- 
les ejusmodi, judices: et quid dico nuper? im- 
mo vero modo, ac plane pauilo ante vidimus: 
qui forum i>c basilicas, non spoliis provinciarum, 
sed ornarnenlis amicorum - ornarent. — 6) Op- 
ponitur nunc, h. e. tempori praesenti. Plant. Asin. 
5.2.76. Nunc uiorem me esse meministi tuam: 
modo, quum dicta in me ingerebas, odium, non 
uxor eram. Cic. 4. Fam. 13. ante med. In qua 
urbe modo gratia, auotoritate, gloria floruimus, 
in ea nunc bts quidem omnibus caremus. Id. 
Mur.4Q.8Q. Modo maiimo beneficio populi Ro- 
mani ornatus, fortunatus videbatur -; nunc idem 
squalore sordidus, confectus morbo, lacrimis ac 
mcerore perditus, vester est supples, judices. Adde 
eumd. ibid. 41. 88. Propert. 1. 18.7. Qui modo 
felices inter numerabar aroaotes, Nunc in amore 
tuo cogor habere notam. Curt. 4.14. 21. Modo 
Grsecis ultro bellum inferebamus,* nunc in se- 
dibus nostris propulsamas illaium. — c) Oppo- 
nitur historico tunc apud Tac. 2. Ann. 75. Mi- 
serantibus cunctis, quod femina nobilitate prin- 
cepg, pulcherrimo modo matrimonio, inter vene- 
rantes gratantesqde adspici solita, tune ferales 
reliquias sinu ferret. — d) Opponitur futuro a- 
pud Liv. 22. 29. exir. Gastra cum Fabio junga- 
mus: ad praetorium ejus signa quum tulcrirnus, 
obi ego eum parentem appellaiero -; \os, milites, 
eos, quorum vos modo arma dexteraeque tcxerunt, 
yalronos salutabitis. — e) Sine opposite — Cum 
Perfecto. Plaul. Amph. 2. 2. 59. at,. Qui non ab- 
iisti ad legones, ita uti dudum dixcras? am. Du- 
dum! quam dudum istuc factum est? au Tentas; 
jam dudum, pridern, modo. Ter. Eun. 4. 4. 20. 
do. Venit Cbaerea. ph. Fraterne? do. Ita. ph. Quan- 
do? do. Hodie. ph. Quam dudum? do. Modo. Ror- 
sus Plaul. Aulut. a. 5. v. 20. Reddc quod modo 
fassus es esse in area. Id. Amph. f. t. 25S. Quin 
qus diiisli modo. omnia emenlitus. Ter. Andr. 
1. 2. 2. Davum modo timere sens!, ubi nuplias fu- 
tures esse audivit. Cic. 2. Legg. 2. 4. Quin ipse, 
vere dicani , sum itli villa* amicior modo fact us. 
Id. t. Nat- D. 21. 57. Quaeras, putemne talem 
esse (deorum naturam), quads modo a te sit cx- 
posila. Liv. 22. 30. Magister equitum quum pa 
trem Fabium appellasset -, parentibus, inquit, di- 
ctator, quibus te modo nomine - aequavi, vitam 
tanlum debeo, tibi quum meam salutem, turn ho- 



— 270 - 

rum omnium. — Cum- Imperfecto in eo membro, 
in quo modo inest, et Praesenti in altero. Liv. 22. 
14. Qui modo, Saguntutn oppugnari mdignando, 
non homines Untum, sed federa et deos ciebamus, 
scandentem mcenia Romans coloniae lenti specla- 
mus. Tac. 2. Ann. IS). Qui modo abire, trans Al- 
bim concedcre parabant, pugnam volunt, irnu ra- 
piunt. Phisdr. \. 9. Qui modo securus nostra ir- 
ridi'bas mata, Simiii querela facta deploras tua. — 
Cum Plusquam- perfecto in membro, in quo modo 
inest, et Pncscnli in altero. Plin. Paneg, 0!. Mo- 
do praetextas exuerant; resumant: modo llctores 
abire jusseranl; rcvocent. — Subaudilur Verbum 
in primo membro apud Cic. 2. Phil. 27. G6. Ex- 
sullabat gaudio, persona dc mimo, modo ugcn<, 
repente dives. Curt. i. 1. 1. Daiius. tanti modo 
exerciius rex,- per loca, qua; prope immensis a- 
gminibus impleverat, jam inania et ingenli solilu- 
dine vasta fugiebal. — /') Interdum modo de tem- 
pore aliquanto remotiore usurpalur; quod accidit 
quum qui loquitur, longinquitalem temporis non 
annis melitur, sed receniem rid memoriam tenet. 
Cic. Amic. 2. 6. Cnum te (Laeli) sapientem (o- 
mnes) et appellant ft existimant. Tribuebatur hor 
modo M. Catoni. k. e. ante annos xxt. Id. 2. Off. 
21, 75. Modo enim hoc malum in banc rem pu- 
biicam Invasit- h. e. ante annos circiler lxi. Id. 
1. Divinat. 44. 99. Cirri lias Q. filiae somnio, mo- 
do, Marsico bello, temptum est a senatu Juao-ti 
Sospitai -reslitutum. h. e. ante annos xlix. Liv. 2-2. 
14. ad fin. Modo C. Lulatio quit alia res, cuatu 
celeriias, victoriarn dedit? /«. e. ante annos uv, 
Adde cumd. 6. 40. et Jus (ire. 3S. 6. 6. Cum hu- 
jus nepote bellum modo in Afiira gestum aJeo 
ineipiabile. ut etc. h. e. ante annos xvi, ^ 2. In- 
terdum pro nunc ponitur, o> a, odesso.al presen- 
te, eo ipso te in pore, quo quid fit. Ter. Adelph. 
3. 1. 2. Modo dolores occipiunt primulum. L'bi 
DonaLns: Evidentcr hie modo temporis present is 
adtcrbium est. Rursus Ter. Hecyr. 3. 5. 8. Ad- 
venii modo? pari. Admodum. L'bi Oonahis: Dif- 
ficile invenilur praesentis temporis modo. Cf. Pri- 
scian. 18. p. 11t>8. Putsch. Cetcrum Plaul. Epid. 
5. 1.43, Quid? ego modo buic f rater faitus, dum 
intro eo alque cxeo? Id. Men. j. 7. 31. Edcpol, 
here, use tibi suppetias tempore ad\eni modo. /). 
e. adsum nunc. Ascon. in Cic. 3. /"err. 3. 7. De 
signis et furtis tacet modo, quasi minus idoncis 
ad furor em avariliae. h. e. tacet nunc, ut et For- 
cellinus inlerprelatur: at I/andius rei singulars 
affirmationem intelligit. — Modo denique et mo- 
do detnum fere idem significant atque nunc deni- 
que et nunc demum. Sic apud Ovid. 7. Met. 15. 
loquitur Medea de Jasone. cur quern modo deni- 
que vidi, Ne pereat, timeo? Id- 3: ibid. 650. Turn 
deus illudens, tamquam modo denique fraudem 
Senserit etc. Cf. Ter. Andr. 5. 3. 11. Modone id 
demum sensti, Pamphile? Olim istuc, olim, quum 
ita animum induxti tuum etc. - Hue pertinet et 
illud Tibull. i. 1. 47. Jam modo nunc possum 
contentus vivere parvo etc. h. e. nunc quidem, pa 
ce reslituta, militia solutus, ut legit atque inter 
pretatur I/andius (F. supra sub A in fin.); qui 
addit etiam illud firg. y. Mn. 140. peccare fuis- 
set Ante satis, peuitus modo nunc genus omne 
perosos Femineum. h. e. eos, qui nunc demum 
totum genus feminarum perosi esse debeani. In 
utroque loco vulgati libri pro viodo nunc habent 
modo non- *( 3. Refertur etiam ad tempus sla- 
lim futurum, vel polius eliam ;iro\iinum tempus 
procedens et subsequens complectilur. et usinpa'.ur 
de eo, quod statim fit. sive pauilo post: ind<> fa- 
ftuiu est postmodo, quod V. Ter. Andr. 3. i. 15. 
Oomum modo ibo: ut appar n ntur, dicam. andrii 
tosto. — Liv- 26- IJ.Quum Flare us nfgaret, pro- 
feclo satis compotem mentis esse, modo, prohibc- 
ri etiam se, - dicerel; turn etc. subito do po, tosto 
appresso. Sic Tac. 6. Ann. 32. Cognitis hisidiis 
Arlabanus lardnri metu, modo cupidine vindictae 
inardcsccrc. Et barbaris cunctatio, servilis: statim 
exsequi, regium videtur.- Hue referendum videtur 
et illud Ovid. 10. Met. 520. iile sorore Nat us avo- 
que suo, qui condilus arbore nuper, Nuper erat 
geoitus, modo formosissimus infans, Jain juveois, 
Jam vir, jam se formosior ipso est. ^ 4. Modo 
repelitum ponitur pro aiias, interdum, nunc, el di- 
'•Itur non solum de tempore, verum etiam de re- 



MODO 

bus ipsis earumque partibus alterna vice apparen- 
tibus. — a) Modo geminatur. Cic. 1. A'at. D. 

18. 47. Cotta meus modo hoc, modo illud. Id. 2. 
Divinat. 4i. 93. Eorum vi c;elum rnodo hoc, mo- 
do iilo modo lemperalur. Adde eumd. 2. .\'at. D. 

19. 4y. ct Id. 13. Ail. -i:>. sub fin. O Arad«niani 
volaticarii, ct sui similem, modo hue, modo illuc! 
Ter. Eun. 4. 4. 46. Modo ait. modo negat. or a 
dice, di si, ora di no. Liv. 22. 12. Et modo ci- 
tato agminc e i'onspectu ubi ha f. modo repente in 
aliquo fletu vise- occult us ubsistebat. al. subsiste- 
bat. Sail. Jug. 61. Evadeie alii, alii succederc, ac 
murum rnodo suiTodert;, modo scalis aggredi. Curt. 
7. 1..2J. Modo Jjidiam adire ft Oceanum libet: 
rnodo conjugum et liberorum patriaeque memoria 
oecurrit. Sueton. Aug. 83. Animi l-txandi causa 
modo pisrabatur hamo, modo talis, aut oceliatis 
nucibusque lu'lebat. Curt. 6. 1. 9. Uici quoque 
unius tarn multiplex casus modo spcin, modo me- 
lum ulriusque partis augebat. — Partirulae juxta 
ponuntur apud Sail. (.'at. 15. exir. Ciius modo, 
modo tardus incessus. et Jug. 64. L^?tos modo, 
inodn pavidos anirnadvertentt's. Liv. 'X/i. 56. Ne- 
ll ul on em modo. modo nugatorem apppllat. — Mo- 
do modo addttur tw tnricem per pleonasmum a 
Cels. 6. 7. S'c teiitur, ut invicem modo rosa, mo- 
do pass um instil I etur. Id. 2. 3. Bibenda aqua, 
po.stero die etiam viuum, deiude invicem alteruis 
dicbus modo aqua, modo vinuin. Adde eumd. 1. 
3„ 7. 7.. 3.22. ct alibi.— b) Modo ter \cl plu- 
lics pus iiu m Icgiiur apud Cir. Fontej. 1. 2. Po- 
pnii modo ab nos-tiis imperaiotibu* subacli, modo 
hello dimiiti, modo Lriumphis ac inonuineniis no- 
iaii, modo ab senatu agris mullati. Cels. 7. 14. 
Meses trcs has posuit: modo intesliiiuin eo ir- 
rumpcre, modo oimmtum. modo liumorem. Plin. 
:!. liift. nnt. 'J. O.(ii). Et mudo cur^Jta in cur- 
nua f.ii.ie>, modo requa portione di visa, modo si- 
nuala in orbem. — c) In scundo atque in ter- 
tio membro alias particulx pununLiir, quae sunt 
atiquando interdum, nonnuuqnair., stepe, rur- 
sus. nunc: quibus omnibus alhe res aliis tempo- 
ri bus fact* nutantur. — Aliquamlo apud Tac. 2. 
Hist. ~'i. Vespasian us modo in spem erect us, alr- 
quando adversa reputabat. Id. 16. Ann. 10. Mo- 
do tnuliebii cjulatu. aliquatido scxuni egrcssa vo- 
ire intensa da in ita bat. Adde eumd. 6. Ann. 35., 
1. ibid. 81. et It. ibid. 34. — Interdum apud 
Sail. Jug. 77. Modo adversum busies, interdum 
in solitudines pergerc. Id. ibid. 59, Modo se Me- 
teilo, interdum Matio ostendcre. II or at. 1. Sat. 
9. U. Ire modo ocius, interdum consistent. Adde 
Ovid. 13. Met. 541. .Yepos AH. -20. Quum mo- 
do aliquid de antiquitate ab <o requiieiet, modo 
aliquam ei quaesltonern poelicam proponeict, in- 
terdum jocansejus verbosiorus clicercl i-pislolas. Sic 
el Sueton. Ner 49. Ac inodn Sporum hortabatur, 
ut lamenlari ac plangere incipcrct: mudo orabat, 
ut se aliquis ad mortem capcsienjam exemplo ju- 
varct: interdum segniliem suam his verbis incre- 
pabat. — .fonnunquam apud Sue Ion. Tib. 66. 
Libellis divcrsissiinc aflicicbatur. modo ut prae |iu- 
dkjre ignota et rclata cuncta cuperct. nonnunquam 
cadum contemner ct. Id. Claud. 15. In rognoscen- 
do a u tern ac dercrnendo mira varictalc animi fu- 
ll , modo rircumspeclus ct sngax. modo iifonsul- 
tus ac prafiejis, nonnunquani fiivnlus amentique 
similis. — Saepe apud flora'.. 1. Sal. 10. 11. Et 
si'i iiione upus est moilo tri^ii , s.cpe jo 'Oso. (al 
urdine mutalo Id. 2. ihid.l. H. S;epe nolatus Cum 
tribus ancllis, modo 1t\j I'ris-us inani, Vj\it inse- 
qnalis vii\). Tac. 11. Ann. 16. Modo lempcrnn- 
tiam, Sicpius vinolonliam usu(|.an.s. Sail. Jug. 49. 
Item in agmine in pi i mis modo, modo in poslre- 
ui is. Kiepc in medio ai|cs<e. Ail le Tac. 4. Hist. 84. 
— Humus apud Propert. 1. 3. 41. Nam rnodo 
piirpunu fallebarn slam'.nc somnuni, Rursus et Or- 
|ihe,e car mini; fessa lyr.t>. — ,\unc apud Ovid. 13. 
Met. 1)2-2. Nam modo dui'cbam ducentia retia pi- 
sces, Nunc in mole se.iens nioderuliar arundinc 
linum. Adie eumd. 4. Fast. 643. et 1. Trist. 2. 
27. Sic 77tc. 2. //is/. 51. Ad Vcrginium versi, mo- 
do ut rCi'ipcri't iuipetium, nunc ut legattone apud 
Cierinum ac Valentem fungeretur, minitantes ora- 
banl. Et in verso ordine Liv. 8. 32. Quum nunc 
qui.'rerelur, eumd em a ecu sa lore in capitis sui ac ju- 
dicem esse; modo, vitam sibi eript citius, quam 



MOMJLABILIS 

gloriam rerum gestarum, posse, vociferaretur etc* 
— c) In secundo membro ponuntur etiani turn, 
deinde, ct terlio loco postremo vel postremum, 
quibus ab inferiore parte ad superiorem Ct gradus. 
Cic. 1. JYat. D. 12. 31. Xenophon facit Socratern 
dispulantem, formam del quaeri non oportere: eum- 
demque et anitnum deum dteere: et modo unum. 
tum autem plures deos. et ibid. 13. 35. Modo menti 
divinom tribuit principatum, modo cselo. tum au- 
tem sienis sideribusque cselestibus. Id. 2. ibid. 40. 
102. Sol modo acredeiis, turn an tern recedens, bi- 
nas in singulis annis rever*iones ab extrcmo con- 
tra rius facit. (.Modii-modo pro modo turn dixit Plin. 
35. Hist. nat. 10. 36. (S7). Ne dilecloe qui Jem 
respcctu motus, quum modo regis ca luissct, rnodo 
pictoris esset.). Sail. Jug. 98. Et forte in eo loco 
grandis ilex coaluerat inter saxa paullum modo 
prona. deinde flexa atque aucta in alliludinern, quo 
curie la gigncntium nat ura fcrt. Tar., 4. Hist. 46. 
Modo Mucianum, modo absentem principcm, po- 
stremum c;elum ac deos obteslari. et 3. ibid. 8a. 
Vilelliom infestis mucronihus coactum modo eri- 
gere os ct offene contumeliis, nunc cadentes sla- 
tuas suas, plerumquc rostra aut Galb;c uccisi lo- 
cum couluevi, postremo ad Gemonias- propulere. — 
ri) Modo cum cicissim composuit Cic. -2. Legq- 
17. 43. Quidquid agerent, modo timentes, vicissim 
contemnenies religiones. — e) Absolute. Sail. 
Jug. 93. Multi. vulneriuus arceplis, ueque fujierc 
posse, ncque quietem paii: nili modo ; ac sialim 
eoncidere. alte volte. Ua Forcellinus: at Handius 
huuc Sallustii locum rctulil ad A. 1., <ic enim 
rnterprciaiur: Nee incedere poterant, nee stare, 
scd niiebanlur tantum, ac sialim concidebant. 

MODL'LABILIS, e, adject, (uioduloi) cantabile, 
qui cani potest. Catpurn. -'». Eel. 63. llyulasa mo- 
tto labile carmen a vena. 

MOdCLAMEN, in is. n. 3. (modulor) mudula- 
lio. Geli. 13; 20. Ciceroni moll i us le re li usque vi- 
sum, in quinla in Verrein <7. f'err. 06.) fretu scri- 
here, quam fnlo. Ilidein in seninda ; 4. f'err. 78. ) 
Minili u;us in ud u I a mi tie. manifes 'o veccat u inquit. 
non peccalo. suano grata aU'orecchio, numero. 
iVacrob. 2. .Soma. Scip. 12. Ctfli ac fide rum na- 
turam, mo tum a: modu'amen agnoscere. armonia. 
Sidon. carm. 1. y. Castaliduinque chorus vario mo- 
dulamme plausit, Carmiuibus, cannis, pollice, vo- 
ce, pede. ca.ilo e suono. 

MODULAMRNTUU, i, n. 2. (moduloO modula- 
[Tien. Cell. 1. 7. ad /In. Sonus el prsitura ipsa ver- 
borurn saiis declarant, id pottos sniftSKsia. twv 
"/„,^jwv modulnmeiitis orationis M. Tullii comenis- 
se. al numero. 

MODUI.ANTER, adverb, (moduloO idem a c mo- 
dulate. Gloss. Phihx. Modulantcr. sCfj^ut-i'- 

MODULATE, adverb, (modulor). Com p. Jt/odu- 
latius. — Modulate est ronnnne et cum mensu- 
ra. con misura; sed occurril speciatim tantum de 
mens ura vocum et sonoium. Cic. 2. A'al. O. 8. 2* 
Si e\ oliva modulate ranentes tibia? nascerentut. 
Ammian. 16. 5. Ars niouuldtius incedendi conri- 
iiculilius fislu)i>. 7/i» ordinatawente , e come a 
battula. in mimcrum. Gelt. 1.11. in fhi. hoc idem 
modulatiouein incetiendi vocat: qua utebanlur La- 
icdaemonii. qui bus. mos fuit in^iti'licndi p reel i um 
ad libicinum mudulos. Id. 11. 13. In ejus oratio- 
nis (C. Gracchi) pi iueipio rollot ata \erba sunt ac- 
curatius moduiotuisque , quam veterurti oratortttii 
consuelmlo fert. C07i put numero e ar mania. 

MOD LI. ATI 0, on is, f. 3. (modulor* eft actus 
modulundi. confonnalio per niodos seu mensuras, 
mensuratio, harmonla, misura. uzT;r,ot:, aiiwviJ. 
^ 1. (jo :ic rati m. f'itruv. 5. S». § 3. Schneid. Ce 
tt-:i opeiis modulaiiones, uti tie as-dilms saciis scri 
I ium est. ita perticiunlur. et ibid. § 2. Oua' (por- 
ecus fl ainhulatiottei} habeant c.vtcriores colu- 
innag lloricas cum epislyliis et ornarnenlis e\ r.i- 
l.onc mudulnlianis Doricsp perfictas. — Dewiodu- 
ititione incedendi a pud Cell- ?'■ in voce pr;eced. 
Mane e a ii idem Tnoduiafionem agonnticam vocal 
Cel. Aurel. o. Tard. 11. n. 133. ' ^ 2. Speciatim, 
ix\>e dicitui de men sura \ocum, et sonoium, ino- 
liulazww. Quintu. 1. 6. 2. l»oetas metri neces- 
Mta$ excusat, nisi si quando, nihil impediente in 
utroque modulalione pedum, alterum malutit: qua- 
iia sunt (Fir if. 12. ,£n. 2l»H.) imo de stirpe re- 
cisvm; et (L Ed. 15.' «ii»ce in nuda. Id. 11.3. 



— 271 — 

57. Quodcumque ti his viiium raar^is tulerSm, 
quam cantandi . Quid enim minus oratori con- 
venit, quam modulatio sc«;nica? et mox. Vocis mo- 
dulatione-m fidibus ac titiis adjuvare. Auson. epist. 
25. 13. Est et anindineis modulatio musica ripis: 
Cumque suis loquitur iremulum coma pinea ventis. 
enncento. Hinc modulauonem ita definit Diomed 
2. p. 433. Putsch. Modulatio est coniinuali ser- 
monis in jucundiorem dicendi rationem artificialis 
fle\us in delectabiiein auditus formam convcrsus, 
asperitatis atque imperitias vitandse causa. 

MODULATOR, oris, m. 3. (modulor) misurato 
re, qui per modulos melitur, priesertim voces et 
sonos, moderator, phonascus. Horat. 1. Sal. 3. 129. 
quamvis tacet Hermogenes, cantor lamen, atque 
Optimus est modulator. Colum. 1 . II. R. proastn. 
$ 3. Vocis et cantus modulatorem scrupulosissime 
requiiunt musica? rationis studiosi. 

MOdOLATRIX, Icis, f. 3. Tertull. jiaplism. 3. 
Quid quod exinde disposilio mundi, modolatricibus 
quodammodo aquis, Deo constitil? h. e. moduium 
et rationem quodammodo prrcbenlibus. 

MODLLATCS, a, um. /'. MODULO R. 

MOdOLATL'S, us, m. 4. modulatio. Seneca Here. 
Pur. 263. de Amphione. Canoro sava mudulatu 
trahens. Capell- 9. p. 306. Non enim simplex qui- 
dam et unius materia tinnitibus modulatus, sed 
omnium organicarum vocum consociata permixtio 
quatndam pleniludinem cuacticinae voluplalis ad- 
misit. 

MODIjI.O, as, etc. V. voc. seq. inil. 

MODULOR, aris, atus sum, oti,dep. 1. (modus; 
modulus). Modulo et Modulor ancipiti termina- 
tions in una eademque signiflcalione prolulisse an- 
liquos, ait Priscian. 8. p. 799. Putsch. ; sed nul- 
!o auctore eonfirmat. Part. Modulans 1.; Modu- 
latus 1., 2. et in fin.; Mbdulandus 1. et 2. — 
Accusativurn regit; sed el Dativum regere potest, 
ut medic or, moderor, si Servio ere dim us ad f'irg. 
7. .-En. 7515., qui nullo tamen auctore id eonfir- 
mat. — Ceterum Modular! esl modulis dimeiiri, 
cum mensura et numero rum ration e com pone re, 
modcraii, ut-ps<a (It. misurare; Kr. T7iesure>-,- 
Ilisp. medir, arreglar; Germ, messen, abmessen, 
gehorig einrichlen , regnliren ; Angl. to mea- 
sure , regulate , modulate). ^ 1. Geneiatim. 
Plin. 2. Hist. nat. oi. 55. (.142). Iclurn et so- 
nitum congrueve, ita modulanlc nalura; sed soni- 
tum profec'i esse fuhuinis, non illati. Cell. 1. 1. 
In rcperienda modulandsque status longiludinis- 
qtie ejus (Herculis) pteeslantia. h. e. dimeiieoda. 
— Similiter modulatus passive est modulo seu 
mensnra cerlaque raliune conformatu*. miaurato, 
regolato, apud eumd. Geli 1.15. Litigu;? in pro- 
mend o esse g ratio m pi u rim am, si modesla el par- 
es el modulala sit. moderate, raltenuta. ^ 2. 
Sri: fiat im et srepissime dicilur de soni;, ,oce, can- 
tu cerlis modis et musica raiione inflevo ac tem- 
pcralo. Cic. Orat, 18. 58. Ipsa nalura, quasi mo- 
dulareiur hominum orationem, in ornni vcrbo po- 
suil dcuiam voccm. Id. 3. Orat. 48. 185. Hominum 
auribus voce in nat ura modulator ipsa. piega } va- 
ria. Plin. 2. Hist, naf.95. 90. (-209). Insula; Sali- 
ares di'tae , quoniarn in symphonias cantu ad i- 
ctum moduiantium pedum moventur. alia battula 
regolata de'piedi. Sic Liv. ~±~. 37. sub fin. Vir- 
gines sonum vocis pulsu pedum moduSantcs inces- 
siTunt, misurando e reijOlando. V. MOD L' LA TE. 
f'irg. 5. Eel. \'t. Carmina descripsi. et mudulans 
a I tenia notavi. e meltendoli in musica: vel ac- 
compagnandoli alter namente col suono: quod fe- 
re cud em recidit. Sic 10. Eel. 50. Chaleidiro qua; 
sunt tnilii eondita \ersu Carmina, pastoris Siculi 
mod ul ab or a vena. Ii canter b sull'aria del Sicilia- 
Tio past oi e. Horat. 2. Ep. 2. 143. verba sequi fi- 
dibus modnlanda Laiinis. Tibull. 3. 4. 3<J, Hanc 
(lyram) pritnum veniens pleciro modulatus ebur- 
no. Heynius legend, putat hac pro hanc, scil. 
Ijra. Justin. 30. 1. 9. Ad dun tor instrument;) lu- 
xuri* , tympana et crepundia: nee jam speciotor 
rex, scd minister nequitia?. nervorum oiitcctamenta 
modulator. Seneca Agam. 670. mobile cannen Ra- 
mo caotat tristis aedon, Ilyn in varies modulala 
sonos. — Hinc Part, prater. 

Modulatus? a, um, passive occurrit, et Adje- 
ctive usurpatur, unde Comp. Modulatior et Sup. 
Modulatissimus: dicilur aulem fere de sono ct 



MODUS 

cantu ad musicam rationem dimenso, armonicso. 
Quintil. 9.2. 35. Incipit esse quodammodo na- 
paiSij : quod nomen duclum a canticis ad alio- 
rum similitudinem modulalis. Ftor. 2. 7. in fin. 
Nee aliter ilia consular! sententia, quam modula- 
lissimo aliquo tibiarum aut Odium cantu, frueban- 
tur. Ovid. 14. Met. 428. lilic cum lacrimis, ipso 
modulala dolore Verba, sono tenui mrerens fun- 
debat. Sueton. Aug. at. et Aer. 42. Modulate car- 
mina. versi messi in musica. o suite note Sic 
Plin. 10. Hist. nat. 29. 43. (81). de cantu lu- 
scinice. Modulalum sonum cdere. Geli. 11. 13. SUD 
fin. I'ti caveietis, ne vos facile perstringeret mo- 
dulatus aliquis currcntis facundiss sonitus. h. e. Hu- 
merus verborum apte compositorum. Sic 13. 21. 
ante med. Orationem modulatiorem aptioremque 
reddit. Id. I.tl. Lacediemonios tibiarum modulis 
in p reel iis nsos esse, non ut excitarentur animi 
quod cornua et litui moliuntur; sed contra ut mo* 
deratiores modulatioresque flerent, quod tibiriois 
numeris lemperatur. — EarbUos modulatus, pul- 
satus, sonato. Horat. 1. Od. 32. 3. age, dic'Lati- 
num, Barbiie. carmen, Lesbio primum modulate 
Cn i. 

MODULUS, i, m. 2. deminut. a modus est 
quantitas, magnitude, mensura cujusque rei tto- 
ooTr ; r. usTpov (It. quantila, grandezza, misura; 
r'r, rnesure; Hisp. medida, quantidad; Germ ein 
kleines Ma ass; Angl. measune, quantity). 

I.) Propiie. Gencralim. Farra 2. R. R, o. 20. 
Relinquilur de numero, quern faciunt alii majorem 
alii minorcm: nulli enim hujus moduli natorales! 
Sueton. Tfe.r. 49. Scrobem coram fieri imperavit' 
dimensus ad corporis sui moduium. Horat. 2. Sat. 
3. 309. ab imo ad summum moduli bipedalis. Hinc 
iltud, quod provcrbium sapit, apud eumd. i. Ep. 
7. 98. Meiiri sc quemque suo modulo ac pede, ve- 
rum est. ^ 2. Speciatim apud arcbitectos est par- 
va mensura, ad cujus rationem totius oppiis con- 
form alio perOcitur, modulo, modello, norma, iu- 
;3arr,;. Fitruv. 5. ». Si Dorici generis erunt co- 
lumns', dirnetiantur earum allitudlnes cum capitu- 
lis in partes quindecim, et ex eis partibus una con- 
stituatur, et fiat modulus: ad cujus moduli ratio- 
nem ooinis operis erit explicatio, et in imo colu- 
mn* crassitudo fiat duoruni roodulorum etc. ^3. 
Item in aquasduclibus est mensura et capacitas fi- 
stulas, unde crogaiur aqua: qui et calii dicitur. 
Frontin. Aquced. 36. Est autem calix modulus 
rtneus, qui rivo, vel caslello induitur: buic fistu- 
lae applicantur. Lonrritudo ejus habere debet disi- 
tos non minus duoderim: lumen, id est capacita- 
tem, quanta imperata fuerit. Adde Vlp. Dig. 39. 2. 
30. — Ilorum modulorurn alii erant erogatorii 
alii accepiorii: hi ad accipiendam irnpetratam a- 
quam, illi ad dandam. Frontin. Agu&d.Si. ^4, 
Item in vocibus et sonis est certa mensura et 
distribute varietatum et discriminum, unde mu- 
sica raliOj et orationis num-jrus exsistit, batlu- 
ta, aria. Plin. 7. Hist. nat. 56. 57. (204). Lydios 
modules invenit Amphion , Dorics Thauyris 
Thrax, Phrygios Marsyas Phryx. id. 11. ibid. 37. 
88. (219). Arteriarum pulsus in modulos cenos 
legesque metricas descriptus ab Herophilo , etc. 
Geli. 1. 4. Crispum sane agmen orationis, ro'.un- 
dumquc, ac modulo ipso numerorum venustum. 
Id. 5. 1. Vocum restivitaf.es et moduli verborum. 
Eumen. Grat. act. Flav. nom. Paucissima claro 
rum instrumeota modulorum, per compendia s*pius 
tibi occursura, protulimus. h. e. instrumenta musi- 
ca sonora, sfromentt di chiaro suono. 

II.) Translate. Farroapud Non. p. 119. II. Merc. 
Ganeones, quibus modulus est vita: culina. — Cas- 
siod. fragm. apud A. Sfaium in Class. Auct. T. 
3. p. 350. Pro modulo iogenii. el p. 355. Pro mo- 
dulo nostro. 

MODUS, i, id. 2. mensura, quantitas, id quo re- 
rum longitudinem. altttuJinem, latitudinem, quan- 
litatem , iKimcrum etc, melimur , ^stoov (It. mi- 
sura, quantitd; fr. mesure; Hisp. medida t quan- 
tidad; Geini. das Maass; Angl- measure, quan- 
tity). 

I.) Proprie. <f 1. Geneiatim. Farro 1. R. R. 
10. 1. Modos, quibus tnetirentur rura, aliu« alibf 
constitult. Nam in Hispania metiuntur Jugis, in 
Campania versibus, apud nos in agro Romano ac 
Latino jiigeris. Fal. Max. 1. 3. J 4. Utrosque se- 



fifOECHA 

parallm moouit, ut, onu'ssa cupiditate, regredi mo- 
do controverso, quam progredi mallent. A. e. mo- 
do flnium suorum controverso. Cic. 13. Alt. 33. 
Nihil scripsit, nisi de modo agri. Colum. 11. R. 
II. 3. 4.. Modum altiludinis et Iatitudinis (sul- 
corum) abunde est esse bipedaneum. Id- Arbor. 1. 
Collis modum jugeri contincns. Cels. 3. 27. Sevum 
niisceie cum hjoscjami et urtica conlritis aemiui- 
Jius, sic ut omnium par modus sit. V. ANA in- 
dec!. Colum. 12. i?. i?. 23. 3. Salis contriti sem- 
uDciam in eumdem modum must! adjkere. Curt. 
6. 4. ad fin. Pomoruiri quoque ingeos modus oa- 
scitur; et uberrimum gigneodis uvis solum est. 
Frontin. Aqucvd. 10. Ingcnlem aquas modum io- 
wnerunt. grar.de copia d'acqua. Est titulus sextus 
libri undecimi Pandcrtarum, Si mensor (ahum 
modum dixeril. et Vellej. 2. 73. 3. Servitia fu- 
gilivosque in numerum exercitus sui recipiens, ma- 
gnum modum leglonum efTecerat. Similiter Liu. 
6- 35. Alteram (legem promulgavit) de modo agro- 
rum, nc quia plus quingenta jugera agri possideret. 
et 42. 1. Cujus (agri publici) ingentem modum 
possidere privatos constabat. Cic. Flacc. 32. 80. 
Voluisti magnum agri modum ceoseri. et Horat. 
2. Sat. 6. 1. lloc erat io. votis, modus agri tion 
ita .raagnus. Cr Sicul. de condit agr. p. 2. et 3. 
Goes. Cic Marcelt. 8 . 25. Modum vita sua aqui- 
late animi deflnire. Io tpazio, la durazione, il 
tempo. Sic Id. 2. Tusc. 19. 45. Terminare magni- 
tudes et diulurnUati* modum. Inscript. apud 
Spon. Miscell. p. 198. n. 4. o. vibio skcyndwo ovt 

VlXlT AN. XII, M. VI. D. TIM, SVPBA MODVM AETA- 

tis pieivtissimo etc. *f 2. Speciatim, et qoldem 
prxgnanle, utj ajunt, significatione, est justa vel 
recta mensura, ea, intra quam si consistas, medio- 
critas servatur, moderatio, modestia, giusta misu- 
ra, mediocritd, moderazione. Varro X.B..U.W, 
1 . Io modo fundi non animadverso iapsi sunt 
multi; quod alii villain minus magnam fecerunt, 
quam modus poslulavit. Graf. Cyneg. 121. Omnia 
tela modi melius finiere salubres. h. e. meliora'flunt, 
si^ in iis flngendis tempcrata mediocritaj servctur. 
Cic. Orat. 22. 73- In omnibus rebus videndum est, 
quatenus: etsi enim suus cuique modus est, tamco 
magis ofTendit nimium, quam parum.'/d. 1. Off. 
5- 14. Omnium, quae flunt quaque dicuntur, ordo 
et modus; in quo Inest modestia et temperanlia. 
Id.Nur.3i.72. More el modo fa cere aliquid.. Id. 4. 
Verr. 59. 144. Quid vero? modum statuarum ba- 
bcri Duilum placet? Atqul habealur necesse est. 
Id. 3. Orat, 11. 41. Vox quasi extra modum ab- 
sona. et 1. Dimmit. 44. 100. Quum lecus pra- 
ter modum crevisset. — Jungitur cum mode$tia. 
Sail. Jug. 45. Ita cum poteatia, avaritia sine mo- 
do roodestiaque Invadcre, poiluere, vastare omnia. 
h. t. line fine et pudore. V. MODESTIA; et 
cf. Cic. I. Off. 5. 14. paullo sup. allatum. Item 
cf. eumd. Cic. 1. Orat. 15. 67. Sin qua res Inci- 
dent, in qua de natura, de vltiis bomioura , de 
cupiditatibus, de modo, de continenlia - dicen- 
dum sit etc. 5 3. Item speciatim, sape dicitur de 
mensura sonorum et vocum, unde musica ratio et 
carminum metra constant, tuono , canto, verso. 
vopo*. Cic 2. Divinat. 3. 9, Non potest surdus 
mandates vocum, aut modos noaeere. Ovid. 10 
Met. 145. tenia vit pollice cbordas, Et sensit va- 
nos, quamvis diyersa sonarent, Concordat modos. 
Qmntil. 1.10.14. Musicis modis exercitus accea- 
dere. Ovid. Heroid. IS. 6. Lyricl modi. Slat. 5. 
Stlv. 5. 26. discordes. Horat. 1. Ep. 3. 12. fldi- 
Lusquc Lotinis Tbebanos aptare modos. Id. Art. 
P. 401. gratia regum Pieriis tentata modis. Cic 
1. Tusc. 44. 10S. Pressis et flebilibus modis con- 
nnere aliquid. et 3. ibid. 19. 46- Praclarum car- 
men: est enlm et rebus, et verbis, et modis lugu- 
lire, e per la materia, t per It parole, e per la 
so, la di metro. Id. 1. Orat. 42. 167. Quae sunt 
conclusa nunc arlibus, dlspersa quondam fuerunt, 
ut in mugicii ouiiicri, et voces, et modi. Varmo- 
ma, le voci e i luoni. Liv. 7. 2. Saltare ad li- 
bicmis modos. ballare a iuon di flauto. Quinam 
vero et quot fuerint modi uiustci. V. In IASTIUS. 
— Initio comcediarum Terentii: Modos fecit Flac- 
cus Claudil V. libiis paribus dextris et sioistris, 
\ect It sonate, o la musica. Donatus in fragm. 
<k Com. et Trag. docet, diverbia ab hiurionibus 
fuisse proDunciita; caolica vero temperata futsse 



— 272 — 



MOENIA 



modis, non a poeta, sed a perito artis musics 
factis. Ubi vero nulla fuere cantica, probabile est, 
in fine cujusque actus modos a libicine fuisse fa- 
ctos; quod significare videtur Plaut. quum ait in 
fin. a- 1. Pseudoli. Concedere aliquantisper me 
intro libet, Dum concenturio in corde sycopban- 
tias: Tibicen vos interea hie deleclaverit. — Trans- 
late. Borah 2. Ep. 2. 143. Ac noo verba sequi 
fidibus modulaoda Latinis, Se.d vera numerosquo 
modosque ediscere vit*. 

II.) Translate. «J 1. Modus est finis, terminus, 
quern excedere minime licet, ter mine, fine, regolai 
hinc cum fine jungitur, ut apud Horai. 1. Sal. t. 
106. Est modus in rebus, sunt certi denique fi- 
nes, Quos ultra citraque nequit consisle're rectum. 
Cic. 4. Verr. 48. 118. Modum aliquem et finem 
oration! et criminibus facere. et 1. Off. 29. 102. 
Finem et modum transire. — Ceterum Ter. lie- 
aut. 4. 5. 6. Verum ubi videbit tantos sibi sum- 
ptus domi cotidianos fieri, nee fieri modum, op- 
tabit rursurn ut abeat ab se fiiius. Cic t. Fin. 
1-3. Quis est, qui alienee modum gtatuat indu- 
stries? Id. ibid. 1. 2. et 4. Verr. 59. 145. Modum ali- 
cui rel conslituere. Id. 5. Fuse. 28. 80. adhi- 
bere. Virg. 7. /En. 129. ponere eiitiis. Liv. 4. 
24. iroponerft alicui. Cic. 2. Legg. 26. 66. fioire. 
Id. 1. Off. 29. 104- relinere. Lucan. 2. 38. ser- 
vare. Cic. 1. Legg. 20. 53. aliquem controversia- 
rum facere. Id. 5. Fam. 16. ad fin. lugendi ati- 
quando Tacere. Liv. 25. 40. sub /in. alicui. pre- 
scrivere, come contener si debba. Adde eumd. 0. 
14. Similiter Id. 4. 13. Sp. Maslius plebem hoc 
munere delinilam, quacumque incederet, conspe- 
ctus elatusque supra modum bomiois privati, se- 
cuin trahere. Cf. Spartian. Hadrian. 9. Omnia 
denique ad privati homiuis modnm fecit, et CUtu- 
dian. 2. Rufin. 315. Solus hie iovidia* fines virtu le 
reliquit Humanumque modum. Liv. 4. 58. Parurn 
rogitarunt, nulla virtute supcrari humanarum vl- 
rium modum. Seneca Thyest. 251. Nil quod dolo- 
rfs capiat adsueti modum. — Poetice cum Infi- 
nite pro Gerundio Genitivi. Stat. 12. Theb. 573. 
Nam quis erit savire modus? «J 2. Sapissime est 
ratio, via, forma, qua fit aliquid, morfo, maniera, 
foggia, guisa, xfdjro;. — a) Universim. Ct'c. 
1. Invent. 27. 41. Modus est, in quo, quemad- 
modum, et quo animo factum sit, queeritur. Ejus 
partes sunt prudenlia et imprudeotia. Id. Orat. 
35. 122. Has partes quemadmodum Iractet, difficile 
dictu est: nee enim semper tractaotur uno modo. 
Id. Quinct 1. 28. Modo et ratiooe aliquid facere. 
nella davit ta maniera. — Cum Iofinllo. Virg. 2. 
G. 73. Nee modus inserere atque oculos impooere 
simplex. — b) Speciatim frequeotisslme occurrunt 
cum Geoitivo vel Adjectivo — Modo vel modis, 
ut apud Liv. 39. 26. Servorum modo, prater 
spem manumissorum, liceotiam lingua experiri, 
Tac. 4. Ann. 25. Pecorum modo trabr, occidi, 
oapl. JYepos Alt. 21. Tali modo quum septem et 
septuaginta annos complesset etc. Id. Dalam. 10. 
Pari modo complura castella el tradil. C»c. ^rm'c. 
2. 6. Te vero alio quodam modo, non solum -na- 
tura et moribus, verum etiam studio et doctriDa 
esse sapientem etc. Horat. 1. Sat. 9. 48. noo 
islo vivimus illie Quo tu rere roodo. Cic. 2. Atl. 
6. a med. Omni modo egi cum rege et ago quo- 
tidie. Id. 4. Verr. 76. 18G. NulJo modo. Ter. 
Andr. 1. 126. Sine, meo -me vivere tnodo. a miu 
modo. ^Sall. in orat. Macr. Licin. ad pleb. a 
med. Gerant habeantque suo modo imperia. come 
lor piace. Ter. Hecyr. 2. 3. 7. Ft Hum multis mo- 
dis jam exspecto, ut redeat domum. n. e. vehe- 
menter, ut exsponil Donatus. Alii minus recte leg. 
multimodis. Similiter et apud alios division legen- 
dum est. V. MULTIMODIS loco suo, ubi plura 
afTcruntur. Rursus Ter. Hecyr. 4. 4. 79. Omnibus' 
modis miser sum. Horat. 3. Od. 7. 12. Tentat 
mi lie vafer modis. — More et modo divisim di- 
xit Cic. 4. Verr. 3. 9. Si bumano modo, si usi- 
tato more peccasset. Conjunction vero Id. Tim. 

1. Multa sunt a nobis et in Academids conscrlpta 
contra pbyslcos et sape cum P. Nigidio, Carnea 
deo more et modo, disputata. et Horat. 4. Od. 

2. 27. apis Matinee More modoque. — Ad mo- 
dum (unde Adv. ADMOD I'M, etQTJE MAD MODUM, 
qua V. loco iuo). Liv. 37. 46. ad fin. Intra val- 
lum corupuljl et ad modum fugientium in agrura 



pacatum reductl. Cces. 3. B.G. 15. Naves ad bunc 
modum factaa.er. 5. t'6t"d. 24. Ad hunc modum dis- 
tribulis Iegionibiis. er 2. ibid. 31. Ad nunc mo- 
dum locuti sunt. — In modum, ut apud Colum. 
Arbor. 22. In modum ramorum alias radices emlt- 
tit. Ct'c. 2. Verr. 5. 13. Scrvilem in modum cruciari 
et occari. Tac. 3. Hist. 25. Signa armaque in 
nostrum modum, desidiam licentiamquB Gracorum 
retinebant. Cces. 1. B,G. 41. Mirum in modum. 
Cic. 2. ad 0. fr. 14. sub fin. Coratnenclo libi ma- 
jorem in modum homincrn domi sptendidusn etc- 
meg Ho che posso. — c) Bono modo aliquid facere 
est mediocritatc et moderatione servata, temperate, 
modice, modeste. Cfllo R.R. 5. Villicus.si quis quid 
deliquerit, pro noxa bo'no modo vhidicet. Plaut. 
4mph. 3. 4. 12. Animo obsequKur suo : quod om- 
nera boroinem facere oportet, dum id modo flat 
bono. Adde eumd. Merc. 4 5. 61. et Ct'c. 4. Acad. 
(2. pr.) 44. 137. Hac tibi tam sunt defendenda, 
quam mrenia : mihi autem bono modo, tantum, 
quantum videbttur. Id. 2. ad Q. fr. 6. Bono modo 
destderare aliquid. *J 3. Apud Grammaticos modi 
verborum sunt diversa eorum inclinatiooes, per 
quas varios animl affoctus significamus, ut indi- 
cativus, imperative, optativus etc. Quintil. i. 5. 
41. In verbo Bunt solreclsmi per genera, tempora, 
personas, modos, sjve cui status eos dici, seu quali- 
tates placet, vel sex, vel, ut alii volunt, octo. Adde 
Cell. 15. 13.; Priscian.S. p. 819. Putsch.; Charts. 
2. p. 142.; et Diomtd. 1. p. 328. — Similiter de 
ipsa passivo vel activo verborum forma Quintil. 
9. 3. 7. In natura verborum est etiam qua fa- 
cirnus, patiendi modo (a. e. passiva forma) sapc 
dicere, ut arbitror, suspicor-.ei contra faciendi 
(h- e- activa forma), qua patimur, ut vapulo. Adde 
eumd. 1. 6. 26. 

MCE CH A, a, f. I. concubina, aduliera, [toiyrn, 
concubina, et speciatim adulters. Horat. 1. Sat. \. 
1 13. Nc sequerer mcecbas, coocessa quum Yenere uti 
Possem. Martial. 10. 13. Ad noclurna jaces fastosa 
limina mcecb®. — Adjective, seu per appositlo- 
oem. .4uson. epigr. 10. Toxica zelotypo dedit uxor 
mcecha oiarito. 

51 CR CUT A ,-a , f. 1. fomicazione , adulterio, 
uotysia. Tertull. Pudic. 5. et alibi; et Vulgat.in- 
; terpr. Sap : 14 26. 

MCECHILE, is, n. 3. adullerium, vel locus ia 
quo adulteria committi solent. Petron. Satyr. 113. 
Burmann. Redierat in anlrnum mcecbiie. Alii oli- 
ter leg. 

MCRCHILLUS, i, m. 2. demmuf, a mcechus. Le- 
gitur a ronaullis apud Calutl. \ 13. Consule Pom- 
pftjo prirnum duo, Ciona, solebant Mcechilli : facto 
consule nunc ilerum etc. Vulgali libri habent 
Mcecbl : illo facto etc. Rectius Lochmann. leg. Meci- 
,liam et fortasse Mceciliam. 

MCECUtMO.MUM, li, n. 2. adulteriura. Laberius 
apud Gell. 16. 7. et apud Non. p. 140. 31. Merc. 

MCECHISSO as, are, a. 1. adulterio mulierem pol- 
luo. Plaut. Cas. 5. 4. 6. Quid fecisti sciplone, aut, 
quod babuisti pallium? am. In adulterio durn.mce- 
chissat Casinam, credo, perdidit. $cil. pallium. 

MCECHdClN.EDUS, i, m. 2. /iot X o>«vat3o;, qui 
adulter simul et mollis cinadus est. Lucilius apud 
Non. p. 493. 26. Merc. Imberbi androgjoo barbato 
mcechocioado. h. e. qui facit, et palitur, ut ait 
Juson. epigr. 119. 

MCECIIOR, ffris, ( Stus sum, arl, dcp. 1, fornicare, 
adulter are, ^of^guw, cum scorlo, vel cum conjuge 
alterius coocumbo : est a prat. perf. fi'Miya verbi 

P*'X 0> P ro f«X" 8b oV'X'"* me i°- '?• IMMEJO. 
Calutl. 94. 1., Horat. 1. Sat. 2. 49.; et Martial. 6. 
91. etc. 

MCECHU5, i, m. 2. fornicalore, adultero,uo'iYps, 
qui cum scorlo cubat, et qui cum aliens uxore coa- 
cucobil: a voce Graca allata. Plaut. Mil. gior. 3. 1. 
180. Uerus meus ita magous moethus mulierum est> 
ut etc. Adde Ter. Andr. 2. 1. 16. et £tin„5.4. 35. 
Horat, Juvenal., Martial. Hue purtioetei poeticum 
illud apud Sue (on, Oth. 3. Uxorii mcechus co:perat 
esss sua. h. e. videbatur esse adulter uxoris sua, 
quam Nero dlligebat. 

MGBDl£. V. UEMIOLIUS. 

MCENE, is. V. MCENIA prlmo loco init. 

MCENERA pro munera. V. MUNUSinit. 

MCBNIa, lum, Ibus, n. plur. 3. In singolari num. 
est mesne, it, perrsrura taraen. Nceviut (till mi- 



MOENIA 

ous recle Ennius) apud Festum p. 145. 25. Mull. 
Apud emporium in campo hoslium pro mesne. 
tncene Ablativus casus est, ut mare apud antiquio- 
res. — Arce mpniorum dixere veteres, teste Cle- 
donio in Arte p. 1898, Putsch., ut anciliorum pro 
ancilium dixit Horal. 3. Od. 5. 10. — Mmniis pro 
masnibut babetur in Jnscript. sub Antonino Pio 
apud Gruter. 408. 1. tin. 34. vmversam r. P.N. 
(ft. e. Rem puih'cam Nostram) cvm ro mo em is am- 
puavit. .-/fii reclius leg. cum gregariis. — Cete- 
rum mosnia sunt muri, qui urbem cingunt; ab an- 
tiquo mcenio pro mum'o, ut docenl Varro 5. L. L. 
141. Mi'ill. (Uti haberent tula oppida quod operis 
niuniebant, in aza ia dicta.) et Servius ad firg. 11. 
>£n. 507. T£:/j>3 (It. rnura, m-urajlie, fortifica- 
zioni; Fr. muraille de ville, mur, rempart, forti- 
fications; Hisp. muro, muralla, terrapten, forti- 
fication; Germ, die Schutzmauern, Sladtmauern, 
Mauern als Schutzwehr unci Sicherheitsmittel, 
Bollwerk; Angl. the walls of a city, the forti- 
fications of a city, the thowers, ramparts, pa- 
rapets en.). 

I.) Prop rie. — a) De muris urbium. Cic. Sexl. 
42. 91. Dornirilia conjuncta, quas urbes dicintus, 
moenibus saepserunt. id. 3. Nat. D. 40. 94. Di- 
ligentius urbcm religione, quam ipsis moenibus cin- 
gitis. Id. 4. Acad. (2. pr.) 44. 137. Haec tani sunt 
delendenda, quam mania. Id. 1. de repubt. 11. 
Sub ipsis Numantiae manibus. /"'tVg. H /En. 559. 
Non ilium tectis ullae, non manibus urbes Acce- 
pere. Cxi. 3. B. C. 80. Oppidum altissimis mceni- 
bus oppugnare. If epos Tliemist.Q. Piraeeus moenibus 
circumdatus. et ibid. 4. Moenibus se defendere. Plin. 
7. Hist. nat. 29. 30. (109). Obsidere mania. Auct. 
B. Hisp. 36. delere. .4uct. B.G. 8. 43. occupare. 
Seneca Phwniss. 343. dejicere. Sail. Cat. 66. Intra 
rncE-nia deprchensi hostes. — 6) Item quaecumque 
munitioncs, propusnacola, aggeres, rouniendi cau- 
sa exstruclr. fortificazioni, parapelti, argini, trin- 
ciere. Unde Feslus p. 145. 27. Mull. Mania et 
muri et alia muniendte urbis gratia facta. Cops. 
2. B. C. 16. Ut ipsis consistendi in suis mun'uio 
nibus locus non esset:- quum pasue iniedificata in 
muris ab exercitu noslro mcenia vidercntur, ac te- 
la manu conjicercnlur. Cr. Ennius apud Macrob. 

1. Saturn. 4. Qua Gaili furtim noctu summa ar- 
ris adorti Mcenia. conrubia vieilesque repente 
cruentant. — In illo f'irg. 2. JEn. 234. Dividi- 
mus muros, et mania pandimus urbis: Servius 
putat, mcenia esse urbis' tecta, aedes, etc. corpo 
delia ciltii . Sic v. 252. fusi per mcenia Teucri 
Goniicuere: mcenia interpretatur dpmos. mcenia 
enim et publica et privaiu did. Sed non videtur 
base interprelstio esse necessaria. Tametsi in Cod. 
Theod. 14. 17. 11. Imppp. Theodos., Arcad. et 
Honor, ita maenium voce utuutur, ut omne cor- 
pus aediBciorum urbis turn- publicorum, turn pri- 
vatorum compleclantur. Qua raiione et Flor. 1.4. 
de Anco. Hie mania muro ampiexus est. et Vi- 
truv. 8. 4. Zama est civitas Afrorum, cujus ma 
nia rex Juba duplici- muro saepsit. et f'irg. 6. /En. 
549 Mcenia lata violet triplici chcunidaia muro. 
Est etiam locus Plin. 6. Hist. nat. 26. 30. (122). 
ubi de Babylone loquitur, qui apiius de loto ur- 
bis corpore inlelligilur, quam de murorum sse- 
pto. Silum very , inquil, incenium aquila? pan- 
dentis alas. Cassiod. 2. Variar. 34. Atque i.leo 
universa pecunia. qua? fuerat fabric is deputata Ro- 
manis, sine aliqua dilaiione resumalur, et vobis 
ordinaolibus iterum Romanis mcenibus oppli- 
cetur. 

II.) Translate. ^ 1. Mcenia mundi apud Lw 
cret. 1. 73. et alibi, et mania cceli apud Ovid. 

2. Met. 401. est ipse ambitus, et quasi saeptum cx- 
tremum. Eadem raiione mcenia navis dixit Id. 11, 
ibid. 532. quibus navis exeludit undas, et ab in- 
suliibus (lucluum vectures defendit: et mcenia thea- 
tri dixit Lucret. 4. 80. ipsos parietcs, quibus in- 
■Jusi spectatores sedent. et mcenia alia dixit Grat. 
Cyneg. 431. juga montana -quae circa /Elnam sunt 
insiar mcenium. ^ 2. Item masnia omne corpus 
sdilii.iorum ufbis turn publicorum, turn prtvatorum 
I'onipleciuniur. Cic. 2. Cat. 1.1. Null* jam per- 
nicies a monstro illo atque prodigio (ft. e. Catili- 
na> mcEnibus ipsis intra maenia comparabitur. Adde 
f'irg. 6. .En. 5*11.; f'itruv. S. 4.; Flor. 1. 4. et 
alia al lata sub I. b. in Qn. % 3. De una tiutum 

To*. lit. 



— 273 — 

domo Virg. 6. Mn. 551. Dextera quaa Ditis ma- 
gni sub moenia tendit. 

MCENIA pro munia. V. MUNL'S. 

MCENIANUM. V. M&NIAMM. 

MCENlO, is, ivi, Hum, ire, et 

MCEXiTOS, a, um. V. HUNIO. init. 

MCEREXS vel maerens, entis. V. voc. seq. in 
fln. 

MCEREO vel maereo, es, ere, 2. Quod ad scri- 
ptionem attinet, diphthongum oe in mcEreo, mce- 
ror et mcestus retinent Dausq,, Scalig. et alii, 
itemque octo lapides apud Gruter., quos atTcrt 
Noris. in Cenotaph. Pis. dissert. 4. c. ult., qui- 
bus adde alium apud Gruter. 658. 5., quern indicat 
Cellar, in Orlhograph. Ipse tarnen JVorisius anti- 
quiorem putat ae, quse conslanler babeiur in Cod. 
f'irg. Mediceo, et in aliis lapidib. quinque apud 
Manut. in Orthogr. Ex elymologis alii, quibus ae 
placet, cum farron. 6. L. L. 50. Mull, a mar- 
cere deducunt, quia corpus maerendo marcescere 
videatur: alii, ut oe defendant, a Graeco uo'.pa, 
(unde mcera), ut Dausq., quas ego notationes ni- 
hil moror. Porro neutram scriptionem vel impro- 
barim, vel prtetulerim- — De Praeterito ita Pri- 
scian. 8. p. 817. Putsch. A mcereo, unde mceror, 
mcerui debuit fame: sed in usu non est. — Ma?~ 
reor, eris, dep. 2. valde dubiuro est. Matins apud 
Varron. 7. L. L. 95. Mi'ill. Corpora Grajorum mce- 
rebar mandier igni. Sic MSS. Codices, prater 
unum, qui habet mirabar: Mullerus leg. tncere- 
bat. Cic. 5exl. : 39.{68. Nos puisi eramus: vos ta- 
cit! marebomini. Alii leg. moerebatis, alii mira- 
bamicii. — Part. Mcerens sub A et B et in fin. 
— Mcereo (.quod, ratione habita etymi, nonnulli 
cum voc. miser conjungunt) est idem ac tristis 
sum, asgresco, in moestilia sum, ejusque fegritudi- 
nis signa do querendo, iamentando, iugentio: nee 
audiendus Servius, qui ad firg. 11. JEn. 211. 
mcerere ait esse cum silentio dolere, si cum silen- 
tio intelligit occulte et in corde inlus , \\iniopat 
(It. rattristarsi, essere mesto, affliggersi; Fr. itre 
triste, afflige, abattu; Hisp. ser triste, afligido, 
desconsotado : Germ, fcefriiit *, traurig sein , 
trauern, jammer n, Ulagen; Angl. to grieve, be 
afflicted or sud, sorrow, repine, lament, mourn). 
Occur rit aulem A) Neulrorum more, ct B) Acti- 
ve, h. e. cum Accusative 

A) Neutrurum more. Cic. Oral. 22. 74. Quum 
immolanda Iphigenia tristis Galenas esset, mceslior 
Ulixes, mcereret Menelaus. Id. 1. Tusc. 13. 30. Ne- 
mo mceret suo incommodo: dolent fortasse et att- 
gunturj sed ilia lugubiis lamematio fletusque rnce- 
rens ex eo est, quod eum, quern dileximus, viibe 
cotnmodis privalum arbilramur idque sentire. Id. 
Pis. 9. 21 . Quum omnes boni obditi inclusique 
mcererent. templa gemerent, tecta ipsa uibis luge- 
rent. Id. 3. Tusc. 27. 65. Apud Hornerum quoli- 
dianse neces interttusque multoruni sedationetn nine- 
rendi sfferunt. el ibid. § 64. Nihil profici mceren- 
do. Balb. 25. 56. Homines alienis bonis mceren- 
tes. Sulpicius apud Cic. 4. Fam. 5. ad fin. Da 
hoc i Hi niortu*: da ceteris amicis, qui tuo dolore 
mcarent. Tibull. 3.2. 14, Mareat haec genero, ma- 
reat ilia viro. Ovid. i. Fast. 487. Nee tamen ut 
primus mare mala talia passus. — Passive imper- 
sonaliter. Apul. 4. Met. Maretur, fletur, lamecta- 
tur diebus phisculis. 

B) Active. — a) Cum Accusative. Cic. 14. 
Fam. 2. Maereo casum ejusmodi. Id. Sext. 17. 39. 
Perditorum civium mortem mesrere. Id. 1. Tusc. 
48. 115. graviter filii mortem, et ibid. 44. 105. ilia 
sicut acerbissimam rem. Id. Sext. 14.32. calami- 
tatem reipublics. — - Similiter Id. 1. ad Q- fr. 3. 
sub fin Quin illud mcereo, quod tibi non mino- 
rem dolorem illorum orbitas afTert, quam mihi. 
Ovid. I. Met. 664. talia marens. ft. e. has edens 
querelas. Adde f al. Flacc. 8. 209. — b) Cum 
Infinito, qui Accusativi vicem gerit. Cic. Sext. 11. 

25. Qui, patriam nimium tarde concidere, mcere- 
rent. Adde Math locum allalunr sub init. — Hinc 
Part, praes., cujus exempla supra retuiimus, 

Mcerens, en.'is, adjective ijuoque usurpalur, un- 
de Sup. Mcerentissimus; et est idem ar mosstus, 
mesto, malinconico. Ennius apud Diomed. 2. p. 
442. Putsch, et apud charts. 4. p. 251. Slaren- 
tes, Denies, lacrimantes, commiseranles. Cic. Sull. 

26. 74. Quis Sullam, nisi rnosrentem, demissum 



MOESTITER 

aniictumque vldit? Id. 2, Orat. 47. 195- Huac 
quum afflictum, debiiitatum, marentem, in sum- 
mum discrimen adductuin viderem. Id. 4. Fam. 6. 
Non enim, ut turn me a re publica mcestum do- 
mus excipiebat, quae levaret; sic nunc domo mce- 
rens ad rem publicam confugere possum, ut in ejus 
bonis acquiescam. Horat. 3. Od, 5. 47. Interque 
mcerentes amicos Egregius properaret exsul. Virg. 

1. JEn. 201. dictis mosrenlia pectora mulcet. Ovid. 
Haroid. 11.93. Mcerens vuUus. Seneca Here. (Et. 
1063. Mcerentem feriens chelyn. Inscripl. opud 
Murat- 1229. 7. Mater mrerentissima. 

MCERICA vitis. V. METIC.4. 

MCERO, as, are, a. 1. at fr is tar e, "Xuirs to , mo> 
renlem facio. Accius apud Non. p. 137.32. Merc. 
Quod si, ut deeuit, stares mccum, aut tneus te 
mreraret dolor, jamdiu inllammari tetre naves vi- 
dissenl suas. Ita ex Cod. leg. Bothe: alii male mer~ 
taret, quasi significet merentem facere. Mercerus 
habet mertaret. 

MCEROR vel meeror, oris, m. 3. actus mceren- 
di, luctus: cui Icetitia apud Sail. Cat. 61. oppo- 
nilur, "Xu'tcij, dvia (It. lulto, duolo, tristezza, me* 
stizia; Fr. tristesse, profonde affliction, douteur, 
abattement; Hisp. trtste:a, congoxa; Germ, die 
Traurigkeit, Trauer, Betrubniss, der Jammer ; 
Angl. the expression of grief, lamentation, sor- 
row, sadness, heaviness of heart, dole). Occurrit 
— a) Ssepissime in sing. num. Cic. 4. Tusc. 
8. 18. Mceror est regritudo fiehilis. ft. e. qu« 
in fletum, gemitum aliaque signa doloris facile 
erumptt. Id. 12. y^tf. 28. Quod me ipse per lit- 
teras consoiatus sum, non panitet me, quantum 
profecerim: mcerorem minui ; dolorem nee po- 
lui, nee, si possem, vellem. Id. Sext. 31. 68. De- 
cesserat ex Asia frater meus magno nqualore, sed 
multo ctiam inajore mcerorc. Id. 3. Tusc, 12. 26. 
Est impudens luctus mcerore se conficientis. Id. 
Amic. 3. It. Quam aulem civitati cams fuerit, mce- 
rore funeris indicatum est. Id. 2. Orat. 47. 196. 
Quum C. Marius mcerorem orationis meoe prfesens 
multum lacrimis suis adjuvaret. Lucret. 6. 1181. 
Perturbata animi mens in mcerore metuque. Sail. 
Jug. 16. Clausi in tenebris cum mcerore et luctu, 
moite graviorem vitam exigunt. — Jungitur plu- 
rimis Verbis, quorum prascipua b*c sunt. Plant. 
Cist. 4. 2. 60. Mcerorem alicui aflerre. Id. Cat. 3, 
5. 50. offerre alicui- Justin. 38. 8. U. inferre 
convivio. Cic. 3. Alt. 8. ad fin. Animum moeioii 
dare. Ter. Amir. 4. 2. 10. Esse in mcerore. Cic. tO. 
,-/ff. 4. Jacere in moarure. Id. 5. Fam. 2. Versari 
in mcerorc. Gell. 3. 15. Mcerore et luclu affectus. 
Cic. 11. Alt. 3. Mcerore urgeri. Ptaut. Copt. 1. 

2. 30. mscerari. Id. Stich. 1- 3. 63. atque aegri- 
tudine consenescere. Cic. 3. ^tf. 8. Meus me mce- 
ror lacerat et confkit. Id. 2. Cat. 1. 2. Mcerore 
affliclus et profligatus. Plin. 8. Hist. nat. 12. 12. 
(33). Mceroris tabe confectl. Cic. 12. Alt. 14. A 
mcerore recreari. id. 14. Phil. 13. 34. Deponero 
mcerorem atque iuctum. Plaut. Stich. 2. I. 31. Ex 
mcerore eximere. — b) In plur. num. Cic- 1. Fin. 
i 8. 5'J. iEgritudines, molestis, mcerores, qui aminos 
exedunl conficiuntque curij. 

MCERL'S, i, m. 2. V. MURUS init. 

MCRS1LEUM pro mausoleum, legitur apud Fron- 
tin. de limit, agr. p. 43. Goes. 

MCESTE vel Masste, adverb, (mcestus) con do- 
lore, con tristezza, in at to di mestizia, cum mce- 
rore, Wrjpw;. Cic. 3. Herenn. 14. 24. Acriter, cle- 
menter ; rnceste, hilariler. 

MCESTlFlCATL'S vel massUQcatus, a, um. V. 
roc, seq. 

MCESTlFlCO, as, 8vi, Jitum, are, a. 1. (mcestus 
et facio). Part. Masstificatus. — Moesliflcare est 
moestum facere, altristare. Augustin. Ep. 121. Si 
paupertas an git, si luctus mossiificat. — Hinc Part- 
Mcettificatus est idem ac mcestus, tristis. Sidon. 

3. Ep. 13. circa med. Facies umbris mcestiflcata 
larvalibus. Capell. 9. init. Insuetis laedor mcestt- 
Gcata modis. 

MCESTIFlCUS. a, um, adject, (mcestus et facio) 
qui moestum facit. Epitaph. Alcim. init. Quisquis 
mceslilicum tumuli dum cernis honorem Cespite 
concludi, totutn deQebis Avitum. 

MCESTlTER vel Maestiter , adverb, (mcestus) 
rnceste. Plaut. Rud. 1. 5. 6, Unde vos ire cum 
uvida vesle dicam, tarn mces titer vcstitasl 

35 



MOESTITIA 

MCKSTlTlA vel maestitia, ae, f. 1. (mcestus). De 
orth'ograpbia V. in MCEREO init. — Mastitis, est 
idem quod mceror: cui opponitur bjlaritas et l$e- 
titia (It. meitizia. dolore, tristezza ; "Fr. tristesse, 
vive douleur, affliction, abattement; Hisp. tri- 
steza, congoxa, apZiccion, abalimiento ; (ierm. 
das Traurig -, Belrubtsein . die trauriye, be- 
trubte Stimmung, Traurigkeit, Niedergeschla* 
genheit; Angl. sadness, gries, sorrow, trouble, 
heaviness). 

I.) Proprie de bominibus. Cic. 1. Off. 41. 146 
Ei oculorura obtutu, ex superciliorum aut remis- 
sione, aut contraction, ei racestUia, ei hilaritale, 
ex risu etc. Id. 1. Tusc 44. 106. Usee quum pres- 
sis et Qebilibus modis, qui totis tbeatris mcestitiam 
ioferant, concinuntur. Id. 2. Phil. 15.37. Esse in 
mcestilia. Id. Oral. 43. 148. Mcestitias resistere. 
Id. i. Fin. 13. 43. Sapientia est una, quae mcesti- 
liarn pellat ex animis. Tac. 3. Ann. 16. Os in mce- 
stitiam flectere. 

H.) Translate. Cic. Orat. 16. tub fin. Aliqui du- 
ritatem et severitatem quamdam verbis, et oralio- 
nis quasi moestitiam sequuntur. Colum. 7. R. R. 
3. 11. Ut totius auctutnni pabulo aattatus agnus, 
ante mcestitiam frigorum atque hiemts jejunium, 
conGrructur. 

MCEST1T0DO vel masstiludo, Inis, f. 3. mcesti- 
tia. Accius apud Non. p. 136. 24, Merc. Ni vesti- 
tus leter, mcestitudo, vastiludo praedicarent bomi- 
nem esse. Plaut. Aulul. 4. 10. 1. Ego sum miser, 
cui tanta mceslhudo obligil- Pallad. i.R.R.2Q. 
de turdis. Claudantur cum aliis ante nulritis, quo- 
rum socielate caplivitatis mcestiiudmem conso- 
lentur. del. Aurel. 1. Acut. 3. sub init. Aliena- 
tio cum cacbinno et cantilena, vel certe rocestitu- 
dine, sitenlio etc. et 3. ibid. 5. init. Gravedo, vel 
dolor capitis, aut vertigo; aut auriuta tinnitus; 
yuKus mcestitudo etc. 

MCESTO vel maesto, as, are, a. 1. (mcestus) mce- 
stum facere. Laberius apud Won. p. 137. 27. Merc. 
CoociUlam mobilUate mcestas. 
MCESTUM, adverb. V. voc. seq. sub I. c. 
MCESTUS vel maestus, a, urn, adject. De ralione 
scribendi V. in MCEREO init. — Gomp. Mceitior 
I ■', Sup. Moestissimun I, et II. 1. — Mcestus est 
mcerens, doiens, tristis, lugens, Xuirjjpo's, dyPous* 
vos (It. addolorato, mesto, afflitto, gramo; Fr. 
triste, afflige, abattu, melancolique ; Hisp. tri- 
ste, afligido, abatido, melancolico; Germ, trau- 
rig , belrubt , schwermiilhig , niedergeschlage n ; 
Aug!, sad, sorrow foul, woful. pensive, afflicted, 
maiancholy, doleful, mournful, dismal). 

I.) Proprie — a) De bominibus. Cum v. tristis 
jungitur apud Plaut. Bacch. 4. 4. 18. Quid vos 
mcestos tam tristesque esse conspleor? Gf. Cic. 1. 
Divinat. 28. 59. Visum tibi esse, quum in locis 
soiis mcestus errares, G. Marium cum fascibus lau- 
reatis quaerere ex le, quid tristis esses, et Orat. 
22. 74. Quum iromolanda Ipbigenia tristis Calcbas 
esset, mcestior Ulixes. Ceterura Id. 2. Orat. 47. 
195. Quum excitavi mcestura ac sordidatum senem. 
Id. post redit. in senat. 6. 13. Incultus, horridus, 
mcestus. Horat. 1. Sat, 2. 3. Mcestus bc sollicitus 
morte alicujus. Virg. 2. £n. 270. racestlssimus 
Hector. — 6) Ds iis quae ad hominem referuotur 
atque animi mcestitiam signiflcant. Justin. 18. 7. 
10. Mcesta ac lugentia castra. Cic. 3. Herenn. 15. 
27. Mces'.o et conlurbato vultu. Virg. 4. G. 515. 
mcestis late ioca queslibus implet. Ovid. 4. Fait. 
454. Et feriunt mcestse pectora nuda menus, et ibid. 
854. mcestas Acca soluta comas. Id. 2. Amor. 6. 
5. mcestos laniare rapilloj. Id. 3. Trist. 5. 15. 
Bracbiaque acceni mcesto pendenlia collo. Virg. 1. 
Mn. 206. mcestus timor. — c) Cum Inflnilo. Slat. 
10. Theb. 774. insignemque animam mucrone co- 
ruse©, Dedignantem artus pridera mcestamque te- 
neri, Arripit. — c) Bine mcestum adverbii mo- 
re legitur apud Senec. CEdip. 569. ter valles cavas 
Sonuere mcestum. 

II.) Translate. % 1. Speciatim de bominibus, 
baud aliter ac trisiit, est vatde turbatus, et vultu 
ad trisiiilam ac severltatem composftus. Val. Place. 
5. 568. tacita mcestlssirooa ira. Sic in illo Virg. 
12. JEn. 514. Hie oeci mcestum mittit Onytem: 
Servius, severum, inquit, Dsiuraliter tristem, quern 
Gr»ci cxyS'pwitcv dkuot, dyiXaoxav: aut tmagi- 
natus est exepirantem. — Hue referri potest et il- ' 



— 274 — 

lud Tac. Dial, de Orat. 23. Quos Contorts), mo- 
re prisco apud judicem fabulantes, non auditores 
sequuntur, non populus audit, vix denique litiga- 
tor perpetitur: adeo mcesli et inculti illam ipsam, 
quam jaclant, sanitatem non firmitate, sed jejunio 
consequuntur, severi, digiuni, irli. ^ 2. Genera- 
tim de rebus, et est mcestitiam signiflcans vel af- 
ferens, mcerorem ac luctum portendens, funestu;, 
laevus. Properl. 3.4. 13. mcesta vestis. h. e. aira- 
ta, signum luctus. Sic Id. 4. 11. 9. mceslce tuba. 
Seneca 02dip. 2. Et nube mcestum squah'da exo- 
ritur jubar. Virg. 5. /En. 47. ossa parentis Con- 
didimus terra, mcestasque sacravimus aras. h. e. fu- 
nebres et diis Slanibus sacras. Ovid. 6, Fast. 660- 
mcesta funera. Id. 3. Fast. 641. ne dubita, mce- 
stum fuge, dicere, tectum, h. e. funestum, dirum, 
in quo insidiae parantur. Id.ib. 128. a lava mce- 
sta volavit avis. h. e. mali ominis. Virg. 1. G. 480. 
Et mcestum illacrimai templis ebur. — Venliem 
mcestum fover* ex molito hordeo, apud Lucilium 
expooit iVon. p. 350. 33. Merc, eoectum fame. 

MCETA pro meta legitur apud Frontin. de Co- 
lon, p. 141. Goes. 

MOIRUS, i, m. 2. V. MDRUS init. 
MOLA, x, t. I./aq'Vjj (It. mota, macina; Fr, 
moulin; Hisp. mo^tno harinero; Germ, die Muhle 
jeder Art; Angl. a milU, millstone). 

I.) Proprie est instrumentum , quo frumenta, 
aliaeque fruges conteruntur, et in farinam redigun- 
tur: a Gra>ca voce allata. Constat autcm duobus 
saxis, quorum inTerius quadrata primum flgura so- 
lo insistit, deinceps in conum desioit, et ob for- 
mte similitudinem meta dicitur: superius (Grssci 
ovov vocant) dupliciter est cavatum, et ei inferio- 
re quidem parte metse superiocumbit, superiore ve- 
ro, quae catillus appellatur, grana conterenda con- 
tioet, quas per medium foramen ioter utrumque 
saium decidunt, ibique facile commoluntur, quum 
superius saxum ab axe transverso, qui mobile no- 
mioatur, circumducitur. Hujus molfe figuram, piu- 
cis abbinc annis Pompejis io Campania repertas, 
babes apud Schneiderum in adnot. ad Catonem 
tab.lt. n. 7, Molarum formam indicat etiam Ma- 
nil. 5. 285. Subdere fraciuro silici frumenta su- 
perque Ducere peodentes orbes. Et Seneca Ep. 00. 
§ 23. Hoc aliquis secutus exemplar (aqualiculi 
nempe), lapidem asperum aspero imposuit, ad si- 
militudinem deolium, quorum pars immobilis mo- 
turo alterijs exspectat; deinde utriusque attritu 
grana franguntur, et saspiui regeruntur, donee ad 
minutiam frequenter trita redigantur. Paul. Dig. 
33. 7. 18. § 5. Idem Scasvola consultus de meta 
molendaria, respondit, si rusticis ejus fundi opera- 
riis moleretur, cam quoque deberi; est autem me- 
ta inferior pars moles, catillus superior. Ennius 
apud JYon. p. 506. 3. Merc. Quo nunc me duels ?- 
Ubi molarum strepitum audibis maximum. — Mo- 
larum alise suut trusatilet aut mcmuarifB, X ! 'P°" 
fi\i\au, quae manu bominum truduntur. Gell. i. 3. 
sub fin. de Plauto. Quum ob quaerendum victum, 
ad circumagendas molas, quae trusatile? appellan- 
tur, operam ptstori Jocasset. V. MANUARIUS. — 
Alias asinariee aut jumenlarix, quae ab asinis seu 
jumenlis versaotur. Ovid 6. Fast. 318. El quas pu- 
miceas versat asella molas. Juvenal. 8. 66- de ca- 
ballis. triloque trahunt epirbedia colle Segnipedes, 
dignique molas versare Nepotis. V. ASINARIt'S 
et JUMENTARIUS. Alias aquarice, vfyouuKcu, quas 
impetu incurrentis aquae et ope rotarum olrcuma- 
guntur, Pallad. \. R. R. 42. Si aquae copia est, fu- 
suras balnearum debent pistrina suscipere, ut ibi 
formatis aquariis molis sine bominum, vel anima- 
lium lobore frumenta frangantur. Hinc Plin. 18. 
Hist. nat. 10. 23. (97). Major pars Italiae rolis 
utitur, quas aqua verset obiter, et far molat. te- 
nant. 3. carm. 12. 37. Ducitur in rigidls sinuosa 
canalibus unda, Ex qua ferl populis bic mola ra- 
pta cibum. Hujusmodi molas describlt Vilruv. 10. 
10. V. et HYDRAULA. V. etiam, si vis, Slrab. 
i. 12. p. 556., et Heringium de molendlnis. Ad 
alias etiam fruges et res comrainuendas molas ad- 
bibenlur, Ovid. Medic, fac. 72. de lupinis et fa- 
ba. Utraque da nigrls comminuend» molis. h. e. 
molls ex nigro lapide, quas Id. loc. cit. in $ 3. pu- 
miceas vocal, quia plerumque tlebant ex lapide 
Pompejano, qui ntger et pumici similis est. Plin. 
18. Hill, nau 7. 14. (72). Hordeum molls frangunt. 



H0LARI9 

Petron. fragm. Tragur. 74. Burmann. Moll bu- 
iea piper trivit. striiolb il pepe con macinella di 
botso. Colum. 12. R. R. 52. 6. Schneid. Oleo autem 
conflclendo raolee uliliores sunt, qoam trapetum. 
Molar quam facillimam patiuntur adminis(»-ationem; 
quoniam pro magnitudine baccaruro vel submitli, 
vel etiam elevari possunt, ne nucleus, qui saporem 
olei vitiat, confringatur. et ibid. 54. 2. Suspen- 
sa mola olivam frangilo. Id. 2. ibid. 10, 35. Ci- 
eera suspeosa mola divisa. Varro 1. R. R. 55. 5. 
Molse oleariae e duro et aspero lapide. — Quas me- 
morat Plin. 36. Hist. nat. 18. 29. (135). molas 
versatile*, Volsiniis inventas, ffarduin. inlelligit 
cotes acuendis ferramenlis aplas. Easdem memo- 
rat Liv. 28. 45. a med. 

II.) Translate. ^ 1. Dicitur mofu ipsum far to- 
stum, molitum, et sale sparsum (uode et mola sal- 
sa dicitur) xpt^Tj itSypyyfi*ivri, qua in sacris uteban- 
tur, et vel solam otTerebant, vel victimas ea sporge- 
bant, ut Festus p. 141. 31. Mull, el Valer. Max. 
2. 5. n. 5. docent: unde immolare. Virg. 8. Eel. 
82, Sparge molam, et fragiles incende bitumine 
lauros. Servtus ad hunc loc. tradit rationem ejus 
conficiendae, qupe Roma in more fuit: Virgines, in- 
quit, Vestales ex Non. Majis ad prid- Id. Majas al- 
ternis diebus spicas adoreas in corbibus mensuariis 
ponunt: easque ipsaa torrent, pinsunt, moluat, at- 
que ita molitas conduni. Inde ter in anno molam 
fariunt, Lupercalibus , Yestalibus, Idlb. Septembr. 
adjecto sale cocto, et sale duro. Plaut. Amph. 2. 2, 
108. Prodigiali Jovi aul mola salsa bodie, aut ture 
comprecatam oportuit. Cic. 2. Divinat. 16. 37. Ca- 
put est in jeeore, cor in extis: jam abscedet, simul 
ac molam et vinum insperseris. Tibull. 1. 5. 14. 
Ipse procuravi, ne possent saeva nocere Somnia, ter 
sancta deveneranda mola. Seneca Thyett. 688. Tan- 
gensque salsa victimam culler mola etc. Martial. 
7. 54. Consumpii salsasque molas et turis acervos. 
Plin. 18. Hitt. nat. 2. 2. (7). Mola salsa supplica- 
re. Id. pr&fat. $ 11. Rustic! mola tantum sal- 
sa litant. Virg. salsas fruges, Ovid, salsa farra vo- 
cal. V. SALSL'S I. ^ 2. Dicitur etiam mola in 
uteris mulierum massa carnea sine ossibus ac visce- 
ribus, ex imperfecta conceptione loco fetus concre- 
scens, /awXtj; ex ejus forma ila appellate. Plin. 7. 
Hist. nat. 15. 13. (63). L'nius mulieris utero 
quas appeliarunt molas. Ea est caro iuformis, 
inaoima, ferri ictum et aciem respuens: et, ut 
partus, alias letalis, alias una sencscens, aliquon- 
do alvo citatiore excidens. Simile quiddom et in 
viris in venire gignitur, quod vocant sdrrhon. 
Adde eumd. 10. ibid. 64. 84. (184). V. MYI.B. 
^ 3. Est etiam idem ac cunnus. Vet. epigr. in An- 
ihol. Lot. T. 2, p 465. Burmann. Redde, maritus 
ait, et dixit femina, reddarn: Sed mngis ad nostram 
non molet ille (adutter) molaui. V. MOLO II. — 
.TiP. Mola pre maxilla legitur a quibusdam apud 
Apul. 3. Dogm. Plat, circa med., sed plerique alii 
reciius mala. 

MOL/E, Srurn, f. plur. l.Io libro sacerdotum po- 
puli R. (apud Gell. 13. 22.) in quo perscriptas sunt 
Comprecationes deum immortalium, inter varia 
deorum nomlna babetur Herie.m Junonis, Molas 
Martis, Nerienem Martis. Putant quidam, Molas 
esse Qlias Martis, sic dictas a molimine et conatu :n 
bellorum apparatu: alii a molis, quod ut molis 
fruges, sic beliis Mars homines frangat. 

MOLARIS, e, adject, da mola, ^uXtxdf, ad mo- 
lam perlinens, ut motaris lapis, et auo molas fiunt, 
fiuXtTTj; "Xt'&o;- Plin. 36. Hist. nat. 19. 30. (137). 
et ibid 23. 53. (174). Similiter Aurt. Colon, i. 
edente Rudorff. p. 2*4. Termini lapidei alii saxei, 
alii molares. — Hinc 

Molar is, is, m. 3. (Priscian. 5. p. 653. Putsch. 
Mularis a mola derivatum potest esse commune, 
quum adjeetivum est, sed quia plerumque ad den- 
tem vel lapidem refertur, usus frequens masculinum 
hoc profert), absolute, substantivorura more. *»| 1. 
Subaudl tapis: et molares saepe dicuntur lapides 
praegrandes et asperrimi, quos vel manu, vel bal- 
llstis jaciebant in hostes: vel a magnitudine, quasi 
apli slol molls faciendis; vel a duriiie, aul scabritie, 
jasso grande, ciottolone. Virg. 8. .En. 249. tnsueta 
rudentem (Cacvm) Desuper Alcides tells premit, 
omniaque arma Advocat, et ramis vastlsque mola- 
ribus instat. Ovid. 3. Met. 59. dcxlraque molarem 
Sustulit, et magnum magno conamine misit. Illius 



MOLARIUS 

imputsu quum lurribui arduacelsis Mceoia moia fo- 
renl. Stat. 5. Theb. 560. quo turbine bellica quoo- 
dam Librati saliunt portarum in rtaustra molares. 
et 2. Achitl. 426. Excipere immissos curvato urn- 
bone molares. «J 2. Subaudi dens: et molares 
denies sunl in inieriori maxilla utrinque post ca- 
ninos sill, latiores reteris crassioresque: ita dicti, 
quod incisum ab alias cibum ipsi comminuuot et 
veluli molunt, iidem maxillares appellantur, ma- 
sceliari, u\i\ai, uukitai o'fibvte;. Juvenal. 13. 212. 
ioterque molares Difflcili crescente cibo. et 5. 60. 
ut per lacrimas efJundere bitem Cogaris, pressoque 
diu slridere tnolari. Scribon. Compos. 61. Ubi su- 
per exlremum molarem jncreveril gingiva. 

MOLARIUS, a, um, adject, da marina, ad mo- 
lam pertinens. moVaris, fxuXocb;. Calo R. R. It.; 
et Vaxro 1. R. R. 19. 3. Asinus tnolarius. h. e. 
qui molam circumagit. 

MOLAXO, as, are, a. 1. ammollire, idem ac 
malaxo. Petagon. Velerxn. 5. ad fin, Axungiam 
veterem cum olio purgato, et simul tunso diligen- 
ter molaias. 

MOLE. r. MOLESTIA init. 

MOLEMONIL'M, I-, n. 2. nomen berba, quae fa 
cilis praestat vomitiones, ut ait Plin. 26. Hist. nat. 
7. 25. (40). Ita legit SilUg.; alii aliter. 

MOUENDARlL'S, a, um, adject, do mulin0,uu- 
~hta%DiY.zs, ad tnoiam, seu roolendinum pertinens. 
Paul. Dig. 33. 7, 18. § 2. Asinam molendariam 
et molam negat Neratius instrumento fundi con- 
tineri. el ibid. § 5. Scavola consuilus de meta mo- 
lendaria respoodit, etc. Alii leg. molendinaria. 

MOLENDlNARlUS, a, um, adject, ad moiendi- 
num periineas, idem ac molendarius, molaris. Am- 
mian. 17. 4. ad fin. Obeiiscus diu pensilis, bomi- 
num minibus multis tamquam roolendinarias ro- 
tantibus metas, cavea localur in media. V. et voc 
praced. — Ilinc 

Jiolendinarius, n, m. 2. absolute, Bubstantivo- 
runi more, est molUor, qui frumeuturn aliasque 
fruges molencias curat, mugnajo. Inscript.. qua 
pertinet ad ami, a Cbr. n. ccccxc, apud Gruter. 
1114. 6. et Fabrett. p. 520. n. 382. yt ommvm 

M0L/ENDIAAR10RVM VRAVDES AMPVTKNTVR STATE- 
HAS fieri prakcepjmvs etc. Gloss. Philox. Molen- 
dinari.is, a"Xeo?TJ;. 

MOLEN DINAR H'S, li, m. 2. V. voc. pra?ced. 

MOLENDINUM, i, n. 2. muiino, p-Auv, mole- 
trina, ubi molitur frumeotum, ut pislrinum, ubi 
pinsilur: est a molendo dictum, quia illu'* fru- 
mentum molendum ferlur. Augustin. in Psakn. 
132- n. 4. ad Matth. 24.40. Quare in molendino? 
quia in isto mundo versantur, ubi molendinum 
intelligitur; quia sic vertitur mundus isle, quo- 
modo niola. Adde eumd. ia Psalm. 36. n. 2, 

M6LE.NDO, as, are, a. 1. (molo) idem ac mo- 
lere. Pompej. in libr Donat. de barbarism, p. 473. 
Trugesque receptas Et lorrere parant flammis et 
frangere saxo. Eice prius dixit coquere panem, po- 
stea rnolendare triticum hoc dtcit (Virg. 1. £n. 
178. ): hysterologia est. 

MOLES, is, f. 3. Ultima in mole a vetustissimis 
producebatur, ut in fame, si Prisciano credimus 
7. p. 768. Putsch. — Moles est corpus in gens , 
res magna et muUi ponderis, oyxoj, xuto?, uiy&- 
'rij (.It. mole, grandezza; Fr. charge, masse; Hisp. 
masa, muelle; Germ, die grosse, schivere unfor* 
mliche Masse, die Last, der /(.lumpen; Angl. 
a mas», heap, huge bulk). 

I.i Proprie. "J 1. Geoeratim. Ovid 1. Met. 7. 
Lbaos. rudis iudigestaque moles. Virg. 3. Mn. 
656. vasta se mole moventero Pastorem Polyphe- 
mum. Colum. 3. R. R. 8. 3. India perhibelur mo- 
libus ferarum mirabilis. Propert- 4. 6. 19. stetil 
sequore moles Pinea. h. e. classis magnarurn na- 
>ium. Lucan. 3. 462. OpiterginU moles oneraia 
colonis. h. e. navis. Propert. 4. 11. 23. Sisyphe, 
mole vaces. h. e. ingenti saxo. V. SISYPHUS in 
ONOM. Claudian. 1. in Rujin. 350. Hinc Stili- 
cbo turmas, illior Gradivus agebat, Et clipeis et 
mole pares, corporaiura. ^ 2. Specialim saepe 
dicuur de magnis aedificiis, substruclionibus, egge- 
ribus. prarserlim qui ex saxo, terra, aut materia 
in mare jaciunlur vel muniendis porlubus, »el pi- 
scinis faciendis, vel *dificiis in Ipso ineri exci- 
tandis. Hoi at. 3. Od. 1. 33. Comracta pisces «quo- 
ra seniiunt, Jaclis in altuin uiolibu*. 'flbull. 2. 



— 275 — 

6. 27. Claudit el indomitum moles mare, il molo. 
Flor. 2. 2. Quamvis fretum (set 1 /. Siculum) Italia) 
nee mole jungi, nee ponlibus posset, armis bello- 
que jungenda prada. Cces. 1. B. C. '2b. Molem 
atque aggerem ab ntraque parte litoris jaciebat. 
Cic. 6. Verr. 53. 118. Fons flucta totus operire- 
tur, nisi munitions ac mole lapidum a mari dis- 
junctus esset. Id. 2. Offic. 4. 14. Moles oppositse 
fluctibus. Id. 4. ^ft. 16. a med. Aditus iosulae 
muoiti miriQcis molibus. Sueton. Claud. 20- Por- 
lum Ostise eistruiil, circumducto dextra sinistra- 
que brachio, et ad iotroitura profundo jam solo 
mole objeeta. Curt. 4. 2. Nee ulla tarn firma mo- 
les est, quam non exedant undse per nexus ope- 
rum manantes el, ubi acrior flatus exsistit, sumroi 
operis fastigio superfusse. Liv. 23. 5. a med. Pon- 
tibus ac molibus ei humanorurn corporum xtrue 
faciendis. Cic. Mil. 31 . 85. Insana? substructio- 
num moles. Horat. 3. Od. 29. 10. Molem pro- 
pinquam nubibus arduis. Cic. 14. Phil. 12. 33. 
Exstructa moles opere magnifico, incisaque litters 
virtutis testes serapilemse. deposito, memoria. Lu 
can. 8. 865, Proderit hoc olim, quod non man- 
sura sepulcri Ardua marmoreo surrexit pondere 
moles. — Similiter de scopulis. Ovid. '2. jtfet>11. 
Dorldaque et natas: quarum pars nare videntur, 
Pars in mole sedens virides siccare capillos. Sic 
'Id. 13. ibid. 921. Nam rr.odo ducebam ducen- 
tia retia pisces; Nunc in mole sedens moderabar 
arundine linum. — Moles aquarum, iminanis vis 
et copia. Sil. It. 3. 46. surgentis mole profundi 
Injeclum terris subitum mare. Adde eumd. 14. 
123; et Solin. 23. a med. Prwcesserat Virg. 1. 
JSn. 137. Jam caelum terramque meo sine numir.e 
venti, Miscere, et tantas audetis tollere moles? 
el 5. ibid. 7«9. Ipse mihi nuper Libjcis tu testis 
in undis Quam molem snbito excieril. h. e. quos 
Iluetuum cumulos tempestate suscitaverit. Justin. 
31. 5. 7. Perinde falii, ac si quis omnes non ab 
ipsis fontium primordiis derivare, seu concrctis 
jam aquarum molibus avertere vel exsiccare velil. 
^ 3. Item speeiatim de belli apparatu interdum 
dicitur. Tac. 1. Hist. 61. Vitellius suas copias 
supplevit, tota mole belli seculurus. con tutto il 
grosso delle forze. et 2. ibid. 46. Non alias ma- 
jore mole concursum, con maggiore apparecchio, 
ossia sforzo e numero di soldatesm. Sic Justin. 
22. 3. ». Prima igitur illi (Agathocli) cum Hamil- 
care, Giscooio Alio, prselii congressio fuit: a quo 
viclus, majore mole reparalurus bellum, Syracusas 
concessit. 

H.) Translate. ^ 1. Est magnitudo. aut mul- 
titudo cujuslibet rei, item vis. Cic. I. Cat. 9 .23. 
Vix molem istius iovidiie, si in exsilium icris. sus- 
tinebo. et 3. ibid. 7. 17. Non facile ham- taniarn 
molem mali a cerviribus vestris depuli^sem. Horat. 
3. Od. 4. 65. Vis consili expers mole ruit sua. 
Tac. 12. Ann. 66. In taata curarum mole. Liv. 20. 
6, a med. Apud alios nequaquam tantam molem 
pugme in?eoio. si gran battaglia. Sil. It. 12. 143. 
Herculea prostrali mole giganles. h. e. magnis vi- 
ribus Herculis. Firg. 12. ,£n. 574. animis cer- 
tantibus omnes Dant cuneum, densaque ad muros 
mole feruotur. h. e. denso agmine et impetu ur- 
gente. Sic f'al. Flacc. 1. 757. leo cuiu-tatus in 
arcla Mole virum. h. e. densa venantum turba. 
— Similiter est majesias, pompa, potentia, vis 
apud Vol. Flacc. 6. 673. non ilia levi turbDla 
metallo, Sed facibus, sed mole Dei. Tac. 15. Ann. 
52. Cassar balnea et epuias inibat ormssij excubiis 
et fortuns sua mole, la pompa del tuo seguito. 
<f 2. Item molimen, conalus, nisus, labor. Tac. 13. 
Ann. 35. Corbulotii pluf molis adversus ignaviam 
militum, quam contra perfidiam hostium erat. uvea 
pjii da fare, et Liv. 25. 11. a med. Plaustris trans- 
vebam naves baud magna mole. h. e. hand magno 
molimine: con non molta difficolld. et f'irg. 1. 
/En. 37. Tantae molis erat Rornanam coudere 
gen tern, tcnto ci volea. Terentian. pros fat. v. 49. 
p. 2384. Putsch. Sudor dum solilus cadat Nulla 
mote palastrica. 

MOl.ESTE, adverb, (molestui). Comp. Molestfcs 
et Sup. Molettissime 1, — Moles'.e <| 1. Si ad 
nosmet Ipsi referamus, est idem atque a?gre, gra- 
viter, iniquo animo, di maUx t'ogtia: qua signifi- 
catione »a>pissime cum v. fere- jungi lur. Cic. 13. 
All. 22. Te de pradio aviie exerceri, raoleste fero- 



MOLESTIA 

mi spiace, mi duole. et Cces.Z, B. G. 1. Popull 
R. exercitum hiemare in Gallia, moleste ferebant. 
Petron. Satyr. 100. Inquietalus ille moleste tullL 
Cic, 1. ad Q. Fr. 1. 1. Quoniam ea molestissime 
ferre homines debent, qua ipsorum culpa contracla 
sunt; est quiddam in bac re mihi moleslius feren- 
dum. Id. 3. Fam- 6. a med. Moleslissime fero, 
quod, te ubi visurus sim, nescio. Auct. B. Hisp. 
30. Moleste el acerbe accipiebant, se impediri, 
quomious etc. — Moleste fero, formula est do- 
lentis alterius calaniilatem. Seneca Ep. 67. sub fin. 
5 2. Si ad alios referamus, moleste est cum mo- 
lestia, molestiam exhibendo, nojosamente, spiace- 
volmente, Sucyjpw;. — a) Generatim. Cic. 1. Atl. 
17. extr. Jam "iliud moleste rogo, quod maxima 
cupio, ut quaraprimum venias. At plerique al. et 
ipse Orell. leg. modeste. Curt. 3. 6. Animum 
sollicitudioe irilempestiva amici sane fideles, sed 
moleste seduli turbant. — i) Speeiatim apud Rne- 
tores est afTectate. Catull. 42. 7, ilia, quam vide- 
lis Turpe incedere, mimice ac moleste, con odiosa 
aff'ettazione. Augustus in ep. apud 5ueton.^ug.8b. 
tn fin. Opus esi, dare te operam, oe moleste scrl- 
bas, aut loquaris. h. e. affectando obscuhtatem, 
aut obsoleta verba sectando. boc enim molestiam 
exhibet legenlibus, aut audientibus. Gell. 3. 19. 
Superstitiose, et nimis moleste atque odiose con- 
fabricatus est originem vocabuli.^tiinti/. 11.3. 181. 
N'ec in loquendo distinctionibus, temporibus, afle- 
ctionibus moleste utemur. 

MOLESTIA. a, f. 1. (molestus). Mole pro mo- 
lestia dixerunl Romani. V. LABOR, oris, inil. — 
Molestia est agritudo. sollicitudo, cura, angor, neg- 
otium, S-uO)(i? !(a ; ^X/ >c ? Clt- molestia, noja, fa- 
siidio, travaglio, spiacere; Fr. peine, desogt-ement, 
deplaisir, chagrin, inquietude, souci, inconvenient, 
embarras; Hisp. peno, dolor, descontento, despla- 
cer, desazon, embarazo; Germ, die Beschwerli' 
chkeit, Lastigkeit, Unannehmlich'.xit, Beschxver- 
de, Verdruss, Missvergnugen, FerdriesslichUit, 
Betrubniss, Urdus t; Angl. trouble, troublesome- 
nesx, uneasiness, discontent, dissatisfaction, cha- 
grin, noiance, molestation). 

I.) Proprie. ^ 1. Generatim. Cato R. R. 154. 
Vinum emptoribus sine molestia admetUris. senza 
questione. Plaut. Amph. 1. 2. 2. Amovi a foribus 
maiimain molestiam. un grandissimo distwbo. 
Cic. 2. Orat. 52. 209. Par atque una ratio est spei, 
latitia, molestia. Id. 3. ibid- 4. 14. Pergamus ad 
ea solatia, qua non modosedatis molestiis, jurunda, 
sed eliam harentibus, salntaria nobis esse possunl. 
Id. 1. Fin. 11. 37. Quum privamur dolore, ipsa li- 
beratiune et vacuiiate omnis molestia gaudemus. - 
Ut enim quum cibo et potione Tames sitisque de- 
puUa est^ ipsa detractio molestia consecutionem af- 
Ten voluntatis: sic etc. Id. 12. Fam. 30. Noli roibi 
molestiam exhibeie, et a me litteras crebriores, 
quum tu mihi raras mittas, flagitare. ef 13. ibid. 23. 
Pergralum mihi feceris, si eura, quod sine molestia 
tua fjat, si qua in re opus ei fuerit, juveris. senza 
tuo incomodo. et 16. ibid. 12. a med. Habeo eliam 
illam molestiam, quod Dolabeila nosier apud Ca- 
sarem est. Id. 8. Alt. 3. a med Sed in boc ipso ba- 
bent tamen iidem fasces molestiam. portano seco. 
et Sull. 1. 1. Ex hujus incommodis magnam aoimo 
molestiam "apio. Id. 4. Fam. 3. Ex pemicie reip. 
molestiam trahere. et ibid. 13. Esse in molestus. et 
14. ibid. 7. Omnes molestias et solUcitudines depo- 
nere el ejicere. et 2. ibid. 16. depellere. Id. 3- 
adO.Fr.ft delere. id. 1. Fin. 16. 51. mmuere, 
aut augere. Id. 4. Fam. 3. fcvare. Id. 3. Tusc. 16. 
34. ex tenure et diluere. et 2. ad Q. Fr. 10. alicui 
aspcrgere. Ter. Becyr. 3. 2. 9 afferre. Plaut. Pan. 
prol. 35. Esse molestia. ream, disturbo o noya. 
Rursus Ter. Adtlph. 5. 3. 33. Molestiam dcinere. 
Cic. b. Fam. 14. ad fin. Molestiis se taxare. ef 4. 
ibid. 13. Abdueere a molestiis. et 3. Orat. 1. 1. 
Acerba re^ordutio veterem animi curam molestiam- 
que renovavil. Id. Rose. Com. 12. 34 Liberate 
quempiam molestia el euro. Gell. 1. 6. Moleslta 
et inconimodtim rei uxoria. Plin- 30. Hut. nat. 
3. 8. (25). Ct denies sine molestia cadant. Cic. 16. 
Fam. II. Suscipere molestiam nausea. .Surton. 
Cal. 23. ad fin. Vitare molestiam navigandi. 5 " 2 - 
Speeiatim est et in scribendo molestia, quum exnui 
silius obscura, aut obsoleta, aut nimis elaborata »e- 
ctamur.affenaiione: quod molestiam atterl audien- 



MOLESTO 

tibus. Cic. Brut. 38. 143. Latine loquendi accura- 
ta, et sine molestia diligens elcgantia. 
_ II.) Translate, concrete, uti ajunt, sensu est vi- 
tium corporis in cute, quod molestiam magis, quam 
malum, aiTert. Piin. 28, Hist. nat. 8. 28. <109). 
Crocodilea illita ex oleo eypriao molestias in facie 
nasccntes toll it. 

MOLESTO, as, are, a. 1. (molestus). Part. Mo- 
lestans. — Molestare est molestia afficere, vexare, 
iofestare, molestare, travagliare.'Kuniu, ratpto. Pe- 
tron. fragm. apud Fulgent, de prisco serm.in Alu- 
einari, n. 54. Nam centum vernales mealucita mo- 
lestabant. Id. fragm. Tragur. 58. Burmann. Aut la- 
ce, aut mcliorem noli molestare. Apul.Herb- 71. Ne- 
que bestia; neque occursus mali molestabunt bunc. 
Marcell. Empir, cap. 4. p. 90. ed. Aid. Uicera in 
capite, lamquam proprius morbus, pracipue infan- 
tibus nasruniur, sed et viros et mulieres graviter 
moleslant. Scribon. Compos. 71. Uva hoc succo ter 
die tacta non solum rcsistit ac fit minima, sed etiam 
raro valde molestat, Adde Tneod. Priscian. 1. 21. 
Jul. Obseq. 42. Pestilentla utrumque exerdlum mo- 
lestante. — Deponentis forma, et cum Dativo. Mo 
destin. Dig. 34. 3. 20. Aureiio Sempronio fratri 
meo neminem molestari volo nomine dehiti, ncc 
exigere aliquid ub eo. Quum vero optima editiones 
habeant Aureiio Sempronio fratri meo. Neminem 
molestari vote, etc, patet, moles tar i esse Infiniti- 
vum vcrbi passivi molester. 

MOLESTLS, a, um, adject. Comp. Molestior 
et Sup. Moles tissimus I. i. ~ Volant esse a 
moles, licet 'jumtilJis prima* syllaba sit dissimi 
lis: vel potius est a mola, qua ingratiis a servis 
in pistrino movebatur. Ceterum mo I est us est gravis, 
laboriosus, odiosus, injucundus, ncgoliosus, Suaa- 
X»e<e, $vap W o<;, avtwo^s (It. motesto, gravoso, 
spiacevole, nojoso, increscevole, travaglioso; Fr. 
embarassant, genant, fdcheux, penible, incom- 
mode, desagrenble, deptaimnt, importun; iiisp. 
desvlaciente, desagradable, penoso, embarazoso, 
enfadoso, molesto , importuno; Germ. 6esc^toer- 
lich, tdstig, Beschiderde verursachend , beswer- 
lich fallend, unanqenehm , widerwdrlig ; Aagl. 
troublesome, painful, offensive, irksome, grie- 
vous, noisome, unseasonable, importunate, tea-', 
sing, uneasy). 
I.) Proprie. ^ t. Gencratim. Plant. Asin. 2. 

4. 63. Abscede hinc, molestus ne sis! Ter.Adelph. 

5. 3. 20. Ausculta paucis, nisi molestum est, De- 
mea.se non t'incresce: se non Ve d'incomodo. 
fcic Cic. Cluent. 60. 108. Tu autem, nisi mo- 
lestum est, paullisper exsurge. {officiose dictum.) 
Id. 2. Orat. 3. 14. Nos quidem, oisi forte mole- 
sti jntei venimus, venisse delectat. Id. Mur. 8. 18. 
Proiinr-ia negotiosa et molesta. Id- 2. Nat. D. 
23. 59. Operosus ao molcstu6 labor. Id. 3. Legg. 
8. 19. Nihil erit bis urbe, nihil domo sua dulcius; 
nee laboriosius roolestiusque provincia. Id. 1. Off. 
21.70. Minus aliis gravis, aut molesta vita en olio- 
aorum. Id. Senect.i 4.47. Cupidis rerum talium o- 
diosum et molestum est Tortasse carere. Id. Amic. 
6. 22. Amicitia numquam intempestiva, numquam 
molesta est. Id. ibid. 24. 89. Molesta veritas, 
sed obsequium multo moleslius. Id. Divin. in O. 
Ccecil. 11. 36. Quum oranis arrogantia odiosa 
est, turn ilia ingenii atque eloquentia multo mo- 
Jcstissima. Phcedr. 4. 6. Noli molestus esse om-/ 
nino lilteris, Majorem exhibeant ne Lib! molestiam. 
Id. 1. 22. Molestis muribus mustela purgat domum. 
— Molesdora loca apud Pallad. 1. II. Ii. 6. circa 
med. opponuntur placidioribus, el sunt, qua venti 
liberius ac vebementius pcrflant. — Molesta tunica 
fuit indumenli genus e cannabe, aut stuppa, aut 
sparto, aut hujusmodi materia conlextum, et pice, 
bitumine, resina, aut cera iilitum, quo indueban- 
tur ad ignem damnati, ut diutius ardentes lento 
ealore urerentur. Juvenal. 8. 235. Ausr, quod li- 
ceat tunica punire molesta. Martial. 10.25. Nam 
quuro dicatur tunica prasente molesta, lire rnanum; 
plus est dicere, non facio. Ilinc Seneca Ep. \i. ante 
med. Cogita illam tunicam, alimentts ignium et illi- 
tam et inlexiam. — Erant qui sponte seofferrent, in 
ludis, ut ccrto temporis spatio ea induti persta- 
rent. Tertutl. Martyr. 5. Jam et ad ignes qui- 
dnm se auctoraverunt, ut certum spaliutn in tu- 
nica ardente conficerent. f. TUNICA. «f 2. Ele- 
gaoler molestum dicitur, quod exquisitiore, quam ' 



— 276 



MOLIOR 



par est, studio et cura Dt : molestiam enim exbi- 
bet, ut arrogantia plenum, atque adeo ingratum, 
affeltato, odioto. Cic. Brut. 30. 116. Volo, ut in 
scana, sic etiam in foro, non eos modo laudari, 
qui celeri motu et difficili utantur, sed eos etiam, 
quos statarios appellant, quorum sit ilia simplei 
in agendo veritas, non molesta. Ovid. 1. Art. 
am. 450. Disce bonas artes, moneo, Romana ju- 
ventus, etc. Sed lateant vires, nee sis in frome 
disertus; Effugiant cera verba molesta tua. h. e. 
nimis erudita, et a rommuui usu remota. Quintit. 
11. 3. 1S3. Pronunciatio vultuosa, et gesticulatio- 
nibus molesta. Sueton. Tib. 56. Zenonem quern- 
dam exquisilius sermocinantem quum interrogas- 
set, quanam ilia tarn molesta dialectos esset etc. 
,.I r) Translate. ^ 1. Est laboriosus, difDcilis, 
difficile, taticoso- Ulp. Dig. 9. 2. 27. circa med. 
Alia species damni est, ipsum quid eorrumpere, 
et mutare: alia, nulla ipsius mutatione, applicare 
aliud, cujiis molesta soparatio sit. 5 2. Damnum 
atTerens, perniciosus. Catull. 51. 12. Otium, Ca- 
lulle, tibi molestum est. 

MOLETKINA, x, f. 1. mulino, ^y\«v, locus 
urn molitur, pistrinum : a molitas, ut sutrina a 
sulus. Cato apud Non. p. 63. 27. Merc. Nervo, 
carrere, moletrina. 

MOlIle, is, n. 3. apud Caton. B. R. 10. et 
11. videlur esse vel manubrium, quo mola yersa- 
<ur, vel helciurn, quod servo, aut jumento molam 
versanti aptatur; vel axis, circa quem mola ver- 
titur. V. Annal. dell' Inslit. arch. T. 10. p 
2S5; et cf. v. MOLUCRL'M. 

ftlOl.I.MEN, Inis, n. 3. (molior) vox fere poetica: 
et y 1. Est molimenlum,molttio,conatu8, sforzo, 
eircxespy,f«a. Lucret. 4. 899. Qoippe etenim ven- 
tus subtili coTpore tenvis Trudit agens magnam 
magno molimine navem. Ovid. 12. Met. 356. so- 
lidoque rcvellere dumo Annosam pinum magno 
molimine tentat. et 6. t6td. 693. Idem ego quum 
Tratres calo sum nactos operto (Nam mihi cam- 
pus is est) tanto molimine luctor, L't medius no- 
stris concursibus intonet atber. <f 2. Item appa- 
ratus, machinatio, ubi muita vires, et magnum 
stuiitum, contentio, impensa sunt opus. Ovid. 15. 
Met. 808. intres licet ipsa Sororum Tecta trium : 
cernes illic molimine vasto Ex are et solido re- 
ruin labularia ferro. fforat 2. Ep. 2. 93. Ouanto 
cum fastu, quanto molimine circum Spectemus 
vacuam Romanis vatibus adem. Val. Place. 6. 
34. Musa mone, quanto Scythiam molimine Perses 
Loncierit. Ovid. 6. Met. 473. ipso sceleris moli- 
mine Tereus Creditur esse pius. Liv. 2. 56. Res 
tamen, suo ipsa molimine gravis, certaminibus in 
annum extrabitur. f 3. Item administratio, gu- 
bernatio, cura multarum magnarumque rerum. 
Ovid- 1. Pont. 2. 75. Magna tenent illud rerum 
molimina numen (b. e. Ccesarem Aug.): Hsee 
est calesti pectore cura minor. Id. 15. ibid. 578. 
Magna quidem rerum molimina vidit in illis (extt's). 
MOLfMENTUM, i, n. 2. (molior) idem quod moli- 
men. Sisenna apud Non. p. 142. 5. Merc. Contra 
ma^no cum moiimento ac perpetuo sono proce- 
dunt. Cccs. i.B.G. 34. Neque se exercilum sine 
magno commeatu atque moiimento in unum lo- 
cum contrahere posse. Liv. 5. 22. de signo lapi- 
deo Junonis. Motam certe sede sua parvi moli- 
menti adminiculis, sequentis modo, accepimus lc- 
vem ac facilem translatu fuisse. di piccolo appa- 
rato e sforzo. et 37. 14. ad fin. Eo minoris moli- 
menti ea claustra esse, quod in fluminis modum, 
longum et angustum et vadosum ostium portus 
sit. di minore fatica e lavoro. et ibid. 15. Minore 
moiimento aperturi sunt hostes portum, quam ob- 
struatur. Seneca Consol. ad Marc. 11. a med. Res 
magni molimenti est. 

MOLINA, a, f. 1. mulino, moletrina, pistrinum. 
Ammian. IS. 8. ad fin. Quem adscensum scissis 
collibus inolina ad calles artandas adiflcata den- 
sius constringebant. 

MOLlNARfUS, ii,m. 2.mulinaro, molitor. G loss. 
Philox. Molinarius, bSpa/.ETT,?. 

MOLINUM, i,n.2. idem ac moiendinum. Cassiod. 
Instil, divin. till. 29. Amnis infiuit vobis arte 
rnoderatus, -ubicumque nccessarius judicatur, "et 
hortis vestris sufficiens et molinis. Alii frustra te- 
nendum monenl molendinis. 

MOlINUS, a, um, adject, inolaris, ut Molinum 



saxum, macina, mola, qua frumeota terunlur. fer- 
lull. 4. advers. Mar don. 35. ex Luces 17. 2. Si 
molino saxo ad collum deligato pracipitatus esset 
in profundum. Fulgatus interpret babet molarii 
lapis. 

MOLlO, ts, ire, a. 4. /". voc. seq. init. 
MOLIOR, iris, Rus aum,iri, dep. 4. Activa for- 
ma motio, is, aETertur, nullo tamen auctore lau- 
dato, a Priscian. 8. p. 7U7. Putsch.; sed legitur io 
yet. S. C. apud Frontin. Aquced. 129. Neque quis 
in eo loco quid oppooit, molil, obsapit, figit, sta- 
tu it. h. e. struit, adificat. Moliret pro moliretur 
quidam leg., sed perperam, apud Val. Max. 5. 10. 
n. 2. in fin. — Hinc passiva signiflcatioue Apul. 
11. Mel. Sospitatricis dea peculiaris pompa molie- 
batur. Luctlius quoque videri potest passive u3ur- 
passe in illo apud Non. p. 346. 15. et p. 139. 6. 
Merc. Muginamur, molimur, subducimur. Ubi Non. 
interpretatur, retinere, morari, ac repigrare, addito 
illo Ccecilii: Ita quod latitia me mobtlitat, mceror 
molitur metu. Est qui affert etiam illud Justin. 38. 
1. 7. Quod ubi Ariarathes junior moiiri cognovit, 
etc. at ibi cum SchelTer. legendum videtur: Quem 
id ubi etc. — Molirier paragoge pro moiiri est 
upud Lucret. 5. 932. -Part. Motiens M. et H. 3.; 
Molitus 1. 1. et II. 1 . ; Moliendus II. 3. — Moiiri, a 
moles, est molem, seu rem aliquam ingentem loco 
move re j conatu et viribus quippiara agere, efftyit- 
f ju (It. muovere, mettere in moto, fare con ap- 
parato o sforzo o dif/icolta; Fr. mettre en mou- 
vement, faire des efforts, des apprets, enlrepren- 
dre quelque chose qui demande des efforts, du 
travail ; Hisp. poner, meter en movimiento, ha- 
cer esfuerzo, emprendre con esfuerzo; Germ. e. 
Hebel oder uberhaupt etwas Grosses und Schive- 
res in Bewegung setzen, beginnen, unternehmen; 
Angl. to attempt something difficult, make a po- 
werful effort, take pains and labour about, strug- 
gle, strive, labour, toil, moil, move or stir with 
great exertion). 

I.) Proprie. ^f 1. Generatim occurrit — l,°) 
Absolute, h. e. neutrorum more sine Accusativo. 
sic de studio, apparatu, opera, impensis mulierum 
in oroando Ter. Heaul. 2. 2. 11. Nosli mores mu- 
lierum; duin moliuntur, dum comuntur, annus 
est. Cic. 6. Verr. 43. 95. Horarn amplius jam in 
demoliendo signo permulti homines moliebantur. 
Id. 6. Fam. 10. Agam per me ipse et raoliar. 
m'accingerb, tenterb. Id. 7. Verr. 34. 88. Evo- 
iarat e conspectu quadriremis, quum etiam tunc 
cetera naves suo in loco moliebantur. s'aft'accen- 
davano a partire. Sic Liv. 37. 11. ad fin. Na- 
ves quasdam a Nicandro, dum moliuntur a terra, 
capta. Similiter moiiri est fugam difficili eonatu 
aggredi apud eumd. 28. 44. Audietis ardere bello 
Africam, et molientem bine Ilannibaletn. — 2.°) 
Active, seu cum Accusativo. Virg. 1. G. 494. Agri- 
cola incurvo terrain molitus aratro. ubi moiiri 
est sinuouere, arare, lavorare, scavare. Adde Liv. 
40. 29.; et Colum. 2. R. R. 16. 1. Sic Lucret. 5. 
932. Terro molirier arva. Rursus Virg. 4. G. 33 1. 
Lire sata el validam in viles molire bipennem. h. e. 
impinge, illide magna vi in viles. Val. Place. 6. 648. 
saxumquc prehensum Concussa molitur humo. Liv. 
9. 3. Moiiri monies sua sede. Id. 28. 17. sub fin. 
ancoras. cavare, salpare. et 25. 36. onera objecta. 
Kimuovere, dismuovere. Calpurn. 4. Eel 83. poo- 
dus. h. e. subire, portare. Liv. 36. 24. ex somno 
corpora affecta labore ac vigiliis. muovere a stento, 
a fatica rizzare in pie. Virg. 1. G. 329. Fulmina 
molitur dextra. Id. 10. /En'. 131. Moiiri ignem. 
ft. e. vel jaculari, ve! accendere conai i. Id. 12. ibid. 
327. Emicat in currum, et manibus molitur habe- 
nas. ft. e. Tortiter tenet ac regit. ^ 2. Speciatim, 
cum Accusativo, ponilur pro labefactare, demo- 
liri , abbattere, atterrare. Liv. 25. 36. a med. 
Turns igni circumdata, atque ita exustis foribus, 
qua nulla moiiri potuerunt vi, capta. Tac. 1. 
Ann. 39. Concursu ad januam facto moliuntur 
fores: eitiactum cubili Casarem iradcro vexillum 
subigunl. Adde eumd. 2. ibid. 82. et translate 
Liv. 6. 11. a med. Non contentus agrariis legibus, 
fidem moiiri ccepit. Est qui aliter legit. ^ 3. Item 
pro exslruere, fabbricare: prasertim ubi inullis 
operis impensisque opus est. Virg. 1. &n. 127. et 
290. Moiiri aggcie tecta. et 3. ibid. 132. muros ur- 
bis. et 1. ibid. 424. pars ducere muros Mollrique 



M0L1TI0 

arcem. et ibid. 6. et 4. (bid. 309. classem. Flor. 1. 
7. aedero. Val. Flacc. 1. 94. navem. Solin. 15. cir- 
ca med- pocula de capitibus homioum. 

II.) Translate. ^ 1. Generatlm est facere, sed ma-" 
goa cum vi, inanu et conatu. Cic. 2. Nat. D. 23. 59. 
Dil nee cessanlcs, nee ea, qua agunt, molienles cum 
labore operoso ac rnolesto. Virg. 4. Mn. 567. Res 
dura et regni oovitas me talia cogunt Moliri. — 
Moliri viam, vi sibi viam facere, far si strada per 
forza. Virg. 10. JBn. 477. de hatta. viam clipei 
molita per oras, Tandem etlam magno strinxit de 
corpore Turni. — iter, peragere, studiose iutenlo- 
que gradu pergere. Virg. 6, 3un. 477. Inde datum 
molitur iter. — ■ gradus, ire, pergere, sed cum labore 
et conatu. Seneca' Mippol. 431, Quid hue seniles 
fessa moliris gradus? Claudian. 3. Rapt. Pros. 438. 
prima gressus molitur ab 2Etna. — compita lucis 
aeriis apud Grat. Cyneg. 483. est solemni apparatu 
In nemore Aricino excisis arboribus ad unum locum, 
quo compiturn sit, coire, ubi venatores solebant idi- 
bus Augusti sacra, Dianae facere. V- HECATE1US 
in ONOM. — labo'rem, guscipere, eiercere. Virg. 4. 
JSn. 233. et 273. Nee super ipse sua moiitur laude 
laborem, - animum,'in cerium atatmn studiose com- 
ponere. Ovid. 2. Art. am. 119. Jam molire aoimum 
qui duret, et adstrue forms: Solus ad extremos per- 
inanet ille rogos. ^ 2. Speciatim est aggredi, ten- 
tare, accingersi, tentare. — a) Cum loflnito. Cic. 
Tim. 4. ad fin. Mundum effieere raoliens Deus. Va\. 
Flacc. 3. 491. Pailada fallere prima Molitur, caro- 
que dolis avertere fratri. et 6. 625. si dune natum 
subducere sorti Moliar. — b) Cum Accus. Liv. 23. 
39, Movere ac moliri aiiquid. Val. Flacc. 3. 153. 
Glaucumque ruentem Occupat, et jugulo vuinus 
molitur aperto : Ille manu contra telum tenet. <f 3, 
Item est machinari, struere, parare, cogitare, mac- 
chinare, apparecchiare, intraprendere. — a) Sae- 
pissime cum Accusative Cic. Cluent. 64. 178. 
Struere et moliri aiiquid calamitatis alicui. et ibid. 
63. 176; et F-irg. 1. G. 271. alicui insidias. Cic. 
Sext. 1. 1. periculum optimis embus. Flor. 4. 4. 
palam arms ad opprimendum aliquem, Val. Flacc. 
5. 249. dolus opertos. et ibid. 62G. exitia in aliquem. 
et 6. 431. opera eitremam alicui. Ovid. 14, Mel. 
719. trlumpbos. h. e. parare, vel agere. Tac. 12. 
Ann. 22. crimina et accusatorem. Vellej. 2. 46. 
belium in ammo. Virg. 2. /En. 109. fugam. Sic 
Ovid. 3. Amor. 6. 69. Ter molita fugam, ter restitlt. 
flursus Virg. 1. JSn. 418. Moliri moram. frappo^re. 
— Moliri "locum, parare, prasparare. Id. 7. ibid. 
157. bumili designat mcenia fossa, Molilurque lo- 
cum. — tibi imperium, parare variis artibus, ma- 
gnoque studio et conatu- Tac. 1. ffist.5.; et Liv. 1. 
47. nuptias, cooari, et aggredi ut Eant. id. 12. Ann. 
3. gratiam, rap tare, quaerere. Petron. Satyr. 107, 
Colum. 6, R. R. 17. 4. Csecilire morsus tumorem 
suppuraiionemque molitur. h. e. promovet. Celt. 1. 
3. de his, quce extenuant. Offensus eorum consue- 
tudloe, qui quotidie ejiciendo, vorandi facultatem 
moliuntur. h. e. per vim provocant. Sic Id. 3. 18. 
dreamed. Quidam somnum moliuntur potui dando 
aquam, in qua papaver etc. — Part. Moliendus apud 
Cic. 2. Orat. 51. 206, Apud judices oratioue mo- 
lienda sunt amor, odium, iracundio, invidia, mi- 
sericordia etc '. — 6) Cum Ablativo et preepos. 
de. Cic. 2. de republ. (edente A. Maio) 35. Sp. 
Cassium de occupando regno moHentem quaestor 
accosavit. 

MOLlTlO, 5nis, f. 3. (molior) actus moliendi, 
machinatio, instruclio alicujus rei, conatus. Colum. 
R. R. procem. § 32. Molitio agrorum. A. e. cul- 
;ura, subactio. Sic Id. 11. ibid. 2. 98, Molitionem 
lerrenam facere; differre usque in proximas idus. 
h. c agri cullionem. Liv. 33, 0. Facilis molitio eo- 
f um valli eral, h. e. evulsio, demolitio. Cic. 1 . Nat. 
D. 8. 19, de mundi creatione. Quae molitio, quae 
ferramenta, qui vecles, quae macbinae, qui ministrt 
tdnli muncris fueruot? Petron. Satyr. 95, Quid 
sibi vult lam furtha molitio? 

MOLlTlO, onis, f. 3. (molo, is) idem ac molt- 
iura. Ambros. Serm. 29. Quod pistrinum sit, qui- 
*e molitionis effectus. 

MOLlTOR, oris, m. 3. (molior) fabricator, ar- 
rbitectus , macbinaior, fabbricatore, architeito, 
macchinalore, oics-jcm-ris, wxp-vrirnz. Cic- Tim. 
5. extr . Effector mundi molitorque Deus. Ovid. 
b. Met. 302. primsequc rails molllor Iason. Tac. 



— 277 — 

11. Ann. 29. Appiaoas caedia molitor Narcissus. 
Sueton. Domit. 10. Molitores rerum novarum. 
Seneca Tranquill. 7. ad /in. scelerum. 

MOLlTOR, 5rii, m. 3. (molo, is) est qui molit, 
idem ac molendinarius, mugnajo, fxuXw&po'c. 

I.) Proprie. Utp. Dig. 33. 7. 12. § 15. Mulie- 
res, quas panem coquant, item molitores, si ad 
usum rusticum parati sunt. Gloss. Philox. Molitor, 
aktorns. V. MOLO, is, I. 

II.) Translato et obscaano sensu est subactor. 
Auson. epigr. 90. 3. Quum dabit uxori molitor 
tuu3, et tibi adulter. — Item mulierum stuprator. 
Pttron. fragm. Tragur. 43. Burmann. Noveram 
bominem olim roolitorem, et adbuc sain erat. Alii 
leg. mulierarium. V. MOLO, is, II. 

MOLlTRIX, Icis, r. 3. machinatrix: a moliendo. 
Sueton. Ner. 35. Antoniam, quasi molilricem re- 
rum novarum, interemit. 

MOLlTCRA, ae, f. 1. macinatura, a\ixoc., actus 
molendi: et illud ipsum, quod molitum est. Tri- 
bui solet Plinio 15. Hist. nat. 23. 25. (93). Ilo- 
litura etiam praestant, etc, sed mire lectio variat. 
Sillig. leg. : Moluoturque et prsestant (castanece 
nuces) in jejunio feminarum quamdam imagiuem 
panis. 

MOLlTUS, a, um. V. MOLIOR. 

MOLlTUS, a, um. V. MOLO, is. 

MOLLE, adverb, V. MOLLIS in 6n. 

MOLLEO, es, ere, n. 2. molli9 0o, CI. Freund. 
ct JSLlolz. affirmant hoc verbum legi apud Theod. 
Priscian. 1.28.; at ipse in editioue Aid. minime 
inveni. 

MOLLESCO, is, ere, n. inchoat. 3. (mollis) mol- 
lis flo, ammollirsi, /xaXaxu'vo^ac. 

I.) Proprie. Catull. 64. 38. Rura colit nemo: 
moliescuni colla juvencis. Ovid. 10. Met. 283, 
Tentatum mollescit ebur, Plin. 12. Hist. nat. 17. 
37. (76). Ipsum visu aridum, tactu statim mol- 
leseere. Mar cell. Empir. cap. 20. p- 115. ed. Aid. 
Si durius (medicamentum) videbitur quam esse 
debet, oleum nardinum aut gleucinura ad]ice, ut 
mollescat. Sic Plin. Valerian. 3. 14. p. 193. retro 
cd. Aid. Quod si (malagma) induruit, modice ad 
ignem calefactum manibus perfricabis, et sic mol- 
lescet. 

II.) Translate. ^ 1. Est mansuetum fieri, mi- 
tem, humanum. Lucret. 5. 1013. Turn genus hu- 
manum primum mollescere ccepit. Ovid. 1. Pont. 
C. 7. Artibus ingenuis, quarum tibi maxima cura 
est, Pectora mollescunt, asperitasque fugit. *| 2. 
Item est mollem et effeminalum fieri. Ovid. 4. Met. 
385. Quisquis in hos foiUcs vir venerit, exeat in- 
de Semivir, et tactis suttito mollescat in undis- Vib. 
Sequest- de fontib. Solmacis Carias, ex quo qui bi- 
bit, mollescit. 

MOLLESTRAS dicebant pellcs oviles, quibus ga- 
leas extergebant. Paul. Diac. p. 135. 3. Mull- 
Videtur autem facta vox ex ^■rikutrr] melota, inde 
melotra, moletra, et inserto s, molestra: nisi ma- 
lis ducere a mollis. 

MOLLlCELLUS, a, um, adject, deminut. molti- 
culi. Catull. 25. 10. Ne laneum latusculum, nates- 
que mollicellas Inusta turpiter tibi flagella conscri- 
billent. 

MOLLlClNA, ae, f. 1. vestis a mollicie dicta, 
ut ait Non. p. 540. 22. Merc, mox addit: Novius: 
Mollicinam, crocatam, chirodotam, ricam, ricinium. 
Bothe legend, p'utat Molliculam crocotam etc., 
ged nihil mutandum; etenim legitur in Gloss. Phi- 
lox. Mollicina, pakaxov ipaTiav. 

MOLLlCOMUS, a, um, adject, qui molles comas 
babet. Avien. Perieg. 1082. mollicomis tellus in- 
sternitur herbis. 

MOLLlCOLUS, aj um, adject, deminut a mol- 
lis, tenellus, delicatus, delicato, tenerello, cc/3po?, 
I.) Proprie. Plant. Cas. 2. 8. 58. Sed lepide vo- 
lo molliculas escas, ut ipsa mollicula est. 

II.) Translate. Catull. 16. 4, Qui me ex vergi- 
culis meis putastis, Quod sint molliculi, parum 
pudicum. — NB. De cogoom, Rom. V. ONOM. 
"MOLLlFlCO, as, are, a. 1. (mollis et facio) mol- 
lire, mollem reddere. Gloss. Cyrill. 'AnaXivw , 
mollifico, mollio. Gloss. Lai. Gr. Motlifiro, arca- 
Xvivw, ptaXaoaw. Affertur etiam Pseudo-Macer de 
herb. 4. 14. Escis illius quia venter mollificatur. 

MOLLtFlCUS, a, um, adject, (mollis et facio) 
ammoUiente, qui moIIU. Cosl. Aurel. 4. Tard. i. 



MOLLIO 

Pblebotomia est ariflca (al. rarifica) carnis,atque 
molliflca corporis. 

MOLLIFLOfJS, a, um, adject, (mollia et fluo) qui 
molliter fluit. 5eryius Centim. p. 1822. Putsch. 
Alcmanium constat dimetro bypercatalecto, ut est 
hoc: Tremulum mare molliQua nitet aura. Alii 
minus recte leg. melliQua. 

MOLLlGO, mis, f. 3. V. MOLLUGO. 

MOLLlMEMTUM, i, n. 2. (mollio) lenimentum. 
Seneca Tranquill. 10. Calamitatum mollimentum 
natura consuetudinem Invenit. 

MOLLlO, is, Ivi, Hum, ire, ». 4. (mollis). Mol- 
libat pro molliebat babet Accius apud Non.p. 347. 
16. Merc, et Ovid. 8. Mel. 199. Sic mollibit pro 
molliet legitur apud fforat. 3. Od. 23. 19. — 
Part. Molliens II. I.; Mollitus I. et II. I.; Mot- 
liendus II. 1.— MolHre est mollem reddere, te- 
nerum facere, uakaxify (It. ammollire, mollifi- 
care; Fr. rendre mou, flexible, souple, assauplir ; 
Hisp. hacer blando, flexible; Germ, erweichen, 
weich oder geschmeidig machen, Angl. to soften, 
mollify, make soft, tender, or supple, mitigate). 

I.) Proprie. Cum opposito dnrescere apud Cic. 
2. Nat. D- 10. 26. Frigoribua durescit humor, et 
idem vicissira mollitur tepefactus. Id. ibid. 52. 130. 
Nilus recedit, molliiosque ct oblimatos agros ad se- 
rendum relinquit. Ovid, C. Met. 220. turba rota- 
rum Duraque mollieraot subjeclas ungula glaebas. 
Id. 4. ibid. 7*1. Mol lit bumum foiiis. h. e. ster- 
nit, ne dura humus jacentem lasdat- Hoc imita- 
tus videtur Claudian. NupL Honor, et Mar. 150. 
de Tritone. vivo squalenlia raurice terga Purpu- 
reis mollita rosis. h. e. strata et temperata. fforat. 

1. Sat. 4, 20. dum ferrum molliat ignis. Cf. Clau- 
dian. B. Get. 542. Chal^bs mollitus fiammis. Se- 
ren, Sammon. 207. Fel quoque de gallo moltltum 
simplice lympha Exacuet puros dempta caligine vi- 
sus. Ovid. 8. Met. 123. Semina mollit humus. Id. 
ibid. 198. flavam modo pollice ceram Mollibat. pro 
molliebat. Plin. 30. Hist. nat. 13. 40. (119). Mol- 
lita rosaceo cera. Rursus Ovid. Heroid. 3. 70.. et 

2. Met. 411. MoIIiie lanam- h. e. tractando, pe- 
ctendo, nendo tenuiorem el raolliorera reddere. Sic 
Claudian. IV. Cons- Honor. 592. Quae lantum 
digitis potuit mollire rlgorera Ambillosa coins? 
Plin. 20. Hist. nat. 5. 20. (43). et 22. ibid. 21. 

29. (58). Mollire alvura. h. e. adstricUm ac duram 
leniter solvere. Id. 22. ibid. 25. 68, (138). Panis 
ex oteo mollit collectiones. et 28. ibid. 17. 70. 
(234). durilias. 

II.) Translate. ^ 1- Generalim est temperare, 
mitigare ; et varios elegantesque habet usus. — a) 
De rebus physicis usurpalur; et est corum rigo- 
rem, acrimoniatn, duritiem m'umcre, detrabere, 
temperare. Plin. 2. Hist. nat. 47. 47. (124), Mol- 
lit ventos solis vapor, h, e. lepidlores facit. Sic 
ibid. (122). Favouii hibernum inolliunt cwlum. Id. 

30. ibid. 8, 21, (68). Galllnaceorum jus acria mol- 
1 it, , -raddolcisce, mitiga. et 23. ibid. 4. 42. (85). 
Oleum amygdalinum mollit corpora, rammorbidi- 
sce. et 34. ibid. 12.31. (122). Mollire vim alicu- 
jus rei. temperare, moderare. et 7. ibid. 16. 15. 
(70). Dentes serie structuras atque mugnitudtnc 
mutitantes, mollientesve, aut hebetanles verba, h. e. 
molli lenique sono fundentes. Alio sensu mollire 
verba dixit Cic. 1. Nat. D. 34. 95. Isla, give bea- 
titas, give beatiludo dicenda est, Utrumque durum. 
sed usu mollienda nobis verba sunt. Id. 3. Orat. 
41. 105. Translalionem paullo duriorem mollire. 
Hue refeni potest et illud Quintil. 10. I. 19. 
Leclio non cruda, sed (nulla iteratione molli- 
ta, et velut confecia, memorias tradatu'r. h. e. vel- 
uli cibus storuachi calorc concoct us. — Mollire 
clivum est ejus arduitatem minuerc, oblique asccn- 
dendo. Cces. 7. B. G. 46. Quidquid buic rircuitus 
ad molliendum clivum aceesscrat, id spatium iti- 
neris augebat. Sic Virg. 9. Eel. 8, qua sc subdu- 
cere colles Incipinni, mollique juguiu demittere 
clivo. — b) Dc corporis animique labore est Ic- 
nirc, levare. Ovid. 4. 7Vist. 1. 5. Hoc est, cur can- 
tet vinctus quoque compede fossor, lodocili numc- 
ro cum grave mollit opus, e.f 3. <6»d. 5. 53. ut 
molliat ipse Mutali |*cenam conditiooe loci. — c) 
De impetu, ira et similibus est sednre, mitigare, 
placare. Accius apud Non. p. 347. 10. Merc. Sut- 
ler saxa ad Iwvani, qua mons mollibat mare. A. 
e. maris impelum frangebat. Gell. 19. 1. Quum mol- 



MOLLIPES 

liti easent ventl marls. Vellej. 2. 121. 1. Ac- 

censag plebis dissensiones coercitione magis, quam 
prena mollivit. Virg. 1. Mn. 61. mollitque aai- 
mos, et temperat iru. Liv. 1. 9. Mollire iram. Cic. 
Senect. 4. 10. Hannibalem juveniliter exsultantem 
patientia sua tnolliebat. Liv. 3. 35. Propalam ob- 
vlaiD ire cupidilati parum ausi, obsecuodaodo mol- 
lire Jmpetum aggredluntur. Claudian. de magne- 
ts, 44. Sic Venus borriflcum belli compescere re- 
gem, Et vultu mollire solet. Sil. It. 13, 118. gra- 
to parvffl (cervw) raolUtug araore. h. e. eaptus. — 
d) De hominibus, fructibus, agris est a feritatc 
abducere, mansuefacere, cicurare, mansuefare, am- 
mansare, incivilire. Flor. 2. 11. Ilia geouina fe- 
rilag eorum Asiatics amtEnitate mollita est. PUn. 
3. Hist. nal. 5. 6. (39). Italia numine deum ele- 
cta, quae sparsa congregaret imperio, ritusque mol- 
lirct. Virg. 2. G. 36. fructusque feros mollite co- 
leodo. Justin. 2.1. 6- Locorum vitia quasitis ar- 
te remediis mollire. J 2. Speciatim ponitur pro 
cffemioare. Cic. 12. Phil. 3. 8. Ipsa legio Mar- 
tin hoc nuncio languescet et molfietur. Id. 2. Tusc. 
11. 27. Yldesoe, poetae quid mail afferent? Lameo- 
tantcs inducunt fortissiinos viros, molliunt animos 
nostros etc. -Claudian. Cons. Prob. et Olybr. 86. 
Colla nee ornalu patitur mollire retorto. h. e. la- 
sciviore torquis ornatu circumdari. Quintil. 11.3. 
24. Mollire vorem deliciis. — HIdc pro castrate. 
Stat. 3. Silv. 4. 68. hand ulli puerum mollire pot- 
estas Credita. Cf. Lucan. 10. 133. rofclix ferro 
inoilita juventus Atque exsecta virum. 

MOLLlPKS, Sdis, adject, moiles pedes habeas, 
fiakaxaiitouq. Cic. Prognost. 1. Divinat. 9. 15. 
Mollipedesque boves spectantes lurnina call. 

MOLLIS, e, adject. Molli, ait Charts. 1. p. 110. 
Putsch., numquam per e Ablative singular! evadat, 
quia propriurn id do men hominis esse non potest. 
— Comp. Mollior I. 2.° 4.° 5.° et II. 1. 6. et 10.: 
Sup. Moltissimus I. 2.° 4.° et II. 3. et 7.. — Ra- 
lione habita etyrai, sunt qui deducunt a verbo 
mover e, ut mollis sit pro rnovilis, quia et pro 
llexibilis saepe usurpatur; baud aliter agilis et 
facilis ab ago et facto derivata sunt, Doderlein., 
Latein. Synonym, vol. 6. p. 223. cum Grjeco 
uakkus putat conjungendum esse to mollis, un 
de et molluscus (taXdnnv. Quidquid sit, mollis est 
fleiibilts, qui flecli potest, tactui cedens, tractabi- 
lis, tener; cul opponitur durus, rigidus, Gr. pa- 
AojiOf (It. piegkevole, flessibile , tenero, motle, 
office, pastoso, morbido, delicato; Fr. souple, fle- 
f il >tef mou, tendre, non apre, doux , delicat; 
Hlsp. blando, flexible, que te dexa doblar facil- 
mente, tiemo, suave; Germ, weich, geschmeidig. 
biegsam, mild, tart, sanft; Angl. sofl, supple, 
yielding, tender, delicate). 

I.) Proprle. — i.°) Mollii eat ita tener. ut fle- 
et! poult, flexibllii. Virg. 2. Eel. 72. MoMi jun- 
cus. Id. 4. G. 137. acanthus. Ovid. 10. .Vet. 92. 
Tlllw mollei. Rursus Virg. 10. JEn, 818. tunicam 
moUt neverat auro. h. e. In tenuia flla tracto. Id. 
3. G. 76. de pullo equino. Altius ingredftur, et 
mollia crura reponit. h. e. flexibilia, agilia, et mol- 
hter terrain pulsantia. v(od cxe'^: quod et de 
gruibua dixisse Ennium, lestatur Serviun ibid. 
Sic Id. 11. J2». 622. Clamorem tolluot, et mol- 
lia colla reflectunt. scil. equorum facile Frenis pa- 
rcntium. Ovid. 1. Art. am. 595. St vox est, can- 
la: si mollia brachta, salta. — 2.°) Item tactui 
cedens, tractabilii, tener. Ovid. 1. Jlet. 19, Frigi- 
da pugnabant calidis, humentia siccis, Mollia cum 
duiis, sine pondere habentla pondus. Cues. 5. B. 
G. 9. Moile litus. h. e. ex molli arena, ut est apud 
Ovid. 2. Met. 577. Id. 1. Art. am. 476. Quid 
rnaglg est saxo durum? quid mollius unda? Dura 
tamen molli gaxa cayantur aqua. Id. 13. Met. 816 
Ji°/ IIa . f [«8 a - rtV ?- 1. £<=L 82. Castanet moiles.' 
Ce;s.4.4.n.5.ju6^n,ovum molle potui dare.uouo 
da sorbire. Cic. 3. Oat. 45. 177. Molllssima ce- 
ra. rirj. 11. /En, 69, Mollii viola. Id. 2. G. 384. 
Mollia prata. Ovid. 6. Fast. 328. molli gramine 
membra levat. Id. 3. ,-fri. am. 688. viridi cespi- 
te mollis humus. Sail, fragm. apud Arrival ad 
/ trg. 3. JBn. 522. Italia) plana ac mollia. h. e. 
loca qua, humutn fertilem frugibusque gignendii 
aptam babeat, et asperls, montanls, saiosig oppo- 
nuntur. S|<j Id. apud eumd. ibid. v. 414. Natura 
xuolltorli Italia,. Ovid. 2. Fast. 742. Mollis lana. Id. 



— 278 - 



2. ^mor. 4. 14. torus. Id. fferoid. 4. 92. arcus. 
Id. 4. Fast. 185. cervix, el 1. /ftnor. 4. 24. ma- 
nus. Id. 14. Met. 709. posuitque in limine duro 
Molle latus. Id. fferoid. 10. 44. Moiles gena?. et 

3. Pont. 3. 17. capilli. — Hinc mollia absolute 
substantiYorum more, apud PUn. 13. Hist. nat. 12. 
26, (82). Mollia panis, motsa, mollica. — Prasler- 
ea mollia appellantur piscium genera forts molli 
came obducta, quas Itaiice molluschi, Graace xd 
fj.akdx.ia et liaXaxoarpaxa. PUn. 9, Hist. nat. 28 
44.(83). Sanguine carent piscium genera, p» miim 
quas mollia appellantur, dein contecla cruslis tenui- 
bus, postremo testis conclusa duris. Mollia sunt 
lolligo, ssepia, polypus et cetera ejus generis. Id. 
11. ibid. 51. 112. (267). Mollia et crusta intecta 
nee vocem, nee sonuru ullum habent. — Hue per- 
tioet et illud Celt. 3. 12. extr. Mollis alvus. ?». e. 
modice soiuta. — Item in re statuaria mollia di- 
cuntur, quae exquisita arte facta sunt, ita ut mol- 
lia esse et Oeiibilia videantur. Quintil. 12. 10. 7. 
Duriora Caloo, atque Egesias: jam minus rigida 
Calamis, molliora adhuc supradictis Myron fecit. 
Molliora tamen a nonnuliis translate accipiuntur 
pro jucundioribus ac delicatioribus, piu piacevoU 
e delieati: at cf. Cic. Brut. 18. 70. Quis-oon 
intelligit, Canachi signa rigidiora esse, quam ut 
imitentur veritatem? Calamidis dura ilia quidem 
sed^ tamen molliora, quam Canachi: nondum My- 
ronis satis ad veritatem adducta; jam tamen quae 
non dubites pulcra dicere. Horat. Art. P. 33. moi- 
les imitabitur asre capilios. — Item pensllis, in 
illo Virg. 8. JEn. 666. casta* ducebant sacra per 
urbera Pilentis matres in mollibus. Sic oscilla mol- 
lia (2. G. 389.) et molle feretrum (11. /En. 64.) 
inquit Servius. Sed pilentum ac feretrum molle 
intelligi etiam potest molli materia stratum. Hue 
usque Forcellinus. Recentiores cum Forcellino 
convenientes molle feretrum interpretantur molli 
materia stratum; mollia oodlla ex molli oera ef- 
flcta; sed molle pilentum interpretantur comrao- 
dum, opportunum. — Hue pertinent etiam ilia, in 
quibus mollis est Isevis et taclu jucundus. Co- 
lum. 6. R. R. 1. 3. Boves novelli, corpore denso. 
colore rubeo, tactu corporis mollissimo. — 3. 1 ) 
Item ascensu facilis, clemeuter acclivis, non ere- 
ctug, non arduus. P'irg. 9. Eel. 8. mollique jugum 
demittere clivo. Cms. 2. B. C. 10. Has trabes in- 
ter so capreolis molli fastigio conjungunt. Adde 
Stat. 6. Theb. 260. et Ovid. 3. Fast. 13. Hinc 
molle adverbii ritu pro molliler. Stat. 1. Theb. 
330. qua molle sedens in plana Citbajron Porrigi- 
lur. — 4.°) Mollis via est minime salebrosa aut 
ajpera, sed plana facilisque. Quintil. 4. 2. 46 
Amceoum ?c molle iter. Id. 1. 6. 22. Recta 
est btecvia; quijnegat? sed adjacet et mollior, et 
magjg trita. Liv. 34. 17. Volo id quam molllsgl- 
ma via consequl. — Sic mollis aditus, extra me- 
tupboram, eit qua facile adltur. Sil. It. 4. 40«. 
Dumqae vada et moiles adltug per devla flexo Clr- 
cultu petit etc. — 5.) Item lenli, placldus. tem- 
peratus. Id. 3. Art. am. 728. Moiles Zepbyrl. Lu- 
cret. 4. 988. Mollis quies. Stat. 3. Silv. 5. 83. 
hieing. Virg. 1. G. 312. Mollior sstag. Flor. 16. 
4. Molle CiElum. Firg.H. JEn. 727. Euphrates ibat 
jam mollior undis. — Mollia vino, minime ausie- 
ra, aut aspera, sed lenia, sua via. Virg. 1. G 341 • 
Horat. 1. Od. 7. 17.; et Juvenal. 1. 69. — Mol- 
lis abus, non acer. Cels. 4. 4. n. 4. extr. — 6.°) 
Mollis est etiam levis. Oiu'd. 2. Pont. 7. 13. Mem- 
bra relbrmidant mollem quoque saucia tacturn 
PUn. 12. Hist, nat 19. 43. (97). Casia odoris 
molltssimt. Cic. 2. Alt. 1. Molli brachio objurga- 
re ahquetn. fare ad alcuno un doke rimprovero. 

II.) Translate. ^ I. Kst Tacilis, llexibilis, obse- 
queng: et — a) Ad animum refertur. Cic 1. Alt. 
17. 2. Quanta sit in Quinto fratre meo comitas, 
quanta jucundltas, quam mollis animus et ad acci- 
piendam et ad deponendam offeosionem, nihil at- 
iinet me ad te, qui ea nosti, gcribere. Ovid. 2. 
Amor. 3. 5. Mollis in obsequium facilisque ro- 
gantibus esses. Propert. 3. 13. 29. Et durum Ze- 
tbum et lacrimis Ampbiona mollem. Cf. Cic. 2. ad 
Q- Jr. 15. circa med. Tu quemadmodum me cen- 
ses oportere esse in republic* et in nostrig inimi- 
cttiis, ita et esse et Tore auricula inGma scito mol- 
liorem. — b) Refertur et ad orationem, qua fle- 
xibllis est, et fracta, et suavls, nihil duri asperi 



MOLLIS 



que habens. Cic. Brut. 9. 38. Hie primus inflexit 
orationemj et earn mollem teneramque reddidit. 
Id. Or at. 16. 52. Qralio mollis et tenera, et ita 
llexibilis, ut sequatur, quocumque torqueju. % 2. 
Item de animo est inconslaus, uiobilis. Cic. Mil. 
16. 42. -\ihil est tarn molle, quam voluntas erga 
oos civium. ^ 3. Molle cor, molle pectus teoe- 
rum ac facile ad affectus quoslibet. Ovid. Heroid. 
15. 79. et ibid. 17. 111., 4. Trist. 10. 66. et 1. 
Pont. 3. 32. — Mollis vultus, molle os, facile ad 
ruborem: cui opponitur durum, impudens. Oind. 
4. TVisi. 3. 70. Purpureus molli fiat in ore pudor. 
(Eadern ratione moltissimas aures dixit PUn. Pa- 
neg. 68. sub (in. qua verecund* sunt, et suas lau- 
des aversantur.) Id. 10. Met. 609- Molli vultu 
aspicere aliquem. h. e. ad favendum et assentien- 
dum composito. ^f 4. Molks anni sunt pueritiaj. 
anni teneri. Ovid. Heroid. 1. 111. Est tibi, sjt- 
que, precor, natus, qui mollibus annis In patrias 
arles erudiendus erat. ^ 5. Mollis significat et- 
iam imbecillum, imbell^m, non resistentem, mini- 
me rorlem. Virg. 9. JEn. 340. lupus manditque 
trabitque Molle pecus. Propert. 2. lj. 23. Lepo- 
res moiles excipere. Cms. 3. B. G. 19. Ut ad bel- 
la susdpienda Gallorum alacer et promptus est a- 
nimus; sic mollis ac minime resislens ad calami- 
tates perferendas mens eorum est. Cic. 1 Cat. 12. 
30. Qui snem Catilin* mollibus sententiis aluerunt. 
^ 6. Item delicate viventem, voluptuosum, effenii- 
uatum. Cic. 1. Orat. 52. 226. Philosophus tarn 
mollis, tarn languidus, tarn enervatus, tarn omnia 
ad voluptatem corporis referens, etc. Virg. 1. G. 
57. Moiles Sabai. cic. 1. Fin. I!. 37. Voluptana, 
delicata, mollis disciplina. cui opponitur ibid, gra- 
vis, continens, severa. et 5. i6id. 5. 12. Hac mibi 
videtur dclicatlor, ut ita dicam, molliorque ratio, 
quam virtutis vis gravitasque postulat. Ovid, 5. 
Trist. 3. 9. Mollis vita, et vacua laboribus. Cic. 

I. Off 33. 129. Ne quid effeminatum, aut mol- 
le, et ne quid durum, aut rusiicum sit. Quintil. 

II. 3. 23. Mollis teneiaque vox. Id. 1. 2. %, Mol- 
lis ilia educatio, quam indulgenlta'm vocamtts, ner- 
vos omnes et mentis et corporis frangit. Id. 11. 
3. 128. Longissime fugieoda mollis actio, qua- 
lem in Titio Cicero elicit fuisse: unde eiiatn salla- 
tionis quoddam genus Titius sit appellatus. V. Cic. 
Brut. 62. 225. — Speciaiim moiles dicuntur pa- 
thici. Phcedr. 4. 14.; Catull. 25. 1.; Petron. 
Satyr. 23.; et Martial. 3. 73. Sic Id. 2. 84. Mol- 
lis erat facilisque viiis Pceantius heros. h. e. Phi- 
loctetea. — In molli carne vermes nascuntur, 
proverb, apud Petron. fragm. Tragur. 57. Bur- 
mann. in otiosa et delicata vita oboiiuntur vitia: 
vel in vita voluptuosa morbi. ^ 7. Item mollis 
est facilis, commodus; ut apud Quintil. 4. 2. 46. 
Iter a mean urn et molle. Hinc — Mollia jussa, le- 
via, et quibus parere facile eit. Virg. 3. G. 41. et 
9. JSn. 804.; et Ovid. 2. Art. am. 196. — Moi- 
les aditus, mollia tempora, quibus quia facile va- 
cat, et adltur tuto, et cum ape impetrandi. Virg. 
4. j£n. 423. Sola vlrl moiles aditus et tempora 
norjs. et ibid. 293. et quae mollissima fandi Tem- 
pora. Sic Ovid. 3. Pont. 3. 84. Et veniet votis 
mollior hora tuis. 5 8. Item gratus, jucundus. 
Cic. 3. Orat. 25. 98. Quanlo molliores sunt et de- 
licaliores in cantu liexiones et fals* vocuite, quam 
certa? et sever®? Virg. 3. G. 464. molli succede- 
re ssepius umbrae, et ibid. 295. Mollia stabula. h. 
e. dementia et aerig ternperati, atque adeo grata 
pecori. Id. 2. ibid. 470. moiles sub arbore somni. 
Cic. Senect. 1. 2. Mibi quidem Ha jucunda hujus 
libri confeclio fuit, ut non modo omnes absterse- 
ru senectutis molestias, sed eflecerit mollem etiam 
et jucunda in seuectutem. — Sic molle atvum est 
vita prospera, felix, tranquil la. Ovid. 6. Fast. 416. 
valeas, anus optima, dixi: Quod guperest am, mol- 
le sit omne tui. «f 9. Preces , aut verba mollia. 
submissa, blanda. Tibull. 3. 4. 76. Vincuntur mol- 
li pectora dura prece. Horat. Epod- 5. 83. Verbis 
mollibug leoire aliquem. piacevoU, umili. Hinc 
frequenter mollis est amatorius, quoniam blandi- 
ins amor alitur. Horat. 2. Od. 9. 17. desine mol- 
lium Tandem querelarum. Ovid. 2. Trist. 307. 
Non tamen est Tacinus moiles evolvere versus. — 
Sic ridere mollia est blande ridere. Ovid. 3. Art. 
am. 513. Spectaotem specta: ridenti mollia ride. 
T 10. Item est lenls, remissus. Ovid. I. Tritt. 5. 



MOLLITER 

84. et 2. ibid, 28. Uollioc ira. Tac. 14. Ann. 33. 
Cuncta tamen ad imperstorem in molltus reiata. 
h. e. rninuendo aut dissimulando. — Hinc_ 

Mollia,lum, n. plur. 3. absolute, substanlivorum 
more. V. sub I. 2.°; item sub II. 9., ubi mollia 
adverbii ritu occurrit. 

Molle, adverbii ritu, molliter, Ovid. 9. Mel. 221. 
mvrtius quoque molle rotatis Adstringi, el spissa 
gioraerarl graadine corpus. At fortasse tnoik ad 
corpus perlinet. Prudent. 10. jreet crap. 281- 
quod Dfanani molle succinctam viderU. Stat. 5. 
Silv. 3. «6. lurouto, quo molle quiescls Jugera 
nostra tenens. V. et sub I- 3.° 

MQI.LtTER, adverb, (mollis). Molle pro mol- 
liter V. in voc. praced. — Comp. Mollius I. et 
I!. 2. et 4 ; Sup. Mollissime I. — Molliter est le- 
niier, non dure, paXaxw? (It. moKemenfe, tenera- 
mente; hi. mollement; Hlsp. btaftdam«nte, de/i- 
cadamen/e; Germ, weichlich, tanfl , gelind, zart; 
Angl. softly; gently, calmly, easely, moderately). 
UProprie. Cic. 2. Nat. D. 52. 129. Aves nidos 
mollissime sabsiernunt. Win. 15. i/ist. not. 10. 9 
(35). Mira natur* fura molliter semina collocandi, 
Rursus Cic 3. Oat. 17. 83. Recubans molliter et 
delicate. Ovid. 3. Tritt. 3.75. ne lit grave quisquis 
amesti Dicere, Nasonis molliter ossa eubent. (Qua 
fuit mortuis bene precandi formula). Virg. 6. Mn. 
847. Escudent alii spirantia mollius ara. h. e. ar- 
tiBciosius et delicatius. Plant. Pseud. 5. 2. 7. 
Molliter siste nunc me; cave, ne cadam: non vi- 
ces me, ut msdiue madeam? Colum 1. R. R- 2. 
3. Colles ad orientem molliter deveti. h. e. paul- 
lulum declines. 

II.) Translate. 5 I. Est leviter, facile, aquo 
*nimo. Cic. SenecL 2. 5, Quod ftreodum est molli- 
ter sapienli. ^ 2. Item est imbecitliter, timide. 
Liv. 30. 7. Hasdrubal Carthaginem contendit, ne 
quid per metum ex recenti clade mollius consu- 
leretur. — Molliter facere aliquid est agre, 5m- 
becilliter, inflrme. Sail. Jug. 84. Vir egregius iu 
oliis arlibus, nimis molliter agdtudinero pati. % 3. 
Item delicate, effeminate. Ter. Jdelph. 5. 1.1. 
-Edepol le curasli moll iter. Cic I. Off. 30. 106. De 
licate et molliter vivere. 5 *• Ilem leniter , re- 
misse. Sic molliter abnuere, apud Liv. 30. 3. a 
meri., est mollibus verbis recusarc. Similiter est 
leniter in illo Cic. I. Fam. 9. 23. Scripsi etiam 
versibus tres Ubros de temporibus meis, quos Jam 
pridem ad te misissem,si esse edendos putassem-: 
sed quia verebar, non eos, qui se lasog arbitra- 
geur (etenim id feci parce et molliter), sed eos, 
quos etc. Tae. 2. Hist. 98. Araicl adulantei mol- 
lius interpretabantur. trovavano ielle dolci inter- 
pretazioni. 
MOLLlTlA vel molllcla, », M. et 
MOLLtTlSS vel molllcies, 51, f. 5.(molUi). Mol- 
Utiet plur. num. utu caret. — Mollllla vel molll- 
tlei eat nexlbllltas,tenerltai, mollitudo, ftetXaxoTTjs 
It, fUuibi'Jtia, teneretza, movbidena; Fr. touplei- 
$e, fUxibiliUi Hlsp. flexibilidad; Germ, die 
fFeichheit, Biegsamkeit, Geschmeidigkeit , Ge- 
lenkigkeit; Angl. softness, tenderness). 

I.) Proprie. Cic Oral. 18. 59. Status erectus 
et celsus: rarus iocessus, nee its longus: - nulla 
mollitia cervicum, nulla argutia digitorum -; 
truoco magis tolo se ipse moderans, et virili la- 
terum Oedooe, bracbiorum projectlone In conten- 
tionibus, contractione in retnissis. PUn.it. Hist. 
nat. 37.87.(216). Auricula ac nares flexili molli- 
tia, natura providentia, ne f range rentur. Cic. 5. 
Fin. 21. 58. In primo ortu inest teoeritas et 
mollUies qusedam. Plin. 9. Hist. nat. 17. 28.(61). 
Mollitia carnis. Id. 19. ibid. 3. 18. (48). laoa. 
Id. 36. ibid. 22. 45. (162). Mollitia laptdis cujus- 
lam. Varro 1. R. R. 41. 5. Ea qua laxiora, et 
iecundiora; ut femina, quaro mas. - Itaque firus, 
aialus Punica et vilis propter femineam mollltiain 
cJ c.reseendum prooa. — Hinc mollities est etiam 
morbus jumeniorum, debolezza. Pelagon. Veterin. 
16 10. Mollities ad colla mularum sapone lavabis. 
II.) Translate. % 1. Transferer ad aoimum, 
qui est tener ct facilis ad alTectus quoslibet. sensi- 
b-lita. delicatezza di sentimento, unertzza d'ani- 
mo. Cic. Still. 6. 18. Qua mollitia sura anlmt ac le- 
n.ieie, numquam mehercule illiuslacrimis ac pre- 
rtous reslitisiem. Id. I. AU. 17. 4. Si ita sta- 
tueri! et irritabiles aoimos eise optimorura sape 



— 279 — 

bominum et eosdem placabiles; et esse banc agl- 
lltatem, ut ita dicara, mollUiamqoe natura ple- 
rumque bonitatis,et si etc. Plin. 6. Ep. 29. Isola- 
tes molllile frontis, ne In publico diceret,impedie- 
batur. h. e. pudore et timlditate, ut ait Cic. 2. 
Oral. 3. 10. — Similiter slgnifkat sensum honoris, 
quo quis cades et sanguinem ne ceroere quidem, 
nedum facere, audet. Ovid. 3. Amor. 8, 17. Qua 
periit aliquis, poles banc contingere dertram? Heu 
ubl mollities pectoris ilia tui? f 2. Item in ma- 
loro partem de animo usurpatur, et signiflcat loa- 
guorem, imbecilliUtem, laborum et dolorum fu- 
gam, mollizie, debolezza d'animo. Cic. 12. Alt. 
26. Nosti Niclas DOstri imbecillltatem, mollitiam, 
consucludinem tictus. Cass. 7, B. G. 77. Animi 
est ista mollities, non virtus, inopiam paulllsper 
ferre non posse. Sail. Cat. 56. Inertia et moflitia 
ohimi. Id. Jug. 73. Mollities et jocordia. *f 3. 
Item efleminationem , delicias , effeminatezza. 
Plant. Pseud. I. 2. 40. Vos, qua in m undid is, 
mollitiis deliciisque atatulam agitis. Cic. 2. Legg. 
15. 38. Civitatum moreslapst ad mollitiam. Vtl- 
lej. % 88. 2. Macenas otio ac mollitiis pane 
ultra femioam fluens. Justin. 1. 7. 13. Gens 
quondam poteos , et manu strenua , effeminata 
mollitie luxuriaque virtutem pristinam perdidit. 
Claudian. 1. in Eutrop. 441. Mollities vocis. 
voce da donna. % 4. Item turpem libidinem, 
ut in MOLLIS II. 6. dictum est. Plin. 28. Hist. 
nat. 8. 27. (106.); 5<neco Constant. Sap. 18.; 
et Tac. 11. ^nn. 2. ^ 5. Item remissionem, le- 
nltatem. Sail, in oral. Philippi contra Lepid. 
Neque intelligitis, mollitie decretorum vobis di- 
gnitatem, itlis metum detrahi. — Mollities maris 
est tranquillitas omni vento cessante, calma, uaka- 
ttia: apud Aurel. Vict. Vir. illustr. 22., ubi ta- 
men alii leg. malacia, al, tcevitia. 

MOLLItODO, lnis, f. 3. (mollis) idem ac mol- 
lities. 

DProprie accipitur pro facilitate, flesibilitate, 
Cic. 3. Serenn. 11. 20..Mol!itudo vocis est, quum 
earn torquere pro co'mmodo nostro possumus. 
V. etiam ibid. 13. 23. ubi de hac re plura dis- 
sent. — Ceterum pro teneritate, tenerezza, mor- 
bidezza Cic 2. Nat. D. 55. 136. In pulmonibus 
autem Inest rarltas quaSam, et assimilis spongiis 
mollitudo. Id. 3. Orat. 25. 99. In ipso tactu est 
modus et niollitudinis et lavitatis. Pacuvius apud 
Gell. 2. 26. Mollitudo manuum. morftidezzo. et 
Vilruv. 10- 6. Gampestris viarum mollitudo. stro- 
de che tfondano. et Lactant. 5. 4. Infaos liquore 
lactis et mollUudlne alitor. 

II.) Translate. 5 '■ Mollitudo humanitatis 
metaphora est, ducta a tensu tactus;neque impro- 
batur a Cic 3. Orat. 40. 161. ^ 2. itfotiitudo vi- 
tiorum est corrupted ot moUltiei, qua anltnui vi- 
tili mollitur at enarvatur. /^rnob. a. 30. Ne animus 
dellciti marceat, et corruropatur moHUudloe vl- 
tiorum. 

MOLLlTUS, a, um. V. MOLLIO. 

MOLLtUSCCLUS, a, um, adject. V. in LEV1DS- 

GULDS. 

MOLLCGO vet molligo, lnis, f. 3. (mollis). 
<f 1. Ita vocatur species lappaginis, similis ana- 
gallidt, nisi quod raroosior est ac pluribus foliis. 
Plin. 26. .fftst. not. 10. 65. (102)., ubi mollugo 
iegitur. ^ 2. Molligo est idem ac mollia panis. 
(Plin. 13. ^Tisf. nat. 12. 26. (82).), mollica di 
pane. Marcell. Empir. 26. ante med. Molliginem 
ex vino optimo Mbat, qui reoiura dolore vexB- 
bitur. 

MOLLUSC* Nux et Mollusca absolute, genus 
est nucis juglaodis, cortice adeo tenui, ut nullo ne- 
gotlo frangatur, Plin. 15. Bist. nat. 22. 24.(90). 
Praterea mollusca putamen rumpentes. Macrob. 
2. Saturn. 14. Nucem roolluscam, licet hiemli 
nobis tempus invideat ; tamen quia de nucibus 
loquimur, indictam non rclinquamus. Plautus in 
Calceolo sic ejus meroinit: Molluscam nucem su- 
per ejus dixit impendere tegulas.. Est autem per- 
sicum quod vuigo vocatur: et mUlusca nui di- 
citur, quod omnibus nucibus mollior sit. Uac 
Macrob., qui subdit carmina Lalina Suevii, viri 
longe doctissimi, quibus signifkatur, banc nucem 
a Graris quibusdam, qui cum Aleiandro in Per- 
ils militaveranl, post expedtllontm luisse inde :n 
Graciam dclatam. 



MOLUCRUM 

MOLLDSCUM. V. BRDSCUM. 

MOLO, Is, ui, Uum, ere, a. 3. Prateritum molui 
habet Petron. Satyr. 23., Pompon, apud Diomed. 
t.p. 370. Putsch., Claris. 3. p. 217., et Priscian. 

10. p. 902. — Part. Molitus et Molendus I. — 
Molere, a roola, est mola terere, akita, aX-rjS'w, 
pu"VXu (It. macinare; Fr. moudre; Hisp. tnoter: 
Germ, mahler. in der Muhle; Angl. to grind). 

DProprie. Ter. Phorm. 2. 1. 19. Molendura 
usque in pistrino, vapulandum, babenda corapedes. 
Ccps. \.B.G. 5.Triura mensium molita cibaria sibi 
quemque domo afferre jubent. Plin. 7. Hist, nat. 
56.5". (191). Ceres frumeota invenit,quum aalea 
glaode vescerentur: eadem molere etc. Sic Id. 18. 
ibid. 7. 18 (78). Molitum frumentum. el ibid.1. 14. 
(74). Ilordeum in subtilem farinam molere. Colum. 

11. R. R. 3- 5. Ervi moliti farina. Hieronym. 13. in 
Isaj. 47. 2. Qua quondam regina fucrat, molcn- 
da farina operi serviat. Vilruv- 7. 6. Mica mar- 
mods contusa et molita. 

II.) Translate et obscano sensu idem estac stu- 
pro polluere. Auson. epigr. 72. 7. Crisps tamen 
molittir per utramque caveruam. Adde eumd. 123. 
2.; et Petron Satyr. 23. 

MdLOCIlE. V. MALACflB. 

MOlDCIIINARIUS, li, m. 2. molochini coloris 
infector. Plant. Aulul. 3. 5. 40. Astant molochi- 
norii, petunt fullones. Inscript. apud Jfurat. 939. 

6. P. ADCTIUS P- t. LYSANDER VEST1ARIVS TENVIA- 

rivs molochik/.hivs. h. e. venditor tenuiarius ve- 

stium colore mo'ochino infectarum. 

MOlOCHI.NUS, a, urn, adject. poXo'xivoc, ad co- 
lorem malva inclinans: a uokoyrri malva, quod mal- 
va florum similitudinem babeat. Ccecilius apud 
Non- p. 548. 14. Merc. Carbasina, molochina, am- 
pelina. 

MOLOCHlTES, a, m. 1 . uokoyjrK-, gemma non 
translucens, sptssius virens et crassius, quam sma- 
ragdus, a colore malva nomine accepto(oam/io\o'x7; 
malva est), reddendis laudata signis, ct infantum 
custodia, quodaraque inoato contra pericula me- 
dicamine. Nascitur in Arabia. Plin. 37. Hist. nat. 
8.36.(114). 

(SOLON, onis, m. 3. fio"Xwv, herba eadem ac 
moly. Plin. 26. Hist. nat. 7. 19. (33) Molon scapo 
est slriato, Tollis roollibus, parvis, radice quatuor 
digitorum, in qua eitrema allil caput est. V. 
MOLY 1. 

MOLORTHUS, i, m. 2. perpcndtculum, idest 
plumbum rectum Rio et gnomone dependens : a 
u:JXu/35oj plumbum et o'p~o; recta*. AITeruni non- 
nulli illud Statii 3. Silv. 2. 30. Sint quibus ex- 
ploret rupes gravis ante molorthus. Ubi alJl ieg. 
molybdut, alii molybdit. 

MOlOSSIaMBOS, 1, m. 2. ut\oaoHry.p>Qe, pes 
metrlcui molosso ot lambo conitaos, h. e. trlbus 
longli, brevi, at longa, ut admirabiltt. ZHomed. 
3. p. 478. Putsch. 

MOLOSSICUSj a, ura, adject, ad Molossoi per- 
tioem, ut apud Plaut. Capl. 1. 1. 18. Parasill Mo- 
lossici. n. e. edaces tamquam canes Molossi. V. IN- 
VENATICUS. — Molosstcum carmen apud Gram- 
maticos est, quod Molossis pedibus constat. Duris- 
simum genus carminls: cujus cxemplum dat Cossius 
Basius tale: Romani victores Germanis deviclis. 
Diomed. 3. p. 513. Putsch. V. MOLOSSUS. 

MOLOSSOPYRRHICHIUS, li, m. 2._ uo\6ooq. 
jruoo's'xtoc, pes metricus, molosso et plrrhichio con- 
ii tans, b. e. tribus longis et duabus brevibos, ut ad- 
mirabilis. Diomed. 3. p. 478. Putsch. 

MG-LOSSOSPONDEUS, i, m. 2. pAoamamv- 
oVo;, pes metricus, molosso et spondeo constans, 
seu quinque syllabi* longis, ut conturbatores. Dio- 
med. 3. p. 479- Putsch. 

MOLOSSDS, a, ura, adject. MoXoccoj, ad Mo- 
lossoi populos, vet Molossura regem, vel Molos- 
siam regienem pertinens. V. in ONOM. — Hinc Mo- 
lossus pes metricus trisyllabus constat tribus longis, 
ut Spinas, eitertunt. Quintil. 9. 4. 82. Ideo Mo- 
lossus dictus est, imju it Diomed. 3. p. 475. Putsch., 
quia Molossi, h. e. Thessali ad bellum precedences 
bujus modulata compositione utebantur.Confirmant 
Isid. 1. Orig. 16. et Mar. Victorin. 1. Gramm. p. 
2487. Alii inde dictum putant, quia Inrentus sit a 
Molosso Cretensi viro. Mar. Plolius de Metr. 
p. 2825. 

MOLCCRUM, i, n. 2. non solum, quo mola vcr- 



MOLY 

tuntur, dicitar, id qaod Grseci /xo"Xtxpov (at. p;u- 
>,<xxpov) appellant; sed etiam tumor ventris, qui et- 
iam virginibus incidere solet: cujui memlnit A- 
franlui in Virglne: Ferme virgini, tamquam gravi- 
da mulleri, crescit uterut: molucrum vacatur: 
transit line doloribus. Cloatius ctiam in libris sa- 
crorum; Molucrum ajunt esse lignum quoddam 
quadratum, ubi immolatur. Idem jElius io expla- 
natlone carminum Saliorium eodcm nomine ap- 
peilari ait, quod sub mota aupponatur. Aurelius 
Opiliug appellat, ubi mblalur. Haec FestuM p. 141. 
20. Mull. Porro fxu\apov, seu /juAaxpov est a 
u\i\ri mola turn quae gran* terit, turn qua in ute- 
ris femlnarurn nascitur. Sunt qui in prioribus Fe- 
$ti verbis legunt, quo moles verruntur, et p.u\a- 
xpov dictum ajunt a f*o\ij et xopee* verro, quasi 
jxiArixopov. At /Ju"Xaxpov tumor* ducunt a xpiac 
caro, quasi /^uXoxpsos, h. e. massa carnij. 

HOLY, Job, n. 3. //*>Xo. ^ I. Est herba radice 
rotundo et nigra, magnitudlne caepae, folio scilla?, 
Core lacteo, vel cundido, ut Horaerus scripsit Odyss, 
I. 10. v. 304-, vim suramam habens adversus omnia 
veneficla. Haec fere ex Plin. 25- Hist- nat. 4. 8. (26). 
Ovid, U: Met. 201. Moly vocant Superi, nigra ra- 
dice tenelur. Adde Auct. Priap. 70., qui tamen 
ejus herbee notlonem ad turpiora trabit. V. et MO- 
LON. % 2. Moly dlcitur etiam a nonnullis alte- 
rum trycboi vel strycbnJ genus quod hallcacabon 
vocant, soporiferum atque opio velocius, ab aliis 
morion appellaturn. Hac Plin. 21. Hist. nat. 3i. 
105. (180)., ubi alia de hac planta videsis. 

M0LYBb;£NA, a, f. 1. jioXu/SSewva. f t. Est 
vena communis piumbi et argeoli. Plin. 34. Hist, 
nat. 18. 53. (173). ^ 2. Item plumbago, genus 
berbffl folio lapatbl, radice crassa, hispidee: sic 
dictae, quod pluinhum Idest ocutorum vitium, com- 
maoducata tollat. Plin. 25. Hist.. nat. 13, 07. (155). 
Adde Theod. Priscian. Kb. 1. c. 27, p. 297. ed. 
Aid.; et V. PLUMBUM. 

mOlybdItIS, idii, f. 3. poUjSKrtc , piumbi 
spuma, slcut argyritis, spuma argenti. Plin. 33. 
Hist. nat. 6. 35. (106). 

MOLYBDU9, i, m. 2. ef molybdis, idia, f. 3. 
fio"Xu/35oc et fMKvf&os, plumbum: vox Grasca. 
Pro plumbo Mo, quo aquae aUitudinem nautae ex- 
plorant, usurparl putant nonnulii a Slat. 3. Silv. 
2. 30. Locum V. in MOLORTHUS. 

MOMAR Sicull slultum appellant. Sic Paul. 
Diac. p. 140. 1. «dente MUltero, qui hac adno- 
tavit: Gloss, /lid. Momar Siculus, slultus, qui 
cito movetur ad iram. Plautus: Quid tu, o Mo- 
mar Sicule homo, praesumis ? (quod Plauti frag- 
mentum noo reperio apud Bothium). Eadem, 
addit Mullerus, in iisdem glossis iterura, sed cor- 
rupta Ieguntur: Mar sicule pro Momar Sicule. 
Non puto etiam Sicubim did pro stulto, ut Sca- 
liger.: sed Siculum hominem dici Momarem, quod 
ea persona in Siculorum comcedia spectabaiur. Cf. 
Hesych. Mupop, u4utyis, ovatSoj. aioypz. 

MOMEN, inj*, n. 3. a supin. motum verbi 
moveo, ut nomen a notum, ait Forcellinus ; vel 
rectlui per syncopen pro movimen, est idem ac 
momentum, movimento. 

I.) Proprie. 5 *• Strlcto seniu est motus, quo 
aliqua res impellitur. Lucret. 6. 472. Quo magis 
ad nnbeg augendas multa videntur Posse qu6que 
e falso consurgere momlne pootl. «J 2. Latiori 
sensu vel metonymice est causa Ipslus motus.: V. 
MOMENTUM I. 2. Lucret. 3. 189. Momine uti 
parvo possent impulsa moveri. Namque movetur 
aqua et tantlllo momine flutat, Quippe volubilibus 
parvisque create figuria. ^ 3. Item terapus. Ma- 
nil. 3. 675, Moraina in adversum flectat rursum- 
que resolvat. h. e. tempore. 

II.) Translate pro pondere, metaphors' ducta* a 
superior! paragr. 2. Arnob. 2. 49. Noo parvi, sed 
esse nulllus existlmandum est mominii, quod per 
omnia diffusum peril, di nt'un momento. 

MOMENTALlTER, adverb, momentaneamente, 
momento tempoTis. Fulgent. 2. Mythol. 3. Iris 
oraatua varioi plngeni'arcuato curvamine, mo* 
meotaliler refuglt. et ibid. 4. Libido libel mo- 
menuiiter, fugit perenniter. 

MOMENTANA, 9j f. 1. parva libra, bilancetta: 
ita porro appellata a momento, quatenus poodus 
slgoiflcat. /,,'d. 16. Orig. 25. ,4. Trutina est ge^ 
mlna ponderara lances, squall examine pendens, 



280 — 



facta propter talenta et centenaria appendenda, 
slcut momentana pro parva modicaque pecunia. 
Ejusd. Gloss. Momentana duabus lancibus , et 
uno in medio stilo squallier constat: est trutioa 
modicae pecunias. et i6t'd. Momentum, stilus quo 
momentaria {lege momentana) inclinatur. 

MOMENTANEUS, a, urn, adject, momentaneo, 
o\iyo](j)6viQs t qui momento temporis, vel brevi 
facile mutalur ac deficit. Tertull. 3, advert. Mar- 
cion. 17. Moraentaneus ardor. Cassiod. 8. Va- 
riar. 33. De amoeois frondibus inteitae subito 
momentanew domus. Sunt qui et Zivio tribuunt 
2. 7. ad fin., sed plerique alii aliter legunt. 

MOMENTANUS, a. um, adject, qui exigui mo- 
mentl est. V. MOMENTANA. 
■ Md.MENTARlUS, a, um, adject, momentaneo, 
breve, d'Xt'yojjpovw;, qui momentum temporis, vel 
brevi admodum durat. Apul. 2. Met. Momentaria 
vita, er 9. ibid. init. salus. et 10. ibid. Momen- 
tarium venenum. h. e. quod momento temporis 
conflcit. et 5. ibid. Moroentarius maritus. Papi- 
nian. Dig. 34. 1. 8. Ea res prsesentem at mo- 
mentariam curam injungit. 

MOMENTOsUS, a, um, adject, momentarius, 
momentaneus. Quintil. declam. '13. 12. de apib. 
Nunc vero disserendum mibi est, quam momen- 
tosa sit bujus animalis rapina, Nescimus, qua per- 
nicitate plerumque vix contactis floribus revolet, 
discurratque persingulos velox experimento: quam 
etiam ubi immorantur, libratis pendeant alls etc. 
h. e. quam breri tempore flat. Alii interpretantur, 
quam parvi raomenti et damni sit. Alii lectionem 
sollicitant, et mallent quam non damnosa, vel 
quam non onerosa. 

MOMENTUM, i, n. 2. Licenter primam sylla- 
bam corripuit tenant. 8. carm . 6. 369. Quern 
setnel efTudit, per cuncta momenta requirit. — 
Momentum, dictum per syncop. pro movimentum 
a moveo, sigoificat motum, quo aliqua res impel- 
litur, p'oinj (It. moutmenlo, moto, momento; Fr. 
mouvement; Hisp. movimienlo, Germ, die Beive- 
gung; Angl. a motion or impulse, motion, mo- 
vement). 

I.) Proprie. ^ 1. Generatim est motus, quo 
aliqua res impellitur. Cic. 2. Nat. D. 46. 1 17. Astra 
se et nixu suo conglobate continent, et forma ipsa 
figuraque sua momenta suslentant. Seneca Ep. <J0. 
circa med. Pisces cauda reguntur, et levl ejus in 
utrumquc momento veiocitatem suam (lectunt. A- 
pul. Florid, n. 22. Manum bominis (medicos) pre- 
bendit, earn pertraclat, venarum puisum et mo- 
menta captat. h. e. motus: quamquam momenta 
hoc loco tempora esse videntur. ^ 2, Latiori 
sensu, vel metonymice signifkai causam ipsius mo- 
tus, scil. pondus, quo premente res movetur. Quare 
praecipue locum babet in statera, quae, dum oequa- 
liter pendet, ponderis alicujus vel levissimi acces- 
aione facile inclinatur. Hinc usurpatur de exigua 
quantitate, particula, particelta. Plin. 30. Hist. 
nat. 10. 27, (87). GBsypum cum myrrbae momen- 
to et vini cyathis duobus dilutum.h. e. perexigua 
quantitate. Sic ibid. 11. 28.(93). Sordes aurium 
denarii pondere cum myrrhee momento. Id. 31. 
ibid. 3. 21 . (32). Nullo pane moraeoto ponderis 
aquae inter se distant. — Similiter de quacumque 
parva re. Plin. 1 , Hist. nat. 1.1. (7). Naturae 
rerum vis atque maiestas in omnibus momenlis 
fide caret. Id. 36. ibid. 5. 4. (18). de Phidia. 
In scuto Minervee Amazooum prceliurn ceelavit in- 
tumescente ambitu parmae; ejusdem concava parte 
deorum ct glganlum dimicationes; in soleis vero 
Lapitbarum el Centaurorum : adeo momenta omnia 
capacia artis ill! ruere. Id. 18- ibid. 34. 77. (333). 
Sol ;quotidie ex alio caeli momento, quam pridie, 
oritur. — Capell. 8. p. 298. de Stella Mercurii. 
Ab eo quippe Solis lumine intra viginti momenta 
abesse hon poterit, licet majoribus partibus aber- 
rarii. et ibid, pautlo infr. Venus latitudinls par- 
tibus duodecim Lunae similis pervagatur, qulnqua- 
glnta momeotis a Solis orbe discedens, licet plus 
quadraglnta sex partibus aberrare noo vaieat. (Cf. 
Plin. 2. Hist. nat. 8. 6. (38).). In allatis Capelke 
locla momenta sunt caslestis spatii partes, fortasse 
partes unius. ex 360 gradibus, in quos spbasra di 
vidltur. — Quintil. 3. 11. 23. Corpus orattonis* in 
parva momenta diducere. — Translate Cic. Mur. 
2. (3). Cato diligentissime perpendens momenta 



MOMENTUM 

officiorum omnium. Et pro additamento, accessione. 
Justin. 7. 3. 1. Mittit ad subigendam Tbractam, 
ceteraque ejus tractus regna: quibus pro ignobili 
momento erat accessura Macedonia. — llinc ^ 3. 
Speciatim et saepissime de exigua parte temporis. 
Cic. 6. Fam. 10. ad fin. Qua quoniam in tem- 
porum inclinalionibus seepe parvis posita sunt, o- 
mnia momenta observabimus, neque ullum prater- 
miltemus tui juvandi et levandi locum. Id. 1. Di- 
vinat. 52.'(H8). Parvis momentis multa natura aut 
afBngit, aut mutat, aut detrahil. Plin. 4. Ep. 30. 
Fons certis dirnensisque momentis vel sabtrabitur, 
vel assurgit. h. e. certis temporibus, statis horis. 
Id, Paneg. 56- Quod momentum, quod immo tem- 
poris punctum aut beneficio sterile, aut vacuom 
loude? Cces. 2. B. C. 6. Sed lantuin, re provha, 
Brutus celeritate navis enisus est, ut parvo mo- 
mento antecederet. Petron. Satyr. 2S.; Liv. 21. 33,; 
et Tac. 2. Hist. 86. Momento temporis. in bre- 
vissimo tempo. Horat. 1. Sat. 1.7. horne Momento 
aut cita mors venit, aut victoiia lasta. Plin. 7. Hist. 
nat. 51. 52. (172). Mtecennli triennio supremo nullo 
hurse momento contigit fomnus. Suelon. Aug. 50. 
Ad epistolas omnes horarum quoque momenta, qui- 
bus datae stgnificarentur, addebat. anche i minuti. 
Hinc Vopisc. Florian. 3. Haec ego de Probo cre- 
didi praelibanda, ne dies, bora, momentum atiquid 
sibi vindicaiel. Edict. Dioclet. in prcccm. Ardet 
avarilia desoeriens sine respectu generis humani non 
annis modo, vel mensibus aut diebus, sed paene 
horis ipsisque momentis ad incrementa sui et aug- 
menta feslinat. Auson. Grat. act. 3. Neque vero 
unum aliquod bonum uno die praestas, sed indul- 
gentias saeculaies per singula horarum momenta 
rnultiplicas. V. SCRUPULUS. Ex dislirho sequenli 
Paulin. !YoL carm. 1. 103. edit, ab A. Maio in 
Class. Auct. T. 5. p. 376. videtur momentum esse 
plus quam scrupulus et punctum. En distichon: Nox 
dies, hora, et quodque momentum, scrupulus ornnis, 
Puncta etiam nostras crescerc dent fidei. ora, mo- 
mento, scrupolo, istante. Celerum Justin. 2.14.9. 
Tarn brevi horarum momento. in si poche ore. 
Ovid. 3- ^onf. 5. 47. te momentis video omnibus 
absens. ogni momento. Plin. 22. Hist. nat. 22. 41, 
(84). Sion illituro lentigini momento c>item emen- 
dat. in brevissimo tempo. Sic Seneca 3. Quo2St. 
nat. 27. Momento fit cinis, diu silva. Seneca alter 
Hippol. 770. Tulgor, tencris qui ra.liat genis, Mo- 
mento rapitur. Petron. Satyr. 92. Ut solum ho- 
spitem vidi, momento rccepi. toslissimo. Plin. 23. 
Hist. nat. 7. 66. (132). Prima stomaoho non uti- 
lissima, sed brevi momento. h. e. stomacho nocent, 
sed ad breve tempus. — Apud Horat. 1 . Ep. 10. 
16. momenta Leonis sunt ipsum tempus, quo sol 
in signo Leonis est, simulque pondus et vis caloris, 
quo terras urgct. Reccntiores tamen plerique vim 
Leonis, influsso, intelligi volont; quidam vero in- 
cessus, quidam motus Leonis cum sole casli spatium 
perraeantis. 

II.) Translate. ^ 1. Metapbora ducta a supe- 
rior! paragr. 1., momentum est mutalio, pertur- 
batio. Liv. 4. 12. Qui (£. Minucius prcefectus 
annonos) quum, multis circa finitimos populos le- 
gationibus terra marique necquidquam missis, 
(nisi quod ex Etruria haud ita multum frumentl 
ndYectum est) nullum momentum annonse fecisset 
h. e. nihil contulisset ad annonam levandam. 
non avesse dato atcun moto ai viveri. Vellej. 
2. 78. 1 . Provinclas magnis momentis Labienus 
concusserat. Lucan. 7. 118, Si sine momento 
rerum partisque ruina Casurum est etc. ^ 2. 
Translalione ducta a superior! paragr. 2. — 1. ) 
Usurpatur pro perexigua quantitate, pro pondere 
generatim. Cic. 5. Phil. 10. 26. Minimis momen- 
tis maximae inclinations temporum fiunt, quum 
in omni rasu reipubl., turn in bello, et maxime 
civili. Id. 3. Off. 3. 11. Omnia ex altera parte col- 
locale, vix minimi moment! instar habenl. Id. 
Fontej. fi. 11. Unamquamque rem sesiimsre, mo- 
men toque suo panderare. 6'ces. 7. B. G. 39. extr. 
Levi momento sstimare aliquid. Cic. 1. Oral. 31. 
142. Inventa non solum ordine, sed etiam mo- 
mento quodarn atque judicio dispeusare atque co:n- 
ponere. Ovid. 10. Met. 376. sic animus nutat Hue 
Ievis atque illuc, rnomentaque sumit ulroque. Sic 
Ter. Andr. 1. 5 31. Dum in dubto est animus, 
paullo momento hue illuc impellitur. Ubi Donat. 



KIOMRBTUM 

Translstlo est base a mole alicujns pond>-h, qnos, 
ante quam in toco sederit, quum inceria peodet, fa- 
ciliime commovetor. Liv. 39. 5. Non pendere ex 
alterius vultu ac onto, nee alieui momentis animi 
circumagi. dai movimenli, dalle inclination*, e 
dagti affetti delVanimoaltruL — 2.°)Speciatim fre- 
quenter admodum sigoiflcat vim impelleotem ad 
aliquld faciendum, poodus, robur, quo accedenie 
quippiom facilius fit: ducta translations a itatera, 
nt dictum est. Cic. Mur. 30. 62. Petunt aliquid 
publicanil cane quidquam babeat momenti gratia. 
Justin. It. 4. 12. Qui ad Darium profecti, aoa 
mediocre momentum Persarum viribuj accessere. 
Cic. 5 Fin. 13. 37. In iis esse ad Dene viven- 
dum momenta maxima. Id. Mur. 41. 90. SI 
quid babet aut momenti commeodatio, aut aucto- 
ritatis conflrmalio mea. Co?*. 3. B. C. 10. Ita 
parvas res magnum in ulramque partem momen- 
tum habueiunt. Cic. 2. Invent. 26- 77. Qui lo- 
cus bene tractatus magoo ad persuadendum mo- 
mento futorus est. Id. 1. Fin. 17. 56- Maxiraam 
animi aat voluptatem, aut molestiam plus aut ad 
beatam, aut ad miseram vitam aflerre momenti, 
quam eorum utrumvis, si etc. Liv. 29. 35. Quo- 
rum advenius boc taraen momenti fecit, ut Sci- 
pio obscederet inde irrito incepto. Id. !• 47. Nul- 
lum momentum indando adimeodoque regno facere. 
Sil. It. 8. 252. Tantum in quassata bellis caput 
extulit urbe, Momentum ut rerum, et fati foret 
arbiter unus. ft. e. ut ab eo rerum ioclinatio mu- 
tatioque penderet. Sic Liv. 3. 12. Juvenia e%T*s- 
gius, maximum momentum rerum ejus civitatis, 
in quamcumque venisset. (Adde Lucan. 4. 818).). 
Justin. 5. 4. 12. Tantum in uno tiro fuisse mo- 
menti, ut maximi imperii subversi, et rursum re- 
cepti auctor egset, — Momenta rationum, qui* 
bus ad credendum impel! imur, forza, peso delle 
prove. Cic. 1. dead, (post.) 12. 45. Quum in ea- 
dem re paria rontrariis in partibus momenta ra- 
tiouum invenirentur. Absolute Ovid. 11. Met. 285. 
Adjicis huic anirno moments poteotia, clarum No- 
men, avumque Jovem. forti motivi. — Apud O- 
vid. 4. Pont. 13. 49. praebet momenta saluli. h. 
e. adjumenta, quibus a Cassare delur Ovidio salus. 
— Magni, parvi, nullius momenti esse, b. e. au- 
ctoriiaiis, ponderis, prelii, momento, peso, im- 
portanza. Cic. Vatin. 1. 1. Cujus testimonium pro- 
pier turpitudinem vitat nullius momenti puiaretur. 
et ibid. 4. 9. Id est maximi momeoti et ponde- 
ris. Id. 7. VtiT. 69. 177. In repubiica permagni 
moment! est ratio atque ioclinatio lempurum. iVe- 
pos Alcib. 8. Sentiebat, se, AMbiade recepto, 
nutlius momenti apud exercitum futurum. di niu- 
na aulorita e niun credito. 

MOMfiRlUM, li, n. 2. irrisio, quam modo re- 
tentions Galli momerie vocant, et derivatur a 
itapoi vituperatio. Commodian. 59. Das tibi mo- 
merium clarissima femina quondam, ft. e. quon- 
dam clarisstma femina vocala, nunc lasciviore cultu 
ornata ludibrio baberis. 

MftNACHA, se, f. 1. [xoitayri, monaca, soli tar ias 
vitas femina. Bieronym. Ep. 39. n. 4. Si paren- 
tem cogito, non reprebendo quod plangis; si Chri- 
stianara et monacharo, istis nominibus mater ex- 
cluditur. -— De tonsis monacharum crinibus bwc do- 
cet Id. Ep. 147. n. 5. Moris est in iEpypto et Sy- 
ria; monasteriis, ut tam virgo, quam vidua, qua) 
se Deo voverint et, sasculo renuncianles, omnes 
delicias saculi conculcarint, crioem monasterio- 
rum matribus otTerant desecandum, non inlccto 
postea contra Apostoli voluolatero incessuree ca- 
pite, sed ligalo pnriter ac velato. Neque hocquis- 
piam praeler tondcnles novil et tonsas; nisi quod, 
quia ab omnibus fit, pasne scitur ab omnibus. Hoc 
autem duplicem ob causam de consueludine ver- 
sum est in naturam, vel quia lavacrura non ade- 
unt, vel quia oleum nee capite, nee ore norunt, 
ae a par vis animal ibus, quse inter cutem et cri- 
nem gignl solent, et coocrelis sordibus oppri- 
rnantur. 

MONaCHFCUS, a, urn, adject, iMvaxHto'c, di 
monaco, ad monar.hum pertiuens. Justinian. No- 
vell, constitut. 133. 5. Monacbicum certamen. 
Paulin. Nolan. Ep. 4. Fralerm'taiemque mona- 
ebam {lege monacbicam'i-ferraentalii orblbus aut 
soluto pane distendat. Cassiod. 9. Hitt. Eccl. 48. 
Jttonacbifim vitam apprime e»t itictaius. 

Xo*. ill. 



— 281 — 

MOnACHIDM, II, n. 2. /iovavaloi*, locos, ve! 
sodaiius monacborum. Impp. ratentinian. et 
Starcian. Cod. 1. 2. 13. 

MONAGHUS, i, m. 2. pwvaxo'c, monaco, soli- 
tarius, qui ritam vivit solitariam: est a ^ova^o>, 
solus dego, uode praat. perf. litiicvayee, hinc p.o- 
vayoi;. Rutil. !• Itiner. 441. Ipsi se monachoa 
Grajo cogoomine dicuot, Quod soli oulio vivere 
teste rolunt. Sidon. 5. Ep. 17. Cultu per acto vi- 
giliaruro, quas, alternante mulcedine, monacbi cle- 
ricique psalmiciues concelebraTerant, ffieronym. 
Ep. 22. n. 34. Tria sunt in jEgypto genera mo- 
nacborum. Dnum, cceoobitas, quod nos in com- 
mune viventes possumus appellare. Secundum, a- 
nacboreias, qui soli habitant per deserta; et ab eo, 
quod procul ab bominibus recesserint, nuncupao- 
tur. Tertium genus est, quod remoboth dicunt, 
deterrimum atque neglectum: bi bini, vel terni, 
nee multo plures simul habitant, suo arbitratu ac 
ditione viventes; et de eo, quod laboraverint, in 
medium partes conferunt, ut babeant alimenta 
communla; habitant autem quum plurimum in ur- 
bibus et castellis. Id. Ep. 58. n. 5. Sin auiem 
cupij esse, ut videris, monacbus, Id est solus, quid 
facis in urbibus, qua utique non sunt solorum 
babltacula, sed multorum? — Monacbi fusca tu- 
nica utebaotur, teste cod. Ep. 66. n. 13. ad Fam* 
machium monachum. Esto; iocedss nudis pe- 
dibus. fusca tunica vestiaris, atqueris pauperibus etc. 

MONADlCUS, a, um, adject. fiovaStnoc, singu- 
iaris. Cassiod. fnstit. liber, litt. 4. Primus el sim- 
plex numerus est, qui monadicam mensuram solam 
recipere potest, ut verbi gratia III, V, VII, XI, 
XIII, XVII, et his similia. Cf. Isid. 3. Orig. 5. 
Quia non babet commonem numerum, nisi mo- 
nad icum. Servius ad Virg. 4. /En. 402. Far so 
lum nomen est, quod r geminet in (icniiivo; mo 
oodicon (lege monadicon) ergo est, sicut sol item 
cor, cordis solum in dis mitlit Genitivum: item s 
geminat as, assis. 

MONALlTEB. V. MONAUL1TER. 

MONABGHA, a, m. 1. patdoyris, qui solus im- 
perat: a jaovqi; solus et doyri unperiutn. Vet. 
Poeta apud Mar. Victorin. p- 2551. Putsch. Cas- 
ruli mooarcba poatl ratisque rectitalor. Adde Isid. 
9. Orig. 3. 23. 

MONARCHIA, as, f. i. monorchia, fiovap^ca, 
unius principatus-' a p.6vo<; solus et dpyri impe- 
rium. Capitolin. Max. et Balb. 14. Sed Balbious 
Maximum, quem putabat monarcbiam velle, pri- 
mum frustratus est. Adde Tertull. advers. Prax. 14. 

MONARlUS, a, um, adject- a p.6vo<; solus, qui 
unica inllexione gaudet, scil. nomen mooarium 
est idem ac monoptotum./Vobus grammat. edenie 
A. Jtiaio io Class. Auct. T. 5. p. 240. Sunt no- 
mina senaria, ut puta unus: sunt quiuaria, ut puta 
doctus : sunt quaternaria, ut puta niger: sunt ter- 
naria, ut puta statare: sunt binaria, ut puta se: 
sunt monaria, ut puta cornu. 

MONAS, adis, f. 3. «nita, fiouoJff, unitas, singu- 
laritas. Cape 11. 7- p. 237. Praa cunctis igilur af- 
fata sacra monas esto, quam ante cuncta vibran- 
tern sociati postmodum numeri principle docuerunt. 
et ibid, p- 238. Hanc (monadem) alii concordiam, 
banc pietatem amicitiamque diiere, quod ita necta- 
tur, ut non secetur in partes; tamen reclius Juppi- 
ter nuncupalur, quod sit idem caput ac pater deo- 
rum. Cf. Macrob. 1. Somn. Scip. 6. Haec raonas 
principium finisque omnium, non ipsa principii 
finisque sciens, ad summum refertur Deum. Ad- 
de Tertull. advers- Valentinian. 37. et Prescript- 
49. extr.; Augustin. 4. Confess. 15.; et Venant. 
8. farm. 7. 119., ubi V, adnotat. Sic Capetl. 9. 
p. 327. Primum igilur teinpus est, quod in mo- 
rem atomi oec partes nee momenta recisionis ad- 
mittit, ut est in geometricis punctum, in arilbtue- 
ticls mooas, id est siogularis quaadam ac se ipsa 
nstura con ten ta. 

MONASTERIaLIS, e, adject, qui ad monaste- 
rium pertinet, in monaslerio usurpatur. Stdon. 7. 
Ep. 9. in cone, ante med. Monasteriaubus disci- 
pliaia aagre subditur vel popularium cervicositaa, 
vel Hcentia clericorum. 

MONASTERIOLUM, i, o, 2. demlnut. a mona- 
sterium. Vox a Lexlco expungenda; occurrlt enim 
lantummodo in Not. Tir. p. 192. 

MONASTERlUM, li, n. 2. moncuUro, ftova 



MONRO 

orq'fiov, locus, In quo monaehi degnnt. Sifan. 4. 
Ep. 25. Nunc ergo Virensia si te remittunt jam 
monasteria, in quas libenter solitus ascendere, jam 
caalestibua supernisqoe praeludis babitaculis, aaude- 
re te par est etc. Adde eumd. 7- ibid. 17. ad (in.; 
Augustin. Ep. 86. ad Casulan. ; et Hieronynu 
toe. cit. in MONACHA. 

MONASTRLE, arum, f. plor. I. monache, jxo* 
vaorpiat, mulieres Deo dicata, et solitariam vitatn 
agemes: quarum fit mentio in Novell. consiituU 
Justin. 123. 27. 

MONAULES, as, m- t, ptowau'Xijc, qui unica ti- 
bia, seu monaulo canit. V. MONAULOS. Vox « 
Lexico expungenda; or.currit enim tantummodo ia 
Not. Tir. p. 173. Monaules, ascaules, calamauleg. 

MONAULlTER, adverb, cum simptici tibia, quas 
monaulos dicitur. Capell. 9. p. 307. Puer roonaa- 
liier sonabat. Ita recte Groltus legi oportere af- 
firmat ex MS., quum monaliter in editis legalurj 
/»• e. solitarie: solus puer sonabat. 

MONAULOS vel mooaulus, i, m. 2. fto'vauXotf, 
tibia simples , seu siogularis .* a fiouoc solus et 
ay\&5 tibia. Ptin. 7. Hitt. nat. 56. 57. (.204), 
Fistulam et monaulum iovenit Pan Mercurii, obii- 
quam tibiam Midas, gerainas tibias Marsyas. iJfar- 
txal. 14, C4. aijus lemma Tibice- Ebria nos ina* 
didis rumpit tibiniiia buccis: Sape duas pariter, 
sxpe tnonaulon habet. 

MONAZONI'KS, lum, m. p!ur. 3. fiovoi^ovTS^, 
apud Impp. Valentiman. et Valent. Cod. 10. 31. 
26. et Cod. Theod. 12. 1.63- sunt monaehi soli- 
tariam viia m agemes. Graeca vox: ande monachuS 
derivatur. 

MONfiDfJLA, *, f. 1. inu lacchia, put fa, pola, 
gatza, xoXoid^, avis ex geoere graculorum: eadem 
el piia dicitur. V. PICA. Plin. 17. 0ist. nat.ti. 
22. (99). Monedula comlens semina in tbesauros 
cavemarum. Id. 10 ifcui. 29. 41 (77). Imrnensa 
rinitimo Insubriuui tractu etamina graculorum 
tnonedularum cut soli avi lurarila? Auri argenti- 
que prweipue mira est. Cic. Place- 31. 76. Re 
vera non plus autum tibi, quam inonedtil* com* 
mittebanl- Havana te pere in guardia aldnto. 
proterbium. — Fabulamur, in banc avem versam 
esse Arnem nympbam, quod patriam auto rapla et 
corrupla veodidisset. Ovid. 7. Met. 465. quamque 
impia prodidit Aroe Sitbonis acceplo, quod avara 
poposcerai, auro, Mutata est in avem, quae nunc 
quoque diligit aurum. Nigra pedem, nigris vclata 
monedula pennis. -- Est vox btandientium, quia de- 
liciarum est avis, sermonem buminum facile per- 
discens. Plant. Capt. 5. 4. 5. Paliii-iis pueris aut 
monedula, aut auatC5, aut coturuiccs danlur, qui- 
cum lusiient. Id. Asin.i. 3. 103. Die me anaii- 
culam, columbam, vel catellum, birundinem, mo- 
nedulam, etc. — Apud Plant. Capt. toe. cit. in 
MSS. Codlcibus lcgilnr monei*tla, quasi a fuvupi- 
abat minurire. 

MONELA, *, f. 2. (moneo). ammonittone, awi' 
so, monitio. Tertull. Patient. 8, et 4. aoW«, 
Martian. 34. 

MONEMERON, I, o. 2. fj.ovrip.tpov, colljrium In 
siogulos dies compositum: a fio'voc solus et r]ui* 
pa dies. Mar cell. Empir. 8. a mcd. Colljrium 
nomine roonemerou facit ad impetus lippitudinii 
ex ovo inuncium. — Idem vocatur etiam autfte- 
merum: ab ow'to's ipse et Tjuepa dies', quam v& 
cem vide in ANTHE.VlERUM, quod in aut/teme- 
rum est mutandum. 

MONENDA, Orura. r. toc. seq. 

MONEO, es, Di (etantiquitus muni), tlum, ere, 
2. MdnSrim pro mQniiBiim habet Pacuviut «pud 
Non. p. 507. 25. Merc. Die, quid faciam: quod 
me raonerTs, efTectum dabo. Id. ibid. Dii monerint 
meliora.— Part. Monens II. 1; Monitus I. et II. 
I.; Moniturus I.; Monendus Let II. 1. — Ralio- 
oe habits, etjmi, volunt esse vel ab obsolelo me- 
neo, a quo memini, (uude a memoria deducit Var~ 
ro 6. L. L. 45. Mull.); ve! a fMjvu'o) tignifico, in* 
dico: eerie est ab elymo men, quod inest in vo- 
ca bulls mens, memini, mentio, fAtfivrioxw el pev^- 
aai. Ceierum mooere est idem atque admonere, 
commonere, prasdicare, susdere, napayrikta, «*- 
patvita (It. ammonire, ricordare, avvisare, aV' 
vertire; ft. aver tir, faire souvenir; Hisp. adver* 
tir,avisar; Germ. Jemanden eingedenk mnchen t 
tuoran erinncrn, ermahnen, tvurnen t lehrent 

33 



MONERIS 

Angl. (o put in mind, brinq to on? s recolle- 
ction, advise, admonish. u>0'»i). 

i.) Proprie — t. u > Stricto sensu de bominibus 
usurpatur: et quidem — o) Absolute. Ennius 
a pud Non. p. 469. 24. Jfferc. Bene mooes; tute 
ipse cunctas. Vide for tern virum! Cic. Amic. 13. 
44. Pluritnum in amlcitia ainicorum bene suaden- 
lium valeat auctoritas. eaque et adhibeatur ad mo- 
nendum non modo aperte, sed etiara acritsr, si res 
posiulabil; et adhibits pareatur. — Plaut. Cure, 
ti. 3. in pin. Qui monet, quasi adjuvat. fi/tap-rj. — 
V. et infra sub ft. — b) Cum Accusativo perso- 
ns et Ablativo rei ac pra?po», de. Cic. 11. Att. 
16. sub /in. Oro, at Terentiam moneatis de testa- 
mento. Id. 2. ad Q.' ft. 3. sub fin. Quod me de 
retinenda Sestii gratia lltteris monuisti. — c) 
Cum Accusativo et person* et rei. Cic. 3. Fam. 
3- Fahius ea me ex tuis mandatir monuit, quae 
universo senatui venerant in mentem. Id. 14. Att. 
19. Id ipsum, quod me mones, qoatriduo anle-,ad 
enm scripseram. — Et passive. Cic. Amic. 24. 88. 
Obsurdescimus, oec ea, quae a natura monemur, au- 
dimus. Sic Plaut. Capt. prol. 53. Sed etiara est, 
paucis vos quod monitos voluerim. el ibid. 2. 2. 
5y. Hoc tc mooitum votueram. — Proverbii spe- 
r.em babet illud ejusd. ibid. 2. 3. 36. Qu* me- 
mini, mora mera est monerier. — d) Cum Ac 
cus. person* et Genitive rei. Tac. 1. Ann. 67. 
Tunc contraltos in principia, jussosque dicta cum 
gilentio accipere, temporis ac necessitatis monuit. 
Id. 2. ibid. 43. Plancinarn baud dubie Augusta mo- 
nuit muliebri amulalione Agrippinam insectandi. 
— e) Cum^Conjunctivo et part, ut (qua interdum 
omittitur), aut ne. Cic. 10. Fam. 1. IHud erat a- 
moris mei, monere te atque hortari, ut in rempu- 
fcliram incumberes. Salt. Jug. 10. Per hanc dex- 
teratn moneo obtestorque, ut etc. Id. ep. Pompeii 
ad Senat. Quod ego vos moneo quaesoque, ut etc. 
Caes- 1. B . G. 20. Monet, ut suspiciones vitet. Id. 

I. B. C. 28. Moniti a Brundiainis, ut vallum cae- 
cum caveant. — Cic. 2. Verr. 12. 36. Moneo, pr»- 
dico, ante denuncio: abslineant manus. Id. 2. Cat. 
9. 20. Sed eos hoc mooeo: dejinant furere. — 
Ter. Eun. prol. 16. Is ne erret, moneo. Justin. 

II. 13. 8. Macedones monebat, ne multitudine ho- 
atium moverentur. — Apud Plaut. Pseud. 4. 1. 
il. Monendus, ne me moneat. proverb., quo si- 
gnificamus contemptum ejus, cujus monita asper- 
namur. Uuic simile est sus Minervam. — f) Se- 
quente Infinito, qui Accusativt vicem gerit. Cic. 1. 
Ilerenn. 1 . 1 . Si te uoum iliud monuerimus, ar- 
lem sine assiduitate dkendi non multum juvare. 
Juct. B. G. 8. 34. Monet rationem frumeoti esse 
habendam, ffepos Phoc. 2, Quum Pbocion mone- 
retur, Nicanorem Plr*eo iasidiari. Tac. 1. Ann. 
63. Armicius suos propinquare silvls monitus ver* 
tit repente. Virg. 10. /En. 439. Interea soror al- 
ma monet mccurrere Lauso Turnum. — g).Sequen* 
te Relatlvo. Ter. Adelph. 3. 4. 65. Moneo, quid 
facto opus lit. — ft) Interdum InAnltus vel Con- 
Junetivus, »cil. Accuiatlvus rei omittitur; ex pra- 
cedentlbus enim facile interim. Plaut. Pseud. A. 
7. 2. Nihili est, suum qui ofrkiuro facere imme- 
mor est, nisi adeo monitus. Cic. 4. Fam. 3. sub 
init. Multo ante lamquam ex aliqua specula pro- 
spexi tempestalero futuram: neque id solum mea 
sponie 3 sed multo etiam magis, monente et denun- 
ciante te. Proper 1. 1. 15. 41. Queis ego nunc per- 
eo, similes moniturus amantes. — t) Monere ali- 
quid alicuij dictum esse a Piauto quidam put ant, 
True. 4. 1. 12. Cnum animus monuit mihi. h. e. 
subjecit, suasit. Alii ie.g. Unum animos movit mi- 
bi: al. Unmu animus me movet. — 2.°) Latiori 
sen«u, elcganler tribuilur rebus inanimis. Plaut. 
Mil, gtor. 1. 1. 49. Edepol memoria est optima. 
artr. OSTjb me moneDt. h. e. memorem faciunt. 
Cic 10. Att. 8. Et res ipsa monebat, et to osten- 
deras, et ego videbam, flnem inter nos scribendi 
fieci tempus esse. Firg. i. G. 464. so! c<scos in- 
stare tumullus Saspe monet. Horat. 1. Sat. 2. 73. 
At quioto meliora monet pugnantiaque istis Dives 
opis natura sua! Id. 4. Od. 7. 7. Immortalia ne 
«pereg, monet annus. Phtedr. 1. prol. Duplex li- 
belli dos est, quod risum movet, Et quod pruden- 
ll vitam consilio monet. h. e. dirjgit. Plin. 18. 
Mil, nat. 25. 60. (227). Nalora monet fe^tinare. 
— Hue peitinet illud >Senec. Agam. 428- Et cla- 



— 282 — 

ra lentum remlgem monuit tuba. h. e. horfata est', 
eicitavU. Hunc locum singulari paragmpho For- 
cellinus distinxit, atque addidit illud Propert. 2. 
15. 19. Incipiam captare feras, et reddere pinu 
Cornua, et audaees ipse monere canes. 

II.) Translate. ^ 1. Ponitur pro docere. — a) 
Geoeratim. Virg. 7. /En. 42. Tu vatem tu, diva, 
mone. Sic Vol. Place. 1. 5- Phcebe mone. Adde 
eumd. 6. 33. et Plin. Paneg. 26. Labor erat pa- 
rentibus adulantia verba educere: reddebaot ilii, 
quse monebaDtur. — Pro narrare. fforat. 3. Od. 
7. 19. Et peccare docentes Fallax histortas monet. 
Alii leg. movet. Sic Forcellinus. Receoliores ple- 
rique leg. movet, b. e. excitat. — 6) Speciatim 
pro pra?<Jicere; et re f ertur ad auguria, prodigia 
et oracula. Cic. Harusp. resp. 25. 53. Quum dii 
immortales moneot de optimatium discordiis. Sic 
Sil. It. 4. 120. et 5.117. Quippe monent Superi. 
Virg. 3. JSn. r88. Cedamus Phcebo, et moniti me- 
liora petamus. Stat. 8. Theb. 33. et vera monen- 
tibus aris. Sueton. Cal. 57. Monueruot et sortes 
Antiatinse, ut a Cassio caveret. Virg. 3. >£n. 712. 
Nee vates Helenus, quum multa horrenda moneret. 
Hos roibi praedixit luctus. Sueton. Aug 91. Egre 
dilur tamen, amici somnio monitus. Virg. 9. Eel. 
14, nisi me quacumque novas incidere lites, Ante 
sinistra cava monuisset ab iiice cornix etc. Am- 
mian. 28. 1 . Quid augurales alites ve! cantus mo- 
nerent. ■ — Hinc Mon'"nda, arum, absolute, sunt 
sacrificia, per quae Dii monentur, ut succurrant 
mortalibus. Ita Glossa ad Capeli 1. p. 5. Jam 
pridem quippe offensus contamine monendorum 
Mercurius, dedignatur augur PytLius nuncupari. 
^ 2- Pro castigare, punire. Tac. 5. Ann. 9. Pue- 
rili verbere monere aliqucm. V. AD.MONEO. — 
Hinc 

Monenda, drum, o. ptur. 3. V. supra sub II. 1. 
MONERIS, is, f. 3. pov?;p>j? (subaudi vsto;), ft- 
luca, galeolta, genus navigii, quod.simplici remo- 
rum ordioe agituritGrjeca vox a fAevs; solus et 
epioaw remigo. Liv. 38. 38. Neve plures quam de- 
cern naves actuarias habeto/.neve monerem ex bel- 
li causa. 

MONETA, aj, f. :. a monendo, est mater Mu- 
sarum, qu» et Mnemosyne dicitur a memoria ; 
de qua V. in ONOM. — Praeterea 

I.) Proprie, Moneta fuit cognomen Junonis, quia 
Romanos monuisse credila est, ut propter terree- 
motum sue plena rem divinam facerent, ut est apud 
Cic. I. Divinat. 45. 101. et 2. ibid. 32. 69. Iluic ae- 
dem vovit L. Furius Camillus Aurunco bello: cui 
seoatus locum destinavit in arce Capitolii, ubi Tue- 
rat area eedium M. Manlii Capitolini, ut Liv. 7.28. 
et Ovid- 6. Fast. 183. n arrant. De ea Ovid. 1. 
Fast. 638. Qua fert sublimes alia Moneta gradus. 
et Lucan. 1. 380. Numioa miscebit castrensis flam- 
ma Monetae. — Allam causam addidit Vet. Scho- 
liast, ad Juvenal. It. 111. Cooturbantlbus Gallii 
Senonibui, repente vox monentls audita est: Ho> 
stem caverent. Itaque hostibus pulsis, restituta L'r- 
be, templum constitotum est et cousecrotum deas 
Monetae. Dicunt oamque Junonem, advenlum prs- 
nunciasse Gallorum. Sic Vet. Scholiast, ad Lucan. 

I. 379. Juno dicitur Moneta eo, quod monuit Ro- 
manos dormienles per anserem de adventu Gallo- 
rum, ne Capitoliuro introireot. V. Wernsdorff. ad 
Poet. min. T. 2. p. 150. — Porro Stiidas aliam 
bujus appellatioois causam affert in Mov^ra, sci- 
licet, quod quum Romani pecunia indigerent bello 
contra Pyrrbum et Tarentinos, Junonem oraverunt: 
quae respondit, si justitia in bellis uterentur, pecu- 
ciara eis non defuluiam: quod quum illis successis- 
set, Junonem Monetam. hoc est consultricem, co 
lere cceperunt: simulque decrevere, monetam in 
ejus templo feriri. Liv. quoque 6. 20. *dem et 
ofBcinam Monet* junrta fuisse indicat. Ex quibus 
patet, nomen pecuni* a Junonis cognumine du- 
ctum esse. V. Cavedoni, Saggio 172. et Appen- 
dice p. 150. 

II.) Translate. 'J 1. Moneta est templum, jive 
locus, to quo pecunia cuditur, 2ecca. Ammian. 22. 

II. Dracootius monetae praspositus, aram in mone- 
ta, quam regebat, recens locatam everlit. Sidon. 
carm. 23. 41. Deiubris, capiloliis, mooeifs. Sue- 
ton. Cast- 76. Monet*, publicisque vectigalibos pe- 
culiares servos prsposuit. ft. e. turn loco, turn upi- 
vers* procuration*! pecuni* cudeod*: cui pr«ei- 



MONETARIUS 



te antea eonsaeveraot triumviri auro, argento. *re 
llando, feriundo: qui et monetales dicti sunt. Per- 
tinent hue ilia Cic. 7. Phil. l.l. Parvis de re- 
bus, sed fortasse necessartis, consulimur, P. C, de 
Appia via, et de moneta etc. el S. Alt. 7. extr. 
Ad Philotimum scrips! de viatico, sive a moneta, 
sive ab Oppiis. h. e. ,eu argentum infectum per- 
mutando cum pecunia signata. a moneta sumpts, 
seu ab Oppiis feueratoribu* acripiendo recuniam in 
viaticum. Lactam. Mart, persec. 7. Hie basilic*, 
hir circus, hie moneta, hie armorum fabrica, bic 
uxori domus, hir fili*. — Et tsanslatiooe bine du- 
cts Macrob. 1. Somn. Scip. 6. a med. Semine 
semet iutra formandi hominis monetam locaio. ft. 
e. uterum. Stneca 3. Benef. 35. Jam tempus' est 
qusdam ex nostra, ut ita dicam, moneta proferri. 
h. e. de nostra Stoica doclrina. % 2. Item est 
pecunia signata farma publics, nummus, moneta, 
vziitipx: (bine perperam Cessiod. hoc voeis ety- 
mon exbibet 6. Vaiiar. 7. Monetam facis de oo- 
slris temporibus futura s*cula commooere). Ovid. 
1. Fast. 221. /Era dabant olim: melius nunc o- 
men in auro est: Victaquc coacedit prisca mone- 
ta nova?. Martial. I. 100. convivia sumptuosiora 
Nigra sordibus expleas monet*. h. e. aere*. Id> 14. 
12. cui titulus Locuti eburnei. Hos nisi de fulva 
loculos implere moneta Non decet: argentum vilia 
ligna feraat. ft. t. aurea. Lucan. 6. 404. aurum- 
que moneta Fregit. ft.e. in monetas concidit. 2\e> 
bell. Gallien. 12. et in XXX. Tyrann. 26. Mo- 
netam cudere. Paul. 5. Sentent. tit. 25. sigoare 
vultu principis. Lamprid. Diadum. 2. percutere. 
Vlp. Dig. 48. 13. 6. adullerinam eiercere. far il 
monetaria. Plin. 33. Hist, nat 9. 46. (132). Fal- 
sa monetae a>ra miscere. Imppp. Valentin., Theod. 
et Arcad. Conttit. Sirmond. 8. Non fsls* monet* 
reos absolvendorum felicitati connectimus. — De 
monetae causa V. Dig. is. 1. i. ^ 3. Item mo- 
neta ipsam noiam pecuni* significat. Martial. 12. 
55. Aut libram petit ilia Cosmiani, Aut binos qua- 
ter a nova mjneta. di nuovo impronto. ~ Trans- 
late. Juvenal. 7. 55. Communi feriat carmen tri- 
viale moneta. Apul. Apolog. Ea tamen nomina 
labore meo et studio ita de Gracis provenire, ut 
tamen Latina moneta percussa sint. ft. e. forma et 
posilione. 

MfJNETALIS, e, adject, (moneta) ad monetam 
seu pecuoiam pertiuens, di moneta, vo^ca/xa-rtxdj, 
Apul. 7. Met. Auro monetali zon* refert*. — 
Triumviri monetales, auri, argenti, *ris flaiores, 
cudend* monet* provinciam curabant. Pompon. 
Dig. 1. 2. 2. circa med.; et Ct'c. 10. Att. II. exit. 
Inscript. apud G> -tiler. 379. 7. c. cabsbixio fvjri- 
Dio in vib. monbt. a. a. a. p. f. Aliquando idem 
triumvir rnonetalis dicitur XXvir monetalis, quia 
erat unus ex vigintiviris. V. banc vocem auo loco. 
Inscript. apud Spon. Mitcell- p. 189. tj. 2. o. pojh- 

PSIVS 0. P. QVIR. SRNHCIO XX. V1R WOhBTALIS. — 

Jocose monetalis vocatur Vectenui quidam,qui fe- 
nerator quum esset, pecuni* nlmium copidui vl* 
debator. Cic. loc. supra cit. Vectenum mihi ami- 
cum, ut 9cribis, ita puto esse: Cum eo, quod airo- 
To'po; ad me scripserat de Dunsmis curandis, So- 
ptytoizepcv eram Jocatus. Id tu, si ille aliter acce- 
perit, ac debuit, lenies, Monetali aulem adscri- 
psi, quod ille ad me proconsuli. ft.e. in sum- 
raa epistola scripserat: Vecleno monetali, quia ipse 
ad Cicero nem scribens M. Tullio Ciceroni pro- 
consuli scripsisset. — Monetalis pes est idem ac 
ftomaous, et oppooitur Plolemako, quda in *de 
Monet* servabatur, eoque ulebatur tola Italia, fff- 
gir.. de limit, p. 210. Goes. Pr*terea pes eorum, 
qui Ptolemakus appellatur, babel mooetalem pe- 
dem et semunciara. e£ paullo post. Monetalis men- 
sura. 

r MONfiTARlDS, l\, m. 2 . zecch iere, monelitre, 
opyupoxorcoi, qui monetam cudil: qui in moneta 
publica operatur. Hujusmodi arliBr.um corpus quod- 
dam Rom* fuit, tantaque aliquando copia, ut se- 
dilioncro movere et rebeilare sub Aureliano Aug. 
potuerini, Ftlicissimo rational!, seu Qsci procura- 
tore rebellioois ejusdera auclore. Aurel. Vict. Epit. 
35.; Eutrop. 9. 14.; et Vopisc. Aurel. 38. In- 
script. apud Mural. 968. 5. i. paccio hbrmktis 
lib. HOhBTARio. V. FL ATL'R ARIUS. Adde Fir- 
mic. 8. Matb.es. 17. a med.; et Imppp. Gratian. 
Valent. el Theados- Cod. II. 7. 7. etc 



MONILE 

MOStLE, is, n. 3. Producitur prima in illo Pe- 
tronii fragm. apud Burmann. p. 668. Gutture 
nunc alias magnis moniiibus ornent. At Burman- 
nut nepos in Anthol. Lat. T. 1. p. 680. recte 
edidit magnisve moniiibus. ■ — Mooile est orna- 
mentum colli ex auro, aut margaritis, aut gemmis: 
proprium femioarum ; quum torquis sit hominurn: 
tametsi at pueris, preesertira delicatius ornatis, all- 
quando tribuitur: ita dictum fuit, quia virtutis ad- 
moneat; primo enim ob aliquod egregium factum 
iogenuis juvenibus tribul solitum videtur: u'wdSepic* 
oppoc (It, coltana, monile , vezzo ; Fr. coUier; 
Uisp. cottar; Germ, das Halsband, die /{diskette; 
Angl. an ornament for the neck, a necklace, col- 
lar). Occurrit — a) De feruinis. Jfranius apud 
Non. p. 150. 28. Merc. Tui monilis possestricem. 
Festui p, 138.31. Mull. Monile dictum est or- 
natus mulieris; quaiem habuisse Eripbylam tabula 
ferual: ex eo eliain equig pra?pendis a collo orna- 
mentum monile appellant. Cic. 6. Verr. 18. 39. 
Eripbylam accepimus in fabulis ea cupiditate, ut 
quum vidisset monile, ut opiaor, ex auro et 
gemmis, pulrritudinc ejus incensa, salutem viri pro- 
deret. (N.Stat. 2. Theb. 265.) Quintil. 11. 1. 3. 
Moniiibus et margaritis ac veste longa , quaa sunt 
ornamenta femioarum, deformantur vlrl. Virg. 1. 
jEn. 653. colloque monile Baccatum, Val. Flacc. 
6, 668. dcrepta monilia divas Contrectat. Plin. 
37. Hist. nut. 3. 11. (44). Feminas monilium 
vice sucrina gestantes. Cyprian, de nab.- virg. c. 
Neque enim Lleus distlnctis aoro lapiliis et mar- 
garitis, contenta serie et nuroerosa coropage dige- 
siis, monilia insliluit, quibus cervicem, quam fecit, 
absconders, ut operiretur illud, quod Deus in no- 
mine formnrit, el compiclatuT id desuper, quod 
diabolus adinvenit. Balxuiut hie nerperam conten- 
dit pro lapiliis legendum capillis. Inscript. apud 
Mural, 1991. 3. mokili gbmmrvm. Alia apud 
Span. Miscell. 219. novBrat hic docta fabric* 

BS MO K ILIA DKXTRA ST M0L1.E !N VARUS AVHVM 

disposkhk gbmmas. — fr) De pueris. Ovid, b. 
Met. 52. de Alhide puero. ornabant aurata mo- 
nilia collum. Sic Id. Heroid. 9.57. Vidit in Her- 
culeo suspensa monilia collo. — c) In collis equo- 
rum, aliorumve animalium. V irg. 7. JEn. 277. In- 
stratos ostro alipedps, pictisque tapetia: Aurea pe- 
ctoribus demissa monilia pendent. Ovid. 10. Met. 
112. de cervo. Cornua fulgebaat auro, demissaquo 
In armos Pendebant tereti gemmata monilia collo. 

MOnIMEN, mis, n. 3. afjertur a Priscian., 
nullo tamen auctore laudato, 4. p. 826. Putsch. 
Sin a secunda ycI tenia {derivata tint), i babent 
correptam, ut moneo mones monimen, rego regis 
regimen. 

MOnI.MKNTUM, I, n. 2. V. MONUMENTUM 
lolt. 

MONlTlO, 3nl«, f. 3. (moneo) actus monendi, 
monltui, ammoniiione, avvito, napaivtai^. — a) 
Io slog, num. Paul. Diac p. 198. 7. Mult. Ob- 
j^rgatio post turpe factum eaitlgfltio: monl- 
t i o vero est ante commlsium. Cic. Amic. 24. 89. 
Monlilo acerbltate, objurgetlo contumelta careat, 
Sueton. Tib. 18. Addita monliione, ut se inter- 
pret uteretur. Id- Ner. 56. Icunculam puellarem 
pro summo numine coluil: volebatqoe credi, mo- 
nitione ejus futura pra?noscere, Colum. 11. H. U. 
1. 30. Necessaria est menstrui cujusque officii mo- 
nillo. — fr) In plur. num. Colum. 11. R. R.\. 
6. Adolescenlulos corporis robustl perilissimls a- 
gricolis commendemus, quorum monitionibus vel 
unus e multU rusticatlonis coosequatur scientiam. 
injeqnamen(*. 

MOMTO, as, are, a. 1. frequentat. sWe in tens. 
a moneo. fenanl. 2. fit. S. Martin. 387. Mar* 
linus monital, cunctls talem esse sequendum. Adde 
5. cam. 5. 23. 

MONITOR, <5rls, m. 3. (moneo^ qui monet, am- 
monitor e , consigliere, t\tggeritore , icapaiva'TJJC. 
5 1. Generaiim. Ter. Heaut. 1.1. 119. .'SlNipus 
full monllore. et 5. 1. 2. Adjutor meus et moni- 
tor, ct prsemonstrator Chremes. Fforat. 1. Ep. 18. 
67. monitoris egere. Id. Art. P. 163. Juvenis mo- 
nitoribus asper. Sail. Jug. 87. extr. Sumat ail- 
quern ex populo moniturem officii sul. S:neca Ep. 
94. ante med. Monltorem- noo desiderobll ad sin- 
gula, qui dicat, sic incede, lie csoa- ^ 2. Spe- 
ciatim est qui in foro oratori adest, et alcenda 



— 283 — 

agendaque monet, tollicitatore, irpaY^Tixo'?. Cic. 
Divin. in Q. Ccecil. 16. 52. Video mibi, oon te, 
sed hunc librum esse respoasurum, quera monitor 
tuus bic tenet. Adde eumd.2. Orat. 24. 90. et Quin- 
til. 6. 4. 9. ^f 3. Item nomenclator. Cic. Mux. 36. 
77. Per monitorem appeMandi sunt. Plin. Paneg. 
23. Gratum erat, quod equestris ordinis decora ho- 
nore nomlnis sine monitore signarej. ^ 4. Item 
qui ceteris praesuot, ut eos offlciis adrnoneant. *— 
a) Sic servi in agro operis prsefecti, qui officii sui 
quemque admonent, et segniores casligant, gaslal- 
di. Colum. 1. R. R. 9. 8. Is Humerus in ope- 
re commodissime custoditur, nee prweuntis mo- 
nitoris diligentiam raultitudo confundit. Ulp. Dig. 
33. 7. 8. Homines qui agrum coiunt, prapositite 
sunt bis: quorum in numero sunt villlci, inoni- 
tores. — ■ fr) Similiter qui.pueritiam alicujus re- 
git, patdagogus, ajo. Stat. 5. Silv. 3. 147. Ilinc 
tibi vota patrum credi, generosaque pubes Te mo- 
nitore regi. Id. 12. Theb. 20,">. Olim hic virginei 
custos monilorque pudoris. ^ 5. item qui in scae- 
na monet hislrionem, urro^oAgyj. Feslus p. 138. 
29. Miill. Inscript: apud Ut or cell. Dissert, delle 
tessere, etc. con annot. del D. G. Labut p. 46. 

GBNTO COLLBjGll SCAKMCOBVM KKI.AV SBCV^DV8 MO- 

nitob d. d. suggtritore, rammentalore. — Item 
libri comtnenlarii monitores dicunlur, quia in me 
moriam redire nos faciunt. Festui he. cit. ^ 6. 
Item qui prseibat verbi*, dum sacerdos sacrificium, 
vel consecrationem templi perageret, quique et pr*- 
centor dicebalur. Tertull. Apolog. 3U. Capite tiu- 
do, quia non eruhescinius, denique sine monitore, 
quia de peetore oramus, precantes sumus. Inscript. 
apud Don. cl. 1. n. 44. siabti oRadivo d. d. l. 

PLVTIV9 P1VS AKDILIS MONITOR AVGYRum PB ABFe- 

ctus s^CRoaum. V. Marin. Fiat. Arv. p. 111. 
^ 7. Monitor muticus est idem ac phonascus apud 
Ccel. Aurel. 1. Tard. 5. n. 167. 

MONlTORlUS, a, urn, adject, moni tor io, aplus 
ad raonendum. Seneca. 2. Quosst. nat. 39. et 49. 
Moailorium fulmen. fr. e. quod de futuris moneat, 
et quid cavendum sit. 

MONITUMj i, n. 2. (moneo) quod quis nos mp 
net, ammonizicne, documento , ricordo, reapew- 
vaa;?. 

I.) Prpprie. Cic. 5. Fam. 8. Meis consiliis, mo- 
nitis, studiis aclionibusque nituntur. et ibid. 13. 
Tuis monilis praBceptisque omnis est abjiciendus 
dolor. Id. 14. Phil. 7. 20. Me« aures omnium 
pr»cepti». monltisque patuerunt. 

II.) Improprie relertur ad vatlcinationes, oracu- 
la, oitenta. Cic. Bar. resp. 25, 54. Ad quern metum 
si deorum monilis non duceremur, tamen etc. 
Virg. 8. JSn. 338. matrlsque egere tremenda Car- 
mentis Nympbsa tnooita. 

MONlTUS, a, urn. f. MONEO. 

MONITCIS, ui, m. 4. (moneo). In Datlvli et 
Ablat. plur. noo est In usu propter aiperitatem, 
ut «t 5«rui'ui ad Virg. 10, £n. 889 docet. — 
Monltui eit idem ac monlilo, monitum, avvito, 
ricordo. 

I.) Proprie. Ouid. Heroid. 18. 115. monltu no 
tricis amaro Frigida deserto litora turre peto. Id. 
2. Met. 103. Finicrat monitus: dictis tatnto ilie 
repugnat. Val. Flacc. 1. 475. Monitus acres tra- 
dere. 

II.) Improprie relertur ad vaticinia, oracula, au- 
gurla. Cic. 2. Divinat. 41. 86. Sorles, quae hodie 
Fortune rnonilu lollunlur. Plin. Paneg. 76. Con- 
sultarc aves, revercrique numinum monitus. Plin. 
alter 2. Hist. nat. 1. 5. (24). Fulgurum monitus, 
oraculorum prasicilo, baruspicum prtedicta. Val. 
Flacc. \. 29 pecudumque per aras Terrific* mo- 
nitus, 

MONNCLA, a, f. i.tox inraotills Mondit!*, ut 
»'j»u/u», cui fortasse respondet Ilalorum moneita: 
pro arnica, sodali, compagna, usurpari videtur. In- 
script, apud Mural. 2083. 2. svlpicia parthbxo- 

PAB fRVCTVOSAB AI.VMKAB 9VAB OVAE »HIT AiXNOS 
Till. M. II. D. XV. QVA8 SVPRA MONKYLAM 8?AM 
SVrRAVUIT Dim XXItt. 

MOn6o&LUS, I, ro. 2. a fxevo? solus et jSAo; 
telum. Monobeli dlcebantur ab Rlagabalo homines 
msxlmis condltlonlbas insiructi; quasi loll telura 
esseni, vel ea parte potililmum censerentur. Lam- 
prid. Elagab. 8. extr., ubl Lips, milebat o-nobe- 
tij ab ovoc atinut. 



MONOCOLUS 

M0N0B0LON, i, n. 2. lodi genus, quo quis 
corpus arte quadam saltando- jactat: a /xo'voc solus 
et |3o"Xo<; jactus. DitTert a contomooobolo, in quo 
lusor con to suffultus saltabat. Imp. Justinian* 
Cod. 3. 43. 3. Deioceps vero ordinent quinque Iu- 
dos, monobolon, conlomonobolon, Quintaaum cor- 
dacem sine fibula, et pericbyteo. et bippicen, qui- 
bus sine dolo atque calUdis machinationibus lude- 
re permittiraus. Sed nee permiltimus etiam in bis 
ludere ultra unum solidura, si mullum dives sit; 
ut si quern vinci contlgerit, casum gravem oon 
'suslineat. 

MOnOCEROS, Qtis, m. 3. u-owxtpaq, unicor- 
nis: a po'vo; solus et xkpac, cornu. Plin. 8. Hist. 
nat. 21. 31. (76). Asperrimam autem feram mo- 
noceroiem, reliquo corpore equo similero, capite 
ccrvo, pedibus elephanlOi cauda apro, mugitu gra- 
vi, uno cornu nigro media froote cubitorum duum 
eminente. Hanc ferain vivam negant capi. V. ad- 
nolat. ad Plin. loc. cit. in nupera editione Pa- 
risiensi T. 6. p. 430.-435., et Memor. detl'Acca- 
demia Ercolan. T. 2. p. 59.- 

MOnOCHORDON, i, n. 2. paviya&ov , musicus 
son us, qui unica fit chorda. Boeth. Music. 4. 4. p 
1135. Sed j mi tempus est ad regularis mooochor- 
di divisionem venire. 

MO.N'OCIIORIUS, II, m. 2. qui solus, silente 
choro, sallat: a ^ovo; solus et x??°* c ^ orus - ^ ot 
a Lexico expungend*a; occurrit enim tanlummodo 
in Not. Tir. p. 173, Syraphomacus, monochoilus. 

MOnOCHRO.MATA, o. plur. 2. c hiar is curi, povo- 
Xpctipara, pictur* unius tantutn coloris: a povo; 
solus et xpwpa color. Plin. 33. Hist. nat. 7. 39. 
(117). Cinnabari veteres, quaa etiam nunc vocant 
mooochromata, pingebant. (V. Mus. Borbon. T. 4. 
tau. 4. n. 2.). Id. 35. ibid. 9. 36. (64) de Zeuxi. 
Pinr.it et monocbromata ex albo. 

MOiNOCHROMA/TfiUSj a, ura, adject, uno colo- 
re conslans, povo^owpaTSiO?. Ptin. 35. Hist. nat. 
5.11,(29). Qui monocbromatea genera picturae voca- 
yerint, dicemus in mentione artific'um. Pro qui mo- 
nochromatea genera pkturce vocaverint, probabili 
conjectura legendum proposull^/etir. Theod, Su- 
siushaec: qui monochromaUo generi picturce vo- 
caverint. Cl. vero Sillig. ex opt i mis Codicibus pro 
monochromdtea ttctph- neogrammatea, quam vo- 
cem V. loco suo. 

mOnOCHROmATOS, on, adject, Monocbromatos 
plrtura, h. c. unius coloris, povo)^o&)p<xTO< ypafr/. 
Plin. 35. Hist. nat. 3. 5. (15). Picluram secundam 
singulis coloribus et monocbromaton dictam etc. 
(V. Annali delC Institut. archeol. T. 14. p. 112. 
ubi bujusmodl pictura Indlcatur). Petron.^Satyr. 
83. Jam vero Apetlls (picturam) quam Grasci mo- 
nocbromaton appellant, etiam adorayi. V . UNICO- 
LOR. Sunt tamen qui leg. monocnemon. 

MOnOCHRONOS, on, adject, povoxpovoc, uniui 
temporls: a pevo; solus et ^pdvo^ tempus. Capell, 
9. p, 331. Monochronon dlcltur tempus, etiam quum 
longa syllaba nonltur, etc. quse- longa duo tempore, 
reclpere consuevlt, vel quum trla tempore slmul bre- 
via collocantur, vel quum sunt quatuor numero; 
quae omnia ad comparationem longae gyllabaa com- 
putenlur. Fragm. gramm. in Analect. gramm. 
Vindob. p. 535. $ 30. Brevem (syllabam) mono- 
chronon; longam dichronon appellamus, duo enim 
longa syllaba habet tempore, 

MONOCLlTUS, «, urq, «'dject. povdx'XuTOC, qui 
una tantum ratione declinatur, h. e. Indecllnebt- 
lis, Gramm, inctrt. ed. Eichenf. p. 139. n. 48. 
Posteritas inter monocllta posuit. 

MOnOCLONOS, on, adject. povoxXwvo;, unicum 
ramum aul caulem habens: a pdvo; solut et xiXniv, 
wvdc ramulut. Apul. Herb. 10. Herba Artemisia 
monoclonos. h. e. slmplicl caule, ut est apud Plin. 
25. Hitt. nat. 7. 36. (74). 

MOnOCNEMOS, i, m. 2. povo'xvrjpoc, cul una 
tantum sura est, vel crus unum. V. MONOCBRO- 
MATOS. 

MONOCOLUS, I, m. 2. povdxwAo;, uno mem- 
bra conslans: a pdvoc soiut et xwaov m*mfrr«m. 
Plin. 7. Hitt. nat. 2. 2. (23). Hominum ge- 
nus, qui monocoii vocarentur, siogulii cruribui, 
mire" pernicitalis ad saltum: eosdemque eciapodee 
vocorl (a axux umfrra et kou$ pes) quod io ma- 
jore astu huml jecentei resupinl, ombre M pedum 
protegaot: non looge eoe i TroglodjtU eb«*sr 



MONOCREPIS 

Adde Cell 9. 4. a med.; Solin. 52. ante med,; 
et I/ygin. fab. 217, edit. ab A. JKaio in Clots. 
Auct. T. 5. p. 77. 

MONOCREPIS, idls, in. 3. povoxprjjri'c, unam 
tantum crepidam babeos, a po'voc tolu$ et xpij- 
«'« crepida. Hygin. fab. 12. Si quis monocrepis, 
idest uno pede cakeatus superveoisset, mortem 
appropinquare, responsum est. — Grace est epilbe 
ton Mercian, qui alterum calcem Perseo eommo- 
davit ad Gorgonai devolaoti. 

MONOCOLUS, i, ra. 2. d'un occhio solo, mo- 
nocolo, povo£&a\po£, unoculus: vox bybrida, ex 
Graco pdvoc $olu$ et Latino ocultu. Firmic. 8. 
Mathes. 19. Erunt surdi, monocull, etc. Adde 
eumd. ibid. 19. 22. ei 27. ad fin. 

MOlNODiA, a, f. 1. povwSs'a, canlio solilerla. 
Isid. 6. Orig. 19. 6. Quum uous caolt, Greece 
mooodia , Latine slcioium dicitur: quum vero 
duo canunt, blcinium appellator : quum mulLi, 
chorus. V. SJCLNIUM. 

MONODIArIa, »j f. 1. canlalrice a solo, quae 
to scana, silenle choro, canit: est a povto&ct can- 
tio solitaria, a pdvo; tolui et wSjj canlio. In- 
tcript. apud Gruter. 1035. II.hmua thisbb mo- 

XODIAKIA (UXOr) T. CLAPDU GLAPHYR1 CHORACLAS- 

V . de bac inscript, Gulberlethi dissert, in Antig. 
R. Poleni T. IV. p. 350. 

MONODIARIUS, ii, m. 2. qui solus in scana 
caoit. Vox a Lexico expungenda: occurrit enim 
tantummodo in Not. Tir. p. 173. AklluB, Atel- 
lanus, monodiarius. V. ATELLANUS, 

MONODlUM, Ii, n. povaiStov, idem ac mono- 
dia. Diomed. 3. p. 489. Putsch. Si quando arti- 
fei monodio a get at, uoam Ubi am inflabat; si 
quando synodlo, utranuque. 

MONODUS (mioime vero monodot, ut in pra- 
ced. edliionibus: est enim a pdvo? solus et 
o'Jouc dent) appellatus est Prusia (JSithynicB regit) 
Alius, qui unum os (in tuperna parte oris) ba 
bult dentium loco. Similiter habuil et Pyrrhus 
rex Epirolarum. Hsc Paul. Diac. p. 148. 12. Mull., 
quae conllrmantur a Plin. 7. Hist. nat. 16. 15.(69). 
et Vol. Max. 1. 8. n. 12. extern. 

MONOGA.MlA, a, f. 2. uovoyauia, matrimo- 
nium cum una tantum more. Hieronym. 1. in 
Jovinian. 14. Rursum monogamiam digamiss com- 
parat. Adde Tertull. Monog. 2. 3. 4. etc. 

MON'OGAmUS, i, m. 2. povoyapoc, qai unam 
tan Cum uxorem habuit. Hieronym. I . in Jovi- 
nian. 15. Primus Adam monogamus; secundus 
agamus. Id. Ep. 09. n. 3. Jubentur mooogami in 
clerum eligi. 

MOnOgBNES, is, m. 3. povoyaviK , unlgenitus. 
Tertull. advert. Valentin. 7. Ita et ipse pater 
dicitur et inltium omnium, et proprie monogenes 
quia piior genilus; quanto congrueotiui protoge- 
nes vocaretur} 

MONOGRAMMA, Stis, o. 3. povoYpa^pa, sim- 
plex littera, ptures cootinens, ex quibus aliquod 

nomen itgnlficatur: ?. gr. J* Christus. Paulin. 

Nolan, carm. 26. 618. Nunc eadem Crux dlssi- 
mili compacta paratu Eioquitur dominum, tarn- 
quam monogrammate, Christum. 

MONOGRAMMOS, on, vel monogrammus, um, 
adject. povdypappoC; solis Uneis constans: a pdvoj 
solus et ypapprj linea. Dicitur proprie de plctura 
solis liueis iolbrmata, et sine colore; qualera ini- 
tio ejui artis fuisse, tradlt Plin. 35. Hist. nat. 
3. 5. (15). Translate Cic. 2. Nat. D. 23. 59. 
Epicurus raonogrammos deos , et nihil agentes 
commeotus est. h. e. tenues sine corpore vitas, ut 
ait Virg. 6. &n. 292., gracillimit raembrls, et 
nihil coocreti habehtlbus. Nam, ut est apud Cic. 
2. Divinal. 17. 40. Deos induxit Epicurus per- 
lucidoa et perftabiles: et 1. Nat. D. 25. 71. Ne- 
govlt esse corpus deorum, sed taraquam corpus; 
nee sangulnem, sed lamquam sanguinem. — Item 
io re comico monogramml dicti sunt, ut ait Non. 
p. 37. 11. Merc, homines macie perienues ac de- 
colores, tractum a plctura, qua, prius quam co- 
loribus corporatnr, umbra flngitur. Lucilius apud 
Non. loc. cit. Vlx vivo homini ac monogrammo. 
Id. ibid. Monogramrai quinque adducti pietatem 
invocant. 



— 284 - 

MOnOlINUM, i, n. 2. una filza di perle, po- 
voXjvov, linea ex mar^arltls, uno filo constans. 
Capitotin. Maximin. jun. 1., ubl alii leg. mono- 
Hum: sed Salmat. reiinet monolinum, defendllque 
plurlbus. 

MCnOUTHUS, a, um, adject. povcAtS'oc, uno 
saxo constans, ex uno laplde, ut ait Plin. 36. Hist, 
nat. 5. 4. (n. IS.): a povo; ioiu» et Xt&0{ tapis. 
iMberiut apud Non. p. 5*4. 33. iferc. Columns 
monollih*. (fun tolo pezzo. Amptl. 8. Postes mar- 
morei monolllhl. Intcript. apud Marin. Itcrii. 

Alb. p. 10. SiLVAKVM M0A0LPTHVM 8AWC<um D« 

suo osoervnL Habent et ^ot. Tir. p. 163. Mo- 

nullthus, hololitbus. 

MONOLlUM. v. monomnum. 

MONOLdRIS. V. DILOR1S. 
MO.NO.MACHtA, as, f. 1, povopaxta. f 1. Est 
singulare certamen, due»o. Cattiod. 3. Variar. 24. 
lllud vos credimus admouendos, ut non in voa, sed 
in hostem seevire cuplalis. Cur ad monoroacbiam 
recurritis, qui veoalem judicem non babetis 7 Quid 
opus est homini lingua, $i causam manus agat ar- 
mata? Serviut ad Firg. 6. din. 136. Dabetur fugl- 
livls poteslas, ut, si quis exlnde ramum polulsset 
auferre, monomachia cum fugiiivo templi sacerdote 
dimicaret. % 2, Est etiam certamen gladiaiorum. 
Castiod. 2. Hist. Bed. 18. Constantinus M. remo- 
vlt monomarhias. h. e. gladlatorum pugnas. 

MOnOMACBUS, i, m. 2. povopax°C s in K" 
lari cerlamine pugnans, gladiator. Castiod. 1. Hist. 
Eccl. V. ante med. Apud Romanos tunc primnm 
(scil. imperante Constantino M.) rnonomachorura 
spectacula sunt remota. Id. 4. ibid. 37. Nepotianus 
iinperlum assumpserai, rnonomachorura viriute »uf- 
fultua. Id. 11. ibid. 15. a med. Ariobiodus fortissi- 
mum Persarum monomacbum inleremit. 

MONOmARITA, a, f. 1. univira, unicuba, qua 
uni marlto nupslt: vox bybrida, a povoj solus et 
marita Intcript. opud Murat. \0\0- 10. pabzvsa 
CAKsaris SBRua MoxOMAHita. visit akh. xviiii. m. 

1IX. EVCKBE8TV8 COK1TG! SVAK B. M. 

MOnOMETER, tra, trum, adject, povdpatpoc, 
qui uno melro, h. e. duobus pedibus constat. Pri- 
scian. de metr. Tercnt. p. 1320. Putsqh. Iambicl 
versus vel monometri sunt ex duobus pedibus sim- 
plicibus conjunctis, vel dimetri ex quatuor, vel tri- 
metrl ex sex, vel tetrametri ex octo.^et p..l323. TJtl- 
tur (Plautus) etiam monometris, ut la Truculento: 
Pessima mane"; Op time odio es. Mar.. Fi- 
ctorin. 2. p. 2537. Putsch. Scanditur autem (Ioni- 
cum metrum) per dipodias. Erit Igitur bujus mo- 
nometrum acatalectum tale: Phcebus comes. 
Adde eumd. 1. p. 2497. — Hinc 

Monometrum, t, n. 2. absolute, substantivorum 
more *\ 1. Est mensura unius pedis. Mar. Vi- 
ctor in. 1. p. 24S*7. Putsch. Consideranda prasterea 
In metris cola, qua Latine membra, Item comma, 
quod casum a nobis proprie dicitur, id est ex- 
trema et eiigua pars io metris. Mensura enim seu 
modus metrorum bujusmodi accipietur; nam extre- 
raum in his atque ultimum, quod monorn«tron di- 
citur, constat ex uno pede, maximum vero usque 
ad periodum deeametrurn porrigetur. *f 2. Item 
est idem ac penibemimeres. Auct. incert. fragm. 
devers. p. 516. Vindob. Monometrum bypercata- 
lectum, quod penthemimeres, sive paocraiioa ap- 
pellatur. 

M0.N0pED!US. V. MONOPODICS In fin. 
MO.NOPHTHONGOS, on, adject, povdf&or/o?, 
qui In omnibus syllabis uoam tantum babet voca- 
lero, h. e. dipbthongo caret. Giois. Placid, ed. A. 
Maio in Class. Auct. T. 3. p. 427..Edltuus qui 
adis est custos ,- et scribimus cum diphlbongo. 
E d i 1 1 s s 1 m a vero loea monophtbonga. 

MONOPODIA, Si t. 1. povotroSt'a, dimensio ver- 
suum per singulos pedes. Mar. Victorin. \. p. 2497. 
Putsch. Melra aulem quadam singulis pedibus, 
quam monopodiam, quaedam blois, qliam dipodiam 
vocaverunt, scaodi moris est (haoc nos conjuga- 
tionem appellamus): et per monopodiam quidem 
sola dactylica, per dipodiam vero cetera. V. DI- 
PODIA. 

M0N0P6DIUM, Ii, n. 2. powoito'Stov, tavolino 

d'un tolo piede, mensa uno tantum pede suffulla: 

pdvo; sofui et icoGc, 7to5o'c, pes. Liv. 39- 6. ad 



MONOSTROPHUS 

gniflea supellectilis babebantur, monopodia et aba- 
cos Romam advexerunt. Plin. 34. Hist. nat. 3. 8. 

(14). Tridiols arata abacosque et monopodia Cn. 
Manlium Asia devicla primum inrenlsse (lege Inve* 
xisse)trlunipho suo, quemduxitUrbis anno DLXV1L, 
L. Plso auctor est. - 

MONOPODICS, a, um, adject, chi ha vn sol 
piede, qui unum tantum pedem habet: a po'vo; 
tolus et irou$, iroSog, pes. Lamprid. Commod. 10. 
Monopodios eos, quibus singulos pedes freglsset, 
appellabat. ~- Legitur et monopediut: qua raiioae 
vox bybrida est. 

MONOPOLA, a, m. 1. povorewXric. Afrertur a 
jReund. et Klotz. ex Capetl. 3. p. 55., ubi mi- 
oime inveni. 

MONONOPOLIuM, 11,0.8. povo*»Xtov, appalto, 
monopolio, dicitur, quum penes unum aliquem spe- 
ciei alicujus vendenda potestas est, quod fit,. quum 
unus solus aliquod genus mercis uoivcrsum emit, 
ut solus vendat, preiium suo modo statuens: a 
po'vo; solut et n<Aeu> vendo. Sueton. Tib. 71. 
Monopolium nomioaiurus prius veniam postulavit, 
quod sit'i verbo peregrino utendum esset. Adde 
eumd. ibid- 30.; et Plin. 8. Hisl. nat. 37. 5G. (135). 
MON'OPTEROS, on, adject, poviwrepoc, unam 
tantum alam habens: a povoc . solus et mtpd ala. 
A Vitruv. 4. 7. asdes mpno|)terae dicuntur, qua 
unum tantum porticura babent, vel ordinem co!u- 
mnarum. Adde eumd. prxf. 1.7. a med. V. DI- 
PTEROS. 
MONOPTOTA. V. DI1TOTA. 
M0NOSCH£MATISrlCUS, a,': um, adject, qui 
unius est Bgurae; a pdvos solus efc oyjma. ftgura. 
Plot, de metr- p. 2G35. Putsch. Priapejum me- 
trum monoschematisticum est. Constat enim spon- 
deo, duobus daclylis et spondeo, dactylo et spondeo, 
ut est apud Homerum versus lite KouprjTe^ SYpa- 
^ovto xtxi AitaiXoj peve^appc". et p. 2636s Archi- 
lochium dipeatbernimericum pentametrum constat 
ex duabus divtsioaibus pentbemimericis monosche- 
matlsllcis. Semper enim binis dactylis constat, ut 
est Gracum ev Sa ^aTouataSrjjj e'v Ba fiaxowiabrii;. 
Latine sic:'5tmpii'cj* summe virum, Maxime sum- 
me virum. Hoc metrum Archilocbium dactylicum 
dipeothemlmericum ab jEolico (lege elegiaco) metro 
hoc dlflert, quod illud babet primum versum heroi- 
cum heiametrum, secundum vero dimetrura penthe- 
oiiraericum, et quod illud priraara casuram triscbe- 
matiiiicam habet, boc vero utramque monoschema- 
tifticam. Adde eumd. p. 2635. toco allato in v. 
SlMMliEUS, ubi legitur monoschematistutj quod 
io ^monoschcmalisticui corrigendum videtur, a 



a , rj wi t 

MOnOhEmERON, idem «c monemeron, quod | fin. II primum lectoa era tos,vestem stragulam pre- 
'. suo loco. • tiosaro, plagulas, et alia teitllia, et^ qua turn ma- 



Yrjpa enim fleret schemalicut, a ayrju-ati^ta vero 
crwmatiittcus. 
MONOSCHEMATISTUS. V. voc. priced. 
MONOSCHEMUS, a, um, adject. povd<Tj(,^o«) 
unius figura. Vox a Lexico expungenda: occurrit 
enim tantummodo apud Aldehlm. edente A. Maio 
io Clatt. Auct. 5. p. 529. Monoschemus versus. 

MONOSEMOS, on, adject, povo'a^poj, unius tem- 
poris- Mar. Victorin. 1. p 2484. Putsch. Secundus 
autem rythmus in iambo dupli ratlone subslstlt, 
qua trocbaica (lege in qua et trocbaica) et ulraque 
ionlca. Monosemos unius enim. temporis {omitte v. 
unius temporis, sunt enim glossema) arsis ad dl- 
semon thesia comparatur. V. DISEMOS, TRISE- 
MOS et TETRASEMOS. 

MONOSOLIS, e, adject, di una suola sola: vox 
bybrida, a po'«o{ solus et solea. Edict. Dioclet. 
Gallica virites raooosoles par 5$ quioquaginta: 
taurinae muliebres bisoles par 5t 'riginta. 

MONOSTlCOlUM, II, n. 2. idem ac monoslichum. 
Auson. Eclog. n. 7. Non placltum divis tolle mo- 
nostichium. 

MONOSTICHUMj i, n. 2. uomuztypv. carmen 
unius tantum versus: a fM\>og solus et OTtypc ver~ 
sut. Auson. de Ccesar. n. t. Acclpe bis senos: sua 
quemque monostlcha signant. 

MONOSTROPHE. V. MONOTROPHUS. 
-MONOSTROPHUS, a, um, adject, uovooipfoc., 
una constans strophe. Mar. Victorin. 1. p. 2502. 
Putsch. Inter hac sunt qusedam carmina,qua; mo- 
nostropba appeliantur, quod duas periodds et eas 
pares habeant, neque epodo, ut alia, concludantur. 
et 4. p. 2610. Monostropba vocantur bac (Horatii) 
carralna, quia ad primam strophen cetera (tie) re- 
spondent, neque ulia intervenit epodos, qua a prima 



MONOSYLLABUS 

strophe dlscrepet. Similia leguntur apod Atil. For 
lunation, p. 2699. Putsch. H»c autem Horalii 
carmina, de quibus dicere inslilui, monostropha 
Graci appellaverunl, quod prima strophe duobus vel 
Iribus colls explicate ceteras sequenies simile! ha- 
beant, oeque in aliqua pane interveuiente epodo 
cola muteotur. 

MOnOSYL-LABUS, a, urn, adject, monosillabo, 
povoauX"Xa0o$, unius syllabe: a /aovo? solu$ el «mX- 
\afir, sylkiba. Quintil. 9. 4. 42. Etiam monosyllaba- 
it plura sunt, male conlinuabuntur, Auson. Edyll. 
12. de Utter, monosyll. 13. Dividuum Beta mooo- 
syllabon Italicus B. Charis. 1. p. 27. Putsch. Mono- 
syllaba (nomina) quoque per is syllabam Genitivos 
babent pane omnia. Adde ^eumd. ibid. p. 33. et 
113.; et Priscian. G. p. 720. et 716. 

MOnOtOiNOS, on, adject, ^ovotovcs, qui est 
unius tanlum totii. Ccel. Aurel. 3. Acut. 1. n. 
4.ExcIamalio vehemens, atque eodem modo perse- 
verans, quam Graci monotonon vocant. Sed Gra- 
tis litlerit scribendum videtur. 

MONOTRfGLfPHUS, a, um, adject, fxovoxpi- 
yhipos, unius tanlum triglypbi. Monolriglyphum 
opus apud Fitruv. 4- 3. a med. est, quum propter 
columnarum crebrliatem iniercolumnia its sunt 
angusta, ut unutn tootura ttiglyphum capiaol. V. 
Bald, in Lex. 

MOnOTROPE et Monolropbe. V. vocem acq. 

MONOTROPHUS, i, m. 2. f*ov6rfo?o«, qui solus 
vescitur, nilnistrum non -habens, a quo si bi rcena 
paretur. Plaut. Stich. 5. 4. 7, Nosmet Inter nos 
mlnislremus, monotropbe. hoc convivium est, Alii 
monotrophe Ha accipiunt, ut sit adverb, h, e. more 
eorum, qui soli ccenant. Est autcm a u.dvo; solus el 
Tpe'yw nutria. Alii lea. monosirophe hoc convi- 
vium est : ut sit inonostrophe, es, quo signlfleetur 
unus poculorum ordo, non multiplex, ut flt quum 
plures convivanlor, el pocula sibi invicem mini- 
strant. Hoc duchur a oxpofri conversio. Bothe legit 
monotrope, ut signified sumptu siuiplici, a fxovo- 
tootmc, simpliciter. 

MONOXfLUS, a, urn, adj«t. /iOvo|uXo«, ex uno 
ligno constans. Plin. 6. Hilt. nat. 23. 26. (105). 
fiegio, ex qua piper uiouoxylis liolribus convehuut. 
barchette d'un petto. Adde Solin. eadem repeten- 
tem 54. V. SCAPHULA. Feget. 2. MiliU 25. Sca- 
phas quoque de singulis Irobibus eicavalis secum le- 
gio portal; quatenus contextls eisdem (sicut dlcunt) 
monoxylis,superteiiis etiam tabulatis,flumina trans- 
euntur. 

MONOZONTES legunt oonnulli pro monazontes 
quam vocem F. 

MONS, onlis, m. 3. In Ablat. habet monle: sed 
et monti dici potest, auctore Farron. 9. L. £.112. 
Mull. — Rafione habita etyini, forlasse, ait Forcel- 
Unus, est a /Souvd; coltis, tumulus: reclius vero 
conjunges cum etymo min, a quo minari et emt- 
nere. Ceterum mons est terra? tumor altissimus, 
epos (It, monle, monlagna; Fr. tnontagne; llisp. 
montana; Germ, der Berg: Angl. a mountain, 
Jkt'gfc MO. 

I.) Proprie. Cic. 2. flTflt. D. 39. 98. Impenden- 
tium monlium altiludines. el ibid. 53. 132. Monies 
vestiii atquc silvestres. Cces. 3. /?. G. I. Vicus po- 
silus in valle, altissimis monlibus undique cont'me- 
tur. Salt. Jug. 97. Moris saxeus, immensum edilus. 
Repot Milt. 5. Sub montis radicibus acie instructa. 
Claudian. 3. Rapt. Pros. 383. ascendit fastigia mon- 
tis anbeli. Stat. It. Theb. 319. ad imam scandebat 
culreina montis. Ovid, 1 0. Met. 1 72. per Juga monlis 
iniqui. Plin. 3. Hist. nat. 16.20.(117). Padus e gre- 
rolo Vesuli monlis profluens. Id. 33. ibid. 4. 21 .(75). 
In superciliis monlium. Ovid. I. Met. 666. montis 
sublime cacumen. et ibid. 316. Mons ibi verticibus 
petit arduus astra duobus. Phosdr. 2. 5. Villa monte 
summo posita. Firg. 8. Eel. 59. Preeceps aerli ape- 
cula de montli in uudas Deferar. Jtiorat. 1. Od. 23. 
2. avil monies. Seneca Troad. 1084. mons prw- 
ruptus. Id. Here. CEt. 1167. abruptus. Colum. 2. 
R. R. 2. 1. non sublimis et asper, sed nemorosus 
et berbldus. Plin. 6. Hitl. nat. 28. 32. (144). inac- 
cesius. Ovid. t. Met. 44. lapidoaos surgere monies. 
SU. It. 4. 2. nubiferi. et 13. 219. umbriferi. Ovid. 
6. Met. 88. gelidi. Plin- 6. Hist. nat. 17. 2t. Monies 
assurguot. — Celebtiora mootlum nomina sunt 
Atbos, Taurus, Ossi, Olympus, Pelios, Oihrys, 
Eryi, Rbodope, .Mimas, Ilamus, Caucasus, Alpes, 



— 285 — 

Apennlous, Pindus> Pyrtne, etc. quas congerU Ovid. 
2. Met. a v. 217 , et V. suis loeis. — Festui p. 3t». 
20- Mull. Sacer mons appallatur trans Anie- 
nem, paullo ultra lertium miliarlura; quod eum 
plebes, quum secessisset a patribus, creatis tr. plebis, 
qui sibi essent auxtlio, discedentes Jovi consecrave- 
runt. Adde Ascon. ad Cic. pro Corn, fragm. n. 23.; 
Liv. 2. 32. et 33.; et Cic. Brut. 14. 54. — Partu- 
riunt monies: nascelur ridiculus mus. proverb, 
apud Horat. Art. P. 139. de iis, qui magna proniit- 
tunt, jactant, prae se feruBl, minanlur, ut ait Phcedr. 
4. 22. extricant nihil. 

II.) Translate. <f 1. Dicilur de magna mole et 
quanlitaie cujusque rei. Plaut. Jfere.3. 4. 32. Mon- 
ies mali in me ardentes jamdudum jacis. Id. Pseud. 
1.2.55. Quibus monies maximi acervi frumenti sunt 
donii. Id. Mil. glor. 4. 2. 73. Argeoti monies, noo 
massas habet. Firg. I. /En. 109, Insequltur cumulo 
praruptus aquas moos, et 2. ibid. 4 5. Instar monlis 
equtim sediflcant. SU. It. 10. 549. moos armorun in- 
genti constructui acervo, Ter. Phorm. 1. 2. 18. 
Senem per epistolas Pellexit, modo non monies 
auri polileens. prometlenrlo Roma e loma: vel 
mart e monti: proverbium. Sic Pers. 3. 65. Et 
quid opus Gratero magnos promiltere monies? 
Sail. Cat. 24. Repente glorians, maria moniesque 
polliceri ccepit. % 2. Per synecdochen pro saio 
vel mar mure pomlur, ut in illo Firg. 12. J5n- 
687. Ferlur in abruptun magno mons improbus 
actu. h. e. »axum ingeos, pars monlis. (Adde Ju- 
venal. 3. 258.) Stat. I. Theb. 145. Monlibus aut 
alte Grajls effulta nitebant Atria, h. e. Grajis mar- 
moribus. 5 3. Hem pro Teris, qua in montibus 
habitant. Claudian. Cons. Mall. Theod. 310. con- 
sumant totos spectacula monies, h. e. oranes mon- 
tanas feras. 

MONSTRABlLIS, e, adject, (monstro) cosptcuo, 
qui momlrari potest, conspicuus, illustris. Plin. 
6. Ep. 21. Est eoim probita^e morum, ingenii 
elegantia, operum varietate monstrabilis. Sidon, 
Ep. 5. Campi prsiiorum repiicalione monstrabllea. 

MONSTRATlO, 3nia,J. 3. (monstro) mostra- 
menlo, mostrazione, Selftj , actus monstrandi, 
ostensio. Fitruv. 6. 1. sub fin. Quum habeamus 
ab ipsa rerum oalura solertem et expeditam mon- 
jtraiionem. Ter. de eo, qui iter monslravil,.4oWp/». 
4. 6. 1. Defessus sum ambulaodo - , ut, Syre, le cum 
lua Monslratione magous pcrdat Juppiter. 

MONSTRATlVUS, a, urn, adject, (monstro) 
idem ac demonsirativus. Boeih. Analyl. poster. 
1. 21. p- 540. Quod autem monslraliva propo- 
sitio sit dignior privaliva, hinc manifeslum est. 
Id. in Arist. de tnte»-pr. id. 2. p.359. Hoc autem 
monstrativum est naturae Instabifis. 

MONSTRATOR, oris, m. 3. moslratore, inven- 
tore, Seixrr;?, qui monslrat, ostensor. Firg. 1. 
G- 19. oleaque Minerva luventrlt, uncique puer 
monstratpr aratri. h. e. Trlptolemus, vel_ Osiria, 
qui serendarum frugum ralionem docuit. Sic Ovid, 
lb. 399. sacri monstrator iniqui. h. e. human* 
victims immolandve. Lucan. 9. 979- Hereeas, mon- 
atrator ait, non respicis aras? Tac. Germ. 21. Qui 
modo hospes fuerat, monstrator hosplti: et comes. 

MONSTRATUS, a, um. F. MONSTRO. 

MONSTRATUS, ua, m. 4. monstratio. In sexto 
singul. Apul. 1. Met- Assidebat pedes uxor: cujus 
monstratu, en, Inquit, hospiiium. Auson. Perioch. 
3. Iliad. Prlamus spectat e muris, et monstratu 
Uelense de viris insigaibus edocelur. 

MONSTRtFER. fera, f?rum, adject, (monstrum 
et fero). ^ 1. Esl monslra rerena, ftraee di mo- 
ttri, TBoaroupYo's. Fal. Ftacc. 5. 222. Irapia moo- 
slriferis surgunl jam prcelia campia. et ibid. 43. 
ubi monsirirerse par ille novercas. h. e. Hercules 
Junoni monstra alia super alia ei domanda obji- 
cicnli. et 2. 498. Monstrikri mugire sinus, h. e. ma- 
re belluam ferens. Lucan. 2. 2. legesque et tadera 
rerum Praescia monslrifero vertit natura tumultu. 
Claudian. 2. in Eutrop. 4. raonstriferis prassagia 
discilis annL et 2. in I. cons. Slilich. 110. moo- 
striferls quae Tartarus edidit antris. % 2. Ilem mon- 
struosus, mostruoso. Plin. 6. Hist. nat. 30. 35. 
1,187). Animalium bominuroque effigies monslrife- 
ras gfgni. Adde eumd. 36. ibid. 13. 19. (88). Sit- 
lig. vero utroque in loco legit fnonstn'/tcu*. 

MONSTRlflCABlLIS, e, adject, moostrificus, 
monstruusus. Lucilius apud iYon. p. 138.25. 



MONSTRO 

ii*erc. Nunc Ignobilitas his mirum ac monstriQ- 
cabile. 

MONSTRlFtCE, adverb, (monstrificug) mostruo- 
samente, monstruose. Plin. 28. Hist. nat. 11, 
49. (181). Equarum virus in ellychniis accensum, 
Anaxilaus prodidit , equiuorum capitum usua re- 
prasentare monstriQce. 

MONSTRlFlCUS, a, um, adject, (monstrum et 
facio) mostruoso, xspaxovpyoc,, monslra facieni, 
monstruosus. Fal. Flacc. 6. 152. omnibus artes 
MonstriQcaa. h. e. magics?. Plin. 28. Hist. nat. 
8. 27. (92). Monstriflca natura hyaena?. Id. 37. 
ibid. 1 1. 73. (192). Monstriflca gemma, h. e. moo- 
struosos effectus reddenles. Id. 21. ibid. 5. 13, (26). 
Monstriflca bominum Ingenia. h. e. res miras et 
moostruosas excogitanlia. Id. 2. ibid. 3. 3. (7). 
Monslriflra gignunlur effigies. 

MONSTRIGENA, a, m. 1. (monstrum et gi- 
fno) monstro genitus, monslruosus. Avien. Perieg. 
799. monstrigenis hostem licet inrerat astus Flu- 
ciibus. 

MONSTRlGER, g?ra, ggrum, adject, (monstrum 
el gero) idem ac monstrifer. Salvian. 5. Gub. D. 
8. a med. Iliad quale, quam non Terendum atque 
monstrigerum ! 

MONSTRlvORUS, a, um, adject, (monstrum 
et voro) qui monstrum vorat. Commodian. 13. 
Quum, si Deus esset unqitam, non furto vivebat, 
Terrenus utique fuit et monstrivora natura. 

MONSTRO, as, 8vi, atom, are, a. i. Part. Man- 
sir am 2.; Monstratus 1. et 2.; Monstralurut 

I. — ■ Monstrare, quod a moncre deducunt {F. 
voc. aeq.) est ostendere, ducere, commonstrare, 
Secxiiuf^t (It. mostrare , additare, insegnare; Fr. 
montrer, indiquer, designer; Hisp, mostrar, ma- 
nifestar, ensenar, senalar; Germ, zeigen, weisen- 
lehren, anzeigen, andenten, unteriweisen; Anal. 
to show, point out, telly declare, inform } .signify, 
direct). Occurrlt ^ 1. Generalim — a) Cum Accu- 
sative rel. Ennius apud Cic. 1. Divinat. 58. 132. 
Qui sibi semitam non sapiunt, jalteri monstrant. 
viam Id. apud eumd. 1. Off. 16. 51, Homo, qui er, 
ranli comiter monslrat vlam. Cf. Firg. 1. /En. 422. 
Corripuere viam interea, qua semita monstrat. et 
Curt. 5. 13. Nunciabant, ipsos breyius iter raoa- 
straturos. Cic. 1. Legg. t. 2. Quod Homericui 
Ulixes Deli se proceram et teneram palmam vidis- 
se dixit, hodie monstrant eamdera. Repot Dalam. 

II. Quern quum digilo monstraret, et ille con- 
spice ret, etc. et Horat. 4. Od. 3. 21, Totum mu- 
neris hoc tui est, Quod monstror digilo pratereun- 
tium Roraana fldicen lyra. digilo monstrare po- 
pukl el turba proprium eft; V. Tac. Dial, dt 
oral. 7. et Pers. 1. 28. Et absolute Tac. Germ. 
31. Hostibus simul suisque monslratl. mortrati 
a dito, coospicul, nobiles. Hue perlinet et illud Lu- 
can. 8. 822. de sepulcro Pompeji. Quod nisi mon- 
slratum Romanus transeat hospes. — Similiter 
Accusativus Tacile subauditur apud Plaut. 5. 1. 42. 
Quaso herele, mulier, si scis, monstra quod bi- 
bam. Ter. Adelph. 4. 2. 31.Scio, ubi sit, verum 
bodie numquam monstrabo. Cic. 16. Fam. 22. 
Tu lstic, si quid librarii mea manu non inlelli: 
gent, monstrabls. — 6) Cum Infinite Horat. 2, 
Sat. 8. 51. inula* ego primus amaras Monslra vl 
incoquere. Ovid. 1. Amor. 6. 7. Ille per eicu- 
bias . custodum laniter ire Monatrat- — c) Se- 
quenle part, n, vel Relaiivo.' Firg. 1. /En. 325. 
heus, inquit, juvenes, moostrate, mearum Vidisiis 
si quam hie errantem forte sororum. Horat. 2. Sat. 
8. 25. qui, si quid forte latere!, Indice monstraret 
digito. Id. Art. P. 73. Res gesta regumque 
ducumque et tristia bella Quo scribi possent nu- 
mero, monstravit Humerus. Ulp. Dig. 11 . 1. a 
med. Etsi malum hortalus est, vel malo servo 
monstravit, quemadmodum faceret. Plin. 27. Hist. 
nat- 3. 2. (9). Monslrare quale sit aconitum, — 
d) Impersonaliler. £nnius apud Farron 7. L. L. 
89. Mall, si voles advortere animum, comiter mon- 
strabitur. ^ 2-Speciatim est ostendeie imperando, 
indicare imperando, Jubere; et locum babel pracipue 
apud Poetas et in re sacra. Firg. 4. Mn. 636. Et 
peeudes secum et monstrata piacula ducat. Id. 4. 
G. 549- monstratas excitai aras. Plin. 22. Hist. nat. 
17. 20. (44). Herba monstrata Pericll somnio a Mi- 
nerva. Ovid. 3. Trist. 11.53. de Perillo. monslralli 
crudellter Ignibus ustus. ^ 3. Item est deferre, 



MONSTROSE 



accusare, denunziare, ipud Tac. 4. But. I. Pessimi 
servorum prodere ultro dite* dorainos: alii ab ami- 
ris moostrsbantur. et ibid. 41. Tamquam Neroni 
Sr ribonios fra'res ad eiitium monstravisset. et 1. 
ibid. 88. Nullum ob crimen, sed veluslo nomine 
et propinquitate Galba raonstratus. «J 4. Pro 
monere. Plavt. Bacch. 1. 2. 24. Pervidisti te atque 
me slque operam meam, Qui tibi nequicquam sape 
moDslravi bene, ft ho insegnato bene. Sic Id. Cure. 
1. 3. 43. Bene raonstrautem pugnis caedis. — Cum 
Infinite Firg. 9. /En. 44. et si conferre manum 
pudor iraque monstrat, Objiciunt portas tamen 
ft. e. monel, stimulat, instigat. Justin. 2. 6. 5. A rare 
quoquect serere frumenla glandem vescentibus mon- 
strarunt. — Cum part, ut et Conjunct! vo. Plant. 
Men. 5. 2. 37. Quoties monstravi tibi, vino ut mo- 
rem geras ? 1 5. Kern probare, demonstrare, in- 
dieiis et ratiooibus ostendere. Ulp. Dig. 3. 1. 1. a 
med. Qui adversus ea fecisse monstretur, postula- 
lione repellilur. Plin. 22. Hist. naL 22- 44, (88). 
Erasistratus calr uios per urinam pelii eo monstrat, 
MONSTROSE et 

MONSTROSUS. V, MONSTRUOSE et MON- 
STRUOSLS 

MONSTRUM,!, n . 2. tipats (It. cosa straordi- 
nana, prodigio, mostro, segno dato dagli dei con 

un fenomeno straordinario ; Fr. tout ce qui sorte 
de Fordre naturel, signe donne par les dieux; 
Hisp. monstruo, signos dados por los dios; Germ. 
ein ffahrzeichen der Goiter alt naturwidrige 
Erscheinung; Angl. any ting out of the ordinary 
course of nature, a prodigy, monster). 

l.)Proprie rooostrum, voi ad religlonem pertinent, 
est res naturae modum egrediens, sire sit deformis 
sive nonr a monendo, quasi monestrum, ut JSlius 
Stilo ait apud Festum p. 138.18. Mull, (quocum cf. 
Paul. Diac. p. 140. 5. et Fest. p. 157. ll.); monet 
enim, qua sit circa future deorum voluntas: idque ex 
Geotiiium superslitione, quibus futuri aljquid por- 
teodere videbatur, quidquid inusititum et prater 
naturae ordmem fieret. Ab en est monstro, as. Cice- 
ro tamen a monstro manstrum deducit 1. Divinat. 
42. 93. Quorum quidem vim verba ipsa, prudenter 
a majorit-ui posila, declarant. Quia enim ostendunt, 
portendunt. monstrant, pradicunt (a!, prodicunt) 
ostenta, portenta, monstra, prodigia dicuntur. Haec 
Cicero, quibus similla babet 2. Nat. D. 3. 7. In- 
ter base autem discrimen statuit Corn. Fronto p. 
2192. Putsch., at ostenlum sit, quod prater con- 
suetudloem offertur, ut si videatur terra ardere 
vel calum : por ten lam, quod porro et diutios ma- 
net, futurumque postmodum aljquid signiQcat; 
monstrum, quod est contra naturam, ut minotau- 
rus: prodigium, quod mores faciunt. per quod de- 
trimentum esspectatur. In osfenfo raritaa admira- 
tionem faclt: in monstro rectus naturae ordo vin-- 
citur: in portenlo differtur evenlus: in prodigio 
detrimenlum signiflratur. Hac Fronto: quibus di 
versa tradit Non. p. 429. 31. et seqq. et p. 435. 
31. Merc. F. etiam PORTENTUM. Hac tamen 
passim scriplores not) servant. Firg. 2. JEn. 171. 
Nee dubiis ea slgna dedit Tritonia monstris. Vis 
positum castris simulacrum, arsere corusca Lumi- 
nibus flamma arrectis, saliusque per artus Sudor 
iit, terque ipsa solo (mirabile dictu!) Emieuit. Fat. 
Flacc. 3. 355. sed quis non prima, refellal Mon- 
stra deum, longosque sibi non sAiguret aonos ? 
Firg. 3- /En. 58. Delcctos popuH/ad proceres pri- 
mumque parentem Monstra deum refero. Ubi Ser- 
vius adootat, vocabulum medium esse, et loterdum 
etiam bonum monstrum dici. Hinc /Tor. 1. 7. ad 
fin. In fundamentis humanum repertum est caput. 
Nee dubitavere cuncli, monstrum pulcherrimum im- 
perii sedera ceputque terrarum promittere. Sic 
apud Firg. de viso inusitato qoidem, sed minime 
turpi aut lerribili accipitur 9. j£n. 120. bine vir- 
ginea (nnirnbile monstrum!) Reddunt se tolidem fa- 
des, pontoque ferunlur. Id. 4. G. 554. Hie vero 
subitum, ac dictu mirabile monstrum Aspiciunt, 
] tquefacta bourn per viscera toto Stridere apes ute- 
ro, etc. Adde eumd- 2. JE%. 680. et 3. ibid. 307. 
et 8. ibid. 81.; et Sil. It. 16. 132. 

II.) Translate monstrum di'citur quidquid defor- 
mitate sua natura modum egreditur terroremque 
injicit. % \. De anlmalibns. — a) Monstrum 
hominis convlcium in hominem deformem, turpem, 
•ot delerrimum. Ter. Eun. 4. 4.29. taces? Mon- 



286 — 



Strum bominis, non dicturus? et 5. 2. 21. mon- 
strum! etiam ultro derisum advenit. Plant. Pcen. 

1. 2. 61. En monstrum mulieris. — Sic morali ra- 
tione de horaioe pestifero et perniciosiasimo. Cic. 

2. Cat. 1. 1. Nulla jam pernicies a monstro illo 
atque prodigio comparabitur. Fat. Place- 6. 45. 
de Medea. Nescius, beu, quanti tbalamos ascende- 
re monstri Arserit. Borat. 1. Od. 37. 21. da ret 
ut calenis Fatale monstrum. h. e. Cleopatram bo- 
stem infestigsimam R. populi. Cic. Pis. 14. 31. Tu 
oe etiam, immanissimum ac frndissimurn monstrum, 
aiuuf es etr. Adde Ovid. 8. Met. 100. de Scylla 
Ay-si, -— b) De feris et simiiihus. Firg. 6. Eel. 
75. de Scylla. Candida succinctam !atr«ntibus iu- 
guina monstris. Id. 3._/En. 658. de Polyphemo. 
Monstrum horrendum, 'informe, ingens, cui lumen 
ademptum. Id. 1. G. 184. Inventusque cavis bufo, 
et qu* plurima terra Monstra ferunl. 5" 2. Pe 
rebus et abstrartis. — a ) De re quacumque per- 
niciosa. Firg. 3. G. 152. de cestro. Hoc quondam 
moustro borribiles eiercuit iras Inachia Juno pe- 
stem medrtata juveot-as. Id. 2. /En- 245. de equo 
durateo. Et monstrum infelii sacrata sislimus ar- 
ce. Id. 5. JEn. 849. de mart, me ne buic consl- 
dere monstro? Fal. Flacc. 6.470. dedit acre de- 
cus, fecundaque monstris Cingula. Id. 3- 29. nova 
monstra viro, nova funera volvit. h. e. calamitates 
inusitatas, mala ingentia. — 6) Universim de qua- 
cumque re mira,inusitata, incredibili. Plaut. .Vjvn. 
2. 2. 23. Pro monstro extemplo est, quando qui 
■tidat, tremit. Ter. Eun. 2. 3. 42. Ebo, oonnc boc 
monstri simile est? Catull 64. 15. &quorea? 
monstrum Nereides admirantes. h. e. primam na- 
vem Argo. Ct'c. 5. Ferr. 73. 171. Non rnihi jam 
furlum, sed monstrum ac prodigium Tidebatur. 
Ovid. 10. Met. 553. veteris monstrum mirabere 
culpa. Contra Flor. 1.10. Tot tantisque virtutum 
exterritus monstris. slrane mostre e saggi di vir- 
tu. Stat. i.Theb. 234. im merits, gremium ince- 
s'are parentis Appetiit, proprios monstro revolutus 
in onus. ft. e. monstruose, nomea pro adverbio. 
— Monstra dicere, loqui, incredibilia oarrare, ja- 
ctare miracula. Zucret. 4. 591. Cetera de genere 
boc monstra ac portenta loquuntur. Cic. 4. Tusc. 
24, 54. Remove perturbationeg, maiimeque iracun- 
dlara: jam videbuntur monstra dicere. Id. 4. All. 
7. Veoerat boris duabus ante Charippus: mera 
monstra narrabat, 

MONSTRtJOSE vet monstrose-, adverb, (mon- 
strum). De scribendi ratiooe V. yoc. seq. init. — 
Monstruose, mostruosamente , T2paTo>5w;, pra- 
ter naturara, monstriQce. Cic. 2. Divinat. 71. 146. 
Nihil tarn prapostere, tam incondite, tarn mon- 
struose cogitari potest, quod non possjmm to- 
moiare. 

MONSTRPOSUS vel monstrous, a, urn, adject. 
(monstrum). Quod ad scriptionem attinet, prius 
magis placet, quia frequeotius est in opt. MSS., ut 
testanlur Scheffer., Heins., Goes, et Burmann. ad 
Petron. fragm. Tragur. 69-, item Dausqu. in Or* 
thograph. Hjnc Prudent. 2. ixtpt atef.T. Nunc mon- 
struosis idotis Imponis iroperi jugum. Posteriug ta- 
men alii defendunt, turn quod et ipsum in proba- 
ta codicibus legitur, turn quod cauda ilia uosus 
fere a oominibus quart® declination!* oritur, ut a 
vultu, nclu, saltu saltuosus, actuotus, vultunsus. 
Quare usurpari toto potest: prasertim a poetis in 
beroico carmine, nisi veliot ad synaresln confuge- 
re. Idem dicendum est de montuosus, et monto- 
*"*'. — Comp. Monstruosior et Sup. Monstruo- 
sissirnus. — Monstruosus est moustrum referens, 
portentosus, mostruoso, stupendo, zspatto^, xs- 
paTfxo';. Ct'c. 2. Divinat. 32. 69. de stmia. Mon- 
Struosissima bestia. Lucan. 1. 562. Monstrosique 
bomiaum partus numeroque modoque. Petron. loc. 
cit. Ferculum longe monsiruosiug. Sutton. Gramm. 
15. Vita scriptisque monstruosus. Id. Cat. l(v. 
Monslruosa Jibidines. Arnob. 6. 26. Personarum 
monstroosi5sima torvitas. — De loco Ct'c. ..Fin. 
18. 61., ubi alii leg. m-or»sfrot£, alii vero moroti, 
V. Or ell. ad loc. cit. et Seyffert. ad Ct'c. Amic. 
p. 420. 

MONTANA, Grum, n. plur. 2. et 

MONTANI, Orum, m. plur. 2. F. MONTANUS 
in fin. 

MONTANlCtJLUS, a, um, adject, demirtuf. a 
montanus. Allertur, nuilo tamen auctore laudato, 



MONTIGENA 



a Crwirt's.^. p. 128. Putsc ft. Sunt deminutiva,qua 
ab absolutis nominibus, adjects in novissima parte 
aut littera aut syllaba, capiunt demioutionem sine 
ulla comparatiooe, ut montanus montaniculus, 
scbolasticus scholasticulus. 

MONTANlOSUS, a, um, adject, montagnoso, 
idem ac montanus. And. rex agrar. p. 239.' Goes. 
Si in loco montanioso fuerit. 

MONTANUS, a, um, adject, (mons) ad montem 
pertinens, oc sic?, o'patvoc (It. dt monte, montano, 
montanesco; Fr. relatif aux montagnes, de mon- 
tagne; Hisp. de montafia, montahoso; Germ, turn 
Berg gehorig, gebirgig ; Angl. of or belonging 
to a mountain): Occurrit — o) De rebus inani- 
mis. Quintit. 5. 10. 37. Locus montanus, an pla- 
nus. Farro 1. H. II. 6. 2. Montanus ager. Firg. 2. 
.En, 305. rapidus montano -flumine torrens. Ovid. 
I. Met. 310. mor.tana cacumina. e! It. ibid. 147. 
antra, et 1. ibid. 104. frags, et 2. ibid. 84!. Mon- 
tanum gramen. Colum. 6. R. R. 17. 7. Montanus 
S3i. Firg. b. /En. 440. et Plin. 5. Hist. nat. 27. 
28. (100). Montana oppida. — ft) De homioibog 
et bestiis est qui in montibus habitat, monticola. 
Cob*. 1. B. (.'. 57. Homines asperi el montani, eier- 
citati in armis. Cic. 2. leg. Agr. 35. 95. Ligures 
montani, duri atque agrestes. Id. Dom. 28. 74. 
Nulli pagani, aut montani. Ovid. Heroid. 11. 
90. lupi. et ibid. 4. 171. montanaque numina 
Panes. Id. 1. Art am. 305. armenta. — c) De 
regione est montibus nbundans, montuosus, mon- 
tuoso. Ovid. 2. Pont. 2. 78. Dalmatia montana. 
— Hinc 

Montana, drum, n. plur. 2. absolute, substan- 
tivocum more, sunt loco montana. Liv. 31. 24. 
Perventum inde ad frequentem cultoribus alium, 
ut inter montana, populum. Plin. 6. Hist. nat. 19. 
22. (70). Prasiorum gens ; quorum in mootanis 
Pygrnai troduntur. 

Montani, 5rum, m. 2. plur. absolute, substan- 
tlyorum more, sunt monticola. Cce». 1. B. C. 39. 
Hinc optimi genem bominum ex Aquitania mon- 
taoisque, qui Galiiam provinciam attiogunt. — 
Montanorum cohors I. memoralur in Inscript. 
apud Gruter. 368. 5. et alibi, qua ideo fortasse 
est appellate, quia ejus milites ex montkolis pri- 
mo eidem foerunt adscript). — KB. De coeoom. 
Rom. F. ONOM. 

MONTENS1S, e, adject, (mons) montanus. In- 
script. apud Grater. 21. 3. dji moktksses. Auct. 
incert. Orb. descript. ab A. Maio editus in Class. 
Auct. T. 3. p- 403. Est enim provincia brevis et 
monieosis. — Cod. Theod. 16. 5. 43. Donalisla, 
qui et Monleoses vocanlur. Cf. Sirmond- Const. 
12. 

MONTESlANI, 5rum, m. plur. 2. qui monies 
esse deos credereot. Commodian. 21. in lemma- 
te. Mootesianis. Monies et deos dicitis, dominen- 
lur in auro, Obscurati malo, aliena mente juvan- 
tes. ft. «. dii dominentur in auro, quod sub mon- 
tibus latet, sub obscuris moDtium csvis, qui rnor- 
lalibus aurutn suffodentibus prosunt invili. 

MONTlCELLULUS, i, m. 2. ttermnui. a mon- 
ticellus. Pomprji gramm. Comm. p. 143. Keil. 
Deminutio hac arte facienda est, ut, quando sensus 
minuitur, crescat numerus syllabarum. Puta moos 
una syllaba est: monticellus crevit, quatuor sunt 
syllaba: montirellulus quinque sunt syllaba. 

MONTICELLUS, i, tn. 2. monticetlo, deminut. 
roonlis. Auct. rei agrar. p. 231. Goes. Inter val- 
lera et vallem monticellus descendit, et de latere 1 
hujus monticeili alvcus. Adde p. 243. 252. etc. 

MONTICOLA, a, m. et f. 1. (mons et colo) 
ops'.rr;?, moutes incolens, montanus. Ovid. 1. Met. 
193. Faunique, Satyrique, et monticola Silvaai. 

MOVrtcOl.fJS, i, m . ^. tnonticello^ deminut. 
montis. Gloss. Philox. Monticulus, op;ov, ^ouvde. 
Probus grammat. edente A. Maio in Class. Auct. 
T. 5. p. 184. col. 2. Deminutio nominum est, quan- 
do ex ipsa positione oomloum unaquaque rei bre- 
viatur. ut puta, a monte monticulus, a ponte pou- 
ticulus. 

MONTIFER, f?r«, fgram, adject, (mons et Tero) 
montem ferens. Monliftrum Tilana dixit Seneca 
Here. CEt. 1212, quia flagitur montibus superin- 
jectls a Jove oppressus, et sepultns. Qufdarn tamen 
antiqui Codd. bab. monstriferum. 
MONTlGfiNA, », comm. gen. 1. (mons ef gi- 



MONTIVAGUS 

gno) qui in montibus genllua est. Gloss. Philox, 
Mooligena, o'peatjeinfc. 

MONTIVAGUS, a, urn, adject, (mons el vigor) 
qui per monies vagatur, che vaga per monli, opt- 
nXo,vr)(. Zucref. 1.403, Namque canes ul monli- 
vaga persape. ferai Naribus inveniunt inteclas fron- 
de quietes etc. et 2. 596. Untie cliam fluvios, fron- 
des et pabula lata Montivago generl possit prabe- 
re ferarum. Cic. 5. Tutc. 27. 79. Non frigus, 
non famem, non montivagos alque siWestres cur- 
sus, lustrationesque paliuoturl Slat. i. Achilt. 
450. Diana raontivega. Seneca Here. (Et. 137. 
Monti vagura pecus. Id. Hippol. 784. Moniivagi 
Panes. 

MONTlUS, a, um, adject, idem ac monlanus. 
AfTertur, nullo tamen auctore laudato, a Pompejo 
gramm. Comm. p. 144. Keii. Invenimus varlas de- 
cllnalioneB, fons fontl^s fontanus, moos monlius 
montaous. Ergo vides quoniam varie Invenimus, 
eil footiug et f on tan u j, et monli us et momauut. - 
Sequere auctoritatem. 

MOISTOSA tie! raootuosa, Orum, n. plur. 2. V. 
toc. seq. in Bn. 

MONTOSUS el 

MONT00SUS, a, urn, adject, (moos). De ralio- 
ne scribendi V. dicta in MONSTKGOSUS ioit. — , 
.Mooluosuj est moolibus abundans, montuo$o , 
opuvc';. Cic. Partit. orat. 10. 36. Loci plani, an 
montuosi . Id. Plane. 9. 22. Regio aspera et moo- 
luoia. Virg. 7. jEn. 744. Et te ruootosa misere 
in pralla Nursa. — Hinc 

Moniuosa, arum, a, plur, 2, absolute, substan- 
tivoruro more, sunt loca montuosa- PUn. it. Hist. 
nat. 53. 116. (280). Monloosa Cillcia. 

MONCBlLiS, e, adject. Sidon. 2. Ep. 2. ante 
med. Porlicus magis rotundatis fulta coluriis, quaro 
coluinoia invidiosa monubilibus. h. e. insignibus, 
quales in monumenlis adbiberi solent. Sirmond. 
Al. leg. munibilibus, b. e. munienlibus. 

MONUMENTALIS, e, adject, ad menumentum 
pertinens. Vet. Auct. de limit, p. 305. Goes. Mo- 
iitimentalis tapis. 

M6NUMENTABIUS, a, um, adject, ad monu- 
mentum, seu sepulcrum pertinens. Apul. Florid. 
n. 4. Ceraula mooumentariua. h. e. qui ad defun- 
ctorutn sepulcra canit, siticen. 

MONUMENTUM vel moniraentum, i, n. 2. {mo- 
tieo). Pro monumentum dixere eliara monimen- 
tum , u in i converso, quomodo ex optumus et 
maxumus facta optimus et maximus. Ulraque 
autem scribendi ratio proba est, auosque habet et 
auclores, et Lapides, teste Cellar, in Orthogr. 
Priorera probat Jganut., cui ravel anaiogia in do- 
cumentum, nocumentum, etc.; posteriorem pra- 
fert Dausqu. ut leniorem et usitatlorem. — • Mo- 
numentus , i } m. 1. legilur in Inscript. apud 
Guasco Inscr. Capitol. T. 2. p. 12. o. cAssrvs p. 

P. GAfc. VALBKS-PtSIS SHUT. IN COH. TiTT PH. ANK. 
IV111. 8V0CATVS A>. II. TJX. AKN. XXXI. HIC SITVS 

I3T joonymkntvs hic BST. Adde alias apud Gru- 
ter. 777. 0. et 1133.3. — Monumentum est quid- 
quid nos monet, sive monere potest rei alicujus 
praierita, ui libri, hisloriae, statues, sepulcra, li- 
kill, fans, porticus ceieraque hujus modi, uvrifMx, 
uvijf*eiov (It. memoria, monumento; Ft. $ouve 
nir , monument; Hisp. tehal , monumento , au- 
cerdo; Germ, d. Denkmal, Erinnerungtmal, An- 
denktn, von Gebjj.udcn , Statuen , Gallerxen, 
Grabmalern etc.; Angi, a monument, memorial, 
record). 

I.) Proprie. — a) Genemlim. Cic. fraqm. apud 
\on. p. 32. 18. Merc. Sed ego quce inonumenli 
rstio sit, nomine ipso admoneor, ad memoriam 
'nagis speciare debet posteritati*. quam ad prasen- 
iii temporis gratiam. Cost. 2, B. C. 21. PccunLis 
moDumentaque, quw ex fano Herculis collate erunt 
in prhatam domum, referri in templum jubet. h. 
e. ornamenla publico, scil. simulacra, donarla, etc. 
a'yaS'r/fxata. — 6) Specialim dicilur de lepulcris 
et cenotsphiU, quibus memoria defunctorum con- 
• ervaiur, monumento, tepolcro, depo*ito. Floren- 
tin. Dig, 11. 7. 4 - 2. Monumentum generaliter rei 
est memoriae causa in posterum prpdita: in qua 
»i corpus, vel reliquiaa inferantur, Get sepulcrum: 
si Tcro nihil eorum, erit monumentum memoriae 
citiia fscUicn, quod Uraeci xiyora^tcy appellant. 
Paul. Diac, p. 139. 6. Mull. Moniraentum 



— 287 — 

est, quod et mortul causa adifkatum est et quid- 
quid ob memoriam alicujus factum est, ut fana, 
porlicus," scripta et carmina. Sed moniruentum 
quaravis mortui causa sit factum, non tamen si- 
goiBcat ibi sepultum. Varto 8. L. L. 45. Mull. 
Monimtnta quas in ^epulcris; et ideo secundum 
viam, quo praetereuotes admoneaut et se fuisse et 
illos esse mortales. Cic. 14, Phil. 12. 31. Placet 
mihi, mililibus, qui pugnanies occiderunt, monu- 
mentum fieri quam araplissimum. Sulpicius ad 
Cic. 4. Pam. 12. in ^n. Ibi cum combussimus: 
posteaque curatimus, ut Albenienses in eodem lo- 
co mooumeatura ei marmoreum faciendum loca- 
rent. Ovid. 13, Met 524. Condeturque tuum mo- 
numenlis corpus avitis. Flirt. 29. Hist. nat. 1.5. 
(9). Quum monumento suo, quod est Appia ria, 
latronicen se loscripserit. Nepos Alt. 22. Sepul- 
tus est In monumento avunculi sui. Horat. 1. Sat. 
8. 13. Mille pedes in froole, trecenlos cippus in 
agrum Hic dabat, heredes monumentum ne seque- 
retur. Nepos Dion. 10. Sepulcri monumento do- 
nalus est. — ■ c) Item speciatim de scriplis. Cic. 1. 
Orat. 46. 20! • Monumenta rerum geslarum et ve- 
tustatis exempla oratori nota esse debent. Id. Ra- 
bir. Post. 16, 43. Celebrarc alifiuid monumenlis 
annalium. Id. 5. Fam. 12. Commendare aliquid 
monumenlis. Sic Varro L. L. loc. cil. Ab eo ce- 
tera quae scriplo ac facta memorise causa, monl- 
m e n I a dicta. 

II.) Improprie. ^ 1. De re physica, h, e. iigno, 
quo aliquid agnoscere possumus. Ter. Eun. 4. 6- 
16. Abl tu, cisiellam, Pyibiaa, domo effer cum mo- 
numenlis. h. e. signis, quibuscum puella exposita 
erat, ut ex iis aliquaodo cognoaci posset. Id. ibid. 
29. base monumenta vocal signa. % 2. De iis 0- 
mnibus, quae morali ratione booos aut malos ali- 
cujus actus in memoriam revocaot. Cic. Mil. 38. 
104. Hujus vos animt monumenta retinebilis, cor- 
poris in Italia nullum sepulcrum esse patiemini? 
Id. 3. Cat. 11.26. Insigne honoris et monumenium 
la'udis. Id. Dejot. 14. 40. Multa sunt tua cleroen- 
lias monumenta. Id. 4. Verr. 72. 177. Indicia ac 
monumenta furtorum- Virg. 5. JEn. 538. cralera 
impressum slgnis — Ferre sui dederat monumen- 
tum et pignus amoris. Cic- 3. Off. 33. 121. Tlbi 
persuade, te multo fore cariorem, si talibus moni- 
mentis prweeptisque laetabere. h. t. monilis. 

MORA, ae, r. 1. duo diversa significat: scilicet 

A) Mora (qua vox, ralione babha clvmi, a non- 
null's jungitur cum (tovri mantio et cum v. rna- 
nere) est conditio, tarditas, dilatio, tergiversailo, 
StaTpcjST), a'wa^o'X.Tj' (It. indugio, lunghezza, ritar- 
do, dilazione; Fr. delai, retard, retar dement; 
Hisp. plazo, dilation, retardation, demora; Germ. 
die Verzogerung, der Verzug; Angl. a delay, 
stay, stop, let, hinder ance). 

I.) Proprie. — a) Universim. Cic 10. Fam. 
22. Propter tardltatem sententiarum, moramque 
rerum. Liv. 31. 48. ad fm. Belli tempora moras 
et dilaliones imperatoroin non exspeciani. Cic. 2. 
Invent. 49. 146, Uirutn slaiim fieri necesse lit, 
utrum babeat aliquam moram et sustentationem. 
Id. 5. Phil. 9. 25. Ista iegaiio moram et tar- 
ditatcm afferct bello. Id. Mil. 20, 54. Mora et 
tergivemtio. Id. I. Invent. 9. 12. Moram atque 
impedimeotum rei cuipiam inferre. Cces. 3. B. C. 
75. Neque vero Pompejus moram ullam ad inse- 
quendum intulit. Val. Flacc. 1. 1156. Deus ipse 
moras spatiumque Indulget amori. Txbull, 1. 4. 32. 
Forma non ullam fata dedere moram. Cic. 7. Verr. 
64, 165. Morum supplicio quarere. et i6td. Cru- 
delissimi supplicil nliquam parvam moram afferre. 
Seneca Med. 1015. dooare suppliciis. Zit>. 6. 31. 
facere deleclui. Id. 21. 32. faccre dimlcandi. Cic. 
Sull. 20. 58. facere crcditoribui. h. e. solutionem 
differendo. Id. 16. Att. 2. Moram facere, indu- 
giare. Seneca 3. Ira 39. ; et Val. Flacc. 3. 375. 
Moras nectere. Plaut. Pseud, t. 3. 16. offerre. Id. 
Pwn, I. 3 37. objicere. Seneca Med.2Si. screre. 
Virg. 10. ASn. 888. trahere. el 1. ibid. 418. mo- 
Url. Ter, Andr. 3. 5. 9, producere molo alicul. 
Quintil. 4. 2. 68. ducere et ibid. 4.4. tolle- 
re. Virg. 4. &n. 569.; et Val. Flacc. 1. 306. 
rumpere. Virg. 8. /En. 443. et 12. ibid. 699. praf- 
cipltare. Ovid. 10. Met. 659. pellere. et 9. t'6id 
282. corripere. Plaut. Stich. 2. 1. 37. reraovere. 
Pompon. Dig. 18. 6. 17. edhlbere. h. e. differre. 



MORA 

Cic. 10. Phil. i. 1. Ne minimara quidem moram 
iuterposuisti, quin quam priraum gaudio- maxlmo 
frueremur. Id. 1. Cat. 4. 9. Dlxisii, paullulum tibi 
esse eliam torn mora, quod ego viverem. Cassius 
ad Cic. 12. Fam. 12. Habeo paullulum mora, dum 
promissa mililibus' persolvo. Veltej . 2. 51 . 2, Caesar 
nihil in mora habuit, quominus perveniret. h. e. 
nulla re impeditus reiardatusque est. Cic. -13. Att. 
31. Non pulo tarn expeditum negotium futurum, 
ut non habeat aliquid mora. Ter. Andr. 5. 6. 7. 
Nee mora ulla est, quin earn uxorem ducam. Ju- 
stin. 2*. 7. 2. Atnputari moras jubent. — b) 
Esse in mora dicilur, qui mora causa est. Asin. 
Poll, ad Cic. 10. Fam, 31. Saltus Castulonensis 
nequaquara tanti2in mora est, etc. h. e. lam re- 
Urdat tabellarios. Ter. Andr. 3. t- 9. Sequere me 
iolro, ne in mora iili sis. — c) Per me nulla 
est mora, nullam ego moram interpono, promptus 
sum. Ter. Andr. 3. 4. 14.; et Seneca Thyest. 
1122. — d) Nulla in me est mora, idem. Virg. 
3. Eel 52. — e) Nihil in me est mora, idem. 
Ter. Andr. 2. 5- 9. Nettie islic, neque alibi tibi 
usquam erit in me mora. — f) Esse morce, es- 
se in mora. Plaut. Amph. 3. 3. 17. Faxo, haud 
quicquam sit mora. Ter. Adelph. 4. 5. in /in. No 
mora meis nuptils egomet gietn. Al. leg. mora. 
— g) Ett mora, longum est. Plaut. Capt. 4.3. 
6. Nam si alia memorem, mora est. — h) Inter 
moras, interim, tnterea. PUn. 9. Ep. 13. a med. 
Inter moras consul, peracta discessione, millit se- 
oaturo. Flor. 3. 10. Quum inter moras Casar, pon- 
le rescisso, abstulisset fugam. Adde 4. 10. — i) 
Sine mora, statim, sent' indugio, tosto- Cic. 1. 
ad Brut. 18. Quod ego, ut debui, sine mora fe- 
ci. Sic Proper t. 1. 14. 2. Tibure me nulla jussii 
adesse mora. — Nee mora, nulla mora fit. 
Proper t. 4. 4. 82. Nee mora, vocales occupat ense 
canes. Sil. It. 9. 602. Nee jusso mora: collect!* 
fumantia lucent Terga elephantorum flammis. Pro- 
pert. 4, 10. 36. Nee mora fit: piano sistit uterque 
gradu. Val. Flacc. 5. 60. Haud mora: relliquias 
socii, defletaque miscenl Nomina. Virg. 5. JSn. 
140. abi clars dedit sonitum tuba, finibus omnes 
(Haud mora) prosiluere suis. Adde 4. G. 548. — 
m) Apud Pebon. Satyr. 134. .Etalisque longa 
moram tremulis vocibus ccepit accusare. h. e. quod 
lamdiu vitam flnire lardaret. Sic Seneca Troad. 
939. Abrumpere ense tucis invisae moras, et ibid. 
1169. Ubt banc anilis exspuam leti moram? Val- 
Flacc. 6. 733. Saeva quidem lucis miseris mora. 
II.) Translate. ^ t. In oratione mora est pau- 
sa. Cic. Orat. 16. 53. Flumen aliis verborum, vo- 
iubilitasque cord! est, qui ponunt in oralionis ce- 
lertiate eloquenliam: distincta olios et interpuncta, 
intervalla, moras respirationesque delectaut. — De 
mora, seu media vel submedia distinctione, qua 
est punctum medium, mulla habet Dioined. 2. p. 
433. Putsch. ^ 2. Pro inlervallo et spaiio tem- 
poris. Om'd. 9. Met. 734. Longa full medii mora 
temporis, oclaque magni Herculis implerant terras. 
PUn. 36. Hist. nat. 15. 24. (114). Opus maximum 
omnium, qua unquam fuere, non icmpoiaria mo- 
ra, verum etiam alernitalis deslmatione, *f 3. 
Melonymice est res ipsa, qua aliquid rclinet, sus- 
tinet, aut reiardat, obex, vinculum. Cels. 8. 10. 
n. 5. Crus fractum in canalem conjiciendum est. 
Is canalis ab inferiori parte foramina habere de- 
bet, per qua etc. el a planta moram, qua simul 
et sustineat cam, et delabi non putialur: ct a la- 
teribus cava, per qua loris dulls , mora quaedam 
crus detineant- et ibid. 20. a med. Fustium imas 
partes opposila mora objicere. Virg. 10. JSn. 185. 
Lorlc seque moras, et pectus perioral ingens. Sil. It. 
5. 318. per tegmlna vclox Tunc, as risque moras 
lavo stetit hasta laccrto. Val. Flacc. 6. 97. quos 
crudi mora r.orticis armat. Sil. It. 9. 217. propulso 
munimiue valli, Fossarum rapucre moras. Stat. It. 
Theb. 244. Portarumque moias frenis adsullat et 
hastis. Grat. Cyneg. 108. llle etiam valido primus 
venabula denle Induit, et prooi modcratus vulnc- 
ris iram, Omne moris execpit onus. h. e. duobus 
quasi alis exstantlbui prope summltaicm veoabull, 
quibus eicepta fera onus atque Impetus slitereiur. 
'Similiter Sil. It. i. 51.», pressumque ira slmul ex- 
igit ensem, Qua capull statuere mora. — Ilac ra« 
lione elegonler iransfertur od hominem. Virg. 10. 
JEn. 427. primus Abaolem Oppositum inlcrimil, 



MORACIAS 

pugnae nodumque rooraroque. Ziv. 23. 9. tub fin. 
Restituenda Romania Capua mora atque impedi- 
men turn es. Abronus Silo a pud Senec. Suator. 2. 
belli mora concidit Hector. Sil. It. 8. 33. de Fabio 
Max. sola ilia Latinos Sub juga raitteodl mora 
Adde Lucan. 1. 100. 

B) Mora est Grace vox p.6pa.. Quod scripsll Ne 
pos Fphier. 2. Hoc extrcitu moram Lac'edamonio- 
rum iuierfecil: moram signiflcat certam partem ac 
numerum milUum, a Lacedarooniis iu dictum, ut 
phalanx apud Macedones, coostantem militibus vel 
trecentis, vel quingeotis, vel septingenlis. Est au- 
tem a fxtipw divido, unde potpa. pars, a quo fio'pa, 
Quidam apud Nepotem scribi volunt mceram, Gra- 
ram dipbtbongum ot ut servent. Sic Cic. 2. Tusc. 
16. 37, Mllitiom vero~(nostr«m dico, non Spertia- 
terum, quorum procedit mora ad tlbiam, nee edhi- 
betur ulla sine aoapastis pedibus bortatio) oostri 
exercilus primum uode nomen habeant, vide?. 
Orell. ita legit cum aliiy; plerique tamen leg. ag- 
men, quod a mullis Codicibus exhibetur. 

MORACIaS IS'uces, Titinius duras ease ait. un- 
de fit deminutivum inoraclllum. Paul. Diac. p. 
139. 5. Mull. Porro moracius vidctur esse a mo- 
ra, quia qua dura sunt, moram frangenli affe- 
runt. Frid- Benr. Bothe ad Paul. Diac. loc. cif, 
in Poet. Lai. com. fragm. p. 73. pro moracias 
legeodum putat moraculas: at -nihil mutandum 
est, nam in N. The$aur. Latinil. ab A. Maio edi 
to in Class. Juct. T. 8. p. 355. bar. leguntur: 
Moror, aris, atus sum, atum, ari; inde verbalia, 
et hac more, unde hac morula, et morosus, et 
morose adv,., et hac moracla, a- h. e. dura nui. 
Hanc lectionem conflrmant et Gloss. Placidi ed, 
A. Maio in Class. Auct. T. 3. p. 485. Mo regis 
(lege moracil*), nucibus longis. 

MORACILLUM. F. vocem praeced. 

MORALIS, e, adject, che appartiene a^costu- 
mi, morale, ij&ixdc, ad mores pertinens. Cic. Fat. 
1. Quia pertinet ad mores, quos t?&t? Graci vo- 
cant, nos earn partem philosophise de moribus ap- 
pellare solemus. Sed decet, augentem linguam La- 
tinam, nominare moralem. Seneca Ep. 89. Philo- 
sophise Ires partes esse dixerunt, moralem, natu- 
relem, et rationelera. Prima componit animum, 
etc. -Adde Quintil. 6. 2. 8. et 12. 2. 10. Sic Epi- 
stoics morales dlcuntur, qulbus mores philosophise 
institute formantur. Gell. 12. 2. Et Cassiod. de 
anim. 4. Virtules morales. — Speciatim in re lit- 
teraria moralit est ad mores pertinens illius per- 
sons quara loquentem inducimus vel alio modo 
reprasentamus : V. MORAUTAS et MORALt- 
TER 1. Pritcian. Prasexercit. p. 1341. 'Putsch. 
Sunt autem quxdam alloculioues morales, quadam 
passional es, quadam mixta.- Morales, in quibus 
obllnenl mores, ut quibus verbis utl potuisset ru- 
sticus, quum primum aspexerlt navem. Mixta, quae 
ulrumquc habcH, ut quibus verbis uli potuisset 
Achilles Inlerfecto Petroclo: habet enlm et pas- 
slonem faneris amlci et morem de bello cogi- 
lantls. 

MORAUTAS, itis, f. 3. (moralis). f 1. Spe- 
ciatim in re liueraria est moruro conditio. Ma- 
crob. 5. Saturn. 1. Sunt stlli dlcendl duo, dispari 
moralilale diversi. F. voc. seq. sub 1. ^2. Ge- 
neralim est Id quod ad mores pertinet, sensui mo 
ralis, morum sanctitas, moralita. Ambros. in Ps. 
118. lerm. 3. Qui apostolicl sermonis ruoralitalem 
adverlerit. Boeth, Music. 1.1. p. 1371. Unde fit, 
nt musica non modo speculation!, veruru etiam 
rooraliuti eonjuncta sit. 

MOrALXTER, adverb, (moralis). Comp. Mora- 
lius 2. ^ 1. Speclatim est ex corolcoruro more. 
Est Donati ad Ter. Adelph. 5. 8. 35. et ad Phorm. 
1.1.2. f 2. Generatim est juxta bono* mores. 
Ambros. Apolog. David 6. Quern moraliter me 
docuit! Id. de Inter pell. 1. 1. Sed iste moraiius 
(fectrat), ille venementius. Id. in Luc. prcefat. 
Quis autem moraiius secundum homlnem singula 
prosecutus, quam saactus Matlbaus, qui edidit no- 
bis pracepta Vivendi? 

MOrAMENTUM, i, n. 2. (moror) rilardo, mo- 
ratio, mora. Apul. Florid, n. 21. Hisce igitur mo-, 
ra/nentis omnibus qui voluot etc. 

MORANS, antis, particip. F, MOROR. 

MOrArIA, a, f. 1. hrrba, quam et staUoron, 
et cbaroalconcm vocant. AjqiI. Heib, 25. 



— 288 — 

MOrAtIM, adverb, (mora). Comp. Moratius. 
— Moralim est cum mora, tarde. Solin. 3. Ut mo- 
ratim insutarum omnium oras legamus. V. ORA- 
TIM. Seneca C. Qucest. not. 14. a med. Neque 
enim in nobis febris alias paries moratius impel- 
lit, sed per omnes pari squalitate dlscurrit. 

MORATiO, onis, r. 3. (moror). ^ 1. Stricto 
sensu est idem ac mora. Fitruv. 9. 4. circa met. 
Quum faciunt em stella regressus el moratiooes. 
et ibid. Moratlonibus impediil. ^ 2- Latiori sen- 
su est actus manendi, commorandi. Cost. Aurel. 
3. Tard. 5. n. 74. Utendum etiam aeris mutatic- 
ue, et gestalione varia, et litoraria moratione, 
animi quoque Iaxameclo ac jucunditate. 

MORATOR, 6ris, ro. 3. (moror) qui moram af- 
fert, ritardatore, impeditore. % 1. Generatim. 
Ziv. 2. 4. Quatuor iribunorum, adversus unum 
moratorem publici commodi, euxllio delectum coo 
sules habent. h. e. qui publico commodo moram 
afferebat. ^ 2. Speciatim moratores dicebantur 
mllites, qui postremi eranl in itinere faciendo. 
Ziv. 21. 47. Ad sexcenlos morotorum in citeriore 
ripa, segniler ralem solvenles, cepit. et \bid. 48. 
Paucos moratorum orciderunl. ritra flumen inlpr- 
ceptos. Sunt quibus moratorum in his Livii fa- 
cts est Genit. piur. a Particip. MORATUS, a, urn. 
^f 3. Item speciatim in foro erant oblurbatores 
quidom, sordidique causidlct, qui adbibehantur ad 
moram faciendam, dum meliores edvocatl recrea- 
rentur, et se deouo compararent ad ditendum-: 
quae sunt verba Asconii ad illud Cic. Divin. iv Q. 
C Cecil. 15, ad fin. Quarlum quern sit habiturus, 
non video, nisi quern forte ex illo grege morato- 
rum, qui subscriptionem sibi postularunt, culeum- 
que vos delalionem dedisselis. interrultori. ^ 4. 
Item moratores in ludis circensibus fu:s«e videp- 
tur,qui fronles aurigarum jam jam dimittendorum 
in carcere aquabant, detinebantque, ne ante da- 
tum signum transilireot linear; vel potius, qui ca- 
nistra, aul ollag bigis vel quadrigis in circo cut- 
renlibus subjiciebant; eos enim videre est in omni- 
bus anaglyptis, qui circenses ludos reprasentant, 
ut animadvertit Fiscont. Mus. Pio-Clem. T. 5. p. 
220. edit. Mediol Si tamen Piibbyum audias in 
Z?t"«*. del circo dt Caracalla p. 36., hujusmodi 
moratores oasiternis aquaro, non sabulum, ut alii 
putsrunt, in equos et aurigas fundere solebant. V. 
NASITERNA. Hujusmodi moratores erant [orlas- 
se et pedites et equites: auriga enim quilibet suum 
equitem hebebat, qui et sibi auxtlio, et aiiis lm- 
pedimenlo esset. Inscript. apud Gruter. 339. 3, 

9. RAFItMO p. F. LBM. MVLIOM M0BAT0R1 LVW CIR- 

cbksis. Adde aliam ibid. 5. 

MORATOrIUS, a', urn, adject, (moralor) ad 
moraodum peitinens, moram faciens. Ulp. Dig, 26. 
7. 6. Parlibus xuis fungi, non quidem prrecipiti 
fesllnatione, sed moratorla cunclatione. Paul. 5. 
Sentent. tit. 35. Moralorias appellationes recipl 
non placult. h. e. qua mora inferenda rausa Ount. 
Imp. Justinian* Cod. 4. 31. 14. Moratoriis am- 
bagibus spem condemnalionis excludi. Imp, Con- 
ifantin Cod- Theod I. 2. 5. Quoties re^rripto 
nostro prsjudicium, vel moratorla prasumptio re« 
miltitur, aditus supplicandl pandatur. 

MORATUS, a, urn. V. MOROR. 

M OR ATUS, a, um, adject, (mos, moris). <f 1. 
Generatim moribus praditus, sive bonis, sive ma- 
ils, costumato, as&iopsvc;. Plant. Most. 1.3. 132. 
Nequicquam mulier exoroata est bene, si morala 
est male. Id. Asin. 3. 1.3. Ubi piem Pielatem, 
si isto more moratam tibi Postulem placore ? 7"er. 
Hecyr. 4. 4. 22. Quid rnulieris uxotem habes? 
aut quibus moratam moribus? Cic. Partit. orat. 
23. 82. Quemadmodum qtiigque educatos, quern- 
admodum institutus inoratugque fuerit. Id. i.Fin. 
19. 63. Morati melius erimus, quum didicerimus, 
qua natura deslderet. Id. Brut. 2. 7. Bene mo- 
rale et bene constitula civites. Id. 2 Orat. 43. 
184. Ut probi, ut bene morali, ul boni viri esse 
vldeantur. Id. 2. leg. Agr. 31. 84. Genus hominum 
opllme moratum- Colum. 1. R- R. 8. 19. Bene 
moratam disciplinem oblinere. — Transfertur et 
ad alia. Ptaut. Asin. 2. 3. 10. Ita bac morata est 
janua: extemplo janitorem Clemal, procul si quern 
videt ire ad sese calcilronem. ubi Janua tamquam 
persona reprcesentatur. Ovid. 15. Met. 94. placnre 
vortcis Et male moraii poierls Jejuoia veotris. 



MOBBOSUS 

•I 2. Speciatim morata oratio, tj&cboioj \6y131;, 
ij&txdg . est qua mores aptos , convenientesque 
effect us pcrsonis tribuit. Quintil. 4. 2. 64. Ci- 
cero narrationem vult ess evidentem, moratam, 
cum dignitate. Sed in oratione tnorota debent esse 
omnia; cum dignitate, quas pcterunt. Locus Cicer., 
quem hie designat Quintil., est in Topic. 26. 97. 
ubi pro morata, al. ieg. moderata. Horat. Art. P 
319. moralaque recte Fabula. Cic. 1. Divinat. 3; 
66. O poema tenerurn et raoratum atque rootle! 

MORAX , Scis, adjsct. (moror) qui moratur. 
Farro apud Non. p. 451. 11. Merc. Evigila igitur 
aiiquando, el morncium cogitationum, dum atas 
In meridie est, torpitudinem pelle. Mercerus ita 
restitutt lorun) male sanum. 

MORBBSCENS, entis, particip. ob inus. morbe- 
sco. morbo aifici incipio. Fenant. Epist. prcef. c. 
6. I. 5. Torpore vecordis olii, quo mens cbria de- 
sipit, diutina tabe morbescenle, bruliscens. 

MORBlDE, adverb, (morbidus) cum morbo. Af- 
ferttir a Freund. el Klolz. ex Nieronym., loco ta- 
men non laudato. 

MORBlOL'S, a, um, adject, (morbus). ^ 1. Est 
morhosis hunioribus plenus,morbo infectus, vel mor- 
bo pioximus, infetto, malsano, infermo, voaijpc'j. 
Farro 3.R.R. 15.22. Quum sunt apes morbida pro- 
pter primores vernos paslus, PUn. 8. Hist. nat. 26. 
40.(96). Profluvio sanguinis rnorbidum alias corpus 
exonem. Ccel. Aurel. 3. Tard. 1. n. 3. Tussicula 
cum spulis tenuibus, et sudoribus, et calore morbi- 
do, atque pulsu humili. Theod. Pritcian. lib. 4. 
prosfat. p. 310. retro ed. Aid. Morbidorum anima- 
lium genus. Prosper A quit. Epigr. 93. 9. Morbida 
rlmeiur p'-'netralia dextra selutis. ^ 2. Item mor- 
bum Inferens. Zucret. 6. 1222. Extorquebat enim 
vitam vis morbida membris. ef ibid. 1095. fit mor- 
bidus aer. ^ 3 - Morbiduz est etiam mollis, tactu 
jucundus, morbido item recentiorum Italorum, a 
Teutonico mbrbe, quod idem signiflcat. Hieronym 
Ep. 130. n. 19, Qua? puella vivunt in monaslerio, 
numqnam sola, numqnam sine matre procedani; 
morbida oves suum relinquunt gregem et luporum 
faucibus devorantur. 

MORBlFER vet morbifSrus, f§ra, f5rum. adjec* 
(morbus et fero), voaono!??, raorbum allerens. Pau- 
lin. Ifolan. carrn. 25. 238. morbifera de labe cada- 
veris. 

ftlORBtFrcUS, a, um, adject, (morbus et facio) 
morbosus, voato'Srj?. Boeth. Topic. Aristot. 6. 6. a 
med. p. 718. Maxime manifestum, quod nunc di- 
ctum est, in salubribus et morbificis; nam quadem 
medicamemoruro sic se habent, ut utrumque qui- 
dem sit bonum, si autem utraque dentur mixta, 
malum. 

MORBONiA, a, f. 1. vox ficta a morbus, et vul- 
gari sermone trila, qua utebanlur, qui alicui male 
precari vellcnt; euro enim abire morboniam jube- 
bant. b. e. in locum morbis plenum, in malam cru 
cem. Itali dicunt andare alia maPora. Suetoi . 
Fesp. 14. Trepidum euni quidam abire morboniam 
jusserat. Xiphii. in Dion, compendlo I. 66. c. 11, 
idem narrans dixit: e'j xopaxae, dttsk%$~.v. k. e. in 
locum quenidani suppliciis nocentium destinatum, 
quo nempe plurimi corvi convolare solent. F. 
CORVUS. Al A. Maius in Fatic. Coll. auct. vel. 
T. 2. p. 219 recte putat, pro abire morboniam le- 
gendum abire in gemonias. F. GEMON'IUS. 

MORBOSITAS, alis, f. 3. (morbosus) conditio 
morbosa. Pallad. 1. H. R. 16, Vitandum est autem- 
quod plerique fererunt aqua causa, villam in infi- 
mis vallibus rnergere, et paucorum dierum volupta- 
lem prwferre habitaiorum sa-luli ; quod etiam magis 
metuemus, si prcvincia, quam colimus. de morbis 
asute suspecla esl. Cod. MS. Biblioth'. Marciance 
pro morbis a?sfa(ebabet morbositate ; quod et sen- 
tcntiaj maxime convenit, et Lotina lingua indolem 
servat, in qua et morost'eas, et mulierositas, alie- 
que his similia invenire est. Ne quis vero putet, a 
nullo unquam ex l.atiuis scriploribtis usurpatam 
fuisse hanc vocem, quum plurima eorum scripta jam 
periisse constct, et in iis,jqua remanent, o3citanter 
admodum verba hactenus sint invesligaia. 

MORBOSUS, a, um, adject, (morbus). Comp. 
Morbosior II. — Morbosus est obnoxius morbo, 
valetudinarius, voawSrjs. 

I.) Proprie. Cato R. II. 2. Ferramenta vet era, 
servum senero, servum morbosum, et si quid aliud 



MORBUS 

supers! t, vendat. Cic. 4. Tutc. 24. 54. Dene igitur 
oostri, quum omnia esseot id morbis vitia, quod 
nullum erat iracundia fcedius, iracundos solos mor- 
bosos nominaverunt. Orellius vcro legit: quum 
omnia essent in moribus vllia -, iracundos solos 
morosos nominaverunt. Grll. 4. 2. ex Labeone. 
Equus mordax, aut calcitro vitiosus, uon morbo- 
sus eft. Masur. Sabin. ibid. Furiosus, mutusve 
morbosi sunt. Ccel. Aurel. 2. Acut. 36. Multi ira- 
perill medici, prqsperos alque mediocres sudores 
constrlngentes, morbosa segrotaolibus reddiderunl 
corpora. 

II.) Improprie. Morbosus apud Calull. 57. 6. est 
turpiter mollis, ira&txoe. Sic Auct. Priap. 47. 
Morbosior omnibus cinasdis. 

MORBUS, i, m. 2. Ratione habita etymi, volunt 
esse a y.apaivu> macero; sed jungi etiam potest 
cum v. fjo'po; mors. — Morbus est adversa vale- 
tudo, tegrotalio, imberillitas, vitium, malum, vo- 
50$ (It. malaltia, infermita; Fr. maladie p/vysi- 
que, maldu corps; Hisp. enfcrmedad, indispo- 
sition, achaque; Germ. d. Iirankeit; Angl. o 
disease, distemper, disorder, malady, sickness). 

L) Proprie fere de homlnibus et ceteris anima- 
libus. — o) Unlversjm. Defioitur a Labeone 
apud Gell. 4. 2. habitus cujusque corporis contra 
naturam, qui ustim ejus lacit deteriorem. Dicitur 
differre a vitio, quod hoc perpetnum ait, $lle tem- 
poralis, ut est apud Modestin. Dig. 50. 16. 10 1. 
Prxterca qui morbum habet, vitiosus, eo manen- 
te, appellatur: qui vitium, non coolinuo morbosus 
est. Cic. 4. Tusc. 13. 28. Morbum appellant toiius 
corporis corruptionem : aegrotalionem morbum cum 
imbccillitate: vitium quum partes corporis inter se 
dissident; ei quo pravitas tncmbrorum, distortio, 
deformitas. Itaque ilia duo, morbus et aegrotalio, ex 
tolius valetudinis corporis conquassatione et pertur- 
balione gignuntur: Yilium autem integra valctuuine 
ipsum ex se cernitur. Id. ibid. 10. 23. Quum san- 
guis corruptus est, aut pituita re<lundat, aut bills, 
in corpore morbl aegrotalionesque oascuotur. Id, 1. 
Cat. 13. 31. Homines eegrl morbo gravi. ■ — • Juogl- 
tur plurimis Verbis, quorum praecipua sunt htec 
Id. 3. Tusc. 4. 9. In morbo esse, et 1. ibid. 32. 
79. In morbum caderc. Id. Cluent. 62. 175. in- 
cidere. Id. 7. All. 5. delabi. Id.i.Divinat. 30- 63. 
Morbo gravi et mortifero affectum esse, et 1. Fin. 
18. 59. laborare. Sueton. Cms. 45. corripi. et Cal. 
50. vexari. Plin. 17. Hist, nat 24 37. (216). infe- 
stari. Cic. Fat. 9. urgeri.-et Pis. 35. 85. affligi. Id. 
3. Kal. D. 35. 84. misero diuturuoque tabescere. 
Id. 4. Tusc. It. 31. tentari. Id. 12. Fam. 30, leva- 
ri. Plin. 28. Hist. nat. 13. 57. (201). liberari. Lit- 
crel. 6. 1219. languere. Paul. Dig' 3. 3. 54. te- 
neri. Horat. 2. Sat. 3. 121. jacta'ri. Flor. 4. t2, 
a med. solvi. IVepos Dion. 2. conflicted. Id. Reg, 
•2. consumi. et ibid. 3. peri re. Id. Themisl. 10. 
mori. Sail. Jug, 5. absumi. el ibid. 9. conflci. 
Justin. 10. 2. 7. ex dolore contracto decedere. 
Cats. 3. B. C. 18. Graviore morbo ex frigore et 
lobore implieitus. Cic. 5. Verr , 25.-63. impedi- 
tus. Id. Cluent. 1. 22. opprimi. Id. i. Cat. 13. 
:it. Morbus ingravescit. Id. 7. Fam. 20. Senescen- 
lis morbi remissio. el 13. ibid. 29. Ex morbo 
convalescere. Id. post redit- ad Quir. 1. 4. re- 
creari. Ptaut. Epid. 1. 2. 26. A morbo valere. 
Cic. 2. Divinat. 5. 13. Evadere c morbo. Id. 1. 
Off. 24. 83. Curationem morbo adhibere. et 2. 
Orat. 44. 186. inederi. Plaut. Cist.l. 1.76. Me- 
dicinam facere. Cic. 7. Fam. 26. Morbum depel- 
lere. Plin. 30. Hist. nat. 8. 21. (65). contrabere. 
Plaut. Capt. 3. 3. 3. aticoi afferre. Id. Trin. 1. 

2. 38. inrulere. Id, Mil. glor. 4.. 6. 57. Ievare. 
Pe'ron. Satyr. 17. Morbi Impelum lenire. Cels. 
i. 22. circa med. Morbus ioveteravil. Ter. Hecyr. 

3. 1. 50. amplior fit. et 3. 2. 2. aggravescit. Sue 
f on. Cces; I. Morbo quartans aggravante. Plin. 
23. Hist. nat. 1.24.(48). declinante. et 25.(50). 
n.inuente se. et 34. ibid. 15. 44. (151). prasvalente. 
— 61 Morbus major, est comltiaiis, mal cadu- 
co. Cels, 3. 23. Inter notissimos morbos est et- 
i«m is, qui cotnilialis, vel major nomioatur. Adde 
Ftstum p. 234. 27. Mull. Idem dicitur et sacer, 
fi>e quia (ut ait Casl. Aurel. 1. Tard. 4.) divini- 
tj< putatur immissus; sive quod sacram contami- 
ret animam; sive quod in capite flat, quod roul- 
lorum pbilosopborum judiclo sacrum templum est 

Ton. 111. 



— 289 — 

partis anirare in corpore nat*; sive ob magnitudi- 
nem passionis, majora enim vulgus sacra vocavit. 
Ha»c CcbUus. Grseci Updv vooov dicunt, et Apul. 
de Mag. divinum morbum- — c) Morbus regius, 
arquatus. itterizia. Cels. 3. 24, V. ARQUATUS. 
— d) In morbo consumat, videtur esse impre- 
catioin eum, qui pecuniam alieuam injuria possl- 
det. Seneca A.Benef. 39. Qulngenti denarii sunt, 
illud, quod dici solet, in morbo consumat. Pot- 
est etia'm, inquit ManuU, &b amico dici, qui no- 
lit deesse amlco quod impendet, si morbus inci- 
dent. — e) Dicitur etiara de arboribus, Plin. 17. 
Hist. nat. 24. 37. (216). Iofestantar ct a r bores 
morbis: quid eoiui genitum caret bis malis? el 
paulto post "(218). Arborum quldam communes 
morbi, quidam privatl generura. 

II.) Translate. ^ 1. Morbi sunt vilia animi, 
vizi, pnsttont. Seneca Ep, 75. item 85. ante med. 
Morbi sunt inveterata vitia et dura, ut avaritia, 
ut ambilio nimia, etc. Cic. 1. Fin. 18. 59. Ani- 
mi morbi sunt cupidHates imroeosffi et inanes di- 
vitlarum, glorias, dominationis, etc. Seneca 1. Be- 
ne/Vl4. Numqoid me dignum judicavit? rainime: 
morbo suo morein gessit. Cic. 6. Verr. 1.1. Ve- 
nio nunc ad istius, quemadmodum ipse appellat, 
studium; ut amici ejus, morbum et iusamam; ui 
Siculi, latrociniunv. Id. 3. ibid. 36. Nam ille quo- 
que sodalis istius erat in hoc morbo- et cupidita- 
le. Calull. 76. 25. Ipse valere opto, et tctrum 
hunc depouere morbum. h. e- amorem. Sic Horat. 
2. Sat. 3, 79. Quisquis luxuria tristive superstio- 
ne Aut alio mentis morbo calet. Adde eu?nd. 1. 
ibid. 6. 30. et alibi. Cic. Cluent. 65. 182. Mulier 
jam non morbo, sed scelere furiosa. Vellej. 2. 83. 
1. Plancus non judicio recta legendi, neque "mo- 
re reipublicsa aut Gsesaris, sed morbo proditor. 
Petron. Satyr. 90. Quid tibl vis cum isto morbo? 
h. e. cacoethe faciendi carm'ma. — Hue perlinet 
et ilia dicendl ratio: Id mihi morbo est, morbum 
affert, e la mia malattia. Plaut. True. 2. 5. 12. 
quod mulier facere incepit, nisi id efflcere perpe* 
trat, Id illi morbo, id illi senio est. — Videtur 
Cic. banc translationem (taraetsi turn locis eft., 
turn alibi sa?plssime est usus) non omnino proba- 
te, ut minus Latine usitalam. Haec enim babet 3. 
Tusc. 4. 7. Perturbationes animi, quae Grseci 
itd%r} appellant: ego poteram morbos, et id ver- 
bum esset e verbo;scd in consuetudinem nostram 
non caderet. Nam misereri, invidcre, geslire, la- 
tar!, baec omnia morbos Grasci appellant : nos re- 
cto, ul opiaor, perturbationes dixerimus; morbos 
autem non satis usitate. Hsc Cic, qui videtur ila 
sentire, philosbphum agerjs: contra oratorie lo- 
quens. ^ 2. In fa bulls Morbus dcus est, Erebi et 
Noctis Alius, ut et apud Cic, 3. l\"at. D. 17. 44. 
et Hygin. in prcef. fab. firg. autem 6. JSr». 275. 
sedein ejus ponit vestibulum ante Ipsura, primisque 
in faucibus Orci, una cum Luctu, Guris, Seneclute, 
Metu, Faroe etc. 

MORDAClTAS, Btis, f. 3. (mordax) vis mordendi 
pungendive, mordacifd. 

I.) Proprie. Plin. 21. Hist. nat. 15. 54. (91). 
Urticarum foliis.inest aculeata mordacilas. et ibid. 
18.72. (120). Juncus rotundus, vinosae uiordacifa- 
tis ad linguam. h, e. sapore vinl acri, et linguam 
gustanlis vellicante. Pallad. 2. R. R. 15. onJe med. 
Amygdala antequam ponamus, pridie mulsa aqua, 
ita ut ne nimis, maceremus, ne germen exstinguat 
ex multo melle mordacilas. 

- II.) Translate est maledicenlia, mordacita, mat- 
dicenza. Cassiod. Instit. divin. Utter. 20. Hiero- 
nymus derogaioribus tuis viccm necessaria mor- 
dacitate restitueos. Id. 1. Hist. Eccl. 12. Sed 
et morducitale compulsus, litis quserebat iui- 
lium. 

MORDAClTER, adverb, (mordax). Com. Mor- 
dacius I. et H. — Mordaciter est acriter, cum 
mordacitate, mordacemenle: sed occurrit translate 
tanlum; et est — a) Abradendo. Ovid. i. Pont. 
5. 19. Scilicet incipiam limi mordacius uli, Et sub 
judicium singula verba vocem? — 6) Transfcrlur 
ctiam ad orationem et pertinet ad carpendum et 
detrectandum. Macrob. 7. Saturn 3. Ail mimus 
ille mordaciter, etc. Zadant. 5. 2. a med. -Alius 
eandem materiam mordacius scripslt. 

MORDAX, Scis, adject, (mordeo). Comp. Mor- 
dacior II. Let 2.; Sup. Mordacissimut 1\. l.~ 



MORDEO 

Mordax est promptus, facilis aa mordeodum, 5ax- 
vw5r/?, Stjxtcxo? (It. mordace; Fr. haoi'fue' a mor- 
dre, qui mord volontiers ; Hisp, el que muerde, 
mordedor; Germ, beu'senrf, bissig; Angl. biting, 
given to bite, snappish, mordacious). 

I.) Proprie., Plaut. Bacch. 5. 2. 27. Mordax ca- 
m's. Labeo apud Gell. 4. 2. Equus mordax, aut cal- 
citro. Cic. 2. Orat. 59. 240. Lacerat lacertum Lar- 
gi mordax Memmius. 

-II.) Translate. 5 *• Pny*ica ratione de rebus 
osurpatur: scil. — a) De fibula. Sidon. carm. 5. 
18. pepll textus, quem fibula torto Mordax dento 
vorat. V. voc. seq. II. 1. — b) Mordax est acu- 
leatus, pungens, pungente, Ovid- Medic, fac. 4. 
MordaceS rubi. Id. 2. Art. am. 417. Urtica mordax. 
Plin. 17. Hist. nat. 8- 4. (45). Mordacisnma mar- 
ga. Id. 18. t'6id. 7. 10- (61). Arista mordacior 
hordeo. — c) Item csedens, acutus, fagttenfe. 
Horat. 4. Od. fi. 9. Mordsci ferro icta pious. — d) 
Item qui abradeudl vim habet, corrosivo, Ovid. 1. 
Art. am. 506. Nee tu mordaci pumice crura teras. 
Plin. 15. Hist nat. 29. 37. (123)- Folia myrli lit- 
cantur in farioam, ad ulcerum remedia in corpo- 
re. huraano, leniter mordaci pulvere. — e) Item 
qui acri et aspero gustu est, el linguam Iredens, 
piccante, frizzante, aero, amaro. Plin. 25. Hist. 
nat. 8. 50. (89). Succus croci mordax. Pers. 5. 
86. acetum. Quid. 3. Font. 3. 106. fcl. <| 2. Trans- 
ferer etiam morali ratione ad homines vel ad ca, 
qua ad homines pertinent, ct est maledieus, ina- 
ledico, salirico. Ovid. 2. Trist. 503. Non ego "mor- 
daci destriiui carmin^ quemquam. Horat. i.,Ep. 
17. 18. Mordacem Cynicum sic eludebat. Id. 1. 
5a/. 4. 93. Lividus et mordax. Phcedr. 6. prol. 
Iovidia mordax Id. 4, 7. Mordacior em qui impro- 
bo dente appelit. Pert. 1. 107. Aures leneras mor- 
daci radere vero. ^f 3. De absiraclis est etiam 
exedens, sollieitutn habens, affannoso, Horat. 1. 
Od. 18,4. neque Mordaces allter diflugiuut solll- 
ciludines 

MORDEO, mordes, mCmordl (olim mfemordJ), 
morsum, mordcre, a. 2. Pr«tcrito fTWrrwrd* prse- 
ter Enn. et Laberium usi sunt eliam Nigidius, 
Plaut. et Alia, item Cic. et Co?*ar, teste Gell. 
7. 9. qua ratione et peposct, el pepugi, et cecur- 
ri, et spepondi dixere; Nunc omnes docllores, in- 
quit Gell. ibid., poposci, momordi, pupugi, etc. 
dicunt. — Part, itfordens I. 1.2. et II. 2. c; Mor- 
sut I. 1.; Mordendus II. 3. — Moidere est dente 
l*dcre, vulnerare, arripere, mordicus apprehende- 
re, oaxvui (It. mordere, addenlare, stringere co* 
demi; Fr. mordre avec les dents; "Hisp. mor- 
der, asir con lot dienles; Germ, beissen, hinein- 
beissen, kauen, beissend essen, verzehren; Angl. 
to bite, gnatv, champ, to pinch). 

I.) Proprie. ^ 1. Striclo seusu. Ennius apud 
Gell. 7. 9. et apud Non. p. 140. 25. Merc. Si me 
caois memorderit. Cic. Rose Am. 20. 57. Canes 
latrare et mordere possunt. Plin. 29. Hist. nat. 
5i 32. (100). Datur morsis a cane rabioso, ne ra- 
bid! flant. Properi. 3. 2o. 24. Ungue meam mor- 
so seepe querere Odem. Martial. 14. 83. mordento 
molesto Pulice. Lucan. 9. 737. Atrium forta ca- 
put retro dipsas caicata momordlt. Ovid. WMet. 
63. de angue vulmralo. Ille dolore ferox caput 
in sua terga retorsit, Vulneraque aspexll, flxumque 
hastile momordit. Id. 13, tfeid.943. manuque l'a- 
bula decerpsi, decerptaque dente momordi. adden- 
tai, abbocconai. Martial. V. 74. de sutore. Den- 
tibus antiquas solitus producere pelles, Et mordc- 
re luto putre vetusque solum. Id. i. 105. Mordent 
aurea quod lupata cervi. quod Firg.dhil 4. JEn. 
135. Ircna m and ere. *- Mordere frenum, prover- 
bialis diciio. V. FIIENUM. — Mordere terrain 
dicunlur, qui graviier icti, in faciem procumbunt 
morituri. Virg. 11. JEn. 418. Procubuit moriena, 
et humum seinel ore momordit. Adde Ovid. 9. MeU 
61. et Ciaudian.2. Get. 588. Sic Sil. It. 5. 526. 
Labilur infelix, atque appelit ore cruento Tellu- 
rem exspirans. et 9. 383. Volvltur ille ruens, at- 
que arva bosiilla morsu AppetU, et mortis premit 
in tellure dolores. Virg. 11. Mn. 668- Sanguinis 
ille vomens rivos cad'tt, alque cruenlam Mandil 
humum. ^ 2. Latiori sensu pro mandere, come- 
dere. Pert. 4. 30. tunicalurn cum sole mordens 
Cospe, et farratam, pueris plaudenlibus, ollam, Ju- 
venal- 6. 301. Graodia qu* racdiis jam noclibu* 

31 



MORDEX 

oslrea mordet. el 5. 11. et sordes farris mordere 
cSDini. — Quod ait Id. 7. 18. nectit quieumque 
canoris Etoquium vocale rood is, laurnmque mo- 
monjit: alludit ad So^vT)(payou?, h. e. laurum cotn- 
edeotes, qua; credebatur vim vailcinandi, atque 
restrain inspirare vesceotibus, ut et in LAURUS 
dictum est. — nine pro conjumere, absurnere. 
Laberivs apud Gell. et Non. locis sup. tit. De 
iotegro patrimonio meo ceotum millia numraum 
memordi. Petron. fragm. Tragur. 44. Burmann. 
Interim nemo curat, quid annooam mordet. Al. 
aliler leg. 

II.) Translate. 5 *• Pbysica ratione de rebus 
dicitur, qua aSiis tam apte adhaerent, ut eas arri- 
perc ac deticere videantur. — a) Sic mordere 
poetice d-icuntur fibulre, quarum altera ab altera 
recipitur, et quasi ore rctiuetur, vestemque adstrin- 
git. Firg. 12. £n. 274. laterum junctures fibula 
mordct. 'Ovid. 8. Met. 318. Rasiiis huic summam 
mordebat fibula vestcm. Qaudian. Cons. Prob. 
el Olybr, 88. laxuroque ooercens Mordet gemma 
sioum. Sidon. carm. 2. 3-25. perque iacertos Pen- 
diila geminifcra? mordebant suppara bulla. Addc 
Ovid. 14. Met. 394.; Slat. 7. Theb. 659.; et Sil 
It. 7. 624. — b) Pro arripere ct delinere. Cel- 
sus 7. -4. n. 4. Id quod a lino mordctur, incidi- 
lur. et ibid. 5. n. 4. In ossc usque eo movendum 
est, donee laxctur is locus, qui mucrooem (leli) 
momordit. Sic apud Slat. 9. Theb. 499. arbor di- 
citur radice mordere bumum. — c) Similiter poe- 
tice de numine pro ailuere, atque adeo abradere,, 
ut Forceltinus accepit, apud Horat. 1. Od. 31.7. 
Non rora quae I.iris quieta Mordet aqua tarilur- 
nus amnis. ^ 2. Item physica ratione de rebus 
usurpalur, el est arripiendo ac deiinendo lasdere: 
sfc — a) Est perslringcre, vellicare, urere, Jae- 
derc. Horat. 2. Sat. 6. 45. Matutino. parutn cau- 
tos jam frlgora. mordent. Id. 1. Ep. 8. 5. quia 
gr«Ddo Contudcrit vites, oleamque momorderit 
*siu*. Martial. 8. 14. Mordcat et tcnerum fortior 
aura nemus. — b) Mordent etiam, qu.u acri sa- 
pore sunt, ct lingua m lasdente. Plin. 27. Hist. rial. 

13. 109. (133). Radix smyrnii gustu ocri mordet. 
Id. 29. ibid. 2. 9. (34)- Lingua in adstringit leni- 
ter, nee mordet. Id. 28. ibid. 9. 40. (140). Fellis 
vis cxcalfacere, mordere, scindcre etc. — c) Item 
qu* taetu aspera sunt, et pungunt. Plin. 22. Hist- 
mat. 1*. 16. (37>. Urlka foliis non mordentibua. 
Id. 21. ibid. 6. 17. (32). Croci probatio, si, manu 
relata ad ora,lenilcr facicm oculosque mordeal. 
Id. 29. ibid. 2. 9. (30). Lanae succldse plurima 
prrostaot remedia ex oleo, rinoque, aut acelo, prout 
quteque mulceri, morderive opus sit, et adstriogi, 
luiarive. conforme fan d'uopo i lenitivi, o i cor- 
rosivi. — ri) Item de lis, qua abradunt. Plin. 
18. Hist. nat. 18. 48. (171). Culter futuris sulcis 
vestigia prsscribens indsuris, quag resupinus in 
nrando mordcat vomer. Martial. 5. 81. Quern 
ilibellum) eensoria cum meo Severo Docli lima 
momorderit Secundi. ^ 3. Moral! ratione, saepe 
perlinet ad carpendum, delrectaodum, maledken- 
rium, dir male, attaccure con maldicenza. Ter. 
Eun. 3. 1. 20. invidere omnes mihl, Mordere clan- 
culum. Ovid. 4. Trial. 10. 123. Nee, qui detre- 
ctat prasentia, livor iniquo Ullum de nostrls den- 
le momordit opus, et 1. ibid. 1.25. Tu cave, de- 
fendas, quamvis mordebere dictis. floral, 1. Ep. 
1$. 33. Mordcar opprobrils falsi*. Ovid. 4. Pont. 

14. 46. Non mordeoda mihl turba fidelis crat. Ju- 
venal- !>. 10. conriva joco mordente facetus. scher 
zo, motto piccante. 5 *• Ilem morali ratione 
**pe etiim referlor ad onimum, et ponilur pru 
pungere, ferire, irritare, nffligere, angere, cruciare, 
Iwdere. Ter. Eun. 3. 1. 55. par pari referto, quod 
cam mordeat. Cie. 6. All. 2. a med. Scribis, mor- 
deri te tutcrdum, quod non simul sis. et 13. ibid. 
12. Valde me momordcrunt epistolna tu,-e de Ant- 
ra nostra: eadem tamen sanaverunt. Quinlil. 1. 3. 
7. Hune mordebil objurgalio, nunc honor excita- 
hlt. Ovid. 2. Amor. 19. 43. mordet cora medul 
lis. et Ileroid. 13. 30. Pcctora legitimus casta mo- 
mordit amor. Seneca Troad. 1011. Lentius luctus 
Infrimaeque itiorde»t. Ovid. 2. Met. 805. Occullo 
i In lore mordcri. Cic. 4. Tttsc. 20 45. conscienlia. 
aver del rimorso. ei 3. ibid. 34. 82. SI pauper- 
tat momordit, si ignominio pupuglt. ^ 5. Pro 
ruralnaro, cogitare. Seneca Ep. 79. ad fin. Inie- 



— 290 — 

rim hoc tene, hoc morde, adversis non succumbe- 
re, lastis non credere. 

MORDEX, tcis. V. MORDICIT0S. 

MORDlOANS, antis, particlp. ab inusit. mordi- 
co, mordens, morsicans: sed occurrit translate tan- 
tura, et est pungens, vellicans, laedens. Ccel. Aurel. 
2. Acut. 8. Est acerrimee atque mordicantis qua- 
litatis. Id. ibid. 33- «. 176. Fervor mordicans at- 
que febrem designans. et 2. Tard. 2. n. 39. Acri- 
ora facirous vc) mordicantia injici collyria. 

MORDlCATlO, onis, r. 3. levis arroslo. Trans- 
late Cost, Aurel. 3. Acut. 20. Ventris mordicatio. 
Id. 2. ibid. 18. n. 105. Fluor ventris mordicatio- 
nem facit podlci Tel intestinis- et ibid. 30. Mor- 
dicatio sequitur partium. Sic Theod. Priscian. 4. 
p. 315. refro ed. Aid. FrequeDti venere vexaiis u- 
rinam facieotibus partium mordicatio sequitur. 
Plin. Valerian. 5. <J. p. 208. ed. Aid. Cibo9 mi- 
tiorcs et sine mordicatione accipiant. 

MORDlCATlVUS, a, um, adject, mordicativo, 
idem ac mordicans. Translate Ccel. Aurel. 3. Tard. 
8. a med. Item dat raordicativum acetum. 

MOR DICES. V. in seq. voce. 

MORDlClTL'S, adverb, (mordeo) idem quod 
mordicus. Plaut. Aulul. 2. 2. 57. Asini me mor' 
dicitus sciodant, boves incursent cornibus. Ita leg. 
Gruter., plures alii mordicibus, b. e. morsibus, ut 
sil a Nominativo mordices, icum. Eadetn lectloais 
diversitas est in illo Apul. 3. Met. Mordlcitus ap- 
petens. Sunt etiam, qui mordicus apud Plaut. re- 
ponnnt. 

MORDICUS, adverb, (mordeo) mordendo, co' 
denti, mordendo, o'3«f. 

I.) Proprit. Plant Cure. 5. 1. 7. Ut cum eri- 
perct, manum arripuit mordicus. Id- Men. t. 3. 
12. .Nam si amabas, jam oportebat nasum abreptum 
mordicus. ffcevius apud Charis. 2. p. 184. Putsch. 
I'linam nasum abstulisset mordicus. et Afranius 
ibid. Vaha relinet nunc llnguam mordicus. Farro 

2. R. It. 7. 9. I lie impel um fecit in eum (prori- 
gam) ac mordicus interfecit. Cic. 2. Nat. D. 49. 
129. Usque eo premere earum capita mordicus, 
dum illas captum amitterent. Id. 3. od Q. fr. 4. 
Auriculam fortasse mordicus abstulisset. Sueton. 
Cces. 64. Paludamentum Mordicus trabens. Plin. 
8. Hist. nat. 37. 55. (132). Cauda mordicus ap- 
prehensa. Adde eumd. 9. ibid. 15. 17. (46).; Co- 
lum. 7. B. R. 13. 14.; et Apul. 9. Met. — Pro- 
verb, est illud Lucilii apud Non. p. 138. 21. Merc. 
Mordicus petere aurum e flamma expediat, e cce- 
no ctbum. 

II.) Translate. 5 1. Physics ratione pro tena- 
riter compleciendo est cadentis Latinitatis. Apul. 

3. Met. Ac mox alium pedibus meis mordicus io- 
bicrentem- peremi. *f 2. Apud optimos auctores 
transfertur ad animum, qui aliquid teuaciter ap- 
prehendit et relinet- Cic. 4. Fin. 28. 78. Verba 
tenent mordicus. h. e. nullo pacto mutant, sed 
omni ratione sibi vindicant. Id. 4. Acad. (2. pr.) 
10. 51. Perspicuitatem, quam mordicus tencre de- 
bemus. 

MORDICUS, a, urn, adject, (mordeo) mordens. 
Ilygin. fab. 273. de Glauco. Quern equi tnordict 
dislraxeront. At. leg. mordicus, al. mordicibus. 

MORDOSUS, a, um, adject, (mordeo) qui mor- 
det, morsicans. Gloss. Gr. Lai. MorJosus, oi?XTt- 
xd;. _ 

MORE, adverb, fwopto;, stulte. Plaut. Stich. 5. 
1.1. More hoc fit, aique stulte, inea sentcntia. 
Alii ita interpretantur: fit hoc quidem ex consue 
ludinc, at, ul opinor, stulte tamen. F. MORLS, 
a, um. 

MORETARlUS", a, um, adject, ad moretum per- 
tinens, ut Moretaria condimenta. Apic. 6. 4. — 
[line 

Morelaiium, Xi, n. 2. absolute, substanlivorum 
more, est Ipsum moretum. Donatus ad Ter. Phorm. 
2. 2. 4.; el Apic. 1. 35. V. MORTARIUM. 

MORETUM, i. n. 2. Tptaf^a, genus dbi, idem at- 
que intrilum ct allialum,quod ex his octo conRcie- 
balur. allio, apio, ruta,coriandro, bulbo, caseo, oleo, 
accio: est a /xeipw seu u-ooiw divido, unde vet bale 
pofijtd; divisus; eieoim ei praediclis rebus cduli- 
bus sectls, et pisllllo operose iritis, minulis, coa- 
ctUque In inortartu moretum conQciiur. V . COCB- 
TUM. Ovid. 4. Fast. 3G7. Non pudct herbosum, di- 
xi, posulsje moretum In domioae mensis? Plin. 



MORIO 

Faler. 2. 28. sub init. luta cum caseo teritur in 
vino in modum moreti, et ita editur. In edit. Aid. 
1547. perperam legitur mere<t*. 

MORlBUNDUS, a, um, adject, (morior). ^ 1. 
Moribundus est idem ac moriens, moribondo, arco- 
&inj(neuip. Plaut. Bacch.2.2. 15. Si ilia inventa est, 
quam ilie amat, vivit recte et valet; Si non inventa 
est, minus valet, moribundus est. Cic. Sexl. 39- 
85. Jacentem moribundumque vidistls. Liv. 26. 
15. extr. Jubellius gladio per adversum pectus 
transfixus ante pedes imperatoris moribundus pro- 
cubuit. Virg. 10. Mn. 590. Excussus curru mori- 
bundus volvitur arvis. et ibid. 341. Dciteraque ex 
humero nervis moribunda pependit. et 6. ioid. 732. 
quantum non noxia corpora tardant, Terrenique 
hebctant arlus, moribundaque membra. L'bi Serv. 
morienti similia, semper morientla. ouoquam cnim 
in eodem statu sunt, sed aut rainuu^'ur, aut ere- 
scunt. Ovid. 4. Trist. 5. 3. Cujus ab alloquiis ani- 
ma base moribunda revixit. Stat. 8. Theb. C43. 
Moribunda vox. Diomed. t. p. 397. Putsch. Mori- 
bundus, licet mortem non sit subittirus, nihitomi- 
nus similis est morieoli. Tale est furibundus, similis 
furenti, sed sine furore. Similiter Priscian. 4. p. 
636. In bundus desinentia simililudinem habere si- 
guificaat, ut vitabundus similis vitanti, pradabuo- 
dus similis prasdanti, moribundus similis morienti 
etc. De hac floilione bundus in nominibus consule 
Gell. 11. 15. ct Servium ad Virg. 10. Mn. 341. 
^2. Est etiam causativus et signiiicat mortem af- 
ferens. Catull. 81. 3, moribunda a sede Pisauri. h. 
e. mortifera propter aerem pestilentem, ex quo in- 
co!« ita pallidi sunt, ut moribundi esse videantur. 

MORlFlCO, as, are, a. 1. moram facere, morari. 
Gloss. Isid. Morifleando, moram faciendo. 

MORlGfiR.lTlO. onis, f. 3. actus morigerandi. 
Afranius apud Non. p. 2. 6. Merc. ,£tas, et cor- 
pus tenerum, et morigeralio, Ilaec sunl venena for- 
mosarum mulierura. 

MORlGERO, as, are, n. 1. idem ae morigeror 
apud veleres. Piaut. Amph. 3. 3. 26. dum cum hac 
usuraria Uxore nunc mihi morigcro. 

MORlfiEROR, 3ris, atus sum, ari, dep. 1. (mos 
et gero). Aliam veterem form am V. in voc. pri- 
ced. — Murigerari est morem gerere, obsequi, ser- 
vire, satisfacere, fare a modo altrui, compiacere , 
andare a ver so, ^■x.ci^ojtct.t. — a) In bonain par- 
tem. Plaut. Capt. i. 1. 4. Nunc si scrvilu* evenit, 
ei vos morigerari mos bonus est. Ter. Adelph. 2. 
2.9. si nunc de tuo jure concessUses paullulutn, At- 
que adolesceoti esses morigeralus. Cic. Oral. 48. 
159. Voiuptati aurium morigerari debet oralio. — - 
6) Turpcm sensum habent toca Afranii et Ptauti 
in MORIGERATIO ct MORlGERO aliata; tur- 
pi ssi mum Suetonii Tib. 44. in quo ore morigerari 
idem est ac fcMare. V. FELLO. 

MORlGERL'S, a, um, adject, (mos el gero) mo- 
rem gcrens, obediens, obsequens, ttbbidiente, com- 
piacente, condiscendente, vSns&r,-. — a) In bo- 
na m partem. Plaut. Amph. 3. 4. 21. Meo me «- 
quum est morigerum polri, ejus studio servire ad- 
decet. Id. Cist. 1. 3. 27. morem duxit: Ea diem 
suum obiit: facta morigera est viro. lux fatlo ap- 
punlo quel ch*ei voleva. et Epid. 5. 1. 1. Male mo- 
rigerus mihi est danista, qui de me argenlum non 
petit. Afranius apud Non. p. 433. 29. Merc. Dum 
me niorigerain, dum morosam prncbeo. — b) De 
obsequentc in rebus obscsenis. Plaul. Cas. 5. 2. 
20. el alibi, /ucr«;t. 4. 1275. etc. F. vocem nraeced. 
sub b. 

MORlO, onis, m. 3. deminut. sciocco, scimuni- 
to, bujf'one, homo qui natural! stoliditate et stul- 
tilia risum cxcilat: a atari? stutlus, faluus. Au- 
guslin. Ep. 2G. a med. Quidam tantae sunt fatui- 
latis, ut non multum a pecoribus dilTerant: quo* 
moriones vuigo volant. Martial. 8.13. Morio tii- 
ctus eral: viginti miltibus emi: Redde mihi ourn- 
mos, Gargiliane: sapil. Id. 14. 210. cui leimim 
Morio: Non mendai stupor est, nee fingitur arte 
dolosa. Quisquis plus justo non sapil, itte sapit. 
Id. 12.94. Parvum basiat usque morionem. 7»np. 
Ferus ad M. Aurel. apud J'ulcat. in Avid. Cass. 
1. Mo (Jvidius Cassiui) luiuriantcm moiionem 
vocot. Adde Ptin. 9. Ep. t7. /'. FAT U US ct STU- 
PIDUS. 

MOftlO vel morion, onis, m. 3 ; est nomen 
gemmae, quam Franci iopase enfumi, quartz hy 



MORIO 

alin enfume vocaot. Plin. 37. Bisl. nat. 10.83. 
(.173). Morion ab India nigerrimo colore trsoslu- 
ret; vocatur ct Prcmnion; quum in ea miscetur 
ct carbunculi color, Alexandrinnm; ubi Sards, 
Cypriom; nasritur et in Tyro el in Gatatia; Xeno- 
crates et sub Alpibus uasci tradit. Al. kg. morlo; 
SilUg. mormorion. 

MORIO, is, ivi t?eJ II, ire, d. 4. V. MQRIOR 
sub init. 

MORIOLA. V. LORIOLA. 

MORION, li, n. 2. uiapiov. ^ 1. Est trycbni 
penus, de quo Plin.ii. Hist. nal. 3i. 105.(180). 
Oain ct altemui ( fry r Jim) genus, quod balicaca- 
bon vocanl, soporiferum est alque eliam opio ve- 
locius ad mortem, ab aliis morion, ab aliis rooly 
appellaluro. ^ 2. Morion etiatn dicitur roandra- 
Kor» candiduoi genus, quod est roas, et quod alii 
crsena, alii hipplopbouioo vocanl. Plin. £5. Hist. 
nat. 13 94. (,148). 

MORtOR, moreTis, mortlius sum, mori, dep. 3. 
Olim in quibusdani leraporibus quarts luit conju- 
galionii. Ennius apud Priscian. 10, p. S80. Put- 
sch. Nunc est ille dies, quum gloria maxima sese 
ISobis ostendat, si vivimu', sive morimur. Plant. 
Asin. 1. 1. I OS. moriri scse miscre roavolel, Quam 
etc. Ovid. 14. Met. 215. mortemque timens, cu- 
jiidusque moriri. Adde Plant. Rud. 3. 3. 22. — 
Arlivi forma morio, it, ivi vel it, occurcit apud 
Penan t. 9. car m. 2. 51. DWersa est rnerces, fu- 
nus tameo omnibus unum; Infantes, juvenes, sic 
inorir re senes. — Singulare est illud Priscian,, qui 
llerodolum verlens ail 18. p. 1206. Putsch. Obilt, 
vel mortuus est a suis. Nos qnoque ItaI5 dicimus 
fu morio da? suoi. — Part. Moriens in omnibus 
paiagr.*, Mortuus in fin.; Moriturus I.— Mori, 
quod vidctur esse a fxopo? fatttm, mors, est ex- 
tremum spiritum effundere, vita dece dere, ^rrjoxw 
(It. morire; Fr. mourir; Hisp. morir , acabar, 
fenecer la vita; Germ, sterben; Angl. to die, 
expire). 

I ) Froprie usurpatur de bominibus et ceteris 
anlmalibus. — o) Univeriim. Ennius apud Paul. 
Diac. p. 123. 12. Mull. Vivam an moriar, nulla 
in me est melus. Id. apud Cic. 3. Tttsc. 13. 28. 
Ep.o quum genui, turn raorlluros scivi et el rei 
sustuli. Plaut. Bacch. 3. 4. 24. Mori me malira 
excruciaturu inopia. Cic. Senect. 20. 74. Morien- 
ilum ccrte est: et id incertum, an eo ipso die. Id. 
Ouinct. 4. 14. Moritur in Gallia Quinctius, et mo- 
rilur repenlino. Id. 1. Alt. 3. Avium luarn scito 
desiderio tui morluam esse. Pollio ad Cic. 10. 
Fam. 33. Mori ex vulnere. Lucan. 2. 264. quis 
nolit in Uto Ense mori? Alii leg. ab isto. Pal. 
Fiacc. 7. 4S4. An me mox meriia morituram pa- 
iris ab ira Dissimutas? et 4. 243. Tu ne Amyci 
moritrc nianu? Ovid. lb. 307. jaculis moriaris 
adactis. Id. 2. Amor. 7. 10. alterius dicor omore 
mori. Tibull. 2. 7. 33. Mori cur is. Petron. Satyr, 
1U. fame. Plin. 14. Hist. nat. 13. 14. (89). iue- 
dia. Stat. 9. Theb. 7S7. leto moriere virorum. 
Sail, fragm. apud Servium ad Virg- 3. G. 482. 
Ne sirnplicl quidem rnorte moriebaotur. Cces. 3. 
B. C. 64. Hanc vivas defendi, morieos C*sari 
re «tituo. Cic. Senect. 20. 74. Seosus moriendi ali- 
quis ease potest. Firg. 2. /En. 550. Nunc more- 
re. Herat. 3. Od. It). 2. Codrus pro patria non 
tiuidus mori. t'eget. 3. JMlit. 21. Libenter cupit 
rommori, qui siue dubio sdt sc moriturum, Cic. 
Cccl. 24. 59. SigniGcabat interruplis atque morien- 
libus vocibus. Seren. Sammon. v. 173. Si vero 
ohstrusii sensus morictur in aure, etc. — Morien- 
libus rton assidere, criminosum erat apud vctercs. 
Seneca 3. Quccst. nat. 18. 5. Ex bis nemo mo- 
rictiti amico a-sidet, nemo videre mortem patris 
sui suslinet, quam optavit. Quotusquisque funus 
rt^meslicum ad rosum prosequitur? Fratrum pro- 
pinjuorurnqne eilrema bora deseritur: ad morteni 
ri : u . I i concurritur. — b) Moriar ftrmula jurantis, 
ul Dispeream, poss'io morire: ch'io tnuoja, Cic. 8. 
Ait. C. ad /in. Moriar, si magis pauJeiem. si id 
mini arcidisset. — c) *»1 non aliqua nocuisses, 
niurluu^ esses, saresti motto di rabbia. f'irg- 3. 
hcl- 15. — d) Mori dicuntnr, qui cujuspiam rei 
studio iia tenentur, ut peae in co \itsm animum- 
r,w ponere vidcantur. Cic. Senect. 14. 49. Mori 
p<er.e videbsmus in studio dimetiundi cseli atquc 
tcrrae t. Galium, andava perdulo dictro etc. 



— 291 — 

Propert. 1. 10. 5. Quum te complexa morlentemj 
Galie, puella Vidicrus. h. c. ita laogueotem praa 
gaudio, ut mori viderere. 

II.) Translate usurpatur de rebus pbyslcis et 
absiraclis, quw vires amittunl, vel esse desinunt. 

— a) De corporis membris. Cels. 7. 14. a med. 
Id quod supra vinculum est, moritur. Ovid. 6. 
Met. 228. frcnisque manii moriente remissis. — 
b) De plantis. Firg. 9. J5n. 435. Purpurcus vel- 
utl quum flos sacclsus aratro Languescit morieos. 
Claudian. Cons. Prob. et Olybr. 218. de arun- 
dine. Quam neque fas Zephyris frangi, nee sole 
perustam ^stivo candore mori- Plin. 28. Hist, 
nat. 7. 23. (79). Rutam et hederas illico mori. 
Stat. 5. Theb. 528. moriturque ad sibila campus. 

— c) De Igne et luraine. Ovid. 1. Amor. 2. 11. 
flimmas Et vidi nullo concuUente mori. Claudian. 
B. Get. 248. de comele. Donee in extguum mo- 
rieos vanesceret ignem. — d) Z^ies mori dicitur, 
quum in occasu sol est. Plaut. Men. 1. 2. 45, Dies 
quidem jam ad umbilicum est dimidiatus mortuus, 
Stat. 4. SUv. 6. 3. Jam morienle die rapuit roe 
ccena beoigoi Yindicts. — e) De aliis vita, aut 
sensu carentibus. Plin. 13. Hist. nat. 3. 4. (20). 
Unguenta illico exspirant, ac suis moriuntur boris. 

— Joculariter Plaut. Capt. 3. 4. 117. Vae illis 
vlrgis miserh, quee hodie in lergo moiientui ruc-o. 
H. e. frangentur. Manil. 4. 023. Donee in JEgy- 
ptum redeaat curvata per uodas Litora, Niliacis 
iterum morieotia ripis. h. e. desinenlia. andando 
a finite, vel o morire. Sic Petton. Satyr, 122. 
nee vaga passim Flumina per nolas ibant morieo- 
tia ripas. h. e. passim vaga noo cootinebant se 
inter ripas. Al. aliter lolerpretantur, aut legunt. 

— f) Urbaniora, ac deceolius translala sunt ilia 
de abstractis. Cic. post redit. in Senal.Z. 3. 
Quod tempus erit noquam, quo vestrorum in nos 
beneficioruro memoria ac fama moriatur? s'esfin- 
gua. et Ccel. 31. 76. Ut isle iuterpositus sermo 
deiiciarum desidiaque morerelur. Oyid. 3. Pont. 

2. 27. Tunc igitur meriti roorietur gratia vestri, 
Quum cinis absumpto corpore factus ero. Quintil. 
8. 6. 32. Quum multa quotidie ab antiquis ficta 
moriantur. — Uinc Part. 

Mortuus, a, urn, adjective usurpatur, et est 
vita functus, morlo, defunto, te^veux;, vsicpd?. 

I.) Proprie de hominibos et ceteris animalibas. 
Cic. Brut. 11. 43. Sanguine lauri poto mortuus 
concidit. Id. i. ad Q. Fr. 3. Non enim vidisses 
Tratrem tuum: ne vestigium quidem ejus, sed quan- 
dam effjgiem spiraatis mortul. Id. Pis. 3G, 88. 
Quum lu, quod tibi succedcretur, exsanguis et mor- 
tuus concidisli. — Mortuum esse alicui, est ni- 
hil veJle rei habere cum aliquo. Flout. Cist. 3. 1. 
15. wel. Hau, voluisti istuc severum faccre?Ai.c. 
nihil mecum tibi, Mortuus tibi sum. 

II.) Translate. *| 1. Generatim dc rebus pby- 
sicis et abstractis, quas vires amiserunt. — a) 
De corporis membris. Cic. Senect. 9. 27. Lacerli 
mortui. braccia spossate. — Mortuus dicitur el- 
iam ineptus ad Venerem, inbabilis Vcneri. Mar- 
tial. 8. 75. Cui raerilo dici, mortuc Galle, potest. 

— b) De plaulis. Plin. 11. Hist. nat. 8. 8.(18). 
Apes mortuis ne floribus quidem, non modo cor- 
poribus insiduot. — c) De abstractis. Cic. 7. 
Fcrr. 18. 45. Leges antiqua et mortuje. Id. 2. 
All. 19. circa med. Caesar quum vcnisscl mortuo 
plausu, Curio Alius est insecutus: huic ita plau- 
sum est, ut salva republ. Pompejo plaudi solebat. 
freddo, fiacco, languido. Martial. 11. 42. Vivida 
quum poscas epigra'mmata, mortua ponis Lemmata: 
quid fieri, Caciliane, potest? — Mortua re ver- 
ba fa cere, est dictum proverbialc Plaut. Pseud. I. 

3. 27. mortua re verba nunc facis. Stultus c>, rem 
actam acis. ^ 2. Spcciatim Mare mortuum, vel 
congelalum vel pigrun, sine reciproraiione flu- 
ctuutn. Quod morimarusam Cimbri vocanl Ocea- 
num septentrionalem Europae adjacentem, mare 
mortuum interpretatur Plin. 4. Hist, nat- 13. 27. 
(91). Ita dicitur etiam larus AsphaUites in Ju- 
daea, in quo nihil vivum gigni, pestileniibus aquis 
omnia enecanlibus, tradunt. Justin. 36. 3. 6, — 
Hinc 

Mortuus, vi, m. 2. absolute, substanlivorum 
more, est vita functus, morlo, defunto. Cic. Mil. 
27. 75. Ausus est dicere, mortuum se in domum 
ejus illaturum. Id. 1. Oral. 57. 242. Arripuisti 



MOROR 

defensionem tcstamentorum ac voluntatis mor- 
tuorum. et 5 245. Patrem ejus dicendo a mor- 
tuis excitasses. Id. Quinct. 15. 49. Amandare ali- 
quem infra mortuos. Impp. Dioclet. et Maxim, 
Cod. 3.44. 12. Mortuorura rel'tqulas, ne sanction 
municiplorum jus polluatur, intra civitatem condi 
jampridem vetitum est. — Mortuo verba facer*, 
surdo narrare fabularo, vixow p-u^ou; \iysw, par- 
Jar a un motto, o a chi fa il sordo, quum quis 
frustra vel suadet, vel orat. Ter. Phorm. 5. 8. 26. 
et Plaut. Pcen. 4. 2. 18. — Cum mortuis non 
nisi larvce luclantur, altud proverb, apud Plin. 
prcef. Hist. nat. § 3t, h. e. nobis cum Us, qui 
obicrunt, nullam rem esse. — Mortuus vixit sin- 
gular^ est dictio in Inscripl. Beoeventana, men- 
dosa apud Mural. 1997. 1-, emendata et supnlela 
a Marin. Frat. Arv. p. 145., qua sigoificalur 
quispiam gravi morbo implicilus lectoque derum- 
beus vixisse tamen per aanos q'linque raenscique 
sex, aniequam morerelur: ea autem est bujusmc- 

di:.... CLASSETIV8 .... C. V. KATVS II1I IDl'S MART. 
AJtmO LARGO PRASTtNO MESSAUNO COS. VITA_FVN- 
CTVS V. 1DVS APRIL. _I«P. AATOH1RO AVG. III. ET 

qeta Koainss. cars. ii. cos. aski (sunt) lxj. dies 

XS.VIU. MOBTVVS VIXIT EX MKNSE OCTOBR. IMPP- 
SRVKRO ill, BT W. AKT0N1NO COS. ANSIS V. MENSI- 
BVS V». ADLRCTVS INTKR FRAKTORIOS A DIVO COM" 

booo.... Ex bis porro patet, eum oatuai fuiue 
mi. Id. Mart. ann. a. Cbr. n. cxcrir., mortuum 
vixisse ei rcense oclobri ann. ecu. annis quinque, 
mensibus sex) vita auiem fuuetum fuisse v. Id. A- 
pril. ann. ccvut. 

MOrItURIO, is, ire, n. 4. desiderar di mori- 
re, mori cupio. Usurpasse Ciceronem testis est 
Augustin. de gramm. p. 2006. Putsch., ubi de 
verbis desiderativis agit. 

MORMICARlA beiba meraoratur a Plin. Va- 
lerian. 2. 30. p. 185. retro cd. Aid. Estne a mot- 
myyus vel mormyr, fzdpfxufoj, unde et mirmii- 
kinem quidam deducunt, l». e., herba gladiatoria? 
vel rectius legendum myrmecaria a u(-our}£ for- 
mica eodem sensu, aut quod herba sit qu* for- 
mieffi in morem pungat? Viderint erudili. 

MORMORION. V. MORION, onis, BecunJo 
loco. 

MORMUR. V. MUILMDR init. 

MORMYR, yris, f. 3. udpp.ow>?, species pisris 
in Ponto. Ovid. Halieut. HO.'el picUe mormy- 
res, et auri Cbrysophrys imitaia decus. Adde Plin. 
32. Hist nat. 11. 54. (152). 

MOKO. as, are. V. MOROR init. 

M0R6CHITES, a, m. 1. et 

MOROCHiTiS, Hidis, f. 3. gemma porracei co- 
loris, quas lade si'dat, de qua meolio est apud 
Plin. 37. Hist. nal. 10. 63. (173). Eadem vide- 
tur esse ac gnlania: Grn?cis ftdpojrdo; dicitur. Al. 
leg. meroctes: recfitts veto Siltig. leg. moro- 
chthos. 

MOROCHTBOS. V. voc. prseced. 

MOrOLOGL'S, i, m. 2. p-wpolo-yo;, chi parla 
da stolto, slulte loquens: a pood; stultus et V;- 
70? jermo. Plaut. Pers. i. 1. 50. Amoris vitiu 
tibi morologus fio. Id. Pseud. 5. 1. 20- Sermoni- 
bus morologis uli. 

MORO.MEL, ellis, n. 3. conditura ex succo a 
fructlbus mori arboris cipresso et melle; vel qua- 
ds m omphacomellis species. Ccel. Aurel. 3. Tard. 
S. n. 144. Ltitur etiam cataplasmatibus «romati- 
cis, quorum species non desiguat, sed solum cam 
oioromelli vel iini seirioe adhiberi jucet, vel ma- 
ils cydoniis etc. 

MOROR, aris, Stus sum, ari, dep. U Acliva for- 
ma moro, as, usurparunt veVeres. Pacuvius apud 
Diomed. 1. p. 395. Putsch. Paucis absolvtt, no 
rooraret diutius. IVcevius ibid Quid moras? Adde 
Ennium ibid. — Passive i in person. V. infra sub 
I. A. 2. — Part. Morons I. A. 1. et II. 1.; Mo- 
ratus A. I. 1. 2 ct II. et Z».; Moraturus A. I. 
1.; Morandus B. I. 2. — Moral i, a mora, occur ril 
A) Neutrorum more; et B) Active. 

A) Neutrorum more est cunct.iri, tardare, mo- 
ram interponere, cessare, SiaTPJ^to, i~syM (H. 
indugiare, tardare, stare a bada; Fr. restei, 
s'arreler, retardcr; Hisp. quedar, eslarse, relar- 
dar; Germ. sic/» aufhatten, verweilen, verziehen, 
siiumen, zogerr.; Angl. to delay, tarry, slay, 
linger, loiter). 



MOROR 

I.) Prt>prle. ^ 1. Stricto aensa. — a) Abso- 
lute. Ter. Eun. 3. 2. 6. Eamua ergo ad tceoam: 
quid *tas? thh- Ubi vis: non moror. Cic. 16. Att. 
5. a tned. Luccejus narravit, Brutum talde mora.- 
ri, doo tergimsantem, sed exspeclantem, si qui 
forte casus. Horat. 2. Od. 17. 5, Ah, te mea si 
partem anirnae rapit Maturlor vis, quid moror al- 
tera] h. e. quid vkam traho? vel, quid mori ces- 
so? Ovid- 6. Fast. 679. At domious, discedile, ait, 
plauslroque morantes Sustulit. Sic Virg. 4. G. 
16. narnque inoraotes Marlius ille aris rauci ca- 
nor itierepal. it 3. ibid. 565. nee longo deinde 
nioraiiii Tempore, h. e. neque iia roullo post. — 
In iilo Virg. 5. Jt'n. 207. Consurgunt nauta, et 
inagno clamore morantu'r: Servius explicat,,retro 
agunl, scil. navem, qu?e in gcopulum impegerat, 
ft saxis id procurrenlibus haserat. Sed aplius di- 
ces morantur, cursum sistunt, et clamore ac viri- 
bus barentem navem divellere conautes moram 
faciunt. — fit de rebus Sali. fragm. apud Won. 
p. 282. 20. et p. 530. 30. Merc. Port is turba rao- 
ranlibus. ICritz. ita legit et recte tnterpretatur: 
Quum porta moram facerent (sc- fugw vel rece- 
[ilui) propter turbarn, sc. in angusto introilu or- 
tam. Proper t. 3. 19. 3. Phcebe, moratora contra- 
il e lucis iter. PUn. 26. Hist. nat. 15. 90. (152). 
Secondas morantes radices panaris apposita extra- 
huot. — Moram alvus, venter, est qui offlcio 
suo non satisfarit, slypticus. Mar cell. Empir. c- 
30. ad /in. p. 131. bis retro ed. Aid. Serum de 
luctc bubulo, adjeclo melle et sale quantum satii 
sit, potui sumplum, morantem ahum impellit. et 
mox- Polcnler hoc remedio ventrem morantem 
htlesque purgabis. ■ — 6) Cum Ihfioito. Cic. 5. 
Phil. 12. 33. Hem cui bellum moremur inferre. 
'Ovid. Heroid. 12. 186. Nee moror ante tuos pro- 
cubuisse pedes. Hue peninet et illud Val. Flacc. 
7. 6. haud ipse morabor Quae petitis. ft. e. cun- 
ctabor dare. — c) Ne muliis morer, ne plura 
dicam, vel ne pluribus verbis audientem detineam, 
per non annojare, per finirla. Ter. Andr. 1. 1. 
87. Quid muitiji moror? Egomet quoque ejus can- 
s-n in funus prodeo. Cic. 6. Verr. 46. 104. Usee 
i«te omnia, ne muliis morer, uno impetu aspor- 
tanda curavit. Ovid. 1. Fast. 161. non muliis ille 
moratus, Conlulit in versus sic sua verba duos. 
Plin.T. Hist nat. 49. 50. (164). Ne pluribus mo- 
remur in re confessa. Similiter active, ut infra sub 
B. \.b. %"2. Latiori sensu est manere, commora- 
ri, dirtier are, trattenersi, stare. Cic. 5. Alt. 16. 
.Moratus triduum Laodkea, lolidem dies Synaede. 
et 15. Fam. 17. ad fin. Tu quod adhuc Brundisii 
moratus cs, valde probo. Id. 7. Att. 1. a tned. 
Quam velicm eliam nunc in provincia morari! 
Virg. 4. /En. 235. qua spe iniinica in gente mora- 
tur. ft. e. inter hostes. — ■ De rebus ei abslractis. 
Ovid. 13. Jf/et. 125. oculos paullum tellure mora- 
to* Sustulit ad proceres. Horal. 1. Od. 33. 3. Mitte 
jeetori, rosa quo locorum Sera raoreiur. Cic Pis. 
12. 27. Non est passus, in republica diutias vestro- 
rmn scelerum pestem morari. — Animadverte illud 
Horal. 2. Sat. 7. 86. in se ipso lotus {sapiens), te- 
res etque rotundus, Exlernl ne quid valeat per lave 
morari. h. e. in loco lavi aduarescere; mctaphOra 
due la, ut ait Aero ad h. I, a lavi ligno sive mar- 
more, cui si quid impqnas, barere non potest, 6ed 
labitur. — • Passive impersonaliter Ccelius apud 
Cic. 8. Fam. 5. Sic mullura ac diu 'udetur, atque 
jta diu, ut plus biennjum in his tricis moretur. — 
Morari cum aliquo, versari, vivere, esse. Seneca* 
Ep. 2. Prlmum asgumenlum composilae mentis 
existimo, possa consistere, et secum morari. et Ep. 
32. Ab omnibus sciscitor, quid agas, ubi, el. cum 
i|uibus moreri*. 

II.) Translate idem est ac diu durare, longum 
esse. Ovid. 1. Amor. 8. 82. Saepe simultates Ira mo- 
rsla facit. k. e. qua diu sedit in animo. Horal. 2. 
Od. 1. 6. Cum quo morantem saepe diem mero 
Fregl. h. e. longum. Sic Virg. 0. Eel. 52. s«pe ego 
longos Caotaodo puerum meinini me condere 
soles. 

B) Active, h. e. cum Accusalivo saepissime usur- 
ps tur prodelioere, retardare, moram et itopedlmen- 
lura atferre, siitere, ritardare, trattenere, ferma- 
re, impedire. 

I.) Froprie. ^ Slricto sensu. — a) Cum Accu- 
utiro el part. quin. Plant. Autul. 4. 2. 5. Ne alfl- 



— 292 — 

nem morer, quia extemplo flliam ducat domum. 
— b) Cum Accusalivo taotum. Cic. 6. Fam. 20. 
Si aiiqua res eum vel impediet, vel morabitur. et 
15. ibid. 11. extr. Si me navigatio non morabitur, 
propediem te videbo. Id. 5. Phil. 9. 26. Legato- 
rum nomen belli celeritatem morabitur. Plane, ad 
Coss. 10. Fam. 8. ad fin. SI modo meo casu aut 
cooGrmare patriae salutem, aut perlculum possira 
morari. Cres. 2. B. C. 26. Impetum hostium susti- 
nere ac moraii. et ibid. 39. Morari vicloriam. et 
7.- ibid. 40. iter, atque impedire. Cic. 2. Fam. 16. 
sub (in. Curtius noster dibapbum cogitat, sed eum 
infeclor inoratur. lo tira in lungo. Horat. 3. Od. 
27. 50. Impudens Orcum mOTor. lo fo aspetiare 
differendo il morire. PUn. 9. Hist. nat. 25. 41. 
(80). Ecbeneis naves moratur. h. e. tardius ife fa- 
cit, ut ipseraet ifcid. ait. — Acousativos subauditur 
apud Pirg. 7. j£n. 620. regina de6m casio delapsa 
morantes Impulit ipsa manu portas. ft.'e. obsistcn- 
tes ac moram afTerentes. — Et de oraiione. Horat. 
2. Ep. 1. 3. in publics commoda peccem, Si longo 
sermone morer tua tempora, Casur. h. e. si multis 
te detineam. V. supra sub Jt.Lt.c. — c) Ifihil 
moror, nullam intetpono moram. Ter. Eun. 1. 2. 
104. Profecto non plus biduum, aut. fh. aut? nihil 
moror. non indugio, non voglio altro. — Uinc ilia 
haud multa moratus, nee plura moratus; ut apud 
Virg. 3. JSn. CIO. dextram Ancbises, haud multa 
moratus, Dat juveni. Val. Flacc. 4. 243, nee plura 
moratus. ^ 2. Prygnante, uli ajunt, signiDcatione 
morari aliquem est detinere deleclando. Horat. 1. 
Ep. 13. 17. Carroina, qua possint oculos auresque 
morari. Id. Art. P. 321. Valdius oblectat populum 
meliusque moratur. et ibid. 223. Illecebris erat et 
grata novitate morandus Spectator. 

II.) Translate. ^ I. Nihil moror, non obsislo, 
non impedio, non renuo. M. Anion, io-ept'st. apud: 
Cic. 13. Phil. 17. 35. Nihil moror, e-as salvos esse, 
et ire quo Jubetis. non mi oppongoynon impedisccr. 
— ■ Et sequente quommus. Liv. 3. 54. Nihil ne ego 
quidem moror, quominus decemviratu abeam. — 
Uinc nihil te moror formula est reum dimiltenlis, 
et abire sinentis. Liv. 4. 42. sub /in. C. Sempro- 
nium nihil moror, quando hoc est in imperio con- 
seculus, ut tarn carus esset militibus. Id. 8. 35. a 
tned. Quoin se nihil morari magistrum equitum pro- 
nunciasset. Id. 43. 16. extr. Absolulo Claudio, Iri- 
bunus plebis negavit, se Gracchum morari. Uinc 
nihil vos moramur, P. C. vox erat consulis sena- 
lum dimittentis, apud C'apitoiin. M. Aw el. 10. 
Sic Cic. 2. ad Q. pr. 1. Turn ille se negavit sena- 
tum tenere. ^ 2. Non euro, nihil isstimo, non 
ne fo conto, non euro, non ci penso. Plaut. Capt. 
prol, 16. Alieno utl nihil moror. Id. Autul. 2. 1, 
44. Ego dives sum satis: istas magnas factiones, 
imperia, eburata vehicola, pallas, purpuram nihil 
moror. Horat. 1. Ep. 15. 16. nam vina nihil mo- 
ror illius ora;. et 2, ibid. i. 264. Nihil moror ofii- 
cium, quod me gravat. ^ 3. Item nolo, recuso, 
abnuo. Accius apud JYon. p. 433. 3. Merc. Tu 
perlinaciam esse, Antilocbe, hanc pradicas: Ego 
pervicaciam ajo, et hac me uli volo. Nam pervica- 
cero dici me esse et vincere, Perfacile pallor: 
perl'macem, nihil moror. Forcellinus hue retulit 
etiam illud Ter. Eun. 1. 2. 104., quod V. sub 
I. i.e. 

MOROR, firii, ari, dep. 1. fatuum esse. Ludug est 
in ambiguo apud Sueton, Ner. 33. Omnibus con- 
lumeliis mortuuni (Claudium) inscctatus est, mo- 
do Btoltiliae, modo saevitiae argueos. nam et morari 
eum inter homines desiisse, producta prima syliAba, 
jocabalur. h. e. stulte agcre, desipere, fatuum esse." 
a uiapoc. stultus. Eadem ratiooe usurpasse videri 
potest Plaut. True. 3. 1. 23. ibitur, Ne me morari 
censeas.et Mil. glor.2.4. 17. ego stulta moror mul- 
tum, Quae cum hoc insano fabulem. Al. leg. slulta 
atque mora multum. Confer Vespoe judicium ed. 
fVernsdorff. Poet. lat. min. T. 2. p. 231. v. 12. 
Moror enim, fateor, el jam vix credo paratus De 
cujus inanibus semper fit, panis, an ullus Quive sit 
utilior, audet contendere mecum. Barlhius etnen* 
dat: Rumor enim salerit: et jam vix cede para- 
lo. Et, alibi sic refingil: Me moror in fatuo, vix 
et jam credere promptus. At ci. IVernsdorj;'. re- 
tinet: Moror enim etc. nt eibibuimus, et sic locum 
interpretatur: Stultus profecto sum, fateor, qui in 
certamcu descendam, atquo etiam paratus certsminl 



MORS 

vix credo, an ullas alius mecum contendere audeat, 
quum Is ego sim, de cujus manibus semper fit 
panis. 

MOROSE, adverb, (morosus). Comp, Morosius 
et Sup. Morosissime. — Morose est difflculler, fasli- 
diose, fat tidios anient e, increscevolmenle, Soaxolw?. 
Cic. Brut. 67. 236. Homiuum ioeptiis et stulli- 
tias non ferebat, iracundiusque respuebat, sive mo- 
rose, ut putabatur, sive ingenuo liberoque fastidio. 
PUn. 18. Hist. nat. 13. -34. (128). Terram oon 
morose digit, paene ubi nihil aliud serl possit. 
scrupolosamente. Ter lull. Pall. 4. sub fin. Pallium 
morosius ordinatum. h. e. curiosius, afTectatius. 
Sueton. Aug. 66. a med. Amicorum suprema judi- 
cia morosissime pensitavit. 

MOR0SlTAS,atis, f. 3. (morosus) est ilia mo- 
rum difficultas, quum nulla pane, res, quantumvis 
ex acta, animo alicujus salisfacit, fas tidiosaggine, 
incontentabilita, luaxokia. Cic. 1. Off. 25. 88. 
Ne, si irascamur aut iotempestive accedentibus aut 
impudenter rogantibus, in morositatero inutilcm et 
odiosam iocidarous. Id. Senect. IS. 65. Ac morosi- 
tas tamen et ea (senum) vitia, qua dixi, habent 
aliquid excusationis. Sueton. Tib. 70. Affectations 
et morositate nimia obscurabat stilutn. Tertull., 
Praescript. 40. Nonne'maoifeste diaboius morosita- 
tem illam Judaicae legis imitatus est? h.e. niorum 
ac rituum Judaicorum scrupulositatem. Arnob. 3. 
10. Ay« animus videre deas gravidas, glisceoti- 
busque per dies alvis intestini ponderis morositate 
cunctari. 

MOROSUS, a, um, adject. Comp. Slorosior I.; 
Sup. Morosissimus II. 2. — Est a mas, moris: 
quare primam producit apud Martial, Horat., 
Ovid., Pers. Corr'puissc videtur Capell. 2. extr. 
in carm. Qua tarn morosis implicate ductibus: 
quasi a mora duceretur. Sic Id. eodem sensu 6. p. 
206. Noo alienum est inter Quenta emergentes ter- 
ras, quae quod in salo sint insula vocitantur, pra- 
sertirnque nobiles coramooere. Neque enim morosa 
debet esse percursio. — Morosus dicitur et est, 
qui nimis exacte omnia fieri postulate cui non pla- 
cet id. quod placere debet: cut nulla re satisfaci- 
mus, difficilis, fastidiosus, curiosus, Susasrspoc, 
0u3>cc">.c5 (It. difficile da conlenlare , fastidioso, 
increscevole, fantaslico ; Fr. caprtc»<>ux, chagrin, 
morose, dont f humeur est difficile, qu'o'n ne 
peut conlenter; Hisp. caprichoso, malconlento, di- 
ficil de contenlarse, fantaslico; Germ, volt beson- 
derer Silten, voli Eigenheiten, eigensinnig, ver- 
driesslich, miirrisch, launenhaft,peinlich genau; 
Angl. difficult- to please, peevish, froward, testy, 
fretful, captious, morose, over -nice, fastidious). 

I.) Froprie de hominibus et iis, qua ad homines 
pertinent. Plaut. Trin. 3. 2. 43. Arnor mores ho- 
minum moros et morosos facit. Cic. Orat. 29. 
104. Usque eo difficile^ ac morosl sumus, ut nobis 
non satisfaciat ipse Demosthenes. Id. Senect. 18. 
65. Morosi et anxii et iracundi et difficiles seoes. 
Eodem sensu Horat. 1- Od- 9. 17. Morosa canities. 
Similiter abstractum pro concreto, apud Martial. 
14. 105, Morosa sitis. h. e. qua vulgares potioncs 
respuit. Seneca 1. Ira 4. Inter hos morosum ponas 
licet, dclicalum iracundia genus. Sueton. Cces. 45. 
Circa corporis curom morosior, ut non solum ton- 
derttur diligenter ac raderetur, sed vellerctur et- 
iam. 

II.) Translate. % 1. De inanlmts et abstractis. 
PUn. 16. Hist. nat. 33. 60. (139). Cupressus nam 
morosa. n. e. difficiilimc nascens. Ovid. 2. Art- am. 
323. Morosus morbus, h. e. qui difficile curator. 
PUn. 14. Hist. nat. 2. 4. (2H). Vitis in etigendo 
solo morosa. Id. 35. ibid, procem. (t). Morosa 
caslandi fingendique ac lingendi subliliias. ^ 2. 
Morosus etiam dicitur, qui tsedium ac faslidluin af- 
rcrt. Martial. 14. 23. Si tibi morosa prurigine ver- 
minat aurig. Ter lull. Cor. mil. '1. Speculatoriam 
morosissimam pedibus absolvit. 

MORPHNOS, i, m. 2. /Aopfvo;, aqtillw genus, cir- 
ca paludcs et lacus vitatn praclpue agens. PUn, to. 
Hist. nat. 3. 3. (7). 

MORS, mortis, f. 3. a utpvc,, piotpa, falum, 
mors, unde eliam morior, est annua leparatio u 
corpore, interitus, Ictum, obltus, casus, (xdpo$, ^a- 
varoj (li.morte; Fr. mort, trepas, deces ; Kisp. 
muerre^ fallecimiento, fin; Germ, d. Tod; Angl. 
death). 



MORSICATIM 

I.) Proprie. — a) Universim et in sing, nurne- 
ro. Cic. 6. Fam. 21. Omnium reruru mors est ex- 
tremum. Sic Karat. I. Ep. id. 79. mors ultima li- 
oea rerum est. Impp. Honor, et Arcad. Cod. 9. 8. 
5. § 1. Sit bis mors solatium, vita supplicium. — 
JuDgitur raultis Adjectivis. Propert. 1. 19. 20. 
Mors aroara. Virg. 3. G. 512, ssgra. Horat. 2- Od. 
16. 29. cila. Seneca Here. Fur. 56. dira. Virg. 10. 
j£n.. 791. dara. Ouid. 2- Amo>\ 9. 41. gelida. /^of. 
Flacc. 5. 26. frigida. Cic. 4. Cat. 2. 3. tnrpis. im- 
maiura, misers. Seneca Troad. 143. miseranda. el 
Here. Fur. 555. avidis pallida dentibus. et Here, 
(Et. 1948. horrida. Sil. It. 13. 561. nigrum pan- 
dens lurida rictum. Tibull. i. 3. 65. rapax. Flirt. 7. 
Hist. nat. 53. 54. (180). repenlina. Lucre). 6. 
1194. rigida. Nemesian. 1. £cJ, 47, invida. ftrg. 

11. ,«b. 839. trislis. Win. 2. Ep. 20. bona. w'Su- 
vau:a, piacidus et faciiis exitus. Stat-, 11. iT/iefe. 
582. imperfecta, ft. e. csecila9. — Item plurimis 
Verbis, quorum prsecipua hasc sunt. Cic. 5. Verr. 
50. 129. Mortem sibi consc : scere. et ibid, appetere. 
et 5. Phil- 17. 48. obire. Seneca Here (Et. 17" 3. 
adire. et Here. Fur. 48G. pati. et Troad. 397. per- 
pcti. Cic. 1. ruse. 42. 102. occumbere. ^f. leg. 
in arte. Virg. 2. /aEn. 02. cert* occumbere moiti. 
Justin. 14. 6. 11. succumbere. S»/picius ad Cic. 
4. iTirft. 5. Mortem commutare cum vita. Plant. 
Amph. 2. 2. 177. Aliquem ad mortem dare. Horat. 
2. Sal. 3. 197. morii. Ct'c. Vatin. 9. 23. obji- 
cere. Virg. 12. JSrx. 464. sterncre. et 5. i&td. 692. 
demitlere. et 11. ibid. 796. SubKa morte steruere 
aiiquero. Cic. Mil. 7. 17. Mortem cuipiam ioferre 
|ier scelus. Sulpicius ad Cic. 4. Fam. l^J. afferre. 
Co/u/h. 2. H, li. 2. '7. Peslilens ager mortem fa- 
cit. Cic. Sexl. 21. 48. offcrre. Ter. Adelph. 1. 2. 
y. Mulcarc aliquem usque ad mortem. Horat. i. 
Od. 2. 15. morte caderc. Stifpt'ctu* ad Ct'c. 4. /Vim. 

12. acerbissima affici. Tibull. 1 . 3. 55. consumi. 
Ovid. 11. jJ/et. 583. fungi. Cic. /far. resp. 20. 42. 
mactare. /d. 1. Or at. 43. 194. , multare. Seneca 
Here. (Et. 888: damnari. Cic. 1. Tusc. 42. 100. Ad 
mortem duci. Id. 9. £Vtii. 1. 3. Cui legatio ipsa 
morli fuit. fa la sua morte. — b) Speciatim, 
morte sua mori, natural! ex morbo. aut senecta, 
non iltata vi externa, di sua buona morte. Seneca 
Ep. 09. exlr. Bella res est, mori sua morte. Sue- 
ton. Cces. 89. Percussorum Caesaris nemo sua mor- 
te defunctus est. — c) Mortis causa stipulatio 
existimatur Qeri, ut ait Antistius Labeo, quae ita 
flt ut morte promissoris conflrmctur, aut, ut qui- 
dam dixerunt, cujus stipulationis mors fuit cousa. 
Festus p. 161. 23. Mull, Y. Dig. lib. 39. til. 6. 
— (i) In plural! num. Cic. 2. Fin. 30. 97. Prse- 
clarae mortes sunt tmpcrstorum. Virg. 10. Mn. 
854. Omnes per mo/tes animam sonlcm ipse dedts- 
sein. Seneca 1- Clem. 18. hominera mille morii- 
bus dignum ! Colum. 9. 71. if . 11. 2. pcenis ac 
mortibus afflci. Plin. 8. Ep. 16. Mortes meorum. 
Stat. 9. Theb. 58. perdere mortes. ft. e. ca?des. 
Tac. 3. 7/isf. 28. extr . Omni imagine mortium. 
Adde C*t)id. 11. Met. 538.; Lucan- 7. 848.; Val. 
Flacc. 7. 332.; Quintil. declam. 12. 9. ad fin.; 
Stat. 11. Theb. 174. — e) Mortis annus et dies 
in monuinentis sepulcralibus quandoque sub Augu- 
sto notali sunt, dcinceps omissi, postea 6ub Cbri- 
stianis Caesaribus iterum signati. Borghesi in Bui' 
lett. arched, a. 1845. p. 150. — /') Post mortem 
addere solcbant Roman! , quoties alicui defuueto 
statuam ponebant. Guarini. Fast, duumv. p. 05. 

!M. LVCRETIO D8CIDIANO RVFO I1VIR. HI. QT1KO, FO«- 
TIF. TBIB. MIL. A FOPVLO FOST MORTBM . — ■ 9) 

Mortis emblema, quod Itali teschio dicunt, videre 
est in Inscript. apud Spreii, Mon. Iiavenn. T. 1. 
p. 264. tab. xi. n. 297. — ft) In Fabulis est dea, 
Krebi et Noclls Alia, ut Cic. 3. Nat. D. 17. 44.; et 
Hygin. pra-f. docent. 

II.) Translate, •/ 1. Raro admodum de inanimis 
dicitur. Plin. 14. 7/isf'. nat. 22. 28. (142). Postfiro 
die ex ore halitus cadi ac fere rerum omnium obli- 
vio morsque memorise. Auson. Epigr. 35. 10. Mors 
etiam saiis marmoribusque venit. h. e. finis. *J 2. 
Saepius de ipso mortuo, seu codavero. Plaut. Bacch. 
a. 2. 33. mortem appeliat senem squalldum, macer- 
liraum, semimortuufn. una morte in piedi. — 
Hinc pro cadavere. Accius apud Non. p. 110. 31. 
Merc. Morte campoj contegi. Cic. Mil. 32. 86. 
Non fulsse credo fas, ullo in loco potfus mortem 



— 293 — 

ejus (Clodii) lacerari, quam in quo vita esset da- 
mnata. Propert. 2. 10. 22. Nee sit in AUalico mors 
mea nixa toro. Plin. 14. Hist. nat. 19. 23. (119). 
Vilisj quam juxta homln'is mors laqueo pepen- 
derit. ^.3. Iuterdum mortes poetice sunt tela 
ipsa, vol ictus, unde mors est. Stat. 6. Theb. 792. 
raotu~ Spartanas aculo Mille cavet lapsas circum 
cava tempora mortes. Sil. It, 9. 368. dum vulnera 
lergo Bellator timet Ausonius , per pectora sseyas 
Exceptat mortes. 

MORSlCAITM, adverb, (morsico) mordeodo, o- 
5a^. Ncevius apud .Yon. p. 139. 25. Merc. Label- 
lis morsicalim lusitant. 

MORSlCATlO, onis, f. 3. morsicandi actus. 
Paul. Diac. p. 143. 3, Mull. Munitio morsi- 
caiio ciborum. Munitio hoc sensu est vocabulum 
iocognitum. 

MORSICO, as, are, 1. frequental. vel intens. a 
mordeo. Part. Morsicans. , Translate usurpat Apul. 
7. Met. Ore improbo compulsat et cuorsicat. et 2. 
ibid. Limis et morsicantibus oculis. ft. e. ictente 
avideque intuentibus, et quasi monu arripientibus. 
Firenzuola vertit con occhi ladri. 

MORSlO, onis, f. 3. (mordeo) mordendi actus, 
morsus. Agnoscitur a Gramm. incert. cd. Eichenf. 
p. 90- litre descensio, accensio , morsio, dilectio, 
amatio el cetera, 

MORSlUNCOLA, eb, f. 1. deminut. a morsio, 
parvus morsus, morsicchiatura , 5TjYp.aT£Ov , 
Plaut. Pseud. 1. 1. 65. Teneiis labcllis motles 
morsiunculae. Apul. 8. Met. Formulae parvis qui- 
crem, sed numerosis et continuis morsiunculis in- 
barentes membra (hominis) nudarunt. Marcell. 
Empir. c. 20. p. 117. cd. Aid. Tortiones ventris 
qui patiuntur, ex aqua calida dabis; morsiuneulas 
leves qui patiuntur, ex aqua calida dabis. 

MORS CM, i, n, 2. (mordeo) res mordendo arul- 
sa, particufa enjuspiam rei morsu abstracta. Catull. 
64. 316. rfe nente. Lancaque aridulis h«rebant 
morsa labcllis. Irovius apud JVon.p. 95. 20. Merc. 
In molis ludunt raplim-piia, datatim inorsd. Ca- 
pell. 7. p. 230. Ne nunc sexus jugalii Cura ferale 
morsum Et vulsa pellis acre Laceros trabat ca- 
pillos. 

MORSUS, a, urn. V. MORDEO, 

MORSUS, us, in. 4. (mordeo) dentium , vel ro- 
stri ictus, Srr/pta, S^|i; (It, morsicatura, morso; 
Fr. action de mordre, morsure; Hisp. mordedura, 
mordiscon, mordisco; Germ. d. Beissen, d. Biss; 
Angl. a bite, biting). 

I.) Proprie. ^ 1. Stricto sensa est dentium, vel 
rostri ictus. Cic. Senect. 15. 51. Contra avium mi- 
norum morsus munitur vollo aristarum. 7J. Fat. 
10. 36. Ulceratus serpentis morsu. Id. 5. Tusc. 27. 
77. Adolescentes incredibili contentione cerlan- 
tes pugnis, caicibus, unguibus, morsu denique. f'al. 
Flacc. 2. 459. Taurus fraogeinem morsu super alta 
leooem Terga ferens. Propert. 4. 8. 65. lmponitque 
notam coilo, morsuque crueotut. L'jcret. 5. 132. 
lecB Morsibus affixee validis, atque unguibus uncis. 
Ovid. 7. Met. 785. de cane venante. similisque 
tenetiti Non tenet, et vacuos exercet in aera mor- 
sus. (Stat. 2, Theb. 680. vacuis ferit aera malis.) 
Virg. 12. Mn. 754. vividus Umber llieret hiang, 
jam jamque tenet, similisque tenenli Increpuit ma- 
ils, morsuque elusus inani est, PUn. 11. Hist. nat. 
21.28. (84). Morsu apprehendere. et 10. ib id. 40. 
56. ( 1 1 5). corripere. Lucrel. 3. 664. premcre. Ovid. 
13. Met. 568. morsibus insequi. et 8. ibid- 877. 
artus divellere morsu. et II. ibid. 58. inferro mor- 
sus. Tac. 4. 77isf. 42. Morsu appetere. f'irg. 2. 
/En. 2t 5. serpens miseros morsu depasciLur artus. 
Id. 7. ibid. 755. morsus arte levare. sanar le mor- 
sicature. Nemesian. Cyneg. 221. inflgere. ^ 2. 
Laliori sensu dicitur de comedenlibus. Virg. 3. 
/En. 394. Nee tu mensarum morsus bdrrcsce futu- 
ros. et 7. ibid. 112. vertere morsus Exiguarn in Ce- 
rerem penuria ade^it edendi. Juvenal. 4. 141. an 
Lucrinum ad saxum, Rulupinove edita fundo 0- 
strea, callebat primo deprendere morsu. Ovid. 13. 
Met. 926. herbw, Ouas ncque cumigerae morsu 
laesere juvencas. 

II.) Translate. '•J 1. Pbysica ratione usurpatur 
de rebus, quas arripiunt ac delinent, pungunt, vol 
licant, torqucnt, cxedunt. — a) Sic est quidquid 
tenaciter arripit, sliingit ac detinet. Sil. It. 7. 
624. qua flbula morsus Loricie crebro laxata re- 



MORTALIS 

solverat iclu. V. MORDEO II. 1. a. Similiter 
Virg. 1. j£n. 173. unco non alligat ancora mor- 
su. et 12. ibid. 782. Viri bus baud ullis valuit dis- 
cludere morsus Roboris j"Eneas. — b) Dicitur et 
de gustu acri et vellicante. Plin. 30. Hist. nat. 
26. 65, (190). Aqua marino creduntur adstringi 
morsu. Martial. 7. 25. Nee cibus ipse jurat mor- 
su fraudatus aceti. — • c) Item de torminibus. 
Front. 5. ad M. Cces. (edente iterum A- Maio) 
ep. 54. Per noctem morsus ventiis cum profluvio 
pallor. Similiter Marcell. Empir. cap. 30. p. 131. 
ed. Aid. In unum mixta base solvunl venlrcrn, fe- 
brcs quoque advenientcs imminuunt, morsus sto- 
machi scdant, acres iiquores bilesque reprimunl. 
— d) De rubigine, qua fcrrum exeditur. Lucan. 
1. 243. Et scabros nigrs morsu rubiginis enscs. 
•/ 2. Morali ratione ssepe refertur ad aoimumjet 
tribuitur — a) Curis et dolori. Cic. 4. Tusc. 7. 
15- -Egritudo quasi inorsum aliquem doloris offi- 
cii. Id. 2. Off. 7. 24. Acrio.es morsus sunt in- 
tertnissse libertatis, quam nlentee. Seneca Consul. 
ad Marc. 7. Ex discessu, nci solum amissione ca- 
rissimorum, »ecessarius morsus est. Oi'id. 1. Pont. 
1. 73. Sic mea perpeluos turarum pectora morsus, 
Fine quibus nuilo conGciantur, babent. — b) l- 
tem iuvidiae ac malediceutia. Horat. 1. Ep. 14. 
37. Non istie obliquo oculo mea carmioa quis- 
quam Limat, non odio obscuro, morsuque ve- 
ncnat. 

AlORTALlAj lum, n. plur. 3. V. voc. seq. in 
fin. 

MORTALIS, e, adject, (mors). Comp. Morla- 
Uor If. 1. — Mortalis est morti et fini subjectus, 
S'vtjto; (It. mortale, soggetto alia morle; Fr. mor~ 
tel, sujet a la mori; llisp. mortal; Germ, sler- 
blichy dem Tode unterworfen; Angl. mortal, 
subject to death, perishable). 

1.) Proprie, Cic. 1. Legg. 23. 61. Quid in its 
mortale et cadoeum, quid dlvinum aeternumque 
sit. Id. 1. Nat. D. 8, 20. Requiro, cur mortalem 
feccrit tnundum, non, quemadmodum Platonlcus 
deus, scmpilernum. Id. 3. ibid. 13. 32. Omne ani- 
mal eonhtendum est esse mortale. Id. Senect. 22. 
80. Duni animi in corporibus esseat mortalibus. 

II.) Translate. *J 1. Mortalis est ad hominem 
pertinens, hominis proprius, humanus. Cic. 14. 
Phil. 12. 33. Ita pro mortaii conditione- vita 
ttnmortalitatem estis oonsecuti. Sic Vellcj. 2. 104. 
3. Ncque ill! spectacuio, quo fructus sum, simile 
conditio mortalis rccipcre vidctur mihi. el ibid. 
97. 2. Adulescens tot lantarumquo virtutum, quot 
ct quanias nalura mortalis recipit. Lucret. 3. 869. 
Lachmann. Mortalem vitam mors quum immor- 
talis ademit. Liv. 1. 2. Secundum inde praelium 
Latinis, iEneae etiam ullimum operum mortaliuni 
fuit. Ovid. 1. Trisl. 2. 97, acta deos numquam 
mortalia fallunt, Val. Flacc. 1. 838. Morlales cu- 
res. Virg. 12. JZn. 740, Mortalis mucro. ft. e. en- 
sis mortaii manu factus. Sic ibid. 797. Mortals 
vulnm. Id. 0. ibid. 50. majorque vidcri, Nee mor- 
tale sonans. Plin. 36. Hist. nat. 15. 24, (110). Ut 
aliquid ipso nomine morialius intelligar.t. — {line 
mortalis absolute: V. infra. *f 2. Metaphor*} du- 
cia a paragr. proximo soperiori, mortale dicitur 
quidquid caducum est, fluxum ct brevi durat. Cic. 
Rabir. Post. 12. 32. Mortales inimicitias, sempiter- 
nas amicitias habere- ft. e. breves. JLiv. 34. 6. Si 
quas tempora aliqua desiderarunt leges, mortales, 
ut ita dicam, et temporibus ipsis mutsbilcs esse 
video. Quintil. 5, 12. 3. In clarissimum solem 
mortale lumen inferre. ft. c quod facile et brevi 
exstinguitur. Tac. Agric. 46. Ut vultus bominum, 
ita simulacra vultus itnbecilia ac mortalia sunt. 
^ 3. Mortale crimen apud Cyprian, de bono Pa- 
tient, a med. est mortem afferens. peccato- mof 
lale. — llinc 

Mortalis, is, m. 3. absolute, substantivorum mo- 
re, est homo: occurrit vero suepius in plur. num. 
mortales, h. e. homines, i mortaii, di %vr t zoi. En- 
nuts apud Augustin. 13. de Trinit. (i. et Ep. 231. 
;t. Omnes mortales sesc lau.latier optant. Plant. 
True. a. 5. v. 57. I.epidus ccastor mortalis. Id. 
Paen. 5. 2. 147. Ilercle mortalem catuni et sub- 
dolnm. Lucret. 4. 1177. tribuisse quod illi Plui 
videat, quam mortaii concudere par est. Varro 5. 
L. L.75.Mitll. Quod ad immorUles attinet, b;ec; 
deioceps quod ad mortales attinet, vidcomus. Cic. 



MORTALIS 

Pis. 40. 96. Omnes mortales omnium generum, a- 
tatum, ordioum. Id. Divin. in Q. Ccecit. 2. 5. De- 
fendo multos mortaJes, multas civitstes, Sicilian) 
tot am. Salt. Cat. 2. ad fin. Sed maltl mortales 
dcditi venlri atqae somno, indocli inculttque, vi- 
tam sicuti peregrinantes transigere. Id. Jug. 1. Sed 
dux atque imperator vita mortalium aoimas est. 
Horat. 1. Od. 3. 37. Nil raortalibus arduum est. 
Tac. Agric. 11. Britanniam qui mortales initio 
coluertot, indigent an ad?ecti, parum compertum. 
Cell. 13. 28. ex M. Frontone docet, multo$ mor- 
tales eV^aTSJCMtapov esse, et majorem hominum 
magisque proniiscuam multitudioem signiQcare, 
quam multos homines. 

Mortatia, turn, a. 3. absolute, substanlivorum 
more, sunt res et facta hominum. Virg. 1. /En. 
405. mentem morlaiia tangunt. Tac. 14. Ami. 54. 
Invidia quidem, ut omoio luortalia, infra tuam 
magnitudlnom jacet. 
MORTALIS, is, m. 3. V. voc. praccd. in fin. 
MORTALlTAS, atis, f. 3. (mortalis) rei morta- 
lis et caduca conditio, fragilitas: item ipsa mors, 
■jo &vt)tov (It. mortalita, morte; Ft. mortalite, 
condition de ce qui est sujet a la mart, mart; 
His p. mortatidad; Germ, die Sterblichkeit , dat 
S terpen, SterbHchsein, der Tod; Angl. mortality, 
subjection, to death, the Hate of a being subject 
to death). 

I.) Proprie. Cie. 1. Nat. D. 10. 26. Omne, 
quod ortum sit, mortalita* consequitur. Justin. 12. 
16. 2. de matre Alexandri. Profecto majus bu- 
maao mortalitate opus ulcro tulit. Tac. 6. Ann. 
50. Mortaliutem eiplere. h. e. mori. Papinian. 
Dig. 5. 2. 15. Turboto mortalitatis ordine. scil. 
quum filius ante patrem moritur. Inscript. apud 
iieines. cl. 5. n. 35. fvlvivs ikqvi lints fvlviab 

FIL1AB 1MTKRSO MOHTAUTAT18 OHDIM8 FECIT. — 

Pro morte ipea. Ulp. Big. 48. 4. 11. Is, qui in 

reatu decedit, integri status decedit: eistinguilur 
enim crimen mortalitate. el ibid. 23. 4. 2. Quum. 
mariti Diortalitas ioterveuit. PUn. 10. Ep. 50. ad 
fin. Rex mortalitate interceptus. 

II.) Translate. ^ 1. Transfertur ad inanima. 
Plin. 30. Hist. not. 22. 48. (166). Tofus acdifi- 
tiis inulitis est mortalitate molliliae. h. e. quia 
propter mollitiam minima durat. % 2. Pro Ipsis 
hominibus. Plin. 2, Hiit. nat.1. 5. (21). Inveoit 
tauieu medium sibi ipsa mortalilag numen. Curt, 
8. 4. a tned. Contra fortunam non satis cauta mor- 
talilas est. Quintil. declam. 8. 16. Publico mor- 
talitatis cootendo notniae, non debere etc. Addc 
Arnob. 4. 36. 

MORTALlTER, adverb, (mortalis) eonditione 
mortali. Augustin. Enchir. 64. Quamdiu morta- 
liter vivuot, cum morte coafligunt. Adde Tract. 
110. in Joann. 

MORTARIOLUM, i, n. 2. deminut. a morta- 
rium, parvum mortarium, acerra, ~uicxi}. Vulgat. 
inlerpr. Num. 7. 14. Mortarioium ex decern siclis 
aureis plenum iacenso. Adde eumd. ibid. 4. 7., 3.- 
Ileg. 7. 50. et alibi sape. Hieronym. Ep. 2-12. 
ad flepotian. Palellas, scyphos, mortariola et ce- 
tera. Theod. Prisctan. 1.23. Postquam (turiones) 
corabnsll fuerint, projeclis sordibus in inorlariolo 
cuntundis. /Emit, filacer c. 35. de sinapio v. 29. 
p. 237. ed. Aid. In inortariolo trituoj bene pone 
sinapis Semen etc. 

MORTARlL'M, li, n. 2. videtur esse per synco- 
pen a moreiarium, quod sit vas, in quo her baa 
more to conflcienJo apta? contuoduntur. Ceterum 
mortarium est vas, in quo res, qua resolvcndre 
sum, pislillo, vecle, aut manibus teiuntur subl- 
tmnlurvc: ut ait etiam Won. p. 543. 22. Merc. 
.Mortarium, in quo teruntur qua solvcnda 
sunt. Porro mortarii forma roodo lata est ct fun- 
do piano, modo angusto et cavo: materia inannor, 
lignum, testa, as etc. firg. Dior. 96. orbem ca- 
vum lapidis appellat. Gr. o\uo$ (It. tr. or lajo; Fr. 
mortier, vase a piler; II tap. mortero , almirez 
que sirve para machacar en el especias y dro- 
gas; Germ, der filorse; Angl. a mortar). 

I.) Proprie. Cato 8. H. 74. Panero deps^ticium 
sic facilo. Manus, mortariumque bene lavato: fa- 
rinam in mortarium uidito, aquoe paullatim addito, 
subigltoqiie pulcre. la madia. Colum. 12. Ii. II. 
57. 1. Semen sinapis duabus horis io aqua sini- 
to,postea toiliio, et manibus expressum in morta- ! 



— 294 — 

Hum novum conjlcito, et pistillis cooterito: quum 
cootritum fuerit, totam intritam ad medium mor- 
tarium contrabito, et compricolto manu plaua etc. 
Plin. 34. Hist. nat. 18. 50. (168). Plumbum se 
ipso teritur io mortariis plumbeis. el (16S). Qui- 
dam in mortario lapideo, el maiime Thebaico, plum- 
beum pistillum terere malunt. et 33. ibid. H. 41. 
(123). iEreis mortariis pistillisque tritum minium 
ex aceto. Scribon. Compos. 111. Teruntur bac 
fictili mortario. Marcell. Empir. e. 38. ad fin. p. 
140. retro ed. Aid. Deiode in mortarium marrno- 
reum diligenter colata mutabuotur, quae adbuc te- 
pentia diligealissime contereotur. — Mortarium i 
pila ita distingul videtur, nt in co res lerantur, 
et subigantur, ut dictum est: in bac contundan- 
tur. Tametsi promiscue bac accipi solent. Scribon. 
Compos. 74, Pila et pilo muodo coniundere, et 
cetera trita mortario curiose admlsc;re. et ibid. 
75. Glycyrrhizara contusam et cribratam, morta- 
rioque nibilominus tritam etc. — Morturiorum 
lapides habuere et in medicina usum. V. Plin. 36, 
Hist. nat. 22. 43. (157). 

II.) Translate. ^ 1. A similitudine ejus, quod 
planum latumque habet fuoduro, sic dicitur cava 
area, seu laeus, in quo calx, arena et bujusmodi 
maccratur et subigitur. Plin. 36. Hist. nat. 23. 
55. (177). In Grseci® tectoriis etiam arenalum quod 
inducturi sunt, prius in mortario ligneis vectibus 
subigtmt. Vilruv. 7. 3. ad fin. Mortario col loca- 
te, calce et arena ibl confusa. Adde eumd. 5. 12. 
et 8. 7. sub fin. % 2. A similitudine etiam est 
illud Pallad. 4. R. R. 8. Arbori mortarium slalim 
fatiunt. h. e. tcrram circa arborem exesvant ad 
forroam mortarii, ad excipieodum humorem. ^ 3. 
Per synecdochen videtur esse ipsa maieria mace- 
rata et subaeta io illis verbis P'ilruv. 8. 7. Mor- 
tario CEementura addatur. Sic 7. 1. a med. Calcii 
dua partes ad quioque mortarii etc. h. e. rude- 
ris, seu csementi in mortario triti. 

MORTlCtNA, firum, n. plur. 2. V. voc. seq. 
in fin. 

MORTlClNUS, a, urn, adject, (mors) non ma- 
clatus aut occisus, sed ab se mortuus, morte da 
se, morticino, %vr,oipMj$. 

I.) Proprie de brutis nnimalibus dicitur. r"ar- 
ro 2. R. R. U. lO. Morticinre ovis carnc vcscl. et 
3. ibid. 2. 13. Mortic'uas volucres, aut pisces cde- 
re. Id. 7. L. L. 84. Mi'tU. In sacris ne morti- 
cinum quid adsif. Capell. 2. p. 28. Cakeos ex pa- 
pyro textili subligavit. nc quid ejus membra pol- 
lueret morlicinum. — Iliac marticinus convicium 
est in hominem pallidum, eisan^uem, cadavero- 
sum. Plant. Pers. 2. 4. 12. Non hercle, si os per- 
ciderim tibi. metuam, morticine. 

II.) Improj,ric. ■ — a) Servius ad firg. 4. JEn. 
518. Flaminica non licebat neque calceos, ncque 
soleas morlicinas habere: moriicina antem dicun- 
lur, qua? de pecudibus sua sponte mortuis liebant. 
Festus p. 161. 3. Mull. Mortuce pecudis corio cal- 
ceos, aut soleas Qeri flaiuinkis nefas babetur, sed 
aut occisse alioqui, aut immolate: quoniam sua 
morte exstiocta omnia fune.sta sunt. — b) Sene- 
ca Ep. 122. Moriicina caro. — Sic iitorticini cla- 
vi vulgo dicuntur, vd quia morticinam carnem re- 
ferunl, vel, ut putat ffarduin., quia morltfcri sunt. 
Plin. 22. Hist. nat. 23. 49. (103). Loser imponi- 
tur clavis, qui vulgo morticini appellantur, nitro 
mil to. Sic Marcell. Empir. cap. 34. ad fin. p. 137. 
ed. Aid. Ad verrucas et clavellos pedum remedium 
efflcax sic. Raporuin semen , quantum tribus digi- 
tis apprehend! potest, adjeclo lasere conlritum ct 
impositum etilligatum: clavellum etiam morlicinum 
exculit et pergonal. — c) Morticiua urna est 
scpulcrum, quo conduntur cadnvera. Prudent. 10. 
use', cxep. 38f. Homines fuisse guum scias, quos 
coosccras; L'rnas reorum morlicinas lambere? Alii 
leg. urnas, reorum morlicinas. h. e. sepulcra et car- 
ues mortiiorum. — Hinc 

Morlicinum, i, n. et snepius 

Morticina, arum, n. plur. 2. absolute, substan- 
tlvorum more 

I.) Proprie sunt carnes anirnalium, quibns ho- 
mines vescuntur. Jornand. Get. 20. Cmperunl du- 
ces, avaritia compeilente, non solum avium bourn- 
que carnes, verum etiam canuin immundorumquc 
animalium moriicina cis pro magno coniradere. 
Fulgat. interpr. Levit. 11. 11. Quidquid aulem 



VORIXUS 

pinnulas et squamas non babet eorum qua in aquij 
moventur et vivunt, abominabile vobis exsecran- 
dumque erit; carues eorum non comedctis, et mor- 
ticina vilabilis. et ibid. v. 24. Quicumque morii- 
cina eorum tetlgerit, polluetur. 

II.) Translate est lues, pestis, quidquid polluit, 
apud Vulgal- interpr. Jerem. 16. 18, Qui conta- 
miaaverant terram meam in raonicinis idolorum 
suorum. dlcim. Avit. Ep. 6. Expulisli morlicinum 
dogmatis alien!. 

MOUTlFER vel mortife'rus, f^ra, Krum, adject, 
(mors et fero) qui mortem aCfert, mortifero, mor- 
tal*, SravaTTfdoof. Cic. 4. Acad. (2. or.) 38. 120. 
Our Deus morlifera tarn muita terra marique di- 
sperserit. Id. t^Tusc. 29. 71. Quum paiue in ma- 
nu jam mortiferum illud tcneret poculum . Cels . 

5. 26. n. 22. Musculo* percussus mortiferus est, 
prasctsu3 sanilatem recipit. Clautlian. 3. Rapt. 
Pros. 237. sou mortifer astus, Seu mors ipsa fuit. 
Colum. 6, R. R. 17. I. Est eliam mortifer iis ser- 
pentis ictus. At Morgagnius, probante Schneide- 
rs, mortiferus le?it. et ibid. 32. 1. Scabies morti- 
fera. Pallad. 9. R. R. 9. Locus, quern spiritus mor- 
tifer occupabit. Cic. 1. Divinat. 30. 63,Morbo gra- 
vi el mprlifero afTectus. Id. Sull. 26. 73. Vulnus 
vebemeas et mortiferum. Id. 2. Legg. 5. 13. Me- 
dicorum praecepta pro saluiaribus mortifera, f'irg. 

6. /En. 27'J. Bellum mortiferum, Manil. 4. 110. 
mortifera herba. 

MORTlFfiRE, adverb, (mortiferus) ita ut mors 
sequatur, mortalmente. PUn. 3. Ep. 46. Mor life- 
re aegrotare. Marcell. Dig. 9. 2. 36. vulnerare. 
Adde Ulp. ibid. 29. 5. 2t'. $ 38. 

MORTlFlCATlO, onis, T. 3, (mortifico) mors, 
Tertull. 5. advers. Marcion. 9. In eadom substan- 
tia mortitkaiiorns in Adam viviQcalk) concurrit 
in Christo. V. ML'NITIO. 

MORTlFlCATUS, a, urn. V. toc. seq. 

MORTlFlGO, as, ffvi, Slum, are, a. 1. (mors et 
facio). Part. JUorlificaius et Mortificandus. — 
Mortiftcare est ad mortem dare, morte afrlcere. Ter- 
tull. Resurr. cam. 37. Caro nihil prodest: morti- 
lieatur eoim. Prudent. 10. Cathemer. 101. Sic 
corpora morlificata Redeunt melioribus annis. 
Prosp. Aqait. epigr. 65. 8. Vis est corporci mor- 
liticanda homlnis. 

MORTlFlGLS, a, urn, adject, (mors et facio) 
idem ao mortifer. Tertull. carm. 4. advers. Mar- 
cion. 5. Morlificus cibus. Val. Max. 5. 6. n- 1. 
Mortifico vulnere. A I. leg. mortifeio. 

MORTL'ALlA, lurn, n. plur. 3. (mortuus) quos 
ad mortuos pertinent, ^f 1. Specialim eic dicun- 
tur vestimenta, quae in luctu sumuntur. Hcevius 
apud lYon. p. 548.28. Merc. Pallis, patagiis, cro- 
colis, malacis morlualibus. ^ 2. Item nenia, seu 
carmina praefkarum, qua nugis ineptUquo scnten- 
tiis plena erant. Plant, /lain. 4. 1. 63. Hasc sunt 
non nuga:; non enim morlualia. h. c. h;«c sunt 
res apprlme serice, non nuga, ucc praticarum ne- 
nia». /-', et voc. s«q. 

MORrOARlUS, a, urn, adject, ad mortuos per- 
tinens. Cato apud Gell. 18. 7. mortuaria glossaria 
vocat philosophos, quod res tctricas, inaues ac fri- 
volas, ct similia prasficarum carminibus, qu* nu- 
dae voces essent, dissererent. Al. leg. murtualia. 

MORTL'OSUS, a, cm, adject, morluo similis, 
squalidus, eisanguis. C<el. Aurel. 1. Acut. 3. Vul- 
tus mortuosus. Id. ibid. 10. n. 71. Timendum 
enim hoc sa>pe est occidens, quod Graeci c-junroi- 
pz vocant: quamvis enim in omnibus passionibus, 
si sit morluosum, plus tamen in phreueticis etc. 
h. e. si letale quid suticst. 

MORTULS, a, urn. V. MORIOR in tin, 

MOIIULA, «e, f. 1. deminut. a mora, parva mo- 
ra, bteve indugio, picciolo ritardo. Augustin. 11. 
Confess. 15. ad fin. Tern pus nulla morula extcn- 
ditiir. et ibid. 13, Morula sol is super terram. Apul. 
frag in. lu. Met. p. 71, Oudend. Modicum illud 
morula?, qua lustrum sterni mandavcrat, anni sirji 
rcvoluttoncm autumabat- 

MORULUS, a, urn, deminut. a moms pro mau- 
rus, h, e. niaer, iwkjjj;. Flaut. Pan- 5. 5. 10. 
Jain pol ego ill am puguis totam facia in ut sit mo- 
rula, Itaque replebo attitale, airior multo ut sict, 
(Jnam /Esyptii. At Bolhius affirrnat in MSS. ot ve- 
terib. ediiionib. habcri merntea, ut nempe verbc- 
ribus ita liyida seu nigra sit, atque ovis merula. 



MORUM 

MORUM, i, n. 2. f*ooov et fwSaov, fructus mo- 
ri arboris mora, gelsa nera a fxaupos maurus, 
niger. Ptin. 15. /fist. nat. 24. 27. (96). Moris 
succus in carne vinosus: trioi colores, candidus 
priino, roox rubens, maturis nlger: in novissinus 
florcnt, inter prima rnaturescunt : tingunt minus 
succo mature, eluunt acerba. et ibid. 28. 34. 
(11-2). Carne et succo mora constant, cute et 
surco cerasi. et (110). Carne palms placent, 
succo uvse, callo pira, mora cartilaginc. Cels. 2. 24. 
Stornaeho aptn sunt ex pomis cerasum, morum, 
sorbum ftc. Karat. 2. Sat. 4. 21. iiie salubrcs 
.Estates peraget, nigris qui prandia moris Finiel, 
ante gravcm quae legcrit arborc solem. f'irg 6. 
Eel . 22 . Saoguineis frontcm moris et lempora 
piogit. JMarliai. 1. 73. cadente moro nigrior. Id. 
S. 04. Sit moro coma nigrior caduco. ■ — In fabu- 
lis est, haec poma olim Candida fuisse: sed post- 
quam sub ea arbore se Pyramus, Tbisben pnians 
u fera laceratam, gladio transfixit, nigrum coloTcm 
induisse. Ovid. 4. Mel. 12C. madefactaque sari- 
guice radii Puniceo tingit pendentia mora colore. 
Addc Servium ad Virg. 6. Eel. 22. — Eli am rubo- 
runi quoddam genus mora fert, more, prugnole, 
jxopa, iSartva. Plin. 24. Hist. rut. 13. 73. (117). 
iN'ec rubos ad maleGcia tanlum genuit uatura: ideo- 
que et mora bis, hoc est vel hominibas cibos de- 
(lit. et (120). Mora, qua in his nascuntur, vel ef- 
fivariorcm stomalrccn pnebucrint, quam saliva mo- 
ras. Id. 15. ibid. 24. 27. (97). Nascuntur mora 
et in rubis, muUum diO'erente callo. Ovid. 1. Met. 
105. et in duris baerentia mora rubetis. Adde 
eumd. 4. Fust. 509. 

MORUS, a, orn, adject, /twpos, stultus, fatuus, 
stollo, folle. Vox Graca. Plaut. Mil. gior. 2. 4. 
17. ego stulta atque mora multum, Qua; cum hoc 
insano fabulem. et 3. 1. 78. Morus es. Id. Men. 
4. 2. 1. Lit boc utimur maxime more moro, Mo- 
lestoque multum ! Id. Trin. 3. 2. 43. Amor mo- 
res hominum moros et morosos tacit. 

M Oil US, i, f. 2. ftMfa, f-apsa, cuxajxtvoc, arbor 
mora ferens, morogelso. De notationc V. MORUM 
init. Piin. 16. Hist not. 25. 41. (102). Serotino 
quKdam germinatu florent, maturantque eeJertter, 
sicuti nmrus, quae novissima urbanarum germinal, 
nee nisi exacto frigore: ob id dicta sapienlissima 
arborum. Sed quum ccepit, in tantum univcrsa ger- 
uiinaiio erumpit, ut una nocte peragatur etiam cum 
flrcpiin. Id. 18. ikid. 27. 67. (253). Quum germi- 
narc videris morum, injuriam poslea frigoris time- 
re nolito. Id. 16. ibid. 38. 73.(186). Tola ossea 
est ilex, cornus, robur, morus, cLeuus. et ibid. 28. 
51.(119). Moius tardissime senescil, fructu mini- 
me laborans. et ibid. 40. 79. (218). Morus vctusta- 
le etiam nigrcscit. Ovid. 4. Met. 89. arbor ibi, 
niveis uberrima pomis, Ardua morus erat, geiido 
contermina footi. /'. MORUM. 

MOS, moris, m. 3. Ralione babita etymi, est vel 
n modus, extrilis mediis Utter is, vel a vC^oc lex, 
etc. V. etymologos. — Mos est institutum consue- 
tudine usuque Grmalum, sive bonum, sire malum 
sit; vel sunt boni aut mali agendi modi, qui non a 
le_gibus, sed a libera hominum etiam singulorum 
voluntate quum prncesscrint, habitu atque us*i fir- 
mati sunt. Fiestas p. 157. 15. Mull, tradit, esse in- 
stitutum natrium, id est memoriom veterum perti- 
ncnlcm maxime ad religioncs caeremoniasque anti- 
quorum ; et cum n'lu coofundit. Sed tatius accipHur 
pro inslituto quolibet. A consuetudine quid dilTe- 
rat, f. in CONSUETUDO, Gr. I&o; (It. control! a, 
roslmne, usanza, stile; Fr. conduite, proccde des 
hotnmes, usage, coulume; Uisp. conducta, uso, 
usacion, usanza, coslumbre; Germ. d. Silte, Ge- 
wohnheil, d. Branch, das Uerhommen, Betragen, 
die Handtungsweise , Aujfithrung , I.ebensart; 
Angl. a manner, custom, way, fashion). 

I.) Proprie. 4 *• Generalim. — fl) Universim. 
Or id. 2. Met. 245. Ill:* more suo (nam morem fe- 
rerat usus) l'langorem dederatt. Cic. Brut. 21.84. 
Mos est hominum, ut nolinl eumdera plurihus 
iel>us e\cellere. f'irg. 1. /En. 340. Virginibus Ty 
riis mos est gestare pbaretram. Cic. 13. Fam. 17. 
Quia mos est ita rogandi. et 7. f'trr. 11. 27. Nam 
ut mos fuit BithynisE regibus, lectica octopnoro fe- 
rebatur. Horat. 1. Sal. 9- 1. Ibam forte via sacra, 
sicut meu» est mos. Cic. I. 0\}'- 41. 148. Contra 
morem consuctudinemque civilcm aliquid facere. el 



— 295 — 

ibid. Quas more aguntur instilutisque civillbus. Id. 

•2. teg- Agr. 1. 1. Est boc in more posilum iostitu- 
toque majorum, ut etc. Id. Tim. 11. Leg! mcriquc 
parendum est. Plaut. Trin. 4. 3. 36. Leges mori ser- 
viunl. Cic. 10.' All. 7. Pompejus Sullnno more 
exemploque vincet. Id. 3. Verr. 26. 66. Negavit, 
moris esse Grascorum, ut in convivio virorum ac- 
cumbcrent mulieres. Id. Flacc. 6. 14. Quae accusa- 
torio jure et more sunt facta. Id. ibid. 7. 15. 
morem proeclarum diMiplinamque, quam a major!- 
bus accepimus! Id. 3. Oral. 24. 94. Prudentiam 
Graecorum ad nostrum usum tnoremque transferre. 
I'irq. 12. /En. 836. morem ritusque sacrorum Ad- 
jicium. Ter. Andr. 5. 3. 9. prater civium Morem, 
atque legem, et voluniatem patris. contra il costu- 
me. Cic. 1. Oral. 23. 107. Non gravabor breviter 
meo more, quid sentiam, dicere. Id. 2. ibid. 28. 
121. Qui hoc primus in nostros mores induiit. Id. 
2. Invent. 54. 162. Perducere aliquid in morem. 
Tac. 1. Hist. 15. L'l moris est. come si tisa. ct 
Aqric. 39. Ut moris erat Domitiano. Piin. 1. En. 
12. Habebat boc moris. Tac. Germ. 21. Abeunti, 
si quid poposcerit, concedere moris. Sic Capeli. 
9. p. 301. Omnia quas tenero moris fervescerc lu- 
do. h- e- moris est. Liv. 42. 21. sub fin. Quod 
jam in morem venerat. era passato in costmne. 
Ovid. 2. Pont. 7. 39. Jam dolor in morem veoit 
meil5 . — b) Speciatim. More, de more, ex more., 
in morem, secundum morem, secondo il costume, 
conforme V usanza. Cic. 11. Fam. 29. in fm. Etsi 
more magis hoc scrito, quam quo te admonendum 
p ii tern. (Sic more militari et more militia?, a;>ud 
Sail. Jug- 44. liritz. Neque municbantur castra, 
neque more miiiuri vigiltae deducebantur. et ibid. 
54. Metellus meritos in praeliis more mililiie do- 
nat. Cf. Tac. \.Ann. t>. Nuncianli centurioni, ut 
mos militias, factum esse quod imperassct, respon- 
ds.), f'irg. 11. /En. 142. de more vetuslo Fune- 
rcas rapu'ere faces, et 10. ibid. 832. complos de 
more cap! Dos. Iloral. 2. Sat. 3. 280. Ex more im- 
ponens cognata vocabula rebus>. f'irg. 5. /En. 556. 
Omnibus in morem tonsa coma press* corona. 
Piaut. Trin. 4. 3. 27. Petere honor em pro flagi- 
tio, more fit. si usa. Sic Ter. Andr. 5. 6. 3. mo- 
re hominum evenit, ut etc. e cosa usata, vel or- 
dinaria fra g!i uomini. — c) Sine more, sine 
exemplo, si e ullo bono more, praster aut contra 
morem ac leges, f'irg. 8. /En. 635. raptas sine 
more Sabinas. et 7. ibid. 377. Immensam sine mo- 
re furit lyropbata per urbem. Stat. 1. Theb. 238. 
facinus sine more, et 11. ibid. 524. coeunt sine 
moT"., sine arte, Tantum animis iraquc. — d) 
Ifulh> more idem est. Flor. 4. 6. Nullo bono mo- 
re triumviratus invaditur. At. omilt. bono. Siat. 
1. Theb. 135. Arma, anna iosani, sua quisque, 
ignolaque nullo More rapit. — e) Supra morem, 
praster consueludinetn,/iior deWusalo- f'irg. 2. G. 
227. Terra supra morem densa. — f) Suo, alie- 
no more vivere, conformare vitam ad suum, aut 
aliorum morem, vivere o ■modo suo, o d'altrui. 
Ter. ffeaul. 1. 2. 24. Huncine erat a?quum ex il- 
lius more, an ilium ex hujus vivere? Id. Andr. 
1.1. 125. Prope adest, quum alieno more vivendum 
est mihi.'Sinc nunc meo me viveic intcrea modo- 
— g) Morem alicui gerere , suum morem ad alie- 
tium accommodare, morigerari, obsequi, assenliri. 
f\ GERO. — Sic in illo Plaut. Most. 1.3. 128. 
amalor meretricis mores sibi emit anro et purpu- 
ra: mores sunt morigeratio, facilitas obsequendi, 
et qui a iucret. 4. 1275. dicuntur morigeri mo- 
di. — h) Aliquando accipitur pro jure_ in Vete- 
ra to, populi consensu introducto, quod jus non 
scriptum appellant. Cic. Topic. 5.28. Jus ci- 
vile est, quod in .legibus, senaluscoosultis, rebus 
judicaiis. jurisperitorum aucloritate, edictis maai- 
siraLuum, more, tequiiatc consislit. Tac. 3. Ann. 
28. Exin coniinua per viginti annos discordia: non 
mos, non jus. *] 2. Sperialim morali ratione, 
Mores sunt ratio vims cujusquc, sive bona, sive 
mala, t* costttmi, zd i.S'i?- Cic. 12. Fam. 27. Est 
ita temperaiis moderatisque moribus, ut summa 
severitas summa cum humanitato jungatur. Id. ad 
Plane. 1. ad fin. post ey. 16. l. 16. ad A ft. Tua 
singulars humaoitas, suavissimiquc mores. Id- 
fragm. apud Non. p. 254. 8. Merc. Bod; mores, 
ct modestiores, et od capienda praecepta molHorcs. 
Id. 2. Oral. 43. 184. Reorum exprimere oraliocc 



MOSTELLUM 

mores justos, integros, religtosos, timidos, perfe- 
rentes injuriarum. Plin. 28. Hist. nat. 8. 27. (106). 
Severi et pudici mores. Plin. alter 10. Ep. 20. 
extr. sanctissimi. et 6. Ep. 20, Morum probitas. 
Cic. Rose. Am. 13. 38. Mores feri, immanis- 
que natura. Id. ibid. 38. 109. Totam vitam, natu- 
ram, more^quc alicujus cognoscere. Id. 2. Fam. 
5. exir. Rempublicam ufflictam mlseris lemporibus 
ac perdilis moribus in veterem dignitatem vindi- 
care. Id. Dejol. 10. 28. Imilari mores, discipli- 
namque alicujus. — Moribus prcefe.ctus et morum ■ 
judex est censor. V. PR.JEFECTUS. — Absolute 
pro bonis moribus. Manil. 4. 18. artesque data;, 
morcsque creati, Et villa. Propert. i. 11. 101. Mo- 
tibus et cielum patuit. Seneca Again. 112. Peric- 
ie mores, jus, decus, pietas, fides. — Et pro pra- 
vis. Tac. 3. Hist. 72. Propitiis, si per mores no- 
stros liceret, diis. — In singular! numero, ut vi- 
detur, Cic. 1. Off. 32. 118. Plerumque parentum 
prajcejiiis imbuti.ad eorum consuetudinem mo- 
remque deducimur. Id. 1. Acad, (post.) 10. 38. Vir- 
tutes natura, aut more perfectje. 

11.) Translate. ^ 1. PoniJur pro natura, con- 
suetudine, modo, forma. — a) Sic pro natura seu 
affectione cujusque rei. f'irg. 1. G. 51. varium 
casli prasdiscere morem. Manil. 4. 122. Nunc tibi 
signorum moies ex ordinc reddam. Stat. 3. Silv. 
2. 87- Quos tibi current! prueceps fert Adria mo* 
res. Plin. 18- Hist. nat. 24. 56. (206). Mores si- 
derum. — b) Mos ingenii est consuetudo et na- 
tura cujusque. Justin. 8. 3. 15. Philippus mo- 
re ingenii sui regno utrumque, non judicis more, 
sed fraude latronis, spoliavit. et 6. 1. 1. Lacedae- 
monii, more ingenii humani, quo plura habent, eo 
ampliora cupieotes. — Hue pertinent ct Ilia Cic. 
4. Verr. 3. 9. Si Irumano modo, si usitato mo- 
re peccosset. et Tim. 1, Multa sunt a nobis Car* 
neadeo more et modo disputata. et 3'. Verr. 26. 
66. Grseco more biberc. — c) Hinc usitatissima 
ilia more, ad morem, in morem, in modum, a 
guisa, a foggia. Vug. 10. JEn. 604. torrenlis 
aqua;, vel turbitiis atri More furens. Borat. 4. Od. 
2. 27. apis Matins More modoque. Quintil. 6. 3. 
47. Neque ilia obscura , qua; Atellana; more ca- 
ptant. Spalding, et Burmann, leg. conjiciunt Atel- 
lani e etc. Id. 4. 1. 43. Materias ipsi sibi fio- 
guui, ct ad morem actionum prosequuntur. f'irg. 
i. G. 245. in morem fiuminis. el 2. ibid. 256. pi- 
cis in morem. Id. 8. viGn. 88. in morem 6tagnj 
p!acida;que paludis. Moral. 2. Sat. I. 02. quum est 
Luiilins ausus Primus in huoc operis componere 
cairn ina morem. f'irg. 7. ^En, 616. Hoc tunc 
/Encadis indicere bella Lalinns More jubebalur. 
in quesla forma, o guisa. ct 3. G- 461. Bisallm 
quo more solent. come sogliono. — d) Mos vi- 
sits, modus et forma, foggia di vestire, moda. Ju- 
stin. 1. 2. 3. Eodem ornatn popqlura vostiri ju- 
bet: quern morem veslis exinde gens universa te- 
t.et. Id. 41. 2. 4. Tarlhis veslis olim sui moris: 
posteaquam accessere opes, ut Medis, perlucida ac 
lluida. ^ 2. Ponilur eliain pro lege. Virg. 1. 
/En. 208, moresque viris ct praemia ponet. el 6. 
ibid. 853. regere populos, pacisque imponere mo- 
rem. Nepos Hamilc. 3- Quod moribus eorum in- 
terdici non poterat. — Ac.cipere aut pati morem t 
legi subjici. Translate. Plin. 36. Hist. nat. 16. 25. 
(126). Quid ferri duritia pugnacius? sed cedit, et 
paiitur mores. Siliig. vero legit pedes ei imper- 
tivit el mores. V. ibid, adnot. Slat. 2. A chill. 
183. Ut leo, mnlerno quum raptus ab ubere, mo- 
res Acccpit , pcciiquo jubas hominemque vereri 
Edidii it. 

MOSC1I.LIS Cato pro parvis moribus dixit. 
Paul. Dine. p. 159. 3. Mull., quocum cf. Fest. 
p. 15S. 17. Alii kg. mosillis, alii el ipse Forcel- 
linus leg. mosculis. Est deminut. a mos. 

MOSCULIS. V. voc. pneced. 

MOSTEULiKlA, ac, f. 1. comcedia Plauti, alio 
nomine Phusma, dicta est a mostellum, h. e. par- 
vmn monstrum, quod in ea, ut ipse Plant, ait, 
vel quisquis est is, qui argumcnlum scripsit, Se- 
nem, ut revenit, lujiflcatur Tranio; Terrifies nion- 
slra ait videri in tedious. V, a. 2. sc. 2. Porro et- 
iom phasma, fao^a, visum, spectrum, moostrum 
signiGcat. Gloss. <$dop.a, mostellum. et $>dou.a.Ta, 
spectra. 

MOSTELLUM. V. vocem proceed. 



MOTABILIS 

MOTABlLIS, e, adject, a veTbo molo, as, idem 
ac mobiiis a moveo, es. Vtdgat. interpr. Genet. 
1. 21. CreavJt Dens omnem animam viventem at- 
que rootabilem. 

MOTACILLA, ae, f. 1. (moto, as) avis, quae 
semper caudam agitat, cutrettola, coditremola, 
cstao'Jf a, cetaowvY'?- Varro 5. L. L. 76. Mill. 
Motucilla, quod semper movet caudam. Adde 
Plin, 37. Hist. nat. 10. 5S. (156).; et Arnob. 7. 
17. — NB. De cognom. Bom. V. ONOM. 

MOtACISMUS, i, m. 2. quoties m lltleraro vo- 
ralis sequitur, ut bonum aurum, justum amicum. 
Sed hoc vitium aut suspension e m litterae, aut de- 
tractione v Ham us. Heec Jsid. 1. OnVj. 32. Alii U- 
men rectius scribunl mytacismus, vel metacis- 
mus, quam vocem vide suo loco. 

MOT AM EN, Inis, n. 3. (moto, as) Idem ac mo- 
latio. Paulin. Pelrocor. 5. 632. de pijce. Reje- 
cts applaudens signis motamine cauda. 

mOtArIUM, li, n. 2. linteum carpturo, quod 
vulneribus inditur. Ccel. Aurel. 3. Tard. 8. a 
vied. Post prim am (liguoris) detractionem mota- 
rium aqua infusum apponimus. 

MOTATlO, 5nts, r. 3. (moto) frequens raotio. 
Tertull. Anim. 45. et advers. Hermog. 41., sed 
ubique varia est lectio. 

MOTATOR, 5ris, m. 3. (moto) qui frequenter 
movct, motor. TerluU. Anim. 12. Uuiversilatis 
molator animus. A mob. 3.31. Meptunus tremebun- 
di molator soli. Ai. leg. sali. 
MOTATUS, a, urn. V. MOTO. 
MOTlO, onis, f. 3. (moveo) actus movendi, mo- 
tus, xivTjat; (It. movimento, mozione, moto; Fr. 
mouvement; Hisp. viovimiento; Germ, die Be- 
■ivegung, Entfernung , FVegschaffung; Angl. a 
motion, moving, movement). 

I.) Proprie. ^ 1. Gcneratim. Cic. Fat. 19. 43. 
Qui protrusit cylindrum, dedit eiprincipium motio- 
nis, volubilitatem autem non dcdit. Id. 2. Nat. D. 
58. 145. In corporum motione atque gcstu cernunt 
ocuii multa sub ti litis. Theod. Priscian. I. 2. pari. 
1. c. 2. p. 299. ed. Aid. Lectus eorum suspen- 
dendus est, et ad vicem gestationis agitandus. Fre- 
quenter enim et ilia lecti motione -somnos his 
■iulcissiinos proeurabimus. ^ 2. Speciatim in rc 
medica de motu venarum ex fcbri. Celt, 3. 5. a 
med. Si post alteram febrcm motio manet, post 
alteram integrum corpus est. ^ 3. Item specia- 
tim apud JCtos dicitur pro remotione, degrada- 
tion. Ulp. Dig. 47. 20. 3. sub fin. Ad letupus 
rclegatio, vel ab ordine motio. 

II.) Translate tnotiones animi sunt afTectus. Cic. 
1. Tusc. 10. 22. Sic ipsum animum ivcsKi-xzixv 
{al. ivW.iytia.-i') appellat novo nomine, quasi 
quamdam eonlinuatam molionem et pcrennem. 
Forcellinus laudat etiam illud ejusd. 1. Acad. 
t;,osr.) 8. 32. Scienliarn autem nusnuam esse cen- 
sebanl, nisi in animi motionibus atque rationibus. 
Sic enim plerique Codd.: at ibi cum Oreilio le- 
gentium notionibus. 

MOtITO, as, are, a. 1. idem quod moto, as, 
saepe moveo. Agnoscitur ut Latinum a Gelt. 9. 6. 
Qui dam etiam leg. apud Plaut. True. 1. 2. 89. 
motitamur ira: sed al. aliter. 

MOTfUlNCULA, «, f. 1. deminut. a motio, le- 
vis motio, picciolo movimento. Occurrit speciatim 
tantum de raotu levi febris. Seneca Ep. 53. et 
Tranquill. 2. Levis aliquein moliuncula decipil: 
si;d quum creveiit, et vera febris exaiserit, etc. 
Sue ton. f'esp. 24. Tentatus in CampaniB motiun- 
culis levibus. A due Tertull. advers. Valentin. 23. 
MOTO, a«, Svi, alum, ore, a. 1. freguentat. vel 
intent, a moveo. Part- 31 o tans, Motatus el Mo- 
tandus. — Motare est idem ac saepe vet vebemen- 
ler movere, muovere spesso o con forza, xtvew- 
Virg. 5. Eel. h. sub incertas, Zephyris motanti- 
hug, umbras, el 6. ibid. 2S. rigidas motare cacu- 
mina quercus. Ovid. 11. JUet. 674. motatque la- 
certos Per somnum. Prudent. Hamartig. 596. se- 
mine adulto, Incipiunt calidis corpuscula pan a. 
lalehris Serpere , tnolalumquc uterum vibrota 
ferire. Paulin. Ifolan. carm. 27. 345. subgrun- 
nit (sus) alumno Blandus, et- olfaciens rootando 
dat oscula rostro. 

MOTOR, oris, in. 3. (moveo) qui movet, motu- 
lore, motore, xivtjttJs- Martial. 11. 39. Cunarum 
fueras motor, Charideme, to'earum. Jncert. aucl. 



— 296 — 

de limit, p. 259, Goes. Motores (Urminorum) 
pessimis raorbis et vulneribus afficientur, mem- 
brisque suis debilitantur. 

MOTORlOM, li, n. 2. V. voc. seq. in On. 

MOTORICS, a, um, adject, (motus) raolum ha- 
bens, xiv»jTtxo5. Motoria conusdia apud Calpurn. 
Scholiast, ad Ter. Heaut. prol 36. est qure mo- 
tibus, h. e. affectibus abundat, et tumultuose agi- 
tur, Claraore summo cum labore maximo, ut ait 
Ter. ibid. 40., cui opponitur stataria. Agnoscit 
banc vocem etiam Priscian. 2. p. 590. Putsch., 
item Donatus ad Ter. Adelph. prol. 24. et in 
argu'm, Andr. — Hinc 

Motorium, M, n. 2. absolute, substantivorum 
more, est movendi vis. Tertull. Anim. 14. Non 
enim membra sunt substaotiee animalis, sed inge- 
nis, ut motorium, ut actorium, ut cogitalorium, 
h. e. vis movendi, agendi, cogitandi. 

MOTUS, a, um. V. MOVEO. 

MOTUS, us, m. 4. (moveo) motio, a^itatlo, xj- 
v^ocj, xivr,pa (It: moto, movimento; ¥i. mouve- 
ment, agitation, secousxe ; Hisp. movimiento, agi- 
tacion, sacudida; Germ, die Bewegung; Ang!. 
a motion, moving, movement). 

I.) Proprie. ^ 1- Generatim. Cic 3. If at D.t\. 
27. Nalura omnia ciens et agitans motibus et mu- 
tationibus suis. et 2. ibid. 9. 23. Cicri et agi mo- 
tu suo. Id. 6- de repubt. 17. Orbes, qui versan- 
tur contrario motu. Id. Tim. 6. I>eus motum dc- 
dit calo eum, qui Bgurae ejus sit aptissimus. Pro- 
pert. 3. 13. 31. magnos quum ponunt sequora mo- 
tus. Curl- 4. 4. sub fin. Crebris motions terrse 
fatigati. tremuoti. Sic Tac. 4- Ann. 55. Mille et 
ducentos per annos nullo motu lerrae mutavisse 
sedes suas. ^ 2. Speciatim de saltatione et ge- 
stu corporis, qui fit ad certas leges. — a) De 
saltatione. Liv. 7. 2. Ludioi.es ad tibicinis modos 
saltantes, baud iadecoros tnotus njore Tusco da- 
bant. Virg. 1. G. 350- Cereri, lorta redimilus 
tempora quercu, Det molds incompositos, et car- 
mina dicat. Horal. 3. Od. 6. 21. Motus doceri 
gaudct lonicos Matura virgo. balli. — b^ Sic de 
geslu corporis in palseslra. Cic. 1. Off. 36. 130. Pa- 
iaestrici motus saepe sunt odiosiores, et bistrionum 
nonnulli gestus inepti non vacant oflensione. at- 
teggiamenti e portamento di vita. — c) Et de 
oratoruni gestu. Cic. Brut. 30. 116. Volo enim, 
ut in scaena, sic etiam in foro, non eos modo iau- 
dari, qui celeri motu et dirficili utantur, sed eos 
etiam, quos statarios appellant, quorum sit ilia 
simplex in agendo Veritas, non molcsla. — d) De 
militibus. iVepos Iphicr. 1. Ille peltam pro par- 
mo fecit, a quo posteo peitasta pcdilcs appellan- 
tur; ut ad motus concursusquc cssent leviores. 

II.) Translate. % 1. Dicitur de gcrminationc 
atque iocremento plantarum. Colum. 4. H. 11. 28. 2. 
Tres esse motus in vile seu potius in omni sur- 
culo naturales: unum, quo germinet; olterum, quo 
floreat; tertium, quo maturescat. V. MOVEO II. 
i. f 2- Siepissime pro affectu animi, passione, 
affetto. Cic. i. Off. 36. 132. Motus animorum du- 
plices sunt, alteri cogitationis, alteii appetitus. 
et t6id. 38. 136. Rertissime prascipitur, ut^ per- 
turbationes fugiamus, id est motus animi nimios 
rationi non obtemperames. Id. 1. Orat. 51. 220. 
Animorum motus d ; cendo misccre atque agitare. 
Id. 3. Alt. 8. Ex epistplarum mearum inconstan- 
tia puto le mew mentis motum videre. Vagita- 
zione. et 2. Off. 5-18. Colnbere motus animi 
turbatos, quos Graecl iri&vj nominant. Virg. 12. 
J5n- 217. vario misceri peclora motu. Cic. 2. 
J^in. 3. 10. Quum vesciiuur iis rebus, quae dul- 
ce"m motum afferunt sensibus. ^ 3. Speciatim 
pro insliuctu numinis, ceslro, {v&ouctacp.w, qui 
vatibus luimilli credilur. Tibull. 1. 7. al. Hoec 
ubi Bellon* motu est agitata, nee acrem Flam- 
mam, non amens verbera torla timet. Ovid. 6. 
JUet. 158. Manto, Per medias fuerat, divino con- 
cita motu, Vaticinata vias. el 3. ibid. 711. insano 
concita motu. Al. leg. cursu. ^ 4. Item est com- 
motio et pcrturbatio remm, turba, tumultus, com- 
mozione, tumulto, sollevamenlo, sedizione. Cic. 
Flacc. 37. 94. Videtis, in quo motu lemporurn, 
quanta in conversione rerum ac perlurbatione ver- 
semur. Id. 2. Cat. 12. 26. Mibi, ut urbi sine ve- 
stro motu ac sine ullo lumultu satis esset pr»si- 
dii, provisum est. et mox. Omnes Catilinoe mo- 



MOVEO 

tus conatusque prohibere. et ibid. 2. 4. Motum 
ofTerre reipublicas. Id. 2. Orat. 48. 199. Si quis 
motus populi factus est. Liv. 39. 29. Magnus mo- 
tus senilis eo anno in Apulia fuit. Tac. 1. Ann. 
32. Id, militares animos altius conjectantibus , 
praecipuura indicium magni atque implacabilis 
motus, quod neque disjecti, nee paucorum insliu- 
ctu, sed pariter ardescerent, pariter silerent. — 
In bonam partem. Cic. Dom. 56. 142, Italia; ma- 
gniBcentissimus iilc motus, municipiorumque con- 
cursus, — Pro mutatione. Cic. 3. Att. 8, Motum 
in republ. non tantum ego irnpendere video, quan- 
tum tu- ad rne consolaodum affers, ^ 5. Apud 
Rhetores usurpatur de tropis. Quintil. 9. 1.2. 
Plerique figuras tropos esse exislimaront, quia gi- 
ve ex hoc duieriot nomen, quod sint formati quo- 
dam modo; sive ex eo, quod vertant Ofatiooem, 
unde et motus dicunlur; fotendum est, esse utrura- 
que. eorum etiam in Eguria, Id. 8. 5. 35. Tro- 
pi, quos motus clarissimi nostrorum ouctores vo- 
cant. ^ 6. Pro causa, impulso, motivo. Plin. 3. 
Ep. 4. sub fin. Audisti consilii mei motus: su- 
pcrest alterulra ex parte Judicium luum. 

MOVENS, e'nlis. V. MOVEO. 

MOVENTER, adverb, (moveo) com motione et 
irarundia. Vet. Scholiast, ad Cic. Mil. 7. ab A. 
IHaio edilus in Class. Auct. T. 2. p. 107. Moten- 
ter hoc exemplo utitur, nee sine oculeis. 

MOVEO, mQves, muvi, motum, mSvere, a. 2. 
Mostis pro movistis syncope apud Martial. 3. 67. 
Cessalis,, pueri, nibilque mostis. Alii leg. nostis, 
al. post is pro po testis. Et morunt pro mover unt 
apud Sil. It. 14. 141. Movens I. d., II. 2. et 11.; 
Motus I. a- h.'ll. 5. et U.; ubi alii norunt. — 
Movere pro moveri neulrorum ritu, V. sub I. c. — 
Part. Moturus I. b.; Movendus II. 6, — Move- 
re, quod ratione babita etymi volunt esse causali- 
vum a meo, ut xsvs'co a xc'w, est de loco abduce- 
re, locum mutare facere, ciere, impellere, agitare, 
xtvs'u (It. muovere; Fr. mouvoir, remutr, agiler; 
Hisp. mover, agitar, menear; Germ, in Bewegung 
setzen, bewegen, forlbringen, fortschaffen, enlfer- 
nen; Angl. to move, stir). 

L) Proprie, latissime pntct. ■ — a) De corpo- 
ribus physicis, sine add! to. Cic 6. de republ. 25. 
Solum igitur qubd sese movct, quia numquom de- 
serilur a so, numquam ne moveri quidem desinit. 
Quin etiam ceteris, quse moventur, hie fons, hoe 
principium movendi. Virg. 1. /£n. 130. motos 
praestat componcrc ductus, procellosi. Lucan. 7. 
861. nee terrarrT quisquam movisset arator. Ovid. 
11. Met. 600. moti flamine rami. Proper!. 4. 1. 
101, si quis inotas cornitis senserit alas. Ovid. 5. 
Met. 634, Quaque pedem movi, manat lacus. Se- 
neca Thyest. 420. Movere gradum. h. e. ire, mtio- 
vere il passo. — b) Movere dicitur et de pul- 
sante fides, sonare, toccare la cetra. Ovid. 10. 
Met. 89. et fiia sonantia movit. et 5. ibid. 112. 
citharom cum voce movere. Auct. Paneg. ad Pi- 
son- 161. Ipse fidem movisse ferox narratur Achil- 
les. Ovid. Her old. 4. 48, Quaque sub Idteo tym- 
pana cotle movent. Hue pertinet ct illud Horal. 

2. Ep. 2. 86. Verba lyrae motnra sonum. — c) 
Movere se ct moveri de personis aliquando est sal- 
tare, bailor e. Tibull. 1. S. 38. Movit et ad certos 
nescia membra modos. Ilorat. Art. P. 232. Ut fe- 
stis matrona moveri jussa diebus. Id. 2. Ep. 2. 
125. Nunc Satyrmn, nunc agrestcm Cyclopa move- 
tur. Pers. 5. 123. Tres tantum ad nomeros Saty- 
ri moveare Buthylli. — Moveri, absolute dicitur 
etiam in obscsuis. V. E QUITO. — d) Movere pro 
moveri, neutroruin ritu, de rebus dicitur. Liv. 35. 
4o. ad fm. Terra dies duodequadrcginta movit. si 
scosse, fu tremuolo. Eodem modo Sue ton. Claud. 
21. et Gell. 4. 6. locuti sunt. Seneca Troad- 1180. 
Classis movet. In veteri S. C. apud Gell. loc. cil. 
Quod C. Julius L. V. pontifex nuuciavil, in sacra- 
rio in rcgia haslas Manias movisse. — Similiter 
movens, entis , interdum absolute adhibetur pro 
se movens, vel mobt'fis. Hinc res mowenres sunt 
bona mobilia, mobili. V. MOBII.1S. Liv. 5. 25. Ex 
ea praeda, qua rerum inoventiutn sit. Gell. 11. 18. 
Non hominum tantum, neque rerum movcutium, 
quae alTerri orculte et surripi possunt, sed fundi 
quoque el aedium fieri fur turn. Marce.lt. Dig. 46. 

3. 43. Reditus exegit, et movents distraxit. Sic 
voluptas movens apud Cic, 2. Fin. 10. 31. est, 



HOX 

qua in molu consistit, et stanti opponitur. — e) 
Movere se de personis, prasripue addito termino a 
quo, est ire, ambulare, abire, partire, altontanar- 
si. Ter. Andr. 4. 3. 16. Move ocius te, ut, quid 
ogam, porro inlelligss. Liv. 34. 20. Praecepit eis, 
tie se ex eo loco moverent. Cces. 3. B. G. 15. Tan- 
ta subito malacia exstitit, ut se loco movere noo 
possent. Cic. 5. Fam. 21. in fin. Foe, ut istinc te 
oe moveaa tam infirma valetudine. CatulL 3. 8. 
Nee sese a gremio ilUus movebat, Nepos Alt. 7. 
Usus est aetatis vacatione, neque se quoquam mo- 
vit ex Urbe. — • f) Iliac movere castra, et mo- 
vere absolute, levar il campo, alio transferre exer- 
citum. Cces. 1. B. G. 15. Postcro die costra ex 
eo loco movent. Liv. 24. 44. Consutes, legionibus 
acriptis, nriusquam ah Urbe moverent, prodrgia 
procurarunt. Cic. 9. Alt. 1. Postquam ilie Canusio 
moverat. ■ — g) Sic movere aliquid cum addito 
termino a quo, est removere, levar via, rimuoyc- 
re. Cic. i. Divinat. 35. 77, Quum signifer si- 
gnum non posset movere loco. Cels. 8. 2. Os aut 
frangitur, aut de loco movetur. — h) Movere 
aliquem loco, gradu etc- Frequenter usurpatur, et 
est removere, pcllere, rimuovere, cacciare, degra- 
dare. Cic. 13. Fam*. 5. Movere aliquem ex agro. 
Id. 3. Verr. 45. 116. et 2. leg. Agr. 21, 57. ali- 
quem possessione. Id. Ccecin. 13. 37. Ne tuorum 
quidem quisquam loco motus. cacciato. (Similiter 
Id. 3. Fin. 22. 74. Quid non sic aiiud ex olio ne- 
rtitur, ut non, si ullam IHleram moveris, labeot 
omnia?). Id. 3. Off. 19. 76. Ut veros heredes mo- 
veat, in eorum locum ipse succcdat. Liv. 39. 42. 
Movere aliquem senaloiio loco. Cic. Cluent. 43. 
122. aliquem senatu, et Ziv. 39. 42. Ut censores 
motis senatu adscriberent notas. Al. leg. e senatu. 
Cic. 2. Orat. 67. 272. Censor tribu movet centu- 
rionem. Sic Liv. 24. 18- Movere aliquem tribu. 
Id. 30.18. Moslem turbare ac statu movere. Hue 
perlinet et illud Plant. Capt. 4. 2. 10. Move abs 
le moram. logli ogni indugio. • — i) Movere num- 
mum ab aliquo, est eum cogcre, ut nummum sol- 
vat, indurlo a sborsare un danaro. Cic. t. Alt. 
12. de acerbissimo feneratore. A CaeeiSio propin- 
4jui minore centesimis numwum movere non pos- 
suot, k. e. non possono cavargli un danaro a mi- 
nor usura del dodici per cento. Eadera jepetit 
Seneca Ep. 118. 

II.) Translate. 5" '■ Movere se dicitur de plan- 
t;s, quum germinant, aut crescunt. Colum. It. 
B. H. 2. 26. A Cal. Martiis eximia est vitium 
putatio . si tomen se gemmae nondum movent. 
Ovid. 3. Trist. 12. 13. de polmite gemma move- 
tur. V. MOTUS, us, sub II. 1. \ 2. Perllnet et- 
iam ad sacra. Cato B. B. Hi. Ferctum Jovi mo- 
veto, et maclalo sic: Juppiter te fercto obmoven- 
do bonas preces precor, uti sies voler>s propitius 
mihi etc. k. e. admoveto, oflerto. Siroili ratiooe 
commovere usurpatur ibid. Sic Val. Flacc. 5. 399. 
Sacraque terrific* supplex movet irrita Nocli. h. 
e. facit. Similiter Id. 3, 540. Baccbum thyasos et 
sacra moventem. Seneca Med. 86. qui tripodas 
movet Frater virginis asperae. h. e. rcsponsa ex 
tripode reddit. ■ — De ancilibus movendis. V. AK- 
CILE. ^f 3. Movere est etiam provocare, promo- 
verc, excitare: et occurrit — a) In re roedica. 
Cels. 2. 17. Sole el exercitatione Budor movetur. 
Id. 3. 21. ante med. Potio, quae urinarn movet. et 
8. 16. Cubitus luxatus interdum Tebrem vocnitum- 
que bilis movet. Id. 7. 4. ad fin, Movere dolorem, 
el 8. 9. tussim, slernutamentum. Cato B. B. 115. 
wlvum. — b) Item de clamoribus, plausu, et ani 
mi aflectibus usurpatur pro excitare. Cic. Orat. 
71. 236. Eloquens non approbaliones solum, sed 
admirationes, clamores, plausus movere debet. Id. 
2. Orat. 62. 251. ct 6. All. 3. ad fin, risum. et 
2. ibid. 11. alicui exgpectationem de re uuapism. 
Liv. 4. 5. iodignationem. Cic. 2. Oral. 69. 278. 
miscricordiam. Id. Parlit. orat. 33. 114. suspicio- 
nem. Quintil. 4. 2. 77. lacrimas. Cic. 1. Oral. 53. 
228. Actum populo. Sail. Cat. 26. jocum. % 4. 
Movere quippiam dicitur, qui aliquid aggreditur, 
suseipit, incipit. — a) Generation. Liv. 23. 39. 
Movere ac moiiri aliquid. Ter. Andr. 5. 4. 18. 
Ego isuer moveo, aut euro? Ovid. 6. Fast. 622. 
solcmni voce movere preces. Virg. 10, JEn. 163. 
Pandite nunc Helicona, dea», cantusque movete. 
Ovid. 14. Met. 21. carmen Ore move sacro. Liv. 

Tom. III. 



— 297 — 

28. 11. menlionem cujuspiam rei. fare. Quintil. 

3. 6. 10. conjecluram. proporre. Julian. Dig. 
37. 10. 4. controversiam. Ulpi Dig. 4. 3. 33. 
litem. Id. ibid. 19. 1. 10. actionem. — b) Spe- 
ciatim de bello pro aggredi. Cic. t. Off. 11. 
37.; et Sail. Cat. 31. Movere bellum. Virg. 10. 
JEn. 6. arma. Sic Liv. 21. 52. Galli-in duorum 
praepotentium populorum certamine, per ambiguum 
Tavorem, haud dubie gratiam victoris spectantes. 
Id Rom ani, ne quid modo moverent, aequo satis, 
Pa»nus periniquo animo ferebat. Hue refurri pot- 
est et illud Curt. 8, 14. 6. Jam undlque pugna 
se !moverat, quum etc. ^ 5. Movere est etiam 
turbare, perturbare. Seneca Ep. 36. Res est iu- 
quieta , felicitas : ipsa se exagitat, movet cere- 
brum, etc. Salt. Cat. 22. Quieta movere, magaa 
merces videbatur. Liv. 35. 13. Filio rnisso ad cu- 
stodiam ultimarum parlium regni, ne quid, absen- 
te se, a tergo moveretur. Sic Tac. 2. Ann. 43. 
Non posse motum Orientem nisi Germanic! sa- 
pientia componi. sollevato, tumultuante. — Hoc 
sensu dicitur etiam de men te. Seneca Ep. 9 i. cir' 
ca med. et 6. Qua?$t. nat. 1.; et Ovid. 5. Trist- 
6. 247 et 25. Mens mota. turbata, confusa, fuori 
di $e, malla. Sic J/ieronym. advers. F'igilant. n. 

4. Homo moil capitis atque Hippocralis vinculis 
nlligandus. matfo. % 6. Item est incilare, bortari, 
impellere; atque adeu irritare, lacessere. Liv. 35. 
12, Legalos cen&oit circa reges mittendos, qui non 
solum tentarent animos eorum, sed suis quemque 
gtimulis moverent ad Romanum bellum. h. e. iu- 
citarent, impellerent. Cic. 11. All. 5. Qua me 
causae moverint, quam aeerbae, quam graves, non 
possum etc. h. e. incitarint, impulerint. Horat. 
Epod. 17. 3. Per et Dianas non movenda numina. 
h. e. non irritanda, non lacessenda. ^ 7. Item 
labefactare. Cic. 7. Alt. 3. Tantum abest,ut meant 
il le sententiam moveat, ut valde ego ipsi, quod de 
sua sententia decesserit, pcenitendum putem. Hue 
pertinet et illud Liv. 25. 26. Intoleranda vis eestus 
per utraque castru omnium ferme corpora movit. 
^ 8. Item removere, abducere. Liv. 3. 21. Nee 
ante moverunt de sententia consulem, quam etc. 
Adde eumd. 39. 39. ad fin. ^ 9. Item numine 
afflare, cestro concitare, inspirare. Seneca Tran- 
quill. 16. Noo potest grande aliquid et supra ce- 
leros loqui, nisi mota men?: h. e- cestro percita, 
numine afflata, enthea. Sic Ovid. 4. Trist. 1. 43. 
Sic ubi mota calent viridi mea pectora thyrso etc. 
Ltican. 1. 565. turn, quos sectis Bellona laceitis 
Saeva movet, cecinere deos. Al. leg. monet. V. MO- 
TUS, us, sub II. 3. ^ 10. Saepissime ad animurn 
transferer, et est afficerc. — a) Generatim. Cic. 

1. 0^. 28. 9S. Ut pulcritudo corporis movet ocu- 
los et delectal; sic decorum, quod elucet in vita, 
movet approbationem eorum, quibuscum vivilur. 
Forcetlinus hunc locum singular! paragrapho di- 
slinxit, et movere accepit pro afficere, aliiccre, de- 
lectare. Ovid. Heraid. 21. 77. Mola loci fama pro- 
perabam viscre Delon. mossa, invilata, indotta. 
— b) Speciatim, movere animum et movere ab- 
solute est aliquo efTectu percellcre, fleclere, ageJ 
re, commuovere, piegare. f'irg. 3. G. 521. non 
mollia possunt Prata movere animum. Quintil. 6. 

2. I. Movere animos judicuin, atque in eum, quern 
volumus, babitum foimare. Liv. 39. 3'J. Quoniam 
Flaccum ouctoritas patrum nihil movissct. et 3. 20. 
Moverat plebem oralio consulis- Cces. ad Cic. post 
ep. 19. /. 9. ad Alt. Neque illud me movet, quod 
ii, qui elc. Tibutl. 2. 7. 36. Movcrit e vol is pars 
quotacumque deos. Quintil. G. 1.7. Alhenis af- 
fectum movere, etiam per prasconjm prohibebatur 
orator. — c) Item move>i, affici, aliquo afi'eclu 
commoveri, flecti. Proper t. 1. 15. 9. At non sic 
Ithaci digressu mota Calypso, h. e. turbata, dolo- 
re aflecta. f'irg. 6. Mn. 399. Nulla Lie insidiw 
tales: absiste moved. /•. e. turbari, tirnerc. Pro- 
pert. 3.23. 25. Nil moveor lacrimis. Ovid. 4. Trist. 
10. 23. Motus dictis. persuaso- Curt. 6. 5. a med. 
precibuj. vinto. Cic. Dejit. 2.5. Moveor etiam 
ipsius loci insolcntia. el ibid. 4- It. Movebatur 
animo, et de salute populi R. exlimescfbat. Liv. 
39. 47. Quum senatus et tirocioio et perturbatio- 
ne juvenjs moveretur. mevendosi a compassione. 
Cces. i. B. C. 44. Fere fit, quibus quisque in lo- 
cis miles inreteravit, uti multum carum regionum 
coosuetudioe moveatur. si sente tirato dalle usan- 



MOX 

ze. Cic. 4. Acad. (2. post.) 42. 130. In his rebus 
neutram in partem mover!: quae aSiafopj'a dici- 
tur. ^ 11. Est etiam menlc agilare, vcrsore ani- 
mo, cogitare. Virg. 3. JEn. 34. Multa movens ani- 
mo Nymphas veuerabar agrestes. Stat. 2. Theb. 
145. at Inacbio tenuis sub pectore regi Tracu 
quies, dum mente deos inceptaquo versat Hospi-' 
tia, et quae sint generis adscita icpcrlis Fata, mo- 
vet. ^ 12. Demum ponilur, pro mutare, quod est 
per syncopen pro movilare a movere. Ad rem Pa- 
tron. Satyr. 18. Ex lacrimis in risum motus, Ce- 
terum Liv. 34. 54. Nihil' motum ex antique p_ro- 
babile est. mutalo. Tvt<i[tT,. Sic Ovid. 8. Met. 728. 
Sunt, o furtissime, quorum Forma scmel mota est, 
et in hoc renovamine mansit. Sunt, quibus in plu- 
res jus est transire figuras. — Ilinc a Grommati- 
cis wot'ert dicuntur nomina et verba, qu* decli- 
nantur, h. e. figuras et accidentia mutant. Pri- 
scian. 9. init. Putsch. Dictionurn ali?e sunt oai- 
formes, id est indeciinabiles — , alia decliniibiles. 
Earum ergo alia; in principio nioveotur, ut pro- 
nomiaa transeundo in personas mei lui sui-; in 
genera vero et numcros et in casus transeuntia 
flnem movent, 6icut nomina - : verba autem et 
in principio ct in fine et in medio moventur. 

MOX, adverb., quod ralione habita etymi volunt 
esse a v. movere, signs flcat statim, ceteriter, s-j'S'u;, 
auTtxa (It. losfo, presto, da qui a poco; Fr. bien- 
tot, dans peu de temps; Ilisp. presto, denfro ds 
poco; Germ, bald; Angi. by and by, presently, 
anon, quickly, immediately, soon). 

I.) Pioprie de tempore dicitur; et quidem ^ 1. 
Stricto sensu de tempore statim future- Plaut. 
Capt. 1.2. 91. Ad fratrem, (juo ire dUeram, mux 
ivero. Id. Merc. 4. 4. 62. Eadem lict'uit mox c<r- 
nare reetius- Cic 10. Alt. 4. Praeteriit villam 
meam Curio, jussitque mihi nunciari. mox se ven- 
turum. Cf. Horat. 2. Ep,. 2. 161. Quum scgetes 
occat Lib! mox frumenla daturas, Te dominum sen- 
tit. Ter. Andr. 3. 2. 4. Quod jussi ei dare bibe- 
re, date: mot ego hue reveitor. ubi est prcesens 
pro futuro: rf. Cic. 1. Divinat. 23. 47. Dis- 
eedo parumpcr a somniis , ad qua? mox rcvertar. 
— In altera sententiae parte interdum adest jam, 
sajpe nunc, ct opponitur ante. Te r . Eun. 2- 1. 
13. Nam aut {am revertcre, aut mox noctu te ad- 
iget horsum insomnia. Cic. 1. Orat. 32. 148. Ve* 
rum ilia mox: nunc, de ipsa exercitatione quid 
sentias, quaerimus. Id. Oral. 49. 163. De numero 
mox, nunc de sono quserimus. Id. 4. Fin. 4. 8. 
Sequitur disserendi ratio cogpitioqu? naturae: nam 
de summo bouo mox, ut dixi, videbimus. Adde 
Plin. 2. Hist. nat. 107. 111. (211).: et Zucref. 5. 
1134. Nee magis id nunc est, nee erit mox, quam 
fuit ante. <f 2. Lolioti sensu mox usurpatur pro 
brevi, cito. Hinc ■ — Quam mox est quam cito. 
Festus p. 281. 11. Mull. Quam mox significot 
quam cito: sed si per se ponas mox, significant 
paulJo post, vel postea. — In interrogatione recta. 
Ter. Eun.i. 7. 18. Quam mox irruimus? quanto 
stiamo ad assalirel Plaut. Bacch. 4. 6. 6. Quam 
mox oavigo in Kpbesurn, ut aurum rcpeiam ab 
Thcotimo domum? Adde eumd. Cas. 3. 6. 16. et 
Men. 1. 2. 44. — In obliqua sententia, post ver- 
ba in primis exspectationis. Ennius apud Cic. 1. 
Divinat. 48- 107. Exspectant, veluti, consul quum 
mittere signum Vult, omnts avidi spectant ad car- 
eens oras, Quam mox emittat pictis e faucibu 1 cur- 
rus. Ter. Phorm. 1. 3.9. Dum specto, quam mox 
veniat qui adimat banc mihi consuetudinem. Cir. 
ifosc. com. I . 1 . Exspecto, quam mox Chsarea 
hac oratione utatur. quanto stia a par tare cost. 
Id. 2. Invent. 28. 85. Non necesse est, quam mox 
judicium fiat, exspectarc. Forceliinus cum vete- 
vibus Edilt. legebat quin; Ernestius conjecit 
quam, et banc conjecluram antiqui Codices firtna- 
runt. Sic Liv. 34. 11. Et quam mox signis colla- 
tes dimicandum sibi in dies exspeclet. Gronotn'us 
ita reslituit. Id. 5. 45. Corpora curant, intent! 
quam mox signum daretur. Similiter Plaut. 
Amph. 1.1. 204. Vide sis, quam mox vapulare 
vis, nisi actutum hinc abeas. Id. TVuc. 4. 3. 46. 
Timeo, quam mox no miner. Adde Ter. Adelph. 
5. 6. 1. — Quam mox interdum idem fere signi- 
flcat quod nunc vel sfaiim., ut opod Piaut, Bud. 
2. 3. 12. Quam mox caelum est prandium ? et 
4. 7. 1. Quam mox licet le compellare, Daemones. 

38 



MU 

h. e. nunc. Id. Asin. 2. 4. 43. Quara mox mihi 
operam das. et Bacch. 4. 8. 30. Quam moi dico, 
ciabo. h- e. statim. % 3. Mox eliam cum praster- 
Itis jungitur, et usurpatur de rebus p^ene eodem 
tempore faclis, aul de brevissimo tempore: occur- 
rit — a) Sine alia particula. Plaut. Men. 2.3. 
76. Ergo mox auferto tecum, quando abibis. So- 
la!. Art. P. 221. moi etiam agrestes Satyros nu- 
da vit. Stat. 2. Theb. 262. In regem conversi o- 
r'nc* formidine prima, Mot audisse negant. Pro- 
perl. 4. G. 37. Moi ait. V. integrum locum. — 
b) Mox quum, mox ubi, simul ac, statim ac, to- 
siu che, appena die. Plant. Pom- 3. 4. IG.Isthsc 
»olo ergo vos commeminisso omnia, mot quum 
nd pnetorem usus veniet. Liv. 38. 41. Eumdcm 
mox, quum jam Mulines manum cum hoste con- 
scruisset, lerrorem ab tergo prsebuisse. Colum. 2. 
li. R. II. y. Curandumque, ne floreolem segetem 
langamus, sed aut antes, aut mox. quum deflorue- 
rit. — Et intcrjecto vorabulo Plaut. Cos- 2. 2. 
39. Slot magis quum olium mihi et tibi erit, igi- 
lur tecum loquar. et Pcen. 1. 2. 193. Mox dabo, 
jjuuiii ab re divina rediero. — Horat. 2. Od. 1. 
10. mox, ubi pullicas Res ordinaris, grande mil- 
i;us Cccropio repeles cotburno. Liv. 3. 52. Quid, 
si plebs mox, ubi par urn secessioue moveamur, ar- 
mata venial? Colum. 5. R. H. 5. 13. Mox ubi 
matcrias vitis cxigit, insequitur pampioator, Plin. 
S. Hist. vat. 21. 3G. (88). Mox ubi pluribus eo- 
dem modo se coriis loricavit, in dimicationem per- 
pit. — c) Mox rif, mox quam pro timul alque 
sunt radenlis la tin it ntis. Flor. 2.4.2. Moi ut ca- 
lucre pugna, statim in sudorem eunt. ubi to sta- 
tim rcJundat. Paul. Dig. 7. 4. t3. Frucluarii fru- 
cius tunc fieri, quum eos perccperit; bonae fidei 
.lutein posscssoris, mox quam a solo separati sint. 
l.'lp. fraam. 1. 22. Qui testamcnlo liber esse jus- 
.-us est, mox quam unus ex beredihus adierit he- 
reditatcm, liber fit. % 4. Argentei sevi scrip to res 
post Livium per mor quodeumque tempos posle- 
rius, non dislincte definiendum, designarunt. — 
a) Mox aut per se solum, aut cum oppo&itis an- 
te, primum, olim, significat in postcrum, in se- 
qiiilo. — Suelon. Aug. 47. Ncc est, ut opinor, 
provincia, cicepla dumtaiat Africa et Sardinia, 
quam non adiciit. In has, fugato Sexto Pompejo, 
t'rajicere ex Sicilia apparantem continue? et immo- 
dica toinpeslates inhibuerunt: ncc mox occasio aut 
causa Irajiriendi foil. Addc eumd.. Tib. 93. et Oth. 
10. Sic Tac. Germ. 34. Nee defuit audentia (in 
Herculis columnns inquirendi) Druso Germanico: 
sed obsliiit Oceanus. -Mox nemo tentavit: san- 
ellusque ac rcverenlius visum, de aclis deorum 
rredeie, quam scire. Quintil. 5. 10. 120. Sed di- 
cta sunt omnia, anlequam praeciperentur: mox ea 
sctiplores observata et collects ediderunt. Flor. 3. 
11). 2. Primum servile bellum inter initla urbis 
Herdonio Sabino duce in ipsa urbe tentatum est -: 
sed hie tumultus magis fuit, quam bellum. Mox, 
irnperio per divcrsa tcrrarum occupato, quis crede- 
ret Siciliarn multo cruentius servili, quam Puniro 
hello esse vastnlam? Plin. 33. flisl. nal. I. 6. (22). 
Mullis boc modis luxusia variant, gemroas adden- 
>1o exquisili fulgoris censuque opimo digitos one- 
rando -: mox et effigies varias cselando. Advene 
illud Quint it- 1. !• 21. Ut corporum mox etiam 
forlissimorum educatio a lacte cuoisque milium 
ducit, ita futurus eloquenlissimus edidit aliquando 
vagitum. h. e. qui poslbac fortissinia sunt. — Tac. 
Germ. 13. Ante hoc domus pars videntur, mox 
rci pubtira?. Id. \i. Ann. 2'J. Prima imperii sta- 
te clarus acceptusque popularibus. mox diuturni- 
tatc in superbiam mutans. Id- 1. ibid. 53. Julia 
ob impudiciliain olim a palrc Augusto Paudateria 
insula, mox oppido Reginorum clausa. Adde eumd. 
1. Hist. G7. — b) Per paulh mox, b. c. paullo 
post, breve tempus distinctiore modo definilur. 
I'lin. 21. Hist. nal. 2- 3. (5). Sic coronU e flo- 
ribus rcceplis, paullo moi subiere, qti» vocantur 
.E gyp life, ac dcindc hibernje. Id. 4. ibid. 16. 30. 
i, 102) De quibus mox p3ul5o dicemus. Adde eumd. 
2S. ibid. II. 40. (182). et 11. ibid. 18. 19. (IO'i). 
Hue- pertinet illud ejusd. 18. ibid. 35. 78. (341). 
Paucis moi horis ssevo imbre vaticinalione appro- 
baia, poche ore dopo. — c) Ex vutgari usu, quo 
iEqualcs particula dupHcari solent (sic post dein- 
de ipud Tcr. Andr. 3. 2. 3.), factum est ut poe- 



— 298 — 

tee el reccottores oratores mox deinde, mox post 
usurpaverint. Tibull. 1.7. 35. Et simulat transire 
domum, mox deinde recurrit. Ovid. 9. Met- 143. 

Indulsil prime lscrimis, flendoque dolorem Diffu- 
dit miseranda suum: mox deinde, Quid auieru 
Fiemus, ait? Curt. 10. 3. 12. Mox deiode quum 
slirpem generis mei latius propagare cuperem, 
uxorem Darii 6!iam duxi. Colum. t. Ji. R. prcef. 
15. Ornnes cnim, sicut M. Varro jam teroporibus 
avorutn conquestus est, patresfamiliae falce et ara- 
tro reliclis intra muros correpsimos, et in cinis 
potius ac tbealris, quam in segetibus et vinetis 
manus movemus. -Mox deinde ut apti veniamus 
ad ganeas, qaotidianam cruditatem I aconicis exco- 
quimus. CI. Furlanelto addidit etiam illud ejusd. 
9. ibid. 14. 5.; sed ibi pro mox deinde nunc ex 
antiquis libris legitur mox dicelur. ^ 5. De Ion- 
go post tempore inlerdum occurrit et mox idem 
est ac progressu teroporis, volventibus annis. Sue- 
ton. A'er. 6. C Csesar, rogante sororc^ ut infanli 
quod vellet nomen daret, intuens Claudium pa- 
truum suum, a quo mox principe Nero adoptatus 
est, ejus se dixit dare. h. e. post undecim aonos. 
Lucan. 6. 419. turbse sed mixtus inerti Sextos 
erat -, Qui mox Scylleeis exsul grassatus in undis 
Polluit aequoreos Siculus pirata triumphos. Quin- 
til. 3. 7. 25. Idem (/^rtsfofeies) praecipit illud 
quoque, quod mox Cornelius Celsu9 prope supra 
modum invasit. Adde 5ue(on, Tib. 26.; et Aurel. 
Vict. Fir. ill. 74. — Hue, ait Forcellinus, per- 
tinere potest illud f'irg. \. G. 24. Tuque adeo, 
quern moi quae sint habitura deorum Concilia, io- 
certum est etc. Cnifo npud Cfiaris. 2. p. 184. 
Putsch, ait, pro cilo positum esse: Servius autem: 
potest, ioquit, ad yilse bumanee brevitntcm refer- 
ri. Hue usque Forcellinus. Handius vero pro ci 
io accepit, ait enim: Poeta ipsa brcvitate temporis 
designari voluit, quam prope Augustus ad divini- 
tatem accessisset. % 6. Interdum refertur ad or- 
dinem temporis, et ponitur pro deinde, atque or- 
dinem, quo res far, tie surceduot, constituit cum aliis 
generis ejus vocabulis tunc etr. Liv. 40. 4S. ad fin. 
Nam eitemplo fusi, fugati; mot intra vallum com- 
puis! : postremo exuuntur castTis. Plin. 6. Hist 
nat. 30. 35. (183). Primus Dalion ultra Meroeo 
longe sub^ectus: mox Aristocreon. Tac. 1. Hist. 
12. Quia praemia virtutum velocius erat viliis ad* 
eplus, crudeliiatem mox, deiode afaritiam exer- 
cuit. Plin. 8. Hist. nat. 40. 61. (149). Cujus spe- 
cie delectatus jussit ursos, mox apros, et deinde 
damns emilli. Tac. 11. Ann. 22. Creali primum 
Valerius Potitus et /Emilius Maroercus -. Dein, 
gliscentibus negoliis, duo additi -. Mox duplieatus 
oumerus -. Post, lege Syllee, viginti creati. Plin. 
24. Hist. nat. 12. 67. (109). Spissatur succus ex 
folliculis aqua caelesti perfusis: mox in pi la tusis 
exprimilur organis: tunc densatur in sole morta- 
riis in pastillos. Vellej. 2. 14. 3. Domus, qua quon- 
dam Ciceronis, mox Censorioi full, nunc Statilii 
Sisennee est. ^ 7. Sunt qui perperam afbrmant 
mox usurpari aliquando etiam de tempore proxi- 
me praeterito, pro statim ante, modo, pur ora, 
teste, poco fa: el afferunt quae sequuntur. Colum. 
3. R. R. 20. 4. De altero, quod mox proposucram, 
nihil dubito, quin etc. At ibi legendum est mo- 
de Slat. 1-2. 2%eb. 818. Mox lib i, si quis adhuc 
pr32tendit nubila livor, Occidit. Alii rectius leg. 
Occidet. Ammian. 14. 10. Mox dicta fsnierat, mui- 
titudo omnis consensit io pacem. At Wagnerus 
pro mox desiderat vix. 

II.) Translate. ^ 1. Mox refertur ad ordinem 
situs et loci, et rem post aliam vcl infra po".itam 
signifi.at. Plin. G. Hist. nat. 10. 11. (29). Ab 
Albatiiae confinio gentes Silvorum (era, et infra 
Lubienorum, mox Diduri. e( ibid. 30. 3o. (190). 
Ultra eos Dorhi , deto (iymnetes, mox Andetee. 
Adde eumd. ibid. 11. 12. (.30). ct 26. 30. (118^. 
•| 2. Item dignitatis, aut prelii. Plin. 18. Hist, 
nat- 1. 17. (77). Post amylnm Chium maxime lau- 
datur Creticum, mox jtgyplium. Id. 25. ibid. 13. 
95. (154). Maxima vis nataa Susis Parlborurn, mox 
Laconic, Creticje, Asiatiffc. Addc eumd. 16. ibid. 
6. 8. (20). Cl 11. ibid. 4!. 96. (237). 



MUCRO 



MU 



MU. ptu, vox propria canum, unde et mutire di- 
cuntur, inquit Charis. 2. p. 213. Putsch., item 
Scalia. in conjectan. ad f'arron. in ea verba 7. 
/,. L. 101. Mull. Mussarc dictum, quod muti non 
amplius quam mu (al, p.'j) dicunt; a quo idem 
Ennius (.dicit, id quod minimum est): Neque, ut 
ajunt, mu (ul. f/o) facere audent. Idem Ennius 
apud Donalum ad Ter. Andr. 3. 2. 25. Ner dico, 
nee facio mu. Lucilius apud Charis. loc. cit. Non 
laudare hominem quemquam, ncque mu facere un- 
quam. zittire. Conferalur Id. Cltarisius ibid. p. 
214. Putsch. M u t. Mut non facere audet, ut apud 
Apulejum Platooicurn de proverbiis scriptum est 
libro secundo.Quum dixit Plaut. Slich. 1. 3. 102. 
Negato esse quod dem, nee mo, nee inutuum: mu, 
rem mini mam intellexil, simulque primarn too mu- 
tuum syilabam respcxit. — Videiur eliam esse vox 
doleotis, desperantis, exclamanlis Id. fraam. apud 
Charis. loc. cit. Oui tu es qui ducis me? mu! per- 
il hercle: Afer est. 

MUCCEDO, MUCClDUS, MUCClLAGO, MCC- 
ClNllM, MUCCOSUS, MUCCCLENTL'S, MUC- 
CUS. V. MUCEDO, MUCIDUS etc. 

MOCEDO vel muccedo, lnis, f. 3. mucus. Apul. 
de Mag. Si perniciosa ilia mucedo intus cohibita 
et bili atra socials. Alii leg. dulcedo, al. al- 
bedo. 

Mt'CfcO, es, mural, ere, n. 2. esser muff a, con- 
traer la muff a, Eosa>7iaw, mucidus sum. Cato H. 
li. 148. Vini singulae urnce dabunlur, quod nequc 
accat, nequc muceat. 

MCCESCO, is, ere, n. 3. inchoat. a muceo, 
mucidus Ho. Plin. 14. Hist. nal. 20. 26. (131 >. 
Proprium est vino rnucescere, aut in acelum vcr- 
ti. Id. 18. Hid. 20. 23. IDS). Sesama maccrata 
hifido colore muresnit. 

M CCll) US vel muccidus, a, um, adject, (muceo, 
mucus). ^ 1. Est qui mucorem ex vetustate con- 
tratit, muff a, mufj'ato, e-Jf wfi-;:, czzzo:. Juvenal. 
1 ». 128. Mucida cxrulei panis eensumerc frusta. 
Martial. 8. 6. Mucida vina. <f 2. Mucidus vel 
muccidus est etiam murosus, mucosa, muco 
fluens, ft\/|(o5rj;. Plaut. Epid. 3. 4. 58. homo es, 
Qui me emunxisti muciuum. Id. Mil. gtor. 3. 1. 
52. Sen ex mucidu*. 

M Cell- AGO vel mticciiago, tiii«, f. 3. (mucus) 
mucosus liquor, mucilc.gine , i)ct:iscp.a. Theod. 
Priscian. 4. 1. Qui sanguinem, vel mucilagiueni 
adscllant. 

MCClLENTUS. V. MUCCLENTUS. 

MCClNlCM vel muccinium, li, n. 2. moccichi- 
no, lintcum, quo extergelur nasi mucus. Amob. 
2. 23. Mitra, strophium, fa«ia, muccinium. 

MUCOR, oris, in. 3. (muceo) lanugo diulino 
situ conlracta, ut in pane, carnr, vino etc., unde 
et sapor corrurnpilur, eli^ci.;, gz-koo-zt,: (It. jnuf~ 
fa; ft. moisissure; Hisp. moho; Germ, drr 
Schimmel am Brad etc.; Angl. mouldiness, mu- 
stiness). Occurrit ^ 1. Generaiim. Colum. 12. R- 
/f.4. 4. Locum esse debere quasn siccissimuiu, nc 
situ peuora mucorem contrahant. ct ibid, 17.1. 
Situm, aut rnucoiem conlraheie. t.'lp. Dig- 18. 6. 
4. Pciiculum ocoris et minoris (vini) praeslare. 
1 2. De humorc ct larrjma coacia in vile. Plin. 
17. Hist. nat. Io. 25. (116). Ut indc potius deslil- 
laret mucor, qui maxime vitcs infcs'.at. 

MCCOSL'S re.' murcosus. a, um, adject, (mucii-) 
muco abundans, mucoso, fi-j-oior,^. Colum. G. /{. //. 
7. 1. Sequitur lormiuum vitiiim, quorum sisnuni 
est ciuenta et mucosa ventris proluvies. Cels. 3. 
2S. n. I.j. Kiulceralio mucosa. 

MfiCRO, onis, m. 3. forlasse a u-*x:o; macer, 
est summitas cuju scum que rci in acuium de.-incn- 
lis, ferlendo ac rtedendo apta, cuspis, apex, acu- 
men, aiyur,. dv.r n xavTr,u.at (It. punta aguzzn, 
punla c'te Uaftgge e taglia; Fr. pointer Hisp. 
punta; Gcnn. die stechende Spitze , Schmidt., 
Scharfe; Angl. the sharp point of any thing). 

1.) Proprie. Colum. 4. R. R. 23 . I. Mucro 



MUCRONATIM 

Mdi. Plin. 8. Sitt. nat. 3. 4. (8). dentis. et 
ibid. 15. 17. 4f. unguium. Martial, 4. 18. Tabuit 
io call do vulnere macro (ili'Kicidu) tener. Fttn- 
15. ffuf. nat. 10." t6. (38). Folium mucrone acu- 
leatum. Id. 2. ibid. 25. 22. (89). Comelae in rau- 
eronem; hstigiata. Id. 9. ibid, 33. 52. (102). Con- 
cha margo in mucronem emlssus. Id. 18. ibid. 
18. 48. (172). Cuspls vomerls acutior, In mucronem 
fastigiata. Id. 17. ibid. 10. it. (63). Amygdala* 
mucrone drflgi, adem t&terls aquilonem speclare: 
terna* simnl serendas etc. el 37. ibid. 4. 15. (56). 
Adamas, laterum seiaogulo levore turbinatus in 
mucronem. et ibid. 2.9. (26). Muorones crystal II. 
JYemeiian. fragm. de Aucup. Mucro rostri. — 
Videiur et pro acie ferrl uiurpari, taglio, io iiio 
JuvenaL 14. 216. quum pectere barbam Ccrperit, 
ft longl snurronem adinlttere cultri. 

11.) Translate. *( t. Saeplssime dlcitur de cu~ 
iplde gtadii, hasla, teii:et per tynecdochen sumi- 
tur pro ense. Ovid. 12. Met. 481. medio jogula- 
beds ense, Quandoquidem mucro est hebes, inquit. 
Lucan. 7. }39. Nee gladiia babuere Qdero, nisi 
cautibu* asper Etarsit mucro. Firg. 2. JSn. 333. 
itat fenri acies mucrone corusco. et 10. ibid. 651. 
airictum^ue coroscat Mucronem. Cic. 14. Phil. 2. 
0. Nbi mucrone) etlam nostrorura milttum tre- 
mere vultia, dubitantei, utrum in eive, aa ia bo- 
He Qgantur. et 3. Cat. I. 2. Gladios in rempu- 
blicam destdeto* retudimas, mueronesque eorum 
a Jugulls testris dejecimus. Firg. 12. JSn. 7*0. 
Mortal's mucro, glide* cea futtlis, Ictu Disstluit. 
et 7. ibid. 665. terell pugnant mucrone, teruque 
Sabello- et 10. ibid. 681. Mucrone a« ioduero 
•^ 2. Pro flne, eitremitate, quia mucro eittemura 
est bastse, out eoslf. Lucret. 2. 518. Ergo fioita 
distant ratlone creata, Anciplti quoniara mucrone 
utrlnqae notantur. Bine (lammii, iliinc dgidla in- 
fest* prolnis. — Moero fauelum, it luogo piu an- 
gutto delio ttrelUr, loqueodo de arctis faucibus, 
quibm ollra credebatur Oeeanus Scytbicusv Irrum- 
pere in mare Caspium. Plin.fi. Hist- nat. 13. 15. 
(38). % 3. Metapbodce est auctoritas, tis, poten- 
Ua. Cic Ctuent. 4J. 123. He cemoriura stilum, 
enjui mucronem multli remedlis majores oosirl 
retuderunt, aqae postbac atque ilium dictatorlum 
gladium pertimeacaraai. Id. 3. Legg. 9. 2t. Mucro- 
nem tribunicium eiacuere in aliquero. Id. Casein, 
29. 84. Peraculum ho« tibl tidetor: hie est mu- 
cro defenslonit luaa: In eum fpsura tfiusa tua in* 
eurrat, qeccsse eiL Seneca 2. Controv. proosm. 
Deerat ill! oratorium robur, et ills puguatorius 
mucro. QuintH- 10.5. 10. Ipse jlle mucro ingenil 
quotidlana pagna retundllur. — NB. De cognom. 
flow. V. QNOM. 

MCCRONATUI, adverb. Afferlur, nuilo tamen 
auctore laudato a Chari$. 1. p. 161. Putsch. Fue- 
runt autcm qui ex hi* qua o lorminantur, putarent 
adrerbia trahl possr, nt ext ordo mucro, dirersis 
lameo flgurU : ab ordiae enim ordinate et a mu- 
crone muerooatlm dlcimus. Sed mibi non xidetur 
boe quod est ordinate ab ordine traetum sed ab 
ordlnato, nee minus a mucrone mucronatim »ed 
a mucronato. 

MOCRONATOS, a, urn, adject. In mocronem de- 
ilneoj, che finisce in punta, aguzzo. Plin. .32. 
Mil. nat. 2.8. (15). IHscia mucronato rostro. Id. 
25. ibid. 13. 10*. (J6l). Mucronata rolla. 

MOCCLRISTUS vet mucculentus vtl roucilentus, 
a, urn, adject, (mucus). Coinp. JUuculentior. — 
Mueulentui est muco abuodons, mucoJus. Prudent. 
% irap»' crttf. 2H4. Muculentas nares. Arnob. 3. 13. 
Munctlonei nariam muculentse. SI. Jurel. apud 
i^Vanjon. 4. ad M- Cat. (edente ilerum A. JUaio) 
<rp. 5. Cerie bomo alioqui pituitosui, bodie tamon 
multo mucculenilor mlhl ease vldeor. Ccet- /iurel. 
2. Acut. 10. n. 74. Plerlique pfurimo per loleitl- 
na eicunte tento, t«I muctiento hutnore, aut ster- 
core, ^enlrla subsedll inflatlo. Adde eumd. f. Tard. 
t. n. 39., 3. tbiU I. n. 3. et 5. ibid, 2. n. 33. 
Sic Id. 4. Tard. 6. init. Muculenta tcolria e- 
geitio. 

M0CD3 vel mnecua, 1, m. 2., quod ratioae ha- 
bits etyml conjungi potest cum t- mungere, est 
narium humiditaa e,t erassior piluita, moceio, yu- 
fa, xo'pu^a. CatftlL 23. 17. Mucusqae e4 mala pl- 
tuila nasi. Celt. 4. 18. Descenduot pitultae, ma- 
cUque limilla. 



— 299 — 

MtJGER, did solet a cistrensibus homiaibas, 
quasi mucosas, II, qui talis male ludit. Justus p. 
158. 27- Jtult. Dictum rolunt ft tnugo pro mun- 
go. 

MCGIL el 

MCGlLIS. If, m. 3. piscis marlnus, muggine, 
ftu'Jwv, w'faXoj. Plin. 9. Hist. nat. 17. 20. (59). 
Hugiium natura ridetur, in metu caplte abscon- 
dito, totos se occultarl credentium. lisdcm Um ln- 
caut* salacitas, ut etc. et ibid. 42. 67. (144). Mu- 
gil telocissiraus omnium. Adde ibid. 8. 9- (29). 
Id. 10. ibid. 10. 89. (193). Produotur clarissime 
audire mugil, lupus, salpa etc. et 9. ibid. 6i. 88. 
(185). Mugil et lupus mutuo odlo flagrant. Id. 32. 
ibid. 2. 5. (12). Scit et mugil esse in esca hamum, 
insidiasque non igoorat: aviditas tameo tanta est, 
ut Cauda Terberando eicutiat cibum. — Depreben- 
als o)im mcechis pcena fuit immijsus podicl. Ju~ 
venal. 10. 317. quojdam mcEchos et mugilis in- 
trat. Adde Calull. 15. 19. V. RAPHANUS. For- 
tassa buc pertioet iilud Lucilii apud tfon. p. 65. 
30. Merc. Natibu' nalriccm impressit crassam ct 
capitatam. Sed Fs NATR1X. — Quooiam tnvgilit 
recto casu legitur apud Juvenal, toe. eit. t fallitur 
Charit. qui ait I. p. 82. Putsch. Mugil N'omioa- 
tivo casu dici debet, ut vigil el pugil, et facit Ge- 
nitito plurali mugitum. Si enim esset hie mugilis, 
eliam mugilium in plurali Genilivo facerct. Ct. 
eumd. ibid. p. 110. 

MOGlNOB, 8ris, ari, dep. 1. cum mugitu mo- 
?eo; etenim ponderosiora quaqua cum mugitu mo* 
iiuntur, mugUus auiem est murmur illud, quo mo- 
lientes se loTicera ad cooatus conjungendos hortan- 
tur: porro, quae Ha moventur, lente procedaot, ne- 
cesse est. Translate est ougaa agere, causarl, moras 
nectere, tergiiersari, otiose ac tarda conari, quasi- 
que recusando agere et. contra tolantatem. Cic. 
16. Ait. 12. De Ocella, dum tu muginaris, nee mibi 
quidqaam reseribfa, cepi consilium domestkum. 
ilai a bada. Atta apud .Yon. p. 139. 7. Sieve. At- 
que etlam mugtnamur bodie. Paul. Diac. p. 147. 
1. Hull. Muginarl est nugari.et quasi tarde cona- 
ri. Lucilius apud Non. lac. cit. Muginamur, moll- 
mur, subduciraur. n. e. comici poetze fabulas usque 
adeo admiramur, ut, dum igunlur, adnmrmureinus 
primam, deinde attrabi no* lente sentiamus, et a 
lubselliis tensim ad scnenam attonitos Impelli. Plin. 
pr(*f. Hist. nat. 5 18. Vei hoc solo praam io con- 
(enti, quod, dum isla, ut alt M. Varro, muginamur, 
pluribus boris tiriraus. h. e. otiose et quasi nolen- 
tcs commentamur. ci perdiamo in tor no a queste 
cose. In quodam MS., teste ffavduino, legitar rnu- 
sinamur: quod 7*urne6. a Musis deduclt, quodque 
Sillig. rccepit. Ceterum Gloss. Itid. Muginalur, 
causatur. Glots. Labb. Muginor, yottu'^w. Non. 
loc. cit. Muginarl, murmurarc. Ci. Dbdetlein. La- 
tein. Synonym, vol. 6. p. 229. de voro musinavi 
apud Plin. ioc. cit. agens, eamdem ronfert cum Fr. 
atnuser et cum Gr. uoaavvtiv, uaoio^icu /3p<zS«w$ 
et fxc'truej, pxta*, afioroc, arbitrator enim esse 
idem ac lente alicnl rel operam dare, lavovave 
con agio e comodita. 

MdGlO, Is, Iri vtl \\, itam, ire, n. 4. Part. Jfu- 
gient I. et II. — Mugire est vcrbum eiprimeas vo- 
cem Titulorara (ut Favro docet 7. L. L. 104. 
JHulL) et bourn, quta est uv t uode et Gr. puxa'ta 
idem signiDcans, est mugitum edere (It. muggire; 
Fr. mugir, beugler; nisp. mugir; Germ, brulten; 
Angl. to bellow, low). 

I.) Propria. Liv. 1.7. I6de quum actoa bote* ad 
desiderium, ut fit, relictarum muglssenl, etc. Pro- 
pert. 2- 21. 19. Io versa caput primus mugiveral 
anno*. Horat. Epod. 2. 11. Au» in reducta valie 
mugientium Prospectat errantes greges. 

II-) Tranifertur ad tubam > ad terra motum, ad 
tonilrua, et alia mugitus similem edenlia sonum. 
Ennius apud Barron, loc. cit. Tibicina inaximo 
labore mugit. Firg. 8. /En. 520. Tjrrbenusque 
tubaa mugire per itinera clangor. Lucret. 4. 544. 
Quum tuba depreuo grafitcr sub murmure mugit. 
Firg. 6. /En. 256. Sub pedibaa mugire solum. Ad- 
do eumd. 4. ibid. 490. Lucan. 3. 418. Swpe cayas 
motn terras mugire caTernas. Horat. 3. Od. 29. 
57. al muglat Africis Malus procellis. Id. % Ep. 1. 
202. Garganura mugire pute* ncmui, aut mare Tu- 
Kum. Firg. 3. jEn. 92. mugire adylls corllna re- 
elmli. SO. It. 11. 521. p alius mosU Olympuj. Mi~ 



MULCEO 

nuc. Ftl. Ociav. 5,; et Laclant. 7. 6. Nimbis colli- 
dentlbus mugire tonilrua, rutilare fuigura. Sil. 
It. 8. 631. fundoque imo mugivit aobeians Aufl- 
dus. Quintil. 12. 10. 31. Pleraque nos ilia quasi 
mugiente litte'ra cludimus M, qua nullum Graece 
terbum cadit. Martial. 3. 46- At libi tergeminum 
mugiet Hie sopbos. h, e. euge, clamabit, telle, co- 

MtJGlTOR, Oris, m. 3. (mugio) qui muglU Fat. 
Place. 3. 203. Ut magis Inarlme, magis ut mugi- 
tor anhelat Vesvius etc. 

MCGlTUS, uj, ra... 4. (mugio) vox baum, fioy.r r 
jmz (It. muggito; Fr. mugissement , beugUment; 
Hisp. mugido , bramulo ; Germ, das Brullen ; 
Angl. a bellowing, lowing). 

I.) Proprie. Firg. 2. G. 470. Mugitusque bourn. 
Id. 12. £n. 103. Mugitus veluii quum prima iu 
prceNa taurus Terrificos ciet. Ovid. 3. IUet.il. bos 
mug'itibus impulit auras, et 7. ibid. 597. mugitu* 
vlctima diro* Edidit. Id. 1. Fast. 56G. Dare mugi- 
tus. Firg. 2. JSn. 223. lollere. 

II.) Translate. Plin. 18. Hist. nat. 35. 80. (360). 
Montlum sonitus, nemoruiLque «nugilui. Cic. 1. 
Divinal. 18. 35. terrae. Stat. 10. Theb. 20 3. Ne gra- 
vis exclamet poitas mugitus ahence. 

MOLA, aa, t. 1. (mulus). In Dativo plur. hahet 
mulis, ubl a masculino distinguere now est necM- 
se: item mulabus. F. qua in AS IN A init. dicta 
sunt. Capitolin. Per. 5. Data et rebkuia coin mu- 
labus ac inulionibus. Adde TerlulL 2. ad Uxor. 
8.; Priscian. 7. p. 733. Putsch.; et Rlumn. Pa- 
kein. sub init. Artie etc. — Mula 

I.) Proprie est quadrupes nolum, ijpovoj (It. 
mula; Fr. mufe; Hisp. inula; Germ, die Jlaulese- 
lin; Angl. a she-mule). Dicilur do utroque seiu, ubl 
discrimine opus non est 'quod in CKRVA adnota- 
timus. Plin. 8. Hist. nat. 41. 69. (171). Ex asino 
et equa mula giguitur mense tcrtlo decimo, animal 
vlribus In labores eximium. et (172). Equo et aslna 
genitos mares hinuos (.Sillig. et al. bionulos) anti- 
qul vocabant: co'ntraqne mulos, quos asini ct cqu» 
generarenl. et (171). Gignilur auiem mula ex equo 
et asina," sed effrenis, ct t larditatis iodomila*. et 
(171). Generaalur ex equa et onagris mansuefaciis 
inula: vcloces in cursu, duritla cximia pedum, vc- 
runi strigoso corpore, iodomito aniroo. (Eadem ba- 
bel Colum. 6. R. H. 37. 4. et 5. Juvenal.1. 181. hie 
muude nltct ungala muloe. tcil. currum Iraheotis. 
Frequens est autem mentio mularum tebeolium, 
vei currum trahentium. V. Jbfartial. 9. 23., 8. 01., 
11. 79., t4. 197.; et Suelon. Ner. 30. — Femina 
non parit,quia e.duobus dlversis generibus nala, 
tertli generis lit, et neutrl parenlum est similis, ut 
ait Plin. loc. cit. Hint In portentis est mu!» par- 
tus. V. Fatron. 2. R. /!• I. 27.; Sueton. Galb. 
4.; et Juvenal. t3. 08. — Quum inula pepeverit 
pro*erbialc dictum de re, quce nunquam Act. Sue- 
ton. loc. cit. Confer Cic. 2. Divinat. 22. 49. Mut» 
partus prolatus est a ta. F. ibl cetera. 

II). Translate est plebqa vox pernionem signifl- 
cans, pedignone, si fides est sEmil. i/acr., qui e. 
S4. de Colubrina v. 31. p. 212. retro cd. Aid. all: 
Esse pedum vilium dicunt, eul pernio nomea Est 
a pernicio membri patlenlts Idipsum: Pitbs dicit 
muiam: solet hoc de frigore nasci. 

MDI.AIUS, e, adject, (mtilui) mulinus, mulino, 
rfjiio'vsto; . Cotum. 6. It. II . 27. 1 . Eat geoerosa 
materiea, quaa circo sarrisque ccrtaniinibus equo* 
pr*bet: est rnularls, quas prelio sul Tclu* compara- 
tur geaeroso. — JJutaris vocata berba, quae ct 
Excdum. F. banc rorem. 

MDLCATOlljiJiij, ro. 3. (mulco) qal verberat. 
Gloss. Placid, ed. A. Staio in Clan. Auct. T. 
3. p. 483. Mulcator corporis, qui corpora afficit vel 
roulcat. 

MULCATCS, a, urn. F. MULCO. 

MULCGDO, Inis, f. 3. (mulcco) blandimeotum, 
illcce bra, toddolc itnento, atttattiva, Si'X.YijTpov. 
Cell. 19. 0. Ejus lingua cxercitationes doccret, 
qua nullam mulcedincm Veneris atque Musaa hft- 
beret Adde Sidon. 5. Ep. 17. 

MULCEO, ces, si, sum (et raro admodum clum), 
cere, a. 2. Praeleritum mulsi commune cum mul- 
geo agnoscitur eliam a Priscian. 9. sua fin., Cha- 
ris. 3. p. 216. et Diomed. 1. p. 363. Putsch,— 
Part. JUulcens 1. 1. et 2. et II. a.; Mlulsut io fln.; 
Jfufcendui I. 2. — Mulcere, \erbum plerumque 



MULCETRA 

poeticum, est palpare, ienl menu tractare, denmlce- 
re (It. palpare, palpeqgiare; Fr. palper, caresser, 
passer doucement la main sur; Hisp. palpar, hala- 
gar , acariciar con la mano; Germ, streichen , 
streicheln, leicht beruhren, beweqen, fort treiben, 
durchsduseln; Ang-I. to sooth, soften, to touch or 
stroke gently). 

I.) Proprie. % l.Stricto sensa est, utdiximus, 
palpare, ieni manu tractare. Ovid. 7. Met. 117. Pen- 
dutaque audaci mulcet palearia dextra. .Id. I. Fast. 
259. Ille manu mulocns propexara ad pectora bar- 
bam. Atide Piin.28. Hist. nal. 13. 56. (198). Quintil. 
11. 3. 158. Sunt quaedam non indecentes morse, 
caput mulcere, manum iniueri, infringe™ articu- 
los. Ovid. 2. Art. am. 341. Quem taurum metuis, 
vitulum mulpere solebas. Id. 10. Mel. 118. de cer~ 
vo. mulcendaque colla Quamlibet ignotis manibus 
praebere solebat. % 2. Laliori sensu pro levitcr 
t anger e. Ovid. 14. Mel. 295. conanlem (Circen) 
virga mulcere capiilos Reppuiit. h: e. levitcr tan- 
gere. supra dixcrat v. 278. Et tetigit surnmos virga 
Dea dira capillos- Sic Id. 5. Fast. 161. Frigidus 
Argestes gummas mulcebit arislas. k. e. leviter 
agitabit, niotabit. Alii leg. miscebit. Proper I. 4. 7. 
CO. Mulcet ubi Eiysias aura beata rosas. Ovid. 1. 
Met- 108. placidique tcpenlibus auris .Mu Ice bant 
Zi'pliyri oatos sine seinine florcs. Pertinet hue illud 
Cic. in Arat. 88. Ignifenim laulceas treim'bundis- 
aelhera pennis. h. e. cpncultens, agitans. el. Lucre!. 
A. 138. nubes concrescere iu alto Cerninius, et 
tnundi speciem violarc sercnam, Acra mukentes. 
molu. h. e. impelientes, agitantesqa'e molu suo. et 
A'nnius flpud Priscian. 9. p. 870. Putsch. Mulse- 
rat hue navem coinpulsam fluctibu'poatus. h. e. 
impulerat. Sunt qui hoc a mulgeo trahunt, ut sit 
Bbsorbere, ad se trahere: el apud Cicer. et Lucret. 
leg. mulgens. 

II.) Translate. ^ 1. De rebus physicis est dul- 
rcm facercj -Sil. Il.l. 169. Pocula nee noraot suc- 
cis mulcere Lyaei. Alii leg. miscerc. Hinc Particip. 
MULSCS, de quo V. in flu. % 2. Mulcere de ani- 
mo et iu re medica est lenirc, mollire, permulcere, 
miligare, plarare, delectare, ut ait Paul. Diac. p. 
144.2. Kit 1 1. Mulcere mollire est, sive lenire. — 
a) Saepissirne referlur ad animum. Pacuvius apud 
Paul. Diac. he. cit. Quid me obtutu terres, mulces 
laiidibus? Horat. 3. Od, It. 22. stetit uuda pau- 
lum Sicca, d<tm grato Danai puellas Carmine mul- 
ces. Id. 2. Ep. 1. 210. Illc per externum funem 
mibl posse videlur Ire poeia, meum qui pectus ioa- 
niter angit, Irrital, mulcet, falsi* terroribus implet. 
Quintil. 1. 10. 9. Rudes alrjue agrestes animos ad- 
miratione mulcere. Vellej. 2. 117. 3. Qui gladiis 
tlomari non poterant, posse jure mulceri. Gell. 20. 
9. Deicctari, mulccrique aures figmenlls verborum 
notisl Virg. 4. G. 510. de Orpheo. Mulcentem li- 
tres, et agentem carmine qucrcus. Id. 5- JSn. 464. 
Mulcere aliqucm dictis. et 1. ibid. 70. ductus. 
tranquillare. et 7. ibid. 735. iras. et ibid. 34.; et 
Ovid. 1. Fast. 155. aelhera canlu. Sil. It. 12. 220. 
plectro laborcs. Ciaudian. II. cons. Stilick. 211. 
alicujus snspiria. Sil. It. 17. 46. cunetis spes pe- 
ctora mulcet, Flncm armis tandem finernque ve- 
nire periclis. lusinga. — b) Pertinet etiam ad 
mcdlcinam et ad leniendos dolorcs. Ovid. 5. Fast. 
4-01. lertas Pcgasaeis collibus herbas Temperat, et 
varia vulnera mulcet ope. Plin. 22, Hisl. nat. 24. 
50.(107). Mulcere dolores nervorum, et ibid. 51. 
(110). os, slo mat- hum que. Id. 28. ibid. It. 49. 
<178). oris ftraveolentiam. el 2l. ifinl.20.81. (138). 
ebrietalcm. et 37. ibid. 5. t6. (63). lassitudinem. 
— Hinc Part. . , 

Mutsus, a, um, adject, usurpatur, ct est- mcl 
h-ibens admiitum, vcl tnellis saporein {V. supra 
sub II. t.), melato. 

I.) Proprie. Colum. 12. B. R. 12. 3.; ct Plin. 
22. Hiit. nat. 24. 51. (110). Miilsa aqua, utpou-eki. 
S.c M. Aurel. apud Fronton. 4. ad M. Cces.ie- 
dente itcrum A. Maid) ep. 6.Aqua mulsa sorbendo 
ad gulam et rejectando fauces fovi potius, quam di- 
ce rem gargamavi. Plin. 10. Hist. nat. 22. 27. 
[hi). Lac mutsum. Colum. 5. II. B. 10. 18. Mulsa 
pira. 

II.) Translate multus est suavis, jucundus^ dul- 
cis. Plaut. Bud. 2. 3. 34. Mea Ampelisca, ut dul- 
cis esl ut mulsa dicta dirisi Id. Pcen. 1. 2. 112. ut 
malsa loquitur!" — Mea mulsa, appellatio est a- 



— 300 — 

materia blandientls. Plaut. Stick. 5. 5. 14. Age, 
mulsa mea, suavitudo, saita. Addc eutnd. Cat. 2. 
6. 20. — Hinc 

Mulsum, i, n. 2. (subaudl vinum) absolute, 
substantivorum more, est vinum melle admixtum, 
otvd/isXj, ftsXcxpaTGv : qua? potio futt antiquis lo- 
cuplelibus et delicatioribus usilata, et in deliciis. 
Ejus conQciendi rationem Colum. 12. B. R. 41. 
1., utilitates in medicina Plin. 22. Hist. nat. 
23.49. (105). et ibid. 24. 53. (113). tradit. Plant. 
Peis. 1. 3. 7. Commisce mulsum, struthea, colu- 
Iheaque appara. el 5. 2. 40. Age, circurnfer mulsum, 
bibere da usque plenis canlharis. Cic. 2. Orat. 70. 
282. Quum vocem in dicendo obtudissel, suadebat 
Granius, ut mulsum frigidurn biberet. Id. 3. Tusc. 
19. 44. Huic calix mulsi impingendus est, ut plo- 
rare desinat. Varro Z.B. B. 16. 2. Mulsum paene 
quotidie in convivio omnibus dare. Horat. 2. Sat. 
4. 26. Ieni praecordia mulso Prolueris melius. Mar- 
tial. 13. 6. Nos alicam, mulsum poterit tibi mit- 
tcre dives. — Proverbium est gulonum, inquit Ma- 
crob, 7- Saturn. 12., mulsum, quod probe tempe- 
rcs, miscendurn esse novo Mymettio el vetulo Fa- 
lerno. — Mulsum aceti npud Seren. Summon. 49. 
914. est acetum, quod habel Cato B. B. 157. an- 
te med. — Mutsum etiam pro pbarmaco as^ris -da- 
tum fuisse probat Inscript. allata in AROMATA- 
RIl'S. — Mulsa absolute in plur. num. barbansmus 
est, doccnte Quintil. 1. 5. 16. 

MULCfiTRA, as, f. 1. ita voeatur a rnulcendo 
herba heliotropiurn minus apud Aptd. Herb. 49. , 
quia ad omnia venenata ejus vis pracipua est, ut 
habet plin 22. Hist. nat. 21. 29. (63). 

ML'LClBER, b?ris vel beri, m. 3. et 2. Vulcanus: 
V. multa in ONOM. — Iliac translate ponitur pro 
igne. Ovid. 14. Met. 533. Jamque picem ct ceras 
alimentaque cetera llammaa Mulciber urebat. Adde 
eumd. 9. ibid. 263. Et Capell. 6. p. 189. Muld- 
bero devorante. 

MULCO, as, avi, atum, are, a. I. Sunt qui scri- 
bunt muttatus et mulctatus, a mulcto, sed ad- 
versanlibus criticis fere omnibus, qui mulcatus vo- 
lunt, et mulco, as, queues dc verbcribus scrmo 
est: mul to vero ct multatus quum dc pcena exsilii, 
pecuniae, et hujusmodi irroganda loquimur. Est 
enim , inquit f'oss. in Elymol., diversa his origo. 
nam multa el rnulfare sunt a Sabinis, vel Oscis, 
ut Varro ct Festus p. 142. 21. Mull, decent: mul- 
care vero est Lalinuuj, a rnulcendo, h. e. mitigan- 
do: undo commitigare sandalio caput dixit Ter. 
Fun. 5. 8. 4. V. MIT1GO. Mulcto tamen legitur 
la Inscript. sub Doniitiano apud Gruter. 15 3 1. 
ba gentk male mvlctata. — ■ Mulcassitis antique, 
mulcaveritis. Plaut. Mil. glor. 2. 2. 8. — Part. 
lUulcalus I. et II. — Mulcare est percutere, ver- 
berare, caadere, pulsare, fenre, t'Juto) (It. battere, 
percuotere, bastonare; Fr. battre, frapper; Hisp. 
pegar, cascar, gotpear; Germ, schlagen, prugeln, 
misshandeln, ubel zurichlen; Angl. to beat, stri- 
ke, buffet, cudyel). 

I.) Proprie.— a) Scepissime de bo minibus. Plaut. 
Most- 4, 2. 23. Cauto est opus, no hue exeat, qui 
me male mulcet. Sic Id. True. 4, 4. 3. Dividia est 
tonstricem meam sic mulcalam male, et Cic. 6- 
Verr. 43. 94. Male mulcati clavis ct fustibus re- 
pelluntur. Ter. Adelph. 1.2. 9. Ipsum dominum et 
omnem familiam mulcavit usque ad mortem, f-iv.3. 
II. Qui obvius erat, mulcatus nu da t usque abibat. Id. 
20. 9. Lictores indignum in modum mulcati. Pe- 
Iron. Satyr. 134. Arundinem ab ostio rapuit, ite- 
rumque nihil respondentem mulcavit. Tac. 1. Ann. 
32. Prostralos verbcribus mulcant, sexageni siogu- 
los. — Similiter Id. ibid. 70. Pernoctavere sine 
utensilibus, sine igni, magna pars nudo aut mulcato 
corpore. contuso, offeso- Sic Sail, fragm. spud JYon. 
p. 406. 10. Merc, ct apud Arusian". p. 2l5. I.ind. 
Qui errare coacti lucrum, icli scepe fragmentis na- 
vium aut afflicti alveos undarum vi, mulcato faede 
corpore postrcmo interiere tamen. et Curt. 7, 
42. 17. Enituntur in vcrliccm montis- mulcati par- 
te membrorum. Liv. 8. 24. a med. Spcrarc , cor- 
pore regio utcumque mulcato, s« suos redemptu- 
rum. tagliato in pezzi, maltraltato. — b) De 
inanimis pro male iractare, nocere, casdere. Liv. 
28. 30. ex/r\ Qu^nqueremis Romana praelata im- 
pelu, lateris alterius remos detorsit: eeterasque, 
quas indepta essct, male mulcassct, oisi etc. 



MULIEBRIS 

II.) Translate et urbane. Cic. Brut. 22. 88. Ad- 
debat etiam, scrip tores illos male mulcatos exls- 
?e cum Galba. molto stancati e quasi maltrat' 
tali. 

MUE.GTA. V. MDLTA init. 

MULCTO, as. V. ML'LTO, as, ioit. 

MLLCTOR, oris, m. 3 qui mulcet. Gloss. Pla- 
cid. ed. A. Maio in Class. Auct. T. 3. p. 484. 
Mulcator (leye Mulctor), delinitor, compositor: mul- 
cioris enim delinire est. 

MCLCTRA, as, f. et Mulctrum, i, n. 2. (mulgeo) 
vas in quo 13c mulgelur, secchia, in cui si munqe, 

I.) Proprie. — a) Fern. gen. J'irg. 3. Eel. 30. 
de vilula. Bis venit ad njulctram, biuos alit ube- 
re fetus. — 6) Neutr. gen. Horat. Epod. 1G. 49. 
Illic injussos veniunt ad mulctra capella. iYemesian. 
•2. Eel. 35. scis, rnille juvencas Esse mihi: nosli , 
nunquam mea mulctra vacare. Calpurn. 4. Eel. 
25. i)uc ad mulctra grcges. 

II.) Translate. Metonymice est ipsum lac. Colum. 
1. B. H. 8. 1. Casei faciendt non erit omittenda 
cura, utique longinquis regionibus, ubi mute tram 
devehere non cxpedil. 

MULCTRALE, is, it. 3. idem quod mulctra, quod- 
c unique vas lacti continendo aplum. Virg. 3. G. 
177. nivea implebunt mulctralia vaccae. Al. leg. 
tnulctraria, seu multraria; alii mulgaria eodem 
sensu: qua voce usus est et Valgius apud Phiiar- 
gyr. ad liunc he. Sed nos ante casain tepidi mul- 
garia laclis, Et sinum vini cessamus fundere Bac- 
cho. 

MLXCTRARtUM vel multrarium, li, n. 2. V. 
voc. praeced. 

MULCTRUM, i, n. 2. V. MULCTRA. 

MULCTUs, us, m. 4. actus mulgendi. In Ablat. 
sing. Varr. 2. B. R. 11. 2. I.actis sunt discrimina 
qu;«dam et a pastionibus, et a petudum nalura, 
et a muictu. 

MLLGARlA. V. MULCTRALE. 

MULGEO, mulges, mulsi et mulii, mulsum e{ 
mulctum, mulgere, a. 2. Quod praeteritum mulsi 
commune huic verbo est cum mulceo, quidarn dis- 
criminis gratia mulxi , mulctum dixere, ut J°rt- 
scian. I), p. 870. Putsch, ducet: mulxi habet etiam 
Charis. 3. p. 216. Hinc mulclus apud f'arron. V. 
MULCTUS. Part. Mutsus. — Mulgerc est lac e mam- 
mis manu eiprirnere: voce Grucca idem significante 
du-zkybi (It. tnugnere; Fr. traire', Hisp. ordehar^ 
estrujar las tetas; Germ, melken; Angl. to milk). 
Virg. 3. Eel. 5. Hie alienus oves custos bis mulgct 
in hora. Id. 3. G. 400. Quod surgente die mulsero 
horisque diurnis, Node premunt. Plin. 10. Hist, 
nat. 40. 53. (115). Caprisque cascitas, quas ita mul- 
sere, oboritur. — Passive. Mar cell. Empir. cap. 
23. ad fin. p. 120. retro ed. Aid. Gaprcs lactares 
abstinentes a cibo per Iriduum tertio die hedera 
tanturnmodo saturanlur, et mulgentur anlequatn bi- 
bant. Si ex co lacte sextarios tres per triduum, ca- 
lidos stalim, quo modo mulsi fucrint, jejunus Eieno- 
sus accepcrit, potcnter sanabitur. — Mulgere hir- 
cos provcrbialilcr de re absurda et impossibiii. Virg. 
3. Eel. 91. Atque idem jungat vulpes, et rnulgeut 
hircos. — Mulgere aera molu, h. e. absorberc, ail 
se trahere, apud Lucret. etc. V. MULCEO. II. 2. 
Eod. sensu videtur dixisse Ennxus apud Priscian. 
9. p. 870. Putsch. Mulserat hue naveni cocnpulsam 
Quctibu' pontus. 

MClICCrIUS, li, m. 2. qui mulos curat, seu 
qui mulos tondel; a mulus et xoupsu'j tonsor- Vox 
hybrids. Gloss. Philox. Mulicurius, •np.-.ox.oupo^. 

MULlEllRlA. V. yoc. seq. in fin. 

MULIEBRIS, e, adject, (mulier) ad mu lie res per- 
tinens, fumineus, Tuvctixeto? (It. dorinesco, femmi- 
nile; Fr. concernanf les femmes, de femme; Nisp. 
femenino, femineo; Germ, iveiblkh, zum IVeibe 
gehoriq; Angl. of or purloining to a woman or 
women, feminine, female, wjmanly , woma- 
nish). 

I.) Proprie. — a) Universim. Varro 5. L. L. 
15. Mill. Loci muliebres, ubi naseendi tniiia con- 
si stunt. Plant. True. 4. 3. 35. Muiiebre farlnui. 
Cic. Ccel. 28. 67. bellum. Id. Mil. 10. 28. Mu- 
liebris et deiicatus ancillarum puerorumque comi- 
tatus. Id. 3. Oral. 11. 41. Muliebris vox. Id. 1. 
Off. 36. 130. venustas. Nepos Alcib. 10. vestis. 
Tac. 2. Ann. 71 fraus. el. 1. ibid. 4. impotentia 



MUIJEBRITAS 

donnesca oiler igia. Pelron. Satyr. 9. Muliebtli 
patieatin tcortum. h. e. puer patfaieus. et ibid. 25. 
Nee paella mullebrli patlenti® legem potiet accl- 
pere. ft. e. nondura mature tiro. Liv. t. 3. Tan- 
tispcr tulela mullebri (tanta Indoles in La>iaia erat) 
rei Latiaa tteilt. Cael. Aurel. 3. Tard. 8. it. 133. 
Delude, mullebti catetbere liquorem {homini osgro- 
to) delrahimui. h. e. fistula qua vesicas mulierum 
iaditur proliclends oiina causa. — b) Speclatlm 
Fortuna muliebrU, dea eadem atque J.uoo, quam 
colebaot matrona (sicut Fortunam virginalem puel- 
I» inaupla), memoralur a Festo p. 243. 34. Mull.: 
ejutque simulacrum via Laiina positum ad quariuro 
nillliarlum oefat, loquit, erat atiingi, nisi ab ea, 
qua acmel nupsissct. Vol. Max. 1.8. n. 4. For tu- 
ns muliebris simulacrum, quod est via Latin* ad 
quartum mUtlarium, eo tempore cum ade sua CO n- 
secratura, quo Coriolanum ab eicidio Drbis ma- 
teria preces repulerunt; non semel, sed bis locu- 
tum eonstltit bis pteoe .verbis : Rile me, matronas, 
vidistia, rlteque dedicastis. Adde Lip. 2. 40. 

II.) Translate est mollis, efferatnatus. Pel. Poeta 
apud Cic. 1. Off. 18.61. Vos etenim, juvenes, aol- 
nmm gcritls mulietrrem, Ilia virago viri. Ovid, i- 
Pont. 3. 31. Sive pium vis hoc, sive hoc raulJcbre 
vocari ; Confiteor misero molle cor esse mlhi. Piin. 
37. /list. nat. 2/6.(17). Cajus prloceps, qui super 
omnia mullebria soccos ioduebat e margaritij. Cic. 
2. ifusc. 6. 15. Eoervata mullebrlsque scntentia. 

— [line 

Muliebria, n. plur. 3. absolute, substantitorum 
more, % 1. Sunt loci muiiebres. Toe. 14. Ann. 60. 
<f 2. Muliebria pati, apud Tac. It. Ann. 36., -p- 
vctixorcaS'-Zv, afpoStaia^sa&iXi, est proprium puero- 
rum, dum stuprentur. V. MULIEBRITER. 

MOLlEBRlTAS, aiis, f. 3. (muliebris) status et 
conditio muliebris. Tertull. Virg. veland. 14. usur- 
pat de virgine corrupta, qua in uiulierem traosiit: 
el virginitati opponit. Porro ibid. 12. mulieritas 
bis hobetur eodem sensu, nisi sit scriptures mcodum. 

MflLlfiDRfTER, adverb, (muliebris) more mulle- 
bri femminilmente, dannescamente t ywauuvri. 

I.) Proprlc. Karat. I. Od. 37. 21. de Cleopatra. 
qua generosius Petire qumrens, ncc muliebrlter Ex- 
pavii ensem etc. Kiv. 38. 35. Muliebriter indigna- 
bunda. Piin. 35. Hist. nat. 11. 40. (140). Juppiter 
Liberuro parturiens ct muliebriter ingeraiscena inter 
obstetricia dearum. Ammian- 31. 2. Hunnl equis 
muliebriter insldentes. k, e. more mulierum, qua 
equliare solent cruribus non divaricaiis, sed in unum 
latus deraissis : non Trept^aSrjy, sed cufi/3a§i7V. 
/ifipp. talent. Theod. et Arcad. Cod. Teod. V. 7. 6. 
Omnes, quibus flagitii usus est virile corpus mulie- 
briter conslituturu alienl -cms damnare patientla 
(nihil eoiir. discretum vldentur habere cum ferolnls), 
hujusmodl scclus exspectanie populo flammi* viodici- 
bus eipiabunt. 

II.) Translate est molllter, effeminate. Cic. 2. 
Tusc. 21. 48. Si se lamenlia muliebriter lacrimis- 
que dedet. et ibid. 23. 55. Hoc In dolore est mail- 
me provideodum, ue quid ohjecte, ne quid limide, 
ne quid ignave, ne quid servilHer mulicbriterve fa- 
riamur. 

MCLlfiBR09DS,a> um, adject. Idem ac mullero- 
8us. Plant. Pten. 5, "5. 24. Saoo genus hoc mulie- 
brosum est tunicis demissHHs Al. leg. mulierosum. 

MULlRR,e>ls, f. 3. Rnlione habita etymi, /ltd. 
1 1. Orirf.2. Mulier a mollitle, tamquam mollier, de- 
tracta littera et mutata, 'appellate est mulier. tlioc 
//oral. Epod. 11. 23. muliercutam Vlncere moililie. 

— Gelerum mulier est femina, yuvri (It. donna, 
femmina; Fr. femme, femme mariie et nan ma- 
riie; Hisp. mucer catada 6 toltera; Germ, das 
Frauenzimmer , fTetb; Angl. a tooman, dame, 
lady). 

I.) Proprie. ^I.Signiflcat unlverslm feminam 
omnis «tatis et condition!*. Plant. Pan. 1.2.30. 
Muliercs suot insulsee adrnodum atquc InYenustw si- 
no muadltla et sumptu. Cic. Btur. 12. 27. Muliercs 
omnes, propter inUrmilstem consilii, msjores in tu- 
torum potestnte esse volueruot. Id. 14. Fum. 18. 
Video omnes bonos abesse Roma, et eos mulieres 
suss sccum habere. Modt$tin. Dig. 32. 79. 1. Muiie- 
ribut legatis, etiam vtrgines debeotur. Ulp. ibid. 34. 
2. 26- Mulieres, omnes dlcunturj quweumque smus 
feminini sunt. — Interdum virgin i opponitur. La- 
ctant. 1. 17. de Junone. Si aJulevil, si vlrgo fuil. 



— 301 — 

primo, postea Bmtlqr. Cicero reprehensus quod Pu- 
bliliam virglaem leiageatrius duxlsset, respondit 
apud Quintil. 6. 3. 75. Cras mulier erit. Adde Cic. 
3. TeiT. 24. 63.; et JJtp. Dig. 18. 1. 11. <f 2. 
De uxore vldetur inletllgendum illud <$ccsvo(os 
Dig. 32. 0t. 1. Sempronhs mulierf roeas reddl Jubeo 
ab heredibus meis centum aureos, qoos mutuo acce- 
peram. et Jfodestin. ibid. 33. 1Q. 13. Nunquam ei 
eo, quod supellectilem legarit maritus testamento, 
habitatlonem, in qua supellex fuit, legasso videtur. 
Quare contra defunct! voluutatem habitationem sibi 
mulierem viadlcare, procul dubip est. et florat. 
Epod. 2. 35). Quod si pudica mulier in partem juvet 
Oomum atque dulcet liberos, Sablna qualb, out per- 
usta solibus Pernicis uxor Appufi etc. Sueton. fi- 
teli. 2. Cojus Alius sectionibus et cogniturls ub§rius 
compendium nactus, ex mullere vulgarl equitera Ro- 
manum geauerit. Inscripl. apud Orell. 2G61. oits 

HAWIBVS. AEK1LIVS CELSVS. Y1JUT AHMS XXV. H. 5. B. 

3. t. t. l (h. i. hie situs est, sit tlbi terra levis). tv- 

UA HOKORATA HVLISR SVA MONVMBKTVM FECIT. ^3. 

Interdum mulier dicitur, qua id est ffitatis, ui con- 
cipere et parere baud amplius possit. Jfiero-nym. in 
Helvid. n. 20. Quae non est in partus anxieiatibua 
et dolore, quae, deflcienlibus menstrui cruoris offl- 
clls, muiier esse desiit, a Del maledlctione Qt libera. 
et n. 21. Non negamus viduas, non negsraus marita- 
tfts, sanclas mulieres invenlri, sed quae uxores esse 
desierint, que !u ipsa necessitate conjugli virginum 
imitentur caslitatem. 

II.) Translate dicitur de ignavo et molll per con- 
vlcium. Plant. Bacch. 4. 8, 4. Non me arbitratur 
militem, sed mulierem, Qui me meosque non queam 
defend ere. 

MOLlftRARlUSj a, um, adject, (mulier) donnesco, 
femminile, donnajuolo, idem quod muliebris: item 
mulierosus. Dtramque ootionem amplcctitur Cic. 
Cozl. 28. 66., ubl mulieraiiam manum appellat'bo- 
mlnum multitudinem Clodlae amorlbus deditam, et 
ab ea In insldiis collocatam. Jul. Aterian. apud 
Irebell. XXX. Tyrann. 6. Sed oranla-fasc libido 
et cuplditas mulieraria voluptatis pcrdidit. — Hinc 

lUulierarius, U, m. 2. absolute, substanlivoruro 
more, est homo mulierosus. Capitolin. Atbin.il. 
Fuit mulierarius inter prlmos omAtores. 

MflLlfiftARlUS, li,m. 2. V. voc. priced- In an. 

MOLtERCCLA, a, f. 1. demmut. mulicris, fern- 
minella, donnicciuola , yuvatxap<ov. Lucret. 4. 
1274. Deteriure fit ut forma muliercula ametur. Cic. 
5. TVsc.30. 103. Qui illo susurro delectari se dicebat 
aquam foronlls muliercula. Id. Jmic. 13. 46. Ex eo 
fieri, ut muliercul® magis amiciliarum prresidia 
quasraot, quam viri. Id. 2. Cat. 10, 23. Num suos 
tecum mullcrculos sunt lo castra ducturi? Horat. 
Epod. 11. 23. Nupc gloriantis qoamlibel muliercu- 
lam Vincere moililie amor Lysisci me tenet. 

MClIERCOlARIUS, 11, m. 2, a Constantino Ira- 
peratore dictus est, qui uxores alienas et roulieret 
impudicas amat, Cod. Theod. 3. 16. 1. 

MOLlfittlTAS. T. MDL1EBRITAS. 

MCLI6RO, at, are, o. t. effemminare, Tuvat- 
ki'Jw, efltmino. fano apud Non. p. 140. 16. Merc. 
Hie epbebatum mulieravlt. h. e. stupro quasi mu- 
lierem pollult. 

M 0MB RdslT AS, fftis, f, 3. (mulierosus) incli- 
nazione allt donne, ^iKoywsia, amor mulierum, 
propenslo erga muliere*. Cic. 4. Tusc. 11. 25. Ut 
gloria cupidilas, ut niullerositns, ut ila eppellem 
earn, qua? Grace pCkvfoveia. 

MClIErOSUS, a, um, adject, (mulier) Iroppo 
desiderata di donne, donnajuolo, ptXcyu'vcKoc, qui 
nimium appelil mulieres. Cic. Fat. 5. 10. Hunc 
icribunt ipsiut famillares et ebriosurn et mulie- 
rosum fuisse. Adde Afranium apud Non. p. 28. 
25. Merc. 

MOLlNCIS, a, um, adject, (mulus) ad mulurn 
pertioerts, di tnulo, TJuioveioc. ut Mulina ungula, 
apud ntruv. 8. 3. a med. Mulina nares, Plin. 
30. Hist. nat. 4. 11. (30. Mullnum ttercus, Mar- 
cell. Empir. cap. 23. p. 120. ed. Aid. 

lUCUO, <3ois, m. 3. (mulus). % 1. De boral- 
nibus est qui mulos curat et agU: item auriga, 
quia mulas currui Jungere freqjentisslmus fuit 
usus: immo id genus quadrupedum prlmum pu- 
talur cceptum currui jungi, ut Paul. Diac. p. 148. 
1. Mull, tradit. Vtt. Scholiast, ad Cic. Mil. 10. 
ab A. Maio edilas io Class. Ami. T. 2. p. 111. 



MUIXUS 

Qnos nunc voigo rauliones dlcimus, eos sdiJett> 
qui jumenta vehiculis subjuncta moderaniur et re- 
guot, eos veteres rbedarios dicebant: mullonet ay- 
tem proprie eos, qui negotiationem lucri sui causa 
in hujnsmodi jumentii exercebant. Gr t cpeuxdfwc, 
daxoa$r\kdvrjc. (It. mulattiere, cocchiere; tt . 
mulclier, cocher; H isp. mulatefo, mulelero, mo- 
zo de tnulas, cochero; Germ, der Maulthiertreiber 
oder - handler ; AogI , a mule- driver , muleteer, 
keeper or driver of mules). Occurrtt — Univer- 
sim. Pam> 6. L. L. 15y. Mull. II>i quum jnceret 
pater occisus, supra euro carpentum mulio ut ini- 
geret jusiit. Juvenal. 3- 317. .Nam mihi commo- 
la jaradudom mulio virga Inouit. Suelon. Ner. 

30. Nunquam carrucis minus mille fecisse iter tra- 
ditur, soleis mularum argenteis, canusinatis rautio- 
nlbus. — b) Apud eumd. I'esp. 4. dicitur Ve- 
spa&Ianus per ronvicium oliqusndo vocatus mulio, 
quia ob egestatera coartus fuerol ad mangoDicos 
quastus descendere. ftlutionum autem professio 
servilis, aut institoria fuit. Unde muliones proprie 
institorcs appellari possunt, inquit Ulp. Dig. 14. 
3. 5. — c) Infantior, quam mens est mulin, 
proverb, dehomine inJootissimo. Farra apud Non. 
p. 56. 11. Merc. — d) Fuisse muliones inter of- 
Ocia domus Augusta, a'pparet ex Inscript. apud 
Murat. 924. 14., io qua Livius Gratus Augusii 

(- mulio. Adde 925. 4. et 5. ^ 2. Muliones dicun- 
tur etiam certl generis culices, xvTjre;: fortassa 
quia mulos astate infestant. Hi sunt apibus ini- 
raid, ut est apud Plin. 11. Hist. nat. 18. ID. (61). 
Creduntur autem non amplius, quam uno die vi- 
vcre, teste eod. 30. ibid. 10. 53. (147). — NB. 
De cognom. Rom. V. ONOM. 
MOLIO.VICUS el 

MDLlOiNlUS, a, um, adject, (mulio) da mulat- 
tiere, ad mulionem pertinent. Lamprid. Elagab. 

31. sub fin. Tectus cuculione mulionitio, ne agno- 
scerettir. Cic. Sext. 38. 82. MuUonlam panuiam 
arripuit. Al. leg. mulionicam. Edict. Dioclet. p. 
22. Caliga prima forma mulionica, sive rustica 
par sine clavij ^£ ducentis viginti. 

MULLEOlus, a, um, adject, diminut. mullei. 
Tertull. Pall. 4. ad fin. Impuro cruri purura, tut 
mulleolum inducit calceum. 

MULLEUS Culceus, et Mullcus, absolute, 6or- 
xacchino, calzaretto, genus calcei, coloris pur(uj- 
rei, seu punlcci, qucm Festus p. 142. 25. primum 
a rcgibus Albanij gestatum iradit, deiride a patri- 
ciis Roroanis: addilquc, putari esse ab obsoleto 
mullare, hoc est suere. Alii ccn«eot, m-j!leos,quia 
purpurei essent, nomen nccepissc a robro colore 
muili piscis (/st'd. 19. Orig. 34. 10.). Undo poni- 
ceos mulio j dixit Ausan. Edytl. 117.; et Ovid. 
Haliextt. 123. ettenul tuffusum sanguine mullum. 
Sed contra Feneslella apud Plin.Q. Hisl. nat. 17. 
30. (65). mullis nomen a colore mullcorum catcea- 
mentorum datum putat. Fuit gestameo palrlciorum, 
non tamen omnium, sed eorum, qui curulem maii- 
ctratum ccpissent, ut disertc tradit Cato opud Fe- 
ttum loc. cit., nam ceteris calrci eronl ex nigra a- 
lulo. At tub Augustis, qui sibi soils mulieos vlnd'- 
caverc, magistrutibus aurati sunt altribuli. Titi- 
niv$ loc. cit. apud Festum Jam cum nmllei* t« 
ostendlstl, quos tibial! m calceas. Ita Scalig., quum 
apud Fest. Icgatur guot tibialis in calceos. Est ou- 
tem tibialim, ad medtam usque tibiant, quia erant 
omnia ea genera calceameoiorum, qualia Turcarum 
hodie, medio crure tentis. unde Tertull. Pall. 4.' 
ad fin. Impuro cruri purum.aut mulleolum indu- 
cit calceum. Sic Horat- i. Sat. 6. 27. nigris me- 
dium impediit crus i'etlibus. Flora de his Salmcs. 
ad illud. Popisc. Aurelian. 49. Calceos mulleos, it 
cereot, et albos, et hederocios viris omnibus tulit, 
mulierlbus rcliquit. 

MULLO, as, are, a. 1. suo, cotSsuo. F. in voce 
p raced. 

MULLULUS, l, m. 2. dsminut. mulli. Cic. o. 
Farad. 2. 38. Et vidcat allqucm, summit populi be* 
neficils usum, barbatulos mullujos execptantem de 
piscina. Al. teg. mullos. 

MULLUS, I, m. 2. tnjjKa, TpiyXq, piscit mnri- 
nus, el Buvialills; sed marinus praclpue in honore : 
dictus barbatut a Cic. 2. All. I. c mcd. ct yarron. 
3. It. R. 17. 7. quoniam, ul ait Plin. 9. Hist. nat. 
17.30.(64)., barba gemino ios>gn!tur inferior! la- 
bro: coloris punicei, quia teoui sanguiae tufTusui 



MULOMEDIQNA 

est, ut est apud Ovid, ffalieul. 123., tuodica ma- 
gniludinis, ul scribit Plin. loc. cit., ul qui binas li- 
bras ponderis raro admodura excedit, nee in viva 
riis piscioisque cresrit. Macrob. tamen 2, Saturn. 
12. majoris ponderis passim suo tempore visum es- 
se tradit. Horal. quoque 2. Sat. 2. 33. trilibrem 
memorat: quadrilibrem Martial. 10, 31., quatuor 
vero librorum et selibrae, tamquam rarl ponderis, 
doaaium Tiberio Ca»$ari, S.-neca Ep. 95. a med., 
ab eo in macellum missum, et quioque miilibus HS 
einplum a P. Octavio. Ad sex libras pc»renil iile, 
de quo Juvenal. 4. lo. mullurn sex miilibus emit, 
Alquaatem sane paribus sestertia libris, Ut perhi- 
bcnl. qui de rnognis majora loqaut>tur. Asioius Ce- 
ler, Cajo principe, hoc prctium excessit, unum mer- 
catus ucto miilibus oummum teste Plin. ibid. IS. 
31. (G7)., qui paullo post ex Licinio Muciaoo nar- 
rat, captum unum in mari Rubro octoginla libra- 
rum. Sed tarn mngni ponderis ignoti mulli Ro- 
manis fuere. Dccrevere etiam paullalim prelia, ut 
Macrob. ait loc. cit. Interim ex bis fit palam, 
quanta oliin gula fueril, quantumque luxuria sibi 
liccnliaj sumpserit, quae majoris piscem modicum 
iinius ccence causa, quara horninem cmerit. Mar- 
tial, rcprehendens Calliodorutn, qui serTum vco- 
diderat uummis miile duccnlis, eaque pecunia qua- 
drilibrem muliuro emerat, loc. eit. Exclamare li- 
bel non est hoc, iroprobe, non est Piscis: bomo 
est:' horninem, Calliodore, *oras. — Mullum ex- 
*l'irantem versicolor! quadam et numerosa varie- 
tate spectari, proccres gul* narrant, inquit Plin. 
cit. 9- Hist. nat. 17. 30- (66)., rubentium squa- 
ma-rum mullipHci tmitatlooe pallescenlem, utique 
si vitro epeclelur inclusus. Cf. Senec. 3. Qumt. 
nat. IS- Nihil est muUo exspirante formosius. Ipsa 
colluctaltone animam ageoli rubor primum, de- 
inde pallor guffundilur. — Plin. loc. cit. mullorum 
lilura genera tacit, pro vario cibi genere, quo ve- 
scuotur, et yario sapore inde contracto. nam et 
alga vescunlur, et ostreis, el iimo, ct aliorurn pi- 
scium caroe. Lularium ex lis vilissimi generis ap- 
pellant: ncc litoralibus gratia: laudatissimi con- 
<hyliura sipiunt. — Delicaliores diviles in viva- 
liis ct pisciois eos alebant, se bentos pradtcaatcs, 
si ita eorum aliquis mansuevissot, ut ad manum 
heii cibum capturus eocederet. Cic. 2. All. 1. a 
med. et 5. Parad. 2. 33. 

MCLOMfcDlCl.NA, ae, 1". 1. iWia-rpta, ars me- 
dendi mulls eelcrisque jumcnlis. Vegel. 1. et 2. 
reterin. praef. V. APTATUR*. f , 

MULOMEDlCUS, i, m. 2. maniscalco , ixna- 
tco;, xTTjviaToo;, medicus mulorum ccterorumque 
jumentorum. f'eget. 1. I'eltrin. prcef.; et Firmic. 
«. Malhes. 13. V- APTATURA. 

MULSEUS, a, urn, adject, (mulsum) dolce, [ii- 
mtjStjj, mulsi saporcm refereos, dulcis. Cotum. 12. 
R, R. 47. 3. Sed eiiam liquorem mulsci sopotis 
yrasbet. Id. 8. ibid. 7. 4. Mulsca aqua. ft. c. mel- 
le mixta. Addc Plin. 21. Hitl. noMtt. 75. (128).; 
et Scribon, Compos. 230. 

MULSORA, re, f. 1. (mulgeo) actus mulgendi-. 
Calpuni. 5. Eel. 34. rursusque premetur Maae, 
quoJ occiduae mulsura redegcrit horae. 
MULSUM, I, n. 2. et 
MULSUS, a, urn. V. MULCEO in fin. 
MULTA vel mnlcta,a, f. i. Ad scnplionem quod 
attinet, mulla magis placet JUanul. et Cellar. 
quod in libris veteribus sic habeatur, et in In- 
script, apud Gruter. 52. 12.: pluries vero in alia 
opt. notie apud Marin. Frat. Arv- p. 70. Acce- 
dit auctoritas Pauli Viae, apud quern eo loci 
est in serie litteraruro, ut sine c scribi debeat. 
item Scaligeri ad Tart on., et T r o$sii, qui in Ety- 
mol. deducit a mullo, as, quod olim pro nume- 
rsre ususpalum fuit, et Pierii ad I'ira. 11. JEn. 
839. qui iu pluribus codicib. mullare, quBin mul- 
dare teperit. Et mulcla tamen suos habet anti- 
quos 1'bros, et Intcripl. spud Gruter. 155. 1. 
quam in MTJLCO init. atlulimus. — Vox est Sa- 
binorum, teste Varrone apud Gell. 11. *•»«■ ..y" 
scorum, ut est apud Festum p._**3- 2 *; *•*"• 
Sed turba grammaticoruin novif.ia, inquit ««*'•> 
Lotinam purat, et nar avxifpasiv did, quasi ml- 
nime multa sit, aut esse debeat. Quod est plane 
frigidum. V. de bac voce disputantein Mullerum 
in Etr. rer. I. 3. 11. — Mulla est pctm in pe- 
core, vel pecuniaria, quae pro delicti! irrogalur. 



— 302 — 

Inter mullum ct pcenam, inquit Ulp.Dig.bQ.\6. 
131., multum interest: quum pcena generale nomen 
sit, omnium delictorum coercitio; multa speciolis 
peccati, cujus aniraadversio bodie pecuniaria est: 
pcena autem non taaiuro pecuoiaria, verum capi- 
tis, et" existimationis irrogari solet. Et multa qui- 
dem ex arbitrio ejus venit qui multam dicil: pce- 
na non irrogatur, nisi quae qua lege, vel quo ju- 
re specialiter huic delicto imposita est. iiactenus 
Ulpian. H.tec tamen discrimina non sunt perpp- 
tua, nisi forte apud JCtos. Gr. (^jutwfix (It. mul- 
ta, pena, condanna; Fr. amende, peine; Hisp. 
multa, pena; Germ, die Strafe; Angl. a line, 
mulct, penally, forfeiture, amercement). 

I.) Proprie, — a) De multa, quae fuit posna 
in pecore. Mulla suprema appellabatur primis 
reipub!. temporibus (quibus non nisi ovium bo- 
umque impeodio multatio constabat, ut ait Plin. 
18. Hist, nat .-3. 3.(U). et Cic. infra cit., quia 
bee solas turn divitiaa fuere) quae erat duarum o- 
vium, bourn trigiota: pro copia scilicet bourn, pro- 
que ovium penuria: minima erat ovis unius, ut 
Gell. 11.1. docet: recti us vero a JViebuhrio (Hist. 
Rom. T. II. p. 341. et seq.) docemur, multam a 
inagislratu singulis diebus una ove unove bove 
augeri potuisse a miuima inde, quas erat unius 
ovis, ad Buprcrnam, duarum ovium triginta bourn. 
Postea lege Alernia constituli sunt in oves sin- 
gulas arts deni, in boves seris centeni. In ea di- 
cenda raututn fuit, ne bos prius, quam ovis no- 
minaretur, ut ait Plin. loc. cit., ct ul ovis ma- 
sculino genere efferretur: adeo ut in [cmiuino nc- 
garent justam multam videri, ut Gell. loc. cit. tra- 
dit. De mult* quanlitatc, et taxatione eadem ac 
Gellius habet Feslus. Procedenle tempore, et cre- 
scentibus divilits, multae quoqu^ laxatio crcvil. 
Cic. 2. de republ. (edente A. Maio) U. Romulus 
plebem multas dictione ovium et bourn, non vi^et 
sappliciis coercebat. farro 5. L. L. 95. Mill. 
Turn quum pecore dicerciur multa. Id. apud Gell. 
loc. cit. M. Terentius quando ci talus neque re- 
spondit, neque excusatus est, ego ei unuii^ ovem 
multam dico, Calo apud eumd.; et ipse Gell. 7. 
IS.; et Macrob. 1. Saturn. 5. Imperator nosier, si 
quis extra ordinem depugaatum ivit, ei multam 
facit. Tt'fXYj/* 1 TTotst. — 6) De multa pecuoiaria. 
el generatim. Liv. 10. 37. Multa praesens quinsien- 
tum millium eeris in singulas civitales imposita. 
Cic. 3. Legg. 3.6. Per populum mult*, p<?nae 
ccrtalio esto. Id. Bulb. 18. 42. Ilujus accusalo- 
rem mulla et pceoa niultavit. Id. C&cin. 33. US. 
In colonias I.alinas saepc civJs nostri, aut sua 
voluntate, aut legis multa profccli sunt: quam mul- 
tam si suflerrc voluisserU, turn manere in civitatc 
potuissent. Ovid. 5. Fast. 289. Multam subire. 
Plin. 18. Hist. nat. 3. 3. (U). indicere. Cic. 
Cluenl. 37. 103. commitlere. meritarsi, lirarsi 
addosso. ct 5. Fam. 20. depellere alicui. Id. 11. 
Phil. 8. IS. remittere. V. infra. J'arro 5. L. L. 177. 
Mull, exigere. — Dicerc, et irrogare multam est 
tribuni pleb'ts, vel allerius indiccntis multam alicui, 
et ad populum dtsceptandatn ferentis: cerlare mul- 
tam est de ca apud populum ulrimque verba fa- 
cere; cujus sulTragiis vel confircnabaKur, vel tolle- 
batur. V. CERTATIO. Liv. 25. 3. o med. Duo tri- 
buni plcbis ducentum millium «eris multam M. 
Posturnio dixcruol. Cui certandie quum dies adve- 
nissct, etc. Cic. Mil 14. 30, de Clodio. Diem mi- 
bi, credo, dixerat; multam irrogarai; actionem 
perduellionis inlenderat. Id. 11. Phil. 8. 1 1. Crassus 
consul et pontifei mai. Flacco culIcg-E (laniifii 
Marliali multam dixit, si n sarris discessisset: 
qaam muluin populus remisit. — Multam pete- 
re dicebotur, qui rmiliain irrogabat, postulans a 
populo, ul ea rata haberetur. Cic Cluenl. 37. 103. 
— De mulla apud Germanos V. Inicrprelt. ad 
Tac. Germ. 12. 

II.) Improprie pro quacumquc pcena. Plant. 
Asin. 4. 1. 55. Nee ulli verbo maledicat: si di- 
xerit, haac el mulla esto: vino viginti dies ut ca- 
reat. Fronlo 1. ad imp. Antonin 5.1a earn mul- 
tam duplicalum ainorcm tuutn desero; non ut an- 
tiquitus multas irrogari mos fuit mille minus di- 
roidio axse. 

MULTANGLLUM vel multiangulum, i, n. 2. F . 
voc. seq. in On. 
I MULTANGULUS vel tnuUiangulus, a, urn, ad- 



MULTIC1US 

jeet. multos habens an^ulos, di molli angoli, «£-- 
Ayvfrlvto?. Lucret. 4. 655. Mulla rotunda, modis 
mul lis multangula quaedam. Capell. 1. p. 35. For- 
mae mulliangul*. — Hinc 

Multiangulum, i, n. 2. absolute, subs'.antivo- 
rum more, est idem ac polygonum. Boeth. 2. A- 
rithm. 21. p. 1340. Ad primum multiangulum 
ejus generis, et ibid. In omnibus ab omni mui- 
tian»ulo progredienlibus. 

MULTAMMIS, e, adject, animoso, qui multum 
animi habet. Inscript. apud Marin. Frat. Arv. 

p. 690. IIRRM1A MVLTAMV.IS H^NC V [AM EXFUCVIT. 

MULTATlCtUS Be.' Muklaiicius, a, urn, adject. 
TJn/xTiuivo;, ad multam pertinent, ut tnultaticia 
pecunia, quw muilis irr oralis exigilnr, denaro di 
condanne. Liv- 10- 23. extr. Ex multaticia pecu- 
nia, quam exezcrunt pecuariis dumnatis, ludi f«- 
cti. Id. 30. 39. in fin. Ouuin signa tria ex multa- 
t'eio argento facta in CapUolio posuissenl. In- 
script. apud Mural. 610. 1. c. titimvs AFDxh's 

Pf.EClS MVLTAVIT LATiTOS OVOD CAP.KKH VEMHD1S- 
SBNT FOFVLO ^ON INSPECT A HI PB PFCVfllA MVI.TA- 
TICIA CBl.t-A KXTBVCTA AO TlM.LVr.1S LAVCB.NAK. /'. 

IMQUITAS. 

MULTATICUS vel mulclalirus, et anliquo mo- 
re moitatirus. a, urn, adject, niultaticius. Inscript. 
apud Maff. Mus. f'er. 4(59. -1. ovaistobks airb 
moltatjcod okde»o>t. Alia apuJ Donat. 263. 1. 

M. SCAV1>I\S C. F. C. MVKATIVs T. K. AKD1LES ABIiK 
KVI.TAT1CO. 

MULTATIO vel mulclatio, onis, f. 3. actus mul- 
ta ndi, mulla. £r,uita5i;. Cic. Rabir. perduell. '.. 
16. Misera est ignominia judiciurum publicorun<, 
misers multatio bonnntm, miserutn cxsilium. con- 
fiscazione. Plin. 18. Hist. nal. 3. 3.(111. Multa- 
tio non nisi ovium boumque impendio dicebatur. 
r. MULTA I. a. 

MULT AT US uel mulclatus, a , urn . V . MUL- 
TO. 

MULTESlMUS, a, urn, adject. K3AAocrv;fxocto?, 
ex muilis unu>, parvus: ut millesimus unus e mil- 
le. Lucret. 6. 650. Et videas caelum summai lo- 
tius unum Quam sit pa>\ula pars, et quam mul- 
tesima constet, Ncc tola pars, bomo terrai quota 
toLius un««. 

MULTIANGULUM, i, el 

MULTlANGULUS, a, urn. V. MULTANGU- 
LUS. 

MULTlBARBUS, a, urn, adject, di molt a bar- 
ba, SaauKwywv., multam barbam habens. Apul. 
Florid, n. 3. Marsyus hispidus, mullibarbus, spi- 
nis et pilis ob«iius. Alii rectius leg. illutibar- 
bus. V. Mus. Borbon. T. 1. lui). 30. ubi Silenu* 
mullibarbus exbibelur. 

MULTIBtBUS, a, urn, adject, chi molto bee, 
noiuirdr-jj;, qui multum bibil. Plaut. Cure. i. 1. 
77. lena nmllibiba atquc merobiba. Id. Cist. 1. 
3. 1. et multiloqua ct inullibiba est anus. Ma- 
crob. 5. Saturn. 21. El Herculem multibibum 
hcroa fuisse, argtimcntum est etc. 

MULTIUAULIS, e, adject, multos caules emiL- 
tens. Plin. 21. Hist. nat. 16. 56. (94). Qusr- 
dam in its multicaulia ramosaque sunt, ut car- 
duus; uno tamen raule nee ramosum cnecus. 

MULTICAVATUS, a, urn, adject, muilis locis 
cavatus. Varro 3. fl. R. 16. 24. Favus est, quern 
fingunt (apes) mullicavatum ex ccra. 

MULTlUAVUS, a. urn, adject, multicavatus . 
Ovid. 8. Mel. 50 1. Pumice multicavo. nee lwvi- 
bus atria lopbis Structa subtt. 

MULTiClA, orum, n. plur. 2. absolute, sub- 
stantivorum more. V. voc. seq. 

MULT IClUS, a, urn, a-lject. qui mollis liciis 
tcxlus est, )ier syncupen a multilicius, idem ac 
poly mi ins, (irrere ttoa-Juitc:, a t.'SkjZ multus et 
fKTs; liciwn. Hinc Mullicia tunica, vel synthe- 
sis, el absolute Multicia, orum, sunt vestes mol- 
liores feminarnm propri/c, ul coiligilur ex illo Ju- 
venal. It. 186. uxor Humida suspectis refereos 
mullicia rugis. Haec tamen eiiam a viris lutu de- 
ditis gestabanlur: quarc ita reprehendil Urcucum 
Id. 2. 66. sed quid Non Tacient alii, quum lu 
multicia sumas? Ubi Vet. Scholiast, ait: Vestes 
molli inleuas sublcmine, quibus solent ult puel- 
las. Rursus Juvenal, ibid. 76. quaero, an deceant 
multicia testcm. Valerian. Aug. in epist. apud 
Vopisc. Aurelian. 12. Dabis Aureliano tunicas 



MULTICOLOR 

mullicias viriles decern, Hneas jEgyplias vlgioti. 
Alii leg. muttilicias. Terlull. Pali. 4. circa med. 
lia et endiotnidis soiocem aliqua tnulticia syntbe- 
si pugil Cleomachus exlrusit. Auct. incert. carta. 
dt verb. Achitl. in Parlhen. ed. Ifernsdorf. T. 
4. p. 429. Tenvia loric® cedant roullicia forti. 
V. ibid, adnot. Not. Tir. p. 159. Babylonicum, 
polymilum, multicium, sericum, pseudosericum , 
boloscricum. Gloss. Philox. Multiria, noVifKTa. 
— Scriptores opens, cui tilulus Pitture di Er- 
colano. T. 1., putanl multiciam vestem esse il- 
ia m, quam describil Seneca hisce verbis 7. Benef. 
[}. 4, Video sericas vestcs, si vocand-« sunt, in 
quibus nihil est quo defendi aul corpus aut deai- 
que puJor possit. Salinasius putal, multicins es- 
se a mullum et icere , quod genus panni sit pe- 
fiine probe icliim seu pulsatum, et tevidensi op- 
ponit. Force tlinus aulem, quia Juvenal, loc. cit. 
ait, Creticutn in ea vestc pellucere , Salmasii e- 
tymoti improbat, nec itidem nostrum supra alla- 
linn probat, quasi vero Lalioi pcllucidum tantum- 
inuilo appellaverint id, quod Itali nunc dicuul 
uaspaienle, qualis fuit Coa vestis, V. COUs in 
ONOM; quum certo constel, itios ea voce id, quod 
\<ilde 1 iicet, etiain significasse. Videtur i la que /nut- 
licius Lalinorurn idem esse ac udhiunoq Graco- 
rum, quod genus scricarum veslium iiisliliiisse 
Alexandriam .Esypti urbem celeberrimam, auclor 
est Plin. H. Hist, nat. 48. 74. (196). 

MULTICOLOR, oris, m. et f. 3. di molti colori, 
izi\\jyo<j\>q, habens multos colore*. Plin. 37. Nisi. 
nat. 10.60. Uo7).IIexecontaIilhos in parva magnitu- 
dine multicolor hoc sibi nomen adoptavit. Apul. de 
Mundo. Iris multicolor est. Capelt. I. p. 17. Insi- 
liebat et pavonum pennis interlext* oculataque 
palls, ex qua multicoloribus notulis variala piettira 
vcmabat — Hinc absolute, fd. II. Met. Multicolor 
bysso tcnui pertexta. h. e. vestis multicolor. 

MULTlCOLORUS, a, am, adject, multicolor. 
Gelt. It. 16. Siculi multijuga dicimus, et mullico- 
lura, et multiformis. Prudent. 3. Cathemer. 101. 
Prataque multicolors latex Quadrifluo celer arnne 
rigat. 

ML'LTLCO'HL'S, a, urn, adject- bene contains, vel 
multas comas habeas, BaVJxspo;. Translate Paulin. 
A'ol. carrn. 26. 418. D.jnsaque mjllicomis imitantur 
sidera fin mm is* 

MLLTlCUPlDUS, a. urn, adject, qui multa eupit. 
Varro apud If on. lit. 8. et 433. 24. Merc. Qunn 
tli' re I i>) ii it mullicupida juveniiitas. 

MULTIFACIO, fiiris, feci, faccrc, a. I. ma$ni 
face re, sliinare molto. Paul. Diac. p. 152. 5. Mull. 
Mutlifacere dicitur, sicut magnifaeere, parvifacere. 
Cato : Nt-'que fidem, ncque jusjurandurn, oeque pu- 
dicitiam mu Hi Tacit. Plant, liud. 2. 3. 49. Verum 
ecaslor ut multifecit, ita probe curavit Plcusidip- 
[ius. Plerique apud Plaut. divisim scribunt. 

MULTlFARtAM, adverb, Proprie est Accua. sing, 
num. et gen. fcm. ut mag nam partem, a multifa- 
» ius, adverbii more usurpatus, ut promisctiam, 
item bifariam, trifariam, aliquot far iam', et signi- 
firat mulus in lo*cis, it^XkayTJ (,It. in molti luofjhi; 
Fr. en beaucoup d' endroits , dans beaucoup de 
lieux; ltisp. en muchos lagares; Germ, an vielen 
Seiten, Or ten, Stellen; Angl. in many places). 
J'eHus p. 1 42. 32. Mull. Mulliforiam diicrunt an- 
tiqui, videlicet, quod in multis locis far! potcrat. 
<:f. Paul. Diac. p. lit 1. Mull, et V. (UFA 111 AM 
ft U IF ARIL'S, f.'aio a»ud Gelt. 3. 7. (juum saucius 
ruultifuri.ini ibi factus esset, turn vulntis capili nul- 
lum evenit. Sisenna apud J\ r on. p- 141.30. Merc. 
Lnca pnlusLiia quie era nt el alio multifariam con- 
fossa. C'ic. 2. Oral. 41. 174. Si aurum cui. quod 
eisct multifariam defussuin, common^trare veltcin 
etc. fd. I- ^-eji}. 14. 40. Judiiia quondam nusquam 
eiant, hodic muliif iiiain nulla sunt, l.iv- 3. 50. 
Tn^ie multifariam in castris visae, majoris aliquanto, 
quam crut, «pecicm uibame multitudinis feccranl. 
Id. 37. 5. Qiiunt virl prupu^narent, frmiux tela 
u mil is generis sat a que in muro.s gcrcrent, multifa- 
riam scalis apposilis Id. 33. 18. Omnibus ex pr.e- 
sidiis, qu.-B multifariam disjeta erant, devoraiis. 
Plin. 9. Mist. nat. IX. S3. (176). Multifariam in 
potHo unum genus esse, quod etc. Id. 30- ibid. 6. 
15. (46). Cochlea? multifariam nasccntes. Id. 25. 
ibid. H. 33. (93,*. Ltramque nasci multifariam, se-J 
'l.'teriores in agris pinguibus. Sueton, Galb. 19. Lc- 



— 303 — 

gionarii, qui muliifariam diverseque tendebant. 
Adde eumd- Cat. 18.; Gelt. 18. 2.; Liv. 3.5. 

MFJLTlFARlG, adverb, idem quod muliifariam. 
1 1. Id multis locis. Plin. 18. Nisi. nat. 7. 10. 
(54). Panis multifaiie et e milio fit, e panico 
rarus. Sillig. legit multifariam et laudat Hand. 
Turselt. 3. 6^4. % 2. Item mollis modis. Solin. 
11. a med. de Delo. Eadem est Ortygia, quae cla- 
rissima in Cycladum liumero multifarie traditur: 
nunc Asteria a cultura Apollinis: nunc a vcaatibns 
Lagia, vel Cynelho: Pyrpile etiam etc. h. e. mollis 
modis. Forcellinus tamen intcrprctatoi est: Mul- 
tis in locis multa habet nomina. 

MULTIfArIL'S, a, urn, adject, mu. If ipiice, vario, 
TzsViTpoiro;, multiplex, varius. GelL 5. 6. Mititares 
corome multifariie sunt. 

MULTlFER, fgra, f5rum, adject, fertile, iroXu^d- 
eo;, fenilis. Plin. 16. Hist, nat- 8. J!. (31). Tam 
multifera sunt, tot res, prxter glandem, pariunt 
robora. 

MULTlFlnUS, a, um, adject, (multos et flndo) 
qui iti muttas partes fiuditur, fesso in molle 
pprti. 

I.) Proprie. — a) Generatim. Ovid. S.Met.&ii. 
Slullifidasque faces, rams lia que Aiida etc. Seneca 
Med. 111. .Vlulfilidam jam tempus erat succendere 
pinuin. Sic Stat. 10. Tkeb. 813. MulliGdam quer- 
cum flagranti lumine vibrat. h. t. facem e queccu. 
V. INSP1CO. Plin. 11. Hist. nat. 37. 45. (128). 
Cornua ovium nulla, nec cervarum, nec quibus 
mnititldi pedes, nec solidipedum ulli. Martial, ii. 
25- MultifiJo buxus qu« tibi dente datur. h. e. pe- 
clcn e buio. Vol. Flacc. 1. 6. liraco mullifidas lin- 
guas vibrans. h. e. trisulcas. Id. 4. 93. multifidum 
jubar. h. e. soils radii. — ■ b) Speciaiim de crinibus 
in rnulto*! cirros divisis. Claudian. 2. Rapt. Pros. 
15. de Vancre. Illi muitifldos crinis sinuatur in 
orbes, Idaiia divisus acu. Id. IV apt. Honor, et 
Mar, 102. h*c morsu numerosi dentis eburno Mul- 
tifidum discrimen arat. — Multifuia dicuotur flu- 
rnina, qu« in multos divisa rivos in mare hilluunt. 
(Jade mulliQdus Timavus, Martial. 8. 28. Muitifl- 
dos Ister, Lucan. 3. 202. Multifidra undse, Id. 10. 
311. de Nilo crescent*. 1 , ct eitra ripas passim vagan- 
tc. Sic Claudian. de A pono 59. Multilidas dispcr- 
git opes, artemque secutus, Qua jussere manus, 
mobile torquet iter. 

II.) Translate. Vol. Place. 4. 661. Sic ubi multi- 
fidus ruplis e nubibus horror Effugit etc. h. e. ful- 
men, vel fulgur in multas partes se spargens et hor- 
rorein ioculiens. Claudian. Cons. Prob. et Olybr. 
55. Non mihi centenis resonent si vocibus ora, 
Miiliifitlusqne ruat centum per pectora Phmbus, 
Acta Probi narrare queam. h. e. mulliplex. 

MUL TIFLORUS, a, um, adject, multos flores ha- 
bens. laid. 17. Orig. 9. Cardamomum fulvurn, mul- 
t'uloruin, purpureum, tcnue. 

MULTiFLUUS, a, um, adject, multum fluens. 
Translate Juvenc. 1. 586. Mullifluisque diem verbis 
ducen.lo fatigant. Arator 2. 1065. cunctosque ri- 
gart Multilluo sermotie jubet. 

MULinOllABlLISet 

MULTIfORATILIS et 

MULTlFORIS, e, adject, multas habens fore*, 
sou aditus, exilusvc. Apul. 10. Met. Jam tibia 
multiforaliiles cantus Lydios dulciter consonant. 
Id. Florid, n. 3. Nec tain piuriformi modo, nec 
tam mulliforaiili tibia. Adde Sidon. 8. Ep. !*• 
Pan. 8. /list. nat. 55. HI. (218V Spec us, qui sunt 
imillifores in terra. V. MULTIFORUS. 

MULTIFORMIS, e, adject, vario, multiforme, 
iroVJ/ioapo;, varius, quasi multiplied fonn.u ac 
variie. I'olutn. 7. II. Ii. 9. 8, Ut per anni di ver- 
sa tempo ra m ulli formes nucts ae ficum prabeat. 
C't'c. 1. Acad, (post.) 7. 28. Qualitates principes 
sunt uniusmodi et siinplires: ct his autem ortse, va- 
ri% sunt et qua.«i multiformes. Gell.VJ- H.Aites 
mulliformes ct variie. Seneca Ep. 120. sub fm. Pra- 
ter sapieiitcin nemo unum agit: eeleri mulliformes 
sumus. Macrob. 7. S Uttrn. '♦. fid fin- Multiformis 
allmonia deprehenditur causa murborum. Ccel. Au- 
rel. 1. Acut. 15. n. 135. Confectis fomentis ex mul- 
tiform i materia (tegrotum) abluendum ciistiniant. 
Adde Tlisod. Prisc'ian. I. 21. 

ML'LTtFOHMtTER, adverb, m molle maniere, 
TrcVjTp:^'^, variis mo lis. Gell. 9. 5. Plato ante 
hus oinnes ita varie el muliifurmiler disseruit de 



MULTIMAMMIA 

voluptate. Plin. 36. Hist. nat. 27. 69. (202). Pe- 
stileniia ignis sufBEu (Sillig. legit, igues si fiant,) 
multiformiter auxiliari. 

MULTlFORTJS, a,um, adject, multa habens fora- 
mina, jroVJTpijTOs. Ovid. 12. Met. 157. ,Noo illos 
citharae, non illos carmina vocum, Longave mul- 
lifori delectat tibia buxi. Seneca Again. 3*8. Tlbi 
mullifora tibia buxo Solerane can'U. V. MULTl- 
FORIS. w 

MULTIFRUCTUS, a,um, adject.7ro\u'xapjro?,qui 
multos fructus aflerl. Fulgent. 3. Mythol. 2. Per- 
dicca matrcm Polycasten babuit, quasi Polycarpen, 
quod nos Latine multifructam dicimus. Adde La- 
ctam. Placid, apud A. Maium in Class. Auct. T. 
3. p. 133, ubi eadem leguotur verba- 

MULTlGENSRIS, e, adject. d« molfe sorte , 
ffoXuYsyijg, multorum generura. Plaut. Capt. i. 2. 
5G. Multis et muitigenertbus opus est tibi Militi 
bus. — Multigenerum absolute pro multorum ge- 
ncrum. Plaut. Slick. 2. 2. 59. Post hrec uoguenta 
multigenerum multa. 

ML'LTlGENERUS, a, um. V. voc. scq. 

MULTtGENUS, a, um, adject, di molti generi, 
iroAuy'yjj;, qui est multorum generum. Lucre.t. 2. 
335. I'ercipe, multigenis quam sint variala figuris. 
Plin. 11. Hist. nat. 1. 1.(1). Multa haec et mulM~ 
gena terreslrium volucrumque vita. Harduin. et 
Sillig. ex MSS. legit multigenera, quod est u 
recto multigenerus. Capelt. 2. p. 35. Pictura ani- 
malium membra mulligeoura in unam speclem 
complicabat. h. e. mulligenorum. 

MULtIgROHCS, a, um, adject, multos babens 
grumos, seu cumulos, aut ocervos. Vox est prisca 
dicta a NcEoio In Alcesti, de lumidis magnisque 
fluctibus: et recensetur a Gelt. t'J. 7. inter ea, quae 
nimium poelica sunt, et a prosae otationis usu atie- 
olora. 

MULTlJUGUS, a, um, et Multijugis, e, adject, a 
multus ct jugum, ut bijugi, quadrijugi. Equi 
multijugl sunt plures equi multis jugis ad currum 
juocti. 

I.) Proprie. Liv. 28. 9. n med. Itaqtie iret alter 
consul subllmis curru, multrjugU, ti vellet, equii : 
uno equo per urbem verum triumphum vebi. Gill. 
19. 8. a med. Quadriga semper, etsi multijuga non 
sunt, muititudiois tamen numero teoentur. 

ID Translate est multiplex, varius, vario, multi- 
plier Cic. 14. Alt. 9, De republica multa cognovi 
ex luis litteris, quas quidem muitijuges -iccepi uno 
tempore a Vestorii liberto. Gell. 2. 11. Spolia ha- 
bnit multijuga : in his provocatpna pleraque. Id. 
10. 2. Multijuga bomioum partio. Id. 14. 2. Multi- 
juga et stnuosa quaslio. Apul. de Mag. Aristotelis 
mullijuga volumina. Fronto ad Verum (edenie ito- 
rum A. Maio) ep. i. Ilistoriam scripsil Cato verbis 
mullijugis. 

MULTlLATfiRUS, a, um, adject, moltilatero, 
KQ\'jn~ksoooz, plurilaterus, qui multis constat late- 
ribtis. Auct. fragm. opcris, quod Censorino tribui- 
lur, c. 7. Trignnum, trilaterum : teiras;onum, quod 
quatuor; multilaterum, quod pluribus lineis cooline- 
lur. Boeth. Geom. 2. p. 14,49. Figtira multilatera, 
qme sob pluribus, quam quatuor, lateribus conli- 
netur. 

MULTlLAUOUS, a, um, adject, qui est multa 
laudis, noXuiizaivQc. Ammian. 21. 10. Vir sobrieta- 
tis gratia multilaudus. Alii reclius leg. amulandus. 

HULTlLlClUS. V. MCJLTIC1US. 

ML'LTlLO'QUAX, Scis, adject. omr>. gen. mullilo- 
quus. Plaut. Aulul.'l. I. 5. Mulliloquaces rnulieres. 
AL leg. multum loquaccs. Gloss. Cyiill. xloXaka- 
"Xo;, mulliloquax, verbosus. 

ML'LTlLOQUlUM, ii, o. 2. multus sermo. Plaut. 
Merc, prol, 31. Amori nccedunt etiam b*c, mullilo- 
qtiium, pauciloquium etc. 

MULTlLOUUUS, a, um, adject, cki par la molto, 
ciancialore, KijXuXaXoj, i:oXyV.dyo;, qui mulls lo- 
quitur. Plaut. Pseud. 3. 2. 5. coquum ducere Mul- 
liloquum, gloriostim^ iosnlsum. Id. Cist. I. 3. I. 
multiloqua et multibiba anus. Ccel. Aurel, 2. Acut. 
2. rs. 10. Erit praterea tacitus is, qui oatura atque 
sanitalis tempore fuerat mnlliloquus. 

MULTlMAMMlA, a.f. 1. *oVj>et770S, multas 
ha hens mammas, mammosa. Epithcttiin est Dlanm 
Ephesla, qua mammis multis (ut loquitur Minuc. 
Ftl. Oclav. 21. ad fin.) et uberibus exstructa cote- 
batur. Hieronym. protein, in epist. ad Ephet. circa 



MULTIMETER 

med. Ephcsii Dianam colentes, nou banc venatri- 
rem, qua arcum tenet atque succincta est, seJ il- 
1am muhimaromiam, quam Grscl etc. Apul. hanc 
eamdem designat, quum ait ii. Met. sub init. Phce- 
lii soror, qua partu fetarum raedelis lenienlibus 
rccreato, populos tantos educasti, praclarisquc nunc 
veneraris delubris Ephesi. 

MULTIMETER, tri, m. 2. abundans metris. Si- 
don. 8. Ep. 11. circa med. Si pocmata lllius inetia- 
f is, multimeter, argutus, artifex erat. 
MULTImOoE. V. ia voce seq. ad flti. 
MULTIMODIS, adverb, in molti modi, rco\uroo- 
uw;, multis inodis, multipiiciter, Ennius spud Cic. 
3. Oral. 53. 217. Multimodis sum circumventus, 
morbo, exsilio atque inopia. Lucret. 1. 893. Ve- 
runi semina multimodis imm'uta latere Muliarum 
rerum in rebus communia debent.(Adde alibi sape.) 
Cic. 2. Fin. 20. 82. Hoc etsi multimodis reprehendi 
potest, tamen accipio. Ter. Jleaut. 2. 3. 79. multi-' 
modis injurus, ClillpuO, es. Nepos Themist. 10. 
l)s cujus morte multimodis apud plerosque scri- 
pliim est. Plaul. Mil. glor. 4. 4. 53. multimodis 
sapis. — In loco Ennii nllato alii leg. multC mo- 
llis: quod etdc iocis Lucret. suspieari possumus 
(in quo sapissime lectio variat) et Nepolis,. Plant. 
ac Terentii. Apud Cic. alii leg. multis modis: et 
in quodam MS. etiam multimode. At certe legitur 
apud Boeih. Comment, in Caleg. Aristot.i . p- 1W. 
Ratio quoque muUimode dicitur. 

MULTImODUS, a, urn, adject, di molti modi, 
iro'XuTSOjr.o;, (ut omnimodus) multorum modorum, 
multiplex^ :arius. Liv. 21. 8.. Oppidan! multimoda 
nrte distiriterl ccepti sunt. Apul. Dogm. Plat, post 
init. Quod Utis evenit, quarum substantia (non 
est simplex, sed) multimoda potestatum coitione 
conQcitiir. Id. 10. Met. At ubi discursus recipro- 
ci muitimodas ambages tuba terrainalis cantus 
explicuit etc. V. voc. seq. II. 

MULTl.NODUS, a, urn, et Multinodis, e, adject, 
multos oodos habeas. 

I.) Proprie Jpul. 5. Mel. MuHioodU voluminl- 
bus serpens coluber. Id. 8- ibid. Indidem sese mul- 
tinodis commulcat ictibus. Prudent. 7. Calhemer. 
139. Tectus flagellis multinodi germinis. 

II.) Translate. Apul. 10. Mel. Discursus reciproci 
multinodes ambages explicuit. Alii rectius leg. 
muitimodas. Capell. 4. p. 13*. Et multimodos per- 
peti amlYactus diu Hymen recuset. /». e. ne ad 
conloriiora procedas, qua impatientiam Hymenis 
moveant. , 

MULTInOmJnIS, e, adject, comm. gen. woXow 
vyuo$, qui mulla habet nomina- Apul. 1 1. Met. ftlul- 
tinominis dea divina imperia. 

MULTlNCBENTlA, a, f. 1. ii maritarsi molte 
voile, iroXuya/Ai*. Terlull. advers. Psych. 1. Multl- 
nubentia pronus. 

MULTtNOBUS, a, um, adject, qui multas duxit, 
qua multis viris nupsit. Bieronym. 1. advert. Jo- 
vinian. 28. Nobis adversarius proposuerat Salomo- 
nem multinubum. Id. Ep. 123. n. 10. Vidi uoum, 
qui viginti Bepelisset uxores, unam qua vlcesimum 
secundum habuisset maritum, extremo stbi, ut ipsi 
putabant, matrimonio copulatos. Vicit maritus, et 
eoronatus uxoris mullinuba feretrum pracedebat. 

MULTlNtJMUS vel multioummus, a, urn, adject. 
qui multorum nummorum pretio emltur. Varro 3. 
II. It. 17. 0. Ego enim uno servulo, bordeo non 
multo, aqua domestica meos raultinummos »lo asi- 
nos. (De ingentib. asinorum pretiis V. enmd. 2. 
ibid. 1. 14. et 3. ibid. 2.7.) Id. apod Non. p. 216. 
9. Merc. Multinummus piscis, belops. 

MULTlPARTiTUS, a, urn, adject, divisus in 
multas partes, sive res. Plin. 6. Hist, nat. 19. 22. 
(66). Namque vita mitioribus populis Indorum 
multipartita degitur. Alii tcllurem exerccnt, mili- 
tiam alii capessunt, merces alii suas evebunt etc. 
MCLTlPATENS. P. MDLTIPOTKNS. 
MCLTiPEDA, a, f. 1. owmeef. <I t- Est germs 
insecti, de quo V. in MILLEPEDA. ^ 2. Est 
ctlam norma quadam geometrica sic appellate, 
quod plures habet pedes ductiles, qui ad artiGcis 
nutum vel cohiberi, vel extendi polerant*, quum e 
contrario norma communis duos tantum babeat fl- 
xos et recto tigore. Hygin. de limit, constit. p. 
176. Gois. Has deinde umbras pro portione ad 
multipedarn In tabula describimus. 
MULTlPE-*, 5dis, adject, omn. geo. di molli pie- 



— 304 — 

di, BoXuwoy;, multos habens pedes. Plin. 11. Hist. 
nat. 43. 102. (249), Sunt autem crura his obliqua: 
sic et multipedibus. — Absolute, substa.ntivorum 
more, est idem ac raultipeda. hid. 12. Orig. 5. 
Multipes vermis terrenus ex multitudine pedum 
voeatus, qui contra ictum contractus in globum 
complicatur: nascitur sub petris ex hum ore et 
terra. Cf. Marcell. Empir. cap- 35. p. 138. ed. 
Aid. In locis humidis et sordidis sub lapidibus 
inveniuntur bestiola multipedes,qua contacts con- 
trahuotur et rotundantur. et Id. cap. 15. p. 106. 
redo. MuUipedei cutiones, qui in stercore nascun- 
tur, qnique contact! in globulis complicantur. 

MULTIPLEX, pllcis, adject, omn. gen. (multns 
et plico). Comp. Multiplicior sub II. 3. — Mul- 
tiplex est qui multis praditus est plicaturis, che 
ha molte pieghe, noXXairXouf. 

I.) Proprie. Cic. 2. Nat. D.bi. 138. Alvus est 
multiplex et tortuosaj arcetque et contiuet, quod 

recepit. 

II.) Translate. ^ i. Est sinuosus, tortuosu^, 
pieno di sinuosita,, di attortigliamenii. Cic. Se- 
tied. 13. 52. Vitis serpens mulliplici lapsu et er- 
ratico. Ooid.8. Met. 158. Mulliplici domo et cae- 
cis includere teclis. h. e. labyrintho. ^ 2. Sa- 
pissime est multus, copiosus, varius, irof/.s"Xo;, co- 
pioso, numeroso,molteplice; eique simplex oppo- 
nitur, ut apud Plin. 16. Hist. nat. 31. 55. (126). 
Cortex multiplex tunicis, ut vitibus, tilia, abieti: 
qutbusdam simplex, ut ftco, arundini. Occurrit — 
a) De rebus physicis. Virg. 5. /Er*. 2lji. Lorica 
multiplex. Cf. ibid. 259. coosertam bamis auroque 
trilicem Donat. Calull. 64. 305. Larae mullipli- 
ci constructee dapft mensa. Cic. 2. Nat. D. 51. 
128. Qua mullipUces fetus procreant, ut sues, ca- 
nes, his mainmarum data est mullitudo. Plin. 18. 
Mist. nat. 7. 10. (58). Multiplicia folia faba, pi- 
so. h. e. multa. At Sillig. vocem multiplicia in 
multifida mutavit.— Multiplex locus apud Lucrel. 
est arnplus, latus, spatiosus, magnus, 2. 162. et 4. 
207. Mulliplicisque loci sputum transcurrere eo- 
dem Tempore. AL, inter quos el Lachmannus, leg. 
multiplexque loci spatium, producta secuuda sylla- 
ba. — Multiplex domus apud Senec. Hippol. 523. 
est ampla et pluribus constans jnembris: quam 
mulliplicatam dlcil Cic. 1. Off. 39. 138. - • b) 
De abstractU et de ipso homioe. Plin. 18. Hist, 
nat. 12. 30. (117). Faba multiplex usus omnium 
quadrupedum generi, pracipue homini. Plaut. 
Epid. 4. 1. 3. Multiplex arumna mc exercitam 
habet. Cic. Oral 3. 12. Multiplies variique ser- 
mones. Id. 4. Herenn. 5i. 67. Verborum anci- 
pltes, aut multipUces potestatcs. Id. Flacc. 3.6. 
Pratura jurisdictio res varia, et multiplex ad su- 
spiciones et simultates. Id. 1. Orat. 3. 10. Ii, qui 
ma them a tic i vocantur, quanta in obscuritate rerum, 
et quam recondita in arte et multiptki sublili- 
ijue versantur! et ibid. 51. 222. Quarum re- 
rum fateor magnam multipliceraque esse discipli- 
nary et multas, cbpiosas variasque rationes. Id. 
Brut. 31. 119. Adbibere genus orationis vagum 
et fusum et multiplex, di molte sorte. Id. Amic. 
18. 63. Neque enim ridum potest esse multiplex 
et tortuosum ingeoium. h. e. varium, duplex, in- 
constaus. Sic ibid. 25. 92. Animus non unus et 
idem, sed varius, commatabilis, multiplex, et Ccel. 
6. 14. de Catilina. Iiac-ille lam varia mullipli- 
cique natura etc. fellej. 2. 105. 2 . Vir multi- 
plex in vtrtutibus, navus, agilis, providus, milita- 
riumque offlciorum paiiens ac perilus. che nel ta- 
lento e virtu valea per molti. Sit. It. 5. 541. 
Vir multiplex proavts. h. e. qui multos proavos 
honoratos habuit, genere clarus. % 3. lnterdum 
multiplex dicitur id, quod ratione habita altejius 
rei, eaJcrn re tnulloties majus est, i:oKka.n\a.cio^. 
Liv. 5. 20. Gratius id fore l»tiusque, quod quis- 
que sua manu ex hoste caplum domum retulerit, 
quam si multiplex alterius arbitrio accipiat. mot- 
to di'piit.Sic Id. 7. 8. Tunc inier primores duo- 
rum populorum res geritur. Quidquid hinc aut il- 
Unc communis Mars belli aufert, multiplex, quam 
pro nu'mcro, damnum est. k. e. multo majus da- 
mnum erat, quam pro oumero eorum, qui cade- 
bant; quia u-trimque primores juveatulis, uon val- 
gus milltum, in quorum morte non magna jactura 
est, pugnabont. Id. 22. 7. Mille qoingenti hostiura 
in acle, multi postea otrimque ci yulaeribus per- 



JfULTIPLICO 

iere. Multiplex cades utrimque facta traditur ab 
aliis. Id. 25. 3. In veteres quassaaque naves pau- 
cis et parvi pretii rebus impositis, quum mersis- 
sent eas in alto, - multiplies fnisse merceg emen- 
Liebantur. — Comp. Multiplicior legitur apud Boeth. 
de Unit. p. 1275. Quanto (.unitas) remotior fue- 
rit a prima unitate, tanto erit multiplicior et com- 
posilior. 'd. 1. Music, i. a med. Timotheus Mi- 
lesius si. ''t eos,quos ante repererat, unurn addi- 
dit r.ervuiii, ac multipliciorem musicam fecit, quum 
Lacedamonii exegere de Laconica. 

MULtIplICABILIS, e, adject. muUiplicabile, 
multiplice, qui multiplicari potest: item multi- 
plex. Cic. vertens Sophoclis enrmina, 2. 3Tusc. 9. 
22. Hac interemil tortu maltiplicabili Draconfem, 
auriferam obtutu observantem arborem. 

MULTIPLICATE, adverb, (multiplicatus) mol- 
tiplicatamen{e , per multiplicationem. Boeth. 1. 
Music. 4. p. 1067. Qua sunt inaqualia, quinque 
inter 6e modis inaquaiitatig momenta custodiunt. 
Aut enim alterum ab altero multiplicate tran- 
sce3ditur, aut singulis partibus, aut pluribus, aut 
multiplicate et parte, aut multiplicate el partibus: 
el primum quidem inaqualitaiis genus multiplex 
appellatur. 

MULTlPLlCAllO, onis, f. 3. (mulliplico) mul- 
tiplicaodi actus, molliplicazione , TzoKka.izl.acia,- 
QfAoz. • — a) Ueneratim. Colum. 3- R. B. 2. 5. 
Ut multiplicalione frugum reditus augeatur. Fron- 
tin. Aau&d. 34. Multiplicalio quinariarum. Seneca 
Ep. 12. Temporum multiplicatione vita componi- 
lur. — b) Speciatim in ratioaibus ducendis. Co- 
lum- 5. R- R. 2. 1 . Multiplicand in se duo la- 
tera, et qua? summa Ox multiplicatione efficitur 
etc. Adde f'itruv. 9. \. et 10. 16.; et Capell. 7. 
p. 249. et 250. 

MULTIPLlCATlVUS, a, urn, adject, (mullipli- 
co) muifiplicativo , aptus multiplicationi. Boeth. 
in Porphyr. dialog. 1. p. 27. Est igitur genus col- 
lectivum specierum luorum, et quodammodo adu- 
nativum: species vero divisa generis quodammodo 
et multiplicative. 

MULTlPLlCATOR, oris, m. 3. qui multiplied. 
Paulin. Nolan, ep. 44. (ai. 31.) a med. Heriliuni 
talcntoruin mulliplicator. C'assiod. Instit. div. litt. 
5. Sanctus HIeronymus Lalina lingua mullipli- 
cator egregius. — Dicitur etiatii de numeris a 
Boeth. 2. Music. 27. p. 1412. Antequam his ter- 
narius mulliplicator accederet. Id. Geom. 1. p. 
1517. Minor majoris multiplieator exsistit. 

MULTtPLTCATUS, a, um.T. MULTIPLICO. 
MULTIPLICITAS, 5tis, f. 3. multiplex quanti- 
tas, molUplicita. Boeth- in Porphyr. 1. p. 54. 
Quod si est quidem genus et species, scd multi- 
plex neque unurn numero, non erit ultimum ge- 
nus, sed babebit aliud super se posituai^ genus, 
quod illam multiplicitatern unius sui Dominis^voca- 
bulo coocludat. Adde alium ejusd. loc. cit. ia 
SUBMULTIPLICITAS. 

MULTlPLlClTER, adverb, (multiplex). Comp. 
Multipliers npud Plin. 7. Hist. noM4. in lemma- 
te; el apud lAtciant- Placid, ab' A. Maio edit- In 
Class. Auct. T. 3. p. 143.. fab. 163. — Mulliplici ter 
est idem ac multis modis, in molte maniere, itoV 
TwraXflwewv Sail. orat. 2. ad Cons, a med. Multipli- 
ciicr animus curis atque- laboribus fatigatur. Flor. 
3. 2. Multo atrocius et multipiiciter magis a Se- 
ptentrione gavilum. Quintil. 7. 4. 22. Locum mul- 
tipiiciter iutueri. Cell. 14. 1. circa med. Turn sa- 
pe ac tarn multipiiciter. Ccel. Aurel. 3. Acut. 4. 
n. 35. Varie ac multipiiciter peccare. 

MULTIPLICO, as, Svi, atum, are, a. !. (multi- 
plex). Part. Multiplicans sub b; Multiplicatus 
sub a el b; Multiplicands sub a. — Multiplica- 
re est multurn seu multiplicem facere, augere,troA- 
"XajtXac5a> ( II - mulliplicare , accrescere ; Fr. 
multiplier, augmenter, accroitre; Hisp. multipli- 
er, engendrar; lierm. vervielfdtigen, vermehren, 
vergrossern, erweitern; Angl. to multiply, increa- 
se, augment). Occurrit — a) Generatiro. Cces. 3. 
B. C. 32. .Es allenuin provincia eo biennio multi- 
plicaturo est. Nepos All. % iEs aliennm multipli- 
candls usuris cresclt. Plin. 36. Hist. nat. 15. 23. 
(99). Torres geptem acceptas voces numeroso 
repercassu multiplicant. Ovid, hemed. am. 98. 
Flumina collectis mulltplicantur aquis. Id. 4- Font. 
9. 67. Multiplicat tamen tunc gravitas auctori* 



MULTIPLICUS 

honorem. Slat. 6. Theb. 790. gemlaatque rolatas, 
Mulliplicatque manus. h, e. adeo celcriter vlbrat, 
ut plures quam duas habere videator. Liv. 37. 54. 
circa med. Lycaonia el Phrygia el Plsidia in ve- 
stra sunt potestaie: quarum una qualibet regi ad- 
jecta moUiplicare regnum Eumenis potest. — Si- 
militer Part, praetcr. pass. Plancus ad Cos*, etc. 
apud Cic 10. Fam. 8. Aucto exercilu, auxiliisque 
mult iplicati*. Cic. t. ad Q. Fr. 2. sub fin. Tota 
Italia concurret, ut multiplicata gloria discedamus. 
Ovid. 4. Trist. 6. 38. Et mala sunt longo multi- 
plicata die. Cic. 1. Off. 39. 138. Domus multipli- 
cata. ampiiata, accresciula. et Liv. 42. 01. Bac 
per se ampla: pleraque multiplicata verbis regis. 
— b) Speciallm in supputandis rationibus. Co- 
ium. 5. H. U. 2. 1- Multiplicantur in se duo la- 
lera. et paullo poai. Latitudinis pedes cum longi- 
ludinis pedibus sic multiplicabis. Id. ibid. 1.6. 
Ulraque summa inter (al. in) se multiplicata fa- 
ciuat etc. et mox. Stadium babct passus cxxv., qua 
(surnma) octies multiplicata efficit mille passus. 
Jflanit. 3- 4,S6. atque hunc numerum revocabjs in 
ipsum Multiplicans decies. 

MOLTIPLlCUS, a, um, adject, idem ac multi- 
pies. Lcgunt plerique apud Gell. 19. 7. in /in. Et 
quae multipllca ludens (Loivius) composuit, quale 
illud est, quod vituperones suos subducti superci- 
Hi carptores appellavit. 

MULTlPLUS, a, urn, adject, idem ac multiplex. 
Boelh. Topic. Aristot. 2. 3. p. 677. Si triplum 
multiplum, et subtiiplum submultiplum dicitur, di- 
cilur euim triplum quidem ad subtriplum, multi- 
plum autem od subinultipluro, et ibid. p. 720. Nam 
duplunt et multiplum non eaiiem significant. 

MULTIPOTENS, entis, adject, omn. gen. che 
pub mollo, TroXuxpitr/c, qui mullum potest. Plant. 
Bacch. i. 4. 9. nisi babel Pectus multipotens. Alii 
leg- muilipatens. b. e. ainplum, et ononis dolt ca- 
pax. Id. Trin. 4. 1. 1. Salsipolenti et multipo- 
teuli Jovis fralri laudes ago. Id. Cos. 4. 4. 17. 
Venus multipotens. 

MULTlaAiHX, lets, adject, omn. gen. d» molts 
radici, iro").'.ppi£as, muUas babeos radices, Apul. 
Herb. 35. Ceolautea miuor multiradix. 

MGLTlftAMlS, e, adject, di molti rami, iroXi'o- 
£oj, multos babens rainos. A put. Herb. 4. Hyo- 
bcyamus thyrso fmticoso, multirami. 

MULTISClUS, a, um, adject, che, sa mollo, tco- 
"XujxaS'i};, qui multa scit. Apul. 9. Met. Etsi mi- 
nus prudentem, multiscium certe reddidit. Id. 
Florid, n. 0. Homo tarn numerosa arle multi- 
scius. Id. ibid. Sophisia longe muitiscius. 

MULTlSO.NALlS, e, adject, qui mullum sonat. 
J' el. Scholiast, ad Juvenal. 7. 131. Et melior na- 
vis, quota qua stlataria portal; id est, multisona- 
lis, qna vulgo dicitur batalaria. V. BATALA- 
IUUS. 

MUI.TIsOnORUS, a, um, adject, idem ac mul 
Usonus. Ciaudian. epigr. 1. 18. Esseda Concordes 
multisonora trahunt. 

MULTlSO.NUS, a, um, adject, qui est multi so- 
ni. Martial- I. 34. Sic ubi niulllsona fervet sacer 
atthide lucus. V. ATTHIS. Stat. 3. Silv. 2. 103. 
Multisonum si strum* 

MULTtTfUS. V, MU LUCIUS. 

MULTiTOpO, lab, r. 3. (multus) ingens hu- 
merus, magna vis, copia, frequenlia, TtXrj'&'Qs (It. 
molliliidine, grande quanlita, gran numero; Fr. 
multitude, foule, grand nombre, masse; Ilisp. 
inuttitud; tier in. die JUenge, Masse, grosse An- 
zahl, der I/aufen ; Angi. a multitude, great 
number or quantity). 5f '• Genera tun. Varro \. 
H. H. 2.7. la agro Favenlino trccenariae appel- 
lanlur vitcs, quod jugetuiu trccenas ampboras red- 
dit, etc. in fundo suo Faventise banc inullitudi- 
nem dicebat suas reddere viles. Id. apud Non. p. 
465. 27. Merc. Mulliludo a r genii facti. Nepos Han- 
nib. 10. Muliltudo navium. el ibid, serpentum. et 
5. jiimeatorum. Cic. 3. Orat. 19. 73. sacritklo- 
ruin. Suelon. Cess. 68. hosliiiuin sagittarum- Id. 
Tit. 4. sialuarum et imaginum. Gell. 19. 8. a med. 
Mullitudo et copia minimarum parlium, Cic. post 
redit. ad Quir . 2. 5. Veatrorum magnitudinem 
rnultitudlnemque bencflciorum. Id. 1. Oral. 4. 15. 
Magnitude* el varielas multiludoque In omul ge- 
nere causarura. Id. Prov. com. 12. 31. Natio- 
uei, qua numero bociioum ac multitudine Ipsa 

Tom. IIL 



— 305 — 

polerant in provlncias nostras redundare. Id. 4- 
Ferr. 66. 160. Quanta illuc mulliludo, quanta vis 
bominum coovenisse dlcebatur etc. *f 2. Specla- 
tim sseplssime dicitur de magno bominum nume- 
ro, populo, plebe, vulgo, turba, volgo, popolo. Cic. 
2. Ferr. 7. 18. Uortensius consul designatus, do- 
mum reducebatur cum maxima frequenlia a mul- 
titudine. Alii leg. ac multitudine. CVes. 2. B.G. 6. 
Tanla moltitudo lapldes ac tela conjiciebat, ut in 
muro consistendi potestas esset nulli. Nepos Han- 
nib , 12. Multitudine domum ejus circumdede- 
runt. Justin. 2. 8. 9. Invidiosa oratione mullitu- 
do crcdula accenditur. Cic. 1. Off. 19. 65. 
Qui ex errore imperitta multiludinis pendet, bic 
in magnis viris noa est habendus. Id. 2. Tusc. 
26. 63. Fama, et mullitudiois juditio inoveri. 
■^ 3. Item specioiim, Numerus multiludinis, plu- 
ralis apud Grammaticos: qui aliquando et mulli- 
tudo absolute dicitur. Gell. 19. 8. ad fin. Cur mel 
et vinum, atque id genus cetera numerum multi- 
ludinis capiunt, lac non capit? Varro 8. L. L. 38. 
Mull. Omnia fere nostra nomina virilia et mu- 
licbria ntultitudiois. et 9. ibid. 65. Mult. Injuria 
postulant, si qua slut singularia, oportere habere 
multitudines. 

MULTlYAGUS, a, um, adject, che vaga mollo, 
vagabondo, -rcoXusXavyj^, qui mullum vagalur. Se- 
neca Here. Fur. 533. Intravit Scytbie multivagas 
domos. Stat. 6. Theb. 1. Nuacia multi vago L)«- 
naas perfertur ad urbes Fama gradu. Plin. 10. Hist, 
nat. 37. 52.(109). Ferunt non mutere sedem co- 
lumbas, rnultivaga alioqulu ave. Id. 2. ibid. 10. 7. 
(48). Mullivagus luna nexus. Sic Capell. 8. p. 
272. Et sacra multivagos qua tollunt sidera flexus, 
Dicere tempus adest. 

MULTlVlDUS, a, um, adject, mullum videos. 
Capell. 2- p. 27. Connubium sibi leetabunda alio 
mentis fluctu multivida concitavlt. Schellerus in 
Lex. conjecit hanc vocem slgniflcare valde vivi- 
dtom: at apud Cangium multividut est oculalus 
Tiomo vel vir perspicacis ingenii; Papios multivi- 
da multa videns est; dealque ipse Capell. 6. p. 
188. noctividam nocluam appellat. 

MULTlVlRA, te, f. 1. qua multii vlris nupsit. 
Minuc. Fel. Octav. 24. a med. Alia sacra coro- 
nal univira, alia multivira; et magna religione 
conquiritur, qua plura possil adulteria numerare. 

MULTlVlUS, i,.um, adject, di molle shade, 
qui flt per mullas vias. Apul. 9. Met. Multivii ju- 
(uentorum circuitus. Id. ibid. Muliivia circuoi- 
cursio. At. leg. mullijuga. 

MULTlVOCUS, a, um, adject, qui mullis voci- 
bus exprimitur; et sunt ea, qua plurivoca dixit 
Capell. 4. p. 104., nos vero plerumque synonima 
appellainus. Boeth. Comment, in Caleg. Aristot. 
1. p. 115. Alia diversis nominibus nuncupantur, 
et uni definition! designationique subduntur, ut 
gladius, ensis : hac euim multa sunt nomina, sed 
id, quod siguificant, una dcQnitiooe declaralur, et 
hoc vocatur multivocum. 

MOLTlvOLUS, a, um, adject, chi vuole mollo, 
iro\u/3oiAQ;, multa cupi^ns, qui multarum rerum 
desiderio lenetur. Catull. 68. 128. Multlvola est 
mulier. h. e. plurium virorum concubilum appe- 
tens. Eadera slgnificatione utltur Vulgat. inter pr. 
Eccli.9. 3. Ne respicles mulierera muliivolam. 
V. OMNIVOLUS. 

MULTlVORANTlA, a,f. I.odacltas, ingluvies. 
Terlull. advert. Ptychom. 1. Multivoranti* pro- 
nus. 

S1DLTO, adverb, a multus, cujus proprio est 
Abialivus casus, quia sapissime Comparatlvis jun- 
gitur, et aigoificat multum, valde, longe, multis 
partibus, itoXu, no'k\ia (It. molto, di moUo, as- 
sai; Fr. ieaucoup, bien, considerablemenl; (lisp. 
mucho, considerablemenle; Germ, um Vielet , 
viel, weit , bei ffeilem; Angl. much, bymu- 
ch, far, by far , a great deal, considerably). 
Jungitur — «) Nominibus et Adverbiis Coin- 
parativls. — Comparativis praponltur. Ter. Eun. 
4. 5. 5. Certe lu quidem pol mulio hilarior. Cic. 
1. Orat. 3. 11. Muito pauciores oratores, quam 
poela bonl repericnlur. Cat. 1. B. G. 6. iter 
multo facillus atque expeditius. A'epoi Themitt. 

9. alullo plura bona feci. Ouinlil. 10. 1. 74. Ut 
mullo inflrmior, ita aliquaienus lucidior. Id. 12. 

10. 37. Ego allquid, quo muito tamen, altiui lu- 



MULTO 

venlam. Cic. 2. Divinat. 15. 35. Illud vero mui- 
to etlam melius. — Et sequeote part. quam. Lu- 
ciliut apud Non. p. 327. 1 1 . Mere ■ Improbior 
mulio, quam de quo diximus ante- Horat. 2. Od. 
8. 5. sed tu simui obligasti Perfidum volis ca- 
put, enitescis Pukhrior muito, juvenumque prodis 
Publicacura. Cic. ad Pomp, post ep. 11. /. 8. 
ad Alt. Ea cognovl commodiora esse inuUo,quam 
ut erat nobis nuociatum. Mullo in his, ctiamsi 
Comparativis poslpositum, majovem vim inhume 
addit. — Ter. Adelph. 4. 2. 41. Sane hac mullo 
propius ibis. Cic. 2. JYat. D. 22. 57. Id muito 
artificiosius naturam efficerc. Id. 8, Alt. 9. a med. 
Lepido numquam placuit ex Italia eiire,Tullo uiul- 
to minus. Id. Amic. 19. 70. Quod est mullo pro- 
fecto magis io veris partibus faciendum. Cces. 6. 
B. G. 42. Multum foitunam in repentino hostium 
adventu (>otuisse judicayit; mullo etiam ampiius, 
quod pane ab ipso vallo portisque castrorum bav- 
baros avertissent. Plant. Pseud. 4. 6. 32. Is se- 
cum abduxit mulierem baud muito prius. Liv. 1. 
23 Po<.tulare muito mhiaciter magis quam soppli- 
citer, ut senatum vocarent, - — ■ Mullo aliquando 
geminalur. Mameriin. jun.Gratiar. act. 21. Sed 
muito raultoqne nunc facilior est ratio honorum 
pctendorum. Macrob. 1. Somn. Scip. 20. Posido- 
nius die it muito multoque seepius mulliplicalam 
{mensuram ter res) solis spatium efflcere. — In- 
terdum muito post suom nomen ponitur et grui 
viore accentu intendilur, atque adeo orationi ma- 
jorein vim addit. Ter. Beaut. 5. 2. 4. Scio libi 
esse boc graviu6 muito ac durius. Id. Adelph. 4. 
5. 71- Quo vir melior muito es, quain epo. Cic. 

2. Orat. 46. 192. Sed alia sunt utajora muito, fi- 
des, offlclum, dlligenlia. Sic ibid. 42. 178. Plura 
enim muito homines judicaut odio, am amore, 
quam verilate. — Similiter ct coilocatione gra- 
vior vis et lumen afferlor in bis Cic. 5. Tusc. 36. 
104, Vir sapiens inulto arle majore prsedilus, et 

3. Nat. D. 27. 69. Nee vero scans solum refer- 
ta est his sceleribas, sed muito vita communis 
pane majoribus. — Comici componebant verba 
mulio tanto cum Comparativis. Plaut. Rud. 2. 6. 
37. Ego muito tanto miserior, quam lu. Id. Bacch. 
2. 3. 76. N® ille bcrcle mibi sit muito tanto ca~ 
rior, si etc. Sic Apul. de Mag. Accipe aliud pari 
quidem stultilia, sed mullo tanto vanius et oc- 
quius excogilalum. et 7. Met. liumana facie rece- 
pta, muito tanto pluribus bencfiriis Koncstarer. 
Hursus Plaut. Stick. 2. 2. 15. Nimio impeitioi 
mullo tanto plus, quam speras. et Bacch. k. 4.2b. 
Forlassis lu auri dempsisti parum. mnksil. Qui 
malum, parum? immo vero nimio minus multu 
parum. trappo poco, di gran lunga troppo poco. 
— fc) Cum Supcrlativis, ut apud Gracos woaXm 
fti-yjsToy. Plaut. True. i. t. 62. Quod amanlis 
muito pessimum est pecunia. Ter. Heaul. 4. 8. 
1. Muito omuium mc nunc fortunnlissimnm fa- 
ctum puto e>te. Lucilius apud Non. p. 388. 15. 
Merc. Et savo ac duro in bcllo muito opiimus 
hostij. Cic. pro leg. Manil.tS. 54. Magna cl tnnl- 
to maxima pars, el ibid. 1. 1. Quatnquam mihi 
semper conspeclus vester muito jucundissimus est 
visus etc. Liv. 1.11. Novissimum ab Salinis bet- 
lum ortum mulloque id maximum fuit. Horat. 2. 
Sat. 3. 82. Danda est hellebori muito pars utaii- 
ma avaris. Nepos Alcib. 1. Omnium atatis sua: 
muito formosissimus. Id. Agetil. 3. Regio multu 
locuplelissima. Quinlil. 9. 4. 25. Verbo sensum 
cludere, muito optimum est. — Quod ad Advcrbia 
attinet, vocabulo maxim* ionium junclum occur- 
rit. Tur. Hecyr. 1. 2. 85. Alqoi ea res mullo ma 
xime disjunxit ilium ab ilia. Addc Cic. 4. lie- 
renn. 44. 58.; et Sail. Cat. 37. — c) Cum Ad- 
verbiis diversilalis et dissimiiitudinis. Ter. Andr. 
prol. 4. Verum si iter evenire mullo intelli^il. 
Quinlil. 10. I. 41. Nee muito aliud de novis seu- 
tio. At. leg. mullo alitor. Nepos I/amilc. 2. Mul- 
lo aliter ac sperabat. Cic. 4. Fam. 9. ante med. 
Quod non raulto secus Qeret, si is rem publican* 
lenerel, queni sequuli sumqs,. Plin. 19. Hist. 
nat, 3. 15. (40). Laser in Armenia nasi i tur lar- 
ge, sed mullo infra Cyrenaicum. — d) Item cum 
ante et post. Cic. 4. Fam. 1. Mala muito ante 
providers. Nepos Eumen. 3. Copia non muito an- 
te contracta. Ter. Phorm. 5. 6. 39. llaud mullo 
posi cum patro Idem recipit se iutro denuo. Liv. 

39 



MULTO 

5. 13. Nee it* multo post jam palanlef-reUqoIai 
pugoa absumpsere. If epos Pelop. 2. Neque IU 
multo post- Id. Pausan. 3. At Hie post non mul- 
to ad exerellum rediit. Id. dm. 3. Post, neque 
its mullo, la Cyprum missus. Cic. 12. Alt. 49. 
Non muUo post, quam tu a me discessistl. Id. 1. 
('at. 6. 15. Neque enim sunt aut obscura, aut non 
multo postca commissa. — e) Cum Verbis pra- 
stsntiam signiOcanlibua. Cic. 4. Fin. 18. 51. Vlr- 
tuicm omnibus rebus muUo anteponentes. Adde 
eumd. 12. All. 25. Ifepos Reg. 2. Duo muUo ec- 
teros gloria anlecesserunt. Tac. 4. Hist. 13. Julius 
Paulus et Claudius CMlis, regia stirpe, multo ce- 
tcros snteibant. Sail. Jug. 36. in fin. Multo pra- 
stat bcneficii. quam maleflcii immemorem esse. — 
f) Et cum verbo malo. Ptaut. Pcen. 1. 2. 88. Bo- 
no ingenio me esse ornatam , quam auro , multo 
mavolo. Ter. Hecyr. 1. 2. 35. Quasi tu non mul- 
to mails oarrare boc mibi, quam ego, qua per- 
contor, scire. Cic. 12. All. 21. ad fin. Meo ju- 
dicio multo stare malo, quam omnium rcliquorum. 
— o) Cum positivo nomine rarum est. Ter. He* 
cyr. 1.2.83. Postquam hunc alienum ab scse vi- 
rtet, maligna mullo et mogis procax facta lllico 
est. Nisi velis to magis etiam priore loco tubin- 
teliigere; quod prcettat. 

MULTO vel mulelo, as, 5vl, stum, are, a. 1. 
'multa). De mulclo pro mullo, F. dicta in voee 
MULT A init. — Deponentis forma legunt nonnul- 
li apud Suelon. Aug. 21. Neque rebellantes gra- 
viore unquam multatus est poena; quam ut etc. 
Alii teg. ulius est. — Part. Mulleins I. 2.; Mul~ 
talu$ J. 1. et 2. — Multare est raultsm impone- 
re, j.ama afficcre, punire: et sape dlcitur de pce- 
db, qua judirio infligilur, £yjfudw (It, imporre pe- 
na, eoTidannare, punire, Fr. pu-nir; Ilisp. punir, 
condenar; Germ, mil Strafe belegen, slrafen; 
Angl. lo impose a fine, fine, amerce, mulet , 
puniih). 

I.) Proprie. "f i. Stricto sensu et sape dicitur 
de peena, qua judicio infligitur. Cic. Balb. 18. 
42. Populus Gadilanus arcusatorcm hojus mulia et 
pcena multavil. Id. Prov. com. 15. 38. Multarl 
iinperslorem deminutionc proiinria, conlumelio- 
sum est. Id. Balb. 18. 41. Multare populos sli- 
uendlo. rondannarli a pagare. Id. 1. Oral. 43. 
104. Villa bominum alque froudes damnis, igno- 
mlniis, rineulis, verberibus, exsiliis. morle mul- 
lantur. Id, Ctsrin. 34. 100. Malcficium eisilio mul- 
ia turn. Plin. Paneg. 40. in fm. Tarditatem sol- 
veodi, dnnli vel el'iam quadruple irrogatione mul- 
lare. — Insolcns loculio est ilia Liv. 10. 23. a 
med. Feneratoribus diem dixerunl: quorum bonis 
multatis, ex eo, quod in publicum redacium est, 
anea in Capilolio limina posuerunt. conftscati. — 
Multare aliqua recti pcena causa privare, spolia- 
re in pee nam cujuipiam delicti, tpogtiare, privare. 
Cic. 5. ruse- 37. 108. Multare exsules bonis. Ne- 
pos Pelop, 1. Multare uliqu*m pecunia. Confer Vel' 
Ifj. 2. 37. 5. Servalus regi honos imperii, sed 
niullato ingenli pecunia. Auct. B. Afr. tub fin. 
Multare aliquem certo tiumero frumcnli. Cic. 2. 
leg. Agr. 13. 34. agris. Id. Sexl. 27. 58. Antio- 
fJiutti rnHJores noslri Asia multarunt. Suelon. C&s. 
1. Sacerdolio el uxoris dote el geniiliciis beredi- 
lolibus multatus. tpoglialo, privato. Sic Felle)-'2. 
38. in /in. Cretd, Metelli duclu, longissima liber- 
tatis One multata. f 2. Adhibetur et extra judi- 
cium. Plaul. Amph. 2. 2. 222. Numquid causam 
diets, quln te boc mulieni matrimonio? h. e. di- 
vortium fuciam, ac te expellom. Id. Slich. 5. 4. 43. 
uter dcmulassit, porulo multabilur. Id. True. k. 
3. 70. hoc ego te mullabo bolo: Sex talents a do- 
le deroam. Catull. 04. 102. facta virum multan- 
tes yindice pcena Eumenides. Ccecin. ad Cic. 6. 
Am. 7. Slohilia fa ma mullalur. h. e. punilur di- 
vulgnndo. Cic. Ilabir. Post. 1. 2.Quum ab ipsa for- 
luna crudclissimc -.ideal bujus consilia esse mul- 
lata. T'irg. 11. /En. 839. multalam morte Catnil- 
fain. At. leg. niulcniam. V. dicta in MULCO. 
Colum. 2. A. /i. 4. 6. Quo evenit, ut - boves 
Inlquitaie operis pessime multentur. patiscano, 
ti riitntano. Alii leg. tnulcenlur: quod forUsse 
vcrius est propter en, qua iu MULCO I oil. dicta 
sunt. Idem' die de iilo Colon, apud Colum. 1. «. 
fi. 2.2. Agrum pessime rnultari, cujus dominus, 
quid lo eo faciundum sit, non docet, Kd audit vil- 



— 306 — 

Ileum, -f 3. Special! m, multare aliquem votit di- 
xit Jfoi'iui apud Non. p. 462. S3. JUerc b. e. to- 
lorum compotem facere; ea ratiooe, qua dicimus 
damnare votit. 

II.) Translate, olim multare signlflcabat nome- 
rare. Ptaut. Slich. 3. 1. 19. «cio, icire te, Quam 
multas tecum miseries multarerlm. e'fijpt&^Tjoa- 
fiT,v. Ita Vott. la Etymol, et Scalig. in Conje- 
clan, ad Fan on. cujus base sum verba 5.- L. L. 
177. Still, liaque quum In dolium aut culeum u- 
oum addunt rustici, prima urna addita, dicunt et- 
iam nunc, multa. h. e. numera, ut Iidem e\po- 
nunt. Addunt etiam, proprie esse, polliceri in au- 
cllonibus, et plura liceri, quam celeri. Sed hujua 
signiflcationis nullum exemplum afferunt. At Mill- 
lerut aliter legit Farrnnis locum, tcil. Olim unurn 
dicebaot muitam; iiaquc quum in dolium aut cu- 
leum tinum addunt rusiici, primam urnam additain 
dicunt etiam nunc muitam. F. io voc. MULTA 1. 
a. alia la ex Ifiebuhrio. 

MULTOPERE, adverb, mullum, valde; crande- 
menle. Affertur tantum illud Plaut. Merc. prol. 
65. Mullopcre in mundo rustico se eiercitum. Sed 
ibi rectiut legendum e$t Mullo opere iramundo 
rustico etc., ul multo sit adjcclivum. 
MULTOR, aris. F. MULTO, as, init. 
MULTOTTES vel multotiens, adverb, saepe, saa- 
penumero, muKis yicibus, molte volte, itaXKay.tc. 
Affertur illud Epit. Livii 57. Multotiens ad versus 
eruptiones hoslium feliciter pugnavit. Sed piers 1 - 
que alii leg. Sape adversus etc. Justinian- pro*- 
fat. A'ovellw 29. Quae mullolies cum ipsis cliam 
regiis certamen susceperit. et .Novell. 125. Mulicr 
licet pro marito multolles in privato aut in pu- 
blico debito intercedat, lamen non teneri saaci- 
mus. 

MULTL'M, adverb, (et proprie A ecus, ncuir. gen. 
nam. sing, a mullus) valde, iro>u (It. moifo, as- 
sai; Fr. fceaiicoup, bien, considerablement; Ilisp. 
mucho; Germ, viel, vietfuch, vielmals, oft, tehr, 
lange; Angl. much, very much, greatly, ]ar). 
Occurrit — a) Cum Verbis. Plaut. Trin. 5. 2. 
56.; et Ter. Hecyr. 1. 2. 7. Salve mullum, gna- 
te mi. Plaut. Stich. 3. 2. 40. Mullum vale. Cic. 
3. Legg. 15. S3. lies difficilis, ac mullum el sape 
quasita. Id. 7. Ferr. 44. 115. Longc omnes mul- 
lunique superabii. Id. 2. Vivinat. 1.1. Multum 
et diu cogitans. Id. 1. Oral. 33. 152. Diu mul- 
tumqne scrlptitare. Id. Brut. 34. 128. Non mul- 
tum ille quidem, nee Sitpe dicebai, sed etc. Id. 
7. Fam. 23. a med. Opinor, Cassium uli non ita 
mullum sorore. Id. 8. Alt. 13. Multum mecum 
municipales homines loquuntur. Cres. 3. B. G. 25. 
Auxiliares, quibus ad pugnam non multum Cras- 
sus confidebat. el 4. tiid. 1. Neque mullum fru- 
menlo, sed maximam partem lacte alque nocore 
vivunt: mullumquc sunt io venationibus. Cic. 4. 
Fam. 13. Familiarissimi Cssaris me admodum di- 
ligunt, multumque mecum sunt. Nepos Lysandr. 
3. Multum cum anlisiiteg Jovis fefellerunl. Id. 
Con. 2. Apud aliquem mullum gratia valere. liv. 
42. 44. Haud multum abfuit, quin inlerficeretur. 
Morat. Art. P. HI. Intererit multum, Davusne 
loquatur, an hcros. Cic. 6. Ferr. 43. tfi. Tameisi 
non tarn multum in islis rebus iotelligo, quam 
multa vidi. Plin. 9. Hist. not. 8. 7. (20). Nisi 
multum infra rostrum os ill i forel. Cic. Brut. 90. 
310. Commentabar deelamitans: idque faciebam 
multum eliam Laline, sed Grace sapius. spesse 
volte. — b) Com Adjeclivis posilhis. Plaul. Au- 
lul. 2. 1. 5. multum loquaces merito omnes ba- 
be.mur. Firq. 1. JEn. 7. mullum ille terris jacta- 
tus et alto. Plin. 1. Ep. 0. exlr. Multum inepti 
labores. Bora!. 2. Sat. 3. 147. medicus multum 
celer atque fldclis. Id. 3. Od. 27. 47. et Epod. 
17. 20. Mullum anialus. Id. 1. ibid. 10. 3. dissi- 
milis- Plaut. Stich. 1. 3. 53. ntiseri. Ilorat. 2. Sat. 
3. 67. tabulas multum Nasiea negatas Arcipiel tan- 
dem, h. e. diu. — c) Cum Comparator is, apud 
Poetas. Plaul. Most. 3. 2. 130. mullum improbio- 
res sunt quam a primo credidi. Slat. 9. Theb. 559. 
multumque aliis jartantioi umbrls. Juvenal. 19. 
107. multum bio robuslior illo. Sil. It. 13. 70H. 
cujui spertavi Marlia facta Multum uno majora 
viro. — d) Ul mullum, al piu al piii, ad sum- 
mum. Martial. 10. 11. Et lotam, ut mullum, jer- 
que qoaterque togam. Fopisc Aurelian. 46. Con- 



MULTUS 

cesilt, ut blalleas matrons tunicas haberent, quum 
antea coloreas habuissent, et, ul multum, oxyps- 
derotinas. 

MULTUS (el olim moltus), a, urn, adject, (cujus 
Comp. est Plus, Pluret, a, sub B, el Sup. Plu- 
rimus, a, urn, sub C) ralione babita etymi con- 
jungi potest cum v. nei\a et meiior, ve', ut aliis 
placet, cum v. molere. Ceterum 

A) Posit. Multus ^ 1. Universim est mulli- 
plex, ingens numero, frequens, creber; in plurali 
refertur ad numerum, ropiam, roultitudiocm, iro- 
"X-j; (It. mo'lo; Fr. nombreux,en grand nombre, 
beaucoup de; Hi«p. mucho, numeroso; Germ, viel; 
Angl. many, much, numerous)- Occurrit — ft) 
Generatim. 'Cato apud Gell. 10. 3. Decemviros Brut- 
liani vcrberaverc: videre multi mortales. Poeta 
apud Cic. 7. Fam. 6. Multi 6uam rem bene ges- 
sere el publican patria prorul: Multi, qui dotni 
setalern agerent , propterea sunt improbati. Ter. 
Andr. 5. 4. 28. Eadem hac inulU alii in Andro 
turn audivere. Cic. 5. Fam. 17. Muliis fortissimis 
viris tales casus incidisse. Id. 1. Orat. 51. 222. 
Multa, copiosa variaque raliones. Id. 3. Fam. 
8. Quum tu tarn muliis verbis ad me acripsisses. 
Id. 4. Ferr. 63. 154. Non minus mulias statuas 
istum posuisse Syracusis, quam abslulisse. — b) 
Cum Genilivo parlitionis. Plin. 16. Hitl. nat. 25. 
40. (96). Mulli bominum. et ibid. 31. 56. (128). 
Multa silvestrium arborum. — c) Neulr. plur. 
num. multa, ut apud Cic. 2. Nat. D. 54. 136. 
Multa sunt mirabililcr effecta. Id. 4. Fam. 14. a 
med. Sed de nostris rebus satis, etiam nimium 
multa. Id. 2. Fin. 18. 59. Sed nimis multa. — d) 
Cum Adveibiis. Cic. 1. Hertnn. 1 . i . Ne parum 
multa scisse viderentur. Poltio ad Cic. 10. Fam. 
33. a med. Inermes bene mulli. Plin. 5. Hist. nat. 
7. 7. (41). Insula non ita mulia. Liv. 31. 8. Jus- 
sus ex eo eiercilu, quern consul babuisset, ul quls- 
que minimc mulia slipendia habere!, legere. ft. e. 
quam paucissima. Sic 3'epos Timol. 3. Ut quam 
minime mulia vestigia servilulis manerent. Cic. 7. 
Ferr. 34. 88 In hac quadriremi minime multi remi- 
ges deeranl. pochissi-.ni. — ei Multi est idem ac 
mulli alii apud Suelon. Cass. 50. Nam certe Pom- 
pejo, et a Curionibus patre el Clio, et a multis 
exprobralum est. — f) Apud I'oeias eliam In 
singulari ponitur. Horat. Epod- 2. 31. Aut irudit 
acres hinc el hinc mulia cane Apros in obstantes 
plagas. Id. 4. Od. 5. 33. Multa prcce prosequi. 
Firg. 1. Eel. 3». Quarnvis multa meis exiret vi- 
ctims saptis. Ovid. 4. jFasf. 772. in slabuio mul- 
ta sit agna meo. Id. 3. Amor. 5. 4. in ram is mul- 
ta lateiuit avis. Tibu.ll. 1.3. 28. Picta docet tem- 
plis mulia tabella tuis. Lucan. 3. 707. multus sua 
vulnera puppi Affiiit moriens- h. e. rnulli affixe- 
runt. Sit. It. 2. 547. multus serpens circum colla 
micat. — g) Multa in plurali aliquando est mul- 
ta verba. Ilorat. 1. 5a I. 5. 65. Multa Ciccrrus ad 
hac. Hinc ne multa, ne multis, ne mollis verbis 
rem pcrsequar, per dirlo in poclie parole. Cic* 
Cluent. 64. 180. Ne multa: perquiritnr a coartori- 
bus. et ibid. 16. 47. Ne multis: Diogenes emitur. 
Ter. Andr. 1. 1.87. quid multis moror? Egomet 
quoque ejus causa in funus prodeo. — Aliquando 
multa adverbii viccm prastat pro mullum. Firg. 
4. G. 301. Mulia reludari. Id. 3. /£». 610. baud 
multa moralus. et 5. ibid. 669. Multa gemens. — 
His similia sunt ilia Caton. apud Gelt. 13. 23. Vi- 
lio vertunt, quia rnulia egeo. Ccecin. ad Cic. 6. 
Fam. 7. Qui multa deus veneraii sunt contra ejus 
salulem. JYepos Epam. 6. Quum in oratione sua 
multa invecius esset in Thcbanos. ^ 2. S|>ecialim 
multus est idem ac multorurn hominutn. Hinc — 
o) Multi aliquando sunt mali, quia boni fere pau- 
ci. Accius apud .Ton. p. 519. 0. Merc. Video ego 
te, roulier, more multarum ulier. Id. ibid. I'robis 
nrobalus polius, quam multis forem. Afranius apud 
eumd. ibid. Noli ex stulliiia multarum credere es- 
se animum meum. — b) Unus e muliis dicitur, 
qui nihil excellil, nulla re singulars est, dosjina- 
le, or dinar io. Cic. 2. Fin. 20. 66. Tenuis L. Vir- 
ginia*, unuique de muliis-. Id. 1. Off. 30. 109. 
Quarnvis prapotens sit, efQcit, ul unus de multis 
esse videatur. Jd. Brut. 79. 274. M. Calidius non 
full orator unus e multis: polius inter multos prope 
singularis fuit. Sic ibid. 97. 3:13. Si mini accidis- 
I set, ul numerarcr in mulli*. Ovid. Itemed, am. 682. 



MULTUS 

Jam radio, e multis una sit ilia tibi. — Multus ho- 
mo est qui niiiUoriim hominum libidini inservit 

apud Calull. 112. Multus homo es, Naso; nam te- 
cum niultus hotno est, qui Descend!*: Naso mul- 
tus 06 et pathirus. — Sic multa opinio, multorum, 
pervulgata, rcccpta. Gelt. 3. 16. Et multa opinio 
est, eaquc jam pro vero rccepta. — Jf/ulta pace, 
quum pax habclur passim. Tac. 4. Hist. 35. Mis- 
fos Novcsium rrumenlatorcs. dalasque in presidium 
«'ohortes, vclut multa pace ingreUi. % 3. Hem 
specintim mullus est magnus, v the mens, in pens, 
qrande, motto. Plant. Pan. I. 2. 194. Multum 
salutcm diccre alicni. Sail. Jug. t3. Cum auro ar- 
gcntoque multo legatos Roniam rnillil. Virq. 3. 
/En. 151. Senates nuilio manifest! lumine. Plin. 
31. Hist. not. 7. 3U. (81). Multo sole. Brutus 
ad Cic. 11. Fain. 20. Sc-rmoncm multum de te 
habitum esse. Cic. 1. Orat. 60. 257. Stilus tuus 
multi sudoris est. Itl. Suit. 26. 73. Multo lubore 
qtiyiere aliquid. Salt. Jug. 7. Multa cura. Horat. 
1. Sat. 4.5. multa cum iibcrtate nolabant. Firg. 
1. ,j5n. 414. Et multo nebula eircum dca futltt 
amictu. h. e. denso. Cic. 2. Fain. 10. Nomen no- 
strum multum est in his lor is. si parla con molta 
lode, siamo comunemenle e spe$r. , > lodali. ^ 4. 
Kefertur etiam ad tempus. Cic. 2. ad Q. Fr. 9. 
3 J ii Ha nocte veni ad Pompejum. essendo di motto 
avanzala la nolle. Sic 5. Alt. 4. Litteras multo 
mane mihi dedit. et Caes.i. B. G. 22. Multo de- 
nique di* per exploralores cognovit, etc. Cic 13. 
Alt. 9. Mullus sermo ad multum diem. Tac. 2. 
Hist. 44. Multo adhuc die vallum ingressus. h. e. 
quum superesset adhuc pars mulia diei. — Similiter 
oecurrit nc-ulro genere cum Genilivo apud Sail. 
Jug. 55. Jam multum diei processerat. Adde Liv. 
27. 1. a med. ^ 5. Item de hominibus, el mul- 
lus esse in re quapiam dicitur qui intentus est, 
assiduus, diligens, prolix us, quasi mnltorum solus 
vicem praeslet. — a) In bo nam partem. Sail. Jug. 
101. In operibus, in agmine atque ad vigilias mul- 
lus adesse. h. e. frcquens, assiduo. Flor. 4. 2. cir- 
ca med. Multus in co praelio Ccesar fuit, medi us- 
que inter imperatorcm et militem, — b) In ma- 
lam partem. Plaut- Men. 2. 2. 41. Heu hercle ho- 
minem multum et odiosum mihi! Sail. Jug. 86. 
Marias antca jam iofestus nobilitati, turn vero mul- 
lus atque ferox instare. h. e. acer et infestus. — 
Specialim in oratione multus dicitur qui verbis 
abundatj vel minima qu.tque sectatur. Cic. 2. Orat. 
4. 17. Qui denique in aliquo genere aut inconcin- 
nus, aut multus est, is jueplus dicitur. Id. ibid. 
87. 358. Ne in re no la et pervulgata mullus et 
insolens sim, per non essere lungo, per non dif- 
fmdermi troppo. ^ 6. Mullum est, multum va- 
let, multum interest, e atsai, vuol dir assai. firg. 
2. G. 272. adeo in leneris consuescere, multum 
est. *J 7. In multum, valde, multum, di motto. 
Plin. 10. Hist. nal. 36. 52. (108). Alioquin so- 
luto volatu in multum velociores. 

B) Plus, pturis, et io plur. num. plurei, a, et 
Adverbii usum habet, et Adject! vi,' prajserilm in 
obliquis casibns; et tunc est Com para t. a multus, 
a quo nee multior, aec multissimus fit. — Quod 
ad scriptionem atlinct, aayaVxuc pious legitur 
in Senalusconsullo de Bacchanal., e\)>leores,pleo- 
ris pro plures in Carm. Frai. Arv. apud Marin. 

— Piure pro plum, >el lamquam Adverb. Plaut. 
fragm. apud Charts. 2. p. 189. Putsch. Piure al- 
teiu tan to, quanio ejus fundus est, velim. Luci- 
tius apud eumd. ibid. Piure foras vcndunl, quod 
pro minore emptum. Cicero quoque dixit, si Cha- 
risio fides ibid, ct 1. p. 84., piure venil. vel va»nit. 

— Dativ. sing, pluri non est in usu, ncc Ablu- 
tivus ejusderu positionis: et si qua loca affcrunlur 
Lalini scriptoris, dubiam omnia lectionem habent. 

— In plur. num. invenitur etiam pluria pro plu.- 
ra; unde compluria. Lucret. 1. 876. Apparero u- 
num, cujus sint pluria mixta. Adde Caton., Claud. 
Quadrigar. , f'aler. Antiat., I.. .Elium, Jfigid., 
farron. , ct Sinnium Caption., quorum auctorl- 
tate Getl. 5. 21. recte pluria did confirmat. Sed 
quod ibi Capilo docet, pluria Latinum esse, plu- 
ra barbarum, ■ ontra cuusuetudinem est. — ■ Plu- 
rum pro pluiutm putat esse dicendum Jul. Mo- 
dest, apud Chaiis. 1. p. 56. Putsch. ; sed usus re- 
Jicil. — Comp. Piurior /'. in HN10LUM. — Ce- 
i'-'fum plus est ab ctymo pte, undo ptenus, im- 



— 307 — 

plere, atque adeo plevs, plerus vel plot-rut (a quo 
pturimus); qu;e omnia coojungenda sunt cum v. 
iroXus e£ irXeo;, item cum v. icXatcav et irXstov: 
est autem idem ac magis, amplius, quantilate, 
numero etc. major. *f 1. In sing. num. — a) 
Plus occurrit sine addito. Fragm. xa. Tab. apud 
Gell. 20. 1. Libras farris endo dies dato; si volet, 
ptus dato. Liv. 9. 21. Vos et numero decern, el, 
quod plus est, Komani. e quel che e piu. Cic. 7. 
Alt. 3. a med. Tantum, ct plus ctiam ipse mihi 
debcrct. Id. Topic. -25. 0(5. Verbane plus, an sen- 
tcnlia valere debeat. Ter. Hecyr. 2. 1. 3tf. Vl cum 
mat re plus una essct. piu lungo tempo. — Plus 
minusve est idem ac jtXsjow, rj sXarrov. Fragm. 
XII. Tab. apud Gell. 20. 1. Tertiis nundinis par- 
tis secanto. Si plus minusve secuerunt, se fraude 
csto. Sic Plaut. Copt. 5. 3. 18. Eheu! cur ego 
plus minusque feci, quam a»quum fuit! et Ter. 
Phorm. 3. 3. 21. Obsecro , ne quid plus minusve 
facial, ne piu, ne meno. Sic Sueton. Aug. 84. Ser- 
inones quoque - e libello habebat, ne-plus minus- 
ve loquerelur ex tempore. Cf, Plaut. Men. i. 2. 
25. tlaud plus aut minus quam Opus erat multo, 
dixeram. -- Hinc ptus minus vel plus minusve 
est idem ac circiter. Auct, B. G. 8. 20. Abesse 
plus miaus octo millibus passuum. poco piu, poco 
meno. — Ptus minus in lnscriptionibus Chrisiia- 
nis ssplssinie adlubetur, quum tnensis etdies emor- 
tualis certo defluiri nequit, quamvis etiam legitur 
in bac Inscript. apud Grultr. 590. 2. vixit ann. 
r. m. xxm. Hdec autcm pertinet ad Rhodonem ser- 
yum Domilia Aug- Domttiani Aug, uxoris. — 6) 
Com ticnilivo patlitionis. Cic. 1. Invent. 47. 88. 
Vultis autem pecuuis plus habere. Id. 1. Legg. 
2. 6. Ex his alius alio plus babct virium. Id. 3. 
de repubt. t6. In hac causa eo plus auctoritatis 
habent, quia etc. et. 1. tot'tt 4. Quamquam nostrl 
casus plus honoris habuerunt, quam laboris. Horat. 

1. Ep. 17. 51. plus dapis, et rixas multo minus 
invidia»que. liv. 2. 42. Plus hoslium. Id. i. 27. 
Albano non plus animi erat, quam fidei. — c) 
Sequente quam. Ter. Eun. 1.1. 17. Nibilo plus 
agas, quam si etc. Cic. 3. Off. 15. 61. Ulerque, si 
ad cloquendum venerit, non ptus quam scmel elo- 
quctur. Id. 2. Phil. 13. 31. Confiteor eos, nisi 11- 
berutorcs populi Romani sint, plus quam sicarios, 
plus quam homicidas, plus etiam quam parricidas 
esse. Id. Amic. 16. 53. Ne plus reddat, quam ac- 
ceperit. Ovid. Rented, am. 53. Sed bibe plus et- 
iam, quam quod pracordia poscunt. Cces. 1. B. G. 
17. Qui privati plus possint, quam ipsi ma^istra- 
lus. el ibid. 42. Plus quam pollicitus esset, C*sa- 
rem facere. Cic. Harusp. resp. 3. 5. Rum nuni 
quam a me accusandum putavi, non plus quam gti- 
pitem ilium, qui etc. Id. 1. Invent. 34. 57. Par- 
Urn quinque ejus partes esse dixeruut, partirn non 
plus quam in tres partes posse dhtriboi putave- 
ruot. Id. 2. Phil. 13. 31. Si ab urbo plus quam. 
decern dies abfuissct. Liv. 38. 38. Nulla (navis) 
plus quam triginla remis agatur. JVepos Tkrasyb. 

2. Non plus habuit secum, quam triginla de suis. 
h. e. non plures. — d) Et omisso quam. Ter. 
Eun. 3. 1. 32. Plus millies audivi. pin di mille 
volte. Id. Adelph. 2. 1. 46. Plus quingentos cola- 
phos infregit mihi. Id. Eun. 1.2.5. Jam talesces 
plus satis, piu del bisogno. FarroZ. B.R. 10. 3. Sin- 
gula- non plus quater in anno pariunl. At Schnei- 
der us legit no?i plus quam ler etc. Id. apud Plin. 
14. Hist. nat. 14. 17. (06). In quo plus *eniel 
Grsecum vinum darelur. Cic. 6. Ait. 6. Plus an- 
num obtinere provinciam. Id. 2. Tusc. 16. 37. 
Fcrre plus dimidiati mensis cibaria. Id. 2. de re- 
pubt. 22. Qui non plus mille quingenium asris, 
aut omnino nihil in suum rensum pr*ter caput 
atlulissent. Liv. 24. 41. Plus mille capti. Id. 31. 
3i. Paullo plus ducentos pa<sus a castris. Id. 29. 
25. Parte plus dimidia rem auctam. Seneca i. 
Clem. t9. de optb. Ncc unquam regem plus unum 
piitiunlur. — e) Cum Ablalivo romparationis. 
Balbut apud Cic. 8. Alt- 15. a. 2. Cave, pules 
hoc tempore, plus me quermiuam crucial i. Cic. 1. 
Nat. D. 2. 5. Alterum fieri profecto potest, ul 
earum nulla, alterum certe non potest, ul plus una 
vera sit. Id. 4. Acad. (2. pr.) 23. 7V- Iii colum- 
ba plures viderl colores, ncc esse plus uno. Id. 13. 
Fam. 29. Non plus duobus, an Iribus mensibus. 
Id. 2 . Legg . 23 . 69. ex XII. Tab. IIoc plus nc 



MULTUS 

facito. Ter. Heaut. 1. 1. 11. Annos sexaginta na- 
tus es, aut plus eo. Cic. Amic. 16. 58. Aut ne 

plus aquo quid in amicitia congeralur. 7*er. Heaut. 
2. I. 8. L'bi adbibit plus paullo. Cic. 4. Herenn. 
4. 7.; et Liv. 3t. 31. Paullo plus. Anton, ad Cic. 
post Ep. 8. J. 10.. ad Alt. Nimio plus. Horat. I. 
Ep. 10. 30. Plu* nimio. Cic. 1. If at. D. 35. 99. 
Molestum est uno digito plus habere. Liv. 2. 7. 
Uno plus Eiruscorum cecidisse in acie. — /") Ptu- 
ris cum Verbis sestiniandi. — Cum addito preiii 
nomine apud P'arron. 1. /?. R. 7. 4. fJl plus rcd- 
dant musti ct olci, et pretii pluris. — Sieplus o- 
misso nomine. Cic. Rose. Com. 12. 33. Ager, qui 
nunc multo pluris est, quam tunc fuit. Cf. Id. 3. 
de repubi, 9. Nos Traosalpinas gentes ole*m et vi- 
tern sercre non sinimus, quo pluris sint nostra 
oliveta nostrreque vinc;e. Id. 7. fam. 2. Pluris 
emere. Horat. 2. Sat. 3. 300. post damnum sic 
veodas omnia pluris. Adde Cic. 3, Off. 12. 51. et 
4. J'err. 3. 19. Colum. 1. R. R. 4. 7. Pluris x- 
di fie a re. con piu spesa. Plaut. True. 2. 8. Pluris 
est orulattts testis, quam auriti decern. Cic. 12. 
Alt. 23. Mea mihi conscientia pluris est, quam 
hominum sermo. Id. 8. ibid. 2. Pro Pompejo cmo- 
ri possum: fario pluris hominum neminem. Id. 6. 
Phil. 1. 10. flic pluris habetur, quam L- Trcbel- 
lius. Id. 6. Fain d. 2. 48. Utrum pluris ceslimeinu* 
peruniam Pyrrhi, nn conLiitentiam Fabricii? Id. 3. 
Off. i. 18. Pluria pulare, quod utile videatur, quam 
quod honestum. Id. 7. Alt. 3. Aliquid pluris du- 
cere. — Et cum addito Ablst. Inscript. apud Ma- 
rin. Iscriz Alb. p. 100. ossa hkic svnt vbbiuak 
PRi si i {scil. uxoris Primi) mihi jib piaris. dbces- 
sit ax. xx in. carissima svis. h. e. qu* pluris (ut 
adnotat Orellius od n. 4632.) mihi fuit, quam ego 
m ibi met ipsi. — g) De piure, Ablalivo pretii, V. 
sub B. init. — h) Plus plusque apud Cic. 6. All. 

2. sub fin, Quein mehercule plus plusque in dies 
diliflo. — ») Cum Adjectivis pro magis. Ifeme- 
sian. 4. Eel. 72. Plus tameo ipse mcus, plus est 
formosus lolas. — Quomodo plus a magi's drlTc- 
rat, In ea voce dictum est. — I) Cum Compara- 
tive. Plaut. Beech. 3. 3. 5S. Ingeoium plus tri- 
ginla annis majus est. ^ 2. In plurali plures, et 
ra, rium, ribus. — a) Strirto sensu sunt plures 
numero cum aliis cooiparati. Ctc. 7. All. 3. Omnes 
qui aere alieno pramantur, quos plures esse intel- 
ligo, quam putoram. Ter. Hecyr. 3. 1. 1. Nemini 
ego plura accrba esse credo ex amore hotnini un- 
quam oblata, quam mihi. Cic. % de repubt 31. Ne 
plura insignia essent impel il in libero populo, quam 
in regno fuissent. Qttintit. 3. 8. 23. Erunt enini 
[dura multOj quam quaj his clcmculis comprehen- 
duntur. — b) Goneratim usur[iatur dc magno nu- 
mero. Cic. 1 de repubi. 35. Adsunt opliniates, qui 
se melius hoc idem facere proflteanlur, plusque fo- 
re dicant in pluribus ronsilii, quam in uno. Sic 
ibid. 39. Quid, qua3$o, interest inter unum et plu- 
res, si Justilia est in pluribus? Id. pro leg. Ma- 
nil. 7. 19. Non entin possant iD civitate multi rem 
atque fortunas amiltere, ut non plures secum in 
camdem calamitatem trahaot. Cars. 1. B. G. 18. 
Pluribus prtEsenlibus ea res jactari nolebat. Id. 3. 
B. C. 52. Plura castella pari ter ten la vera!. Cic. 2. 
fir*. 28. 93. Summits dolor plures dies manerc non 
potest. Sic Qainlit. procem. 7. Pluribus dicbus. et 
Plin. 11. tft'sr. nat. 29. 35. (103). Continoata plu- 
lium dicrum fame. Quintil. 8. 4. 27. Illic plurium 
rerum est congeries. — Sic pluribus verbis apud 
Ctc. Cluenl. 41. 115. Cujus rei quaa consueludo 
sit, quoniam apud homines peritissimos dico, plu- 
ribus verbis doccre non debeo. et 4. Vtrr. 4. 28. 
Eum pluribus verbis rogat. — ■ Hinc elium pluri- 
bus ct plura per ellipsin pro pluribus verbis, plu- 
ra verba. Pfurdr. 3. 10. I Lee exsecutus sum pro- 
plerea pluribus, Brevltate nimia quoniam quosdam 
orrendimus. Cf. Catitimt apud SaJt. 38. in fin. Plu- 
ra quum scribere vellcin, nunciatum est mihi, vim 
parari. Ceterum Cic. 1. Orat. 5. 13. Nam quid 
ego de actione Ipsa plura dicain? Id. 2. Legg. 1. 

3. Hie sacra, hie genus, hie timjorum multa vesti- 
gia. Quid plura? banc vides villain etc. h. e. quid 
multa? Similiter Id. 13. F<i?n. I. ad- ftn. Sed. nu 
plura (dtcendum enim aliquando est), I'oiiiponiuin 
Atlicum sic amo, ut etc. h. e. ne multa. per non 
eslendermi di vantaggio, per ftnirla. — c) Spe- 
ciatim plures interdum mut mortul, ut apud Grse- 



MULUS 

cob ot JtXst'ove?- Plant. Trin. 2. 2. 14.. Lacrimas 

htec mibi eliciunt, quia ego ad hoc genus homi- 
num duravi, quam prius mo ad plures peoetravl. 
5ia tov suf-qpiopov sic dicebant, ne voce morlui 
mali ominis uterenlur. Ideo autem plures, quia ii 
majores oumero sunt, quam vivi. 

C) Plurimus, a, um, adject, superlat. a plus, 
pluris; et vices gerit superlativi tow multus, a 
quo muitissimus, ut dictum est, non fit, astait- 
st'mo, moltissimo, liksiaxoc,. — Veteres diierunt 
plisima pro plurima, teste Festo p. 205. 17. Mull., 
quocum cf- Paul, Diac. p. 204. 5. — ruomvjiB 
pro plurimum, item plovkvma legitur in Inscript. 
apud Orell. 552. et 2623. — Ceterum q 1. Ad- 
jective occurrit — a) Generatim in plurali num. 
Cass. G. B. G. 16. Deum maxime Mercurium co- 
lunt : bujus sunt plurima simulacra. Cic- 1. de 
repub. 17. Quamque nos in exigua (terrce) par- 
te afQxi, plurimis ignotisque geotibus, spcremus la- 
mcn, nostrum nomen voliiare et ragari. et ibid. 
4. Mac nos palria lege genuil el odueavU, ut piu- 
rimas et maiimas nostri aninti, ingenii et consilii 
partes ipsa sibi ad ulililatem suam pigneraretur. 
et 3. ibid. 9. Qua* (gens jEaypliorum) plnrirao- 
rum sseculorum et eventorum memoriam litieris 
continet. tt 1. -ibid. 7. Hac plurimis a me verbis 
dicta sunt. Plant. Most. 5. I. 11. Facio idem quod 
pluriini alii. Sail. Jug. 101. Id laborare, ut iili 
quam plurimi deberent. — Cum opposilo adject. 
paucitsimus apud Colum. 8. R. II. 14. 6.; et 
Plin. 10. Hist. nat. 59. 79. (162). Supponuatur 
gailinis ova plurima quinque, paucissima tria: an- 
seribus paucissima septem, plurima quiodecim. al 
piu al piii. — Cum apposito prooom. plcrique apud 
Tac. Dial, de-orat. 31. Inrfdunl plurima causae 
ac psene omnes, quibus juris notitia desideratur; 
plcraeque autem, in quibus hffi quoque srientiaj re- 
quiruntur. et 4. Hist. 84. Plerique Jovem ut re- 
rum omnium potentem, plurimi Ditem pairem con- 
jectant. V. et locum proxime seq. — Cum Geni- 
livo partitionis. Tac. 13. Ann. 27. Plurimis equi- 
Jum, plerisqtie scnatorura non aliunde originem 
trahi. Plin, 18. Hist. nat. 11. 28. (107). Ipsi pa- 
nem faciebani Quirilea, mulicrumquo id opus eral, 
sicut nunc in plurimis gentium. *f 2. Speciaiirn 
in sing. num.. — • a) Uaiversim. Plant. Rud. 4. 2. 
4. Plurima prada onustiu. Quintil. 2. 2. 5. Plu- 
rimus ei dc bonesto ac bono sit sermo. Id. 6. 3. 
8a. Plursmus viaui. Id. 8. proazm. 28. Plurima 
cxerritatio. Herat: 4. Od. 2. 29. per laborcm plu- 
rimum. — Similiter Plant. Cure. 1. 3. CO. Ho- 
spiti suo pluiimam galutem dicit. Sic Lucilius 
apud IVon. p. 472. 16, Merc. Imperii t salulem piu- 
iimam et plenissimam. Hinc epistolarum formula 
s. r. D., h. e. salulcm plurimom dicit. — 6) A- 
pud Poetas plurimvs (baud aliter ac multus) est 
matlmus, vebemenlissimus. Ovid. 14. Met. 53. me- 
dio quum plurimusorbe So! erat. Id. II. ibid. 140. 
Spumiferoque luum fonti, qua plurimus exit, Suhde 
raput. in inaggior copia, et lb. COO. Plurima qua 
11 am mas Sicanis ;Efna vomit, vomila moltissimo 
fuoco, plurima* fiammes. et 14- Mel. 301. Plurima 
qua tilva est, et equo looa pervia non sunt, dove 
la selva e densissima. et 13. ibid. 844. ooma plu- 
rima torvos Promioet in vuttus. el Martial. 8. 51. 
Plurima quum tola lampnde luna nilet. plena. Uuc 
pertinet illud Stat. 1. Theb. 1 14. abrupt a qua plu- 
rimus arce Cilharon Occurrit cselo. h. e. altissi- 
inus est. et Firg. 3. G. 51. optima torvae Forma 
bovis, cui turpe caput, cui plurima cervix, h. e. 
cervix longa et crassa, nam in ea spectator pras- 
ripue rohur tauri. Item hue pertinet ct illud O- 
vid. 2. Past. 272. de Pane. Area di is plurimus il- 
le jugis. pratica speisissimo ne* mon/i d' Arcadia- 
i't 4. Trial. 10. 128. in toto plurimus orbe legor. 
nono trtti i tniei versi da moltissimi. — Cum Ge- 
nii. SiL It. 16. 363. de equo. Insignis t nulla cer 
vii-e, et plurimus idem Ludentis per colla jubae. 
h. e. plurimam jubam babens. — c) Interdum 
jtpud Poetas ptuiimus in sing. num. colleciivi vi- 
i-eni geril, Horat. 1. Od. 7. 8. Pluiimos in Ju- 
nonis honorem Aptum dicet equis Argos ditcsque 
Myccnas. h. e. plurimi. Sic plurima ales, plurima? 
aliles, Martial. 9. 66. et plurima mappa, pluri- 
mae mappa?, Id. 8. 59., et plurima rosa, plurimaj 
ros«, Ovid. 4. Past. 441- Similia sunt multa avis, 
multa canis , mulia prece etc, ^ 3. Absolute. 



— 308 — 

— c) Plurimi, Genit, cum Verbis sestimandi. 
Plant. Bacch. 2. 2. 29. Unice unum plurimi pen- 
dit. Cic. 6. Parad. 2. 48. Ut quisque, quod plu- 
rimi est, possidet, ita divitissimui habeodus est. Ne- 
pos Eumen. 2. Quern unum Alexander plurimi re- 
cerat. — b) Plurimum cum Genilivo parlitionis. 
Cic. 1. Invent. 18. 25. Exordium gravitalis plu- 
rimum debet habere'. Nepos Epam. 2. exlr. In ar- 
mis plurimum studii consumebat. Quint il. 10. 5. 
3. Plurimum artis. Id, 9. 4. 91. Plurimum au- 
ctorilalis et ponderis. Id. 10. 3. 1. Ut laboris, sic 
utilitatis eliam plurimum. Id. 12. 1. 20. Plurimum 
virtutum , Donnihil vitiorum. — c) Plurimum 
absolute, aubslontivorum more. Cic. Rabir. Post. 
14. 39. An, quum credebat inductus usuris, id age- 
bat, ut haberel quam plurimum? Id. 1. Oral. 35. 
150. Caput autem est, quam plurimum scribere. 
Id. 1. de republ- 27. Ut In quoque oratore plu- 
rimum esset. QuintU. 3. 3. 6. Pronuncialionem 
vel plurimum ex eo mutuari. ^ 4. Plurimum 
adverbii more, assaissimo. — a) Sine addito. 
Cic. 2. de republ. 22. Kt is valebat In su (Tragic 
plurimum, cuju9 plurimum intererat, esse in Opti- 
mo statu civilaiem, Cf. Plin. 2. Hist. nat. 45. 45. 
(116). Plurimum interest, flatus sit, an venlus. 
Rursus Cic. Rose. Am. 1. 4. Qui apud me digni- 
tate plurimum possunt. Id. 1. Fam. 7. Te-pluri- 
mum diligo. Id. 11. ibid. 16. Hoc ego utor omni- 
um plurimum. Id. 2. Invent. 1.1. Zemin muliebri 
in corpore pingendo plurimum aliis prsestare. iVe- 
poi Cim. 2. Plurimum valuil auctoritate. Id. Al- 
cib. 3, Et obesse plurimum, et prodesse poterat. 
Hue pertinet et illud Plant. Epid. 3. 3. 9. Plu- 
rimum molefacta. h. e. plurima. — Plurima pro 
plurimum dixit Virg. 9. /En. 335. Et juvenem 
Serranum, ilia qui plurima node Luserat. — De 
tempore JYepos Cliabr. 3. Quoad ei licebat, pluri- 
mum aberat. et max. Plurimum Cypri vixit. tun- 
ghissimo tempo. Sic Ter. Pltorm. 1. 4. 17. Do- 
mum ire pcrgam: ibi plurimum est. — Plin. 9. 
Hist. nat. 36. 60. (125). Purpura? vivunt annis 
plurimum seplcnis. al piu al piii. et 30. ibid. G. 

16. (48). Dicbus plurimum novem. Sic 25. ibid. 
5. 22. (51). lleilcborum datur ad leniter mol- 
liendam alvum, plurimum drachma, modice qua- 
tuor obolis. — b) Ut, et quum plurimum eo- 
dem sensu diruntur. Ptin. 15. Hist. nat. 3. 4. (18). 
Nee tarn numciosa differeniia (olei quam vim); 
tribus, ut plurimum, bonitatibus distal, tulfal piii. 
Id. 2. ibid. 17. 15. (78). Non comparerc in ccelo 
Saturni sidus, quum plurimum, diebus cenium ge- 
ptuaginla : Juvis triginla sex, aul , quum mini- 
mum, denis detracts diebus: Mcrcurii Iredecim, 
aut, quum plurimum, octodecim. — c) Pluri- 
mum quantum, minim quantum, immune quan- 
tum, irXeiOToy 6'aov. Ftor. 4. 2. a tned. Pluiimum 
quantum favoris parlibus dabat fralernitas ducuin. 
Mimic. Fel. Oclav. 40. Octavio meo plurimum 
quantum gralulor. Adde eumd. ibid. 22. 

MCI. US, i, m. 4. animal quud ex asino el <>qua 
gignitur, vel ex equo et asiiin, V. Mula, tJmi'ovo; 
(It. muio; Fr. mule!; Ilisp. macho, muio\ Germ. 
der Maulesel, das Maulthier; Angl. a mule). 

I.) Proprie. — a) Generaiim. Plant. Aulut. 3. 
5. 21. Ego faxim, muli pretio qui superant equo?, 
Ut sient viliores Gallius canlerii*. Fatro 3. R. R. 

17. 7. Rhedarii muli. Cic. Topic. 8. 36. Mulus 
clitellarius. Horat. 1. Sat. 6. 104. nunc -mibi cur- 
io Ire licet mulo, vel, si libel, usque Tarentum. 

— o) Mulus vebiculo Lunas babetur, quod lam 
ea slerilis sit, quam mulus: vel quod, ut mulus 
non suo genere, sed equis crcatur, sic ea soils, non 
suo lutgore luceat. Paul. Diac. p. 148. 8. Mull., 
quorum cf. Fuslus p. 149. 3d. • — c) Mulls ce- 
lebrabanlur ludi in circo maximo, Consualibus: 
quia id genus quadrupedum prinutm putatur cat 
plum currui vebiculoque adjungi. Paul. Diac. p. 
148. 1. Mii 1 1. — d) Muli Mariani dirli aunt 
milif^s C. Marii, quos ille recidendorum iinpedi- 
mcnlorum gratia, sarcinas sibi suas furcii aptatas, 
et humeris imposiias, mulorum vice porlarc roe- 
gerat. Fronlin. 4. Strateg. 1.; Feslus p. 149. 
25. Mull.; et Patil. Diac. p. 148. 6. et 21. 1. 
Midi. — e) Mutuum muli scabunt, proverb, de 
iis, qui sc mutuo laudant, miraniur. praedirant, et 
sibi invicem favent. Fuit liiulus uuius ex Snlyris 
Menippeis f'arroni$, ct adhibctur ab Anson. Edrll. 



HUKMCINA 

12. prcef. ad tnonotylt. in fine potilot. Hue per- 
tinet epigrammation Pomponii apud Farron. 7. 
L. L. 28. Mull. RiiUculum est, quum te Cascam 
tua dicit arnica, Fill Potoni, aesquisenex (al. Casca 
Philotonis ipsa senex) pueruro. Dice (al. Die tu) il- 
lam pusam: sic fiet mutua muli. Nam rere pusus 
tu, tua arnica senex. — /*) Mulum de asino pin- 
gere, proverbio utimur, quum exemplar et res effi- 
cta non multum inter se distant: vel quando io- 
eplias inepl-is reprussenlantur, aut mendacia men- 
daciis adstruunlur. Tertull. advers. Falentinian. 
19. extr. 

II.) Translate est convicium bominis stolidi, 
stupidi. Catull. 83. 3. Mule nihil sentis. Plant. 
Cist. 4. 2. 12. Muio inscitior. At. leg. Non sum 
scitior. 

MUNCTlO, Onis, f. 3. (mungo) actus mungen- 
di, ut Munctiones mucculenta?, apud Arnob. 3. 13. 
tned, 

MUND.iNUS, a, um, adject, (mundus) ad rnun- 
dum pertineos, mondano , xocrptico'g. Mundanus 
oculus dicitur sol apud Capell. 2. p. 43. Sic Ovid. 

4. Met. 2-26. Ille ego sum, dixit, qui longum nie- 
tior annum, Omnia qui video, per quern vidct o- 
mnia tellus, Mundi oculus. JUacrob. 1. Saturn. 21. 
Solem Jovts oculum nppellai aniiquitas. — Mun- 
danus annus apud JUacrob. 2. Sojnn. Scip. 11. 
est qui conversione pleme universiialis efficitur, 
quum scilicet Stellas omnes omniaque sidera a cer- 
to loco ad eumdem locum rcmeaverint: quod quin- 
decim milliuro annoruin spaiio fieri, pbysici vo- 
lunt. V. plura ibid. — Anifha mundana apud 
eumd. ibid. 16. sub fin- est anima mundi, quam 
falso putabant veleres ceusom esse rnotus sidcrum, 
sphserarum cseleslium, omnium tino verbo, qure in 
rauodo morcotur. — Avien. Aral. 47. Munda- 
num pro ca?!esli dixit, quia mundus pro caelo ali- 
qua_ndo ponitur. Id. ibid. 2I6. mundanfls ores 
dixit lerrs plagas ralionc Inferorum. — Hinc 

Mundanus, i, m. 2. absolute, substantivorum 
more. ^ 1. Generatim. Cic. 5. Tusc. 37. 108. So- 
crates quidem, quum rogaretur, cujalcm se esse 
diceret: Mundanum, inquit ; toiius enim mundi 
sc incolam et rivem arbilrabaiur. ^ 2. Specia- 
lirn mundani apud auctores ChrUlianOs opponun- 
tnr clericis, laid. Cassiod. 8. Fariar. 24. .Mun- 
dani cocrccanlur humauo jure, \os {clerici) San- 
ctis moribus obcdiie. 

MUNDANUS, i, m. 2. F. voc. praeced. in fin. 

MUNDATlO, onis, f. 3. actus mundaudi , pur- 
gatio, xa&aficpof. 

I.) Proprie. Theod. Piiscian. 1. 19. Olivarum 
amurcam coques primum ignc fortiori ad priiuam 
mundationem. 

II.) Translate. August in. 1. Confess. 11. Dilaia 
est mundalio mea. 

MUNDATOR, oris, ni. 3. qui mundat. Fii7nic. 
8. JUathes. 19. sub fin. Cloacarum mundator. 

MUNDATOR I US, a, um, adject, qui tinindanilu 
inservit. Plin. Falerian. 2. 25. Item mundaio- 
rium eholcrum (lege cbolerarum) et provocatortum 
ventris. 

MUNDATCS, a. um. F. MUNDO. 

MUNDE, adverb, (mundus). Sup. Mundissime. 
— Mundc est idem ac pure, nilide, mondamente, 
neltamente , xaS'apj'w?. Cato R. R. 66. Quam 
mundissime purissimcque flat. Plant. Paw. 5. 4. 

5. Tanta ibi ropia vcnuSlalum adrrat, in suo iju*- 
que loco si la rnunde. Titinius apud Chat is. 2. p. 
183. Putsch. Verrile aedes, spargitc numde. Pom- 
ponius aj>ud JYon. p. 234. 30. Merc. lU-us, a pra- 
te, pueri, mundc alque ampliter convivium. Sene- 
ca, Ep. 70. a tned. Parum munde, et jiarum du- 
center. Gell. 10. 17. Versus satis munde atque gia- 
phice facti. Colum. 12. R. R. 53. 3. Arorimta in 
pila quam mundissime conlundito. 

ML' VDl.AI.IS, e, adject, mondano, v-iiy-iv-i:. mun- 
danus. Tertull. Spectac. 9. extr. Mundinliu i'le- 
nienta. Id. Anim. 54. Mundialcs sordes. Prudent. 
1. Catkemer. 90. Mundialis gluria. J/ieronym. Pp. 
43. n. 2. Mundi ali bus negoliis orc.upari. Sulpic. 
Set). 2. Hist. 14. mundiales historical opponit sa- 
cris; Itali profani dicunt. 

MUNDlALlTER, adverb, mort- mundanorum. 
Tertull. Resurr. cam. 46. exlr. Viverc mun- 
dialiier. 

MUNDlClN'A, a?, f. 1. ins tru men turn, vel medic i- 



MUNDICOBS 

irt ad munda ndura. Apul. de Mag. de dentifrkio. 
Misi, ul pelisli mundicinas dentium, Nitelas oris 
« Arabics n-ugibus, Tenuem, candlficuro, uobi- 
lem pul vinculum, etc. 

MUNDlCORS, ordis, adject, omn. Ren. 3. qui 
mundutn babel cor. Quod est apud Malth. 5. 8. 
Beali mundo corde, Jugustin. term. 53. de verb. 
Euang. (in edition, recent.) babet: Beat! roundi- 
cordea. 

MUNDlFTCO, as, are, a. 1. (mundus e( raclo) 
mondiftcare, mundo. 

I.) Proprie. £mil. Macer de aloe p. 24G. re- 
tro ed. Aid. Phlegmate mundificat stomacbum, ca 
put arliculosque. 

II.) Figuraic. Castiod. de anim. 11. Istis, qui 
se caslesti conversalione mundificant, virtus super- 
ns conversationis concedilur. 

MUNDlGER, ggra, g&rum , adject, qui gerit 
mundum. Auct. incert. in Anlhoi. Lat. T. 1. p. 
16. b'urmann. volilabo per axem Mundigeruin. 

MUNDtPOTENS, entis, adject, omn. gen. 3. qui 
in mundo potest. Tertull. Anim. 23. Virtus de- 
spefirix mimdipotenlium potestotum. 

MUNDlTENENS, entis, adject, omn. gen. 3. 
mundum tenens, niundi dominus. Ter tut I. advert. 
I'alenlinian . 22. Diabolum munditenentem ap- 
pellant. Id. de fuga 12. Dominus ilium redemit ab 
Angolis, mtindiienentibus potestalibus. 

MCNDlTEll, adverb, mondamente, xc&aoLwq, 
cum munditic. 

I.) Pioprie. Plaut. Fccn. 1. 2, 26. Nam quum se- 
duio mundiler rtos babemus, Vix agrcque amator- 
culos invenitmis. Marcell. Empir.it). p. 130. re- 
tro ed. Aid. FUnm munditer reeonderc. 

II ) Translate. Aptil- de Mag. Feininal nollo pa- 
do reperiens munditer dicere, ad mea scripta con- 
fueit. h. e. polite et decenter. 

MUNDlTlA vel mundicia, a, f. 1. et MuodftTes, 
Si, T. 5. (mundus) taut ilia et nitor, qui e sordjum 
rcmotione cotisequilur, xa^aotovnq, eCkouola, (It. 
•mondezza, nettezza; Vr. proprete par opposition 
h saleit; Hisp. limpieza, curiosidad; Germ, die 
Ileinlichkeit , Saubeikeif, Angl. cleanness ,• nea- 
tness, cleanliness, nkeness, fmicalness, delica- 
tcness). 

I.) Proprie. Plaul. Men. 2. 3. 4. slernite lectos, 
incendile odttres: Mundilia illecebra animo est 
amantium. Calult. 23. 18. Hanc ad mundiliem ad- 
de mundiorcin Quod cuius libi purior salillo est, 
Nee loto decies cacas in anno. Plant. Cas. 2. 3. 1). 
I'ujtquam unio Casinam , magis initio munditiis 
mundiiiam autideo. Al. leg. nmndiliero, alii ali- 
ter. /•'. INITIO. — Munditias facere dicebanl, 
quum vasa mundabant, vcrrebant pnvimenta, vestes, 
armaria, niensas detcrgebant, et omne genus sor- 
diurn in adibus toilebant. Cato R. R. 39, Per im- 
brem id yillam qtiarilo, quid fieri possit: ne CCS- 
*elur, munditias farito. Plnut. Stich. 2. 2. 22. Mun- 
dilias volo fieri: efferte hue scopas, simulquc arun- 
dincm, Ut opera arnnearum perdam. 

II.) Translate. ^ 1. Generalim est nitor ct 
elegantia in ornatu adium cultuque deiicato cor- 
poris, pulitezza, delica tezza, lusso, pompa, attil- 
lalura. Plaut. Pseud. 1. 2. 41). Vos qua in mun- 
ditiis, mollidis deliciisque alatulam ngitis. Cic. 1. 
Off. 36. 130. Adbibcnda pralerea mundilia e«t 
non odiosa, neque exquisita ntmis. Sail. Jug. 67. 
de C. Mario. Ubi primum alas mi I ilia: paliena 
luit, stipendiis faciundis, non Grn?ca faenndio, ne- 
que urhanli munditiis s«*se exercuil. Ovid. 3. Art. 
Am. 133. Munditiis capimur: non sint sine lege 
capilli, clc. et 2. ibid. 677. Ills munditiis nnno- 
rum damna rependunl.'Et faciunt enra, ne videan- 
tur anus. Gell. 1. 5. Hortcnsius multa mundilia, 
*t circumspecte composiieque indutus. Seneca 1. 
Controv. jtroccm. ante med. Immumlissimis se ex- 
toiere mundiiiis, no<trorum adolesreniium speri- 
rnen C5t. Tet lull. Pall. 4. Quid libi, Lybia et Eu 
ropa, cum i)«ticis mundi'iis, qtias vestirc non no- 
«ii? Revera enim quale est Grrrraiini depilari ma- 
iiis. quam amiciri? ^ 2. Panis mnnditic "St i 
.icm ol- poriis mundus, annonce (nundce, de qui- 
tus /'. in MUNDUS, a, um, sub 11, 2. in formu- 
la prTfcni annonw apud Cassiod. G. Variar. IS. 
P«T ufQciuiit pistorum discurris, pensutn et nmn* 
dni^.m panis exiais. ^ 3. Item speciaitm trnns- 
' : -rtur ad oiationcm puram, ekgamem. Cic. Oral- 



— 309 — 

23. 79. de ttilo tubtili et submitso. Fucatl wro 
medlcamenta candoris et ruboris omnia repellen- 
lur: elegantia modo et mundilia rcmancbit, Bo- 
rat. 2. Ep. 1. 157. sic bortidui ille DeOuxit nu- 
merus Salurnius, et grave virus Munditias pepule- 
re. h. e. eleganlia Gra?corum pepuiit Latinorum 
ru6ticitatem. Quintil. 8. 3. 87. Sunt quadam ve- 
lut e tenui ditigenlia circa proptieiatcm signifiea- 
tionemque mundilia. Geil. 1. 23. Venusias, lus, 
munditia verborum. Id. 10. 3. Venustas et ojuq- 
dities orationis. 

MUNDlTlANS. r. INITIO. 

MUNDlTlARlUS, a, um, adject, mumlitiem ha- 
beas, et translate comis, numeris omnibus abso- 
lutus, compitissimo Itali dicunl. Inscript. apud 

jtfurat. 158. 1- HV1C STATVilM FLAVIVS HOSCHILVS 
V. C. ISIACVS HVIVS LOCI MKMOft BIVS SANCTfMO- 
MAB CAST1TAT. TESTAMENTO SVO CONSTITV1 AB 

HBRBUtB. SVIS 1VSS1T PATROf-0 MVNDITIAR10. 

MUNDO, as, 5vi, Stum, are, a. 1. Part. Mun- 
datus Let in fin.; Mundaturtts II.; Mundandus 
I. — Mundare est detergere, purificare, xaSrapasw, 
xa$-apc'£to, mondare, netlare. 

I.) Proprie. Cotum. 12. R. R. 53. 10. Baecam 
diligenler mundatam (Schneider . emundatam) in 
tcrcular deferre. Id. ibid. 3. 9. Villiea debebit prae- 
sepia mundanda curare. Plin. 33. Hist. nat.Q. 31. 
(103). Muiidatur nilro. Sitlig. atiter legit. Mamer- 
tin. Grat, act. ad Julian. 9. sub fin. Perlui et 
inundari. 

II.) Translate, fenant. 8. carm. 7. 123. Mun- 
dalura novo partu de crimine mundum. scil. Ma- 
ria v 'irgo Deipara. — Ilinc Part, prater, pass. 

Mundatus, a, um, adjective quoque occurrit, 
unde Comp. Mundatior apud Augustin. 10. Con- 
fess. 37. Quam sim ab ilia pesie mundatior. 

MUNDULE, adverb, deminut. a munde, pure, 
nitidc. Apul. 2. Met. Linea tunica inunduEc a- 
tnicta. 

ML'NDtJLUS, a, um, adject, mondetto, pulito, 
attillalo, deminut. mundi; occurrit autem trans- 
late tantum et est nimia munditia mens, delica- 
tulus, molliculus. Plaut. Truc.3. 1. 13. Nunc ego 
islos munduios urbanos amasius Hoc iclu expo- 
nain. Adde Accium opud Non. p. \*i\. 17. Merc. 

MUNDUM, i. P. MUNDUS, i, init. 

MUNDUS, a, um, adject. Comp. Mundior II. 1. 
et &.; Sup. Mundissimus I. — Mundus (fortasse 
a v. ftu&xv humectare, ut ait D6de>lein. Lalein. 
Synonym. 6. 227.) est pur us, tersus, nitidus, lau- 
lus, xa&apto; (.It. mando, nclto, pulito, puro; 
l'r. propre', net, oppose a. sale; Uisp. limpio, asea 
do, cuiioso; Germ, rein, sauber , nelt, zierlich; 
Angl. clean, cleanly, plain, neal). 

I.) Proprie. Colum. 7. R. R. 3. 8. Quala mun- 
dissima. Schneider, cum Cod. Lips, hac verba 
omiltit. Gell. 19. 12. Agnim mundum purumque 
facere, Pallad. 2. R. R. 10. Munda novulea. ft. 
e. sine siiva et slirpibus et lapidibus. Gell. 19. 
0. Mundissimum cubile. Horat. 1. Ep 5. 7. niun- 
da supellex. Ovid. 3. Fast. 668. Pauper, sed mini- 
die seduSitatis anus. Herat. 3. OA. 29. IS. Mun- 
daque paivo sub lare pauperum Coena. Id. 1. Ep. 
20. 2. liber Sosiorum pumice mundus. Seneca Ep. 
70. a med. Praferendatn esse spurcissimam mor- 
tem scrvituti mundissima. Edict. Dioclet. 27. 
Spelta munda K. M, X' centum: scandula, sive 
spelta k. M. 5t. triginla. 

II.) Translate. % f. Mundus homo dicitur, 
qui elegantia studei iu cultu corporis, qui mun- 
ditias sectatur, comendo se, fucando, fi ii ando, un- 
gendo, exornando, ct hujusmpdi, atlillato, Undo, 
pulito, pomposo: turn in bo nam, turn in malam 
partem. Cic. 2. Fin. 8. 23. Nemo nostrum islius ge- 
neris asolos jucunde putat vivere, mundos, elegan- 
tes, oplimis cocis, pistoribus, piscatu, aucupio, »e- 
nalione, his omnibus eiquisitis, vitonles crudita- 
tem. Horat. 1. Sat. 2. 123. munda haclenus, ul 
neque longa, Nee niagis alba velit, quam fert na- 
lura, videri. Liv. H. 15. Vestalis suspects propter 
mundiorem justo cultnm. *( 2. Annonce mundo? 
apud Lamprid. Alex. Sev. 42. sunt panes sii'gi 
nei, puri, non vulgares, non furfur acei, et inuodis 
laulisque ccenis apti. P. ANNO. N A. Sic mundus 
panis. Id. ibid. Panis mundi pondo XXX., panis 
sequentis, ad donandum populo, quinquaglnta. 
^ 3. Est eliam mundus ornatus, inslructus. En- 



MUNDUS 

niut apud Festum p. 258. 15. Mull. Oslll munlta 
est: idem (^ncus Mart.) loca navibu' pulcri* Mun- 
da facit, naulisque mari quasentibu* vllam. ^ 4. 
Transfertur ad orationem. Oin'd. 3. Art. am. 479. 
Munda, sed e medio, ronsuetaque verba, puellaa 
Scribile. Gell. 17. 2. circa med. In Gallon mun- 
dius subtil iusque est, quam cum Gallis, aut con- 
Ira G alios, et 19. 9. a med. Versus, quibus mun- 
dins, venustius, timalius, pressius nihil reperiri 
puto. Proper t. 4. 5. 43. mundi Thais pretiosa Mc- 
nandri. h. e. munditia utentis ct elegantia oratio- 
nis: nisi malis ad vita ctiltum referre; nam a 
Fftrprfr. 5. 1. Menander describilitr Unguenio de- 
libutus, vestitu arfluens, gressu deiicato et langui- 
do, ut adnotavit ^rouckttJ. 

MUNDUS, i, m. 2. Mundum, i, neutr. gen. di- 
xit Lucilius apud Gell. 4. 1. et /Von. p. 21*. 17. 
Merc. Legavit quidam uxori mundum omne pc- 
numque. — Mundus duo pracipue signifirat, in- 
strumentum ornatus mulicbris, et lUjiTCisilntcm 
rerum. Ulrumque a munditia, ut f'arro 5. Z. />. 
\29. Mull, tradit: mundilia autem ad ornatum 
eleganti amque refertur. Hire Force Uimis; sed Par- 
ro.ibid. de mundo tan turn mulicbri agit; cf. et in- 
fra sub II. 2. Itaqne 

I.) Proprie mundus instrumentum est, quo mu- 
lieres mundiores et culliorcs fiunt, abbigliamenti 
donneschi, provvisione da ornarti delte donne: 
et fere usurpatur cum addilo muliebris, fuvxi- 
xsco? xcoftog. DifTerunt aulem ornatus ct mun- 
dus, quia, ut ait Ulp. Dig. 34. 2. '25., ornaments 
muliebria sunt, quibus mulier ornalur, veluli Insu- 
res, armilla, virlola, anuli (prater signatorios) et 
omnia, qua ad aliam rem uullam paranlur, nisi 
corporis ornandi causa: quo ex numero ctiarn bac 
sunt,, aunim, gemma, lapiili, qui aliam nullam iu 
se ulilitalcm habent. His adde villas, milras, sff- 
mimilras, calvaticas, acus cum margnrita, relicula, 
crocuphanlia. Mundus vero muliebris est, quo mu- 
lier mundior fit: continenlur eo. specula, niatuia;, 
unguetsta, vasa unguentaria, el si qua similia dirt 
possum, veluli lavatio, riscus, argeulum balncare, 
sella balncaris. Ilac L'lp. item que Paul. ibid. :*:*. 
ad fin. et 3. Ilecept. senlent. til.T. ad fin.llim- 
formula ilia les la men to rum apud Paul. cit. t. 'i't. 
et Jabolen. ibid. 32. 98. 1. Uxori mea veslcm, 
mundum muliebrem, ornanif nla omnia, aurutn, ar- 
gentum, do, lego. Phvedr. quoque 4. 4. veslcm & 
mundo muliebri sec emit. Tertull. alia rationedi- 
stinguit, Habit, mul. 4. Habitus, inqult, fcminns 
duplirem speciem circumfcrt, ruititm cl ornatum. 
Cultum dicimus, quem mundum muliebrem voceni: 
ornatum, quern itnitiumlum muliebrem convenit 
dici. Ille in auro, et argenlo. el semmis, ct ve- 
stibus deputalur: isle in cura capilli, cl cutis, et 
earuin parlium corporis, qua orulu* trahunt. Al- 
ter) ambitionis crimen inlcndiinusj altcri prostiiu- 
lionis. Mundum muliebrem dint, quern JCti w- 
namentum: el ornatum, qocm illi mundutn. I . 
CULTUS. — Ilac tamen discrimina pcrpetua non 
sunt: et mundi nomine sape quidquid ad mulii'- 
brcm ornatum peninet, signiGratur. Liv. 34. 7. 
Munditia, et ornatus, et cultu*, h;i-c feminarum 
insignia sunt: hunc mundum muliebrem appelln- 
runi majores nostri. Apul. 2. Met. Quamvis auro, 
veste, gemmis, omnique celero mundo exornaia 
mulier liuedat. et 4. ibid. Mundo nupliali decen- 
ter ornare puellam. Ibid, in carm. |inellam Orna- 
tum mundo funerei tbalami. et It. ibid. Indulin 
serica veste, mundoque pretioso, Aceiui apud fe- 
stum p. 142. IS. Mult. Virginal is mundus. 

II.) Translate. ^ 1. Generatim dicitur de m- 
strumftnlo et urnatu aliarum icruni. Apul- 6. sub 
init. Eranl et falccs, et opera messoria mumlu* 
omuis. AfTerunl et Plants mundum ruslicum, 
Merc. prol. 65., sed inceiia ca iMio est. Apul. 
de Mag. mundum Ceteris vorat ristas arcanis Cf- 
reris ptenas, in ejus sacris gestaii solitas. — In 
mundo, inquil Festus (Ac. Forretlinus, loco la- 
men non laudato mihiquc ignoto), dicebanl an- 
iiqui, quum, aliquid in promptu esse, volcbant in- 
telligi. Videiur sutcin ducluut a mundo muliebri. 
quia qua ad corporis cuitum pertinent, omnia mu- 
liercs in promplu habent, condunlque diligonter, 
ut pra<to ad usum semper sint. Charis. 2. p. 1SU. 
Putsch- etponil, paiam , in evpedilo, ac cito, in 
pronto, alia mano. Ennius ibid. Scu ibi Vila, 



MUNEBABUNDUS 

sen mors In mundo est. Plaut. Pseud. I. 5. 84. 
Plslrinum in mundo scibam, si id faxem, mibi. 
Id. Cas. 3. 3, 3. cui, quuj amef, in mundo siet, 
Jd. F.pid. 5. 1. 12. cui libertas in mundo sila est. 
Id, Pert. 1. I. 46. Nempe habeo in mundo. *f 2. 
Speeialim ac same mundus est ingens illud corpus 
narlo terraque coosiang, perfectum undique, itaque 
omnia in se compleius, ut ait Cic. 2. Nat. D. 
14. 3S., ut nihil sit, quod non insit in eo, mon- 
do, xcct^o?. De etymo autem PUn. 2. Hist. nat. 
4. 3. (H). Quern JtoofACv Graaci nomine ornameuti 
appclUverc, eum el nos a perfccta absolulaquc ele- 
gantia mtindum. Sunt qui a moveo ducunt, quasi 
movcndus, quia nun alius est, quam quod moveri 
potest, ut ail Paul. Viae. p. 143. I. Mult. Et 
f'arro 6. L. L. 3. Mull. Itaque ab eorum (so- 
li's et lunds) tenorc temperato tempus dictum, 
undo tempest iva; ct a motu eorum, qui toto cae- 
to conjunclus. mundus. — Ccterum Paul. Diac. 
p. 143. 2. Mull. Mundus appeltatur c;elum, terra, 
marc et aer. Ovid. 5. Fast. 11. Post chaos ut 
primum data sunt tria corpora mundo. h. e, cae- 
lum, terra, aqun. f'itruv. 9. 4. Mundus est o- 
mnium naiur« rcruin conceptlo summa, caelumque 
sideribus ronfurinalutn. Cic. 2. Nat. D. 62. 154. 
Ipse mundus deurum hominumque causa foetus 
est, e'.c. E-t cnim mundus quasi communis deo- 
rutn ntque homiuuiii domus, aut urbs utrorumque, 
Jd. 2. Divinat. 43. Ut. Cslum ipsum, quod ei- 
uernum alque ullimum inundi est. Id. 4. Acad, 
vi. pr.) 17. 55. Democritua dicit, innumerabi- 
?cs esse mundos. Id. 3. Legg. 1. 3. Impe- 
rium, sine quo ncc hominura universum genus 
■tare, ncc reruin nntura oinnis, nee ipse mun- 
dus potest. ^ 3. itinc aiiquando dicitur de solo 
iaeio, cieio, Gupavdg. Seneca 7. Qutsst. nat. 2. 
Cometse manent mensibus scnis, nee illos conver- 
sio mundi solvit et veiocilas. et max. L'trum 
mundus, terra stanle, circumeat, an, mundo slnnle, 
terra vertatur. Lucrel. 5. 1435. mundi magnum 
et versatile tempium. Calult. 64, 205. et tcllus, 
atque borrlda contrerriuerunt .Equora, concussitque 
mlcantta sidcra mundus. Pira. 1. G. 240. Mundus 
ut ad Scythiam Riphasasque arduus arces, etc. Ad- 
de Ccesarem, ut vidctur, 6. B. G. 13. in {in.; Slat. 
3. Tkeb. 499.; Senec. Here. (Et. 1343.; PUn. 2. 
Hist. Tiat. 3. 3. (7). et alibi; Manil. T. 3. et ali- 
bi sa?pe. Etiam Cic. a.lhibtiit, sed cum sddilo, Tim. 
10, Ut nunc hac varielate dislinctum bene Gra-ei 
xicfiov, nos lucenlem mundum nomtnaremus. Sic 
Tibull. 3. 4. 17. Jam not selherium nigris emen- 
ja quadrigi* Mundum, e'C. — Mundus cceli di- 
i tus est ab Ennia apud Jflacrob. 6. Saturn. 2. a 
tried. Mundus caeli raslus constilit silenlio. ^f 4. 
Quia vero oliin non defuere, qui mundum anima- 
lum, sapieotem, iuimo Deum, etcrnumque orede- 
rent; interdum de co ita sunt locuti, ut de Deo, 
providenlia, fato, numine. Seneca 2. Qvcest. nat. 
45. Vis Ilium \Jovein) vocare mundum? non fal- 
leris. Ipse etiim ml tot dm, quod vide*, tot us suis 
parlibui inditus, et se sujlinens vl sua. el 3. ibid. 
23. Quandocumque placuere res novas mundo, etc, 
Pautlo ante dixerat, Quum Deo visum ordiri me- 
liora. 5" *>■ -Non raro diritur de terra rum orbe, 
ct morlolibua. Horat. 3. Od. 3. 53. Quicumque 
mundo terminus obstitit, llunc langat armis , etc. 
Lucan. 1. 160. ut opes nimias, mundo fortuna suba- 
cto, Inlutil etc. Id. 5. 469. miserique fult spes irrita 
mundi. Stat. 'i. Silv. 3. 87. partaeque per omnes Di- 
vitiae populos magnique impendia mundi. Seneca 
Here. (Et. 541. quetn mundus et superi timent. 
Proper t- 4. 3, 37. Cogor et e tabula pictos ediscere 
mundos. h. e. mundi paries. ^ 6. De infer is, et 
regno Plulouis iuielligilur apud Festum p. 154. 
30, Mull, et Macroh. \. Saturn. 16. qui decent, 
putasse *etcrcs, mundum patere ter in anno, sci 
licet poslridie Vuicanalia, terlio Non. Octobr,, et 
sexto Id. Novcmbr., quibus diebus non cum hoste 
inanus conserebatur, non eiercitus scribebotur, non 
I'omilia habebantur, ooc aliud quldquam in re- 
pubSica, nisi quod ultima neeessilas admoneret, 
admioislrabalur. L'xorem quoque ducere, religio- 
>um erat. Dicebatur autem mundus ab eo mundo, 
qui supra nos est, ul Cato apud Fesl. docel, si- 
mi lis nempe creditus in inferJs, atque est in supcris. 
Hunc itaque, velull consecratum Diis Manlbui, 
tlausum esse omoi tempore pulabant, exce^lis mo- ' 



~ 310 — 

do dictis diebus, quos religiosos habebant, quia eo 
tempore ea, qu* occulta et abdila refigionis Deo- 
rum Msnium erant, velut in lucem quamdam ad- 
duccbonlur, et paicfiebant. eratque illud sacrum 
Dili palri et Proserpinee. Hnsc itli. Forlasse iis die- 
bus celebrabatur Projcrpinw raplus, quum Plutoni 
terra patuit et Manes ca?lum vidisse finguntui . 
Aiii ad sarra Eleusinia referunt. f'arro apud Ma- 
crob. Mundus quum patet, deorum trislium aique 
inferum quasi janua patet. 

MCnERADUNDUS, a, urn, adject, qui numera- 
tor. ,-lpul. 11. Met. Quisqtie varie niunerabundi 
ad meum festinanl illico rcducem ab inferis con- 
spectum. 

MCNERaLIS, e, adject, ad munera pertinens. 
Paul. Diac. p. 143. 4. Mull. Munera lis lex vo- 
cata est, qua (Jincius cavil, nc cui liceret munus 
arcipere. Plaut. ibid. Neque muneralcm le^em, 
neque lenoniam roga: fuerit, nee ne, flocci aestimo, 
V. CINCIC3 in ONOM. 

MCNEHARlUS, a, um, adject. % 1. Genera- 
Urn est ail munus seu targilioncm pertinens. Cas- 
siod. 6. f'ariar. 7. Sed huic, ul ita dixerim, mu- 
nerari* dignilali prseconem largitatis nostra, pu- 
blico fciicitati* indicium, locum quoque primice- 
rialus adjungimus, ut per te demus honores, per 
quern et notrsr pecuniae r.onferimus largitates. Gloss. 
Cyrill. q>;XoT!/io;, arnbiliosus, munerarlus, libera- 
lis. et ibid. XaciozMQ$, niuntScus, munerarius. 
Gloss. Philox. Munerarius, pikortu-vz. ^ 2. Spe- 
ciatim libellut munerarius est, in quo describun- 
tur nomina gladialorum , qui iudis exhibentur. 
Trebell. Claud. 5. Habuit proximo tttus libellus 
munerarius (Aureolus gladiator) boc nomea in 
indice ludorum. V. voc. seq, 

MCNERARIUS, li, m. 2. Primus hac voce xisus 
est Augustus, teste Quintil. 8. 3. 34. Est autem 
qui munus, seu spectaculum, ludumque gladiato 
rium edit, aytuvoSirr^, munerator: et sic adhibe- 
tur a Senec. 4. Excerpt. Contrw praf. init, et 
a Ouintil. declam. l J. 6. 7. et 8. eodemque sensu 
Sueton. Domit. 10. Thraceni mirmilloni parem, 
mur.evario imparem dixerat. el Inscript. apud Mu- 
rat. 654. 1. ct apud Orell. 1185., 2534., 2585. 
et 3746. Tertull. Apolog. 41. De vestris semper 
nestuat career, de vestris semper metal la suspi- 
rant, de vestris semper bestiae saginanlur, de vestris 
semper munerarii noxiorurn gregps pascunt. 

MCNEltAlIO, on is, f. 3. donazione, tegala- 
mento, Soa^, actus munerandi, latgitio. VIp. Dig. 
27. 3. t. ante med. Si munus nuptiale malri pu- 
pilli miserit, non eum pupillo imputaturum; nee e- 
niin tarn neressaria est muneraiio ista. 

MCNER.ATOR, oris, m. 3. ^f t. Generatim est 
qui munera t, donatare. Satvian. \. Gub. D. 8. 
Deus est munerator (Abrahami), quia loruplcla- 
vit. ^ 2. Speciatim est idem ac munerarius, ii. 
Fior. 3. 20. a med. Quasi plane expialurus omne 
praslerilum dedecus, si de gladialore munerator 
fulsset. 
MCNfiRiTUS, a, um, F. MUKERO. 
MCNERIgErOLUS, i, m. 2. qui munera et do- 
na geslat. Plant. Pieud. 1. 2. 48. Manipulating 
mibi munerigeruli jam hie adsint. 
MCNfiRO, as, 5vi, atum, are, a. 1. et 
MONfiROR, Sris, 5lus sum, ari, Jcp. 1. Part. 
p*ss. ^funeraius sub a. — Munerare et mune- 
rari est munus dare, donare, Sowaofuxc, regulate, 
donare, presentare. — a) Activa forma. Accius 
apud Non. p. 4Utf. 11. Merc. Gujus etuvias et co- 
ronam huic muneravit virgini . Turpilius apud 
eumd. p. 477. 19. Uat ullro ac munerut, quod ab 
i Ho abslulit. Plaut. Capl. 5.1. 15. Ut Ueneficium 
bencmerenli nostro merilo muneres. k. e. repen- 
das, grotiam referas pro bcncficio. Cic. Drjot. 6, 
17. Locus erat quidam, in quo erant ea compo- 
sita, quibus rex te munerare coastituerat. At. leg. 
muncrari. Seneca Ep. 119. artie med. Inani me, 
inquis, lance muncras. Callistrat. Dig. 48. 20. 6. 
ad fin. Bsrbaros munerare venienles ad se. Spar- 
tian. Hadrian. 3. Ob hoc a Trajano locupletlssi- 
nic mutieratus. Ammian. 14.7- Midler munerata, 
velilcuioque imposila. ApuL 10. Met. Liberto ma- 
gnifice muneralo. — b) Dcpon, forma. Ter. Heaut. 
2. 3. 59. disciplina est eisdern, tnunerarier Aueil- 
las primum, ad dominas qui affect.ini viam. Cic. 
7. Alt. 2, ante med. Alexio me opipare inuocra- 



MTNICEPS 

tus est. Horat. Epod. 2. 20. Certantem et uvam 
purpurs, Qua muoeretur te, Priape. — Hac for- 
ma significat etiam munera rei public* gererc, ad- 
minislrare, apud VIp. Dig. 50. 5. 1. J 2. Qui in 
fraudem ordinis (decurionum) in iioooribus gcrcn- 
dis, quiini inter eos ad primus honores cn-ari pos- 
sint, qui in civilate munerobanlur, evilandoruiu 
majorum onerum gratia ad colonos prasdiorum se 
transtulerunt, ut niinoribus (aneribus) subjician- 
lur, banc excusationem sibi non paraverunt. Alii 
minus recte nutnerabanlur i«>ounf. 

MUN'GO, gis, xi, ctum, gere, a. 3. sofpare e pur- 
gare il naso, uCaaw, inuccum, excusso per nares 
digitis compressas spirilu. expello: est a ptuw, vel 
j^VjO) pre mo } unde inusit. uu-ya), bine Latinuruui 
mugo, dein mungo est derivatum. Gloss. Philox. 
M un?o, p-iiocto. — Nullum prsterea, qui usurpaverit, 
Latinum srriplorem invenio. Nam pro eo utirnur 
composito emunoo. Quidam Lexicographi afTorunt 
Catonis fragmentum boc de tiberis educandis: Ne- 
que mungentur liberlatem, (aSii emungentur) ad 
duntque esse deponcnlis forma. Apud r.uilum ego 
alium hsec iovenlre adhuc polul. 

MCNiA, orum. n. plur. 2. Mienia pro munt'a dixe- 
runl autiqui, teste Festo p. 145. 3t. Mull, et Paul. 
Diac. p. 151. 6 V queinaduioilum mcerus pro murus, 
et -mcenio pro m« mo olim scriptum iuluPlant fragm. 
apud Fes turn I. c. Prohibenique mcenia alia, un- 
ite ego fun gar mea. I La Mullerus) aiii vero Pro- 
hibent, ijuin mcenia aliunde He. Lambintis alio 
trahit, sed hue perlincre Forcellino videbatur illud 
tjusd. Stick. 5. 4. 13. Nos lam en effidmus pro 
opibus nostra mcenia. Sic 7"? in. 3. 2- 61. Sua mce- 
nia tolcrare. h. e. ouera et sumplum qootidianuni 
familias. — Ceterum munia <quod extra casus 
Norn, et Accus., item Genit. in Inscript., non 
facile reperics) a munis, e, sunt muoera, offlt'ia, 
turn qu® publire, turn quae privatim Hunt, ujfizii, 
If I'd, Cic. Mur. 35. 73. Omnia ha?c sunt of Grid 
necessaiiorum, commoda lenuiorum, munia ran- 
didatorum. Id. Sext. 66. 138. Qui suis mvicibu* 
tanta munia atque rem publicam sustinent, ii sem- 
per habili sunt oplimaliuin principes, auclores et 
con5ervatores civitati?. Liv. I. 42. Belli |>aciique 
rnunia facere. Sail, fiagtn. apud Non. p. 137. 12. 
Merc. Ac. turn in at i me, uli solet extremis in re- 
bus, sibi quisque carissimum domi recordarj, fun- 
clique omnium otdinum extrcma munia seipii. 
Fjusd, fragm. f'atic. ed. Kritz. 3. Hist. 77. p. 
252. Soli ti more militia; vizi lias stattonesquc ct 
alia munia exsequi. (if. Tac. 1. Ann 11. Plures 
facilius munia reipublica? sociolis lahnribus exse 
culuros. Rursus Sail. Oral. M. /Acini 11). Nisi 
forte repenlina isia fiumenlaria lege munia vostra 
pensantur. h. e. stipendia et tniiiliee labores jtle- 
bi pro potenlia nobilitalis subeundi. Horat. 2. Fj>. 
2. 131. Vitas munia scrvare. Tac. 2. Ann. 26. 
consulatus obi re. Id. 1. Hist. 62. implere ducis. 
Pronto Laud. negl. p. 328. Qui nimit aniie mu- 
nia perfiriunt, parum amicitiae cooQduot. Inscript. 
apud Spon. Miscell. antiq. p. 36., plcnior vero 
apud Amadut. Jttonum. Matthcej. T. 3. n. 101*. 

HVIC 1GITVR OD HAtC IKSlGMA CKKKRA MVMOHVM 
STATVAM S*B»tNSIVM OBDO DKI.HEV1T elC DBOiC. 
IUVS AVC. I>0. NN". ABCADIO 111. KT llO^Ktu II. 

avcg. co^ss. ft. e. aim. a Cor. n. ccixxxxxiv. 

Mf NIB I LIS. f r . MONUB1I.IS. 

MCNlCAS pro communicas dicebant. Paul. Diac. 
p. 152. 4. Mull. Est n munia, orum. Ccterum 
Mullerus in adnotat.: Placid, in Glossis (a Ma- 
\o non cditis): Muuicarc, communicare dictum ,i 
mueniis, id est opcribus. 

MtNlCEPS, cipis, otun. gen. 3. In Genit. plur. 
municipium pro municipum rei'te scribilur in 
Tab. lieracl. apud Mazoch. Un. 71., cujus adno- 
tat. vide p. 481. P. PRATER init. — Ceterum 
municeps (a munia et capio) est civls alicujus 
municlpii, uoAitT^ (It. cittadino, caste llano; Pr. 
citoyen d'ttneville tibre; Uisp. ciudadano de una 
ciudad libre; Germ, Burger eines Municipiums, 
Muncipatburger ; Angl- l/te inhabitant of a muni- 
cipium or free town, a burgess, citizen). 

I.) Proprie. Festus p. 142. 6. Mult. Municeps 
est, ut ait ;Llius Galius, qui in muniripio liber 
natus est. Gelt. 16. 13. Municipes sunt cives R. ex 
municipiis, legibus suis et suo jure ulenles: mu. 
nerii lantura cum popuio II. bonorarii participes. 



MUNIC1PALIS 

a quo munere capessendo appellati videntur, nul- 
lis aiii« tiecessitatihtis, neque ulia populi R. lege 
adstricti, nisi, inquam, populus eorum fundus fo- 
etus est. Primos. autein municipes sine sufrragii 
jure Caeriles esse factos, arcepimus: concessuroque 
ilh), ui chilatis R. bonorem quidem caperent, sed 
negotiis lamen atque oncribus vacarent pro sacris 
beilo Galileo teceptis cuslodilisque. Hactcnus Gelt. 
— Propric municeps est quivis homo, qui munus 
aliquod fundus sit, ut ait Fesfus ibid. Deinde idem 
est ac municipii civis. {Justin. 2. 12. 14. Palriam 
mufiicipps esse, non mcenia: civitatemquc non in 
reJifuiis, scd in civibus poiitam.) Tertio, qui civis 
quum sit, in civitatem R. admissus est. Festus I. c 
Municipes crant, qui ei aliis civiuiibus Rooiam 
venissent. Ilorum autein tria* fuere genera, uli do- 
cH Paul. Diac. p. 127. I. Null.: alii, qui quum 
Romaro venissent, neque cives R. essent, porliripes 
laincn fuerunC omnium rerum ad munus fungen- 
(ium una cum civibus R., praeterquam dc sulfragio 
fercmlo, aut rnagistratu capiendo: sicul fucrunt 
Fumlam, Formiani, Cuniani, Acerrani, I.anuvini, 
Tusrulani (Liv. 8. 14. et 17.), qui post aliquot 
annos fives R. effect! sunt (Id. 38. 3G.). Alii, quo- 
rum ci vitas uni versa in civitatem R. veoit, ut Ari- 
cini, (Writes, Anagnini. Alii, qui ad civitatem R. 
ita venerunt, uli municipes essent suae quisque ci- 
vitalis, suisque uterenlur Segibus, simulque sufTra- 
jjiiun Ho in* habrrent, et ibi magistrates capere 
oosscnl, ut Tihurles, Prrenestini, I'isani, cl alii. 
Hnec I'aulus. Cic. 7. Vtrr. 62. 161- Clainabat it- 
le miser, se chem esse R., rnunicipem Cosanum. 

II. > Translate. % 1. Municipes, inquit Paul. 
Dig. 50. 16. 22S., intelligendi sunt et ii, qui io 
fodfiii municipiu sunt: item universim qui sunt 
ejustiini pauias, compatrioti , paesani: etiam si 
roruiii pairia muniripium non sit: qui etiam ro'/i- 
munitines appellati fuerunt. Cic. Brut. 10. 246. 
M. 1'oitiidi.us municeps nosier. Id. post rvdil. ad 
(Juiiit. 8. 19. Vidi furlissimurn virtfm, mdnicipein 
iiit'tmi. C. Milium. Plin. 35. Hist. nat. 11. 4ti. 
■. I25>. Amavil Gheeram moninpem suam. Martial. 
10. 65. On urn le rnunicipem Coi minimum Juries. Id. 
1 2. 21. Municipcm rigiJi qui* te, Morcella, Sulonis, 
I'll genitam nostiis q»ls p'.ilel esse locis? Sato fla- 
vins est f» tine i in. — Hinc dii municipes ron- 
lempliin difti sunt, qui nalionum, aut civilatiuiu 
qua rum dam crant propiii ac peculiares. Mimic. 
Pel. Octav. 6. Inde adeo per uni versa imperia, 
p;'orinuin< f oppida videmus singolos sacrorum ri- 
tm tiiplKes habere, et deo* eolerc municipes, ut 
Kieuisinios Cereiem, Phrygas Malrem, Epidanrios 
,11 scu l.i ;d ii in, etc. Similiter hi dicuntur a Terlu.ll. 
Apolog. 2i. dii, qui municipal! consecralione cen- 
sentur. Kt ab tod. 2. ml S'at. 8. dii decuriones. 
ill a Servio ad T'irg. 7. .En. 47. dii topic i. — 
A pud Porlas adjective ct de rebus inanlmii. Ju- 
venal. 4. 33. magna qui voce solebat Vendere mu- 
ni c ij.es fracta de ruene siluros. Id. 14. 271. tnu* 
nii'ipes Jovis advexisse lagenas. h. e. Cretenscs. 
Martial. 14. 114. Testa municeps Sibyll*. ft. e. 
Humana. ^ 2. i'nelerca municeps diritur, qui in 
iiuinicipio a servilute se liberavit. Feslus I. c. Sic 
ftp. Dig. 50. 1.1. Municipem aut nali vitas fucil, 
;;ul ui.iuuiiiissiu, aut adoplio. Hermooenian. ibid. 
■J.J. Manumissi a municipe ejus municipii efBciun- 
lur municipes, unde origiiiem trahil. Adde Vlp. 
ibid. 2~. 

Mf'MCEP.-l ITS, e, adject. rto").tT:xcc, ad munici- 
l"Tn, vol munii ipium peiiincn^. — a) Generatiin. 
I'ir. Suit. 8. '2b. list enim ipse a mater no gene- 
re municipalis, honeslissinii ac nobi!i>sinii generis. 
Id. 8. ./((. 13. Sluliurn mecum rnunicipales homi- 
nes loquuntur, mullum rusticani. Id. 3. Leag. 
1 15. 36. Utinam isto anin.o in sunnria republica 
mibiscum versari. <;uam in municipali, rnaluisses! 
■fuve'ial. 3. 34. Municipal is arena, ft. e. tbcalrum 
in municipio. Tuc . .4 . .-inn. 3. Seque ac maju- 
res el posteros municipali adultero tcrdabat. Sue- 
'on. Aug. 2. Municipal ia magisteiia. Confer In- 
tcript. opud Fubrftt. p. 3.70. n. 111. Muniripa- 
ics honorcs. Cic. 7 . AM. 11. a med. Et dolore 
municipali, seroionibusque eorum, quos conve- 
nio. videtur etc. ft. e. ex dolore municipum. Vlp. 
I } ig. 47. 12. 3. § 5. Quid lamen, si lei mu- 
nicipals peMniltal in riviuie sepeliri? Id. ibid. 
i>0- 1). 3. Lege municipali eavelur, ut oido non ali- 



— 311 — 

ter babeatur, quam duabus parlibus ftdhtbitls. h, t. 

con la pluralita dei membri components I'ordine. 
Imp. Gordian. Cod. 7. 9. 1. Si ita, ut tcge mu- 
nicipali constilulionibusque principum comprehen- 
ditur, quum servus publicus esses, ab ordine, con- 
sentiente etiam praejide provincia, manumissus es, 
Inscript. Palavin. n. 83. m. ivmvs sabinvs mi. 

VIB AEDILIC1AE F0TXSTAT1S LKC8 SVLtA MVMC1FALI. 

— b) Speciatim sacra municipalia vocabanlur, quae 
sb initio babuerunt municipes ante civitatem Roma- 
nom acce.plam: qu.-e observare eos voluerunt pnntifi- 
res, et eo more far ere, quo adsuessent antiquilus. 
Feslus p. 157. 6. JMnll. — c) Municipalia prodi- 
gia dix.iL Flor. 3. 18. homines sceleratos atque lin- 
pios ex municipiis, qui arma contra Urbem ferebant. 

— d) Aliquondo municipals in cootemptu po- 
nitur, quia municipia pr» urbe Roma ignobilia et 
obscura erant. Juvenal. 8. 236. de Cicerone. Hie 
novus Arpinas, ignobilis, et modo Romas .Munici- 
pals eques, Auson. Graf. act. ad Gratian. 13. Sed 
gloriosus Hie municipalem scbolam variando vi- 
iitate conscnuit. Sidon. 4. Ep. 3. sub fin. Muni- 
cipals et crtbedrarii oratores Id. cartn. 9. 310. 
Municipales poelae. Martial. 4. 6. Egisti vitam 
semper, Line, municipalem, Qua nihil omnium vi- 
llus esse potest. 

MCNlClPALlTER, adverb, municipis more, vel 
condi li on e. Sidon. 1 . Ep. 11. Non emioenlius, quam 
municipaliter nalus. 

MCnICIPATIM, adverb, per municipia, ut op- 
pidatim per oppida. Sueton. Cces. 14. Municipalim 
dividendos censuit. 

MTNICIpATOS, us, m. 4. (municeps) jus mu- 
nicipii. 

I.) Propric. Inscript. apud Orell. 3702. D. m. 
l. octavii victoris cvbaxti itlio cbbscksts mv- 
mc1fatvs kt amic1tiab cavsa. 

II.) Translate. Tertull. 3. advers. Marcion. 24. 
Apostolus Ttakixrjf*ct nostrum, id est municipaturn 
in cielis esse priviuncians, Adde Cor. Mil. 13. Hie- 
ronym. Ep. 16. n. 2. Ita municipaturn cfeli cum 
Paulo ronscqnaris. 

MCMClPlOLLM, i. n. 2. deminuL, parvum mu- 
tt icipium. Sidon. 3. Ep. 1. 

MDNlCtl'lUM, li, n. 2. (municeps). moimci- 
pieis pro municipiis legitur in Frcgm. leg is Tito 
rice apud Lips, am t. Stnet. 7. et Gruler. 202. 
I. 31. — Municipium est oppidum, in Italia prae 
seilim, jure suo utens et legibus, cujus inrolae jure 
civium Rumanorum gaudebant: V. .MUNICEPS I. 
(Juumodo differat a colouia, V . COLON1A. 
" I.) Proprie. Cic. Rose. Am. 6. 15. Sex. Roscius, 
pater hujusce, municeps Amerinus fuil, quum ge- 
nere el nobilitate et pecunia non modo sui muni- 
cipii, vetum etiam ejus vicinitatis facile primus. 
Sic Id. Mur. 23.47. Io suis viclnitatibus et muni- 
cipiis gratiosi. Id. Plane. 8. 1°. Tu es e munici- 
pio artiquissimo Tusculano. — Colonics opponitur 
apud eumd. Sext. 14. 32. Nullum erat Italiae muni- 
cipium, nulla colouia, nulla prsefectura etc. ct Mil. 
b. 20. Squalen! municipia, afllklanlur colooife. 

II.) Improprie. *f 1. Muniripium est genus 
ipsum hominum, qui municipes dicuntur, ut man- 
cipium, servitium ipsi servi. Paul. Diac. I'. MC- 
NICEPS 1. "f 2. Aliquando dicilur de colonia. 
Cic. 13. Fam. 13. L. Castronius longe priacep9 
municipii Luccnsis. (Et Vellej. 1. 15. 2. consist 
multo ante Lucam coloniam deductam fuisse.) Ad- 
de Gvll.; ct 16. 13. Vlp. Pig. 50. 1. 1.- et con- 
sule De-Vita Dissert, i.'e. 3. in Antiquitaiib. 
Benevent. et Cardinali, Iscriz. relit, p. 22. 

MtNlCO. V. J1UN1CAS. 

MC.NIdATOR , oris, m. 3. qui muoera dat, 
munifnus. Inscript. apud Henier. 2928. admodvu 

LABGVS MVMDATOR. 

MONIFER, fgra. f5rum, adject. Gloss. Isid. Mu- 
nifi'r, qui rnunera fert. 

MONlFEX, fuis, oido. gen. 3. (munus et facio) 
qui munus facil, "Xinroupyo;. 

I.) Proprie. Charis.t. p. 61. Putsch. Muni- 
ficus est tamquam beoeficus et maleflrus; mu- 
nifex autem tamquam opifet et artifej. Itaque 
muoi.ficus munera largitur; munifei autem 
inunere fungitur. Paul. Diac. p. 33. 5. Mull. 
BeneQciarii diccbantur mililes, qui vacabnnt mu- 
neris ofuYio; e contrario muni flees vocabanlur, 
qui non vacabant, scd munus reipublicae facie- 



MUNIFICUS 

bant. Vegtt. 2. SKUl. 7. in fin. Muniflces, mill- 
tes, qui munera facere coauntur. Sunt tamen qui 
legunt MunificL V. MUNIFICUS sub B. et MU- 
NUS. 

It.) Metapborice munifex mamma pro laclantl 
dicilur. Plin. 11. Hist. nat. 40. 95. (235). Uno 
vero ex omul lurba relicto, sola munifex mamma, 
qu?e genilo fuerat attrlbuta, dependct. V. SYNER- 
GUS. 

MCNlFlCE, adverb, (munlficus) Uberalmenlf, 
abbondevolmente , $ctnaLir,sM$ , libcralilcr, large, 
abundanter. Cic 3. Nat. D. 27. 60. Sic baud 
scio, an melius fuerit butuino gencri inotum istuni 
celerem cogttationis non duri omninu, quam lam 
muniflce et tain iarge dari. Liv. 22. 37. a med. 
Muni Bee a-ijuvare rem alicujus. 

MC.NlFlCENTlA , a, L 1. duo diversa sl&niQ- 
cat, scilicet 

A) A munus el facio est liberalitus, p.tyoi>.o- 
Swi'.'a, pCKazLfua. (It. splendidezza, munificenza, 
tib'eralila; Fr. gtnirosite, tiberaliti, munificence; 
Ilisp. liberalidad, munijicencia; litrm. die WolU- 
thdligkeit, Mildthaligiieil; AngL munificence, 
boun'lifulneiSj liberality, splendour, pomp)- Occur- 
rit ^ 1. Speciatim, et est liberal! las ejus, qui in 
muniis faciendis, h. e. muneribus ludorum edendi* 
large pecuniam insurnit. Sail. Cat. 57. Casar bene- 
firiis ac munitictntia magnus habebatur. Sueton. 
Cces. 10. Ita suam, Ccesarisque muuiQcenliam, un'm: 
Caesaris dici. (Adde eumd. f'esp. 7.) Plin. 8. Hist, 
nat. 7. 7. (21). Tanto populi dulorv, ut obtitus im- 
peratoiis, ac muniucentia honori suo exquisila,', 
liens universus consurgeret, etc. <f 2. Geacralim 
est Jiberalitaj in aliis rebus quibuscumque. Sail. 
Jug. 111. Barburi et fa mam Rumanorum avariti* 
faisam, et Sullam, ob munificerttiam in sese, ami- 
cutn rati, et 7. exfr. Hue accedebal muniCcenlia ani- 
mi, et ingenii solertia. Justin. 25. 1. 4. Quos Anti- 
gouus, [iro regali niunificcnlia, ingenll apparatu 
epularum ad cceiiam invitavil. f'ellej. 2. 130. 1. 
Pia munificentia templum patii tnolitur. Sueton. 
Tib. 48. fublice munificentiam bis omnino exbi- 
buit, propoMlo millies US gratu'Uo in triennli tem- 
pus: et rursus quibusdam uominis jtisularum. qu*e 
'leflagrarant, pretio restiliuo. Plin. 27. hist. nat. 
1.1. (I). Naturae ipsius munificentia. Julian. 
Dig. 30. 5. 1. Liberaliiaiem ct munificentiam e^er- 
cere. 

B) A munia et facio est id quod munifex colo- 
nia; suae aut municipio praeslare debet. Aggtn. de 
confrou. agr. p. 71. Ut m uni floe uli hri quoque culo- 
nia? aut- municipio ex bis locis debe-ri defendant. 

MC'NlFlClL'M, li, n. 2. res non immunis, non 
libera a vecligalibus et porloriis. Paul. Dig. Z'J. 
4. 4. Ut si quid arnplius, quam mandaiuin est, 
transferat , id munifiiium sil. Alii melius leg. 
iDuniflrurn. 

MCnIiICO, as, are, a. 1. rionare, regalare, 
munero, done Luaet. 2. 1525. Muni ileal ItciUi 
inortales muta salute. 

MCNlFlCL'S, a, urn, adject. Comp. Munificior 
et JHunificenlior , et Sup. Munificcntissimus V. 
6ub A. c. — Munillcus duo diversa ssgnllical, sell. 

A) A munus et facio est lorgus in sunirtibus 
turn public's , turn privatis, libeialis in dando, 
[isycCK6$ii)soi, 8wct;tixo'; (It. sptendido, munifico, 
tiberale; Fr. g^ntreux , liberal; Hisp. liberal, 
generoso; Ccrui. Geschenke mathend, freigebig, 
ivohlthatig; Angl. liberal, bountiful, bounteous, 
genet ous. munificent). Occurrit — o) De homini- 
bus. Plaut- Amph. 2. 2. 212. ut munifica sim bonis, 
prosim pro bis. C'tc. 2. Off. 12. 6 't. Conveniet outem 
quum in dando munilicum esse, turn In exigendo 
non acerb urn. Ouid. 3. Amor. 10. 5. de Cerere. Te, 
dea. munificam gentcs ubicumque loquuntur. C'fau- 
dian. I T. Cons. Honor. 4110. Munilicus largi , sed 
non el prodigus auri. — b) Dc abstractii et inj- 
nimis. C'ic. 1- Oral. 8. 32. Quid pnrro tarn re^ium, 
lam liberate, tain muniGciim, quam opem ferrt: 
suppl'nibus etc.? Ovid. 4. Pont. t. 24. Nee mini 
in uni fleas area negavit opes. Martial. 8. 38. Vlr 
de muni flea profusus ana. — c> tlomp. ct Sup. 
Paul. Diac. p. 155. 1. Mult. Munifirior a muni- 
Dco idenlidem Calo dixit, quum nunc muniflcea- 
lior dicamus, quamvis mun.flccns non sit in usu. 
Cic. Hose. Com. a. 22. Semper libcraiissimus, 
muuiutentissimus. 



MUNIMEN 

S) A munia et facto munifleus est qui raunia, 
h. e. officii, faclL, raunlfei. Muniflcos milites me- 
moral Paul. Dig. 50. 16. 18., ubl alii leg. muni- 
fices. et Isiii. 10. Orig. Munifleus dictus, vel quia 
-ilicui niuoera multa dat, vel quia niuaus suum, 
idesl officiuro, quod debet, adimplet. 

MONIMEN, lais, n. 3. (munio) difeia, riparo, 
muntmentum, munitio. Firg. 2. G. 351. Jam que 
leperti, Qui saio super, atque ingenlis pondere 
testae I'rgerent: hoc effusos munimen ad imbres. 
Ovid. 4. Kiel. 772, locus soiida tutus munimine 
jnulia. et 13. ibid. 212. munimine cingere fossas. 
Pallad. 3. R. II. 2*. Munimen horti. siepe. Sil. It. 
7. 528. valliquc tenet munimine turmas. et 9.217. 
propulso munimine valli Fossarum rapuere moras. 
el ibid. 238. nullo euneos munimine vallat. et 13. 
•232. Obnixi'torquent obices munimtna sera. 

MCXiMESTUM , i, n. 2. (munio) est quidquid 
ad niuniendum et defendeodum pertinet: et pra- 
cipue dieitur de csstris, fossis, vallis celeifsque, 
quibus se miiites contra bos tern muniunt, dapd-- 
'..icu-x, Tza.o<txs.iy}oy.a. (It. fortificazione , riparo, 
d/feta, guarnimento; Fr. tout ce qui defend, qui 
garantit, abri, rempart, fortification; Hisp. for- 
tification, terraplen, defensa, asilo; Germ, das 
Befesligungs-, Ferwahrungs-, Schulzmiltel, Bol- 
lujtrk, Schutz; Angl. a fortification, shelter, de- 
fence, protection, rampart, bulwark, muni- 
menl). 

1.) Proprie. c) Generatim. Cces. % B. G. 17. 
lit instar murl ha saepes muniments praberent, 
quo non modo oon intrari , sed ne perspiei qui- 
dem posset. Liv. 1. 33. a med. Qoirilium fossa, 
baud pan urn munimenlum a planloribus aditu 
locis, And regis opus est. Tac. 15. Ann. 38. Ne- 
que ooiin doiuus munimentis saeptae , vel lempla 
maris cincta, ant quid aliud mora interjacebat. 
recinli. Plin. 19. Jlist. not. 5. 23. (04). Muni 
uienta specularium hibernis diebus. Id. 17. ibid. 

14. 21. (101). Casatn cingere munimento- sapU. 
iVacer Dig. 11. 7. 37. Munimentum sepuleri id 
«ssc, divus Hadrianus reseripsil, quod causa mu- 
niendi ejus loci factum sit, in quo corpus impo- 
fiilum sit. — b) Speciatirn in re mtlitari. Liv. 2. 
59. Nee ante restitit, quam slgua inferentem Vol- 
scum munimentis vidit. Id. 5. 1. Ita mu'oiebant, 
nt ancipilia munimenla essent. el 23. 17. Per in- 
termissa munimenla neglectasque custodias silen- 
tly noctis dilapsi. Justin. 2. 15. 3. Munimenla 
••xslruere. Tac. 13. Ann. 36. Tenere se munimen- 
tis. Id. 5. Hist. 20. Munimentis se defendere. et 
■2. ibid. 18. Coereere intra munimenla mililem. 
id. 12. Ann. 17. Munimenla perrumpcre. et 

15. ib'id. 12. imponere alicui loco, et 13. pro- 
puguarc et 15. ingredi. — c) Item de iis, 
qua tegunt corpus. Juvenal. 9. 28. pingues ail- 
qua n do lacernas, Munimenla toga. Justin. 41. 
2. 10. Muuiiiienlum ipsis equisque lorica plutna- 
t;fl sunt, qua utrumque Into corpore tegunt. Id. 
'2. i. Sine tecti munimento (at Gronov, recti us: 
Sine lecto munimen toque) pecora et armenta in- 
ter silvas habentibug quid salvum esset, si furari 
liccrcl? 

11.) Translate est prasidiura, subsidium. Ennius 
ipud dc. 2. Fin. 32. 106. Nam tibi (o Hooui) 
munimenla mei peperere labores. Sail. Jug. 54. 
Jtigutlba - prasidio quasi duum miilium peditum 
4nontem occupat, qua Meteltus descenderat; ne 
forte cedenlibus adverser! is receptui, ac post mu- 
nimento Corel. Id. ibid. 102. Rati, noctem sibi 
munimento fore. Liv. 2. 10. Pons subiieius iter 
paene hostibus dedit: nl uaus vir fuisset, Hora- 
tius Codes, (id inunimentum lllo die fortuoa ur- 
tiis Romaoa babuit) qui etc. Tac. 4. HUt. 52. 
Non legiooes, noa classes perlnde firma imperii 
muniments, quam numerum liberorum. Pal. Max. 
v». 3. Munimenla legum. Id. 2. 1. n. 6. Malronale 
decus verecundia munimento tutius est. 

MC.NlO, is, Ivl, Umn, Ire, a. 4. Antiqul dtxe 
runt mosnio, is etc. (a quo munio, ut a posna 
t-st punio), unde Circummcenitus apud Plant. 
Capt. 2. 2. 4., et Mixnilus apud eumd. Bacch. 
ft. 9. 2. Pergamum d'mna manitum manu. En- 
nius apud Festum p. 258. 15. Mull. Ostia mce- 
nila est. h. e. fossa drcumdata. Alii et Ipse cl. J 
IFahle.n. leg. munita. Inscript. apud Colugno, 
MI em. di f'enafio p. 207. l. aclvtivs t. r. tkb. 



— 312 — 

gallvs nvovia yrbis MOBNiVKDAB. V. Varron, loc. 
clt. in V. DESABULO. — Munibis pro munies 
est apud Feget. I. f'eterin. 10. — Part. Bin- 
nteni I. 2.; Munitus in omnibus paragr. et in 
fin.; Muniiurus 1.2.,* Muniendus II. 1, — Mu- 
alre est maniis, seu muris quodammodo cingere. 
alque adeo firmare, fulcire, deTendere, tueri, ob- 
vallare, instruere, a'opaXi£u>, t<«X''C u ^1- cinger 
di muro, armare, fortificare, guarnire, muni-e; 
Fr. b&lir tin mur, fortifier, munir, couvrir, de- 
fendre, metlre en Slat de defense: llisp. construir, 
hacer un muro, fortalecer, municionar, perire- 
char, guamecer; Germ, erne Mlauer ausfuhren, 
einen Ort ummauern, befesligen, schuizen, ivah- 
ren, verwahren, decken, bedecken; Angl. to build, 
construct, to enclose with walls, fortisy, secu- 
re, fence, protect, defend, strengthen, muniie), 

I.) Proprie. *J 1. Stricto seusu est muro vel 
mceniis cingere: hinc Plant. Mil. glor. 2. 2. 73. 
magna munis mcenia. h. e. exstruis, fabbrichi. Et 
absolute Nepos Themist. 6. Undique quod ido- 
neum nd niuniendum putarent, congererent. Cf. 
Auct. B. Afr. 31. Milites , qui muniendi gralia 
vallum petierant. *J 2. Latiori sensu ei smpissime 
est, ut diximus, firmare, fulcire, defendere, tueri, 
obvallure ; et orcurril — a) Generatim. Cic. Prov. 
cons. 14. 34. Alpibus Italiam munierat ante natora. 
Id. 4. All. 10. a med. Aditus insula munire miri- 
ficis molibus. Cf. Ovid. 15. MIet. 090. imjurro 
munitos aggerc porlus. Rursus Cic. I. Cat. 4. 10. 
Domum meoin majoribus prasidiis munivi atque 
Ormavi. Colum. 11. R. ft. 3. 2. Non magna opera 
hortum ab incursu bominum pecudumque muni- 
mus. PUn. 17. Hist. nat. 10. 11. (69). Solum ela- 
pidatum, inuoilumque ad incursum etiam gallitiacei 
generis, chiuso, difeso. — b) Speciatirn in re mill* 
tari. Cces. 2- B. G. 29. Quern, locum duplici altis- 
simo muro munierant. If epos Timol. 3. Arcem 
Syraeusis, quam munierat Dionysius ad urbem ob- 
sidcudam, a fundomeniis disjecit. Rursus Cces, 3, 
B , G. 23. Oppidum et natura loci et mauu muni- 
tum. forte per natura e per arte. Sic Sail. Jug. 
79. Oppidum et operibus et loco munitum. et 
ibid. 91. Muoiii advorsum hostes non mcenibus 
modo et armis atque viris, Bed multo magis loco- 
rum asperitate. Liv. 21. 7. Nee quidquam satis 
tutum munientibus pali. Sail. Jug. 50. Muniio 
agmiue iucedere, late explorare omnia. — Munire 
caslra est aggerem cxslruere, vallum jarere f fossas 
ravare, aliaque sapimenta facere contra vim ho- 
slium, alzare terreno, fortificare il campo. Cces. 
2 B. G. 5. exlr. Castra in altitudinem pedum duo- 
decim vallo fussaque duodeviginti pedum munire 
jubet. Auct. B. Alex. 73. lntervalio castra muni- 
iurus. Cf. locum Auct. B. Afr. allalum sub 1 
— c) De corpore. Propert. 4. 3- 8. muniio Seri- 
cus bostis equo. h. e- thoracum munlto legminibus 
et lirnbii ferreis cincto, ut Ammian. 16. 10. loqui- 
tur, catapbraeto. Plin. 19. Hist. nat. 8. 45. (157). 
Rula runcatur non sine difBcultate, prurilivis ulcc- 
ribus, ni munilig manibus id flat, oleove defensis. 
h. e. velatis, inguantate, ut Colum. loquitur 11. 
R. R. 3, 38. bac eadero de re verba faciens. Sue- 
ton. Aug. 35. Lorlca sub veste munitus. Id. ibid. 
82. Ilieme qualernia cum pingui toga tunicis et 
fcmtnalib'us et tibialibus inuniebalur. — Collum 
munitum est vcslilum, iigalum, et quasi coilari 
clausutu adstrictumque. Ammian. 10. 10. Et velut 
collo muoito rectam aciem luminum lendens, nee 
dextra vultum, nee lava flectebat, tamquam fi- 
gmenlum bominis. ^ 3. Lcrtissimo sensu, vel, ul 
aliis placet, translate. — a) Generatim. Cic. Se- 
nect. 15. 51. Spica contra avium minorutn morsus 
munilur vallo arislarum. Similiter Id. 2. IVat. D. 
57. 143. Munltas sunt paipebra tamquam vallo pi- 
loruin. Plin. 15. Hist. nat. 22. 24. (86). Nutum 
jugUndiura fetus tot modis munitus. — Munire 
pice, impegolare, calafatare. Plin. 10. Hist. nat. 
11. 21. (52). Pit liquids coquitur navalibus mu- 
n lend is. Sic Id. 17. ibid. 16. 26. (118). Munire 
empUslrum luto et vinculo, impiastrare Cinne- 
slaiura. et 34. ibid. 18. 50. (167). foramina spi- 
ritus. coprire, chiudere, olturare. — b) Specia- 
tirn munire viam est facere, reficere, slernere la- 
pidibus, fare, apt ire, tastricare, accomodate la 
strada. Nepbs Hannib. 3. Loca patcfeCit, itinera 
inuoiit, effecltque, ut ea elephantus oroolus ice 



MUNIO 

posset, qua antes unus homo inermis vix poferat 
repere. Liv. 21. 37. Inde ad rupem muuiendam, 
per quam via una esse poterat, milites ducti: quurn 
cadendum esset saxum etc. Alii leg. minvendam. 
Sed max. Quies muniendo fessis bominibus data 
triduo. Cic. Mil. 7.17. Perinde quasi Appius ills 
Cacus viam munierit, non qua populus utcretur, 
sed ubi impune sui posted latrocinareotur. Addo 
Liv. 9. 29. Hinc illud Feget. 3. Milit. 21. Sci- 
pionis laudata senlentia est, qui dixit, viam hosti- 
bus qua fugiant muniendam. — Similiter Sil. It. 
15. 510. qua munitum declivis ab alto Agger 
monstrat iter. V. et Munita, orum, in On, 

II.) Translate. *J 1. Generatim. — a) Cum 
Ablat. sine additis. Accius spud Cic. 1. Divinat. 
22. 45. Sapieotia munitum pectus. Cic. 2. Fin. 
26. 8*. Multorum se benevolcnlia tueri et mu- 
Dire. Cces- ad Opp. post ep. 8. 1. Si. ad Alt. Haec 
nova sit ratio vincendi, ut misericordia el libera- 
litate nos muDiamus. Cic. 2. Alt. 25. Firmissima 
beoevolentia bominum munitus. Id. Flacc. 41. 103. 
Omnium bonorum prasidio noo modo munitus, 
sed etiam ornatus. Id. Harusp. resp. 7. 1 1. Do- 
mu9 humano et divino jure munita. Propert. 3. 10. 
17. Quid fades nullo munita puclla limore? Q. 
Cic. Petit- cons. 7. 25. Pariis et fundalis amidtiis 
fretum ac munitum esse. Lucrel. 4. 1249. nalis 
munire senectam. Nepos Reg. 2. de Dionysio. 
Dum imperium. studuit munire, oullius pepercil 
vila. h. e. firmare sibique perpetuum reddere. — 
b) Cum addito, contra quod quis munilur. Cic. 9. 
Fam. 18. Munio me ad bac lempora. mi premti- 
nisco. Id. 4, ibid. 14. a med. Novarum me ne- 
cessitudinum Qdelitale contra velerum perfidiam 
muniendum putavi. Id. 7. Verr. 15. 39. Nuliius 
res tuts, nuliius domus ciausa, nuliius vila sapta, 
nuliius pudicilia munita contra tuam cupidiiatem 
et audaciara posset esse. Salt. Jug. 38. Cujus 1m- 
pudentia contra jus et injurias omnes munitus fo- 
ret. Tac. Agric. 46. Savus tile vultus et rubor, 
a quo se contra pudorem muniebat. Plin. 37. Hist, 
nat. 13. 76. (198). Munir i adversus fraudes. Sillig. 
vero ex Codlce B. pratulit moneri. — c) In 
illo Ptauti True. 2. 2. oi. suam non enim ille 
meretiiculis Munieudis rem cotgit, vcrum par- 
simonite Duriliieque. ft. e. victu vestituque In- 
struendis, oruandis, aleodis, qoasique muniendis 
suo sumptu contra egesiatcm. Alii interpret, mune- 
rnndis: quasi muniie a munus sit; al. aiiter leg. 
^ 2. Speciatirn, metophora ducta a superiori pa- 
ragr. 3. b, munire viam est viam parare, aditum 
patefacere. Cic. Mur. 23. 48. liac omnia tibi 
accusandi viam muniebant, adipisceodi obsapie- 
bant. ti aprivano la strada. et 1. Tusc. 11. 32. 
Hercules nunquam ad deos abisset, nisi, quurn in- 
ter homines esset, earn sibi viam munivisset. Id. 
3. Verr. '25. 64. Alia sibi ratione munire viam 
ad stuprum carpi t. Id. Mur. 10. 23. Munita ad 
consulatum via. — Hinc Part, prater, pass., cujus 
plurima exempla retulimus, 

Munitus, a, um, adjective quoque usurpatur, 
unde Comp. Munilior Let II., et Sup. Munitissi- 
tnus 1., est septus, vatlatus, flrmatus, armatus, 
communitus, ■vsrai'/iafiivO'; , muniio, fbrtifUalo, 
guarnito, difeso, guardato. 

I.) Proprie. Cic. 2. ad Q. fr. 3. ante med. Di- 
xitque se munitiorcm ad tuendam vitarn suam fo- 
re, quam Africanus fuisset. Cces. 4. B. G. 55. Et 
loci natura et manu munilissima castra. f. ct 
M UNITE. 

II.) Translate. Cic. Mur. 27. 56. Cujus ingenio 
paterni omnes uecessarii muoiliores esse debebunt. 
— Hinc 

Munita, orum, n. piur. 3. absolute, substanti- 
vorum more, sunt via monitte. Liv. 27. 39. Per 
munita pleraque transitu fratris, qua antea invia 
fuerant, ducubat. s/»arie aperte, appianate, accon- 
ciate. — Lucrel. 3. 496, semina vods Ejiciuittur 
et ore foras glomeraia feruotur Qua quasi consue- 
runl et suut munita viai. n. e. sov.oq oSovtwv. 

MCNlO, is, etc. pro mandere, V. MUNITIO, 
sub B. 

MUNlo, onis, vox est, de qua valde dubitant 
ciillci, quaque genus quoddam versuum signifi- 
care vldetur apud Cic. 1. Orat.bV. 251. Hoc nos 
si facere velimus, ante condemnenlur ii, quorum 
causa rcceperimus, quam to-tie6j quolics perscribi- 



MUNIS 

tur, paatiem aut munionem cltariraus. Orelliut ad 
h, I. plurimas aCTert varr, lecliones, quas videsis; 
icd his omnibus longe praeslare ait nomum colia- 
to Photio p. 985. et Aristot. Poet. p. 90.: sed 
IClotzius (M. T. Ciceronit Part. 1. t>oi. 2. p. mil.) 
iegendum putal: ijuam tolies, quolies prcescribi- 
tur, Pceanem cut Nomionem citarimus. 

MUNIS, e, adject, (munus) qui munus, sive of- 
ficium fscit:utqui pro acoepto beneficio gratiam, 
quum potest, refert, offizioso, grato, cortese. Paul. 
Diac. p. 143. 6. Hull. Munem significare certuro 
est officiosum: unde e contrario itnmunis dicitur, 
qui nullo fungilur officio. Non. p. 23. JO. Merc. 
3! uncs spud voteres dkebanlur non a largitione, 
quae ignola erat, scd conscniientes ad ea, qua? ami- 
ci velint. Lucitius ibid. Munitici, munesque viri 
videaniur ainkis. Plant. Merc- prot. 104. Dico, 
ejus pro mcritis grnlum me el munem fore. 

MU.NtTA, oruui, n. plur 2. V. MUNIO in fin. 

MCNtlE, adverb, (munilus) luto, con difesa, 
sicuramenle. Coinp. Munitius legebatur opud Far- 
ton. 5. L. L. lit. Mull. Opere munlbant mceuia, 
quo muniiius essent. At M alter us legit: Uti ba- 
btrent tula oppida quod operis muniebant, mce- 
nia dicta. Quo mcenitius esset quod eiaggerabant, 
agxeres dicli. 

MUNlTlO, ouis, f. 3, duo diversa sigoificat, sci- 
licet 

A) A v. munire, qua signifkat firmare, valla- 
re etc., est actus muniendi, ziotTS'.ytop.i'i, Valto 
<iel fortificare, del munire, del riparare. 

I.) Prupiie. ^ 1. Sltirto sensu. C(£8. 1. 8. G. 
49. Mitites munitione probibere. h. e. castxis mu- 
niendis. .Sueiore. Galb. 10. In muniiioDe oppidi. 
Tac. 1. Ann. 56. Munitiones fluniinum. h. e. ri- 
parum, ne inundalio fiat. Pallad. t. JR. R. 34. Mu- 
niiionis multa sunt genera, ft, e. saepimenti hor- 
torum. IV epos Themist. 7. Quuro audisset, non mul- 
inm supcressc muuilionis. ft. e. fabrications trice- 
niu m. Sueton. Ca's. t>8. Dyrrachina munitio. asse- 
dio, vol blocco. Sed postrema hsec duo inter trons- 
lata recensenda esse videnlur. ^ 2. Laliori sen- 
su (T. MUNIO I. 3.). Cic. Fonlej. 4. 7. Ex via- 
rum muniiionc quantum facer e. lastricatnento. Sic 
Sueton. Cat. 27. Multos ad tnuniiiones viarum 
londcmoawl. 

II.) Improprie est ipsum munimentum, vallum, 
agger, fossa, etc. Cic. 6. Vert. 53. 118. tons aqua* 
ilukU, qui fliwtu tolus operirelur, nisi munitione 
ac mole lapidum a mari disjunctus csset. Id. 13. 
Phil. 9. 20. L'rbctn operibus munilionibusque sae- 
piie. con lime di circonvallazione. Sic Ju$Un. 4. 
4. 5. Muniiiunibus circunidutis, hosles in urbe 
rlausi. Sic Liv. 3. 20. Poslquam parum vis aperta 
profecerat, inuuiliones postero die circumdant. 
.fuel. B. G. H. II. Locum inunilionibus eUudi. 
,-Yepoa £umen. 5. ad fin. In hac conrlusione 
apparatum ct munitiones Anligoni alias iucendil, 
alias disjecit . Suit. Jug. 42. Per munilioncm, 
quatn uti defenderet, aceepeial, locum uostibus 
inlroeundi dedit. Id. fragtn. apud iVon. p. 95. 21. 
Merc. IMuteos resrindere, munitiones detnoliri. 
Tac. 3. Ann. "4. Castella el munitiones idontis 
1 Oiis ituponere. Quint il. 3. 7. 20. Loci positio 
ac muuiiio. Liv. 5. 5. .Munitiones nun in utbem 
nrodo, sed in Kiruriam cliani spertanies-opposue- 
re. f'eltfj. 2. 23. 3. Muliiplkes Pinei porlus mu- 
iliones. 

B) Munitio est morsi ratio riborum, inquit 
Pant. Diac. p. 1*3. 3. Mult., ubi \cleres Codd. 
rt kdd. mor lift cat io; at Scalig. malkt iegere i^or- 
tii'uatio; alii tnotitio. Alii nihil iiiutaul. quia ccn- 
senl munire die mm a prise is pro maudeie c ilium. 

.MC.M f Il'NCL'LA, aB, f. Ldt-minut. inunilionis; 
ot'currit impruprie tanium, et est parvum muiti- 
ritenluiu, c^i*ptof^atj&v. fulgat. interpr. 1. Ma- 
cliab. 16. 1j. Mt sujfcpil cos lilius Abobi in niu- 
iiiLiuncnlam, quae vucalur Docb, cum dolo. 

MC.NlFO, as. ore, a. I. intens. a munio. Cic. 
Hose. Am. 4S. 140. Quam liont muuitet, quod 
i'.er oiToi-lct, videlis. 

.VCNITOK. oris, m. 3. qui mtinit. Liv. 7. 23. 
ad fin. Qui pro munitoribus intcnli armaliquc 
ktcteranl. Alii leg. muni trombus. Tac. 1. Ann. 
tj'i. UjrLari perfiinjzere atationes, scque iuferre mu- 
ni LoribuS nisi. Ocid. Iletoid. 5. I3K. Me fide con- 
>|iicuu5 Trojae muni tor a ma v it. h. e. Apollo, qui 
'fosi. 111. 



— 313 — 

mcenia Trojas eistruxisse dicitur. Liv. 5. 19. in 
fin. In paries sex munitorum numerum divisit. h. 
e. eorum qui terram effodiendo cuniculum in ar- 
cem bostium agebant. rie' minatort*. 

MCNlTORlA. V. vocem seq. II. 

MCKiTCRA, Be t f. 1. munimentum, munitio. 

I.) Proprie. Inscript. apud Gruter. 589. 7. stbv- 

CTVRAM CVM UVMTVRA SARCOPHAGI 8VIS lWPXftSIS 
FBCIT. 

II.) Improprie. Auguslin.% in Julian. Pelag. 
6. Succincloriis, vel praectnetoriis, qua Grsece «s- 
ct^tiip.a.xa. nuncupantur, lumbos bominum contegi, 
vel praecingi, quas vulgus etiam munituras vocat. 
h. e. campestre, subligar, bracketta, grembiule. In 
Gloss. Isid. nppellaatur munitoria. 

MONlTDS, a, urn. V. MUNIO, is. 

MCNUS, fris, n. 3 Olim mcenus scripsere, ut 
mcent'o pro munio. Lucrel. 1. 29. fera mcenera 
militiai. Afranius apud Non. p. 497. 28. Merc. 
Tandem ut possimus nostra fungi mcenera. Sic For- 
cellinus; at Mercerus legit munera. — Munus 
(quod ratione babita elyrni nonnullis conjungen- 
dum videlur cum v. inerere, V. Doderlein. La- 
tein. Synonym, vol. 4. p. 406.) tria signifkat, 
uti docet Paul. Dig. 50. 16. 18., primo donuro: 
hide munera dari, mittive dicuntur: secundo onus, 
quod quum remittatur, vacationem militia; otune- 
risque pnontat; inde imtnunitas appeliata : tertio 
officium; unde munera miiitaria, et quidam miii- 
tes munifices vocantur. Igitur municipes dicuntur, 
quod munera civilia capiunt. llasc Paulus. Quo- 
niom vero munia et munus idem significant, nos 
base a Paulo Dig. I. c. eiposita inverso ordine at 
hibemus; immo Paulum Diac. sequimur, qui ait 
p. 140. 12. Mull. Munus significat officium, 
quum dicitur quis inunere fungi. Item donum, quod 
officii causa datum. Itaque 

A) Munus est onus, officium, partes: et dicitur 
turn de privatis, turn de publicis, v. gr. magistra- 
libus et admimslralione reipublicae, (It. obbligo, 
dovere, carico, carica, vffizio, impiego, peso, po- 
tto; Ft. office, functions, service public, charge, 
emploi; Hisp. ojicio, exercicio , empleo, carga; 
Germ, der Dienst, d. Geschdft, Amt, die Pflickt, 
f'trpflichtung, Perrichtung; Angl. an office, part, 
duty, charge, trust, post, employment, function). 

I.) Proprie. — a) Generatim. Plaut. True. 2. 
4. 7fi. Munus curare. Ter. Adelph.b. 1. 2. Laule 
munus administrasli tuum. Cic. I. Oral. 25. 116. 
Magnum quoddam est onus atque munus, suscipere 
alque profileri, sc esse, omnibus silentibus, unum 
maxime audicidum. et 3. t bid. 30. 119. Meque ad 
nieum munus pensumque revocabo. Id. 2. f.egg. 
3. 6. Tamquam id habuerit operis ac tnuneris, ut 
etc. Id. Fonlej. 7. 15. Non surdus judex buic 
muneri atque officio protest. Id. 4. Fin. 14. 36. 
Oitine officium munusque sapienlia?. Id. 1. Oral. 
45. 109. llonoribus et reipublicae muncribus per- 
fundus scnex. Id. 1. ad <j, Fr. 1. s«6 fin. Kxire- 
rna pars ct concJusio muneris ac negolii. Id. 6. 
Fain. 14. Nullum praetermitlere officii studiiquc 
munus. niuna parte del stio debilo. Id. Senect. 
It. 35. Ita mulli sunt imbecilli senes, ut nullum 
officii, aut omnino vita; munus eisequi possint. 
Id. Par til. or at. 38. 132. Eo cxposito munus pro- 
missi out ne confecero. Id. 6. de repubt. 15. Ne 
munus humanum assignatum a Deo defugisse vi- 
deamini. Liv. 24. 35. Inter se munera belli par- 
lili sunt. Cic. Brut. 30. 113. Magnum munus de 
jure respondendi sustinere. Id. 1. Legg. 3. 10. 
Senectutis non inertis grato atque bonesto munc 
re fungi, consuleniibus respondendo. Id. Frov 
cons. ii. 33. Cxplere susceiilum icipublicrc mu- 
nus. Liv. 3. G. in ftn. Munus \igiliarum ubire. 
Cic. 1. Legg. 5. 16. Cujus nmneris rolendi efficicu- 
dique causa nati sum us. C&lius ad Cic. 8. Fam. 
8. .Munus deferre a lieu i. Cu. Senect. 9. 29. Adok- 
sccnlulos ad omne officii munus inslruere. h. e. 
od funclionem ct exsecutionem officii. — b) Spe- 
cialim meum , tuum munus est. mca», tu.e sunt 
partes, oflkium mcum, tuum est, a tne, a te toc- 
ca, t mio obbligo, o tuo. Cic. 11. Fam. 5. a med. 
Tuum est hoc munus, tu» partes: a te hoc civ L- 
tas etspeclat. Id. 3. Fin. 2. 8. Hoc proprium 
tuum munus csl, ut crudiulur, etc. Id. Mil. 8. 
22. Principuin munus est resislere levilali mulli 
tudiois. — c) AUquid munut suum facere, ud 



MUNUS 

se et in suum arbitrium trabere. Tac. to. Ann. 
52. Vestini quoque consulis acre ingenium vita- 
visse Pisonem crediderunt, ne, delecto irnperatoru 
alio, sui muneris rempublicam faceret. lirasse a 
te tutto il governo. 

II.) Translate. % 1. Per metonymiam munus 
est opus ipsum, quod in aliquo inunere Ot, Ope- 
ra. Cic. protxm. Farad. 5. Accipies igitur hoc 
parvum opusculum, lucubratum his jam contra- 
ctioribus noctibus: quoniam iltud majoruin vigilia- 
rum munus io luo nomine apparuit. Id. 3, Off. 
1. 4. Nulla ejus ingenii monumenta mandata lit - 
icrig, nullum opus otii, nullum soliludiuis mu- 
nus exstal. ^ 2. Speciatim et saepe ponitur pro 
funere et exsequiis, quod supremum est officium 
et munus defunclis debilum, esequie, funerale. 
Nepos Eumen. 4. extr. Pro hominis dignitate, 
proque pristina amieilia amplo munere extulit. 
Vat. Max. 8. 15, n. 2. Quotiescumque munu3 alt- 
quod Corneliac genii ceiebrandum est. Plerique alii 
utroque loco leg. funus. Sed noo desunt lora alia, 
in quibus munus de exsequiis dicitur. Fitg. It. 
/En. 25. egregias antmas decorate supremis Ulu- 
neribus. Calull. 101. 3. Ut le supremo dona rem 
munere mortis. Pal. Flacc. 5. 13. inter lacrimas, 
inierque extrcnia virorum Munera. et 3. 312. dale 
debita caesis Munera. Ovid. 13. Mel. 525. libi mu- 
nera matris Contingent Oelus, pcrcgrinaeque hau- 
stus an-nas. Slat. 2. Silv. 1. 165. desunt in mu- 
nera flammae. Firg. 6. &n. 885. aniniamquc ne* 
potis His saltein a:-cumui<!Ui donis, et fungar ina- 
ni Munere. 

B) Munus est etiam donum, Swcov, cw3r ; fxa, 
.'fono, regalo, presenle: quomodo autetn a dono 
differat F. DONUM. % 1. Generatim est donum. 
Cic. Tim. 14. in fin. Philosopbiam adepti sumus, 
quo bono nullum oplabilius datum csl mortalium 
generi deorum concessu alque munere. Id. 2. Di- 
vinal. 2. 4. Quod enim munus reipublicae after- 
re majus mcliusve possumus, qusm si etc? Id. 
Haruap. resp. 4. 6. Vir quasi tlivino munere do- 
natus reipublicae. Id. 6. Ferr. 27. 62. Miltit ho- 
mini munera satis large. Calull. 12.11. Nam su- 
daria Saetaba ex Ibera Miscrunt niihi muneri Fa- 
bullus Et Verannius. in dono. (Adde A'epot. Pan- 
saii. 2.) Plin. 37. Hist. nat. 5. 19. (74). Mitten; 
aliquid alicui munere. Ita plerique Codd., at Sil- 
lig. ex Cod. Bumb. teg. muneri, Ovid. 2. Amor. 2. 
15. Iluic furtiva luo liberies munere delur. Tac. 14. 
Ann. 31. Quasi toiam rcgionem muneri acccpisscnU 
Firg. 5. JSn. 2H2. Scrgi-slum yEncas ptomisso mu- 
nere donat. tVepos Thrasyb. 4. Quum ei Mitylenasi 
multa millia jugetum agri muneri d-ircnl. Aucl. 
B. Alex. 36. Munera furre alicui. Firg. 4. JSn. 
217- lemplis fenc. el 5. 532. Magnis muueribus 
cumulare aliquem. Horat. 1. Sat. 9. 57. servos 
corrumpere. Salt, in oral. Licinii ad pleb. extr. 
Ounctaque prcesenli ignavia mutavislis, abunde li- 
beitatem raii, quia tcrgis abstinetur, ct buc ire li- 
cet alque illuc, munera diliurn doniinorum. Iiu 
Uritzius, ut munera sit casus apposilionis; For- 
cellinus auiem et ulii munere: sunt etiam qui vo- 
cem hoc loco aliier interpretantur. Ovid. 1. Trist. 
G. 6. Si quid adhuc ego sum, muneris omne lui 
est. floral. 4. Od. 3. 21. Totum muneris est lui, 
Quod monstror dig i to praclereunlium. Ovid. 14. 
Met. 12'i. Numinis instar eris semper mini, meque 
fatebor Muneris esse loi. — Apud Horat. 4. Od. 
to. 26. Munera Libcri. /». e. vinum. et 2. ibid. 14. 
10. Munus lerrrc. ft. e. fruges. et Ovid. 10. Met, 
71. Ceteris, ft. e. tibus, panis. *| 2. Ilinc altera 
muneris significaiio est ludorum, el spcctatulo- 
rum, ut sunt venaliooes, naumaibi,e, gladiatorum 
pugme, epuluin publicum, ct simiiia bis, quae a 
magislralibus, praecipue ab sedilibus, populi oble- 
ctandi causa, edebarilur, feste, giuocki. Katio ap- 
peliaiionis, quia tamquam donum dabonlur j>opulo 
in remiineiationcm acccpti ab eo honoiis; vel quia 
(loquendo de munere funebri), ot ait Tettull. 
Spectac. 12., munus dictum est ab officio, quon- 
i a m officium etiam muneris no men est. Officium 
autem mortuis hoc spectaculo facerc se, vetcres 
arbiirabantur, Aliam hujusce appellatiouis eaasam 
allert Servius, qui ail ad Firg. 3. /Cn. 67. In 
exsequiis apud vetcres etiam homines inleijicicban- 
lur; sed mortuu Junio Brulo, quum mullse gen- 
les ad ejus funus coptivos misisscnt, nepoi illiut 

40 



MUNUSCULUM 

cos, qui missl erant, inter »e eomposmt, et sic pn- 
^oaverunt, et quod muneri missi erant, Jnde mu- 
uu5 appellatutn. Cic. Falin. 12. 30. Ita Hind 
epulurn est funebre, ut munus sit funeris, epulaa 
quidem ipsa, dignitatis. Id. Sexi. 58. 124. Maxi- 
me populi judicium universi consessu gladiato- 
rio declaratum est: erat enim muous Scipionis, di* 
gnum et eo ipso, et illo Q. Metello, coi dabatur. 
Id. 3. ad Q Ft. 8. tub fin. Munus magniQcutn 
dare. Id. Suit. 19. 54. prabere. Id. 2. Off. 16. 
57. Functus est adilicio maximo muncre. et mox. 
Magnifirentissima noslri Pompeji rouncra seeundo 
consulate Id. 2. Phil. 45. 116. Muneribus, mo- 
numentis, congiariis, epulis mullitudioem delenire. 
Suelon. Til. 7. Munus edidit apparatissimum lar- 
pissimumque. Martial, de naumacbia, Spectac, 
2*. Cui lux prima sacri muneris ipsa fuit. sacri 
quia in hoDorom Nepluni: ve! quia 3 Domiliaoo 
exhibits. Lactam. 6. 20. sub fin. Venaliones, qua; 
Tocanlur munera. Plin. 33. Hist. vat. 3- 16. (53). 
Casar primus in adititate, muoere patris funebri, 
omni apparalu arena argenteo u$us est. Inscript. 
apud Murat. 181. 7. p. acilio v. f. mjcic. favli.o 
cvr. mvMRis fvblici etc Alia apud Fabrelt. p. 

643. n. 368. I. RVNTIO L. V. ABM. GKMELXO OVOD 
CVHAM MVF>BR1S PVBUC1 SPIJ5NDIDE ADM1NISTRAVB- 

iut etc. ^ 3. Munera eliam vocantur publics 

adificia ab nliquo exslrueia in commodum populi. 
f'ellej ■ 2. 130. 1. Pompeji munera absumpu 
igni. h. e. theatrum. et 48. 2. Pompejus perfe- 
cts muneribus theatri et aliorum operum, qua ei 
circumdedil, etc. Atbinov. I. 287. Nee sua con- 
spiciel (miserum me!) munera Drusus. h e. asdem 
Concordia, quam, eo mortuo, Tiberius dedicavit, 
ut Sueton. 2(3. narrat. Ovid. 1. Art. am. 60. Aut 
ubi muneribus nati sua munera mater Addidit, 
externo marmore dives opus. h. e. thealro Mar- 
celli porticum Octaviamt de quibus V. Sueton. 
Aug. 20. Fuit aulcm Octavia Marcelli mater, Au- 
gust! soror. — Similiter apud Fronlin. Aqu&d. 
3.. 23. et 78. munera dicunlut adificia, qua aqua 
prabeoda inserviunt, fonlane. 

MCM'SCIJLUM, i, n. 2. deminut. a munus, 
parvuin munus, picciol dono 3 presentuzzo , rega- 

lUCCiO, S(fl017pdTt0v, 

I.) Proprie. Cic. 9. Fam. 12. Hospili veteri et 

nmico munusculum mitlere volui levidensc, crasso 
fllo. Id. 3. Off. 18. 73. Alieni facinoris munu- 
sculum non repudiarunl. I/oral. 1. Ep. 7. 17. 
Non invisa feres pueris munusculu parvis. 

II). Per tnetonymiam est ipsum opusculum, quod 
alkui muneri miltilur. Ttebonius apod Cic. 12. 
Fam. 16. Ego lamen nactus in navigatiooo nostra 
pusillum laxamenli, coneinnavi libi munusculum 
ex inslitnto meo: ct dictum cum magno nostro 
honore a te dictum conclusi et tibi infra subscri- 
psi. In quibus versiculis li tibi videbor etc. 

MtRiENA, ae, f. 1. tmtrena, pupatva, pisris 
longitudine non dlssiniilis anguilla: a Graco no- 
mine allato. Femtnini tantiim sexus est. Nam ma- 
sculus, teste Plinio 9. Hist. nat. 23. 39. (76)., 
zmyrus rel myrug vocatur, robustior quern murae- 
na, et unioolor. 

I.) Proprie. Plaut. Aulul 2. 9. 2. Congrum, 
rauraenam ex<!orsua, quantum poles. — Optimte 
inter mura?nas habebantur, quse caplebantur in 
fieto Sicuio, quas Macrob. 2. Sat urn. 11. ex Far- 
rone Hulas vocari ait, quod in summa aqua pn* 
pinguedine Gutent. Martial 13, 8i>. Qua natat in 
Sicuio grandis muraena profundo, Non valet exu- 
stam mergere sole cutem. — Fuit_ hoc piscis ge- 
nus apud veteres in maximis deliciis, pariim ob 
prssLantiam saporis, partim ob insignem vivacita- 
tem, partim etiam quia domirtum agnoscere disce- 
banl, et ad manum arcedere. Martial. 10. '.JO. Na- 
tat ad magislrum deliraia muraena: Nomcnculaior 
mngilem cilat notum. Plin. 9. Hist. nat. 55. 81. 
(172). Hortcnsius orator muraenarli adeo dilctit, 
ut exanimatam fiesse credatur. Antonia Drusi mu- 
raena*, quam diiigebaL insures addidit. 

II.) Translate. ^ 1. Inter varia mensarum ci 
trearum viUa enumerat Plin. 13. //is!, nat. 13. 

30. (98). murcenam nigro limite transcurren- 
letn, h. e. nigram longamque venam in mura-nas 
riiodnm. % 2. Hem est roonile. hid. 19. Orig. 

31. Muraena vulgo voralut, qupd scilicet aurl me- 
tallo in Tir galas lenteseente quardam ordlnis fle- 



— 314 — 

xuosl ealena contexltur, in simililudinem murajDaa 
jerpentis. V. MDRjEXULA XI. — NB. De co- 
gnofnrne Rom. V. ON'OM. 

MtiR/ENULA, aa, f. 1. deminut. mursense^ par- 
va murjena. 

I.) Proprie. ffieronym. prcef. in Job. Vt si ve- 
ils anguiliam, aut raurasaulam striclis manibus te- 
nere, quanto fortius presseris, tanto citius elabilur. 

II.) Translate in Sacrig I.itleris Cant. 1. 10. et 
alibi est catenuia, lorquis, colli ornamentum, ad 
muraena figuram. ffieronym. Ep. 24. n. 3. Aurum 
colli sui, quod quidern muraenuiam vul^us vocat, 
quod, mctallo in viigula? lentescente, quadam or- 
dinis flexuosi catena contexltur, Tendidit. Id. 2. 
in liaj. 3. 18. Mura?nula>, quae auri aique argen- 
li texuotur virgulis. V. murcenulce descriplionem 
apud Cassiod. Expos, in Cant. cant. i. 10. V. et 
MCRjENA II. 2. 

MCrALIS, e, adject, (murus) ad murum perti- 
nens, T£»x tX( >; (It. da muro; Fr.de mur, de mu- 
raille, mural; Hisp. mural; Germ, zur Mau 
er gehorig; Angl. of a wall, mural). Occurril 
— a) Generatim. Cels. 2. 33. et Plin. 21. Hist. 
nat. 30. 104. (176). Muralis herba. Sillig. ita !?• 
git: alii vero murakum vel mura'ium nculr.gen. 
absotuie. Ceterurr. muralis htrba eadem 2st ac 
parietaria: V. PARIETARILS. Cces. 5. B. 6. 39. 
el 7. ibid. 72. Muralia pila. h. e. quibus pugnatur 
e rnuris. Firg. 12. /En. 921. MuTOle lormentum. 
h. e. muris qualiendis. Sic Plin. 7. Hist. nat. ' 
56. 57. (202). Muralis machina. Sic Sil. It. 6. 263. 
Donee murali baliisla coercuit ictu. Id. 8. 555. 
muralis fossa, h. e. qua sub muris est. Impp. Ho- 
nor, el Theod. Cod. 8. 10. 10. P ermitt a lur mura- 
li ambilu fundos proprios vallarc. — fc) Specia- 
lim murales falces erant instrumenta diruendis 
muris idonea: qunruro formam ita describil T'eget. 
4. Mitit. 14. De materia ac tabulalis testudo con- 
texltur, etc. IL-ec inlrinsecus acripit trabem, quae 
aut adunco praefigitur ferro, et fall voratur, ab eo 
quod incurva est, ut de r.iuro eitrehal lapi-les: aut 
certe ipsius caput veslitur ferro, et appellalur aries, 
etc. C"o?s. 3. B. G. 14. Falces prasaculfB, iosertae 
affixaeque longuriis, non absimili forma muralium 
falcium. ~ c) Apud Eiv- 23. 18. el Plin. 7. Hist, 
nat. 28. 29. (102). Muralis corona, h. e. qua do- 
nabatur is, qui primus obsessse urbis murum ascen- 
disset, ut dell. 5. 6. docet. Ex Pofyb. 6. 37. con- 
stat auream Tuisse^ sed f'al. Max. 3. 2. 24. distin- 
guit orto coronas aureas a tribus muralibus. et 
Inscript. apud Avellino Btillett. arch. Nap. T. 

4. p. 34. DOAATO i*B IMP. VKSPA5. COROMS III]. 

VALLAnt mvbax.i oiviCA avrb*. Apud Lucret. vera 
dicitur muralis corona^ 2. 606. qua est in capite 
Magna deurn Matris, qua turrita pin<jiiur, quia 
Tellus, quam dea ipsa §ignificat, eximiis munita 
locis snstinet urbes. — d> Muralis bonos Clau- 
dian. Laud. Seren. 182. est muralis corona de- 
cus virlute paitum. 

MCRALIUM vet muraleurp, i 3 n 2. V. ?oc. pra- 
ted, sub a. 

MCRATfJS, 9, urn- V. MURO. 

MURCEDL'S, a, urn, adject, destdiosus, inartuo- 
sus, ignavus, stultus. Augustin. 4. Civ. D. 16, Dea 
Murcia, quae prater modum non moveret, ac fa- 
ceret hominem, ut ail Pomponius, murcldmn, id- 
e*t nimis desidiosum et inactuosum. V. MURICI- 
DUS. Capell- 9. p. 336. Jugariorum murcidam vi- 
ciniam obsidens. Id. 1. p. 5. Crepida situ mur- 
oida. Sic leg. omnes Codd. pr&ter unxtm, qui ha- 
bet marcida. Gloss, velt. Murcidas pro mar- 
cidas vcteres. 

HL'RCIOLUS et murceolus. V. MYRTEOLUS. 

ML'RCUS, i^ m. 2. ita per contemptum appel- 
labatur in Italia, qui, ne militia onus subiret, 
pollicem sibi praridebat; quasi murcidus: hinr 
translate a pollice trunco Ilali nunc pottrone ap- 
pellant desidiosum hominem el ignavum. Ammian. 
15. 12. Nee Gallorum aliquando quisquarn, ut in 
Italia, munus Martium pertimescens, pollicem sibi 
pracidit, quos localiier niurcos appellant. Sunt au- 
lem leges Impp. Valentin, et f'atenl. in Cud. 
Theod. 1. 13. 4. et 5. et 10., item Dig. 49. 16. 
4.$ 12., quibus graviler puniuutur, qui se, ne mi* 
Hies sint, hac ration? debilitaverinl. f. POLLEX 
cl TE NEB RIO, el TRL'NCATIO. — JVB. De co- 
gnoin. Rom. T. O.NOM. 



Ml'HEX 

MfjREX, lets, m. 3. XQyyrpi.uv, piscla ex gene- 
re concbarum, qui el buctnum dicitur: qua in vo- 
ce de notalione nominis dictum est. Etat gratus 
in cibis: et pratcrea ex fjus conlriti sanpuinc, seu 
sanic color purpureas olim fiebat: unde et pro 
purpura, el pro ipso colore accipiur. 

I.) Proprie. *( I.Stricto sensu de pisce. Co- 
lum. 8. Ii. li. 16. 7. Limosa regio max'une ido- 
nea est eondiyliis, muricibus ci ostreis. Horat. 2. 
Sat. 4. 32. Murire Rsjano melior Lucrina pcloris. 
Martial. 13. 87. cuju* lemma Mur ices. Sanguine 
de nuslro lincla?, ingrale, lacernas Induis: ct non 
est hoc saiis: esca sumus. — Distinguit Colum. 
8 . R. R. 16. 7. a conchyliis muriccm. Sic 5cr- 
vius ad Firg. 4. Eel. 4 4. Murex est cocblea si mi- 
lls conchyliis. Est enim utirque ex genere. tcsta- 
ceorum: sed specie differunt tauten, item gustu, 
et colore saniei. Cclcrum 'scr ; pt!>res conchylium, 
muricem, purpunm passim confundiint. Muiiccm 
enim Martial, pro conchylio posuill.50. Lunata 
nusquam pellis, et nnsquam toga, Olidaqne >estcs 
mur ice. olitlas dicli, quia, ul Plin: docet 9. Hisi. 
nat. 33. 6i. (.138)., in com-bydiata ye tie liitgenda 
jus temper a'.ur aqua" et, pro indiv'.so, hutrani po- 
tus exerenieiito. De hoc odorc rursus Martial. 4. 
i. et 9. 63. — Epithcta muricis a locis ducta sunt, 
Galulus, Horat. 2 Ep. 2. 181. (quia, ut oil Plin. 
5. Hist. nat. 1. 1.(12). onirics l-.rUMia stopuli eo 
abundant) Afcr, Id. I. 16. 36. Od. Sidonius, Ti- 
bull. i. 3. 18. Tyrius. Id. 2. 4. 28. Pbocaicus, 
Ovid. 6. Met. 9. Sarranus, Sil. It- 10. 205. ^ 2. 
Speriatim a tesla .hujus pisris (eani enim veleres 
ad muito's usus adhibuerunt^ murex dicitur con- 
cha, qua oleum, unguentum, aut hujusmodi quip- 
piam scrvainr. Martial. 3. 82. F.t l.osmianis ipse 
fusn s ampullis Non erubescit mur ice a urea nobis 
Dividere mrecha pauperis capillare. ^ ^. Item 
tuba, qua dtuntur Triiones: qua el concha appel- 
lalur. (lujus quoque appeltaiionis ratio in DL'GI- 
NL'M dicta est. Val. Flacc. 3. 7-26. Dal procul in- 
terea toto pater aquore sigoum Pborcyj, et im- 
inanes inlorlo murire phocas Contrahit antra pc- 
lens. Qnod in tor to ditit, satis signilirat nmricum 
tc&tam intortain convolu.tamquc fuisse, qualis est 
rorhleis in cuuda. Hinr Plin. I). JJist. nat. 33. 52. 
(102>. inter varia ronrharum cl rnuiicum genera 
ponit ea, qua sunt vertice muricalim inlorto- 
^ 4. Praierea ponilur'.pru tesla aspera ct acumi- 
nibus obsita, qualis in muri'ibus aliisque marinis 
cenrhis cernilur. Of id. 8. Met. 563. Summa la- 
cunabant allcrno murire concha, et 1..ibid- 331. 
hurneros innalo murire tectum. Orruleum Trilo- 
na vocal. Ctaudian. Xupt. Honor. °l Mar. 150. 
de. f'eneie Tritonem insidente . vivo squaleitlU 
murire ter^a I'urpurcis mollita rosis. 

II.) Translate. *>f 1. Quoniam ex murieis roti- 
triti sanguine, seu sartie color purpureas olim fie- 
bat: murex el pro purpura, ct pro ipso colore ar- 
cipitur. V\rg. 4. /En. 262. Tyrioqne ardebat niu- 
ricelana. Id. 4- Eel. 43. Ipse sed io ptalis ories 
jam fuavc r jbenti Muricc jam crocco mntabit vel- 
lera lulo. Id. 9. ,£n. 6»4. piela croco et fulgen- 
ti murice \estis. Sil. Il.i 320. aurato prafuljiens 
murice dudor Sidonius. Mi.rliat. 8. 72. Murire 
rultus libel his. — El pro vi^te purpurea Irnppp. 
Gratlan. J'alenl. el Theadot. Cod. 12. 54. I. Nul- 
li prorsus eurum, qui piuvii.cialia oitiria perege- 
rinl, IranquUliutis nostra muricem adorare sil li- 
berum. V. ibid, rel i qua: untie dis'ecs, eminenlibus 
lantum viris lieuisse purpuram intjieratoris adora- 
re. ^ 2. R.itione babita test.e, qua murex obtc- 
gilur, poniiur pro asperiialc et acuminibus saii. 
firg. 5. .En. 205. et arulo in murice rcmi Ob- 
nixi ere pu ere, illisaque prora pcpendil. Sit- It- 17. 
277. turn murice arulo Dissiliens sunuit, illisaque 
prora pependit. Plin. 19. Hist. nat. 1. 6. (24 1. 
('a to stern end um forum mutiribus rensneral. h e. 
s.ixis mimitis aeutisque, tit litiganlis rarim ac iui- 
nus libcnter in co versa rentur. Prudent. 5. ~*z. 
avBt>. 4i6. Srabri pelrarum muri.-es. % 3. Et pro 
frenu aspeiiurc et acuminibus in^tniclo, tel cliain 
ex lesta muricis tonfecto. Stat. 1. A chill. 221.de 
Thelide. Elicit inde ftfitis, et acuto murire frenat 
Delphinas bijuges. <f 4. Deoique murires, "? : r°- 
■Xot, sunt instrumenta, sen maehinuli" ferteis in- 
structae cuspidibus, tetragons fur ma, qua in quam- 
cumquc partem inriderinl. aru!co< aliqnos proten. 



MURCISO 

dunlr anJe In lerram dolose conjicl lolent, ut lis 
bostilis eguitatus ii^ruens induaiur. FaLMax.3. 
7. n. 2. Ut cirrii mrenia Terreos tnurices jpargerct 
etc. Curl. 4. 13. sub /in. Murices ferreos In ter- 
ram dffodisse Darlurn, qua hostem equites emij- 
surum esse credcbat. % 5. In lllo Cell. G. 4. Ca- 
ptivos in armario muricibus pratlxo destitutes, et 
iniomnia cruciatos, etc. vcl mililares illl murices, 
vel aculealt qukumquc stimuli ad pungeodum et 
iacerandum intelliguntur. 

MUKGlSO, onis, m. 3. Paul. Diac. p. 144. 11. 
Mull- Murgisooem diierunt a mora et deci- 
sionc. ft. e. quasi marietta. Gtott. Isid. \t a r g i - 
so callidus murmura tor. Al. leg. morator. Glots, 
Placid, ed. A. Maio in Class. Auct. T. 3. p. 484. 
Murgissor <sic>, irrisor, lusor, 

MURlA, sb, f. 1. Est ct alia forma tnvriet, Si, 
f. 5., quam F. sub e. — Muria, aX/zij, taptvp;, 
akfxvc:; (it. saktmuja; Fr. taumuie, eau saiee; 
I lisp, sahnuera; Germ, die Salztake, Salzbrune; 
Angl. sail liquor, strong brine or pikie) est — a) 
Ge-neratim, salsugo, aqua salsa, liquor ei sale re- 
solulus, quo afiquid moceratur et servalur. Vide- 
lur esse per apharesim ab aXptupo; salsus. Duplex 
wl, dura, et soluta. Fit aulem s'olula, qua ad vi- 
ni condituram paratur, ex aqua rnariua, vet eliam 
dulci, decocia ad tertias, et sale ac melle condi- 
ta, ut pluribus Cotum. 12. R. R. 23. 2. et seq. et 
Cato R. 11 . 105. (lucent. Dura facienda roiionem 
Cotum. ibid. 6. 1. tradit, ex aqua ralesti, vei fan- 
tana insoluta diu, el randido sale lamdiu condito, 
donee ipsum sal liquescere desinat, et integer per- 
manent; tunc cnim matura cst.alioquin cruda. Ea 
condiuntur ac servantur multa, quae in usum ci- 
borum reponuntur, ut cyma, capparis, cauiis, olea, 
etc. Mac ulebantur etiam pro agrotis. Celt. 4. 9. 
de lienosis. Edenda sunt salsameota, vel olea ex 
muria dura. Id. ibid. 15. de torminibus. Portu- 
lacam vel coctam, vel ei dura muria edisse. Co- 
lum. 12, R. R. 25. 1. (Juoniam quidam, imo et- 
iam fere omnci Graei, aqua salsa, vel muria mu 
slum condiunt. Al Pontedera, pro6an/e .ScftneMe- 
ro, teg. vel marina. Cato R. R. 7. Olea conduntur 
vel vi rides in muria. Cels. 4. 15. .Muria dura quam 
asperrima uti. Colum. 6. 9. 30. R. R. de jumentis 
bile laboranlibus. Alii marina aqua lavant alvum 
alii recentj muria. — 6) Speciatim est item mu- 
ria tiquameo thynoorum, ut garum scombrorum: 
illud erat paupei'im, hoc diviturn. /'. GARUM. 
Fit etiam ex man is, ut « Plin, 26. Hist. nat. 4. 
11. (23). coliigitur: item ei aiiis piscibus. Pers. 
0. 20. Tingit olus siccuin muria vafer in calir-e 
empta. Plin. 31. Hist. nat. 7. 40. (83). E muria 
salsamenlorutn sal recoquere. — De muria tbynno- 
rum est illud Iff anil. 5. 668. Altera Tit cadis ca- 
des: scindunlur in artus Corpora, ct ex uno va- 
rius deseribitur usus. Ilia dalis melior surds pars: 
ilia relentis. Uinc sanies preliosa fluit, lloretnque 
cruoris Evomit, et ntixlu gugtuio sate lemperat 
oris. — c) Quintil. 8. '2. 3. reprchendit orato- 
rem quemdam ex iis, qui omnia, quce sunt in usu, 
refuriuidant: nam ut salsamenta vilaret, duraios 
muria pistes dirt rat. — d) Narrat Aurel. Vict. 
fir. itluslr. 06. quoin M. Livius Drums Philippo 
ccmsuli, legibus agrariis resistenti, ha collum in 
cumitio obtorsisset, ut sanguis ei e naribus efflue- 
ret^ dixisse, luxuriant cxprobrando, ilium sanjjui- 
nejn niuriam de turdis esse, quia 1'hilippus ttir'dos 
s.fpissime esiialtal. — e) Forma muries occurrit 
apud Caton. R. R. 88. Si na tabic, ca muries eril, 
qua vcl carnem, vcl caseos, vel salsoineuta con- 
''■"• p ~ s, "riern Festus p. 158. 28. Mult. e\ Y'e- 
rannii senicntia inlerpretatur salem in pila lusum, 
ct in ollam fltlitem cobjectum, ibique opertum, 
uypjatumque, et In furno percoctum, quo Veslafes 
»erra ferrea sec to, et in seriatn conjecto, quie crat 
mtus in ade Vesta?, in penu exicriore, aquam jn- 
kicm oddentes, vel quamlibel, praeterquam qua; per 
Lslulas venit, in sacrifiiiis ulebantur. V. EXFIT. 
^Il.'n I ATlCL'S, a, uiii, adject, condito in sala- 
tnoja, in muria condilus, a\us-jSetj. Plant. Fa>n. 
1. 2. 32. Soror, rogiia, amab'e, item nos perhibe- 
ri. <Juasi salsa muriatica esse autumantur, Sine 
omui kpure ct sine suavitate: .Msi multa aqua 
uj-que et diu macei:»nlur, Olent, salsa sunt, tange- 
fe ut non velis. el ibid. 38. Coqua est base, ut 
cpinor: Scit, muriatica ut maceret. 



— 315 — 



MURMUR 



MCRlCATIM, adverb. coDYolulim, muricum In- 
star. Plin. 9. Hist. nat. 33. 52. (102). Venice mu- 
rlcatim Intorlo. V. in MUREX iub I. 3. 

MCuIcATUS, a, urn, adjact. tnuricis modo 
factus. 

1.) Proprle. Plin. 20. Hist. nat. 23. 99. (202). 
de carduii- Utrique folia pauca, spinosa, muricatis 
cacuminibuj. 

IE.) Translate nxurkati gressus pro fonnidolo- 
sis, seu timendis dicuntur, quasi per murices fer- 
reos fiant. Fulgent.' 1, Mylhol. post init. Murica- 
tos, quod ajunt, sigillaverunt gressus. 

MORlCEUS, a, urn, adject, (murex) ad murices 
pertineos, vel asper, aculeatus, scruposus. Auson. 
epist. 9. 4. Osirea muriceij scopulorum mersa la- 
cunij. 

MCRICTDA, sb, comm. gen,. I. qui muros furan- 
dl causa casdit, effractor. Videtur esse a iotytap\i- 
XO?,parietum perfossor, ut ait Plaul. Pseud! 4. 
2. 23., quod apud Grscoj comicos est solemne 
cODrlL'ium. Id. Epid. 3. 1. 12. Vas libi, muricida 
homo, ha edidit et inlcrpreiatur Bothe, alii ali- 
ter. V. vocem sequent, 

ftlCRlGlDUS, a, urn, adject ignavus, imbellis, 
stullus: quasi mures csedere valens, /zuoxTovej; vel 
a utipai-. jj-uooi, ut docet Doderlein. Lutein. Syn- 
onym, fot. 6. p. 228. Plaul. Epid. 3. 1. 12. V« 
lib!, muricide homo. Est qui legit murcide. V. 
MURCIDOS, et MURCUS. — Apud Paul. Diac. 
p. 125. II. Mull, icribitur tnurricidut: quod nol- 
ient criticl. V. vocem prseced. 

MCRlCCLUS, 1, m. 2. deminut. murlcis. En- 
nius apud Apul. de Stag. Purpura, muriculi, mu- 
rex, dulces quoque echini. 

HlDRlCUS, a, urn, adject, (mus) ad murem per- 
il oens, murinus. fenani. prmf. lib. 1. med. Poe- 
la non musicus, sed muricus. V. integrum loc. in 
BOMBICO, 

m Dries, si, r. 5. r. muria. 

lUGRfFEX, ficis, m. 3. (murus el facio) qui mu- 
ros exslruit. AlTertur a Ptiscian. de accent, p. 
1295. Putsch., nullo tamen auclore laudato. 

ftlCRlLEGULUS, i, m. 2. xoyyv\itvTrjq, (murex 
et lego) qui murices piscatur in usum purpuras- 
Est tituios seplimus I. If. Cod. Justin-, et vige- 
simus (. to. Cod. Theodos. inscriplus Be murile- 
gulis, et gyruxciariis, etc. ubi multa de ois. Hanc 
vocem affert etiam Eutyches 1. p. 2 1 50. Putsch. 
Strido stridulus, gero gerulus, lego legulus, unde 
murilegulus. 

MCrILEGL'S, i, m. 2. (mus et lego) qui mures 
legit. Gloss. Isid. et Ghts. Pith. Jluriiegus, ca- 
tus. Gloss. Isid. et Gloss. Pith. Pitax, murilegus, 
catus. 

MCRlNUS, a, urn, adject, ad mures pertinens, 
fiuwrds (It. di sorcio, topino; Fr. de souris, de 
rat; Hisp. de rata, de raton; Germ, von S/dusen 
kommend, d. M'dusen angehorig; Angl. of a 
mouse). 

I.) Propria Plin. 30. Hist. nat. 9. 23. (81 \ 
.Marinas sanguis. Id. ibid. 13. 39. (114). fimus. 
Id. 29. ibid. 6. 36. (113). Murina pellis. Seren. 
Summon. 49. 910. Aut facilcm jecoris murini du- 
cere flbram. — Murinus color qualis fere est in 
Minis. Colum. 6. R. R. 37. 6. Murinus color quum 
sit in asino vulgaris, turn etiam non oplime re- 
sponds in inula. Adde f'arron. apud IYon. o 
80. 3. Merc. 

If.) Translate. «J 1. Quod Justin. 2. 2. 9. mu- 
rinis pellibus, aut ferinis uti Scythas tradit, in- 
tclligit peltes c majusculis animalibus, illius regio- 
nis propriis, ut sunt feles agrestes, vuipecul*, el 
quos Itali ermelini, et mdrtori vocant, et hnjus- 
modi : et fortasjc hi habenl et mures cjusdem spe- 
ciei cum nosliis, sed majorcs lamcn, quorum pel- 
les vesltbus couficiendis apt* sint. Ferinas vero 
pedes intelligit majorum ferarum, ut luporum, ti- 
grium, leonum, panlherarum, etc. /'. ML'S II. 1. 
Cf. Jornand. Get. 5. Hunugari hinc (e Scvihis) 
sunt noli, quia ab ipsis pellium murinarurn' venit 
rommerciurn. •/ 2. Murinum hordeum berba est, 
qua Graeco nomine heiba Phosnice dicitur. IJjpc 
trita ct e vino polo mensibus prodest. Plin. 2-2. 
Hist. nat. 25. 65. (135). 53. Auricula muri- 
na apud Scribon. Compos. 153. herbs est, de qua 
V. in MYOSOTA. — JVB. Do Murtnis campis V. 
MYRLNUS in ONOM. 



MURMILLO. V. MIRMILLO. 
MURMUR, Oris, n. 3. Masculino genere extutlt 
Varro apud Non. p. 214. 14. Merc. Acciti sumus, 
ut deponlarcmur: murmur fit verus. • — Murmur 
vox est a sono Beta, teste Quintil. 8. 6. 31., ut 
mugitus, sibitus; a sono, inquam, non Latitite 
littera tt, sed Gr<ec* o et u. Est enim a {xo^p.6- 
pu>, quod indidem Actum esi. Est autem idem ac 
susurrus, confusus et gravis strepitus, ^dpog (It. 
mormorio, strepito, bisbiglio, susurro; Fr. mur- 
mure, bruit; Higp. mormullo, mormureo, rumor ; 
Germ, das Murmetn, Gemwmel , Brummen , 
Sausen, Rrachen, Summen; Ang.t. a murmur, 
small shrill sound, stilt small noise). 
_ I.) Proprie. — a) De hominibus, et sspe di- 
citur de submissa voce, aut inarticulata. Plaul. 
Rud. 5. 3. 48. Palam age: nolo murmur uSIum, 
neque susurrum fieri. Liv. 45. 1. Murmur repen- 
te populi lota spectacula pcrvasit, deviclum regem 
esse. Virg. 12. JEn. 239. scrpitque per agmina 
murmur. Id. 5. ibid. 369. magnoque virum se 
murmure tollit. applauso. Martial. 9. 70. de lu- 
dimagistro. Murmure jam savo verberibusquc to- 
nas. Slat. 10. Theb. 440. de moribnndo. suprema- 
que murmura voivens. borbottamento. ~ b) De 
brutis animalibus. firg. 6. /En. 709. de apib. 
strepit omois murmure campus. Martial. 8. 55. 
Auditur quantum Massyla per avia murmur, In- 
numero quoiies silva Icone furit. Stat. 12. Theb. 
170. Tigridis Hircana* jejunum murmur. 

ID Figurate. ^ *• Occurrit de precibus sub- 
missa voce conceptis. Mos enim erat, ut qui cupi- 
de ardenierque nliquid a diis petcrent, praeserlim 
»i lurpe esset votum, ut de forma, divitiis, ullio- 
nc, et hujusmodi, suhmissius petcrent, nc ab aliis 
exaudirentur. Unde Seneca Ep. 10. sub pn. Tunc 
scilo te esse omnibus eupidiiaiibtts solulum, quum 
eo perveneris, ut nihil Deum roges, nisi quod ro- 
gare possis palam. Nunc enim quanta dementia est 
bominum! turpissima vota diis insusurranl : si 
quis admovcrit aurem, conticescent: et quod scire 
homines nolunt, Deo narrant- Pers. 2. 6. Haud 
cuivis promplum est murmurque bumiicsque su 
surros Tollere de lemplis, et aperto vivere volo. 
Peiron. Satyr. 85. Timidissimo murmure votum 
feci. Ovid. 7. Met. 251. Plarare dcos precibus et 
murmure longo. V. END I AD YS. Juvenal. 10. 289. 
Formam optat modico pueris, majore puellis Mur- 
mure, quum Veneris fanum ridel anxia mater. — 
Idem servsbatur in sacris arcanis, et noclurnis. 
Vol. Flacc.~l.htZ. Carmina nunc totos volvit li- 
6ilque per artus .Esonida, ct lotum septeno mur- 
mure rertur Per clipeum. Sidon. carm. 2. 85. Cbal- 
daus in extis PontiGcum de more scnex arcana 
peiegit Murmura. ^ 2. De inaniuiis: ad rem Ck. 
3. Oral. 40. 161. Nam ct odor urbauitatis, et mol- 
b'ludo humanitatis, et murmur jnaris, ct dutcedo 
orationis sunt ducta a ceteris sensibus. — a) De 
strepilu maris et Oucluurn, vel decurrcnlis aqua. 
Lucret. 6, 141. Sunt etiam ductus per nubila,qui 
quasi murmur Dant in frangendo gravitcr; quod 
item fit in altis Flurninibus magnoque mari, quum 
frangilur aslus. Firg. I. G. lo9. unda cadeos rnu- 
cum per icvia murmur Saxa cict. Horat. 1. Ep. 
10. 21. Aqua per pronum trepidat cum murmure 
rivurn. Ovid. Reined, am. 177. junmdo labentcs 
murmure rivos. Proper t. 4. 7. 4. Murmur ad ei- 
tremaa nuper humata via. h. e. ad ripam Amenis 
fluvii, cum murmure labenlis. Alii leg. tnarmor 
minus recte. — b) De cali lempestate et venlo. 
Firg. 4. ,En. 160. magna misceri murmure ra- 
lum. Id. 9. Eel. 58. tentosi cecidcrunt murmu- 
ris aura. — c) De .Etna, terra motu et simili- 
bus. Suelan. Cat. 51. ,Etti*i verticil fumo nc 
murmure pavefaclus. Plin. 2. Hkt, nat. «0. 82. 
(11)31. de terra motu. Praccdil murmur siimlim 
mugitlbus, aut clamori bumano, aimorumve pul- 
sanliuro fragorl. At Sillig. ius legit. J'raecdit to- 
nus alias murmurl similis, alias mngitibut aut 
clamori etc. Fat. Flacc. 2. 338. clause murmu- 
ra llaroma. SU. It. 3. 6!)8. alia sonoro Golli- 
sii irabibus vohuntur murmura luco. — d> De 
lubis et similibus. Proper!. .*,. 4. 59. tubiccn fera 
murmura ronde. Lucan. 9. 319. de Tritone. ven- 
tosa perflantem murmura com-ha. Horat. 2. Od. 
1 . 17. minaci murmure cornuum Pcrstiingis ao- 
rcs. Ovid. li. Met. 537. Aera coinplcrc inflati 



MUBMURABUNDUS 

rourmure buii. — «) Do aariura tinnitu. Plin; 
28. Hist, nat. 7. 21. (75). Lacte roulierii 'mur- 
mura aurlum ejicere. t inlronatura. *f 3. Poeti- 
ce Proper I. 2. 4- 29. contemnere murmura fa- 
mas. 

MURMtJRABUNDUS, a, urn, adject, valde- mor- 
murans. Apul. 2. Met. Qui cunttorum obstibalio- 
ne conlusus, indigna tnurraurabundus,, quum vellet 
exsurgere, etc. 

MURMURATlO, oois, f. 3. actus murmuraodi, 
p oppuptapo?. 

I.) Proprie. Plin. 10. ffitt. nat. 3. 3. (8). Mur- 
muratio querula aqullarum. 

II.) Figurate est fremitus reouentis, et contra- 
dicenlis. Seneca Ep. 107. a med. Optimum est, 
Ileum sine raurmuratione coinilari. senza bron- 
tolare. et 5, Benef. 15. Nee est, quod banc tan- 
turn nostram murmurationem putes, pro pesslmo 
prayoque numeranllum , quidquid ciira recti for- 
mulam ceridit. 

MURM0RATOR, oris, m. 3. qui murmurat. Fi- 
gurate occurrit et est obtreclalor, mormoratore, 
apud Augustin.% Retract 20. HI) adversus Deum 
murmura tores, qui profecto alias escas non desi 
Uerarent, si hoc eis saperet manna, quod vellent. 
— Paul. Viae. p. 299. 3. Mull. Surouiussi 
murmurelores. h. e. strbmisse loquentcs. 

MURMUR ATUS, a, urn. F. MURMURO. 

MURMUR1LLO, aa ? are, n. l.deminul. a mur- 
muro, submurrnuro, uiroTov^opu'^w. Plaut. fragm. 
apuu JYon. p. 1-43. 3. Merc. Quid murmurilias te- 
cum, et le discrucias? 

MURMURILLUM, f. n. 2. urroTO^opuapc's, » u b- 
murmuralio. Plaut Jiud. 5. 3. 48. nolo, murmu- 
rillum, neque susurrum fieri. Ita Non. legit p. 
143. 2. Merc; alii melius murmur ullum. 

MURMURlOSUS, a, urn, adject. Gloss. Philox. 
Murmoriosus, foyytovrj*. 

MURM0RO, as, Svi, fitum, are, 1. Est et dep. 
MURMUROR,quod F.ia voc. seq. -^ Part. Mur- 
murant II.; Murmuratus I. — Murmurare (quod 
factum est e similitudine sonitus, ut in MURMUR 
dictum est, et Cic. 4. Herenn. 31. 42. ct Farro 
G. L. L. 07. Mill, docenl) est sonum conrusom 
edere, strcpere, popp'jp<«j (It. mormoreggiare, mor- 
morare, rombare, fare grande strepito; Fr. mur- 
murer, [aire entendre des murmures; Hisp. mur- 
murar, hacer mormullo; Germ, murmeln, mur- 
ren, brummei. • rauschen, tausen, brausenj Angl. 
to raise a noise or murmur , yield a low or 
hallow sound, murmur, make a loud noise grum- 
ble, rumble, roar). 

I.> Proprie. — a) Neulrorum more. — Be ho- 
minibus. Cic. 4. Herenn. 31. 42. Imitation!*, hoc 
modo, ul mnjores rudere, et vagire, el mugire, ct 
tnurmurare, et sibilarc appellaverunt. Forcetlinus 
ft alii addunl locum Farron. 6. L. L. 67. Mull., 
ubi Mutlerui vocetn Murmurat omiRit: F. ioie- 
grum locum in voc. seq. Ovid. 11. Met. 52. fle- 
!>ile lingua Murmurat exanimis. — Aliquando est 
quippiam recusanlis et subniissii vocibus iodigna- 
tiooem signiucanlis. Plaut. Aulul. 1. 1. 13. At 
ut scelesla sola secum murmurat! Oculos hercle 
ego Islos, scelus, effodiam tibi. Id. Mil. glor. 3. 
1. 149. Tametsi dominus non invitus pelilur, ser- 
vi murmurant. — De brulis animalibus, Plin. 10. 
ffitt. nat. 29. 43. (81). de luscinice cantu. In- 
terdum et secum ipse murmurat. — b) Passive. 
Apul. de Mag. Magia occulta noo minus, quam 
tetra, plerumque noclibus vigiiata, et carmluibus 
murmurata. 

H.) Figurate de inanimis. — a) De marl et flu- 
minibus. Cic. 5. Tutc. 40. 116. Fremitus murmu- 
ranLis maris. Firg. 10. Mn. 212. Spumea semife- 
ro sub pectore murmurat unda. Slat. 2. Silv. 7. 
08. ripas murmurantis Bebrl. tfemesian. 4. Eel. 
47. Hie tibi lene fluens fons murmurat. Farro 6. 
/,. L. 67. Mull. Uinc etiam poets murmuranlia 
litora. — h) De tonitro. Plin. 18. Hist, nat- 35. 
Hi. (357). Ignes pallid! munnuraniesque tempesta- 
lum nuncii seniiuntur. — c) De inlestinis. Plaut. 
Cat. 4. 3. 6. mihi inanitale Jamdudum intesilna 
murmurant. gorgogliano. F. RUG 10. 

MURMUROR, Sris, Stus sum, ttrj, dep. I. idem 
quod murmurare. 

I.) Proprie de bomlnibus. Farro 0. L. L. 67. 
Mull. Mur mur at ur dictum a iimilitudine wai 



— 316 — 

surdl, quam (ah quia murmurat) qui ita le filer 
loquitur, ut magls e sono id facere, quam ot in- 
telligatur, videatur. Id. apud Won. p. 478. 4. Merc. 
Ita ut loliti eramus Romas in balneis, plodere cce- 
pimus et murmurari. Claud. Quadrigarius apud 
eumd. ibid. In eo loco populus murmurari ccepit. 

II.) Translate. ^ 1. De ioanimis. Farro apud 
Non. toe. cit. Quum ventrem meum coerceam, nee 
murmurari patlar. ^ 2. Pro obtreclare, carper?, 
cum Accusal. Apul. Florid, n. 16. Quidarn tardi- 
tatem poetaa murmurari, plures defendere. 

MURO, as, fiyi, fitum, are, a. 1. (murus). Part. 
Muratus. — Murare est muro ctaudere, cingere di 
muro, murare. Cassiod. 12. Hist. Eccl. 2. l)e qua 
civitate (Chrysopoli in capite Bosphori) Xenopbon 
in primo libro Heiladicorum dicit, quia cam mu- 
ravit Alcibiades. Feget. 1- Jfilit. 21. de castro- 
rum tnunilione. Muratam civilatem videatur se- 
cum ubique portare. Id. 3. ibid. H. sub fin. Ca 
Stella murata- 

A1URRHA vel myrrha, ae, f. 1. ptupp'a. Sunt qui- 
bus placet Hurra scribi sine adspiratione. Itaque 
in vet. marmore apud Gr-uter. 341. Murra nomen 
est equi circensis: fortasse quia maculosus, et in 
alia apud eumd. 464. 6. volvmnia p. l. mvrra. — 
Ceterum murrlux est lapis quidarn, ex quo pocula 
Sebant magni pretii: de quibus F. in MURRtil- 
NUS. — Bine per synerdocben de ipsis poculis di- 
cilur. Martial. 4. 86. Nos bibimus vitro, tu myr 
rha, Pootice. quare? Prodst perspicuus ne duo 
vina calix. Id. iU. 80. macuiosaj pocula myrrha. 
Id. 14. 113. Si calidum potas, ardenti murrba Fa- 
leroo Convenil, et melior flt sapor inde mere 
Stat. 3. Silv. 4. 57. hie pocula magno Prima du- 
el mycrhasque graves crystallaque poriat Candi- 
diore manu: cresc.it nova graiia lioccbo. Adde Lu- 
ean.i. 380. — Aliud est Myrrha, lacrima: de qua 
F. suo loco. 

MURRUATUS. V. MYRRH ATUS. 

MURRHEUS vel myrrheus, a, urn, adject, ad 
murrbam pertinens. Proper t. 4. 5.26. Murrhcaque. 
in Paribis pocula cocla focis. Seneca Ep. 119. ante 
med. Utrum git aureum poculum, an crystallinum, 
an murrheum, on Tiburiinus calix, an manus con- 
cava, nihil refert. Plin Falerian- 1. 50. Vas lapide- 
um vel murrbeum mundum. /'. vocem sequent. — 
De myrrheo crine F. MYRRBEUS. 

MURRLitNA vel myrrbina, orurn, n. plur. 2. F. 
voc. seq. in fin. 

MURRUlNUS vel rrryrrhinus, a, urn, adject, ad 
munham perlinens. Murrhina absolute sunt pocu- 
la, abaci, trulla ex murrba. de quibus haec babe 
ex Plin. 37. Hist. nat. 2. 8. (21). Oriens mur- 
rhina miltit- Inveniunlur enim ibi pluribus locis, 
nee insignibus, maxime Parthici regni; prKCipua 
tamen in Carmania. Huniorem sub terra putant 
Calore densari. Amplitudine numquam parvos exce- 
dunt abaros; crassitudine raro, quanta dicta sunt 
potorin. Splendor est iis sine virions, nitorque 
verius, quam splendor. Sed in pretio varietas colo- 
rum, subinde circumegentibus se maculis in pur 
puram, candoremque, et lertium ex ulroque, igne- 
scente veluti per transitum coloris purpura, aut 
rubescente lacteo. Sunt qui maxime in iis lau- 
ded extremitaies^ et quosdam colorum reperrus- 
sus, quales in easiest! arcu spcrtanlur. Aliis pin 
gues placent, (translucere, aut paliere quidquam, vi- 
tium est), iiernque sales verrucaque non eminentes, 
sed, ut in corpore, etiam plerumque sessiles. Ali- 
qua et in odore conimendalio est. Id. 33. procem. 2. 
(5). Murrhina el crystalliua ex eadem teiluie cf- 
fodimus, quibus prelium faceret ipsa fragilitas. 
Harduin. ad hsec verba adscribit, putasse aliquos, 
murrbina esse porcellane: alios lestam e concba- 
rum genere quopiam: alios induralam myrrbam et 
coloribus pictam; alios ipsum onychen. Sed nihil 
horum esse, verum lapidem sui geoeris, terra effos- 
sum, ul cryslallum, ut ex Plinio apparet. Auctor 
est Plin. 37. Hist. nat. 2. 6. (13). et 7. (18)., Cn. 
Ponipejum Magnum terlio ipsius triumpho, quern 
egil de piralis, Asia, Ponto, genlibusque ct regi- 
bus pluribus M. Pisone el M, Messala consulibus 
pridie Kal. Octobr., h. e. ann. U. C. dcxcmi. ante 
Chr. o. Lxi.,va«a murrbina primum in Urbem ln- 
vexisse. Ex hujus porro narratione Faust inut Cor- 
si in ope re, cui titulus est Trait ato delle pietre 
antiche, Romas ann. asDCCC&xiiii. typij cdiio, pag- 



MURUS 

166.-195. pluribus flrmlssimisqae argument!* pro- 
bavit, hujusmodi vast fuisse ex ea materia, quam 
receotiores physic* et chemicaa sctenllae cultore* 
vocant spato fluore aut fluato di cake, qua; nem- 
pe sub terra calore densatur, ut idem Plinius toe. 
est. ait; id Ipsum conBrmant nuperrimi editores Pli- 
niani operis, Parish's ann. mdcccxxix.-mdcccxxxiu. 
typis excusi, in annotationibui ad ejusdem loc. cit,, 
et Henr. Guiiielm. Schulzius in Annal. delV In- 
slit, di corrisp. archeolog. T. xu p. 97. Romai 
editts. Vasa murrhina Italice vocantur buccheri. 
— Ceterum adjective Martial. 3. 82. Opimianum 
morionibus nertar Cryslallinisque murrbinisque 
propinat. Cf. Juvenal. 6. 154. Grandia tolluntur 
cryslallina, maxima rursus Murrhina. Lamprid. 
Elagab. 3-2. Onus ventrls auro excepil: in royrrhi- 
nis et onychinis minx it. Paul. Dig. 33. 10. 3. a med. 
De murrhinis et crysiallinis dubliari potest, an de- 
beonl aduumerari supellectili , propter eximiom 
usum el prelium. Plin. 37. Hist. nat. 2. 7. (20). 
T. Petronius consularis moriturus, invidia Neronis 
principis, ut mensam ejus exheredarct, trullam 
murrhinam trecenlis lalentis eroptam fregil. el pout- 
io tup. (18). Murrblnus calix septuaginta talentisem- 
ptus. Utroque in loco Sillig. pro talentis leg. sester- 
tiis. Ulp. Dig. 3*. 2. 19. $ 19. Murrhina vasa in 
gemmis esse, Cassius scribil. — ■ Murrhinum vitrum 
est , quod picturse genere murrhina pocula imita- 
lur. Plin. 36. Hut. nat. 26. 67. (193). — De mur- 
rhina potione F. MYRRHINUS. — Bine 

Murrhina vel myrrhina, drum, n. plur. 2. ab- 
solute, substantivorum more, sunt ipsa vasa mur- 
rhina. V. duo prlora Plinii I oca supr, eWata. 

MURRIlOBATHRARlUS, Xi, m. 2. profumiere, 
qui caiceamenla muliebria variis odoramentis et 
ungueniis imbuii: a puppa myrrha, seu murrha, 
el /5a&pcv solum, solea. Legit ur apud Plaut. Au- 
lul. 3. 5. 37. uui alii myrobathrarius , a pupov 
umjuenium: alii malobathrariut, h. e. qui malo- 
balhrum vendii: alii f/iyrobrec/iarwa, a ptu'pov et 
jlztyta lingo, ungo', quod reciius videtur, nam ita 
legilur in Imcript. apud Spon. Miscell. antig. 

p.. 225. P . KMVS F. L. DIOMS1VS MiROBBECHA- 
R1V8. 

MURRlClnUS. r. MURICIDUS. 

MUR BIN US, a, urn. V. MYRK MINUS. 

MURRlO, is, ire, n. 4. (mus) vox exprimens 80- 
nurn a mure edilum. Gloss. Jsid. 

MURRIOLA. V. MYRRII10LA. 

MURTA, at. F. MYRTUS. 

MUR TAT US, a, urn, et 

MURTEUS, a, urn. V. MYRTATL'S ct MYR- 
TEUS. 

MO BUS, \, m. 2. Legitur et mcerus veteri Btri- 
bendi more. Ennius ttpud Festum p. 198. 3i). 
Mult, de majris rem gerii Opscus. At Mullerus teg. 
muris. Id. apud Gelt. 16. 10. micros urbernque fo- 
rumque Excubiis curant. Farro 5. L- L. 141. 
Mull. Qui aggerem contineret, mcerus. Firg. 10. 
JEn. 24. otque ipsis prtelia miscent Aggcribua 
mcerorum. Ubi Sert'ius: Antique pro murorum, 
nam veteres pleraque eorum, quas nos per « di- 
cimus, per ce diphlhongum pronunciabarit. Lucre!. 
4. 219. azstus ab undis .'Equoris, CKCsor mo?roruni 
litora circum. — In omnibus allotis locis etiam 
murus legilur in oplim. quoque libris. — - Item 
acribitur motrus, ut in Inscript. opt. notae apud 
Guarin. Ric. di Eclano p. 93., qu» est apud Orell. 
566. pohtas tvbbkis momos tvbbbisovb akotas 
<JVM MOIRO PACIVKDVM coibavkrvnt. F. TURRIS. 
— Ceterum murus{.\ mcerus, nam antiquilus Latini 
moirus a fioTca divisin vel pstpato divido, dein- 
de mosrus, in ox murus, ut prius coiro, dein cce- 
ro, tandem euro scripserunt) est lapideus ambitus 
circa urbem, munimenti causa ; otque bine diflert 
a part'efe, qui est privaiarum aedium, ts^x. ' ^ ll " 
muraglia, muro; Fr. mur, mur ai tie, rempart; 
Misp. mur, mur alia; Germ. d. Mauer, bes. rii« 
Stadlmauer; Angl. a tvaU built round a city 
or other place for defence). 

I.) Proprie. — a) Stricto sen&u. Cic. 3. Ttat. 
D. 40. 91. Muri urbis, quos \os, ponlifices, 6Sn- 
ctos esse dicitis. Id. 1. Cat. 5. 10- Magno me me- 
tu liberabis, dummodo inter me atque te murus in- 
tersit. Id. i.Off. 11. 35- Quamvis inurum arles per- 
cusserit. Coos. 2. B. G. 12. Oppidum, piopler lali- 
tudinem fossa!, muriquc alliludinem, expugnart 



MIS 

non potult- el 7. ibid. 65. Helvii Intra opplJo rau« 
rosque compelluntur. Farro 5. Li L. 48. Mill. 
Eidctn regioni attribute Subura, quod sub muto 
terreo Carinaru.m. - Subura Junius scribit ab eo, 
quod fuerit sub antiqua Urbe: quoi testimonium 
potest esse, quod subest ei loco qui Terreus mu- 
rus toeatur. Liv. 1. 38. ad fin. Lapideas murus. 
Sueton. Ner. 38. Saxeus murus. Nepot Themist. 
6. Muros instruere. Firg. 1 . /En. 427. duterc. 
Ovid. M. Mel. 204. tedifkare. Nepos Con. 4. extr. 
dirulos reficere. Id. Hamilc. 2. Uostes a muris 
rcmovcre. Id. Themist. 1. Urbem muds saspire. 
Firg. i. Eel. 32. cingere oppida. Justin. 14. 5. 

6. Prassidio murorum urbein includerc. Calpurn. 

7. Eel. 48. ubi flnis arenas, Proximo marmoreo 
peragit spectacula muro. h. e. podio. - — 6) Latlo- 
ri sensu dicitnr etiam de privaiis ssepimentis. Cic. 
2. All. 4. sub /in. De muro, impcravi Pbilotimo, 
nc impediect, quo minus id Beret , quod llbi vi- 
derelnr. Tac, 15. Ann. 43. Ncc commuolone pa- 
r!etum,*sed propriis qurcque muris ambirentur. In 
vet. S. C. apiid Fronlin. Jqvced. 127. ef 129, rou- 
ri dicunlur ipsse aquasductuum substructiones. 

II.) Translate. ^ 1. Muros vocabant quidam 
aggeres sine fossa. Vaxro \.'R. It. 14. 3. Agge- 
res qui faiiunt sine fossa, eos quidam vocant mu- 
ros, ut in euro Jleatlno. Adde Servium ad Firg. t. 
G. 2G4. ^ 2. ita etiam did potest quodvis s«- 
plum. Juvenal. 4. 132. testa alia paretur, Qua? te~ 
nul muro spatiosum coliigat orbem. ft. e. ambitu, 
margine. Plin. II. Hist. nat. 37. 69.(181). Cor mu- 
nitum coslarum et pectoris muro. ^ 3. Muros 
etiam dixit Silius It. 9. 601. turres llgneas in ter- 
gi$ elephantorum. ^ 4. Crinalem murum vocat 
Claudian. 2. in Eutrop. 284. ornamenlum capitis 
Cybclcs raatris deuoi,quia turrita Qngilur. ^ 5. 
Figurate est presidium, munimenlum, tutela. Cic. 
Pis. i. 9. Lex yElia et Fufia eversa est, propugna- 
rula murtque iranquillitatis atque otii. Id. 4. Cat. 
11. 23. Consulatus mei memoria dum erit vestris 
mentibus in fix a, firmissimo me muro septum esse 
arbitrabor. Justin. 14. 5. 7. Murus urbi civium 
virtus. Sail. Cat. 61. a med. Audacia pro muro 
babetur. Ovid. 13. Met. 280. Gritjum murus Acbil 
lea. Claudian. IF. cons. Honor. 109- Non dabitis 
murum sceleri. k..e. perfugium et defensionem. 
Adde Sit. It. 16. 68. — Hinc murus etiam dicta 
legio Romana', nt a Graci xi-.yoq quoque diceba- 
lur. Feget. 1.- Milit. 20. Unde apud antiques mu- 
rus Jicebalur pedestris exercitus, nisi quod pilatas 
legioncs prater scuta eiiam catapbractis galeisque 
fulgebanl? 

ML'S, muris, m. el f. 3. exiguum animal, incola 
domuutn, penori et vsslibus et cbartis infestissi- 
mum, scd idem feliurn et mustelarum insidiis ad 
necem semper quaesilum, uZ<; (It. sorcio, sorce, 
topo; Fr. sottris; Hisp. rata; Germ, die Maus ; 
Angl. a mouse). 

I.) i'roprie. Cic. 14. Alt. 9. Taberna mibi du« 
corruerunt, reliquas rimas agunt, Itaque non so- 
lum inquilini, scd eti3m mures migraverunt. Id. 2. 
Divinal. 27. 59. Mures diem tioclem aliqoid ro- 
dentes. Id. 2. Ifat. D, 63. 167. Neque eniin ho- 
mines murium, aut formicarum causo frumentum 
rondo nt. Char is. 1. p. 110. Putsch, bic legit mu- 
rum, confirmatque auctoriiate Ptinii I. 6. de dub. 
term. Sed idem taroen Plin. Hist, nat- pluribus 
in locis habet murium: quod sane est usilatius. 
Firg. X. G. 181. ssepe exiguus mus Sub terris po- 
suitque dotnos, atque borrea fecit. Herat. 2. Sat. 
6. 80. Rusiicus urbanum murem mus paupere fer- 
tur Accepisse cavo. Plin. 10. Hist. nat. 65. 85 
(185). Ei una mure genitos cix. tradiderunt. 
Plant. Pers. 1. 2. 6. et Capt. 1. 1. 9. de para- 
tiiis. Quasi mures semper edimus alienum cibuni. 
— Cur murium per nicies ab Arnob. 3. 33. dirlus 
sit Apollo, F. in SM1NTHEUS in O.NOM. — Cre- 
ditur differre a sorire, quod sorex major sit, cla- 
riusque strepat, et plus afferal detriment!. Plin. 
11. Hist. nat. 50. 111. (265). sortri tribuil ra»dam 
in iuis parte setosam, ut bubus et leoni: et 8. ibid. 
57. 82. (223). ei A'igidio tradit, soiices hiernc con- 
di: qus in nostros mures non conveniunt. Praclerea 
iuiri. docet, mures esse baud spernendum in osten- 
lis etiam pubiiris animal: toricum ocrenlu diri- 
mi auspicia. Colum . 12. R R. 31. Si quod ani- 
mal in mustuin ceciderit et inUrierit, uli terpens, 



- 317 - 

aut mm, aorcxre. — Multa aunt murium genera : 
domestic!, agrestes, aranei, Pontic!, Libycl, marlni, 
etc. V. Plin. 8. ffitt. nat. 57. 82.(221) ,». tbtd. 10. 
35. (71)., 10. ibid. 65. 85. <I8«). et alibi. — Inu- 
res African* Romanls ollm dicebantur (ut o pi na- 
dir Lips. t. 2. Elect, c. 4.) pantbera?, quum primum 
ils visas, sicut elepbanli Luc® bover. Plant. Pain. 
5.2.51. mures Africanos pr»dicat In pompam lu- 
dis dare se Telle tedilibus. Hoc tamen cornice di- 
ctum putes; nam Plin. 30. Hist. nat. 6. 14. (43). 
mures Africanos Intel! igit fiimpliciier inures in A- 
frlca natos, quos decoctos et in cibo sumptos pul- 
monum vltiis mederi, docet. 

II.) Improprie. ^ 1. Latiorl sensu mures in- 
terdum voeantur sllveslres quasdam, ferasque be- 
sli» minores, exterarum regionum, ut feles feri, 
vulpes, de qolbus et in MURINUS II. I. dictum 
est .-quorum pellibus ad vestes est usus. Ammian. 
31. 2. de Hunnis. Indumeolis operiuntur lintels, 
tcl ex pellibus silvestrium murium consarcioatis. 
Seneca Ep. 90. Hodieque magna Scytbarum pars 
tcrgis vulpium induiiur ac murium, quae taclu rnol- 
lia, et impenelrabilia \entis sunt. — Sunt et mu- 
res odorati, quorum pellieulas gestabant delica- 
liores, et bene olere cupienles: Itali moscardini 
^ocant. Hieronym. Ep. 127. n. 3. Rubri maris pre- 
liostssima grana suspendere, fragrarc mure. Id. 2. 
in Jovinian, n. 8. Odoris suavitas, et diversa thy- 
miamata, et amomum, et muscus, el peregrini mu- 
ris pellicula, dissolulis et amatoribus ronvenit. 
zt'6et/o, mutichio, u.6oypc. ^ 2. Ceterum, ralio- 
ne babita proprise signiflcationis sub n. 1., proverb. 
est illud Senecos Apocoloc. ante med. Venisti hue, 
ubi mures ferrum rodunl, Eo ulimur, quum signi- 
flcare volumus, magnam loci ac rerum mutatio- 
nem factani esse, et novas subito exortas esse dif- 
ficulties, ut aliis omnino artibus ac moribus ri- 
vendum sit. (Mures nliquando ferrum rosisse, le- 
ges apud Plin. 8. Hist. nat. 57. S2. (222). Et 
Antigonus Caryslius, ut rcfert Pier, ad 3. /En. 
76., tradit, in Gyaro insula mures esse, qui fer- 
rum abrodant.) Id. ibid, paullo post. Roma? mu*. 
res molam lingunt: bic nobis cur* a corrigit. Aliud 
proverb, quo videlur significari, Romas omnia bu- 
mano et Iranslaticio more fieri, nibilque agi, quod 
non et alibi usuveniat; nam ubique mures molas 
lingunt, quum possum : vcl omnia Uomse abundare, 
et deiiciarum esse affluentiam: vel denique ma- 
gnam ibi esse viveudi licenliam. ^ 3. Aliquando 
mus est convicium bominis vilioris ac sordid! . Pe- 
Iron, fragm. 7'ragur. 58. Burmann. Videbo te in 
publicum, mus, imo lerne tuber. ^ 4. Fuit et- 
iam vox blaodientis. Martial. 11. 29. Nam quum 
me murem, quum me tua lumina dicis, etc. ^ 5. 
Mus marirtus, piscis est ex iis, qui in mari qui- 
dem vivunt, sed in terrsm quoque aliquando eieunt. 
Is in terra edosso scrobe parit ova, et rursus ter- 
ra obruit: iricesimo die refossa aperit, felumque 
in aquam ducit. Plin. 9. Hist. nat. 19. 35. (71). 
el ibid. 51.70.(166).— IVB. De cognom. Rom. 
V. ONO.M. 

MCSA, x, f. I. MoGca, Jtfusa, dca, quae poe- 
tic*, el musicas, et ceteris liberalium arliuin di- 
sciplinis praeest; de qua F. plurima in ONOM. — 
Hinc translate % 1. Musa per metonymiam pro 
oantu et carmine ponitur. Firg. 8. Eel. 5. Damo 
nis Musam dicemus et Alpbesibcei. lloral. 2. Od. 
I. 37. Musa procax. Id. ibid- 10. 18. quondam ci- 
tbara tacentem Suscilat Musam, neque semper ar- 
cuin Tendit Apollo. Id. i. Ep. 19. 2S. Tcmperat 
Arcbilorhi Musam pede maicula Sappho. — Sic 
Musa pedestris 4 apud eumd. est genus car minis te- 
nui stiio, sc veluli domesliro ct tionslalicio, qua- 
le est Satyrarum: 2-. Sat. G. 17. Quern prius illu 
strern Saiyris Musaque pedestri? ^ 2. Item pro 
ingenio, doctrins. .Sic nulla Musa, invita Musa, 
sine gratia, sine ingenio, sine doctrina. Fano 
apud If on. p. 448. 16. Merc. Quum tot comojdias 
sine ul la fecerit Musa, ego unum libellum non 
edolem? Gf. Martial. 2. 89. Musis el Apollinc 
n ii Ho. — Crassiort Musa, orassa Minerva el ser- 
mone, qui ab omnibus intelligatur, nihil subtile 
habens aut absirusum, alia grossolana. Quintil. 
1. 10.28. Libel, propter quosdam imperitiores, et- 
iam crassiore, ut vocant, Musa dubtlalionem bu- 
jus utllitatis eximere. ^ 3. Item in plur. num. 
pro quavls disciplina libcrali. Cic. 5. Tuic. 23. 6C. 



MUSCELLARIUM 

Quls est omnium, qui modo cum Musis, id est 
cum bumanitate el cum doctrina habeat aliquod 
commercium, qui se non hunc mathematicum ma- 
lit, quam ilium tyrannum? Id. Orat. 3. 12. Fo- 
renses causas agrestioribus Musis reliquerunt. Id. 
1. Fam.Q.ad fin. Ab oratorlbus dlfjungo me fe- 
re, referoque ad maosuetiores Musas. h. e. ad atu- 
dia philosopbiea. 

MCS/EARlUS vel museiarius, ti, m. 2. idem ac 
musivarlus. Edict. Dioclel.p. 19. Marmorarius'^ mu- 
sa=arius, albarius. Inscripl. apud Gruter. 58C. 3, 
t. (corrige ti.) ivlivs >vg. ub. kicephcrus wv- 
SBfARtUS fecit etc. V. MUSIVAR1US. 

MOSjEUM. F. MUSEUM. 

MOSAGfiTES, as, m. 1. MoucayaTij;, a Mouaa 
Musa et ay<u duco, dux et comes Musa rum. Est 
epithetoQ Graecum non solum Apollinis, sed etiam 
Uerculis, qui ideo sic diclus est, quod el Musa- 
rum quies defensione Herculis, et virtus Herrulis 
voce Musarutn indiget, qua pradicetur. Fuit Ro- 
ma asdes Uerculis in circo Fiaminio, in quam a 
M. Fulvio Nobiliore Musarum slgna, quas Anibra- 
cia capia asportaverat, illata Tuere: indeque cedes 
Herculis Musarum dicta est: quam postea L. 
Marcius Pbilippus Augusti vitricus instauravit, re- 
fecilque. Vocem Musageles babes apud Eumen. 
Restaur, ichol. 7.; rem ipsam ibid, el apud Sue- 
ton. Aug. 29., Ovid. 6. Fast. 799., Plin. 35. Hist. 
nat. 10. 36. (66). etc. 

MDSCA, ae, f. 1. parvum animal volatile, a Grae- 
ca voce idem significante put a, uvtoxa. (It. motca, 
Fr. mouche; Hisp. mosca; Germ, die P'iege; Angl. 

a fly)- 

I.) Proprie. Farro 3. R. R. 16. 6. Non ut mu- 
ses liguriunt. Martial. 3. 82. Tugatque muscas 
myrlea puer virga. — Ne musca quidem, respon- 
dit Vibius Crispus cuidam inturrogunii, solus ne 
csset in cubiculo Domilianus, quod ille Imperator 
soierel arcu per otium muscas venari; quod in 
proverbium transiil. Sueton. Domit. 3. 

II.) Translate. 5 '■ Pl au t- P& n - 3 - 3 - "6. mu- 
scas pro parasilis pusuil, qui ad aliurum rcenas 
non vocati advolant. *f 2. Muscam idem Plant- 
Merc. 2. 3. 26. vocat curiosum homincm, et hac 
iliac disrurrentem. 5" ■*• Puer abige muscas, apud 
■Cic. 1. Orat. CO. 2*7. dictum de bomine importuno 
et moleslo. Simile est illud Catulli 116.4. neu ro* 
narere Infrstum telis icere, musca, caput. — JfB. 
De cognom. Rom. V. ONOM. 

MUSCA KlUM, Yi, n. 2. (musca) flabcllum, quo 
musca abigunlur, wenlogii'o da inosche, paramo- 
sche, oofir,. 

I.) Propiie. ^ 1. ?tricto sensu Martial. 14. 
67. cui lemma Muscaria pavonina. Lambere qu* 
turpes prohibet tua prandia muscas, Alitis exiiniat 
cauda superb* fuit. ^ 2. llem pfniculus ad de- 
tergendum pulvercm, setola, selotetta. Id. ibid. 71. 
cui tilulus Musearium bubultim. Sordid* si flavo 
fuerit tibi pulvere vestis, Coliigat hunc tenui ver- 
bere cauda levis. Musearium bubulum est cauda 
bovis, quas in exlremo vlliusa et birta est, ideo 
muscis abijendis et detergendo pulveri' idoneu. 
Feget. 4. Feterin. 1. 2. 3. et 4. sic vocat caudain 
ipsam cquinam. 

II.) Translate. ^ 1. Ab horum simililudine sie 
etiam appellalur coma quarunidnm beibarum, ut 
fceniruli, ferula;, florum sarnbuci, cic. oxcddiov. 
Has ideo plantas Itali nunc rocant ombellifere. 
Plin. 12. Hist. nnl. 26. 57.(127). Semine in inu- 
scariis dependente. ^ 2. Musearium videlur quo- 
que esse armarium, in quo talmhe public* mein- 
branacea, aut chartaccae coiidebantur, nc a muscio 
inquinarenlur, qucmadmodum nunc liaii mosca- 
iuota dicunt repositoriurn illud, in quo ribi cade in 
de causa reconduntnr. Inscripl. apud Romanelli 
Fiitgg. a Pompei T. 1. p. 248., qux* esl apud O 
relt. 2558. tabvlak posjtab in MvscARto.cccviui. 

MUSCAlllDS, a, urn, adject, ad muscas pcrti- 
nens. 

I.) Proprie. Plin. .29. Hill. not. 6. 38. (131). 
Aranei musrarii tela. h. e. moscarum venatoris 

II.) Translate muscarii clavi dicunlur a Fi- 
Iruv. 7. 3. sub fin. qui sunt raphe laiiore, et in 
modum umbellre, cujusmodi sunt coma; quarumdam 
herbarum, qu® ideo muscaria appellantur. V. vo- 
cem pr;rred. II. 1. 

MUSCELLARIUM. Ii, n. 2. idem ac muscipula 



MUSCERDA 

Gloss. Philox. MuscelUriuoj, vifcmrium, -va- 

udypa. ,. .. 

MUSCERDA, a, f. 1. slerco dt topi, /xuoxooov, 
murium slercus. Plin. 29. Hist, nat. 6.34.(106). 
Praterea, ut Varro noster tradit, murinum fimutn, 
quod item muscerdas appellot. FesJtis p. 1 46. 24. 
j/fiH. Muscerdas prima syllaba producta diccbant 
jintiqu! stcrcus murum. Gloss. Isid. Muscerda 
stercus murinum. — M uscerdx sunt stercoris mu- 
rjni pillula apud Marcell. Empir. 25. p. 122. cd. 
Aid. Remedium coxcndicis mirum do e*perimenlo 
sic. Muscerda novem Iritae ex vini quartarlo super 
scabcllum vcl seltam laboranti polui danlur, ita 
nt etc. Cf. ctimd. 29. p. 130. retro ed. Aid. Ster- 
i'us murinum ei quocumque llquore ignoranti co- 
lifo, ne borrescat, bibendum dabis; mirum est. 

MUSCtDUS, a, urn, adject, musco obsllus, mu- 
scojus. Sidon. 8. Ep. 16. Muscidi pumices. 

MUSCIPULA, a, f. i. et muiduulum, I, n. 2. 
(mus el capio) instrumentum ad capiendo* inurei, 
pjafovov (It. trappola; Fr. souriciere; Uisp. ro* 
toner a; Germ, die Mausefalle; Angl. a mouse- 
trap). Lucilius apud Won, p. 181. 31. Ct p. 385. 
30. Merc. Muscipula contenta. tesa, caricala. et 
Varro 1. 11. II. 8. 5. Si parit humus mures, mi- 
nor fit vindemia; nisi totas vloeas oppleris rau 
sripulis, quod in insula Fandataria faciunt. Phal- 
dr. 4. 1. Qui sapc laqueos et muscipula effugerat. 
Seneca Ep. 48. Verendum est, ne quando in mu- 
scipula gyllabas capiam, aut ne caseum liber com- 
edat. Gloss. Philox. Muscipulum, ymdyoa. Et 
in plur. Muscipula iwyi8«;. 

MUSClPULATOR, oris, m. 3. qui mures musci- 
pula capiat. Translate. Gloss. Isid. Musclpulator, 
deceptor, alterplcx. 
MUSCtPOLUM, i, n. 2. V. MUSCIPULA. 
MUSCO, as. V. EH US CO. 
MUSCOR, aris, ari, pass. 1. musco i tided. Gloss. 
Lat. tir. Muscari, /2puouc&a». 

MUSCOSE adverb, (muscosui) cum rousco. Si* 
don. 2. carrn. 

MUSCOSUS, a, um, adject. Comp. Muscosius. 
— - Muscosus est musco abundans, musco obsilus, 
muscoio, puutSijc, /3puw5>i{. Cic. 3. ad Q. fr. 1. 
2. ad fin. A'TtoSuTTjpiw nihil alsius, nihil musco- 
fius. Virg. 7. Eel. 45. Muscosi fontes, et sonino 
tnollior herba. Varro 1. JI. JI. 9. 5. Praia re- 
lorrida, et rauscosa. Plin. 12. Hist. nat. 1.5. 
(10). Saxea crepidinls corona rauscosos complex* 
pumices. Id. 16. ibid. 8. 13. (33). E glandiferis so- 
la agllops fert panos arentes, muscoso villoeanos. 
MUSCOLA, a, r. 1. deminvt. a musco, parva 
musca, moschetla. Augustin. 7. Trin. 3. Scyui- 
phes museula sunt brevhsima, qua tenia plaga 
superbu* populus iEgyptlorum cadebatur. Arnob. 
2. 45. Ut fcrarum paterentur alia lanislus, mu- 
scularum alia ut interirent teneno. h. e. caatba 
ridum. 

MUSCOl.OSUS, a, um, adject, «J 1. Est mu- 
sculis iostructus, muscoloso, puw$r){, Cels. 4. 1. 
Cor naluro musculosum. et 5. 20. Si nervosns, aut 
musculosus is locus est. *\ 2. Item torosus, pol- 
pu/o. Colum. 8. R. Jl. 2. 10. de gallis gallina* 
ceis. Lata et muscolosa pectora, lacertosaque si- 
miles brachiis ala. Id. 6. ibid. 37. 6. de asino ad- 
mittario. Sit amplissimi corporis, pectore muscu- 
loso et vasto, fcminlbu* lacertosis. — NB. De 
cognoin. Rom. V. OSOM. 

MUSCCLUS, i, m. 2. deminul. a mus, partus 
mus, topoitno, pujwy. 

I.) Proprie. Cic. 2. Divinal. 14. 33. Musculo- 
rum jecuscula brums dicuntur augeri. Plin. 27. 
Hist. nat. 7. 28. (.52). Absinthium Htterai a mu- 
sculis tuetor. — Hinc transtate musculus dicitur, 
qui curiosulc muris instar re* quasllbet furtim rl- 
roatur. Fronlo 2. ad M. Cces. ep. I. Chartam di- 
tigenter lino traniul, et ita linum obsignavi, ne 
musculus istc aliquid allqua rimari posset. 

If.) Translate. ^ 1. Est no men piscis (a liml- 
liludine flgura) balaena amicltia nobltis, quando 
prasgravl jupcrclliorum pondere obrutis ejus ocu- 
lis, InfesUolia magniludinem vada pranatans de- 
inonstrat, oculorumque vice fungilur: qua sunt 
verba Plinii 0. Hist. nal. 62. 88. (180). Hoc idem, 
tacito nomine, versibus persequitur Claudian. 2. in 
Eutrop. 425. % 2. Eliam concharum cuidam ge- 
net \ qoo^o tnuicolo est. Celt. 3. 6. ad fin. Uti 



— 318 — 

cibo cxiguo, maximequc olertbus, vcl jure etiam 
concharum, musculorumve, aut locustarum. Id. 2. 
29- inter ca, qu* alvum movent, recenset osirca, 
pclorides, echinos, musculos, et omnej fere coa- 
chulas. Hue pertinere vidctur illud Marcell. Em- 
pir. 34. p. 147. ed. Aid. Talorom tuinoribus ct 
doloribus musculus mariaus trllus ex oleo vetere 
impositus medetur. Adde Plaut. ttud. 2. 1. 9., 
tibi alii leg. mytilut: videtur auiem tnmcuiui 
idem esse ac mytilvs. ^ 3. In corpore animal is 
— a) Vocalur musculus initrumentum moius, 
muscolo, scil. mcinbium constans fibris nervosis 
inlcrlet lis, vena, arteria, el membrana snppiente. In 
illud lmmitlilur nervus, qui spirilum deferat, quo 
musculus intumescit, et alterutram e duabus par- 
libus movet, quibus infixus est. lufigtlur aulemje- 
ro in ipsa ossa. Ex una parte caput habere dici- 
tur, ex altera caudam, seu tendincm, ut vocanl: 
itaque confurmalus alicubi cjI, ul parvum murcnt 
quodammodo referat. Sunt auietn tnusculi in cor- 
pore animalls ubicumque mover! membra debent, 
ac pane lotidem, quot sunt ejus molus. Cels. 5. 
26. n. 3. exlr. ct 22. InGoinmatio timcrl potest, 
ubl lasum est vel os, vel nervus, vel cartilago, 
»el musculus. et 8. 1. Manilla alier processus sub 
osse jugali subit, et super id temporum musculii 
illigatur. Sic Cael. Auret. 2. Tard. t. n. 8. Item 
mttfwt |i«ralysl vitialus (sic quidem nos muscu- 
lum, qui buccas colligat, dicere poterimus) con- 
ducitur, aut laiatur. et 1. ibid. 1. n. 36. Bucca- 
rum, vel temporum musculi, quos siagonas appel- 
lant. — b) Aliquando latiore slgniflcaiione acci- 
pitur pro toro et carne. Lucan. 9. 771. de tabe- 
scente ex veneno. sine ullo Tegmine poples erat: 
feraorum quoque musculus omnia Liquiiur. — c) 
Hinc traiislalo Plin. 5. Ep. 8. a med. Uanc (hi- 
sloriam) sapius ossa, musculi, nervi: lllarn (ora- 
tionem) tori quldam et quasi juba decent. ^ 4. 
Est ctiam hoc nomine marhina milittris, obsiden- 
dii urbibui adbiblta, qua tecli milites, aut mate- 
ria apportata fossas complebant, aut vectlbua mu- 
ri fundamenta convellebant, galleria- Tradit f'e- 
get. 4. Milit. 16., ejus uium fulsse ctiam, ut sub 
ea milites lerram solidarent, munirentque viam 
turribus ambutatorlis, dum muros accedereni: un- 
do nomen ei factum a martnis musculis, qui ba- 
lanls pranatant, et vada demonstrant. Majoris 
musculi forroam its describlt Cw*. 2. B. C. 10. 
Dua primum trabes in solo, aquo longa, diitan- 
tes inter se pedes iv. ccllocantur, Inque eis co- 
lumella pedum in allitudinem V. deDguntnr. Has 
inter se capreoiii molli rastigio conjungunt, ubl 
tigna, qua musculi tegendl causa ponani, collo- 
centur. Eo super tigna bipedalia injiciunl, eaquc 
laminis clavisque religant. Ad exlremum musculi 
tectum, trabesquo extremas, quadrates regulas jv. 
patenles digilos deBgunt, qua Uteres, qui super 
musculo struantur, conlineant. Ita fastigiato aique 
ordiaatim itrutto, ut trabes eraat in capreolis 
collocata, laterlbus lutoque musculus, ut ab igne, 
qui ex muro jaccretur, tutus esset, contegitur. Su- 
pra lateres coria inducuntur, ne canalibus aqua 
immissa lateres diluere posset. Coria autem, ne 
rursus ignl ac lapidibus corrumpantur, centoni- 
bus conteguntur. Examinat htec omnia atque il- 
lustrat lips. 1. 1. Poliorc. dial. 9. Musculi vero 
flguram Guiichardus (3/imoir. milit. T.2. p. 58. 
tab. 2.) exhibuit Casariana descrlplioni maxime 
congruarn. ^ 5. Hem nomen parva navis, quam 
Venell nunc vutgo topo vocanl. Isid. 19. Orig. 1. 
Longa naves sunt, quas dromones vocamus; di- 
cta «o quod loogiores slot ceteris: quibus con- 
trarius musculus, curium navlgium. Cf. IS'ot. Ttr. 
p. 178. Cymbula, musculus, lembus. 

MUSCUS, 1, m. 2. ^ 1. Est villosa ilia lanu- 
go, qua in arboribus ac saxis provenit, quaicm 
videmus circa fontes et loca humida, qualis eliam 
est ilia, qu* in tnari petris ionascilur ac mari in- 
natat, unde et in litus evolvilur ac projicitur, 
qua aliter alga dicitur, muico, muschio, ^puov. 
Cato H. R. 6. Arborl muscus ruber tnolesius erit. 
Colum. 5. R. R. 9. 15. Pierumque locis siccis et hu- 
midis arbores musco infesianlur. Ovid. 8. Met. 503. 
molli tell-as crat huniida musco. .Sil. It. 15. 778. 
antra virenlia musco. Horat. 1. Ep. 10.7. musru 
clrcumlita saxa. firg. 6. Eel- 02. Phaelhontiadas 
musco circumdat amara Corlicis. h. e. cortice mu- 



MUSICA 

scoso et amaro. ^ 2. Museum, qui a flieronym. 
2. in Jovinian- n. S. inter odoramenta recensetur, 
quidam putanV esse ilium, quern ex cujuidain ani- 
malis Indici vomica erui, Actius tradit, muschio y 
zibetto, fio'^x *- v - flieronym. loc. cit. In MUS 
II. I.; ct qua hac do re disscmit Sahnasiut ad 
Solin. p. 232., allata eliam ab Orellio ad Arnob. 
7. 30. p. 431. 

MCSKlARlUS. ('. MUS.EARIUS. 
.V10SEUM, i, o. 2. (rcrlius quam Museum, est 
enim Grace Mou9i?ov). In quibusdam libris legi- 
tur Mutium pro Museum. Et quia Musian in- 
venilur eliam pro Musivo, hinc fit, ul Museum 
aquivatest utriquc, ct in unaru Sape significalio- 
nem coalescant. f. MUSIVUM. — Ceicrum -Wit- 
seurn *f 1. Est sacrnrium Musarum, Museo, luo- 
go consactato alte Muse, locus ubl Musa colc- 
bautur el responsa rcUUcbant: cujusmodi fuissc 
in Macedonia ad Olympum rnonlem scribil Phi- 
loslrat. in vita A potion. Accipilur pro loco, seu 
a?diflcio, quo litlerarum et sludiorum causa homi- 
nes conveniunt, quale fuit eelfberrimum Alexan- 
dria, in quo publico sumptu virl docil quamptu- 
ret alebantur, ut lilteris vacarent. Sueton. Claud. 
42 ; et Upartian. Hadrian. 20. — Varro 3. R. It. 
5. 9. narrat, habere se sub oppido Casino, in In- 
sula fluminis, Museum; quemadmodum Cic. 2. 
Lcqq. 1. 1. narrat sibi fuisse villam Arpinatem 
in insula, qua est in Fibreno, ubl illc solebat dis- 
puUre. — Latinam consuetudincm scquuiilur ii, 
qui Hi appellant ea loca, in quibus reponunlor et 
asservaniur veterum monumenta, litierata marmora 
ct quacumquc ad rf m nummariam et natura hi slo- 
riam spectant, el alia hojusmodi xuurjkict arlium, 
studiorum ac litlerarum eauva coilecta. Museum 
cnlm est quaji Musarum sedei; Musa vero nus- 
quam alibi babilare libenlitis splendidiusque pos- 
suot, quum doctrinarum velut anlistita et arlium 
prasides babeantur, ut alt M or cell. Inscript. com- 
ment, subject, p. 2i2. ed. Patav. <| 2. Musea 
item In adiOciis appellanlur opera ex puroicibus 
el sails erosis consirucla, ad specus Imaginem ar- 
te reddendam, grotlesco. Plin. 36. If if I. nat. 21. 

42.(154). 

MUSE US, a, um, adject. Mquomos, ad Musas 
pertinens, musicus, poeliciis. Zucref. 2. 412. Ac 

Musca mcle, per chordes organicl qua Mobilibus 
digilis eipergelacta (igurant. tonate musicali. ct 1. 
1)32. Museo coniingero cunola lepore. colta gratia 
de'versi. Eliam Apul. 2. Met. Orpheum Museum 
vatem dixisse videtur. Incert. auct. Epilliatam. 
Laur. et Mar. 40. apud PVemsdorf. Poet. Lat. 
min. T. 4. p. 492. Musea tuis lnsedit cura medullis. 
MOSlCA, a et musice, es, f. I. musica, ptouot- 
xt), scienlia, quw modum canendi dcmonstral: a 
Musis. Antlquis $ignobat universe hiimanitalis llu- 
dia, idque ex vl nominis. V. MUSICUS, 1. Sed po- 
sleriores modulalioni uumerorum speciolim id no- 
men tribuerunt. Cic. Z.Orat. 33. 13*. Num geo- 
metriam Euclide, aut Archimede, num inusicam 
Damone, aut Aristoxeno tractante, etc? Auson. 
epist. 10. 43. Socci et cothurni musica. h. e. poe- 
sis com if a et tragica. — Apud Gnccos antiquos 
lanla veneralionis fuit, ut iidem musici et votes 
ct sapientes judii-arcnlur. Cujus scienlios quum se 
imperitum Themistocles confessus essct, ul ait Cic. 
1. Tusc. 2. 4., habitus est indoclior. Quinlil. i. 
10. 9. Musice anliquis temporibus tan turn vene- 
ralionis habtiit, ut etc.— Occulta? musica* mil- 
tus est rtspectus, Gractnn proverb, usurpatum a 
Ncrone, causa? prodeundi in scanam qu.crcnte, ut 
esl apud Sueton. Ner.2Q. T-rj;"Xav&avou'e»rc_/*ou- 
ctXTJ; vjfa's \6y$;: vel O-jSsv cf ;>os oirsf'pTJTou 
xac a pave u; tt^; pwd%r,^. Significat autem, ani- 
mi doles si nun proferas, perinde esse, quasi nun 
habeas. Eliam Eccti. 20. 32. Sapienlia abscunsa, 
et thesaurus invisus, qua: uliliias in ulrisque? 
Gell. 13. 30. ISosti verbuin illud in Gracia vet us, 
musicam, qua sit abscondila, earn esse nulii ici. 
Adde Ovid. 3. Art. am. 3'J7. — Musica inventor 
fuit Amphion juxla ^'in. 7. Hht. nat. 50. 57. (204). 
At multo reciius Lutret. 5. 137S. et seqq. ex avium 
imilalione mu«icam or lam fuisse pulat, quod his 
verbis conlitmat Pronto de eloq. (cdfnlc ileriim 
A. Mai')) p. 235. Vuris modulala ania lores pri- 
mas audisS'i ferunlur aves vfruns luco opaco. — 
XB. Uc cognom- Rom. V. O^OM. 



MUSICA 

MUSICA, orum, n. plur. 2. V. MUSICUS, a, 
um, in fin. 

MCSSCARfUS, li, m. 2. musirorum instrumen- 
Lorum artifex. Inscript. apud Gruler, 654. i. co- 

tOCASlO VERXAE DVl.CISS- BT MVS1CABIO INOEMOS1S- 

simo etc. A I Almel-v. in Add. Holt, el Orellius 
n. 4238. recte polant icgcndum esse mvsivario. 

MUSlCATUS, 8, um, adject, ad music* arlis 
rcgulas faclus. Apul. Trismeg. Ul dii musicatis 
hominum cantilenis concelcbrarentur Iaudibus. Alii 
teg. i mi si talis. V. MUSI COR. 

MUSlCE, adverb, pouscxu;- Musicc atate m age- 
re, h. f- conrhme et cleganter, alii intcrprelantur 
splendide, delicate, laute, et alienis sumjitibus. 
Plant. Most. 3. 2. 40. Musics hercle aslatem aj:i- 
ti«, ita nt vos deccl; Vino, et victu, piscatu pro- 
bo, eleetili Vitam colitis- Hue perlinet Griecum 
proverb. A xairva x'ccSoi ^tiofxay, nos cantores sa- 
criflcamus sine fumo. Et aliud AyA^roC j5:'oi £t;s, 
libitinis vitam vivis. Nam musici, quum alios ob'ie- 
clent arte sua, opipare baberi ab iis solenl: et li- 
bicincs, quum in sacrifices canant, de ponlificuin 
mensa laule vivunt, alque adeo sine fumo, seu 
impensa fcenam coquunt. 
MCSlCK, es. V. MUSICA. 
MCSICOR, Sris, ari, dcp. Lad musicum sonum 
oecommodare. PaltEm. gramm. p. 1378. Putsch, 
Sic i&detn, sic eadem acceperunt dem syllabam, 
non ul aliud significarent, scd ut eopbonia esset. 
Elenim studiom fuit omnibus musicaii latinitalem, 
et id adtiere quod in aures laberetur, id demere 
quod rancidius olTcnderel auditum. 

MUSICUS, a, um, adject, jxooctxo;. ^ i. Est 
ad mil si cam, b. e. ad ctinlum perlinens, musicale. 
Cic. 2. Legg. 15. 39. Plato negat mutari posse 
illusions leges sine immutatione legum publiea- 
rum. Pkwdr, 4. 19. Qui tristis audis musicum ci- 
tharae sonum. Quinlil. 1 . 12. 14. Musicis modis 
cantica exeipere. Gell- 19. 9. Ingenium facile ac 
libens ad rem musicam. intendente e dilettan- 
te di musica. Plin. 29. Hist. i\at. 1. 5. (C). He- 
rophilus in musiros pedes venarum pulsus desrri- 
psit. a baltuia. ^ 2. Est etiam musicus ad lilte- 
ras, humanitalcm et praesertim ad poelicam per- 
tinens, letterario, poetico. Alusae enim bis omni- 
bus prseesse dicunlur. Cic. 3. Oral. 44, 174. Nam- 
que haec duo, musici, qui erant quondam iidem 
poets?, macbinali ad voluplalcm sunt, versum at- 
que cantum. (Musicum de poela usurpat Auson. 
epist. 11. et epist. 21. in fin.) Ter. Beaut, prol. 
23. Applicare se ad studium musicum- h. e. ro- 
micam poesim. Sic Id. Phorm. prol. 18. Artem mu- 
sicam traclare. Gell. prcef. ad fin. Ut b«c com- 
mentaria ne atlingat, neve adeat proftstum et pro- 
fanum vuipus, a ludo musiro diversum. h. e. stu- 
dio iiLterni um, a versum a Musis. % 3. Musicus 
pes a Diomed. 3. p. 478. Putsch, enumeratur in- 
ter pentasyllabos, constans longa, brevi, longa et 
iluabus bvtvibus, lit temperantia. — Ilinc 

Musicus. i, in. 2. absolute, substantive rum mo- 
re, est musica? artis peritus, must'eo. Cic. 1. Off. 
41. 14G. In fidibus musicorum aures minima sen- 
liunl. /d. 2. Tusc. 4. 12. Si absiirda canat is, qui 
«e habcri vclit musicum. Id. 1. ibid. 2. 4. Ergo 
in Gracia musici lloruerunt. Quintil. 1. 10. 27. 
(Jontionanti (C. Graccho) consistens post eum 
musicus fistula modus- monstrabat. Co?/. Aure.l. 1. 
Tard. 5. n. 167. Vocis eiercilium musico moni- 
tore compositum. h. e. pbonasco. 

Jf/iistca, Drum, n. piur. 2. absolute, substanli- 
^rum more, est musica ars, la musica. Cic. 1. 
Or at. 42. 187. In musicis numeri et voces et mo- 
di ; in geomi'tria lincamenta, forma, intcrvalla: in 
astrologia c*ii convcrsio etc. et ibid. 3. 10. Dede 
re se musi L is. el 5. Tusc 22. 63. Musicorum per- 
sLudiotiis. 

SIC sic I'S. i, m. 2. V. voc. praeced. in fin. 
Mt?rtj£>A, ae, mmm. gen. 1. Musa genilus, 
Musae fi'ius. Rufin.de compos, el metr. orat. ini- 
tio. Musigcnae numcros vales et metra sequuntur. 
H. e- poei.-e Musis genili, ul putnbaniur. 
.MC>lMO et musmo, 5nis, m. 3. uououw. 
I.j Proprie est animal, de quo haec Plin. 8, 
Hist. rat. 49. 75. (19«J). Est et in Hispania, «ed 
(naiiine Corsica, non maiime absimiic pecori ge- 
ru; musiroDum. caprino \illo, quum pecoris vel- 
leri piopius. Eugen. Toletan. carm. 22. dicit, 



— 319 — 

musimonero esse ex c8pra el ariele: quod verbis 
Plinii valde congruit. Itali vocant mufione. — Ad 
iliud f'irq.Z. G. 44C. udisque jries in gurgite vil- 
lis, etc. adscribit Servius: Musimonem dieit ducem 
gresis, quern ita et Varro commumorat. Jsid. 12. 
0>ig. 1. ad /in. Musmo ex capra et ariete: est au- 
tem dux gregis. Cf. Epigr. in Anthol. /.at. T. 2. 
p. 454. Burin ann., ubi musimonem; et V. O- 
PH10.N. 

II.) Translate est animal ei duobus animalibus 
diverse specie! procrcatum, bastardo. .Yon. p. 137. 
22. Merc. Musimones, asini, muli, aut eqtti bre- 
ves. Cato ibid. Asintim aut musimonem, aut arie- 
lem. Lucilius ibid. Prclium emit, qui veudii 
equum musimonem. 

MCSLNOR. V. MCGIMOR. 
MCSICH, Ii. V. MUSEUM init. 
MCSlVARlUS, li, in. 2. artifex musivi operis. 
Imp. Constantin. Cod. Justin. 10. 64. 1. i>t Cod. 
Theod. 13. 4. 2. Intcstinarii. staiuarii, mustvarii. 
V. GYPSOPLASTES, MUSjEARIUS et MUSI- 
CA RIL'S. 

MCSIVUM, i, n. 2. opus lapidibus concinne 
conlextuin varieque picturalum, lavoro a musai- 
co, cujusmodi videre est Veneliis in asde Divi Mar- 
ci : ita appeiialum videtur, quod esset quasi Mu- 
sarum manibus elaboratum, vel quod sic sa?pe exor- 
nnrcntur Musea, seu wdes Musis dicatse, in quas vi- 
ri litteratt conveoiebant. V. MUSEUM % 1.: est a u- 
tem a Musium, digammate iEolico, seu ronsona 
f, ut saepissime alias, diubus vocalibus interjecta. 
V. MUSEUM init. Musivum porro ditere generatim 
vctcres omne opus, quod jive marmoreis, sive vi- 
lreis lapillis summa arte consertis picturam imi- 
tatur vel ad pavimenla, vel od porietes, vel ad 
cameras exomaodas: ejus species multiplex; tei- 
sellatum, quod tessellis, lapillis scilicet quadralis 
vel quodrangulis constat; vermiculalum, quum ii- 
dem ea sunt figura, ul vermiculos imitentur; se- 
ctile, llali dicunt a commesso, a compartimento, 
quum e cruslis rnodo triyonis, modo quadralis, mo- 
do bexagonis inter se junclis pro Ogurarum varie- 
late componitur; musivum autem proprie dicitur, 
quum pro marmoreis vitrei sunt lapilli, bique ali- 
quando una cum iflis miititn adhibili, varieque 
it? colorati, ut picturas speciem prorsus referent: 
hujusmodi musivum circa Vespasiani Aug. tempo- 
re Roma? usitatum fuisse et Plin. 36. Bitt. nat. 
25. 64.(189). constat. Spariian. Pescenn.6. Uinc 
in Commodianis bonis, in portico curva, piclum 
de musho videmus, sacra Isidis fcrentem. Trebell, 
XXX. Tyrann. 24. Accipieas ab bis coronam ci- 
vicam picturatam de musivo. a smalto: hie alii 
leg. museo. Augnstin. 16. Cto. D. 8. Hominum 
genera, quw in maritima platea Cartbaginis mu- 
sivo picta sunt. — Adjective. Inscript. apud Orell. 
3323. foivtkm bvkc LisiVM (Henzen. corr. tv- 
sivm) ovbm c. lysivs c. l. skcvnovs patkr con- 
strvxlt c. lysivs postvmvs operk mvs1v0 bsor- 
>avit. Cf. alia apud Spon. Miscell. antiq. p. 39. 

BT BOC AMPLIVS PHO SVA LIBEHAUTATK CAMERAM 
SVPRRPOSVIT BT OPERB MVSBO BXORKAVJT. 

MCsIVUS, a, um, adject. V. voc prasced. in 
fin. 
MUSMO. V. MUSIMO. 
MUSSATlC, finis, f. 3. mussitalio, actus ir.ug- 

sandi. Ammian. 20. 8. Salutcm mussatione quae- 
ritabam el lalebris. Alii leg. simulaiione. Vel. 
inter pr. Virgil, ab A. Maio edilus p. 15. Mus- 
satioues persequi. 

MUSSlTABUNDUS, a, um, adject, qui mussHat. 
Gloss. Vet. 

MUSSiTATlO, oni$, f. 3. actus mussitandi. Ccel. 
Aurel. I. Acul. Z. init. de phrenitico. Alieoatio- 
jugis aut intercspedinnla, cum risu tacito, aut cum 
cachinno et cantilena, vel certe mcestitudine, si- 
lentio, vel murmure, aut vagitu, aut levi secum 
ipsius mussilatione. Apul. 8. Met. post init. de 
canibus vena fin's. Tacitaque prius servata mussi- 
tatiune, signo si bi repentino rtddito, lalraiibut 
miscent omnia. Bieronym. 9, in Isaj. proef. In- 
vidorum livorem et mussitationem garrulam con- 
temncnles. 

MUSSlTATOR, oris, m. 3. qui mussilat; el fl- 
guraie murmurator, mormoratore, yo' ( 7U5tv;c. f'vl- 
gat. inter pr. Isaj. 29. 24. Mussitaiorcs distent 
leaem. 



MUSSO 



MUSSlTO, as, are, I. frequentat. sive inlens. 
a musso. — Part. Mussitans 1.; Mussitandus 2. 
— Mussiiare est mulium et frequenter mussare, 
p.u^w. <| 1. Cum Accusative est multum et fre- 
quenter submissa voce loqui, parlare sollo voce. 
Plaut. Mil. glor. 3. 1. 1»B. II I i inter se ce riant 
donis, ego base mecum mussito: Bona mea inhiant, 
etc. Id. Pseud, i. 5. 85. Nun a ine scibas pistri- 
num in mundo libi, Quum ea mussitabas? Apul. 
de Mag. Hunc ilia limorem mussilabot, adversa- 
ri propalam non audebat. Liv. 1. 50. Jam enim 
ita clam quidam mussitantes, vulgo tamen eum 
a,jpeliabani. ^ 2. Absolute significat lacere, cum 
si lentio pati. Plaut. Mil. glor. 2. 5. 65. quid pro- 
pius fuit, Quam ut peri rem, si locutus futssem he- 
ro ! P. ergo, si sapis, Mussitobis. Ter. Adelph. 2. 
1. 53. Accipienda et mussitanda injuria adolescen- 
lium est. Ubi Donatus nolat, proptie mussitare 
esse dissimulaodi causa tacere. Plaut. Cas. 3. 5. 
33. inseclatur omnes domi per sedes, nee quem- 
quam Prope ad se sinil adire: ila omnes sub ar- 
cis, sub leclis Latentei mctu tnussiiant. Addc eumd. 
True. 2. 2. 57. 

MUSSlTUS, us, m. 4. idem ac mussalio. Gram- 
mat, incert. p. St. Etcher. feld. Quredom ficta sunt 
a sonis, ut stridor, clangor, lionitus, mugilus, u- 
iulatus, hionilus, mussilus. 

MUSSO, as, 5vi, alum, are, a. 1. Pari. Mussans 
I. — In illo Varron. apud Non. p. 249. 10. et 
349. 13. Merc, iiiscumbimus mussati, dominus 
matura ova ad ccenam commitlil. mussati videtur 
esse parlkipium mussor, oris, depon. — Quod 
addil Servius ad Virg. 12. JEn. 657. ex Clodio 
Tusco: Mussare est ci Graeco, comprimere ocu- 
Ios; Grasci fxuaac dicuot: Corrigendum est com- 
primere labia; id enim valet Grtecum verbum. — 
Ceterum mussare est a mutire, fiu^eiv, tnutus; 
vel, quod eodem recidil, ut ait Varro 7. L. L. 
101. Miiit. Mussare dictum, quod muti non am- 
plius quam u\> dicunt. Est autem idem ac sub- 
missa voce loquor, clam munnuro, pj^ta (It. par- 
lare sot to voce o tia'denti, mortnorare, bron- 
tolare; Ft. dire a voix basse, parler entte ht 
denies, murmur er ; Hi.'p. murmurar, decir d twi 
baxa; Germ, leise reden, murmeln, mit de* Spra- 
che nicht heraus wollen, etwas verschweigen, un- 
terdijeken; Angl. to speak Ion or to one 1 $ self, 
mutter, murmur, grumble) 

I.) Proprie. f i. Est submissa voce loqui, clam 
murmurare. Paul. Diac. p. 144. 14, Mull. Mus- 
sare miirrourare. Ennius: In occulto mussabant. 
Cf. Festus p. 298. 31. Mull. Similiter Plaut. 
Merc. prol. 49. Summo h*c clamoie, inlerdum 
mussans. Liv. 33. 31. Soli jEtoli id decretum clam 
mussantes carpebaot. Id. 7. 25. Mussantes inter se 
rogilabanl, num etc. Virg. 11. JEn. 451. Fleot 
mcesli, mussantque patres. Cf. Stat. 3. Theb. 02. 
Excussse procerura mentes, lurbalaquc mussant Con- 
cilia. Fronlo 1. ad M. Cces. (edenle iterum A. 
Maio) ep. 2. ad fin. Sed jam bora derima tangit, 
et labellarius tuus mussat. Finis igilur sit episto- 
l3p. — Pro bombum edcre, ronzare, de apibus fi- 
gurate dixit Virg. 4. G. 188. Fit sonitus, mus- 
santque oras et limiua circum. ^ 2. Item est »e- 
cum ipse tacitus loqui, alque adco tacere- Paul. 
Diac. p. 144. 14. Merc. Mussare vulgo pro la- 
cere dieitur ut Ennius: Non decet mussare bonos. 
Corrigunt critici: Non decet bic massare bonos. 
vel Namque decet etc. Servius et Philargyrius 
aliura Ennii locum referunt ad Virg. 4. G. 188. 
Non possuot mussare boni ; qui famam (al. facta, 
al. tanta)... Nixi militi* multo peperere Jaborc. 
— Passive. Plaut- Aului 2. 1. 12. .-Equum non 
esl occultum id haberi, nequc per meium mussa- 
ri, Quin participem pariter ego te et lu me ut fa- 
cias. 

II.) Translate dicilur de hn-rentibus et dubiion- 
tibus. Qui enim dubitat, serum ipse tncitus loqui- 
tur, nee rem clare aperil. Item de iis, qui limenl, 
nequc »e ex plica re audent, sed dissimulant. Virg. 
12. /En. 657. mussat rex ipse Laiinus, Quos ge- 
neros voces, aut quae se ad feed? ra fleclot. Ivcret. 
6. 1177. mussabel taciio medicina limore. h. e. 
baerebot dubia, quodnam inusitalo morbo reme- 
dium alTetret. Plin, 7. Ep. 1. Quum mussantes me- 
dicos repentc vidissem. Virg. 11. £n. 34 i. fun- 
di se scire fatentur, Quid fortune feral populi, 



MUSSOR 

sed dicere mussant. Sail, in orat. Licin. ad pleb. 
L. SiciniuSj primus de polestate tritium loqui au- 
sus, mussanlibus vobis, cireumventus crat. Caci- 
Hus apud Paul. Diac. p. 299. 4. Mull, Quod pol- 
es, site, cela, occulta, lege, tace, rousaa. Virg. com- 
mode transtulU ad boves, 12. JSn. 718. Stat pc- 
cus omae melu mutum, mussantque juvenea, Quis 
nemori imperitet, quem tola arraenta sequantur. 

MUSSOR, firis, a"lua sum, ari, depon. 1. V. voc. 
prared. init. 

MUSTACE, es, f. 1. laurl genus maximo folio, 
ita dictum quod muslaceis subjkerelur. .Plin. 15. 
Hist, nat. 30. 39. (127). 

MUSTACE UM, i, n. et 

MUSTACEUS, i, ra. 2. mosiacciuolo , calicione, 
olvouxxa,, edulii genus, forma oblonga, et ad lau- 
ri folia, quibus imponebatur, composita, quod con- 
vivis post ccenam disccdenlibus pro apophorctis dis- 
tribuebntur, cujuscjue conficiendi rationem docet 
his verbis Cato R. R. 121. Mustaeeos sic facito: fa- 
linae siliginea modium unum musto conspergito: 
anisum, cyminum, adipis portdo duo, casci libram, 
et de virga lauri deradito, eodem addito; et ubi de- 
finieris, lunri folia subtus addito, dum concoqnes. 
Of. Pallad. 11. R. /f. 21. qui diversa rtonnibU a Ca- 
lone iradil. Juvenal. 6. 200. Si Ubi legHimis pactain 
junclamque labeilis Non es amaluruft, ducendi nul- 
la videtur Causa, nee est, quare cosnam et musta- 
cei pcrdas, Labenie officio, crudis donanda. Adde 
Jrnob. 2. 23. Cic. 5. Alt. 20. ante med. Laureo- 
lam In mustaceo qusrere. proverb. V. LAUREO- 
LA.; et Cavedoni, Marm. JfJoden. p. 101 . not. 
27. et p. 151. not. 11. 

MUSTArTCS, a, urn, adject, ad mustum perti- 
nens. Cato R. R. II. Urceos mustarios decern. 

MUSTECtJLA, as, f. 1. deminut. muslel*. Autt. 
carm. Ptntom.Ql. Mus avidus mintrit, velox mu- 
ttecula dintrit. .4 Hi leg. velox muslelaque dinfrit. 

MUSTELA vel mostella, a, T. 1. (mus). Mu- 
xtelta legilur in Inicripl. translata, ut videtur, si 
gniQcalione, apud Reines. cl. 20. n. 368. mc hs- 

QV1ESCIT DVLC13 MVSTBLLA GORD1AKV8 FIUVS. — 

Celerum mustela ^ 1. Est animal quadrupes par- 
vum, sed obloagum, flavi coloris, muribus, co 
lumbis, gatlinis infostum, yaXij (It. faina, don- 
nola; Fr. belelle, fouine; Hisp. eomodrtja, fuina 
u raposa; Germ, dan FPieset; Angl. a weasel). 
Duo autem, inquit Plin. 29. Hist. rial. 4. 10. 
(GO). , sunt mustelnrum genera: allerum dome- 
slicum, quod in domibus nostril obcrrat, et ca- 
tulos suos, ut auctor est Cicero, quotidie irans- 
fert, tnutatque gedem, serpentes persequiiur: alte- 
rum jilvestre, distans magnitudine, Graci t'xtiSa 
vocant. Plant. Slich. 3. 2. 43. Cerium est muste- 
la posthac numquam credere. Nam incertiorem nut- 
Jam novi besliam. Quane et ipsa decics in die mu* 
tat locum. V. GALANTHIS. Lepidas de ea fabel- 
las babet Phcedr. 1. 22., 4. 1. et 5. <f 2. Est et- 
iam genus piscis marini, el fluvialilis, yaXeo;, eu- 
jus meminit Plin. 9. Hist, nat. 17. 29. (63). et 
32. ibid. 9. 37., (112).; item Ennius apud Apul, 
tie Mag.; et Coium. 8. R. R. 17. 8. Auson. Sfoselt. 
10G. (.'usque per Ulyricum, per slagna binominis 
Istri, Spumarura indiciis caj>eris^ mustela, rtatan- 
lum, In nostrum gubrecta frelura etc. V. EXOR- 
SlISTON. Fluviaiilem quidam esse putant, quara 
nostrates lampreda vocant, el sequioris Latiniia- 
tig auctores lampetram. — NB. De cognom. Rom. 
V. ONOM. 

MUSTElATOS vel mustellatus, a, urn, adject. 
a mustela, ut Musleiatum peplum, h. e. colore mu- 
•iiclino tinctum, apud Apul. 2. Met., ut quidem 
nonnulli legunt. Sed alii omnino alitor. 

MUSTELlNOS vel roustellinus, a, urn, adject. 
YaiXaudiJCi ad muslelas pertinens. Plin. 3D. Hist. 
nat. 14. 43. (124). Cuiculus mustelinug. Ter. Eun. 
4. 4. 21. vctu9, vietus, veternomg senex, Colore 
inustclino. n. e. aubllvldo. V. hie Donat. 

ML'STELLAGO, Inij, f. 3. Jpul. Herb. 58- Mu- 
slellago terrestris herba,eadem ac laurago, cbamoe- 
dppbnc. 

MDSTErJS, a, um, adject, mosloso, recente, fre* 
soo, Y"XeuJMO{, succo abuodans, et sapore musti; 
item reeenjj quia recentia tenerlora et auccosiora 
esse wlent: V. HtlSTDS. Cato R.R.I, et farm 
1 . It. R. 59. 1 . Mala, quae antea muttea voca- 
bant, nunc toeHmeU apptlltnt. Plin. 13. Hilt. nat. 



— 320 — 

1i. 15. (51). Mala mustea, a celeritate mitescen- 
dijquiB nunc meliinola dicunlur, a sapore melleo. 
Colum. 9. R. R. 15. 13. Ubi liqualurn mel in sub- 
jerlum alveum deQuxit, traosfertur in vasa Qclilia, 
qua paucis diebus aperta slut, dum musleus frurius 
dofervescat. Martial. 13. 55. Musteus pelaso. Plin. 
11. Hist. nat. hi. 97. (240). caseus. Id. 12. ibid. 
7. 14. (29). Musleum piper, h. e. veceng decerpluin. 
Id. 13. ibid. 4. 9. (50). Muiteat palmse. Id. 37. 
ibid. 3. 11. (.46). Succinum liquidom primo dcstilla- 
re argumento sunt qua;dam inlus transluoentia, ut 
formica! culieesque et lacerts, qua adhasisse mu- 
steo non est dubium et inclusa durescenie eodcai 
remansisse. — Quod T'arro dicit apud IVon. p. 400. 
14. Merc. Pueri in adibtis sapius pedibus oJTen- 
sanl, dum tecenles musteos in carnario fluilare su- 
spu'iuut: mu$leos recentes videtur intelligere peta- 
sones, vel farcimina, vel larida recentia, aut hujus- 
modi: et foriasse to recentes glossema est. — Plin. 
S. Ep. 21. ad fin, Non dubilo cupere te pro ce- 
tera rnci caritaie, quam malurissime legere nunc 
adhuc musteum tibrutn. h. e. novum, recentem. — 
Ifcevius apud IVon. p. 136. 8, Merc. L'trum est 
melius, virginemne, an viduain uxorem ducere? 
virginem, si mustea est. h. e. adolesceos et succi 
plena. AUi leg. musta. 

MUSTtGUS". V. MYSTICUS. 

MUSTlO, onis, m. 3. idem ac biblo, quam vo- 
cem vide suo loco. 

MUSTRlcOLA vel 

MUSTRlCOLA, a, f. 1. forma da calzolajo, est 
mecbinula ex regulis, in qua calcetis noviis suitur. 
Afranius , Mustricolam in denies impingam tibi. 
Hac Paul. Diac. p. 147. 2. Mull., ubi legitur 
muslricula. Ita porro appellata videtur, quia si- 
milis est Dgura cum machina ilia, qua utimur ad 
stringendos mures, de qua mox; est autem a tnus 
el stringo: bine fortass* qui«piam non male scri- 
beret mustrigvla , ut item ilriqilit est a strin- 
go. — In Gloss. Istd. dicitur esse macbioa ad 
stringendos mures. 

MUSTULENTUS, a, um, adject. mo*foso, mu- 
sto abundans, musteus. Plant- fragm. apud IVon. 
p. 63. 33. et p. 415. 15. Merc. Nam ita mustu- 
lenlus astus nares altigit- IVon. aitero loco ventus 
habet pro ceslus, el obtigit pro altigit. Apul. 2. 
Mel, Mustulentus auctumnus. et 9. ibid. Muslulen- 
l» auLumni delicia. 

MUSTUM. V. vocem sequent, in fin. 

MUSTUS, a, um, adject, novus, recens, novel- 
!ui; foriasse a ftoovp? lener, vsos (It. recente, 
fresco, giovine; Fr. jeune, nouw.au, frais; Ilisp. 
joven, nuevo, fresco, reciente; Ge.xm.jang, frisch, 
neu; Angl. new made, frif.sk, new, young). Ca- 
to apud /Yt'sctan. 6. p. 711, Putsch. Ue agnu mu- 
sta pascenda. Id- R. R. 115. In vimim mustum 
veratri manipulum conjicilo. Martial. 13. 120.; 
et Prudent. 1. advers. Symmach. 127. Mustum 
Faleroum. V. locum Navoii in v. MUSTEUS in 
Go. — Hinc 

• Mustum, i, n. 2. absolute, substantivorum mo- 
re, est vlnum novum, nonduin purgatum, moslo, 
vino nuovo, y^-su/.oc. Cato R. R. 1-20. Mustum si 
voles to l u m annum habere, in ampboram mustum 
indito, et corlicem oppicato, demitlllo in pisci- 
nam, post xxx. diem eximito: totum annum mu- 
stum erit. firg. 1. G. 295. Dulcis musti humor. 
PUn. 9. Ep. 16. Mustum novum. Plin. alter 23. 
Hist. nat. 1. 18. (291. Musta difTerenlias habenl 
naturales has, etc. Martial. 1. 19. In Vaticanis 
condita musta cadis. Tibull. 1. 1.6. pleno pinguia 
musta lacti. Ovid. 1. Amor. 15. 11. muslis uva 
tumebil. — Id. 14. Met. 146. Tercentum messes, 
ter centum musta videre. k. e. tercentum estates, 
totidem auclumnos, uno vcrbo tercentum annus: 
melalepsis. -— Et figurate Cic. Brut.K2. 2S8. Sic 
ego istis censuerim et novam istam, quasi de mu- 
sto ac lacu fervidam oratiouem fugiendam. Sunt 
iamen gui aliter teg. — Musta olei est rerens 
oleum. Plin. 15. Hist. nat. 1. 2.(5)- Consequens 
olearum vindemia est, arsque vel major oici mu 
sta temperandi. Ita Harduin. ex MSS.; alii leg. 
olei, quam musta. Sillig. vero legit oleum quam 
musta. 

MUT. r.MU. 

MCTABlLIS, e, adject, (muto). Comp. Muta- 
bilior, et Sup. Stutabiliisimus. — Mutabllis est 



MUTATORIUS 

qui facile inotalur, fi.txa^\r]xtwq , suVsTaj3o*Xoj 
(It. mutabile, instabite; Fr. ckangeani, variable, 
inconstant; Hisp. mudable, variable; Germ, ver- 
anderlich, unbestdndig ; Angl. changeable, sub- 
ject to change, mutable, alterable, unsettled) 
Cic. 3. Nat. D. 12. 30. Omnfl corpus mutabile ejt- 
Id. Tim. 10. Qua (sidern) autem vaga et rnuta- 
biii erratione {al. ratione> labuntur, ita generata 
sunt etc. Id. 2. de republ. 23. Ea autem forma 
civilaiis mutabiiis maxime est hanc ob causam, quod 
etc. firg. 4. /En. 569. vat turn el mutabile sein- 
pnr Femina. Horal. 2. Ep. 2. 189. Vullu muta- 
bilis. Liv. 2. 7. Mutabtlis vulgi animus. Pal. Max. 
6. 9. ix. 1 i. Quid hujus conditione incoiistaotius, 
aut mulabilius? Porcius Latro declam. in Catil. 
16. Mut.ibiiissima sunt deorum voluntales. 

MGTABlLlTAS, atis, f. 3. rnutabitila, incostan- 
za, daxa-cia, suxivqaia,, mobiiitas. Cic. 4. Tusc. 
35. 76. Hac iocoostantia mulabilitasqoe mentis 
quem non ipsa pravitate deterreat? Capell. 8. p. 
294. Ha species diversiiatesque !un« supera mu- 
tabilitalis variolate confuuduntur. 

MOTAUlLlTER, adverb, mutabilmente , cum 
inconstanlia. Va.rro apud Non. p. 139. 26. Merc. 
Instabilis animus ardens mulubiliter arct habere, 
et non habere. 

MCTATiO, onis, f. 3. (muto) actus mutandi, 
conversio, motus , pata/j:^*} (It. mutazione; Fr. 
action de cltanger , changement , mutation, va- 
riation; Hisp. el acto de tnudar, mudanza, mu- 
tation; Germ, die Ver Under ung , Utndnderung , 
Uinwdlzung ; Angl. a changing, altering, chan- 
ge, exchange, alteration, shifting, mutation), Qc- 
currit ^ i. Generatim et sape de rei pubiica rao- 
tibus. Cic. 12. Phil. 2. 7. Gonsilii mutalio opti- 
nnis est portus p<Eoilenti. Id. 4. Acad. (2. pr.) 38. 
119. Ut nulla vis tanlos qucat motus mutalioneru- 
que molici. Id. 1. Off. 33. 120. Mutationem facere. 
Id. -8. Alt. 3. circa med. Mulli mutalionis rerum 
cupidi. Hi cose nuove , rl» mulazion di governo. 
Sii' /t/. 1. de republ. 41. exlr. Vide* unius inju- 
stitia concidisse genus iliud lolum rei pubiica. - 
V'ideu vero, inquit, et studco cursus istos muta- 
tionum non magis in nostra, quam in omni r« 
pubiica noscere. et ibid. 42. Accuratius mihi di- 
cendum de commututionibus rcrurn publicarum; 
etsi minimc facile eas in ea re pubiica futuras 
puto. Sed hujus regia prima et rertissima est ilia 
mutalio. Similiter Tac. 3. Ann. 44. Cupido muta- 
lionis. Adde Justin. 40. 2. 1.; et Suelon . Galb. 

8. *| 2. Spcciati rn de rebus physicis et oificiis 
est permulaiio, scambio, permuta. Ter. Eun. 4. 
4. 4. Mutalio vegtis. Plin- 13. Hist. nat. 4, 8. 
(36). sed is. Id. 28. ibid. 8. 29. (113). de chamce- 
leone. Nullum animal pavidius existimalur , et 
ideo versicolors esse mutalionis. h. e. in varios 
colores mutari. Tac, Agric. 28. Ac fuere, quoa 
per commercia venutndaios, et in nostram usque 
ripam mulatione addurtos, imlicii tanli casus iilu- 
slravit. h. e. compra-vendita. Cic. 1. Off. 7. 22. 
Communes utilitales in medium alter re, mulatione 
officiorum, dando acripiendo. h. e. permuUtione, 
vicissim offlcia tribuendo, «l in mercatura et tncr- 
cibus fieri solet. Ltunbin. leg. muluatione. T 3. 
Hem speciatim in cursu publico mutalio est locus, 
ubi equi evectionis iriutaniur, tin« pos/a. Impp. 
Arcad. et Honor. Cod Theod. 8. 5. 53. et Cod. 
Justin. 12. 51. 15. — Videtur etiam esse ipse vere- 
dus, qui m it la tur, cavatlo da posta. Ammian. 21. 

9. I'rafeclus pratoriu veclus mulatione celeri cur- 
sus public!, tiansilis Alpibus, etc. Adde Cas- 
siod, 1. yariar. 29. In quo autem mutalio dif- 
ferat a mans tune, ('. MANS10. 

MCTATOR, oris, in. 3. qui mulat, uizaizoirix^. 
^ 1. Geiicriitim. I.ucan. 10. 202. mutator circulus 
anni. ft. e. Zodiacus, quia per cum sol decuricns 
mutatiooes temporurn Tacit. ^ 2. Speciatim de 
rebus physicis. Cat. Place. 6. 161. comitumque 
celer mutator equorum Mccsus. ft- e. dcsullor. 
Stat. 5. Silv. 2. 135. mutatoresque domorum 
Sauromatas. Lucan. 8. 854. mcrcis mutator Eoa. 
ft. e. mercator. Arnob. 3. 32. Mercium commei- 
ciorurnque mutator. 

MCTATURlUM, 1i, n. 2. /'. voc. scq. in fln. 

MCrArORlUS, a, um, adject, ad mutandum 
pertinens. Ter lull. Ilesurr- cam. 56. Mulalorium 
indumentum. Sic f r ulgat, interpr. 4. Reg. 5. 22. 



MUTATUKA 

Da ei talentum argenti et testes mutatorias du- 
plices. — Mutaloria. tussit apud Pelagon. Veterin. 

6. Ad tus6em mutatoriam (equorum) Pelagonli. 
Sarchianius Italus inlerpres ita vertit: Ricetta 
di Pelagonio per la tosse de' cavalli di cambia- 
iura. — Hinc 

Mutatorium, ft, n. 2. absolute, substantivorum 
more, <f I. Est veslis mutatoria. Hieronym. 2. 
in Itaj. 3. 22. Mutaloria, quae significantius Sym- 
tnachus transtulit dvafioi.cua, oroamenta sunt ve- 
stium muliebrium, quibus humeri et pectora pro- 
teguntur. Adde Fulgat- interpr. 4. Reg. 5. 5. et 
Zach. 3. 4. <| 2, Mutatorium Cce saris , locus 
fuit Romae in regione prima , apud Sext. Ruf. et 
Pubt. Victor. Quidani putaot fuisse privatas ades 
ad secessum et deliclas, qua* pro anni tempore 
mularet C«sar. Alii locum, ubi Cresar, ituruj ad 
bellum, togam sago mutaret. Inscript. apud Gud. 
199. 7. c. iylio rsEBio [lege PseOo pro Psephio) 

C. L. PROCVR. MVTATORtl CABSARIS. 

MUTAtCRA, se, r. 1. (muto) permutatio pecu- 
niae, cambio di monele, xo"XXu/3og- Impp. Leo et 
Majorian. Novell. 7. § 14. (a. 458.). Omnis con- 
cussionuin removeatur occasio , nihil mutaturae 
nomine postuletur, ita ut quisquis hoc posthac 
usurpandurn esse crediderit , lustuariae subdltus 
pcen*, servilibus suppliers periturum se esse co- 
gooscat, et mox § 16. Quem a multis roolestiis 
et sportularum et numerosis mutaturae dispendiis 
liberamus. 

MUTATUS, a, urn. V. MUTO, as. 

MUTATUS, its, m. 4. idem ac mutatio. Ter* 
lull. Pall. 4. circa med. locredibili mulatu. 

MUTESCO, scis, scere, n. 3. (mutus). Part, fflu- 
tescens. — Mutesco est idem ac mutus fio, obmu- 
tesco, divenir muto, tacere, xwpaoficu. Impp. 
Arcad. et Honor. Cod. Theod. 9. 40. 17. Omnia 
mulescant tempora . Pauiin. Nolan, carm. 24. 
407. vaniioquas docuit rautescere linguas. Apul. 
Trismeg. p. » t. Elmenh. Omuls vox divina neces- 
saria taciturnitate mulescet. Capell. 9. p. 308. 
Cuncta ilia, quae dissona suavilas commendarat, 
veiut mulesceotia tacuerunt. 

MtJTlCUS, a, um, adject, mutilus. Splca mutica, 
inquit Varro 1. R- R. 48, 3., dicitur, quse non 
habet aristam: ex enim quasi cornua sunt spl- 
carum. 

MUTtXAGO, Inis, t. 3. herba eadem ac titby- 
malus. Apul. Herb. 108. 

MtJTlLATlO, oais, f. 3. troncamento, mutila- 
zione, aKpwTTiptaafAo';, xo^c'^wat? , actus muti- 
Jandi. Celt. 7. 9. Quod etsi in levi mutilatione 
fallere oculum potest, in magna non potest. Uic 
Targa turn in prima, turn in altera Celsi edi- 
tione adnotat, vocem mutilatio nulla Codd. au- 
ctoritate fretum induxisse Lindenium , ideoque 
ipse ex anliquis editionibus habet mutatione. 
Ccterum legitur ea vox In Glost. Philox. Muti- 
latio , dxportjpiaais. Cassiod. 10. Variar. 28. 
Corpora nulla mutilatione truncata. 

MUTlLATUS, a, um. V. voc. seq. 

MUTlLO, as, Svi, Stum, are, a. 1. (mutiius). 
Part. Mutilans II. I.J Mutilatus I. et II. 2. — 
Mutilare est truocare, abscindere, partem^ detra- 
here, abrumpere, deminuere, xoXopdco, axpwni- 
pta^u (It. troncare, mozzare, tagliar via', Fr, 
muiiler, couper. tronquer, estropier ; Bisp- fflu- 
tilar, cottar, troncar; Germ, verititmmeln, stut- 
zen, abstutzen; Angl. to cut or lop off, maim, 
mangle, lacerate, cripple, mutilate). 

I.) Proprie. Liv. 29. 9. Ipsum bostiliter lace- 
rant, naso auribusque routilatis. Curt. 9. 2. circa 
med. Corpora gecuribus falcibusque mulltare. et 

7. 5. ad fin. Mutilare alicui aures et oares. Spar- 
tian. Hadrian. 14. Moverunt ea lempestale et 
Judsei bellum, quod vetabaolur mutilare genita- 
lia- h. e. praeputium praecidere. Ovid. 6. Met. 559. 
mutilatee cauda colubree Patpitat. Piin. 8. Hist. 
nat. b. 5. (11). Elephas altero dente mulilato. 
Ovid, de nuce 37. At mini saeva nocent mutilatis 
Tulnera ramis. 

II.) Translate. ^ 1. Mutilare verba, trunca 
eflerre, troncar le parole. Plin. 7. Hist. nat. 16. 
15. (70). Deotes serie structure atque magnitu- 
dine mutilantes, molllentesve, ant bebetantes verba. 
^ 2. Geoeratim de abstractis, Ter. Hecyr. 1. 1. 
7. le moneo et bortor, oe cujusquam misereat, 

Tom. I1L 



— 321 — 

Quio spolies, mutlles, Iaceres, quemque nacta sis. 
V. ADMUTILO. Cic. 3. Pliil. 12. 31. In Gal- 
Uam mutilatum ducit exercitum. ft. e. deminutum, 
scemato. Sic Imp. Gordian. Cod. 11. 33. 1. Muti- 
latum patrimonium. Imppp. Falentinian., Theo- 
dos. et Arcad. Cod. 11. 42. 2. Si quls florentissimee 
urbis commoda voluerit mutilare, aquam ad suum 
fundum ex aqueeductu publico derivando. Impp. 
Constantin. et Licin. ibid. 7. 22. 2. Sola temporis 
lorjginquhate libertatis jura miaime mulllari o- 
portet. 

MtJTlLDS, a, um, adject, a fu'tiiXoc seu ^iot»- 
\o$, quod- idem slgni6cat et cum v. metere jun- 
gitur, est truncatus, mancus, curtus, aliqua sui 
parte catena, sine qua recte esse non potest (It. 
tronco, mozzo, cionco; Fr. mutile, tronque, dont 
on a coupe ou retranche quelque c/iose; Hisp. 
mutilado, troncado; Germ, verslummelt; Angl. 
having the hornt broken off, wanting horns, 
maimed, disfigured, mutilated). 

I.) Proprie. — o) Dicitur de quadrupedibus 
cornuti generis, sed cornu carentibus, ut capris 
etc. Varro 9. L. L. 33. Mull. Mutilus bos. Cces. 

6. B. G. 26. Alces mutilee sunt cornibus. Colum. 

7. R. R. 6. 4. Mutila capell a. et ibid~ 3. 3. 
Mutilus arles. Hinc ille jocus Horat. i.Sat- 5. 6. 
o, tua cornu Mi foret exsecto Irons, inquit, quid 
facerea, quum Sic mutilus miniteris? — b) De allis 
rebus. Liv. 37. 24. Claudae mulilasque naves. Al. 
leg. mutilataeque. Cell. 17. 9. Truncee atque mu- 
tilae littera?. Apul. 1. Met. Grabatulus uoo pede 
mutilus. Capell. 5. p. 168. In Verrinis (Ct'cero) 
plenum versum una quidem syllaba mutilum fu- 
dit, quum dicit: Quum loquerer tanli fletus gemi- 
tusque fiebant. h. e. claudicantem. nam antepaen- 
ulfima, quae brevis esse debuent, longa est. — 
c) Mutilum caput Sileni, apud Ifemetian. 3. Bel. 
33. est calvum, depilatura, gfabrum. Hinc admu- 
tilare tondere ad cutem, et translate emungere, 
spoliare, V. — d) Imppp. Gratian., yalentinian. 
et Theodot. Cod. Theod. 7. 13. 10. mutilos ap- 
pellant, qui sibi digitus amputarunt ad declinan- 
dum oous militias. V. MURCUS. 

II.) Translate. Cic Oral. 53. 177. Aoimui au- 
rium- nuncio naturalem quamdam in se continet 
vocum omnium mensionem. Itaque et iongiora, et 
brevlora judical, et perfecta ac moderaia semper ex- 
spectat: mutila sentit quaedam, ct quasi decurtata, 
etc. Id. ibid. 9. 32. Mutila quadam et biantia !o- 
qui. — Mutilum esse genus quoddam coloris ru- 
bri docent Not. Tir,, quae auctoritate carent. — 
NB. De cognom. Rom. V. ONOM. 

MCTlLUS, i. V. M1TULUS. 

MCTlNUS vel Mutunus, i, m. 2. deus idem qui 
Priapus, M quo V . ONOM. — Hinc flgurate est 
ipsum fascinum. Auct. Priap. 74. rubro, Priape, 
furibus mlnare muiino. — Ad illud Lucilii apud 
Non. p. 11. 2. Merc. Nam quid Mutino {al. Mce- 
lino, al. Mutuno) lubrectoque hulc opu' signo, Ut 
lurcaretur lardum, «t carnaria furtim7 etc. Scalig. 
in Priapej. adscrlbit, Mutinum Lucilio esse a^a- 
ytSa, vel fiikcLXT ijptov : nam pudenda pro amuletis 
suspendi e collo pueris, auctorem Varronem esse. 
Ex Lucilio vero nos cognoscere, eliam slgnis no- 
tam rereiri apponi, veluli irpoiSaoxavtov quoddam. 
Haec Scalig. 

MUTlO vel multio, is, ivi, Hum, ire, n. 4. Part, 
Mutilus I. — Mutire est verbum exprimens so- 
num syllabaa mu vel mut; unde videtur proprium 
infantium, mutorum, canum etc. syllabas non ex- 
plananlium, et pro iis eum sonura edentium: aed 
fere ponitur pro submlssa voce loo,ui, limide di- 
cere, mussare, vel minimam vocem emiliere, vel 
unum verbum proferre (It. parlare totlo voce o 
fra > denti, fiatare, zittire, brontolare; Fr. parler 
entre ses dents, murmurer, marmotter, dire tout 
bat; Hisp. murmurar, grunir, hablar entre di- 
entes; Germ, mucken, mucksen, murmeln, mun- 
keln, leise oder auch wenig reden; Angl. to speak 
soflly or between the theeth, speak ever so lit- 
tle, mutter). 

I.) Proprie. Plaut. Amph. 1 , 1. 225. Etiam rout- 
tii? so. jam tacebo. Id. Bacch. 4. 7. 2. impinge* 
pugnuro, si muttiverit. Id- Men. 5. t. 11. Multi- 
re unum verbum audes, aut mecum loqui? Ter. 
Andr. 3, 2. 25. nihil jam mutire audeo. Enniut 
apud Ftttum p. 145. 26. Mull, et apud Phasdr. 



MUTO 

4. in fin. Palam mutire, plebejo piaculum (at. pe- 
rkulum) est. Pers.i. 119. Men* mutire nefas nee- 
clam, nee cum scrobe? Petron. frag. Tragur. 61. 
Burmann. Solebas suavius esse in convictu: nunc 
taces, nee mutis. Lucilius apud Non, p. 38. 19. 
et p. 249. 5. Merc. At enim dlcls, clandeatino 
quod commissura foret, Neu mutlres quidquam, neu 
mysteria efferres foras. Ter. Hecyr. 5. 4. 25. ne- 
que opus est Adeo mutito. ft. e. vel tenui diclo, 
ut exponit Donat. Alii kg. neque opus est: adeo 
mutito. ft. e. taceto. 

II.) Translate. Auct. carm. Philom. 58. At mu- 
tire capris, birce petulce, soles. 

MCTlTATlO, Cnis, f. 3. banchetlo a vicenda, 
cena per turno, mutua, \e! allerna convivloruni 
agitatio. Verr. Flacc. in Kalend. Prcsnest. ad 
prid. Non. April, (edente Fogginio) apud Orell. 
Inscript. vol. 2. p. 388.-389. lvdi m. d. m. i. mr- 

GALKNSIA V0CA^TVR, 9V0D BA DBA MKGAtK APFKt- 
LATVR- N0BIL1VM MVT1TAT10NB8 CBNARVM SOLIIAB 
SVNI FRKOVBNTKR F1IR1, OVOD MATBR MAGNA BX 
1.1 BR IS S1BVLL1KIS ARCESSITA LOCVM MVTAVIT XX 
PHRVGIA ROMAM. V, MUTITO. 

MUTlTlO vel muttitio, onis, f. 3. aclus mulien- 
di. Plaut. Amph. 1. 3. 21. Quid tibi hanc cura- 
tio est rem, verbero, aut mutitio? ft. e. quid cu- 
ras,aut mulls? 

MCTlTO, as, are, a. 1. frequentat. a muto: ban- 
chetlare a iivcenda, velus verbum, quod significat 
mutua agitare convivia, epulas viclssim commuta- 
re: V. MUTITATIO. Gell. 2. 24. Princlpes civi- 
tatis, qui ludis Megalensibus antiquo ritu mulita- 
rent, id est, mutua Inter se convivia (al. dominia) 
agiiarent. Id. 18. 2. ad fm. Quam ob causam pa- 
tricii Megalensibus mutitare soliti sunt, plebes Ce- 
reallbus? Hinc Ovid. 4. Fast. 353. Cur vicibus fa- 
ctls ineant convivia, qusro, Turn magis, indictaa 
concelebrentque dapes. Quod bene mutaril sedem 
Berecynthia, dixit, Captant mulalis' sedibus omen 
idem. 

MDTlTUS vel mutlttus, a, am. V. MUTIO. 

MUTO, as, 5vi, atum, are, a. 1. Mutamus pro 
mutavimus est Proper t. 2. 12.7, V. infra sub I. 
in fln. — Part. Mutant II. 5. a.; Mutatut I. et 
II. 1, 3. el 7.; Mutalurus II. I.; Mutandus II. 
t. el 6. — Mutare contractual pro movitare, in- 
tens. a moveo, est movere, vertere de loco ad lo- 
cum (It. muovere fortemente, muover via, rimuo- 
vere; Fr. mouvoir , deplacer, icarter; Hisp. mo~ 
ver, mudar de lugar, alejar ; Germ- Hark bewe- 
gen, von der Slelle bewegen, wohin bewegen, 
fortbringen, versetzen; Angl. to move, stir, to 
go from place to place). 

I.) Proprie, h. e. atricto sensu, est movere, re- 
movere, transferre, Hinc muiare se, se movere de 
loco ad locum. Plaut. Amph. 1 . 1. 117. neque se 
septentrlones quoquaro in ctelo commovent, Neque 
se iuna quoquam mulal. Horat. 2. Sat. 7. 64. ilia 
lamen se Non habitu mutatve loco.— Sic muta- 
re aliquid aliquo, h. e. transferre in aliquem lo- 
cum, dixit Lucilius apud Non. p. 351. 4. Merc. 
Sic mutari, transferri in allura locum, Ovid. 1. 
Pont. 1.79. Inque locum Scythlco vacuum mula- 
bor ab arcu. et 5. T> ist. 2. 73. Hinc ego dum mu- 
ter, vel me Zanclaea Cbarybdis Devoret. Liv. 5. 46. 
extr. Quod nee injussu populi mutari flrribus pos- 
set Camillus. ft. e. mutare fines, quos exsul serra- 
re debebat. uscire dai confini. — Et de plantis 
Firg. 2. G. 49. tamen haec quoque si quis Inse- 
rat et scrobibus mandet mutata subactis, Rxuerint 
ailvestrem animum. h. e. translate, trasportati . 
— Hinc flgurate Cic. Balb. 13.31. Ne quls Jovi- 
tus civ i tale mutetur. sia Uasporlato d'una in at- 
tra citta. Id. dixerat ibid. 1t. 27. Neque mutaro 
civitatem qutsquam invitus potest. — Gronov. 06- 
tervat. I. 3. c. 1. particip. mulatus pro motut 
usurpari ait a Lucret. 1. 909. Atque eadem paul- 
lo inter se mutata creare Ignes el lignum. Item 
a Petron. Satyr. 124, Sentit terra doos, mulata- 
que sidera pondus Qussivere suum. — Hue per- 
tlnere videtur et mutare brachia, quod est pro- 
prium eorum, qui se muluo ainplexantur. Propert. 
2. 12. 7. Quam vario empleiu mutamus brachia. in- 
trecciammo. Elenim mutamus est per syncop. pro 
mutavimus. Hinc Lucret. 4. 790. mollia membra 
movere, Mollia, mobiliter cum alternis brarhia 
mittant. Alii leg. mutant ; £acnmannus mliluut. 

41 



MOTO 

II.) Translate. % I. Generallm e»t eomroutare, 
immutare, veriere, permutare, h. e. facere, ut res 
alio, aique antea, modo exsUlat, aut In diversam 
vertatur, mutare, cangiare, cambiare, variare, 
a"V>.arrw, ueTawoiew; et occurrit — _ 1.° Univer- 
iim. — a) Active, seu cum Accusative — Abso- 
lute. Plant. Mil. glor, 4. 1. 36.; et Ter. Phorm. 
3. 2, 27. Mutare fldem cum aliquo. mancar di ft- 
de, voltar casacca. Ter. Andr. 5. 4- 46. De mo- 
re, ita ut possedi, nihil mutat Cbremes. Cic. Mur. 
2 ( J. 61. el 30. 62- Mutare sententiara. Id. 4. 
Fam. 4. consilium. Id- Brut. 91. 314. consuetu- 
dinem dicendi. Id. Prov. cons. 10. 25. mentcm 
ct voluntatem. Sic Id. Divin. in Q. Ccecil. 1.1. 
Mutata volnntale ad accusaodum descendere. Cf. 
eumd. 5. Fam. 21. Quum alii interierint, alii ab- 
sint, alii mutati voluntate sint. Id. Cluenl. 11. 31. 
testamentum. Sic Quintil. Declam. 321. ante med. 
Mutaturus testamentum. Liv. I. 36. sub fin. Mu- 
tare quippiam de re aliqua. Petron. Satyr. 116.; 
et Phcedr. 3. prol. propositum. Quintil. 1. 5.59. 
Negat, quidquam ei Lafina ralione mutandum. 
Virg. 2. JEn. 274. Hei mibi, quails erat! quan- 
tum mulatus ab illo Hectore, qui redit exuvias in- 
dutus Acbillis! Stat. 2. Theb. 655. ille nihil vul- 
tum mutatus. Virg. 1. &n. 662. ut faciem muta- 
tus et ora Cuptdo Pro dulci Ascanio veniat. h. e. 
transformatus. Sic Id. 6. Ed. 78. Aut ut mutatos 
Terei narraverit aitus. Plin. Paneg. 24. Nihil in 
ipso te fortuna mutavit. Tac. 14. Ann. 23. Faci- 
lis routalu gens. Seneca Tranquill. 2. a med. Mu- 
tare latus. voltare il franco, voltarsi suWaltro 
fianco. Moral. Art. P. 60. At tilvae foliis pronos 
mutantur in annos. h. e. mutant folia, Stat. 3. 
Silv. 5. 27. Et semel insertas non mutaturus ha- 
benas. Seneca Ep. 58. ante med. Una syllaba est 
quam mutare Don possum. Quae bsec sit, qua»ris? 
t'J ov. h.fi. in Latinum vertere, tradurre.— Cum 
adriito, in quod quid mutatur- Cic. 3. Orat. 45. 
177. Oratio ad omoem rationem-mutatur et ver- 
tituT. At Orellius leg.: Orationis genus ad o- 
nmero et aurium voluptatem et animorum mo- 
turn mutatur et vertitur, Phcedr. 4. 16. Faciem 
ed serenam subito mutatur dies, in sereno. Cic. 
Rose. Am. 36. 103. Videte nunc, quam versa et 
mutata in pejorern partem sint omnia. Quintil. 
1. 1. 5. Bona facile mutantur in pejus. Ovid. 
1. Met. 1. Io nova fert animus mutatas dicere 
formas Corpora. Plin. 7. Hist. nat. 4. 3. (36) 
FA feminis m atari in mares. Ovid. 15. Met. 46. 
k nigro color est mutatus in album, id. 6. ibid. 
115. et 9- ibid. 81. Te quoque mutalum torvo, 
Neptune, juvenco Virgine in /Eolia posuit. h. e. 
transformalum. Plin. 5. Ep. 16. Mutare gaudium 
mcerore. Horat. 1. Ep. 1. 100. quadrata rotun- 
dis. Id. 1. Od. 16. 26. tristia mitibus. et ibid. 
31. 12. ima summis. Sail. Jug. 85. incerta pro 
rcrtis. — 2.°) Specialim mutare nomina aroi- 
carum solebant amatores, ne invidi eoruto arno- 
ri possent nocere. Propert. 2. 15. 31. Quin ego 
in assidua mutem tua nomina lingua, Absent! 
nemo ne nocuisse velit. — 3.°) Item non mu- 
tare dicuntur, qui aliquid ab alio dictum, fa- 
ctumve laudant, probant. Varro 2. R. R. 11. 12. 
I Hi hoc: neque ab hoc, quod mutaret, Cossinius. 
Cic. 13. Alt. 52. Turn audivil de Mamurra, non 
mutavit. Alii leg. vullum non mutavit. Id. 3. 
Phil. 10. 26. O felicem utramque (soriem)! nihil 
euim mutaveiunt. Alii leg. maluerunt, al. metue 
runt. — i.°)JVon mutat, sequente Relativo, non 
obest, non movet, non refert, ad rem non facit. 
Papinian. Dig. 46. 1. 52. Nee mutat, confestim, 
an interjecto tempore fldem suam adstrinieriot. Id. 
ibid. 50. 8. 3. Nee mutat, qood in eum pater par- 
tem bonorum donationis causa contulit. Ulp. ibid. 
15. 1. 3. extr. Nee quidquam mutare arbitror, an 
voluntate palris decurio factus sit. -non mutat sell. 
speciem fact! vel responsum, seu decisionem. — 
b) Nonnunquam mutare pro mutari usurpatur, si- 
re absolute ponitur, ita lamen ut accusativus ali- 
qub subintelligatur. Cic. Orat. 18. 59. Ergo ille 
princepa variabit et mutabit; omnes sonorum, turn 
jntendens, turn remiltens, persequetur gradus. Liv. 
39. 5t. Mores populi R, quantum mutaverint, vel 
hie dies argumeDto erit, id. 5. 13. Annona ex an- 
te converts copia nihil mutavit. non fe mossa, non 
allero il prezzo de'viveri. et 9. 12. Adeo auimi 



— 322 — 

mutaverant, ut etc. el 3. 10. Sparsom ita jacujj- 
se per aliquot dies, ut nihil odor mutaret. Lucret. 
1. 786. Nee cessare hsec inter se mutare, meare 
A ceelo ad terram, de terra ad sidera mundi. — 
Varro 2. R. R. 2. 12. Pastiones hiberno ac verno 
tempore hoc mutant, quod etc. h. e. boc differunt. 
Ge.ll. 2. 23. Quantum mutare a Menandro Caeci- 
lius visus est! h. e. differre, degenerare, deficere. 
Id. 13.3. Plerique grammaticorum asseverant, ne- 
cessitudinem, et necessitatem mutare longe, lon- 
geque dilTerre. k. e. habere diversam significalio- 
nem. id. 18. 12. hujusmotli alia recital ex Caton., 
Varron. et aliis. % 2. Specialim de colore. Virg. 
4. Eel. 43. aries jam suave rubenti Murice, jam 
croceo mutabit vellera luto. tingera. Ceterum 
Quintil. 12. 5. 4. Mutari colore, mutarsi di co- 
lore, impallidire, vel arrossire, quod Qt in metu. 
Plerique tamen, eod. tensu, leg. Mutare colorem. 
^ 3. Item mutdre sine additis turn in bonam, turn 
in roalara partem dicitur: — a) In bonam, est 
in melius mutare. Ter. Adelph. 4. 7. 19. Placet 
tibi factum, Micio? hi. Non, si queam mutare. cor- 
reggerlo. — b) Pro mutare in pejus occurrit apud 
Horat. 2. Sat. 2. 58. Ac, nisi mul8lum, parcit de- 
fundere vinum. guastato, £x?QQi:iav otvov. Plin. 
12. Hist. nat. 25. 54. (122). Bulsamum melle mu- 
tatum. adullerato. % 4. Interdum ad mercaturam 
pertinet, quse, ante invectam pecuniam, mercium 
commutatione constabat: ad rem Plant. Cap*. 
prol. 27. Ccepjt captivos commercari hie alios, Si 
quern reperire posset, com quo mutet suum Ilium 
captivum. Hac itaque signiRcatione est idem, quod 
ltalice permutare, cambiare,- negoziare. Firg.A. 
Eel. 38. nee nautica pinus Mutabit merces-* oinnis 
feret omnia tellus. Horat. 1- Sat. 4.29. Hie mu- 
tat merces surgente a sole ad eum, quo Vesperti- 
na tepet regio. et 2. ibid. 7. 109. puer uvam Fur- 
tiva mutat strigili. Sail. Jug. 48. Pecoris et mau- 
cipiorum prsedas agcre, eaque mutare cum merca- 
toribus vino advecttcio. et ibid. 21. Mutare res in- 
ter se instituerant. Colum. 7. R. R. 9. 4. Lactens 
porcus aare mulandus esl. si dee vendere a dana- 
ri. et Pallad. 8. R. R. 4. sub fin. Debiles quseque 
oycs pretio mutentur. ^ 5. Sape de loco dicilur: 
et — a) Mutare locum loco, passare da un luogo 
all'altro. Horat. 1. Od. 17. 1. Veloi ammnum saepe 
Lucretilem Mutat Lycaeo Faunus. Sic Plin. 2. Hist. 
nat. iS. 49. (132). Typhon locum ex loco mutans 
rapida vertigine. et ibid. 37. 37. (101). Voiucres se- 
dem ex sede mutanies. — b) Mutare solum, mil- 
iar paese: et s«pe de lis dicitur, qui alio migrant 
exsilii causa, andare in bando, Cic. 4. Parad. 2. 
31. Omnes impii, quos exsilio affici volunt, exsules 
sunt, eliam si solum non mutarint. — c) Mutare 
urbem, lares, terras, passare in altra cilta, casa, 
paese: sive ponatur in accusativo locus ipse, quo 
migramus, sive unde discedimus. Horat. 2. Od. 16. 
18. quid terras alio calentes Sole mulamus? id. 
Carm. scec. 39. Jussa pars mutare lores et urbem 
Sospite cursu. Ouid. 6. Fast. 665. Exsilio mutant 
urbem, Tiburque recedunt. Curt. 3. 7. a med. Sisi- 
nes exsilium patria sede mutayerat. % 6. Item de 
aliis rebus et abstractis. Cces. 3. B. C. 11. Mutare 
jumenta ad celeritatem. correr le poste. V. MU- 
TATIO. — Cic. post redit. in senat. 5. 12. Quum 
veslem mutandam censuissetis, cunctique mutasse- 
tis. Cf. Horat. 1. Od. 35. 23. TJtcumquc mutata po- 
tentes Veste domos inimica Co Fortuna) linquis. V. 
VESTIS. Alio sensu Suefon. Tib. 14. Mutare ve- 
stimenta. Ter. Eun. 3. 5. 24. Mutare veslem cum 
aliquo. — Mutare pugnam esl Hal ice dare una 
fronle diver sa a tutta la linea di baltaglia, apud 
Curt. 3. 2. ad fin. Obsistere, circumire, discurrerc 
in cornu, mutare pugnam, non duces (Persarum) 
magis, quam m'tlUes callent. — Lucilius apud Xon. 
p. 351. 1. Merc. Publicanus vero ut Asire fiam scri- 
pturarius pro Lucilio, id ego nolo: at uno boc non 
muto omnia, non cambio: ipse Nonius hoc loco 
mutare inlerpretatur atiud pro alio accipere. et 
Oui'd. 3. Amor. 8. 65. O si neglecti quisquam deus 
ultor amantis Tarn male qu«sitas pulvere mutet 
opes! cambi, riduca in polvere- ^ 7- Mutata ver- 
ba, inquit Cic. Orat. 27. 92., ea dico, in quibut 
pro verbo proprio jubjicitur aliud, quod idem si- 
gnified, sumpturn ex re aliqua consequent), h. e. per 
metonymiam immulata, ut quum Africam pro Afris 
Ennius po$uit, ut ibid % § 93. subjicilur. Dislinguun- 



MUTULUS 

tur autem a translati*, quae Cic. ibid. 92. its vo- 
cal, quum per metaphoram offeruntur. Apud eumd. 
Partit. orat. 5- 16. et 7. 23. genus dicendi vertum, 
seu conversum atque mutatum opponitur sua 
sponfe faso: explicaturque ibid, accurate. — Muta- 
re oraiionem apud eumd. Orat. 31. 109. est ita di- 
cere, ut modo simplici dicendi genere, modo tem- 
perato, modo gravi, pro re, utarnur. ^ 8. Mutare 
est etiam derelinquere, abbandonare. Lucilius apud 
Non. p. 351. 2. Merc. Mini quidem non persuade- 
lur, publice ut mutem roeos. Alii pro publice le- 
gunt pulices. Cf. Tac. 3. iftst. 44. Plerique cenlu- 
riones ac milites a Vitellio provecli experlum jam 
priicipem anxii mutabant. 

MDTO, onis, m. 3. ire'os, penis, ut interpretan- 
lur Glossoe Philox. Hinc Horat. 1. Sat. 2. 68. 
Ilinc si, mutonis verbis, mala tanta videnlis, etc. 
Lucilius apud Porpkyr. ad Horat. loc. cil. A laeva 
lacrimas mutori absterget arnica. Id. apud Feslum 
p. 359. 13. Mull. Et tnutoni'rnanum perscribere 
posse tagacem. — Quamvii et Glasses Philox. et 
Porphyr. el Aero ad Horat. loc.cit., aliique plu- 
rimi recentiores mulonem ita interpretentur, ut 
menlulam signiCcet, tamen ex Ciceronis iocis mox 
afferendis patet, Muto, vel Mutto esse cognomen 
virile, I'ortasse a Mutinus dc-ivatum, ad indican- 
dum homioem sordida? libidinis. Cic. fragm. orat. 
pro Fundanio. Non modo hoc a Villi© Annale, sed 
meber A nle a Q. Mutone factum probare potest. Id. 
fragm. orat. pro Scauro (cdente He rum A. Maio) 
3. et (edente A. Peyronio) 23. Audisse videor, L. 
,Elium,quum ulcisceretor patroni injurias, nomen 
T. Quiutii Multonis hominis sordidissimi detu- 
lisse. ( , 

ML'TONlATUS, a, urn, adject. \daxauoo<; , ca- 
S'my, grand! peculio, magnis condilionibus instru- 
ctus, apud Martial. 3. 73. et 11. 63. et Auct. 
Priap. 53., in quibus locis, fortasse propter metri 
necessitatem, quod est Phalaecium endecasyllabum, 
prima syllaba brevis est, licet longa sit in MU- 
TO. onis. 

MCTTIO et 

MLTTITlO et 

ML'TTITL'S. r. MCTIO, MCTITIO, MUTITDS. 

MUTTL'M, i, n. 2. murmur, suono pronunzia- 
to a bassa voce, bisbiglio. Gloss, vet. Muttum, yc-j. 

MCTDARlfJS, a, urn, adject, idem quod mu- 
tuus. Apul. de Mag. Mutuarias operas cambire 
Cum vicinis. 

MCTUATlClUS, a, urn, adject. Savewro;, qui 
mutuo datur. Gell. 20. 1. a med. Maiimeque in 
pecuniae mutuaticias usu atque commercio. Al. leg. 
mutuatica?. 

MCTfJATfO. onis, f. 3. il prendere ad impre- 
stilo, acceptio mulu:. Cic. 1. 7*usc. 42. 100. Qui 
me ea prena multaverit, quam sine mutuatjone 
et sine versura possem dissolvere. Id. Flacc. 20. 
47. Quum multos roinutis mutuationibus defrau- 
davisset. Id. 3. Orat. 38. 156. Translationes quasi 
muluationes sunt, quum, quod non habeas, aliunde 
sumas. 

MUTOaTUS, a, um. V. MLTIO, as, et MU- 
TCOB. 

MCtCE, adverb, idem ac mutuo. Cic. 5. Fam^ 
7. Quibus siquando non mutue respondetur. A Hi 
leg. mutuo. Adde ibid. 2., ubi eadem est Icclionis 
vatietas. 

MCTUlTER, adverb, scambiewlmente, mutuo. 
Varro apud Non. p. 513. 16. Merc. Vive, meque 
ama mutuiter. 

MTjTCITO, as, are, n. 1. mutuari eupio, mu- 
tuum rogito. Occurrit tanlum Part. Muluitans apod 
Plaut. Merc. prol. 52. Muluitanti credere. Alii 
tamen aliter leg. 

MUTt'LL'S, i, m. 2. xstd;. ^ 1. Est lignum, 
vel lapis extra parietem prominens, ad fulciendas 
coronas, aul tignorum capita, vel ad quippiam 
aliud susliocndum: porro ita videtur appellalum, 
quia mutilum; est enim quasi mutila trabs (It. 
mensola, beccatelto, peduccio, modigtione; Fr. 
corbe.au; liisp. gar pas; Germ, der Sparrenkopf, 
Dietenkopf; Aogl. a corbel, bracket). Varro 3. 
R. R. 5. 13. Mutuli crebri omnibus columnis 
impositi, sedllia avium. Colum. S. R. R- V- 3. 
Receplacula turdorum non, tomquam columbis, 
loculamenta, vel cellulas cavaUe efficiunlur, sed 
ad lineam mutuli per parietem deDii tegelicula s 



MUTUNUS 

Cannabinas accipiunt, etc. fitruv. 4, 2. Uli e 
tigoorum disposiUonibus triglyphi; iia e cante- 
riorum projecturis mululorum tub coronis ratio 
est inventa. ^ 2. De mutulo pisce. V. MtTULUS. 

MUTUNUS. r. MUTINUS- 

MUTUO, adverb, (mutuus) invicem, viclssim, 
irpo's oVXvjaouc, duoipeuuq (It. scambievolmente, 
vicendevolmente; Fr. mutuetlement, reciproque- 
merit; llisp. mutualmente, reciprocamente; Germ. 
wechselseitig, wiederum, gegenseitig; Angl. mu- 
tuary, fcy (urns, reciprocally, one with ano- 
ther, together). Occurrit — a) In bonam par- 
tem. Lepidus ad Cic. 10. Fam. 34. Etsi omoi 
tempore summa stadia officii mutuo inter nos 
rertatitn constiterunt. Sueton. Aug, 53. Offkia 
cum tnuttis mutuo exercuit. Plancus ad Cic. 10. 
Fam. 15. extr. Fac valeas, meque mutuo diligas. 
Id. ibid. 9. extr. Te, ut diligas roe, si mutuo 
me facturum scis, rogo. Alii leg. te facturum. h. 
e. te amaturum amantem te. — b) In malaro par- 
tem. Auct. B. Alex- 48. Quod vel ex conscientla 
sua, quum de se mutuo sentire proYinciarn crede- 
ret, vel mullis signis eorum, qui diffkulter odia 
dissimutant, animadvertere polecat. Sueton. Tib. 
44. .Mutuo flagilia exprobrabaot. Adde ipsius Ci- 
cer. duo loca, sed dobia lecliooia, qua in MU- 
TL'E allata sunt. — c) Mutuo petere. y. in MU- 
TUUS in fin. 

MUTUO, as, Svi, 5tum, are, a. 1. (mutuus). Part. 
Mutuatus sub b. — Mutuare est muluum au me- 
re, mutuari, piqliare in prestanza, Savtityuai, 
— a) De pecunia. Cceciliu$ apud Non. p. 474. 
4. Merc. Ad amicum currat mutuatum, ruutuet 
mea causa. — b) De aliis rebus. Plin. 2. Hist. 
nat. 9. 6. (45). Luna in totum mutuata a sole la- 
ce futget. Apul. 6. Met. De soli* flagrantia rau- 
tuato calore. Capell. 4. p. 104. Alieoa sunt, qua? 
raliooe aliqua mutuantur vel propter necessitatem, 
vel propter decorem. Koppiut ita legendum pro- 
bat; sed GroL perperam scribit mutantur. Vol. 
Max. 3. 4. n. 2. EfJecit, ne bac civitas poeuiteo- 
tiam ageret, quod regem a flnitimis potius mutuas- 
set, quam de suis elegisset. Forcellinus hunc lo- 
cum jnler translata retulit. 

MUTL'OR, 3ris, 5tus sum, ari, dep. t. (mutuus). 
Part. Mutuatus I. et II. — Mutuari est mutuum 
accipere, utendum sumere, sive gratia, sive com 
usuris, Savei'£ofxcu (It. pigliare in prestanza, pi- 
gliare i.nprestilo; Fr. emprunter; Hisp. pedir 
p-e.stado; Germ, vom Jemandem borgen, leihen; 
Angl. to borrow). 

I.) Propric, — a) Dicitur fere de pecunia, frn- 
mento, et hujusmodi, qua non reddunlur eadem. 
Cic. 15. All. 15. Profectionem meara Erolis dis- 
peosalio impcdil: nam quum ex reliquls vel abun- 
dare debeam, cogor mutuari. Id. 7. Alt. 3. ad fin, 
Solvamus, loquis." age, a Coalio muluabimur. Id. 
8. ibid. 6. sub fin. Mutuari ab aliquo In sumptum. 
Tac. 6. Ann. 17. Facta muluandi copia sine usu- 
ris per tricnnium. Seneca Ep. 81. circa med. 
Quanto hiiarior est qui solvit, quam qui mulua- 
tur; tanto etc. Cces. 3. B. C- 60. Quam maiimaj 
poiuerurtt pecunias mutuati. Sueton. Aug. 39. No- 
tavit aliquos, quod pecunias levioribus usuris mu- 
tual!, graviori fcnore collocasscnt. Apul. 1. Mel. 
Sub qua specie mutuari cupis? an tu solus igno- 
ras, prater aurum argentumque, nullum nos pl- 
anus admiltere? — 6) De aliis rebus, qua ab alio 
sumunlur. Sic signiilcat commodalura sumere apud 
Tac. Dial, de Oral- 9. de poeta recitaturo. Ro- 
gare cogilur, ut sinl, qui dignenlur audire: et ne 
id quidem gratis. Nam ei domum inulualur, et au- 
ditorium eistruit, et subsellia conducit, etc. et ibid. 
32. Aliier uliraur proprlis, aliter commodalis: lon- 
ge*jue interesse manifest urn est, possideal quia qua 
profert, an tnutuetur. — Auct. B. G. 8. 21. A 
Germanis ad id bellum auxilia mutuatus erat. Ju 
$lin. 9. 1. 5. Philippus longa obsidionis mora c\- 
bauslus, pecunia comraercium de piratica mu- 
lustur. 

II.) Translate est universim quippiam ab alio 
aumere utendi gratia. Cic. Fat. 2. 3. Orator sub- 
tilitatem ab Academia muluatur, et ei vietaslm red- 
dit ubertaiem orationis. Id. 2. Tutc. 18. 43. A 
virii v irlua nornen est mutuata. Id. Oral. 62. 211. 
Secessitas cogit aut novum facere verbuna, aut a 
limili muluari. Quintil. 0. 3. 61. Sublilior ilU 



— 323 — 

translatio, quum quod in aiia re fieri folet, in 
aliam mutuomur. Liv. 30. 12. ad fin. Ab amore 
temerarium atque impudens consilium mutuatur. 
Tac. 1. Ann. 38. Mutuari presidium ab audacia. 
yal. Max. 6. 2. n. 1. extern. Mulier prasidium 
ab innocentia mutuata. 

MOTUS, a, urn, adject, a /*'j, seu mu sono, quem 
muti eduot. Nonius p. 9. 91. Merc. Mutus ono- 
matopffiia est incerta vocis: nam mutus sonus est 
proprie, qui intellectum non habet. — Ceterum 
mutus dicitur et est qui lingua usu in loquendo 
caret, elinguis, tacitus, xufo'c, a^wvo« (It. muto, 
mutolo; Fr. muet, qui ne parte pas; Hisp. mu- 
do; Germ, slumm , nicht redend, schweigend; 
Angl. that cannot speak, speekless, dumb, mute). 

I.) Proprie, iatiasime patet. — a) Est epilbe- 
ton brutorum animalium. Nmviut apud Non. p. 
9. 24. jtferc. Muta quadrupedes. Cic. t. ad Q. fr. 
1. 8. Praesse mutia pecudibus. Id. 1. Fin. 21. 71. 
Muta bestia- Borat. 2. Sat. 3. 219. Muta agna. 
Stat. 5. Theb. 334. armenta. Quinlil. 1. 2. 20., 
1. 10. 7. et alibi. Muta aniaialia. — Et absolute 
de bestiis Id. 2. 16. 16. Quia carent sermone, 
muta atque lrratiooabilia vocantur Id. 5. 11. 35. 
Nee, si mulls finis voluplas, ideo rationalibua quo- 
que. Adde eumd. 5. 11. 23. et 7. 3. 15. — 6) De 
bominibus dicitur, qui vel lingua usu in loqueo- 
do carent, vel loqul nolunt. Plin. 35. Hist. nat. 
4. 7. (21). Quum Q. Pedius nepos Q. Pedii con- 
sularis - natura mutos esset, eum Messala orator- 
pictura docendum censuit. Cic. 3. Phil. 9. 22. Non- 
ne salius est mutum esse, quam, quod nemo in- 
telligat, dicere? Id. 3. Legg. 1. 2. Vere dici pot- 
est, magistralum legem esse loquentem, legem 
autem mutum magistratum. Ter. Eun. 3. 1. 27. 
papa! Jugularas hominem. quid ille"? thr. mutus 
illico. non seppe dir parola. Id. Heaut. 4. 4. in 
fin.Ta nescis id, quod scis, Dromo, si saples. dro. 
mutcm dices. Plaut. Merc. 2. 4. 20. quln laces? 
bo. muto imperas. h. e. taceo hercle. — c) Bine 
dicitur etlam de iis, qua ad hominem pertinent. 
Otrid. 2. Pont. 7. 5*2. Omnis pro nobis gratia mu- 
ta full. h. e. amicorum favor vocem non babuit, 
qua pro me deprecaretur. Id. Heroid. 15. 198. 
Plectra dolorc taceot, muta dolore tyra est- Quin- 
til. 6. t. 26. Missrorum etiara mulus aspectus 
lacrimas movet. Ovid. 5. Trist. 14. 17. nuin- 
quam vox est de te mea muta. h. e. nunquam ta- 
ceo laudea tuas. — d) Muta persona in comm- 
diis et tragcediis sunt, qua prodeunt quidem, sed 
numquam loquuntur, licet cum iis loquanlur alii. 
V. Ter. Andr. 3.2. et Adelph. 1. 1., Senec. Thyest. 
a. 3. etc. — e) Mutos res sunt irraiionobilia et 
inaoima. Cic. 1. Nat. D. 1-4. 36. Res inaniraa al- 
que muta. Id. 7. yerr. 67. 171. Omnia muta at- 
que Inaniraa. Quintil. 6. 1. 25. Muta tamen res 
movent, aut quum Ipsis loquimur, aut quum 
ipsas loqui Qogimus. — f) Commode eliam mu- 
ta dicunlur, qua nullum sooum edunt. Plaut. Trin. 
4. 2. 163. Mutum lintinnabulum. Prudent. 2. in 
Symmach. 949. mola muta, macina che non va. 
Quinlil. 6. 2. a med. de tabula picta. effigies. Cic. 
3. Cat. 5. 10. Imago avi tui te a tanto scelere etiam 
muta revocare debuit. et ibid. 11, -26. Nihil me 
mutum potest delectare, nihil taciturn, h. e. nulla 
slatua, vel imago. Sil. It. 8. 127. Oscula bis ter- 
que muta infixit arena. Horat. 4. Od. 3. 19. Muti 
pisces. yirg. 9. JEn. 341. leo manditque, trahit- 
que Molle pecus, mutumque raetu. Plaut. MU. 
glor. 3. 1. 69.; et Senec. Here. Fur. 536. Mutum 
mare. h. e. tranquillum. Ovid. 11. Met. 602. de 
stde Sornni. Muta quies habitat, Quintil. 1. 4. 6. 
Consonantea in oimivocalium numerum mutarum- 
que parliri. h. e. qua sine auxillo vocaiium enun- 
ciari non possunt, ut ait Diomed.'i. p. 417. Put- 
sch. Sunt autem octo b, c, d, g, k, p, q, t. Ha 
a semivocalibus quomodo different, f r . in SEMI- 
VOCAUS. — Q) Mutce artes sunt omnes praeter 
musicam, poeticam, divinandi artem, et augurium, 
qua sunt artes Apolliuea, el catitu ac vcrsibus 
perficiuntur: poela autem jactant, sibi solis veram 
aeternamque gloriam licere carminibus comparare. 
yirg. 12. /£n. 396. Scire polestates berbarum, 
usumque medendi Maluit, et mutas agitare Ingto- 
rius artes. Alia rationa mutas artes dixit Cicero, 
qua sine eloqaenlia exercentur, 3. Orat. 7, 26. Si 
hoc in bit quasi mutil arlibus est mirandum, quan- 



MUTUUS 

to admlrabiilus in oratione atque in lingua? Quin- 
til. 5. !0. 119. Mutam qaamdam scientiam con- 
sequi. h. e. cognitionem locorum, ex quibus ou- 
cuntur argumeota, sine vi et facultate dicendi. 
Hoc sensu intelligi possunt etiam mutce artes apud 
yirg., quia morbi non eloquentia, sed remediis 
curaotur, ut ait Cels. prcef. circa med. — h) 
Muti magistri sunt libri. Gell. 14. 2.— t) Mu- 
tum fundi instramentum Varro 1. R. B. 17. 1. 
vocat plaustra, semivocale boves, vocale servos. — 
Muti lapides, quibus nihil est inscriptum. Hy- 
gin. de limit, p. 156. Goes. — m) Muta ex to, 
apud Festum p. 157. 14. Mull, sunt, ex quibus ni- 
hil divinationis, aut responsi elicitar. 

II.) Translate. — • a) Muta dicunlur loca, in 
quibus siietur. Cic. post redit. in senat. 3. 6. Mu- 
tum forum, elinguem curiam, tacitam et fractam 
civitatem videbalis. Id. Mil. 19. 50. Muta solitu- 
do. Stat. 1. A chill. 239. speluncaque docti Muta 
senls. Id. 4. Silv. b. 20. uuique canenti Mutus 
ager domino reclamat. — 6) Et tempora. Cic. 8. 
Alt. 14. Nullum fuit tempus, quod magis debuerit 
mutum esse a Jitteris. Slat. h. Theb. 183. mutos 
Thamirls damnatus in annos. h. e. spoliatus fa- 
collate poctica. Ovid. 7. Met. 484. media per mu- 
ta sileatia noctis. — ■ c) El ea, de quibus tacetur, 
qua pradicarl non solent, iugloria, ignobilia, ob- 
scura. Stat. It. Theb.iSi- mutus, et e grege san- 
guis. Sil. It. 3. 579. mutum volvcns inglorius 
avom, 

MUTCUM, i, n. 2. V. voc. seq. sub L et If. 

MUTUUS, a, urn, adject, a muto, as, ut infra 
sub I. init. dicitur, (quamquam Cajus vocem de- 
rivare videlur a meum et luum 3. Instit. § 90. 
Unde etiam mutuum appel latum est, quia, quod 
tibi a me daium est, ex meo tuum fit.) signiflcat 
commodatum (It. preso a preslito, avuto a pre- 
stito; Fr. prete , emprunti; Hisp. pedido 6 to- 
rnado prestado; Germ, geborgt, geliehen; Angl. 
borrowed). 

L) Proprie, dare, accipere mutuum est ita u- 
tendum dare, aut accipere, ut tantundem, non ta- 
men idem, reddatur: et dicitur de pecunia, fru- 
mento, et hujusmodi, qua numero, pondere, men- 
sura constant, qua non redduntur eadem, sed idem 
genus: nam si eadem reddantur, commodare, et 
commodatum accipere diciraus, dare, o prendeie 
imprestito, §avet£w, -/jxxm, iv Sav^t "Xa^jScivw. Var- 
ro 5. L. L 179. Mxtll- dual a Siculo fioirotf, quod 
est x, a f (l » S ra,ia * Paul. Dig. 12. 1. 2. et Cajus 
3. Inslilut. (edente Goeschenio) § 93. ex eo, quod 
ex meo tuum fit. Alii a muto, as, quia in his, qua 
mutuo Bunt, mulatio et alternalio est. Atque ha 
dua posteriores notaliones oranetn hujus vocis vim 
et usum complectuntur. — a) Adjective Plaut. 
Asin. 1. 3. 95. Si viginti rninas mutuas non pote- 
ro, certura est, sumam fenore. (Velt. Edd. Non. 0. 
70. legebant mutuo; Merc, vero p. 439. 19. mu- 
tuas). Id. Pers. 1. 3. 37. ut nummos sexcentos 
mihi Dares utendos mutuos, el 1. f. 5. miser Do 
quarendo argento mutuo. Id. Trin. 4. 3. 4S. nam 
ego talentum mutuum Quod dederam, talento ini- 
micum mihi emi, amicum vendidi. Id. Pseud. 1. 
3.60. nullus est tibi, quem roges mutuum Argen- 
tum. et Pers. 1. 1. 44. Argenlum mutuum alicun- 
de exorare. Sueton. Cces. 51, Aurum in Gallia ef- 
futuisli: at hie sumpsisli muluum. Cic. 10. Phil. 
11.26. Pecunias, a quibus videalur, ad rem miii- 
tarem mutuas sumat. Id. 2. leg. Agr. 30. 83. SU 
cilia civitatibus M.' Aquiliius etiam muluum fru- 
mentum dedit. — Hinc translate. Plaut. Amph. 
2. 2. 187. Saltern tute, si pudoris egeas, sumas 
mutuum.— b) Absolute mutuum est pecunia, aut 
alia res mulua, item ipse contractus, imprestito. 
Cic. 12. Fam. 28. Tibi autem ex senatus consulto 
imperandum muluumque sumendum censeo. Paul. 
Dig. 12. 1. 2. Muluum damus, recepluri non cam- 
dem speciem etc. et paullo post, Slutui datio. et 
mox. Creditum a mutuo differt, quo genus a spe- 
cie, el mox. Muluum non potest esse, nisi profi- 
ciscatur pecunia. — Dioimus eliam mutuo pete- 
re. Justin. 17. 2. 13. Ab Antigono naves, ad cx- 
ereitum in Italiam deporlanduni, mutuo petit; ab 
Anllocho pecuniam; a Ptolemao roililum auxiliu. 

II.) 'franslalo est vicissim habitus , reclprocus, 
pariter respondens, vicendevole, scambievole, wpo's 
aXXrj'Xou;, a'poi^cwo;. — a) Adjective. Cic. ad 



MYA 

Plane, post ep. 16. 1. 16. ad Alt. Ad paternai ne- 
cessitudioeg magnam attulit accesjiooem tua to- 
Juntas erga me, meaque erga te par atque mutua. 
Id. 5. Fam. 2. Quod autem its acribis « pro mu- 
tuo inter nos animo»: quid tu exislimes esse in 
amicitia mutuum, nescio: equidem hoc arbitror, 
quum par voluntas accipitur et redditur. et 13. 
ibid. 65. Multa et magna inter nos officia paiia el 
mutua intercedunt. Id. Amic. 6. 22. In amici mu- 
tua benevolentla conquiescere. Nepos Datam. 10. 
Mutua benefieia. Catull. 45. 20. Muluis animis 
amant, aroantur. firg- 1. G. 301. Mutuaque inter 
ae lati convivia curant. si banchettano a vicenda. 
Seneca Agam. 268. Mutuam veniam pacisci. oc- 
cur dare perdono scambievole. Justin. 22. 4. 5. 
Ralus, exaquata utriusque ordinis conditiooe, mu- 
tuam inter eos virtutis amulationem fuiuram. Id. 
18. 5. Mutuarum rerum commercio gaudentes- Liv. 
4. 41. Nox omnia erroris mului impievit. h. e. tam 
ei parte Romanorum, quam hostium. Ovid. 1, Met. 
655. relices, nee mutua nostris Dicta rcferi. non 
rispondi alle mie parole. Plin. 10. Hist. nat. 23. 
32. (63). Olores mutua came vescuntur inter se. 
si mangiano Pun Vallro. F'irg. 10. JEn. 755. 
Jam gravis aquabat luctus, et mutua Mavors Fu- 
nera. Seneca Med. 470. Terrigena miles mutua 
casde occidit. Justin. 13. 8, 8. Curn Kumene con- 
gressus, diu, mutuis vulaeribus acceptis, collucta- 
tus est. Tac. Germ. 1. Germania a Sarmatis Da- 
dsque mutuo metu, aut montibus scparatur. Id. 
14. Ann. 3. Anicetus mutuis odiis Agrippina in- 
visus. et 6. ibid. 4. Mutuam aecusationeni inten- 
derc. ei 3. Hist. 33. Prada ipsos direptores in mu- 
tuam perniciem agebat. — b) Absolute, Mutuum 
facere, respondere ex aquo, par pari referre. Plant. 
Cure. i. 1. 47. ea me depcrit: Ego autera cum 
ilia facere nolo mutuum. non voglio far altrei- 
lanlo. et Trin. 2. 4. 37. Bene libi vult. lbsb. ede- 
pol mutuum rnecuin tacit. Id. Mil. glor. 4. 6. 38. 
lit amore perdita est bac misera! pxn. mutuum 
fit. Non. p. 138. 18. Merc- adverbii rilu mutuum 
acciyit in illo Lucilii: Et si roaxime, tjuod spero, 
mutuum hoc mecura facis. Sed potest referrl ad 
rnodo dicta. — c) Adverbialiter. Mutua pro mutuo 
adverb, vicissim. Pompon, apud Varron. 7. L. L. 
28. Mull. Dice tu illam pusam: sic Qel mutua niuli. 
supple scabunt. P. ML'LUS. Lucre t. 2. 75. inter 
se mortales mutua vivunt. el 4. 301. bic idem Nunc 
sit larvus, et e laevo sit mutua dexter, el 5. 1099. 
Mutua dura inter se rami stirpesque tenentur. Pro- 
pert, i. 5. 30. Alter in alterius mutua flere sinu. 
CatuU. 50.6. Reddens mutua per jor.um atque vi- 
num. — Per mutua, mutuo, vicissim. F'irg. 7. 
j£n. C6. pedibus per mutua neiis Examen subito 
ramo frondente pependit. — Htnc 

Mutuum, i, n. 2. absolute, substanlivorum mo- 
re. V. tub I. et II. ad fin. 



MY 



, MY A, a?, f. I. fJiia, genus conch ae, give marga- 
rita in freto circa Bosphorum Thraciom, uniones 
rufos ac parvus gignens. Plin. U. Hist . nat. 35. 
50. (115). 

MfACANTHON, i, n. 2. et 

MtACANTHOS, >, f. 2. herba, qua alio nomi- 
ne corruda dicilur. Plin. 19. Hist. nat. 8. 4-2. (151). 
Ilunc intelligo silvestrem asparagum, quern Graeci 
bur menu in, aut myaenntbon vocant. Siltigius Gra- 
cis liltcris edidit opftsvov, aut pjctxav^ov. 

M JACKS, uid, m. plur. 3. u.6axeq, pisces et con- 
charum gencre, qui muricum modo coacervantur, 
vivuntque in locis algosis, et ubi dulcis aqua co- 
jiiusa mari miscetur. Plin. 32. Hist. nat. 9. 31. 
(95)._ 

MYAGROS, i, m. 2. uvcvfpoq, nikdunopcv, her- 
ba ferulacea, foliis simlHbus rubia, tripedanea, se- 
mine oleoso. Fit enim ex eo oleum, quod oris ul- 
ceribus eo perunclis medetur. Plin. 27. Hist. nat. 
12. 81. (106). 

MYCEMATlAS, a, m. 1. uwnu.axla.q, genua ter- 
ramotus cum tonitu rainaci, quumdissolutil eleiaen- 



— 324 — 

ta compagibu* ultro adsjliuut, vel relabuntur, eon- 
sidentibus lerrii. Tunc enim necesje est velut tauri- 
nif reboare mugitibus fragores fremitusque terrenos. 
Ita .desrribit Ammian. 17. 7. in fin. Est autem 
dm toG fiuxrjaaToc mugitus a /xuxdtu mugio. V. 
voc. seq. 

MTCETIaS, a, m. 1. fiuXYjrc'ac, species terrse- 
motus, eadem, quee raycematias, et ab eadem ori- 
gine. Apul. dt Mundo. 

MYCTERISMUS, I, m. 2. u\)Y.vnci-~u6s , -inter 
schemata dianoeas enumeratur a Churis. 4. p. 252. 
Putsch, Fit igitur schema dianoeas per has species 
xv.- Per myclerismum, id est derisum quemdain, 
tamquam: Vidi te, Ulixes, saxo sternentem Hecto- 
ra, Vidi tegentem clipeo classem Doricam: Ego 
tunc pudendam irepidus hortabar fugam. Usee o- 
mnia derisu quodam dicta sunt a fortiori ad non 
for tern. 

MYDRIASIS, is, f. 3. tiu8pj'aoij, oculorum mor- 
bus, quo pupilla effunditur et dilalatur, aciesque 
ejus hebescit, ut desrribit Cels. 6. 6. n. 37., ubi se- 
mel Grsecis litteris, et semel Lalinis hanc vocem 
scribit. Theod. Priscian. lib. 2. P. 2. c. 6. Phthi- 
sis et mydriasis certissima paralysis oculorum est. 
Queb phthisis ex contractione vel deminutione pu- 
pillae coulingit: ex resolutione vero, vel dissolu- 
lione pupilla mydriasis. 

MYGALE, es, f. 1. (j-MyoCkT), a ftu; mus et ya- 
\iri feles , mus araneus. Veget. 3. f'eterin. 4. a 
med. Araneus quoque, quern Graeci mygalem ap- 
pellant, parvi quidem corporis, non parvam solet 
inferre peruiciem. Hajc verba sumpla sunt ex Co- 
lum. 6. R. R. 17. 1., qui tainen Grace scribit. 
Latine legitur apud Vulgat. interpr. Levit. 11. 30. 

MYISC/E,arum, f. plur. Lpuscrxcu, species mya- 
cum, rotunditate difTerentes, minores aliquanto, at- 
que hirUe, tenuioribus testis, et came durioret. 
Plin. 92. Hist. nat. 9. 31. (.98). 

MflSCUS, i, m. 2. idem quod myisca. Plin. 32. 
Hist. nat. 9. 31. (98) V. vocem pra-ced. Sillig. ad 
Plin. I. c. bac adnotat. L'traque forma, et myiseus 
et myisca, in usu fuisse videtur; certc Schneide 
rus hanc ubique non nisi per vim aliquam expel- 
Ierc poluit. — Getcrum myiscus apud Plin. legi- 
tur 3-2. #tsi. nat. 11. 53. (149). 

MY LA SEA, a, f. 1. species quadam cannabis 
apud Plin. 19. Hist. nat. 9. 56. (174). 

MYLE, es, f. 1. v-ukt<, eadem ac mola , quam 
vocem vide sub II. Theod. Priscian. 3. 2. Si ve- 
ro rluriliain (matrix) conlraxerit, quam alibi niy- 
Icn appellamus, hanc primo, sicut coutra inllaljo- 
nem ordinando contexuimus, adjuloriis chalasticis 
imminens solvere laborabo. 

MYLCEGOS, i, in. 2. jrJXootd;, genus vermiculi 
ex blattis: a ftu'Xij mola et cixeeo habitq, quod circa 
molas fere soleat nasci. Plin. 29. Hist. nat. 6. 
39. (141). 

MYOBARBUM Liberi Patris, titulus est cpigram- 
matis 30. Ausonii, quod cantharum interprctatur 
Scatig. lection. Auson. 1. 2. c. 27., ita vero dici 
pulat a Graca voce pug et Lalina barba. Sed ni- 
hil certi affert, uec dum ab ullu erudito allatum 
est. 

MYOCTONOS, i, m. 2. /xuoxto'vo?, aconitum her- 
ba, seu radix aconiti, ita dicta, quod e longinquo 
odore mures interficial: a p-J; mus et v-xeivta occido. 
Plin. 27. Hist. nat. 3. 2. (10). 

MfOl'ARO, onis, m. 3. j*uojrafwv, fusta, /re- 
gala-, genus navigii forma angusta et oblonga: cu- 
jtismodi pirata uti solent. Paul. Diac. p- 147. 3. 
Miill. Myoparo genus navigii ex duobus dissimili- 
bus formatum. nam midion (corrige myon) et pa- 
ron per se sunt. Scalig. pulat dictum esse a Paro 
insula, et yaiw adsirictus, quod a uu<» claudo. 
Isid. 19. Orig. 1. Myoparo, quasi minimus paro. 
Est enim scapha ex vimine facta, qua contccla cru- 
do corio genus navigii prabet, qualibus utuntur 
Germanorum pirata in Oreani litoribus, vel palu- 
dibus ob agililalem. V. PARO et PARUNGLLUS. 
Non. p. 534. 14. Merc. Myoparo est navirula pi- 
ratarum. Cic. 5. ferr. 80. 186. Te pratorc, pau- 
corum adventu myoparonum, clasais pulcherrima pi- 
ratarum matiibus incensa est. Id. fragm. apud Aon. 
ibid. Quum quareretur ei eo, quo scelere impulsus 
mare haberet infeslum uno myoparone; eodem, in- 
quit, quo tu orbern terra. Sail. ibid. Et forte in 
navigando cohors una grand! faselo vecia a ceteris 



MYRIOGENESIS 

deerravit, marique placido a duobui pradonum 
myoparonlbus circumventa. ^ 2. Non soli pirata 
eo utuntur. Cic, 3. Verr. 34. 86. Milesios navem po- 
poscit, qu* eum prasidii ca\isa Myndum proseque- 
retur. IHistalim myoparonem egregium de sua clas- 
se, ornatum atque arraatum dederunt. Ubi ^jcon. 
Habsnt Milesii prasidiariam classem, ex fcedere 
prabendam populo R. maritimis necessitatibus. 
Auct. B. Alex. 46. Ipse Octavius se in scapham 
confert: in quam piureg quum confugerent, de- 
pressa scapha, vulneratus tamen adnatat ad suum 
myoparonem. 

MiftPHONON. i, n. 2. /tudpovov, herba muribus 
exiiialis, forte eadem, qua myortonos, et aeoniton: 
a \t*>$ mus et fovoij ccedes. Plin. 21. Hist. nat. 
9. 30. (54). 

MYOPS, opis, comm. gen. corto di vista, Iosco, 
fxu'w{j, wno;, qui adeo iufirma est oculorum acie, 
ut nisi proxime admolas oculis res cernat; ccrnat 
autem, etiamsi minima sint: ionge autem posita non 
cernat, quainvis grandiora: quasi [tvw wjra? clau- 
dens oculos, quia hujusmodi prope connivere so- 
lent, ut videant. Vlp. Dig.2\. 1. 10. De bydropico 
quasi turn est, an sanus essst; et puto redhibcri 
posse. Sed quid de myope? morbosum esse constat. 
— Vox Giaca est, cui Lalina lusciliosut aque re- 
spondet, ut docet Gell. 4. 2. 

MtOSOTA, a, f. 1. et 

MYOSOTIS, idis, f. 3. lavis herba, caulibus plu- 
ribus ab una radiee, aliquatenus rubentibus, conca- 
vis, ab imo foliis anguslis, oblongis dorso acuto, 
nigris, per intervalla assidue geminatis, tenuibus 
cauliculis ex alis prodeunlibus, llore caruleo, ra- 
dire di^itali crassitudine, multis ca|iillarnentis fim- 
briala. Ita Plin. 27. Hist. nat. 12.80. (105). Est 
autem ftuo; &3ta, vel cort'c muris auris, vel au- 
ricula; et murina auricula dicltur a Scribon. 
Compos. _153. 

MYOSOTON, i, n. 2. dicitur herba alsine, quia 
quum prorepit, musculorum aures imitatur foliis. 
Plin.i-. Hist. nat. 4. 8. ( -23). 

MYOTACISML'S, i, m. 2. pjcraxtJu-dj, v ilium 
sermonis, quum m littera nimium sape repetitur. 
V. I.ABDAGISMGS. Cassiod. Inslit. div. litt.io. 
■Myotacismos et hiatus vocalium omnino derelin- 
que. et mox. Si m lilteram inconvenienter addas, 
aut dernas, dictio tola confusa est. Diomed. 2. p. 
US. Putsch. Myotacismi sunt quum in fine partis 
oratiools invenitur m littera et incipiat sequens a 
vocali, qua non sit loco consonantis posita: hac 
enim scribitur quidem, non autem enunciatur, ut: 
Quousque tandem abutere. Tunc autem pronun- 
ciamus m litteram, quum sequitur vocalis loco 
consonantis posita, ut est: Quum Iuno (sternum 
etc. Adde Donat. 2. Art. gramm. p. 1768. Putsch. 
et Servium-Comm. in Donat. cd. Keilio. 

MYrAPIA pira,ita dicta sunt ab odore: nam u~S- 
ccv unguentum et dniov pirum est. Cels. 4. 19. ad 
fin.; ei Plin. 15 /fist. nat. 15. 16. (55). Alii scri- 
bunt myrrhapia, quasi myrrha odorem habeant. 
Apud Colum. 12. It. R. 10. 4. legitur etiam my- 
rappia : at Schneiderus kg. myrapia., quemadmo- 
dum Silligius apud Plin. loc. cit. 

MtRlGA, a vel 

MYRIGE, es, f. 1. f/upazT), tamarisco, tamari- 
gia, genus humilis virgulti: de quo Plin. 13. Hist. 
nat. 21. 37. (116). Myriccn fert et Italia, quam alii 
tamaricen vocant: Achaja auiem bryam silvestrem 
insignem quod in eu saliva tantum ferat gatla simi- 
lem fruclum. /(J. 24.»6ui.9. 41. (67). Myricen Lenaus 
similem sropis Amcrinis dicit. el pautlo post (68). 
Vulaus infclicem arborcm cam appellat, quoniam 
nihil ferat, ncc seralur unquam. F'irg. 4. Eel. 2. 
Non ornncs arbusta juvant humllesque rnyrica. 
Ovid. 3. Art. am. 691. fragiles. et 10. iflef. 97. le- 
nues. — De re impossibili. f'irg. 8. Pel. 5i. Pin- 
guia corticibus sudent eiectra myrira. Ovid, i.Art. 
am. 747. Si quis idem sperat, jacturas porn a myri- 
cas Speret, et in medio flumine mella petal. — 
; V». De Myrice Nympha V. O.NOM. 

MY~RK)liEMiSLS, is, f. 3. a uuzioq- innvmerus 
et yivinq genesis, est genesis multiplex, h- e. tra- 
ctalus de singulis signorum partibus, quas mono- 
iii arias vocant. Firmic. 8. Ma them. 18. Nunc ad 
sequenlej partes spbara barbarica omnem Iracla- 
tum transfcram, qui rnyriogenesin ex aliqua parte 
imitatur, Quldquid enim myrlogenesis, de lingulis 



IHBIONTMUS 

mlnutli pronuDciat, hoc no* de ilogulii partibui 
faciemos. 

Hf RlONT'MUS, a, ura, adject. puptt.wuu.oc, lu- 
numera habens oomioa, • uupt'oc innximerut el 
wvupa nomen. Myrionyma est epHhetoo Isidii in 
Jntcript. spud Gruler. 83. 11. et la altera aputj 
Fabrett. p. 409. n. 108. et itfurat. 73. 5., qulbui- 
cum ef. Jntcript. apud Orelf. 1876. et 1877. Dicta 
eit eaim Ceres, Venus, Juno, Eleus'ma, Ludna, Pro- 
serpina, Diana, Luna etc., ut est apud Apul. 11. 
Mel. init. Eadem ab eod. ibid, mox dicitur dea 
multi nominis. 

MtRtOPHYLLON, i, n. 2. idem ac millefolium: 
a pupc'oc. innumerus et puXXov folium. Piin. 24. 
Hist, nat.it. 95. (152). 
MYR1ZA. V. MYRRHA sub B. 
MYRMEClAS, se, m. 1. pupfXT?x«ac \s'Sro$, genus 
lapidls: a myrmecio, verruca. Plin. 37. Hist, nat, 
10. 63. (174). Mynnecias nigra babet emiaentiai 
similes vernicis. 

MYRMECiTJS, tdis, f. 3. pupjMjxtTic, gemma 
dicta est a tniou,T)£ formica, quia innatam repentis 
formica efugiem faabet, ut Plin. docet 37. Hist. 
nat. 11.72. (187). Adde Jsid. 16. frig. 15. 19. 

MYRMfiClUM, li, n. 2. uvpuriwov. ^ 1. Est 
verruca lupin! amplitud'me, fere in palmis manuum 
et plantis pedum nascens: a uupfttjf formica, quod 
formicas in morem pungat. Contrarium est acrocbor- 
doni, quce verruca pensilis dicitur, myrmecium ver- 
ruca sessilis, porro delte mani o piedi. Cels. 5. 
20. ». 14. Myrmecla radices altius esiguot, majo- 
rernque dolorem movent, et mox. Myrmecla et cla- 
vi sine curaiiooe vix unquam desinunt. et infra. 
Myrmecia lalissimis radicibus inharent: ideoque 
oe eicidl quidem sine magna exulceratiooe possunt. 
Cf. Mat cell. Empir. e. 34. p. 137. ed. Aid. Verru- 
cas minores congestas, quas Gracl rnyrmecidas vo- 
cant, ut abstergeas, hoc facito, % 2. Est etiam ge- 
nus aranei capite formica jimill, alvo nigra, gultia 
albij dislinguentibua, desciibente Plinio 29, Hist. 
nat. 4. 27.(87). 

MYR.UECOLEON, ontis, m. 3, uupur,xo"Xs'c>)v, 
mirmicoleone, inscctum formica simile, quod et 
leo formicariut (It. formicoleone) vulgo dicitur, 
quia formicis infestutu est. /^eudo-Z/t'eronym. Ep. 
ad Pr&sid. {T. XI. p. 219. ed. Venet. 1771.) ad 
fin. Myrmecoleoo, ab ante leo, relro formica, de 
duabus feris nascitur. Esca vero ipgius inprimis lac 
mains, id est formica:. Cf. Abbo Floriac. Quasi. 
gramia, ed. A. Maio in Class. And. T. 5. p. 343. 
Si ille animadvcrtisset genitivum myrmecolcontis, 
non negaret nomen appelialivum desinere in on, 
cuJub geaitivus etiam slmplicis more Graco t as- 
sumit, ut leon, leontis. 

MYR.MEX, lcis, f. 3. f*u'pf*i)f , formica, Hygin. 
fab. 52. Tunc Juppiter furmicas in homines trans- 
fwuravit, qui Myrmidones sum appellati, quod Gree- 
ce formica myrmices dicuntur. — NB. De nom. 
pronr. V. ONOM. 

MYRMlCfi, adverb, come It formiche, more for- 
micarum: a puppi^; formica. Itaque myrmice in- 
cedere est, ut ait Plaut. Men. 5. 3. 12., formic! no 
gradu. /*. e. paullatim,sen8im. Catull, 42. 8. Turpe 
incedere, myrmice ac moles te. Alii leg. mimice re- 
ctius. 

MYRMILLO, onis, m. 3. V. MIRMILLO. 

MYRMILLONfCUS. V. MIRMILLONICL'S. 

MTrObAlANUM, 1,0.2* uupo/SccXavov, glans 
unguetitaria, glans J£gyptia> hoc est fructus cujus- 
dam arboris beliotropio similis, magnitudine nu- 
lls avellana. Plin. 12. Ilisl. nat. 21. 46. (100). et 
ibid. 22. 47.(103), Ex ea flebat unguenlum quod- 
dam odoralum, quo capiili ungebantur. Eodem id 
nomine vocalur, et legilur apud Martial. 11. 57. 
in Urnmaie. Quoniam vero beroicum carmen In- 
gredi non potest, sic cxplicot Martial, ibid. Quod 
nee Virgilius, nee carmine Uixii llomerus Hoc ex 
unguento constat et ex balano. Cels. 4. 9. Gracis 
litteris scribit. V. BALANUS. 

SlTROllftfiCHABlOS. V. MURRUOBATI1RA- 
RIL'S. 

MYRON vel myrura, i, o. 2. pu'pov, unguentum : 
dra?ca vox. Hieronym. prcef in I. Reg. tub fin. 
tju* Domini discumb^nlis pretiosissimo Fidei my- 
»o unsitis caput, Vulgat. interpr. Judith 10. 3. 
Et lavit corpus suum el unxil se myro Optimo. 
Plin. Valerian. 3. 11. p. 194. retro ed. Aid. Re- 



— 325 — 

clpe tampsuci ltbram unato et semis, miro crocl- 
ni (legendum uidelor myrl erocloi) onam. - SI ve- 
ro crocinum non est, Syrlacum mittes. V. et Xfi- 
ROMYRRHA. 

MYRONETES vel myronites, as, m. 1. emptor 
et venditor ungoenlorum: a ftupov unguentum et 
w'vtjttjc emptor. Jntcript. apud Heine*, cl. 5. tk 39. 

SBX. ATTIV8 HYBOHITIS Ijiill AVC. Rtinei. in du- 

blo hatret, utrum Myronitet cognomen sit, an pro- 
fessions appellatio. V. et Mural, Dissert, prav 
missa Thesaur. Jntcript., qui mtrosirs legit. 

M TROpOLA, sp, m. 1 . venditor di unguent t, pro- 
fumiere , ftupoflrwXrjc , unguenlorum venditor, un- 
guentarius: a /Atpov unguenlum, oleum odoralum, 
et TCtoXs'to vendo. Plaut. Cat. 2. 3. 10. Myropoias 
sollicito omoes: ubicumque est lepidum unguen- 
tum , ungor. Adde eumd. Trin. 2. 4. 7. Nceviut 
apud Fulgent. Plane, in Exposit. term. amiq. 
n. 43. p. 565. 17. Merc. Myropola aflaiim mihi 
unguentum largitus est, quo me venustarem. 

MtROPOLlUM, li, n. 2. bottega da unguenti, 
profumeria, uupondXiov , fmpoTuo'Xet'ov , offlcina 
unguentaria. Plaut. Epid.2.2. 15. Per medic'mas, 
per tonstrinas, per myropolia, et lanienas. Adde 
ei*md. Amph. 4. 1.3. 

MYROTHECIUM, li, n. 2. ripostiglio, o scatoli- 
no, o vato da unguenti, profumiera, ^upo^rjxcov, 
vas, aut arcula, in qua uoguenta asservaniur: a fxu'- 
pov unguentum et S'tj'xij- theca , reposi'torium . 
Greece scribit Cic. 2, Alt. 1. Heui liber totum Iso- 
cratis pupo&ij'xiov, atque oranes ejus discipulorum 
arculas, ac nonnihil etiam Aristotelia pigmenla. 
consumpsit. h. e. oratoria oruamenla. Myrolhe- 
cium Latinis litteris legitur taotum in Not. Tir, 
p. 184. 

MYRRHA, as, f. 1. Scribitur eliam murrha ct 
murra ex consuetudine Latlnorum verlendi in u 
Grascam u. — Tria diversa signiflcat, scilicet 

A) Myrrhave] murrha vel murra, pup'p'o, o-?a- 

xtT), (est abHebr. *1t2 mor , quod idem sigoiDcat, 
"1TD autem marar, amarum fult). 

I.) Proprie est arbor latitudinem babensad quin- 
que cubita, nee sine spina, caudice duro et iotorto, 
crassiore, quam turis, ct ab radice eliam, quam re- 
liqua sui parte: cortice laevi, et unedonis simili: fo- 
lio olives, vcrum crispiore, et aculeato. Gignitur 
in roullis Arabiae locis, et in in&ulis adjaceniibus, 
aut non longe dissilis. Incipitur a radice usque ad 
ramos, qui valent : manalque ex vulnere bumor albi- 
cans et labescens, qui in minulas glaebas, nee romn- 
das concrcscit, (quse optima myrrha esl) Traclaque 
candidos veluti ungues babet, gustu leniler ama- 
ra. Adbibctur in ungucntis, odoris gratia et pin- 
guedinis. Anlequam incidalur, pponle sudat bumo- 
rem, qui et slacle dicitur, cui nulla myrrba prasfer- 
tur. Usee ex Plin. 1. 12. Hist. nat. c. 15. et 16., 
ubi etiam varia ejus genera, et varias adulterandi 
rationes perBequilur. Tac. 6. Ann. 28. Sublato rour- 
rbte pondere. 

H.) Translate ponltur pro myrrhfle succo, de quo 
Plin. 13. Hist. nat. 1. 2. (t7). Myrrha et per se 
unguentum facil sine oleo, stacte dumtaxai: alio- 
qui nimiam amaritudinem aJTert. Cf. Ovid. iO.Met. 
4 ! J9. slillataque corlice myrrha. — a) Ea veteres 
vina condiebant. Plin. 14. Hist- nat. 13. 15. (92). 
Lautissima apud priscos vlna erant, myrrha odore 
condita. Cf. eumd. ibid. 21. 27.(134). Dolia myr- 
rha sufQre. et Catull. 66. 78. murrhas millia mul- 
ta bibi. — b) llac et crines ungebant. f'irg. 12. 
£n. 99. Tcedare in pulvere crines Vibratos caiido 
fcrro royrrhaque madeotes. Sic Ovid. b. Met. 53. 
crines myrrha madidi. — c) Hac demum et sese 
ornabant et mortuorum rogum inspergcbanl. Ovid. 
Medic, fac. 88. Et modicum e myrrhis piuguibus 
adde cubum. Alii aliter leg. Martial. 11.54. L'n- 
guenta et casias et olentem funera myrrhan:. /». e, 
raplam e rogo, in quern injecta fuerat. — AB. 
De nomine propr. V. ONOM. 

B) Esl etiam myrrha, seu myrr his, j*up'p7(,her- 
ba simillima cicuta; caule foliisque et (lore, minor 
tantum etexilior, cibo nun iosuovis. Plin. 24. Hist. 
nat. 16. 97. (154). Eadem et myriza , ut Sillig. 
vel tmyrrhiza, ut alii legunt, dicitur. Idem ibid. 

O Aliud esl myrrha lapis et poculuoi: dc quo 
V. JILRRUINUS. 



JIYKRH1TES 

MYRRHACOPDM, 1, n. 2. med team en turn ex 
myrrha ad levandaro lassitudinem : a ftu'p'p'a myrrha 
et axorcov, V . ACOPUM. Vox a Lexico eipungenda ; 
occurrit enim tantum in Not. Tir. p. 160. Ejus con* 
flciendi rationera, suppresso nomine, tradit Cell. 5. 
5. 24. 

MYRRHAPlA. V. MtRAPIA. 
MYRRHATUS et murrbatus seu murratus, a, urn, 
adject, myrrha conditus. Feslut p. 158. 22, Mull. 
Murrata potione usos antiquos, indicio est, quod 
eliam nuuc aadilet per supplicaliones diis addunt 
ad pulvinaria, et quod duodecim tabulls cavetur, 
ne raortuo lndatur, ut ait Varro in Anliquiiatum 
libro primo. lla-c Festus, qui vidctur Inteiligere 
vinum myrrba coudilum. V. MYRRH1NDS. Alii 
ioielligunt potionem unguento quolibet tempera- 
tarn, pu'pw Kfxpa(i!vrj». Sidon. 8. Ep. 3. ad fin. Sa- 
traps myrrhali. h. e. unguentis delibuti. 

MYRRHEUS et murrheus seu murreus, a, urn, 
adject, ad myrrham pertinens. % 1. Est myrrba 
delibutus. Uorat. 3. Od. 14. 22. Murreum nodo co- 
hibere crinetn. ^ 2. Murrheum onychen, apud 
Propert. 3. 8. 22. interpretanlur colons flavi, qui 
id eo lapide probatissimus est, ut Plin, docel 36. 
Hist. nat. 8. 12. (61). Porro myrrba tnaxime lau- 
datur, si euro colorem habeat: unde futvam diiril 
Ovid. 15. Met. 399., et Plin. 12. Hist. nat. 16. 35. 
(70). albicnnlem commendat. Broukusius. 
MYRRHlXA, se, f. 1- V. voc seq. in Dn. 
MYRRH IN CM, i, n. 2. V. voc. seq. in fin. 
MYRRHlNUS et murrhinus seu murrinus, a, 
um, adject, ad myrrham perlinens, myrrbcus. Plant. 
Pcen, 5. 4. 5. Tanta ibi copia venustatum aderat, 
in suo quaeque loco sita mundc. Arabius tnurthi- 
nusque omnis odor comptetat. — llinc 

Myrrhina, ce, f. 1. absolute, subsiantivorum 
more, (subaudi polio) est vinum myrrhse odore con- 
ditum: de qua hsec babet Plin. 14. Hist. nat. 13, 
15. (92). Lautissima apud priscos vina erant, myr- 
rha: odore condita, ut apparel in Plauli fabula, 
quae Persa inscribitur: quamquam in ea et caia- 
mum addi jubet. Ideo quidam aromatile delecla- 
tos maxima credunt, Sed Fabius Dosscnnus his 
versibus decernit: Miltebam vinum pulcrum, myr- 
rhinam. Et in Acharistione: Paoem, et polentam, 
vinum murrhinam. Scaevolam quoque et L. J'.liuni 
et Atejum Capitonem in eadem sententia fuisse vi- 
deo, quoniam in Pseudolo sit (2. 4.50.): Quid, si 
opus sict, ut duke promat indideru, erquid habei? 
char, rogas? Murrhinam, pas&um, defrutum, etc. 
Quibus apparet, non inter vina modo rnunbinam, 
sed inter dulcia .quoque nominatam. II;fc Plin., 
qui quod ex Persa, Plaulina fabula, affert, in ea, 
qu<e hodie exstat, non reperitur. Gell. 10. 23. Mu- 
lieres Rom* bibere solitas feruut loream papain 
(al. possum), murriuam, et qu<E id genus sapiaot, 
potu dulcia. Ex bis Gellii verbis dubitare quis pos- 
sit, an ex vino tnurrbina constaret, quia ut Gelt. 
ibid, tradit, vino semper feniinoe oUm Roma ct 
in Latio obslinuerunt. Sed dicendum, Ua tempe- 
ratam fuisse, ut inebriare non posset. Varro ajiud 
Non. p. 551. 20. Merc, quorumdam optnioncm af- 
fert, qui pularunt, murrhinam npud Plautum idem 
fuisse, quod passum. Sed Plaut. in Pneud. loc. 
eit. aperte a passo disliuguit. Sic Varro apud Non. 
p. 551.8. Merc. Non rnodo vinum dare, sed etiam, 
ut Piautus ait, murrhinam, passum, defrutum. 
Paul. Diac. p. 144. 8- Midi, hjec babet: Murrina 
genus polionis, quae Graece dicitur v«Ktap. Hanc 
mulicres vocebant murriolam: quidam murralum vi- 
num: quidam id dici putant ex uvss gencre mur- 
rins° nomine, line Paul. V. oninino Vast, in Ely- 
mol. in voce Murrina. Ccterum myrrhinum, seu 
myrrbalum vinum ad levandam lassitudinem dari 
consucsisse, palet ex V. FORTIUSCCLUSO- 81YR- 
RHACOPUM. — Aliud sunt mwrhina, seu myr- 
rhina, pocula: de quib. V. MURRHINUS. 

Myrrhinum, i, n. 2. absolute , subsiantivorum 
more, (subaudi vinum) est vinum myrrha coudi- 
tum, ut ait Placid. Gloss, in Class. Auct, T. 3. 
p. 485. ed. A. Maio. 

MYRRllIOLA vel murrbiola vel murr iola, a, f. 

1. eadem polio ac myrrhina, V. locum Pauls Diac. 

allatum ad On. voc. praced. in Myrrhina. 

MYRRHIS, herba, do qua /'. MYRRHA sub B. 

M YRKIIiTES, re, m. 1. uupp'-Trjc. Plin. 37. Hist. 

nat. 10.63.(174). Mjrrbitcs myrrha colorem ha- 



MYRSINEUM 

bet, facie minima gemma: odorem altrita etiam 
nardi. Siliigius murritis. V. Solin, 37.; et Isxd. 

16. One. 7. 14. 

MYRSINEUM, i, o. 2. a QODDullis vocarl silve- 
stre fceniculum, ait Win. 20. Hist. nat. 23. 96. 
(.255)., ubi Sillig. leg. tnyrsineum; alii murrhi- 
neum vel murrhinum; alii, ui Harduin., smyr- 
neum. 

MYRSINlTES, ae, ro. 1. pupatvtTTJS. 5 *- Est 
species tiihytnali, foliis myrtl acutis, et pungentibus, 
sed mollioribug. Plin. 26. Hist. nat. 8. 40. (66). 
Siliigius legit myrtiles, sed adnotat myrsinites 
prcEferri a Schneidero ad Theophr. ix. Hist. 
plant. 11. 9. *f 2. Item gemma mellis uigrican- 
lis colore, myrti odore. Plin. 37. Hist. nat. 10. 

03. (174). 

MYRTA et murta, », f. I. V. MYRTUS init. 
MYRTACEUS, a, um, adject, a royrto. Cels. 7. 

17. Ad similitudioera royrtacei folii. 
MYRTARlA, ae, r, 1. vulgo idem fuit ac myrte- 

tarn. Porphyr. ad Horat. 1. Ep. 15. 5. Myrte- 
ta quas vulgo myrtariag dicuut. 

MYRTATUS et murtatus, a, um, adject, myrto 
f-onditus. Murtatum absolute est genus quoddam 
farciminis myrto conditum: node apud noslrates vul- 
go mortadella, Italice tomasella nominata esl,quam- 
vis aliud esse videatur. Farro 5. L. L. 110. Mull. 
Murtatum a murta, quod ea large fartum. Plin. 
1 5. Hist. nat. 29. 35. (1 1 8). Alius usus baccae myrti 
fuit apud anliquos, antequam piper reperiretur, il- 
lius obtinens vicem, quo<iam etiam generosi ohso- 
nii nomine inde traclo, quod etiam nunc myrta- 
turn vocalur. 

MYRTfiOLUS et marteolus, a, um, adject, de- 
minut. myrtei. Colum. 10. R. R. 237. de cina- 
ra. Haec modo purpureo surgil glomerata corym- 
bo, Myrteolo modo crine viret. h. e. colore Doris 
myrti. Ai. leg. myrtioh, eodem sensu: alii mur- 
ceolo, vel murciolo, b. e. languidulo et InQexo, 
a fimrcttii. V. MURCIA. 

MYRTETA, ee. F. toc. sec,. 

MYRTETUM vel mnrtetum, I, rt. 2. Formam 
aliam Myrteta, a, f. 1. V. infra. — Myrtetum 
est locus myrti* consitus, luogo piantato di mir- 
li, mirteto, uvpaivtov. Plant. Rud. 3. 4. 27. Qua- 
si murteta juncis, item ego voa virgis circumvin- 
ciam. Salt. Jug. 52. Collis vestitua oleastro ac mur- 
telis. Firg. 2. G. 112. Lltora myrtetis laetissiraa. 
Marital. 3. 58. villa Non otiosis ordlnata myrte- 
tis, Sed rure vero. — Dicitur et myrteta, <s. f. 
Plant, in Fidular. apud Pritcian. 4. p. 625. 
Putsch. Nescio qui servus e myrlela prosiluit. — 
Apud Bajas locus fuit, in myrtetis, nunc le stufe 
di Tritoli dictus, ubi sudatoria erant medicinae 
causa, calido terrae vapore in aediBcils incluso. Cels. 
2. 17. et 3. 21.; et Horat. 1. Ep. 15. 5. 

MYRTE DM, i, o. 2. V. voc. seq. gub I. b. 

MYRTEtiS vel murteus, a, um, adject, ad myr- 
lum pcriiaens, di mir to, pupctvo$. 

I.) Proprie. — a) Geaeralim. Vitg. 6. /En. 
443. Myrtea siiva. Ovid. 3. Amor. 1. 34.; et Mar- 
tial. 3. 82. virga. Tibull. 1. 3. 66. serta. Paul. 
Viae. p. 144. 13. Mull; et Pal. Max. 3. 6. n. 
5. Myrtea corona Papirius usus est, quod Sardos 
in campis myrteis superasset. h. e. myrto consitis. 
— b) Myrteum absolute, apud Cels. 2. 33. a med. 
est oleum e myrto: cujus confkiendl r8lionem 
Plin. 15. Hiit. nat. 7. 7. (27). tradit. Myrteum 
oleum plene vocat Id. 28. ibid. 14.58. (207).; et 
Scribon. Compos. 219. — c) Myrteum vinum 
apud Plin. 26. Hist. nat. 11.74. (121). est myr- 
to conditum. Ejus confectionem docent Cato R. 
R. 125., Colum. 12. R. R. 38. et Pallad- 2. R. 
ti. 18. Negat Plin. 23. Hist. nat. 9. 81. (161). eo 
vino quemquam inebriari. — d) Inter varia olea- 
rum genera murteam recenset Colum. 5. R. R. 8. 

4. QujeDBm ea lit, Ignoratar. Mupttvijv nominat 
lYicander Alexiph. 87., ubi Scbolia murtese bac- 
cara brevem esge ajuot. 

II.) Translate. <J 1. Myrtea coma, myrto coro- 
nate, vel colore inter flavutn et nigrum, Itali di- 
cunt castagno: V. infra. Tibull. 3.4. 28. StiHabat 
Syrio myrtea rore coma. ^ 2. Myrteus refertur 
eliam ad colorem. Pelron. Satyr. 21. Myrtea sub* 
oroatus gausapila. castagno scuro. Pallad. 4. R. 
R. i3.de equis. Colores bi praeclpul, badius, aureus, 
albioeui, russeus, martcus, cerrinus etc. Itid. 12. 



-~ 326 — 

Orig. 1. murteam colorem dicit esse qui est pres- 
sus in purpura, h. e. subniger, aut fuscus sine 
splendore. bajo scuro. *— Hiuc 

Myrteum, i, n. 2. absolute, substantiforum mo- 
re, (subaudi oleum). V. supra sub I. b. 

MYRTlDANUM, i, n. 2. vinum e silvestris myr- 
ti baccis factum, qaod manus tingit. Plin. 14. Hist. 
nat. 16. 19. (104)., qui 23. ibid. 9. 82. (164). 
monstrat varies ejus usus in medicina. Siliigius 
veretur, ue multum corrupta gint Plinii verba pri- 
mo loco laudata. 

MYRTlNUS vel murtinug, a, um, adject. -*0flT«- 
voj, idem quod myrteus. Apul. Herb. 121.; et Ccel. 
Aurel. 4. Tard. 3. Myrtinum oleum. Mar cell. 
Empir. C. 27. p. 128. ed. Aid.; et Theod. Pri- 
scian. lib. 2. P. 2. c. 18. Myrtinum vinum. 

MYRTIOLUS. V. MYRTEOLUS. 

MYRT1S, Idos, f. 3. V. MERTRIX. 

MYRTITES, £e, m. 1. /AupTiVy)*, o?»o$, ?inum 
myrto conditum. Colum. 12. R. R. 38. 1 . Vi- 
nam myrtiten ad tormina et ad alvi proluviem 
sic facito, etc. Pallad. 2. R. R. 18. et 3. ibid. 
27. et 31. Vinum myrtite sic fades, etc. Colum. 
Graeca ralione locutus est, de qua F. ABROTO- 
NITES: Latina et adjectivi more Pallad. — V. 
et MYRSINITES 1. 

MYRTOPETALONj i, d. 2. herba eadero ac po- 
lygCmon: ita appellata propter foliorum similitudi- 
nera cum myrto: a pup-roc myrtus, et icixaKov 
folium. Plin. 27. HisK nat. 12. 91. (113). 

MYRTUM, i, n. 2. ptu'prov, fructus, b. e. bacca 
myrti. Virg. I. G. 308. Et lauri baccas, oleamque. 
cruentaque myrta. /». e. raatura, quia tunc cruoris 
imitantur colorem. Cels. 2. 30. Oleae, myrta, pal- 
mulas, etc. Ptin. 15. Hist. nat. 29. 35. (118). 
Aprorum sapor commendatur, ad intinctus additis 
myrti s. 

MYRTOOSCS, a, um, adject, myrti similis. Plin. 
12. Hist. nat. 13. 28. (48). Amomi uva frutice 
myrtuoso, palmi altitudine. 

MYRTUS, i et us, f 1. et 4. Mascul. gen. eitu- 
lit Cato R. R. 8. et 133. Myrtum conjugulum, et 
album, et nigrum. — Declinator etiam myrtus, us. 
Firg.%G. 63, Sed truncis oleae melius, propagine 
vites Respondent, solido Paphiae de robore myrtus. 
Catull. 64. 89. Quales Eurolae progignuDt ilumi- 
na myrtus. — Oiim dixere etiam myrta seu potius 
murta, a, ex consuetudine vertendi in u Gracam 
u. Cato R. R. 125. Murtam nigram arfacito in 
umbra. — Murtus pro myrtus legitur apud Scri- 
bon. Compos. 109, — Ceterum 

I.) Proprie myrtus, mtrto, mortella , p.6px^ , 
utipaivrj, est arbor baccas fereos saporis prsecipiii, et 
gratissimi odoris,ex quibus et vinum, et oleum Bt: 
veteres etiam condiendis cibis usi aunt, ante inven- 
tum piper. Cato, inquit Plin. 15. Hist. nal. 29. 37. 
(122)., tria myrti genera prodidit, nigram, candi- 
dam, conjuguiam. (Y. CONJJUGULUS). Nunc et alia 
distinclio, saliva, aut silvestris, et in utraque lati- 
foli*. In silvestri propria oxymyrsine. Salivarum 
genera topiarii faciunt, Tarenlinam folio ruinuto, 
nostratem palulo, hexasticham densissimo, senis fo- 
liorum versihus: b*c non est in usu: ramosa utra- 
que alia. Odoralissima est in .itgypto. Calo do- 
cuit vinum fieri e nigra, siccato usque tn aridila- 
tem in umbra, atque ita musto iudita: si non sic- 
centur baccae, oleum gigui. Postea compertum, et ex 
alba vinum fieri album, duobus sextariis myrti tu- 
sae, in vini tribus heminis macerata expressseque. 
Quinimo oleo quoque inest quidam vini sapor, si- 
rnulque pinguis liquor, prsecipua vi ad corrigenda 
vina saccis ante perfusis; retinet quippe fsecem, 
net, praeler purum liquorem translre paiitur, dat- 
que se comitem prasclpua commendatione liquato. 
Bellicis quoque se rebus inseruit, coronantibus se 
ea quibugdam in ovaliooibus, Massurius auctor est, 
curru quoque Iriumphantes myrtei corona usos. 
Veoeri sacra babetur (F. MDRCIA): unde ara ve- 
tus Romas fuit Yenerl myrteae. H»c ex Plinio, qui 
23. ibid. c. 9. persequitur myrti vires in medicina: 
idemque tradit 35. ibid. 12. 46. (160). multos se de- 
functos condi voluisse Qctilibus doliis, (Siliigius so- 
liis legendum esse fnultis probat), in myrti at- 
que oleee et populi nigr» foliis, ut M. Varronem, 
Pythagorico modo. In sacris etiam locum babulsse 
Id. tradit 15. ibid. 29. 36. (119). adhlbitam saffl- 
mentii et lustrationlbus . Myrto coronobantur in 



MYSTERIUM 

convlviis, in nuptiis: poetas eliam, praesertim ama- 
torii, myrteas coronas araabant.' Ovantes quoque 
coronam e myrto gestasse, ex eod. 15. ibid. 29. 38. 
(125). diximus. Horat. l.Od-4. 9. viridi caput impe- 
dire myrto. Virg. 7. Eel. 61. Populus Alcldae gra- 
tissiraa, vilis laccbo, Formosa myrtus Venen, sua 
laurea Pbcebo. Grat. Cyneg. 129, Cornus et umbro- 
sae Yeneris per litora myrtus. Horat. 1. Od. 38- 
5. Simplici myrto nihil adlabores Seduias, euro: ne- 
que te ministrum Dedecet myrtus", aeque me sub ar- 
cta Vite bibentem. Ovid. 2. Art . am . 733. Finis 
adest operi, palmam dale, grata juventus, Ser toque 
odoratse myrtea ferle comse. Claudian. de Magnete 
27. Connubium celebral: festa froudentia myrlo Li- 
miaa cinguntur. 

II.) Translate. ^ 1. Myrtus est idem ac myr- 
tetum apud Virg. 3. /En. 22. Forte fuit juxla tu- 
mulus, quo cornea summo Virgulta el densis ha- 
stilibus borrida myrtus. *f 2. Virg. 2. G. 447. 
myrtum bonam esse ait validis bastilibus. Unde per 
synecdochen pro hasta ponilur apud eumd. 7- jEn. 
817. Et pasloralem prasriia cuspide myrtum. Apud 
Fal. Flacc. 3. 524. stricta myrtus habena, videtur 
esse scutica, seu virga myrtea loro pendente. 

MYRUM, i, n. 2. F. MYRON. 

MYRUS, i, m. 2. **upo;, dicitur mas mursen®. 
Plin. 9. Hist. nat. 23. 39. (76). Idem smyrus vel 
zmyrus dicitur ab cod. 32. tbtd. 11. 53. (151)., 
quam leclionem Silhgrns praelulit etiam in allato 
lib. 9. loco. 

MYS, -jot; m. 3. ui>g, piscis marinus, quem et 
murem marinum appellant. Plin. 32. Hist. nat. 11. 
53. (149\ — NB. De nom. propr. V. ONOM. 

MYSTA vel mystes, se, m. 1. uuon'iS. Muste le- 
gitur in Inscript. apud Ifenzen. 6013. (quaB per- 
linet ad ann. a. Cbj. n. 62.) et 6044., ubi de sa- 
cris Bacchicis agitur. — Est Graeca vox a pujeo sa- 
cra doceo, sacris imbuo, initio; seu potius a ^>Ja> 
claudo, labia comprimo, quia qui sacris initiaban- 
tur, eorumdem arcana celare jubebantur: est au- 
tem sacrorum, seu mysteriorum peri tug, sacris loi- 
tialus, sacerdos. 

I.) Proprie. Ovid. 4. Fast. 536. Tempus habent 
mystae sidera visa cibi. Seneca Here. Fur. 845. Tnr- 
ba secretam Cererem frequenlant, Et citi tectis pro- 
perant relictis Attici nociem celebrare mysts. Id. 
(Edip. 431. Condita lascivi deducuot orgia mystae. 
Adde Auson. Edyll. 1. 2. 

II.) Figurate. Fulgent, prcsf. Mythol. p. 612. 
Slaver. Anacreonticis jam dudum novus mystes 
inittatus es sacris. — SB. De cogoom. F. 0- 
NOM. 

MYSTAGOGUS, i, m. 2. -fjOTceywyd*;. f 1. 
Apud classicos auctores est rerum sacrarum custo- 
di* prrefecius, quique hospitibus sacra solet osten- 
dere. Cic. 6. Ferr. 51). 132. Qui bospites ad ea, quae 
visenda sunt, ducere solent et unumquidque ostea- 
dere, quos illi mysUgogos vocant. Adde Farron. a- 
pud Non. p. 419,9. Merc. Ilos vulgo tostrates Ci- 
ceroni vocant. ^ 2. Pro eo, qui alios sacris im- 
buit et mysleriis initiat, occurrit tantum apud Sym- 
mach. 5. Ep. 64. 

MYSTAGOGICX'S, a,um, adject. u-WTxyvytxc:;, 
ad mysiaaogum pertioens. Hoc litulo fuit opus L. 
Cincii Alimenti, historic! Latini. Festus p. 363. 
26. et 30. Muil. Trientem lertiirm pondu - signi- 
ficare ait Gincius Mystagogicon libro II. duas li- 
bras pondn et tricnicm. 

MYSTERlARGHES, a, m. I. pjoTT/ctap^j sa- 
crorum cuslos, vel princeps. Prudent. 2. irsps atSy. 
349. Bene est, quod ipse ex omnibus Mysteriarches 
incidit. 

MYSTRRtUM, li, n. 2. putmjptov , res arcana, 
praesertim sacra, a ftiic-) cfouiio, quia decet, res sa- 
cras non temere evoigari, pe a vuigo contcraoan- 
tur: vel a mysta. 

I.) Proprie, hoe nomine ualiones appcllaruot 
Orgia Samothracta, et Gabirorum (de quibus Pan- 
sanias in Bceoticis, et Ayollonii Interpret), aut 
Liberi Patris, et in primis initla Eleusinia (de qui- 
bus Clemens Alexandrinus, et Euteb. de Prcep. 
Evang.), quaB duplicla dicuulur fuisae, magaa,quaB 
Gereri sacra erant, et parva, qure Proserpinee. Cic. 
2. Ifat. D. 24. 62. Ilunc dico Llbetum Semela 
nalum, non eum, quem nostrl majores auguste san- 
cteque Liberum cum Cerere et Libera conjecra- 
verunt: quod quale sit, ex mysleriis intelllgi pot- 



MYSTES 

eat. Id. 2. Legg. 14. 35. Quid ergo a&et lacchus 
Eumolpldaque noslri et augusta ilia mysteria, at 
quldera sacra noetuma toliimusT et mox. $ 36. Nam 
mihl quum multa eximia divlnaque videntur Athe- 
na tua peperiase atque in vita bominura attu- 
Jisse, turn nihil melius Illli mjsteriis, quibus ex 
agrestt immanique vita excultl ad bumanitatem et 
miligaii sumus; Initiaque ut appellantur, ita re vera 
piincipla vita cognovtraus. — Mysteria facere sa- 
cra Cereris facere. If epos Alcib. 3. in fin. Asper- 
gebatur etlam infamla, quod in domo sua facere 
mysteria dicebatur: quod ncfas erat more Atbe- 
niensium. Justin, hoc idem narrans, 5. 1. 1. Al- 
cibiades insimulalur mysteria Cereris initiorum sa- 
cra, nullo magis quam sileotlo solemaia, enuo- 
riavlsse. — Sumltur etlam pro ipsis feslis, qua 
c. g. in honorera Cereris celebrabantur et ab Atbe- 
niensibus et a Romaols, Cic. 6. Alt. t.in fin. 
la quern diem Romana iucldant mysteria. Adde 
eumd. 5. ibid. 2t. extr. et 15. ibid. 25. Sunt au- 
tem, qui rectius pulant, his a Cicer. intelligi sa- 
crum Bona Dea. Pontedera tamen AntiquiL Gr, 
et Lat. p. 332. et Op. posthvm. T. 2. p. 270. ita 
appeiiatum fuisse conjicit diem intercalarem, qui 
singulis lustris ex quadrantibus computatur; el quia, 
quo mense et quo ejusdem die inserendus esset, 
igoorabatur, ideo mysteria dictum. Cf. et Annul. 
dell' Intlitut. archeol. a. 1843. p. 25. 

II.) Translate. Cic. 4. Tusc. 25. 55. Ne rhe 
torum aperlaraus mysteria. Id. 4. Ait. 18. Episto- 
]a nostra lantum babent mysteriorum, ut eas ne 
libraries quldeui fere committamus. Auson. epist. 
4. 67. Accipe congestas, mysteria frivola, ougas. 

MYSTES, a. V. MYSTA. 

MYSTlCA, Crum, n. plur. 2. F. MYSTICUS 
in fin. 

MYSTtCfi, adverb, rm'iticamenfe, con misiero, 
arcane, cum mysterio, ftvartKw;. Solin. 32. ante 
med. de Mgypto. Deiubra mystice tbalamos no- 
mioaot. Macrob. 3. Saturn. 4. Samothracicis re- 
llgtonibus mystice imbutus. t 

MYSTICUS, a, urn, adject, uwroxos. Pier, ad 
Ice. Virg. infra oil. In Romano codice invenit mu- 
sticut: cujasmodi suat Cor cur a , Sulla, Purrus, 
Phrugeh e\, 8excenta alia, in quibus Graca u in 
u Laiinum vertitur. — Mysticus dicebatur et erat 
qui in arcanis deorum sacris fiebat, ut Mystica sa- 
cra, idest arcana sacra. Martial. 8. 81. Non per 
mystica sacra Dyndymenes. Virg. 1. G. 166. et 
mystica vannus lacchi. h. e. qua in Bacchi sacris 
adhibetur et arcanum aliquid significat. Tibull. 3. 
6, 1. Candide Liber, ades: sic sit tibi mystica vi- 
tis, etc. Stat. 8. Theb. 706. mystica lampas. — 
Hinc 

Mystica, Srum, o. plur. absolate, gubstantivorum 
more, sunt ipsa arcana sacra. Lamprid. Alex. Sev. 
26. Isium et Serapium deceoter ornavit, additis 
signis et deliacis et omnibus mysticb. h. e. omni 
sacrorum instrumento. — Speciatim de mysteriis 
Cereris. Festus p. 278. 19. Mull. Adversus my- 
stica legem ad populum ferre. Scalig. ita leg.; Co- 
dices enim habent mysticiiE. 

MYSTRUM, i, n. 2. puoTpov, mensura llquido- 
rum, ita appellata, quia plerumque flebat ex con- 
cha mituli , qui ah Aristotele u-vc. vocstur; erat 
autem cyalhi quarla pars. Rhemn. Fann. de pon- 
derib. et mens. 77. 

mytAcismus. r. metacismus. 

MYTHlCUS, a, urn, adject. uu&txo'«, fabulosns, 
fabulas conlineos: a uu&oc fabula: ut Paotoml- 
mus mylhicus, apud Plin. 7. Bist. nat. 53. 54. 
(184)., ubl Sillig. legit Mystico, et ait hoc esse 
nomen proprium. V. PANTOMIMUS. Farm apud 
Avguslin. 6. Civ. V. 5. {Antiq. rer. Divinar. 
1.). Tria sant genera theologia eorumque uoura 
mjtbicoo appellatur, quo maxime utuntur poeta. 
— liinc 

Mythicut, i, m. 2. absolute, substantivorum mo- 
re, est qui fabulas scribit. Macrob. 1. Saturn. 8. 
Saturnum mytbici flctionibus distrahont, physic! 
ad quamdam. simililudinem revocant. 

MYTHiCUS, i. T. voc. praced. In fin. 

BlYTUISTORlA, a, f. 1. narratio fabutosa, et 
frivola, u&ioroDia: a ui&oc, fabula et iorop-a 
historic. Capitolin. Macrin. 1. Libros mylhisto- 
rlis replevit. 

SlYTHlSTORlCCS, a, urn, adject, purtcnoptxo;, 



— 327 — 

fabulosus, mht as ex historia et fabulis, ut Myt-jq 
storica volumina, apud Fopitc. Firm. 1. 

MYTHtfLOGlA,a,f. 1. fiuSakyta, narratio fa- 
bularum: a fiu&oc fabula et \oyo? sermo. My- 
llwlogiarum liber est titulus o peris Fabii Fulgen- 
tis Planciaditf in quo fabularum orlgines expli- 
cantur. 

MYTHOlOgICDS, a, urn, adject. uuSoKoytXQc., 
ad fabularum narralionem perlineos. Mythologi- 
con liber est titulus opens Fabii Fulgenlii Plan~ 
ciadi$ , qui et Myihologiarum diciiur. F. vocem 
praced. 

MVTBOS vel 

MYTUUS, i, m. 2. pl^oc, fabula, fabulosa nar- 
ratio. Auson. Profess. 21. 25. Ambo loqui faciles, 
ambo omnia carmina doctl, Callentes mylboa plas- 
mata et historiam. h. e. fabularum. Ed. Lugiun. 
legit mythoplasmata; quod Scalig., probanle P. 
Canali, in tnythdn plasmata emeodavit. Capell. 

2. p. 25. Certe mythos, poetica eliam diversilatis 
delicias Milesias, historiasque mortalium, postquam 
supera conscenderit, se penilus amissuram oon cas- 
sa optnatione formidabat. Id. ibid- p. 47. Nudc 
ergo mylhos terminatus; infiunt Artes libelli qui 
sequentes asserent. Eoppius ita legit; alii mylhis 
terminates infiunt etc. Id. 3. p. 48. Titulus mo- 
net libelli, Mythos ab ore pulses, h. e. omissos es- 
se, ut legit Eoppius; alii puisans. — J\B. De 
cognom. Rom. F. ONOM. 

MYTlLUS et 

mytOlus. v. mitdlus. 

MYXA, a, f. 1. fiu£a, Greecis est mucus, seu 
ptluita e naribus effluens. % 1. Apud Plin. 13. 
Hist. nat. 5. 10. (51)., 15. ibid. 13. 12. (43). et 
17 ibid. 10. 14. (75). genus est pruni, eiiguos fe- 
rens fructus (quibus nomen est myxum) et gustu 
suaves, ex quibus in ^Egypto et vina flunt, ita di- 
ctum ob mueosum lentorem. Ccel, Aurel. 3. Acut. 

3. n. 16. Tunc etiam decoctione hibisci utendum, 
vel malva agrestis, aut myxarum Syriacarum. ubi 
legendum videtur royiorura. Similiter Id. 4. Tard. 
8. n. 119. Decoctione ooiarum (corrige myxarura 
vel potius myiorum\ V. Schneider, ad Pallad. 
3. R. R. 25. 32. ^ 2. Item prominens pars lu- 
cerna. V. MYXOS. 

MYXIS, is, f. 3. Graca vox a pu'£a mucus, quse 
muci eitracLionem significat. Ccel. Aurel, 2. Tard. 
7. n. 108. Et pulvere nitreo lacera (fortasse le- 
gendum lacerans) fricatlo, quam Graci myxia ap- 
pellant. 

MYXO vel royxon, Oois, m. 3. u^tav (b. e. mu- 
cosus), piscis est ex genere mugllum, alio nomine 
bacchus, ita dictus, quia suo sibi rouco pascilur, 
Plin. 32. Hist. nat. 7. 25. et ibid. 35. 12. 46. 

MYXOLYDlUS, adject, dicitur uous ex modis 
rausicis a Eoeth. 4. Music. 14. et 16. 

MYXOS vel myxus, I, m. 2. lumicello , (iufo?, 
prominens pars lucernee, ex qua profertur elly- 
chnium, quemadmodum ex naribus mucus: a u\i- 
\<x mucus. Martial. 14. 41. cujus lemma est Lu- 
cerna polymyxos. Illustrem quum lota meis convi- 
via flammis, Totque geram myios, una lucerna 
vocor. flecentiorei vera legendum putanl myxas. 

MYXUM, i, n- 2. sebeste, fructus myia arboris. 
Pallad. 3. R. R. 25. 32. Nunc seruntur myxa ex 
nucleis in aliquo vase positls, donee planta induant 
flrmitatem. Gargil. de pomis (edeote A. Maio in 
Class, auct. T. 3. p. 422.). Myiorura vlrlutem fri- 
gidam suspicamur. 



De Littera n 



N Hltera — a) Una semivocaliura, ab antiquis 
inter liquidas connumerats, plenior in primis sonat 
et in ultimis partibus syllabarum, ut nomen, sta- 
men, exilior In mediis, ut amm's, rfamnum, quem- 
admodum docet Priscian. 1. p. 656. Putsch. — 
b) Acciut et veleres, Gracam scribeodi ratiortem 
imltati, ante gulluralem pro n scribebant litteram 
o, scil. Agchiset, agceps, aggulut, aggens, agguil- 
la, iggerunt etc, teste Farron. apud Priscian. he. 



NACCA 

cil. et Mar, Pictorin. 1. p. 2462. et 2465. Putsch.; 
hinc a Ifigidio apud Gell. 19. 4. littera n vocatur 
adulter ina. — c) In composiliooe, si altera n 
sequatur, aliquando transit in g, ut ignosco, igna- 
vus, ignotus, ignarus, ignominia, cogno*co, cogna- 
tus: potest tamen in quibusdam eorum eLiam per 
concisionem adempta viderl n, quia in simplicibus 
quoque potest inveniri per adjectionera g, ut gna- 
tus, gnarus. Hac Priscian. loc. cit. — d) Quan- 
doque routatur in I, ut Messana Messala, ut est 
apud Sentc. Brevit.vit. 13., item unus ullus nul- 
lum, catinum catillum etc. ut rsi apud Priscian. 
loc. cit. — e) Mutatur in m sequeniibus labiali- 
bus b et p, ut imbellis, imbibo, impono, improbus: 
in /, m et r, si ea» ipsa liquida sequanlur, ut ab in 
et tocto ct mitto et rogo, illicio, immilto, irrogo; et 
similiter colligo , comminuo, corruo. Quod tamen 
non est uecessarium, quum et inbeltis, inpono, in- 
licio, inrogo, conligo, conruo recle scribatur. — f) 
Saepissime deest io vocibus Latinis, quandocuraque 
pracedit litterams, at meses pro menses, prcegnas 
pro prd'gnans ; hinc etlam cos- pro consul, ces. pro 
censor. — g) Cootra vulgo in aliquibus addita 
est n ante s, unde Megalesia et Mcgalensia, <}uo- 
ties toties et quotiens totiens etc.; hiuc etiam du- 
pliccs forma laterna et ianlerno, ligula et tin- 
gala. — h) Euphonia causa n addita e*l in fine v. 
aliogui et ceteroqui. — »") /Tcurn apostrophi no- 
ta est ne interrogativum, ut min' , (un 1 , vin', ne- 
mon'' pro mine seu mihine, tune, visne, nemone 
etc.— /) N in fastis signiQcat oefastum diem. — 
m) In nolis addita l significat non liquet, quo signo 
ulebantur in Ubellis judicialibus. V. LIQUET. — 
Eat eliam nepos, ut M.Tullius M. F. M. N. — Item 
sibi vult na!us, nomine, novum, numero, numi- 
ne, lYumerius etc. 



INA 



NABIS vel nabun, lingua jEthiopum est camelo- 
pardalis, quod V. Plin. 8. ffist. nat. 18. 27. (Gil;., 
ubi nabun habetur. Sic apud Solin. 30. a med. 

NABLA vel 

NABLlA, 5rum, n. plur. 2. In sing. num. nablum 
occurrit lanlum in JVoi. Tir. p. 172. — JYablux 
vel nabla, vauXta, va^SXsa , et vafika, tllebr. 

/2J nebel) instrumentum musicum, de quo Ovid. 

3. Art. am. 327. Disce etiam duplici genialia noblia 
palma Verrere: conveniunt dulcibus ilia jocis. Alii 
leg. naulia, et vertere. Quid porro hoc inslrumen- 
tum sit, ulrum psaHerii,aut cymbali genus, qua fi- 
g«ra, qua ratione pulsetur, ignoratur adhuc. Poli- 
tian. in Miscellan. c. 14. putat esse psalterium. — 
Forma nabla legitur apud Fulgat. interpr. 1. Par. 
15. 16. Dixilque David priocipibus Levitarum , ut 
constituerent de fratribus suis cantanles io organis 
musicorum, nablis videlicet et lyris et cymbalis. 
Adde ibid. 15. 20. el 28., el 1. Machab. 13. 51. 

NABLlO, flnis, m. 3. qui nablium pulsat. Gloss. 
Philox. Nablio,' (J-oXtiif . 

NABL1ZO, as, are, n. 1. nablium pulso. Gloss. 
Philox. Nablizo, «J><xX"X.co. 

NABLUM. i. V. NABLA. 

NABUN. F. NABIS. 

NACCA vel nacta vel natta, a, m. 1. vax-njf, 
homo sordidam artem eiercens, ut fullo. Festut p. 
166. 2. Mull. Narca appellantur vulgo fullones, ut 
ait Cunalius, quod nauci non sint, id quod est nul- 
lius pretii. Idem sentit et Cincius. Quidam ajunt , 
quod omnia fere opera ex lana naca dicantur a Gra- 
cis. Hac Fest. NaxTj Grace csl pellis cum suo villo. 
At profecto derivanda voi est a vcioaw premo, unde 
o 3. pers. prater, pass, vsvaxxa; factum est vaxTij; 
fullo. Apul, 9. Met- Maritus apud naccam proii- 
mum casoilabat. ~ Translate de quovis sordidis- 
simo et vilissimo homine dicitur. Itaque hue perli- 
nere quidam putsnt illud Pers. 3. 21. Non pudet ad 
morem discincli vivere Natta? et Hlud Horat. 1. 
Sat. 6. 124. ungor olivo, Non quo fraudatis immun- 
dus Natla lucernis. Melius tamen his locis lamquam 
nomen proprium accipitur. Nalla enim full cogno- 
men B, in genie Pinaria apud Eckhel. D, N. F. T. 
5. p. 272. 



NACCINUS 

NACCINUS vel nac(ious,a, am, adject, ad oaccRra, 
vel nactam pertinens, fullonicus. Apul 9. Met. Use 
ad eiemplum nacctnas truculentise sulphuric te le- 
tali fumo necabo. h. e. ad eiemplum naccae seu ful- 
lonis hospitis mei, qui nuper deprehensum adul- 
terum truculeoter sulphuris fumo necare tentavlt. 

NACTUS, a, utn. V. NANCISCOR. 

NAE vel ne, adverb. vat, vij. Ex verbis Donati 
ad Ter. Andr. prol. 17., allatis infra sub a, disces, 
etiam ne sine diphthongo scribi posse, ei Grasco 
v>7, parlicula item affirmante: quod ex libris opli- 
inis et veterrimis Cicer. et Terentii conflrmaot cri- 
tic! non uni, ut videre est apud Surmann. ad 
QuintiL Declam. 7. 9. V. eliara BentUj. ad Ter, 
Andr.prol. 17., Ritschl. ad Plant, prolegom. T. 1. 
jo. xevti., et Hand. Tursell. 1. p. 23. — Cete- 
rurn nee vel ne est advefbium graviler et serio 
affirmantis, quod pronomini jungitur, fere praece- 
deate vel subsequente, apud Classicos prosas Au- 
ctores, conditional! aliqua propositione; est autem 
idem ac vero, eerie, profecto, saoe, hercle (ft. cer- 
tamente, veramente , affk, si, per certo; Fr. at- 
surement, certe$; Hisp. seguramente, ciertamente; 
Germ, ja, furwahr, tvahrlich, wahraftig; Angl, 
certainty, truly, surely, for certain 1 , verily, real- 
ly, in very deed, indeed). Occurrit — a) Absolute, 
h. e. sice aliis affirmandi vocibus. Plaut. Amph. 

1. 1. 169, Nae ego homo iofelix fui, qui nou alas 
intervelli. Id. Cure. i. 2. 48. Nae ego, si fldem 
[tu] mecum servas, aurea pro statua vineem tibi 
statuam. Id. Pseud. 3. i. 1. Quod servitutem dii 
danunt leooniam puero, - nae ilii - maiam rem ma- 
gnam multasque aerumnas danunt. Id. Bacch. 4. 9. 
192. Edepol qui me esse dicat cruciatu malo di- 
gnum, nae ego cum illo pignus baud ausim dare. 
Ter. Eun. 2. 2. 54. Qui mibi nunc uno digitulo 
fores aperis fortunatas, oas tu istas faxo calcibus 
saepe insullabis frustra. Addo eumd. Andr. 2. 1. 
29., Heaut. 4. 6. 21. et alibi ssepe. Cic. 2. Cat. 3. 
9. Nob il!i veberaentcr errant, si illam meam pri- 
stinam lenitatem perpetuam sperant futuram. Id. 
3. Fin. 3. It. Si eoim sapiens aliquis miser esse 
possit, naa ego istam gloriosam - virtulera non 
magno aeslimandam putem. Id. Brut. 71. 249. Na? 
ego, inquam, si ita est, velim eurn tibi placere 
quam max i me. Id. 2. Fam. 30. Incredibile est, 
quam turpiter mibi facere videar, qui his rebus 
intersim: nae tu videris multo ante providisse, quid 
irnpeiiderel turn, quum bine profugisli. Id. 2. Phil. 

2. 3. Nae tu , si id fecisses, melius faraae tuae 
consuiuisses. Id. Senect. 10. 33. Moderatio modo 
viriuin adsit, et tantum quantum potest quisque 
nitatur, nas ille non magno desiderio tenebitur vi- 
rium ! Id. 3. Tusc. 4. 8. Nae ista gloriosa sapientia 
non magno sestimanda est, siquidem non multum 
differ t ab insania. Sail. Jug. 14. Quod utinam 
ilium eadem baec simu lantern videam - , nas ille 
fratris mei occis mcarumque misertarum graves 
pcBQas reddat. Adde eumd. ibid. 85.; et Ptin. 7. 
Ep. 12. et Paneg. 16. — Nee pronomini postpo- 
niiur in illo Plauti Trin. 3. 2. 7. lesb. Qui mibi 
male facis, male consulis. lys. Egone? lksb. Tu nae. 
— b) Cum aliis particulis arfirmantibus, h. e. her- 
cle, edepol, mecastor , medius fidius, ut apud Plaut. 
stsin. 2. 4. 6. Nae tu hercle cum magno malo mini 
{at rectius tuo ml) obviam occessisti. Id. Bacch. 
2. 3. 76. Nae ille hercle mibi sit multo tanto ca- 
rior, si me illuc auro taolo clrctiuiduxerit. Id. Am- 
ph. 2. 2.213. Nae ista edepol, si vera base loquitur, 
examussiro est optima. Id. Men. 4. 2. 40. Nae illam 
rnecastor (al. ecastor) fenerato mi abstuliiti. Cic. 
i. Tusc. 30. 74. Quum vero causain justam deus 
ipse dederit, ut tuoc Soeratl, nunc Catoni, saepe 
muUis, nas ille medius Qdius vir sapiens laetus ex 
his tenebris iu Jucem illam exoesserit. — Interdum 
altera parlicula .particulam nee eicipit^ vel i 11 i 
praponitur. Plant. Pers. 1. 1. 7. Qui hero suo 
gervire vult bene servos servitutem, nae edepol il- 
ium multa io pectore suo collocare oportet. Id. 
Men. 5. 5. 10. Heu, edepol nae ego homo vivo 
raiser. Ter. Hecyr. 5. 3. 1. Edepol nas meam berus 
esse operam deputal parvi preti. Cic. 4. Alt. 4. b. Me- 
dius fldius use tu emisti ludum (sic Orell., alii leg. 
locum) praeclarum: gladiatores audio pugnare miri- 
lice. — c)/VceWnus nonnulla in medium affert, 
in quibus, ut ipse animadvertit, Ciceronit aliorum- 
que optimorum mos non servatur, boc est in quibui 



— 328 — 

particula we, non pronomini, led alii vocabulo pree- 
poaitur. Quum vero inter recentlores criticos con- 
slet, a Ciceronlano illo more ne unguem quidem 
dlscedendum esse, factum est ut ea omnia emenda- 
rentur. Hicitaquea nobis exhibentur cum receotio- 
rora emendationibus, quas uncis inclusimus. Plaut. 
Atin.2,2. 106. Hercle vero to cavebis, ne me attin- 
gas. Si me tagis, nas (corr. attingas, si sapls,ne) ho- 
die malo cum auspicio nomen coramutaveris. Id. 
Rud. 4. 3. 38. Nae (adde tu homo's) iropuJenter im- 
pudens ! Ter. Andr. prol. 17. Faciunl nae (corr. Fa- 
ciuntne) intelligendo, ut nihil intelligent, (corr. 7) 
Ubi Donalus: Ne quldam corripiunt et cum inter- 
rogatiooe pronunciant: quidam producunt, quorum 
alii ne pro nee accipiunt, id est non. Alii ne pro 
valde, nimis, multum, plurimum, \xi(Adelph. 4. 2. 
i.): Ne ego homo sum infelix.Et boc melius. Liv. 
26. 31. sub fin. Ea vos rata habeatis, patres con- 
scripti, nae magis (corr. necne, magis) rei publicse in- 
terest, quam mea. Id. 34. 4. a med. Nse (omitte Ne, 
vel corr. Ne eas) pudere, quod noo oportet, cceperii; 
quod oportet, non pudebit. Id. 30. 14. a med. Qui 
se ( ipsi veteres Qui eas h. e. voluptates) temperan- 
tia sua frenavit ac domuit, nas (ipsi veteres et Codd. 
omittunt nae) multo majus decus majoremque vi- 
ctoriam sibi pep'erit, quam nos Sypbace victo habe- 
mus. Seneca 1. Benef. 14. in fin. (juare si quis exi- 
stimat nos, quum ista prascipimus_, beoignitatis fl- 
oes introrsus referre et illi nimis laium Iimitem a- 
perire, nee (corr. ne, quod prohibendi vim habet) 
perperam monitiones nostras exaudit (corr. ex- 
audiat). 

N,ENlA,se,f. i. T.NENIA. 

NjEVIUS, a, um 3 adject- (naevus) qui nasros in cute 
habet. Arnob. 3. 14. Ergo esse dicendum est quos- 
dam (deos) capitooes, silunculos, frontones, tabeo- 
nes: In his alios mentones, naeyios, atque nasicas 
etc. Ceterum V. ONOM. 

NjEVOLUS, i, m. 2. demiout. nsevi. Gell. 12. i. 
An tu quoque putas, naturam femiois mammarum 
ubera, quasi quosdam oasvulos venustiores, non libe- 
rum alendoruro, sed ornandi pectoris causa dedisse? 
Apul. de Mundo, Minores alias insula, ut nasyuli qui- 
dam, per apertas Ponti sunt sparsae regiones. Pron- 
to t. ad M. Antonin. Imp. (edente Iterum A. Maio) 
ep. 2. a med. Ut quisque amore quempiam deperit, 
ejus etiam oasvulos saviatur. 

N.EVUS, i, m. 2. olim gncevus et gnceus (ait eoim 
Paul. Viae. p. 96. 8. Mull. Gneus et corporis >n- 
signe et prsenomen a generando dicta esse, et ea 
ipsa ex Graeco yiyvao^rcu apparet.). est corporis in- 
8ig_ne , verruca, geoitiva macula, yj nr^.ig ovurtepj- 
xu-.a (it. neo, tacca; Fr. tache sur le coips, envie, 
verrue; Hisp. verruga', Germ. e. Muttermal, Mai, 
angeborener Flecken; Angl. a mole or mark on 
Ihebody, a spot, blemish). 

I.) Proprie. Cic. 1. Nat. D. 28. 79. Naevus in arti- 
culo pueri delectabat Alcaeum. At est corporis ma- 
cula naevus. Illi lamen hoc lumen videbatur. Moral. 

1. Sat. 6.67. Egregio inspersos reprendas corporc 
naevos. Ovid. 5. Trist. 13. 14. Nullus in egregio 
corpore nas v us erit. Plin. 22. Hist. nat. 25. 67. 
(137). Farina decocta in aceto tollit nssvos. Id. 28. 
ibid. 4. 6. (34). Naevos in facie tondcre, religiosum 
habent multi, 

II.) Translate in re morali est macula, mendum, 
macchia, difelto. Symmach. 3. Ep. 34. Naevi Instar 
est, ut fraler meus etc. 

NAM, conjunctio. In oratione primum tantum lo- 
cum sortitur, nisi enclitic* vicem gerat in inter- 
rogatione": extra interrogationem interdum post 
aliam vocem collocatur, ut enim (qua de re V. Pro- 
bum p. 144. Keil.), non lamen in prosa oralione, 
quod sciam. Virg. 4. /En. 421. Solam nam perfidus 
ille Te colere. II or at. 2. Sat. 3. 20. olim oam quas- 
rere amabam, quo etc. et ibid. 41. Primum nam in- 
quiram etc. et ibid. 302. ego nam videor mihi 
saous. Adde eumd. 2. Ep. 1. 186. — Ceterum nam 
est conjunctio % 1. Declaraliva, quae rebus expo- 
neodis inservit, h. e. qua res aliqua declarator, siv© 
qua intelligimus qualia sit res, yap, che, perche, 
e in fatti — a) L'.iiversim. Ennius apud Cic. 

2. Herenn. 22. 34. Utinam ne in nemore Pelio 
securibus Cassa cecidisset abiegna ad terram tra- 
bes. Nam numquam bera errans mea domo effer- 
ret pedem Medea. Cic. 3. Cat. 10. 23. Quamobrem, 
Quirites, celebratote ilioi diet cum conjugibus 



NAM 

■ ac liberis vestrls. Nam multi saepe honores dill 
immortalibus jusll habili sunt, sed profecto justio- 
res numquam. — • b) Speciatim locum habet post 
proaomen demonstrativum. Cic. Bote. Am. 6. 15. 
Itaque ex suis omnibus commodis hoc solum Olio 
reliquit: nam patrimonium domestic! prcedone* vl 
ereptum possldent; etc. Id. Orat. 43. 137. Est 
id omoino verum, sed proprie in hoc dicitur: nam 
omnium magoarum rerum, sicut arborum, altitudo 
nos delectat, radices slirpesque non item. Cces. 1. 
B. G. 12. Is pagus appellabalur Tigurinus. Nam 
oranis civitas Helvetia in quatuor pagos divisa est. 
• — c) Item usurpatur ubi nan alio vel demonstra- 
te) alicujus rei facienda est. Plaut. Most. 5. 1. 1. 
Qui homo limidus erit in rebus dubiis, oauci noo 
erit: atque equidem quid id esse dicam verbum 
nauci, nescio. Nam herus me postquam rus misit, 
ut flltum suum arcesserem, abii etc. Ter. Andr. 

1. i. 24. Rem omnera a principio audies: eo pa- 
cto et gnati vitam ct consilium meum cognosces; 
et quid facere in hac re te velim. Nam is post- 
quam execssit ex ephebii etc. Cic. 1. Acad, (post.) 

2. 4. Itaque non haesilans respondebo, sed ea di- 
cam, quae mihi sunt in promptu: quod ista ipsa 
de re multum, ut dixi, et diu cogilavi. Nam 
quum pbilosophiam viderem diligentisslme Grsa- 
cis litteris explicatam, existimavi etc. Tac. 16. 
Ann. 18. De C. Petronio pauca supra repetenda 
sunt. Nam illi dies per somnutn, nox ofdciis et 
oblectamentis vitas transigebatur. ■ — d) Conjun- 
ctionis nam propria est parenthesis, quae explicandt 
causa interponitur. Cic. 2. Off. 12. 42. Omni 
igitur ratione coleitda et reiinenda justitia est, turn 
ipsa per sese (nam aliter justitia non esseO, turn 
propter amplificalionem honoris et glorias. Id. 2. 
Orat. 14. 60. Quuni istos iibros ad Rliseouni (nam 
Romfe vu licet) studiosius iegeriro, senlio etc. Id. 
2. Legg. 1. 1. In insula, quae est in Fibreoo (nam 
opinor illud alteri llumini nomen esse), sermoni 
reliquo demos operam. Sail. Jug. 63. Tamen is ad 
id locorum talis vir (nam postea ambitione prasceps 
dolus est) petere non audebat. — e) Generali 
aliqua veritate afflrmata, quae banc eamdem probant 
per particulam nam (interdum repelitam ) afferun- 
tur. Cic. 1. Nat. D, 1. 2. Qui vero deos esse dixe- 
runl, tanta sunt in varietate ac dissensione, ut eo- 
rum molestum sit enumerare sententias. Nam et de 
Gguris deorum, et de locis atque seJibus et de actio- 
ne vitas multa dicuntur etc. Id. Brut. 21. 81. Vivo 
Catone minores natu multi uno tempore oratorcs 
floruerunt. Nam et Albinus-litterntus et disertus fuit; 
et lenuit cum hoc locum quemdam Serv. Fulviug -. 
Nam Q. Melellus - in primis est habitus eloquens. 
^ 2. Nam est etiam conjunctio causa lis, — a) Ea 
enira causa et j alio exponitur ejus rei, quns antea 
dicta est, et demonstrate argumunto res comproba- 
tur. Cic. Par tit. orat. It. 38. Ilcrum bonarum 
et malarum tria sunt genera.- nam out in anions', 
aut in corporibus, aut extra esse possunt. Id. 15. 
Fam. 1. Et, quel genus hoc milltum sit, judicavit 
vir furtissimus M. Uibulus in Asia; qui, quum vos 
ei permisissetis, delcctum habere noluerit. Nam 
sociorum auxilia propter acerb ita lem atque injuria* 
imperii nostri aut ita imbecilla sunt, ut non mul- 
tum nos juvare possint; aut ita alicnata a nobis, 
ut neque ex*pertandum ah iis, neque comrnittendum 
iis quidquam esse videatur. — b) Interdum hac 
particula, ea que ab adversariis objiii possunt, re- 
fellunlur. Cic. Arch. 10. 22. Ergo ilium, qui haec 
fecerat, Rudinum hominem majores nostri in civi- 
lalem receperunt; nos hunc Heracleeusem mullls 
civitatibus t-xpetilum, in hac autem legibus coosti- 
lutum, de nostra civitate ejicicmus? Nam si quis 
mtnorem glorias fructum putat ex Grseris vcrsibus 
percipi, quam ex Latinis, vehementer errat. — c) 
Hac eadem particula aliquando ad opposita gradutn 
faciinus. Cic. 5. Alt. 20. ad fin. Eas (litter as) di- 
ligentissirat: I'hilogcnes, libertus tuus, curavil per- 
longa et nun satis tula via perferendas. Nam quas 
Lnenii pueri s scribis da las, non acceperam. Colum. 
H.B.It. 14. 7. Pullis formamiis Iriginta diebus opus 
est, quum sunt frigora: nam tcpidis (juinque et vl* 
ginli gatis est. — d) Mine accipitur etiam pro vero, 
autem, vel situili discreliva particula, et habet vim 
transeumdi ab una re ad aliam, simulque subjicieo- 
di, quod quis requirere posset. Cic. Amic. 27. 103- 
Uua donius, idem victus isque communis; neque 



NAMA 

solum militia, sed etiam peregrioatlones rusticatio- 
nesque communes. Nam quid ego de sludiis dicam 
cognoscendi semper aliquid atque discendi? in qui- 
bus remotl ab oculis populi omne otiosum tempus 
contrivimus. Id. 2. Off. 13. 47. P. Butilii adole- 
acentiam ad opinionem el innocentia et juris scien- 
liae P. Mucii commendavit doraua. Nam L. quldem 
Crassus, quum esset admoduro adolesceos, dod 
aliunde mutuatus est, sed sibi ipse peperit maxi- 
mam iaudem ex ilia accusatione nobili et gloriosa. 
Id. 9. All. 2. Nam quod negas te dubitare, quin 
in magna offensa sim apud Porapejum, non video 
etc. Id. Topic. 11. 49. Nam alia quoqua sunt 
coDlrariorum genera, velut ea, qua cum aiiquo 
conferuntur, ut etc. V. integrum loc. — e) Sapius 
locum habet in prreieritione et occupatione. Cic. 
1. Oral. 5. 18. Tenenda praterea est omnis anti- 
quitas cxemplorurnque vis: neque legum ac ju- 
ris civilis scientia negligeoda est. Nam quid ego 
de actione ipsa plura dicam? qua motu corpo- 
ris, qua gestu, quae vullu, qua? vocis conforma- 
tione ac varietate moderanda est; quae etc. Id. 
Sexl. 60. 128. Quis est Italiae locus, in quo 
non fiium sit in publicis monumentis stadium sa- 
lutis mesa, testimonium dignitatis? Nam quid ego 
iila de me divina senatusconsulla commemorem? 
vol quod in lemplo Jovis oplimi maiimi factum 
est etc. Id. 3. f'err. 48. 128. Quid est aliud, omni- 
bus omnia pecrala et maleficia eoncedere, nisi 
hoc, hominum honestissimorum testimony's et vi- 
rorum bonorum tabulis non credere? Nam quid 
ego de quotidiano sermooe querimoniaque populi 
Komani loquar? de istius impudentissimo furto, seu 
potius novo ac singular! latrocinio? — f) Nam 
inlerponitur post allocutionem, cui causa adjiciatur, 
quasi quis dicat: te ita alloquor, nam etc. F'irg. 3. 
.'En. 374. Nale dea: nam te majoribus ire per altum 
Auspiciis manifesta fides etc. Moral. 3. Od. 11. 
1. Mercuri, nam te docilis magistro Movit Amphion 
Iapides canendo, etc. — g) Saepius particula nam 
affirmalionem exprimit simulque rationem affirma- 
tiouis eomplectitur; et interdum mehercule, hercle 
et similia ad augendaoi oralionis vim adduntur, Cic. 
1. Oral. 22. 101. De iis, credo, rebus, inquit Cras- 
su», ut in cretionibus scribi solet, quibus sciam 
poteroque. Turn ille: Nam quod tu non poteris 
ant nescics, quis nostrum tam iropudens est, qui 
se scire aut posse postulet? Plant. Cap t. 4. 2. 115. 
Sume, posce, proine quid vis: te facio cellarinm. 
En. Nam hercule. nisi manticinalus probe ero fasti 
pectilo. Adde Ter. Adelph. 2. !. 36. Cic. 2. Oral. 
33. 144. Nam hercle, inquit Antonius, si hsec vere 
a Catulo dicta sunt, tibi mccum in eodem est pi- 
slrino, Cras<e, vivendum. Id. 3. f'err. 51. 133. 
Dicunt ei, fere nullam esse columnam, qua ad per- 
pcndiculum esse possit. Nam mchercule, inquit, sic 
agamus: columnar ad perpcndiculum exigantur. ^3. 
Particula nam adhsbetur in interrogationibus, et 
commolum loquentis animum fere signiflcat: ea vero 
■ — a) lino accentu comprebensa enclilico more 
romponitur, ut quisnam, undenam, quandonam, 
etc. Plant. Pseud. 1. 3. 7. Quonam pacto possim 
viucere animum? Cic. 6. Verr. 36. 80. Quisnarn igi- 
tur tuebitor P.Scipionis mcmori'im mortui? Cceiuis 
ad Cic. 8. Fiim, 15. Sed tamen quoJnam ob scelus 
iter mibi necessarium retro ad Alpes versus inci- 
dit? Cic. 1. tot. 4.9. O dsi iinmortales, ubinarn 
gentium sumus? — b) Interdum occurrit uno aut 
pluribus verbis intcrjeetis, ut apud Plant. Per$. 2. 
5. 13. Quando istaec i una la est nam tibi? Id. Bacch. 
5. 1. 26. Quid tibi ei Alio nam agre est? Id. 
Aulul. 3. 2. 13. Sed in aedibus quid libi rneis nam 
erat negotii? Id. Most. 1. 3. 101. Quid cerussa 
opus nam? Virq. 9. Eel. 39. quis est nam ludus 
in uodis? — c) Saepius praponitur. Plant. Epid. 

I. 2. 29. Perdidisll omnem operam. kp. Nam qui 
perdidi? h. e. quare. /<i. Most. 2. 1.21. Quid ego 
sgo? tr. Nam quid tu, malum, me rogitas, quid 
ag as. Id. True. 4. 2. II. Nam quid est? num 
inn refert? Id. A sin. I. 1. 29. db. Nam quousque? 

II. t'sque ad mortem volo. Ter. Phorm. b. 1. 5. 
Nam qua hac anus est exaniraata, a fratre qua 
egres»a est meo? h. e. quaeoam. Id. Eun. 5. 2. 
57. Q;am tu rem actura, obsecro, ei? th. Nam 
quid it-t ? h. e. cur ita interrogns? f'irg. 4. G. 445. 
Nam quu te, juveouro confident! siime, nostras Jus- 
sit sdira domos? Id. 12. J?n, 637. Nam quid ago? 

Tom, UL 



— 329 — 

aut quae jam spondet Fortuna salutem? h. e. quid- 
nam. Id. 2. ibid. 373. nam qua tam sera mora- 
tur Segnities? Horat. 1. JSp. 1. 78. Bellua mul- 
torum es capitum. Nam quid sequar, aut quern? 
NAMA, Slis, n. 3. va^ca, liquor, scaturigo- Vox 
hsec legitur insculpta in duobus monumentis Mi- 
tbriacis prope- Quentum sanguinis, qui ex vulnerfc 
tauri a Mfthra mactati effluit. Intcript. apud Ittu- 
rat. 138. 1. el 918. 9., qua sunt apud OrelL 
1914. et 1915. sou invicto mithtuk sicvt ipsb 

SB IN VISV IVSSIT HBFICl VICTORINVS CABS. K. V8RNA 
DISPENSATOM flVMINI PRABSKKT1 SVIS IMFBNDIIS RB¥I- 
CrKNDVM CVRAViT DBDfCAVITQVB NAMA CVNCTiS. Alia 

apud riscont. Jttus. Pio-Clem. T. 7. p. 39. ed. 
Mediol. nama sbbksio. h. e. vifia ue^a^'ou, liquor 
venerabilis (dei). Hunc ritum imitati videntur 
Christian)"; nam apud Sertoli, Anliq. d 1 Aquil. p. 
406. videre est picturam Christ! crucifix'^ ex cujus 
latere dextro exit sanguis in subjectum piscem avide 
eumdem ore excipientem delabens. Notum porro 
est, per piscem signiflcari Cbrislianos. 

NAMQUE vel nanque, coujunctio. lYamque in 
oratione primum sape tocum sorlitur; interdum 
tamen uni verbo postponitur, etiam apud Bistoricos. 
F'irg. 6. JEn. 117. gnatique patrisque- miserere-, 
poles namque omnia, nee te etc. Varro apud Gell. 3. 
10. Is namque Humerus etc. Liv. 22. 50. Fuga nam- 
que ad Alliam sicut urbern prodidil, ita exercitum 
servavit. Tac. 4. Ann. 21. Is namque, ut retuli, etc. 
Flor, t.5. Duodecim namque populos etc, Plin. 36. 
Hist. nal. 15. 24. (120). Vera namque conQten- 
tibus etc. et 25. ibid. 2. 4. (8). Pinxere namque 
effigies berbarum etc. V. alia infra. — Ceterum 
namque est conjunclio, qua aliquid declaramus, 
vel ratiooem ac causam alicujus rei aOerimus, majo- 
ri tamen vi ac certius rem aTfirmantes, quod parti- 
cular nam adjecta est enclitka que, xac ysw, per- 
che appunto, perche in vero, perche veramenle. 
^ 1. Ifamque est particula declarativa, qua rebus 
expooendis ioservit. Ennius apuu Cic. 3. Tusc. 19. 
44. pol mihi fortuna magis nunc defit, quam genus. 
Namque regnum suppetebat mi, ut scias, quaolo 
e loco, Quanti" opibus, quibus de rebus lapsa for- 
tuna accidat. Cic. 3. Oral. 48. 184. Liberior est 
oratio et plane, ut dicitur, sic est vere soiuta: non 
ut fugiat tamen aut erret, sed ut sine vinculis sibi 
ipsa rnoderetur. Namque ego iilud assentior Theo- 
phrasto, qui putat etc. Liv. 2. 36. Magno illi ea 
cunctatio stetit; ftlium namque intra paucos dies 
amisit. Nepos Alcib. 1. Ad omnes res aptus, 
eonsiliique plenus. Namque imperator fuit summus 
et mari et terra. Horat. 1. Sat. 6. 40. At Novius 
collega gradu post me sedet uno: Namque est ille, 
pater quod erat meus. Id. ibid. 5. 48. Lusum it 
Macenas, dormitum ego Virgiliusque: Namque 
pila lippis inimicum et ludere crudis. — Sic nam- 
que adhibetur, ubi narratio vel demonstrate alicu- 
jus rei facienda est, Liv. 4. 13. Turn Sp. Malius 
ex equestri online, ut i II is temporibus pradives, 
rem utilem pessimo exemplo, pejore consilio est 
aggressus. Frunieoto namque ex Etruria private 
[tecunia per hospitum clientiumque ministeria 
coempto etc. — Locum habet et in parenthesi. Liv. 

3. 44. Virgini venienti in forum (ibi namque in 
tabcrnis lillerarum ludi erant) minister decemviri 
libidinis manum injecit. Nepos Miltiad. 5. Sub 
montis radicibus - nova arte - pralium commise 
rant (namque arbores multis locis erant rara>, 
hoc consilio, ut etc. ^ 2. Item est conjunclio 
causalis, qua scil. causa el ratio eiponitur ejus 
rei, qua ante dicta est. Coss. 1. B. G. 38. Id ne 
accideret, niagnopere pracavendum sibi Casar exi- 
stimabat. Namque omnium rerum, qua ad bellnm 
usui erant, summa erat in eo oppido facultas. Id. 

4. ibid. 34. Quibus rebus, perturbatis nostris no- 
vitate pugna, tempore opportunissimo Casar auxi- 
lium lulit: namque ejus adventu hostes constile- 
runt, nostri se ex timore receperunl. Cic. 2. Legg. 
15. 38. Quorum (sonorum) dici vix potest quanta 
sit vis in utramque partem. Namque et incltat lan- 
guentes et languefacit excitatos. Apud eumd. Cic. 
I. Orat. 22.101., ubi Forcellinus et alii legebant 
namque, Orelliut legit nam. V, locum allalum 
in v. NAM 2. — Sic particula namque refellit, 
qua ab adveraariis objici possuot. f'irg. \. Eel. 
6. Melibcoe, deus nobis hsec otia fecit. Namque 
erit iJie mihi aemper deus. — Allocutioni postpo- 



NANCISCOR 

nltur, ut apud Virq. 1. JEn. 65. ^Eole, namque 
tibi divum pater atque hominum rex Et mulcere 
dedit Quctus et tollere venlo, etc. — Iungitur aliis 
affirmandi vocibus. Plaul. Trin. 3. 3. 3. Namque 
hercle hooeste fieri ferme non potest. Id. Mil. 
glor. 4. 6. It. Namque edepol vix fuit copia ad- 
eundi atque impetrandi. 

NANA, se, I. I. V. NANUS sub I. 

NANCIO is, ire, a. et 

NANClOR, Iris, iri, dep. 4. idem ac nanciscor, 
apud veteres. Gracchus apud Pritcian. 10. p. 
888. Putsch. Si nanciam populi desiderium, cora- 
probabo reipublica commoda. — Depon. nancior, 
iris, in Fcedere Latioo apud Festum p. 166. 25. 
JUHll. Pecunism quis nancitor, habeto: ct si quid 
pignoris nancitor, sibi habeto. nancitor est pro 
nancitur. Festus ioterpretatur , nactus erit, pra- 
dalus erit. V. adaotata a Multero. 

NANCISCJOR, naociscSris , nactus vel nanctus 
sum, nancisci, dep. 4. Ad scriptionem quod attiaet, 
nanctus pro nacttts est in optimis MSS. apud 
Liv. 23. 2., 24. 36., 25. 30. et 28. 31., Plant. 
Pmn. 5. 5. 8., Val. Max. 4. 4. n. 6., Ulp. Dig. 
48. 22- 7. et in Cod. palimpseslo Cic. t. de republ. 
10., ubi vide adnotationem A. Mai ediloris dill- 
genlissimi. Cf. et Drakenborg. ad Liv. '2%. 31. et 
25. 30. et JVaqner. ad Virg. 5. p. 459. Ilinc Pri- 
scian. 10. p. 888. Putsch. Nanciscor etiam nactum 
facit absque n, ut Probo et Capro et Polliuni et 
Plinio placet; sicut et pangor pactum et fingor 
ficlum et tangor taclum. — Nadus passive oc- 
currit apud Hygin. fab. 8. Ea occasione nacta, tuga 
se man davit. Adde eumd. fab. 1. et 120. — Part. 
Nactus I. et II.— Nancisci a nancio (quod ratio- 
ne habita etymi alii cum v. ive-pcsCT&at, avar/vd- 
£siv, alii cum v. Xa-y^avw conjungunt) est forte 
invenire, casu incldere in aliquid, ad ipisci, wyx? V(0 
(It. trovare a caso, imbattersi in quakhe cosa, 
trovdre,ottenere, conseguire ; Fr. trouver, acqui- 
rir, oblenir, recevoir^ surlout sans peine, par 
hasard; Hisp. hallar, topar por acaso , casnal- 
menle, adquirir, obtener; Germ, elwas erlangen, 
bekommen, zu elwas gelangen, einer Sache iheil- 
haflig warden, sie ertvischen,antreffen, finden; 
Angl. to meet with, find, find by chance, fall 
on, light or stumble upon). 

I.) Proprie de hominibus et raro de belluis: fe- 
re usurpatur in praterito. — a) Geoeratim. Ter. 
Hecyr. 5. 3. 27. Und* annulum islum nactus? Cic. 
Orat. 9. 32. Nactus sum etiam, qui Xenopbonlis 
simiiem esse se cuperet. Sail, fragm. apud Non. 
p. 553. 22. Merc. Unam epistolam forte cum ser- 
vo nacti praJatores. — 6) Spedatim et sape di- 
citur de eo, qui fortuito quidem aliquid invenit 
ac prater opinionem, sed optatum tamen; qui quum 
adipiscitur, quod volebat, in rem gratam incidit, 
trovare per buona sorte , imbattersi in cosa di 
suo genio, acquistare. , conseguire. Donalus ad 
Ter. Hecyr. 4. 4. 59. Nancisci proprie dicitur, 
qui paratus ad tenendum, antequam possit repetl- 
re quod teneat, statim, quod occurrcrit, prehendit. 
Cic. 1. fin. 5. 14. Quoniam nacti te, inquit, sumus 
aliquando otiosum. Id. I.Nat. D. 64. IGl.Immanes 
belluits nanciscimur venando. Id. 1. de republ. 
10. Eum Pbiloiai comtneniarios esse nactum. Cass. 
5. B- G. 9. Repulsi ab equilatu, se in silvas ab- 
diderunt, locum nacti egregie et natura et opere 
ntunitum. Nepos Cat. 2. Sorte provinciam nactus 
Hispaniain citeriorem. Adde Auct. B. Afr. 34. 
Rursus Cues. 6. B. G. 34. e*{r. German!, quam 
nacti erant, pradam in occulto relinquunt. Horat. 
Art. P. 299. Nanciscetur enrol pretium oomenque 
poeta. Cic. 3. Nat. D. 30. 87. Si aliud quip- 
piam nacli sumus fortuiti bonl. Id. 3. Fam. 7. 
Pluribus verbis ad te scribara, quum plus otii 
nactus ero. Id. 13. ibid. 7. Majorem spem impe- 
trandi nactus sum, posteaquam etc. — Id. 2. Nat. 
D. 49. 125. Miluo est quoddam bellum quasi na- 
lurale cum corvo; ergo alter alterius ubicumquo 
nactus est ova, fraogii. — c) Aliquando dicitur 
de eo, qui in malum incidit. Ter. Phorm. 3. 3. 
10. Si ex nuuilis tuls nihil nanciscor mali. le non 
incontro qualche disgraiia. Nepos Agesil. 8. Ut 
naturam fautricem habuerat in tribueudis animi 
virtutibus, sic maleflcam nactus est in corpore. Id. 
Alt. 21. Nactus est morbum. cadde in malattia. 
Sic Sueion, Tit. 10. Ad ptimam itatlm maiulo- 

42 



NANCITOR 

nera febrfm nietni.— Ut naclus et, hale, est formu- 
la malum caique contigisjo gaudeotis, ti tta bene, 
tuo danno. Plant. Rud. 3.6. 33. et Triiu 1. 2. 25. 
IL) Translate trlbuitur rebus Inanimls. Plant. 
Bu± 4.3. 46. Meutn, quod rete atque bami oact! 
loot, rueam pollssimum est. Cic. Senect. 15. 52. 
Yitis, ut »e erigat, clavlculli suls, quasi manibus, 
quidquid est nacta, complectitur. Ovid. 1. Fast. 
475. Diierat bae nato motas Instate sibique, Mul- 
taque prsterea tempore nacU fldem. h. e. qua 
tempus el eveotus ?era fuisse monstravit. 
NANC1TOR. r. NANCIOR. 
NANCTU9, a, am. V. NANCISCOR. 
NANQUK. V. NAMQUK. 
KANS, antis. V. NO. 

NANUS, 1, m. 2. *x*os,et vawo?, vox Graca 
origlois, qua sigolQcalur homo brevi atque bumili 
corpora paullum supra terrara exstans, at Gell. 
19. 13. deflaitrqui et pumilio Laiioe dicitur (It. 
nana; Fr. un nain; Bisp. enano', Germ, der 
Zwrrg; Angl. a dwarf). 

I.) Proprie. — a) Mate. gen. Proper t. 4. 8. 41. 
Nanus et Ipso law brevlter coneretus in artus Ji- 
elabsl truoeas ad cava baxa maous. Juvenal. 8. 
32. naoum cujusdara Atlanta vocamus, JLthiopem 
rygoam, parvara extortamque puellam Europen. Et- 
iam Laber. la Mimis banc voceco usurpavit: qui 
in re a GelUo 16. 7. reprehenditur, ut toce usus 
obsoleta- et sordidiore. Sed enim idem postea loc. 
$up. tit. admittit et probat: cujas judicium Pro- 
pertii et Juvenalit et alioruoi aueloritas coofir- 
mat. — Bujusmodf bomulos in deliclis habere 
aoi fult, ut colligitur ex Sueton. Tib. 61. t— 6) 
Nana do femerla. Lamprid. Alex. Sea. 34. Nanos 
et naoas el morlones populo doaavit. 

IL) Translate. % i-. Transrerlur ad animslia 
brefiorli corporator®. Belv. Cinna apud Gell. 19. 
13,. At oooc me Geniana per sallcta Blois rheda 
rapie cltata naols. h. e. hlnnulis, aut equuiis. ^ 2. 
Item, teste Paul. Diac. p. 176. 5. i/ulL, ad genus 
tail* aquaril huroilit et concavt, quod tulgo to- 
cant sltalum barbatum. Farro 6. L. L. 119. Mull. 
Vai aquarium rocaot fotim, qaod in trlclinlo al- 
latam aqoam tnfuodebant: quo postea aecesstt ua- 
ntu cum Graeo- nomine, et enm Latloo nomine 
Grata figura, barbatus. Glou. Philox. Nawo;, to 
ffxauoc, barbstus. Ita bare legit Scalig. in Vaxro- 
ne, es Glow's. Quod wo Fettus tldetur appelia- 
Uonem hujus ia»i$ transferre ad bomulum, non ho- 
muli ad tas, neque lpsl, oeque aliis probatur: pu- 
tantqne mba Fesli esse a Paulo «uj eoorusa, aot 
molllata. 

IVlOFf LAX. P. NAOPBYLAS. 
MAPBTBA, a, f. t. 4 xxf&a et o vdfRas. For- 
ceHinu$ mascalinum hoc oamen protulit; sed fe- 
mlninum esse eonfirmst PICn. 24. Hitt. nal. 17. 
fOt. (158). et 35. ibid. 15. 51. (179).; Ammian. 
23. 6. enfe med., et .ffieronym.ad Daniel, c. 3. 
Unas Probxit 2. p. 1473. Putich. banc vocem af- 
fert, at probet Sallustium (In 4. Histor.) contra 
eonsuetadinem ditisse hoc naphtha* , hvjui «a- 
phthas. Idem lamen p. 1465. naphlhat mooopto- 
tum barbarom dkrt a Sail, usurpatum. Cf. et Hie- 
ronym. loc. cit. — Ceterum naphtha est genus 
bituminls, elrca Babjlonem copiosisiime^ prove- 
niens, col tanta est cum tgoe eognatlo, ut flamraa 
traniillat In earn ondeenmque ilssm. Ita Terunt a 
Medea pellicem cremaum", .p'ostquam sacrifieatura 
ad araa acceaserat, eorona tgne rapta. B»c ei Plin. 
2. But. nat. 105. 109. (235). Boc autem bitu mi- 
ne in defendeadis urbibai ad opera obsidentiam 
incendenda ust sant teterei, at Tigraoocertorum 
liwolte ad macbioas Bomanorum urbem obsideo- 
tfom (ann. a. Chr. n. lxix.) teste Dion. Cat*, fragm. 
178. voLA. p. 76. ed. BeUn. Jthmian. 23. 6. ante 
med. eadem fere babet, qua Plin., et oaphtham 
oleum Medicum appeitat. Vtgtt. 4. Milit. 8. et 18. 
oleum IncendtarJum. Grat. Cyneg. 433. oleum ri- 
rvm. Est aulem roi ex dnabus iEgjptlis compo- 
siu, nempe ex na, oteum, et Phthas, raleaous, 
h. * oleum Igoeum. V. Jabtontk. Opuic. T. I. 
p. 158. et 381. 

NAPBTflAS, as. B. % K toc'prawed, toil. 
NAPlNA, as, f. i. a napua {tubaudi terra) lo- 
cui ubl leruotar Dip!. Colum. lt^ R. B. 3. 71. 
Nspiate, Uem,qae ripinss sic cane U locli per bos 
diet flunt F. BAPlSA* 



— 330 — 

NAPURAS Nectito, qaum dixit ponlifer, funiculi 
ei strameotis flunt. Festut p. 169. 20. Mull; qui 
p. 165. 2. aliquanto pleoius de bac re sic babet; 
Nfictere iigare significat, et est apud plurimos au- 
Ctores frequeos. Quin etiam in commentario sa- 
crorum usurpatur hoc modo: Ponlifet minor ex 
stramentts naparas oectito, idest fuoiculos farito, 
qulbus sues adnectantur. 

NAPOS, i,m. 2. genus raporum oblongius et 
eiilius, ^ouved; (It. ruxvo-ne', Fr. torte de. navet, 
chounavet; Bisp. nabo; Germ, die Steckrubc; 
Angl. a naphew, long rapes). Colum. 2. R. R- 10. 
23. Rapa campis et locis humidis -Ixtantur: na- 
pus deveiam amat et siccam tenuique propiorem 
terrarn. Itsque glareosis Babulosisque arvis melior 
exit; locique proprietas utriusque semen commu- 
tat. Namqae in alio solo rapa bienoio seta con 
vertuntur io napum; in alio uapus raporum acci 
pit speciem. A'dde Pallad. 8- R. R. 2. Amiterni- 
nos commendant Plin. 18. Hisl. nat. 13- 35.(131). 
et 19. OH. 5. 25. (77).; et Martial. 13. 20. Eo- 
rum condiendorum ratioaem docet Colum. 12. 
R. R. 54. 

NAPY, jos, n. 3. vary, idem ac sitiapi: vocis 
etymon Fide in SIN A PI. Plin. 19. Hist. nat. 8. 
54. (171). Sinapi Albcniense* napy appellaterunt. 
Id. 27. ibid. 13. 113. (140). Alterum llilaspi allqui 
Persioum napy vocant. 

NABCfi, es, f. f. vafKij, torpor. Voi Graeca. 
Plin. 21. Bist. nat. 19. 75. (123). A oarce narcis- 
sus dictus, non a fabuloso puero. 

NABClSSlNUS, a, uin, adjert. vapy.:cfftv05, qui 
et narcisso fit, ut Oleum narc'issinum, UDguentum 
narcissinum. Plin. 21. Hist. nat. 19. 75. (129). 
Ex boc flore fit narcissinum oleum ad emoliieodas 
duritias. Id. 13. ibid. 1. 2. (6). Narcissinum uo- 
guentum ex Gore narcisso desiit componi. 

NARCISSlTES, «, m. 1. ut vult Forcellinus, 
tel rectius 

NARCISStTIS, Idls, r. 3. at legit Sillig., vap- 
yuaalxii, gemma narcissi veais et odore distincta. 
Plin. 37. Hitt. nat. tl. 73. (183). 

NARCISSCS, i, m. 2. narcisso, vdo >ccoao5, lilii 
genus, radice carnosa atque od'ora, Qore purpureo, 
Tolia la radice babens ad similitudinem foliorum 
arundinis, sed aliquanto crassiora: a vdpxrj tor- 
por, quia gratia ejus odor torporetn affert. Plin. 
St. Hitt. nat. 5. 12.(25). el ibid. 19.75. (123). Fit g. 
5. Eel. 33. purpureus narcissus, et 4. G. 123. se- 
ra comsns. — In fabulis est puer, Ccphisl amois 
et Lyriopes Nymphs Blius, tanta form* praeslan- 
lia, ot quum aliquando ad fontem bibiluruS acce?- 
sisSet, conspeclae sua imaginis amore captus sit; 
quumque nulla potiundi amoris spes esset, nimio 
desiderio contabescens, in florem sui nominia com- 
mutatus fueriu Ovid. 3. Met. 407. et teq. Pausan. 
I. 9. c. 31. nsrrat, Narcissum sororem auam sibi 
slmillimam amafisse, quam, quum prsmortua esset, 
in imagine propria adamare non deaiit. De Narcis- 
so Y. ^uion. epigr. 96., 97., 98. et 99.; et Mus. 
Borbon. T. 1. tai. 4. et T. 2. tab. 18. — - NB. 
De cognom. Rom. V. NARCISSIANUS In ONOM. 
NABDlFEB, Kra, return, adject, nardum ferens. 
Grat. Cyneg. 314. Nardiferumque melunt Gan- 
gem. 

NARD1FOLIUM, li, n. 2. folium _ nardi, quod 
etiam absolute folium dicitur; conjunclim rero 
recte scribitur, nam in- nardo, teste Plin. 12. Hitt. 
nat. 12.2a. (41); et 26. (42)., duo in pretlo sunt, 
radix, qua el tpka nardi et nardottachyon ap- 
pellatur, et folium, quod etiam nardifolium dici- 
tur in iYof. Tir. p. 160. Nardus, oirdifolium. Ita 
et. jFurkmelto. Sed Notis Tir. nulla inest au- 
cloritas. , 

NABDlNUS, a, am, adject, vapfovo^, ad nardum- 
pertioens. ^ I. Nardinus dicilor qui est ex nar- 
do, ut Nardinura ungueolum, alio Bomine folla- 
tura, wjus conflcieodl ralionem docet PUn. 13. 
Hitt. nat. 1. 2. (15). Marcell. Bmpir. e. 15. p. 
106. ed. Aid. Noctua Jecur-ei unguento uardino 
trito (lege Iritum), aurlculis sublode infugum etc- 
— Nardmum vinum apud Flout. Mil. glor. i. 
S. 11. est rel nirdo, vel unguento nardloo eon- 
dltnm. — Ifardinum oleum memoratur a Mar- 
celt. Empir. c. 20. p. 1 15. ed. Aid. — JYardinum 
folium apud Felagon. Feterin. 6. 34. est idem ac 
folium nardi: obi tamen male legttur ^iinardinf. 



NARIS 

^ 2, Nardina pira dicuotur, qaa nardi odorera 
babent. Plin. 15. Hitt. nat. 15. 16. (55). 

NARDOMYBIj'M, I, n. 2. (nardus et myrum 
vel mvron) nardinum unguentum. Marcell- Em- 
pir. c." 20. erfr. p. 117. retro ed. Aid., ubi ]e- 
gilur Tiardomyrs drachmas etc: nisi quls mallt 
ncrdini myri drachmas etc. 

NARDOST.ACHYON, li, o. 2. vap 5oct a x,u?, nar- 
di spica. Apic. 7.6. Piper, nardoslarhyon, folium, 
etc. h- e. nardi spir.a, nardi folium. Adde Marcell. 
Empir. c. 20. p. 116. ed. Aid., ubl legitur Genit. 
nardostachyos. Sic et eod. cap. exlr. p. 117. re- 
tro. 

NARDOSTATTUS, li, m. 2. idem quod nardo- 
stachyon, apud Theod. Priscian. de dicsta 15. 

NARDL'M, i, n. et 

NARDL's, i, f. 2. Neulro genere prater Plin. et 
Tibull. infra allatos, usurpat etiam Cefs. 3. 21. 
ante med. Iris, nardum, crocum , cassia, royrrba. 
Adde eumd. 5. 3. et Golum. 12. R. R. 20. 5. — 
Ceterum 

I.) Proprie, nardus vel nardum, nardo, spigo, 

vdaSoc, Bebr. ™!^ nerd, frutei' est gravi et cras- 
sa radice, sed breri ac nigra fra^-ilique, quamvis 
pingui, situm redolemc, ut cyperi, aspero sapore, 
folio parvo denscque : cacumina in aristas sese 
spargunt: ideo gemina dote nardi spicas ac folia 
celebrant. Bac Plin. 12. Hist. nat. 12. 26. (42). 
— Est praeterca herba huic non dissimilis, quam 
ob id pseudonardum vocant, fulio crassioie, car- 
noso, angusto, colore languido in candidum rer- 
gente. frtqucnlibus spicis ia aristas sparsis, floscu- 
11s purpureis, gaudens peirotls locis el aprk-is, tan- 
ta suavitatis fragraniia, ut omnes (lores odoris sua- 
vitate pro?ocet, qua dote in veslibus inseritur. Id. 
ibid. — Nardus Gallica, sive Cellica, herba est, a 
pseudonardi speciebus diverse, folia habeu9 lon- 
giuscula et DaiescenUa, floremque luieum. Id. ibid. 
(45). Baccharis vocatur nardum ruslicum, de quo 
etc. Id. ibid. 

IF.) Translate nardus pro unguento nardino po- 
nitur. Borat. 2. Od. 11. 16. Assyriaque nardo Po- 
tamus uncli. Tibull. 3. 6. 63. Syrio madefactus 
tempora nardo. 
NARES t turn, ibus, f. plur. 3. V. NARIS. 
NAKlNO-SUS, a, urn, adject, qui laiis oaribus 
est. Lactant. 5. 12. in fin. Cum diis suis norioo- 
sis relinquantur. Ita quidam Codices MSS. Alii 
{eg. varicosis, alii cariosis, et curiosis. 

NARlO, finis, m. 3. (naris) qui nares corrugat, 
subsaonator. Glois. Isid. et Gloss. Pith. Nario, 
subsannans. Cf. CACBINNO, onis. 

NAlilPOTENS, enlis, particip. ab inusit. nari- 
puteo, b. e. ex oaribus puteo. Vet. epigr. in Arl- 
thol. Lat. T. 2. p. 468. Burmann. Accipe nari- 
putens oris latrina, Philippe, etc. Tertia syllaba in 
naripuUns licenter corripilur: at foriasse legen- 
dum est NARIPIJTRENS. 

NARIS, is, Let scepius nares, ium (F. Chant. 
1. p. 2D. Putsch, et Diomed. i.p. 315.) plur. 3. 
Jfar in recto casu allerlur, nullo tamen auctore 
laudato, a Charis. 1. p. 27. Putsch., quocura cf. 
Charts. Excerpt, p. 546. et 553. HeiL Batione 
habita etymi, nares demari ridelur per metaibe- 
sin a foce Graca pTva;, idem signiflcante. Lactant. 
Opif. D. 11. *ult ita did, quia per eas splrilus 
nare non deslnit; /Vitus p. 166. 19. Mali, quia 
per eas oari sumus odorum. Bine hac babel Do- 
nates ad Ter. ddelph. 3. 3. 43. Ideo nares a na- 
ritata aeu gnarilate dicta sunt, quod nos odoratu 
doceaot prasto el prope esse, quod adbuc oculi 
non yident. V. etiam OLFACIO. — Ceterum na- 
res sunt nasi foramina, per qua et odor et splri- 
tus ducitur (It. TM2ric»", «ari, naso; Fr. let nari- 
nes, le nez; Bisp. las venlanas de la nariz, na- 
riz.; Germ, die Nasenldcher, die flasc; Angl. (he 
nostrils, the nose). 

I.) Proprie. — o) In plarali num. Cic. 2. ITat. 
D. 56, 141. Itemque nares, ed quod omnts odor 
ad supera fertur, recte snrsuro sunt, et ibid. 57. 
145. Nares, qua semper propter necessarias uU- 
lilates patent, contractures babent Introitui, ne 
quid in eas, quod noceat, possit pervadere: bumo- 
remque semper babent, ad pulverem multaque alia 
depellenda non inulllem. ^uinliJ. 11.3. 80. Cor- 
rugaro oares, et inflate, et movere, et digllo 



NARFTA 

inquietare, et pulso subito gpiritu excutere, ct 
diili'ccrc saepius, et plana maim resupiuare, inde- 
corum e«t. Cic 3. Tusc. 18. 43- Fasciculum ad 
nares admovere. Morat. 1. Ep. 5. 22. ne tur- 
pe toral, ne sordida mappa Corruget nares. Id. 4. 
Od. i. 21.111ic plurima naribus Duces tura. et 2. 
ibid, 15. 6. omnis copia Barium. 7i. e. flurum odo- 
ralorum, metonymia. i^irg. 1 G.375. aut bucula cae- 
lum Suspicions, palulis captavit naribus auras. Co- 
lum. 6. li. /t. 1-3. Boyes naribus resimis patulisque. 
f'irg. 12. jEn. 114. alio se gurgite tollunt Soiis 
equi, luceroque elatis naribus efflant. Ovid. 7. Met. 
806. naribua acres Ire caoes. Mieronym. Ep. 133. 
n. 7. Duobus uigituUs narium purgamenta decu- 
tere. f'eget. 1. f'eterin. 3. Cui de naribus pro- 
mucis bumor defluit male olens. et ibid. 4. Nul- 
lus ei per nares supra solilum humor ema- 
nat. — 6) In singulari num. Macer apud Cha- 
ris. 1. p. 82. Putsch. Saucia naris. Apul. 8. Met. 
p. 577. Oud. Nare delorta, magistrum suuni yarie 
cavillanlur. sioi cendo il naso. Ovid. 12. Mel. 253. 
disjeelis ossibus oris, Acta retro naris medioque 
infixa palato est. et 3. ibid. 674. panda loqueuti 
Naris erat. Grat. Cyneg. 172. fides et solertia na- 
ris. h. e. sagacitas in cane venetorio. Ovid. 1. Art. 
am. 520. Inque cava nullus stet tibi nare pilus. 
Peri. 1. 33. balba de nare loqui. par tar nel naso. 
Tertull. 1. advers. Marcion. 13. Narem. contrahe- 
re. h. e. corrugare irridendi causa. 

II.) Translate. <f 1- Referiur ad judicium,' cen- 
surain, sagacitalem intelligeodi, irridendi acrimo- 
niam: qua ralione et nasutum hominem dicimus, 
et naso suspendere, etc. Ilinc Quintil. 11. 3. 80. 
.Naribus non fere quidquam decentcr ostendimus, 
tametsi derisus iis, contemptus, fastidium signifi- 
cari solet. Ceterum Morat. i. Ep. 19. 45. ad hsec 
ego naribus uli Fortnido. Id. 1- Sat. 4. 8.; et 
Phcedr. 3. 3. EmunctaB nari9 homo. V. EMGN- 
CTUS. Rursus Hot at. Epod. 12. 3. Naris obesa. 
V. OBESUS. Pers. 1. 41. rides, et nlmis uncis 
Naribus indulges. — Hue pertinent ilia Lucxlii 
apud Aon. p. lt±l. 32. Merc. Calpurol saevain le- 
gem Pisoni reprendi, Eduxique animam in primo- 
ribu' naribus. h. e. vehernenter et irate insectatus 
sum. el Afranii ibid. Apuge sis dienlum animurn: 
in naribus prinioribus vii pertuli edepol. ^ 2. A 
similitudine dicunlur nares extreniae canaiiiirn par- 
lei, per quas humor egeriiur. f'ilruv. 7. 4. .Inter 
duos parietes canalis duratur, habens nares ad lo- 
cum patentem. Id. 7. 10. Fit fornacula habens in 
larnnicum nares. spiragli, foramina fumum emit- 
tentia. J opise. Prob. 21. Ingentem parans fossam, 
qua, dejectis in salum naribus,. loca siccaret. Ita 
legit Salinas., alii s liter. Pallad. 9. R. li. 9. Pu- 
teob fodicuius, ct ab bis foramina nine inde pate- 
facia, velul nares, iutus ageuius, qua aocens spi- 
rit us cvaporet. 

NARiTA est genua piscis minuti. Taurus. • Mu- 
riat'ea aulem video in vasis stagneis, narium Bo- 
nam, etc. ILee Feslus p. 166. 20. Mull. Nijptnj? 
autem genus est marins con°hae. 

NABlTAS, 3tis, f. 3. ut gnaritas, est perspica- 
cia, sagacia. V, locum Donati allalum in v. NA- 
I1IS init. 

NaUBABILIS, e, adject, raccontabile, qui nar- 
rari potest. Ovid. 2. Pont. 2. 61. Lingua site: non 
est ultra narrabiie quidquarn. Ccet. Aurel. 2. Acut. 
13. In utraquc d^Qnilione (Apollonius) peccavit. 
Prirno eniui sunt prolix» atque narrabiles. h. e. 
non defrniunt, sed narrant. 

N'ARRATlO, onis, f. 3. (narro) actus narrandi, 
rei gest* expositio; item res ipsa narrata, a'yrlyrj- 
;i;, iiyjyrjats (It. racconto, narrazione; Vt. action 
de raconter, narration, recit, hi$toire; llisp. nar- 
ration, recitacion', Germ, die Erzdhlung, zowohl 
das Erzahlen , ais die (jtesckichte; Angl. a tel- 
ling, rela-ling, recounting, a (ale account, rela- 
tion, story, narration, naJ'ratiue). Occurril ^ 1. 
Generatim. Cic. Orat. 36. 124. Narralioneg credibi- 
les, oec bistorico, sed prope quotidiano sermone 
explieat* dilucide. Id. 2. Oral. 19.80. Rem nar- 
rare, ita at veri similis narratio sit, ut aperla, ut 
brevig. Id. Orat. 62. 210. Si eiponenda est nar- 
ratio, quas plus dignitatis deslderat, quam doloris. 
Ptusdr. 4. 4. Plus esse in uno ssepe, quam in tur- 
ba, boni, Narratione poster!* tradain breii. Sue- 
ion. Rhet. 1. a med. Narration** Luna bretiter ct 



— 331 — 

presse, turn laiius et uberius eiplicare. ^ 2. Spe- 
cialim usurpatur de narratione oratoria. Cic 1. 
Invent. 19. 27. Narratio est rerum gestarum, aut 
ut gestarum, expositio. Narratiooum genera sunt 
Iria. Unum genus est, in quo ipsa causa et omnis 
ratio controversiaj cootinelur. AUerurn, in quo de- 
gcessio aliqua extra causam aut criminationis, aut 
similitudiois, aut delectationis non aliens ab eo ne- 
gotio, quo de agitur, aut amplificationis causa, 
interponitur. Terlium genus est remotutn a ciyili- 
bus causisj quod delectationis causa, non inulili 
cum exercitatione, dicitur et scribitur. Ejus partes 
sunt duje, quarum altera in negotiis, altera in per- 
sonis maxirae versatur etc. Adde eurnd. 1. Herenn. 

8. 12., 2. Orat. 19. 83. et 80. 326. et jParW. orat. 

9. 31.; Quintil. 4. 2. 2.; Capell. 5. p. 180.; et 
Priscian. de prisexercitam. rhet. p. 1331. Putsch. 

NARRATlUNCULA, a?, f. 1. deminut. a nar- 
ratio, orei>* racconto, cirr^/xaTtov, brevis narra- 
tio. Quintil- 1. 9. 6. Narratiuncolas a poetis rele- 
bratas tractare. Adde PUn. 6. Ep. 33. a med. 

NARRATIVE, adverb, narrando. Ponat. in ar- 
gum. Andr. Ut a novissimis rebus inci|>icns, ioi- 
lium Fabulm narrative reddal spectatoribus. 

NAURATlVCS, a, um, adject, (narro) narratio- 
ni idoneus. Empor. de ioc. comm. in fin. Mi hi vi- 
dctur cjmparalionis et cventus loco uarrativuoi 
aliquod posse misceri exemplum, vc! historicum, 
dummodo ab his locis iterum ad speciem reveria- 
rnur. Servius ad Virg. 1. Mn. 1. Est narrativum 
principium: Vrbs antiqua fuit. 

NARRATOR, oris, m. 3. raccontatore, narra- 
>ore, a.^Ytffirni, qui narrat. Cic. 2. Orat. 5 i. 219. 
Natura fingit homiaes et creat imitalorcs et nor- 
ratores facetos. et ibid. 12. 5i. Non exornatores 
rerum, sed tantummodo uarratores. Quintil. 11. 
1. 36. Abunde disertus rerum suurum narrator. 
Tac. 16. Ann. 2. A narratoribus oratoribusque 
prasripua materia in Iaudeoa principis assumpta 
est. 

ISARRATUM, \, n. 2. V. NARRO in fin. 

NARRATCS, a, um. V. NARRO. 

NARRATUS, us, m. 4. racconto, narratio. Ovid. 

5. Mel. 498. Mota loco cur siin, tantiquc per a»- 
quoris undas Advehar Ortygiam, venict narraLibus 
hora Tcmpestiva meis. Apul. 9. Met. Lector re- 
prehendens narratum meunt. 

NARRO, as, avi, Stum, are, a. 1. jYarramus 
syncop. pro narravimus ha bet Projyert, 2. 12. 9. 
Quam multa apposita narramus verba Iuceroa! — 
Part. Nar'rans, Narralus , Narraturus et iVar- 
randus I. — Rationc habita etymi , videtur esse 
a gnaruris, gnarus: ab eo entin fddum fuit gna- 
ruro, quod in Glosn. Philox. legiturret inde nar- 
ro. V '. alia hue pertinentia apud Voss. iu Etymol. 
in Gnari; et confer Tvcopt^w. — Celerum narra- 
re est dicere, cxpooere, recitare, rem gestam ser- 
mone explicare, o~iri>ytQuai (It. dire, raccontare, 
narrare; Fr. dire, raconler, exposer dans tin re- 
cit; Hisp. narrar, referir, conlar ; Germ. Jeman- 
den einer Sache kundig maclien, sie ih-m erziihlen, 
berichlen, kund thun, lYachricht qeben, schildern, 
auch auseinandersetzen , darihun; Angl. jo tell, 
recount, relale , report, recite, speak of, make 
mention of, narrate). 

I.) Proprie occurrit — a) Cum Accusative 
Ter. Adelph. 4. 1. 20. Narrare virtu tes alicujus. 
Id. ibid. 3. 2. 53. Cognalo rem omncm narrato 
ordine. Cic. 9. fam. 6. exlr. Ego tibi ea narro, 
qu.s tu melius scis, quam ipse, qui narro. Catutl. 
■J. 6. audiamque Iliberum Narranlem loca, facta, 
nationes. Hue pcrlinet et illud Slat. 3. Silv. 3. 207. 
Verbaque dilectae fert narralurus Etrusc*. Plin. 

6. /list. nat. 22. 24. (84). Percontanti narravit 
Romanes et Caesarem. diede conlezza de' Romani 
etc. Id. ibid. 23. 26. (06). Gi'cuoiveclos in mc- 
diterranea Persidis, narrata proximo a Juba. Id. 
20. ibid, prcefat. 1. (1). Narrabimus bomini elbos 
suos. h. e. ostendemuj, explicabimus. Justin. 1. 9. 
iy. Ne res per quemquam narraretur. h. e. vulga- 
retur. — • Et de inanimis Plant. Pers. 4. 3, 29. 
Quid istaec tabellee narrant? — b) Sequcnte In- 
floito, vel Coojunctivo cum Kelat. Cic. 6. Fam. 
i. ad /in. Mini Philargyrus tuus fidelissirno ani- 
mo narravit, le interdum soilicilum esse vehemen- 
lius. Id. 2. ibid. 10. a med. Quo loco Clilarchus 
tibi narravit, Darium ab Alexandro esse supera- 



JVARTHECIUM 

turn. h. e. Ciitarchus in historia sua a te lecta. — 
Et de inanimis Martial. 3. 87. Narrat te rumor, 
Cbione, numquam esse etc. — Ter. //ecyr. 1. 2. 
70. Namlquc, ut virgo integra etiam turn siet. 
Cic. 3. Fam. 1. Si respublica tibi narrare posset, 
quomodo se haberet. — c) Cum prsepos. de et 
Ablalivo. Cic. 3. Fam. 1. Jucunda mihi ejus ora- 
tio fuit, quum de aniroo tuo, de sermonibus, quos 
de me haberes quotidie, mihi narraret. Id. 3. Me' 
renn. 14. 24. Si quae admirationes inciderint, de 
quibus nos narrabimus. Id. 2. Oral. 59. 241. Ut 
mores ejus, de quo narres, exprimantur. Id. 3. 
Att. 15. Crassi libertum ais tibi de mea sollicitu- 
dine narrasse. Cf. Justin. 17. 3. 1. De origine re- 
gni ejus pauca aarranda sunt. — d) Male, bene 
narrare, trUlem, bonum ouncium alTcrre, dar tri- 
sla, buona nuova. Cic. 16. Att. 14. Male narras 
de Ncpotis filio. et 13. ibid. 33. Othonem quod 
speras posse vinci, sane bene narras. — e) Narrari, 
in ?crmone omnium cs^e, fabulam fieri. €f. Plin. S. 
Hist. nat. 15. 16. (39). Bt>lua numquam visa in 
hoc orbe, multis tauten narrata. h. e. a tnuttis. et 

11. ibid. 52. 114. (274). Frivola h<ec, ut reor, et 
vulgo tanien narrata. Id. ibid. 37. 79. (203). In 
ventre birundinum pullis tapilli, qui chelidonii vo- 
cantur. magicis narrali ariibus, reperiuntur. Id. 5. 
ibid, i, 1. (4>. Nee pneter oleastros, aliud exstat 
ex narrato illo aurifero nemore. Usee tamen PU- 
nii loca ad superiorem paragr. a referri possunt. 
CetDrum Quintil. Declam. 14. sub fui. Rideor 
ubique, narror, ostendor, h. e. fabula Bo, Martial. 

12. 52. Dulcis in Elysio narraris fabula campo. — 
f) Sa»pius narror est idem ac dicor, feror, si rac- 
conta, si dice che to etc. Moral. \.Ep. 2.6. pro- 
pter Paridis narratur smorem Grsecia Barbarise 
lento collisa dueilo. Ovid. Heroid. 6. 19. Barbara 
narratur venisse veuefira tecum. Martial. 3. 9. 
Versiculos in me narratur scribere Ciooa. — Sio- 
guSare est illud Tac. Germ. 33. Juita Tencteros 
Bructeri ollm occurrebant: nunc Chamavos et An- 
grivarios immigrasse narratur. — c) Eodem sen- 
su nairant, h. e. dicunt, ferunt. Plin. 2. Mist. 
nat.il. 48. (126). Narrant, et in Ponlo Cieciam 
in se trahere nubes. Adde eumd. ibid. 106. 110. 
(236). et 32. ibid. 7. 24.. (75). 

II.) Translate. ^ 1. Occurrit pro dicere, lo- 
qui, dire, parlare. Moral. 2. Sat. 7. 4. libertate 
Decembri (Quando ita majores voluerunt) utere, 
nam. Ter. Andr.%. 2. 30. Non opinor, Dave. da. 
opinor s narras? non recte accipis: Cerla res est. 
Plaut. Pcen. 5. 2. G7. narra, quid est? quid ait? 
Ter. Andr. 3- 1. 19. ego quid uarres, nescio. Id. 
Phorm. 2. 3. 51. filiutti narras mihi? Cujus de 
slulttlia etc. Adde Phtedr. 3. 17- — Et cum pr»- 
pos. de et Ablat. Proper t. 2. 1. 43. Navita de ven* 
lis, de tauris narrat arator. h. e. dispulat, disserit, 
discorre. ^ 2- Narro tibi, vere loquor, verum 
tibi dico, ti dico il vero, ti parlo sinceramente. 
Cic. 2. Alt. 11. Narro tibi: plane relegatus mihi 
vidcor, postea quam in Formiano sum. (Adde 15. 
i6id. 16. et 21.) et ibid. 7. Narra mihi: Teges Ar- 
menia patricios Mlutaro non solent 7 dimmi il ve- 
ro. PeUon. Satyr. 129. Narrabo tibi adolesceos: 
paralysin cave, ti parlerb da senno. % 3. Pro 
dicare, nuncupare, ut videtur, dixit Plin. prcefat. 
Mist. nat. § 1. Libros naturalis bistorias -, natoa 
apmi me proxtma fctura, licentiore cpistola narra- 
re constitul iibi,jucundi3Simo imperator. h. e. Ve- 
spa^iane. — liinc 

ft'arralum, i, o. 2. absolute, substantlvorum 
more, id quod exposilum fuit Moral. 2, Sat. 5. 
1- Hoc quoque, Tiresia, prafter narrata, peteuti 
Responde. 

NARTHECtA vel nartbecya, », f. 1. wtp&Tjxx'a 
et vapSrixoa, species ferulaj humilioris, quaa ad 
justam allitudinem nartbecis noo assurgit, folia 
habens maxima, ut quseque terra proxiiua. Dicta 
videtur per demlnutionem, a fruticis bumilitate. 
Quare eiiam a quibusdam ferula minor, et ab alib 
ferulago appellatur. Plin. 13. Mist. nat. 22. 42. 
(123). de ferula. Duo ejus sunt genera; nartbeca 
Gra?ci vocant assurgentcm in altiludinem, narthff- 
ciom vero semper buniilem. 

NAHTHGCIUM, It, a. 2. vctftrixtot, repoaito- 
rium Diedkamcntorum, vasculum, in quo repoue- 
bant medlcameota: a vctp^Tj^ ferula. Prlmo enlm 
rtarthecia appellata tuul vast raedicameDtaria, quw 



NARTHEX 

ei nartbece conflciebantur, quia narthecil lignum 
ad medicameDta asservanda accommodatisslroam 
est, quippe quum ejus caulls medulla exempta tit 
vacuus ; postea vero quaevis tasa in hunc usum 
comparata, quamvis ex ferula confecta non eneot, 
hoc nomine dici cceperunt. Cic. 2. Fin. 7. 22. 
Jam dolorts raedicamenta ilia Epicurea tamquam 
de narthecio promant. Martial. 14. 78. cujui lem- 
ma ft'arthecium- Artls ebur medicae narthecia eer- 
nis habere Muoera, quae cuperet Pactius esse sua. 

NARTHEX, ecis, f. 3. vap&Tjf, arbuacula, al. 
ferula, lignum foris cortici* loco habens, Intos li- 
goi loco fungosam medullam. Plin. 13. EitU nat. 
22. 42. (t"23>. V. et -roc. praaced, 

NARCS. V. GNARUS. 

N AS ALE, is, ra. 3. tegmeo, quod nasum tue- 
tur. Gloss. Isid. et Gloss. Pilh. Nasale, oroamen- 
tum equoium. 

NAsAmOnITES, a?, m. 1. at legit Forcelli- 

nus, vel 

NASAmONITIS, Idii, f. 3. ut legit Sillig., *a- 
octuwviTK , vacafxwvsTig , gemraa sanguinea, oi~ 
grieanlibus venis. Plin. 37. Hist. nat. 10. 64. (175). 
tf. Solin. 27. 43. 

NASCENS, entis, particip. V. NASCOR. 

NASCENTIA, a?, f. 1. Taverns, nascimento, na- 
tifitas. Vitruv. 9. 7. a med. Non e nascentia, aed 
er. conceptioae geoetbliologise raiiones explicatas 

reliqoit. 

NASClBlLIS, e, adject, qui nasci potest. Ter- 
tull. 3. advers. Marcion. i9. ad fin. Mortalem 
uegat, quem nascibilem proflietur. Adde eumd. 
ibid. 11. 

NASCtTUS, a, um. V. NASCOR init. 

NASCO, is. V. voc. seq. init. 

NASCOR, nascSris, natus sum, nasci, dep. 3. 
Pro nalus, nasci, legitur etiam gnatus, gnasci. 
Preecipue vero (V. Priscian. 2. p. 569. Putsch, et 
Mar. Victorin. 1. p. 2456.) gnatus, i, m. 2. pro 
•natus, uio's, figliuolo, et gnala, ce, f. 1. pro na- 
la, %vyart}?, (Igliuola, voces sum frequenttssimas 
in usu familiari, quas smpissime habent Plautus 
Terentiusque; item ter aut quater Horatius in 
Sat. 3. 3. et 5. lib. 2. et Ovid. I. 7. et 13. Met. 
Quidam tribuunt etiam Ciceroni Plane. 24. 59. 
Quamquam ad praseepta aetas non est goiti etc.; 
sed ea lectio certa non est; et prasterea ilia ver- 
ba veteris cujuspiam poetae esse videntur. — Na- 
scere io Infioito pro nasci, a nasco, i$ , quidam 
confirmanl verbis Calonit R. R. 151. e*tr. Ubi 
germen nascere ecepit. Schneider, ipse ita edidit; 
setl ea lectio certa non est. — Part, Nascens I. et 
II. Let in fln.; flatus in omnibus paragr. et prae- 
cipoe in fin.; Nascilurus < V. infra adnotat.)et Na- 
scendus I. — Part, ft'ascitus est idem ac natus, 
quod postremum ex syncope ortuin videtur. Vel. 
Scholiast, in Bullelt. deW Inslit. archeot. ann. 
1838. p. 146. referens verba Cassiod. in Psalm. 
102. 5. lluic avi (aquilas) jam aetate provectw su- 
premum labium cornea inflexione nascitum tanlum 
fertur eicrescere, ut ei non sit liberura escas so- 
lita libertate decerpere. Apud Cassiod. loc. cit. per- 
peram legitur in editionibus nasutum pro nasci- 
tum. — Nasci volunt esse a tevvccw, unde '/sv- 
vdav.0). Est elism cui placet a nandscor ducere 
per syncopen, quasi vitam adipiscor. Aliis demum 
est incboatlvum a t. genuis$e, gignere. Ceterum 
nasci est oriri, in vitam venire, in lucem edi, 
^Jofxat, fiytoucti (It. naicere,, ventre alia luce; 
Fr. naitre; Hisp. nacer; Germ, oezeugt, oefcoren 
werden; Angl. to be born, come into the world, 
spring, arise, grow). 

I.) Proprie.— a) De bominibus. Ennius apud 
Philargyr. ad Virg. 3. G. 35. Assaraco natus Ca- 
pis oplimus, isque pium ei se Ancbisen general. 
Ter. Meant. 5. 4. 7. Ita mihi atque huic sis su- 
perstes, ut ex me atque hoc nalus es. Sic Cic. 3. 
Nat. D. 19. 48. Circe et Pasiphae e Perseide natas, 
patre Sole. Ter. Andr. 3. 2. 6. scitus puer est na- 
tus Pamphilo. Cic. 2. Nat. A 2. 1. Quod ex no- 
bis oatos tiberos appellamus, idcirco Cerere nati 
rtominaii sunt Liber et Libera. Id. 3. Tusc. 12. 
26. Ille Tantalo prognatus, Pelope natus. Id. 3. 
Nat. D. 18. 45. Orpheus et Rbesn* Musa matre 
natus. Id. Rose. Am. 16. 46. Si tibi fortune non 

dedit, ut patre cerlo nascerere. Virg. 4. Eel. 8. 
Nasceoti puero favc, Lucioa. Ovid. 15. Met. 639. 



— 332 — 

Apolllne natos. Id. 4. ibid. 422. de pellice natus. 
et 9. ibid. 613- neque enim de tigride natus, et 
11. ibid. 312. Alipedls de stirpe dei versuta pro- 
pago Nascitur Autolicus. Cic. i. Tusc. 5. 9. Quo- 
niam mortui miseri sunt, in miseriam nascimur 
sempiternam. — Similiter est etiam originero du- 
cere. Cces. 7. B. G. 37. Amplissima familia nati 
adolescentes. Virg. 1. JEn. 290. Nascetur pulcra 
Trojanus origine Caesar. Tac. 1. Hist. 16. Gene- 
rari et nasci a principibus fortuitum est. — Na- 
scendus apud Gell. 3. 10. Ad homines quoque na- 
scendos vim numeri bujus (septertarii) pertioere 
ait. h. e. ad homines in utero matris formandos: 
docet enim totum bominem in utero septem heb- 
domadis absolvi. Ita etiam usurpatur senescendus, 
quod vide in SENESCO. — b) De brutis ani- 
mantlbus. Cic. Atnic. 8. 27. Bestiae ex se natos 
amant ad quoddara tempus, et ab eis amantur. 
Virg. 3- G. 389. de ovibus. ne maculis iufuscet 
vellera pullis Naseentum. h. e. fetus, de'nascenti. 
Plin. 10. ffisl. nat. 53. 74.(149). Aves otnnes in 
pedes nascuntur, contra quam reliqua animaiia. 
Patlad. 7. R. R. 7. Ubi signum nascituri regis 
(apum) inveneris. (Falluntur itaque Phoca qui in 
Art. 9. p. 1722. Putsch, docet v. nasci futuri tem- 
poris participio carere; et Cledonius, cui Art. p. 
1913. Putsch. Part, est naturus, non nasciturus). 
II.) Translate. ^ 1, Usurpatur de rebus pbysi- 
cis, quas vel exsistere incipiunt vel oriuntur. — a) 
Hinc de plantis, mioeralibus, lapillis, fluminibus, 
de stellis orientibus, de ventis surgenlibus etc. Ge- 
neratim Cic. Or of. 3. 10. Ideas Plato gigni negat, 
et ait semper esse: cetera nasci, occidere, flue re. 
- Natu supinum. Plin, 16. Hist. nat. 33. 00. (139). 
Cupressus natu morosa. difficile da nascere. — Ce- 
terum Virg. 2. G. 110. Fluminibus sslices, eras 
sisque paludibus alni Nascuntur. ef 3. Eel. 92. bu- 
mi nascentia fraga. Horat. 2. Od. 20. 11. nascun- 
turque leves Per digitos humerosque pl\tma?. Cces. 

5. B. G. 12. Nascitur Ibi plumbum album io me- 
diterraneis regionibus. Plin. 36. Hist. nat. 8, 12. 
(61). Onyx nascitur circa' Thebas .Egyptias. Id. 

6. ibid. 18. 22. (65). Ganges in Scythicis monti- 
bus nascitur. et 36. ibid. 26. 65. t190>. E» P*lu- 
de nascitur amnis. Virg. 8. Eel. 17. Nascere. prs- 
que diem veniens age, Lucifer, almum. et 1. G. 
43* Tolas et iile dies, et qui naseentur ab illo. 
verranno dopo. et ibid. 441. Sol ubi nascentem 

i maculis variaverit ortum. h. e. quum oriens faciem 
habuerit maculosam. Horat. 3. Od. 23. 1. Casio 
supinas si tuleris manus Nascente luna. al sorge 
re della luna. Virg. 3- G. 278. unde. nigerrimus 
Auster Nascitur. — Hue pertinet etiam illud Pe 
iron, fragm. Tragur. 38. Burmann. Parum illi 
bona lana nascebatur: arietes a Tarento emit. Mel 
Atticum ut domi nasreretur, apes eb Athenis jus- 
sit afTerri. CL Tac. Vial, de orat.9. Hi (versus) 
etiam Basso domi nascuntur, pulori quidem el ju- 
cundi. — 6) Hinc nascens est idem atque inci- 
piens, recens ottus; el occurrit de rebus physicis 
et de abstracts. Cic Brut. 1. 27. Ante Periclem 
et Thucydidem, qui non nascentibus Athenis, sed 
jam adullis fuerunt, liltera nulla est etc. Cf. Tac. 
Dial, de oral. 25. exlr. Fateor, quaedam eloquen- 
tiae eorum, ut nasceoti adbnc, nee satis adults, 
defuisse. Horat. 2. Sat. 4. 30- nascentes irnnlent 
conchylia lunas. h. e. novae et crescentes. Coium. 
11. R. R ■ 3.9. Nascena annus, h. e. vernum 
tempus. Martial. 6. 4. nascentia templa. h. e. re- 
cens exstructa, nova. Cic. 1. Cat. 12. 30. Conju- 
ratio nascens. — Apud Flor. 2. 6. ad fin. Livius 
in diversissimam partem, id est in ipsas nascenlis 
Italias fauces, signa converterat. ft. e. Alpes, ubi 
Italia incipit. Titzius verba ilia id esl-fauces ut- 
pote puerile, quod in texlum irrepsit, interpreta- 
meotum Tectissiroe improbat ac rejicit. T 2. Est 
etiam exsu;gere, exsistere, erumpcre. Cces. 2. B. 
G. 18. Ab eo flumine col lis nascebatur. comtn- 
ciava, torgeva, ergevasi in alto. Sic Sil. It. 3. 
530. de scandentibus Alpes. ardua supra Sese apc- 
rit fessis et nascitur altera moles. — Hinc na- 
scentia, ium, a. plur. 3. absolute, sunt plants, 
qulppe quae in allum erigunlur. Vitruv. 5. 1. 3. 
Schneid. Column* superiores quarta parte mioo- 
res quam iuferlorei sunt constituendae , propterea 
quod oneri ferendo quae aunt ioferiora firmiora 
debent esse quam superiora: non minus quod et- 



NASCOR 

iara nascentlum oportet imitari naturam, ul \a ar- 
boribus teretibus abiete, cupressu, pinu. h.e. quae 
nataraliter exsurgunt. % 3. Est etiam milium du- 
cere, proficisci, pro venire. Cic. 16. Fam. 22. Scri- 
bes ad me, ut mihi nascatur epislolaeargumentum. 
Virg. 3. /En. 44. major rerum mihi nascitur or- 
do. Rursus Cic. 2. Off. 5. 16. Nulla tarn detesta- 
balis peslis est, quas non homini ab homine na- 
scatur. Id. Quinct. 28. 85. Ex quo uno h«c Or 
mnia nata et profecta esse concedit. Id. 2. leg. 
Agr. 33. 90. Hie in oculis scnatus nihil posse ex- 
sistere, quod non ante exslingui atque- opprimi 
posset, quam plane exortum ac na turn. Cces. I.B. 
G. 43. in fin. Ne profectio nata a timore defe- 
ctionis, similis fugae tideretur. Auct. B. G. 8. 48. 
Postulatio ab justo timore nascitur. Catull. 64. 
188. Querela verse nascuntur pectore ab imo. Auct. 
B. Alex. 58. Ne dissensionis iuitium naium sedi- 
tiosa militum suaque videretur natura. Plin. 17. 
Hist. nat. 14. 23. (100). Hinc nata inoculalio. Pe' 
tron. Satyr. 25. Hinc puto proverbium natum etc. 
— Et sequente part, ut, Plin. 16. Hist. nat. 4. 
4. (10). Inde natum,. ut etiam triumphaluris con- 
ferrcnlur (coronce) in templis dicandae. — Hinc a 
Part, praes. 

Nascentia, turn, n. plur. 3. absolute, substan- 
livorum more. V. supra sub II. 2. 

Natus, a, um, particip. et adject, (quod sub- 
stantivorum quoque more usurpatur) plures, et 
quasdam peculiares habet significationes: sctl. 

A) Particip. natus proprie est in lucem editus, 
ortus, nato, yeyavwq. ^ 1. Stricto sensu. — a) 
Generatim. Cic. Brut. 62. 224. Longe post natos 
homines Improbissimus Glaucia. dopo che il mon- 
do e mondo: a ! dt de' nati. C. Gracch. apud Gell. 
15. 12. Si ulla meretrix domuui meam inlroivit, 
omnium natorum postremissimum nequissimnm- 
que ei is lima tote, ti peggiare d» quanti tnai son 
nati at mondo. — b) Speciatim nemo nalus, 
nemo mortaUom, oulluj. Plaut. Most. 2. 2. 21. ne- 
mo natus in cedibus Servat. non vi e anima viva, 
vel anima nata. Sic Id. ibid. 2. 1 . 55. Tamquam 
si intus nalus nemo in aedibus habltet. — c) Cum 
additis. Claudius Quadrigariut apud Gell. 7. 11. 
Qui sumuio genere uatus erat. Cic. 3. Orat. 32. 
131. Tu in alia lingua ac nioribus nalus, occu- 
paiissima in civilate etc. et mox. Gras^i nati in 
litteris. Jus (in. 6. 8. 9. Homo inter litter as na- 
lus. — Figurate Id. post redit. ad Quir . 2. o. 
A parentibus parvus sum procrealus: a vobis na- 
tus sum consularis. — d) Iterum mini nalus vi- 
deor, mi pare d'esser rinalo, est impeose Iwtan' 
lis. el bonum aliquod insperato consecuti. Plaut. 
P(vn. 5. 2. 117. et Capf. 4. 2. 111. H 2- Latio- 
ri sensu, addito Accusutivo leinporis, (cui deficit 
praspos. ante, si Prisciano 18. p. 1214. Putsch- 
sil fides) de hominis, astate diiilur. Cic. 5. f err. 
25. 62. Eques Romanus prope annos nooaginta 
natus. Id. Brut. 64. 229. L'ndeviginti annos na- 
tus erat eo tempore, avea diciunnov" anni. Id. 
Cluent. 40. 110. (juuin annos ad quinquaginta na- 
tus esset. — Interduin ipsa hominis tetas rectius 
definitur additis vocibus major vel minor et omis- 
sa vel sequente pari. quam. Cic. Rose. Am- 14. 39. 
Patrem occidil Sex. Roscius. Qui homo? Adole- 
srentulus corruptus- annos natus major quadragin- 
ta. rhe avea piu di quaranf anni. At dubia est 
fecfio: Orellius leg. annis major q. A'epos Reg. 
2. Dionysius major annos sexaginta natus deces- 
sit. Liv. 45. 32. Quos (prtneipes Macedonum) 
cum liberis majoribus quam quindecim annos na- 
lis praecedere in Italiam placeret et Gell. 1. 12. 
Qui de virgine capienda scripscrunt, quorum di- 
ligeolissime scripsit Labeo Antistius , minorem 
quam annos 6ex, majorem quam annos decern na- 
tam, negoverunt capi fas esse. 

B) Adjective. ^ 1. .Talus alicui rei, vel ad 
aliquam rem etc. dicitur qui aplus et idoneus 
est, quasi in hoc sil in lucem editus, tiafo per etc., 
at to, abile. buona, unico a quaiche cosa. • - a) 
Cum Dativo. Ter. Adelph. 4. 2. 6. me credo huic 
esse natum rei, ferundis miseriis. Cic. 2. Fin. 14. 
45. Non sibi se soli natum meminerit, sed patriae, 
sed suis. Id. Cad. 24 . 59. Ille vir, qui se natum 
buic imperio putavit. Id. Pis. 17. 41. Ille gur- 
ges natus abdomini suo, non Uudi atque gloria*. 
Id. Prov. cons. 5. 10. Judaei et Syrl &aliones ser- 



NASICA 

vltuti nata. Imcript. apud Gruter. 408. 1. vr jto- 

B18 BXCI.ARATVM VELIT B3S8 SB WOK AJ.Il, QVAM 

patbue svab natvm. FtlUj. 2. 118.1. Germani, 
natum mendacio genus. Cf. Seneca 2. Suasor. p. 
18. ed. Bipont, de Thermopylis. Natus trecentis 
locus. — b) Cum prapos. ad et Accus. Cic. 2?rut. 
68.239. Vir ad omnia summa natus. Id. 12. Phil. 
4. 9. C. Caesar deorum beneflcio natus ad haec 
tempora. Id- 1. Oral. 22. 99. Quum te unum ex 
omnibus ad dicendum maxime natum aptumque 
cognossem. Id. 5. Fin. 22. 63. Ad laudem et ad 
decus nati, suscepli, inslituli sumus. Id. Orat. 28. 
99. Si ad hoc unum natus est, aut in hoc solo 
se exercuil, aut huic generi studet uni. Id. 2. Fin. 
13. 39, Ut ad cursum equus, ad arandum bos, ad 
indagandum canis, sic homo ad intelligendum et 
agendum natus est. Id Harusp, resp]. 4. 6. Ul 
P. ilie Scipio natus mibl videtur ad intcrilum ex- 
itiumque Carthaginis etc, sic T. Annius ad iilam 
pestem comprimendam , exslinguendsm, funditus 
delendam natus esse videtur. Justin. 27. 2. 5. 
Quasi ad ludibrium tantum forluna natus esset. 

— Ovid. 2. Met. 223. Natus ad sacra Cilbaeron. 
Id. 5. ibid- 561. canor mulcendas natus ad aures. 

— c) Cum Accus. et prapos. in apud Poetas. 
If or at. 1. Od. 27. 1. Netis in usum ialilia sey- 
pbls. Ovid. 14. Met. 99. nata dira in perjuria lin- 
gua. — d) Cum Inflnito apud Poetas. Ovid, de 
nuce 113. At rubus et senles lantummodo ladere 
nata. Id. 15. Met. 120. Quid meruere boves, ani- 
mal sine ftaude dolisque, Innocuum, simplex, na- 
tum toterare labores? Seneca Ep. 95. § 21. Fe- 
min« libidine nee maribus quidem cedunt, pati 
nata. <f 2. Natus addito Adverbio est nalura 
conformatus, f actus, constitutus. Liv. 9. 2. Ila oa- 
tus locu9 est.* sail us duo alti, angusti silvosique 
sunt etc, — Hinc bene aut male natus de re bona 
aut malas naturae, f arro I . R. R. 6. 1. Alius ager 
bene natus, alius male, di cattiva nalura, ste- 
rile, mainato. et Colum. 4. R. R. 24. 7. Sar- 
menla veiera, male nata, contorta, deorsum spe- 
ctaotia reeidita. Horat. 2. Ep. 1. 233. Ineulti ver 
sus, et male nati. — E re natus est subito, vel 
ex ipsa re natus. QuintH. 4. 1. 54. Multum gra- 
tia eiordio est , quod ab aclione diversae par- 
tis materiam trahit, hoc ipso, quod non composi 
turg dumi, sed ibi at que e re natum, etc. sul fat- 
to, o dal fatto. — E re nata, ex eo, quod casu, 
aut praeter nostram volunlatem accidit (cf. Plaut. 
True. a. 5. v. 70. L't rem nata in video, hoc ac- 
cipiundum est, quod datur.). Ter. Adelph. 3. 1.8. 
E re nata melius fieri baud poluit, quam factum 
est. Apul. 4. Met. E re nata subtile consilium 
tale comminiscimur. h. e. ex occasione. • — Pro re 
nata, pro prasenti rcrum statu. Cic. 7. Alt. 14. 
ad fin. Yeiiin eas cohorlcre, ut exeant: prasertim 
quuni ea praedia in ora maritima habearnus, cui ego 
prasum, ut in his pro re nata non incommode 
possint esse, per quel che ora corre- et 14. ibid. 
6. Antonii colloquium cum heroibus nostris pro 
re nata non incommodum. Adde eumd. 7. ibid. 8. 

— Hinc 

C) Natus, i, m. 2. figliuolo, et Nata, oe, t.i. fir 
gliuola,tt sapius in plur. num. JYati, orum, sunt 
filii, liberi. Frequentius vero scribitur gnatus, gna- 
ta etc. Fere tamen tunc adhibetur, quum paren- 
tum simul mentio fit; et perraro a prosae scripto- 
ribus. — c) Nati, orum, in plur. num. Cic. 
Amic. 8. 27. Caritas, quae est inter natos et pa- 
rentes. Virg. 7. jEn. 518. Et trepida matres pres- 
sere ad peclora natos. Id. 3. ibid. 98. Et nati na- 
torum et qui nasccntur ab lllis. Uorat. 2. Sat. i. 
114. videas metato in agello Cum pecore et gna- 
lis forlem mercede colonum etc. — Sic de brulis 
animantibus. Phtedr. 1. 28. Aquila, ut periculo 
mortis eriperet suos, Incolumes natos supplex vul- 
pi tradidit. et Colum. 6. R. R.T1. 13. Id genus 
pecudis (equina) amure natorum, nisi flat potestas, 
noiam trahit. — b) Natus, t, m. sing. Ennius 
apud .Von. p. 240. 11. Merc, mini Ausculla, na- 
le, pueros jube cremarier. Horat. 1. Sal. 3. 43. 
At pater ut nati, sic nos debemus aniici Si quod 
sit vitium, non faslidire. Quintil. 1. procem. 6. 
Eruuiendo csto tuo non inutiles fore libri vi- 
Ccbantur. — c) Nata in Dat. plurali habet na- 
Ut, non natabus, ubi dislinctione opus non est. 
Ojui. 13. Mel. 660. Eubtra duabus, Et tolidem 



— 333 — 

natla Aadroa fratero* petita est. Adde Priscian. 7. 
p. 733. Putsch. Ad vitandara autem sexus ambl* 
guitatem natabu* dici poterit, ut a viris peritis, 
inquit Phocas p. 1707. Putich. , usurpatum est. 
V. dicta in ASINA sub init. — Ceterum Ennius 
apud Cic. t. Divinat. 20. 40. gnata, Ubi sunt 
ante ferendas iErumnae, post ex fluvio fortuna re- 
sistet. Horat. 2. Sat. 3. 219. si quis gnatam pro 
muta devovet agna. Cf. eumd. ibid. v. 199. Tu 
quum pro vitula statuts dulcem Aulide oatam An- 
te aras etc. Virg. 1. JEn. 658. Ilione, maxima na- 
tarum Priami. 

NASlCA, as, m. et f. 1. qui naso est acuto, 
sublili et contracto. Arnob. 6. 10. Potest fieri, ut 
barbatus in caslo ait, qui esse a vobis efQngitur 
levis: displosas ut gestitet nares, quern vos esse 
Tacitis figuratisque naslcam. Adde eumd. 3. 14. 
— NB. De cognom. Rom. V. ONOM. 

NASlTERNA, as, f. 1. secchia, brocca , urna, 
annaffiatcjo, u'Spta. Est genus vasis aquarii ansa- 
li et paientis, quale est, quo equi perfundi solent. 
Plautus in Bacchidibus: Ecquis evocat cum nasi- 
terna et cum aqua istum impurissimum? Et in 
Nervolaria: Ecquis hue eflert nasilernnm cum aqua 
sine suffragio? Et Cato in Q. Sulpictum: Quotiens 
vidi trulleos, nasiternas, pertusos aquales, matel- 
las sine ansis. Hac Festus p. 169. 11. Mull, qui 
nassiferna scribit dupliti ss. Alii unico^ quia a 
ternis nasis (quod etymon Muilerus itnprobat p. 
168,), seu ansis, vel potius tutulis exstanlibus, per 
quos liquor effunditur, dictam puiant, quemadmo- 
dum Juvenal. 5. 46. Vatiaianos calices nasorum 
quatuor fuisse, ait. V. NASUS. Cato R. R. 11. in 
instrumento vine® enumerat amphoram^ nassiter- 
nam, petvim, maiellionem, tru Ileum, etc. Adde 
Varron. apud Dfon. p. 546. 7. Merc. Quod autem 
affert Feslus ex Nervolaria Plauti, habetur Stick. 
2. 2. 28. hoc modo: Ecquis hue effort nasiternam 
cum aqua? gk. sine sufTragio Populi tamen asdili- 
tatem hie quidem gerit. V. Nxbby , del credulo 
circo di Caracalla, p. 36. In alia to Caton. loco 
est qui legit amphoram nassitemam, sine nota 
distinctions, ut nassitemam sit adjectivum: quod 
sane absurdum non videtur. 

NASlTERNATUS, a, urn, adject, nasiterna in- 
structus. Calpurn. apud Fulgent, in Exposit. serm. 
anliq. p. 563. 31. Merc. Ubi tu nasiternatus aquarn 
petas. 

MASS A, as, t.i. nassa, xu'pto?, vel xupm, pi- 
scatorii vasis genus, quo quum intravit piscis, exire 
non potest. Ita Feslus p. 169. 19. Mull. 

I.) Proprie. Sil. It. 5. 47. vilrcas 9olers pisca- 
lor ad undas, Ore levem patulo texens de vimine 
nassam, Caulius interiora ligat, mediamque per al- 
vum, Sensim fastigans, compressa racumina nectit: 
Ac fraude arctali remeare foraminis arret Introitu 
facilem, quern traxit ab aequore piscem. Plin. 9. 
Hist. nal. 37. 61. (132). Capiuntur purpura parvu- 
lis rarisque iexlu veluti nassis in alto jaclis. et 
ibid. 30. 48. (91). Polypus mire expeiens odorem 
salsamentorum: qua de causa et nassis illinuhtur. 
Id. 21, ibid. 18. 69. (114). J unci usus ad nassas 
marinas. Id. 32. ibid. 2. 5. (11). Scarus inclusus 
nassis non fronte erumpit, nee infestis viminibus 
caput inserit, sed aversus etc. 

II.) Translate. Plaut. Mil. glor. 2. 6. 98. Num- 
quam hercle ex ista nassa ego hodie escam petam. 
(Unde proverb, e nassa escam peterc. h. e. utilita- 
tem inde quarere, ubi majus periculum est) Cic. 
16. All. 2. Ex hac nassa (al. naxa) exire consti- 
lui, non ad fugam, sed ad spem mortis melioris. : 

NASSlTERNA. V. NASITERNA. 

NASTURTIUM, li, n. 2. (quod et nasturcium 
scribitur) nasturzio, xctpSa^tov, quasi nasitortium, 
est herba hortensis, ila dicta, quod nasum tor* 
queat, ut ait Varro apud Non. p. 12. 21. Merc; 
est eiiim acerrimi odoris, el caustica vi praiiilum: 
Venercm inhibet, torporern excitat, animum exa- 
cuit. Ilabel etiam vim contra serpentes, maxime 
si uslum sit. Plin. 19. Hist. nat. 8. 44. (155). Nas- 
turtium nomen acrcpil a narium tormcnlo : et 
inde vigoris signiflraiio proverbio id vocabulum 
usurpavil, veluti torporern excit8ntis. Adde eumd. 
•21). ibid. 13. 50. (127). — Proverb, quod innuit 
Plin. he. cit. Grace est xap Saftov sobu, nastur- 
tium comede, dictum in socordem, ignavum, he- 
betem. — Ceterura I'itg. Mor. 84. Quaque tra- 



NASUS 

hunt acrl vultus nasturtla morsu- Colum. 10. R. 
R. 230. parvo dlscrimtne sole! Spargantur cacis 
nasturtia dira colubris. Cic. 5. Tusc. 34. 99. Per- 
sas negat Xenophon ad paoem adhibere qutdquam, 
prater nasturtium. 

NASUM, i, n. apud veterea et 

NASUS, i, m. 2. Neutro genere Lucilius apud 
Non. p. 215. 4. Merc. Queis oculi rton sunt, ne- 
que nasum. Id. ibid. Nasum rectius nunc bomini 
est. Plaut. Mil. glor. 4. 6. 4. Nam odore nasum 
sentiat, si intus siet. et Amph. 1. I. 288. Oculi, 
nasum, dens, labra. Adde eumd. Cure. 1. 2. 18. 
et Men. 1. 2. 57. Cf. Prob. de nom. excerpt, p. 
212. Keil. — Ceterum nasus (vox, ratione habita 
etymi, cum v. nares conjungenda) est prominent 
membrum in facie bominis, inter ulrumque ocu- 
lum, gemino foramine, unde spiritus, ore clauso, 
ducilur et emittitur, et odoruin vis senlitur, p':v, 
/wxrijp (It. naso; Fr. nez; Hisp. nariz; Germ, die 
Nase; Angl. the nose). 

I.) Proprie. *f 1. Stricto sensu. Cic. 2. Nat. 
D. 57. 143. Nasus ita locatus est, ut quasi murus 
oculis inter jectus esse videatur. Plin. 11. Hist. 
nat. 37. 59. (158). AUIor homini tantum, qucm 
novi mores subdola irrisioni dicavere, nasus. Non 
alii animalium nares eminent. Avibus, serpentibus, 
plscibus foramina tantum ad olfactus sine naiibus. 
Et hinc cognomina Simorum, Silonum. Martial, 
7. 37. Eiprimere rorantem frigore nasum. k. e. $tJ- 
ria (luentem emungere. el ibid. Turpis ab inviso 
pendebat stiria naso. ei 11. 98. Congelati gutta 
nasi. Juvenal. 10. 199. madidique infanlia nasi. 
k. e. mucus et piluita defluens e naso senum, non 
secus atque infantium. Contra Id. 6. 147. slcco 
venit altera naso. Seneca 2. Ira 22. a med. Col- 
Hsus nasus. schiacciato. Ter. Heaut. sub ftn. ad- 
uncus. aquilino. (Nasum rectum praoptabant Cra- 
c't. V. Annal. dell" Ins titut. archeol. T- 6. p. 208.) 
Plaut. Capt. 3. 4. 115. acutus. Martial. 2. 11. 
indecens. Horat. Art. P. 30. pravus. toilo. Ca- 
lull. 69. 9. nasorum pestem vocat telruin odorem 
alarum, qui caper et hircus vocatur. Pers. 3. 87. 
Ingeminat trernulos naso crispanie carhinnos. Ju- 
venal. 1. 57. ad calicem vigilanti sterterc n«so. h. 
e. stertere quidem, sed somnum simulando. Plaut, 
Mil. glor. 3. 2. 9. Naso clamate magnum. /.. e. 
vehementer stertere. Id. Men- 1. 3. 12. Abripere 
alicui nasum mordicus. Id. Capt. 4. 2. 37. Naso 
exhibere molesliam. scit. tetros odores admoven- 
do. *f -2. Latiori signfficatione est idem atque 
odoraius, sive oilorandi sensus. Horat. 2. Sat. 2. 
89. Ranctdum aprum antiqui-Iauiiabant, non quia 
nasus lllis nullus erat etc- odorato. *J 3. Item 
latiuri signifiratione, vel translate ul ForceUino 
placuit, dicitur scdes ira, et bilis, quia iratis cum 
conlrartiunc vultus rugat et nasus. Plaut, in sup- 
pos. Amph. sewna', Dii vostram fid. v. 42. Fames 
et mora bilem in nasum conciunt. fan venir la 
muffa al naso. Pers. 5. 91. Disce, sed ira cadat 
naso, rugusaque sanna. Martial. 6. 6'i. rabido nee 
perditus ore Fumantem nasum vivi tentaveris ur- 
si. ^ 4. Refcrtur etiam ad sagacilatem, aerimo- 
niam in deprehendendis aliorum viliis, el acri ir- 
ristone salsaque dicacitale insectandis: durta me- 
laphora a sagacilate canum, abstrusa quaque ol- 
factu inquirenlium: bine Plin. 11. Hist. nat. 59. 
37. (158). I. c. Allior homini tantum, quern nuvi 
mores subdola irrisioni dicavere, nasus. Horat. t. 
Sat. 6. 5, naso stispendis adunco Ignotos, ul me 
libertino patre natum. motteggi, ptmgi, /auxti;;;- 
^as?. qua ratione et Pers. 1. 118. lucutus est. (Si- 
militer Horat. I. Sat. 3. 29. Iracundior esl nnul- 
lo, minus aptus aculis Narlbus borum hominum. 
h, e. naribus in arctum contracts, quod proprium 
est irridentium, unde Hieronym. procem. Com- 
ment, lib. 2. in Osee. Contract* nare despiriunt. 
Et Auson., Horatium imitatus, prcef. Edyll. 11. 
Neque me fallit, fore aliquem, qui bunc jocuni 
nostrum acutis naribus et caperata fronte cunde- 
mnct,). Plin. prasfat. Hist. nat. J 8. Lucilius, 
qui primus condidil atill nasum. h, e. salyram. 
Martial, t. 42. Non cuicumquc datum est habere 
nasum. et ibid. 4. Et pueii nasum rhinocerolis 
habent. et 5. 19. tacito riiles, Germanice, naso. 
Seneca Suasor. 1. ante med. El bene illis cesse- 
rat, si nasus Allicus ibi subslllissel. It. e. adula- 
toria irrisiO) uunxfiptofxic,. Idem aduluudi sensus 



NASUTE 

est etiam la illo Horat. 2. Sat. 8. 64. Balalro sus- 
pended omnia naso etc. , ut sequentia indicant. 
Tertull. Pudic. 2. Deus naso non deridetur adu- 
lantium scilicet bonitati ejus. 

II.) Translate a similitudine dicitur de ansa va- 
sis, vel de rostro, unde liquor e -vase ellundilur. 
V. NASITERNA. Juvenal. 5- 46. Tu Benevcota- 
ni sutoris nomen babentem Siccabis calicem na- 
sorum quatuor, ac jaru Quassalum, et ruplo po- 
scentem sulpbura vitro. Benevenlanus sutor est 
ille Vaiinius, a quo Vatinii calices dicti sunt, qui 
hujusmodi nasis instructi eraot: de quibus Mar- 
tial. 14. 96, Vilia sutoris calicem monumenta Ya- 
tinl Accipe: sed nusus longior ille fult. ft. e. ha- 
bet quidem calix hie nasos suos: sed longior fuit 
nasus Vatinio artiQci, sivc quod fuit nasutissimui, 
siye potius quod valde trrisor fuit et maledicus. 
Dicitur enim a Tac. 15. Ann. 34. Tacetiis scur- 
rilibus abundasse. 

NASUTE-, adverb., quod translate tantum occur- 
rit, et est aeriter, acerbe. Seneca 5. Benef. 6. ad 
fin. Maluit i 1 11 nasute negare, quam contumaciter 
ac superbe. ft. e. astute. Est qui leg, vafre, invito 
Lipsio. V. voccm sequent, sub II. io fin. 

NASUTUS, a, uro, adject. Com p. Nasutior et 
Sup. Nasutissimus II. — Nasutus est magnum 
habeas nasura, eupiv, eiri'pivof, nasuto. 

I.) Proprie. Horat. 1. Sat. 2. 93. Depygis, na- 
suta, brevi latere ac pede longo est. Cassiod. 10. 
Vaxiar. 30. Est ielephantis) nasuta maous, per 
qu&m data suscipit, et ori sue voranda transmittU. 

II.) Translate est sagax, acutus in deprehenden- 
dis alio rum vitiis, irrisor, dicax. Martial. 12, 37. 
in scurram inepium. Nasutus nlmiura cupis vide- 
ri: Nasutum volo, nolo polyposum. et 13. 2. in 
detractorem. Nasutus sis usque licet, sis denique 
nasus. Id. 2. 54. Kit nasutius bac malignius- 
que est. Seneca Suasor. 7. a med. Cestius, homo 
nasulissimus, dissimulavit ciaudivisse, etc. — In 
illo Phcedri 4. 8. Tu qui nasute scripta destrio- 
gis mea: nasute potest esse adverbiura, acremen- 
te, mordacemente, acerbamente. 

KATA, a, f. I. V. Nairn, a, um, aub C e io 
fine v. NASCOB. 

NATABlLlS, e, adject, idem quod natatilis. Co- 
ripp. 4. Laud. Justin. 43. Cedrus olens, solidum 
numquamque naubile robur. Eoeth. in Top. Cic. 
'&. p. 805. Animal natabilc. 

NATABULUM. V. MEDICABULUM. 

NATABUNDUS, a, um, adject, nataos. Jul Va- 
ler. res gest. Alex. M. (edente A. Maio) 2. 31. 
Una cum arrais praeeipitat ponte, ac natabundus 
exit. 

NATALE, is, n. 3. el 

NATALES, lum, in. plur. 3. V. NATALIS 
is fin. 

NATALICIA vel nalalilia, a, M. et 

NiTALlCiA vel natalitia, Srum, n. 2. et 

NATALlClUM, II, o. 2. V. voc. seq. in fin. 

NATALlClUS vel natalitius, a, um, adject, na- 
talizio, reveSAcouto'g, ad natalem dlerc perlinens, 
natal is. Cic. 2. Divinat. 42. 89. Qui baec Chat- 
daeorum natalicia praedlcta defendunt. et ibid. 43. 
91. Natalicia sidera. Martial. 7. 86. Natalilias da- 
pes. /d. 8. 64. Ut poscas, Clyte, munus exigasque, 
Una oasceris oclies in anno, Et solas, puto, tres- 
ve quatuorve Non nataliclas habes calendas. Ju- 
venal. 11. 81. Et oatalitium cognatis ponere lar- 
dum. ft. e. natalitio convivio servatum, quando 
delicatioribus cibis mensa iostruebatur: vel anti- 
quum et rancidum, quasi eo anno conditum sale, 
quo dorainus natus est. Sic Petron. Satyr. 136. 
Duin coaequale natalium suorum sinciput la car- 
narium furca reponit. Pert. 1. 16. Et natalitia 
tandem cum sardooyebe albus. ft. e. dooo data na- 
tali die: vel natali die gestata. — Oinc 
Natalicia, of, f. 1. vel 

Natalicia, 6rum, o. plur, 2. absolute, substan- 
tivorum more, est celebritas, convivium, munera 
pro die natali. Cic. 2. Phil. 6. 15. Hodie non de- 
scends Antonius: cur? dat natalicia in borlis. cul? 
nemiuem noroinabo: putatote euro Phormioni 
alicui, turn Gnathool, turn Ballioni. Quod ti cum 
Vatic. Cod. mails legere nataliclam, tubaudi cos- 
nam. 

Natalidum, U, n. 2. (subaudi munus) absolu- 
te, tubalaolivorum more, dixit Censor in. de dit 



— 334 — 

nat. 1. Quodcumque hoc Hbrl est, meis opibus 
comparatum, Natalieii titulo tibi misi. ft. e. nata- 
licii muneris. 

NATALIS, e, adject, (natus, nascor) ad nativi- 
tatem perlinens, yevsS'Xtog (It. nalale, natalizio, 
natio ; Ft. de naissance, natal; Ilisp. natal; 
Germ, zur Geburt gehorig; Angl. natal, native). 
Occurrit — a) Seepissime de iis, quse ad homi- 
nuro nativitatem pertinent. Cic. 9. Alt. 4. INatali 
die tuo scripsisti epistolam ad me plenam consi- 
Ui. Id. Flacc. 40. 102. Quem ego diem vere na- 
talem hujus urbis appellare possum. — Natalem 
diem reditus sui Cic. 3. Alt. 20. vocat euin diem, 
quo die ab exsilio in patriam fuit revocatus: est 
enim civilis mors exsilium; ct exsilii finis nova 
quaedam nativitas. — Ceterum Horat. 2. Ep. 2. 
187. Scit Genius, natale comes qui temperat astrum, 
Ovid. 6. Fast. 797. Nalale tempus. Id. lb. -219. 
Natalis lux. Horal. 2. Od. 17. 18. hora. Ovid. 2. 
Pont 9. 78. humus, la patria. Sic Id. 1. ibid. 3. 
35. Natale solum, et 4. Fas t. 085. Pelignos, nata- 
lia rura, petebam. floral. 1. Od. 21. 10. Delos 
natalis Apollinis. Vol. Flacc. 3. 321. Natalis do- 
raus. Tibull. k. 6. 1. Juno. ft. e. quaj priest fe- 
minis nascentibus, qua et Lucina. Sic Id. ibid. 5. 
in fin. -Natalem vocat Genium, qui nativitalis vi- 
rorum prteses est. Manit. 3. 613. morbus, ft. e. 
nascendo contractus. — b) De inanimis et abs- 
tract est idem ac nativus, congeoitus, insitus, 
ipsa nativitate contractus, nativo, naturale, inna- 
to. Colum. 3. R. R. 7. 2. Viles natali et ingenita 
steril'itate laborantes. Vol. Flacc. 6. 61. cui can- 
didus olim Crinis inest nalale deeus. — Hinc 

Natalis, is, m. 3. (subaudi dies) absolute, sub- 
stanlivorum more, •J 1. Est dies, quo die quis 
nascitur, giorno natalizio, xd yivsaia. Cic. 7. AH. 
5. Ad urbem (uent) tertio Noa. natali meo. Ho- 
ral. 2. Ep. 2. 210. Natales grate numeras. Juve- 
nal. 5. 36, Quale coronati Tbrasea, Helvidiusque 
bibebant, Brutorum et Casst uatalibus. Vira. 3. 
Eel. 76. Pbyllida mitte raihi, raeus est natalis, 
Iola. Ovid. Heroid. 15.61. Sex mini oatales ierant. 
Id. 1. Art. am. 417. Magna superslitio tibi sit na- 
talis arnicas. Marcell. Dig. 23. 1. 22. et Ulp. ibid. 
4. 4. 3. Die natalis sui. — Hunc diem celebrabant 
saeriQciis, viri quidem Genlo, femina* Junoni: 
item conviyiis, et munera ab amicis accipiebant. 
Testimonia passim occurrunt. De aroneribus lepi- 
dum est epigr. 64. Martial. I. 8. quem vide in 
voc. praeced. V. etiam Ovid. 3. 7*rist. 13. et 5. 
ibid. 5., ubi ritus celebrandi Natalis commemoral. 
Cf. Getl. 19. 9, Adolescens-ccenam dabat amicis 
ac magistris, sub urbe in rusculo, ceiebrandas Iu- 
cis annus, quam principem sib i vita? habuerat. Id. 
Gell. 2. 3. Homines, inquit (Farro), qui ex me- 
dia nocte in proiimam mediam nociem in his ho- 
ris xxiT. nati sunt, uoa die nati dicuntur. Quibus 
verbis (addit Gellius) ita videlur dierum observa- 
l ion em divisisse, ut qui post so I em occasum ante 
mediam noctem natus sit, is ei dies natalis sit, a 
quo die ea oox cceperii; contra vero, qui in sex 
noctis horis posterioribus nascatur, eo die videri 
rtatum qui post earn noctem diluxerit- — Etiam 
annus, quo condita est urbs, natalis dicitur. Puts. 
14. Hist. nat. 4. 6. (55). Ea casli tempcries ful- 
sit, quam cocturam vocant, solis opere, natali Ur- 
bis ncxxxiir. — Natalem alicui eripere, h. e. fa- 
cultaiem nascendi. Lucan. 7. 3'JO. geutes Mars isle 
futuras Obruet, et populos aevi venientis in orbem, 
Erepto nalale, feret. ^ 2. Apud Christianos Scri- 
ptores natalis vocatur dies eniortualis, quo nempe 
quis aancte vita perfunctus videbalur caelo turn 
primum renasci, llinc Augustin. serm. de Sanctis. 
Digne natalem istorum colimus, quos beatius seler- 
nse vita mundus edidit, quam muudo materno- 
rum vlscerum partus ediuit. Paulin. Nol. nat. 3. 
1. Venit festa dies caelo, celeberrima terris, Nata- 
lem Felicis agens, qua corpore terris Occidit, et 
Christo superis est oalus in astris. Adde eurnrl. 
ibid. 13. 117. 

Natales, lum, m. plur. 3. absolute, substanti- 
vorum more, sunt ipsa nativitas, item conditio 
generis, origo famili*, nobilitas vel ignobilitas, 
natali, condizione, sangue, parentado, yavoc. 

I.) Proprie. Seneca 2. Qucett. nat. 32. a med. 
Natalium periti. ft. e. geoelbliaci, astrotogi giu- 
ziari. Tac. 2. Hist. 86. Cornelius Fuscus, vigens 



NATATORIUS 

»tate, Claris natali bus. Juvenal. S. 231. Quis, Ca- 
Ulina, tuis natalibus atque Celhegi Inveniet quic- 
quain sublimius? Plin. 10. Ep. 3. et 7. Natalium 
splendor. Tac. i. Hist. 49. claritas. et II. Ann. 
21. dedecus. — Natalibus suis restUui diccbau- 
tur liberlini homines, sive servi nati essent, sive 
non, qui principis beneficio ad ingenuitatis statum 
restituebantur, perinde ac si numquam servi fuis- 
sent. Dicebatur autem natalibus suis, ut ait Mar- 
cell. Dig. 40. tit. 11. qui est De natalibus resti- 
tuendis, leg- 2., hoc est in illo originis_ statu, in 
quo omnes homines initio fuerunt: &:<; ttk rroXtY" 
yeuseix; cUctiov. Plin. 10. Ep.11. Postuianlibua 
quibusdam, ut de agnoscendis tiberis, restitueadji- 
que natalibus ipse cognoscerem. Ulp. Dig. 38. 2. 

3. Libertus natalibus redditus. 

II.) Translate natalis dicitur de rebus inanimis. 
Plin. 37. Hist. nat. 4. 15.(56). Adamanti pallor 
argenli, et in auro non nisi eicellcntissimo nata- 
les. ft. e. in auro, seu aurariis metallis gignitur. 
Tertull. Patient. 5. Natales impalieutiiE iu ipso 
diabolo deprehendo. ft. e. originem, milium. Id. 
1. advers. Marcion. 10. A PcnWieucho natale«i 
agniiionis suppulahuiitur. — Natalem atborum 
dicit Plin. 17. Hist. nat. 10. 14. (.73). ipsum se- 
men, ex quo arbor gignitur. — Veget. 4. Milit. 
3tf. sexluui Idus Manias natalem nauigafiouis ap- 
pellat, nam paullo ante ait: Ex die tenia Iduum 
Noveinbris usque in diem sextuiu Iduum Martia- 
rum maria clauduntur. 

Natale., is, n. 3. (subaudi solum) absolute sub- 
stantivorum more, est natalis locus, patria. Plin. 

4. Hist, nat- 7. 12. (25). Bceotise Thebse, duorum 
numinum, Liberi atque Herculis, patria. Et Musis 
nalale in nemore tleliconis adsigiiact. — NB. 
De cognom. Bom. V. ONOM. 

NATALIS, is, m. 3. y. voc. praeced. ih fio. 

NATUITIUS. r. NATAI.IC1US. 

NATAN'S, antis. V. NATO. 

nAtATICIUS, a, um, adject, idem ac oatatilis. 
Gioss. Philox. Nataticius, vr,/.Ttx'J?. 

NATATlLESj lum, m. plur. 3. V. voc. seq. 
in fin. 

NATATlLIS, t, adject, che nuota, •wcaiis, 
qui natat, vel natare potest. Tertull. adv:rs. Her- 
mog. 33. Ex aquis nataliles el volatiles anima?. — 
Natatilia, locum ad nalandum, apud f'arron. 3. 
R. R. 5. 14., jam critici mutavcruut in navaiia ex 
MSS. — Hinc 

N&tailles, ium, m. plur. 3. absolute, subslan- 
livorum more, sunt natantes, pistes. Piudent. 10. 
juspi *jt« •?. 332. Feras, volucies, reptiles, nataliles. 

NATATlO, onis, f. 3. ti nuotare, nuoto, v^|s;, 
actus natandi, natatus: a naio, as. 

I.) Proprie. Cic. Senect. 16. sub fin. Sibi ha- 
beant arrna, sibi equos, pilarn, natationes atque cur- 
sui. Al. leg- naliones, quod esset a no, nas. Cels. 
3. 24. sub. fin. Ulendum est, si hiems est, balneo*, 
si a?stas, fri^idis natationibus. 

II.) Translate est locus ipse natation! aptus, 6a- 
gno, piscina. Cels. 3. 27. n. 1. Si quo loco vel 
naturales, vel etiam manufactae uaialiones sunt, 
iis potissimum utendum. C&l. Auret. 1. Tard. 1. 
a med. Notaliones vero sub divo fieri reprobamus. 
Ceteris enim corporis partibus aqua complexis, so- 
lum supernaians re in a net caput, quod neces«ario 
perfrigescens iuaequalitatem corporis facit. 

NArATOR, oris, m. 3. qui natat, nuolalore, 
vr t xzr^. Varro 5. L. L. 94. Mull. Sic etiatn qua? 
a studio quodam dicuntur, cursor, natator, 
pugil. Ovid. Reined, am. 122. Fugnat in adver- 
sas ire natator aquas. Id. Heroid. 19. 70. Cur to- 
ties a me, leote natalor, abes? Adde Stat. 10. 
Theb. 497. 

NAtATORIA, as, f. 1. V. voc. seq. in fin. 

NATATORIUS, a, um, adject, da nuotare, ad 
natandum pertiuens, ul Natalor ius cortex apud 
Isid. 17. Orig. 7. 27., quocum cf. Festus p. 264. 
14. Mill. — ■ Hinc 

Nataloria, x, f. 1. (subaudi aqua) absolute, 
subslaoiivorum more, luogo da nuotare, piscina, 
xoXufx/3r;9'fa, locus ad natandum , piscina, lava- 
crunt. Sidon. 2. Ep. 2. ante med. In hanc pisci- 
nam (luviutn de supercilio montis eilcitum, cana- 
libusque circumaclis pei cxieriora natatorias Ult- 
ra curvalum, sex Dstulse effuodunt. 

Nataloria, n. plur. 2. absolute, eodera seiwu 



NATATttU 

dixit Fulgat. interpr. Johann. 9. 7. Vade, lava 
in natatoria Siloe, et ibid. v. 11. Vade ad rotato- 
ria Siloe et lava. 

NAtATCRA, se, f. J. locus natationis, baptisie- 
rium. Gloss. Philox. Natatura, xoXufi/^pa. 

N.4T.4TUS, a, am, V. NATO. 



— 335 — 



NATO 



NATATL'S, us, m. 4. it nuotare, nuoto, vfjfi?, 
natatio. Sta(. 1. Silt: 5. 25. Nymphs, Quas prae- 
ceps Anicn, atque exceptura natalos Virgo juval. 
Fallad. 1. R. ft. 17. Anguitlas piscesque (luviales 
milti in his (cistemis) conveniet, ut borum na- 
tatu aqua stnn? agilitatem eurrrntis imitetur. Clau- 
dian. IF. cons. Honor. 347. Fluvios natalu scin- 
dere. et 3. Rapt. Pros. 333. fontem secare. 

NATES, furn, f. ptur. 3. V. NATIS. 

NATlCIDlL'M vel gnaiiridium, li, n. 2. nati, 
sou filii casdes. Gloss. Philox. Gnaiicidium, xe- 

NATI NATIO dicebalur negoliatio: et 
NATl.NATOREi, ex eo seditiosi. Festus. V- 
voc. si'q. 

N ATI NOR, sris, ari, dep. 1. negotiari, ef, ut 
ail Scalig., quasi in negoliis natare, fluetuare. Fe- 
stus p. 168. 30. Mull. Natinatio dicebalnr ne- 
gotiate et natinatores ex eo scditiosa negotia 
gcrentei. SI. Calo in Orig. i. v. scripsit: Audito 
lurnullu Macedonia, Elrmiam, Samnites, Lucanos 
inter se nalinari aique factianes esse. 

NATIO, onis, f. 3. actus nandi. V NATA- 
TIO L 

XA'MO, on is, T. 3. (nascor) actus nascendi, na- 
tiritas- nascimetitit , y=vscri;. — Hinc translate 
^ 1. .Ytdio ilea est habita: de qua Cic. 3. Nat. 
1). 18. 47 . (Jitod si tales dii sunt, ut rebus hu- 
manis imcrsitri, Nulio quoque dee pulanda est, 
cui, quurn fana rtrruimus in agro Ardeati, rem di- 
vinam facere solermts: qu* quia partus matrona- 
rum tueatur, a nasceslibus Nalio nominala est. 
At. Iff). Nasrio. ^ 2. Item est genus, otigo, pro- 
creatio, atque adeo ccrlus ordo, secta, origin?, 
stirpc , razza, online, settn. Aucl. B. Alex. 7. 
Quurn ct natio eorum et Datura cognoscatur, aptis- 
simum esse hoc genus ad proditionem nemo du- 
bitare potest. Farro y. L. L. 93. Mull. Itaque in 
hominibus emendis si natione alier est melior. 
emimus piuris. Id. 2. R. R. 6. 4. de asinis. Pre- 
griantes opere icvanl: venter enim Jaliorc natio- 
nem reddit deter iorem. h. e. ptillum ex iis nalurn. 
Id. 9. L. L. 92. Null- Sic equos eadem facie non- 
nullos neftumus esse similes, si natione procreati 
dissimilcs. Festus p. 166. 14. Mail. In pecoribus 
quoque bonus proventus felura?, bona natio dici- 
lur. — Sic de ccrlo ordiue, societatc, secta, ordi- 
ne, setta. Cic. Sext. 44. 96. Natio optimalium. 
Adde eumd. ibid. 63. 132., ubi vide Scholiast, ab 
A. fllaio edituai in Clots. Auct. T. 2. p. 156.. 
et adnulat. ad eumd. Oration, p. 184. in ediil 
Neapol. Garatoni T. 10. Id. Pis. 23. 55. ofOeio- 
sissima candidatorum. — Saepe in malarn parlem, 
b. e. in contemptum. Plaut. Hud. 2. 2. 6. Salve- 
te, fares niarilimi, Famclira borninum nalio, quid 
egitis? Cic 2. Nat. D. 2tf. 74. Ita salem istum, 
quo caret vestra nalio (Epicureorum), in irriden- 
dis nobis noli tote con su mere. Id. Harusp. resp. 
26. 57. Deietiores cavete, quorum quidem ma- 
gna est natio. Phcedr. 2. 5. Nalio ardelionum. Ca- 
talect. Firg. 7. Scholasticorum natio madens pin- 
gui. — Figurale de lebus inaoimis. Plin. 22. Hist. 
nat- 24. 50. (109). Meliis causas atque differen- 
tias nationesque in apium natura dsxtmus. Id. 
ibid. 55. (116). et 21. ibid. 14. 49. (83). Cera 
natione Pontica. Id 12. ibid. 25.55. (125). Sty- 
racis color in quaeumque natione prasfertur rufus. 
^ 3. Sspissime sumitur pro hominam genere, ut 
ait Cinchts apud Festum p. 166. 7. Mull., qui non 
aliunde venerunu sed ibi nati sunt ubi incolunl, 
nation e , ysvo;, e&vos: apud Ciceronem saspissime 
occurrit de eiteris el barbaris populis. Cic. 10, 
Phil. 10. 20. Ornnes nationes servitutem ferre pos- 
sunt: nostra ci vitas non potest. Id. 3. jVaf. D. 
39. W. Deus non curat singulos homines, ne civi- 
Ules quidem, ne nationes quidem et gentes. Id. 
i.adQ. fr.l. 9. $ 27. Si te sors Afris, aut Hi- 
ipaois, aut fialiis pra?fecisset, immanibus ac bar- 
baris naiionibus. Id. Prov. cons. 5. 10. Publica- 
nos tradidit to serviiutem Judaeis et Syria, natio- 
n.tas naiis jerviluti. Id. 2. Chat. i. 18. Hoc vi- 



tio cumulata est eruditissima ilia Grascorum na- 
tio. Cass. 3. B. G. 7. Victis in Alpibus Sedunis 
quurn inita bieme in IHyricum profectus esset, 
quod eas quoque nationes adire et regiones co- 
gnoscere volebat. Nepos Datam. 1. Palre natione 
Care, matre Scytbissa natus. — A gente aliquan- 
do ita differt, ut genus a specie: gens enim latius 
patet, et plures nationes coropleclitur , ut gens 
Grseca habet Atlicos, Bccotos, Thebanos, qui ejus- 
dem gentis nationes sunt. Cic. Fontej . 11. 25. 
Non modo vesiris civibus, verum etiam exteris 
nationibus ac genlibus ostendere, etc. lac. Germ. 
38. Nunc de Suevis direndum est, quorum non 
una, ut Catlorum Tenclcrorumque gens; majorem 
enim Germanise partem oblinent, propriis adhuc 
nationibus, ncminibusque discreti. V. in GEN'S 
alia hue pertinentia. — In vetustis inscriptionibus 
natio saepe ad regtonem pertinet, ut in Inscript, 
apud Fabrett. p. 4il5. n. 189. Natione Cilii. et 
apud Gruter. 552. 3. Natt'one Dacus. Aliquando 
ad urbem speetat, ut in Inscript. apud Z>on. ci. 
6. n. 181. Natione Arrelio. el apud Murat. 817. 
5. Nation? Foro Voconii, et 1023. 5. Natione A- 
nava. ^ 4. Ad nationes appellata est Roma; por- 
lirus ab Augusto cxslrurta, ut Seivius docet ad 
Firg. 8. /En. 721., quia in en omnium gentium 
simulacra collocaveral. Plin. 30. Hist. nat. 5. 4. 
(39.) Hercules humi slans, ante oditus porticus 
Ad nationes. ^ 5. Apud Tertull. passim natio- 
nes sumuntur pro Eihnicis, qui scil. Christianam 
religionem non profitcntur, ut de Idolol. 22. Be- 
ncdici per deos nationum, Christo initiatus non 
suslinebit. 

NATIONATL'S, us, m. 4. idem ac natio. In- 
script. Chr. apud Jos. March, edit. Utini a. 1847. 

p. 6. AVRKLIVS TAVUVS NAIM'NATV PANKOMCVS. 

NATIS, is el srcpi'us in ptur. num. nales, rum, 
f. 3. dunes, carnosa? promioentiiE in into dorso, 
qniiius homo sedens insist! I, yXoutot (It. natiche, 
chiappe; Fr. fesses, deiriere; Hi*p. asentadera^an- 
ca, nalga; Germ, die Hinterbackeiij ckr H inter e, 
das Gefass; Angl. the bullocks,, hips, haunches). 
Occurrit — a) In singulari num. Horat. 1. Sat. 8. 
48. Nam, displosa sonat quantum vesica, pepedi Uif- 
Gssa nate fir us. Paul. Viae. p. 244. 7. Mull. (Juod 
ejus natis folmine icta erat. — b) In plurali num. 
Plaut. Pers. 5. 2. 66. Hei nates pervellil. tae. Licet: 
diu sappc sunt cxpunclre. Juvenal. 6. 611. solea 
pulsare nates. V. MOLLICELLO'S. Martial. 14. 18. 
A lea parva nuces et non damnosa videtur: Saape 
tamen pueris abstulil ilia notes, h. e. dedit occa- 
sionem, ut caederentur. — V. adnoiata in MAN- 
GO, a quo nates puerorura quotidie verberaban- 
tur, ut iolunieseerent. — Stultorum naies, lucri 
captandi causa, ab hariolis in piateis publice ver- 
berabantur, teste Hieronym. Ep. 127. «. y., et 2. 
in Jovinian. n. 36- et. 1. in Rufm.n. 17. ad fin.; 
quo cum ef. Lucian. de mort. Per ear. 2. 17. — 
Sca/pere nates. V. SCALP0. — Nates el dunes 
idem sunt. Martialis ntramque vocem conjunxit 
noo discriminis causa, sed contemplus ct irrisio- 
nis, 3. 53. Et vullu poieram tuo carere, Et coilo, 
manibusque, cruribusque, Et mammis, natibusque, 
clunibusque. — c) lie brulis animalibus. Mar- 
tial. 3. 82. Notes turturum donare alicui. 

NATIUNCULA, a, f. 1. deminut. nationis. Vox 
a Lexico expungenda: occurrit enim tan turn in 
Not._ Tir. p. 79. 

NATlVlTAS, Stis, f. 3. nativita, nascimento, 
-yjvfTTj, yivsots, ortus, origo. Ulp. Dig. 50. 1. 1. 
Municipem aut nativitas, aut adoplio facil. In- 
script. apud Gruter. 712. 11. vauiae ivcvkdas de- 
fvkctab anno NATiViTATiS xvin. Tertull. Anim. 
39. Ab ipsa etiam janua nalivitatis. Adde Arnob. 
i. 38.— In plur. num. Tertull, Spectac. 30, Si- 
militer C(El. Aurel. 1. Tard. 4. n. 70. Hac pas- 
sio frequens est in pueris, et magis tempore quo 
dentium nativiiateg habentur. 

NATlVITUS, adverb, a nativitate. Tertull. A- 
nim. 39. Quas omnia nalivitus animae collata 
sunt.__ Adde eumd. ibid. 12. 

NATlVUS, a, urn, adject, qui nascitur, qui or- 
tum habet, che nasce. 

I.) Proprie. Cic. 1. Nat. 29.10. 25. Anaximan- 
dri opinio est, nativos esse deos, longis inlerval- 
lis oriente* occidentesque, Sed nos Deum, nisi 
sempiternum, intelligere qui possumus? Lucret. 5. 



66. mortaii conslstere corpore mondum, Nativum- 
que esse. Id. 3. 418. oativos animantibus et mor- 
tales Esse animos. 

II.) Translaie. % 1. Est innatus, insilus, no- 
biscum natus. Cic. Bom. 5. 12. Major fuit adhi- 
benda medicina, quas el illud nativutn, et hoc de- 
lalum malum sanare posset. Id. liar. resp. 9. 19, 
Nee denique hoc ipso bujus gentis ac terras dome- 
slico nativoque sensu, Italos ipsos ac Latinos su- 
peravimus. Gell. 4. 2. a med. Mulicr sj nativa 
sterilitaie sit. Nepos At tic. 4. Tanta erat suavilas 
sermonis Latini, ut appareret, in co sativum quern- 
dam leporem esse, non adscitnm. ^ 2. Item nul- 
lo artifieio constans, sed talis, qualis est natus, 
germanus, sincerus, simplex, naliuo, naturale, na- 
tio, yvrjeto;. Cic. 2. Nat. D. 39. 100. Betua? 
parlim fluilantes, parlirn ad saxa nativis testis in- 
ha?rentes. Id. 2. de repubt. 6. Urbis (Roma) au- 
tem ipsius natis a prassidia quis est tarn negligens, 
qui non hobeat animo notata plaoeque cog nit a 7 
Plin. 8. Hist. nat. 48. 73. (191). Native oves. 
h. e. quarum Ianis mimur in veste, nullo colore 
infeclis, sed co, quo nalae sunt. Id. 32. ibid. 7. 
24. (74). Nativi coloris paonus. et 31. t'fetd. 7. 
3a. (77). Monies nativi s-alis. Id. 33. ibid. 5. 
26. 87. Nativa chrysocoila. Ovid. 1. Amor. 14, 
55. Nativa coma. Id. Heroid. 5. 61. moles. Id. 3. 
Met. 158. de anlro. sirnuJayerat artem lngenio 
natura suo , nam pumice vivo Et lesibus tophis 
sativum duxerat arcum. Sic Tac. 4. Ann. 59. Na- 
lixus specus. ^ 3. Nativa verba sunt, qua? pri- 
ma positionis dicuntur a grammalicis, ut a Pri- 
fcian. 8. p. 82i. Putsch. Farro autem 0. L. I. 36. 
Mull, primigenia appeilai: quibus opposuntur re- 
peila, id est derivala. Cic. Par tit. oral. 5. 10. 
Simpiiciii verba parlim nati»a sunt, parlim reper- 
ta: nativa ea, qua; signifieaia sunt sensu (h. e. 
primiliva, ct ipso sensu oiim primum monatrata 
loquentibus. Quintil. 8. 3. 36. habet quae signi- 
ficata sunt primo sensu); reperla, qua ci" bis 
facta sunt, et novata aut gtmililudinc, aut imi- 
tatiotie, out ioflexione, aut odjuncttooe verburum. 
Coscon. apud Far ion. loc. cit. scripsit ea esse ad 
mi lie in Latina lingua. Quintil. loc. cit. Nobis jam 
ponere alia, quam quae iili rudes homines primi- 
que fecerunt, fos non esse: at deri>are, flic tore, 
conjungere, quod naiis postea concessum est, nucu- 
quam licere desilsse. 

NATO, as, aVi, Slum, are, n. 1. Part. Natans 
I. et II. ct in fin. ; Natatus et Natal urus I. — 
Natare, frequcntat. vel intens. a no, nas, pro quo 
saspe ponitur, est idem atque in aqua voivi et ex- 
currere, vii-/op.at (It. nuotare; Fr. nager; Hisp. 
nadar; Gens, sch-wimmen; Angl. to swim). 

I.) Proprie. - — n) Slricto sensu et neutrorum 
more. Cic. I.Fam. 10. Qui nequc in Oceano na- 
tare volueris, sludiosissimus homo naiandi. Ovid. 
Heroid. 18. 212. Triste nataturo nee querar esse 
l'retum. Id, 2. Pont. 7. 28, natant wqoore pisces. 
Virg. h. jEn. 3<J8. natat uncta carina. — fc) 
Latiori sensu dicitur de naufraganlibus. Propert. 
4. 1. 115. Nauplius uitores sub nortetn porrigit 
ignes: Et natat exuviis Gr;ecia pressa tuis. et 2. 
19. 64. Quurn seepe in poitu fracta carina natet. 
Cf. Lucret. 2. 552. Lachmann. Sed quasi naufra- 
giis magnis rnuliisque coortis Disjectare solct ma- 
gnum mare translra, guberna, Antemnas, proram, 
malos tonsasque naiaolej etc. h. e. remos flu- 
ctuantes. — Similiter de iis, qui tempeslale agi- 
tantur. Propert. 3. 10. 32. de Vlysse. Totque hie- 
mis noctes, totque natasse dies. — c) Cum Ac- 
cus. apud Poetas est natando decarrere. f'irgl % 
G. 259. abruptis turbata procellis Node natat 
ceec* serus freta. Martial. 14, 196, aquas. — Pas- 
rive. Ovid. 5. Trist. 2. 25. et 1. Art. am. 48. 
Silva feras quot habet, quot piscibus unda nata- 
tur. Stat. 4. Theb. 703. deceptum margine ripas 
Stat pecus, atque amnes quasrunt armenta nata- 
tos. h. e. natando decursos. Lucan. 9. 951. Threi- 
ciasque legit fauces et amore natatum Jiqaor. h. 
e. a Leandro ob Heronem. Al. leg. notnttm. 

II.) Trafislate. ^ 1. Est fluwe, difOuere, va- 
gari, ondeggiare, seorrere. Ovid. 4. Fast. 291. 
qua se Tibuious in allum Dividit, et campo 11 
beriore natal. Propert. 2. 12. 51. Ac wluli folia 
arenles liquere corolias, Quae passim calathii stra- 
ta natare vides. Stat. 2. Theb. 42. ingens medio 



NATRIX 

natat umbra profundo. — Illnc translate. Id. 1. 
Achill. 161. nlveo natat ignis in ore. ^ 2. Item 
roadere, manare, rertundare, inundari. — a) Cum 
Ablativo. Firg. 1. G. 372. omnia plenls Rura na- 
tant fnssis. Ooid. -2. Amor. 16. 34. anmibus arva 
natant. Cic. 2. FftiJ. 41. 105. Natabant pavlmenta 
vino, madebant parietes. F irg. 3. A2n, 625. sanie- 
que aspersa natarent Limioa. Stat. 2. Theb. 337. 
Fletibus ora natant. — b) Absolute. Lucan. 4. 
330. Exspectant imbres, quorum modo cuncta na- 
tabant Impulsu. Sil. It. 4. 749. Plana natant, pu- 
trique gelu liquentibus undis Invia Hmosa rata- 
goant arva palude. h. e. planities, seu campi pa- 
ludosi sunt. Similiter campi naiantes apud Lu- 
cret. 6. 1140. et 5. 489. sunt maria et lacus. 
^ 3. Eieganter natare dicuntur oculi ebriorum. 
Ovid. 6. Fast. 673. Noi erat, et viois ocuiique 
animique natabant. — - Item dormitantium, Firg. 
5. jEn. 856. cunrtantique oaLanlla lumina solvit. 
Sic Stat. 5. Silv. 5. 84. natantes genae. — Item 
morienlium. Ovid. 5. Met. 71. Jam moriens ocu- 
lis sub node natantibus atra. Adde Firg. 4. G. 
496. Et Sit. It. 2. 122. labentla virgo Membra le- 
vat parvaque ocuios jam luce natantes. Stat. 2. 
Theb. 638. ocuios etiam Dum in luce natantes. 
^ 4. Natant etiam quae law sunt. Ovid. 1. Art. 
am. 516. Nee vagus in lata pes tlbi pellc natet. 
Catpurn. 6, Eel. 43. ruiiioque mooilia collo Ex- 
trema cervice natant. JVemesian. Cyneg. 170. Io- 
firmosque pedes, et crura naiantia ponunt. h. e. 
titubantia, vacilianlia, quasi laxata, remisse, len- 
ta. ^ 5. Item quae volant et serpunt, vel gene- 
ratini quae nutant, vacillant, hue et illuc feruolur. 
Lucan. 5. 554. quodque ausa volare Ardea su- 
blimis pennae confisa natanti. Colum. Arbor. 6. 
Sumtna parte terrae natantibus ladicibus. Id. dixit 
4. R. R. 22, 7. In gummo labantes radices. Tir 
bull. 4. 1. 41. Justa pari premitur veluli quum 
pondere libra, Prona nee hac plus parte sedet, 
nee surgit ab ilia: Qualis, inaequatum si quando 
onus urget utrtmque, Inslabilis nalat alterno de- 
pressior orbe. Stat. 5. Silv. 3. 57. Et mcestum 
pelagus gementis Helles Intercludere ponte non 
□atanti. Firg. 3. G. 198. campi natantes. k. e. ar- 
va maturis rnessibus, quae instar aquarum, vento 
agilanie, fluctuant. Ccel. Aurel. 3. Tard. 2. n. 31. At 
si cibum sibi in stomacho natare senserint aegro- 
tantes,convenu etc. f 5. Morali signiflcatione est 
Cuctuare animo, instabilem, inconstantem esse. 
Cic. 3. Nat. D. 21. 62. In quo quidem magis tu 
mibi natare visus es, quatrt ipse Neptunus. Id. 1. 
ibid. 43. 120. Democritus natare videtur iu na- 
ture deorum. At Oreliius et plerique at. leg. nuta- 
re. Ilorat. 2. Sat. 7. 6, Pars bominum vitiis gau- 
det constanler, et urget Propositum: pars multa 
natat, modo recta capessens, Interdura prarls ob- 
uoxia. Manil. 4. 256. Hinc est mobililas rerum, 
mutataque saepe Mens natat. Seneca Ep. 35. sub 
fin. Mutatio voluntatis indicat animum natare, 
aliubi atque aliubi apparere, prout tulit venius. 
Sil. It. 7. 725. Torpebaot dextrae, et sese meruis- 
ge negabant Servari, subitisque bonis mens aegra 
natabat. h. e. flucluabat, ambigebat, lurbabatur. 
— Hinc a Part, prees., cujus plurima exempla re 
tulimus, 

Natantes, um, ra. plur. 3. absolute, substanti- 
yorum more, sunt pisces. Firg. 3. G. 541. Jam 
maris immensi prolem et genus orane natantum. 
NATRIX, Ids, f. 3. Quod Lucan. dixit 9. 720. 
Et natrix violator aquae, Priscian. 5. p. 656. Put- 
sch, et Phocas p 1700. masculini generis esse pu- 
lant. Verum si est a nando, masculinum esse non 
potest: bujusmodi enim verbalia in ix semper fe- 
minina sunt: et natrix violator erit dictum flgu- 
rate, vel respiciendo ad serpens, vel polius ut 
Juno loquitur apud Firg. 12. JSn. 159. Auctor 
ego audendi, F. AUCTOR, ubl similia coogessi- 
mus. — Ceterum natrix a nando est genus an 
guis vcncnaii, in aqua vivenlia, natrice, uJpos. 

I.) Proprie. Cic. 4. Acad. (2. pr.) 38, 120 Cur 
Deus omnia nostra causa quum faceret, tan tarn vim 
natrirum viperarumque feeerit? — Hinc natricem 
voeaitat Tiberius Caligulam, b. e. pestiferum bo 
minem. Suelon. Cat. It. Ut aiiquoties praedicaret 
exitio suo omniumque Cajam vivere, et se natri- 
cem populo R. Phaethontetn orbi terrarum edu- 
caie. 



— 336 — 

II.) Translate, ^f 1. Apud Lucil. 1,2. virgam, 
seu sculicam signiflrat, quae serpentis instar cur- 
vatur et mordet. Sic ille apud Non. p. 65. 30. 
Merc. Nalibu' aatricem impressit crassam et eapi- 
tatam. Nam /ltd. 5. Orig. 27. Anguilla est, qua 
coercentur in scholis pueri, quae vulgo scutica di- 
cltur. Alii tamen interpretantur de mentula paedi- 
conis; alii de mugile in mcecbi podicem immisso. 
F. MUGIL. ^ 2. Est etiam hoc nomine berba, 
cujus radix evulsa virus bird redolet. Plin. 27, 
Hist. nat. 12. 83. (107). 
NATTA. F. NACCA. 

NATU, Abtat. sing, nomlnis defectivi natus, 
us, quod idem est ac nativitss. Hie solus casus in 
usu est. ^f 1. Stricto sensu de plantis. Plin. 1C. 
Bist. nat. 33. 60. (139). Cupressus advena et dir- 
ficiliime nascenlium fuit. ~Naiu morosa, fructu su- 
pervacua. Forcellinus baec ipsa in NASCOR re- 
tulit, V. sub I. $ 2. Laliori sensu saepius de 
hominis state usurpatur; et conjungitur fere cum 
Adjectivis grandis , magnus , parvus etc. et cum 
eoruro Comparativis et Superlativis. — ■ a) Cum 
Posit. Ct'c. Senect. 4. 10. Quamquam eum colere 
ccepi non admodum grandem natu. Plant. Bacch. 
1. 2. 16. Qui lantus natu deorum nescis nomirta. 
— b) Cum Comp. Plant. Aulul. 2. 1. 37. Sed 
est grandior naiu. Cic. 1. Tusc. 1.3. Qui fuit 
major natu, quam Plautus et Nsevius. Id. 1. Off. 
30. 109. Audivi ei majoribus nalu, hoc idem fuis- 
se in P. Scipione Nasica. CI". Ter. Heaul- 4. 1. 
32. Quanto tuus est animus natu gravior. ~ c) 
Cum Sup. Liv.ii. 19. a med. Ita enim maximus 
natu ex lis in concilio respondit. Cic. Cluent. 38. 
107. Es his omnibus nalu minimus P. Saturius 
est. — d) Magno natu eodem sensu dixit Liv. 
3. 71. Consurgit P. Scaptius de plete, magno na- 
tu. h. e. valde proveclus setate, Adde Nepol. Pau- 
san. 5. Similiter idem Nepos Dalam. 7. Ab hoc 
tamen viro Scismas, maximo natu filius, desciit. 
il piu vecckio dei figli. 

NAtOLA vel gnatula, ae, f. 1. deminut. natae, 
filiola. fnscript. apud Gud. 335. 12. kt vatwk 
TrcHK, Accius apud Non. p. 314. 20. Merc. In- 
fando bomini gnatula erat. Mercerus el Foss. base 
corrupta censent, et legenda: Infando homini , 
gnato Laertce. — NB. De cognora. Rom. F. 
ONOM. 

NATDRA, ae, r. 1. (nascor) est idem ac nati- 
vltas. 

I.) Proprie raro admodum occurrit, et — a) 
Abstracte est generatio, procreatio Ter. Adelph. 
1. 2. 46. Natura ill! pater es, consiiiig ego. Id. 
ibid. 5. 7. 4. Tuus herele vero et animo el natu- 
ra pater. — b) Concreto, uti ajunt, sensu dicitur 
de genitalibus tarn masculimg, quam femininis, quae 
a Graecis item ^ot; dicuntur. Cic. 3. Nat. D. 22. 
56. de Mercurio itfiyphallico. Cujus obscaenius 
excitata nalura traditur, quod aspeclu Proserpinae 
commotus sit. Id. 2. Divinal. 70. 145. Parere 
quaedam matrooa cupiens, dubilans, esset ne prae- 
gnang, visa est in quiete obsignatam habere natu- 
ram. Jul. Obseq. 113. Puer ex aneilla natus sine 
foramine natura, qua humor emillilur. — Sic po- 
sterior natura eH podex apud eumd. 85, Romae 
puer solidus posteriore naluras parte genitus. et 
100. Norsiae ex muliere ingenua puer posteriore 
natura solidus natus. Capitalin, Gordian. jun. 19. 
Qoem vutgo jocanics, quod esset natura propen- 
sior, Priapuni, non Priamum, vocitarunt. — De 
brutis animantibus dixit Theod. Pritcian. I, 4. p. 
314. retro; et Marcelt. Empir. c. 33. p. 133. re- 
tro ed. Aid. 

II.) Translate. 5 1. Sumttur pro proprietau, 
seu pro vi et iogenila rei alicui virtute et poten- 
lia, ronslitutione, situ. Cm. 6. de repvbl. 26. Quod 
autem animal est, id motu cietur interiore el suo. 
Nam base est nalura propria animss et vis. Id. 2. 
ad Q. fr. 16. a med. Quos tu situs, quas naluras 
rerum el locorum, quos mores etc, Ctes. 1. B. G. 
21. Qualis esset natura monlis, qui cognoscerent, 
misit. Id. ibid. 2. Undique loci natura Helvetii 
contincntur: una ex parte fiumine Rbeno -; altera 
ex parte monte lura-; tenia lacu Lemanno el flu 
mine Rbodano. Firg. 4. G. 149. Nunc age, natu- 
res apibus, quas Juppiter ipse Addidit, expediam. 
■ — Sic praegnanti, uti ajunt, signiflcatione, pro bo- 
na nalura, buona qualila, Tac. Agric. 12. extr. 



NATURA 

Ego facillus crediderim, naturam margarilis dees 
se, quam nobis avaritiam. ^ 2. Moral! signiflca- 
tione aecipitur pro indole, habitudine, ingenlo, 
moribus, insita inclinatione. Cic. 2- Divinat. 45. 
95. Uno et eodem temporis puncto nati dissimi- 
les et naturas et vitas et casus habent. Id. 13. 
Fam. 78. Cognitum per te ipsum, quae tua natu- 
ra est, digoum tua amicilia judicabis. Liv- 22. 59. 
ad fin. Si ipse in nos milis Hannibal conlra na- 
turam suam esse velit. Horat. 1. Ep. 10. 24. Na- 
turam expellas furca, tamen usque recurret. Cic. 
3. Fam. 8. ad fin. De tua prolixa beneCcaque na- 
lura iimavil aliquid posterior annus. Nepos Attic. 
5. Homo dives, difficillirna natura. Propert, 2. 16. 
27. tn me una petisti. Possum ego naturae non 
meminisse tuae? Cic. Amic. 17. 63. Imbecilla enim 
est natura ad contemnendam polentiam. fuman 
cuore non vale. etc. Tac. Agric. 42. Proprium 
humani ingenii est odisse quern laeaerls: Domitia- 
ni vero natura pracceps in iram. Id. 13, Ann. 47. 
Maxime despecta, et nullius ausi capax natura 
ejus, a crimine abhorrebat. — Cic. Amic. 5. 17. 
Ego vos bortari tantum possum, ut amiciliam o- 
mnibus rebus bumanis anteponatis; nihil est enim 
tarn uaturge aptum, tam conveniens ad res vel se- 
cundas, vel adversas. at natural sentiments, ai 
bisogni naturali dell'uomo. Sic Id. 5. Fin. 9. 24. 
Omne animal coepiat et ea, quae naturae senlit 
apta, appetere, el propulsare contraria. ■ — Praeter 
naturam. Ter. Adelph, 5. 5. 4. jam nunc hose tria 
primum addidi Praeter naturam: O nosier, quid 
Ol? quid agitur? contro il mio nalurale. — ■ Ver* 
li in naturam. Sail. Jug. 87. Mihi benefacere jam 
ex consuetudine in naturam vertit. — Facere si- 
bt naturam alicujus rei, apud Quintil. 2. 4, 17. 
est render si quaiche cosa come nalurale. — Ccel. 
Aurel, 3. Tard. 2. n. 32. Non quidem digilis im« 
missis, quo vomitum provocemus-, quippe quum 
consuetudo saepissime transeat in naturam. Vabito 
diventa una seconda natura, ut nos I tali dicimus. 
•f 3. Item pro lege divina et hurnana, legge delta 
natura, dispoiizione , ordinamtnto del mondo, 
torso delte cose. Cic. 3. Off. 5. 23. Atque hoc 
mullo magis efrlcit ipsa naturae ratio, quae est 
lex divina et hurnana; cui parere qui velit, nurr>- 
quam commiuet, ut alienum appetat etc. — Se- 
cundum naturam vivere, tecondo i dettami delta 
natura. Cic. 5. Fin. 9. 26. — Naturae satisfa- 
cere, et nalura cedere vel concedere, est mori. 
Ct«. Cluent. 10. 29. De eo, qui et naturae et le- 
gibus saligfecit. Sail. Jug. 16. Pater, uti necesse 
erat, natura? concessit. Hinc Id. Sail, in orat. 
Cottce 2. Hist. n. 50- § 5. ed. Krilz. Pro quibus 
benefices vix satis gratus videar, si singulis ani- 
mam, quam nequeo, concesserim; nam vita et 
mors Jura naturae sunt; ut sine dedecore cum ci- 
vibus, fama et forlunis tqteger agas, id dono Uatur 
atque aecipitur. — Ut fert natura, come porta la 
natura , semplicemente. Ter. Andr. 4. 4. extr. 
Paullum interesse censes, ei animo omnia, ut fert 
nalura, facias, an de industrial ^ 4. Rerum na- 
lura, tutte le cose. Cic. 4. Acad. (2. pr.) 17. 58. 
Quod rerum nalura non patilur. Cels. 7. 2. o med. 
Est etiam in rerum natura, ut cutis larius eici- 
denda sil. h. e. eveoit aiiquando. Sic Quintil. 
2. 17. 32. In rerum naturam cadere. h. e. eve- 
nire, accidere. Cic. 6. Fam. 10. ad fin. Ipse, qui 
plurimum potest, quotidie mibi delabi ad oequita- 
lem et ad return naturam videlur. h. e. ad hu- 
manilatem, et ad id quod inter homines rerum 
Datura Cert, umanita, discrezione, ragionevotez- 
za. ^ 5. Natura dicitur etiam id, quo fit ut ali- 
quid in nobis insituin sit, non inslitutione, ne- 
que moribus, neque arte adscitum. Salt. Jug. 57. 
Quanta tujusque animo audacia natura, aut mori- 
bus inest. — Natura insitum est, e cosa naturale. 
Cic. Suit. 30. 83. Hoc natura insitum est, ut 
quern vitnueris, semper oderis. ^— Ita nalura com- 
paratum est. V. COMPARO. — Natura, Ablat. 
absolute posilus, naturalmente. Plin. 7. Mitt, 
nat. 19. 18- (80). Quibus natura concreta sunt 
ossa. Q. Cic. Petit, cons. 11. 41. Deinde id, quod 
natura non habes, indue in animum ita simulan- 
dum esse, ut natura facere videare, — Natura 
sua, d£ sua natura. Tac. 4. Hist. 14. Delectura 
suaple natura gravem onerabanl mlnistri avarilia 
•c luxu. ^ 6. Item natura est principiura et cau- 



NATUEABILIS 

sa efficicns omnium rerum naturalium, quo sensu 
a veteribus philosopbis cum Deo confundebatur. 
V. Cic. 1. Nat. D. 8. et seqq. et 2. ibid. 22. et 
32., ulii varia eorum placita refert. *J 7. Sumi- 
tur Pliain pro raundo, seu pro rerum universita- 
te. Cic. 1. Nat. D. 14. 37. Cleaothes autera turn 
ipsum mutidum Deum dicit esse, turn totius na- 
tune menti atque aoimo hoc nomeo tribuit. ^ 8. 
Speeiatim accipitut — o) Pro eo, ex quo aliqua 
res intrinsecus et essentialiter constat, idest pro 
essentia, ul pbilosopbi loquuntur. Lucret. 2. 232, 
Natura tenuis aeris. — b) Item pro re, seu sub- 
stantia, ut philosophi loquuntur. Cic. 1. Tusc. 10. 
22. Aristotetes quum quatuor genera ilia principio- 
rum esset complexus, e quibus omnia orirentur, 
quintam quamdam naturam censet esse, e qua sit 
mens.— c'» Item pro naturali substantia et com- 
plex u cuj usque corporis. Cic 2. Nat. D. 57. 
144. Aures duros et quasi corneolos babeat in- 
troilus, mullisque cum flexibus, quod his naturis 
relatus amplificatur sonus. Te.r, Eun. 2. 3. 24. 
Tarnctsi bona est oatura, reddunt curatura juo- 
cea>. 

NATCRABlLIS, e, adject, naturalis. Apul. Flo- 
rid, n. 15. et Dogm. Plat. 2. 

NATCRALE, is, n. et 

NATORALtA, lum, n. plur. 3. absolute, sub- 
stantivorum more. V. voc. seq. 1. 

NATCRALIS, e, adject. % 1. Stricto sensu est 
ad nativitatem, seu generationem et procreationem 
pertinens. Hioc naturalis pater, aul fUius oppo- 
nitur adoptivo. Cic. 3. Phil. 6. 15. (ubi tamen pro 
Ddturalis paler Orell. leg. natura pater) Liv. 42. 52. 
et 44. 44.; et Sueion. Tib. 52. Filiorum neque 
naturalem Drusum, neque adoptivum Germaoicum 
patria caritate ditexit. Sic naturalis avus apud 
Ulp. Dig- 37. 8, 1. circa med. — Iote.rdum na- 
turalis pater, aut fitius oppooitur justo, seu le- 
gitimo, ft. e. qui fliium ex non justa uxore, vel 
serva procreat, et qui ita procreatus est. Ulp. Dig. 
40. 5. 40. et alibi; et Augustin. 6. Confess. 15.; 
item JnscripL apud Gritter. 945. 3. Films autem 
naturalis dicitur etiam spurius fitius , seu spurii 
filius. V. SPUR IUS. — Hue, pertinent etiam ilia 
Colum. 8. R li. 7. 2.; et CeU. 7. 26. Loca na- 
turalia. — iliac naturalia absolute, pudenda, turn 
in hominibus, turn in riestiis . Colum. 6. R. R. 
27. 10.; Justin. 1. 4. 2.; et Celt- 2- 7. et 1. 9. 
Ei in sinuulari numero Id. Ctls. 7. 26, n. 1. In- 
ter intas or as super naturale. Hygin. fob. 105. 
(edente A. Jllaio in Class, auct. T. 3. p. 39.) Jup- 
piter illalo cullro amputavit naturalia ejus (5a- 
turni), qua? in mare projecit. *} 2. Laliori sensu 
est qui secundum naturam est, a natura profectus, 
nature conveniens, conjunrtus, innatus, insitus, pu- 
otiti'^ (It. naturale; Fr. nalurel , inne, fait par 
la nature; llisp. natural, inato; Germ, zur Na- 
tur gehorig,durch die. Natur entstamien, natnr- 
lich, naturgemdss; Augl. of or belonging to nature, 
consistent with nature, implanted by nature, na- 
tural). Occurrit — a)Genuatim. Cic. i. Fin. 6. 19. 
II le motus naturalis omnium ponderum e regionein- 
feriorem locum petentiurn. Id. 2. Nat. D. 48. 124. 
Anates quum primum aquam, quasi naturalem do- 
mum, videre etc. Id. 1. Off- 16. 50. Naturalis so- 
cielas. Id. 1. Nat. D. 14. 36- lex. Id. 1. fin. 9. 
31. Ajunt, lianc quasi naturalem nlqu<* tnsitain in 
aninii* noslris inesse notione.n. Id. Brut. 9. 36. 
Naturalis, non fucatus nitor. Id. Cosl. 5. it. Qui se 
ipse quum domestka discipline, turn etiam naturali 
quodam bono defendcrat. con cerla sua natural 
bonta. Sic Nepos Attic. 9. Si divioalio appellao- 
da est perpetua naturalis bonitas, qua? nullis casi- 
bus augetur, neque deminuilur. Ovid. 10. Met. 
117. de cervo. Ipse mctu vacuus, naturalique pa- 
vore Deposito. Colum. 6. S. R. 24. 2. et 27. 
7. de jumentis. In id fere tempus naturalia con- 
pruunt desideria. scil. coeundi. et ibid. 30. 8 
[Saturates exitus. scil. eicremenlorum. — Natu- 
ralis ratio, Italice la ragion naturale, apud Ca- 
jum i. Instit. (cdente iterum Goeschenio) § 189. 
Quia id naturali ration! conveniens est. — A'uiu- 
ratis dies- V. CIVILIS. — 6) Speeiatim inter- 
dum naturalis opponilur violento, ut naturalis 
mors, Plin. 7. Hist. nat. 53. 54. (1NUV — b) 
Item arte facto. Colum. 7. li. f! . i\ . <> . llapu- 
Je vel naiui.ii i snn, vel (UUuu louairaium tligi 

Toil, ill. 



— 337 — 

debet. Austin. 12. 7. 7. Mods nsturflfibus bonis, 
vite bederaque non aliter restitus, quam si manu 
cultus colentiumque iadustria eiornavus esset. — 
c) Item eitraordinario, et praeter consuelum na- 
turae cursum facto. Plin. 12. Hist. nat. 14. 32. 
(58). Prior atque naturalis vindemia turis ante 
Canis ortum. — d) Naturale est, est ei natura. 
Id. 17. ibid. 2. 2. (12). Arbores fetu exinaoitas, 
naturale est avide esurire. Id. 11. ibid. 37. 54. 
(144). Plerisque naturale, ut nictari oon cessent. 
^ 3. Item est ad rerum naturam pertinens. Cic. 
Partit. orat. 18. 64. Naturales qusestiones- h. e. 
de natura tractantes. — Naturalis histories libri 
apud Plin. Hist. nat. prcefat. 1.— Naturalis phi~ 
losophia dicitur ab Isid. 2. Orig. 24., ubi uniuscu- 
jusque rei natura discutitur, quia nihil contra na- 
turam gerjeratur in vita, sed unumquodque iis usi 
bus deputatur, quibus a creatore definitum est, ni- 
si forte quum voluntate D-.'i aliquod miraculum pro- 
venire monstratur. V. qu^e allata sunt in INSPE- 
CTIVL'S. \ 4. Naturalis est etiam verus, et fa- 
buloso, ileto, simulato opponitur. Lactam. 1. 11. 
circa med. Philosophi duos Joves feceruot, unum 
natu;alem, alterum fabulosura. 

NATDRALlTAS, atis, f. 3. naturalezzn, natu- 
ra. Tertull. Anim. 43. Qui de somni oaturalitate 
dubitabit, babet quidem etc. Adde ibid. 16. 

NATfjRALlTER, adverb. Comp. Naturalius. — 
Naluraliter est idem atque a natura, vet secundum 
naturam, naturaimente , xa.xd ^udv. Cic. 1. Di- 
vinat. 50. 113. Nee vero unquam animus horainis 
naturaliter divinat. Id. Senect. 9. 27. Quod eolco 
homini oaturaliter insitum est, eo uti decet. Pie- 
rique saniores critici leg- Quod est, eo decet uti. 
Cces- 3. B. C. 92. Est quaedam animi incitatio 
atque alacritas naturaliter innala omnibus. Auct. 
B. Alex. 8. Omnia litora oaturaliter aqua? dulcis 
venas habent. Vellej . 2. 60. 5. Inter naturaliter 
dissimillimos ac diversa volentes crescebat odium. 
Plin. 11. Hist. nat. 37. 47. (130). Qua?dam ani- 
malium naturaliter calvent. Quintil. 3. 8. 6. Est 
aliquid in omni materia naturaliter primum. Boeth- 
in Porphyr. Dial. 1. p. 7. Proprio tamen, id est 
risibili, quod solus habet homo, naturalius sub- 
stant*:aiiusque dividitur. et ibid. p. 285. ()uod bo- 
num est, naturalius habct boauui esse, quam nou 
esse malum. 

NAlCKALtTUS, adverb, idem quod naturaliter. 
Sidon. 9. Ep. 11. Murtalium mentibus tis ha*: 
naturalitus inest. 

NATERIFlCATUS, a, am, adject, in rerum na- 
turam inductus, vel natura factus. Vox est Tertull. 
advert. Patent. 29. 

NATUS, a, urn. V. NASCOR. 

NATOS, i, m. 2. V. NASCOR in fin. 

NATUS. us, m. 4. V. NATU. 

NAUCI. V. NAUCUM. 

NAUCLfiRiCOS, a, um, et 

NAUCLERIUS, a, um, adject. vauxXitpixd;, vau- 
x"Xrjpto;, ad nauclerum pertinens. Ptaut. Asin. 1. 
1. 54. qui causa mea Nauclerio ipse ornatu per 
faliaciam abdnxit ab lenone mulierem. Id. Mil. 
aim. 4. 4. 41. F?rito, ut venias hue ornatus or- 
natu nauclerico 

NAllCLERUS, i, m. 2. padron di nave, vau- 
y^.tjOog, navicularjus, navis dominus, a va'j; na- 
vis et yd.vjocc. sors, quod navis in sorte ejus sit. 
Alius est a gubernatore. Gubernator enim est, qui 
ad clavum sedet: at nauclerus est oavis dominus. 
Isid. 19. Orig. 1. DiiTert etiam a navarcho. Na- 
varcbus enim est prafectus navis. Plaut. Mil. glor. 
4. 3. 16- Cubare in navi lippam atque oculis tur- 
gidis Nauclerus dixit. Inscript, apud Henzen. 

7255- 1. C*SSIO HBRM0DOS0 NAVCtBRO OVI KBAT 
IN COLLEG. SKRAPIS SALON. TBR PRKTA etc. — Co- 

terum V. Labus., Mas. Mant. T. 3. p. 336., ubi 
dislinctio nolatur inter navarchum et nauclerum: 
nam navarcbus est praefectus militum et remigum: 
nauclerus est preefecius remigum navium onwraria- 
rum. — Est hoc nomine et Caecilii comcedia, Non.. 
p. 12. 32. Merc, et alibi. 

NAUCOLA, a?, f. I. per ryncop. pro navicula: 
deminut. navis. Pauit'n. cartn. 21. 247. Saliens in 
illam decidisset uauculam. Habeot etiam Not. Tir. 
p. 177. Naucula, navicella, navirula. 

NAl CULOR. V. NAVIfXH.OR. 

NALCUM, ij a. vel naucu*, i, m. 2. Naucum 



NAUFRAGIUM 

ait Atejus Philologus poni pro nugis. Ctnclas pro 
nucieo nucis, aul olere (Mullerus legit: quod olea 
nucisque iotus sit). jElius Stilo omnium rerurn 
putamen. Glossematorum autem scriptores pro bi- 
lo, quod est in fabas grano (Muller.: faba* granl 
quod haereat in fabulo). Quidam ex Graeco, quod 
git vet! xai ouYt, levem bominem signiflcari. Haeo 
omnia refert Festus p. 166. 6. Mull. Videtur au- 
tem proprie esse putamen, aut nucleus, aut bilura 
(unde quidam ducunt a nucus, quod idem signifl- 
cet, a quo fiat nuculus, nuculeus, et per syncop, 
nucleus); translate autem dici de nugis, et de ra 
oullius pretii aut moment!. Ncevius apud Festum 
I. c. Ejus ooctem nauco ducere. ft. e. nihili duce- 
re. Bo the edidit nauci. — Dsurpatur fere in se- 
cundo casu, et cum verbis sstimandi. Charis. 2. 
p. 185. Putsch, recenset inter adverbia: et Pri~ 
scian. 6. p. 682. inter aptota. Utcumque sit, fto- 
tninern non nauci dixerunt bominem nihili, non 
Docci, b. e. qui ne naucum quidem valeat. En- 
nius apud Festum 1. c. 1 Hie nugator nili, noo Dau- 
ci 'st homo. Id. (at V. J. fahlen., Enniance Poes. 
Reliq. p. 136.) apod Cic. 1. Divinat. 58. 132. Non 
nauci facio Marsum augurem. non lo ttitno un 
frullo, due man di noccioti. Plaut. fragm. apud 
Fest. Ambo magna laude lauti: postremo ambo> 
sumus non nauci. Id. Most. 5. I. t. Qai bomo 
timidus erit in rebus dubiis, nauci non erit. /A 
T,uc. 2. 7. 50- tympanotribam Amas, bominem 
non oauci7 Id. Bacch 5. 1. 16. hoc servum meum 
non uauci facere esse aasum? 

NAUFRAGALIS, e, adject, naufragiosui , ul 
Capraria naufragalis,apud Capell. 6. p. 206., quam 
iosulam naufragiis insidiosam dicit Plin. 3. HisU 
nat. 5. 11. (78). 

NAUFRAGlOSUS, a, um, adject, naufragoso, 
naufragiis frequens, procellosus. Sidon. 4. Ep. 12- 
Naufragioso pelago conformis est motus anirao- 
rum. 

NAL'FRAgIUM, li, n. 2. quasi navifragium, a 
navis et frango, est fractio, vel submersio oavis, 
vKuaYca (It. naufragio; Fr. bris de navire, naur 
fragc; ilisp. naufragio; Germ, der Schiffbruch; 
Angl. shipwreck). 

I.) Proprie. Cic. 16. Fan*. 9. Qui cupide pro- 
fecti sunt, multi naufragia fecerunt. Id. Dejot. 9. 
25. Quum esset ei ounciatum, Domitium naufragio 
periisse. Cces. 3. B. C. 27. Tempestas oaves aftli- 
xit, ita ut ad unam orones eliderentur, et naufra- 
gio ioterirent. Seneca Here. (Et. 118. oaufragium 
pati. Sail, in epist. Milhrid. circa med. Naufra- 
giis militum optimos cum classibus amisi. 5ue- 
ton. Ner. 34. Solutilem navem, cujus vel naufra- 
gio, vel earner* ruina periret, commentus est. Pe- 
tron. Satyr. 115. Cibis naufragio corruptis ut- 
cumque curati. Tac. 14. Ann. 3. Naufragio inter- 
cept us. Ftor. 3. 10- a med. Improbam classera 
naufragio castigavit Oceanus. Plin 3. Hist, nat 
5. 11. (78). Capraria insidios* naufragiis. Ovid. 1. 
Trist. 2. 52. Demite naufragium, mors mihi mu- 
nus erit. Cf. Servius ad f'irg. 1. Mn. 97. Inge- 
mit non propter mortem, sed propter mortis ge- 
nus. Grave enim est secundum Homerum perire 
naufragio, quia anima ignea est et exstiugui vide- 
tur in mari, i. e. elemento contrario, ut (6. 670.): 
Isneus est ollis vigor. — Aliorum naufragia ex ter- 
ra intueri, pru verba speciem habet apud Cic. 2. 
Att. 7. ad fin. b. e. in tuto positum videre alio- 
"um pericula. Sic Lucret. 2. 1. Suave, mari ma- 
fjno, lurbantibus aequora ventis, E terra magnum 
alterius spectare laborem. — Illud quoque pro- 
verbium est, naufragium in portu facere, apud 
Quintil. declam. 12. 23. 

II.) Translate, ^f 1. Poetke naufragium dicitur 
ipsa tempestas, unde naufragium fit. Lucret. 2. 
552. naufragiis magma moitisque coortis, 0isje- 
rtare solet magnum mare trangtra, guberna, Ante- 
mnas, proram, etc, melonymia. ^f 2. Item res 
ipsa naufragio disjecta;. Sil. It. 10. 323. Sic ra- 
tis, illisit scopulis ubi nubifer Eurus, Naufragium 
spargens operit freia. ^ 3. Metaphorice est rui- 
na, calami tas, clades, exitium, damnum, jactura, 
everjlo fortunerum. Cic. Rabir. perduell. 9- 25« 
Nee tuae unquam rationes ad eos scopulos appu* 
li«-*es, ^d qnos ^ex. Titii affliciam oavem. ^i in 
quibus C. ))eci»ol nauf.aFiurn fortunarmn *idcres 
Plin. Paneg. 66. Eranf sub oculis n«uir,igia mul 

43 



NAUFRAGO 

torum, qnoi, insidiosa iraDquillhate provectoi, 
improvlsuj lurbo perculerat. Vol, Max. S. I. n. 
12. Inter maximos el gravissimos infamise fluctus 
craersit, tamquam fragmentum naufragii, Icvc ad- 
modum genus defeosionls ampJexus. Cic. 12. Phil. 
8. 10. Qui ex naufragio luculeoti patrimonii ad 
hsec Antoniana saxa prcjectus eat. Id. 1. Fam. 9. 
post init. Naufragia rei familiaris. Ftor. 1. 13. ad 
fin. Quum Uatiiea geaa per Italian* naufragia sua 
lalius troheret. h. «. clades el ruinas, a Camiilo 
fusa et fngate. Id. 4. 11, Immensa classis, nau- 
fragiu belli facto, toto mart ferebatur. Finnic. 6, 
Jf/aihet. 12. Pudons exislimationisque naufragium. 
— Hiuc naufragii tabula, mclapborice est per- 
fugium, solatium in calatnitate. Cic. 4. Alt. 18. 
I'erspice squilatem animi mel, et cum Caasare 
suavissimam 'conjunctionem: heec enim me una ex 
hoe naufragio tabula delectat. ^ 4. Item qua ex 
rciina ct caJarnitate aupersunt, rciiquia;, avanzi, 
resti: ad rem Salt, fragm. apud Servium a J 
Virg. i.JZn. 117. et 3. ibid. 425. Cbary.bdia ma- 
rc vorticosum -forte illata naufragia sorbens gur- 
gilibuj oceullis. h. e. navea vol rales naufragium 
passas, siv. partes navigiorum naufragio disjecto- 
rum. Cic. 13. Phil. 2. 3. Addite ilia naufragia 
<:asaris amicorum, Barbas Cassios, Barbatios, Pol* 
liones: oddite Anlonii coilusores et sodales etc. 
Id. Sexl. G. 14. Colligcre Daufragium reipublicae. 
Ovid. 1. Pont. 2. 62. Quum subit, August! qua 
sit dementia, credo, Moliia naufragii litora pos- 
si! dari. et 2. ibid. 0. 9. lixcipe naufragium non 
duro litore nostrum. 

NAUFHAGO, as, are, rt. 1. naxifragure, vaoa- 
yew, naufragium faclo. Petron. fragm. Tragur. 
76, Burmann. Omnes naves naufragarunt, Sidon. 
4. Ep. 21. Quo plus industries quisque aequor fre- 
quentai, hoc minus naufragat. 

NAL'FRAGOSUS, a, um, adject. Idem ac oau- 
fragiostu. Translate Claud. Jilamert. 1. Slat. an. 
i.ad ftn. Naufragosum propter argumentorum la* 
lentes quosdam scopulos pctagus dtspuHlionis in- 
ware. 

NACFRAGUS, a, um, adject, {navis et frsngo) 
occurrit A) Passive, et B) Active. 

A) Passive naufiugus, per syncopen a navifra- 
qus, quo utuntur Poetaj, est qui navern fregit, ul 
Ter. loquitur Jndr. 1. 3. 17. et naufragium pas- 
su? est, nocua-Yos (U. nau frago, naufiagante, rot- 
to in mare; Ft. qui a fait naufage.,' naufrage; 
llisp. el qui ka tufrido nau frag w ;' Germ. Scluf 
j'bruch leidend, schiffbruchig; Angl. having suf- 
fered shipwreck, s t. ipvj recked, wrecked). 

I.) Proprie. — a) Adjective. Cic. Pis. 19. 43. 
Marium Africa devlcta expulsum et naufragum vi- 
dit. Virg. 3. G. 54 1. genus omne natanlum Li- 
tore in extreme, ecu naufraga corpora, fluctus Pro- 
Juit. Ovid. Ueroid. 2. 10. Mcrsa foret cana nau- 
fraga puppie oqus. Seneca 7Yoad. 1031. tabulaque 
lilua Naufraga spargi. Tac. 14. Ann. 11. Mulier 
naufrngo. — Absolute subslantivorutn more, Cic. 

2. Invent. 51. 153. Naufragum queoidam natantcm, 
et manus ad se tcodontem animadverierunl. Seneca 

3. Benef. y. [»*- «aufrago tabulam. Juvenal. 14. 
30!. tnersa tute nuufragus assem Uutn rogat, el 
picta se lempeslate tuetur. 

II.) Translate est qui bonorum jacluram fecit, qui 
decoiil, celamitosus, perditus. Cic. 2. Cat. II. 24. 
Contra illani naufragoium ejictam ac debilitaiam 
manum, ilorem totius lialise oc robur educite. quel 
branco, o masnada di spianiali, o fattiti. et Sull. 
14. 4t. Ul atiquis palrimonio naufragus. 

B) Active apud Poetns est navern frangens, nau- 
fragium inferens, navfragoio. Moral. 1. Od. 16. 
10. Mare naufragum. Ovid. 4. Fast. 500. Et vos 
Nisjei, naufraga monslra, canes. Val. Flacc. 1. 581. 
naufraga tempestas. Tibnll. 2. 4. 10. uoda. Sit. It. 
17, 635. Syilis. 

^AUFRl\tiUS, i, m. 2. absolute, lubstantivorum 
more. V. voc. prceced. I. 

N4UFULAX et 

NAUFliXAX. V. NAUPIIYLAJt. 

NAU LI A vel 

NALUUM. V. ^ABLIA. 

.NAULL'M, i, n. 2. vaJXov, roerces, quse a ve- 
flore solvitur ei, qui navcm etercel (It. j.olo, por- 
toj J r.frel, nautage; llisp. flete; Germ, das Schif- 
lilukn, Fahrgetd; Aogl. (he freight, or nautage). 



— 338 — 

Juvenal. 8. 97. furor est, post omnia perdera nau 
!um. Paul. Dig. 30. 39. 1. Idem in operis aervo- 
rum, vel vecturis Jumentorum, vel naulis navium 
dicendam. O'lp. ibid. 20. 4. 6. Ut merccs salva 
Gant, vel ut naulum exsolvatur. Cassiod. 12. Va- 
riar. 22. Naulorum prabitio. 

NAUHACHfA, a>, f. I. vavuoiyict, a vaCj na- 
vit et /wxjfjij pugna, est pugt.a navalis (It. com- 
baltimento novate; Ft. combat naval; Uisp.com- 
bate naval; Germ. d. Schiffskampf; Angl. a na- 
val engagement). Dicitur fere de ludicris pugnis, 
qu.-e ant arte collecta aqua, ant in atagno lacu- 
>e aliuuo, spectaculi loco edebanlur. 

I.) i-roprie. Sueton. Claud. 21. a med. Emis- 
aurus Fucinum lacum, naumacbiam ante commi- 
ait. Id. JVer. 12. E-hibuit et naumacbiam, mari- 
na aqua innantibus belluia. Id. Cces. 44. Nauma- 
chiaj spectaculum edere. Martial. Spectac. 28. 
extr. Hanc norint unam saecula naumacbiam. — 
Serviut ad Virg. 5. Mn. 114. docet, Romanos 
Punico beilo primo naumacbiam ad exercitium 
instituisse, postquam cognoverani, exleras gentes 
etiam navall certnmine plurimum pos6e. 

II.) Metonymioe est ipse locus, in quo navalis 
pugna editur. Sutton. Tit. 7. Edidtt et navale 
prosliura in veieri naumtebia. Adde Tib. 72. et 
Domit. 5.; et Frontin. Aqumd. If.et 22. Hujus- 
modi naumachiie quinque vel sei Romse fuere In 
regione XIV. Traosliberina, ut est apud Publ. fi- 
Clor. 

NAUM AC lit ARIL'S, a, um, adject, ad nauma- 
chiarn pervinens. Plin. 16. Hist. nat. 39. 74. (190). 
et ibid. 40. 76. (200). Naumacbiarius pons. Har- 
duino videtur ille, quo plures simul jungebanlur 
naves, naumacbiam edilurse. — fclinc 

JYaumachiarius, U, m. 2. absolute, substantivo- 
rum more, qui in naumacbia pugnat. Suelon. 
C*aud. 21. ad fin. Proclaisanlibus eaumachiariis, 
ave imperator: inorituri te aalutant. 

NAUMACHlARlUS, li, m. 2. absolute. V. toc. 
pranced, in fln. 

NAL'MACHUS, i,m. 2. vavu*xp$, idem ac n«u- 
machiarius, qui in naumacbia pugnat. Vox a Le* 
xico expungenda, occurrit eaim tsnlum in Xot. 
Tir. p. 77. 

NAUPBGlARlUS, li, m. 2. idem ac naupegus. 
Inscript. apud .Spon. Jt/iscett. p. 67., et Gruter. 
225. 6., et Ueines. el. 10. n. 7. diakaB cocle* 
Gium KivpaciABt'ort-m, 

NAfJP£GU8_, i, m. 2. vauTr^yo';, qui naves fa- 
bricatnr: a wauj navis et rrriyvufzi compinqo. Edict. 
Dioclel. p. 19. Naupego in navi maritima diurni 
vt sexaginta: in navi amnica diurni $t quinqua- 
ginla. Adde Arcad. Aurel. Dig. 50. 6. 6.; et Fir- 
mic. 4. JtTathes. 7. a med. 

NAUPHYLAX vel naufyiax vel naufulax , Scis, 
m. 3. vatip-Mot^. icribilur et ndOfysax, quamvis 
vaof'Skal- aliud sianificei; est enim a vai; tern- 
plum et Z';~ka!~ custos, quum vaufu'Xaf sit a va-Jr; 
navis et p'Aa£ custos. Intcript. apud Jffaff. JHus. 
yer. 125. 3. c. ivlio maximo vsterano ex nao- 
phylacb etc. Alia apud Labus. Diss. int. aue 
epilaff. etc. p. 11. l. crbspio albxaxoho TTT tav- 
bo movYuici etc. — Ceterum nauphytax est qui 
eaj res custodiendas recipil, quas veclores secum 
offerunt, et in aliqua navis parte deponunl: difl«rt 
a duBtario, qui eas taolum res asservandas curat, 
qua; in navis culiiculo reponuntur. Ulp. Dig. 4. 
9. I. § 3. El aunt quidam in oavibus, qui custo- 
dia? gratia oavibus pra-ponuntur, ut vauSuVaxt; 
et di-etaril. Si quia igUur ei bis receperit {aliquod 
cujutquam tulvum fore), puto, in exercilorem 
daodam actionem, quia is, qui eos hujusmodi of- 
ficio pra-ponit, commitll eis permisit. Inscript. 
apud Donat. 278. 5. l. baebio silvano yzrerano 
tx vm thy tact cl, pr. bav. w . 8 vr. etc Alia apud 
Mural. 831. 6... ■ mackr SAtione Bassvs xauphy- 

LAX J I J I . FORTVNA elC. et 851. 7. AVRRLUS VI- 

tbllivs mix., cl. r*. mis. K.w. fbl. (lege naufyl.) 

in. MiKERva. et 1063.6 ex » a try /ace sict etc. 

Alia apud Donat. 273. 2. atreuo marfllo nay- 
rylaci in. victoria HA-none cilix etc. Alia apud 
Mafj. Mus. Ter. 3*9. 3. antihkrax natf. in. 
'vg. etc. Alia apud Mwat. 2031. 6. avh. mar- 
tin vs kavfvlar <Ze<je naufulax) v. victoria etc. 
.NAUPLlL'S, ii, m. 2. vauirXto;, piscia saepiae si- 
milis, qui in concbam, ludendi societatc, se con- 



NAUSEO 

dit, et in ea veluti naviga*. Plin. 9. Hist. nat. 

30. 49. (91). Ka est appeilatus a vau; navis et 
nXsoy navigo. V. NAV1GER. — 3SB. De nom. 
propr. P. ONOM. 

MAL'SCIT (quasi naviscit) de grano fa'bas dici- 
tur, quum non diasimilc navis form-e aese aperit. 
Paul. Diac. p. 168. 5., quo cum cf. Festus p. 169. 

19. miii. 

NAUSEA, ae, f. 1. vauTi'a (V. aliam forinam in 
NAUTEA sub 27), lonice vaucs'a, vauTi-rjot'; , sto- 
mach! ad vomitum ex gravi odore perturbatio et 
concitalio, qua; i.aviganlibuj evenire solel: f. 
NAUSEO (It. incilamento at vomilo , nausea; 
Fr. mat de mer, envie de vomir, nausee; Hisp. 
nausea; Germ, die Seekraukeit; Angl. seast- 
ckness , squeamishness , a qualm or inclination 
to vomit). 

I.) Proprle. Cic. 16. Fam. 11. Feslinare te no- 
lo, ne nauseas molealiam suscipias ,-eger. Id. 5. 
Alt. 13. Navigavimus sine timorc ct nausea. Ceh. 
1. 3. Qui navigavit, et nausea pressus esl, Petron. 
Satyr. 103. Acclinaiiis laieri navis exonerabal sto- 
rnachum nausea gravern. 

II.) Translate. ^ 1. Usurpalur de stomach! ad 
vomitum perturbalione et concitatione, quae aliis 
de causia fit. Caio 11. R. 156. L'bi libido veniet 
nausea?, eumque apprebendet, decumbat purgetque 
ae se. Seneca Ep. 53. .Nausea me, scgnis base et 
sine exitu, torquebst, qua; bilem movet, nee ef- 
fundit. Ovid. Remed, am. 355. Ilia tuas redolent, 
Pbineu, medicamina mensas: Non gemel bine sto- 
macho nausea facta raeo. Plin. 26. Hist. nat. 11. 
69. (112). Crudilates, qu« nauseam faciunt. Id. 
20. ibid. 21. 84. (225). Liberate a nauseis. el 
ibid. 23. U6. (256). Nauseam sedare. Id. 27. ibid. 
7. 28. (52). arcere. Id. 8. ibid. 27. 41. (09). 
reslinguere. Horat. Epod. 9, 35. fiuentem coerce- 
re. Colum. 6. R. R. 34. 1. discutere. Plin. 20. 
Hist. nat. 14. 54. (153). Nauseas inbiberc. et ibid. 
15. 57. (162). aistere. Id. 23. ibid. 4. 50. (96). 
Elseomefi. sapore melleo, non sine nausea, alvum 
solvit. ^ 2. Metonjmice est faslidiuai, satletas. 
Mai Hal. i. 37. Numeres oportel aliquid, ut pati 
possim, Quolidianam relice nauseam nurnmis. Au- 
dlre grati«, Afer, ista non possum. 

NAUSfiABlLlS, e, adject, nauseam nfferens. 
Co?/. Aurel. 3. raid. 2. Oris huwectaiio nau- 
fcabilis. 

NAUSEaBUNDUS j a, um, adject, nausea p!c- 
nus. 

I.) Proprie, seu stricto sensu. Seneca Ep. 108. 
sub /in. Gubemator in teinpestale nauseabun. is. 

II.) Translate, seu generatim, ii dicitur qui, .ion 
maris, sed ciborum vel alia causa siomacbum *lbi 
turbari sentit et ad vomitum provocari. ^enecn 
Ep. 47. ante med. Adjice obsonatores, quibus ilo- 
minici palati notitia subtilis est: qui sciunl, cu- 
ius rei ilium sapor excitet, cujus delectet aspe- 
clus, cujus_ novitatc nauseabundus erigi possit. 

NAUSEaTOR, oris, m. 3. qui nauseat. Seneca 
Ep. 53. Ulysses nauseator erat. 

NAUSEO, as, are, n. 1. Part, tfauseans II. 1. 
et 2. — Nauseare est nauseam habere, vosnere. 
1'roprie is nauseare dicitur, qui aavigando stoma- 
chuin sibi turbari sentit, et ad vomitum provoca- 
ri, ex agitations navigii, ex acntina; gtaveoientia 
etc. vauTidu) (It. aver nausea, vomilare; Fr. avoir 
te mat de mer, avoir des nauseas, avoir envie 
de vomir; llisp. svfrir nausea, vomitar; Germ. 
die Seekraukeit haben; Angl. to be sea-sick, vo- 
mit, be ready to vomit, be squeamish or quai- 
mish, nauseate). 

I.) Proprie, aeu stricto sensu. Horat. 1. Ep.i. 
93. conducto oavigio seque Nauseat, ac locupies, 
quern ducit priva triremis. Cels. 1. 3. Si sine vo- 
milu nausea v<t etc. 

II. t Translate, ^f 1. Generatim nauseare dici- 
tur, qui, noo ex BRiiatione navigii vel tnari, st*d 
aiia ex causa ad vomitum condlatur. Cic. 2. Phil. 
34. 8*. Sudat , pallet. Quidlibet, modo ne nau- 
sett, facial. Id. 12. Fam. 25. Sic sum in Anloniurn 
irveulus, ut ille non ferret, omnemque suum vi- 
nolentum furorcm in me unum efTunderet, quein 
ego rucianlem et nauseantem conjee! in Caesaris 
Octaviani piagas. Ccel. Aurel. 4. 7*ard. 3. n. 61. 
lunc post loiermisjionem mediocrem si quisquam 
oauseaveril, erunt danda maJi punici gratia. Adde 



NAUSEOLA 

JHcrcell. Empir. c. 20. p. 1 1 2. retro ed. Aid. \ 2. 
Fi^uraie adhibclur in illo Cic. 1. Nat. D. 30. 84. 
Quuui bellum erat, Vellei, confiteri polius nesci- 
re, quod oescires, quam ista cffutieotem oauseare, 
alque ipsum slbi displicere! (Manut. mallet tibi.) 
ft. e. efTundere, eruclare, evomere, eo nimirum di- 
cendo, qua: et audientibus et dkeoti ipst dhpli- 
ceant. Simile est illud 5. Phil. 7. 20. Id me abs- 
eoiem oraiiooem ore impurissimo evomuit, Cf. 
et t2. Fcm. 25. Ot effuuderet supr. atlata- ^ 3. 
Pro fastidire. Phcedr. 4. 6. extr. Hoc i I lis dictjm 
est, si qui stulii nauseam, Et, ut putenlor sape- 
re, easluni vituperant. Al. leg. qui stullitlam nau- 
teaot. — Uterus nauseam videtur esse roulicris 
veiulse, quae viri coocubitum respuit, vei immuo- 
ditia sua corrurnpit. F. PIPIO. as. 

NAUSEfiLA, as, f. 1. /*<xpa vaott'a, deminut. 
nausea quo sensu NAUSEA- U. 1. Cic. 14. Alt. 
S. Nauseolam tibi tuam ca*usam otii dedisse, faci- 
le patiebar. 

NAUSEOSCS, a, um, adject. vauttw'Jijc, qui nau- 
seam ioducil: F. NAUSEA II. 1. P/iu. 26. ffist. 
nat. 20. 38. (59). Badice crassa, madida, nau- 
seosa. 

NAUSTIBCLUM vocabent aotiqui vas aire! si- 
mile: videlicet a navis similitudtoe. Festus p. 169. 
23. Mull. Et Paul. Diac. p. 168. 3. Nauslibu- 
lum alveutn ad navis simjlitudioem factum. — 
Potat autem Scalig. potius eo vo-uoxaSuov, h. e. 
navale, quasi navium stabulum, signiQcari. 

NAfJSUM, i, e. 2. genus navigii Gallici, Auson. 
epist. 22. Ut oauso, aliave quavis navi usque ad 
oppidum praebita, frugis aliquantulum DOstrae ad- 
vehi possit. ei mox in carm. Ut iride nauso de- 
vehal. 
NAUTA, a?, m. 1. F. NAVITA. 
NAUTALIS, e, adject, ad nautam pertioeDS. Au- 
son. 10. Edyll. 223. Reddit oaulales vitreo sub 
gurgite formas. 

NAfJTEA, eb, f. 1. duo diversa signiflcat. 
■■*) Opilius Aureliut apud Fettum p. 165. 27. 
Mull, (quocum :f. Paul. Diac. p. 164. 12.) dicit 
esse berbam granis nigris, qua coriarii utuntur. 
Ejus videri a nausea duclum oomen, quia nau- 
seam Tacit. Labeo in comment, jur. ponlif. apud 
eumd. ail esse rubidum quiddam, quo pontificum 
veslimenta quapdam colorant, Non. p. 8. 6. Merc. 
Nautca, inquil, est aqua de coriis, vel, quod est 
verius, aqua de sentioa. Plaut. Asin. 5. 2. 44. 
nauteam Bibete malim, si oecessum est, quam il- 
laoc oscularier. Id. Cure. 1. 2. 5. omnium on- 
1-uealum odor prae luo naulea est. Id. Cat. in fin. 
bircus unctus nautea. de re valde fxtida. 

B) Videtur etiam idem esse quod nausea, quae 
Grace vayri'a. Plautus in Anemone apud Fe- 
stum p. 165. 32. Mull. Cnguenturo, quod pari- 
bus mulionurr, nauteam fecisset. 

NAUTlCARlUS, li, m. 2. idem ac navicularius. 
Inscript., quae pertinet ad ano. post Cbr. r». 197., 
apud Fea, Fast. cons. n. 40. et apud Henzen. 
7205. l. HOHiEKSiYS caixvs quinquennalis satti- 

CARJORVM. 

NAUTlCI, Crura, m. plur. 2. V. voc. seq. io 
fin. 

NAUTlCUS, a, um, adject. »aurt*d;, ad nautas 
perlinens, et ad naves agendas, et ad rem navarem 
administrandam (It. tnarinaresco , navale; Fr. de 
tnatelot, de naulonnier i naval, nautique; Hisp. 
7mval> lo que perfenece a la marina; Germ, schif- 
fsmiinnisch, zu den Schiffen oder Schiffsleuten 
gehbtig; Angl. of or belonging to mariners or 
ships, nautical, naval). Cic. 13. Att. 21. Inhi- 
bere est verbum lotum nauticum. Firg. 3. j£n. 
128. Nauticos exoritur yario certamine clamor, et 
4. Eel. 38, nee naulica pinus Mutabit merces. Auct. 
B. Alex. 12- Nautici bomioes. ^uson. 10. Edyll. 
228. Naulica pubes. Cm. 3. B. G. 8.; et Cic. 2. 
J\at. D. 60. 152. Scientia et usus nauticarum re- 
rum. Id. Manit. 18. 55. Locus eiuviis nauticis, 
et ctassium ipoliis ornatus. -»odeitm. Dig. 22.2. 
3.; et Sccevola ibid. 45. 1. 122, Naulica pecuois. 
n. e. quae roaritimo fenore occupaiur. Plin. 22. 
ffist. nat. 25. 68. (138). Panis nauticus. biscotto. 
yepos Alcib. 8. Castra naulica Juita bostes babe- 
re. n. t. classem. — Hinc 

JVautici, 6rum, m. phir. 2. absolute, substao- 
tivorum more, omnej qui in navi iaserviuulj nau- 



— 339 — 

t*j, remiges, gubernatore;, navales socii Cic. Liv. 
37. 2S. Macria nauLici vocant. Id. 2S. 7. Pbiiip- 
pus superrenit, tuuiultumque eliam ei terra nau- 
ticis praebuit. Id. 4i. 3. Xauiiti taberoacula de- 
tendunt, commeatumque ia litore eipositum in 
naves rapiunt. Plin. 16. ffist. nat. 37. 70. (178). 
Veiificaol in Pado nautici. 

NACTfLUS, i, m. 2. vaurAo;, piscis genas, qui 
navis ritu velis aclae, per summa aequora fcttur: 
quod grapbice describil Plin. 9. ffist. nat. 29. 47. 
(88). V. N4VIGBR. 

NAVACULUM, i, o. 9. idem ac navale. Gloss. 
i D fti7ox.^Navaculum, vauata^iu. 
NAVALE, is, n. sing, et 

NAVALlA, fum, n. plur. 3. V. voc. seq. io 
Ed. 

NAVALIS, e, adject, (navis) ad naves pertinens, 
vayT:y.05 (It. navale; 5"r. de vaisseau, de nature, 
naval; Uisp. naval; Germ, die Schiffebetreffend, 
zu den Schiffen gehorig; Angl. of or belonging to 
ships, naval). Occurrit — a) Generatini. Cic. Se- 
nect. 5. 13. Pedestres aavalesve pugnasj Id. 10. 
Att. 8. Navalis apparatus. Cces. 5. B. G. 22. Ca- 
stra navalia. h. e. quibus naves iubduclas deten- 
duutur. Plin. 7. ffist. nat. 45. 46. (148). Navalis 
fuga. ft, e. quae fit navibus. Ovid. 1. Fast. 229. 
forma, h. e. figura navis. Plin. 13. ffist. nat. 9. 
17. (61). arbor, h. e. apla navibus faciendis. Am- 
mian. 21. 7. extr. poos, fatto sulle barche.' 'Vol. 
Flacc. 8. 298- uncus, h. e. quo hostiletn na*em 
in pugna arripiunt. Liv. 26. 47. in fin. materia 
ad classem lediflcandam. Inscript. apud Gruter. 

640. I. F. LONGID1BNVS P. T. FABER NAVALIS. ft. t. 

navium fabricator. Cic. Manil. 10.28. bellum. et 
ibid. 18. 54. Disciplina et gloria navalis. Plin. b. 
ffist. nat. 12. 13. (67). Navales artes. Parte tna- 
n'naresca, la nauticc.. Firg. 5. JSn. 493. oavali 
certamine victor, et 8. t'6id. 084. navalis corooa. 
ft. e. ob victoriam navalem, qua? et claisica, et 
rostrata dicta est. Sic Ovid. 3. ^frt. am. 392. na- 
tati cinctus bonore caput. Est etiam, ut Gell. r>o- 
cet 5. 6. et Festus p. 162. 2. Mull., navalis co- 
rona, quae datur ei, qui primus navali prmlio in 
hostium navem armatus vi transilivit. Firg. 3. G. 
29. navali surgentes aere columoae. n. e. coaflato 
ei rostris captarum bello navium. Tac. 4. .^nn. 
15. Navale siagnum. A. e. ad naumarbiam eden- 
dam. — b) Speciatim JVava lis Phceb us a puti Pro- 
pert. 4. 1. 3. est Actiacus Apollo, cui Augustus 
templum Roma? dicavit ob devictura M. Antooium 
navali pugna. F. ACTIACUS et ACTIUS in O- 
NOM. — • c) Item Navales socii sont classiarii, 
et reroiges, le ciurme: non lamen, ut nunc, ea- 
tenati et coacti, sed volenles et tiberi: iique non 
solum remos, aed et arraa iraciabant interdum. 
Eligebantur autem iaspe vel ei libertinis colono- 
rum, aut sociorum, vol ex socils ipsis civibus R., 
qui aliquando servitutem servissent, ut est apud 
Liv. 36. 2. extr. et 40. 18. Habebant etiam lon- 
gius praefinitum tempus stipendiis finiendis, quern 
eeteri miiites, ut est apud Lips. I. 5. de Mil. R. 
dial. 19. His de causis fiebat, ut hasc navalis mi- 
litia vilior esse! multo, quam legior.aria, ut adno- 
tavit Id. ibid. t\ i. dial. 2. a med. et de magni- 
tud. R. L 1. c. 5. lidem dicuntur etiam classici, 
at tx Liv. 26. 48. apparet: ubi etiam operte col- 
ligitur, pugnas ab iis initas, et viclum eliam ali- 
quando bostem. Uis qui prseeranl, magistri dice- 
bontur, ut ex eod. 43. 8. ad fin. conslau F. MA- 
GISTER. Id. 21.^0. Ut aociis oavalibus iostrn- 
ctam classem, ita ioopem milite babebat. et 26. 
4S. Postero die mililibjs, oavalibusque sociii con- 
vocatis elect ibid. 17. Quum eipositis ibi copiis, 
socios quoque navales, inoltitudinis augend-* cau- 
sa, armasset. Id. 32. 23. Navales socii, relictis nu- 
per classibus, ad spem honoratioris militiae trans- 
gressi. — Navalis militiae spatium erat annorum 
ixti. usque ad Antooioum Pium, deinde ann. 
ixvm. V. B. Borghesi, dipt, di Decio p. 38. — 
Quarovis aulem navale* socii sinl idem cum remi- 
gibus et nautis, quod vel ex Liv. 26. 35. et 24. 
11. extr. clare cogooscitur; tannn inierdura a rp- 
migibus distinguuntur. Id. 37. 10. a med. Non re- 
migem, non socios navales ad classem frequeiUes 
habiturum. Loquitur de Poljienida prasfecto clas- 
sis Antiocbi. — d) Navalis icriba, qui in nave 
apparebat, inlet aliud genus acribarum mioimae di- 



NAVE 

gnUatis babebatur, quod periculis quoque ejus mi 
nisterium cssel objectuni. Plautus: non ego le no- 
vi, navalis scriba. flaec Festus p. 169. 4. Mull. 
— e) Navales pedes per con tern plum sunt ipsi 
remiges, quia in navi loco pedum sunt: qua ra- 
tione et portitores, qui Veneliis r.iercede vebunt 
quoslibet, dici soleat per conviciuni, cavalli da 
acqua. Plant. Men. 2. 2. 75. Asservatolc boc sul- 
tis, navales pedes. Sunt qui pedes intelligaal pue- 
ros seu ministros, a Grajco mxl§;;. Non. p. 381. 
12. Merc, ipsos remos navales pedes appcllat. — 
f) Duumviri navales, classis omandae et rebcien- 
dae causa, item ducenda;, aliquando Romx creali 
leguntur apud Liv. 9. 30. et 40. 18. et 26. — g) 
De navali jwrta, V. Navalia infra. — Hinc 

Navale, is, a. 3. absolute, subslantivorum mo- 
re, lesie etiam Servio ad Firg. 11. /En. 32G., di- 
citur de loco ubi asserrantur subduclae naves, quod 
Gra?'.e siewptov, stazione navate, cantieri, porto o 
luogo dove si tengono le navi. Ovid. 3. Met. G60. 
j stetit sequore puppis, Haud o:iter,quam si siccum 
navale teneret. Id. fferoid. 18. 207. Illic est s- 
ptum oostrae navale carinas. Et ir plur. num. Firg. 
4. A3n. 593. Dirlpientque rates alii navalibu*. dai 
cantieri. 

Navalia, lum, et drum, n. plur. absolute, sub- 
staniivorum more, ^ 1. Generatim sunt loca, in 
quibus oaves Sunt et reOciunlur, arsenate, vcty- 
oxa^fj.zi t vauv, vaurerjycov . Cic. 2. Off. 17. 60- 
Atque illae impeasae meliores, muri, navilia, portus, 
aquarum ductus. Id. I. Oral- 14. 62. Si M. An- 
toaio pro Hermodoro fuisset de navalium opere 
dicendum. Cces. 2. B. C. 3. Appulsisque Mtssa- 
nam navir-us, inde, propter repentinum terrorem 
priocipam ac senatus fuga facta, ej Davalibus eorum 
unam deducit. Fitruv- 5. 12. Navaliorum ea erit 
ratio, ut etc. Flor. 4. 2. post med. Ac pri.nuin, 
proximorum adiQciorum aique navalium incendio, 
infestorum hostium tela submovit. ^ 2. Specia- 
tim Navalia locus Romas fuit trans Tiberim , 
cujus meolio apud Liv. 3. 26., 8. 14. et 40. 51. 
Inscript. apud Orell. 3627. i. o. m. et iv.no- 

M RKCIKAE T. ALBANIVS TR1MANVS SICni/Vr LSG . 

xxn PRimipenia? pits felicis optio naValiokvm 

PRO SB BT SVIS f. S. L. K. MATKRNO ST BR ADVA 

cos. ft. e. ann. post Cbr. n. 185. Ceterum V. B. 
Borghesi, Iscriz. del Reno dello Steiner p. 7. 
(Apud Varron. 5. L. L. 165. Wfi/J., qui a For- 
celliuo laudatur, pro navalia legeodura esse Nova 
via, conjecit Scalig. et Nordinius, probante MiU* 
lero). Hinc navalis porta ab borum navalium vici- 
nia dicta. Festus p .178. 4. et Paul. Diac. p. 179. 
1. Mill. % 3. Navalia absolute sunt eliam Da- 
vigiorum instromenta et ipsa navigia. Firg. 11. 
jEn. 327. Jacet omnis ad undam Maieries: ipii nu- 
merumque modumque cariois Pracipiant; dos aera, 
maous, navalia demus, Liv. 45. 23. Navalibus, ar*- 
mis, juventute nostra, sicut prionbus bellis, ad 
omnia paratos fore. Alii legendum conj. navibus. 
Plin. 16. ffist. nat. 11. 21. (52). Pix e taeda co- 
quil'ir navalibus muniendis. Ita ffa-duin. ex MSS. 
itemque Sillig. 

NaV ARCHIL'S, a, um, adject- ad navarcbum 
pertineos. Cod. Theod. 13. 5. 20. Nee navarchice 
obnoxius fur.rliooi. 

NAVARCUUS, i, m. 2,cap\tan di nave, va-jap- 
X°Ci 1 u ' i° una D * v i imperat: vox Grseca a vaJ; na- 
vis et do-xpq princeps. Cic. usurpat, de rebus Sicu- 
lorum agens, 7. Ferr. 24. 60. Sumplum omncra 
in classem frumento, stipendio, eelerisque rebu9 
navarcho soo quagque civilas semper dare solebat 
et tfcid. 32. 84. Harum ci vita turn militibus, na- 
vibus, navarcbis Syracusaous Cleomenes jussus est 
imperare. Feget. 5. Milit. 2. Singula Liburna? gio- 
gulos Davarcbos habebant, qui, exceptis ceteris oau- 
tarum ofGciis, gubernatoribu* atque rcmigibus et 
militibus exercendis quotidienam curam et jugetn 
adhibebant induslriam. Add© Inscript. apud Orell. 
3634., quam emendalsm exhibel Henzen. p 379. 

NAVANTER, adverb, (oavus) idem ac uavitcr 
Cassiod. 7. Fariar. 7. Quid est tibi puicrius, quam 
in ilia urbe operam navanter impendere diligenii?e 
luae, ubi tales testes videnlur as&isiere? Adde eumd. 
8. ibid. 23. 

NAVATUS, a, om. F. NAVO. 

NAVE, adverb, idem quod naviter. Plaut. apud 
Festum. p. 109. 3. Mull. Nave ugere opyrtet quod 



NAVIA 

agas, non ductarie. V. DUCTARIE. Sail. Jug. 
79. (77. Kritx.) sub fin. Imperata nave fecerant. 
Magna est Codicum discrepantia, ex qua tamen 
nave legendum contendit Kritzius. Vellej. 2. 125. 
4. Ut pleraque egit nave Germanicus. lta Ruhn- 
hen. ; Ed. pr. ignave, quod Ed. Biponi mulavit 
in igaovit. Agooscitur etiara a Charts. 1. p. 88, 
Putsch, et Diomed. 1. p. 402. 

NAVlA, a?, f. 1. vox a navis vulgari sermone 
corrupta et 

I.) Proprie est scapha, linter, usurpata in pro- 
verb. Aut capula, aut nauiam pro Aut caput, aut 
naviam. Aurel. Vict. Orig. gent. Rom. 3.; et 
Paulin. Nol. 38. 73.; quibuscum cf. Macrob. 1. 
Saturn. 7. V. CAPUT. 

II.) Translate navia est alveus ex uqo ligno 
exsculpto in modum navis, quo utuntur in vin- 
demia, ut Festus p. 169. 25. Mull, docet. Mela 
3. 7. ante med- Arundinum fissa internodia, ve- 
lut navia, binos et qusedam ternos etiam vebunt. 
~ NB. De Navia flcu V. NAVIUS in ONOM. 

NAVtCELLA, ee, f. 1. bare hettina, dem in ut. na- 
vis. Martian. Dig. 33. 7. 17. Inatruraento pisca- 
torio contineri Aristo ait navicellas, quae piscium 
capiendorum causa paratas sunt. In editione Tor- 
rentini est naucellas. V. tamen NAUCULA. Sed 
vox navicella Iegitur etiam apud Fulgent. Expo- 
ait. Serin, antiq. p. 662. Merc. Oriam dicunt na- 
vicellam modicam piscatoriam. 

NAVlCULA, as, f, 1. navicella nAotdptov, de- 
minut. navis, parva navis, qua vel in mari, vel 
in flumine circumvebimur. Cic. 4. Acad. (2. pr.) 
48. 148. Nos ad naviculas nostras descendimus. 
Id. post redit. ad Qulr. 8. 20. Parva na\icula tra- 
jectus in A'ricam. Cass. 2. B. C. 3. Preemissaque 
clam navicula, Domitium Massiliensesque de suo 
adventu certiores facit. Adde eumd. 3, ibid. 104. 
NAVlCULARlA, 8d, f. 1. vxovMot,, ars nego- 
tiandi, et quaestum faciendi ex navigatione, vel 
navem locando. Cic. 7. Verr. 18. 46. Navicuta- 
riam te, quum Romam venisses, esse facturum. 

NAVICOLARIS, e, adject, ad naviculariam per- 
linens. Hermogenian, Dig. 50. 4. 1. Munerum ci- 
vilium quaedam sunt patrimonii, alia personarum. 
Patrimonii sunt munera rei vehicularis, item na- 
viculari3 etc. 

NAVICULARIUS, a, urn, adject, ad navicula- 
rium pertinens. Impp. Valentinlan. et Valens Cod. 
Theod. 13. 5. 12. Navicularii oneris munus. Impp. 
Arcad. et Honor. Cod. 11. 2. 3. Navicularia fun- 
ctio. Inscriplt. apud Murat. 984. 1. Navicularius 
portitor 

NAVlCOLARlUS, li, m. 2. padron di nave, 
va'jxXvjpog, idem qui nauclerus. Cic. 16. Fam. 9. 
ad fin. Si poteris, cum Mescinio: si minus, cum 
honesto aliquo bomine, cuius auctoritate navicula- 
rius moveatur. Id. 9. Att. 3. sub fin- Audita na- 
viculariis hominis liberalitas est. Id. 4. Verr. 55. 
137. Aratores, mercatores, navicularii. h. e. qui 
navi mercaturam exercent, vel navim ad transfe- 
rendas merces locant; item qui publicas species 
et annonam mercede convebunt. V. et voc. seq. 
Tac. 12. Ann. 55. Inde (a montibus asperis) de- 
cursu in litora aut urbes vim cultoribus et oppi- 
danis, ac plerumque in mercatores et navicularios, 
audebant. Inscript. apud Gruter. 449. 6. Collegium 
navicuiariorum. Similiter hoc idem collegium me- 
moratur in Inscript. apud Oretl. 4069. et 4108., 
et navicuiariorum corpora in Inscript. apud eumd. 
3655., quacum cf. aliam apud Henzen. 6029. 

NAVtCULATOR, oris, m. 3. idem ac navicularius. 
Cic. Manil. 5. 11. Ma jo res vestri saspe, mercato- 
ribus ac navtculatoribus injuriosius tractatis, bella 
geaserunt. Ita Force/linus ex multis Codd. : at 
Oreliius ex Vet. Schol. aliisque MSS. libris et 
reeeutiorea plerique omnes rectius legunt navicu- 
la riia. 

NAVICULOR, aris, ari, dep. 1. barcheggiare, 
navigare, nX£m, navicula vehor- Per syncop. eat 
nauiclor, quo usus Martial. 3. 20. Piger Lucrino 
uaviclatur in stagno. Al. leg. naucuiatur. 

NAVlFRAGUS. a, um, adject, naufragoso, vaua- 
"(iz, navem frangeos, naufragium inferens. Vox 
poetica. Virg. 3. Mn. 553. navifragum Scylaceum. 
Ovid. 14. Met. 6. fretum. Stat. 5. Iheb. 415. dex- 
txasque obtorquet in undaa Proram, navifragis 
avidam concurrere a«xia. — Apud Ovid. 5. Trial. 



— 340 — 

8. 11. Vidi ego, navifragum qui riserat, aequore 
mergi: Et, numquam, dixi, justior unda fuit re- 
centiores leg. recte naufragium, 

NAVlGABlLIS, e, adject. 5 1. Passive apud 
classicos, navigabile, rcXcbqioc, tcAwtgs, qui na- 
vigari potest. Liv. 38. 3. in fin. Navigabilem a- 
mnem opportunum ad comportanda, quae, usui sint. 
Id. 35. 44. Simul primum anni tempus navigabile 
praebuisset mare. Tac. 15. Ann. 42. Fossa navi- 
gabilis. et 13, 53. Sublatisque itinerum diffieul- 
tatibus. navigabilia inter se occidentis septen- 
trionisque litora fierent. Colum. 1. R. R. 2. 3. 
Agrum habebimus - non procul a mari aut navi- 
gabili flumine, quo deportari fructus et per quod 
merces invehi poasict. Plirt. 6. Hist. nat. 29. 33. 
(165). Portus, ex quo navigabilem alveum perdu- 
eere in Nilum-Sesostris cogitavit. id. 3. ibid. 4. 
4. (21). Iberus amnis navigabiii commercio di- 
ves. Al. navigabilis. ^ 2. Active (ut ambulabi- 
lis, gressibilis, latrabilis etc) est qui navigare 
potest, qui navigat, apud Boeth. in Porphyr. Dial. 
2. p. 34. Nam si homo navigat, potest dici ani- 
mal navigabile. 

NAVIGANS, antis. V. NAVIGO in fin. 
NAVlGATlO, onis, f. 3. (navigo) actus navi- 
gandi, cursus maritimus, navis vectio, ^Xeua-.c, 
k\6o$, r.Xobz (It. nai'igazione ; Fr. navigation, Ira- 
jet par mer; Hisp. navegacion; Germ, das Schif- 
fen, die Schiff ahrt; Angl. a sailing, navigating, 
navigation, a voyage). Cic. 13. Fam. 68. Ex 
tuis litteris cognovi cursus navigationurc tua- 
rum. Id. Senect. 19. 71. Aliquando in porlum 
ex longa navigatiooe venire. Id. 2. ad Q. Fr. 
6. Primam navigationem, dummodo idonea tem- 
pestas sit, ne omiseris. et ibid, in fin. Aiebant, 
te prima navigatione transmissurum. Id. 16. Fam. 
4. Te neque navigation), neque viee committas, ! 
quoad plane valeas. Auct. B. Alex. 69. Diffi- 
culties itinerum ac navigationura. et ibid. 28. Ce- 
Jeriore fluminis navigatione usus est. Tac. 2- Hist. 
81. Celeri navigatione properare. Id. 2. Ann. 8. 
Secunda navigatio. a secunda del flume- et 4. ; 
Hist. 49. Prospera navigatione prsevenire aliquem. 
Id. 2. Ann. 53. Adversam maris navigationem | 
perpessus. Justin. 36. 3. 7 Lacus navigations j 
patiens. navigabile. Plin. 37. Hist. nat. 8. 32. j 
(108). insulam a continente diei navigatione ab- j 
esse. Ita Codd. multi, sed meliores a continenti 
stadiis ccc. abesse, ut Sillig. edidit. Id. 4. ibid. 
6. 19. (28). Navigatio ^Egyptia. h. e. qua Mgy- 
ptus petitur. Id. 2. ibid. 67. 67. (169). Circum- 
vectus a Gadibus ad finem Arabia?, navigationem 
earn prodidit scripto. 

NAVIGATOR, oris, m. 3. marinajo, vel noc- 
chiero, nauta, qui navigat. Quint il. 5. 10. ante 
med. Rusticus, forensis, negotiator, miles, navi- 
gator, medicus aliud atque aliud efficiunt. Id. de- 
clam. 12. 23. Infelix navigator est, et cujus votis 
auras non respondent. Inscript., qua* pertiaet ad 
ann. ante Chr. n. xn. apud Henzen. 7041. v. ham- 
mi vs p. L. CHItESTVS NAVIOAROR I. O. M. [ 
NAVlGATUS, a, um. V. NAVrGO. I 
NAVlGER, gera, g^rum, adject, (navis et gero) 1 
naves gerens, navigabilis, TcAsio'i^pog. ^ 1. Stri- | 
cto sensu. Lucret- 1. 3. Quae mare navigerum, 
qua? tt;rras frugiferentes Ccocelebras. Martial. 12. 
98. de Bastt. cui rector aquarura Albula navige- 
rum per freta pandit iter. Rumen. Paneg. Con- 
stantin. Flap, nomine 7. Navigera flumina ipeas 
oppidorum portas alluentia. Sic Cassiod. R. Variar. 
17. Flumen navigerum. ^ 2. Latiori sensu, vei, 
ut aliis placet, figurate, navigera similitudo, spe- 
cies piseis navium modo vehentis aliquid. Plin. 
9. Hist. nat. 30. 49. (94). Navigeram similitudi- 
nem et aliam (prteter earn, quam descripsit in 
fin. cap. preeced. de nautilo verba faciens) in Pro- 
pontide visam sibi prodidit Mucianus: concham 
esse acatii modo carinatam, inflexa puppe, prora 
rostrata: in hac condi nauplium, animal stepiaj 
aimile etc. V. NATJPLIDS. 

NAVlGlOLUM, i, n. 2. deminut. navigii, par- 
vum navigium, navicula, picciolo nauiglio, le- 
g net to, -/.v.dy.'jv. Len lulus ad Coss. Prosit, etc. 
12. Fam. 13. ante med. Nos vix ipsi singulis 
cum navigiolis re^iperemur. Auct. B. Afr. 63. 
Ipse navigiolum parvum conscendit. 

NAVIGIUM. li, n. 2. (navigo) omne genua 



xNAVIGO 

navis, quo aqua iter facimus, ttXoiov (It. naviglio. 
nave, vascelto, legno, bastimento ; Fr. toute espe- 
ce de navire, bailment, barque, nacelle; Hisp. na- 
ve, qualquier genero de nave, navecilla; Germ. 
oas Fahrzeug, das Schiff; Angl. a ships, vessel, 
boat). 

I.) Proprie. Cic. 2. Nat. D. 60. 152. Magnos 
usus affert arborum confectio ad navigia facienda. 
Id. 3. Oral. 46. 180. Quid tarn in navigio ne- 
cessarium, quam latera, cavernas, prora, puppis, 
antemnae, vela, malt? Id. 5. Att. 11. ad fin. 
Navigium dissolutum, vel polius dissipatum. Id. 
4. Acad. (2. pr.) 31. 100. Prcficisci probo navi- 
gio, bono gubernatore, hac tranquillitate. et 16. 
Att. 4. ad fin. Navigium luculentum. et ibid. 1. 
Navigia minuta. Virg. 2. G. 107. Aut ubi navi- 
giis violentior incidit Eurus. — Proverb, est il- 
lud Livii 44. 22. a med. Qui in eodem velut na- 
vigio participes sunt periculi. V. NAVIS. I. g. — 
Navigii appellatione etiam rates continentur, te- 
ste Ulp. Dig. 43. 11. 1. a med. 

II.) Translate signifies! ipsam navigationem. Lu- 
cret. 5. 1004. Improba navigii ratio htm casea j ace- 
bat. V arte del navigare. Hunc versum tamquam 
spurium Lachmannus (V. ejusd. Comment, in T. 
Lucret. p. 325.) expunxit. Cic. 4. Herenn. 44. 
57. Contemnendus est, qui in navigio se, quam 
navim, mavult incolumen. At Oreliius et alii re- 
ctius leg. in navigando. Sctevola Dig. 45. 1. 122. 
In omnes navigii dies, et paullo post. Quasi per- 
fecto navigio. Ulp. loc. cit. Ait praetor iterque 
navigio. hoc pro navigatione posttum esi Rutil. 
1. Itiner. 541. Tempora navigii clarus reparave- 
rat Eurus. Al. leg. navigiis. 

NAVIGO, as, avi, atum, are, 1. (navia et ago). 
Part. Navigans in fin.; Navigat us I. B; Navi- 
gaturua I. A.; Navigandus sub init. — Naviga- 
re proprie significat navim agere: hinc Ulp. Dig. 
4. 9. 1. Nautas appeilantur omnes, qui navis na- 
viganda? causa in navi sunt. Ita Ulp. Hanc vim 
universim habet quandocumque refertur ad nau- 
tas, naucleros, navarchos, gubernatorea. Hi enim 
dicuntur navem agere, vel agi jubere. Saspissime 
tamen refertur ad eos omnes, qui navi vchuntur, 
r/.sco (It. navigare; Fr. naviguer; Hisp. navegar; 
Germ, schiff en, segeln ; Angl. to sail, set sail, 
3a il, in or upon, navigate). 

I.) Proprie occurrit A) Neutrorum more; et B) 
Active. 

A) Neutrorum more. — a) De hominibus. Cic. 
16. Fam. 7. Quum per anni tempus navigare pot- 
eris. ad nos veni. Casa. 4. B. G. 23. Nactus ido- 
neam ad navigandum tempestatem. 67c. Dom. 10. 
24. Quum ipse plenissimis velis navjgares. Id- 2. 
Invent. 51. 153. Navigare in alto. Lucan.A. 134. 
Sic Venetus stagnante Pado, fusoque Britannus 
Navigat Oceano. Quintil. 4. 2. 41. Navigare e 
nortu. ft. e. so'vere. Ctc. Flacc. 14. 32. Hac clas- 
se Cra3sus ab Aiao in Asiam, his navit>us Flaccus 
ex Asia in Macedoniam navigavit. Sulpicius ad 
Cic. 4. Fam. 5. Quum all yEgina Megaram ver- 
sus navigarem. Horat. 2. Sat. 3. J6(i. Naviget An- 
ticyram. Sueton. Tib. 13. Rhodum navigalurus. Cic. 
3. Nat. D. 34. 83. Dionyaius navigabat Syracu- 
sas. Id. 3. Fam. 6. init. Si ad Sidam navigassem. 
Plin. 26. Hist. nat. 8. 28. (43). Navigare ad Piia- 
sin. Quintil. 10. 2. 7. ratibus. Sail. oral. Cuttae 
ad pop. ciasse minore, quam antea. — Speciatim 
navigare, navim conscendere, et in mari degere. 
Cic. 7. Verr. 31. -°0. Quo tempore ceteri £int:to- 
res ob ire provinciarn consueverunt, aut etiam in 
tanto praidonum mutu et periculo ipai navigare, 
metiers i in mare. — Navigare in pvtu, abes- 
se a periculo, in tuto esse. Ter. Andr. 3. 1. in 
fin. Nunc hujus peri do fit: ego in portu navigo. 
— b) Non raro ipsa navis navigare dicitur. Cic. 
Flacc. 14. 32. Utrum iata class is cursu et rem is, 
an sumptu faniurn et litteris navigarit. et ibid. 13. 
30. Pomp i jo auctore decrevimus, ut classis in Ita- 
lia navigaret. che vi fosse una flotta, e scorresse 
i mari d' Italia, et Ovid. 2. Art. am. 9. mediis 
tua pinus in undis Navigat Id. 2. Fast. 8P4. Na- 
viget hinc ulia jam mihi linter aquu. Ulp- Dig. 
47. 5. 1. Quid adiubentur, ut navis naviget, hoc 
est nautaj. — c) Item ipsa? merces, qua: navi fe- 
runtur. Id. ibid. 52. 2. 1. Interest, utrum etiam 
ipsae merces periculo creditoria navigent. — d) 



NAVIS 



Impersonalilc.r. Cic. 16. Fam. 7. lis enim ventis 
islinc navigatur. Addc eumd. ibid. 13. sub fin. et 
Plin. 6. Hist. rial. 26. 30. (126). Si Tigri navi- 
getur. 

B) Active, rirg. 1. /En. 71. Gens inimica mi- 
bi Tyrrbenom navigat aequor. Cic. 2. Fin. 34. 112. 
Quum Xerxes, Hellpsponto juncto, Atbone perfos- 
so, maria ambulavisset, terramque navigasset. Use 
quidem expressa sunt ex illis^ Isocrat. Paneg. c 
21. war«^ nkeuoai usv 9ux ttq? ijirstpou, 7rs£su3c« 
Si Stat ty)5 SttXarnis, tow (xev E'XXs'ojtovtov £eu- 
fac, to'v 6s A v &co Stopu^af. 5u£fon- Claud. 1. 
Oceanum septentrionalem primus Romanorum du- 
cum navigavit. Out'd. 15. 4fct. 49. venlisque fa- 
ventibus aequor Navigat Ionium. — Passive. Plin. 
2. Hist. nat. 67. 67. (167). Totus bodie navigatur 
occidens: septentrionalis vero oceanus magna ex 
parte navigatus est. Quinlil. 1. 4. 28. Est etiam 
quidam tertius modus, ut urbs habitatur : unde 
tt-mare navigatur. Tac. Germ. 34, Lacus im- 
mensi Romarjis classibus navigati. Plin. 36. Hist. 
nat. 15. 24. (104). de Roma. Urbs pensilis sub- 
terque navigeta. 

11.) Translate. ^1. Commode navigare helium 
dicitur, quun classis navigat bellura iilatura. Cic. 
31 anil. 12. 34- Quam celeriter, Cn. Pompejo du- 
ce, belli impetus navigavit. Flor. 2. 2. ante med. 
Regulo duce, jam in Arricam navigabat bellum. 
Sic ibid. 8. Ut cum terrarum orbis situ ipse vi* 
ctoriarura ordo navigaret. % 2. Pro natare, nuo- 
tare. Ovid. Heroid. 19. 47. jam certe navigat, in- 
quam •* Lentaque dimotis brachia jactat aquis. % 3. 
De ipso mari. Manil. 5. 583. de belua marina. 
circumsonat aequor Deolibus, inque ipso rapidum 
mare navigat ore. ft. e. exundat, Ducluat: tanta 
aquarum vis latum ilium rlctum intrat et exit. <| 4. 
In illo Sail. Cat. 2, Quae homines arant, navigant, 
tediflcant, virluti omnia parent: to navigant est 
navigando et merces mari convebendo comparand 
— Hinc 

Navigans, antis, parti ei p. absolute, subslanlivo- 
rom more usurpatur, et est navigator, navigante, 
irXairtop. Cic 3. Off. 23 . 89. Quoad perveotum sit 
eo, quo sumpta navis est, non domini est navis, sed 
oavigantium. Pelron. Satyr. 107. Nee omen, nee 
legem navigantium no vera nt. Plin. 6. Hist. nat. 
29. 34. (174). Fons expetitus navigaotibus. Mar- 
tial. 3. 64. Sirenas, bitarem navigantium poenam. 
NAVIS, is, f. 3. vau$. In quarto et sexto casu 
duplicem babet positioned!, in e, et in t: et qui 
dem in t" frequentius prassertim io Ablativo, ut ex 
allatis exemplis videre est, et alibi in Latinis scri- 
ptoribus passim occurrit. — Navis est maebina e 
ligno, qua per mare, flumen. lacumve iter facimus: 
a voce Graeca allata. Dicitur fere de navigio majori, 
interdura eiiam de oymba, lintre, scapha et hu^us- 
modi (It. nave, barca, vascello, naviglio, legno; 
Fr. toute espece de navire, bailment, vaisseau, 
bateau, barque; Hisp. qualquier genero de nave, 
vaso, navio, navichutlo, buque; Germ, das Schiff; 
Angl. a ship, bark, vessel galley, beat). 

I.) Proprie. — a) Multas oavium appeltationes 
collegeruot Gell. 11). 25. et Non. lib. 13. — b) 
Earum alias sunt apertae, alia teetas. seu coostra- 
tas, sunt longas, ooerariae, beilicae, rostral*, mariti- 
mx, fluviatiles, tabellariae, spcculatoriss, praedato- 
riee, actuariaa, piscatorias, vectorial, etc. de quib, 
V. suis locis. — • c) Nuve primus in Graeciam ex 
„Egipto Danaus advenit: antea ratibus navigaba- 
lur, inventis in mari Rubro. Reperiuntur qui, My- 
sos et Trojanos priores excogitasse in Heilespon- 
to, putent. Plin. 7. Hist. nat. 56. 57. (206). — 
d) Naviutn tulela erat picta, vei Qcia dei, vel 
bcrois alicujus imago, in puppi collocala, nautarum 
et veclorum praecipua religio, cui supplieabant, cu- 
jus opem auiiliumque leinpeslatum procellis jactati 
irnplorabant, quarnque, si quid inali oniinis esset 
commissum, variis ritibus expiabant. Vol. Place. 
1. 301. Visa coronals fulgeos tutela carina Vo- 
cibus bis instare duci. Id. 8. 202. de ead. Puppe 
procul summa vigilis post terga magislri llaeserat 
auratse genibus Medea Minervae. Ovid. 1. 7Yi*.. 
10. 1. Est mihi, sitque precor, flav* tutela Miner- 
va? Navis, et a picta casside numen habet. Id. 
f/ero'A. 16. 112. Acripit et picto* puppis adunca 
deo«. Pers. 6. 29. jacct ip<e in Mtore. et una In- 
geutes de puppe dei. — e) Earuindem vero iQ- 



— 341 — 

signe, itapdoyitav, erat simulacrum sive dei, sive 
berois, seu virtutis aiicujus, vel animalis itf ozo(tr„ 
vel cujuscumque tandem rei imago, in prora sem- 
per constitute, unde naves nomen accipiebant. Pro- 
pert. 4. 6. 49. Quodquc vebunt prora? Ceotauros 
saxa -.oioarttes. firg. 10- /En. 157. iEneia puppis 
Prima tenet, rostro Phrygios subjuncta leones. In- 
script, apud Mitral. 780. 5. Trireme Marte. el 834. 
5. Trireme Venere. et 876. 3. Trireme Spe. et 862. 
3. Trireme Tauro. ef. 870- 7. Quadrireme Pado. 
et 841. 4. Trireme Albenis. — Apud Phcenices 
tamen et Graecos deorutn simulacra, qua? et na- 
vium insignia erant, in prora collocala fuisse, osten- 
dit Dav. Rhunkenius in Vissert. de tutel. et in- 
sign, navium c. 3. — f) Locutiones hue perti- 
nentes sunt h<e prsripue. Cic. 4. ^«.20. E Pom- 
pejano navi advectus sum in Luculli nostri ho» 
spitium. Id. 7. Verr. 17. 44. Navem maiimam, 
triremis instar, palam adiQcatam sumptu publico, 
etc. Tac. 14. Ann. 29. INaves fabricatur piano al- 
veo adversus breve Htus et inrertuin- Cic. Senect. 
20. 72. Navem construere. Cces. 1. B. C. 26. ad- 
ornare. Id. 5. B. G. 1 . armare. et 4. ibid. 31. 
reflcere. Colum. 4. R. R. 3. 1. iostruere arma- 
mentis. Firg. 4. /En. 398. deducere litore. trar- 
re alPaqua. et absolute eod. sensu 3. 71.; el Cces- 

5. B. G. 23. deducere. Liv. 28. 17. exlr. dedu- 
cere in aquam. Id. ibid. 7. moliri ab terra. Ca?s. 

1. B. G. 57. ex portu educere. firg. 1. £n. 555. 
et 577.; et Cces. 5. B. G. 11. subducere. tirar in 
secco. Pelron. Salyr. 101. deducere in porturn. 
Cces. 4. B. G. 29. subducere iu aridum. Horat. 2. 
Ep. 1. 114- Navem agere iguarus navis timet. 
yv«i/*7j. Ovid. Remed. am. 2b5.;et Cces. 3. B. C 

6. Navem solvere, scioglier dal lido. (Apud eumd. 
Cces. 4. B. G. 28. ipsa etiam navis solvere dici- 
tur, quum discedit a litore.) iVepos Hann. 7. con- 
sceodere. imbarcarsi. Phcedr. 4. 21. asceodere. Cic 
13. Alt. 21. appellere ad aliquem locum. Curt. 4- 

2. appellere litori. Liv. 28. 17. applicare teriae. 
Ttr. Andr. 1. 3. 17. frangcre. patir naufragio. 
Quintil. 4. 1. 61. impingere. dare in iscoglio. 
Tac. 4. Hist. 79. deprimere- get tar a fondo. et 
Cic. 1. Oraf. 38. 174. in portu evertere. Id. ibid. 
et Pis. 9. 20. gubemare, et salvam in portu col- 
locare. Cces. 4. B. G. 25. if mis iocitare. Plant. 
Bacch. 2. 3. 57. statuere. ft. e. sisiere. Ttr. Beaut. 



1.2.9.; et Cces. 4. B. G. 26. et 27. E navi e- 
gredi. Cces. ibid. 25. desilire. et ibid, se projice- 
re. Horat. 2. Ep. 2. 200. Nave ferri. Ct'c. 3. Nat. 
D. 37. 89. In navi vehi. Sulpicius ad Cic. '*. Fam. 
12. Navi Piraeeum advectus sum. Co2S. 4. B. G. 
25. transportare aliquid. et ibid. 37. Ex navibus 
milites exponere. Horal. 1. Od. 6. 3. Mavibus rem 
gerere. ft. e. markimis expedilionibus. Cic. Plane. 
39. 94. Navis secundis ventis cursum suum tenens. 
Phcedr. 4. 21.de Simonide. Ascendit navem, quam 
tempestas horrida Simul et vetustas medio dissol- 
vit mari. — g) In eadem navi esse, proverb, 
in eodem cum aliis periculo versari, esser nella 
medesima barca. Cic. 12. Fam. 5. Tibi, etsi ubi- 
cumque es, ia eadetn es navi, lamen etc. V. NA- 
V1GIUM I. ad 6n. — ft) JVauern per for are, qua 
ipse naviget, proverbio item dicitur is, qui, ut 
aliis malum erect, se ipse laedit. V. loc. Cic. apud 
Quintil. in PERFORO I. — i) JVavibus et qua- 
driqis petere aliquid, aliud proverb, omui conatu 
et studio , velis retnisque, manibus pedibusque. 
Horat. 1. Ep. H. 28. navibus atque Quadrigis 
pelimus bene vivere. — I) Navem mortuo ap- 
plicare, aliud proverb, de scro autilio, apud Quin- 
til declam. 12, 23. Elrusci dicuot il soccorso di 
Pisa. Simile est jllud ibid. Medicina mortuorum 
sera est. — m) Navis iia veils instructs, ut h»c 
quidem nauta colligere videanlur, est symbolum 
vitas anteacliB et portus capiendi post longam na- 
vigationem. Huiusmodi navis cernitur in facie ex- 
terna monument! sepulcralis Nevolej* Tyches in 
suburbio Pompcjorurn. V. Mus. Borbon. T. 1. 
tab. sin. p. 2. et Lup. Epitaph- S. Sev. p. 123., 
ubi navis una velis eipansis, et p. t80., ubi bime 
itidem, el Maff Mus. Vex- p. 281. n. 9., ubi pa- 
riter navis pro'pe pbarum demissis velis cernitur. 
Hinc Cic. Senect. 19. 71. Quae (scnccfu.0 mihi 
quidem lam jucunda est, ul q«° propius ad mor- 
tem acredam, quasi tcrram videre viiiear, aliquan- 
deque in poituin ex longa odviiaiione esse veo- 



NAATTA 

turns, et ad rem Pelron. Satyr. 71. To rogo, ot 

naves etiam monuraenti mei facias plenis veils 
eunies- 

II.) Translate. ^ 1. Interdum navis est in 
obscaenis, pars nempe, qua feminae sunt. Plant, 
Men. 2. 3. 51., Mil. glor. 3. 3. 46. et Rud. 2. 
3. 24. ; et Maarob. 2. Saturn. 5. sub fin. xtjjtoc 
A'lpfoSit^. V. iips. eptstoiic. qucest. I. 5. ep. 3. 
^ 2. iVui!t8 Arqolica est sidus, de quo Cic. Aral. 
276. (522. ed. Orell.). inde pedes Cants, et simul 
amplam Argolicaio reiinet crebro cum luroioe Na- 
vem. % 3. Apud Apic. 6. 9. navis est venter 
pullorum gallinaceorum, navis, aut carinas figuia 
similis. % 4. Allegorice, de re publica. Cic. 12. 
Fam. 24. Quamobrem, mi Quinte, conscende oo- 
biscutn, et quidem ad puppim. Una navis est jam 
booorum omnium: quam quidem nos damus ope- 
ram, ut rectam teneamus: utinam prospero cursu. 
Sed quicumque venti erunt, ars nostra certe non 
aberit. Cr. Id. Sext. 20- 46. Quum vero in bane 
rei publics navem, ereptis senatui gubernaculis, 
fluitantem iu alto tempestatibus seditionum ac dis- 
cordiarum , armatae tot classes, nisi ego unus de- 
dilus essem, iucursurae videreotur etc. Cf. et Horat. 
1, Od. 14., de qua Quintil. 8. 6. 44. At aWnjyopt'a 
quam inversionem interpretantur, aliud verbis, aliud 
sensu ostendit; etiam interim contrarium. Prius ut: 
«0 navis, referent in mare te novi Fluctus! 
quid agis? Fortiter occupa Portum». tolusque ille 
IJoratii locus, quo navem pro re publica, fluctuum 
tempestates pro bellis civmbus, porturn pro pace 
atque concordia dicit. 

NAVlSALVlA, ae, t. 1. hoc nomine hi it appel- 
lata, et quasi dea Rjmte culta, Claudia Quiota 
virgo Veslalis, Appti Claudii neptis, quae ann- U, 
C. mux. oavim simulacrum Matris deum e Pes- 
sinunte translatum vebenlem, per adversum Tibe- 
rim solo adduxit, ut narrat Liv. 29. 14.,^ utque 
patet ex insigni marroore anaglyptico et litterato 
apud Maff. Mus. Per. 252. 4., el ex nummo Fau- 
stina? senioris apud Venut. Mus. num. Alban. 
T. 1. tab. 27. n. 3. Hujus virginis VesUlis statua, 
in vestibulo templi Matris deum posita et conse- 
crata, bis ea aede incendio consompta, in sua ba- 
si Cammis intacta stetit , ut constat ex Tac. 4. 
Ann. 64. et Vol. Max. 1. 8. n. 11., quarnque 
sedentem, veiatam, et simpulum dextra porTigen- 
lem videre est in nummo apud Morell. Num. fam. 
Rom. in G. Claudia lab. 2. n. 3. InscripL apud 
Maff. loc. cit., quae est apud Orell. 1905. matri 

DBVM BT NAVISALVIAS V0T0 SVSCSPTO CLAVD1A SYW 

tvchb dd. Alia apud Clem. Cardinal. Iscriz. Vt- 
lit. p. 5., quae est apud Orell 2403. matsU dbvm 

%t NAV (SALVIAS Q. NVNMVS TECBPHVS MAGlSter COL- 

legii cutTorum nvs oe suo do. Consule et Ovid. 
4. Fast. 305. et teqq.; Cic. Har. resp. 13. 27. et 
Ccel. 14. 34.; Sit. It. 17. 33.; et Lactant. 2. 7. 
At probabilius videtur, naviro ipsam, qua Matei 
magna deum a Pessinunte Romam deportata est, 
Navim Salviara apiiellatam fuisse, ut putat Cardi- 
nali loc. cit. et Orell. Inscrlpt. n. 1906. et B. 
Borghesius Dec num. 14. oss. 10. p. 56. 

NAVlTA et nauta, ae, m. 1. mxtxric Festus p. 
169- 20. Mull, docet, nainla dici secundum incor- 
ruptam consuetutlioem: et ex eo factum nauta per 
sync, quo nunc utirnur. Alii dicunt, nauto esse pri- 
mitivum, a Graeco vaur-n?: ex eo per epenthesin 
factum esse navita, quo fere Poetae utuntur. — 
Ceterum navita et nauta est quicumque in navx 
adbibetur, ul earn agal (It. fcarcaj'uofo, mar*r»a- 
jo; Fr. malelot, nautonnier, pilote; Hisp. man- 
7iero, naula; Germ, der Schiffer, Schiffsmann, 
5eemann, der Mat rose; Angl. a sailor, seeman, 
mariner, marine). Occurrit — a) A'awta apud 
Poetas et seriores pros* auctores. Plaul. Men. 
■I. 1. 1. Nulla est votuptas navilis major, quam 
quando ex alto procul terrara conspiciunt, Pelron- 
Salyr. 121. vix navita Porlhmeus Sufflciet simu- 
lacra virum traducere cymba. Prope.rt. 2. 1. 43. 
Navita de ventis, de tauris narral arator. Adde 
firg., Horat., Catull., Ovid., Tibull. etc. Adde 
etiam Gelt, qui prosa oratione non semel usurpat 
16. 19.; et Apul. 6, Met.; item Caton- apud Ft- 
stum I. c. Navita* quod eecum porta verant vinum 
atque oleum, usus tantum eo sum. — b) iVauta 
apud rlassicos prosa Auctores. Oes 3. B. G. 9. 
Nuves asdiflcau in Quinine Ligeri, umigei oi 



NA VITAS 

Provincia institui, nautas gubernatoresque compa- 
rari jubet. Id. 3. B. C. 8. Eodem igae nautas 
dorninosque navium interfecit. Cic. 16. Fam. 9. 
ad fin. Solent modes festinare qusestus sui causa. 
Horat. 1. Sat. 1. 30. nautaeque, per omne Auda- 
ees mare qui currunt. Ovid. 1. Art. am. 723. 
Candidus in nauta turois color : asquoris unda De- 
bet et a radiis sideris esse niger. — Nautarum 
collegia vei corpora passim memorantur in antt- 
quis Inscripptt., ut apud Orell. 2855., 4077., 365., 
4120., 4243. etc. et apud Henzen. 6654., 7254. 
et 6950. 

NA VITAS vel gna vitas, atis, f. 3. ajuto, dili- 
genza in accorrere all' alt mi uopo, cito'jSy;, sw.- 
jii/.s-.a, auxilium, diligentia in adjuvando. Cic. 10. 
Fam. 25. Istum operam tuarn, navitatem, animum 
in rempubl. celeritati praeturae anteponendam cen- 
seo. Est qui legit operam tuam navatar . Arnob. 
1. 2. Ipsi homines denique, quos per iohabitabi- 
Les oras terras sparsit prima incipiensque navitas, 
non etc. Al. leg. nativitas : at Cannegietero, pro- 
bante Orellio, legendum videtur nativitas, indu- 
stria enim et labor in quaerendo victu dissociavit 
primo mortales. 

NAVITER vel gnaviter, adverb, (navus, a quo 
et nave) diligenter, strenue, magna industria, di- 
Uyentemente. attentamente, sti-.us/.mj. 

I.) Proprie. Sisenna apud Charts. 2. p. 185. 
Putsch. Quid nunc os tuum scalpis? quid tergi- 
versaria, nee bene naviter is? Liu. 10. 39. Ibi ali- 
quamdiu nee cessatum ab armis est, neque na- 
viter pugnatum. Sic Id. 30. *4. Tempus esse, aut 
pacem componi, aut bellum naviter geri. Id. 24. 
23. Sed quod volebant, non, quam maturato opus 
erat, naviter expediebant. Horat. 1. Ep. 1. 24. 
quoe spem Consiliumque morantur agendi gnaviter 
id, quod etc. Gelt 15. 4. In provincia naviter 
versari. Apul. 2. Met. Naviter grassare. 

II.) Translate est omnino, perfecte. Lucret. 1. 
524. Altemis igitur, ni mirum, corpus iuani Dt- 
stinctum, quoniam nee plenum naviter exstat, Nee 
porro vacuum. Cic. 5. Fam. 12. Qui semel vere- 
cundise fines transient, cum bene et naviter o- 
portet esBe impudentem. Forcellinus bunc Cic- 
locum ad superiorem paragr. retulit. 

NAVlTlES, ei, f. 5. industria, diligentia. Gloss. 
Philox. Navities, dprjTij. 

NAVO, as, avi, atum, are, a. 1. Gnavo, as pro 
navo, as legitur in quibusdam libris apud Cic. 2. 
Oral. 7. 26.; et Val. Flacc. 3. 145. — Part. Na- 
vatus sub a et b. : Navaturus et Navandus sub 
c. — Navare est 3trenue et diligenter agere, totis 
viribus agere, a navus. Alii ducunt a navis, et pro- 
prie dici ajunt de nautis, qui aliis auxilium pre- 
heat in navi vel e navalibus deducenda, vel in mari 
gubernanda; quo in ministerio multorum manibus . 
et magno labore opus est, o%o'jid\,u>, nptsiyju, 
Sia^pd'stou-ai (It. fare con diligenza, seroire, as- 
sistere, adoperarsi con tutte le forze; Fr. faire 
avec soin, aoec zele, avec ardeur; Hisp. hacer, 
obrar con cuidado, con zelo, con ardor; Germ. 
mit Anatrengung etwaa thun, eifrig betreiben, ! 
verrichten, besorgen; Angl. to perform uigorouslg i 
or diligently). Occurrit — - a) Generetim navare I 
aiiquid, h. e. strenue et diligenter agere. Cic 6. | 
Fam. 1. in fin. Nemo est tarn afflictus, qui si nihil 
aliud Btudeat, nisi id quod agit, non possit navare 
aiiquid et efficere. Cf. Gell. 7. 20. Est adeo invenire 
apud nobiles poetas hujuscemodi suavitatis multa, 
qua; apparet navata esse, non fortuita. h.e. studiose 
et de induatrie facta, arte conquisita. — b) Nava- 
re operam atlcui persona?, non ret, (quod seepe 
occurrit) est preestare, exhibere, auxilium dare, 
adjuvare, operam conferre. Cic. 15. Fam. 12. U- 
tioam potuicsem, pro tuis amplissimi3 erga me stu- 
diis, tibi operam meam studiumque navare. Id. 10. 
ibid. 25. Navare operam rei publtces. Id. Brut. ' 
81 . 282. Qui quia navarat miles operam impe- j 
ratori, imperatorem ae atatim esse cupiebat. Liv. J 
28. 35. Cupere se, illi populoque Romano operam 
navare. ita ut nemo unua externus magia enixe 
adjuverit rem Romanam. Id. 9. 16. Ut ad recon- 
ciliandam pacem commli opera navaretur. — c) 
Navare operam sine Dat. personas dieitur qui stre- 
nue et diligenter operatur, totis viribus operam 
confert. Cic. Cast. 28. 57. Si me audiant, nc- 
vent aliam operam, aliam ineant gratiam, in aliis 



- 342 — 

j se rebus ostentent. s' impieghino, s' adoprino in al- 
I tro. Id. 2. Oral, 7. 26. Jam mini videor navasse 
j operam, quod hue venerim. d' avere fatto qualche 
i cosa. Liv. 7. 16. Fortiter in acie navare operam. 
I Id. 24. 14. exir. Quibus merces navata; in unum 
i diem opera; libertas future erat. Id. 2. 43. ad fin. 
! Exsecrantes nunc imperatorem, nunc navatam ab 
| equite operam, redeunt in castra. Curt. 7. 5. Ceteris 
I gratia; acta; quod ad reliqua belli navaturos operam 
] pollicebantur. Tac. 3. Ann. 42. Julius Indus, e 
j civitate eadem, discors Floro, et ob id navandae 
! opera; avidior. — d) Navare opus idem est. 
| Val. Flacc. 3. 144. ferro potius mihi dexter a, fer- 
j ro Navet opus. Cic. 9. Att. 11. Utinam aliquod in 
I hac miseria reipublicae -oaitixcv opus efficere et 
, navare mihi liceat. — e) Navare studium, exhi- 
[ bere, praestare, adhibere. Q. Cic. Petit, cons. 5. 18. 
Instituendi sunt cujusque generis amici, qui etiam 
i si suffragandi studia non navant, tamen etc. Cic. 
| 15. Att. 4. ad fin. Quam vellem, Bruto studium 
! tuum navare potuisses! Sic nauaie benevolentiam, 
' Id. 3. Fam. 10 ante med. Ut quum hie tibi satisfece- 
; rim us, istic quoque nostram in te benevolentiam na- 
! vare possimus. — Similiter navare bellum, strenue 
1 bellum gerere. Tac. 3. Hist. 25. Si Vespasiano bel- 
■ turn navaverint, Vespasianum rerum potiri. Sic na- 
j vare flagitium, strenue perpetrare. Id. 4. ibid. 
I 59. Ceteros, ut qulsque flagitium navaverat, pras- 
| miis attollit. — f) Navare rem publicam, opera 
sua adjuvare, Cic. 9. Fam. 2. sub fin. Si minus 
in curia atque in ioro, at in litteris et libris, ut 
doctissimi veteres fecerunt, navare rem publicam, 
et de rooribus ac legibus quasrere. Alii leg. gna- 
vare: alii juvare; alii reipublicae. 

NAVUS vel gnavus, a, um, adject, (cui ignavus 
opponitur et quod a navium velocitate dictum Fe- 
stus p. 166. 32. Mull, putat) est celer ac stre- 
nuus, industrius, diligens, attentus, actuosus, cnou- 
5arc-5 evgpY^c (It. diiigente, sollecito, attento, 
pronto; Fr. diligent, actif, zele, applique", soigneux, 
attentif; Hisp. diiigente, cuidadoso, activo, aten- 
to; Germ, betriebsam, emsig, eifrig, thalig ; Angl. 
active, diligent, industrious, prompt, vigorous) Oc- I 
currit — a) De hominibus- Ennius apud Fesium j 
, loc. cit- Navus repertus homo, et Id. ibid. Navo- I 
. rum imperium servare est induperantum. Cic. a. : 
Verr. 21. 53. Homo navus et industrius. Sic Id. 
leg. Manil. 7. 18. Homines gnavi et industrii. Rur- ' 
sus 5. Verr. 51. 120. Magni et navi aratores. et ibid. . 
69. 161. Navus et prudeus et probus filius. Horat. i 
1. Ep. 18. 89. Oderunt hilarem tristes, tristem- 1 
que joco6i, Sedatura celeres, agilem gnavumque \ 
remissi. et ibid. 60. 20. Gnavus mane forum, et : 
vespertinus pete tectum. Veltej. 2. 1S5. 2. Vir ] 
navus, agilis, providus. Colum. 11. R. R. 1. 16. 
In agresti negotio dici vix potest, quid navus 
operarius ignavo et cessatore presstet. Id. 7. ibid. 
9- 10. Sit autem (custos porcorum) vigilans, im- 
piger, industrius, navus: omnium, quas pascit, et 
matricum et juniorum meminisse debet, ut etc. 
Alii legebant: navus omnium, quas pascit: ct ma- 
tricum etc., et to navus in gnarus mutari vo- 
lebant. — b) De abstractis. Sit. It. 1. 549. Nava 
rudimenta, et primos in Marte labores. Veiiej. 2. 
120. 3. Nava virilisque opera. Sit. It. 7. 349. sti- 
mulatque ruentes Navus abire timor. h. e. qui na- 
vo8 et celeres facit, quia pedibus timor addidit 
alas, ut ait Virg. 8. JEn. 224. 

NAXlUM, li, n. 2. Apud Plin. 36. Hist. nat. 
7. 10. (54). naxia vocantur cotes in insulas Cy- 
pro genitse, Bed a Naxo Cretae oppido, ut constat 
ex Suida. ubi eas concinnari mos erat, Romam 
advectae, ad marmora polienda, et scalpendas 
atque limandasgemmaBaceommodata;. Adde eumd. 
37. ibid. 8. 32. (109). 

NAXUM vel natus, i, n. vel m. 2. videtur es- 
se juncus Naxius, de quo plura Plin. 21. Hist, 
nat. 18. 69.(115). Legitur h«c vox apud Theod. 
Priscian. 2. 12. p. 301. ed. Aid. Pulveribus a- 
spergo membra sudantia, mentha? vel rosarum fo- 
liip siccis, cuntusis et cribellatis, gypsi, naxi, man- 
na? thuris, gallarum, singulis tunsis nl commixtis 
cum vino styptieo vel ejus faecibus; simul mixtis 
odoribus bonis vel Ihymiamatibus vires labentes 
et membra desidentia reparabo. Plin. Valerian. 
2. 28. ante med. p. 183. ed. Aid. Naxum futlo- 
xum terea diligenter, et dabis in vino, vel ovo, 



NE 

vel aqua calida mane et sero. Cf. Plin. Hist. nat. 
loc. cit. et seqq. paragr. et viderint eruditi. 



NE 



NE, adverb, et conjunct, negative. Quod ad et- 

I ymon attinet, inter eruditos jamdiu constat, uni- 

j versae generis humani linguae hoc innatum esse, ut 

| aegatio per vocem n exprimeretur, atque vocalis 

i vel prseponeretur {quod in part, in factum est apud 

| Latinos) vel adderetur. Apud Latinos prima omnium 

j forma r'uit net, qua; etiam nunc exstat in Inscript. 

| apud Orell. 3121.; postea ex nei factum est modo 

ni (quod veteres dixisse testantur Inscrippti. apud 

iPretl. 3121. et 642. et docent Serums ad Virg. 

3. JEn. 685. et Donatus ad Ter. Eun. 2. 3. 35. 

et 3. 3. 2.), modo ne, quae postrema forma omnibus 

deinceps Latinas linguae usu venit aetatibus. Confer, 

si vis, Lalinum ne cum Grascis, vy^oivoj, vTjr.sv*^, 

av7]/.e7,;, vtjast^: atque illud ipsum animadverte 

in Latinis compositis nefas, neuter, nemo, nescire, 

j nequaquam, nullus, numquam, nusquam, nedum, 

i et guttural! littera inserta, in necubi, necopinus, 

': negotiant, negligo etc. — Itaque ne est negandi 

\A) Adverbium; et B) Conjunctio. 

I A) Ne adverbium (ut Quintil. 1. 5. 50. -ocat) ne- 

: gativum, jxri (It non; Fr. ne... pas: Hisp. no, ni; 

i Gfrm. nicht; Angl. not, that not) usurpatur ^ 1. 

I Ad negandam essentia; notionem; et — a) Ne prae- 

, ponitur nominibus plus, minus, amplius et aliis 

1 Comparativis. Senatuscons. de Bacchan. uacei 

VTEI IN COVENTIONID EXDEIC/»T1S NE MINVS TRINVM 

nvndinvm. Legg. XII. Tabui apud Gell. 20. 1. 
VINCITO AVT NERVO AVT GOMPEDIHVS QVINDECIM 
pondo, se minore. Varro 2. R. R. 4. 21. Ca- 
strantur verres commodissime anniculi, utique ne 
minores quam semestres. Cic. 2. Legg. 27. 68. 
Nee imponi (sepulcro), quam quod capiat laudem 
mortui, incisam ne plus quafuor herots versibus. 
Id. Ibid. 26. 66. Super terra; tumulum noluit 
quid statui, nisi columellam, tribus cubitis ne al- 
tiorem, aut mensam, aut labellum. Liv. 26. 24. 
Navibus ne minus viginti quinqueremibus adju- 
varet Romanus. Id. 28. 39. sub fin- Muneris ergo 
in singulos dari ne minus dena millia asris. non 
meno di. et 38. 24. Quo duo, ne plus, neoessarii ca- 
ptives venirent. due e non piu. Alii leg. nee. Co- 
lum. 5. R. P. 6. 18. Absit autem, hie ab arbore ne 
minus sesquipedali spatio. — b) Cum verbis et a- 
liia nominibus. Plant. Most. 1. 2. 22. Operas ne par- 
cunt, et ibid. u. 43. sibique aut materia; ne par- 
cunt. Id. Trin. 2. 2. 85. Eo ne multa, quae nevolt, 
eveniunt, nisi fictor malus est- Id. Rud. 3. 4. 25. 
Ita hinc ego te ornatum araittam, tu ipsus te ut non 
noveris: Vos adeo, ubi ego innuero vobis, si ne ei 
caput exoculassitia, Vos virgis circumviticiam. For- 
cellinus ait, etiam nee hac ratione usurpari, et ad- 
dit illud Catull. 64. 82. potius quam talia Cretam 
Funera Cecropiae ne funern portarentur. (Simili sen- 
tentia Manil. 5. 548. Virginia et viva; rapitur sine 
funere funua). At Lachmannus legit, nee. Similiter 
apud Lucret. 1. 807. Crescere ne possunt fruges. 
Lachmannus legit non. — c) Ssepissime ne usurpatur 
sequente quidem, quum negando aiiquid augetur: 
hoc est, si res respicimus, inest in verbis descensus 
a majore re ad minorem ; sin vero negationem 
constderamus, ascendit oratio ad majorem potesta- 
tem negandi. Ita taraen ne quidem usurpatur, ut 
semper verbum alitjuod, vel etiam duo vocabuta 
in unam no f ionem coeuntia interponantur, ne pure, 
ne meno. — Absolute, h. e. sine ullis sequentibua 
particulis. Cic. 2. Divinat. 9. 22. Atque ego ne 
utilem quidem arbitror esse nobis futurarum rerum 
scientiam. h. e. ne dicam necessariam. Id. Quinct. 
15. 49. Etenim mors honeata saepe vitum quoque 
turpem (qum vox omittenda est) exornat : vita 
turpis ne mor'J quidem honesta; locum relinquit. 
Id. 6. Att. 1. Quum decretum sit, tu judicabis, 
ne ad Calonem quidem provocabo. h. e. multo mi- 
nus ad alios. Id. 1. Nat. D. 29. 82. L't vero ne 
fando quidem auditum est crocodilum, aut ibim, 
aut felem violatum ab ^gyptio. Id. 5. Tusc. 
6. 16. Marls tranquiJIitas intelligitur, nulla ne 
minima quidem aura Ductus commoveote. Id 



NE 

Mil 29. 78. Noq potest did satis, ne cogita- 
ri quidem, quantum etc. Id. 3. Verr. 60. 155. 
Non enim pra?tereundum est ne id quidem. Liv. 
29. 2. Neque enim ne ipflius quidem regis ab- 
borrebat animus. Cic. 6. Verr. 1. 2. Nihil in 
sedibus cujusquam, ne in oppidis quidem; nihil 
in locis communibus, ne in fanis quidem istum 
reliquisee. Gibs. 7. B. (?. 47. Matresfamilias obte- 
stabantur Romanos, ut sibi parcerent, neu, sicut 
Avarici fecissent, ne mulieribus quidem atque in- 
fantibns abstinerent. Cic Casein. 25. 73. Qui au- 
8us est dicere, fecisse videri eum, de quo, ne cujus 
rei argueretur quidem, scire potutsset. Colum. 7. 
R. R. 12. 3. de cane villatico. Ut ne vlsus quidem, 
horribili fremito suo fuget insidiantem. cost che 
anche non veduto. Cic. 3. Tuac. 9. 20 Quod 
quoniam non cadit in sapientem, ne ut irascatur 
quidem cadit. Id. Mil. 1.2. Ne non timere quidem 
sine aliquo timore possimus h. e. ne esse quidem 
possimus sine timore aliquo. Nepot Iphicr. 1. Ne 
de raajoribus natu quidem quisquam anteponeretur. 
Quintil. 6. 5. 1. Qui (locus) - adeo partibus operis 
hujus omnibus connexus - eat, ut ne a sententiis 
quidem, aut verbis saltern singulis possit separari. 
Vellej. 2. 116. 2. Quern vivum, ne qui intellexit qui- 
dem, abunde miratus est, nihil non Optimo civi, 
simplicissimo duci, perisse. Cie. 1. Tusc. 27. 66. 
Nihil eat in animis mixtum atqne concretum -: 
nihil ne aut hnmidum quidem, aut flabile, aut 
igneum. — Interdum inter ne et quidem conditio 
interponitur per part. si. Cic. 3. Off. 10. 43. At 
neque contra rempublicam, neque contra jusjuran- 
dum ac fidem amici causa vir bonus faciet, ne si ju- 
dex quidem erit de ipso amico. Id. Pis. 28. 68. 
Cui generi esse ego iratus, ne si cupiam quidem, 
non possum. Seneca 4- Constant, sap. 3. Qui pati, 
ne si fiat quidem, non potest. Cic. 5. Phil. 9. 24. 
Qui ilium, ne si ita quidem venisset, at nullum 
bellum inferret, ferre potuissent. Id. 9. Fam. 6. 
Consilii nostri, ne si eos quidem, qui Id sequuti 
non sint, non pceniteret, nobis pcenitendum puta- 
rem. (In quibus et aimilibus oratio contrahitur at- 
que negatio altera omittitur, ut et in illo Cic. 2- 
Diuinat- 71. 146. Qnum meadaci homini ne verum 
quidem dicenti credere soleamus). — Ac ne illud 
quidem formula est trequentissime a Cicerone usur- 
pata. Sic 1. Orat. 3. 13. Ac ne illud quidem 
vere did potest etc. Id. 3. Off. 25. 94. Ac ne ilia 
quidem promissa servanda sunt etc. Adde 1. ibid. 
34. 124., Suli 7. 15., 13. Phil. 6. 13., pro leg. 
Manil. 7. 17. Similiter Id. 2. de republ. 33. Ac 
ne Lycurgi quidem discipline tenait illos in homi- 
nibua Greeds frenos. et 1. legg. 21. 55. Dixit - ce- 
teras res omnes plane pares, ac ne minimum qui- 
dem, utrura adessent an abessent, interesse. Sic 
Cels. 1.2. Ac ne his quidem athletaruna exemplo 
vel certa esse lex, vel immodicus esse labor debet. 
et 2. 3. Neque terrere debet ea febris, qua? eodem 
die finita est: ac ne ea quidem, qua? etc. Adde 
eumd. Cels. 3. 6., 3. 7., 4. 4. et 7. 7. — Post 
ne • qutdem, interdum sequitur nisi, prseterquam, 
nedum. sed, sed etiam, non modo, non tnodo non. 
Cic. 9. Fam. 8. Munus flagitare ne populus quidem 
solet, nisi concitatus. Id. 1. Nat. D. 24- 67. Nam 
de vita beata nihil repuguo, quam tu ne in deo 
quidem esse censes, nisi plane otio langueat. Id. 
Rose. Am. 18. 52. Convivia cum patre non inibat: 
quippe qui ne in oppidum quidem, nisi perraro, 
veniret Sueton. Ctes. 36. Ipse prosperrime semper, 
ac ne ancipiti quidem unquam fortuna, prasterquam 
bis. dimicavit. Cic. Plane. 37. 9. Ego vero ne 
immortalitatem quidem contra rem publicam acci- 
piendam putarem, nedum emori cum pernicie rei 
publics* vellem. Liv. 3. 14. Ne voce quidem in- 
commoda, nedum ut ulla vis fieret, paullatim per- 
mulcendo tractandoque mansuefeceraatplebem. Cic. 
1. Phil. 7. 16. Cbirographis ne prolatis quidem, 
6ed tantummodo dictis. Tac. 15. Ann. 11, Ne dux 
quidem obniti adversis : sed cuncta militia? munia 
deseruerat missis iterum ad Corbulonem precibus. 
Lie. 3. 10. a med Tribuni coram in foro perso- 
nare, - jam ne virtute quidem premi libertatem po- 
puli Romani, sed arte eludi. Tac. 15. Ann. 1 . Eo con- 
temptionia descensum, ut ne duce quidem Romano 
incursarentur, sed temeritate obsidis tot per annos 
inter mancipia habiti. Cic. Mil. 17. 46. Ergo illi 
ne causa quidem itineria, etiam causa manendi : 



— 343 — 

MUoni manendi nulla facultas, exeundi non causa 
solum, sed etiam necessitas fuit. Id. Pis. 5. 11. 
Pro Aurelio tribunali ne connivente quidem te, 
quod ipsum esset scelus, sed etiam hilarioribus 
oculis, quam solitus eras, intuente, delectus servo- 
rum habebarar. Id. 2. Diuinat- 55. 113. Numquam 
ne mediocri quidem cniquam, non modo prudenti, 
probata sunt. Id. 1. Tusc. 38. 92. Ne sui quidem 
id velint, non modo ipse. Id. 14. Att. 19. Cui fa- 
cile persuasi, mihi id quod rogaret, ne licere qui- 
dem, non modo non lubere. et 2. Pared. 17. Mi- 
hi vero quidquid accident in tarn ingrata civitate, 
ne recusanti quidem evenerit, non modo non repu- 
gnanti. — Interdum non modo prsecedit, sed ne 
quidem seguitur. Cic. Antic. 24. 89. Qua? (assen- 
tatio) non modo amico sed ne iibero quidem di- 
gna est. At Io. Saresber. Poller. 3.4. legit: quod 
quidam non modo amico, sed ne Iibero nomine 
dignum est. et 3. Off. 19. 77. Talis vir non modo 
facere, sed ne cogitare quidem quidquam audebit, 
quod non honestum sit. — Qui docent, ne quidem 
etiam nullo interjecto verbo usurpari, afferunt loca 
Cic. 1. Nat D. 24. 67., 5. Phil. 9. 25.. 2. Att. 16. 
sub fin., Casein. 13. 37. et 3. Tusc. 33. 80.; item 
Liv. 53. 25. ad fin. Verum omnium horum locorum 
ne unus quidem est, qui certo rem conficiat, si 
probaios libros consulas. V. et Hand. Tursellin. 
vol. 4. p. 62. — Interdum quidem subticetur. Cic. 
2. Cat. 4. 8. Non modo Rom®, sed ne ullo in an- 
gulo totius Italia?. Al. rectius leg. nee Pompejus 
ad Domit. 3. extr. post. ep. 12. I. 8. ad Att. Quod 
inter se ne noti sunt. Al. leg. nenoti quidem: al. 
nee noti. Petron. Satgr. 9. Cujus ne spiritus purus 
est Liv. 44. 36. Neque enim ne his cunctationem 
aperuerat suam. Drakenborch. mallet ne his qui- 
dem collatis aliis loc. Sueton. Aug. 35. Ne admis- 
eum turn quemquam senatorem, nisi etc. Al. leg. ne 
admissum quidem. Petron. fragm. Tragur. 47. 
Burmann. Hoc solum vetare ne Jovis potest. -4/. 
leg. nee. Colum. 8. R. R. 11. 1. Sed ne base tamen 
aliena est agricola?. At Schneiderus ex Cod. Sang., 
teste etiam Heinsio leg. nee. Justin. 38. 7. Justiu> 
atque liberalitatis sua* ne ipsos milites testes refuge- 
re. Al. rectius nee. De his V. et Hand. Tursell. vol. 
4. p. 70-72. — d) Demum in formula ut ne, xo 
ne est antiquum adverbium, quod majori cum vi pro 
non dicttur (quam ser.tentiam tueri videtur ipse 
Forcellinus et plurimis confirmat Hand. Tursel- 
lin. vol. 4. p. 30.-32.): ha?c autem formula ut ne 
occurrit frequenter apud Comicos et apud Cicer., 
et triplici quidem ratiooe: scil. — Primum ubi 
negatio cum nomine, cui additur, in unam coit 
notionem; nine ne quis, ne qui, ne quando etc. 
Piaut. Most. 5. 1. 12. Pergunt turbare usque, 
ut ne quid possit conquiescere. Ter. Adelph. 4. 4. 
18. Fieri potis, ut ne qua exeat. Cic. 1. Off. 7. 
10. Primum justitia? munus est, ut ne cui quis 
noceat. Id. 10. Fam. 14. In illam igitur coram 
incumbe, mi Plance, ut ne qua scintilla teterrimi 
belli relinquantur. Id.Amic. 16.60. Illud potius pras- 
cipiendum fuit, ut earn diligentiam adhiberemus 
in amicitiis comparandis, ut ne quando amare 
inciperemus eum,quem aliquando odisse possemus. 
Hue pertinet et illud Varron- 2. R. R. 2. 19. 
Itaque faciunt lapide strata, ut urina necubi in sta- 
bulo consistat. — Hinc ne Verbis etiam praafigitur, 
quorum notio neganda est ita, ut contrarium cogi- 
tetur; sic ne deesse pro adesse, ne ignorare pro 
scire etc. Ter. Eun. 6. 4. 19. Ego pol te pro istis 
dictis et factis, scelus, ulciscar, ut ne impune hob 
illuseris. h. e. cum poena. Cic. 6. Verr. 63. 140. 
Turn eos hortatus sum, ut causa? communi saluti- 
que ne deessent Id. 1. Nat. D.I. 17. Sod ut hie, 
qui intervene, me intuens ne ignoret, qua? res aga- 
tur etc. Id. 1. Orat. 29. 1S2. Illud assequi possunt, 
ut its, qua? habeant, modice et scienter utantur 
et ut ne dedeceat. Id. Dom. 17. 44. Jubeatis, ut 
M. Tullius in civitate ne sit. Adde eumd. Ligar. 
4. 11.; et vetus Senatuscons. apud Sueton. Rhet. 
1. Rursus Cic. Sext. 15. 33. Lata lex est, ne auspi- 
! cia valerent - : ut omnibus fastis diebus legem f erri 
liceret : at lex JE\ia, lex Fufia ne valeret. Cf . post 
\ redit. in senat. 5, 11. — Secundo eum part, ut 
I usurpatum ne, nomini alicui pra?fixum, valet 
ne - quidem, ut apud Plaut Mere. 6. 3. 5. At 
I ago expnrgationem habebo, ut ne succenseat. Id. 
\ Asin. 3, 3, 128. Licet laudem Fortunam, tamen 



NE 

ut ne Salutem culpem. Ter. Andr. 5. 3. 28. Hoc 
modo te obsecro, ut ne credas a me allegatum 
hunc senem. Cic. 9. Att. 7. Ne tam ut ilia adjuvem, 
quam ut haec ne videam, cupio discedere. Id. 2. 
Fin. 8. 24. Ex quo efficitur, non ut voluptas ne 
sit.sed ut voluptas non sit summum bonura. — Tertio, 
posito ut, diversa? res verbis ne- neu disjungi pos- 
sunt. Cic. 2. Legg. 22. 55. Eas in eos dies con ferre 
jus, ut ne ipsius, neve publics? feria? sint Id. Amic. 
21. 78. Omnium horum incommodorum una cautio 
est, at ne aimis cito diligere incipiamus neve non 
dignos. Al. indignos.— Qui vel quo vel quomodo ne 
raro occurrunt apud Comicos et apud serioris asvi 
Scriptores. Ter. Andr. 2. 1. 35. Ego id agam, 
mihi qui ne detur. ubi Donatus: Veteres frequenter 
ne pro non dlcebant. Diet. Cret. B. Tr. 4. 11. 
Ad a ram, quo ne hostis dolum porsentisceret, - ad- 
stitit. Rutil. Lup. 1. 9. Qua?ritis maximis sumpti- 
bus faciendis quomodo ne tributa conferatis. h. e. 
qusritis, quomodo, etiamsi maximi surnptus facien- 
di sint, tamen nulla conferatis tributa. % 2. A'e ad- 
verbialiterusurpatur, quum negamusvel id quod ipsi 
volumus, vel id quod a nostra voluntate quocuroque 
modo proficiscitur. Itaque — a) Inservit ad im- 
perandum, precandum, et invitandum vel borlan- 
dum. — Cum imperativo- Plaut; Pers. 4. 3. 20- 
Abi, ne jura: satis credo. Ter. Bun. 1. 2. 15. Ne 
crucia te, obsecro, anime mi, Id, Andr. 5. 2. 27. 
ah ne sa?vi tantopere. Sic apud Poetas: Virg. 6. 
JEn. 833. Ne, pueri, ne tanta animis assuescite 
bella. Id. 2. Ibid. 202, Ne fugite bospitium, neve 
Ignorate Latinos Saturn i gentem. Ovid. 1. Art. 
am. 343. ne dubite cunctas superare puelias. Stat. 
4. Theb. 512. Ne tenues annos nubemque hanc 
fronfe opaeffl Spernite, ne moneo. Cf. Liv . 3. 2. ad 
fin- Erit copia pugnandi: ne timete. Et in formulis 
legum, aut pra?ceptorum. Lex regia. si hominem 

FVLM8N IOVTS OCCtSIT, NE SVPTA QKNVA TOLLITOR. 

Inscript. apud Orell. 3121. vechtoal mvrra dare 
nei debento. Cic. 2- Legg. 9. 22. Imoius ne aude- 
to placare donis iram deorum et ibid. Pra?ter Idaea? 
Matris famulos, eosque justis diebus, ne quis stipem 
cogito. et ibid. 23. 68. Hominem mortuum in urbe 
ne sepelito, neve urito. Liv. 38. 38. Antiocbo regi 
jus ne esto. Similiter Plin. 18. Hist. nat. 33. 76. 
(330). Frondem medio die ne caadito. et ibid. 84. 77. 
(334). Semen ne jacito. — Cum Conjunctivo. 
Plaut. Mil. glor. 4. 9. 1. Ne me moneatis: rae- 
mini ego officinm meum. Ter. Eun. 2. 3. 96- Si 
certum est facere ; facias- verum ne post conferas 
Culpam in me. ma non me ne dar poi la eolpa. 
Cic. Z. ad Q. fr. 1.6. 19. Ha?c inter comam Tironi 
dictavi; ne mirere alia manu esse. Id. 2. Att. 5. 
Quare si quid 9so<pc£vY)c, tecum forte contulerit, 
ne omnino repudiaris. Horat. 1. Sat. 1. 94. ne 
facias quod Numidius quidam. et ibid. 2. 90. ne 
corporis optima Lyncei (at. Lynceis> Contemplere 
oculis. Id. 1. Od. 11. 1. Tu ne queesieris (scire 
nefas) quern mihi, quem tibi Finem di dederint. 
Liv. 30. 30, Ne tot annorum felicitatem in unius 
hora? dederis discrimen. Curt. 7. 8. Jurando gra- 
tiara Scythas sancire ne credideris. — b) Inservit 
etiam desiderando, obtestondo, jurando, et cum 
v. utinam baud raro jungitur. Ennius apud Cic. 
2. Herenn. 22. 34. Utinam ne in nemore Pelio 
aecuribus Ga?sa accedisaet (ita el. Vahlen.; alii 
cecidisset) abiegna ad terram trabes- Id. apud Non. 
p. 297. 18. .Merc. Utinam ne unquam Medea Colchis 
cupido corde pedem extuhsses! Ter. Phorm. 1. 3. 
5. quod utinam ne Phormioni id suadere in mentem 
incidisset. Dio volesse, che non etc. Cic. 5. Fam. 
17. Illud attnam ne vere scriberem- Liv. 4. 2. et 
28. 28. Ne id Juppiter opt. max. slneret, regia? 
majestatis imperium eo recidere. Forcellinus addit 
etiam illud Curr. 4. 10. extr. Precor, ne quis rex 
ABia? sit, quam iste etc — Ne vivam, ch' lo non 
viva, pos8' io morire, formula jurandi. Cic. 4. Att. 
16. circa med. Quid poteris, inquies, pro iis di- 
cere? ne vivam, si acio. Sic 16. ibid. 13. Ne sim 
salvus, si aliter scribo, quam sentio. — c) Locum 
habet et in concessionibus. Cic. Orat. 29. 101. 
Nemo is, inquies, unquam fuit. Ne fuerit. Ego enim 
quid desiderem, non quid viderim, disputo. Id. 2. 
Tusc. 6. 15. Qaare ne sit sane summum malum 
drdor: malnm certe est. Id. 1. Nat. D. 31. 88. 
Ne sit igitnr sol, ne luna, ne stella?, quoniam 
nihil esse potest, qood attigimns, aut vidimne. non 



m 

iia mat siata. Adde eumd- 4. dead. (2. pr.) 26. 
84. ei 32. 102. Liv. 31. 7. Ne aequaveii isHannibati 
Philippum, ne Cartbaginieosibus Macedonas: Pyrrho 
eerie eequabitis, — Hinc ne pro etiam si non apud 
Cie. 4. Tusc. 17. 39. Nee porro malum (esse), quo 
out oppressus jaceas, out ne opprimare, meote vii 
eonsr.es? ancorcht non. — d) Ne aiiquando pro 
nedum dici videtur, quum in iis rebus oppoaendis 
ponilur, quae magis quam alias, vel maxime sum 
removendae. Plant, Amph. 1. 1. 174. Vix incedo 
inanis: neire posse cum ooere existlmes. Cic. Plane. 
it. 27. Vitia mehercule Cn. Planci res e<e , de 
quibus dixi, tegere potuerunt: ne tu in ea vita, 
de qua jam dicam, tot et taota adjumenta huic 
bonori fuisse mircre. Id. 9. Fam. 26. Me vero 
nihil istorum De juvenem quidem movit unquam: 
ne nunc senem, -non eke. Liv. 3. 52. ad fin. Novam 
incxpertamque earn potestalem eripuere patribus 
nostris: ne nunc, dulcedine semel capti, feranl 
desiderium. Sail. Cat. 11. extr. Secundae res sa- 
picntium animos I'atigant: ne illi corruptis moribus 
viclori* temperarent. Al Kritzius legit uedum 
illi etc.: V. adnotat. ad h. I. — Forcellinus docet 
ne usurpari pro dummodo non in illo Sail. Cat. 
55. Sint sane liberates ex sociorunj fortunis, sint 
miserkordes in furious aerarii; ne illis (at Krlt- 
rius leg. illi, rectius) sanguinem nostrum largiantur, 
et, dum paucis sceleratis parcunt, bonos omnes 
perditum eant. purine non. Liv. 36. 1. Permissum 
ut. si res postulasset, auxilia ab sociis, ne supra 
qu'mque miliium oumerura, acciperet. Forcellinus 
addit etiara illud Cic. 2. Legg. 26, 66. a nobis 
allatum aub a: ei vero suffragantur Eritzius et 
alii multi; aliter arbitratur Hand. Tursellin. vol. 
4. p. 54. — e) Dum ne idem valet quod Italice 
purch'e non. Cic. 6. Att. 1. ante med. Ut quot 
vellel, preefecturas sumeret, dum ne negotiaretur. 

— Dummodo ne, modo nc 4 V. in MO DO. 

B) Ne adverbium ooius ton turn nominis notio- 
nem negat atque ideo a praecedenti aliqua sententia 
Don pendet: ne autem CoDjunctio totam cui additiw, 
senteDtiam negat; hasc vero talis est, ut peodeat 
ex alia, qua? aul animi voluntntem aut actionem 
aliquam declarat e constlio prohibendi vel impe- 
dieodi profectam. *f l.Generatim ne est conjuoctio 
finalis, et valet ut non, quominus, affmch^ non, 
per non, f*rj, ivat p«g. Ennius apud Cic. 3. Tusc. 
12. 26. Nolite, bospites, ad me adire: ilico isli: 
Ne contagio mea bonis umbrave obsit. Cic. 4. Fam. 
7. Neque tu multum interfuisti rebus gerendis, et 
ego id semper egi, ne interessem. procurai sempre 
di non troiwmici. Id. 6. Verr. 66. 148, Ne tamen 
istum pmnino sine amicis, plane nudum esse ac 
de-ierium piitetis: retinere ccepit tabulas Theomna- 
stus quidflm. Id. Flacc. 9. 21. Ne corrumpi tabulae 
facile pus»int, idcirco lex oMgnitas in publico poni 
vnh'it. Id- 1. de republ. 7. Quae (disputatio) ne 
frusna haberetur, dubitationem ad rem publicam 
adeundi in primis debui tollere. et ibid. 5. Proinde 
quasi bonis et lorlibus et magno animo praeditis 
ulla sit ad rem publieam adeundi causa justior , 
quam ne pareant improbis, neve ab iisdem larerari 
rem publieam patiantur. Liv. 1. 2. o med. iEneas, 
adversus tanti belli terrorem ut animos Aboriginurn 
sibi conciliaret, ne sub eodem jure solum, sed 
eriam nomine omnes essent, Latinos utramquc 
gentem appellavit. Cces- 1. B. G. 20. C*sarem com- 
pleius obsecrare crepit, ne quid gravius in fratrem 
statueret. fforat. 1. Ep. 12. 25. Ne tamen ignores 
quo sit Romaoa loco res, Caataber Agrippae, Claudi 
virlnte Neronis Armenius cecidit etc. — Interdum 
ne ponitur pro ut, se.quenle parlicula negativa, Cic. 
9. Fam. 26. sub fin. Quotidie aliquid iegitur, 
aul scribitur: dein »e amicis nihil tribuamus, epu- 
latnur una. k. e. ut aliquid amicis tribuamus. 

— Ne dicam, ut non dieam, correctio nolentis 
gravius dicere, dtcentis tamen, per non dire. Cic. 
Dejot.i.-l. Crudelem Castorem, ne dicam seeleratum 
ei impium! Alii leg. Crudelis Castor, ne etc. Id. 
12. Fam. 30. Non esse me tarn imbecillo animo, 
De dicam iuhunjno, ut etc. Ovid. Heroid. 16. 
285. Ab nimium simplex, Helene, ne, rustica, dicam. 

— Ne multtSj ne pluribus, ne hngum sit, ne 
te diutiuH teneam formulae sunt, quibus brevita- 
tem sermonis pollicemur. V. suis locis. % 2. Spe- 
cialim, post verba timendi, ne cum Coojunclivo, 
locum babel in iis, quae Heri noilemus; nam in iis } 



— 344 — 

quae vellemus, ut ponitur. Plant. Mil. glor. 4. 8. 
38. Metuo et timeo, ne hoc tandem propalam fiat. 
Ter. Andr. 1. 1. 46, vereor, oe quid Andria ap- 
portet mali. Cic. Mil. 21. 57. Cur igitur eos ma- 
numisit ? metuebat scilicet, ne indicarent. Id. 
Mur. 41. 88. Mater cruciatur et sollicita est, ne 
(ilium spoliatum omrti dignitate conspiciat. Id. 5. 
Att. 21. Hie, ne quid mibi prorogetur, borreo. 
Balbus ad Cic. post ep. 13. 1. 9. ad Att. Quomodo 
me nunc putas torquers, ne qua res eorum eompo- 
sitionem impediat? Liv. 4. 50. Cura iucesserat 
patres, ne plebs tribunos miiitum ei plebe crearet. 
Id. 24. 42. Pavor ceperat milites, ne mortiferum es- 
set vulnos. Nepos Alcib. 8. ad fin. Periculum est, 
ne occasio detur Lysandro nostri opprimendi 
eiercitus. Sic Cic. 15. Fam. 1. 10. Hoc autem 
tempore res sese sic habet, ut- summum periculum 
sit, ne amittends sint omnes hx provinci*. Ouid. 
7. Met. 715. Esse meius ccepit, ne jura jugalia 
conjut Non bene servasset. Sueton. Aug. 94. Metu 
ac pudore, ne minor inveniretur. Ovid. 2. Amor. 
5. 53. Torqueor infel'u, ne tarn bona sumpserit 
alter, fforat. 1. Od. 2. 5. Terruit gentes, grave 
ne rediret Sasculum Pyrrbae. — In iis, quae velle- 
mus, ut pro ne ponitur. Ter. Andr. 2. 2. 12. 
Id paves, oe duces tu illam, tu autem ut ducas. 
Id. Phorm. 5. 7. 72. vereor, ut ptacari possit. 
Cic. 12. Fam. 19. Non dubitabam, quin meas lit- 
teras libenter leeturus esses: verebar, ut reddereo- 
tur. Est qui legit ne, sed jnvitis criticis et lib. 
meliorib. Id. Marceli. 4. 12. Vereor, ut hoc, quod 
dicam, perinde intelligi auditu possit, etc. Al. leg. 
non perinde: al. vereor ne: sed prior lectio firmatur 
etiarn auctorilate Ascon. in Cic. Divin. in Q. Ccb- 
cit. 5. — Reperiri tamen videtur positura ne etiam 
in lis, quae vellemus. Cic. 6. Fam. I. 3. Tamen ve- 
reor, ne coosolatio ulla possit vera reperiri. Ita libri 
omnes, quos Manut. vidit et Grcev. Ille tamen et 
Camerar. mallent nulla (quod habet Orell.): vel 
vereor ut ulla: quod Lambin. Id quibusd. lib. se 
reperisse ait. Steivechius affert et illud 6. Att. 4. 
Vereor, ne satis diligeoter actum in senatu sit de 
{Uteris meis. Sed probata* quaeque editiones babent 
ut satis. — Ne non est ut non, cum iisdem ver- 
bis timeodi, in iis, quae vellemus. Cic. 9. Att. 6. 
a med. Tirneo, ne oon impel rem. temo di non im- 
petrare. et 7. ibid. 12. Vereor, ne exercitum fir- 
mum habere non possit. et 5. ibid. 18. Uoum ve- 
reor, ne senatus Pompejum nolit dirnUtere. Id. 1. 
Tusc. 31. 76. Tantum abest, ut malum mors sit, 
ut verear, ne homini nihil sit non malum aliud 
certe, sed nihil booum aliud potius. — Et cum 
verbis alius generis. Id. 12. Att. 18. Tibi ad me 
venire, vide, ne non sit facile: est enim loogum 
iter. — Si negans parlicula ipsi verbo pra?ponatur, 
omnem timorem aut dubHationem excludit. Cic. 2. 
Fam. 7. Nod vereor, ne quid teroere, oe quid stul- 
te facias, non temo,che tu faccia: son certo, che 
tu non farai. et 7. Verr. 67. 171. Timere non 
debeo, ne non iste ilia cruce dignus judicetur. ^ 3. 
Item speciatim usurpatur cum verbis providendi, 
curandi, cavendi ; quo seosu interdum dicuntur 
videre, considerare et simiiia. Cic. 4. Acad. (i. 
pr.) i\). 62. Provide etiam, ne uni tibi istam sen- 
tenliam minime liceat defendere. Seneca Ep. 91. 
Ne quis insepultus esset, rerum natura prospexit. 
Plant. Capt. 2. 2. 5. Qui cavet, ne decipiatur, vii 
cavec, quum etiarn cavet etc. Cie. Hose. Am. 53. 
153. Cavete per deos immorlalcs, judices, ne nova 
per vos proscriptio insiaurata esse videatur. Id. 3. 
Fam. 12. 4. Afb'nitas nova curam mibi offert ca- 
vendi, ne quid de suu..no meo erga te amore de- 
tract urn esse videatur. Ter. Heaut. 2. 3. 128. Vi- 
desis, ne quid imprudens ru?s. Cic. 12. Att. IS. 
Coccejus, vide, «e fruslretur. Id. 14. Fam. 18. Vus 
videtft, quid aliae faciant isto loco femina?, et ne, 
quum vclilis exire, non liceat. Id. 15. ibid. 11. 
Considera, ne in aliKoissimum tempus cadat ail- 
ventus tuus. guar da bene, eke non cada. Id. 4. 
ibid. 9. Cogitandum tamen est, ne tutior non sit. 
^ 4. Item cum omnibus prohibendi verbis. Cic. 1. 
Fin. 3. 7. Nee mibi tamen, ne fadam, interdiclum 
puto. Sail. Cat. 30. Imperatores erant impediti, 
ne triumpharent, calumnia paucorum. Cic. 13. Fam. 
2. Impedior "verecundia, ne te piuribus verbis ro- 
gem. Id. Divin. in Q. Ccecil. 10. 32. Tamen ne 
qua deduclio fieret, magna ex parte tua pote>- 



NE 

tas erat. ft. e. prohibendi. et. ibid. 10- 33. Potul- 
sti prohibere, ne fleret. Id. 2. Herenn. 28. 45. Sul- 
picius inlercesscrat, ne exsules reducerentur. ff<y» 
rat. 2. Sat. 3. 187. Ne quis humasse velit Ajacero, 
Atrida, vetas curt Nepos Att. 3. Ne qua sibi sta- 
tus poneretur, restltit. Cic. 3. Off. 27. 100. Seo- 
tentiam ne diceret, recusavit. ricusb di dire il suo 
parere. Cces. 1. B. G. 30. Jurejurando, ne quis 
enunciaret, sanxcrurtt. Id. 3. ibid. 89. Toti exer- 
citui imperavit, ne injussu suo concurrerent. Id, 

2. B. C. 13. Per litteras Tribonio magnopere mau- 
daverat, ne per vim oppidum expugnari pa'.eretur. 
Plancus ad Cic. 10. Fam. 21. Prats to mibi fuit 
stator ejus cum lilteris, quibus, ne venircm, denun- 
ciabat. Cces. 1. B- C. 19. Hortutur eos, ne animo 
deflciant. Cic. 6. Alt. 1. 16. EfGcio, ne cui mole- 
sti sint. Liv. 33. 52. Scipio in Literninum con- 
cessit certo consilio, ne ad causam dicendam ad- 
esset. % 5. Per conjunctionero ne in multis si- 
goiQcalur ratio et modus agendi, praemissis voca- 
bulis sic, ita, ideo, idcirco, propter quod. Colum. 
4. R. R. 29. 16. Terebram longe habiliorem com- 
perimus: nam sic excavat truncum, oe foramen 
inurat. ft. e. ita at non, cost che non. Liv. 22. 
61. Ita adraissos esse, ne tamen iis senatus dare- 
tur. et Curt. 9. 5. Medici lignum sagittae corport 
inflxum ita, ne spiculum moveretur, abscidunt. Liv. 
4, 6. Ideoque decemviros conoubium diremisse, na 
incerta prole auspicia turoarentur. Cic. 13. Fam. 
7. Quas idcirco non commemoro, ne de miseriis 
rneorum necessariorum cooquerens, homines, quos 
nolo, videar oCfendere. Colum. 12. R. R. prcefat. 

1. Quod etiam Cicero ait, do genus oumanum. 
temporis longinquilate occideret, propter hoc ma- 
rem cum femina esse coojuoctura. — iVe nisi, at 
Don nisi. Cels. 4. 4. n. 2. Quum accessit id quo- 
que, oe, nisi recta cervice, spirilus ttabatur, 6p%o- 
rrvota appellatur. che non si respiri, se non etc. 

NE pro na, profeeto, saoe, certamente, vtj. V* 

Nfi, parlicula enclitica, interrogationi serviens, 
et vim habens tou an, utrum, num; quae, ratiooo 
babita etymi, una eademque est cum adverbio ne- 
gativo nS, de quo supra, sed quum facta sit encli- 
tica, syllaba correpta est. Semper autem alicui ver- 
bo poslponitur, eique tocabulo adhajret, quod i- 
psam interrogationem format et quod ob prajstan- 
tiam suam primo loco ponitur. — ■ 1.°) In recta 
interrogatione. — a) Generation. Plaut. Bacch . 

3. 6. 32. Misine ego ad te ei Epheso epistolaml 
Ter. Andr. 2. 1.1. Daturne ilia hodie Pamphilo 
nuptum? si oVi etla in isposal Cic. \. ad Q. fir. 
3. Tune id veritus es, ne ego etc? e vero che tu 
hai dubitato, che etc. Id. 2. Fam. 11. Putares- 
ne, unquam acridere posse, ut etc? crederestil Id. 

2. Fin. 32. 104. In nostrane potcstate est, quid 
memincrimus? Id. 1. Tusc. 34. 84. Mitto alios: 
etiam ne nobis expedit? Id. 3. ibid. 17. 37. Num- 
quid est aliud? rectene interpretor sententiam 
tuam? Id. Pis. 1. 1 . Jamne vides, bellua, jamne 
sentis, quae sit horninum querela fronlis tuae? ue- 
di tu anc.oral Vaccorgi tnl vel non vedi tu or- 
mail etc. Liv. 23. 9. Torpescentne in amentia il* 
la? — Sed multiplex est interrogationis, quse pet 
ne particulam effertur, usus atque vis: nam inter- 
rogando modo admirstionem, modo indignationem 
signiQcamus, modo etiam verbis inhaeret irouia 
quasdam. Cic. 2. Verr. 18. 47. Apollinemne tti 
Deliurn spoliare ausus es? Sulpicius ad t'tc. 4. 
Fam. 5. 10. Visne lu te, Servi , -obibere et me- 
minisse homincm le esse natum? Plant. Bacch. 
2. 3. 21. Vulinnus, Sol, Luna, Dies, dei qualiuor 
scelestiorem nullum illuxere a I let urn. ni. Quam no 
Arch idem idem ■' cn. Quam Archidcmiilem. Virg. 4« 
.En. 537. Iliacas ijjilur classes atque ultima i'eu- 
cniFii Jussa sequar? Quiane auxilio juvat ante le- 
vatos, El bene apud memores vuleris stai gratia 
facti? perchi'. mi giova eft? et est ironia. Sic ^tat. 
10. Theb. bH7. quiane ante duci bene credila no- 
stra Consilia, et monitus quum perllda bella v«»ta- 
rem? ubi Vet. Scholiast.: Eipwvticw; , cur mudo 
futura nun dicam, qui ante, quum veutura pucdi- 
ccrem. ita sum libenter auditus? Tac. i. Ann. 42. 
Primane et vicesima legiones-egregiarn duci vestro 
gratiam refertis? — b) Speciatim. Priscian. 16. p 
1032. Putsch, docet, aiiquando ne nee interroga 
livanij nee dubilaiivam usse, sed confiimalivam prL 



NEANISCOLOGUS 

utique. Affert a u tern illud Horat. 1. Sat. 10. 21. 

o seri studiorum, quine putelis Difficile el mirum, 
R hod io quod Pilboleonti Couiigit! (.4 Hi leg.o «e- 
ri studiorum! quine puielis Difficile et mirum, 
Rhodio quod Pitholeonii ContigilT h. e. wosae 
estis, qui puielis etc? vel, ergone vos putalls elc? 
et simile est iiii Catull. 64. 180. An patris auii- 
lium s|ierem? quemne ipsa reliqui, Respersum ju- 
venem fraterna caede secuta? Conjugis an fldo con- 
soler memet amore? Quine fugit lentos incurvans 
gufgite remos?) Item illud 2, Sat. 3. 97. Clarus 
erit, fortis, Justus, sapiensne etiam, et rei {/flii 
leg. sapiensne? etiam el rex: alii omittunt ne.) 
Item illud Ter. Andr. 5. 3. 14. Nuncne demum 
istud verbum in te inci Jit. (Libri omnes nunc 
hab. Kodem die istuc verbum vere in te accidit.) 
et Virq. 10. /En. 847. Tantane me tenuit Viven- 
di, nate, volupias, lit pro me hostili paterer suc- 
cumbere dextrae Quern genui. A!, omnes interro- 
gations nolam appingunt: et vero sentenlia po- 
stulat. Haec Porcellinus. Sed Priscianus loc. cit. 
omnia misruit aliosque decepit: qu;e autem ex Ho- 
ratio et Cat'uilo allata sunt, per interrogationem 
sunt efferenda. Latini enim relativis pronominibus 
particulam ne in contracta oratione addiderunt, et 
pro co, quod diccndum erat eslne. ille, qui, dixe 
runt quine, quod majori cum vi admiralionis pro- 
nunciabaut : porro hac forma Cumici taolum usi 
sunt el Poeiae. Plaut. Epid. 5. 2. 54. Quemne ho- 
die per urbern ulerque sunius defessi qunsrere? h. 
e. lune iile es, quern hodie etc. Id. Mil. glor. 1. 
1.13. Quemne ego servavi in campis? Ter. Andr. 
4. 4. 29. Quemne ego hcri vidi ad vos adferri ve- 
spert 7 h. e. tune dicis eurn, quem ego etc. Id. 
Phorm. 5. 7. 28. Sed transi sodes ad forum, at- 
que illud mini orgentum rursum jube rescribi, 
Phorm iu. ph. Quodne ego perscripsi porro it lis, 
quibus debui? — c) Particula ne nounurnquam 
in inlerrogalione redundat, ut docel Forcellinus, 
vel, ut alii volunt, magr.itudinis vel veritatis rei 
admiration! significantly inservit. Ilorat. 2. Sat. 
3. 295- Quonc malo menlcm coucussa? timore deo- 
rum. et ibid. v. 316. ilia rogare Quantane? Lu- 
can. 7. 301. Quone poli motu, quo casli sidere ver- 
so Thessalicae lantum, superi, permitlilis or*? Ca- 
tull. 8- 15. qu;vna te manet vita? Ila Handius: 
alii qua tibi; alii aliter. — I/oral. 2. Sat . 2. 107. 
uternc Ad casus dultios fidet sibi cerlius? V. Hand. 
Tursellin. vol. 4. p. 80. el 81. — Anne quo- 
que hujus generis est: de quo V. in AN. — d) 
Egone in colloquio plerumque aliain rogationetn 
exripit, et admirationem vel indignalionem sigui- 
Oral. Ter. Jfeaut. 3. 3- 46. Quid nunc facere co- 
gitas? sy. Egone? Cic. 2. Legg. 13. 32. Hac tu 
de re quaero quid senlias? M. Egone? Divinalionem 
esse censeo. Id. 3. If at. D. 3. 8. Die igitur, quid 
rcquiras? Egone? piiinum illud etc. Plaut. Most. 
3. 1. 29. Quid nunc faciendum censes? tr. Egon? 
quid censcam? el ibid. 3. 1. 1o3. tr. Die le da- 
turn in, ut a beat, th. Egon dieam dare? tb. Die. 
th. Egone? Id. Asin. 4. 2. 1. Egon hrec patiar? 
Id. Merc. 2. 2. 45. Nunc tu me, credo, castigare 
cog! las. lv. Egon le? — e) I lane, itane vera 
iastanlius iulerrogat, an sit res, quae incrcdibilis 
aut dtibia est visa, sed ab aliis affirmata. Ter. 
Phorm. 2. 2. 1. I tunc patris ais cunspccluni veriluui 
hinc abisse? Cic. 2. Divinat. 32. 68. llane? Cen- 
ses, ante coronaui hcrb;e exslilisse, quam conce- 
ptum esse semen? Id. 2. Nat. D. 4. 11. Itane ve- 
ro? Ego non ju.itus, qui et consul rogavi et augur 
et auspkalu? V. ITA. — f) Post ne ponitur ut, 
ubi cum indignatione aliquis miralur, quernquam 
aliter seulire de re, quae fieri non possit aut non 
debeat. Plaut. Autul. 4. 7. 9. Kgone ut te advor- 
sum mcnliar, mr-a mater? Ter. Andr. 1. 5. 28. 
Eiiie ego ut adverser? Cic. Sext. 7. 17. Iloccine 
ut ego appi'lletn nomine? Liv- 5. 24. ad fin. Yi- 
ctamne ut quisquarn viclriei patriae pryeferrei? Ilo- 
rat. 1. Sal. 1. 1 08, Nemone ut avarus Se probet, 
ac polius laudel diversa sequentcs? — a) Ali- 
quaculo vocal is c, nun modo ad toliendum hiatum, 
sed Ktiam ante ronsunaniem aUjicitur, appusiia 
aposlrophi nota , ut do< cut Diorned. 2. p. 430., 
Priscian. de accent, p. 1287., Donatus ed. pr. p. 
1732. et Mar. F'ictvrin. 1044. Putsch.; at in Co- 
dicibus MSS. nullum apparel aposlrophi signum 
lV. If'agmr. ad Pirn. 6. Mn. 780.). Prielcrea 

Ton. III. 



— 345 — 

cam Comlcis etiam alii Poetas in verborum Tor- 
mis, qua* litteram * habent, tpsara banc eliserunt, 
adeoque vocalem longam corripuerunt. Plaut. Attn. 
2. 4. 18. Jujsin, sceleste? Id. Trin. I. 2. 87- e- 
mislin de adulescenie has aedes? Ter. Eun. 3. 5. 
25. pro euouchon? Id Andr.Z. 2. 17. credon ti- 
bi hoc nunc? Id. Eun. 2. 3. 88. pergin? h. e. per- 
gisne? et 4. 4. 7. baben bominem? et 5. 2. 22. 
abin hinc? Plaut. True. 2. 8. 1. datin soteas? 
Pirg. 10. /En. 668. tanlon me crimine dignum 
Duxisli? Id. 3. ibid. 319. Hectoris, Andromache, 
Pyrrhin connubia servas? Per:. 1. 22. Tun, velu- 
le, auriculis aiieois colligis escas? Herat, i. Sat. 
10. 78. Men moveat nimex Paatilius? Id. ibid. 9. 
69. vin tu? Plaut. Pcen. 5. 2. 155. ?in eurn vi- 
dere? Ter. Adelph. 4. 2. 42. Scin Craiini bujus 
din's xdes? Plaut. Aulul. 3.62. ain? Ter. Eun. 
2. 2. 10. viden me? Virg. 6. /En. 780. video ut 
etc? — 2.°) Particula ne locum habet etiam in 
obliqua inlerrogalione (quaa liberiori structure gau- 
det); hem in dubitatione. — a) Generatim. — 
Particulam ne prsecedunL conjoacliones et alia ver- 
ba, quibus inierrogalio subslrucia esl. Plaut. Most. 
2. 1. 15. Sed ego sutnne ille infelix? C'i'c.1. Nat. 
D. 20. 81. Quid si eliam falsum illud omnino est? 
tamenne lata tarn absurda defendes? ei Rose. Am. 
15. 41. Quid, si constat huoc noo modo colendis 
pr»diis prsefuisse, sed cerlis fundis, patre vivo, frui 
solilum esse? tamenne haec altcnla viia et rustica- 
na, amandalio appellabUur? pur tuttavia si chia- 
mera ella rilegazionel Id. 1. Ifal. D. 34. 96. 
Mundum praeter hunc unquamne vidisli? Negabis. 

— Duplet est quaeslio in illo Cic. Cluent. 34. 94. 
Quid? confer am Sullamne cum Junio? — Obliqua: 
orationis est iliud Cic. 4. Acad. (2. pr.) 39. 122. 
L't videamus, terra penitusne defixa sit. Id. 6. 
Perr. 67. 150. Haec sum rogaturus, navem popu- 
lo Romano debeantne. - Frumentum ab his sum- 
pserilne C. Verres. Id. Patin. 14. 34. Quaero ex 
te, Valini, num etc. sciasne turn fugisse Memmiuro. 

- haec omnia sciasne diligentia C. Mernmii publi- 
cis tabulis esse noiaia atque testata. Singularc esl 
illud Parron. 7. L. L. 4. Mull. Quare qui osten- 
dil equilaium esse ab equilibus, equiies ab equile, 
equitem ab equo, neque equos unde sit dicit, ta- 
men hie docet et plura et saiisfacit grato, quern 
irniiari possimusne, ipse liber erit indicio. Cf. 
eumd. 10. ibid. 9. Perspiciendum ei qui, declina- 
liones verborum proporiione sinlne, quaere t. — In 
dubilatione. Cato H. II. 1. Ad villain quum ve- 
nies, videto vasa, lorcula et dolia multane sienl. 
Cbi non erunt, scitu, pro ratione fruciuum esse. 
Cic. 12. Alt. 24. Publilius ilurusne sit in Afri- 
cam, et quaodo, ex Aledro scire poleris. se sia per 
andare. et 1. .^cati. (post.) 12. 43. Ut videamus, 
satisne ista sit justa defectio. — b) Speciatim ne 
reperitur etiam in principto positum. Liv. 40. 40. 
Quiesivil ab eo, ne sibi liceret ac suis vivcre? quum 
prsetor victurum respondisset, quaesivit iierurn, si 
cum Ho man is mililare liceret? Sigon. et Gronov. 
mutant ex conjectura. Huic affine videtur esse il- 
lud Cic. 5. Tusc. 15. 45. Videamus, ne, ut acer- 
vus ex sui generis granis, sic beata vita ex sui si- 
rnilibus parlibus eflici debeat. Quod si ita est, ei 
bonis, quae sola honesta sunt, efflciendum est bea- 
lum. /». e. an eflici debeat: quod poslea Cic. con- 
cedit. Sunt qui hue pertincre putant etiam haec: 
Pat ro 2. R. R. 9. 16. Quurn circumspicerel At- 
tic us, ne quid praeterissct. menire considerava, se 
avesse omesso qualche cosa. et Colum. 8. It. R. 5. 
17. Singuli pulli tentandi, ne quid hesterni ha- 
beanl in gutture. el Patlad. 1. H. R. 39. Specu- 
lemur, ne omne januas suas egrediatur cxamen, 
hoc cnirn signo fugam inedilanlur assumere. et 
Calpurn. 5. Ed. 72. Sed tibi quum vacuas posi- 
lo velaminc costas Denudabil ovis, circumspice, ne 
sit acuta For fire laesa culis, taciturn ne pustula vi- 
rus Texeril occulto sub vulnere. His locis ne et 
in prineipio coilocalum est, et pro an poni vide- 
tur: neque corrumperetur sentenlia, si hoc pro il- 
lo subsliluerelur. Mhilominus non est dubitali- 
vum, sed negalivum, lum quia ellipsis est in his, 
el sirnilibus loquendi formis, quod scilicet quum 
integrum sit an, necne , secundum exprimilur, 
pvius relicetur: lum quia quod post ne subjicilur, 
semper esl aliquid, quod rcspuitur. Ileclc iiaque 
Calpurn. loc. cit. produxit, quum, si dubitaliyum 



NEBRUNDINES 

etset, corripere debuisset. V. quae hac de re fu$« 
digputala sunt ab Hand. Tursellin. vol. 4. p. 88.- 
90. — c) Aliquando omtliilur. Cic. 1. Off. 9. 30. 
Vetant, quidquam agere, quod dubiles, aequum sit, 
an lniquum. Plin. 7. Ep. 27. Velim scire, esse ali- 
quid pbantasmata putes, an inania et vana ex me- 
lu nostro imaginem accipere. — d) Iuterdum 
subjicitur pro an. Liv. 5. 28. Ul in incerto fue- 
rit , vicissenl, victine esse nt. Nepos Attic. 9. Ex- 
periri voluit, terum, falsumne esset relatum. Id. 
Iphicr. 3. Quum interrogaretur, utrum plurii pa- 
irem, matremne facerel. Horal. 1. Ep. 11. 3. 
Smyrna quid, et Colophon? majora, minorane fa- 
ma. Haec Forcellinus. Sed apud Liv. loc. cit. i- 
lemque 2. 40. et 1. 46. non omnes libri consen- 
tiunt; apud Nepot. Iphicr. 3- unus tantum Codex 
habel matremne, reliqui malremve; in Ilorat. 
loc. cit. Ritterus leg. minor ave. — 3.°) Quum 
plura sunt interro^aiionis, aut dubilalionis mem- 
bra — a) Post ne sequitur an. Plaut. Pseud. 1. 
3. 23. Licetne, obsecro, vivere, an non licel ? Ter. 
Phorm. 5. 6. 12. Sed isne esl, quern quaero, an 
non? Ipsust- dc. 1. Off. 3. 8. floneslumne fa- 
rm sit, an lurpe, dubitaut. Id. 16- Alt. 8. exlr. 
Romam ne venio, an hie maneo. an Arpinum fu* 
giam? debbo io venire a Roma, o elc. Sic Id. 
Cluent. loc. supra cit. 34. 9i. Quid? conferam 
Sullamne cum Junio? an bunc Iribunum plebis 
cum Quinclio? an vero tempos cum tempore? — 
b) In dubitatione ne ipsum repetitur, apud Poetas. 
Pirg. 5. jEn. 95. Incerlus, geniumne loci, famu- 
lumoe parentis Esse putel. Sic 12. ibid. 320. in- 
cerlum Quis tantam Rutulis laudem casusoe deus- 
oe Alluleril. Ovid. 13. Met. 912. mooslrumne, 
deusoe llle sit, ignorans. Ilorat. A. P. 113. fn- 
tererit tnuilum divusne loquatur, an heros, - Mer- 
calorne vagus, cultorne vireniis agelli. Tibull. 4. 
5. 20. quid refert, elamne palamne rogel? — c) 
.NECNE V. loco suo. 

NEANISCOlGGUS, i, m. 2. vox compos'tla a 
veave'exos juvents el "Xoyos; senna. Vel. Scholiast. 
id illud Juvenal. 8. t'JO. Planipedes audit Fabios; 
haec adnoial: Nobiles neaniscologos. h. e. mimos, 
aretaiogos. 

NEBRIDjE, arum, m. plur. 1. vs]3f^cp.«vct, ne- 
bride lerli, Cereris minislri in sacris Eleusiniis, 
ita appeliaii, quia hinnulea pellicula cingebantur. 
Arnob. 5. 39. Nonne Ceres, oras ut venit ad At- 
ticas, nebridarum familiam pellicula cohoneslavit 
hinnulae? V. Orellii ailnoL, ad loc. cit. 

NfiBRlDUS, a, um, adject, ad nebridem perli- 
nens. Dracont. Satisf. 266. El rapiunl aquilae ne- 
brida membra pedes. 

NlllBRIS, ldis, f. 3. pelle di cervo, o di dam- 
ma, vf/Bpi;, pel l is hinnuli, h. e. pulli cervini, item 
damae: quam sestare solebat Bacchus, et qui Bac- 
chi orgia celebrabant: a ve^po? pullus cervi, item 
dama , ut in Gloss. Philox. habetur. Ratio, cur 
in orgiis hojusmodi pelles gestarentur, esse potest, 
quia per silvas montesque discurrere mos erat, at- 
que in iis eliam aliquando pcrnortare. Cervinas 
itaque pelles adhibebant, quia, ut Plin. docet 28. 
Hist. nat. 9. 42. (.150)., subslratae sccuros prae- 
stant somnos a rnorsu serpeulum. Slat. 2. Theb. 
664. Nebridas et fragiies thyrsos portare putastis 
Imbellem ad soniium. Id. i. A chill. 609. a tereli 
demisil nebrida collo, Errantesque sinos hedera 
collcgit. Claudian. IV. cons. Honor. 605. Talis 
Erythrajis intexlus nebrida gernmis Liber agit cur- 
rus. — Etiam venanles nebride uti consuevisse, 
docet Servius ad illud Virg. 4. G. 342. Ambaa 
auro, pictis incinclne peliibus ambae. El forlasse 
hue pertinent ilia ejusd. 1. /En. 279. Inde lupae 
fulvo nutricis tegmine laelus Romulus, et 327. Suc- 
cinctam pharetra, et maculosa? tegmine lyncis. ul 
nebris non de sola cervina, sed de quacuiuque fe- 
rarum pelle, quaa amiculum pr,-ebeat, dicatur. — 
NB. De cognom. Rom. V. ONOM. 

NfiBRlTES, *, m. 1. vel 

NEBRtTIS, ldis, f. 3. vafipl^q vel vs^m?, 
gemmae species, Libero Patri sacra: a nebridum 
pellium simtlilndine, quibus in Libcri sards ule- 
banlur. Plin. 37. Jlisl. nat. 10. 64. (175). Sil- 
lig. legil nebritis; vulgali libri nebrites. 

" NfiBRL'NDlMvS Lanuvini appellant lesticulos, 
Graeci vgppou'c;, Praenestini nefrones, inquil Paul. 
Diac. p. 163. 10. Mull. Et Festus p. 277. 14. 

44 



NKBUU 

Mill, (quocum cf. Paul. Diac. p. 276. 3.) doeet, 
renei quoque ab entlquit dietoi esse nerrundlnei: 
iciliret quia magna est reoea Inter et testkulot 
limilltudo. Hac autem omnia sunt a ve^pd;, qua 
voce lum tesliculus, lum ren slgnlficatur. 

NEBCLA, as, f. 1 % ve^iXt], vapor e terra atque 
aquls lurgcm, qui vel ttallm evanescit, vel Id a>l- 
tum tublatui converiltur In nubem: a Graca to- 
co allala. DiCfert a nube, quia et ea oubei forma- 
lur: deinde nube: fere semper alia petit, nebula 
terrain obtidet: bac rarlor esse videtur, cube* 
densior: Item cubes quocumque tempore fit, ne- 
bula nee estate, Inqult Ptin. 2. Hist. nat. 60.61. 
(152)., nee maximo frl gore exslstlt (It, nebbia, ca- 
ligine, vapore; Fr. brouittard, vapeur , exhalat- 
ion, Emanation qui tort de la teire, den rivii- 
rei; Hlsp. bruma, vapor, exhalation; Germ, rter 
i?amps, Duntt, Nebet, Ilauch; Aogl, a mitl, 
fog, vapour), 

1.) Proprle. 4| l.Striclo tentu. Zucret. 6. 475- 
fluviii et omnibus et slmul Ipsa Surgere de ter- 
ra nebulas asstumque videmut, Qua, velut bali- 
tus, hlnc in sursum eipressa feruntur, Sutfundunt- 
que sua caelum raligine, et alias Suffklunt nubes 
paullalim conveniundo. Pirg. 2. G.217. Qua te- 
nuem exhalat nebulam fumoaque volueres. Id. 8. 
/En. 258- nebulaque ingens gpecus (Caci) asstuat 
atra. Aucl. B. Hisp. 6. Incldlt, ot tr.alullno tem- 
pore nebula esset crassissima. % 2. Latiori sen- 
bu a Poelli Interdum pro nobc ponltur. Quam 
enlm Virg. 1. /En. 416. et 439. nebulam dixerat, 
qua Venus jEneam circumdederat, ne conspicere- 
lur; eamdem ibid. 584. et 501. uubem Tocat. Bo~ 
rat. 3. Od. 3. 64. viserc geslleos Qua parte debae- 
chentur Ignes, Qua nebula;, pluvilque rores. % 3. 
liem de Tamo ex igne. Ovid. 5. Triil. 5. 31. Sen- 
aui lnest Igitur ocbulli, qoas exiglt ignis. % 4. 
De re mollisslma et lavlsslraa. Plant. Cat. 4. 4. 
21. Nebula baud est mollis, atque culls hujus est. 
•f 5. Stcliit nebulam tpargere candidis, a pud 
Moral. 3. Od. 15. 6. allegorla est, qua tlgniflca- 
tur, vetulam deformem versarl Inter puellai nitl- 
das ac formoias, el cum illls ludere. 

II.) Translate. *J 1. A Poetij dlcitur de rebut 
pbptcls, que nebul« slmltlludinem referunt. Zu- 
cret. 5. 253. terra mulia pultata pedum vl Pul- 
terls eibalat nebulam. Pert. 5. 181. pinguem ne- 
bulam vomuere lucerna. Sil. It. 6. 281. de angue 
morienle. landem exhalsvll In auras Livenlem ne- 
bulam fugleotlt ab ore venenl. Ovid. 5. Fait. 269. 
Vina quoque In enagnis operose coodita cellli Flo- 
rent, et nebula dolia summa teguot. ^ 2. De 
tenui ycsie et pclluclde, qua male corpus teglt. 
Zaber. apud Petron. Satyr, 55. extr. Juquum est, 
induere nuplam veotum teiliicm, Pa It as proslere 
nudam in nebula linca. Sic Ovid. 6. Mel. 20. re- 
peiilaque longo Vellera mollibat nebulas aquantla 
traclu. — Sic Partial. 8. 33. nebulam appellal te- 
nulssiinam bracleam. % 3. Referlu+^td anlrouro. 
Juvenal. 10. 2. psucl dignosccre poisunt Vera bo- 
na, aique litis multum diverse, remota Errorla 
nebula. — Nebula? qucetlionum apud Cell. 8. 10. 
in lemmate sunt ambages, prastlgla, offuclse, tri- 
car quasilonibos propoiita ad faliendum. % 4. 
Per nebulam audire, aul stlre aliquid, in confu 
io t otcuramenle. Plaut. Pseud. 1. 5. 47. Sunt 
qua te TOlumus perrontari qua quail per nebu- 
lam nosmet acimus atque andtvimus. Adde eumt 1 . 
Capt.5. 4. i>6 Sic Cic. 12. Phit. 2. 3. Quod tI- 
debatn equidem , sed quasi per caliglnem. f 5. 
JYebula dc re specie magna, reapie le»l. Pen. 5. 
7- Grande toruluri nebulas Helicone legtioto. — 
JYebuloe cyathut proverbiall locutione dicltor de 
re vliUsima, ac nuilius omnlno pretil. Plaut. P&n. 
1. 2. 62. Simill ralione Ilali dicunt imbottar neb- 
bia, dare operam rei nudius prelli, atque adeo 
Ipjam oleumque perdere. Hac Forceltinut : at cl. 
Furlanetto in /.* Append. b*c addidit: Lorus 
Plauli bic citalua ila affL-rendus et Inierpretandus 
est: Tanlilia unta verbs fundhat, quojus ego ne- 
bula ryalho seplem oorlcs non emam. h. e. cujus 
meretricit »entos* el arrogantis nodes, seu coo- 
cubilus per seplem nodes, noo emsm uno vinl 
cjaibo: binr eiiim nebufa dlcitur bomo venus, 
Iialire m Man fa fore. ^ 6. Nebula est ellam com- 
mentum, Imaglnarlum aliquid, Ilalice cota fanta- 
ttica, ghiribiixo, apud Auson- ep. praflta Edyll. 



— 346 — 

6. En unqaam tldiitl nebulam plclara In parlete? 
VIdlslI utlque et meminlstt. Treverii qulppe In 
trlclinlo ^oli fucata est pietura hac: Cupldinem 
cruel afflgunt mulierej araalrtces. Qua sic optima 
vertit P. Canal: vedettu mai un ghiribizzo fi- 
gurato in aria tu una paretel 

NBDOLO, as, are, a. 1. fuligiaem offundo. Ter~ 
tult. Apolog. 35, Clarlssimss lucernis veslibuli ne- 
bulabanj. Alii reclius leg. euubllabaot. 

NfiBULO, Cnls, ( m.3. da nulla, gocciofone, bir- 
ba, impostore, ouSevog ct^toc, ouTtoavij, srXavoc, 
bomo vonug et nihil!, ut nebula: Item fallai,frau- 
dulenlus, et qui dolls el fallacils quasi nebulam 
ac tenebras offuodere conalur, ea tamen callidila- 
te et versutla, ut facile deprebentius. Festut p. 1 05. 
31. Mull. Nebulo dlclus est, ut ail X.\\a% Silio, 
qui non plurlt est, quam nebula, aut qui non fa- 
cile perspicl poiest, quails tit, oequain , nugalor, 
Donaius ad Illud Tex. Eun. 2. 2. 38. Nebulonem 
bunc cerium est ludere: Vel furero, Inquil, quia 
nebulas objiciat: vel mollem, ut nebulam: vel loa- 
nem et vanum, ut nebula est. Non. p. 1U. 2. Ne re. 
Nebulones et tenebrlones dicll tunt, quia menda- 
ciij et istutiis suit nebulam quamdam et tenebras 
objiclanl. Glois. Pkilox. Nebulo, fta\Se>v, o xd 
ibia. \c&oa xata^a^wv, eiV-ato?, \a^pa aawroc- 
h. e. mollis, qui bona sua clam comedit, fulilis, 
occulta intemperaos. Cham. 1. p. 45. Puticn, Ne- 
bulo, oy.oj.6i;. h. e- tenebrosus, tectui. lis sunt re- 
re auliquorum de hujus vocls significatione sen- 
tentia. — a) Subslaniivorum more. Luciliut a- 
pud ITon. loc. cit. Lucifugus nebulo. Id, ibid. Nu- 
galor quidam ac nebulo sit maximu'multo. Ho- 
rat. 1. Ep. 2. 27. Nos numerut turn us, et fruges 
consumere nail, SponsI Penelopes, nebulones, Al- 
clnoique In cute curanda plus aquo operata ju- 
veotus. icioperoni, da nulla. Sic Ter. Eun. 4. 7. 
15. Sane quod lib! nunc vir vjdealur eato hie, nebu- 
lo magnus est. Ctc. jRoic. Am. 44. 128. Nos ab lslo 
nebuione facetius eludimur, quam pularaus. t'mpo- 
ttore, birba, furbo. Horat, 1. Sat. I. 10*. non ego, 
avarum Quum veto te Deri, vappam jubeo ac ne- 
bulonem. Adde ibid. 2. 12. goditore, dit$ipatOTe. 
— 6) Adjeclive Gell. 1. 2- Vulgus ncbulonum 
homlnum, qui se Stoicos nuncupaat, atraque ver- 
borum et arguilarum fullglne ob oculos audien- 
Uuro Jacta, aaaellssirna disciplina nomen emen- 
lluntur. impoifort, ipocritoni, infignitori. el 16. 
6. Facetias nebulonls boinlnis rlsi, el reliqui. — 
c) Acron ad Horatii 1. fat. 2. 12. docet, nebw 
tones die! etiam obscuro loco naiot: unde a Co- 
micl* servos nebulones vocarl. 

NEBCLOR, Iris, arl, dep. 1. nebulo sum, nt 
nebulonem me gero. Gtots. Pkilox. Nebulor, o- 

NEbOlOsITAS, Itis, f. 3. caligo, futigo. Ar- 
nob. 7. 28. Calum vaporum nebulosilale claudi- 
tur. 

NEbClOSUS, a, um, adject, (nebula). Comp. 
Ifebulosior I. — Nebutosui eat nebulis abundant, 
nebullsobductus, o'^itY^wJrjc, nebfctoio. 

I.) Proprie. Calo n. R. 6. Ager li nebulosus est. 
h, t. frequentlbus nebularum humoribus objectus. 
el tub fin. Qui locus cratsus crit, aut nebulosior. 
Cic. i. Tutc. 25. 60. Nebuiosom et caliginosum 
csrlum. Celt. 2. 1. Metlores dies pluvil, quam lan- 
tiitit i.ebulosl nubillve. Plin. 31 . Hist. nat. 3. 27. 
(45). Nebulosa ethalatio. Id. 21. tfcirl. 7. 18. (36). 
Nebulosus et ro&cidus aer. Seneca filed. 583. auiier. 

II.) Translate eat obscurus, iotellcctu difGcilis. 
Gell. 20. 3. L. Acciut poets in Pragmatieit appella- 
ri sictnoistas all nebuloso nomine: credo propirrea, 
nebuloso, quod ticinnium cur diceretur, ei obscu- 
rum esset. 

NEC el Deque, part, negaliva. Quod ad etymon 
allinet, sunt qui pulaot (ul Pritcian. de XII. vert. 
j£n. p. 1225. Putsch.), ntc a neque factum esse 
per apocopam eilrerriarom vocaliurn; et quia in 
fine syllaba? q scrlbl non potest, translsse ia c: 
sed el nee el neque sunt a ne particula oegatlva, 
qua idem ett ac inj. Hac porro part, ne assum- 
psit litleram c non modo ad corroborandam vo- 
cem, aut ad evilaudum biatum, sed cum aignlfi- 
catioois looremenlo", est eoim illud demooslratl- 
vum ce, quod ellam in ?. t!i/c, tic, tunc, nunc 
lnest: ne igitur gravlor eat ncgatio quam non, 
nee etiam gravior quam ne, gravissima ne-quidem, 



NEC 

nequaquam : paucls, ne est demonstrative particu- 
la ad inleodendam uegalionem uturpata. Aliud est 
neque ex ne el que factum: que autem, cum re- 
lative quit cogoaium, non modo copulst, ted et- 
l»m propter relalivam, qui gaudel, nataram aqua- 
tion! Inservit: quare neque signiflcat rnodo et ne 
live et non, modo cliam non. Hinc fit, ut demon- 
strativum nee ad ea, qua lequuotur, referatur; re- 
lativum vero neque ad ea, qua antecedunt, atque 
Ita quldem, ut la parL neque vis copulandi, in 
part, nee ipsa Degatio plus valeat. — Grammatics 
plurlmi ad formam taotum respeierunt atque do- 
cueruot, ante vocalera ne*jue, ante consooanlem 
nee poni; quod Latino loquendl usu mlnime com- 
probatur. Illud potius, lis qua supra exposuimut, 
addendum videlur, tape parllculam nee conLinuan- 
da oralionl Ita Jasernre, ut officio parllcula ne- 
que fungalur; et contra relalivam formam aliquan- 
do pro demonstrative poni, quemadmodum qui pio 
hie dicilur. Pralerea ob hanc ipsam cognatlonem 
ha particula inter se facile commutata sunt a re- 
eeolioris alatlj scriptorlbus, itemque a Poelis; ob 
forma vero simllitudioem a librariig. *J i . In 
conjunctiva oraiiooe — a) In media oraUone 
JVec pro almplici non, vel reclius pro ne cum ma- 
jori negation!* vij pracipue apud veleres, usurpa- 
tum occurrlt. Fetlus p. 162. 14. Mull. Nee con- 
junclionem grammaltci fere dicunt esse di.'juncli- 
vam, ut oec legit, nee icribit: quum si diligentiua 
inspiciatur, ot fecit Sinnius Capito, intelligi possit 
earn positsm esse ab anliquis pro non, ut et Id 
xu. {Tabu tit) est: ast ei cvstos kk escit: Hem: 

SI ADOKAT rVBTO, QVOD KKC MAKIFRSTVM KBIT^et 

apud Plaulum in Fas male: Nee recle si ill! d!- 
leris, et Turpitium in /tone trio: Nee recte dici 
mihi, quod Jaia dudum audio. Cic. 3. Zegg. 3. 6. 
Magistraius oec obedienlem et notium civem mul- 
cta-coerreto. et ibid. 4. 11. Senalori, qui nee ade- 
rit, aut causa, aut culpa eslo. CetutL 30. 4. Nee 
facta irupia ralicolis placenl. Cr. Crat. Cyneg. 507. 
Nee sasvos mlratur equos lerrena Sjcne. Pal Place. 
8. 225. Incipit Idalia numen nee ipernere diva. 
£t*v. 1.25. a med. Priut quam alter, qui nee pro- 
cul aberat, consequl posset. Plaut. Bacck. 1. 2. 
11. Tu diis nee recle dicls: non aequum facis. fu 
e. maledicia. Eodcm modo locutus est Asin. 2. 4. 
65., Most. 1. 3. 83. el alibi. Cajut 2. Instil. 18.; 
et Vlp. fragm. 19, 8 Res nee mancipi. II uc per- 
tinent et ilia nee opinant, nee opinafus, nee opi- 
nui, nee dum, qua V. Infra soo loco. Suo item 
loco V. nee ne, nee non. - Simili modo parlicu- 
l«m neque uiurpari ait Forcellinus, et afTtrl Co- 
lon. R. R. 141. Mars paler, ai quid tibi in itlisce 
suovllaurtlibus lactentibus, neque satisfartum est, le 
hlsce suovilaurilibus piaculo. Sed post v. lactenli- 
bus aliquid subintelligcndum est. Item illud Vtl- 
lej. 2. 57. 2. El libelli conjuratiooem nunciantes 
dali, ab eo neque prolinus lecli erant. Sed alii 
leg. dati, neque prolinus ab eo lecli erant. Al. 
condili ab to (h. e. in tinu), neque prolinus lecli 
erant. AL delati ad cum, neque prolinus elc. — 
b) In conjungeiida oegaiiva senlentja nee tel ne- 
que ab initio ponilur pro el non. Cic. 1. de re- 
publ. 41. Deoique ne reges quidem appcllabant, 
sed patria custodes, sed naires et deos. Nee sine 
causa. Id. 2. Zegg. 10. 26. Patrum delubra esse In 
urbibus censeo: nee sequor magos Persarum. Id. 
Brut.14. 258. Adbibenda tamquam obrussa ratio, 
qua loutari non potest, nee ulendum pravissimn 
consueludinis regula. Kepot Attic. 13. ad /In. Nee 
hoc praleribo, quamyuam oonnullit levc visum irf 
pulera. — Hioc nee ullut pro e( nullut, nee qui** 
quam pro et nemo; Immo alia etiam nontioa ne- 
galioocm sibi prupriam rejiciunt, etiamsi ea unl- 
versam sentenliam non regit. Liu. 38. 25. Ncc ul- 
lo Gallorum ibi viso, regressus in raslra esset- Toe. 
Agric. 16. Nee ulluro in barliaris saviiia genua 
omUit ira et victoria. Cess. 1. B. G. 20. Scire se, 
Ilia esse vera, nee quemquaro ex eo plus, quam ae, 
dolorit capere. Curt. 4. 2. Nee accipiendo operl 
quidquam mogis, quam ille ventus obslabat. Ovid. 
Heroid. 12.33. Et vidi el peril, nee nolis Iguibui 
art!. Id. 3. Art. am. 77. Anguibus exuitur tenui 
cum pelle vetuslaa, Nee faciuot cervos cornua ja- 
cta teoes. h. e. faciunt non tenet. Ziv. 7. 9. In- 
sequenie anno quum G. Sulpiciut et Liciniut Cal- 
vus consules in Herolcot exercilum duxisseol, ne- 



NEC 

que Idtenifi In agro hostlbas, Fertntlnam nrbera 
eorum vi eeplssent, etc. h, e. et non iaveotls bo- 
jtlbus. Colum, 2. R. R. 10. 34. Ervum aplem la- 
talur loco macro, nee bumido. et 5. ibid. 7. i. Id 
dealderat arborem bumilero, nee froodosam.— c) 
Qauro illud Lalina lingua propritim sit, ut oega- 
Uo ab initio enunciatlonis ponatur (quapropter 
aaa dicitur et qui non she quique non , sed ne- 
que u); piures occurruot formula animadversione 
dignap. Sic — Ad rejicieodam argumeatationem 
przmisso nee interpouitur coodtliooalis sententia 
el causa adjicitur per particulas nee- ti- idcirco, vel 
ideo, vel propterea. Cic. 3. Nat. D. 28. 70. Nee, 
ti is, qui accepit, bene utitur, idcirco Is, qui de- 
dit, amice dedit. Id. 2. Off. 22. 79. Nee, si plu- 
res sunt if, quibus Itnprobe datum est, quam ilti, 
quibus injuste ademptum, idcirco plus etiam va* 
lent. Farro t. R. R. 18. 2. Nee si bis tanto am- 
pliorem fundum, aut eo plus colas, Ideo duo villici 
aut tres habendi fu ere. Cic. 1. Orat. 50. 216. Nee, 
si P. Crassus idem fuit eloquens et juris periius, 
ob earn causam inest in facul'.ate dicendi juris ei- 
Tilis scientia. ■ — Nee idcirco minus, nee eo mi~ 
nv$, nee eo secius dicitur pro et nihilominus, et 
neque eo magis pro et nihilominus non, ut apud 
Cic. 2. Orat. 35. 151. Nam oratiooii quidem co- 
pia videmus ut abundent pbilosopbl, qui nulla dant 
prascepta dicendi, nee idcirco minus, qoascumque 
res propositi est, suscipiunt, de qua copiose et ab- 
nodaoter loquanlur. Sueton. Oth. 4. Quoties ccena 
priocipem acciperet, aureos excubanti cohorli riri- 
tim dividebat: nee eo minus alium alia via raili- 
tera demerebaiur. Nepos Ait. 2. Neque eo secius 
adolescentem Marium, bostem judicatum, juvit opi- 
bus suis. Id. Eumen. 4. Ab hoc aliquot plagis Eu- 
menes vulneratur: neque eo magis ex prsetio ex- 
cessit, sed acrius hosles insthit. — Per nee minus 
conjunguntur aqualia, ut intelligatur atque, item* 
que. Nepos Alcib. 5. Alcibiades simul cum colle- 
gia receperat Ioniam, Heltespontum, multas pra- 
terea urbes Graeas, qua io ora sit* sunt Asia-: 
neque minus multas consilio ad amicitiam adjun/- 
xerat. Ovid. 3. Amor. 9. 15. Nee minus est con- 
fusa Venus morieote Tibullo, Quam juveoi rupit 
quum Term inguen aper. Quintil. 4. 1. 56. Nee 
minus diligenter, ne suspecti simus ilia parte, vl- 
tandum. — ■ Nee minus et nee minus inlerea sa- 
p« a Poetis in transitione usurpalur, ut a Firg. 
S. G. 393., 2. ilud. 429. etc. V. JFagner. ad Firg. 
i. Eel. 57. — ■ Recentioria asvi scriptores nee mi- 
nus pro et diierunt. Colum. 7. R. R. 12- 9. Quo- 
mam et ad riiam, et ad pugnam, nee minus ad 
curjum comparator, et 3. ibid. 3. S. Quum ea 
res, ti omissa sit, plurirnas operas, nee minus 
arcara patrisfamilias semper eihauriat. — Neque 
solum- sed etiam pro et non solum-sed etiam. Cic. 
t. Nat. D. 29. 81. Reliquos deos ea facie novi- 
mus, qua piotores flctoresque voluerunt, neque so- 
lum facie, sed etiam ornatu, aetate, vestitu. — d) 
Parlicula neque ea qua prascedunt explical et va- 
]et id est non, nam non; part, nee definit aut 
restriogit et valet et quidem non. Sic apud Cic. 1. 
Legg. 10- 28. Nihil est profeeto praeslahilius, quam 
plane intelligi, nos ad justiliam esse oatos, neque 
opinion? , sed natura constilutum esse ]us. Salt. 
Jug. 112. Quum talem tirum in polestatem hnbuis- 
set, lum fore, uti jussu senatu* atque populi Romani 
fredu* fleret; neque bominem nobilem non sua igna- 
via, sed ob rem publicum in bostium potestate reli- 
clum iri. Cic. 3. All. 17. De Quinrto fratre nuncil 
nobis tristes, nee rarii vencrant. Id. Quinct. 4. 15. 
Quo mortuo, nee ita multo post in Galliam profici- 
scitur Quinclus. Id. Brut. 76. 265. Eranl in eo plu- 
rimae litters, nee eae tulgares, sed inteiiores qu.T 
dam. — e) In sententia negativa inest aliquando 
conclusio. Cic. 4. ^7n. 15. 42. Isli quum ex ap- 
peliiione rerum virtutis pulcritudinem adspeiin- 
seot, omnia, qu.-r pr.ieier virtulcm ipiam viderant, 
abjecerunt, obliti naluram omncm appetendarum 
rerum ita late patere, ut a prindpiis permanaret 
ad fines: neque inlelligunt se rerum illarum pul- 
crarum alque admirabilium fuodamenta subduce- 
re. ft. e, atque non inlclli^unt, et ita non intelli- 
gunt etc. — f) Neque etiam surplus In descensu 
usurpatur pro et ne quidem, ut apud Farron- 1. 
R. R. 65. 1. Muslum-non promendum, dum Ter- 
vet, Deque etiam dum proccssit ita, ut sit tinum 



— 347 — 

fietatn. et 3. ibid. 18. 6. Itaqae nal!« hsrntn «s- 
sidit in loco ioquinato, aut eo, qui male oleat, 
oeque etiam in eo, qui bona o'et ungueota. — j) 
Nee- quidem pro ne quidem Interjeclo verbo oc- 
eurrit apud serloris asvi scriptores, qai nee pro 
et ne, etiam ne acciplebant, ns pure, ne meno. 
Ftor. 2. 17. Alioqutn Ita undique mari Pjrecaeo- 
que taliata est, ut ingenio situs oec adiri quidem 
poluerit- Sueton. Cat. 11. Naturam tamen sasvam 
atque probrosam nee tunc quidem inhibere pote- 
rat. Justin. 7. 5. 8. Perdicca boe indigoior cades 
fidebalur, quod et apud matrem misericordiam 
nee parvulus quidem Alius concilisverat. Petron. 
Satyr. 132. Nam oec nominare quidem te- inter 
res serias fas est. Id. ibid. 110. Quern altoquio 
dignum oec Ljcas quidem crederet. Al. leg. ne. 
Seneca 1. Ira 8. 2. Non est ergo natura bominis 
posnae appetensret ideo nee Ira quidem secundum 
naturam boraiais, quia pcenas appetena est. Id. Ep. 
3. Admones me, ne omnia cum eo communicero, 
quia nee soleas ipse quidem hoc facere. Alii leg. 
non soleas ne ipse quidem. Plin. Paneg. 27. Pau- 
periorem ease factum principem tantum: quam- 
quam nee hunc quidem. Alter Plin. 8. Hist. nat. 
38. 54. (129). Nee sotnno quidem saginatis. — 
Apud probatijsimos aurea aetatis scriptores non 
facile ioveoies. Quotquol enim afferri solent Cic. 
loca, et prseserlim 4. Parad. 1- 27., 3. Earn. 8., 
6. de republ. 8. etc., dubi.-e cuncta lectionis sunt, 
repooentibus ne optimis libris. Yidcri posset cer- 
tum esse illud Cobs. 1. S. G. 32. Hoc esse mise- 
riorem fortunam Sequanorum, quam reliquorum, 
quod soli oec. in occulto quidem queri, nee auii- 
liura implorare auderent. Sed quia alierum nee se- 
quitur, cui primum respoodet, rem plane noo con- 
ficit. Incerta sunt etiam quae afferuntur ex Firg. 
I. G. 126. et 3'JO., ut »idere est apud Pier. t item 
qua ex Sail. Jug. 53. etc. Goerenzius taraeo ad 
Cic. 4. Acad. (2. pr.) 26. 82. contendit, quando- 
que nee quidem recle did, quom id ab altero ne 
quidem divcrsum omoino sit. (V. Hand. Tursel- 
lin. vol. 4. p. 145.-146.) — Et sane nee sequen- 
te quidem apud aurea atalis scriptores pro et non 
ponitur r To" quidem autem ■»! sua per se pollet. 
Cic. 6. Earn. 6. His [Uteris aoimum tuum confir 
mandum puto: nee iis quidem terbis, quibus te 
consoler, sed etc. e non cerfamenre con parole 
da eonsolarti etc. Et ibid, paullo post. Nee nos 
quidem nostra divinalio fallet. Id. 4. Ferr. 20. 
48. De isto, id quod omoes Tidebaot, neque ille 
quidem obscure locutus est. — • Nee absolute pro 
ne- quidem nonnunqoam adhibetur, ne pure, ne 
meno. Cic. I. Acad, (post.) 2. 7. Quod bonum qua- 
le sit, negat Epicurus, sine roluptatibus sensum 
moventibus nee luspicari. dice, che ne meno *a 
immaginarselo. Alii leg. vel. et t. Tu$c. 26. 65. 
Quid est enim memoria rerum et verborum? pro- 
fecto Id, quo nee in Deo quidquam majus intelli- 
gi potest. Ita Oretlius: at recentiores leg. ne in 
Deo quidem. Quintil. 1. 6. extr. Quae nee ipsi jam 
dicereot. Justin. 12. 16. 10. Tantam Aduciam sui 
mililibus fecit, ut, illo praesenle, nullius hostis ar- 
ena, nee inermes timuerint. Id. 11. 8. 4. Ut noo 
jpes modo remedii, sed nee dilatio periculi inve- 
oiretur. Adde Ftor. 2. S. o med.; Martial. 5. 70.; 
et Pallad. t. R. R. I. — Neque pro ne- quidem 
serioris tantum aevi scriptores usurparunt. Colum. 
3. R. R. 21.7. Quo (tempore) litis neque folium 
notabile gcrit. Adde Plin. Paneg. 16.; et Quintil. 
Declam. 19. Fo^cellinus afJert etiam illud Cic.3. 
leg. Agr. 2. 4. Caput est legis, de quo ego con- 
sulto, Quirites, neque apud tos ante feci menlio- 
nem, ne viderer etc. ^ed recentiores docent Kic 
negativam particutam priori loco eleganter ornis- 
sam fuisse, ita ut sensus sit: de quo coo*utto 
non menlionem feci, neque apud vos ante. — a) 
Ilabet post se particulas vero, enim, tamen, praa- 
cipoe in iransitionibus. Cic. I. Nat. D. 12. 29. 
Empedpcles autem-in deorum opinione turpissime 
labitur.' - Nee vero Protagoras quidquam videlur 
de natura deorum susptcari. Id. 2. ibid. 64. 162. 
Nee rero supra terram, sed etiam in intirnis ejus 
tenebris plurimarum reruin latet utilitas. Id. \. 
Orat. 53. 228. ll;ec Rutilius talde vitupcrabat <t 
huic bumililali, dicebat, tel exsilium fniise, rel 
mortem antepooendam. Neque vero hoe solum di- 
xit, sed ipse et sensit, et fecit. Id. Senect. 10. 32. 



NEC 

Non coria vires meas deiiderat, non rostra, noo 
amid, non cllentes, non hospites. Nee enim un- 
quam sum asseosus veterl il)i laudatoque prover- 
bio, qucd roooet mature fieri leoem, ti diu rells 
esse e-SDes. Id. Amic. 2. 6. Sunt ista, Lai). Nee 
enim melior vir full Africano quisquam, nee da- 
rlor. Id. ibid. 13. 47. Qua est enim lata securi- 
tas? specie quidem blanda, sed reapse muitis lo- 
cis repudianda. Neque enim est consentaneum, ul- 
lam hooestam rem actionemve, ne sollicitus sis, 
aut non iuscipere, aut susceptam deponere. Id. 3. 
Off. 10. 40. Incidunt raulla sape causae, quaa eon- 
turbeot animos utilitalis specie. - Quum Collati- 
ng collega Brutus imperium abrogabal etc. Nee 
tamen nostra nobis utilitaies omittendas sunt aliis- 
que tradeoda, quum bis ipsi egeamus. Id. 5. Earn. 
12. Cerno jam aoimo, quanto omnia uberiora al- 
que ornatiora futura slot. Neque tamen Ignoro", 
quam impudenter faciam,qui priraum tibi taotura 
oneris Imponam. — i) Neque autem, oeque re- 
ro. Cic- 5.. Earn. 12. a med. Neque autem ego 
sum ita demens, ut etc. Cels. 2. 17. Neque terrere 
autem ea res debet. Id. 7. 9. Neque senile autem 
corpus buic medicioas idoneum est. — Nee autem 
rarum esse videtur. Quintil. 4- f. 60. Nee ar- 
gumentis autem, nee locis, nee narration! similis 
esse in procemio debet oratio. — Nee vel ne- 
que junctum cum alia negativa ioterdum afrlrmat. 
Ter. Eun.5. 9- 47. Ad omnia axe magis oppor- 
tunus, oec magis ex uru tuo Nemo est. ft. e. et 
magis ex qsu. Nisi velis Ha verba ordinart: Ad 
omnia base nemo est magis opporlunus , nee ma- 
gis ex usu tuo. Plaut. Cure. 4. 4. 23. tua magni- 
fies verba, neque istas tuas ma»nas mioas Non 
pluris facio, quam ancillam meim, qua latrinam 
lavat. — m) Interdum, Graacorum more, negat 
adhuc. Plaut. Epid. 4. 1. 6. Neque ea nunc ubt 
sit, neseio. Id.Bacch.h. 9. 114. Neque ego baud 
commiltam, ut si quid peccatum siet, Fecisse dicas 
de mcamet sententia. Id. Epid. 5. 1. 57. ntque 
ille baud objiciet mibi, Pedibus sese provoeatum. 
Ter. Andr. 1.2. 34. neque tu baud dicas tibi noo 
prasdictum. Ita legit etiam Donatus. Alii neque 
tu hoc dicas. — n) Neque non. F. NBC NON 
loco suo. — o) Neque dum. F. NEC DUM loco 
suo. — p) Nee Jungilur cum Conjuociivo perfe- 
ct'! et praesentis, quo Optativi modus exnrimiur; 
cum Impcrativo ad rem probibendam a Poetis tan- 
tum. — Cum Conjunctivo, qui Oplalivi ofBcium 
prastat. Ct'c. i. Earn. 9. 19. Recordare enim, qui- 
bus laudationem ex ullimis terris miseris: nee hoc 
pertimueris: nam a me ipso laudantur. Proper t. 
1. 9. 25. Nee te decipiat, quod sit satis ilia pa- 
"rata. — Prascedit Conjunclivus in afOnn'ativa sen- 
tentia. Cic. I. de republ. 2. leneatnus cum cur- 
ium, qui semper fuit optiml cujusque, neque si- 
gna audiamus, qune receptui canunt. firg. It. £n. 
353. Uoum adjicias: nee te ullius viulcntia rinrat. 
Id. 8. Eel. 89. Talis amor teneat, nee sit mibi 
cura metier L Plin. 8. Ep. 21. Absit superbia, a- 
speritas: nee limueris contemptum. — Pr;tcedit Im- 
peralivus in aifirmativa sententia ct nee jungilur 
Conjunctivo. Civ. 23. 3. Claosos omnes in curiam 
accipitc solos, inermes: oec quidquam raplim aut 
forte lemcre egeritis. Salt. Jug. 85. Annilimint 
mecum cl capessite rempublicain, uequc quemquam 
ex calami Late aliorum-metus ccperit. Firg. 1*2. 
J£n. 800. Desine jam tandem ,Necte lantus edaf 
tacilam dolor. Adde fal. Flacc. 8. 102. — Nihil 
praecedit, ad quod Imperativus respicial. Firg. 3. 
JBn. 393. Is locus urbis eril, requies ea eerta la- 
borum. Nee tu meosarum morsus borresce fulu- 
ros. Id. 2, G. 95. el quo te carmine dicam, Rhae- 
tica? oec cellis ideo contendc Faternis. ft. #. ne 
tamen ideo cooteodas: sed dubia est lectio. Ovid. 
U.Mfet. 285. Adjicis huic aninio momenta poieo- 
tia , clarum Nomen avumque Jovem . Nee tem|K»- 
ra perde precando: Quod petis, omne feres. T%- 
bull. 1. 4. 17. Nee jurare time. — In parenthe- 
si. Firg. 10. Eel. 40. Tu procul a patria (nee sit 
mibi credere tantum) -frigora Rheni Me sine sola 
tides, et u - ibid. 6. Hos ill! (quod nee vertat be- 
ne) mittimus haedos. — q) Neque pro et ne. Sail. 
Jug. 14. Tamen erat cnajeslalis Human, jiouuli 
prohibere injuriam, neque cujusquam reguum per 
see I us cresccret. Cortius fuse et acrilcr bane le- 
ctionem tuelur ezcuriu 2. in Jugurlh.; at rectiut 



NECATIO 

legit Kritziuf- neque pati cujusquam regnura per 
sceloj crescere. ^ 2. In disjunctiva forma oratio- 
oi«, — a) Non nee sive neque, nihil ~n«c sive 
neque oecurrunt: sed nee usurpatur ubi res noo 
minus valet atque fortius est neganda; neque (quod 
est ef non, eliam non) ubi altera res accedit, aut 
aliquid distinctius definitur. Cic. 13. Fam. 69. 
Haec ad te eo pluribus scripsi, ut iotelligeres me 
non vulgariter, nee ambitiose, sed ut pro homine 
intirno ac mihi perneeessario scribere. Id. 1. de 
republ. 4. Quum mihi nihil improviso, ncc gravius, 
quam exspectavissem , pro tantis meis factis eve- 
nisset. Id. Mil. 11. 31. Gerte optabilius Miloni 
full dare jugulum P. Clodio «on semel ab iilo, 
neque turn primum petUum, quam jugulari a vo- 
bis. Id. 1. de republ. 14. Nibil novi vobis affe- 
ram, neque quod a inc sit cognituro, aut inventutn. 
Id. 3. Oral. 55. 210. Quamquam id quidem per- 
spicuum est, non otnni causae, nee auditori, neque 
personae, neque tempori congruere oralionts unum 
genus. — b) Pro verbis negativis, ut nescire, nol- 
le elc. ; secundo loco pooendis, particula nee adbi- 
betur. Cic. 5. 7*usc. 40. 116. Epicurei nostri Gree- 
ce fere nesciunt, nee Graeci Latine. Id. 12. Fam. 
30. Noli impudens esse, nee mihi molest iarr. ex- 
bibere. — Similiter in negaliva sententia, pro aut 
ponitur nee, oegatione duplicata, pro nihil vero 
ponilur nee sive neque; Poetae alteram nee oaiit- 
tunt. Ter. Heaut. 1. 1. 11. Agrum in bis regio- 
nibus meliorem, neque preti msjoris nemo habet. 
Brutus ad Cic. 11. Fam. 20. Nihil eoim tua vita 
potest esse jucundius, neque carius. Liv. 2. 30. 
Nihil ex ea familia triste, nee superbum timebat. 
Cic. 2. Fam. 13. Nihil autem feci unquam, neque 
dixi, quod contra istius existimaliooem esse vellem. 
BoraU 1. Sal. 2. 84. oec si quid honesti est, Ja- 
ctat habetque palam, quaerit quo turpia celet. h. e. 
nee quaerit. — Inlerdum neque ita ponilur, ut 
abesse eliam possit. Cic. 3. Orat. 30. 121. Non 
enim solum acuenda nobis, neque procudenda lin- 
gua est, sed onerandum pectus maximarum rerum 
copia. atque si dixisset, eadem erat sententia. — 
c) Nee el neque bis et ter et quater poni possunt: 
dicitur autem neque- neque , in qui bus oppositio 
noo est tarn gravis, quam in nec-nec; et neque- 
nec adhibelur, ubi per opposilionem adscendit ora- 
tio. Cic. 3. de republ. 22. Est quidem vera lex 
recta ratio-, quae vorel ad ofQcium jubeodo, ve- 
tando a fraude deierreat, qua tamen neque pro- 
bos fruslra jubet aut vetat, ncc improbus juben- 
do aut vetando movet. tiuic legi nee obrogari fas 
est, neque derogari ex hac aliquid licet, neque to 
ta abrogari potest. Id- 2. Phil. 8. 20. Tanlum di- 
cam br«viier: neque illos (versus), neque ullas le 
omnino litieras nosse: me nee reipublicse, nee a- 
mieis unquam defuisse. Id. 1. Tusc. 38. yt- Quum 
mors nee ad vivos pertineat, nee ad mortuos. Id. 
3. Off. 27. 100. Neque eum caritas patriae relinuil, 
nee suorum. Moral. Epod. 12. 2. Munera quid 
mihi, quidve tabellas Minis nee firmo juveni, ne- 
que naris obes*? Ter. Adelph. 1. 2. til. Nee 
nihil, neque omnia haec sunt, quae dicit. Cic. 8, 
All- 12. Namceitc neque turn peccavi, quum etc., 
neque quum post oondiiiones etc. Moral. 1. Sat. 
5. 41. aniinw, quales neque candidiorcs Terra lu- 
lit, neque queis me sit devinciior alter. Cic 1. 
Fin. 3. 7. Id neque feci adhuc, nee mihi tamen, 
ne faeiarn, intcrdiclum puto. Id. 1. Off. 2. 4. Nul 
la enim vitas pars neque publicis, neque privatis, 
neque forensibus, neque domesticis rebus, neque 
si tecum agas quid, neque si cum altero contra- 
bas, vacare officio potest. Id. 5. Fam. 17. Publio 
tuo neque op**ra, neque consilio, neque labore, ne 
que gratia, neque tesiimonio defui. — Ab Histo- 
riris pro neque neque usurpatur nee aut aut. Cic. 
1. Cat. 6. 15. Neque eoim «unt aut obscura, aut 
non inulto post conimissa. Suelon. Ner. 36. Ne- 
que tamen eorisrieritiain sreleris aut stalim , aut 
unquam postua ftrre poluit. — d) Quando post 
parliculam negativam geminalur, primum nee vel 
•neque minims negat. - Post non. Cic. 9. All, 
12. Non rnedius fidius pr* lacrimis possum reli- 
qua nee cogitate, nee scribere. Liv. 1. 26. Non 
tulit populus ncc palris lacrimas, nee ipsius parem 
in otiini pericuto auimum. Cic. Mar. 27. 55. Ita 
sum animo afTectus, ut non queam satis neque 
communem omnium nostrum coaditionem, neque 



— 348 — 

hujus erentura fortunamque miserari. — Post y. 
nihil, nullus , nemo. Cic. 3. Off. 19. 76. Immo 
intelligat, nihil nee expedire, nee utile esse, quod 
sit injustum. Id. Cluent. 1. 1. Ut omnes intel- 
ligant, nihil me subterfugere voluisse reticendo, 
nee obscurare dicendo. Liv. 4.7. Praeterquam quod 
nullo oec exemplo, nee jure fieret. Id. 6. 16. 
Nuliius nee ocuti, nee aures indignitatem ferebant- 
Martial. 12. 21. 5. Nulla nee in media certabit 
nata Suburra, Nee Capitolioi co! lis alumna tibi. 
Id. 11. 33. nulla est ancilla, nee infans, Nee sera, 
nee clavis, neque canis, atque calix. Cic. 1. Legg. 
8. 21. Ipsisque in bominibus nulla gens est, neque 
tarn immangueta, neque lam fera, quae etc. Ter. 
Eun. 1. 2. 67. Habeo bic aeminem neque noium, 
neque cognatum. Cic. 8. All. 1. Quorum nemo nee 
stullior est quam L. Domitius, nee inconstantior 
quam App. Claudius. Id. 1. Oral. 29. 132. Ego 
enim neminem nee motu corporis, neque ipso 
habitu atque forma apliorem, nee voce planiorcm 
ant suaviorem mihi videor audisse. — Eiium quan- 
do seqnilur ne-quidem, videtur negandi vim amit- 
tere. Liv. 29. 12. Neque enim ne ipsius quidem 
rejsis abhorrebat animus. Idem erat sensus si di- 
xisset: Etenim ne ipsius quidem etc. Sic Id, 30. 
30. Neque enim ne nobis quidem Sirilia et Sardi- 
nia etc. — Pro nee - nee geminalo, metri causa, vel 
rectius ubi non disjunelionis ratio habetur, nec- 
non Poet as posuerunt. Propert. 3. 1. 49. Quod 
non Taenariis domus est mihi fulta columnis, Nee 
camera auralas inter eburna trabes, Nee mea Phsea 
cas aequant pomaria sitvas, Non operosa rigat Mar- 
cius antra liquor: At etc. Tibull. 1.7.51. Haec ubi 
Betlonae m'otu est agitata, nee acrem Flummam, 
non amens verbera torta timet. — e) Interdum 
scquitur et cum membro affirmante: et aut de- 
scendit oratio per nee -el ita, ut graviori negatio- 
ne aliquid ortius negetur, cui aliud accedat, quod 
vel ilia sublala, vel praelerea esse dicitur; aut 
ascendit oratio per neque - et ita , ut sententia 
consistat verborum non modo non- sed adeo , 
sed potius. — Nec-tt apud Cic. 4. Fam. 6. sub 
fin. Homo nee a me alienus, et tibi amieissimus. 
Id. 2. Off. 12. 43. At ejus filii nee vivi pruba 
bantur bonis, et ntortui numerutn obtinent jure 
eaesorum. Id. 10. Fam. I. sub fin. Furnium no- 
strum tanti a te fieri, quantum ipsius et humaniias 
et dignitas postulat, nee miror et gaudeo. h. e. 
nequaquam miror et gaudeo etiam. — - A'ec - et cer- 
te apud Cic. 6. de republ. 21. Qui nee panciores 
et eerie meliores fuerunt. — Nec-nec-et apud 
Cic. Oral. 58. 198. Sed omnis nee ciaudicans, nee 
quasi flucluans et aequabiliter constanterque ingre- 
diens, numerosa habetur oratio. ■ — ■ Neque- et apud 
Ter. Eun. 5. 5. 23. vide, Parmeno, Quid agas, 
ne neque illi progis, et tu pereas. h. e. et adeo. 
Cato R. R. 130. Ita neque fumosa erunt, et bene 
ardebunt. Cic. i. Alt. 20. Id neque amoris medio- 
cris, et ingenii summi et sapientiae judico. Sic 
Id. leg. ManiL X. 2. Ita neque hie locus vacuus 
unquam fuit ab iis, qui vestram causam defende- 
rent, et ineus labor -ex vestro judicio fructum est 
amplissimum consequutus. h. e. non modo non-, 
sed etiam. Cats. 4. B.G.I. Atque in earn se con- 
soeludinem adduxerunt, ut loris frigidissimis neque 
vestttus praeler pelles b^beant quidquam, quarum 
propter exiguiialem magna est corporis pars aper- 
ta, el lavenlur in fluminibus. — A'e.7ue-ef non, 
nee -el tamen eadem ratione oecurrunt. Cic. 3. 
Off. 1.1. Qua; declarat, ilium et in otio de nego- 
tiig cogitare et in soliludine secum loqui solitum, 
ut neque ccssaret unquam, et inlerdum colloquio 
allerius non egeret. Id. 2. Fin. 20. 61. Qui (dolor) 
si adesset, nee molliter ferret, el tamen medicis 
plus quam philosophis uteretur. — Liberiori com- 
positione dixit Lio. 27. 10. Ad id sibi neque opes 
deesse , animum etiam superesse. — f) JVec-que 
duas res, alteram negativam, affirmalivam alteram, 
simplieiler componunt. Cic. 1. Fin. 14. 48. Ex quo 
inlelligitur, nee inteinperanliam propter se fugleu- 
dam esse, temperantiarnque expetendam. Id. 1. Di- 
vinat. 3 2. 68. Turn neque te ipsum non esse coin- 
molum, Marcumque Varronem et M. Catonem-, du- 
ctus homines, vehemeoter esse perterrilos. — El 
post que addito poh'us. Cic. Amic. '27. 104. Sed 
nee ilia exslineta sunt, alunturque potius et au- 
gentur cogitaliooe. 



NECESSARI0 

N'SCaTIO, 5nis, f. 3. necaodi actus, occisio. /- 
tid. 5. Orig. 26. Quasi bominis quasdam necatio. 

LEGATOR, oris, m. 3. (neco) uccisore, ccvac 
perr:?, ^ovs'Ji, qui necat. Zampn'd. Commod. IS. 
Neeator civium. Macrob. I, Saturn. 12. ante med. 
Marti dicatus, deo plerumque bominum necatorl. 

NE CAT HIS, Icis, f. 3. (oeco) uccidilrice, in- 
terfectrix, o"),i?£i3a. Augustin. de consens. Euang. 

13. ante med. Necatrii Domini lingua Judasorum. 
N&CATUS, a, urn. V. NECO. 

NECDCM vel nee dum et neque dum vel ne- 
quedum, adverb, vel conjunctio, quae valet el non- 
dum, sed nondum, o-j'tj irsv, eviSijrw (It. e non 
per anche, ma non ancora, non ancora ; Fr. et 
pas encore; Hisp. no aun; Germ, und noch nicfit; 
Angl. nor as yet, not yet). Occurrit — a) Apud 
aureae fetalis Sniptores primo loco posilurn. Cic 
6. Alt. !. Cassius ineplas litieras :nisit: necdum 
Bibuli eranl alUia?. Liv. 33. 1. Querenlcs colo- 
niam suam novam et inOrmam, necdum satis muni- 
tarn esse. Sic Tac- 15. Ann. 3. Ceterum Pectus, 
spietis ominibus, necdum salis flrmatls hibernaeu- 
lis -, rapit exereitum trans moiitem Taurum. Sue- 
ton. Aug. 10. Quamquam patricius, necdum se- 
nator, f'irg. 9. Ed. 26 Immo haec quae Varro, 
necdum perfecta, canebat. Id. 5. .'En. 608. Multa 
movens, necdum antiquum salurata dolorem. Id. 
11. ibid. 70. Cui neque fulgor adhuc, necdum 
sua forma recessit. Id. 2. G. 539. Necdum etiam 
audieranl inflari classica, necdum Impositos du- 
ris crepitare incudibus enses. - Et uni poslpositum 
voci apud eumd. 5- ASn. 41'<. his ego sueius, 
Dum nieUor vires sanguis dabat , aemula necdum 
Tetitporibus geminis canebat sparsa senectus. Cic. 

14. Alt. 10. exlr. II le autem quid agat, si scis, 
neque dum Roma cs profeclus , scribas ad me 
velim. Id. Cluent. 27. 73. Qui quodam odore 
suspicionis Stalenum corruptom esse seosisset, ne- 
que dum rem perfectam arbitraretur. Cces. 1. /?- 
C. 58. Qui repenie ex onerariis navibus erant 
[iroducti, neque dum etiam vocabulis armamen- 
torum cognitis. Cels. 5. 26. n. 33. Si nigriltes 
est, neque dum serpi t, imponenda sunt, quae car- 
neni exedant. Si magis putre est, jamque pro- 
cedit ac serpit, opus est etc. Ita edidit Targa; 
at Lindenius: qu;e nequcdutn etc. — b) Apud 
recenliores, necdum, pnesertim parlirulis et, atque 
praemissis, est idem ac nondum. Plin. Paneg. 56. 
Quo fit, ut prope in immensum diffundatur oratio 
mea: et necdum de biennio loquor. Cohtm. 10. 
H. R. 55. Atque ubi jam tuto necdum confisus 
Olympo, Sed trepidus profugil Chelas et spicula 
Phcebus Dira Nepse -, Nescia plebs generis matri 
ne partite falsae. — c) Necdum tamen mnjore, 
quam simplex necdum, pollet gravitate. Cic. 6- 
Alt. 3. ante med. Necdum lamen e^o Quinctum, 
conveneram. Id. 3. ruse. ^28. 68. Philosophi sunr- 
mi, neque dum tarnen sapientiarn conseeuti, non- 
ne intelligunl in sumrno se malo esse? — Simi- 
liter Id. 3. ad Q. fr. 8. Sed ejus rei maturitas ne- 
que dum venil, et lamen, quum voles, depones. 
-— d) Adhuc, quod sane abundai, cum necdum. 
jungitur apud Suelon. Ner. 7. Toner adhuc, nec- 
dum matura pueritia . Id. Galb. 5. Quae maritura 
quoque adhuc, necdum caelibem Galbam adeo mul- 
Lis sollicilaverat mod is, ut etc. 

NECRK1M, nee eum. Feslus p. 162. 21. mill. 
Est autem pro nee im, b. e. nee eum, inquit Sea- 
Jig, y. im. 
'nKces. p. nex. 

NfiCESSAHfP. et 

NfiCKSSAftiO, adverb, (neccssarius). Hoc illo 
est multo usitalius; et valet idem atque ex ne- 
cessitate, e^ cLvayxr,!, cLvxfuaim, fit. necessaria- 
mente, di o per necessila; Fr. ru'cesiairemenl,par 
neces&ili-; lliip. necessana»rien'e; Germ, nothwen- 
dig,unumganqlich, unvermeidtich; Angl. necessa- 
rily). Occurrit — a) Forma necessarie apud Cic. 
1. Invent. 29. 41. Necessarie demonstranlur ca, quas 
aliler ac dicuntur, ncc lieri, nee probari possunl. 
Pal. Max. 7. 6. n. 3. Care quidem, verom ncccs- 
sarie comparato cibo. — b) Forma necessario 
apud Cic. 6. Fam. 10. ad fin. Uljam simul cum 
republiea neeessario rcviviscat. el 5. ibid. 21. I'le- 
rique eorum, quibuscum vivo neeessario. Nepos 
Alcib. 8. Neeessario classe conflicluros. Cces. I. B. 
G. 17. Quod neeessario rem Caesari enunciaril. 



NKCESSAMUS 

Sail, Jug. 24. Necessario copias pant. Aucl. B. 
Alex. 6. Plebes ac multitudo ea (aqua) content* 
eal necessario, quod fon$ urbe tola null us est. 

NfiCESSARlUS, t\, urn, adject. (necesse). Caret 
gradibus, et pro iis dicimui magis, minus, mazi- 
me necetsariut. Tertull. tamen dixit Tettim.anim. 
4. necessariorem sententiam: Patient. 11. nerea- 
sarior medela: j!ifobtt. mat 5. necesseriores ope- 
ras: Car. Chr. 7. a med. quasi necesaarius ali- 
quid afjerrent: R esurr. earn. 31. necessarioris re- 
stitulionia. — Neceasarius est is, sine quo aliquid 
fieri non potest, oecessilatem conjuoctara babens. 
Necessarium, inqult Opiliut Aurel. spud Festum 
p. 162. 6. Mull., in quo non sit cessendom : aut 
sine quo vivi non possit : aut sine quo non bene 
Tivaiur: aut quod non possit prohiberi, quin fist. 
V. NECESSE. Gr. avayxaloj (It. necessario; Fr. 
necessaire, absolu, inevitable, force; Hisp. necesa- 
rio, abioluto , inevitable; Germ. nof/ttt>endig , 
unumganglich, unvermeidUch; Angl. necessary, 
needful, unavoidable, indispentable). 

I.) Propric. <f *■ Generatim. Cic. 10. Phil. 
9. 19. An, quum iilum necessarium et fatalem pas- 
ne casum non tulerimus, hunc fcremus voiunta- 
rium? Id. Tim. 12. Commonstravit leges fatales 
et necessaries. Id. 2. Invent. 49. 145. Id quod 
imperatur, necessarium ; illtid quod permittitur, 
voluntarium est. Id. Topic. 16. 60. Quum erit ta- 
lis causa, ut in ea non sit efSctendi occessitas, 
necessaria conciosio non jequitur. Cces. 1. B. C. 
40. Necessaria re coactus locum capit superiorem. 
et 3. ibid. 96. Cui semper omnia ad necessarium 
usum defuissent. Cic. 2. Fam. 6. Res maxinie ne- 
cessaria. Id. 2. Invent. 49. 145. Res utiliorea, ho- 
nestiores, magis necMsaria;. Id 1. Off. 4. 11. O 
mnia, qujecumque sunt ad vitam necessaria, anqui- 
rere. Id 3. Legg. 18 41. Est senatori necessarium 
nosse rempubiicam. Quintil. 12. 11. 17. Phiioso- 
phorum quoque opiniones valirnus legere, necessa- 
rium est. Cass. 1, B. G. 16. Quod lam necessario 
tempore, tara propinquis hostibus, ab iis non sub- 
leventur. in tempo cost urgente, quo tempore 
tarn necessarium est habere frumenlum. Sail. fug. 
76. Plebs sic accensa, uti opiBces egrestesque, re- 
ticlis operibus, frequentarent Mariura, et sua ne- 
cessaria post iliius bonorem ducerenl, ^ 2. Spe- 
cialim. Necessar ice partes sunt pudenda virilla, nam, 
ut ait Artemidnr. Onirocrit. I. 1. c. 47. To cm- 
Solov a'vayxatdv re xdXeizat, Kat tvjs dvdyxrig 
sazi <rJp/3o'Xov. V. Caji toe. cit. in CONSUTUS. 
Similiter de pudendis muliebribus Firmic, 4. Ma- 
thes. 18. At ei necessariis et muliebribus locis 
grave valetudinis discrimeo inducit. P. NECES- 
SITAS I. d. 

II.) Translate. Nccestariut absolute, et Neces- 
saria est parente, congiunto, amico, confidents, 
ava-yxaloe. Necessarii sunt, ut Galtus /Elius ait 
apud Festum p. 162. 9. Mull., qui aut cognsli, 
aut afflnes sunt, in quos necessaria officia confe- 
runtur prater cetetos. Adde Non. p. 354. 9, Merc. 
Neque tainen solum de cognatis et afaoibus, sed 
de amicis quoque et famtliaribus dicitur. Gelt. 13. 
3. Qui ob hoc ipsuin jus affinitatis familiariiatis- 
ve conjunct! sunt, necessarii dicuntur. — a) Ab- 
solute. Cic. Jttur. 35. 73. Virgo Vestal is, bujus 
propinqua el necessaria. Id. Sutl. 1. 2. L. Tor- 
qoatus, meus familiaris ac necessarius. Id. 13. Fam. 
29. In iis necessariis, qui libi a palre relirti sunt, 
me tibi esse vel conjunrtissimum. et ibid. 72. Ce- 
relliae, necesssriw mcae, rem, nomina, possessiones 
comrnendavi tibi. Brutus ad Cic. 1. ad Brut. 6. 
eztr. Noli pati, a necessariis tuis necessario meo 
injuriarn fieri. Balb. et Opp. ad Cic. post en. 8. 
I. 9. ad Alt. Ut contra alterutrum, quum ulriquc 
sis maiime nercssnrius, arma feres. Priscian. 18. 
p. 1169. Putsch. No* quoque (ut Grceci) « strni- 
lis iliius » et « i Hi alums, rogoatus, hospes, ne- 
cessarius, frater, fratruelis » et siniilia. — Necessa- 
rius angus(us, est qui maxima cognatione vcl ef 
finitate cum aliquo est conjunctus, parenfe stret- 
to. Fragm. jur. civ (edente A. Maio) p. 86. Di- 
vas Titus Antoninus parens noster necessariis an- 
guslis ratione ejus consoitii, quod nascendi tem- 
pore liberis ct parentibus datur, cogitans, non od 
mini scrupulosam inquisilionem statuit: nee id 
cirro palris indignaiione posse donationem ju- 
atam umqunm rescindi, summa cum raiioue pfa- 



— 349 — 

cait. — b) Adjective JVepoi Datum. 6. Ab bo- 
mine Um necessario se retictum. h. e. a aocero. 
M 'alius ad Cic. it. Fam. 28. Mortem hominis 
necessarii graviter fero. k. e. amid. Vlp. Dig. 24, 
3. 21. Si ideo maritus ex dote eipendit, ut a ia- 
tronibus redimeret neceisariai mulieri pertoaas. 
— fferes necetsariut, el Seres tuus et nccetta- 
riut. P. HERBS. 

NECESSE, adject, n. indeclin., ut abunde. Olim, 
teste Donalo ad Ter. Eun. 5. 6. 27. dedinaba- 
tur necestis, ntcetse , et neceitus, a, um. Oode 
necessum non raro reperilur. — Quod ad e- 
tymon attinet, derivant alii a ne et cesso vet cedo, 
quia ubi est necesse, minime est cessandum: alii 
a nee esse: alii per apheeresin ab a'vetyxyj. — Ce- 
lerum necesse et necetsum (.quod jungiiur tan- 
tum cum verbis esse et habere) est quod vi ali- 
qua cogente 6eri opus est, necessarium, dvayxaltyt 
(It. necessario, di necessita; Fr. necessaire, abso- 
lu, indispensable, inevitable, force; Hisp. ne- 
ceiario, abtoluto, inevitable; Germ, unauswei- 
chlich, unumganglich, unabanderlich, nothwen 
dig; Angl. necessary-, of necessity , needful). Oc- 
currit — t.°) Forma necesse — a) Cum v. 
esse el relativo. Cato apud Senec. Ep. 94. ante 
med. Emas, non quod opus est, sed quod necesse 
est. non cio che torna a bene, ma che e pura- 
mente necessario. Cic. Suit. 7. 22. At hie etiam, 
quod libi necesse minime fuil, Taceius esse volui- 
sti. — b) Cum v, es« et Inflnito. Ter. Eun. 5. 
5. 28. Nece»se fuil hoc facere. Cic. Fat. 9. 18. Ho- 
mini necesse est mori. Id. 1. Fam. 31. Acilio non 
fuisse necesse meas dari liuerag, facile patior. — 
c> Cum t. esse et Conjunclivo sine part. ut. Cic 
1. Orat. 12. 50. H«c oratio aut nulla sit, neces- 
se est, aut omnium irrisione iudsiur. Vorat. 1. 
Sat. 3. 111. Jura invents metu injusli fa tea re ne- 
cesse est. Nepos Epam. 10. Leurtrica pugna non 
modo mihi lUperstes , sed etiam immorialis sit, 
necesse est. — d) Cum v. esse et Conjunclivo 
pramissa part, ut perrarum est. Cic. 4. Herenn. 
16. 23. Quos tanto opere litneat, eos necesse est, 
ut, quoquo modo possit, venefkio petat. Colum. 3. 
R. R. 21. 6. Si vero-caperecuj usque generis fru- 
ctum aveat, primum necesse est, ut negtigentise 
vindemiatorum aleam subeat. Gelt. 2. 27. Ne- 
que necesse est, hodie uli vos auferam. — e) 
Cum v. habere el Inflnito. Cic. Partit. orat. 
13. 47. Non babebirnus necesse semper conclude- 
re. Id. 10. Alt. 1. exlr . Eo minus babeo ne- 
cesse scribere , aut etiam cogilare, quid sim fa- 
ciurus. — 2.°) Necessum occurrit — a) Cum 
v. esse et Infinilo, Afranius apud Char is 2. p. 
1S6. Putsch. Quod sit necessum scire. Plant. 
Stich. 1, 3.66. Foras necessum est, quiJquid habeo, 
vendere. Id. Mil. glor. 4. 3. 25. Dicas, uiorem 
tibi necessum esse ducere. Adde eutnd. Cat. 2. 5. 
36. et Asia. 5. 2. 45. Lucret. 2. 467. nee tamen 
hasc retineri hamala, oecessumst. Adde eumd, 4. 
1000. Liv. 34, 5. Necessum est paucis respondere. 
Alii leg. necesse. Id. 39. 5. Num omne id aururn 
in ludos consumi necessum esse;? Martial. S. 57. 
Tonsorem capiti noo est adhibere necessum. — b) 
Cum v. esse et Conjunclivo sine particuia «(. Lu- 
cret. 4. 118. quid pr*terea primordia quaEque, Lin- 
de anima alque aniini consiet natura necessuinsi? 
Id. 5. 377. Quare etiam nativa necessumst confi 
tcare Msec eadem. 

NECEsSlTAS, atis, f. 3. (necesse) vis, qua ro- 
gimur aliquid facere aut omiitere, fatum, neccssi- 
ludo, dvdyxri (It. necessita, bisogno estremo, siret- 
ta, pre mar a urgente; Fr. necessite ab sot tie, ce 
qui ne peut clre evite, change, differ?, empeche; 
Hisp. necesidad, lo que obtiga, precisa a excutar 
atguna cosa; Germ, die Unnustoeiehiichkeil , Una- 
bander lichkeil , CnvermeidlickeU, Nothwendig- 
Ueit, d. Zwang; Angl. necessity, needfulness, for- 
ce, compulsion, constraint, fate). 

I.) Propria — a) Generatim. G'te. 1. Nat. D. 20. 
55. llinc etsislit ilia fatalis necessita*, quam r'uap- 
fxsvr]v dicitis, ut, quidquid accidal, id cs oeleina v ir- 
ritate causaruinque continuatione fluiissc dicatis. 
Id. 4. Fam. 9. Ut etiainsi natura tales non sim, 
necessitate esse cogantur. Id. ibid. Tempori ccde- 
re, id est necessitali parere, semper sapientii est 
habitum. Id. 2. Off. 16, 56. Veniam necessitali da- 
re. Id. Orat. 69. 230. servire. Id. Quincl. 16. 51. 



NECESSITUDO 

VI ae necessitate coaelus. Id. 1. ifat. D. 7. \1> 
Nulla necessitate adstrictus- Cces. 6. B. G. It. ad- 
duetus. Cic. 10. Phil. 1. 2. Necessiialem •lieul 
afferre. Id. 4. All. 5.; et Liv. 21. 43 impone- 
re. Auct. B. Alex. 44. injuogere. Cic. Rose. Am. 
34. 97. Qu» neceisiias euro tenia premebat. ut 
etc? Id. Mil 17. 45. Miloni exeundi non causa 
solum, sed etiam necessitos fuit. Id. 2. Off. 21. 
74. Necessitas mihi obvenit cujuspiam rei. Tac. 6. 
Ann. !0. ingruil- Aucl. B. Afr. 79. Ad necessi- 
tatem adductus dimirandi. Tac. 3. Hist. 62. Et 
necessitate aliquid facere. Liu. 21. 43. Ac neseio 
an majora vincula majoresque necessitates vobil, 
quam captivis vcslris, fortuna circumdederil. Dextra 
Issvaque duo maria ciaudunt, etc. — b) Specia- 
tim eifrema et ultima, et suprema necessitas 
est mors. Sail, in orat. Lepidi contra Sull. cir- 
ca med.; et Tac. 15. Ann. til. eilr. et I. Hist. 
72. — c) De summa vi, qua in tormenlis quia 
foteri cogitur. Tac. 15 Ann. 57. Clariore exemplo 
libertina mulier, in tania necessitate alienos ac 
prope ignotos protegendo, quum ingenui et viri 
et equites R. senatoresque intacli tormenlis, ca- 
rissima suorum quisque pignorum proderent. — 
d' De vi cupidinis Venere*. Lactam. 6. 23. sub 
inil. Scit ergo adversorius ille noster (diabolus), 
quanta jit vis hujus eupiditatis, quam quidam ne- 
cessUatern dicere maluerunt — e) Facere de ne- 
cessitate virtutem, far di necessita virtu, est apud 
Hieronym. 3. in Ruftn. n. 2. et Ep. 51. n. 6. 

II.) Translate. ^ 1. Concreto, uti ajunt, sensu 
necessitates sunt res necessiriae, necessaria nego- 
tia, intcressi, premure. Cic. 1. Off. 5. 17. Rc- 
tiquis auiem tribus necessitates proposil* sunt 
ad eas res paranjas, quibuj actio vils conlineinr. 
Cces. 7. B. G. 89. Id se beltum suscepisse, non 
suarum necessitalam, sed communis liberlatis causa, 
demonstrat. ■ — Item onera, et imoensfe neces- 
saride et inevitabiles, spete necessarie: quibus op- 
ponuntur largiiiones, apud Tac. 1. Ann. 11. ^ 2. 
Item inopia, et iodigentia reruni ad vilam neces*. 
sariarumt bisogni. Sueton. C&s. 68. Famem et ce- 
teras necessitates tantopere tolerabaitt, ut etc. Id» 
Tib. 46. Paucorum senHtorurn inopia susienlaia, 
negavit se aliis subveniurutn, nisi senatui juslis 
nerensitalom causas probasscnt. Plin. 5. Ep. 19. 
sub fin. Est enim tarn parcus el continent, ut 
nun solum delidas, verum etiam necessitates va- 
letudinis frugalitate restringat. % 3. Est etiam 
necessitas vinculum affinilaiis, costnalionis, amici- 
ti*, necessitudo, vincolo di parcntela o atnieiiia. 
Cic . Rose. Am. 24. 66. Magnam vim , mag nam 
neressitatem, magnam posstdet rcligioncm p.nernua 
maiernusque sanguis. Id. Sutl. I. 2. Si nostram in 
accusatione sua neccssitatcui farniliaritatemque vio- 
lassei. C. Cmsar apud Gelt. 13. 3. et Non. p. 351. 
IE. Merc. Equidein mihi videor, pro nostra ne- 
cessilale, nun liibore, non opera, non studio de- 
fuisse. •f 4. Necessitas quasi dea n Roman!* 
est habila. Homt. I. Od. 35. 17. Te (Fur tuna) 
semper anteit s*va (al. ser»a) Neresvitas. Cf. .Wa- 
crob. I. Saturn. 19.; et /'. C LAV US. Similiter 
Horat. 3. Od. 1.14. sisqua Icrp Neressiles Sortilur 
in^iaues el imns: Omne injiax tnuvct urna uomen. 

NBCESSiTfjDO, mis f. 3. (necesse) idem quod 
ncressilaSj avayxt], necessita. 

I. j 1'roprie ui'currit prjcciptie apud vcteres, raro 
admodum apud Cicer.; P. lucuin Gellii allaluin 
infra sub ll. 1. inil. Sisenna apud Non. p. 351. 
6. Merc. Id me neque mciu, neque calointUlts 
necessitudine inductum facere. Cic. 2. Invent. 57. 
170. Pulo hanc es^e neressilurliiiein, cui nulla vi 
resisli pulefl: qu« neque mntari, neque Irniri pot- 
est. Id. ibid. 20. 61. An (agatur) necejsiludine , 
quod alio modo .igi nun possit. l,{. ibid. 57. 171. 
Esse qiiasd'im cum adjuntlione neevssitodines. q«ns- 
dam si rn |il ires et ab*olul.is. 5a//. Cut. 34. in fin. 
Neve cam nobis uecessilodineiti impon.itis, ut qu«- 
ramus quonsm rnudo majuraf ulti sangiiinem no- 
strum pereattitis. Id. ibid. 01. Non eadem nobis 
et it Us nccessitudo irnpcndrl. // ibid. Nccessilu- 
do etiam timidos fortes facit. Id. Jug. 52. Coa- 
ctus rerum neccssitudinc , statuit at mis ccrlarc. 
Id. Cat. 17. In unum omues eonvocat, quibus 
ins hi ma neressitudu, el plurinnim and a rite. h. e. 
vis aliqua calamilatis, qune conjurare cogebot. Tac. 
3. Ann. 6i. Julix valetudo atrox nccessitudinem 



NECESSO 

principi fecit fcslinati in Urbera redltui- Vellej. 
2. 50.2. Miserrima necessiludo. Adde Stmpron. 
Asellionem spud Gelt. 13. 3. in fin. 

II.) Translate. ^ 1. Frequentius aumilur pro 

*ln"ulo cognalioois, affinitatis, amicitis et fami- 
lia'i talis, vincolo di par entela o amicizia : ad rem 
(•ell. 13. 3. in f,n. Plerique grammalicorum asse- 
verant, necessitudinem et necessitatem longe dif- 
ferre, idco, quod necessitat sit vis quasdam pre- 
mens et cogens; necessitudo autem dicalur jus 
quoddam el vinculum religiose conjunctions idque 
unurn solilarium signiGcat. (Distinguil tarnen En 
■nod. 3. Ep. 15. Rarum est, ul necessitali amor 
fulLus necessiludir.e colla submHtat.) Salt. Jag. 
82. Etiam aniea JugurlbiB (ilia Borcbi nupseral: 
verum ca necessitud'* apud Nuniidas levis dutilur. 
Cic. 13. /Vim. 10. Mos mujorum banc qu-«$tur» 
Jiberorum neeessiludini protimam voluit esse. Id. 
Ctuent. TO. 199. Atque etiam nomina necessilu- 
dinum, non solum naturae nomen et jura mulavit- 
inor gencri, noverca fllii, Dliac pellet, ffirtius ad 
Cic. 1- ad Brut. 6. Ex nostra necessitudine, qua? 
ftd summam benevolcntiam pervenit. Cic. Amio. 
20. 71. Qui sunt in amicitias conjunctionisque ne- 
cessitudine supcriorcs, eiasquare se cutn inferiori- 
bus dcbcnl. et Quinct. 4. 1G. Necessitudo et affi 
nitas. Id. flJui . 3.7. Familiaritaii5 neccssitudi- 
nin|ue oblilus. Id. 13. Fam. 27. Sumrua neces- 
situdine Cl summa conjunctione adductus, Q. Cic. 
Petit, cons. 7. 20. Aliqua necessitudine adjunctus 
alicui. Cic. Oral. 56. 186, Habere cum quopiarn 
aliqusm nece-ssiludineto, aut cognationem. Id. 13. 
Fam. 11. Bonos viros ad necessitudinem suain 
adjungcre. el Hid. 10. Recipere aliqueni in suarn 
ncressitudinem. et ibid. Necessitudinem sancte co- 
Ic-re. Id. 1. ad Q. Ft. 1. 1. sub (in. Surnma nc- 
cc^siludine al)qucm allirtgcrc. Id. 6. f'eir. 65. 145. 
Necessiludinem cum oiiquu conjungere. Sueton 
Aug. 62. Jungi necessitudine alicui. duct. B. G. 
8. 53. Necessiludines pat are. Cic. Sen. 17. 311. 
Sunt mini cum ilio omnes aruicitis necessiludines. 
Id. 13. Fam. 3D. Corn familia Titurnia necessilu- 
do mihi iotciredit vetus. Plin. 7. Ep. 1C. Cale- 
slriuni Tifoneiit familiarissime diligo, et privatis 
mihi et pubU'is neeessiludini bud iriipiiciluiii. — 
A'ecessitu dines renni dicit Ccesar vincula lutein- 
atque hospiiii, uu.-b erant Pompejo cum yEgypii 
lege, 3. B. C. 106. «J 2. Necessiludines (abstra- 
ctutn pro concrclo, uti ajuni > sunt etiarn ipsi 
afticies, aut amiri, parenli, o amici. Sueton. Tib. 
It. ad fin. Petiit, ut sibi pcrmilleretur reviserc 
necessiludines, quarum desiderio lenerclur. Id. 
Aug. 17. Kemisil tamen hosli judicato neres- 
siludincs aniicosque omnes. Tac. 3. Hist. 55) . 
extr. Viteliius, respectu auarum neccssitudinutn, 
nihil in Domiiianum atrox parabat. Curt. 4. 10. 
a med. Crederej Alejandrum inter suas necessi- 
tudiues flere. Festus p. 280. 4. Mull. Rapi simu- 
latur virpo ex grcmio mains, aut si ea non est, 
ex protima necessitudine, quum ad virum Irahitur. 
Ammian. 13. 5. Relictis obstdum loco neccssilu- 
dinibus suis. 

NE^F.SsO, as, are, a. 1. necessitate, necossita- 
tem alTero, cogo, Venant. 2. Fit. S. Martin. 412. 
Nam cibus et somnus, nisi quod nolura necessat, 
etc. Inscript. } qux pertinet ad ann. 444. post Chr. 
n., apud Marin. Pap. Dipt. n. 73. id ovod do- 
mvi kostrae KECBSSATVH. h. t. necessarium est, 

NKCF.S^UM. /'. NECESSE. 

NECfiL'NT, non cunt. Paul. Viae. p. 163. 11. 
JVfiii. V. JUullerum in Supplem. • Annolat. p. 
387. cl. 1. 

NECI10N, i, n. 2. est nomen cojusdam aro- 
malis, quod bellariis servandis inserviebal. Apic. 
1. 14. 

NECNii vel nee ne, particuli interrogaiiya, du- 
bileltta, quae secundo loco ponitur (It. o no; Fr. 
ou non; I lisp. 6 no; Germ, oder vichl; Angl. or 
not, or no). Occurrit — 1.°) Sa?pissime in obit 
qua inlerrogalione; — - o>Sineaddtlo Verbo, quod 
primo tintum loco ponitur prascedenle part, ne, 
\ct utrum. riaut. Capl. 2. 2. 33. Nunc w«lne, 
necne, id Orcum scire oporlct icilicet. et ibid. 3. 
5. 5:i. Cositalo-emillcresnc, necne, cum lervum 
manu. Sic teeentiores restituerunt. Celerum Cic. 
Hose. com. 17.52. Quasro, potueritne Roscius ex so- 
cietaic parttm suarn petcre, oecue? — Id. Cic. 



— 350 — 

6. Ferr. ie. 35. Jamdudum ego erro, qui quaeram, 
utrum emeris, necne. Oreliius omisit necne, quod 
tamen aliqul Codd. eibibent. Cces. 1. B. G. 50. D- 
trum praelium committi ei usu esset, necne. — fc) 
Sine addito Verbo, quod primo tantum loco poni- 
tur vine ulla parlicula. Ter. Heaut. 1. 1. 43. 
Nunc babeam, necae, incerlum est. je I'abhia. o no. 
Cic. Mur. 11. 25. Posset agi lege, necne, pauci 
quondam sciebaot. Id. 2. Fam. 17. Parthi trans- 
ieriut, necne, pr<eter te video dubitare nemtnero. 
Nepot Eumen. It. N'ondum enim staiuerat, eum 
conservaret, necne. — Pro an. (sic Forccttinus) 
apud Ilorat. 1. Sat. 4. 45. Idcirco quidam, comm- 
dia necne pocma Esset, quaesivere. h. e. an romce- 
dia esset poema. Subinlellisitur lamen : an co- 
mcedia esset poema, necne. sic cl. Forcettlnus. 
Sed an-ne numquarn dicitur: V. Spalding, ad Quin- 
tit. 1. 4. 21. et 7. 3. 30 -— c) Verbum in se- 
cunda parte apponitur, et sa?pius idem Verbum i- 
terum ponitur. Cic. 1. rial. D. 14. 37. Aristo du- 
biut omnino, deus animans, necne sit. Id.i. ftat- 
D. 22. 61. Quaeritur, sintne dii, necne sinl. et 3. 
ibid. 7. 17. Dii utrum sint, necne sinl, quasritur. Id. 

2. Tusc. 12. 29. Hoc doce. dolcam, necne do- 
leam, nihil intcresse. Id. 1. Divinal. 30. 86. Fiat, 
necne Gat, id quaritur. — 2.°) In recta inler- 
rogatione raro admodum occurrit. Cic. 3. Tusc. 
18. 41. Sunt h*c tua verba, Decne? Lucret. 3. 713. 
Lachmann. Semitia prasterea linquuntur , necoe, 
anitnai Corpore in eianirno. 

NECNON vel nee non et neque non, conjunct., 
ei, etiam (It. t, e anche, parimente, cost pure; Fr. 
el, et aussi; llisp. j, y tambien;- Germ, und 
auch, und dock; Angl. and, also, and also, and 
6esirfei, likewise), ll-ec conjunctio inservit — \,°) 
Affirmation! in clariori luce collocand* ; et occur- 
rit — a) Sine additis. Varro 1. R. li. 1.6. 
Ouibus propiliis, neque rubigo frumenta atque 
arbores corrumpil, neijue non tempestive florent. 
Id. ibid. 7. 10. Paria singula veneunt ducenis 
numrnis, necnon eiimia singulis roillibus nummum. 
e( 3. ibid. 2, 14. Ibi *idi greges magnos an- 
serum, gallinarum, groum, pavonum, necnon gli 
riutn, piscium, aptorum. Adde eumd. 2. ibid. If. 
If. et alibi sn-pe. Firg. 9. /En. 160. armis Alta 
icnent, necnon trepidi formidtne portas Eiplorant. 
Ovid. 7. Mel. 317. minuunlur corporis arlus, Cor- 
nuaque eiuilur, necnon cum cornibus annus. Co- 
lum. 3. H. ft. 2. 8. Viiis babilis arbori, necnon 
jugQ. Paltad. 11. It. If. 11. Ilem be Lam locis sic- 
cioribus, necnon amoraceam seremuj. — 6) Uno 
pluribusvc verbis inlerposilis, praecipue apud Ci- 
«r., ul JUit. 32. 86. Nee vero nou eadem ira deo- 
rum banc ejus satellitibus injecit amentiam. Id. 2. 
Oral. 85. 347. Neque tamen iila non ornant, ha 
biti bonores, decreto virtu tis praemia etc. Id. Hose. 
Am. 15. 45. Neque base tu non inteliigis. Id. A. 
Cat. 2. 3. Ncc larneu ego sum i 11 e ferreus, qui 
fralris catissimi-maerore non movear: neque meam 
mentem non domum srepe revocat exanimata utor. 
Animadvcrsione dignum est illud ejusd. Cic. 1. 
Oral. 14. 62. Nee, si buic M. Antonio pro Her- 
modoro fuisset de navalium opere dicendunr, non, 
quum ab ilto causam didicissel, ipse ornate de 
alicno artificio copioseque dixisset. Varro 1. ft. 
R. 4. 4. Nee haec non deminuitur scientia. — c) 
JYecnon habet posl se etiam, et, que, quoque. 
Virg. 2. G. 413. neennn etiam aspera rusci Vi- 
mina per silras el ripis fluvialis arundo C«di- 
tur. f'arro 2. R. Ii.l. 22. Laborant propter a»stu$, 
aut propter frigora, necnon etiam propter nimium 
laborem. A'uelon. Gramm. 23. Necnon etiam poe- 
ma ta fjcicbal ei tempure. — ^"'S- '■ AZn. 707. 
Necnon el Tyrii per litnina lasta frequenles Conve- 
nere. Varro \.R. ft. 13. 6. Ore* in Ilispania (enu- 
re musli roptaj, neque non el dolia in Italia. At. 
necnon d. ut in. Colum. 8. R. R. 15. 6. Grulissirna 
est esca panicum et milium, necnon et hordeum. 
•Sueton. Tit. 5. Suppliciter, necnon et mina'iter er- 
nsgitaulcs. I'lin. 13. Hist. nat. 22. 38. (II Hi. In- 
lus granum spissum, letale animalibus: necnon 
et folio eadem vis. — f'^9- *-• £- n - 23. nec- 
non aurumque animusque Latino est. — Quintil. 

3. 7. 18. AfTcrunl laudem liberi parenlibus,-arte 
inventoribus, necnon instituta quoque auctoribus. 
Plin. 1». Hist. nat. 8. 41. (144). Necnon olus 
quoque siltestre est celebratura. — d) Nee si- 



NECO 

ve negue non tamen est et tamen. Ovid. Her 
roid. 4. 69. Tunc mihi prascipue (necnon tamen 
ante) placebas. Cic. 3. Fam. 12. Neque enim Iri- 
jtiui dicere quidquam debeo ea de re , quam tu 
ipse omnibus oplimis prosequeris: neque non me 
tamen mordel aliquid. Calius apud Cic. 10. Ait. 
9. Neque id, quid esset, perscripsisti, neque non ta- 
men, quale esset quod cogitares, aperoisti. — 2.°) 
Servit continuandaj jungendanjue orationi. Firg. 
2. G. 440. Nee tilia? leves, aut torno rasile buiuru 
Non rormam accipiunt, ferroque cavantur acuto: 
Nee non et lorrentem undam levis innalat alnus 
Missa Pa do. similmente. parimente. Varro 1 . ft. ft. 
I. 6. Nee non etiam precor Lympham et Bonuru 
Eventum. et 2. ibid. 11. II. Neque non quaedam 
naliones caprarum pellibus sunt vestilae. Plin. 29. 
Hist. nat. 1. 1. (3). Necnon el hodie multifariam 
ab oraculis me Jicina petitur. Varro 2. ft. ft. 5. 9. 
Neque non praaerea, ut mare* seminis boot sint etc. 
NECO, cas, cavi, catum {frequent ius quam cDi, 
clum), care, a. 1. Part. JVecans, JVecatus, Ne<.a- 
turus et Ifecandus I. — JYcclus pro necalus agno- 
scitur a Oiomed. 1. p. 362. Putsch, et Priscian. 
9. p. 861. cunt eo discrimine, de quo infra dictum 
est. Quidam legunt etiam apud Cic. 3. Eegg. 10. 
21. Quin per ipsum Ti. Gracchum noo solum neclus, 
sed etiam sublatus intercessor fueral. Sed alii ali- 
tor. Locus est enim varie veiatus. Idem die de loco 
altero Sereni Sammon. 33. 627., apud quern non- 
nulli leg. Putegio admixto venit embryo nectus 
accto. Alii repon. Pulcgii quoque purgati tunc 
convenit imbcr. Morgagnus priorem vetsum reti- 
nete videtur, — Necare, a vj'xus morluus, unde 
et nex, est necem aflerrc, occidere, interirnere. 
Volunl proprie usurpari, quurn de inorte iliata sine 
vulnere et iclu sermo est, ul veneno, fame, igne, 
pra?focando, etc. Festus p. 162. 4. IHitll- Neci da- 
lus proprie diiitur. qui sine vulnere interfectus est, 
ut veneno, aut fame. Id. p. 178. 18. JW'tU. Occisum 
a necato dislingui quidam volunt, quod altcrum & 
cacden-io atque iclu fieri dicunl, alterum sine iclu. 
Priscian. 0. p. 861. hoc disrriinen agnoscit in pras- 
teriiis. Proptie, inquit, necalus ferro, nectus vero 
alia vi percrnplus dicitur. Eadem habet Diomed. 
1. p. 362. Hoc tamen discrinten non est perpetuum; 
nam Coripp. 4. Johann. 361. necuisse, non neca- 
visse usurpal de morlc ferro iliata. Justin, dicit 
occisum eurn (17. 1. 6.), qui veneno sublatus fuerat. 
El Inscrtpt. apud Gruter. 519. 3. ovi pnv*A in 

PLS51LI POS1TA V RCVFNTIi FATO SAKVM MECAViT SE. 

Gr. fsvi'jw, XT£tvro (ll. far morire, ammuzzare; 
fr. (tier, faire perir, mettre d mart; llisp. ma- 
lar, guitar la vida d otro; Germ, tbdten; Angl. 
to put . death, slay, kilt, destroy. 

I.) Proprie. — a) De homtnibus et brutis a- 
nimanlibus. Ennius apud Priscian. loc. cit. llos 
peslis nccuil, pars occidii ilia duellis. Id. apud ftu- 
(inian. de fig. sent, el ehc. § 37. ftuhnk. Pro 
malefactis Helena redcal, virgo pcrent innocens? 
Tua recooeilietur uxor, ntea necetttr filia? Cic. pro 
leg. JJanit. 5. 11. Legalum populi Romaui vin- 
culis ac verberibus atque omni sttpplicio excrucia- 
lum neruvit. Pha:dr. 4. 18- Colubra ut rcfccla est, 
necuit bumineni prolinus. Sail. Jug. 50. L'li Jugur- 
tham mnxumj vivutn, sin id pa rum procedat, neca- 
tum sibi traderent. Sueton. A'er. 36. exit. Quon- 
dam cum pa?dagogis cl rapsariis uno prandio pa- 
titer necatos. Ovid. 1. Fast. 363. apes cum siirpe 
necatas. et ibid. 38. fervent eiamina putri De Lo- 
ve: mille attimas una necato dedil. Id. 2. Amor. 
14. 22. Vidissem nullos, maire necanlc, dies. Ju- 
venal. 6. 506. Qu,e steriies fa fit, atque homines 
in ventre nccandos Condjcil. Sueton. Cces. HI. 
Consanguineorum manu necari. Cic. 2. ad O. Fr. 
3. Plebem fame necare. Salt. Jug. 46.; Patron. 
Satyr. 117.; el liar at. 2. Sat. 7. 58. ferro ali- 
quem. Lucret- G. 7S7. odore tetro- Ovid. Ilemed. 
am. 421. motsu. Cces. t. B. G. 52. in fin. igni 
atque omnibus torrncnlis. Plin. 8. Hist- nat. 37. 
56. (135). suspendio ac fame. Sitlig . vero le- 
git suspend iosa fame. Sueton. Ner. 43. veneno. 
Gtll. 17. 21. securi. Virg. 8. /En. 4S8. sanie la- 
boque fluentes Complexu in misero longa sic mor- 
le necabat. Paul. Dig. 25. 3. 4. Necare videtur 
non tantum is, qui partum praefucat, sed et is, qui 
abjicil, el alimoniam dcncgal, el qui expottil. Plin. 
20. Hist. nal. 7. 20. (63). Venena, qua; stran- 



NECOPJNANS 

gohndo necant. Id. 27. ibid. 13. 113. (140). Thla- 
spi mensea ciet, sed partus necat. Ovid. X. Trist. 
2. 36. Ore necaluras accipiemus aquas. Plant. Cure. 
2. 1. 21. lien necal, renes dolent, Pulmones disira- 
hunlur, eruriaiur jecur. — 6) Refertur ad plantas. 
Colum. 2. R. R. 4. 1. Radices herbarum vomcre 
perruptae necantur. Plin. 31. Hist, nat- 4. 29.(52). 
Salsi imbrcs necant frumenla. Id. 1b. ibid. 44. 92. 
(243).; et Laber. apud Macrob. 2. .Saturn. 7. He- 
dera serpens vires arboreas necal. Plin. 17. Hist, 
nat. 12. 18. (89V Necat gramina pinus. — rl 
Et ad alia. Id. 31. tbid- 1. 1- (2). Aquas (lam- 
mas necant. 

II.) Translate. Seneca IUppoi. 454. Quid te coer- 
ces, et necas rcctam indolern? saffochi e oppri- 
mi. — ■ A Plaulo Bacch. 5. 2. 44. adhibetur eo 
sensu, quo Id. dixit Merc. 1. 2. 45. Lassitudi- 
nem verba tua milii addunt: enicas. et Horat. 
I'.pod- 1 i. 5. occidis s*pe rogando. 

NfiCOPINANS (reclius quam Nee opinaos)ef. ne- 
que opinans, ron opinans, nihil tale- eogitans; nee et 
neque pro nun. Ter. Heaut. 1.2.12. l'l bone lajtiliam 
necopiuanli primus objicerem domi. Lucrel. 3. 972. 
Imperfecta libi clapsa est ingrataque vita, Et nec- 
opinanti mors ad caput adstilit anle. Phccdr. 5. 
7. Durn pegina rapitur, concidit gravi casu Nec- 
opinans, et sinistram fregit tibiam. Cic. 15- Fam. 
4. ante med. Ariobarzanem pra?sentibus insidiis 
necopinantcm libera vi. quando men io credea, men- 
tre non set pensava. duct. B. Alex. 63. Auxi- 
lia regis in id castellum, neque opinantibus omni- 
bus, impetum fecerunt. el B. Afr. 66. Atque equi- 
tibus pr.-emissis, neque opinantes insidiatores le- 
\i armalura concidit. cotti alPimprovviso. et B. 
Alex. 75. Caesar neque opinans imparatusque op- 
pressus. 

NECOPINANTER et Nee opinanter, adverb, idem 
ac necopinato. Gloss. Philox. Nee opinanter, anooo- 

NECOPINATO, adverb, (reclius quam N'ec opi- 
nato) inopinatamenle, aWimprovvista, praner ex- 
speclationem, de improviso, aooxrJTto?. Cic. 3. Tusc. 
22. 52. Turn atgriludinem exsistere, si necopina- 
to quid evenerit. Cf. eumd. ibid. 21. 59. Et 3. 
Pin. 2. 8. Quod quum accidisset, ut alterutrum 
necopinato videremus, surreiit statim. Id. 2. Phil. 
31.77. L'l le catamitum, necopinato quum osten- 
disses, pr«ler spent mulier aspkeret. Civ. 3. 15. 
Propiusque novum malum necopinato exortum. Alii 
leg. necopinalum. 

NfiCOl'tNATCS et Nee opinatus, a, urn, adject. 
itnpensaiOy inopinalo, noo prsvisus, non expe- 
cts tus, a'oc'xvjTi?. Cic. 1. Sat. D. 3. 6. Deserlee 
discipline et jampridem relictae patrocinium nec- 
opinalum a nobis esse susceptum. Id. 2. Off. 10. 
36. Admirantur si perspiciunt tiecopinata quaedam 
bona. I.iv. 26. 51. Necopinato adventu, ac prope 
furto unius diei urbem interccptam. Id. 27. 33. 
sub fin. In neeuptoaiam fraudem iabi. Id. 39. 49. 
Yii sibimet ipsis pras necopinato gautlio crcdeu- 
tes. Flor. 3. 5. a meet", luliain necopinatus in- 
vadere cogitavil. — Absolute, adverbiorum mo- 
re. Liv. 4. 27. a med. Locum secretum ab tu- 
multu petit, unde ex necopinato aversum bostem 
invadat. 

NECOPlNL'S (reclius quam Nee opinus), a, 
um, adject. % 1. Passive est necopinatus, non 
piffivisus, non exspectatus. Ovid. 1. Met. 224. Nocte 
pravem somem nccopina perdere murte -Me parat. 
Slat. ft. Theb. 77S. neco|iinum inlerserit ictuin 
Callidus. Sit It. 14. 7S9. Et struit arcana nec- 
opina pericula cura. ^2. Active est necopinans, 
qui non praevidet. Phtedr. 1. 10. ipsum acci- 
piter nceopinum rapit. Auson. Oral. act. ad Gift- 
tian.il. Tu, indulgenlissime (jratiane, ut ad be- 
nefaeiendum subito es necopinus ingenio, adhuc 
aliquid iuvenis. k. e. ea excogitans, quae nemo opi- 
naiur. 

NRC RE GTE- /'. NEC sub 1.° b. 

NECROMANTtA, *, f. 1. negromanzia, vexpo- 
luxv-.v.a , diviitalio per cadaver* et umbras nior- 
tuoruin cvocatas ad sua cadavera. Cic. I. Tusc. 
16. 37. (ir.ecis litter is scripsit. Gr.nec3 enim est a 
vexso£ morluus, ct ^iavT£;a valicinatio. At La- 
tinis -iuqnstin. 7. Ctv. V. 35.; Lactant. 2. 16.; 
•H PUn. 35. Hist. nat. II. 40. (132). ubi ait, de 
Nicia picture loquens: Opera ejus, Nemea, II ya- 



— 351 — 

cintbus, Liber pater, Necromantia Homeri. Ubi io- 
telligit earn Odysseaj partem (I. 11. v. 23. et seqq.) 
in qua inducilur Clysses ad inferos desceodens, et 
cum mortuorum umbrts verba faciens (V. Bul- 
led, archtol. Napal. 1. p. 100., ubi vas describi- 
tur, tn quo bujusmodi necromania babelur.). Sunt 
qui hie leg. necyomantia, quod idem est: nam vs- 
xu; idem sonat ae vsjcoo;. Jfecyomantia inscri- 
ptus fuit unus ex Mimis Laberii, ut constat ex 
GelL 16. 7. et 20. 6. 

NfXIlOviANTlUS, ti, m. 2. negromanle, qui 
necromantiam eiercet. Isid. 8. Orig. 9. Necroman- 
ia sunt, quorum prsecantaltonibus videntur resus- 
citati mortui divirare, el ad interrogata respon- 
dere. Adde Vet. Scholiast, ad Lucan. 6. 431. Alii 
leg. nerromanlici. 

NECROSIS, is, f. 3. vsxcmju;, ammortimento^ 
morlificatio. Ccel. Aurel. 'l . Tard. 4. a med. 
Quum importune adbibila (ferulago) partes facial 
emori ; has Grasei necroses vocant. 

NECROTIlf XL'S, a, um, adject. vsxpiS-jzoz, um- 
b»is inferorum dicatus, oblatus per sarrificium: a 
vexes c mortuus et &u'» $acri(ico. Tertull. Spe- 
cial. 13. Ab idololbytis et necrothylis voluptati- 
bus abstinemus. 

NECTAR, 5ris, n. 3. neftare, ■vixTxa, potus deo- 
rum, ut ambrosia cibus est. Graeci piomiscue et 
ambrosiam pro nectare, et nectar pro ambrosia 
ponunl, ut Aoaxandridis, Sapphus et Alemaois !o- 
cis A then. I. 2. c. 2. comprobat. 

I.) Proprie. Cic t. Tusc. 26. 65. Non enim am- 
brosia deos, aul nectare, ant Juventute pocula mi- 
nistrante lstari arbitror. Sic Id. 1. Nat. D. 40. 
112. Poetae quidem (diis) nectar, ambrosiam epu- 
las comparant et aot Juventatero aut Ganymertem 
pocula ministrantem. Sic Apul. 6. Met. Accumbe- 
bat-cum sua Junone Juppiter, ac deinde per ordi 
nem toti dei. Tunc poculum nectaris Jovi quidem 
suus pocillator i 1 te rosticus puer, ceteris vero Liber 
ministrabai. Prudent. 1. in Symmach. 276- Ne- 
ctaris ambrosii sacrum potare lyeum. 

II.) Translate usurpatur — a) Pro ipso etiam 
melle, aut lacte, et pro quovls vino dukiore. — 
Pro melle Virg. 4. G. 164. et 1. t Jun. 437. et 
dulci (apes) distendunt nectare cellas. — Pro la 
etc. Ovid. 15. Met. 116. Quid meruistis oves, etc. 
pleno qu* fertis in ubere nectar? Sic Martial. 13. 
47. I'icentina Ceres niveo sic nectare ereseit. h. e. 
panis ex aiica agri Picentini, qui lacte rnulso ma 
defartus commendabatur in cibo, ut Plin. docet 
18. Hist. nat. It. 27. (106). — Pro vino Stat. 
2. Silv. 2. 99. Bacchaeum nectar. — o) De grato 
odore. LuCret. 2- 847. Et nardi ilorem, nectar qui 
naribus nalat. — c) De saviorum dulcedine. Ho- 
rat. 1. Oil. 13. 15. oscula, qu?e Venus Quinta par- 
te sui nectaris imbuit. — <i) De poetico melle. 
V. Persii loc. cit. io MELOS; et cf. Capell. 9. 
p. 30S. Post hos honoraiior virginum chorus Pe- 
gase* vocis nectare diffluebat. 

NBCTAREA, a, f. 1. et 

KECTARfiLM, adverb, /'. voc. seq. in fin. 

NRCTAREL'S vel nectarius, a, um, adject, vs- 
xrofoso;, arl nectar pcrtinens. 

I.) Pro|)rie. Ovid. 7. Met. 707. Nectareis quod 
alatur aquis. 

II.) ligurate. ^ 1. E»t nectaris saporem, vel 
odorecn habens. Martial. 13. t08. Falernum ne- 
ctareutn. Claudian. Nupt. Honor, et Mar. 209. 
pars neetareis aspergite teeia Foniibus. Est qui 
legit Horibus. ^ 2. Translate est suavissimus. 
Apul. 2. Mrt. Occursantis lingu.-« illisu ncclarco. 
et 5. ibid. Nectareum vinum. — Ilinc 

iYectarea, ce , f. 1. (scil. herba) absolute, sub- 
stantivoruni more, est herba, alii* norninibu* he- 
lenion, medica, symphyton etc., ex qua conJilur 
vinum, quod neclarites appellatur, radice ponde- 
ris XL. in seuarius sex uiusli addita in linteo. 
Plin. 1i. Hist. nat. 16. 19. (10S). 

.Yectarenm, adverbii more pro dulce hahet Vet. 
Poeta in Ant hoi. Cat. T. 2. p. 320. Burmann. 
Nectareum ridens late splendel Cyiherea. — SB. De 
cognom. Rom. V. ONOM. 

NRCT.\RlrES. V. Seclarea in fin. voc. priced. 

NECTO, clis, xui el xi, mm, ciere, a. 3. Pari. 
Sectens II; Sexus in omnibus paragr., Seclendus 
I. I. — Nectere (quod iniensivum esse vidctur ab 
inus. necere, et rationc habita etymi conjungi put- 



NECTO 

est cum necesse et Germ, no-hen, nieten) signi- 
flcat simul ligare, jungere, piectere, inneciere, cir- 
cumdare, cingere, ir\e'xca (It. legare insieme, an* 
nodare, intrecciare, attaccare, congiungere; Fr. 
atfacher, iter, nouer, unt'r, entrelacer, joindre^ 
Hisp, alar, unt'r, enlazar, ligar, anudar; Germ, 
knupfen, verknupfen, binden, verbinden, anfugen, 
zusammenschlingen , befestigen; Angl. U> tie or 
link together, lien in a knot, knit, bind, tie, 
join, or fasten together, connect). 

I. Proprie. ^ 1. Generaiim. Feslus p. 165. 2. 
Mull. Nectere ligare signiflcat, et est apud plu- 
rimos auctores frequens, quin etiarn in Commen- 
tario sacrorum usurpatur hoc modo.' u Pontifex mi- 
nor ex stramentis napuras neclito»,id est funi- 
culus facilo, quibus sues adnectantur. Cf. Sail, 
fragm. apud Son. p. 554. 21. Merc, (li locorum 
pergnari, et soliii nectere ex vimioibus vasa agre- 
stia. I'irg. 8. Eel. 77. Necte tribus nodis ternos, 
Amarylli, colores. Horat. 1. Od. 29. 4. horribili- 
que Medo Nectis catenas, et. 4. ibid. 11. 2. est in 
horto, Phylli, neetendis apium coronts. Id. ibid. 
26. 7. apricos necte flores, Necte meo Lamie co- 
ronam. Ooid. 6. Fast. 320. Hi ludunt, hos somnuj 
habet, pars brachia nectit, Et viridem celeri ter 
pede pulsat humum. h. e. ut ait Stat. 1. A chill. 
319. simulare chores, el brachia ludo Nectere. Ho- 
rat. 1. Ep. 19. 31. Nectere cuipiam laqueum. I'irg. 

4. ,jEn. 239. talaria pedibus. Plin. 9. Ep. 28. a 
med. alicui eompedes. Martial. 14. 206. vinculum 
collo. Id. 7. S9. comas scrtis. Ooid. 1. Amor. 2. 
23. comam myrto. Vol. Ftacc. 5. 79. cornua vil- 
la, et 6. 297. lempora ramo. Ovid- 4. Mel. 490. 
Neiaque vipereis dislendens brachia nodis. Id. He- 
roid. 5. 48. brachia nexa collo. Seneca Here. (Et. 
1098. Nectere stamina colo. Propert. 3. 6. 37. no- 
siro nexisti retia lecto. (Ila legit etiam Diomed. 
1. p. 366. Putsch., item Priscian. 10. p. 903. 
Lucil. ibid. Et quum id mi hi visus est facer e, turn 
retia nexit.) A I. leg. tendlsti. Sail, fragm. ibid. 
Nexuit catena! modo. Virg. 5. ,£n. 309. flavaque 
caput nectentur oliva. saranno caronuti. Sic Ovid. 
!. Fast. 412. pinu lempora nexa. h. e. coronata. 
Horat. I. Od. 38. 2. Nexas philyra corona, f'irg. 
I. En. 452. nex* ;Ere trabes. et 7. ibid. 66. 
apes pedihus per rnutua nexis. Suelon. Ser. 30. 
Funes nex* purpura el cocco. PUn. 19. Hist. nat. 

5. 42. (150). Nexis inter »e radicibos. — Poelice 
Propert. 4. 3. 48. Africus in glaciem frigore ne- 
ctit aquas. ^ 2. Specialim next dicunlur, quos 
ob ass alienum sibi service creditor cogebal, sive 
rinclos, sive solutos, donee debitum solvissetit, ob- 
blignli a servire per debit i- f'arro 7. L. L. 105. 
M\ill. Liber qui suas operas io servitulem pro pe- 
cunia quadam debebat, dum soiveret, nexus voca- 
tur, ut ab ;pie ob^ratus. Hoc C. Poplilio auclo- 
re, Visolo diclaiore (V. ad h. I. Miilleri adnolat.) 
sublatum, ne fieret, ut omnes, qui bonam copiam 
j.jrarent, ne essent next, sed soluli. Cic. 2. de re- 
publ. 3i. Quum sunt propter unius libidinem omnia 
nexa civium liberata, nectierque postea desitum. 
Civ. 8. 28. extr. Ita nexi soluli: eautumque in po- 
sterum, ne necterentur. Id. 2. 27. Et qui ante nexi 
fueranl, crediloribus tradebauiur, el neclebantur 
alii, et ibid. 23. Nexi vinctt, soluiique se undique 
in publicum proripiunt. Alii leg. nexu vinctt. V , 
NEXUS, us; el Liv. his loc is et 8. 28. — Item 
universim nexi dicunlur, qui in careers, aul vin- 
culis sunt, prigionieri, schiavi in catene. Justin. 
21. 1. 5. Nexorum tria inillia e carcere dimittit. 
et ibid. 2. 2. Nee carcerem nexis, sed cajdibus 
civitaiem replct. 

II.) Translate. — ft) Dicitur de pluribus ac 
variis, quorum alia cum alii* junguutur, et usur- 
patur cum Ablat. et praepos. ex. (Jic. 1. Eegg. 19. 
52. Vijetisne, quanta «eries rerurn senteniiarum- 
que sit; aique ut ex alio alia necianiur? Id. To- 
pic. 15. 50. Rx hoc genere causarum, et seierniu- 
te pendentium, fatum a Stoicis nectitur. Id. 5. Tusc. 
25. 70. Rerum cau*« ali« ex aliis apte el neces- 
sitate nex.e. — b'l Item de una tantum, vel mul- 
lis cju<dem aeneris rebus, qu* per se vel idler sa 
lignt* et conjunci;e sunl. Cic. 3- Tusc. 8- 17. Omnes 
viitutes inter se nex« et jugji.e sunt. Id. Oral. 
41. 140. Sed h;ec, nisi collocata, el quasi slructa, 
el nexa verbis, ad earn laudem, quam volumus, 
adspirare non possunt. Seneca CEdip. 92. Sphinx, 



NECTUS 

neclens verba casc'u mod is. accozzando, intreccian- 
do. Chid. 4. Pont 2. 30. NumerU verba nectere. 
far verti. (Sir Stat. 2. Silv.2. 115. carmioa.) Id. 

2. Amor. 2. 35. jurgia cum aliquo. atlaccar con- 
tese. et Liv. 27. 28. dolum. tramare. Sic Seneca 
Troad. 523. pectcre astus callidos. et ibid. 928. 
scelera. Vat. Max. 3. 8. n. 5. extern, insidias. 
Sil. It. 6. 326. fraudem. Virg. 9- JEn. 219. cau- 
sis inanes. infilzare pretesti frivoli.el VaX. Ftacc. 

3. 374.; Seneca 3. /ra 39.; Tac. 12. ^nn. 14.; 
et Seneca alter Here. (Et. 10. moras, alt accar in- 
dugi. el ibid. 367. choros. t'nfrecciar danze, bra- 
chia invicein neclendo salure. Vat. Flacc. 3. 593. 
fcedera. strinqere aileanze. Et absolute Stat. 8. 
IVieb. 637. Talia nectebant. h. e. colloquebantur. 
— c) llinc de morali quoque et civili obliga- 
tione oceurrit. Justin. 20. 4. 14. Quum sodalitii 
juris, sacramento quodarn nexi separatam a ceteris, 
civibus viiam exercerent. obbiigati con giuramen- 
to. Martian. Dig. 48. 21. 3. Crimine aliquo nexus. 
h. e. obsirictus.7rt. ibid. 49. 14. 22. Res pigtiori 
neias distrahere. impegnate. Sic nexum ces est 
pecunia, qu* per nexum obligatur apud Festum 
IOC. cit. in NEXUS, us. 

NECTLS, a, urn. V. NECO in it. 

NfiCURl, adverb, acciocche non in qualche luo- 
go, ne in aliquo loco. Est a ne et alicubi, non a 
nee et ubi. Quarc producit primnm. Can. 7. B. 
G. 35. Disposilis exploratoribus, necubi Romani 
copias Iransducerent. Liv. 22. 2. Ilispanos el Afros 
necubi eonsislere coaclis necessaria ad usus dees- 
sent, prim os ire jussil. Adde eumd. ibid. 16. et 28. 
et 25. 33. et 38 49. Lucan. 9. 1058. Seilicel hoc 
aoimo terras atque aequora lustras , Necubi sup- 
pressus peieut gener? — Queniadrnodum ut ne., 
eliatn ut necubi dicitur. f'arro 2- H. li. 2. 19. 
Itaque faciunt lapide strata, ut urina necubi iu 
stabulo consistat. Colum. 2. H- It. 18. 4. Gru- 
mos-dissipabirnus, ita ut necubi ferramentum fee- 
nisccis (al. tenisecas) pos&it offcodere. Libri non- 
nulli omittunt ut. 

NECUNDE, adverb, acciocche non da qualche 
luogo, ne alicunde. Liv- 22. 23. extr. Circum spe- 
cials, necunde impetus in frumentatores tieret. Id. 
28. 1. exlr. Signa quam maxime ad laevam jube- 
bal ferri, necunde ab stationibus Punieis consptce- 

relur. 

NECUNQL'EM, nee unquain quemquam. Festus 

p. 162. 21. Mull. 

NEUliM, conjunct., per quam res tollitur omni- 
no atque dicitur non in consideralionem venire: 
ea scilicet ratione, ut, in negaliva sentenlia, res 
qua dicitur, mullo minus quam res ante dicta suum 
locum oblineat; in afOrmativa autcm, ut res, que 
per se intelligitur, ne demonstranda quidein videa- 
lur. Itaque nedum significat non solum, non mo- 
do, multo minus, oo'x, osov, o'jjf. w's (It. non che, 
tnollo meno; Fr. non settlement, je ne veux pas 
dire,je ne dis pas; Hisp. no solamenle; Uerm. vol- 
tends nicht, nun gar nicht, um so weniger, viel 
weniger. geschweige denn; Angl. much less, not to 
say, not only). Apud Plaulutn nusquam oceurrit; 
apud Terentium sem*l; apud Cicer. cum Verbis et 
quidem cum Conjunctivo componitur; apud postc- 
rioris statis scriplores Adverbii vice fungi lur. ^f 1. 
JVedum fere subjicilur et servit parti deteriori, 
pnecedente negatione vei expressa, vel tacita, et 
est idem ac multo minus. — o) Expressa, ut 
Ter. Beaut. 3. 1. 43. satrapa si siet Amator, num- 
quam sufferre ejus sum plus queat, nedum tu pos- 
its. Cic. Ctuent. 35. 95. Optimis hercie temper!- 
bus -nee P. Popillius, nee Q. Meteilus, ciarissimi 
atque amplissimi viri, vim tribuniciam sustinere 
poluerunt, nedum bis lemporibus : his moribus, si- 
ne vestra sapienlia salvi esse possimus. Adde Pro- 
pert- 1- 4- 9- — Prascedente m~ quidem major i 
oegandi vi, ut apud Cic. Plane. 37. 90. Ego vero 
ne immortalitaicm quidem contra rempubliram 
accipiendam putarem, nedum, cmori cum pcrnicie 
reipubiira; vetlcm. Colum. 8. It. II. 17- 8._ .Nam 
vile ne caplare quidem, nedum alere runducit. Ad- 
de Lw. mo i citand. Quo mo do ne ut, eodem cliam 
nedum ut componuntur. Liv. 3. li- sub Jin. Ne 
voce quidem ineommoda, nedum ut ulla vis Octet, 
paullatim permulcendo tructandoque in ansae free ran I 
plebem. Tac. Dial, tie oral. It). Quando enim ra- 
rissimarum reiitalionum fatna in lotam urbem 



— 352 — 

penelral 7 nedum ut per tot provincial innole- 
scat. Hoc I. interrogatio par est negatiooi, aicut 
apud eumd. 4. Ann. 11 . — b) Tacita, ut in 

sequentibus, in quibus, vocabula vix , cegre ne- 
gationis instar sunt. Cic. 16. Fam. 8. Vix in 
ipsis lectis et oppidis frigus inflnna valetudine vi- 
talur; nedum in mari et via ait facile abesse ah 
injuria tempo ris. Id. 2. leg. Agr. 35. 97. Singu- 
laris homo privatus, nisi magna sapienlia prseditus, 
vix facile sese regionibus officii, ma^nis in forlu- 
nis et copiis, conlinet: nedum isii-non slatim con 
quisituri sint aliquid sceleris et flagilii. Liv. 24. 
4. Puer vix dum libertatem, nedum dominalionem 
modice laturus. Id. 6. 7. ^Egre inermem tantam 
multitudinem, nedum armalam, sustineri posse. -— 
Tacitam negationem continent ilia quoque Cic. 7. 
Fnm. 28. Erat enim mullo domicilium hujus ur- 
bi« aplius hurnanitati Iuk, quam tota Peloponnesus, 
nedum Potrae. Sail. Cat. 11. exlr. Qui r pe secun- 
d* res sapientium animus fatigant, nedum illi cor- 
ruptis moribus victoria tempcrarent. Al. minus 
recte ne illi. Liv. 9. 18. Adulationes etiam victis 
Macedonibus graves, nedum vic'.oribus. Id. 7. 40. 
Quimius, quern armorum etiam pro patria salie- 
tas teneret, nedum adversus palriam. Suelon. 
Claud- 40. in fin. Multaquc talia, etiam privalis 
deformia, nedum principi. Tac. 13. Ann. 20. Sed 
ruicumque, nedum paranli, defensionem tribuen- 
dam. e( ibid. 38. Cuieumque mortalium, nedum 
veteri et provido duci, barbar* asluliw paluissent. 
Proper t. 1. 9. 31. Mis et silices, et pussunt re- 
dere quercus; Nedum tu possis, spiritus isic levis. 
Horat. Art. P. 68. mortalia facta peribunt, Ne 
dum sermonum siet honos et gratia vivax. % 2. 
lnterdum tacita ilia negalio, non quidem in ver- 
bis est. sed in rebus, quum scilicet prius metnbruni 
affirmativum posteriori aliquo modo conlraiium est. 
Ilac ratione nedum habet interdum earn vim, quam 
mufio magis. Liv. 'bo. 29. lnsueta omnia o'-ulis 
auribusque, qua? \el socios, neJum hosles vi;io> 
ten ere possent. Id. 26. 2G. exlr. Consules b-'ili- 
cost, qui vel in puce tranquilla bellum eicitare 
possent, nedum in belle respirare civitatem forcnt 
passuri. f'al. Max. 3. 2. n. -26. extr. Ornamenta 
etiam legioni, nedum militi, satis mulla. Seneca Ep. 
99. Mehercules satis rnihi jam videbaris animi ha- 
bere etiam adversus soli da mala, nedurn ad istas 
umbras maiorum, quibus in«ernis< - unt homines mo- 
ris causa. Quinlil. 12. 1. 38. Concedant rnihi omnes 
oportet. foe tu rum aliquando honum virurn, ul men- 
dacium dicat, et quidem nonnunquam levioribus 
causis, nti pueris aegrotantibus, ulililalis eorum 
gratia, multa non facturi prorniltimus; nedurn si 
ab nomine occidendo grassator averlendus sit^ aut 
hostis pro salute patriae fallendus. ^ 3. Raro po- 
nitur priore loco, ut non solum. Balb. et Opp. 
ad Cic. post ep.H. I- 9. ad All- N««dum hominum 
humilium, ut nos sumus. sed etiam amplissimoruru 
virorurn consilia ex eventu, non ex voluntate, a pie- 
risque probari solent. Est qui pro nedum corri- 
gendum putet nimiruiii. 

NKFANDARIUS, a, um, adject, qui ex nefando 
conviat, vel nefan.ia perpeiral. Vox a l.exico ex- 
pun«enda; oceurrit enim tatUum in .Vo(. Tir. p. 
74. Ha ben I la men hanc voceru et Gloss, /si J., sed 
omis«a interprelationo. 

NEFANDE, adverb, (nefandus). Sup. IS'efandis- 
time- — Ntfande est idem ar ucfarie, app^Toi;. 
Sail, fragm. apud Priscian: 14. p. 9U.J. Pitted. 
Ubi multa ncfande ausi atque p.is^i. Cassiod. 10. 
Hist. Feci. 28. Nefandissime blasphemans. 

NEFANDUS, a, um, adjet. (ne et fari). Sup. 
Nefand'issimus. — Nefandus est qui non e«l fun- 
dus, nefarius^ infandus, nefando, da non diie, ap- 
ctjto-. — a") De rebus et abstractis. Liv 1. 59. 
Nefandum vehiculum. Cic. 1. ad Brut. 0. a med. 
Nefanda arma. /((. anud Quinlil. 5. 11. \2. Ne- 
fandum odullerium. At. leg. nei'.iiiurn. Id. Flarusp. 
resp. id. 42. Per nefanduin seel us. T'irg. 1. A-n. 
f)i7. At speratf decs niemiires fundi atque ncfandi. 
Salt, fiagm. HUt. apud A. Maium in L'ta*s. Aiat. 
T. 1. p. 'il7., :». /list. 77. 17. ed. A' if- Nvque sanc- 
tum aut nefaudum quidquam fuil iri: b.iriiaror-im 
cl seruli ingenio. Justin. 16. 4.11. Vfandissiina 
qureque IvranniciP crudelilatis exercuit. Sail, fragm. 
Hist. l-K. cil. $ 16. ed. Itritz. Nunc rislanles 
ei illudebant simul , nefaudum in rnodum per- 



NEFAS 

verso vulnere, et interdum lacerum corpus semiani- 
mum omittentes. — b) De hominibus. Quinlil. I. 
3. 17. Nefandi homines. Piin. 28. Hist. nat. 1. 2. 
(91. Etiam quum obsccenus vixeris, aut nefandus. 
Quintit. declam. 18- 11. Nefandissime senex. Ju- 
stin. 18. 7. 10. Nefandissimum caput. 

NEFANS, amis, adject, idem ac nefandus, apud 
veteres. Lucilius apud iVon. o. 489. 14. Merc. Tan- 
talu', qui pecnas ob facta nefantia luvit. Mercerus 
pro luvit legit pendit. Adde Farron. apud eumd. 
ibid. 

NEfArIE, adverb, (nefarius) est idem ac ne- 
fande, see I er ate, impie, see I tera ( amen te, dvzvitaq. 
Cic. 2. f'err. 13. 37. Qu;e in rebus judicandis ncfa- 
rie flagiiioseque facta sunt, et 3. ibid. 2.6. Im- 
pie nefaricque commillere aliquid. et ' Divin. in 
Q. Ccecil. 12. 38. Que ille libidinose, quae nefa- 
rie, qtire crudeliter fcceril. Id. 2. Cat. 1.1. Pe- 
slern patriae nefarie moliri. Id. Hose. Am. 11. 30- 
Paler occisus nerarie. Auct. B. Afr. 4*. (Jives et 
optimum quemque nefarie coriseclari. 

NfiFARlUM, li, n. 2. V. voc. seq. in fin. 

NEI'ARlL'S, a, um, adject, (nefas). Sunt qui 
deducunt a ne et fari, quod de eo ne fari quidem 
decel. f'arro apud .Yon. p. 59. 7. Merc, ducit a far, 
quo scelera li viri uti non debent: undo signiflia- 
tur, quod qui indigni sunt qui vivant, nefarii vo- 
cantur. A scon, quoque in Cic. 3. Verr. 2. indi- 
dem trahit, et sacrilegum proprie esse docet, qua- 
si sacra polluentern, in quibus far adhibetur. — Ce- 
lerum npfanus est nefandus, sccleratus, impius, 
pessimus, ap'p'^To;, avcoso;, ot^EptiffTC; (It. nefan- 
do, scelleraio. ribaldo: Fr. impie, scelerat , cri- 
minel, abominable: Hisp. itnpio, p'tcara , abomi- 
nable; (ierm. gotlios. verruchl, ver(lucht, schdn- 
dtick,ver ahicheioungsLCiir iig ; Angl. wicked, im- 
poious, baso. heinous, enormous, execrable, ne/a- 
rious). Occutrit - a. 1 Ue relm* et abslraclis. Cic. 
:?. de repubt. it. Uelubid itiautii ti-.'.i humatiis consc- 
craia simularris. qu» Perse neTariu putaveruot. Id. 
/{)<r.A'ii. 13. 37. Scclotum «i' nefarium laiinus. 
Id. 1. Off. 8. 2s. Multa com me mora re nefaria iu 
sucios. (tvs. 2. B. C. 32. Nefario gcelere se obstrin- 
perc. Id. 7.- B. G. 77. Si ocularis et nefaria crude- 
lit a*. Cic. Suit. 9. 28. Voluntatis con.'celeratre ac 
nefarine. -— b)D^ hominibu<. Cic. 2. Off. 14. 51. 
Homo nefarius et impiu>. Horat. Art. P. 186. 
Aut humana pa I am coquat exia nefarius A ire us. 
Quinlil. S. 3. 48. Nee parricidam, ucquani dixeris 
hominem. nee deditum forte meretrici, oefaiium: 
quod iillerurn paium, altcrum niniiuiu est. — llinc 

Nefarium, ti, n. 2. nubslanlive pusitum pro 
ncfjriu S'dere. Lie. 9. 3i. a med. Nisi universarn 
rempublicam eo nefario obsliiuieris, quod omi- 
nari etiam reformidal animus. 

NfiFAS, n. indeclin. (ne ef fas; cf. d^x-z-j) quod 
non est fas, quod divinis pra'ceptis, atque adeo 
nalur.e leuibus roiilrnrium est. scelus. nefandurn 
faiinu*, lliiuilium, impiela-, a\t: : u:TTov (,Il. cvj che 
non lice, cosd illecita, ingiustizia, nefandita, seel- 
leraggine. empield; Fr. tout c.e qui est impie, 
illiciie. injusle. impiele, sacrilege; Hisp. accion 
perversa . ma! dad , accion sacri l"ga , impie dad. 
(Ierm. (i. l : nrechl,d. Fievt, die S untie, das (In- 
heiligp. d. Grduet; Angl. trlmt is not lawful, an 
unlawful Hung or action'. 

I.) Pioprie. '*J 1. tieneralim oceurrit — a) 
Adjective. Cic. 3. Par ad. -1. 25. Quidquid non li- 
cet, nefas putarc debemus. Id. 15. Fam. 21. extr. 
Ollicia tua, (|uc quum tibi li-eat, mini nefas est 
oblivisci. Id. 3. Nat. I>. 22. 56. jlcrcurius, quern 
.K^vpLii nefas habe'nt noininarc. C'res. 7. B. G. 
ill. exlr. Quibus nefas more li.illorum est, etiam 
in cxtierna for tuna deserere patronos. Nepos Epnm. 
7. Pdlii-r tr.isci nefas esse duceiial. firg.fi. /En. 
i;Jl. Corpora viwi nefas Siyaia veclarc carina. Cic. 
.flit. 27.73. Euni, cui nihil unquain nefas fuit 
nee in fa.. inure, nee in iilildine. Id. Senect. 5. 13. 
Via- e>l di-iu. iniseriim fuis>e talein senertoieiu. 
— ' b> SubsLanlive r-t s:tIu*, nefaudum fai-iniis, 
nefau.liui. scet!"iaq;iiiie, inisfatto. Juvenal. 13. 5 i. 
Ci l-ij:1j;i:jL ho" uraii.i-' 'n.la«, el morte piandum, 
.-i el. t'vq. 2. .tin. IV.. Nt-fas triste piare. et 
i. ibid. 5'V.l". Ilia dolo- dii unique nefiis in pci lo- 
re M-fal, Ceila muii. <'- 6. ibid. 624. Ausi ornnes 
irnmane nefi-. ausoqne [lol'ui. floret. \. Od. 5.22. 
Lex maeuSosuin cdomuil nefas. h. e. adullcna com- 



NEFASTUS 

pescuit. Ovid. 6. Met. 613. in omne nefas ego me, 
germiol, paravt. Lucan. 2. 507. belli neTa*. ft. e. 
civile beltum. Sic Id. 7. 432, Quod fuglen* civile 
nefai. et Claudian. 7. in Bufin. 123. Omne ne- 
fas vktorli erst, scil. qui cives suos Id praslio In- 
terred*. Juttin. 24. 3. 8. Magnum nefas conira 
here. ^ 2. Spectatim fat et nefat, sequura et in- 
iquum, jus et Injuria, Firg. 1. G. 505. ubi f»i 
vcrsum atque nefas. V. FAS. — Per fas et ne- 
fat, quacumque ratione sive a»qua, live iolqua, in 
tuiti i modi, a ragione, o a tor to. Liv. 6. 14. a 
med. Id vero ita accendit an'tmos, ut per omne 
fas ac nefas secuturi vindicem libertalis vlderentur 
•J 3. Item speciulim, abstractura pro concreto uli 
ajunt, nefas pro homine nefario. Firg. 2. din. 
585. Eislinxisse nefas tamen, et sumpsisse mereo- 
tis Laudsbor pcenas. ft. e- Helenam, Milium Troj*. 
^f, 4. Nefat aliqu3ndo interseritur sermoni, more 
interjectioois, ut malum, indignum. Firg. iO. 
Mn. 673. Quosoe (nefas!) omnes infanda In mor- 
te reliqui? et 8. ibid. 688. sequiturque (nefas!) 
jEgyptia conjui. oft cosa indegna'. Sic Horat. 3. 
Od. 24. 30. quatenus (heu nefas!) Virlutem hico- 
lumem odimus, etc. et 4. ibid. 6. 17. heu nefas, 
heu! 

II.) Translate. *f t. Ponitur pro mooslro, pro- 
digio, re insolita inauditeque. Firg. 7. din. 73. 
Lavinia virgo Visa (nefas!) longis comvrendere rrl- 
nibus ignem. gran cosa! cosa orrendal Heec for- 
cellinut, qu» tamen ad paragraphum proxime su- 
periorem commode refcrri possunt. Lucan. 6. 195. 
Eumenides Slygiumque nefas. Sic Id. 7. 170. Stygli 
numina regnl Inferoumque nefas. Stat. 6. Theb. 942. 
penitus latet eiitus ingens, Monstratumque nefas. 
Adde eumd. ibid. 498. ^ 2. Nefat ett, pro fieri 
non potest, e impossibile. Horat. 1. Od. 24. 20. 
levius fit patieniia Quidquid corrigere est nefas. 

NEFASTUS, a, urn, adject, (nefas) 

I.) Proprie cum voce dies junetum dicitur de 
Us diebus, qui dies fatti non sunt, h. e. in qui- 
bus non licebat pnetort Jus publice dicere, tria 
ilia solemnia verba usurpando, Do, Dico, Addico. 
V. FASTUS, a, um. Ne magistratus quldera lice- 
bat bis diebus cum populo agere. Liv. t. 19. in 
fin. de Nu.ma. lite nefastos dies fastosque fecit, quia 
aiiquando nihil cum populo agi, utile fuiurum erat. 

II.) Translate. *f 1. Nefastum est idem quod 
nefas, scil. quod deorum religion! adversalur In 
eamque graviter peccat. Cic. 2. Legg. 8. 21. qvak 

AVCVB IN1VSTA, NBFASTA, VITIOSA, D1BA DBFIXI* 
HIT, IRRITA INFKCTAOVK SVNTO. PUn. 14. Hist. 

nat. 19. 23. (119). Prolibare diis ncrastum babe- 
tur vlna vitis fulmine tact*, ft. e. nefas habe- 
lur. % 2. Ilioc ncfastus est Idem ac nefarius, ne- 
fandus, iniquui, impius, aceleratus. tcellerato, ne- 
fando. Horat. 1. Od- 35. 38. quid Intactum ncfa- 
•ti Llqulmus? unde manum juvenlus Mem deorum 
conlinuil? Seneca CEdip. 1027. Morere, et nefa- 
stum spiritum ferro exlge. Vanima infatne. Plin. 
A. Hist. nat. 11. 18. (47). An regum Thraci*, ■ 
Terei nefaslo crlmine iovisa birundinlbus. Sillig. 
^ocem criminc omlttU opllrots frelus Codd. *J 3. 
Nefastut diet ioterdum est religlone contactus, 
ominosus, funestus, aler, in /bus to, funesto. El qui- 
dem Gelt. 4. 9. et 5. 17. multttudinem alt impe- 
rilorum prave et perperara religiosos dies appel- 
lare nefastos'. fortasse quia credidit ad prastorem 
resplcere Jus dicentem. Horat. 2. Od. 13. I. Hie 
et nefasto le posutt die, etc. Sueton. Tib. 53- Quum 
diem quoque nitalem ejus inter nefastos referen- 
dum suasisset. — Eadem ralione Liv. 6. 28. sub 
fin. Ne qua terra sit nefasta vicloriae turn. ft. e. 
inauspicata, tristis, mati ominis. S(at. I. Tkeb. 
273. Arcades bie lua (nee pudor est?) delubra ne- 
fastis Imposuere locls. h. e. consceleratis, inauspi- 
catls. Sic 4. ibid. 456. Acheron nefastus. et ibid. 
630. Sacra nefasta. Plin. 20. Uitt. nat. II. 41. 
(114), Apium inter nefastos frulices damnare. ft. e. 
infelices, noilos. 

NEFfiLA. V. NEPHELA. 

NEFRENDES. V. NEFRENS. 

NEFRENDlTlUM, 1i, n. 2. Gloss. Isid. Nerren- 
dilium, 8nnuale lributum,quod certo tempore ru- 
stict dominis, vel dlscipuli doctoribus afferrc go- 
lent, dumtaxat tit carneum, ut porcellus. V. MI- 
NERVAL. 

NKFRENS, dis, 3. Nefrendes dicebantur, ut 

Tom. III. 



— 353 — 

Jttejut Capita icrjpslt, infantes nonduro frenden- 
tes, idest frangeolei, vel, ut Q. Mutius Sccevola, 
arietes, re! (ut Tarro 2. R. R. 4. 17.) porcl, pri- 
ma illo tempore, postquam a lacte amoll sunt: 
a ne et frendent, id est aonum edens dentibus col- 
lisis, et metonymice fraagens dentibus, quia non- 
dum solidum cibum, ut fabam, frendere seu fran- 
gere possunt. Alii dicunt, nefrendes renes esse, alii 
testiculos, quos Lanuvioi appellant nebrundines, 
Grasci vefoou;, Pratnestlnt nefrones. H*c Festui 
p. 163. 12. Mull. Hue pertinet illud Martial. 3. 
47. Nondumque victa lactens faba porcus. V. IN- 
FRENDIS.— -In sing, numero. Liviut apud Festum 
loc. cit. Quern ego neftendem alui, lactcam Im- 
mulgeni opem. Fulgent, de prise, term. p. 559. 32. 
Merc. Cceperunt efferre porcuin cast ra turn, quem 
nefrendem rocabanl, quasi sine veppolq, Id est re- 
nibus. A. e. testibus- V. Oriolium io Annal del- 
rinstitut. archeol. T. 6. p. 170. not. 3. 

SuSim. | r - vuaxaatau. 

NEGABUNDUM. V. NEGIBUNDUM. 
NEGABUNDUS, a, urn, adject, qui negat. Lex. 
Lai. Gr. Negabundus, gjapyog. 
NEGANS, antis. V. NEGO. 
NEGANTlA, a?, f. 1. Idem ac negatio. Cic. Topic. 
II. 57. Deinde addunt conjunctionum neganliam, 
sic: Non et hoc, et illud: hoc auteui: non igitur 
illud. 

NEGANTlNUMMlUS, a, urn, adject, oummos 
dare negans, ut Neganttnummia baslola, apud dpul. 
10. Met. Tunc eiosculata pressule, non qualia in 
lupanari solent basiola jactari vel meretricum po- 
scinummla, vel adventorum negantinummia. toil. 
meretrices per basis nummoi poscunt, advenlores 
vero eadem ingerunt, ut nummos minime dent. 
Alii perperam leg. negotmummta. 

NEGATIO, Onii, f. 3. negazione stpyrjotff, aVo'- 
faotg, inficlatlo, et est magi's facti, vel dicti, quam 
petition is, vel postulaUonis. 

I.) Proprie. Cic. Partit. orat. 29. 102. Negatio 
inficiatioque facti. Id. Suit. 13. 39. Eamdem vim 
esse negationis hujus. 

II.) Translate. % 1. Metonymice accipitur pro par- 
ticula negativa, non, nee, nemo, etc. ApuWi.Dofjm. 
Flat. Propositlo si assumnt In principio negativam 
parliculam, etc., si ei oegallo praeponalur etc. *f 2. 
De corporis membris, quas sua carent functione 
vel aclione, d'nit Cxi. Mar el. 2. Tard. 1. n. 12. 
Sed si ex lumore, vel sanguinis gclati corpusculis, 
aul lapide, vel vulnere, difQcultas fuerit mictus, 
aut in toto negatio, discernitur etc. Sic 5. ibid. 
4. n. 64. Perfecta ejus officii (ft. e. mictus) ne- 
gatio. 

NEGATIVE, adverb, negando, cum negalione. 
Boeth. in Cic. Topic. 5. p. 827. Sive affirmative, 
sive negative, ita earn (propoiifj'onem) reddit as- 
aumptlo. Adde eumd. p. 481- et 626. 

NEGATlVUS, a, um, adject, negativo, apv^rixdc, 
negans. Apul 3. Dogm. Plat. Negativa partirula. 
V. NEGANS io v. NEGO, et NEGATIO. — Duas 
negativas particulae slmul posilas affirmant. Cic. 
Plane. 9. 22. Nemo Arpinas nou Plancio studuit. 
Cajut Dig. 50. 16. 237- Duobus negativis verbis 
quasi permittit lex magis, quam proliibet. — In- 
terdum magis negant. Varro apud JVon p. 532. 14. 
Merc. Quod a rege munera eorum noluerlt nemo 
accipere. Id. apud eumd. p. 530. 22. Mere. Me o- 
mnino omnes heroaa negat nescisse. — Geterum 
Cajut 4. Inttil. 3. Negatiya actio. V. NEGATO- 
RIUS. 

NEGATOR, Oris, m. 3. qui negat. Tertull. ad- 
vert, hcerei. II. Fidem ineam deserens, negator 
iovenior. A-tident. 1. Cathemer. 57. Flevit nega- 
tor denique. Sidon. 9. Ep. 16. in carm. Negator 
Jovis ac Minerva. AUim. Ep. 39. Callidus nega- 
tor deposit!. 

NEGAtOrIUS, a, um, adject, ad negandom in- 
scrviens, negatlvus, ut Negatoria actio, qua liber- 
tatem pra;dioruin derendimus, oeganlei, aliquam 
ab his servilutem deberi. Vlp. Dig. 7. 6. 5. Quara- 
quam actio negatoria domino corapetit adversus 
fructuarium. Jorrenfin. babet negativa. et itid. 
sub fin. Si negatoria aclione utalur. Adde ibid. 8. 
5. 2. et 4. Hujus aclionls formulas habes ibid. 8. 
13. et 14. 
NEGATRIX, Icli, f. 3. qua negat. Prudent. A- 



NEGLIGENS 

pol/veor. 617. Christum confesia triumphal Gens 
infida prius, Christ! sed vlcla negatrix Subditur im- 
perio. Tertull. Idotol. 23. e*tr. Littera nega- 
trices. 

NEGATDS, a, um. V. NEGO. 

NEGIBUNDUM (pro negafmmium) negantem di- 
xit Cato apud Festum p.|165. 1. Mull. 

NEGlTO, as, are, a. 1. frequentat. a nego, per- 
nego- Plaut. Merc. prot. 50. negitare adeo me na- 
ture suum. Lucret. 4. 911. Ne fieri negites, quas 
dlcam, posse. Sallust. Jug. 119. Rex primum ne- 
gitare. fforof. 1. Ep. 16. 49. renuit negiiatque 
Sabellus. h. e. se dissentire Sabellus el ore {renuit) 
et verbis (negftal) ostendit. Alii minus recte ne- 
gat atque. 

NEGLECTE, adverb, (neglectus) negligenter, 
trascuraiamente. Occurrit ta.itum Comp. Nsgte- 
ctius apud Hieronym. Ep. 39. n. 1. Neglcclius in- 
cedebat. ft. e. cullu ornatuque coniempio. 

NEGLECTIM, adverb. negU-cte. Vet. epigr. in 
Anthol. Lai. T. 1. p. 637. J?urmann. neglectim 
mihi se quas comit arnica, H*c et inornata 6im- 
plicitate valet. 

NEGLECTlO, Snis, f. 3, trascwanza. Idem ac 
neglectus. Cic. Mur. 4. 9. Jieglectio araicorum 
improbitatem coarguit. 

NEGLECTOR, Oris, m. 3. trascuratore, qui ne- 
gHsit. Auguttin. term. 45. de divers, circa med. 
9. Non neglector, sed effector prarceplorum Dei. 

NEGLECTUS, a, um. V. NEGLIGO. 

NEGLECTUS, us, m. 4. (oegligo) negleclto, ne- 
gligent. Ter. Heaut. 2. 3. 116. hare res neuiiquam 
negleclui est mihi. A I. leg. neglectu. Plin. 7. Hist. 
nat. 51. 52. (171). Signa lelalia, fimbrUrum cu- 
ram, et stragulae veslis plicaturas, a sonino moven- 
tium negleeturo, pr»fandi burnoris e corpora ef- 
fluvium. Theod. Piiscian. 1. 2. P. 2. c. 13. Si 
duxerit longum tractum morbi neglectus, omnia 
adhibeo, quas difficultatem callositaiis resolvere va- 
ieant. 

NEGLtGENS vel neglegens, entis, particip. a ne- 
gligo, quod Adjective usurpatur, unde Cornp. Ne- 
gliqentior in omnibus paragr.; Sup. Negligenlis- 
simus I. — /Vstus p. 1C2. 13. Mull. N eg le- 
ge di dictus est non legens, nequc dilcctum ha- 
bens, quid facere debeat, omissa ratione officii sui. 
Itaque negitgeni est non curnns, incuriosus, socors, 
indormiens, indiltgens, a'pteXTJ;, o"Xbyo)po; (.It. non 
curante, irasturato, ditaltento, negligenle, strat- 
to; ft. qui ne regarde pas a, indifferent, negli- 
gent; Hisp. indiferente, negligenle, descuidado, 
otmso; Germ, nachlassig, liissig, unachsam, gleich- 
giiifig; Angl. negligent, careten, heedless, reck- 
less, inattentive, neglectful, thought lest). _ 

I.) Proprie de hominibus. — a) Gcncralim oc- 
currit — Absolute. Cic. Brut. 68. 239. Socors 
negligeosque nalura. Id. 7. Alt. 20. Improvidi et 
neglige ate s duces. Id. 5. Verr . C9. 102. Ncgli- 
gens ac dissolutui. Facal. Paneg. Theodos. 31. 
Ille quondam domus tu* negligentisslmus vcrnula. 

— Cum Gcnilivo. Cic. 5. Ferr. 62. 143. Legum, 
officii, reipublicaj, sociorum atque amicorum ne- 
gligentior. Sudan. Aug. 79. Forma full esimia, 
quamquam et omnis lenocinii negligens, et in ca- 
pile comeodo tam incuriosus, ut etc. Tac. 3. Hist. 
38. Vilellius amicorum inimicorumque negligens. 

— Cum Acrus. person* etprap. in, circa. Cic. 13. 
Fam. 2. sub fin. Noo le in me liberalem, ted 
me in se negligcntem putabit. Jutlin. 32. 3. 1. 
Non negligenlior lantum in palrem, verum eliam 
contumacior erat. 5uefo». Tib. 69. Circa deos 
ac religiones negligenlior. — Cum Abl. rei et 
praepos. in, de. Cic. Amic. 17. 62. In amicis eli- 
gendis negligentes esse. V . locum Plin. paullo 
infra sub 6. — Cum Infinito- Plaut. Most. 1. 2. 
60. Posl ilia med obtegere neglegens roi. — _ 6) 
Speciatim de co, qui ia re sua servanda mini- 
me diligens esl. Catull. 12. 3. de fare. Tollis 
linlea negligenliorum. et 19. 20. Vlclnus prone 
dives est, negligensque Priapus: Inde lumiie. Plin. 
14. Ep. 13. o med. Nam qui forlasso de alieno 
negligentes, eerie de suo diligenlcs erunt. — c) 
Item oscitanj et iacautus in loquendo. CaluU. 10. 
33. Sed lu insulsa male el molesia vivis, Per quam 
non licet esse oeglisjenlem. 

II.) Trauslale. ^ I. Passive usurpatur, hoc e»t 
de rebus, quarum quls negligens eat. Petron. Sa- 

45 



NEGLIGENTER 

lyr. 128. Quid est? numquid te osculum rneum 
ofleodit? nuroquid spiritus jejunio macer? num- 
quid alarum negiigens sudor? h. e. ex Degleclo cor- 
poris cultu proveniens. Simile est illud Quinlil. 
11. 3. 147. Quum yero magna pars est exhausta ora- 
tionis, pane omnia decent, sudor ipse el faligatio, 
et negligenlior amictus, et solula ac veluli labens 
undique toga. Id. 10. 7. 28. Negiigens sermo. et 
2. 4. 13. stilus. <f 2. De hominibus est prorusus, 
prodigus. Cic. 3. Fam. 8. circa tried. Non potui 
in iiio sumptu non necessario negiigens esse. Liv. 
2T. 8. Adolescentia negiigens luxuriosaque. Sue- 
ton. Galb. 14. Modo acerbior parciorque, modo re- 
missior ac negtigentior. Quinlil. 7. 2. 29. Sunt 
pleraque non solum dissimilia, sed etiam aliquan- 
do contraria: ut si reus furti prodigus dicatur aut 
negiigens etc. 

NEGLIGENTER vel neglegenter, adverb, (ne- 
giigens). Comp. JYegtigentius et Sup. Jfegligentis- 
sime.— NegMgenter est non curando, indiligenter, 
incuriose. duiktoc (It. senza cura, trascuraiamente, 
negliaenlemente; Fr. ntgligemment, sans soin, avec 
indifference; Hisp. negligentemente , descuidamen- 
te: Germ, nachidssig, sorglos, achtlos , fahrlas- 
sig; Angl. negligently , carelessly). Ter. Ileaut. 
2. 3. 50. Capiilus passus, prolixus, circum caput 
rejcclus negligentcr. Cf. Tac. Germ. 17. Gerunt 
ft ferarum pelles, proximi ripaa negligenter, ul- 
teriores evquisitius. IS'epos Alcib. 7. Quum eum 
aut negligenter aut malitiose fecisse loquerentur. 
Phcedr. 4. 1. mustela Involvit se farina, et obscu- 
ro loco Abjecit negligenter. si sdrajo. sic Temere 
Horat. 2. Od. 11. 14. dixit. Auct. B. Afr. 18. 
Languide ncgligcnterque tela miltere. Sueton. 
Gramm. 9. Librum etiam edidit continentem que- 
relas dc injuriis, quas professores negligenter ab 
arnbitione parentum acciperent. per loro trascu- 
raggine e dabbenaggine. Al. rectius leg. negligen- 
tia et ambitione, h. e. ex contemptu. Cic. Rose. 
Com. 2. 7. Negligenter scribere adversaria, et dili- 
genter conficere ubulas. Quinlil. 2. 4. 17. Nee a 
nobis negligenter locus iste transibitur. Cic. Cn?- 
cin. 26. 73. Negligenlius adservare aliquid. Plin. 
1. Ep. 12. Vereor, ne negligenttus vivam. Seneca 
Ep. 03. circa med. Negligentissime amicos ha- 
bere. 

NEGLfGENTfA vel neglegentia, x, f. 1. (ne- 
giigens) inruria, socordia, indiligentia, pigrilia, 
ap.it. no. (It. noncuranza, trascuraggine, trascura- 
tezza, negligenza; Fr. negligence', incurie, indif- 
ference, insouciance, defaut de soin; Hisp. negli- 
<iencia, desuicido; Germ, die ffachtassigkeit, Fa- 
hrlassigkeil, Sorglosigkeit, Unachtsamkeit, f'er- 
uwhrlosung: Angi. negligence, neglect, careless- 
ness, heedlessness, recklessness, svpineness). Cic. 
1. Off. 9. 28. Aut negligentia, pigrilia, inertia, aut 
suis studiis occupationibusve sic impediunlur, ut 
etc- Id. Hose. Am. 21. 511. Operae preiium erat negli- 
gpnliam ejus in accusando considerare. Id. 1. Off. 
36. 130. Adhibenda est prasterea munditia non o- 
diosa, neque exquisita nimis: lanturn quae fugiat 
figresiem et inbumanam negligentiam. Id. 1. Alt. 
6. Accusare quempiam de lilterarum negligentia. 
h. e. quod raro scribat. Id. 8. ibid. 11. ad fin. 
Epislolarum duarum, quas ad me misit, negligen- 
tiam, meamque in rescribendo diligenlia-m voluit 
tibi notam esse. h. e. brevitalem, languorem, et 
quasi frigus. Id. Oral. 23. 78. Quasdam etiam ne- 
gligentia est diligens: nam ut rnulieres esse di- 
cuntur nonnultac inornate, quas id ipsum deceat* 
sic hajc subtilis oratio etiam incompta delcclat. 
Id. 4. de repubt. 3. In qua una (disciplina pue- 
tili) Polybius nostrorum institutorum negligen- 
tiam accusal. Ter. PKorm. 5. 8. 27. Nam neque 
negligeolia tua. neque odio id fecit tuo. h. e. quod 
le ncgliseret, par\i faccret, posibaberet. Liv. 22. 
y. Plus negligentia caerimoniarum auspiciorum- 
que, quam temeriiate aique inscitia, peccalum a 
C. Flaminio consule esse. Id. 5. 51. Negligentia 
tleorum. 

NEGLlGO vel neglego vel neclego, Iggis, leii 
(el raro admodum JSgi), ledum, legere, a. 3. (nee 
et lego). H'eglegi pronegfexi. JEmilius Macer (cor- 
rige C. Licinius Macer, ut docet Weichert. p. 92.) 
apud Viomed. 1. p. 306. Putsch, et Priscian. 10. 
i). 895. Omnium nostrum neglegerit auctoritatem. 
Aeglegi pro neglexi A. Mains forlasse nimis con- 



— 354 — 

fidenter adscribit Frontoni p. 328. — Part. Ne- 
giigens V. loco suo et 2. ; JYeglectus in omnibus 
paragr. et in fin.; Neglecturus 1. et 3.; A'egli- 
gendus 2. — Negligere proprie dlcitur qui non 
legit seu colligit ea, quas sub sensus cadunt; atque 
adeo negligere est non curare, praetermittere, coo- 
temnere, dpikin, oKiyutpita (It. non si curare, 
trascurare, trasandare, mettere in non cale, omet- 
tere, non far conto; Fr. negliger, ne pas faire 
attention a, ne pas s'occuper, omeltre. faire peu 
de cas de, ne pas tenir compte de, mepriser, de- 
daigner; Bisp. desuicidar, ser negligent, omitir, 
menospreciar ; Germ, nicht achten, nicht beachlen, 
ausser Acht lassen, vernachlassigen , etwas bei 
Seite setzen, geringschdtzen , verachten; Angl. 
to neglect, disregand , not heed, slight, make 
light of, pus over, disesleem, scorn, contemn). 
T 1. Qua yerbum negligere recta opponitur ver- 
bo curare, est non curare, nullam rei curain ad- 
bibere, nullam rei rationem habere, praetermit- 
tere, non curarsi, non pigliarsi cura di una 
cosa, passarvi sopra senza attenzione. — a) 
Cum Accusativo rei. Ovid. 3. Art. am. 105. Cu- 
ra dabit faciern: facies negtecta peribit. Id. ibid. 
153. Et neglccta decet rnultas coma, incotla. Sic 
1. ibid. 509. Forma viros neglecta decet. Horat. 
I. Sat. 3. 37. Neglect-is urenda filh innascitur agris. 
Cic. Rose. Am. 38. 112. Quid recipis mandatum, 
si aut neglecturus, aut ad tuum commodum con- 
versurus es? Id. Cluent. 47. 130. Praetermitti ab 
censoribus et negligi macula judiciorum posse non 
videbalur. Id. 5. f'err. 62. 144. Dissimulare et 
negligere aliquid. Seneca Fit. beat. 27. a med. 
pecuniam. A'epos Themist. i. rem lamiliarem. Pro- 
pert. 2. 13. 48. preces aure surda. Liv. 28. 1. ad 
fin. Castra solula neglectaque, ut barbarorum et 
tironurn et minus timentium, quod In sua terra 
essent. Seneca Agam. 424. Neglecta summas scuta 
per puppes jaceot. h. e. a miiitibus deposita et 
abjecta. — fc) Cum Infinito. Plaut. Amph. 2. 1. 
39. Herus quod iniperavit, negleiisti persequi. Cic. 
3. Phil. 8. 20, Diem edicti obire neglciit. — c) 
Absolute. Cic. 13. Phil. 16. 33. .Magnum crimen 
senatus! de Theopompo summo bomiae negleiimus 
h. e. quod ad Tbeopompum attinet. ^ 2. Negli- 
gere est etiam idem ac spemere; el — 1.*) Ge- 
neratim pouitur pro parvi pendere, par?! facere ; 
non timere, contemnere. — a) Cum Accusativo 
rei aut persona. Plaut. Merc. 5. 2. 97. Malris 
jam iram negligo. Ter. Adelph. 4. 3. 16. Propter 
suam impotentiam se semper credunt negligi. h. e. 
contemn i. Cic. 3. Fin. 20. 66. Minime aulcm con- 
vert, quum ipsi inter nos abjecti negleettque si- 
mus, postulare, ut diis immortalibus cari simus. 
Cf. Lucan. 10. 170. O sacris devote seoes, quodque 
arguit alas, Non neglectc deis. Rursus Cic. 14. 
Fam. 4. Qui periculum fortanarum et capitis sui 
pro mea salute neglexit. Id. Quinct. 30. 92. Ne- 
gligere minas. Id. Vatin. 2. 4. legem. Tac. 12. 
Ann. 45. vim. h. e. coutemnere, non timere. C'oes. 

5. B. G. 7. irnperium alicujus. Id. 5. ibid. 28. 
Etsi ab boste ca dicebantur, non tameo negligen- 
da exi5timabant. Phcedr. 4. 4. Neglectum jus. Cm. 

6. B. G. 16. Neglecta religio. Sail. Cat. 10. Deos 
negligere. et Horat. 3. Od. 6. 7. Dii multa ne- 
glect: dederunt Hesperis? mala luctuosa?. — b)Cum 
Jofinito. Cic. Orat. 23. 77. Verba etiarn verbis 
quasi coagmentare negligat. 7'ibull. 2.6. 27. Claudit 
et indomituni moles n i a re_, lentus ut intra Negli- 
gat bibernas piscis adesse minas. nulla si curi, 
punto non tema. (Sic Pallad. 1. R. R. 34. Allius 
tribus pedibus fodies hortulum, qui sic cultus ne- 
gligat skcilates.) Horat. 1. Od. 28. 30. Negligis 
immeritis nociluram Poslmodo te natis fraudein 
committere? h. e. parvi pendis, nihil vereris? non 
istimi puntol non hai riguardol Eodcm modo 
loquitur Calull. 30. 5. et Anton, in ep. ad Hirt. 
apud Cic. 13. Phil. 16. 33. Theopornpum confuge- 
re Aleiandriam negleiistis. h. e. parvi fecislis, non 
laborastis, et quasi permisistis. — c) Sequente 
ne part. Horat. 3. Od. 8. 25. Negiigens, ne qua 
populus Iaboret, Parce privatus nimium ca\ere. h. 
e. quum minime sis sollicitus, quum sis securus, 
nihilque tiroeas, ne etc. At Ate. Madvigius com- 
ma lollendum e9se ait, ut negiigens et iucurio6us 
ipse populus dicatur, qui ne (quae part, pendet a 
v, caver e) ilia ipsa negligentia aliqua iu re labo- 



NEC0 

ret, nimis cavere Mascenatem poeta non vu.lt. — d) 
Absolute. Sail. Jug. 31. exlr. Bonus lanlummodo se- 
gnior fit, ubi negligas; at maius improbior. — 2.°) 
Speciatim de injuriis et peccalis dicitur, et est ea 
impune ferre. tees. 1. B. G. 36. Quod slbi Cajsar 
denunciaret, se j£duorum injurias noo negleclurom. 
Cic. pro leg. Manil. 5. 11. Mi libertatem civium Ro- 
manorum imminutam non lulerunt: vos vitam ere- 
ptam negligetis? Id. 5. Verr. 9't. 218. quid face- 
re potestis? Utrum, quum judices silis -, tantam 
pecuniam captam negligere: an, quum lex socio- 
rura causa rogata sit, sociorum querimonias non 
audire? — Ilinc Part, praeter. pass, cujus piurima 
exempla retulimus, 

lYegiectus, a, um, adjective quoque usurpatur, 
nam Sup. Neglectissimus legitur apud Stat. 7. 
Thef>. 164. Scilicet e cunctis ego neglectissima 
natis Progenies. — Pro negligent!, negligenle, tras- 
curalo, affertur illud Cic. post redit . in senat. 
6. 14. Cum hoc homine, an cum stipite ^tbiope, 
si in foro constitisses, nihil crederes inleresse, si- 
ne sensu, sine sapore, elinguem, lardum, inhuma- 
Qum, neglectum. At Orellius et alii leg. nego- 
tium. 

NfiGO, as, avi, a turn, are, 1. .Yegassim pro ne- 
gaverim est Plaut. A sin. -2. 4. 9o\ — Part. Ae- 
gans I. 1., 2. et II.; iVegatus I. 4.; Negalurvs I. 
3.; JYegandus I. 4. — Ratione habita eiymi^ For- 
cellinus deducit a ne et ago; alii a negativa par- 
ticula ne vel nee; alii, forlasse rectius, a ne et 
ajo, proprie enim negate est idem ac negatiunem 
efferre, promere, ditcfr.ui, devszuett (It. dire di 
no; Fr. dire non; Hisp. negar ; Germ, nein sa- 
gen: Angl. (o say no or not). 

I.) Proprie. ^ 1. Stricto sensu est verbum inlran- 
sitivum quod verbo ajo recta opponitur et signi- 
3:at oegationem efTerre. Ncevius apud Priscian. 
10. p. 875. Putsch. Vel ai, vel nega. Plaut. Bud. 
2. 4. 14. Vel lu tnihi ajas, vei neges. Ter. Fun. 
•2. 2. 20. Quidquid dicunt, laudo: id rursum si ne- 
gant, laudo id quoque: Negat quis? nego. Ail? 
ajo. Cic. 3. Off. 23. 91. Diogenes ait, Antipaler 
negat. Id. 2. Fin. 22. 70. Quasi ego id curerii, 
quid i|le ajalj aut neget. — Hue ref-rri potest ct 
illud Cic. Topic, ii. 4i>. Sunt etiam valde contrd- 
ria alia, que appellantur neganlia: ea a~zZx-::-/.-x 
Gr;eci, contraria ajenlilius: ut : Si hoc est, illud ni/n 
est. Co jus Dig. 50. 16. 237. Duobus uegantiLus 
verbis quasi permillit lex magis, quam prohibel. 
J Torrentin . legitur nesalivis. ^ 2. Item stri- 
cto sensu est verbum transitivum et valet quod 
nos Itali dicimus dire che non, dire di non. Oc- 
currit — a) Cum Infinito. Cic. 3. Orat. 14. 54. 
Qui ita diccrent, eos negat it adhuc se vidissc An- 
lonius, disse di non arerli sin o?a veduti. et Ha- 
rusp. resp. 8. 16., Nego ullo de opere publico tot 
senatus exstdre consulla, quol de mea domo. Sic 
Id. 6. Verr. 1.1. Nego, in Sicilia tola ullum ar- 
genlcum vas, nego, ullam picturam fuisse, quin 
sbstulerit. dico, non esservi slato etc. Id. Orat. 
8. 27. Demosthenes negat, in eo posilas esse for- 
tunas Gra?cia», hoc an illo verbo usus sit. Id. 2. 
ad Q. fr. 1. Causa sero perorata, scnlentias se ro- 
gaiurum negavit, ne quod onus siuiultatis nobis 
imponeret- disse di non voter e etc. vel ricusb di 
etc. Cces. 6. B. G. 31. Si ita frrissent, lines eo- 
rum se vastalurum (al. violaturum) negavit. Ti- 
bull. 1. 2. 38. Perque deos ornnes se meininisse 
neget. h. e. jurando per deos omnes. — Interdum 
duobus membris posl nego positis, et ab eo pen- 
denlibus, in priori quidem negat, in altero non 
negat. Cic 7, Alt. 15. a med. Pleriquc negant, 
Csesarem in conditione mansurum : poslulataque 
haEC ab eo inlerposita esse, quo minus quod opus 
esset ad helium, a nobis pararetur. Sail. Jug. 114. 
Negat, se loties fusum Numidarn pertimescure: vir- 
tuli suorum satis credere. Liv. 35. 1. Negabat ces- 
sooilum, et utique prius confligendum. — Inter- 
dum negationetri infer t, etiam si nee sequalur. T'er". 
Phorm. 2. 3. 6. Ilanc Demipho negat esse cogna- 
tam? Neque ejus palrem se scire qui fuerii? Nee 
Stilponem ipsum scire qui fuerii? idem enim erat 
sensus, si dixisset atque ejus pat rem etc., el Stil- 
ponem etc. Cic. 1. Acad, (poi/.) 2. 7. Quod bo- 
num quale sit, negat Epicurus sine voluplalibus 
sensum movenlibus nee suspicari. Eamdem senten- 
tiam baberct vel suspicari: quod non dcsunl qui 



NEGOTIALIS 

substituant. — ArGrmat in illo Patron, apud Non. 
p. 530. 2-2. Merc. Qua? 0OQ modo igoorasse rae 
clamat, sed omnes omnino beroas negat, nescisse. 
P. NEGATIVUS. ~ b) Passive. Colum. 8. R. R- 
14. 6..Negatur anser alieoa excludere ova, nisi etc. 
si dice, che foca non cava. etc. Ovid. 4. Fast. 
32 1. Casta oegor. vien detto, cfiio non son ca- 
sta, et Martial. 2. 5. Sspe domi non es: quum 
sis quoque, saepe negaris. et Plin. 29. Hist. nat. 
6. ZH. <12S). Ciconis pulium qui elerit, nega- 
tur annis conlinuis lippilurus. Id. 20. ibid. 5. 15. 
(3 0. Habentcs earn (radicem) ocgantur feriri a ser- 
pentibus. Sueton. /tug. 04. Ex eo negaDiur ibi ra- 
11,12 coatare. — c) Ellipsis est in his. Ter, Hecyr. 

1. 2. 41. paler, uiorcm ut ducat, orate occipit, etc. 
Ule prirno se negare: sed postquam acrius Pater 
instal, etc. set/, tixorem ducere. et Phorm. 1. 2. 
63. obsccrat, Ut sibi ejus faciat copiam: ilia enim 
se negat 5 Neque eum squum ait facere. sc;i. fa- 
rturam copiam. et 2. 3. 35. expiscare, quasi non 
nosses. de. Ego me nego. scil. nosse. ^ 3. La- 
tiori sensu negare dicitur qui, quod ab aliis affir- 
ttiatur, inlitiatur, qui rem alitor esse contendit, 
negare, smentire, sostenere che la cosa non e co- 
ii. Ter. Adelph. 5. 3. 12. factum est: noa nego. 
Id. Phorm. 3. 2. 3D- Num ego isluc nego 7 Cic. 
Brut. 10. 76. Qui a Namo vel sumpsisti multa, 
si fateris; vel, si negas, surripuisti. Id. 5, All. 21. 
ante med. Sed posthac omnia, quse certa non erunt, 
pro ccrto negato. Liv. 38. 43. Negaturum aut nrje 
pro M. Pulvio, aut ipsurn M. Fuivium censelis? 
^ 4. Latissimo sensu est quod expetitur, recusa- 
re, denegarc, ricusare, diniegare. Ennius apud 
Cic. 4, Ilerenn. 12. 18. Quidquam quisquam cui- 
quam, quod ei conveniat, neget? Cic. 8. Alt. 4. 
a med. Numquam reo cuiquam tarn precise nega- 
vi, quam bic mihi. Cces. 5. B. G. 6. Postquam id 
obstinate sibi negari vidit. Ovid. 15. Met. 648. 
parsque negandum Non putat auiilium. Id. 3. A- 
mor. 4. 17. Nitimur in vetilum semper cupimus- 
que negata. Pers. prol. 10. Magister artis, inge- 
tiique largitor Venter, negatas artifex sequi voces. 
Rursus Ovid. 13. Met. 741. Impunft negare alicui. 
Id. Heroid. 3. 96. Negare opem patri*. Id- 5. 
'Prist. 8. 13. alimenta njiseris. Sueton. Aug. 40. 
civitatem alicui. Id. Tit. 8. quidquam petenti. — 
Aon negare se alicui ret, non se subtrabere, non 
recusate. Tibu.ll. 2. 3. 79. Non ego me vinclis ver- 
bcribusque nego. — Negare alicui ret, rem ili- 
quam recusarc. Martial. 13. 7. Si spumet conchis 
rubra tibi pallida testa, Lautorum co-nis ssepe ne- 
gare poles. Sil. It. 9. 532. Non Tecuros delere 
aderam, sed lumen alumnae Hannibalem Libya; pel- 
li florentibus annis Vita, atque exstingui primor- 
dia tanta negabam. h. e. nolebam. 

II.) Traaslate tribuitur rebus inanimis et est 
recusare. — a) Cum Accusative Pirg, 3. ,Sn. 
142. Arebant herbje, ct vie turn seges «gra nega- 
bat. Ovid. 3. Trist. 10. 73. Poma negat regio. et 

2. ibid. 321. Nee mihi mate nam bellatrix Roma 
negabat. Ccel. Aurel. 3. Acut. 3. n. 15. Apponen- 
J;e quoque spongice collo atque gulluri et bis par- 
ibus, quae haustuin oegant. h. e. deglulitionem 
impediunt. et ibid. 2. ad fin. At si sine ulla ra- 
liunc adjutorii cujusquam metlicinalis beneflcii re- 
pi'iile (tumor) non apparel, salutem ncgabit. — 
h) Cum Infinito. Pirg. 2. C. 234. sin (arena?) in 
sua posse negabunl Ire loca. Claudian, 2. Rapt. 
Pigs. 170. quurn Thcssaliam sropulis inclusa tc- 
neret, I'cneo slagnnnte, palus, ct mersa negarent 
Arva coli. — c) Ellipsis est in his Lucun.H.W. 
Coruipcdcm eihauslum cursu , slimulisi|uc ncgnn- 
lem IMajnus agil. scil. obedire, ohsequl. Sic Slat. 

2. Theb. 60S. ast la men illi Membra neganl. et 

3. Silt'. 1. 124. exsrinderc dcxtra Oppositas cautes 
i.'t saxa negantia ferro. che resislono. et Id. de 
agililatc currendi, 6. Theb. 5a2. uec inutile bollis 
Subsidium, si iletlra tiegct. 

NEGOTIALIS vel negocialis, c, adject, ad neg- 
oiia, aclioncs, rausas forenscs, ct tiviles perli- 
nens, jipa^f/axixo;. Cic. 1. Invent. 11. 14. ilnec 
consliluiio, quam generalcm nominamus, partes 
nobis vidctur duas habere, juridicialem, et ncgo- 
lialcm. Juridicialis est, in qua sequi ct iniqui na- 
tura, aut prumiii, aut (icenaa ratio quxrilur. Neg- 
oiialis est, in qua, quid juris ex civili more el 
.equitate sit, cooaideratur: cui diligentice praeesse 



- 355 - 

apud nos jurisconsult! existimantur. Adde eumd. 2. 
ibici. 21. 62., ubi et exemplum subjiclt. Ascon. in 
Cic. Divin. in Q. Ccecil. argum. Qualitas (cau- 
ses) negolialis comparativa de constltuendo accu- 
s^tore, qui potissimum de duobus, aut qui solus 
accuset. Quintit. 3. 6. 58. tradit, negotialcm par- 
tem esse, in qua de rebus ipsis qusrilur, 16- 
moto personnrura complexu. V. ibid. Jul, Pater. 
ars rhet. (edente A. Maio) 27. init. Epislolarum 
species duplex est; sunt enim aut negotiales, aut 
familiares. Negotiales sunt argumento negottoso et 
gravi etc. 

NECOTlANS vel negociaos, antis, (negotias V, 
infra sub 2.) particip. a negotior, quod et Adje- 
ctive et Substantivorum more usurpatur, et est neg- 
otiator y negoziante. Occurrit ^ 1. De maximo 
negoliatorc, qui scil. in proviociis pecunias mu- 
tuas provincialibus dabat ac fenus exurcebat, tner- 
cante in grande, banchiere. Cic. 5. Ait. 20. a 
med. Pr.iefecturam petivit; negavi me cuiquam neg- 
otiant! dare. ^ 2. Generalim de quocumque tner- 
catore. Inscript. apud Gruter. C45. 8. et 12. ij. 
ovilio vehvstiaxo ^EGOTU^Tl etc. Alia ibid. 640. 

4. Tl. CLAVDIVS II. FILIVS NKGOTIAAS iBRRARlVS. 

Apul. 5. !Uel. Magnis pecuniis negotians. Inscript. 
apud Reines. cl. 3. n. S8. ann. ccli . a Chr , n. 

KEGOT1ANTE3 VIM SVTKIWATB6 BT ARllllNEXSES. — 

Negotias pro negotians suppress* liitera it, ut ss- 
pe alibi apud Latinos. Inscript. apud Fubrelt. p. 
4 59. r». 58. 0. octavivs Daphsicvs ^KGOT^AS vi- 

NAB1VS A SE. 

NfiGOTlATlO vel ncgociatio, onis, f. 3. actus 
oegotiandi, raercatura, negozia'ione, ifinosia. Cic. 
13. Fam. 66. extr. Rogo, ut eum (Ccecmam) in 
reliquiis veteris negotiationis coliigendis juves. Id. 
6. ibid. 8. Ut ad reliquias Asiatics negotiationis 
proficiscare. Sueton. Vesp. 16. Negoliationes quo- 
que vel privato pudendas palam exercuit. I'lp. Dig. 
14". 4. 5. a med. Negotiatio sagaria et lintearia. 
Colum. 8. R. R . \ . 1 . pecuaria. Plin. 6. Hist. 
nat. 28. 32. (157). Oppidum, io quo omnis nego- 
tiatio convenit. Inscript. apud Murat. 132. 3. to- 

nVM NEGOTIATIONIS FABARIAK. 

NEGOTIATOR vel negotiator, oris, m. 3. (neg- 
otior) qui negotiatur, mercator, negoziatore, mer- 
catante, SfMropo?. Occurrit 1 1. be maximo neg- 
otiator, qui in provinces pecunias mutual pro- 
vincialibus dabat ac fenus excrcebat, mercanle in 
grande, banchiere. Cic. I. ad Q. fr. 1, 2. Impro- 
bus negotiator, paullo cupidior publicanus. A act. 
B. Afr. 90. Negotiators Romani Dlrcas in Africa, 
qui bis millies se6lerlium Cssari solverunt multae 
nomine, b. e. 50. mtftoni di denari Romani. V. 
Bullet tin. archeol. ann. 1843. p. \). — Distinguil 
Cicero negotiatorem a mercatore, 4. I'err. 77. 188. 
Poslulo mihi respondeat, qui sit isle Verrulius: 
mercator, an negotiator, an arator, an pecuarius. 
Id. Plane. 26. 64. Negoltatoribus comis, mer- 
catoribus Justus, municipibus liberal!*, sociis abs- 
tinens. Id. Palin. 5. 12. Cmum homines negotia 
gererites judiciis iniquissimis irretires, mercatores 
e navi egredientes terreres, conscendentes morare- 
re, etc. Negolialores videntur esse, qui eodem lo- 
co harentes comparant et coemunt merces, quas 
pluris distrahanl: mercator es, qui nullo cerlo loco 
consistunt, et merces coemptas hinc iode expor- 
tant, atque buc iiluc important. V. Ernc&li Claw 
Ciceron. in Negotiator. ^ 2. Generalim. I'ellej. 
2. 110. 6. Oppress! cives Romani, trucidaii nego- 
tiatores. Tec. Agric. 24. Adit us (ffibemie?) por- 
tusque per commercia ct negotiatorcs rogniii. 
Qttintit. 1. 12. 17. Mercis sordid^ negotiator. 
Savvola Dig. 38. 1. 45. vestiarius. Paul. ibid. 50. 

5. 0. frumenlariu*. Apul. 2. Met. Ccrdo negotia- 
tor. Quintil. 5. 12. 17. Mancipiorurn negotiatorcs 
formas puerorum, virilitate exrisa, leiiocinantur. /». 
e. mangonei. Inscript. apud Gruter. 333. 3. neg- 
otiator FA MIMA It Gf.ADlATORIAK. h. «. qui pCCII- 
nia sua giajialorcs comparabat, ut a lanistis ci- 
sreitatos vendercl, vol spectaculorum eilitorilius lo- 
caret. V. Ilcnzen. de gladiat. p. 32. ^ 3. S[teria- 
tim cognomen fuit Mcrcurii, qui mercaimis piieest. 

(nscript. apud Gruter. 55. 1. mbhcvrio mcgotiato- 

Rl SACHVM NVRMHIVS AI.U1N\S KX VOTO. Mine Otiid. 

5. Fast. 671. Te f quicuniquc suas proliieiur ven- 
dere merces, Ture dato, iribuas ut sibi lucra, ro- 
gat. ^ 4. Item qui aliorum oegotia cxercet, prte- 



NEGOTIOSUS 

fectus negotiation!. Labeo apud Martian. Dig. 32. 
63. Negotiators servi videntur, qui pra?poiiti sunt 
negotil exercendi causa, veluti qui ad emendum, 
aut locandum, et conducendum propositi sunt. 
Eodem sensu accipienda vidctur hrec vox apud Cess. 

3. 3. C. 103. Poropejus - aris magno pondere ad 
militarem usum In naves imposito, duobusque mil- 
libus hominum armatis, partim quos ex familiis 
socictatum delegerat, partim a ncgotiatoribus coe- 
gerat, quosque ex suis quisque ad banc rem idoncos 
exislimabat, Pejusium pervenu. 

NEGOTl.iTORlL'S vel negociatorius, a, urn, 
adject, ad negotiatorem, vel ad negoiium pertinens. 
Popisc. Firm. 3. Naves quoque ad Iodos negotia- 
tors mis it. navi mercantili. Lamprid. Alex. Sev. 

32. extr. Aururn negotiatorium ct coronarium Ro- 
maa remisit. h. e. quod a negoliatoribus pendj- 
batur. 

NKGOTIaTRIS vel negocialrix, ids, f. 3. qua; 
negotiatur. Inscript. apud Murat. 935. 3. >egotia- 

TlitK FRTHEMARIA ET LEGVME\TARtA. Ter lull. 2. 

advers. Marcion. 3. Uonitas apparituri boni nez- 
otiatrix. Paulus Dig. 3i. 2. 32. § 4. Quum te- 
stalrir negotiatrix fuertt. 

NEGOrlNLMMlCS, a, um, adject, tiummos ac- 
quirens, lucrum aflercns. Apul. 10. Mel. AJvl'u- 
lorum negolinummia basiota. Alii rcctius leg. nc- 
ganlinummia. /'. NKGANTIN'L'MMICS. 

NEGOTIOIXM vel ncgociolum, i, n. 2. derni- 
nut. a negoiium , exiguum ncgutium , faccenduz- 
za. Plaut. fragm, apud Priscian. 3. p. 616. Putsch. 
Da to res bcllissimi negutiuli. Cic 3. ad Q. fr. 4. 
a, I fin. Erit nescio quid ncgolioli. 

NEGOIIOR vel negocior, <?ris, Stus sum, ari, 
dep. 1. (negoiium). Part. Negotians P. loco suo; 
Negotialurus II. — Negoliari est negotia maxi- 
ma exercere, mcrcaturae amplissicn* opcram dare, 
in provinciis pecunias muluas provincialibus dare 
ac fenus exercere, esercitare il commercio in gran- 
de , fare speculazioni pecuniarie, fare il ban- 
chiere. 

I.) Proprie. ^ 1. Slriclo sensu de Romanis ci- 
v i bus, qui io provinciis pecunias muluas dabant. 
Cic. 3. Off. 14. 58. Quum se Syracusas olian-ii 
causa, noo negotiandi co.nt ulisset. Id. 13. Fam. 
17. Curius, qui Patris negotiatur. Sail. Cat. 40. 
Umbrenus, quod in Gallia negotiatus erat, pleris- 
que priucipibus civitalium notus erat, atque eos 
noverat. Adde Cess. 3. B.C. 102. ^ 2. Genet a- 
lim est cuicumque mcrcaturae operain dare. Lie. 

33. 29. Negotiandi forme causa argentum in zonis 
habentes. 

II.) Figurate. ^ 1. Negoliari animas. Plin. 2'J. 
Hist. nat. 1. 5. (10). de medicis. Nee duliium est, 
omnes islos famani noviiate aliqua aucupanlcs, 
animas statlm nostras negoliari. h. e. anima et vi- 
ta nostra ad qumstum et negoliationem suatn ab- 
uli. Harduin. ex S1SS. legit anima nostra, pro- 
ban te Silligio. f 2. Item est in re aliqua vcr- 
sari, alicui rei opcram dare, occuparsi in qualche 
cosa. Seneca Ep. i!9. ante med. Circumspitie- 
bam in quod me mare Degoliaturus immiltcreni. 

NEGOTfOSlTAS vet negociosilas, a lis, f. 3. neg- 
oliorum, scu rerum agendarum multiludo. IU 
vertit Gelt, 11. 16. Graham voccm itaA'jiraa- 
yuoouvTi. 

NEGOTIOSUS vel negociosus, a, um, adject. 
(negoiium). Comp. ^'egottosior et Sup. Negotia- 
sissimus. — Negotiosus est negotii plenus, noa- 
•ffictxtiriss, pie.no di faccende, operoso. — a) Ge- 
neralim. Plant. Merc. 1. 2. 79. Quia negotiosi 
eramus nos noslris negotiis, Armamcntis conmli* 
randis el componendis studuimus. Cic. Mur. b. 18. 
Proviuciain Ostiensern non lam gratiosam et illu- 
strcm, quam negotiosam et moleslarn. Salt. Cat. 
H. Prudentissimus quisque negotiosus max hue erat. 
h. e. in gerenda republics occupatus. Titc. Dial. 
de oral- 7. Oratorcs non iSUnlres in urhe soltnsi 
apud ncgotiosos ct rebus inlentos, scil etiam apud 
juvenes et adolescentes, qui etc. iSenerrt 2. Ira 13 
ad fin. Quid dementia rcmissius , quid crudeiiM- 
le negoliosius? Auguslin. ep, 54. Vir ncgoliosis- 
simus. — b) Speci«tim. Negotiosa cogilatio, r*t 
quw in negotiis suis ronsi Jerandij occupatur. L'els. 

4. 32. Qui convalescit, amhulare debet, rircumct- 
sa omni negotiosa cogilatione. — c) Negotiosi 
dies, profesli, diebus saccis opposili. Inc. 13. 



NEGOTIUM 

Ann. 41. exlr. Eoque oportere diridi sacros, et 
negoiiosos dies, giorni da lavoro. — d) Nego- 
tiosum tergum, a Plauto dicilur Mil. glor. 2. 5. 
37. quod plagis exercetur. 

NEGOTIUM vel negoeium , ti , n. 2. 8 nee et 
oiium, ut Festus docet p. 177. 16. Mull., est res, 
fura, provincia, occupalio, trpayua {It. negozio, 
faccenda, affare, briga, interesse, occupazione; 
Fr. occupation, travail, affaire, devoir, obligation; 
Hisp. ocupacion, trabajo , negocio; Germ, das 
Geschaft, die Ferrichlung , Obliegenheit, Ange- 
kfienheil , die Beschiiftigung iiberhaupt, prakti- 
sche Thdtigkeil ; Angl. a business, office, em- 
ployment, occupation, any thing to be done, an 
affair, transaction). 

I.) Proprie. — a) Universim. — Voci otium 
recta opponilur apud Cic. 3. Off. 1. 2. Nostrum 
oliurn negolii inopia, non requiescendi studio, con- 
slitulum est. et Front, de fa: J is. (edente ite- 
ruin A. Maio) Ep. 3. a med. Jo vein pairem fe- 
runt nocti otium, diei negolium Iradidisse. Of. ct- 
iam Ck. 3. Off. 28. 102. At hoc quidem com- 
mune est omnium pbilosophorum, non eorum mo- 
do qui deum nihil habere negotii, nihil exbibere 
alter!, sed eorum etiam, qui deum semper agere 
nliquid et moliri volunt, numquam oec irasci 
deum, nee nocere. — Ceterurn Cic. 1. ad Q. fr. 
t. sub fin. Te oro et hortor, ut in e tire ma par- 
te nmneris ac negotii tui diligenlissimus sis. Id. 
2. Oral. 6. 24. Quando ages negolium publicum? 
quando omicorum? quando tuum? quando deni- 
que nihil ages? Id. 2. Phil. 9. 21. Quidnam ho 
mines pularent, hi turn occisus esset, quuin tu il- 
ium in foro gladio slriclo insecutus es, negolium- 
que transegisses, nisi ille se in scalas tabernaa li- 
brariae eonjecissel? Id. 13. Fam. 11. Negolium 
quain commodissime sdministrare , et quam pri- 
mum conflrere. et ibid. 26. explieare et expedirc. 
Sue ton. lihet. 6. a med. affligere. rovinare, per- 
der [a lite. Ilorat. 2. Sat. 3. ID. alienum cura- 
re. Id. 1. Ep. 7. 59. decidere. Cic. 5. Ferr. 61. 
141). suum procurare. Id. Base. Com. 12.34. ge- 
rerc. Id. 3. Cat. 2. 5. suscipere. Quintil. 4. 1. 
8. subire. In vet. S. C. apud Frontin. Aquozd. 
104. imperare alicui, ut inspkiat etc. Cic. Dom. 
20. 5-2. dare alicui de re aiiqua. Id. 13. Fam. 26. 
rnandare. Id. I/arusp. resp. 8. 15. dare magistral!- 
bus, ut etc. co/nmijst'one, ordine, incotnbenza. et 
i. Fam. 6. Interesse et prseesse negotiis. Id. 1. 
.Vat. D. 20. 52. moleslis et operosis implicari. 
Id. 5. Alt. 10. In negotio versari. et ibid. Ex neg* 
otio cmergere. Id. 1. adQ.fr. 1. 1. Obrui magoi- 
tudine negotii. Id. 3. Herenn. 24. 40. Negotio 
detineri. Cws. \. B. G. 45. desistere. ft. e. sociis 
defendendis. Sueton. Coss. 23. In magno negotio 
habere illiquid, ft. e. eiislimare rem magni ido- 
inenti. • — Est mihi negolium cum aliquu, /to da 
fare. Nepos Dalam.1. Artaxerxes commotus est, 
quod inteiligebat, sibi cum viro forti ac slrenuo 
negolium esse. Ter. Adelph. 4- 5. 8. mirabar, quid 
hie negolii esset tibi. Eadem dicendi ratione po- 
nitur pro certamiue, dissidio, inimieilia a Ccelio 
apud Cic. 8. Fam. 8. ad fin. His vocibus, ut exi~ 
siimarcnt homines, Pompejo cum Csesare esse neg 
otium, tfferit. — b) Specialim de iis, qua? ad 
rempublicam pertinent. Ilorat. 2. Ep. 1.1. Quum 
tot sustineas et Unta negotia solus, elc. Cf. eumd. 
1. ibid. 7. 59.; et Cic. 3. Off. 1. 2. et 2. Oral. 
6. 24. sub a cit. Liv. 3. 4. Alteri consulum neg- 
olium darelur, videre, nc quid respublica detri- 
ment i cape ret. Cr. Cic. Hurttsp. resp. 8. 15. et 
S. C. apud Frontin. sub a cit. — c) Item spe- 
cialim significal mercaturam, mercimoniurn, nego- 
zio, mercanzia, unde negoliari, negotiator etc. 
Cic. 1. Fam. 3. Trebonius oinpla et cxpedilu neg- 
otia in lua provincia habet. Id. Cluenl. 69. 198. 
Qui in agro Larinali prsedia, qui negotia, qui res 
pecuarias habent. Ilorat 1. Ep. 6. 33. Nc Ciby- 
ratica, ne ISiihyna negotia perdas. — d) Hem do 
privata, hoc est familiari cujusque re, gli affari 
domeslici, Peconornia privata; qua signiDcatione 
suum additur. Cic. Amic. 23. 86. Qui suum neg- 
olium gemot otiosi. Id. 1. Off.V. 2'J. Sunt etiam, 
qui aut studio rei familiaris lueml-je, aut odio quo- 
dam hominum, suum se negolium agere dirant. 
Addc eumd. ibid. 34. 125.; et cf. eumd. 5. Very. 
64. 149. el Bosc. Com. 12. 34. sub a cit. — e) De 



— 356 — 

rebus foreosibus. Cit. 3. Off. 1.1. A re publict 

forensibusque negotiis armis impits vique prohibl- 
ti otium persequtmur. Quintil. 4. 2.2. Negotii, de 
quo apud judices queeritur, expoiitio. Id. 3. 5.11. 
Illic (in ihesi) veritatis tantum gratia disputari, 
bic (»n causa) negotium agi. Adde eumd. 4. 1. 8.; 
et Sueton. Rhel. 6. a med. sub a cit. et eumd. 
Sueton. Cal. 40. — In re forensi et rbetorica neg- 
olium, deflniente ^poftodoro apud Quintil. 3. 5. 
17., est congregatio personarum, Jocorum, tempo- 
rum, causarum, modorum, casuum, factorum, ser- 
monum, scriptnrum, et non scriptorum. Subdil 
Quintil. Causam nunc inleliigimus u'jrd&eotv, neg- 
otium itsoioxxotv (h. c. ctrcufnstantinm ). Sed 
ipsam causam quidam similiter Bnierunt, ut Apol- 
lodorus, negolium. 

II.) Translate. ^ 1. Saepe refertur ad diflleul- 
tatem, laborem, molesliam. Sail. Cat. 2. Turn de- 
mum perirulo atque negoliis compertum est, in 
bello plurimum ingenium posse, h. e. rebus grovio- 
ribus iisque implicatioribus. Sic Id. in oral. Cot- 
ta ccs. ad pop, init. In quis omnibus neque ani- 
mus negotio detail, neque decretis labos. h. e. ne- 
que animus rebus asperis defuit etc. Cic. 5. Alt. 
17. ad fin. Satis habeo negolii in sanandis vnlne- 
ribus, quw sunt imposita provincial, ho assai che 
fare, el ibid. 12. Magnum negolium est navigare, 
atque id mense Quintili. Id. 3. Fam- 10. Alicui 
negolium facessere. h. e. molesliam creare. (Jraci 
item irapa'^itv npdyu-axct. dicunt. Id. 1. ^Vflt. D. 
30. 85. et 3. Off. 31. 112. cuipiam cxhibere. 
<>uinti{. 5. 12- 13. facere innocent!. Ir'epot Eu- 
men. 12. Ut quoad ille viveret, ipsi securi esse 
non possenl: interrecto, nihil habituri negolii es- 
sent. Cic. 12. Fam. 2. Nihil est negotii liberta- 
lem recupcrare. JYepos Agesil. 5. extr. Sine nego- 
lio, quum voluerint, nos oppriment. senza fatica. 
et Cic. 10. All. 16. Cato Siciliam tenere nullo 
negotio potuit. Plin. 21. Hist. not. 10. 34. (60). 
Abrotonum serilur seinioe non sin* negotio. non 
senza difficolta e fatica. Cels. 7. 5. Tela, qua? il- 
lata corporibus intus haescruni, magno negotio sse- 
pe ejiciuntur. con molta difficolta. et Cic. 2. Fam. 
10. ad fin. Oppugnabam oppidum munilissimum 
tantis operibus, lanto negolio. ut elc. Id. 1. Tusc. 
6. 11. Quid negotii est, hsec poetarum et pictorum 
portenta convincere? che difficolta e? — JVego- 
Hum facessere, exhibere, el facere apud Cicer. et 
Quintil. locis cit. de eo, qui accusal, dicuntur. 
<f 2. Significal etiam rem, factum, causam, irca- 
■n*a. Cic. 1. r«sc. 35. 86. Pompejo, quum gravi- 
ler asgrolaret Neapoli, melius est factum. Corona- 
ti Neapolitan! fuerunt: nimirum etiam Puteolani; 
vulgo ex oppidis publice gratulabantur- Ineptum 
sane negolium, el Grsculum; sed tameo fortuna- 
turn. Id. 2. ad Q. fr. 13. ad /in. Ad Callislhe- 
nein et Philistum redeo, in quibus te video vo- 
lutalum. Callisthenes quidem vulgare el notum neg- 
otium, quemadmodum Graeci aliquot loculi sunt: 
Siculus ille capitalis, creber, acutus, etc. Loquitur 
de horum auclorum scriplis . Id. post red. in se- 
nat. 6. 14. Cum hoc nomine, an cum stipite JE- 
thiope si in foro constilisses, nihil crederes inter- 
esse: sine senso, sine sapore, elinguem, lardum , 
inhumanum negotium. una cosa, che non ha del- 
Vumano. Est qui negleclum subsiiluil- Plant. 
Most. 3. 2.53. quid est negotii? tra. berus per- 
egre venit. che cos' el — Negotia humana, apud 
Arnob. 1. 3. et 8. sunt res humanae. Sie 6. 13. 
negotia Thespiaca, res Thespiaca;. — Pro causa. 
Plaut. Capt. 3. 3. 10. neque de hac re negotium 
est, quin male Occidam. et 3. 5.11. quid negolii 
est, qiiamohrem succenscs mihi? 

NEGRITU in auguriis significal aegriludo. Fe- 
stus p. 165. 30. Mull. 

NEGUMATE, in carmine Cn. Marcii vatis si- 
gnifical negate, quum ait: Quam vis moventiurn duo- 
num riegumatc. Festus p. t65. 28. Mull, ubi alii 
mslleiit neginale, vel negunate. Verba Marcii ila 
legil Scalig. Quamvis induilium duonum, neguna- 
te. ft. e. quamvis inilium bonum sit, tamen nega- 
te semper fulurum. 

NfiMA, a lis, n. 3. fito, filato, v^j/a, Glum, sta- 
men: a viw npo. Martian. Dig. 3'J. 4. 16. $ 7. 
Vela lincta, carbasea, nema sericum. V. voc. scq. 

NEMEN, Inis, n. 3. filo, Glum, stamen: a v^- 
\xa. stamen. Inscripl. apud Gruter. 600. 5. sic 



NEMO 

KIINIM DTXBRB OUM PRIMOBDIA PaHCAK BT NEVK- 
RE SVPBH V0BIS VITA LI A P1LA." NOBIS PORHO ALIA 
EST TRIKO DB NBMINK PAT! DICTA DIES LBTI. V. VOC. 

praced. 

NEMEONICES, as, m. 1. Nfi/xsovt'xrj;, victor in 
ludis Nemeaeis: a Ne/uo{ Nemeus et vixv) victo- 
ria, ut 1st hm io nice s, qui victor fuil in ludis Is- 
thmiis. Vox a Lexico expungenda; occurrit enini 
tantum in Not. Tir. p. 174. 

NEMESIACI, 5rum, m. plur. 2. Hi in Cod. 
Theod. 14. 7. 2. a Nemesi den ita appellati, cum 
sigaiferis et cantabrariis conjunguntur, superslitio- 
si homines fuisse dicuntur, vanique futurorum di- 
vinatores, qui simulacra deorum circumferentes , 
falsa m divinationem vendiiabant. Ita Gothofred. 
Apud Commodian. 19. lemma babelur IVemesiacis 
vanis, ubi eorum bominum fallac'tK indicanlur. 

NEMO, Inis, m. et f. 3. Genitivus neminis in - 
frequenlis est usus: V. NULLUS. Ennius apud Fe- 
stum p. 162. 33. Mull. Lapideo sunt corde mul- 
ti, quos non miscrct nerninis. Adde Cflfon. apud 
eumd. ibid; et Lucilium apud Non. p. 143. 19. 
Merc. Sic Plant. Capt. 3. 5. 107. neminis Slise- 
rcri cerium est, quia mei miseret neminem. — 
Item Abialivus raro admodum occurrit. Justin. 9. 
1. 4. Quae incerta possessio effecit, ut, nemine qua- 
si suam auxiliis juvante, libertalem constantius 
tueretur. — Quod ad etymon attinct, ait Festus 
p. 162. 1. Mull. Nemo composilum videlur ex 
ne et homo: quod confirmatur magis, quia in per- 
sona semper ponilur, nee pluraliler formnri solet, 
quia intelligilur pro nullo. V. infra sub b. Ut ex 
his Festi verbis patct, nemo differt a nullus, quod 
de re et de nomine dicilur, nemo auiem est idem 
ac nullus homo, ou'Sat; (It. nessuno, veruno, niu- 
no; Fr. oucuhc personne, personne; Hisp. nadie, 
persona alguna, ninguna persona; Germ, kein 
Mensch, niemand; Angl. no one, nobody, no 
man). Occurrit — A) Substantivorum more; et 
B) Adjective. 

A) Substantivorum more occurrit — 1.°) Ma- 
sculino genere — a) Absolute. Ennius apud Cic. 
1. rase. 49. 117. Nemo me lacrumis decoret, nee 
funera fletu Faxit. Cn?s. 1. B. G. 18. lllo licente, 
contra liceri audet nemo. Cic. 2. f'err. 16. 40. 
Nulla est laus ibi esse integrum, ubi nemo est, 
qui aut possit aut conetur corrumpere. Id. ad Coss. 
post ep. 11. I. 9. ad Alt. Magis idoneum, quam 
ego sum, ad earn causam, profeclo reperies nemi- 
nem. Id. 8. Alt. 2. a med. Pro Pompejo luben- 
ter emori possum: Tacio pluris omnium hominum 
neminem. Id. 6. Fam. G. in (In. Me amicissime 
quolidie magis Caesar ampleclUur: familiares qui- 
dem ejus, sicuti neminem. et 1. ibid. 5. sub fin. 
Amicum ex consularibus neminem tibi esse video, 
p raiter elc. Id. 3. Legg. 10. 21. Quod est lam 
desperatum collegium, in quo nemo c decern sa- 
na menle sit? Id. Fontej. 2. 5. Nemo ex lanto 
numero est, quin etc. Id. 1. Orat- 43. 191. Ut 
ci nemo de iis, qui peritissimi sunt , aolepona- 
tur. Id. 4. Verr . 43. 107. Omnium morlalium 
Sthenio nemo inimicior, quam etc. — Nemon't 
nemo ne? Ter. Phorm. 1. 2. in fin. nemon' hue 
prodit? — De hominc nullius momeoli , aut pre- 
lii. Cic. 7. Alt. 3. a med- Sed me moverat nemo 
magis, quam is, quern tu neminem pulas. — Cum 
Vcrbo pluralis num. Liv. 24. 20. Hannibal, quum 
nemo eorum, qui ad lacurn Averni adissenl, aul ipsi 
venirenl, aut nuncium litterasve rnitlerent -, caslra 
inde movit. — 6) Aliquando additur homo. Ptaut. 
Pers. 2. 2. 29. Nemo homo unquam ita arbilra- 
tus est. Ter. Adelph. 2. 3. 6. Fratrern homini ne- 
mini etc. Ubi Uonatus : Nove auribus nostris, sed 
velerum consuetudine locuttis est: nam quum ne- 
mini bominem signified, quid opus fuil diceie ho- 
mini neminil Sed , ut diximus, figura est dpyai- 
op.6$. Cic. 2. Nat. D. 38. 90. Ut per biduum ne- 
mo hor.iinem homo agnosceret. Id. 13. Fam. 55. 
Ut bominem neminem pluris faciam. — c) Item 
unus, quisqttam , alius, alter. Cic. 5. Tusc. 36. 
105. Nemo de nobis unus excellat. Liv. 28. 35. 
a med. Ita ut nemo unus eiternus magis enixc 
adjuverit rem Komanam. Tac. 14. Ann. 45. Ne- 
mo unus contra ire ausus est. Cic. 4. Herenn. 
5. 8. Quod unus omnes arlis partes consequi ne- 
mo potueril. — Ter. Eun. 5. 9. 1. ecquis me 
vivit bodie forlunatior? Nemo bercle quisquam. 



NEMORALIS 

Gell. 2. 6. circa med. Nemo quisquam lam eflil- 
t-tis est motibus, quin facial etc. — Ter. Adelph. 
3. 2. 55. Nam bcrcle alius nemo respicit nos. Cic. 
11. Alt. 9. ad fin. Alium enim, cui ilia comrnen- 
dem, habeo neminem. Id. Mil. 17. 46. Lit nemi- 
nem alium, nisi 1. Patinam, rogasset. — PUn. 2. 
Hill. nat. 25. 23. (91). Nemini comperlurn al- 
ter!, quod sriarn. -- d) Nemo non, omnes: non 
nemo, aliquis. Cic. Amic. 26. 99. Apcrte adu- 
laniein nemo non videt, nisi qui admodum esl cx- 
cors. non u'e cki noi conosca. et Plane. 9. 22, 
Nemo Arpinas non Plancio studuit, nemo Soramis, 
nemo Casinas, nemo Aquinas. Id. 4. Fam. 7. Tuum 
consilium potest nemo non maxime laudare. Id. 2. 
Parad. 17. Nemo potest non beatissimus esse. — 
Id. Pis. 5. 10. Quas leges ausus est non nemo 
improbus, poluit quidem nemo convellere. Id. 4. 
Cat. 5. 10. Video, de istis abesse non neminem. 
— el Eliam si alia negatio sequatur, adhuc ne- 
i^at. Cic. I. -Vat. D. 43. 121. Neminem deo nee 
ileum, nee homincm carum esse vultis. Ter. Eun. 
l. 2. 67. babeo hie neminem Neque amicum, 
neque cogniitum. Lie. 3. II. Ut nemo, non lin- 
gua, non ritanu prompiior in eivitalc haberetur. 
Similia sum ilia, in quihus nemo pro aliquis po- 
nitur. Tibull. 4. 7. 8. Ne legal id nemo, quam 
incus, ante, velim. Ennius apud Festum supra cit. 
Quos non miscret neminis. Plant Mil. olor. a. 5. 
v. 18. Jura le non nociluruin esse homini nunc 
hac de re nemini. Alii omitt. non. — f) Nemo 
loco TtJ ullus. Cic Brut. 33. 126. Eloquentia 
quidem uescio an liabuisset parem neminem. Id. 
3. Off. 2. 1. Quod quum omnibus est faciendum, 
turn haud seio an nemini polius, quam libi. — 2.) 
Fern in i no genere. Plant. Cas. 2. 2. 12. vicinam 
neminem omo mag is, quam te. Ter- Andr. 3. 2. 
2G. Hoe scio iinuiu, neminem pepeiisse hie. 

B) Adjective. — a) De hominibus. Cic. I. Oral. 
28. 1 29. Quum its dicat, se adhuc reperire disci - 
pulum, quern quiilem probaret, potuisse neminem. 
Id. 2. Lena. 16. 41. Yir nemo bonus ab improbo 
se donari vult. Id- 2. Nal. D. 32. 81. Cujus {na- 
turn) sollcftiam nulla ars, nulla manus, nemo 
ojiifex consequi possit imilando. Ennius apud Se- 
nee. Pp. 18. Hie esl ille situs, eui nemo eivis ne- 
que bostis Quivil pro factis teddere opis pretium. 
et Cic. Dom. 41. 108. Civis est nemo in tanlo 
populo, qui non etc. Sic Nepos Alt. 19. Quod ne- 
mo adhuc civis Ru manus quit it consequi. — o) 
lufrequenlius est adjunclum rebus. Prudent. 10. 
repi a-ref . 744. Mandavit annos, neminem excepit 
diem. 

NEM0R\L1S, e, adject, hoschereccio , Acwos, 
ad nemus perlinens, nemorensis. Ovid. 3. Amor. 
1. 5. Hie ego dum spatior lectus nemoralibus um- 
bris. Id. I. Art. am. 259. suburban* lemplum ne- 
moralc Diana, h. e. quae in loco prope Ariciam 
colebatur. Sic Stat. 1. Sitv. 3. 76. .'Egcria nr>- 
rnoralcm abjungcre Phccben. ( /'. voeem seq. § 2.> 
Ovid. 3. Mel. 157. nemorale antrum. Id. 6. Past. 
051; et Martial. 13. 19. Aricio nemoralis. h. e. nc- 
mori apposita. 

NfiMOUKNSR, is, n. 3. I', voe. seq. in On. 
NEMORENSIS, c, adject, boschereccio, selvali- 
Co, nemoralis, silveslris. ^ 1. Generatim. Cotum. 
9. It. 11. 4. 7 . Sed ex omnibus dcteri ima not* me! 
habetur neniorense, quod ex sparlo atquc arbuto 
jirovenit. ^ 2. Speeialim ct sape relertur ad nemus 
juxta Ariciam, rum lam sarro, uhi Diana coleba- 
tur, quaj ideo Nemoralis et Nemorensis est appel- 
lant: el ipse locus, vcluti per antonomasiam, ne- 
mus Diana: dielus est apud PUn. 33. Hist. nal. 7. 
33. (52).; Ovid. 3. Fast. 261.; fXPilruv.'i.l. 
ad /in. Sic Slrabo I. 5. a med. To 5" \'p7eu.i<]tcv, 
6 tcoXoCot Mi/xo;. (nunc Nemi vocalur). Seiviu* 
ad /'tig. 7. Jin. 516. hunc lacum speculum Dia- 
nee dictum ait. Insaipl. apud (imter. 41.7. DIA- 

HAK NKMOBK.HI VKSTAB SACH. etc. et ibid. 8. DIANAK 

ui'iKRR. kkhorbnsi i- APVtEtvs cic. Proper t. 3. 
21. 2o. Albaitosque lacus soeii Nemorensis ab un- 
da. — Ilinc Hex Nemorensis, rei sarro rum Dia- 
nas Nemorensis. Sueton. Cat. 35. Nemorensi regi, 
quod niullos jam annos poliretur sacerdoiio, va- 
lidiorem adversaiium aubornavil. — Ilinc 

Nemorense, is, n. 3. absolute, substanlivorum 
more, est villa Caesaris ad illud Ariciae nemus. 
Sueton. Cat. 46. Villam in Nemorensi a funda- 



— 357 — 

mentis incboatam,_magnoque sumptu absolulam, 
quia noa tola ad aoimum ei responderat, totam 
diruisse, quamquam teouem adhuc et obsratum. 
Cf. Cic. 6. Alt. I. ad /»«. Cas.-. rem in Nemorensi 
adiOcando diligenliorem. Twnebus ila legendum 
esse conjecit. Cf. eumd. 15. ibid. 4. sub fin. L. 
Casar, ut veniam ad se, rogat, in Nemus. 

NfiMOHlCLLTRIX, icis, f. 3. qu» neniora in- 
colit. Pnadr. 2. 4. Sus nemoricultm. h. e. aper. 

NEMORIVAGCS, a, urn, adject, pagans in ne- 
moribus. Catull. 63. 72. L'bi cerva silvicuitrii, 
ubi aper nemorivagus. 

NEMOROSUS, a, urn, adject, nemoribus abun- 
dans, uaw5y]?, selvoso, boscoso. 

1.) Proprie. f'irg. 3. /En. 270. Jam medio ap- 
parel fluctu nemorosa Zacynthos. PUn. 35. fftst. 
nat. 11 38. (121). Nemorosum hospilium. Id. 4. 
ibid. 8. 15. (30>. Nemorosa convalHs. Id. 5. ibid. 

I. 1. (6).; et Ovid. 3. Art. am. 427. Atlas opa- 
pus, neruorosus. PUn. alter 8. Ep. 8. Collis an- 
liqua cupressu opacus, nemorosus. Colum. 2. R. 

II. 2. 8. Nemorosus arboribus locus. 

II.) Translate. PUn. 12. Hist. nal. 1. 5. (9). 
Cupressus nemorosa vcrtice, et se vastis protegens 
raniis. frondosa , ramosa. Sit. It. 13. 595. vasla 
comas, nemorosaque braehia fundi t Taxus. 

NE.MPE, adverb, vel particula (ex nam ct de- 
monstrate parlicula pe , ut quippe) est idem ac 
certe, sine ullo dubio, uliquc, liquet, res per se 
patel (hinc a Prisc.ian. 15. p. I02i». Putsch, inter 
adverb ia conftrmaliva rccenselur), o^aSij (It. cer- 
io, sicuramenle, si, per Vappunlo, naturahnen- 
ie; Vt. assuremenl. sans rfou/e, flinsi ribitc; llisp. 
ffse^urarfamen/e , citrtmnenie> si; Germ. <renr» 
dock, dock, ja, nun ja, allerdinns, nat Qi tick, 
wirklich, Angl. surely, however, exactly, just so). 
Est autem parlicula colloquii propria, et siguifii-at 
rem, qua de agilur, esse apertam et certain. Ocrurrit 
— I. ) In oratione recta ac plana — a) De re 
clara ex colloquenti* inente vel sentcntia, hinc nem- 
pe dicis et similia. Plant. Mil. glor. 1. 1. 16. Memi- 
ni: nempe ilium dicis cum armis aureis, Cujus lu 
etc, h. e. sine dubio. Id. Asin. 2. 2. 72. Ita enimve- 
ro: sed lamen lu nempe eos asinos prcediras Ve- 
tulos, claudos.eic. Cic. 4. ('err. 61. 150. Nunc, 
quod mini abs te dalur, id accipio, eos tibi esse 
inimicissimos. Nempe ita dicis, propter decumas. 
Horat. I. Ep. 16. 75. adirnam bona, Nempe pe- 
eus, rem, leelos, argentum: tollas licet, h. e. lu 
inlelligis pecus etc. Plant. Merc. 4. 4. 20. Nem- 
pe uxor ruri esl tua, quam dudum dixeras te odis- 
se aeque aique angues. si, e in campagna la mo- 
glie tua elc. — b) De re, quae per se constat. 
Ter. Andr. 4. 4. 27. Recle ego nempe has fugi 
nuplias. h. e. patel, nee negari potest me rcete 
Tugisse nuplias. Horat. 2. Ep. 2. 162. das numruos, 
aeeipis mam, Pullos, ova , eadum temeli. Nempe 
modo isto Paullatim mercaris agrum fortasse tie- 
cenlis, Aut eliam supra, nummorum millibus em- 
plum, h. e. plane intelligilur, liquet. Plaul. Pseud. 
1. 2. 18. Nempe ita animati estis vos. h. e. aper- 
Uim est, vos etc. Hue pertioel etiam iliud ejusd. 
Plaut. Trin. 2. 2. 47. ly. Bene volo ego ill i fa- 
cere, si tu non nevis. th. Nempe de tuo. hi. De 
meo. h. e. hoc per se intelligilur, de tuo. — c) 
Nempe argumenluin aflert ret ante orulos obver- 
santis, vel satis not*. Ovid. 13. Met. 93. Nempe 
ego mille meo protexi pectore puppes. h. e. ut o- 
mnibus est notum. Propert. 4. 1. 88. Nempe meam 
fir man t nunc duo busla fidem. h. e. ucce. floral. 
I. Ep. 10. 22. Nempe inter varias nutritur sil- 
va columnas. Ovid. 2. Met. 663. in cquam co- 
gnataque corpora vertor. Tola lamen quare? Pa- 
ler est mihi nempe biformis. h. e. «t notum est. 
— d) Occupatur per banc paiiiculam sentcntia 
ex certa conjecture. Plant. Hud. "2.3. 13. nempe 
rem divinam facitis hie. am. Quid somnias? um- 
bo. Ter. Andr. 5. 4. 17. «.mbk. cau«a optima est: 
Nisi quid pater ait aliud. fam. Nempe id. si. Sci- 
licet, appvnta. et ibid. I. I. 2. Adesdum: paucis 
te volo. so. Dictum puta: Nempe ut cumilur re- 
cle hnec. — e) Srepe nempe inservit conclusioni, 
quae certo et aper to argumenlo iiUitnr, et ponitur 
In apodosi, addilo eliam igitnr, ulcirco, ergo. Ter. 
Eun. 1. 2. 78. Nempe omnia h:ec nunc terba hoc 
redeunt denique, ego excludor. Simile videtur il- 
lud Plaul. Merc. 4. 4. 35. ux. Quin nte eradica* 



NEMPE 

miierum. co. Scio jam, quid ?eli$: Nempe hinc 
me abire vil. lt. Volo, inquam. h. e. estne ita? 
lu me hinc abire vis: in hoc enim loco gravior 
est affirmandl vis. Ceierum Lucret. 1. 385. duo 
de concursu corpora lala Si cita dlssiliant, nem- 
pe aer omne necesse est, Inier corpora quod fiat, 
possidat inane. Horat. 2. Ep. 2. 155. At si dm- 
lias prudeniem reddere possent, Si cupidum timi- 
dumque minus te, nempe rube res, Viveret in ler- 
ri$ le si quis avarior uno. Cic. 4. Fin. 15. 41. 
In qua (nalura) si nihil est prsler ralioncm, srt 
in una virtote finis booorum: sio est eliam cor- 
pus, ista eiplanalio naturas nempe boc effecerit, 
ut ea, qune ante explanalioneru tenebamus, relin- 
quamus. Id. Par til. orat. 12. 42. Nempe igilur 
ea restant, quae, quum et factum constet et no- 
men, qualia situ, vocatur in dubium. Id. Flacc. 
37. 91. Si dat unlam pecuniam Fiacco, nempe 
iilcirco dat, ut rata sit emptio. Plaut. Most. 2. 
2. 59. Ait ven'tsse in somnis ad se mortuum. th. 
Nempe ergo in somnis? t«. Ita. Ter. Andr. 1. 2. 
24. Nempe ergo aperle vis, quae restant, me loqui. 
da. Sane quidem. — f) Nempe locum habet et- 
iam in coocessivis senlentiis, quum lamen vel aliud 
quid opponitur, vel rem, quae eteipitur, afflrrna- 
mus. Horat. 1. Ep. 16. 30. Quum pateris sapiens 
emeodaiusque vocari, Respondesn-: tuo, die sodes, 
nomine? Nempe Vir bonus et prudens dici defe- 
ctor ego, ac lu: Qui dedit hoc hodic, eras, si 
volet, auferet. h. e. concedo quidem me sapicntis 
nomine delerlari ; sed qui bodte id dedit, eras au- 
feret. C'tc. 0. Alt. 15. Scimus nempe: hxremus 
nihilo minus. Id. 3. Tusc. 20. 49. Non islam di- 
cit voluptatcm. Dicat quamlubet: nempe cam <fi- 
cit, in qua virtulis nulla pars insil. — 2.°) In 
interrogalione (quae mulliplici fieri potest consi- 
lio) nempe occupal allerius affirmationcm vel ex 
ejus diclis conceptam, vel ex ipsa rei probabilita- 
te pelitam, el valet estne tto? nonnel Hal. la co- 
sa e. veramente cost? la e proprio cost! n'e ve- 
to? Plaut. Pseud. 4. 7. 73. Quid ais? nempe tu 
i t Liu s servus es? ha. Planissurae. tu dunque sei 
veramente to schiavf di luil et Id. Hud. 4. 4. 
13. Nempe hie tuus est? et Trin. 4. 3. 67. Libe- 
rt quid agunt met, quos reliqui hie, filium atquc 
ftliam? st. Vivuni, valcnt. ch. Nempe uterque? 
ST. Uterque. Id. Asin. 1. 1. 103. dk. Apud Ar- 
chihulum ego ero argentarium. ia. Nempe in fo- 
ro? dk. Ibi. Cic. 5. Tusc. 5. 12. Nempe ncgas ad 
beale meiidum satis posse virlutem? a. Prorsu* 
nego. Plaut. Pseud. 1. 3. 119. da. Fateor. ca. 
Nempe conceptis verbis? da. Etiam consutlis quo- 
que. id. Most. 3. 3. 16. Nempe ocloginta deben- 
tur huic mina? tb. Haud nummo amplius. Id. 
Mil. glor. 3. 3. 48. Nempe lu novisti miiitem 
meum herum? ac. Rogare mirum est. Pers. 3. 1. 
Nempe hoc assidue? sempre cos'i ch 1 . Est qua- 
darn acerbilas sermoni* in his. Cic. Brut. 3. 14. 
Nempe cum (Jiorum) dicis, Inquit, quo isle oinnem 
rerum memoriam brevlier - complexus esl ? tu 
intendi, n'e veto, quel libro elc. — Uuc perti- 
nent et ilia Plauti Cure. 1. 1. 43. ph. Ei oncil- 
lula est. pa. Nempe huic lenoni, qui hie habiial? 
r«. Recte lenes. et Epid. 3. 4. 12- Sed istum quern 
quaris Periphanem Platenium, ego sum, si quid 
vis. hi. Nempe quern in adoleseenlia memorant 
apud regent armis, arte duellica divitias magnas 
indeptuin? — 3.°) loterrogaiiooe facta respon- 
dent Latini afflrmando per particulam nempe, 
quando res ipsa aperta aut omnibus nota, aut ne- 
cessaria esse videtur; esl igitur tine dubio, reve- 
ra, plane, ut apud Plaut. Mil. glor. 4. 4. 26. 
pa. Miiitem lepide et facete et latttc ludiftctricr 
volo. - Scin ttt quemadmodum? ac. Nempe ut 
ossimuleni me amore islius difterri. pa. Rem le- 
nes. t't'e. 1. Phit.T. 18. Cn. Pompeji lerlius con- 
sulatus in quibus actis conslitil? Nempe in legibus. 
Id. Mil. 3. 7. In qua landem (urbe) hoc homines 
stullissimi disputant? Nempe In ea, quas primum 
Judicium de capite vidit M. Iloraiii. h. t. vldetis, 
in ea urbe qua elc. et ibid. 6. 15. Quid ergo tu- 
lil? Nempe ut quareremr. h. e. sine dubio, con- 
stat. Id. Ligar. 3. 7. Apud quern igituf hoc dico? 
Nempe apud eiint, qui, quum hoc sriret, tauten 
me antequam vidil, reipublica reddidit, h. e. ut o- 
ntnibus noium est. — Poel* per parliculam nem- 
pe lecturum anltnoi sd Ipsam rem consplciendara 



NEMUS 

provocant. Virg. 3. G. 253. Quid juvenis (Lean- 
der), magnum cut vcrsal in ossibus ignem Durus 
amor? nempe abruptis turbata procellis Node na- 
tal raica serus freta: quem super ingens Porta to- 
nal ra?li etc. - Saepe nempe signiGcat scilicet, et 
insenit iirisioni. caviilationi ct ironiae; affirmatur 
i'n i in, quod approtiari non poierit. Plant. Cas. 2. 
3. IS. Hospice oh mi lepos'- ex. Nempe its uti tu 
inihi es. Plicvdr. \, 23. aras frequentas. Nempe ab- 
iperi'!) quo vents. Tibull. 2. 3.27. Delos ubi nunc, 
I'habe, tua est? ubi Delphica Pytho? Nempe amor 
in parva te jubct esse casa. Cic. 3. Phil. 6. 16. 
At avus notii lis. Tudiianus nempe Hie, qui cum 
palla et colhurnis nnmmos populo de rostris spar- 
aere solebat. T'al. Flacc. 3. 512. Phrygiis ullro 
concurrere motislris Nempe virutn, et pulcro rese- 
ranlem Pergama ponto Vidimus. 

NEML'S, oris, n, 3. vius;, silva, lucus, locus 
p asm us (it. bo&co con pascoli, selva, pascolo; Fr. 
fouH qui renferme des palurages , forit, bois; 
Hisp floresla con pastado de ganado , jloresta, 
bosqiie; Germ. nW Jf aid mil Triflen und fp'ei- 
drn /«> das f'irh, weiilcnreiches Gehblz, a'jr 
Main; Angl. a grove or wood, a forest). 

I.) Proprie. Feslus p. 162.23. Mult, nemus ail 
significare silvam amccnam : item locum, qui tem- 
pos et pa.'cua habeal. a v-p-ta pasco. Hoc sensu 
Ovid. 1. Met. 568. Est ncmus Hemonia?, prseru- 
pta quod undiquc claudit Silva: vorant Tempe. 
f'irg. 6. Eel. 56. nemorutn jam claudite saltus. 
Seneca Here. (Ft. 137. gratum pecori montivago 
nemus. — Discricoina inler nemus, lucum et sil- 
vam altulimus in LUCL'S. Laiini saepe promiscue 
utuntur. Ennius apud Cic. 2. Ilerenn. 22. 3i. L'li- 
nairi no in nemore Pclio securibus Csssa accidisset 
abiegna ad leiram trabes. Cic. Harusp. resp. 11. 
•i-l . Matrem magnarn accepimus agros et nemo- 
i'a cum quodam slrepilu freniituque peragrare. Id. 
1. Divinat . 50. 114. Mult us nemora silvaeque. 
rrmllos amnes aut m3ria commovent. Horal. 1. 
Od. 1. 30. Nemus gelidum. Ovid. Heroid. 12, 67. 
ei pireis el frondibus ilicis atrum. Id. 6. Fast. 
'.». densum avboribus. Id. 2. Met. 418. quod nul- 
la cecidorai aeias. el i. ibid. 479. nemorum am 
lustral. Tibull. 3. 3. 15. Quid (juvant) nemora 
in domibus sacros imitaotia lucos? — De nemore 
Aricino Diana? sacro, V. NEMORENSIS. Regitu 
nemorum est ipsa Diana. Seneca Hippol. 400. 

II.) Translate apud Poetas. — c) De plurimis 
planiis. f'irg. 2, G. 400. omne ievandum Fronde 
ncmus. h. e. lolum vinetum frondibus exoncran- 
dum. — b) Nemus dicuntur ipsa ligna nemoris. 
Seneca Here. Fur. 1216. structum acervans nemo- 
re congeslo aggercm. — c) De una platano. Mar- 
tini. 9. 62. Auctorem dominumque nemus sentire 
videtur. Alii leg. dof»iinumque suum. 

NE.iILT, nisi eliam, vel nempe. Cato apud Fe- 
slum p. 162. 28. Mull. 

NKNlA vel ncenia, as, f. 1. Ncenia ex ordine 
litlerarutn habctur apud fistum. Diphlhongum 
aLjiciunt T'oss., Dausq., Cellar. — Abtativus ne- 
nia disyllabus legitur apud Ovid. 6. Fast. 142. 
Nimjaque in volucres Marts figural anus. — Nenia 
(quod vocabulum. ralione habita etymi, conjungi 
potest rum Gr. ct:vo; sermo, iaus) est lessus, car- 
men funebre, praecipue ultimum illud, quod in fu- 
nere laudandi gratia cantabatur ad libiam ante 
cadaver sepultum, ut Festus p. 161. 13. et Paul. 
Viae. p. 163. 1. Mult, doeet. Cujus morii ratio- 
nem afferl Macrob. 2. Somn. Scip. 3., quia ani- 
ina post "orpus ad originem dolcedinis music*, 
id esl ad czlunt redire credamur. Scalig. in con- 
)fdan. f'arron. docct ex Pollute, esse vocem 
I'hrygum , quorum etiam invenlum esse canendi 
ad tibiim laudes mortuorum, et ab iis prseGcas cce- 
pissc. Piomed. 3. p. 482. Putsch. Apud Romanos 
id carmen (elegia), quod cum lamenlalione extre- 
mutn atque ultimum mortuo accinitur, nenia di- 
«ilur, zapa tq' vet arc v , h. e. soyjtzev. Ceterum 
Gr. t'Xcf'uf/id;, jVtXTJSftov, vr/vt'a (It. canto lugu- 
bre, canto mortuario; Fr. chant funebre; Hisp. 
canto funeral; Germ, das Leichenlied , der Lei- 
chengesang; Angl. a funeral song, song of lamen- 
tation, dirge, mournful ditly). 

I.) Proprie. Cic. 2.Legg. 24. 62. Honoratorum 
virorum laudej in conlione memorentur, easque 
etiam canlus ad tibicinem prosequatur, cui nomen 



— 358 — 

nenise.'quo tocabulo etiam Grsecis canlus lugubres 
nominaotur. If oral. 2. Od. 20.21. Absint inani fu- 
nere neni*. Sueton, Aug. 100. Funus triumphal! 
porta ducendum , caoeniibus neniam principom 
liberis. Quintil. 8. 2. 8. Carmen funebre proprie 
nenia. 

II.) Translate. ^ 1. Dicilur de aliis carmtnibus 
mcestis, ut apud Hot at. 2. Od. 1. 37. Ceae retracles 
. munera nenia, et 3. ibid. 28. 16. Dicetur merita 
Noi quoque nenia. — Joculariter. Plant. Pseud. 
5. 1. 32. id fuit nenia ludo. h. e. ludum in luclum 
mutaYtt. Id- True. 2. I. 3. Huic hornini amanli 
n*ea bera dixit neniam de bonis. Nam fundi et 
aedes obligalae sunt ob amoris prandium. ^ 2. Di- 
citur item dc incanlamentis, quia in bis mortuorum 
maniumque menlio fit. Horal. Epod. 17. 28. Sa- 
bella pectus increpare carmina, Coputque Marsa 
dissllire nenia. ^ 3. Et quia funebres illi versus 
a praeficis condactis canlari ccepli sunt, quae multa 
incondita atque inepta, bonarum litterarum rudes, 
admiscere consuererunt, ut .Von. p. 145. 25. Merc. 
tradil; nenia interdum dicitur quodlibel carmen 
vulgare, Iranslaticium, nugatorium, ineplam, canzo 
ne, cantofera. Phcedr. 3. prol. Iegesne potius viles 
nenias? Horai. 1. jBp. 1. 62. Roscia, die, sodes, me- 
lior lex, an puerorcm Nenia, quae regnum recte ft- 
cientibus offerl? Arnob. 7. 32. Somni quiete d'ti aol- 
vuntur, occuparique ut hoc possint, lenes audieodas 
sunt nenia*. h- e. ougalorii cantus, quibus n« trices 
sopiunt infantes: 1 tali cantar la ninna nanna di- 
cunt. Id- 6. 12. Cum pleclro et fidibus Delius citba- 
ristae geslus serrans, cantaluri et nenias hisirionis. 
■ — Res quoque ipsas nugatorias nenice appellari vi- 
dentur. Arnob. enim I. 7. postquam irrisil caroem 
slrebuiam, rutnam, biras,et bujusmodi, quae diis 
offeruntur in sacris, inquit c. 25, Neque prius iras 
dii atque animos ponunt, nisi sibi adoleri paraias 
conspexerint nenias offasque peoitas. Adde ibid. 
2i. Sed reclius alii ulroque loco leg. t&nxas, h. e. 
exta tasniarum more prosecta. Orellim tameo ad 
Arnob. II. cilt- legendum esse neniam contendit, 
Festi aucloritate fretus, qui ait p. 161. 2. 3. Mull. 
Quidam ajuot nenias ductum nomen ab exlremi 
intestini vorabulo. et subdit verba Plauti Bacch. 
cit. in seq. paragr. ^ 4. Soricina nenia, est 
stridor, et questus, et quasi nenia soriris depre- 
hensi in muscipula , ubi constrictus, et veru, sti- 
mulo, slilove confossus moritur. Plaut. Sacck. 
4. 8. 46. Si tibi est machaera, et nobis veruina est 
domi: Qua quidem te faciam, si lu me irrit8veris, 
Confossiorem soricina nenia. Eodem fere modo 
Donatus interpretatur ad Ter. Eun. 5. 7. in fin. 
^ 5. Denique Nenia nomen est dea funerum prae- 
sidis. Arnob. 4. 7. In tutela suut Orbonae orbati 
liberis parentes: in Nenia?, quibus exlrema sunt 
lempora. Adde Augustin. 6. Civ. D- 0. ad fin. ei 
farrone. Ejus sacellum fuit Romas ultra portam 
Viminalem, teste Festo loc. cii. sub in it. 

NENUM vel Denu pro non, diierunt veteres, teste 
JYon. p. 143. 33. iff ere, ubi ncenum; quam scri- 
plionem J. Grimmius, probante Lachmanno ad 
lucrel. 3. 1U8., rectam esse judicat, quum rue- 
num vcenu stve non nihil aliud sit quam ne ce- 
mirn, hoc est nee u num. Alii ex ne et num com- 
positum esse volunt cum eoque comparant Gras- 
cum uii vCv. Nihil tamen obstarc videtur, quomi- 
nus sit idem prorsus ac non adjecta syDaba. Lu- 
cilius apud Non. loc. cit. Sed tamen boc dicas 
quid esl (Lachmannut quid rest), si ncenu mo- 
lesturn est. f'arro apud eumd. p. 144. 2. Merc. 
Si hodie ncenum venis. Lachmannus affert et- 
iam illud Plaut. Aulul. 1.1. 28. Ncenum me- 
castor, quid ego hero dicam meo,~Queo com- 
niinisci. Eidem Lachmanno baud incredibile vi- 
detur pro non, quod habent vuig. libri. scriben- 
dum esse ncenum apud eumd. Plaut. Bacch. 4. 
4. 84. Quia tibi aurum reddidi, ct quia nanum 
te Iraudaverim. Ennius (edente el. J. Vahlen.) 
apud Cic. 2. Divinal. 62. 127. Somnia vera ali- 
quot, verum omnia ncenu necessest. et apud Ma- 
crob. 6. 5a turn. 1. Unus homo nobis cunctando 
resliluit rem. Ncenum rumores ponebat ante sa- 
lutem. et apud Fes turn p. 229. 32. Mull. Ncenum 
(Mullerus Non in) spcrando cupide rem prodcre 
summam. Zttcre!. 4, 713. Ncenu queunt rabidt con- 
tra constare leones- Adde eumd. S, '200, — Etiam 
nenc d'uisse videntur. Ter. Eun. 1. 1. 7. Atque 



NEOMEMA 

ubi pati non poteris, quum neno etpelet. Pleri- 
que omnes leg. nemo. 

NfiO, nes, nSvi, netum, nere, a. 1. Part. Nens 
I.; iV'efus I. et II. — Nere est filum torquere , 
vel ducere, a Graeca voce vita, vrj&w, kX»&u (It. 
filare; Fr. filer; Uisp. hilar; Germ, spinnen; Angl. 
to spin). 

I.) Proprie. Plaut. Merc. 3. 1. 20. Subtemen te- 
nue nere. Plin. 33. Hist. not. 3. 1'J. (63). Superque 
omnia (aurum) netur ac texitur lanse modo vei 
sine lana. Ovid. Medic- fac. 14. Assiduo durum pol- 
Iice nebat opus. Id. 2. Fast. 771. Sic sedit, si- 
culta fuit, sic stamina nerit. Id. 1. Pont. 8. 64. 
Nerunl Tatales fortia fila de?e. Tibull. 1. 8. 1. 
Huoc cecinere diem Parcee faialta nentes Stamina. 
Justin. 1. 3. 2. Invenil eurn purpuram colo nenlein. 
Martial. 6. 3. Et totem Pbryxi Julia nebit ovem. 
Claudian. 1. in Eulrop, 274. stamine nessc. Utp. 
Dig. 32. leg. 70. Quarsitum est, utrum lana ap- 
peliattDne ea sola contineatur. quae neta non est; 
an et ea, quaa neta est, ul puta stamen ct subtee 
men. Alcim. 6. 36. vestis neto quae fulgurat auro. 
Paulin. Nolan, carm. 22. 100. netum vellus. Adde 
Hieronym. Ep. 130. n. 15. — Nenlis feminre de- 
scriptionem hahes apud Catull. 61. a v. 311. — 
In ilb Tibulli 3. 3. 36. Stamina qui ducunl, quse- 
que futura neunt: Scalig. to neunt ducit a neeo: 
alii a neo, is. Sed multo rectius alii leg. canunt. 

II.) Translate est implectere, intrecciare. I r irg. 

10. JSn. 8t8. Et lunicara ((ransiit), niolli mater 
quam neverat auro. Plin. 17. Hist. nal. 20. 33. 
(144). Inter se radices serpunt, mutuoque dtscursu 
nenlur. SUlig. pro ner*tur legit necantur. Cato 
R. li. 55. Ligna domino in tabulalo condito, co- 
dicillos oleaginos, radices in acervo sub dio me- 
las (lege ex Pontedera Op. posth. T. 1, p. 227, 
nelas)_facito, 

NEOCORUS, i, m. 2. custode, aut servente del 
lempio, vswxopo;, aedituus, qui verrendi, purgan- 
di ornandique templi curam babel: a vsoic, Attire 
pro va6q templum, et xoaiw verro, pur go, or no. 
Neocori officium , supprcsso nomine, rnemorat bis 
verbis Firmic. 3. Mathts. 7. n. \i. In nono loco 
Venus ex horoscopo constituta faciei etiam in tem- 
plis manere sordide. Id.de err, prof, relig.anle med. 
c. 14. Hie (Serapis) in /Egypto colitur, hie adora- 
tur, hujus simulacrum neocororum turba custodit. 
— Neocorus postca dictus eliam est lempli antistes, 
qui nempe caeremoniis et sacriQciis rite celebrandis 
praeeral. Inscript. apud Gruter. 1102. 2. vbttio 

AG0RI0 PRAETKXTATO V. C POKTIFICI VESTAK KEO- 
C0R0 HIEROrHANTAB PATRI SACRORVM CtC. — AU- 

quando ipsi populi et civitates suoroni numinum, 
et nonnunquam etiam alicujus Augusti neocoros 
se appetlabant, ul publice pietatem suam testaren- 
lur. lta porro Ephesii se vocare dicuntur propter 
templum Dianas apud D. Lucam Act. Ap. IS). 35. 
Tc; isxtv av^cwrro;, o; &*J ytvt.ijxet zry Eieiitov 
Jro/.tv veuxepow oiysav t-*;; uiyxKtji (r)«i? A pTSpi- 
2c;, xat toj AiiiraToi;;; sic urbs Neapolis in re- 
gione Samaritide neocoruin Philipporum Augg. se 
appellat in nummis apud Mionnel Descript. des 
med. ant. T. 5. p. 508. col. nbapol. neocoro. Con- 
sule Eckhel. D. N. V. T. 4. p. 288.-306. 

NEOGRAMMATE.A pro monochromata vel mo- 
nochromatea quinque Codicum aucloritate in tex- 
tual reccpil Sillig. apud Plin. 33. Hist. nat. 5. 

11. (29). Quae mox neogrammatea genera picturae 
vocantur qui deinde et quae iovenerint et quibus 
temporibus, dkemus in mentione artiOcum, quon- 
iam indicare naturas colorum prior causa operis 
instiluli est. Ut SUlig. adnolat, nullum quidem 
hujus vocis neque apud Graecos, neque Latinos 
scriptores exemplum invenitur: sed vox, ad analo- 
giam certe linguae Graecae formaia, omnia ea gene- 
ra picturae comprebenderil nccesse est, qua? pictores 
post arlis incunabula (qualia genera palczogram- 
tnatea dici potcrant) vivcotcs invencrunt: banc 
sane rem conficere videnlur verba et qux t'ni'e- 
nerinl, qua? quadrant in neogrammatea } non in 
monochromatea genera. Quomodo aulem vocabu- 
lum neogrammatea sit eiplicandum, SilUgius fru- 
stra quueri fatclur: videtur tamen signilicare no- 
vam ducendarum linearurn in pingendo ratioocm, 
h. e. novam pingendi rationem. 

NEOMENlA, a?, f. 1. vsour.via, novikinio, no- 
va luna, vel prima dies lunae, aut mensij. Grs?ci 



XEOPHYLAX 

enim suos menses ad uaa .ursum duigebant, et 
a pritno nova lunse die menses suos auspicaban- 
tur: a vio? novus et 't%vn /una. TVrfuIi. Idolol. 
14. ei 7sai. 1. 13. et i. cover*. ,Warct'on. 20. ex 
0$pe 2. 11. 

NEC PHY LAX. V. NAOPHYLAX. 

NEOPHYTUS, a. urn, adject. vsdpyro;, ft. p. nu- 
pcr plantains: a vio$ novus et yu?d? p/anfatus. 
^ I. Translate ita Jicitur, qui recens ad Cbristia- 
nam religionem accessit. Tertull. Prescript, haz- 
el 4. Nunc neophytos collocaot, nunc etc. — In 
anntfuis Christianorum monumentis sapissime neo- 
[itus et neofila insrulptum legitur. Inscnpt. apud 
Don. ct. 20. n. 64. o. pmicto kass*tio *kofito 
etc. et joio « . 50. rlavia ioyina necpita- Vii'-i 
o^jd Fhbrett. p. 565. n. 112. J uua pertinet 8'J 
ann. post Chr. n- !J5y. itmvs sassvs v. c. in ipsa 

PHAEPECTVRA VKBI M50FITVS IIT AD DKVM VIII. 
\\L. SEPT. EVSEBIO ET YPADIO COS- ^ 2. Pro IV 

ij, qui 3 'ht-c matris ventre gestatur, dixit Theod. 
Piiscian. o. 6. ^uccum rutee v hidis potui dede- 
tunl ad neophyta exciudenda, Cf, eumd. ibid, paul- 
h post. Diclamnutn cum vino tritum post balnea 
, olui dabani, el continuo pane trnmaturas animas 
I'icludeiianL. SB. De rognotn. Rorn. V. O- 

NOM. 

nkossotropiiicm. r. nessotruphium. 

■vEuTERlCE, adverb, modernamenie, nove, re- 
rens. Fseudo- -I scon, in Cic. Divin. in Q. Ccecil, 
4. ad fin. Hoc le\iter a Cicerone dictum et neo- 
tericc putant. 

NEOTERlCUS, a, um, adject, modemo, vaure- 
ptx;;, juvenis, recens: a vewtsooc junior, ul Scri- 
ptores neotet ici, quibus antiqui opponuntur. Aurel. 
Fict. de orig, Gentis R. init. Ut quisque oeote- 
ricorum asseveravit. Sulpic. Sev. I. Dial. 6, Libri 
neoterici et recens scripti. 

NfiPA vet 

NEPAS, a, m. 1. scorpione, oxopff'.'oj, Afrorum 
lingua est animal venenatum, cauda feriens, alio 
nomine scorpius, cujus nalora est, ut in parietum 
laiibulis delHesrat et, quum aliquid senserit, retro- 
cedat. Paul. Dine. p. 164. 10. Still, (quocum cf. 
Festus p. 165. 22.) dubitat, num cancer sit, an 
scorpius, nempe quia ulroque modo veteres U9i, 
pro cancro Plautus, ut videtur, pro scorpio Tut' 
lius in Arateis. Quod confumat etiam Lydus de 
magisirat. Horn. t. I.e. 42. Ton axoost'ov ot F«- 
iiaioi rarpj'wj vs'irav xaXouasv, ciovs; atroSa xa- 
xci aTeS7j7;y. et Scholiast. Cod. Palat. ad Odyss. 

I. 4. t\ 404. ?ieiro3sc, 7} aiToSe? TQi$ reoai'v vij^d- 
psvai. Plaut. Cas. 2. 8. 7. Kecessim cedam ad 
parietem, imilabor nepam. Cic. 5. Fin. 15. 42. 
(iornibus uti videmus boves, nepas aculeis. — Ve- 
rius est esse scorpiouem, ut ei Son. docet p. 145. 
lG. Merc, utidc pro signo illo calesli Ennius 
Mpud Cic. 1. de re publ. IS. Astrologorum signa 
in c.filo quaesit, observat, Jovis Quum capra aut 
ncpa aut exoritur lumen aliijuod beilu^. Quod est 
ante pedes, nemo spectat: caeli scrutantur plagas. 
Cic. in Aral. 2. Sat. D. 42. 109. de Ophiucho. 
Atque oculos urget pedibns pectusque Nepai. ubi 
Aralus habet ijcopTrioi; i^S&ku,tov ts, etc, Colum. 

II. R. II. 2. 3'J. Pridie Nonas Majas Nepa medius 
ocridit. Id. 10. ibid. 56. trepidus profugit chelas 
it spiculi PhiL'bus Dira Nepae. Adde Cic- in Aral. 
418. et 438.; *;t .Vanil. 2. 32. et 4. 356. Porro 
Sepai supra allato Cicer. toco Genitivus est an- 
tiquus, ut terrai frugiferai. Capell. 2. p. 42, de 
.Vercurio. Sub dextra testudo minitansque nepa, 
a hi'vn capra. quia (^ancri tutelaris deus habilus est 
i\1ercurius. Pio cancro est ctiam in illo Sereni 
Satnmon. 13. de ocuiorum dolore mitigando: 9eu 
v. iyy. Y'iventisquc nepte lumen ^cslattir amirum. 
Cf. Plin. 32. Hist. nat. 7. 24. C74). Caocri ocu- 
los adalligatos rolio mederi lippitudini dicunt. 

NEPARCUS, a, um, adject, noo parcus. Plaut. 
Pseud. 1. 1. 77. id q u idem Ubi neparcus dabo. Ita 
teg. Acidalius. Alii melius n* par sis, h. e. ne pe- 
perrcris. 

NEPENTHES, n. Indeclln. »T}irjv^»;, h. e. tri- 
slitlam et dulorcm fugans: a vt^, partlcula priva- 
tiva, et irj'y^o; lucius. Hoc nomine vocatur ber- 
ba, quam quidam eamdem ac buglosson esse pu- 
tant, quod \ino injecta hilaritatem inducat. Plin. 
21. Hitt. nn/. 21. Vl. (159). et 25. ibid. 2. 5. (t2). 
— Vox est ab flomero primum usurpata Odyss. 



— 359 

4, v. x2i. t ubi coosule ejus inlcrpretes. jio.Ci<jl. 

1. Saturn. 1. Si Homer i lalcntem prudentiam 
scruteris altius, delenimentum illud, quod Helena 
vino miscuit {Odyss. loco cit.) X-*,i:i&i; .', ^'/ J «- 
\6v T8, xaxMv i-R-^krficv aiizxvztav, non herbs fult_ 
aon ex India succus , sed riarrandi opportunitas, 
qua hespitem mtsroris oblilum llexit ad gaudium. 

NEPElA, a?, f. 1. beiba hortenMs, quam inter 
eas , quae mali sdcci sunt, Cels. 2. 21. recenset. 
Ex ea vinuro fieri Plin. tradit 14. Hisl. nal. 16. 
19. (105). — A liter omoino Cxi. Aurel. 3. Tard. 

5. ad fm. Yel nepeta , quam Grwi calamintben 
^ocant. Adde eumd. 2. Tard. 13. n. 188. Ccelio 
igitur nepftft est mentis :r: s^er :*■;. Sic et Theod. 
Ptiscian. i. it. Succum !:»»*■•■. viiirn Or^'i ca- 
JsmintSfcu vocsnt, iftqiicnvcr imuudc. 

NEPHELA vel nefela , x, i. i. genus quoddam 
dulciorum ita tenue, ut nebulae, quam Grwci vt- 
Yi^r,v dicunt, simile sit. Vox a Lexico expungen- 
<ia; occurrit tantum in Sol. Tir. p. 176. Nefela, 
nucuncuius, favus, subilillum. /iuppiua jiulat le- 
genduui nepeta. — SB. J*. i-;> mmii. Rom. F. 
ONOM. 

NEPHELlON, Ti, n. 2. ue^Aov, herba eadem 
ac personata, apud Apul. Herb. 36. 

NEPHRlTlCUS, a, um, adject. veiptTtxd;, qui 
renum dolore laborat. — a) Absolute, substan- 
tivorutr. more Cast. Aurel. 5. Tard. 1. ant? tned. 
Interiores musculi dolorem acciptunt, tamquam in 
nephriticis. Mmil. Jtfacer de allio v. 19. p. 226. ed. 
Aid. Idem nephriticis elixum sutnere jossit. et de 
fceniculo v. 18. p. 232. re fro ed. Aid. Cum vino 
vel aqua radicis coclio sumpta Nephriticis et vesi- 
ca morbis medicatur. .Emit, utroque in loco se- 
enndam licenter corripuit. Adde Plin. Valerian. 

2. 36. et 37. — 6) Adjective. Sfarcell. Empir, 
c. 26. p. 123, ed. Aid. Confeetio condili nephriti- 
ci, quod far-it ad dolorem renium. 

NEPHRITIS, tdis, r. 3. tepcirtr, morbus re- 
rum. Isid. 4. Orin. 7. Nephritis a renum languo- 
re nomen accepit: renes enim Grasci vefoov; ai- 
cunt. Ccel. Aurel. 5. Tard. 3. eumdem morbum 
vocat renalero passionem, ejusque remedia ibidem 
enumerat. 

NEPOS, otis, m. perraro f. 3. duo divcrsa si- 
gnificat: scil. 

A) Sepos, ratione habita etvmi, a Paul. Dine. 
p. 164. 8. Mull, (quocum cf. Festus p- 165- H-> 
ab eo compositus dicitur, quod natus post sit pa- 
tri , quam Alius. Alii ducunt a ve'rsu;, quia non 
sit jtous, h. e. pes, seu fundamentum generis: alii 
a vso; ira'j, nouus puer (ut putat etiam Lydus 
de magistr. 1. 1. J 42.): alii a vsos, cum digammate 
/Eolico vi'Fo? novus enim est filius filii; alii a ne 
et potis, h. e. baud potens, debilis. Quidquid sit de 
elymo, nepos est Qlius Blii, vel Qliw mesa, et refer- 
tur ad avum et aviam, eyyovoc, uc'cuvd; (It. fuftio 
di mio figliuolo, o di mia figliuola; Fr. pelit-fUs; 
■lisp, nieto; Germ, der Enkel, das Enkelkind; 
Angl. a grandson, son's or daughter's son). 

I.) Proprie. — i.°) Masculino genere. — a) 
Absolute. Cic. Dejot. 1.2. Qui nepos svum in 
discrimen capitis adduierit. /rf. 1. Tusc. 35. 85. 
Metellum multi filii, filiae, nepotes, neptes in ro- 
gum imposuerunt. Paul. Dig. 38. 10. 10. $ 2. Ne- 
pos quoque dupliciter intelligitur, ex filio, vel filia 
natus: idem est et in neple. Cajut ibid. 1, Secundo 
gradu sunt supra avus, avia: infra nepos, neptis. 
— b) Nepos ex filio, vel filia idem est ac nepos 
absolute: sed tunc ita loquimur, quum signilicare 
volumus, ex qua parte sit nepos. Cic. Brut.76. 263. 
C. Skinius Q. Poinpejl es Tslia nepos. Cels. Dig. 2. 
14. 33- Avus neptis nomine, quam ex filio bsbe- 
hal, dotem promisiL5cceiHi/a ibid. 4*. 4. 18. Avus 
nepotibus ex filia legavit singulis centena. Gell. 13. 
19. M. Onto M. Catonis censorii ei filio nepos. 
Adde Modes tin. ibid. 37. 9. 4. et Cojutn ibid. 26. 
4. 7. — c) Sepos fra'.ris, aut sororis , vel ex 
fralre, aut sorore, non est mei fralris, aut sororis 
Alius, sed Qlius filii fratris mei, aut sororis. Sue- 
ton. Coes. 27. Oi-tavlam sororis sua neplem con- 
ditlone el detulit. h. e. flliam Alia, cujus mater 
erot Juii4 Casarls soror. Tac. 4. Ann. 44. Hunc 
admodum adolescentulum sororis nepotem aepo- 
suit Augustus in civitalem Massiliensem, h. e. fi- 
lium Marcella, qua matrem habuerat Octaviam 
jororem August!. QuintiL procem. 1. 4. J 3. Quum 



>f;pos 

unbi Domitianus Augustus sororis sua ncpotum 
delegaveril curam. h. e. filiorum Flavia Domilil- 
la, qua erat filia DomiliHa sororis Domitiani. — 
2. u ) reiuinlno genere pro neptis. Ennius apud 
Son. p 215. 8. Merc, et apud Festum p. 286. 10. 
Mull, et Charis. 1. p. 70. Putsch. Ilia dia nepos, 
quas arumnas tetulisti? fnscript. apud Gruter. 

477. 5. FLAYI4 VALERIANA NEPOS. et 678. 11. JJTB- 
REI\ FORTVXATA ^EP0TI SYAE. V. NEPTIS.; et 

Bullet t. archeol. Sap. T. 2. p. 66. 

II.) Translate. ^ 1. Aliquando per nepotem 
fralris, aut sororis, vel ex fralre aut sorore io- 
teiligimus filium fratris, vel sororis, qui Italics 
Vuliio dicitur nipote, Grace aScV.CiOoC;, et ao=~f.- 
ytor,: ct referlur ad patruum, avunculum, et ami- 
Lam, rrxUertcram. quum enim fralris, vcS sororis 
mea filius propria sppeilalione careat , facile ad 
proiimam nepotis cor.fugimus, qua filius filii fi- 
liaeve mca nominatur. In Supposilis Plautinix 
Amphitr. sccena, quce incipit, Quis tarn vastn. v. 
49. Ego idem iMe 'um Amphitruo, Gorgophones 
nepos, h. e. qua fuit soror patris mei, atquc adeo 
amita mea. Spartian. Hadrian. 2. sub fm. Nepte 
per sororem Trajani uxore accepta. h. e. Subina 
filia Matidia^ qua fuit Marciana Trajani sororis 
filia, atque adeo ejusdera Trajani pronipole, id est 
neptis sororis Trajani: qua ratione Eutrop. 7. 1. 
Octavianum, seu Octavium vocat nepotem C. Cs:- 
saris, quia li lius erat Alia, cujus mater Julia ('. 
C:esaris sor;>r. Inscript. sub Gallieno apud Re.i- 
nes. cl. 8. n. 37. awncvlvs nbpoti Bene K&renli. 
f'enant. G. carm. 4. 16. Non cecidit patruus, dum 
slat in urbe nepos. Hiemnym. in Chron. Euseb. 
}>rope fin. et Oros. 7. 28. Licinius adolesccns Li- 
cinii Augusli fiiius, Constantini autem ex sorore 
nepos. h. e. filius Constantsa sororis Constantini. 
Hieronym. Ep. 60. n. 9. Ct primum, si fieri pos- 
set, sororem cum parvulo viduam; deinde, si con- 
silium ilia respueret, saltern nepotem dulcis-imum 
conservares. Adde bis Sueton., cujus hsc sunt ver- 
ba, Cces- 83. Tres instituit heredes sororum nepo- 
tes, C. Octavium, L. Pinarium, Q. I'edium. Sed 
Sueton. per fljuram ^sCypa locutus videtur, et 
Pedium Pinariumque, qui Julia sororis Casaris 
filii erant, conjunxisse rum Octavio^ qui natus 
erat ex Alia filia Julia minoris, qua ttidem Ca- 
saris sorer fuit. Knqje Octavius vere nepos erat 
sororis Casaris (et ita appellator a f'ellej. 2. 59 1. 
et Epit. Livii 116., tametsi hoc posteriore loco 
al. leg. ex sorore nepos); Pedius autem et Pina 
rius «omrt< fi'ii, sed tamen a Sueton. eadem co- 
gnatloni* annellatione cemprehensi. Anliquiores his 
Latinos scriptores, qui fratris sororis ve filium ne- 
potem dixerint, non facile invenies. ^ 2. Quan- 
doque nepotes dicuntur posteri , proprie quidem 
qui recta linea per patrem ct matrem descendunt; 
improprie qui etiam obliqua per fralres et suio- 
res, posfert_, discendenti, airdyovci. Firg. G. ,-En. 
865. Filius anne aiiquis magna Je slirpe nepolum ? 
et ibid. 88 j. tie Mar cello, animamque nepotis Hi» 
saltern accumulem donis. Horat. 2. Od. 13. 3. ju 
nepotum Perniciem , opprobrinmque pagi. Ovid. 
Cupidinem alloquens 3. Pont. 3. 62. Casar, ab 
.Tinea qui libi fratre nepos. Sidon. carm. 11. 52. 
OmmatiuS majorum major avorum, Patricraque 
nepos gentis. Catull. 58. 5. Glubit magnanimo* 
Rcml nepotes. ^ 3. De bestiis . Colum. 6. II. 
R.Z7. 4, de mulis. Ejusmodi admhsarius nepoti- 
bus, quam filiis, utilior est. Adde 7. t"6irf. 2. 5. 
^ 4. De arboribus. Virg. 2. G. 5S. arbos Tarda 
venit, seris factura nepotibus umbram. h. e. arbu- 
sculis, qua ex ea oriunlur. Ita Servius: sed re- 
clius intelligei de nepotibus et posteris hominum. 
— In vitibus nepos est nalmes novus e palmitc 
egr»diens in al's foliorum, quia flagellum gignit 
pampinum, hie alium pampinum, qui Gagelli velu- 
t( nepoi est. Colum. 4. R. It. 10. 2. Semina , tit 
materiara cducaverint , adradenda, et nepotibus, 
quos pampinator In superiore parte omiserat, li 
beranda censeraus. et ibid. 6. 4. Omnes intra id 
spatium nepotes enslos saplus decerpemus, 

B) Sepos etiam dicitur, qui prodigus est, ct 
rem famillarera summit, helluo, ganeo, scialacquu- 
tore, goditore, diisipatore. Festus p. 165. 7. Mult. 
Tuseam es»e vocem ait, et inde ducit, quod pro- 
digls non mngis res sua famlliarli cura est, quam 
iis, quibus paler, avusqu« vivunt. Alii, quod pucri 



NEPOTALIS 

parenlibus orbali, si in avorum potestate sint, qui 
solent esse ioduigenliores, fere patrimonium dissi- 
pent. melu parenlum suMato. Alii, quod frugali- 
ty propria aoliquorum virtus fuerit: eorum, qui 
post eos ventre, h. e. nepoturo, luxus et prodigen- 
lia milium sit fere commune. Cic. 2. Cat. 4. 7. 
Quis ganeo, quis nepos, quis adulter? Id. 1. leg. 
Agr. 1. 2. L't sit oon minus in populi H. patti- 
monio nepos, quam in luo. Id. Quincl. J2. 40. 
Quis tam perditus ac profusu* nepos, non adesa 
jam , sed abuodanti etiam pecunia, lie dUsolutus 
fuisset, ul fuit Sex. Nwviug? Horat. Epod. 1. 3-2. 
haud paravero, Quod aut avarus, ut Chremes, ter- 
ra premam, Discinctus aut pcrdam, ut nepos. — 
NB. De rognoru. Rom. V. ONOM. 

NEPOTALIS, e, adject, (nepos sub B) di lusto, 
lutu abundans, profusus. Ammian. 31. 5. In ne- 
polali mensa diu discumbens , viao roareebat el 
somno. Aput. 2. Met. sub init. Nepotalis luxus. 

N'EpOTaTUS, us, m. 4. (nepos sub B) sciala- 
cquo, lusso, luxus, prodigenlia. Ptin. Q. Hist. not. 
35. 56. (114). SubeuDt luxurim ejus nomina, el 
media, exquisila pp.rdito uepotalu. Id. 14. ibid- 4. 
G. (57). Nee nisi in nepotatu, singulis testis mil- 
lis minimum. V. et NEPOT1NUS. 

NEPOtIa, as, f. 1. (uepos). Inscript. haud mul- 
lis abbinc anni s Salonae reperta, et allata in Bul- 
lell. delf Instil, archeol. ann. 1840, p. 93. vibiab 

ACfiONlAB MAX1MV3 IvFTOTIAF. SVAE P. B. M. h. 6. 

posuit bene mererili. B. Borghesius ibid, putat ne- 
potism signiticare sororem uxoris nepolis mei, 
quemadmojum sororia dicitur soror uxoris wei, 
el sororius marilus sororis rneze. Videritu eruditi; 
Iira'fipue quum sodalia eadcm est ac sodalis, et 
|ier anaioRiani nepotia videlur esse eadem ac ne- 
)>lis: /'. Lanza, Ant. lap. Salon, p. 67. Cf. etiam 
Inscript. qu« Trau exsvat apud comitem Gara- 

rjninitm. C. 1VUVS CBBSCES LIBERAL! NEPOTIAE DKF. 
AN. XXV. 

NEPOTILLA, a?, f. 1. deminut. neptis, nipoti- 
na , nepticula. Inscript. apud Fabrelt. p. 3t. n. 
148. r„ SBrTiMiAf: patabimanae kspotillae udak 
aathianab etc. — JYB. I>c cognom. Hont . /''. 
ONOM. 

N'EPOTlNfJS, a, urn, adject, (nepos sub B) smo- 
derato, prodigo, iiro/uso, luxuriosus, immodcratus. 
Sueton. Cat. 37. Nepolinii Sumptibus omnium 
prodigorum ingenia supcravit. Alii leg. nepotatos. 
— MB. De cognom. Horn. /'. ONOM. 

NEPUTOR, aris, Slus sum, ari, dep. 1. (nepos 
sub B) luxuriose et prodige vivere, vivere piodi- 
gamente, scialacquare, dx.otaazo.ivw. 

I.) I'roprie. Tertutl. Apolog. 46. ail fin, A ri slip- 
pus in purpura nepolatur. 

II.) Figurale. Seneca 1. Benef. 15. Veto libe- 
lalitalein nepotari. h. e. in prodigalilatexn veiti. 
HeJ rectius alii explicant, bentfl.-iurn non dandum 
esse ei. qui nequiter profusurus sit. 

NEPOtC'LA, x, f. 1. deminut. parra neptis. 
Inscript. apud Mural. 1445. 9. AFvlb ^BPOT^LA. 

NEPOtO'LUS, I, in. 2. deminut. nipotino, ni- 
paluccio, parvus nepos. Plant. Mil. gtor. a. 5. v. 
l 20. Si tc sulvum hinc mitlemus Venereum nepo- 
tulum. 

NKPTlCULA, x, f. 1. demiout. nipotina, par- 
vii neplis. Symmach. 6. Ep. 33. (al. 32.) Nepli- 
mlne inea? infirtnitas. Adde ,Tof. Tir. p. 80. 

NEPTIS, is, f. 3. (nepos) quae et uiio filiuve 
nsta est, w-turjr, , Zuyazsilf, (It. ne~za, nipoie; 
tr. pelilefitle; llisp. nieta; Germ, die f.nkeiin; 
Angl. a grandaughtcr). Cic. Brut. 58. 211. Et 
liiias ejus Mucias ambas et neptes Lirinias. Sue- 
ton. Aug. 73. Vestis ab uiore el filia neptibus- 
que confecta. et ibid. 31. 9i citju-squam nepiium 
suarum cotnpeleret aelas. Spartian. in Hadrian. 
2. ad ftn. Nepte per sororem Trajani mure acce- 
pts. /'. NliPOS. — Masculino geneie pro nepnte. 
Inscript. apud Mural. 692. 2. et De-Lama Gni- 
da al Mut. di Parma p. 96. it. cokj.:ts vot. vb- 

RV9 L. COEL10 Vino ¥., C. COKLIO VKKO Mil'Tl. MaSC 

Forceltin. At bic mihi error marmorarii videlur, 
qui nepli pro nepoU' scripserSt. 
NEPTCNALU, lum vel ISrum, n. plur. V. 

VOC. WJ. 

NEPICNAUS, e, adject. aloestSwo; , ad Ne- 
ptunum pcrtinens, 'it Neptunales ludi. apud Ter- 
tutl. Spec lac. 6-, qui absolute Neplunalia, ta TJi- 



— 360 — 

ai&tovix, dicuotur a farron. 6. L. L. 22. Mull., 
Charis. p. 21.. Diomed. p. 315., Priscian. p. 663. 

et Auson. Eciogar. de fer. R. 19. Celebrabanlur 
aulctn X. Kol. Aug. frondeis casis in ripa Tiberis 
eicitatis, ct lauro immolalo. Paul. Diac. p. 377. 
4. Mult. Urobrse vocabantur Neptunalibus casae 
frondeae pro tabernaculis. Inscript. apud Gruler. 
376. 5., el etnendalior apud Aldini Marm. Corn, 
p- 113. et Labus Mon. *cop. in Carlurio p. 33. 

0V'0TA>NIS FBB WBrTVNAT.lA OLBVM IN CAM TO BT IK 
THBRM13 BT BALINKlS OMNIBVS POPVLO PRABBKRE- 
TVH. el 460. 3. DIB NKPTVNALIORVM PRAgSB^TIBVS 

SPOBTu/eC BINi -^ DIVIDBRBMTVR. — IV B . De co- 
gnom. Rom. V. ONOM. 

NEPTC.NlA, s, f. 1. (subaudi herba) est unum 
ex plurimis nornioibus, quibtis polium vocatur. 
A put. Herb. 57. 

NEPTOMCOLA, a, comm. gen. Neptunum co- 
lens. Sil. It. 14. 443. Et Neptunicolas transverbe- 
rat ora Telonis. 

NEPTCNL'S, i, ni. 2. deus maris et aquarom 
relerarum, de quo V. muita in ONOM. — I line 
% 1. Frequenter a Poetis pro man et pro quavis 
aqua per metonymiam penitur. Ptaut. Bud. 2. 6. 
2. Credere se Ncpluno. Lucrel. 2. 470. mixta pu- 
les rnagis aspera levibus esse Principiis, unJe est 
N'eptuni corpus acerbum. yirg. 4. G. 28. si forte 
morantes (opes) Sparserit, aut prweeps Neptuno 
immiserit Eurus. Horat. Epod. 17. 54. Non saxa 
nudis surdiora navilis Ncptunus alto lundil biber- 
nus salo. ^ 2. Pro piscibus. Paul. Diac. p. 58. 
14. Mult. Cocum et pistorem apud antiquos eum- 
dem fuisse accepimus. Naevius: «Cocus, inquit, edit 
Neptunum, Venerem, Cererem^. Signifj-at per Ce- 
rerem panem, per Neptunum pisces, per Venerem 
olera. 

NEPL'S, non purus. Paul. Diac. p. IC4. 11. 
Mull., ubi Scatig. vull legi nepurus; Doderlinius 
vero ( Lalein. Synonym, vol. 6. p. 235.) putat cor- 
rigendum nepiuSf h. e. impiu*. 

NE OUA, artjert. f. V. iu NEQUIS. — Est et- 
iam adverb.; et significat ^ 1. Ne per aliqueni 
locum, fiy-zr;-. pro quo Terent. dicit ne atigua,in 
Adelph. 2. 4. IS. ne, st magis irrilatus s\<\{, Ali- 
qua ad pairem hoc jiermanet. % 2. Item ne ali- 
qua ralione. J'irg. \. /En. 6S6. Nc qua s'irc do- 
los, mediusve occurrere possit. Plaut. Cas. 3. 2. 
4. ne qua ignnvissumis Ltberi loci pottsias sit ve- 
tulis vervecibus. 

NEQL'ALlA, detriments. Festus p. 162. 23. 
Mull. 

NEQUAM, adject, indecl. comm. sen. Comp. JVe- 
quior et Sup. .yei/uissimus 2.— Katione babita elj- 
m i, farro 10. /.. £. 81. Mull, ft ex non ct vol o, 
nolo; sic ex nc et quid quam, item media ex- 
trita sjllaba, coactum est neq u a m. llaque ut cum, 
quero putamus esse non hili, dicimus n i h i I i ; sic in 
quo putamus esse nee quidquam, dicimus n equam. 
Ilasc f'arro. Priscian. 4. p. 625. Putsch. Nequam 
dciivatur a nequeo vel netjuis. Fl. Cap"r de Or- 
thonr. p. 2246. Pulsch. Nequam non malum si gni - 
fical, sed inulHem. Paul. Diac. p. 176.5. Mill. Ne- 
quam, qui ne tanti quidem est, quam quod habctur 
minimi. Itptnum, ut alii putant, nequam est Accu- 
salivus fciriinini generis a nequis vel np qui, sci- 
licet qui haud factus est, ul decct. (lerte nequam 
est nihil i, nullius pietii alque adt'O inulilis (It. da 
nulla, inutile, disutile; Fr. qui ne vaut rien,qui 
n'est bon a rien, vaurien, inutit; llisp. picaro, 
haragan, uci'oto, inutil; (Jcrni. nichls tuci fh, nichts 
taugend, vntauglich, $chlecht,unbrauchbar } ver- 
werflich t felikrhafl; Angl. xuo tittles $ , g*)od fur 
naught, naughty, profligate, Lad>. Occurrit ■/ 1. 
De rebus. Calo H. It. 6. Nequam hoslus. V. 110- 
STliS. Plaut. Asin. 1. 3. 26. piscis nequam est, 
nisi recer.s. Id. Trin. 2.4. 38. Nequam illud ver- 
bum est. bene vull, nisi qui bene facit. ei 4. 3. 
28. st a. Peter j honorem pro flagilio, more Ot. 
c.iar. inorern improbum. sta, Strenuo^ prreterire, 
inure fit. ciiiii. nequam quidem. h- e. more inutili 
et purnicioso. f'arro "i. h. L. 54. Mull. Carmlnari 
dicitur Ian?., quum caret eo, quod inest neijuam. 
At Mullerv,^: (ex quo carmiuari dicitur turn lana) 
(i/uce insititia esse ait), quum ex ea carunt quod 
in ea hasret. Colum. 3. Ii. R. 10. 22. Nisi tamen 
crediderunt ilageilum (in'fis)destilulum materno ali- 
menlOj (rugiterum, quod in Ipsa malre nequam fuis- 



NEQUAQUAM 



set. GtH.1. 3. circa med. Enthvmcms nequam el 
vilio'um. Lucilius apud Feslum p 185. M.MiiU. 
Nequam aurum est, aures quodvis vehementiug 
ambit. Hoc versu Lucilii significari ail Sinniu* 
Oapito nequam esse aurum, quod aures laedat; Tel 
pondere inaurium, quum mollissima pars auris in- 
ciditur; vel ex auro inlelligi pecuniaro, cujus lespe- 
ctu et nimia cupiditate homines ad peccandum ao- 
doci. Scatig. suspic a in r Lucilianum versum ita cor 
rigendum: Nequam est aurum aures quojus veht- 
menlius ambit, h. e. nequam est is homo, n\.ai 
aures aurum ambit. Male enim audiebant jpud 
Romanos Barbari, qui aures perforaias liabebant 
et inauribus instruclas. % 2. l)e homine dicitur, 
et est nihiU, nebulo, item luiu diffluens, dissolulus, 
voluptatibus bona sua dissipans, alque adeo aliis 
perniciosus: quia qui nulli rei est, in base villa 
fere dilabilur: unde et jrugi opponitur, et fru- 
galilati nequilia. — a) Univeroim. Gell. 7. 11. 
Qui proprie alque inlegre locuti sunt, dixerunt 
nequam hominem, nulli rei, ncque frugis bona?: 
quod genus (ir?eci fere aotoz'jv, v, ay.d>-a5T0v, 73 
dyjSiov, r, a'^srjOTO'J, r t y.a/.'tsorov, t; pta^cv. et 
mox. Quum Cicero in euirtdem Antoniurn probra 
qusedam ludibriosa et turpia iniicssissft, ad extre- 
inum hoc addidii (2. Phil. 31. 77.) O homine in 
nequam ! quid enim aliud direni? rnagis proprie 
nihil possum dicere. (Adde 7. ibid. 1. 3.) Quin- 
til. 6. 3. 97. Nee parricidam , nequam dixeris ho- 
minem: nee dedilum forte mereirid, nefariuin: 
quod alterum parum, allerum nimium est. Cic. 1. 
Alt. 12. quern nequam hominem diverat, mox ne- 
bulonem appellat. Itaque hue facient non parum , 
qua: ad cam voeem illustrandarn suo loco dicta 
sunt. Id. Rjsc. Am. 45. 130. l.ibeni nequam et 
improbi. Lucilius apud Fes turn p. 258. 31. Mull. 
Porro homines nequam, malus ul quartariu', cippos 
Collisere omne*. Seneca Const, sap. 13. Nequam 
mancipia emere et tendcre. Plaut. Asin. 2. 2. 39. 
Malus et nequam es. Id. Most. 1. 2. 23. nequam 
homo el indiligens, Cum pigra farnilia, immundus, 
inslrenuus. Horat. 2. Sat. 7. 10. nequam et ces- 
sator Davus. Plaut. Cist. 4. 2- 62. Imitator ne- 
quam bestiam ct damniGcam . Cic. Pis. 27. 66. 
Nihil scitotc esse luxuriosius, nihil Hbidinosius, 
nihil posterius , nihil nequius. Id. 3. Tusc. 17. 
36. Quid est nequius, aut lurpius elTeminalo Tirol 
Id. 4. Verr. 78. 192. Hominem fiagittosissimum , 
libidinosissimum ncquissimumque delendere. Plin. 
18. Hist. nal. 6. 8. (40). Nequam esse agrico- 
lam, quisquis emeret, quod prarsiare t*i fundus pos- 
set, et 19. ibid. 4. 19. (57). Nequam esse in do- 
mo matremfamilias, ubi indiligens csset hortus. 
— Martial. 1. 110. Ipsa est passcre nequlor Ca- 
lulli. — b) Opponitur bomini frugi. Plaul. Pseud. 
1. 5. 53. Cupis, me esse nequam , tamen ero frugi 
bonae. Cic. 1. All. 16. ante med. Quum accusator, 
tamquam censor bonus, homines nequis^imos reji- 
cerel; reus, tamquam clentens lanista, frugalissi- 
mum quemquc seccrocret. Id- Fontej. 13. 29. I.. 
Piso tanta virlutc alque inlegrilale fuit, ut eliain 
litis optimis temporibus, quum hominem inveuirc 
nequam neinincm posses, solus tamen Frugi ttomtna- 
retur. — c) Specialim dicitur de co, qui in lur- 
pibus est lasckior. Martial. 3. 69 . II au igitur 
jutenes nequam, facilcsque puellee, Ilasc senior, sed 
quern torquet arnica, legal. Add>; II. 15. et /. 
NEQL'ITIA sub B 4. — Hinc 

fiequam substantivorum quoque more oceurrit, 
et est malum. Plaut. Pcen. 1. 1. 3|. Vin' lu illi 
nequam dare? me dato. h. e. malum dare.et tno.r 
v- 31. L'tr unique faxo habebit, et nequam, ct ma- 
lum, e'l malanno e la mala j>asqua. Item 3. 3. 
44. Locum sibi velle liberutn piarberier, Vbi ne- 
quam facial, h. e. nequiler facial, et ubi ne quis 
sil arbiter. 

NEQL'ANDOj adverb, acciocchh in nessun tem- 
po, puiircTE , ne nllo tempore, sicut siquando , si 
aliquo tempore. Cic. Id. Alt- 12. Tu tamen ras 
cpislolas, quibus aspcrius de eo scripsi, aliquandw 
concerpilo, neq u an do quid emanet. Id. Antic. 16. 
00. L't nequandu atnare inciperemus eom, quern ali- 
quando odisse poisemus! 

NEQL'AQL'AM, ex ne et quaguam (h. e. ulla 
via, ulto tnodo). neuliquam, non. mitiimc: particula 
vehementer negans, p.r,lxut»c (It. a niun modo, 
non certamenle, non gia; Fr. poi de lout, nulle- 



NEQUE 



menl, en aucune manicre; Iiisp.de ninquna ma- 
nera, de ningun modo; Germ, keinesivegs , auf 
keine Art und If'eise, ganz und gar nichl; 
Angl. in no wise, by no means, far from being). 
Ennius apud Cic. 3. Nat. D. 25. 65. Nequa- 
quam istac islac ibit: magna inest certaiio. Plaut. 
Tiin. 2.4. 16. Neqnaquam argenti ratio comparet 
tamen. Civs- 4. B. G. 23. Hunc ad egrediendum 
neqnaquam idoncuin arbitratus locum. Cic. Cluent. 
01. 180. Slrato in vincula conjectus est: atque et- 
iam in tabcrna ejus minimi, neqnaquam omnes, re- 
periuDlur. Id. Amic. 19. 69. Q. Maximum, egre- 
gium virum omnino, sibi noquaquam parem, tain- 
qtiam superioiem colebat. Id. 2. Verr.t'2. 35. Illud 
inihi nequaquam dignum industria mea vidcbalur. 
Horal.- 2. Ep, 1. 20. Cetera nequaquam simiii ra- 
tione modoque jfcstimat. Id. 2. Sat. 4. 48. Nequa- 
quam salis in re una coasumere c_ram. Adde Liv. 
7. 37- 

NEQUfi. V. NEC. 
NiigUfiDUM. V. NEC DIM. 
NEQUfiO, is, Ivi vel li , itum, ire, n. auom. 
Festus p. 162. 24. Mull. Nequinunt pro neque- 
unt, ut sotinunt, fcrinunt pro solciit et Teriunt, 
dicchant antiqui. Livius in Ody<sea: c< Parlim er- 
rant, nequinonl in Graeriam rcdire». — Part. Ne- 
quiens, euntit sub c; JVequitus sub b. — .Yequco 
est pro non queo, ut ducet Cic. Oral. 45. 154. Li bon- 
ier etiam vopulando verba jungebant, ul sod>-s pro 
siaudes, nequire pro non quire, malte pro magis 
\\clle. Itaque nequire est non quire, non posse, 
afi'jyarso), !xa^=vsti> (It. non polere;Vr. ne pou- 
voir pas, n"elre. pas en elat de; Ilisp.no poder; 
Germ, nichl kiinnen, nicht im Slande sein; 
Angl. not t) be able). Occurrit — o) Acliva 
forma cum In fin i to. Sal!, in or at. Macri Licin. 
(id pleb. Quod ego nequeo satis mirari, QuirKes. 
II or at. Art. P. 86. desrriptas scrvare vices operum- 
que colores, Cur ego , si nequeo ignoroquc, poeta 
salutor? /'/<iut. Jl'erc. 3. 4. 51. Chi habitarct, in- 
venires saltern, si nomen nequis. Cic. 6. tie repubi. 
5. sub (in. Solem adversurn iutueri nequilis. Id. 
Oral. 6,3. 220. U( ea , quum velimus, laxare nc- 
qucamus. Lucrel. 3. 073. arlani astatern meminisse 
ncquirnus. II or at. 1. Sal. 4. Hi. rommi<s» taccrc 
Qui nequii, hie niger est. Cic. 2. 0rn{. 7:>. 3()3. Ea, 
qu;e s.marc nequcunl, exulcerant. Virg. 6. ,£n. 507. 
li' ; amice, nequivi Conspicere, el palria decedens 
poneie terra. Tilinius apud Ton. p. 4u6. IS. SI ere. 
Inter decern annus nequisti unaiii togam detexere. 
//oral. 2. Sat. 5. 7S. Ouam nequiere proci recto 
depcllere rursu. Lucrel. 4. 12J8. fer-tindne s;ppe 
nequissctil L'\orcs pa re re. Cic. 1. Divinat. 4G. 
S'ti. IJuum Demosthenes r/io dicere netjtiiret. Zucref. 
I. 3MU. Quo poterunl uikIt, quum pistes ire nequi- 
luinl? Sill. Cat. C2.yuodpra.-lio adesse neipiibat. 
Id. Jug. If*. Quod injtiriam faeere ncquissct. Liv. 

3. fj-j. yuod sine nstiluta putestate rrdijji in eon- 
rordiam res nequeant. Cotuin. It. R. prcefal. 1. 
Eirsumant, elTctuin solum nequire pr<ebere morta- 
iiiius alimofna. — fc) passive, sou dejioncnl'K for- 
ma. Sail. Jug. 3i. Quidquid sine sanguine tivium 
nlcisci npqoinir. jure factum sit. I'lattt. Itud. 4. 

4. 20. ut ncquitur eomprimi" Id. fiagm. apud 
J-'eslum p. 162. 2y..ViiH. Ilelrahi netniitum, quoquo 
pruuressa est senii-1. futiitius ifcid. Sej quum cun- 
lendi nequilum vi, clam tendenda est pla;:a. (Bo- 
Ihius in Fuel. Lai. Irag. p. 150. rontendit in hoc 
J-'acuni loco nequilum pronuncianilum esse . ut 
nequ'itur apud f'.'aut. loco mui riiaio, ubi For- 
celtinus lesebat nequitur, ous ameni cum Jfluiiero 
les. ne'taitum: nam Fri>cian. de accent. J? ^ii. .Va- 
Jus, s(7u.<, /(.'us, (/uiius forripiunlur non solum 
in simplicitale, sed etiam in compositions, ut in- 
situs, illitus. neqiiilus). Ceterum Cato ibid. Kana 
in co loco eoinpluria fuere: ea exauguravil, pra- 
te: quain quod Termino lanum fuit; id nequitiim 
eiaugurari. Omnib. his lor. or liv a pusilio eamdem 
haberct secitcntiam, qntim passivo Infinito jun-alur : 
nam et ulcinct apud Sail, passive accipiemlwn est. 
— O I'atlicip. Xequiens, euniis est S»ll. fragm. 
apud Andr. Schot. (habentur in fi»c fia^mentor. 
Salt, et p. ^C7. liriiz.) t>us S parte eus nequiens pro- 
hiberc. Jput. 8. Mel. Nequiens idoneum c\itium 
prassenti rladi reddere. Auson. Profess. 2. sufc 
fin. digna nequiens promert. Ammian. 15. 10. 
a r/«d. Hannibal em assequi nequiens. Sail, fragm. I 

Tom. III. 



— 3Gi — 

3. Hist, apud ^frusutn. Mess. Sustinere corpo- 
ra plerique nequeuntes. Arnob. 1. 24. NequeuDtes 
videre. et 7. 34. Nequeuntes scire. — d) A'e- 
(7«eo fin, Italice non posso non, non posso a 
meno, npud flaut. Mil. gior. 4. 8. 32. Nequeo 
quin fleam, et Ter. Hecyr. 3. 3. 35. Nequeo 
quin lacTumem. 

NEQCBUNT pro neceuni nonoulli legunt apud 
Festum loc. fit. in NECEUN'T. 
ISfiyUE OPlVANS. V. NECOPINANS. 
NSOUICQCAM et 

NfiOciDQUAM el nequlquam, adverb. Quod ad 
scriptionem allinet , apud Feslum p. 162. 33. 
Mull, hobetur nequiquam , atque ita in mollis 
SISS. yirqilii, Proper!., Vol. Flacc et aliis re- 
pertom est, teste I'oss. in Elymoh in Quis, Pier. 
ad 2. jEn. 102., Broukus. ad Proper t. 2. 3. 5. 
et Dausq. in Orlhogr. Volunt enim esse a sexto 
casu quiquam maseulino, ut nequaquam a femi- 
nino. — Feslus loc. cit. Nequiquam signiflcare 
idem quod frustra, plurimis auctorum eiemplis 
manircslum est. Hebc Fetttus. Sed quod in adv. 
frustra ad eonatum irritum et spei fraudem refer- 
tur, id in adv. ne.quidquam spectat ad effectum 
irritum et ad utililatis defectum, ptdzxv (It. in 
vano, indarno, senza effello e senia frutto; Fr. 
en vain, inutitement , sans succes , sans effet; 
Hisp. en vano, inulittnente, sin efeclo; Germ, ver- 
geblich, umsonst, ohne U'irkung, ohne Schaden; 
Angl. in vain, to no purpose, fruitlessly). Occurrit 
1 — a) Cum suo Verbo et alia nulla praecedente par- 
lieu la. Ennius apud Cic. 7. Fam. 6. Qui ipse sibi sa- 
piens prodesse non quit, nequidquam sapit. h. e. ni- 
hil efficit sapientia sua. Plaut. Asin. 1.1. 71. Cupis 
id, quod cupere te nequidquam intelligo. Id. Most. 
J. 3. 132. Nequidquam exornata est bene, si mo- 
rata estimate. Cic. Quinct.lb. 79. Verum et sero 
et nequidquam pudet, Oreifmj b«c e comica fabu- 
la hausla esse suspicatur , ct g«n3 cf. Ter. Heaul. 
2. 3. 104. Ilodie sero ac nequidquam voles. Bru- 
tus ad Cic. 1. ad Brut. 16. ante med. Nequid- 
quam perierit ille. Cces. 1. B. C. 1. extr. Nequid- 
quam alicujus auxilium implorare. Sail. Cat. 20. 
Ni virtus Qdcsque vestra gpectata mihi forent, 
nequidquam opportuna res cecidisset, spes magna, 
dominatio in man i bus frustra fuissent. Liv. 21. 
51». Nequidquam fatigato milite, postquam nulla 
spes erat poliundi raslris , gignum receplui dedit. 
Id. 5. 43. Galii quoque per aliquot dies in tecta 
modo urnis nequidquam bello cesto , quum inter 
incendia ac ruinas captie urhis nihil superessc 
pnuter arrnatos bostes vide rent, nequidquam tot 
cladibus lerritovimpclum facere in arccm consti- 
tuunt. h. e. territos quidem Romano*, sed ita mil- 
ium ut animus ad deditionem non ilecterent. I'irg. 
V. .En. 21 li. cau«as nequidquam nectis inanes. Id. 
2. tm'd. 515. Hie Hecuba el natse nequidquam 
atlaria circum-sedebant, ft. e. , ul ail Heynius, 
nullum fructum salulis e loci sanclitate habiiurie. 
Horat. 1. Od. 15. 13. Nequidquam Veneris pre- 
sidio ferox I'ectes r;e-flritm etc. — b) Absolute, 
h. e. omisso Verbo, ct sequentibus rausalibus 
nam, quoniam, qua? ips.e interdurn omittuntur. 
Lucre! . 4. 464. Qu:v viol arc fidem qua<i sensibus 
omnia q me runt. Nequidquam ; q mini am pars horutn 
maxima fallil. Auct. B. 0. S. 111. Hostes roncidunt 
nniinis atque itineribus dive sis fugam qu;erunt. 
Nequidquam: na:n quibus difficultatibus locorum 
Homanos clau.lere voluerant, iis iiisi tcnebuntur. 
Liv. 42. 6i. Atque ita media nocte pro fee Ins , ul 
prima lure a^ressus fallerel. Nequidquam. Prim;r 
staliones opprcss.T tumullu ac terrore suo ccterus 
excivernnt. / 'ni. Flacc. 6. 248. Contra aulern pe- 
rn inis fidens thoracibus, irlum Sustulit, et pladio 
Siboles ferit ultima teli. Nequidquam. Jam empis 
inest, nee fragmina curat Ambenus. -- c) Ali- 
quando alia negans parlirula prsecedit. f'irg. 1. 
G. t*j. neque ilium 1-lava Ceres alto nequidquam 
special Olynipo. Cops. 2. B. G. 27. Ul non nequid- 
quam tant.e virtulis homines judical i deberet ausos 
esse transire latissimum (lumen, subirc iniquissi- 
mum locum etc. ft. e. non tcmere. — Apud Co- 
micos occurrit etiam ne nequidquam, quod inter- 
dum signillcat ne itnpune , inlerdum ne sine 
mercede. Plaut. Bacch. 4. 4. 50. Emungam hercle 
boniinem probe bodie, oe id nequidquHrn dixerit. 
Id. Most. I. 3. 95. Ob isluc verbum ne nequid- 



NEQUITER 



quam, Scapba, tarn lepide diieris, dabo allquid 
bodie tibi peculi. Id. Men. 1.2. t4. Atque adeo, nc 
me nequidquam serves, ob earn ioduslriam hodie 
ducam scortum. ■ — d) Servius haud recte nequid- 
quam pro non vel nihil accepit apud Firg. ct 
Pert, tribus bisce locis. Virq. 1. G. 402. Solis 
et occasum servans de culmine summo Nequidquam 
seros exercet noctua cantus. ubi recte Heynius: 
Nequidquam conjunge cum exercet, b. e. assidui 
noctuse invidios* cantus non efflcere possunt, ut 
non maneat serenum caelum. Id. 2. JEn. 544. te- 
lumque imbclle sine ictu Coojecit, rauco quod 
protinus sere repulsum, Et summo clipei nequid- 
quam urobone pependit. ft. e. summo umbone pe- 
pendit telum, nequidquam, id est irrito impetu, 
frustra, temere emissum. Pers. 2. 48. Attamen bic 
extis et opimo vincere farto Intendit-,donec dece- 
plus et exspes Nequidquam fundo suspiret nummus 
in imo. ft. e. nummus, id est homo superslitlose 
cupidus, deceptus frustra suspiret, ncc pcenitentia 
quid quam proQciat. — Cic. 1. Tusc. 3!. 75. Se- 
cernere a corpore animum, nequidquam aliud est, 
quam emori discere. Alii leg. nee quidquam eodem 
sensu, posito ncc pro non; alii nibi! quidquam; 
Orellius et recenliores plerique reclius nee quid- 
quam aliud, est mori discere. — e) Frustra et 
nequidquam conjuniit Catull. 77. 1. Rufe mihi 
frustra ac nequidquam crcdite amico. Et omissa 
conjunctiva particula per pleonasmum Apul. 8. 
Met. Sed nequidquam frustra timorcm ilium salis 
inanem perfuncti, longe pejore9 inha2simu9 laqueos. 
NEQL'lNONT. V. NEQUEO ioit. 
NEQUlOR, us. V. NEQUAM. 

NRQL'IQUAM. v. nequidquam. 
NEQUIS vel ne quis, «, od, et id, acciocche 
non alcuno , y-yxiq, ne aliquis. — ■ a) Uoiversim. 
Cic. opt. gen. Or at. 7. 19. Quum esset lex Alhenis, 
nequis populi scitum facerct. Id. Divin. in Q. 
Ccecil. 10. 32, Nequa deductio fieret, tua pot* 
estas erat. ,Yepos Attic. 10. Nequod periculum 
incideret. Ter. Phorm. 4. 5. 1. curabo, ne quid 
verborum duint. Virq. 1. Mn. 417. Cernere ne 
quis eos, neu quis coulingere posset. Ct'c. Cluent. 
60. 1CS. Cti nc eui innocenti mceror tuus calami- 
tatcm afferret. Id. 2. Off. 19. 68. Animadvcr- 
tant, quum alios juvare velint, nequos offendarrt. 
Ftin.^ 28. Hist. not. 2. 4. (1S>. Ne qui hostium 
simiii modo nserent. — b) Special! m ne quid 
nitnis. «t;5=v ayav, dictum scptein Sapicnlum, quo 
modus in rebus omnibus eommendatur. Ter. Andr. 
1. 1. 31. — rt In rei'lo maseulino est etiam ne 
qui pro ne quis, ct r,e qua: pro ne qua. Cic. 
Sull. 12. 3i. Ncqnt forle imipiat impiobus subito 
te amare, Torquate. el ibid. 15.43. Ncqui posset 
tan turn de rei publics periculo meminisse, quan- 
tum vel let. el 7. Alt. 10. Neuui conspectus floret, 
aut sermo. I'crro 2. li. R. 4. 15. Nc qui por- 
ceilus a malre opprimatur. Id. 3. ibid. 9. 14. Cir- 
cuni caveas incendenduitt cornu cervinum, ne quae 
serpens accedat. Cic. 16. Alt. 9. Metuo, ne qua; 
azic-siz. me abscnte. 

NEQUlTEU, adverb, (nequam). Comp. lYequius 
sub d ct e; et Sup. JYequissime sub f. — Nequiter 
est milliliter, sine ullo prelio , atque adeo male, 
prove, dissolute, axe-Aa'crni;, inulilmente,da nulla, 
di nessun moment o . Ilinc — a) Est rcmisse, 
languide. Plaut. Asin. 3. 3. 88. Nunquam herrlo 
facere m. penua ni tarn nequiter fricares. — fr) 
Item infeliciter, rni<ere. Plaut. Amph. 1. 3. 23. 
Nequiter pame expedivit prima parasitalio. — c) 
Item dissolute, profuse: cui opponltnr frugaliter. 
Cic. 3. Tusc. 17. 36. Aderit lemperantia, qua? est 
eadem moderaiio, a me quidem paullo ante ap- 
pellata fruaalitas, qu* te turpiier et nequiter facere 
nihil patietnr. Id. 2. Ftn . 8. 25. Iilc porro 
male, prave, nequiter, turpiier raeiiubal. — d) 
Ponilur et pro male, prave, malamente , viziosa- 
mente, xxxtZ;. Liv. 41. 7. L'lrum belluni susce- 
I'luni sit nequius, an inconsullius gestum, dici non 
potest. — e> Item male, perpcram, injusle, ma- 
lamente, ingiuslamenle. Martial, lo. 77. Nequius 
a Caro nihil unquam, Maxime, factum est, Quam 
quod febre peril. — f\ Item maliziosamente, fur- 
bescamente. Plin 12. Hist. nat. 25. 51. (121). de 
balsamo. Yilialur oleo rosaj, cypri, resina, galba- 
no, etc. ncqiiissime autem gummi, quoniam arescit 
in manu inversa, et in aqua sidit: qu.-e probar 

10 



nequitia 

tio ejus gemma est. — g) Item lascivamenle , 
lascive, incoolinenler. Cato apud Gell. 1$. I. Si 
qua per voluptatem nequiter fecerilis, voluptas 
cito abiblt, nequiter fartum iliud apud vos semper 
manebit. Martial. 2.27. Effete, graviler, cito, ne- 
quiter, euge, beate. h. e. ingeniose iu nequitiis ex- 
plicandis. Voces sunt, quibua applaudebant recitan- 
tibus, aut causas ageniibus. 

NEQUlTtA, a;, f. 1. el nequWes. ei, f. 5. (ne- 
quam) est mala tei qualitas vel conditio, qua ali- 
quid nullo esl pretio nuilique usui, dyost6xf)$ 
(11. t' essere buon da nulla, inutilitd,cattiva qua- 
nta, stato d'alterazione; Fr, mauvait etat, maw 
vaise qualite, tlat d 1 a Iteration; Hisp. malo estate, 
mala catidad, estado de alteration; Germ, die un- 
tjeeiqnete, nicht naturtiche, schlechte Beschaffe- 
neil, ferdorbenheit, Untanglichkeil ; Angl. the. 
malignity). Ocrurrit 

A) Raro admodum de rebus. Nequitia aceti, 
est vitium vini in acetum versi. Est enim acelum 
vinum corruplum. Plin. 14. Htst.nat.20.ib. (125). 
Aceti nequitia? ioest virtus magnos ad usus, et 
siae queis vita mitior degi non possil. — Hue re- 
ferri potest et illud Auson. Edyll. 12. prcsf. mo- 
nosyllab. in fin. posilor. Similium nugarum 3ubtexo 
uequitiam. inutilita di simili frauherie. 

B) Sapissime de hominibus dicitur morali ratio- 
ned <f 1. Est ignavia, inertia. Cic. 3. Tusc. 8. 
13. Frugalitas, ut opinor, a fruge: nequitia ab eo 
(elsi hoc erit fortasse durius) quod nee quidquam 
est in tali homine: ex quo idem nihili dicitur. Id. 
1. Cat. 2. 4. Oupio, me esse demeotem: cupio, 
in tantis reipubl. perkulis non dissolutum vide 
ri: sed jam me ipse inertias nequiliaque coode- 
inno. el ibid. 11. 29. Si quis est invidiam cnetus, 
num est vehementius severitatis ac fortitudlnis 
invidia, quam inertia ac nequitia pertimescenda? 
Id. 5. Fin. 20. 56. Inertissimi bo mines, nescio 
qua singular! nequitia praediti. % 2, Item est te- 
rn erilas, qua quis inconsulto agit, scorn ideratezza, 
leqgerezza d'animo: ilaque discricnen inter mali- 
tiam et uequitiam cognoscimus et illis P. Afri- 
can* verbis apud Gell. 7. 11. Omnia mala, pro- 
bra, flagitia, qua homines faciunt, in duabus rebus 
sunt, malitia atque nequitia. Si uequitiam defen- 
dere vis, licet. Sed tu in uoo scorto majorem 
pecuniam absurupsisli, quam quanti omne instru- 
mentum fundi Sabini in censum dedicavisti. Non 
vis rtcquitiam: age, malitiam saltern defeode, Sed 
tu verbis conceptis conjuravisti sciens sciente 
animo tuo, etc. Cic. 3. Herenn. 6. 11. Utile 
putamus, db omnibus unicam malitiam atque ue- 
quitiam cognosci. ^f 3. Item profusio, prodigen- 
tia; vitium ejus, qui frugatitatc caret et in luxu 
vivit, prodigalita, profasione. V. FRUGALITA3. 
Cic. Clueni. 51. 141. Itrutum autem, hominem 
sapieotem, quod Glii nequitiam videret, qua pra- 
dia ei relinquerct, testiiicari voluisse. Paul. 3. 
Senlent. lit. 4. Moribus per pratorera bonis inler- 
dkllur hoc modo: Quando ttbi bona paterna 
avitaque nequitia tua disperdis, liberosque tuos 
ad egestatem perducis, etc. Horat. 2. Sat. 2. 
131. ilium aut nequities, aut vafri ioscilia juris, 
Postremum eipeliet certe vivacior bores. Claudius 
Quadrigarius apud Cell. 7. 11. Luxuria et ne- 
quitia pecuniam magnam consumpserat. % 4. 
Et quia profusio pracipue versalur in quarilandis 
turpibus corporis voluptatibus, quarum gratia sa- 
pissime homines bona sua comedunt; nequitia ac- 
cipilur pro turpi incontinentia, flagitiosa cupidita- 
te, probrosa libidine, tascivia, malizia libidinosa. 
Donatut ad Ttr. Adelph. 3. 3. 4. Nequitia pro- 
prie libidinosa inertia dicta est. Horat. 3. Od. 15. 
1. Uxor pauperis Ibyci Tandem nequitia pone 
rnodum tua>, Famosisque laborihu*. et ibid. 4. 77. 
lncontinentis nee Tityi jecur Relinquit ales, ne- 
quitia additus Custos. scil. quia in I.atonam 
petulans fujt. Martial. 4. 42. Nequitias tell us 
si' it dare nulla magis. Adde Pelron. Satyr. 87.; 
item Ovid. 1. Fast. 414.; et Phcedr . 3. 8. 
% 5. Est eliam universim malitia, improbitas, 
\iliositas, malvagita, malizia. Cic. Hose. Am. 
40. 134. Si dortius h«c habenda est potius, quam 
officlna nequitia. et deversorium Ilagitiorum o- 
mnium. Id. 7. f'err. 33. 87. Qui alterum $e 
Vcrrem cum luxuria atque nequitia, t«m etiam 
imperio putaret. .Seneca 2. Ira 8. Certatur in- 



— 362 - 

genti quodara nequitia certamine: major quoti- 
die peccandi cupiditas, minor verecuodia est. 
Phcedr. 2. 6. Vis et nequitia quidquid oppugnant, 
ruit. Ulp. Big. 21. 1. 23. Dolo malo, et per 
nequitiam. ^ 6. Item flagilium, scelus. Proper t. 

1. 15. 38. Nee trcmis admissa conscia nequitia? 
^ 7 Hinc translate in re medica Cast. Aurel. 1. 
Acut. 5. Febrium nequitia. /.axorj^zia. et 5. Tard. 

2. n. 37. Propter passionis nequitiam adhibenda 
eliam cerolaria ex oleo dulci etc. 

NfiQUlTlALIS, e, adject, ad nequitiam pertinens, 
nequara Est vox Vet. Scholiast, ad Lucan. 8. 
452. 

INEQUITIES, 5i, f. 5. f. NEQUITIA. 

NEQUITO, as, are, a. 1. et 

NEQUlTOR, aris, ari, dep. 1. nequam sum. 
Agnoscit Priscian. 8. p. 7 Q 9. Putsch., sed nullum 
affert Latini scriptoria excmplum. Aug. tarnea 
lirehlius edidit nequit, et nequitur pro nequilo, 
et nequitor. Ita edidit et Henr. Keilius: at cl. 
Quicherat. in sua Lex. Append, sub v. Inquieto 
mallet legere inquieto ct inquietor. 

NEQL'O et Ne quo, adverb, ne in aliquem 
locum, fiTJiroc. Cato li. R. 143 Villica ad cqb- 
nam nequo eat, neque ambulatrix siet. 

NEREl'S, i et eos, m. disyllab. Nijpe-J;, Oceani 
et Telhyos fiiius, deus maris, de quo V. mulla 
in ONOM. Hinc metonymice est ipsuco mare. 
Tibull. 4. 1. 58. de Ulysse. Vexit et yEolioi 
placidum per Nerea ventos. Va\. Flacc. I. 450. 
losurgit transtris, et remo Nerea versat. Ovid. 1. 
Met. 187. qua tolum Nerous circumsonat Oiben, 
Lucan. 2. 713. .Hie primum rubuit civili sanguine 
Nereus. 

NERION, li, n. 2. vijpiov, planta, qua et rho- 
dodendron, et rnododapbne dicitur, caretque ap- 
peliatione Latlna, fronde sempiterna, rosa simiiitu- 
dine, caulibtis fruticosa. Juraentis, caprisque, et 
ovibus venenum est: eadem homini contra ser- 
pentium venena remedio. Plin. 16. Hist. nat. 20. 
33. (79). et 24. tfrtd. It. 53. (&0). Banc plan- 
tarn Hali oleandro vocant. V. VIBURNUM et LAU- 
REDS. 

NEftlTA, a, m. I. -/nolxr^y coocha marina 
nsuUlo, ut videtur, similis. Plin. 9. Hist. nat. 
33. 52. (103). Navigant ex his nerita, prabeotes- 
que concavam sibi partem, et aura oppooentes, 
per 8umma aquorum veliBcant. Harduin. pro 
nerilcs edidit venerios, minus recte; nam yrj- 
pivrn Ugitur apud Aristot. Hist. anim. I. 4. c. 
4. et jElian. Nat. anim. I. 14. c. 28. Ipse la- 
men Sillig, habet venerix. 

NERVALIS, e, adject, ad nervos pertinens, 
nervosus. Scribon. Compos. 12. Herbam, quam 
Graci TtcA'JvEupov, nos nervaiem nppellamus. 

NERVINE, arum, f. plur. 1. et ' 

NERVlA, orum, n. plur. 2. (nervus) fidicuta ex 
nervis concinnata, chorda cithara, vel alius mu- 
sic! instrument!, xd vj-jpta, corde delta cetra , 
minuge. 

I.) Proprie. f-'arro apud Non. p. 215, 16. Merc. 
In psalterio extendamus nerviaj. Gell. 9. 7. N'ervias 
in fidibus brumali die alias digitis pelli, alias 
sonare. FtOntin. 2. de limit, p. 32. Lachmann. 
Oculo ex omnibus corniculis extensa ponderibus 
et inter sc comparata fila seu uervias ita perspice- 
re, donee etc. V, Rudorft'. vol. 2. p. 337. 

II.) Translate pro nervis. P'arro apud Non. p. 
215. 18. Merc. Qua ejus nervia tractare solebat, 
Petron. fraqm. Tragur. 45. Burmann. Gladiator, 
qui habuit nervia prarisa. 

NERV'ICEUS, o, urn, adject, veu'pivo;, nervinus, 
nerviis, h. e. chordis constans. Vulgat. interpr. 
Judic. 16. 7. Si septem nerviceis funibus needum 
siccis et adhuc humentibus Sigotus Tuero, infirmus 
ero, ut ceteri homines. 

NERVlC6SUS, a, urn, adject. Glois. Isid. Ner- 
vieus, nervicosus, forlis. Eadem exhitient et Gloss. 
Pith. 

NERVlCUS, a, urn, adject, nervorum vitio labo- 
rans, veuptxd;. yUruv. 8. 3. ante med. Ita aut 
nervicos, aut podagricos efociunt homines. A I. leg. 
neuricos a Grceco, et fortasse rectius. V. et voc. 
precetl. — Ceterum V. ONOM. 

NERVINUS, a, um , adject, di nervo, c ner\o 
factus, ut Nervini funes. f'egpt. 4. Milit. 9. 

NERVOSE, adverb, (nervosus). Comp. Nervo- 



NERVUS 

sttif. — Proprie est cam validis nervis, sed oceur- 
rit translate taotum ct est enixc, fortiter. valide, 
con forza, con energia, con vigore , (ffyup^. 
Plancus ad Cic. 10. Fain. 23. a med. Tu , mi 
Giceio, quod adhuc fccisli, idem prasta, ut vigi- 
lanter nervoseque nos, qui stamus in aeie, subor- 
ncs. Cic. Orat. 36. 127. Dketur autem non Pe- 
ripateticorum more (est enim iliorum exercitatio 
elegans jam inde ab Arlstotele constiluta), sed. 
aliquanto nervosiu3. Id. 3. Off. 29. 106. Itaque, 
ncrvosius qui ista dissernnt, solum audent malum 
dicere id, quod turpe sit; qui autem remissius, etc. 

N^RVOSlTAS, 5tis. f. 3. '. nervosus) ipsa nervo- 
rum compages. 

I.) Proprie. Ccel. Aurel. 3. Acut. 18. Patitur 
tola nervositas, quod est conjiciendum et mentis 
alienatione et contractu membroiutn. Id. I- Tard, 
4. Patitur communiier omnis nervositas, sed prin- 
cipaliter coput. Adde sumd. 1. Acut. 10. et 3. 
Tani. 5. extr. r. KHIGOLETHRON. 

II. j Translate est robur, firmitas. Plin. 19. Hist. 
nat. 1. 2. (U). Nervositas b!o aqualior pane, quam 
araneis. 

NERVOSUS, a, um, adject. Comp. Nervosior 
I. ct II. 2, — Nervosus est mullos, vel validos 
habens nervos, vsuccoOtj? (It. nervosa, nerboruto, 
vigoroso; Fr. nerveux, musculeux, qui a beaucoup 
de muscles, de tendons; Hisp. nervoso, musrolo- 
so; Germ, raeri'1'3, voll Sehnen, Muskeln; Angl. 
full of sinews or fibres, sinewy, strong, nervous, 
newy). 

I.) Proprie. Cels. 5. 28. n. 12. et 7.5. Nervosus 
torus. Lucre t. 4. 1153. Nigra, melichrus est; im- 
uiunda et fcetiiia, acosmos; Casia, Palladion; ner- 
vosa et iignea, dorcas. Ovid. 6. Met- 255. qua crug 
esse incipit, et qua Mollis nervosus tacit inlernodia 
poples. Plin. 11. Hist. nat. 37. 77. (198). de dia- 
phragmate. Nulla est ei caro, sed nervosa exilitas. 
et ibid. 86- (214). Medulla nervosa, et in spina tan- 
lum dorsi, ossa non habentibus. Id. 23. ibid. 3. 
34. (69). Decoetum olearum profluvium sanguinis 
e nervosis partibus cohibet. Ccel. Aurel. 1. Tard. 
1. n. 33. Naiuta caput est nervosum et duris cu- 
libus et rapillis oblectum. — Nervosius illud apud 
Catull. 67. 27. est to av3;sicv atOalov. 

II.) Translate. ^ 1. Per simililudinem dicitur de 
partibus plantarum exiliottbus ac firtnioribus. Plin. 
21. Hist. nat. 9. 30. (54). Nervos i cauliculi qui- 
busdam , ut maratho. Id. 27. ibid. 12. 97. (122). 
Poterion radices habet nervosos, Candidas, Ormas. 
^ 2. Elcganter transfertur ad vim et efiicariarn 
dicendi. Cic. Brut. 31. 121. Quis uberior in di- 
cendo Plalone? quis Arislolele nervosior? ^ 3. 
Pro forli. Prudent. 2. in Symmach. 320. San- 
guine pracalido fervct nervosa juvenilis. Pal. Max. 
8. 13. n. 4. 'item. Nervosa vivaciUs. 

NERVULUS, i, in. 2. deminut. a nervus, par- 
vus nervus^ ut habent ctlam .Vol. 'fir. p. 108., 
vs-jpiov, nervelto. Translate. Cic. ad Capiton. 1. 
in fin. post. ep. 16. I. 16. ad Alt. Quod cede Ta- 
riel, si tu nervulos tuos, mihi sape cognilos, sua- 
vitatemque, qua nemo tibi par est, adhibucris. h. e. 
vim tu am in d kendo. 

NERVUS, i, in. 2. vs-jpov. Plin. 11. Hist. nat. 
37. 88. (127). Ncrvi orsi a rord;:, bubuloque eliam 
circumvoltili, in omnibus lubricis applicati ossibus. 
nodosque corpurum , qui vocaiilur articuli, aliubi 
interventu, aliubi ambitu, aliubi transitu ligantes: 
hie tereles, 11 lie 1 a Li, ut in unoquoquc poscit Dgu- 
ratio. Neque hi solidantur incisi: mirunqup, vulne- 
ratis summus dolor, praseclis nullus. Sine nervig 
sunt quadarn animalia, ut pisces: arterii« enim 
constant. L'bi sunt nervi, inleriures ronducunl mem- 
bra, superiores revocanl. Inter hos latent atteria, 
id est spiritus semi la. Haec Plin. (It. nervo, mu- 
sculo, lendine, ligament q; Fr. tendons, ligaments , 
nerf's; Hisp. leniUm, ligamento, nervio; Germ. d. 
Sehnen und Ftechsen, d. Muskeln, /Veri?en; Angl. 
a stnetf, tendon, nerve, muscle, ligament, fi- 
bre). 

I.) Proprie. Cels. 2. 10. a med. Juncta est vena 
artcrlis, his nev,i. Ita si nervum scalpellus attigit, 
sequetur nervorum distenllo. Cic. 2. Nat. D. 55. 
1^9, Hue adde n;;rvos, a quibus artus eonlinentur , 
eorumque implicaiionem toto eurpure pertinentem: 
qui , alcut vena et arteria, a corde tracti et pro- 
fee ti in corpus omne ducunlur, Cels. 8. 1 . circa 



NESAPIUS 

med. Cervix ne sustinere quidem caput posset, ni 
si utrimquc recti valentesque ncrvi cotlum cooti- 
nerent, quos Tsvcvra; Graeci appellant, siquidem 
boruni inter omnes flexus alter semper intentus, 
ultra prolabi superiora non patitur. et mox. Ver- 
tebra: mollis nervis et multa cartilagine continen- 
tur. et post. Ossa validis musculis nervisqoe con- 
slricla. Plin. 26. Hist. nat. 8. 58. (90). Nervus, 
qui platys appellatur. Id. 34. ibid. 8. 19. (59). de 
Pylhagora pictore. Hie primus nervos et venas cx- 
pressit capillumque diligentius. — Festive Plant. 
P(en. 5. 4. 99. Condamus alter alterum in nervum 
brachialem. h. e. invieem amplectamur. — Cces.6. 
B. G. 20 Hoc alt staturam, ali vires, nervosque 
conQrmari putan'. Cels. 2. 10. a med. Nervorum 
dissolutio et rigor et disteotio. Seneca Ep. G6. 
contractio. Cels. 2. 8. et 3. 27. resolutio. ibid. n. 3. 
tremor. Plin. 20. Hist. nat. 22. 92. (250). Lini se- 
men musculorum, nervorum, articulorum , ecrvi- 
cum durilias roitigat. Id. 28. ibid. 6. 17. (61). Pedes 
in bumo deponi prodest, si nervi in bis cruribusve 
tendantur in leclulo. se ti prenda it granchio. 
— Ex his patet, nervo significari a Latinis ea 
omnia, quorum Italicam appellationem posui, quaj- 
que ab anatouiicis diligentius distioguuniur. Prse- 
cipue vero signiGcaotur musculi , quibus menibro- 
rum motus, vires corporis, firmhas, robur constat. 
Unde plura translate. 

IL) Translate. ^ 1. JYervus est to aloolov 
apf'svtxiv, faseinum. Horat. Epod. 12. 19.; Patron. 
Satyr. 131.; Ovid, et alii. ^ 2. Dicuntur eliam 
nervi de fidibus, cords, minttge. Cic. 3. Oral. 57. 
216. Omnes voces, ut nervi in fidibus, ita sonant, 
ut a molu animi quoque sunt pulsae. Id. Hose. 
4m. 46. 134. Quotidiano eantu vocum et nervo- 
rum et libiarum tola vicinitas personal. Viva. 9. 
j£n. 776. cui carmtna semper Et citharae cordt, 
numerosque iDtendere nervis. Moral. 3. Od. 11. 3. 
testudo res.onare septem Callida nervis. ^ 3. Item 
chorda arcus, corda de'.Varco: quia saepe e nervo 
est. Accius a pud far r on. 7. L. L. 80. Mull. Reci- 
proca tendens nervo equino concita tela. Virq. 9. 
/En. G22. nervoque obversus equino Intendil te- 
lum. et 10. ibid. 131. nervo aptare sagittas. incocca- 
re. el 4. G.313. erumpit nervo pulsanie sagil'a. f'al. 
Flacc. 6. 376. Icvi ducere cornua nervo. el I. 437- 
cerlus /Elhalides subitas nervo redeunle sagitlas Co- 
gere. ^ 4. Per syoecdochen est ipse arcus. Id. 

3. 182. At diverse Sagen turbantem fallerc nervo 
Turn primum puer ausus Hylas. ^ 5. ft'ervus 
pro corio. Tac. 2. Ann. 14. Ne scuta quidem ferro, 
nervove firmata, sed viiuinum textus etc Sit. It. 

4. 293. subtextaque tegmina nervis. ^ G. Item 
genus vinculi,quo servorum et obseratorum cer- 
vices, aut potius pedes eonstringunlur, eeppi. In 
Gtossis enirn Philox. Greece diciltir ^'St.'iizzdri. et 
Tertutl. ad Martyr. 2. sub fin. Nihil cms serltl 
in nenn, quuin animus in caslo est. et Cult, /cm, 
13. Nescio, an crus de periscelio in nervum se pa- 
tiatur artari. Hue f»< it eliam, quod nexos ob ses 
ulieuum f/esych. docct iyx.akoav.eKt: z voiari. Quod 
eliam e ferro essel, coque cervices colligarentur , 
docet Festus his verbis: Nervum appellamus eliam 
ferrcum vinculum, quo pedes impediuntur: quam- 
qunni Plaulus co eliam cervices vineiri ait ( in 
franm.) Peifidiosc capitis, eo edepul nervo cervices 
probat. HiEC I-'eslus p. 1G5. 23. ?Jull. Ceterum 
ipsa vox vinculo in e nervo signifies I: et vert simile 
est, olirn lute fuisse, d^inde mutatum i:i ligncum, 
nut ferrcum, servato nomine. A com|icdibus et 
pedicis dislinguil Plaut. servorum prcnas enurnc- 
rans Asin. 3. 2. 5. advorsum stimulus, laminae, 
ertteesque, compedesque, Nervos, catenas, careen's, 
numellas, pedicas, boias. et in Leg. XII. Tab. 
apud Gcll. 20. 1. a med. Secum ducito, vincilo 
aut nervo, aut rompedibus quindceim pondo re 
initio t ib us. el Calo apud Gelt. H- IS. a med- 
Furcs privalorum fu riorum in nervo alquc in com- 
pedibus ictatern agunl: fares pub I if i in auro alquc 
in purpura. ^ 7. Vintulum e nervo aperlc e»se 
videtur in illo I'lauti Cure. 5. 3. II. ex te hodic 
raciant pilum catapultariuiti: Atque iia te nrrvo 
turqucbu, ilidem uti catapullce solcnt. I'enet. i. 
Jjitit. 9. Nervorum quoque copiam summo studio 
cipcjil colligi, quia onagri, vel balistye, celeraque 
torments, nisi funibus nervinis inlenla, nihil mo- 
sunt, f'itruv. quoque funes u nervo lorlos memoral 



— 303 — 

1. t., 10. 15. et 16 % 8. Ceterum universim 

sumitur pro carcere el vmculis. Plaut. Capt. 5. 
3. 45. Ego te in nervum, baud ad pnelorcm, bine 
rapiam. Id. Cuic. 5. 3 40. in nervo jaccbis, nisi 
mihi argenlum redditur. Id. Capt. 3. 5. 71. noctu 
nervo vinctus custodibitur. Liv. 6. 15. Eximcre 
de nervo aliquem. — Urbane Ter. Phorm. 2. 2. 
10. vir fortts, atque amicus! verum hoc sape, 
Phormio, Vereor, ne istsc fortiludo in nervum 
erumpat denique. vada a fmire in prigione. Al- 
ludtt ad nervos pro viiibus et robore. % 9. Per 
metapboram et generatim nervi sunt id, quo roa- 
xirue quseque res sustinetur el valet, vires, robur, 
vigor, flrmitas, fo f za, viaore, nervo, costanza. Cic. 

2. f'err. 12. 35. Magnum fortasse onus et mihi 
periculosum : verumtamen dignum, in quo omnes 
nervos aetatis induslriasque meae contendercm. u- 
sassi ogni sforzo, mi adoperassi con ogni vigore. 
Sic Ter. Eun. 2. 3. 20, digna ics est, ubi tu nerpos 
inlendas tuos. Cic. 5. Veir. 56. 130. Omnibus 
nervis mihi contendendum est, atque in hoc la- 
borandum, ut etc. Q. Cic. Petit, cons. 10. 39. 
Nervos atque arlus esse sapienli®, non temere 
credere. Cces. 1. B. G. 20. Opibus bc nervis ad 
perniciem suam uti. Ctc. 5. Phil. 12. 32. Expe- 
rietur consenlientis senatus nervos atque vires. Id. 

6. Fant. 1. Vereor, ne consofatio nulla possit vera 
reperlri pra°ler illam, qua? tanta est, quantum in 
cujusque animo roboris est atque nervorum. Id. 
5. Phil. 2. 5. Ncrvi belli pecunia. Id. Manil. 

7, 17. Vectigalia nervos esse reipubl. semper duxi- 
mus. Qiiintil. procem. I. 8. 18. Qui omissa reruci 
(qui nervi sunt in causis) diligentia, qaodam ina- 
ni circa voces studio senescunt. Liv. 7. 39. Ner- 
vi conjurationis. Cic. 12. Phil. 3.8. Legionum 
nostrarum nervos nonne his consiliis incidimus? 
non isnerviamo noil et 2. Tusc. 11. 27. Poet* 
molliunt animos, nervos omnes virtutis eliduot. 
Id. 3. Fam. 10. Plane video fore nervis opus, sa- 
pientiaque lua, ut etc. % 10. Spcriatim de vi ve- 
bementiaque orationis. Cic. Oral. 19, 62. Quam- 
quam enitn et philosophi quidam ornate locuti sunt, 
larnen horum oratio neque nervos, neque aculeos 
oratorios ac forenses habet. Horai. Art. P. 26. 
sectintem lenia nervi Dcfi'-iunl animique. 

NESAPIUS, a, un>, adject, (nc el sapio) non 
sapiens, insipiens. Petron . fragm, Tragur. 50. 
Burmann. Ne me putelis nesapium esse. Q. Te- 
rent. Scaurus de Orlhogr. p. 225!. Putsch. Ne 
pro non positum apud antiquos: sic nefrendes porci, 
qui sine denlibus sunt, idest qui fabarn frenderc 
non po^sunt: sic ncsapius, qui non sapit. 

NESCllliLIS, c, adject, qui ncsciri potest- Boeth- 
in Aiistot. lib. deinlerpr. ed. 1. p. 266. Quemad- 
inoduai Homerus quidem est quiddani, id est pocla, 
non lamen est per se; ila id, quod non est, est 
quidem aliquid, id est opinabile, vel ignorabile, vel 
nesuibile, non tamen est aliquid per se in natura. 

NESClENS, enlis, parlieip. V. NESCIO. 

NESCIENTER, adverb, inscienlcr. Auquslin. 
2. Doclr. Chr. 40. Ipsis /Cgypliis nescienter cotn- 
modantibus ea, quibus non bene ulebanttir. Fr ti- 
de nl 2. ApotUeos. prcef. 4. El nescienter iabimur. 
A I. leg. nescientes. 

NESCIENT(\, ®, f. 1. ignoranza, ignorantia. 
Claud. JHamerl. I. Stat, anirn.11. at* /In. Aano- 
sce , te nobis quierenlibus veriiatem pro una, quam 
polliceris, stienttj multorum nescienlias allulisse. 
Adde eumd. 3. ibid. 2. ad fin. el 11. 

NESCIO, is, Ivi e( ti , Hum, ire, a. 4, (ne et 
scio). Aescisse trisyllab. Ovid. 2. Art. am. 555. 
Sed melius nescisse fuit- svneeresis en, nam olim 
duo ti num quam scrihebantur. — Part, fiesciens 
in fin.; .Vesciiiis el .Vi'sciiurus 2. — Nestirc est 
ooo scire, ignurare.ayvosw, (ll. non $apere,ignora- 
re; I'r. Jie pns savoir ; Hisp.no sober ; Germ, niehl 
wissen; An^l. lo be ignorant, not lo know). ^ I. 
Mriito sensti el universim. — ni Generatim usur- 
patur cum Ablative rci el praepos. de, cum Accusa- 
tivu, cum Accus. et Infinilo, cum Kclaiivo el Con- 
junct ro. Plaut. Merc. i. 3. 48. hunc ncscirfi sat 
scio De ilia arnica. Cic. 12. Alt. 23. tic Oropo 
opinor, scd cerium nescio. Id. 1. jTusc. 25. 60. 
Nee me pudct, ut istos, faleri ncscire, quod ncsciam. 
Ter. Eun. 4. 5- 10. ncsciebam , id dicere illam. 
Varro apud Gelt. 1. 22. Ncscis, quid vesper sccus 
vehat. Cic. 7. All. 12. Sin discedet, quo, aut qua, 



NESCIO 

aut quid nobis agendum sit, nescio. Id. I. Tusc. 
25. 60. Anima sit animus, ignisne, nescio. Adde 
Plaut. Cure. 4. 1. 2. Rursus Cic. 3. Hat. D. 1. 
2. Hie Vellejus, Nescis, inquit, Cotla, quanta 
cum exspectatione sim te auditurus. Ter. Eun. 4. 
7. 29. nescis cui malediras nunc viro. Ovid. 1. 
Met. 514. Nescis temeraria, nescis, Quern fugias. 
Horat. 1. Sat. 1. 73. Nescis quo {alii quid) va- 
leat Hummus., quern prabeat usum. Petron. Satyr. 
137. Nescis, quam magnum flagilium admiseris. 
— Et omisso per ellipsin Conjunriivo. Plaut. Cist. 
4. 2. 59. aufugit qmedam nescio quo mihi. Id. 
Epi'l. 4. 1. 11. Nam videor, nescio ubi, me vidisse 
(banc) prius. — b) Speciatim. Si nescis, formula, 
qua ulimur, quuro quippiam vehementius inculca- 
mus. Ovid. Ueroid. 17. 197. nobis omnia de te Quse- 
rere, si nescis, maxima cura fuit. et tbiri. 20. 150. Si 
nescis, dominum res habet ista suum. Id. 3. Pont, 3. 
28. Quae sunt, si nescis, invidiosa tibi. — c) Quod 
sets, nescis, formula, qua stlenllum alicui, et fidem 
in arcano custodiendo commendamus : quasi id, 
quod scit, perinde conltnere debeat, ac si prorsus 
nesciret. Ter. Eun. 4. 4. 54. tu pol, si sapis, Quod 
scix, nescis neque de eunucbo, neque de vitio vir- 
ginis. Id. lleaut. 4. 4. 26. Tu nescis id, quod 
scis, Dtomo, si sapies. Plaut. Mil. glor. 2. 6. 89. 
Nae lu hercle linguam comprimes Posthac: etiam 
illud quod scies, nesciveris: Nc videris, quod vi- 
deris. — d) JVescio quis, quce, quod, quid, unde, 
ut apud Plaut. Per s. 1. 3.9. Prope roe hie ortcio 
qois loquitur. Sic Ctc. 4. Acad. (2. pr.) 25. 81. 
I lie nescio quis, qui in scholis norninari solet, millo 
et octoginta stadia quod abesset, videbat. non sochi. 
Sail, in oral. JIacri Licin. ad pteb. sub ftn. Oc- 
cupavit vos oescio quae torpedo, non so final*. Ter. 
Hecyr. 3. 1. 39. nescio quod magnum mnlum Pro- 
fecto me celant. Id. Andr. 2. 2. 3. Laelus est 
oescio quid, non $a di che. Id. F.eaut. 2. 2, 7. 
Nescio quid profeclo mihi animus prcesagit mail. 
Cic. 15. Fam. 4. Fortasse non jejunum hoc nescio 
quid quod ego gessi, et contcinnendum viJetur. 
Id. 1. If at. V. 33. 93. Quia nescio quid in phi- 
losophia dissenliret. Id. 15. Alt. 4. Nescio quid 
litterarum. et 16. ibid. 5. Rurnoris nescio quid 
afllavit. Id. 13. ibid. 28. Nescio quid e queroi 
eisculpseram quod videretur simile siinulaeri- Id. 
1. ad Q. fr. 1. 6. Nisi forte me Paconii nescio 
cujus querelis moveri putas. h. e. vilis hominis, 
per contcmplum. Sic Id. Flacc. 17. 39. pastores, 
nescio quos, cupidos litterarum' Id. Cxi. 15. 35. 
Qua te quuniam, menie nescio qua effienala atque 
pracipili, in forum deferri judiciunique voluisli, 
etc- Id. Orat. 2i. 79. SentenlisB nescio unde ex 
abdilo erut*. — e) .Xescio quamodo, quo paclo, 
item quo fato, quo casu , til apud Ctc. 5. Fam. 
15. Nescio quomodo, ip9e ill® lillene e»clujere 
me a porlu et |>erfugio videntur. Id. Sex!. 47. 
M). lioni, nescio quomodo , tardiotes sunt, non 
so come. Eodem sensu Plant. Merc. 2. 3. 51. ne- 
scio qui animus mihi dok't. C r . A'epos Dion. 8. 
Quuin, quemadmodum scdarcl, nesciret. non sapsn- 
do in qital modi. Cic 5. Fam. 15. Alii, nescio quo 
paclo, obdurueruut. Id. 15. ibitf. 13. Scd 'la fato 
nescio quo contigisse aibitror, ut etc. el 5. ibid. 
15. Casu nescio quo in ea tempora aetas nostra 
iucidit. Cf. Nepcs Milt lad. 7. Lucus, nescio quo 
casu, nocturtio tempore inrensus est. per non so 
quale acciilenle. — /) Xescio an, ut apud Cic. 
i. Cat. 5. 9. Sin illam alteram, nesr.io an amplius 
mihi negotii conttahanir. /.if. 23. 16. Ingens eo 
die res et nescio an maxima iilu hello gesta sit. 
JYepos 7'imol. 1. Huic uni ronli^it, quod nescio 
at! ulli, ut etc. non so se. V. HAUl) et prneciouc- 
AN. — rp .~ie scio si est Pallad. de Insit. procem. 
Nescio, si luuui ad has mintitias inclinelur ingc- 
niuin. — h) I'assive impersonolitcr. C'it:. 7. Alt. 
12. Utrum consistere uspiam vclil, an marc trans- 
iie; ncscilur- nan si sa , se ctc. *f 2. Latiori 
setiMi Tipsftre est baud now«se, non conoscerc, el 
orcurril — a) Cuiu Accusative pcrsome, aut rci. 
Plaut. Aului. prot. 30. Ilia ilium nescit, non sa 
c'ni sin. Ter. IJeaut. 2. 4. 16. Nescio alias: rue 
quidem semper scio feoisse sedulo, Ut etc. non so 
deWaltre. Sic ibiti. 5. 4. 15. so. Dii isliec prohi- 
beant. chr. Dcos nescio : .ego quod polcro, cnilar 
sedulo. Z-ucon. I. 453. Nescire deos. Arnob. 2. 
22. Ipsum sese est ante omnia ncsciturus. Ter- 



NESCITUS 

Adelph. 4. 2. 32. Nescire nomen allcajus. Seneca 
2. Clem. I.; el Sueton. Ner. 40. lilleras. Virg. 
1. G. 390. Nee noclurna quidem carpentes peosa 
paellas Nescivere hiemem. Stat. 7. Tfieb. 674. sua 
vulnera nescit. non sente. Juvenal. 7. 97. vioum 
toto nescire Decerabri. h, e. vino abstinere. — fc) 
Passive. Pallad. 11. R. R. 4. Talibus locis prui- 
narum vis ct natura nescitur. Sidon. 8. Ep. 6. 
ante med. Litem intra Gallias ante nescitam pri- 
mus eJidit. Alii leg. nesoiam: V. Amadut. in Leg. 
Nov- p. 236. col. 1. Boeth. Consol. Philos. 5. 
melr. 3, Aut quis valeat nescita sequi 7 ^ 3. La- 
tissimo sensu, vel, si placet, translate, nescire est 
oequire, et aliquando Jiolle; occurrit autem — a) 
Absolute. Cic. Brut. 37. 140. Non lam praclarum 
est acire Laline, quam turpe nescire. re. e. recte 
loquendl Tacullate carere. — 6) Sapissime cum 
Inflnilo. Cic 3. Orat. 18. 65. Stoici omnlno ira- 
sci nesciunt. Virg. 3. G. 84. de equo. Stare loco 
nescit. non sa, non pud contenersi. If orat. 3. 
Od. 24. 54. Nescit equo rudis Harere ingenuux 
puer. Id. Art. P. 390. nescit vox raissa reverti. 
non pub. Stat. 9. Theb. 743. Liber atnat campos 
et nescit ia antra reverti. h. e. non vult. — Hinc 
Part, prses. 

Nescient, entis, est idem ac nescius, ignarus. 
Ter. Ifeaut. 3. 1. 59. Ut nescientem sentiat te id 
sibi dare. Apul. de Mag. Conflnxere, puerum 
quetnpiam carmine canlatum corruisse, postea ne- 
scientem sui cicilalum. 
NESClTUS, a, um. V. vac. nraercd, 
NESCIUS, a, um, adject, (nescio) nescieos, igno- 
rans, dvsiaoz-nfiiav (It. ignoranle, che non sa, in- 
itio; Ft. qui ne sait pas, qui ignore; Hisp. igno- 
rante; Germ, unwissend , unkundig ; Angl. not 
knowingh, unknowing). Occurrit *j 1, Active et 
stricto sensu. — a) Cum Genitivo. Virg. 10. /En. 
501. Nescia mens bomioum fall sortisque futura. 
Horat. 1 . Od. 5. 9. Qui nunc te fruitur credulus nu- 
rea, Qui semper vacuam, semper amabilem Sperat, 
nescius aurae FaUacis. Plin. 8. Ep. 23. sub fin. Im- 
pendenlis mali nescius. Tac. 4. Ann. 20. extr. Insoo- 
tes magislratus et culpa aliens nescli. Quintil. 1. 
3. 12. iEtas simulandi nescia.— b) Cum Ablativo et 
prapos. de. Ovid. Heroid. 16. 140. Nullaque de facie 
nescia terra lua est. h. e. nulla regio pulcritudi- 
nem tuam. ignorat. — c) Cum Accusativo et InQ- 
nito. Tibtill. 1. 9. 76. Nescius, ultorem post caput 
esse deum. Val. Place. 4. 708. Imperio fnos Jo- 
vis aternumque revirtctos, Nescius. — d) Cum 
Relativo el Conjunclivo. Ovid. Heroid. 11. 47. Ne- 
scia, qua faceret subilos mibi causa dolores. Id. 
1 i. Mel. 2. Arvaque Cyelopum, quid rastra, quid 
usus aratri, Nescia. Val. Flacc. 6. 45. Nescius, 
beu! quanti thalamos oscendere monstri Arserit. 
— e) Absolute. Tac. 4. Hist. 37. In via disper- 
ses et nescios miles nosier invaserat. — O oescii, 
o ignoranti. Arnob. I. 53. Desistite, o nescii, 
in maledicla convertere res tantas. e! 2. 5. Quid 
dicitis, o nescii, etiam fletu et miseratione dlgnis- 
simi? — f) Eleganter usurpatur pracedenle ne- 
gattone. Cic. 5. Fain. 12. Neque tarn en, quum bac 
scribebam, cram nescius, quantis oneribus preme- 
rcre susceptarum rcrum. Id. 1. Orat. 11. 45. Non 
sum nescius, Scaevola, ista inter Gracos diet, so 
henistitno. Id. 1. Fin. 1.1. Non erain nescius, 
fore etc. Id. 15. All. 11. a med. Ileus tu, ne 
forte sis nescius, Dulabella me sibi legavit. Virg. 
9. /En. 552. Contra tela furit, seseque baud ne- 
scia morti Injicit. a occhi veggenti. <J 2. Item 
active, sed gpeciatim nescius dicilur qui non pot- 
est aJiquid facere, aut non vult, aut non solet. 
— ■ a) Cum Infinito apud Poetas. Virg. 2. G. 
465. At secura quies el nescia fallere vita, et 4. 
ibid. 470. N'esciaque humanis precibus mansuesccre 
corda. Horat. 4. Od. «. 18. Pueri fari nescii. Id. 
1. ibid. 6. 0. Pelides ccitere nescius. Ovid. 2. Pont. 
9. 45. vinci nescius armis. Id. Heroid. 12. 49. 
Lumlna custodis succumbere nescia somoo. — 6) 
Cum Geruodio Gcnitivi casus apud Tac. 3. Ann. 
1. Agrippina ill i c paucos dies componendo animo 
insumit, violenta luctu et nescia tolerandi. et ibid. 
67. Quum, super tot scnatores adversos, factindis- 
simis tolius Asia , eoquc ad accusaodum delectis, 
respondcret solus et orandi nescius. ^ 3. Usur- 
patur etiam passive (ut ignarus) pro ignoralo, in- 
cognito, non saputo , non conosciulo , incognito. 



— 364 — 

Plaut. Rud. 1. ft. 17. Qua in locis nescii* nescia 
spe sumus. Id. Cant. 2. 2. 15. si quid nescivi, id 
nescium Ira dam tibi. Tac. t. Ann. 59. Aliis gen- 
tibus inexperta esse supplicia, nescia tributa. el 16. 
ibid. 14. Neque nescium habebat, Antejum invisum 
Neroni. 

Homonym. Inter inscium et nescium 
ita dislinguit Pronto de differ, voc, p. 2198. Putsch., 
ut inscius aliquid nesriat; nescius nil nove- 
rit: ille in parte erret, hie in toto. 

NESI pro sine positum est in lege dedications 
ara Diana Aventinensis. Festus p. 165. 26. Mill. 

NESSfON, li, n. 2. herba eadem , qua cenlau- 
rium ma jus, apud Apul. Herb. 24. 

NESSOTildPHtUM et nessotropheum , i, n. 2. 
serraglio da anitre, VTitjeoTfo^sioy, locus, in quo 
iuclusx anates aluntur: a vijsaa anas et ?0E$m 
nutrio. Varro 3. R. U. II. 1. Qui YOlunt gieges 
analum habere ac constituere nessotrophium, etc. 
Cotum. S. li. R. 15. 1. Nessotrophii cura similis, 
sed major impensa est. Al. leg. neossotrophium, 
quod est aviarium: a vscaad? pullus avium. Sed 
Van: et Colttm. non de avibus in univcrsum, sed 
de anatibus disputant. 

NESTIS, Idis, m. 3. vtjcti?, intestinum jejunum. 
Ccel. Aurel. 2. Tard. 1. Nestide paraljsi vitiato, 
et Tupkta a'vtipw, quod nos cacum intestinum di- 
cere poterimus, erunt ea, que per ventrem exclu- 
duntur, plurima ct minus fluida. Adde eutnd. 4. 
i6id. 6. el 5. i6id. 10. 

M\TC, es, f. 1. jujr.j pro v&cizr, ultima, subaudi 

1.) Proprie nomen est cbordje musica?. Di-imed. 
3. p. 482. Putsch. L'nde et in chorda etlrcmus 
nervus appellatus est vr,rv. Adde Vitruv. 5. 1. V. 
Balb. in Lex. Vitruv. Cf. Censor ini frag in. d?. 
musica p. 2723. Putsch. Organum quondam ha- 
buit tres intentiones, gravem, inediam el aculam: 
inde Musa? quoque tres olim existimatai, Uypale , 
Mese, Netc. Nunc in ampliore numero sunt consi- 
derantur. et hi a Censorino tredecim euumerantur, 
inter quos nete synemmenon. V. etiam Capelt. 9. 
p. 315. et 322. 

II.) Translate ita appellatur digitus in maDibus 
minimum V. IIVPATE. 

NETOIUES, is, m. 3. vTjToetcyi;, modulalio qu;e- 
dam musicalis. Capelt. 9. p. 326. N'eloidcs, qu;e 
et voutjto's consuevit vocari, qua plures sonos ex 
ullimis recipit. V. HVPATOIUES. 

NET US, a, um. V. NEO. 

NEl'US, us, m. 4. (neo) ularuen, nemen. Capelt. 
2, p. 28. Peplutn ex caadentis byssi nelibus vide- 
batur. 

NEU. V. NEVE. 

NEUNQUAM, antique pro numquam. Vetus la- 
pis apud Dausquium in JYumquam. ita KKVwyvAS 

D8 NOMINB FAM1LIAB NOSTRAS. At FeStUS p. 102. 10. 

Mull. Neunquam ponilur pro nullatenus ct pro 
non ita. Gloss. Placid, ed. A. Maio in Class. Auct. 
T. 3. p. 487. Neunquam et non signiflcat et 
non ita ct non adeo. V. Hand. Turselt. T. 4. 
p. 180. 

NEURAS vel nevras, flrf'.s, l\ 3. vsuaaj. «J i. 
Ita appellata herba, qua ex gencre trychni, quia 
nervos excitat: a vtup-jv nervus. Plin. 21. Hist. 
nat. 31. 105. (179). Qui parcius (pain) inr,ectaban- 
tur, mankon cognominavere ; qui nequiter, erylbron, 
aut neurada. •! 2. Est etiam eadem ac poterion. 
Id. 27. ibid. 12. 97. (122). Poterion, aut, tit alii 
vocant, phrynion, vel neuras, large fiuticat. 

KRURlCUS. V. NERVICL'S. 

NEUROBATA vel neurobates, a, m. 1. vtupo- 
/3cctt)5, super nervum, seu funem ambulans. Uif- 
I'ert a funambuto, qui super crassum funerii ince- 
dit: bic vero super lenue Glum c nervo, seu fidi- 
culam, ita ut procul spectanlibus in aere consislc- 
re videatur. Finnic. 8. iffalhes. 17. Erunt funam- 
buli, oribala, neurobata. Vopisc. Carin. 18. Nam 
et neurobaten, qui velut in ventis cothurnatus fer- 
reliir, exhibuit. V. CATADI.O.V1US. 

NKUROiDES, n. vaupoacSa'j, genus beta stive- 
stria, mulium tninoribus tenuioribusque nc den- 
gioribus foliis, undecim liene, caule liiii. Win. 20. 
Hist. nat. 8. 28. (72). 

N EUROS P ASTON, i, n. 2. veuco5»ra<7tov, ima- 
guncula quadam tali artiflcio inlug comparta, ut 
si occullum nervum, seu fidiculam trabas, ad spe- 



NKUTEB 

ciem hominis vivi movere membra et totum cor- 
rus vidcatur: qua ab Italis bamboccio, burattino, 
fantoccio dicitur: a veuC&v nervus ct ottolw tra- 
ho. Gelt. 14. 1. a med. Ut plane homines non, 
quod dicitur, /.oyixa Jaa, sed ludicra el ridenda 
quadam neurospasta esse videanlur, si nihil sua 
sponte, nihil arbilralu suo faciunt, sed ducentibus 
stellis ct aurigantibus. Apul. de Mundo. Qui in 
ligoeolis hominum (iguris gestus movent, quando 
filuni mombri, quod agitari solet, traxeiiut, torque- 
bitur cervix, nutabit caput, oi'uli vibrabunt, rnu- 
nus ad omne ministcrium prasto erunt, nee inve- 
nuste lotus vidrbilur vivere. Petron. f.agm. Tra- 
gut: 34. Burmann. Larva in aigenleam allulit ser- 
vos sic aptatain, ut articuli ejus vertcbraque l«- 
xata in omnem partem verteienlur. Hinc Horat. 
2. Sat. 7. 82. Duceris, ut nervis atienis mobile li- 
gnum. Apud Gell. inulli scribunl (>ra>is lilleris. 
NECROSPASTOS, y>yp53Jta=To;, herba folium 
habeas vesligio hominis simile, et uvam nigrarn 
ferens, in cujus acino nervus conspicitur; unde et 
nomen habet. Plin. 24. Hist. nat. 14. 74. (.121). 
V. vocem prared. 

NEUROl'ROTOS vel neurotrotus, i, m. 2. a ti- 
rpt< crxo), cujus thema est too vulnero, qui nereis vul- 
neratis I a bora t. Theod. Priscian. 1. 19. S' {lege Seu) 
telo, seu rnorsu canuin aliarumve ferarum, seu ex 
quoiibet casu nerso vulnera'.o, quos neurotrotos 
appellnmus, -continuo hoc adhibendum erit, quod 
glulinare el curare valeat membra minerals. 

NEUl'KR, tra, Irum, adject. Irisyltab. Consen- 
sus de bar bar. et metapl- (edi>ule Phil. Butman- 
no) 6. Si <i i i -jui s dicat neutruui dissyllabo, quod 
Irisyllabuni tuinciamin, bar bar ism um faciei. Poeti- 
ca vi! io licenlia usus vidctur Virg. Cir. 68. Sivc 
est neutra parens. — In Genii, habet neulrius, in 
dati^o nentri. Sed et neulti in Genii, iegitur. Var- 
ro 9. L. [.. 62. Mull. In declinalionibus voluntaries 
maris et fcmio.e et neulri. Ita Codices: at Miil- 
Icrus, ex conjee t. neutra, .-Jason, epigr. 50. Hac 
vola diiit nuMtiis: El masculini et feruinini gi- 
gnite Gencrisque neulri (ilios. Etiam neuiii.v in 
Gen it. et Dal. rem initio dictum fait, lesle Priscian. 
6. p. 078. Putsch. — Ccie ruin neuter, a tie et uter 
(hii)- 1 etiam necuter usurpatum iuvenitur in In- 
script, apud Orell. -'»859-> ast neque hie, nequo 
illc, ur^irzozz, o'jOiTefvr. (It. ne i'uno ne I'atlro, 
nessuno tie' due; I'r. ni run ni l' autre , ancun 
des deu.c; Hisp. ni et uno, ni el oiro; Germ. 
keiner von beiden; Angl. neither the one nor 
the oiher, neither of the two, neither), Occur- 
rit ^ 1. Generaiim. — a) In singular! numero. 
Cic. 7. AV. 1. Feci igilur, ut neulri illurum quis- 
quam essel me carior. Cels. 1. 2. a med. Ex 
his vero ncutrum semper ueii oportet; sed sa- 
pius allerutrum, pro corporis natura. Quintil. 
1. 1. 1 1. Ita fielj.ut quarn aquali (-ura lioRuam 
ulramquc lucri ccepcrimus, neutra altcri official. 
Cic. 4. .lead. (2. pr.) 42. 130. Iluic suminum 
bonum est, in his rebus in neutrjim [lariem mo- 
ver!; qua aotafofiia (indiffetenza) ab ipso dici- 
tur. Id. 2. Off. 6. 20. Ela>: sine hominum opibus 
ct studiis neuiram in partem cfliui possnnt. Id. 2. 
Divinat. 4. lit. Quid bonum sit, quid inaltim, quid 
iieiitrum. Ovid. i. Met. 378. fie Hfrmaphrod. ucc 
fernina dici, Nee puer ut possint; nculrumque ct 
ulrumque vidnntur. Suelon. Cms. 75. Medina et 
neutrius jiarlis, suorum sibi numero futuros pro- 
nunciavit. neutrali. ct A'er. 2. Mcdii et neutra m 
partem sequentes. Ovid. '2. Tiist. 114. in neulrum 
conspiciendus equcs. h. e. neque paupcrtale, neque 
divitiis insignis. — 6) Cum Verbis pluralis nu- 
incri. Plaut. Men. 5. 2. 34. quoties edixi tibi, 
Ut caveres, neuter ad me iretis cum qucrimonia? 
— c) In plurali num. t*ic. 1. Off. 21. 70. Alte- 
ri,-si opes maguas habeanl; alteii, si contend sint 
et suo et parvo: in quo neulrorum ornnino coii- 
temneiidj est sententia. Id. Amic. 15. 53. Turn se 
intellexissc, quos lirlos amicos habuisset, quos in- 
fidos, quum jam neulris gratiain refer re posset. Tac. 
1. Hiit. 1. Ita neulris cura p u s ter ita lis. Seneca 2. 
tra 23. In neulris parti bus esse, esser neutrale. Ju- 
stin. 6.7. t. Neulris quicquam hostile far.icnlibus. 
•X 2. Speclotim ^Venfra noinina dicuntur a Gram- 
maticis, qua ncjuc masculina sunt, neque femini- 
ria: neutra verba, qu;c nequo activa, neque passive. 
Varro 9. L. L. 55. Mull.; Cic. Orat. 46. 155.; 



NEUTIQUAM 

Gill, t. 7.; Charis., Diomed., Pritcian. Sic Pom- 
pejus Comment, art. Donat. § 22. Neutra verba 
dicuntor, non quoniam neutrum significant, sed 
quoniam non utrumque significant, id est altum fa- 
cere, alium pati, 

NEUTIQUAM, adverb, (ne et utiquam), quod 
omnes Grammalici, auclore Oonaio ad Ter. Andr. 
2. I. 30., ajunt signioVare nequaquam, nullo mo- 
do, probante ipso Foi cellino, It. per niente, a niun 
modo, fiT)8ct/A»;. Sed verum perspesit idem Dona- 
tus ad Ter. Hecyr. 3. 3. 43. et t. 2. 50., ubi ait: 
Neutiquam non est otnnino negantis, sed aliquid 
assensionis habet; est eoim oeutiquam non nimls, 
non valde. Umc. Donatus. Itaque neutiquam est 
idem ac non omnino, non nimis, non del tutto,non 
pienamente, non troppo. — a) Componitur haec 
ncgatio cum Verbis placere, putare, videri et aliis 
ad opinionem pertinentihus. Plant. Capt. 3. 4. 
54, Filtum tuum quod redimere se ait, id neuti- 
quam mibi placet. Ter. Hecyr. 1. 2. 50. Usque 
iliud visum est Pamphilo neutiquam grave, donee 
jam in ipsis nuptiis. et ibid. 3. 3. 43. Id vero neu- 
tiquam honestum esse arbiuor. Alliens ad Cic. 9. 
Alt. 10. Nihil relinquitur nisi fuga, cui te socium 
neutiquam puto esse oportere. Liv. 7, 12. Diclato- 
ri neutiquam placebat. V, voc. seq. — b) Ge- 
neratim. Ennius apud Cic. 4. Acad. (2. pr.) 17. 
52. Sed mibi neutiquam (cl, Vahlen. ne utiquam) 
cor consentit cum oculorum adspectu. Plant. Mil. 
glor. 3. 1. 37. Si albus capiilus hie vldetur, neu- 
tiquam ingenio est scnex. Id. Posn. 1. t. 71. Ma- 
cula-sine damno raagno qua? elui neutiquam pot- 
est. Ter. Heaut. 2. 3. 116. Quapropter ha?c res 
neutiquam neglecta est mini. Cic. Tim. 11. Immor- 
tales vos quidem esse et indissolubiles non pot- 
cstis^ neutiquam tamen. dissolvemini. Ila vnlgati 
libri, sed Codd. August in. 13. Civ. D. 16. habent 
nequaquam. Similiter variant lectiones apud eumd. 
Senect. 12.. 42.: certa tamen est lectio apud eumd. 
6. Alt. 9. ubi Attici verba allata sub a refert; 
itemque cevla est in ejusd. fragm. apud Charis. 
2. p. 186. Putsch. V. el voc seq. 

NEUTIQL'E, adverb, idem ac neutiquam. Imppp, 
Gratian., Valentinian. et Theodos. Cod. Theod. 
15. 2. 3. Supra ternas aquaa uncias neulique pos- 
sidere decernimus. Apud Liv. -4. 27-, 7. 12. et 30. 
11. piures Codices legunt neutique; at Draken- 
bor chins edidit neutiquam. 

NEUTUALIS, e, adject, neutro, neuter, ou'Ss- 
repce, eo sensu, quo dicitur a Grammaticis. Quintil. 

1. 4. 24. Quae feniinina posttione mare6, neutrali 
feminas significant, ut Mursena, Glycerium et ibid. 
5. 54.^Neutralia noinina. 

NEUTRALlTER, adverb. ou'Se-rspw?, vox est 
Grammaticorum, quum neutro genere signiQeare 
volunl. Charis. 1. p. 55. Putsch, Gellius fora na- 
Yium tjeutraliler dixit. 

NEUTRE, adverb, idem ac neutraliter. Gloss. 
Philoz. Neulre, ouSetswii;. 

NEUTRO, adverb, ne aWuna, ne aWallra par- 
te, neutram in partem, ou'Ssrspwae. Liv. 5. 26. ad 
fin. Ten tempus, neutro inclinata spe. Tac. 3. 
Hist. 23. Neutro inclinaverat fortuna. Quintil. 7. 

2. 39. Si neutro litis conditio praeponderet. 
NECtRODEFECTIVUS, a, urn, adject. Ita di- 

cuntur a Grammaticis quadam neutra verba, quaa 
nonnullis carent personis. Cledon. ars p. 1916- et 
1911. Putsch. 

NEUTROPASSlvrJS, a, urn, adject. Neutropas- 
siva dixerunt Gramroalici verba, de quibus hasc 
Priscian. 8. p. 818. Putsch. Inveoiuntur tamen 
etiam in o desinentia (verba), sed non mulla, in 
quibus praeterilum perfectum per participium sold 
demonstrari, quae neulropassiva arlium scriptores 
nominant. Sunt auteui bac sola: « gaudeo gavi- 
sus sum, audeo ausus sum, soleo solilus sum, fido 
fisus sum, fio factus sum)', quorum tamen anliquis- 
simi solebant ciiam prateritum perfectum proferre 
hoc modo: «gaudeo gavisi, audeo ausi, soleo 60 
lui, fido fisi, fio fli », sed nunc his non ulimur, 
Adde eumd. 11. p. 920. 

NEUTRUBI, adverb, (neuter et ubi). <f 1, Est 
neutro in loco, ne in questo, ne in quel luogo. 
Plant. Aulul. 2. 2. 56. Neutrubi habeam stabile 
stabulum, si quid divorlii fuat. ^f 2. Item neutro. 
Ammian. 19. 2. A diei principio ad usque luceni 
ubscuram neutrubi prajlio iacliaato. Id. 24. 2. Di- 



— 365 

mkftbatur nibilominus utrobique soiorum raanui* 
Hum nimbi's, et, neutrubi inclinato momento,ura- 
Hum atrox -pari sorte diremptum est, 

NEvE et per apacopen neu, conjunctio disjuncti- 
ve a ne et vel, idem ac vel ne, u-iixe (It. e ac- 
ciocchi non, owero che non; Fr. et ne pas, et que 
ne pas, ni; Hisp. y no, y que no, ni', Germ, uud 
nicht, oder nicht, noch; Angl. nor, neither, and 
not). — a) Negative sentenlia, qua jubelur , o- 
ptatur, rogatur etc., ne quid sit out fiat, give Im- 
perativo, sive Conjunctivo expressa, ubi duae vei 
piures res significantur, in attero membro, aut in 
ulroque recipit neve. — Ne neu, vel ne-neu-neu 
usurpatur, ubi re5 duobus verbis distinguumur, 
quarum neutri concedatur esse. Plaut. Capt. 2. 1. 
27. Secede -,ne arbitri dicta nostra arbitrari queant, 
neu permanetpaiam hasc nostra fallacia. Ter. Eun. 
2. 2. 46. Te-quieium reddam, ne sursum deor- 
sum cursites, neve usque ad lucem vigiles. Cic. 

15. Fiim. 12. Erficias, ne quid mibi fiat injuria;, 
neve quid temporis ad meum annuum munus ac- 
cedat. Id. 1. ad Q. fr. 1. 1. Hoc te rogo, ne con- 
trahas aut demittas aninmrn, neve te obrui ma- 
gnitudlne negotii ainas. Brutus ad Ctc. 1. Brut. 

16. ad /in. Te rogo atque bortor, ne defaligere, 
neu diffldas. Cces. 1. B. C. 86. Ne quid lis nocea- 
tur, neu quis iovitus aacramenUim dicere cogatur 
a Caesare, cavetur. Liv. 3, 50. Ne quod scelus 
Ap. Claudli esset, slbi attribuerent : neu se ut par- 
ricidam liberum aversarentur. Ttrg. 1. G. 79. 
arida tantum Ne saturare flmo pingui pudcat so- 
la; neve Effcetos ciaerem immundum jactare per 
agros. Cato R. R, 37. Caveto, ne quara materiam 
doles, neu caadas, neu tangas, nisi siccam; neu ge- 
iidam, neu rorulentam. — iVe-neu-neu, «i-neu 
neu, vel neu -neu omisso ut, usurpatur, quum 
utrlque parti una est ratio unumque verbutn. Cic. 
2. Legg. 27. 67. Earn ne quis nobis rainual, ne- 
ve vivus, neve mortuus. Id. 3. Orat. 43. 171. Strue- 
re verba sic, ut neve asper eorum concursus, ne- 
ve biulcus sit. Id. 1. Fam. 9. 51. Ut id a me ne- 
ve in hoc reo, neve in aliis requires. Cato R. R. 
38. Ignem caveto ne intermittas: quia semper siet, 
neve noctu, neve ullo tempore intermittatur ca- 
veto. Cess. 1. B. C. 76. Neu se, neu Pompejum 
absentem, imperatorem suum, adversariis ad sup- 
pliciurn tradant, obsecrat. Horat. A. P. 189. Ne- 
Ye minor, neu sit quinto productior actu Fabula 
quae etc, — ■ Foetae jure suo neu ponuat pro sim- 
plici ne, nee, aut neijue, nulla alia praecedente 
particuta, in lis tamen quae ipsi prseciplunt, Virg. 

4. G. 47. Neu propius tectis latum sine, neve 
rubentes Ure foco cancros, altae neu crede paludi. 
et 2. ibid. 298. Neve tibi ad solem vergant vioe- 
ta cadrtntem, Neve inter vitcs corvlum sere, neve 
fiagella Summa pete.— Ulinam ne-neu dixit En- 
nius apud Cic. 2. Herenn. 22. 34. Ulioam ne- 
securibus Caesa accedisset-ad terram trabes, Neve 
inde navi9 incboandae exordium Cmpisset, Ter. 
Phorm. 1. 3. 6. Quod, utinam ne Phormioni id 
suadere in mentem incidisset, neu me cupidum eo 
impulissct. - 6) Neu propius aecedit ad parti- 
cuias copulativas, atque hinc post ut usurpatur 
pro et ne. — Ut~ne occurrit apud Plaut. Men. 

5. 7. 18, Obsecro te, quisquis es, operam ut des 
mibi, neu sinos in me iosignite fieri tantam inju- 
riam. Cass. 4. B. G. 17. extr. Alia item supra 
pontem mediocri spatio, ut, si arborum trunci, 
sive naves dejiciendi operis essent a barburis mis- 
sas, his defensoribus earum rerum vis minuerctur, 
neu ponti nocerent. Unus Codex nee. Id. 7. ibid. 
47. Matresfaraiiiae-obtestabaDtur Romanos, ut si- 
bi parcerent, neu, sicut Avarici fecissent, ne mu- 
lieribus quidem atque infantibus abstinerent. et 2. 
ibid. 2t. Cohortalus est, uti sua pristinae virtu- 
lis memoriam retinerent, neu perturbarentur ani- 
mo. Sail. Cat. 34. Uti respublica quieta foret, Deve 
ex sua contentione seditio oriretur. — Neu tan- 
tum, prasccdente Conjunctivo sine uila pariicula, 
Cces. 5. B. G. 58. Interdicil-unum omnes petant 
Induliomarum, neu quis quern prius vulneret, quam 
ilium interfeclum viderit. Sail. Jug. 83. Proinde 
sibi regnoque suo consuleret, neu floremes res suas 
cum Jugurthas perditis misceret. Liv. 28. 36, Con- 
jungeret se Uannibali, neu senescere beilura-sine- 
ret. — Apud Poelas neu sequilur post Iuiperati- 
vum, vel CoDJunclivum. Tibull. 2. I. 17. di pa- 



NEXIBILIS 

trii'Vos mala de nostris pellite llmitibus: Neu se- 
ges eludat roessera fallacibus herbis, Neu timeat 
celeres tardior agna lupos. Virg. 2. G. 36. fructus- 
que feros mollito colendo, Neu segncs jaceani ter- 
ra. Horat. 1. Od. 2. 50. lite ames dici pater atque 
princeps, Neu sinas Medos equitare inultos. Id. 1. 
Ep. 18. 109. Sit bona librorum et provisae frugis 
in annum Copia, neu fluitem dubi* spe pendulus 
horas. — Utinam-neu dixit Sail. Jug. 14. Utinam 
emori fortunis meis honestus eiitus esset, neu vi- 
vere conlemptus viderer. — c) A Poetis tantum 
neue pro et ne usurpatur in sentenlia simpliciter 
adjuogenda. Ovid. 4. Met, 7'J9. aversa est et ca- 
stos aegide vultus Nata Jovis texit, neve hoc im- 
pune fuisset, Gorgoneum crincm turpes mutavit 
in hydros. Id. 2. ibid. 482. Neve preces animos 
et verba precantia fleclant, Posse loqul eripitur. 
Id. Heroid. 18. 191. Neve putes Id me, quod abest, 
promittere tempus. 

NEvOLO, nevis, nevult. V. NOLO. 

NEX, nScis, f. 3. Olim necis, aut neces in recto 
dictum fuisse creditur. Aurel. Vict. Ccesar. 35. 
ad fin. Ut ejus neces auctoribus exitio esset. Al. 
leg.necis: al. aliter. Quintil. declam. 8. 13. Quan- 
do quassiia neces est alter! ex geminis. Plerique alii 
aliter leg. — Ratione habita etymi,haec vox con- 
jungenda est cum Gr. v^xu;, vestpd;, auctore ipso 
Paul. Diac.p, 176.7. Mult, (quocum cl. Festum 
p. 177. 8.). Necem a Graeco dici certum est: vsxuv 
eaim morluum dicunt. Festus p. 162. 4. Mull. 
docet, proprie de ea dici, quae sine vulnere infer- 
tur: sed hoc usu nonservatur; V. NECO. — Ce- 
lerum nex est mors quae aliqua externa vi alteri 
infertur, pdvee (It. morle, ammazzamento; Fr. 
mort violente, meurtre, assassinal, carnage; Uisp. 
muerte violenta, homicidio, malanza; Germ. d. 
gewaltsame Tod, d. Mord, d. Ermordung; Angl. 
violent death). 

I.) Proprie, ^ l.Striclo sensu est mors exter- 
na vi alteri illata. — a) Sxpisslme in singular! 
num. Cic. Mil. 4, 10. Insidiatori et latroni qua 
potest inferri injusta nex? Id. 2. Nat . D. 3. 7. 
Necem sibi consciscere. Sueton. Cces. 1*. commi- 
nari alicui. Tac. 13. Ann. 1. cuipiam moliri. Ovid. 
1. Art. am. 73. alicui pa rare. Tac. 2. Ann. 88. 
.patrare. Ovid. to. Met. 627. indignam pati. et 15. 
ibid. 49'J. neci occumbere. Id. Heroid. 14. 12. nece 
cadere. Virg. 4. G. 90. neci dedere. Id. 2. /En. 85. 
demitlcre. et 12. ibid. 513. mittere. et ibid. 341. da- 
re. Cces. 1. B. G. 16. et 6. ibid. t8. Vitae necisque 
polestatem habere in aliquem. Slat. 3. Theb. G9. 
Eripere necem alicui. h. e. a nece libcrare. Seneca 
Here- GBt. 1833. Gravi nece urgere aliquem. Id. 
Thyest. 693. devotus neci. h. e. morti destinotus. 
— b) In plurali num. Val. Flacc. 3. 381. mi- 
scere neces. h. e. ceedeui faccre. — Cum addilo 
Genitivo oceisorum. Cic. 1. Cat. 7. 18. Tibi uni 
multorum civium neces, tibi vexatio direplioque 
sociorum impunita fuit ac libera. — Cum Geniti- 
vo occidentium. Phcedr. 2. 9. Neces venatorum. 
5" 2. Latiori sensu de morle naturali. Justin. 42. 
1. 1. Post necem Mithridatis. h. e. qui adversa 
valetudine decesserat, ut Id. ait 41. 6. 9. Sic Sue- 
ton. Cazs. 5. Post necem consults, h. c. Lepidi, 
qui morbo et pmnitentia interierat, ut Flor. 3. 23. 
oarrat. Seneca Consol. ad Marc. 20. su6 fin. Fa- 
ta nobis sensurn nostras nccis auferunt. 

II.) Translate, ^ 1. Nex est idem ac cruor 
caesorutn. Ovid. 2. Art. am. 71 i. Manns nccc Phry- 
gia imbutss. h. e. sanguine caesorum Phrygum. % 2. 
In necem alicujus aliquondo significat in pcini- 
ciem, fraudem, damnum, in danno,in pregiudizio: 
ca opinor ratione, qua causa capitis dicitur, quum 
de gra vi jacturo bonorum agkur. Clp. Dig. 38. 5. 
1. a med. Si liberlus rem suam pro alio pignori 
dedit in necem patroni. Id. ibid. 36. 4. 5. ante 
med. Dolus, qui in necem legalariorum ct firtei- 
commissariorum factus est. et ibid. 15. I. 21. Sed 
etsi eum intricate peculium in necem crcdilonim 
passus est, etc. 

NEXABfJNDE, adverb, strettamente , astride. 
Occurrit tantum Comp. Nextibundius translate 
apud Jul. Valer. 1. res gesl. Alex. M. (edentu 
A. Maio) 2. Quicumquu ca (fortuna) viclitant 
nexabundius. con/tilamlosi delta fortuna. 

NEXIBILIS, e, adject, (neclo) n.'xilis. 

I.) Proprie, Lactant. 7. 5. Ncvibilia membra. 



NEXILIS 

II.) Translate. Ammian.i'). 2. Nexibili adseve- 
ralione. h. e. callide mendaciis connexis. 

NEXtLIS, e, adject. (necto)c/te si aggroppa, o 
nltortiglia, itksxzo;, qai nectitur. Lucret. 5. 1349. 
Nexilis ante fuit vestis, quam textile tegmen. Ouid. 
6. Mel. 128. Nexilibus flares hederis habet inler- 
textos. el 2, ibid- 499. Nexilibusque plagis silvas 
Erymantidas ambit. Terenlian. JUaur. p. 2394, 
Putsch. I magis Romana lingua non potest pr»- 
miltcrc, Edat ut diphlhongon ulli nexilis voca- 
Hum. 

NEXlO, onis, f. 3. actus nectendi, connexio, 
rXoxr,. Arnob. 5. 2. Vinculorum uexiones. Adde 
Capell. 1. p. 12. et 23. 

1NEXO, as, are, a. 1. aggroppare, Kpoaa-vanl^xai, 
frequent, a neclo. Lucret. 2. 98. Pars etiam bre- 
vibus spatiis nexantur ab ictu. AL leg. vesaatur. 
Virg. 5. /En. 279. Nexantem nodis, seque in sua 
membra pliratilem. Priscian. 9. p. 861. Putsch. 
et 469. /Ml. nexanlern: at recentiores crilici 
rectivs leg. nixantem. V. et voc. seq. 

NEXO, xis, xui vel xi , xere, a. 3. inlensiu. 
nccto. Livius Andron. apud Priscian. 10. p. 904. 
et apud Diomed, 1. p. 366. Putsch. Nexebunt 
rnulta inter se flexu nodorum Dubio. I(a cdidit 
fieil.; sed Putschius nexa bant. Accius apud Pri- 
stian loc. cit. Nos contiuuo ferrum eripimus, o- 
ninibus manicas aeximus. — Praeteritum est nexus, 
to I nexi eodetn Priscian. teste ibid, et 9. p. 860. 
el Diomed. 1. p. 306., sed base etiam ad Necto 
pertinent. 

NEXUM, i. V. NEXUS, us, init. 

NEXCOSUS, a, urn, adject, (necto) Sup. Ne- 
xuosissimus II. — Nexuosus est qui aeclit et im- 
plicat. 

I.) Proprie. Cassiod. 11. Variar. 40. a med. 
Sic et sauri, argulum piscium genus, a veiocitate 
notninali, quum se ia snstdias neiuosas impuleriot, 
quasi quibusdam funibus jequabiSHer illlgali, totis 
nisibus trabentes retrorsum, socios conaotur libe- 
rate raptivos. 

J J.) Translate. Claud. Mamertin. 2. Slat. an. 
6. sub init. Non ego nunc rationum tratnitem per 
nexuosissimas quagstionum minulias revulvo. 

NEXUS, a, urn. V. NECTO. 

NEXUS, us, m. 4. (necto). Dicitur etiam nexum, 
i, it. 2. a Cic. Caecin. 33. 102., Harusp. resp. 7. 
14. et 3. Orat. 40. 139. — Nexus est nexio, con- 
nexio, conjunctio, ligainen, ^"Xoxtj, cyuirXoxTJ (It. 
legame, cunnessione, intrecciamento, avvolgimen- 
to, congiunzione, vincolo; Fr. enlacement, nrzud, 
lien, ttreinte; llisp. enlazamenlo , nudo, atadu- 
ra, ligamento; Germ, das zusammenknupf'en, zu- 
sammenschtingen, d. Umschiingung , Perschlin- 
gung; Angl. a tying, binding, linking, knitting, 
a tie, band, fotd). 

I.) Proprie. Tac. 4. Ann. 62. N'eque fitmis ne- 
xibus ligneam compagem superstruxit. Ptin. 16. 
Hist. na(. 37. 69. (177). Salix solido ligal nexu. 
Ovid. 13. Met, 431). serpens, baculum qui nexibus 
ambit. Ptin. 8. Hist. nat. 11. 11.(32). Dracones 
nexu nodi praeslringunt elephanlos. Ovid. 6. Met. 
242. de luclantib. Et jam conlulerant arcto lu- 
ctantia nexu Pectora pectoribus, Sueton. Ner. 53. 
Drachiorum nexibus aliquem clidere. Martial. 
Spectac. 26. Fuscina dente minax, curvo fuit an- 
rora nexu. h. e. unco, quo intlxa arence neclit ac 
aisiit oaves. 

II.) Translate, ^ t. Nexus et nexum in Jure, 
est obligatio civilis, qua quippiam, sine traditions, 
aut sine cessione, alterius dominio subjicitur, cjus- 
quc temporary polesiaii quodammydo nectitur, 
t'ipotecare., Vimpe.gnare. Feslus p. 165. i!0. Midi. 
Nexum est, ait Alii us (Jail us, quodcurnquc per :es 
et libram geritur: idquc necti dicitur. quo in gc- 
nerc sunt hrec, lestamenti faclio, nexi datio, nexi 
libcratio. Nexum xs apud antiques dicebatur j>e- 
eunia, qu;p per nexum obligatur. II ec F<:stus. Ma- 
gis ad rem f'arro 7. L. L. 103. Mull. Nexum, 
.^lamilius srribit, omne, <iuod per libram et x% 
^eritur, in (|uu sitit rnancipl*. Mulius, quae (>er 
nts cl libram (iant . ut obligcnlur , prster <|u« 
(ri.inripio dentur. Hoc verius esse, ipsum vcrbutn 
ostendil, de ijuo qusrit; nam idem, quod obli- 
jplur per libram, ncque suum lit, lode nexum 
dictum. Liber, qui sua* operas in servitutem pro 
pecunia quata debebat , has dum joUeret, nexus 



— 36G — 

vocatur, ut ab aerc obreratus. H*c farva. Cic. 
Topic. 5. 28. Abaiienatio est ejus rei, quae man- 
cl pi est, aut traditio attcri nexu, aut in jure 
cessio. llaque — a) Specialim obligatio nexi 
locum habet in debitoribus, qui quum solvendo 
non essent, addicebant sc creditoribus, ut dictum 
est in NECTO. Lex XII. Tab. apud Festum 

p. 173. II. MiiU. CVM NfiXVM PACSST MANC1F1VM- 
OVR, VT1 MNGVA Ji'ViVCVFASSIT, 1TA [YS ESTO. Cic. 

Mur. 2. 3. In iis rebus repeiendis, qua? mancipi 
sunt, is pcriculum judicii prrestare debet, qui se 
nexu obligavit. Liv. ~l. 19. Etsi unciario fenore 
facto, levata usura erat, sorte ipsa obruebantur in- 
opes , nexumque inibant. soggiacevano al darsi 
in pegno. et 8. 28. L. Papirius is fuit, cui quum 
se C- Publllius, ob ses alienum paternum, in ne- 
xum dedisset, etc. Al. omilt. in reclius. Cotum. 
1. H. II. 3. 12. Agros occupatos nexu civium, 
aut ergastulis tenent. Cic- 1. de republ. 17. Nee 
civil! nexu, sed communi lege naturaj. — Et neu- 
tro gen. Id. 2. ibid. 34. Quum sunt propter unius 
libidinem omnia nexa civium liberata nectierque 
postea desitum. Id. Ccecin. 35. 102. Suila ita tulit 
de civitate, ut non sustulerit honim nexa atque 
hereditales. Adnotant hie interpretes, solos cives 
R. jure nexi usos fuisse, quum, quibus Romanam 
civitatem adeoiisse Sulla dicitur, his nexa tamen 
3tque hereditates reliquerit. — Et Ggurate. Cic. 7. 
Fam. 30. ad Curion. Atticus noster, cujus quoniam 
proprium te esse scribis mancipio et nexu, meum 
autem usu et fructu, contentus isto sum. Scripse- 
rat Curio epist. pr&ced. Sum enim ^pTjass u,=v 
tuus, v.xrflH S= Atlici nostri. Hinc discimus, tain 
nexu, quara mancipio justam rei possessionem acqui- 
ri. Est tamen discritnen, quod mancipio perpetun, 
nexu temporaria acquirebatur . quod idem usuve- 
nit in venditione et in pignove. — Solemnitatef 
in nexu celebrando eredem fuere, qua? in MAN- 
CIPIU.V1 ex Cajo Institut. til. 6. descripta? sunt. 
— b) Generatim de cujusque obligationis vincu- 
lo. Modeslin. Dig. 46. 4. 1. Acceptilatio est li- 
beratio per mutuam interrogationem, qua utrius- 
que contingil ab eodem nexu absolutio. Papi- 
nian. ibid. 10. 2. 33. Partem heredi talis a nexu 
pignoris liberam con<equi. Cic. Harusp. resp. 7. 
li. Mulls sunt domus in hac urbe jure privato, 
jure heredi la rio, jure mancipi, jure nexi. ^ 2. 
Per metaphorain Tac. 3. Ann. 2S. Apud quos 
exsohui plerique legis nexus modicum, inpr^esens 
levanientum fuere. 



Nl 



NT, adverb, et conjunctio. Ralione habita etymi, 
est alia forma negitiv* iiarticulae ne; ita ut et- 
iam net et neive scriptum occurrat. V ., si placet, 
ZVoris. dissertat. 4. in Cenotaph. Pis. c. 5.; el 
infra sub A 2. Immo scriptionem hanc Lachman- 
nus reslituit in Catutli 6. 2. Nei siut iliepidaa. Ce- 
lerum 

A) JYi est Adverbium negaiivum pro non, ne; 
et ^ 1. Locum babet — fl) In negaliva inter- 
rogatione, quae (it per quidni, guippini: quorum 
utrumque V. loco suo. ■ — b) Item in compositio- 
ne voeis nimirum, quam V. loco suo. ^ 2. Est 
etiam ni pro ne prohibente, aut dehoriante, che 
non , acciocche non- Doe el hoc Servius ad illud 
Pirg. 3. /£n. 688. Contra jussa monent lleleni, 
etc. Ni leneant cursum. Ubi ait: Antiqui ri pro 
ne ponebant, qua particula plcnus t&l Piautus: Ni 
mala, ni slutla sis. Ildec Servius: quibus similta 
habct Donalus ad Ter. Eun. 2. 3. 36. el 3. 3. 2. 
(Sed in verbis Plauli, qua; surnpta sunl ex Men. i. 
2. 1. cumtnode potest ni etiam pro nisi accipi.) Con- 
firmat Priscian. initio L 15. afferens eumdem Vir- 
gilii versurn. Cnssius flemina apud PLin. 32. Hist. 
nat. 2. 10. (20). Numa constituit ut pisccs, qui 
squarnosi non essent, ni polluccrcnt. Vo.no a|»ud 
Non. p. 281.31. Merc. Duminum convivii, vinum, 
aliudvc quid ni laudato. Inscripl. apud Crater. 

207. COl. 3. DVH NI MINVS VIGINTI ADS18.NT. In Vel. 

decreto apud eumd. 629. dvm m ovum in K13 via- 
toribvs etc. lkgakt. In vef. epitaph, ibid. 996. 
12. B0GO PER DEQS M TBLlTlS 093A MEA VIOLARE, 



NI 

In Cenotaph. Pis. C. Ccesaris. catbriove re 

nrOD SACHIFICIVM NEVE OVAE SYPPL1CATIOKBS Nl- 
VK oPONSAl.lA NIVB CONVIVIA IN EVM DIEM Ft ANT. 

f'et. lex iii lib. Coloniar. 1. p. 212. Lachmann. 
Quos limiles faciei , in his limilibus reciproce 
tcrminos lapideos ponito ex iaxo silice aut ruolari 
aut ni deteriore, supra terrain sesquipedem. Alia 
lex p. 263. Lachmann. Qui limiles dacimanique 
hac lege deducti crunt -, niquis eos limited decima- 
nosve obs;epito. Adde Propert. 2. 6. 3., ut quidem 
in omnibus libris scriplis et editionibus vetustis 
legi testatur Brouckus., nam alii ne edidere: quae 
mulatto et in Silio It. 1. 374. facia est, teste 
Drakenborchio; item in £uc»el. 2. 734. et 887. 

V. Lachmann. ad v. 734. cit. 

B) Ni est etiam Conjunctio et valet si non; 
ncc tamen faeta est ex nisi per apocopen, ut ple- 
rique putavcrunt, sed per se constat. Ni igitur idem 
est, quod si non; numquam tamen in iis senten- 
tiis, in quibus nisi ob ex"eplionem requirilur, ab 
antiqui* est usurpatum. Iliad unum interest- inter 
ni et st non, quod ni ad totam sentenliam perli- 
net, in si non negatio sejuncta ad unum aliquod 
voC'tbulum refertur. Utrumque dixit floral. 1. Ep. 

2. :{4. Ni posces ante diem libruin cum luraiue, 
si nun Intcndes animum studiis et rebus honestis, 
Invidia vel a mo re vigil torque bere. Cf. Liv. 1. 22. 
Ni roddantur, bellum indicere jusso*. et 1. 32. Si 
non deduntur, quos exposcil -, bellum ita indicit. 
Itaque ^ 1. Generatim usurpatur — a) Quoties 
cam cogitamus conditionem, sine qua re3 fieri non 
potest. — .V* sine additis. Plant. Rud. 3. -4. 48. 
Ni offerumentas habebis plures in tergo tuo, Quam 
uila navis tonga clavos, turn ego ero raendacissi- 
in us. Id. Merc. 3. 4. 4. Ni oculos lacriraa? defen- 
dant, jam ardeat, credo, caput. Id. Aulut. 4. 6. 

3. Ni subvenisset corvus, periissem miser. Cic. 5. 
ferr. 96. 223. Rempublicam sistere negat posse, 
ni ad equestrem ordincrn judicia referantur. floral. 

2. Sat. 3. 131. Ni lua cusiodis, avidus jam h<ro 
auTeret hcres. et i6id. 7. 118. ocius hinc te Ni 
rapis, accedes opera agro nona Sab i no. Sail. Cat* 
20. Ni virtus fidesque nostra speclata forent, ne- 
quidquam opporluna res recidiiset. Id, Jug. 2:>. 
Timebat irara senali, ni paruisset legatis. Tac. 12. 
Ann. 5 4. Arsisselque bello proviucta, ni Qua.iratus 
Syria; reclor subvenisset. — Cum addilis pal, her- 
c.te etc. ad major em aflkmandi vim. Piaut. A-un. 
3.2. 10. Pol ni vera i.-,ia essent, numquam faceret 
ea, qu-e nunc facii. Id. True. 2. 7. 59. Peril hcr- 
cle hoJie, ni hune a le abigti. — . <iuni addila part, 
demonstraiiva ita. Cic. 3. Fin. 20. 66. Quod ni 
ita se haberet, nee justilije ullu3 esset, ncc bouila- 
li locus. Id. 5. Tusc. 39. Ita. Ni ita se res ha- 
beret, Anaxagoras aut hie ipse Democritus agros 
el patrtmonia sua reliquissenl? Liv. 3. 24. Ni ita 
esset, tiiul li privalim fercbant Volscio judices. — 
6) Mir urn ni rem nffirmat, et est mirum si non, 
non dub Ho guin , est ita. Ntsvitis apud Cic. 2. 
Orat. 69. 279. Quid ploras pater? Mirum, ni can- 
lern: condemnaluj sum. Plaut. Trin- 2. 4. 9». 
Minim, ni lu illuc tecum divilias feras. Ter. Andr. 

3. 4. 19. Mirum, ni domi est. Plaut. Bacch. 3. 
3. 46. Mira sunt, ni Pisloclerus I.ydus pugnis 
contudit. — Et cum asjeveralionc Plaut. Attn. 
5. 2. 24. Atque edepol mirum, ni subolel jim hoc 
huic vicina mea». et Cap I. 4. 2. 25. Mira edepol 
sunt, ni hie in v en l rem sumpsil conlidcnliam. 

c) Propriam sedi;m ni oblinet in iis, qurc mi- 
nas atque vehemeniem indignationem significant. 
Plaut. A sin. 2. 2. 9ti. Mini tibique inlermtnatu' 
st, nos futuros ulmeos, ni hodie. Argyrippo viginli 
essent ar genii rrtin.T. Id. Cure. 5. 3. 45. Ego te 
in ncrvurn, baud ad praloiein hinc rapiain, ni ar- 
genlum refers. Id. Men. 5. 2. 96. Ni jam ex met* 
oculis abscedat in rnalam masnam crucem, faciam, 
quod jubes, Apollo. Virg. 12. Ain. 567. rcgna 
ipsa I^itiiii, Ni fretium acci|icrc et vieti parere fa- 
tentur, Eruam. — d) Item in detestationc et as- 
scve rati one. Plaut. Ilacch. 3. 4. 5. Nam mini di- 
vini numquam qui^jujm creduat, ni ego iliam ex- 
einplis piurimis jilaneque amo. Id. Most. 1. 3. 
63. De me faciant quod volunt, ni ob islam ora- 
tioncm liberassO denuo. Varro 3. It. II. 3. 10. 
Peream, ni piscem pulavi esse. (Jic. 7. Fam. 13. 
Moriar, ni puto te inalle a Cesare consuli, quam 
iaauriifi. ^ 2. Specialim in sposisionibus et in 



NICA 

stipulatlone m" est solemnis formula, de qua Bris* 
son. de. Fortnui. 5. p. 369., Gronov. ad Gell. 5. 
4., Drakenborch. ad Liv. 3. 57- et alii; optimc 
vero disputavit Jioslius in libello De usu vocabu- 
lOTum ei ft ni in sponsioniius , Lips. 1820. In 
provornndo ad sponsionero pignoris vel ad judicem 
Romani vocabulo ni utebantur: stipulatio et spon- 
sio ipsa fjebat cum pariicula si, restipulatio et 
responsio per ni: prator judirem dabat adhibits 
particula si. Cic. 3. Off. 19. 77. Quum is spon- 
sioaem fecisset, ni vir bonus esset. avendo fatlo 
scommessa, che era uomo da bene. Lio. 3. 57. 
Sic se judirem illi ferre , ni vindirias ab liber- 
tote in scrvituiem dederit. Plaul. Hud. 5. 3. 24. 
cedo quicum habeam : udtcem, Ni dolo malo in- 
stipulalus sis, nive eiiam dum stem Quinque et 
viginti natus annos. nive est et ni, et sivt, et si, 
ist neve est et ne: babetque locum, quando in 
judicio aut sponsione de pluribus rebus agitur. 
Cic. Ccecin. 23. 65. Turn illud, quod diritur, 
Sivk, mve. irrident. Plant. Rud. 3. 4. 8. erso 
dato quemvis arbitrum, Si tuas esse oportet, nive 
cas esse oportet iiberas, Nive te incarcerem cornpin- 
gi es-t aequum. ^ 3. Ni quis scivit apud Festum 
■p. 177. 21. Mull, nomea est centuria, qua dicitur 
a Ser. Tullio rcge constitula, in qua licerel ei suf- 
fragium ferre, qui non lulissct in sua: ne quis civis 
suffragii jure privaretur. Sed in ea centuria neque 
censetur quUquam, neque centurio praficilur, ne- 
que centurialis potest esse, quia nemo certus est ejus 
centurise. Ilac Festus. ^ 4. Ni pro nisi quod. 
Ammian. 22. It. sub fin. Poterant miserandi ho- 
mines Chrislianorum auxilio defendi, ni Georgii o- 
dio omnes indiscrete flagraliant. 

NlCA, vs'ica comrade pro vtxae, 2. pers. pras. 
imperat. vcrbi vixecw vinco. Ilac voce Nica, et 
quandoquc eliam Latine Vincas , sedens in rirco 
p-opulus factionis quisque sua agitator! sive auriga, 
elaia voce, acclamue consueverat. Hinc Op id. 3. 
Amor. 2. 1. Non ego nobilium scdeo studiosus 
equorum: Cui (amen ipsa faves, vincat ul lite , 
prefer. Inscript. apud Gruler. 338. 2. garamaivti 
mca : CKKTi mca. Alia apud Fabreil. p. 573. n. 
LIV. lea em mca. In nuniDio apud Eckliel. D. 
^•_r-.f- U- V- SJl*7. vbsk vincas. 

NICATOK, oris, m. 3. vctarrap, Dorice pro vi- 
y~r,T(ap victor. Ita cognoininali sunt quidam rnilites 
I'crsei Macedonia regis. Liv. 43. 19. Conors regh, 
quos nicatoras appellant, transcendit. Nicatoras 
est AccusaliYus plur. Graca positionis pro nica- 
tores. — NB. De cogoom. propr. /'. ONOM. 

NiCEPIIORlUM, i\. n. 2. NtxupopiBV, ternplum 
Minerva apud Pergamum, qua Victoriam manu 
uestabat, ut Gracorum victoriam contra Trojanos 
rcprasenlaret. Liv. 32. 33. Nirephorium Veneris- 
que templum. V. Le-Bas, Explication d'une 
Inscript. Gr. p. 127. — .V. De uibis oom. F. 
ONOM. 

NIC/ECS, a, urn, adject, vtxajo?, victoria lar- 
gilor. Cognomen Jovis apud Liv. -43. 21. Allero 
die ad templum Jovis, quem Nicaum vocant, [Je- 
suit castra. V. et voc. seq. 

MCEPHORUS, i, m. 2. vcci^ioq;, victoriam 
ferens : a vt'xr/ victoria et fs'pw porto. Ita ap- 
pellatus est Juppiler sedens cum parva Victoria in 
deitra, quemadmudum Pbidias statnam Jovis 0- 
lympici scuipserat: quem videre est in nummis apud 
riscont. Iconogr. Gr.T.'l. tab. 20. n. 3. 4. 5. 6. 
cum inscripliuc:e. NtXTjCepsv. Sparlian. Hadrian. 
■2. Ei fa no quoque Nicepbori Jovis manante re- 
f-ponso. Cf. et voc. pr;Eced. — Gelerum V. et 0- 
NOM. 

MCfiTfiRlL.M , li, n. 2. vtKTjTrptov, premium 
victoriae, ut torques, aut hujusmodi: a vt'xij vi- 
ctoria. Juvenal. 3. 67. Rusltcus ilte luus sumil 
trerhedipna, Quirioe, Et ceromalico fert niceteria 
rollo. h. e. insignia victoria* in pymnicis cerlami- 
nitus. e collo pendentia. V. PHYLAC TERIL'M. 

NlCO, cis, ci, cere, a. 3. signum facio, moveo, 
ut Nicere manu, far segno, o motto colla mano. 
Pluut. True. 2. 7. 63. emoriere urius, si manu 
niceris. c. Quin manu nlcerim? Turneb . I. 24. 
Adversar. c. 17. hinc deduct putat vcibum ni 
cto, cs. 

MCOLAL'S, a, um , adject, ad NicoUum pcrti- 
ntns, genus dactylorum ita appellalum a Nicolao 
Uamasceno Augusts familiarisaimo, at tradunt Flu- 



— 367 — 

larch. Sympos. I. 8. quasi. 4. et Jihenceus l 14. 
c. 18. Hinc Plin. 13. Hist. nat. 4. 9. (45). Siccio- 
res ei boc genere Nicolai, sed amplitudinis prae- 
cipuse, qualerni cubitorum longitudioem efficiunt. 
Edict. Dioclet. p. 18. Dactylos Nicolaos optimos 
octo 3£ quattuor. Gargil. de pom. 26. ed. A. Maio 
in Class. Aucl. T. 3. p. 425. Palmarum Thebaica- 
rum , \el Nicolaorum ponia sunt dactylics. Cod. 
habet dactualia. 

NiCOPHOROS, i, m. 2. smilacis genus. Plin. 
24. Hist. nat. 10. 49. (82). Srftitai quoque, qui 
et nicophoros cognominatur :coronam ex eo faclam 
imparl foliorum nuniero ajunt capitis doloribus 
mederi. Sillia. vero optimorum Codd. et Lobeckii 
(ad Fhrynic. p. 635.) aucloritate fretus legit an- 
thophnros. 

NICOSTRATEGUS. V. NYCTOSTRATEGL'S. 

NICTATlO, onis, r. 3. il batter e delle palpebre, 
actus nictandi. /*/t'n. 11. Hist. nat. 37. 57. (156). 
Ne gencc quidem omnibus: ideo neque nictationes 
iis, quae anirna! generaot. - Columbse et similia u- 
traque gena connivent. At quadrupedes, qure ova 
pariunt, ul testudines, crocodili, inferiore tantum, 
sine ulla nictatione, propter prseduros oculos. Addo 
Feslum p. 177. 13. Mull. V. voc. seq. II. 2. 

MGTO, as, avi, Stum, are, n. 1. el Nictor, 5ris, 
atus sum, ari, dep. 1. Aliam formam JVicfo, is, V. 
inrra sub M. — Part, flic tans I. I. et II. 1. — JV'i- 
clare et nictari frequenlativum a nico (quamquam 
alii volunt esse a niveo inusilato; undo conniveo) 
est oculos suhinde claudere genas movendo; quod 
semper facimus vigilantes, eliam sine sensu, t*,clo- 
SauutTw (It. bait ere gli occhi o le palpebre; iV. 
remuer le paupi'cres , cligner; Uisp. guiiiar, re- 
volver los parpados; Germ, mil den Augen zwin- 
kern oder blinzeln; Angl. to wink or twinkle 
with, the eyef, wink often, blink, nictate). 

I.) Proprie. ^ 1. Stricto sensu, ut diximus, est 
oculos subinde claudere genas movendo. Plin. tl. 
Hist. nat. 37. 51. (144). Pierisque naturale, ut 
nictari non cessent ; quos pavidioies accepimus. 
Al. leg. nictare (Hinc Capell. 9. p. 301. Nictantes 
oculos reprimit stupefacta pavore.). el ibid. 57. 
(156). Graviores alitum inferiore gena connivent: 
ea?dem niclantur, ab angulis membrana obeuntc. 
Avnob.Z. 18. Si cnim diierimus iisdem ralionibus 
{Deum) videre, quibus nos videmus: sequitur ut 
intelligi debeat superjeclas pupulis cum habere 
mcmbranulas, connivere, nictare etc. — Hue per- 
tinere videntur et ilia apud Festum p. 177. 16. 
Mull. Nictil can is in odorandis ferarum vestisiis 
leviter ganniens, ul Ennijs in L. x.:«veluli si 
quando vinclis venatica venenoi apta solet, si forte 
ex nare sagaci sensit, voce sua nictu ululatque ibi 
acuta et)>. unde ipsa g?nnilio. Ilasc Festus: quocum 
et. Paul. Dine. p. 176. 3. Mull. Verba Ennii ita 
legit cl. Vahlen. (Ennian. poes. reliq. p. 51.): 
Sicut si quando vinclis venatica velox Apia solet 
canis Tone fcram sei rare sagaci Sensit, voce sua 
nictit ululatque ibi acute. Thesaurus nov. Latin. 
ed. A. Maio in Class. Aucl. T. 8. p. 372. Hinc 
eliam nicio, as, cii toI nictui, quod proprie 
pertinet ad rancs, quando bestiarum vestigia inse- 
quuntur; utide ct Caecilius de quodam cane bene 
inquit: Knictit holctque». *f 2. Latiori sensu est 
oculis signum dare, vel utrumque, vel alterufurn 
claudendo. accennar cogli occhi, far d'occhio,am- 
micare. Plant. A sin. 4. 1. 39. Neque ilia ulli 
homini nutet , nictet, adnuat. Non. p. 439, 28. 
Merc, bunc ipsum Ptauti locum after ens nvlare, 
inquit, capitis; adnuere nariurn vel la bio rum: ni- 
ctare oculorum significantiam esse veteres decre- 
rerunt. Plant. Men. 4. 2 . 49 . Non hercle ego 
quidem usquam quicquam nnto, neque nicio ti- 
bi. Adde eumd. Merc. 2. 3. 72. 

II.) Translate. ^ l. De iane pro agitari dixit 
Lucret. 6. 180. ardoris Semina,qua faciunt di- 
ctantia fuigura flimmn?. ^ 2. Swpius figurate est 
aliquid conari, fare sforzo, quasi sit a nictum pro 
nixum. a verbo nitor. Atque h;*c forlasse prima et 
propria est ejus signi Pica lio. Festus p. 177. 7. Mull. 
Nictare, el oculorum, et aliorum membrorum nisu 
ssepe aliquid conari, dictum est ab antiquis, ut Lu- 
cretius in libro quarto {corr. FI.): Hie ubi nictari 
nequeunt, insister«que alis. C-xcitius in Hymnide: 
Garrulis medentcs jactenl, sine nictenlur perticis. 
Novius in Macchoco: Puae actutura scibis, cum 



NIDOR 

in nervo nictabere. Unde quidam nictationem, qui- 
dam nictum, ut Caecilius in Pugile: Turn inter 
laudandum hunc limidutn tremulis palpebrispercute- 
re nictu: hie gaudere, et mirarier. Hactenus Festus. 
Verba Lucre tii babes 6. 836., ubi al., inter quos 
et Lachmannus, leg. nixari, n nixum tou nitor, 
eris. Ilia Ccecilii priora sic legit Scalig. Garruli 
sine dentes jactent, sine nicteotur perticis. Locum 
Ifovii ita emendat Idem: Novius in Macco copone: 
Actutum scibis, quum etc. 
NICTO, is, ere, el 

NICTOR, Sris, etc. V. voc. pneced. init. 
NICTtIS, us, m. 4. (nico). ^ 1. Stricto sensu 
est nictandi arms, nictaiio. Coscilius apud Festum, 
cujus verba V. in NICTO II. 2. 4 2 * Latiori 
sensu est actus dandi signum oeulis, vel utrumque, 
vel alterutrum claudendo. Ovid. 3. Met. 460. la- 
erimas quoque sape notavi, Me lacrimante, tuas: 
nictu quoque signa remittis. Alii leg. nulu. Adde 
eumd. 1. Art. am. 138. et 1. Fast. 418.; et Clau- 
dian. Cons. Mall. Theod. 312,, sed ubique al. nu- 
lu reponunt. 

NIDAMENTCM, i, n. 2. (nidus) est quidquid 
construendo nido inservit. 

I.) Proprie. Plant. Rud. 3. 6. 51. In nervum 
ille hodie nidamenta congeret. h. e. museum, pa- 
leas, tormentum, ct id genus alia, ex quibus aves 
nidus conslruunt suos. Est autem ibi allegoria, quo 
signincatur, lenonem (de quo est sermo) niduni 
parare, ex quo nascatur nervus, h. e. ea facerc, 
propter qua brevi nervo plcclendus sit, vel cotn- 
pedibus .inciendus. Ita Turneb. I. 26. Adversar. 
c. 2. V. integrum Ptauti locum. 

II.) Translate est ipse nidus. Arnob. 6- 16. Non 
videtis sub istorum simulacrorum cavis stelliones, 
soriccs, blaltasquc nidaiiienla ponere? 

NlDlCL'S , a, um, adject, ad niJum pertinens. 
Fcrro apud Non. p. 336. 10. Merc. Ad quos tum 
volucres venit pusillos Usque ad limina nidica esca 
v ilis- Alii nilida legunt, alii aliter. Est enim locus 
varie Texatus, ncc quidquam certi inde colligi pot- 
est. 

NIDlFlClL'M, m, n. 2. (nidifico) nidi constructio. 
Apul. S. Met. In carioso stipite iobabitantium for- 
micarum nidificia burriebant. 

NfDIPi'CO, as, are, o. 1. (nidus et racioV Part. 
Nidificans. — Nidifirore est mdum fa cere, far nido, 
vsottc-j'-o. Colum. $.R.R. 15. 5. Pedalia in quadra- 
turn cubilia, quibus nidificcnt aves. Schneiderus 
cdidif innidificent nulla var. lect. Plin. 9. Hist- 
nat. 26. 42. (81). NidifiVare ex alga. Id. 10. ibid. 
53. 74. (147). Turdi luto nidificanles. f'irg. apud 
Donat. Fit. Firg. 17. Sic vos non vobis niiiificatis 
aves. Plin. Valer. 1. 52. Hirundo, qua in dumibus 
nidiGcat. 

NlDll-'lcrjS, a, um, adject, nidam faciens. .Se- 
neca Med. 714. Quodcumque lellus vere nidifico 
creat. 

NIDOR, oris, m. 3. (qua vox, rationc habiu 
etymi conjungi potest cum Gr. xviaa) est vapor 
et odor cocii cibi , aut allcrius rei ambusta, vel 
quocumque olio niodo oleniis. xvioaz (It. vapore 
e ulitnento, o sia adore de cibi , o d'altra cosa 
abbruciala, leppo: Fr. odettr, e.c/tciJafion, vapeur; 
Hisp. olor, exhalacion, vapor; Germ, iter Dufl, 
Dunsl, Brodem, Dampf, von verbrannlen , geko- 
chen, gebratenen od. and. fetten Gegenstiinden ; 
Angl. l/ic smell or steam arising from any thing 
roasted or burnt, any unctuous or strong smell). 
I.) Proprie. — a) De odore. Lucret. 6. 791. 
Noeturnumque recens exstinclum lumen, ubi ocri 
Nidore oflendit nates etc. Cic. Pis. C. 13. Paullisper 
stetimus in il lo ganearum tuarum nidore atque fu- 
mo. Cf. CtEl. Aurel. i. Tard- 3. n. 62. Nullo ni- 
dore, sive fumo, aut uslione lacli natura vitiatur 
ob aqua admixtionem. Juvenal. 5. 162. Captum te 
nidore sua putat ille culina. Martial- 1- 93. Pascc- 
ris et nigra solo nidore culina- Id. 7. 26. de apro 
cocto. Pinguescant niadidi Iteto nidore Penates. 
f'irg. 3. G. 415. Galbaneoque agitare graves nidore 
chetydros. Id. 12. .fin. 300. Occupat os fhimmis: illi 
ingens barba reluxit, Nidoremque ambusla dedit. 
Liv. 38.7. exlr. Fee J us quidam nidor ex adusta [,lu- 
ma. Plin. 28. Hist. nat. 17. 67.(230). Lctbargicos 
excitat coprini rornus nidor, nut pilorum. Id. 35. 
ibid. 15. 50. (176). Nidor sulphur is igni iniposili. 
Apul. 4. Mel. Putore nidoris fceiidi abigere alt- 



NIDORO 

quern, h. e. cgesti stercorls. et 8. ibid. Formica 
(iulcem ac rnellitum corporis nidorem persentiscunt. 
— Apud Ovid. 12. Mel- 153. et Tertutl. Apolog. 
22. ct Idolol. 6. nidor est odor carnium cremata- 
rum in sacrificiis. - b) Pro vapore. Lucret. 6. 
986. Nam peneirare alio sooitus, alioque sapores 
Cemimus e succis, alio nidoris odores. Plin. 24. 
Hist. nal. 15. 85. (135). Chatnaleuccs radix im- 
ponitur carbonibus cupressi, atque is nidor per io- 
fmdibulum imbibilur invcteratae tussi. Apul. 1. 
Met. In cujus hospitio nee fumi, nee nidoris nebu- 
lam vererer. Minuc. Fel. Oclav. 34. a med. Cor- 
pus omne sive arescit in pulverem, sive in humo- 
rem solvitur, vel in cinerem comprimitur, tel in ni- 
dorem lenuatur. 

II.) Translate. Tfidor e culina convicium in ser- 
vum, qui in' culina est asjiduus ; ejusque raaxime 
niiJove capitur: possetque et in parasilum aptari. 
Plant. Most.i. 1. 5. Kxi, inquam, nidor e culina, 
quid lates? 

Homonym. Nidor dilTert ab odore: quia odor 
in malam partarn sumi non solet, nisi cum addito, 
ttt mains odor, leltr , gravis; at nidor absolute 
pugttus fcEtorem sape signiflcat, aut odorem gravem, 
vel vapore mixtum. Plin. 13. Wist. nat. 1. 1. (2). 
Cedri tantum et citri in sacris fumo convolutum 
nidorem verius, quam odorem noverant. Ilarduin. 
ilia verba verius quam odorem omittit ex MSS. 
At Sillig. ea in textum recepit. 

NIDORO, as, are, n. 1. nidorem exhalo. Vox a 
Mexico expungenda; occurrit eoim tantum in Not. 
Tir. p. 107. 

NlDOROsUS, a, urn, adject, nidorem muUum 
exhalans. Tertull. 5, advers. Martian. 5. ad fin. 
Holocanslomata nidorosa. Ccel. Aurel 4. Tard. 
3. n. 62. lococtio aquosi liquoris, quo araisso, sin- 
rerior tactis qualitas fit ; qua neque curiosa con- 
fectio, neqae nidorosa, vel fumosa sufficitur, si sim- 
plici coctione fuerit procurata. Id. 2. Acut 19. 
n. 121. Milium frixum graveolens et nidorosum. 
Adde eumd. 3. ibid. 17. n. 151. 

NtDULUS, i, m. 2. deminut. nidi, parvus nidus, 
vaoTTi'Stov, nidiuzzo. 

I.) Proprie. Gell. 2. 29. De avicola nidulo lepi- 
de atque jucuode pramonet. Cicj \. Oral. 44. 190, 
Ithacam illam in asperrimis saxulis, tamquora nidu- 
lum, affliam. 

II.) Translate de domicilio, Plin. 6. Ep. 10. Hunc 
incolere secessum, aique etiam seneclulis sua nidu- 
lum vocare consueverat. V. vocem seq. IL 2. 

NtDUS, i, m. 2. avium domieilium, xa>.ta (U. 
nido; Fr. nid; Hisp. nido; Germ. d. Next; Angl. 
a nest). 

I.) Proprie. Cic 2. Oral. 6. 23, Quemadmodum 
volucres videmus procfealioois atque ulilitalis sua 
causa Qngere et construcrc nidos. Virg. 4. G. 307. 
nidum tignii suspend! t hirundo. Ovid. 8. Met. 257. 
N'ec Tacit in ram is alioque cacumine nidos. Plin. 

10. Hist. not. 33. 49.(92). Nidum construere. el ibid. 
(93). cooflugere. Tac. 6. Ann. 28. strucrc. Moral. 4. 
Od. 12. 5. ponere. Quinlil. 2. 16. 16. texere. Ovid. 

11. Met. 746. IncubaL alcyone pendenlibus aquorc 
nidis. — Hinc flgurate Majores pennas nido exlen- 
disse, proverb, apud Horat- 1. Ep. 20. 21. de iis 
dictum, qui supra fortunam et genus suum sc ex- 
tuleruol: quod si bonis artibus flat, laudabile est. 
Sim ili sententia nos dicimus dis tender si pin, che'l 
lenzuol non e tungo. 

II.) Translate. *j 1. Per metonymlam aceipilur 
pro fetu avium , quasi continenj pro contento, ni- 
diala, piccini. Virg. 12. /En. 475. Pabula parva 
legem nidisque loquacihus escas. Adde eumd. 4. 
G. 17. Seneca Here. Fur. 148. Nidi queruli. — 
Similiter Colum.T.Il. H. 9. 13. Et in cubili suam 
quisque malrcm nidus eispeclal. Colum. de scro- 
f» fetu loquitur. <J 2 - llcm de Q uovis cujusque 
domicilio. If oral. I. Ep. 10. 0. Tu nidum servas, 
ego laudo ruris amceni Rivos. Id. 3. Od. 4. 14. 
relsa nidum Acheronliae. h. e. Acberanliam op- 
pidum in edito motile silum, tamquam nidum al- 
tis satis affixum, ut de Ithaca dixit Cic. 1. Ornt. 
44.190. V • voc. praeced. II. ^ 3. Nidi dlcun- 
tor etiam loculi, scaffali, scansie, in quibos li- 
bri in tabernis gcrvantur, oixioxot. Martial. 1. 
118. De primo dabit alterove nido Rasum pumi- 
ce purpuraque cullum. Id. 7. 17. Hos nido licet 
inaerw vel imo Septem, quo* tlbl mitUmus, libel- 



— 3G8 — 

los. ^ 4. Pro poculo nidi flgura, Varro apud Non. 
p. 145. 3. Merc. Cape banc caducam Liberi mollem 
dapem De fronde Bromiae auclumnitatis uvidam, 
Quam, lympha melius e lacuna Conlium Allata, nido 
poll ix permisceat. 

NfGELLA, ae, f. 1. subaudi berba. f I. Est 
idem ac melanthium. Onomast. lat. gr. Nigella, 
ftaXoni&ton. Habent banc vocem Cxi. A.wel.2. Tard. 
3. n. 33.; Theod. Priscian. lib. 2. part. 2. c. 13. 
ed. Aid. 5 2 * Itein lolium. JSm, Macer de lolio p. 
244. retro ed../* Id. Frumentis noo.uam lolium Grae- 
cu9 vocat herbam, Quam nostri dicunt vulgar! 
more nigellam. 

NlGELLUS, a, um, adject, negretlo, nericcio, de- 
minut. nigri. Varro apud Non. p. 550. 5. Merc. 
Propinquse adoteseentulae etiam anthracinis, proii- 
mae amiculo nigello, capillo demisso scquerentur. 
Id. ibid. p. 456. 8. Merc. Oculi suppseluii nigellis 
pupulis. Pallad. 3. R. R. 25. circa med. Nigella 
vina. Auson. epist. 4. 74. Cadmi nigellas Alias, h. 
e. Utteras. — NB. De cognom. Rom. V. ONOM. 

— Hinc 

Nigella, ce, f. 1. absolute, substantivorum mo- 
re. V. voc. prsced. 

NIGER, nigra, nigrum, adject, Nigrai pro nigros 
more suo dixit Xucret. 4. 538. nigrai noctis ad 
umbram. — Comp. Nigrior et Sup. Nigerrimus I. 

— Rations babila etymi, Jul. Scalig. ducit a vix-pos 
mortuus, quia mortui nigri sunt, et niger color 
proprius est mortuorum et Manium ( V. infra sub 
II, 1.): recentiores hanc vocem cum Gr. vu£ nox 
eonjungunt. Ceterum niger est qui colons _est albo 
contrarii, pullus, ater, fuscus, obsctirus, pikat;, (ti~ 
iai'va, (iikav (It. nero, negro, bruno, fosco, oscuro; 
Fr. no*r, brun, noirdtre, de couleur sombre on 
foncee, sombre, tenebreux; Hisp. negro, moreno , 
obscuro; Germ, dunkelfarbig, schwarz, schwar- 
zlicn, duster ; Angl. blak , sable, dusky, dark, 
darksome, gloomy, lurid). 

I.) Proprie. — a) De colore in universum hasc 
babelo. Cic. 2. Divinat. 3. 9. Nescio,qui ille divi- 
nus, si ocuiis captus sit, possit, qua alba sint, quae 
nigra, dicere. Virg. 2. Eel. 16. Quamvis ille niger, 
quamvis tu candidus esses, mora, et 10. toid. 38. 
quid turn, si fuscus Amyntas? Et nigrne violx sunt, 
et vaccinia nigra, el 4. G. 468. Et culigantem nigra 
formidine lucum. Horat. 1. Od. 21. 7. uijinc sil- 
vae. Id. 4. toid. 12. 11. Nigrse colles Arcadia, h. 
e. silvis frequentis. Virg. 6. Eel. 54. like sub ni- 
gra, et 2. G. 258. nigra hederas. Ovid. 3. Art. am. 
690. nigra myrlus. Id. 15. Met. 187. nox. Id. He- 
rald. 18. 7. caelum pice nigrius , et fret a veniis 
Turbida. Id. 10. Met. 449. nigra nubes. Lucret. 
4. 341. umbra. Slat. 4. Sih. 4. 62. nigra litora 
Thules. h. e. caliganlis, obscura. Virg. 3. G< 278. 
nigerrimus Auster Nascitur, et pluvio contrislat 
frigore calum. (Sic Horat. 1. Od. 5. 6. aspcra Nigris 
aaquora ventis. et Epod. 10.5. niger rudentes Eurus 

- differat.). et 4. ibid. 126. niger fluvius. /*. e. profun- 
dus, quia tales nigri apparent. Horat. 3- Od. -27. 23. 
jEquoris nigri fremitus. Martial. H. 56. nigra r-'alerna. 

— b) Poetice. Juvenal. 1.71. Per fainam et populum 
nigros efferre maritos. /i. e. colore luridos, quia ve- 
neno subiati. Sic Propert. 2. 20. 68. Pocula nigra, h. 
e. venenata. Teira venena dixit Id. ibid. 13- 70., lu- 
rida aconita Ovid. 1. Met- 1 47. — c) Nigrum ab- 
solute, nigra nola. Ovid. 1. Art. am. 291. de lauro. 
Signatus tenui media inter cornua nigro. — id 
Nigra in Candida verier e proverbio dicilur, qui 
recta prava facit, ut Te.r. loquitur I'hnrm. 5. 2. 
6., et vilia ipsa obtegil simulalione virtutis. Juvenal. 
3. 29. Cedamus patria: vivanl Arturius istic El 
Catulus: maneant, qui nigra in Candida vettunt. 
Ovid. 11. Met. 312. All pedis de slirpe dei versuta 
propago Nascitur Autolycus, furlum ingeniusus ad 
omne, Qui facere adsueral, patria non degener artis, 
Candida de nigris, ct de candenlibus alra. 

II.) Translate. ^ 1. Dicitur de iis, qua ad 
mortem et fatum pertinent. Ovid. 4. Met. 438. 
nigri fera regia Ditis. Virg. 4. G. 547. Et nigram 
mactabis ovem. scii. inferiis miltendis. Horat. 4. 
Od. 12.26. Nigrorurnque memor, dum licet, ignium. 
h. e. rogi et mortis, Tibutl. 3. 5. 5. At mihi Perse- 
phone nigram denunciot boram. Propert. 2. 19. 
19. At me non atas mutabit tola Sibylla, Non 
labor Alcida, non niger ille dies. Id. 4. it. 2. Pan- 
ditur ad nullas janua nigra preccs. Priced Here. Oil. 



MGRITIES 

1705. Supplier niger. h. e. Pluto. T 2. Hinc pro 
mojsto, tristi, in luctu jacenti, Stat. 5. Silv. I. 18. 
Sed quum plaga recens ct adhuc in vulc-ere primo Ni- 
gra dorous questu, etc. Val. Place. 3. 404. nrvaque 
nigro Vasta metu.— Hue referri potest et illud Se- 
nec. Hippol. 493. niger livor. I'invidia. ^ ^3. 
Niger pro infausto, ominoso. Horat. 1. Sat. 9. 72. 
bunccine soiem Tarn nigrum surrexe mihi? Propert. 
2. 21.38. Nigraque funestum concioit omen avis._ — 
Hinc niger lapis apud Festum p. 177. 32. Mull. 
locus in Comilio, ubi Romulus occisus, et Faustu- 
lus nutricius ejus sepultus, vel Quintilius quidam, 
qui a Romulo steterat. f 4. Morali ralione est 
malus, improbus, dolosus, duplex, vafer. Cic. Cx- 
tin. 10. 27. Argentarius Set. Clodius, cui nomen est 
Phormio, nee minus niger, nee minus conQdens, 
quam ille Terentianus. (V. Ter. Phorm. a. 2. sc. 
2. et 3.) Horat. 1. Sat. 4. 81. absentem qui rodit 
amicum", Qui non defendit, alio eulpante; sorutos 
Qui captat risus hominum famamque dicacis; Fin- 
gere qui non visa potest; commissa tacere Qui ne- 
quit, hie niger est: hunc tu, Romaoe, caveto. 

NIGINA, a, f. 1. berba tribus foliis longis in- 
tubaceis, qua illita cicatrices ad colorem reducit. 
Plin. 27. Hist. nat. 12. 82. (106). Sillig. vero le- 
git nyma. 

NtGRANS, anlis, et 
NIG HAT US, a, um. V. NIGRO. 
NIGREDO, Inis, f. 3. negrezza, ue\ iv i a, color 
niger, nigrities. Apul. 2. Met. Capilli corvina ni- 
gredine carulos c.olumbarum colli flosculos amu- 
lanlur. Capell. 1. p. 18. Hujus vero calcei admo- 
dum furvi: quorum maxime solea atra noctis ni- 
gredine roloratur. Sic Id. 2. p. 35. Libri sacra 
nigredine colorali. Ccel. Aurel. 2. Acut. 14. n. 
93. Alia {sputa) in nigredinem veoiunt, ob fcr- 
voris usturam. Mar cell. Empir. 19. p. 113. ed. 
Aid. Ad nigredinem et macuias colli et vultus 
puraandas, farinam etc. 

NIGREF&CIO fA£\avon5«5. I la GJoss. Lat. Gr. 
V. ct voc geq. 

NlGREEiO, is, ieri, anom. idem fere ac nigre- 
sco. Theod. Priscian. 1. 5. Acripies pistil lum ejus- 
dem metalli (plumbi), et leris, quamdiu oleum 
pingiicscat et nigrefiat. 

NIGRBO-, es, ere, n. 2. niacr sum, vel fio, far- 
si nero, oscurarsi, ftit.mvoij.au. Facuvius apud 
Non. p.iii. 11. Merc. So! is cxurlu capcssil splcn- 
dorern, oc.'asu nig ret. Accius a|>ud eumd. ibid. 
Nimbis interdum nisiret. 

nIGRKSCO, grescis, grui, grescere, n. 3. in- 
choai. Part. Nigrescens. — Nigresco est idem ac 
niger, vel obscurus fiu, far si nero, oscurarsi, ftz- 
"/.aii/Ofxat. Virg. 4. .En. 454. | slices nigrescerc sa- 
cros, Fusaque in obsciemicti se verterc vina cruo- 
rcm. et 11- ibid. 82i. le;icbiis nigrescunt omnia 
i:i renin. Ovid- 3. Art. am. 503. Ora tument ira: 
nigTCscunl sanguine vena. Plin. 15. Hist. nat. 1. 
2. {61. Bae.'a incipiens nigrescerc. Id. 26. ibid. 
1. 5. (7). Nigrescens cutis. Id. 31 ibid. 10. 48. 
{117). Nigresccntes denies. Theod. Priscian. 1. 30. 
Ouitms a ulc m forte aliqua luca nigrescunt, rarina 
tiitici rum pice solum admix ta curanlnr. Colum. 
12. R. R. 5i ». 1. Schneid. llw.e quum jam nigrue- 
int, nee adhuc tauten permalura fueriut. 
NIGRICANS, anlis. V. voc. seq. in fin. 
NlliRlCO, as, arc, n. 1. Part. Nigricans. — 
N'igriearc est idem ac nigrere. Plin. 37. Hist. 
nal. 10. 58. (.161). E|iimel»s fit, quum in Candida 
iBHimi superne nigricat culos. H a bent el Not. Tir., 
qui; lan.en auclorilale carent, p. «28. Niger, ni- 
gri U, nigresril, nigtidiui. — Hinc Part, prats. 

Nigricans, aniis, adjective occurrit, el est ad 
nigrum coloiem uccedens, nigrescens, nigrans, ne- 
reggiante, nericcio, /A3>.avL^wv. Plin. i). Hist. net. 
38. 62. (135). Tyrius colur nigricans aspeclu, i- 
demque suspcclu rofulgcns . Id. 36. toid. 26. 66. 
(193). Mass.* colore pingui nigricautes. 

NlGltfCOLOR, oris, cornnt. gect. 3. nigrum co- 
lorem haben». Solin.2. ad fin. Ni«rirolor facies. 
NKiRIIHUS, a, um, adject, nigricans. V- NI- 

GH!CO- 

MGRlFlC.O, as, arc, a. 1. annerire, far nero, 
ut Nigrilicare denies apud Marcell. Empir. 35. a 
med. 

nTcRITIA, at, r. 1. et 

NIGRlTlES, 6i, L 5. et 



MGBITDDO 

NlGRlTODO, tni«, f, 3. nerezza, color nero, 
(xikavia, nigror, nigredo, Plin. 9. Hist, nat. 38. 
62. (134). de purpura. Buccinum pelagto adruo- 
dum alligalur, nimiaque ejus nigrllia dal austeri- 
tatem iilam nitoremque, qui quarilur, cocci. Id. 
29. ibid. 6. 34. (109). Corvi <wam nigritiam ca- 
[iilli afTert. Ce/s. 8. 2. a med. Sin autem nigri- 
ties est, nut si caries ad alteram partem ossis trans- 
it, etc. Plin. 10. Hist, not. 36. 52.(107). Nulla 
apparel nigriludo in roslro. 

nTgrO, as, avi, stum, are, 1. (niger). Part. JV't- 
grant aub A; Nigratus sub B. II.; Nigrandus 
sub B. I. — Nigrare occurrit 

//) Neutrorum more, et est idem ac nigrescere, 
essere nero. Lucrel. 2. 732. »e forte base albis 
ex alba rearis Frincipiis esse, ante oculos qua 
ea-jdida cernis; Aut ea, qua nigrant, nigro de ee- 
mine data.— Et Mediorum apud Gracos more. 
Throd. Priscian. 4. p. 313. ed. Aid. Sane sub 
hora infectionis oleum intra os habendum est, ne 
dentes nigrentur. — llinc Pari, pras. 

Nigrans, anlis, adjective usurpatur, et est idem 
quod fjsrus, niger, nereggiante, nero. Varro 2. 
H. R. 5. 7.; et Colum. 6. B. H. 1. 3. Nigrantia 
bourn cornuc. Id. 8. ibid. 2. 9. de gallinaceis 
maribus. Ravidi, vet nlgrantes ocull. Seren. Sam- 
mon. v. 57. de capillo tingendo. Si pragnans ar- 
tus captivi soricls edit, Dicuntur fatus nigrantia 
luraina flngi. Virg. 5. J5n. 97. nigrantes terga 
juvcncl. Lucrel. 2. 792. Nigrans color. Sil. It. 
9. 225. Corpora ab immodico servans nigrantia 
Pbcebo. Ovid. 2, Met. 533. Corvus nigrantcs ver- 
sus in alas. Slat. 12. Theb. 254. nigrantes laiabant 
ostra tenebras. Propert. 3. 10. 33. Nigrantesque 
domos animarum intrasse silentum. Sil. It. 17. 
258. nigraote profundo. h. e. mart. Pal. Flacc. 
1. 13. Solymo nigranlem pulvcie fratrem. h. e. pul- 
vere conspersum et sordidatuiri. (Sie Horat. 1 . Od. 6. 
14. pulvere Troico Nigrum Merioncm.) Val. Place 
h. 697. nigrantia litora. h. e. qua sunt ad promon- 
torium, quod nigrum vocatur, silva et arboribus 
umbrosum. f'irg. 8. &n. 353. Credunt se vidisse 
Jovem, qutim sape nigranlem .Egida concuteret 
deitra, nimbosque cierct. h. e. nubes el tempc- 
stsles commoventem. 

B) Active est nigrum facere, seii lividum. 
I.) Proprie. Siat. 2. Silo. 6. 83. non savius 
atros Nigrassel planctu genitr'u sibi sava lacertos. 
JIarceil. Empir. c. 7. sect. 1. p. 91. reiro ed. Aid. 
Capiilis nigrandts iofeclio optima etc. et paullo 
pott. Ad nigrandum capillum egregic facit si etc 
II.) Translate. Tertult. 4. advers. Marcion. 8. 
Nigrall igooraolia tenebris. 

NlGROR, oris, ro. 3. idem ac nigredo. Luci- 
lius apud If on. p. 515. 5. Merc, nigror noclis. 
-Sic Pacuvius npud Cic. 1. Divinat. 14.2$. et 3. 
Oral. 39. 157. Noctisque et oimbum occacal oigror. 
Cels. 2. 1. circa med. Nigrorem in ulcer lb us eieitat. 
Lucrel. 3. 39. Omnia sullundens mortis nigrore. 
Cell. 2. 26. a wed, Uubidus est rofus, atrore et 
nigrore mullo m'utus. Ainob. 2. 7. Quibus ei cau- 
sis pili nigrorem ingeoilum ponant, oeque orones 
pariier, sed paullatim adjiclendo canescant? 

NtlllL, n. indecl. Primam produxisse videtur 
Lucrel. I. 617. Nihil prodessel calidum deoserier 
ignem. Nisi dicas, ia-mbura pro spondeo posuisse: 
aut reel! us legas cum Lachmanno et aliis, Nil 
prodessel enim catidum etc. V. NIHILUM init. 
— Nihil idem est quod nihilum, a quo per apo- 
copen factum est (confer etiam NILU-VI et NIL) 
cj3/v (It. niente, nulla, non punto; Fr. rien; 
ilisp. nada; Germ, nichts; Angt. nothing, naughl, 
not a with, nothing at all). Occurrit autem A) 
Substanlivi nominis, ct B) Adverbil more.* 

A) Subitanlivi nominij more nihil — a) Ge- 
neratim siue ullo Adjectiro tel cum Adjectivis 
dicltur — De rebus Inanimis. Cic. Senect. 6. 15. 
Nihil ergo agebal Q. Maiimus? nihil I.. Paul us? 
ceteri aenes nihil agebant? Id. t. Off. 42. 151. 
Omnium rerum, ex quibus aliquld acquirilurj ni- 
hil est agriculture melius, nihil uberius, nihil dul- 
cius, nihil homine libero dignius. tra tutle le co- 
se non v'e la migliore etc. et Id. 3. ad Q. Fr. 9." 
De Gabinio nihil fuit Taciendum islorum, quas co- 
Ktiata lunt. nulla di quanto a 1 * perwato. et ibid. 
h. Aliud hoc tempore de repobl. oihil loquebantur. 
cj post red. ad Quir. 5. tl. Ksl. Jan. consul nl- 

Tom. III. 



— 3G9 - 

hit humanarum rerum sibi prius, quam de me 
agendum Judicavit. Nepot JUilliad. 5. Qua pugna 
oihil adbuc est nobilius. h, e. nulla pugna. Cic. I. 
Fin. 17. 55. Si oihil tale metuamus. h. e. Dullam 
rem talem. — Nihil unum, nihil quidquam apud 
Liu. 41. 20. Rbodiis ut nihil unum insigne, ita omnis 
generis dona dedit. h. e. oullura donum. Cic. 1. 
Oral. 30- 134. Sine studio nihil quidquam egre- 
giotn nemo unquam assequetur. — Quamvis post 
nihil sequatur nee, non afGrmal tamen. Cic Cluent. 
1.1, Nihil me oec subterfugere toluisse reticen- 
do, nee obscurore dicendo. Pro nee po9<et subjicl 
aut, eademque esset sententia: ut Juilin. 8. 2. 
11. Nihil sine majestate numinis ejus aut privata 
unquam, aut public* rei gesserant. — - De per- 
aonis. Cic. 4. Fam. 4. Victor, quo nibil erat mo- 
derotius. et t4. ibid. 3. Ita tibi persuadeas, mibi 
te carius nihil fuhse. Id. Par lit. oral. 17. 57. 
Nihil est tarn miserable, quam ei beato miser. 
Id. 3. Tusc. 10. 22. Peripatetici, familiares no- 
stri, quibus nihil est uberius, nihil erudilius, ni- 
hil gravius, hasc-non sane probant. Adde eutnd. 
2. Off. 7. 24. Sic Sail. Cat. 47. ed. firsts. Do- 
cetquc, se paucis ante diebus a Gabinio et C*pa- 
rio s6cium adscitum nihil amplius scire, quam le- 
gatos. Nepos Alcib. 1. Nihil illo fuissc excellen- 
this vol in vitiis, vel in viriutibus. h. e. nemi- 
nera. Tac. \ f Hist. 79. Minim dictu, ut sit omnis 
Sarmatorum virtus velut eitra Ipsos. Nihil ad pe- 
deslrem pugnam tarn ignavum : ubl per turmas 
advenere, vix ulla aciea obstitertt. — b) Nihil 
cum Qcollivo Adjectivi. Cic. 2. Fam. tl. Tarn diu 
nihil novi ad nos aflerebatur V. alia sub d el q. — 
Nihil tamen in casu etiam eodem usurpatur, quo 
Adjectirtim, pracipue quum Adjeclivum est terlia 
declinat. Cic. I. Oral. 31. 137. Nihil enim dicam 
reconditum, nibil exspeclatione vestra dignum, ni- 
hil aut inauditum vobis, aut cuiquam dignum. V . 
alia cl supra et infra. — c) Nihil agi$, ncquid- 
quam conaris, quod enim tibi propositum eit, mi- 
niroe assequeris, non ne fai nulla, non ci riesci. 
Cic. 2. Tusc. 25. 61. Nihil agis, dolor! quamvis 
sis molestus, uumquam le esse confuebor malum, 
Vellej. 2. 65. 3. Nihil tamen egisti, M. Anlool,- ni- 
hil, ioquam, egisti, mercedem calestissimi oris et 
clarissimi capitis {M. T. Ciceroni$) abscisi nume- 
rando.-Yivit, vivetque per omnem s«culorum ine- 
moriam. Cf. Cic. Rose. Am. 45. 130.; Horat. 1. 
Sat. 9. 15.; Propert. 2. 23. 69.; et Lucan. 7. 809. 
— d) Nibil ruihi cum illo est, non ho che fare 
con lui. Ovid. 2. Fast. 308. Nil mihi vobiscum 
est. Ter. Phorm. 2. 3. 74. tecum nibil rei nohh, 
Demipbo, est. — e) Nihil es, nibil poles, nibil 
vales, novi vagli punto. Cic. 1. Fam. 27. Hac 
tibi scrips!, ut isto ipso in genere, in quo aliqutd 
posse vis, le oibit esse cognosceres, et ibid. 33. 
Nos plane aut nihil sumus, aut nobis quidem 
ipsis displicemus. Id. Diuin.in Q. CaciU 14.47. 
Sin mecum in bac prolusione oibil fueris, quem 
te In ipsa pugna cum acerrimo adversario fore pu- 
temus? et ibid. 15. 47. Esto: ipse nihil est, nihil 
potest; at venit paratus, etc. — f) Nihil est, mea, 
lua etc. minime interest, miaime juvat, non giova 
punto. Plaut. Copt. 2. 2. 94. Al nihil est, ignolum 
ad ilium miUere: operam luseris. Adde eumrt. True. 
4.4,76.^ o) Nihil est, ut, nihil eisisiit ejusmodi, 
ut elc. Ctc. 1. Off. 37. 133. Nihil fuit in Catulis, 
ut eos eiquisiio judicio putares uti lillerarum : -hi 
autem optime uti lingua Latina putabantur. — h) 
Nihil est quod, cur, quamobrem, quare, nulla est 
causa, cur etc. Cic. 3. ad Q. Fr. 8. Superior! epi- 
stola quod respondeam, nihil est. non ho die 
rispondere'- non qccorre cVio risponda. et 9. 
Fam. 26. exlr. Nihil est quod adveutunt nostrum 
eilimcscas. et 6. ibid. 20. Nihil est cur ad»-enien- 
tibus te oiTerre gestias. Id. Cluent. 26. 70. Ni- 
bil excogitem, quamobrera Oppianico damnari ne- 
cesse sit? ch'io non pensi e trovi qualche cosa, 
per cut* etc.? Id- Dom. 32. 84. Nibil poterat di- 
cere, quare rata non essent. — t) Post nihil 
sequttur etiam quin, quominus. Cic. 2. Phit. 10. 
23. Nihil praeterroisi, quantum facere enitique pol- 
ui, quin Pompejum a Casaris conjunrtione avo- 
rarem. non omisi co** alcuna a fine di ditto- 
gliere etc. Liv. 3. 54. Nihil moror, quo minus 
decemviratu abeam. Cth- 3. sub fin. Nihil facere 
oportet, qoo minus, quidquld est ^urii, eteat. — 



NJHIL 

l) Nihil ad me, subaudi pertinet, aut facit. Cic. 
Pis. 28. 68. Recte, an secus, nihil ad oo»': ant 
si ad nos, nihil ad hoc tempos. Ter. Andr. i. i. 
16. quod aatebac fecit, nihil ad mc aitinet. — m) 
Nihil nisi, nihil aliud nisi, aut quam t prater, 
prcelerquam- non altro che, o fuorche. Ter, A- 
delph. 3. 4. 30. Tu quantus quantus, nihil nisi 
sapientia es, Cic. Amic. 27. 100. Amare nihil 
aliud est, nisi eum ipsum dlligere, quem amei. 
non e altro che. et Rose. Am. 37. 108. SI ni- 
hil aliud fecerunt, nisi rem detulerunt.se non fe- 
cero altro, che riferire. et 2. ad Q. Fr. 10. Ni- 
hil aliud dicam, nisi verebor, nequando etc. now 
dirb altro, se non che avrb paura etc et ffanil. 
22. 64. Ut nihil afiud, quam de hoste cogitet. Id. 
4. Fam. 7. Nihil tibi deest prater voluntatem. Id. 
Harusp. resp. 19. 41. Nihil ut a patrig virtute, 
praelerquom quod a senatu desciverat, defleiisset. 
Auct. B. Alex.H. Qui nihil, praterquam de vita, 
cogitarent. Sic Sueton. Galb. 19. Nihil amp'lius, 
quam contipere se^ staluit, Apul. 6. Met. Nihil 
ergo supcrest, quam edirere. — In his aliquando 
ellipsis est commoda. Liv. 3. 20. extr. Ilia qui 
dem Docle nibil praterquam vigilatum est Io ur- 
be. non si fe altro eke vegliare. et Sueton. Aug. 
83. Hoi nihil aliud quam vectabatur, et deambu- 
iabat. — n) Nihil minus, negat vehementius. 
nulla meno. Cic. 3. Off. 20. 81. Cadit ergo 
in virum bonum mentiri, fallere? Nihil minus. 
— o) Nihil dutn et nihildum, nihil adhuc, non- 
dum quidquam, nulla fin ora. Cic. 12. Fam. 7. 
Quamquam nihil dum audleramus, nee ubi esses, 
nee etc. Id. 9. Alt. 2. Bruadusio nihildum erat 
allatum. Id. 3. Cat. 3. 6. Cimbrum Gibinium rta- 
tim ad me nihildum suspicantem vocavi. Liv. 35, 
20. Nihildum ad id bellum prater animum para- 
bant. QuCntil. 1.1. 34. Qua ((slates) nihildum 
ipsa ex se geaerare queunt. — p) Nihil non, 
omnia, tulto. Cic. Brut. 37. 140. Nihil non ad 
ratiouem dirigebat. et Nepos Alt. 19. Tanta pro- 
spcritas Casarem est consecula, ut nihil el non 
tribueret for tuna. — q) Non nihil, aliquid. Cic. 
12. Fam. 2. Non nihil, ut in tantis mali's, est 
profectum. et 4. ibid. 14. Quo in periculo nou ni- 
hil me consolatur, quum recordor etc. Scribant et 
conjunclim nonnihil. — Cum Genitive Nepos 
Ilann. 13. Nun nihil temporis tribult litteris. Si- 
militer nihil non apud Cic. 8. Att. 4. ad fin. Ni- 
bil cogoovi ingratius: in quo vitio nibil mali dod 
inest. — r) Nihil pro aliquid. Vtp. Dig. 33. 
2. 24. Quum, nernine nihil facienle, locus ipse 
damnum inferat sui nature. Petron. fragm. Tra.' 
gur. 42. Burmann. Neminem nihil boni facere 
oportet. 

B) Adverbii more nihil usurpatur, quemadmo- 
dum Accusative casu alia multa Adjective et sub- 
stantive nomina, veluti nimium,multum,magnam 
partem etc.; et major!, quam non, negandi ti 
pollet. — a) Generalim nihil ponitur pro non 
omnino. — Cum Verbis. Plaut. Bacch. 5. 2. 63. 
Me nihil prcnitet, ut sim acceptus. Id. Stich. 4. 
1. 10. Nunc mc gratiam abs le inlre verbis, nihil 
desidcro. Cic. 5. Fam. 20. 21. Qui ambiliooe ni- 
hil uterer. Id. Parad. procem. 5. Hoc tamen opus 
in arceptum ut reicras, nihil poslulo. Id. I. Phil. 
6. 13. Ut decernereatur supplicaiiones mortuo? 
Nihil dico, Cut Cars. 2.B. G. 21. Nihil jam Ca- 
saris imperium speclabant. Sail. Jug. 31. Nihil vl, 
nihil accessione opus est. Liv. 6. 38. Si C. Ltci- 
nius et L. Settius Interccssioni collegarum ceduot, 
oihil patricium magistralnm inscram concilio ple- 
bis. Id. 3. 65. Nibil mognopere ad patrum, aut 
plebis causam inclinati. Quintil. 2. 17. 1 5. De Epi- 
euro, qui disciplinas omncs fugit, nihil miror. — 
Cum Adjectivis. Liv. 4. 9. Pulsa plebs, nibil Roma- 
ns plebi siroilis, armata ci urbe profectB, eolte quo- 
dam caplo etc. Id. 37. 54. Terminus est nunc im- 
perii veslri mons Taurus, Quiriquid ia^ra rum car- 
dinem est, nihil longinquum vobis videri debet. V. 
Prakenborg. od h. I. Id. 9. 22. NShil consulto 
dictalore, magister equttum submovit hostcm. Sail. 
Cat. 16- ad fin. Ipsi (Pompejo) co nsulatum pe- 
tcnli magna spes; senatiM nihil tens intentus; 
tuta tranquillaque res omnes. Quintil. 6. i. 38. 
Nihil vultu cornmotos-vidi. .Stat. 9. Theb. 609. 
Militiamque truccm, setum Indignata, frequento 
Mure nihil Grajo. — b) Speciatim nihil pro frustra, 

47 



NIHIL 

indarno. Plaut. Mil. glor. 4. 2. 16. bercle banc 
quidem Nihil tu arnassls: mibi heec desponsata est 

— c) Pro nulla de causa. Cic. i. Legg. 1. a 
med. Quorsum tandem, aut cur ista quteris? M. 
Nihil sane, nisi ne nitnis diligenter anquiras, etc. 

NIHIL DUM. V. voc. prasced. sub A o. 

NlHlLI. V. NIBILUM 2. 

MtllLOMlN'US. V. NIEHLUM 5. 

NlUlLO, Gnis, m. 3. homo nibili, nuliius pretii. 
Gloss. Gr. Zat. Ou'SafMvo'sj nibilo, nugatorius, 
gerra. 

NlMLUM, i, n. 2. (ne et hllum; V. IIILUM). 
Nihilum et nihil a Lucret. saepe contrahuntur 
< ut vehemens ab eod. 3. 153. et a Catull. 50. 
21.) ul 1. 205. Nihil igitur fleri de nibilo posse, 
fatcodum est. Adde ibid. 160. 237. 265. 54*. el 
alibi. Sic fforat. t. Sat. 5. 67. Nihiio deterius do- 
rnjnae jus esse, rogabat. Quibos locis alii nil (quod 
usitatum est) pro nihil et nilum pro nihitum 
(quod minus placet) reposuerunt. V, Vqss, I. 2. 
lie Gramm. c. 18. sub (in. et V. NILCM loco suo. 

— Ceterum nihitum est nulla res, nihil, nil, 
cJoiv (It. nulla, niente, niuna cosa; Fr. rien, au- 
cune chose; Hisp. nad*a; Germ, nichls; Angl. 
nothing, naught). Occurrit ^ 1. Generatim. 
Lucret. 1. 265. docuS, oil posse creari De nibilo, 
neque item genita ad nihitum revocari. Cic. 2. 
Divinat. 16. 37. Erit aliquid, quod aut et nihiio 
oriatur, aut in nihilum subilo occidat. Id. Fat. 
y. 18. Ut de nibilo quippiam Cat. Per$. 3. 83. gi- 
gni De nibilo nibil, in nibilum nil posse revetti. 
In quadam lege Sullce apud Cic.Ccecin. 33. 95. 
SI quid jus oon esset rogarier, ejus ea lege nibi- 
lum iogatum, Cic. 1. Acad, (post.) 7. 27. Interi- 
re in nibilum. Lucret. 1. 790. redigi ad nibilum. 
Cic. II. Fam. 12. venire. Id. 7. Phil. S. 27. re- 
ciderc. Cic. Mar cell. 9. 27. Pro nibilo esse. Id. 
14. Alt. 9. Dii im mortal es, quam mibi ista pro 
nihiio! (h. e. videntur, ut Id. 2. Fin. 13. 43. 
loquitur."* et Divin. in Q. Coecil. 7. 24. Conie- 
rnncre aliquid, ac pro nihiio putare, et 4. Verr. 
10. 40. Pro nihiio ducere. Liv. 33. 46. habere. 
Cic. 2. Phil. 23. 56. Quooiam condemnatum es- 
se, pro nihiio est. si ha per nulla. ^ 2. Specia- 
tim. Nihiii absolute, (quod adverbium putat esse, 
non nomen, Charts. 1. p. 46. Putsch.) da nulla, 
nulllus pretii , cum Verbis aestlmandi. Varro^ 10. 
L. L. 81. Hull. Quem putamus esse non hill, di- 
cimus nibili. et 9. ibid. 54. Dlcimus enim, hie 
homo nihil! est, et bujus hominis nihil!, et hunc 
bominem nibili. Plant. Cas. 2. 3. 29. Unde is 
nihil!? ubi fuisti? Id. Pseud. 4. 7. 1. nequam 
est homo, qui nibili imperium heri Sui 3ervus 
facit: nibili est autem, suum Qui officium face- 
re immemor est. Ter. Andr. 3. 5. 6. Pater ni- 
hil! peodit. Cic. 1. ad Q. fr. 2. 4. Parvi pre- 
tii est, qui jam nihil! sit. Gell. 2. 14. Falsi et su- 
rfaces emeodalores e scriplo per libros slelissei 
fecerunt, tamquam ttilisses vanura et nihiii ver- 
bucn esset. — Homo nihiii facius dicitur a Plau- 
to Mil. glor. a. 5. v. 16. qui caslratus est. — Nihi- 
io tzstimare pro nihiii. Cic. 4. Fin. 23. 62. Non 
quia bonum sit valere, sed quia sit non nihiio 
;eslimandum. Lambin. leg. nihiii. f 3. Item spe- 
ciatim. De nihiio, sine causa, per niente. Plaut. 
Cure. 4. 1. 17. Qui alters de nibilo audacter dicunt 
contumcJiam. Liv. 34. 61. a ned. Mali rerfi exempli 
esse, de nibilo hospUes corripi. — Won de ni- 
hiio, noo sine causa. Liv. 39. 29. Maiime ho- 
flis flducia, quae noo de nihiio profecto concc- 
pta est, perculsus. non senza fondamenlo. et Ter. 
Ilccyr. 5. I. 1. Non hoc de nihiio est, quod 
Laches me nunc conventara esse eipetit. non e 
per frontte di porn". Propert. 3. 16. 52. Ncc sic 
de nibilo fulminis Ira cadit. ne cost per nulla. 
% 4- Nihiio cum Comparat. Cic. 3. Fam. 12. 
tub fin. Benevolentior libi, quam fui, nibilo sum 
facius. niente meno amorevole. et 6. ibid. 3. Ni- 
hiio le nunc majore in discrlmioe esse. Ter Eun. 
1. 1. 17. nihiio plus. Id. Andr. 3. 2. 27. ,e- 
cius. Cces. 5. B. G. 4. et 7. tamen secius. Liv. 
6. 3.'. a med. segnius. Plaut. Bacch. 3. 4. 21. 
pluris, quam si etc. Ter. Phorm. 3. 3. 1. ^ri- 
de ego orgentum inveniam miser, Cui minus ni- 
hiio est? ho manco di niente. Plaut. Men. 5. 
5. 49. quot homines sunt satis? med. quatuor: 
nibilo minus, niente manco. % 5. Nihiio tni- 



— 370 — 

naj, et copulatis vocibus nihilominus est — 
a) Idem atque non ninus, aeque, non meno, 
niente di meno, egualmente. Ter. Phorm. 4. 2. 

7. Ubi Pbaedriae ne ostenderet nibilo minus A- 
cnlcuro esse, quam Anliphoni. Lucret. 3. 96. Pri- 
mum anlmum dico, meotem quam ssspe voca- 
mus, Esse hominis partem nihiio minus, ac ma- 
nus et pes. dc. t. Off. 21. 72. Capessentibus 
rempublicam, nihiio minus quam philosophis, haud 
scio an magis eliam el magniScenlia et despi- 
eienlia adbibenda sit rcrum humanarurp. Id. ad 
Pompejum 2. post ep. 11. 1. 8. ad Att. Ne- 
que enim eos solos arbitrantur cap!, qui in ar- 
mstorum manus incidissent, sed eos nibilo minus, 
qui rcgionibus exclusi intra praesidia atque intra 
arma aliena venitsent. Ptin. 7. Ep. 27. circa 
med. Percontatus, omnia <;ocetur:'ac nihiio mi- 
nus, immo tanto magis conducit. — Omisso minus, 
Plaut. Most. 1. 3. 43. Nihiio ego, quam nunc 
tu, amata sum. — b) Nihiio minus est etiam 
idem ac tamen, nientedimeno t nondirneno, tul- 
tavia; et signilicat, id, quod dictum est (vol quod 
non verbis exprimittur, sed in cogilatione inesl), 
non impedire, quin a He rum Gat. — Nihilomi- 
nus 6ine ulla partkula. Cic. 5. Phil. 9. 26. Le- 
gal! proficlscantur, belium nihilominus paretur. 
Id. Rose. Com. 18. 56. Siquidem sine caulione 
et repromissioue nihilominus id Fonnius societali, 
hoc est Roscio, debebat. Id. Mil. 7. 19. Mi- 
nus dolendum luit re non perTecta, sed punien- 
dum certe nihilominus. Quintil. 5. 14. 6. Mihi 
et plurimis oibilomlnus auctoribus Ires summum 
videntur. h. e. etiamsi atiter Cicero Btatuit. Id. 

8. 3. 85. Tacuil enim illud, quod nihilominus 
accipimus, non deesse homines, qui ad crude- 
litatem eum impellant. Cels. 7. 7. n. 15. Si ni- 
hilominus madent, manifestum en sub osse de- 
scendere. Id. 5. 6. n. 21. InterciJendas (vence) 
sunt, ut et in se ipsae coeant, et nihilominus 
ora praeclusa habeaot. — Cum particulis conces- 
sivis, cist, eliamsi, si, tjuamois, quamquam, etc. 
Cic. 1. Invent. 4. 5. Quare raeo quidem aoimo 
nihiio minus eloquentiae studendam est, etsi ea 
quidam perverse abutuntur. Liv. 26. 48. Cete- 
rum, etiamsi vis absit, nihilominus detestabili 
eiemplo rem a?l. Adde Coium. 12. It. R. 20. 

2. Cato R. J?." 39. Cogitato, si nihil flet, nihi- 
lominus sumptutn futurum. Plancus ad Cic. 10. 
Fam. 11. Quod si nihil profecero, aibilominus 
maiimo sum ammo. Quintil. 1. 2. 5. At si bo- 
na ipsius indoles, si non cteca ac sopita paren- 
turn socordia est, et praeceplorem eligere-iicet, et 
nihilominus amicum gravem virum- later! fllii sui 
adjungere. Adde Cels. 3. 12. et Justin. 12. 4. 

9. Cotum. R. R. prcefat. 28. Nam prata et sa- 
licta-quamvis tenuem, nihilominus aliquam desi- 
derant industriam. Seneca Ep. 66- Alia sunt, quae 
quamvis nolil accidere, nihilominus et laudat et 
comprobat. Auson. Grat. Act. p. 296. J3i-pont. 
Quamquam me islam diierim seposuisse materiatn 
et In tempus aliud reservare, nihilominus tamen, 
ut nunc aliqua cootingam,-cohorianlur. Liv. 27. 
26. Quibus quum eitrahi wstatem poise consu- 
les crederent, nihilominus oppugnari Lucros pos- 
se rati etc. Cic. 10. Fam. 2. In iis rebus, quae 
nihiio minus, ut ego absim, cooflci possum, poto 
a te etc. Id. 9. Att. 15. Scimus nempe: haere- 
mus nihilomiiius. Cels. 7. 7. n. 15. Levata al- 
tera parte, nihilominus altera infestat. A'eneco 
Ep. 120. At nos corpus tarn pulrc sorliti, ni- 
hilominus eeleroa proponimus. — Cum addiio fa- 
men. Ter. Ileaut. 5. 3. 10. Non postulo: jam 
loquere: nihilominus ego hoc fuciam tamen. Cic, 
13. Fam. 15. Ail posse eumdem dpi Ttpivcta 
■*.n.l Qtciaota videre, et tamen nihilominus At'iv 
a'pwTS'Jatv elc. Id. Cluent. 28. "j6. NonnulU su- 
lem sever! homines, - etsi alii pecunia accepts ve- 
rum judicabant, tamen nihilominus se supcriori- 
bus suis judiclis roostare pulobant uporU'C. des. 

3. B. C. 17. Si illud tenerent, se q^uque id re- 
tenturum: nihilominus tamen agi posse de com- 
positlone, ut hsec non remitterenlur. % 6. Ni- 
hiio magis (quae duo numquam io u»um coa- 
lescunt) in senientiis coocessivis usurpatur, sed 
oon miouia comparalivl pot estate, atque Ha, ut 
tamen numquam adjicialur. Cic. 2. Divinat. 50. 
104. Hoc vos dialectic! non Tacilij: nee solum 



NIMBOSUS 

ea non sumitis ad concludcndum, quae ab omni- 
bus concedantur, sed ca sumitis, quibus con- 
cessis nihiio magis efflcialur, quod velltis. Id. 6. 
Fam. 3, Superioribus litteris - fui longior.-Hoc 
item tempore brevior esse debeo- Sive enim ni- 
hil turn opus fuit tarn mullis verbis, nibilo ma- 
gis nunc opus est: sive lum opus fuit, illud sa- 
tis est, praescrtira quum accesserit nihil novi. 
Adde farron. 1. R. R. 2. 23.; et Nepot. Da- 
tarn. 10. ^ 7. Nihiio aliter, nibil d is si mi 11 ter, 
Ter. Phorm. 3. 2. 45. Ego isti nihiio sum a- 
liter, ac fui. — llinc 

Nihitum adverbii more, nt nihil, legitur apud 
Ilorat. 2. Sat. 3. 53. est genus unum Slultiliae 
nihilum meiuenda limentis. 

MI., Nom. et Ace, idem quod nihil, et ab 
eo factum per syncopen, nier.te , nulla, coo's v . 
Lucret. 5. -264. Nii opus est verbis. Al. leg. ni- 
hil. P. dicta in NIHILUM iuit. CdSs. 5. B. G. 
29. Si nil sit durius. Al. leg. nihil. Auct. B. Afr. 
57. Nil atlinere, eum cum arfvcrsariis colloqui. 
Nepos Thrasyb. 2. sub fin. Nil aitigit nisi arma, 
quibus indigebat. A I. leg. nihil . Ilorat. 2. £p. 

1. 31. Nil intra est oleam, nil extra est in mi- 
ce duri. Id. 1. Od. 14. 14. Nil pirlis timidus 
navita puppibus Fidit. Id. 4. ibid. 4. 73. Nil 
Claudia non perficicnt manus. Petron. Satyr. 
3i. lieu lieu nos miseros! quam totus homun- 
cio nil est I ■ — Tarn oil, fanfo j-oco. Pers. i. 
122. Hoc ridere meum, lam nil, nulla Ubi ven- 
do Iliade. 

NlLlCOLA, ds, comm.'gen. 1. ad Nilum in- 
colens, ^Kgyptius. Prudent. 2. in Symmach. 493. 
Isis Niiicolas, Rhodios Cytherea reliquit. 

NlLtfiENA, ee, cornm. gpr». 1. Nilo genitus, 
.'Egyptius. HI acr oh. 1. Saturn. 16. c med. Argu- 
lus Niligcna, et gentis accola numcroram poien- 
tis. Ovid- 1. Art. am. 77. Nlligenae Mempbiti- 
ca sacra juveocse. h. e. Isidis. Al. reclius leg. 
lir.igcro?. 

N'lLlOS, Ti, f. 2. veiXfoc, gemma eolorem ha- 
bens fumida topazii, aut aliquando mellese. Flin. 
37. Hist. nal. 8, 35. (114). India et has gene- 
rat, et nilioo fulgore hebeti et brevi, et quum in- 
tueare, falla<*i. 

NlLUM, Nom. et A ecus., nili, Genii, et nilo, 
Ablat., idem ac nihitum, a quu factum est per 
syncopen: Y. Lachmann. aJ Lucret. vol. 2. p. 
27. et 28. Ennius (cd. cl. /. I'ahlen.) apud 
Festum p. 166. 18. JUii.il. Illic nugator ni- 
H , non naucist homo. Lucret. 1. 237. Haud i- 
gitur possunt ad nilum quaequc revert!. Id. ibid. 
674. De niloque renala vigescat copia rcrum. el 
!.-. 697. quae nilo clara minus sunt. Adde eumd. 
ibid. v. 71)7. et 2. 756. et 964. Similiter Ilo- 
rat. 1. Sat. 5. 66. scriba quod esset, Nilo de 
terius dominae jus esse. Alii lamen leg. Nihiio. 

NILUS, i, m. 2. fluvius maiiinus Africae, de 
quo V. mulia in ONOM. — llinc translate ni- 
li apud veteres accipiuntur pro fossis, seu cana- 
libus, quibus aqua in locum aliquem deducitur; 
cujus generis eraot ii, qui uquam in privatas do- 
mos derivabant, et qui spect.iculis circumdari so- 
lebant, acquedotti, canali. Cic. 3. ad (J. fr. 9. 
sub fin. Imagines islae, et palnestra, et piscina , 
et ailus, muilorum Philotimorum est, etc Id. 

2. Legg . 1.2. Ductus vero aquaruni , qi:os isti 
nil03 et euripos vocant, quls non, quum haec vi- 
deat, Irriserit? 

NiMBATL'S, a, urn, adject, nlinbo similis. Plaut. 
Pisn. 1. 2. 135. de mere.tr ice. Quam magis ad- 
spcclo, tarn magis est nirnbata, cl oug;e mera-. 
n. e. ventosa et arrogans. 

NIMHtl'KH, f5ra, Rrum, adject. o'/i/3fiofdpo;, fe- 
rens nimbos. Avien. in Aral. 8">S. Inter nimbife- 
ras nubes spe^tabilis exstet. Quid. '%. Pont. 8. 60. 
Ad Slyga nimbifero vindirii ignc datos. Ita legit 
Scalig. ct II tins. er. MSS. Alii nubifero. -- llinc 

Nimbifer, f'tfri, m. 2. absolute, substantivoruni 
more, est Aquarius, qui ct L'rniger dicitur. Pet. 
epigr. in Anthol. Lai. T. 2. p. 315. 2?urrrtann. 
L'rnarjue Nimbiferi. 

NIMUOSL'S, a, um, adject, nuvoloso, piovoso, 
r ! p,{jO<3ri*, pluviosus, gravis nimbis, alTerens uim- 
bos.' Pirg. 1. .En. 539. Fluctu nimbosus Orion, 
/'tin. 18. Hist. nal. 11. 29. (109). Campus est 
rnontibus subjacens nimbosis. Ovid. 2. Pont. 3. 



NIMBUS 

27. olmboso tumuerunt aequora vento. Stat. I. 
Silv. 3. 89- nimboso bruma. Lucan. 5. 631. nim- 
bosus aer. 

NIMBUS, i, m. 2. (qua voi, ratione habita 
etymi, conjungi polest cam vipo?, v»^?e">.rj vi<\>, nu- 
bes et nubo) est pluvia lepentina, praceps et 
breilor: in quo differt a pluvia, quae jugis est 
H lentior. Ita Servius ad firg. \. /En. 55. 
et Apul. de Mundo ante med. docent. Gr. opioid 
;tt. pioggia repentina e impetuosa, nembo; Fr. 
averse, ondie, pluie (Forage; Hisp. lurbian del 
agua , de la lluvia; Germ, der heftig slurtende 
lieqen; Angl. a violent storm of tain, sudden 
shower). 

I.) Proprie. Lucilius apud Varron. 5. L. L. 
21. Mull. Terra abit io nimbos imbreroqtie. Lu- 
cret. 3. 19. Quas neque concutiunt veoti, nee 
nubila Dimbis Aspcrgunt. Cic. 2. Nat. D. 5. 14' 
Terrere aoimos fulmiQJbus, leuipeslatibus, nimbis, 
niribus, grandinibus. Liv. 1. 16. Subito coorU 
lempesias cum magoo fragore tonitribusque, lam 
denso regem operuit nimbo, ul conspectum ejus 
contioni abslulerit. Virg.h. A5n, 120. Digraos corn- 
mixla graadine nimbus. Ovid. 1. Met. 269. Densi 
fundontur ab aethere oimbi. Plin. 31. His!, nat. 
4. 30. (.53). Delracia coltibus silva, conllnere 
nimbos ac digerere consueta. — Hue referendum 
videtur et illud F'irg. 1. JSn. 55. Nimborum in 
pairiam, loca feta furentibus Austria, jEoliatn ve- 
nit. FurceUinus nun" locum iDter ]translata recen- 
suit, et ait nimbum usurpari de vento, quia nim- 
bos adducit impellitque. Ceterum cf. fforat. 2. 
Od. 16. 23. Ocior cervt* ct agente nimbos Ocior 
Euro. — .Nimbus dicitur etiam aqua ipsa, quse 
nirabo recidit. L'nde nimbos legates dixit Petron. 
Satyr- 123- aquam pluviam humi concrete m gla- 
de. — De tempore nimboso el ptuvio. Vol. Flacc. 

2. 371. nimbosque educere luxu. h. e. traducere. 
V. ED CCO. 

II.) Translate. % 1. Nimbus dicuntur nubes 
pra-senim glomcratae et obscura?, unde fere nimbi 
ex sis. un I. Pacuvius apud Cic. 1. DivinaL 14. 24. 
et 3. Oral. 39. 157. noclisque et nimbum occse- 
cat nigror- pro nimborum. firg. 3. JEn. 198. In- 
voltere diem nimbi, et ibid. 587. Et Iunam ia 
nitnbo nox intern pes ta lenebat. Stat. 1. Tlteb. 97. 
piceo nox. obria nimbo Lucentes torbavit equos. 
^ 2. De iis, quae obscurse nubis imsginem referunt. 
— a) De fuino ex incendio. firg, 5- 2En. 666. 
Respiciunt strain in nimbo volitare faviilam. — ■ b) 
De globo pulveris. Claudian. 2. in An fin. 176. 
Pulveris extolii nimbos, lateque videres etc. Sic 
f'irg. 3. G. 1 10. fuivae nimbus nrense TolHtur. *| 3. 
Item de nube lucida, et spiendore, qui circa ca- 
put et corpus deorum esse fingitur. Virg. 10. .En. 
634. cu-lo ge protinus alto Misit, agens hiemem 
nimbo succincta per auras, et 2. ibid. 615. Jam 
sumrnas arres Triionia (respice) Pallas Insedit, Dim* 
bo efTulgens. Servius ad hunc loc. Nube divina. 
est enim fulgidum lumen, quo deorum capita rin- 
guolur: sic etiarn piagi solet. Id. ad 3, /En. 585. 
Proprie nimbus esl, qui deorum, vel imperaolium 
capita, quasi clara nebula, ambire fingitur. Ma- 
merlin. Paneg. Maxim. 3. Trabeas vestrae trium- 
pbales, et fasces coosulares, et sella? curuies, et ful- 
gor, et ilia lux divinum verticem claro orbe com- 
plectens, vestrorum sunt ornaroenta meritorum pul- 
cberrima. V '. BoUe'Mn. dtW Instil. Archeol.a. 1841. 
p. 102., ubi plura de nimbi coloribus et usu. Cf. et 
Pronto de laud. futn. p. 327. Ut Poetse ferunt, ainl- 
ciunlur dii nubibus. et Horat. 1. Od. 2. 30. venias, 
precauiur. Nube candentes hurneros amictus Augur 
Apollo. ^ 4. Sjepe dicitur de subita ct densa 
sparsiooe cujusque rei, quse in modum nimbi in- 
gruit. FLor. 3. 8. Ingenti lapidum satorumqui nim- 
bo classem operueiunt. Sil. Il 5. 215. pilorom in 
Peenos nimbus funditur. e{ 9.311. et 5S0.; et Lucan. 
4. 776. telorum. Colum. 10. h. A. 361. Noo ali- 
ter quam decussa pluit arbore nimbus Vel tere- 
lis mall, vei lecla cortice glandis. Claudian. A'upt. 
Honor, et Mar. 208. purpureoque ducem perfun- 
dere nimbo. h. e. fiorum copia. Martial. Spectac. 

3. Et Cilices oimbis bic ma due re suis. h.e. sparsio- 
ne croci. quam 5. 25. rubrum, et 0. 39. Coryuum 
nimbum vocal. Stat. 10. Tkeb. 535. eiundant saevo 
tastigia oiraho. h. e. misjilium roultitudine. Clau- 
dian. 1 . in /. com Slilich. 353.; et Prudent- 2. in 



— 371 — 

Symmach.lOi. nimbos equitam. h.e. ingentem equl- 
turn numerura. firg. 7. d2n. 793. Insequitur nim- 
bus pedilum. Martial. 10. 33. luceros Nimbi* ebria 
Nicerotianis. ft. e. plena nnguentig odoratis. ^ 5. 
Item apud Christianos nimbus dicitur radiantis 
splendoris corona, qua picta et sculpta sanctorum 
capita decorantur: cf. super, paragr. 3. Isid. 19. 
Orig. 31. 2. *f 6. Ita dicitur etiam fasciola trans- 
versa ex auro assuta in Iintec, quod est in frODta 
reminarum. Ita deficit Isidor. 19. Orig. 3t.'2. Aiii 
inlelligunt ipsum linteura fronli praetentum. Ideo 
autem illud gestabant mulieres, ut fronlis spatium 
itnmiouerent, quia frons parva, ul est apud Petron. 
Satyr. 126., inter form* decora reputabatux, Ar- 
nob. 2. 41. Lamioas pertundereot auriuro, imml- 
nuerent fronlem nimbis, conficiendis qua3rerent 
corporibug fucos, fuligine oculos obumbrarent. A I. 
rectius leg. lirobis. Celerum de hujusce nimbi ori- 
glne V. Sollettin. del? Instit. Archeol. loc. cit. 
<f 7. Nimbus vilreus apud Martial. 14. 112. in lem- 
male est pocclt vitrei geaus. Disticbon autem tale 
est:Ab Jove qui vtoiet, miscenda ad pocula largas 
Fundel nimbus aquas: hie tibi Tina dabit. F'ilreus 
nimbus tidetur esse vas cum iostro plurifariam 
perforalo, quales sunt amphors, quibus modo uti- 
mur ad bortulos irrigaodos. ^ 8. De subita cala- 
rnitale dixiv Cic. 15. Au. 9. Quid autem isle in 
domo tua casus armorum? 5ed hunc quidera nim- 
bum cilo transisse laelor. 

NlMlE, adverb, (nimius) idem ac nimls, cfo'Spct, 
troppo, snoder atamente. 

I.) Proprie. Capilolin. Gordian. 6. Cupide, ant 
imrnodeste, aut nimie aliquid face r e. Macrob. 6. 
Saturn. 6. ad illud firg. 1. Mn. 417. Et fron- 
tem obscsenam rugis arat: bsc habct: Aral aoa 
nimie, sed pulcre dictum. 

II.) Traaslate est valdc. Pallnd. 4. R. R. 10. a 
med. In locis nimie frigidis praecoquas ficus sera- 
mus. Ccel. Aurel. 2. Tard. 13. init. Stramentis 
non nimie cedenlibus, neque calidis. 

NlMlEIAS, Stis, f. 3.(oimius) superfluitai, re- 
dundantu. nimia copia, itepiaaeict, troppo, sover- 
chio. — a) In sing. num. Cidum. 6. R. R. 2 i. 
2 Nimietate verni pabuli pecudes exhiSaratae la- 
sciviunt. Sic vulgati libri ; at Schneider, legit 
satietale. Fallad. 6. R. R. 7. Sanguinis nimietatem 
probibet. Apul. 9. Met. Rei nimietate commotus. 
ft. e. nimia frequentia. Arnob. 4. 10. Quse vel 
cursim perslrinximus, vel nimielalis non atligimus 
t«dio. Cvl. Aurel. i, A cut. 11. n. 81. Oportet 
eegros perseveranler raovere; sed leniter atque sen- 
sirn et sine ulia nimietate. Marcell, Empir. c. 27. 
ed. Aid. Si quis tortiones subito pati cceperil de 
ventris nimietate, etc. — I) In plur. num. Pal- 
lad. "2. R. R. t3. a med. Inter omnes nimietaies 
temner-imentum teoere. 

MMfO. V. NIMIUS. 

NlMlOPERS, adverb, idem ac nimis, ve) admo- 
dum nimis. Cic. 5. Parad. 2. 26. Quos aediflcia 
magnifica nimiopere delectaQt. Sed alii legunt dis- 
juncliro nimio opere, mullo rectius. Idem die de 
alio loco 6. Verr. 59. 132. 

NlMlRL'M, adverb. De vocis compositione re- 
cte Donatus ad Ter. Eun. 3, 3. t. Solve nimi- 
rum et fac non est mirum. -Nam ni ne significat 
et ne non. — Usurpatur autem in explicanda vel de- 
monstranda re, quae per se intelligitur, aut de qua 
nemo miretur: iiaque ponitur pro sine dubio, vi- 
delicet , certe: ct sane tm nimirum ex adverso 
posuit sine dubio ipse Cic. I. Invent. 23. 32. Nam 
genus est, omnium nimirum libidinum, cupiditas; 
ejus autem generis sine dubio pars est avarilia. 
H*c Cic. Gr. Stjjtou, Stjjtou^sv (It. senza dubbio, 
cer lament e, appunto; fr. sans doute, assuremenl, 
certainementy certes, en veriii; Hisp. seguramen- 
te, cierlancnle , sin duda, de verdad, con ver- 
dad; Germ, allerdings, freilkh, unfehlbar , un- 
streitiq, ohne Zwtifel, in der That, in 0'ahr 
heit, namlich; Angl. doubtless, surely, certainly). 
Occurrit *f 1. Id judicio de rebus extra dubita- 
liooem posilis. — a) Generaiim in explicanda 
vel demonstranda re,qute per se imeMigiiur. Ptaul. 
Aulut- 2.. 8. 23. Nimirum occidor, nisi ego intro 
hue propere propero currere. Ter. Eun. 3. 3. 1. 
Profecto quanto magi, magisque cogito, Nimirum 
dibit bic Thais mibi magnum malum, et ibid. 4. 
7. 14. Nimirum consilium illud reclum esl de oc- 



NIMIS 

cludeadis adibus. Cic. Mur. 22. 45. Noo parva 
res, sed nimirum omnium maxima. Id. i. Oral. 
4. 16. Sed nimirum majus est hoc qulddam, quam 
homines opinantur. Id. 1. Tusc. 22. 52. Est il- 
lud quidem vel maximum animo ipso aniraom vl- 
dere; et nimirum banc babet vim praeceplum A- 
pollinis, quo monet, ut so quisque noscal. Id. I. 
Divinat. 54. 122. Hoc nimirum est illud, quod 
de Socrate accepimus. Horat. 1. Ep. 9. 1. Septi* 
raius, Claudi, nimirum intelligtt unus, Quanti me 
facias. Quintil. 12. 2, 8- Id quod est oratori ne* 
cesssrium, nee a dicendi prmceptoribus tradHur, 
ab iis pelere nimirum oeeesse est, apud quos re- 
mansit. — b) Nimirum usurpatur ab eo, qui ali- 
quid coneedit, aut se non negare profitetur. Cic. 

2. Legg> 1. 3. Sed nimirum me alia quoque cau- 
sa deleetat, qua te non atligit ila. ft. e- Sed (quod 
infitiari non possum) eerie me etc. ^ucf. B. G. 

8. prisfat. Sed ego nimirum, dum omnes excusa- 
tionis causas colligo, ne cum Caesara couferar, hoc 
ipso crimen arroganlisa subeo, quod me judicio 
cujusquam existimera posse cum Caesare corapara- 
ri. — c) in jpodosi adjectum nimirum senten- 
tiam con3rmat. Cic. Mur. 15. 32. Alqjl »i dili- 
genter, quid Milhridales potueri. et quid fecerit 
et qui vir fuerit, coosideraris, omnibus regibus, 
quibuscum populus Roraaous bellum gessit, bunc 
regem rimirum antepones. Id. 2. Off. 20, 71, Sed 
si res in contentionem veniet, nimirum Themisto- 
cles est auctor adhibendus. Adde Vellej. 2. 23, 4. 
— d) Etiam simpliciter addit affirmalionem, cui 
exposilio causae subjicitur. Cic. 3. Nal. D. 36. 86. 
Virtutem autem nemo unquam acceptam deo re- 
tulil. Nimirum recte: propter virtutem enim jure 
laudamur et in virtule recte gloriamur. Id. 13. 
Alt. 10. extr. Nimirum id fecit: solvendo enim non 
erai. Id. 2. Off. 20. 69. Nimirum enim inops ille, 
si boous est vir, eliamsi referre gratiam non pot- 
est, habere certe potest, Lucret. 3. 194. Haeret 
enim inter se omnis material Copia: nimirum 
quia non lam levibus exstat Corporibus. Adde 
eumcJ ibid. v. 227. et alibi saepe. — e) In con- 
clusiooe cum igitur, itaque jungitur. Cic. 5. Tusc. 
7, 18. Nimirum igitur conferta res est. Adde eumd. 

3. ibid. 33. 79. Et Id.. 9. All. 9. a med. Itaque 
nimirum hoc illud esl, quod Cwsar scribit in ea 
epislola. — f) Io respoosione, nimirum el du- 
bitatiooem et ipsius inlerrogationis causam rejicit. 
Cic. Quinct. 25. 79. Sed quid id ad rem? Nimi- 
rum, inquit, in eo causa consistit, Adde eurr.i. 
Oral. 16. 50. Sic Quintil. 12. 1. 9. liter melior 
dicetur orator? Nimirum qui homo quoque me- 
lior, Adde eumd. 4.1.21. *T 2. Nimirum usur- 
patur etiam in ironia, quemadmodum scilicet, vi- 
delicet, signifcatioae tamen haud mutata. Liv. 40. 

9. Aperieoda nimirum node janua fuit ct armati 
comissaiores acdpiendl. fforat- 2. Sat. 3. 120. Ni- 
mirum insanus paucis videatur eo , quod Maxima 
pars bominum morbo jactalur eodem. Juvenal. 2. 
104. Nimirum suromi ducis est occidere Galbam 
Et curare cutim summi constantta civis. Tac, 2. 
Ann. 82. At Rom*, postquain Gcrmaoici valetn- 
do percrebuit, cunctaque, ut ex longlnquo, aucta 
in deterius aflerebanlur, dolor, ira; ct erumpebaot 
quesios: Ideo nimirum in exlremas terras relega- 
tum:ideo Pisoni permissam provinciam. Plin. 36. 
Hist. nat. 2. 2. (5). Trtcentas scxaginta colum- 
nas M. Seauri ffidiiitaie ad sc*nam tbeatri tern- 
porarii - viderunt porlari silenlio legum, sed pu- 
blicis nimirum indulgences volupiaiibu*. 

Nl.H'S, adverb. Nimis et nitnium nibil difTer- 
re, patet e Plaal. Mil.glor. 4.2. 12. .Ilia ipsa est 
nimium lepida nimisque nilida feraina. el Ptteud. 
1. 2. 71. Sed nimis sum stultus, nimium fui in- 
doctus. CT. Cic. 2. Oral. 21. 88. — Ceterum ni- 
mis est idem ac plus satis, ultra modum , plus ae 
quo, dyav, cfoooa(ll. troppo, eccessivamente, pin 
del dovere; Fr. trap, plus qu'it ne faut . aiec 
exces; Hisp. dernasiadamente , muy , muccho; 
G»rm, zu sehr t zu viel, allzu sehr , alliu vie!, 
iiber die Massen; Angl. too much, over much, 
extremely, exceedingly', beyond measure, above 
what is right). 

I.) Proprie. ^ t. Strict© sensu est, ut diximus, 
plus satis, ultra modum, plus aequo; et occur- 
rit — a) Cum Verbis. Ter. Andr. 1. I. 31. id 
arbilror Apprimc in vita esse utile, ut ne quid ni- 



NIMIUM 

mis. nn$&v dfa,v. dictum Piltaci, nnius et septem 
Sapientibus, quo monemur excessum vitare in o- 
mnibus: tutli gli estremi sono viziosi. Rursus Ter. 
Eun. 2. 1. 16. nim is me indulgeo. Cic. 3. Fuse. 
9. 20. Quod verbum (invidia) ductum est a nimis 
intuendo fortunam allerius. Id. 1. Off. 29. 101. 
Ludendt est etiain quidara modus retiuendus, ut 
ne nimis omnia profundarnus. PUn. 8. Ep. 6. 17. 
Facilius est, ut me-parum doluisse, quarn nimis 
rredas. Singulare est iilud ejusd. PUn. Paneg.ib. 
lit priores quidem principes execpto patre tuo, 
prxtcrca uno aul altero (et nimis d'ui), vitiis po- 
tius civium, quarn virtutibus latabantur. — ■ b) 
Cum Adjeclivis. Plant. SI ere. 3. 4. 9. Id itli vi- 
tium maximum 'st, quod nimis tardus est. Cic. Ar- 
ch. II. 28. De meo quodam amore gloriae, nimis 
acri fortasse, verumlamen honesto, vobis confite- 
hor. Id. Brut. 92. 318. Nimis mult* videor dc 
inc. If or at. 1. Ep. 7. 91. Durus, ait, Vultei, ni- 
mis atlentusqnc vidcris Esse mini. Nepos Iphicr. 
3. In labore remissus nimis, parusuque patiens. 
Cels, 1.3. ante med. Somnus plenus et non mul- 
tum nimis longus. e non troppo lungo. — Sub* 
slantlvum pro Adject! yo positum est ab Apul. 7. 
SI el. Yidetis isttim pigtum tardissimumque et ni- 
mis asinum? — Nimis Adject ivo postponitur apud 
Plant. Aulul. 2, 3. 5. Veium ecastor non potest: 
subitum est nimis. Ter. Ileaut. 3. 1. 31. Vehe- 
rnens in utramque partem, Slenedtme, es nimis. 
Cic. i, Herenn. 19.27. Non sunt omnia corarnit- 
lenda fortuoas, ne magoam nimis in nos babeat 
dominationem. — c) Cum Adverbiis. Plant. Epid. 

3. 1.3. Nimis diu maccror. Ter. Heaut. 5. 5. 1. 
Chrcmes nimis groviter crucial adotescentulum ni- 
misque inhumane. Ncevius apu<i Non, p. 421. 25. 
Slerc. Edcpol , Cupido, quum lam pusiiius sis, ni- 
mis inultum vales. Cic. 3. Legg . 1. 1. Tu eum 
nee nimis valde unquam, nee nimis saope laudave- 
ris. Id. 7. Fam. 2. Dc Bursa te gaudere certo scio: 
scd nimis verecunde mini gratularis. — d) Sen- 
tenli* vis augelur adjecto tandem. Plaut. Pseud. 

4. t. l|. Minis tandem ego abs te contemnor. Id. 
Pers. 2. 1. 2. Nimis tandem me quidem pro bar- 
da et pro rusliea reor habitam esse abs te. — e) 
ftebus nimiis significandis fiJes additur per obte- 
standi nomina. Piaul. SI en. 4. 3. 22. Nimis ira- 
oniide hercle. Id. Amph. 2. 2. 228. Nimis ecastor 
facinus mirum est. — f) Nimis etism rum Ge- 
niiivo, substantivorum more, occurrit. Cic. Oral. 
"it. 170. Nimis insidiarum a J capiendas aures ad- 
hibei'i videlur. Ovid. 6. Fast. 113. Il-ec loca lueis 
iiabent nimis, ct cum iuce pudoris, ^ 2. Prrece- 
denle oegalionc, vim suam minuit, et non nimis, 
ha ltd nimis signiD^ant baud omnino, hand mati- 
me, h?ud prorsus. Cic. 7. Alt. 24. I'hilotimi lit- 
leriB me quidem non nimis, sed eos, qui in his 
locis erant, admodum delccUrunt. Id. 1. Oral. 29. 
133. Quie a natura expetenda sunt, ea dins non 
nimis deesse nobis. Id. 9. Fam. 22. 14. Testes, 
verbum honeslissimum in judieio: alio loco aon 
nimis. Cces. 7. B. G. 30. Is locus praesidio ab lis 
non nimis firmo tenebatur. Liv. 8. i. Est quidem 
nobis boc per se haud nimis arnplum. 

II.) Translate apud Oornicos ponitur pro valde, 
magnouere, mnxime, assai, motto, grandemenle, 
\'.t.v: et ii7zep{$Q^r,v quamdam contincl. — a) Ge- 
neraliin cum Verbis, Adjeclivis, Adverbiis. Plaut. 
Amph. 2. 2. 133. Nimis demiror. Id. Pseud. 1.2. 
67. Nimis sermone hujus ira inceudor. Id. Amph. 
1 1.63. Legiones nimis palms annis praedita?. et 
ibid. 1.3.8. Nimis bic scitus est sycophanta. 
V.(. Sempron. A tell, apud Gell. 13. 3. Se pat rem 
suum audisse dicere L. /Emilium i'aulum , nimis 
fionum iin-pcratorem, signis lollalis non decertare, 
nisi summa necessitndo, aut summa ei occasio da- 
ta essct. Plaut. Pers. 2. 5. 22. Nimis tu facete 
loqtiere. Id. Asin. 3. 2.36. Nimis segre risum con- 
limii. Id. Slen. 1. 1. 4. Qui fugilivis servis indunt 
lompedes, nimis jlulle faciunt. — b) Specialim 
r minion iiur cum Adverbiis bene et male. Plaut, 
.Stick. 2. 2. 50. et Epid. 2. 2. 15. Nimis factum 
bene. Id. Slen. 5. 7. 30. Nimis aulem bene ora 
I'Otnmentavi. Id. Aulul. 2. 2. 31. Nimis male ti- 
mui. Id. Rnd. 4. 2. 15. Nimis id genus ego odi 
male. — c) Item specialim Verbis velle , nolle 
pr<eponitur. Plaut. Slotl. 1. 'J. 119. Nimis velim 
iapidem, qui ego ill! specufo diminuam caput. Ter. 



— 372 — 

Eun. 4. 7. 16. fundam tibi nunc nimis vellem da- 
ri, ut tu illos procul casderes. Plaut. Bacch. 4. 
10. 8. Sed nimis nolo desidiae ei dare ludum. — 
rf) Nimis quarn augendi causa dicitur. Plaut.. Slost. 
2- 2. 79. Nimis quarn lormido, ne manifesto bic 
me opprimant. h. e. mirum quarn. Id- Capt. 1. 2. 
17. Quod ego quidem nimis quarn cupio ut impe- 
tret. Apul. de Slag. Quassisli tu nimis quarn pru- 
denter. 

NlMlUM, adverb, (Accus. neutr. gen. a nimius) 
idem omnino, quod nimis; V. NIMIS init. 

I.) Pioprie. ^ 1. Stricto sensu occurrit — o) 
Cum Verbis. Ter. Adetpk. 2. 1. 14. Decede illuc, 
I'armeno. Nimium istoc abisli. Cic. 2. Orat. 21. 
88. Sicut facilius in vitibus revocautur ea, quae 
sese nimium profuderunt etc. Id. Cluent . 58." 
160. Pro Cluentii voluntate nimium, pro reipubli- 
CiH digoitate parum dixisse videor, Liv. 29. 21. 
Aut Pleminio nimium, aut sibi parum creditum. 
Cels. 7. 30. n. 2. Quod consequilur is, qui neque 
nimium, neque parum hamos ducit. Virg. 2. Eel. 
17. nimium ne crede cojori. Horat. 1. Ep. 7. 48. 
foro nimium distare carinas. — 6) Cum Adje- 
clivis, Cic. 12. Alt. 18. Tempus nimium Jongum- 
Id. Cluent. 46. 128. Ne nimium multi pcenam 
capitis subirent. Id. 5. Fin. 27. 81. Nemo nimium 
beatus est. Ccelius ad Cic. 8. Fam. 1. Ul verear, 
ne tibi nimium arguta b.ec sedulilas videalur. — 
Cum voc. pau.Uo componitur apud Cic. 2. Oral. 
21. 88. Verba effervescenlia et paullo nimium re- 
dundantia. — c) Cum Adverbiis. Ter. Andr. 2. 
6. 19. nimium parce facere sumplum. Cic. 1. Cat. 

5. 10. Nimium diu te imperatorem ilia tua Man- 
liana castra desiderant. Id. 2. Fin. 13. 41. Quod 
vos interdurn, vel potius nimium saepe diciiis. — 
d) A Poelis duplicalur- Tibull. 3. 6. 21. Jam ve- 
nit iratus uiaiium nimiumque sev:ris. Ovid. Ne- 
void, i. 41. o nimium nimiumque oblite tuorum. 
% 2. Pra3cedente negatiooe vim suam minuit: bine 
non nimium, non muitum, non motto, non trop- 
po. Cic. 12. Fam. 30. sub fin. Iilud aon nimium 
probo, quod scribis etc. 

II.) Translate ponitur pro valde, maiime, assai, 
motto, grandemente, per hynerbolen. — a) <ie- 
neralim. Plaut. Sill. glor. 4. 2. 8. Homo nimium 
lepidus. Id. Trin. 4. 2. 86. loci nimium miris mo- 
llis mirabiles. Id. Aulul. 3. 6. 1. nimium luben- 
ter. Cic. 1. Ilerenn. 7. 11. Quod nimium apparu- 
te verbis compositum, aut nimium longum est. 
f'irg. 2. G. 438. O fortunalos nimium, sua si bo- 
na norinl, Agricolas. Claudian. III. Cons. Ho- 
nor- 96. O nimium dileete Deo. — 6) Specialim 
rum Verbo voto. Ter. Eun. 3. 5. 49, Turn equi- 
d*m istuc os luurn irnpudens vi>(ere nimium vel- 
lem. — c) Item specialim, nimium quantum, 
maximopere, plurimum, nimis quum, mirum quan- 
tum. (7«'c. 4. Fin. 25. 70. DilTert inter honestum 
et lurpe, nimium quantum. Id. Orat. 26. 87.. Sa- 
tes in dicendo nimium quantum valcnt. Gell. 16. 

6. Ille nihil cunclatu^, sed nimium quantum au- 
dacter; Ovcs, iuquit, etc. Addc 15. 1. et 18. 3.. 
ubi at. leg. nimium quanta prxslabilis. — d) 
Nimium quam idem est. Plaut. Bacch. I. 2. 13. 
nimium quarn, o Lyde, es barbarus. Qainlil. 4. 
2. 70. Pccunia nimium quarn in animis hominum 
potest. At valde dubia est lectio: P. Spalding, ad 
/». I. — e) Nimium mullum idem valet. Plaut. 
Merc. 2. 4. 11. nimium mullum scis. 

NlMfCM, fi, n .2. V. voc. seq. I. 1. c. et II. b. 

NlMlL'S, a, um, adject- qui modum eicerllt, ni- 
mis magrius, nijnis multus, o' ayav, Trsptooo; (It. 
troppo, smoderato , eccessino, soverchio; Fr. qui 
passe la mesure, excessif, trop grand; Ilisp. de- 
masiado, excesivo, cosa que excede y sale fuera 
de regla; Germ, zu viel, tu gross, ubermdssig; 
Angl. too much, too great, excessive, immodera- 
te, above mensure). 

I.) Proprie. <| 1. (ieneralim. — a) De rebus, 
Cic. 1. Off. 36. 131, Ne in fesli nation! bus susci- 
piamus nimias celerilalcs, C'n?s. 1. B. C. 85. Ni- 
mia pertinacia atque arroganlia. Cic. Senect. 13. 
52. Vilem ferro ampulans roercet ars agriuolarum, 
ne silvescat sarmenlts, et in omnes partes nimia 
fun iator. Ooid. '■>. Met. 4S'«. Et modo sol nimiu*, 
nirnius modo corrjpit i ruber. Martial. Spectac. 7. 
in Scylhica 'rcligaius rupe Prometheus Assiduam 
nimio peclore pavit avem. h. e. nimis feraci. Fin- 



NJNGUIDUS 

gitur enim viscera rursus producere, postquam ea 
vultur absumpserit. — Sic de re molesta et gra- 
vi. Val. Flacc. 7.21. Turn jactata toro, nimium- 
que etperia cubile. Claudian. 1. Laud. Stilich. 
250. El quos interior nimio plaga sole relegat. 
— b) De hominibus, qui modum non servant. — 
Cum Ablalivo rei. Sail, fragm. apud Arusian. 
Sless. Post, ubi fiducia nimius, etc. Tac. 4. Hist. 
23. Prsefsroces initio, et rebus secundis nimii. Ho- 
rat. 2. Od. 12.5. Nee ssvos Lapithas et nimium 
mero Hylaeum. Cic. 1. ad Brut. 15. Quod in ho- 
noribus decernehdis essem nimius et tamquam pro- 
digus. Hieronym. 1. advers. Jovinian. 6. Nimius 
fortasse fucriin in etpositionc proposiiionurn ejus. 
h. e. nimio sermone usus fuerim. — Cum (ieoi- 
livo. Liv. 6. 1!.; et Sail, fragm. apud Arusian. 
Impolens, et nifnius aniini est. Lin. 3. 2C. extr. 
Nimius imperii. Tac. 3. Hist. 75. sermotiis. Sil. It. 
6. 81. vitw. et 5. 232. pugnse, nimiusque cruoris. 
— ■ c) Nimium, ii, absolute, siibstsitirorum mo- 
re, quod nimium est. Cic. 1. Off. 2j. 89. Num- 
quam enim, iratus qui accedet ad pmnam, medio* 
critatern illam tenebit, quae est inicr nimium et 
parum. et Id. Orat. 22. 73. Magis olTendit ni- 
mium , quarn parum. — Cum Geniiivo. Ovid. 2. 
Amor. 17. 11. nimium regni. Al. leg. regnum. 
PUn. 33. Hist. nat. prctvm. 2. ( 13 ). Auri argen- 
lique nimium fuit. Sil, It. ii. 670. nimium ju- 
ris. ^ 2. Specialim est praepotens, qui nimia po- 
lentia valet. Velle.). 2. 32. 1. Esse quidem prn»- 
clarum virum Cn. Pompejum, sed nimium jam li- 
bera; reipublicx. ft. e. onerosum, gravem, inipy- 
tenlem. Flor. 3. 15. Jam nimius et potens atlero 
tribunatu. Tac. Agric. 7. Legio legatis quoque 
consularibus nimia ac forrnidolosa erat, 

II.) Translate nimius per hyperboien est mul- 
tus, plurimus, matimus. — a) Adjective. Plaut. 
SHI. glor. 4. 2. 8. Homo nimia pulcritudine. Id. 
Amph. 2. 1. 69. et 5. 1. 52. Nimia mernoras mira. 
Martial. 5. 6i. Pinguescat nimio mndidus mini 
crinis amomo. — b) Nimium absolute, substan- 
tivorum more, cum Genit. Ennius apud Cic. 2. 
Fin. 13. 4!. Nimium boni est, cui nil est (in 
diem) mali. — c) Abiativus nimio adverbii rilu, 
valde, magnopere, maxime. Plaul. True. 4. 1. 6. 
turn boc nimio magnas inelliuias mini est. — Cum 
Comparative*. Id. Pcen. 1. 2. 90. Itonam ego, quarn 
bealam me esse nimio dici mavolo. Id. Pers. 1. 
3. 31. Nimio melius, ft. e. lunee, aut multo me- 
lius. PUn. 24. Hist. nat. 12. 67. (109\ Semen col- 
ligitur auctumno: ante coileclum nimio validius. 
di troppo piii forte, et Anton, ad C'r'c. post ep. 
8. I. 10. ad Alt. Quia te nimio plus diligo. quan- 
ta tnai si puo dire, et Ovid. 2. 'Prist. 209. Nam 
non sum lanli, ut renovem tua vulnera, Caesar: 
Quern nirniu plus est indoluisse semel. e pur trop- 
po. et Horat. 1. Od. 33. 1. Albi, ne doleas plus 
nimio. piii del dovere, smoderattmente. 

NINGIT vel ninguit, ebat , nxit, ere, 3. (nix). 
Part. Ningens I. a. — Ningit est idem ac nive 
pluit, viyy-w, vipid (It. ne.vicare\ Fr. neiger; Misp. 
nevar , caer nieve; Germ, scftneien; Angl. to 
snow). 

I.) Proprie. — a) Neutr orurrt more. Virg. 3. 
G. 367. Interea toto non secius acre ningit. Pier. 
in antiquioribus libris omnibus ninguit reperisse 
leslatur: unde ninguor, ninqu i s, ninguidus. quod 
pro bat Priscian. toe. infra cit. Con Ira Caper de 
verb. dub. p. 2249. Putsch, mavult ningit. Colum. 
11. II. Ii . 2. 31. X. Col. April, pluvius dies: inter- 
durn ningit. Capetl. 6, p. 196. Pruinis ningenti- 
bus. Koppius ila edidit ex Grotii Cod.; vulgati li- 
bri habent mergentibus . — 6) Arlive . Accius 
apud Priscian. 10. p. 882. Putsch. Quum niuxe- 
tint caeleslium molem rnihi. — o Passive imper- 
sonal iter. Apul. Florid, n. 2. To turn iilud spa- 
lium, qua pluilur et ningitur. 

II.) Translate. Lucrel. 2. 627. riinsunlque ro- 
snrurn Floribus. Est qui leg. pingunt. Seren. Sarn- 
mon. 3. 33. Quum rapul immensa pexum porrigi- 
nc ningit. ft. e- nivis inslar immensa porriginis co- 
pia decldit. 

NINGOH, 5ris . m. 3. (ningit) nevazzo, nivis 
copia decidens. Apul. de. Mundo. Earn leropesla- 
tem nos ninjorem vocamus. 

NINGClDUS, «, urn, adject, nevoso, vnCd;c;, ni- 
vosus, nivalis, nivibus abundins. 



NINGUIS 

I.) Proprie, Anson, epist. 24.68. bimaris juga 
ninguida Pyreneei. et ibid. 124. lam ninguida lin- 
quit Oppida Iberoruro. Prudent, Apotheos. 729. 
Ninguidus Boreas, 

II.) Translate cibus ninxuidus dicitur Prudent. 
!>, Calhemer. 97. rnanoa Hebraeorutn , quia nivis 
instsr cadebat. 

NINGUIS, J9, f. 3. idem quod nix apod veteres. 
Lucrel. 6. 736. albas descenders (sic Latnbinus 
et Lachmann.; alii decedere) ningues. et ibid. 
UCi. Eistructas ningues (sol) radiis labescere co- 
git. Lachmann. Exstroctasque nives. A put. a pud 
Priscian. 6. p. 724. Putsch. Aspera hiems erat; 
omnia ningue eanebant. Adde Lucilium apud Cha- 
rts. 1. p. 71. Putsch.; et Servium ad Virg. 4. JEn. 
250. V. CHIONE. 

NINGCIT. V. NING1T I. a. 

M.NGOlUS, a, urn, adject. oullus, nemo. En- 
nius apud Festum p. 177. 30. Mull. Qui ferro 
mioitere, a tque in te ningulus mederi queat. Al. 
ita kg. Qui ferro miniiaris, ut in te ningulu' mo- 
do Ire queat. Cf. Paul. Diac. p. 176. 4. Mull. Ce- 
lerum cl. Vahlen. verba mederi queat omisil; En- 
niani enim versus particulam inlerisse prodit Pauli 
glossa. 

NINNlDS, li, m. 2. parvus equus, qui et bin- 
nus dicebalur, ex Graeco ytwos, ut docet Scalig. 
ad 5. Manila. Maecenas apud Sueton. in Vita 
Horatii. tu tuum sodalem Ntnnio videas slrigo- 
siorem. Al. aliter leg. V. HINNUS. 

NIPTRA, Crura, n. plor. 2. viVrpa, lavacrar a 
virsTw lata. Hoc nomine dicta est tragcedia Pa- 
cuvii. Cic. 2. Tusc. 21. 48.; Gell. 13. 29. 

NI QUIS SClYiT. ?. in NI 3. 

NI5 dat. plur. pro nobis apud veteres. Paul. 
Diac. p. 47. 3. Mull. 

NISI, conjunct. Quod ad quaotitatem atlinet, 
ulraque in nisi syllaba passim a poelis corripitur. 
Produxisse alteram putant Sidon. carm. 15. 104. 
quum dcoiquo saxa Sint lantum, penitusque nisi 
nihil esse probenlur. Sed leg. alii: nihil nisi esse 
probentur, ita ut synalmphe non fiat.— Nise pro 
nisi iegitur in duabus Inscript. apud Orell. n. 4609. 
et 4627., et in Tav. legistat. apud De Lama tab. 
1. Jin. 47.— Nisi, ex ne, hoc est uon, et si, est 
conjunctio conditiooalis negativa, qua a si non in 
eo differt, quod per nisi negatuf id, quod condi- 
lionis nomine iolercedit; per si nan ponitur con- 
ditio, qua negationem in se habet: utruroque vero 
s«pe ad idem redit. Itaque nisi est idem ac si non, 

ej fi-n (It. se non; Fr. si ne pas, si toute- 

foil..., ne pas, a moins que; Ilisp. si no, a 
mtnos que; Germ. u»enr» nicht, too nichl, wo- 
fern nicht', Angl. if not, unless, but that). Oc- 
currit — 1.°) Absolute, h. e. sine additis; et 
— a) Gerteratlm nisi usurpatur iu proposition 
conditional! negativa. Plaut. Aulul. 3. 2. 15. quid 
tu, malum, curas, Utrum crudum, an coctum ediml 
nisi tu mihi es tutor, se pur iu non mi set tutore. 
et Fd. Men. 3. 2. 6. Non bercle is sum, qui sum, ni- 
si banc injuriaru meque ultus pulcre fuero. Cic. Se~ 
nect. 7. 21. At memoria minuitur. Credo, nisi earn 
exerceas. et ibid. 15. 52. Vitis quidem , quae nattira 
caduca est et, nisi fulta sit, ad terram fertur, eadem 
ut se erigat, claviculi* suis-quidquid est nacta, com- 
pleclitur. Id. 1. Att. 10. Nisi ego insanio, stulte 
omnia ct iocaute, Cces. 1. B. G. 3t. ad fin. Non 
posse ejus imperia diulius sustiaeri, nisi quid in 
Cxsare sit auxilu. Horat. \.Sat. 5. 70. Numquam 
i-repsemus, nisi nos vicina Trivici Villa recepisset. 
JVepos Agesil. 6. Ct omnibus apparuerit, nisi ille 
Tuisset, Spartam fuluram non fuisse. Tac. t. Ann. 
w 23. Fcrrum parabant, nisi miles ferrum et minas 
interjecisset. — Nisi molestum est sa»pe cum ur- 
banitate, interduin cum ironia usurpatur. Plaut. 
P(sn. proL&Q. Sed nisi molestum* st, nomen dare 
»ubis volo comcediw. fd. Trin. 4.2. 87. Lubet au- 
nire, nisi molestum' st. Adde eumd. Pers. 4. 4. 4u. 
ft Hud. 1. 2. 52.; et Ter. Adelph. 5.3. 20. Sic 
Cic. 1. Acad, (post.) i. Mrlinmo vero et ista, et 
tutam vetercm Academism, a qua absuin jam diu, 
revocari a tc, nisi molestum est, velim: et annul, 
Hssidamus, inquam,si videlur. Adde eumd. Cluent. 
HO. 16S. et 1. Fin. 8. 28. — Si non molestum 
est eodem sensu occurril apud Plaut. Epid. 3.4. 
26.; Cic. 5. Fam. 12. 31.; et Catull. 55. I. — 
L'bj nisi anlecedit io altera parte, senumtia vis 



- 373 — 

augetur in altera _adjectis vocabulis certe, prafe* 
cto, scilicet. Cic. Cluent. 66. 189. Quod nisi es- 
set, certe po3tea, deprehensa re, non ilia ut ab im- 
probo vi ro discessisset, sed ut a cmdelissirao ho* 
ste fugiiset. Id. 4. Att. 1. Nisi etiam prslermis- 
sos fructus tuae suavitatis omois exegero, profecto 
hac restitutione fortunae me ipse uon satis dignum 
judicabo. Liv. 21. 41. Quem nisi Sagunlinum sce- 
lus agitaret, respiceret profecto, st non patriam 
victam, domum certe patremque. Tac. 3. Ann. 54. 
Nisi provinciarum copiae et dominis et servitiis et 
agris subvenerint, nostra nos scilicet nemora no- 
strasque villse tuebuotur? — ■ b) Post negativam 
proposilionem nt'si adbibetur ad aliquid deflnien- 
dum, sive certis limitibus circumscribendum, give 
denique excipit, et valet prceterquam , Ilalice 
fuorchh, eccetto che, tranne. Cic. Brut. 6. 23. Di- 
ccre nemo potest, nisi qui prudenter intelligit. Id. 
3. Tusc. 20. 49. Negai Epicurus jucunde posse vi- 
vi, nisi cum virtute rivalur. Ciss. 1. B. G. 30. 
exlr. Ne quis enunciaret, nisi qaibus mandatum 
esset. Id. 3. B. C- 85. Juravit se, nisi victorem, 
non feversurum. Nepos Dion. 5. Nullum esse im- 
perium tutum, nisi bencvolentia munitum. — c) 
Hinc contracta, sive breviota oratione, conjunctio 
nisi in vicem Adverbii eedit, et eiceptionem sira- 
pliciter indicat, ut sit excepto. C'alo H. R. 48. Nu- 
ces pincas ad eumdem modura, nisi tamquam al- 
lium, serito. h. e. serito in eumdem modum, uno 
hoc excepto, ut fiat sicut in allio. Plaut. Bacch. 

3. 2. 2. Homini amico, qui est amicus ita, utl 
nomen possidet, nisi deos, ei nihil prsestare (arbi- 
trary. Cic. 2. Legg. 18. 45. Tincta vero absint, 
nisi a bellicls insigoibus. Ovid. Heroid. 2. 27. Die 
inihi, quid feci, nisi non sapienter amavi? ^Vepos 
Dion. 1. Ejus consilio multum inovebatur tyran- 
nus, nisi qua in re major ipsius cupiditas inlsrces- 
serat. VeXXey. 2. 17. 1. Finito ex maxima parte, 
nisi qua Nolani belli raanebant reliquia3 , Italico 
bello, etc.' Tac. 1. Ann. 50. Ne pai quidem, nisi 
languida. Liv. 8. 12. Negaotibus, nisi Pedo capto 
aut dedito, triumphum. Colum. 2. R. R. 22. 3. 
Vetant quoque lanarum causa lavari oves, nisi 
propter medicinam. Sueton. Aug. 6. Hue introire, 
nisi necessario et caste, religio est. Q. Cic; apud 
Cic. 16. Fam. 8. Neve naviges, nisi explorate. Ju~ 
stirs. 25. 2. 10. Tantus terror Galilei noralnis et 
armorum invicta folicllas erat, ut aliter nequo ma- 
jeslatem suam tutari, neque amwsam reciperare se 
posse, nisi Gallica virtute, arbitrarentur. Plerique 
Codd. pro nisi habent sine. — Ubi praepositlo pras- 
cedit, earn etiam post nisi iterum ponit Cicero, ut 

4. Fin. 17. 47. Errare Zenonem, qui nulla in re, 
nisi io virtute, propenslonem ad summum bonum 
adipisceudum esse diceret. et Pis. 20. 48. Quod 
ad neminem, nisi ad ipsum te, pertineret. Cf. et 
Cic. locum proxime seq. — Ceterum hue pertinent 
ilia, in quibus nisi pro prseterquam poni Forcel- 
linus docuit. Cic. Rose. Am. 12. 33. Homo longe 
audacissimus, C. Fimbria, et quod inter omnes 
constat, nisi inter eos, qui ipsi quoque Insanlunt, 
insanissimus. Seneca Suasor. 2. ante med. Tay- 
geli montis difficilia, nisi Laconibus, juga. Ovid. 

4. Trist. 10. 85. Si lamen eistinctis aliquid, nisi 
nomina, resist. Aurel. Vict. Ccesar. 1. Pacata ex- 
ternarum gentium ferooia, nisi Germanise. — I- 
tem ilia hue pertinent, in quibus nisi pro sed, ma, 
se non che, usurper i ait Forcellinus: ita tamen, 
(sic ille cl. vir) ut et adversativam et exceptivam 
simul vim habeat. Calo R. R. 77. Spiram sic fa- 
cile Quantum voles pro ratione, ita uti placenta 
fit, eadem omnia facito, nisi alio roodo Bngito. se 
non che. Cic. 13. Fam. 76. De re nihil possum 
judicare : nisi iilud mihi certe persuadeo, te talem 
virum nihil temere fecisse. Ter. Hecyr. 1.2. 117. 
Quid egerint inter se, nondum etiam scio: Nisi 
sane curse est, quorsum eventurum hoc siet. Id. 
Adelph. i. 2. in fin. ecce anient de integro. nisi, 
quiJquid e.*t, Volo scire. Adde Eun. 3. 4. 10. et 

5. 1. 10. His aulem Iocis potest reddi etiam per 
quamquam, aut nisi quia- Mate Forcell. — d) 
His adde et ilia, in quibus post nomina muflitu- 
dinis vel quantitatis per nisi adjiciuntur ea, quae 
excipianlur. Ter. IJeaut. I. I. 90. Ancillas, servos, 
nisi eos qui opere ruslico faclundo facile sumptum 
exsercircnt suum, omnes produxi ac tendidi. Plant. 
Capt. 4. 4. 8. Aulas calicesque omnes confregit, 



NISI 

nisi quas modiales erant. Sail. Jug. 17. Plerosque 
senectus dissolvit, uisi qui ferro aut bestiis inter- 
iere. Cic. 11, Att. 7. Probiberi omnes Italia, ni- 
si quorum ipse causam cognovisset. Sail. Jug. 44. 
Plerumque mtlites stativis castris habebat, nisi 
quum odos aut pabuli egestas locum mutare sub- 
egerat. Id. ibid. 75. Igitur omnia jumenta Sarct^ 
ois levari jubet, nisi frumento dierum decern. — 
Insoleos loquendi ratio est in illo Plauti Men. 
prol. 59. Ei liberorum, nisi dtvitia», nihil erat. 
Nisi enim simiiia et ejusdem generis solet exei- 
pere: hie dissimilia. Vull autem dicere, liberls ca- 
ruisse, diviliis abundasse. — e) Interdum nisi pro 
non nisi (V. infra sub 2.°) ponitur. Liv. 34. 
16. Circumducto exercitu, procul navibus suis ca- 
strisque, ubi spera, nisi io virtute, haberent, inter 
medios bostes prcslium commisit. Colum. 7. R. R. 
3. 15. Quo msgis etiam propter hos casus, nisi ya- 
lidissima (ovis submittenda est), quae non com- 
prehendatur hieme, etc. At Schneider, legit: nisi 
quas validissiraa non comprehendatur. Cic. !. Legg. 
20. 54. Zeno nisi quod honestum esset, pulavit bo- 
num. At. leg. nihil pulavit bonum. Al. nihil nisi 
quod, etc. Solin. 37. Carinis ita tenaciter adcorpo- 
ratur, ut nisi abraso parte ligni separetur. A I. leg. 
aegre separetur. Handius vero, Tursell. Partic. Lai. 
vol. 4. p. 253., docet numquam diet nisi pro non 
nisi; exempia enim, qua afferuntur, aut per negli- 
geniiam librariorum negalione sunt destitute, aut 
alio modo explieanda. — f) Nisi in asseveralio- 
nibus. Plaut. Most. I. 3. 36. Di me interflciant. 
Nisi illam anum interfecero. At recentiores crilici 
omnes Ni illam etc. Similiter ni pro nisi reslituit 
Bentlejus apud eumd. Aulul. 2. 8. 23., ct GSllerus 
apud eumd. True. 2.7. 59. Legitur nisi etiam apud 
Cic. 16. Att. II. Moriar, nisi facelc. Sed hcec ex 
criticorum conjeclura; Codices enim facete nisi. 
Handius igitur, Tursell. Partic. Lat. vol. 4. p. 229.- 
230., putai pro nisi, quod habent omnes vutgatt libri, 
legendum esse ni apud eumd. Cic. 15. Fam. 19. Per- 
eam, ni sollicitus sum. Ceterum Ovid. 2. Met.bii. 
Mentiar, obscurum nisi nox quum fecerit ot bem , 
Viderilis etc. Augustus in quadam epist. apud Sue- 
Ion. Claud.*, ad fin. Tiberium oepolem tuum pla- 
cere mihi decloraantem potuiise, peream nisi, mea 
Livia, admiror. — o) Pro etiamsi non affertur 
illud Cic. Mil. 19. 5t. Quod nisi sciret Milo, ilium 
Arica? fuisse, suspicari tamen debuit etc. At OrelL 
et optima? notes Codd. Quod ut sciret ete. — 2.°) 
Nisi cum aliis particulis; scil. — a) Non (nee, 
neque) nisi vim habet gravioris affirmations et pro 
solum dici videtur, te non se, solamenle. Plaut. 
Amph. 1. 2. 34. Non loquar, nisi pace facta. Cic. 
Amic, 20. 72. Quod non Tero contingit, nisi iis , 
qui eliam cootemneados se arbitrantur. Id. 2. Tusc. 
1. 1. Nam nee pauca, nisi e multis, eligl possuot. 
/<{. 3. ad Q. fr. 1. Neque fere solet, nisi in bis ee- 
diflciis fieri, in quibus est atrium majus. Sueton. 
Cces. 58. Exercitum neque per insidiosa itinera duxit 
uoquam, nisi perspeculalus locorum situs; neque 
in Britunniam transvexit, nisi ante per se portus 
et oavigatiopem et accessum ad insulam exploras- 
set. Cels. 3. 4. Alvum duci non nisi raro conce 
do. Quintil. 5. II. 115. Quia bello parta non nisi 
eadem vl possideantur. Plin. 28. Hist. nat. 9. 37. 
(138). Omnino enim non nisi ad ca, quae purganda 
sint-salsa recipitur. Suelon. Cces. 52. Quam denique 
accitam in urbem,non nisi maximis honoribus prae- 
miisque auclam remisit. Plin. 5. Ep. 6. 10. Campi, 
quos non nisi ingentes boves et fortissima aratra per- 
fringunl. Sueton. Cces, 4i. Mox Partbis inferre hel- 
ium per Armeniam minorem, nee nisi ante etpertos 
aszgrcdi prrcllo. — Et nisi- non transverso ordioe. 
Cic. I. Fam. 1, Quoniam tu, nisi perfecta re, do 
me non conqulesli. Id. Senect. 8. 27. Qure dirimi, 
nisi dctestabili soelere, non potest. — b) Nihil - 
nisi vim habet gravioris afflrmationis et pro «no di- 
ci videtur. Cic. 2. Fam. 10. Vineis, turribus op- 
pugnabam oppidum munllissimum Pindenissum, 
tantisque opibus tantoque oegotlo, ut mihi ad sum- 
mam glorlam nihil desit, nisi nomen oppidi. — Si- 
militer nihil amplius, nisi apud eumd. Plane. 41. 
99. De pra?tore .Macedooiaa nihil dicam amplius, nisi 
eum et civem optimum semper et mihi ainirnm fuis- 
se. — Interrogatto par est negation). Cic. Plane. 33. 
80. Quid est pictas, nisi voluntas grata in parentes? 
Sail. Jug. 85. Quid responjuros creditls, nisi sese 



N1SUS 

libera; qutm opuirnoi toluisst? — e) ft.hil aliud, 
nuJ idem valet, ted raajori quadam ?i. Cic. Rote. 
Am. 57. IOS. Si nihil aliud leeerunt. nisi rem de- 
tuleronl, noaoe tit.ii fuit bit pratiai agi ? Id. 
Pianc. 96. 61. Sic turn eiistimtbatc, nihil bomioes 
fl.i-jc Bom*, oiii de qua-itura rot;, loqui. /d. I. 
O/T. 20. 80. Beilutn autem ite tuseipiatur, ut nihil 
shod oiii pax QuniU tideator. — Iaterrogtllo par 
est negation*. Cic. 8. Phil, t . S . Quid est eoira 
aliud tumullus, nisi perturbatlo taott, ut major 
timer oriaturT Adde eunwi. 1. TUic. 31. 75. — 
hue prrltoet etiam formula nihil. lift nihil a- 
hud apere, nui tit, quae usurpaior prascipue, quum 
de coQtitto aut conatu agliur. et qox ante ut terbo 
caret. Cic. 2. leg. Agr. 6. 15. Reperlo nihil aliud 
cogitatum, nihil aliud tutceptom, nibil aliud actum. 
n)ii ut decern- regei-conUitucremar legis igraria: 
ainaolatioae atque nomine, h. t. nihil aliud actum, 
njti mod actum ot etc. Id. Quintl. 30. 91. Bei 
ipia-eogere videtor, ut-obsecret obtesteturqoe P. 
Quiaclius per teneautem ac solilodinem scam ni- 
bil aliud, oiii ut *e*tr« natura bonitatique ob- 
lequamial. Tec. Agric. 15. Nihil proBci patieo- 
tia , nil! ut grariora tamquam ex facili lolerto- 
tioui imperentur. — Similiter per Interrog&tio- 
neiD. Ctc. Lig. 4. 10. Quid aotecn aiiud egimut, 
Tubero, nlii ut, quod bie potest, noi poasemus? 
Aoae tumd. Cat*. 13. S2. — Denique bac pertinent 
formulas nihil -niti quod, nisi ti, niti dum, io qui- 
bui aentenlia poit quad et h adject*, uaiui nomi- 
nii Ticem ferit. Cic. 9. Fixm. 16. I>e illo totem - 
nihil Tideo quod limeam, ni»i quod omnia tuot In- 
tern, <juuro • jure diseessuro eat. Id. 7. Atl. 4. 
Nihil me aliud consolalur, niti quod ilium -non 
arbitror fore um amentem, at b«*c in disc rime o 
idoaeit- Tirpot Atl. 13. In qoo oibil commutavit, 
niti li quid reinstate eoactuj eit. Seneca Here. 
/iir.212. -Nee ulla requie*, tempos aut uliuto taeal, 
□ ni daea jobetur. Cl. Ter. Beaut, 1. 1.98. Nec fas 
ette, ulla me TOluptale bic froi, niai ubi lite hoc 
iiitui re-dierit meui particeps. — d ) Ifiti ti, 
idem Cere qood oiii, te non te, scilicet bor uno 
ricepto; et loterdurocum ironla dictum est. Plaul. 
Cure. 1. 1. 51. Tam a me pudiea est, quasi io- 
ror mea ait: niti ti est oscultndo quippiam Impu- 
dicior. Farro 2. R. R. 9. 8. Nisi ai (ut quidam 
ruuoi) etlam illuc perTenerlnt, ut etc. ratinius 
*d &c. S. Fam. 8. Profecto tibl iilum rtperiara, 
niai al in Dalroatiam aufu^eriL Ovid. 5. Jffer. 61*. 
Tidi preredere longam Ante pedei umbram: niti 
ti tlmor ilia fldebai. et Eeroid. 4. 111. niti li ma- 
cHeil* neeemui. Celt. 2. 8. Qua? non facile sene- 
tconi, oiii ti mulla tlgoi bonr taleiudini* jutne- 
cula aunt. Quintil. 3- 10. 2- Quit; qutmrii io mul- 
tii pertoau, ctuti ttmtn una en. nisi si conditio 
l^riODtrtim quvsiionet TsrlafCrit. Co'um. 2. R- R. 
10. 1" . Lint aemeo, nisi ti mtgous eit tjui in 
e* resione, quam colit, profeotus -,iertnduro dod 
etC Tac. Germ 3. Quifltaiia relicta Germaoiam 
peteret, ioiormero lerrit, asperam ratio, trislem euh 
tu adipeclaqae, niti ti pairia tit? — Prjeserlim 
Yerba it (uu babeol niii ante tt. Cic. 14. Fam. 
4. Noli putare, me ad quemcfu*cn longiorei epi- 
ilotiLj irribere, niti ti qui ad me pluri tcripsit, 
cu: polo rescribi oponett . Ovid. 14. Mel. 560. 
jsftitii tape caclnii Suppntoere minni, nisi ti 
qua Tehebat Atbiros. Liv. 6. 26. Uic noiter, bic 
pitbij nostrsr btbittu fuit eritque temper , nisi ti 
qumdo a robit proque tobii arms arce[>erimui. 
— .Viri li forte, niti ti vtro a pud Ttr. Eur.. 4. 
3. 20. Niai ti domura forte ad not rediil. Cic. 2. 
Or a'.. 55.237. Miseroi illudi noiuot, niti tl te 
farte jactant. Id- 2- Cat. 4. 6. Nisi rero ti quis 
rii. qui Ca titloae timilei cum Cuilioa tenure noo 
pulfl. Sic nui $i lumen apad QaintiL 6. 1. 31. 
Mrsi'jm deaique ja cere et genua complecli: nisi 
ai tiraen penoot not et ante aeta vita et iei 
cosdilio probibebtt. Cc^um. 4. R. li. IS. 4. Bins 
materia* tubmitteada* eruol: niti li tameo araci 
litas vllit eiieujus aneuitiorem amputaiioaem de- 
liderablt. Id- 3. ibid. 13. 8. Prarsltt non consere- 
re.qoam In turomi terra auspenderer nisi lirnea ti 
Ktlurigo paluitrli prohitjett ictodere. Sch-nrvntmi 
conieclt sialim etse legendum. — Iroaia in bi< 
loetl. r«r. Adelph. 4. 3. 2. Meum ofbrium facio : 
qood pecctlum a nobis orlam n , corriio; niti ti 
x>e in Ulo erediditli em homiaum numerc, qui 



— 374 — 

ita putant etc. Liv. 2S. 3f. NuoriU at! L. 51trcium 
missis, oiii a! lerere frustra lempus seueodo i» 
Gades yellent, redeundum ad impcratorern esse. 
— e) .Tin' cuod usurpatur, quuco de ra'.iooe as.* 
lur, et Idem valet- atque Ilalicum t* nonchr; si ve 
cootractam'ln je habet ban: senientiam: non esi , 
ti io consideraliooem renit quod. Ptaut. Cavl. 2. 3. 
31. Nam equidem, nisi quod cusiode.it babeo, libe- 
rum me esse arbiuor. Cic- 13. F.im. I. Cum Patrone 
Epicureo mihi omnia tuat communis; nisi quod 
in philosopbis rebementer ab eo dissentio. Odd. 
Eeroid. 18. 11. Adtceniurui eram. niii quod, auuin 
tiocula prora: SoUeret, in ipeculis omnis Abydos 
erat. Tac. 14. Ann. 14. Notos quoque equites 
Romaoos operas arena? promiitere subegit do- 
nit ingentibus. nisi quod raerces ab eo, qui jubere 
potest, viro necessitatis affert- — ■ f) \iti quia, nisi 
qnod , ubi agitur de causa. Ter. Eun. 4. 5. 10. 
at oesciebaro, id dicere Illara, nisi quia Correitl 
m'Hes, quod iottllesi minus- Plant. Pseud. 1. 1. 
101, Atqoe id fulorura uode uode dicam Descio, 
nisi qaia futurutn est. — g) !\'ifi quum eodem cen- 
iu, ubi de tempore agitur. Cic. Oral. 36. 126. Id ita 
dici placet, ut tradutaiur ad perpetuate quaesliooera 
atqoe de uni?erao geacre diraior: nisi quum de vt- 
ro ambigitur, quod quaerl coojectura solet. Adde 
rarron. 9 L. L. 18, Mull. — h) A'isi ut , niii 
ei coaditione ut, nisi ita ut, apud seriorij wti 
tcriptores. Sueton. Claud. 35. Ncque ronvivia inire 
ausos est, nisi ut tpicuistorei cum lancets circum- 
jtsreot. Plm, 2. Ep. t'.. it. Neque eoira jam in- 
cboari poteret actio, nisi ut noctis ioter?cotu $cin- 
deretur. Tac. Dial de orat. 33. Nec quisquam per- 
cipere lot recoodilas aut tam »«rias res potest, nisi 
ut tcienlias roeditatio, medimionl facultas, facultali 
vis elo^uentia tccedat. Piurimi tditoret rjeccrunt 
ut. — i) A"iti lamen, tomen noo est ita, si etc. Cwr. 
13. Fam. 1. Rquidem ti, quid ipse seotiam,quTri>, 
nec cor ille taotopere conleodat tideo, oec rur lu re- 
pugoes: nisi tameo multo roious tibi coocedi potest, 
quim itli, laborare line causa, h. e. tarrrtD oon est 
ita, tl roulii. minus tibi coocedi potest etc. Id. 5. 
ibid. 11. Nibil oiibi gralius facere potes: oisi tameo 
id erit ruibi graiissimum, ai , qux tibl manaavi, 
cooTecerit. Sail. Jag. 2H. Plura de Jugurtha icri- 
bere deborutur me fortuoa mea, ec jam amea ei- 
pertus aura, parum fldei rotsens esse; nisi tamea 
intelligo, ilium supra quam ego sum peiere. h. e. 
plura de Juguriba scriOere nolo, nam rotseris nulla 
Bdet ; ho: unum adjere placet, mibi persuasum ease, 
IHud) etc. V. Erin, ad h. I. Celt. 5. 26. n. 21. 
Nana nodus tulnus laedit: nisi tameo lonne est. K. e. 
lamen oon latdit, si looge est. — Adierbiaiiier 
Colum. 3 R. R- 1. 3. Iianc nos ceteris slirpinus 
jute pr^fonirous, non tantum Tructus dulcedioe , 
ted etitm facilitate, per quam nmni pzoe redone 
et omni declinaiiooe mundi , oisi lamen glaciali 
Tti prsjierTida, cure rooftalium respondet. — f? .Vai 
forte, nisi vero , a;' ur, iaa, e: ur. y;, aerviunt 
transitiooibus. el taspe, eliarr prr ironiam , seoieo- 
tiam adjiciuot veritali a nobis proouirutee cootra- 
riam et absurdam. C»c. Fat. 16. 3T. Et bis igiiur 
necesse erit., intilo Kpicuro, alterum *erum esse, 
alterum faisum ■ — oisi forle volumus Epjcureorum 
opioionem sequi, qui tales enuncialiones nec *eras, 
nec fatsas esse dieuat. Id. Mil. ~. I". Mori quidem 
illaia per sreius iisdem et pesnis teneatur et lesibus: 
niti forle magi* erit pirricidi, si qui ennsutarem 
pi t rem, quam ti quis bumilem ner»»erit. ei ibid. 
3. S. An eit qjisquam. qui bo: ifrnnrei- aut ne- 
gari soiere omnino esse factum, aut recte a: jure 
fa:lum esse defend:? Nisi vero etistimatis. d-men- 
lem fuisse Africanum ei: Id. Sull. V- 2S. Plenum 
forum est eorum hominum,quo« e;o a ?e«tris cer- 
TiriDut depuli . judirej, a meis non remo*i. Nisi 
>ero pau^as fuijif arbitrsmioi, qui cooiri, au: spe- 
rare poi'en:, ae tanturr, imperium posse delcre. 

MSC5, i, urn. /'. NITOB. eris. 

Nl>U> vfi r.iius, us, m. 4. toitor, erit, ubi ^'. 
init. fl'e duulici tcribendi ralione.i est actus ni- 
lead'., incurnbendi e; iniendend;, ttque adcc> cona- 
mea, conatus (\:. alio de'.l'avDo^rinirti, ./.rrze; f'r. 
effort vw t'a-.ipurer , effort; Hup. et'uerzo iior 
aof'Grte , etfuerz.0; f.ern:. OUf A ntt'Ttmer, , otr 
Mmatz . drr Schwuns -u' Autfiitimn^ e:nr r 
Seutezunq; Angl. c Usninr or mlin^ on, ef- 
fort J." 



MILL! NTS 

I ) Proprie. •; t. Generatirt Cur:. ~. 2. V 
tels ouiiJero conatl nisu iibrare puiefi^;, quutn f:ic- 
standi sine periculo. quam bostem ta-riifni., tun e 
tt',. Cic. 2. \al. V. 46. \t~, . In »tner» auta *oi>u>. 
tur,qu.y se e'. niiu auo ruaglobaLe coutioeLL, et iui 
m3 ipsa Bcuraque to a momenta fusienian;. (. t. q^ . 
nisu valvunlur, ftnii'iui apud Ci." i! Tut: 2: 
4S. Pedetentim et tcdato nisu, ae su-cussu arnpn, 
major dolor. /'ir_q. 5. JEn. 437. Ms: gram l^.- 
lelius oisuque immotus eodem Corporr tti: rnui 
atque oculis >iaiianlibi« tut fe^m^ j, »uu'„ 
Quxntil. 2 I-. 2. Lurtaiur, qu. toijus c0">uris (,,» 
in i-i, quod lemel intasiL. mcumbi; A! te. n.i^ 
quod idem est ; neque enirr, audieodi. qui t»num e 
animutL, mxum ad corpus referuni. ^"2. J*pe:i( 
lim de aciu avenJendi. Sail. Ju- 91. in\: tj. 
Eritz. Ceternm illi. qui asrensur. erant, pr*do:: 
ab duce , arma ornaluTique mutaveraui. capite ai<ju- 
pedibut nudis, uli prospectus msusque per sua l«- 
rilius fore;, et pauilo voil. Ipse- qui dubit uis„ 
>idebanlur, CK^tiI^urIlus teolart, s*pius eadem ascen- 
dens descendensque. ^ 3. Item speciaurb d" >l. 
latu. Ftrg. II. JT^n. 802. Hie dea «e pnmum r» 
pido pulcherrirna nisu Sislil. h e. volatu' quv ieos_ 
et Uorat. 4. OS. 4. S. lnsoliio< docuer* nisui. t: 
f.ucret. 6. 83*. pionarum nisus insoii. ^ Liter: 
de roualu parturienlium, ponzamento. 0»id. H'- 
raid. 4. 125. O ulinstn nociiura litii, pukbernm-- 
rerum, In medio niiu riscere rupts forent : Ai. iez 
nisu Id. 5. Past. 171. Hun: stirpi Oceani mature 
nisibus iElbra Edidit. h. e. partu. Sic Tire. 4. (,. 
199. aut fetus nisibus edunt. Gell. 12. 1- fju*m diu- 
tinum puerperium el quam laboriosi nijus fuissent 

II. ■* Translate est labor, tforze, fatica, siartcw. 
Quintil. S. 4. 0. Hie io sublime etiam currit, ei 
ad sumraum pervenit, oon niiu. led irapelu. h. e. 
non pauilatim gradatimque oitendu et a-cendemij. 
ted uno impelu et quasi laltu. Id. 1. 12- 10. Ne. 
juo nisu studiis insistunt, ted furmsndos ae Uotutn- 
modo praslact. 

NtTAL. f'. NlTELA primo loco. 

NlTf.DCl.A, ae, r. I. deminut. a nitela , quart. 
»0C- f. tecundo loco; muris engui genus, t<xta 
d. topo. Cic. Sezt. 33. 72. Id etiam fatum ciTitatu 
fuit. ut ilia ei repreculii eilrarte n.tedula rem- 
pub!. conaretur arrodere. Adde ,4rnoi>. 2. 47.;iiem 
Horat. 1. Ep. T. 29., ut quidem Benltrio pure:, 
coera lesits? oon pceaitebil, quemque lamen fin- 
terut improbat. 

NlTErAUO, facis, fed, f"-lum , ficere, a. 3. 
Part. IWttf actus. — Niterecere est niteniem facer? 
et snleodidum. Gell. 18. It. Veoiut mare caeruleum 
cri'picans niiefacit. Juvenc. 1.607. grato erinero 01- 
teractus olifo. 

NlTEFACTUS, 0, um. t". woe. priced. 

NtTELA, t, f. 1. Terbale a mieo, ut ruadtUs » 
tuadeo, f. motela a moneo. Proprie aig&ibcat ni- 
lorem, splendurem, miidez-za, tplendore. 

I.) Proprie. SoUn. 21. Prarcjpua Tirii gloria eft 
la armorum nitela. 

II.) Translate. <f 1. Apud 5)ltrt. 23. mfelce pul- 
verts sunt mic* puneris Dttentes. Depurgaot. in- 
quit, in minium oilelas puUerb. ^ -• ' iem ,u ' 
quo quippiam nitefantnus. CottifJ. apud A pal. de 
Mac. Mtsi, ut petisli, mundicinai denliuffi, Nitelai 
oris'ei Arabicis frugibus. h. e. deolifricium. 

SI f£LA vtl nitelia. ae, M. a quo .deroinut. nW- 
dtila, est a mtor , em , bujusmodi quippe animal 
eniti et trbores et auperiora qu*que scandere sold 
ibin: iesitur in Ciojj. Philoz. Niiela.2a»!::p>a^.'-' 
geous est muris agrrslis, frumenta corrodentii. colo- 
re rubeo, ut Servius loquitur, pulans deacnb- ■ 
f'irg.t. G. 181.s*peeiiituus mui Sub lerris posuir 
que uomos, atque burr ea fecit. Ft in. fi. Uui.nat- o> 
8-2.(221... ae gtiribut. Conjili et hi cubaot: rurius 
ststate ;uven'*cunt: almili et nitelis quiete. Mc^w 
5. 37. Uj* crine li.icit Bartici grejis t?I1uj. Bbeo- 
que nodoi. aureamqje nitelam Ihdma perperarr 
h.c inte!ii;i: r:,.ca 5 aurei puiverii, quo illurniDf 
tu: rapili;, q-jum certo coostet hi: quoque de t 
raalf-un» »ertii Crri. . 

NlTELtM.>.«, um. adject, ad oitH am. ft. '■ ^ 
rerr perlin'ns. u! N.t-I.nus color, rufus. aut (<* ,J 
Piin. if.. /Ju;. ms:.3T.0If. (177). V.fn.nalem M^ 
cem >urar.: eamdemque purpuream: alteram n. 
haam a Cuiure. qu£ sit lenuior: ttrl.am ba.Uctm. 
qu? Ltnuisjtrna. 



MTF..N3 

MIENS, cmii. r. NITF-O. 
NlTF-NS, entis. Z 7 ". NITOR, efts. 
NlT f;0, e$, (oi>, ere, r». 3. Perf. nifui, cujus 
infra laudanlur aucioifs Tibull. 1.4. 58i, fforat. 

2. 5af. 2. 12S. et felUj. 2. . 1 . el 1 . t7 . 1 . 
fortasse ad t. m'f escere perlinci. *— Part. Nitent II. 

3. et io Do. — Qudd a J etymon attinei, plerique. 
hanc voccm cum v. nix junguul, Ua ul nitere sit 
baud aliter ac nis futgcre, micare* Dbderlein. «ero 
Latein. Synonym, vol. 6. p.; 236. deducit a vj£iii> 
Aumrcfare, lavare, palirt. Cetefum nileo est idem 
ac tuceo, fulgeo, iplendeo, polilus sam, ct^.^w, 
a'yVar^^atjav^i'aj (It. riluctrt, risplendere, bril- 
Inre, es*ere mtido; Fr. brifter, rettiiie, e(r« iui- 
surrf, lut'rc; llisp ! 6rii<ar, rtsptqndecer, relucir; 
Germ, gldnzeru, qleisten, blinken; Angl. to shine, 
lock bright, glisten, glitter)}, 

I.) Proprie. Lucrel. 1.9. Plaicatumque nilcl diO"jso 
luihioe calum. Id. 5. 703. Luna potest solis radlii 
percussa nitere. Cic. 2. Cat. .3. 5. Qui nitertt ua- 
gijcntis, fulgent purpura. Ovid. '6. 5fef. 6j>. di- 
vers! niteaol quurn mille colores. Tibull. I. 4.58. 
Et hutnero Pclopis non nituisset .ebur. 7*ac. Z>ial. 
de Oral. 20. ex.'r. Templa ' mar more' nitenl et au- 
ro radianlur. martial, 9. 53- Nee qui litoribus 
nitenl lapilli. Ovid. 4. Fast. 126. V'ere oitent terra. 
fforat. i.,Ep 10. 19. Deteriof Libycis olet, aut 
nitel herba lapiliiiT fa men vaga moitra. — Sic 
de lapidibus, et metallis, qda usu atlcrunlur, et 
splendidiora Hunt. Ovid. 1. Amor. 8. St. iEra oi- 
tent u"su. TibulL 1. 11. ID. Pace bideos, vomerque 
niienft MartiaL 8.6. Pollice de Pylio Uita colum- 
ba' nitel. 

II.) Translate. ^ I. Usurpatur de aninaJibuj 
bene babitis, bene pastis, et pinguibus. Plin. 18. 
Hist. nat. 5.6. (,"27). Caio in conterminia hoc am- 
plius ■ ^eslimari jubet, quo pacto oiteaol: la bona 
enlm,. inquit (.11. II. 1.), regione bene nitenl. sono 
ui bet sangue: hanno buona cieia: sono ben nu- 
triti. Phcedr. 3. 7. undo sic, q>iaso, niles? Aut quo 
cibo fecisti t3nlum corporis? Adde Horal. 2. Sat. 
2. 128. ubi Forcellinus et alii nituistis de cor- 
poris oitore; at alii dc vcslium nitore acceperunl. 
*{ 2. Item de formosis et ornatis. Bar at. X. Od. 
5. 12. miseri, quibus Internals oites! Martial. 10. 
89. Ore nilet tanto, quaoto superasset in Ida ludi- 
ce cooviclas nco dubitante deas. Slai. 2. .Ichili. 
113. oitet ante alias regina, comesque Pelides. 
Martial. 5. 23. .Noo oisl vel cocco madida, vel inu- 
rice tincta Veste nites. el 6. 93. psiloibro oitet. At. 
leg. tiret. ^ 3. De agr'n bene cultis, et pioguibus. 
Petron. Salyr. 99. lacutlis asperisque regioaibus 
diuliui nives bsrent: asl ubi ea oratro domefarta 
teUus nltet, dum loqueris, iefis pruioa dilabitur. 
f'irg. 6. JEn. 677. camposque nilentes Desupcr 
ostenlat. Sic Cic. 5. Vtrr. 18. 47. Campi col- 
tesque nitldissimi viridissimique. — Ipsa etiaro 
plant.Tset sala nitere dicuolur. V. SITIDUS II. 4. 
Ovid. 15. SJel. 202. tunc berba nitens el roboris 
eiperj TurgeL Alii leg. fireos, al. recens. Plin. 
17. Ifisl. not. 4. 3. (26). Noa utique latum solum 
est, ia quo procer* arbores nilent. ^ 4. Refer- 
tur etiam ad copiam et opea, quia diyilia spleo- 
dids aunt, fforat. 2. Sat. 5. 12. devolet iltuc, Res 
ubj magna nitct domino sene. Tibull. 4. 1. 183. 
quurn magnis opibus domus alta nileret. Cic. \. leg. 
Agr. 7. 21. Vecligal in pace nileat, in bello oon 
obsolescat. h. e. vigeat, abundel. ^f 5- Est etiarrj 
cultum et politum esse, illusireco, splendidum, con- 
spicauoo. Cic. 4. Fin. 3. 5. Sed »os squalidius: 
illorum vjdes quaro niteat oraljo. Sic fforat. Art. 
P. 35!. Veruro ubi plura nilent in carmine, noo 
ego etc. Plin. 3. ffitt. nat. 5. 7. (49), Ab altero 
ejus latere ad Pad'tm amoem Italia ditissiaium 
omnia nobilibus oppidis nitent. 5" 6- ^ lem ^oie- 
re, celebrem esse. Vellej. 2. 9. 1. Eodem tracta 
temporum nitueruot otstores Scipio Lsliusque. et 
1. 17. 1. Dulces Laiioi leporls facetis per C»ci- 
liuoi, Terentiurn, Afranium sub pari selale nilue- 
runt. -*- Hinc Part, praes. 

yilens, erlis. adj« tire quoque usurpatar, uode 
Comp. Nilentior I. ct II. 2., et est splendeas, lu- 
ceos, niiidus, SssiSrij, bti^bv, (pctaivd;, nilido, ri- 
fplendenle, rilucente. 

I.) Proprie. Tibull. I. 3. 93. Lucirer nitens. O- 
vid. 5. Fast. 543. sstrs nltcnlla. ?al. Flacc. 5. 
413. nitentes Solis equi. firg. I. Bn. 226. lacri- 



— S75 — 

mis oculos suiTusi nitentes. Liv. 9. 40. Arma ni- 
icnlia" ante rem, deformia inter sangutnem et vul- 
oeffl. Lucan. 9. 669. ciipeus are nitens. fforat. 
2. Sat. 2. 4. joter lances meosasque aiteotes. h. e. 
aureo argeoteove instr-umento pneratas. Ovid. 4. 
Met. 636- Arborea froades auro radiante nitentes. 
Horal. 2. Od. 7.7. corooatus nitentes SJalobathro 
Svrio capillos. Ovid. 14. 3It\. 262. pallamque Jn- 
duta oilentem. Id. 10, ibid. 211. Tyrioque oiten- 
lior ostro Flos oritur. — Hoc referri possunt et 
ilia Ovid, ffalieut. 101. nitentes spurns, fciancnea- 
gianli. Sic Plin. 33. ffisl. fiat. 6. 33. ( 101). Spu- 
ma Candida et nitens. et fforat. I. Od. 14. 19. 
Cyclades nitentes. h. e. ob scopulos calcis. — ft'i- 
tentes res. V. C EMU RIO, onia. 

II.) Translate. ^ 1, De aoimalibus bene pastts 
et pinguibus. Virg. 3. JEn. 20. nitens taujus. h.e. 
opimus, nitent eoim quas pinguia sunt. V . NITEO 
II. 1. el MTIDL'S II. 1. ^ 2. Item de formosis. 
Catu.ll. 61. 193. Usor ore floridulo ailena. h. e. 
forma spiendens. Id. 2. 5. desiderio meo oitonti. 
h. e. puell* mis formos*, Ovid. 12. Mel. 405. 
Uylooome, qua nulla nitcntior inter Semiferos al- 
lis habitacit femioa silvls. % 3. Item de agris 
bene cullis et pinguibus. Virg. 1. G. 153. nitea- 
tia culta. Gel'.. 12. I. circa med. Arbor lata et 
nitens. f 4. Traosfertur et ad orationero. Cic. 
Brut. 67. 238. Noo valde nitens, non plane bor- 
rida oralio. % 5. Et ad anirauro. Slat. 1. Silv. 
5. 63. made, oro, oiteoti Ingenio coraque puer. 
^ 3, Niteoi est etiam illustria, clarus, inclitus. Liv. 
3. 12. Lucretius recenli gloria nitens. Sit. It. 6. 
19. Tenuis opuro non patre niteos linguave; sed 
asper Ens*. 

NlTESCO, tcscis, tfli, tesccro, n. 3. inchoal. a 
niteo. Perf. nUui V. ia NITEO. — Part. Nile- 
sccr.s I. — Nitesco est idem ac nitere incipto, 
splendidus, niteos fio: et adbibetur eliam pro m- 
feO, a-j\aijO/iae, far si risplendente. 

I.) Proprie. Ennius apud Cic. X.Tusc.lS. 69. 
Caelum niiescere, arbores frondescore. Cic. Aral. 
171. Etiguo qui stellarum candoro nitescit. Plin. 
8.ffist. nat. 1. 1.(2). Nilescente nova luns. Virg. 
5. iEn. 134. Jutentus Nudatos burneros oleo per- 
fusa nitescit. Plin. 37. Hist. nat. 12. 71. (194). 
Omncs gemmae mollis decoctu nitescunt. Id. 17. 
ibid. 5. 3. (37). Terra post vomerem nitescens. h. 
e. post vomeris proscissionem splendescens ei pin- 
guiludice. Jfanil. 5. 687. turn ponius per aolem 
bumore nitescit. h. e. candescit. 

II.) Traoslate. <f 1. Pooitur de beoe pastis, et 
pinguibus. Plin. 2. Ep. 17. tub init. Equorum bo- 
umque armeoia, qua herbij et tepore veroo aite- 
scuat. t'ingrastano. V. MTEO II. 1. 5 2. Do 
plantis, quae late proveniunt. Plin. alter ii. ffitt. 
nat. 25.54.(1121. de balsami ar bore. Tondelur ii- 
militcr fruticaos, ac rastris nitfscit, properalque 
oasci, e*c. V. NITiDL'S It. \. % 3. De animo 
est cultiorem fieri, sptendescere. Cic. 3. fferenn. 
16. 29. Ingenio doclrioa, pratceplione natura ni- 
tescit. Quintil. 9. 4. 5. Quid non culta nitescit 1 
Al. leg- innitcscit; al. milescit. ^ 4. Ilem illu- 
strero, clarum Qeri. Tac. 12. Ann. 58. Studiia bo- 
nestis et eloquentia gloria niteaeere. 

NITIDCNDU3, l, urn, adject, (nitor, eris) ni- 
tenli siroilis. Geff. J. II. A-haos DomeruJ pu- 
gnam indipisci ait oon libiarum conceDtu, sed 
meatiuoi coospiralu tacito nitibundos. h. e. niten- 
tes, coolcndenles. Solin. 25. a med. Elepbanti ar- 
boribus sc, Tel satis applicant, ut ponders nitibun- 
do alirilos neceot aogues. col peso premente. 
NtTlDATUS, a, urn. V. MTIDO. 
NlTlDE, adverb, (nitidus). Sup. JYUidissime. — 
Nilide est lucide, splendide, lucxilenter, chiaramen- 
le, jplendidam^nte, ar^Tioov, "Xaprrow; , xa^a- 
ptoj, Xticaaw;, Plaut. True. 2. 4. 3. Ut loU flo- 
ret 1 . /ut olet! ut nitide nitet! SJarceU. Empir. c. 
27. p. 126. ed. Aid. Nitide aliquid comburere. Id. 
c. 31. extr. p. 137. ed. Aid. Florem cineris, id 
est sumarilatcm favilla colliges nitidissime et euro 
axungi* cootu4a miscebis. Adde eumd. c. 8. sect. 5. 
p. 96. ed. Aid. — Item spleadide, copiose. Plant. 
Cat. 3. 6. 19. Ccenare lepide nitideque volo. Ad- 
de eumd! Cist. 1. I. 12. 

MTlDlTAS, aiis, r. 3. oHor, splendor, palcri- 
tudo. Acciut apud If on. p. 143. 29. Merc. For- 
ma, figura ailiditate boipea rejii. 



NITIDUS 

NlTrolL'SCOl.E, adrcrb. Smow*, allqaantum 
nitlJo, dcminul. adverbii nitick, a comparat. ni- 
tidiui. Plaut- Pseud. 3. I. 3. Neque ego amato- 
rem mibi inrenire ullum queo, Qui amet me, at 
curer taadem nilidiuscule. ft. «. laute aliqaaatum 
et copiose, at ntlidus et pinguls fiaro. 

NlTlDlUSCULUS, a, um, adjcct.deminut.com- 
paraliv. nilidius. Plaut. Pseud. I. 2. 82. En ei- 
cetra lu, qua tibi tot- arnicas babes, tam probe 
oleo onustds: Sum cuiplaro est hod'te tua taorum 
opera conservorum Nilidlusculum caput? fu t. alt- 
quantum unctum et nitens. 

NITIDO, as, *f I, Stum, are, a. 1. (nitidus). Part. 
Ifitidalut I. — Nilidare est nitidum et lucldum 
reddere, dykcu^a, tustrare. 

I.) Proprie, Colum. 12. R. R. 3. 9. FerTt- 
menta detersa nilidentur atque rubtgine libereo- 
lur. Star cell. Empir. 8. $ 5. ante med. Colabla 
linteo teoui, et mittes In bucculare rude sel dlli- 
geotissime nllidatum. h. e. lucidum factum, lu- 
stralOftal cl, Furlanetlo Interpretalus est: »i qoU 
taraeo buac locum inter traaslala referat, noo too- 
ror. — Paltad. 3. R. R. 17. Arborem serra re- 
cidemus: post aerraturaro, plagam ferrameotis •• 
cutis oltidamus. h. c. levigamus, polimus, tucia- 
mo. Alii tamed aliter teg. 

II.) Traoslate est lavare. Enniut apod Non. p. 
144. 14. Merc, eunt ad foolem, altidant corpoca. 
ubi Ifoniut: Nitidaat, abluunt, dictum a nito- 
re. — Ularctll. Empir. c. 26. p. 124. ed. Aid. 
Cu]us radicis corticem diligenter oiildatam sicca- 
bis oplirae. mondata, rimondata, netta. — Et pas- 
jive depooentlutn vi Accius apud Non. I. c. Quln 
id Circa-o fonte adreoiuot muadola, Nitidaatar 
vulgo. 

NlTlDfjLCS, a, am, adject, deminot. oitidi, 
nitldiusculus. Sulpic. Sever, dial. 2. 8, Quatndam 
vtduam vagara, nitiduiam, sumptuosam objurgare. 
NlTtDUS, a, urn, adject, (niteo). Comp. Wilt- 
dior II. 1., 2., 3. et 5. et Sup. NUidissimus 1. et II. 
4. — Nitidus est aliens, spiendens, lucens, darns, 
d-fkaii, Xafinrj::'; (It. fucenle, riiplendenle , ni' 
lido, terse, Ju'sfro; Fr. tuiwtnf, brillanl, respien- 
ditsant, Inmineux, poll, net; Hisp. briltantt, re- 
lucienle, tucido, polid limpo; Germ, blinkend, 
blank, gleissend, gfoniend, hell; Angl. bright, 
shining, clear, glittering, nitid). 

I.) Proprie. Virg. 1. G. 467. Sol caput obseara 
nitidum ferrugioe teiit. Ovid. 3. Fan. 867- «lo» 
nllidissimus auro. Id. 2. Met. 3. Bbur nilldum. 
Val. Flacc. 3. 467. Nhidw ether, puro, aereno. 
Plaut. Slick. 1.2. 8. FKite, suit I*, nitlda ut ai- 
des mea aint, quurn redeam domum, Virg. 3. G. 
437. da angue. Quurn pusltls novus eravlll oitl- 
dujque juTenl*. Id. 4. ibid. 337. Nitlda casarles. 
Ovid. 3. Art. am. 443. Coma nitldiislma nardo. 
h. e. uogueotit de'ibuta ; uaguenia enlm nitent. 
Similiter dixit Martial. 4. 8. Nillds palastre. 
Val. Flacc. 3. 553. Nitidus fons. cruaro, Umpi- 
do. Cic. Oral. 11. 36. Ia picturU alios horrid*, 
inculta, abdita et opaca: contra alios nitlda, lata- 
COllustrata delectant. 

ID Traoslaie. 5 1. Dicuotar nitldl qai sano 
solidoque eoryore sant, beoe bablti, beoe pastl. 
piogues. fforat. t. Ep. 4. t5. Me ploguem et ni- 
tidum bene curata cute vises. 6erv nutrito e gras- 
so. Liv. 28. 35. .Etas ia medio vlrium roboor, 
quod pleaius nitidiusque et morbo, velut renova- 
tus flos juventa faciebal. iVepos Eumen. 5. Ut 
jumenta aque nitlda ej castello edocerM, ae i! 
campestribus ea locls babuisset. V. NITEO H. 1. 
•| 2. Item qai forma student, quique tiqulsltoor- 
natu culluque corporis utuatur. Plaut. Mil- glor. 
4. 2. 12. ilia est nimiuro lepida nimisque nitida 
femioa. Id. Aulul. 3. 6. 4. aliquaoto facias re- 
ctios, SI nilidior sis filiw nuptiis, un po' piu rplen- 
di'dd. et Cic. 2. Cat. 10. 22. Quos peio capillo 
nitidos- videlis. — Hlnc ducts metaphors apud 
Claudtan. Coru. Matt. Theod. 193. nitidis icnsi- 
bus haurire aliquid, est, integris, puris, oulloqae 
pravo affecta corruptls. *| 3. Traasfertur etiam 
ad cultum aoimi, et rita urbanltatera atque elc- 
gaotlam : Item ad liberalitatetn et lautitiam. SoraL 

I. Ep. 7. 83. ft nilido fit rusticus, atqoo Sakos et 
vioeta crepat mera. Plin. 13.^ut.naM6.30.(100). 
Inter pauca nitldioris rita instrumeola. Juvenal. 

II. 175. b*c eadem illl Omnia quum f"d»ot, blla- 



NITOR 

res nitldique vocantur. ifartial.i. 51. Lautior et 
nltido sis Meliore licet, — Sic nitidam opus apud 
Lucret. 6. 795. est delicatum ac tenue, qoalia sunt 
raulierum ianam trahentlura 3 texentium , acu pin- 
gentium. ^ 4. Dlcitur et de lods bene cullls, 
uberibus, fertilibus. Cic. 5. Ferr. 18. 47. Quos 
ego eampos antea collesque nilidissimos Tdrtdis- 
simosque vidissem, hoi its vastatos ac desertos vi- 
debam, nt etc. Horat. 1. Ep. 15. 45. nitidis fun- 
data pecuoia villis. ft. e. sumptuosis, amplls, roar- 
more ceteroqne ornatu ditiore adiBcatis. — Quam 
PUniux, de iosilione verba faclens, 17. Hitt. nat. 
e. 14. et 16. voeat nitidlssimam arboris partem, in- 
telliglt earn, qna viridior est arbor, formosior, ac 
laiior et, ut ita dicain, habilior, sine asperitate 
nodorum et corticia. Nam et plant* nitere di- 
cuntur, ut in NITEO II. 3. adnotavimus. Sic 
Colum. 5. R. R. 6. 12. Ulmus dccacuminanda 
est juxta ramuluro , qui vtdcbiVur esse nilidissi- 
mus. et PUn. 5. Hist. nat. 1. 1. (14.) Arbo- 
rum procerilas spectabilis enodi nilore. Lucret. 2. 
59*. nliida fruges, arbustaque leeta. h. e. opima, 
uberes. — Sic poetice nilidus annus apud Ovid. 
qui oleo abuodai: 5. Fast. 263. Si beoe, floruerint 
segetes, erit area dives: SI bene Qoruerit vinea, 
Bacchus erit: Si bene floruerint olea, nitidissimus 
annus. Forcellinut hoc loco metaphoram ductam 
putat ab unguentis, qua nitent. <f 5. Denique 
transferer od ornatum cuilumque orationis. Cic 
1. Orat. 18. 81. Nilidum quoddam genus verbo- 
rum et latum. 16. Partit. orat. 5. 17. Verba so- 
nantiora, grandiora , laviora , et quodammodo ni- 
tidiora. Quintil. 10. 1. 79. lacerates nitidus et 
comptus, et palastra, quam pugna, inagis accom- 
modatus. — • Hue referri potest et illud Quintil., 
quod Forcellinut inter propria retulit, 11. 3. 26. 
Nitida et curata vox. 

NlTOR, ICris, sus vel xus aum, ti, dep. 3. Quod 
ad icriptionem altinet , in MSS. sape ni$u$ legi- 
tur, et fn compositls omnibus, adnisus, connisus, 
enisus, inm'sui, obnisuc, subnisus. Diomed. 1. p. 
371. PuUch. et Priscian. 10. p. 903. docent me- 
lius per i, quam per x scribl. Sane in ipso verbo 
nitor nulla est littero, ex qua duplex ilia x nasci 
posslt. Serviu$ ad 1. J5r». 148. Adnixus antiquum 
est, ut connixus: sed et multa alia usus contra 
antiqullatem vindicavlt. In MSS. Livii sapius in- 
cus scribl, qoam nixus, jam adaotarunt viri do- 
<sj. Sunt qui hac ita distinguunt, ut »»"*"* ad co 
nauro corporis referatur, nisus ad animi. Sed hoc 
discrimen nulla probabili ralione fulcitur. — Part. 
Nitens sub A I. et II. et B. I. et II.; Nisus sub 
A I. et II. et B I.; Nisuru$. sab B II. — Ra- 
tione habila etyrnl, Paul. Viae. bxnc vocem cum 
genibus conjungit, alt eoim p. 96. It. Mull. Gni- 
tus (ft. e. nitus pro nisus) et gnixus (ft. e. ni- 
sus) a genibus prisci dixeruot. Quod confirmare 
videtur Festut qui ait p. 174. 33. 0011. Nixi di 
sppellantur tria signa in Capitolio ante cellam 
Minerva genibus nixa, velut prasideotes parien- 
tium nixibus. Quldquid vero sit de etymo, 

A) IViti est incumbere, inniti, rulciri, s'pai'Sofxat 
(It, appoggiar$i, poggiarti, $o$tentarsi, puntellar- 
st; Fr. $ > appuyer, tt soulenir; Hisp. apoyarte, 
etlribar , io*tener*e; Germ, tick an Oder auf etwas 
stemmen oder slittzen', Angl. to Jean upon, re$t 
upon, be tupported by). 

I.) Proprie occurrit — a) Cum Ablat. rei, qua 
quls nititur. Plant. Rud. 3. 3. 33. amba le ob- 
secTamus genibus nixa. inginocchiate. Adde Liv. 
26. 9. Sic Seneca Thyett. 600. Quern genu nixa 
tretrmere gentes. — De DIIS N1X1S. V. NIXI. 
Cic. 7. Verr. 33. 86. Stetit soleatus prator po- 
pull R. cum palllo purpureo, tunicoque talari, mu- 
liercula nixus, in litore. Id- Rabir. perduell. 7. 
21. Scavola membris omnibus captus, hastili ni- 
ius. Ovid. 1. Punt. 8. 52. baculo. Id. 8. Mel. 727. 
cubito. et 4. ibid. 732. scopuio. posatost, posfost. 
et 3. Fast. 751. Constilit ipse super ramoso slipiie 
nixus. Virg. 6. JEn.760. Hie, vides, pura juvenis 
qui nititur basta. Cic. 5. Tusc. 13. 37. Quod ita 
ortum est e terra, ut slirpibus suis nitatur. Id. Se- 
nect. 15. 51. Herbescens viriditas, qua nixa Qbris 
stirpium sensim adolescit. Virg. 10. JSn. 736. Turn 
super abjectura posito pede, nixus et hasta. et 2. 
ibid. 380. Improvlsum aspris veluli qui aentibu9 
anguem Pressit, humi niteos. — 6)Cumprapos. 



— 376 — 

in et Accusat. Virg, 12. JEn. 398. Slabal acerba 
tuens, ingentem nixus in hagtam. — c) Absolute. 
Fetus Poeta apud Cic. 1. Tuse. 5. 10. Sisiphu' ver- 
sat Saxum sudans nitendo, neque proficit bilum. 
Ovid. Halieut. 60. Et ruit oppositt nitens In vol- 
nera ferri. premendo. — d) Ad nixas dicebatur 
Roma locus, in quo tres ciconia rostro nixa seu 
conjuncta erant. F. CICONIA. 

11.) Translate. — a) Cum Ablat. sine prsepos. 
Cic. 1. Fam. 5. Quum maxime consilio, studio, 
labore, gratia, de causa regia nlteremur. Id. 3. 
Alt. 9. o med. Sustineblmus nos, et spe, qua ju- 
bea, nitemur. Id. 1. Off. 34. 122. Est adolescen- 
tis majores natu vfcrert, exque his deligere opti- 
mos et probatissimos, quorum consilio atque au- 
ctoritale nitatur. JYepos Phoc. 3. Nlti palrociniis 
alicujus. Cm. 3. B. C. 43. auctoritale apud ex- 
terai nationes. Cic. Cluent.i. 1. Nit!, et mugno-- 
pere confidere invidia judidi. et ibid. 40. 112. Si 
quis hoc uno nititur, quod sit ignobilis. Id. 2. 
Orat. 7. 30. Res, quae raendacio nixa est. Id. 
Baib. 15. 31. Quum prapotens Carthago, nixa dua- 
bus Hispaniis, hulc imperio irnmineret. Id. Cluent. 
57. 156. Si Obtinuerit causam Clueolius, siculi ve- 
stra aqultate nixi conGdimus. Al. leg. nisi. Ovid. 
3. Pont. 4. 15. Cunctaque quum mea (scripta seu 
cartnina) slut propenso nixa lavore, etc. Gell. 14. 
1. ad /In. Lubrka conjectalione nitentes. appog- 
giandosi. — b) Cum Ablat. et prapos. in. Lu- 
cret. 5. 907. Nitus in hoc uno novitatis nomine 
inani. Ct'c. 2, Divinat. 26. 55. Conjectura omnis, 
in qua nititur difinatio. Id. Ccel. 10.25. Ea, in 
quibus causa nititur. Id. Mil. 7. 19. Cujus in vi- 
ta nitebatur salua cirilalis. — c) Cum Adv. ubi. 
Cic. 4. Ferr, 64. 155. Quid te futurum est: quo 
confugies? ubi nitere 7 — Uinc 

B) Ifiti est conari, contendere, sforzarsi in 
qualche azione; quo sensu est qui putat esse per 
roetaihesin a rs«vo/xai infendoj-. 

I.) Proprie de physico vel corporis conatu dici- 
tur ac late patet; et — a) Est pedibus incum- 
bendo rum conatu ire, ferrl, teodere, porlarsi, an- 
dare. Cic. 2. Nat. D. 48. 124. Quadam serpen tes 
orla extra aquam, simul ac prlmum niti possunt, 
aquam persequuntur. F irg. 2. JEn. 433. postesque 
sub ipsos Nituntur gradibus. ft. t. ascenduot. Cf. 
Pacuviut apud Non. p. 353. 14. itferc- Ardua 
per loca agresUa ac trepidoute gradu nititur. — Sic 
de inanimis. PUn. 2. Hist. nat. 43. 43.(112). Si 
in nube lurtetur vapor, tonitrua edi; si erumpat 
ardens, fulmioa; si longiore tractu nitatur, fulge- 
tra. Firg. 3. G. 172. valido nitens sub pondere 
faginus axis Inslrepat. Forcellmus imerpretatus 
est: obnitens, sustentans. — b) Est etiam incum- 
bendo preraendi et impellendi conatus ederc ■, nine 
— IVili est parturienlium, ponzare; unde enitor. 
Ovid. Heroid. 21. 100. Et de qua pariens arbor e 
nixa dea est. h. e. Latoua, quam ferunl in Delo 
insula, palma et olea innixam, Apollinem et Dia- 
nam peperisse, ut est apud eutnd. 6. Met. 335. Si- 
mitller PUn. 9. Hist. nat. 35. 54. (107). Con- 
chas impleri roseido conceplu tradunt: gravidas 
postea niti. — Item cacaturientium. Suelon. Fesp. 
20. Statura full quadraia, vullu veluti nilenlis. ft. 
e. cacare conanlis (a guisa d^om che ponla, in- 
quit Petrarca in capilulo, cojus initium Nel cor 
pien d'amarissima etc. Sic Martial. 3.89. faeieni 
durum, Pha*e, cacantis habes.). — c) SigniQcal 
et incumbendo cunsistere, manlenersi sul silo 
puntandosi $ui piedi, C(E*. 1. B. C. 45. Tameo 
(noslri) virtute et paiienlia nitebantur atque o 
mnia vulnera sustinebant. gi mantenevano fermi 
sul tuogo. Firg. 4. /fin. 252. paribus nitens Cyl- 
lenius alls, librandasi suite ali. — d) Item est 
erigendi sese vel surgendi conatum edere. Sail. 
Jug. 101. ad fin. Equi atque viri aftticti, ac mul- 
li vulneribus acceptis neque fugere posse, neque 
quietem pati , niti modo, ac statim coocidere. ft. 
e. niti ad surgendum, ut Faber recle, probante 
Krilzio, explicat. — e) Cum addilo, quo quis 
nititur. Lucret. 1. 1053. In medium sumo** qnod 
dicunt omnia niti. et v. 1055. neque quoquam 
posse resolvi Summa atque ima, quod in medium 
siot omnia nixa. Ptin. 2. Hist. nat. 6&. 65.(165). 
Aqua in interiors nituntur. Ovid. 2. Met. 72. Ni- 
tor in adversum. Gell. 20. I. Quadrigis in diver- 
ts nitentibus. Ovid* 2. Pont. 7. 27. mm molis ni- 



NITOR 

tunlur in sera pennis. Zucan. 4. 37. miles rupes 
oneratus in alias Nititur. Firg. 2. G. 427. ad si- 
dera raplim Vi propria nituntur. Lucret. 1. 1059. 
omnia pondera sursum Nitier. paragoge. 

II.) Translate de animo ponitur pro moliri, co- 
nari, contendere, laborare, operam dare, sforzarsi, 
fare di tutlo, adoperarsi , fare ogni sforzo, af- 
faccendarsi. Occurrit — a) Absolute, vel cum 
pra?pos. contra et Aecusativo, aut cum prapos. pro 
et Ablativo persona, in quam aut cujus gratia quis 
nititur. Cic. Senect. 10. 33. Moderatio modo vi- 
rlum adsit, et tantum, quantum potest, quisque ni- 
tatur. Nepos Alt. to. Idem in nitendo quod se- 
mel admlsisset, tanta erat cura, ut non mandatam, 
sed suam rem videretur agere. Sail. Cat. 39. Con- 
tra eos summa ope nitebatur pleraque nobilitas. 
Co?s. 2. B. C. 37. Nihil contra se rcgem nisuruni 
existimabat. Liv. 35. 10. a med. Tie in plebejo 
quldem consule, quum pro C. I.alio niteretur, A- 
fricanus valuil. adoperandosi in favor e di C- Le- 
lio. Sail. Jug. 35. Pro liber tale nonne summa ope 
nitemini? Tac. 1. Hist. 55. Nullo tribunorum pro 
Galba nitente.— b) Cum Conjunctive et part, ut, 
ne. Sail. Cat. 13. exlr. Singulos ex senetu am- 
biundo nitebanlur, ne gravius in eum consulere- 
tur. Nepos Miltiad. 4. Unus Miltiades maxime ni- 
tebatur, ut primo quoquc tempore coslra fiereDt. 
Tac. t. Ann. 11. Nitens, ut seosus suos penitus 
flbderct. studiandosi di nascondere. — c) Cum 
Infinite. Sail. Jug. 25. Summa vi Cirtam irrum- 
pere nititur. Liv. 21. 28. Qui (mUites) nitebantur 
perrumpere impetum fiuminis. Nepos Pelop.'b. Ut 
patriam recuperare niterentur. Ovid. 3. Pont. 5- 
31. Ingenio nitor non periisse meo. Tac 2. Ann. 
54. Atque ilium in regrcssu sacra Saniolhracum ri- 
sere nitentem obvii aquilones depulere. Gell. 5. \)~ 
Diduxit adolescens os, clamaie nitens. sforzando- 
si. Hue perlinet et illud Cic. 4. Acad. (2. pr). 21 . 
68. Nitamur igitur, nihil posse percipi. fermia- 
moci> stiamo su quesio, che etc., vel rectius ado- 
periamoci a provare, che etc. — d) Cum addl- 
to, quo quis nititur, per Accus. et prapos. ad, in. 
Cic. Senect. 23. 82. Optimi cujusque animus ma- 
xinie ad immortalitatem gloria nititur. Quintil. I. 
procsm. 20. Niti ad gumma. Id. 12. It. 30. ad 
optima. Tac. Agric. 6. Idque rnalrimomum ad ma- 
jors nitenti decus ac robur ruit. Ovid. 3. Amor. 
•4. 17. Nitimur in vetitum seui;ier. Quintil. 12. 10. 
78. In odversa nili. 

NlTOR, oris, m. 3. (nhco) splendor, fulgor, cla- 
rilas ex mundilia, lavilale, aut pinzuedtne, cujus- 
cumque coloris sit, cx'.~k&Q, dykcua (It. lustro, 
splendor e, lucentezza, nitidezza; Fr. le brillant, 
le poti, f eclat; Hisp. lustre, brillantez, lucimi- 
ento, esplendor; Germ, der Glanz, Slrahl, Schim- 
mer; Angl. brightness, splendour, sheen, nea- 
tness). 

I.) Proprie. — a) Generation. Cic. Aral. 92. 
l>elphinus jacet, haud nimio lustratu' nitore. Calull. 
66. 3. Flammeus ut rapidi sol is nitor obscuretur. 
Lucret. 4. 539. Nitor exoriens aurora. Ovid. He- 
roid. 18. 78. diurnus. h. e. lux diei. id. 3. Pont. 
4. 23. argenti et auri. Cic 4. Herenn. 50. 63. 
gemma. Fitruv. 10. 1. olei. PUn. 7. Hist. nat. 
15. 13. (61). eboris. Id. 12. t'&id. 1. 5.(10). mar- 
morum. Id. 16. ibid. 40.79.(215). materias. h.e. 
ligni, v. gr. cupressi. et 37. ibid. 9. 40.(123). T0- 
seus. et 12. ibid. 9. 19. (36). siccus, et 11. ibid. 
37. 61. (170). speruli. et 2. ibid. 25. 22. (89). gla- 
dii. et 37. ibid. 10. 69. (18V). nigcrrirous gemma. 
Lucret. 5. 781. herbarum viridis. — b) Specia- 
lim in arboribus est soliditas ligni, et robur, et 
Ixvilas sine asperiiale corlicis, aut nodorum. F. 
NITIDUS II. 4. — c) Item aliquando sumitur 
pro eandore, bianchezza, candore. Plin. 24. Hist. 
nat. 8. 33. (49). Cuti nitorem inducere. Id. 31. 
t'eirf. 7. 41. (84). Nitorem cutis Tacit sal. 

II.) Translate. ^ l, Nitor corporis — a) In- 
lerdum est soliditas carnis, et sana pinguedo. F. 
NITEO et NITIDUS II. 1. Ter. Eun. 2. 2. 10. Vi- 
deo 1 me ex eodem ortum loco? qui color, nitor, 
vestilus, quae habitude est corporis? Plin. 11. Hist. 
nat. tH. 20. (64). Aoum sanitas hilaritatc et nito- 
re aslimatur. — b) Interdum ipsa corporis pul- 
critudo. Horat. 1. Od. 19. 5. L'rit me Glycera ni- 
ter, Spleodentis Pario marmorc purius. ft 3. ibid-. 
12. 5- Ltparai nitor Hebri. V. UPAR^US. %%. 



NITRARIA 

Aliquamio nitor est cultus, et ornatus corporis 
elegans, attilialura. Cic. Cat. 31. 77. Si quern 

offendit purpura genu*, si aruicorum calervae, si 
splendor, si nitor. Adile Plin. 6. Ep. 32. — Hinc 
est cliam elegans nitidusque vitro cultus, et mo- 
rum elegantia atque urbaoitas. Plin. 4. Hist. nat. 
12.26. (85). Megarice, oppidum praScipui ni tori 9 in 
toto eo tractu, cusloditis Graeciaj moribus. Justin. 
43. 4. 2. Adeo roegnus et hominibus et rebus 
imposilus est nitor, ut Gallia in Grseclam traosla- 
ta viderelur. ^ 3. lnterdum ponitur pro colore. 
Lucret. 2. 817. omnia principiorum Formamenta 
qucunl in quovis esse nltore. Propert. 2. 14. 26. 
Ludis et cxterno tincla nitore caput, ft. e. colore 
adsciticio, fuco. % 4. Est etiarn splendor generis 
it rerum gestarum. Ovid. 2. Pont. 9. 17. Nitor 
generis, nobilia, splendore del casalo. et ibid. 5. 
29. Obruit audentem rerum gravitasque nitorque. 
Io tplendore e la nobiUa delle imprest. % 5. 1- 
tem liberalitas, splendor rei familiaris. Stat, 3. 
Silv. 3. 149. Testis adhiic largi nitor Inde assue- 
lus Etrusci. 5 6 - Sasne refertur ad sp'endorem 
et puritalem verborum et orationis. Cic. Orat. 32. 
115. Sed quia sua sponte squalidiora sunt, adhi- 
bendus erit in bis explicandis quidam orationis 
nitor. Ovid. 2. Pont. 2. 51. Nunc libi et eloquii 
nitor Hie domestkus adsit, Quo poteras trepidis 
ulilis esse reis. Tac. dial, cie Oral. 20. Nitor et 
cultus desctiptionum. et ibid. 23. Suramus nitor 
et cultus verborum. Quintil. 10. 1. 33. In digres- 
sionibus historico nooounquam nitore uti. et 12. 
10. 36. Orationem transtalionum nitore illumi- 
nare. 

Homonym. DilTerunt proprie nitor et splen- 
dor. Plin. 37. Hist. nat. 2. 8. (21). tie murrhi- 
ms. Splendor his sine viribus , nitorque verius, 
quam splendor, ft. e. lasvitas quidem et mundilia, 
sed non transmitlens, aut rcmittens lucem. 

NITRARIA, se, f. 1. vcTpuoj, locus, ubi nitrum 
invenitur. Plin. 31. Hist, nat. 10. 46. (100). Sa- 
tinis mare infundunt, Nilum autem nitrariis. Ibid. 
(Mb). Nitrarise calceameota protinus consuraunt. 
Ibid. In nitrariis noa lippiunt. 

NtTRATUS, a, urn , adject, cui nitrum admi- 
stum est. Colum. 12. R. R. 57. 1 . Nitratam 
aquam suffundito. Martial. 13. 17. Nitrata viridis 
brassica fiat aqua. Pallad. 12. R. 8. 1. 3. Fabaj 
semina nitrata aqua rcspersa cocluram non babent 
difficilem. 

NITRE US, a, urn, adject, qui est vel constat e 
nitro, di nitre. Coet. Aurel. 2. Tard. 7. n. 108. 
Dehinc etiam ex pulvere nitreo lacera (maiim la* 
cerans) fricalio, quam Grscci iiujiv appellant. 

NITRlON, li, n. 2. herba eadem qua; et da- 
phnoides. A put. Herb* 58. 

N It BODES j is, adject, comm. gen. vitcwStj;, 
nilrosus, nitrum habens. Inscript. apud Henzen. 
5702. afolmkI. bt. nymphIs. mtrodibvs. c. mk- 
Tir.iys. alcimvs. t. s. l. Animo. Cf. aliam apud 

eumd. 5760 lbitvs KYwrHls nitbodis (sic) 

tot. sol. l. AMfflo. In his Inseripptt. agitur de 
aquis nitrosis, quibus a-groti ad sanitaleni reducti 
sunt. Cf. locum Cast. Aurel. cit. in voc. seq. 

NITROSUS, a, um, adject. m'roso, vfrpciSiK, 
qui nitium babet, vel nitri saporem, Vilruv. 8. 3. 
Aquae frigidas genus nitrosum. Plin. 31. Hist. nal. 
10. 46.(107). Lacus est nitrosus, exsilicnte e me- 
dio dulci fonliculo. et ibid. sup. Aquae vero ni- 
trusae pluribus loris reperionlur, sed sine viribus 
densandi. Sic Ctrl. Aurel. 1. Tard. 5. n. 169. 
Utcndurp quoque naluralibus aquis, ut sunt nilro- 
sae, et magis si odoris non fueiint laelri. 

NITRUM, i, n. 2. vt'-rpov, nitro, salnitro, 

I.) Froprie est succus quidam concretus, salis 
senus, dc quo multa Plin. 31. Hist. nat. 10. 46. 
(106)., obi docet, colligi apud Mcdos, canescenti- 
bus siccitate eonvallibus: in Tbracia quoque, sed 
terra sordidum: fieri etiam et quercu eremata: 
item in quodain lacu Macedonia gigni cerlis lem- 
poribus, h. e. circa Canis orlum: in .Egypto etiam 
fieri paeoe eodem modo, quo sal, infuso Nilo in 
niirarias, etc. Fersequitur inde varios ejus usus in 
medicina. Ilabet enim vim calfaciendi, eUemuidi. 
mordendi, spissandi, siccandi, exukerandi. Nitrum 
e_si etiam, quod nos e parielibus el pa vi men lis rol- 
ligimus, sal petrcc quibusdam dictum. Ipsa vox Grj?- 
ca est, quam a vijto taw ducunt: fortasse illud 

Tom, III. 



- 377 — 

respicientes, quod aqua immissa fit. — ■ Dicitur et 
sal nitrum. Plin. loc. cit. (122). Sal nitrum sul- 
phur! concoctum in lapidem vertitur. At Sillig. 
leg. Sal et nitrum. — Ejus usus ad vestes elueo- 
das fuit apud veteres. Isid. 16. Orig. 2. Ex nitro 
et sordes corporum vesliumque levanlur. 

II.) Translate. Ccelius ad Cic. 8. Fam. 14. Per- 
suasum est ei < Appio censori) censuram lomentum, 
et nitrum esse. Errare mini videlur: nam sordes 
eluere volt. 

NIVALIS, e, adject, (nix) ad njvem pertinens, 
nivosus, viper w'8y?c, n<p6m, ^jovwSt;? (It. nevoso; 
Fr. de neige, neigeux; (lisp, nevoso; Germ, schneeig, 
turn Schnee gehorig: Angt. snouy, nival). 

1.) Proprie. Liv. 21. 54. a med. Erat forte bra* 
m« tempus et nivalis dies. Horat. 3. Od. 23 . 9. ni- 
valis Algidus. Val. Place. 5. 225. Nivalis axis. h. e. 
septentrionalis plaga. plin. 26. Hist. nat. 8. 20. 
(46). Nivalia Idea. Id. 2. ibid. 47. 48. (126). Ni- 
vales venti. Horat. 1. Ep. 3. 3. Hebrusque nivati 
rompede vinctus. h. e. glacie. Martial. 14. 118. 
Nivalea undae. b. e. aqua nive rerrigerata. Gell. 19. 
5. Aqua nivalis, a. e. ei nive diluta. Capell. 9. 
p. 310. tiivalibusque Irrestiactus aquis triumphal 
ardor, h- e. amor Nympharum non exstinguilur, 
licet aquis nivalibus ipsae immergantur. Uip. Dig- 
34. 2. 19. § 12. Vasa vinalia et nivaliu. Alii per- 
peram leg. navalia. P. NIVARIUS. 

II.) Translate. % 1. Est idem ac frigidus. Se- 
neca 4. Qucest. nat. 4. extr. Dicimus nivalem 
diem, quum altum frigus et triste casluro est. gior- 
no da neve (Sic Ptor. diem pugnae ad Trasime- 
nurn nivalem dicit 2. 6. ante med., quern Liv. 
22. 4. orta ei lacu nebula obscurum fuisse tradit.). 
Martial. 7. 95. Nivale osculum. h. e, frigidum, 
nivaii tempore datum. ^ 2. Item nivis cando- 
rem releretis. Vir'g. 3. /En. 538. equi candore ni- 
vaii. ^ 3. Hinc ducla metaphora est purus. Pru- 
dent. 2. in Symmach. 240. Teroplum mentis amo, 
non marmoris: aurea in illo Fundamenta maneot 
Fidci: structura nivaii Consurgit Pietate nitens. 

NlVARlOS, a, um, adject, ad nivem pertinens. 
lYivarium colum, saecus vinarius, nive replelus, 
qua iransmittitur vioum, ut mitius sit. Martial. 
14. 103. quod Colum nivarium inscribitur : Seti- 
nos, moneo, nostra nive frange trientes: Paupe- 
riore mero lingere Una potes. Sensus est: vinum 
nobile, quale est Setioum, colo nivario per nivem 
transmitte: ignobile, et quod pauperes bibere so- 
lent, simpliri sacco vinario lineo et sine nive per- 
colate -— Nivarius saecus, quo nix injecla co- 
latur, et bibitur deiiciarum causa. Id. ibid. tOi. 
cui titulus Saecus nivarius; Attenuare nives norunl 
et linlea nostra, Frig'tdior colo non salit unda tuo. 
— A'ivaria dicta est una ex Fortunatis insulis, a 
pcrpelua nive, teste Plin. 6. Hist. nal. 32. 37. 
(204)., quocum cf. Capell. 6. p. 226.; eadem vo- 
catur Convaltis, nunc Tenerifj'a. Apud Plin loc. 
cit. Sillig. leg. Ninguaria. 

NlVATOS, a, um, adject, neuafo, nive refrige- 
ralus. Sueton. Ifer. 27. Refotus saepe calidis pisci- 
nis, ac tempore sstivo nivalis. Se.neca 4. Qucest. 
nat. sub /in. Nivala? potiones. Petron. Satyr. 31. 
Nivata aqua. Sic Theod. Priscian. I. 2. par!. 1. 
c. 12. extr. Aquam frigidam per intervalla simi- 
liter subministrabo; et, si aetatis adhuc vapor ca- 
lidior roegerit, nivatas non aspernabor. 
NlVft. V. NI. 

NlVEO, es, ere, n. 2. idem ac nivesco. V. Ve- 
nantii loc. cit. in RC'BICO, as. 

NIVESCO, is, ere. n. 3. nivis instar aibesco, 
Tertull. Pall. 3. a med. Lini herbida post viro- 
rfm lavaero nivescunt. I'et. epigr. in Anthoi. Lat. 
T. 2. p. 406. Burmann Ut mersa indigenis unda 
nivesnti aquis. 

.NivELS, a, um, adject, qui est ex nire, vt^6- 
s:r (It. di neve t niveo; Fr. de neige', Ilisp. de 
nieve; Geitn . aus Schnee, schneeig; Angl. of 
snoto, snowy, niveous). 

I.) Proprie. Virg. 3. G. 351. Sed jaret as-geri- 
bus niveis informis, et alto Terra gelu late. Catull. 
61. 240. ^ivcus moos. h. e. nive lectus. cV?r manic. 
Aral. 241. audit Stridcnles auras, niveus quas pro 
creai Haemus. — Martial. 12. 17. niveam aquam 
dixit nive rcfrigeratain: qua utebantur frangendis 
vini viribus et in Trigidis potion i bus. Qua de re Id. 
14. 117. cujus lemma .Ytves: Non potare nivem, 



NIX 

sed aquam potare rigentem De nive, eommeota 
est ingenlosa silis. V. DECOCT A. Ad frangenda 
vioa pertinent epigrammata ejutd. ibid. 103. 104. 
et 116. 

II.) Translate est qui colore est nivis, candidus, 
bianco di neve. Cic. 4. Herenn. 33. 44. Niveus 
candor. Val. Ftacc. 1.219. Nivei arlus. Ovid. He- 
roid. 20. 120. subest niveo Isetus in ore rubor. 
Pirg. 8. J5n. 387. Nivei lacerti. Horat. 2. Od. 4. 
3.Serva Briseis niveo colore Movit Achillem. Virg. 
6. Eel. 53. de Tauro. Hie latus niveum molli ful- 
tus hyacintho. et 2. ibid. 20. dives pecoris nivei. 
Ovid. 10. Met. 432. nivea velatee corpora vesle. 
et 13. t'ftid. 789. Candidior nivei folio, Galatea, 
ligustri. Caipurn, 7. Eel. 29. nivei loca deosave- 
re tribuni. h. e. albis togis induti. Sic J'tioenaJ. 
10- 45. niveosque ad frena Quirites. Ovid. Heroid. 
18. 18. Niveus dens. Seneca Oldip. 495. Niveum 
lac. Id. ibid. 427. et Hippol. 504. flumen. ft. e. 
aquis perspicuis fluens, et spumis inter saxa candi- 
cans. Ifiveas undas dixit etiam Martial. "J. 32. Cla- 
ras, puras, persplcuas. ^uson. episf. 4. 44. Sic eer- 
ie crinem flavus niveusque lacertos Caesariem ruti- 
lam per Candida colla refundis. Ovid. 3. Art. am. 
309. Hoc vos prsecipue, niveae, decet. ft. e. puell*, 
quibus candidi humeri et lacerti sunt. 

NlVlFER, Rra, Rrum, adject, nevoso, qui nivea 
fert. Salvian. 6. Gubern. D.% Conscenduntur nu- 
biferae Alpes, penetrantur niviferae valles. 

NEVtTOR, aris, ari, dep. 1. (nix) ningit. Gloss. 
Cyrill. Xicvc'^of«w, nivitor. 

NlVO, is, ere, n. 3. idem quod ningo, nericare. 
Translate Pacuvius apud JVon. p. 507. 27. Merc, 
Sagitiis, plurabo et saxis graodlnat, nivit. 

NlVOSCS, a, um, adject, nevoso, ^covwStk, vtf 8- 
tcoStj?, nive abundans, nivalis. Liv, 5. 13. Iogignis 
annus hieme geiida ac nivosa fuit. Colum. 2. R. 
R. 9. 7. Loca praegelida ac nivosn. Civ. 21 . 53. 
Nivosa grando. Ovid. Heroid. 12. 20, Scythia. StaU 
1. Silv. 3. 95. Pliadumque nivosum sidus. Ovid. 
5. Trist. 3. 21. Slrymoo oivosus. 

NIX, nivis. f. 3. Otim in obliquis ninguis, nin- 
gues, dixere: V. NINGUIS loco suo. — Secun- 
dum Priscian. 10. p. 882. Putsch, est « nin- 
guo, ninxi, extrito n, ut a duxi dux, a rexi rex. 
Certe vox cum Gr. themate vtir, vpf juugenda est. 
— Ceterum nix est aquarum castcstium spuma, ut 
Plin. 17. Hiit. nat. 2. 2. (14). definit. Id. 2. ibid. 
60.61.(152). docet, grandinem congiaciato imbre 
gigni, nivem eodem humore mollius coacto, prui- 
nam ex rore gelido. Cf. Manil. 1.99. Cur-Hiber- 
na aestiva nix grandioe mollior esset. Gr. x cwv > vl * 
^jtd? (It. neue; Fr. neige; Hisp. nieve; Germ, der 
Schnee; Angl. snott>). 

I.) Proprie. Cic. 4. Acad. (2. pr.). 23. 72. Ana- 
xagoras nivem oigram dixit esserferres me, si ego 
idem diocrem? Id. 1. i> r at. D. 10.24. Pars lerra- 
ruai obriguit nive pruinaque. Liv. 5. 2. Miles ni- 
vibus pruinisque obrutus. Plin, 17. Hist. nat. 2. 2. 
(14). Vota arborum frugumque communia sunt, 
nives diutinas sedere. Val. Place. 5. 175. Lilora 
discussa sterni nive. Plin. 2. Hist. nat. 103. 106. 
(•234). Nives in alto mari non cadere. et ibid. 49. 
50. (133). Nive jacente. essendo la neve in terra. 
et 8. ibid. 55. 81. (217). Jiquescente. Petron. Sa~ 
tyr. 137. m cartn. et Ovid. 3. Fast. 236. Pereuat 
nives. st disfanno. Virg. 1. G. 310. Nix alia. Val. 
Ftacc. 6. 306. borrifera. Lucrei. 3. 20. cana, acri 
concreta pruina. et 6. 106. nives gelldte. Horat. 3. 
Od. 24. 39. duratae gelu. Ovid. 3. Amor. 6, 93. 
solutse. Id. Heroid. 16. 240. puree. Horat. 4. Od. 
12. 4. Fluvii hiberna nive turgidi. — De usu nivis 
io deliciio ccenarum, V. dicta io NIVEUS I. 

II.) Translate. Horat. 4. Od. 13. 12. tc quia ru- 
gs Turpant, et capitis nives. Quintitian. hanc 
metaphoram reprehendit, 8. 6. 17., ut duram, id 
est a longinquu simililudine ductam. Vitiosam qui- 
dem in prosa oratione, sed in versu probam de- 
fendit Voss. I. 4. institut. Orat. c. 6. § 7. Ho~ 
ratium imilatus est Prudent, prcef. Cathemer. 
25. Sub quo prima dies mibi Quam mullag hie- 
mes volverit, et rosas Pratis post glaciem reddide- 
rit, nix capitis probat. ~ Generatim. Apul. de 
Mundo. Tecia fulgebant eboris nive, argenti luce, 
flammea aurl claritite. ft. e, candore. V. CON- 
SPUO. Et dc calce Seren. Sammon. cap. Carboni 
inedcndo, p. 68. retro ed. Aid. Nonnullus caJccm 

48 



NIXABUND'.S 

vivftra dlnolTit ace to, Fumaoleenque oivero u 
)ij apponit acerbis. 

NIXABUNDUS, a, urn, adject, (nlxor) aubniius, 
fretus. Jul. Paler, ret gest. Alts. M • »d. A. Jfaio 
in Clas*. Auct. T. 7.) e. II.Qaicun .e ills dca 
Tivunt oitabundi. 

NIXI Dl app^llantur tna signa ia Capitolio, 
ante cellara Minerva, genibus nixa, velul pr*si- 
tieutes partenlium oiiibuir qua signa sunt qui me- 
mona prodideruot, Anliocbo rege Syria supera- 
to, M.'Aeilium subtracta populo ft. adpouasse, at- 
que obi sunt, pojuhse. Sunt etiam. qui dt^ant, ca- 
pia Coriniho adveeia buc: que ibi subjeciafucri.it 
meosa. Fetltti p. 174. .33. Mull. Al. leg. A'ixu. 
Cf. iVoniui p. 57. 18. Jit ere. Eiix* dicuotur fe- 
mina niieadi , hoc est cooaodi et dolendl labore 
perfunetas, a Niili, qua religionum genera parien- 
libus prassunt: sed elegaotior intellectus, ut ct 
hoc dicta es»e credantur, quod vlnculis quibusdam 
periculi, quibus implicarentur, fucrini exsoluia; 
neium enim dicimus arctum et eolligatum. Ovid. 
y. Met. 294. Lucinam Niiosque pare* clarnore vo- 
cabam. Al. aliter leg. 

NIXOB, aris, ari, dep. 1. frequentat a nitor, 
cdj. Part. iYixans I. ct II. 2. — Nixari est ve- 
bemenler iocumbere, iooiti, fulciti, appoggiarti, 
puntellarsi con forza. 

I.) Proprie. Lucret. 6. 836. Uic ubi niiari oe- 
qaeunt insistereque alis. Al- leg. nictari. Virg. 5. 
j£n. 279. pars vulnerc ciauda retfcoiat Niisoiem 
nodis. Al. leg. Nexanlera. 

II.) Translate. *J 1. Ponitur pro futciri, sus,ti- 
neri, sed coetapborice. Lucret- 4. 508. Fundamen- 
ts, qoibux niiatur vita salusque. h. e. fulci'.ur, sus- 
tinetur, stat. ^ 2. Pragoaoli, uti ajuot, signiG- 
catione est alacriter conari, conttndere, laborare. 
Lucret. 4. 101)0. Lachmann. Uoc est ad verso ni- 
rantem^lruderc monle Saium. 

N'lXURlO, is, ire, a. 4. desiderat. a nilor, eri«, 
^f J. Generatira est idem ac niti volo sen cupio, 
conor farere. Ifigidiui 8pud .Von. p. 144. 19. 
Merc. Nixurit, qui nili vult et ia eonatu ixpius 
ailqua re perpellilur. «f 2. Item parere^ cupio, 
parturio. Glott. Philox. Nixurio, fiXcrsxim. 

NIXl'S vel nisus, a, um. /'. NITOR, eris. 

NiXOS, i, m. 2. ooraeo est aideris, de quo P~. 
in ENGONASI. 

NIX OS, us, m. 4. V. NISUS, us. 



NO 



— Quod ad eitcnon attioet, Festut p. 169. 26. 
3fu,lL Nare » nave duclucn CorniQcius ait, qaod 
aqua feratur naians, ut aavis. Uac Feit. Alii a- 
ptius ducunt vel a vim. v«J nare, unde et navit, 
vel potlus a va«, vta flito. — Nare est per aquam 
excurrere: proprium piicJam, quo* etiam homines 
et alia aoloialia imitantur: trlbuitur et aiiis, qoa 
levlora quam tint, super aquim Oujlant, ut Signs, 
v««, vtjypuai (It nuofare, nofare; Fr. riager; 
Hisp. nad-ir; Germ, tchwimmen; Angl. to itvim, 
float). 

I.) Proprie. — a) Generatira. Ennius apod 
Feitum loc. cit. Alter nare capit, alter pugoara 
paratu' it. Plant, ipud eumd. ibid., Aului, 4. 1. 9. 
Quasi pueris, qui nare discuot, scitpea ioduUur 
ratis. CatulL 64. t. Pellaco quondam prognaU 
vertice pious Dicuntur liquldas Neptuoi nasiff per 
undas. Tibull. 1. 7. 38. in liquids nat libt linter 
aqua. Ovid. ITtrioA. 20. 199. oantem delpryoa per 
undas. Id. 11. Met. 358. Naot alii, celsoque ex- 
slant super aquora collo. Id. I. ibid.: 304. Nat 
lupus inter oym. Id. Beroid. 18. 2 SO. piger ad 
nandum. Id. 2. Trist. 486. ar$ natidi. Lucan. 8. 
374. nando violenti vortkis atnoem Frangere, 
Ovicl. 6. Met. 334. it Dtla. tunc quum levis in- 
sola oabat. et 15. iSid. 336. teenpusque fait, quo 
navlt in uodls, Nunc sedet Ortygie. — b) Greges 
nan Hum apud Colum. 8. R. R. 14. 1. sunt ana 
torn, aojerutn et hujuaraodi ia aqua degenllura. ~ 
c) ffare tine cortice. f. COKTEX. 

II.) Translate occorr'it apod Poetu. \ 1. Pro 



— 378 - 

oavi;a,-e C&tull. 66. 45. quum Medi pepcrere no- ] 
v.m marc, quurnque juventus Per mfJium classi 
barbari navit Albon. <f 2. Pro (luctuare, agilari, 
ondeg-jiare, {[.ittuare. Id. 64. 274. de undis ma- 
ris. Post, vento cre^cente magis magis increbre- 
scunt, Purpureaque procul names a luce, refulgent. 
Sil. It. 14. 55t). et pela^o repctuntur naniia tela. 
•J 3. Per catacbrc?in refertur ad vulalum. Virg. 
4. G. 59. ffe apib. Nare per astatetn liquidam su- 
spexeris asmen. ^ \. .Vant oculi cbriorutn, apud 
Lucrrt.s.'iXi. V- N VTO II.— Ilinr Part. pras. 
Vans, amis, m. 3. absolute, substantivurunx mo- 
re u<nrpstur. f r . sub I. b. 

NOD1LIS, e, adject, ^posco). An'.iqui srribebant 
gnoiilis. — • In .\Ul.itivo fere in \ desinit: reperi- 
tur et in e. Cie. fragm. apud Charts. 1. p. Itt. 
Putsch. Aliquo excellcnte ac nubile viro. Char is. 
ibid, paulto sup. docet nobiti da re dici, nofci'e de 
homine: sed cave crcdideris. — Comp. Nobilwr 
3.; Sup. -Yobilissimus 2., 4. et 5. — JVobitis a 
nosco, quasi noscibilis (ut a moveo mcbUis, a la- 
bor labUis) est cogoitus, nolus, sivc in bonam, ji- 
ve in ma I am partem, yvuto; (It. conojetulo, no- 
lo; Fr. cofinu, visible, (ju'on peut voir, remar- 
quer; ilisp. conocido; Germ, kennbar, kenntlich, 
bekannt: \iz\. known, welt known, noted, no 
torions). 0-"i' ■ >i ^ 1. Gencratim. Fes'us p. 1. 174. 
22. V<jU il-m jntiqui pro nolo ponebant. et 

quidf 7 litteram, ut Piautus in Pseudolo 

(4. 2. Pcregrina faciei vidtiur homiois, aique 

ignobi'iv. et !2. !. 18.): Oculis m^is obviam igc\o- 
bilts ubi nunc legUur ignorsbili '• objicitur. Ac- 
cius in Diamede (ct apud .Von. p. 351. 29- Merc): 
Erso me Argos rcferam, nam hie sum ga,ot»lis: ne 
cu> cognoscer nota. Liviut in Virqo: Ornamea- 
tn iacedunt gn''bilcs ignobili. H*c Fest Ccterum 
Plant. Pseud. 4.7.9. cum his mibi nee locus, nee 
sermo Convcnit, aeque bis onquam ncbilis fui. 
Tac. 3. Hist. 39. Addidit facioori fiJem ncbiii 
gaudio, Blasum visendo. h. e. pjtam gaudens. Do- 
natus ad Ter. Hecyr. 5. 2. 31 . Et merelrix et 
gladiator cobilis dici soient. ^ 2.; Spceialiru est 
insignia, famosus, cxcellcns, eximius, celo^ria, coa- 
spicuus, in quacumq'je re, sive bona, sive mala, no- 
bile, insigne, famoso, illustre, cospicuo, celebie, 
Xofiuoz, iizisriuo;, ao:3tu.o?. — l.°)Io re bona. 
— a) Absolute. Cic. 2. Invent. 2. 7. Fuit tem- 
pore eodem, quo Aristoteles, rpagnus et nobilis 
rhetor Isoqrales. Id. 7. Verr. J6. 40- Illustre et 
nobile municipium. et 3. ibid. 24. 63. Oppidurc 
io primis elaruin et nobile. Id. Opt., gen. Oral. 
6. 17. Gladiatorurn par, oobjnssiraurn. Id. Brut. 

32. 122. Nobilis oratio. Martial. 7. 97. Nobiles 
I i belli, fforat. 1. Od. J. 5. Palm a oobilis. et -.bid. 
14. 11. Pontica pinuj Sifra Qlia nobilis. el ibid. 
12. 36. Catoois nobile Iclum. Ceterum* Qutntil. I. 
5. 20. epigramraa Catulli Ptaut. PcEn->3. 5. 13. 
Die festo ceiebri ncbiii que, Aphrodisiis. Cic. fragm. 
apud Macrob. 2. Saturn. 42. Actpenser, piscis ia 
primis nobilis.— b) Cum addito quo quls nobi- 
lis est, per Ablat. apud prosa scriplores. Cic. Ra- 
bir. Post. & 33- Demetrius et doctriaa nobilis e4 
flarus. Id. t. Oral. 11. 46. Mutli in philosopbia 
praclari et nobiles. Ovid. 6. Mel. 416. et *obilis 
are Corjolhuj. Vellejp. 2. 25. 4. Aquae ^atubri- 
tate et medendis corpojibus/ nobiles. — c) Cum 
addito quo quis nobili? per Infinitum apud Poe- 
tas. Moral. 1. Od. 12. 25» puerosque Lcda, Uunc 
equis, ilium superare pugnis Nobilem. Proper l. 4. 
10.42. Nobilis e teciis fuadere gssa rolis. Sil. It. 
11. 73. Torquatus avuen fronte aquavisse severa 
Nobilis. — d) Cum addito ffoe, cui quV- rfcbile 
Inservit, per Accuj. et prapos. ad vel per^Dat. 
Cels. 5. ID. n. 12. Sunt quauam emplastra oo- 
bilia ad exlrahcndum. Sic 1 Plin. 11. Mist. nat. 37. 
75. (195). Viiulis marinis ad ' rnulia nobile fel. 
Liv. 2. 5. tub fin. Ut arceodis jccleribiis exemplum" 
nobile e^set. — 2.°> In re mala. Cie. 6. Verr- 

33. 73. Hie nobilis taurus, quem crudelUsimus o- 
mnium tyrannorum Pbalaris babuisse dicilur. Liv. 
39. y. Scortum oobile libertina Ijjspala, Fccenia. 
Aurcl. Vict. Epit. 28. Nobilissimus latronum dux. 
Cic 4. Verr. 34. 82. Accipito nunc aliu.l ejus fa- 
cinus nobile, et mollis Tocis saepe Commemora- 
tum, et ejusmodl, ut in utjo omnia maleBci* in- 
esse videautur. Ovid. 3. Amor. 18. 37. El Paris 
«t illic, et adulters, nobile crimen. Id.L Trist. 



NOSILITAS 

JS'i. No''ilis e<t Canace fratris anorc mi. Plat.. 
R'jd. 3. 2. 5- qui sc scelere oolunt fieri notilci. 
^ 3. Item speciatim <l s»pe est claro gc:;ere or- 
tut, no' \le, gentile, di sangue iUuHre, fj-jEvvi;, 
E'JiraTw:: quia illustri sjnguine gcniii noliores 
sunt quam plebeji, turn ob divitias, turn quia po- 
tior illis pars eommilti solet.reipublifae. Ci>.. Flacc. 
II. 52. Ilominea apud nos noli, inter suos nobi- 
les. Id. Ct'. 13. 31. Ctodia, mulier non sulum 
nobilis, sed etiam nota. Id. 7. V-rr. 70. ISO- Qui 
nob li gencre mli sunt. Ov<d. \.~Fxsl. i~t-. Euan- 
Jer, qui quamquani claius ulroque. Nobilior sacra 
ianRUine .tiairis erat. — (line ncbilis, absolute, 
homi) nubilis, qen/i/iiOfno. Plin. 5. Ep. 17. sub 
f„n. Cupio, ne nob.lcs oostri nihil in uomibus suis 
pulcrum. nisi imagines, habeant. Liv. 22. 5S. Mis- 
sus cum his Carthalo, nobilis Ca-'thagiuicnsis. — 
Ro'na nubile* pracipue babebantur , qui avorum 
ima^ioes ostendere polcrant, quorum essent res 
praclara gesta i^i republ. sive patricio, ^ire e- 
qucsi'i, sive plebrjo saniuine orti essent. Contra 
t'c/rtobiiei el tioui diccbar;tur, qui nulla* majorum 
imagines nabebant. Cic 7. Verr. 71. 181. Quanta 
sit in inviia apdd quosdam bomincs nobiles no- 
vorum beminum virtus et iodoslria. Seneca Ep. 
41. a med. Nun facit. nobilem atrium plenum fu- 
mosis iirtasinibus. Nemo ad. oostram gloriam vixit. 
Adde eumd. 3. Berief. 38.; et Juvenal. 8. initio, 
et V. 1GNOBILIS. Vellej. 2. 117.2! Varus Quin- 
ctilius, ncbiii magis, quam illustri ortus fimilia. 
V. aduotata a Ruhnken. so h. I. — Patriciorum ta- 
r.ico nemo fere iqnobilis dicebatur , quia sallem 
ejus iniaginem ostendere poterant, qui primus in- 
ter patricios lectus fuerat. Quio totus corurn or- 
do Tio6vii(afis nomine si'niucari solet. V. NOBI- 
UT.lS. ^ 4. iYobilii el nofct'iiist'mui , tempori- 
bus imperjlorum, litulus fuit Cajsarum, ftiiorum, 
fralrum, sorotum iniperatoris, etc., qui vobiltssi- 
milus dignitate ^audere dicli sunt. V. de bis Bris- 
son. de verbor. Jitr. signific. ubi plura' ex Codi- 
ce Soca profert. IIoju;modi sunt Cod. Theod. to. 
25. 1.; et Pig. 40. 11. 3. — Hi A u guslis prior 
Commodus hoc tiluto appellalus fuil, qui io In- 
script, apud Maff. Mus. Ver. p. 101. n. 2.] dici- 
lur rsobilissimut princeps et io nummo ejus/ apud 
EckKeL D. X. V.T. 7. pi 116". le^itur nobUita: 
Aug.; ae deinceps ex Casarum filiis prior Geta 
nobilissimus Ccesar dicitur ia Inscript. apud^ru- 
ter. 45. 13. ^ 5. De rebus. — a) .fobilis, quum 
de Jumeniij dicilur, gecerosum ligoificat- Ovid. 2., 
Met. 6yo. Noblllumque greges custos xervabat e- 
quarum. — b) De tuodis esl exceliens,,qui ce- 
teris longe prarstst. Cic. Rote. Am. 35. 09. Tres 
oobilissimi fundi. — JB. De Nobiliorum fatnl- 
lia, ct de noro. serTili V. In ONO«. — »inc 

Mobility ti, m. 3. absolute, substaoiivorum mo- 
re, y. supra ia § 3. i > 
NdBlUSSlM.vrrjS, us, 01^4. dignitas nobifis* 
iirnt'j ut egreowi'u#1egregii. fr. vowra praced. 5 4. 
{ NOBlLITAS. atii f. 3, (nbbills) aotitia, fama, 
qua res alfqoa aota esl plunbus, yvMotoua (It. fa- 
ma, riputaxione, ncme; Ft. jloire, grande re- 
nomme'e; ilisp. gloria, honera, ettimacion. repu- 
tation; Germ, die Btruhmtheit , der grosse Ruf, 
&uhm; Angl. fame, reputation, renown). 

I. ): Proprie. ^ 1. Geaeratim, vel potius striclo 
sensu. Cic. Arch. 11. 26. In eo ipso, in quo pra- 
dicallon-- n- oobilita'.emque fugiunt, pradicari dc 
se »c nwminori volunt. — Hue referri potest et 
illud Skul. Flacc. de condil. agror. p. 142. ea. 
Rudorff. Noblliutes, qua manu liunt, (idem ha- 
bere debent. h. e. pateolia signa, qua in limiubus 
constituiis manu Sunt, cujujmodi sunt inscriptio- 
ncs, alpb^beti litters etc. % 2. : Speciatim. vel 
pragnatili, uli ajunt,seosu est claritas generis, 
sanjue illustre, nobiltH, e'jy:vBic\. Optime defini- 
lur a Boelh. Consol. Philos. 3. pros. 6. Videtut 
esse nobiliias, quadam de meri'js venietii laus pa- 
rentum. Cic. Brut. 16.62. Ad memuriam !3udum 
domeslicarum, et ad illusirandam nobiliiatem suam 
Id. Rose. Am. 6. 15. Genere et nubiliiaie sui rnu 
oiiipii fa::ile primus. Ovid. 4. Pont. 16. 13. Ma 
ternos Coltas cui, Messalasque paternos .Maxima 
nobililas ingeminaia dedit. Juvenal. 8. 20. nobili- 
las sola est alque unica virtus. Tac. Agric. 4. Cnaus 
Julius Agricola-uirumque avum Proruratorem C*- 
sarum habuit: qua equcstrii nobililas est. Id. l'i 



NOBILITATl'S 

( n n. 22. Rubeltiui Plautus-, cui nobililat ■ per 
innrem, ex Julia farmlia. Id. 1. Hist. 49. Vnui 
, rimnii <Ser. Gaibce) nubiliiai, Tiigoa opes. 

II. i Tracs.ate. *J 1- Nttbilitas pooitor pro »psi» 
rjDCiiibos, Ja riobiiia: ei prtrseriitrt pro pairioo 
■jijiof, qua piebi opponiluf. 5aJi. Juq. 6*. Super- 
j|» commuoe nobiliiatis malum. Id. ib\d. 41. Naro- 
jc otrptre oobililii dignitatem in doroinatiooem, 
•onolus liberiatero to luDidinero vertere. Cic. -?0*c. 
Vn. 6. 16. C' uum omol tempore nobiliuiii faulor 
f.j.-iel, Ovid. 2- Fatt. 225. ad /aim*. Quo ruili* 
senerosa domut? m»!« cieditur bosii: Simplex oo- 
lj ilas perbJa lel» rare. Cat. 7. B. G.38- Omoii 
nosier equitatut. oobilita* ucooii ioteriit. Lie. 26, 
\i. Nobilitas rempubl. deseruerai, neque in sena- 
um cogi poterat. Id. C. 42. Conceasumque eb no- 
:,j.ilaie plcin de consule plebejo. Adde tunvd 7. 
1. el 3'J. 4u . ; el .VurtJ. ,"icl. C<E*ar. 23. 27. et 
:}•>., ubi Tioiiittai e$l aeoatus R. — El in plur. 
rum. 7"oc. 12. Vnn. 20. Claudius nubililalibos 
-iiernis idiUj. n. e. rtguliset pnoopibus tiris. *J -• 
Melon-mice esl allitodo et flimilai eoimi, fidocia, 
or.firienlia, juprrbia, qax ex nobilitaie orlri sotel, 
-nfidrnza, arn-lez'a , super ionta , Dobiie* enim 
nri.it cu:n micoribus el plebfjis ag»nt, conQJen- 
■juies superbiurcsque <?sse consue-erunl. 7*ac. 1. 
/hb. -29, Uru%u» s-ucata contiooe, quaroquatn ru- 
cis diceodi, nubllitalc ir>2eniU ineusat prtora, pro- 
!ji praesentia. Ptaut. ifit. glor. 4.3. 14. Bl quia 
verum erarn, propierea animo eram ferocior: Earn 
;*>oiiiiatera ainittendam >iJeo. *f 3. Item est id, 
quo quis famam ac gloriam adqutril, excelleoiia, 
■ ligniias, preltum, eccellenza, prtgio , stima, no 
iii.'a, -^rr.c. Cic 3. 0<-af. 35. 141. Quuro fSote- 
:e Iiocraiera nobiliiate discipulorora *ideret. Ovid. 
1. Pjn[. b. i.6. EloquiiO lanium oobiltUlis inesl. 
PUn. 14. Hist. nat. 15. 17. (97). Poste* alia o- 
:nnia 'vinai in nwbililaicm veoerunt- Jd. 21. »i>irf. 
j. II. '-22>. Lilium rosa uobiltlole proiimum eit. 
'i ibid, 6. 17.(31). NobiliUi prima croco Cilicio- 
Id. "i. ibid. 5-. 6. (40). NobiUlu loeorom. Id- 10, 
ictd. *7. 67. ;i'J>). Io ecieris (alitibut) nihil, pra- 
ter ncbilitatem toniiDquitaie faciam, rnemortn- 
Jum occurril. — /d. 28. iiirf. 6. 18- <67). Obite- 
iiicum nobiliies non aiio succo efiicjews rurari pro- 
nunciavil cofporum pruriluf. h. e. oobili$Jim» et 
perui<iirb.-B obatirirti. — El >o plur. num. /*»♦ 
:-■««;. 'J. 3. <y. prtefat. § 1j. Schneid.). Aibleta- 
'uiQ not/iliiatei titevi ipatio rura tuii rorporibut 
<?nfvruot. — Sic est generositaa, ffcuoditaj io il* 
!o Pirn. 10. ;/»r. nal. 37. 53. (110). tie colam- 
in. >'obiliiatetn siozuiarum et oriiinei narraou 
-NOnfUT.vrCS, i, urn. ". NOOILITO- 
NUBlUTER, adverb, (nobiiil). Corop. .Vobiliut 
"t Sup. .To6ii» is ime. — Nobiliter est iongoiier, 
eiebriLer, prseclere, imignemenfe , [amoiamtnte, 
-tobiimentf, ecceiientcmenle , cvofAasTt*;. fUruv. 
?raf. l. 7. a mtd, Colomnaram coHoratiooera Coa- 
'oiius oobiliier e<t trehiteclatui. P!in. 34- Hist. 
"wf. ^. 19. (an . Posidoniua argeotom cslavit oo- 
-■liiler. Id. 23. pr<r/; 2. (2). Pgmona delicias et 
"Jj'es atque unguenta nobiiiter ioslruiit. Sidan. 
,J - ^P- 9. a med. Nubitiui pbilosophari. In £pt(. 
i-iu.J4.Ab "icrcila nobilissime tutnulatus. 

""UUILITO, as, awi. Slum, are, a. 1. (nobilis). 

p »rL .Vumlifaiui et .Yobihtaturus 2. — Nobilitare 

T I. Slricio semu est ootota faeere , fare noto, 

""»ci.,!». Liv. 1. 17. Maoaiil bare qooque, wd 

:*Tuovura fama: illam aUeram admiraiio »iri el 

fienj pa»or nobilitavii. Id. 23. 47. Qituiit jam 

•"te ifttyi ibus diciii rem oubiiitmenl, iofesiii ba- 

■lii -juriiuuni equoi. h. t. palam feeisstnt. prs- 

-•"»wniqje. ^jama invirem pemuiiiiooe inridia- 

-* *iar'jen-t.-tL'nl. *| 1. Hta^nanti, uli ajoni, si- 

■ ■-■■aiione 'it .clcbiem ei ramusum reddere, il- 

"' r >»f. ■5::^;',y l i) i [i. rfndere ceUbre , -rtndert 

'"ijio. -iot)iiiia Te ; f r _ i/.'usirer, rtndrt f^meux; 

■fi. -.mtirar, tnnubiei^ei ; l«crm. beruhmt ina- 

">'n. ~uizs\chnen ; Anut. In rruike famout, make 

''■^•M/nta, -mnooir, nubiiUaie). Dici'.ur io uuaro- 

■*« arvem.— a i In bonam. CU. I . Tutc. 15. 34. 

''j"'* "<j»1 ;norletn nubihlaii voluol. Id. Senect. 'J. 

-•■ ""Que roim »a te uingoam « oobilitatui, ted 

" l »i^rit>oi n lacerin mil. .Vepoi Iphicr. 1. Non 

*t; najmudine ttrum aeslaruro, quatn disciplioa 

■'■'■lan notii.iiaiui e»l. t.'ic. fJaxc. 28. t>3 Cojui ci- 

1 "*-'» iptciau ac uobilitiia viriiu etc. Plin. 2fl. 



— 370 — 

fhtt. r\ct. 5. *.(20. IHo signo Praxiteles oobiliu- 
»it Ooidum. et ibid. (26X Veous nuda Scop* quem- 
curnque alium Ickucq oobilitaiura. Adde eumtt 7. 
t6td. 38. 39. (137). el Id. 16. i6id. 13. 24. (62). 
Frajinoj raultum llomefi pr*cooio et Acbillis ha- 
sU nobiliiata. Jfartmi. 9. 60. Pocuia. Meolorea 
oobiliiaia m«nj. — b) Id maiam paricm. Tlti* 
tiiui spud .Von. p. 35-3. 8. .Ifcrc. Ne earn raale- 
factij oobilitareot. Ter. £un. 5. 7. 20. slullum 
adulescentuluco nobilitaa Flagillii et eumdera ln- 
dicai. Cic. 2. O/f. T. 26. Philarii, cujus est praj- 
\tx reteroi nubiliUl* crudeliUa. PHn. 29. fliiL 
nat. 1. 5. (8). Veiliuj Vslecu adUllerio Messail- 
0* nubilitatui. f 3. Latiorl teotu est ad tplen- 
dorem Sorioriialeroqae perducere, prttium addere. 
Pelltj. 2. 96. t. Qui (Jgrippa) oovitatcm suam 
mului rebus oobilitaferat, atque io bo< perdute- 
rat, ut et Neroois e&set wcer. h. «. ad lumrnura 
<plendoreco aucloritaiemque susiulerst. Pallad. 1. 
/?. H. 6. ante med. Aquilo viiea libi objeetas fe- 
cuodat, Auster nobiiitat. h. e. faaiam addU atqoe 
pretium. 

NOBISCL'M. v. ego. 

NOCENS. entb. r. NOCEO. 

N0CENTER, adTerb. (nocena) noije, darooow, 
con nocumenio, con danno, ^xa^«;ts<;, Coiam, 8. 
/?. R. 2. 10. Sed totalis velul tudibui oocen- 
ter armata. Celt. 5. 28. n. 11. Abscessus oocenter 
adoiescil, el silico vigiliamque exprsouL TertulL 
Jpolag. 14. .Esrolapiuco a*aritia njerito,qua roe^ 
dicinam nocenier eiercebat, ftiimioe tiodkatum- 
Qui nolenier leg., male leg.. 

.NOCENTfA, ae, t. !. (ooeeni) nocimtnto , rei~ 
Id, eonlrariom ioooceotta. Tertull. Jpohg. 40. 
Deus ioooceoiiai magbter, noceoliaa judex. Adde 
eumd. 3. advert. Marcum. 13- 

N0CEO, cei, cBi, cltum, «re , !. Xoxim , it, 
it, pro nocuerim, te! noccam , ut fasim. Luci- 
tiut apud Fettum p. 360. 20. Mill- loguen etsi- 
5iat, papulae, taroa, dc boa oot.il. Fronto 3. ad M. 
Cat. (edeote ilerum A. JSTcio) Ep. 13. 3 med. 
Ne flucius, oe vadui, ne piscis aliquo noxsit. — • 
ITocerier paragoge pro noceri esl apud Pla-ut. he. 
cil. infra sub c. — Pritcian, lerbum noc^re Ac- 
cusaiifo juogl, ooo sine dubitatione, ait 1. 18. p. 
1189. Puitch. Romaoi icedo it et noceo libi di- 
cuol et te. Lucanitt io 3. (». 626): ulosiioil »olo 
oociiurui pondere puppim», sed ma^is per eilipsio 
in prrepoiilioois proiatuxo rst, trutiuit puppim pro 
in puvpim, P. sub b. — Part. Iroteru in Qo.; Ifo- 
citurtis sub b. — ■ Ifoctre (quod, ralioae aabill ft* 
Ijmi, Doder liniut , Lattin. Synonym, vol. 3. p. 175. 
el vol. 6. p. 237., cum ntco el ntnti conjungil) 
esl officere, darnoum iaferre, fr*udi es*e, pkcitrtt* 
(It. nuocere , fare danno, prccaudicare; r'r. nui- 
re, cauaer du tori; Uisp. rmcir , da nor , oftn- 
der , perjudvear; Germ, schaden; Aogl. to hurt, 
injure, Karm , do harm, or mist nit fi- Occarrit 
— a) Absolute, rel cum Daiivo personae, cui no* 
cetur. Cic. 1. Off. 4. 11. Ut deelinet ea, atix no- 
cilura Tideaotur. et C<scin. 21. 60. Arm* alia 
ad legeodurn, alia e>4 coceodum. Id. 12. Atl. 47. 
De quo nihil oocuerii, si aliquid cum Balbo em 
loculua. Id. 3. Off. 5. 23. Non licet sui commodi 
causa oocere alleri. Cat. 3- B. C. 28. Jurrjurao- 
do accepto, oihil iil nocituros bostes. — b) Cum 
Aceusnivo. Elecanter regere potest aliquern ex 
Arcusali»is commuoibui. t'ic. 3. -Vttt. D. 35. 86. 
Si utedo, auf grando quippiam oocuit. — Uici- 
mus etiaro nocere noxam, ut currere. curium, tic. 
Liv. 9. 10. in formula deaiUon. Fecial, ova-too- 

OVB HIC* HOMINES I.lt'SSV P0PVL1 R. Q»lBlTlVii 
fOEDTS 1CTVM 1B1 SPOP0M>8H*KT ATQTJJ 08 SAM 

n« -oxaii NotvgBThT. £it •?«» ieg- ooia. — Af 
feruniur eliam Plaul. Jtil. ciar. a. 5. v. IS. Ju- 
ra le nocilurum esse hominem bac de re oemtnem. 
A), leg. Komini -semsni, praserlim quuro v. 21. re- 
pent, juro Tie nCKtlurum ntmini. Salmas. io 
Span tan. Badrian. 20. ad Jit illud Phttdn 4.18. 
Namque ul refecia est (coiuiffl) noruit hominem 
prolioua. n. c momordit. Sed pleriqua al. leg. ne- 
cu\t. Ileta iilud Seren. Sarnmon, 46. Quem nc*- 
cuit serpens. Sed alii leg. q-uum. Item illud Ha- 
driani Jug. in epxiaph. Binytlhenit eipti io An- 
I hoi. Let. T. 2. p. 2811. Burmann. Paooonicot, 
[ nee uiloa Aproa eura iosequentera Deaie aper al- 
1 blcarul Aujua full nocere. Se4 hie quoqvte suape- 



NOCTICULUS 

rta leclio. — <) Paisiire tmpersooalittr. Cat. 5. 
B. G. 19. Reiinqoebalur ut lanium in agris ta- 
suodis, inceodiiique facieodit boilibus noceretur. 
et ibid. 36. Ipsi tero nihil aodturo iri. Cic- 1. Off. 
10. 31. Ut ne cui ooceatur. Id, 3. Cat. 12. 27. 
Mini nihil ab istis ocxeri potest. Ulp. Dig. 9. 3. 
1. in Edicto PrceL SI trret nocitoroqoe el ewe 
dicetur. Plant. Cure. % 3. 73. Xeqae diem deeet 
me morari, oeqoe oocli oocerier. nocttur nocti, 
quurn doo teropori rediinr domum cajoandl cauM. 
— d) Pass, pirtoo-a liter Pitruo. 2. 9. a med. Larix 
ab earie, tol a lloea non nocetar. Solin, 40. estr. 
de ciconiit. Noceri eaa, omnibus quidem locis ne- 
tai ducunt, sed in Tbwaalla ?el raaxime, abl «r- 
pentum immaois copia est. Sic Coi. Aurei. 3. ^cuc. 
18- Noceniur enim (argroti) alque lexantur boc 
uiu. Adde ifarcell. £mpir. c 20. p. tl3. retro 
ed. Aid. Et Imcript. apud Ortll. 4786. Q.OD St 
HDCTcsis noc*B*ais *a alio. — Hinc Part, prars. 

lYoccns, entit, adjective quoque usurpatur, unde 
Comp. yocentior 1. et Sup. yocentitsimm 2. "f 1. 
Geoeratim est noeuus, noxin*, peroicioina, nociTcu, 
i nuli lis, pXa-rnxo;. Earat. Epod. 3. 3. Bdai <i- 
cotia allium noceotlui. Cic. 2. .Vol. B. kl. 120. 
Vltw a caulibos, ut a pesiiferis e* nocentibas , 
refugere dicooiur. CUxudian, III. cons. Honor. 
166. flamma nocena Graditl. h. e. «ido» noxium 
Martij. ^ 2. Speciatiro eat oexiuj, sooa, qui m- 
juriaro, aot roaieficium eommittit, tet commijit, 
utllivo, ribcldo, colpevoie, reo, xatocoiof. Cic. 2. 
Off. 14. 51. hem esl habendum religioni, oocenteoi 
aliquaodo, modo ne oefarium impia toque, defeode- 
re. (Bx hU terbis .Tcmiui reeio eolligit, p. 437. 33. 
Sferc~, nocens lerta* esse quim nefariut, smpiuj.) 
Id, Divin. in Q Ctrnl.3. 9. Io bac tibidioe bomi- 
num noceotmimorum. Id. 2. Perr. 14. 41. Se ar»- 
rissimi bominia cupidixali tatiifacere posae, no- 
centissima *ictortaj ooo posae . Quintil. 2. 15. 
32. Noceoiiiwrni mora. Otnd. 1. Pont. 8. 19. Nee 
priai ebsceaiit, tnerita quam cade nocentum Se 
Qimis ulcitceni eutilit lpi« oocens. JuvtnaL 13. 
3. » juflHce nemo ocxeos absolvilur. P. Syr- Judex 
dsmnaiur, qoum nocena absoliitur. Seneca Phct- 
nitt. 538. P&rena tcelere oullo nocens. h. e. nul- 
lius sctleris reus, el GEcfip. 235. Begis eaede no- 
ceos. Ovid. 1. ArU am. 260. Partaque per gladio* 
re^na oocente roanu. 

NOCIVE, adverb, oocenter. Fenatit. Pit. 5- 
Martin. 3. 311. Ionocoam perudem deiiile agiu- 
re nociTe. 

ISOCIVDS, a, aoi.adjerLqal nocet, nocivo, dan- 
noto, ^Xa^a-po;. Phctdr. 1. 29. Kt sibl nocnum 
conciut periculum. PUn~ 20. Hilt. naU 2. 6. (12). 
Pecorl praecipae nocira. 

NOCTANTER, adterb. »uxt»o, nofietempo, no- 
ciu. Coasiod. 6- Bitl. EccL 31. 0"Od (incendium ) 
noctaniar prsefectui orieolii lum nomine Julianus, 
Juliani aruLculut, agnoscens. feiiinaoier veoil ad 
Dapboero. Id- ibid. 33. art fin, lu teoerunt no- 
ciaoier io Pala-siinam. Adde eumd. S. i6id- 1, a 
med. 

NOCTESCIT, ebat, ere, imp. 3. 0»oi> farti nol- 
le, ?;>:xcTa^«i, tenebra ioctpiuol, aer obtenebra- 
lur. Furiwj apud Jon, p. 115. 11- 3ferc. et apud 
Geil. 18. 11. Omnia ooclucuot tenebria caliginit 
air*. Ccetell. Pindts hoc verbum Improbai: Geil. 
probtt; Son. Furium poeum es*e alt wciottia- 
i,i incerta*. 

NOCTlANUS, 1, m. 2. etcubitor. Glott. Cyntt. 
MuXTif-JVa^, oociiaous, oocw custoi, ▼tgil- 

NOCTICOLA, at, m. el f. t. Qui nociem colit, 
ut Nociicola Indus apud Prudent, iiamartig. 636., 
quia srilicM ob diurooi nimloi calorea ouciem 
amat, qua refrigeratur. 

NOCTlCOLOR, oris, adject, noctii eolorem b»- 
bens, h. e. airum. ul Noriicolor Sljx, apud A us on. 
2fonotylt. de Diit H- i'c, Memnuoetn noclicolo- 
rem, dim Lcsviut apud G*U. I a. 7., quia .Ethiopa 
fuii. 

NOCTICCXUS, J. rn- 2. Parro i.L.E. 19. estr. 
(5. L. L. y9. Mill.). Calulus a saaaci jensu et a- 
cuio: hinc caois: nisi quod, luba et cornu signum 
quum daot, caoere dicuolur: quod l>ic ilem, et no- 
eiieulua iu cujiodij, et venaodo jieouru vc«ce dat, 
tioit dictua. .Vocticti.ua hie dici ridetur nocte ?i« 
gilani: aed totut bic locui corruptui sidetur Pot- 
tio In Etymol. in Cant*. Al JtUlcrut ei !«l. no- 



NOCTIFER 

ctulucut, quim duo Codices exhtbent, legendum 
conj. quod hie item et noctu lucuque in custodia 
etc. Delude addlt: « Potest etlam nomen fuiise no- 
clulucut-, Actum ex noctu et lucu. Hoc lucu ex 
Tereotio notum>'. 

NOCTIFER, ffera, ferum, adject, vuxtofopos, no- 
clem affereos: epitbetum Hesperi stellae: o nocte 
at fero, ea forma, qua mane Lucifer vocatur. Ca- 
lull. 62. 7. Jam dudum (Elaaos ostendit Noctifer 
ignei. Adde Calpurn. 5. Eel. exlr. V. SUPER AP- 
PARBO. 

NOCTlLOCA, as, f. 1. noctu lucens, vwxt\au- 
irvj's. <■/ I. Est epitheton luoae. Varro 5. L. L. 
68. Mull. Luna, quod sola lucet noctu. itaque ea 
dicta noctiluca in Palatio. nam ibi noctu lucet 
templum, fforat. 4. Od. 6. 38. canentes Rite cre- 
iccntera face noctilucam. ^ 2. Item lucerna, lu- 
cerna, ob eamdera causam. Varro in Marcopol. 
apud lion, p. 234. 4, Merc. Noctilucam tollo, ad 
focara fero, iofio, anima reviviscit. Alii teg. no- 
ctilugam, alii nocticulam, alii noctu lucam, Id- 
eat b'ovem. ^ 3. Feslus p. 174. 8. Mall. Nocti- 
lucam Lucillus quum dixit, obscasnum signifleat. 
At. leg. noctilucum, vet noctilugum (ut habet 
Paul. Diac. p. 175. 2. Mull.) et did putant de 
re mali ominis, ut sunt bubones et bujuimodi no- 
cto lugentes. Alii melius noctipugam, h. e. to 
xsvTpcv at'Saiou. Hulc lectioni suffragatur Glosi. 
apud Salinas., Exerc.Plin.col.2. Noctipugam 
obsc«num, quod quasi noctibus compungat. V. 
PUNCTULUM. 

NOCTlLUGA et 

NOCTIP0GA. V. voe. prseced. 

NOCTlSURGlUM, li, n. 2. noctu surgere. Paul. 
Diac. p. 78. 4. 91v.ll. Nyctegersia, quasi noctisur- 

glUCQ. 

NOCTlvAGUS, a, urn, adject, (oox et vagus), 
quod et corrupto et integro composilum ait Quin- 
til. 1. 5. 68., est qui nocte vagatur, nottivago, 
vuxTOTropOf. Lucret. 5.1190. Noclivag* faces cse- 
li. Virtj. 10. Mn. 216. almaque curru Noctivago 
Phcebe medium pulsabat Olfmpum. Val . Flacc. 2. 
44. NoctWsgum iter. Stat. 10. Theb. 158. Nocti- 
vagus deus. h. e. Somnus. 

NOCTlVIDUS, a, um, adject, qui noctu videt. 
Capell. 6. p. 188. An mage noctividae tibi tradi- 
tor ali lis us us. h. e. noctuae. 

NOCTlVlGtLUS vel nocttivlgtlus, a, um, adject. 
qui noctu vigilat. Nocllvigilam Venerera dixit 
Plaut. Cure- 1. 3. 40., quia nox amatoribus arni- 
ca est; et ipsl nodes insomoes ducere soleot. In 
quibusdam codicib. legitur noctuvigila. 

NOCTU, adverb. V. NOX in fin. 

NOCTOA, ae, f. 1. (nox) avis camivorae genus, 
inde nomen babentis, quod noctu canlt et vigilat, 
ut alt Varro 5. L. L. 76. Mull., quocum cf, Fe- 
stutp. 174. 4. Mull.eX Paul. Diac. p. 175. i.Mull. 
Gr. f'Xauf (It. civetta; Fr. eflraie, hibou, chouet- 
te; Hisp. mochuelo; Germ, die Nachteule, da$ 
Kduzchen; Angl. an owl, owlet, madgehawle). 
Differre ajunt a bubone, quod caret pennis in capi- 
te auricula? referenlibus. V. BUBO. PUn. iO. ffist. 
nat. 17. 19. (3'J). Noctuarum contra aves solers 
dimicatio. Mejore circumdatas multitudine, resupi- 
D£e pedibus repugnant, collectaeque in arclum, ro- 
stro et unguibus totae teguntur. Id. 18. ibid. 35. 
87. (382). Noctua in imbre garrula. Id. 10. ibid. 29. 
41. (76). Noctuarum genus in Creta insula non est. 
yira. 1. G. 404. seros eiercet noctua cantus. Phut. 
Men. 4. 2. 90. Egon 1 dedi? fk. tu, tu, inquam, 
via' afTerri nociuam, Quae, tu, tu, usque dicat ti- 
bi? nam nos jam defessi sumus. Paltad. I. It. R. 
35. Contra grandincm noctua pennis patentibus 
eitcnsa sufligilur. — Noctuas 4thena$ mittere, 
7>.aJy.' ei? A'&TJvaj, proverbium de iis, qui eo quip- 
piarn afferutit, ciijus ibi maxima est copia, portar 
acqua at mare. (Juum eoim noctua sacra sit Pal- 
iadi Athenarum praesidi ob vigilantiam in iiltera- 
rum studiis (quia, ut ait Fulgent- 2. Mfthol. 2., 
sapienlia in teoebris proprium fulgorem possideat. 
AdJe a Gr»co nomine y*A.au| \erbum 'fka.uaaui 
derivari, quod videre signiflcat.),- noctuarum in 
ea urbe mlra copia erat, turn vivarum, turn picta- 
ruoi, fictarumque, et in nummis insculptarum. U- 
litur eo Graece Cic 6. Fam. 3. et 9. ibid. 3. et 
2. ad Q. Fr. 16., atque pastremo boc loco Lati- 
ue «tiam legitur in quibusdam libris. V, LIGNUM. 



— 380 — 

— Fabulam de Noctua babes in NYCTIMENE 
in ONOM. •— NB. De cognora. Rom. V. 0- 
NOM. 

NOCTOaBUNDUS, a, um, adject, (noctu) no- 
ctu vagans, vel iter faciens. Cic. 12. Ail- 1. Quum 
complicarem banc epislolam, noctuabundus ad me 
venit cum epistola tua tabellarius. h. e. da mul- 
ta node iter faciens. 

NOCTUtNUS, a, um, adject, (noctua) ut No- 
ctuini ocuii,b. e.glauci, quales noctu* sunt. Plant. 
Cure. 1. 3. 35. Tun' eiiam cum noctuinis oculis 
odium me vocasl 

NOCTU RNALIS, e, adject, idem quod noctur- 
nus. Sidon. 7. Ep. 16. Per quos noclurnalem cu- 
cullum transmisi. Alcim. ep. 33. Nocturoaiis ha- 
bitatio. 

NOCTURNlNUS. V. voc. seq. in fin. 

NOCTURNUS, h, um, adject, (nox) ad noctem 
pertinens, vjxtio?, vuxTeptvd; (It. notturno; Fr. 
de la nuit, qui se fait pendant la nuit, noctur- 
ne; Hisp. noclurno, nocturnal; Germ, rtachtlich, 
zur JVachtzeit; Angl. of night , nocturnal). Oc- 
corrit — a) Adjective stricto sensu. Cic, Rose. 
Am.T.i9. Decern boris nocturnis sex et quinqua- 
giata millia passuum cistis pervofavit. Id. Senect. 

23. 82. Labores diurnos nocturnosque suscipere. 
Id. Mil. 3. y. Nocturoum furem , quoquo mo- 
do, diurnum, si se telo defenderit, impune inter- 
flcere. Id. 1. Cat. I. t. Nocturnum praesidium 
Palatii. Id. 2. Legg. 15. 37. Nocturna sacra. Ma- 
rat. 4. Od. t. 37. Nocturna somnia. Id. 1. Ep. 
19. 11. non cessavere poetae Noctumo certare me- 
ro, putere diurno*. Id. i. Sat. 5. 85. Nocturna 
vestis. Seneca ffippol. 420. Luna regens frena no- 
cturni aetheris. Virg. It. JSn. 736. At non in Ve- 
nerem segnes, nocturnaque bella. h. e. coitus. — 
Noclurna or a apud Plaut. i°cen. 1. 2. 107. ha- 
bere dicuntur femlnse deformes. — b) Adverbii 
vice, nocturnus dicitur, qui noctu quippiam fa- 
dt. P'irg. 3. G. 538. lupus gregibus nocturnus 
obarabulat. fforat. 1. Sat. 3. 117. Et qui noctur- 
nus sacra divum legerit. et 2. ihid. 6. 100. urbis 
aventes Mcenia noclurni subrepere, Calpurn. 5. 
Bel. 73, Ut mala nocturni religavit brachia Mopsi 
Titjrus, et medio furem suspendit ovili. h. e. no- 
ctu vaganlis furandi causa. Petron. Satyr. 15. 
Advocati jam pane nocturni, qui volebant pal- 
lium lucrifacere. Adde Martial. 10. 70. — Hinc 

Nocturnus , i, m. 2. absolute, substantivorum 
more, est deus noctis. Plaut. Amph. I. 1. It6. 
Credo ego,, hac noctu Nocturnum obdormivisse 
ebrium. Est qui legit IVocturninum. Porro hie 
deus videlur esse Lucifer, qui vespere oriens no- 
ctem fert, (sicut mane diem) unde noctifer dici- 
tur a Catult. et Calpurn. V. NOCTIFER. Quo 
pertinel illud Statii 6. Theb. 238. Roscida jam 
navies cselo dimiserat astra Lucifer, et totidem 
Lunae prnevenerat ignes Mutalo Nocturnus equo. 
Capell. 1. p. 16. Post ipsum Jovem dii Consen- 
tes, Penates, Salus ac Lares, Janus, Opertanei, N"o- 
cturnusque. V. ibi a Kopp. adnotat, Inscript. 
baud multis abhinc annis Salon* reperta ct alla- 
la In Butlett. del? Instit. archeol. ann. 1810. p. 

95. Ik'OCTVRNO SACBVM. C. CAS81V3 VAIKN3 BBKIF. 

(sic pro benef. h. e. beneficiarius) kx imper. (scti. 
imperio). 

NOCTURNUS, i, m. 2. V. voc. praeced. in fln, 

NOCTUVlGlLUS. V. NOCTIVKIILLS. 

NOCCUS, a, um, adject, (noceo) nocevole, no- 
ctuo, /3\afjaoG$, nocens, noxius. Ovid, flalieut- 
128. Lubriirus, ct spina nocuus non gubius t*lla. 
Seribon. Compos. 114. A quibusdam ignorantibus 
ejus usus arcusatur quasi nocuus. 

NODAMRN, Inia, n. 3. (nodo) ligamen, nodus. 
Paulin. Nolan, carm- 26. 593. proprii c a plus no- 
damine lori. 

NODATlO, 5nis, f. 3. (nodo') nodosita, nodo- 
rum in ligno frequentia, nodositas. fitruv. 2. it. 
ante med. Qua pars est prorima lerr*, enodis 
effiritur: quae vero est superior, propter nodalio- 
nis duritiem dicitur esse fusterna. 

NODATUS, a, urn. V. NODO. 

NODlA, x, f. 1. berba alio nomine rnularis et 
exedum, quae nomas curat, et efheacissima est ad- 
versus scorpiones poia in vino, aut posca. PUn. 

24. Hist. nat. 19. 115. (175). At Siltig. pro no- 
dia legit notia, et pro ea mutatis legit in hila- 



NODULUS 

ris. V. ibi adnotat. — Fortasse hue perlinet et 
illud Mar cell. Empir. c. 1. p. 88. Noditis radi- 
ces, ex qua rhus oascitor. Confer PUn. cum Mar- 
cello et V. RHUS et EXEDUM. 

NODITIS. V . voc. praeced, 

NODO, as, avi., Stum, are, a. 1. (nodus). Part. 
JVodatus I. et II. — Nodare est nodosum facere, 
nodis instruere, fare nodoso, gropposo. 

I.) Proprie. PUn. 13. Bill. nat. 22. 42.(123). 
Ferula peniculatis nodata scapis. gropposa, nodo- 
sa, c'^wfiTiff. Sic Id. 16. ibid. 38.' 73. (186). Coi- 
nus incisuris nodata. 

II.) Translate. ^ I- Est in nodos ligarc, col- 
Ugare, annodare, legare, aggroppare, tc/.jxw. Cato 
R. R. 32. Vites bene nodentur per omnes ramos. 
firg. 4. /En. 138. crines nodantur in aurum. 
Ovid. Reined, am. 17. collum laqueo nodatus ab 
arcto. PUn. 37. Hist. nat. 3. It. (45). Ut retia 
coercendis feris podiumque tsgenlia succinis no- 
darentur. Claudian. 1. in Hufin. 118. caeruleo 
vestes connexuit angue, Nodavltque adamanle co- 
mas. Stat. 2. A chill. 440. (Ebalios in nubila con- 
dere discos, Et liquidam nodare palen. h. e. lu- 
ctando implicare crura et brachia. Al. leg._ nuda- 
re. Eadem lectionis varielas est in alio ejusA. 3. 
Silv. 1. t57. ad Hercui. Seu tibi dulce manu Li- 
bycas nodare pataestras. Lactam. Opif. Dei 7. So- 
lidamenta corporis, quae osga dicuntur, nodata et 
adjuncla invicem nervis alligavit. *| 2. Poelice 
Slal. 9. Theb. 276. Surgentem dextra Chaletum 
vulnusque minanlem Sorbebat rapidus nodato gur- 
gite vortex, h. e. in morera nodi contorto. 

NODOSE, adverb, (nodosus) occurrit translate 
tan turn pro involute Com p. Nodosius apud Ter- 
tull. Resurr. earn. 46. Et quid ego nodosius, quum 
Apostolus absolutius (loquatur)l 

NODOSITAS, a lis, f. 3. (nodosus) nodosita, 
nodorum muliitudo, durities. Translate. Augustin. 
'■I. Confess, 10. Quis exaperit istam torluosissimam 
ct implicatissimam nodositatera? 

NODOSUS, a, um, adject, (nodus). Sup. Nodo- 
sissimus II. a. — Nodosus est multos habens no- 
dos, o'JwSij; (It. nodoso, noderoso, gropposo, noc- 
chiuto; Fr. qui a beaucoup de nceuds, noueux; 
Hisp. nudoso; Germ, voller Knoten, knotig; Angl. 
full of knots, knotty, knotted, noiious). 

I.) Proprie. — • a) Generatim. Ovid. Ileroid- 
10. 101. Nodoso slipite mactare aliquem. Val. 
Flacc. 8. 298. nodosi roboris uncus. Pers. 3. 11. 
nodosa arundo. Val. Max. 2. 7. n. 8. Nodosi ictus. 
h. e. nodosa virga , seu bacillo inflicti. Ovid. 3. 
Met. 153. Nodosa lina. h. e. retia. Sic 6. Fast. 
110- nodosas tendere plagas. Lucan. 8. 672. No- 
dosa ossa frangere. — 6) Speciatim nodosa in 
plantts sunt minis dura, aspera, inutilia fructui. 
Seneca Ep. 12. Nodosi et retorridi rami. Plin. 17. 
Hist. nat. 22. 35. (176). Fructus retorridus el 
nodosus. Colum. 4. R. R. 24. 4. Nodosam et sca- 
bram plagarn <in vile) relinquere. — c) Item no- 
dosa dicitur cheragra et podagia, quia nodos et 
arlicuios infestAt.'et quia ipsi nodi lament et in- 
durescuat. fforat. t. Ep, 1. 31.; et Ovid. 1. Pont- 
3.23. 

ID Translate. — a) Generatim est solutu dif- 
flcilis, implied t us, intricate, inviluppalo, difficile- 
Seneca Oidip. 101. Nodosa sort is verba et im ple- 
xus dolos solvere. Macrob. 7. Saturn. 1. a med. 
Nee nodosas et anxias, scd utiles quidem, facilcs 
tain en qiucstiones movere. Auguslin. 4. Confess. 
16. Nodosis?imi libri enodati. — b) Trauslata 
sunt el ilia fforat. 2. Sat. 3. 6'J. Scribe decern 
a N'.rio: non est .talis: adde Cicui:e Nodosi ta- 
bulas centum, mi lie adde catenas: Ell'ugiet ta- 
rn en etc. rflritisstmo. Dicitur Cicuta scriba cal- 
lidissimus fiiissc, qui juris formulas nines, et qua- 
si nodos in tabulis adhibebat, quibus alligarentur 
debttorcs. n>: quamlo po«senl ai'icpl^e [n:cuni;e red* 
demise rihlimnionrrii clTiiRiire. (;f. Juvniat. 8. 50. 
cit. in NODUS 11. B 3. Val. Max. 1. «J. n. 1. >u- 
dosain cisofvite slinem. U. e. quain pi-rsolvere mul- 
lis obligation! bus et quasi nodis tencmini. Supra 
dixerat: Parenlcs, vos alendo, uepotiim nutriendo- 
rum debito alli^averunt. Sed |iru>stat legere uxo- 
riam. V. UXOR I US. 

NO DULLS, i. m. 2. ri<>m»ntrt. a nodus, picciol 
nodo, gruppetto, parvus nodus. Plin. 21. Hist. 
nat. 5. 13. (26). ife serendis liliis- Lilia suspen- 



NODUS 

J-jntur in fumo: dein, nudaatibus se nodulli, in 
face vini macerantur. Apul. 3. Met. Per istum 
i-npilli tui nodulum, quo roeum vinxisti spiriturn. 
V. DEVASTUS. 

NODUS, i, m. 2. ligatura, nexus, vinculum, quod 
noo facile dissolv itur, dp{xx (It. nodo, laccio, cap- 
jiio, groppo; Fr. nceud, enlacement ; Hisp. nudo, 
nudillo; Germ. d. Knolen; Angl. a knot, tie, bond, 
nod*.). 

1.) Propric. — a) Generation. Cic. Tim. 4. ad 
fin. Omnia autetn duo, ad cobareodum, tedium 
atiquid requirunt, et quasi nodum vinculumque de- 
siderata. Pixy. 8. Eel. 77. N'ecte uibua nodis ter- 
nos, Amarylli, colores. Id. I. J£n. 301). centum vin- 
ctus aenis Post tergum nodis. et 11. ibid. 775. turn 
eroceam cblamydeoique sinusque crepantes Carba- 
seos fuivo in nodum collegerat auro. et 12. ibid. 
003. El nodum inform is let i trabe neclit ab alia. 
Petron. Satyr. 94. Cervices nodo condere. appiccar- 
si per la gola. Cic. 2. Nat. D. 43 111. ex Aral. 
< onnectere nodum. Sic Of id. 12. Met. 429. qui 
:.ena leonum Viruerat inter sc connexis vellera 
nodis. Id. 2. ibid. 560. nodos mano diducere . 
sgroppare. f'irg. 2. £n. 220. I lie simol rnani- 
bus lendil divellere nodos. Id. 5. ibid. 510. no- 
dos et vincula lines rupit. Ovid. 4. Met. 490. 
Nexaque \ipereis distendeos brachia nodis. Virg. 
8. Mn. 260- Cacuin Corripit in nodum oornple- 
xus. ft. e. brachiis circumdatis, veluti nodo con- 
stringens. Marcell. Empir. c. 8. secf. 2. p. 94. 
retro ed. Aid. Illico ei subvenies, si quot litteras 
nomen ejus habuerit, nominans casdem, tolidem 
nodos in rudi lino slringas. — b) Nodus Her- 
culeus genus est vinculi arctissimi, et solulu dif 
(icillirui, quod inventum Iterant ab Hercule: ob 
id in religione babilum, occultamquc vim ad mul- 
ta habere creditum. Macrob. 1, Saturn, 19. ad fin. 
docet, dracones, qui in caduceo .Mercurii finguntur, 
media parte voluminis sui inviceni hoc Hercuiis 
nodo obligari. Plin. 28. Hist. nat. 6. 17. Vulnera 
nodo ilerculis praligare, mtrum quantum ocior 
medietas est. Alque iliain quotidiani oinctus tali 
nodo vim quamdam habere ulilein dicuntur: quippe 
quum Hercules eurn prodiderit. Paul. Diac. p. 63. 
6. Mull. Cingulum Herculaneo nodo vinclum novae 
nupta vir solvit ominis gratia, ut sic ipse felii 
sit in suscipiendis liberis, ut fuit Hercules, qui 
septuaginla liberos reiiquit. V. Senec. loc. cit. 
infra II. Z7 3.; et cf. Quaranta in Alii delta So- 
cittit Ponton. T. 3. p. 213. et Bulled, di corrisp. 
Archeol. ann, 1812, p. 159. — c) tie nodo Gor- 
ilii, quern Alexander, quum alia ralione non posset, 
rnse expedivit, V. GORDIUS in ONOM. 

II.) Translate occurrit A) De rebus physicis*, et 
B) Moral! significatione. 

A) De rebus physicis. % 1. Per syoecdocben 
nodus est cingulum, cinto. Virg. 1. iF,n. 32i. no- 
doque sinus collecta fluentes. Martial. 6. 13. Lu- 
dit Acidalio, sed non manus aspera, nodo, Qoem 
rapuit collo, parve Cupido, l«o. — Lucret. 5. 687. 
bac ratione nodum pro circulo aquatoris posuit. 
^ 2. Similiter de amento, quo hast* et jacuia for- 
tius vibrantur. Sil. It. t. 317. Hie vaiido librat 
slrideolia sata laccrto; lluic impulsa levi torquelur 
lancea nodo. ^ 3. De comen durum crinium ra- 
tione; ac synecdoche est etiam in illo Martial. 
5. 37. (Jjua ciine vicil Caeiici gregis vellus, Rhe- 
nique nodos. ft. e. crines Germsnorum in nudum 
rollcrtos. Tac. Germ. 38. de Suevis. Insigne gen- 
lij obliquarc crinem, nodoque substringere. ^ 4, 
>ic de relibus in illo Manil.b. 664. de thynnis ca- 
jiiis. lui tantur corpora nodis. h. e. relibus. % 5. 
l-il etiam nodus in rotpore animalis junclura et 
vinculum, quo arlus et ossa Inter sc coimerlun- 
lur, nodi, giunlure, nocca. Plin. 11. Hist- nat. 
!i7. 88. (2 17). Nervi orsi a cordc, nodos corporis, 
i[ui vocantur urliculi, aliubi interventu, aliubi am- 
biiu, aliubi tr;m.*.ilu ligantes. Cces. 6. B. G. 26. 
A Ices crura sine nodis articulisque habent. Plin. 
11. Hist. nat. 37. 67. (177). Cervix verlebratis 
uibiculatim ossibus flexilis, arlirulorum nodis jun- 
gitur. 91 anil. 1. 333. de serpen te. corpus Kxplical, 
fl nodo«, sinualaque terga per orbem. ^ 6. In 
■nboribus ceterisque plantis est emiuens el duiior 
ille callus, unde rami exeunt: quia junrtutam in 
corpore imilatur, vel quia lignum eo loco in mo- 
re in nodi contortum rst , nocchio, nodo, o^c;. 



— 381 — 

Colum. Arbor. 3. Virgaj malleolaris imam partem 
juxta nodum, sic ne gemmam lasdas, amputato. Liv. 
1. 18. Baculum sine nodo aduncum teneDs. Virg. 
7. JEn. 507. Stipes gravidus nodis. nocchiorulo, 
nocchiuto. et 11. ibid. 553. telum solidum nodis, 
et robore cocto. Id. 5. Eel. 90. Pedum formosum 
paribus nodis. Seneca 7. Benef. 9. Lignum eo pre- 
tiosius, quo illud in plures nodos arboris infeli- 
citas torsit. Plin. 16. Hist. nat. 36. 64. (158). Gra- 
cililas arundinis distincta nodis. h. e. calamus scri- 
ptorius, quia a nodo ad nodum sectus in scribendo 
utebantur veteres: V. Ausonii loc. cit. in GN'IDIUS. 
Id. 13. ibid. 5. 11. (52). Cedrus ramosa, et nodis 
infests. ~ Hinc per synecdocben nodus dicilur 
clava Hercuiis, quia tola nodosa est. Seneca Here. 
(El. 1661. Hie nodus, inquit, nulla quern capiet 
manus, mecum per ignera flagret. — Nodum in 
scirpo qucerere, prov. f. SCIRPUS. ^ 7. Inaliis 
rebus nodus est pars durior. Sic — a) In melal- 
lis nodus est maieria durior. Plin. 3i. Hist. nat. 
13. 37.(136). Ipsum vero non percoqui, nisi trans- 
lutura in alias fomaces, et esse nodum qaemdara 
maieriae. — 6) In gemmis quoque durior pars, 
et minus pellucida. V. CENTRUM. Id. 37. ibid. 
10.55. (150). Baroplenus nigra, sanguineis et al bis 
nodis. Est gut malit notis. ■ — c) Nodus articuli, 
aut nervi est cootraclio, lumor,et durilies ex ictu 
aut alia causa, qua articulus moveri nequit, ydy- 
ykiav. Plin. 24. Hist. nat. 5. 13. (21). Galbanum 
imponilur iscbiadicis, slrumis, arliculorum nodis. 
Id. 30. ibid. 12.36.(110). Nervorum nodis capi- 
tis viperini cinis ex oieo cyprioo. ^ 8. In cx- 
lo Nodus est Stella inter ulruroque Piscem, in 
ipso aequatore posita, quasi vinculum, quo caudis 
invieem colligantur. Cic. in Aral. 14. Atque bo- 
rum e caudis duplices velut esse catena Dicuntur, 
sua diversse per lumina serpunt, Atque una taudem 
in sletla communiter hserent, Quam veteres soliti 
caeleslem dice re Nodum. Caes. German, in Aral. 
243. Non tills liber cursus, sed vincula cauda Singula 
utrumque tenent, uno coeuntia nodo: Nodum Stel- 
la premit. ^ 9. Dicuntur etiam nodi qualuor cseli 
partes, seu loca, quibug quatuor anni letnpora in- 
cipiunt ae desinunt: quia sunt quasi junclurae et 
articuli, per quos una tempestas anni desinens 
cum alia incipieale jungitur. Manil. 5. 618. Quae 
Tropica appellant, quod in il] is quatuor anni Tem- 
pora vertunlur Signis, nodosque resolvunt. Arti- 
culos alibi vocat, ut 2. 430. 

B) Morali significatione. ^ 1. Metapborice et 
generatim nodus est quot! vis unculum et conjun- 
ctio, qua quippiam continetur. Cic. Oral. 66. 222. 
His igitur singulis versibus quasi nodi apparent 
continuations. Horat. Art. P. 191. Nee deus io- 
tersit, nisi dignus vindice nodus Incident. Vintrec- 
cio del dramma. Rursus Cic. Amic. 14. 51. Ama- 
bitissimum nodum amicit'uB to Here. Cf. Horat. 3. 
Od. 21. 22. Segncsque nodum solvere Gratia, h. 
e. quce quum inviceni inter se tnanibus nexaj sint, 
(]uales apparent in vetustis niOQiimcutis, non facile 
disjungi sotent: ita enim eas ubiquc junclas cer- 
nere est; atque ita aniicorum concordia significa- 
tur. ^ 2. Specialim est moraiis obligatio. Lucret. 
4. 7. Kxsolvere aniinos nodis religionum. Ovid- 
Her oid. 20. 39. Dii facient possim plures impone- 
re nodos, Ut tua sit nulla libera parte fides, ubi 
Iiuhnkenio nodus est jusjurandum. Cf. Lucret. 4. 
1148. Lachmann. validos Veneris perrumpere no- 
dos. ^f 3. Item s?epe qusevis res diflicultatem ha- 
bens, quae r^moralur et retinct: et proeserlim ae- 
nig;na, obseura qusestio, intcrrogalio, cui difficile 
est satisfacere, et hujusmodi, difficolla, infoppo, 
f/uestione difficile, imbroglio. Cic. 5. All. 21. 
Duin bic nodws expedialur, non putet senatus, nos 
oporlere deccdere. Ccclius ad Cic. 8. Fam. 11. 
Aciiler nos lua supplicationes torscrunt: incide- 
ramus enim in diftkilem nodum. Cic. 1. ad Brut. 
18. a med. Maximus in republica nodus est, inopia 
rci pecun'niria. Juvenal. H, 50. <Jui juris nodos 
et legutn anigmala solvat. Seneca Ep.HT. nd fin. 
Bon inn animum habe: unus tibi nodus, sed lier- 
culaneus, rcslat. h. e. unum arguraentum solven- 
duru, sed ceterorum difficillimum. Gell. 5. 9. No- 
dus lingua, ititpedimento di lingua. Flor. 4. 9- 
Nondum ad pacis stabilitatern profecerat Casar, 
quum scopulus ct nodus et mora publics securita- 
tis supercsset Antonius. f'irg. 10. JSn. 428. pti- 



NOLO 

mu8 Abantem Oppositum interlmlt, pugnas nodum- 
que moramque. Servius hie aliam hujus vocij li- 
goiQeationem aperit. Nodus, inquit, proprie est 
densa peditum mullitudo, sicut turma equitum, ut 
ledum est in discipline militavi. Eadem babel Isid. 
9. Orig. 3. ad fin., additque, ita did a difflculla- 
te, quia vix resolvi et fund! potest. 

NCEGEUM, i, n. 2. quidam dicunt amiculi genus 
pratextum purpura , quidam candidum ac perluci- 
dum : quasi a nauco, quod putamen quorumdarn 
pomorum est tenuissimum, non sine caodore, ut 
Livius Andron. ait in Odyssea: Simul ac lacri- 
mas de ore ncegeo detersit. id est candido. Hac 
Festus p. 174. 28. Mull. Dacerius monet, male 
Festum interpretari ncegeo, id est candido: di- 
cendum fuisse, id est amiculo. Verti enim a jCi'vio 
illud Homeri Odyss. I. 8. v. 88. Aaxpu' 6p.op- 
^diitvog >c*f aXiJs d*6 fdoos e"X«oxev, quod el Sca- 
tiger videral. Dacerii sententiara confirmant Pla- 
cidi Gloss, ed. A. Maio in Class. Auct. T. 3. p. 
486. Nag eurn (lege Ncegeum) nigrum pallium 
tenue. 

NfJEMA, atis, n. 3. v6-Qp.cc, figura est seatenlia- 
rum, quum quibusdam prolatis, aliud quidpiam in- 
telligi volumus. Earn describit Quintil.8. 5. 12.Grs- 
cis tameo litteris scribit ydn^a, non Latinis. 

NOBRUSj a, urn, adject, vospa's, n youq mens, in- 
tellectu praditus. Tertull. advers. Falent. 20. Cob- 
los autem noeros depulant, et interdum angelos 
eos faciuot. 

NdLA, a, f. !. Ctslius apud Quintil. 8.6. 53. 
de Clodia. Quadrantariam Clytamnestram et in iri- 
clinio Coam (at. Choara), in cubicuio Nolam. Hac- 
tenus Ccel. Est autem vox novc conflcta ad ae- 
nigroa con Sciendum, quod expedivit adbuc nemo. 
V. CH04.Uac Forcell. Nostrorum temporum cri- 
tici vocem a verbo noio deducuot, ita tit nota 
dicta sit qua non vult, qua aliis minime morem 
gerit. 

NOLA, a, r. 1. a recentioribus adhibetnr ad si- 
gniQcandura tintinnabulum, vulgo campana, quod 
hac priuium usurpata fuerit Nola a S. Paulino 
episcopo. Quod tamen faisum esse arguit Fr. 
Cancellerius in opere , cui titulus Le campa- 
ne di Campidoglio p. 1. et 11. Est autem Nola 
urbs Campania, Rotnanorum colonia, a Chalciden- 
sibus condita. Plin. 3. Hist. nat. 5. 9. (63). Sil. 
It. 12. 161. Hinc ad Chalcidicam transfer citus 
agmina Nolam. Campo Nola sedet crebris circura- 
data in orbem Turribus, etc. Velle}. 1. 7. 2. a 
Tuscis una cum Capua conUium fuisse tradil. — 
De nola tintinnabulo Avien. (qui Paulini Nola- 
ni fere aqualis fuit) fab. 1. Ilunc (canem) domi- 
nus, ne quem probitas simulata lateret, Jusserat 
in rabido gutture ferre nolam. Al. rectius leg. no- 
lam. 

NOLENS, entis. V. NOLO. 
NOLENTER. P. NO CENTER. 
NOLENTlA, a, f. 1. noluntas. Tertull. 1- ad- 
vers. Marcion. 25. ad fin. Indignatio, bilis, no- 
lentia, offensa. 

NOLO, non vis, non vult etc., nolui, nolle, 
anom. Obsoleta sunt — Nevis pro non vis apud 
Plaut. Trin. 5. 2. 32. Filiam mcam tibi desponsa- 
tam esse audio, i.y. Nisi lu nevis. — Nevolt vel ne- 
vult pro non vult apud Plaut. Trin. 2. 2. 80. Multa 
eveniunt horoini, qua vult, qua ncvull Tilinius a- 
pud Non- p. 144. 7. Merc. Hercle ducere sane ne- 
vult. — Noltis pro non vullis est Lucilii apud Dio- 
med. 1. p. 381. Putsch. Vullis, empta est; noltis, 
non empta est. — Part. Nolens i.a. ft. et ft. — iVV 
io est a non (vel polius ne) et volo, ca ratione, qua 
ex ne el quidquam factum est nequam, ut farro 
10. L. L. 81. Mull, docet. Cf. Cic. Or at. 43. 154. 
Libenler eliani copulaudo verba jungebant, ut jo- 
rles pro st audes, sis pro si vis — , nolle pro non 
velte. Hac Cic. Non nines tamen verbi volo per- 
sona sic componuntur; quia non vis, non vult, 
non vullis divisa adbuc usurpantur. — Nolo Usque- 
est idem ac non volo, <x/3ooXiw, ou §syoy.cu, oi» ~£Xoj 
(It. non volere; Fr. ne pas vouloii ; Hisp. no que- 
rer; Germ, nkht wollen; Angl. to be unwilling). 
Occurrit ^ 1. Generatim, et quldem — a) Raro 
absolute, ita tamen ut Infinitus vel Accusativus fa- 
cile intelligalur. Lex XII. Tabu I. apud Gell. 20. I. 

SI KOLKT, ABCBRAM NE STKRNLTO. TtT. Ewi- 4. 7. 

43. oovi iinperiuni mullerum : Nolunt, ubi veils: ubi 



KOLUSTAS 



— 382 



nolis, cupiunt ultro. Seneca Thyest, 420. Moveo 
noJeniem gradum. Adde Jfarttal.8.30. — b) Cum 
Inanito. Plaut. Stick. 1. 2. 85. nam quo dedisli no- 
plum, abire nolumiis. Id. Epid. 4. 2. 25. L'bi voles 
pater esse, ibi esto: obi noles, ne fuens./d. -*mp!t. 
o •"> 74 ceria res Est banc objurgare, qu* me no- 
i^ "rH salutare. Cic. 4. Alt. 15. med. bebemus pa- 
trecn familias domi sus occidere nolle, floral, i. 
.Sat. 0- 72. Noluit iu Klavi ludum me miuere. Ae- 
-ws £»am- 4. Quod delatum accipere noluisseoi. 
'/•W. 2. 6. Aquil* prodire nolentes. Seneca Phcs- 
niss. 99. Qui cogit mori nolenlem, in ^qtio est, 
qjique properantem impedit.— Imperal. noti., no- 
tie ef\ cum lufiaito usurpatur pro ne cum Iro- 
H-ralivo. «aut. Capf. 4.2. 60. et 65. Noli ira- 
>cier. /<i. 2Vin. 3. 2.1. Ita illico, noli avorsan, 
iiequc 19 occulta ssU mini. Ter. Andr. 4. 2. 2. Noli 
te in ace rare, £ucilius apud A'on. p. 505. 20. Were; 
»t //jraf. Art. P. 427. Nolito, tibi me male dice- 
re posse putare. Sic Cic. Brat. 33. 125. Noli pa- 
tnre, quemquam uberiorem aJ directum fuisse. Si- 
enna apud .Von. p. iSt. 2. M?»c. Nolitote roira- 
ri. Sic .Pgtron. A'afi'i*. 88- in fin. Noli to rnirai i, si 
irtc. Ctc. F/acc. 42. 105. Nolite, judiccs, eiisti- 
mare, eos , qui etc. /d. 2. leg. Aar. 6. 16. No- 
lilote dubitare, — Similiter cum Verbo vetle. 
Cic. Cxi. 32. 79. Nolite, judices ,-bunc jam na- 
ti:r3 ipi-a occidentem velie maturius exstingui vul- 
itere vestro, quam suo fato. Tftpos Alt. 4. Noli, 
oio le, in qui I Pomponius. adversum eos me velle 
durere, cum qui bus etc. Liv. 7. 40. ad fin. Cujus 
au?i'icia pro votiis experti nolite (milites) adversus 
ves' velle experiri. Adde Ovid. Heroid. 21. 58. — 
Cum Accusative ft Infinito. Ter. Hecyr. 5. 1. 32. 
milo. Talsa fama esse goatum suspectum tuum. Cic. 
4. de republ. 7. Nolo cnim, eumdem populum im- 
pcratorem et porlilorem esse terrarum. Cws. 1. B. 
G. 18, Pluribus pr*>emibu- cas res jactari role- 
hat. Horat. 2. tip. 1. 153. Nollet carmine quem- 
quam Describi. — Cum Part. pr*teT. pass, pro In- 
linito. Lie. To. 3. Ea fraus indicata SI. Atilio prs- 
lori prior e anno fuerat, ac per cum ad senalum 
delata. nee lainen uilo senalusconsullo notaia: 
quia Patres ordioem publicaoorum in tali tempore 
ofTensum nolebant. — c) Cum Conjunctivo. Ter. 
7/eaut. 4. 3. 23. nolo mentiare. Id. Eun. 5. 2. 
C7. nolo, me in via Cum hac veste v ideal. — d) 
Cum Accusals o. IV epos Thrasyb. 4. Ex is lis nolo 
aniplius, quam centum jugera. — e) If on nolle, 
non recusare, non iovitum esse. Cic. 2. O r al. 18. 
75. Quum invitatus csset, ut eum, si vellet, audirei; 
quumque se non nolle dixissel fctc. Id. Suit. 26. 72. 
Ouos ego Dominarcm, ncque ipsi uolunt: sed etc. 
Id. 4. Verr. 74. 182. Sciebam cnim banc loagi- 
scrorum. qui lal.ulas haberent, consuetudinem esse, 
ul. quum tabula* novo rnagistro Iradt renl, iiempla 
Ulteiarum ipsi habere non oolleot. — Idem valet 
v. nutie cum alio vocabulo negative. Cic. Topic. 
\. 5. Nolui deessc, ne tacitae quidem flagitationi 
tu;e. Liv. 2. 45. Miles nolle ioullos hostes, nolle 
successuru non patribus, non coasulibus.— Non ne- 
(iat in illo Varron. apud Son. p. 532. 14. Merc. 
(')uod a reae munera eorum nolucrit nemo acci- 
p ert;i _ /■', yollem factum, quum displicet quip- 
pi am factum esse. Ter. Phorm. 5. 3. 13. chub. 
Jam illi datum est argentum? iic», curavi illico. 
chub, uollem datum. Id. Adelph. 2.1. 11. nollem 
factum. Cic. 1. Off. 11. 35. Canhagloem et Numao- 
liam funditus sustukruDt: nollem Corinthum; sed 
'redo aliquid secutos, etc. Plant. Amph. i. 2. 8. 
n.ijuret ineupcr, Nolle esse dicta, qua in me in- 
sontem protulil. Cic. 6. Verr . 20.43. Impru- 
dens hue incidi, judices: emit enim, non abstuht: 
nollem diiisse.— g ) {/uod nolirn inlerseritur, ut 
quod abominor, ad omen avertendum. Cic. 1. All. 
IS. Videbis, si erit, quod nolim , aicessendus , ne 
etc Ovid. Ileroid. 20. 100. Quum sua, quod nolim, 
numina l*sa videt. — h) Notente me, me invito. 
Quintil. 3- G. 68. In ipsis etiam illis sermooibus 
tne nolenle vulgatis. Ltican. 1. 274. qusmvis no- 
k>nte senala, Traiimus imperium. et 2. 175. for- 
san" nolentibus umbris. — i) Iuflu. nolle loco 
Substanlivi nominis interdum adbibelur. Martial. 
}t. S3. Velle tuum nolo, Dvndicne, nolle volo- 
■f 2. Special! m nolle alicui, non favere, aversari. 
Cic. 1. Fam. 1. a med- Cui qui nolunt, iidera U- 
bi, quod eum ornasti, non sunt amici. 



NOLL'.NTAS. 5tis, f. 3. it non volere, noleniia. 
Ennius apud Calpurn. Pison. Vim lua noluotas 
facit irnperiosa, vetando, Quern consul meruit, quum 
res bene gesta, triumph-urn. Paul. Merula, qui b«TC 
alTert, et Calj»irnii librum se vidisse testaiur, ad- 
dit rcperiri aliqnoLies in Glossariis Gallorum, et 
usurpari etiam ab Auqustino 14. Civ. I). 6., sed 
ibi in opt. lib. voluntas legilur. Su^pectus pr*- 
terea e<t cruditis £nmi versus, ut Vossio de. vi- 
iiis wm. I. 1. c. 20. et liber Calpurnii adhuc 
M^. in bitiliolh. laiet. V. et rah fen., Ennuina? 
poes. reliq. p. 185., qui allato^ versus ab Ennn 
reliquiis eipuniit. 

NOM.E, arum, f. plur. et in sing. num. 
NOME, es, f. 1. vs/ir, a vsuo. pasco, sunt ulce- 
ra scrpenlia et carncm depasceutia, ulcere corrosi- 
ve. — a )l» plur. num. Ptin. 20. Hist. nat. \). 
30. <W&). Compescere mala corporis, quiB serpunt: 
nomas vocant. Id. 26. ibid. 8. 33. (50). lol.a 
contra ulccrum nomas, cum melle. et ibid. 40. 
(67). Ad nomas ori* folium cum melle esmr. et 
ibid. 14. 87.(144). Cohibere nomas. Id. 24. ton . 
ID. 115. (175). curare. Id. 23. ibid. 4 46. (91). 
et 30. ibid. 13. 39. (115). sanare. Id. 21. ibid. 
16. 94. (151). sislere. Ptin. T'aler.Z. 22- Hiec irn- 
posita nomas, quos voaint cancros, sistuot. — b) 
In slnsal. num. Id. 31. ibid. 8. 41. (07). Djsenle- 
ricis ulilii est, etiam fi noine inlestina cornpit. 

yp. De rogoom. Rom. V. ON05I. 

NOMEN, inif, n. 3. Anliquitus nominus pro 
nominis usurpatum in wet. S. C apud Fabretl. p. 
427. r. VKNL'S in ONOM. — Quod ad etymon 
atlinel, rumen vel dzyjf.Y.Coz jjnomen est a nosco 
vel q nosc-o, novi, ut his verbis docel Fextus p. 
173. 31. Mull. No men sive ei (iraeco ov-.pa di- 
ctum est, sive quasi novirnen quod r.olithm fa- 
cial. I!;ec Fcst. Sicut cnim a moveo, movi est nw- 
vimen inusit., undc momen per syncopen; ita a 
nosco, novi, est novimen, et per syocop. ncmen. 
Claud. Manor t. epi>t. 1. Somen dnere pnores, 
quod ipsius rei imagines, quas per sensos corporis 
dirigit memoria, in auribus inlromitUl. Boeln. 
Comment, in Aristol. de intcrpr.ed. pr. p. 221. 
Pracipue quum nomtn dicatur quasi iiolamun. — 
Ceterum nomt-n est vocabulum, quo singula; res 
oppellantur et nosconlui , cao/za (U. nom.-;tr. 
nom, denomination, apj-'Ualion ; Hisp. nombre; 
Germ, der Same, die Benennung; Angl. a name, 
appellation). 

I.) Propria. «f 1. Caiversim. — o) Ucoera- 
lim/Cic. 1. Invent. 24- 3*. No men est, quod 
unicuique personiu atiribuitur, quo suo quaque pro- 
prio et certo vocabulo appellator. Id. 3. Fin, 1. 3. 
lmponere nova novis rebus nomina. Id. 3. Tusc. 5. 
10. Qui h.ec rebus nomina posueruul. (Adde T irg. 
7. „£». 63.). £iw. 1.3.; rirrj. t. ^n. 252.; et (>«in- 
tii. 2. 1. med. Nomen alicui dare. /'iaut. A'lic/*. 1. 
2. 20. indere. Omd. 5. Met. 525. el 9. ibid. 3j7. 
addere. Gell. 3. 16- faccre alicui. h. e. imponere. 
Cic. 1. Or at. 56. 23'J. Appellare ali quern nomine. 
per nome. Sic Colum.il. II. /.. 1. 22. Maneipia 
per nomina quotidie citare debebit. et Firrf. 11. 
yjEn. 731. Nomine qucrnque vorans. et 4. _ tfrid. 
674. morieutcm nomine clamat. et 4. G. 355. Mai 
lacrirnuns, el te crudelem nomioe dicil. Tac. 1. 
Ann. 21. Ciere uomini singulorum. Cic Oral. 1J. 
62. Tbeophrastus divicitate loquendi nomen inve- 
nit. Id. 1- Dimnal. 17.30. Litaus ab ejus limi, quo 
canitur, similiiudine nomen invenit- el 2. ibid. 
32. 69. Ajus istc Loquens ajebat, et loquebatur, et 
ci co nomen invenit. et \. ibid. 10. 16. Arisiolo bia 
nomen ei inrenljie rep!*: it. Id. 4. /*/u* 2. 5. '-egio 
Mania ab eo deo nunien traxil. C<es. i. J. G. 
13. Ut is lor us ex cflLHtiiiatc populi K. nomen 
cape ret. ^uir.'il. proa?--n. 'ib. 1. ante. med. Duo 
jam sub nomine meo libri ferebanlur arts 5 rhclo- 
ricae. Virg. 2. ,JSn. 166. minores Italiam diiissi-, 
ducis de nomine, gentem. et ibid. 210. Strophades 
Graio slant nomine dicta. Hornt. I. -S'af. 9. 3. 
quidaro notus rnihi nomine lantum. solt> di nome. 
-- 6) Special! m Ablalivus nomine srepe ctcurril. 
Liv- 8. 11. PriEtorerit eorum nomine .Miilionium 
diiisse ferunt, elc. Id. 30. 7. Quatuor inillia Cel- 
tiberorum circa urbem nomine Abbam-sibi orcur- 
risse. Horat. 1. Ep. 7. 55. It, redit, et narrat, 
Votiejum nomine Menam, Prsconem etc. >\e.pos 
1 Cim, t, Habebai autem in malrirooQio sororcm 



NOMEN 

cermaoam suam, nonine Elpinicen. et Timol.b. 
Idem, quum quidam Umestii simiiis, nomioe ue- 
manetus, in conlione populi, de rtbus gesiis ejus 
detrahere rcEpisset elc. Adde Justin. 2. »- A , i- 
1. 6. et 13. 2. 7.; el Velle). 2. 5. 3. — c) Ast 
ncmen cum Dativo persona ct Nominativo ip»u» 
nominis, vel cum Uativo el persona? et ipsms no- 
minis , vel raro admodum cum Uat. person* et 
Genit. ipsius nominis. (Gell. 15. 29. dues esse ait 
loquendi modus satis usitatos , mifci nomen ett 
Julio <al. Julitist et mini women est Juiiu i«- 
inim addil inusiialiorem ex Pisone; L. iarqui- 
•linm rolleg.im si-um. quia Tarqumium nomen es- 
set, metucre. Hoc, inquit dell, proiode est ac s 
.licas, rnihi nomen est Julium. Sed ^" {l "'" et 
Tartminiutn adjectiva sunt: el prart^rea apud &e«. 
in quibusd. MSS. babetur Tarijuinio.) Ceterutn — 
Cum Dat. persona et Nom. nominis. Cic. 6- ferr. 
53. 118. fons aqus dulcis, cui nomen ArecOusa 
est. Id. Brut.62.'2ib.Ciu saltalioni Titius nooien 
e*t Id. 4. Tusc. 11.2*. Eique roorbo nomen est 
avaritia. £i». t. 34. Nomina bis Lucumo et Aruns 
fuerunt. et 9. 27. Cui nunc urbi Beneventum , no- 
dien est. Curt. 3. 1. Gordium nomen esv urb 1. el 
6.7. Nobiii juveni (Meiron erat ei nomen) super 
armamentarium posito, quod seel us pararelur, in- 
,)Kat. — Cum Dat. et person* el noiomii. i tauu 
Cist. 1. 3. 6. Nam mibi esl Auxilio nomen. id. 
Hud. prot. 5. nomen A return est mihi. Cic. i. 
Lean. 24. 82. Cantus, cui nomen atom .Vina. 
a. 'Fast. 139. Est illis Strigibus norrwn. Liv, . £. 
16. Alia Clauiua, cui postea Appio Uaudio [uit 
Rom* nomen. Id. 3. 48. Seducii Bliam ac ouiri- 
cem prope Cloacin* ad Tabernas, quibw nunc 
No vis est nomen. — Similiter cum duphci i>at. 
iiu. 1. 3i. Puero ab inopia Kgeno luditum no- 
men. Plaut. Men. 1.1- 1. Juvenilis nomen fecit 
Peniculo mini. — Cum i>at. person* et t»cmt. 
nomiois. Ptoul. //mph. P -oi. 17. Nunc ciyus jo 1- 
6 u rcnio, et quamobrsm venerim, l)ium: simuiqut, 
ipse eloquar nomen meum. Jovis jyssu vemo: no- 
men Mercurii est mihi. - d> Auimadversione u> 
goa sunt ilia Ovid. 1. ,tfet. 168. Kst via sublimis 
elc. Lactea nomen habet. et 6. ibid. 399. inde pe- 
tens rapidum ripis declivibus aequor , Marsya no- 
men habei. Phrvai* liquidissimus amnis. U- eumfl. 
t5. ibid. 7M. iiu. 1. 1. i" P»- Cui pa™ n » e * *' 
scanium dix.re nomen. /d. 1. 34. a med. Lrbcirt 
ioaressi sunt, domicilioque ibi comparato, L. iar- 
quinium edidere nomen. Ooui. 15- Met. 'Jo. At 
vetu« ilia Ktas, cui fecimus aurea nomen. Auson. 
Edyll- 2. 1. Nomen ego Ausouius, non ulumus 
arte medendi. Est qui leg. nomine. ^ 2. Specia- 
tim, aliquando refertur ad militiam: nam dare, 
edere, profiieri nomen est milili* onus subire, 
quum riiaKistratui ucleclum habenti nomea auum 
edit citata juvenilis, arrolarsi. Liv. 2. 24. Alius 
alium confirmare, ne nomina darcnt: paires mili- 
larent, patres arena capercnt- et infra. Ne quis 
civern R. vi net urn lem-ret, quo minus ei nominis 
edendi apud consuls* potestas beret, et max. Et 
qui aderant nexi, protiteri extemplo nomina. id. 
7. 4. Virgis ess), qui ad nomina non respooais- 
sent. ft. e." qui citati nomine, ul militiam capessc- 
if.tit, non apparuisscnl. Quintil. declam.3. 5. Fe- 
stinarunt parentcs ad nomen liberos iniltere. h.e. 
ad militiam. — liinc eliam Tac. 15. Ann. 48. 
I>are nomen in conjurationcni. — El ligurate. 
Ter. Eun-. prol. init. Si quisquam est, qui place- 
re se studcal bouis, In his poeta. nomen proQtetur 
suum. Cic. Dom. 44. 116. Quem in numerum ex 
rmilii-i Clodiis Demo nomen dedil, nisi aut egesta- 
le. aut scelere perditus. Liv. Ill- P'ures mven- 
li,' qui, propter uberlatem terr*, in Crustuminum 
nomina darent. ft. e. rolonos Crustumini se fieri 
vel lent. «f 3. Item speciatim. Tria nomina ha- 
bere propriuni est Rouiani horninis ingenui ct li- 
leri: ut M. Terenlius Varro, P. Claudius Pulcher, 
M. Numisius M. L. Asalbopus elc. ; nam servi u- 
num lantum haUbant, ut Tiro, Sosia, Stichus. Ju- 
venal. 5. 12*j. si quid teutaveris unquam lliscere, 
tamquam tal. quamquam) habeas tria nomina. llo- 
rum primum pr&nomen, allerum nomen, lerlmm 
cognomen dicebatur. Sed nomen quum dicimus, co- 
gnomen quoque inlelliealur oportet, ir.quit Cic. 2. 
Imenf. 9. 28, Prsnomcn dislim>uebat uoum ab 
aliero in eadem familia, vX M, Tullius Cicero, Q. 



NOMEN 

Tallius Cicero fratres: nomen discernebat genlem 
a genie: cognomen Tamil iam a familia. Nam Ti. 
Claudius Nero quum dicitur, signilicatur,Tiberium 
hanc fviisse e gente Claudia et e familia Nero- 
oum. f- singjla suis locis. Si qui convenient in 
iisdem nominibus, addebatur ante cognomen ad 
discrimen, pranomen patris, ft si opus esset, etiatn 
avi et proavi, ut C. Julius C. F. CcCiir: L. Mil- 
natius L. F., L. N., L. Pron. Plancus (a pud 
Gruler. 439. S.); qua leguntur Cajus Julius Caji 
filius Ccesir: Lucius JHunatius Lucii filius, Lu- 
cii nepos, Lucii pronepos Plancus. Addobatur ali- 
quando agnomen ex rebus gestis, ut apud Reines. 
el. 6 n. 33. P. Cornelius P. F. Scipio Africa- 
mis. Aliquando ex adoptione , ut P. Cornelius 
Scipio Africanus JZmilianus, apud fellej. 2. 4. 
2.; et Aurel. rid. fir. Iltusfr. 58. h. e. Alius 
I.. .Emilil Pauli , in adoptionem sjenti Cornell® 
Sdpionum dalus, et ab Africani majoris Olio ado- 
ptatus. quod et Flor. docet 2. 10., item Q. Fa- 
bius Martmus .Emiiianus. qui quum item filius 
esset ejusdem Pauli, in genlem Fabiam adoptione 
transierat, quod Liv. tradit 43. it. extr. et 44. 
3-j, — | tl appcllando el scrihenuo mudo solum 
pr.enomen usurpabatur, ut O Tile., si quid ego 
adiuero, alloquitur £nnius T. Quinctiuin Flamini- 
num, apud Cic. Senect. 1.1. Modo solum cogno- 
men, ut Cic. Linar. 6. 17. Scclus tu illud vocas, 
Tubero? Aliquando utrumquc, ut Cic. ibid. 1. 1. 
Nmutn crimen, C. Caesar, etc., prout magis mi- 
nusque notus eral is, quo de agebatur. Tria simul 
vel quatuor locum babent pnecipuc in inscriplio- 
nibus et historia, ubi ad notiliam dtstinclius dc- 
signari homines opus est. Noonunquarn eorum or- 
do inverlitur, et cognomen ante nomen ponHur, 
ut C. Crispus Salluslius, Agrippa Menenius, 
Crassus Licinius , Nepos Cornelius , Calo Por- 
cius, et alia, quae concessit Cortius ad init. Ca- 
til. Sallust. V. COGNOMEN. — Nomen ir.terdum 
dicitur de pr.-enomine. Cic. tfur. 12.27. Quia in 
alicujus libris id nomen invenerant, pularuot, o- 
nines inulieres, quae coemptionem facerent, Cajas 
vocari. — Item de cognomiae. Id. Ccedn- 10. 27. 
Sci. Clodlus, cui nomen est Phormio. — Jlutare 
prrcnomen, nomen ct cognomen fuit olim liritum 
ei lege unica Diocletiani Cod. 9. tit. 25. Cf. Ca- 
ivdoni, Alii de' SS. Mm. Tarrac. p. 12. nola 5. 
^l 4. Nomen commune apud Cels. 7. IB. et ge- 
net ale apud eumd. 5. 28. n. 11. est illud quod 
pluribus uiorbis convenlt; quemadmodum bernia 
apud Latinos signiflcat eos omnes morbos, quos 
G'tjci distinclis nomimbus evTefox-rjXTjv, iizirXza^- 
A-v-s udcoxvjXigv appellant. ^ 5. Apud Grammati- 
cos nomen est pars oraiionis, qu;e declinatur in 
casus. Quintil. 1.4. et 5-, Charis., Ptiscian., etc. 
II.) Translate. <f 1. Nomen pertiuet ad forum 
et accusationes. Nam deferre nomen alicujus di- 
;itur,qui ad magistratum accedit,et rei cujus- 
piam nomen accusandi gratia defert , querclare: 
ipse vero mogistratus recipere, quum accusationem 
admit tit, r ice v ere la querela. Cic. 4. ferr. 38. 1)4. 
Pacitius quidairi accedit: ait, si liceret, nomen abs- 
ents deferre se velle. Isle vero, et Hcere, el fieri 
solerc, et se rerepturum. Ilaque dcTerUr. Id. Hose. 
Am. 10. 28. Nomen alicujus de patricidio dcTer- 
re: ad earn rem aliquem accusatorcm veterem coin- 
pararc. — J line afcofert* reorum nomina est reos 
• iiscrimine liber are <ul ait Sueton. Dotnit. \)., I ta- 
il ce cancetlarli dai ruoli, annullare U processo) 
.ipud Suelon. Aug. 32. Diuturnorum reorum , et 
i'\ quorum sorditius nihil aliud quarn voluptas ini 
:tiii-is qii-Treretur, nomina abolevit; rondUionc pro* 
pjsila, ut si quern quis repelere vellet, par pcri- 
. uluin pu*n;c subiret. ^ 2. S;ppe dicitur de capi- 
lo lationnm, sive debita pecunia sit, sive credit.) , 
i-.-rf ila, delnfo, o credit o: qqia in tabulis ratio- 
lium pinscribilur nomen ejus, qui pecuniatn occe- 
i ii. Kl nomen dicitur etiam ipsa pecunia credit a. 
— a) Generalim. Pseudo-Ascon. in Cic- 3. ferr. 
K). Tiluli d'-bitnrum nomina dtcunlur, pnesertim 
iu iis debitis. in qui bus horn mum nomina scripts 
Mint, qui bus pecuniae (ommodalas sunt. (.'if. Iiosc. 
Com. 1. 4- Non conficil tabu I as? immo dilisen- 
i issiinc. Non refcrt parva nomina in codices, ini- 
tio omnes summis. I.eve et tenue hoc nomen? 
IIS CCCP'K) sunt. Id. C"tinct. It. 38. Qui libi, 
ul ais, certis nominibus grandem pcouniain debuil. 



— 383 — 

partite, e debiti liquidi. et 3. ferr. 39. 100. Iliac 
ills ettraordioarice pecunia redundarunt: hinc ra- 
tio cum Postumis, mullis nominibus: quorum in 
tabulis isle babel nullum, et ibid. 102. Si neque 
in tuas tabulas ullum nomen referres, cum tot 
ibi nominibus acceptum Curlii referrent. Id. 6. 
All. 2. a med. Nomen solvere, pagare il debito. 
et 16. ibid. 6. ad fin. eipedire, cisolvere. Id. 
Plane. 28. 08. Hoc nomen, quod urget, nunc, 
quum petitur, dissoivere. Id. 3. ferr. 10. 28. No- 
mina sua exigere. fiscuolere i suoi credili. Liv. 
33. 7. Nomen transcriber in alium. trasportare 
e addossare altrui la partita di debito. Plaut. 
Cist. 1.3.40. toIo persolvere, L'l e\pungatur no- 
men , ne quid debeam. Cic. 1. ferr. 7. 17. Pe- 
cuniam sibi esse in nominibus : numeratam in 
pra»<entia non habere, in credili. Petron. Satyr. 
117. Habere in Africa trecemies sesterlium, Tun- 
dis norninibusque depositum. parte in fondi, par- 
te in credili. — 6) JYomina facere est credito- 
ris, qui pecuniam aut mercem alteri dat in diem 
soluluro, et debitorem sibi facit, far credili. Cic. 
1. Fam. 23. Accepi Avianii lilteras, in quibus 
hoc inerat liberalissimum, nomina se facturum, 
qua ego vcllem die. Seneca 1. Benef. 1. Nomina 
facturi diligenter in palrimonium et vasa debito- 
ris inquiiimus. Id. fit. beat. 24. Numquam ma- 
gis nomina faeio, quam quum dono. — Aliquarulo 
est debitoris, far debili. Cic. 3. Off. 14. 59. Emit 
homo cupidus tanli, quanti Pythius voluit, et emit 
instructos: nomina Tacit, negolium conQcit. Sunt 
qui putant vocem Pythius eicidisse, legendurnque 
Pythius nomina facit: qua ralione ad crcditorem 
pertioerct. — Ceterum nomina facere per se si- 
gnificat nomina in codice perscribere, piantar una 
partita, sive debili sint, sive crediti. Pompon. Dig. 
15. 1.4. L'l etiam si nuda voluntate remiserit do- 
minus, quod debuil, desinat servos debitor esse: 
si vero nomina ita fecerit dominus, ut quasi de- 
bilorero sc servo facerct, quum debitor non tsset, 
contra puto. — c) Nomen locare est pecuniam 
accipientls et ad solvendum se obliganlis. Pkeedr. 
1. Iti. Fraudator nomen quum locat sponsu impro- 
bo, Non rem eipedsre, sed mala videre cipelit. 
Sed hie locus ab interpretib. mire venatur. — ri) 
Nomen interdutn ipsum debitorem signiflcat. Cic. 
b. Fam. 6. sub fin. Meis rebus gestis hoc sum 
assecutus, ut tionum nomen eiislirner. h. e. debi- 
tor fj delis, buon pagalore. et Seneca 5. Benef. 22. 
Lenta nomina, non mala, h- e. qui tarde solvunl, 
solvunt tamen. Colum. 1- It. R. 7. 2. Optima no- 
mina non appcllando fieri mala, fcenerator Alphius 
dixisse miss-mis fertur. k. e. etiam si oplimi sint 
debilorcs, si tamen diulius debilum e.xigere distu- 
leris, negligenlia pessimos fieri. Seneca 7. Benef. 

29. Qua?dam nomina bona lentus ao sapiens cre- 
ditor fecit, qui sustinuit ac mora fovit. — Nomi- 
ne meo ex possessionibus res afiereum solvere est 
liber ar mi dai debito coniratto in inio nome sui 
propri fondi: et alieno nomine ces alie.num per- 
solvere suis copiis est con mallevaria pagare 
il debito suo colle proprie sostanze apud Salt. 
Cat. 36. ^ 3 - pro familia, stirpe, gente. — a) 
Aliquando refertur ad Tamilian!, quia in r-a uoum 
nomen commune est mullis. Catull. 60. 212. non 
decet Tarn vetus sine liberis Nomen esse, sed in- 
didem Semper ingencrari. firg. 6 /En. 758. II- 
luslres aninias, nostrumque in nomen ituras. Sue- 
ton. Cces. S3. C Octaviuin in familiam nomenque 
adoptavil. PI in. 8. P.p. IS. Pomilius ATer, qui il- 
los in nomen assumpsit, adotto. el Tac. 3. Ann. 

30. Crispum C. Salluslius in nomen adscivll. Sic 
Sueton. Call). 17. In bona i't nomen lestamento 
adv. ilus. Insnipl. apud Maff. Mus. fer. p. U'6. 
n. 5. hoc momvikntvh- vkto nb nv: nomi^h meo 
exiat. h. e. de jicnic t'abia, Q. enim Fa bins Ni- 
canor is e-l, qui sibi ct a! iis posuit. f. ibid. Maf- 
feji ad'itnat. — Mine li^urate Ammian. 1C>. 11. 
Illiiid-inus Araiim in suum nomen adscivit. — b) 
De stirpe ac genie: sic nomen Latinum. Roma- 
nian etc. est ip«» pens I.alina, Romans. Senatusc. 
de Bacclian. ckivis homakvs nrvk komimts i.ati- 
m nhvs socivm v v ' s, , ,VAM Kic - i - ic - -■ dc republ. 
I J. Conritatis smiis el nomine Latino. Liv. 23. 
fi. L'bi delelum omnibus videretur nomen Roma- 
num. Adde Nepot.. Sail., JuBtin. t Tac. etc. 5 *• 
Metonymicc ponilur pro persona. Liv. 37. a I. Pi'O 



NOMEN 

dignitate el gloria apud omne genus humanum, 
quod veslrum nomen iraperiumque juxta ac deos 
immortales jam pridem intuetur, pugnastis. ubi 
vestrum nomen valet vos Romanos: est tamen 
qui numen leg. fal. Flacc.o. 118. nova dux ac- 
cedere gaudet Nomina. Sil. It. 17. 192. Jamque 
ardore truci lustrans fortissima quaquc Nomina 
obit Terro, Ovid. 2. Trist. 441. Nee minus Hor- 
tensi, nee sunt minus improba Servi Carmina: 
quis dubitet nomina tanla sequi? Tibull. 3.4.61. 
Ah crudele genus, nee fidum femiaa nomeo! non 
e cosa da fidarsi. Sil. it. 6. 298. Nee, Trasyme- 
ne, tuus premerel lot nomina gurges. Ovid. ^8. 
Met. 464. In diversa trahunt unum duo nomina 
pectus, h. e. maternus et fraterous amor. — Si- 
militer Sil. It. 13. 44. nomen Led?e. h. e. Hele- 
na Leila filia. et 14.70. Quid referam .Eolio rc- 
gnatss nomine terras? h. e. ab iolo. et 5, 161. 
Quosque nefas vetiti transcendere nomen Iberi. h. 
e. vetitum Iberum. fal. Calo Dir. 90. Dulcia ru- 
ra, valete, et Lydia dulcior illis, Et casli fontes, 
et felit nomen agelli. ^ 5. Nonnunquaio nomen 
opponilur rei. Liv. 7. 29. a med. Caropani raagis 
nomeu ad presidium aociorum, quam vires, quum 
aitulissent etc. Justin. 22. 5. 6. Coituraque auxi- 
lia omnium adversus unaro urbem, nomine quam 
opibus ampliorem. Nepos Ages. 1. Ut duos habe- 
reol semper reges, nomine magis, quam imperio, 
et Id. Reg. 1. Lacedeemonius auiem Agesilaos no- 
mine, non polestale fuit rex. Adde Justin. 13.2. 
It. Cic. 5. All. 15. Tantum me nomeo habere 
duarum legionum exsilium? Ovid. i. Art. am. 740. 
Nomen amicilia est, nomen inane fides. Cf. Sil. 
It. 1. 292. misit largo quam dives alumno Ma- 
gnanimis regnata viris, nunc Ardea nomen. et 
Tac. 4. Hist. 75. Muciaoi ac Domitiani vaua et 
sine viribus nomina. ^ 6. Sspe ponltur pro exi- 
stimatione, fam a, rinomanza , fama , nome. Cic. 
Brut. 67. 238. Ilujus magnum nomen in patroois 
fuit. et ibid. 69. 244. Memoria quidem dignoa 
perpaucos; verum qui omnino nomen babuerint, 
non iia mullos fuisse. firg. 2. jEn. 89. el nos 
aliquod nomenque decusque Gessimus. Sil. It. 13. 
722. Merer! nomen immortale. Ovid. 3. Met. 612. 
nomenque erat Auguris ingyns. Horat. 3. Od. 9. 
7. Mulli Lydia nominis Romana vigui clarior Ilia. 
Quintil. 6. 2. 36. Pervenire ad aliquod nomen 
ingenii. Ovid. 2. Trist. 350. Nomen alicujus slrin- 
gere. h. e. famam Isedere. Liv. proam. I. 1. Offi- 
cere nomini alicujus. fellej. 2. 91- 4. Tanli 
nominis fama territus. Ptin. 7. Ep. 20, Homines 
non nuliius io lilteris nominis. Flor. 3. 16. C. 
Gracchus homo sine tribu, sine nomine, h. e. igno- 
bilis, ignotus, obscurus. firg. 9. ,En. 343. mul- 
tam sine nomine plebem. Sil. It. 10. 28. radii 
iagens nominis expers Uni turba viro. — ■ Hac ra- 
tiooe transfertur ad inanima. Calo R. R. 25. Ne 
vinum nomen perdal. Sic firg. 2. G. 239. Nee 
Baccho genus, aut pomis sua nomina serval. h. e. 
suum saporem el prelium. ^ 7. Sa>pe etiam pro 
causa, litulo, praeiexlu, pre(eafo, titolo , cagxone. 
— a) In singular! numero. Cic. 7. ferr. 5. 11. No- 
mine sreleris conjurationisqoe damnati, ad suppli- 
cium traditi. At Orellius pro Nomine legit Ho- 
mines. Id. 2. Fam. 1. Nomine negligenlia; ali- 
cui esse suspectum. In Epit. Livii 47. extr. Pras- 
lores avaritiae nomine accusafi. Cic. Rose. Com. 
14. 40. An alio nomine et alia de causa abslu- 
lisse? Id. 2. leg. Agr. 6. 15. Orbis terrarum do- 
mini constiluereiilur legis agrarta* simulatione at- 
que nomine. Tac. 14. Ann. 59. Decreta? eo no- 
mine supplir aliones. fellej. 1 . 5. 4. Quo nomi- 
ne non est mirandum, quod saepe illud usurpat. 
etc. Cels. 7. 26. n. 2. o med, ldque eo nomine 
opus est, ne quum adduci uncus creperlt, calculus 
I'tlugiat. Cassius" ad Cic. il. Fam. 12. a mtd. 
ILec a le peto amicili* nostrw nomine. Cic. Fkicc. 
12. 27. Classis nomine pecuniam imperaiarn que- 
runtur. — 6) In plarali num. Cic. 6. Alt- 2. an- 
te med. Is mullis nominibus Graeos in eo rcpre- 
hendit, quod mare tarn seculi sunt. Sail. Cat. 38. 
Namque-per ilia tempora quicumque rempubl. agi- 
tavere , honeslis nominibus, alii sieuli populi ju. 
ra defendercnt, pars quo senall auctoritas ma- 
mma foret, bODurq publicum simuiantes pro sua 
quisque polentia certabaot. Justin. 38. 2. 6. Sed 
1 senatus, studio regum iutellecto aliens regna fal- 



NOMENCLATIO 

gi« nominibuj furaolium, et Mithridali Cappado- 
ciam et Nlcotnedi- Paphlagoniam ademit. — c) 
Meo, tuo nomine, vice, verbis, propter, a mio 
nome, da mia. parte. Cic. Mur. 33. 69. Pra»ser- 
tiru talis viri nomine rogalos. et ibid. 36. 75. 
Quum epulum Q. Maximus patrui sui nomine po- 
pulo daret. Cues. 1. B.G. 18, a med. Odisse suo 
nomine Casorem et Romatjos, quod eorum ad- 
veolu poteotia ejus demiouta git. per tuo parti- 
colare riguardo, o interesse: vel tut come iiii. 
Sic Brutus ad Cic. I. ad Brut. 4. Cicero, vir 
optirae, miblque merito et meo nomine, et reipu- 
blicae, carissime. Cic. 1. Phil. 12. 30. Mihi et- 
iam, quo auctore te in lis rebus uti arbitraban- 
lur, et gralias boni viri agebant, ei tuo nomine 
gratulabantur. Id. 2. Cat. 6. 14. Maniius isle, 
credo, beilum populo R. suo nomine inJiiit. Ne- 
pos Attic. 6. Neroinem neque suo nomine, neque 
subscribers accusavit. Cic. Mur. 38. 82. Neque 
isti me meo nomine interSci, sed vigilanlem con- 
sulem de reipubl. presidio demovere volunt. me 
come me. et Id. Amic. 21. 77. Ab amicitia Q. Pom- 
peji meo nomine se removerat, ut scitis, Scipio. 
h. e. propter meam a Pompejo dissensionem. 

NOMBNCLATIO, onis, r. 3. (nomenclaior) ap- 
pellstio nomination facta, recitatio nominis, il chia- 
mare per name, o'vduaaua. — a) De personis. 
Q. Cic. Petit, cons. It. 41. Ilia altera pars peti- 
tions, quae to populari ralione versalur, deside- 
rat nomenclationem, blandiliam, assiduilatem, etc. 
— b) De rebus. Colum. 3. R.R.2. 31. Prudenlis 
magistri est, ejusmodi nomenclationis aucupio, quo 
potiri nequeant, studiosos non demoran. h. e. re- 
ciiatione nominum, quii>us vites appeliantur. 

iNOMENCLATOR, oris, m. 3. Legitur et no- 
mencutator, quod integrum est, apud Sueton. Aug. 
19., Col. 41. et Claud. 31.; Martial. 10. 30,; et 
In script, apud Gruter. 599. 2. — Legitur etiam 
in Inscript. apud eumd. 630. 5. Nomiclator a cen- 
sus, h. e. qui nomina in censum inscribenda defe- 
rebat. V. Annali deWInstit. archeoL a. 1816. p. 
322.; et adde Inscript, apud Henzen- 5727. et 
6547. — JVomenctafor, a nomine calando, id est 
vocando, est qui memoriier unumquemque nomi- 
natim vocare didicit, nomenclalore, ovsp-axokoyoc 
Q. Cic. Petit, cons. 8. 32. Ne nomenclaior solum, 
sed amicus eliarn bonus esse videare. — Ueterum 
de iis usurpatur, qui aliorum nomina uescienti 
suggerebant. — a) De pcrsonis. Ex bis, quae moi 
alleremus, pa te t, duo praecipua fuisse nomenclato- 
rum ministeria. Nam extra domum inserviebatit 
prensa Lion i bus, ut candidail, iis suggerentibus, no- 
mina civium scirent, quos nominatim in pren- 
saodo compellare vellent: domi in compeltandis 
nominatim iis, qui mane salutatum advenirent. Por- 
ro Imperalorutn R, temporibus nomenclaior diclus 
est etiam servos, qui hero suo aliorum servorum 
nomina suggerebat. Cic. 4. All. 1. circa med. Ut 
nemo ullius ordinis homo nomenclalori nolus fue- 
rit, qui mihi obviam non veneril. Seneca 1. Be- 
nef. 3. ad fin. Nomenclalori memori?e loco auda- 
eta est. Id. Ep. 11- Nemo vetulus nomeoclator, 
qui nomina ooo rrddil, sed Impooit, lam perpe- 
ram tribus, quam ille Trojanos cl Acbivos, persa- 
lutabat. et Ep. 19. ad fin. Uabebis convivas, quos 
et turba salutantium nomenclaior digesserU. Id. 
6. Benef. 33. ad ftn. Quid? tu istos libros, quos 
vii nomenclatorutn complectilor aut memoria,aut 
manus, amicorum eiislimas esse? V. FODIO. Sue- 
ton. Aug. 19. T.elepbt servi nomencuiatoris. Ma- 
crob. 2. .Saturn. 4. Nomenclalori Augustus, de cu- 
ius oblivione querebatur, dicenli : Num quid ad 
forum mandas? Accipe, inquit, comraendatictas , 
quia illic neminam cosLi. Inscript, apod Henzen. 

6196. 4SM1LI0 LKP1D1 LIB. FKL1CI NOMBNCLATOKl 
VlHO PHI0R1 08CIMIAK L, L. LIBKBAUS. — f>) De 

rebus. Martial. 10. 30. Noroenculator mugilem 
cilai nolum. 

NOMENCLATORA, ae, f. 1. nomenclature, no- 
menclatlo, appellalio. Piin. 3. Hist. not. procem. 
i, (2). Sit quasdam in bis nomenclatura quidcm r 
sed mundi rerumque naiuree. h. e. recitatio no- 
minum locorura, oppidorum, Cuminum etc, qiwe 
in terra sunt. Id. 2t. ibid. V. 28. (52). Sunt et 
alia genera, nominibus Grascis indicanda, quia no- 
strls hujus nomenclaturas defuit cura. 

NOMENCULATUS, a, gm, adject, nomine suo 



— 384 — 

appellatus. Vot a Leiieo eipungenda ; oevrrit 
eoim tan turn in IVot. Tir. p. 35. Nomeoculatus, 
nominativus, nominalim. 

NOMlMUS, i, ra. 2. v6p.tuc;, Icgilimus. Inscript. 
nuperrime reperts Veneliis, qu» nunc Ibidem ser- 
vaiur in Mus. Lapid. SemCn. Patriarch., quae 
esl apud Or til. 5059. soli SACRutn «?. baiksvs mo- 
cvlvs pater NOMtMVS. V . PATER, h. e rile con 
secralus, ut docet Labus. in Annal. de!" Instit. 
archeol. a. 1846. p. 271. el apud Orell. 505 tf. 

NOMlNAlllLlS, e, adject, (nomen). Lcgiiur in 
plerisque MSS. Codicibus apud Ammian. 2S. \. 
ad ftn. Clamitant saepe, rempublicam stare non 
posse, si futura conrertatione quem quisquc vindi 
cat, carceribus non cisiluent princeps «'t nomina- 
bibs equis parum eobnerenter circumfleiprit me 
lam. fatesitis pro naminabilis equis Icgendum 
conjecil edidilque funatibus equis, quemadmouum 
et alia hoc loco dubia, nee integra. ipse conjectu- 
re immulatit. 

NOMlNALlA, Xum, n. plur. 3. V. voc. seq. 
in fin. 

NOMtX^LlS, e, adject, ad no-men perlinens, 
nominate. Varro 8. Z. L. 4. Mill. L't enini ab 
yEmilio homines orti .-Emilii ac gentiles: sic ab 
.Emilii nomine declinalae roces in gcnlililate oo- 
minali. — Hinc 

IVominalia, ium, n. plur. 2. absolute, substan- 
tivorum more, dies solemois quo puero imponebalur 
nomen: de quo Capitolin. in M. Aurel. 9. Liber ales 
causas Ua munivil, ut primus juberel, apud pra- 
fectos ferarii Saturni unurrMjuemque civium n;itos 
Hbcros proQteri, intra tricesim-jin diem nomine 
imposito. Hue srxietfH et locus ejusd. Capitolin. 
in Clod. Albin. 5. Septima ejus diei bora convi- 
vio, quod celebritati pueri deputabatur, quum ei 
Qerent nomina, seplem aquilas parvula de nido 
ailatce Sunt et quasi ad joeum circa cunas pueri 
constitute: nee hoc omen pater abuuit, qui jussit 
aquilas ali et diiigenter curari. V. FATUM. Ter- 
tult. Idolol. 16. Ofueia privaiaruni et com [Illi- 
nium soleinnitatum, ut log% pars, ut sponsalium, 
ut nuplialium, at nominalium. /'. I.USTRK'US. 
— Die nominalium parentes e« labuliirio publi- 
co tabulas secum domi asscrvamtas rcferebant, te- 
stes scilicet setatis neonati pu«*ri. ibiqut; eonsules 
erant adnoiali: quod nos dicimus fede di nascila. 
V. Apul. de. Mag. p. 577. Oudend. 

NOMlNALrTER, adverb, nominalameme, no- 
minatim, nominando. Arnob. 2. 5i. Nomtnaliler 
annuere. 

NOMtNAlTM, adverb. (nominatllS^ do men enun- 
ciando, nominando,nommafamienfe, espressamen- 
te, 6vop.iari.Cic. 11. Alt. 7. lilt- edicit its, ul 
me etciperet. et Lelium nominalim: quo*! sane 
nollem. Potcrat enim sine nomine, re ipsa eicipi. 
et 7. ibid. 15. De quo senatus nominatim deere- 
vit, ut stalim millcretut in Siciliam. et It. ibid. 
6. Ut non nominatim, sed general tm proscriptio 
essel iufurmata. Id I. Ifat. IK 40. 111. Ob^t-nas 
voluptalcs non eruliejcetis, perie<[uitur omnes no- 
minatim. Id. 3. Off'- 16. 65. (Juidquid esset in pi'.T- 
dio vilii, id slatuerunt, si venditor sciret, nisi no- 
minatim dictum essel, praestari cportprc. .Vcpis 
Mitt. I. His consulcntibus nnniittittim Pythio pr:t:- 
cepit, ut Miltiadem sibi imper-Uorem sunitreut. 
fees. 1. B. C. 39. Nominatim ei omnibus ci; i ta- 
li bus nobilissimo et fortissimo quoque co-ato. Liv. 
2. 28. Consules in tribunal adscendunt: riianl no- 
minalim juoiores. Capetl. 1. p. 17. [n^ressuros 
etiam cunrtos noininatini vocabai t'ama piMrconans. 
NOMlNATlO, onis, f. 3. (noinino) actus nonii- 
nandi, appellalio, nomina, avopataia. 

I.) Proprie. F'iiruv. 6. exlr. Nee tamen ego, 
ut mutetur consuetudo nominationum aul sermo 
nis, ideo beee proposui, sed, ut ea non sint igno- 
ta, phllologis expunenda judicavj. 

_IL> Translate. ^ I. Apud Vairon. ». /.. /,. 
95. Mull, nominatiunes sunt vurabula, scu nonii- 
na quibus res singula nominautur. Uubia lamer; 
esl lectio; variant enim Codd.: .Vii (terns, aucto- 
re Spenqr.lio, pro nominalio le^lt nominaius , us 
rn. 4. Piisv.ian. 8. p. Si 2. Putsch. Pia-terea in 
nominationil)us, id est i'vofi-iTOTrouotr;, sive nomi- 
num sen verhornm novis conformationibus, non 
omnes declinaiionis molus sunt quaerendi. ^ •!. 
Apud Rbctores nominalio est ligura veiborum, 



NOMIMTO 

quae nos admonet, ut cul rci nomen aut noo sit r 
aul satis idoneum non sit, earn nosmet idoneo 
verbo nominemus, aut imitaiionis, aut signibca- 
lionis causa. Imitaiionis, hoc modo, ut majores 
rudere, et vagire, ct mug ire, et murmurare, et ai- 
bilare appellaverunt. Signiftc*nd« rei causa, sic: 
Poslquain isle in rernpubl. fecit impetum, fragor 
civilalis in primis est auditus. H*c Cic. 4. He- 
renn. 31. 42. ^f 3. S-epe dicitur de ea , qua quis 
ad sar-rrdolium, aut auguratum nominatur. Cic. 
13. Phil. b. 12. Palernuro auguratus locum, in 
quem ego eum ut, quod a palre accepi, filio red- 
dam, mea nominations cooplabo. Liv- 26. 23. 
exlr. Poniifex quia eiact^ anno mortuus erat , 
ideo nomina tio in locum ejus non est fa;ia. Plin. 
S. Ep. 3. Surcessi Julio Fronlino principi viro, 
qui me norninationis die, per hos continuos an- 
nos, inter sacerdotes nominabat, tamquam in lo- 
cum snum cooptarct. Tac. 6. Ann. 45. jEstiman- 
do cuj,i<que deirimento quatuor progeneri Cssa- 
ris delccti, addilusque nominalione consulum P. 
I'etronius. 

NOMlNATtVUS. a, urn, adject, nominativo, u.t 
Nominativus casus, vel absolute Nominativus apud. 
Grammatico<, qui et rectus et casus nominandi 
(f. NOMINO) dicitur. Usus est hac voce, prmter 
reteros, Vcltvo 10. L. L. 23. Mull; Quintil. 1. 

7. 3., 7. 9. 13., 8. 3. 46. et alibi; et Petron. 
fragm. p. 886. Burmann. — lYominativcs inter- 
rogationes su'.U qu;e per nomina solent fieri. Pri- 
scian. 17. p. 1054. Putsch. — Forcellinus baec 
addil: Idem Varro nominalivum pro nomine po- 
suisse videtur, quum inquit 7. L. L. 33. (n. e. 

8. L. L. 63. Midi.). Dicunt, debuisse omnes no- 
rninativos et arliculos habere totidem casus. Ad- 
de eumd. ibid. 29. <h. e. § 52. Mutt.) At Mitt- 
lerus utroque in loco, auctore Spengetio, legit 
nominalus, us. V. banc vocem. 

NOMINATOR, oris, rn. 3. nominator e, qui nu- 
minat. Ulp. Dig. 27. 8. 1. Nee nomioatores ma- 
gistratuum ex hac causa tenehuntur, sed soli ma- 
gistratus. Adde lemma til. 7. ejusd. lib. quod 
est De ftdejussoribus et nominatoribus el he- 
redib. tutor, et curat, h. e. qui nomina dederint, 
et quibus tut ores eligerenlur. Im]rp. Dioclet. et 
Maxim. Cod. 8. 14. 11. Nominators pignori ca- 
fiere sine pnesiJts aucloritaie res nomiuaii non 
iicet. h. e. qui nurneii suuin lainquaiii creditoris 
dedcrit. V. Cassiod. '*. t'ariar. ID. 

NOMINA TOR [US ^ a, urn, acject. qui ad nomi- 
na perlinet, vel nomina coritinet. Impp. A read, 
et Honor. Cod- Thcod. 11.28. 3. Ordinarii j,i- 
dices nominatorios breves absque ulla conscriptcs 
fraudc transtinttant. h. e. quibus nomina conlineii- 
lur corum, qui reliqua a?rario debent. Adde eosd. 
ibid. 11. 28. 3. 

NOMfNVrUS, a, urn. V. NOMINO. 

NOMLNaTUS^ us, m. 4. idem ac res nominala, 
sen nomen. Varro H. /.. L. 52. Mull- I>e noiui- 
nalibus qure acedunt proxirnc ad inbuitam nalu- 
ram artirulorum alque appeliantur vocabula, ut 
homo, eguus. Sic Id. 10. ihid.'iO. Ad nominatuum 
siniilitudines animadvertendas. et ibid. 21. Nomi- 
nated ut similis sit nominalus, habere debet ut 
sit codem uenere, spei io ea-leni, si ■" casu, eiitu 
eod.'m . V. NO.MINATK) II. 1. el NOMINATI- 
VUS. 

NOM fNlTAT L-y, a. urn. V. voc. scq. 

NOMlNtTO, as, avi, iitum, are., a. 1. frequen- 
tat. a num inn. Part. .Yumiuiliifus et JYominilan- 
dus. — Nominilare c*l Si»(ie rioininare, nominate 
spesso. Lucre t. 3. 353. suscipere hunc mot urn, 
quem sensum nomiuilumus. Id. .4. 48. Qua; quasi 
mem bra n a esl, vel cortex nomi nils rid a. Id. 6. 424. 
Presteras tiraii quos ab re nominitarunt. Inscript. 
apud Mural. 1522- 2. viva phii.kviativm svim av- 

nELlA NDVHMTATA CASTA FYUKSS VOLGF.l NKSCIA 

>rioa vino. A mob. 7. 43. Si nomen hoc sordi- 
iluin est. anguoin dicimus, serpenten! nominilamus. 
NOMINO. as, Svi, alum, are, a. 1. (nomen). 
Primam $>l!dbam jierperam corripi'. Ennod. carm. 
4. 67. culp:i est th alamos nominasse pudicos. ~ 
i'art. jVominniis II. 3.; A'ortinatus J., IL 3. et 
in fin.; V^minuturus L; .\wninandus IL 3. — 
Nominare e-t nomen importer*!, suo nomine ip- 
pellare.. vo-iri'., mincnpare, ':vo;«'w Ol. nomi- 
nare; Fr. nomme , appefar, designer par un noni; 



NOMINOSUS 

Hisp. nomlrar, llamar; Germ, bein Namen n«n- 
nen, benennen, nennen; Aogl. to name, call by 
name). 

I.) Proprie, vel strtcto sensu. — a) Genera- 
tim. Enniu$ a pud Cic. 2. Herenn. 22. 3*. nayis 
qua nunc nominator nomine Argo, quia Argivi 
in ea dilecti viri Vectl etc. Cic. Amic.8. 26. Amor 
enim, ei quo amicitia est nominata, etc. Phcedr. 
1. 5. nominor quia leo. Nepos Milliad. 2. extr. 
Insulas, quae Cyclades nominanlur, sub Athenien- 
sium redegit potestatem. Cic. 3. Off. 33. 116. Atqui 
ab Aristippo Cyrenaici atque Annicerii philosophi 
nominati omne bonum in voluptate posuerunt. Id. 
Ccecin. IS. 51. Res ut omnes suis certis ac pro- 
priis vocabulis nominentur. Id. Ccel. 18. 43. Quo- 
rum parlim nimia libertas in adolescenlia, partim 
profusa luxuries, magnitudo aris uiieni, sumptus, 
libidines nominarentur. si direbbono, si raccon- 
terebbono. Ter. Heaut. 2. 3. 62. quid ait, ub't me 
nominas? ft. e. ubi mentionem facia de me. Id. 
Phorm. 5. 1. 12. meum nomen norainat. Plant. 
Host. 3. 2. 97. tr. Ileus Tbeuropides. th. quis 
nominal me? chi mi chiama per nome, chi m'in- 
terrogal Cic. 6. f err. 25. 55. Quern voles de con- 
venlu Syracusano virum bonum oominato: produ- 
cam. Id. 3. Nat. D. 22. 56. Quartus (Mercurius) 
Nilo patre, quern ^Egyptii nefas babent nominare. 
Per anaeoluthon Plant. Capt. 4. 2. 71. 8a. scom- 
brum et trigonum et cetum et molicm caseum. 
hk. Nomiuandi istosurn Ubi erit roagis, quam e- 
dundi copia Hie apud me, Ergasile, Sueton, Tib. 
71. Monopolium noroinaturus. — b) Nominare 
honoris causa, formula est, qua utimur, quum ho- 
neslos viros nominamus. Earn autera usurpabant, 
ut docet JJlanul,, quum oesciebant, nominari, nee 
ne, aliquis vellct, oe nominando offendcretur. Cic. 
Rose. Am. 2. 6. Sulla, quern honoris causa no- 
mino. Id. ibid. 6. 15. Quas, ut aquutu est ; fa- 
mitias honestatis ampliludinisque gratia nomino. 
— c) Sequente Relat. Apul. de Mar}. Nomina- 
te, quis Hie fuerit, quern etc. dile. 

II.) Figurate, vel latiori sensu. % 1. Est ce- 
lebrara, pnedicare. Cic. Arch. 11. 26. Pradicari 
de se, ac nominari voluot omnes. Quintil. 10. 1. 
94. Sunt clari bodieque et qui olim nocoinabantur. 
V. et Nominatus in Qn. % 2. Est etiam aliquem 
ad aliquem honorem deligere,seu prasentem sistere, 
nominare designandum. Liv. 1. 32. Mortuo Tullo 
res ad patres redierat: bique interregem nomina- 
veront. Cic. 2. Phil. 2.. 4. Me augurem a loto 
collegio expetitum Cn. Pompejus et Q. {lortensius 
nominaveruut. Plin. 2. Ep. 1. lilo die, quo sa- 
cerdotes solent nominare, quos dignissimos sacer- 
dotio judicant, me semper nominabal. Suelon. 
Claud. 22, In cooptandis per collegia sacerdotibug, 
neminem nisi juratus nomioavit. Adde Tac. 4. 
Ann. 16.; et V. NOMINATIO II. 3. ^ 3. Item 
est deferre ad rnagistralum, accusare. Liv. 39. 17. 
Si quisquam ad se deduxisset, nomenve abseatis 
detulisset, qui nominatus profugisset, diem certum 
defioituros, ad quern nisi citatus respondisset, abs- 
ens darnnaretur: si quis eorum, qui turn extra 
terram Italia.n csset, nominaretur,ei laxiorem diem 
laturos. Suelon. Cats, 17. Inter socios Catilin.e 
nominatus. Curt. 6. 10. Quum quserenti socios 
vel falso fuerim nominandus. et ibid. Num hodie 
dicerem causam, nullo me nominante? ^[ 4. No- 
minandi casus idem est ac Nominati vus apud Var- 
ron. 8. L. L. 42., 9. ibid. 76. et 10. ibid. 23. 
Mull.; et Geil. 13. 22. — Hinc Part, prater, pass. 

Nominatus, a, um, adjective quoque usurpatur, 
unde Com p. No7ninatior et Sup. Nominatissimus, 
et est ceiebratus. Cic 6. Verr. 12. 27. Quid? ilia 
Attalica, tola Sicilia nominata, ab eodern Hejo 
peripetasmala emere oblitus es? Terlull. Anim. 
13. Nominaliora pericula. Plin. 12. Hist. nal. 9. 
10. (35). Vicino est Bactriane, in qua bdellium no- 
minalissimum. At Sillig. legit laudalissimum. Pr\- 
scian. de melr. com. p. 1327. Putsch. Inventa- 
que excmpla diversorum nominaltssimorum Gra- 
tiae auclorum. 

NOMINOSUS, a urn, adject, (nomen). Gloss. 
Isid. Nnminosus, famosus, nominatus, celebratus. 

NOMISMA vel nuraisma, 5tis, n. 3. vifitopa. 
Numfnisma duplici m llcenter scripsit ad primam 
syllabam produrendam Venanl.1. Vit. S. Martin. 
33y. Inde crucis truttna pretii nummismata pen- 

Tom HI. 



— 385 — 

sans. ■ — Primam syllabam alii scribunt per u, per 
o alii: quod receptlus videtur; congruit enim cum 
Graco vocabulo et etymo. Est vero Graca voi a 
vofit'^to lege sancio, moribus instituo: quia aurami 
turn pretio suo, turn iostitutis legum et recepto ho- 
minura more valent; nomisma autem est pecunia 
signata, numus (It. monela, medaglia; Fr. mon- 
naie , piece de tnonnaie; Hisp. moneda; Germ, 
erne Munze, ein Geldstuck; Ang. a coin, piece 
of money). 

I.) Proprie. % i. Generatim. Horat. 2. Ep. 1. 
233. incuUis qui versibus et male natis RettulU 
acceptos, regale nomisma, Philippos. Martial. 1. 
12. Quum data sint equiti bis quina nomismata, 
quare Bis decies solus, Sextiiiane, bibis? Adde 
eumd. 12. 62. et Seren. Sammon. 28. 525. fru- 
straque immensa nomismata fundes. fnolltssirm 
denari. «jf 2. Speeiatim. Eckhel. D. i> f . V. T. 1. 
p. III. putat, apud inferioris avi scriptores nomis- 
mata esse appellatos numos veteres et fere per- 
egrinos, qui jam Roma in mercis potius, quam 
in monetae usu haberentur. Hinc Ulp. Dig. 34. 2. 
27. ad fin. Si aurum vel argentum signatura le- 
gatum est, id paterfamilias videtur testamento le- 
gasse, quod ejus aliqua forma est expressum, veluti 
qua PhiUppi sunt, itemque nomismata, et simi- 
lia. Paul. ibid. 7. 1.28. Nomismata aurea vel ar- 
gentea vetera, quibus pro gemmis uti soleot. 

II.) Figurate sumitur pro imagine in numo 
impressa. Prudent. 2. irspt axtf. 95. En Casar 
agnoscit suum Nomisma numis inditum. 

NOMOS e( 

N'OMUS, i, m. 2. vdpto;, quod videtur esse a 
vE(i(a regOy pnvsum. *j 1. Dst prafectura. Plin. 

5. Hist. nat.'J. 9. (49). de /Egypto. Summa pars 
contermina /Ethiopia Thebais vocatur, dividitur 
in prafecturas oppidorum, quas nomos vocant, 
duodecim. Trajanus ad Plin. 10. Ep. 23. Tu, er 
quo nomo sit, notum mibi facere debes. Hie quo- 
que de /Egypto loquitur. Plin. 5. Hist. nat. 9. 9. 
(50). Substituunt alios nomos, ut Heroopoiiten. 
<f 2. In musicis nomus est idem ac cantilena, sen 
modus certa lego compositus: vo/xoc enim Grace 
etiam legem Latine signiDcat. Sueton. Ner. 20. 
Nee ante cantare destitit, quam incboatum absol- 
yeret nomon, Pleneque editiones habent vo^oy 
Grcecis litteris. 

NON, adverb, ncgandi (quod in omnibus fere 
Unguis ex uoo eodemque theraate n factum est) 
baud, minime, nequaquam, ou, oux (It. non, no; 
Fr. non, ne pas, ne point; Hisp. no; Germ, nicht; 
Aogl. not, no). Occurrit — 1') Absolute, h. e. 
sine aliis particulis, qua eidem respondeant. — 
a) Cum Verbis. Ter. Andr. 4. 4. 4. non mihi re- 
spondes? et 1. 2. 15. Hoccine agis, an non? Cic. 
Brut. 67. 238, Non erat abundans, non inops ta- 
naeo: non valde nitens, non plane horrida oratio. 
Id. Pis. 16. 37. Confer nunc, Epicure nosier, ex 
hara producte, non ex scbola, confer, si audes, abs- 
entiam tuam cum mea, et ibid. 19. 43, Forluna 
enim ista tela sunt, non culpa. Id. 12. Earn. 2. 

6. Itaque omnibus est visus-vomere suo more, non 
dicere. Liv. 3. 44. Ait se jure grassari- non vi. 
Cic. Mil. 1. 19. Perinde quasi cxitus rerum, non 
hominum consilia legibus vindiceotur. Id. 2. Tusc. 
12. 29, Quasi de verbo, non de re laboretur. Sail. 
Jug. 31. Perinde quasi ea honori, non yraedaa ba- 
beant. Quintil. 9, 1. 23. In dicendo irasci, dole- 
re, miscreri, liraere, non sunt flgura, oon magis 
quam suadere, minari, rogare, — Aliquando in fi- 
ne poaitut. Cic. 3. Alt. 3. circa med. Earn (fa- 
gam; alii leg. eum) si nunc sequor, quonam ? 
Cum illo non. Seneca Ep. 102. circa med. Fama 
utique vocem desideral- claritas oon. — Sapius 
iteratur ad negationls vim augendam. Ter. Phorm. 
2. 1. 73. non non sic futurum est: non potest. 
Catull. 14. 16, Non non hoc tibi, salse, sic abi- 
bit. Cic. ffarusp. resp. 18. 37. Non ignovit, mibi 
crede, oon. Nisi forte tibi ignotum putas, quod etc. 
Id. Place. 22. 53. Non est ita , judices , non est 
profecto. Seneca 7. Benef. 25, Non est ita admo- 
oitio, non convlcium est, Virg. Cir. 18. Non ego 
te talem venerarer munere tali: Noo equidem. — 
Pluries interduiu ponitor, prsecipue cum uno tan- 
turn Verbo. Liv. 42. 3. Quod non Pyrrhus, non 
Hannibal viotassent. Id. 21. It. Non node, non 
die uoquam cessaverunt ab opere. Id. 37. 20. Non 



NON 

stratos, non infrenatos magna pars babebant equoj. 
Cic. 1. Off. It. 35. PartS autem victoria conger- 
vandi 11, qui Don crudeleg in bello, non immanea 
fueruot. Sic et Orellius; al. leg. nee immanea. Id. 
2. Parad. 16. Non enim magnitudo animl ejus 
(Reguli) cruciabalur a Pcenis, non gravitas, non 
fides, non constantia, oon ulla virtus, non deni- 
que animus ipse. Liv. 5. 6. extr. Ea demum Ro- 
ma libertas est, non senatum, non magistratus, non 
leges, non mores majorum, non instituta patruro, 
non disciplinam vereri militia. Adde Cic. 5. Verr. 
4. 8. — b) Si negation!, qua vel in Verbo, vel 
in aliquo alio vocabulo, vel in re ipsa, qua dicl- 
tur, insit, non prseponatur, afflrmat, sed leviter, 
ut nonnihil aliquid, nonnullus, non nemo aliquig. 
Sic Cic. 2. Fam. 16. Moveo nonnullis susplclo- 
nem, velle me navigare: quod tamen fortasse non 
noliem, si possem ad otium. Sueton. Claud. 30. 
Auctoritas dignitasque forma non defuit vel stan- 
li vel sedenti. Cic. 4. Cat. 5. 10. Video de is Us, 
qui se popularcs haberi volunt, abesse oon nemi- 
nem, ne- senteotiam ferat. Sueton. Cces.Sb. Pro- 
nuociasse autem dicitur voce acuta, ardenll motu 
gestuque non sine venustate. ■ — c) Si poslpooa- 
tur, plane et omnino aflirraat, ut nihil non, omnia. 
Ovid. 3. East. 623. Multa tibi memores, nihil noo 
debemus Elisa. V. NIHIL. Cic. Amic. 26. 99. 
Aperte enim adulantem nemo non videt, nisi qui 
admodum est excors. — d) Sequente negatione 
una et altera, adbuc negat, pracipue in formula non 
potest non, aut quum nullus vel nemo adest. Cic. 
2. Ein. 8. 29. Qui mortem in malis ponit, non pot- 
est earn non timere. Liv- 2. 45. Nolle inullos ho- 
stes, nolle successum, non patribus, non consuli- 
bus. ubi Eorcellinus illud non redundare ait. Cic. 
9. Att. 12. Non medius fidius pr;e lacrimis possum 
reliqua nee cogitare, ncc scribere. Simile est illud 
ejusd. 5. Fim. 17. extr. Nullo loco deero nequo 
ad consolandum, neque ad levandum fortunam 
tuam. Ceterum Id. 6. Phil. 3. 7. Horam eximera 
nullatn in tali cive liberando sine scelere non pos- 
sumus. Cf. eumd. 4. Verr. 2i. 60. Debcbal Epi- 
crates numum nullum nemiui. Plaut, Mil. glor. 
a. 5. v. 18. Jura, te non nociturum esse bominl 
hac de re neroini. Sic £nntus apud Festum p. 
162. 33. Mull. Lapideo sunt corde multi, quos 
non miseret neminis. — e) Unus non, ne unus 
quidem. Flor. 2. 18. extr. Unus enim vir Numan- 
tiuus non fuit, qui in catenis duceretur. ne pur 
uno. — f) Cum Superlativis negantibus, aut vi- 
tuperium laudemye significantibus, interdum, per 
quamdum urbanitatem, contrariam vim habere vi- 
detur. Cic. 6. Verr. 56. 125. Vidi enim vos in 
hoc non minime, quum testes dicerent, commoveri. 
h.e. valde. At Orellius pro in boc non minime legit 
in hoc nomine. Id. 5. Parad. 3. 40. Cetbegus, ho- 
mo noo probatissimus. ft. e. valde improbatus. Id. 
2. Nat. D. 17. 46. Uic quam volet, jocctur Epicu- 
rus, homo non aplissimus ad jocandum. h. e. pa- 
rum aptus. Nepos Agesit.S. Vestilu humili atque 
obsoleto, ut boralnis noo beatissiral suspicionem 
praberet. ft. e. pauperis. Sulpicius ad Cic. 4. Fam. 
12. Etsi scio, non jucundissimum nuncium me vo- 
bis allaturum. h. e. tristissimum. — Hac ratiooe 
inservit roodestia ct verecundia. Cic. 1. Fam. 9. 
sub init. Et ego te auctorc amicissimo et sapien- 
tissimo, et tu me consiliario fortasse non Impert- 
tissimo, fideli quidem et benivolo certe, usus es- 
ses. Id. Divin. in Q- Ccecit. 21. 67. Sociorum 
querirnonire delata ad bominem non inertissimum. 

— g) QuamvU inhoneslus, indignut, infrequens, 
indebitus etc. optime dicanlur, interdum tamen 
opliroi scriptores pro his non aonesfus, non dx- 
gnus, non freguens maluerunl. Cic. 3. Off. 25. 95. 
Sic multa, qua honesta natura videntur esse, tom- 
poribus fiunt non honesta. Virg. 2. /En. 144. mi- 
serere animi non digna ferentis. Pollio ad Ctc. 10. 
Fam. 33. fld fin. Duas non frcqucntcs legiones 
Brutum habere audio. Cic. Topic. 26. 100. Sic ti- 
bi noi ad id, quod quasi mancipio dare debulmus, 
ornamenta qusdam voluimus oon deblta aocedere. 

— h) Non Adjectivis solum, sed ei Substantias 
aliquando apponitur. Cic. 1. Acad, (post.) 11. 3». 
Nee vero aut quod efficeret aliquid, aut quod effl- 
cerelur, posse esse non corpus. Modes tin. Dig. 31. 
1. 14. ad fin. Quasi servitute pradii non possei- 

\ sori rclicta. Paul. ibid. 43. \'o. 1. Fulcinius dlce- 

49 



NON 

l»al, vi possJderi, quotiei vel non dominus vi de- 
ject ui est. QuintiL 4. 1. 22. Nam et minari et 
deferre eliam noo orator potest. Id. 12. 10. 29. 

P#ne non bumana voce, vel ornnino non voce po- 
tiuG. — Et cum Infiniio, quod vicem gerit Sub- 
stanlivi. Cic. 2. fin. 7. 18. Si- hoc non doiere 
solum voluptatis nomine oppellaret. — Et cum 
prsepos. Lucrtt. 2. 929. Scire licet gigni posse ex 
non seosibu' sensus. Adde eumd. ibid. v. 932. — t) 
Locum babet eliam in rcsponsionibus. Cic. 4. Acad. 
<2. post.) 32. 1 0i. Ul scquens probabiliiatem, ubi- 
c unique haec aut uccurral aut dcficiat, aut etizm 
aut non rcsponderc possit. Cf. eumd. ibid, 30. 97. 
et 1. ft' at. D. 25. 70. — Non in illo Varron. 
3. R. R. 9. 16. Gallinse rustics similes lade non 
bis villalicis nostris sed Africanis, etc. Scatiq. vult 
esse pro non' solum , quia Colum. 8. R. R. 2. 2. 
rusticam gallinam ait esse villaiicae non dissimi- 
lera. Sic Ulp. Dig. 8. 2. 4. invilum in servitult- 
bus aecipere dcuemus non cum, qui contradicit, 
sed eum, qui non consentit. Ita Torrentin. apud 
quem est lex 5., sed Ha.loa.nder babet non solum 
qui contradicit, sed et qui etc. — m) Pro ne- 
dum esse videlur in illo Cic. 2. leg. Agr. 9. 22. 
Yix rnebercule servis hoc eum suis, non vobis o- 
mnjum gentium uominis, probaiurum arbitrarer. 
n) Aliquando non intcrrogando adhibemus 
pro nonnel Cic. Qmnct. 26. 82. Quid base amen- 
tia signiucal? noo vim? non seel us? non Utroci- 
nium? non denique omnia potius, quam jus, quam 
oflicium, quam pudorem? Id. Rose. Com. 2. 5. 
Suarum persciipUonurti adversaria profene non 
amentia est? Adde eumd. 6. Verr. 23. 50. — o) 
Ilaro pro ne in vciando utimur. Plaut. .4 sin. 4. 
1. 29. Suspicions omnes abs se tegreget: Neque 
iliaec ulli pede pedem bomini premat, Quum sur- 
Ktfl; non in ledum jnscendat proiimurn, Neque 
kLc. Alii plures pro non in tectum leg. neque in 
tectum. QuintiL 1. 5. 50. bunc loquendi mo- 
dum inter solctcismos enutnerat. Haec Forcellinus. 
Ceterum negalio, quae, ut illiquid fieri probibea- 
lur, cam Imperative aut cum Conjunctiva verbi 
conjungitur, numquam per non Ciprimitur: qua 
do re multa disserit Handius, Tursell. vol. 4. p. 
2Gi.-2i57. — p; Mo rem, quo Grseci post verba 
ncjandi, abnuendi, iuipediendi InUailivura preoxa 
negatione utj ponere solcbaot, seriori tantom aevo 
Laiini scriptores imitati sunt. Curt. 5. 3. Diu Sy- 
sigombis 6upplicum prccibus repugnant, abnueoj 
deprecationem pro illis non convcoire forluoas, in 
qua esset. Est qui non omittit. — 2.°) A'ora con- 
junaitur eleganter cum quibusdam particuiis et di- 
ciionibus. — a) Cum particuiis, quae senientiam 
reslringuot, b. e. scilicet , quidem, sane, Cic. 9. 
Alt. 10. Turn poterimus deiiberare non scilicet 
iuiegra re, sed eerie minus infracta. Tac. Dial, de 
oral. 3. Emilterej Catonem non quidem meliorom, 
sed tatnen securiorcm. Cic. 13. Att. 21. In quo 
ijibro) non sane multa mulavi, sed taraen quas- 
dam. — b) ft' on iia, ut apud Cic. 6. Verr. 47. 
att fin. Simulacra perampla, 6cd noo ita anliqua. 
Id. Senect. 20. 74. lie qua non ita longa dispu- 
tations opus esse wdelur. Id. Rose. Am. 23. 64. 
.Non ita multis ante annis, ajunt, T, Claslium quem- 
dam etc. ft' epos Pchp. 2. Magna: saspe res non 
ita magnis copiis sunt gestae. — c) JYonniti vel 
nisi non, ul apud Cels. 6. 1. Ad ea veaiam, q«« 
non nisi in sin<!alis partibus inciderc consueverant. 
Cic. Amic. 20. 72. (Juod noo fere conling it niii 
iis ; qui e'.iam contemnendos sc arbiirantur. Ovid. 
3. Trist.M. 36. Non nisi vicinas tutus ararit a- 
ijuas. Cic- Amic. 5- 18. Sed boo primura sentio, 
nisi in bonis amicili.iiii esse nou posse. — d) 
A'on fere, ul apud Cic. 7. J'trr. 71. 182. Uorai- 
nusn nobilium noo fere quisquam nostrre indu- 
stria3 favet. Id. .Sext. 23. 51. Denique ex bellica 
victoria non fere quemquam est invidia civium 
co usee uu. Est qui leg. tcniere. — e) ft"ec non, 
el. eliam. V. NEC — /*) Non possum quin, ae- 
quo ac non possum non } significat non posso fa- 
re di rneno. Sic Plaut. Trin. 3. 2. 79. Non eiiim 
possum, quin exclamcm: Uuge. Qua Plauti ver- 
ba laudantur a Cic. 2. Oral. 10. 39. Bursas 
Plaut. Mil. glor. 3. 1. 7. Neque potest, quin. 
fii id inimicis usui est, obsit mini. Cic. Z.Att.2, 
Non potui non dare. Adde eumd. 2. Nat. D. 21. 
54. — g) Non quod, non quo, non quia fere 



— 386 — 

cum Coojunctivo usurpantur, ejque in altero 
membro cum Indicaiivo rtipondent sed quod, sed 
quia, sed ul, sed ne, sed quo, verum quia, elc. 
Cic. Oral. 39. 131. Sunt enira jimilia illis, qu«e 
in amplo oroatu scsenaj aut fori appellantur insi- 
gnia, non quod sola ornent, sed quod exccllant. 
Id. 2. Tusc. 23. 56. Xon quod doleant aoimove 
succumbant, sed quia profuadenda voce omne cor- 
pus intenditur. Id. Ccecin. 35. 101. Verom id fe- 
ci, noo quod vos in bac causa hane uefensionem 
desiderare arbitrarer, sed ut omnes intelligerent 
etc. Id. Dom. 26. 69. Non quod dubitarel-, sed 
ne <jui$ orimur aliquando in tanta ubertate im- 
proborum, qui etc. Cels. 7. 20. Iniestina prolapsa 
-secari supervacuum est, non quo cxcludi a scroto 
non possint,-sed quo rcpulsa inguinibus immo- 
renlur. Cic- Ccecin. 20. 58. Non quo sit ser*u- 
lus unos idem quod familia, verura quia etc. Id. 
4. Att. 3. Non quo certiora stnt-, verura ut per- 
spicias etc. Id. 16. ibid. 15. a med. Me non sane 
movct respubiica ; con quo sit mihi quidquam ca- 
rius, am esse debeat, sed desperatis eliam Hippo- 
crates vetat adhibcre medicinam. Id. 3. Oral. 24. 
93. Quos ego censor edicto meo sus;uleram, non 
quo-acui ingenii adoiesceoiiom nollem: sed con- 
tra ingenia obtundi oolni, corroborari impuden- 
tiam. Id. 1. Tusc. 1.1. Hoc mihi Latinis litter is 
illustrandura puiavi, noo quia philosophia Grsecis 
et litteris et doctoribus percipi posset , sed meum 
semper judicium fuit etc.— /i> Non utsed ut, 
verum ut, sed ne, iodtcando coosilio inierviunt. 
Cic. 4. Cat. 9. 19. Ilaec non ut vos-excitarem, 
sed ut mea vox-ofQcio funcla consular! viderelur. 
Id. 2. Oral. 87. 356. Non ut aliquid pariat, ve- 
rura ut ca, quae sunt orta et procreala, educet. 
Liv. 41. 2i. Va leant et nuoc eadero ilia, non ut 
prsecipue amici, sed ne prsecipue iniroici aimas. 
Ct'c. Amic. 21. 80. Ipse enim se quisque diligit, 
non ut aliquam ipse a se mercedem exigat, ssd 
quod per ae sibi quisque carus est. — i) Simili- 
ter non quin -ted quod, sed quia, sed ut. Sic 
Cic. 4. Fam. 7. Etsi eo te adbuc consiiio usum 
intelligo, ut id reprebeodere non audeam , noo 
quin ab eo ipse dissentiam, sed quod ea le sa- 
pieolia esse Judicem etc. Id. 7. Att. 26. Ego me 
ducem in civili bello-negavi esse, non quia rectum 
esset, sed quia — id mihi fraudem tulit. Liv. 2. 15. 
Non quin breviter reddi rcsponsum potuerit non 
recipi regei, ideo potiuj delectos patrum od eum 
misses, quara legatis ejus Romas darelur rejpon- 
sutn,fed ut ia perpeluum menlio ejus Qniretur. 
Cic. 16. Fam, 21. Non quin conflderem diligen- 
ti»3 tuae, 6ed rei magoiludo me movebat. — I) 
Non cum Coroparativis et particuiis magis , mi- 
nus, tarn etc. sequenie quam. Curt. 4. 1. a med. 
Id consilium non raiione prudeotius, quam e?entu 
felicius Tuit. Liv. 30. 15. Non locuta est ferocius, 
quam acceptom pcculum, nulio trepidationis sigoo 
dato, impavide bausit. Similiter Sue ion. Aug. 67. 
Cosmara lervuai gravissime de s* opioanlcm non 
ultra quam compedibus coercuit. Nepos Attic. 6. 
Noo magis eos ia sua polesiaie exislimabat esse, 
qui se iis dedisseot, quam qui maritimis jacla- 
reotur. Curt. 3.6. Et nunc credo, le nun minus 
pro tua fide, quam pro mea salute esse sollicituui. 
Cic. Senect. 9. 27. N'on vero tara isti, quam tu 
ipse, nugator! Id. 4. Verr. 31. 83. Non tarn suae 
dclectatioois causa, quam ad ioviiationes adventus- 
que oostrorum bominum. Id. Topic. 1. 2. Ego 
te non tam vitaudi laboris mei causa, quam quod 
id tua ioteresse arbitrarer, ut eos per te ipse le- 
gcres, bortatus sum. — Et omisso tam (de qua 
tamen lectione sunt qui dubitaot), Liv. 25. 15. 
Quem facile elici ad certameo temere ioeuodum 
tcbanlur pos*e, non militum, quos perpaucos ha- 
bebat, fiducia, quam juventutis Thurio*. Sail. 
Jug. 100. Vigiljai ipse circumire, non dilBJentia, 
futurum qua: imperavisset, quam uti militibus ex- 
asquatus cum imperatore labos rolentibus esset. 
Adde Liv. 2. 56. et 26. 31.; Justin. 12. 8. 14.; 
et Plin. Paneg. 58.; et V. Criticos ad bh. II. — 
Inter dum alterurn membrum, quod per part, quam 
effereodura esset, per ellipsin omittitur. Cic Brut. 
15. 58. Et oratorem appellat et luaviloqueniiam 
tribuit: quas nuac quidem non tam est ic pleris- 
que. Id. 2, Divinat. 27. 58. Atque haec in bello 
plura et majora videntur limeotibus: eadem ooo 



NON 

lam animadvertuotur in pace. — m) Non si-id~ 
circo, ideo, eo, propterea, inlerposita conditionali 
senientia! parte, ut negilio majorem vim recipiat. 
Cic. 2. Orat. 40. 170. Non si Opimium defendi- 
«ti, Carbo, idcirco te isti booum civem putabunt. 
Liv. 3. 45. Non si tribuniciura a ux ilium et pro- 
vocationem plebi Komanae-ademistis, ideo in li- 
beros quoque noslros coojugesque reguura vestrae 
libidini datum est. Cic. 2. Orat. 9. 37. Noo si 
qui aliarum artium bene locuti sunt, eo minus 
id est bujus unius proprium. Id. Topic. 16. 60. 
Non cnim si sine parentibus Glii esse non pos- 
sum, propterea causa Tuit in parentibus gigoendi 
neccss«rio. — Et omissis causaiibus verbb idcirco 
elc. Cic. Ligar. 8. 23. Non enim si tibi ea res 
grata fuisset, esset eliam probata. Vaira 2. R. R. 

6. 2. Non enim si muraenas optima fiutaj sunt 
in Sicilia,-cootinuo hi pisces in omni mare simi- 
les nascuotur. — n) Non si adhibetur ctiam, quum 
de obstinato cujusplam animo 6ermo est, qui nulla 
cooJitione llecli possit: ct valet non, eliam si. Liv. 

7. 10. Injussu tuo, imperalor, extra ordincn nun- 
quam pugnaverim, noo si cerUm victoriam videam. 
Seneca Ep. 59. ante med. Sapiens ad omnerr iocur- 
sum muoitut et iotentus, non si paupertas, non si 
luctus, non si ignominia, noo si dolor impctum 
facial, pedem referet. Horat. 2. Od. 14. 5. Nod 
si tricenis, quotquot eunt dies, Amice, places il- 
Ucrimabilem Plutona lauris. ~ o) Non modo-sed, 
sed eliam, sed el, sed quoque, verum eliam, verum 
el, sed pane, sed prope, ted potius, sed multo ma- 
gis, sed vel magis, sed vix, sed ne-quidem sarpe oc- 
currit. Cic. Plane. 31. 76. Non modo lucrimulam, 
sed multas lacrimas et lletum cum sin^ullu videre 
potui sti. Id. Senect. 11. 37. Tenebat aoo modo 
auctoritatem, sed etiara iraperium iu suos. Sueton. 
Claud. 27. Poinpejum atque Silaoum non recusa- 
\it modo, sed et interemit. Liv. 5. 18. Taotum io- 
de terroris non Romse modo, quo multiplex fa- 
ma perveocrat, sed in cistris quoque fuit ad Ve- 
jos. Cic. 1. Legg. 11. 41. rem indignam, in qua 
non modo docii, verum eliam agmtes erubescaot. 
Sueton. Domit. 4. Spectacula assidue roagoiuca el 
sumptuosa edidit non in amphilheairo modo, ve- 
rum et in circo. Cic. 3. Legg. 18. 40. Actor enim 
moderatur et flngU aoo modo mentera ac volun- 
tales, sed pxne vultus eorum, apud quos agit. Id. 
Brut. 91. 31C. Ita recepi me bienaio post, non 
modo exercitatior, sed prope mutatus. Id. Amic. 
12. 43. Talis improborum consensio non modo 
excusatione amicitiie tegeoda noo csl, sed potius 
omni gupplicio vindicanda. Id. 2. Tusc. 4. II. For- 
tes enim noo moJo fortuaa adjuTat,-sed mullo 
magis ratio, QuintiL I. 8. 4. Ut lenerse mentes- 
non modo qua* diserta, sed vel magis qua: hooesta 
sunt, discant. Cic. 4. Fam. 1. Hague mihi venire 
in mentcm nihil potest, non modo quid s;>erem , 
sed vix jam quid audeam optare. Id. 11. Alt. 24. 
Mibi non modo irasci, gravijsima injuria accepts, 
sed ne doiere quidem impune licet. — p) ft'on 
f7Kxki non- sed, sed potius, sed eliam, sed vix, 
sed ne- quidem, verum etiam, ut apud Cic. Divin. 
in Q. Caxil. 9.29. M. Caicilium - non modo non 
adesse-,sed esse cum Verre. Id. 1. Off. 19. 62. Noo 
modo enim id viruuis noo e>t, sed est polius im- 
manitaiis. Id. 3. Alt. 15. Dies autein nun modo 
non leval luctum hunc, sed eliam augel. Id. 2. 
Verr. lb. 46. Turn subilo lempestates coorte sunt 
raaximae, ut noo modo proflcisci, quum cuperet, 
Dolabeila non posset, sed vix in oppido consisteret. 
Id. 10. Fam. 10. Cujus rei non modo non prae- 
teriit tempus, sed ne malurum quidem ctiuiinum 
fuit. Id. 16. Att. 1- Tu id noo modo non probi- 
bebas, verum eliam approba^as. — q) ft'on so- 
lum- sed, sed etiam, sed el (apud scriptures ie- 
rioris aevi), sed quoque, verum etiam, verum et, 
verum, sed pcene, sed prope, sed vix, sed ne- qui- 
dem, verum ne- quidem, ut apud Cic SHI. 24. 
66. Cavebat magis Pompejus, quam timeOat non 
ea solum, quae limenda erant, sed omnino omnia 
ne aliquid vos limeretis. Id. 1. Orat. 8. 30. Ma- 
gis ulrumquc collaudandum viderl, quod tantam 
jam esseot facultatem adepti, ut nou xqualibus so 
lum antcponereulur, sed cum majoribus ualu com- 
parareolur. Id. Amic. 15. 54. Non enim solum 
ipsa fortuaa caaca est, sed eos eliam plerumque ef- 
ficit cascos, quos coioplexa esl. Colum. 7. R. R. 



NONA 

1*. 1. Idque non solum nihil agricolem juvat, sed 
et avocat desidemque ab opere suo reddit. (>umtil. 
4. proccm. 4. Quod *1 nemo miratur poetas ma- 
ximoi saspe fecis<e, ut noa solum, initils operum 
suorum Musas invocareot, sed proved! quoque lon- 
gius-repeterent vota etc. Cic. Pit. 5- It. Omnibus 
consiliis, qua ad me oppriroendum parabaotur, ooo 
ioterfuisli solum, verum etiam crudelissime pra- 
Cuisti. Sueton. Fitell. 5. Non solum honoribus, ve- 
rum et sacerdotiis arapllssirais auctus. Cic Sull. 
3. to. Videor eoim non solum siudium ad defen- 
dcndas causas, verum opioioois aliquid et auctori- 
latis afTerre. Id. Mil. 24. 64. Haec non delata so- 
lum, sed pane credita. id. 6. Ferr. 31. 69. Non 
judicia solum severHatera in hoc crimine, sed pro- 
pe inimlci vim-suscipere debes. Id. 2. Oral. 62. 
252. Non solum non foro digiw, sed vix convivio 
liberorum. Id. Amic. 18. 64. Non solum ab aliqoo 
aliatas criminationes repellere, sed oe ipsnm qui- 
dem esse suspiclosum. Id. 9. Att. 10. Quoin me 
agritudo non solum somno privarct, verum ae vi- 
gilare quidem sine lumrao dolore pateretur. 

NONA, a, f. 1. V. NONUS in Qo. 

NONE, Brum, f. plur. 1. » cinque, o % sette 
del mes'e, le none, ■Keuxrq a'^Sd^r?, dies quintus, 
vel septimus mensU. Eraot dies seplimus in Mar- 
tlo, Majo, Jullo.Octobri, quintus in reliquls. Prio- 
res Nona seplimana dicuntur a Farrone 6. L. L. 
27. Mull., posteriores quintans. — Dicta sunt a 
nanus, quia a die V., vel VII. inclusive, usque ad 
Idus. idcst diem XIII., vel XV. inclusive novem 
dies numetanlur. Quidara pucaruot, dtctas esse a 
nwus, quasi nova ioilium observations, quia post, 
novam lunam Nonaruoi die populares, qui in agris 
erant, conCuebant In Urbem, accepluri caiisa3 fe- 
riarum a rege Sacroruro, scilurique, quid esse", eo 
toense faciendum. Utrumque etymon adducit Farro 
loc. cit.; Festus p. 173. 6. Bt*ll.\t\ Macrob. 1. 
Saturn. 15. de. Place. 40. 102. O Nona Ilia De- 
cerobres, qua me console fuistis! Id. Quinct.t%. 57. 
Nonis Februar. si Roma fuit. Id. 5. Pam. 2. A. d. 
terlium Non. Januar, quum agere ccepissel etc. Ho- 
rat. 3. Od- 18. 9. Ladit berboso peon omne campo, 
Quum tibl {Faune) Nona redeunt Decembres. — . 
Nonis convenlua unlversa multiludlnls vitandus 
eiistimaba'ur, quooiara populus Romanus exaclia 
etiam -reglbus, diem hunc maxlme cel°brabant, 
quera oatal°m Servll Tullil existimabanfquia quum 
Incertum esset, quo mense natus fuisset, omnes No- 
nas eclebrobant. Veriti ergo, ne quid rruodinia col- 
lecta uuiversitas, ob regis dejiderium, moveret, ca- 
verunt, ut a Nonis nundiaa segregarentur. Ma- 
crob. 1. S&lurn. 13. — Aliara vero vilandarum. 
Nonarum causam, eamque valdc superstitiosam ba- 
buit Augustus, ut narral Sueton. Aug. 92. Obser- 
vabat et dies quosdam, ne aut postridie nuadinas 
quoquam proficisceretur, aut Nonis quidquara rei 
seria incboaret; nihil in hoc quidem aliud devl- 
tans, ut ad Tiberium icrlbit,quara ouapT^c'ctv nomi- 
nls. tcil. dissecla voce nor* is oritur, quo ire et 
omnino.aliqoid agere »e prohibitum esse putabat. 
F. CAUNEUS. — Nonarum, gicul calendarum et 
iduum, dies copulandis nuptlis religiosi babeban- 
tur, idest devltandi; quia quum postridie eoram die- 
rum dies «ler esset, oovara autem nuplam postri- 
die, quum in dornom virl venlsset, rem divinam 
facere mos esset; ca.veodum erat, ne atro die id 
facerel. Macrob. cit. I. Saturn. 16. in fin. 

NONA(jfiNARlU8, a, urn, adject, di novanta, 
qui nonagiala conlioet. Plin. 2. Hist. nal. 15. 12. 
(60). Motus stella Marlls noaagenarlus. h. e. quum 
steHa movetur nonagiota parti bus, seu gradibus a 
sole disianj. Frontxn. Aquced. 60. Nonagenaria 
fistula, n. e. qu» facta est ei lamina habente no- 
naginta digilos lalitudinis, aDtequam in rotunda- 
tiooem Oecteretur, — Uinc 

A'onagenarius^irm. 2. absolute, substantlvorum 
more, In re militarl videlur esse, qui nonagesl- 
mum locum obti net, quasi proiimus ut centurlosU, 
vel qui nonaginta miiitibus praest. Inscript. apud 
Mural. 806. 1., qua est apud Orel I. 3628. n. ci.au- 

dlUS MAB1NV3 NONAGEKOriUI CLOSSit TKCElOrio? MI- 

iemtit etc. Cf. Feget. 2. Milit. 8.; et F. Orell 
ioc. cit. 

nO.NAGCnArIOS, II, m. 2. V. toc. praced. 
in flu 

NONAGENI, a, a,noyantii, evvevr^xoardc, adjecU 



— 387 — 

numerate distribute vum, quod tamen et pro cardi- 
nali nonaginta adbiberi potest. Plin. 36. Hist. nat. 
13.19. (88). Porticos desceoduntur nonageois gra- 
dibus omnes. a novanta gradini per uno. Fron- 
tin. Aquced. 61. Fistula nonagenum quioura digl- 
torum. 

NON AGESlMCS, a, urn, adject, nonagesimo, av- 
vsyTinoatic, primus post octoginta et novem. Cic. 
Senect. 5. 13. Isocrates quarto et nonagesimo anno 
acripsisse dicitur. — J\onagesimv& motus apud 
Plin. 2. Hiit. nat. 15. 12. (60). est qui a plane»a 
fit io quadrature soils, h. e. ab oonaginta partibos 
seu gradibus sphara. V. Kopp. ad Capelf. 8. p. 
299. 

NONAGKS5IS, is, adject, qui nonaginta assibus 
constat. Agnoscitur a Priscian. lib. de ponder, p. 
1356. Putsch., nullo tamen auctore laudato. 

NONAGlES, adverb, nouanfa volte, a'vvevijxovta- 
xij, nonaginta vices. Cic. 5. Ftrr. 70. 163. In al- 
leras decumas ferme ad nonagies, etc. 

NdNAGINXA, novanta, ivvsv^aovxa, nomen nu- 
merale cardinale, indeclinabile. Cict Senect. 10. 
34. Hospes tuus Masioissa nonagiata aonos natus. 
Juson. epist. 5. 5, Nonaginta dies sine te, carissi- 
me. traxi. Adde eumd. Eclognr. de ralione dier. 
ann. 1. et 16. et epist. 7. 18. 

NONALIS, e, adject, ad Nonas pertinens. Hinc 
rfonalia sacra, qu» Nonis Qebant in arce; quibus 
ferias primas menslruas, qua futora essenl eo mea- 
se, rei sacrorum pradicebat populo. Farro 6. L. 
L. 28. Mull. 

NON ANUS, a, um, adject. Nonani mililes, qui in 
nona legiono erant, ut vicesimani, fjui in vicesima, 
Tac. 14. Ann. 38. Quorum advenlu nooani legio- 
nario roilite suppleti sunt, et 1. ibid. 23. extr. 
NL miles nonanus minas interjecisset. Et absolute, 
ut supra in piur. num., Id. ibid. 30. Prlmum octa- 
va, dein quintadecuma legio rediere. Nonanus op- 
perieodas liberii epistolas clamitoverat. — Nona- 
ni limites, quemadmodum undecumani et duode- 
cimani, memorantur a Sicul. Flacc. p. 26. Goes.; 
quinam vero slat, fiderint alii. 

NOnARIUS, a, um, adject, qui 6t nona hora, 
rei die, vel meose, etc. a norms. Hiac JYonaria 
meretrix, quse circa nonam boram cellam aperit 
et "rostat. Hoc ealm Roma usuveolsse testatur vet- 
Scholiast, ad iilud Pertii tin fm.Sl Cynico bar- 
bam petul'ni nonaria vellat. Id autem ideo facti- 
talum ecribit, ne, si ante Iilud teropus ad eas ac- 
cedi posset, ma'utina offlcia ab adoIesceDtibus o- 
mitterenlur. 

NONCUPLUS, a, um, adject. iwexitk%7ioc, t qui 
rei alicujus quantitatem noviei in ae continet 
Boeth. 2. Music*, p. 1087. Dupius, triplus, qua- 
druplus, quintuplus, seituplus, septuplus, octoplus, 
noncuplus, decuplus. Id. '. Geom. p. 1210. Com- 
paratio dupla, tripla, quadruple, quintuple, seicupla, 
septuple, octupla, noncupla, decupla. 

NONDUM, adverb. In Cenotaph. Pisc.no C. Ca- 
saris legitur non rlum disjuncliro: quod etiam Ma- 
nuttJ placet. — In Adverblo nondum negatio ad 
temporis decarsum refertur: et ideo sig.iificat tem- 
pus quoddarn non venissc, aut rem, de qua loqui- 
mur, adbuc non esse factarn aut (acicodam; valet 
igitur adhac non, prJTrou (It. non per anche, non 
ancora; Fr. pas encore; Hisp. no aun; Germ. 
noch nicht; Angl. no yet, not as yet). Occur - 
r j( _^ a ) Cum part, quum In altera senteolia 
parte, qua desigoat id. quod evertit aotequara tem- 
pus eiactum esset. Pla-st. Pers. 1. 3. 57. hie 1c- 
no nondum sex menses !hegaribus Hue est quum 
commigravit. Cic. 2. Off. 21. 75. Nondum centum 
et decern anni sunt, quum de pevuoils repetuodis 
a L. Pisone lata eat let. Liv. 27. 42. Nondum 
Hannibal e castris exierat, quum pugnaulium cla- 
morem audierat. — Poetice part, quum oraitlitur; 
sed qua pracedU scnVeolia, idem valet. Firg. 3. 
JSn. 106. Centum urbes habitant raagnas, uberri- 
ma regna: Maiimua unde pater, al rite audita re- 
cordor, Teucrus Rhceteas primura est advectag In 
ores Optavilque locum regno; nondum Ilium el arces 
Pergauea steteranl. — b) Componltur nondum 
cum voc. satis; eiqoe aliud, quod factum esse dici- 
tur , per sed vel tamen opponitur. Cic. 11. Fam. 
28. Nondum satis constitul, motestia ne plus, an 
voluptatis attulerlt. Curt. 9. 10. extr. Et praseos 
atas et posteritas deinde mira'a est, per genus n-3J- 



NONIGESIMUS 

dum satis domitas inccssisse temulentos. Plin. 10. 
Ep. 3. Liberalitaiem- nondum satis legitime pere- 
gcral. — Cic. Brut. 27. 104. Nam et Carbonis et 
Graccbi babemus orationes nondum satis splendi- 
daa verbis, sed acutas prudentiaque pleoissimas. 
Adde eumd. 7. Fum. 8. Rursus Id. Brut. IS. 70. 
Nondum M^ronis satis ad veritatem adducta, jam 
tamen, qua oon dubites pulcra dicere. — c) Ad- 
dito etiam apud Comicos, et tamen apud Quin- 
til., augetur seateatia. Ter. Heaut. 3. 3. 35. aut 
<*l fib i. quod placeat, ao nondum etiam? Id. Andr. 
1.2. 30. Quid? hoc inlelleilin? an nondum etiam 
ne hoc quidem? Adde eumd. ffecyr. 4.2. 117; — 
Ouinh'J. 3. 5. 9. Tyrannus eoim geminat qua- 
stionem, subestque et temporis et qualitatis' ta- 
cita vis; nondum lamen boc proprie dixeria cau- 
sam. Adde eumd. 7. 1. 59. — d) Absolute. Plant. 
Mil. glor. a. 5. v. 16. nondum nihili factus. Ter. 
Adelph. 3. 4. 21. Mane: nondum audisti, Demea, 
quod est gravissimum. Cic. 2. Divinat. 6. 16. •Non- 
dum dico, quam bac signa nulla siot. Id. 7. Alt. 
13. Sed ego nondum babeo, quod ad te ei bis lo- 
ci's scribam. Cces. 1. B. G. 12. Ad earn partem per- 
venit, qua nondum fluroen translerat. Ovid. 9. 
Met. 463. Sed nondum manifest a sibi est, null uni- 
que sub lllo Igoe facit votum. — e) Nondum se- 
me! p'isituro, hand repelitur, sed a pari, non exci- 
pitur. Cic. 1. /nvenf.2. 2. Nam fait quoddarn tem- 
pos, quum in agris homines passim besliarum mo- 
re vagabantur-: nondum divina rcligionis, ooo hu- 
roani officii ratio colebatur. 

NONEOLAE vocanlur papilla, qua ex faucibus 
caprarum dependent. Hac Paul. Diac. p. 175. 1. 
Mull.; quocum cf. Festum p. 174. 7. Similiter 
Isid. Gloss. Noroiculae (lege Noneolae) tu- 
bercula, qua sub mento capra sunt. Has Coium. 
7. S. R. 6. 2. et Pallad. 12. H. B. 13. verrucu- 
las appellant. 5 caliper ad Paul. Diac. I. «. suspi- 
cabatur mpt'olce legendum esse. 

NONGENTENI e,' per synccv. nongeni, a, a, 
adject. Idem ac nongenli vel nongpnte.'imi. Agnosci- 
tur a Priscian. lib. de ponder, p. 1353. Putsch., 
nullo tamen auctore laudato. 

NONGENTESniUS. F. NONINGENTESIMUS. 

NONGENTI vel noniogentl, a, a, adject, now 
cento, e'vi'sa.xcsjtt, novics centum. — a) In plur. 
num. farro 9. L. L. 87. Mull. Actus primus ab 
uno ad nongenta, aecundus a miile ad nongenta 
millia. Cic. Flacc. 37. 91- Falcidlus emerat sester- 
tiis nongentis mi'libus. Colum. 5. R. R. 2. 7. 
Flunt quatuor millia et noningenli pedes. Schnei- 
der, ltd leg.; al. nongmli. — b) In sing. num. 
nongenlus, i, qui ex nongentis est. Plin. 33. Hist. 
nat- 2. 7. (31). Decuria quoque ipsa {judkum} 
pluribrs discreta nominibas fuerc, iribunorum a- 
ris, et selectorum, et Judicum. Prater bos etiam- 
aum nongentl vocabantur (a nutnero cpinor) ei 
Omnibus select! ad custodiendas cisias suiTragiorunj 
in comitiis. Et divisus bic quoque ordo erat su- 
perba usurpalione nominum, quirrn alius se nongen- 
tum, alius selectum, alius iribunum appellaret. 

NONGESIMCS. F. NONIGESIMUS. 

NONGENTlES. F. NONINGENTIES. 

NONlES ml noniens, adverb, nove volte, no- 
vem virtbus : a nor.us, ut novies a novem. Inscript. 
in Hadrian! Aug. bonorem apud Don. el. 2. n. 82. 
et ^furaf. 451. 1. ovod bKmisit dscies hovibs 
cimksa millia v. etc. Verum quum^ eadera qua- 
darn alia insoleotiora adraodum contlneat, nutlius 
vidotur esse auctorilatis (immo spuria dicitur ab 
Hinzen. p. 82.); pracipue quum in alia apud 
Grufer. 10. 6., in qua de eod*m eadem remitten- 
te sermo est, hac leganlm: sssiittbjido skstkr- 

T1VM >OV)ES MILLIES CB^TKNA MILUA S. (et bic li- 

tulus nullius est auctoritatis; nam Henzenio te- 
ste loc. cit., mulilus bac tanvum cxbibet rsmu- 

tend iB9. cesten'a w ); et in cumo 

ejusd. lladriani apud £chJiei. D. iV. F. T. 6. p. 478. 

RSLIQVA *-TERA HS. NOTIFS MSLL. ABOLXTA. FatCD- 

dum tamen est, nonies legl in Not. Tir. p. 100. 
Quloquies, sexiej, aeplies, octies, nonies, decies. 
Qua quidem ad»erbla quum ex nomine numeral! 
quinque, sex, teplem etc., minitne vero ex ordi- 
nal! Quintusjseitus, Septimus etc. deriventur, ap- 
parel etiam nouies a nouei.», non noniei a nonus 
esse derivandum. 
' NONIGESIMUS et nongesimus, ijncope pro ooo- 



NONINGENARIUS 

gentesimus (at octigesimus pro octingentesimus) 
agnoscuntur a Priician. in lib. de ponderib. p. 
1353. Putsch. 

NONINGENARIUS et 

NONINGENTENARlUS, a, urn, adject, qui non- 
gen tos continet. Agnoscuntur a Priscian. lib. de 
ponder, p. 1355. Putsch., nullo tamen auctore lau- 
dato. 

NONINGENTfiSlMUS et nongentesimus, a, urn, 
adject, novecentesimo, novies centum continent. A- 
gnoscuntur a Priscian. loc. cit. in voce praccd. 
NONINGENTI. V. NONGENTT. 
NONINGENTlES et nongenlies, adverb, nove- 
cento volte, novies centies. Vitruv. 1. 6. a med. 
Hujus octava pars est ter millies milie, et nonin- 
genties trigesies septies miile, et passus quingenti. 
h.e. 3,y37, 508. Adde Priscian. lib. de ponder, p. 
1355. Putsch.; et V. TRIGESIES. 
NONN'A. V. NONNUS. 

NONNE, adverb. dubitandi el interrogandi, quod 
afflrmalioneni cxspectat, esse rem; et sane omiUe 
•nonne et habebis senlentiam ejus, qui loquitur; 
nam nei;alio non est verbi, sed interjicUur inter- 
rogationis causa : itaque nonne est idem atque an, 
an non, estnc ila, ut putas esse rem? v',06 yob 
(It. forse non; Fr. est-ceque ne past; Hisp. qui- 
za not Germ. nichtT; Angl. whether or not, noil) 
Occurrit — a) In recta oratione ; ct quidein — In 
ipso orationis initio. Cic. Flacc. 27. 65. Nonne hoc 
vestra voce vulgatum est? Id. 2. Divinat. 19- 42. 
Nonne pcrspicuum est, ex prima admirations bo- 
niinuin, quod tonitrua jaciusque fulm'uium exti- 
rnuissent, credidissc ea cfQeere rerum omnium prse- 
))0tentem Jovem? — Post aliqua verba. Cic. 1. 
Tusc. 43. 102. Cyrcnseum Theodorum philoso- 
jihurti non ijinobilem nonne miramur? Id. 3. lYat. 
D. 37. NO. Tu, qui dcos putas humana negligere, 
nonne animadvertis ex tot tabulis pictis , quam 
inulli votis vim tempestatis effugerint? Id. 5. Tusc. 
16. is. Vir igitur tesnpcratus, constans, sine inetu- 
nonne heatus? — In brevi oratione omittitur ver- 
bum. Cic. Ccecin. 13.37. Te dejectum dcbeo intel- 
ligent etiainsi lactus non fueris. Nonne? h. e. estne 
ila? non c vorol non e cost? — Interdum nonne po- 
nilur pro non interrogante. Cic. Ccet. 14. 34. Non- 
ne te, si nostra imagines virilcs non commovchant, 
ne progenies quidem mca , Q. ilia Claudia, arnu- 
lam domestics laudis in gloria muliebri esse ad- 
nioneb;il? Sic Propert. 2. 25. 'J. Lynceu, tune meam 
pot'iiUi tangere curani? Perfide, nonne tua tunc 
ceciderc nianus? — Gell. 17. 8. Verbero, nonne is 
currir.ilo, atque oleum prjtis? h. e. quare non^, quin: 
pn clu' non vai correndo ? — Quando interrogatio 
h.I aliavintcrrogatiotiis partes |irocedil, in his poni- 
tui non. Plaut. Amph. 1.1. 250. Nonne ego nunc 
hie a to ante ;e le= nostras? Non mi hi est la tenia in 
rriuuu? Cic. 1. Oil. II. 27. Nonne hunc iu vincu- 
la iJn:-i, nun ad modem rani, non summo supplicio 
itiii'tari imperabis? Cces. •!. B. G. 32. Nonne cx- 
lii'iium jiati forlunam pantos ' projecit illc? Non 
sibi, '.lam vobis, salutem fuga pelivit? Non, proditi 
iter ilium, Cesaris benefifio estis consurvali? — ■ b) 
In ubliqu'i oratione. Cic. 5. Tusc. 12. 34. Quum 
<*sset ex eo quasitum, Archelaum Perdicea fllium, 
(|ui turn forlunatissimus habcrctur, nonne bcatum 
pularet, etc. Id. 4. .4 cad. (2. post.) 24. 76. Quaui- 
quam ex me quasieras, nonne putarcm post illos 
vetercs-iuvemri verum potuissc. 
NONNlIHL. V. NIHIL. 
NON MS I. V . NISI. 

NONNULLUS, a, um, adject, (non et null us). Scri- 
bitur et non nutlus divisim. — Nonnullus est a!l- 
quis, quidurn (It. qualche, alcuno; Fr. guelgue; 
Hisp. alguno; Germ, einiqer,- e } - es } mancher , -e, 
-c$; Ang!. some). Occurrit — a) Adjective. Ter. 
Adelph. 1. 2. 6S. /Eschinus Nonnullam in hac 
re nobis Tacit injuriam. Cic. Slur. 29. 60. Tuurrt 
consilium nonnulia in re emendare possum. Id. 
■4. Acad. (2. pr.) 22. 70. Sunt inter illos non- 
nulia communis. Caes. 7, If. G. 37. Esse non- 
nulro be Ca?saris beneficio affectum. Plaut. Capt. 
1. 1. 23. Quod mini ne eveniat, nonnullum pe- 
rirulum est. Plin. 7. /,'p. 20. Homines nonnullius 
in litl!.-ris nominis. Nepas Aqesil. S. Qwv res non- 
nullum aTferebat deformitalem. Id. Citn. 2. Non- 
mill e insulie dcfcccranl. Ctvs. 1. I). C. 13. Non- 
uuilij pari militum domurn discedit. rcliqui ad Cce- 



— 388 — 

sarem perveaiunt. et ibid. 24. Nonnulia cohortes 
in agmeo Casaria, alia in equites incidunt. Auct. 
B. Alex. 62. Nonnull* civitates rebus Gassii sin- 
debant, plures nlarcello favebant. — 6) Absolu- 
te, substantivorum more, nonnulli, quidam, alcu- 
ni t Ivtot. Nepos Pausan. 5. Quum eodem nonnulli 
dicerent ioferri oportere, quo etc. Ccet. 1. B. G. 
26. Nonnulli inter carros tragulas subjiciebant. Sail. 
Cat. 23. Nonnulli Qcta hasc existumabant. — Et 
cum Genitivo. Sueton. Cces. 20. Unus ex eo tem- 
pore omnia in re publica ad urbitriuro administra- 
vit:ut nonnulli urbanorum, quum quid per jocum 
testaadi gratia signarent, non Ccesare et Bibulo, 
sed Julio et C&sare coss. actum scribercnt. Id. 
Aug. 50. Nonnulli patrum familiarum testainento 
cavemot, ut etc. — Et in sing. num. Seren. Sam 
mon. 10- v. 12. p. 66. cl. 1. ed. Aid. Nonnullus 
liquidum sumit mulsumque. 

NONNUNQUA.M et non nunquam, adverb, inter- 
dum, aliquando, s'viots, tcots (It. alle volte, qual- 
che volla, talora; Fr. quelquefois, parfois; Hisp. 
atguna vez; Germ, bisweilen; Angl. sometimes, 
now and then). Occurrit — a) Sine ullo adverbio, 
quod eidem respondeat; item sajpe repetitur; et 
Adverbiis nunquam, interdum, aliquando opponi- 
lur. Cic. Plane. 3. 8. Solet nonnunquam dignos 
prasterire. Nepos Timol. l.cxtr. Quibus rebus ille 
adeo est commotus, ut nonnunquam vita fmem 
facere voluerit. Cels. 5.8. n. 14. Eaque nonuunquam 
subito desiounl, nonnunquam mediocrem intlamma- 
tionem excitant. Cic. falin. 2. 4. Quum in hac 
civitate oppugoatio soleat nonnunquam, defensio 
nunquam vituperari. Ter. Eun. 2. 3.75. Cibum non- 
nunquam capiet cum ea: interdum propter dormiet. 
Cic. 5. Fam. 8. Quaedam pestes hominum et te 
nonnunquam a me alienarunt, et me aliquando im- 
rautarunt tibi. Seneca 1. Clem. 14. Qui objurgare 
Hberos nonnunquam blande, nonnunquam minaci- 
ter solent, aliquando admonere etiam verberibus. 
— b) Cum oppositis scepe, plerumque, frequen- 
ter, semper, ut apud Cces. i. B. G. 8. cxtr. Alii 
vadis Rhodani, qua minima fluminis altitudo erat, 
nonnunquam inlerdiu, ssepius noctu, si perrurnpore 
possent, conati. Cic. I. Divinat. 14.25. Ea fallit 
fortassc nonnunquam, sed tamen ad veritatem s;e- 
pissime dirigit. Id. Partit. oral. 17. 58. Enumc- 
ratio reliqua est, nonnunquam laudator!, stiasori 
non sape, accusatori supius quam res neci^saria. 
Id. 1. Tusc. 34. 82. Et fit plerumque sine sensu; 
nonnunquam etiam cum voluptatc. Colum. 7. li. 
R. 6. 7. Parit etiam, si est generosa proles, fre- 
quenter duos, nonnunquam trigeminos. Id. ibid. 12. 

5. Satis est severos esse nee blandos, ut nonnun- 
quam etiam coaservos iratius intueantur, semper 
excandescant in exteros. — c) De loco {V. NUM- 
QUA.V1) dixit Ammian. 28. 2. Nonnunquam ultra 
flumen sedificiis positis. h. e. nonnullis in locis. 

NONNUS, i, m. 2. et Nonna,ie, f. 1. ^1. Somen 
est reverenliap et gravitatis, quo majores, et pre- 
cipue rnonachi et monachse cadenle Latinitale vo- 
cati sunt; hinc etiamnum Itali nonno et nonna di- 
cuot avum et aviam: vocem /Egyptiacam putat Ja- 
blonsHus in Lex. .JEqypt. Hieronym. Ep, 117. n. 

6. Qiirc in alulationem tui, sanctum et nonnum 
coram te vocant: quum se paullulum averterint, nor- 
tentosum riilebunl marilum. Id. Ep. 22. n. 16. Quia 
maritorum cxpcrt.% dominatum, viduitalis prxferunt 
libcrtiilem, cast* vocantur et nonna, et post nc- 
nam dubimn Apustolos somniant. % 2. Est etiam 
idem ac nut ri lor, educator. Inscript. apud Xaz- 
carta Star. lett. d' Italia T. !>. p. 462. d. m. s. 

AVREI.1AE IVST1ME ALWI>AS KECKRVKT MJNM SV1. 

Alia apiiii Star in. Prat. Arv. p. 252. n. pkscin- 

MVS C11RRST10 ALVMNVS CLOD1AK ASTHIOCHAK tleqe 

Asliocha) nonnae svak Ktcrr. Oreltiu-i ad banc In- 
scripi. 2810. observat, iijmd ltalos nonnam nunc e?- 
su avium, quia a via- sape nutricurn officio fungun- 
lur. — MB. lie rognoin. Rom. V. ONOM. 

NONNUSQUAM et non nusquam, adverb, in ali- 
quo loco (It. in quale he tuoqo; Fr. dans qnclijues 
endroits, Hisp. en alquno lunar; Germ, an eini- 
gen, manchen Or ten oder Slellen; Angl. in so- 
me, place). Plin. 14. Hist. nat. 10. 24 (120). Non- 
nusquam villi face, acctovc condiunt. /(/. 36. ibid. 
11. 40. (168). Silices quibusdam in locis rubentcs, 
nonnusqiiain-vcro ct albi. Adrfc Gell. 13. 24. 

NONUJOL^. V. NONEOLjS!. 



NORMALIS 

NONPfiRlTlA, », f. l.imperitia. Pompej. Art. 

Donat. p. 144. Quotiescumque circa genera pecca- 
verimus, excusatio est nooperilia. h. e. petenda ex- 
cusatio ab imperitia. 

NON PRtDEM, non ha mollo , aque et recte, 
et frequenter dicilur, ac jam pridem, quam pri- 
de ra.Fesl us p. 1 65. 10. Mull. 

NONUNClUM (h. e. novern uncia) et sescuncium, 
quod magistri ludi appellant, signiOcat dodraatem 
et dimidium teruncium, quod singula sexuncia un- 
cia et dimidium sit. Feslus p. 173. 30. Mull. Sic 
Paul. Diac. p. 172. 8. Nonuncium et teruncium 
dicitur, quod novern unciarum sit, sive trium. 

NON US, a, um, adject, primus ordine ab octavo, 
cvvaTo; (It. nono; Fr. neuvieme; Hisp. noveno; 
Germ, der, die, das neunle ; Angl. the ninth). Cic. 
6. de republ. 18. Summus call stellifer cursus acuto 
et excitato movetur sono: gravissirno autism hie 
lunaris atque infimus. nam terra, nona, immobilis 
manens, etc. Horat. 2. Sat. 7. 118. accedes opera 
agro nona Sabtno. Id. 4. Od. 11. l.Est mini nonum 
superantis annum Plenus Albani cadus. Cic. f. 
Invent. 55. 109. Nonus (focus est 7nisericordicn) , 
per quern oratio ad mutas et expertcs aniini res 
refertur. Adde Liv. 7. 18. — Hinc 

Nona, ce , f. 1. absolute, substantivorum more, 
^ 1. Subaudi hora, est tenia ante occasum solis, 
erat finis ferine actionum forensium et laborum 
urbanorum, tempus balnci, vel cceua, aul ccena 
pruximum. Martial. 4. 8. Imperat exstructos fran- 
gcre nona toros. Horat. 1. Ep. 7. 70. ignovisse 
putato Me tibi, si ccenas hodie mecum. Ut libet. 
Ergo post nonam venies. ^ 2. Subaudi pars, ut 
apud Justin. 20. 3. 3. Quum {Crolonienses) vo- 
vissent Apollini decimal prada, Locrenses, et voto 
hostium et responso dei cognito, non as voverunt. 
NONL'SDEcIMUS el nonus decimus, a, um, 
adject, dscimonono, decimus nonus, qui sapius 
undevicesimus dicitur. Tac. 13. Ann. 6. Nonode- 
cimo alalia anno. Adde eumd. Dial- de Oral. 
34. ex It\; et Inscript. apud Gruter. 4 40. 7. 

N ON US SIS, is, in. 3. numus, qui novern asses 
valebat: pro nonassis , ut decussis , <|ui decern. 
Varro i»-L. L. 160. Mull. Ab tribus assibus trcs- 
sis, et sic proportione usque ad nonussis- V. M(B- 
cian. de asse § 56. 

NORMA, te, f. 1. est inslrumentum fabrorum 
duahus regulia constans, inter sc ab uno capile coai?- 
mentalis, Laiinx tiltcra L figuram, vel Graca T , 
et rectum angulum referentibus. Ea exiguntur angu- 
li, an recti siut. l'uit inventum Theodoi i Samii, ut 
Plin. 7. Hist. nat. 56. 57. (108). docet. Gr.'xa- 
vwv, '(voiuyjf ~r,^Qi- (It. squadra, norma; Fr. tquer- 
re; liisp. carraoon, esquadra; Germ, das tVin* 
kelmaass; Angl. a square or rule). 

I.) Proprie. filruv. 7. 3. a med. L'li longitudi- 
ncs ad regulam et lincam, allitudines ad [icrpen- 
diculum, anguli ad nonnam respondentes exigantur. 
Plin. 36. Hist. nat. '22. 51. (172\ Structural!! (pa- 
rietis) al nor mam et libel lam fieri, et ad perpen- 
diculum rcspondere oportct. J". LIB ELLA.. Ratio- 
nem norma deformanda, a Pylhagora inventam, tra- 
dit Vilruv. 0. 2. Si sumantur, iitquit, regula tres, 
e quibus una 'sit pedes tres, altera pedes qualuor, 
tertia pedes quinque; h : eque regula inter se com- 
posite tangant alia atiam suis cicuiiiinibus extre- 
mis, schema habentcs trigoni, deformabunt normam 
emcmlatam. 

II. i Translate est regula, prascriplio, ratio, lex, 
regota, fir mi, dellame, norma. Cic. 3. Oral. 40. 
1'Jy. Nee ^>mt hac ihythmieorum ac musicorum 
iiccrrima norma dirigeit'ia. Id. Mar. 2. 3. Gulo 
vita in ad certain ratmnis nonnam diiigcos, ct di- 
ligcntissimc perpendens momenta oflkiorum o- 
mnium. /d. Ainic. 5. IS. N urn quam ego ili'-.im, Fa- 
bri'ium, Gurium, Goruncanium ad isloiuiri {Stoi- 
K - aruin) ii u mi am fuisse su picnics. Id. "2. I.cqg. 24. 
61. Natura norma livis est. Id. 4. Acml. (2. pr.) 
46. I 40. Fonl'.'in omnium liononirn in curp'»i'i; esse: 
ha in; nor main, banc regulam, barn; pntK'TipliniKMn 
esse iMtura. Id 2. Oiat.'tl. 178. Norma j mis Horat. 
Art. P. 72. luquendi. Gi'.ll. 3. 3. judicii. Cat- Max. 
i. .1. n. 5. M. Gurius cxactissima nurma Rum. ma 
frugal! talis. Plin. '.). Ep . 26. viica in"d. Dcmo- 
sthenr's i[isc, ilia norma oialoiis <:l regula. iium sc 
cohibel? 

NORMALIS, !!. adject, ridollo , o fatlu a a giut- 



NORMALITER 

dra, xetvovtxo'g, ad normam directus. Quintit. 11. 
3- 141. Sinistrura bracbium eo usque allevandum 
est, ut quasi normalem angulura facial. Manil. 2. 

289, Normalis virgula. h. e. norma ipsa. Aggen. 
in comment, in Frontin. p. 53. Goes. Normales 
rigores- Auct. Gromat. coloniar.p. 218. Rudorff. 
Normalis limes. Frontin. de agr. quaiit. p. 7. li- 
oea. ffygin. de limit, constit. p. 167. loogitudo. 
Auct. Gromat. coloniar, p. 247. ager. 

NORMALfTER, adverb, a squadra, xavovtxw;, 
ad normarn. *f 1. Striclo sensu. Hygin. de limit. 
p. 168. el 176. Goes. *J 2. Ammian. 20. 3. ad 
fin. de lunct. E regione vero quum normaliter ste- 
terit contra, lumine pleuo fulgebit. a dirittura. 
ad regulam, ad libellam. 

NORMATlO , onts, f. 3. ad normam directio. 
Fragm. de limit, p. 217. Goesii. Proxirnam quam- 
que extremitatem per oroo.es angulos facta oorroa- 
lione complectimur. Frontin, p. 36. Goes. Quod 
ad extremam lineae aormationem pertinet. 

NORMAT0RA, as, T. 1. normatio. Innocent, de 
casis litter, p. 221. Goesii. 

NORMATUS, a, urn, V. voc. seq. 
NORMO, as, avi, 5tum, are, a. 1. (norma). Part. 
Normatus I. ct II. — Normare est ad norroam 
dirigere, tirare a squadra. 

I.) Proprie. Colum. 3. R. R. 13, 12. Mediae 
parti, qua regulae committuotur, illam ciconiam 
inQximus, ut tarnquam supposilee basi, ad perpen- 
diculum oormata insisteret. Optatian. Ara Pythic. 
Nor mala ubique sic deinde regula. 

II.) Translate. Diomed.X. p. 274. Putsch. Nor- 
mata orationis integritas. Id. ibid. p. 324, Ex Hu- 
meri pluralis imagine dualis declioatio format* nor- 
mabalur. 

NORMULA, £e, f. l.deminut.a norma. Trans- 
late JBoeth. 2. Geom. p. 1216. Cui si secundum 
nostri prasccpti normulam superius designatam 
uourn auferatur,'etc. Habent et Not. Tir. p. 119. 
NOS, nostrum, etc. V. EGO. 
NOSCENTlA, as, f. 1. cognitio, notitia. Quidam 
tribuunt Symmacho 4. Ep. 9. et 6. Ep. 11. Sed 
utroque loco alii leg. notitia. 

NOSClBlLIS, e, adject., cognoscibile, yvwoTo's, 
qui nosci potest. Ter lull, ad Scapul. 2. extr.', et 
Auguslin. 9. Trin. 5. et 12. Sic Capell. 4. p. 112. 
At vero noscibilis res prior est natura, quam no- 
tio; nam si noscibilia tollas, notio non erit; at 
vero si notioaem tollas, potest aliquid esse no- 
scibiie, quamvis desit ille qui novit. 

NOSClTABUNDUS, a,um, adject, noscitaas, 
agnoscens. Gell. 5. 14. Deinde sensim atque pla- 
code, tamquam noscitabundus, ad bominem accedit. 
NOSCtTO, as, avi, alum, are, a. t. Part. No- 
scitans I. 1. — Noscito est frequentat. a nosco, 
et idem ferme valet, Stays mojitw (It. conoscere, 
rtconoscere; Fr. connaitre, reconnailre; Hisp. 
conocer; Germ, kennen, erkennen ; Angl. to 
know, distinguischj discern, observe, take noti~ 
ce of, recognise). 

I.) Proprie. *J 1. Slricto scnsu est noscere, 
agnoscere. Plant. Men. 5. 9. 4. me. Tua est ima- 
go: tarn consimilis est quam potest, m. so. Pol 
p rofcclo baud est dissimilis, meatn quum formam 
noscito. Liu. 22. 6. Facie quoque nosci tans. Curl. 
8. 13. ad /In. Adco spisste intendcre se nubes, ut 
conderent lucem, vixquc colloquentium inter ipsos 
facics noscitarelur. PUn. 6. Ep. 20. a med. Alii 
parcntes, alii liberos, alii eonjuges vocibus requi- 
rebant, vocibus noscitabant. conoscevano alle vo- 
ct. ct Catull. CI. 221. Sit suo similis jiatri Man- 
lio, et facile insciis Noscitetur ab omnibus. Tac. 
2. Hist. 12. Quibus, temerc colleetis, oon eastra, 
non ducem noscilaotibus etc. Curt. 3. 11. Inter 
hos (qui egregia morte defuncli circa currum 
Darii jucebanl) Aticics ct Trountes et Sabaces 
[irielor -Egypli, magnorum exercituum (iraefccli, 
noseilahanUir. ^J 2. Laliori sensu est cernere, no- 
larc. fciv. 3. 3S. a med. Circumspectarc omnibus 
fori parlihus senatorcm, raroquc usquam nosci ta- 
re. Sic III. 2. 20. Ilos agniinc venicntcs T. Her- 
minius legatus conspicatus, inlerquc cos insigncm 
veste armisquc Mamiliutn noscllans. Adde eutnd. 
6. 25. 

II.) Translate. In illo Plauti Trin. •'». 2. 21. 
Loco contcmjilat , circumspectat sese, atque aades 
Tioscital: noscitare est explorarc, noscere ronari. 



— 389 — 

Simile est illud Virg. 7. /En. 283. Supposita de 
matre nolhos furata creavit. h. e. creart fecit, ut 

et Macrob. intcrpretatur 6. Saturn. 6. Geminum 
vero illud ejuid. Cist. 4. 2. 14. Nunc vestigia, 1*1 
qua sunt, noscitabo. 

NOSCO, noscis, novi, notum, noscere, a. 3. Olira 
dictum fuit gnosco, gnovi, gnotus , ut Priscian. 
2. p. 569. Putsch, docet. Sic gnosci'er legltur in 
ret. SC. de Bacchan., et gnotu apud Paul. i?t*ac. 
p. 96. 12. Mull. — Prseteritum novi saspe syncopen 
patitur, ut nosti, noram, nosse, norim etc. Quin 
et nomus pro nov«ir»us dixisse Ennium, testatur 
Diomed. 1. p. 382. Putsch., quod et. Voss. I. 5. 
de Gramm. c. 39. exlr. observat. — Part. Noscens 
et Nosctndus I.; Notus in Qn. — IVoscere, a Gr. 
yvow, ytyvusxw, prxsenti tempore signiflcat disce- 
re_, rei alicujus notiliara sibi comparare, rem in- 
quirere et indagare, ut ipsa mente percipiatur, im- 
parare a conoscere, indagare, apprendere; prce- 
leritum vero novi (quod saepe pro prasseuti usur- 
patur, ut odi, memini) est idem ac cognovi, co- 
gnitum habeO) notttiam alicujus rei babeo, scio, 
conoscere, sapere- Pertinet autem turn ad men- 
tem, turn ad omnes sensus corporis. 

I.) Proprie. — 1.°) Praes. temp.— a) Activa 
forma. Cic. 1. Tusc. 22. 52. Est illud quidem vel 
maximum animo ipso anirnum videre: et nimirum 
banc babet vim praeceptum Apollinis (h. e. yvw&t 
csayrdv), quo monet, ut se quisque noscat.-Quum 
igitur nosce te dicit, hoc dicit, nosce animum 
tuum. Plaut. Asin. 2. 4. 58. me. Sauream non 
novi. li. At nosce sane. Id. Bacch. 4, 6. 19. ch. 
Nosce signum. m. Novi. Id. Pcen. 4. 2. 71. mi. 
Qui id potest? sy. Facile, mi. Fac ergo id facile 
noscam, ut ille possit noscere. Id. Rud. prol. 12. 
nos per gentes alium alia (Juppiler) disparat, Ho- 
mlnum qui facta, mores, pietatem et fidera nosca- 
mus. Ter. Adelph. 5. 4. 8. Id esse verum, ex me 
atque et fratre cuivis facile est noscere. Cic. 1. de 
republ. 14. extr. Studeo cursus istos mutationuro 
non magis in nostra, quam in omni re publica 
noscere. Id. I. tfat. D. 14. 37. Ita fit, ut deus 
ille, quem mente noscimus atque in animi notio- 
ne tarnquam la vestigio volumus Teponere, nus- 
quam prorsus oppareat. Cafult. 68. 140. Noscens 
omaivoli plurima furta Jovis. Sil. It. 6. 519. Ul- 
tima vox duras haec tunc peoetravit ad aures: Ce- 
tera percussi vetuerunt noscere remi. sentire e in- 
tendere. — 6) Passive. SC. de Bacchan. sam 
(to5ulam) figier iovbeatis vbrc ^acilvukd rno- 
scier potisit. Ter. Hecyr. 4. 1. 57. Forma in te- 
nebris nosci non quita est: Neque delractum est 
ei quidquam, qui posset post nosci, qui siet. Cic. 
1. Nat. D.k. 9. Omnes ejus (philosophies) partes 
atque omnia membra turn facile noscuntur, quum 
totae quaestiones scribendo explicantur. Ovid. H. 
Mel. 153. nullique videnda, Voce tamen noscar. 
Id. 1. Trist. 5. 29. nee noscitur ulli, Agminibus 
cuoctis qui raodo cinctus erat. Sic Tac. Agric. 5. 
Noscere provinciara, nosci exercitui. h. e. ab exer- 
citu, Stat. 9. Theb. 357. misers nimium noscen- 
da parent! Parma natat. — 2,°) Pr.tJtcr. temp. 
— a) Gencratim. Plaut. Aulul. 4. 10. 47. Si me 
novisti minus, Genere qui sitn gnalus. Id. Men. 
2- 2. 20. Gylindrus ego sum , non nosti nomen 
meum? Id, Amph. prol. 104. vos novisse credo, 
ut sit pater meas. Ter. Andr. 4. %. 50. Novi rem 
oranem. Id. Hecyr. 3. 4. 25. At non novi bomi- 
nis faciem. tam, Faciam ut noveris. fd. fleaut. 2. 
3. 7. vesperascit, et non noverunt viam. Id. Andr. 

5. 4. 32. Phania illic frater meus fuit. si. Noram 
et scio. Id. Phorm. % 1. 35. Unum cognoris, o- 
mnes noris, Cic. Pis. 13. 30. Quisquam vos con- 
sules putet, qui non leges, non iostituta, non ju- 
ra noritls? Id. Amic. 21. 79. Pleriquc neque in 
rebus humanis quidquam bonum norunt, nisi quod 
fructuosum sit- 3Tac. Germ. 30. Audire prteposi- 
tos, nosse ordines. Cic. 2. Fin. 22. 71. Nosti, cre- 
do, illud: Nemo pius est etc. PUn. 23. Hist. nal. 

6. 57. (107). Vulgus novil perficerc coria. Id. 13. 
ibid. 4, 0. (13). Pomum sapore ferino, quem ferme 
in apris novi nuis. h. e. senjimus. At Sillig. utro- 
que loco alitor leg., v. noscere omisso. r'ifo. 2. G. 
10S. Nosse quol lonii veniant ad litora lluctus. 
-— b) Speciatim si hunc bene novi, h. c. si re- 
ctc novi , si pemlus. Cic. Rose, Am. 20. 57. Si 
ego hos bene novi Sic Balbus ad Cic. post ep. 



NOSCO 

8. I. 9. ad Att. Si Csesarem bene novi. Horat. 
i. Sat. 9- 22. Si bene me novi, non Viscum plu- 
ria amicum, Non Varlura faciei, nam quis me scri- 
bere plures Aut citius possit versus? quls etc. Cf. 
Cic. 5. Atl. 21-5 13. Si tuos digitos novi. Cf, et 
Nepos Con. 4. Id arbitrium Conoa negavit sul es- 
se consilii, sed ipsius, qui optime suoi nosse de- 
beret. — c) Nosse de facie, conoscer di vista. Cic. 
Pis. 32. 81. Virtutera tu ne de facie quidem 
nosti. — d) Nosse animum alicujus, conoicere 
la sua natura. Ter. Heaut. 3. 3. 9. novi ego 
Amantium animum: advertunt graviter qua non 
censeas. — e) Nosti cetera, formula qua utimur 
quum quippiam retlcemus, quod notum est. Cic. 
7. Fam. 28. Ut ibi esses, ubi nee Pelopidarum, 
nosti cetera. Sic PUn. 3. Ep. 9. ante med. Qui 
robustissimum et infirmissimum militem jussit 
caudam cqui-reliqua nosti. — f) Nostin^l no- 
visti ne? Ter. Eun. 3. 5. 15. Nostin'banc, quam 
frater arnat 7 akt. Novi. — Interdum valet inlen- 
di? sail audin'?/d. Andr. 2. 6. 9. bidui est, aut 
tridui Hwc sollicitudo: nosti? deinde desioet. Id. 
Eun. 3. 1. 15. Requiescerc ubi volebat, quasi: no- 
stin'7 GN. Scio. 

II.) Translate, praas. tantum temp. ^ 1. Nosce- 
re est idem atque agnoscere, riconoscere, ravvisa- 
re. Horat. 2. Sat. 7. 89. potesne Ex his ut pro- 
prium quid noscere? Tac. 1. Hist. 90. In rebus 
urbanis Gaterii Trachali ingenio Othonem uti cre- 
debalur: et erant, qui genus ipsuin oraudi no- 
scerent. ^ 2. Noscere causam, excusationem, est 
interdum probare el adm'utere, agnoscere, ammet- 
tere la scusa. Plaut. J'ruc. 2. 1, 18. Numquam 
amatoris raeretricem oportet causam noscere, Quin, 
ubi nil det, pro iofrequente euro, mittas militia 
doroum. Cic. i\.Att.7.a tned. Quod te excusas, 
ego vero et tuas causas nosco, etc. Id. 4. Fam. 
4. Illam partem excusalionis nee nosco, nee pro- 
bo. Adde 1. Legg. 4. ti. — Uinc Part, preeter. 
pass. 

Notus, a, tint, adject, quoque usurpatar , unde 
Comp. Notior et Sup. Notissimus I. l.j et est 
cognitus, manifestus, patens, yvwxo's, yvwotfio?, 
nolo, conosciuto, saputo. 

I.) Proprie. % 1. Generatira. — a) Absolute, 
vel cum Abiativo rei, qua quis est notus. — De 
borainibus. Cic. 11. Phil. 5. 10. Noli atque insi- 
gnes latrones. Co?s. 2. B. C. 19. Nullus fuit civis 
Romanus paullo notior, quin ad diem conveniret. 
Suelon. Gramm. 4. SigaiQcat baud dubie Valc- 
rtum Catonem poetam simu! grammaticumque no- 
tissimum. Nepos Pelop. 1. Pelopidas Thebanus ma- 
gis bistoricis, quam vulgo, notus. Liv. 8. 8. ad fin. 
Duo primipili et utraque acie inter triarios erant: 
Romanus corpore haudquaquam satis validus, ce- 
tcrum stretmus vir peri t usque militias: Latinus vi- 
ribus ingens bellatorque primus; notissimi inter 
se, quia pares semper ordines duxerant. Horat. i. 
Sat. U. 3. notus mibl nomine tantum. Cic. Cluent. 
16. 46. Qoumque essent viliis atque impr obi tale 
omnibus noti etc. Virg. 1. Mn. 383, fama super 
aetbera notus. Sil. It. 8. I '»6. Me quoque tors dul- 
ci quondam vir notus amore Ktspectat, curas cu« 
piens asquare priores. -~ De rebus ct abstracts. 
Cic. 2. Verr. 16. 48. Ejusmodi res, ita notas, ita 
testatas, ita manifestas proferam, tit etc. et 5. ibid. 
58. 134. fles nota et manifcsla omnibus, et 7. ibid. 
13. 31. Unum illud, quod ita fuit illuslre no- 
tumquc omnibus ut etc. /(/. Mil. 28. 76. Fingi 
haec putatis quae patent, quae nota sunt omnibus, 
qua? teneutur? Id. 5. Fam. 12. et Prov. cons. 13. 33. 
Faccre aliquid alicui notum. f'irg. 2. ASn. 21. Est 
in conspectu Tcnedos, notissima fama Insula. Cic. 
Oral. 33. 118. Habere omnes philosophise nolos 
ct tractatos locos. Id. 4. Verr. 34. S5. Cupiditas 
nota atque apud omnes pcrvulgata. Id. Mur. 7. 
1G. Tua nobilitas hominibus litleralis est notior, 
populo obscurior. Id. Suit. 26. 72. Vila P. Sul- 
i:e vobis populoque Romano notissima. Quinttl. 
y. 3. 13. Quod a Cicerone reprehend! notum est. 
Suelon. Aug- 65. De filta, absens, ac libeilo per 
qu.fstorcm recitato, uuluni scnalut fecit. Tibull. 
2. 6. 41. Nota loquor. Ammian. 20. 4. Quos igno- 
ta pari sollicitudinc movebant et nota. — b) 
Cum Genitivo. Horat. 2. Od. 2. 6. Notus iu fra- 
tres animi paletui. Stat. 2. Theb. 274. laborant 
Cyclopes, notique operum Telchincs arnica Ccrta- 



NOSMET 

tim juvere maou. Sil. It. 17- 148. nolusque fuga- 
rum Vertit lerga. — c) Cum Infinite, Id. 12. 330. 
I>elius avertet propiora pericula vales, Trojaooi 
ootiis semper mimjisse labores. ^ 2. Specialist 
Noti, orutn, sunt amici, domestic!, vkini, farnilia- 
res, qui nobis noti sunt, nosque ooverunt. Cic. 
CceI. 2. 3. De dignitate Caeiius notis ac majori- 
bus nalu facile responded quibus autem non a?que 
est cognilus, hi sic babeaot, etc. Horat.i,Sat.\. 
84, Non uxor salvum te cult, non filius: orooei 
Virini cderunt, Doti, pueri, alque puellae. Virg. 
Cir. 260. Nee raibi nolorum deflectunt lamina 
vullus. *f 3. Interdum etiam nolus in taalam 
partem anmitur pro infami. Cic. C<eI. 13. 3 1. Clo- 
dia, mulier non solum nobilis, sed etiam noU. Id. 
2. Verr.6. 15. Qui non tam me impediunt, quod 
nobiles sunt_, quam adjuvant, quod noli sunt. 

II.) Translate. Active sumitur pro eo, qui no* 
vilj ut ignotus, qui non cogrjoscit. Plant. Pseud. 
4. 2. 39. berus meus est imperioius. ba. novi, do- 
lis praedicas. V. IGNOTUS. Sic Phcedr. 1. 12. no- 
lis est derisui. 

NOSMET. V. EGO el MET. 
NOsOCdHlUll, li, n. 2. apedate, infermeria, 
vo!7cxq(x£jov, locus, in quo recipluntur, curantur* 
que pauperes segroli, valetudinarium: a vdao? mor- 
bus et xofAEG) euro. Imp. Juttinian. Cod. 1. 2. 
19. et 22. Item Hieronym. Ep. 77. n. 6., led Gra- 
ce., ubi narrat, Fabiolam matrooam omnium pri- 
mary Rom;e nosocomium inslituisse. 

N 050 COM US, i. ni. 2. tptdaliert) infermiere, 
voczx6(iO(, qui in nosocomio eegros curat, imp. 
Jut Union. Cod. i. 3. 42., sed Grace. Litioe habet 
Jul. epil. nov. c. 111. § 140. el c. 115. $ 452. 

NOSTER, tra, trum, pronom. possess. Nostrai 
pre nostra; in Genii, singul., ut terrai, pictai, an- 
tiquum est. Vel. Long, de Orthogr.p. 2222. Putsch. 
— De Genit. plur. V. infra aub 1. c. — Noster 
est ad noj perlineus, a nobis possessus, >j'ueTepOf 
(It. nostro; Fr. noire; Hisp, nuesito; Germ. «n- 
aer, unspre, u riser, der, die, das unsrige; Angl. 
our, ours, our own). Occurrit ^ 1. Genera- 
lira. — a) Adjective, h. e. cum bug fiubstantiyo. 
.Piauf. Cas- 2. a. 75. Nostra omnis lis est. A. e. 
vicimus. Ter. Eun. 2. 3. 21. Haud aimilis tirgo'st 
virginum noslrerum. Sic ^itg. 2. G. 89. Non ea- 
dem arboribus pendet vindemia nostris.Cicl.de 
republ. 2. Sludemus nostris consiliis et laboribus 
lutiorem vitam homioum reddere. Cast. 1. B. G. 
2. Rbodanus, qui provinciam nostram ab Helvetiis 
dividil. Sail. Cat. 1. Nostra omnis vis in animo 
et corpore tita est. Cms. i. B.G. 12.Pelrum no- 
strorum rnemoria. Nepos Ages. 4. Cujus eiemplum 
ulinam imperalores nostri sequi voluissent! Id. 
Epam. 1. Scimus euim musicen nostris moribus 
ebesse a priocipis persona. Id. Eumen. 8. Ilia pha- 
lanx Akxandri Magni-non parere se ducibus, scd 
imperare postulabul; ut nunc veteran! faciunt no- 
stri. — Animadvertendum est etiam illud Plant. 
Mil. glor. 2. 5. 20. perscrutarl hie volo, nos no- 
stri, en alicoi simus; nc dum quispiam Nos vici- 
norum imprudentes itnmulaveril. sc. Certe equi- 
dem nosier sum. se siam noi o altri. lo per certo 
$on to. Sic Id. Amph. l.l. 243. Certe tu me aiie- 
nabis numquam, quin noster aiem. che non sia io. 
V. infra 6ub 2. a. — Cum adjeciione syllabica 
7'er. Phorm. 5. 2. 1. nostrapte cuipa facimus, ul 
etc. — b) Nostra neutr. gen. absolute. Tac. Dial. 
de oral. 28. Quamquam nostra nobis nolioro sunt. 
Ammian. 21. C. Ad rcges ct sairapas legali cum 
muneribus missi sunt ampiis, moniiuri cunctos et 
bortaluri nostra senlirc, ct nihil fallax teniare vel 
frauduleotum. h. e. nobiscuui aenlire. Id. 19. 7. 
llosliles Lialtistsc ferralis impositae lurribus-nostra 
inulto cruore fmdabant. Id. 18. 6. ad med. Do- 
ceique-ipcculatorcm se missuro ad nostra. Id. 17. 
1. Pelilurus ipse Mogoniiacum, ut, ponte com- 
l>aclo irausgressus, in suis requireret barbaros, 
quum nullum reliquisset in noslris, refraganle ve- 
tobatur exercitu. — c) Gcnilivus pluralis nostrum 
perlinet ad tins: de quo V. KGO, Differuot etiam 
usu, quia nostrum referlur solummodo ad oos i- 
psos, nostrorum ad alios etiam, qui nostra aunt 
famllias, patria?, etc. Plant. Pa=n. 4. 2. 39. sy. 
I)ii omnes deoeque anient- mi. qucronam homi- 
nem? by. nee te, nee me,Neque herum meum adeo. 
mi. quern ament igilur? 8*. alium quemiLbet, Nam 



— 390 — 

nostrorum nemo dignus est. Si herum aieum nou 
addidissel, nostrum nemo diceoduro erat. — Re- 
peritur la men noitrum pro nosfrorum, ut meum 
pro meorum. Plaut. Men. 1. 2. 25. Averti prae- 
dam ab bostibus, nostrum salute socium. Quod el 
Pritcian. adootavit 7. p. 743. Putsch. — Et no- 
ttrorum pro nostrum est Piauti in fragm. apud 
Non. p. 285. 26. Merc. Qui oequeas, nostrorum 
ater tit Amphitruo, decernere. Haec de Genii, plur. 
Forcellinus. % 2. Speciatira nostrv dicuntur con- 
sanguinei, afBnes, domeslici, coolerraoei, amici, 
faulores: quibus opponuntur exterci et alieni. — • a) 
Cum subsuotivo. Plaut. Rud. 4. 7. 19. Egone ut 
quod ad me allaiuin esse alienum iciam, Ceiem? 
Miotme igluc faciei noster Daemoncs. »'{ caritsimo 
noslro Demone, b. e. ego. Cic. t. ad Q. fr. 1.3. 
Allienus autem noster est quum animo el bene 
volentia, turn vero etiam imitaliooe *ivendi. Cf. 
Plaut. Mil. glor. 2. 5. 20. et Amph. 1. 1. 243. 
allatum tub l.a. Ruraus Cic. i.ad Q. fr. 3. sub 
fin. Ciceronem nostrum quid tibi commendem? 
— b) Absolute. C&s. 1. B. G. 26. Diu quum 
esaet pugoatum, impedimenlis castrisque nostri po- 
till aunt. Liv. 6. 9. in formula devotionis. Divi, 
quorum est potestas nostrorum bostiumque. Plin. 
12. Hist. nat. 25. 54. (112). Balsami in toturo 
alia oaiura, quam nostri externique prodiderant. 
Cic. Pis, 8. 17. O noster misericors, quid facia? 
quod nulla in barbaria quiiquam tjrannus. — Ter. 
Adelph. 5. 8. 28. pro patre huic est, bonus est, 
noster est: recte datur. Val. Flacc. 2. 561. No- 
iter ade« junctusque veni. del nostro sangue. Liv. 
in fragm. apud Servium ad firg. 2. JSn. 148. 
Quisquis es, noster eris. (Formula imperatoris 
tramfugam reeipienlis in fidem). — Noster esto 
est laudantis, probantis, araplectentis ob dictum 
factumve, quod placeat. Plaut. Mil, glor. 3. 3. 24. 
hem tibi adsuol, Quas me jussisli adducere, et quo 
ornatu. pa. noster esto. Id. B acth. 3. 3. 39. No- 
ster esto, dum te poteris defensare injuria. ^3. 
Quum aliquem alloquimur, odhibetnr in blandi- 
tiis. Ter. Adelph. 5. 5.2. de. Quis bomo? o Sy- 
re noster, aalve: quid filf quid agitur? sy. Recte. 
DK- optime est. jam nunc bsec tria primum addidi 
Preelcr uaturam : o noster, quid fit, quid agitur. 
^4. Aliquaodo nostrum dicilur quod nobis aplum 
est, quod favet, quod placet. Cic. Mil. 1. 3- Re- 
liqua vero multitudo, quae quidem est avium, to- 
la nostra est. Sic J'irg. 12. /En. 187. Sin nostrum 
annuen't nobis victoria Martem etc. h, e. nobis fa- 
veotem. Liv. 9. 19. ad fin. Utique numquam no- 
stris locis loboravimus. Sil, It. 12. 193. Perge, 
age, fer gressus: dexter deus; horaque nostra est. 
Hac iter ad muros Capuse. 

NOSTRAS, fitis, adject, oran. gen. 3. Nostratis 
in recto singular!. Cassius Ilemina apud Priscian. 
12. p. 943. Putsch. Hos libros si quis nostratis 
sapiens. — Nostras dicilur qui est a nostra patria, 
vel regione, vel gente, di nostra patria, o paese, 
o gente, nottrale, rJu-eSand.;. Calo apud Priscian. 
loc. cit. Rex Seleucus arma nostratis factt. Cic. 2. 
Fam. 11. Verba non solum vestra oratoria, sed 
etiam levia nostratis. ef 9. ibid. 15. Miriocc ca- 
piur facetiis, maiime nostratibus. Id. 5. 7usc. 32. 
90. Nostrates philosopbi. Piin. 16. Hist. nat. IS. 
28. (70). Tertium genus nostrates vocant silve- 
strc. Colum. 9. B. R. 4. 6. Nostras cunila, quam 
saturejaio rustici vocant. Id. 8. ibid. 2. 13. No- 
strates gallin*. Plin. 15. Hist. nat. 11. 10. (37). 
Cotoneo candidiora, nostralia appellaia. Sueton. 
Tib. 71. In quodaro decreto palrum,quum iufik-r}- 
ua recitaretur, commulaodam censueril vocem et 
pro peregrina oostratem requirendam. Mar cell. 
Empir. c. 20. p. 116. retro ed. Aid. Noslrale pa- 
paver. 

NOST8ATIM, adverb, nostro more, ut tua<im, 
tuo more. Charis. 2. p. 196. Putsch. Tuatira. 
Plaut. in Ampbit. (2. 1. 4.) Jam luntim fads, ubi 
Sisenno, ut nostratim. Significat autem, tuo more. 
Baec Charis. Adde Non. p. 179. 30. Merc. V. 
SUATIM. 

NOSTRATIS. V. NOSTRAS init. 
NOTA, a, f. l.a noico, quod in supinis com- 
potitorum agnitum et cognitum psenulliroam cor- 
ripit, quaravis in tVjtiotum producat. Feitus p. 
174. 13. Mull. NoU alias aituiflcat lignum, ut 
in pecoribui, ttbulix, libris, littera aingulas aut 



NOTA 

binte; alias ignominiam. H«sc Fest. Itaqne nota 
est tignum, quod aiicui rei apponitur, vel per te 
inest, dignoscendi causa, iosigne, vesligium, iodl- 
ciutu, ^apaKrrjp, cu'u/3o\ov, ovj^eiov, oriyu4. (It. 
tea no, conlratstgno, bollo, marchio, marco , te- 
gnale; Fr. tigne, marcue, indice , indication; 
Hisp. rigno, serial, indice, no la; Germ, dot Mer- 
mal, liennzeichen; Angl. a mark, sign, note). 

I.) Proprie. ^ 1. Generaiiro. Liv. 37.31. tub 
fin. Inde in aitum lingua mille passuum excurrens, 
medium ferme sinurn velut oota diilinguit. Cic. S. 
Oral. 41. 174. Si a u rum cui, quod essel multifa- 
riam defossum, coromonstrare vellem, satis esse 
deberet, si signa et noias osienderem locorum. 
Harm. 1. Od. 13. 11. sive puer furens impresiit 
memorem deote labris notam. Id. 2. Ep. 1. 235. 
tractata ooiam labemque remittunt Atraineota. 
Colum. 7. R. R. 9. 12. Pice liquida notam por- 
cis imponere. Firg. 5. JSn. 87. de angue. Cas- 
ruleae cui terga notse, maculosus et auro Squamam 
iocendebat (ulgor. Cic. 13. Fam.t. Reliquis epi- 
stoiis tintum faciam, ut notam apponam earn, quse 
mibi tecum conveuit. Liv. 34. 61. lnstruit etiam 
aecretla notis, per quag baud dubie agooseerent, 
sua mandata esse. Quintil. 1. 4. 9. Nota ospira- 
tloois. et ibid. 12. 14. Nee modulelur, aut rou- 
sieis notis cantica excipiat. fiervoue al.leg- mo- 
dis eipediat. Seneca Troad. 1112. Signa clari cor- 
poris Et ora et illas nobiles patria notas Con- 
fudil imam poodus ad terram datum, lineaments 
e tomiglianze. ^ 2. Speciatim dicitur de aignis, 
quibus formaotur lilteras, carattere. Cic. 1. Tusc. 
25. 62. Qui primus sonos vocis, qui Infiniti vi- 
debantnr, paucis litterarum notis lerminavit. Id. 

2. Divinat. 41. 85. Sories In robore ioscuiplae 
priscarum litterarum notis. ^ 3- Et poetice per 
gyoecdocheo de scripto, epistola. Horat. 4. Od. 8. 
13. iocisa notis marmora publicis. Ovid. 3. Trist. 

3. 72. GraDdibus in tumuli marmore caede notis. 
Id. Heroid. 4. 6 Iospicit acceptas boslis ab boste 
DOlas, lettera. et 20, ibid. 209. Poslroodo nescio 
qua venisse volubile malum, Verba fereos doclis 
insidiosa notis. et ibid. 470. Accipiat missas apta. 
minislra notas. Firg. 3. JEn. 444. foliis notas 
mandare. Ovid. 3. Pont. 3. 58. Credor adulterii 
composuisse notas. h. e. descripsisse adulteria. 
^ 4. Item apeciatim de signis, quibus utuotur, 
qui scribeodi compendia celeritatis causa sectan- 
tur, breviatura, cifra, uode postea notarii diet!. 
Ea sunt triplicis generis — a) Prirao enim lit- 
ters una, vel duae, vel tres integram vocem signi- 
ficant, ut oempe P. Publius, S. P. Q. R. senatus 
populusque Romanut , Eq. B. eques Romanus, 
Cos. consul, etc. Hujusmodi notas singularia di- 
cuntur, a recentioribus sigke , a Grsecis oi~fKat, 
quod scilicet aingulae verburn exprimant. Hinc its 
Val Probus de notis Rom. p. 1494. Putsch. Ve- 
teres scribeodi facultatem ut celeriter compreben- 
dereot, quadam verba ex commuoi consensu prl- 
mis Jitteris ootabant, et singula quid signiGca- 
rent, in promptu erat. Earum porro usus prseci- 
puus est in antiquis monumenlis marmore vel sere 
expressis, quarum longam seriem eihibent Id. loc. 
cit., Seri. Ursatus de not. Rom. et J. D. Cole- 
tius in Not. et tigl. quee in numm. et lapidib. 
apud Rom. obtinebant. Ueec tamen vocum com- 
pendia Imp. Justinian, in epist. ad Tribonian. 
§ 13., in alia ad antecessors $ 8. et ad senatum 
§ 22., qua Digestorum iibris premittuotur, tub 
gravi iutermiottione in legibus a libririo descri- 
bendis usurpari vetuit: quod item coofirmat Isid. 
1. Orig. 23. — Hue perlinet Illud Cic. Mur. 11. 
25. de JCtis. Itaque irati , quod sunt veritl, ne, 
dierum ratione pervulgata et coguita, sine tua ope- 
ra lege posset agi, notas quasdam composuerunt, 
ut omuibus in rebus ipsi Interegient. icii. patricii, 
quibus tolls Jurisprudent!* studium permiltebalur, 
poslquam On. Flsvius Appii Claudii tcriba ann. ab 
U. C. CCCCXUX. legis aclionum formulas cum fa- 
stis in plehero evulgawet (V. FLA VIANDS In O- 
NOM.), novas jurie formulas subiilissime notis ex- 
pressas composuerunt , ita ut pro singulia verbis 
lingulariaB litter* pooerenlur, ne earum stgnifica- 
tio plebi innotesceret. — b) Secundo una Hue- 
ra pro alia ponitur, ut d pro a, etc. Sueton. 
Cat. 56. Etstant eplstolas ad familiares domestl- 
cii de rebus, in quibus, si qua occultius perferen- 



N0TABIL1S 

da essent, per notas scripsit, id est sic struclo lit- 
terarum ordine, ut uultum yerbum efOoi posset: 
qua si quis investigare ct persequi vellet, quar- 
tam elementonrm IHleram, id est DproA, etper- 
inde reliquas commutel. Id. Aug. 88. Quoties 
per notas scribit, B pro A, C pro U, ac deinceps 
?adem ralione sequentes litteras ponit: pro X au- 
tem duplet A A. Adde GeU. 17. 9. init. ct Isid. 
1. Orig. 25. Hasc scribendi ratio Grare areiavo- 
■ypapt'a dicilur. — c) Tertio est signum conG- 
clum ad litteras et vocem signiGcandam, ut IT pro 
Digestis, etc. Signurum hujusmodi conflctorum 
chararteres, licet littcra propric «oo sin t, ad lit- 
teras tamen pnuimc acccdunl, ut aperlum erit 
cuipiam, qui eorum pralongotn seriem iuvesligan- 
dam auscipiat, qua cvsiat apud Gruler. euremo 
Tom. IV. Inscriptionum, qua Notes Tironis et 
Senecce appellantur. Hac auicm scribendi ratio 
Grace ra^tr/pa^ca dicitur, ct a Cic. 13. .411. 32. 
Sta ar,ue : .<av. Hue spertant loca 31 anil. 4. 197. Hie 
el s^riptor erit vclox, eui litlera verbum est (V. supra 
a ia Gn.), Quique ootis linguam superet, eursimque 
loquentis Excipiat longas nova per compendia vo- 
ces- Seneca Ep. HO. ante med. Quid verborum notas, 
quibui quamyis ciuu excipitur oratio, et eeleri* 
tatem lingua* maoui scquitur? Sueton- Tit. 3. E 
pluribus coraperi, notis quoque eicipcre velocissi- 
me solitum, cum amanueasibus suia per lusum 
jocumque ccrtaalem. Paul. Dig. 37. I. 6. extr, No- 
lis script* tabula non contineotur edicto, quia 
notas litteras non esse i'edius scripsit. Id. ibid. 
29. 1. 40. L. Titius miles notario testamentura 
6cribendum notis dictavit, et aatequam Iilteris 
perscriberetur, vita defuoctus est. Respondi, mul- 
tibus quo modo volunt, et quo modo possunt te- 
stamenlum fa cere concessum esse. Vlp, ibid. 50. 
13. 1. § 7. Sed eeterarura irtium opificibus she 
arlificibus, qua sont extra litteras, vel notas po- 
gita, ncquaquam extra ordlnem jui dicere prases 
debebit. Prudent. 9. leapt <rce<p. 23. Yerba notis 
brevibus comprendere euocU peritus, Raptimque 
punctis dicta pruepetibus sequi. Sidon. 9. Ep. 9. 
ante med. Tribuit ct quoddam dictare ceteraatl scri- 
barum seouacitas saltuosa compeadium, qui com- 
prehendebant signis, quod litteris non tenebaot. 
V. NOT ARIL'S, ii I. et EXCEPTOR. «| 5. Item 
interpungendi sigua librariis usitata. Cic. 3. Orat. 
4*. 173. loterspirationis enim, qoo defatigatlouis 
nostras, neque librarioruro notis, sad verborum et 
sententiarum modo ioterpunctas clausulas in ora- 
lionibus esse voluerunt. ^ 6. Sunt etiam notce 
sigoa, quae appingebantur libris, dum in legendo 
probaretur quid, aut improbaretur: qua de re ali- 
quid dictum est in CERA: eratque hoe praecipue 
grarnmalicorum muiius. Cic. Pis. 30. 73 . Quo- 
niam te nou Aristarchuro, sed Phalarin gramma- 
ticuro habemus, qui non notam appooas ad malum 
versum, sed poetara armis persequare, etc. Seneca 
Ep. 8. Miltam ipsos tibl libros, et ne multum 
operas impendas, dum passim profulura sectaris, 
irnponam notas, ut ad ea ipsa proiinus, qua pro- 
bo et miror, aecedas. Isidor. vlginli sex profert 
notarum Gguras, I. Orig. 21., quas sententiarum 
nous appellat, quaj apponerentur ad demonstran- 
djio unamquamque verbt seotentiarumque ac ver- 
suuiq rationem. In his sunt obeli, aslcrisci etc. 
sua quodque vi ac signiGcatione praedUum: de 
quorum slate et aucloritate alii viderint. *J 7. 
Neque solum signs, sed translate qua scribuntur 
in aucturem oliquem, aut confinnandl, aut impro- 
bandi, aut llluslrandi causa, notx dici possunt, 
annotazioni, note. Impp. Tkeodot. el Patent. 
Cod. Theod.i. 4. 1. Notas etiam Pauli atque L'l- 
piani in Papiniani corpus foctas, sii'ut dudum sta- 
tutum est, prascipimus iotlrmari. Pompon. Dig. i9. 
17. 10. Ei nota Marcelli constat, nee pair i bus ali- 
quld ex castrensibus bonis 61iorum deberi. «f 8. 
Item de signis, quae imponebantur cadis et am- 
pboris, ad significanduoa vini lempus et prasstan- 
tiam. Ilorat. 2. Od. 3. 6. Seu le in remoto gra 
mine per dies Festoa recllnatum besris Interiure 
nota Falerni. et i. Sal. 10. 24. ut Chlo nota si 
commit ti Falerni est. ^ &• Translate a nota ca- 
dorum est genus, sorfa, qualita. Cotum. 9. R. R. 
15. 13. Secunda notas met. Id. 12. ibid. 17. 1. Prl- 
rnae oota: ncexrimum acetum. et ibid. 59. 3. Ca- 
seus Gallicus, vel cujuscumque notar. et ibid. 37. 



— 391 — 

extr. Vini nota parum flrma. et ibid. 38. 8. Hie 
liquor atilior est ad valetudinera , quam alterius 
myrieas not« compositio. At Schneider, recti as 
leg. myr litis notce etc. Seneca 2. Quceit. nat. 2. 
extr. Ei bac nota corporum est aer, — Hue per 
tineot ilia Curii ad Cic. 7. Earn. 29. Persevera 
nos conservare, et Sulpicii successor! nos de me- 
liore oota commends. Seneca Med. 906. Levis 
scelera et vulgaris notae. Seneca alter 3. Benef. 
9. (juaedam beneficia non sunt ex hac vulgari no- 
ta, sed majora. Pelron. Satyr. 83. Eum ei bac 
nota litteralorum esse, quos odisse divites solent. 
^ 10. Item quidquid inservit ad rem aliquam dis- 
cernendam: ducta metapbora a notis, qua; impo- 
nunlur pecoribus et juracolis. Cic. Orat. 23. 75. 
Sequitur, ut cujusque generis (dicendi) nota quw- 
ratur et formula, ti carattere. Phasdr. 4.23. Ta- 
bclU talis hominum disceroit notas Eorum, qui 
se falsis ornant laudibus, Et quorum virtus exhi- 
bet solidum decus- ^11. Item dicitur de nuti- 
bus, cenni. Ovid. 3. Art. am, 514. Innuet: ac- 
ceptas lu quoque redde notas. Id. 11. Met 565. 
stantemque in pup^e recurva Concussaque manu 
dantem sib i signs marilum Prima videt, redditque 
octal. ^ 12. item de stigma tibus, quaa ioureban- 
tur front! , out humero improborum servorum et 
fugacium. Sueton, Cat. 27. Multos bonesti ordi- 
nis, deformatos prius sligmatum aotis, ad metaila 
conderaoavit. Cic. Tbracum raorem fulsse indicat, 
ut se notis compungerent, 2. Off. 7. 25. Barba- 
rum compunctum notis Tbreiciis destricto gladio 
jubebat anteire. *f 13. Item de naevis, tuberculis 
et maculis.quas corpori innascuntur.PKrs. 11. Hist. 
nat. 39. 95. (232). Mammas homo solus e maribus 
habet: cetera animalia raammarum notas taotum. 
Sueton. Jug. 80. Corpora tradilur maculoso di- 
sperses per pectus atque alvum geoitivis notis. Eo- 
rat. 4. Od. 2. 59. de uitufo. Qua notara duiit, 
niveus vlderi, Cetera fulvuj. Justin. 15. 4. 9. Ori- 
giois ejus argumentum etiam in posteria mansit; 
siquidem filii nepotesqoe ejus anchoram in femo- 
re, veluti notam generis naturalem, babuere. Cf. 
Anson, de Antiochia. Ilia Seleucum Nuncupat, 
iogenuum cujus fuit ancbora signum: Qualis inu* 
sta soiet geaeris nota certa,per omnem Nam sob- 
olis seriem natlva cucurrlt imago. Sueton. Aug. 
80. Genitiva nota. ^ 14. ^Vota vtrtlis est men- 
tula. Auct. Priap. 67. Tu, quas ne videas ootam 
virilem, Hinc averteris, ut decet pudicara. % 15. 
Item notaa dicuntur simulacra, Imagines et gigna 
cujuscumque generis, in numis excusa. Sueton. 
JYcr. 25. Posuit statuas suas citharcedico habilu: 
qua nota etiam nuraum percussit. con la qual 
impronla batte anco una moneia. Sic Id. Aug. 
75. Nuraos omnls notas, etiam veteres regios ac 
peregrinos. Adde eumd. ibid. 94. et Aurel. Pict. 
C&sar . 35, Qoum monetae opiflces numariam 
notam corrosisseot, ptsnae metu bellum fecerunt. 
*!" 16. Item nota dicitur quodcumque signum bo- 
minis arte in re aliqua impressum. Sic de anuio, 
quo testaroenta signabaatur a testibus, dixit Ovid. 
2. Pont. 9. 69. Nee mea subjecta convicta est 
gemma tabetla Mendacem linis imposuisse notam. 
— Et Grat. Cyneg. 142. Post ubl proceris gene- 
rosam stirpibus arbor Se dederit, teretesque ferent 
ad sidera virgas, Stringe notas circum et gemraan- 
les exige versus, h. e. frondes, qua destrktse no- 
tam faciunl, slve ulcus, ut mox vocat v. 146. Pu- 
tean. coojecit nolkas, b- e. spurias virgas. 

II.) Translate. «f 1. Generating est Indicium, 
signum. Cic 4. Verr. 47. 115. Ut mullis ia lo- 
cis notas ac vestigia scelerum suorum relinqut ve- 
lint. Cels. 2, a. a med. In vicino sape quasdam 
nota posilas imperitos medicos decipiunt. et in 
fm. In aculis morbis fallaces rasgis notas esse et sa- 
lutis et mortis. Stat. 1. Silt. 1. 15. juvat ora 
(Domitiani) tueri Mixta noils belli, placidatnque 
gerenlia pacern. Plin. 3. Ep. 11. Mini quoque im- 
pendere idem exilium, cerlis quibusdam nolis au- 
gurabar. Cic. 2. Divinat.it. 47. Romulus Jactens 
fulmine irlus; urbi igitur periculura ostenditur 
el, quam ille condidit; quam scite per notas nos 
certiores facit JuppKer! h. e. per slgna cselo mii- 
sa. Sueton. Cal. 49. Nomina et nota morll do- 
stiDttoram. Cic. fragm.pro Rabirio perduell.it- 
dente B. G. IViebuhrio) n. 36- Qui basce ore ad- 
verso pro republics cicatrices ac notas virtuiis ac- 



NOTACULUM 

cepit. ^ 2. Speciatim de moraii hominum habt- 
ta, U carattere. Sueton. Tib. 54. P»te facts iote- 
riore nota animi sui. *J 3. Item speciatim, traos- 
late a navis corporis, est iosigne, monumeotum. 
Ovid. 1, East. 595. Hunc Numida faciunt, Ilium 
Messana superbum, ille Numaolina traxlt ab urbe 
notam. h. e. cognomen Numanlini. ^ 4. Trans- 
late a oota servorum, vel a macula est nota cen- 
soria, b. e. judicium ignomioiosum, quo censores 
affieiebant aliquem ob delictum, senatu, aut tribu 
movendo, equo publico apoliando, in wrarios re- 
fereado, etc. quarum rerum exempla babes apud 
Liv. 4. 24. et 39. 42. et 44.; GelL 4. 20.; et 
V al. Max. 9. 9. etc. Cic. Cluent. 46. 129. Qui 
pretio adductus eripuerit patriam civi innoceoti, 
is censoria severitatls nota non inuretur? ^ 5. 
Hinc sapissime ignominiain signiGcat, infamiam, 
probrum, dedecus, infamia, disonore, marco d' in- 
famia, taccia. Luciliut apud JVon. p. 354. 21. 
Merc. Quern sets scire tuas omnes maculasque no- 
tasque. Cic. I. Cat. 6. 13. Qua nota domestic* tur- 
pitudinis non inusta vita tue est? quod privata- 
rum rerum dedecus aon hstret infjmia? Id. Prov, 
cons. 10. 25. Gabioii litteras insigni quadom no- 
ta atque igaominia nova condemnaslis. Id. Rabir. 
perduell. 9. 24. Homo omnibus nolis turpiludinis 
insigois. Id. 3. Off. 18. 74, lurpem nolam tem- 
poram illorum! Id. Pis. 18. 41. Sempiternas te- 
dlssiraa turpiludinis notas subire. Seneca Here. 
Fur. 634. Haoc feral virtus nolam? GeU. 4. 20, 
Nota aliquem eiimere. Ulp. Dig. 3. 2. 2. Nota 
laborare. Plin.. 2. Ep. 6. Eadem omnibus pono: 
ad ecenatn enim, non ad notam invito. Tertult. 
Pcenit. in {in. Peccator omnium notarura. h. e. 
qui omnia scelera admisit, qua notam merentur. 

NOTABlLIS, e, adject, (nota). Comp. JYotabi- 
liar. — Notabills est qui notarl potest, observarl 
digoui, Insigois, conspiciendus, conspicuuJ in u- 
tramque partem, I'trtari/jtoc (It. notabile, stgnala- 
to, mstgne; Fr. notable, remarquable, insigne, 
signaU; Hlsp. notable, intigne; Germ, oemer- 
kenstuerth, merkwurdig, auffalknd, bemerkbar, 
iich auszeichnend ; Angl. notable, observable, re- 
markable , memorable, extraordinary). Cic. 5. 
Fam. 12. circa med. Virl excellenlis ancipitei ta- 
riique casus babent admirationera, exspectationem, 
etc.; si vero exitu nolabili concludunlar, eipletar 
animus jucundlssima iectionls voluptate. Ovid. 1. 
Met. 169. Lactea nomen babet; candore notabilii 
ipso. Seneca 1. Ira 2. Aspice uobilissimsrum ci- 
vitatum fuodameola vii notabllia; has ira disje- 
cit. che appena si veggono. Plin. 9. Ep. 13. circa 
med. Adjecil etiam : nolabilem le futurls principtbui 
fecistl. Esto , tnquam, dum malis. Id. 7- Ep. 6. 
Rara et aotabilis res contigit Vareno. Quintil. 8. 
3. 22. Id tamen in declamatoribas est notabiiius 
laudariqtie me puero solebat. Tac. Agric. 40. No- 
labilis celebritate et frequentia occurrentium in- 
troitus. Sueton. Tib. 29. Atque hac # eo notabi- 
liora erant, quod ipse ia appellaodis veaerandU- 
que singulis el universls prope excesierat huraa- 
nilatls modum. Plin. 36. Hist. nat. 5. 4. (12). 
Hippoaactl nolabilis fceditai vultus erat. Vlp. Dig. 
3.1.1. Persona lurpitudine noUbiles, Quintil. 1. 
3. 1. Et si quid In pejus notabile est. Id. 0. 4. 
33. Qaa imperills quoque ad repreheasiooem 
notabilia vldentur. Impp. Arcad. et Honor. Cod. 
9. 8. 5. Jabemus, eos Dotabiles esse sine veoia. h. 
e. infamia notatoi. Tac. 3, Hist. 25. Eo notabl- 
lior cades full, quia Glius palrem faterfeciL Fronto 
ad Antonin. imp. 2. 5. Notabile verbum. 31amer~ 
tin.jun. Graliar. act. 22. ad fin. Flsgrans ambi- 
tione notabili. 

NOTABlLlTER, adverb, (nolabilis). Comp. » 
tabilius. — Notabiliter est aolabitem in modum, 
insigniler, notabiim^nre, tegnatatamente, insigne- 
mente, citicxp.uic.. Quintil. decUxm. 17. 6. extr. Pa- 
ter, qui me lam notabiliter odit. Plin. 1. Ep. 5. 
a med. Erpalluit notabiliter, quamvii palleal semper. 
Sueton. Aug. 87. Quolidiaao sermone quacdam 
frequeotius et notabiliter usurpaTlt. Tac. 1. iTtst. 
55. Quibusdam, ut Iq tamulla, noubllius turbaa- 
tibus. 

NOTACOLUM, i, n. 2. oota, signum. Minuc. 
Pel. Octav. 31. art fin. Nos non nolacalo corporis, 
sed ioaocenlia ac modestla signo facile dlgao- 
tcfmui. 



NOTAMEN 

NOTAMEN , Inia , o, 3. Serviu* Art. gramm. 
(edeute prlmum Frid. Lindemanno) p. 483. No- 
men dictum est quasi noiamen; notitUi enim re- 
rum tenei. Et quura majore* nostrt vlderent re- 
rum Mturaro, et nescirent, quemadmodum appel- 
lareat, feeerunt slbl nomtna, qulbus rei dlversas 
appellarent. Sic Diomed. 1. p. 306. Putsch. No- 
men autera dtcltur quod unaraquamque rem mon- 
stret aut notet, quasi notamen, media syllaba per 
syncopeo subtracts. Ei his bauiit Boeth. Comment. 
in ArUtot. de interpr. ed. pr, p. 221., cujus ver- 
ba V. in NOMEN sub init. 

NOTiVRlA, a, f. 1. V . roc. aeq. io no. 

N'OTARlUS, a, um, adject, ad notas pertineos, 
qulbui in scribeado utlmur. Fulgent. 3. Mythol. 
10. In puerilibus litteris prima abecedaria, secun- 
da notaria. V. ABECEDARIUS. — Hloc 

Notarius, U, m. 2. absolute, substantivorum 
more, ^f 1. Est qui notis quibusdam brevibas (de 
quibus In NOTA I. 4. est dictum) citissime excipit, 
et eiscribit que quis dictaverit. Erant servi, aut 
libertl, qui studiis heri aiieraot, exclpientes, quae 
ille raedltatus exscrlbi vellet: Item qui actiones 
oratorum in foro, dum agerent, exciplebant: item 
qui causldicls lnservlebant, perscribendis actis fo- 
renslbus. Uorum ars olira peril t: quod dolet etiam 
Lipt. centur. 1. ad Belg. tpitt. 27., ubi tota hac 
de re multa; nunc autem viget, chi scrivein cifrao 
in abbreviatura, ra^i/ypapo?, o-riutiQypdtpos. Mar- 
tial. 14.208. cujus lemma Notarius^ Currant ver- 
ba licet, man us est veloclor ill is. Noodum lingua, 
suum dextra peregit opus. Sic ffieronym. Ep. 118. 
Ille apposito notario cogebat loqul qua* veloclter 
etiam edita velox consequeretur manus, et lingua 
cclcritatera pratenderent signa verborum. Auson. 
cpigr. 145. Puer notarum prapetum Solers mini- 
ster, ad?ola: BIpatens puglilar expedi, Cui multa 
fandl copia, Punctis peracia singulis, Ut una vox 
absolvitor. Plin. 9. Ep. 38. Notarlum voco, et die 
admisso, qua formaveram, dicto. Quintil. 7. 2. 24. 
Cetera actiones, qaa sub nomine meo fernntur, 
negiigentia exclpientium in quastum notariorom 
eorrupta- Martial. 5. 31. de causidico. flic qui 
Ubellis pragravem gerit lavaro, Notariorum quem 
premit chorus lavis, etc. Seneca Apocoloc. circa 
med. U multa diserte dixit, qua notarlus persequi 
non potult. Lamprid. Alex. Sev. 28. Eura nota- 
rium, qui falsum causa brevem In conaillo impe- 
ratorio retullsaet, incisis digitorum nervls, ita ul 
numquam posset scribere, deportavit. — DifTert a 
tabellione, scriba, librario, quod hi non per no- 
tas et slgna, sed per litteras et integras voces 
scribebaot. Paul. Big. 29. 1.40. L. Titius miles 
notario testamentum scribendum notis dictavit, et 
antequara litteris perscriberetur, vita defunctus est. 
^f 2. Paullatim tamen notariu$ aliquem ex his si- 
gaiflcare ccepit, scrivano, copitta, Porro notaril 
fuere etiam servi publicl, qui magistratlbus inser- 
viebant: quorum meotio fit In epiit. Valeriani 
apud Trebell. Claud. 14. et alibi. Trla notariorum 
genera notantur io offlciis domus Augusta: trl- 
bunl et notarii principis, qui et tribuni notario- 
rum dicti sunt (Ammian. 17. 5. sub fin.); tribu- 
ni et notarii pratorianl (Cassiod. 6. Variar. 3. et 
11. ibid. 18. et 20.); doroestici et notarii. V.Cod. 
Theod. 6. tit. 10. qui est Do primicerio et nota- 
ries, etc. et Guther. de officiis domut Aug. I. 3. 
c. 9. 

Notaria, ce, f. 1. Subaudi scripture, et est 
scriptura, qua aliquid fit: praaertim deferendl et 
accusondi causa: qua et notorla dicitur. Augu- 
slin. Ep. 169. et collat. 3. cum Donatitt. c. 2. 
relazione, ainxfflof a. 

NOTARIUS, li, m. 2. V. voc. praced. 

NOTATIO, Cnis, f. 3. (noto). f I. Stricto 
sensu est ipsa notandi actio. Cic, Cluent. 47. 130. 
Paucls postea mensibus alia vehemens erat in Ju- 
diciis ex notetione tabellarum invidia versata. ft. 
e. quia cerS allutn prorsus colorera praferente 
quadam in tabellls notata erant. 5 2 - Item est 
castcgatlo et animadversio censoria. V. NOTIO Lb. 
^ 3. Item etamen ac judicium, quod fit de ailquo, 
inquisizione, esame. Cic. 5. Phil. 5. 13. Delectus 
autem et notatio judlcum etiam In nostris civlbus 
haberi solet. ^ 4. Item generatlm actus notandi, 
animadversio, observ atio. Cic. 2. Divinat. 42. 87. 
ChaldaU in pradictione, et in notatlone cujusque 



— 392 — 

vita ex natali die, minime esse credendum. Id. 
Brut. 17. 65. Licet ex his ellgant ea, qua nota- 
tlone et laude digna sint, etc. et ibid. 19. 74. Ego 
mo delector ista quasi notatione temporum. Id. 
Orat. 55. 183. Notatio naturae et animadversio pe- 
perit artem. ^ 5. Speciatim est propria cujusque 
verbi vlg et significatlo, qua habetur notando at- 
que observando, unde verbum tllud ortum habeat, 
etimologia. Cic. Topic. 2. 10. Turn notatio, quura 
ex vi verbi argumentum aliquod elicitur. et ibid. 
8. 35. Multa etiam ex notatione sumuntur. Ea est 
autem, quum ex vi oominis argumentum elicitur: 
quam Gracl ix\>uo\oyiav vocont, id est, verbum 
e verbo, veriloquium. Nos autem novitatem verbi 
non gatis apli fugientes, genus hoc notatlonem ap- 
peilamus, quia sunt verba rerura oota. Itaque hoc 
Idem Arlstotejes ovfifiokov appellat, quod Latine 
est nota. Sed quum intelllgitur, quid signiflcetur, 
minus laborandum est de nomine. Hactenus Cic, 
cul adde Quintil. t. 6. 1. ^ 6. Item exornatlo 
rhetorics, quum alicujus natura certis describitur 
sigois, qua, sicuti nota quadam, natura sunt at- 
tribute. Cic. 4. Herenn. 50. 63. 

NOTATUS, a, um. V. NOTO. 

NOtEO. r. voc. seq. init. 

nOTESCO, tescis, tui, tescere, inchoat. n. 3. 
(notus)./'nsciort. 8. p. 800. Putsch, base ail: iVo- 
to quoque et notor et noteo, unde «ot«sco. — No- 
tesco valet idem ac notus fio, yvtapi^ouai (it. far- 
si noto; Fr. devenir connu, se (aire connaitre; 
Hisp. hacerse conocido; Germ, bekannt werden; 
Angl. to be made known, become known). Ca- 
tull. 68. 47. Notescatque magis mortuus alque ma- 
gis. Propert. 2. 10. 37, Nee minus hroc nostri no- 
tescet faraa sepulcri. Lucan. 10. 197. calicoiis 
gratum reor, Ire per omnes Hoc opus, et sacras 
populis notescere leges. Tac.i.Ann. 73. Qua ubi 
Tiberlo notuere, scripsit consulibus. et 12. i6id. 
8. At Agrippina, ne malis tantura facinoribus no- 
tesceret, veniam exsilii pro Seneca impetrat. Id. 
4. ibid. 7. Sejanas, iocipiente adhuc potentla, bo- 
nis coqsHHs notescere volebat. Sueton. Aug. 43. 
Exlstlmans, clara stirpis indolem sic notescere. 

NOTHCJS, a, um, adject. yo'S'o?, non legitimus, 
non ejusdem generis, aut origlnis: a voce Graca 
allata (It. bastardo, illegitimo; Fr. fcafard, ille- 
gitime; Hisp. bastardo, espurio; Germ, unacht; 
Angl. spurious, of a mixed or bastard breed, na- 
tural, illegitimate). 

L) Proprie. 5 '♦ Ia hominibus nothus est, qui 
habet patrem quidem certum et nobilem, sed roa- 
tre concubina et ignobill est progenitus; spurius 
est, qui ex ignobill vel incerto patre, matre autem 
nobiti, quasi sine patre, nascitur. Hac fere ex 
Tsid. 9. Orig. 5. At Festus p. 174. 14. Mull. 
Notbura Graci natum ex uxore non legitiraa yo- 
cant: qui apud nos spurio patre nntus dicitur. 
Quintil. 3. 6. 97. NdS'ov, qui non sit legitimus, 
Graci vocant: Latloum rei nomen, ut Gato quo- 
que in oratlone quadam testatus est, noo habe- 
mus: ideoque utimur peregrino. Virg. 9. /En. 697. 
Antiphaten Tbebana de matre nothura Sarpedo- 
nis alii. \ 2. De bestiis eliam dicitur, qua ex 
dlversi generis, aut regionls parentibus procreaotur. 
Colum. 8. B. R. 2. ad /in. Omnium horum ge- 
nerum nothi sunt optimi palll, quos conceptos ex 
peregrinis maribus nostrates edlderunt. Virg. 7. 
Mn, 282. de equis. Semine ab cetherio, spiraotes 
naribus ignem, Illorum de gente, patri quos da- 
daia Circe Supposita de matre nothos furata crea- 
vit, h. e. Alios equorum Soils imraortaUum, et 
equa mortalig. Plin. 8. Hist. nat. 1. I. (3). no- 
thos did ait elephantorum genus, qui ceteris mi- 
nores sunt. 

II.) Translate. Catull. 63. 27. Slmul hac comi- 
tibus Atys cecinit notha mulier. ft. e. non vera 
mulier, sed vlr exsectus. Al. leg. nova. Lucret. 5. 
575. Lunaque, ii?e notho fertur loca lumlne lu- 
strans, Sive etc. ft. e. non suo, sed alieno. Adde 
Catull. 34. 15. Et Arnob. 5. 36. Notha atque 
adultera lecliones. 

NOTlA, a, f. 1. Noxlcc, gemma, qua cum im- 
bribus cadere dicitur: nempe a Noto, qui ventus 
est humldissimus et maxima imbrifer, Eadem di- 
citur et omhria, ab oujSpoc imber. Plin. 37. Hist. 
nat. 10. 65.(176). T. OJ1BRU, — De notia her- 
ba V. NODIA. 



NOTIO 

NOTlALIS, e, adject, ad Notum pertinens, au- 
stralli. Avien. Aral. 550. Troicus haurit aquai 
funditque ubi Epbebus ab urna Pone avldus, jacet 
in Notialla nubila pronus. V. AQUARIUS. 
NOHfICATUS, a, um. V. voc. seq. 
NOTlFlCO, as, 3vi, fitum, are, a, I. (notus et 
facio). Part. Nalificatus. — Notificare est nolum 
facere, indicare, monslrare. fare nolo, notificare, 
yvtopi{,ta. Pomponius apud Non. p. 144. 24. Merc. 
Nunc te obsecro, stirpem ut evolvas, meorumque 
genus noliOces mibl. Gell. 9. 3. Phillppi vim toll 
Gracia cavendam, Demosthenis orationes notifi- 
cant. Al. leg. vociflcant. Ovid. i. Pont. 2. 12. At- 
que modura culpa (al. pcence) notificare raea. Sed 
hlc versus merito a criticis suspectus habetur, et 
Ooidio Indignus. Auct. carm, de pulice (edente 
fFernsdorfia inter Poet. Lat. min. T. 6. p. 383. 
—387.) 24. res est notiflcata satis. 

NOTlO, onis, f. 3. (nosco) nosceodi actio, vel 
alicujus rei cognitionem sibi acquirendi, Vimpa- 
rare a conoscere, il procacciarsi la cognizione 
di una cosa. 

I.) Proprie. ^ 1. Generatim. Cum Accus., quia 
verbale est a nosco. Plaut. True. 2. 7. 62. Quid 
tibi banc aditio est? quid tibi banc notio est, in- 
quam, Amicam raeam? % 2. Speciatim est cognl- 
tio causa, quae fit a raagislratu cum jurisdiclione, 
et ipsa jurisdictio. — a) Universim. Tac. 3. Ann, 
59. Tiberius dilata notione de jure flaminis, de- 
cretas caremonias temperavit- Utp. Dig. 50. 16. 
99. Notionem accipere (kbemus, et cognitionem, 
et Jurigdictionem. Id. ibid. 42. 1. 5. Prator ait: 
cujus de ea re jurisdictio est. melius scripsisset: 
cujus de ea re notio est. etenim notionis nomen 
etiam ad eos pertinet, qui jurisdictiooem non ha- 
bent, sed habent de quavis alia causa notionem. 
Cic. Dom. 13. 34. Qua omnis notio, quum adopta- 
rere, pontiflcum esse debuit. Ulp. Dig. 49. 1. 10. 
Si quis pluribus summis sit condemnatus, quarum 
singula notionem principis non faciunt, omnes au- 
tem conjuncta faciunt; poterit ad principem ap- 
pellare. — b) De j udicio et punitiooe censoria. 
Cic. Sext. 25. 55. Ut censoria notio et gravissi- 
mum judicium sdncllssimi magislratus tolleretur. 
Id. 3. Off. 31.111. Notiones animadversionesque 
censoria. Id. Prov. cons. 19. 46. et Pis. 5. 10. 
Censorium judicium ac notio. Liv. 27. 25. Ad 
censores, noo ad senatum notionem de eo pertt- 
nere dicentes. Adde Gell. 17. 18. Sunt qui bis io- 
cis notationem substituunt. — c) In illo Cic. 
Ccecin. 12. 35. Quid denique ad jus civile, aut ad 
actoris notionem atque aolmadversionem ages in- 
juriorum, notio est quaeslio vel cognitio rei ab ac- 
tors capita, ? investigazione desiderata dalV at- 
tar e. 

II.) Translate est cognitio, notilia, intelligentia, 
species, quam in animo habemus ex eoncipiendis 
percipiendisque rebus, idea, concetto, cognizione, 
svvouz, yoTjut;. Cic. Topic. 7.31. Genus et forraam 
definiuDt boc modo: Genus est notio ad plures 
diflerenlias pertinens. Forma est notio, cujus dif- 
ferentia ad caput generis et quasi fontem referri 
potest. Notionem appello, quod Graci turn ewotav, 
turn ;rpo"Xr;iJit« dicunt. Ea est insita et ante per- 
cepta cujusque forma cognitio, enodalionis indi- 
gens. Id. t. Tusc. 24. 57. Nee fieri posse, ut a 
pueris tot rerum atque tantarura iosius et quasi 
consignatas in aoimis noliones, quas evwtcic, vo- 
cant, baberemus, ni$i animus, antequam in corpus 
intravisset, in rerum cognitione viguisset. Id. 3. 
Fin. 10. 33. Quumque rerura notiones in animis 
fiant, si aut usu aliquid cogoitum sit aut conjun- 
ctione aut sirailitudine aut collatione rationis; 
hoc quarto, quod eitremum posui, boni notio fa- 
cta est. Id. 3. ibid. 6. 21. Simul autem homo cepit 
intelligentiam, vel notionem potius, viditque etc. 
Id. 1. Nat. D. 16. 43. Io omnium animis deo- 
rum notionem impressit natura. et 2. ibid. 5. 13. 
In animis homiaum informatas deorum esse no- 
tiones. Id. 3. Off. 20. 81. Excute intelligentiam 
tuam, ut videas, qua sit In ea species, forma et 
notio viri boni. Id. 5. Tusc. 39.114. Sine vario- 
late colorum licebat vivoro beate, sine notione re- 
rum non licebat. — Hue pertinet et illud e?"usd. 
i6id. 10. 29. Neque alia huic verbo, quum beatum 
dicimus, subjecta notio est, nisi, secretis malis o- 
mnibus, cumulata bonorum complexio. Forcellino 



NOTION 

hoc loco notio est vis et significatio. — Uem il- 
lud ejusd. 1. Nat. D. 11. 27. Aperta simplcxque 
mens, nulla re adjuncts, fugere intelligenlias no- 
stra vim et nolionem videtur. Forcellinus inter- 
pretatus est vim et facultatem cognoscendi. 

NftTlON, *i> n. 2. ita ctiam appellatur cucumis 
silvaticus apud Apul. Herb. 113.: a vo'tsos uvi- 
dus. 

NOTlTlA, x, f. 1. (notus). Genit. sing. Noli- 
tiai antiquum pro notitiae- Zucret. 2. 123. Exem- 
plare dare ct vestigia notitiai. — Est et alia for- 
ma Notifies, ei, f. 5. Zucret. 5. 1046. undo insita 
nolities est Utilitatis? Adde eumd. ibid. 183. et 
Vitruv. procem. I. 6. a med. Idco notities pa- 
rum est assecuta. — Notitia a notus passive ac- 
cipienda est, atque ideo est conditio ejus, qui no- 
tus est, noioriela, condizione di chi e conosciuto, 
celeb r ita. 

I.) Proprie raro occurril. Ovid. 4. Pont. 8. 48. 
virtus Notitiam serae posleritatis habet. h. e. nosci- 
tur a postcritate. Id. 3. ibid. I. 49. Exposo.it mca 
mc populo fort una videndum, Et plus notitice, 
quam fuit ante, dedit. mi fe pin conoscere. et Ne- 
pos JPion. I). Hi propter notitiam sunt intromis- 
si. h. e. quia noti et ramiliares. Seneca Ep. 10. 
Tanla notitia tc invasit. tanto sei tu conosciuto. 
II.) Translate. <f 1. Spccialim notitia est actus, 
quo duo sibi invicem noli Hunt, la conoscenza, Ter. 
ffeaut. 1. 1. I. Quamquam hoec inter nos nupera 
adhuc notitia est. Cic. Cat. 31. 75. Fama ado- 
lescealis paullum haesit ad metas notitia nova mu- 
lieris. Ovid. 4. Met. 59. Notitiam primosque grs- 
dus vicinia fecit. — Hinc notitiam femince habe- 
re, est cum ea concumbere. Cces. 6. B. G. 20. In- 
tra annum vigesimum feminre notitiam habuissc 
in turpissimis babent rebus, ysvwaxe-v <yuvai>ca. V . 
COGNOSCO. ^ 2. (ieneratim est cognitio, notio, 
notizia, cognizione, ivvota, yvuoii;. Cic. 1. Zegg. 
8. 24. Itaque et tot gencribus nullum est animal 
praeter hominem , quod habeat notitiam aliquam 
Dei. Id. 2. Off. 24. 86. Vaietudo conservatur no- 
titia sui corporis. Id. 4. Acad. (2. pr.) 10. 30. 
Notitiae rerum, quag Graeci turn ivtv.a.$ i turn rrpo- 
>ii<|i«S vocant. Id. 5. Fin. 21. 59. Natura ingenuit 
sine doctrina notiUas parvas rerum maximarum. 
Zucret. 5. 125. Notitiam prabere. Ovid. 2. Pont. 
10. 5. notitiam eripere. Quintil. 6. 4. 8. habere 
alicujus rei. Cels. 6. 6. n. 14. exlr. Quippiam no- 
•itiae subtrabere. Quintil. 4. 2. ante med. Ins true- 
re judicem notitia rerum. Ovid, de nuce 29. Hoc 
in notitiam veniat maloque piroque. Plin. 7. Hist. 
nat. 1. 1. (6). Hoc venit mini in notitiam. Id. 
3. ibid. 5. 9. (57). Tradere aliquid notitiae homi- 
num. Plin. alter 10. Ep. 15. et 18. Perferrc in 
notitiam alicujus. far sapere. Vellej. 2. 7. 4. Res 
parurn ad notitiam pertinens. cfte poco importa 
it sapere. <f 3. Id variis locis Codicis Justin. 
ut 1. 27. 1. § 4. et 12. 60. 10. etc. notitia est li- 
bellus, in quo descripti sunt orficiales, qui publi- 
ce inserviunt, et ratio omnts administrationis eo- 
rum, ct annonas, quae unicuique ab imperatore 
prsestatur, etc. Exemplum babes priore he. cil. 
Cod._ 
NOTlTlES, ei, f. 5. V. voc. praeced. sub init. 
NOTlUNCULA, ce, f. i.deminut. a notio. Gloss. 
Cyrilt. 'FiTzioriutoia, notiuncula, signiftculio. 

NOTIUS, a, urn, adject. Ncirtoc, australis, a No- 
lo vento. Manil. 1. 436. Quae Notia antiqui di- 
xerunt sidera vates. et ibid. 427. Turn Notius pi- 
scis, venti de nomine dictus, Exsurgit de parte 
Noli. — Graecorura aliqui, teste Plin. 3. Hist. nat. 
5. 10. (75)., Nolinm mare vocant, quod alii Tyr- 
rhenum, et Latini Inferum. Sic Notius polus est 
australis, apud Hygin. 1. Astron. 5. et 6. et 4. 
ibid. 11. -- Notia., gemma, V. NOTIA. 

NOTIVL'S, a, um, adject, ad notitiam pertinens, 
notus. Vox a Lcxiro eipungenda; occurrit enim 
tantum in Not. Tir. p. 79. 

NOTO, as,avi , Stum, are, a. 1. Part. Notans 1. 4. 
et II. 2.; Notatus in omnibus paragr. et in fin.; 
Notandus II. 3. — Priscian. 8. p. 826. Putsch. Di- 
citur tamen ctiam nolo, as; in quo similiter no- 
tandutn, quod quutu a noto sit derivatum, corri- 
puit tamen paenullimam. Nee mirura, quum com- 
posita a notus est quando mutant o in % corre- 
ptam, ut agnitus, cognitus, quum ignotus serva- 
verit o productnrn. llaec Priscian. Certe notare, 
Tomo HI. 



— 393 — 

ratione habita etjmi, et cum notus conjungi pot- 
est; rectius tamen cum nofa: notare enim est no- 
tam, signura apponere , distinguere, o-qustota (It. 
segnare, notare, mar care, bollare; Fr. marquer, 
faire une marque sur; Hisp. mar car , senalar, 
poner una marca 6 sefUxl en atguna cosa; Germ. 
bezeichnen, mit Eennzeichen versehen; Ang!. to 
mark, distinguish by a mark, note). 

I.) Proprie. 5 *• Stricto sensu est, ut dixi- 
mus, notam, signum apponere, distinguere. Cic. 4. 
Verr. 32. 79. Notaro tabeilam cera, aut sangui- 
ne. Id. post redit. in senat. 7. 16. Frons cala- 
mistri notata vestigiis; Ovid. 1. Amor. 7. 50. un- 
gue notaro genas. Sic 3. ibid. 6. 48. Ungue notata 
comas, ungue notata genas. Id. de nuce 155. no- 
tare fusco sii ceo digitos. Id. 3. Amor. 2. 11, equo- 
rum terga verberc. Id. 3. Art. am. 785. cui rugis 
uterum Lucina notavit. Cf. SIartial.7. IS. corpus 
nulla litura notat. h. e. nulla ruga, aut macula 
deformat. Colum. 8. It. It. 11. 12. Notare ora atra- 
mento. Pallad. 3. R. JR. 9, a med. lincam can- 
didis signis. Martial. iO. 38. O nox omnis et bo- 
ra, quae notata est Caris litoris Indici lapillis. Zu- 
cret. 6. 61 1. ignis nullo Tulgorc notatus. h. e. ignis 
sine splendore. Cic. Prov. cons. 2. 4. Via ilia 
castris Tbreiciis distincta ac notata. Ovid. 4. Met. 
329. pueri rubor ora notavit. Petron. Satyr. 89. 
Rcducta cuspide uterum (equi lignex) notavit. h. 
e. feriendo signavit. Martial. 3.21. famulus froote 
notatus. bollato, marcato. ^ 2. Latiori sensu, 
vel translate ut aliis placet, est scribere. Ovid. 9. 
Met. 522. Incipit et dubitat: scribit darnuatquc 
label las: Et notat et delet. Id. Ueroid. 3. 1. a 
rapta Uriseide littcra venit Vix bene barbarica 
Graces notata manu. et ibid. 5. 21. Incisae servant 
a te mea nomina fagi, Et legor (Enone fa Ice no- 
tata tua. Id. i. Amor. 4. 20. Verba notata mero. 
Id. 4. Pont. 3. 26. verbis charta notala tribus. 
Martial. 7. 17. mittimus libellos Auctoris calarno 
sui notalos. <f 3. Item latiori sensu, vel trans- 
late, dicitur de iis : qui compendiose ac per notas 
scribunt, scrivere in abbreviatura o in cifra. 
Quintil 1. procem. 7. Alterum, quantum nolan- 
do conscqui potcrant boni juvenes, temerario e- 
ditionis honore rulgaverant. Sueton. Galb. 5. 
IIS. quingenties, quia notata, non perscripta 
erat summa, berede Tiberio legatum ad quingenta 
revocable, ne haec quidem accepit. Id. Aug. 64. 
Nepotes ct litteras et notare aliaquc rudimenta 
per se plerumque docuit. q 4. Item est descri- 
bes, litteris mandarc, posteris tradere. Nepos Cat. 
3. Atque horum bellorum duces (Calo in Origi- 
nibus) non nominavit, sed sine nominibua res no- 
tavit. Id. Ail. 18. Nulla res illustris est populo 
Romano, quas non in co volumine suo tempore 
sit notata. et. mox. Juniam familiam a stirpe ad 
hanc astatem ordine enumcravit, notans, qui a quo 
ortus, quos bonorcs, quibusque temporibus cepis- 
set. Plin. 8. Hist. nat. 36. 54. (131). Anna!! bus 
notatum est, Domilium ursos Numidicos centum 
in circo dedisse. <| n. Notare ctiam dicuntur, 
qui libris aliorum adscribunt aliquid vel arguen- 
di, vel confirmandi, vel otplicandi causa, far no- 
te. Ulp.nig.3.5.9. Idque et Labco probat: sed 
Proculus apud cum notat, non semper debere da- 
ri. Id. ibid. 35. 1. ID. extr. Marcel! us apud Ju- 
lianum libro vicesimoseptimo Digcstorura notat; 
Non dubitamus, quin etc. Arcad. ibid. 50, 4. 18. 
§ 26. Mixta munera sunt hxanpuTsiai. , 51'xoaa- 
^pw-rstai, ut Herennius Modeslinus, et Dotando 
el disputando, bene el optima ratione decrcvit. 

II.) Translate. ^ 1. Notare est signiflcarej ex- 
terno aliquo signo doccre, monstrare, designare, 
significare, mostrare, spiegare. Cic. 14. Phil. 8. 
21. Sed, quod turn non liciiit, P.O., id hoc tem- 
pore non solum licet, mum etiam necesse est, 
eos, qui re sunt hostes, verbis notari, sententiis 
nostris hosies jutlicari. Sic Ovid. 9. Met. 259. eon- 
jut quoque regia visa est Cetera non duro, duro 
tamen ultima vultu Dicta tulisse Jovis, seque in- 
doluisse notata m. h. e. Jovis dlctis ootalam. Sue- 
ton. Ner. 39. Hislrio in novissima clausula sena- 
tum gestu notavit. accennb. Cic. 1. Cat. 1. 2. In 
senatum venit: fit publici consilii particeps: no- 
tat et designat oculis ad credem unumquemque 
nostrum. Quintil. it. 1. 4. L. Crassus, quum 
apud summos oraiores dicat, satis habet partem 



NOTO 



banc velut notare inter agnoscenles. accennare, 
toccar di passaggio. Et Plin. 17. Hist. nat. 22. 
35. (187). Quae genera vitium , et in quali solo 
caeloque essent conserenda, quum enumeraremus 
naturas earum, notavimus. — Similiter Cic. 3. Fin. 

2. 4. Agrirultura eas res, in quibus versatur, no- 
minibus Dotavit no vis, /d\ 3. Tusc. 5. to. Multo 
melius hasc notata sunt verbis Lalinis, quam Grae- 
cis. Id. 7. Fam. 3*2. Equidem sperabam , Ua no- 
tata mc reliquisse genera dictorum meorum, ut 
cognosci sua sponte possent. Id. 2. Oral. 58.236. 
Haec ridentur vel maiimc, quae nolant et designant 
turpitudinem aliquam non turpiler. Id. Partit. 
orat. II. 37. Insunt eliam in temporibus ilia, quae 
temporis quasi naturam notant, ut hiems, ver, ae- 
stas, auctumnus. f 2. Est etiam videndo obser- 
varc, animadvertere, videre, osservare, notare, ve- 
dere: idque non videndi causa solum, sed merao- 
rine et doctrinae et operis gratia. — a) Com nd- 
dito oculis, visu, vultu, mente, ammo etc. Ovid. 

3. Met. 503. Addidici regimen, dextra moderan- 
te, carina Flectere: et Oleniae sidus pluviale ca- 
pellae Taygetenque Hyadasque oculis Arclorque 
notavi. Id. 15. ibid. 660. Perspice.et usque nota 
visu, ut cognoscere possis. Sic Heins. ; alii nota, 
visum et etc. Id. Heroid. 16. 74. Nee limui vultu 
quamque notare mco. Id- 5. Fast. 10. silent alias, 
dictaque mente notant. Id. 3. ibid. 177. Disce, 
Latino rum vates operose dierum, Quod pelis, et 
memod pectore dicta nota. Id. 9. Mel. 777. me- 
morique anitno tua jussa notavi. Id. 15. ibid. 814. 
Fata tui generis legi ipse, animoque notavi. Cf. 
Cic. 1. Divinat. 18. 34. Ratione aut conjectura 
observata ac notala signa. — b) Absolute. Cic. 
3. Orat. 48. 186. Numerum in cadentibus gut- 
tis notare possumus, in amnc praei-ipitante non 
possumus. Id. 1. Divinat. 42. 94. Arabes et Phry- 
ges, cam pos et monies peragranles, facile can- 
tus avium et volatus notaverunt. et 2. ibid. 43. 
91. Animadvertere et notare sidera. Sic I. ibid. 7. 
12. Animadversus et notatus. Id. Topic. 2. 7. De- 
monstratus et notatus locus. Virg. 3. Eel. 68. 
Parta mece Veneri sunt munera: namque notavi 
Ipse locum, aeri« quo congessere palumbes. Ho- 
rat. 2. Sat. 7. 8. saepe notatus Cum tribus anel- 
lis, modo Iseva Priscus inani. Ovid. 3. Fast. 10S. 
Helicen Graja carina notat. Petron. Satyr. 6. Dum 
haec dillgentius audio, non notavi rnibi Ascvl'i fu- 
gam. Cic. 7. Fam. 22. Id caput, ubi haec contro- 
versia est, notavi et descriptum tibi misi. et 7. 
Verr. 10, 27. Veris initium iste noo a Favo- 
nio notabat, sed quum rosam viderat etc. Plin. 

2. Hist. nat. 8. 6. (29). Apud nos quoque id li- 
quore olei notamus accidere. Sic cum Infinito Sue- 
ton. Aug. DO. Notante omni exercitu, futuram quan- 
doque inter collegas discordiam talem, quails se- 
cuta est, atque exitum praesagieote. Quintil. 3. 2. 

3. Notare aliquid ad imitandum vitandumque. 
Val. Flacc. 2. 311. Ecce procul validis Lemnon 
tendentia remis Arma notant. scorgono, scuopro- 
no. Martial. 5. 49. Nudum est in' medio caput, 
nee ullus In longa pilus area notatur. si vede. 
1 3, Saepe dicitur de judtce, qui, causa cognita, 
reum senteotia ct punitione ignominiosa afficit, 
aut factum improbat et damnat: et ignominia in- 
famiaque dignum esse declarat: et praecipue de 
censoribus, ut in NOTA II. 4. dictum est. Cic. 
Cluent. 42. 120. Quos censores furli et captarum 
pecuniarum nomine notaverunt. Id. Mil. 11. 31. 
Ila senatus rem, non hominem notavit. Id. Cluent. 
-*7. 130. Homines, quos ceteris vitiis atque omni 
deciecore infames videbant, eos hac quoque sub- 
scriptione notare voluerunt. Id. 7. Phil. 8. 23. 
Ignominiam notandos censucrunt eos, si qui mili- 
tiam sublerrugisscnt. Plin. 33. Hist. nat. 11. 50. 
(142).Propter quinque pondo notatum a censori- 
bus triumph8lem senem, fabulosum jam videtur. 
Martial. 6.22. Ne lei Julia te notare possit. ^4. 
Hinc accipitur universim pro reprehendere, argue- 
re, improbare, damnare, tamquam ignominiosum 
et iDfamem observare, iofamare, tacciare, disono- 
rare, infamare, cemurare. Cic. Balb. 25. 56. Lu- 
xuria Cornelii non rrimine aliquo libidinis, sed 
communi maledicto nota ba tur. Id. Quinct. 31. 99. 
Ne is dedecore, macula, turpissitnaque ignomi- 
nia notetur. Id. Brut. 62. 224. Cujus improbity- 
tem veteres Atticorum comtrdi* notaverunt. Id. 

^0 



\OTOR 

2. Oral. 85. 349. Nee bonum virum proprie et 
copiose laudari nine virtulum, nee improbum no- 
tari ac viluperari sine vitiorum cognitionc posse. 
Id. Fontej. 1. 2. Galli modo belio domili; mo- 
do triumphis ac mouumentis nolali; modo agris 
muliali. Id. ft. Fam. 6. a med. Boni cives nulla 
ignominia notali. Id. Cluent. 22. 61. Judicia se- 
natoria insigni turpiludine notata , atque operta 
dedecore et infamia. Id. Dom. 26, 68. Hominis 
sceleru ac furore notato, similis a republiea Sabes 
in posterum di-movcbatur. Hot at. I. Sat. 3. 24. 
Stultus et improbus hie amor est, dignusque no- 
tari. Id. ibid. 6. I*, notante Judice, quo nosti, 
populo. Plin. 7. Hist. nat. 34. 34. (120). Nasica 
in toga Candida bis repulsa notatus a populo. Ar- 
nob. 4. 22. Notare aliquem probri. Sueton. Ner. 
5. aliquem jOco. Id. Domit. 8. scriptis famosis. 
Id. Gramm. 23. Diclo quoque non infaceto nota 
turn ferant etc. — Iliac Part, prjeter. 

Notatus, a, urn, cujus plurima exernpla retuli- 
inu«, adjective quoque usurpatur, unde Comp. No- 
laiior et Sup- Notatissimus apud Cic. 3. Herenn. 
22. 37. Si aliqua re exornabimus, quo notatior sit 
similitudo. h. e. notabilior, quod alii leg.; alii 
vera nottor. Id. Dom. 9. 23. Homo teterrimus, 
omnium scelerum libidinumque maeulis ootatissi- 
diu'. h. e. quam qui maxime inustus, turpissimus. 

N'OTOR, oris, m. 3. (nosco). In recto singul. 
notos legilur in Inscript. apud Orell. 4957. hbr- 

CVLES IJYVICTB SANCTB SILVAN8 KOTOS HIG ADVB" 
MSTl KK OVIU H1C FIAT MALI. — Notor est qui 

noiitiam dat alterius, yvtaaT^a : idem qui cognitor, 
quo J vide. Petron. Satyr. 92. Ne mea quidem ve* 
siimenta ab ofQcioso receptssem, nisi uotorem de- 
dissem. Seneca Apocoloc. ante med. Si quis a me 
notorcm petisset, le fui nominaturus, qui me o- 
ptime nosti. et Ep. 39. Qui notorem dat, sgnolus 
est- 

NOTORlA, », f. 1. et 
NOTORlUM, li, n. 2. V. voc. seq. 
NOTORlUS, a, uin, adject, (notus) notus, vel 
no turn faciens. — Hiac 

Notoria, is, f. 1. subaudi epistola, absolute, 
substantivorum more, est es, qua notitiam rei cu- 
j'lspiara alteri damus. Gatlien. in epist. apud Tre- 
bell. Claud. 17. Nihil me gravius accepit, quam 
quod notoria tua intimasti, Claudium graviter ira- 
sci. Apul. 7. Met. Ille, qui falsatn de me noto- 
riam pertulerat. V. NOTARIA. Cf. Gloss. Lai. 
Or. Notoria a'vaSopa. et Mijvuai;, ootoria, in- 
dicium. 

Nolorium, li , n. 2. absolute, subsUnlivorum 
more, est delalio et denunciatio, qua crimen ad 
judicem defertur, denunzia, querela, accusa. Paul. 
Dig. 48. 16. 6. Nuncialores, qui per notoria, in- 
dicia product, noloriis suis adsistere jubeotur. 
Imp. Gordian. Cod. 9. 2. 7. Si falsis, nee ne, no- 
loriis insimuialus sit, perpeoso judicio inspici de- 
bet. Symmach. Ep. 10. 4, Quocirca iropatienter 
fero, apparitorum ootoriis senatui nunciari. 
KOTOS, i, m. 2. V. NOTUS, i. 
NOTOS, dTis. V. NOTOR init. 
NOTRIX. V. NL'TRIX. 

NOTULA, aj, f. 1. deminut. a nota, parva nota. 
Capell, 1. p. 17. exlr. Muiticoloribus notulis va- 
riata pictura. 

NOTUS, a, una. V. NOSCO. 
NOTUS e£ Notos, I, m. 2. Ausiro, Ostro, Notcj, 
Grasco nomine est vent us idem, qui auster Lati- 
no: a voti; humor, humiditas, ut Gell. docet 2. 
22. Est enim fere nebulosus atque huroectus. 

I.) Proprie. Viva. 6. .*n. 355. Tres Notus hl- 
Lernas immensa per asquora nodes Vexit me vio- 
lenlus aqua, floral. Epod. JO. 19. Ionius udo quum 
remugiens sinus Nolo carinam ruperit. Ovid. i. 
J!fet. 264. madidis Notus evolat alia- Id. Heroid. 
3. 58.; et Val. Flacc. 2, 506. nubifer. Seneca Agam. 
481. nimbis gravis. Ovid. Htroid. 2.12. procello- 
sus. Id. 1. Amor. 4. 12. tepidus. — Notus albus 
est Leuconotus, quam vocem vide soo loco. — 
(iraeca posittone. I,ucan. 7. 363. Ouidquid signi- 
Terl cornpressum limits cfeli Sub Noton et Borean 
hominum sumus. Adde eumd. 10. 243. 

II.) Translate per synecdocben est ventus qui- 
libet. Virg. 3. /En. 268. Tendunl vela Noli. CL 
eumd. 1. 575. ct 5. 512. 

NOvAcCLA, «, f. 1. Neulr. genere. Gloss. Cy- 



— 394 — 

rill, a-jsdt'.ov, oovacula. 2upcw, novaculum. Gloss. 
Philox. Novaculum, ^jodv. — Novacula est culter 
acuta acie ct ad radendum apta, qualis est totiso- 
rius; et nonacula dicta videtur, quia membra, qu* 
radunlur, quodainmodo novantur. (Priscian. 4. p. 
f>36. Putsch. Novacula a novo, as derivatur). V. 
I oca Arnobii in NOVATIO 1. et Val. Flacc. in 
NOVO I. a. dr. *W? (It. coltello iagliente , ra- 
sojo; Fr. rasoir \ Hisp. navaja de barbero; Germ. 
ein scharfes .flesser , ein Scheermesser ; Angl. 
any sharp knife, a razor). 

I.) Proprie. ^ 1. Stricto sensu. Petron. Sa tyr. 
1fj3. Mercenarius meus, ut ex novacula comperistis, 
tonsor est. Martial. 2. 6*1. Novacula oudare caput. 
et 11. 58. Quid si me tonsor, quum stricta nova- 
cula supra est, etc? Cels. 6. 4. A ream (capitis) 
novacula quotidie radere. Lamprid. Elagab. 31. 
Rasit et virilia subactoribus suis novacula manu 
sua, qua postea barbam fecit. Plin. 29. Hist. nat. 
6. 34. (108). Alopecias prrcparari oportet novacu- 
la, et sinapi. '«. e. caput radendo, et sinapi confri- 
cando. jTertuW. Spectac. 23. Vultus suos novacula 
mutare. Sueton, Cal. 23. Novacula secare fauces. 
Co turn. 12. H. R. 54. 1. Raporum suramam cutem 
novacula decerpito. Plin. -21. Hist. nat. 23, 47. 1 99). 
Fungos przeparare succineis novaculis. h. e. ma- 
nubrium e succino habeutibus. — De cote discisa 
oovacula verba faciunt Cic. I. Divinat. 17. 32.; 
Liv. 1. 30.; et Val. .Vux.i. 4. n. 1. ^ 2. Latiori 
sensu est sica, pugio, pugnale. Martial. 7. CI. 
Stringitur in densa nee caca novacula turba. h. e. 
occulta sica, pugio, gladius ad confodiendos homines. 

II.) Translate est hoc nomine piscis, quo tucta 
qua? sunt, ferrum otent. Plin. 32. Hist, nat- 2. 
5. (14). 

NOVACULUM, i, n. 2. V. voc. praeced. init. 

NO VALE, is, n. 3. V. voc. seq. 

N0VALIS, e, adject, (novus) vsefcoq. 

I.) Proprie. ^ 1. Dicitur de agro, qui alternis 
cessat et renovatur, maggese, muggiatica, v~taua. 
— a) Adjective. Farro 5. L. L. 39. Mull. Ager 
restibilis, qui restituitur ac reseritur quotquot an- 
nis; contra qui intertuillitur, a novando nova lis. 
Cf. eumd. 6. ibid. 59. et Is id. de agris ed. Ru- 
dorff. p. 3S9. Novalis ager est ptimura proscissus, 
sive qui alternis annis vacat novandarum sibi vi- 
rium causa. Novalia enim semel cum fructu erunt, 
et semel vacua. — 6) Absolute, substantivorum 
more, eodem seusu dicitur Novate, is, n. 3. et 
Novalis, is, f. 3. — Neulr, genere. Plin. 18. Hist. 
nat. 19. 49. (176). Quod vere semel aratum est, 
a temporis argumento vervaclum vocatur. Hoc in 
novali «que necessarium est. NovaSe est, quod 
alternis annis seritur. Colum. 2. R. R. 2. 14. 
Expediendi rudis agri rationem sequltur culto- 
rum novalium cura. — Femin. genere. Virg. \.G. 
71. Alternis idem tonsas cessare novales, Et se- 
gnem paliere situ durescere campum. subaudi ter- 
ras. Pallad. 2. R. R. 10. Terra tola debet effodi, 
ubi ager immundus est.' ubi autera mundse sunt 
novales, scrobibus pastiaemus, aul sulcis. «t 1. 
ibid. 6. a med. Si tibi ager est silvis inutilibus 
tectus, ita eum divide, ut loca pinguia puras reddas 
noyales, loca sterilia silvis tecta esse patlaris. Ma- 
tnertin. jun. Gratiar. act. 22. Num quisquam io ea- 
dem novali asstate una amplius, quam semel mes- 
suit? ^ 2. Dicitur etiam de agro novo, cui nunc 
primum imiaissum est aratrum, quum aotea aut sil- 
va esset. aut terra nuruquam proscissa et culta in se- 
getetn, campo di fresco ridollo a culcura. Quintil. 
dec lam. 3. 4. Humum scindere, segnem fuluris no- 
valibus eruere silvam. Plin. 17. Hist. nat. 5. 3. 
(39). Talis fere est in novalibus, cassa vetere silva. 
Adde Callislral. Big. 47. 21. 3. sub /in. 

II.) Translate. ^ 1. Accipitur pro solo num- 
quam arato, et herboso. Colum. 6. R. R. prcsf. 
1. Agricola quam tnaxime subacto et puro solo 
gaudet, pastor novali graminosoque. % 2. Item 
universim pro agro cui to, campo, campagna. f'irg. 
1. Eel. 71. Impius ha;c lam culta novalia miles 
hahebit? Barbae u« has scgelcs? Slal. 3. Theb. 641. 
miser i quid pule rum sanguine victo Auniam, et diri 
saturare novalia Ladmi? 

NOv.VMKN, inis, n. i. res nova, no v alio. Ter- 
tutl. 1. adoers. Marcion. 20. a med. Sistens hoc 
novamen, illas quoque vetustatcs c.-sremoniarum 
dissuadebat. 



>OVE 

NOV AN US, a, urn, adject, qui novissime venit, 
et opponiiur veieri vel veteraoo. Inscript, apud 
Orell. 101. ivljab y. r. cai.vinab l. alsidI hk- 

BKNMANI l.:0>SvLrS PiBHATKBM NOVAM O. D. SJC 

In rript. apud Gruter. 1022. 12. fbhentinatbS 
nova*!. Ita appellati videntur coloni ; ad quam 
seutenliam luimdam Orellius loc. cil. aiTert illud 
Cic. 4. few. 50. 123. Agrigentinorum duo genera 
sunt, unum veterum, alterum colonorum. Hos Cic. 
mnx siovos avpeliat. V. FABRAIERNUS in O- 
NOM. 

NOVATIO, onis, f. 3. actus novandi, renovatio, 
innovalio, rinnovazione, vimaiz. 

!.> Pro[)rii'. Tertull. 4. advers. Jfarcion. 1. circa 
med. Ouum munifestius novalio pr;Edicctur a crea- 
lore. Paulin. Nolan, carm. 25. 181. bis earn (eel- 
lam) geminau novflio cuinit. Arnob. 5. 35. No- 
va'.io pmlen lorum . ft. e. rasura , et levigatio , 
quae , ut nit Id. ibid. 25., fecerat sumere habi- 
turn puriorem. Ccel. Aurel. 2. A cut. 9. n. 40. Et- 
iam si chronii'as passioncs quadam corporis nova- 
lione escludit. ft. c recorporatione, ut Id. alibi 
ait, de qua iuec Id. 3. Turd. 6. Turn recorpora- 
tivis utendum curationibus, quo reformata corpora, 
vel, ut ita diverim, rejectis viliosis carnibus ac 
renascenlibus novis, reparata redeanl ad memo- 
riam sanitatis. 

If.) Translate. Apud JClos est priori s debili in 
aliam obligationem, vel civilem, vel naiuralem 
transfusio atque translalio: ho'" est, quum ex prace- 
demi causa ita nova constitutor, ut prior perima- 
tur. Ita t'lp. IHg. 46. tit. 2. qui est De novatio- 
nib. et dclegatiouib. I. I. Adde Scavol. ibid. 31. 3. 
31. ft 33. 1.21. circa med. 

NOV. A TOR, O'ris; m. 3. rinnox'atore, ristorato- 
re, vsw-j, qui novat, in usum revocat qu<e obso- 
1 ever ant. Gell. 1. 15. sub fin Quod toquentia no- 
vatori vetborum Saliustio maxime congrucret. Di- 
citur Sallast. no valor verborum, quia maxime de- 
lectaius est prise is atque obsoletis verbis Catonis: 
undo vetus poeta apud Quintil. 8. 3. 29. Et ver- 
ba antiqui multum furate Catonis, Crispc Jugur- 
tbinw conditor historic, ^uson. eptst. 16.32. Stir- 
pis novator Aunia. Ammian. 26. 10, ad /In. Hoc 
novatore adhuc superstite etc. 

NOVATRlX, icis, f. 3. rinnocalrice, quas novat. 
Ovid. 15. Met. 252. rerumque novatrix Ex altis 
alias reparat natura Oguras. 
NOV'iTUS, a, um. V. NOVO. 
NOVATUS, us. in. 4. novatio, rautatio. Auson. 
Edyll. 14. 39. Tot species, lantosque ortu3, varios- 
que novatus Una dies aperit, conticit una dies. 

MiVEj adverb, (tiovus). Sup. Novissime 2. et_3. 
■— Nove est idem ac novo modo, noviter, y.atvws, 
vewTJSws '.It. in tnaniera nuova, novamen'.e, di 
nuovo, per la prima volta; Fr. d' une maniert 
neuve; llisp. en modo nuevo , de nuevo; Germ. 
neu, aufneue, ungewohnliche Art; Angl. newly, 
in a new or unusual manner, after a new form 
or fashion). Oecurrit % 1. Posit. Nove eo, quo di- 
ximus, sensu. Plaui. Epid.2. 2. 38. oroata ut lepide? 
ut condone! ut nove! ^ucf. ad Herenn. 1. 9. No 
quid perlurbatc, ue quid ambigue, ne quid nove 
dicamus. Seneca 1. Controv. •*. ad fin. Pulcre dixit, 
et nova sumpsit ab omnibus bene dicta. Gell. 17. 
2. circa med. Magnum viaticum pro magna fa- 
cultate et paratu rnagno, nove positum est. et 19. 
7. Verba nove, aut insi goiter dicta. ^ 2. Sup. No- 
vissime ad lempus refertur, et est nuper, poco /it, 
ultimamenL'. Valerius A alias apud Char is. 2. p. 
186. Putsch. Mater quum novissime fegrolasset, vo- 
visse fer tur. ei ibid. Quml novissime nobiscum fojdus 
fecissent. Sail. Cat. 34. Novissume mernoria nostra 
argenlum ure so! u turn est. Plin. 4. Ep. 30, An il- 
ium ponis in sicco: alluitur seusim, ac novissim« 
operitur. et 8. Ep. 3. Liber, quum novissime tibi 
misi. Quintil. 2. 10. 1. Dedamandi ratio, ut ex 
omnibus novissime invert (a, tin multo est ulilis- 
sima. Id. 11. 3. 8. Qua (fatna) diu princcps orator, 
aliquindo Ciceroni 1 ; iumulus eiistimatus est, no- 
vissime sccundus. Adde Auct. D. G. 8. I. H 48. 
•f .). Sup. Novi.sime in enutneratiouibus «t distribu- 
liouibus est idem atque ultimo loco, postrcmo, in 
ultimo luogo, finatmente. Plane us ad (.ic. 10. 
Fam. 24. Milites ornari volui a s»*natu, primum 
quod ita meritos judicabam : dcictde quod cO'ijun- 
i.tiores reipubl. esse volebam: novissime ut tales 



NOVELLA 

■?obis preMlare possem, quale* etc. Seneca 3. Ira 
5. Dicam primum, quemadmodum in irsm non in- 
cidamus: deinde quemadmodum nos ab ilia libe- 
rcmus: novissime quemadmodum irescentcra pla- 
cemus. Pattad. 12. R. R. 22. ad fin. Leetas baccas 
condies: rutam et petroselinum slcrnes ; subinde 
salis aspersione cumulabis; postremum mel super- 
fuodes: novissime option olei quantumcumque mi- 
scebis. Quintil. 3.6. 24.Pfimum-Post base -Novis- 
sime. Id. 11, 2. 41. Poetics prius, turn oratorum, 
novissime etiam solutiora numeris. Id. 6. proo?<n. 1. 
Hasc ex tua voluntate maxJme ingressus, turn si 
qua ex nobis ad juvenes bonos pervenire posset 
utilitas, novissime pane etiam necessitate quadam 
officii mihi delegali, sedulo laoorabam. — Anim- 
adverle et ilia cjosd. Quintil. 2. 4. 10. Et dfi- 
spcrant, ct dolent, et novissime odcrunt. et 7. f. 
37. Quod vel atrocitate formularum, vel modo pe- 
litionum, vel novissime sorte dijudicatur. 

NOVELLA, ae, f. 1. V, NOVELLUS in fin. 

NdVELLASTER, a, uin, adject, novelius, novus. 
Marcell. Empir. 8. sect. 3. a tried. Vinum opti- 
ma m, sed novellastrum. 

NOVELLE, adverb, nove. In supposit. Plauti 
Pain. 8. drum is est novelle novellicos, etc. 

n6vELL£TCJM, i, n. 2. locus novellis arboribus, 
v. 6 r - vitibus consitus, ubi nulls antea plantalio 
fuit. Paul. Dig. 25. 1. 6. Veluli si novelletum in 
fundo factum sit. Gloss. Philox. Novelletum , vso- 
£u?cv, veo^utetoy. 

ISOVELLlCCS, 8, um, adject, novelius. F. in 
NOVELLE. 

NOVELLITAS, 5ti6, f. 3. novitos, res nova. Ter- 
tull. Anim. 28. Neque Veritas oesiderat vetustatem, 
neqoe meodacium devitat novel' Ratem. Adde eutnd. 
advert. Prax. 2. 

NOVELLO, as, avi, Slum, are, a. 1. (ooveilus). 
Part. Novella.n$ II. — Noveliare est novum agrum 
colere, sen novas vites pangere, vedw, j>£a£«. 

I.) Proprie. Sueton. Domil. 7. Exislimaas nimio 
vinearom studio negligl arva, edixil, ne quis io Ita- 
lia novellaret. 

II.) Translate. Paulin. Nolan, carm. 21. In ca- 
slilate liberos eoutriens Vitam novcllantes Deo. 

NOVELLUS, a, um, adject, deminut. a novus, 
vsdfuTCf, VE05 (It. novello, nuovo, giovine; Fr. 
jeune , nouveau; Hisp. nuevo, joven , tnozo ; 
Germ, new, jung; Angl. new, of early growth, 
young, tender). Occurrit ■ — a) Prmcipue in re 
agraria de jumenlis et plantis. Farro 2. R. R. 
3. 1. de caprarum (Plate. Novella, quam vetu3, 
utilior. Id. 1. ibid. 20. 2.; et Colum. 6. R. R. 
i. 3. Novelli juvenci. Plin. 11. Hist. nat. 37. 
84. (211). sues. Farro 1. R. R. 31. I. Vineas 
novellas fodere, Virg. 3. Eel. 11. Novelise vi- 
tes. Cic. 5. Fin. 14. 39, Itaque et viverc vitem, 
et roori dicimus, arboremque et oovellam, et ve- 
lulam. et vigere, et seoescere. Plin. 28. Hist. nat. 
9. 33.' (124). Novella prata. Colum. 8. R. R. 5. 
5. Novelise gsUinae . h. e. quaj semel tantum ex- 
cubarunt. — b) De bormnibus et de rebas, quie 
recentia sunt. Tibull.2. 2. 22. Novella ttirba. k. e. 
nova proles, infantuli. Liv. 41. 5. Cn.et L, Gavilii, 
novelli Aquilcjenses. h. e. novi coloni Aquilejam 
dcducli (nempe trieonio ante, ut est apud eumd. 
40. 34.). Ovid. 4. Pont 12. 24. Quum regercm tc- 
nera frcna novella menu, et 3. ibid. 7. 16. Ductus 
ab ermento laurus dctrcctat aratrum, Subtrahit ct 
duro coiia novella jugo. Fopisc. Tacit. 1. Post 
excessum Komuli, novello adhuc Roman® urliis 
impcrio. l.acret.\. 259. bine nova proles Artubus 
iniirmis teneras lasciva per berbas Ludit lacle mero 
meoles perculsa novellas. Prurient, dpotheos. 304. 
Informasse Patrem (Beum) faclurae plasma novel- 
las, — llinc 

NovMa, w, L 1. absolute, substanlivoram mo- 
re, est vitis nove plantata. Coripp. 3. Johann. 327. 
Cultor in ontni parte suas plantnre novellas Cce- 
perat. f'irg, 3. Eel. 11. novellas vites dixit. 

Novella, drum, (. plur. 1. subaudi constitutio- 
ns , absolute, substantivorum more, appellatur 
quaedam Romanj Codicis pars. 

N'OVKM, numcrus decimum inter et oclavum,«o- 
ve, £w«a. Cic.&.de repuhl. 17. Novcm Ubi orbibus, 
vei potius ftlobis connexa sunt omnia. Id. 3. ad 
Q. fr. 5. Sermo in novem el dies et libros dis- 
tribute. Virg. 1. JSn. 240. Unde per ora novcm 



— 395 — 

magno cum murmure monti* It mare proru- 
ptura. 

NOVEMBER et Novembris, faris, rtovembre, 
nonus mensis a Jlirtio. Quare November sit di- 
clus, V. in DECEMBER, et Its, qus ibi afferun- 
tur, lucem praefcral Caisiod. 1. Fariar. 35. Quod 
ab ipsis quoque mensibus datur inlelligi, quando 
ex numero imbrium futurorum competenter nomi- 
na susceperunt. Sumitur et abiolute, et adjective. 
Colum. 11. R. R. 2. 84. Calend. Novembribus et 
postridie caput Tauri occidit: pluviam signifkat. 
Tert. Non. Novembris Fidicula mane exorilor: hie- 
mat^ et pluit. Calo apud Priscian. 6. p. 696. Mense 
Octobri fecimus: Novembris reliquus erat. Juson. 
Eclogar. de dieb. ting. mens. Implent tricenas per 
singula menstrua luces Junius, Aprilisque, et cum 
Septerabre November. Martial. 3. 58. Hie post 
Novembres, iraminente jam bruma, Seras putator 
horridus rerert uvas. Calpurn, 2. Eel. 82. cum sole 
Novembri Maturis nucibus virides rumpentur echi- 
ni. — NS. De Domine proprio F. ONOM. 

NOVEMVIRALIS, e, adject, ad novemviros per- 
tioens. Vox a Lexico expungenda ; occurrit enim 
tantum in Not. Tir , ubi btec leguntur p. 61. Tri- 
umvir, triumtiralis, triumviri capiUies; novemvi- 
ri. novem viralis, uovernviri capitales. Auct. ba- 
rum notarum videtur deceptus fuisse a compara- 
tione triamyirorum capitttlium cum novemviris ca- 
pitalibus; iili enim Rom* quidem fuerant, hi vero 
numquam nominantur a scriploribus Latinis. 

NCVEMVIR, iri, m. 2. onus ex roagistratu vel 
collegio novem virorum. Inscripl. apud Don, cl. 
5. n.~189. c. attivs l. janvabivs vi. viR sacris 
taciundis, vim. vib VAhetudinarius. V, JUorcell. 
de stil. Inscripl. Lat. T. 2. p. 151. ed. Patav.; 
et Or ell. 3999. Id. Or ell. aliam alTert Inscripl. 
3098., ubi similiter vim. vir val. 

NOVENARIUS, a, um, adject, dt nove, t'vvsaSi- 
xo's, novem continens. Farro 9. L. L. 86. Mull. 
NoYenaria regula, novenarius numeros,. novenaria 
natura. Sic Capell. 2. p. 25. Novenaria regula. 
et 7. p. 239. Novenarius nomerus. Piin. 17. Hist. 
nat. 11. 15. (77). Novenarius sulcus, h. e. scrobs 
altltudine pedum trium, latitudine pari, ul ipsercet 
exponit. — De novenario, et ternario numero raulta 
subtiliter Auson. Edyll. 1 1 . V. cl Macrob. 2. Somn. 
Scip. 2. — Novenarium Pindaricum est metrum 
novem syllabis coDStans, de quo heec Priscian. 
Par tit- XII. vers. JZn. p. 1216. Putsch. Prster- 
ea dicuntur hypercalilecti, quibus abundat una 
vel duas sjltaba, ut novenarium Pindaricum, quod, 
quum sit dimetrum iambicum, babet tamen unam 
syjlabam plus in fine: Horatiut. SilFJe laborantes 
geluque. 

NOVENDECIM et oovemdecim, diciannove. iv 
via y,ai osxa, undeviginti.In Epit. Liv. 119. (juum 
annos noyendecim haberet. Al. leg, decern et no- 
vem: alii aliter, Priscian.de ponderib. p. 1351. 
Putsch, decern cl novcm agooscil. Idem tamen 
18. p. 1170. docet a Livio usurpatum septemde- 
cim, quod ejusdem est formoe. Immo et novem - 
decim legitur apud eumd. 3. 24. ad fin. ed. Dra- 
keborch. Foerunt censa civium capita centum se- 
ptemdeeim millia trecenta novemdeciro. F . ibi ad- 
notat. 

NOVENDlALIS vel novcmdialis,_c, adject. %\. 
Est qui novem diebus fit, suvaraTc;. Novendiale 
sacrijicium et Novcndialcs ferice dicebantur, qua» 
novem diebus continuis fieri solebant ad eipia- 
tionem prodigiorum. Liv. 1. 31. Nunciatuni regi 
patribusquc est, in monte Albano lapidibus pluisse. 
Romanis quoque ab eodom prodigio novendiale sa- 
crum publice susceptum est, seu voce cxlcsti ex Al- 
bano monte missa(nom id quoque traditur). seu ha- 
ruspicum monitu. Mansit certe solemne, ut quando- 
cumque idem prodigium nunciarclur. feiia per no- 
vem dies agcrentur. llwc Liv.', apud quern rursus 
21 . 62., 25- 7., 26. 23., 27. 37., 20. 14. et alibi saepe 
legimus novendiale sacrum factum esse, quod de 
calo esset lapidalum. Cic. 3. ad Q. fr. 5. Noven- 
diale! reriffi. Sic Foul. Viae. p. 175. 9. Mull. No- 
veodiales feri» a numero dicrum sunt dirta?. % 2. 
Aliud fuit sacrum novendiale, quod privalim fie- 
bat nono die, postquam defuncli cincrcs in scpul- 
crum illal® fuerant : eo enim claudehantur ct 
complcbanlur jusla soleinma defuncli: qu^e idco 
et novendialia dicta sunt. Gloss. Philox. Noven- 



NOYENSILES 

dialia, Iwara e'si vexpou dyoueva. Legitur No- 
vendial apud ,4ugu$tin. i. Qucett. in Heptateuch, 
gucest, 172. Nescio, utrum ioveniatur, alicui San- 
ctorum in Scripturis celebratum esse luctum oo- 
vem dies, quod apud Latinos novenuia) appellant. 
Servius ad illud Virg. 5. JEn. 64. Preaierea si 
noDB diem mortalibus almum Aurora eiiulerit, 
etc. Sciendum, quia apud majores, ubicumque qaij 
fuisset ei6tinctu8, ad domum suara referebatur: 
unde* est illud (6. JEn. 152.) Sedibus huoc jefer 
ante suis, et conde sepulcro: et illic erat sept em 
diebus: octavo incendebatur: nono sepeliebatur; 
unde Horal. (Epod. 17. 47.) in sepulcris paupe- 
rum prudens anus Novendiales dissipare pulveres. 
Unde etiam ludi, qui in bonorem mortuoruro ce- 
lebrabanlur, novendiales dicuntur. Ua;c Servius, 
qui tamen minus recle interpretatur illud Sedi- 
bus hunc refer ante suis- — Novendialis cosna 
est feralis, funebris. Tac. 6. Ann. 5. — Ezuin- 
cto populo, etiam novendiaZi* rarrie venit, pro- 
verb, apud Quintil. declam. 12, 23. de eo, qui 
nimis sero et fru6tra opem fert. Quamvis enim 
post nonum mortis diem adbuc novendiale sacrum, 
vel c<Eua fiat in tempore, tamen si populus ononis 
exstinclus sit, sera est, quia, sullo euperstite. fie- 
ri nequit. — Plura F. apud Kirchmann. dt fu- 
nerib. I. i. c. 1. — NB. De novendiali coquo 
F. NUNDINALIS. 

NOVENDIl. F. in NOVENS1LES io fin. 

NOVENDlLES. F. NOVENSILES in fin. 

NOVENNALIS, e, adject, novennis. Occurrit tan- 
tum in composito DECEMNOVE.NNALIS, quam 
voc. F. 

NOVENNIS, e, adject, qui novem annos habet. 
Lactam. Mori, persecut. 20. Maximianus substi- 
tute Csesare filio suo, qui tunc erat novennis, etc. 
Inscripl., quam B. Borghesius nuper Rom* vidit 
in cavsedio S. Laurentii extra oiuros; quseque pet- 
tinet ad ana. a Cbr. n. CGCXLV. ruveknem fte- 

BVM SBIPV1T TVM MENSIBVS OCTO etc. ilic licenter 

prima in novennem vitio sseculi producilur. 

NOVEN NIUM, ii, n. 2. EvvaeTrjpi?, nouennto, $pa- 
tium novem annorum. N. Thesaur. Lalinit. ab 
A.Maio editus in Class, Auct. T. 8. p. 14. Annas 
compooHur, hie et haec biennis et hoc bienne, un- 
de biennium, ii: tricnois, unde hoc trieonium, ii: 
quadriennis, unde quadriennium, ii: quinquen- 
nis, unde quinquennium, ii: sexenois, unde seien- 
nium,ii: septenois, unde seplennium, ii: octenois, 
unde octennium, ii: novennis, unde novennium, 
ii: decennis, unde decennium, ii. Compooiiur et- 
iam undecennis et due-decennis, sed raro inveniun- 
tur. Haec cl. Furlanetto in Append. Sed Novo 
illi Latinit. Thesaura baud temere fidendum est, 
quum nullus laudelur auctor, et JFestus vocabula 
octennium et novennium improbarc videatur,ail 
enim p. 347, 20. Mull. Septuennio quoque anno 
(ubi Mullerus adnotat: Enniusl) usus est, ut 
priore numero, sed id non permansit in usu, nee 
amplius processit in majorem. 

NOVENSILES Till, seu, ut alii malu n I, N oven- 
sides, ium, m. plur. 3. iidem forlassc sunt, alquc 
Indigetes, qui hoc preetcrea epitbeto goudennt, quod 
novissime in deorum sedes rcccpti sint. Nihil la- 
men ccrti aflerri potest, (Juidam enim ita putanl 
appellatas novem Musas, a numero. Farro dicit, 
esse-numcrum novenarium: quasi in eo divine qure- 
dam sit vis, et prassens numen. Corniftcius credit, 
eos fuisse deos novitatum pra?sidcs: quasi corum 
cura et patrocinio res uovarentur ct instaurarentor. 
Cincius ait, sic appellata numina omnia peregrina 
in Urbem recepla, ex ipsa cultus novitate. Dcniguc 
alii alia, ut in re onmino dubia. V. A mob. 3. 
38. unde hrec sumpla sunt. Farro 5. L. T,. 74. 
Midi. aSabinis venire ail: quod et Piso affirm at 
apud Amob. loc. cii. Meininii et Liv. 8.9. reciians 
formulani devolionis Decii, in qua Novensiles ab 
lndigetibus distinguunlur : itetn Capell. 1. p. 16. 
— Genitivus Novensilium usurpatitr al> Amob. 
ibid. L'ibium vietarum deos poleslatc officii No- 
verfsilium numinum. — De seribendi ralione ct 
Ply mo hxc Mar. Fictorin. 1. p. 2470. Putsch. 
Novensiles sive per /, sive per d sciibendum: 
communioncm enim haliuil / Sillcra cum d epud 
antiquos, ut duiouam et lingua w, cl dacritnis rl 
lacrimis, el Capitodiuto et Capitol ium. cl sella 
a sede , oleic ab odore. Esl et rommtmio cum 



NOVENUS 

Grseels: nos lacrimal, illi Baxpua. otsre edtoSivett, 
medilari fxeXsTav. Novcnsile* aulcm, quos Grseti 
euviwea, posl Novendii a cunsidendo, id est eadem 
stde praedili. 

nOvENUS, a, unt, adject, cvvatos, nomen ou- 
merale distribulivum, a novem. Fere usurpatur 
num. |ilur. ul cetera dislribuliva: et cliam exlra 
disiributionem. Ziv. 27. 37. Ul virgiaes ler no- 
venae per urbem euntes carmen canerent. Ovid. 
12. Met. 97. Terga novena bourn. Id. 8. ibid. 170. 
Acta-o bis pastuui sanguine monstruin Tertia sors 
aoiiis domuil repctita novenis. PUn. 3. Hist. 
nat. 5. 9. (53).Novcnorura conceptu dierurn. Auson. 
epist. 5. 7. Vis novies dcnos dicam, deciesque no- 
venos Isse dies? — In sing, numero. Slat. 1. 
Silv. 2. 4. Dcmigrant Ilelicone dea, qualiuntque 
novena Lampadc soleranem tbalamis coeuatibus 
ignem. 

NOVERCA, se, f. 1. nova uxor ducta post mor- 
tem vel repudium prioris, quas liberos reliquit su- 
perstites: cui rcspon,det privignus. Dicta est a no- 
vus et arceo, quia ducitur arcendaa familiae gratia, 
id est coercendac, ut ail Festut p. 174. It. Mull. 
Porro novercas infestae esse solent prioris mods 
fill is : prssertim si suos sibi ipsae pepererint, y-ti- 
?pu:d (It. matrigna; Fr. belle- mere, maratre; 
llisp. madraslra; Germ, die Stiefmutter; Angl. 
a stepmother , stepdame). 

I.) Proprie. Afranius apud Non. p. 393. 26. 
Merc. Muiier, noverca? nomen buc adde impium. 
Cic. Cluent. 70. 199. Nomina necessitudinum, non 
solum oattiraB nomen, et jura mutovit; uxor generi, 
noverca filii, Gliae pcllex. Horat. Epod. 5. 9. Quid 
ut noverca me inlucds? Virg. 3. Eel. 33. injusta 
noverca. Id. 2. G. 128. saeva. et 3. ibid. 282. mala. 
Ovid. 3. Fast. 853. sceleratae fraude novercse. 
Id. Heroid. 12. 1S8. S<eviat in partus dira no- 
verca meos. Id. i. Met. 147. Lurida terribiles mi- 
scent aconita oovercae. Quintil. 2. 10. 5. ed. Spal- 
ding. Sneviores tragicis, novercss. Val. Flacc. 3. 
506. insldias astusque novercse sentire. PUn. 6. 
Ep. 33. Novercam fiiiae, amore captus, indu- 
xerat. Capitolin. M.Aurel. in fin. Ne tot liberis 
superduceret novercam. Inscript. apud Murat. 
1 173. 8. , quae est apud Orell. 4604. d. m. l. host-'.I 

TEB. SUA AM ANN. XXIUI. M. II. D. XT. MATES tl.O 

PUS3IM- M19ERA ST IN LVCTT ASTERNALI BENBF1C10 

novbrcab. V. BENEF1CIUM. — Apud novercam 
queri, proverb. Ptauti Pseud.l. 3. 80. b. e. lamen- 
tari apud eum, qui vel oullam opem feret, vel et- 
iam calamitate nostra gaudebit. Itali dicunt, dire 
le sue ragioni a' fctrrt. 

II.) Translate, f 1. Generatim. Quintil. 12. 
1. 2. Rerum ipsa natura in eo-non parens, sed 
noverca fuerit , si etc. Vellej. 2. 4, 4. Uostium 
armatorum totiens clamore non territus, qui pos- 
sum vestro moved, quorum noverca est Italia ? 
h. e. non mater, cujus sitis indigense et vere Itali, 
sed adven* et convense. Dictum est P. Scipionis 
Africani minoris in conlionera plebis R. tumul- 
luantem. Simile est iiiud Caesads apud Petron. 
Satyr. 22. raercedibus emptae, Ac viles animae, 
quorum est mra Roma noverca. ^ 2. Speciatim 
— a) In re militari, metaphora ducta a noverca? 
i oiquitate, novercce appellaotur iniqua castrorum 
loca. Hygin. Gromat. ad fm, Castrorum iniqua 
loca, qua* a prioribus novercae appellaotnr, omni 
modo vctari debent: ne mons castris immineat, per 
qucm superveoire hosles, aut prospicere possint, 
quid in castris agatur; nc silva celatura hogtes 
adjaceat, neve fossae, vel valles, per quas obrepi ca- 
stris occulte possit; ne vicini fluminig torrente gub- 
ita tempestate castra ioundata intereant. In coxis, 
in loco tironum maxime instruendum erit val- 
lum lormentis ab eo latere, quo novercae evitari 
non potuerunl. In Cod. aulem MS. Hygini (alt 
cl. Furlanelto in Append.) priug tegitur nobiri'tEj 
sub finem nobercx. Vides igitur priorem lectio- 
nem ex amanuensis vc! descriptors oscilanlia re- 
peteodam, qui prius lilleram i pro e, et postea i 
pro c posuit, deinde ob frequentem litterae b in 
v cornmulalionem nobercce pro noverca? senpsit. 
V. ffobiriee in Verb. barb. — b) In re agraria 
novercal videntur esse canales aquam ex ogrls 
transmlttenteB, sed non quantum satis est ad eos 
exbauriendos et exslccandos, et exigne et, ut its di- 
cam, mallgne: vel quod exiles sint, vel quod facile 



— 39(3 — 

obstruantur. Apud Goes. p. 119. 142. 143. etc. 

semper cum canabulis junguntur. Uaac ForcelUni 
interprelatiooem tuetur Rudorffius (Groinalici 
velt. Berotini 1852. vitl. 2. p. 26U.), qui omnibus 
Gromaticorum locis diligenter coltatis, docet no- 
vercas esse canales vel structiles, vel ligncos, aquam 
ex agris transmitleiiieSj qui quum vasorum fra- 
gmenlis et aliis hujusmodi replerentur, nonnisi exi- 
gue et, ut ita dicam, maligne, oovercarum more, 
aquam permeare atque effluere sincbant: comparat 
praeterea illud Colum. % R. R. 8. 3. et Pallad. 
6. R, R. 3. Aliter quidem, sed minus recte scnlit 
cl. Furlanelto, in Append., qui postquam verba 
ffygini sub a laudata in medium attuiit, hasc od- 
dit, : A Frontino ct Magone (Auctt. Gromat. ed. 
Goes. locc. citt.} novercae, sou canabulaa vocaatur 
ea ruralia tuguria, quce tegulis tecla , el fortasse 
etiam caonis, ideoque canabulse seu cannabulse ap- 
pellatse, : non babitaiionis, sed rei rusticce potius 
custodiendse causa construuntur, ut habet Pom- 
pon, loc. cit. io TUGFJRIUM , quaeque propterea 
viatorem in agris progrcdientcm impediunt, quem- 
admodum militum castris nocere solent monies, 
gllvee, valles_et torrentes. 

NdVERCALIS, e, adject, ad novercam perklnens, 
dt malrigna, u-qvpuiMriz. 

I.) Proprie- Stat. 5. Silv. 2. 118. Gactulo sic 
pulcher equo,Trojanaquc quassans Tela, novercaies 
ibat venaior io agros Ascanius. h. e. Didonis. Ju~ 
venal. 12. 71. Atque novercali sedes praelata La- 
vlno. n. e. Lavinio, quod fuit oppidum ab ^oea 
conditum, et a Lavinia Iuli noverca appellatum. 
Sic Daccbus apud Stat. 7. Theb. 177. novercale6 
appellat Mycenas, inimicas Thebis, quia 6ub tutela 
Junonis erant (Ovid. 6. Fast. 47.) ejus noverca. 

II.) Translate est inimicus, infestus, quia ferme 
oderunt novercaa privignos. Tac. 12. Ann. 2. No- 
vercalia odia. Sic Laclanl. Placid, apud A. Ma- 
lum in Class, auct. T. 3. p. 135, fab. 134. No- 
vercale od;um. Adde cumd. ibid. p. 336. fab. 148. 
ad /In, Rursus Tac. 1. Ann. 33. Novercaies Liviae 
io Agrippiaam stimuli. Seneca 4. Excerpt, controv. 
6. Quid allerum novercalibus oculis intueris? Tre- 
bell XXX. Tyrann. 16. Eral circa ilium Zeoobia 
novercali animo. 

NOVERCOR, Sris, ari, dep. 1. novercam ago, 
saevio ul noverca. Sidon. 7. Ep. 14. ante med. 
Quorum imbecillitati quodammodo novercaretur. 

NOVI. V. NOSCO. 

NOVZClO vel novilio, adverb, noviler, nuper. 
Servius ad Virg. 11. Mn. 316. Luci qui sunt in 
agris, qui concilio (Marin. Fral. Arv. p. 309. legit 
novitio) capti sunt, hos iucos eadem C33remonia, 
moreqoe coinquiri haberique oportet, ut etc. 

NOVlCldLUS, a, urn, adject, deioiout. novicii. 
Tertull. Apolog. 47. et Pcenil. 6. 

NOVlGlUS vel novitius, a, um, adject. Est a 
novus, ut docet Varro 6. L. L. 59. Mull. Sic ab 
eadem origine novitas et uovicius et nova- 
lis in agro, Alfen. apud Gell. 6. 5. Novum no- 
vicium dicimus, et proprium propicium (al, leg. 
propricium), augerc atque intendere volentes novi 
et proprii significalionem. Gell. hoc iroprobat: 
quam merito, alii viderint. — Itaque novicius est 
novus, oovelius, recens, recente, novello, novizio 

I.) Proprie, ^ l. Gcoeratitn. Plaul. Most. 3. 

2. 92. Novieiuin mibi quaeslum ingtilui non ma- 
lum. Gell. 11. 1. Novicia turba grammaticorum. 
moderna. el 1. 9. sub fin. Novictos philosophorum 
sectatores cum vctcribus Pylhagoricis comparans. 
PUn. 23. Hist. nat. 1.23.(41). Vinum jejuoos bibe- 
re, novitio invenlo, inutilissimum est. et 24, (46). 
Vinura novitium rcsinatum nulli conducit. Id. 34. 
ibid. 5. 10. (18). Statu* Lupercorum babitu factae 
tarn novitiae sunt, quam qua3 nuper prodiere pze- 
nulis indulge. Id. 35. ibid. 6. 29. (48). Novitii co- 
lorcs. ^ 2. Speciatim saepe dicitur de servis, qui 
nuper in servilutern inciderunt, novique sunl in 
ministeriis, ct imperiti. Martvin. Dig. 39. 4. 16. 
Veterana mancipia sunt, quae anno continuo in 
urbe servicrunt: nuvitia autcm iotclliguntur. quae 
anno nondurn servicrint. Varro 8, L. L. 6. Mull. 
Etlam novicii gervi empti in magna familia, ci- 
to omnium conservorum norainis redo casu ac- 
cepto, in reiiquos obliquos dcclinanl. Plant. Capt. 

3. 5. 60. Recens captus homo, ouperus, et novitius. 



NOVITAS 

Ter. Eun. 3. 5. 34. pauc;B, quoe circura illam es- 
sent, cnanent Novitiae puellae, Cic. Pis. i. 1. Sy- 
rum nescio quern, de grege nuvitiorum, factum tssa 
consulcin. Quintil. 8. 2. S. Venules navitios ac- 
cepiinus. Inscript. apud Malf. Mus. Ver. 157. 6. 
f'ivus Fecit ^ovIClvs rabvticrvh sibi et f. ra- 

BVTIO GLAGO SODALl. 

II.) Translate. Juvenal. 3. 265. Jam sedet in 
ripa, letrumque novilius horret Porthmea. 

NOVlES vel noviens, adverb, nove volte, ivvsa.- 
xis, novem vicibus. Varro 1. R. R. 2. 27. Hoc 
ter novies canlare jubet. Virg. 4, G. 480. Novies 
Styx interfusa. Seneca Ep. 58. ad fm. Perfectis- 
giiuus numerus, quern uovcm novies multiplicata 
componucit. scil. LXXXl. V. NONIES. 

NftVlESDEClKS, adverb, diciannovc volte. A- 
gnoscitur a Priscian. lib. de ponder, p. 1355. Put- 
sch, nullo tamen allato scriptoris exemplo. 

N'OVlSSlMALIS, e, adject, ad novissiraum per- 
tinens. Mar. Viclorin. 2. p. 2519. Putsch. Quas 
particulas (uersuum), si necesse sit, aasim dicera 
finales, seu novissimales, ul Odrysio lyra carmi- 
ne cantal. 

N6VISSIUE. V. NOVE. 

NOVISStMUS. V. NOVOS. 

NOVlTAS, 5lis, f. 3. (novus) qualitas ret, quaa 
nova est, xatvoTTjc (It. novita; Fr. nouueaut^j 
Hisp. novedad; Germ. d. Neuheit, Neusein; 
Angl. newness, freshness, novelty, strangeness). 
Occurrit ^ 1. Generatim. — a) In singul. 
numero. Cic. 2. Divinat. 28. 59. Quem tibi 
rei novitas attulerit. Lucret. 5. 780. Nunc redeo 
ad mundi novitatem el mollis terras Arva. Virg. 
1. Mn. 657. Res dura et regai novitas me talis 
coguot Moliri. Horat. A. P. 223. Illecebris erat et 
grala novitale morandus Spectator, Ovid. 4. Met. 
283. El Crocoo in parvos versum cum Sroilace /lo- 
res Prmtereo." dulciquc animos novitale tenebo. 
Grat. Cyneg. 114. Blandimenta vagae fugles novita- 
tis: ibidem Exiguo nimiove nocent. h. e. armo- 
rum novorum. Quintil. 1. 6. 39. Et aucloritatem 
anliquitatis babect, et gratlam noyitati slmilem 
paraut. Id. 9. 3. 5S. Brevitatis noYitatisque gratia. 
Id. 9. 2. 66. Figura ipsa novitale et vadetate raa- 
gis delectat. Justin. 22. 6. 12. Nee multo post non 
Afri tanlurn, verum etiam urbes tributariae nobi- 
lissimae novitatem secutae ad Agathoclen defocere. 
Sueton. Tib. 25. Ne quid in novitate acerbius fie- 
ret. — o) In plur, numero. Cic. Amic. 19. 68. 
Novitates, si spern afTerunt, non sunt illse |qui- 
dem repudiandae, Yetustas taraen loco suo conser- 
vaoda. Ammian. 22. 2. Ulque solet fama novita- 
tes augere etc. — c) Poetice. Ovid. 1. Fast. 160. 
Anni novitas. /». e. vcr. — d) Ad novitatem ad- 
verb ii more, Inscript. apud Orell. 3278. apodv- 
terivm AO MOYITATE.M RBSttCutt. % 2. Speciatim 
novitas dicitur insuetae rei qualitas vel conditio, id 
quod insolitum est, quod est insigoe, quod raro ae- 
cidit: ad rem Cic.Z. Jlerenn. 22. 36. Soils exortus, 
cursus,uccasus nemo admiratur, propterea quod quo- 
tidie Cunt: at eclipses solis mirantur, quia raro acci- 
dunt, et solis eclipses magis mirantur, quam lunae, 
quoalam hse crebriores sunt. Docet ergo se natu- 
ra vulgar! et usitata re non eisuscitari, novitate 
et insigni quodam negotio commoveri. Sail. Cat. 
4. Id facinus in primis ego memorabile existimo 
sceleris atque periculi novitate. Ovid. 12. Met. 
175, de Cceni in virurn versa, monstri novitate 
inoventur, Quisquis adest. in illo Ovid. 4. Pont. 
13. 23. laudes de C;esare diti: Adjuta est novitas 
numine nostra dec : novitas est novus Ovidii co- 
natus. Sic in Inscript. apud Gruter. 337. a med. 

HIS S0V1TATIBVS DVPLtCI 0R3ATVS BST GLORIA etc. 

Sermo est de agitator© circensi, qui et scptem equis 
simul junctis, et sine flagello (quod novum erat) 
yicerat. — ^3. Item speciatim novitas ponitur 
pro hominis. novi qualitate vel conditione, h. e. 
pro geueris ignobiiitalc. Cic. 1, Fam. 7. a med. Pu- 
t a barn novitati esse invisum rneae. Sic Salt. Jug. 
88. Contemnunt novitatem meam, ego illorum igna- 
viam. paullo ante dixerat: Comparate nunc cum 
illorum superbia me hominem novum. Rursus Cic. 
Mur. 8. 17. Quamquam ego jam putabam. judices, 
niullis viris fortibus ne ignobilitas objieeretur ge- 
neris, meo labore esse pcrfectum-:ncc arbitrabar- , 
de generis novitate accusatores esse dicturos. Vel- 
lej. 2. 127. 1. Quibus novitas familiae haud ob- 



NOVITER 

stitit, quo minus ad multipUces consulatos trium- 
phosque et coroplura eveherentur sacerdoiia. Id. 2. 
06. 1. Agrippa novilalcm suara multis rebus no- 
bilitaverat. 

N'OvlTER, adverb, nove. Plant, in suppos. Aul. 
sc. Quid hie 5. Nisi fodiam noviter. Inscript. apud 
Gruter. 171. 7. (quam ann. a Cbr. n. CCCLXXV1T. 
posilam fu'tsse probat Ed. Corsinius de prcef. Urb. 

p. 265.). BASILICAB IVUAR f.OVlTKR A SE RRFARATAE. 

Fulgent. 3. Mythot. 1. a med. Amor noviter veoit. 

NOviTlO et 

NOVITIUS, a, urn. V. NOVICIO e; NOVI- 
CIUS. 

NOVO, as, avi, atum, are, a. 1. (oovus). Part. 
Novans II. 2.; Novatus in omnibus fere paragr.; 
Novaturus II. 2.; Novandus II. Let 2. — Novare 
est novum facere, instaurare, reQcere, vscw, xcavdw 
(It. rendere nuovo, fare di nuovo, rinnovare; Ft. 
renouveler , iiisp. renova; Germ.'neu machen, er- 
neuern; Angl. to introduce as new, coin). 

I.) Proprie. — a) Generalim. Virg. 5. J£n. 752. 
Ipsi translra novant, flammisque ambesa reponunt 
Robora nav'tgiis. Ovid. i. Fast. 621. mattonaque de- 
stinat omnis Ingratos nulla prole novare viros. h. e. 
nullam prolera parere, per quam patres quodam- 
modo renovantur. Sic Stat. 10. Theb. 229. Cul 
fetura gregem pecoroso vere novovit. Ovid. Heroid. 
4. 90. Haec reparal vires, fessaque membra novat. 
h. e. reGcit, recreat. Val. Flacc. 3. 422. Hie sale 
purpureo, vivaque citentia lympba Membra novat. 
h. e. exterget, mundat, quasique renovai. Sil. It. 

4. 12. Pila novant, ac detersa rubigioe ssevus In- 
duitur ferro splendor, h. e. acuendo quasi reuovaot. 
— b) Speciatim de lis, quas denuo Sunt. Liv. 26. 
19. Ut ardorem eum, qui resederat, excitaret rur- 
sus novaretque, Ovid. 4. Pant. il. 19. quum longa 
dies sedavit vulnera mentis, Inlempestive qui fovet 
ilia, novant. Sic Id. Remed. am. 729. Adroonitu 
renovator amor, vulnusque novatum Scinditur. Id. 
Heroid. 1. 20. Tlepolemi leto cura novata mea 
est. Tac. 2. Hist. 51. Id furtere ejus novata luctu 
ac dolore militum sedilio. Litcret. 2. 72. quae de- 
cedunt corpora cuique, Unde abennt rninuuot, quo 
venere augmine donant ; Ilia seoescere, at baee con- 
tra florescere cogunt, Nee remorantur ibi.'Sic re- 
rum summa novalur Semper. — c) Item specia- 
tim novatus ager est oovale, vel uaiversim ite- 
rurn aratus cultusque in sernentem. Cic. '2. .Orat. 
30. 131. Subacto mihi ingenio opus est, ut agro 
non semel arato, sed novato et iterato, quo me- 
1 lores fetus possit et grandiores edere. Ovid. 4. 
Pont. 2. 44. Oblect3t cultu terra novata suo. ■ — d) 
Item est novum facere, invenire, excogitare, fare 
di nuovo, inventare, creare. Cic. 3, Orat- 37. 149. 
Verba, <\nx novaums et facimus ipsi. et ibid. 118. 
154. Novantur autem verba, qua ab eo, qui dicit, 
ipso gignuntur ac Ount. et ibid. 152. Verbum aut 
inusilatum, aul novatum, aul uaaslatum. Quintil. 

5. 10. 36. Multa novantur in omni genere tnate- 
viaj, Ovid.o. Art. am. 346, Ignotum hoc aliis ipse 
novavit opus. 

II.) Translate. % 1. Est generalim mutare, in- 
novate, mutare, cangiare. Cic. 3. Legg. 5. 12. Ni- 
hil habui sane, non modo multutn, quod jutarem 
novaudum iu legibus. Liv. 44. 8. lgnarum, belli quas 
in dies fortuna novaret. Ovid. 4. Met. 540. no- 
menque simul facieinque novavit. Id. 2. ibid. 674. 
atque vagi crines per colla jaeebaut, In dextras ab- 
ide jubas: pariterque novata est El vox et facies. 
h. e. in novam mutata. et 4. ibid. 279. Nee io- 
quor, ut quondam, naturae jure novato, Ambiguus 
fuerit, modo vir, modo feu;in3, Scylhon. ^ 2. 
Speciatim in re publicn vel, uti ajunt, polilira, 
■ncvare res est mularo statuin civitatis, rebus no- 
vis studere, novi aliqnid moliri, macchinare. o 
fare novita, mutare governo, vawTMi'iJew. Salt. 
Cat. 40. Ubi prirnum dubiis rebus novandia spes 
obi a la. Kritzius et Gruter i et (Iodic um auctori- 
tate frctus le,ut novandi absolute, ut diiil Tac. 
4. Ann. 18. extr. Nequc mansurum Tiberio im- 
perium, si iis quoquc le^ionibus cupido novandi 
fimset. V. ibi multa. Liv. 24. 23. Tain quam no- 
vandi res aliquant oe ■: as i orient quarentes. Id. 35. 
3i. Mullitudinem, et quorum res non ex senten- 
tia ipsorum essel, omnia novari velle. Sail. Cat. 
58. Optimum factu ratus, nycl^m, qua; iustabal, 
antceapere ; ne quid eo spatio novaretur. Liv. 32. 



— 397 — 

38. Du» faces novantibus re* ad ptebem in opU- 
mates accendendam. Curt. 10.8. Monere non de- 
stitit, ni occupetur impotens animus, res nov&tu- 
rum. Justin. 33. 2. 8. JStolorum universarum ar- 
biura senatus , cum conjugibus et liberig, qui du- 
bia Sde fuerant, Romam missus, ibique, ne in pa- 
iria aliquid novaret, diu detentus. 

NdVUS, a, urn, adject, vioq. Com p. Novior non 
est in usu, quaraquam agnoseilur a Farron. 6. L. 
L. 59. BTu.ll. — Sup. Novissimus II. — Novus 
dicitur et est qui nuper factus est, qui nunc pri- 
rnum accidit, receos, ve'o$, jcatvo'c (It. nuovo, no- 
vello, recente; Ft.nouveau, ricent, jeune; Hisp. 
nuevo, recienle, joven; Germ, neu, Jung , neu- 
erfunden,-eingerichet; Angl. new, fresh, recent, 
novel, uncisual, uncommon, unheard of). 

I.) Proprie. <f 1. Uuiversim latissime patet, di- 
citur enim — a) De rebus pbysicis. Cic. 5. Verr. 
92. 214. Quum esset, ante novum (triticum\lti- 
tici modius denartis quinque etc. Virg. 1. G. 345. 
Terque novas circum felix eat hostia fruges. Id. 
6. jEn. 205. Quale solet silvis brumali frigore vi- 
scuro Fronde virere nova, Ovid. 10. Met. 121. tu 
pabula cervum Ad nova, tu liquidi ducebas fon- 
tis ad undam. Id. 14. ibid. 347. Utque novas Ie- 
geret fecundis collibus herbas. Virg. 2. Ed. 22. 
Lac mihi non asstate novum, non frigore deflt. 
Ovid. 1. Fast. 149. Die, age, frigoribus quare no- 
vus iacipit annus? Sic Virg. 1. G. 43. Vere no- 
vo, et 1. JEn. 434. anstate nova. — b) De aliis, 
et prsecipue de Us > quas ab homine nunt,de^ue 
ejusdem aclionibus. Plant. Most. 1.2. 8. Novas 
»des. Sueton. Aug. 29. Principes viros sa?pe hor- 
latus est , ut pro facultate quisque monumentis 
vel novis, vel refeclis et excultis, urbcm adorna- 
rent. — Hioc a novo est idem atque ab inchoalo, 
da nuouo. Inscrifpt. apud M or cell. Stil. Inscript. 

Lat. T. 2. O, 129. BALINEVM QVOD HKSPVBUGA A NO- 
VO HKFBCBRAT INCSND10 COKSVMPTVM-PECVNIA SVA 

RSaTiTviT. — Ceterum Virg. i. /En. 526. O re- 
gina, novam cui (dedit) coudere iuppiter urbem. 
Festus p. 174. 13. Mull. Nova via structa es- 
se dicitur regnante Ser. Tutlio, quum etc. Gf. 
Varro 6. L. L. 59. Mull. Vocabulum pervetu- 
stum ut Novas vice, qua? via jam diu vetus. — 
Sub novis locus Romae, de quo V. in VETUS. — 
Marat. Art. P. 52. Et nova Octaque nuper habe- 
bunt verba fidem etc. Virg. 1. Mn. 66. At Cy- 
therea novas artes, nova pectore versa! Consilia. 
Cic. 2. leg. Agr. 10. 26. Et is orbern terrarum 
constringit novis legibus, qui etc. et ibid, paullo 
ante. Jam hoc inauditum et plane novo more, 
uli curiaia lege magistratus detur, cui nullis co- 
rnitiis ante sit datus. Ter. Phorm. 5. 7. 79. No- 
vo modo facere aliquid. Horat. 3. Od. 1. 45. no- 
vo ritu atrium moliri. Cic. Arch. 2. 3. Uti pro- 
pe novo quodam et inusitato genere dicendi. Id. 
t. Orat. 31. 137. Nihil dicam recouditum, nihil aut 
inauditum vobis, aut cuiquam novum. Id. 4. Verr. 
8. 24. Nova tibi h«c sunt et inopiaala? Id. 6. Alt. 
I. ante med. Quod video tibi etiam novum accidis- 
se. — Similiter Liv. 2. I. Conscriptos, videlicet, in 
novum senalum appellabant leclos. Sueton. Aug. 
32. Novum collegium. Liv. 7. 7. Novus Yeteri 
excrcitus jungitur. Ter. Adelph. 4. 7. 33. Nova 
nupta. et ibid. 5. 8. 15. Novus maritus. Sueton. 
Cces. 15. Novi consules. Sail. Jug. 44. Novus im- 
perator. Id. ibid. 87. Novi milites. qui veleranij 
opponunt.ir. Liv. 41. 10. Inde rollega? scripsit, 
ut militum novorum et parti, quce scripta io I- 
striam provlnciam esset, cdiceret, Aquilejam ut 
conveniret. h. e. militum, qui nuperrirae lecli fue- 
rant, coscritti, reclute. Cf. iVepos Hann. 6. extr. 
Novis dclectibus paucis diebus multo* contraxlt. 
Plaut. Pseud. 2. 4. 9. istic Pseudolus Novus mihi 
est. mi e nuovo, mi e ignoto. — c) Novce ta- 
bula?, ysiiav ajroxoTCcu, perkioent ad oppressos eere 
alieno: quorum erat unicum votum, ut obolitis 
prioribus debilis, novae tabula; creditorum conri- 
cerenlur, et ipsi a per<olvendis usuris et capile li- 
berarentur. Itaquc quoties a seditiosis civibus re- 
rum novorum molilio facta est, legem de novis 
tabulis cunQciendis plebi poliiceri mos fait, quo 
earn ad se traherent racilius. Sail. Cat. 22. Turn 
Catilina poliiceri tabulas novas, proscriplionem 
locupletium, etc. Cic. 2. Off. 23. 84. Tabula; ve- 
ro noyae quid babent argumenii, nisi ut emas mea 



NOVUS 

pecunia fundum, eum tu habeas, ego non babeam 
pecunlam? Adde 5. Att. 21.; Cces. 3. B. C. 1.; 
Liv. 42. 13.; et Sueton. Cces. 42. — Urbane, et 
translate. Seneca 1. Benef. 4. in fin. Prohiberl 
posse rem perniciosisslmam, beneflciorum novas 
tabulas. h. e. oblivionem, aut ut pro beneflcio ac- 
cepio nihil debeatur. — d) Ifovus homo est, qui 
nullos habet majores rebus geslis el honoribus 
claros, sed ipse per se clarus esse incipit. Cic. 5. 
Fam. 18. Adeptus es,quod non multi homines 
novi; amisisti, quae plurimi homines nobilissimi. 
Adde eumd, Mur. 8. 17. — e) Novae res duo 
prsecipue significant, scilicet — a) Primo ea, quae 
nuperrime acciderunt, le novita, le cose o gli av- 
venimenti del giorno. Cic. 7. Fam. 18. extr. Ni- 
hil te ad me postea scripsisse demiror, praasertim 
tarn novis rebus. — Et nouttm absolute Plaut. 
Cas. vrol, 70. Novum attulerunt, quod fit nus- 
quam gentium, una cosa non piii udita, una no- 
vita. — Et saapius occurrit Genii, novi cum Ad- 
ject, neutr. Cic. i. ad Brut. 2. De Dolabelia si 
quid babes novi, facies me certiorem. Id. 2. Orat. 
3, 13. Quid vos tandem? num quidnam, inquit, 
novi? Id. 8. Att. 14. Neque Romas quidquam au- 
ditur novi, nee in his iocis. — /3) Secuudo res 
novce fere in malam partem accipiuntur de muta- 
tioae status civitalis, quum quis, ut ait Vellej.2. 
125. 1., novum ducem, novum statum, novam rem- 
publicam quaerit, mutazion di governo, sedizione, 
ribellione. Cic. I. Cat. 1.3. C. Servilius Ahala 
Sp. Maslium novis rebus studeotem manu sua 
occidil- Id. 2. leg- Agr. 33. 91. Rerum nova- 
rum causara queerere. Sail. Cat. 29. Maniius in 
Etruric Dlebem sollicitare egestate simul, ac do- 
lore injuria novarum rerum cupidam. Sueton. 
Cces. 9. Pactumque, ut simul foris ille, ipse Ro- 
mae, ad res novas consurgerent. Sic Vellej. 2, 129. 

2. Quam celeriler (Archelaum) ingratum, et nova 
molientem oppressit! — Duplici significatione, h. 
e. et de novis divitits et de mutatione slatus civi- 
tatis dixit Cic. 11. Fam. 21. J cujus verba retu- 
limus in fin. in Homonym. % 2. Speciatim 
aliquando dicitur de rebus iuusitatis adeoque ad- 
mirandis el quaj gravius percellunl animutn. Virg. 

3. Eel. 86. Pollio et ipse facit nova carmina, Ubi 
Servius: magna, miranda. Ter. Adelph. 4. 7. 3. 
flagitia ingentia, nova, capitalia. Cic. Ligar. 1. 1. 
Novum crimen, C. Cassar, et nnte hunc diem in- 
auditum propinquus meus ad te Q. Tubero detu- 
lit. Liv. 2. 13. Novam in femina virtutem novo 
generis honore donavere. Virg. 3. .£n.b9l. Igno- 
ti nova forma viri miserandaque cultu. Horat. 1. 
Od. 2. 6. nova monstra. Vat. Flacc. 8. 237. Tam 
novus implevit vultus honor. Nepos Hann. 11. 
Postquam autem naves complelas conspexerunt 
serpenlibus, nova re nerterriti-puppes averterunt. 
Id. Eumen. 8. Statuit aliquid sibi novi consilii 
esse capiendum. Sit. It. 9. 591. Haud excussa no- 
vi virtus terrore peticli. ^ 3. Hem speciatim no- 
vus dicitur, qui ret cuipiam non est assuetus, at- 
que adco imperitus et rudis. — a) Absolute Cic. 
Amic. 19. 68. Nemo est, qui non equo eo, quo 
consuevit, libentius utatur, quam intractato et no- 
vo. Ovid. Heroid. 11. 48. Et rudis ad partus et 
nova miles cram. — b) Cum Dutivo. Tac. Agrie. 
16. Petronius tamquam exotabilior, et delicti* ho- 
stiura novus, eoque pccintentite mittor. Sil. It. 6. 
254. Terrigena impalieos dare terga, novusque do- 
lori, Et cbalybem Iongo turn primutu passus in 
aevo. Est qui mallet doluvis : nam et vetus cum 
Genitivo jungitur. — c) Cum Inftnito. Sil. It. 
16. 332. equl cervix nova ferre juguoi. 

11.) Translate Sup. novissimus sigoificat exte- 
rnum, ullimura, ultimo, estremo: quia quae ulti- 
ma evenere, nova maximc sunt. Varro 6. L. L. 
59. Mull, scribit, memoria sua hoc superlativum, 
ut nimium novum, ab aliquibus vitalum fuisse: et 
Gell. 10.21. ait, Cicerooem eo semper abslinuis- 
se: sed falsus est. Nam Id. Hose. Com. 11. 30. 
Qui ne in novissimis quidem erat histrionibus, ad 
primos pervenit comredos. (Adde Galb. ad Cic. 
10. Fam. 30. ad /in.; et Cass, ad eumd. 12. ibid. 
13.) — a) Generating Sail. Jug. 74. Omnium 
consiliorum, nisi novissimi, parlieeps- Cces. 7. B. 
G. 51. Quo omnes armali convenire coguntur: et 
qui ex iis novissimus venit, nccatur. et 1. ibid. 15. 
Ex novissimo agmlne praaho nostro* lacessere cm- 



NOX 

perunt. et 2. ibid, 11. HI novissimos sdorli, ma- 
gnate multitudinem conciderunt. Virg. 4. JSn. 
650. dixitque novissima verba. Nepos Eumen. 1. 
estr. Novissimo tempore prafuU alteri equilum 
al*. uUimamente. Ovid. 2. Tri$t. 199. Usee est 
Ausonio sub jure novissima, vitque Hmret in im- 
perii margine terra tui. Id. 3. Mel. 681. falcaia 
novissima rauda est. h. e. extrema caudae pars. 
Sic 13. ibid. 693. Craraque pinoigero curvata no- 
yiisima piscf. Plin. 2. Hist, nal. 13. 10. (56). No- 
vissima luna. ultimo quarto delta luna. — b) 
Speciatirn. Novissima exempla, novitsima poena, 
ullitnum supplicium. Tac. 12. Ann. 20. Meritum 
qujdcm novissima exempla Milhridalem. el 15. ibid. 
44. exlr. Quainquam adversus sonics, et novissi- 
ma exempla meritos. el absolute 6. ibid. 50. A 
gumma spe novissima exspedabat et 12. ibid. 33. 
Novissimum cusum experilur. ft. e. ultiinum prce- 
lii disrrimen. — c> Cum Accus. et praspos. in. 
Tac. 1. Ann. 2$. Quin potius, ut novissimi in 
culpain, ita primi ad pcr.nitentiam sumus! — d) 
In enumerulionibus. Sueton. Cces. 37. Primum et 
cxrcllenlissimum Iriumpbum egit Galticom, se- 
quenlem Aleiondrinum , deinde Ponticom, huic 
iiroximum Africanum, novissimum Hispaniensem, 
diverso quemquc apparatu et instrumento. Id. Aug. 
U. Bella civiliu quinque gessit , Miilinense, Phi- 
I if l-ciisc, Perusinuro, Siculum, Actiarum. Ex qui- 
bus primum oc novissimum adversus M. Anto- 
iiium; secundum ndversum Brutum et Cossium; 
tcrlium adversum L. Anlonium triumviri fratrem; 
quarturn adversum Sex. Pompejum Cn. Clium. Ad- 
dc eumd. Ner. 14. 

Uomonvm. Ad illud Cic. 11. Fam. 21. Se~ 
pulium ncgligamus, qui res novas qusrit: non quo 
velercm comedcril: nullam enim habuit: sed banc 
ipsam recentem novam devorsvif, Manulius dis- 
rrimen aflert inter novum et recens: nempc idem, 
inquit, est, quod inter vetus ct antiquum. Potest 
enim recens aliquid esse, quod novum doq sit, ut 
recens hercditos, quae alicui nuper obligil; non 
tamen nova, quum alias possint hereditates eidem 
8ntea contigisse: novum est enim, non quod nu- 
per, sed quod nunc primum babeomsj recent ye- 
ro, non quod nunc primum, sed quod nuper; et 
novum ad rem, recens ad tempos refertur. Pro- 
pterea ut simul utrumque slgnlflcetur, coojungun- 
tur, ut pro Flacco (6. 13.) Meminerltis, quarum re- 
rum invidia, lege hae recenti ac nova, certus est 
inquisition! comitum numcrus constitutus. Et hie 
de Segulio, Hanc ipsam recentem novam devo- 
Tuvit, idco dictum, quia nee iltam babuisset eo 
tempore, quum illara occepit, ncc unquam antea. 
Nam recentem special illud, non quo veterem com- 
ederit, oullara enim hobuit; novum autern per- 
petuam vita; supcrioris egestatem designat. Usee 
JUanul. Inlcrdum tamen promiscue usurpantur. 
Juvenal. 2.102. Kes memoranda novis annalibus 
otque recenti Hisloria. 

NOX, noctis, f. 3. De noclu majc. gen. V. in 
fin. sub 2.° a. — Noclu Ablat. pro node V. in fin. 
pub 2.° -— Et noclt pro node lc-zunt nonnulli 
a;.ud Lucret. 6. 1218. (1220. Lachtnann.). nee 
nodi 6*cla ferarum Exi^ant silvis. At. leg. no- 
rlibu', al. ooxia, al. fortia; sed Lachmannus pre- 
fer' trislia. — Nox pro node if/iixw; V. in 
I'm. sub 3.° — Nox a Grsca voce vj* vuxto;, est 
tt-mpus inter occasum orlumquc soils 1 , quo lene- 
bris terra obtegitur: ejus partes V. in CO.>CU- 
IjJL'S (It. nolle"; Fr. nui't; Hisp. nocbe; Germ. d. 
yacht; Angl. niqht, nighe-time, the night). 

1.) Proprie ^f t. Generatim. — a) L'niversira 
rnulliplices habet usus turn apud soluts, turn a- 
pud lipat* orationls Auctorcs. Ennius spud Xa- 
crob. 6. Saturn. 1. Uinc uox processil stellis ar- 
diirr.ibus apta. Cic. i. Xat. D. 19. 49. Ipsa um- 
bra terrte soli ofdeiens noclem efflcil. Id. 4. All. 
3. Milo media node in campiitn venii. et rnox. In 
corn'.iium Milo de node venit. di nolle, (et viJe- 
tur significare illud lempus, quod est a media no- 
lle ad gallirinium, quod dicilur etiam de media 
ttwr/e, ut Cen&crin. de die nat. 24. doeet, dopo 
mczza node. Sic Cic. Mur. 33. 69. Inlimoruni 
buminum fiiios, prope de node, er ultima sa»|ie 
orbe , deductuin venire solemus. et ibid. 9. 22. 
Vipiiarc de node. Suelon. I'esp. 21. Maturius 
semper, et de node evigilabat.) Cic. 7. Alt. 4. 



— 398 — 

Multa de node profedus est. essendo di molto la 
nolle avaniata. Sic Id. 2. ad Q. fr. 9. Multa node 
veni ad Pompejum. Tac. 3. Hist. 23. Adulla no- 
de, et 13. Ann. 20. Proveda not crat, et Ncro- 
nl per vinolectiam trabebalur. Cces. 1. B. G- 26. 
Ad muttam nnctem pugnaium est. Sueton. Tib. 
74. Cinis-jam dia frigidus exarsit repentc, prima 
vespera atque in multam norlem pertinaciter lu- 
xit. Adde eumd. New 20. Rursus Cars. \. I>. C- 
28. Sub noclem oaves solvit, et 1. E, G. 40. Pro- 
xima node de quarta vigilia castra moturum. et 
ibid. 26. Tota node contioenter ieruot. Sail. Cat. 
28. Ir.tempcsta node conjurationis principes con- 
vocat. A'epos Eumen.'J. Prima node igncs facianl: 
hos sccundo vigilia minuanl, tertia perexiguos rcd- 
dacl. sul principio delta nolle. Cic. i'i. Alt. 2G. 
Credibile non est, quantum scribam die, quin et- 
iam noctibus. Sueton. Aug. 100. Corpus decurio- 
nes municipiorum et co!ooi8rum a JNoia Bovillas 
usqu" deportarunt, noctibus propter anni tempus, 
quum intcrdiu in basilica cujusquc oppidi repo- 
oeretur. Id. Pier. 3i. Pr^cipua ccenationum ro- 
tunda, qua? perpetuO diebus ac noctibus vice m wi- 
ll i circumageretur. Id. Tib. 52. Per nodes creber- 
rime acdamatum est etc. Nepos Thcmist. 8. ad 
fin. I!!c clarissimi viri cajitus misericordia, diem no- 
clemque proeul ab iosula in sate cavern tenuit 
in ancoris. Ter. Andr. 4. 1. 53. et Eun. 5. 9. 
49. stertit noctesque et dies. Cic. 1. Fin. 16. 51. 
Solliciludincs, quibus eorum animi nodes atque 
dies exedunlur. giorno e notte, assidue. el Rose. 
Am. 2. 6. Scrupulus, qui dies nodesque sti- 
mulat. Id. i. Orat. 61.260. Nodes et dies urge- 
ri. — b) Node, oortis tempore, noctu, di not- 
te, V. in On. sub 1.° — Antiquum est hoc sensu 
nox pro node. V. in On. sub 3.° — Node idem 
atque una node signiBcat. Horat. Epod. 12. 15. 
Inachiarn ter nocte potcs. Ita etiam Cels. 1. 1. 
Bis die cibum assumit. — ■ c) Genilivus noctis 
cum Adjectivo neutr, gen. legitur apud Ziv. 40. 
9. Quid hoc noctis, quid iaimicus 8d iratum, quid 
cum ferro succiactis juvenibus venis? Tac. 2. Ann. 
14. exlr. Deletfeque omnes copia forent, ai victo- 
rem exerclturij attinutsset obscurum noclij. Id, 1. 
ibid. 26, Othonem rapturi, oiji incerla noctis, et 
tota urbe sparsa miJitum cas'.ra-tlmuissent. — d) 
Epithets noctis poetica sunt, nigra, alia, humi- 
da, densa, alra, cazca, opaca, pruinosa, silent, 
tacita, frigida, languida, lalebrosa y sopora, si' 
derea, aurea propter astra, arcana, harrenda, se- 
rena , alma quia somnus alit vires, etc. Virg., 
Ovid., Lucan. , Senec. Trag. } Vat. Flacc, etc. 
■f 2- Speciatirn, poetice Nox dea est, Alia Terrse, 
patre iocerto, Te! ex patre Cbao, vel Erebo, ou- 
tre Caligine, ut est apud By gin, p*o<cm. fabular. 
Dicilur et soror Terrs, ut Servius habet ad Virg. 
6. .'En. 250., mater Furiarum et Siderum, nulrix 
Somni et Mortis. Alas ei tribuunt fuscas, pulluci 
ornalum, nigros equos currum trahentes (qui qua- 
driga est Tibullo 3. 4. 17., biga aliis), cujus au- 
riga est Sopor. Agcsm ei sscriflcabant fusci [vel- 
leris, item galium gallinaceum. Ennius 8pud Paul. 
Diac. p. 83. 5. Mull. Erebo creata Tuscis cri- 
nibus Moi, te invoco. V., si vacat, Virg. toe. cit. 
et 5. /En. 721. et 8. ibid. 36<J.; Val. Flacc. 3. 
211.; Stat. 2. Theb. 59.; Tibull. 2. 1. 87.; Ovid. 
1. Fast. 455. etc, 

IF) Translate. : ^J 1 . Melonymire ilicitur de lis, 
quae node Cunt. Stat- 10. Theb. 219. Talia voci- 
ferans noctem exlurbabal. h. e. sotnnum, quietem, 
silerttium. Hunc tamen Slatii locum rectius re- 
fer^s ad paragr. proximo seq. Proper t. 4. 8. 60. 
Omnis et insana semita node sorsat. h. e. noctur- 
nis insaciis clamoribus: alii tamen rcdius voce 
legunt. JHartial. 10. 47. Nox non ebria, sed so: 
luta curis. Mine nocfes Atticas inscripsit Gellius 
commeotarios suos variae eruditiotils, quia in agro 
terras Allies per hiemem noctibus eos composuit, 
ut ipse in pra'fat. lestalur. % 2. Speciatirn de 
somno, el somitiis. Virg. 4. ,£n. 530. neque un- 
quam Solvitur in soninos, oculisve, aul pedore 
noctem Acripit. Slat. 9. Theb. 599. Dum gemil 
et plandu circumdat peclu? inani, Abrupere ocu- 
li noctem. SiL It. 3. 216. PrOmissa evolvit so- 
mni, nodemque relraclat. % 3. Item de (jyvsyotot 
mulierum, quia plerumque ea noctu fit. Ovid. 4. 
Fast. 109. Primus acnarrs carmen vigilatum (h. 



NOX 

e. uskzs 7iasaK>»iX'jai&upov)j nocte negata, Dici- 
lur ad clausas concinuisse fores. Cic. 1. All. 16. 
ante med.; Horat. Epod. 15. 13.; Justin. 12. 3. 
10.; Stat. 1. Theb. 69.; Plant., Tei en ?., etc. — 
De cuvousta pucrorum. Sueton. D omit. 1. Constat, 
Clodium Pollionem chirographurn ( Domitiani) 
conservassc , ct nonnuoquam protulisse, noclem 
sibi polliccmi?. — Not vero vidua apud Catull. 
6. 7. et Ovid. Ileroid. 19. 69. est caste, seu sine 
compare transacia. ^ 4. Mclapburicc est mors: 
turn qui3 pcrpeluo somno videnlur olligari corpo- 
ra : turn quia privanlur luce oculi: turn quia iltir 
ad Inferos, qua lencbrarum sedes est. Ho v at. 1. 
Od. 28. 15. omnes una manet nox. ct ibid. 4. 16. 
Jam te pre met nox, fabulaeque Manes, Et domus 
exiiis Plutonia. Virg. 10. JBn. 746. in aeternam 
flauduntur lumina noctem. Adde Catull., Ovid., 
Martial, etc. ^f 5. Item obscuritas, tenebrce, um- 
bra, oicurilu, tenebre, ombra. Cic. 1. Nat. D. Z. 
C. 0u3» lucem eriperet, et quasi ojctem quam- 
dam rebus ofTundercl. Virg. Cut. 273. Tartars no- 
de crucnta obsila. Id. 4. JEn. 26. PaSlentes um- 
bras Ercbi nodemque profundam. Seneca Ep. 82. 
a med. Career infernus et pcrpelua nocte oppres- 
sa regio. Val. Flacc. 7. 598. Jamque propioquao- 
ti noclem implical. h. e. olTundit fumum ac tcae- 
bras. — Ilinc Horat. 1. Ep. 16. 62. Modem pec- 
talis el fraudibus objice nuhem. ft. e. peccata mea 
tenebris teda sinl, nc palam Cant. — De arburum 
umbra Val. Flacc. 1.774. veteris sub node cupressi 
Sordidus et multa pailcns ferrugine laurus Stabat 
adhuc. % 6. Item tempestas et procella, quae Ter- 
me tentbras alTert, el noclu gravior esse sotet. 
Cic. veneris JE&chili carmina 2. Tusc. 10. 23. 
navem ut horrisono freto Noctem paventes timidi 
adnecluot navils?. Virg. 3. £n. 194. Turn mini 
caeruleus supra caput astitit imber, Noctem hie- 
meinque ferens. Propert. 3. 9. 5. Venturatn me- 
lius pnEsagll oavita noctem. Lucret. 4. 172. tetra 
oimborura node coorla. — Ilinc poetice de lelo- 
rum nimbo, b. e. multitudine, dixit Lucan. 7. 520. 
'\ 7. De csecitate oculorum. Ovid. 7. Mel. 2. Per- 
petuaque trshens inopem sub node senectam Pbl- 
neus visus erat. Seneca Phceniss. 144, nam scele- 
ri hoec meo Parum alia nox est. Quintil. declam. 
1.6. Vultus perpetua nocte cooperlus. ^ 8. Ilinc 
aspe de loeis Inferorum. 5eneca Here. Fur. 610. 
noctis atercee chaos, Et node quiddam gravius, 
et tristes dcos. etc. Sil. It. 13. 708. descender© 
nodi, Atque habitanda semel subigit quis visere 
regna? Claudian. 1. Rapt. Pros. 55. o maiime 
noctis Arbiter, umbrarumque potens. ft. e. Pluto. 
1 9. Mclapbora ducla a superiori paragr. 5. dici- 
lur de orationis obscuritale. Ovid. lb. 63. mei 
versus aiiquanturn noctis babebunt. ^ 10, Meta- 
phors, ut videlur, dudi a superiori paragr. 6., nox 
est calamitas, perturbalio , confusio. Cic. Brut. 
96.330- Doleo me in hauc rei publicae noctem in- 
cidisse. Id. Rose. Am. 32. 91. Qui tamquaro si 
offusa rei publicaa sempilerna nox csset, ita rue- 
bant in tenebris omniaquc miscebant. Lucan. 7. 
571. Nox ingens scelerum. ^11- Metaphora du- 
cta a superiori paragr. 7., nox est mentis caecitas, 
ignoratjtia , error. Ovid. 6. Met. 4" 2. quantum 
morlalia peclora ca?c.e Noctis habent 1 el ibid. 652. 
Tantaque nox animi est. — Hinc 

Node, noctu et nox, adverb] i more usurpantur 
pro noctis tempore, di notte, di nolletempo, vj- 
xrt.ip, Stai v-.jx.tzz. — 1.°) Node apud Cic. 4. Alt. 
3. a med. Nihil esse, quod in campum nocte ve- 
niretur. Id. 4. Ilerenn. 36. 48. Luce nodem, no- 
de lucem exspectatis. L'iv. 21. 11. Saguntiui non 
node, non die unquam cessa\erant ab opere. Ovid. 
3. Pont. 1. 40. Et nili pro me nocte dieque de- 
cet. Liv. 8. 34. su6 fin. Nee disccrnatur, inter- 
diu, node: aequo, iciquo loco: jussu, iujussu im~ 
peratoris pujnent. Id. 1. 47. Nee node, ncc in- 
terdiu virum conquicscere pati. — 2-°) Noclu 
[iroprie est nomen Abiativi casus, ut dm, nalu, 
sponte etc. — a) Ilinc pro Ablativo nocte cum 
Adjediws quoque usurpatur. — Masc. gen. apud 
Calo.iem tantum R. R. 156. Poslea ponilo pocil- 
lum in sereno noctu. Eadem ralione dicitur cum 
primo lucu: V. IX X. — Fern. gen. Ennius apud 
Macrob. 1. Saturn. 4. Qua Galli furlim noctu 
summa arcis adorli Mcenia, coneubia, vigilesquc 
repeote cruentaot. Ubi Jfacrob. Animadvcriendum 



NOXA 

est, non solum quod noctu concubia, sed quod 
etiaro qua. noctu dixerit; et boc posuit in Aona- 
lium septimo: io quorum tertio clarius idem di- 
xit : Hac noctu fllo pendebit Etruria tola. Sic 
Piaut. Mil. glc-r. 2. 4. 28. noctu bac somniavi. 
et Id. Amph. 1. t. 116. Credo ego, bac noctu No- 
clurnum obdormivisse ebriura. Claudius Quadri- 
gariu$ spud Macrob. loc. cil. Senatus de noctu 
convenire, noctu raolta domum dimitli. Macrob. 
ipse 1. 3. in fin. Ergo noctu futura, quum media 
esse casperU, auspiciura Saturoaliorum erit. — 6) 
Adverbii more. Enniut apud Paul. Diac. p. 179. 

7. Muii Ob Romam noctu legiones ducere cos- 
pit. Cic. 14. Fam. 7. ILok-qv axparov noctu ejeci. 
Id. 4. Tusc. 19. 44. Noctu ambulabat io publico 
Tberaistocles. Sail. Jug. 1-2. Noctu Jugurlbse mi- 
lites introducit. Ntpos Eumen. 2. extr. Nisi ille 
clam noctu ei prasidiis ejus etTugtsset. Horat. 2. 
Ep. 2. 27. lassus dum noctu stertit. Ptaut. Cas. 
4. 4. 5. Noctuque et diu ut Tiro subdola sies, ob- 
secro, memento. Ejutd. fragm. apud Non. p. 98. 
27. Merc. Nee noctu, nee diu. Titinius et Sail. 
2pud Charis. 2. p. 185. Putsch. Noctu diuque 
slaliooes et vigilias teutare. Sail. Jug. 42. Diu 
noctuque exercitum tentabat. Cic. 2. Merenn. 4. 

1. Qua bora, noctu, an interdiu. Cots. 1. B. G. 

8. Nonnunquam interdiu, sapius noctu. — 3.°) 
Antiquum est hoc sensu nox pro node, quod ex 
Genitivo noctis per syncopen factum (noclis, nox) 
et Gracorum more usurpatum nonaullis videtur. 
Lex XII. Tabul. apud Macrob. i. Saturn. 4. a 
med. et apud Gell. 8. 1. in lemmatc. sit nox 

FVBTVM fACTTM XSIT, SKI IB OCC1JIT , JOVnK CAI- 
sva ssto- Enniut apud Pritcian. 8. p. 724. 
Putsch. Si iuci, it nox, si moi, si jam data sit 
frui. Forcellinus addit etiara illud Piaut. Mud, 

2. 4. 4. accipiam hotpitio, si nox advenis. At re* 
ceniiores Critici aliler leg. 

NOXA, «, f. 1. (noceo) nocumentum, Traus, 
^Xct/jt; (It. nocumento, danno, pregiudizio; Fr. 
tort, prejudice, dommage, mal, malKeur, calami' 
t£; Hisp. tuerto, agravio, perjuicio, dark); Germ. 
d. hurt, harm, damage, mischief, injury, pre- 
judice; Angl. Schaden, den man zufugt oder 
leidet). 

I.) Proprle. Formula deditionis Fecialis apud 
Liv. 9. 10. ntb fin, qvajii>o<?yk mk» Homing ir- 

IVSSY POFVt.1 *• J0KDV3 ICTYSt I»I SPOr-OKDIHYHT 
ATpVE 01 SAH HIM WOXA* HOCTSRYKT. 8iC LtX 

XII. Tabul. apod Ulp. Dig, 9. 4. 2. ad Jin. si 

8BKTTS FYKTVM FAXIT rfQJUSTYI NOCTlT. -<f. Jeq. 

noiiirave. et Dig. 35. 2. 63, Eadera causa est ejus 
servi, qui noxam nocait. Ovid. 6. Fajt, 129. Tri- 
sles rxjxai a foribui pellere. Grot. Cyneg. 13. 
Tu trepidim belto vitam, Diana, ferino Qua pri~ 
mam quacrebat optm, JignaU reperti* Protegere 
auxiliis crtwmque hac solvere noxa. h. e. tanto da- 
muo eripere. Manil. 2. 480. noxas btllumque xno- 
vere. Cotum. 1. R. i?.6. 14. Ea res ab coxa cur- 
culio-Dum cowdiUi fryges deTendit. Ptin. 2. Bi$t. 
net. 63. 63. (159). Terra ad ooiam genuit aliqai. 
Liv. 34. 19. SI domoi abire vellent, nihil earn 
rem none futararp, qaod hostibuj « Romanorutn 
joniis»et>t. Sall.orat. Philippi contra Le.pid. Pra* 
va incepu «>nsuitaribaa doiib ««. Celt. 1. 26. 
n. 4. Cakulus uoco sine alia noxa educikir. Sut- 
ton. Ccet. 81. Spurinfum , ut falsam , arguens, 
quod sioe ulia noxa Idas Martin ade*«nt. Colum. 
6. R. H. 2. 2. Ne juteoci paridi aut arboribua, 
aut objaceali cuiiibet rei ae- impliceot, ocxamque 
CApiaot. si facciano mall, et 12. ibid. 3. 7. Prats- 
slat opere fatignum requieKcre unutn aut alteram 
diem, quam preesum aniraum laboro teram no- 
xam cooclpere. h. e. morbum. 

11.) Translate. ^ 1. Metonymice ooxa est de- 
lictum, culpa, curia, coipa > delitto. Cajus Dig. 
00. 16. 23S. Noxte appellttiooe omtw delictum con- 
tineiur. Piaut. Cas. 2. 8. 71. Manifesto teneo in 
noxa mimico* meos. Ter. Phorm. 2. 1. 36. Hie 
'D noxa est. Liv. 32. 26. ad fin. De bominibos, qui 
in ea non eraat, supplirium sumpsit. Id. 7. 4. 
FHiarn domo, luce, congresju sequalium prohibi- 
tum: quam ob notam ? quia infacuodior sit. /d. 

3. bb. Neye ea cades capitals noxaj baberelur. 
CviH, 2. Pont- 9. "2. Graviorem noiam fa ter i, 
£u\ b. 35. Noxae ('smnatus. Ccbj. 6. B. G. 15- In 
furto, aut latrocinio, aut aliqua ooxa corcprehen- 



— 399 - 

iuj. Quintil. 5, 12. 13. Noxam admittere. Colli- 
ttrat. Dig. 9. 4. 32. committers Pelron. Satyr. 
139. merer!. V. MEREO. — In plu?. numero. Am- 
mian. 21. 15. Quern noxarum conscieatia stimu- 
labat. ^ 2. Item pmna, quae ob culpam debetnr, 
pena, casligo, •ztittapia. Bine noxes dedere ali- 
quem, est puniendum exbibere, sd pcenam dare. 
Dicitur autem ferme de servo, qui noxam admisit, 
et supplicio cfuclendus traditar ei, in quem inju- 
rius fuit.-Apud JCtas ssepe hoc legitur: quorum 
loca plurima ex Pandectis congessit Briuon. de V. 
S. Sic Liv. 28. 29. Mergi freto, satius Siciliai esse, 
quam velut dedi noxa inimico. Ulp. Dig. 4. 3. 
9. Si servum pignoratum rjoxae mihl dederis, de 
dolo teneris. Paul. ibid. 9. 4. 19. ad fin. Dl de 
peculio servi tui ad noxam dedere ticarium da- 
mnerls. Aurel. Vict. Orig. R. R. 6. Servum noxae 
dediL — Bine translate. Colum. 1. R. R. procem. 3. 
Rem rusticam pessimo cuique servorum, vel carni- 
fici, noxae dedimus. h. e. a66iam dato a straziare. 
~ Servus noxa solutus in Vel. ediclo csdil. apud 
Gell. 4. 2. intelligitur, non qui nuilam unquim 
noxam commiserit, «ed qui noxali judicio subje- 
cts non sit. Ergu si noxam commisit, nee per- 
manet, noxa solutus videtur. Ita Ulp. Dig. 21. 
1. 17. ad fin, — Eximere aliquem noxce apud 
Liv. 8s 35. est a pcen* ob noxam debita. — Et- 
iam aaimalia noxas deduntur ei, cui nocuerint: 
actio autem datur io dominum. Ulp. Dig. 9. 1. 
1, Hinc Ovid. 1. Fust. 359. uoisb tibi deditus 
bostis (caper) Spargitur afluso cornua, Baccbe, 
mero. — JYoxce accipere, est ejus, cui servus no- 
xae deditur. Ulp. Dig. 7. 1. 17. *f 3. Interdum 
noxa dicitur ipse servus, qui noxas reus eat: vel 
animal, quod noxam oocuit. Justinian. 4. Institut. 
tit. 8. Noia est ipsura corpus, quod nocuit, Ideal 
servus: noxia ipsnm maleficium, veluti furtum, da- 
mnum. Ulp. Dig. 9. 1. l.a med. Aut noiiam $ar- 
cire, aut noxam dedere oportet. et mox. Quod no- 
xas dedendae facuitalem dominua amlserit. Paul, 
ibid. 4. 4. Noxas deditio. — NB. De noxa pro rixa, 
V . NOXIA ad fin. -— H'pwav iroISe? \$ai, He- 
roum fllii noxas, Gr*cam proverb, quo docemur, 
mrpe ex bonis maloi naaci Alios, ex doctiorlbus 
rudes, ex sapientibus italtoi. Iilustratur luculenter 
a Spartian. Sever. 20. et 2i,, cui adde Val. Max. 
3. 5. 

NOXALE, if, n. 3. V. voc. »eq. In fin. 

NOXA US, e, adject, ad noxom pertlnens. JVo- 
xalis actio, qua Instituitur in eum, cajus servus, 
aut animal noxam nocuit. Cajus Dig. 9. tit. 4. 
q<ii est De ooxalibus actioolbus 1. 1. Sic Noxalis 
causa, Paul. ibid. 4. ad fin. et Noxale judicium, 
Ulp. ibid. 2. et 8. et Cajus ibid. 27. — Hlnc 

Noxalt, is, n. 3. snbaudi judicium, absolute, 
substantivorum more. Noxali agere est noxali ju- 
dicio, teu acti^ne experiri. Africanut ibid. 28. Sic 
Ulp. Dig. 47. 7. 7. Sabinus ait competere noxa- 
lem. Al. leg, noxale. et 42. 1. 4. extr. Noxali con- 
demnatus. et 9. 4. 21. ad fin. Noxali experiri. 

NOXIA, as, f. 1. (noxius) idem quod noxa, da- 
mnum, nocutnento, da»no, pregiudizio. 

I.) Proprie. Feslus p. 174. 34. Mull. Noxia, 
ut Ser. Sulpicius Rufus ait, damnum significat: apud 
poetas autem et ora tores oonitur pro culpa; at no- 
xa peccatum, aut pro peccato rxsnim, ut Altius in 
Menalippor « Tele ate huic nox» obnoxium ». I- 
lem quam lex jubet a noxae dedere », pro peccato 
dedi jubet. Casciliua in Uypobolimao Chairestra- 
to: «Nara ista quidem noxa rouliebdst, magis quam 
viri )». Lex XII. Tabul. apud Plin. 18. Hist. nat. 
3. 3.(12). et Gell. 11. 18. Irapuberes prastoris arbi- 
tral verberari voluerunt, noxiamque ab his lactam 
sarclri. Ter. Phorm. I. 4. 48. In re Incipiunda ad 
defettdendam ooiiim. Ubi Donatut: Noxiam, Dune 
culpam: alias pcenam. Et est {Tttv^ecuc ab eo quod 
est noxa: et hoc factum est propter iambum. Ulp. 
Dxg. 9. 1. 1. Aut dari quod nocuit, idest id animal, 
quod noxiam commisit, aut ceslimalioQem noxlsc 
afferre. Celt. ibid. 17. 1. 48. Non oportet ess-J no- 
xia: fidejussor!, si ipse pepercit pudori iuo. — Hinc 
est eiiam mflleflcium, vis nocendi, veneficium, ma- 
lignila, virtu nociva. Plin. 21. Hist. nat. 17. 68. 
(108). Remedio est contra veneflciorum noxiam. Id. 
•20. ibid. 13. 51. (131). Succus rutae copiosior datus 
veneni noxiam obtinet. Id. 14. ibid. 16. 19. (100). 
Jigris yini noxiam timeot. Id. 28. ibid. 19. 77. 



NOXIUS 

(247). Etiam contra Dlatas ooxias valet. I* afrt* 
gherie. 

IS.) Translate est culpa, offeosa, maleficium, eel- 
pa, delitto: V. Justinian. 4. Institut. tit. 8. al- 
latum in NOXA II. 3. Ptaut. Most. 5. 2. 47. Tra- 
nioai remilte, quseso, hanc noxiam causa mea. Sic 
Ter. Eun. 5. 2. 13. unam hanc noxiam Dimilte: 
si aliam admisero uoquara, occidito. Rursus Piaut. 
Trin. 1.1. Let 4. Amieum castigare ob meritam 
noiiam, Immune est faclnui-:nam ego amieum 
bodie meum Concastigabo pro eommerita. ooxi». 
Id. Merc. 4. 3. 30. In noxia esse, et ibid. 5. 4. 23. 
Noxiis vacuum esse. Id. Bacch. 4. 9. 81. Noxia 
carere. Ter. Hecrr. 2. 3. 3. quod me accusal nunc 
vir, sum extra noiiam. Id. ibid. 3. 1. 30. Pueri 
inter sese quam pro levibus noxiis iras gerunt. 
Cic. ^oic. Am. 22. 62. Quod in minimis no- 
xiis et in his levioribus peccatis primum qase- 
ritur, ques cousa raaieficii fuerit. Liv. 10. 19. Si 
qua clades incidisset, jesertori raagss , quam de- 
serto, noli© fore. At. leg. noise. Tac. 6. Ann. 4. 
Metum prorsus et noxiam conscientia pro fredere 
haberi. timore e mala coscienza strlngono tali al- 
leanze. — NB. Est qui putat aliquando esse dia- 
sidium, jurglum, rixam, contesa,rissa, riotta. Au- 
son. Edyll. 13. de monosyll. inconn. Saspe In 
coojugiis fit noxia, si nimia est dot. Petron. Sa- 
tyr. 96. A duobus leclicariis io mediam noxiam 
perfertur. Alii Id negant, nam apud Petron. legunt 
rixam: apud Ausan. ita disthsguuot: Sospt in con- 
jugiis fit noxia, si nimia est, dos. 

NOXIA LIS, e, adject, noxius. Prudent. 9. Ca- 
themer. 18. Lex noxialis. et 14. s 6 id. 1107. career. 

NOXlETAS, stia, T. 3. (noxius) noxa, culpa, ma- 
leflclum.Tertu^. Apolog. 2. 

NOXlOSUS, a, um, adject, (noxia). Sup. Noxio- 
sistimus I. et II. — Noxiosus est idem ac noxius, 
damnosus, perniciosua. 

I.) Proprie. Seneca 1. Clem. 26. SI ooxiosissi- 
mo cuique animali in dos darelur potestas. AL leg. 
nojj'tsi'mo., vel noxiimmo, ut sit a noxius. Id. 7. 
Benef. 10. Noxiosa res, ac malo gentium in medium 
proditur®. 

II.) Translate qai in noxia est, reus, noeens, cul- 
pa obnoiius, vltiosus. Petron. Satyr. 130. Curavl 
dliigentius noxiosisaimam corpus. Seneca Ep. 70. 
sub fin. Animl perditl noiloslque. 

NOXlLIS, e, adject, nocivus, noxialis. Gloss. 
Itid. Noxilis, nocens. 

NOXItODO, mis, f. 3. idem ac noxia. Accinu 
•pud Non. p. 143.22. M ere. Noxilado oblitteret 
Pelopidnrum. 

NOXlUS, a, um, adject, (noxa). Comp. Noxior 
quidam legunt apud Senec. 1. Clem. 13., al. ob- 
noxior. Sup. iVoxixjimuj vel noxiissimus V. in 
NOXIOSDS I. — Noxiua est qui nocet, damnoau*, 
peroiciosus, f5kafiep6<; (It. nocevole , dnnnoio, per- 
nicioso; Ft. qui nuit, nuisible, malfaisant; Hlap. 
dahoso, perjudicial, ofensivo; Germ. z. Schaden 
gthorig, schddlich; Angl. hurtfuV, harmful, in- 
juriaut, noxious, prejudicial, baneful). 

I.) Proprie. Cic. 3. Legg. 3. 6. Magistrates rwc 
obedientem, et noxlum civem coerceto. Plin. 9. 
Hist. nat. 48. 72. (155). Araneui aculeo noxiua. 
Id. 17. »6»d. 4. 2. (24). Qulbusdara locis afDatus 
maris noiii, in plurimia iidem alunt. Ovid. 5. 
Trist. 10. 22. noxia tela. Virg. 7. &n. 326. eri- 
mina. Martial. 2. 61. liogna. maledica, et 10. 5. 
Noxia aves. h. e. cadaverum avldse, et mall o- 
minis. 

II.) Translate est noxa reus, culpa obooxius, ma- 
lus, cattivo, reo, colpevole. — a) Adjective. 
Fkmf. Merc. 4. 3. 26. Urges (me) quasi pro noxio. 
Sail. Jug. 42. Nobilhas noxia. Liv. 39. 41. extr. 
Multos, qui citati non adfueraat, noxios judicavlc. 
Ovid. 10. Met. 349. Nee metues atro crinitaa an- 
gue aorores, Quas, facibus savis oculos atque ora 
peteotes, Noxia corda vident? ~ fc) Noxii abso- 
lute usurpatur a Colum. 1. R. R. 9. 5. Neque ma- 
lim per noiios, quam per ionoeeoles rura colere. 
Sueton. Vitell. 17. Reducio coma capite, ceu noxll 
solent. Adda eumd. Cat. 27., Claud. 34. et Ner. 
12. — c) Cum Ablat. Liv. 7. 20. In Faliscos, 
eodem noxios crimiae, vis belli conversa est, — d) 
Cum Genit. Tac. 5. Ann. II. Ut noiium conjura- 
tionis ad disquisitionem trabebat. Ulp. Dig. 29. 
S. 3. Noxius facinoris. reo. 



NUBECULA 



NU 



NCBECULA, ib, r. 1. deminut. a nubes, parva 
nubes, nuvoletta, vefsXicv. 

I.) Proprie. Pttn. 18. //is!, nat. 35. 82. (356). 
Nubecula quamnis parva ftatum procellosum da- 
bit. Apul. de Mundo. Nebula constat aut ex oi- 
tu nubecula, aut ex. ejus reUquiis. Adde eumd. 
ibid. ter. Ammian. 23. 5. Sole vergente jam in 
occasu, ex parva nubecula subito acre crassato u- 
sus adimilur lucis. 

U.) Translate- f 1. Per stmilitudinem dicitur 
de ali is rebus. PUn. 28. Mist. nat. 6. 19. (68). Mala 
urina, in qua veluti tortures atquc oubecuiae ap- 
parent. (Similem locum vide sis apud Ccel. Aurel. 

1. Actit. 3.) Id. 37. ibid. 5. 18. (68). Smaragdi 
nubecula obducti. Aliud est hoc, quam umbra. Nu- 
becula enim albicanlis est vilium, quuir. viridis non 
perlransit aspectus, sed aut intus occurrit, aut ex- 
cipit in fine visum candor hie coloris. Id. 34. ibid. 
18.54.(176). Plumbum dcrasum lavatur dutci aqua, 
donee nubecula? omncs eiuantur. Id. 29. ibid. 6. 
38. (123). Nubecula et caligationes suffusionesque 
oculorurn. Id. 28. ibid. 8. 24. (88). Ramentis cbo- 
ris nubecula? in facie tolluntur. Id. 20- ibid. 7. 
26. (61). Nubcculas oculorurn sanare. Id. 22. ibid. 
21. 27.(55). discuterc. ^ 2. Figurate est torvitas, 
tristilia supercilii, sevcritas vultun. Cic. Pis. 9. 20. 
Nequc tain fui timidus. ut, qui in maximis turbini- 
bus reipubl. navem gubernassero, frootis tuae nu- 
bcculam, aut college tui contaminatum spiritum 
pertimescerem. 

NUBELLULUS, a, urn, adject, deminut. nubecu- 
lis sulTusus. Veget. 5. Veterin. 74. Schneid. Rba- 
mnos fuscior et nubcllula. Morgagnius mallet ru- 
bella; alii novellula: V. Schneider, ad h. I. 

NUBES, is, r. 3. Nubis in recto singulari, et 
mascul. geo. est Plauti Merc. 5. 2. 38. Nubis ater, 
imberque inslat. Alii leg. nubia atra. Est etiam 
qui leg. nubs ater. Nam et Auson. Edyll. 12. de. 
monosyll. histor. 4- Perjuram Lapitbam Juoonia 
ludiOcat nubs. Adde Liv. Andron. apud Serv. ad 
Virq. 10. JEn. 636., sed improbat ipse Servius 
turn bie, turn ad 1. ibid. 591.— Nubes est vapor 
densatus in aere et obumbrans, ve$skr, (It. nu- 
vola, nube; Fr. «ue. nuee, nuage; Hisp. nube, 
nublada; Germ, die FTolke; Aogl. a cloud, mist). 

I.) Proprie. — a) Geoeratim. Seneca 2. Qwest, 
nat. 30. exlr. Est autem nubes spissitudo aeris 
crassi. Cic. 2. Nat. D. 39. 101. Aer copcretos 
in nubes cogitur, humoremque coiligens terram 
augel imbribus. Id. 4. Acad. (2. pr.). 22. 70. Qui 
sub nube solem ooo' ferunt. Lucret. 6. 97. coa- 
currunt sublime volames JEtheriae nubes contra 
pngnantibu* veotis. Virq. 1. /En. 92. Eripiunt su- 
bito nubes caeluinque diemque. Horat. 2. Od. 16. 

2. atra nubes condidil lunam. Petron. Satyr. 114. 
Nubes undique adductse obruunt tenebris diem. 
Virq. 1. G. 323. fcedam glomerant tempestatem 
imbribus atris Collectee ex alto nubes. et 4. ibid. 
312. ellusus aestivis nubibus imber. Ovid. 8. Met. 
339. excussis elisi nubibus ignes. Id. 2. Trist. 142, 
Nube solet pulsa candidus ire dies. Virq. 1. JEn. 
147. Collectasque fugat nubes, solemquc reducit. 
PUn. 18. Hist. nat. 35. 82. (355). Nubes globao- 
tur. Id. 2. ibid. 47. 48. (126). Venti nubes abi- 
gunt. et ibid. 43. 43. (112). Fulgetris nubes fiodi- 
tur, fulminibus perrumpitur. — b) Nubis epilhe- 
ta sunt ferme, nigra, atra, umbrosa, picea, fusca, 
rubens, opaca, aquosa, gravida, bibuta, ca?ca, ca- 
va, tenuis, densa, spissa, fulva, obscura, azlheria, 
sicca, glauca, accensa, volucris, gelida, etc. Virq., 
Ovid., Horat., Val. Place, Seneca Trag., PUn., 
Lucan. etc. — c) Nube deprendere volucrem 
jaculis apud Sil. It. 16. 566. est in nube, sub 
nube, fllte volanlem. Sic Manil, 5. 291. Penden- 
temque suo volucrem deprendere caelo. et Virq. 
5. Mn. 516. Plaudentem nigra Sgit sub nube co- 
lumbatn. Ponitur enim nubes ad sigoificandam al- 
titudinem. Sil It. 6. 272. de angue ingenli. et 
Bolitum in nubes tolli caput. Horat. 3. Od. 29. 
10, Molem propiaquam nubibus arduis. — d) 



— 400 — 

Sabozce nubes apud Slat. 4. Silv. 8. 2. sunt Tumi 
ex ture incenso. Cf. Curt. 6. 6. ad fin. Fumus in- 
gens velut quadam nube abscooderat caelum. Virq. 
3. JEn. 571. horrificis juxta tonat jEtna ruinis: 
Interdumque atram prorumpit ad aethcra nubem 
Turbine furnaotem piceo el candente favilla; lu- 
terdum etc. 

II.) Translate. ^ 1. Dicitur de macula, umbra 
et fuscitate in rebus splendidis. PUn. 33. Hist. 
nat. 8. 44.(127). Est aliquod experiineiitum politi 
argenti et in balitu hominis, si sudet protinus nu- 
bemqne discutiat. Id. 37. ibid. 2. 10. (28). Crj- 
stalla infesiadtur plurimis vitiis, scabro fcrrumine, 
maculosa nube, etc. Petron. Satyr. 108. Liquefa- 
ctum per totum os atramentum omnia lineamcnta 
fuligincst nube conruderat. <f 2. Transfcrlur et- 
iam ad significandam vim et multitudinern instar 
nubis densam et obumbrantem, ut nimbus. f,iv. 
42. 10. Nubes locuslarum. Pit n. 29. Hist. nat. 6. 
34. (107). muscarum. Virq. 12. /En. 254. volu- 
crum. Liv. 38. 26. ad fin. Velut nubes lerium 
telorum conjecla obruit aciem Gallorom. Val. 
Place. 2. 521. Occupat Alcides arcum, totaque 
pharetrse Nube premit. Sil. It. 6. 336. nubes den- 
sa Laconum, k. e. cohors. Liv. 35. 40. Rex pedi- 
tum equitumque nubes jactai. Virq. 9- £n. 33. 
nigro glomeratur pulvere nubes. Val. Flacc. 4. 
495. Cocytia nubes. ft. e. Ilarpyiarum ca?tus men- 
sis involitans. Stat. 2. Theb. 321, talern sub pe- 
ctore nubem Consilio voivens. ft. e. cogitationum 
et curarum multitudinern. Seren. Sammon. 3. 34. 
farrea nubes. h. e. porrigo capitis, furfures. *| 3. 
Nubes et inania captare apud Horat- Art. P. 
230. proverbiqlis locutio de eo, qui inutiiia dicit, 
vana, et nimis elaia, tnflata, fulilia. Nihil enim 
tenet, qui nubem captal. ^ 4. Iteris dicitur de 
rebus pluribus, qu;e tenues veluti nubes aliquid 
tegunt atque obumbrant. — a) In illo f^uintii. 
Declam. 1. 17. Qua? obsolctam protinus nubem 
et tempori accomtnodata lugubria (lameo reverlen- 
te mutabis: nubem intellige tenuissimam vestem, 
aut velura pellucidum. Quo facit illud P. Syri 
apud Petron, 55. Burmann. JEquum est induere 
nuptam ventum textilem , Palam prostare nudam 
in nebula linea. Alii vestem pullam interpre- 
tantur. — b) De umbra. Stat. 6. Theb. 586. 
Deserpitque genis, nee se lanugo fatctur Inionsa? 
sub nube comne. — c) De tristi seveiitate, qu--e 
velut nubes in vultu apparet. Horat. I. Ep. 18. 
94. Deme supercilio nubem. Sil. It. 8. 612. non 
ille rigoris Ingratas Iaudes, nee nubem frontis a- 
mabat. — d) Eleganter de ebrietate et sopore, 
quibas mens quasi nube obruitur. Val. Flacc. 3. 
65. Rbffitus iniqui Nube meri geminam Pholoen 
majoraque cernens A6tra etc. Auson. Episl. 14. 
12. Pelle soporiTeri senium nubemque veterni. Stat. 
1. A chill. 646. Bacchi coraites, discussa nube so- 
poris, etc. Id. 10, Theb. 280. ut quemque liga- 
tum Infelix teliure sopor supremaque nubes Ob- 
ruerat. Id. 4. Silv. 6. 72. jam mortis opacm Nu- 
be gravis. — e) De caecitate. 5to£. 4. Theb. 512. 
Ne tenues annos, nubemque banc frontis opac.-e 
Spernite. ^ 5. De tristilia et cura , calamitatc, 
infortunio. Stat. 1. Silv. 3. 109. omni detersus 
pectora nube. et 3. ibid. 3.146. D extra bis octo- 
nis fluxeruot saecula lustris, Atque asvi sine nube 
tenor. Ovid. 5. Trist. 5. 22. Pars vitae tristi ce- 
tera nube vacet. Cic. Dom. 10. 24. Illis reipubl. 
tenebris caeeisque nubibus et proceHis_. quum se- 
natum a gubernaculis dejecisses, etc, /'. NOX. 
<| 6. De obscuritate, tenebris, silentio, arcane. 
Horat. 1. Ep. 16. 60. Labra movet metuens nu- 
diri: Pulcra Laverna, Da mibi fallcre, da justo 
saoctoque videri; Noctem peccatis, et fraudibus 
objice nubem. ft., e. effice, ut peccata mea et frau- 
des lateant, ut impune sit mihi fraudihus ulenti. 
^ 7, Nubes belli est belli moles et vis ingruens. 
Justin. 29. 3. 1. Videre se ait consurgentem in 
Italia nubem illam trucis et cruenti belli. Virq. 
10- /En. 808. sic obrulus undique telis ^Eneas nu- 
bem belli, dum detonet, omnem Sustinet. Sil. It. 
16. 649. fateor, primoribus annis Excepi nubem 
belli, sdlusque ruenti Obj?cl caalo caput, atque in 
me omnia verti. 

NtBESCO, is, ere, o. 3. nubilus fio. V. ^ucto- 
ris incerti loc. cil. in LYCUNITES. 

NCBIFER, fera, ferum, adject, (nubes et fero). 



NUBILO 

^ 1, Est nubes gustinens, annuvolalo, nuvoloso, 
Tuspjvsf e\o;, V£f wor,;. Ovid. 2. Met. 226. Aeri.neque 
Alpes et nubifer Apenninus. h. e. adeo excelsus, 
ut verlicem inserens nubibus eas portarc videatur. 
Sie Val. Flacc 4. 599. nubifera surgenlcm rupe 
Carambin. % 2. Item nubes affeiens. apporfalo- 
re di nubi. Ovid. Heroid. 3. 58. dare nubifcris 
linea vela N'otis. Sil. It. 10. 323. nubifer Eurus. 
Lucan. 5. 415. Per Tula nubi fori votat inconsian- 
lia vcris. 

NCKlFlCUS, a, urn, adject, (nubes et facio) qui 
nubes agit, seu cogil. Vet. Poela in Anthot. Lai. 
T. 1. p. 311. Burmann. Nuncia Junonis (Iris) 
vario decorata colore, ; Elhcra nubiiicum complc- 
clitur orbe decoro. 

NCBUTJGCS, a, urn, adject, qui nubes fugat. 
Colum. 10. II. II. 288. Nee tarn nubifugo Borea 
Latonia Phmbe Purpureo radial vultu. 

NCBlGENA. m, comin. gen. 1. (nubes et gigno) 
genitus ex nube, v=f sX'jyevTi;. ^ 1. Generatim. Stat. 
1. Theb. 365. Amiies nubigenw. torrenti. et Pru- 
dent. Hamartig- 486. nimbi. — Nubigenas clipeos, 
Sj&TTfTScs, Stat, vocal ancilia, 5. Silv. 2. 131. quia 
caelo lapsi sunt, ut ait f'irg. S. /En. 66i. Al. leg. 
nubige.ro:;. ^ 2. Specialim nubiqence dicuntur 
Ceutauri , quod ex nube nati sint. Quum enim 
Ixion Junonem deperiret, oblata est ill* cubes, quae 
faciem Junonis repraesentaret, rum qua congressus 
genuit Centauros. 5taf. 5. Theb. 263. si quando 
profundo Nubigena? calucre niero. Adde Ovid. 12. 
Met. 211. et 5*1. ^ 3. Item specialim de Fhry- 
xo. Colum. 10. R. R. 115. Mox ubi nubigenaj 
Phrjxi, nee portitor Heiles, etc. ft. e. Alius Nephe- 
les, quae Nebula dicitur ab Tlygin. fab. 1. 2. et 
3. Nam vsy^.v nubem, ncbulamve significat. V. 
NEPHELE. 

NCBlGENUS, a, uni, adjTl- (nubes et gigno) 
qui nubem general, ('laud. Mamert. i.Slat. anim. 
7. Purior ae subtilior aeiher hunc procellosum ae- 
rem et naturaliler nubigenum et loco et digni- 
late supereminet. A I. leg. nubigosurn. 

NCB1GER. V. NUBIGENA i. 

NCbIGUSL'S. V. NUBI GEN US. 

NCBILAR, aris ; et 

NClULARR, is, n. 3. V. roc. seq. 

NC 111 LABIUM, li, n. 2. et nubilar vet nubilare, 
is, n. 3. portico, porticale, locus in villa, in quo 
rncssis trituranda reponitur, quum nubilum fit cae- 
lum et pluvia timetur. f'arro 1. R. II. 13. 5. 
fEdificium facere oportet, sub quod tectum totam 
fundi subjicere possis messem: quod vocant quidam 
nubilarium. Id secundum aream faciundum, ubi 
triturus sis frumentum , magnitudine pro modo 
fundi, ex una parte apertum , et id ab area, quo 
et in trituram proruere facile possis, et si nubi- 
lare eceperil, inde ut rursus celcriter rejicere. Co- 
lum. 1. H. R. 6. 24. Areas nubilarium applica- 
ri debet, propter inconstaniiam caeli, quo collata 
semitrita frumenta protegantur, si subitaneus im- 
ber incesserit. Id. 2. ibid. 20. 3. Si seges cum 
parte culmi demessa sit, in nubilarium congcrilur, 
et subinde oppuriunis solibus tuirefacta proteritur. 
Quidam nubilar hie leg. Inscripl, reperta in villa 
Pinciana. qua; legit ur apud Zaccaria Istituz. an- 
tiq. lapid. p. 3*0., et est apud Orell. 4369. lo- 

CVS SBPVLCHRt COSTIMiT PER CIPPOS D1SP0SITOS IV" 
GSHa OVATTVOR BT NVBILARK LOCVS UABITATIOMS 
TTTKLA MOWIMEKT1. 

NCbILIS, e, adject, (nubo) da marito, nubile, 
aiv'Szoq tti^aia, entyfltpto;, quae est apta, ut viro 
in matrimonium jungatur. Cic. Cluent. 5. 11. Re- 
liquit grandctn et nubilem Gliam. Virq. 7. JEn. 
53. Jam matura viro, jam plenis nubilis annis. Adde 
Nepol. Epam. 3.; et Ziu. 29. 23, — Poetice Ovid. 
14. Met. 335. Usee ubi nubilibus primus maturuit 
annis, etc. 

NCBiLO, as, are, n. et a. 1. (nubes). Part, Nu- 
bilam sub B. — Nubilare 

A) Neutrorum more est nubilum facere, nubes 
inducere, annuvolare, vsyow. 

I.) Proprie. — a) Absolute, ut hiemat, pluit 
et hujusmodi. Varro 1. R. U. 13. 5- Si nubilare cce- 
perit. -- b) Passive. Cato II. R- 88. Usque adea 
in sole habeto, donee eoncrcverit: ubi nubilabi- 
tur, noctu sub tccto ponito. 

II.) Translate. PUn. 37. Hist. nat. 7. 25. (94). 
Fulgorem cacbonculi debere candidum esse, ut po- 



NUBILOSUS 

iitas extremo visu nubilanlet illollit exardescen- 
te fulgore. 

B) Active occurrit translate tantum et est obscu- 
rare, tenebris obducere. Pautin. Nolan, carm. 10. 
•J7. Quam (lucem Dei) vis sophorum callida arsque 
rhetor urn el Figmenta votum nubilant. 

NCuILOSUS, a, um, adject, nubilus, nuvo- 

loso. 

I.) Proprie. Apul. 1». Met. Calum, nubilo sa ca 

Heine di«jccta, splendorc candebat. 

II.) Translate. Cret- Aurel. 2. Acut. 27. Scqui- 
lor ctiam vjjos nubilosus, ve! nubilus, mentis alie- 
oatio elc Ilinc paid nubitosui diiterre a nubt'fut. 
NTJIllLA, urum, n. plur. 2. et 
NCBlLUM, i, n. 2. F. toe seq. sub I. 
NfJBlLUS, a, am, adject. (nubcs> nobibus od- 
ductus, wSwBus (It. nuvofoio, annuvofafo, o/Ju- 
scafo; Fr. luiaafur, nc : 6uteux, couuert de wa- 
ges; llisp. nubiado, nebuloso; Germ, wolky, oe- 
u*>ik, mi< /f'oflffn wbersogen} Angl. clou d>, ob- 
jured with clouds, overcast, lowering). 

I.) Proprie- — a) Adjective. PUn. 16. Jfist. not. 
26. 40. (10U). Nubilum calum. Id. 2. ibid. 35. 35. 
(tOO). Nubilus dies. Tibull. 2. 5. 76. annus. PUn. 
18. Hist. nat. 25. 60. (225). occasus sidcris. — 6) 
JYubilum, i, n. 2. absolute, lubstantlvorum more, 
est calum, tempus nubilum, vel nubes In acre 
colled*. PUn. 2. Ep. 17. Ibl omnes silent venli, 
execptis qui nubilum Inducunl. Sueton. Net. 13. 
Quum Armenia regem deslinalo per edictum die 
ojtensurus popolo, propter nubilum distutissd. 
Quinlit. It. 3. 27. Vitare soles atque tenlos, ct 
nubila etiom ac sicritates. i tempt nuvolosi. — 
tlinc Ablatlvus nubilo, nubilo die, tempore, ac- 
re. PUn. 7. Hist. nat. 60. 60. (215). Eliam nunc 
tamen nubilo liicerla fuere hora. Id. It. ibid. 
24 23 (8i). Aranei screno non lexunl, nubilo le- 
lunt. — Et translate Capell. 1. p. 18. Hie (Jup- 
pUn) immulabill latitla renidebat, bac (Juno) 
commutationum assiduarum nubilo crebrius tur bi- 
ds balur. — e) Nubila, orum , n. plur. 2. abso- 
lute, subslantivorum more, sunt ipsa nubes, nubi, 
nuvole; idque Tere apud Poetas. lucret. 1. 277. 
Lachmann. Sunt igitur venlt, ni mirum, corpora 
caeca, Qua marc, qua terras, qua denlque oubila 
cati Verrunt etc. Id. 4. 443. Raraque per calum 
quum venli nubila portant. el 6-133. quum vent! 
nubila prrnanl. fforal. i. Od.7. 15. Albos ut ob- 
scuro detcrget nubila calo Sape Nolus. et ibid. 
34. 5. Dicspiter Ignl corusco nubila dividens. Firg. 
4, £n. 177. Ingrcditurque solo, et caput inter nu- 
bila condit. Ovid. 1. jtfet.328. Nubila dUjiccre. et 
ibid. 572. conclucerc. et 7. ibid. 202. tnducere et 
pcllere. et It. ibid. 435. venli vexant. Id. t. .*mor. 
8. 9. tolo calo glomerantur. PUn. 2. Hist. nat. 
ti. 62.(153). Rhodi numqusm tanta nubila obduci, 
ut non aliqua bora sol cernatur. 

II.) Translate. *| t. De rebus nubilus est idem 
a- nubirer. Ovid. 2. Pont. I. 26. et Propert. 2. 
13. 56. Nubilus Auster. PUn. 2. Hist. nat. 47. 48. 
(127). Auster Africa serenus, Aqoito nubilus. Ctau- 
dian. 1. Laud. Stitich. 287. Nubilus Orion. 5 2. 
hem tenebrosus, umbrosus, tenebroso,ombroso. 0- 
vid. 3. Fast. 322. Nubila Slit. Id. 4. Met. 432. Est 
tia declnis, funesta nubila taio. et 14. t'6id. 447. 
lucosque petunt, ubl nubilus umbra In mare cum 
r.ata perrumpit Tibris arena, et ibid. 514. antra 
nubila mulla silva. Slat. 4. rh.eb.4S3. Nubilus Ar- 
eas, h. e. in iDleris. degens luce carenlibus. % 3. 
Item obscurus, fuscu J, fosco. PUn. 9. Hist. nat. 35. 
oi. (107). Nubilus color margarita. Martial. 8. 
51.de pkiala, nee odit Eiploralures nubila massa 
focos. ^ 4. Tronsfertur eliam ad animum el est 
larbatus, confuso, turbato. Plaut. Cist. 2. 1. 5. 
i.a nubilam mcnlcm Animi habco: ubi sum, ibl 
□ an sum. .Stat. 3. Theb. 230. Mars nubilus Ira. 
^ 5. Hem est trisl'n, calamitosus, atque aduo in- 
fauflus. — «) Sic est tristis, malinconico, apud 
OLid. 5. Met. 512. de Cerere. toto oubila vultu 
Ante Jovcm pa^sis stclil Invidiosa capillis. 5tot. 
5. Sitv. 3. 12. Frigi.la damnata produxit nubila 
rienii. PUn. 2- Hist. nat. 6. 4. (13). Sol cali 
triiuliam disculit, atque eliam humani oubila ani- 
mi serenat. ^umfit. 11.3. 75. Oculi hilaritale mi- 
lescunt, et irislilia quoddam nubilum ducunt. 
— b': Item calamitosus, calamitoso. Ovid. t. Trist. 
1. 30. Carmina proveniunt animo deducta sereno: 

Toiio III. 



— 401 — 

Nubila sunt subitls tempora nostra malls. Adde 
ibid. V. 6. — c) Item infaustus, adrersul, cora- 
trnrio, infausto. Ovid. 5. TYist.3. 14. Nubila na- 
icenti scu mihl Parca tuit. 

NCRtVAGUS,a, urn, adject, inter nubes yagans. 
Sit. It. 12. 102. de Dcsdalo. Hie pro nubivago 
gratus pia templa meatu Institult Pbcebo. 

NCBO, bi», psi et plus sum, plum, bere, a. 3. 
Faler. Prob. Calhot. p. 1480. .Pufscn. ponil eliam 
praterllum nubui pro nupsi: sed hoc est obso- 
letom. — Part, tfu&em I. 2; et II. 3.; Nuptus 
I. 2. et in fin.; JVupdmis I. 2. — Nubere • tbe- 
m«te nub, a quo nuoei, est legere, operlre, vela- 
re; unde obnu bere, xoXuirrw (It. coprire, vetare; 
Fr. couvrir, voiler; Hisp. cubrir , velar; Germ. 
bedecken, verhullen; Angl. to cover, veil). 

I.) Proprie. <| 1 . Generalim. Arnob. 3-31. 
Quod aqua nubat terram, appcllatus est, inquiunt, 
cognominatusquc Ncptunus. Auct. Pervigil. Fen. 
22. Ipsa (Fcnus) jubet, mane ui uda virgines nu- 
bant rosa. % 2. Quoniam vero sponsa apud ve- 
teres, quum viro tradebantur, flamco nubere, idejt 
velare capita solebant: faclum est, ut per metooy- 
miam usurpeiur pro in matrimonium eoliocari, ma- 
ritarsi, sposarii, fauifypxt, vuppeuopa»: et de 
sponsa solum dicaiur. Occurrit — o) Absolu- 
te. Plaut. Aulul. 3. 5. 15. quo ilia nubent divl- 
tcs Dotata, si istud jus pauperlbus ponitur? Quo 
lubeat, nubant, dum dot tie flat comet.. Cic. 
Cluent. 66. 183. Turn denlque in fa m Ilia luclutn 
atque in privignorum funus nupsit. Liv. 30. 15. 
Hoc tamen nuueia, melius me morituram fuissc, 
si non in funere meo nupsissem. Ovid. Heroid. 21. 
156. Nuptura toties languida membra cadunt. Tac. 
4. Ann, 40. Posse ipsam Liviam siatuere, nuben- 
dum post Drusum, aut in penalibus iisdeni tole- 
randum haberet. Ttrent. Dig. 35. 1. 60. ad fin. 
Quum lir uxori,si a liberis noo nupseril, in annos 
singulos aliquid legavit. h. e. nubendo non dlsces- 
lerit. — Nubens absolute dicilur Juoo apud Ca- 
pelt. 2. p. 37. At ubl in conspectum nubenlis diva 
.( Pfcitoiogi*) pervenit, -deam Uiibus deprecabatur: 
Juno pulcra etc. — b) Sapissime cum Dalivo. Ter. 
Andr. 3- 3. 3. Filiani meam uubere luo gnalo. Cic. 
I. Divinat. 46. 104. Virgo nupsit ei, cui Cacilil 
oupta fueral. Ovid. Heroid. 9. 32. SI qua voles apte 
nubere, nube pari. — c) Cum Abtat. et prapos. 
cum. F. infra sub g — d) Nubere in familiam, 
in domutn, ut apud Cic. Ccel. 14. 34. Quum ei 
amplissimo genere in familiam clarissiinam nupsis- 
ses. Liv. 4. 4. I'rivatorum coasilium ubique sem- 
per fuit, ut, in quam cuique feminm convenissel 
domum, ouberct. Adde Quintil. Declam. 338. — 
Notandum et illud Gelt. I. 23. Unua n« ut du«* 
uiores baberet, an ut una apud duos nupia esset. 
— e) Suplnum nuptum cum alias verbis elegao- 
ter conjungitur. iVepot Pausan. 2. Dei ei Qliam 
tuam nuptum. Plaut. Stich. 1. 2. 83. Hoslis est 
uxor, iovita qua ad vlrum nuplura datur. et ibid. 
85. nam quo dedisti nuptum, abire notumus. Ter. 
Phorm. 5. 1. 25. nuptum virginem locavl huic 
adolescenli. Cats. i. B. G. 18. Propinquas suas 
nuplum in alias civitalcs collocassc. Sail, fragm. 
apud .vVusian. Mest. Neque virgines nuptum a pa- 
renlibus mittebantur. Plaut- Cas. j>t*l. 86. UUro 
ibit ouplum. — f) Passive impcrsonaliter. Id. 
Pert. 3. 1. 58. Cujusmodi hie cum faraa facile 
nubilur. Tertull. 4. contra Marcion. 38. anfe med. 
Prastrutit, hie quidem nubi, ubi sit et morl. — j) 
Passive. Priscian. 8. p. 789. Putsch, docet, anti- 
quissimos etiam nubo te diiisse activa ralione pro 
nubo tibi. Unde est Nuplus, a urn, maritato. Ccte- 
rum apud Ciassicos Auctores occurrit tantum nupfa 
est. Absolute Plaut. Cas. 2. 2. 7. Ita solent o 
mnes, qua sunt male nupta. Cum Dalivo Cic 7. 
Ferr. 13. 34. Mulicr nupta unt, proposita omni- 
bus . Sulpicius ad Cic. 4. Fam. 5. a med. Filiam 
tuam artolescenilbus primariis nuptam fuisse. Lw. 
2. 4- Vilelliorum soror consul! nupta Brulo ctat. 
Cum AbJat. et prapos. cum Plaut. Asia. 5. 2. 
10. isluc scio Ita fore ill i dum quidem cum illo 
nupta cris. et Cic. 15. Fam. 3. Regis Parthoium 
fiiius, quocum esset nupta regis Armcniorum so- 
ror. et 6. Ferr. 61. 136. Viri, quibusrum ilia nu- 
pta crant. 
I II.) Translate. •! 1. AHquando de riro dicilur, 
1 teste eliam iVon. p. H3. 24. Merc. Nubere ve- 



MJCF.LLA 

teres non solum mulierej, sed eliam viros dicebant| 
ita ul nunc Ilali dkunt. — o) Reperitur etlara 
•implicilrr de Tiro diclum. Tertull. 1. ad Uxor. 
7. tub fin. PontiQcem max. rursus oubere nefas 
est. et 2. ibid. 11. Ncc filii sine consensu patrum 
rite el jure nubcnl. Hieronym. Ep. 22. n. 19. 
Nubat, et nubatur ilie, qui in ludore faciei corn- 
edit panern suuni. Fulgat. inter pr. Matth. 22. 30. 
in resurreclione cnim ueque nubent, neque nuben- 
tur. h. e. neque lemina virum habebit, neque vir 
uiorem. Adde ibid. Marc. 12. 25. — Hint viri nu« 
pti, malrimonio juncti. Farro apud Non. p. 480.3. 
Merc. Viris nuplis, sacriQcabanlur in cubiculo t1- 
dua. — b) Item dicilur quum vir uiori tubjicitur, 
servitque aul propter dolcm, aul propter nobillla- 
tem. Fomponiut apud .Von. p. 113.26. Merc. Ueut 
frater nupjil posterius dol.tta velula, varicosa, va- 
frx. Martial. 8. 12. Uxorcm quare locupletem duce- 
re noiini, (Ju*tilis? uxori nubere'ocJo mea. — c) 
Item quum pr«po*lcra$ uuplias ligoiQcamus. Ju~ 
venal. 2. 135. nubit amicus, Nee multos adbibet, 
Liceat modo vivere: Gent, Ftenl Ista palam, eu- 
pienl et in acta refcrri. Adde Martial. 12. 42.; 
lamprid. Elagab. 10.; et Itnpp. Constantin. et 
Constant. Cod. 0. 9. 31. Ilac scntenlia Sueton. 
Ner. 20. et Tac. 15. Ann. 37. verbo denubo 
usi sunt, f 2. Jocularitcr apud Plaut- est coo- 
cumbere, CUt. I. 1. 45. Ilnec quidem ecaitor co- 
tidie viro nubit, nupsitque hodie, Nubel mox no* 
ctu: oumquam ego banc vlduam cubare |lvl. Nam 
si bite non nubat, lugubro fame familia pcreat, 
•J 3. Transferer ad planus, ul marito, as. PUn. 
14. Hist. nat. I. 3. (10). Vllei in Campaoo agro 
populii nubuut, marilasque complexa, atque per 
ramos earum acandentes, etc. (Sic Herat. Fpod. 

2. 9. adulta vitium propagioe Altai marital po- 
pulos.) Manil. 5. 238. Et le, Bacche, &uai nu- 
beotem jungct ad utmos. Colum. de terra veria 
tempore parturiente, 10. R. R. 157. Alma sioum 
tellus jam pandei, adultaque poscens Semina, de- 
posits cupiet se nubere planlis. F. Infra Nuptui 
tub II. I. — - Hinc Part, prater, pass. 

Nuplus, a, um, matrlruonio juuetus, mars"- 
fato; et 
I.) Proprie — a) Dicilur de feminii. Cic. SexL 

3. 6. Et qua hie est puer , et nupta jam filia. 
Horat. 2. Od. 8. 22. miserseque nuper Vlrgioes nu- 
pta. — Hinc iVupta, as, f. t. absolute, lubstan- 
tivorum more, qua nupsit, aposo, man'tata, rjf^rj. 
Ter. Adelph. 4. 7. 33. et nova nupta eadem hac 
discet. Ovid. 2. Fast. 704. Et venit In thalamos, 
nupta pudica, tuos. Id. 3. Art. am. 613. NupU 
virum timeat: rata tit custodia nuptae. Id- Re~ 
med. am. 773. Quid, Meuelae, doles? Ibai sloe 
conjuge Crcten, Et poieras nupta lenius abesse 
tua. — b) Novus nuptui apud Plaul. Cat. b. I. 
6. est vir sub specie fetnina ductus in ludicris ou- 
pllis. AtTerlur bic locus eliam a Priscian. 8. p. 
789. Putsch. 

II). Translate. <f 1. Do arboribus. PUn. 18. 
Hist. nat. 23. 63. (2G6). PopuJus alba vilibuf 
nupla. h. e. juncta. "f 2. Nupta. verba, loquir, 
Festus p 170. 21. Mull, (quocum cf. Paul. Diac 
p. 171. 4.), dicebantur ab autiquii, qua virginem 
dicere non liccbal, ut Plautus In Dyscolo: « Vir- 
go sum; nondum didici oupia verba dicere ». 

NUBS, Is, f. 3. nubes. Negat quidem Serviui 
ad Firg. 1. JSn- 591. La line did. Ausoniut U- 
men usurpavit. F. NUBES inlt. 

N OCA US, e, adject, (oux) nucl simjlis. Cctl. 
Aurel. 2. Acut. 37. ante med. Palmula nucales, 
quas caryotai appellant. — Hinc nucalis, is, t. 3. 
absoiuie, subslantivorum more, est carjota apud 
Isid. 17. Orig. 7. 

NOCAMENTA, orum, n. plur. 2. xurtofot, pa- 
nicula squamalim compacts, qua pendent ex ra- 
mi* picca et aliarum arbor um nuce* ferentium. 
PUn. 16. Hist. nat. 10. 19. (49). K ramls gene- 
ruin horum panicularum modo nucamenta squa- 
rnatim compacts dependent, pratcrqtiam Uriel, el 
mox. Nucamenta compression. 

NOCATUS, a, um, adject, tegitur a quibusdim 
pro micatus in Inscript. quam ailulimus in fOC 
MICO. 

NOCELLA, a, f. 1. demt'nuf. a nut, parva nut, 
ut ^ucclla coda, Apiciut spud Barlh. Advert. L 
34. c. 18. (qui tatnea Apicii locum nan Indict!) 

51 



NUCETUM 

et praterea Auctor adraodum exigua est et (or- 
tasse nnlllus auctorllalis. 

JVUCETUS1, J, n. 2. locus nucibus consitus, ea 
ralione, qua olivetum et lauretum dicitur, Stat. 
1. Silv. 6. 12. Quirquld nobile Ponticis nucelis, 
Fecundis cadit aut jugts Idurnes. Tertull advert. 
falentinian. 20. Adam diversatus illic Inter nu- 
culas et arbuseulas. Satis meminerat Ptolemauj 
pueriiium dieibulorum, in mari poma nasci, ct in 
arbore pisces, sic et id calestibus nuceta prae- 
gumpsit. 

NLCEL'S, a, urn, adject, di noce, xaputvd;, qui est 
ei nuce. Cato R.R.SX et apud Plin. 16. J/isl. not. 
39.75.(193). Ulmeam pineam, nuream, banc, at- 
cjue Bliani matetiam omnem qnum eflodies. Hie- 
ronym. Ep. 53. n. 8, a med. Sccundus (Jeremias) 
videtur lexere virgain nuceam et oitam si>ecensara 
b farie Aquilonis etc. 

NCcTFHANGIB"OLUM, i, n. 2. dens, quia den- 
tibus nuccs solent confringi. Ptaut. Bacch. 4. 2. 
16. mihi cautio est, Ne oucifrangibula excussit 
ex malis meis. 

NUClNUS, a, urn, adject, qui est ex nuce, ut Nu- 
cina mensa, qua fuere in pretio prius, quam ci- 
trese essenl cogaita. Pet. Schotiast. ad illud Ju- 
venal It. 117. nosiraque ex arbore meosas: hac 
habet: L't mensa fierent nucina. 

NUClPERSfCUM, i, n. 2. persici genus, oritur 
autem ex arbore persica pruno iosita, atque ita 
appellatur, quod a nuce agre solvitur. Legitur 
in lemmate apod Martial 13. 46. Persica nuci- 
persica. Vilia maternis fuernmus pracoqua ramis, 
Nunc in adoptivis persica cara surnus. Opponun- 
tur autem pracoquihus, quia bae asstiva, ilia vero 
auctumnaiia sunt. Proper tius enitn 4. 2. 15- au- 
ctumnaiia pruna dicit, et Calpurn. 2. Eel. 42. et 
modo cogit Insiia praeoquibus subrepere persica 
prunis.__ 

NUCIPRUNCM, i, n. 2. xapuoxoxxu^Xov, pru- 
num insitum nuci. Plin. 15. Hist. nat. 13. 12. 
(41). Appetlata ab utroque oucipruna. 

N'C'CLEaTUS, a, ura, partidp. a nucleo, id cui 
nucleus aderaptus est. Scribon. Compos. 233. Uva 
pa5sa nucleala, contusa ac taista. Rhodxus mallei 
enudeata. 

NUCLEO, as, are, n, 1. Duclei formam accipio, 
duritiem contraho. Theod. Priscian.it. 2. a med. 
Septimo anno infantt denies cadere, bis septenis 
pubescere, et nucleantibus mamillis semen gene- 
rare.^ 

NUCLEOLUS, i, m. 2. deminut. a nucleus, 
parvus nucleus. Plin. Paler, 1. 48. Feres crocum 
ct florem rosae cum nucleolo et pinea granis duo- 
decim diligenter, et miscebis. 

NUCLEUM, i, n. 2. idem quod nucleus. Trans- 
late Gloss. Placid, cd. A. Maio in Class. Aucl. 
T. 3. p. 693. Papilla*, suratna nuclea maroarum. 
Cf. NUCLEO. 

NUCLEUS, i, m. 2. per syacopeo pro nuculeus 
(V. infra sub I. 1.6) a nus, est quod in quibus- 
dam pomis sive tencrum, sive durum et osscum, 
inest, Trupyjv (It. nocciolo', Fr. amande de cer- 
tains fruits a coquitles; Hisp. alniendra; Germ. 
d. Hern; Angl. a Kernel). 

1.) Proprie. ^ 1. Xucleui est tenerum illud 
edule. quod invenitur in nucibus, ut in joglaode, 
ayellana, amygdala, nuce pinea, etc. Est aulem bac 
prima hujus vocis nolio, a mice diets, quasi nu- 
culeus. — a) Generatim. Plin. 15. Hist. nat. 
13. 12.(42). Nmleus amygdala, mandorla. et 37. 
ibid. 4. 15. (56). avellana. nocciuola, nocella. et 
15. ibid. 10. 9. (35). exilis pinearum nueum. pi- 
nocchio, apud oos vulgo pignblo: quern ila descri- 
bit Id. ibid. Grandissimus fructus pineis nucibus, 
oUissimeque suspensus, intus exiles nucleos lacu- 
nars inclodit toris, vestitos alia ferruginis tunica: 
rnira natura euro moll'iter semina coliocandi. Cels. 
vocet 2. 22. nucleum pineum. Plin. 15. Hist. nat. 
28. 34.(1 16). Came palma? piaceDt, crustn ThebaiccB, 
aucco utsb, callo pira, corpore melimela, mura 
cartilagine, nuclei grano. — Quoties apud Apic. 
lcgiuius nucleos in condimentis, pineos inlelligere 
debemus, ut 7. 11. et 2. 1.eic. — 6) Hioc proverb, 
apud Plant. Cure. \. %'. 55. quod refertur etiam 
a Macrob. 2. Saturn. 14. exlr. Qui nucleum c 
nuce esse vult, frangit nucem. h. e. qui commo- 
dum appelit, laborem subit: e 1 non ti pub pigliar 



— 402 — 

pesce senta immollarsi: et «' non si pub avert it 
melt senza k pecchie. Aliud proverb, apud eumd. 
Capt> 3. 4. 122. Nucleum amisi: reliqoit pignori 
putamina. Verba sunt Hegionis querentis, amisisse 
se eum captivum, qui, quum herus esset, magoo si- 
bi lucro esse potcrat. si rcdimeretur: relictum 
autem Mbi esse pignori servum viliorem, ex quo 
parum sibi emolumenti obventurum sit. His Plauli 
locis quidam SISS. nuculeus habeet; ut etiam apud 
Gargil. de re hortensi (edente A. A. Scoltio) 4. 
n. 2. Cum oss'ibus eUerius tempore resolutis, to- 
lam germinis sani vitam nuculeus experitur. In 
Cod. recte nuculeus habetur; editor perperam nu- 
cieus dedit: illud servandutn euslirnavil A. Ma- 
ius in Class. Auct. T. 1. p. 395. ^ 2. Item 
nucleus ilicitur, quod durum el osseum in quibus- 
dam pomi6 includttur, ut in olea. Plin. 37. Hist. 
nat. 11.73. (188). et Ulp. Dig. 32. 53. Nuclei oli- 
varum. Plin. 23. ibid. 7. 67. (t32). persirorum. ef 
ibid. 72. (141). cerasorum. el 13. ibid. 17.32. (106). 
Nucleus osseua loli. el ibid. 1'J. 34. (112). Malum 
Punicum, cui lignosus nucleus abest. Pallad. 10. 
R. R. 14. Tuberes seremus sobole, vel nucleis. — 
Nucleus acini, vinacciuolo, vinai'eum. Plin. 23. 
Hist. nat. 1. 9. (!3>. et 31. ibid. 10. 46. (118). 

— Quod Cato R. R. 37. et ex eo Plin. 17. Hist. 
nat. U. 7. (56). prascipit, nucleos in segetcm ne in- 
darnus, signiflcal, non esse spargendos in agro nu- 
cleos integros ole», sed comburendos, et eincrem 
spargendarn. 

II). Translate. ^ 1. Melaphora duela a super, 
paragrapho 1. nucleus dicitur quidquid mediis in 
rebus inest humanis usibus utile. Hinc — a) 
Gallse nucleus est, quod intus est in gnlla. Plin. 
24. Hist. not. 4. 5. (10). Nucleus gall* com- 
manducalus denlium dolorem sedat. — b) Nu- 
cleus myrrha? est myrrh* granum excussum. Id. 
12. ibid. 16. 35. (70). — c) Nucleus allii, spic- 
chio. Id. ll>. ibid. 6. 34. (111). Allium tenuis- 
simis in universum velatur membrani9, mox plu- 
ribus coagmentatur nucleis, et his separatim 
vestitis. — d) Nucleus corporis concbae apud 
eumd. 9. ibid. 35. 55. (Ill), est ipse unio, 
scu margarilum, perla. ^ 2. Metaphora duela 
a super, paragr. 2. nucleus dicitur quidquid du- 
rius ac solidius in rebus inest. Hioc — a) 
Nucleus terree est crassior et Icntior glutinosior- 
que terra pars veluti in nucleum coalesceos. 
Plin. 17. Hist. nat. 6. 4. (42). Est quidam terra 
adeps, ac velut glondia in corporibus, ibi densante 
se pinguitudinis nucleo. — b) Nucleus ferri, ac- 
ciajo, est pars ferri durior, qua utimur ad indu- 
randarn aeiem, ut ait Plin. 34. ibid. 14. 41. (t44). 

— c) Dicitur nucleus in pavimentis media et in- 
terior eorum pars resistens ac durior: quam vul- 
gus Itaiorum anima vocal. Plin. 36. ibid. 25. 6-2. 
(186). Ruderi novo lertiam partem testa lusa 
addi;deinde rudus, in quo dua quinta calcis mi- 
sceantux, pedali crassitudine fistucari: tunc nucleo 
crasso sex digitos induci, etc. I'ilruv. 7. 1. Insu- 
per ex testa nucleus inducatur, etc. 

NOCtJLA, a, f. 1. deminut. a nux, minuta nux. 
'nocella, xapuaptov. Plin. 15. Hist. nat. 22. 24. 
(87). de nuce juglande. Tingunlur rortice eanim 
lana, et rufatur capillus primum prodeuotibus nu- 
cults. i^srus p. 173 5. Mull, (quocum cf. Paul. 
Diac. p. 172. !•). Nuculas Pranestinos appella- 
bant, quod inclusi a Pcenis Casilini famem nuci- 
bus sustenlarunt (V. JLiv. 23. 19.); vel quod in 
eorum regione plurima nux minuta nascitur. V. 
PR,£NF,STINUS in ONOM. 

NUCULEUS, V. ^UCLEUS. 

NUCUNCULUS, i, m. 2. genus dulciorum, ita 
fortasse appelialum a parva nucis forma. Vox a 
Lexico expungenda; occurrit eoim wntum in Not. 
Tir. p. 176. 

NCDATlO, oais, f. 3. nudita> vestium detraclio. 
Plin. 28. Hist. nat. 6. 10. (69). Hesiodus juxta ob- 
stantia (urinam) reddi s u a J e t , ne deum aliquem 
nudatio offendat. Hieronym. Ep. 22. n. 8. Post 
ebrietatem nudalio femorora subsequuta est, libido 
juncta luxuria. 

NCDA.TUS, a, urn. f. NL'DO. 

NCDE, adverb, (nudus) detracla vesle. Trans- 
late tantum occurrit apud Lactant. 3. 1, a med. 
Qua quidein tradila sunt brcviler ac nude. h. e. 
aperle et simpliciter, schietramenfe. 



NUDO 

NCDIpEDALIA, lum, n. plur. 3. (nudipes). 
^ 1. Sunt yjpvoirdSsa, h. e. sacra qua nudis pe- 

dibus peragebantur. Porro multa fuerc aj>ud ve- 
leres lum Uonianos, turn Gracos. ac liarbaros, iu 
quibus hie ritus servabatur, ad oslendendam ma- 
jorem animi dernissionem ntque erga deos rcve- 
renliam. Tertullian. tamen peculiari sacro eum 
Iribuere videlur, videlicet quum pluvia in siceitate 
peicnda erat, de Jejun- 16. a med. Quum stupet 
ealum, et arct annus, nudipedalia denuncianlur, 
magistratus purpuras ponunt, fasces retro avertunt, 
I»recem indigitaul, hostiam insiauranl. Id. Apolog. 
40. ad fin. Aquilicia Jovi immolaiis, nudipedalia 
populo denu ciaiis. Eadem sacra inemorat his ver- 
bis Petron. fragm. Tragur. 4i. liuimann. Antea 
siolala matron. t ibant nudis pedibus in clivum, 
passis capillis, meniibus puris, et Jovem aquam 
exorabant; itaque siatim urcealim plucbat. Sil. It. 

3. 28. Pes nudus, tonsaqua coma, caslumque i-u- 
bile. V. PL U VI US. ^ 2. Item est actus nudis 
pedibus incedendi, Vandare a pit nuiii. Hiero- 
nym. 2. in en. ad Galat. 4. 8. Paul us, ut Judaos 
lucrifacerei, et in Cenchris ex vote comam toton- 
dit, et nudipedalia atque caivitiurn liierosolymis 
in templo exercuil. 

NCDlPES, pedis, m. et f. 3. pedes oudos habens. 
TerluU. Pall. j. Non expedit in algore et aidore 
rigere nudipedem. 

NtJDlTAS, alis, f. 3. nudita, yjuvixr]^. Trans- 
late pooitur pro inopia. Quinlil. 10. 2. 23. Si 
lenjitas, aut uuditas in asperis gravibusque cau- 
sis ponderi rerum parum respondeant. A I. leg. 
jucunditas. Certa tamen leclione, eodem sensu, 
occurrit in Cod. Tkeod. 9. 42. 13. el 12. 

NCdIUS, vox ex nunc et dies cooflata, ut 
Paul. Diac. p. 171. 1. Mull, docet. vel pro no- 
vidius, h. e. novus dies, ut nuper pro noviper: 
jungilur cum nominibus numeralibus, lertius, 
quartus, quintus, etc Itaque nudius tertius signi- 
ficat altrieri, Callro jeri, ante duos dies. h. e. 
nunc dies tertius est: sic nudius quartus, trz 
giorni fa f nunc dies quartus, etc. Plaut. Most. 

4. 2. 40. beri, et nudius lertius, Quartus, quintus 
sextusque, postquam htnc peregre Abivit, numquam 
rtesitum est, etc. Afranius apud Charts. 2. p. 
192. Putsch. Nudius terlius tute advenisti quam 
diluculo. et Cic. 14. All.lt. Nudius terlius dedi 
ad te epistolam longiorem. Plan I. True. 2. 6. 28. 
Heri nudius quiulus natus ille est. Cic. 5. Phil. 
1. 2. Recordamini, qui dies nudius icrliusdecimus 
fuerit. 

NGDlUSTERTfANUS vel divisim Nudius ter- 
lianus, a, urn, adject, qui nudio tertio faclus est. 
M. Aurel. apud Front. 5. ad M. Cces. (edente 
iterum A. Maio) ep. 59. Misi tamen libi hodier- 
narn yvtoutjv, et nudiusterlianum locum cornmu- 
nem. Gloss. Philox. Nudius tertianus, Tpt&ij- 

uioivit- 

NODO, as, aw, Stum, are, a. 1. Part. JVudans 
I. b. et c. el 2.; Ifudatus in omnibus fere paragr. 
Nudandus I. 2. — Nudare est vestibus spoliare, 
iletrscta veste delegere, aperire, fvfivita (It. nu- 
dare, spogliare, scoprire: Fr. tnettre. a nu, disha.- 
biller, depoutller ; Hisp. desnudar, despojar; Germ. 
6ioss machen , enibtdssen , der Bedeckung, der 
H'ulle berauben ; Angl. to make naked, strip ba- 
re, uncover). 

I.) Proprie. ^ 1. Generatim. — a) Stricto sensu 
de hominum corpore vel membris. Ennius apud 
Cic. 4. Tusc. 33. 70. Flagilii principium est nu- 
dare inter cives corpora. Cic. 7. J'eir. 62. 101. 
Hominem proripi, atque in foro medio nudari ac 
deligari, el vircas expediri jubel. t'irg. 5. Mn. 
134. populea velatur fronde juvenlu<, Nudatosque 
humeros oleo perfusa nitesrii. Id. 2. G. 7. crura 
dereptis nudata rolhurnis. Id. 12. /En. 313. iEoeas 
deitram tende.bat inermem Nudato capile. sea- 
per to. T'al. Flacc 5. 136. Qua pelta latus atque 
humeros nudaia pharetris r'ugeril. — b) Uni- 
versim est delegere, aperire. Lucret. 5. 1063. Each- 
mann . Irritata canum quum primum immane 
Moiossum Mollis ricta freniunl duros nudantia 
denies, t'irg. I. jEn. 215. Tcrgora dertpiunt CO- 
stifi et viscera nudant. Ovid. 2. Fast. 693.; et Liv. 
28. 33. Nudare gladios. sguainare. Sic JVepos Da- 
tum. 11. Telum nudatum vagina, veste texit. 
— c) Nudari dicuntur loco, unde 8qua discediU 



NUDULUS 

Liv. 36. 45. ad (in. Ventus nudaverat vada. Tac. 
6. Ann. 33. Ilrcvia. titorum nuilarttur. Plin. 36. 
//is/, naf. 6. 9. (52). /Cslus nudans arenas- Tibull. 
4. 1. 74. Vol si (O/iarybdw) sublimis fluctu con- 
surge-el iiuo , Vi:l si intrrruplu nudaret gurgite 
-ionium. Ovid. 1. Met. 3.5. crcscunl loca ducre- 
sccnlibus undis, Postque diem longam nudata caru- 
mina si I vat Ostendunt. ft. e. libera ab aquis. *f 2. 
Spenaliui in re mililari dirunlur nudari latera, 
castra el similia. qu;e dcfensoribus quacumque de 
causa care n l atque hostibus patent, Liu. I. 27. 
Uomani-nuiiari latera sua sociorum digrcssu sen- 
serunl. Cats. 7. B. <l. 70. Nonnulli pertcrriti in 
oppidum irrumpunt. Vernngetorix jubel portas 
elaudi, ne castra nudenlur. F i>g. 5. .En. 5S5. 
pugmeque ciunl simulacra sub armis: Ft nunc ter- 
ga fuga nudant, nunc spicula vcrlunl Infesli. Liv. 
37. 42. inil. Auxilin-ct ipsa in fugain versa niidarunt 
omnia usque ad < ataphractos equiles. el paultt) 
post. Autioihus a devlro rornu, quum ibi tiducia 
lluininis nulla subsidia ccrnercl, prater quatuor 
turmas cquitum. el eas, durn applicant se suis, 
ripam nudanles. impclum in earn partem fecit, tees. 

3. B. C. 15. Ni' nini sibi nudanda titora et ret in- 
quendos poitus exisiiniabant. h. e. praesidiis spo- 
liamh. Id. 2. B. G. 6. Mums nudatus defenso- 
ribus. Auet. B. A lex. 11. Naves onines epibatis 
nudatae. Cf, Sail. Jug. 93. Jugurlha praesidiis nu- 
datus. % 3. Pr.eznante, uti ajunt, significatione, 
est privare. spoliare, et usurpaiiir <le rebus phy- 
sii'i«. — a) Cum Abialivo rei, qua quid privatur. 
Liv. "27. '». a med. Jovis acdis eulmen prope omni 
lei'io nudaium. Id. 45. 28. ad /in. Adeo indulsit 
mililibus, ut nudare tegulis muros urbis a<i te- 
{iciiiU hibcmai'ula sua patcrctur. Sit. It. 8, 503. 
Nudare si I vis moot em. Plin. 16. Hist. nat. 22. 
3i. (Hi). Nndaniur arbor es foliis. Petron. Satyr. 
107. Nudare crine caput. Jlorat. 1. Ep. 3. 19. 
rnuveat cornicula risum Furlivis nudata coloribus- 
— b) Cum Accusative tanturn. Liv. 38. 43. Pa- 
rietes posiesque nudati. h. e. ornamentis. Id. ii. 
27. Non a^ros lanlum nudarc populando poluit, 
ne quos inde Homaiii commeatus cispectarent. Val. 
Iridic. 3. 332. nudati monies, spnyliati d 1 alberi. 
Seneca ffippol. 960. cina; frigora brumoe Nudant 
si I v as. Ovid. 3. Fast. 557. Nudare messes, /v. e. 
tererc, exculerc, folliculis spoliare. Stat. 3. Silv. 

4. 87. huuierosquc rnanu nudarc nitcntes. scil, co- 
ma in tonsorio opere ton dun do. 

II.) Translate. ^ 1. Kst arcana et latentia {V. 
I. 1.6.) dc lege re, paiefacere, manifestare. Cic. '2. 
Or at. X6. 350. Libenler te cogniium jam arlid- 
fffim, aiiquandoiiue evolutum il lis integumenlis dis- 
simulationis tu;e nudatumque perspicio. Liv. 42. 63. 
Kama equcstris pugnae nudavit voluntates hominuin. 
Id. 40.21. Mc prena ejus consilia adversus Rorna- 
nos nudaiet. Id. 33. 32. Jam enim, et id rnagis in 
dies, Jitoli defect ionem nudabant. Id. 39. 15. Si o- 
mnia nudavero, ne nimium terroris oITundam vobis, 
vereor. I'irq. I. /En. 359. Crudeles aras trajectaquc 
corpora fcrro Nudavit, raecumquc dotnus scelus 
omnc retcxit. I/orat. 2. Sat. 8. 74. iogenium res 
AdversiB nudare solent, relare secundae. et ibid. 

5. 47. ne inanifestuin Cwlibis obsequiurn nudet te. 
h. e. le prodal. -— Cum lleiativo Liv. 24. 27. Nee 
illi prtmo statini creati nudare, quid vellcnt. ^ 2. 
Bit etiam ( V. \. 3.) furari, depeculari, eripere. Ovid. 

1. Trist. 6. 7. Tu facis, ut spolium ne sim, neu 
nuder ab illis, Naufragii tabulas qui petierc mei. 
non sia rubato. ct IJorat. 1. Ep. 18. 21. quern 
prsereus alea iiudat. spoglia, impoverisce. et Cic. 

2. Verr. 5. (14). tjuae viclores civitatibus Sicu- 
lis aul dcderuul, aut reddiderunt, spoliavit nu* 
davilque omnia. — Similiter Ptancus ad Cic. 10. 
Fam. 17. Arerbissimo interitu eonsuium nudata 
respublica. Cces. 1. B. C. 7. Nudata omnibus re- 
bus Iribunicia polestas. Cic. Dotn. 1.2. Utrum 
amentes ac perditos magistratus improborum ac 
sceleratorum civiutn prasidio nudare, an etiam deo- 
(urn iminorialium religione armare malilis. Id. 1. 
Oraf.38. 172. Vis ingenii srienli.1 juris nudata. 

NCULXUS, a, urn, adject, deminut. nudi. Ha 
drian. Imp. in carm. apud Spar Han. Hadrian. 
25. Antmula vagula, blanduta, Quae nunc abibis 
in loca Pallidula, ri^ida, nudula. 

N'CDUS, a, um, adject. Cornp. ifudior apud 
Cic. 1. Legg. 2. 6. Annates pontiQcum, quibus 



— 403 — 

nihil potest esse nudius. A1. leg. jucundius, al. 
jejunius, al. juncidius, aut fyunctdius. At tenen- 
dum esse jucundius |>robat locus Cic. t. Or at. 
43. 193. in quo pontiQcum libros memorat. — 
Sup. .Vfifitssiirms II. 2. — Nudus dicilur qui si- 
ne veste est, aut tegmine quocumque, yjfiv;?, avsi- 
f«ov (It. ignudo , nudo , spogliato; Fr. sans rc- 
ternent, nu ; llisp. tlvsmtdo , fallo de. vestido; 
Cerm. bloss, unbedecket, iinbrkteitlet., enlbtosst; 
Ann I. naked, bare, uncovered). 

I). Proprie. ^ 1. Generatim latissime patct, et di- 
cilur — 1.") De horninuti! corpore et membris. 

— a) Stricio sertsu. Cic. 2. Orat. 66. 265. Tani- 
quam nuiius nuces tegeret, in ventrem absluli^se- 
Id. Flacc. 21. 51. Quern tu. quum ephebum Te- 
mni cugnosses, quoniatn te nudus delCitarat, sem- 
per nudum esse voluisti. sreundo loco nudum es- 
se voluisli esf ad inopiam redegisti. Lucrel. 5. 
969. r,aclimann. membra Nuda da bant terr;e, no- 
cturno tempore capli, Cirrum se fuliis ac frondi- 
l>us involv entes. Al. leg. Nudabant. I/oral. 1. Sat. 
8. "2i. nudis pedibus passoque capillo. f'irg. 11. 
.En. 042. nudo cui vcrlice fulva C;«saries. capo 
scoperto. — Curn Accus. lirzcorum more. f r irg, 
8. .En. 425. nudus membra Pjracmon. Id. t. 321. 
Nuda genu. Ov'.d. 7. .Vet. 1S3. Nuda pedem. seal' 
za. — Cum Ablat. Sit. It. S. 4iy. Costa? nuda 
U'^mine. I-') Latiori sensu nudi etiam dicun- 
tur qui toiias tanlum deposuere, et in sotis tuni- 
cis sunt. Tojra enim proprie vestis dicilur, et lo- 
guti vestili. Hoc mullis conatur ostendere Bur- 
mani. ad illud Petron. Satyr. 92. Et altera par- 
te juvenis nudus, qui veslimcnta perdiderat, etc. 
Hi ne f'irg. 1. ('■ "2U9. Nudus ara, sere nudus. Aur. 
Victor fir. illustr. 17. Ad quern (Quinctiwn) 
missi legati nudum eurn urantem trans Tiberim 
oiTendcrunt; qui, itisignitius sumplis, etc. Cf. Liv. 
3.26. et /'. ibi Orakenborg. — c) .Yudo vesti- 
menta delrahere, proverb, h. e. commodum spe- 
rare ab eo, qui nihil habet: trarre delta rapa 
sangue: aquam a pumice postuiare. Plant. Asin. 
I. 1. 79. Nudo detrahere veslimcnta me jubes. 

— d) Translate nudus sudor apud Quint it. II. 
3. 26. est qui a nudis eliciiur, ut fit in gymna- 
siis et palestra. — '2.") Spcciatim in re mi* 
litari nudus est inermis. Sail. Jag. 107. Kriiz. 
Nee quemquam decerc, qui rnanus armaveril, ab 
inermis pedibus auuiium pelere, in ma\imo inctu 
nudum et carcum corpus ad hoslcs vorlere. Liv. 
5. 45. Nusquam proelium, omnibus lucis c;edes est; 
nuda corpora et soluta somno trucidantur. Id. 3. 
19. Arma vobis ademit, nudosque servis vestris et 
essutibus abjecit. Id. '28. 3. Uextras mijas ostcii- 
lantes, ut gladios ohjecissc apjiareret. Id. 36. 5. 
Ne sc nudos atque inerrnes Romano bcllu objicc- 
ret. — llinc etiam Stat. 6. Theb. 18. Concurrunt, 
nudasque movent in prrclia vires, h. e. sine ferro. 
Sic Sil. It. 6. 45. non hasla viro, non ensis; in 
artis Abstuierat Forsarma: tamen cerlamine nudo 
Invenit .Marti telum dolor. It. e. sine armis. Pel- 
lej. -. 61. 3. Antonius turpi ac nuda fuga coactus 
descrere Ilaiiam. ft. e. sine excrritu. — 3.°) Di- 
cilur de rebus plurimis, qu:e iis carent, quibus 
de snore obtcguntur. f'irg. 12. .En. 306. Nudus 
ensis. spada sguainata. Sic Ovid. Ileroid. 13. SI. 
Non est, quern deceat nudo conrurrere ferro. Liv- 
21. 37. Nuda fere cacumina sunt, et, si quid est 
pabuli, obruunt nives. Similiter fug. I. Eel. 15- 
silice in nuda. ft. e. nullo gratnine vestita. Sic 
Ox;id. 4. .Vef. 261. Sedit humo nuda. sutta nuda 
terra. Seneca Here. (Et- 3S1. nudum ncmu.s. h. e. 
sine foliis et froftdibus. Id. (Edip. 43. nuda vada. 
h. e. sicca, sine aqua. Ovid. Medic, j'ae. 56. hor- 
dea. h. e. sine folliculis, et fresa. Contra Petron. 
Satyr. 135. grana putaminibus vestita. Catiilt. 62. 
49. Ut vidua in nudo vitis quae nascltur arvo, 
Numquam sc extollil. ft. e. sine pedamentis. Val. 
Flacc. 2. 170. midisquc sub astris CondensiB fle- 
tus acuimt. alto scojterlo, sot to il ciel sereno, sub 
dio. Cf. firg. 2- /En. 512. /Edibus in mediis nu- 
lioqui! Sub ietheris ate Ingcm ara fuit. Cic. 1. Cat. 
7. 16. Nuda subseilia. ft. e. sessoribus vacua. Sil. 
It. 2. 349. Et nudis bcllantur equis. h. e. infre- 
natis, vet sine stragulis. — Cum Genii. Sail. Jug. 
81. Per loea ina-qualia et nuda gignentiiim. et 
Ovid. 1*2. Met. 512. parvoque in tempore nudus 
Arborii Othrys erst. ^ '•■• SpccUiim et laepe est 



xN"UGAC1TAS 

spoliatus, privalus, carens, priva, nudo. — ■ a) 
Cum Abiat. sine pra-pos. fforat. 2. Sat. 3. 184. 
Nudus agris, nudus nummis. Id. 1. Od. 14. 4. 
Navis talus nudum remigio. Cic.T. Att.iS. Urba nu- 
da pr.Tsidio. Sil. It. 16.46. Cantaber ingenio iiiem- 
brorum, et mole timeri Vet nudus tells poterat. 
anche senz'armi. — b) Cum Ablat. et pneposit. 
ab. Cie. 6. /'err. 2. 3, Mcssana ab bis rebus, 
quibus isle dcleclatur, sane vacua atque tiuda est. 
Id. post red. ad Quirit. 6. 10. Nudus a propin- 
quis, nulla cognatione munitus. Id. Dom. 22. 
58. Hespublica nuda a magislratibus. — ■ c) Cum 
Gcnit. Sit. It. 4. 607. Namque inhonoratam Fi- 
brenus perdere mortem Et fam* nudam impatieca 
etc. Id. 14. 343. Nudus opuin vir. — d) Abso- 
lute. Cic. 4. ferr. 34. Si. Dom urn ejus exorna- 
tam atque instructam, fere jam isle reddiderit nu- 
dam atque inanem. Id- Ccecin. 32. 93. Iluac fe- 
ro, qui ab jure, officio, bonis moribus, ad ferrum, 
ad arma , ad nedem confugerit, nudum in causa 
destitutum videtis. Hue pertinet et illud IJorat. 
2. »SiU. 5. 6. vides ut, Nudus inopsque domum 
redeam. ft. e. sine navibus et amicis, amissaque 
omni pecunia. ^ 3. In his fere egestatem, ino- 
piam, paupertatem significat. Cie. Flacc. 21. 51. 
Quern tu semper nudum esse voluisli. Ovid. Se- 
roid. 9. 154. GSnea desertum nuda senecta pre- 
mil. Juvenal. 7. 35. facunda, et nuda seaectus. 

II.) Translate. ^ I. Generatim est solus, solo. 
— a) Cniversim. Ovid. 3. Trist. 11. 17. L't ma- 
la nulla feram, nisi nudum C;e«aris iram, Nuda 
pa rum nobis Cn'suris ha mali est? Martial. I. 44. 
Nudus aper, sed et hie minimus, scil. mensae il- 
latus est. Plin. 3. Hist. nat. prref. 1. (2). Loco- 
rum nuda nomina, et quanta dabitur hrevitale, 
ponentur. Cic. 3. Par ad. 2. 24. Nuda ista si po- 
na*, jndicari, quali.i sim, non facile possunt. Pe~ 
Iron. Satyr. 88. Priscis temporibus, quum adbuc 
nuda virtus plaictet. h. e. sine aliis bonis, puta di- 
vitiis, honoribus. Sen?.ea 3. Benef. 18. Virlus non 
eligit domum, nee censum: nudo homine conten- 
ta est. Seneca alter Hippot. 519. Quam juvat nu- 
da manu captasse fontem ! h. e. nullo poculo in- 
structa. Sil. It. 1. 219. fidens nudo sine fraudibus 
ensi. ft. e. solo ensi. Grat. Cyneg. 151. give in- 
domitos vehemeiilior hostes Nudo Marie prema?, 
sen bcllurn ex arte ministres. et ibid. 3. nuda sii- 
vas virlute movebant Inconsulli homines, a. e. ar- 
te et dolo vacua. Add.: Sil. It. 13. 198.; et Ovid. 
2. Trist. 408. Et Cic. 5. Tusc. 5. 1 i. Hoc nudum 
rctinquilur, pussitne quis bcatus esse, quamdiu 
torquealur. h. e. hoc solum, hoc unum. Sunt ta- 
men qui aliter leg. On id. 13. .Vet. 159. Ergo o- 
peruui ijuoniam nudum ccrtamen habetur, Plura 
quidem feci, quam etc. — b) Speciatim apud 
JCtos saepe hoc sensu adhibclur. Paul. 5. Sentent. 
tit. 2. Possessionem acquirimus et animo, et cor- 
pore. Sed nudo animo adipisci quidem possessio- 
nem non possumus: retinerc tamen nudo animo 
possum us. Jf odes tin. Din. 4i. 7. 51. exlr. Etiam 
nudus consensus suffloil obligationi : quamvis ver- 
bis hoc cxprimi possil. Cajus ibid. 7. 8. 1. Con- 
stituitur enim et nudus u«us, idcsl sine fructu. 
Sic pactum nudum, nuda proprie las, traditio, vo- 
luntas, cic. ^2. Aliquando est simplex, sine fuco, 
schietto, sempliee. Cic. Brut. 75. 262. Commen- 
tarios quusdam scripsil reruin suarom, vatdc qui- 
dem prubaudos: nudi enim sunt, recti et venusli, 
omni oraalu oralionis, tamquam veste, detracto. 
Ovid. 3. Art. am. 747. nudis mihi rebus agen- 
d.im est. — .Vudi capilli, nullo nexu, aut ornatu 
composiii. Oi'id. 4. Met. 261. Sedit humu nuda, 
nudis iorompta capillis. et 7. ibid. 183. nudos hu- 
meris infusa capillos. — Horat. 1. Od. 24. 6. cui 
{Quintilio) Pudor et Juslitiae soror Incorrupta Fi- 
des nudaque Veritas Quamlo ullum invenient pa- 
reml ft. e. rinimus Quinlilii simplex el verus. Coil. 
Aurel. I. Tcird. 5. n. 176. Alii atnurem furentibus 
ajunt procuranduin, quo mentis intenlio, couversa 
fuioris osperitate, pungetur, non iulucnlcs nudis* 
simam verililem, quod plerisquc furor is amor fue- 
rit causa. ^3. .Yuda vrba, aperta, et intellectu 
facilia, qualia sunt fere obscizna. Plin. 4. £p. 14. 
Summos illos et gravissimos viros, qui talis scrlpse- 
runt, non modo lascivla rerum, sed ne verbis qui- 
dem nudis abslinuisse. 

NOGaCITAS, Slis, f. 3. nugarum studium. Aur 



NUGjE 

gustin, ep. 67. in fin. Oioni* ab eo deleta eat nuga- 
ciias. el 6. de Mutica tub init. Nugacilatem ex- 
cuset offrtiosui labor. Adrie Vulgal. interpr. Sap. 
4. 22. 

NUG/E, Srum, f. plur, 1. sunt tricec, gerrse, io- 
eptiar, res nihil i,£>Amxpta, M) poj (Ii. ciancie, bajt, 
bagat telle., frollole, cose da nulla, frascherie; k't. 
frivotites, someites, riens, bagatelles ; llisp. pa- 
taraias, cuentecitlo , embuste , fdbula; Germ. 
T&ndelei , Possen , Albernheiten , Geschwalz, 
Hleinigkeiten , lappisdve Dinae; Angl. trifles, 
frivolous things, fopperies, fooleries, idle sto- 
ries, baubles, gewgaws, grimcracks, bagatel- 
les). 

I.) Pioprie. ^ 1. Geaeriliui — a) Stricto temu 
aunt Iricae, gerrse, ineplias, res nihili. Plaut. True. 
4. 4. 7. quid aghur, voluptas mea? di. Non voluptas. 
&ufer nugas. el 2. 1.20. Nee unquam quisquam pro- 
bus er it amator. nisi qui rei inimkus est suse. Nugas 
sunt, nisi quod modo quum dede-rit, date jam la- 
Leal denuo Id. Trin. 2. 4. 40. ilic postulel frugi 
esse; nugas postulel. Id. Merc. 2. 4. 1. Pentheum 
diripuisse ajunl Bacchus: nugas muimas Fuisse cre- 
do, prrcut quo parlo ego divorsus distrahor. — Nu- 
gat agere, est nugari, ioeptire. Plaut. Men. prot. 
54, nisi qui urgemurn dederil, nugas egerit; Qui 
tiederil, loagis uiajures egerit. Id. Asin. 1.1, 78. 
maiiinns nugas agis. — El omisso vetbo per clli- 
psiii. Id. Pea. 4. 7. 7. quo ilium sequar? In Per- 
sas? nugas. Id. Most. 5. 1. 38. tju. quid ail? thkv. 
serios pollicilus est dare Suos wihi omnes que- 
stion!, tra. nugas: numquam edepol dablt. — 61 
Nugas dicuDlur etiam scrmonei levium rcrum, 
cullius prelii, icurriles. Ter. ffeaut. 4. 1. 8. Nas 
isla hercio inagno jam tunatu mannas nugas di- 
xerit. Cic. 2. Divinat. 13. 30. Ilunecine bomi- 
netn tanlis deleciatom esse nugis? Iforat. 2. Sat. 
C. 43. cut (vellet) coocredere nugas Hoc genus: 
«Uora quota est? etc. Id. I. Ep. 18. 15. Al- 
ter riialur de lona sepe caprina, Propugnat nu- 
gis armatu6. h. e. fulilibus cousis Instmclus. — 
llinc Catullus 1. 4. el Martial. 9. 1. et 13. 2. etc. 
poemala sua nugas vocant. Sic Uorat. 1. Sat. 9. 2. 
N«»cio quid medilans nugarum. Adde eumd- 2. Ep. 
2,141. — c) Item nuga; sunt namia, sive carmina 
a prteutU cani solila in laudem morluorum; et banc 
esse propriam hujus vocnbuli significationem For- 
ce llinus pulat. Plaut. Asin. 4. 1. 63. Ha?c sunt 
non Dug*: non enim mortualia. — d) Nonius 
p. 144. 30. Merc, tradil, omnia, quibus matron* 
utunlur, nugas Plautum voluisse appellari. Hint 
nugivendos did omnes eos, qui aliquid mulieribus 
vendunt; Aulul. 3. 5. 51. Ubi nugivendis re» soluta 
est omnibus. Al. leg. nuy igerulit. Hujusmodi ho- 
mines nos hodie diceremus mercanli di galante- 
rie. V. LER1A. Vol nugigerulus afferlur etiam 
a Priscian., nulla tamen auciore laudato, in Par- 
tit. XII. vers. jEn. p. 1271. Putsch. Gerulus, 
unde coniponilur nugigerulus. Sic C/erfon. p. 18C2. 
Putsch. Vl nugigerulos pro nugas. % 2. Specia- 
tirn nugx sunt ineudacia, et dolosa verba ad fal- 
lendum, fraudandumquv. Plaut. Trin. 4. 2. 13. 
nunc edeo si quid addidero amplius, Eo condu- 
ctor melius de me nugas conciliaverit. 

II.) Translate nugce dicunlur loves homines, et 
nugotures. Cic. G. Alt. 3. Amitos babet meras nu- 
gas, Matinium, Scapiium. Id. 1. ad Q. fr. 2. 2. 
Ego Apomcnsem llephaestutn, ego levissimurn ho- 
ininem Megaristum Antaodriuni, ego Niciam Smyr- 
nafutn, c^o nugas maximal omoi mea coniilate sum 
complexus. Id. Mil. 21. 55. Semper ille antes 
cum uxore; turn sine ea: numquam noo in rheda; 
turn in equo: comitcs Graeculi, etiam quum in ca- 
sira Klrutca propcrabalj turn nugaium in comita- 
lu nihil 

NCGAL1S, e, adject, pieno di ciance, o baje, o 
inezie, frivolo, du nulla, tfXuaswSr,;, nugatorius, 
fulitis, »anus, Gell. I. 2. Se in tbeorematibus tan- 
luin nugalibus, el puerilium isagogarurn comrwenta 
lionibus obleclontes. Id. 4. 1. Osienlabal quispiam 
grammeiicae rei doctor scholica qu*dam nugalin, 
de generibus et casibus votabulorum disserens. Id. 
"<■ 17. Ouio potius b*c mittis nugalii, el alters ea. 
qui- digna qu*ri Iraciarique sinl ? Fronto de fer. 
A Is. (edenie ilerum A. Maid) ep. 3. a med. Ilia 
oiini nugalie conscripsi. h. e. laudcs fumi el pul- 
■\eris, item negligentiae. Cape II. 8. p. 272. Nuga- 



— 404 — 

ies ausus. et i. p. i. Nugaies ioepUae. V. NUGU- 
L.E. 

NCGALlTAS, atis, f. 3. idem ac nugacilas. Gloss. 
Philox. Nugalitag, aawpaxiss. Sic Gloss. Lai. Gr. 
Nugalitas, ^XuapoTift. 

NUGAMKNT4, drum, o. plur. 2. idem «c nu- 
gtn. Apul. I. Mel. sub fin. A quo istorum nuga- 
menta base comparasti? De pisciculis quibusdam 
vilibus loquitur. Sic Gloss. Lai. Gr. Nugamenla, 
v%'krjua.xct. 

NUGARIUS, a, urn, adject. Varro 7, L. L. 64. 
Mull. Nugarium unguealura. Ubi Scalig. in Con- 
jectan. jnierpreialur eo sensu dictum, quo veteres 
omnia, quae ad mulierum ornatum pertineuanl, nu- 
gas vocabant, ut in NUG.E I. 1. d. diclum est. 
Munet etiam a Petro Vict, legi nugalorium t h. e. 
futile el viiis prelii: quarn Itaionem tuctur Mul- 
lerus.-~ U«c vox legitur etiam in Jnscript. apud 
Benzen. 7263. c pohtvmivs (.lege rosTvmvs) c. l. 

HILBKVS CALPVHMA. ANAPA VMA NVGARI. DB. BASILICA 

amomabvja DVARVii. Quid vcro sibi velil vocabu- 
lum nvgarii, viderinl eruditi. 
NCG4S, adject. V. NUGAX ad G D . 
NCGiTOK, oris, rn. 3. (nugae) qui nugas et 
inania dicit, nugax, atuililoquus, vaailoquusj cian- 
ciatore, burlone, ciancioso, pXuapo;. 

I.) Proprie. % 1. Generatim, ,£nm'tu apud Festum 
p. 166. 18. Mull. Xl lie nugator nili, noo nauci'at 
homo. Cic. Senect. d. 27. Wilo adspeiisse lacertos 
suos dkitur, illacriraoasque dixisse: at hi quidem 
jam morlui sunt. Non vero lam isti, quaiu tu ipse, 
nugator! h.e.aoo lam isli lacerii morlui sunt, quam 
tu, itulte. sciocco. et Flacc. 16. 38. Nequc in istum 
nugalorem, tamquam in aliquem lestem, invebar. 
Getl. 11. 8. Earn oraiiooem quum legisset M.C»to,na5 
iu,inquil, Aule, nimium nugaior ea, quum malutsti 
culpam deprecari, quam culpa vncare. Auson. nuga- 
torem Ubellunt vocat Edyllium suum undecimum, 
qui eat Griphus, ubi multa ludil da ternario ou- 
mero. Getl. 12. 2. Senecam nugalorem appellat, 
quod Ciceronts errores deprecatur. Id. 15. t. Ho- 
mo nihili et nugator, atque in Grascas facundlae glo- 
ria jactabundus. Pert. 5. 127. cessas, nugaior? fro- 
sea, moziina. dictum est beri tervum increpanl'iB, 
Apud Auson. quoque Ephem. 17. est convicijra in 
somoiculosum, et larde mane surgentem. % 2. 
Speciatim nugaior dicitur, qui mendacia con- 
geal ad fsllendum, birba, furbo, aggiratore, sy- 
copbanta. Plaut. Trin. 4. 2.91. Nimium grophi- 
cum hunc nugalorem. Id. Mil. glor. 4. 2. 86. El 
pueri anoQs oclingeaios vivuut. milph. va» Ubi, nu- 
gator. et Cure. 4. 1. i. Edepoi oujatorem lepi- 
dum bunc naclus est. Ilaiupbaniam, an gycopban- 
tam bunc magi, esse dicam, noscio. 

II.) Translate de scorlaiore dici videlur, in illo 
Prudent. 2. Cathemer. 29. Quis mane sumplis ne- 
quiter Non erubescil poeulis? Quuoj Bl libido lem- 
perans, Cast urn que nugator sspil? 

N'CGaTORIR, adverb, per nugas, leviter, inaoi- 
ler. Cic. 4. Herenn. 36- 48. Non apertissima res 
eraot crimir.i data;? non omnes has testibus compro- 
bai«? non contra lenuiter et nugslorie respon- 
sum? 

NCGATORlL'S, a, urn, adject, (nugae) nugis 
plenus, leTis, inanis, Tulilis, vunus, frivolo, vano, 
da nulla, p/.uapui5>j;. <f 1. Generatim. Cic. C(B 
cin. 23. 64. Omuino ad probandurn utramque rem 
video inQrmam nugatoriamque esse. Id. It. Fam. 
2. ad fn. Illud valde leve est ac nugntoriura. Id. 
Rose. Am. 15. 42. Quod Erucio accidebat in mala 
nugatoriaque aixusaliune, idem mibi usu venit in 
causa optima. Id. 2. Herenn. 20. 31. Genus argu- 
mentations nugatorium, n. e. quoJ nihil pertinet 
ad causam. — V. ei NUGARIUS. — Nugalorios 
esse boves Ligusticos, dicit Varro i.R. Ii. 5. 9. b. 
e. inlirmiores, et parvi pretii; opponilque Gallicis, 
quos sil esse boni generis ad opus. Etiam Colum. 
3- «. R. 8. 3. in Liguria parvos boves aasci, scri- 
bit. V. Schneider, ad Varron. loc. cil., qui banc 
leclionem tuelur; ?ett. Edd. habent jugalorii boves. 
T 2. Speciatim nugaiorius esl meodaciis et dolis 
plen Us . Plant. Trin. 4. 2. 2. Nugatori* arles. h. e. 
mendacia et dull, quibus aliquem quis capere siu- 
dci, furberie, bir boner ie. 

NCGATRIX, Icis, r.3. Prudent. Psychom. 433. 
nugatneera aciem dixit de luxuries copiis et appa- 
ratu. 



XULLVS 

NOGAX, 5cis, adject, omn. gen. pAuapoc, nuga- 
tor, pulidus, tneplus, molestus. Cce/»"ui ad Cic. 8. 
Fam. lo.Ecquando tu hominem ioepliorem, quam 
tuum Cn. Pumpejum vidisti, qui taolas turba», 
qui tarn nugax esset, common! ? ranto da poco. 
Petron. fragm. Tragur. 52. Surmann. Usee data 
refert, puer calicem projecit,od quem respiciensTrl- 
malcbio : Gilo, inquit, te ipsum c»de, quia nugax es. 
*e» insolente. el mox Suadeo, a te impetres, ne sis 
nugax. — Veteres dixere hie fuse, hoc nugas in- 
dectinab. ut /as, ne^uam, frugi etc., ut teslantur 
Char is. 1. p. 15. 22. et 120.; Diomed. I. p. 286.; 
Priscian. 5. p. 649. et 6. p. 70 J.; Valer. Prob. in 
Calhol. p. 1404. el 1478. Putsch, ei alii. Varro 
apud JYon. p. 355. 20, Merc. Quod si Actaon oc- 
cupasset, el ipse prius suos canes comedisset, el non 
nugas saltaloribus in tbealro Geret. At. leg. nugax: 
alii aliter. Magis etiam incerla lectio est in loco 
Plaut. Trin. 3. 3. in /tn., de quo V. Taubmann., 
si lubet. In Gloss, quoque Philox. legimus: Nugas, 
catrpo(. h. e. pulidus. 

NCgIGERULUS. V. NUGjE I. 1. d. 

NCGIpALAMLOQUIDES. V. NUGIPOLYLO- 
QUIDES. 

NOGIPA.RUS, i, m. 2. Gloss. Isid. Nugiparus, 
qui parit nugas. 

NpGlPOLSLOQIjiDES, v0 , bybrida, ex nugce, 
nahij et loquor jocularilcr conflala a Plaut. Peru. 
4. 6. 21. h. e. mulias nugas loquens. Alii leg. nu- 
gidoliloguides, h. e. Dugas et dolos loquens: alii 
fortasse reclius nugipalamloquides. 

NGGlVENDUS. V. NUG.E I. I. d. 

NCGO, onis, m. 3. nugator, nugax. Apul. 5. 
Met. circa /in. Sed ulique prassumis nugo et cor- 
ruptor. el paullo post. Qua? castiget asperrime 
nugonem istum. Intelligit autem adolesceolulum a- 
moribus deditum. 

ISC'GOR, Sris, atus sum, ari, dep. 1. nugas agere, 
vana loqui,_ludere, frascheggiare., scherzare, chiac- 
chierare, fkoaoia. «| 1. Gecerntiro. Cic. 2. Di- 
vinat. 13. 30. Democrilus non iascite nugatur, ut 
pbysicus. Uorat. 2. Ep. 1. 93. Ut priraum posilis 
nugari Greacia bellis Ccepit, el in vilium Jorluna 
labier »qua, Nunc atbletarum studiis, nunc arsit 
equorum. Id. 2. Sat. 1. 73. Nugari cum ilio, et 
discincti ludere , donee Decoqueretur olus, soliti. 
^ 2. Specialim est meoliri, imponere, fallere. P^out. 
Cas. 5. 4. 11. Nugalur sciens; nam ecastor nunc 
Baccb® nullaj iudunt. Id. Trin. 4. 2. 55. Mibi quo- 
que edepol, quoniacn bic nugatur, contra nugari 
lubet. Id. Epid. 3. 4. 42. noo mibi nugari poles. 
non me la puoi ficcare. 

NUGULJi, arum, f. plur. I. parvae ac Ifivea nu- 
gas. Capell. 1. init. Nugulas ineptas aggarrire non 
perferenj. At vox haec toto Latio eliminaoda videlur, 
quia parum firma nititur auctoriiale. Nam Codex 
opt. not® in Bibliolh. D. Marci Venetiar. habet 
diserle nugaies ineplias, quod ilidein Just. Zin- 
zerlingius to Cod. MS. reperit {Promulsid. crit 
c. 19.), Barthius vero Adversar. I. 8. c. 23. et 
Arntzenius Miscell.p. 197. probavii. Usee ex Bi- 
bliolh. MS. Jac. Morellii T. 1. p. 327. Ipse Hop- 
plus Barlhii lectionein nugaies ineplias recepiu 

NULLA! EXUS, adverb, in niuna maniera, ur}- 
CafAto;, nullo modo, roinime. Capell. 2. p. 35. Im- 
mortalitalis sedem nuliatenus obtinebis. Imp. Ze- 
no Cod. 8. 10. 12. § 3. Nuliatenus competens asdi- 
Ocanlibus. 

NULLlBI, adverb, in niun luogo, pcr,5a^oi7, nul- 
lo in loco. Viuuv. 7. 1. circa med. Si tesseris stnx- 
ctum erit, ut e» omnes anguios babeant Kquales, 
nullibique a fricatura exslantes. Sed prima? quas- 
que edition, et opt. Cod. MSS. , teste Jo. Poleno, 
non habent ilia verba nullibique etc. 

NULLlFlCAUEN, Inis, n. el 

NULLlFlCATlO, onis, r. 3. sprezzo, cootemptoi. 
Tertull. 4. advert. Marcion. 14. ad fm. Quk igno- 
minia? qu* oulliucatio? et 3. iiid. 7. et 17. ei 
Psalm. 21- 7. Ignomiuia homiois, et nuiliflcamen 
populi. 

NULLlFtCO. V. ANNIHILO. 
NC'LLUS, a, uin, adject. Nulli et nullce pro nul- 
lius et nulli, antiqua sunt. Mar. Victorin. 1. p. 
2457. Putsch. Nemo et nullus; quorum genilivum 
easum, aliter quam nos, veteres exlulerunt, nemini 
enim et nutii dixerunt. Ter. Andr. 3. 5. 2. quan- 
doquidem lam iners, lam nulli consilii sum. Plant. 



NUM 

Mil. glor. 3. 1. 207. Qui, nisi adulterio, »la- 

diosus rei nulla? alia est. Lucret. 6. 392. nulla 
sibi turpis consciu' rei. (Lachmannus vero teg. 
nulla sibi turpi conscius in re). Adde Caton. apud 
Priscian. 6. p. 694. Putsch.; Ccecil. ibid. p. 678.; 
et Proper 1. 1. 20. 35. — Ratione babita etymi, ut 
wflvo ex -ne et homo, nullus est ex ne et u£tac: 
hinc Boeth. in libr. Arislot. de interpr. ed. sec. 
p. 312. Nullus vero et generibus subjacet, et in- 
fleclitur easibus.Quid igitur esl? an erit nomen? sed 
nulla negalio nomcn esse monstratur. Vidclur quod 
dicitur nullus, tale esse, tamquam si dicamus, nee 
unus; nam qui dicit nullus homo animal est, tan- 
tumdetn valet, quantum nee umi9 homo anirual 
est. Quod vero dicimus ullus, hoe ab eo deminu- 
tivum est, quod est unus. -- Itaque nullus est non 
aliquis,nc unus quidem,o<j Set's (U. niuno,nessuno; 
Fr. nul, aucun; Misp. ninguno; Germ, keiner , 
keine, keines; Angl. not any, none, no, nobody, 
no one). Occur rit ^ 1. Generatim adjective. ~ 1.*) 
Sine additis. — a) Cum suo tanturn nomine. En- 
nius apud Cic. 1. Divinat. 20. 40, semita nulla 
pedem stabiliuat. Cic. Amic. 1. i. Nulla viuebar 
aptior persona. Id. 13. Fam. 1. Id, quod mea intel- 
ligcs, tua mi ll.i m in partem multum interesse. Id. 
1. ad Brut. 15. a med. Nullum bellum civile fuit, 
in quo non etc. Id. 1. Off. 37. 132. Conlcntionis 
pracepta rheturum suol; nulla sermonis. Auct. B. 
Alex. 10. Nullos milites in navibus bnbebat. Ennius 
apud Gell. 19. 10. Nam mi quod agat ingtitulum' 
st, nullo quasi neaotio Id agit, id studet, ibi men- 
tern atque animum delectat suum. Plant. Pseud. 
1. 1. 92.; et Cic. Mur. 13.28. Nullo pacto. Ter. 
ICun. 5. 2. 2. Nullo mode Plant. Mil, glor. 4. 
8. 59. Nulla fldc esse. senza fede. Plin.' 6. Ep. 

29. Homo nullis lilteris. senza letter e. et Cic. 3. 
Phil. 6. 10. Homo nullo numero. di nittn con- 
to, di niuna stima. — b) Nulli rei esse, nihili, 
nequam, inutilero esse, da nulla, inutile, inabile ad 
ogni cosa. Gell. 7. 11. Nequam homioera dixerunt, 
□ulli rei, neque frugis boose. Id. 9. 2, Quum errali- 
cum bominem esse dicerent et nulli rei. Id. 13. 

30. Musieam, qua sit abscondila, earn esse nulli 
ret. Adde 15. 9. extr. Conirarium est alicui rei 
esse, esser da qualche cosa, apud Ter. Adelph. 3. 
3. 4. — c) Aliquando iteratur. Liu. 34. 13. Pa- 
tres. nostri, quum Ilispania Carlhaginensium, et im- 
peratores ibi et exercitus essent, ipsi nullum im- 
peratorem, nullos in ea milites haberent; tamen 
etc. et 45. 37. Gut crimen nullum, nullum pro- 
brum dicerc polcrat, ejus obtrectare laudes voluit. 
— d) Sequente neque, ut Cic. 1. Oral. 26. 118. 
Nulla: lites, neque coniroversia sunt, qua etc. 
Cats. 2. B. G. 11. Nullo cerlo ordine, neque impe- 
rio. Liv. pros/', ad fin. Nulla unquam respublica 
ncc major, nee sanctior, nee bonis exetnplis ditior 
fuit. Id. 4. 7. Quod nullo ncc exemplo, nee jure 
fierel. Nepos All. 18. Nulla enim lex, neque pax, 
neque bellum, ocque res illustrig est populi lloma- 
ni, qua non in eo (volumine) suo tempore sit no- 
tata. — e) Sequente ne-quidem, ut apud Cic. 

3. Fam. 12. Nullam, nc in tabella quidetn late- 
bra , fuisse absconditam malivolcntiam. — f) 
Cum Gcnilivu, vel cum Ablat. et prapos. de. Cic. 
1. Nat. D. 35. 97. Elepbanto belluarum nulla 
prudenlior. Plin. 19. Hist. nat. 10. 58. (180). Ote- 
ra nulli animaiium obnoxia. Id. H. ibid. 22. 34. 
(84). Nullum (nugurium) omnium prastantius. Cic, 
5. Fin. 12. 36. Et de virtutibus nulla desit. Id. 
Marcett. 7. 21. Nulli supersunt dc inimicis. — 2.°) 
Gum additis. — a) Nullus dum, nullus adhuc, 
fin or a niuno. Liv. 5. 34. Alpcs inexsupera biles, 
nulla dum via superaias. Adde eumd. 29. 11. — b) 
Nulli duo, ex mollis duo non sunt. Plin. 7. Hist. 
nat. 1. I. (H). Nullas duas io tot mlllibtis homi- 
num indiscretas effigies exsistere. Id. 3. ibid. 1.3. 
(16). Ha fit, til nulli duo concinant. — c) Nul- 
lus alter, nullus ultus, nullus unus ad magis ne- 
gandum pertinent, nt'un altro *ntn, niuno affallo, 
ut nemo alter, nemo unus, etc, Plaut. Bacch. 
a. 3. 22. Sccle9tiorem nullum illuxere alterum. 
Gell. 1. 2. Asseverabat, nulli esse ulli magis ca 
omnia explorata. Al. omilt. to ulli. Cic. Brut. 59. 
216. Nulla re una magis oratorem commendarl, 
quam verborum splendore et copia. Id. Prov.cons. 

4. 7. Nisi C. Virginia.* iotervenisset, unum signum 
Oyzanlii ex maximo numero nullum haberent. 



— 405 — 

— d) Nullus non, oronis. Liv. 8. 26. Nulla rerum 
suarum noo relicta inter hostes. Seneca Ep. 12. ad 
fin. Nullo non se die exlulit. Sueton Ctes. 76. 
Nullos non honores cepit. — e) Non nullus, ali- 
quis. V. NONNULLUS. — f) Post se babet inter- 
dum nisi, prceter , quin. Cic. 5. Fam. 5. Sta- 
tueram nullas ad te litteras mittcre, nisi com- 
mendalicias. Cas. 7. B. G. 77. Si nullam, prae- 
ter quam vitas nostras jacturam fieri viderem. et 
3. B. C. 87. Nulla Tbessaline fuit rivitas, prater 
Larissaos, quin Casari pateret. «J 2. Speciatim 
absolute usurpatur — a) De personis pro ne- 
mo. Plaut. Bacch. 2. 2. 12. chhy. Istuc volebam 
ego ex te percunctarier. fist. Qui scire pos- 
sum? chrv. Nullus plus. Cic. 1. Off. 37. 132. Di- 
scenlium studiis inveniuntur magistri: huic autem 
qui studeant, sunt nulli. Id. Amic. 9. 30. Ut enim 
quisque sibi plurimum conlidit et ut quisque inaii- 
me virtute et sapientia sic munitus est, ut nullo 
egcat suaque omnia in se ipse posita judicet; ila etc. 
Sail. Jug. 101. Beneficia properantius reddere: 
ipse ab nullo repetere. et ibid. 117. Nullo, am quam 
paucissumis prassentibus. Nepos Cim, 4. Nulli fides 
ejus, nulli opera, nulli res farniliaris demit. Id. The- 
mist. 4. Mque, nullis defendentibus, incendio dele- 
vit. Plin. 18. Hist. nat. 28. 69.(279). A nullo ante 
nosprodita. Tac. Germ. 43. a med. Nullo hostiuro 
sustincnte novum ac vclut infernum aspcrtum. Ad.le 
Plaut. Aulul. 3- 5. 2*.; Ter. Heaut. 5. 3. l>0.; Pro- 
pen. 2. 3. I. et 3. 21. 41.; Omd. He med. am. 
747.; et Justin. 28. 4. 4., quibus locis in femim- 
no usurpalur. ~- 6) Nullum, nulla res. Herat. 
Art. P. 324. Graji, pra»ter laudem, nullius ava- 
ri. Seneca 2. Benef. 25. Nullo ma 3 is Claris a- 
micitiam demeruit Furnlus, quam quod etc. Ju- 
stin. 5. 1. 1. Sacra Gereris Initlorum nullo magi*, 
quam silentio, solemnia. Quintil. 2. i. 13. Nullo 
magis sludia, quam spe gaudent. Lucan. 3. 361, 
peril magnus, nullis obstanlihus , ignis. Flor. 1. 
26. Nullius acrior cuslos, quam libertalis fuit. Sic 
ullus usucpatur a Liv. 2. 59. a med. Nemo ullius, 
nisi fugas me m or. Hem alius a Quintil. 1. 5. 16. 
Scalaet scopa, contraque hordea el mulsa, non 
alio vitiosa sunt, quam quod pluralia sinsulariter, 
et singularia pluraliter cJTeruntur. - c) Nullo pro 
nullo loco. Liv. 22. 53. a med. Nullo verius, quam 
ubi ea cogitentur, hostium c.istra esse. «J 3. Hem 
speciatim, frequenter ponitur lo-'o ncgntiva non. 
Plaut. Hud. 4. 4.91. lu rnihi Nullus "ostenderis. 
Id. Trin. 3. 1. 5. at tu edepol nullus creduas. Ter. 
Ilecyr. 1. 2. 3. si quasret me, uli Turn dicas: si non 
quaeret, nullus dixeris. Id. Eun. '2. 1. 10. Mcmini, 
tametsi nullus moncas. Cic. 11. Alt. 24. Pbiiotimus 
non modo nullus venit, sed etc. et 15. ibid. 22. 
Sextus ao artnis nullus discedit. et ibid. 29. Ad M. 
TF.Iium nullus tu quidetn doraum, sed sieubi inci- 
derit. — Et in feminino gen. Vir(j. C'ir. 177. Nulla 
colum novit, carum nee respicit aurum. Proper t. 
1. 17. 11. An poteris siccis rnca fata reponere ocel- 
lis, Ossaque nulla tuo nostra tenere sinu? h. e. non 
tenere ossa nostra sinu too. Al. atiler interpr. — 
Hue pertinere virientur et sequenlia. Cic. 1. Off. 
2. 5. Quis est enim, qui nullis officii praceptis tra- 
dendis philosopbum se audeat dicerc? I'ir g. 12. .En. 
405. Nulla viam furtuna regit, nihil nuctor Apollo 
Subvenit. Cic. 3. Off. 14. 59. Qua-rit ex proximo 
vicino, num feria qirodam piscatorum essent, quod 
eos nullos videret? Ouid. 12. Met. 417. illo s>;d tem- 
pore nullus, Ant puer, llortor <rat; nunc me mea 
deficit alas. *f 4. Item , adjective nullus srcpe est 
irrilus, nullius tnomenti, inatiis. levi», da nulla, di 
niunr forza, di ninn valor e. Ter. Hecyr. 5. 3. 1. 
Edepi.l n;s meam herus ctsse operant depulat parvi 
pretl. Qui ob rem nullam rnisit, fruslra utti totuin 
desedi diem. Cic. 3. ad Q. fr. 4. Sed vides nul- 
lam esse rempubl., nullum senalum, nulla judtcia, 
nullam in ullo nostrum dignitatem. Id. 2. Legg. 6. 
li. Igitur tu Titias et Apulejas leges nullas putas? 
Id. 2. yuje. 5. 13. Nullum vero id quldem argu- 
mentum est. Id. 7. Fam. 3. ante med. Ex eo tem- 
pore vir ille guramus, nullus imperator fuit. Q. Cic. 
Petit, cons. 7. 25. In pelitione nisi id agas, nullus 
petitor esse videare. Liv. 3. 68. ad fin. Quia in 
concordia ordinum nullos se usquora esse videot, 
mala rei, quam nullius, turbarum ac seditionum, 
duces esse volunt. — Hinc (am nuHui, taoi exiguus 
et quasi nihil. Plin. 11. Hist. nat. 2. I. (2). de 



NUM 

insectts. In his tarn parvis a{que lam nullis qaes 
ratio! quanta vis! quam Inexlrleabilii perfectio! — 
Hue pertinet et illud Liv. 4. 3. Ser. Tullium post 
hiinc, captiva Corniculana natum, patre nullo, raatre 
gerva. ingsnio, virtute regnum tenuisse. h. e. patrs 
igoobili, ignoto. Sic Horat. 1. Sal. 6. 9, Ante pot- 
esiatem Tulli atque ignobile regnum Multos *ape 
viros, nullis majoribus ortos, Et vixisse probos, am- 
plis. et honoribus aucios. ^ 5. Hem nullus est 
baud qualis esse debet , hsud rectus. Cic. 2. O- 
rat. 5. -20. Ut sine his studiis vitam nullam esse 
ducamus. ^ 6. Nullum esse, non esse, nihil esse, 
sub I atom, deletum esse. Sail, in or at. M. Lepidi 
9. ed. Krilz. Itaque ilia quies ct otium cum li- 
berate, qua multi probi polius quam laborem 
cum honoribus capessebant, nulla sunt. Id. Cat. 
52. $ 21. ed. Kritz. Sed alia fuere, qua illos 
(majores nostros) rnagnos feeere, qua nobis nulla 
sunt, domi industria, foris justum impcrium etc. 
Adde eumd. Jug. 86. Sic Cic. Senect. 22. 
79. Nolite arbitrari, me, quum ? vobis discesse- 
ro, nusquam, aut nullum fore. Plin. 36. Hist. 
nat. 27. 69- (203). Adeo in rebus damnatis quo- 
que, ac jam nullis sunt .'liqua rernedia, ut carbo- 
nc, ecce, atque cine re. — Hinc nullum esse, mor- 
tuum esse: ex opinione eorum, qui an imam simul 
cum corpore i uteri re putabant. Plaut. Bacch. 2. 
2. 16. Atiima est arnica amanti; si abest, nullus 
est. In Catnlect. Virg. 14. Sed tu nullus eris. 
Plin. 2. Hist. nat. 63. 03. (151). Gujus (feme) 
nunien ultimum Jam nullis precamur irali grave. 

— Hinc ctiam formula ilia desperationis comica, 
nullus sum, peril, actum est de me, son morto, 
per me ella e spedita. Ter. Hecyr. 4. 1. 6. ostium 
concrepuil: credo, ipsum ad me exire: nulla sum. 
Id. Andr. 3.4.20. nullus sum, Quid causa est, 
quin hinc in pislrinum recta proficiscar via? Id. 
Phorm. 1. 4. 1. Nullus es, Geta, nisi jam aliquod 
libi consilium celere reperis: Ila lanta te impen- 
dent mala. Adde Plaut. Most.'!. 1. 41. et Merc. 
1.2. 52. et 104. Sic Id. Cas. 2. 4. 26. si id factum 
est, ecce me nullum senent. 

NUM, adverb, vel particular quoe in inierroga- 
lione recta et obliqua usurpatur. ^f 1. In recta 
interrogatione num est idem atque an, numquid, 
pun , ccoa, forse: sic — a) Cum addita respon- 
sione — Frequenter negative. Plaut. Merc. 1. 2. 
102. Num esse amicurn suspieari visus esl? AC. 
Non visus est. Ter. Andr. 2. 2. 19. Num viden- 
tur convenire hae nupiiis? pa. Non opiaor, Dave. 
Id. Phorm. 3. 1. 10. Num patri quid subolet? c. 
Nil etiam. Cic. Brut. 83. 288. Num igitur , qui 
hoc semiat, si is potare velit, de dolio sibi hau- 
rienduin putel? Mimrue, sed quamdam sequatur 
acta tern. Adde eumd. 3. leg. Agr. 4. 10. el 1. Cat. 
6. 13. — Interdum aflirmativa. Plaut. Po?n.5.3. 
119. Te monere num nevis? ha. Sane volo. et 
ibid. 5. 4. 85, Num hi falso obleciant gaudio nos? 
as. Al me iia di scrvent, ut hie pater est voster. 

— Aliquando sequitur in responsione immo; quo 
reprohatur senlenlia interrogates. Plaut. Rud. 5. 
2. 11. Ut vales? ca. Quid tu? num medicus, qua- 
so, es? la. Immo edepul una littera plus sum quam 
me'licus. Id. Aulul. 2. 1. 39. Num non vis mc 
inlerrogare te? kv. I in mo, gi quid vis, roga. — b) 
Sine addita responsione. Plaut. Epid. 5. 2. t6. 
Num te fugi? num a ilumu absum? 7'er. Andr. 
5. 3. 6. Num cogilat, quid dieat? num facli pi- 
get? Num ejus color pud oris signum usquam in- 
dicate Cic. 5. /'err. 53. 122. Num enpectntis, 
dum I.. -Metellus testiuuuiium illeal ? Id. Opt. gen. 
die. 5. 16. At loquitur pttlcte. Num melius quam 
Plato? Liv. b. 5t. Num ante exorta est [clades), 
quam spreta vox caelo eiiii^sa d« adventu Gallo- 
rum .' — c) Adjieiiur a Cumtcis nam vel sepa- 
rati in, vel ronjuueiim. Plaut, Cas. 5. 2. 55. Num 
ilia me nam sequitur? Id. True. 2. 4. 1. Num 
tibi nam amabo jnnua est mordax tnca, quo in- 
troirc metuas ? Id. Amph. 1. {6. 5. Numnam 
ego obolui? Ter. Heaut. 3. 2. 6. Numnam bac 
audivit? Id. Eun. 2. 2. 55. eho, numnam bic re- 
llctus adstag, nequis furle internuncios clam a ml- 
lite ad islam eurset? — d) Adjicilur et ne. For- 
cellinus alert illud Plaut. True. 2. 6. 65. Num- 
ne vis me, voluptas mea, quo vocatus sum, ire 
ad ceenam? At ibi scribendum Num nevis, ut in 
Pcen. 5. 2. 119. Ceierum Cic. 1. Nat. D. 31. 88. 



NUNARIUS 

Quid? Deum ipsum numne vidisti? Id. 1. Tusc. 
32. 77. Numne vis igitur audire, cur, etiani ti ita 
sit, mors tamed non sit in mat is? — e) Num 

locum habet etiaru in bipartita intcrrogationc, el 
a part* an eicipilur. Plant. Pcen. 5. 5. 36. Num 

tibi, adoleaceas, mala? aut denies pruriunt, qui 
huic es moiestus? An mulam rem quseritas? Cic. 

1. Tusc. 47- 112. Num igitur etiam rbelorum 
epiiogum desideranius? An hanc jam artem plane 
relinquimus? Id. Senect.T.H. Num igitur nunc, 
rum Homerum, Hesioduni, SimoniUem- coegit in 
suis studiis ohmulescere scnectus? An in omnibus 
his sludioruin agitatio vil.e :equatis luil? fforat. 

2. Sat. 5. 58. Sum furls? an prudens ludis me'.' 
— Ulii disjungenda est senlentia, dieilur aut, et 
autaut. Vug, 4. .En. 370. Num lacrimas victus 
dedit, aut iniseratus arnatiLem est? Plant. Amph. 
2. 2. 77. Num tibi aul stultilia accessit, aut su* 
per at superbia? Cic. Hose. Am. 40. 118. Num aul 
ille lanista omnino jam a gladiatore recessisse vi- 
detur, aul isle discipuius magistro tantuluin de 
arte conccderc? Id. 1. Divinat.ii.-2i. Num igi- 
tur tot ducuru naufragium sustulit artem gober- 
nandi? aut num imperatorum scientia nihil est, 
quia etc.? Addc eumd. 5. Tusc. 9. 19.; et cf. 
Plant. Pseud, i, 2. 33. — f) Sequenle quis , 
qnce, quod. V. NUNQLTS. — g) Sequenle quan- 
do, V. NUNQl'ANDU. — 2.°) In obliqua inter- 
ropaiione num est dubitativum, se, utrum: quum 
scilicet po>t aiiud vcrbum, membrumvc subjiei- 
tur. Cic. Fat. 3. 6. Qusro, num alitcr, ac nunc 
eveniunl, evenirent. Id. 1. Cat. 5. 13. Interro- 
gas mc, num in exsiliuin? non jubeo, sed si me 
consulis, suadeo. Id. leg. Manil. 7. 19. Vide- 
te , num dubilandum vobis sit, omni sludio ad 
id btsllum incumbers. Nepos flannib. 12. Ut sibi 
rcnunciaret, num eodem modo undique obsidere- 
tur. Liu. 42. l'J. extr. Jusscrunt speculari, num 
sollicitati animi sociorum essent. Tac. 1. Ann. 8. 
Inierrogatus^ue a Tiberio, num se maodante earn 
seutentiam prompsisset, sponte dkisse respondit. 
[ftp. Dig. 4. 4. 16. Num forte aiiqua actio possit 
com pete re. se per avventura. — Num quis, num 
quando.V. NUMQCIS, NUMQUANDO. 

NCMARlUS vel nummarius, a, um, adject. 
£37,fia7iKc;, ad numos et pecuniam pertioens. 

I.) Proprie. Cic. 4. Verr. 28. 69. In sum ma dil"- 
ficultaie esse nuraaria. esser assai scarso di sol- 
do, ct 6. ibid, 11. Tanta difticultas eum rei ou- 
mariae tenuit, lanta egestas oppressit. Id. 3. Off. 
20. 80. L't res nurnaria de communi sententia 
cor.stiluerctur. si facesse un regolamenio dells 
monete. ct 4. All. 7. Nurnaria theca. et Nouius 
a pud If on. p. 4 'Jo. 25. Merc area, scrigno. Utp. 
Dig. 4. 8. 11. poena, pecuniaria. Rursus Cic. 3. 
/'err. 42. 108. Lex Cornelia nurnaria. ft. e. quae 
saruit, ne quis privatus pecuniam faceret , ut ait 
Asconius. Callistrat. Dig. 40. 15. 4. qureslio. 

11.) Translate . Numarius dicitur , qui pecu- 
nia accepta corrumpi se patitur, mercenarius. Cic. 
1. All. 16. ante med. Insectari, et eiagilare nu- 
marios judires. Id. 5. Vtrr. 57. 131. Ecquod judi- 
cium U urn as tarn dissolutum, lam perditum, tarn 
nuuiarium fore putasti, etc? Id. Cluent. 36. 101. 
Numarius interpres pacis et coneordiae non pro- 
babatur. Id. 15. Alt. 1. N"si forte iste numa- 
rius {C. Curio) ei (Ccesari) potest persuadere. 
ft. e. magna pecunia ah eodem Cssare corruptus. 
Seneca 1. Benef. 9. extr. Provincias spoliari, et 
cumarium tribuual, audita utrimque licitatione, 
alleri addici. 

NC.MATlO vel nummatio, onis, f. 3. troAuyp-rj- 
p.A7!.'a, numorum abundantia, affluentia, Cic. 2. 
Phil. 45. 115. Confer eum cum numatione tua, 
luorumque. Al. rectius leg. nundinatione. 

NCMATUS vel nummatus, a, um, adject. Comp. 
Numaliar. — Numatus est numis abundans, jto- 
Kv/f-ritiaTcx;. Cic. 2. leg. Agr. 22. 59. Volilat e- 
nim ante oculos istorum Juba regis Clius, adole- 
scens oon minus bene numatus, quarn bene ca- 
pillars, fforat. 1. Ep, 6. 38. Ac bene numatum 
decorat Suodela Venusque. Apul. 1. Mel. post 
init. Numatior reverlor. 

NCMELLA, se, f, I. genus macbinae lignese ad 
diicruciandos noxtos, in quarn colium et pedes 
immitluntur, ut deicribit If on. p. 14*. 25. Merc. 
Iliac later lervorura torraeaU enumerat Ptaut. 



— 406 — 

Asin. 3. 2. 5. slimulos, laminas, cruces, compedes, 
Nervos, catenas, nurneilas, pedicas, boias. — Fe- 
stus p. 173. 18. Mull, interpretatur geous vincu- 
li, quo deligantur quadrupedes, et nervo, aut co- 
rio crudo bovi.*; ut plurimum factum. Atque hoc 
sensu usurpat et Colum., sed mascul. genere, 6. 
It. R. 19. 2. ubi ait: Ubi possunl etiam numel- 
li (al. leg. numeite) fabricari, ut inserto capite, 
descendenlibus per foramina regulis cervix catene- 
tur. Ceierum Schneider, leg.: Ubi potest etiam 
Dumeila etc. Id. 7. ibid. 8. 6. Numeliis pecus indu- 
cere. A I. leg. ir.duere. Intclligit autern Colum. 
vinculum es ligneis regulis factum. — Videtur es- 
se a vof/su';, unde oi vowie; apud tleradot. I. 1. 
c. 194. sunt traces in navium lateribus. 

NC WELL AT US, a, um, adject. Gloss. Placid. 
ed. A. Maio in Class. Auct. T. 3. p. 486. Nu- 
mellalus, numella ligatus, id est vinculo quo qua- 
drupedes alligantur. 

N0MELLUS, i, m. V. NUMELLA. 
NC.MEN, Inis, n. 3. a nuo, ut flumen a fluo, 
est nulus, vsJ|xa (It. cenno; Fr. mouvement, si~ 
gne de fete; Hisp. movimienio , signo de tesla; 
Germ, das JVicken, Zunicken, liopfnicken ; Angl. 
a nod). 

I.) Proprie. Lucret. 2. 631. de Curelibus. in 
numerum e*sultant, sanguine lleti, Terrificas ca- 
piturn qtiatientes numine cristas, col dimenamen- 
to del capo. At Bentlejus pro sanguine fleti upti- 
me legit sanguinolenli ; et Lachmannus pro nu- 
mine scribendum esse putal momine. 

II.) Translate. ^ 1. Numen est inrlinalio, quia 
in nulu caput incliuatur. Lucret. 4. 179. In quern 
quemque locum diversa numine ten.iunt. liar al- 
ius, probante Lachmanno , leg. momine- ^ 2. 
Siepius et eerie est voluntas, iruperium, quia nutu 
significamus, quod volumus, quodque iuiperamus. 
Varro 7. L. L. 85. Hull. Numen dieunt esse iru- 
perium, dictum ab nulu, (quod cujus nulu) o- 
mnia sunt, ejus imperium rnaiimum esse videa- 
tur: itaque in Jove hoc et Homerus et aliquoliens 
Livius. Lucret. 3. 144. Cetera pars animae per 
tolum dissita corpus Paret, ct ad numen mentis 
momenque movetur. Cf. Virg. 1. /En. 137. Jam 
caelum terramque meo sine numine, venti, Misce- 
rc, et tantas audetis lollere moles? ^f 3. Speiia- 
tim, fere dicitur de volunlate, vi et potcntia deo- 
rum, quia solo nutu efficere pulantur quweumque 
libuerit, volonla, forza e potenza degti dei, &i;ov, 
^stOTTj?: V. locum Varron. al latum in paragr. 
proxime superiori. Cic. I. Divinat. 53. 120. Quanto 
id Deo est facitius, cujus nurnini parent omnia. 
If epos Agesil. 2. in fin. Quum animadverts ret, deo- 
rum numen faccre secum. ei Timol. 4. extr. ."Nihil 
rerum humanarum sine deorum numine agi. Cic. 
6. Vtrr. 49. 107. Multa saepe prodtgia vim ejus 
(Cereris) numenque declarant. Id. 2. Cat. 13- 29. 
liii immorlales hie praeientes suo numine atque 
auiilio urbis lecta defend unt. Id. Pis. 21. 48. Nu- 
men interdiclumquc deorum immortaiium , re- 
sponsa sacerdutum, auclorilalem scnalus icgi .-E- 
gyptio vendidit. fforat. it. Od. 5. 53, Nox, et Diana 
None nunc adeste, nunc in hosliles domsis Irani at- 
que numen vertite. Ovid. 1. Art. am. 203. Mas- 
que pater, Csesarque pater, datu numen ennti. Id. 

4. Pont. 13. 24. Adjuta est novilas numine no- 
stra dei. C(Bs. 0. B. G. 15. Numen deorum pia- 
care. — Speciatirn numen Jovh est ejus vis et 
poteolia in aere, in illo fforat. 3. Od. 10. 7. et. 
posilas ut glaciet nives Puro numine Juppiler? 
Bentlej. mallet duro numine. Sic de mari Virg. 

5. /En. 767, quibus aspera quondam Visa maris 
facies, et non tolerabile numen. — In illo Virg. 
2. JSn. 396. Vadimus immixli Danais baud nu- 
mine noslro: intettige diis non propitiis ac fa- 
ventibus, sed adversis. — In ptur. numcro de uno 
tantum deo, per synecdocben: apud Virg. Venus 
Cupidinem alloquens, I. /En. 670. supples tua 
numina posco. et 3. ibid. 543/ numina sancta pre- 
camur Palladis armisonae. SU. It. 1. 93. Enn*ae 
numina dlyae. Ovid. 6. Met. 44. Paliadaque cx- 
hibuit: venerantur numina nympbaj Mygdonides- 
que nurus. fforat. Epod. 17. 3. Per et Dianae non 
movenda numina. <f 4. Tribuitur aiiquando et 
hominibuSj qui poteolia, dignilate, dominatu, deo- 
rum quodammodo vim in terrls habent. Cic. 3. 
Phil. 13. 32. Magna vis est, raagnura numen unum 



NUMER1US 

et idem sentientis senatus. Al. leg. nomen. Id. post 
ad Quirit. 8. 18. Numenque yeslrum seque mibi 
grave et sancium,ao deorum immortaiium in o- 
mni vita fulurum. Civ. 7. 30. ad fin. Annuitc, P. 
C-, nutum numenque vestrum inviclum Campanis, 
et jubete sperare, incolumem Capuam fuluram. 
Ovid. 5. Tiist. 3. 45. flectere tenia Ca?sareum 
numen nurnine, Bacchc, tuo. Idem Ovid, saepissi- 
me Auguslo numen tribuit: qua appellalione po- 
sterioribus temporibus imperatorcs R. honorare 
rnos fuit. Hi no ilia in vc'. Insaiptionib. d. n. m. 
0. B. h. e. Uevolus Numint Majestatique Ejus: qu;e 
eipressa habentur apud Gruter. 272. 1. 2. 5. 6. 
7. et alibi. Ita Symmach. 10. ep. 21. (al. 26.) 
Praecipua beneficia numinis ves'.ri populus K. cx- 
spectat. ^ 5. Saepe etiam dicitur de ipsis diis, 
delta, nume, prase nim a poclis. Virg. 4. G. 7. 
si quern Numina l*va sinunt, auditque vocatus 
Apollo. Ovid. 1 . Met. 320. Corycidas nyrnphas 
et numina montis adorant. Virg. 3. ,En. 6;t4. nos 
magna prpcati Numina. Slat. 1. A chill. 50i. Bel- 
ligerum numen. Ovid. 10. Met. 430. promissaque 
numine firmat. h. e. Deo per juramenium teste 
vocato. Quintil.fi. proccm. 10. Juro per illos Ma- 
nes, numina rnci duluris. 

NCMERABII.IS, e, adject, che si puo numera- 
te, numerabile, J'japi^/^To;, qui nuinerari pot- 
est, Ovid. 5. Met. 587. lnvenio sine vortice a- 
quas, sine murmure euntes, Perspicuas imo, per 
quas numerabilis alte Calculus omnis erat. — Po- 
pulus numerabiiis apud Ilorat. Art. P. 206. est 
parro nunieru : quia qua; pauca sunt, facilius nu- 
meranlur. 

N'OiviERALIS, e, adject, dot^p.rr.'.y.i'i, ad nume- 
rum pertinens, ut Numerale nomen, quud nume- 
rum signiflcat, apud Friscian. 2. p. 570. et 581. 
Putsch. 

NCMflR.ARlA, te, f. 1. V. voc. seq. 
NUMERARlUS, a, um, adject, ad numeros per- 
tioens. — Hinc 

t ifumerarius, ti, m. 2. computista, aritmetico, 
atii^f/TjTT;;, qui numeros confiiit, et com pu tat. 
Augustin. in Psalm. 146. sect. 11. ct 2. Lib. ar- 
bilr. 11. — .Vumerarii fuere in officio prefecto- 
rum prwlorio, consularium, praesidum, ducum, ma- 
gistri officiorum, qui rationes conficiebant, quos 
nunc dicimus ragionati pubblici. Ammian. 19- 9. 
Jacobus et C;esius numerarii apparitionis magistri 
equiturn. Adde Suhn. 1. Ep. II. et 2. Ep. Let 
5. Ep. 7.; et V. Cod. Theod. H. lit. 1. et Cod. 
Justin. 12. til. 56. qui De numerariis, actuaries, 
etc. inscribitur. Apud Isid. ita delmiunlur 9. Orig. 
i. Numerarii vocati sunt, qui publirum numuin 
ccrariis infeiunt. /». e. qui rationes mililarium nu- 
merorum tractant, ut ait Ammian. 26. 1. circa 
med., qui que cliam rationarii dicuntur ab eod. 
15. 5. ad fin. Balbus de asse § 12. bos vocal nu- 
;nera rios tat ioci nalores. 

Numeraria, ce, f. 1. absolute vocatur arithme- 
tica, quia numerorum rationem docct. Capell. 7. 
j>. 269. in (in.; loquitur Arithmetica. Ne superum 
noslri capiant rastidia ca-tus^ Et vetus astrigero 
pel far Nnmeraria c;clo. 

NU-Mfill ARILS, li, m. 2. V. voc. pr.eced. 
t NUMfi RATIO, onis, f. 3. novero, conlamento, 
-xp:^p.r^ic. Seneca Ep. 18. Ab is to tiet numera- 
liu. ft. e. nurneralio pecuniae, $6orso, pagamento. 
Quo sensu Id. Ep. 26. ad fin. Eispeela pusillum, 
ct de do mo fict numeratio. Colum. aulem expres- 
se 1. R. II. 8. 13. Ubi aeris numeratio cxigilur, 
rem pro numis osteudit. — Pro computations 
Boeth. de Trinit. 2. p. 1123. lluec enim uiiitatum 
ileratio potius est, non numeratio. Adde eumd. 
ibid, baud semel. 

NUMERATOR, oris, rn. 3. numeratore, conta- 
tore, dofcurrzri-;, qui numeral. Augustin. 5. Con- 
fess. 4. Mensor casli, et numerator siderum. 

NtJMEHATUM, i, ii. 2. V. in fin. v. NUME- 
RO, as. 

N CM ft RAT US, a, urn. V. NUMERO, as. 
NOMKKK. V. NUMERO sec undo lu<-o. 
NUMERIUS, a, urn, adject, ad numeros perti- 
nens, numers'co. Jul. Valer. res gesl. Alex. M.'S, 
58. edente A. Maio. lllic ct effigies plurimse turn 
e marmorc vario, turn e metallo cujuscumque mo- 
di rfinuebant numeriatn eestimationem, quae oranij 
curiosi diligenliam vinceret. 



NUMERO 

NU.MfiRO, as, 5vi, Stum, are, a, i. (numerus). 
Pari. Numerans II. I.; Numerates 1. 1.2. tl in 
fin.; Numeraturus I. 2.; Numerandus 1. 1. el 
II. 2. el 3. — Numerare est per numeros reeen- 
srre, dimeiiri, dinumerare, apt^jitiw (It. contare, 
noverare, numerare; Ft. compter, nombrer; Hisp. 
numetar, contar; Germ. zaIUen; Angl. to count, 
number, reckon, enumerate). 

I.) Proprie. ^ 1. (Jeneraiim. Cic. 3. de republ. 
4. Si singulis numeremus in singulas (civilales), 
quanta jatn reperialur virorum excellentium muf- 
titudo! Lucan. 3. 285.; et Sil. It. 7. 73o. Nume 
ratus miles. Plin. 21». Hist. nat. 1. 5. (7). Nu- 
merate domus. At Sillig. ex oplimis Codicibus 
enumerate legit. Cic. 2. Oral. 32. 137. Ea, si ei 
reis numcres, innumerabilia sunt; si ex rebus, 
modira. Sueton. Claud. 21. Aureus voce digitis- 
que numerare. Ovid. 3. /-ksl. 123, Numerare per 
disitos. Inscript. apud Henzen. 7303. de piiarutn 

Jlldo. AMIANTHVS BFAPHRA TERT1VS LVD ANT CVM 
IIEDVSIO ll*CV'%D\S K0LAJ.VS FKTAT NVMEKET CITVS 

et stac\s asiia%thvs. Juvenal. 8. 131. Turn Heel 
a Piro numeres genus, h. e. deducas, numerando 
Picum primum inter majores tuos. Tibult. 4. 4. 
18. Votaquc pro domina vix numeranda facit. h. 
e. paene innumerabilia. *f 2. Speciatim quum de 
perunia sermu est, non solum significal nurno- 
rum inirc nurnerujn, sed etiam pecuniam prwsen- 
tem alien trade re. Cats. 3. B. C 3. Magnam pe- 
cuniam socifitates earum provineiarum , quas ipse 
oblinebat. si bi numerare coegerat. Cic. ad Plane. 
I. post ep. 16. Alt. 16. Aitieus pecuniam nurae- 
ravit de suo. sborsb del suo. ct Flacc. 19. 4 i. Si 
prwtor dedit. a quKstore numeravit, della cassa 
del camar lingo, et Pis. 36. 88. Stipendium nu- 
merare militibus. f'eltej. 2. 66. 3. alicui mer- 
cedem. Ovid, fferoid. 12. 199. dotem. Cajus 4. 
Instilut. (edenle jlcrurn Goeschenio) § 116. Pe- 
cuniam numersturus. *f 3. Numera senatum, 
ait qui v is senator consoli, cum impedimento vull 
esse, quo minus racial senatusconsuRum: posiu- 
lalque, ut aut res, q us referuntur, dividantur; aut 
singuli consutaatur; aut numercntur senatores, si 
tot Eiot numero, quot esse oportel, ul liceat se- 
natusconsuHum perscribi. Ita Festus p. 170, 16. 
Mull. Hinc Ccelius ad Cic. 8. Fam. 11. Sed quum 
de bostiis agereiur, et possel rem impedire, si ul nu- 
merarenlur, postularet, lacuit. et Plin. Paneg. 76. 
Consulli omnes, atque etiam dinumerali sumus: 
vicilque sententia non prima, sed melior. Cic. 5. 
Alt. 4. Ilaclenus ne quid ad senatum, consule, aut 
numera. Ha legit Turneb. \. 28. Adversar. c. 27., 
alii aliter. ^ 4. Poetice numerare pectine chor- 
das. apud Juvenal. 6. 381. est percurrere, et qua- 
si aliam post aliam pulsando numerare, vel in nu- 
merum pulsare. 

II.) Translate. ^ 1. Per melonymiam est ha- 
bere, possiderp. Ovid. 1. Trist. 9. 5. Donee eris 
felix, multos numerabis amicos: Tempora si fue- 
rinl nubila, solus eris. Tac. I.Ann. 35. Vetera- 
ni iriceoa, aut supra sttpendia numer8ntes. ^ 2, 
Item est ponerc, collocare, habere in aliquo ordi- 
ne, in aliqua classe, computare, porre nel nume- 
ro, noverare in una categoria, in una classe; 
et occurrit -- a) Cum Ablat. el praepos. in. Cic. 
Brut. 45. 166. M. Uereorius in mediocribus ora- 
toribus numeralus est. Id. 1. Parad. 1.8. Neque 
non sarpe laudabo sapfentem ilium, Biantem, ul 
opinor, qui numeratur in seplem. Id. Brut. 97. 
332. Nee enim decet te ornatum uberrimis arti- 
bus-numerari in vulgo patrooorum. Id. 1. Phil. 
8. 19. Nisi forte, si quid memorise causa retulit 
in libellum, id numerabitur in aclis. Id. 2. Legg. 
5. 12. Id est ne numerandum in bonis? Sail, in 
crat. Lepid. contr. Suit, a med Quorum adeo 
Sullam non pcenitet, ul et facta io gloria nuine- 
ret. Cic. 11. Phil. 1. 3. Mors In beneflcii pjrle 
oumeretur. Al. leg. partem. Id. 2. Fam. 6. Ne id, 
quod petit, exigere magis, quam rogare, et in mer- 
.edis potius, quam benefkii loco numerare videatur. 
Cf. eumd. 2. Fin. 28. 90. Voluptatern nullo loco 
numeral. — 6) Cum Accug. et praepos. inter. 
Cic. Rose. Am. 6. 16. Ipse honesiissimus inter 
suos numerabatur. Ovid. 4. Pont. B. 35. Hlc ego 
pra-seoies inter numerarer amicos. Tac. Germ. 30. 
Fortuoam inter dubia, virlulerc inter certa nume- 
rare. — c) Singulare est illud Cic. I. Acad. 



— 407 — 

(post.) 12. 46. Hanc Academiam novam appellant; 
quas mibi vetus videtur; si quidem Platonem ei 
ilia vetere numeramus. — ■ d) Numerare aliquem 
post aliquem, posiponere. Tac. 2. Hist. 77. Nihil 
nobis ultra arrogabo, quam ne post Valentem ac 
Caeeinaro numeremur. h. e. Valentl ac Caecin* post- 
ponamur. <f 3. Hinc numerare est etiam cense 
re, reslimare, tenere per, stimare. Cic. Orat. 9. 
31. Thucydides numquam esi numeratus orator. 
Id. Mur. 2i. 49. Sutpicium accusatorem suum 
numerabal, non competilorem. Id. I. Fam. 9. 
circa med. Sapientea cives, qualem me et esse et 
numerari voio. Id. 4. Pert: 70. 169. Is prope oi- 
ler Timarcbides numeratur. Id. 13. Phil. 4. 7. 
Slaximum ejus beneQcium numero. quod hoc ani- 
rno in rempubl, est. Id. ftosc. Am. 13. 37. Tam 
singulare maleficium, quod ita raro exslitit, ul si 
quando auditum sit, porienti ac proc'igii simile 
numeretur. Sil. It. 15.750. ante omnes bello nu- 
merandus Ilamilcar. Alii aliler leg. — Iliac Part, 
preter. 

Numeralus, a, um, adjective occurrit de pe- 
cunia. Ptau'. Pers. 4.3. 57. Probum et numera- 
tum argentum ut accipiat, face. — Ilinc nume- 
rata pecunia } b. e. in numis, danaro in con- 
tan ti. Plaut. P*eud. 4. 7. 50. hie sunt quinque 
argenli led* numeratae mioas. Id. Asin. I. 3. 41. 
£i mihi dantur duo taieota argent! numerata in 
maoum. Cic. Coscin. 4. 11. Quum uteretur dote 
uioris numerata. — Hinc 

Numeratum, i, a. 2. absolute, substanlivorum 
more, esl pecunia numerata, danaro in conlanti. 
I.) Proprie. Cic. 5. Fam. 20. sub fin. Quse tua 
esl suavitas, nolles a me hoc tempore asslimatio- 
nern accipcre; nam numeratum, si cuperem, non 
haberem. Id. 12. Alt. 25. Mihi res el conditio 
placet: sed ita, ut numerato malim, quam assti- 
matione. V. jESTIMATIO. Moral. 2. Ep. 2. 166, 
Quid refert, vivas numerato nuper, ao ollm? di 
danaro teste contato, o tempo fa. Adde Liv. 
?6. 21. in fin. — In numerato, in numis, in 
petunia, In contanli, in soldo effettivo. Plin. 33. 
Hist. nat. 10. 47. (135). Teslamenio edixit, relin- 
quere in numerato H5. dc et ibid. 3. 17. (56). 
Ei serario protulit laterum aureorum xv. m., ar- 
genteorum xxx. et in numerato HS. ccc. 

II.) Translate, in numerato habere, in promplu 
habere, prsesens paratumque habere, aver in pron- 
to , alia mano. Quintil. 6. 3. 111. Dictum esl 
de adore facile dicente ex tempore, ingenium 
eum in numerato habere. Seneca 2. Controv. 13, 
sub fin. hoc dictum fuisse tradit ab Auguslo de L. 
Vinicio, quo nemo civis R. in agendis causis prae- 
gCDtius habuil ingenium. Quidquid longa cogitalio 
i 1 1 1 prffisiilura erst, prima inteolio anlnii dabat: 
ex tempore causas agebal, etc. 

NtJMERO, adverb. ,el reclius Ablativu; casus 
a voce numerus adverbialiter usurpatus. A For- 
cellino afTertur et alia forma numere, qax olim 
legebalur apud Fes turn; bic autem docere vide- 
batur, nurr.ero dici de prasenti et futuro tempo- 
re, numere de prateriio. Verum ejus verba ma- 
ijmam partem incerta sunt: neque id discrimen 
a scriploribus servatur: immo numere nusquam 
occurrit, alque abest nb ipso Festo p. 170. eden- 
le Mull. Ceierum ^ 1. Numero est idem ac pun- 
do lemporis, in punlo, a tempo, a battuta. An- 
tiqua loquendi ratio ducla ex eo, ul quidam pu- 
lant, quod unum, quod est principium nuineri, 
puncium putatur, ut Macrob. 2. Somn. Scip. 2. 
loquitur. Plaut. Amph. 1. 1. 25. Numero mihi 
in meiitem fuit, dis advenienten gratias pro me- 
ntis agere. Ncevius apud Festum I. c. Neoiinem 
vidi, qui numero sciret, quod seito est opus. ^ 2. 
SigniBcal etiam cito (ut ait Non. p. 352. 16. Merc), 
ecleriter, toslo, sub it o. Varro 3. R. II. \ 6. 7. Apes 
si quando displicatse sunt, cyrobalis et plausibus 
numero reducunt in locum unum. Id. apud A'ort. 
p. 352. 30. Merc. Qui, cito facturum quid se, os- 
leodere volebat, dicebat numero id fore. — - Un- 
de cum nimis aliquando jungitur. Turpilius apud 
Non. ibid. Numquam nimis numero quemquam 
vidi facere, quum facto est opus. Afranius apud 
Festum I. c. Perfalsum et abs te creditum nu- 
mero nimis. ^ 3. Hinc est etiam nimis cito. 
Plaut. Men. 2. 2. 13. numero buc adrenis ad 
prandium. Nunc obsonatu redco. et Mil. glor. a. 



NUMEROSUS 

5. v. 7. Perii. ca. Haud etiam, numero hoc dicis. 
Id. Pain. 5. 4. 10!. o Apella , o Zeuxis pictor, 
Cur numero estis morlui? Adde eumd. Merc. 4. 
3. 37. Sic Afranius apud Festum I.e. Ei misera 
numero ac nequidquam egi gratias. 

NOMEROSEj adverb, (numerosus). Comp. Nu- 
merosius et Sup. Numerosissime 1. et II. 1. — 
Numerose est idem ac magno numero, in copia, 
numerosamenle. 

I.) Proprie. Colum. 4. R. R. 21 . 2. Nee ta- 
rn en licebit numerosius onerare, quam ut una vi- 
tis octo serviat palmilibus. Plin. 33. Hist. nat. 
3. 19. (61). de auro. Nee aliud iaxius dilatalur, 
aul numerosius dividitur. Apul. de Deo Socrat. 
prove fin. Villas opiparo exslruunt, et domos di- 
tissime exornant, et fatnilias numerosissime com* 
para n t. — Apud Terlull. advert. Prax. 12. nu- 
merose loqui, est ioqui in plurali numero. 

II.) Translate. ^ 1. Est per numeros, id est 
meosuras musicis, armoniosamente. Cic. 2. Nat, 
D. 8. 22. Quid, si plaiani Gdiculas ferrcnt nu- 
merose sonanies? % 2. Item per numeros ora- 
lionis, concinne, apte, suavitcr. Cic Brut. 8. 34. 
Senteotia aptis constricta rerbis, cadit etiam ple- 
rumque numerose. Id. Orat. 66, 221. Raro in 
veris causis eireumscripte numeroseque dicendum 
est. et ibid. 62. 210. In amplificanda re funditur 
numerose el volubiliter oraiio. et ibid. 65. 219. 
Apte numeroseque dicere. Gelt. 7. 3. ad fin, Ea o- 
mnia distinctius, numerosiusque ac comptius for- 
tasse dici potuerunl: fortius atque vividius potuis- 
se dici non videntur. Quintil. iQ. 5. 9. Ut ex In- 
dustrie sumamus senleniias quasdam, easque ver- 
semtis quam numerosissime. 

NfJMEROSlTER, adverb, idem ac numerose, 
quam voccm vide sub II. 1. Arnob. 2. 42. Ut 
inflandis bucculas disleudereot tibiis, cantionibua 
ut pra^irent obscceois numerositer, et scabillorum 
concrepationibus sonoris. Alii ita locum minus 
recte mutant: obsccenis, oumerosos iterarent sca- 
billorum concrepationibus sonores. 

NOmEROSITAS, utia, f: 3. numero grande, co- 
pia, numerosita, magnus numerus, multitudo, co- 
pia. 

1.) Proprie. Macrob. 5. Saturn. 20, a med. Ad 
sipniflcationem numerositatts ionumerja. Tertull. 
Monog. 4. Filiarum numerositas. Impp. A read, 
et Honor. Cod. Theod. 12. 5. 3. curialium. Sidon. 
carm. 23. 150. Et te multimoda satis verendum 
Scriptorum numerositate, Varro. 

II.) Translate est apta rerum proportio, con- 
cionitas, eupuSfywa. Augustin. Docir. Chr. 4. 20. 
Si quisquam hujus numerosiiatis peritus clausula* 
eorumdem numerorum lege componat, quod fa- 
cillime fit mutatis quibusdam verbis, quae taotum- 
oern significalio'ne valent, vel mutato eorum qute 
invencrit ordine. el ibid. 55. Nostri corporis nu- 
merositas. 

NUMEROSUS, a, um, adject, (numerus). Comp. 
Nutnerosior et Sup. Numerosissimus 1. — Nu- 
merosus generatim est qui magno constat nume- 
ro, multiplex, multus, varius, iroXutrX-r^r'; (It. 
numeroso, copioso, molleplice, molto; Fr. nom- 
breux, en grand nombre, varit; Hisp. numero- 
so, en gran numero; Germ, zahlreich, mannig- 
fach, vielfach, umfangreich; Angl. numerott*, 
copious, manifold, various, muclt, great). 

I.) Proprie. Pal. Ftacc. 5. 40. Magna comitura 
numcrosaque pubes. Tac. Agric. 17. Brigaotum 
civitas, qua? numerosissima provincias tolius per- 
hibetur. Plin. 11. Hist. nat. 40. «5. (233). Aoi- 
malia numeroso fecunda partu. Id. 7. t'oid. 28. 29. 
(101). Numerusissima suJragia habere, et 21. ibid. 
24. 95. (167). Herbs radice magna, numerosa. Id. 
35. ibid. 11. 40. (125). Numerosissima florura va- 
rietas. Plin- alter 4. Ep. 15. Copiosa et nume- 
rosa domus. h. e. familia. Nemesian. Cyneg. 15. 
NiDbe numeroso funere mrasta. Martial. 3. 31. Et 
servit dominee numerosus debitor arcae. et 4. 1. 
Cassa r is alma dies, etc. Longa, precor, Pylioque 
veni numeroiior aevo. Colum. 10, R. R. 6. Prin- 
ciple sedein numeroso praebeat horto Pinguis ager. 
h. e. io quo seruntur mullorrm generum olera, 
Cores, poma. Alii exponuat araplo, laio, et multa 
rapiente, ampio, largo, capace. Plin. 2. Ep. 14. 
circa med. Hoc prelio quamllbet n-jmerosa tub- 
sellia itnplentur. h. e. numero plurima subiellia. 



NUMERUS 

et 10. Ep. 48. Gymnasium incendio smissum re- 
slituere cceperunt, longe tiumerosius laxiusquc, 
quam fuerat. h. e. pluribus membris instructum. 
Id. Paneg. 28. Numerosa gloria, h, e. quae mul- 
tas paries habet. Colum. 6. li. R. 29. 2. Puilus 
equinus lato et musculorum toris numeroso pe- 
ctore. h. e. muUos babente musculorum toros. et 
inox 3. Feminibus torosis ac numerosis. (Sic firg. 
3. G. 81. Luxuriatque toris animosuru pectus.) Plin. 
35. His', nal. 11. 40. (130). Pictor dili«entior, 
quam numerosior. h. e. qui plurimas labulas pin- 
xerit: vcl qui varietati magis studuerit. Sic 34. 
ibid. 8. 19. (58). Myron ounjerosior in arte, 
quarn Polyclelus . Id. 35. ibid. 11. 40. (138). 
Numerosa tabula, h. e. in qua multi depicli sunt. 
Quinlil. 5. 10. 10. Numerosum opus. h. e. mul 
tiplex, varium. V. ARGUMENTOSUS. et Plin. 3. 
Ep. 9. owed. Hie numerosissiiiue causa; terminus, 
quibusdam absolulis, pluribus damnatis, atque et- 
iain relegatis, etc. Capell. 9. p. 305. llano igilur 
repertsm post su?cula numerosa et tandem in u- 
sum melicurn revocalam-condecet audirc. h. e. post 
iriulla saicula. Ccel. Aurel. 1. Acut. 11. n. 83. At 
si porrecla in dies numerosior erit segritudo ct 
statum infinnitas acceperit etc. — JVwnerosa res 
dicitur adolescens multarum rcrum perilus et plu- 
ribus aplus. Jnscript. apud Gr tiler. 655. 3. lile 
ego, qui magni parvus cognominis hcres, Corpore 
in eiiguo res numerosa fui: Fiectere doctus equos, 
nilida cerlare palaestra, Ferre jocos, astu fallere, 
nossc (idem, etc. 

II.) Translate. ^ 1. Numerosa dicuntur, qu;E 
ad numerum fiunt, ut sjiltatio, gestus, sonus, ver- 
sus. Ovid. 2. Amor. 4. 29. Ilia placet gestu, nu- 
merosaque bracbia duril. Id. 4. Pont. 2. 33. in 
tenebris numerosos poncre gressus (al. gestus), 
Quodque legas nulli, scribere carmen, idem est. 
Id. 4. Trist. 10. 49. Et lemiit nostras numerosus 
Horatius aures. scit. propter lot carminum gene- 
ra, quibus usus est. ^ 2. JVumerosa oratio, qus 
numeri versuuin quid simile bahet, et aple, con- 
cinne atque requabiliter fluit. Cic. 3. Oral. 48. 185. 
Si numerosum est id in omnibus sonis atque vo- 
cibus, quod habet quasdam impressiones, et quod 
metiri possumus intervallis asquaiibus; recte boo 
genus numerorum, dummodo ne continuum sit, 
in oralionis laude ponetur. Id. Orat. 50. 163. el 
52. 174. Apia et numerosa oratio. 

NUMERUS, i, ut. 2. (qu:e vox, ratione babita 
etymi, jungenda videtur cum v. numus et vipoq) 
est discrete quantitatis mensura, ratio, qua mul- 
litudinis cujuspiam summa concipitur. Minerva? 
invenlum esse, rredilum est, ut Liv. 7. 3. snibit. 
Gr. dcfofAos (It. numero, newer o; Fr. nombie; 
Hisp. numero; Germ, die Zahl; Angl. a num- 
ber, quantity). 

I.) Proprie. ^ 1. Generatim. — a) Univer* 
aim. — Stricto seusu. Cic. 6. rfe republ. 18. III! 
octo cursus, in quibus eadem vis est duorum, Mcr- 
curii et Veneris, septem efficiunt distinctos inter- 
vallis sonos: qui numerus rcrum omnium fere no- 
dus est. et ibid. 12. Quum aelas lua septenos oc- 
ties solis anfractus reditusque converterit, duoque 
hi numeri, quorum uterque plenus babetur, cir- 
foilu nalurali summam tibi ratal em confecerint. 
Seneca Ep. 58. a med. Consuramare perfectissi- 
rnum numerum, quern novem novies multiplicata 
componunt. — Numeros Roinaoi per litteras al- 
phabet! denotabanl, casque ad numeros signiGcan- 
dos virgula superducta distinguebanl. V. VIKGC- 
LA. — Latiori sensu de deft nils bom in urn aut 
rerum mullitudine. Cic. 2. de. republ. li. idem- 
que Pompilius et auspiciis majoribus inventis ad 
pristinum numerum duo augures addidit, et sacris 
e principum nuuieco pontiuces quinque prajfecit. 
Liv. 7. 3. Hum cSavum, quia rarae per ca tempora 
littcrLc erant, nolam numeri annorum fuisse fe- 
runt. Cic. 7. f'err. 28. 72. Quum maxim us nu- 
merus piralorum deessct. A'epos Iphicr. 2. li\- 
ercilus conduclus, cujus nurncrus rluoiJccim mil- 
lium foil. Plin. 3. Jlist. nut. 'i. 4. (28). Nume- 
rus omnia multitudinis ad ducenU quadraginto 
millia liberorum capitum. Liv. 3. 5. ad fin. C;e- 
Borurn numerum sub til iter eiserjtii. Cic. 7. I'err. 
28. 71. Habere rationem et numerum piralarum. 
h. e. scire, quot fuerint piratne. Slat. C. Theb. 
263. Metiri numerum, vullusque, babitusquc suo- 



408 



rum. Cm. 7. B. G. VJ. inire. Plaul. Aulul. 4. 
10. 68. caperc. Catull. 61. 208. subducere. In 
SC. apud Ccelittm ad Cic. 8. Fam. H. v. nicer e. 
J'irq. 2. G. 104. Est numerus, noque enim nu- 
mero comprendere rcferl. Adde Plin. 1 J. Hist, 
nal. 2. 4. (20). Cic. 6. Vexr. 9. 20. ll.ee tibi 
luuilatio proct'ilat in numerum. h. e. jungalur nu- 
mero aliarum laudationum, et te juvet. Inscript. 
apud Gr uter. 300. 1. adlectvs m> nvmkjiv.m i;x. 
s c. et mux. svi'ER nvmbuvm courx.'.Tvs kx s. 
c. h. e.. supen-umerarius augurum. — b) Abluti- 
vus numeri) additur , etiam quum abessc posset, 
cert jus sijiniljcaiidi causa. Cic. 2. Orat. 28. 121. 
IliEC enim sunt liia numero. At licec spuria Ern. 
dele ait; Orel I. uncis incluait. Sail. Lug. 57. Heli- 
qui omnos, numero quadrnginta, inter fecti. el ibid. 
9S. E» copia tubicinum numero quinque quam vc- 
locissimos delcgit. Cic. 3. fen: 18. 48. Quum Per- 
sa millc numero navium classcm ad Oelum ap- 
pulissenl. Id. fraym. oral, pro Fonlej. apud Aqui- 
lam de figur. sentenliar. Kquitcs numero |>lurimi 
e Gallia. Cces. 1. li. G. 5. Oppida sua omnia, nu- 
mero ad duodcciin, vicos ad quadringentos inccn- 
dunt. /[(. 3. B. C. 53. Ad duorum millium nume- 
ro cecidisse reperiebantur. Plerique MSS. habent: 
ad duo millia numero- Si senna p. 80. 5. JHerc. 
Ad binuin millium numero saueiis ulrimque factis. 
Ilic ellipsis est, pro ad binum millium suimnam. 
Plin. 9. Hist. nal. 10. 12. (37). Pariunt uv.i ad 
ccntena numero. Juvenal- 13. 26. Kari quippc bo- 
ni: numero vis sunt loiidem, quot Tbcbarum por- 
ta?. Cic. i. Herenn. 10. 17. Enumeralione u le- 
mur, quum dicemus numero, quol dc rebus (li- 
cturi simus. precisarnenle. — c) Ad numrrum, 
ipso numero. Cic. 1. Ac/. D. 37. 105. Speciem 
Uci percipi cogitatione, non sensu: nee esse in 
ea ullatn soliditatem, neque eamdern ad numerum 
permancre, eamque esse ejus visioncm, ut sirnili- 
tudiue el transitione cernatur. k e. prorsus eam- 
dern et citra uilarn muUlioncin. Adde ibid. 19. 49. 
— d) Ad numerum, aquali numero. Cic. 7. 
f'err. 28. 73. In piralarum locum, et ad eorum 
numerum cives Roman! cruciali et necati. e tanti, 
(juanti eran color o. et in SC. apud Cvelium ad 
Cic. 8. Earn. H. Si et co numero, qoos ex S. C. 
in provincias ire oportcret, ad numerum non as- 
sent, qui in eas provincias proiicisccrentur. non fos- 
sero tanli die bastassero. — e) Altquaodo nu- 
merus absolute pro multitudinc el copia pouilur. 
Cic. Fontej. 1. 3. Est in eadem provinciu numerus 
civiurn R. ntquc hoininutn hoiiestissiniorum. un 
buon numero. Xepos Mittiad. 5. Numero copia- 
rum fretus. Juvenal. 2. JG. sed illos Uofundit nu- 
merus. Sil. It. I. 312. Clara nee in numero vir- 
tus latet. Tac. M. Ann. 49. I'lures numero tuti. 
f a. Speciatim, inteidum de iis etiam dicitur, 
qua? non numero, sed mensura constant, respicicn- 
do ad numerum mensurarum. Cic. 4. I'err. 72. 
176. et Plane. 26. 64. Magnum numerum frumen- 
ti, vim mellis maxiiium. h. e. modiorum frumen- 
ti, una gran quantuii. et 2. Phil. 27. 66. Maxi- 
mus vini numerus ft* it. h. e. amphorum, aut cul- 
leorurn. ^ 3. Item speciatim hoc nomine appel- 
lator scientia mathemalica et astronornica. — a) 
Saepe in plur. num. Cic. 5. Fin. 29. 87. Cur Pla- 
to /Egyptum peragravit, ut a sacerdotibus barba- 
ris numeros et caslcslia acciperel? Sidon. Ep. 15. 
79. Thalcs hoc ctiarn numeris inquirit et 3Stris, 
Defectum ut Phcebi, nee non Lunxque laborem 
Nunciet anterius. Stat. 4. Theb. 411. numerisque 
sequentibus aslra. — b) Raro in sing. num. Clau- 
dian. Cons. SI all. 130. quis tenebras solis causis- 
que meantem Defectum videat numerus? % I. 
Item siepe dicitur de ordinibus mililaribus: nam 
exercilus in partes ccrto numero consumes divi- 
ditur, manipulos, cohortes, turmas, legiones, etc. 
Qm'.ca, z%-iii%. rellej. 2. 73. 3. Sen-ilia fuui- 
tivosqne in numerum eiercitus sui recipiens. I'Un. 
Id. Ep. 3S. Sacramento mililari nondum distribu- 
ti in numeros erant. incorporate nelP ordinanze. 
el 3. Ep. H. sub jin. Neque enim ad hue nornen in nu- 
meros rclatum est. Tac 1. Hist. 87. Keliquos in 
numeros legion is conqiosuerat. Id. Agric. 18. Spar- 
si pur prownciam numeri. h. e. cohortei. Id. t. 
Hist. 6. Plena urbs exercitu insolito: multi ad 
hoc ourneri e Genua ni;i ac Britannia. Lip- Dig. 
3. 3. 8. Miles, qui communem causam omnis sui 



NUMERUS 

numeri suscipit. di tutla la sua compagnia. Clau- 
dian. Epith. Pallad. et Crter. 86. Itegnorum tra- 
rtat numeros, coustringit in unum Sparsas impe- 
rii vires, cuneostjue reccnscl. Adde Sueton. Vesp. 
6. llinc ilia. In oumeris esse, esser arrotato, apud 
I'lp. Dig. 29. 1. 43. et In numeris mancre, Id. 
ibid. 4. et Desinere in nunieris esse, Paul. ibid. 
38. Hue perl in el illud Sueton. Claud. 25. Insti- 
luit imaginaria? milit'ne genus, quod >ocatur Su- 
per numerum, quo ubsentes, et lilulo terms fun- 
gerentur. Inscript. apud Gruler. 1096. 6. j'RAKro- 

SITVS NVMEROBVM TKMIKNTIV.M IX P0NTO -« C SAJ'O. 

Porro illud f'opisci Piob. 14. Arrepit sedecirn 
millia lirunum, quos oinnes per diversas provincias 
sparsit, ila ut numeris, vcl limit. meis mililibus 
(luinquagenos, et sexn^cnos inlersereret: Salinas. 
doret numeros proprie esse legionum, et distingui 
a limitaneis, qui non erant legionarit. At li. Hoi - 
nhesius in Annal. deW Instit. archeol. T. XI. p. 
138. probat, nomine numerorum indicari tarn co- 
hortes legionarias Homanorum, quam alas equitum 
barbarorum. Iliac Cassiod. 1. Hisl. Eccl. 9. a med. 
Ex iilo Romanornrn cohortes, quae nunc numeri 
nuncnpanlur, singula? fecerunt tab eniacu turn pro- 
priurn. ^f 5. Item pro turba, vulgo, nullius pre- 
lii hominibus. Horal. 1. Ep. 2. 27. Nos numerus 
sumuj, et fruges consume re nati. Sic Aristoph, in 
yabib. v. 12l)'i. i'n-rs; \l%ot, api!?/xo';, Trpc'^ata, 
etc. ^ 6. Apud Grammaticos numerus singula- 
ris et singulus in verbis et nominibus unam rem: 
pluralis, plurativus el mulliludinis plurcs signi- 
ficat. Varro 9. L. L. 65. JliUL; Quinlil. i. \. 
27., 1. 5. 42. et alibi srepe; Getl. eU\ 

II.) Translate. ^ l.lnterduin numeri sumun- 
lur pro talis, in quibus (juatuor numeri erant, nut 
pro tcsseris, in quibus sex. Ovid. 2. Art. am. 203. 
Seu ludet, uumerosque manu jactabit eburuos; Tu 
male jactato, lu male jacta dato. Id. 3. ibid. 355. 
Et inodu Ires jactel numeros. h. e. Ires lesscras, 
nam tribus oHm lessens , deindc duabus Romani 
ludebaot, qu* simillim:e erant iis, quas iluli nunc 
dadi vocunt. ^ 2. Transfertur ad quemcumque 
ordinem, classem, sericm, sodalitatem, gregern, ge- 
rms, numero, catalog o, serie, or dine, rango, cor- 
po. .Yepos Attic. 12. In proscriptorum nume- 
rum rclatus. Quinlil. 10. 1 . 53 . Kedigcrc ali- 
quem in numerum poelarum. Ovid. 3. Amor. 9. 
06. Auxisti numeros, culte Tibulle, pios. Xepos 
Lysand. 1. Horum in numerum nemo admiltcba- 
tur. Juvenal. 6. 384. Quaedam de numero Lurriia- 
rum. Cic. Brut. 35. 117. Q. .Elius Tubero fnit illo 
tempore, nullo in oralorum numero. Sail. Cat. 
34. Mullius Cx suo numero legalos ad Marcium 
rhisit. Cic. 1. ad Q. fr. 1. 5. Quo ex generc si 
quern lui cognosli ainantiorem, hunc vero ad tuum 
numerum liuenter adscribiiu. Id. 2. Phil. 13. 33. 
Tu vero adscribe me talem in numerum. Id. 3. 
JVat. D. 19. 50. Krcchtheu*, fllheque ejus in nu- 
mero deorum sunt. Id. Arch. 12. 31.0uique est 
eo numero, qui semper apud o nines sancli sunt 
habili. e del numero di coloro } eke etc. Id. 5. 
f'err. 90. 210. Tarda auctor'nate sunt, ut in illo 
antique rum ho minimi numero reponantur. II or at. 
2. Od. 2. IS. Numero bealorum cxinicre aliquem. 
Quinlil. J. 4. 3. Scriplores alios redigcre in or- 
dinem. alios omnino ex i m ere numero. h. e. nullo 
rnodo inter scriplores habendos esse, censere. — 
Hoc sensu eamdern vim habet atque elegantiam, 
quam locus: 01 aestiinationem signilicat. Cic. 2. 
Invent. 50. 151. Si, quu in numero illud, qucd 
per similitudinem aiTertur, et quo in loco illud, 
cujus causa after tur, haburi ronveniat, oslendetur. 
Id. 4. f'err. 54. 134. L't istius nequitiam, qui il- 
ium secum habueril, eo prcescrtim numero ac lo- 
co, <:ognoscali>. Id. Divin. in Q. Cfvcil. 19. 02. 
Quum is tibi parentis numero fuisset. Ctes. 1.IL 
G. 2H. Reductos in hoslium numero habuit. Cic. 
Brut. 47. 175. Dicebat etiam E.Scipio non impel i- 
le Cneusquc Pompejus Sex. f". aliquem numerum 
ubtinebat. Id. 2. Phil. 6. 10. Tua> conjugts Ifarn- 
balio quidiirn pater, homo nullo numero: nihil il- 
lo con tern pi ins. — Lsse in numero, esse inter 
homines, vivere , numcrari cum aliis. Lucret. 5. 
180. Qui numquarn vero wlie guslavit amorem, 
Nee fuit in numero, quid obest non es«e creutum? 
^ 3. S.ppe pro parte ponilur. parte. Cir. 3. Off. 
3. 14. Illud autem offlcium , quod rectum Stoi- 



NliMISMA 

ci appellant, perfcctum alquc ahsolutum est, et, 
ut Hdem dicunt, omnes numeros habct. Id. 3. Fin. 
7. 24. nines numeros vh'lutis con ti net. Id. I. 
Acad, (post.) 3. 0. Varium et elcgans omni fete 
numcro poema. Id. 2. If at. D. 13. 37. Mundus 
undique aptus atquc perfectus, cxplctusque omni- 
bus suis numcris et panibus. Quintil. 10. 1. 91. 
Quid ipsis ejus opcribus subiimius, doctius, omni- 
bus dcnique numeris pra;stantius? I'lin. 9. Ep, 
38. Liber numeris omnibus absolutus. Id. Paneg. 
71 . Omnes comilatis numeros obire. aiiemp ire 
tulte le parli. et Albinov. 1. 285. principis im- 
plerc. Pal. Max. 8. 3. n. 1. Paries omues ac nu- 
meros licfensionis diligenter exscqui. Tac. Dial, de 
Orat. 'Al. Ire per omnes numeros cloquenlia. 
Plin. 4. Ep. II. Omnibus numeris pudoris ttoXXtjv 
izpivziav v.'/i'j ej'c^/jko; -;-o-~v. V. Labus. apud 
Or ell. Inscript.. T. 2. p. 4 48., qui has dicendi 
raliones a tesserarum ludu deducit- — Omnium 
numerorum esse est omnes habere numeros, aver 
tutte le buone. qua tit a. Pelron. fragm. Tragw. 
68. Burmann. Duo la men vitia habet, quce si non 
haberet, esset omnium tin me rot um. Id. ibid. 83. 
Puer omnium numerum. pro numerorum. — Con- 
tra imperfecta qu-e sunt, his deesse numeros di- 
cimus. Ovid. 3. Amor. 7. 17. Quae mini venlura 
est (siquidem venlura) senertus ? Quum desit nume- 
ris ipsa juventa suis? Sir 1. Met. 127. animal ia 
quiedam imperfecta, suisquc Trunca vi'Ient nume- 
ris. — Hxc loquendi ratio est a Grmcis, iniroo a 
Sloieis : ul Cic. supra rit. 3. Q\{. doccl. Indc au- 
tem duela \idetur, quod res unaqu;cquc suis cer- 
to numetu partibus constat, quarum una si desit. 
inancJin ill.im el cut lam esse necesse est: si ad- 
sit; t omnes, perform esse dicitur. Forlasse. eliam 
duet a est ah eonim philosopiiuium npiniunc, qui 
omnia ex numeris constate ducucrunt, aut o- 
in niu in rc-rum per Tec ti ones ex numcrorurn propor- 
tions: pfinK'n.' : qua du re Macrob. 2. So inn. Sciji- 
i et 2. eli". Ovid. 7. .Vet. 12.">. hominis speeicm 
malerna sunlit in alio, Petque suns inlus num.- 
jos componitur in fans. h. e. per icitum mcmbio- 
rum numerum ■' qui si vel defieiat, vel superet, 
monstrum (it: unde Luc an. I. 562. Monslrosique 
hominum partus numei oque modoque. — Si mi li 
(juadam lalione numeros dies dixit Ptm. quibus 
per fectus I unit cursus lonrludilni , 18. JIi>t. nal. 
32. 7 j. 1 325). A Hern is mcnsihiis triginta implobil 
numeros, al tern is dHi ain't simrulos. ^ 4. El de 
quo vis online diritur. f'irg. 3. /En. 44Ti. Ou;e- 
euinque in fuliis descripsit 'armina \tiso- inherit 
in numerum, atque anlrn sOi lus.i rclinquil. ^ j. 
Item numei us. Grace o-jty.^:. est proportio qua- 
il am inter duos, plurcsve molus, quorum quum alii 
sint longiorcs. breviores alii, et similia habeant 
inter valla, effieiunt concenlum quemdam. qui vel 
grains est, si proportio ill.i conxeniens sit uplc- 
que lespondens; vi'l ingrnl'i*, si minus aple con- 
veuiat. Diritur nuiaerus, quia ilia distinclio hre- 
vium et longorutn, illaquc varia inter valla nuni':- 
rari possunt, continualio indisliticta non potest: 
quemad.'imdum in cadenlibus gut lis, ul ail Cic 3. 
Orat. iS. 186., quod interval lis distinguuntur, mi- 
incrum nolare possumus, in ainni praeeipitanic non 
possumus. — a) Apparel autem generalint primo in 
musicis sonis et canlu: dicitorque H.ilice aria, 
temp'-, bailuta , andamento. Quintil. SI. 4. p'jaf 
ini t. Quod *i numeris et mod is inest qu.edam La- 
eiia vis. in oralione est vehementissima. Cic. 1. 
0>at. -42. 187. Omnia, quae sun I eonclusa mine ar- 
tibu^. dispcrsa et disstpatfi quoiuiam fucritnl, ul 
in musicis numeri et voces et modi; in szeome- 
iria lineamenta . form.-r, etc. Ovid. 2. Fast. tOii. 
I'lebilibcs veluti numciis ranentia dura Trajeflus 
peuna tempura can tat olor. — h) heinde in sal la- 
tin tie et (;eslii, quod I tali dieunt muoversi in ca- 
denza, ballare a battuta: sive id fiat ad son it m 
tibia? aut Ijrn?, sire ccrta qnadarn lege ec mensu- 
ra motuum sine sono. I.ucret. 2. 630. de Curc- 
tibus. inter se forle catenas Liniunt, in numerum- 
que ejsultant. Seneca Tranquiil. 15. Seipio tri- 
umphale illud et mililare corpus movit ad nume- 
ros. t r irg. dc Cjclopibus ferrum eiercentibus, 4. 
G.l'i. Illi inter sese magna vi brachia tollunt In 
numerum. a batluta. — c)Item in exercitationi- 
bus paUeslricis, in quibus mulli motus eerta lege 
et arlifieio. et in numerum edendi dtclabantur a 

Tom III. 



— 409 — 

magistris. Quintil. 12. 2. 12. Vt palaestrici il- 

los, quos numeros vocant, non idcirco discentibus 
tradunt, ut his omnibus in ipso luctandi eertami- 
tie ulantur. Seneca 7. Benef. 1. Quemadmoduin 
magnus luctator est, non qui omnes numeros 
netusque. pcrdidirit, sed qui in unn se, aut altero 
bene et diligentcr exercuit. Juvenal. 6. 2-'»G. quis 
non vidit vulncra pali? Quern cavat assiduis su- 
dibus. scutoquc lacessit, Atque omnes implet nu- 
meros. h. e. perasit dictala magistri Omnia, ut Id. 
loquitur 5. 122.de eadem fcrmo re verba faeiens. 
Cic. 3. Parad.2. 26. ilistrio si paullum se movil 
extra numerum , aut si versus pronuneiattis esi 
syllaba una brevior, aut loogior. exsibilatur et et- 
ploditur. Ft translate Hot at. 1. Ep. 18. 5il. Quam- 
ris nil extra numerum fecisse moduni(|ue Cuias. 
h.e. nihil absurdum, absonum : inconveniens. ^f 6. 
Hinr specialim in soluta oral! one nurnerus mari- 
me, locum habet, in qua varii pedes, modo bre- 
vibus vocibus. modo longis, et periodi in clausula 
circumscripte et aptc cadentes numerosam oralio- 
ncm suavemque reddunt. Qua de re legendus Cic. 
3. Orat. '18. et seq., Orat. 40. el seq. et Quintil. 
'J. 4. Legi potest eliam f r archius in IIerculano } 
quaost. y. iihi universam numerorum rem sub ti li- 
ter et luctilentcr traetat. Cic. Orat. 56. 100. Sit 
igitur hoc cognitum, in solutis ettam verbis inesse 
numeros, cosdemque esse oratorios, qui sint poe- 
tic!, et ibid. 52. 174. Iso' 1 rales verbis solutis nu- 
meros primus adjunxit. Id. Brut. 8.33. Ante Iso- 
ciatem verborum quasi structuia, et quajdam ad 
numerum conclusio nulla erat. Id. Oral- 61. 20S. 
lledigere omnes fere in quadruni numerurnque 
sentential, et ibid. 65- 220. Multum interest, u- 
trum numerosa sit, idest similis numerorum, an 
jdane c numeris constel oratio. Alterum si fit, in- 
toletabilc vilium est: alteium nisi fit. dissipata 
et inculta et linens e.;t oratio - ^f 7. Item spe- 
i i.itim tn carmine numei i sunt pedes, et tola ra- 
tio dimeliendi cai minis, unde poeticos concentus 
exsistit, numcro, metro. Cic. 3. Orat. 47. 182. .Nam 
quum sint numeri plures. iambum et trochaium fre- 
quentem scgregat ab oratore Aristoteles. et. ibid. 
48. 185. Ex it 1 is mudis, quibus hie usitatus versus 
cfiieitur, post anapa-stus. procerior (juidarn nume- 
rus, efflnruil Ovid. i. Pant. 2. 3. Necterc. verba 
numeris. far versi. Pers. 1. 6 5. Oarntina uiolli 
niimero iluunt. — .\ou sunt l.tmen pedes pmprip. 
numrt i, sed ex quibus eflicitur nurnerus : nam ex 
plurium pedum collocaiione et ni'm exsislit ver- 
sus numcrosus. Cic. Oral. tj'i. -21S. Jam p.eon , 
quod id u res ha beat sj I labas, quam tres. nurnerus 
a qnibusd.ini. non pes habelur. Quintil. 0. 4. 79. 
Quamquam I'.icero prone, dochmioque , quorum 
prior in quatiiui. secutidus in quiri(|ue excurrit, 
uiilur: nee unit" ipse dissimulat, ijuibusdam nu- 
meros vidcrij non pedes. I'irq. 0. F.cl. 43. nume- 
ros in' 1 mi ni. si verba tenerem. mi ricordo I' aria 
e t'andare, rlimensioncm, metriim, rhuhmum : ut 
i tile Hi git eliam Quintil. 0. 4. 45. Hue spec tat, 
quod de Pindaio emit Horat. 4. Od. 1. 11. Hu- 
meri su, ue for tor I.c^e solutis. h. e- genere metri 
mitur liberiore. neque adsliicto leeibus carrninis 
sevetiori'. flrrrci enini Ijrici ila co it fir ie bant ver- 
sus suos, ut pedem pro pede aliquando penerent, 
et sol u lie oratio ni simile carmen efficerenl. Cic. 
Orat. 55. 1S3. !\l;i lime que id in Optimo quoque 
eorum fioetarum, qui \ jr wsA a (ira?cis nominan- 
lur, quos quum cantu spoliaveris, nuda pa?nc rema- 
net oratio. Quorum simifia sunt ctiam apud no- 
stros: velut ilia in Thyeste: Quemnarn le esse 
dicaml qui tarda in senectule: et qua: sequun- 
ttir: qua?, nisi quum libit en accessit, Oralioni sunt 
solulT simillima. l\:ec. Cic. — Kst autem duplet 
in versu nurnerus: alter metro eonstans , alter 
rhyihmo. Prior habet rationem pedum eerto nu- 
mcro atque ordine positorum, ut in versu beroi- 
co, ulegiaco etc. ; alter solum habet rationem Hu- 
meri syllabarum, quibus constat versus, nihil sol- 
licitus de earum quanlitate, aut de pedum dispo- 
sitions. Alia sunt eliam discrimina : dc quibus V. 
in HHYTHML'S. Etemplum sit apud I'opisc. dii* 
rel. 6. Mille, mille, mille decollavimus. (Jnns ho- 
mo mille decollavimus. Mille vivat, qui rnilie oc- 
ridit. Tanlum vini habet nemo, quantum fudi- 
ssnguinis. V. Salmas. in hunc. loc, uhi hoc tot 
turn accurate persequilur. Sed hoe genus numcro- 



tNUMQIJAM 

rum a gravitate Latin! carrninis altenum est, ne- 
que est a retcribus usurpaiom. ^ 8, Interdum 
numeri dicunlur ipsi versus, firn, 6. .En. 645. 
Threicius longa cum veste saeerdos Obloquitur 
numeris septem discrimina vocum. accompagna i 
versi col suono. V. OltLOQL'OR. Ovid. 1. Amor. 
1. 1 . Anna gravi numero violentaque bella pa- 
rabam Edere, h. e. hcruico carmine. Plaut. in 
epitaph, suo. Et numeri innumcri simul omnes 
eollacrumarunl. V. INN UM fi R ITS. Ovid. 3. Amor. 
1. 37. Iiupares numeri. h. e. cle»iari versus, — 
Hinr 

Numero, A Mat. sing. Ad verb! i ntu orcurrit: 
V. NUMERO loco suo. 

NU.MISMA, ,ltis. V. NOMIS.MA. 
NL'MMARIUS, a, um, et 
NUM. MAT JO, tin is, el 

NLM.MATUS, a , um- V. NLM.4RILS. NCMA- 
TIO, NUMATUs. 

NUMNAM, NUMNE. P. NUM. 
NLMORCMEXPALPONIDES vel nnmmorum- 
expalponides , ;e, in. 1. qui blandicndo palpando- 
que numis alios emungit; nomen flctuni n Plant. 
Pers. 4. 6. 21. V. NL'MQUAMP0STEAEJ\1PI- 
DES. Bitschelius iegit numoserpalponides. 

NTMOSUS vel nummosus, a, um , denaroio, 
bene numatus. .Yigidius apud Gell. 4. y. Hoc in- 
clinamentum hujuseemodi verborum, ut vinosos, 
mulierosus , religiosus, numosus, signal cojiiani 
quamdarn immodicam rei, super qua diritur. 
NUMMCLARICMXS, i, m. 2. er 
N u: M ME L ARIL'S, a. um, adject, et 
NUMMULAR* US, li, m. 2. et 
NUMMULL'S, i, m. 2. V. NUHULARIOLUS, 
N UM U L A R I US, N UM U L US. 

NUMMULL'S, i, m. 2. pro mimmulus legit Sit- 
ligius apud Piin'. IS. Hisl.nat. 28.67.(250). V. 
MIMMULUS. 

NUMMUS. i, in. 2. V. NUMUS. 
NUMQUA et rectius divisim num qua, h. e. 
nuncubi. Plant- Men. 1. 2. 34. Die mihi, num 
qua tu vidisli tabulam pictam in parietc, L'bi elc. 
hai tu mai veduto in alcun luogo elc? Al. mi- 
nus rede leg. numquam pro aliquando, hai tu 
mai vedutol 

NUMQUAM et nunquam , adverb. Ad scriptio- 
nem quod attinet, Manul. in Orthogr. monet, 
numquam, numquis, numquid. et similia in \e- 
teribus monum. scribi per m ante q t quemadmo- 
duin quamquam, tamquam, utrumque, quern- 
quam, namque, etc. Paietur I a men et nunquam 
et tanquam eliam per n legi: quod et usus reti- 
nere videtur, quum m non facile eo loco pronun- 
ciari posse videatur: prsesertim quum hoc tempore 
ratio Latine pronunciandi fere omnis perierit. 
Dausquius prsfert m: oeutrum Cellarius impro- 
bat. Ccterum confer Priscian. 1. p. 555. Pulsch. 
et Mar. Pictorin. 1. p. 2462. et 2463. Putsch., 
qui Cellarii sentential sufTragantur. — Numquam, 
ex ne et unquam, est nullo empore, particula e- 
nim ne simplicem exbibet negationem, ou'3siroTe (It. 
non mai; Ft. jamais; Hisp. jamas, -nunca; Germ. 
niemals; Angl. at no time, never). Occurrtt ^ t. 
Stride sensu pro nutlo tempore. — a) Sine addi- 
lis, cum suo Verbo. Te.r. Andr. 2. 3. 9. da. die tu 
ductunim. pam. Egone dicam? da. cur non?PAM. 
numquam faciam. ubi Donalus: Numquam plus 
habet negationis , quam non (qui* Donati sen- 
tenlia probanda, quando numquam dc rebus agen- 
dis dicitur). Ter. /idelph. 4. 1. 12. nihilne in 
mentem ? ctk. numquam quidquam. Cic. 2. Off. 8. 
20. Ex quo debet intelligi -otsmquam defulura 
bella civilia. Id. 7. -4tt. 1. Videre mihi videor 
tan tarn dimicalionem , quanta numquam fuit. Sail. 
Cat. 8. Populo Romano numquam ea copia fuit. 
Liv. 0. 18. Quot Ronianos duces nominem , qui- 
bus numquam adverse fortuna puanas fuit? yon- 
null. Codd. habsnt non umquam. Ovid. 1 . Trist. 
3. 32. Jamque oculis Dumquam templa videnda 
meis. et Heroid. 2. 90. qui me numquam visurus 
abisti. — Jfumquamne. apud Ter, Eun. 2. 3. 68. 
numquamne etiam me illam vidisse? Sic Salt. Jug. 
15. Numquamne ergo famiiia noslra quiela erit? 
— b) Haud raro numquam cum aliis Advcrbiis 
copulatur; aut ipsi adjicitur temporis designalio. 
Quintil. 9. 2. 68. Vera negolia numquam adbue ha- 
bueruni hanc siicatii necessitatem. Cic 3. Off. 23. 

52 



NUMQUAMPOSTEAERIPIDES 

80. Quod inlea nuroquara apud nos acciderat. 
Curt. 3. 12. Ignoratiouem numquam antea viai 
regis excusarig. Liv. 2. 61. Numquam ante tarn 
iovisus plebi reus ad judicium vocaius populi est. 
Cat. 1. B. G. 44. Numquam ante bo; tempus 
eiercitum populi Roraani Gailiie provinclse fines 
eprcssum. Liv. 38. 33. Numquam alias exsuies A 
char! securn adduxerant. Id. 42. 49. Ipsius Peraei 
numquam, ex quo regnum eccepisset, desitum ce 
Ic'irari nomeru Ter. Adelpk. 2. 1. 3. Numquam, 
dum ego adero, hie le tangct. Cic. Stxt. 63. 132. 
Ilium numquam, diim haec natio vivcrel, sine cu- 
ra fulurura. Liv. 34. 23. Numquam, donee Deme- 
ttias Chalcisquc tcnerenlur, iibcram Graeciaro fo- 
re. Plant. Men. 3. 2. 12. Here* numquam erit 
post hunc diem. — c) Adjecia negotiva scnlenlia 
{nurntjuam-qvin, numquam-ut non) ut exprima- 
tur, quod semper flat, aut factum sit. Plant. Stick. 
5. 5. 13. Numquam enim fiet hodie, hsc quin 
Ballet lumen. Ter. Eun. 5. 9. 62. Numquam et- 
iam fui usquam, quin me omnes amareot pluri- 
mum. Cic. 2. Fain. 10. Equidem numquam do- 
mum misi unam epislolam, quin esset ad te alte- 
ra. Seneca Ep. 40. Numquam epislolam tuam ac- 
ciplo, ut oon protinus una simu*. 5ue(on. Aug. 
56. Nomquatn liUos suos populo commendavit, ul 
non adjiccrct, si mercbunlur. — d) Numquam 
et nisi codem modo componuntur, quo non et 
mat. Cic. 6. Fam. 6. a med. Numquam, nisi ho- 
norificenlissime, Potopcjum appeltai. Id. 4. Acad. 
(2. itt.) 22. 69. Numquam a Pbilonc disccssit, ni- 
si posteaquam ipae ccepit, qui sc audirenl, habere. 
Adde Liv. 2. 28.; el Tac. 1. Ann. 26. — e) Vis 
diciionis augetur adject* altera ncgaiionc per ne- 
quidcm v«I per neque-ncquc, ul apod Cic. 3. Off. 
12. 49. Maneat ergo, quori turpc sit, id numquam 
esse utile, nc turn quidern, quum id, quod esse 
utile pules, adtpiscare. Id. Amic. 27. 103. Num- 
quam lllam nc minima quidern re offendi. Id. 14. 
Alt. 13. txlr. Que Cxsnt oumquam neque fccii- 
sei, neque passus esset. Liv. 3. 14. Numquam ul- 
li neque publicc neque privalim truces esse, nisi 
quum dc lege agi cccntum esset. — f) Numquam 
non, semper, sempre, affirmationem enim majo- 
rem significant. Cic. 1. Oral. 24. 112. Quid est 
lneplius, quam dc dicendo diccre, quum ipsurn di- 
cere numquam sit non ineplum, nis: quum est 
oecessarium? Farro 3. R. R. 1. 4. Quum agri 
numquam non fucrint in terris, qui coli possint. 
Addc Celt. 2. 2. ad fin.; et Sneton. Tib. 69. 
*f 2. Lotion sensu nurniju am pro non. Plant. 
Asin. 3. 3. 40. Qui hodie numquam od vespcrum 
vivam. Sic Ter. Adelph. 4. 2. 31. Scio ubi sit; 
verum hodie numquam munslrabo.ef Firg.2. JEn. 
670. numquam omnea hodic moriemur inulti. Ce- 
terum Plant. Amph. 2. 2. 68. Numquam factum 
est. Ter. And. 4. 5. 13. Si id 9cissem, numquam 
hue tetullssem pedetn. 

NUMQUAMPOSTEAERlPlDES, ae, m. 1. is, cui 
numquam possis cripere, quod i!)e semcl arripue- 
rit ; vox joculariter efficta a Plaut. Per*. 4. 6. 22. 
uumorumexpalpunidcs; Quodsemelarripidcs, Num- 
quamposteaeripidea. HISS, tamen libri variant; 
al. enim leg. Numquampostreddonides, al. Num- 
quameripldespostea. 

NUMQUANDO vel nunquando el rectius divi- 
iim num quando, adverb. Dum allquando, se qual- 
che volla. Cic. Amic. 19. 67. Exsislit hoc loco 
qurestio, cum quando amici novl veteribus sint 
anieponendi. Id. 5. Phil. 11. 29. Si Romans re- 
dievil, num quando perditls civlbus vexilium, quo 
concurranl, defuturum putatis? Adde eumd. fa- 
tin. 6. 15. Sic Quintil. 1. I. 5. Bona facile mu- 
tantur in pejus: num quando in bonum verterii 
villa 7 V. Znmpl. ad h. i. 

NUMQUI vel nunqui, adverb., quod servit in- 
terrogations, el valel idem oc num qua ratione 
U'f. voc. seq.), forte, forte che. Sic Plaut. True. 
2. 1. 27. Numqui male nos agimus tandem? Ter. 
Adelph. 5. 3. 14. Numqui minus mini idem Jus 
rcquuin* st esse, quod mecum' st libi? Plaut. Rud. 
1. 3. 37. Numqui minus servio, quam si forem 
serva nata? ubi vulgati libri habent Nunc qui. 
Liv. 8. 37. Numqui enim socordlus aut segnios 
reenpubticara administrari post Licinil Calvl Iri- 
bunatum? Sic leg. opiimi Codd.; vulgati libri 
Numquid- 



— 410 — 

NUMQUID vel nunquid, adverb. De scripliooe 
V. iti NUMQUAM init. — Numquid compoaitum 
est ei num et quid: quid autem quum eadem 
rattooe, qua Grascorum ri, lignificet aliquo motio, 
additur particul* num ita, ut taolutn qusestionem 
acuat. Itaque numquid est idem ac num, an, u- 
trum, el servit interrogation! sc dubiiationi. — 
y.°) In recia inlerrogalionc. — a) Generation 
Ter. Enn. 5.9. 13. quid illud, Gnalbo, Numquid 
diii tibi? le V.lio io detto mail et Ar.dr. 5. 4. 
40. Numquid memini6l$? te h ricordi ttt? ct Eun. 

5. 9. 13. Numquid, Gnatho, lu dubitas, quin ego 
perierim? Cic, 2. Legg. 2. 5. Numquid duas ha- 
belis palrias? avele voi forsel et fforat. 1. Sat. 
4. 52. numquid Pornponius i6lis Audircl leviora, 
pater si viveret? Ovid. 8. Mel. 46. Scd nisi bcl- 
la forcnt, numquid mini cognitus esset? Quintil. 
10. 3. 14. Numquid tu melius dicere vis, quam 
poles? — 6) • Specialim in conclusione addito 
igilur, ergo, ipud eumd. 7. 1. 55. Numquid igi- 
tur lei ad absolutos tonlum palres pcrlinel? et 

6. 3.79. Numquid ergo illuc occedo? — c) A'um- 
quid non apod eumd. Quintil. 1. 1. 48. Num- 
quid non? hoc cogilct oeccssc est nisi qui sit pla- 
ne hebes? h. e. cur non? quid ni? — d) Arnob. 
addit an, 2. 64. An numquid orandus cs, ut bc- 
neficium a Deo digneris occipere? Addc eumd. 
3. 14. — 2.°) In obliqua iDlerrogationc. Cic. 
12, Alt. S. Scire velim, numquid necessc sit co- 
rniliis esse Romas, se tia Ttecessario. Similiter 
Plaut. in suppos. Merc, scatna, quce incipil Syra 
non redtt, 19. rura esse autumant: Alque, num- 
quid redeat, inccrluto hodie. Utp. Dig. 3S. 15. 2. 
Si dubilarc cajperit, numquid tcstalus decesseril, 
vel numquid vivat. — Numquid, et divisiin num 
quid,h, e. num aliquid, perlinet ad Numquis. 

NUMQUIS vel nunquis, et rectius divisim num 
quis, qu?e, quod el quid, (de 6criptiooc V. in 
NUMQUAM init.) est idem uique ulrum aliquis, 
an, num aliquis; ct interrogation! ac dubiiationi 
servil, uri ti;, se alcuno, forse alcuno. Orcunit 
— 1.°) In recta inlerrogatione. — o) Genera- 
tion Plaut. Bacch- 4. 4. 17. num qui numi exci- 
dcrunt, here, tibi, quod sic terram Obtuere? Ter. 
Enn. 3. 5. 1. num quis hinc est? Nemo est. Num 
quis hinc me sequitur? Nemo homo' si. Id. ibid. 
2. 2. 52. Num quam evocari hinc via foras? 
Cic. 3. leg. Agr. 4. 16. Num quis vestrurh ad 
vim, ad facinu* accommodatus est? Id. Vejot. 7. 
20. Num qu* trepidatio? num qui lumultus? num 
quid, nisi moderate, nisi qulete? Id. 7. Verr. 21. 
53. Dccuraani num quid preetet singulis decumas 
ex lege Hieronica debenl? Id. 1. Nat. D. 31. 88. 
Num quid tale, Epicure, vidisli? Id. Rose. Am. 
52. 153. Num quid aliud vldetis obstare Roscio, 
nisi quod palris bona venierunt? — b) Specia- 
lim Num quid vis! formula, qua disccdenlts se 
ablre significant, et officiosc faciunt cum iis, a 
quibus discedunt. Habetur apud Plaut. saepe, ut 
Amph. 1. 3. 44. et 46. et 3. 3. 15., Aulul. 2. 2. 
88., Cure. 4. 2. 30. el 36. el 39. etc. Sic Id. 
Citt. 1. 1. 119. Num quid me vis, mater, ir.tro 
quin earn? Id. Mil. gtor. 2. 6. 92. Num quid nunc 
aliud me vis? <t Pert. 4. 6. 10. et 26. num quid 
cetcrum Voltis? Ter. Eun. 2. 3. 49. Dum ha?c 
dicit, ahiit bora, rogo, num quid velit: Recte, in- 
quit, abeo. Ubi Donatus: Hoc est, signifl;o, me 
abire. nam abiluri, ne id dure faccrent, num quid 
vis? dicebanl, quibuscum constitisscnt. Ct. Cic. 6. 
Alt. 3. a med. Nee, quum posies in castra venis- 
set, atquc inde discederet, num quid vellem . ro- 
gavit: el fuil aperte mihi, nescio quare, non ami- 
cus. Addc eumd. 5. ibid. 2.; ct Liv. 6- 34.— O- 
mlsso Terbo. Plaut. P&n. 3. 6. 6. Num quid me? 
— c) Si addatur nam, vim addit interrogation!. 
Cic. 2. Orot. 3. 13. Quid vos tandem? Crassus, 
num quidnam, inquit, novi? Id. Rose- Am. 37. 
107. Qui suol in islis bonis? duo Roscii. num 
quisnam prseterea! nemo. A I. leg num quisguam. 
Ter. Eun. 2.2. 41. Num quidnam hie, quod no- 
lis, vides? par. le. — 2.°) In obliqua interroga- 
tione. Ct'c. 13. Alt. 8. Velim, des alicui negolijm 
qui quarat, fundus num quis in Pompejano ve- 
nalis sit. Id. Cluent. 3iJ. 105. Si interrogarentur, 
num quo crimine is easel accusalus, negareot. Id. 
1. Off. 3. 7. Quseslio est, num quod officium aliud 
alio majus sit. Horat. 1. Sal. 3. 34. deoique tei- 



NUMUS 

pium Concule, nuoiqua tibi vitlorum inseveril o- 
lim Nalura. 

NUMQUO vel nunquo, et recliut divisim num 
quo, num in aliqucm locum. Plant. Capt. 1. 2. 
69. num quo foras Vocaius ad ccenam? 

NCMULARIOLUS vel nummulariolus, i, m.2. 
dcminul. parvus, vel vilis numularius. Seneca A- 
)>ocoloc. 9. 63. Designs tus consul numulariolus. 
Hie qujeslu so sustinebat, vendere civitatulas so- 
lebat. 

NUMULARIUS, a, urn, adject, (numus, numu- 
lus) ad numos perlinens; hinc specialim ad ar- 
gentarium pcrlinens, del banchiere , del cambisla. 
Sccevola Pig. 14. 3. 20. Lucius Titius mensas nu- 
mularia?, quam excrcebat, habuit liberlum |)rapo- 
situm etc. — ilinc 

Numularius, ii, m. 2. absolute, subslantivorum 
more, % 1. Est mensarius, argenlarius, xeXKufit- 
!7T7)5, rpaift'^izr,^ (It. bancJuere , cambisla; Fr. 
changeur, banquier; 1 lisp, cambisla, cambiador, 
banq'uero; Germ, der Geldtvechsler ; Angl. a 
banker, money-changer). SuelOn. Galb. 9. Nu- 
mulario, non ex fide versanti pecunias, manus 
amputavit mtnsseque ejus aflixit. Vlp. Dig. 16. 
3. 7. Quolics Toro cedunl numularii, solet primo 
loco ratio baberi dcposilariorurn, hoc est co- 
rum, qui depositas pecunias habucrint, noo quas 
fenorc apud numularius, vel cum numulariii, vel 
per ipsos exercebiint. — Diflerunl tamen aliquid 
argentarius, et numularius; bic enim illius mi- 
nister esse vidciur. Paul. Dig. 2. 13. 9. a med. 
Numularios quoque non est iniquum raliones ede- 
re, quia el hi, sirut argentarii, ralioues conficiunl: 
ct quia accipiunl pecuniant, et crogant per partes: 
quorum prubalio scriptura codicibusque corum 
tnaiime continetui : ideo frequentissime ad fidem 
corum decurrilur. -- Discrimcn ejse vidciur, quod 
numularii proprie sunt, qui pecuniam tractant, 
vcrsant, probant, appcndunl, nunicrant, quales 
sunt apud nos cassieri , aut conladori: al argen- 
tarii lallus patet munus, et nobiiius officium est. 
Martial. 12. 57. Hinc otiosus sordidam quatit 
mensain Neroniaua numularius massa. Petron. 
fragm. Tragur. 56. Burmann. Quod pulatnus dif- 
ficiilimum esse arlificium? Ego pulo medicum, el 
Bumularium: medicus, qui scit, quid honmnciones 
intra praecordia sua habcant ct quando febris ve- 
niat: numularius, qui per argentum ;es vidct. Apul- 
ia. Mel. Ne forte aliquis Isiomm quos offers, au- 
reorum nequam vei adulter rcperiatur, in hoc ipso 
sacculo condilos eos antiulo tuo pr.Tnota, donee 
altera die numulario pra'senlc comprobenlur. Afri- 
cfljius Dig. 40. 3. 39. Si soluturus pecuniam tibi, 
jossu tuo signaiam, cam apud numularium, quoad 
probaretur, deposuerim, tui pcriculi earn fore, Me- 
la libro dec i mo scribil. ^ 2. Numularius fuit 
eliam in officini6 rr.onelariis argcntaiiis, cujus crat 
argentum, ontcquam cuderetur, probate, Ilali sag- 
giatore dicunl, qui aliquando et numularius o/- 
ftcinator appellaiur. Inscript. apud Cruder. 45. 3.', 
quae est apud Orell. 3226. omciNAxonES et nv- 

MVLABII OFHCtriAHVM ARCK^TAHlAHV>l. el 038. 2. 
F. LOLLIO MAX! MO KVMVI.ARIO PHI MO OFFlCinCE MO" 

NEta>icK ARCKNTARitE. el ibid. 3., quw est apud 
Orell. 3227. m. vlpjo skcvmid kvmvlakio offi- 
cinatori mo.M^taE. V. Borghesi in L'olleil. del- 
l ' Istit. archeol. a 1635. p. 2. 

NC.MCLUS vei nummulus, i, m. i. deminut. a 
numus, parvus numus. Cic. 1. Alt. 16. circa med. 
Si judicium est, triginla homines populi R. Icvis- 
simos ac nequissimos, numulis acceptis, jus ac fas 
omne delere. tic.evuto poco danaro. ct ibid- 19. 
ad fin. Si luis blandiliis a Sicyuniis numulurum 
aliquid expresseris. Id. S. An. 13. Multum me- 
cum municipales homines loquunlur, multum ru- 
slicani; nihil prorsus aliud curant, nisi aeros, ni- 
si villulas, nisi numulos suos. h. e. i loro quat- 
trini. Luquilur Cic. de lurbis a belio civ 11 i iuter 
C^-sarem Pompcjumque exciialis in Italia ann. v. 
c. 705. 

NCMUS vel nurnmus, i, m. 2. De scriptione sic 
habeto, in anliquis mo nu men lis cl simplici, et du- 
|) 1 1 c i m exaralum legi; Manutium lamen, Dausq., 
r'oji. dupHcem pr.eferre. — De Genitivo piur. V. 
sub A I. 2. — Ratione habita elyoii, Farro 5. 
L. L. 173. Mull, videlur significarc es*c Siculam 
vocem. In argeoto, inquit, numi; id ab Siculis. 



NUNC 

Fettus p. 173. 8. Mull, ducit a vo/uspta. — Nu- 
mus est pccunia signata , moneta, oomjsma , vd- 
juowa (It. moneta, danaro, soldo, pecunia; Fr. 
monnaie, piece de monnaie , argent; Hisp. mo- 
neda, dinero; Germ. e. Stt&ermunze , das Geld- 
stuck, die Geldmunze; Angl. money, a pi«e of 
money, coin). Potto ex allatis Varronis verbis 
colligi videtur, numttfn primo et propric dici de 
pecunia argente.a. Passim lamen de quocumque di- 
cilur. 

A) Dc Laiina moneta. 

I.) Proprie. ^ 1. Generatim. Cic. 3. Off. 20. 
80. Jactabalur enim temporibus iilis numus sic, 
ut nemo posset scire, quid haberet. h. e. mulaba- 
tur in dies monetarum preliom. et ibid. 23. 91. 
Si sapiens adulterines numos acceperit imprudens 
pro bonis, et 2. Invent 4. 14. Ad mercatum pro* 
ficiscens, et sccum uliquanlum numorum ferens. 
Id. 6. Alt.\. a med. Putal, suos numos vos com- 
edis?e. Id. 12. Phil. 8. 20. Quum aquilsE primi 
piii numos aureos daret. Id. 8. Att. 10. Habere 
in numis. h. e. in pecunia numerata, in con- 
tanii. Al. leg. in notninibus. Sic Valerian, in 
episl. apud Trebelt. Claud. 14. sub fin. In numo 
exigere. Cic. 15. Att. 20. Numi in earn diem ca- 
dunt, qui a Quincto debentur. h. e. scade in quel 
giorno il pagamento , che dee fare Quinto. — 
£sse, aut versari in numis, pecuniam habere. 
Cic. 3. Vtrr. 6. 11. Hominem video non modo 
in aere alieno nullo, sed in suis numis multis es- 
se, ac semper f Jtsse. Id. Rose. Com. 8. 22. De- 
bcbal? immo in suis numis versabatur. — Numo, 
aut numis conducere, locare, colcre, a conlanli, 
annua pecuniae pensiooe, cui opponitur partibus, 
h. e. fruclus, aut lucrum dividendo. Plin. 9. Ep. 
37, Medendi una ratio, si non numo, sed purli- 
bus locem. Paul. Dig. 47. 2. 26. Col onus qui 
numis colit. Cajus conducere ad pecuniam nu- 
meratam, ibid. 19. 2. 25. a med. dixit. — Numi 
lignei et scortei. V. SCORTEUS. — Numus plum- 
beus, h. e. adulterinus, atque adeo nullius pretii. 
V. PLUMBEUS. ^ 2. Speciatirn dicitur de pe- 
cunia usitatissima Romanis, qua? alio nomine ses- 
tertivs, ve! conjuncte numus sestertius appella- 
tor. Cic. 5. Verr. 58. 135. Facta est sponsio ffS. 
quniquc inillium. el ibid. 60. I'lO- Cogit Scan- 
diliuin quinque illii millia numum dare atque 
adnumerare Apronio. et ibid. 61 . t40. Cogit Sean- 
dilium Apronio ob singularem improbilatem H5 
quinque millia mercedis nomine ac pra?mii dare. 
— ■ In Genilivo plur. si cum sestertium jungatur, 
numum dicimus, ita usu postulante: si cum ad- 
jeclivis numeraiibus, nurmrm sa?pius, quam numo- 
rum. Cic. Oral. 46. 156. Alias loquor. ut nc- 
ccsse est, quum triumvir um, non virorum, quum 
sestertium numum. non numorum (dico): quod 
in hisconsuctudo varia non est. \cevius apud eumd. 
2. Or at. 03- 255.; et Ter. tleaut 3. 3. 13. Quanti 
nddidus? mille numum. Aucl. />'• G. K. %. Duo 
rnillin numum pollicetur. Plin. 17. Hist. nat. 1. 
1. (8). Mullarum arborum fructus addictus binis 
inillibus numum. Plaut. Trin. 1. 2. 115. numo- 
rum Philippeum ad tria millia. Id. Men. 3. 3. 18. 
injures da mihi Faciundas pondo duum numum. 
I/orat. 2. Ep. 2. 3. Fiet, eritque ttius munoium 
millibus octo. Sueton. Aug. 46. extr. Singula nu- 
morum millia pro singulis dividebat. Id. Domit. 
4. ad /in. Congiftrium populo numorum trecento- 
rum ter dedit. Plin. 8. Hist. nat. 43. OS. (170). 
Quadringenlena millia numormn. Al Sillig. leg. 
Quadringtmta millia numum. In his numus sester- 
tius intelligilui. 

II.) Translate numus est numulus, vel rcctius 
minimum pecunix, pkcolissima somma di dena- 
ro, un soldo, un centesimo. Ilinr — a) Ad nu- 
ruum, jlno al I s ultimo soldo. Cic. 5. Att. 21. a 
med. Assident, subducunt: ad numum convcnil. 
b) Numo, el numo seslertio addicert, cesti- 
ware, venders, etc. I.aline est nullo, aut vilissi- 
mo pnHio, a vilissimo prezzo, per un pezzo di 
pane- Cic. Rabir. Post. 17. 45. Ecquis est ex tan- 
lo populo, qui bona C. Rahirii numo sestertio si- 
bi addici velil? f'itruv. 1. 4. in fin. Mcrcatus 
est possessionem loco salubri, constitute mor-nio, 
•■I areas di\isit, numoque sestertio singulis muni- 
eipibus manclpio dedit. Epit. Liv. 55. Damnatus 
cub furca diu virgis caesns est, et sestertio numo 



— Mi — 

veniit. Seneca Ep. 95. a med. Qua maxima in- 
ter vos habentur, divitia?, gratia, potentia, sester- 
tio numo asslimanda sunt. Sueton. Cces. 50. Am- 
plissima prasuia ex auclionibus baslae ei numo ad- 
dixit. Al. leg. minimo. Plaut. Most. t. 2. 34. si 
quid numo sarciri potest, Usque mantant; neque 
id faciunt, donicum Parietes ruunt. con pochissi- 
ma spesa. 

B) De Gr^era moneta. — a) De numo aureo 
Gracorum. Plaut. Pseud. 3. 2. 19. Ill* draobmis 
issent miscri : me nemo potest Minoris quisquam 
numo, nt surgam , subisere. Id. Men. 2. 2. 15. 
Quibus hie preliis porci veneunt Sacres sinceri? 
ct l. numo. — b) Item de denario apud Grsecos. 
Id. Epid. 4. 1. 50. Eam emit quadraginta minis. 
Id adeo argentum ab danista sumpsit fenore; in 
dies, minasque argenti singulas, numis. __ 

NUNC, adverb, (pro nunce ex Gr. vvv, adjecta 
syilaba monslraliva) quod praesens hoc tempus si- 
gnificat, hoc tempore, in praesentia (It. ora, ades- 
so, pre$ente7nenle ; Fr. a present, maintenant; 
Hisp. ahora mismo , en este pun(o, ahora, al 
presents; Germ, gegentuartig, jelzt, nun; Angl. 
nottf, at present, at this present time). 

I.) Proprie. — 1.°) Nunc semel tantum usur ; 
patur — ft) Cum oppositis vocibus prseterili tem- 
poris tunc, turn, anlea, alias, aliquando, ante 
hoc tempus, nuper, quondam, otim, ut apud Cic. 
7. Phil. 5. 14. Erat tunc excusatio oppressis, nunc 
nulla est. Id. 6. Fam. 1. 16. Sed tu ilium ani- 
mum nunc adhibe, quseso, quo me turn esse opor- 
tere cense bas. Id. 14. Att. 17. Tantum accessil, 
ut mihi nunc denique amare videar, anlea dile- 
xisse. Sic Id. Divin. in Q. Ccecit. 5. 13. Hanc 
habent arcem, minus aliquanto nunc quidem mu- 
nitam, quam aotea. Liv. 29. 18. Sed et nunc et 
sn?pe alias dea suarn sedem suumque templuin lu- 
tata est. Cic. Mil. 25. 67. Si hunc dc tua vita 
nefarie aut nunc cogitare, aut molitum aliquando 
aliquid pulas. Id. 1. Acad, (post) 1. 3. Illud au- 
tem mihi ante hoc tempus numquam in mentem 
venit a te requirere; sed nunr-qusro etc. Id. Fon- 
tej. 16. 36. Qua? (colonia) per hunc ipsa nuper 
obsidione hosts um liberata, nunc cjusdem miseriis 
ac periculis commovetur. Id. 1. Oral. 42. 187. 
Omnia Tere, quae sunt conclusa nunc artibus, di- 
spersa et dissipata quondam fuerunt. Plaut. Asin. 
1. 3.53. Longc aliam, inquam, prwbcs nunc, at- 
que olim. Sic Ter. Andr. 3. 3. 13. Alium esse 
censes nunc me, atque olim, quum daham? — b) 
Cum opposite, quod postea lit aut factum est, el 
quod futurum est, per verba postea, in posterum, 
max, olim, ut apud Cic. Cluent. 't. 10. Cluentio 
nisi nunc satisfecero, postea satisfariendi potcslas 
non erit. Plancus apud Cic. 10. Fam. 7. Quod 
spcro-me conscquuturum , ut maximo praesidio 
reipubiica? nos fuissc et nunc sentiaiit homines, et 
in posterum memoria leneant. Liv. 3. 2. Deos 
nunc testes esse, mox fore ullores. Quintil. 10. 
1. 104. Qui olim nominabilur, nuno intelligilur. 
Sic f'irq. 4. JEn. 627. Nunc, olim quocumque 
dabunt se tempore vires. — c) Absolute, h. e. 
sine oppositis; generatim. Ter. Adelph. 2. 1. 2. 
nunc jam illico hie consiste. adesso adesso. (quod 
Virg. dixit 5. j£n. 1S9. nunc nunc insurgitc rerois.) 
Rursus Ter. ibid. 11. I iiilro nunc jam. Cic. 1. 
Oral. 13. 57. Marcellus,-qui nunc a!dilis curulis 
est, et profeclo, nisi ludos nunc faceret, huic no- 
slro sermoni intcrcssci. Id. 1. Invent. 33. 56. 
Dc inductione satis in pnesentia dictum. Nunc 
dcinceps ratiocinalionis naturam consideremus. 
Ovid- Her oid. 10. 135. Nunc quoque non oculis, 
sed, qua potes, aspice menle. Quintil- 1. 3. 15. 
Nunc fere negligcmia pasdagogorum sic emendari 
videtur, ut etc. Sueton. Claud. 1. Fossas iinmen- 
si operis efTecit, qua? nunc adhuc Drusianne (al. 
Diusinaj) vocantur. — Nunc demum , nunc de- 
nunie. aliquando junguntur. Ter. Adelph. 2. 2. 25. 
nunc demum venis? Cic. Prov. cons. 13. 33. Nunc 
donique est pcrfectum, ut etc. — Similiter nunc 
primum, quod interdum vulgari sermone pro nunc 
demum usurpatur. Ter. Andr. 5. 4. 33. poslills 
nunc primum audio, Quid illo sit factum. Plaut, 
Amph. prol- 20. Nunc, quam rem oratum hue 
veni, primum proloquor. Cic. 4. Verr. 8. 21. Nunc 
primum hoc cures tu* crimen accipiunl? — d) 
Absolute, speciatim. Nunc homines per 'Jpev, qui 



NUNC 

nunc sunt homines, apud Coniicos: ut ante ma~ 
lorum apud Virg. 1. jEn. 202. malorum praeter- 
ilorum. Plaut. Pers. 3. 1. 57. Tace, stulla: non 
tu nunc hominum mores vides? twv vvv owtuv. 
Plene autem Cic. 1. ad Q. fr. 1. 15. Non est ti- 
bi his solis utendum exsistimationibus, aut judi- 
ciis, qui nunc sunt, hominum, sed iis etiam, qui 
futon sint. Cf. eumd. Brut. 17. 65. et Babir. 
perduell. 1. 20. Similiter Plin. 22. Hist. nat. 25. 
71. (147). Nostri, qui nunc sunt, herbarii Latine 
sahlara vocant. — e) Item, «f nunc est, pro 
prassenli rerum statu. Asiniui Pollio ad Cic. 10. 
Fam. 31. m fin. Conslitui, ut nunc est, cum eier- 
citu proficisci. Cic. 12. Alt. 29. Quas causae si 
manebunt, queerenda erit excusatio: et, ut nunc 
est, mansora? videolur . per quel che coire pre- 
sentemente. — f) Formula nunc quum maxime, 
nunc maxime. significat hoc ipso tempore, at 
apud Ter. Adelph. 4. 1. 2. Nunc quum maxime 
operis aliquid facere credo. Cic. Cluent. 5. 12. 
Qua? multos jam annos et nunc quum maxime fi- 
lium interfectum cupit. Id. Rose. Am. 45. 132. 
Qua? nunc maxime fiunt. — g) Similiter nunc 
ipsum, substantivi more, hoc ipso tempore. Cic. 

7. Att. 3. Qtiio nunc ipsum non dubitabo rem 
tanlam abjicere. et 12. ibid. 40. Nunc ipsum ea 
lego, ea scribo, ut ii, qui rnecuni sint, difficilius 
otium ferant, quam ego labnrem. Adde 8. ibid. 9. 
-— /») Interrogando, pro nunc ne dicimus nunc- 
cine inserto ci euphoniae causa, ut hiccine, sicci- 
ne. Ter. Andr. 4. 1. in fin. hem, nunccine de- 
mum? — t) Juogitur interdum cum verbis pra?- 
teriti, et futuri temporis, et designat tempus, quod 
circa nos est, in qtlesto tempo, in questi di. Cic. 
•2. Att. 24. a med. Nunc reus erat apud Crassum Di- 
vitem Vettius de vi. Petron. Satyr. 126. Nunc erat 
a tenera submiltere cornua fronie. h. e. nunc «rat 
tempus. sYa«<J-is. Horat. plene 1 . Od. 37. 2. nunc 
Saliaribus Ornare pulvinar deorum Tempus erat 
dapibus, sodales. Cic. Plane. 23. 53. Illud crimen 
de numis caluit re recenli; nunc in causa refri- 
xit. Plaut. Most. 2. 2. 46. id adeo nos nunc fa- 
ctum invenimus. Ter. Eun. prol. 9. Idem Menan- 
dri Phasma nunc nuper dedit. vCu apTs. Catull. 

8. 16. Quis nunc te adibit? cui videberis bella? 
Quern nunc arnabis? — I) Post verbum pra»ter- 
iii temporis aliquando Italice vertilur ut func. 
Nepos Timol. 5. Dixit, nunc demum se voti esse 
damnatum. che allora etc. Hue spec! ant ilia , in 
quibus nunc pro tunc ponilnr. tempos prneteri- 
turn, ut (ir.uscns, tingendo. Ovid. Itemed, am. 773. 
Quid, Menetae, doles? ibas sine conjuge Creten: 
Kt poteias nupla lentus abesse tua. Ut Paris hanc 
rapuit, nunc demum uxore earerc Non potes. Id. 
1. Met. 321. Fatidicimque Themin. qua; nunc 
oracla tenebat. Adde alia, quas cougessit Burmann. 
ad fferoid. IS. D5-, in quibus librarios accusal, 
quod male tunc, repo.sueiint. — m) Nunc loco- 
rum legilur apud Claud. Mamerl. 2. Staf. anim. 
12. Quocitca nunc (ocorum percunctari sedulo 
corporales istos vclim. V. I.OCUS. — 2.°) Nunc 
geminatur, b. e. in navrandis rebus, quarum alia 
alio tempore vol diversis temporis momentis fit 
aut recta esl, usurpatur nunc bis pluricsvc posi- 
tum vel pro turn, vel pro modo, ut apud Liv. 
34. 13. Per occasioned, nunc hac parte, nunc ilia, 
milites in hoslium agros educebat. Id. 1. '29. Ita 
deflxit omnium animos, ut, dcficiente consilio ro- 
gitantesque alii alios, nunc in liminibus starent, 
nunc errabundi dornos suns pervagarentnr. Atlde 
f'ellej. 1. 17. 0., et Quintil. i. 13. 4.— Curt. 
7. 3. Nunc ad prima signa, nunc in medium, nunc 
in ultimo agmine aderat. Sic Justin. 4. 1, 1. 
Frequenter et compluribus locis nunc llcitimas, 
nunc vaporem, nunc fumum criictat. Kt Seneca 
3. ha 6. Ex levissimis causis irascatur nunr per- 
son:»r , nunc negotio^ nunc loco, nunc fortun:e, 
nunc sibi. — Similiter Virg. 5. .En. 441. Nunc 
hos, nunc illos adilus, omnemque [lercrrat Arte 
locum, or questi, or quelli. ct Ovid. Her old. 10. 
19. Nunc hue, nunc illuc, et ulroque sine online 
curro. or qua, or la. et Horat. 1. Ep. 1. 33. 
Ut primum positis nugari (iroscia bellis Cn».pil-, 
Nunc alhletarum studiis, nunc arsit equorum. • — 
Interdum alterum nunc omittilur. Virg. 5. /En. 
830. pariterque sinlstros, Nunc dexlros solveie si- 
nus. — Interdum poetaj vocabulum duplicarunt. 



NUNCCINE 

Horal, Epod. 5. 53. Nunc nunc (/Vox el Diana) 
adeste, nunc in faosiiles domos Irarn atque nuraen 
vertite. Sic Seneca Here. fur. 498. Nunc nunc 
i.-rueniae regis jEgypti nurus adeste. — Vellej. di- 
xit nunc-mox pro modo-mox, 2. 63.3. Plancus 
nunc adjutor Bruti: mox ejusdem prodilor. — 
Nunc-modo dixit Liv. 8. 32. Adversus quae sin- 
gula quum respondcre baud facile essci, et nunc 
quereretur, eumdem accusatorem capitis sui et 
judicem esse; modo sibi vitam etipi citius, quam 
Kluriain rerum^ posse, voeiferarctur; purgarctque 
se invicem atquc ultio accusaret. tunc Pupirius 
•He. — Quum nunc -nunc pro turn, vel pro mo- 
do pouilur, exlrcmum adjici potest per postremo, 
ul apud Liv. 3. 4i). Appius nunc vocari Iciliurn, 
nunc retractantem arripi, postremo -in viocula 
duci jubet. Id. 4. 12. Tribuni pieb. nunc fraudem, 
nunc negligcotium eonsulum accusabartt. Poslre- 
mo perpulcre plebeji, ut Pic. 

II.) Translate. ^ i. Nunc cum IniperaLivo el 
Conjuiiclivo udhorlationis componilur, et sibi vult 
ijuum yes sic se habeat, et haud raro usurpatur 
cud) quadani ironia. prscipuc in forjriula t nunc, 
ul apud Hot at. 1. Ep. 6. 17. I nunc, argentum 
ft marmor vetus unique et artes Suspice, cum 
gem mis Tyrios in i rare colore* etc. Sic Juvenal. 
13. 57. J nunc, et ventis an imam committc, do- 
lato Conllsus ligno. Addc eumd. 6. 300. Rursus 
Herat. 2. Ep. 2. 76. 1 ounc, et versus tecum me- 
ditate canoros. Virg. 7. Mn. 425. I nunc, ingra- 
tis offer te, irrise, periclis. Adde Scnec. &. Benef. 
35., Consol. ad Helv.iQ. et 1. Qucest. nat. 16.; 
et if. Curt. S. t. exlr. Similiter Asinius Poltio 
apud Cic. 10. Film. 32. Et iUi misero quiritanti 
«Uivis Romauus nalus sum» responderet: «Abi 
nunc, populi (idem itnplora». Cic. Hose. com. 8. 
2i. Die nunc te ab Roscio IfS noo circumscri- 
ptum esse, qui etc. Seneca Ep. 101. Nega nunc 
magnum beneficium esse oaturoe, quod necesse 
est roori. Sail. Jug. 85. Comparate nnnc, Quiri- 
tc-s, cum illorum superbia me hominem novum. 
V. ILrilz. ad b. 1. ^ 2. Nonnumquara nunc vim 
habet parliculae adversative?, at, sed, verum, ne- 
etitquc oialionem. Cic. 1. Fam. 9. 47. Hue ac- 
cessit commemoranda quaedam et divina C^saris 
in me fratremque meurn liberalitas, qui mini, 
quascumque res gereret, tuendus esset: nunc in 
tanta felicitate tantisque victoriis, etiamsi non io 
nos is esset, qui est, lainen ornandus videretur. 
ubi Manutius: nunc pro sed, Grfeci quoque vJv 
pro a/.'Xct crebro usorpant. Id. Arch. 11. 29. Ger- 
te, si nihil animus praesenliret in posteruaj, et si, 
quibus regionibus vita spatium circumscriptum 
est, cisdem omoes cogilationes terminaret suas, 
nee tantis se laboribus frangeret,-neque toties de 
\ita ipsa dimicaret. Nunc insidet qusedam in opti- 
ino quoque virtus, qu* nodes et dies ar-ioium 
gloriae stimuli3 concitat, atque admonet, non cum 
vita tempore esse dimitteodam commemoratio- 
nem norninis nostri, sed cum omni posteritate 
ad»quaadam. Id. 1. Divinat. 29. 60. Quae quidem 
inulto plura evenirent, si ad quietem integri ire- 
mus : nunc onusti cibo et viao perturbata et con- 
fusa cernimus. Plant. Bacch. 3. 3. 8. absque te 
esset, ego ilium haberem rectum ad ingenium bo- 
n.um: Nunc propter te pravus facias est. Cic. 7. 
Verr. 67. 171. Si ha»c non ad cives R., si non 
ad homines, verum ad bestias conquer! vellem; 
tamen tanta rerum atrocitate commoverentur . 
Nunc vero quum loquar apud scnalores populi R. 
etc. Quintil. 1. 1- 5. Nam bona facile mutantur 
in pejus: nunc quando in bonum verteris vitial 
Sunt qui leg. num. — Pro ergo, igitur. Proper t. 

4. 9. 73. Nunc quoniam maolbus purgatum san- 
xcrat orbem, etc. et 2. 7. 75. Nunc quoniam ista 
libi placuit seulenlia, cedani. Broukus. 

NUNCClNE. V. voc. prasced. sub 1. ft. 

N UNCI A, se, f. 1. y. NL'NOIL'S. 

NL'NClATlO vet nuntiatio, onis,f. 3. actus nun- 
ciandi, annunziamento , relatione, i^a^ikia: 
sed occurril speciatim lantum in re augurali, et 
io jure, ^f 1. In re augurali sumitur pro manife- 
statiooe eoruro, quae augur viderit. Cic. 2. Phil. 
32. 81. Nos nuncialionem solum habemus: con- 
sules et reliqul magistratus eliam spectionem. et 

5. ibid. 3. 9. Cum eo coliega, quem ipse fecit 
sua nunciatione vitiosum. V. SPECTIO. \ 2. 



— 412 — 

In jure. — a) Est delatio bonorum vacantium, 
caducorum, vel ei aliis causis in fiscum cadeii- 
tium. Catlistrat. Dig. 49. 14. 1. — b) JVovi o- 
peris nunciatio apud Utp. Dig. 39. lit. 1. qui 
sic inscribitur I. 1. 3. 5. 8. etc. est denunciatio 
de novo opere, quod quis facere molilur vel in 
nostro solo, vel cum damno rerum nostrarum, 
aul pubiicarum, inhibendi causa, 

NUNCIATOR vel nuntialor, oris, m. 3. qui nun- 
ciat, annunziatore, dinunziatore, ayyeXo;. ^ J. 
(ieneratim. ,-tYnob. 1. 05. Apparuit Cbristus rei 
mail nine nunciator. Adde Tertull. Car. Christ. 
7. ^ 2. Speciatim in jure est delator. Ulp. Dig. 
39. 1. '20. in fin. Si aliquando stetit per nuncia- 
lorem, quo minus salisdetur. h. e. qui novi ope- 
ris nunciationem fecit. Paul. ibid. 48. 10. 0- Nun- 
c is lores, qui per notoria indicia produnt. 

NUNCIATRIX vel nunlialrix, icis, f. 3. a nnun- 
ziatrice, nuncia. Cassiod. 2. Fariar. 14. Ciconia 
redeunlis amii nuueiatri*. 

NUNCIATUS vet nuntiatus, a, urn. V. voc, seq. 

NUNCIO vel nunlio, a, a'vi, Stum, are, a. 1. 
(nuncius^). De rationc scribendi V. in NUNCIUS 
in it. — Part, yuncians, JVunciatus et Nuncia- 
turns 1. — Nunciare est rcnunciarc, per nun- 
cium significare, nuncium ferre, apportare, mo- 
nere, dyye'KK<a (It. annun~iare , apportare, rife- 
rire, dar nuova, far sapere; Fr. annoncer , di- 
re, (aire savoit , faire connaitre; Hisp. anun- 
ciar, hacer saber, advertir ; Gerin. verkiindigen, 
ankundigen , hinterbringen , melden, sagen las- 
sen, tfachricht bringen; Angl. (o announce, bring 
news, bear tidings, tell, report, declare, re- 
late, inform, make known, advise, warn). Oc- 
curril ^f 1. Generatim. — a) Cum Accusativo 
rei, aul person*, qu:e nunciatitr. Plaut. Slivh. 2. 
2. 67. Nunciare nuncium exoplabilern. Ter. He- 
aut. 1. 2. 10. voluptatem maguam nuncias. Cic. 
i. Alt. 15. Non dubito, quin celerius libi hoc ru- 
mor, quam ullius nostrum liltera nunciarint. Id. 
4. Acad. (2. pr.) 25. 79. Quid est quod percipi 
possit, si nc sensus quidem vera nunciont? dico- 
no il vero. Liv. 29. 22. Tamquam victoria m nuii- 
ciaturi Romam essent. — Nunciare salutern, por- 
tare on saluto. Plaul. Cure. 4. 2. 38. Salutem 
multam dicilo palrono. cvkc. nunciabo. Cic. 4. 
All. 10. Misit ad me slatim, qui salutem nuncia- 
rct. — Nunciare horas, quota bora sit, docere. 
Martial. 8. 67. lloras quinque puer nondum ti- 
bi nunciat. Id. 10. 48. Nunciat oclavam Pbariae 
sua turba juvenc*. Tac. 15. Ann. 30. Initia vi- 
giliarum per centurionem nunciari. — Et passive. 
Cces. 2. B. G. 29. I lac pugna nuiuiata. el ibid. 
32. Re nunciata ad suos. Tac. 1. Ann. 52. Nun- 
ciala ea Tiberium ialitia affecere. Plin. 12. Hist. 
nat. 19. 42. (86). Alexandri classibus Arabia o- 
dore primum nunciata in alluin. — b) Passive 
cum InOnito et Nominalivo. Plaul. Most. 1. 3. 
76. (Jtinam meus nunc morluus pater ad me nun- 
cietur. Cces. 3. B. G. 36. Hoc adeo celeriter fe- 
cit, ul sirnul adesse et venire nunciarclur. et 1. 
ibid. 14. Jam jam adesse ejus equites nunciaban- 
tur. si dicea, che. Plin. 3. Ep. 7. Modo nuncia- 
tus est Silius Italicus inedia vitam finisse. Suelon. 
Claud. 37. Irrumpere Appius nuncialus, arccssi 
slatim ac mori jussus est. — ■ c) Active cum In- 
finito et Accusativo- Ter. Phorm. 5. 7. 13. Id ad 
vos venio nunc! alum, Paraturn esse me. Cies. 5. 
B. G. 10. Equile3 ad Csesarem venerunt, qui nun- 
ciarent, prope omnes naves afiliclas esse. Nepos 
Themist. 4. Misit ad regem, ut ei nunciarct suis 
verbis, adversarios in fuga esse. Tac. 16. Ann. 
11. Ergo nunciat patri, abjicere spem et uti ne- 
cessitate. — d) Passive impersonaliter cum In- 
Qoilo. Cic. 1. Acad, (post.) 1.1. Nuncia turn est 
nobis a M. Varrone, venisse cum Roma, da par- 
te di M. Varrone. ct 11. Fam. 12. Ha Romam 
crat nunciatum, fugisse Antoniuru. Salt. Cat. 35. 
ad fin. Plura quum scribcrc vcllcm, nuncialum 
esl vim mihi paraii, — Similiter nunciato abso- 
Jutc apud Tac. 2. Ann. 64. Simul nunciato, re- 
gem Artaxiam Armeniis a Germanico datum, de- 
crevere palres, ut etc. h. e. quum nuncialum es- 
set. — e) Passive imperson. et active cum Abia- 
tivo rei el preepos. de. Cic. 7. Verr. 16. 41. Quum 
paullo ante esset de boc incommodo nuncialum. 
5ue(on. Tib. 75. Forte accidit, ut quorumdam sup- 



MNGIUS 

plicii dies is esset, quo nunciatum de Tibcrio erat- 
Id. Aug. 96. In Philippis. Tbessalus quidam de 
futura victoria nunciavil. Id. Galb. 22. Scelus de 
Neronis exitu nuncians. — f) Sequenle part, ut, 
ne. Cic. •>. Orat. 86. 353. Paullo post esse ferunt 
nuncialum Simonidi, ul prodiret. Liv. 3. 50. Ju- 
isiores Palrum nunciant decemviris, ut omni ope 
ab sed ili one militcs contineant. Cces. 4. B. G. 1!. 
extr. Ad praifectos mi Hit, qui nunciarent, ne ho- 
stes pnelio lacessercnt. Similiter est denunciare, 
indicere, jubere, intimate, apud Tac. 2. Ann. 65. 
Deligil cetilurionem, qui nunciaret regibus, ne ar- 
mis discepiarent. et ibid. 79., item 11. ibid. 37. 
Jubet nunciari miserue, dicendam ad causam pu- 
stero die adesset. — g) Sequcnte si. Ter. Heaut. 
4. 1. 5. Abi intro, atque ilia si jam laverit, mi- 
hi nuncia. — ft) Absolute. Ter. Ilecyr. 4. 4. 20. 
Bene nuncias. mi dai una buona nuava. Cf. Cic. 
Pis. 19.45. Hujus unius littcris nuncianlibus non 
credcret? — Historico more sine Norn. Liv. 32. 
9. Suessne Auruncis nuncia bant agnum cum duo- 
bus capitibus natum. ^ 2. Specialim in jure. — a) 
Est de ferre, manifest are, denunziare. Paul. Dig. 
49. 14. 44. Delator non est, qui protegendae cau- 
s.-e sure iiraiia, illiquid nd Uscum nunciat. I la Tor- 
rentin., ut Ilaloand. babel denuntial. ct Pnpi- 
nian. ibid. 39. Causam pecuni;e lisco nunciare. 
Paul. ibid. 29. 5. 22. Quum beres decessisset, 
exstitit qui bona nunciaret. — b) Nunciare no- 
vum opus, est denunciare, ne quid novi operis 
flat. f. NUNCIATIO 2. Ulp. Dig. 4. 7. 3. Opus 
novum si tibi nunciaverim, tuque cum locum alie- 
navcris. et emptor opus fecerit. Pompon, ibid. 11. 
8. 3. Si propius aedes luas quis iedificet sepulcrum, 
opus novum nunciare potcris. intirnare, che de- 
sista. Hursua Ulp. ibid. 43. 20. 3. ad fin. Si quis 
rivum relicienti opus novum nunciat. 

NLNCl'JM vel nunlium, ii, n. 2. V. voc. seq. 

N UNCI US, a, urn, adject. Ad scriptionem quod 
alii net, Manul. et Dausqtt. per c scribi volunt, 
ila pnefereutibus lapidibus aliquot: sed non de- 
sun!, qui per I, et f'igilius Carpensis et anti- 
quissimurn horum Cenotaph. Planum C. Ccesit 
ris, quod orthographiain aure& fetalis demonstrat. 
Quare t retinent Norisius et Cellar. — Ceterum 
nttneius (a novum et cio, ut oonimlli volunl) 
est qui nunciat, nunciator, th? unnunzia: et Ad- 
jective occurril — a) Femin. gencrc, et quidem 
translate apud Poetas. Tibuil. 2. 1. 25. vidcn',ut 
felicibus extis Signilieet placidos nuncia libra deos? 
Martial. 3. 32. Fiatre reversuro, nuncia venit 
avis. Ovid. Ileroid. 6. 9. Cur mihi fama prior, 
quam nuncia litlera venit? -■■ b) Neulro genere, 
adjective adhiberi videlur (alii volunl substantive 
poni.) apud Tibuil. 3. 4. 5. Divi vera monenl: ven- 
tura; nuncia sorlis Vera moncnt Tuscis ex la pro- 
bata viris. At. ita tlislinguuyit. l>ivi vera monenl 
venture nuncia surtis: Vera monent Tuscis exta 
probata viris. Lucret. 6. 75. simulacra feruntur 
In merites hominuni divina; nuncia furmic. Adde 
eumd. 4. 1027. Ovid. Ileroid. 10. 10. habes ani- 
mi nuncia verba mei. — I line 

A) Nuncium, ii, i>. 2. absolute, subslantivo- 
rum more, est res qua; nunciatur, nuova, amba- 
sciala, avviso. Servius ad Virg. 6. .iEn. 456. 
Qui nunciat, genero lantum dicitur i;iasculino: 
quod niilein nunciatur, licet neulro dicatur apud 
Catulluin, tumen invenilur etiam masculino. Id. 
ad 11. ifciii. 8U6. Nuncius est, qui nunciat: nun- 
cium, quod nunciatur. Varro 6. /.. I,. 86. Mull. 
Ubi noclu iu lemplum censura auspiralur, atque 
de cflo nuncium crit. A I- leg. nuncialum. Ca- 
tull. 03. 75. (ieminjis deorum ad aures nova nun- 
cia referens. Plaut. Merc. 5. 2. 06. opt a ergo ob 
isluc nuncium quid vis tibi. A I. leg. islunc. Sedul. 
2. 471. srevurnque lyrannurn Grandia sollicilis per- 
turbant nuncia diclis. Adde Lucre!., Liv., Tibuil., 
Apulej., quorum I oca affeiunt critlci magni no- 
minis, ncutrum genus cons tan ter defendentes. Con- 
tra alii non mi no ris subscllii ncgant nisi mascu- 
line usurpari: locaque atlnla vel ei !HS3. vel ei 
cunjectura mutant, aut aliter inlerpretontur. 

B) Nuncius, ii, m. 2. absolute, subslantivorum 
more, ^ 1. Concrelo, uli ajunt, seosu est qui 
nunciat, messo, messaggiero, nunzio, a-fyikoc.. 
Plaul. Stich. 2. 1. 1. Mercurius, .lows qui nun- 
cius pcrhibetur. numquaru cequc patri Suo nun- 



NUNCUBI 

cium lepiilum attulit, quam ego nunc mcs her* 
ounciabo. Cic. Quinct. 25. 80. hominem fortu- 
natum, qui ejus modi nuucios, seu potius Pegasos 
habet! Id. 12. Fam. 10. Nos tie Dolabella. quo- 
tidie quae voluraus, audimus, sed adbuc sine ca- 
pite, sine auctore, rumore uuncio. Virg. 2. &n. 
547. referes ergo haee, et nuncius ibis Pelidse ge- 
nitori. Cic. 14. Phil. 1. 20. Litterk, nunciis, co- 
borlaitonibus omnes ad patriae presidium exci- 
tare, Cibs. 1. B. G. 26. Litteras et nuncios mil- 
tore ad aliquem. el 4. ibid. 19. dlmittere in oranes 
partes. Cic. 11. All. 24. Facece aliquem eertiorera 
per nuncium, quid actum sit. Paul. Dig. 18. !. 
1. exlr. Emplio et inter absentes contrahi potest, 
ct per nuncium, et per litteras. per via di terza 
persona, per internuncium. — Poetice, de femi- 
na, ul dux, auctor. Pal. Ftacc.2. 141. Huic dea 
cum lacrimis, ct nota veste Neferae, Icta genas: 
utinam non hie tihi nuncius essem, O soror. ^ 2. 
Abstracts et generatim est res quae nuocialur, no- 
vella, nuova, atiiuso, ambasciala, a^sXua, df- 
VSA-a. Cic. Balb. 28. 64. Nolite, bunc illi acer- 
r'unn nuncium velie perrerri, ut etc. Id. 3. Alt. 
17. De Q. fratre nuncii nobis tristes, nee varii 
venerunt. Virg. 11. /En. 896. Interea Turnum in 
silvis sasvissimus implet Nuncius, et juveni ingen- 
umii fcrt Acca tumultum. Cic. Rose. Am. 7. 10. 
Kxoptalum nuncium alicui sCTerre. Id. '2. Fam. 
19. oplatissimura accipere. Ter. Meant. 3. 1. 18. 
apporlare aiicui. Plant. Slick. 2.2.67. exoptabi- 
1cm nunciare. Cic. Ligar. 3. 7 . perferre. Liv- 4. 
41. fcrre ad aliquem. Id. 3. 6. Pro tristi nuncio 
iristiorcm dotnum re-ferentes. Apul. 7. Met. init. 
Talem collegio suo nuncium fecit. ^ 2- Item abs- 
tracts , sed speciatim, est mandatum, jussum, in- 
timazione, comando. Nepos Chabr. 3. Alhenien- 
ses certam diem Chabria praestituerunt, quam an- 
te etc. Hoc ille nuncio, etc. Cic. 12. Fam. 24. 
Quos senatus ad denuociandum bellum miserat, 
nisi legatorum nuncio paruisset. ^f 3. Item spe- 
ciatim nuncium uxori remittere apud Cic. 1. 
Or at. 40. 1S3. el 56. 238. et 1. All. 13. est uxo- 
rcm dimillerc, et cum ea divortium facere, far 
divorzio. Porro remiltere pro slmplici miltere 
hie ponkuv: ct ipsum tnitlere usurpatur ab Dip. 
Dig. 2*. -2. 4. el ibid. 3. 22. circa med. Dicitur 
eLiam de more a >iro per divortium discedente, 
u t est apud Cic. Topic. 4. 19. Prrelcrca nuncium 
intclligiiiMis ipsum divortii libellum, in quo per- 
scribebatur, res tuas libi fiabeto, ut in DIVOR- 
TIUM adnotavimus. Unde Papiniun. Dig. 24, 2. 
7. Si iHiMiituiL cunt, qui libellum divortii traden- 
iliini dedil. — Kliam in sponsalibus locum habct, 
quuru dissolvuntur, pcrscripta formula, conditio- 
ne luanon utor, quam Cajus Dig. 24.2. 2. rc- 
i.Uat. f'lp. ibid. 23. 2. 45. Si invito patrono nun- 
cium spousa liberla rcmiserit. — Denique etiam 
parenics ac tutorcs dicuntur nuncium remiltere , 
quum noptialem contraclum dirimunt. Plant. True. 
4. 3. 74. Ego ad co jam illi remittam nuncium 
aflim mco: Dicam, ut aliam conditionem filio in- 
veniat suo. IHp. Dig. 23. 1.6. Si puellce tutores 
ad inftingenda sponsalia nuncium miserint. Id. i~ 
bid. 24. 1 . 32. a me d. Si socer nurui nuncium mi- 
serit. — llioc translate Cic. 15. Fam. 16. ad /In. 
Jam biennium ant triennium est, quum virtuli 
ntiiiciurn remisisti deterrilus illecebris votuplalis. 
C) .\uncia, ce, f. t. absolute, substanlivorum 
more, est quae nunciat, annunziatrice, apporta- 
(rice, messaggiera, ayysXswTcs. Vet. Poeta apud 
Cic.'\. Leqg'. 1. 2. Nuncia fulva Jovis, miranda 
vi*a figura/ n. e. aquila. Virg. 4. Mn. 188. de 
Fama. Tarn flcti pravique lenax, quam nuncia 
veri. Cic. 2. (hat. 9. 36. Historia nuncia velu- 
statis. Ovid. I. .Wet. 270. Nuncia .funonis varios 
itiduta coiores Concipit Iris aquas, et. 11. ibid. 
585. Iri , int.j , ditit, tidissima nuncia vocis. Id. 
1. Art. am- 437. Cera vadum tcntet, rasis infu- 
sa tabellis, ('era lure primuro nuncia mentis eat. 
NUNC Dili, adverb, (num et alicubi) num in 
aliquo loco, forse o se in qualche luogo. 

1.) Propria, f'arro 3. li. It. 2. 4. Nuncubi hie 
vidfif cilrum, ant aurutn? num minium, aut ar- 
muniiini ! numqiiod emblcrna, aut lilhostrotum7 
• \\ix illi-' omnia contra, el 2. ibid. 5. 2. Ut si quia 
quid ignorat, discat: si quit scit, nuncubi labar, 
ubservet. Alii leg. nunc, ubi labar, observet. 



— 413 — 

II.) Translate signiflcat num quo tempore, num 
qua in re. Ter. £un. 1. 2. 85. nuncubi raeam 
Benignilaicsn sensisti in te claudier? 

NUNCOPATIM, adverb, (nuncupo) nominate.- 
mente, nomiualim. ^v'don. 9. Ep. 16. in carm. 
Siogulos, quos nunc pia nuncupalim Non valeot 
versu cohibere verba. Adde Claud. Mamert. 2. 
Stat. anim. 9. sub fin. loc. cit. in TENEBEL- 
hJE. 

NCNCUPATlO, onis, f. 3. actus nominandi, ap- 
pellalio, nomina , ex^tiivriat;. ^f 1. Generatim. 
Apul. 2. Dogm. Plat. Hanc ille justitiam modo 
nominal, modo universae virtutis nuncupalione 
compiectitur, et item Odelitatis vocabulo nancu- 
pat. Id. de Mundo. Nornen Dei regum nuncupa- 
lione prsedicari. ft. e. appcllando eum regem. Am- 
mian. -23. 6. Imperatoribus nostris Augusta nun- 
cupatio amabilis et optata. qua scil. August! ap- 
pellabantur. ^ 2. Speciatim de ea, qua quis ali- 
quem in testumenlo nominal heredem taciens. 
Suelon. Cal. 38. Quo melu injecto, quum jam et 
ab ignolis inter familiaresj et a parentibus inter 
liberos palam heres nuncuparetur, derisores yoca- 
bat, quod post nuncupalionem vivere persevera- 
reni. Ulp. tit. 20. Regular. § 9. Nuucupalur te- 
stamentum in bunc modum: Tabulas testamenti 
testator tcnens ita elicit.' haec, ut in his tabuiis 
cerisve scripta sunt, ita do, ita iego, ita testor: 
itaque vos, Quiriles, testimonium prcebitote. Qus 
nuncupatio, et testalio vocatur. (Hasc eadern nunc 
habentur apud Cajum 2. In$tit. $ 104., edente 
iterum Goesckenio, ubi tamen testimonium mihi 
perhibetole reclius pro testimonium prcebitote le- 
gilur.) Id. Dig. 28. 6. 18. Si pater sibi per scri- 
pluram, filio per nuncupalionem, vel contra, fe- 
cerit testamenlum, valebil. ^ 3. Item de ea, qua 
quis alter! quid nuncupat, h. e. inscribil: nomine 
enim suo appellat, ipsumque nomen operi prsefl- 
git. Plin. prcef. Hist. nat. (8). Sed ba»c ego 
mihi nunc patrocinia ademi nuncupalione. % 4. 
Nuncupatio votorum est eorum conceplio et sua* 
ceplio: nominantur enim ea, quas in votis pell- 
mus. Suelon. Ner. 46. Votorum nuncupatione, 
magna jam ordinum frequentia, vit repevtte Ca- 
pitolii claves. Tac. 16. Ann. 22. Votorum nun- 
cupalionibus non adesse. Val. Max. 5. 10. n. i. 
Quum aedetn pontifex dedicaret, inlerque nuncupa- 
lionem solemnium vcrborum postern tenens, etc. 
nel pronunciare le solenni parole. V. NUNCU- 
PO § 3. _ 

NUNCUPATIVE, adverb, nuncupalivo modo, 
per nuncupalionem. Hieronym. in Fs. 26. In do- 
mo Domini, in vila perpetua, quia quamvis ec- 
clesia hie dicatur domus, tamen non proprie, sed 
nuncupative. V. voc. seq. 

NUNCUPATiVUS, a, urn, adject, qui nuncupa- 
tur, qui appellatur. Ambros. de F^.de 5. 2. Nam, 
secundum Scripturas, aut verus Dcus est, aut tan- 
tummodo nuncupativus, aut falsus. Verus, ut Pa- 
ter; nuncupalivus, ut saTicti; falsus, ut daemooes 
ct simulacra. 

NUNCUPATOR, oris, m. 3. nominator. Apul. 
Florid, n. 15. Pythagoras primus philosophise 
nuncupator el conditor. 

NUNCUPAT US, a, urn. V. voc. seq. 
NUNCUPO, as, 3vi, Stum, are, a. 1. iVuncupas- 
sit pro nuncupaveril V. infra sub 1. — Part. 
Nuncupans 1. ct 2.; Nuncupatus in omnibus 
paragr. ; Nuncupaturus 1.; Nuncupandus 2. — De 
hoc verbo ita loquuntur Cic. 3. Orat. 38. 153. 
et Quintil. 8. 3. 27. , ut inter prisca ponant et 
minoris usus, atque ab oratoribus aut necessi- 
tate, out praparce usurpanda. — Ceterum nun- 
cupare (quod ^ossius putat esse factum ex no- 
men et capio) signiflcat nominarc, appellare, no- 
mine vocare, verbis exprimcre, avo/xoi^w, irpooa- 
700c'jw (It. nominare > chiamare, esprimere; fr'r. 
dinommer, nommer, appeller; Hisp. denominar, 
nombrar , tlamar; Germ. b. Namen nennen , 
benennen, benamen,hersagen,bekannt machen; 
Angl. to name, call, express). Occurrit ^ 1. 
Generatim. Varro 6. L. L. 60. Mull. N u non- 
par e nominare valere apparet in legibus, ubi 
nuncupate pecunias Sunt scriplae; ilem in 
choro, in quo est: jEnea! Quis enim est qui me- 
um nomeo nuncupal? (Z3i'omed.) 2. p. 477. Put- 
' sen. hnsc verba Emtio tribuit). Ilem in Me- 



NUNCUPO 

dio (al. Medea): Quis tu es mulier, qua me ia- 
sueto nuncupasti nomine? Hsec farro. Lex XII. 
Tabul. apud Festum p. 173. 11. Mull, cvm 

NEXVM JAC1KT MAKCIPIVMQVE, VTt LIKCVA KVS" 

cvpaSSIT, (ita ut nominarit, locutusve eril) ita 
ivs ksto. Verba ilia ita ut nominarit, locutusve 
eril, sunt Fesli illud nuncupassit (quod antiauum 
est pro nuncupaveril) explicantis. Cic. 3. Off. 16. 
65. Quum ex xu. {Tabuiis) satis esset ea praesta- 
ri, quae esseot lingua nuncupata. Liv. 8. 11. Uaec 
baud ab re duxi, verbis quoque ipsis, ut tradita 
nudcupataque sunt, referre. espresse e spiegate. 
Loquitur de vetere formula et lege se devoveutis. 
Id. 1. 10. sub fin. Nee irritam conditoris templi 
vocem esse, qua laturos eo spolia posteros, nun- 
cupavit. pronuncib , disse. Festus p. 173. 9. 
Mull. Nuncupata pecunia est, ut ait Oincius, no- 
minata, certa, nominibus propriis pronunciata. Cic. 
1, Nat. D. 15. 38. Res utiles et salutares deorum 
vocabulis nuDcupalse, chiamate. et 2. ibid. 23. CO. 
Quod,erat a Deo donalum, nomine ipsius Dei nun- 
cupabant. Suelon. Aug. 31. Sextilem mensem e 
suo cognomine nuncupavit. Ovid. 14. Met. 607. 
quera turba Quirini Nuncupat Indigetem. Plin. 4. 
Hist. nat. 12. 27. (91). Reliqua hujus sinus di- 
cantur: et maria quide'm ejus nuncupavimus. ft. 
e. nomine suo indicavimus, recensuimus, enume- 
ravimus- Id. 7. ibid. 26. 27. (95). " d decus im- 
perii R. pertinet, Pompeji M. titulos oranes trium- 
pbosque hoc in loco nuncupari. Id. ibid. 45. 46. 
(147). Divus Augustus, quern universa morteliias 
in hac censura nuncupal. ft. e. ponit in hoc albo 
et numero bominum felicium. Justin. 24. 2. 9 . 
Adjurat, nuncupaturum se earn teginam. che sa- 
rebbe per chiamare e dichiarare. — Poetice En- 
nius (lege Accius) apud Non. p. 90. 11. Merc. 
Extemplo yEgisthi 8dem ouncupautes, conciebant 
populum. ft. c. ioclamantes, invocantes. *f 2. 
Speciatim in jure, nuncupare heredem est bere- 
dem in testamento nominare. h, e. voce palam, 
coram testibus, edere nomen ejus, quem heredem 
nobis esse volumus post mortem. Sic nuncupare 
testamentum, voce coram testibus facere. His op- 
ponitur ftereciem,aul festarnentum scribere, quum 
non voce, sed scripto conficitur: de quibus subti- 
lius JCti. V. NUNCUPATIO § 2. Ulp. Dig. 28. 
1. 21. Heredes palam, ita ut exaudiri possint, nun- 
cupandi sunt. Licebit ergo testanli vel nuncupare, 
vel scribere: sed si nuncupat, palam debet. Quid 
est palam? non utique in publicum, sed ul exau- 
diri possit: exaudiri autem non ab omnibus, sed 
a testibus, etc. Julian. Dig.ZT. 11. 8. exlr. Quem- 
admodum scripto herede film scparatim ab he- 
redibus patris, ita nuncupato potest videri separa- 
ting a scriptis patris beredibus bonorutn possessio 
dari. Justin. 12. 15. 13. Nam els! non voce 
nuncupatus beres, judicio tamen eleclus esse vi- 
debatur. Plin. S. Ep. 18. Reliquit testamentum 
aole octo et decern annos nuncupalum. ft. e. pro- 
nunciatum, verbis cxpressum coram testibus, non 
scriptum tantummodo. — - Untvcrsim est heredem 
inslitucre. Suelon. Claud. 4. extr. Ac ne heredem 
quidem, nisi inter tcrlios, ac psene exlraneos, e 
parte sexta nuncupavit. Id. Cal. 38. Quum a pa- 
rentibus inter liberos palam heres nuncuparetur. 
Plin. 14. Hist. nat. 22. 28. (141), de ebriis. Alii 
teslamenta sua nuncupanl; alii morlifera loquun- 
tur. ft. e. probant, maoifestant. Absolute Plin. al- 
ter Paneg. 43. Nee quia ofl'endit alius, nunenpa- 
ris, sed quia ipse meruisti. ^ 3. Item speciatim 
nuncupare vota est conceplis solemnibus verbis 
palam claraque voce pronunciare, quaj a diis in 
posterum optamus. Id flebat maiimc a consulibus 
in Capilolio Calendis Jauuariis, aut ab iisdem, vel 
a praloribus, quum in provincias exireot..Fei£u* 
p. 173. 13. Mull. Voia nuncupata dicuntur, quae 
consutes, prsetorcs, quum in provinciam proQci- 
scuntur, faciunt: ca in tabulas prcescnlibus multis 
rereruntur. Hasc Festus. Dicuntur aulcm nuncu- 
pata, quia certis solcmnibusque verbis palam con- 
cipiuntur, el voce exprimuntur. Liv. 21. 63. Coo- 
sulcni Capitoiium et solemnem votorum nuncu- 
palionem fugisse, ne die inttl magistratus Jovis 
Opt. M. templum adiret, ne auspicato profectus 
in Capitoiium «d vota nuncupanda, paludatus in- 
de cum lictoribus ad provinciom iret. Id. 41. 
10. Quum consul more mojorum, secundum vota 



NUNCUSQUE 

in Capitolio nuncupata, cum lictoribus paladatus 
profectus ab Urbe essel. Val. Max. 1. 1. in fin. 
Solvere vota nuncupata pro incolumitate exercitus. 

— Imperio vero R. unius potestali permisso, vo- 
tis pro totius reipublicae incolumitate susceptis 
accessere alia turn Roms, turn in provinces pro 
salute ac prosperitate Augustorum, quae nuncupa- 
bantur III. Non. Jan., nam dies postriduanus aler 
cral. Hinc Cajus Dig. 50. 16. 233. Post calendas 
Januarias die tertio pro salute principis vota sus- 
cipimus. f'opisc. Tacit. 9. Ita ut iisdern (prin- 
cipibus) natalibus suis, et Pariltbus , et calendis 
Jaouariis, ct votis, libamirta pooerentur. Fronto 
5. ad M. Cces. (edente iterum A. Maio) Ep. 30. 
Annum novum fausturn tibi, et prospcrum quum 
libi et domino nostro patri luo preeor. Si <*ei 
juvabunt, perendie vos vota nuncupantes videbo. 
Trajanus ad Plin, 10. Ep. 45. Et solvisse vos 
quum provinciaiibus diis irumortalibus vota pro 
mea salute et incolumitate, et nuncupasse, liben- 
ter, mi Sccunde carissime, cognovi ex litteris 
tuis. 

NUNCUSQL'E vet nunc usque, adverb, sino a 
queslo tempo, usque ad hoc lempus. Ammian, 
11. 2. Ubi conduntur nuncusque commeatus, dis- 
tribui militibus assueti. 

NUNDINA, u>, f. et 

NUNDINAL, arum, f. plur. 1. T. NL'NDINTS. 

NUND1NALIS, e, adject, afopolo;, novendialis. 
Plant. Auiul. 2. 4. 45. Cocus ille nundinaiis est: 
in nonum diem Solet ire coctum. Ubi significa- 
tur cueus bustuarii ordinis, quique magis nosset 
coquere cos nam feralem, qua nono die Qebat, 
quam iis, quorum itigeniosa csset aula. Alii in- 
terprctantur cecum vulgarem et vilem, qui non 
nisi nundinis ronducitur, quutn plebs ex agris con- 
veoit. Firmat priorem interpretationem illudcjusd. 
Fstud. 3. 2. 6. Quin ob cam rem Orcus recipere 
ad se noluit, lit esset hie, qui mortuis eccnam 
coqual. Nam bic solum illis coquere, quod pla- 
cet, potest. Cf. Festum p. 173. 1. Mull. 

NUNDtNARlUS , a, um, adject, da mercato, 
TtawijYupixc'5, ad nundioas pertinens, vel nundinis 
assigoatus. Plin. 8. Hist. nat. 51. 77. (208). Nun- 
dinarium forum, iuitosiov. Id. 12. ibid. 17. 40. 
(79). His commerces Carrhas oppidum aperuere, 
quod est iliis nundinarium. — Nundinarice epu- 
Ice, cibi , qui dantur ad nundinas itantibus. L'lp. 
Dig. 17. 2, 69. Quum societas ad emendum coi- 
relur, et convenirct, ut unus reliquis nundinarias 
epulas prsestaret. 

NUNDlNATlClUS, a, urn, adject. Terlull. Virg. 
veland. 3. capita nundinaticia vocat virginutn non 
»elatarum. ft. e. exposita [irocorum et amatorum 
oculis, et veluti venalia. 

NCNDlNATfO, onis, f. 3. traffico , negozto, 
ci'cioacp.a, oundinandi actus, mercatura. — a) 
Fere in malam partem usurpatur de corruptione 
legum pecunia pacta. Cic. 7. Verr. 5. 10. Turn 
potuit a Leonida numorum aliquid auferre, quum 
deounciavil, ut adesset. Fuit nundinatio aliqua, et 
isti non nova, ne causaro diceret. et 3. ibid. 46. 
120. Redite in memoriam, judices, quae libido 
istius in jure dicundo fuerit, qute varietas decre- 
torum , qua nundinatio. Id. 1. leg. Agr. 3. 9. 
Nundinatio juris et fortunarum. V. NL'.MATIO. 

— b) In bonam. fmpp. Honor, et Theodos. Cod. 
Theod. 7. 4, 32. Etiara pretiura his depensurus 
juxta nundinationem, quae Toro rerum venalium 
continetur. ft. «. a»stimationem, it prezzo delta 
piazza. Cassiod. 9. Variar. 3. rie auri f'ossorib. 
Soli sunt homiaum, qui absque i:lla nundinatio- 
ue pretia videantur acquirerc. Adde eumd. ibid. 
28., 11. ibid. 7. et 8. ante med. , 12. ibid. 28., 
et alibi, ubi hsec vox et proprie et translate oc- 
carril. 

NUNDInATOU, oris, m. 3. qui nundinas fre- 
quentat, a^optta-rsis, start y^sut-j;;. 

I.) Proprie. Festus p. 173. 33. Mull. Ne inter 
pellarentur nundlnatores. — In Inscript. apud 
Reims, cl. 1. «. 80. est epithetou Mercurii, ut- 
pote qui nundinis praecsse solet. 

II.) Translate. Quintil. Declam. 12. 3. Oum 
to salutis publics nundinalor proximum quemque 
emptorem dimittij. 

NUNDlNATUS, a, urn. V. INUNDINO. 

NDNDLNlUM, li, n. 2. pro nuodinum legitur 



— 414 — 

in Inscript. apud Rinier. 4111. fecora in stn- 

DlNiVM 1MMVNIA. 

NUNDlNO, as, 5vi, atura, are, a. 3. (nundinus). 
Part. Ifundinatus et ITundinandus. — IS'undi- 
nare occurrit tantum apud serioris aevi scriptures 
pro nundinari. Misith. in epist. apud Capilolin. 
Gordian. 24. exlr. Detectat sane, boni esse prin- 
cipis socerum, et qui pcpulerit homines, per quos 
antea, velut in auctione positus, nundinatus est- 
e slato venduto. Prudent. 10. mz'. cte*. 9b9. 
Nundinalum arguit. ft. e. pecunia corruplum. Fir- 
mic. 6. iHalhes. 31. sub fin. Qunestus et 1 ibid litis 
causa pudorem duobus fratribus nundioabil. ven- 
der a. Sic Id. ibid, ante med. Nundinatus pudur. 
ft. e. quasstus causa prostitutus. Adde Tertull. 
Virg. veland. 13. Ft Cassiod. i. f'ariar. 19. Re- 
bus omnibus nundinandis providit. f . SILIQL'A- 
TIL'M. 

NCNDLNOR, aris, atus sum, ari, dep. 1. (nun- 
dinus). Ali ant forma ni V. in voc. prieced. — Part. 
IVitndinans 1. — Nundinari est mereari. ut in nun- 
dinis lit, y-xTrvfAs'Jto (It. mercatare, essere at mer- 
calo, trafjicare; Fr. faire le commerce, trafiauer; 
Uisp. traficar, trafagar ; Germ. z. Markte sein, 
Handel treiben, handeln; Angl. to buy or sell, 
market, assemble together as people do at a 
market). 

I.) Proprie. Liv. 22. 56. Pcenum sedere ad Can- 
nas in captivorum pretiis praedaqne alia, nee vi- 
ctoris animo, nee ducis more nundinanteni. 

II. J Translate. ^ 1. Jocus est, et fortasse sub- 
frigidus in illo Cic. 2. Divinat. 31. 66. Ut in cunis 
fuerit anguis, non tarn est mirum, in Solonio prae- 
serlim, ubi ad focur.i ungues nundinari solent. ft. 
e. adeo in eo agro abundant atigues, ut vel in 
foco plurimi conveniant, velut homines in nundi- 
nis. Simili ratiooe nundinas de formicis dixit 
Plin. 11. Hist. nat. 30. 36. (109). f 2. Adhibe- 
tur in malam partem de iis, qui pecunia data e- 
munt, quie nefas est emere. Cic. 4. Verr. 49. 122. 
Pueri anaorum senum septenumque denum se- 
natorium nomea nundinati sunt, et 3. ibid. 46. 
119. Qui ab isto jus ad utilitatem suatn nundina- 
rentur. Id. 3. Phil. 4. 10. Una in domo ornnes, 
quorum interest, totum imperium populi R. nun- 
dinabantur. ^ 3. Item qui pecunia accepta ven- 
dunt, qua? vendere est nefas. Apul. 1(>. Mel. Ju- 
dices sentenlias suas prelio nundinantur. Et abso- 
lute Sueton. Tit. 7. Gonstabat, in cognitionibus 
patriis nundinari praemiarique solitum. negotiate 
e guadagnare. 

NUNDlNL'M, i, n. 2. V. voc. seq. 
NUNUlNL'S, a, um, adject, ad nonum diem per- 
tinens: hinc 

.VuntiincE, arum, f. plur. 1. (in sing. num. P '. 
infra sub I. in fin.) absolute, substantivorum 
more 

I.) Proprie sunt mercatus, seu feri;t; rusticorum, 
jrayrJYUf.?, TtavTonwV.clov, dyopai (It. fiera, mer- 
cato; Fr. jour du marche, foire, Hisp. rim de 
mercado , fefia; Germ, der if/arkt-, IPochen- 
marktlag; Angl. a fair, mart, or market); mer- 
catus, inquam, seu fcriae rusticorum. quibus Ro- 
rnam proficiscebantur, negotiis domesticjs provi- 
suri: quasi novendince, quia nono quoque die fie- 
bant, ita tarnen ut inter dies nundinales essenl 
septem tantum iotermedii ; hinc in singulis vetu- 
stis Kalendariis apud Fogginiutn in Fastis A. 
Verrii Ftacci vidcre est otto litleras ab A ad 
!i a primo ad ultimum anni diem perpctuo rccur- 
rentes, nempe ad nundinas indicandas, queruadmo- 
dum io nostris etiam Kalendariis ail hebdomadas 
signandas septem tantummodo pra»mitli solent. 
(V. Orell. Inscript. T. 2. p. 407.; et Schulz. 
in Ind. Cicer. in v. Trinundinum.). Macrob. 1. 
■Saturn. 16. a med. Rutilius scribit, Romanos insti- 
tuisse nundinas, ut octo quidem diebus in agris 
rustici opus facerent, nono aulem die, inter misso 
rure, ad mercatum legesque accipiendas Rotnarn 
venirent, et ut scita atque consulta frequentiore 
populo referrentur, quae trinundino die proposita 
a singulis atque universis facile noscebantur. V. 
ibid, hac de re plura. et apud Coium. R. R. prce- 
fat. § 18. — Nundinarum auctorem alii Romu- 
lum, aiii Numnm, alii Servium Tullium faciunt. 
V. Cic. 2. de republ. 1 *. Ibique ab A- Itfaio ad- 
notata. — Mos servaodarum nundinarum a Tuscis 



NUXQUAND0 



ortus. est, ut docet Macrob. Ioc. cit. in NONvE. 
Festus p. 173. 30. Mull. Nundinas feriarum diem 
esse voluerunt anliqui, at rustici couveairent tuer- 
candi vend9ndique causa; eumque nefastum , ne, 
si ticeret cum populo agi, interpellarentur nun- 
dinatores. (Hinc Auct. Moret. 79. nonisque die- 
bus Yenales olerum fasces portabat in urbem.). 
Plin. IS. Hist. nat. 3. 3. (13). Nundinis urbem 
revisitabant , et ideo comitia nundinis haberi non 
Jicebat, ne plebs rustics avocaretur. Varro 2. R. 
R. proevm. 1. Annum ita di vise runt, ut non is 
rnodo diebus urbanas res usurparcnt, reliquis VII. 
ut run eolereni. Cic. 1. Att. 11. Res agebatur 
in circo Flarninio: el erat in eo ipso loco die 
nundinarum ~ac/r;-fjOiq. Phn. 28. Hist. nat. 2. 5. 
(28). I'ngues re»ecari nundinis Romanis tacenti, 
atque a diaito indice, multorum pecuniae religio- 
sum est. Id. IS. ibid. 3. 4. (.15). Minucius Au- 
gur in us fa rr is prelium in trinis nundinis ad as- 
scm rcdegit. — Transfertur etiam ad celebres mer- 
catorum conventus immunes liberosquc. Cic. 2. leg. 
Agr. 33. 89. lilt Capuam nundinas rusticorum, hor- 
reum Campani agri esse voluerunt. Adde Coium. 
1. R. li. p'tef. 18. — A'undinas instituere est plan- 
tar una fiera. Plin. 5. Ep. 4. Vir prastorius a 
senatu peliit. ut sibi instituere in agris suis nun- 
dinas permittcretur. — Pono jus nundinarum a 
senatu prius petebatur, ut patet ex Plinii loc. cit., 
vel a consulibus, ut ex Sueton. Claud. 12., mox 
a prindpe, ut ex Modeslin. Dig. 50. 11. 1. Hu- 
jusmodi aulem jus non modo civitates pelebant, 
sed etiarn privati in pra;diis suis. Nam ex Plinio 
jam vidimus, C. Rellicium Sollertem Veronensem, 
tunc viruin prastorium, mox consulem suffectum, 
petiisse a senatu, ut in praediis suis, qua? cooter- 
mina erant Vjcetinorum territoriu, nuudinas in- 
stituere sibi pcrniilteretur; Vicetini autem Rornae 
hoc ipsum eidern contradixerunt apud senatum. 
V. Plin. 5. Ep. 4. et 21.; et Annul, dell' Instit. 
Archeot. T. 2. p. 258. His adde Inscript, in IA- 
SCS in ONOM. — Nundinarum vitandarUm cau- 
sam habuisse Augustum tradit Sueton. Aug. 92., 
propter ouoZxp-iav nominis, fortasse ob novendia- 
les dies mortuis sacros. V. NONJi. — In singu- 
lar! num. Sidon. 7. Ep. 5. In nundmam et au- 
ction em mini, si emptor inveniatur. Alcim. 4. 30. 
olm'itni nundina mundi. 

ll.i Translate in inatain partem de turpi nego- 
tiatione. Cic. 5. Phil. 4. 11. In interiore aedium 
parte totius reipublicae uundinae erant. et 2. ibid. 
14. 35. Vectigaliurn ilagitiosissim.e nundinae. 

yundinwn, i, a, 2. absolute, substantivorum 
more, ^ 1. Occurrit — a) In formula inter 
nundinum, h. c. tempore, quod inter duas nundi- 
nas intercedit. I.ucilius apud .Son. p. 21 1.28. Merc. 
Si nihil guslat inter nundinum. Varro apud eumd. 
ibid. Ouoties priicus homo ac rusticus Romanus in- 
ter nundinum bar bam radubat. — Scribunt et 
June lis voelbus inter nundinum- — b) Legitur ct 
nundinu7n quum numerale adjectivum adjungilur. 
Cic. Dom. 10. 11. Si, quod in ceteris legibus tri- 
tium nundinum esse uportet, id in adoptione satis 
est, trium esse horarurn, non reprehendo. Liv. 3. 35. 
Coiii ilia de ce in vir is creandis in trinum nundinum 
indicia sunt. h. e. post Ilium nundinarum tcinpus, 
ei'- :z : .-T,-i 'X'i r ,za.v, A I. I'g. in triiiuiidinuiii. Quin- 
til. 2. 1. 35. Rogatio sivc non I lino forte nun- 
dino jiruinijluata. si\c non idoneo die. — Ft ab- 
solute. P'arro apud Non. p. 133. 19. Merc. Pueri 
e« %pectai) l nundinum, ut magistcr di initial lusum. 
Id. .\on.p. 21 1. 26. Merc. h;ec eadem verba refc- 
rens, nundinam, vel mtrulinas ha bet. Mercer us 
vero utroque loco nundinas legit, nequc nil am af- 
fert variantem led. At Lamprid. Alex. Sev. 43. 
Nundina Vetera ex online instimit, vel di^s, vel 
tempora. ^ 2. Lamprid. Alex. Sev. 28. Primo 
nundino sibi alios semper su flee it. P'onisc. Tacit. 
G. ad fin. Fratii suo t'loriano consul atum peliit, 
et non impetravit, idcirco quod jam senatus omnia 
nundina suffectorum clauscral. Ex his Lampridii 
ct Vopisci loc. cit. patet, nundinum vocatum fuissc 
etiam spatium qualuor, vel trium, vel duurum 
mensium, quo tunc durabat consulalus suffecto- 
rum. 

NUNQL'A, et 

NUNQCAM, et 

NUNQUANDO, et 



NUNQUID 



NUN QUID, et 

NUNQUTS, et similia. V. NUMQUA, NUM- 
QUAM,~NUMQUANDO, clc. 

NUNTlA, el 

NUNTTATlO, el 

NL'NTIO, as, et 

NUNT1US, et similia. V. N UNCI A, NUNCIATIO, 
NUN UK), etc. 

NUO, is, i, ere, n. 3. veSio, capitis sigoificarc, 
ugnoscilur tantum a Grammaiicis. Friscian. 4. 
j). 627. Putsch. Nuo numen; csl enim <iei nutus. 
et 8. p. 7S6. Neo nevi: nc si rtui diceremus, a 
nuo esse vide.alur. el U. p. 851. Si pura sit nsiiulli- 
ina. in plei isque corripilur eliam in praelerito, ut 
luO; lui, nuo nui, spun spui. Gloss. Cyrill. IVeuu , 
nuta. nuo. 

NUPER.. adverb. Sup. 3'upen'ime. I. a. — Comp. 
Nuperius aflerlur n Priscian. 15. p. 1016. Putsch. 
nulla la men aurtore laudalo. Ratione habiu elyini, 
nuper est quasi novo opefe, ut topper tolo opere, 
ii l Scalig. planet: sed reclius Feslus p. 173. 14. 
Mi) 1 1. >ujicr quasi no viper, tamquain dieimus no- 
\ i?<iciK'. Ilicc first. Syllaba vero per, (jus ad aupen- 
'.];iMi sign's lieu t ion em pra»figi sold nominihus. cncli- 
tic:o niodo adverhio nuper adhjeret, non in u lata 
si-nibcolione, ul tt semper, parumper etc. — 
Nuper est idem alque non longu ante tempore, 
pauris ante diebus tel mcnsibus,vatoaT;', npcoT,v, ap- 
-: ill. non e molto, poco innanzi, poco fa, ulti- 
inamenle.', Fr. recemmenl , naguhre , dernicrement. 
vouvellemenl; Hisp. recientemenle , uUiinameute, 
nueraintnte; (jenn. unldngst, neutich , vor Eur 
zenf, Aii£l. vol long ago, not fang since > but a 
Utile white ago, lately, of late, recently). 

I.) 1'roprii'.' — a) Absolute. Ter. Adelph. 1. 
2. 7i). Nuper -dixit telle uxorem dueere. Id. Eun. 
\. 1. 5(J. Water mca illic rnorlua 'si nuper. Cic. 
1 i. ,7ft. 7. I)e quo sum nuper tecum locutus. Id. 

1. Oral. 11). 85. Is, qui nuper Itomx fuil, Mene- 
demus, hospes ineus. Id. 1. Invent- 17. -5. Ab 
adversarii diclo ciordiri, et ab co potissimum. 
quod ille nuperiime dixerit. Horat. 2. Od. 8. 22. 
miserarquc nuper Yitgtnes nupta-. — b) Cum op- 
pus it o nunc. <-ic. Ligar. 12. 37. Far quod (ecisli 
nuper in iini.i, nunc idem in Soto. Horat. 1. Od. 
1.'i. 17. Nuper sol iici turn quie mihi taedium. Nunc 
dL'si'lcriinn curaq.ie non It; vis. Id. 3. ibid. 26. 1. 
Viii puellis nuper irionfus, Et militavi non sine 
florin: Nunc etc. h. c. anl«*a et usque ad hoc lem- 
pu>. sine a poco fa, sin qui. — b) Addita per 
fiuum leiitjujiis desiijnatione. Cic. Divin. in (). 
Ccecil. 2L). 64. Nuper, quum in Gabinium Pi so de- 
lation cm no in in is pus tula ret. Adde eumd. 3. Orat. 
til. 229.1 el Lie. 2S. M. — d> Nunc nuper proxi 
inuin tcinpiis anlccedens designant. Plant. Tiuc. 

2. i. 'ill. Nunc hue rcmisil nuper ad me e pistol am. 
J'er. Eun. prol. 9- Uein ul Menandri PhBsma nunc 
nuper dedit. Apul. 9. Met. Islud. quod nunc nuper 
cosnrnenlus est. Symmach. 1. Ep. G. (a/. 3.). Nunc 
nuper ad vos prxdium lege venit. — ei Addito 
admodum, adeo. Ter. Heaut.i. 1. 1- Quamquam 
h;EC inter nos nuper notitia admodum "si. Gell. 2. 
23. Nuper adeo us us hujus rti nobis venit. 

II.) Translate- da longiori ante tempore. Cic. 6. 
f'err. 3. G. Nuper: et quid ilico, nuper? inimu vero 
modu ac plane jiaullo ante vidimus. Id. 1. Dioi- 
nat-S'J. 86. Neu.i>e ante philosophiam patcfaclam, 
qua; nuper inventa esl. Id. 2. .Tat. I). bO. 126, Ea, 
qu* nuper, id e.<i paucis ante sreculis medicorum 
in iien iis reperta sunt. A pud eumd. Cic. Suit. 32. 
Si.', el Sex i. 5. 13. nuper ocrurril de ten; pore ante 
triclinium. Cces. 1. Ii. G. 0. Qui nuper pacaii eranl. 
h. e. ante quatuor an nos. 

N'Cl'KRUS. a. urn, adject, nuovo, recenle, fre- 
sco, •.£'.:, qui nuper fuit, reeens. Plant. Capt. 3. 
.j. 60. Kerens captain hominem nupcrum el novi- 
tium Te perdocere. Ter. Henul. 1. 1.1. Ijuatn- 
quam h:i"C jnlcr nos nupera notitia adrnodum : sl. 
.41. leg. nuper. et Flor. ■'»■ 2. a tned. Elephanli 
bellorum rudes, ec nupuri a silva. Al- leg- nuper. 
— De Superlative ntee Priscian. 3. p. 606. Putsch. 
Nuper limus eliam proferebant antiquissimi : unde 
aJ\ erbium posuit Cicero, nuperrime: qui superla- 
livus ma^is ab adverbio in er desinente videtur 
nasi'i. 

NL'PTA, x. f. 1. V. NUBO in fin. 

NTPTALICIUS. J'. NUPTiARIUS. 



— 415 — 

NUPTIADILIS, e, adject- quae nupliis idooea est. 
Vox a Lexico expungenda; occurrit enim tantum 
id A'ot. Tir. p. 131. Nupta, nubilis, nuptiabilis, 
lioppius legendum putat nuptialis. 

NCPTL'Ej arum, f. plur 1. (nubo) festus matri- 
monii dies, ritus et bilariias in uxore ducenda, 
•j-auoc (It. nozze, tnaritaggio, sposalizio, matri- 
monio; Fr. ncces, mortage, hymen', Ilisp. boda, 
nupcia, casamienlo; Germ, die Jfochzeit, d. Bei- 
'ager; Angl. a wedding-day, Vie marriage cere- 
mony, a marriage , wedding , nuptials , matri- 
mony, wedlock). 

I.) Proprie. Plaut- Aulul. 4. 10. 54. renun- 
ciare Repudinm, rebus paratis, alque exoroatis nu- 
pliis. el 2. 1. 35. Nuptias adoroare. et 2. 2. 83. 
el 2. 4. I), facere. Ter. Phorm. 4. 4. 20. apparare. 
Plant. Aulul. 3. 2. 15. Coquere cainam ad nuptias. 
Cic. 2. ad Q. fr. 3. ad fin. Eo die apud Pompo- 
nium in ejus nupliis eram ccenaturus. Id. Cluent. 
12. 35. <Ju.« nupli* non diuturnse fuerunt, erant 
enim non matrimonii dignitate, scd sceleris socie- 
tate conjunct;*;. Id. 13. ,7tf- 2'J. Uornificia vetula 
sane, el multarum nupliarom. Horat. 3. Od. 
11. 11. Nupliarum expers. nun maritata. Nepos 
Alt. b- Conciiiare nuptias. Vol. Max.'-i. 1. n. 'J. 
Nupliis inter se jungi. Ter. Andr. 3. 4. 23. In 
nuptias aliquem conjicore. et ibid. 16. Nuptias alicui 
cflicere. h. e. conciiiare. Id. Phorm. 2. 1.28. con- 
Dcerc. — ■ Mobile fragmentum de nuptiis a viro sa- 
piente devitandis ex Theophrasti opere dererdilo 
ex slat Latine interpretalum apud Hieronym. 1. ad- 
vers. Jovinian. 47., quod legesis. 

II.) Translate de coneubilu. Cic. %. Ilerenn. 34. 
4 j . Uujus mater quolidianis nupliis deleclalur. 
Hire versa sunt ex his verbis Demosthenis de co- 
rona : Mr,-zr,o com tz.~.q p*'$r l tj.iz:vGlz '/a^oc; XP W ' 
u-ivr,. Adde Justin. 31. 6.3.; 'Petron. Satyr. 26.; 
et Apul. t. Mil. dc Lucio in asinum verso. 

NUPTIALIS, e, adject, nuziale, ^afiixd:, ad nu- 
ptias per linens. Cic. Cluent. ii. 28. Nuptial! a dona, 
et ibid.tj. 15.; et Horat. 3- Od. 11.33. NupliaJes 
faces. Cic. 4. Herenn- 33. 41. libise. h. e. qui bus in 
noptiis canitur. Plaul. Cas.b. 1. 2. ludi. Id. Cure, 
b. 2. 151.; et Suelon. Cat. 25. Nuptialis cuma. Sene- 
cj Med. Dbti. dies. Catutl. 61. 12. Nuplialia carmi- 
na. O'tintil. 1. ~. 2S. sacra. Plin. 21. Hist. nat. 8. 
22. (.46). Ilumca. Liv. 4. 4. pactio. Hieronym. i. 
advers. Jovinian. n. 48. Ridicule Uiijsippus du- 
cendam uxorem sapicnli prxcipii, ne Jo vein Ga- 
in el ium ei Genethliiiiii violet, lsto enim niodo 
apud Latinos ducenda uxor non crat, quia Juvein 
non ha bent Nuplialeni. Capell. 2. p. 25. Nuptialis 
ampliluHo. 7d. H. p. 271. Nuptialis liccntia. — 
.Vupliuliu absolute. subsUtilivorum more, diiil Ca- 
jicll. 1. p. 2'«. Post iriptiiilia pcragenda. 
KUP'I lAUiCiUS. /'. NL'PTl ARILS. 
NLPTlALlTER, adverb, w-j/ipixw;, more nu- 
pliarum. Capell. 6. p. 227. Venus nuplialiter beta. 
NUPTI ARI US, a, um. adject, nuptialis. Paul. 
Dig. 50. 10. IDi. Dunnm natalitium, nuptiarium. 
Torrent ini editio hab. nuplalicium, al. nuptiali- 
cium. 

NUPTlATOR. on;:, m. 3. nupliarom amalor et 
laudator. Hieronym. 1. advers. Jovinian. n. 38. 
Dicam el ego nuptiatoribus meis, qui post casti- 
tatem el diuturnam rontinentiam subanl ad coilum, 
etc. Gloss. Phi to x. Nop ti a to res, -(-auodcV.:. 

NUPTO, as, are, n. \ . frequenlat. vel intens. a 
nubo. Ter full. Sodom. 45. Quo nulla; oilplant ani- 
m;e. 

NUPTULA, a, Li. parva nupta. f'arro apud 
■Von. p. 357. 2. Merc. Pueri obscrenis verbis no vie 
nuptuliE aures returant. Al. leg. nupfo?, et ipse 
yon. it a re to it p. 157. 5. Merc. 

NL'PTURK), is, Ivi, ire, n. 4. desid. nubere cu- 
pio, vi/^-Eiw. Martial- 3. 93. Gaudes duientas 
nuptuiiif post mortes. Apul. de Mag. Spoute 
earn dicer es jam olim nupturisse. 
NUPTUS, a, um. V. NUIJO. 
NUPTUS, us, m. 4. (nubo) nuplia, malrimo- 
nium. maritaggio, matrimonio, -rzp-z:. Stal- 5. 
Silv. 1.45. I flii quidem nuptumque prior, taidas- 
que marilo Passa alio. Aurel. f'ict. fir. illustr. 
59. Eo die Numantini forte solemni nuplu filias 
locahsnt. Inscript. non optima noise apud Gor. 
Inter. Etr. T. i- p. 260. (hod um pbope f(V- 
ptvm misehaE defvnctae svst ambae. Et J'ulgat. 



NUSQUAM 

v'nterpr, Matth. 2i. 38. Nubentes et nuptui tre- 
denies. — Nuptum dare, milter e , collocare , 
idem. Ter. Hecyr. 4. 1. 15.; Sail, fragm. 2. Hist. 
apud Arusian. Mess.; et Cats, i- D. G. 18. Sed 
bac forma supinum dicitur a Grammaiicis: V. 
NUBO. Nuptui collocare dixit Colum. 4. R. R. 
3. 6. Nuptui dare legilur a quibusdam apud Pal. 
Max. 4. 4. n. 10. et 7. 1. n. 1., ab aliis ubique re- 
clius nuptum. 

NURlUULA,ae,f. I. deminul. nurus, parva nurus. 
Inscript. apud De-Pita Inscript. Benev. 53. 136. 

SATK1AE VEHT-... BET1T1VS CALL1STVS 1SKNA N0RI- 

cvlae b. m. f. Hie perperam littera v in o per- 
mutalur. 

NURUS, us, L 4. (vod;) uxor fllii; cui respon- 
det socer et socrus, vud;, ewoo? (It. nuora; Fr. 
belle- fitle , bru; Hisp. nuera, fiijastra; Germ. 
rite Schwieger lochler , Schnur; Angl. a daughter- 
in-law^. 

I.) Proprie. Ter. Hecyr. 2. 1. 4. uno ammo o- 
mnes socrus oderunt nurus. Cic. 2. Phil. 24. 5S. Ue- 
jecta mater amicaro impuri filii, tamquam nurum, 
scqucbator. Ovid. lb. 351. Qua poterat Tydeus eru- 
buissc nuru. Id. 6. Fasl. 729. Jam tua, Laomedon, 
oritur nurus. h. e. Aurora uxor Tilhoni Laomedon- 
lis fllii, ut est apud Hygin. fab. 270. Id. 12. Met. 
126. Cinctaque adesl virgo niatrurh nuruumque ca- 
terva. 

II.) Translate. ^ 1. Nurus dicitur spoosa fllii, 
nondum uxor, ut docet Up. Dig. 23. 2. 12. et 
ibid. 38. 10. 6. % 2. Laliorc signiQcaiione non 
tantum uxor filii, sed el nepulis et prunepotis hac 
appellations continetur: licet alii has pronurus 
appellent. Paul. Dig. 23. 2. 14. ad fin. et ibid. 50- 
16. 50.; et Ulp. ibid. 2. 8. 2., 3. 1. 3. ex Pom- 
ponio, et ibid. 37. 5. 8. ad fin. ^ 3. Poctis uni- 
versim quascumque nuptas sigoificat, et quascum- 
que feminas, ut et Serviuz ad Virg. 2. >dEn. 501. 
docet. Ovid. 2. Met- 365. Dc ramis elcctra no- 
vis, qune lucidus amois Excipil, ct nuribus mittit 
geslanda Lalinis. Id. 3. Art. am. 248. Inquc nu- 
rus Parihas dedecus il'ud eat. Ma: Hal. 4. 75. O 
felix animo, Telix Nigrina marilo, Alque inter La- 
tias gloria prima nurus. Lucan. 1. 164. cullus ge- 
slare decoros Vix nuribus rapucre mares. .Staf. 
5. Theb. 200. vigilant nupUrque nurusque In 
scelus. h. e. virgincs aliquando nurus future . 

SL'S. vcj;, h. e. mens, sapientia. ^ 1. liene- 
ratim. Capell. 2. p. 33. Per vos vigil decensque 
Nus mentis ima complet. Grtucis litteris habet Ser- 
vius ad Virg. 6. /En. 749. Cf. Apul. de dogmat. 
Plat. 2. Plato docebat, prima bona esse Deum 
summum menleinque ilium, quam voCv idem yo- 
cat. ^ 2. Sjiecialim est unus ex sonibus Valen- 
tiniani. Ter lull, advers. falcnlinian. 7. et 9. 

NUSCIUlO ivel nuscitio), unis, f. 3. V. in voce 
sequent). 

NUSClClOsUM Alcjus Philologus ait appellari 
solitum, qui propter oculorum vitium parum vi- 
derct. At P. Opilius Aurelius, nusciciones. {forte 
leg. nuscitiones) esse caciludines nocturnas. jEUus 
Slilo, qui plus videret vesperi, quam mcridic, nee 
coanosceret, nisi quod usque ad oculos admovis- 
set'. Feslus p. 173. 21. Mull. V. LUSCIOSUS et 
NVCTALOPS. 

NUSPlAM, adverb, nullo in loco: a ne et us- 
piam. Gell. 5. 4. Librarius in quodvis pignus vo- 
cabat, ni in una nuspiam littera delictum esset. 
Alii rectius leg. si in una uspiam, aut usquam ; 
el sane ariverlio uspiam opponilur nusqusra apud 
Cic. lor. cil. in voc. »eq. I. b. 

NUSQUAM, adverb, (ne et usquam). Priscian. 
17. p. 1058. Putsch. Nusquam omnium loeoruen 
est abnegalivum et numquam omnium lemporum. 
et 18. p. H95. Illi (Grceci) oooau-w^, o-J TOrtixdv: 
nos nusquam. Mac Priscian. Nusquam iailur est 
nullo in loco, cioaftoo (U. in niun luogo; Fr. 
nulle part; Ilisp. en ninguno lugar; Germ, nir- 
qrnds; Angl. in no place, nowhere). 

I.) Proprie.— a") Absolute. Plaut. Amph. 4. 
1. 6. Sum defessus qusritando, nusquam invenio 
Naucraiem. Ter. Eun. 4, 3. 18, Hie auiem bonus 
vir nusquam epparet. Cic Senect. 22.49. Nolite 
arbitrari, me, quum e vobis discessero, nusquam, 
aut nullum fore. — Prscipue de locis militura. 
Lit. 4. 39. Nusquam remisso certamine. in nessun 
punto. et 10. 16. Exercitum nusquam se praelio 



NUTABILIS 

committentcm postremo expulit finibus. — b) 
Cum opposito uspiam, omnibus locis, usquequa- 
que. dc. 1. Legg. 15. 42. Sive est ilia scripta 
uspiam, sive nusquam. Zvu.5.45. Nusquam praslium, 
omnibus locis csedes est. Cic. 2. Invent. 21. 63. 
Atque hoc non alienum est, quod ad multa perli- 
ocat, nc aut nusquam, out usquequaque dicatur, 
hie admonerc. — c) Addito nom. gentium ad 
vim vocabuli augendam. Plaut. Merc. 3. 4. 21. Si 
neque bic, ncque Acherunti sum, ubi sum ? BV. Nus- 
quam gentium. Ter. Adelph. 4 ; 2. 1. fratrem nus- 
quam invenio gentium. — d) Nusquam alibi ccr- 
tius ac dislinctius designat. Plcntt. True. 1. 1.47. 
Nam nusquam alibi si sunt etc. Cic. 4. Acad. (2. 
pr.) 32. 103. Illud sit disputatum, non inesse in 
his propriam, qune nusquam alibi csset, veri ct certi 
notam. — *) Nusquam quidquam^ nusquam ul~ 
lum Jungunlur,ut apud Plaut. Asin.Z. 3.41. Huic 
quod ego dem, nusquam quidquam est. Sail. Cat. 
20. Nobis iarcm familiarem nusquam ullum esse. 
— f) Nusquam non est ubique. Ptin. 24. Hist, 
nal. i. i. (1). Parcnte rerum omnium nusquam 
non remedia disponente homini. — g) Nusquam 
nisi apud Cic. Oral. 48. 160. Quum scirem , ita 
majores esse locutos, ut nusquam, nisi in vocali,ad- 
spiralionc utcrentur, etc. Id. 1. Acad, (post.) 8. 32. 
Scienliam autem nusquam esse ceosebant, nisi in 
animi notionibus. 

II.) Translate. ^ Nusquam cum Verbis motus 
componitur. Plaut. Cist. 4. 2. 35. Hinc hue iit: 
hinc nusquam abiit. Id. Mil. glor. 2. 5. 43, Te 
nusquam mi It am, nisi das tirnialam (idem. Ter. 
Eun. 2. 2. 50. profeelurus alio fueras. r. Nusquam. 
Id. Adelph. 2. 2. 38. nusquam abco. A sin. Pollio 
ad Cic 10. Fam. 32. ad fin. Finibus rneas provin- 
cia? nusquam excessi. Cic. 5. Alt- 21 Quurn Pom- 
pejus propter mclum rerum novarum nusquam di- 
mittatur. Id. 2. flerenn. 2. 3. Nusquam ventum, 
aut abilum sine causa puletur. — Similiter Plaut. 
Capt. 1. 2. 69. Sed num quo for as vocatus ad cce- 
nam? br. Nusquam, quod sci.am. Curt. 10. 2. Nus- 
quam indc, nisi in patriam, vestigium esse rnotu- 
ros. Ter. Beaut. 2. 3. 38. Hinc sciri poluit, aut 
nusquam alibi. Est qui leg. Hie. Nepos Miltiad. 
4. Auiilium nusquam, nisi a Lacedaemoniis, peti- 
verunt. Cic. \(i. Alt. t4. Propter utriusquc difficul- 
tatem pecuniariam, qua erui nusquam, nisi ex pri- 
vatorum bonis, posset. *f 2. Pro nulla in re. Plaut. 
Men. 5. 2. 30. Nusquam equidem quidquam deti- 
qui. Cic. 3. ad Q. fr- 1. 2. Praestabo, sumptum 
nusquam melius posse poni. ^ 3. Pro nullam 
ad rem. Liv. 7. 18. Plebem nusquam alio na- 
tam, quam ad serviendum putet. Id. 4. 54, Salii 
Flaminesque nusquam alio quam ad sacriOcandum 
pro populo sine imperio ac potestatibus relinquan- 
tur. Cic. 1. Fin. 9. 29. Ut ad id omnia referri opor- 
teat, ipsum autem nusquam. % 4. Formula quod 
nusquam est, signiflcat id, quod omnino non est, 
et occurrit apud Plaut. Mil. glar. 4. 4. 62., Cure. 
i. 2. 56. et Pseud. 1. 4. 9. Hinc nusquam esse, 
nullum esse, non esse. Paul. Dig. 47. 2. 38. Libe- 
rarum persooarum nomine licet furti actio sit, con - 
dictio tamen nusquara est. Horat. 2. Sat. 5, 101. 
ergo nunc Dama sodalh Nusquam est, h. e. mortuus 
est, quod Graeei ou'x eats, ou'rtex taxi. 

NUTABlLIS, c, adject, nutans, vacillans, Apul. 
de Deo Socrat. Regni nulabilis suggestus. 

NUTABUNDUS, a, um, adject, nutans. 

I.) Proprie. Solin. 27. ante med. Capite ulrim- 
que secus nutabundo serpit. Al- rectius kg. niti- 
bundo. Apul. 9. Met. Miles nutabundus, et tot 
plagarum dolore saucius. Salvian. G. Gubern. D. 
13. Infirmi ad ambulandum, robusti ad bibendum, 
ad gressum nulabundi, ad sallandum expediti. 

II.) Tranilate est qui ammo incertus hasret a- 
pud Lactant. 6, 3. 

NDTAMEN, Inis, n. 3. nutajio. Sil. It. 2. 399. 
Albentej niveae tremulo nutaminc pennee. 

NUTANS, antis. V. NUTO. 

NUTATlO, onis, f. 3. actus nulandi, veuai?. 

I.) Proprie. % 1. Stricto 6ensu est capitis in- 
clinatio. Plin. 11. Hist. nal. 37. 49. (135). A ce- 
rebro proflciscitur somnus: hinc capitis nutatio. 
^ 2, Latiori sensu est vacillandi actus. Quintil. 
11. 3. 129. Ilia frequens et in utramque partem 
nutatio. 

II.) Translate. Plin. Paneg. 5. Gogi porro non 



— 446 — 

poteras, nisi periculo patriae et nutatione reipu- 
blicae. 

NOTIQWAM. V. NEUTIQUAM. 

NUTO, as, avi, Stum, are,n. 1. intens. ab inu- 
s'ttato nuo, quod a veuw. Part. Nutans in omni- 
bus paragr.; Nutalurus 1. 2. — Nutare proprie 
est capitis inclinattone aliquid significare, vt-jo-zd- 
£<o (It. acce.nnare, far cenno; Fr. (aire signe par 
unmouvement de tele; Ilisp. hacer signo con un 
movimiento de cabeza; Germ, nicken mit dem 
Kopfe; Angl. to nod or make signs with the 
head, shake or wag the head, bechon). 

I.) Proprie. ^ 1. Stricto sensu est, ut rtixi- 
mus, capitis inclination? aliquid significare. Plaut. 
Asin. 4. 1. 39. Neque ilfa ulti homini nutet, ni- 
clet, annuat. Id. Mil. glor. 2. 2. 52. Rcccre autem 
capite nutat: non placet, quod repent. Moral. 1. 
Sat. 9. 64. Nutans, distorquens oculos. Sueton. 
Cal. 38. Crcbro capitis motu nutans. Plaut. Men. 
4. 2. 49. nutat, ne loquar. — Poetice cum Accus. 
Sil. It. 6.233. Arduus ille super tumidis cervici- 
cibus altum Nutat utroque caput. Sunt tamen qui 
aliter leg. ^ 2. Latiori sensu est hue iiluc incli- 
nari, agitari, vacitlare, atque adeo casum minari, 
vacillare, crollarsi. Liv. 4. 37. ad f.n. Nutant cir- 
cumspectantibus galea;, ct incerti trepidant. Stat. 
4. Silv. 4. 67. Seu campo pedes ire paras, est 
agmina supra Nutaturus apex. scil. apex gale* tuae. 
Sil. It. 1. 500. deususque micarc videtur Ensis. 
et innumera* nutare in casside crista?. Virg. 2. /En. 
629. de orno. Et tremefacta comam concusso ver- 
tice nutat. Seneca CEdip. 403. Eft'usam redirnite 
comam nutante corymbo. Ovid. 11. Met. 619. de 
Somno. Vix oculos tollens, iterumque iterumquc 
relabens Summaque percutiens nutanti peclora 
roento. Lucan. 8. 48. nutantia vela carina. Id. 
6. 136. Turn quassae nutant turres, lapsumque mi- 
nantur. Id. 1.495. quatiente mina Nulantes pen- 
dere domos. Tac. 4. Hist. not. 30. Suspensurn 
el nutaos macbinametttum. Martial. 5. 12. Quod 
nutantia fronte pertinaci Gestat pondera Ma- 
sciion superbus. Catuil. 66. 53. impellens nu- 
tantibus aera pennis. dibattentisi. Rursus Lucan. 
4. 393. Felix qui potuit, mundi nutante ruina, 
Quo jaceat, jam scire, loco, ef 7. 244. Casuram fatis 
sensit nutare ruinam. Ovid. 2. Art. am. 263. dum 
rami pondcre nutant. h. e. inclinanlur, propendunt, 
pendono, si piegano. Sic Plin. 17. Hist. nal. -22. 
35. (184). de vite per sc stanle. Huic vineie triutii 
pedum altitudo excelsior nutat, h. e. si ultra trcs 
pedes protendatur, non stat recta amplius. sed tie- 
ctitur et curvatur. 

II.) Translate. *f 1. De animi sententia dintur, 
et est incertum hsrere, dubitare. Cic. I. Nal. D. 
43, 120. Etiam Democritus nutare fideiur in na- 
tura deorum. Ovid. 10. Mel. 375. Sic animus vario 
labefactus vulnere nutat. Stat. 8. The.b. 614. Nutat 
utroque timor, quemnam hoc certamine victum. 
Quern vicisse vclint. Vol. Place. 7. 1 53. nutanlem 
Colchida cuds. Similiter Capell- 1. p. 9. Amia 
quum trepidis nutat sententia rebus. ^ 2. IViurali 
signiBcatione nutare dicuntur, qui sunt duhisc fidei. 
Tac. 2. Hist. 98. Ac primo Festus legatus studia 
provincialium cum fide juvit: mox nutabat, palam 
Vitellium, occultis nunc iis Vespasianum fovens, et 
base, illave defensurus, prout invaluissent. /«". 1. 
ibid. 2. Turbatum Illyricum, Gallia nulantes. •[ 3. 
Demum nutare dicuntur, quse dcbilitantur ac rui- 
nam minari videntur. Sueton. Vesp. H. Nutanlem 
rempublicam stabilire. Tac. 4. Hist. t>2. Tanto 
discrimine urbs nutabat, ut decern, baud amplius, 
dierum frumeotum in horreis fuerjt, quum a Vespa- 
siano commeatus su bv en e re. Juvenal. 15, 156. pro- 
tegere armis Lapsum, aut ingenti nutantem vulnere 
civem. Tac. 3. Hist. 40. Nutantem host em prae ve- 
nire, et ibid. 18. Nutantem aciem victor equitatus 
incursat. Sic Flor. 3. 10. Nutante in fugam excr- 
cilu. Stat. 4. Theb. 196. nam regum animos et 
pondera belli Hac nutare videt, pariter ni providus 
heros Militet. 

NUTRlBlLIS, e, adject. Comp. Nulribilior. — 
Nutribilis est qui nutrire potest, nutribile , ut 
Cibi nutribiles, apud Ccel. Aurel. 4. Tard. 3. sub 
fin. et Nutribiliores succi, 5. ibid. 10. ad fin. Adde 
Theod. Priscian. I. 4. p. 315- retro ed.Ald. 

NOTRlBlLlTER, adverb, ita, ut nutritioni lo- 
cus sit. Theod. Priscian. 4. 2. a med. Septimo 



NUTRICOR 

mense retus, si fucrit perfectus, rumpens membra- 
nas nutribiliter excluditur. Etenira ex Plin. 7. Hist. 
nat. 5. 4. (38). Ante septimum mensem homo haud 
unquam vitalis est. Censorin. de die nat. 8. a med. 
septemmestrem appellat. 

N'UTRICaTIO, onis, f. 3. nv.tricazione, actus nu- 
tricandi. — a) De pueris. Gell. 12. 1. Ne ad dolo- 
res, quos in coilendo tulisset, munus quoque nutri- 
cationis grave ac difQcile accedcret. Apul. 2. Dogm. 
Plat, sub fin. Pucrorum nutricationes. — b) De 
herbis. Varro \. R. li. 4i. 3. De milrieationibus 
atque alimoniis corurn. 

NCTRICATUS, us, 4. nutricamento, nntricatio. 
— a) De animalibus. Plant. Mil. glor. 3. 1. 55. 
plane eductus in nutricatu Venereo. l / ano2.R. It. 
I. 20. de pecore. Tenia res est, de nutricatu quid 
obscrvari oporteat, in quo, quot diebus rnatris fu- 
gant mammam. Adde eumd. 3. ibid. 9. 15. — b) 
Dc ulantis. T'arro \.R.R. 47. 1. Herba non mo- 
do non evelienda in nutricatu, sed etiam non cal- 
canda. quando cresce. Adde eumd. ibid. 'ti). 1. 

NCTRlGU, », f. 1. et 

NUTRIGIA, orurn. u. plur- 2. V. NL'TRIGIL'5 
in lin. 

NbTRfClO^ <>nis, idem ac nutricius, quam voc. 
V. infra. Inscript. non opt. not.e apud Murat . 

1891. 8. 1VL1AK GA7DEATIAE FII.IAE DVLCISSIMAE 
NVTKICIOA'BS CONTRA VOTVM STO FECERVNT. 

NCTRIGIU.VI, li. n. 2. V. voc. seq. in fin. 

NOTIUGiUS vel nutritius, a, um, adject, ad nu- 
triendum, seu nutricaodum, vel ad officium nutri- 
cis pertinens. Varro 2. R. R. 1. 9. Quis Faustulum 
nescit pastorem fuisse nutricium , qui Romulum 
et Remum educavit? Colum. 3. R. R. 13. 7. Hu- 
mus radices lenero velul in nulricio sinu recipit. 
Arnob. 2. 21. Nutriciaj curae. — Hinc 

Nutricius, ii, m. 2. absolute, substantivoruin 
more, est qui nutricatur, educator, ajo, balio. C&$. 
3. B. C. 107. extr. Erat in procuratione regni, 
propter ,'etatem pueri, nutritius ejus eunuchus, no- 
mioe Pothinus. Inscript. apud Henzen. 6258. ev- 
IIODVS ET EVANPFR IMP. DOMITtAM N. SER. TI. CLAV- 
1)10 EPAPHO NVTRICtO SVO BENE MER£\TC KECERVKT. 

Inscript. apud De-Lama, Guida al Mus. Parm. 

p. 86. M. ARERR1N0 PHIL0DE5P0T0 NVTRIC10 SVO 

fecit. — Dc eo qui plantas nutrit. Plin. 18. Hist. 
nat. 34. 77. (337). Favonius afflatu nutritinm excr- 
ccbit. 

Nutricia, (€. f. 1. quae nutrit, educatrix. Hiero- 
nym. Ep, 108. n. 30. Omnis inopum multitudo ina- 
trem et nutriciam se perdidisse clnmabat. 

Nutricium, ti, n. 2. nutricatus, nutricatio. Se- 
neca Consoi. ad He.lv. 17. Illius pio maternoque 
nutricio per longum tempus aager convalui. Manil. 

3. 133. Omniaque infantum mixta nutricia tur- 
ba. Arnob. 5. 10. Nutricia ducere ab aliquo. I'ali- 
mento. — Hue referri potest et illud Manil. 4. 
876. Et partum casli sua per nutricia ferre. h. e. 
hominem fcrre per toea raelestia, ubi primum for- 
maius ct nulritus est. 

Nutricia, arum n. plur. 2. merces nutricis, 6a- 
liatico, ~.i ~cz-7-r]ci:t. (Up. Dig. 50. 13. 1. sub fin. 
Nutricia aousque producemus, quoad infantes ubc- 
ribus alunlur. 

NfTKIGO, as. iivi, alum, are. a. 1. (nutrio). 
Part. Nutricans I. — Nutricare est nutrire, edu- 
care, Tpafw, Tt&v/vew (It. alimentare, nutrire, 
educate, allevare ; Fr. nourrir, donner a man- 
ger; Ilisp. nutrit; criar , alimentar , educar ; Germ. 
sdugen . nixhren, aufziehen; Angl. to nourish, 
breed or bring up, rear). 

I.) Proprie. Plaul. Merc 3. 1. 11. Nee per.ua 
ruri pascere, nee pueros nutricare. Varro % R. R. 

4. 19. Scrofac nutricare octonos porcos parvulos 
primo possunt. At Schneider, at. leg. et ibid. 8. 
4. Quum peperit equa mulum, aut rnulam, nutri- 
canles educarnus. et ibid. 2. 17. Et sic nutricantur 
agni, quoad .facta sunt quadrimestres. et ibid. 4. 
14. Scrofa bis parit in anno, quaternis inensibus 
fert venlrcm, biois nutricat. 

II.) Improprie. Varro l.R. R. 23. 5. Et apricis 
locis, ut ibi seras violam et hortos facias: quod ea 
sole nutricantur. 

NUTRlCOK, aris, atus, sum, ari,dep. 1. idem quod 
nutricare. Translate Varro apud Non. p. 478. 18. 
Merc. ed. Vahlen. E mea Philophthonia nalis, quos 
Menippea hasresis nutricata est, tutores do n Qui 



NUTR1CULA 

rem Romanam Latiumque augiscere rultisn. Adde 
Afran. spud eumd. ibid. Sic Cic. 2. Nat. D. 34. 
86. Omnium rerum parent, ul ita dicam, atque 
educator est raundus: omniaque, sic ut membra et 
partes sua*, nutricatur et continel. Apul.de Mac;. 
Eum pauperlas nutricata est. 

NCTRiCULA, a, f. i.deminul. nulricjs, parva 
nutrix, tjt&tj, balietla, nulrice. 

I.) Proprie. Horat. 1. Ep. 4. 8. Quid voveat dulci 
nutricula majus alumno? Sueton, Aug, 94. Repo- 
situs in curias a nutricula. Quintil. t. 9.2. Fabu- 
la? nutricularum, 

II.) Translate. Juvenal, 7. 148. Gallia, vel po- 
tius nutricula causidicorum Africa. Domit. Marsus 
apud Sueton, Gramm. 16. Epirota tencllorum nu- 
tricula vatum. Cic. it. Phil. 5. 12- Ut haberent ali- 
quorum nutriculas prmdiorum. Id. Valin. 2. 4. 
Geliius nutricula se di tio so ru m. Qu in ti I declarn. 13. 
4. Volui relinquere avilos. lares, et conscios nala- 
Hum parictcs, el ipsam nutriculam casam. 

NCTRiMEN, tnis, n. 3. idem ac nutiimentum. 
Ovid. 15. Iff el. 354. Naturaeque saum outrimen dee- 
rit edaci. 

NUTRIMENTA, orbm, n. ul. 2.. V. voc. seq. 
sub B. 

NCTRlMENTUM, i, n. 2. (nutrio) duo praeeipue 
signilicat, scil. 

A) Est alirpentum oulriendts parvulis, xpofv (It. 
nutrimenlo, alimento; Fr. nourriture, aliment; 
Hisp. alimento, sustenlo, comida; Germ, das Na- 
hrungtmitlel, die Nahrung; Aogl. a nursing t nou- 
ritingh, nurture, nourishment, aliment, food). 

I.) Proprie. — a) De pueris. Sueton. Cal. 9. 
later railUes educabatur: per banc nutrimentorum 
consuetudioem etc. ~ 6) De plantis. Plin.il. 
Hist. nat. 23. 36. (213). de vitib. Pro nutrimen- 
lo omni est raritas vulneris. — c) Latiori seosu, 
vel flgurate. Virg. 1. JSn. 179. Suscepitque ignero 
foliis, atque arida circum Nutrinwota dedlt. 

II.) Translate. Cw. Orat. 13. 42. Educata bu- 
jus nutrimentis eloquootia, ipsa se poslea colorat 
et roborat. Val. Max. 2. i. sub /in. Ingredientes 
actuosam vitaro favoris nutrimentis prosequi. Apul. 
9. Met. Iste sermo truculentiae bominis nutrimento 
fuit. 

B) Nutrimenta, orum, n, plur. *| 1. Absolute est 
prima puerorum educatio. Sueton. Aug. 6. Nutri- 
mentorum ejus locus ostenditur in avito suburbaoo 
juxta Velilras permodicus. ^ 2. Concreto, uti 
ajunt, sensu, sunt Spsi fliii educati. Val. Max. 9. 
3. extern. 2. de Hamilcarit fdiis. Digna nutrimen- 
ts, qua In eiitium patriae, ut evenit, con'verteren- 
tur. 

NCTRlO, is, Iri et Ii , ltum, ire, a. 4. Nutri- 
bam pro nutriebam (quae posilio frequens in quarta 
coojugatione est). Virg. 7. Mn. 484. cervuff, Tyr- 
rbidas pueri quem matris ab ubere raptum Nutri- 
bant. Adde eumd, 11. ibid. 572. Etiam nuiribo pro 
nut nam dictum est, teste Rhemn. Palcem. p. 
1383. et Cledon. p. 1914. Putsch. — Nutrimus 
syncope pro nufriuimus. Nemesian. 3, Eel. 26. 
Nos etiam Nysae viridi nutrimus in antro. Al. iH- 
ter leg. — lYutritor deponenlis forma pro nutrito 
in Imperative Virg. 2. G. 425- Hoc plnguem et 
placitam Paci outritor olivam. Priscian. 8. p. 798. 
docet, veteres, ut bellor pro bello, et comperior 
pro comperio etc., sic etiam nuirior pro nutrio 
dixisse. •— Part. Nutriens I. 2.; iVutriius I. 1. 
2. 4. et II.; Nutriendus. I. 3. — Nutrire est ale- 
re, educare; et proprie est eorum, quae parva sunt 
et crescunt, rpe'fw (It. nutrire, alimentare, alle- 
vote; Fr. nourrir, dormer a manger; Uisp. ali~ 
mentar } nutrir, sustentar ; Germ, saugen, nahrerr, 
futtern, auf ziehen; Angi. to nouruh, nurse, 
nurture, feed, suckle, cheri&ch, foster).^ 

I.) Proprie. ^ 1. Striclo Bensu de hommibus et 
orulis animantibus. Ovid. 2. Fast. 41 5. quos (pueros) 
lupa nulrit. Horat. 2. Sat. 4. 40- iligoa nutritus 
glande. Ovid. 3, Trist. 11. 3. nutritus iacle rerino. 
— Nutritus absolute est qui a parentibus suis 
derelictus, ab aliquo, vel ab aliqua tamquam filios 
nolritnr. [nscript. apud Luvoli Iter Venus, p. 

352. n. 5. CASGIA CAPRIOLA S1LVANO SVO KVTH1TO 

bt vebsacio svo B. m. f. V. Nutriciut , ii, el 

■/Vufricia^ ce, in fln. vocis NUTRICIUS. — De 
brutis animantibos. Plin. 11. Hist. naU 40. 95. 

)235). Balseose vitulique mammis nutriuot fetus. 

Tomo III. 



— 417 — 

Juvenal 14. 75. .serpente ciconia pullos Nulrit. 1 
Id. 12. 12. taurus fioitima nutritus in herba. Se- 
neca Troad. 225. et quae pascuo Fecunda piogui 
Tbracios nutrit greges Syros. 5 2 - L»tiori sensu, 
vel flgurate, ut aliis placet, de plantis, et poetice de 
aliis. Ovid. Itemed, am. 45. Terra salulares herUs, 
eademque nocenles Nulrit. Calull. 61 1 . 25. Myrtum 
roscido humore nulrire. Plin. 19. ^t'st.na(.8. 45. 
(155). Nutriri cinerc vult rulo. et ibid. 6. 33. (.109). 
Nutrire porrum in capila. h. e. ut capitatum sit. Curt. 
8. 10. Pomorum quoque varii salubresque succi 
sunt, sua sponie fortuitorum semi hum fruges bumo 
nutricnle. Ovid. 5. Met. 590. nulritaque populus 
unda. Petron. Satyr. 120. exlr. Ei quo Sullanus 
bibit ensis, horrida tcllus Exlulit in lucem nutritas 
sanguine fruges. Plin. IT. Hist-nat. 22. 36.(186). 
Radix vitis nutrita. h. e. culta. — Poetice. Val. 
Flacc. 6. 340. Kdonis niitrituni missile ventis. h. e. 
hasta, cujus lignum ventosis locis crevil, et duratum 
est. aveuoTpefe'c «TX. S' dil!t Homer - I^d.l. 11. 
v. 256. Sunt autcm ligna eo validiora, quo Trigi- 
dioribus cl venlosioi ibus locis crevere. — Hem po«- 
tice. Ovid. H. Met. 643. ignes Suscitat hesternos, fol- 
iisque et cortice sicco Nutrit. ^ 3. Item latiori sen 
sti refertur ad curam medendi. Liv. 4. 52. Pestilentia 
cugitationes boniioum ad curam corporum nutrien- 
dorufii avertit. Celt. 3. 23. /Egrum nutrire per eos 
cibos, quos etc. el mox. Nutrire vires. Id. 5. 26. n. 
33. repurgatuin ulcus, h, e. implere, ut carnem et ci- 
catricem ducat. Id. 6- 6. n. 16. Oculorum morbi, qui 
tcnibus medicamenlis nutriuntur. h. e. foventur et 
sanantur. Plin. 22. Hist. nat. 22. 39. (82). Nutrire 
capillum. far crescere. et 21. ibid. 21.91. (159). Cu- 
tem in facie reliqcroque corpore nutrit incorruplam. 
mantiene. f 4. Item nufrtre vinum est curare 
et condire medicamenlis Inditis, ut servetur. Co- 
lum. 12. R- R- 19.' et seqq. earn ratiooem docet. 
Id. ibid. 30. 1. Quaoto major aestus erlt, eo saepius 
cunvenit vinum nutriri, refrigerarique et ventilari. 
Uoc aliis verbis Plin. ita enarrat 14. /list. nat. 
21.27.(135). Dolla numquam implend3, el quod su- 
persil, passo aut defruto perungeodum, admiilo 
croco, pice veteri cum sapa: sic opercula doliorura 
medicanda, addita mastiche ac pice. Sic rursus Co- 
lum. 12. R. R. 21. 3. Nutrilum vinum. h. e. cu- 
ratum, conditum. f 5. Lalissimo sensu est a corru- 
plione servare. Plin. 13. Hist. nat. 15.30. (99). de 
mensis cilreis. Nutriuntur oplime, splendescuntque, 
manu sicca fricatae, a balineis maxime. — Hinc pro 
fovere, derenderc. Catull. 19. 1. de Priapo. Huoc 
ego, juvenes, locum, -villulamque palusCrem Tectara 
vimloe junceo 1 caricisqufe maniplis, Quercus arida, 
rustica conformata securi, Nutrivi, magis et magis 
nt beata quotannis. 

II.) Translate, roetaphora sumpta a super, paragr. 
Ii Horat. 4. Od. 4. 25.Sensere, quid mens rite, quid 
fodoles Nutrita faustis sub penelralibus Possit. 
Ovid. 1. Fast. 704. Pax Cerercm nulrit: pads alu- 
mna Ceres. Id. 3. Art. am. 579. Nutrire amorem. 
Sti. It. 7. 497. Pascere ac nutrire furorem. Seneca 
Hippol. 134. Qui blaodiendo dulce nulrivil malum. 
Val. Max. 6. 5. n. 2. extern. Nutrire opes, far cre- 
scere la polenza. et 5. 2. sub fin. beneQccntiam 
exeraplis, atque augere. Ovid. 3. Pont. 4. 25. Sed 
loca, sed gentes Tormalae millc fl^oris Nulrissenl 
carmen, prasliaquc ipsa meum. et 4. ibid. 2. 25. 
Impetus ille saccr, qui vatum pectora oulril. Pers. 
5. 149. Quid petis? ut nurami, quos bic quiorunce 
modesto Nutrieras, pergant avidos sudare deunccs? 
^. e. modcralo lucro auxeras. 

NCTRlTlO, unis, f. 3. bis verbis alTertur, nullo 
tamen auctore laudato, a Priscinn. super xu. vers. 
j£n. p. 262. Putsch. Nomen verbale nufritor et 
nutrix; ipsa res nutrifio. 

NCTRITOR, Oris, m. 3. nutritore, nulricato^e, 
xpof eu«, qui nutrit. Stat- 10. Theb. 228. volucrum 
nutritor equorum. Sueton. Gramm. 7. !VL Antouiui 
Gnypho, ingenuus, in Gallia natus, sed expositus, 
a nutritore suo mauumissus. Lamprid. Alex. Sev. 
13. Nutritor Alexandra Severi. ajo, balio. Adde In- 
script- apud Or ell. 2816. Alia I nscript. apud Hen- 
ten- 6210. CLAVCOPi vbmsri gelliak acripf^ak c.i 

AVRBL1A S0TER1S KT MYS.S1VS CHRVS0N1CVS NVTRITO- 

kbs l act ah ei. Et Claudian. 3. Rapt. F.-os. 373. 

Apollinei neraoris nutritor Orontes. 

NCTRlTORltIS,a,um, adject. % l.Est qui nu- 
trit, nufritiuo. Theod. Priscian. de dicet. 3. Lac 



NUTUS 

omne nutritorium est. 5 2 - Ilem ^ nutrieo* 
dis pueris inservit. Augustin. 12. Confess. 27. sub 
fin. Nutritoriaa cuoae. 

NCTRITUS, a, urn. V. NUTRIO. 

NtjTRlTL'S, us, m. 4. idem ac nutrimenluro. 
Plin. 22. Hist. nat. 24. 53. (114). Multi senectam 
lonsam mulsi lantum nutrilu toleravere. 

NCTRIX, icis, r. 3. Anliqui scribebant notrix, 
teste Quintil. 1. 4. 16. — Priscian. 4. ad fin. 
Putsch. Nutritor quoque nutrilrix debuit facere, 
quod, eupbonia; causa sive alteroitatis, mediarn 
syllabam concidit: nutrix enim dicimus. — Nu- 
trix est quae Tac proibet, nutrit, educat, ti^tqvti (It. 
nut rice, balia; Fr- nourrice, celle qui altaite, qui 
nourrit , qui eleve; Hisp. ama , nutrix; Germ, 
die Erzieherin, Emd.hr er in , Amme; Angl. a 
nurse, female suckling or bringing up young). 

1.) Proprie. — a) De homimbus. Ter. Eun. 
5. •>. 52. jam frater ipse bic aderit virginis: Nu- 
tricem arcessitum iit, quas iliam aluit parvulam. 
Cic. 2. Orat. 39. 162. Omnia minima mansa, ut 
null ices infaotibus pueris, in os ioserant. Id. 3. 
Tusc. 1. 2. Ut p*ne cum lacte nutriris errorem 
suxisse videamur. — b) De brutis animanlibus. 
Colum.8. R. R. II. 13. Gailina nutrix. chioccia. 
Ovid. 5. Fast. 127. capra nutrix Jovis. Propert. 
4. 1. 55. Optima nutricum lupa Marlia. — c) La- 
tiori scosu. Horat. i. Od. 22. 15. Jutoae tellus leo- 
num arida nutrix. Arnob. 4. 35. Virgines perpe- 
tui nutrices et conservalrices ignis. ^ 2. Ma- 
ter nutrix dicilur, quae, ul legitur in Inscript- apud 
Fabrett. p. 188. n. 428., filios suos propriis ube- 
ribus educavit: qua de re optime disputal Favo- 
rinus philosophus apud Gelt. 12. 1. Inscript. apud 
Fabrelt. p. 187- n. XXXVIII. licimaX procbs- 

SA8 ilATRi PIA8 KVTRJCJ DVLCISSIMAB CRESCXNS 

FBCtT. Alia apud Murat. 2055. 3. avr. castas fi- 

LIAB QVAB VI3t. ANN. VIII. M. VII. AVRSt. FORTTNA* 

ta matbr KVtrix ann. ii. d Alia apud Guarin. 

Ric. di Eclano p. 83. cahtriab favllaX cn. b»- 

NIVS DKXTRR MATR1 BT KVTRICI SVAB FECIT. — d) 

Proverbii genus est in jllo Plant. Bacch.3. 3. 29. 
si imam peccavisses syllabam^ Fieret corium tarn 
maculos.um, quam est nutricis pallium, scilicet 
nutrices dum assidue geslanl puellos et lavant, ab 
iis varie conspurcaotur et commaculantur. 

II.) Translate. <| 1. Generatim. Cic. Orat. 11. 
37. Est enim quasi nutrix ejus oratoris, quem 
informare YOlumus. CHn'd. 8. Met- 81. curarum ma- 
x^cna ouirix No*. Claudian. I. in Rufin. 30. nutrix 
Discordia belli. ^ 2. Specialim nutrices-, mam- 
mae, quibus pueri nutriuntur. CatuU- 64, 18. Nym- 
ph aa Nutricum tenus exstantes e gurgite vtHo.Apul. 
2. Met. Ex familia Plularchi ambaa prpgnatae su- 
mus, et eamdem nutrkem aimul biblmus. ^ 3. 
Plin. 17. Hist- ndl. 10- 12. (G6)r loquens de ar- 
borum saiione, nutricem vocal earn terram, in 
quam tenella germina deponuntur, alio deinde 
transferenda , quum adoleverint. Plaut. qooque 
Trin. 2. 4. Hi. nutricem appellat agrum, uode fa- 
miliie alimenta suppetunt. 

NCTUS, us, m.4. ifutu pro nutui V.in JESSTJS, 
us. — Nutus, ab inusit. -nuo veuw, est raotus ca- 
pitis, quo quippiam sigoiucamus, vt\ju.* (It. cenno; 
Fr. moui;e»r»ent, signe; Uisp. movimiento, signo; 
Germ, das H'inken, Nicken mil dem Kopfe, der 
Jf r ink\ Angl a nod, beck, sign made by shaking 
the head). 

ti Pifiprie. Vug-9. /Cn. il>6. et 10. ibid. 1 15. 
Aniuiii, et tolum mitu livmefccit Olympum. Plin. 
6. Hut. nat. 30. 35. (188;. Ouihusdam pro scraione 
nutus motusquc nicinbiorum est, Ziuan. 4. 173. 
tanttirti nutu, motoque salularu Ensc suos.. Ovid- 
2. Ainnr. 5. 16. Multa superiilio vidi ribrante lo- 
quentes " Nnlibus in vestris pais bona vocis erat. 
Id. 2 Trist. 453. digit is sa-pe est nu tuque locu- 
lus. ft 1. AU- am. 136. Nee libi per nutus accipiin- 
da n»ta est. TibuH.\.2. 21. Ilia riro coram nu- 
tus confene loqu.'iccs. Liv. 34. 02. UnusScipio vel 
nolitia iri. vel auclorilate, iinire nutu disccptdlio 
iiem potuiistl. Cic. 12. Fam. 22. Nutus luus potest 
huminrm in civitate retinere. Sueton. Vesp. S. Ad- 
oltsiintulum fragraotem unguento nutu aspcrna 
lus. voce etiam gravissima incr»>puit. Tertull. ad- 
vprs. Ilermog. 27. Nutus diyili. h. e. quo suppu- 
laiuus. 

II.) Translate. 5 '- F ' sl 'nclinatio ruotusque 

53 



NUX 

rei ponderc vergentis deorsum, inclinazione, pie- '■ 
gamento. Cic. t. Tutc. 17. 40- Terrcna et humida ; 
auopte nutu et suo pondere ad pares angulos in 
terrain et in mare ferri. Id. 3. Oral. 45. 178. 
Terra media est, eaque sua vi nuluque tenetur. Val- 
Fiacc. 6. 381. ille diu conjeclis sufficit hastis: 
(juris gravior, nutuque cadens exterruit Idam. 
■J 2. Metonymice est voluntas, qus nutn decla 
ratur, sive negando, sive affirmando. Cic. Quincl. 
30. Hi. Si fas est rcspirare Quinctiura contra nutum 
dilionemque Nrevii. Id. Orat. 8. 24. Ad arbilrium 
et nutum alicujus totutn sc fingere et atcommodare. 
Id. 7. P'err. 13. 34. Jora omnia praloris nutu 
alque arbitrio meretriculfs guberoari. Id. 3. Fam. 
10. 10. Tolum sc ad alicujus voluntatem nulurn- 
que cooverlere. Id. 3. Cat. 9. 21. Usee omnia 
dcorurn nutu alque potestate administrari. Id. 1. 
Oral. 43. 191. Auctoritate nutuque legum do- 
mi las habere libidincs. Id. 4. J'err. 27. 67. et 2. 
leg. Ayr. 36. US. Ad nutum rujuspiam aliquid fa- 
ceie./d. 7. Phil.t. 18. I'aratum esse ad nutum. /d. 
3. Terr. 31. 78. Ad nutum presto esse. I.ucret- ■',. 
115. alteri.:s sub nutu degitur ;ela«. /'ii-j. 7. /fn. 
592. saevae nutu Junonis eunt res. a vorjlia. Sil. 
It. 4. 714. ac sub nutu castra fuere. h. e. sub pot- 
estate. 

iSUX, nucis, f. 3. .Vucerum in Genit. plur. pro 
nucum diiit Cceliui apud Ckaris. 1. p. 40. Putsch. 
— Nut nomen generate est omnium pomorum. 
quae operimenlum, seu corticem durum habent, ut 
sunt juglandes, avellanae, castanea?, amygdala;, nu- 
ces pine* etc., item arbores, qua tales fructus fe- 
runt. Macrob. 2. Saturn. 14. varia earum genera 
enomeral. Quomodo a mala di Herat et a porno 
V. in MALUM, dr. itapOa, xctsrjv (It. noce ; Fr. 
noix, noisette; llisp. nuez; Germ, die Nuss ; Angi. 
a nuf, a nuffree). 

I.) Proprie. — a) Generalim. Seven. Sammon. 
c. 29. p. 67. retro ed. .4 id. Proderit et pupris quos 
dentts origo fatigat Castaneas coxisse nuces. Ptin. 
13. Hist.nai. 5. 10.(51). In nucum genere pistacia 
nota./d. 16. ibid. 25.41. (97). loter primas germi- 
oant populus, ulmus, salii, nuces. — Interdum a ca- 
staneis distioguuntur. Id. 15.tbid.28. 34. (112). Pu- 
tamine clauduntur nuces, corio castanese. — 6) Saepe 
dicitur de juglande. De hac enim intelligendus est 
mos spargendi per pavimentum nuces in veterum ou- 
ptils: de quo f r irg. 8. Eel. 30. Sparge, marite, nuces, 
etc. Cujus rationem banc reddit Varro apud Ser- 
viutn ibid., ut Jovis omine mairimonium ceiebre- 
tur, et nupta matrona sit, sicut Juno. Nam nuces in 
tutela Jovis sunt, ideo juglandcs dicta;, quasi Jo- 
vis glandes. Alii tradunt, ideo spargi nuce9, ut eo 
slrepttu puell* voi non eiaudiatur, virginitatem 
deponentis. Alii (in quibus est etiam Feslus) quod 
projeclae in terram tripudium solislimum faciant, 
quod optimum ad rem ordienuam auspicium est. 
Alii quod earurn esca Venerem incitet. User. Ser~ 
vius ibid., utii ad d it fabulam de Gary a Dionis re 
gis Laconic (Ilia, quam Liber quum adamaret, et cu- 
stoditain a sororibus habere nequiret, ipsas quidern 
in saia convcrtit. Caryam vero in arborem sui nomi- 
nis. Aliam ejus moris caugam alTert Plin. 15. Hist, 
nat. 22. 24. (86). his verbis: Honor hteijuglandibun) 
nature peculiaris, gemiao proteclis nperimento , 
pultinati primum ealyris, mux lignei putaminis. 
Quae causa eas uupliis fecil religiosas, lol modis 
fclumunito: quod est verisimilius, quam quia ra- 
dendo tripudium sonivium faciant. — c) Nucis 
juglandis cortex inter fucos olim fuit, quo rani 
crines flavescercnt, Tibull. 1. 9. 43. ut annos Dis- 
simulet viridi rorlice lincla nucis. Mine Ptin. 10. 
Hist. nat. 22. 2i. (87). Rufatur ca pi II us primum 
prodeunlihus nticulis. — d) Quod olim Gerealihus 
nuces mitterc mos fucrit, Sinnius Capilo apud 
Festum p. 177. 20. Mull, omnia missilium genera 
nucum nomine in eo festo significari ai'., parte to- 
tum signiflcante," nuces autem ill as uslas, seu tostas, 
mitti consuevigj". quod supra alia missiiia a populo 
diligerentur. Usee Fest. Fortasse Sinnius castaneas 
nuces intelligit. — e) Nuces relinquere est omit- 
lere studia nugasque pueriles , et ad graviora vi- 
roque digna convert!. Pueri enim nucum lusibus 
delectaolur. Pers. 1. 10. nucibus facimus quaacum- 
que relictis. Sueton. Aug. 83. Modo talis, sut ocel- 
latis, nucibusque ludebat cum puerig minulis. Hinc 
In Imcript. apud Henzen. 7128. difidi itssit xii. 



— 418 — 

K. 0CT0BH. DIB KATAtlS SVt d«urioni»VS BT XVI- 
RlS - SPOflTVLAS ITEM POPVLO FIBB1 divisiones KT 

pvkris nvcks spargi. Cf. a/tam apud Gruter. 461. 
— f) Wux cassa, quaevis res minima et nullius 
pretii. Horat. 2. Sat. 5. 35. Eripiet quivis oculos 
citius mibi, quam te Coniemptum cassa nuce pau- 
p&ret. V. CASSUS. — g) Nuce viiiosa non e- 
mam, proverb, de quo ". !u CICCL'M. — ft) Nil 
extra est in nuce dun, aliud proverb, de quo V . 
in OLEA. 

II.) Translate. ^ 1. Nux amara est amygdala 
amara, mandorla amara- Cets. 3. 10. ; Coium. 7. 
R. R. 13. 1.; et Ptin. 15. Hist. nat. 7. 7. (2S). 
^ 2. Castanece nuces sunt poena castanca, le ca- 
stagne. J'irg.'l. Eci. 52. Castaneasque nuces, mea 
quas Amaryllis amubat. ^ 3. A similitudine nux 
dicitur fructus titbymaii cognomine caryitse. Plin. 
26. Hist- nat. 8. 40. (G6^. ^ 4. Poeticc de ar- 
bore nmygdalarum I'irg. 1. G. 187. quum se nui 
plurima silvis Induct in llorem et ramos curvabit 
olentes. 



NY 



MYCTALOPA, se , f. 1. est morbus nyctalopis. 
■Harcelt. Empir. 8. sub fin. Ad nycialopas abo- 
lendas lychniten lapidem etc. 

NYCTALOPIA, te, f. 1. vuK-raXwirfa, idem ac 
nyctalopa. /sui. 4. Orig. 8. 

NYCTALOPS, opis, adject. vyxraXw {/, toir^? 
^ 1. Est qui vespere, el noctu parum, aul nihil 
videt: 1 tt; voxto; aXac'g, ut ait Galenus. Est 
aulem vox Gr«ca, a vj£, vjxts'^ nox, et toy, wire; 
ocutus. Laline lusciosua dicitur. Plin. 8. Hist. nat. 
50. 76. (203). de capris. Tradunt et noctu non mi- 
nus cernere, quam interdiu: ideo si caprinum je- 
cur vescantur, restitui vespertinam aciem his, quos 
nycialopas vocant, et 28. ibid. 11. 47. (170). de Hid. 
Et quoniam capra noctu seque quoque cernant, 
sanguine hircino sanari lusciosos putaot, nyctalo- 
pas a Graecis dictos: caprae vero jocinore in vino 
austero decocto. Vlp. Dig. 21. 1.10. a med. Ubi 
homo neque matutino tempore videt, neque vesper- 
tino : quod genus Grarcts vuxTaAtonag vocant. 
% 2. Est etiam, contraria signiflcatione, qui inter- 
diu parum, noctu magis ccrnit. Utramque notionem 
agnoscit Galen, in Isagog.c. 15. ad fin., utroque 
modo accipitur etiam Latinum lusciosus, ut ibi di- 
ctum est. Theod. Priscian. 1. 10. ad fin. Nycta- 
lopes vero, qui per noctem vident,el per diem obs- 
curitalem patiuntur, sic curandi sunt. ^ 3. Est 
etiam nyctalops nomen herbae. V. CIIENOMY- 
CHON. 

NYCTEGRESlA, ae, f. 1. Paul. Diac. p. 78. 4. 
JHull. Egretus et adgrctus (comje Egertus 
et agcrtus) ex GrxCo sunt ducta, a surgendo et 
proflcisceodo. Undo et nyctegresia (corrige ny- 
ctegcrsia) quasi noctisurgium. Gi. Furlanetto, qui 
vocabulorum correctionem uncis inclusam propo- 
suit, in /. I.exici Append. h,-ec addil: Ex his pa- 
tet egertus et agertus, vel potius Greece iyez- 
to; el oiyezvn; esse nomiaa verbalia per syn^opem 
facta ex zyv.cw et dysicw excito, umie sunt i^e:- 
■7:; fit ayeaciz coltectio el pxcitatio , alque hinc 
<lerivata vox vyxTeyasota seu vi*XT!YE? ff '^ nocti- 
surgium. Ilaec i!. Furlanetto. At V . Mulieri ad- 
notat. ad voc. Adgrelus p. 6. 

NYCTEGRETON, i, n. 2. vMxiy^-iv, her La, 
qu;p noctu lucet. Plin. 21. Hist. nat. 11. 36 (62). 
r. GHENOMYCIION. 

NYCTERIS, ldis, f. 3. u-jXTEpig, herba, quam 
memo rat Theod. Piiscian. t. 4. p, 310- retro ed. 
Aid. Sic halicacahl, sir nycleridis radices meden- 
tur. Quae nam ilia fuerit, viderint erudili. 

NY</r);G(JRAX, rlcis m. 3. yuxxtKCoa^, corvus 
nocturnus, bubo: a vj£, ■juxti; noi et y.cpa^ cor- 
vus. llanc avem memorant Hieronym. Fp. 106. n. 
86. et Isid. 12. Orig. 7.; at eamdem noctuam 
pcrperam internrelantur. 

NYCTOSTRATEGL'S, i, m. 2. vwxTioTpaTijYo;, 
vox Graeca,a v<j% nox el oTparvps dux militum: 
in municipiij fuit idem qui Romas pn«fectus vi- 
gilum, h. e. qui cum miiltibus, vel familia noctu 
oppidum obibat arcendia incendiis, furibus terren- 



dis, rixis din mend is, etc. Arcad. Dig. 50. 4, 18. 
5 12., ubi minus recle alii nicostrategus. 
NYMA. V. NIGMA. 

NYMPUA, ae, el nymphe, es, I. 1. vup-^-rj. De Dat 
plur. num. V. in ONOM. — Nympha 

I.) Proprie est Grstca vox spousom, vel etiam uxo 
rem sigoiflcans. Feslus p. 170. 14. Mull. Nuptam 
Graeci appellant v\upry. Ovid. Ueioid.X. 27. Grata 
ferunt nymphse pro salvis dona mantis. Addi solet 
ct Tibulli locus 3. 1.2I.Sed primum nympharn ton 
ga donate salute, ft. e. aniicam, dorninain. Scd jam 
pridem critiu mertlam reposijcre. Proukus. auiem 
rontendit. nuplce apud Ovid, le^i debere: quod 
et Heinsio placebat. Burmann. monei, etiam 2 
Fast. 605. et 3. ibid. 205. et 5. ibid. 205. nym 
pham pro nuptam ledum a quibusdam fuisse. Sed 
hapc omnia incerla; eaque signiflcatio tirscis re- 
linqueoda est, dum rertior Latina auctoritas ap- 
pareat. — Etymon est, ';ti via fai'i'STat, quia 
nuptw tunc primum se conspiciendas pnelient, no- 
voque ornatu, quum nubunt. — NB. A I'oetis 
Nymphce vocaotur ilea?, de quibus V. in ONOM. 
II.) Figurate. % 1. lie pueltis aobiliorib><s. 
Ovid- Heroid. 5. 125. vvnlisque ferenlibus usus 
Applicor in terra?, CEbali Nympha, tuas. /i.e. He- 
lena. ^ 2. Metoiiymice ut Geres pro pane. Liber 
pro vino, sic Nympha pro aqua ponitur. Proper t. 
3. 14. 4. Et cad it in paiulos Nympha Aniena la- 
cus. At. leg. lympha ^roufcus. defendit nympha, 
et ex MS. ila legit etiam cum Ilentlejo apud Ho- 
rat. 3. Od. 13. 15. undc loquaces Nymphae desi- 
liunt tua- Sic Martial 6. 43 Ganaque sulphuieis 
nympha natatur oquis *f 3. Nymphce dicuntur 
a Plin. 11. Hist, nat- 16. 16. (4S). apes quum Tor- 
mam capere emperunt. Sic de ve>pis ibid. 21.24. 
(71). Fetus ipse imequalis, ut barbaris : alius evo- 
!at, alius in nympha est, alius in vcrmlculo. 

NY MP ILEA, a?, f. \.v.,utaia, herba, de qua Ptin. 
25. Hist. nat. 7. 37. (75).' Nymphaa nata traditur 
Nympha zelotypia erga Herculem moitua. Quare 
heracleon vocant aliqui, alii rhopalon a radice clu- 
v;e simili. Nascitur in aquosis, foliis magnis el in 
summi aqua et alii 3 ex radice, (lore lilio simili, 
el quum defloruit capile papaveris, tenui caule. Est 
et alia nimphaeT in ThessaHa, amnc Perico, radice 
alba, capite luteo, rosce magnitudine. Ilrec Plin. — 
NB. De nom. propr. V. ONOM. 

N'YMPH.ALIS, is, adject, ad nymphas, hue est 
lymphas pertinens. Theod. Priscian. t. 4. p. 313. 
retro ed. Aid. Id d^coques diligenter in aqua nvm- 
phali, quam colalam calidarn dabis ei bibcre. et 
paullo post. Apium in aqua nympha U discoque. 
NYMPHARLNA, ae, f 1. gemmae nomen apud 
Plin. 37. Hist. nat. 10. 64. (1751. Nymphareoa 
urbis et gentis Persic* nomen habct si mills hip- 
popotami dentibus. 

NYMPIlEL'M, i, n. 2. Scribilur et nrmpftffum 
•sjiL*a;r?j, ut in Inscript. "pud Oretl. 3317.; item 
nymfeum in Inscript. apud eutnd. 57. et 5049.: 
sed Satmas. loco infra cit. pr;rfert nrmpheum. — 
Nyrnpheum, 'JS^ssq-j. v^p-^sToy, i'U funs mauu ex- 
structus e lapide, cum saiientibus, unde aqua cf- 
fluit, ad ornatum urbis prasripuc faclus: a nym- 
pha pro aqua. Alii intcrprclantur redes Nyrnphis 
sa' - ras, marmorum \arietate. piirtis tabulis ct a- 
ijtisrum ionia s pec t.i biles. Plin. 35. flint, nat- 12. 
13. (151). Eumque lypum scrv-iluiu in nyinpheo, 
doni'r Gorinlhum Minnmius cvi-rleri't, tradunt. I'a- 
pitotin. Gordian. ;j->. Opera Gunliani Romi: nulla 
exstant. praeter qu;fdant tiyrnphca et balueas. Impp. 
Theodos. et f'alent. ('ml. 11. M. 5- n med. Quid 
in pub I iris thermis, quid in nymphcis pro ahun- 
danlia rivium cunveniat depuUri. et ibid. 6. Ma- 
Iuiihis aquTductum nostri pal.ilii publicatum ther- 
marum ac nyrnpheonim com in odi tali bus inscrvire. 
Salmas.nu foe. ('ttpitolin. cit. rrprehPiidil ('it jac, 
qui pulaiil ensit ;edi's public us, in quibus nuplias 
ceh-braient, qui rarebant ;edibus ad choreas > apa- 
cibus. V, si varat, Vales, et frronoi'. ai Ammiani 
15. 7. Sic Auc.l. Colon, t. 2. p. 2t>0. ed. Hudurff. 
Corflnius ager-flnitur lermiuis Tiburtinis ct rivis, 
arboribus pcregrinis vel ante missis, monumentisj 
vtis, ii jm phis, ubi tegendum videt ur nymphe is, ft. 
e. aqusrum receptaculis. Adde Inscript. apud Or ell. 
3317. et 5049. et apud Henzen. 6753. — -VS. 
De num. propr. V. ONOM. 

NYMPnlGENA, ae, comm. gen. 1. qui ex Nym- 



NYMPIIOX 

pha genitus est. Vet. tpigr. in Anthol. Lai. T. 1. 
p. 84. Burmann. Sors nova nymphigenue votum 
post fata merelur; Quam pepigil thalamis, hanc 
babel in tumulis. h. e. Acbillis e Peleo et Nym- 
pba Theiide, nail, ad cujus tumulum jugulata est 
Polyxena, quam uiorem ducturus erat, nisi a Pa- 
ride interfeclus fuisset. 

NYMPIION, on is, m. 3. vupufwv, conclave, scu 
thalamus sponsi et sponsae. Tertull. advers. fa- 
lenlinian. 32. a med. 

NYStON, li, ii. 2. vuatov, bedera. a Nyseo, seu 
Baccho. /{put. herb. 98. 



Dfi LlTTERA 



O est //I Alphabet! littera, et B) Interjeclio vel 
adverbium. 

A) O alphabeti littera — 1.°) Est quarts La- 
tinorum vocalis, rotundiE figura» el rolundo ore 
proferenda, sonum plenissimum babens supra re- 
teras. Anliqui tamen Grammaiici inter o corre- 
ptam , qua; Grsecorum o ptx-po-j valet, el produ- 
ctam, quae Gnecorum w p-tya. refetl, enunciationis 
dLcrimen notaruol : o enirn qui correptum enun- 
<iat, ail Mar. f'iclorin. 1. p. 2454. Putsch., nee 
magno hiatu labra resetabit et retrorsum aclam 
linguam lenebil; longum autem produces labiis, 
rictu lereti, lingua arcu oris pendula scnutn Iragi- 
fum diibit. Cf. Terentiau. p. 2386. Putsch. — Ejus 
autcin pluriime sunt inutationes. — a) O in u et 
u in o swpissime transit turn in iis, quae (ir se- 
ra lingua sumpU sunt, turn in aliis. Sic, ex. gr., av- 
-oiv antrum, v.^cpv-,? cothurnus, 07x0? uncut., 
apipyr ainurca, z\y.z: sulcus, -tc=f - Jra purpu- 
ra/uox ulna, t<y:r, cura, fnip fur. lu ccte- 
rir tern, qu;e Italica aut Lalina sunt, pro u srri- 
bitur o, pneserlim quum, teste Plinio apud Pn- 
scian. 1. p. 553. Putsch., aliquot Italiae eivitates 
o noo habebanl, sed loco ejus ponebant v, el ma- 
xime L'mbii et Thusci ; hinc rnacestratos pro ma- 
gislratus, exfociont pro effugiunt, primos pro pri- 
mus, captain pro captum legitor in Column- ro- 
$(r. Duil. apud Orell. oil)., et hone oino pro hunc 
unum cuientiunt in Slonum. Scipion. apud Orell. 
552.. et fuciendajn detlciont pro faciundam de- 
derunt in Inscript. apud Orell. 1385., hoc to- 
molo pro hoc turnulo in alia apud eumd. 4858. 
cli. I line etiam ad seriora usq-ie saecula duplex 
scribendi ratio usu venit in multis, cujusmodi sunt 
adolescent el adulescens, epistola et ejristula, so- 
boles el suboies. f'ronite* et frundes, quoin et /pi urn, 
avos et avus. no con el nonis. vivos et vivus, volt 
ci vull, vol Us et mill's , valgo el vulao, Davos 
et Havus , notiix el nutrix: similiter rubustis 
pto tubus fit- in (V»of. Pisan. .".pud Orell. 642.. 
?iumfni'(afur pro nftwierifla/or in Inscript. apud 
G ruler. 630. 5-, const! f>n mis pro consoormu» in 
n/ia ajmd cuim'. 1 107.. sflctTdij. 1 . pro sacerdos in 
a/)'o apud etnr.it. 34. 5.. unu /ocu pro uno foco 
apud einntl. Sid. 1. ''. /Viscwn. 1 . p. 554. Pufsrh.; 
(>uinti(. 1- '♦■ 10 el 1. 6. 22.; Cap* urn p. 2243. 
Putsch.: f'fl. /-07irj. ii. 21 Mi.; .lien, fir tor in. 1. 
^. 2'»r,S.; !.l -ViTKium ad /'i»/;. 10. j3Cu. 10. — 
M S;i'|ic o (I c altera in a It:.' ram niutantut. Sic in 
(■r.t'cis. ul . : '|it" I'Otmij ^sVw ?.(>/<> quocum cf. ce- 
/if/i (/'. fViM-ifln. 0. t*. S47. Punch), vt'o; no- 
I'us. xi.'. pi f,;a; cor, -,cv - ijentt etc.; similiter 
in I.iitini'i. ul I efjete el /wnu (V. Pyisciari. 1. ?;. 
5.0 J. /'nfsc/i.), /ifmo el /torno (V. Pati/. IHac. p. 
Jllli. 1. .Viill 'i. tenores el lunore.v (V. ()ui?i(i/. 1 
o. 22. . «rn/)(;>( ti ot (imp/ecfi (V. Friscian. I. ;*- 
Ofri. /'utsc'i.i. f'eturius et f'u'im'us O'. Char is. 
•>■ p- Hi /'i/.'m/i. i, lofarc et re fare (V. .You. p. 
'»."). 5- .Verc-h cu»ro/i i, )p el cmve/tere (V. (.'os- 
.stm/. ^ 22S3. Pulse.!'. i etc.; swpissinie vero apud 
Plaut.. Sail, et alios vortex et vertex } vorsus et 
ve»sus (V. (>uin lif. 1.7. 25.), item vosler et ve- 
sper; detnum in flesionibus /acinus, facinoris el 
/acinertSj unde /'acin<»rosus. pvgrtus, panaris et 
pigneris, tempus, temporis et remperi. — c) Ali- 
quando o et a commulontur turn in Graccis, turn 
in La tints: hinc XcvyT; /ancea, fj.dpp.apov inar- 
mor, /Si;xw pas CO-. £xa|3a Hecoba (V. (>uiniiJ. t. 



— 419 — 

4. J6.),o'p^a«xw? £bvti pro Favttvel ^bin(Fuu(. 

Z>»'ac. p. 87. 7. Mull), ilem /bnea et faui«a, 
fot)«r< et favilla. — d) Raro ndmodum o trans- 
it in t, ofijSpo? imf>er, iHico h. e- in loco, ollus 
et »'ii«, tiftm et olim t sospes et sispes (V. Festum 
p. 343. 7. Mull, et /nccript. apud 0««. 1309. 

— e) Dipblhongus au in o convertilur, ul in Cau- 
da coda, plaudo plodo etc., praecipue in eomposi- 
lis causa accuso incuso, claudo occludo prcsclu- 
Ao etc. — 2.°) nota in Insrripiionibus esl o- 
ptimus, ut i. o. h. h. e. Jovi optimo maximo; 
sic in Inscript. apud Orell. 4135. o. v., /i. e. o- 
ptimo tiro: aliquando est omnis, ut Inscript. 
apud eumd. 44to. o. n. f.. h. e. omnium nomine 
facienda: in sepulcrslibus vero est ossa, ul Inscript. 
apud eumd. 4489. o. b. b. q. c, h. e. ossa ejus 
bene quiescanl condita. 

B) O esl etiam interjeclio vel adverb. — Quod 
ad quantitatern atlinet, in carmine fere producitur 
sequente vocal i. Horat. Art. P. 302. o ego lasvus, 
Qui purgo biiem etc. Adde eumd. t. Ep. 19. 19., 
et Tibull. 2. 4. 7. Corripilur Gra?co more uno in 
loco f'irq. 2. Eel. 65. Te Corydon, o Alexi, Ira- 
hit sua quenique voiuplas. — O est interjeclio ei- 
clamanlis, admirantis, exsuliantis, dolentis, indi- 
gnantis, irridenlis; el occurril — a) Cum No- 
minibus: in prosa oraltone suo nomini fere pra?- 
ponitur; in carminibus vero interdutn postponitur, 
ut aj>ud T'vg. 2. ^n. 281- O iui Dardani*, spes 
o fidissima Teucrum. et Ovid. 2. Met. 279. Quid 
o tua fulmina cessant! Adjungitur autem — a) 
Accusativo. Ter. Eun. $. 3. 5. O facien puicram, 
deleo omnes dchioc ei animo tnulieres. Id. Andr. 

I. 1. 78. o factum bene' Beasti me. iMcret. 2. 14. 
O miseras hominum mentes. o pec tor a cara! Qua- 
libus in tenebris vitas quaolisque periclis Degitur 
hoc tevi quodcumque est! Cic. 3. Oral. 2. 1. 
rail a cen i hominum speni Tragi lorn que fortunarn! 
Id- 14. Fain. 4. 3. me perdiluro. o me afflictum I 
Id. 1. Cat. 1. 2. tempore, o mores! Id. 3. Phil. 

II. 27. O praeclarum custodem oviuru . ul ajunt, 
lupum! — lntcrdum a omitlitnr: et, sicut ait Do- 
natus ad iilud Ter. Eun. 3. 1.28. hominem per- 
ditum, Miserumque, et ilium sacrileaum! majoris 
stuporis est sententia hoc modo pronunciata , el 
quandoque meiiu? sonat. Cic. Pis. 1. 3. Miserum 
me! cuni bac me nunc peste atque lahe confero? 
Id. 10. All. 10. 1. Me CiEcum, qui hasc ante non vi- 
dei'im' — b) Vocativo. Est optati adventus, aut 
repente perculsi ; ut ait Donalus, in illo Ter. Andr. 

1. o. 32. o salve, Pamphile. Sic 4. 5. 7. r» Mjsis, 
salve. Ennius apud Cic. 1. de revubl. 41.0 Ro- 
mule, Romule die, Qoalem le palris custodem 
di genuerunt' O pater, o gtnitor, o sanguen di* 
oriundum! Cic. Pis ■ 26. 62. palerni generis 
oblile , malerni vii memor ' Id. 10. Fam. 26. 
mi Furni, quam tu causam luam non no*til For- 
Ctllinus hoc loco ait, o esse advcibium roc audi. 

— O dii immor tales Lit tin i dicutil cum venera- 
tion?, sed swpiu'; ila. ul ad reliquum sentenliie 
partem referatur. Cic. Mil. 3S. 101. 0. dii iin- 
mortales'. forlem ot a vobis. judires, conscrvan- 
dum virum! -- ci Nuininiilivo. Ter. Flint m. 2. 

2. 10.0 vir fortis ati|iic amiu;>' Juvvnal. U». 157. 
O qualis (acies, el quali diuna lo'iilU' - 2,"> 
Aliquando cum ittmam jun-ilur, i to tamen ul o 
pr;ecedat , utinam sequatur. (Jv\d. IIi-r<rid 1. o. 
O utinam tunc, quum LaiJi'diiuutia clas<c peieh.u. 
Obiutus insanis essei iidullci aqni?' - 3.") In- 
terdutn o tantum pro utiuatu punitur. f'uq. 2. 
Fcl. 28. tantum libeai iccum mihi sordid a tu 
ra Atque bu miles habilare rasas' Id. S. .*.'?). 570. 
nunc o lieeat crudelem abrun.pcre tiiani! — 4."; 
Jungitur quoque ei particula si. 1'irg. It. .En. 
415. Quatnquam o si solita* quicquuin virtulis ad- 
esset! Id. S. JEn. &60. O mihi prtctetilu» rofcrat 
si Juppitet anno-' 



OB 



OB 



OB, pra»pos. qu» Accus. jungitur. — Quod ad 
etymon attioet, plerique viri decti putant, prapo- 
siiionem ot a Greeco oit',' (e quo c'm'cco natum sit), 
quod pro eni dicatur, factani esse. Sed hsec incer- 
ta sunt. — Adiquam formam obs, cum abs com- 
pnrandarn, Priscian. 9. p. 872. Putsch., Cceselius 
apud Casstod. p. 2315. et Bedap. 2340. In com- 
positis verbis obsolesco, obstineo agnoverunt. Cce- 
selii verba sunt: Obtolevit s quidem babel, sed 
non ipsius verbi, rerum ptiepositionis, quae esl obt, 
ut ab, abs. Pr' scian. loc. cit. et 2. p. 568. et 571. 
eliam obscurus et obsccsnus co facta pulat, quod 
ob, quum componatur cntn dictione a c incipien- 
te, assumat s. V. OBSC.ENL'S et OBSGL'BUS lo- 
co suo. — Ceterum prse.nosilio ob 

1.) Propric ^ 1. In antiquo usu signiftcat mo- 
turn ad aliquem locum, aliquem locum versus, at- 
que adeo e>i. eliam ex adverso, e regione, coram, 
verso, a, con:>o, di faccia. Hinc — 1.°) Cum 
Verbis motum siunificantibus est idem ac versus, 
ad. lex XII. Tab. apud Feslum p. 233. 29. Mull. 

C\ I TE5TIMOMIVM DK1"\KR1T, IS TRUTHS D1JBVS OB 

portvsi obvacvi.atvm ito. Paul. Diac. p. 179.8. 
Mull. Ob prseposilio alias ponilur pro ad. ut En- 
nius: Ob Romam noctu legioncs ducere rcepit. Sic 
Festm p. 178. 20. Mult. Ennius alibi: Ob Tro« 
jam duiit exercitum. et p. 201.8. Enniut: Ache- 
rontem nunc obibo, ubi mortis thesauii objacent. 
Id. ibid. 29. Ob os, ad os signiftcat: quibus ver- 
bis fortasse respicit illud f'et. Poet, apud Cic. 3. 
Tusc. IS. 39. et 9. Fam. 26. Quern aspeclabant? 
cujus ob os Graji ura obvertebaut sua? Plaut. 
fraqm. apud .Von. p. 397. 2. Merc. Inlro aa uxo- 
rem: sufferamque rneuni tergum ob injuriam- V. 
alia buc pertinentia in OBEO. — 2. u ) Cum Ver- 
bis quieiem significantibus ob est ante, circum, in. 
Plaut. Aulul. 2. 4. 23. Quin, quum it dormitum, 
follem obstringit ob gulam, ne quid animar forte 
omittat dormiens. Cic. 7\m . 14. Ignis, qui est 
oh os offusus. Rursus Plaut. Mil. o.'or. o. 5. v. 
37. ille, qui lannni ob uculiim habebat, nauta non 
erat. Id. ibid. 2, 4. 51. Nunc demum experior, 
prius ob oculos mihi caHginem obstitisse. Cic. 
Babir. Post. 14. 39. Mors ob oculos srepe versata 
esl. Adde eumd. Svxt. 21. 47. 

II.) Translale. ^ 1. fieneiatim. apud rlassicos 
quosque aurtores, pr.eposilio ob transfertur ad id, 
quod causam nffert. ul a'iquis aliqut'I sentiat, out 
facial, aut patiatm ; proprie enim inteltigitur res 
vel causa ob*cr>ans: iiaque esl propter, a caqio- 
ne, pei caqione, per, a tnotiiso , in causa, Ota, 
fvsx.a. — ai 1'niversim. Plaut. Merc. 1. 1. 37. 
Die ob birr don j. qua ad me miseiit, mc ilium 
anitire plurimum omnium hominum. Ter Andr. 
3 5. 4. Preiium ob slulliiiam feio. Id. Phorm. 

1. ,?. 23. .N'umquam lain graves Ob hanc inimici 
lias rapetem in nusliatn fmiiiliam. Id, fleaut. 5. 

2. ?.. Quodnam ob fat•iou^? el ibid. v. 37. An tu 
oh pecfal'm hue e^-c iiaium pulas? Cic. Fonlej. 

5. 17. Qui ob aliquod emciluitientunt suun» cupi- 
iliu- aii.iuid ilii'Tt videnlm. Id. t.de icpubt. 19. 
exl< . Aut scire i.U;nuni rerinn nihil, aut. etiatusi 
maviitie siicmu-. nee mciions ob cam scifnliam, 
nef bi'al'UTPS fsse possemus. Id. Atnic. ~- 25. Qui, 
oh (Min 'n.-niritiuin) «iimrna liiie senatam. maxi- 
niiHii Giuliani ccpeiil. Idi-de republ. 2. Is i Ho 
mulur cum Re mo fralie dirilur ab Amulio rege 
Aibanu ob labefaciandi i e^ni lirnorcm ad Tiberini 
exponi jnssiis esse. T'irq. 1 En. 2.S5. Nnvibiia 
i infandum ^ amissis, uniu- ob iratn Prodimur. Cf. 
eumd. ibid. S. Tac. 2. flin. 49. Quirtiim inililutn 
juxla rupiiin inlcrfccere sc, non nova, neque ob 
met urn . sed lemutationc decoiis. Id. 2- Ann. 83. 
Germaoicum mortem ob rem publicatn obiissc Id. 

6. ibid. 5. Cum quibus ob rem pecuruariam (lis* 
ceptabal. — b) Speciaiirr. occurrunl s?epe formu- 
la 1 op earn rem, o/) earn causam; ut apud Plaut. 
Bacch. 4. 4. 33. Bacrhtdem atque hunc suspica- 
bar propter crimen, Me male consuluisse: ob earn 
rem omne aurum iraiu? reddidi Meo patri. Ter, 



OBACEKBAT 

Adelph. 5. 6. 7. Tibi ob earn rem, si quid usus 
vencrii, Lubens bene faxim. Id. ibid. 5. y. 20, mi, 
Ob earn rem? oe. Ob earn. Similiter Id. flecyr. 
5. 3. 2. Neb meani hems esse operam deputat parvi 
prctii, Qui ob rem itullam misit, frustra ubi to- 
tum desedi diem. Cces. 1. B. G. 13. Ne ob earn 
rem ipsos dcspueret. Cic. Fat. 10. ad fin. Hanc 
rationem Epicurus induxit ob earn rem, quod ve- 
ritus est, ne elc. Id. 1. de republ. 7. Hasc pluri- 
bus a me verbis die la sunt, ob earn causam, quod 
etc. Id. 1. Oral. 7. 26, Quarn ob causam venerant. 
Id. 1. de republ. 1\. Non solum ob earn causam 
fieri volui, quod etc.; sed eliam quod etc. Id. 2. 
ibid. 1. Ob hanc causam, quod etc. Id. Amic. 20. 
74. Nee ob alia in causam ullam etc. — c) Item 
specJalim quam ob rem, vel junctim quamobrem, 
saepissime occurril apud Cicer., ut Amic. II. 36. 
Quam ob rem id primuni videamus, quatenus etc. 
Id. ibid. 4. 10. Mihi vcro (pergratum feceris): 
atque id ipsum quum tecum agere conarcr, Fan- 
nius anlevertil: quam ob rem utrique nostrum 
gratuni admodum feceris. Adde eumd. ibid. 2. 10., 
3. 12., 't. 10. clc. — d) Item, oft indusiriam 
est idem jc de imluslria. Plant. Cas. 4.3. 6. quid 
illasc mine Tamdiu intus remoratur, quasi ob in- 
dustriam ? Idem code in modo locutus est 2. 3. 58. 
^ 2. Specialim ob est pro, ubi a liquid prasmio vel 
peena compensatur, et in uegotiis de rebus pecu- 
Dia redimendis, uut de mercede conducla agitur. 
Plant. Asin. 2. 2. 80. ob asinos ferre argentum. 
Id. Hud. 3. f>. 23. arrbabonem a me accepisli ob 
mulierem. Ter. Phorm. 4. 3. 56. agcr oppositus 
est pignuri ob decern minas. C. Gracchus apuJ 
Gell. 11. 10. sub fin. Takntum magnum ob unam 
fabulam datum esse: iidem nunc ipsi prelia maxi- 
ma ob tacendum accipiunt. Cic. 4. Verr. 32. 78. 
Si est flcgitiosum, ob rem judicandam pecuniam 
accipere, quanlo illud fiagitiosius, eum, a quo pe- 
cuniam ob absolvendum aeceperis, condemnare? 
Cf. Tac. 4. Ann. 14. — Forcellinus addit eliam, 
quod hue minime pertinet. illud Fesli p. 190. 2. 
Mull. Ob vos sacro, in quibusdam precationibus 
est, pro vobis obse^ro. At rectius legit Mullerus 
pro vos obsccro, ut sub vos placo, pro supplico. 
% 3. Item specialim, ob rem, est in rem, cum lu- 
cro, utiliter: cui opponitur frustra. Ter. Phorm. 
3- 2. 41. non pudet Vanilatis? do. minime, dura 
ob rem. Sail. Jag. 33. Verum id frustra an ob 
rem faciam, in vcslra maim siluni. f 4. Reeen- 
tiores scriptores inde a Livio ob id usurparunt 
pro idee, el dixerunt oi id ipsum, ob haze , ob 
hoc. Sic Lir. 28. 2. Ibi in cava valle atque ob id 
occulta considerc milileru et cibum capere jubet. 
Adde Feltej.V. 112. 2.; et Tac. 2. Ann. 66. et 
3. ibid. 7 u. Curt. ft. 16. Pratfectum equilatus avi- 
durn certatniriis el ob id ipsum incautius in sc 
ruenlem hasta Iransfivit. Liv. 8. 23. Ob ha?c quum 
legatos mini placuissct prius ad Samnite.s quam 
bellum fleret elc. Adde eumd. 2t. 50. et 37. 34. 
Id. 25. 37. Ob hoc quum omnia neglects apud 
hostes essent-Marcius ad consilium -animum ad- 
jecit. Sic Seneca Ep. U8. Si et liberos et conju- 
j:em atque patrimonium sic habuerit, tamquarn non 
utiquc semper habiturus: el tamquarn non futurus 
ob hoc miserior, si habere desieril. Adde Cotum. 
11. //. H. 3. 38. Similiter Liv. 40. I.Ob ea no- 
vos excrcitus conscribi placuii. Adde eumd. 40. 
45. et Sail. Jug. 39. Ob ca consul Albinus ex de- 
licto Trains invidiam ac deinde periculum limens 
senalum de fa-derc consulebat. Tac. 2. Ann. 30. 
ear. Ob quFe posierum diem reus pelivit. 

In Compositions suam consonantem relinet 
scqueute \ocali, aut liquida, item ft, d, s, I, et v 
consonante: ut obba, obduco , obtoquor, obmute- 
sco, obnubo, obruo , observo , obtundo , obverto: 
cum aliis aut rtiulal, aul relinet, ut ubcwco et oc- 
ca'co, officio et obflcio , oggannio et obgannio , 
oppeto et obpetu etc., quam quam frequcnlius mu- 
torc videaiur. Signilicat inierdum ad, ut obcensi, 
accensi apud Enniutn, obslelrix: Hem ante, ut 
obversor : same circum, ut obeo, obligo: item con- 
tra, ut oppono, objicio, obsto. 

OBACEKBAT, cvacerbat. Paul. Diac. p. 187. 
10. mil 

OBACERO, as, are, a. 1. Obacerare , obloqui, 
alque alteriirs sennonern moleste impedire: quod 
sum plum videlur a paleis, quas Grasci ay^pa vo- 



— 420 — 

cant. Hate Paul. Diac. p. 187. 6. M ill. Sunt qui 

suspicantur legendum Obacerbare. Addunt in ve- 
tertb. libr. legi etiam obacorare, ab acore ductum, 
ut sit acorem, b. c. molestiam cxhibere. 

OB.EMULOR, aris, ari, dep. 1. contra ,-eniulor, 
irrito, provoco. Ter lull. 4. arfi>ers. IHarcion.Zt. 
a med. ex Deuler. 32 21. llli obasmulati sunt 
me in non Deo: et ego obaemulabor cos in non 
nalionc. Ubi fulgata verbo provocate ulilur. 

OU^ERARiUS, li, m. 2. qui aire alieno obslri- 
clus, operam suam agriculture prasstarL* rogitur. 
Varro 1. II. Ii. 17. 2. Liberi colunl a^ros cum 
iis, <]UOS obicrarios uostri vociiarunl. Quidam Codd. 
habent obceratos, sed }ir«stantiores obcerarios: alii 
tamen legendum putaut nj>erarios. 

Oil JEW ATlO, onis, f. 3. (oba»ralus) *s alienum. 
Glnss. Cyrill. 'Ynap'i'j^z'jC 1 .:, obxratio. 

OB.IjRATL'S, a, urn, adject, vel potius patticip. 
ab inusit. obesrare. Comp. Obceratior sub a. — 
Oboeralus est a?re alieno ita obslrictus, ut, quum 
solvendo non sit, corpore et opera servire cogatur, 
addictus, nexus, atque eliam simpliciter aere alieno 
obstriclus, obbliaato a seririre jjer debiti , tn<te- 
bitato. — a) Adjective. Varro 7. /,. /,. lijf). 
JIull. Liber, qui suas operas in servitutem pro 
pecunia qua dam debebat, dura solve ret, nexus vo- 
catur, ut ab a»re obasratus. Liv. 6. 27. Obaeratam 
plebem objeclari aliis atque aliis hoslibus. Sueton. 
Cces. 46. Villam magno sumptu absolutam, quia 
non tola ad animum ei responderat, tolam diruit, 
quamquam tenuis adbuc et obwratus. Tac. 6. Ann. 
17. Quanto quis ob;eratior, asgrius distrahebant. 
— b) Absolute, substantivorum more. Co?s. 1. 
B. G. \. Orgetorix ad judicium omnem suam fd- 
miliam undique coegil, et omnes clientes obsere- 
tosque suos eodem conduxlt. Liv. 26. 40. ad fin. 
Exsules, obsrati, capitalia ausi plerique. 

OBAOlTO, as, are, a. l.agitare, exagitare. En- 
nius apud IVon. p. 147. 9. Merc. Restitant, oc- 
currunt, obstanl, obstringiliant, obagitant. Al. mi- 
nus recte leg. obganniuot. Apud Festum p. 189. 
2. Mull- habetur obigitat, mutala vocali, qui mos 
est in compositis frequens, ut subigilat. Obigitat, 
inquit, antiqui dicebant, pro ante agitat, ut ob* 
ambulare. Recte itaque cl. I'ahlen. in Ennian. 
poes. reliq. in laudato Ennii loco edidit obigitat. 

OBAMBULATfO, onis, f. 3. Vandare. innanzi 
e indietro, passeggiamento, rcsstoSeust;, actus ob- 
ambulandi, discursus. Cic. 3. Herenn. 19. 31. 
Cornmodius est in derelicta, quam in celcbri re- 
gione locos (mernorio?) comparare; propterea quod 
frequentia et obambulatio hominum conturbat et 
infirmat imaginuin nolas. 

OBAMBL'LO, as, avi. alum, are, n. 1. (ob et 
ambulo). Part. Obambutans 2. — Obambulare 
^ 1. Stricto sensu est adversum alios ambulare, 
ante aliquid discurrere, perambulare, ullro cilro- 
que ambulare, passeggiare dinanzi a qualcheduno 
o a qualche. cosa. Paul. Viae. p. 187. 4. Mull. 
Obambulare adversum alios ambulare; et quasi 
anibulanti se se opponere. Occurrit — a) Cum Da- 
tive Liv. 36. 3'<. Obambulare muris, ut facile ab 
jElolis nosceretur, cojpil. Virg. 5. G. 538. nee 
(.lupus) gregibus nucturnjs obambulat. — ft) Cum 
Accusal, vi praiposil. Ovid. 14. Met. 188. totam 
frernebuodus obambulat /Etnam. — c) Curn pr#- 
pos. praiter apud Plant. Pan. prol. 19. Neu dis- 
siguator prater os obambulcl. ^ 2. Laliori sen- 
su, vel translate, ul aliis placet, est circum am- 
bulare, circumire, girare, andare allorno, in vol- 
ta, K£?t r jQ£j(<i, n&cinaxztA. Liv. 25. 3'J. Milites ob* 
ambul antes ante vallum porlasquc. Ovid. 2. Met. 
851. Mugit, et in leneris formosus obambulat 
herbis. Sueton. Tib. 11. Sine lictore gymnasia ob* 
ambulans. Sunt qui leg. gymnasio. — Absolute. 
Ovid. 2. Trist. 459. Seilj cui latretur, quum so- 
lus obambulcl ipse. Sueton. Tib. 25. extr. Hex- 
tramque obambulaniis . vt'luli incumbens^ quoad 
peragcretur s^rmo. continuit. 

OBARATOR. r. IMl'ORCITOR. 

OBARDEO. ardes, vel obardescu, ardescis, arsi, 
ardes^ertt, n. 3. (ob el ardesco) contra , vel ante 
aliquem ardcre. Slat. 9- Theb. 856. quum torva 
clipei nietuendus obarsit Luce Drjas, tremor oia 
rcpens ac viscera torsit Arcados. 

OUARESCO, 3rescis, atui, arcscerr, n. 3. Cob 
et aresco) circumquaque arescerc, trerij^caiyi/jtat. 



OBBA 

Lactanl. Opif. D. 10. Membrana '"a (ocuh)quam 
siccari et obarescere non oportel. Qucedam MSS. 
habent arescere, 

ABA It MAT US, a, um. V. vou. seq. 

OBARMO, as, avi, alum, are, a. 1. (ob el ar- 
mo). L'art. Obarmans I.; Oba-matus II. — Ob* 
armare est idem quod arrnare, aut contra aliquem 
armare. 

I.) Prop tie. Ilorat. 4. Od. i. 20. Amazonia se- 
curi Dexlras obarmet. Apui. 9. Met. init. Hie car- 
nifex contra me manus imjiias obarmahat. Auson. 
epigr. 25. Mater Lacaena clipeo obarmans Clium, 
Cum hoc, inquit, aul in hoc rcdi. 

II.) Translate. Apul. 2. Met. Perfrictis oculis 
et obarinulis ad vigilias. 

OB.AlU), as, avi, alum, are. n. 1. (ob et aro) 
KiZ'.zzzui, circum aro, vel arando excolo. Liv. 23. 
ill. a med- Et quum hoslcs obarasscm quidquid 
herbldi exlra murum est. 

OBARRHATIS vel obarratus, a, urn , adject. 
airba obligatus. Sulpic. Sev. ep. ad Bassul. sub 
init. Si quid ad amicurn familiaritcr scripsi, si 
quid forte, quod ludimus, quod velim tamen oc* 
cultum esse, dictavi, omnia ad le prius pasne quam 
fuerint scripta aut dictala, perveniunt. Nimirum 
obarratos habes uolarios meos, per quos tibi no- 
stras ineptiaj publicantur. 

OBATKKj a, um, adject. uirojxe"X.a;, quodammo- 
do ater, subater. Plin. 18. Hist. not. 35. 79. (349). 
Nascens luna si eornu superiore obatro surget. ffar- 
duin. in MSS. invenit obatrato, quam lectionem 
SilUg. in texlum recepit. 

OBATRATUS, a, urn. V. voc. praced. 

0BATRESCO, is, ere, n. 3. (ob et ater) ater 
flo. Firmic. prcef. Mathes. Lacus liveotibus spu- 
uiis obatrescit. 

OBAUDIENS, enlis, particip. ab ofeoudio, obe- 
diens. Hinc Comp. Obaudientior apud Ambros. 
orat. subject, ep. 21. Quid obaudientius potest es- 
se, quam ut Christ! sequamur exemplnrn? 

OBAUDlEMTlA, *, f. 1. obedieotia. Tertull. 
Exhort, ad castit. 2. a med. Voluntas Dei in ob* 
audienliam venerat. 

OBAUDlO, is, Ivi vel li, ire, n. 4. idem atque 
obedio. Apul. 3. Met. Secreta, quibus obaudiunt 
Manes. Ter lull. 2. advers. Marcion. 2. extr. Adam 
non obaudiit. — Part. Obaudiens V. loco suo. 

OBAUDITlO. onis, f. 3. obaudientia. Gloss. 
Philox. Obauditio, J-raxor]. Vulgat. vet. /to., (ed. 
A. Maio) 1. Petr. 1. 14. Quasi filii obauditionis, 
non commisceotes vos illis prioribus ignorantia 
veslrae desideriis. 

OBAURATUS, a, um, particip. ab inusit. oftau- 
ro: indorato, iuauratus. Apul. 11. Met. Alius 
soccis obauralis, indutus serica veste, mundoque 
prelioso. 

OBBA, a?, f. 1. sorta di bicchiere , o vaso da 
vino. Gloss. Philox- Obua (leg. Obba, ut mouet 
Voss. in Elymol.) dufii!-. iv to -zoic vaxpoif otzev- 
oouciv. h. e. quo libant raortuis."A/x/34 autem aliis 
est calix, puculum: aliis olla, aut cadus. Videtur 
esse ab llebr. ^n ob uter, Italice olre. Plin. 33. 

Hist. nat. 8. 41. (123). vertens locum I/ioscorid. 
I. 5. c. 110. ubi de hydrargyro conficiendo sermo 
est, aup'.Ko. veriit caliccm, seu operculum, quo 
ferrea concha cunlegitur. Atheneeus I. ll.c.8. ad 
fin- die it. ^jj./j/.y.x- esse pocula iu acutum fasligie,* 
ta. Quare si Gloss, ere dim us, obbas esse aUfliK&z . 
erunt e;e similes iis, qu;e Itali dicurit caraffe, at t 
caraffmi, fundo et venire la to, collo et ore «:■- 
gusto. Nonius quoque p. 146. 8. Merc, scribit ob- 
bam esse poculi genus, quod nunc ubba dicitur. et 
p. 545. '2. esse poculi genus vel ligneum , vel ei 
spar to. farro ibid, el 20. Dolia, atque apothecas 
triclinia res, melicas Catenas . obbas. et Curnanos 
calices. Id. ibid. Ulrutu meridie, an vespcri lu- 
beniius ad obbam acccdas, locus, actus, adventus 
declarabit. In bis Parr onis verbis et puculum in- 
telhgi potest, et vus : at \as aplius intelligitur et 
quidem non modicum, et la to fundo, ut facile se- 
deal, (Iiali dicunt bar He) in illo Persii 5. 146. 
Tun 1 mate Iransilias? tibi toita cannabc fulto, Cai- 
■io sit in transtro? Vejnnlanuinque rube Hum Ex- 
halcl vapida l;esum pice scssilis obba? Ter lull. 
Apolog. 13. Quo diffcrt ab epulo Jovis silicer* 
niiim? a sinipulo obba? ab haruspice pollinclor? 



OBBATUS 

Ex his patet, obbam esse vas ad funeris usum, h. 
e. iliud, quod saepe in sepulcris defodimus, caraf- 
fa, scil. lato fundo et ventre, aoguslo collo el ore. 
— Obbam panico Iribuit Ptinius, cujus bsec ver- 
ba sunt 18. Hist. nat. 7. 10. (53). Panicum a 
paniculis dictum, cacuraine languide nulante, paul- 
latini cxtenuato culmo psene in surculum, prasdeo- 
sis acervatur granis, cum longissima pedali obba. 
Ubi ffarduin. in MSS. legit Ob fa. Libentius ve- 
ro, inquit, multo agnoverirn , litteris permutatis, 
foba, vcl potius phoba. Est enim fcfir, Theophra- 
sto Ilisl. plant. I. 8. c. 3. arundiuacea coma fru- 
gum omnium, quae ad milii sirailitudinem gurgunt: 
to.' piv svst Qteiywj xd 5s veSpoira \o/3cv, xd 

pc'/wj. Hinc in allatu Plinii loco Sillig. legit 
phoba. 

OBBATUS, a, urn, adject, in obbce figuram fa- 
ctus. Apvl. 10. Met. Castor et Pollux, quorum 
capita cassides obbatee stellarum apicibus iosignes 
contegebant. Apud ffelmenhorst. p. 254. legitur 
obatce: unde quidam suspicantur esse pro ovatce, 
facili mutalione b in v. Apud Pricceum p. 234. 
est cerata. Si obbatce retinemus, erunt cassides 
infra latae, supra in acutura desinentes, ut in Ob- 
ba est dictum. Si ovatce, quod rectius videtur, e- 
runt in dimidii ovi formam, quales babent capita 
Dioscororum in numrais gentis Antestice, Cordia?, 
allarumque. V. PILEATUS et PILEUM. 

OBBlBO, is, ere, a. 3. idem ac bibo, vel celeriter 
bibo. Cic. 1. Tusc. 40. 96. Tberamenes quum eon- 
jectus in carcerem tnginta jussu tyrannorum ve- 
nenum ut si liens obbibisset. P. Victor et Grttter. 
fix MSS. quamplurimis leg. obduxisset , quam ie- 
ciionem probavit Orellius. 

OBBLAtErATUS, a, urn, particip. ab inusit. 
obblate.ro, contra allquem blateratus. Apul. 9. Met. 
His et aliis similibus afTaniis frustra obbialeratis. 
Al. leg. adblateratis, quod rectius videtur; al. ad- 
blaterantes; al. blateratis. 

OBBLATERO vel obblactero, as, are. V. OBLA- 
TRO si'b a. 

OBBROTESCO, tescis, tui, tescere, inchoat. n. 
3. Part. Obbrutescens. — Obbrutescere est bru- 
tum fieri, sensum, rationed), vitam amittere, per- 
dere la ragione, ctXo-yos yivop.ai. Paul. Diac. p. 
187. 2. Mull. Obbrutuit {quod in Codd. unico b 
scribitur) obstupuit, a bruto, quod antiqul pro 
gravi, interdum pro stupido dixerunt. Afranius: 
«Non possum verbum racer*, obbrutui ».Lucret. 3. 
546. et apud Non. p. 77. 32. Merc. An contracta 
suis e partibus obbrulescal. Prudent. JSamartig. 
652. Damna aure6, Pater alme, meas et claude 
meatus Obbrutescentis capitis. Al. kg. obbruti- 
scentis. 

OBCECATIO, OBCiEGO, OBC&DES, OBCAL- 
LESCO, OBCANO et similia. V. OCCiECATIO, 
OCCiECO, OCCiEDES etc. 

OBDATUS, a, um, adject, qui obviam datus, 
seu factus est: ab 6b el datus. Plant. Aulul. 3. i. 
1. Obdati cives, populares, iocolae, aceolse, advenae 
omnes, Date viam, qua fugere liceat. Ita edidit 
Bothe, quum alii optali legerint, quod huic loco 
minus aptum videtur, 

OBDENSATlO, oois, f. 3. densatio. Sunt qui 
obdensationem legunt apud Ccel. Aurel. 1. Tard. 
1. 47.; alii contra divisim ob densationem. 

OBDITUS, a, um. V. voc. seq. 

OBDO, dis, dldi, dltus, dere, n. 3. (ob et do). 
Part. Obditus I. 1., 2. et 3. — Obdere est op- 
ponere, objicere, EirtTtd'rjLU (It. opporre, collocare 
dinanzi; Fr. metf re, placer devant; Hisp. poner, 
colocar , meter ante, delante; Germ, vor etwas 
egen,- setzen,- stellen, vormachen, vorlegen; Angl. 
to oppose or place against). 

I.) Propric. ^ l.Stricto sensu est, ut diximus. 
oppooere, objicere. Ter. Eun. 3. 5. 55. pessuium 
ostio obdo. Sic Id. Beaut. 2. 3. 36. Cootiouo 
hie se conjecit intro: ego consequor. Anus foribus 
obdit pessuium: ad lanam redit. Flor. 3. 6. a med, 
Proponlidis fauces Porcius Cato sic obditis navi- 
bus, quasi portam obseravit. Seneca Ep. 31. Sa- 
piens eris si clauseris aures, quibus ceram parum 
est obdere. % 2. Latiori sensu et ciaudere, oc- 
cluder?. Plant. Cas. 5. 2. 15. forem obdo, ne se- 
nex me oppritnat. et Tac. 13. Ann. 5. Obditis a 
teryo foribus. Plin. 6. Hist. not. 11 .12. (30). 



~ 421 — 

Portae Caucasi*, ingens naturae opus, monlibus 
ioterruptis repcnie, ubi fores obditae ferralis tra- 
bibus etc. Apul. 5, Met. Domus seris et catenis 
obdita. ^ 3, Item latiori sensu est involvere, 
implicare, involgere, intrecciare. Apul. 10. Met. 
Feralibus amiculis instrictus atque obditus, depor- 
tatur ad judicium puer. et 3. (bid. Sic illos ca- 
piilos in mutuos nexus obditos atque nodatos, cum 
mullis odoribos dat vivis carbonibus adoleodos. 

II.) Translate. Ovid. 2. Pont. 2. 41. Da, pre- 
cor, accessum lacrimis, mitissime, nostris, Nee ti- 
raidis rigidam vocibus obde forem. Jlorat. I- Sat. 
3. 59. nulSique malo lalus obdit apertum, 

OBDORVlIO, is, ivijltum, ire, n. 4. (ob et dor- 
mio). Part. Obdormiturus sub a. — Obdonnire 
est idem quod dorm ire, aut valde dorrnire, x<xra- 
aatp-Mp.a.'., a'^urcwda) (It. dormire; Ft. s'endormir; 
Hisp. adormecerse; Germ, einschlafen; Angl. to 
sleep, fall a sleep). 

I.) Proprie. — a) Generatim. Plant. Amph. 1. 
1. 116. Gredo, bac noctu Nocturnum obdormivis- 
se ebrium. Adde eumd. Cure. a. 3. v. 45. Cic. 1. 
Tusc. 38. 92. Endymion nescio quaado in Latmo 
obdormivh: nondum, opioor, est experrectus. Cets. 
3. 18. Somnus medicamentis arcessendus est, ha- 
bita rnoderatione, ne, quem obdormire volumus, 
excilare poslea non possimus. Plin. 16. Hist. nat. 
10. 20. (51). Qui obdormiant sub taxo, cibumve 
capiant, moriantur. Sueton. Jug. 94. Atiam, po- 
sita in templo lectica ; dum cetera; matronae dor- 
mirent, obdormisse. Plin. 20. Hist. nat. 14. 56. 
(158). Nepetam substeroere obdormituris, utile est. 
— b) Speciatim Obdormtre crapulam est obdor- 
miendo crapulam concoquere. Plaut. Most. 5. 2. 
1. omnem obdormivi crapulam. V. EDORMIO. 

II.) Translate est torpescere. V. loc. Veget. in 
v. INDORMIO. 

OBDORMISCO, is, ere, n. 3. inchoat. ab ob- 
dormio, obdormire inclpio, dormito; item simpli- 
citer dormio, obdormio ; dormitare, xaravuara- 
^a). Sueton. Claud. 33. Ut interdiu nonnunquam 
in jure dicendo obdormisceret. et ibid. 8. Quoties 
post cibum obdormisceret, olearum ac palmula- 
rum ossibus incessebatur. Est qui leg. addorroi- 
sceret. Plin. 9. Hist. nat. 10. 12. (36). Testudi- 
nes summa in aqua obdormiscere: id prodi ster- 
tentium sonilu. Cic. 1. Tusc. 49. 117. Si supre- 
mus ille dies perimil ac delet omnino, quid me- 
lius, quam in mediis vita? laboribus obdormiscere, 
et ita conniventem somno consopiri sempiterno? 

OBDORMITIO, onis, f. 3. obdormieadi actus, 
dormizione, sonno. Augustin. in Ps. 75. 10. Du- 
rilia enim cordis, obdormitio est. 

OBDORMlTO, as, are, a. 1. idem quod obdor- 
mio. Occurrit Part. Obdormitans apud tenant. 
Forlun. carm. 3. 4. Qui adhuc more solito gra- 
viter obdormitans etc. 

OBDUGO, cis, xi. ctum, cere, a. 3. (ob et duco). 
Obduxe pro obduxisse legitur in argntn. 1. Merc. 
Plaut. 7.— Part. Obducens II. 1. c; Obductus 
I. et II. 1. 2. 4. et 5. • — Obducere est contra du- 
cere, adducere, super ducere, adducendo opponere; 
ex ob, quod et contra et ad valet, eireuayw (It. 
condurre o condur contra, condurre o trarre di- 
nanzi, condnrre o trar sopra; Ft. conduire, am- 
ener vers, devant ou sur; Hisp. traer, llevar de- 
lante 6 sobre; Germ, vor-, uber Ziehen ,- fuhren , 
heranfuhren; Angl. to lead or conduct againsf, 
fo bring, draw, lay, or put, over, to obduce,. 
induce, super iaduce). 

I.) Proprie. Plaut. Pseud. 2. 1. 13. Post ad op- 
pidum hoc vetus continuo roecum exercitum pro- 
tinus obducam. Accius apud iVon.p. 224. 12. Merc, 
Vim Gallicam obduc contra in acie, exercituve. 
Cic. 1. Att. 1. Thermus cum Silano contendere 
existimatur: qui sic inopes et ab amicis, et exi- 
stimatione sunt, ut mini videatur non esse ao-J- 
vatov , Gurium obducere. h. e. adducere , ut. iis 
adversetur in consulatu petendo, tamquam rivalts 
et jemulus. Auct. argum. 1. Merc. Plaulini, 6. 
eum putat uxor illius Obduxe scortum. — Simi- 
liter Cces. 2. B. G. 8. Ab utroque latere collis 
transversam fossam obduxit. Plin. 7. Ep. 21. Cu- 
bicula obduclis velis opaca, nee tamen obscura fa- 
cio. h. e. adduclis, opposilis, objectis. et 2. ibid. 
17- a med. Diaeta, specularibus et velis obduclis 
reduclisque, modo adjicilur cubiculo, modo aufer- 



OBDUCO 

lur. firg.2. jEn, 604. nubes obducta tuenti Mor- 
tales bebetat visus. A. e. praetenta, objecta. Curt. 
6. 5. ad fin. Vestis non toto Amazoiium corpore 
obducitur. Id. 8. 5. a med. Quum (rex) post au- 
laea, qua? lectis. obduxerat, staret. Apul. i. Met. 
Tigillo injecta atque obducta parte funiculi, et al- 
tera flrmiter in nodum coacta. h. e. circumvolu- 
la. — Hinc obducere fores est ciaudere. Propert. 
4. 5. 47. Janitor ad dantes vigilet: si pulset inanis, 
Surdus in obductam somniet usque seram. Seneca 
Here. (Et. 1548. Obducta fores, chiuse. Cf. Pe- 
tron. Satyr. 94. Ostium cell® obduxit. Al. leg. 
adduiit. Et poetice Lucan. 5. 69. mullosquo ob- 
ducta per annos Delphica fatidici reserat penetra- 
lia Phffibi. 

II.) Translate. <f 1. Est super ducere, induce- 
re, offundere, circumdare, lirar sopra, distendere 
sopra, circendare; et occurrit — a) Cum Accu- 
sativo rei, qua? inducilur, et Dativo rei, cui quid 
inducitur. Plin. 17. Hist. nat. 4. 3. (27). Terra 
rubiginem ferro obducit. Id. 23. ibid. 7. 63. (124). 
Fici cinis rosaceo subaclus ambustis cicatricem 
tenoissimam obducit- Sic Curt. 8. 10. ad /In. Ad 
ea visenda rex, nondum obducta vulneri cicatrice, 
processit. non ancora rammarginata, nondum su- 
yerinducta vulneri et clausa. Id. 4. 7. circa med. 
Obducta; caelo nubes condidere solera. Cf. Cic. i. 
Acad. (2. pr.) 6. 16. Glarissimis rebus tenebras 
obducere. Plin. 22. Hist. nat. 25.71.(146). Ete- 
lisphacos torporem obducit percusso loco. — 6) 
Cum Accusativo tantum rei, qua; inducilur. Plin. 
13. Hist. nat. 4. 9. (46). Caryotae macro corpore 
exiles crustam verius, quam cutem obducunl. Cic. 
9. Fam. 2. a med. et 2. Tusc. 15. 36. Obdu- 
cere callum. V. CALLUM. Colum. 3. R. R. 18. 
6. Malleolus radices e capite, qua recisum-est, 
aeque mitlit: quae quum excreverunl, cicatricem 
obducunl. Ovid. 1. v4rt. am. 285. Myrrba patrem, 
sed non quo Qlia debet, amavit: Et nunc obdu- 
cto cortice pressa latet. Tac. 13. Ann. 35. Ut ob- 
ducta glacie, nisi effossa humus, tentoriis locum 
non praeberet. Virg. 1. G. 116. Amnis et obdu- 
cto late tenet omnia limo. Tac. 4. Ann. 70. Et 
trahebatur damnatus, quantum, obducta veste et 
adstrictis faucihus, niti poterat,claroitaos. h. e. ca- 
piti obvoluta. Lucan. 3. 572. cruor altus in undis 
Spumat, et obduclo concrescunt sanguine ductus. 
Al. leg. obducti, h. e. fluctus tecli sanguine. Ne.- 
pos Hann. 5. Obducta node, sarmenta in corni- 
bus juraentorum deligata iucendit. h. e. quum se 
noi caelo obtendisset. — c) Obducere se tene- 
brce dicuolur, quum conlrabuntur et densanlur. 
Pfin. 11. ^t'st. nat. 37. 54. (143). Fcrunt Tibe- 
rio CaB9ari fuisse naturam, ut expergefactus noctu 
pauliisper, haud alio modo quam luce clara con- 
tueretur omnia paullalira tenebris sese obduceo- 
libus. Cf. Propert. 3. 14. 5. obduclis commiltam 
mene tenebris? ft. e. contraclis, densis. ^ 2. Hinc 
est involvere, tegere, operire, circumdare, raufoi- 
gere, coprire, cir condor e: et occurrit — a) Cum 
Accusativo rei, quae operilur, et Abiativo rei, qua 
quid tegilur. Cic. 2. Nat. D. 47. 121. Animan- 
tium pluma alias, alias squama videmus obductas, 
et ibid. § 120. Obducuntur libro aut cortice trun- 
ci, quo sint a frigoribus et caloribus tuliores. Plin. 
19. ififisf. nat. 7. 36. (119). Semina obducta cor- 
tice. Id. 24. ibid. 12. 66. (108>. Folia obducta 
araneosa lanugioe. Id. 29. ibid. 4. 22- (73). Fa- 
ciem lentigine obducit. Lucan. y. 109. caput fe- 
rali obduxit amictu. incappuccio. Stat. 12. Theb. 
700. clipeis obducunl peclora fractis. Cic. 2. Legg. 
22. 56. Reddttur terrae corpus, et ita locatum ac 
siturn quasi operimento matris obducilur. Plin. 8. 
Hist. nat. 26. 40. (96). Venam in crure vulne- 
rat, et plagam limo rursus obducil. ft. e. involvit, 
tegit et claudit. ^'irg. 1. Eel. 48. quam vis lapis 
omnia oudus Limosoque palus obducat pascua jun- 
co. Lucan. 4. 31. fit prope conserlis obduxit ca- 
stra tnaniplis. copri, nascose. Et poetice Seneca 
(Edip. 851. Obducta longo temporum tractu mo- 
ves, h. e. tecta obiivione. Flor. 4. 1. a med. Ob- 
ducere castra vallo. circondare. — b) Cum Ac- 
cusal! vo tantum rei, quae tngitur. Plin. 15. Hist. 
nat. 14. 14. (48). LanaU mala lanugo obducit- 
Similiter Id. 2. ibid. 63. 63. (159). Terra tandem 
ipsa se obducit, et scelera quoque mortaliuin o«- 
cultat. Ovid. 2. Met. 329. Nam pater (sol) obdu- 



OBDUCTIO 

ctos, luctu mlserabilis agro, Cnndideral vultus. 
Seneca Hippol. 586. Et ora morti simiiis obdu- 
xit color. — Sic obducere oculos, tegere, obscu- 
rare, caliglne ottusa. Petron. Satyr. 19. extr. Mori 
non dubia mjserorum oculos ccepit obducere. Lu- 
can. 3. 735. Nok subit, atque oculos vasta ob- 
duxere- tenebra. «J 3. Item est educere, ebibere, 
exhaurire: et notat aviditatem silientis. Seneca 
Ptqv. 3. a med. Socrates illam poiionem publice 
mixiam, non aliter quam medicamentum immor- 
talitatis obduxit. Petron. fragm. 42. Burmann, 
Quum mulst pultariura obduii. Seneca Troad. 
1162. noo stetit Tusus cruor, Humoque summa 
fluxit; obduxit statim Ssevusque totum sanguinem 
tumulus bibit. Aliud ex Cic. exemplum F. in OB- 
BIBO. *f 4. Obducere frontem, vallum, contra- 
bere, restririgere; quod tristitiam signiflcat, He- 
rat. Epod. 13. 5. obducta solvatur fronte seoe- 
ctus. Adde Quintil. 10. 3. 13. (ubi tamen alii pro 
frootis obducla tegunt adducta); ct Juvenal. 9. 
i. Sic Seneca Consol. ad Marc. 1 . Vultus, quern 
lot annorum continue tristitia, ut serael obduxit, 
tenet, — Hinc obductus est etiam obliquatus. 
Cic. 2. Nat. D. 43. 110. Sub lara Geminorum 
obductus parte Ceretur. Capell. 6. p. 230. Alia 
species, qua obducti circuli diversitates ostendit. 
T 5. Metapbora ducta a cicatrice auperinducta vul- 
neri et clausa, obducere est tegere, claudere, abs- 
condere : ad rem Cic. 3. leg. Agr. 2. 4. Ne refri- 
care obductam jam reipublicae cicatricem viderer. 
Hinc Pirg. 10. JEn. 63. quid me a!ta silentia co- 
gis Rumpere, et obductum verbis vuigare dolorem? 
Cf. Ovid. 12. Met. 542. quid me memioiase raa- 
lorum Cogis, et obductos aooi6 rescindere luctus? 
% 6. Obducere diem est educere, ducere, contere- 
re, transigere, insumere. Cic. 16. Att. 6. Nono cal. 
ad Sicam: ibi tamquam domi me* scilicet: ita- 
que obduxi posterum diem, mi trattenni, vi con- 
sumai, vi passai. *f 7. Pro detegcre, aperire af- 
fertur illud Lucilii apud Non. p. 360. 29. Merc. 
Vos interea lumen afferte, atque oulaea obducite. 
Al. leg. lumen auferte: qua ratione cootrarium 
fortasse signiflcat. 

OBDL'CTlO, onis, f. 3. obducendi actus, atque 
adeo tegumentum, obvolulio. ^ 1. Generating. 
Amob. 1.9. Nubila inimica obducliooe pendent. 
^ 2. Speciatim reis morti addict! caput oboube- 
batur. Hinc illud apud Ck. Rabir. perduell. 4, 
13. ; et Liv. 1.26. Caput obnubito, arbori iofelici 
suspendito. Cic. ibid. 5. 16. Carnifex vero, et ob- 
duetto capitis, et nomen ipsum cruets absit. t'n- 
caupucciamento. Ammian. 14.7. sub fin. Causa- 
rum legitima sileote defensione, carnifex rapina- 
rurn sequester, et obductio capitum, et bonorum 
ubiquc multatio versabatur per orientales provin- 
<ias. Apud Cicer. est qui malit obnuptio: sed ni- 
hil est mutandum. V. et Lucani loc. cit. in OB- 
DC CO II. 2. et Taciti ibid. II. 1 

OBDUCTO, as, are, a. 1. frequentat. vel polius 
in l ens. ab obciueo. Plant. Merc. 4. 4. 46. Nee pol 
ego patiar, sic me nuptam lam male, Mcasque in 
ades sic scoria obductarier. h. e. ioducl. 
OBDUCTUS, a, urn. /'. OBDUCO. 
OBDULCATUS, a, urn. V. OBDCIXO. 
OBDULCESCO, is, ere, n. inchoat. 3. dulcis fio. 
Class. Philox. Obdulccsco, ^asi-jO.^xuvoLUxt. 

OBDULCO, as, avi , Stum, are, a. 1. Part. Ob- 
dulcans et Obdulcatus. — Obdulcare est dulcem 
facere, edulcare, indulcare. Cent. Aurel. 4. Tard. 
1. ad fin. Coquentes atque obdulcantea sale et 
oleo. h. e. coodientes. Id. 3. ibid. 8. a med. Obdul- 
caltn panis. Vulqat. interpr. Judith 5. 15. Illic 
font eg amari obduicati sunt eis ad bibendum. 

OBDCkAtIO, onis, f. 3. actus obdurandi, in- 
duramento. 

I.) Proprie. Theod. Fri&cian. 4. p. 316. 6 is ed. 
Aldo. Unde 'it lotius corporis obduratio, stoma- 
i-hi , epaiis, splenis , etc. Et proplerea prohibetur 
fel ad vasculum permeare, quod Grace boledon 
vocamus. 

II.) Translate. Auguslin. Ep. 105. ante med. 
et Enarr. in Psalm. 77. el alibi, <ie ea, qua 
Deus obdurat impios non imperliendo rnisericor- 
diam. 
OBDCRATUS, a, urn. V. OBDDRO. 
OBDCREFAClO, is, ere, a. 3. obdurare. Est 
Nonii p. 23. 7. .flferc. 



— 422 — 

OBDOREO, es, ere, n, 2. obdur^sco. Gloss. 
Lat. Gr. Obdureo, axXnp'Jvoucu. 

OBDURKSCO, rescis, ruij rescere, n. 3. Part. 
Obdurescens I. et II. — Obduresco est idem ac 
durus fio, oxXrjpu'vopai (It. indurare , inrfuiire; 
Fr. se durcir , devenir dur; Bisp. endurecersc; 
Germ, hart werden , verbarten; Anal, lo grow 
hard, become hardened or callous). 

I.) Proprie. Cato R. R. 50. Ea postremum a- 
rato, dum ne prius obdurescant. Varra 3. R. R. 
14. 5. Cocblearum semen iniuutum ac testa mol- 
li diuturnilale obdurescit. Proper t. 2. 19. 53. Gor- 
gonis et satius fuit obdurescere vullu. Plaut. True. 
a. 5. v. 24.1ta miser cubando in lecto hie exspe- 
ctando obdurui. Feget. 3. feterin. 57. 3. Sparteam 
veterem contundes, ex oceto in olla nova deco- 
ques, ex quo ungulam obdurescentern ob>olves. 

II.) Translate est hebetem ac stupidum lieri, 
non seolire, callum obducere, sicut membra cal- 
losa, aut gelu obdurata dolorem non seoliunt. Cic. 
13. Att. 2. Jam ad ista obduruimus, et bumani- 
tatem omnera exuimus. Id. Mil. 28. 76. Sed nescio 
quomodo jam usu obduruerat et percalluerat ci- 
vitatia incredibiiis patientia. Id. 10. Att. 9. Ad- 
ventus Philotimi exanimavit omnes. qui mecum e- 
rant, nam ipse obdurui. Id. 2. Fam. 16. Nisi diu- 
turna desperaiione rerum obduruissei animus ad 
dolorem novum. Id. 2. Phil. 42. 108. His qutdem 
jam inveteratis consuetudine obduruimus. Id. 7. 
Verr. 13. 34. Quum in ejusmodi patipntia tur- 
pitudinis, aliena, non sua satietaie obduruissei. Id. 
3. Tusc. 28, 67. Idque indicatur eorutn patientia, 
qui quum multa sint s«pe perpessi, facilius fc-unt 
quidquid aceidit: obduruisseque sese contra forlu- 
nam arbitrantur. h. e. constantiam induisse. Id. 
5. Fam. 15. Ad amicos ne confugiam? ijuorur 
alii occiderunt, alii oescio quo pacto obduruerunl. 
h. e. benevolentia in me miniine moveii viden- 
tur. Id. 1. ad Brut. 18. a med. Obdurescunl enim 
magis quotidie boni "iri ad vocem tributi. h. e. 
non ilectuDtur, resistunt, recusant. Est qui malit 
obsurdescunt. Quintil. 1. 12. 9. Dociliora sunt 
ingenia, priusquaro obduruerunl. Ammian, 17. 14. 
Quum obslioatissimum regem -obdurescentern ad 
guscipiendam cernerent pacem, (legati) ncgotio re- 
dierunt infecto. 

OBDCRO, as, Svi , alum, are, 1, Part. Obdu- 
ralus sub A. — Obdurare occurrit A) Active; el 
B) Absolute, h. e. neutrorum more. 

A) Active est durum facere, indurare, nyj.r,- 
pjvto; et occurrit translate tanturn Part. Obdura- 
tus apud Nazar. Paneg. ad Constantin. 13. Inge- 
stos quotidie luctus callo quodam obdurata na- 
tientiae su6tinere. Capitolin. Pertin. 9. Alimentaria 
compendia, qua novem aonorum debebantur, ob- 
durata verecundia (.carrige inverecundia) gustulit. 
V. INVERECCNDIA. Imp. Constantin. Cod. 10. 
19. 2. Si quig in obdurata nequitia permanebit. 

B) Absolute, h. e. neutrorum more et trans- 
late obdurare est durare, firmare animum , per- 
stare, suslinere, patsenter et conetanler ferre, star 
saldo, sofferire, persistere. Plaut. Asin. 2.2.56. 
Pernegabo, atque obdurabo , perjurabo deuique. 
Moral. 2. Sat. 3. 39. Persia, atque obdura. Ovid. 
5. Trist. 11. 7. Perfer, et obdura: mutto gravio- 
ra tulisti. Sic Catult. a. 10. Mec qua fugit sectaro, 
nee miser vive, Sed obstinata mente perfer, ob- 
dura. Vale, puella, jam Catullus obdurat, Ncl te 
rcquiret etc. et ibid. 19. At tu, Catulle, rk-stinalus 
obdura. — Passive impersonaliter. Cic. 12. Alt. 
3. Quare obduretur hoc triduurn. si pazie.nti, si 
soffra. 

0b£1)IENS. enlis. V. OBEDIO in tin. 

OBEUIENTER, adverb. Cornp. Obedientius et 
Sup. Obedientissime. — Obedienter est curn obe- 
dient! a, obbedientemente , obbedendo, ejttei.Vm;. 
Liv. 5. 12. extr. Collatuin obedienter, missurnque 
ad exercitum est. Id. 21. 34. Obedienter imperata 
facere. Id. 39. 53. ad fin. facere adversus aliquerii. 
h. e. alicui parere. Id. 38. 34. Nihil obedientius 
fecerunt, quam ut muros diruerent. Auguslin. 22. 
Civ- D. 8. a med. Obedientissime paruit. 

OBEDlENTlA, ae, f. 1. obtemperatio,obsequium, 
uttay.GT), e-jtretS'cta (It. obbedienza; Fr. obeissance, 
toumission, dependance.) Hiap. ooe«(iencia, xuje- 
tion; Germ, der Gthorsam; Aogl. obedience, sub- 
mission, dutifulness). Cic. 5. Parad. I. 35. Ser- 



OBEDIO 

| vitus est obedienlia fracti animi, et arbiirio ca- 
renlis suo. Id. I. Off. 29. 102. AppetUus relioquunt 
et al'jiciunt obedientiam, nee ration! parent. Plin. 
11. Hist. nat. 17. 17- (.53). de apib. Mira plebi 
circa regem obedienlia. Id. 8. ibid. 1. 1. (1). de ele- 
phant. Intellecius i 1 Lis sermouis pairii, et imperio- 
ruin obedienlia. 

OBEDlO, is, Ivi. Hum, ire, n. 1. Est ex ob et 
audio; hinc et OB AUDIO legilur, quod V. loco 
suo; immo in Plaut. Pers. 2. 4. 2. et 3. 1. 50. 
in MSS. est obcedire anud Taubmann., atque ila 
etiam apud Cic. 3. de republ. 29. et Fronton, de 
fer. Als. ep. 3. sub init. <m loc. infra cit. sub 
I. 2. c. — Obedibam et obedibo pro obtdiebam et 
obediam positiones sunt in quarla ''onjuiiatLiine 
ab antiquis usitata. Afranius apud Non. p. 507- 
30. Merc. Meo ui obs^quar amori, obedibo tibi. 
Hac Forcellinus, qui forma obedibam nullum 
altulit exemplum. — Part. Obediens I. 2. et in 
fin.; Obediturus et Obediendus II. — Obedire 

I.) Proprie ^ 1. Generatim ei raro est auscultare, 
alterius verbis aurem prabere ct consilium sequi. 
Vepos Datam. 5. Quod quibus rex maxime obe- 
diat, eos habeat inimicissimos, ^ 2. Speciatim 
et sape est parere, obtemperare, obsequi, audien- 
tern esse, inservire, KsiScuas (It. obbedire; Fr. 
obeir, i-tre soumis; Hisp. obedecer; Germ, gehor- 
chen, gehorsam sein, dienen; Angl. fo obey, gi- 
ve obedience to , give ear to , comply with ) . 
Occurrit — a) Cum Dativo. — Activa forma. 
Cic. 3. Tusc. 12. 36. Parere et obedire prace- 
pto. Id. 1. Nat. D. 8. 19. Obedire et parere vo- 
luntati. Id. 3. Legg. 2. 5. Obtemperare et ob- 
edire magistratibus. Nepos Epam. 8. Obedire le- 
gi. Cic. 3. tie republ. 29. L't qui adhuc voluutate 
nobis obediunt. terrore teneantur. Id. Ccecin. 18. 
52. Si servulis hoc nostri$ concesserimus, ut ad 
verba nobis obediaot, non ad id, quod ex verbis 
intelligi possit, obtempcrent. Id. 6. de republ. 
26. Impulsu libidinum voljptatibus obedientiam. 
Sail. Cal. 1. Veiuti pecora, qua natura prona et 
ventri obedienlia finxit. h. e. insenientia. Sic Cic. 
Brut. 69. 242. Multorum obedire tempori, mul- 
torumque vel honor! vel perirulo servire. accomo- 
darsi. — Passive impersonaliter. Liu. 4. 26. extr. 
Ulrimque enixe obediturn dictatori est. — 6) 
Absolute Suelon. Cal. 2i>, Moocnti Antonia avis, 
tamquam parum esset non obedire: Memento, ait, 
omnia mihi et bomini lice re. — c) Cum Accu- 
sative). Apul. 10. Met. Atque h«r omnia per facile 
obediebam. Pronto ad I'erum Imp. (edenle ite- 
rura A. Maio) ep. 7. l't neque, ilium pigerct. neque 
me puderet, ea ilium obcedire mihi, qua rlientes, 
qua liberti fidelcs ac laboriosi obsecunfur. 

II.) Translate de inanimis ct at.stractis. Plin. 
17. Hist. nat. 19. 3o. (137). Ramus olea quam 
maxime sequax atque obediturus. h. e- fauile llc- 
eiendus. Tertull. Cult. Fern. H. An el nobis qua- 
darn respeclu obedienda gravitalis propter melum 
debitum domino detrahunmr? - Hinc Part pr;es., 
'■ujus et supra exempla relulimub. 

Obediens, entis , adjective quuque usurpatur, 
unde Comp. Obedienlior I.; ei Sup. Obedientissi- 
mus I. et II.: est auieai [i.tren-, obseqren> : mo- 
rem gerens, obbediente, c.zi&i.c. 

I.; Propiie. Cic. 2. Nat. If. 3il. 77. Nulli 
est natura obediens, aut sulijectus Deus. Id. 1. 
Off. 36. 132. Appetitum laiiorii obedienlem pra- 
bere. Id. Pis. 34. Hi. Nalio temper ohedinns 
liuic irtiperio. Sail. Jug. 35. Obedicnlem esse jussis 
nlicujus. el ibid. 36. V'ivero obedient em alicui. /.id. 
26. ItS . Ct imperils vivo rum nemo obedienlior 
ine uno fueiit. Id. 28. 16. a med I'l ad nova con- 
silia gentem quoque suam obedieulem li.ibcu't. /(/. 
7. 13. Imperils u bedi cutis si mus miles. Plaut. fiticch. 
3. 3. 35. popuii prius honoiein ivipiebal snlfra^iu, 
Quam magislro ilesioeb.it esse ditto obediens. Sic 
(iiLii) audienlem esse alicui, V. AUDIO, drum que 
junxit Liv. 5. 3. arf fin. Vos interdict lis Pa iri bus 
romtnerciu plebis; ne nos comitate ac niunifleea- 
tia nostra |>ruvocemus plcbcm, ncc plebs nobis diclo 
audiens atque obediens sit. Intcrdum obediens 
dicitur qui scrvus est, subjectus, obnoxius. Sail. 
Jug. 36. ad fin. Quid erit reliquum, nisi ut illis, 
(jui ea fecere, obedientes vlvamus? Sic absolute. 
Liv. 2. 59. Ferox Appii animus quum Insuper sa- 
vire vellet contiooemquc advocaret, concurrunt ad 



OBEDITIO 

eum legati tribunique, mouentes, ne ulique expe- 
riri vellei imperium, cujus vis omnis in consensu 
obedientium esset. 

II). Translate de inanimis. PUn. 16. Hist, nat, 
43. 83. (228). Obedientissima quocumque in opere 
fraxinus. k. e. qua faciUitne cadi, duci, fleet! pot- 
est . Sail. Jug. 17. Virlule, ac diis volentibus 
magni estis et opulentt: omnia secunda et obe- 
dipntia sunt, prosper?, e soggette. 

6REDITIO, Oiiis, f. 3. idem atque obedienlia, 
■-iirzxiT;. J'ulgat. interpr. ad Rom. 5. 19. Sicut 
j!er inobedientiam unius hominis peccalores con- 
sliluli sunt mulli, ila ct per unius obedilio- 
t;eni jusli constituentur mulli. Adde ibid. 6. 16. 
it 16. -26. 
0!tKL ATI'S a. urn, V. OBKLO. 
OUELISCOLYMlM'l'M, li, n. 2. cjSiXiSxo^u/j.';- 
■ 'j, i n sir u rne ri I u tn militate, scilicet lucerna parvo 
veru prefix a. Lecit apud (htintit. 6. 3. 33. Tur- 
nebus /. 12. A-lversar. c. 11. dubitanter tameu. 
\Jii ali.i; est cimn insanabile minus in hoc toco. 
OltEl.lSCC'S. i, m. 3. o^eV-.trxo:, vox Graca demi- 
nuiiva. parvum veru. I line apud Latinos per si- 
inilitiiilineiii ^ 1. l>iclus est lapis, arlificum ma- 
nu elabor.Hus vi ad rei tnemoriam ereclus, obeh- 
s.vi, guqlia, quern ila d" 13 nit Ammian. 17. 4. de 
Thebii .Egypti. In bar uibe inter labra ingentia, 
di\ersasque mules, figments Jigyptiorum numinum 
otfiriuienies, obeli>ios vidimus plures, aliosque ja- 
i i:ritfs ri eonimhtulos: quos antiqui reges, belio 
liurnilis iientibus, aul prosperitatibus sunimarum 
iff urn elati, moolium \enis, vel apud extremos 
urbis incolas pcrscrulalis , excisos erectosque diis 
super is in religione dicarunt. Est autern obeliscus 
uspetrimus lapis, in figurant met* cujusdam sensini 
ad proceritatem consurgens excelsarn, utque radium 
imiietur, gracileseens, paullisper specie quadrata in 
vcrlieern productus angustum, manu levigatus ar- 
tilici. ILe, Ammian. Dicti sunt obehsci , quia in 
euspiiieni Jesinunt veruculo simtlem. DilTtrunt a 
pyramidibus, qua lonse sunt latiores.et structiles. 
PUn. 36. Hist. nal. S. 14. (64). Trabes ex Syeni- 
te marmot e fecere reges quodam certamine, obe- 
lisfus vucantes, Solis numini sacratos. V. ibi, et 
cap. y. 10. el 11. el apud Ammian. loc. ci(. varias 
obe I i >r o rum hislorias. V. Zoega de orig. et usu 
obeliscor. Iiomcv ann. 1797.; et adde Isid. 18. 
Oi io. 31. Suelon. Claud- 20. extr. Navem demer- 
it, qua rnagnus obeliscus ex /Egypto fuerat aiive- 
rtus. *J 2. Auson- Edyll. 14. 27. de rosa. Haec 
aperii priini fasiigia celsa obelisci, Mucronem ab- 
solvens purpurei capitis, obeliscum vocal ipsam ro- 
satn adiiuc clausam, et coni, seu pyramidis parva 
fuuram referentem. <f 3. Praterea obeliscus est 
\ir^ula jacens \eruculi figure, adseripla in iibris, 
adnotandi matia: quae et obelus dicitur. Auguslin. 
lip. 10. r.'ASTERlSCl'S, et ODELL'S.; et 'Rujin. 
2. fnvectiv. in Hieronym. 36. 

OlJKI.O, as. n vi, atum, are, a. 1. Part. Obelalus. 

— Obelare est obelo nolare. Isid. 1. Orig. 20. 
ijuoties mulli versus improbatitur, nee per sinau- 
los obelanlur. el ibid. Diple superne obelata po- 
nilur. 

OBELUS, i, m. 2. :'^i\c'r, veru apud Graecos. 
>ii.' dicitur ciiam nota quadam, veru jacentis fi- 
uura.quv adscribebatur Iibris, ubi quid essct no- 
t.ilLi dizuum, priesertim si dubium, aul iniproban- 
dum . li'tfa critica' qua? el obeiiscus. Hieronym. 
i-p. 112. n. iy. IMiror quomodo Septuaginta In- 
li-r prelum libros le^as a b Origene emend. ilos sive 
■■orruplos per obelus et asteriscos. Isid. 1. Orig. 20. 
Obelus, idest virgula jaceiw, apponitur in verbis, 
vel senlentiis superfine iteialis, sive in iis locis, 
ubi lectio aliqua falsitate nolalo esi. ut quasi sa- 
-uta jugulet super vacua, atque falsa confodiat. Sa- 
jilta enim (irar-e ',,■; ="/.:'; dicitur. Auson. procem. 
I'll. Sapient. I'l. Pone obelos igitur, spuriorum 
stigma I a v a turn. 

OIJEO, is. iv i et ii, Hum. ire, ■'». (ob et eo). Obi- 
vunt pro oheunl . V. OMNLNT loco suo. — 
Obie! pro okibit. f. EO, is, sub init. — Part. 
Otiiens. eunlis sub A. 2. /?. 6. b.; Obitus sub 
H. 7. fj.; Obiturus sub A. 4.; Obeundus sub R. 
i. a. ft 5. — Passive obiri sub B. 3. et 6. b. 

— Obire est idem atque ire versus, ad, in locum 
aliquem lit. andare verso, a, in qualche luogo; 
I'r. aller vers, in, dans; Ilisp. ir, andar bdeia, 



~ 423 — 

en, dentro; Germ, an, za, in etwas gehen oder 
kommen; Angl. to go to and fro, go through or 
all over, go ail about). Occurrit A) Absolute, h. 
e. Neulrorutn more; et B) Active, h. e. cum Ac- 
cusative. 

A) Absolute, h. c. Neutrorura more. ^ 1. Ge- 
neratim. Lvcret. i. 222. Donee vis obiit, qua res 
diverbcret ictu. h. e. intervenit, incurrit, occurrit, 
intravenne. Sic Id. ibid. 246. Incolumi remanent 
res corpore, dum satis acris v 'is obeat pro texlura 
cujusque reperta. Cic. Aral. 474. obit infera Perseus 
in loca. Liv. 31. 21. Praetor secure duos icgatos, 
Cc. Latorium et P. Tilinium, habebat: cum quibus 
circumspiccre et obire ad onirics bostiuni subilos 
conatus posset. Sic Id. 10. 25. Ne ad omnia simut 
obire unus non posset. ^ 2. Speciatim of>ire si- 
dera dicunlur, quum occidunl, aul evanescuol. 
Lucret. 4. 433. In pelago nautis ex undis ortus, 
in undis Sol fit ut videalur obire el condere lu- 
men. Cic. 6. de republ, 20. In reliquis orientis, 
aut obcuotis solis partibus. Id. Aral. 467. Abdilur 
Orion, obit et Lepus abditus umbra. PUn. 2. Ifist. 
nat. 26. 24. (95). An sidera obircnt, nascerenttirve. 
Slal. 2. Silv. 1. 209. omnia functa, Aut moritura 
vides: obeunt noctesque diesque Aslraque. ^ 3. 
Item oppida, quae intereunl eicidio, aut ruina. 
PUn. 5. Hat. nat. 3i. 39. (139). Et Acamcde obiit, 
el Hiera. et. ibid. 29. 31. (117). Obiit et Arcbao- 
polis etc. ^ 4. Hinc obire absolute de homioibus 
est mori. Plaut. I'-pid. 3. 4. 76. Maio crucislu ut 
pereas, atque Jobeas ciio. Lucret. 3. 1056. Ipse 
Epicurus obit dcturso lumine vitae. Herat* 3. Od. 
9. in fin. Tecum vivere amem, tecum obeam li- 
bens. Liv. 5. 39. ad (in. Simul f -.i rum illis palam 
dicere obituros. Adde Ilorat. 2. Sat. 8. 59. et 2. 
Od. 20. 7. Sic PUn. 7. Hist. nal. 53. 54. (180). 
Obire gaudio. et 11. ibid. 37. 71. (187). morbo. 

B) Aclive, h. e. cum Accusalivo, est ire ad lc- 
cum, aut personam aliquam, adire, subire. ■[ 1. 
Generatim. Ennius apud Festum p. 20'. 8. Mull. 
Acheronlem uunc obibo, ubi mortis thesauri obja- 
cent. At. l<?g. adibo. Cic. 3. Cat. 10. 25. Tantum 
restilisset urbis, quantum flamma obire non pot- 
uisset. Hue Forcellinus refer t et illud Livii 1. 
54. Apud milites vero obeundo pericula ac !abo- 
res, tanta caritate erat, ut etc. % 2. Speciatim 
est incurrere, aggredi, andare inconlro, assalire. 
Sil. It. 5. 644. Duruque ea commemorat, deosos- 
que obit obvius hosles, elc. Id. 4. 343. L'fentein 
collapsum poplite caso Ensis obit. h. e. ensis in- 
currit in Ufentem eumquc transabit. Sic Id. 17. 
491. Jamque ardore truci lustrans fortissima qua- 
que Nomina obit ferro. h. e. agareditur, invadit. 
^ 3. A Poetis de rebus usurpatur pro circumda- 
re, circondare. f'irg. 10. jEn. 482. cllpeum , tot 
ferri tcrga, tot aris, Quum pellis toties obeat cir- 
curndata tauri, etc. Ovid. 5. Sfel. 51. chlamydem 
limbus obibat Aureus. Id. il. ibid. 417. Obit ora 
pallor, n. e. tegil, perrundit, occupat. J'al. Flacc. 
3. 179. Sonitus obit oculos. — Passive. Ovid. 1. 
Fast. 464. Hie ubi virginea camiius obilur aqua. 
h.e. aditur, alluilur. *| 4. Loca obire — a^ Di- 
cuntur homiaes, qui ea circumennt, percurrunt, per- 
agrant, Iusttant, scortere, girare. Cic. 5. Fin, 29. 
87. Tantas regiones barbarorum pedibus obiil. Id. 
7. Fam. 1. I't nostras villas obire, et mecum si- 
mul lectirula concursare possis. f'irg. 6. 3Ln. 80J. 
Nee vero Alcides tantum lelluris obivil. Cic. 7. 
f'e>r. 12. 29. Pralores turn putant obeundam esse 
rnaxime provinciam, quum »a areis f>umenta sum. 
Ovid. Her aid. 16. 175. Sceplra parens Asia, qua 
nulla bcwtior ora finibus immensis vix obemii'a, 
tenet. — b) Sape est hue illue ire, hie illic ad- 
esse quipniam prastandi causa, quum scilicet de iis 
sermo est, qua- praseniiam hominis variis in io- 
cis requirunt, assistere, andar in persona, iro 
varsi presente, intervenire. girare qua e ta per 
far qualche cosa. JYepos Dion. 1. Legaliones ii- 
lustriores per Dionem administrabantur, quas ille 
dilijenter obeundo, fideiiter adminislrando, ilr. 
Civs. 5. B. G. 33. Quum propter loogitudinem 
agminis minus facile per se omnia obir», el quid 
quoquf loco faciendum esset, providere possent. 
Cic. 1. All. 4. Venia 3 ad id tempus, quod scri- 
bis: obieris Q. fralris comitia. et 9. ibid. 13 a 
med. Obire cceoas. h. e. disrurrere ccensndi gralia 
modo apud bunc, modo apud ilium. Suelon. Cal. 



0BE0 

11. Ganeas-capillamento celatui et veste longa no- 
clibus obibat. Liv. 7. 15. extr. Ex rogaliooe no- 
rorum maxime hominum ambitionem, qui nuadi- 
nas et conciliabula obire solili erant, conipressam 
credebant. ^ 5. Hinc obire oralione et obire 
oculis. — a) Obire oraiione est dicendo percur- 
rere. Cic. 4. f'err. 51. 125- Nolite exspectare, 
dum omnes obeam oralione mea civitates. — 6) 
Obire oculis est lustrare, circumspicere, scorrere 
con I'occhio. PUn. 3. Ep. 7. ad fin. Xeriern, 
quum immensurn exercilum oculis obisset, iltacri- 
masse. f'irg. 10. Jin. 447. obitque truci procul 
omnia visu. Adde Sil. It. 3. 169. Rursus PUn. 
8. Ep. 18. a med. Uuippe omnibus memtris ex- 
torlus et fractus, tantas opes solis oculis obibat. 
h. e. v : debat lantummodo, non fruebatur. ^ 6. 
Ralione babita significaiionis , quam paragr. 4. 6, 
retulimus, obire ponitur pro peragere, pcrficere, ex- 
seqni , fungi, fare, eseguire , esercitare , maneg- 
giare. — a) Generalim. Cic. Arch. 6. 13. Quantum 
ceteris ad res suae obeuudas conceuilur temports. 
Id. \. OraU 38. 173. Judicia privata magnarum 
rerum obire. Liv. 2. 8. Non sufficieolibus viribus 
ad consularia munera obeunda. Id. 3. 6. sub fin. 
Munus vigiliarum senatores,qui per atatem ac va- 
letudinem poterant, per se ipsi obibaot. Justin. 
41. 3- 4. Equis oinni tempore vectantur: illis 
bella, illis eonvivia, illis publica ac privata officia 
obeunl. Cic. Jtfanit. 17. 53. Ita clau;-a erant ma- 
ria, ut neque privatam rem transmarinam, neque 
publicam jam obire posscmus. et ibid. 12. 34. Ob- 
t-undi negotii, aut consequendi quastus stuuio tot 
loca adire. Celum. 12. R. R. 3. 6. Quum fri- 
goribus aut pruinis mulier sub dio rusticum opus 
obire non poteril. PUn. Paneg. 71. Obire omoes 
numeros comilalis. Cic. 1. leg. Agr. 3. 8. Obeun- 
darum hereditalum causa, h. e. visendarum , et 
adcundarum. Liv. 4. 7. Quia duo consules obire 
tot simul bella nequirent. Id. 1. 20. Obire sacra. 
Cic. 1. Cat. 10. 26. facinus. Stat. i.Achi'.l. 149. 
imperia. eseguire i comandi. J'al. Flacc. 3. 710. 
mi [listeria. — 6) Speciatim obire vadimoptttm 
est ad vadimonium ire, ad diem se sistere. Cic. 
Quinct. 17. 54. Vadimonium mibi non obiil qui- 
dam socius meus. — Et passive Id. ibid. 16. 53. 
Qua tibi vadimonium non sit obitum , eadem te 
bora consilium cepisse etc. — Et absolute PUn. 
8. Ep. 12. Si litibus tererer, obstrictum es J e me 
crederem obeunti ad vadimonia mea- h. e. discur- 
renti et ausistenli mibi, dum mea vadimonia ex- 
sequor. — c) Item speciatim obite diem, annum, 
est certo statutoque die adesse, prasto esse, se 
prasentem exbibere, ad diem se sistere. Cic. 10. 
Fam. 24. Mulli clarissimi viri, quum reipublica 
darenl operam, annum peiilionis sua nOD obie- 
runt. lazciarona correre, non si presentarono a 
concorrere. et Amic- 2. 7. Quum in hortos Bruti 
commentandi causa venlssemus, tu non afTuisti, 
qui diligenlissime semper ilium diem , et illud 
munus solilus esses obire. Id. 3. Phil. 8.20. Ao- 
tonius diem edicti obire negleiil. Id. 13. Alt- 14. 
OLire auclionis diem facile poierunt. ^ 7. Hioc 
obire di;m et obire mortem. — a) Diem svum, 
supremum obire, et diem obire est mori, tnori- 
re: qu8si sistere se ad diem a Deo constitutam. 
Sutpicius ad C'tc. 4. Fam. 12. o med. PauHo an- 
te lucern Marcel lum diem suum obtisse. Ir'epos 
JJiltiad. 7. exlr. el Dion. 2. eifr. Somno sopi- 
tus diem obiil supremum. Id. ibid. 10. in fin. et 
Suelon. T'esp. 1. Diem obiit circiler annos quin- 
quaginla natus. — b) Obire r.iortem, quasi aii- 
re, inconlrar la morte, morire. Paul. Viae. p. 
147. jVitll. Mortem obiisse ta consuetudine dici- 
tur, qua dixerunl antiqui, ob Roroam legiones du- 
ctas, el, ob Trojam duxit exercitum, {V. OB) pro 
ad: similiter vadimonium obiisse, id est ad tadi- 
moriium isse, et obviam, ad viam. Ter. Andr. \. 
3. 18. et Plaut. Aulul. prol- 15. fuit olim oui- 
dam senei mercator : Is obiit mortem. Cic. 5. 
Phil. 17. 48. Alexander tertio el tricesimo anno 
mortem oliit. Id. Cluent. 17. 48. Qois dubitet, 
quin aut obeunda mors Clucnlio, aul 6uscipienda 
accusatio fuerit? — Letum obire poetice Lucret. 
5. 1420. Ut letum insidiis qui gessit primus ob- 
iret. — Cclerum passive morte obita apud Cic 
Sext. 38. 83. Quos a majonbus nostris morte ob- 
ita positoi in illo loco atque in rostrls collo- 



OBEQUITO 



calos -videtts. Virg. 10. Mn. 641. eodem loquen- 
di modo utitur; item Lucret. 1. 135., et Auson. 
non semel. — Obitus, qui mortuus est, defonto, 
6 T8&aeds, ut est apud Priscian. 9. p. 869., ubi 
affert hac verbt ei Livio Andron, in Protesilao: 
Cupidius miserulo obitus. Apul. de Mundo. Ge- 
niis ministratur, obitis libatione profunditur. V. 
OBII. Paulin. carm. 24. 568. Ergo probata ob- 
iti, quod damnavere magislri. Inscript. noo opti- 
ma notaa apud Grater. 741. 1. mn FosfBRVNT 

MEMOS l AM PATS I SVO SATVRNIANO POTIO OBITC 
CVM COMPASS SVA VAtENTlNIANA VOLVSIA. Alia in- 

script, optima notee apud Orell. 2673. coucvbinae 
obitae. Adde aliam apud eumd. 4408. 

OBfiQUlTO, as, avi, are, n. 1. (ob et equito). 
Part. Obequilans I. 6. — Obequitare est circum- 
cqollare, xaSrtirrcsueo <It. cavalcare intorno; Fr. 
cneuauc/ier auteur ou devant, parcourir a che- 
vat; Ilisp. cabalgur al derre.dor b delanle; Germ, 
an e/icas hinreiten, heranreiten; Angl- fo ride 

round). 

I.) Propria. — a) Saopissime cum Dative Liv, 
2. 45. Obequitando castris provocandoque. Id. 21. 
54. Obequitare jubet hoslium portis, jaculandoque 
in slationes elicere ad pugnam hostem. Adde eumd. 
29, 34. Sic Curt. 8. 10. Obequitare mcenibus. et 
JO* 9. peditibus. et 3. 10. Quum agnoini obequi- 
taret, varia oratione milites alloquebatur. Ita le- 
git Mutzell.; Forcellinus et alii agmen. Ammian. 
24. 1. Obequitare ordinibus. — h) Cum A ecus. 
Ammian. 24. 2. Cujus (urfci's) obequitans mceoia 
imperator. — NB. Pro equitare simpUciter affer- 
tur illud Livii 24. 31. a med. Tanto clamore ad 
arma discursum est, ut praetores inter tumultum 
obequitaterint Syracusas. Al. rectius leg. adequi- 
taverint. 

II.) Translate. Quintil. 10. 9. 3. Si juris an- 
fractus, aut eruendae veritatis latebras adtre ccge- 
tur (oratio), non obequitabit, nee tills vibrantibus 
concitalisque scntentiis velut missilibus utetur. 

OBERRATUS, a, urn. V. voc. seq- 

6BERRO, as, 5vi, atum, are, n. 1.(ob et erro). 
Part. Oberrans II. 1.; Oberratus I.— Oberrare 
est circum errare, hac et iliac vagari, itkavdouai 
(It. errare intorno, andare vagando qua e la; 
Fr. errer autour ; Uisp. error al de»rero; Germ. 
umherirren,- sckveifen ; Angl. to wander up and 
down, wander about, stray over). 

I.) Proprie. Tac.\- Ann. 65. Quum ipsi passim 
adjacerent vallo, cberrarent tentoriis, insomnes 
ruagls, quam pervigiles- Curt. 6. 5- Ignotis Iocis 
plerique oberrabant. Plin. 29. If 1st. nat. 4. 16. 
(60). Mustela, qua id doroihus noslris oberrat. 
Pers. 4. 26. Dives arat Curibus, quantum non 
milYus oberret. Seneca Hippol. 1077. sequitur as- 
siduus comes, Nunc aqua carpens spalia, nunc 
contra obvius Oberrat. h. e. vagatur contra vel 
ante ilium. Pers. 5. 155. subeas alternus oportet, 
Ancipiti obsequio dorninos alternus oberres. — 
Part. Oberratus passiva signific. Apul. 9. Met. 
Paucis casulis atque castellis oberratis, divcrtimus 
ad quempiam pagum. girati intorno. 

II.) Translate. % 1. Oberrare dicuntur etiam 
Inanima et abstracta. Curt. 3. 4. Crebris obenan- 
tibus rivis, qui ex radicibus moolium manant.Cf. 
Sil. It. 7. 139. Qualis Mseonia passim Maeaodrus 
in ora, Quum sibi gurgitibus flexis revolutus ober- 
rat. Claudian. 2. in Rujin. 93. Magna quidem 
per rura lues, sed major oberrat Intra tecla ti- 
mor. Id. 1. Rapt. Pros. 260. Vitales utrimque 
duas (zonas, plagas cceli) quas milis oberrat Tem- 
peries. *J 2. Metaphora inest in bis. Seneca Here. 
Fur. 1280. jamduiium mini Monstrum iropium sa?- 
■vumque oberrat. h. e. obversatur. Sic Curt. 8. 6. 
ad fin. Rex,- quum tanli periculi imago oculis ob- 
crraret, etc. — Horat. Art. P. 355. et citharaedus 
Ridetur, chorda qui semper oberrat pattern, h. r. 
peccat, errat. 

OBESCET, oberit, vel aderit. Paul. Diac. p. 
188. 9. Mull. Nempe escit dicebant pro erit, ct 
superescit, supererit. Ergo hie olescet est pro ob- 
ex cit. 

OBESCO, as, arc, a.1. 6t\sd^tn } escam prwueo, 
pasco. Colum. 8. It. H. 7. 4. Madefaclo triticeo 
pane obeacant avem. Al. leg. o&esant, hoc est sa- 
ninant. 

OBESlTAS, atis, f. 3. (obesus) pinguedo, gras- 



— 424 — 

sezza, nokuaapxla. — a) De bominlbus. Sueton. 
Domit. 18. Postea calvitio quoque deformis, et 
obesitate ventris, et crurura gracililate. Id. Claud. 
41. Obesitate cujusdam fractis subselliis. Colum. 
6. R. R. 24. 3. Ne steriles eas reddat nimia corpo- 
ris obesitas, — b) De plantis. Plin. 17. Hist. 
nat. 24. 37. (219). Laboraot arbores et fame, et 
cruditate: aliqua vero et obesitate. 

OBESO, as, are, a. 1. mgrassare, sagino. V. 
OBESCO. 

OBESUS, a, urn, adject. Comp. Obesior, et Sup. 
Obesissimus sub B. I. 1. — Obesus 

A) Ab inusit. ~6b?.do, 5bSsum, obede're, est ^ 1. 
Idem atque exesus, adesus, corroso. Sever. /Etn. 
434. nee obesa cavamine terra est. ^ 2. Ilinc 
est magro, consunto, esile, gracile, exilis, marcr. 
y&vius apud Gell. 19. 7. Corpore, pecloreque 
undique obeso, ac mente cisensa, tardigenulo se- 
nio oppressum. Obi Gellius: Obesum hie notavi- 
mus proprie magis, quam usitate dictum pro exili 
atque gracilento. IVonius p. 361. 17. Merc, ea- 
dem docet eomdem ffcevii locum afferens. 

B) .'Axuptoc vel kclx avTifpacty, ut ait Gelt, 
ibid., h. e. im proprie, vel per antiphrasim sigoifi- 
cat uberem, pinguem, grasso, pingue, corpulenlo. 
Paul. Diac. p. 188. 12. Mull, pulat ita dici, 
quasi ob edendum factus: quod non place'.. Recen- 
tiores vero philologi volunt , obesum hoc sensu 
cuediam Vetborum apud Groscos vim prce se ferre. 

I.; Proprie. ^ 1. Stricto sensu. Ceh. 2. 1. 
Corpus habUissimum quadratum est: neque graci- 
le, neque obesum. firg. 5. G. de notis equi ge- 
nerosi, 80. brevis alvus, obesaque terga. Apul. 1. 
Met. de. equo. Ille terga pulposis toris obeaa con- 
vertens. Horat. 1. Ep. 15. 40. quum sit obeso Kil 
melius turdo. Colum. 6. R. R. 2. 15. liabilis et 
modica corporatura pecoris operarii debet esse, 
nervisque et musculis robusta, non adipibus obe- 
sa. Plin. 11. /fist. nat. 37. 79. (200). I idem mi- 
nus solertes , quibus obesissimus venter. Id. 8. 
ibid. 26. 40. (96). Hippopotamus adsidua sstietate 
obesus. Martial. 13. 84. Sxarus obesus. Claudian. 
1. in Eutrop. 132. obesus Lactc canis. Sueton. 
Ner. 51. Obesa cervix. Apul. 10. Met. Cibis af- 
fatim saginatus, corpus obesa pinguilie complcve- 
ram. *J 2. Latiori sensu dicitur obesus tumens, 
amplus, crassus , sine respectu ad pinguedinem. 
Colum. 7. R. R. 10. 6. de. sue- Non est conten- 
tum potione aquae, nisi obesam illuviem, atque 
distentaro pabulis alvum demcrserit ac refrigera- 
verit. Apul. 11. Met. Cutis crassa tenualur, venter 
obesus reside t. Virg. 3. G. 497. quatit aggros Tus- 
6)"s anhela sues, ac fuueibus angit obesis. h. e. an- 
gina lumeotibus. Cassiod. 11. t'ariar. 14. Addua 
in septentrionem obesiore alvei ventre generatur. 

II.) Translate est hebes, tardus, oblusus, stupi- 
dus, ottuso, tardo, ro?.zo, grosso, quia pingucdo 
sagacitatein et solertiam impedli el acrem sensum. 
Horat. Epcd. 12. 2. Munera quid mini, quidve 
labellas Miltis nee hrrno juveni, neque naris ob- 
esa3? Nanique sagarius unus odoror, Polypus, an 
gravis hirsutis cubct hircus in alis- Calpurn. 4. 
Eel. 147. Ruslica credebam nemorales carmina 
vobis Concessisse deos, et obesis auribus apta. 
Auson. epigr. 7. 20. Numcrumque doctis involu- 
tum arnbagibus Ignorat alto mens obesa visccrc. 
- — Obeso somno mori dicuntur apes a Sulpicia. 
Satyr. 56., quum obiitaa favurum desidiae >e dede- 
re, et situ veluti marcescunt. 

OBEX (pro obiex). flblcis ct objtcis, m. et f. 3. 
(objicio). Etiam in casu Nominativo obex prima 
syllaba lunga dixit Alcim. 1. 288. tunc redditur 
alvco Pristine riparuni ronelusis fluctibus obex. 
et Sidon. Paneg. 2. 492. Cerea destituit resolutis 
axibua obex- — Quod ad seriplionem attinet, a- 
pud Pirg. 2. G. 480., loco infra fit. sub I., ob- 
icibus simplici t legcbat Sulpicius Apollinaris 
apud Gell. \. 17., sod ita ut i litlcram, qu;« in 
vocabulo quoque genii mi esse debet, paullo uberius 
largiusque prununctaret. Nam verbuni istud,eui 
particula ob prngposita est, non ir.io est, sed jacio. 
Etiam Pier ins ad Virg. 10. .En. 377. testator, 
obice unico t scribi in untiquis codicibus , quarn- 
vis ihi sit dactyl us. Csus vero obtinuit, ut omnia 
ex jacio cornposita nonnisi unico i scriberentur, 
ut conicere, obicere, subicere, in quibus i modo 
longa est, quia pro dapiici »» esse censelur, mo- 



OBHERBESCERE 

do brevis, quia pro simplici accipitur. ~ Femini- 
no genere, certa lectione exhibent Virg. 10. Mn. 
377.; Plin. Paneg. 47. o med.; Gell. 17. 11. in 
fin.; Apul. apud Priscian. 3. p. 615. Putsch.; et 
Ammian. 21. 12. et 27. 10.; dubia Ovid. 14. Met. 
780. et Claudian. 2. in Eulrop. 34. — Obex, 
ab objicio, est quidquid objicitur et opponitur ad 
claudendum et impediendum: hinc Paul. Diac. p. 
187. 1. Mull. Ob ices pessuli, serae. (It. s&ar- 
ra, sbarro, serrame, ostacolo; Fr. {out obstacle 
materiel, verron, barre, traverse, barri'eres; Ilisp. 
obst dcule, barra, barrera; Germ. d. Vorge.sch.o- 
bene,der Riegel, Wall; Angl. a bar or bolt, to 
secure, a gate; any obstruction or obstacle). 

I.) Proprie. — a) De portis. Virg. 8. /En. 227. 
fultosque emuniit obiice postes. Ovid. 14. Met. 
780- portasque petunt, quas obiice flrma Clauserat 
Iliades. Al. leg. flrmo. Priscian. 2. p. 582. Put- 
sch, leg. obiice fultas. Tac. 3. Hist. 30. Ferrati 
portarum obices. et 13. Ann. 39. Obices portarum 
subversi. Sil. It. 4. 24. rcbora portis Et fldos 
ccrtant obices arcessere silva. Apul. apud Pri- 
scian. 3. p. 615. Putsch. Inflrmn scamcllorum oh- 
ice fultae fores. Ammian. 21. 12. a med. Alii fer- 
ratas portarum obices effringendos adorti. — b) 
De aliis rebus. Virg. 4. G. 422. Intus se vasti 
Proteus tegit obiice saxi. Id. 10. ibid. 377. Eccc 
maris magna claudit nos obiice pontus. Ubi Ser- 
vius: Modo usus babet, ut hie o6ex dicamus; 
ande quidam magno obiice legunt. Rursus Virg. 
2. G.iHO. maiia alta tumescunt, Obiicibus ruptis. 
rofti oli argini , i ripari. Sic Claudian. 2. in 
Eutrop. 34. victa proruperat obiice Nereus. Al. 
leg. viclo. et Stat. 3. Theb. 673. Quum vagus in 
campos frustra prohibenlibus exit Obiicibus. Se- 
neca Heic. Fur. 999. Hue eat et iliac aula dis- 
jeeto obiice. et 237. Utrimque monies solvi abru- 
pto obiice, Et jam ruenli fecit Oceano viam. In- 
script. apud Orell. 708., quae pertinet ad a. post 
Cbr. n. 46. viam ci.avdiam avcvstam <jvam dhv- 

S?8 CAKSAB PRIVS 0BICI8. PATRFACTIS ITER BXSIC" 

cato flvmikr pvhgav. etc. Gell. ft. 11. in fin. 

Quadam quasi obice sustentatus. Ammian. 27. 10. 
med. Princeps ulterius tendens, quum prope lo- 
cum venisset, eui Solicinio nomen est, velut qua- 
dam obice stetit, <loctus procursantium relatione 
verissima Barbaros longe conspectos. Id. 16. 12- 
med. Pertinax miles scutorum obicibus vertices 
tegens. h. e. sculis. 

II.; Translate. Plaut. Pers- 2. 2. 21. commo- 
randum est mibi apud hanc obicem. h. e. apud 
banc ancillam, quae me remoratur. Al. aliter leg. 
I/v. 9. 3. Per obices viarum, per adversa man- 
tium, per silvas earaus. Plin. Paneg. 47. a med. 
Null* obices, nulli contumeliarum gradus. 

OBFlDES. V. OBSES. 

OBFIRMAlE, OBFIRMATL'S, OBFIRMO et 
similia. /'. OFFIRMATK, OFFIRMATUS, OFF1R- 
MO, etc. 

OBGANNlO, OBGANNlTUS. /'- OGGANNIO, 
OGGANNTTL'S. 

OBHERBESCO, is, ere, n. 3. (ob et herbesco) 
herbam circumfundere. Gloss. Lat. Gr. Obherbe- 
seo, iseotfiQzaviZw. F- OBHERBESCERE. 

OBHJEREO, es, ere, n. 2. (ob et haereo). Prae- 
tor, perf. Obhcesi V. in voc. seq. — Part. Obhce- 
rens. — Obhaerere est idem ferine quod hare re, 
adbasrere, attaccarsi, appiccarsi, fermarsi, npooi- 
yo^tat, irpocxo^Xaoftat. Sueton. Tib. 2. Claudia 
navem cum sacrls Matris Deum Ideoe obhaerentem 
Tiberioo vado exlraxit. Lactant. Opif. D. 11. Ne 
qui forte obbareant ac resistant, stieno appesi. 

OBII.£RESCO, hferescis , haesi, haerescere, in- 
choat. n. 3. (ob et hneresco) idem forme atque ad- 
haeresecre, esserc xttaccato. 

I.) Proprie. Apul. 6. Met. Lanosum aurutn re- 
pories, quod passim stirpibus connexum obhaere- 
scit. lucret. 4. 421. ubi in medio nobis equus 
acer obhaesit Flumine. Sueton. iVer. 19. Quum in 
aede Veslne resedisset, consurgenli ei lacinia ob- 
hiesil. 

11.) Translate. Seneca Tranquill. 8. Utrisque 
( pauper ibus et locupletibus) pecunio sua obbaesit, 
nee sine sensu revelli potest. 

OBHERBESCERE, herbam increscere. Festm 
p. 190. 5. et Paul. Diac. p. 191. 8. Mull. V. 
OBHERBESCO. 



OBHORREO 

OBHORREO, es, ere, a. 2. (ob et horreo) hor- 
vidus usquequaque sum, Plin. 37. Hist. nat. 8. 
34. (113). Cujus allerum genus sanguin-js punclis 
obhortet. Ita Areval. ad Isid.; at Sillig. abhor- 
ret. 

OBI1UMO, as, are, a. 1. (ob et bumo) humo 
opplerc, riempire di fango. Tertv.ll. Pall. 2. an- 
te, med. Ceteri quoque ejus (Jerro;) ornatus, si 
quid non aliud ex alio mutant, eo monliuru sca- 
pulae decurrendo, et fontium venae cavillando, et 
fluminum viae obhumando. h. e. il dor so del mon- 
te crotlando, le. vene de' fonti nascondendosi, le 
vie. de? fiumi riempiendo^i di fango. 

OBlENS, euntis. V. OBEO. 

OBltilTO. V. OBAGITO. 

OBll,orum, m. plur. 2. mortui. Apul de Nun- 
do. (ieniis ministralur, obiis lihatione profundi- 
lur. Alii rectius leg. obitts. V. Obitus, a, «m in 
OBEO. 

OBI.NANIS, e, adject, idem atque inanis. Varro 
3. /{. R. 0. 11. de ovo gallin. Quum ad lumen 
susluleris, quod perluceat, id esse obinane, ajunt. 
Alii melius divisim leg. ob inane. 

OBINDDCTUS, a, um, adject, qui clam irrepsit: 
ab ob et inductus. Gloss. Pliilox ■ Obinouctus, 

OD-NUNT, obeunt. Festus p. 1S«J. 4. et Paul. 
Diac. p. 1SH. 4. Mull. Sic. nequinunty nequeunt. 

ORIRASCOR, asceris, alus sum, asri, dep. 3. 
<ob et irasror). Part. Obirascens et Obiratus. — 
Obirasei est idem quod irasci, vel contra irasci. 
JLiv. 1. 31. Am fortuna obirali cultum reliqtie- 
rant ileum. Adde Se.nec. Constant. 10. et Ep. 56. 
a med., u bi similiter Part. Obiratu* o:currit. Id. 
Seneca Tranquill. '2. a med. Obirascens furlunae 
animus, Apul. de Mag. Quum male audiuol, ob- 
irascuntur. Adde eumd. Florid, n. 17. 

OBIRATIO, onis, f. ?>. sdenno, iracundia Cic. 
fi. Alt. 3. a med. Abiit iralus. ElujuS nebulonis 
obtrolione si Brutus tnuveri potest, licebit eum so 
lus anies; mo aemulum non habebis. I la edidit O- 
rell. Codiccm y. B. 3. 1.2. secutus; alii vero Co- 
dices miram exhibenl lectionis varietatern. 

OlHRATIJS, a, urn. f. OBIKASCOR. 

OBlTKB, adverb, et ob et iter factum, ut Pri- 
scian. 15. p. 1014. Putsch, docel, proprie signi- 
licat per iter, in via, inter cunduiu, 'n transeun- 
do, iv iracoO'o tit. per via, i!i passaggio, in pas- 
aantlo; Fr. en voyageant . en voyage, en c.hemin; 
liisp. viajando; < ierm. auf dem Ifege, im f'or- 
bei- f or fiber gehen; Angl. by the way, in going 
along, as one gnes along). 

I.) Proprie. Juvenal. 3. 230. turba cedente ve- 
hetur Dives, et ingenli turret super ora Liburoo, 
Atque obiter Icget. aut scribet, aut dormict intus. 
Plin. 18.. Hist. nat. 10. 23. (07). Major pars Ita- 
li;o itilur rot is, quns aqua verset obiter, et mo- 
la L in correndo. et 11. ibid. 37. 53. (148). An- 
uusLiie pupil la*- obiter incident! a facile declinant. et 
•20. ibid. 3. 11. ( 48). de ovis. Cibo quot modis 
juvent,notum est, quum transmecnt faucium tumo- 
i cm, cal fnc tuque obiter fovcant. in passando. et 
33. ibid. 4. 21- (75). Alius par labor-: liumina ad 
lavandnin haoc rotnam jugis monlium obiter du- 
i ere a centesttno plerumque lapidc. h. e. ita fle- 
iiendo eorum mrsum. ut ire ac fluere non n:s- 
strnt, et inter liuendum la vent. — tilinm aurpa La- 
tin i; Lingme net ate in u'u fuit. L'n<le Augustus 
-pud i'haris. 2. p. 187. Putsch, rrprehcndebal Ti- 
herium, quod scriberel per viam fl'vTi toii obiter. 
Eliam fsibeiius usurpasse dicilur, teste eod. ibid. 
I n leg rum Charisii lynini adsrribo: Obiter divus 
lladriamis seruionum primo qiiiciil, an l.atinum 
>it: Ouamquarn , iriquil, apud I.aberiutn hiec vov 
esse dicntur, el quum fcraunis l.atinum esse ne^eti 
Addit, quia vcterus eadrm solili sint dicrre, non 
.ill denies t:ia, nl sit y.h-: s'/.Xei'}.tv. ut Plaulns' Bacch. 
1.1. 15. i, inquit, F.nd^m bibes, eadem tibi dedero 
saviufi). — De Auuusto ita subdit: llivus lladria- 
mis: Tametsi , inquit, Augustus non pereruditus 
bomo fueril, ut id adverbium usu potius, quam 
lectione protulerit, liner Charisius. 

II.) Translate. ^ 1. f'niversim obiter aliquid 
facere dicimus, quum aliud agentes simul et illud 
factmus, per occasionem, eodem tempore, eadem 
opera, in transitu, incident emente, di passaggio. 
Petron. Satyr. 31. Ne in hoc quidem tarn inole- 

Tom HI. 



— 425 — 

sto tacebanl officio, sed obiter cantabaot. et 92. 
Interrogo ego, quot estisl obiterqae per rimam 
speculari ccepi. Seneca 3. Ira 1. a med. Ira non 
in ea tanlum, in qua deslinavit, sed in occurrentia 
obiter saevit. Juvenal. 6. int. Verberat, atque ob- 
iter faciem Unit. Plin. 37. Hist. nat. % 37. (118). 
Libel obiter vanitatem magicam hie quoque coar- 
guere. Id. 20. ibid- 5. 30. (06). Sevum struthio- 
cainelirtutn tunc '--enisse sestertiis triginta, obiter 
dictum sit. Id. 33. tbt'd. 8. 44. (127). Inficiiur ita 
ramentum obiter, dum uritur. Pompon. Dig. 18. 
5. |. extr. Dicendum est, palre paciscenle et li- 
berato adversario, filium quoque obiter liberari. 
per conseguenza, in conseguenza. *f 2. Pro eo- 
dem tempore, e vestigio, protinus. Gloss. Philox. 
K'v tw ayTw, inibi, obiter. Quinlil. declam. 10. 
16. sub fin. Pessimus parentum, qui dum liberos 
suos sepeliunl, Here coolenli, ut obiter ab rogo 
siccis oculis revertantur. Apul. 6. JHet. Multis 
onustos rebus rursura, ne breviculo quidem tem- 
pore refect os, obiter reducunt. ^ 3. Obiter est 
eliam idem ac fere, quasi. Sidon. 1. Ep. 2. de 
adotescente el puella nupturis. Anni obiter tha- 
lamo pares. 

OIllTL'S, a, urn. V. OBEO. 
OBIT US, us, id. 4. (obeo). Obitus, i, m. 2. ap- 
yaiy.Ci' ) ut senati pro senattis, tumulti pro tu- 
mullus. Apul. 2. Dogm. Plat. Sed neque ob- 
iti causa lamentationes suseipi uportet — Obitus 
^ 1. list adilus, interventus, occursus, venuta, 
tnconl.ro. Paul. Diac. p. 188. 7. Mnli. Obitu 
dicebant pro aditu. Nonius p. 357. 21. Here. 
Obitus rursus adveotus. Accius apud eumd. ibid. 
Atlat, nisi me fallil in obitu sooitus. Turpilius 
apud eumd. ibid. Ecquis est, qui interrumpit ser- 
nionetn treum obitu suol Ter. Hecyr. 5. 4. 17. 
Antiquam adeo tuam venustatem ob tines, Ut vo- 
luplali obitus, sermo , adventus luus, quocumque 
adveneris Semper sic!. Ubi Bonat. Inter obitum 
ct adventmn hoc interest, quod obitus est, quern 
casus affcrl: adventus, quern voluntas et destina- 
tus locus. Apul. 9. Mel. Nee immerito priscae poe- 
ticne divinus auclor apud (irajos, summae pruden- 
tiae virum monstrare cupiens, multarutn civitatum 
obitu et variorum populorum cognitu summas ad- 
cptnm virtutes ceeinit Flomerus Odyss. I. 1. i;. 
I. eurndem so'XJTConov vocat. Hinc Horat. Art. P. 
142. (Jui mores hominum mullorum vidit et ur- 
bes. f 2. Item est occasus, et dieitur de stellis, 
occaso, il tramontare. Cic. 1. Divinat. 56. 128. 
Solis et lume reliquorumque sidcrum ortus , obi- 
tus motusque cosnoscere. Adde eumd. 1. Orat. 42. 
187. et 2. .Vol. V. 1. 19. Sic Lucrel. 4.393. lon- 
«os obitus {sidera^ exorta revisunt, Quum permen- 
sa suo sunt caelum rorporc ciaro. Calull. 66. 2. 
(Jui stellarum ortus comperit atque obitus. f'irg. 
1. G. '257. >>ec frustra signorum obitus sperula- 
mur et ortus. ^ 3. Praegnanli, uti ajunt, signi- 
firalione est mors, interims, pernicies, morre, ob- 
ito, disf'atla, rovina. Cic. '2. de republ. 31. Tan- 
turn odium popuium Romanum regalis nominis 
tenuil, quantum tenuerat post obitum, vel polios 
eicessurii Romuli desiderium. el 1. ibid. 41. Sirut 
ait Ennius post optimi regis obitum. Sutpicius 
apud Cic. i. Fam. 5. Posteaquam mihi renuncia- 
lum est de obitu Tulliae, liliae tuae. Brutus apud 
eumd. II. ibid. 10. Quantam periurbationem re- 
run) urbanarutn afferat obitus consilium, fees. 2. 
li. G. 20. ; et JVepos Timoth. 4. Post cor urn ob- 
ilum. Ovid 3. Met. 136. dicique beatus Ante ob- 
itum nemo supremaque funera debet. Suet on. Cal. 
8. Obitus immaturus. Tac. 3. Ann. 19. Vipsnnia 
e\cessil, una nmniuni Agri]'p;e liberoruui miti ob- 
itu. Piig. 4. .lln. 403. longum mi scrata dolorem 
niflirilesque obitus. Cic. 2. Divinat. 16. 37. Non 
er^u omnium iulcritus atque obitus naturo con- 
ficiet. OrelUus ortus: /'. ibi varr. leclt., et Mo- 
ser. ad h. 1. Id. Pis. 15-34. (Jui dies post obitum 
occasumque tioslrum rei publicae primus illunt. 
h. e. post exiliuui nostrum. ^ 4. Hem est exse- 
culio, sicut dicimus obire munus pro exsequi. 
Tertttlt. Fug. in persecut. 1. Ante determined 
oporlet de statu ipsius persecution!?, ulrum a Deo 
obvenit, an a diabolo, quo facilius de obitu ejus 
constare possit. 

OBJACEO, ccs, cm*, cere, n. 2. (ob et jaceo). 
Part. Objacens. — Objaceo est idem atque con- 



OBJECTO 

tra, ante, vel e regione, aut obviam, aut circum 
jaceo, seu positus sum, ctvuxsjjtat; hinc Festus 
p. 205. 0. Mull. Objacuisse ante jaculsse. (It. 
giaceie contra, o aWineontro, dinanzi, presso, 
alPintorno; Fr. efre couche. devant, etre situe 
attpres, autour ou en face; Hisp. estar acosta- 
do delante, junto, cerca; (ierm. vor-, bei etwas 
liegen, vorliegen; Angl. lo tie against or in the 
way). Occurrit — a) lieneratim. Ennius apud Fe- 
stum p. 201. 8. Mull. Acheron tern obibo, ubi mor- 
tis thesauri objacent. Liv. 2. 65. Saxa objacentia pe- 
dibus ingerit in subeuntes. Sic Id. 0. 2. SaiOrum 
ingentium objacens moles. Co 'um. 2. ii. JR. 17. 2. 
Schneid. Omnes lapides, et si qua objacent falcibus 
noxia, colligi debent. Frontin. Aguced. 93. Paucis 
circa ipsum oppidum objacenlibu9 euilis. — 6) 
Speciatim de rcgionibus. Plin. 4. Hist. nat. 12. 
10. (57). Spiraeo promontorio objacent Eleusa, A- 
dendros, etc. Tac. 5. Hist. 6. de Judcea. A me- 
ridie jEgyptus objacet: ab occasu Phcsnices et ma- 
re. Mela 2. 3. Graecia loniis fluctibus objacet. 
Plin. 6. Ep. 31. a med. In ore portus insula as- 
surgil, qufe illatum vento mare objacens frangat. 
Stat. 4. Theb. 61. quaque objacet atto Isthmos, 
et terris inaria inrlinata repellit. 

OBJECTA, drum, n. plur. 2. V. OBJICIO in 
fin. 

OBJECTACCLL'M, i, n. 2. (objeclo) obex, ob- 
staculum. I'arro 3. B. R. 17. 9. Objectaculo, 
quo aestus (marts) bis quotidie ab exorta luna ad 
proxiniam novam introire ac redire rursus in ma- 
re posset. Pontedera Oper. post. T. 1. p. 106. 
conjeetabat Icaendum ex Codd. vesligiis objecto 
spiraculo; at Schneider, praefeil objecta mole. 

OBJECT AM EN, t n is, n. 3. (objecto) objectatio, 
exprob ratio. Gloss. Lai. Gr. Objeclamen, sfiCkr-ua. 
OUJKCTAMENTUM, i, n. 2. (objecto) rinfac- 
ciamenlo, objectatio, etprobralio. Apul. de Mag. 
sub init. Quae quum intelligerem non tarn crimi- 
na judicio, quam objeclamenta jurgio prolata, 
etc. 

OBJECTATIO, onis, f. 3. actus objectandi, h. 
e. opponendi, exponendi, atque adeo interveniendi. 
1.) Proprie. Capeil, 6. p. 313. Benignitate lar- 
gissima sensim ipsam notionem meae objectationis 
aperui. h. e. moustravi, quid utilitalis meo inter* 
ventu proveniat. 

II.) Translate est opposilio, exprobralio, rinfac- 
ciamento. Ctes. 1 . B. C. 60. Quum ex alioram ob- 
jectalionibus, turn eliam ex domeslieo judicio at- 
que animi conscientia intelligebant. 
OBJECTATLS, a, urn. V. OBJECTO. 
OBJECTlO, onis, f. 3. actus objiciendi , h. e. 
opponendi contra aliquem. 

I.) Proprie. Amob. 6. 3. Deos conveoil te- 
ctorum munitionibus claudere , saxorum aut ob- 
jectione tuturi? Ca>l. Auret. 1. Tard. 1. n. 20. lis 
lebus, qu3?-i.ommovere caput valent, ut sunt ea, 
qua? cum objeclione plurima corporis fieri juben- 
tur. h. e. jaclatione. 

II.) Translate. % 1. Est exprobratto. Ter lull. 
2. ad I'xor. 5. extr. Objeetio nominis. Capeil. 5. 
p. 14-2. Intentio est objeetio ejus facti, quod in 
judicium venit. ^ 2. Item id , quod adversario 
objicitur. Augustin.de IVatur.et Grat. 10. Obli- 
lus est jam se ill i respondere, qui rem non negat, 
cujus objectionem paulio ante proposuerat. Sic 
fet. Scholiast, ad Juvenal. 10. 324. Sed casto 
quid forma nocetl Quasi objeetio. Adde eumd. 
ibid, ad v. 346. 

OBJECTO, as, Svi, atum, are. a. 1. frequentat. 
vel in tens, ab objicio. — Part. Objectans I.; 06- 
jectatus II. 2. — Objectare est ante aliquem ja- 
ccre, opponerc, irropoXXw. (It. git tare dinanzi, op- 
porre; Fr. mcltre devant, opposer; Hisp. poner, 
meter delante, oponer; tierm. vor-en'gegentuer- 
fen,- st e lien; Angl. to throw in the way of, ex- 
pose). 

I.) Proprie. f'irg. 1. G. 386. peiagi vo lucres 
Nunc caput objectare fretis, nunc currere in on- 
das. h. e. injicere, iromergere, attuffare f cacciare 
il capo neracqua. Stat. 2. Theb. 601. oon se- 
gnius ardet Hue illuc clipcum objectans. 

II.) Translate, ^f 1. (ieneraiim est objicere, 
exponere, esporre, mettere a cimento. Sail. J'xg. 
1. Staiuit eutn objectare periculis. Sic Pirg. S. 
j£n. 721. caput objectare periclit. Id. h.G, £18. 

54 



OBJECTOR 

corpora bello. Tac. i. Ann. 5. aliquem dolo et 
casibus. Virg. 12. u£n. 229. Non pudet, o Rntuli, 
pro cunctis talibus unam Objectare animara'? — 
Hue referri potest et illud Ovid. Halieut. 91. Ob- 
jectare moras, h. e. interponere. ^ 2. Specialitn 
eit exprobrare, opponere, crimlni dare, opporre, 
rinfacciare, accu$are. — a) Cum Accusat. rei et 
Dativo persona. Plant. Trin. 3. 2. 28. Objectare 
alicui ioopiam. Cic. Dom. 29. 76. Io islo ttio ma- 
ledicto probrum non modo mihi nullum objectai, 
sed etiam laudem illustras meam. Adde Sail. Jug. 
85. ed. Kritz. Cu?s. 3. B. C. 48. Quum in co'l- 
loquiis Pompejani famem nostris objeclarent. Sail. 
Jug. 94. ed. Kritz. Objectare alicui vecordiam. 
Liv. 9. 34. a med. Contagio ejus, quod quserebat 
ipse, criminis objectata ab inimicis est. Justin. 12. 
6. 4. Qua cade exsultans, mortuo patrocioium 
Pbilippi laudemque palerna militia objectabat. 
Tac. 4. Ann. 52. Objectare alicui crimen itnpu- 
dicitise, veneficia in prinoipem et devotiones. Apul. 
Florid, n. 3. sub fin. Hoc genus crimina ApoU'i- 
ni objectata. Ovid. 2. Met. 400. oatumque obje- 
rtat et imputat tills. — b) Cum Infinlto. Plant. 
Merc. 2. 3. 76. uxori mes Mihique objectant le- 
nocinium facere. ^ 3. Item universim quippiam 
alicui tlicere. quod displiceat. Plant. Most. 3. i. 
123. cave tu, illi objectes nunc in agritudine, Te 
has eroisse. 

OBJECTOR, oris, m. 3. oppositore, , qui aliquid 
objicit. Non. p. 130. 25. Merc. Inficiatores sunt 
falsi criminis objectores. 

OBJECTUS, us, m. 4. (objicio) objectio, oppo- 
site, ■zpofi&r, (It. il porre dinanzi, opposizione, 
interposizione; Fr- action de mettre devant, in- 
terposition, obstacle, barriere; Hisp. interposi- 
cion, obstdrulo, barrera ; Germ, das Vorstellen, 
d. Vorliegen, Entgegenstellen,-liegen\ Angl. a 
placing before or between, an opposition., inter- 
position). 

I.) Proprie. Lucret. 4. 846. lachmann. Et vul- 
nus vitare prius natura coegit, Quam daret ohje- 
» turn parmai lava per artem. h. e. quam daret 
parmam objiciendatu ad ictum vitandum. Virg. 1. 
j£n. 163. insula portum EfBcit objectu laterum, 
Tac. 3. Bin. 9. Tutus loco, quum terga flumine, 
lolera objectu paludis tegerentur. Gell. 12. 13. sub 
fin. Regiones. qua Tauri momis objectu 6eparao- 
tur. Plin. 2. Hist. nat. 10. 7. (47). Solem inier- 
ventu luna occultari, lunamque terrae objectu. 
Justin. 1. 8. 2. Hostibus fluminis objectu fuga 
difflciUor. Colum. 8. ii. R. 17. 10. Sic maris a- 
trocitas objectu crepidinis frangitur. Tac. 5. Mist. 
14. Addiderat Civilis obliquam in Rbenum mo- 
lem, cujus objectu revolulus amnis adjacentibus 
auperfunderetur. Quintit. 12. 2. 11. Aqua objectu 
lapil'orum resultans. Tac. 14. Ann. 8. Hi molium 
objectes, hi proiimas scapbas scandere. le pro- 
minenze. 

II.) Translate est id quod viaui objicitur, og- 
getto- ffepos Hann. 5. Sarmenla io cornibus ju- 
mentorum deligala incendil, ejusque generis mul- 
titadiDem magnam dispalalam immisil. Quo repen- 
tino objectu viso, tanlum lerrorem iojecit exerci- 
tui Romanorutn, ul etc. 

OBJICIO, jtcis, jeci, ctum, jleere, a. 3. (ob et 
jacio). Altero i abjecto, primam corripi t Claudian. 
IV. cons. Honor. 364. Cur annos obicis? pugoa 
cur arguor imparl Lucan. 8. 796. Cur obicis Ma- 
gno tumulum? Adde eumd. 9. 188,; et Sil. It. 
4. 149. — b) Objexim, is, it, pro objiciam, ut 
faxim pro faciarn, est Plauti Cas. 2. 6. 52. et 
P&n. 1. 3. 37. — Part. Objiciens I. 1.; Objectus 
in omnibus piragr. et io fin.; Objecturus I. 1.; 
Objiciendus II. 3. — Objicere est ante jacere, por- 
rigere, exhibere, proponere, ircopaVXtD (It. getla- 
re o mettere innanzi, esibire, presentare, dare; 
Fr. jeter, mettre an placer devant, sur, en face; 
Hisp. efhar, poner, meter delante, sobre, en ca- 
rs; Germ- vor-, enlgegenwerfen, enlgegenhalten,- 
stetlen, vor halt en , hinwerfen, geben; Angl. to 
throw or put before, throw to, hold out, offer, 
proffer, present, give). 

I.) Proprie. % 1. Geoeralim, et usurpatur Ja- 
piisime cum Dativo. Varro 2. R. R. 5- 16. Quum 
creverunt Tituli, levandas matres , pabulo viridi 
objiciendo in praesepiis. Id. ibid. 4. 15.; et Plin. 
b. Hist. nat. 40. 61. (145). Objicere cibum canibus. 



— 426 — 

Virg. 6. Mn. 420. Melle sopor atam et medieatis 
frugibus offam Objicit (Cerbero): lite fame rabida 
tria guttura pandens Corripit objectam, Plin. 32. 
Hist- nat. 2. 8. (17). Pisces diripiunt caroes obje- 
ctas. Sillig. abjectas. Cic. Rose. Am. 26. 71. Par- 
ricldse corpus feris objicere. Sucton. Cat. 27. Equi- 
tem Rornanum objectum feris, quum se innocen- 
tern proclamasset, reduxit. Justin. 44. 4. 5. Cani- 
bus primo jejunis,-raox etiam suibus (nepotem) 
objecit. Sueton. Ner. 37. Polypbago cuidam homi- 
nes laniandos absumendosque objicere. Ter. Phorm. 
5. 2. 3. nonne Id sat erat, Accipere ab ilio injuriam? 
eliara argentum est uitro objectum. — Objicert 
gtoebam spud Paul.Diac.p.222. 20. Mull, est inji- 
cere cada?eri et humare, sofierrare. V. GL.^EBA. 
Varro 5. L. L. 23. Mull, eodem sensu: Si in se- 
pulcrum ejus abjecta glaeba non est. — Plant. 
Cure. 1.2. I.Flos veteris vini meis naribus obje- 
ctus est. m'e venuto at naso. Cic. 4. Acad. (2. 
pr.) 16. 49. Si tale visum objectum est a deo dor- 
mierjli. Id. 1. Divinat. 16. 30. Sigoo objecto mo- 
nuit Crassum, quid eventurum esset. Virg. 5. .En. 
522. Hie oculis subito objicitur magnoque futu- 
rum Aifgurio monstrum. Id. 2. ibid. 200. Hie aliud 
majus miseris raultoque tremendum Objicitur ma- 
gis. Ovid. 1. Met. 725. Horriferamque oculis aniruo- 
que-objicit Erynnin. — Sic Cit . Mil. 14. 37. 
Huic (sicce) ego vos objici pro me nou sum pas- 
sus. Cess. 1. B. C- 64. Timebat tantee magnitudir.is 
flumini exercitum objicere. Liv. 37. 10. Quas naves 
objecturus certamini foret. Id. 22. 34. Duas legio- 
nes hosli ad caedem objectas. Curt. 8. 7. Pater 
ipsius (ffermolai k)<7uers?is)»consurgit, et, ad os ma- 
nu objecta, scelere et malis insanienlcm ultra ne- 
gat audieodum. Cf. Plant. Cas. 2. 6. 52. Ne objexis 
manuai. h. e. ne attigeris. Zucref. 5. 753. Nam 
cur luna queat terram secludere solis Lumine- 
Objiciens caecum radiis ardentibus orbem etc.? 
Virg. 3. G. 252. Ac neque eos (eguos) jam freoa 
virum, neque verbera saeva, Noo scopuli rupesque 
cava* atque objecta relordant Flumina. — ■ Simili- 
ter de locis, quaa ante posila sunt, e regione si La , 
porre in faccia, a dirimpetto. C(BS. 3. B. C- 112. 
Usee insula objecta Aleiaodrife portum efficit. Plin. 
5. Hist. nat. 31. 35. (129). Cyprus Syria objecta. 
^ 2. Speciatim , praecipue in re militari , signiG- 
cat opponere ad se tuendum, tegendum, defender. - 
durn. Cic. Harusp. resp. 23. 49. Omnium objecta 
tela virtute perfregit. Liv. 2. 10. Quas (tela) quum 
in objecto cuncta scuto hasissent, etc. Id. 36. 18. 
Puisi loco intra munimenta-concesserunt : inde 
ex vallo prope alterum vallum, bastis prce se obje- 
ctis, (ecerunt. Virg. 2. JEn. 444. clipeosque ad 
tela sinistris Protecti objiciunt, Et poeiice Ovid. 12. 
Met. 32. Victa dea est; nubemque oculis objecit etc. 
Sic Horat. I. Ep. 16. 62. fraudibus objice nubes. 
Rursus Liv. 28. 6. Et ibi posili erant, qui fores 
porta objicerent: ita exclusi etc. Sic Virg. 9. /En. 
45. Objicere portas. serrare in faccia al nemico. 
Cf. Horat. Art. P. 472. ursus Objectos caves va- 
luit si frangere clathros. Cic. Fontej. 1. 3. Pro- 
pugnaculucrs istis ipsis nationibus oppositum et 
objectum. Coss. 1. B. G. 26. Garros pro vallo obje- 
cerant. Id. 3. B. C. 39. Faucibus portus navem 
onerariam submersam objecit. Id- 6. B. G. 9. Silva 
pro oativo muro objecta, Cheruscos a Suevis incur- 
sionibus probibet. Cic. Pis. 33. 81. Alpium vallum 
contra ascensum Gallorum objicio et oppono. Sic 
Liv. 25. 36. L't tamen aliquam imaginem valli obji- 
cerent, clitellas illtgatas oneribus-circumdabant; 
cumulo sarcinarurn o run is generis objecto, ubi ad 
moliendum cliiella defuerant. Rursus Cic. 2. de 
republ. 6. Ut unus adilus, qui esset inter Esqui- 
lioum Quirinalemque montem, maximo aggere ob- 
jecto, fossa cingeretur vastissima. Liv. 38. 7. Pari 
celeritate novus pro diruto murus objiciebatur. Id. 
44. 11. Munimenta, cervis etiam cbjectij, ut viarn 
intercluderet, a Macedonico a J Toroniacum mare 
fierducit. el mox. Romanis in foss« complenda, 
quam nuper objeceral Perseus. Adde eumd. 31. 
39. — Similiter d^. person is. Cic.i. Tusc. 37. 89. 
Qua (mors'') si limeretut -, non cum Latinis de- 
certans pater Decius-se bostium telis objecisset. 
Cots. 3. B. C. 66. Quum se legio Casaris obje- 
cisset Pompejanig copiis. Virg. 12. ^En. 372. Ob- 
jecit 6ese ad currurn, et spumantia frenis Ora c»- 
tatorum deitra detorsit equorum. Curf. 8. 14. ad 



OBJICIO 

fin. Itaque siitit fugam, peditemque sequenti host! 
objecit. 

II.) Translate, f 1. Est offerre, afferre, inji- 
cere, proponere. — a) Active. Plant. Merc. 5. 2. 
40. Objicere alicui religionem. far venire scru- 
polo. Id. Amph. 1. 1. 35. Qui multa Thebano po- 
pulo acerba objecit funera. h. e. intulit, attulit. 
Id- Cure. 4. 2. 45. Objicere alicui lucrum, offer ire. y 
dare, et Mil. g'.oi . 3. 1. 29. sollicitudmem. dare 
travaglio. Ter. Heaut. 1. 2. 12. Ut banc latiliam 
nee opinanti primus objicerem! Cic. Rose. Am. 
14. 40. furorem. h. e. immittere, injicere. Sic Virg. 
7. £n. 479. rabiem canibus. Liv. 27. 1. lerrorem 
hosti. far paura. et 6 14. ad fin. spem. dare ^pe- 
ranza. el o. 15. ad fin. cuipiam earn mentem, ut 
pairiam prodal. mettere in pensiero. et 4. 51. Ajitis- 
simum lempus erat, vindicandis s?ditionibus, dele- 
nitnentum animis Volani agri divisionem objicere. 
— Hue pertinet et illud Plant. Pa'n. 1. 3. 37. 
et Trin. 5. 1. 8. Objicere moram alicui. infrap- 
porre rilardc. — b> Passive. Plant. Merc. 2. 3. 
5. mihi mala res objicitur aliqua. Ter. Adelph. 
4. 3. 1. hocrine de improviso mali mihi objici tan- 
tum? Id. Hecyr 3. 1.6. quibus est alicunde ali- 
quts objectus "labos. Cic. 2. Tusc. 4. 10. Tamen 
objiciebatur inter durn anirno melus quidam et do- 
lor cogitanti etc. Id. 1 . Fin. 1 '*. 47. Plerique vi- 
cLi el debilitati objecta specie voluplatis, nudum 
se libidinibus cotislringendos. Tac. 4. Ann. 60. 
Spes objecta principis loci. Sueton. Aug. 6. Hue 
iniroire, nisi necessaho 'il casie, religio est: con- 
cepta opinione veteii, quasi temere adeuntibus hor- 
ror quidam et melus objiciaiur. % 2. Est etiam 
cxponere, esporrv, mettere a cimento. — a) Cum 
Dativo. Cic. Vat in. l J. 23. Qui consul em morti 
objeceris, inclusurn obsi-oeris, eilrahere e suis te- 
ctis conaius sis. Id. Dom- 57. 145. Objeci meum 
caput, pro vestris twremoniis atque lemplis, per- 
dilissimorum rivium furori atque ferro. Id. Mw. 
40. 87. Objicitur consulatus contionibus sedilio- 
sorurn, insidiis cowjuratorum , telis Catiliua: ad 
ornne denique periculum atque ad otnnem invidiam 
solus opponitur. Id. 1. Tusc. 46. 111. Objectus 
fortuoa;. Plin. '29. Hist. nat. 1. 8. (20). Catu ob- 
jectus in\idis. Ter. Phorm. 3. 2. 18. Objici malo. 
incontrare it malanno. — b) Cum Accusativo et 
prapos. ad, in, adve'sus, ut apud Cic. 6. Fam. 
4. circa tried. Quod ad omnes casus subilorum p^- 
ricuiorum magis objecli suinus, quam si abeese- 
mus. Id. Arch. 6. 14. Numrjuam me pro salute 
vestra in tot ac lanlas dimicationes atque iu bos 
profligatorum hominrm quotidianos impetus obje- 
cissem. Liv. 2. 58. Se unico consule objecto ad- 
versus tribuoiciam potesiatem perlatam legem esse. 
V. Dvakenborg. ad h. I. ^ 3. Sspe translate po- 
nllur pro exprobrare, crimini dare, accusare, rinfac- 
dare, gettare al vol to > apporre, accusare. — a) 
Cum Accusat. rei, qu* cxprobraiur,et Dat. perso- 
na?. Cic. 2. Or at. 70. 285. Quum ei M. FUccui 
rnullis probris objedis P. Muciuin judicern tulis- 
set. Id. 3. Phil. 0. 15. Objicere alicui ignobilita- 
tem. et Dom. 35. 93. furta, largitiunes, libidines. 
Sueton. T\b. 66. parricidia et cades et ignaviam 
et luxuriant, id. Claud. 16. ctflibalum , aut or- 
bitalem. aut egestatem. Tac. 3. Ann. 12. Oro, ne 
objecta crimina pro approbaiis accipiatis. Plin. 
30. Hint. nat. 5. 4. (22). Praxilelis Cupido obje- 
ctu* a Cicerone Veni. Cic 7. /'err. 18. 45. Fuit 
quondam isla se*eritas in judiciis, ul islam iom ac- 
i-usator in magnis crimini bus objiciendam puiaret. 
Sic Virg. 3. Eel. 7. Pa re i us ista viris tamen obji- 
ci en da memeuto. — Similiter passive. Cic. Cluent- 
22. 62. Doce, in illorum judiciis, quid, prater hoe 
veneoum Oppianici, non modo in criminis, sed iu 
maledieii loco sit objectum. — El cum Accus. perso- 
na el prapos. in. Cic. Cluent. 41. 113 Nego, rem 
esse ul lam irt quemquam illorum objectam, qua Fi- 
diculanio objetta non sit. — 6) Cum Infinito. Cic. 
1. Ait. 16. a ined. Objicit mihi, me «d Bajas fuisse. 
Sueton. Aug- 4. M. Auiouiu* despirirns etiam ma- 
ternam Augu>ii originein, uroavuui ejus Afri gene- 
ris fuisse, et mudo unauenlnriam tabernarn, mo- 
do pislrinum Aricia exerruisse, objicit. — Et pas- 
sive. Ovid. 3. Amor. 7. 17. Ecce novum crimen, 
solers ornare Cypassis Objicitur ilomina ronleme- 
rasse torum. -- c) Sequeute quod, ul apud Cic. 1. 
' Tusc. 2. 3. Cato objecil, ul probrum, XI. Nobi- 



OBJURGATIO 

liori, quod is in provineiam poetas duxisset. Id. 
6. Verr. 17.37. Noo tibi objicio, quod homioem 
omni argento spoliasti. JYepos Epam. 5. Idem il- 
le Meneclides, quum huic objiceret, quod liberos 
non haberet elc. Plin. 34. Hist, nat. 3. 7. (13). 
Camilio inter crimina objecit Carvilius,- quod etc. 
— d) Sequente quasi et passive. Sueton. Aug. 
28. De reddenda republica cogitavit; primo post 
oppressum stat'un Aotonium, memor objeitum ab 
eo sihi s?epius, quasi per ipsum staret ne reddc- 
retur. — e) Cum Ablai. et praepos. de, ut apjd 
Cic. Flanc.il. 73. De Cispio ruihine tii objicies, 
quern etc.? Brutus et Cassius ad Anton, a pud 
Cic. 11. Fam. 3. Te miramur non potuisse coo- 
tinere iracundiam tuam, quin nobis de mode Cm- 
saris objiceres. — Et passive Cic. Ccel. 3. 6. Nam 
quod objectum est de pudicitia etc. — Hinc a Part, 
prister. perf. Objectus, cujus plurima eiempla re- 
lulimus, 

Objecla, drum, a. plur. 2. subsUntivorum 
more et translate usurpantur, et *f t. Sunt e- 
dita, excelsa, le prominenze, le rime. Ammian. 
27. 10. ad /'.n. Quam ad rupium objecta vcaissent, 
trudentibusque Alarnannis evaderc ad oelsiora co- 
narentur, etc. ^ 2. Item sunt res objecta?, crimi- 
na (Cf. II. 3.), obbiezioni. accuse, rinfacciamenti. 
Cic. Dom. 35. 93. Non tarn sum existimandus de 
gestis rebus gloriari. quam de objectis non con- 
fiteri. Quintal. 7. 2. 29. Patrono id agendum est, 
ut objecta vel neget, vel derendat, vel tnimiat. Id. 
4. 2. 26. et 9. 2. 03. Objecta diluere. 

OBJCRGAlKO, onis, f. 3. actus ubjurgaiuli, ca- 
stigatio, reprebensio: sic Paul. Diac. p. 196. 7. 
Mull. Objurgatio post turpe factum castigatio; 
mooitio vero est ante commissum. e'it(ti firsts 
(It. riprensione, r improver o, >gridamento; Pr.re- 
proche, reprimande, blame: Ilisp. reproche, re- 
primenda, reprehension, correccioh; Germ. d. 
Schelten, d- Veriueis , Tadel; Angl. a scolding, 
chiding, rebuking, reproving, reprimanding, re- 
proof). Cic. Amic. 21. 89. fct n.oniiio acerbita- 
le, objurgatio contumelia careat. Id. '2. Oral. 83. 
331). Turn objurgatio, si est auctoritas: turn ad- 
monilio, quasi lcnior objurgatio. Id. 3. AU. 10. Ct 
potius reJevares me, quam aut castigatiooe, aut 
objurgatione dignum putares. Id. 3. Off. 21. 83. 
Qua hunc objurgatione, aut quo potius convicio a 
Unto errore coner avellere? Id. Ccel. If. 27. 
Deliciarum objurgatio fuit longa, et ea leuior, plus- 
qwe disputationis habuit, quam atrocitatis. Quinlil. 
1. 3. 7. Hunc mordebit objurgatio, bunc honor ei- 
cilabit. et ibid. 14. Si cui tarn est mens illibera- 
lis, ut objurgatione non corrigatur. Gell. 1. 2. a 
med. et 10. 19. Severa atque vehement! objurgatio- 
ne incessere aliquem. 

OBJCRGATOR, oris, en. 3. rtprensore, iitiztfir,- 
rvg, qui objurgat. Cic. 3. leg. Agr. 3. 11. Ouantas 
concessiooes agrorum hie nosier objuraator uno 
verbo facere conetur. Id. i.Dwinat. 49. 111. Ob- 
jurgalores suos ronvincere. Id. 5. Verr. 2. 4. Non 
modo accusator, sed ne objurga'or quidem feren- 
dus est is, qui etc. 

, OBJURGAi'ORlUS, a, um, adject, riprensivo, 
£ t(Ttf/i]Tti«;j, ad objurgandum perlinens. Cic. 13! 
Atl. 6. Una cum illius objurgatoria (epis(ola} tibi 
ineam quuque, quam ad eum rescripseram, misi. 
(Jell. 9. 2. Atque ille, vultu soni tuque vocis oh- 
jurgatorio, philosophum sese esse dint. Id. 1. 26. 
Verba seria et objurgatoria. Ammian. 16. 12. a 
med. Objurgatorio clam ore prohihere. 
OBJLKC-ATfJS, a, um. V. OBJCRGO. 
OHJl'KGlTO, as, are, intens., a. 1. vchementer 
objurgo. Ptaut. Trin. 1. 2. 30. Mails te ut verbis 
urn 1 1 is multurn objurgilem. Adde tbid. 32. 

OllJl'ItljO, as, .ivi, alum, are, a. 1. (ob et jurgo). 
V*rt. Objurgatus usutpatur oliaiii active quasi ab ob- 
jnrgor depone nlium more. Cn'lius ad Cic 8. Fam. 
9. Iliirus Curi<jn,;m prorsus Curionem non medio- 
triter objurgatus, hac repulsa se mutavit. Alii leg. 
i-bjnrgal: at Schiitzius conlcndil, objurgatus le- 
gendum, turn quia in objurgatus consentiunt libri 
veteres, lum quia prior lectio historic et huic ipsi 
loco rcpugnat. — Celerum Part. Ohjurgan* Let II. 
1.-, Objurgatus I.; Objurgandus 1. et II. 2. — Ob- 
Juigare est jurgare contra aliquem. Proprie, si vim 
species, dicilur de eo, qui injuste contra aliquem 
litigat, ut Varro 7. L. £.93. Mull, doret (06- 



— 427 — 

jurgat is, qui id facit, scil. jurgat, juste). Scd 
si usum, significat verbis reprehendere, arguere, io- 
crepartj, asperius castigare, si?e jure, sive inju- 
ria, s'fftTt/iaw (It. sgridare, riprendere, rimpro- 
verare; Fr. blamer , reprimander; Hisp. repre- 
hender, corregir, reiiir de patahra; Germ, schel- 
ten, tadeln , zurechlweisen, Vorwurfe- machen ; 
Angf. to chide, reprehend, rebuke, reprove, scold, 
reprimand, objurgate). 

I.) Proprie. — a) Cum Accusative — Cum Ac- 
tus, personee. Ennius apud Ruftnian. de jig. sent. 
eteloc. § It. p. 205. Ruhnk. Menelaus me objurgat? 
id meis rebus regimen reuitat. Plaut- Bacch. 4. 
9. 97. Cbrysalus med obfurgavit plurimis verbis 
malis, Et me meliorem fecit pra?ceptis suis. Ter. 
Andr. 1. 1. 115. Nam si ilium obj urges, vit» qui 
auxilium tuijt; Quid facias illi, qui dederit da- 
mnum aut malum? Cic. Ccel. 11. 25. Fuit in hac 
causa pertristis quidam patruus, censor, magister: 
objurgavit M. Coslium, sictit neminem unquain pa- 
rens. Id. Amic. 24. 88. Monendi amici saspe sunt 
et objurgandi. et ibid. 90. Objurgari moleste ferunt. 
Id. 3. Fam. 8. 6. Ne, in quo te objurgem, id ipsum 
videar imiiari. Id. 2. Alt. I. Quod me quodammodo 
molli brachi" de Pompeji familiaritate objurgas. 
Id. 2. Fam. 9. Quum objurgarer, quod nimia ia- 
titia paene desiperem. Fat. Jlax, 2. 2. sub init. 
Vehementer objurgatus. Hue pertinet et illud 
PfuEdr. 5. 10. Hie turn venator dolens, Caiem ob- 
jurgabal. — Cum Accus. nomints abstracti. Cic. 3. 
ad Q. fr. 1. 3. ad fin. Osar meara in rogando 
verecundiam objprgavit. et ibid. 2. ad fin. Ea villa, 
quae nunc est, tamquam philosophia videtur esse. 
qua objurgctcetcrarum villarum insaniam. Quintit. 
6. 5. 8. Si objurgaret populi segnitiero. — b) Cum 
duplici Accusative Plaut. Here. t. t. 46. Objur- 
garo pater bsc me nodes et dies. — c) Absolute, 
Sueton. Tib. 57. Subinde iu objurgando appellaas 
eum etc. Id. Ter. 22. Objurgante magistro, emen- 
titus est. Quintil. 2. 2. 7. Sic objurgan't, quasi ode- 
rint. Id. 3. 4. 3. Quum objurgnmus, maledicimus. 
Id. 6. 3. 75-. Ut Cicero objargantibus, quod se- 
xagenarius Puhliliam virginern duxisset, etc. ob- 
jurgare, ait Forceltinus qui postremum hunc lo- 
cum singulari paragrapho distiniit, est pro expro- 
brare: valde enim est affine, el p«ne idem. — J) 
Cum Dativo. Diomed. 1. p. 305. Putsch. Idiomata, 
qua? veteres per accusativum exlulerunt, nos per 
dativum secundum Graerus efferimus. Objurgo fl- 
liutn, veteres dicebant: nos, Objurgo fi|i , ut Grawi. 
II.) Ttanslate. % 1. Prsegnanli, uti ajuot, signifl- 
catione, est objurgando hortari, atque adeo defaor- 
tari aut eihortari, prout ea postulant, qua addun- 
tur. Plaut . Trin. 3. 2. 54. tu objurgans me a pecca- 
tis, rapis in deteriorem viam. h. e. objurgando retra- 
bens, dehortaos, deterrens. Contra Cic. 3. Alt. 15. 
init. Epistola tua me objurgas, ut sim firmior. /». 
e. objurgando exhortaris. 9f 2. Item, cum Accusa- 
tivo persona et Ablativo rei, est punire, plectere. 
castigare. Petron. Satyr. 31. Colaphis objurgare 
puerum. Seneca 3. Ira 12. ad /in. verberibus. Sue- 
Ion. C>. ■ 20. ferulis. Id. Oth. 2. Ilagris. Pen. 5. 
169. solca. puer, objurgabere rubra. Seneca 4. Be- 
nef. 36. Non committam, ut sestertio ceoties ob- 
jurgandus sis. h. e. tnultandus. 

ODJCRO, as, are, n. 1. fob etjuro). Paul. Diac. 
p. 188. 6. JIull. Obj ura re, jurcjuraudo ob- 
stringere. Apud Fes lum p. 189. i. Obj ura re 
(desunt aligua), ut est in-l'enlhesilea: Formida- 
bant objurare. 

OBLANGl'fiO iWoblanguesco, guesris, gui, gue- 
scere, n. 3. (ob el langucsco) inchoat. a langueo 
idem ac languesrere. Translate Cic. 16. Fan. to! 
Litteriibe me.-i', sive nostr;e, tui desiderio oblan- 
guerunt. 

OBLAQUfiATlo, <lnis, f. 3. oblaqueandi actio. 
Hale ml. apud Ore.ll. lnscript. vol. 2. p. 381. doua 

flLAMVK FOMA LBCJV.NT. ABflOBVM OBLAQVEATIO. 

bpvlvm MiMiRVAB. Cf. Isid. 17. Orig. 5. Vilibus in- 
ter cetera, magis ista convettiunt: oblaqucatio, pu- 
tatio etc. V. AHLAQCEATIO. 

OBLAQL'EO, as, are, a- 1. ^ l.Speciatim de ar- 
boribus dicitur: V. AHLAQUEO. Colum. 2.R. R. 
14. 3. Dura etiain viles et arbores oblaqueatas sunt. 
Sic Scbneid. ; alii ablaqueatie. Isid. 17. Orig. 5. 
Oblaqueare est circa caudlcern terram aperire. ^ 2. 
Generaiim est laqueo cingere, ligare, circumdare. 



0BLECTANEUS 

Tertull. Resurr. earn. ~. a med. Argento gemmai 
oblaqueare. incaitonare. V. MITRA. 
OBLATfiRO. V. 0BLATRO. 
OBLATlClUS vel oblatitius, a, um, adject, qui 
ofTertur. Sidon. in cone, post epist. 9. /. 7. a med. 
Oblaticium impendium. Impp. Arcad. et Honor. 
Cod. Theod. 6. 2. 5. et 9. Oblaticium aurum. h. e. 
quod senatus singulari studio erga imperatorem 
certis temporibus, veiut initio principatus, vel 
quinquennalibus, aut decennalibus, ultro offere- 
bat. dono gratuito. 

OBLATlO, onis, r. 3. actus offerendl, offerta, 
oblazione, npofopa, dvd^r : uct. ^ i. A os trade 
est ipsa ofTerendi actio. — 1.°) Generating Pseudo- 
Ascon. \a Cic. 4. Verr. 2. Genus omne pensita- 
tionis in hoc capite positum est, canoois, oblatio- 
nis, indictionis. L'bi oblationem iotelligit tributurn 
ultro oblatum. Eumen. Paneg . ad Constantin. 
16. Milites tui te omnibus doois, omnibus bo- 
norum oblattonibus prstulerunt- et Ulp. Dig. 5. 
2. 8. § 10. Si forte oblatio ei fiat ejus, quod reli- 
ctum est, quasi ex voluntate testatoris oblato eo. 
— 2.°) Speciatim in auctiooibus. Cod. Theod. 5. 
13. 18. Qui ceteros oblatione superavit. con una 
offerta maggiore aWincanto. f 2. Concreto, uti 
ajunt, sensa est ipsum donum quod sponte fit, dono 
gratuito, presente. Ulp. Dig. 24. 1. 5. a med. Si 
marilus ad oblationem dei uxori donavit. Ammian. 
27. 3. ad fin. Futuri sunt ita securi, ut ditentur 
oblationibus roatronarum. Impp. Theodos. et Ar- 
cad. Cod. Theod. 6.2. 14. Oblationem amplissirai 
ordinis prompla liberalitate promissam partim re- 
mittimus vobis, partira patris communi largimur. 
h. e. oblaticium aurum, de quo in voce praeced. 
OBLATlVUS, a, um, adject. Servius in Virg. 
9. Mn. 190. Auguria aut oblativa suot, quas non 
poscuntur; aut impetrativa, qua? optata veniunt. 
Symmach : 10. ep. 43. (al. 50.) Oblativis functiool- 
bus obnoxius. el infra. Oblativa munera. 

OBLATOR, oris, rn. 3. qui offert. Tertull. 2. ad- 
vers. Marcion. 26. ad /in. Oblatorem anioiae «ua 
pro popjili salute. 

OBLATRATOR, oris, m. 3. qui oblatrat, male- 
dicus. Sidon. 1. ep. 3. Ille obiter stertenturu obJa- 
tratorum aures rauci voce praconis everberat. 

OBLATRATRIX, icis, f. 3. quaa oblatrat, male- 
dica. Plant. Mil, glor. 3. 1. 86. Licuit uxorem do- 
tatam genere surarao ducere, sed mibi nolo obla- 
tralr'cern in aedes intromittere. 

OBLATRO, as, are, n. 1. (ob et latro). Part. 
Oblalrans sub a. el b. — Oblatrare proprie est con- 
tra tatrare; sed occurrit translate tan turn et e»t 
didis carpere, maledicere, abbajar contro , dir 
mate, xx&yXaicTSdi. — a) Absolute. Seneca 3, 
Ira 43. Quid ilium oblatrantem tibi exterrere ten- 
tas? Ammian. 14. 9. init. Abnuens et reclamans 
adulatorum oblatrantibus lurmis. Id. 17. 11. ad 
/in. Oblatrantes argumento subrrigido. paullo ante 
dicuntur oblredatores iniqui. -- Apud Prudent. 
10. nzci ct:J. 902. Prwfectus ergo ratus elinguem 
virum Cogi ad sacrandum posse, quum verbis ca- 
rens Nil in deoruin oblacteraret dedecus, etc. sunt 
qui legunt oblatraret, vel oblateraret poetice pro 
oblatraret. — b) Cum Accusative Sil. It. 8. 
251. lntima riutn vulgi fovet, oblatratque secatura. 
Sic latrare et allatrare aliquem: qu» V. suia 
locis. Cf. etiam Sueton. T'esp. 13. Demetrium cj- 
nicum in itinere obvium sibi-ac neque assurgare, 
neque salulare se dignantem , oblatrantem etiam 
nescio quid, satis habuit canem appellare. 
OBI. \T IS, a, um. V. OFFEKO. 
OB LECTA BILLS, e, adject, dilellevole, jucun- 
du«. -iu&on. epist. 19. extr. Oblectabile negotium. 
OBLECTAMEN, mis, n. 3. idem atque oblecta- 
menluui. Ovid. 9. -Vet. 342. Carpserat bine Dryope, 
quos oblertarnina nato Porrigeret (lores. Stat. 3. 
Silv. 5. S.15. Nee dusunt varia? circum oblectamina 
vitne. 

OBLECTAMKNTL'M, i, n. 2. dilelto, diverti- 
mento, oblecutio. Cic. Senect. 15. 52. Ut mese 
senectutig requietem oblectamentumque noscatii. 
Id. 5. Parad. 2. 38. Oblectamenla puerorum. Id. 
6. Terr. 60. 134. Oblectamenla el solatia servitutii. 
Plin. 21. Hist. nat. 11. 39. (68). Cauliculi inter 
oblectamenta gulaj condiuntur. Sueton. Tib. 72. 
Erat ei In oblectamenUs serpens draco. 
OBLECTANEl'S, a, um, adject. oblectabilU. In- 



OBLECTATIO 

script, apud Gruter. 304. I.opto si qvid oblkcta- 

NBVM APYD MANKS K9T PRO NKQYITHS IOGISQVB 071- 
BVS COAIVOS CAPIBNS ME OBI.BCTARB SOLBBAT 1NSON" 
TKM ANIMVLAM RBF1CJANT. 

OBLECTATIO, onis, f. 3. dilettazione, diletto, 
divertimento, spasso, tsptj"^ tlelecialio. Cic. 4. 
Acad. (2. pr.) 41. 127. Indagatio ipsa rerum quum 
maximarum, turn eliam occultissimarum, habet oble- 
clationem. Id. I. Oral. 26, 118. Obleclatio aoimi. 
Id. Amic. 27, 103. Requies plena oblectationis. 
Id. 5. Fin. 19. 53. Non solum beatse vitae islam 
esse oblectationem videmus, sed etiam levamentum 
miseriarum. 

OBLECTATOR, oris, m 3. sotlazzatore, qui ob- 
leetat. Apul. Florid, n. 1 7. Arion belluarura oble- 
ctator. Tertull. Cor. mil. 8. sub fin. Deus oblecta- 
tor hominis sui. 

OBLECTATORfUS, a, urn, adject, dilettevole, 
oblectabilis. Cell. 18. 2. in iemmote. Quaedam so- 
nhismata et <eoigmala oblectatoria. 

OBLECTO, as, avi, Stum, are, a. l.(ob el laclo) 
esl deleclare, reereare, testiw (It. diletlare, diver- 
tire, reereare', Fr. divertir, amuser; llisp. diver- 
lir, entretener,recrear; Germ, ergotzen, er-^auf- 
hei-tem, unterhalten; Angl. to delight, amuse, 
entertain) please, solace, divert). 

I.) Proprie usurpatur — a) Cum Accusalivo 
personae vel nominis abslracli et Ablalivo rei. — 
Aeliya forma, Plaut. Pcen. 5. 4, 88. Num hi falso 
oblectant gaudio nos? Ter. Eun. 1. 2. 115. de me 
eogites, Me speres, me te oblectes, mecum tola sis. 
Cic. 1. ad Q. fr. 1. 1. Ut quam diutissime le ju- 
cunda opinione obleetarem. Id 1- de republ. 17. 
Quum eorum inventis scriptisque se oblecteni. Id. 
Senect. 16. 56. Qui se agri cultione ublectabaot. 
Catull. 67. 7. Quem-Nec veterum dulci scripto- 
rutn carmine Musae Oblectant. Sueton. Domil. 
21. Alea se oblectare. — Cum abstraclis. Ironice 
Plaut. Asin . 1.2. 15. Qua*, priusquam istam 
adii, Sordido vitam obleotabas pane, era le tue 
delizie un tozzo di pan di crusca. Ceterum Tac. 2. 
Hist. 50. Fictis oblectare. legentium animos. — 
Passive ac Mediorum apud Gra?cos verborum vi. 
Cic. Mur. 19. 39. Ludis oblectamur et ducimur. 
Id. 2. Fam. 16. a med. In communibus miseriis 
hac oblectabar specula, Dolabellam meum fore 
ab iis molesttis liberum. Justin. 36. 4. 4. Ceris 
flngendis, et *re fundeado procudendoque oble- 
ctabalur. — b) Oblectare se cum aliquo, ut apud 
Cic. 2, Oral. 14. 61. Poetas non conor attingere: 
cum bis me oblecto, qui res gesias scripserunt. 
Id. 2. ad Q.fr. 13. exlr. Oblecta te cum Cicerone 
nostro quam bellissime. Et per cllipsin Id. 12. 
Alt . 3. Ego uie interea cum libellis. — c) Ob- 
lectare »« in aliqua re, ut apud Ter. Adelph. 
1. 1. 23. Eduxi a parvulo, habeo, amavi pro meo; 
in eo me oblecto. Cic. 2. ad Q- fr. 14. Ego me 
in Cuoiano et Pompejano, praHerquamquod sine 
te, ceterum satis commode oblectabam. ~ d) Cum 
Accusativo tanlum personae vel nominis abstracti. 
Ter. Hecyr. 1. 2. 9. L'bi te oblectasti tam diu7 
Id. ibid. v. 10. Mioime equidem me oblectavi. Cic. 
3. Off. 14. 58. Se hurlulos emere vcllc, quo in- 
vilare amicos et ubi se oblectare sine inlerpellato- 
ribus posset. Id. 2. ad Q. fr. 3. in fm. Quid agas, 
et ut te oblectes, scire cupio. If oral. Art. P. 320. 
Fabula nullius Veneris, sine pondere et arte, Val- 
diusoblectal popuium meliusquc moratur. — Cum 
Abstractis. Cic. Arch.l. 16. Hasc studia adolescen- 
liam alunt, senectutem oblectant. Oyid. Reined. 
am. 169. Rura quoque oblectant animos studium- 
que colendi. 

II.) Translate. Ovid. 5. Trisl. 12. 1. ut oblectem 
studio lacrimabile tempus. Tac. 12. Ann. 49. Oble- 
ctare iners olitint. passar Vozio. 

OBLEGATL'S, a, um, part, (ob et lego> legatus, 
rnandalus. Gloss. Placid, ed. Maio in Class. Aucl. 
T. 3. p. 491. Oblegalum, injunction, mandatum. 

OBLENlO, is, ivi, Hum, ire, a. 4. (ob et lenio) 
idem ac lenire, delenire, mitigare, raddolcire , 
mitigare. Seneca 3. Ira 9. Lectio ilium carminum 
obleniat. 

OBLlDO, dis, si, sum, dere, a. 3. (ob et laedo). 
Part. Oblidem et Oblisus 1. et 2. — Oblidere 
^ 1. Est vehementer comprimc-re cornprimendo ve- 
hementer laedete, suffocare, comprimere, cornpri- 
mendo soffocare, y.xzy.yym. Cic. Scaur. § 10. ed. 



— 428 — 

Orell. Sed calum digitulis duobus obiideret. Tac. 
5. Ann. 9. Exin oblisis faucibus id aetatis corpora 
in Gemonias objecta. Prudent. Psychom. 589. 
Invadit trepidam Virtus fortissima duris Ulnarum 
nodis, obliso et gutture frangit Exsanguem siccam- 
que gulam. Ammian. 24. 4. ad fin. Architectus-post 
machinam scorpionis forte assistens, reverberato 
lapide quern arlifex titubanter aptaverat fundae, 
obliso pectore supinatus profudit animam. Apul. 
Florid, de elephantis. Necesse. sit ultionem a ruina 
molis 6uae petere ac retentores suos (soil, dracones) 
toto corpore oblidere, Capetl. 2. p. 39. Serpentes 
idem (Hercules) parvus oblidens vim numinis ap- 
probavit. Amob . 7. 23. Obiidi animam necesse 
est. ^ 2. Item cornprimendo elidere, frangere, 
schiacciare. Colum. 7. B. R. 3. 8. Nee angustias 
(stabulorum) fetus oblidant. Plin. 6. Ep. 20. ad 
fm. Oblisus pondere. 

OBLlliAMENTCM, i, n. 2. (obligo) colligatio, 
alligalio. 

I.) Proprie. Tertull. Cor. mil. 14. Caput ne vela- 
mento quidem obnoxium, ocdum obligamento. 

II). Translate. Tertull. 3. advers. .ffarcion. 22. 
Quum legU obligamenta et onera Evangelica jam 
libertate mutarent. 

OBLlGATlO, onis, f. 3. (obligo) colligatio, alli- 
gatura, sW5s7fMs (It. legame, vi«co/o; Fr. lien, 
attache; llisp. atadura, ligamento, liga, ligadu- 
ra; Germ, das Binden, Gebunden - sein; Angl. 
a tie, bond). 

I). Proprie. Lingua? obligatio, impediment 'o di 
lingua, quum non est satis soluta ail verba expri- 
metida, Justin. 13. 7. 1. Cui nomen Ratios pro- 
pter lingufe obligationem fuit. Sic Firmic. 6. Ma- 
thes.M. L't verba lingua; obligatione confundantur. 

II.) Translate. *f 1. Universim. Martian. Dig. 
4,S. 10. 1. Qui societatem coierit ad obligationem 
innoccntium. h. e. ad irreliendos el implicandos 
lilibus innocentes. ^f 2. Specialim et sa»pe est 
civile vinculum, quo alicui, et ad ciuippiam pr«- 
standum adstringimur, obbligazione, obbligo, im- 
pegno. Cic. 1. ad Brut. 18. Rst autem gravioi et 
difficilior animi et senlcnlise, maximis prajserlim 
io rebus, pro altero, quam pecunia? ; obligatio. Pa- 
pinian. Pig. 3. 3. 67. Obligaticnis onere levari. 
Cajus ibid. 44. 7. 1. Obligationem contrahere. 
^ 3. Frcquentissime hoc sensu adhibetur a JCtis. 
Paul. Dig. 44. 7. 3. Obligationum substantia 
non in eo consistit , ut aliquod corpus nostrum. 

aut servitutem nostram facial, sed ut niu iuui» 

obstringat ad dandum ali^uid, vel faciendum, vel 
praestandum. Papinian. ibid. 3. 3. 67. Obligationis 
vinculum suscipere pro aliquo. Clp. ibid. 2. Obli 
gationes fiunl cooseosu in emptionibus, venditio- 
nibus, etc. Cajus ibid. 4. Ei maleficio nascuntui 
obligationes. Ulp. ibid. 46. 4, 8. Pei unum atquc 
eumdem servum et constituitur. et tollilui obliga- 
tio. f'enulej. ibid. 45. 1 . 108. Condi liu parere 
obligationem potest. Paul. ibid. 5S. Obligatione 
exspirante. et 140. Obligatio exslinguitur. et 2 
14. 21. in fin. dissolvitur. etibid.il. a med. sq] 
vitur. et ibid, submovelur. Modestin. ibid 'tit. 1. 
100. Obligationem perimere. ^ 4. Hinr. apud i- 
psos JCtos obligatio interduni est cbirographum. vel 
quidquid civili obligationi ronlrahendx inservit, 
U document di obbligazione. Modest in. Dig. 20. 
1. 23. Pignoris obligatio eliam inter absenles icctc 
ei contractu obligatur. h. e. conlrahilur, lit. el 
ibid. 48. 11. 28. Si a deliitore prolate die pignori> 
obligatio memiatur, falsi criminis locus on. 

OBLlGATORlOS, a, urn, adject, obbligatorio, 
obligandi vim babens. Cajus Dig. 17. 1. 2. extr- 
Magis est consilium, quam mandatum: ei ob id 
non esl obligalorium. Adde Justinian. 3. Institut. 
lit. 26. 

OBLlGATt RA, ae, f. 1. obligatio. Gloss. Philox. 
Obligators. naraSecuo;, 

OBLtCATL'S, a, um! V. voc. seq. 

OBLtGO, as, Svi, atom, aie, n. 1. (ob et ligo). 
Part. Obtigans II. 1.; Obligatus in omnibus pa- 
ragr. et in tin.; Obligaturui. II. 4. b.; Obligan- 
dus II. 3. et 4. b. -'- Obligare est circum ligarc, 
colligare, devincire, eirsSew (It. legare attorno, 
fasciare; Lr. Her, attacher sur ou dans; llisp. 
ligar, ilar, enlazar, liar sobre, cerca, en; (ierm. 
um-,anbinden, befestigen; Angl. to tie round, 
bind about, bind, tie). 



OBLIGO 

I.) Proprie. ^ 1. Stricto sensu est circum li- 
gare, alligare, devincire. Cic. 1. fferenn. 13. 23. 
Obvolutus et obligatus corio devehalur in pro- 
(luentem. PUn.'if*. Hist. nat. 11. 66.(105). Muscus 
recens articulis obligatus. ^ 2. Latiori sensu est 
in unum colligare, legare incieme. Plaut. True, 
a. 5. v. 64. Pecua ad banc in crumina ego obli- 
gate defero. Colum. II. R. R. 2. 40. Nee minus 
rnille ducentos nianipulos onus obligat. — Sic de 
epistolis. Plaut. Ilacch- 4, 4. 96. Cedo tu ceram 
ac linum actutum : age oltliga, obsigna cilo. ^ 3. 
Item est fasciis et aliis hujusmorfi obvolvere, de- 
vincire; el dc vulneribus praecipue usurpatur. Plant. 
Men.b.3. 9. medicus Ait, se obligasse crus fractum 
^Ksculapio, A poll in! an tern bracbium. Cic. 3. Nat. 
/). 22. 57. jEsculapius, qui sperillum invenisse, pri- 
musque vulnus dicitur obiigavisse. 7Vic. 6. Ann. 9. 
Obligare venas. h. e. incisas aperlasque clauderc. 
Similiter Cic 2. jTwsc. 16. 3S. Medirum requirens, 
a quo obligetur. Sic Sueton. Vitell. 2. Sralpro 
librario venas sibi incidit: nee tam morlis p<«ni- 
tentia, quam suorum obtestatione obligari cura- 
rique se passu s. — Varro 1. It. R. 41. 2. Surculum 
argilla oblinere, et libro obligare. Seneca^. Ira 
11. tn fin. Si quts obligatis ocolis in se inrurris- 
set. bendati. cl Plin. 3. Hist. nat. 5. 9. (65'). Ao- 
gerooa ore obli^ato obsignatoquc simulacrum ha- 
b(l. Horat. Epihi. 17. 67. Prometheus obligatus ali- 
ti. h. e. ligatifi ad saxum, ut ales ei jecur exedere 
possil . Sic Ritte.rus; alii aliter inlerprclantnr. 
^ 4. llem esl densare. spissare. A pic. 4. 2. Obliga- 
re cibum ovi*. legare, unite, inspessire. Sic Id. 
2. 2. Amylo spisso obligare. 

II. ■) Translate. ^ 1. Univtrsim est se vel alium 
mcrali ratione adstringere. alligare, obbligare, im- 
pegnare: qua signiQcatinne lati«sime palet: namque 

— a) Esl se murali ratione ad aliquid adslringere, 
subjicerc. obbligare, legare, impegnaie, soqgettare. 
Cic. 1. Off. 11. 36. L't si com pateretur in exercitu 
rcnianere, secundo cum obligatel milil:,e Sacramen- 
to. Id. Mur. 2. 3. Ici rebus. qu;e maw-ipi sunt, is 
periculum judicii pr;estare debet, qui se nexu obli- 
gavit. Id. 2. Legq. 16.41. Voti sponsio,qua obliga- 
inur Deo. Liv. 9.11. In rivitatcni obligatam spon- 
sione commissa redeant. Id. 38. 33. a med. Obligari 
fceierc. Similiter apud JCtos, Clp. Dig. 39. 5. 12. 
Obligare se ex donaiione. — Cum Oativo rei, cui se 
quis obligat. Liv. 3. 13. a med. linum vadem tribus 
millibus a;ris obligarunt. h. e. solvendis. Clp. Dig. 
29. 2. 8. Hereditas obligat nos feri alieno. — Cum 
Accus. et praspos. in, ad. Tib. in oral, apud Sueton. 
Tib. 67. Cavendum, ne se senatus in acta cujusquam 
obligarct. h. e. obligaret se ad sequenda acta alicu- 
jus, quod erat jur.irc in acta. Modestin. Dig. 30.2. 
100. (Jaulion!- vel chirograpbo ol)liaare se ad ali- 
quid. — Cum Ablal. et pnepos. in. Cic. Coel. 3. 
7. Si quis, quod spopondit. qua in re vcrbo se una 
obliuavit, id non far it, etf. Sic Liv. 9. 9. Si quid 
est, in quo obliuari populus possit, in omnia pot- 
est. — Cum luliuito. Justin. 3. 3. 1 L Jurej^rando 
obligat rivit.it em, nihil eos di; fju^ legibus muta- 
turos, priusqujun revcrieretur. — Cum Conjunct, et 
part. it(. Ovid. 1. Trist. 2. N3. Obligor, ut tangam 
l;evi fera htma Ponii. h. e. cogor, jubeor. — (ium 
Supino, si la men salva est lectio, Ammian. 28. 
'». ante. med. lit a bun 'bin 1 omni cut in human! talis 
peregrinurn pu la rites Knobiles et senator es), cujus 
folic eliam gr;ilid sunt obliiiali, iulcrrogatum, qui- 
bus Ihennis utatui aut aquis. h. e. putaat nnbiles 
iili Ronunti <-t senaiurcs, aliunde cui turn a se esse 
peregrinurn el humanissime exceptum , si dignati 
fuerint cum inlcirogare, quibus thermis ulatur elc. 

— Absolute Cic. 1. ad Brut. IS. a med. Magis enim 
ilium, pro que cpopondi, quam me obiigavi. El 
poelice Horat. 2. Ori, 7. 17. Ergo obligatam redde 
Jovi dapem. 'i. c. piinnissam, addi'.'lam, promessa. 

61 lleiu e, i bcncii.'io diun. in: . obbligare, 
far suo , yuadaguaii' a se. C'u:. 2. <id V- fr. 14. 
sub fin. Qui'iu !ac, ut m a litmnliLaLr libi obliges. 
et 'A, ibid. 1. 5. Si'aunnii 1; ►■ n <■ [i- ■ i <> ^(frn-ionis valde 
obiigavi. Ca'tius ad Cic. S. Fam. li. Quam u'lis 
cum obligari", in lua maim est. Plin. 4. P.p. 4. 
Obligabis me, obligabis CaUisium nostrum, obli- 
gabis ipsum non minus idoneum debilorem, quam 
nos putas. Id. 10. ibid. 3. Indulgenlia tus liortatur 
me, ut audcam libi eliam pro amicis obligari. re- 
starti obbliqato. cl Ovid. 9. iVel. -!'%'. ?iam quam- 



0RL1GURI0 

nuam ipsius dalur hoc immanibus aclis, Obligor 
ipse tarn en. — Saepe hoc sensu occurrit Part, obli- 
gatus, h. e. beneflcio devioctus, obstrictus, obbli- 
gato, tenulo- Cic. 6. Fam. It. Do'abellam antes 
tantummodo diligebam; obligatus ei nihil eram: 
nunc tanto sum devinctus ejus beneflcio, etc. Id. 
VS. ibid. 18. extr. Quibuscumque offlciis Atticum 
obstrinxeris, iisdcm me tibi obligatum fore, et II. 
ibid. 16. Mag no praHerea beneGcio ejus magnoque 
rnerito sum obligatus. Seneca i.Benef.i. Per quem 
obligantium obiigaiorumque animi certent. ^ 2. 
Speciatiin est se cujusquam rei debilorem faeere, 
aliquo juris vinculo adstringere et obnoxium red- 
dere, atque adeo aliquo scelere obstringi, rendersi 
debitore, rendersi colpevole di un delitto. Cic. 
Doin. 8. 20. Quum populum Romanum scelere ob- 
ligasscs. Cf. eumd. Jiarusp. resp. 13. 27. Nihil 
tc igitur-permovit, quominus castissimos lodos 
omni flagilio pollueres, dedecore maculares, scelere 
obligares? cl Suelon. Civs. 42. Obligare se scelere. 
Cic. 1. Divinat. 4. 7. Est enim periculutn, ne aut, 
negleclis rebus divinis, impia fraude; aut susceptis, 
nnili superstitione obligemur. Horat. 2. Od. 8. 5- 
Obligare caput suum volts, h. e.. devovcre, rod im- 
plendo vota. Scaevola apod Gell. 7. 15. Obligare 
se furii. farsi reo. Sic L'lp. Dig. 27. 3. 1. sub fin. 
Obligari toteise et furti. scil. actione. Paul. ibid. 
2. Liiraque actione obligari. Modeslin. ibid. 48. 
20. 30. Lege Cornelia testa merit aria obligaiur. qui 
sigoum adulterinum fecerit. ^ 3. Item speciatiin 
apud JCtos est aliquo juris vinculo alicui ad aliquid 
prastandum se adstringere, legalmente obbligarsi. 
Ulp. Dig. 2. 13. 6. $ 3. Ullro citro dandi, accipiendi, 
credfndi, obligandi, solvendi sui causa obtigatio. 
et ibid. 4. 2. 7. § 1. Si quis in furto deprehensus 
vci dedil illiquid, vel ss obligavit. el 21. 1. 25. 
§ 9. Quanta pecunia pro eo hornine soluta-, cu- 
jusve pecuniae quis eo nomine obligatus erit. 
^ 4. Item apud JClos dicitur de iis, qui pignori 
quidpiato subjiciunt, impegnare, obbligare, ipote- 
care. — a) Occurrit de prsediis et aliis rebus. 
Vitruv. prcef. I. 10. Tradita asstimationc, magistra- 
tui bona ejus obligantur. Suelon. Vesp. 4. Rediit 
nihilo opulentior, ut qui, prope labefacta jam flde, 
omnia pra-dio fratri obligavit. Cajus Dig. 4*. 7. 
4. circa med. Rem suain creditor! obligare. Afri- 
can, ibid. 3t). 2. 44. ./Edes pignori obligate, et Scce- 
voia ibid. 20. 4. 21. Obligare pignori omnia bona 
sua. Ulp. ibid. 46. 3. 20, Res pignoris nomine 
alii obi i gala. — Et absolute. Plant. True. 2. 1. 
4. Nam fundi et aides obligatae sunt ob amoris 
prandium, Cic. 3. leg. Agt . 2.9. Praedia soluta 
meliore in causa sunt, quain obligata. Clp. Dig. 
27. 9. 5. ad 51. Distrahere vel obligare possessio- 
nem. — 6) llinc translate obligare [idem suam, 
data fide se obligare, impegnare la sua parola. 
Cic.o. Phil. 18. 51. Audebo etiam obligare fldeni 
meam, P. C, vobis populoquc Romano. Deinde 
slatim subdif. Promitlo, rcclpio, spondeo, C. Cas- 
sarem talem semper foie. Sic Sueton. Claud, y. 
in fin. Quum obligalam srario fidern liberare non 
posset, t'ui't. 7. 10. Interrogans, quo pignore fidem 
oblieaturi esscnl, diverunt et ,. — Obligare fidem 
in aliquid dixit Liv. 30. 12. A more capliva? victor 
captus dat.i dcxtera in id, quod pctebatur, obligan- 
d«e fidei, in regiam concedit. ^ a. Refer tur inlei- 
dum ad venefida, et obligare aliquem est omneni 
prorsus ngendi vim ci delrahcrc. Paul. Sentential. 
1. 5. tit. "23. Qui sacra irnpia, ut quem obcantareot, 
defigereni, obligate nt. fecerint. ^ 6. Item est im- 
liltcare. irretire. Cic. 2. I' err. 9. 24. Me hoc judieio 
ilistrir turn atque obligatum fuluruiu. occupalo, im- 
vedito. V. D1STR1NGO. ~- llinc Pari, prater . 
nass., cujus piurima exempla retulimus, 

Obligatus, a, urn, qua signitieai beneflcio de- 
vincturn , ohslrictum , adjective quoque usurpalur, 
.inde Com p. Obligation apud Plin. 8. P.p. 2. in 
*:n. Quanio quis nielior el probior, tanto mihi 
obligaticr abit 

OBLlGCRlO vel obligurrioj is, ire, a. 4. (ob et 
ligurio) prorsus tiuurio, et translate consumo, ab- 
sumo, y.x-xZi",';'. v. Ennius apud Donatum ad 
7Vr. Phorm. 2. 2. 25. iupino ex spec tans impctu, 
Mo* quum alter iu< obligurias bona. At. d. Vah- 
ien. legit, abligurias. Similiter Cic. 2. Cat. 5. 10. 
1'alrimcmi.i ?ua profuderunl. fortunas suas obligu- 
rieruiiL .-//._. inter quot Orell., leg. abligurierunt: 



— 429 — 

alii obligaverunt. V. LIGURIO. Jul. VoXtr. res 
gett. Alex. M. ed. A. Maio 1. 26. Aves eodem 
advolavis8e, raptimque omnem illam de farioa li- 
neam obligurisse. 

OBLlGORtTOR vel obligurritor, oris, m. 3. qui 
prorsus ligurit, qui omnia consumit, absumit, dis- 
sipatore, mangione. Firmic. 5. Mathes. 5. Homi- 
nes audaces, temeraril, obliguritores. 
OBLlMATL'S, a, um. V. voc. seq. 
OBLtMO, as, 5vi, atum, are, a. I. (ob et limus). 
Part. Oblimatus 1. — Oblimare est limo obducere, 
limo replere, ns pHtXarrw (It. infangare, imbral- 
tare, ricoprire di fango; Fr. couvrir de limon, 
obstruer par de la boue; Hisp. cubrir con limon, 
con lodo, encerrar con cieno; Germ, mit Schlamm 
uberziehen,ver- } uberschidmmen; Angl. to cover 
with mud or slime). 

I.) Proprie. Cic. 2. IVal. D. 52. 130. Nilus jEgy- 
ptum irrigat, moilitosque et oblimatos agros ad se- 
rendum relinquil. Sueton. Aug. 18. Fossas, in quas 
Nilus exsestuai, obiimaias longa vet us t ate, militari 
opere detersit. Virg. 3. G. 136. et sulcos oblimet 
iuertes. 

II.) Translate. ^ 1. Est ablignrire, consumere, 
atisumere. Horat. 1. Sat. 2. 61. bonam depcrdere 
fa^T1afn^ Rem palris oblimare, malum est ubicumque. 
h. e. rem patris iimo obducere, ait Hiiterus, ut 
porius oblimati et via* limo obducta? nullius usus 
sunt. Acron ad loc. cit. Vertere, consumere; lia- 
ctmn a lima qua fabri uluntur (quam notalionen) 
probavit Forcetlinus), aut certe a limo, ut sit ob- 
ducere, ut dicimus qmedam limo obducta perisse. 
^ 2. Item ponitur pro obca?care, quasi limo mea- 
tus claudere, seu obtundere. Claudian. 3. Rapt. 
Pros. 29. sed quod dissuasor honesti Luxus, el 
humanas oblimat copia mentes. Solin. il. Pronius 
est Cretaoi dicere, quam absolvere, in quo ma- 
il jaceat. Ita enim circumQui illius noniina Gr«- 
ci perrniscuerunt, ut, rlum aliis alia inferunt, psne 
oblimaverint uni versa. — Terentian. de pedibus 
v. 1663. p. 2419. Putsch. Quum (Uttera e) venit 
in medium, vocesque oblimat adherens. 

OBLINGO, is, ere, a. 3. (ob et lingo) circum lin- 
gere, leccare altHntorno. Marcell. Empir. c. 8. 
sect- 5. p. 96. retro ed- Aid. de ocuhrum vitiis. 
Folia oleagina comrnanducalo diligenter, eorumque 
succo, quem in ore collegcris, quotidie jejunus ocu- 
los oblingito, vel inlinito per linguam. Est qui 
ha leg.; Aldus edidit ablingito, h. e. aufertu, leva 
via leccando, quod prceferendum videtur. 

ORLlNlO, is, ivi vel \i, Hum, ire; a. 4. et 

OB LlSS IT US, a, um. V. voc. seq. sub- init. 

OBLlNO, ITois, ievi el raro Uni, litum. Rnere, 
a. 3. (ob et lino). Oblini in prieierito ab anliquis 
dictum est. Varro apud Priscian. 10. p. 80S. 
Putsch. Quum oblinerunt vasa. — Est et alia forma 
o6/inire, a qua Part. Oblinilus: hac usi sunt C'o- 
lum. 5. R. R. 9. 3. Et imas partes misto flmo cum 
cinere oblioire. Id. 12. ibid. 15. 2, Vasa opercu la- 
re et oblinire. Scribon. Compos. 230. fiadern res 
e; palpebrani pilosam remedial, si tiuis radices ad- 
versus naturaui pitorum natas oblinierit. Id. ibid, 
'lib. Cinis dc lilicc facta, aqua '"onspersa, oblinita. 
Paul. Dig.il. 11. 1. Si quis cmio. lulo oblinieril. 
Sic Forcellinus: al. oblini verit. farra 1. R. R. 
it. 2. Sureulus argiMa obliniendus. At Schneider. 
leg. oblinendus, quod prcestat. Similiter Cnlum. 
12. R. R. 39. 2. Passum secundarium statim va- 
sis ohlinitis intludere. At Schneider, leg. oblitis. 
-Celerurn Part. Oblitus in omnibus paragr.; Ob~ 
linendus V . paullo supr;i , ubi de forma oblini- 
re. — Oblinere est circum linere, smyoiio, kz- 
p:jj3i(j (It. unger e inlorno, spatmare, intonacare, 
impeciare, impiustrare; Fr. enduiie, oindre, ap- 
pliquer sur\ llisp. enyesar , enjaibegar , untar , 
aplicar encima de\ Germ. xiber-,bestr'eichen; Angl. 
to daub or smear over, bedaub, besmear). 

I.) Proprie. ^ 1. Geticratim. Plant. .Vost. 1. 
3. 101. Cerussa ntalas oblinere. Quadrigarius apud 
Gell. 15. 1. extr. Omnem materiam oblevetat alu- 
mine. Varro apud .Von. p. 26. 2. 31 ere. Ob bam 
(al. bovanO luto oble\isse. Id. 3. II. Ii. 7. 7. 
Accipitres ila decipiuntur, quum se obleverunt 
visco. Cic. 2. Cat. 5. 10. Seriis ledimUi, un- 
guentis oblili. Id. 2. Alt. 21. Si Prolugenes la- 
lysum ilium suum creno oblitum viderct. im- 
bratlato. Plin. 17. Hist. nat. 11. 16. (87). Pla- 



OBLIQUE 

gam a trunco oblini flmo et foliis prseligari- 
farro I. R. R. 58. init.; et Plin. 18. Hist; nat- 

30. 73. (307). Leguraina in oleariis vasibus ob- 
lita cinere servantur. Rursus Varro 3. ibid. 7. 

3. Quam levissimo marroorato loti parities ac ca- 
merae oblinuntur. vengono intonacate , tectorium 
scil. parietibus ac cameria inducitur. Tac. 2. Ann, 
17. Oblitus faciem suo cruore. Sic poetice Ovid. 

4. Met. 97. Csede leasna bourn spumanies oblita 
rictus, intrisa. Id. Heroid. It. 1. Si qua tamen 
c»cis errabuot scripts lituris, Oblitus a dominas 
casde libelius erit. macchiato. Sic Proper!. 4. 3. 3. 
Si qua tamen tibi leciuro pars oblita deerit, Uaec 
erit e lacrimis facta litura meis. ^ 2. Specialim 
est delere, inducere, cancellare. Gell. 20. 6. sub 
fm. Quum in Calilioa scriplum essel (Sail. Cat. 
34.) Scepe majores vestrum miser iti plebis Ro- 
mance, vestrum obleverunt et vestri superscripse- 
runt. ^ 3. Item lutare, conspurcare, infanga- 
re, imbrattare. Eucilius apud Non. p. 420. 22. 
Merc. Quid tu istuc curas, ubi ego oblinar atque 
voluler? Varro 2. R. R. 9. 13. Cubilia subster- 
nenda frondibus, ne catuli oblinaniur. ^ 4. Item 
linendo obturare, riturare, stuccare. Cato R. R. 
36. Si bene dcacinata erunt dolia , ublinilo. Id. 
ibid. 127. Oblinito amphoraiu , et post dies tri- 
ginta aperito, et uliior. Colum. 12- R. R. 16. 4. 
Ora urceolorum oblita. h. e. picata, obluiata. si- 
giliate, impeciale, riturale. Sic Plin. 20. Hist. 
nat. 9. 39. (98). Gypso oblilus cadus. ^ a. Item 
est irnplere, plus asquo implere, riempi'ere, soprac- 
caricare- Varro 3. R. R. 2. 5. Villa oblna labuiis 
pictis, nee minus signis ornata. Plin. 7. Ep. 3. 
Stomachus dulcibus cibis obtusus el oblitus. quasi 
impaslricciato, sopraccarico. 

II.) Translate. ^ 1. Ponitur pro fredare, inqui- 
nare, polluere, contaminare. f?ic. Brut. 13. 51. 
Ut semel e Piriceo eloguentia evecta est, ita pere- 
griaata tola Asia es;, ut se externis oblineret mo- 
ribus, omnemque illam salubritatem Allies dictio- 
ois > quasi saiiitniem, perderet. /». e. irnbueret el 
tadaret. Id. 5. Verr. 4. 8. Sum omnia quum sum- 
mo dedecore ac turpi tudine, turn singular! stulli- 
lia atque inhumauitate oblita. Id. 11. Phil. 12. 
27. Dolabella tanto parricidio oblitus. el 14. t- 
bid. 3. 9. Libido flagiliosa, qua Anloniorum ob- 
lila est vila. Horat. 1. Ep. 19. 30. Nee socerum 
quserit, quem versibus oblinat atris. h. e. infamet. 
^ 2. Item pro aspergere, implere, atque adeo asper- 
gendo vel implcndo inquinare. Cic. '.). Fam. 15. 
Faceti;e oblita; Latio. Id. 4. Ilerenn. 11. 10. Ex- 
ornationes, si raraj disponenlur, dislinctam, sic- 
uli coloribus; si crebr.'e collocabunlur , oblitam 
reddant oraiionem. Sueton. Gramm. 10. Sallustti 
scripta reprehendit, ut nimia priscorum vcrborum 
aTectalione oblita. Horat. 2. Ep. 1. 204. Uivitiae- 
que peregrins, quibus oblilus actor Quum steiil in 
sc*na, concurrit dextera Ism. h. e, coopertus, in- 
dutus. 

OBLIQL'ATE, adverb, oblique, irausversc. Est 
Vel. Scholiast, ad Lucan. 3. 253. 

OBLIQL'ATIO, oois, f. 3. torcimento, obliquitas- 
Macrob. 7. Saturn. 1. a med. Iledera thyrsu per 
obliquationcm circumfusa. 

OBLIQL'ATL'S, a, um. V. OltLlQUO. 

OBLIQUE, adverb, (.obliquus) transverse, non 
recle, nXatj-iw;, Xo^w; ill. obliqnamenle , t or tamen- 
le, a t raver so, a sgiiembo, per jianco ; Fr. obli- 
queinent , de biais; Hisp. obliqnamenle, at sesgo, 
al tiaves; Germ, seilwdrls, selvage, schief; Angl. 
obliquely, on one. side, sideways, athwart, aslant, 
askaunt, askew). 

1.) Proprie. Cato R- R- 4'- -■ Sclmeid. Si tilis 
vitem Cunlingil, viiem utiimque U':ierum piiPiicuilo 
obliijue. Cic. 1. Fin. 6. 20. Alomi, qu.i' recto, qu;e 
oblique feranlui. At. leg. reci;e, obli(|u;e. til apud 
Ca:s. 4. B. G. 17. Sublicw ad inferioiem parlem 
flurninis oblique agebsntur. Quinltl. II. 3. 1 40. 
Sinus togs, qui sub humero dextro ad sinistruin 
oblique ducitur. Plin. 9. Hist. nat. 30. &0. t'J5). 
Locusta in pavorc oblique in lalera proccdunt. 
Id. 2. ibid. 15. 13. (.63). Stgnifer oblique inter 
polos situs. 

II.) Translate. Pseudo-Ascon. in Cic. Dicin. in 
Q. Cecal 15. 49. Oblique Cicero rcuiovere conattir 
Crec ilium etiam a sulncribendi spt*. indiieitamente. 
tacitamente. Sic Tac. 3. Ann. 35. Casiig.ili^ pei 



OBLIQUITAS 

litteras oblique patribus, quod euncta curarum ad 
principem rejicerent. el 5, ibid. 2. Increpuit amici- 
tias muliebres, Fufium consutem oblique perstrio- 
gens. Geli. 3.2. extr. His versibus oblique adrao- 
nere voluit, diem a sexta noctis bora oriri. h. e. 
noo exposite atque aperle, sed recondita el quasi 
operta veteris ritus signiflcaliooe, ut ipsemel lo- 
quitur paullo sup. et Id. 7. 17. Turn vero ego per- 
motus., agendum jam oblique cum homiae stullo, 
eiistiraavi.dissimulatamente. ^fnmian, 20. 9. init. 
Legati, base secum tcrenles quae praediximus, in- 
tenliquc ad viaodum, quum venirent ad judices 
celsiores, oblique tenebantur: morasque per Ilaliam 
et lllyricurn pcrpessi diuturnas ct graves, tandem 
etc- h. e. malignc detinebantur. 

OBLIQUITAS, aiis, f. 3. obliquild, sghembo, 
ao£ott;;, curvita?. 

I.) Proprie. Plin. 3. Hist. nat. 5. 6. (43). Ni talis 
obliquitas in latus digredi viderctur- id. 2. ibid. 
19. 17.(81). Inaequalitatis causa obliquitas est Si- 
gnireri. Adde eumd, ibid. 8. 6. (31).et 10. 7. (48). 
II.) Translate de sermone est perplexttas, obscu- 
ritas, ambages. Priscian. 18. p. 1137. Putsch, de 
araculi response: Ajo te ^Eacida etc. Sed aptissi- 
muro maxime fuit responso, eliam in coofusiooe 
ordiois, propriain oraculi obiiquitatem servare. 

OBLlQUO, as, avi, alum, are, a. 1. (obliquus). 
Part. Obliquans l. ; et Obliquatus I. et II. — Gbli- 
quare est transverse sive in latus fleeter, curvare, 
torquere, in obliquum flecterc, T&a7to'w, \z?zw (It- 
piegare, torcere, fare andar a traverso, per fian- 
co, per isghembo; ¥r. (aire, allei de trovers ou 
obliquement, porter de cote, placer de biais, in- 
diner; Ilisp. torcer, inclinar, hacer ir al fesgo, 
al traves, poner obiiquamente ; Germ, seit -warts-, 
schief- schrag richten , - neigen , - biegen, - krum- 
men,- knkeii: Angl. to make oblique, bend obli 
quely, turn sideways or awry, cause to go trans- 
verse, turn aside). 

I.) Proprie. Seneca Ep. 121. ante med- Aoima- 
lia tergi durioris inversa tamdiu se torquent, ac 
pedes eiscrunt et obliquant, dooec ad locum re- 
ponanlur. Apul. 6. Met. Obliquata cervice. Ovid. 
7. Met. 410. Tirynlhius heros Restantem, cootra- 
quc diem radiosque micantes Obliquaotem oculos, 
neiis adamante catenis Cerberoo extraxit. Stat. 1. 
Achill. 323. l.ttumquc rubet, visusque supeibos 
Obliquat. Apul. 3. Mel. sub init.; et Ammian- 
28. 4. a med. Obliquato aspectu conspicere. con 
occhio torto, biecameate. Rursus Stat. 12. Theb. 
749. ille paventes Obliquavit equos. Sil. It. 15. 
624. qua curvatas sinuosis flexibus amois Obliquat 
ripas. Luean, 4. 117. vastos obliquent flumiua fon- 
tes. ft. e. torqueant, et in se vertant, Plin. 6. Mist. 
nat. 13. 15. (38). de Caspio mari. Irrumpit arctis 
faucibus etc., atque ubi ccepit in lalitudinein pandi, 
lunalis obliquatur cornibus. Ammian. 16. 12. a 
med. Praeruptas ondarum occursantiutn moles 
obliquatis meatibus declinanles. Tac. Germ. 38. 
Insigue gentis obliquare crinem, nodoque sutstrin- 
gere. Sic Suevi a ceteris Gerroanis, sic Suevorum 
interim a servis separantur. ft. e. non sinere recta 
descc-ndere, sed flccleie retro, vel in verlicem, et 
nodo coliisare. Virg. 5. JEn. 16. Obliquatque sinus 
in ven turn", h. e- vela torquet in ventum, ut eum 
transverse (lantern excipiat: quod nos dicimus an 
dare a poggia, ad orza. Sic Lucan. 5. 527. et 
II tin naviia cornu Obliquat la?vo pede carbasa. V. 
PES. Ovid. 12. Mel. 485. in latus ease in Obli- 
quat. /i.e. obliquo ictu et caesirn feriendo, qui pun- 
dim antes ceciderat. 

II.) Translate. Slat. 3. Theb. 381. sic variis pr;e- 
tental peclora diclis, Obliquatque prcces. h. e. non 
guidem liirecio el aperle, sed tecte. et aliud velle 
sl- simulans, pieces adhibel. A mob. 3. 23. Cm 
obliquata, dubia, cur obscuritatis subrnersa caligi- 
ne ( Py thins) dat sspius subministratque respon- 
sa? Cf' Pacuvxus apud Non. p. 237. 4. Merc. Vltia, 
non falsa autuimire dictio Delphis solet. el Virg. 
6. JEn. «i>. de Sibylla, llorrendas can it ambages. 
V. et voc seq. — De littera Q scribit Quintxl. 
1. 4. 9. similcm esse litlerae K, nisi quod paulium 
a oostris obliquatur. h. e- liquid* more pronuncia- 
tur, ut audire est in cui et qui. In priore enim 
durior est sonus, in ajtero flexus et teoerioc quo- 
dammodo. 

OBLlQU0L0QUUS,i,m.2. (obliquus et loquor) 



— 430 — 

cognomen Apolliois, in Gloss. Philox., quod Gree- 
ce Ao|sa; dicitur. V. LOXIAS. V. Arnob. loc. 
in voc. praeced. sub II. 
OBLlQL'UlM, nom. et adverb. V. toc. seq. I. 
OBLIQUUS, a, urn, adject, ab ob et liquis, quam 
vocem vide suo loco. De notations vide f'oss. et 
Martin, ubi multa. — Quod ad scriptioncm alti- 
net ut amicus pro antiquus, sic oblicus pro obli- 
quus scribebant veleres; V. Wagner, Orthogr. 
Virgil, p. 44U- Hioc oblicum, mini me vero , ut 
vu'gaiae Edd., obli turn legendum est apud eumd. 
Virg. i. G. 23C. — Comp. Obliquior I.— Obli- 
ques est a recto deflexus, curva'.us, transversa, 
Vo^ef, rX-xy.oz (It. obliquo, torlo, picgalo, bieco, 
che va a sghembo, a traverso, in banda; Ft. ob- 
lique, qui est ou qui va de biais, de travers, in- 
cline: Ilisp. obliquo, inclinado; Germ, seilwaris, 
schief, sent age, von der Seite ; Angl. oblique, a- 
wry, sidelong, -thwart, turned sideways, slant, 
slanting, transverse). 

I.) Proprie. — a) Generatim n* * n.-... n ,f 
53, 120. Animal omne, ut vult, ita utitur niotu sui 
corporis, prono, obliquo, supino. Ovid. 2. Amor. 17. 
20. de Vulcano. Turpiter obliquo claudicat it' e 
pede. Cces. 4. B. G- 17. Sublicaj ad inferioiem par- 
tem llnminis oblique adigebantur. Al. oblique, et 
7. ibid. 73.0bliqui ordioes in quincuncem dispo>iti. 
Id. 1. B. C. 76. Obliquo ilinere locum aliquem 
petere. Plin. 35.//ist. nat. 10. 36. (90,). de Ape lie. 
Pinxit Antigoni regis imaginem atlero lumine or- 
bam, primus excog'itala ratione vilia condendi; oLli- 
quam namque fecit, in profilo. V. CATAGRA- 
PHL'S. Id. 2. ibid. 77. 79.(188). Positio Sigoiferi 
circa media sui obliquior est, juxta solstiliutn re- 
c'ior. Horat. 3. Od. 22. 7. Verres obliquum medi 
tans iclurn. scil. quia denies exsertos habet a late- 
ribus oris. Ovid, fferoid. 4. 104. obliquo denle ti- 
meod'js aper, et ibid. 6. 87. refrenat aquas, obli- 
quaque llumina sistit. et 9. Met. 18. Amnis cursibus 
obliquis llueus. et 1. ibid. 39. Fluminaque obliquis 
cinxit declivia ripis. et 10. ibid. iitl. obliqua ra- 
dix. Plin. 9. Hist. nat. 29. 46. (86). Polypi 
natant obliqui in caput. Id. 8. ibid. 24. 36. (88). 
Obliquo capite speculari. col collo torlo. Ovid. -I. 
Fast. 457. Jam levis obliqua subsidit Aquarius ur- 
na. ft. e. inversa. — Obliquus etiam dicitui, qui 
a latere situs est, non adversus, nee aversus. Cic. 
6. de republ. l'J. Hos qui incolunt terrarn, parlim 
obliquus, partirn avcrsos, parlim ctiam adversos 
stare voids. Ovid. 5. Met. 132. Hujus in obliiju.j 
rais5um stctit inguine ferrum. Vol. Place. 2. 7. 
Tcmplaque Tisasas roergunt obliqua Diana?. Proper t. 
4. 3. 21. obliquum dicit torquenten, funes, quia 
cessim graditur, et obliquo corpore. — b) Spe- 
ciatim, Obliquo oculo aspicere est in latus deile- 
xo , mirare con occhio bteco; quod faciunt invi- 
dentes, et dolenles alienis bonis: Cui contrarium 
est rectis oculis. Ovid. 2. Met. 707 .Ilia deaiu 
obliquo fugientem lumine cernens. Horat. 1. Ep. 
14. 37. Nou istic obliquo oculo mea commoda quis- 
quam Limat. Stat. 3. Theb. 377. Respectentque 
truces obliquo lumine rnatrcs. Id. 2. Silv. 6. 102. 
obliquoquc nota l Proserpina vullu. — o Ab obli- 
quo, oblique, a latere. Ovid. Remed. am. 121. 
Stultus ab obliquo qui quum descendere possil, Pu- 
gnal in adversus ire nat a lor aquas. Adde eumd. 
10. Met. 675- — d) Ex obliquo, idem. Plin. 2. 
Hist. nat. 31 . 31 . (.911). Plures soles simul ccr- 
nuntur, nee supra ipsurn, nee infra, sed et obli- 
quo. — e l Per obliquum, idem. Horat. 3. 
Od. 27. 6. serpens per obliquum si mills sagitU- 
Terruil mannos. - /',■ In obliquum, iuem. Virg. 
i.G.'Jl. Etqui, proscisso qua? suscital ajqnore tei-a, 
Rursus in obliquum verso perrurnpit aratro. Ovid. 
2. Met. 13U. de Zodiac o. Sertus in obliquum est 
la to cur vain ine limes. Plin- 11. Hist. nat. 37. 55. 
(152.). Cancri in obliquum aspic iunt. Id. 27. ibiii. 
9. 55. (71) ). r'ilicis radices long-e in obliquum. 
— g) Obliquum adverbii more, idem. Apul. 3. 
Met. Oculis obliquum respiciens. 

II.) Translate. •( 1. Dicitur de transversa ho- 
minum cognalione. I line poetise obliquum genus 
ejus est, qui non ex eadem matre mecum, sed ex 
concubina patris mei (irogenitus est. Stat. 5. Theb. 
221. quibus ubera mecum Obltquurnque a pslre 
genus. Lucan. 8. 286. obliquo maculal qui sanguine 
regnum. Al. hie eipon. ex femina descendens, quia 



OBLITTERO 

cognatio ex feminis transversa est, recta 8utem ex 
viris. ^ 2. De oratione; et - a) Obliquum di- 
ctum, obliquus senno est, in quo oon directo et 
aperle, sed velut per ambages el tacile quioptam 
signiflcaraus, aut perslriugimus. Tac. 14. Ann. 11. 
Temporum Ciaudianorum obliqua iasectatione eun- 
cta ejus domioationis flagitia in matrem transtulit. 
Quintil. 9. 2. 79. Ut si pater, qui infamem in ma- 
irem fJlium secreto occidisset, reus mala tracta- 
liunis, jacularelur in uxorem obliqui9 sententiis. 
Martial. 7. 62. Ne quid liberti narrenl servique 
paterni, Et nulet obliqua garruliiate cliens. Sue- 
ton. Domit. 2. extr. Obliquis orationibus carpere 
aliquem. Aurel. Vict. Epit. 9. Quum etiam causi- 
dicorum obliqua dicta contemneret. Stat. 1. Si.'u. 
2. 27. Cessent mendace3 obliqui carminis aslus. h. 
e. 'q alicujus laudem, dissimulato tamen nomine, 
composite Ammian. 15.5. post init. Velut Silva- 
no rogante verbis obliquis oranteque amicos-, ut 
se altiora carptantem et propediem solium Princi- 
pis aditurum juvarent. Sic Id. 29. 1. circa fin. 
Conl'otabant Theodorum litteras suas, per ambages 
obliquas ad ililarium scripts.— b) Obliqua ora- 
tiu est, quae non recta construclione dirigilur ad 
eum, ad quern habetur, sed per obliquos casus, el 
infjriitivum rnodum, parlar indiretto: cui opponi- 
lur directa. Quinlil. 9. 2. 37. Apud historicos re- 
periuutur obliqua? allocutiones, ut in T. Livii pri- 
mo statim libro (c. 9.): L'rbes quoque, tt cetera, 
ex inflmo nasci: deinde etc. Justin. 38. 3. 11. 
Quam oralionem obliquam Pom pejus Trogus expo- 
suit, quoniatn in Livio et in Sallustio reprehen- 
dit, quod conliones directas, pro sua oratione ope- 
ri suo inseiendo, historiae modum excesserint. — 
c) Obliqui casus apud Grammalicos sunt reliqui 
prasler rectos. Varra 8. /.. L. 4^. Miill. Alia ca- 
sus habent et rectos et obliquos, alia rectos solum, 
alia modo obliquos. Quintil. 1. 6. 25. Similes quo- 
que positiones in longe diversas figuras per obli- 
quos casus exeunt. — d) Obliqua positio in ver- 
bis est, quae a prima descendit, ut laudavi a lau- 
do, pepigi a pago. Id.t.Q. 10. Prima aliquando 
positio ex obliquis invenitur, ut mernoria repeto 
convictos a me, qui reprehenderaot, quod hoc ver- 
bo usus essem, pepigi. *f 3, De horainibus, obli- 
quus adversus aliquem, infeosus, inimicus, iavi- 
dus. Flor. 4. 2. Cato adversus poteutes semper ob- 
liquus, delrectare Pompejum, aclisque ejus obstre- 
peie. — Ilinc 

Obliquum, i, n. 2. substaxitivorum more, et 

Obliquum, adverbii more usurpatum V. sub I. 
c, d., e. } f., et g. 

OBLISI'S, a, urn. V. 0BL1D0. 

OBLITERATlO, OBLITERATOR, OBIJTfi- 
RO. V. OBLITTIiR AT10, OBLITTERATOR , 
OBLITTERO. 

OBI.lTKSCO, tescis, tui, tescerc, u. 3. (ob el 
latesco"" dclite*cere, abscondi, nascondersi , stare 
celato, £7u>.av^ravw. Cic. Tim. 10. ad fin. Quibus- 
que tempo ribus a nostro aspectu oblitescant. Var- 
io 1. II. R ■ 51 . 1 . Aream esse oportet soiidam 
terra pa vita, ne in riinis ejus grana oblitescant. 
Seneca Ep. 55. ante med. Qui, velut timidum at- 
que iners animal, meiu oblituit. 

OBLI10R, oris, m. 3. qui oblilus est, ve! ob- 
liviscitur, chi ha dimenticato, o dimenlica. Hie- 
ronym. in Ps. 88. v. 30. Dereliclores legis, judi- 
ciorum oblitores. 

OBLITTERATtO vel obliteralio, o'nis, f. 3. (ob- 
littero) cancellamento, abolizione , actus oblitte- 
ratidi, delelio, el translate oblivio. Plin. 34. Hist. 
nat. 7. 18. (47). Tenlo rnagis deprehenditur aeris 
oblilteratio. h. e. fundendi a;ris srienlia oblillera- 
lu. Arntb. G. 7. Vttuslntis oblitteratione celari. 
Ammian. 30. 6. Pacem urn prauteritori.m obi it- 
leralione obsecrantes. 

OBLITTERATOR vel obliterator, oris, m. 3 (ob- 
litiero) qui delet, aut memoriam aufcrt, et trans- 
late qui obliviscilur. Tertull. 4. advers. Mar don. 
26. ad fin. Commemorator, oon oblilteralor ve- 
tusiatutn. 

OB LITTER AT CS vel obliteralus, 8, urn. V. VOC. 

seq. 

OBLITTERO vef oblitero, as, Svi, Stum, are, a. 
1. (oblino, ob et littera). Part. Oblitterans II.; 
Oblitteratus I. et II.; Oblitterandus II.; Oblit- 
teraturus II. — Oblitterare est litteris aliquid 



0BL1TTERUS 

superducere, obiinere, atque adeo abradere, abole- 
re, delere, cipavi^to, cancellare, cassare, dislrug- 
gere. 

I.} Propiie. Tac 13. Ann. 23. Exsiliumque ac- 
cusatori irrogatum, et tabula exusta sunt, quibus 
oblilterata ararii nomioa retraheba'. Alii pro oo- 
mtna leg. mooimenta. 

II.) Translate est oblivisci, mernoriam auferre, 
ex animo delere, togliere datla memories, dimen- 
ticare, metier e in dimenticanza. Accius apud 
Xon. p. 146. 30. Merc. Inimicitias exstinctas at- 
que oblitteratas memoria renovare. Cic. Vatin. 6. 
1.">. Quod maxirnis rebus, quas postea gessit, ob- 
litterandum easel. Id. post redit. in senat. 8. 21. 
Publici mei beoeucii memoria prhatam offensio- 
nem oLltiierarunt. Catull. 64. 232. Hac vigeant 
mendata, nee ulla oblitteret atas. Liv. 3. 59. Pec- 
oata oblitterola repetere. Id. 39. 20. extr. Non la- 
men oblitterare famarn rei male gesta poiuil. Id. 
21. 29. extr. Oblitterare mernoriam. Id. 3. 7t. Res 
oblilterata velustate. Id. 41.24. Suo beneficio 
paternas simultates oblitterans. et 43. 2. Pr.vter- 
ita silentio oblitterare. Sie Sueton. Tib. 22. Si- 
ic:ilio rem oblitterare. Tac. II. Ann. 15. Ne ri- 
'us-sacrorum oblitterarentur. Id. 1. ibid. 51. Tem- 
pus oblitteranda sedilionis. Id. 6. ibid. 32. Bona 
juventa senectute llagitiosa obliueravit. Id. Dia'. 
H. Libentius enim novis et recentibus, quam re- 
molis et oblitleralis exempli* utor. et ibid. 22. Cl 
jam obiitlerala et olenlia. Z.actant. 6. Instil. 24. 
Deus promittit, se oblitteratuum omnes iniqui- 
totes ejus, qui jusliliam denuo cceperit operari. 
Liv. 26. 41. Adverse pugna in Hispania null ins 
in animo, quam meo, minus oblilterari possunt. J'. 
Drakenborg. ad ft. I. 

OBLITTERl'S vet obliterus,a, um, adject. Geii. 
19. 7. Naevius obliueram gentem pro oblitteratam 
dixit. 

OBLlTUS, a, om. V. OBLINO. 
OBLITLS, a, am. V. OBLIVISCOR. 
OBLlTCS. us, m. 4. (oblioo) linitio. Gioss. Cy- 
ril!. Xpiac, liniatura, oblitos. 

OBLfVlAUS, o, adject, oblivionem ioducens, ut 
Obiiviale poclum apud Prudtnt. 6. Cathemer. 16. 
OBLlVlO, onls, f. 3. actus obliviscendi, memo- 
riae defectus, 'kt^tj (It. oblivione, dimenticanza; 
Yt. action d'oublier, oubli; Hisp. el acto de ol- 
vidar, olvido; Germ, das Vergessen, d. Vergessen- 
heif, Angl. oblivion, forgetfulness). 

I.) Proprle. — a) Generatim. — Sapisgimc in 
singul. num. Cic. pro leg. Manil. 4. 9. Omne re- 
liquum tempus non ad oblivionem Yeteris belli, 
sed ad romparationem novi contulit. Id. 2. Orat 
2. 7. l.audem alicujus ab oblivione atque a si- 
lentio vindicate. Liv. 1. 31. et 32. 21. a med. Da- 
re a liquid oblivioni. metier in obblio- Cic. 2. Fam. 
1. ad fin. Meam tuorum erga me meritorum me- 
rnoriam ulla numquam delebit obliv io. Id. Dejot. 
13. 37. Seuatus judicia de illo quas unquam vetu- 
stas obroet, aut qua? lanta delebit oblivio? Id. 
Brut. 15.60. Id ipsum nisi es«et Ennii leslimo- 
nio cognitum, hunc vetuitas oblivione obruissei. 
Id. 9. Phil. 5. 10. et Mar cell. 9. 30. Nulla ejus 
legatiuncm posleritatis obscurabit oblivio. Id. 1. 
Fam. U. a med. Omnes ejus gravissimas injitrias 
volunlnrla quadein oblivione conlriveram. Id. 
6. fen. 35. 79. Eiislimavit, homines in obli- 
vionem lolius ni'jjotii esse venturos. che si scor- 
derebbeio. Seneca Br evil. inf. 13. in fin. Satius 
erat, isla in oblivionem ire. Cic. 3. /'err. 39. lot, 
Jacere in oblivione. Plm. f'aneg. 75. Quae vos, 
ne qua inierripcret oblivio, in acta miltenda cen- 
suistis. Pseudo-Salt. orat. I. ad Cost. med. An ilia, 
qua in Pornpejum incrcpahantor, oblivio abslulit? 
< tc. 1. (iff. H. 26. Capit me oblivio alicujus rei. 
mi dimentico. ft cod. sensu Flin. 7. (list. nat. 
24. 24. (90). Kx praallo tec to lapsus, matris et 
afflnium cepit oblivionem. Sic 8. ibid. 22. 34. (84). 
Subrepit mihi oblivio. Id. 25. ibid. 2. 5. (12). el 
lit. ibid. 2. 11. (15). Oblivionem alicui afTerre. 
Horat.-F.pod. 14. 1. Mollis inertia dif fundi t Ob- 
livionem seosibus. — Per oblivionem, adverbii 
more, per dimenticanza. Sueton. Cats. 28. Acci- 
Uerat, ut is, legem de jure magittratuum ferens, 
•ne Caesar em quidem exciperel, per oblivionem; 
a-- mox, lege jam in aei incisa et in ararium con- 
dila, corrlgeret errorem. — In p|ur. num. Horat. 



— 431 — 

4. Od. 9 32. Non ego tot tuos patiar labores Im- 
pune, Lolli, carpere lividas Obliviones. Gell. 9. 5. 
Critolaus Peripateticjs et malum esse voluptatem 
ait, et multa alia mala parere ex sese, injurias, de- 
sjdjas, obliviones, ignavias. — b) Speciatim ob- 
livio est idem etqoe amnestia, quam voc. F„ a- 
[ivrcria. Vtllej. 2. 58. 4.; et Sueton, Claud'. 11. 
Decreta oblivio rerum prseteritarum. che non si 
parti piu del passato. Cr. Nepos Thrasyb. 3. Le- 
gem tulit, ne quis ante actarum rerum accusare- 
tur, neve muitaretu'r: eamque illi legem obtivionis 
appeliaruot. et Pal. Max. 4. I. extern. 4. Hasc 
oblivio, quam Athenieoses apy^crttav vocant. Ju- 
stin. 5. 10. 11. Et, ne qua dissensio ex ante aetis 
nasceretur, omnes jurejurando obstringuntur, dis- 
cordiarum oblivionem fore. 

II.) Translate. % 1. Subjective, uli ajunl, est 
memoria imbecillitas, difelto, mancanza di me- 
moria. Sueton. Claud. 39. In eo (Claudia) mira- 
ti sunt homines et oblivionem et inconsideran- 
tiarn, vel , ut Grace dicam, ptitwpiav et dt%e- 
<^iav. ^ 2. Concrete, uti ajunt, sensu oblivio lit- 
terarum dictus est a Bibaculo Orbilius Pupillus 
Beneventanus grammaticus, quia in senectote me- 
rnoriam omnem amiserat. Sueton. Gramm. 9. — 
i\B. De nomine fluminis proprro V. ONOM. 

OBLlVlOSUS, a, um, adject. Sup. Obliviosissi- 
mus i.~ Obliviosus ^fl.Est qui cito oblivisci- 
lur, scordeuo/e, smemorato, snikricpLiMv. Cic. Se- 
necl. 11. 36. Ilos signifuat credulos, obliviosos, 
dissoluios. Id. 1. Invent. 24. 35. Aculns, an he- 
betior: memor, an obliviosus; comis, officiosus, pu- 
deas, patiens, an contra. Tertult. Anim. 24. Ho- 
mo obliviosissimus. ^ 2- Horat. 2. Od. 7. 21. 
Oblivioso levia Massico Ciboria exple. h. e. obli- 
vionem inducente. 

OBLlVTSCOR, obllviscfris, oblllus sum, oblivi- 
sci, dcp. 3. Ratione habita etymi illud ft l us, quod 
in part, oblitut inest, videtur cum Grara voce ~kr r 
%ri oblivio conjungi posse. — Interdum obliviscor 
passive usurpatur; V. sub I. e. — Part. Obliviscens 
II 1.; Oblitus I. et II. 1.; Obliviscendus I. — 
Oblivitus pro oblitus est Commodian. 27.8.0b- 
Hvitos esse mortuos de gesto priore. — Oblivisci 
est mernoriam alicujus persona aut rei amittere- 
atque adeo negligere, nam cui aliquid cura est', 
oblivisci non solet, inCkavSdvofictt (It. scordarsi, 
dimenticarsi, obbliare; Fr. oublier y metlre en ou- 
bli, perdre k souvenir de ; Hisp. olvidar> perter 
la memoria de alguna cosa; Germ, veroessen - 
Angl. fo forget, let slip from the memory, lose 
alt recollection of) 

I.) Proprie usurpatur a) Cum Genitivo. — 
Cum Genit. persona. Cic. 5. Fin. 1. 3. Vivorum 
memini, nee tamen Epicjri licet oblivisci. Justin. 
11. 5. 9. Obliti omnes conjugum liberorumque - 
Pursicum auruin et totius Orientis opes jam quasi 
suam pradam diicebant. Ter. Eun. 2. 3. 14. Ne- 
scio hercule neque unde earn, nee quorsum earn. 
Ita prorsum oblitus ,sum mei. Cic. 9. Fam. 12. 
Dum tu ades, sunt oblita sui. Virg. 3. .%n. 629. 
Oblitusvc sui est Ithacu9 discrimine tanto. Adde 
Sil. ft. A. 124. — Oblitos sui dixit Seneca Here. 
Fur. 292. de mortuis, qui epota aqua I.ethes vitam 
omimm prateritam oblivisci dicuntur. — Cum 
Genit. rei. Cic. Plane. 42. 101. Memini, uec un- 
quam oblivisc.iv noctis illius. Sic Id. 1. Fam. 9. 
§ 8. Nuiii point ma^is oblivisci tempor-im meorum, 
meminisae aetionurn? et Pis. 26. 62. O paterni ge- 
neris obliie, ma tern i vix memor! Id. 1. Fam. 7. 
§ 7. Ut nostra dignitatis simus obliti. Id. 4. Alt. 
18. Me ohlitum consuetudinis et inslituli mei ra 
rius ad te scribere. Cces. 1. B. G. 14. Oblivisci 
veteris contumelia. el 7. ibid. 34. rontroversia- 
rum »\ dissengioumii. JVepos Eumen. 6. injuria- 
runi omnium. Ait.. >,. w. decoris. Virg. 4. ,En. 
267. heu regni reromque obliie luarum! et ibid. 
528. corda oblita laborum. Horat. 3. Od. 5. 10. 
Anciliorum et nominis et tog® Oblitus (miles 
Crasti) alernaque Vesta. Tac. 2. Hist. I. extr. 
Obliviscendum offensarum dc bello agitaotibus. 
Quintil. v. 2. 86. Obliti tot exemplorum. Sit. It. 
3.301. Ad quarum canlus serpens oblita vene- 
ni, etc. — Jocularitcr Plaul. Trin. 4. 3. io. Tri- 
bune te polerlis memoria esse oblitum? h. e. 
bevendo Ire soli bicchieri di vino hai perdu to 
la memorial— b) Cum Accusative Cic. Ccel. 20. 



OBLIVIUS 

50. Obliviscor jam injurias tuas, Clodia, depono 
mernoriam doloris mei. Id. Ro$c. Am. 17. 49. 
Artiflcium obliviscatur et studium deponat. Id. 
Brut. 60. 217. Subito totam causam oblitus est. 
Id. Mil. 23. 63. In quibus (civibus) homines non 
raodo res praclarissimas obliviscuntur, sed etiam 
nefarias suspicanlur. Id. Hose. Am. 31. 87. Dt 
alia obliviscar. Liv. 5. 5. Num oblivisci nos haw 
lam crebra Etruria concilia de mitlendis Vejos 
auiiliispatiuntur? Xepos Datam. 11. Doiaraem 
revocavit, simulans, se quiddam in colloquio esse 
oblitum. Justin. 30. 1. 8. Omnem magnitudinem 
nominis ac majestatis oblitus. Virg. 2. JEn. 148. 
Ouisquis es, amissos hinc jam obliviscere Grajos. 
— c) Cum InBnito.— Addilo Accus, Cic. Rose. 
Com. 17. 50. Obliviscor, Roscium et Cluvium virus 
esse primarios. — Sine Accus. Ter. Andr. 5. 1. 
22, Et nescio quid libi sum oblitus bodie, ac vo- 
Iui, dicere. Out'ri. 2. Mei. 440. pane est oblila 
pbaretram Tollere rum telis. Sueton. Cat. 26. 
Consuiibus oblitis de natali suo edicere, abrogavit 
magistratum. — d) Cum Re'aiivo. Cic. Brut. 60. 
218. Etiam in scrtptis obliviscebatur, quid paullo 
ante posuisset, Horat. 1. £p,6. 62. Quid deceat, 
quid non, obliti. — e) Passive. — Part. Oblivi- 
scendus apud Plaut. Mil. glor. 4. 8. 49. Mulie- 
bres mores discendi, obliviscendi stratiotici. Horat. 
1. £p. 11. 9. Oblitusque meorum, obiivisrendus et 
illis. — Part. Oblitus, dimenlicato, apud Virg. 

9. Eel. 53. Nunc oblita mihi tot rami in*. Vat. 
Flacc. 2. 388. si Marlius aures Clamor, el obliti 
rursus fragcr impleai aris. Id. 1. 791. Tuque ex- 
cite parens umbris, ut nostra videres Funera , et 
oblilos superum paterere dolores. h. e. morlalium 
in lerris viventium, qui ibi jam memoria ex tide- 
rant Lcthen transgresso. — Oblivisci, si salva est 
lectio, apud iPaui. Dig. 23. % 60. $ 0. Quia post 
emancipationern in totum adopliva farnilia obii- 
viscuntur, 

II.) Translate. <f I.De inanirnis apud Poetas. 
Catull. 88. 43. Ne Tugiens saclis obliviscentibus 
atas Illius hoc caca nocte tegat studium. h. e. 
oblivione posteritatis obscuret. Id. 64. 207. oblito 
dimisit pectore cuncta, Qua mandata prius con- 
stant! mente tenebat. Ovid. 4. Fast. 533. de Pro- 
serpina, oblito fertur gustare palato, Loogamque 
imprudens exsoluisse fa mem. Virg. 2. G. 59. 
Pomaque degenerant succos oblita priores. Colum. 

10. R. R. 408. <fe persicis. Ambrosios prabent 
succos oblita nocendi. Apud Manil. 3. 259. nox 
dicitur ofcfifo diei, quum in solstitio hiberoo et 
in regionibus septentrionalibus adeo producitur, 
ut videatur oblila diei sequentis, cui cedere lo- 
cum debet. ^ 2. Oblivisci nomen suum prover- 
bio dicitur, qui nullius memoria est. Petron. 
fragm. Tragur. 66. Burmann. Tam bona memo 
ria; sum, ut frequenter nomen meum obliviscar. 

OBLlVlTCS, a, um. V. voc. praced. sub inlt. 

OBLlVlU.M, li, n. 2. idem quod oblivio, obblio, 
dimenticanza ; — a ) Sed fere poetica vox , et 
usuin babens in plurali num. Lucrel. 6. 1212. 
Atque etiam quosdam cepere oblivio rerum Cun- 
ctarum. Virg.it. £n. 714. Lethai ad fluminis un- 
das Securos latices et longa oblivia potanl. Horat. 
2. Sat. 6. 62. sornno et inerlilius horis Ducere tol- 
licita jucunda oblivia vita. /i.e. oblivisci. Sic 
Val. Flacc. 4. f.36. longa ducentem oblivia pecoa. 
Ovid. 5. Trist. ~. 29, Non tamen ingratum est 
quodcumque oblivia nostri Impedit. el 1. ibid. 8. 

11. Tama ne te, fallax, cepere oblivia nostri? Id. 

12. Met. 539. Agere oblivia laudis Ilerculea. h. 
e. oblivisci, tacere, praterire. Id. 4. Pont. 10. 19. 
succi, patria faciunl qui oblivio. Sil. It- 4. 723. 
omnia somni Condiderant, agrisque dabant oblivia 
curis. Stat. 10. Theb. SO. Limcn (Somni) opaca 
Quies et pigra Oblivia servant.—- b) In singular! 
num. Tac. 4. Hist. 9. Earn sententiam modestis- 
sinius quisque silentio , deinde oblivio transmisit. 
Mar. Victorin. 1. p. 2469. Putsch. Con tagio, apud 
omnes fere veteres scriptum est nominativo casu, 
ut obaidio quoque et oblivio: sed poetarum U- 
centia primo fecit contagia et obtidia et oblivia, 
postea did ccepit et oblivlum et obsidlom et con- 
tagium. 

OBLlVlUS, a, um, adject, metso m obblivione, 
disutato, obsoletus, oblivione delelui. Varro 5. 
L. L. 10. Mull. Hare sunt tripartita verba, quae 



OBLOCATUS 

sunt aut' nostra, aut alieoa, aut oblitla : de nostri* 
dicam cur sint, de alienis unde slrnt, de obliviis 
relinquam. voci antiquaU. 

OBLdCATUS, a, urn. V. voc. seq. 
OBL6CO, as, Svi, Stum, are, a. 1.(ob et loco). 
Part. Oblocatus. — Oblocare est idem quod loeare. 
Sueton. Cces. 26. Quae ad epulum pertinebant, ma- 
eellariis oblocata. Al. leg. ablocata. Justin, tl. iO. 
Quum operam oblocare ad puteoa exhaurieodos so- 
lilus esset. 

OBLOCtJTlO et OBLOGCTOR. V. OBLOQTJU- 
TIO, OBLOQUUTOR. 

OBLONGULUS, a, urn, adject, deminut. oblongi. 
Cell. 17. 9. Surculi tereies oblonguli. 

OBLONGUS, a, um, adject, (ob et longus). Comp. 
Oblongior. — Oblongus est idem ferme quod Jon- 
qus, scd prsspositio quippiflm auget, imuriwc, r.a- 
cctfiYiXr,^ (It. ben lungo, bislungo; Fr. allonge, 
oblong; llisp. oblongo"; Germ, Idnglich; Angl. of 
a good lenght, oblong, longer lhan orofld). Liv. 
2l. H. ad /in. Falarica, missile telum baslili ob- 
longo. Plin.11. Hist.nat. 12. 75. (196). de gem- 
mis. Figura oblonga maxime probatur. Id. 10. »'- 
Hd. 52. 74. (145). Quae oblonga sint ova, gralio- 
ris saporis putat lloratius Flaccus. (2. Sat. 4.12. 
Longa quibus facies ovis erit, ilia memento, lit 
sued melioris, etc.) Id. 25. ibid. 3. 6. (.21). Her- 
ba folia habens oblonga. Id. 13. ibid. 15. 30. (96). 
Oblongus venarum discursus in mensis. Tac. Agric. 
10. Forma in Britanoiae oblonga? scululse assimila- 
verc. Scribon. Compos. 231. Canlharides varia? 
et oblongae. f'itruv. 21. 8. ad fin. Foramen ob- 
longius fit tanto, quantum etc. 

OBLOQUlUM, ii, n. 2. contradictio, calumnia. 
Sidon. 7. Ep. ii in contione. Nosse vos par est, 
in quas me obloquiorum Scyllas turbo conjeccrit. 
Claud. Mamert. 2. Slat. anim. W. ad fin. At si 
qui* nunc monendi locus est, moneo atque deoun- 
cio: Quique isti, quiquc sunt alii, qui vel in ma- 
gnos v'uos obloquia, vel de rebus summis delira- 
menta quaedam cum compotoribus mussUanl, aut 
palam ioquantur, aut taceant. 

OBLOQGOR, loqueris, loquutus vel ltfcQtus sum, 
loqui, dep. 3. (ob et loquor). Part. Obloquens I. 
a.; Ob loquutus I. b. — Obloqui est ob aliquem 
loqui, atque adeo contra loqui, loquendo inter- 
pcllare, naoakakiia (It. parlare in faccia ad al- 
cuno, parlar contra, contraddire, trovar che di- 
re , interrompere; Fi. parler conlre quelqu'un 
ou quelque chose, interrompre, contredire; Hisp. 
hablar en cara, con Ir adecir, interromper; Germ. 
gegen Jemanden reden, sprechen, daher darein 
reden,.widersprechen\ Angl. to speak while ano- 
ther is speaking, interrupt, gainsay). 

I.) Proprie occurrit — a) Cum Dativo persons. 
Flaut. Men. 1. 2. 46. Te morare, mini dum ublo- 
quere. Cic. CluenU 23. 63. Voeat me alio jamdudum 
tacita vestra exspectalio, quae mihi obloqui tidetui, 
quid ergo? negas ne etc? Plin. 36. Hist. nat. 16. 
25. (.126). Dederat natura vocem saxis, responden- 
tcm homini, immo vero et obloquentem. — Absolu- 
te Afranius apud Non. p. 78. 33. .Were. Quid est 
islucre, te blaterare atque obloqui? Cic. 2. ad Q. 
fr. lo. Tu mctuis ne me interpelks etc. Tu veio 
ut me et appelies et interpelles, et obloquare et 
cdlloquare vcJim. Gelt. 1. 26. Servo suo tunicam 
delrahi, csedique cum loro jussit. Cceperal verberari: 
obloquebatur, non meruisse, ut vapulet. Curl. 10. 
2. sub fin. Notatis, qui ferocissime oblocuti erant, 
singulo* manu corripuit. supra dixerat: Tumultuo- 
so clamorc et militari violenlia volentem loqui 
inhibebanl. — Terlull.de Fug. in Persec. 1. Ibi- 
dem ego, obloquulus aliquid, pro loco ac tempo- 
re -,scmitractatam materiam abstuli mccum. 

II.) Translate. ^ 1. Poetice per ratachresin. 
Ovid- 13. Pont. 1. 21. Non avis obloquilur. /i. e. 
cantu non obstrepit. Virg. 6. &n. 640. Threicius 
longa cum veste sacerdos Obloquilur numeris se- 
ptem discrimina vocum. h. e. versibus, quo* ore ra- 
nit,iotcrponit sonum lyras septem chordas habentis. 
* 2. Ponitur pro male dicere, convkiari. Ptaut. 
Cure. 1. 1. 42. Nempe obloqui me jusseras. V . in- 
tegr, loc Calull. 83. 3. de Lesbia. si ooatri ob- 
lita taceret, Sana essct: quod nunc gannit et oblo- 
quilur, Non solum meminit, sed quas mullo acrior 
est res, Irnta est: hoc est, uritur et loquitur. 
5 3. Item pro iroprobare, vituperare, damnare, 



— 432 — 

rejicere, Seneca Ep, I2t. Non desistam votis ob- 
strepere. Quid nil quum maxima malorum optave- 
rimus, et ei gralulatione oatum sit, quidquid ob- 
loquimur. 

OBLOQUCTOR vel oblocutor, oris, m. 3. qui 
obloquilur, interpellat, obstrepit. Plant. Mil. glor. 
3. 1. 43. neque ego unquam oblocutor sum alter! 
in convivio. Ineommodiiate abslinere me apud 
convivas commode Commeminl, et me?e oralionis 
justam partem persequi, Ut meam partem itidem 
tacere, quum aliena oralio est. 

OBLOQDOtIO vel obloeulio, onis, f. 3. actus 
obloquendi. Cassiod. 4. Variar. 31. Defect us re- 
rum aut consilium titubare, aut vires arguit de- 
fuisse. Quapropter sanctitas vestra a tali obloquu- 
tione refugiens (ft. e. scfti'vnnrio tale dicerta), qua? 
in aquaeductu reficiendo probabili cura ex nostra 
auctoritate suscepit, celeriter ad effectum facial 
pervenire. Ennod. Opusc. 6. sub init. Si dente 
tangatur invidi splendor vitas, umbram venenatiB 
obloquutionis excludit. 

OBLCClNASSE. V. OBLUCUV1ASSE. 

OBLUCTATIO, onis, f. 3. actus contra aliquid 
obluctandi. 

I.) Proprie. Capell. 6. p. 208. Uujus {Mime) 
crater -immensos fragores inlonans obluctalionr 
flammarum. C'asstod. 12. Variar. 14. a med. Ex- 
ormiston nequit undis elevantibus enntratia oblu- 
clatione demcrgere. 

II.) Translate, .-/mob. 2. oO. Qui cum suis vo- 
luptatibus pugnant , et affectus ex animis pellere, 
pertinari moltuntur obluctatione virlutis. 

OBLUGTOR, 5ris, alus sum. ari. dep. 1- (ob et 
luctor). Part. Obluctans et Obtuctatus I. — Ob- 
luctari est acrius contra aliquid niti, luctari, dv- 
xiKakaita (It. sforzarsi aWinconiro, lot tare con- 
tro; Fr. lutter contre; Hisp. htchar contra; Germ. 
sich anstregen gegen Jemanden, gegen ihn rin- 
gen oder ankampfen , 'Wider streb en; Angl. to 
strive against, struggle or rnntend with). 

I.) Pro, ' ,p — a) Gum Dativo — Rei sape. 
Virg. 3. 38. genibusque ad versa? obluctor a- 

renae. Colum. 18. if. H. 14. S. Frulicihus aut 
solidioribus herbis obluctatur ita pertinariter, 
ut collum abrurnpat. Curt. 't. 8. Diu llumini ob- 
luctatus, in ripam semianimis evasit. avendo am- 
trastato un pezzo. Claudian. Cons. Mall. Theod. 
103. Sidera cur septem retro miltanlur in ortus 
Obluctata polo. h. e. cositra csli motum nitentia 
ab occidenle in oiientem. — Gum l)at. petsonrr. 
Sit- It. 8. 10. soli obluctandum Fabio. ft. e. ge- 
rendum bellum contra solum Fahium et soli resi- 
slendurn. — b) Absolute. Curt. 4. ( J. extr. Pi;e- 
fectum equitatus-ex equo praecipitavit, et obluctan- 
ti caput gladio dempsit. Stat. 3. Siiv. 1. -20. ob- 
luctanlia sax a Submovit n ileus, et rnagno pectoro 
rnontem Impulit. resistenti alle spinte. 

11.) Translate. Curt- fi. 6. a med. l.'t erat nni- 
mi semper obluctantis diffiLultatibos, Id. 7 1. Ob- 
luctans oblivion!, contrastante colla dimentican- 
za. et Augustin. i. Civ. D. ~>. Qui flagitiosissimas 
consueludinis vitiis oblcctari rnagis, quam olilu- 
clari student. 

OULCGL'VIASSK dice bant anliqui me rile erras- 
se, quasi in luro <|eormn alimi orcurrisse- Paul. 
Diac. p. 1S7. 11. Milt. Al. leg. OIHX'CINASSh. 
Ceterum obluruviassi: videtiir esse obvium in In- 
CO viare, ft. e. fieri. 

OBLGDO, dis, si, sum, dure, n. 3. (ob et ludo) 
idem ac ludo, izai*M, giuocure, scherzare. ^ 1. 
Absolute est coram aliis ludere. Ptaut. True. 1. 
2. 10. obluduot, quo aistodem Oblcctent per jo- 
culutn et ludum. <f 2. Gum Dativo persome est 
imponere, ludibrio habere, farsi giuoco, premier si 
giuoco. Prudent. Hamartig- 6. f crrarum libi for- 
ma duplex obludit, ut eicors Dividuurn regnare 
Deum super .ethera credas. ft. e. libi imponit. 

OBLHRlDUS, a, tim, adject, idem ac luridns, 
-aut valde luridus. Ammian. 14.6. a tried. Spado- 
nes obluridi, distortaque linearncntoruin compage 
deformes. 

OiniANENK, entis. V. OMMANKNS. 

OHMARGESGO, is, ere, n. 3. idem quod mar- 
cesco. Lucilius apud IVon. p. 2. 30. Merc Ob- 
marcescebat febris, senium, vomilus, pus. 

OBMENTANS. V. OMMENTANS. 

OBMERlTUS, a, um, adject, meritus; proprie 



OBNEXUS 

est solemnij formula ob merita perperam declina- 
ta. Inscript. apud Benier. 966. farkntks oftlmk 

0BN3KRITAB FECBRVWT. Alia 8pUd tumd. 3503. APRO- 
NIVS VICTOR FRATRl XT FILI1S ARtAKTISSIMIS OBME- 

ritis-kecit bt DKDiCAViT. Addc aliam apud eumd. 

OBMITTO, is, etc. V, OMITTO init. 
OBMOLlOR, iris, itus sum, iri, dep. 4. (ob et 
molior). Part. Obmoliendus 2. — Obmoliri ^ 1. 
Proprie et striclo sensu est molem objicere, irpo- 
/joXXw. Curt. 6. 6. a med. Arborum truncos et 
saxa obmoliuntur. ft. e. advolvunt muniendi causa. 
^ 2. Latiorl sensu, vel translate, ut aliis placet, 
est facta mole obslruere. lAv. 37. 32. Ad munien- 
da et obmolieuda, qu:e minis strata erant. ft. e. 
obslruenda oppositis molibus. Sic Id. 33. 5. Duo, 
aut summum tres juvenes connisi arborem unam 
(ex tis, quibus ante objectis cast r a scepta erant) 
evellebant: qua evulsa, porta? instar extemplo pa- 
tebat, nee in promptu erat, quod obmolirentur. 

OBMORDfiO, es, ere, a. 2. valde mordeo. Isid. 
20. Orig. 16. 1. i'rena quod haec equi frendant, 
id est imprimant dentibus et obmordeant. 

OBMOVEO, es, ere, a. 2. (ob et moveo). Part. 
Ofetnoiipndus. — Obmovere est admovere, teste 
Festo p. 203. 33. Mill. Obmovcto pro admo- 
veto dicebattir apud antiquos. Cato Ii. R. 141. 
Cuttro facito struem. et ferturn uti adsiet: inde 
obmoveto. ef 134. Ferlum Jovi moveto, et macta- 
to sic: Juppiter, te hoc ferto obmovendo bunas 
preces precor , uti sies volens proiutius mihi, etc. 
V. Drnkenborg, ad lAv. 0. 37. 

OBMURMORATiO, onis, f. 3. murmuratio et 
clamor contra aliquem Ammian. 26. 2. Ohmur- 
muratio gravis exorilur, con'iepanlibus centuriis, 
etc. 

OBMURMCrO, as, avi, are. n. 1. (ob et mur- 
muro) contra murmurave. — a) Gum Dativo. Ovid. 
Ileroid. IS. 47. precib usque meis obmurmurat ipse. 
— ft) Gum Accusal. Sueton. Oth. 7. extr. Iden- 
tidem obmurmurassc: T: yap ric: /.a; uctxcz:: a:s- 
'i.y.%\ h. e. subriiissa voce locutnm esse. 
OBMGSSLTO, as, a. 1. frequeiilnt. et 
OBML'SSO, as, are, a. 1. obmurmuro T summus- 
so. Te.rt.ull. Pall. ■!. I acendum, nc quid et illi de 
Ga>iarilms obmussitcnt. Id. Anim. IS. Poet* ha?c 
nobis semper obmussant. 

OHMCTKSGFAS. enli'i. V. voc. seq. 
OHMITESGO. ie?cis ; lui, tescere. n. 3. (ob et 
muteiro *. Part. Obmutesc.ejis I. — Obmutescerc 
est inutuiu fieri, vocem amiUere. •/m~ouj.cl'. (It. am- 
tnutire, ammutotire , divenir muio; Fr. devenir 
mac' , perdrc la vnix ; 1 1 i s p . en m u decer , qu e.da r 
mudo, in-rder la pata.hr a; Germ, rerstumrnen , 
sprachlos weritcn; A«al. to become dumb, be 
struck dumb or mute*. 

I.) Proprie. ('eh. -. 6. Qui epoui veialro eice- 
(itu> distentione nervorum est. aut qui ebrius ob- 
rnuUiit. Plin. 27. /lint. nat. 12. 101. (127). Quan- 
ta libel 1 a ssit inline r'c.eari dife-jos, eliam quum 
ohinulueiinl. Id. 20. ibid. :». 20. !.4in. Ek aqua bi- 
b e n ( hit 1 1 ( .s u ecu m c <r pi i r um ) d e d e r c i e p c n l e o b n i u- 
les» enliiius. Est <jui lrg. obtumesi <:nlibus: at. Sil- 
11;;., in: I'n prolata var. l.'c tione, objiuitcscenlibus. 
Id. H. ibid. 30. 4i. ■. 1 utt j Ginlir.i; .-jus (/ivrenrr) 
ion la ito i anes uoinuli'sc're. 

11.' Translate. ^ 1. D- horniniiius est imiver- 
sim tacere, Cic. Mil- 35. OH. !)'■ tne oranes gen- 
tes loqueiilur : nulla unquam wbmulescet vetus- 
tas. Id. 2. Oral. 7 . L 2" . V.a'i neque Ad Ionium 
verbum fa cere patiar. et ipse ol'timlcsiairi. Id. Dum. 
r >2. 1.io. Quis est, qui cxislimaie possil, huic vo- 
i-inri niiltenli non et linguaiu oljinuluisse, et ma- 
il urn obioi.iuisse? Ovid. 13. Met. 538, cbinutuit 
ilia dolor p. I'irg. 4. En. 270. A '. ocas aspectu ob- 
rnutuit a mens. 

OBNATUS, a, um, parlirip. ab inus't. obnascor:. 
natu air intorno, 'ircum natus. l.iv. Ti. 19. Ibi 
hasrenlia idotia) inter obiiatfl ripis salicta conspi- 
ciunlur. 

OBNEGTERE, obligate, maxime in nupliis fre- 
quens est. Festu's p. 190. It. Mull. Al. leg. ma- 
xime in ne x is frequens est. 

ORNEGATOR, oris, m. 3. V. ABNEGATOR. 
OBNKXL'S, us, m. 4. nexus, vinculum. Tertutt. 
4. advers. Marcion. 37. Dissolvcns violcnliorum 
contractuum obnexus. 



OBMGER 

OBNlGKR, gra, gram, adject, nigcr, vcl subni- 
aes , vel admodum niger. Ptin. 20. Hxsl. net. 23. 
94 (253). Radicibus multis et obnigris. Hat dum. 
in MSS. invenit obolis, nigris: unde auspieatur ob- 
longis, nigris. At Sillig. « optimis Co<ld - le 8' 1 
multis obliquis nigris. 
OBSiSE. V. OBMXB. 
OBNISUS, a, urn. V. OBNITOR. 
OBNISUS, us, m. 4. (obnilor) nisus, eonatus, 
qui contra aliquid fit. Aucl. /finer. Alex. 31. 
(edenle A- Maid) 41 . Damascnm capit obnisu 
levi, opum conditoriu.m Persicarum. 

OBNlTOR, tgri$, sus et ius sura, li, dcp. 3. (ob 
el nitor). De scripliooe vbnisus et obnixus, V. 
IVisus in v. NITOR. — Obnilier pro obniti est 
Zucret. 4. 438. — Part. Obnitens I. el II. 1.; 
Obnixus I. et II. 4. — Obniti est contra niti, at- 
que adeo resistere, obluctari, avtspstow (It. sfor- 
zarsi atrincontro, pun!am confro, confrasfare, 
resislere; Fr. /aire effort contre, lutter , resister ; 
Hisp. esforzarve contra, luckar , resistir; Germ. 
qegen etwas iich stemmen, sich entgegen stem- 
men; Angt. to struggle .or strive against, contend 
with, strive, endeavour). 

I.) Proprie. — a) De brutis animalibus et bo- 
minibus. Ennius apud Probum ad fug. 6. Eel. 
:ii.Et deosisfcquila pinnis obnixa volabat Vento. 
Vi'rg. 3. G. 232. et 12. /En. 105. de fauro. irasei 
in cornua tentat Atboris obnixus trunco. h. e. ur- 
gens; HiipeUeps, impetens vi summa truncum. Id. 
«. /En. 724. Portam vi multa converso cardine 
lorqaet, Obnixus lalis humeris. fat. Ftacc. 7. 595- 
Obmxusque genu superat, cogitque IremenlesSubju- 
ga abena toros. Liv. 34. 46. a med. Din in angustiis 
pugoatdm est, nee dextris magis gladiisque gere- 
foatux res, quam scutis corporibusque ipsis obnixi 
urgebant. Eat qui leg. obnisi. Id. 6. 12. ad fin. 
Ne procurri quidem ab acie velim, sed obnixus 
vos stabili gradu impelum hostium excipere.ef.8. 
38. In suo quisque gradu obnixi urgemes scutis, 
sine respiralionc ac respeclu pugnabant. Nepos 
Chabr. I. Obniio genu scuto. n. e. in scutum. 
Quintil. 5. 13. 11. Toto corpore obnitendum. Am- 
nian. 16. 12. circa ined. Obniti gen'tbus quidam 
barbari pcritissimi bellalores bostem propellere la- 
borabant. Claudian.l.in I. cons. Stilich. 289. nunc 
Obliquantc carina Callidus et pelagi calique obni- 
titur irae. P'irg. 5. JEn. 21. Obniti contra. Sic 
10. ibid- 359. slant obnixi omnia contra. — b) 
l>e inanimis. Lucre I. 4. 438. Navigia, aplustris 
fractis. obnitier undis. Vivg. 5. /En. 206. acuto 
in mu'ricc rcmi Obnixi crepuere, illisaque prora 
pependit. avendo urtato impetuosamente. Slat. 5. 
Theb. 366. obnixi lacerant cava nubila venti. Id. 
11 ibid, 337. obnixi frangunt mala murmura den- 
ies, h.e. stricti, et invicem mails coeuniibus velul 
urgentes: quod ila expressit Seneca 3. Ira 4. Adjice 
dentium inter se arietalorum. el aliquem esse cu- 
pienlium, non alium sonum, quam est apiis tela 
sua attrilu acuenlibus. 

II.) Translate, f 1. Morali ratione est contra 
tiiti, obluctari: utramque significationem, propriam 
et translatam, junxil Tac. 2. Hist. 5. Vespasian<<s 
node diuque coosilio, ac,si res poscerel, manu ho- 
stibus obniti. Vellej. 2'. 89. 5. Quum s*pc ob- 
nitens repugnasset. Id. 2. 123. 2. Quamquam - iu- 
clinatae in detcrius principia valetudinis senserat, 
tamen, obnitentc \i animi, prosecutus filium "tc. 
Tac. 15. Ann. 11. Obniti adycrsis. — Cum Infi- 
nito. Vellej. 1. 'J. 6. Quum Anicii Octaviique trium- 
phum nemo inlerpellaret, fuere, qui Pauli iinpedire 
obnitereutur. Ita Codd.; at Rubkopf. legendum du- 
ett anniterenlur. — Apud Cic. Mil. 13. 34. Al nunr, 
Ciodio remolo (al. At non P. Clodio mortuo), 
usilatis jam rebus obnitendum est Miioni, ut iuea- 
tur dignitatem suain. At Orellius rectiux teg. eni 
tendum. <j 2. Ilinc obnixus est idem ar firm us, 
consians, tenax. Virg. 4. /En. 331. iMe Jo vis mo- 
nitis immota tenebat Lumina, ei obnixus "uram 
sub corde pjemebat. costante, fermo, resistendo 
alle preghiere. /'(in. 36. Hist. not. 15. 2'4. (105). 
de cloacis Bornce- Pugnant divcrsi aquarum impe- 
tus intus, et tamen obnixa flrmitas resistit. Apul. 
4. Met. Obnixum silenlium. — Hinc 

Obnixum, admbii more. Auson. epist. 25. 28. 
Obnixum, Pauline, taccs. h. t. obstinate, pertinaci- 
ter, constanter. 

Tomo III. 



— 433 — 

OB NIX E vel obnise, adverb, (obnixus). Cotnp. 
Obnixius. — Obnixe occurrit translate tantum et 
est cum conatu.enixc, instanter, lotis viribus, con 
oqni forza, auvtovw?. Ter. Andr. I. 1. 134. Pedi- 
bus manibusque obnixe omnia faclurum. Seneca 
Ep. 35. Quum te obnixe rogo, ut studeas, meum 
negolium ago. et ibid. 05. Inlcrdum enim obnixe 
petimus id, quod rerusarcmus, si quis efferret. Sic 
Ammian. 24. 2. med. Ilonnisd* et indigenae col- 
loquia petenles obnhe*/rf. 2<J. 2. ante med. Obnixe 
innexibilis mansit; ut viderctur aures occlusisse 
certs. Cloud. Jtfamei I. I.Stat, anim. 3. Obnixius 
argumenlari. „„ . „ 

OBNIXUM, adverb. V. OBNITOR in fin. 
OBNIXUS vel obnisus, a, nm. /'. OBNITOB. 
OBNOXlfi, adverb, (obnoxius). 5 *• Stricto 
sensu est more ejus, qui noxtc, sou crimini sub- 
jectus est, in modo punibile, in modo previsto dal 
codice penate. PLaut. Stick. 3. 2. 41. Peril hercle 
vero plane, nihil obnoxie. h. e. rninime lemter, 
seu leviler et clcmenter: nam qui obnoxii sunt, 
leniler et cum respectu a^ere solent cum iis,qui- 
bus sunt obnoxii. Ita Acidalius. Aliler Salmas., 
aliter Sculling, ad Quintil. dec lam. I. 6., aiher 
Gronvv., qui etiam videtur ita distinguere: Peril 
hercle vero, plane n'hil obnoxie. Cell, ita refer t 
7 17. Nunc ego hercie persi plane, non obnoxie. 
Sed non explicat. V. OBNOXIOSE. Recenliores 
vero Plautinnm illud nihil obnoxie interpretantHr 
innocenter otnnino. H 2. Latiori sensu est timide, 
trepide , more ejus, qui debitor el obnoxius altcri 
est. Liv. 3. 39. Sed magis obedienler ventum in 
curiam, quam obnoxie dictas sentential accepimus. 
OBNOXIKTAS, nlis. f. 3. (obnoxius.) translate 
tanlum occurrit, et est obligalio, soggezione, di- 
pendenza. Cassiod. de anim. 10. Anima per cor- 
poris illecebras sumit de ejus obnoxielate victorias. 
Ennod. 9. Ep. 29. Me sub fasce veslri muneris 
conslitutum sola manel de obnoxielate confessio. 
Adde eumd. Opusc. 7. ad /in.; el Majorani loc. 
cit. in SUPERINDICTIUIUS. 

OBNOXlO, as, are, a. 1. facio me obnoxium 
alicui. Occurrit tantum Part. Obnoxtans apud 
C7oud. lUamerl. 2. Stat . anim. i). a med. Et alie- 
nis semet noxiis obnoxianies. 

OBNOXlOSfi, adverb, idem quod obnoxie; sed 
occurrit translate tantum et est timide, cum re- 
spectu. Plaut. Epid. 5.2.29. Cedo manus igitur. 
bfii>. morantur nihil : alque arete colliga, Nihil ve- 
to obnoxiose. senza soggezione e rispello. 

OBNOXlOSUS, a, um, adject, idem quod obno- 
xius; sed occurrit translate tantum, et <| 1. Est 
subjectus, addiclus. Plaut. Trin. 4. 3. 30. Mores 
leges perduxerunt jam in potestotem suam, Magis 
queis sunt obnoxiosi; quam parentis Jibcris. h. e- 
mores eerie sunl obnoxii, et subject! legibus, el 
quidem magi*, quam nunc sunt parcnles liberis, 
qui nimia scilicet indulgentia quid! i bet »is conce- 
dunt: tamen isti mores perduxerunt jam leges in 
poleslatem suam , easque sibi servirc coegerunl. 
Al. leg. obnoxii. ^ 2. I lent damnum alTerens, 
damnosus: quo sensu tribuilur Ennio apud Gelt. 
7. 17. Ea liherlas est, qui pectus purum et fir- 
mum geslital: Ali;e res obnoxiosse node in ob- 
scura Talent. AL obnoxiw: at cl. Vahlen. leg. ob- 
noxiosse. 

OBNOXIUS, a, um, adject, (ob el noxa). tonip. 
Obnoxior tantum apud Senec. 1. Clem. 13. 0- 
tnnibus reis obnoxior ac sollicitior. Ila Lips.; 
alii leg. noxior. — Obnoxius (de quo fuse dispu- 
tal Gell. 7. 17.) est propter noxam vcl crimen 
obligalus, ideoque pcena dignus. pamie sibjeclus, 
i'voy'.: '.It- soqgetto, obbligato per una culpa o un 
d'titto e perri : > punibile; Fr. su>ef par un cri- 
me, punibte; Hisp. sutdito 6 sujeto per un cri- 
men, ' digno de punicion: Germ, wegen Schuld 
unteiit'Jrl'en, daher slraffaMgi Angh liable, sub- 
ject, obnoxious). 

I.) Proprie. <| 1. Stricto sensu est, ut diximus, 
propter crimen obligatus, ideoque po;na dignus, 
ntenae subjectus, ui docet Paul. Diac. p. 191. I. 
MM. Obnoxius pomae obligatus ob delictum. 
Plaut. True. 4. 3. 61. Ego tibi me obnoxium 
esse fateor, culp* compotem. h. e. ego tibi me ob 
nouam subditum esse fateor, ut Forcellinus in- 
terpretatur; Italice io tono colpevole \>erso di te 
e degno di pwtizione. Brutus inter ep. dc. 1. 



OBNOXIL'S 

ad Brut. 17. ad fin. Vivat hercule Cicero, qui 
potest, supplex et obnoxius. Dip, Dig. 48. 15. 1. 
Si liberum hominem emptor sciens emerit, ca- 
pitate crimen adversus eum nascitur: quo venditor 
quoque fit obnoxius. Paul. ibid. 11. 3. 14. Ego 
lege Aquilia obnoxius sum. Liv. 8. 34. extr. Horum 
crimtnum vos reus in omnia saeeulo ofTertc, tribu- 
ni plebi: vestra obnoxia capita pro lirenlia Q. Fa- 
bii objicite. ^ 2. Latiori sensu est qui noise, 
seu crimini subjectus est, reo, cotpevole. — a) 
Curn Dativo. Sail. Cat. 56. Animus in consulendo 
liber, neque delicto, neque lubidini obnoxius. Ti- 
bull. 3. 4. 15. Si mea nee turpi mens est obno- 
xia facto. Ovid. 1. Art- am. 395. communi obno- 
xia culpre. — b) Cum Genitive. Liv. 8. 28. extr. 
Pecuniae credits bona debitoris, non corpus, ob- 
noxium csset. Ita nexi soluti; caulumquc in poste- 
rum. ne nccterenlur. Paul. Sentent. 2. tit. 17. 
Venditor auctoritatis manebil obnoxius. Impp. 
Diode t. el Maximian. Cod. 3. 44. 11. Obnoxii 
criminum. 

II.) Translate. *| 1. Obnoxius dicitur qui aiteri 
subjectus est, qui in altcrius est poles late ac jure. 
— a) Genera tim. Plant. Pa>n. 5. 4. 18. Omnia 
faciei Juppiter, faxo: nam mini est obnoxius et me 
mctuit. Salt, Cat. 14. Poslremo neque suinplui, 
neque modeslia? su* parcere, dum illos obnoxios 
fidosque sibi faceiet. Liv. 7. 30. Sobjeclum atque 
obnoxium esse alicui. — b) Spcciatim de populis, 
aut regibus, qui aliorum imperio parent, vel^ hello 
subacli, vel potentiam veriti. Sail, in ep. MUhrid. 
ad Arsac. llle enim obnoxius, qualem to voles, 
societalem accipiet. el infra. Te remoto procul, 
omnibus aliis obnoxiis, rurstts tamen bellum ccepl. 
Liv. 42. 46. Servus atque obnoxius. Tac. 2. Hist. 
56, Obnoxiis dueibus et prohibere non ausis. Am- 
mian. 23. 5. a med. Narscus primus Armenian) 
Romano juri obnoxiam occuparat. ^2. Est obli- 
gatus, obstrtctus, devinrtus per beneflcio accepta 
vel alia dc causa. — a) De bomiaibus. — Geoe- 
ratim. Plaut. Asin. 2. 2. 18. s?totem ambo nobis 
sunt obnoxii. Nosiro devlncli beneflcio. Ter. He- 
cyr. 3. 1. 21 '. uxori obnoxius sum. Sail. Cati 49. 
Plerique Crasso ex privalis negotiis obnoxii. Liv. 
35. 31. Totam Grasciam beneficio libertat'rs obno- 
xiam Roma nil esse. Cf. eumd. 23. 4. tnit. Hoc 
modo Paruvius quum obnoxium vit;s beneflcio se- 
naturn multo sibi magis, quam plebi, fecisset, jine 
armis, jam omnibus concedentibus, domlnabatur. — 
Speciatim dc eo, qui jure aliquo obligator ad quip* 
piam prasstandum, obbligato, tenuto , soggelto. 
Sueton. Cal. 40. extr. Additum ad caput legis, ut 
tenerentur publico et qui leno.-inium fecissent, nee 
non et malrimonia obnoxia essent. soggettt o pa- 
gar la gabetla. Cf. SccEVola Dig. 18. 1. 81. extr. 
(Jniero, an emptor Sejo ad prcesUtiooem frumenti 
sit obnoxius. — b) De rebus, a Poetis ilia com- 
mode translata sunt. Virg- 1. G. 396. Luna ri- 
diis fratris obnoxia. k. e. exposila lumini solis, 
et qu* illi debet lumen suum. et 2. ibid. 438. 
juvat arva videre Non rastris hominum. non ulH 
obnoxia cura?. h. e quibus cullura hominum non 
iinperat, ut Truce? ferant (nam imperare arvis 
dixit Id. 1. ibid. 99., ipsaque arva, si respon- 
dent votis et laboribus agricolartim, parere di- 
cuntur l. /En. 3.): vel nun dehentia ferlilita- 
lem suam cullura; hominum. Sic Proper t. i. 2. 
21. Sed facies aderat nullis obnoxia gemmis. h. e. 
nullis gemmis pulcritudiue subjecta, et inferior: 
vel quae non debebat pulcritudinem suam uliis 
gemmis, sed ipsa per se sine ornatu satis commen- 
dabatur. S 3 - ni,,c o bno "i° s csl eti ' m I'^idus, 
nbediens, submissus, obscquens , servi personam 
ugens: rujusmodi sunt, qui aiteri debent, qui ti- 
ment,' qui spcrant aliquid, verentorque eos offen- 
der, a quibus speranl, aut tiinenl, sommesso, sag- 
getto, timido, schiavo, ligio. Caecilius apud Gell. 
7. IT. in /in. 0.uamquam ego mercede hue condu- 
clus ma Adveniu, ne tibi me esse ob earn rem 
obnoxium Reare: audibis male, si male dixis mlhi. 
Liv. 23. 12. Si retitcam, aut superbus, aut obno- 
xius videar: quorum alterum est horoinis alien* 
libertatis oblili, alterum su*. Ovid, de Phlneo in 
lapidem verso a Perseo, dum veniam precaretur, 
5. Met. 235. Submissa?quc roanus , faciesque ob- 
noxia mansit. f». e. demissa et speciem precantis 
seryatis. Sueton. Tib. 12. Enimvero tunc non pri- 

55 



OBNUBILATUS 

vatum modo, sed etiam obnoxium et trepidum 
egil. Salt. Cat, 24. Mlnari loterdum Cerro, nisi 
obnoxia foret. h. e. morigera. Liv. 9. 10. Emer- 
sisse civitatem ex obnoxia pace. ft. e. quae obno- 
xios, obligatos atque aJeo demissos timidosque red- 
dit cos , quibus a victoribus data est. Phcedr. 3. 
pro/. 34. servilus obnoxia, Quia qua volebat, non 
audebat dicere, elc. — Sic obnoxiut animus esl 
abjectus, demiasus, serviiis, imbecillus, timidus, 
dirfiJons. Plin. Hist. nat. proefat. (23). Obnoxii 
profeeio aoimi ct infelleis ingenii est, deprehendi 
in furto malie, quam mutinira reddere. •J 4. 
Hioc frequenter est objectus et patens injuriis, 
exposilus, subjectus, ssposto, soggetto: et or turrit 
— a) Saspissime cum Dativo. Tibull. 2. 4. 9. in- 
sanij cautes obnoxia ventis. Ovid. 1. Pont. 8.73. 
terra null) obnoxia bello, Piin. t9, hist. nat. 10. 
38. (180). Olera nulli animaiium obnoxia. erbaggi 
non soggetti ad essere rosi. Tac. 15. Ann. 38. 
Urbs inceodiis obnoxia. Horat. 2. Sat. 7. 7. pars 
hoioinum-modo recta eapessens. Interdum pravis 
obnoxia. Tac. 5. Hist. 13. Gens superstition! ob- 
no»ia. Seneca 2. Ira 23. a med. Nemo tarn ob- 
noxius irae. fuit. Tac. 3. Hist. 55. extr. Incertus 
anioii, et iofidis consiliis obooxius. Id, 14, Ann. 
40. Orbitate et pecunia insidiis obnoxios. et 2. 
ibid. 75. fortuuas. et 3. ibid. 58. in (In. asmula- 
lioni, odio, privatis affeelionibus. Plin. 17. Hist, 
nat. 24. 37. (221). morbo. Phcedr. 2. 7. extr. Ma* 
gn« periclo sunt opes obooxiaB. — b) Cum Accus. 
et prsepos. ad. Piin. 2. Hist. nat. 82. 8*. (197). 
Terra solida ad tales casus obnoxia. scil. terras 
motibus. ~ c) Cum Accus. et praepos. in. Flor. 
3. 20. Et ipsi per fortuoaui in omnia obnoxii. — 
d) Absolute. Seneca Ep. 65. a med. In hoc ob- 
noxio domicilii) animus liber habitat, h. e. in hoc 
corpore mollis mails subjeclo et veiuti servo. Plin. 
31. Hist. nat. 6. 32. (60). Non alibi corpora 
magis obnoxia. piii malaticci, pt'u cagiovevoli. Sic 
Id. 14. ibid. 2. 4. (27). Feceoia yitis, et cum ea 
florens Diturigiaca, oumqnarn floris obnoxii, quon- 
iam anlecedunt vcntisque et imbtibus resistunt. 
Flor. 4. 4, Jusenis tener, obnoxius, et opportunus 
injuria, h. e. exposilus injuri.-e, et cui facile inju- 
ria jnferri potest. Sic Quintil. 1. de.clam.fi. extr. 
de ccecitate. Quis ealauiitatem tarn obaoxiam ma- 
jore revercntia protegct? — e) Obnoxium est, 
periculosum est el olTensioni expositum. Tac. Dial, 
deotat. 10. a med. Tauiquam minus obnoxium sit 
offendere poeiarum, quam oratorum studium. ^ 5. 
Obnoxius, noxius, noceos, nocevole* Colum. 2. II. 
R. 18. 2. Oranes lapides, et si qua objacent falci- 
bus obnoxia, colligi debent, ac longius exportari. 
At meliores Codd. habenl noxia, quam leclionem 
probarunt Gesner. et Schneider. 

OBNCBlLATUS, a, um. V. voc. seq. 

OBNOBlLO, as, 5vi, atum, are, a. 1. (ob et ou- 
bilo). Tart. Obnubilans 1.; Obnubilatus 2. — 
Obnubilare est nubibus obducere, nubilum inferre, 
obteoebrare, skive ^iu, annuvolare, annebbiare; 
sed occurrit translate tantum, et <J I. Est sere- 
nitaiem vullus et splendorem virlutis imminuere. 
Gell. 1.2. Oris el vultos serenitatem Stoici bomi- 
nis numqoam ulla posse aegritudine obaubilari. ral- 
tristarsi. et Ammian. 28. 4. Calumniarum insecta- 
tor, justorura distinctor, in subjcctis admodum 
teojperatus. Sed obnuhilabal hasc omnia vitium, 
parum quidem nocens rei communi, sed in alio 
judice maculosum. oscurava. Similiter Id. 22. 10. 
Ni quasdum suo agc\et, non legum arbitrio, errans- 
que aliqaolies obnubilaret gloriarum raullir>Uces 
cursus. Id. 16. 1. Praeclara hujus indolis rujimenta 
lunc multis obnubilantibus tcgebantur. ^ 2. Item 
est in causa esse, cur quis menle atque animo de- 
flciat. Apul. 9. Met. Acerrimo graviquc odore sul- 
furis juvenis ineicatus alque obnubilatus, inter- 
cluso spiritu diffiuebat. offuscato it cervelto. llel- 
lenismus est in alio ejusd. 8. t'6td. Cbarite, velut 
gravi tooitru, procelta^ue sideris, vel etiam ipso 
diali fulmioc percussa, corruit corpus, el obaubi- 
lavit animam. h. e. corpore corruit, animo defe- 
cts est, perde i sensi. 

OBNCbILUS, a, um, adject, nubibus obductug, 
teoKbrosus, obscurus. Enniui apud Cic 1. Tusc. 
21. 48. Acberusia tcmpla alia Orci- Pallida left, 
obaubila lenebris (alris, CBternis) !oca. V. Pahlen, 
Enn. poes- reliqq. p. 102. 



— 434 — 

OBNCBO, bis, psi (et bi), plum, bere, a. 3. (ob et 
nubo). Perf. Obnubi exhibent Gloss. Placid, ed. A. 
Maio in Class. Auct. T. 3. p. 4'JO. Ob nu be rat, 
coopfruerat. Item Ennod. Diet. 1. p. 467. Quum 
marcens incuria splendidissima dudum atria -itu 
vetusti humoris obnuberat. — Part. Obnuptus I. 
a. — Obnubere est vclare, operire^ tegere, in\ul- 
vere, cxsjrd^fti, emxctkwczw (It. uelare, coprne, 
involgere; Fr. couurtr, voiler, en ue topper ; Hisp. 
velar, cubrir , envolver; Germ, verhullen t bede- 
cken; Angl. to veil, cover, inivrap). 

I.) Proprie. — a) Cum Accusativo. fetus for- 
mula apud Cic. Rabir. pe.rduelL 4. 13.; et Liv. 1. 
•26. I, licl'ti", I'olliga maous, caput obnubilo, infe- 
lii'i arbori suspendito. Virg. tt. /En. 77. arsuras- 
que comas obnubit amictu, h. e. velat caput ea- 
daveris in rogum imponendi. Fat. Place. 2. 254. 
Obnubitque caput, lacitumque ac! conscia Itacehi 
Teinpta rapit. Stat. II. Theb. 583. cl durua san- 
guine crinis Obnubit furiale caput. Sit. It. 11. 
257. obnubitur atra Vesle caput, trahiturque Terox 
ante ora suorum. P'al. Flacc. 7. 853. de tauro 
ignem spirante. bis fulmincis se flatibus iufert, 
Obnubitque virum. C^auciwn. de phcenice 76. sli- 
pantque volantem Alituum suspensa cohors. - excr- 
citus iogens Obnubit vario late convcxa me.it u. 
Macrob. 1. Saturn. 21. Simulacrum Veaeris in 
monte Libano fingitur capite obnupto, specie tristi. 
el mox. Terra hieraalis, oboupta nubibus, sole vi- 
duaia stupet. — b) Absolute. Paul. Diac, p. 184. 
4, Sfull. Obnubit, caput operil; unde et nu- 
plias dictoe a capitis opertiooe. 

II.) Translate. Varro 5. L. L. 72. .Hull. Mare 
terras obnubit, ut nubes caelum. 

OBNUiNClATlO vel obnuntiatio, onis, f. 3. uttus 
obnur.ciandi, avTeuSetft;. P. voceui seq. inil. el I. 
— a) In siogul. num. Cic. 1. Divinat. 16. 29. M. 
Crasso quid acciderit, videmus, dirarum obnuncia- 
tione neglects, b) In plur. num. Id. 4. Alt. 16. 
Obnunciationibus per Scaevolam intcrposilis. Id 

3. ad Q, fr. 3. Comitiorum quotidie singuli dies 
tolluntur obnunciationibus. Arnob. 2. 67. Servatis 
de caeln, aut otiosas facitis obnunciationibus aclio- 
nes? 

OB.NONClO vel obnuntio, as, avi, atum, are, a. 

1. Part. Obnuncians I. a. — Obnunciare est vcr- 
bum augurum proprium, et significat mail aliquid, 
aut impedimenti nunciare, quo minus quidquom 
publico agatur, xazayyEKktu (It. annunziare qual- 
che male; Fr. annoncer un mauvais presage; 
Hisp. anunciar un malo presagio ; Germ, ein 
Ungluck bedeulendes "Zeicnen melden, anzei- 
gen, verli u ndigen ; Ang). io tell any thing bad 
or inforlunate), ex ob contra et nuncio, non ex 
omen et nuncio, ut vuit Donatus ad Ter. Adelph. 

4. 2. 7. bis verbis: Qui malam rem nunciat, ob- 
nuociat: qui bonam, annunciat. Nam proprie ob- 
nunciare dicuntur augures, qui aliquid mali omi- 
nis scaevumque viderint. Ilaec Donat. Porro ob- 
nunciabant non solum augures, sed etiam magi- 
stratus, et tribuni pleb. aliquando etiam contra- 
rium omen meruit!, ut comitia turbarent, ut legis 
lationem impedirent, ut deiiberationcm aliqudin 
publice disjicercnt. 

I.) Proprie. — a) Acliva totmn. Cic. I. Divi- 
nat- 16. 29. Si enim ea causa calamitatis full, 
non in eo eat culpa, qui obnunriavil, sed in eo, 
qui non paruit. Veram enim fuisse obnunciaiionem, 
ut ait idem augur et censor, exitus apurubavit. Id. 

2. Phil. 33. 83. Augur auguri, consul consuli ob 
nunciasti. Id. post red. in senal- 5. 11. Legem 
tribunus plebis tulit, ne auspiciis obtemperaretur, 
ne obnunciare concilio, ne legi inlercedere liceret. 
Id. Sext. 37. 79. Frclus sanctilate tribunalus, ob- 
nunciavil consuli , eic. et 36. 78. Si obnunciasset 
Fabricio Ls praetor, qui se gervasse dc c;elo dixe- 
rat. Liv. 22. 42. a med. Paulus quum ei pulli non 
addixissent, obriunciari jam elTerenli porta signa 
eollegae jussit. 5uetor». Cess. 20. Lege agraria pro- 
mulgata, obounciantem coilegam foro expulit. et 
mox. Ut dorno abditus, nihil aliud, quam per edi- 
cta obnuociaret. — b) Passive impersonaliter. Cic. 
4. All. 3. a med. Me tell us postu'.at, ut sib! poste- 
rn die in foro obnuncietur. 

II.) Figurate. Ter. Adelph. 4. 2. 7. Primus scolio 
mala nostra; primus rescisco omnia; Primus porro 
obnuncio. 



0B0RI0R 

OBNCPTlO, onis, f. 3. V. OBDUCTIO. 
ORNL'PTUS, a, um. f. OBNUBO. 
OBCEOlENTER, OBiEDtENTtA, OB.EDIO et 
sireilia. V, OBEDIENTEB, OBEDIENTIA et prae- 
cipue OBEDIO init. 

ObOlEO, es, fii, ere, a. 2. (ob et oleo) olere, 
redolere, odorem emitteie contra vel in aliquem, 
'j*ia (It. rendere, spirare odore; Fr. exhaler une 
odeur; Hisp. exhalar olor; Germ, riechen nach 
elmas; Angl. to smell strong, sli;ik). 

I.) Proprie. ■■■- a i Cum Accusativo. Plaut. 
.Yijs't. 1. 1. 38, te dii oinnes perdant: oboiuisti 
allium. Si.: Sueton. Fesp. 8. .Maluissem allium obo- 
luisses. Id. (.'at. 23. Sitanum ad nccem compulit, 
causatus, quod antidotum oboluisset, ijuasi ad pr«- 
cavenda venena sua sumplum. — b) Absolute. 
Plaut. Jmph. 1.1. 165. me, Olet homo quidem 
malo suo. so. Hei! numnam ego oboiui? — Et 
cum Dativo personae. Apul. de Mag. Cui enim cani, 
cui vullurio AJCxandrioi cacli quidquani abusquc 
(Eensiuns (inibus oboleal? 

II.) Translate. Urbane, et joculariter Plaut. 
Cas. '*. 3. extr. Dii hercle me cupiunt scrvatum. 
jam oboluit Casina procul. si fa senlire all'odo- 
re. el Men. 2. 3. 33. obotuit inarsupium Huic 
istuc. quod habes. 

OBOLll'IO, onis, f. 3. aboli'.io. Apul. de Jf un- 
do. Nebula est exnalatio vaporata, cui sereoitas 
obolitioncm infert. At plerique rectius leg. abo- 
litionem. 

ObOLOSTATES, ae, m. 1. o^oa^txtt.;, Itera- 
tor. Est titulus unius ex comrediis Caecilii Statii. 
Ton. p. 779. 30. Merc. Caecilius in Obolostate. 
Adde p. 277. 26. et alibi. Eadem comcedia Fene- 
rator uicitur t'bid. p. 150. 2. et 543. 28. 

OliOLUS, i, m. i. ■' J 'i3o'Xd;. <| 1. In numis,vel 
stricto sensu , est nonius aereus minulus, pa>va 
moneta apud Graecos, ut quadrans, teruncins, as 
apud Latinos, sexta pars drachtnaa. f r ilruv- 3. 1. a 
med. Ctviiates Gracorum aereos signatos, uti asses, 
ex aquo sex, quos obolos appellant, in drachma 
coostituerunt . — Sumitur generalirn pro parvo 
prctio, levi impensa, exiguo pecuniae sumptu, in 
iilo Ter. Andr. 2. 2. 32. Olera et pisciculos mi- 
nutos fcrrc obolo in ccenam seni. ^ 2. In pon- 
deribus, vel tatiori sensu, esl minimum; sicuti la- 
lentuin est summura. Fann. de ponder ib. et mens, 
37. Cecropium superest post haec docuisse talentuin, 
Quod sumuiuin doctis perhibetur pondus Alhenis. 
>iam nihil his, obolove minus, majusve lalento. 
Cels. 5. 17. docet pondus ejus esse sextam partem 
ponderis denarii. Plin. 25. Hist. nat. 12. 91. (142). 
Iljosryami semen bibunt obolo, tanlumdem meco- 
nii adjicicntes. Id. 21. ibid. 25. 96. (169). Folia 
ejus Irita trium obolorum pondere sislunt elc. — 
Dividitur tamen io sumiobolos duos, et in decern 
chakos. Plin. 21. Hist. nat. 31. 109. (185). Dra- 
chma Attica sex obolos pondere efficit, obolus 
decern cbalcos. Id. 20. ibid. 1.3.(8). Modus por- 
tions viritim a dimidio ob')lo ud solidum. 

OllOMlNATUS, a, um, particip. ab inusit. ab- 
ominor, male ominatus. Apul. 9. Met. Cruruin ei 
fragium obominata. h. e. imprccata. Alii minus 
rccte le^. abominata. 

OIlOalOR, fireris, orlus sum, uriri, dep. 4. ob 
el nrior). I'jrt. Oboriens, Oborfus el Oborlurus. 
— Oburiri est contra vei ante vel ex improviso 
oriri, iiciyivQfiOLt (It. na*cere contro, o avanti, o 
all'impi ovviso ; Fr. nat Ire, par ai Ire, se monlrer, 
eclat er ; Hisp. nacer, <texarse tier o sobrevenir de 
repenle; Genu, enisfehen, sick zeigen, zum Far- 
sckein kommen'f Angl. to rise or spring up, rise 
on a sudden). Occurrit ■ - a) In malam partem. 
Plaut- Cure. 2. 3. 30. tenebne oborluotur, genua 
media suceidunt. Cf. Ovid. 2. Met. 180. Palluit, 
et subito yenva inlremuere limore; Suntque oculis 
lenebrae per tantum lumen ohortae. JVepos Fumen. 
9. Antigonus, teuebris obortis, igncs conspicatur. 
venula la notte: quo in loco Forcetlinus ail, ob~ 
ortis esse pro simplici or Us. Kursus Plaut. Slick. 
1. 3. 11. Uteri dolorcs mihi oboriuotur quotidie. 
Lucret. 6. 586. terras rnotus obortus. Liv. 21. 8. 
Acrius de integro obortum esl helium. At. leg. 
coortum. Pirg. 11. /En. 41. Sacrimis ila fatur ob- 
orlis. Ovid. 2. Art. Am. 88. Nox oculis pavido 
venit oborta metu. Slat. 8. Theb. 32. eipavit ob- 
orta sidera. Flor. 1.1. sub fin. Sed oborta tern- 



OBORSUS 

pestas, toUsque defectio consecrations speciem 
prabuere. Sueton. Ner. 34. a med. Ad visendum 
inlerfecla cadaver accurrisse, gitiqae interim oborta 
bibisse. PUn. 10. Hist, nat. 40. 56. (115). Capris 
caecllas oboritur. Gell. 13.27. extr.Xe qua in re 
adversa et repenttna incursio imparalis improlectis- 
que nobis oboriatur. Apul. Florid, n, 9. Quia mi- 
hi iocondita et vltlosa verba temere oborieolia 
perratscrit blaterare? Ovid. 5. Met. 202, Gorgone 
conspecia, saio concrevit oborlo. Gell. 19. 12. Vi- 
de i vicinum rubos late atque alte obortas exciden- 
lem. Prosper, Aquitan. carm. de ingrat. 69. san- 
eta fides examioe in illo Vicit oborluram diro de 
semine prolem. — b) In bonam partem. Festux 
p. 190. 7. Mull. Oboritur, adnascitur, nam 
prapositionem ob pro ad solitam poni, testis est 
versus: Tanlum gaudium oboriri ex tumultu ma- 
limo. Quod Festus allert exemplum , a simplici 
orior nihil discedere, Forcellinus ait. Ter. Heaut. 
4. 3. 2. ianta hac latitia oborta est. Lucret. 6. 
869. ubi sol radiis terram dimovit obortis. La- 
chtnann. obortus. Cic. Ligar. 3. 6. Vide quanta 
lux Iiberalitalis et saptentia tua mihi apud te di- 
centi oboriatur. 

OBORSUS, a, um, particip. idem atque obortus. 
Vox a Lcxiro expungenda; occurrit enim tantum 
in -Vo«. Tir. p. lot. Orsus, oborsus, excrsus. 

OBORTUS, a, urn. V. OBORIOR. 

OBORTUS, us, m. 4. ortus, accessio. Lucret. 4. 
218. Perpetuoque fluant certis ab rebus obortu. 
Ita legit Lambinus. Ceteri (inter quos ipse La- 
chmannuf) odores, ut et 6. 921, ubi eadem verba 
repetit. 

OBOSC.ULOR, Sris, ari, dep. 1. osculor. Pelron. 
Satyr. 1-26. Qua flageltorum vestigia obosculan- 
lur. Plerique al. leg. osculantur. 

OBPALLEO, OBPROBRO et similia. /'. OP- 
PALLEO, OPPROBRO etc. 

OBRADlO, as, are, n. 1. radiis contra splen- 
deo. Isid. 16. Orig. 18. Obrvzum aurum dictum, 
quod obradiet splendore, 

OBRAUCATUS, a, am, particip. ab inusit. ob- 
rauco: fatto roco. raucus factus. Solin. 10. de 
gruib. Volatus desidiam casligat voce, qua coglt 
agmen: ea ubi obraucata est, succedit alia. 

OBR3MCTUS, a. um, particip. ab inusit. obre- 
linquo, derclictus. Commodian. 42. 8. Obrelictas 
duse uibuum et dimidia. 

OBRENDARlUM, 1>, n. 2. V. xor . seq . in 
fin. 

OBRE.NDARlX-S, a, um, adject, qui obruendus, 
sive defodiendus est: pro obrvendari us, ut obr: pro 
obrui in Inscript. apud Marin. Frat. Arv. p. 

311 . HOLENAB TKCHBM KARCISSVS COMSKRVAB BEI\K 
MERENTl FKCIT QVOD SR V0LY1T OBRl. HinC Obren- 
daria vasa , seu fictilia sarcophaga in Inscript. 
apud Fabretl- p. 14. n. 63. magma TrciiB fecit 

SIBI FT CARIS SV1S T. MAGKiO AMCKTO BT T. MA" 
GMO KVTTCHO BT Q. TILLIO FICVLIAKO BENE MEREN- 
TIBVS BT LIBERTIS L1BHRTABV50VE P0STER1SQVE »0- 

rvm. h. m. p. m. a. (h. e. huic monumentc dolus 
malus abesio). item ti. clavdio honor ato kt 

CLAVD1AB MARCELLAE AU'CIS F1DRUSS1MIS VASA OB" 
REMJARIA DVA FECIT KT DONAV1T. HlC VCFO videS, IO" 

cum sepultura nobiiiorem datum fuisse a Magma 
Tyche tribus prioribus, qui d cognalione ve! affi- 
nitate juncli fuisse videotur, cari enim vorantur 
cogoati {V. COGNATIO), duobos delude postremis, 
qui amici solummodo ejus erant, vasa taotum hu- 
mo obruenda donata Tuisse. llinc Fronto 1. ad 
M. Cess, (edente iterum A. Maio) ep. 8. a med. 
Sive maria nauTragos devorent, sive flumina pra- 
cipites trahant, sive arena* obfuant, sive fera lace- 
rent, sive volucrcs discerpant corpus humanum, sa- 
tis sepelilur, ubicumque coDsumilur. — llinc 

Obrendarium,ii, a. 2. absolute, subslantivorum 
more, est locus in pavirneoto ad vasa seu dolia 
sepulcralia cum integris corporibus obruenda re- 
lictus. V. DOLIUM. Imcript. apud Fabretl. p. 15, 

n. 66. t. POMPOMVS CLADVS BT CLAVDIA PARHES1A 
F8CERYNT SIBI ET SVIS POSTEBISOVB EORVM BT M. 

oVl^TI^o CLAVDlA^o ollarvm n. xii. ab imo i« 

svumo cvm obre.ndario (V. ibid, plura hue per- 
tinenlia). Alia apud Donat. 393. 13. p. ablivs 

VICTOR iVtIAE SCRIBON1AE CONIVG1 DVLClSSlMAE SI- 
BI LIBBRTIS UBBRTABVSQVB BORVM MACERIAM A 
FVRDAMKKTIS SVA 1MPBASA C1RCVMCLVSIT CVM PA- 



— 435 — 

B1ETK QVI HABKT OLtAS >. XX. AB IMO I» SVMMO 
CVM OBREBDARIO. 

OBREPO, pis, p*i, ptum, ere, n. 3. (ob et repo). 
Part. Obrepens I. et II. I.; Obreptus in v. OBRE- 
PTICIUS-— Obrepere est contra et clam, aut sensim 
repere, lateoter et taclte ad venire: ductum a bestiis, 
qure sensim, paullatim et tacito motu ingrediuntur, 
linepewspYO^iai, irapsprrw (It. ventre o andare oc- 
cultamenle o insensibilmente , penetrare, insi- 
nuarsij senza ch^uom se ne aweda; Fr. se glis- 
ser furtivement, se trainer, se cottier; Hisp. e- 
scurrir furtivamente, arrastrarse, deslizarse con 
sutileza; Germ, her an •, her -zukr iech ten, schlei- 
chen, ii berraschen; aogl. to creep on, steal on 
by degreess or imperceptibly, come upon by sur- 
prise). 

I.) Proprie. — a) Absolute. Tibull. 1. 9. 59. 
Et possim media quamvis obrepere node, Et sire- 
pitu nullo clam reserare fores. Gell. 17. 21. Mau- 
lius Gallos in obsidione Capitolii obrepentes per 
ardua depulerat. — b) Cum Dativo. PUn. 10. 
Hist. nat. 73. 94. (202). Feles quidem quo silen- 
tio, quam levibus vestigiis obrepunl avibus! Cic. 
fil. apud Cic. 16. Fam. 21. Sum lotos dies cum 
eo {Cratippo) uoctisque sspemimero partem: exo- 
ro enim, ul mecum quam sapissime ccenct. Hac 
introducta consuetudine, s*pe inscientibus nobis 
ct cffinantibns obrepit. ci sorp»ende sopraggiun- 
gendo. 

II.) Traostate. ^ 1- Dicitur de iis, qua; accc- 
dendo sensum fallunt, ut de tempore, seneclute, 
somno, morte, luce etc. — a) Absolute. Plant. 
Pseud. 2. 3. 20. In labore atque in dolore mors 
obrepit interim, sopravviene. Cic. 6. Alt. 3. Ob- 
repsii dies, et vides (mihi enim a. d. tcr. cal. Seu. 
de provincia decedenduin est), nee succediiur. s'ou- 
vicina il tempo. Ovid. Heroid. 19. 40. Sed rnovet 
obrepens somnus anile caput. Flor. 4. 10. Neque 
causa, nee consilin, ac ne imaginaria quidem bel- 
li indictione, quasi hoc quoque ex arte ducis es- 
se!, obrepere: repente in Parlbos ioipeluin facit. 
sopravvenire e sorprendere. — b) Cum Dativo. 
Cic. Senect. 2. 4. Quid enim'? citius adolescentiae 
senettus, quam puerilise adolescenlia obrepit? Mo- 
ral. Art. P. 360. Verum opcri longo fa.; est ob- 
repere somnuru. Ita Rittcr.; al. operc in longo. 
Seneca Ep. 45. Vitia nobis sub virtutum nomine 
obrepunl. Id. 3. Benef. i. extr. Mibi ob r epsit ob- 
livio. PUn. 10. Hist. nat. 21. 24. (46). de gal- 
lis gallinaceis. Ncc solis ortum incautis patiuntur 
obrepere. Id. 36. ibid. 3. 3. (7). Scaurus rudi 
et. hujus mali improvidae civitati obrepsit. — c) 
Gum Accusative Plavt. Peen. prol. 14. de pros- 
cone. Nam nisi ciamabis , taciturn te obrepet fa- 
mes. — d) Cum Accus. et pra?pos. in. Cic. 2. 
Divinat. 67. 139. Imagines obrepunt in animos dor- 
mientium extrinsecus . s'insinuano, entrano . -- 
e) Cum Accus. ct praepos. ad. Cic. Plane. 7. 17. 
et Pis. 1. 1. Piancium non obrepsisse ad bono- 
rem, sed eo venisse cursu, qui semper patuit ortis 
equestri loco, non essersi intruso con furberie. 
C 2. Item de iis qui decipiendi causa tacite ad- 
eunt. — a> ActivS formi. Plaut. Trin. 1. 2. 23. 
Numquam tu, credo, mihi iroprudenti obrcpseris. 
el 4. 2. 132. Nimis argute obrepsisti in eapse oc- 
casiuncula. Ulp. Dig. 37. 10. 3. Si, quurn esse I 
pubes, quasi impubes obrepserit. — Sic dc iis, qusc 
falsa qutim sint, specie tamen veri in animum in- 
fiuutit. Gell. 6. 12. Obrepsisse videtur Servio falsa 
quidem, sed non abborrcoSj neque inconcinna qua- 
si mentis quadam in hoc vocabulo significalio, 
Sicul C. quoque Trebalio eadem concinnitas ob- 
repsit. scil. quod tuslamentum a mentis contesta- 
tion dictum sit. — b) Passive impersonaliter. 
Quintil. declam. 291. extr. Obrcptum esi creduli- 
ta ti tus: non amabat, qui poluit occidere. Imp. 
Sever, apud Ulp. Dig. 27. 1. 1. Si potuerit pro- 
bari, obreptum esse pratori. 

OBREPTtClE vel obreptilie, adverb, per obre 
plionem. Prosper. Aquitan. deprom. 3. 38. Edi- 
clum obrepticie scalpere. V. Barlh. ad Rutil. I- 
tiner. 1. 305. Hasc cl. Ktotz.; ipse locum mini- 
me inveoi. 

OBREPTlCtl'S vel obreptilius, a, um, adject. 
turrettizio, per obreptionem factus. Impp. Honor, 
et Theodos. Cod. 3. 6. 3. Obrepticia petitlo alte- 
ri obesse non debet. In Cod. Theod. 4. 22. 6., ubi 



0BR0GATI0 

eadem haec lex babetur, pro obrepticia legitur ob~ 
repta. 

OBREPTlO, 5nis, f. 3. latens et fallax aditio, 
TrapccSyacj , xki[iu.a, Arnob. 5- 9. Quurn incau- 
tus et properus obreplionis, esset rejeclus a furto. 
Frontin. 2. Slrateg. 5. a med. Ventidius Parlhos 
aggressus per obreptlonera. Ulp. Dig. % 4. 10. Ad- 
rogari per obreplionem. scil. relicendo aiiquid, 
quod adrogalionem impediissel: quse et subreptio 
dicitur. Impp. Honor, et Theodos. Cod. 5. S. 1 . 
Velusti juris ordine praslermisso, obrepliooe pre- 
cum aliquid postulare. mox dicitur ibid, precum 
subreptio. 

OBREPTlVE, 8dverb. per obreplionem, iaten- 
ler. Imppp. Valentinian., Theodos- et Arcad- Cod. 
Theod. 16. 1. 4. extr. Qui contra hanc dispositio- 
nem costram obreplive, aut clanculo supplicate ten- 
taverint. 

OBREPTIVL'S, a, um, adject, clandeslinus, ob- 
repens, ut Obreptiva suppiicatiQ, Sytnmach. 5. ep. 
64. {al. 66.). — Obreptivum oraculum est quod 
quis obrepens extorsit,co?fo per sorpresa. Imppp. 
Gralian., Valentin, et Theodos. Cod. Theod. 16. 
10. 8. Neque buic rci obreptivum oFOcere sinimus 
ovaculonj. 

OBREPTO, as, avi, Stum, are, a. I. frequenlat. 
vel intens. ab obrepo. Part. Obreptans. — Obre- 
ptare est magna vt obrepere. Plant. Pers. 1. 2. 
27. Operta ne fuerint, ne qui3 obreptavcrit. PUn. 
35. Hist. nat. 10. 36. (109). Piniit et Apoliinem 
ac Dianam,-Uem nobilis Bacchas obreptaotibus Sa- 
tyris. Ita legit Sillig. ex Cod. Bamb.\ al. arre- 
ptantibus. — Apud Cic. 6. Alt- 5. sub fin. Et mi- 
hi decessioois dies AeAi#oT»; obreptat. legendum 
est obrepf bat, ut exhibent etiam boni Codrl.t V. 
Orellii. adnotal. ad b. I. 

OBREPTUS, a, um, particip. ab obripio. V . OB- 
REP TIG 1US. 

OBRETlO, is, Ivi, Hum, ire, a. 4. s/AwXfxw, re- 
ti aliquem circumdo, obvium rete accipw. Lucret. 
3. 385. neque aranei tenuia Dla Obvti sentimus. 
quando obrelintur euntes. 

OBRlDEO, des, si, dere, n. 2. tribuilur Ovid. 
3. Amor. 1. 33. Altera, si memini, limis obtisit 
oceliis. At al. rectius leg. subrisit. 
OBRlGEO et rectius 

OBRlGESCO, gesris, gui, gescere, n. inchoat. 3. 
est idem ac tbtus frigor» contrtihor, induresco, ri- 
gidus fio, niyv-juai (It. indurarsi per il freddo, 
intiriztire; Fr. se durcir; Hisp. enrfurecerse; Germ. 
erstarren; Angl. to be frozen, become stiff). 

I.) Proprie. Lucilius apud A'on. p. 97. 12. Merc. 
Pars difflatur vento, pars obrigescit frigore. Cic. 
t. .Vat. D. 10. 24. Pars {terra; regionum) obri- 
guerit nive prninaque. Sic Id- fi. de republ. 20. 
E quibus (cingulis) duos obriguisse pruina vides, 
medium aulcm ilium solis ardore torreri. Id. 6. 
Verr. 40. 87. Ita Sopater de statua , quurn jam 
pane obriguisset, vix vivus auferlur. 

II.) Figurate. Seneca Ep. 82. Quid ergo"? Viro 
uon vel obrigescere satius est? scilicet nninio, quam 
mollem et effeminatom fieri. 
OBRlGORATlO. V. OBROBORATIO. 
OBRtPlO, rlpis, reptum, rlpere, a. 3. (ob et 
rapio) est furtim corripere, prendre furtivamen- 
te. tenant. Fit. S. Martin. 4. 5. Obripit (me) 
inde sopor; fessus quoque colla rerlioo. 

OBROBORATIO, onis, f. 3. irrigidimento <W 
nervi, rigor nervorum. Veget. 3. Feterin. 85- (5. 
feterin. 84. 3. Sckneid.) Quod si a nimio dolore 
etiam obroboratio fuerit subsecuta. Pelagon. Ve- 
ie r in. 7. ad fin. Sane si a dolore et obroboratio 
fuerit subsecuta. Schneider, apud Veget. loc. cit. 
pro obroboratio legendum putat obr igor alio ex 
Hippiatricis p. 217., ubi et' 5: fpixr, t:; etc. le- 
gitur in loco simili. 

OBllODO, dis, si, sum, dere, a. 3. (ob et rodo) 
circumrodere, rodere <Tinlorno, ireptTpwyw. Plant. 
Amph. 2. 2. 92. Ut quod obrodat, sit, ammo si 
male esse occeperit. h. e. quod guslft, sumat in 
cibum. Nonnulli legunt etiam apud PUn. 37. Hist, 
nat. 2. 7. (18). Polavlt ex eo {murrino) anle hos 
annos consularis, ob amorem obroso margine ejus, 
ul tamen injuria ilia pretium augeret. Al Sillig. 
leg. adroso; al. abroso. . 

OBROr.ATlO, Onis, f. 3. actus obrogandi. Cic. 
2. Herenn. 10. 15. Quurn dua leges inter se diffe- 



OBROCO 

runt, videndum est, num qua obrogatio, aut de- 
rogatio sit. V. vocem sequent. 

OBROGO, as, 3vi, a"tum, are, n. 1. (ob et rogo) 
contra rogare, contra sciscerc. *J I. Stricto sensu, 
obrogare, quum de legibus agilur (neque vero alia 
in re usum habet), est Icgis prions infirmanda? 
causu legem aiiam ferre, ut nit Paul. Diac. p. 187. 
5. Mutt. Cf. Ulp. Dig. tit. I. 3. Obrogatur, id 
est mutatur aliquid ex prima lege. Cic. 3. de re- 
pub!. 2*2. Huic k'gi nee uhrogari fas est, neque 
derogari c\ hac aliquid licet, neque tola abrogari 
potest. Id. 1. Phil. 9. 23. Quid, quod obrogatur 
legibus Cfesaris. qu<e jiibent, etc? Sitelon. Claud. 
23. Capiti Papia? legis cdiclo obrmiavit. Liv. 9. 
31. Quum dune conirari;e leges sutil. semper anti- 
quae obrogat nova. At. leg. ahrogat: l r . Draken- 
borg. ad ft. t: % 2. Caliori sensu est intercedere, 
upponere se, ne le« perforator. Flor. 3. 15. Obro- 
gare auso legibus suis Minutio, Capilolium inva- 
sit. et 17. ad fin. Ausus tamen obrogare <Je legi- 
bus consul Philippus. 

OBROSUS, a, urn. V. OBRODO. 

OBRUC'fANS, antis, particip. ab inugjl, obru- 
cto, in faciem alicai ructnns. Apul. tie Mag. Uanc 
fabram tcchnam animadverti in medio foio libi 
obructantem. 

OBRUMPO, rumpis, riipi, ruptum, rumpere, a. 
3. idem ac rumpere, vol magna vi rumpere. f'arro 
3. H. B. 10. 5. de anserib. In nascendo, si radi- 
cetn prehenderunt, quatn educe re veiint e terra, 
ubrumpunt collurn. AL leg. abrumpunt: qua? le- 
clionis varielas est ctiam in illo Patiad. t.H. B. 
19. llorreo providendum structure diligenlia, ne 
rimis possit obrumpi. Lectionem obrumpere Ges- 
ntrus tuetur; alteram Schneider. 

OBRL'O. riiis, rfti, rutuin , rfiere, a. 3. (ob et 
ruo). Part. Obrutus I. 1. et 5. et 11.; Obruen- 
dus II. J. — Obruere (cui contrariutn est eruc- 
re, ut a pud Cic. 4. Fin. 4. 10. Si quid obratum 
erit, pokwit eruere.) est operire, tegere, sepelire, 
7rpoa«wc)(0., (It. coprire, ricoprire, solterrare, sep- 
pellire; Fr. couvrir, enfouir, ensevelir; Bisp. cu- 
brir,_ahondor. exterrar, sepultar; Germ, mil et- 
was uberdecken^-schutten, verschulten, verschar- 
ren, vergraben; Ka^\. to cover over, overwhelm, 
hide in ie grouna, bury). 

I.) Proprle. ^ I.Osurpatur de rebus physicis; 
et quidem.generatim. -. a) Cum addito per Ab- 
lativum, quo quid aut quia obruitur. Lucret. 4. 
924. cinere ut multa latet brutus ignis. Cic. 2. 
,Yal. D. 49. 125. Han* marine dicuntur obruere 
sese arena solere. Ovid. Iietned. am. 173. Obrue 
versata Cerealia seoiina terra. Plin. 16. Hist. nat. 
4-2. 81. (224). Pious, pice*, alni obrut<e terra plu- 
rimis durant anois. Id. 26. ibid. 3. 8. (16). Ob- 
rdere agros \cste, sudoresque omni modo ciere. 
Id. 9. ibid. 3a. 55. (HI). Conchas multo obrutae 
sale in vasis ficlilibus. asperse e coper te. Simili- 
ter Liv- b t 2. Nmbus et pruinis obrutus. lh)id. 

6. Fast. lyi. ciassis obrola aquis. $ammersa. et 

7. Met. 355. tellus obruta ponto. inondata. Flor. 
3. 3. a med. Amncra ingesta obruluin silYa traa- 
siluerc. empiuto,ingombralo. Poetice Ennius apud 
Macrob. 6. Saturn. 4. inlerea fat Occidit Ocea- 
ournque rubra traclim obruit selhra. et Lutrel. 6. 
864. roriferis terram noi obruit utnbris. — b) 
Absolute. Cato 11. R. 143. Ufas in urceis habcat, 
in terra obrutas. Cic. 2. Nat. D. 52. 129. Croco- 
dilos dicuot, quum in terra parlum ediderint, ob- 
ruere ova. Id. Senect. 7. 21. Nee vero quetnquam 
seoum audivi obtilum, quo loco thesaurum obruis- 
set. Cf. IVepos Datam. 11. Milhridates eoropluri- 
bus locis separatim gladlos obruit, eaque Ioca di- 
ligentet nolat. Rorsus Cic. Mil. 31. 85. Albano- 
rum obrutae aras. ft. e. super jactis moiibus oper- 
t;e. Id. I. Nat. D. 52. 130. /Egypturn Niius tota 
•estate obrulam opplctaruque tenet. Firg. 1. JEn. 
73. submersasque obrue piippes. Id. 6. »'iid. 336. 
quos obruit Austcr. sommerse. Ovid. t. Tritt.2. 
3*. Durnque loquor, vultus obruit unda meos. Ulp. 
Dig. 9. 2. 29. a med. Si navis alteram contra se 
venientem obruisset. ft. e- mersisset. ^f 2. Ue re- 
bus physicis, sed epecialira, est sepelire, seppellire. 
Suelon. Cat. 59. Cadaver levi casspite obrutum 
est. Tac. 1. Ann. 29. Tradunt plerique intra ta- 
bemaculum ducis obrutos. Festus p. 290. 15. Mull. 
Cujus ossa inlraurbem relata in Vulcanali, quod 



— 430 — 

est Supra Comitium, obruta sunt. Inscript. apud 

Murat. 39. 4. suo arcbiamvm me obrvbhst "so- 
lvm. Alia apud Marin. Frat. Jrv. p. 341. qvod 
ss vor.viT obhi. ft. ?. obrui. ^f 3. Item do rebus 
physicis, et speciatim, est serere, seminare; quia 
terra obruunlur semina. Ovid. 1. Met. 124. et 3. 

Trist. 12. 11. herba obrula suleis. Colum. II. H. 
H. 2. 72. Milium circa calend. Novcmb. melius 
obruitur. et paullo post § 81. Ad uovam semeri- 
lim potest lupinum obrui. et ibid. 3. 42. Beta m- 
mine obruitur. ^ 4. Dernutn de rebus physb is 
speciatim, obruta fulmina sunt, quibus jam prius 
percussa. nee procurala feriuntur. Ctecina apud 
Sfnei: J Onfi^l. nat. ii). ^ ."). I>i- ii t;nJnitxi-. 
g 'iii'ratim est opprimcre, oppressum tenere, subigi;- 
r-. 1 , opprimere, caricare; el pnecipue locum habet 
in re militari. Cic. 3. Off. 11. 48. Cyrsilum queui- 
dam lapidibus obruerunt. Ita legit Non. p. 38i. 
2. Meir. el mnlti Codices; Orcllius vera ex nan- 
nullix Oidic'bns legit eooperuerunt. Sic Curt. 3. i. 
Obrui poluissc vel sans conlitebatur (Alexander), 
si fuisscot, qui in subeuntes propcilerenl. Virg. 1. 
,En. 411. tclis Nostrorum obruimur. Sic Curt. 3. 
8. IN'ihil lulius fore, quam '.irennidatos eos exer- 
eilu toto obrui lei is. A ride eumd. 7. 7. sub fm. 
et alibi. Similiter Id. 9. 4. eztr. 5j»c subire mi- 
lites poteranl, quia superne vi telorurn obruebau- 
tur. Stat. 11. Teb. 573. Concidit, cl totis fratrctn 
gravis obruit arm is. Impp. Arcad. et Honor. Cod. 
Theod. i. 5. 13. Palaiinus. qui exactionem sibi 
audeat vindicare, ad audientiam viri Ulustjris Co 
mltis sacri jerarii fiino obrutus dirigatut. Val- 
Flacc. 4. 160,; cl Stat. 1. Achill. 190. Obruere 
alicui ora c;estu. Pal. Flacc. 2. 533. recipitque 
ruentem Alcides, saxoquc prior surgentia coll a 
Obruit. ft. e. stcrnil, abbalte, atterra. Sic Litcaji. 
6. 198. Hunc aut tortilibus vihrala falaiica nervis 
Obruat. Cf. Firg. 5. /En. 691. Vel tu (Jujtpiter), 
quod superest, infesto fulrnine morti, Si mereor, 
demitte, tuaque hie obrue dextra. — - Similiter 
Lucan. 9. 672. Sopor obruit aliqoem. Cf. Slat. 
10. Theb. 194. stupet obruta sorono Aonidum le- 
gio. — Hue referri potest et illud Fior. 3. 21. 
Male obrutum resurretit incendium (scil. civile 
bell urn), oppresso. — Yidelur poni pro simplicl 
ruo, h. c. cado, cadere, ruinare, apud Lucret. 3. 
775. An metult conrlnsa manere in corpore pu- 
tri, Et domus fetalis spatio ne fessa vetusto Ob- 
ruat? Possis tamen subaudire Accus. se. ^ 6. 
De b'ominibus, specialim, obrurre se vino, inebria- 
ri, imbriacarsi: quasi vino se tolum immergere. 
Cic. Dejot. 9. 26. Hac lanilia Dejotarum elatum 
vino se obruisse, in convivioque nudum saltavis- 
se. Adde eumd. 3. Phil. 12. 31. Sic .Vepos />ion. 
4. Obrui vino epulisque. et Petron. Satyr. 5. Ob- 
ruere vino mentis ealorern. 

II.) Translate. ^ 1. Metaphors ducta a supe- 
rior! paragr. 1., est tegere, celare, delere, abole- 
re, coprire , nasconderc Cic. t. Fin. 17. 57. L't 
adversa quasi perpcYtua oblivione obruamus, et 
secunda jucunde ac suaviter meminerimus. Id. 
Dejot. W. 37. Qua unquam velustas obruel, aut 
quae lanta deicbit oblivio? Id. Arch. 10. 1%. \ 
dem tumulus, qui corpus ejus conlexerat, nomen 
eliam obruisset. Id. 5. Tusc. 19. 56. Marius ta 
lia viri inleritu Sex suos obruit consulate, et con- 
taminavit extremum tempus atatis. Id. 6. de re- 
publ. 23. extr. Sermo omois i t te et obruitur ho- 
minum interitu, et oblivione posleritatis exstin- 
guitur. Id. Partit. oral. 5. 15. Firmamcnta ad 
fidem posita aut per se dit-ienda, aut obsruranda, 
aut degressionibus obruenda. ft. e- ad alia digredien- 
do tegenda quodammodo ac celanda. Id. Harusp. 
resp. 20. 42. Quod dii omen obruant. Ovid. 13. 
Mel. 4 46. Obrulaque est mecum virlulis giatia no- 
stra;, sepotta. Achillis) sunt morlui verba. .S'eneca 
Thyesl. 786. tenebris obruere facinus. Plin. 11. 
Hist, nat.tf. 17. (52). Reliqua vetustatis situ ob- 
ruta. Claudian. 2. in I. cons. Stilich. 121. non 
obruta virtus Paupertate latet. Seneca Here. OSt. 
1102. ObruU; leges, ft. e. abolit». % 2. Metapho- 
rs ducta a superior! paragr. 5., est moraii ratione 
opprimere , subigere . Cic. 3 . Verr . 7 . 20 . His 
criminibus, his testibus sic obrutus alque opprcs- 
sus est, ut etc. Id. 2. Oral. 70. 285. L't testem 
omnium rijus obrueret. Id. 2. Tuic. 1. 3. Ob- 
rui copia sententiarum atque vorborum. Ovid. 2. 



0BR1ZJACUS 

Pont. 5. 29. Obruit audentem rerum gravitasque 
ni torque. Quintil. i. 8. 18. Detinere atque ob- 
ruere ingenia. et 1. 11. 15. Corporis cura menlem 
obruere. Claudian. B. Get. 225. tandemque libi- 
do llassit avaritiie, gravioribus obruta curis. op- 
;>ressa, sopraffatta. Seneca Octav. 103. miseriis, 
luctu obruta, mcerore pressa. Rursus Cic. I. ad 
Q. fr, 1. 1. Obrui magnitudine degotii, tauiquam 
lluclu. Id. I. Or at. 21. 94. Qbrui ambitiooe et fo- 
ro. Moral. 1. £p. 16.67. Perdidit arma, locum vir- 
tutis deseruit, qui Semper in augenda Festinat et 
obruitur re. .Vepos I'ausan. 1. Vi virtulibus elu* 
xit, sic vitiis est obrutus. Liv. 3. 19. At enlin, 
divinis humanisque ohrnti scelerihus, legem vos 
hoc anno per la turns dieiitatis? Justin. 12. S. .">. 
Obrutus multis vnlneribus. Cf. Claudian. 2. in 
Eutrop. 11. obruta corpora uiorbo. oppress i. Rur- 
sus Cic. i. Att. I. ad fin. Obrui fere alieno. et 
Liv. 6. 11. et 35. 7. tenure. ^ 3. Ilinc est el- 
iam longc viotete, supe.rare, superare, vincere, 
sopraffare, superchiare. Firg. 2. JEn. 424. li'tcel 
obruimur numero. Tac. Aqric. 17. Quum Cerialis 
altcrius successoris coram famarnque obruisset. 
Fellej . 2. 69. 3. M. Brutus Vatinium dignatio 
ne obruerat. f'al. Flacc. 1. 319. Fcmineis tantum 
ilia furens ululutibus obstat, Obruit Idieam quan- 
tum tuba Marlia buxum. Quintil. 12. 10. 75. La 
na tincta fuco cilia purpuram placet, at si con 
tuigris etiam lacerns, conspectu melioris obrui 
tur, ut Ovidius ait. Slat- 1 . Achill. 293. quantum 
virides pelagi Venus addila Nymphas Obruit. Val. 
Max. 1. 1. n, 9. Obruitui tot illustribus consu- 
laribus I.. Furius Bibaculus. 

OBRBSSA, .-e, f. 1. De scriptione et ctymo /'. 
infra sub I. — Obrussa est experimentum ignis, 
quo auri boniias rh-obatur, prova delVoro a I fuoco, 

I.) Proprie. Plin. 33. Hist. nat. 3. 19. (59). 
Auri experimentu.ni ignis est, ut simili colore ru- 
beat, igrjescatque: id ipsum obrussam vocant. Ita 
Hardu-in. et Sityig. ex MSS. — tira>ci oj3pujo» 
YPosdv yocanl auruin excoctum purumque: unde 
obrussa, ut a 7rop£upt£ov purpurissurn. V. dicta 
in BAD1ZO. Legilur tamen et obrusa. — Item 
obryza, et est aurum obryzum, tesle Beda de Or- 
thogr. p. 2794.rfPuf.scft. Obriza, ae, generis femi- 
nini, ft Obrizum, i, ncutri. Cad. Theod. 12. 6. 12. 
In massam obriziB soliditatemque rcdintegrentur. 
et ibid. 7. 3. Sub flammoe cdacis examine ia ea 
obryza detinetur. — Aurum ad obrussam, ex- 
cocium, probum, purum, oro di coppella. Sueton. 
JVer. 44. Exegit ingenti fastidio ct acerbita,te uu- 
mum asperum , argentum pustulatum, aurum ad 
obrussam - — Sunt qui Graecam scriptioncm reti 
nentcs legunt apud Plin. id ipsum obryzum vo- 
cant. Porro aurum obryzum habetui in S. Scri- 
ptura 2. Paralip. 3. 5., Dan. 10. 5. et alibi: est- 
que idem quod ad obrussam. Sic obryzum, i, ab- 
solute apud Petron. f'ragm. Tragur, 07. Burmann. 
t'llimo et periscelidcs resolvit, ct reticulum au- 
reum, quern ex obryzo esse dicebat. AC leg. ob- 
russo. Adde Vulgal. Interpr.Jab 28. 16. cl 31. 
24.; et cf. Isid. 16. Orig. 17. Mine obryzalus, a, 
um, ex auro obryzo factus. Imppp. Gralian., Va- 
lent, et Theodos. Cod. II. 10.3. Obryzatorum o- 
mniurn solidorum uniform e prelium. Adde Impp. 
Arcad. et Honor, ibid. 12. 49. 1. 

11.) Translate. Cic. Brut. 74. 258. Quo magis 
expurgandus est sermo, et adhibenda , tamquam 
obrussa, ratio, quae mutari non potest. .Seneca Ep. 
13. Sic vcrus illc animus, et in alienum non ven- 
turus arbitrium, probatur: h»c ejus obrussa est. 
Id. 4. Queest. nat. 5. Si omnia argumeota ad ob- 
russam creperimus exigere, silentium inditetur, 
pauca enim admodum sunt sine adversario. 

OBKCTESCO. V. OBBRL'TKSCO. 

OIJRUTCS, a, um. V. OBRUO. 

OBRYZ4, re, f. I. et 

OB It YZ AT US, a, urn, adject- V. OBRUSSA I. 

OBRVZlACLS, a, um, adject, idem atque ob- 
ryzus. Impp. Arcad. et Honor. Cod. Theod. 7. 
24. 1. Quando votis commuuibus felix annus ape- 
vitur in una libra auri solidos sepluaginta duos 
obryziaci principibus offerendi devotionem animo 
lihenli suscipimus. VA.Papyr. apud Marini Pap. 
dip I. (a. 539.) n. 114. lin. 3S. Aiceperunl prctii 
nomine auri solidos dominicos probalos obryzia- 
cos optimos pcnsaules numero centinii decern. 



OBRYZUM 

OBRYZUB* : o. 2. absolute, substantivorum 
more, et 

OBRYZL'S. *, urn, adject. V. OBRUSSA I. 

OB '-, prasposilio, qua utunlur aliquando Lalioi 
in t: npoJlionc. V. OB et OUSORDESCO II. 

OB.-vXPlO vel obsSpio, pis, \ si, plum, pire, a. 
4. (ob et saepio). Olim ofcsipto duerunt, teste Dio- 
med. 1. i>. 378. fulsc/i., ubi recital b*c Ccecilii 
n Hymnide: llabcs Milelida: ego illam huic de- 
s, debo, el nato saitum obsipiatn. — Part. Obsts- 
plus i. et II. • - Ohsaepire est saepibus circumda- 
;t>, claudere, 7=sptf pctTTw (It. assiepare, circon- 
d re. di siepe, chiurfere; Fr. clore (Tune enceinte, 
burter , firmer; llisp. cerrar. cercar , encerrar , 
atrancar , tapar ; Germ, verzdunen, vermachen, 
ilaher verschliessen , den Durchgang unmoglich 
machen; Angl.-to hedge in, shut, slop, or block 
up, enclose). 

I.) Pioprie. In vet. S. C. apud Frontin. Aquced. 

129. MiyVK "VIS IN BO LOCO POST HASC LEGEM RO" 
GATA11 i.iVU) Ol'FOMT, MOL1T, OBStPIT, HCIT, STA- 

tvit etc", riant. Cas. 5. 2.35. Ubi ilium saltum 
video obs«ptuni,'rogo, ut altera sioat it e. Liv-23. 
29. Alii obsaeplis itioeribus super v all inn saliunt. 
Tac. 15. .J ran. 27. Moi iter, apertis. qua? vetustas 
obsamserat, pergit. Sil. It. 12. HO. Oksamla via- 
rum. A put. 1. Met. Obsaepto utero. 

II.) Translate. Cic. Mur. 23. 48. Hasc omnia 
Ubi accusandi viam muniebanl, adipiscendi obsae- 
piebant. H. fragm. orat. Scaur, (edentu A. Pey- 
ronio) )>■ 83. Conjuralio vi iDlercludatur , obs*- 
pialur insidiis. liv. 9. 3i. Usee plebi ad curules 
mauistratus iter obsaepsit. Sic Id. 4. 25. Eorum 
ambitione arUbjsque fieri, ut obsfeplurn plebi sit 
ad hooorcm iter. Cf. eumd. 2. 6. Poslquam dolo 
viam ubsaeplam vidil, bellum aperle moliendum 
ratus, etc. Arnob. 2. 66. Ad caelum redeuptl ue 
vias cludant atquc obsapiant traosituro. Plin. Pa- 
ne'). 66. Obsaepta diutina servstutc ora reseramus, 
frc'natamque mails tinguam resolvimus. 

OBS.EPTUS vel obseptus, a, urn. V. voc. praa- 

ced. 

OHS.EVIO. V. OBSERO, is. 
OBSALCTARK, oflerre salutandi gratia dice- 
bant antiqui, ut consalutare, persalutare. Festus p. 
11)3. 31. .Mull,; quocum cf. Paul. Diac. p. 192. 3. 
OBSATULlO, is, ire, a. 4. V. Festi loc. cit. x 
in OBSTRL'DO, ubi Wmcn alii recti us legendum 
putant obsatuUenf, vel potius obsalurent. 

OBSAlTRO, as, are, a. I. anaicop£v»u^e, salu- 
rare, saturitatcm usque ad fastidium indueere. 
Translate Ter. Ileaut. i. 8. 28. nae tu propediem, 
L't islam rem video, istius obsaturabere- 

OUSCjENE, OBSCENITAS et similia. f. OB- 
SCENE, OBSCENITAS etc. 

OB SC.t NO vel obsceno, as, etc. V. voc. seq. 
OBSCEVO, as, avi, alum, arc, a. 1. vox cora- 
pusita ex ob, et sccevus , usurpaturque a Plauto 
pro male ominaii (teste ipso If on. p. 143. 33. 
Merc), inalo omine rem aliquam impedire, vitia- 
re, lurbare, ubi ait Asin. 2. 1- 18. Meluo, quod 
illic ubscaevavil me* falsa fallaciae. Al leg. ob- 
semtavit, seu obscenavit, ab obsccenus , seu ob- 
scenus, eodem sensu. V. SC.EVA. 

BS GEN A , or urn, n. plur. 2. V. OBSCENUS 
in fin. 

OBSCENE vel obscitne vet obsccene , adverb. 
(ubscenus). Com p. Obscenius et Sup. Obscenissi- 
me. — Obscene translate tantum occur ril, et est 
turpi ler, impure, impudice, osce.name.nte, disone- 
stamente, cui-^aq. Cic. i. Off- 35. t28. I>3- 
trocinari , fraudare, adulterare, re turpe est, sed 
dicitur non obscene. Id. 3. .fat. D. 22. 55. Cu- 
jus (, Mei curii) obscenius cxcitala natura tradilur 
Adde. eumd. Oral- ia. 15i. Eulroji. S. 22. lmpu- 
dii'issime et ohsrenissime vixit. 

OUSCENlTAS vel obsewnitas vel obsccenitas, 
atis, f. 3. (iiuniPii abstractum ab adject, obscenus). 
I.) Propric est abstracla qualitas, qua quid ma- 
lum atiguiium, tristc omen afrert. Arnob. 1.16. 
L.-Kvum ausurium non sum, nee adversus spes bo- 
nas mali ominis obscenitate traducor. V. OBSCE- 
NUS I. 

II.) Translate. % 1. Abslracle est impurilas, 
lurpitudo, impudicitia, oscenila, disonetta, aio^oc- 
tt];, to aaeXte;- "~ fl ) fieneratim. Cic. 1. Off. 
21*. 10*. et 35. 127. et 2. Orat. 59. 242. Rerum, 



— 437 — 

verborum, orationis obscenitas. Id. 9. Fatn. 22. 
Si quod sit in obscenitate flagitium, id aut in re 
esse, aut in verbo. Quintil. 6. 3. 29. Obscenitas 
non a verbis lantum abesse debet, sed etiam a si- 
gniflcatione. — b) Speciatim est turpioris I ibid i- 
nis flagitium, de quo Sueton. Tib. 45., Claud. 15. 
a med. et Ifer. 29.; et Pha>dr. 4. 13. Sic Ulp. 
Dig. 1. 12. 1. In obscenitatem aliquem compel- 
leie. % 2. Concreto. uti ajunt, sensu sunt lur- 
pia ipsa corporis membra. Arnob. 5. 27. Pro- 
pudiosa corporum inoostratur obscenitas. Plin. 33. 
Hist. nat. protetn. 2. (4). In poculis libidiaes 
cslare juvit, ac per obscenitates bibere. h. e. quod 
ait Juvenal- 2. 95. vitreo bibit ilie Priapo. et 
Lamprid. Elagab. 19. Vasa schematibus libidi- 
nosissimis inquinaia. 
OBSCENO, as, etc. V. OBSCEVO. 
OBSCENUS vel obscsenus vel obscmnus, a, urn, 
adject. Quod ad etymon attinet, alii alia. Sunt 
qui deducunt ex ob et sceno, quia quae turpia 
sunt, nisi in scena palam dici non debent, ut ait 
Varrol. L. L. ( J6. Mull.: vel quasi obsccevinum, 
quod bonee scaBVse obstat. ut Id. ibid. 97. ait; 
unde et obsccenus snribi quibusdam placet: vel ab 
Oscis , qui ollm Opsci, qui turpi coosuetudine 
olim laborasse dicuatur; qu» fuit opinio Verrii 
apud Festum p. 198. 32. Mull.: vel ab obs et ca- 
no, quia in auguriis contrarium sigoi&cat: vel ab 
obs et coenum, quia turpia imtnunda sunt: vel 
a xoivov, quod interdum notat sordidum: quae tria 
poslrema Priscian: 9. p. 872. Putsch, trad it. Fu- 
se de his in suo Etymol. Voss. disputat. — Comp. 
Obscenior II. 2. a.; Sup. Obscenitsimus I. et II. 
2. a. — Obscenus proprie, ut plertque putaat, est 
malum augurium, triste omen afTerens, propter tur- 
pitudinem, deformitalem et immundilian^aTraiaso; 
(It. di mal augur io, infauslo, portentoso; Fr. d« 
tnauvais augure, sinistre, funeste; Hisp. de ma- 
lo aguero, sinieslro, funesto; Germ, von ungun- 
stiqer forbedeutung, daher ungunstig , unglu- 
ck'tich; Angl. unlucky, inauspicious, ill-boding, 
ominous, of omen, portentous, obscene). 

I.) Proprie. Festus p. 199. 33. el 201.1. Mull. 
Apud antiquos omnes fere obscena dicta sunt, quae 
mali ominis habebantur. Malius apud f'arron. 
7. L. L. 96- Mull. Obsceni iotcrpres funestique 
ominis auctor. Paul. Diac. p. 7. 3. Mull. A I lies is 
dies dicebatur apud Romanos obscenissimi o- 
minis. Accius apud If on. p. 357. 16. Merc. Gives 
ominibus faostis auguslam adhibeant Favenliam, 
ore-obscena dicta scgregent. h. e. verba male o- 
mioata. Lucilius apud eumd. ibid. v. 17. Deum 
riia vertat verba obscena. Ennius apud Serviutn 
ad firg. 8. J5n. 361. contra carinantes Verba 
(atra) atque obscena proratus. Messala apud Gelt. 
13. 14. ad fin. Idcirco omnes, qui pomosrium pro- 
tuleruul, montem islum eicluserunt, quasi avibus 
obscenis ominosum. h. e. Aventinum, unde Resno 
auspicanli, ut est apud Liv. 1. 7., aves infauslae 
adfuerunt. Virg. 12. /En. 876. Obscenae volucres. 
h. e. noctuae. Id. 1. G. 470. Obscenae canes. Sue- 
ton. Galb. 4. Ceterisque, ut obscenura ostentum, 
abborrentibus, solus pro l<etissimo accepit. Ovid. 
Ileroid. 5. 119. obscenam ponto, di, mergile pup- 
pirn . h. e. navem , qua vehebatur Helena a Pa- 
ride rapta, eicidium Trojae futura. Catull. 68. 99. 
Troja obscena. h. e. mails auspiciis condita: vel 
qusm rursus condere fata et religiones velant. Un- 
de Horat. 3. Od. 3. 61. Troj;e reuascens alile lu- 
gubri Fortuna iristi clade iterabilur. Et ipse Ho- 
rat. Epod. 5. a7. Vos turba vicalim hinc el hinc 
saxis petens Gontundct obscenas anus- le vecchie 
streghe. Sunt qui aflerunt etiam illud Lucret. 5. 
1293. Versaque in obscetium species csl falcis ahe- 
n;p. Al Lachmannus legit in obprobriuin: V. 
eumd. ad h. I. 

II.) Translate. ^ 1. Gencratim est turpis, dc- 
formis , immundus, dims, pr;ccipue apud Poetas. 
Virg. 7. /En. 417. de Alecto. in vullus sese Irans- 
formal anilcs, Et fronlcm obscenam ru^is arat. Id. 
3. ibid. 2*1. et 262. Obscenae pelagi volucres. h. 
e. harpyice. Ovid. 2. Amor. 6. 51. volucrum II le 
piarum Dicitur, obscena quo prohlbentur aves. h. 
e. vulturli, milvii etc. Plin. 10. Hist. nat. 29. 44. 
(86). Obscena avis. h. e. upupa, quae e stercore 
humano nidum conflcere traditur. Liv. 31. 12. 
1 Jam animalium obsceni fetus plurlbus locls nun- 



OBSCURATIO 

ciabantur; in Sabiois incertus infans natus, ma- 
sculus an femina esset; Frusinone agnus cum sutl- 
lo capite; Sinuessae porcus cum capite humano na- 
tus-. Fctda omnia et defoimia, erranlisque in alie- 
nos fcetus naturae visa. Virg. 3. j£n. 367. Obsce- 
na fames. Id. 4. ibid. 465. Fusaque in obsceoum 
se vertere vina cruorem. Zucan. 4. 312. obscenos 
haustus dixit quum miles collufiem limo turbidam 
siti adactus bibit. Atbinov. 1. 280. Obsceoaa viae. 
h. e. iu quibus projiciebantur a caraiQce damna- 
torum cadavera, quia tamquara om'mosa, ut ait 
Forcellinus, vel quia tamquara immunda et dira 
vitari solebant. — Hinc obscena, orum, absolute, 
subslantivorum more. Seneca Ep. 70. a med. po- 
dicem obscena appellat. Sueton. Domit- lO.^Con- 
scios, investigato novo quaestionis geoere, distor- 
sit, immisso per obscena igne. Adde eumd. Cat- 
58. Ovid. Remed. am. 437. Obscena redder*, h. 
e. ventrem eionerare. Sic Scren. Sammon. c . 32. 
v. 9. p. 68. col. 1. ed. Aid. urinam obscenum im- 
brem appellat. et Id. ibid. v. 24. Necnon obsce- 
nus caprae potabitur humor. ^ 2. Speciatim et 
sceptssime morali ratione est turpis, impudicus, 
irapurus, osceno, disonesto, impudico , ascvpo?. 
— a) De rebus et abstracts. Varro apud Non. 
p. 357. 2. Merc. Obscena verba. Cic. 2. ad Q. 
fr.3. Obscenissimi versus. Id. 5. Tusc. 38. 112. 
Illud Anlipatri est paullo obscenius. Id. 1. Off. 
29. 104. Jocandi genus illiberale, petulans, llagi- 
tiosum, obscenura. Id. 1. A'at. D. 40. 111. Dcli- 
catae et obscenas voluptates. Ovid. 2. 7Visf. 212. 
Obscenum adulterium. et 409. Obsceni risus. Pro- 
pert. 2. 5. 19. Obscenas tabellas piogere. Tac. 15. 
Ann. 37. Gestus raolusque obsceni. Val. Max. 3. 
5. in fin. Abjectior et obscenior vita. Velle). 2. 
83. 1 . Obscenissimarum rerum auctor et minister. 
Plin. 2. .fft'st. nat. 25. 23. (93). Obsceni mo- 
res. Marcell. Empir. c. 12. p. 103. ed. Aid. Di- 
gito obsceno, id est medio, denies fricabis. — 6) 
De bominibus. Obscenus homo, qui obscenis vo- 
luptatibus deditus est, impudicus, impurus, mollis. 
Ovid. 3. Met. 537. Obscenique greges, et ioania 
tympana, h. e. Galli Cybeles. Plin. 28. Hist. nat. 

I. 2. (9). .Equo moriere, etiam quum obscenus 
viieris, aut nefandus. Seneca *. £xcerpf. controv. 
procem. sub fin. Ex eo impudici et obsceni all- 
quandiu officiosi vocati sunt. — Hinc 

Obscena, Orum, n. plur. et 

Obscenum, i, n. 2. absolute, subslanlivorum 
more, zx aC'ioia. Justin. I. 6. 14. Obscena cor- 
poris. Ovid. 9. Met. 347. Lotis erat Nymphe 
fugiens obscena Priapi. h. e. obscenam partem ; 
nam Id. 1. Fast. 437. de eod. Priapo. At deus 
obscena nimium quoque parte paratus. Mela 3. 
7. Pars nudi agunt, pars tantum obscena velati. 
Adde Sueton. Cat. 58. et Domit. t0. — Ovid. 6. 
Fast. 631. Obscenum virile. Jul. Ob seq. 84. Pu*r 
duplici obsceno natus. Lactant- I. 21. Inter asel- 
lum Priapumque ortum cerlameu de obsceni ma- 
gnitudine. — Obscena, absolute, alia quoque si- 
sniflcalione usurpantur, ut supra dictum est sub 

II. 1. in flu. 

OBSCINDO, scindis, scldi, scindere, a. 3. idem 
atquc abscindere. Ennod. 1. Ep. 16. Ithetoricara 
in me dixistt esse vcrsutiam, quum diu sit, quod 
oratorium schema affectus a me orationis obsci- 
derit, et nequeam occupari verborum lloribus, quem 
ad gem it lis et preces e vocal clamor officii. Haec 
rl. Furlanetto in I. Append. Videlur tamen Mlud 
obscimlo, si sana est lectio, ab o&scido, obscldis, 
obscldi potius derivandum. 

OBSCCK ATlO, iinis, f. 3. actus obscurandi, obs- 
curilas, oxdrwet;, oscurarnenfo, oscitrazione. 

I.) Proprie. Cic. fragm. apud Augustin. 3. Civ. 
D. 15.; Quintil. 1. 10. 4".; el Plin. 36. Hist. 
nat- 27 69. t202>. Obscuralio solis. ecctisse. Aucl. 
S. Hisp. 6. Incidit, ut nulutiuo tempore nebula 
esset crassissiina. Itaque in ilia obscurations etc. 
Ccel. Aurei. 1. Acul. 9. sub init. Dchinc ob ob»- 
curationis proprietatem slrirtura labornntcs in 
lucida atqne tepido ct amplo incdiocriter loca* 
mus. 

II.) Translate. Cic. 4. Fin. 12. 29. In quibus 
voluptatibus, propter earum eiiguitatein, obscura- 
lio coosequitur, saspe accidil, ut nihil in ter esse 
nostra fateamur, siut ilia, ncc ne sint: ut in sole 
lucernam adhibere nihil interest, et ibid. 13. 3*2. 



OBSCURATUS 

De istis ipsis obscuraliontbus, quae propter enigui- 
talem vix, aut ne vix quidem apparent. 
OBSCDRATUS, a, um. V. OBSCURO, as. 
OBSCCRO, adverb, (obscurus). Comp. Obscu- 
rius II. 1. et 3-; Sup. Obscurissime II. 1. 2. el 
3. — Obscure est sine lumine, a'fxaupws (It. oscu- 
ramente; Ft. d'urte maniere obscure; Hisp. obs- 
curamente; Germ, dunkel; Angl. darkly^ obscu- 
rely). 

I,) Proprie. Cic. apud Non. p. 474. 28. Merc. 
Si quando nos demersimus, ut qui urinantur, aut 
nihil superutn aut obscure admodum cernimus. 

II.) Translate. ^ t. Refertur ad tenebras ora- 
lionis. Cic. 2. Fin. 5. 15. Horaclilus, cognomcn- 
lo qui axoxetvds perhibetur, quia de nalura nimis 
obscure memoravit. V. Orellii et aliorum adno- 
lata ad nunc locum. Id. I. Cat. 4. 8. Non agam 
obscure, parlero chiaro. Quintil. 3. 4. 3. Obscu- 
re dicta. Id. 4. 1. 79. Ut non abrupte eadere in 
narrationem, ita non obscure transcendere. Id. 8. 
2. 2-1. Qua ousa dicta obscurius est. Geil. It. 16. 
in ftn. Qui ne pluribus quidem verbis potucrim 
non obscurissime diccre, quod a Gracis uno ver- 
bo planissime Jicitur. Id. 17- 13. Quadiigariurn 
particula ista usum esse obscurissime. ^ 2. Et 
ad ignobilitalem generis. Macrob. 7. .Saturn. 3. 
a tried. Commeodat scomma et conditio diccntis, 
ut si irrideat obscure natum natus obscure. Am- 
mian. 25). 1. Palladius quidam obscurissime na- 
tus. f 3. Saepe est tccte , clam: cui opponitur 
aperte, paEam, coper tame file, celatamente., occul- 
tamente. Cic. 4. Cat. 3. 6. Malum obscure ser- 
pens multas jam provincias occupavit. Id. Quinct. 
13. 50. De quo libelli in celeberrimis locis pro- 
ponuntur, buic ne perire quidem tacite obscu- 
reque conceditur. Id. 6. Verr. 24. 53. Avertere 
aliquid de publico quam obscurissime per magi- 
stratum solebant. Id. 1. Fam. 5. sub fin. Ami- 
cum et consularibus neminem tibi esse video pra- 
ter Hortensium et Lucullurn: ceteri sunt partim 
obscurius iniqui, partim non dissimulanter irati. 
— Non obscure, manifesto, palam. Auct. B. G. 
8. 54. Neque obscure ha dua iegiones uni Casa- 
ri detrahuntur. Sueton. Pesp. 6. in fin. Deposita 
simultate, quam ei oemulatione non obscure ge- 
rebat. — JVon obscure ferre aliquid, mini me dis- 
sitaulanter ferre, sed ita ut onirics agnoscant no- 
las animi commoti, con aperto sentimento e spia- 
cere, Cic. 6. Par ad. 1. 44. Itaque islam paupcr- 
tatem tuans numquam obscure lulisti. Id. Ctuent. 
19. 54. Neque id obscure ferebat, nee dissimulare 
ullo modo poterat. 

OBSCCREFACtO, is, ere, a. 3. obscurare. Est 
.VoJiii p. 146. 28. Merc. Obli iterate est obs- 
rurefacere et in oblivionem duccre. 

OltSCCRlUlCl'S, a, um, adject, qui obscura di- 
cit. Accius apud 2Von. p. 15. 10. Itlerc. Quid hi 
tarn obscuridicum est tamve inenoJabile? Merce- 
rus ita legendum eonjecil. quum libri habeant obs- 
curo dicunt. 

OBSCURlTAS, dtis, f. 3. (obscurus) obsruratio, 
tenebra, opacitas, caligo, cxc'to? (It. oscurita, 
scurezza; Fr. obscurite, teni'.btes; Hisp. obscur i- 
dad; Germ, die DunkelUeit , das Dunkelsein; 
Angl. darkness, obscurity, opacity). 

I.) Proprie. — ■ a) In singul. num. Tac."\. Hist. 

11. Obscuritas latebrarum, quibus oceulebalur, 
vacantium forte batnearum fornacibus abditus. 
Plin. 2. Hist. nat. 18. 16. '79). Atra obscuritas. 
Id. 23. ibid. 1. 20. '.33). Falernum creditum est 
ubscuritalem visus facere. Ammian. 18. 2. a tnrd. 
Tenebrarum equorumque adjumento, quo dubius 
impetus trusit abreptos: lixas vero vel servos-, ni- 
si q»os cxemit discrimine tempoiis obscuritas, oc- 
cide-runt. Co.'/. Aurel. \. Acut- 9. n. 62. Obscuri- 
tas vel tenebra si fuerint agrolantihus odiosa et 
curalioni necessaria, erunt arlis astutia componen- 
da. — b) lo plur. num. Plin. 37. Hist. nat. 3. 

12. (51). Medelur orulonim obscuritatihus. Adde 
eumd. 28. tbid. It. 47. (167). Priore tamen loco 
Sillig. in sing. num. vocem exbibet; sunt lamen 
qui leg. in plur. 

II.) Translate. ^ t. Est obscuratio oration!?, 
aut rei, untie oritur intelligendi difflcultas et du- 
bitalio. — a) In singul. num. Cic. 3. Oral- 13. 
50. Tania insoleniia «c turba verborum, ut oratio 
qua lumen adbibere rebua debet, ea obscurilatero 



— 438 — 

el tenebras afferat. Id. 2. Divinat. 54. 111. Ad- 

hibuit etiam latebram obscuritatis, ut iidem ver- 
sus alias in allam rem posse accomraodari videren- 
tur. Id. i. de republ. 10. extr. Leporem Socra- 
ticum sublilitalemque sermonis cum obscuritate 
Pythagora et cum ilia plurimarum artium gravi- 
tate contctuit- Quintit. 8. 2. 12. Obscuritas fit 
etiam verbis ab usu remotis. Suelon. Gramm. 10. 
Nihil aliud suadere, quam ut nolo civilique et pro- 
prio sermone utatur, vitetque maxime obscurita- 
tem Sallustii. Cic. 2. Fin. 5. 15. Quum reruni ob- 
scuritas, non verborum, facit, ut non intelligatur 
oratio. Id. Cluent. 27. 73. In ea obscuritate ac du- 
bitatione omnium, Canutlo placuii etc. Id. I. Di- 
vinat. 18. 35. Nod reperio causjm. Latet fortasse 
obscuritate involuta nntura. -- Hue referri pot- 
est et illud Cxi. Aurel. 1. Tard. 1. n. 6. Pejo- 
rante passione sequitur vultus depravatio, pulsus 
obscuritas. il polso si nasconde e [non si lascia 
sentire che assai difficiimente- — b) In plur. 
num. Cic. 2. Divinat- 64. 132. Obscuritates et 
anigmaU somniorum. Gell. 20. 1. sub init. Obs- 
curitates non assigncmus culpa scribculium, $e<J 
iuscienlia non assequentium. Arnob. 1. 62. In- 
credibile dictu est et caecis obicuritalibus involu- 
tum, si veils, non etc. ^ 2. Item ignobilitas ge- 
neris, oscurita di nala'-i, qua quis parum notus 
est aliis. Cic. 2. Off. 13. 45. Quorum prima atas, 
propter humililatem et obsruritatem, in hominum 
ignoraiione versatur. Tac.\. Hist. Hi. Cujus splen- 
dore et gloria sordes et obscuritatern Vileiliana- 
rum partium perstringimus. Flor. 1. 6. Nee obscu- 
ritas inhibuit, quamvis rnatre serva natum. Id. 3. 
f, a med. Obscuritas generis. 

OBSCCRO, as, 5vi, 5turo, are, a. 1. (obscurus). 
Part. Obscurans II. 1.; Obscuratits I. et II. 1. et 
6.; Obscuralurus et Obscurandus II. 6. — Obs- 
curare est obscurum reddere, tenebras afferre, no- 
ctetn ofTundere, opacare, E'lrisxta^u, axorc'w (It. 
oscurare, ojfuscare; Fr. rendre obscur, sombre, 
obscurcir; Hisp. obscurecer, hacer obscuro; Germ. 
verfinstern, vendunkeln, des Lichtes berauben; 
Angl. to darken, obscure). 

I.) Proprie. Cic. 3. Fin. 11. 45. Obscuratur et 
offunditur luce so lis lumen lucerna, /(/. 2. ./Vat. 
D. ^8 . 96. Tenebras cogilemus tantas, quanta 
quondam eiuptione .Eihnaorum ignium finitimas 
regiones obscuravisse dicunlur. Sail. Jug. 42. i',.e- 
lum node atq\ie nubibus obscuratum. Id. fragm. 
apud .Von. p. 189. 10. /Here. Nebula caelum obs- 
curabat. Virq. 12. ,En. 253. Volucres athera obs- 
curant pennis. Cic. 1. de republ. \6. et 2. ihid. 
10.; Tac. 14. Ann. 12.; et Val. Max. H. 11. n. 1. 
extern. Obscuralus sol. ecclissat>\ Sic Plin. 2. 
Hist. nat. 10. 7.(47). Nullum aliud. sidus eodem 
modo obscuratur. si ecciissa. quo sensu usurpat 
etiam Catull. 66. 3. Bursus Plin. H. ibid. 27. 41. 
(99). Anguis hiberna latebra usu obscurato, ma- 
raihro herba sese affricans, oculos inuogit ac re- 
fovet. Dig. 8. 2. 9. Obscurare ades. toqliere loro 
la luce, et Cat. Aurel. 1. Acut. 9. n. 62. Si (ue- 
groli) ita fuerint alienations '-ommoti, qua obsuu- 
rari totum vel luminari veiint, crit curijicien<luiii } 
ut quibus obscurum aerem fecerimus, ralidurn ta- 
men facsamus, quibus autem lu>"idun». e nmlrario 
frigidum faciamus. 

II.) Translate, ^f 1. Ponitur pro contcgere. ub- 
volvere, coprire, invutgere. Cic. 1. Cat. 3. 6. Ne- 
que nox tenebris obscurare ccetus ncfarios potest. 
Petron. Satyr. 131. Obscuratum d ex Ira caput super 
pulvinar inr rinavi. Pal. Max. 7. 3. n. 8. Quid 
ilia necessitate miscrius, qua magistralum populi 
R. abjecta honoris pratexta , alienigena ruligiouis 
obscuratum insignibus, elc? mascheralo- Loquitur 
de adili pleb. sub Isiaci habitu proscripti-jnern 
vita-ite. Sic Horat. 2. Sat. "J. 55. caput obscura nit: 
lacerna. (Hue trahit Rurmann. ct illud Pal. Flacr. 
3. 526. tlrinis ad obsrura decurrens cingula mam- 
ma, ft. e. tecla, vestita, pr^ecinta. Al. alilcr leg. aut 
eiplicani.) Sail. Jug. 53. Inter virgolla equi Nu- 
midatjue consederani, neque plane oceullati humi- 
litate arborum, et tamen incerli, quidnam essel, 
quum nalura loci, turn dola ipsi, atque signa mi- 
litaria obscurati. coper ti, nascosti. del. Aurel. 2. 
Tard. 1. n. 3. Obscuralo pulsu et per prefecture 
cessante. ^ 2. Est etiam tenebras menti give «ni- 
ma ofTundere. Plaut- Trin. 3. 2. 40. Scio, te sponte 



OBSCURUS 

non tuapte errasse, sed amorem libi Pectus obscu- 
rasse. f 3. Item dicendo involvere, ut minus in- 
telligatur. Cic. 2. Alt. 20. Si erunt mini plura 
ad te scribenda, aWi^si'ac; obscurabo. le dirb 
sotto metafora. et Cluent. 1.1. Nihil me subter- 
fugere voluisse relicendo, nee obscurare dicendo. 
Sueton. Tib. 70. AfTectatione, et moro'itate nimia 
obscurabal stilum. Quintil. 8. 2. 18. Apud T. I.i- 
vium invenio, fuisse praceplorem aliquem, qui di- 
scipulos obscurare, quae dieercnt, juberet, Graco 
verbo utens, axoTtsov. ^ 4. Speciaiim. Obscura- 
re litter as est loquendo parum eiprimere. Quin- 
til. 9. 4. 10. M Dltera quoties ultima est, et vo- 
calem verbi scquentis iia contingit, ut in earn 
transire possit, etiam si scribilur, lamen parum 
exprimilur, ut (Pb'g. 1- <£n. 7.) Multum ille. 
etc., adco ut pane cujusdam nova litterae sonum 
reddat: neque enim eximitur, sed obscuratur, et 
tantum aliqua inter duas vocales velul nota est, 
ne ipsa coeant. — Obscurare vocem, minus cla- 
ram reddere, fuscam, obtusam. Id. 11. 3. 20. Ut 
tibia, eodem spirilu aicepto, alium clausis, alium 
apertis foraminibus, alium non satis purgata, alium 
quass* sonum reddunt; ita fauces tumentes slran- 
gulant vocem, obtusa obscurant, rasa exasperant, 
convulsa fractis sunt oiganis similes. ^ 5. Item 
ignobilem, seu ignotum reddere. Ennius apud Ma- 
crob. 6. Saturn. 1. a med. Mulli aiii adventanl, 
paupertas quorum obscurat nomina. Sail. Cat. 8. 
Fonuna res cunctas ex lubidinc magis, quam ex vero, 
celebrat, obscuratque. Plin. Paneg. 69. Nobilitas 
uon obscuratur, sed illustrator a principe. Id. ibid. 
55. Arcus et statuas, aras etiam lemplaque dcrno- 
iitur et obscurat oblivio, negligil carpilque posle- 
ritas. <| 6. Metaphora ducta a -superior! paragr. 
II. 1., sape est tegere, abscondere, supprimere, ut 
videri cernique plane non possit, coprire, nascon- 
dere. Cic. 4. Fin. 12. 29. Qua minima sint volu- 
ptates, eas obscurari sape et obrui. et ibid. 31. 
Nuraus in Crcesi divitiis obscuratur. si perde. 
et 5. Verr. 57. 131. Magnitudo lucri obscurabat 
pericuii magnilud'mem. non lasciava vedere. et 
Marcell. 9. 30. Tuas laudes nulla -unquam obs- 
curatura est oblivio. et Arch. 11. 26. Neque enim 
eat boc dissimulandum, quod obscurari non potest: 
sed pra nobis ferendum. Trabimur omnes laudis 
studio, etc. Quintil. 4. 2. 64. Qui obscurare ve- 
ritaleni vult, narrat falsa pro veris. Cic. Par tit. 
orat. 5. 15. Firmamenta ad fidem posit3 aut per 
se diluenda, aut obscuranda, aut degressionibus 
obruenda. h. e. declinanda, et dissirnulaiione le- 
gends. Cic. 2. Oral. 23. 95. Posteaquam exstinisct 
his, omnis eorum memoria sensim obscurata est et 
cvanuit. Id. fragm. apud Capetl. 5. p. 168. Latent 
ista, Varro, magnis obscurata et n'reumfusa tene- 
bris. Horat. 2. Fp. 2- 115. ObsruraU din populo 
bonus eruet, atque Proferet in lucern speciosa vo- 
cabula rerum. 

OBSCCRUM, adverb, n OBSGCRUM, i, n. 2. 
V. voc. seq. sub I. c. el d. et II. 1. 2. 

0BSCCR.es, a, um, adject. Batione habita ely- 
mi, sunt qui putanl esse ex oh et inusitato scurus , 
quod jit a ly.uo'jq umbro&us: al Doderlinius (lu- 
tein. Synonym, vol.1, p. 183. et vol. 3. p. 167.) 
ail, vocem obscurus e6se pro obscursustex ob vel 
o6s et ceh), sril. occultus. — Comp. Obscurior 
II. 1. 2. 3. et '».; Sup. Ohscurissirnus II. 1. et 3. 
— Obscurus est luce carens, tcnebricosus, caligi- 
nosus , oparus, cxotc'.vo^ (.It. oscuio, tenebroso , 
bujo; Kr. obscur, sombre, tenebreux; Hisp. obs- 
curo, te.nrbroso; Germ, dunkel, fmster , ohne Lichl; 
Angl. obscure, dark, darksome, dusky, dun, shady, 
opague, gloomy). 

I.) Proprie. (ti (ieneraiim. Pirg. 6. ,i'n. 

452. qu.irn Tiuius heros l.l primum juxla sir I it, 
agnovitque pi-r umbram Obscuram; qualem etc. 
Id. 9. ibid. 87. lucus Mgranti picca trabibusquc 
obscurus .icernis. Ovid. 4. Met. 100. Obscurum 
antrum. Pirg. 6. /En. 139. Obscura convalles. 
Horat. Art. P. 229. taberna. Liv. 10. 1 In earn 
speluncam penetraturn cum signis est: et ex eo 
loco obscuro multa volnera accepts. Forcetlinus 
interprctalur locum abditum, occullum: V. moi 
sub 6. Ennius apud Gelt. 7. 17. Alia res obno- 
iiosa node in obscura jacent. Sic Pirg. 2. ,En. 
420. Obscura nox. Cf. Liv. 21. 21. Post occasum 
solis, jam obscura luce, et Sail, fug- 24- L'bl 



OBSECAATIO 

plcrumque noclis processit, obscuro eiiarn lum lu- 
mine. Vxrg. 1. G. 468. Sol caput obscura nilidum 
ferrugine texit. //oral. 1. Od. 7. 15. Albus ul obs- 
curo deterge! nubila calo Sape Nutus. firg. 12, 
JEn. 416. Venus obscuro faciem ciicumdata nimbo. 
Id. 4. G. 60. Obscura oubes. — b) Specialim. 
Obscura funda, lecta , occulta, non visa. fal. 
Flare. 6. 193. Djsanla Caresus Strymonaquc ob 
scum spargenlem vulnera funda Dejicit. — Obscura 
mamma apud eumd. 3. 526. est tecla, veslita, slro- 
pbio praciocta. /'. OBSCURO II. 1. — Ovid. 4, 
Fa^l. 758. Obscura? aquae, f oroide. — c) Obscu- 
rum, i, absolute. Tac. 4. Hist. 50. Obscuro adhuc 
ca*pl:e [oris, f'irg. 1. G. 47S. sub obscurum no- 
■■lis- - d) Obscurum, aJvcrbii more, obscure. 
Lucan. 5. 621. nee fulgura currunt Clara, sed obs- 
curum iiinihosus dissilit aer. — e) Obscurus cliam 
ilicilur, qui in tenebris est, qui non rernitur, qui 
latet. f'i<g. 9- En. 268. Ibanl obscuri sola sub 
node per umbrani. et 2. ibid. 135. Limosoque lacu 
per noctem obscurus in nlva Delitui. et 4. G. 424. 
ipsa procui nebulis obscura resislil. Martial, i. 
50. .ICstus serenos aureo franges Ta?o, Obscurus 
ntntiris arhorum. 

II.) Translate. ^ 1. I'ouitur de oratione, qua 
est involula. irnpSicita; item tie homine , qui in 
dicendo est implicalus, abstrusus, diffirilis; item 
de rebus, qua involula? sunt, cerni intelligive dif- 
11c iles. oscuro, involulo, coperto, difficile. Lucrtl. 
1. 640. Heracliius mil quorum du\ picelia primus, 
Clarus ob obscuram lingua ru. Cf. Cic. 2. Divinat. 
64. 132. Quid? poeta nemo, nemo physicus obs- 
curus? ille vero nimis etiam obscurus, Eupho- 
ric: value Heraclilus obscurus. cui a Grtecis co- 
gnomen iuditum 6 ctxoteiv&j. — Et cum InDuito. 
Fronlo ad f'er. 1. Heiaclitus obscurus involvere 
omnia. — Ceterum Horat. Art. P. 25. brevis esse 
laboro, Obscurus fio. Cic, 2. Divinat. 56. 115. 
Oracula flexiloqua et obscura, ut interpres egeat 
inlerprcte. Ovid. 14. Met. 57. et obscurum verbo- 
rum arnbage novorum Ter novies carmen raagico 
demurmurat ore. Quintil. 4. 5. 26. Et divisa et 
simplex proposilio primum debet esse aperta alque 
lucida: nam quid sil lurpius, quam id esse obs- 
curum , quod in eum solum adhibetur usum , ne 
ssnt cetera obscura? — Obscura vox, fusca, oh- 
lusa, non plene emissa. Quintil. 11.3. 64. Vox 
in miseratiooe debet esse flexa et flebilis, et coosul- 
lo quasi obscurior: at in egressionibus fusa, et se- 
cure claritaiis. — Obscurus cantus, vocis eonfor- 
maiio i-antui proxima. Id. 11.3. 60. Non et Cicero 
dint, esse aliquem in oratione cantum obscurio- 
rem? — Sic de rebus. Cic. 1. Divinat. 51. 116. 
Quod erant multa obscura, mulia ambigua, expla- 
nationes adbibita sunt interpretun.. Id. 1. Oral. 
3y. 177. Obscurum el ignolum jus. Id. 3. If at. D. 
39. 93. Hoc fere dicere habui de natura deorum, 
oon ui earn lollerem, seJ ul inlelligeretis, quam es- 
set obscura ct quam diffieiles explicatus baberet. 
Luciel. 4. 8. obsenra de re torn iucida pango Car- 
mi na. Cic. 2. Or at. 36. 153. ViJerc res obsruris- 
simas. Lucret. 1. 130. Nee me aniini fallit Gra- 
joruni obscura repcrta Difficile illustrare Latiois 
versibus esse. Cic. 2. leg. Ayr. 14. 36. Cur hoc tain 
esi obscurum alque caecum? Horat. 2. Od. 5. 21. 
Quern (puerum) si puellarum insereres choro, Mire 
sagaics falleret bospiles Discrimen obscurum solutis 
Crinibus ambiguoque vultu. Hinc absolute. 

('els. 1. prtefal. Causae in obscuro posita. — Spe- 
ciatim apud Khetores , obscurum genus causcB, 
ul docet Cic. \. Invent. 15. 20., dicitur illuj, in 
quo aut tardi audilores sunt, aul difBcilioribus ad 
coenoscendum negotiis causs implicita est. Grace 
Cjqna.^ay.o\o'J^rr l fov . ■/ 2. Obscurus est etiam 
ignolus, I a tens. Ovid. 6. Met. 36. Tali bus obscu- 
ram resemta est I'allada diclis. h. e. sub imagine 
anus latentem. .\epos Datam. i. Obscuriora sunt 
ejus gesta pleraque. Cffis. 1. B. C. 61. Casaris 
auiern in Bar bar is eral nomen obscurius. Virg. 7. 
.En. 205. Atque equidern memini (fama est obs- 
cufior annis) Auruncos ita ferie senes. h. e. quam- 
quam fan. a ilia minus nola est ob vetusiatem. Cf. 
0%>id. 6. Fast. 103. Unde datas habeat vires, obs- 
rurior <evo Fama; sed e nostro carmine certus 
eris. el Stat. 5. Silv. 3. 109. si fama obscura ja- 
eeres. h. e. Tamas incognita, ut ait Liv- 42. 52. — 
Ei absolute Ammian. 24. i. od fin. Et quia per 



439 - 

regiones ignoias de obscuris eral suspectior :a, 
aslus gentis et ludificandi varietas timebatui. — 
Per obscurum, I ale ado. Seneca Ep. 1U. Vitam 
per obscurum transruitttre. — Non obscurus, ma- 
nifests, patens. Cic. 13. Fam. 70. Non est obscura 
tua in me benevolentia. Pirg. 1. G. 229. Haud 
obscura cadens millet tibi signa Bootes. Sic Sueton. 
Claud. 43. Sub exitu vitae, signa qua?dam nee obs- 
cura pcEnitenlis de matrimonio Agrippinas deque 
Neronis adoplionc dcderal. Hue perlinet et illud 
Cic. 2. Off. 13. 44. Nullum obscurum potest nee 
diclurn ejus esse, nee factum. ^ 3. Hinc ignobi- 
lis: meiapbora inde ducla, quoJ viri nobiles omni- 
bus conspicui sunt et cognili; contra qui bumili ge- 
nere sunt orti, lamquam in tenebris agenles, nemini 
innolescunt. Cic.l. Verr.lQ. 181. Pompejus humili 
alque obscuro loco natus. Sic Liv. 26. 6. leppius 
Lesius, loco obscuro lenuique forluna orlus. Vettej. 
2. 76. 4. Salvidienus naius obscurissimis iniliis. 
Sueton. Vesp. I.Geos fl a via. obscura ilia quidem 
ac sine ullis majorum imagioibus. Cic. 1. Off. 32. 
116. Obscuris orti majoribus. Id. 4. Fam. 13. Qui 
antea aul obscuris hominibus, aut eiiam sonlibus 
opilulari noterant. Quintil. 11. 1. 21. Si nobi- 
lis obscurum se \ocei. Id. 2. 3. 9. Erit ergo obs- 
curior eliam, quo quisque deterioi. •[ 4. .Moraii 
ratione est leclus, simulalus, fictus, aslulus, cujus 
animum non facile perspicias. Cic. 3. Off. 13. 57. 
Hoc celandi genus non esl hominis aperti, sim- 
plieis, ingenui; versuti potius, obscuri, astuti, fal- 
tacis, maliliosi, callidi, veleratoris, vafri. Horat. 
1. Ep. IS. 94. plerumquc modesius Occupat obs- 
curi specicm , laeiturnus acerbi. Tac. Agric. 42. 
Domitiani natura praeceps in iram, *;l quo obscu- 
rior, co irrcvocabilior. hi. 4. Ann. 1. Tiberium 
variis arlibus devinxit aJeo, ul obscurum auver- 
sum alios, sibi uni incautum inteclumque efflceref. 
Cic. 1. /'err. 2. 5. Quod si, quam audax est ad 
conandum, tain esset obscurus in agendo, fortasse a- 
liqua in re nos aliquando fefellisscl. Id- 3. Fam. 10. 
6. Ut in obscuro odio aperlas inimicitias ostende- 
rem. 

OBSECRATlO, oois, f. 3- (obsecro) actus ob- 
secrandi, obtesialio, deprecatio, ).cnj, Jcareu^rJ 
(It. preghiera affeiluosa, scongiuro, supplica; Fr. 
prieres instanies, supplications; llisp. instancia, 
suplica, suplicacion; Cerm. <f. inst&ndige Bitten, 
Flehen, Besckworen; Angl. a praying or besee- 
ching earnestly, entreating, conjuring, supplica- 
tion, obsecration). Oecurrit % I. Generatim 
et est queecumque obtesialio, vel dcprecalio. Cic. 
1. Invent. 16. 22. I'reee ct obsecratione humili 
ac supplici uli. Id. Fontej. 17. 38. Alicujus ob- 
secrationem rcpudiare. Quintil. 6. 1. 33. Obsecra- 
lio judicum, per carissima pignora, ulilis erit. h. 
e. ad judices facta. Justin. 24. 8. 7. Proinde ne 
cunctarentur hostem casdere, et victoria? deorum 
socios se adjungere, summis obsecrationibus mo- 
nebant. Sueton. Claud. 22. Ut, dira avi in Urbe, 
aul in Capitolio visa, obsecratio baberelur, eam- 
que ipse jure maximi pontificis, corornonito pro 
roslris populo, prsiret, submotaque operariorum 
servorumque lurba. ^f 2. Specialim de publica 
suyplicatione. Cic. Harusp. resp. 28. 63. Consti- 
tuendae nobis quidem sunt procuraliones et obse- 
cralio^ Liv. \. 21. Obsecralio a populo, duumviris 
prseeunlibus, est facia. Id. 26.23. et 27. 11. Sup- 
plicaiio circa omnia pulv'maria, et obsecralio in 
unum diem indicta. (In supplicaliooe liberum eral 
cuilibel quibus liberel verbis uli: in publica obse- 
craiione praescripla formula utebantur.) Id. 31. 9. 
Supplieationibus habitis jam. et obsecratione circa 
omuia pulvinaria facta. Supplicatio his locis est 
uoiversus ille ritus, qui erga deos in obsecrando 
publice adhibebatur : obsecratio ipsaj preces. ^3. 
Item exsecratio, juramenlum , vel quid simile, in 
quo Deus invocatur. Justin. 24. 2. 5. Quo pnesente 
apud deos palrios, quibus vellel obsecrationibus, 
se obligarel. — Hoc scosu a Cicerone. 3. Oral. 
53. 205- inter figuras sentenliarum enumcratur: 
fitque cum per deos el sacra quippiam exposcimus. 
V. dicia in DEPRECATIO. Grace est Sfiijtri;. 
Jul. Bufmian. de fig. sent, et eloc. Deesis obse- 
cralio, vel oblestalio, qua deos oramus, aut homi- 
nes. Cic. Dejol. 3. 8. Per deileram islam luam 
ego obteslor, etc- Orellius leg.: Per dexteram 
te islam oro, eic. f'irg. 3. /En, 599. per sidera 



OBSECRO 

testor, Per superos, atque hoc ceeli spirabile lu- 
men, Tollite me, Teucri. 

OBSfiCRATOR, oris, m. 3. qui obsecratur, qui 
enixe oral, tenant. Fit. S. Germ. 6. Quasi ante 
se babens prassentiam Domini pro voto suppHcis 
obsecrator accedil. 

OBSECRATUS, a, urn. V. voc. seq. 

OBSECRO, as, avi, atum, are, o. 1 . Inverso ordine 
olim dixere ob vos sacro in antiquis precalionum 
formulis, pro vos obsecro, teste Festo p. 190. 2. 
Mull. Sic sub vos placo pro supplico. — Part. 
Obsecrans , Obsecratus , Obsecraturus et Ohse- 
crandus i. — Obsecro, ex ob el sacer , quasi 
per sacra et deos peto, vel , ut ait Paul. Diac. p. 
188. II. Mull., opein a saciis peto, plus est, quam 
oro. Ceterum homines, non dit obsecrabantur; ait 
enim Fronto 1. ad Anlonin. Imp. (edente iterum 
A. Maid) ep. 2. a med. In oratione tua Cyzicena, 
quum deos precareris, et — si Tas est, obsecro = ad- 
didisli; quod ego me non memini legisse: obsecrari 
enim et resscrari populus aut judices solebant. 
Attamen Plaut. Bud. 3. 3. 36. Venus alma, te ob- 
secramus, ut etc. Sic Augustus apud Sueton. Tib. 

21. Deos obsecro, ul te nobis conservent. et Am- 
mian. 28. 1. Commonitorium rcpertum est manu 
scriptum Hymelii, petentis, ut obsecrata riiu sacro- 
rum soiemuium numina erga se imperatores deSe- 
nirent. V. Drakenborg. ad Liv. 5. 31. init.; quam- 
quam sit qui altter legendum pulot. — Itaque ob- 
secrare est enixe orare, precari, obtestari, depre- 
cari, Kazccoiouoii, ^pss\ii:a.sita (It. pregare islan- 
lemente, supplicare, scongiurare; Fr. prier t'n- 
siamment , supplier , conjurer ; Hisp. suplicar , 
rogar, conjurar; Germ, instdndigst bitten,- flehen, 
Jemanden besenwbren; Angl. to entreat or pray 
earnestly, beseech, implore, supplicate, conjure). 
Occurril ^ 1. Generatim. — a) Cum Accusative 
— Et quidem persona;. Cic. 4. Verv. 17. 42. Quod, 
multis lacrimis quum eum oraret atque obsecwret, 
impetrare non poiueral. Id. Quinct. 30. 91 . Te 
obsecrat obteslalurque Quinctius per seneclutem 
ac solitudinem suam. Id. post redit. ad Quir. 7. 
16. Pro mea vos salute non rogavit solum, verum 
etiam object avi t. — Et passive Cces. 2. B. C. 5. 
Nominatim evocaii atque obsecraU. Sail. Jug. 27. 
A Numidis ohsecrati, triduo navim ascendere. — 
Obsecra> e aliquem precibus apud Marcell. ad Cic. 
4. Fam. 11. Quum non solum consilium daret, sed 
precibus quoque me obsecraret. Cf. locc. Plinior. 
sub d. et e. — Cum Accusalivo rei raro admodum 
oecurrit. Plaut. Amph. 1.1. 217. et True. 4. 3. 
30- Tuam Aden, obsecro. Adde eumd. Most. 2.2. 
97. ct Pasn. 5. 2. 7. Sed luam fidem potest ab 
obsecro non pendere. Plin. 9, Ep. 29. exlr. Laus 
polius speranda, quam venia obsecrauda est. Am- 
mian. 17. 11. ft med. Cimon coegil (Persarum) 
gentem. insolentid semper -latam, obsecrare suppli- 
citer pacem. et 18. 2. ad fin- Legationis nomine 
precalor veneral pro Urio el Ursicioo- pacem iti- 
dem obsecrans. — b) Cum Accusalivo et personae 
et rei. Ter. Heaul. 4.1. 31. Mi Chremt, peccavl, 
faleor; vincor: nunc hoc te obsecro, ut etc. Sic 
Cic. Quinct. 31. 97. Itaque te boc obsecrat, ut 
etc — c) Cum Ablalivo persona* et praepos. ab. 
Plaut. Bacch. 4. 9. 102. Nunc si me fas est ob- 
secrare abs te, pater, Da mihi ducentos nummos, 
te obsecro. — d) Cum Conjunctive et part, ut 
(qua interdum omillitur), ut ne, ne. Ter. Adelph. 

3. 2. 36. qui se dicebat Ita obsecraturum , ul It- 
ceret sibi bauc uxorem riucere. Ctc. 11. All. 1. 
a Sext. 69. 147. Id ul facias, te obtestor alque 
obsecro. If epos Dion. 3. Quumque Dion non desi- 
sieret obsecrare Dionysium, ul Platonem Alhenis 
arcesserei etc. Ter. I/eaut. 5. 5. 5. pater, obsecro, 
mini ignoscas. Sunt lamen qui teg. ut mihi. Plin. 

4. Ep. 9. circa med. Bassus multis precibus, pane 
eliam lacrimis obsecrabat, implerem rneum tc input. 
7'er. Andr. 2- 1. 26. nunc le per amicitiam ei per 
amorem obsecro, Principio ut ne ducas. Id. HeaiiL 

5. 5. 4. mi vir, le obsecro, Ne facias. Nepos Alt. 

22. Quum quidem Agrippa eum flea; atque oscu- 
ians oraret atque obsecraret, ae. id, ad quod na- 
tura cogerel, ipse quoque acreleraret. — e) Ab- 
solute. Ter. Adelph. 3. 4. 26. Venil ipsus ultro, 
lacrumans, orans, obsecrans. Ubi Z>onatia: Orsre 
est piacidos peiere; obsecrare, iralos rogare: unde 
pics facit obsecrnns, quam orans. Cic 11. Alt. 2. 



OBSECUNDANTER 

ad fin. Oro, obsecro, ignosce. Plin. 48. Hit 4. nat. 
2. 3. (tt). Vidimus cerlis precationibus obsecrasse 
magistratus. ^"2. Speciatim, obsecro, formula de- 
precantis verbera. Ter. Eun. 4. 4. 2. at etiam re- 
stilas, Fugitive? prodi, male conciliate. do. obsecro. 
Adde Ptaut. Amph. 1. t. 217. ft Men. 5. 7. 27. 
•J 3, Item speciatim, obtecro saepe interseritur ser- 
moni, more adverbii, ut quasso , amabo- Plant. 
Bacch. 5. 2. 12. Yiden' limulis , obsecro, ut in- 
tuentur? Id. Attn. 1. 1. 14. Die, obsecro, hercle 
serio, quod te rogem. Turpilius apud Non. p. 
132. 15. Merc. Eho die mihi, an oblita, obsecro, 
es crebra* ejus mansiones, etc? Ter. Eun. 5. 5. 
21. Obsecro, an is est? dimmi di grazia. et Adel- 
p/i. 4. 5. 21. Miletum usque, obsecro? mi. ila. 
Cic. 13. Alt. 13. in fin. Attica mea, obsecro te, 
quid agit? Id. 5. Ptrad. 2. 38, Sed obsecro te, 
ila venusla habesolur ista, non ut vtocula viro- 
rum sint, sed ut oblectamenta puerorum. Gell. 20. 
1. med. Quae, obsecro te, ista acerbitas est, si «• 
dem Hat in te, quod tute in alio fercris? 

ORSECUNDANTER, adverb, secondando, obse- 
cundando. Nigidius apud Non. p. 147. 2G. Merc. 
Obsecundanter naturne vivere. Nonius interpreta- 
tur obsequenter. 

OBSEGUNDATlO, oois, f. 3. obsequium. Imppp. 
Gralian., Palentinian. et Theodos. Cod. Theod. 
12. 1. 92. Qui Immemor libertatis et generis, in- 
famtssimam suscipiens vilUatern, eiistimatiooem 
suam servili obsecundalione damnaverit, deporta- 
tionis incommodo subjugetur. 

OBSECUNDATOR,oris, m. 3. Imppp. Gralian., 
Falentinian. et Theodos. Cod. Theod. 6. 26. 3. 
ObsecundiUoribus sacrorum scriniorum, quorum 
mentibus ingeniisque committimus, quidquld in 
alios quoque perennium saepe proferimus sanctio- 
nutn, etc. k. e. qui obsequium praebent, et navaat 
operam, in sacris scriniis militantes. 

OB3BCUNDAT0S, a, urn. Vox a Lexico expun- 
genda; occurrit enim tantum in Not. Tir. V. IN- 
SECUNDUS. 

OBSECUNDO, as, avi, Stum, ore, n. !. (ob et 
secundo). Part. Obsecundans. — Obseeundare est 
obsequi, omnia ad alterius nututn facere, ouvsyyiw 
fit. secondare, compiacere, andare a verso; Fr, 
ceder, se prefer a, se conformer a, seconder, fa- 
voriser; Hisp. ceder, condescender , favorecer; 
Germ, zu If Men sein, willfahrig sein, nachge- 
hen, willfahren, folgen; Angl. to humour, comply 
with , follow implicitly, second). Ter. Heaut. 4. 
6. 23. et Adelph. 5. 9. 37. Obseeundare in loco. Cic. 
pro leg. Manil. 16. 48. Ut ejus semper volunta 
tihus non modo cives assenserint, soeii obtempe- 
rarint, hostes obedierint, sed etiam venti tempe- 
staiesque obsecundarint. Liv. 3. 35. Propalam ob- 
viam ire cupiditatibus parmn ausi, obsecundando 
moll ire impelum aggrediuntur. Ammian. 17. 10. 
in (in. imperiis. h. e. imperata facere. QuintiL 11. 
3. 92, Est gestus ille tnaxime communis, quo me- 
dius digitus in polliccm contrabitur expllcilis trl- 
bus, modice prolatus, simul capite alque humeris 
sensim ad Id, quo manus fcralur, obsecuadantibus. 
M. Aurel. apud Fronton. 5. ad M. Cces. (edente 
iterum A. Maid) ep. 35. Quare cupio omnia ei 
i*\ indulgentia domini mei patris obseeundare. 

OBSEGUNDUS, a, urn, adject. Vox a Lexico 
expungenda; occurrit enim tantum in Not. Tir. 
V. INSECUNDUS. 

OBSEgCtIO vel obsequutio, finis, f. 3. obse- 
quium. Arnob. 7. 7. exlr. Inviolabili obsecutione 
servarc. et 6, 17. Volunlarire ohsecutionis assen- 

SU3. 

OBSECCTOR vel obscquutor, oris, m. 3. qui 
ob tern perat. Ter lull. 4. advert. Mar don. 9. ad! 
/in. Obsccutores legis. 

OHSEPIO, pis, psi, ptum, pire, a. 4. et 

OBSEPTL'S. a, urn. V. OBS.EPIO. 

ORSKQUELA, a 1 , f. I . condiscendenza, compia- 
cenza, Sscarceia, morigeratio, obsequium. Plaut. 
Asin. 1. 1- 50. Omnes parentes, Libane , liberis 
suis, Qui mihi auscultabunt, facient obsequelam. 
Sail, fragrn. apud Non. p. 215. 33. Merc. Qui regi 
per obsequelam orationis cari erant. h. e. quia ad 
voluntatcm loquebanlur. Turpilius ibid. Ncque 
erat tuaj benignitalis atque obsequeiae. Adde Afran. 
ibid. Sic Prudent. 7. Catherner. 51. Hanc obse- 
quelam prceparabat nuncius (Joannes Baplista) 



— 440 — 

Moi affuluro construens iter Deo. Id. 8. ibid 17. 
Tantus aeterni favor est magistri, Doctor indulgens 
ita no* amico Lactat hortatu, levis obsequela ut 
Mulceat artus. — Apud Plautum, Turpilium et 
Afranium sunt qui melri causa leg. obsequentia : 
V. Neukirch. Fab. tog. p. 236. 

OBSEQUENS, enlis. V. OBSEQUOR. 

OBSEQUENTER, adverb. Sup. Obsequentissime. 
— Obsequenter est obsequendo, obedienler, obbe- 
dientemente , ossequiosamente , condiscendendo, 
irEtS'ijv-'w;. Liv. 41. 10. sub fin. ilaec collegas ob- 
sequenter facta. Plin. 4. Ep. 11. ad fin. Vides, 
quam obsequenter parearn tibi; qoi non solum 
res urbanas, verum etiam peregrinas tarn sedulo 
scribo. Id. 7. Ep. 2i. Vixit in contubernio aviae 
delicata severissime, et tamen obsequentissime. 
Apul. 11. Met. init. Ipsa etiam corpora -nunc 
increments (lunce) consequenter augeri, nunc de- 
cremenlis obsequenter imminul. 

OBSEQUENTIA, as, r. 1. condiscendenza, idem 
atque obsequium. Cces. 7. B. G. 29. Factum impru- 
denlia Biturigum, et nimia obsequentia reliquorum, 
oti hoc iricommodum acciperetur. /'. OBSEQUE- 
LA in fln, 

OBSEQUIES, Srum, f, plur. 1. idem quod exse- 
quiae. Inscript. apud Fabrett. p. 702. n. 235. me 

DECV1T M0RTI PHIVS 0CCVBV1SSB SVPBBMffl TBOVE 
MIHI TALES NATE DARE OBSKQYIAS. At in Anthol. 

Lat. T. 2. p. 120. Burmann. legitur exsequias. 
OBS^QUfALIS, e, adject, obsequiosus. tenant. 
6. carm. 1. 274. Solvit et exsequias obsequialis 
amor. 

OBSfiQUlBlLIS, e, adject, obbediente, &spa- 
jrsoTtToe, qui obsequitur. Gell. 2. 20. a med. Co- 
gnatos affioesque nullos ferme tarn obsequibitej 
esse ait. 

OBSEQUlOSUS, a, um, adject. u'mjpaTixo'c, qui 
facile obsequitur. Plaut. Capt. 2. 3. 57. nam si 
servus meus esses, nihilo secius Mihi obsequiosus 
semper fuisli. Firmic. 1. ^ifotnes. 12. Homines 
obsequlosi. 

OBSEQUIUM, li, n^2. (obsequor) offlcium, quo 
quis id sequitur et faclt, quod alteri plaeitururo 
novit, indulgentia, obedientia, morigeratio, patien- 
tia, hraipsala (It. obbedienza, compiacimento, con- 
discendenza, connivenza ; Fr. ofce'tssance, soumis- 
sion, complaisance, condescendance, deference; 
Hisp. obediencia, complaciencia, condescenrfencia ; 
Germ. Nachgiebkeit , Gefdlligkeit , Folgsamkeit, 
Gehorsam ; Angl. obedience, compliance, obsequi- 
ousness, complaisance, condescension, connivan- 
ce). 

I). Proprie. % 1. Universim. — 1.°) Be bo- 
minibus. — a) Scribit QuintiL 8. 3. 35. putas- 
se Ct'ceronem, primum omnium obsequium di- 
xisse Terenftum: id que colligerc vidotur ex illo 
Amic. 24. 89. In obsequio autem ( quoniam Te- 
rentiano verbo llbenter utimur) comitas adsit, as- 
sentatio procul amoveatar. Idem cum Quinlil. sen- 
tit Donatus ad loc. Terent. ctL, reprebendens id- 
circo Tullium, quia et Plautus et Ncevius ante 
usurpaverant. Fallitur uterque tamen. Nam quod 
Terentianum verbum appellat Cicero, non ideo 
facit, quod adbibitum pritno a Terentio putet, sed 
quia ibi eo utitur ter in ilia significatione, qqa in 
ea sententia Terentius usurpaver.il. — 6 ) Ge- 
nera tim. — Saepe in singul. num. Ter. Andr. 1. 
1. 41. Obsequium amicos, Veritas odium pari t. Cic. 
hunc Terentii locum referens, Amic. 21. 89. ita 
Subdit: Molesta Veritas, si qtiidem ex ea nascitur 
odium: sed obsequium multo moleslius, quod per- 
catis indulgeos prrecipitem amicum ferri sin it. Id. 
Pis. 2. 5. Ego Antonium coltegam, rnulta in re- 
publica molientem, patientia atque obsequio meo 
miiigavi. Id. i. Legg. 23. 60. Quum animus a 
corporis obsequio indulgcntjaque disce^serit , vo- 
luptatemque, sicut labem aliquam dedcuris, op- 
prcsserit, etc. Id. 6. Alt. 6. Dclectari obsequio et 
comitate alicujus. et 10. ibid. 4. ante med. Ornne 
meuni obsequium in ilium (Q. Ciceronem fratris 
(ilium) fuit cum multa severitate. Liv. 5. ?. sub 
(in. Indulgere potius comilati patrum atque obse- 
quio plebis oportuil. secondare la rassegnazione 
e ''t rispelto delta plebe verso i patrizi. Horat. 
1. Ep. 18. 10. Pronus in obsequium plus nequo. 
Ovid. 5. TVt'sf. 6. 30. Obsequium alicui tribuere. 
Id. 3. Amor. 4. 12. Obsequio vincas aptius ilia (ui- 



OBSEQUOR 



tia) tuo. h. e. obsecundaodo potius, quam obsisten- 
do. Sueton. Cal. 10. extr. Tartt'que in arum, et qui 
juxta erant, obsequii, ut non immerito sit dictum: 
Nee aervum meiiorem ullum, nee deteriorem domi- 
num fuisse. — In plur. num. Plancius apud Cic. 
10. Fam. 11. ad fin. Omnia ei obsequia polliceor, 
si modo reropubl. respicere volet. Curt. 8. 4. ad 
fin. Oculi regis, minus jam cupiditatibus imperan- 
tis inter obsequia forluna. Apul. 10. Met. Pall- 
ets interjectis diebus, quis feralia mortuis lilantur 
obsequia. Adde Ammian. 30. 1. sub init. " % 2. 
Speciatim de obediential et fldei officio in niagi- 
stratus vel prjncipem. Justin. 13. 2. 14. Jurare in 
obsequium alicujus. giurar fedelta.eti. 2. 9. Po- 
pulum in obsequia principum, principes ad justitiam 
imperiorum formavit. Tac. 3. Ann. 12. Legatus of- 
ficii terminos, obsequium erga imperatorem exuit. 
gli lux perdu foil rispeffo. et Agric. 42. Obsequium 
ac modest iam, si industria ac vigor adsint, eo laudis 
excedere, quo etc. rispelto e obbedienza al prin- 
cipe. et 6. Ann. 8. Tibi, Gaesar, summum re-rum 
judicium dii dedere: nobis obsequii gloria relicta 
est. Gf. Sueton. Aug. 21. Alias item nationes male 
quielas ad obsequium redegit. ^ 3. Item de mi- 
litum offlciis. feget. 2. de re mil. 19. Slilites ob- 
sequiis deputare. *J 4. Item de indulgentia et pa- 
tientia in re turpi. Petron. Satyr. 113.; et Curl. 
6.7. et 10. 1. — Similiter de bruiis snimalibus Co- 
turn. 6. R. R. 27. 10. et 37. 9- 

II.) Translate. % I.Ponitur de iis, qui animo 
indulgent et pergraecantur . Plaut. Bacch. 4. 10. 
7. Ego dare me ludum meo gnato institui: ut ani- 
mo obsequium Surnere possit, requum esse puto- 
Horat. 2. Sat. 7. 104. Obsequium ventris. gohsita. 
^f 2. Eleganler refertur ad res inanimas. Ovid. 2. 
Art. am. 170. Fleclitur obsequio curvalus ab ar- 
bore ramus: Frangis, si vires eiperiere tuas. Obse- 
quio tranaatur aqu*: nee vincere possis Flumina, 
si contra, quam rapit unda, nates. Id. 9. Met. 116. 
Nee dubitat,nec qua sil clemenlissimus amnis Quas- 
rit, et obsequio deferri spernit aquarum. a seconda. 
et Stat. 6. Theb. 770. Et patria vigil arte Lacon 
bos rejicit ictus, Hos cavet: interdum nutu, capl- 
tlsque citati Integer obsequio, manibus nunc obvia 
tela Disculiens, etc. ^ 3. Apud serioris aevi scri- 
ptores' abstractum pro concrcto, uti ajunt, o6se- 
quia dicuntur qui principes sequuntur et custo- 
diunt, soil, satellites. Vegel. 2. Milit. 19. Totius 
(egionis ratio, sive obsequiorum, sivc militarium 
numerorum, sivc perunia quotidie adscribilur aclis. 
Ilinc Capitolin. Pertin. 11. Qui ad obsequium ve- 
nerant, redirc in rastra creperunt. el Vegel. loc. 
cit. Ad obsequia judieum, vel tribunorum neraon 
etiam principaiium deputabantur milites, qui vocan- 
tur acrensi, postea additi, quam fuisset legio com- 
pleta, quos nunc supernumeiarios vocant. 

OBSEQUOR, s6qu5ris, sBquutus vel sPrutus sum, 
sequl, dcp. 3. (ob et sequor). Part. Obsequens 
in fin.; Obsecuturus I. c. — Obsequi est alterius 
voluntatem sequi, rnorem gererc, induluere, grati- 
ficari, uiryjcETew, ^act^ofiai (It. secondare, com- 
piacere, condiscendere, obbedire, andare a verso, 
accomodarsi all'altrui genio; Fr. ceder, dt'ferer 
aux volonfes de, condescend re, ai-'mV de la com- 
plaisance pour; Hisp. ader , condescender , defe- 
rir, adherir. acomndarse al gusto de oti n ; Germ. 
sich fugen. richten nach Jemandes If'illen, ihm 
willfahren, wilifdhrig,-zu If'illen sein, folgen, 
gefdllig sein; Angl. to comply Ufilh, humour, ob- 
lige, obey , serve, gratify, givf. way to. make 
much oft. 

1.) Proprie. Verbo obtegai opponilur repugnare, 
ut apud Cic. 5. Tusc. -20. 60. Quum huir obse- 
futus sis, illi est repiignandum. Oleruni occurrit 
— at Gum l)ati>o pt-rbon;?, mi quis obsequitur. 
Cato /{. R. ~>. It u bul 1' is obsequitur. par tim. quo 
I i ben l i us boves cur^nt. Ter. //caul. 3. 1. 7- Jta 
ut (ilium m cum umico alque ;t'qu:ili suo Video 
inservire el sorium esse in negutii?; Nos quoque 
series aequum est senibus obsequi. Cic. 1. ad Q. 
fr. t. II. Publicanis obsequi in omnibus rebus. 
Id. Chient. 54, 119. Quamobrem. Cluenti, de te 
tibi obsequor. Tac. 1. Hist. 8i. Ne miles centu- 
rioui. ne ceiiturio tribuno obscquatur. — Similiter 
Cic. 2. Fin.fi. 17. Obsequi volunlati alicujus. Ju- 
venal. 10. 3 43.; et Seneca Phil list. 591. imperio. 
IIu 1 refern potest et illud Quinlil. 11. 3. 60. de 



OttSERATIO 

grsfu. Caput manibus ac Wteribus obsequatur. h. 
e. mao.um ac laterum motum sequatur. — 6) 
Cum Accus. cotnmuni. Plaul. Asin. 1. 1. 6t. Kt 
id ego percupio obsequi gnato meo. Gell. 2. 7. Sed 
ca tamen, qua obsequi non oportet, leniter et ve- 
rerunde declinanija esse. h. e. in quibus non est 
parendum. — c) Absolute sine casu. Ptin. 8. Ep. 
6. In hoc pracipue non obsecuturi, si in ulla re 
pulasset fas esse non obsequi, Ammian. 18. 2. 
circa med. Milites 3d obsequendi sedulitatem Ju- 
lian! blandiliis deflexi. 

II.) Translate. ^ 1. Ponitur pro inservire, ope- 
• am dare. — a) Deponenlium forma. Plaul. 
Trin. 2. 1. 5. amorin 1 mc, an rei Obsequi potlus 
par siet. Cic. Quinct. 30. 91. Nihil aliud, nisi ut 
vestrs naturae bonitatique obsequamini. Id. lfi. 
Fam. 9. Sed, quoniam pudori tuo maluisli obse- 
qui quam valetuiiini, rcliqua cura. Id. 1. Orat, 
1. 3. Sed tamen - obsequar studiis nostris, et, 
quantum rnihi - res publica tribuet otii, ad scri- 
bendum potissimum conferam. Sic Nepos Alt. 2. 
Idoneum tempus ratus studiis obsequendi suis, 
Athenas se contulit. Curt. 5. 8. Mavult ille glo- 
ria sua, quam ira obsequi. Coss. ad Cic. post ep. 
8. I. 10. ad Alt. Obsequi fortune. Cic. 1. 'Fam. y. 
a med. Navigando tempestati obsequi , artis est. 
Quintil. 6. 2. 6. Judex astu fertur, et velut ra- 
pido flumini obseqoitur. — Hue pertinct el illud 
Plin.'iO. Hist. nat. 2. 6. (16). I.entiginem baben- 
tibus non obsequi numina. ft. e. in magicis incan- 
tamentis non obedire, non adesse, non favere. F. 
Obsequens in fan. sub If. — b) Passive imperso- 
naliter. Plaut. Asin. 1. 1. 62. Volo amori ohse- 
cutum illius: volo amet me patrcm. ^ -■ Tri- 
buitur et rebus inanimis. Plin. 34. Hist. nat. 8. 
20. (9f). .Es regulare malleis obsequilur, ab aliis 
ductile ■ppcilatum.' cede al martetlo. — Mine 
Part. pras. 

Obsequens, cutis, adjective quoque usurpatur, 
unde Co m p. Obsequentior et Sup. Obsequenlissi- 
■mus 1. — Plaut. Merc. 1. 2.39. Vin'tu te mihi 
ob esse sequentem? tmesis. Ita in MSS. et vete- 
rib. edit. Taubmann. — Obsequens est obediens, 
morigerus, indulgens^oWediente, compiacente, os- 
sequioso, E\i'5ix?o$, eTititst^y;;. 

I.) Proprie. Ter. /feaur. 2. 3. 18. meo patri mi- 
nus sum obsequens. Plancus ad Coss. apud Cic. 10. 
Fam. 8. a med. Legiones baoeo nostra liberalita- 
te nobis obsequenles. Curt. 6. 3. exlr. Persas ob- 
sequcruiores fore. — Similiter Plaut. liacch. 3. 
3. 55. Obsequens obediensque est mori et impe- 
rils patris. Inscript. apud Henzen. 6869. d. m. 

AVRJX. PAVLINAB CASTISSIM \E FT OBSEQVEIVTISSIMAK 
COMVGI-M. AVREI.IFS RBG7LVS FRAEF. CLASS. RA" 

vbss. maritvs. Colum. 3. li. H. 8. 5. Cur* mor- 
lalium obsequentissimam esse Italiam, qua pa- 
ne totius orbis fruges, adhibito studio colonorum, 
fcrre didicer it. .Seneca Ep. 50. a med. Quanto faei- 
!ius animus accipit formamj flexibilis et omni hu- 
more obsequenlior? 

II.) Translate dii obsequentes, sunt faciles, be- 
nigni, clementes, propitn. Plaut. Rud. t. 5. 3. 
Bonam atque obsequentem deam atque baud gra- 
vatarn Paironam exsequunlur, benignamque mul- 
tum. scil. Venercm. V. POST V OTA. — Specia- 
lim bar nomine culta olim est Forluna. Inscript. 
apud Gruter. 74. 6. fortv:^ak obseoventi ord. 

COM£ft£. VOT'J PRO SALVTE C1VIVM SVSCFPTO. Alia 

apud Mural. Hi. 8. occvsia te.wj .a magistba 
dear onszoYHNTi d. p. Victor vicum Fortuna ob- 
sequentis collocat in prima regione Urbis Roma. 
Plaut. Asin. 3. 3.126. Quem le autem nominem 
deuin? i.b. Forlunam, a:que obsequeotem. — Nil. 
Ue nomine urbis et de coguom. Rom. V, ONOM. 
ObSCltATtO, onis, f. 3. chiavalura, sera; ap- 
posilin. f'enant. fit. S. Menard 6. Dum viator 
quidam juxta domum ejus praleriret, capiens illius 
juvencum. Turti scelere tintinnabuluin rollo pra- 
ripuit, atquc hiatum illius impressi graminis fraude 
fondemnans, nullius contemplatione de|irehcnsus 
abscessit; et quum jam se censuit vcl cri minis eva- 
sisse peruuliim, ^e! sortitum compendia fuisse per 
furtum, obstaculo nullo serata Ipsa dedit pn-da 
tinniturn; qua quamlibet abditis penelralibus st.i- 
<lio diligenli locata, vel ferrala clau-trorum obse- 
ratione retrusa maneret, tinoiCDte arnbitu scclus 
tiullo modulante vulgabat. 

Tomo III. 



— 441 — 

OBSERATUS, a, urn. V. voc. seq. 
OBSfiRO, as, Svi, alum, are, a. 1. (ob et aera). 
Part. Obseratus I. et II. — Obserare est sera 
claudere, occludcre, eiriKAEw (It. serrate, chiude- 
re; Fr. verr Quitter, fermer; Hisp. cerrar con el 
c.errojo, cerrar, tapar; Germ, ver-, zuschliessen , - 
riegeln; Angl. to lock or bolt fast, bar, fasten, 
or shut up). 

I.) Proprie. Ter. Eun. 4. 6. 25. Tu abi, atque 
obsera ostium intus. chturfi a catenaccio. If epos 
Dion. 9. At itli, ut limen ejus inlrarunt, foribus 
obseratis in lecto cubantem invadunt. Sic .Sueton. 
Tit. 1!. Obseratis adbuc foribus, dcinde apcrtis. 
Catull. 32. 5. Ke quis liminis obseret labellam. 
Martial. 1. 20. extr. Sequc obserata clausil aniius 
cell a. I.iv. 5. 41. Plebis aeJificiis obseratis, pa- 
ientibus atriis prineipum . Colum. 9. R. B. J. 
3. Per transversa laterum cava transmittuntur ra- 
mices, qui exilus ferarum obscrcnt. Propert. 4. 
11. 8. Obserat herbosos lurida porta rogos. 

II.) Translate. Horat. Epod. 17. 53. Quid obse- 
ratis auribus fundis preces? Catull. 55. 2f. Vcl si 
vis, licet obseres palatum, ft. e. os claudas, silen- 
tio utaris. 

OUSEROt sfris, sevi, sKuin, serere, a. 3. (ob et 
scro, sevi). Obsesse syncope pro obsevisse est Accii 
apud I\'on. p. 395. 27. Merc. — Part. Obsitus I. 
2. et II. 1. — Obserere est idem ac serere, vel 
supra, aut circom serere, seminare, plantare, im- 
CKslch) (It. seminars, piantare; Fr. semer sur ou 
aut our, planter, ensemencer ; Hisp. arrojar las 
semittas a la tierra, setnbrar , plantar; Germ. 
hinsaen, hinpflanzen; Angl. to sow, plant). 

I.) Proprie. ^ 1. Stricto sensu dicitur de se- 
mentibus. Plaul. Trin. 2. 4. 129. frumenii quum 
alibi messis maxima est, Tribus tantis illi minus 
reddit, quam obseveris — Joculariter. Id. Men. 
5. 7. 23. Htsce ego jam sementem in ore faciam, 
pugnosque obseram. ^ 2. Latiori sensu, vel, ut allis 
placet, translate, dicitur de loco vel terra, in qua 
quid seritur vel plantatur. farro 1. R. li. 14. 1. 
Naturale sapimentum, quod obseri solet virgultis 
aut spinis. Cic. 2. Legg. 25. 63. Hoc jus terra 
humandi: quam quum proximi fecerant, obducta- 
que terra erat, frugibus obserebatur. Colum. 2. 1{. 
R. 9. 1 . Uberem campum in singula jugera tri- 
tici quinque et adorei octo modiis obserere pras- 
cipiunt. Id. Arbor. 3. a med. Agrum vinejs obse- 
rere. Farro 1. R. R. 44. 2. Multum interest, 
in rudi terra, an in ea seras, qua quotannis obsita 
sit. 

II.) Translate. ^ 1. Dicitur de rebus pbysicis, et 
est teclus, involutus, obtectus. coper to, involto; bac 
cnim gignificationc usurpatur lantum Pari, prater. 
pass. Latissime vero patet, et — a) P<t ohsessus 
occupatusque varus planlis. Lucret.b. 1377. Omnia, 
quse poinis iolersita dukibus ornant Arbuslisque 
tenent felicibus obsita circum. Liv. 28. 2. Cou- 
fragosa loca et obsita virgultis. Ovid. 13. Met. 
719. Proxima Phaacum felicibus obsita pomis Ru- 
ra petunl. Id. 3. Amor. 6. 1. Amnis arundinibus 
limosas obsile ripa. Id. 11. Met. 23*. Myrtea silva 
subest bicoloriiius obsita baccis. — b) Item pannis. 
vel aliis hujusmodi obteclus atque involutus. Virq. 
7. jSn. 790. Io jam saptis obsitn, jam bos. Ovid. 
4. Met.l^k. terga (marines belluce) cavis super ob- 
sita conchis. Sueton. Cal. 35. IIuuc constrinai sine 
mora jussit, et pannis obsituin vicatirn circumduci. 
involto in uno straccio di reste. Curt. 5. 6. a 
med. Monies obsiti nivibus. Lucan. 2. 367. Obsita 
funerea celatur purpura lana. Horat. 1. Od. 18. 11. 
non ego te, candide Bassareu, Invilum qualiam, 
nee variis obsita frondibus Sub divum rapiam. Cell. 
2. 6. ad fin. Quidquid nimis inculcatum obsitumque 
aiiqua re erat, ut Sncutcret visenlibus facie nova 
horrorem , id squalere dicebatur. — c) llinc de 
aliis est specie sua senlus, squalidus, horridus. Ter. 
Eun. 2. 2. 5. Video senium, squalidam, agrum, 
pannis annisque obsituin. Virg. 8. j£n. 307. obsi- 
tus a?vo. Tac. 4. Ann. 28. illuvie ac 6qualore. Se- 
neca Here. Fur. 627. et A gam. 991. Unde lam foe do 
obsiti padore nali? h. e. situ et sordibus ex diu- 
turno carcere aut ex inopia. Liv. 2. 23. Obsita 
squalore vestis. Id. 29. 16. Legati obsiti squalore 
et sordibus. Vol. Max. i. 9. n. 5. Horrida vetu- 
statis rubigine obsitum impcrium. Lucan. 5. 627. 
Non cseli nox ilia full: latet obsitus aer Interna 



OBSERVATK) 

pallore domus, Seneca Troad. 20. nube ecu densa 
obsitus, Aler favilla squalet Iliaca dies. Festus p. 
210. 11. Mull. Pedibus obsitus, pidocchioso . et 
Prudent. 1. in Symrnach. 57b. obsita nugis ingenia. 
— Forcellinus attulil etiarn illud Ennii apud Cic. 
1. Tusc. 21. 48. obsita tenebris loca. At ct. Vah- 
len. et alii leg. obnubila, et obsita omitlunt. % 2. 
De animo. Plaut. Epid. 4. 1. 30. tun'is cs, Qui 
per voluptatem luam in me arumnarn obsevisti 
gravem? h. e. in mc arumnam conjecisti. Alii mi- 
nus recte leg. obsovvisli, ut sit ab obsccvire, con- 
tra 59 vi re, incrudelire. 

OBSEHVABlLlS,c, adject, osservabile, quern ob- 
servare possumus. Quintil. \). 1, 20. Manus aver- 
sa et lecta minus sunt observabiles. li. e. mi- 
nus caveri possutit. Apul. 11. Mel. Patienlia ob- 
servabilis. degna di osservazione e percib di am- 
mirazione. Sicul. Flacc. de tondil. agr. p. 151. 
Lachmann. Cuius agri extrcmitas potest multis 
tiniri gencribus, quum ex uno latere tiniatur ter- 
minis, ev alio arboribus, ex alio supetcilio, ex alio 
rivo, quaque alia observabilia iu finibiis sunt. 
OBSEKVANS, amis. V. OBSERVO. 
OltSERVA^NTEB, adverb. Comp. Observantius 
et Sup. Observantissime. — Ob<ervanter est obser- 
vando; atque inde latiori sensu, vcl translate, ut 
aliis placet, est diligenter, accurate. Mucrob, 1. 
Somn.Scip. l.ldem observanler sccutus est in illis 
(iracipue voluminibus, quibus siatum rcipobl. for- 
mandum pracepit. h. e diligenter, constanter. Apul. 
de Mag. l'acit omnia circa houorem meuiii ob- 
servanler, ciica salulem sollicite. Atnmian. 23. 6. 
a med. Ita observantius hac alia que pudenda de- 
clinant. f7eW. 10. 21. in lemmale. Cicero bis o- 
mnino verbis novissime el novissimus uli obser- 
vantissime vitavil. Plin. Valerian. 5. 45. Duode- 
citn diebirs prosimis venerco usu observantissime 
abstiriendum. 

OBSERVANTlA, a, f. 1. (observo). ^ I. Slrirlo 
sensu est obser\ulio, auimadtersio, osseMJaiione. 
f'ellej. 2. 106. 2. Felicitate el cura ducis, tem- 
porumquc observantia, classis. qua Occani circum- 
navigaverat sinus, flurnine Aibi subvecta. % 2. La- 
tiori sensu est custodia, obedienlia, osservanza, 
custodia, obbedienza. Vat. Max. 2.7. extern. Mas- 
silienses quoque ad hoc tempus usurpant disciplina 
gravitalem, prisci inotis observantia conspicui. 
Pompon. Dig. 1. 2. 2. ante med. Vergiuius indi- 
gnatus, quod vetustissima juris observantia in per- 
sona filia sua uefecis^el, etc. L'lp. ibid. 29. 1. 1. 
Test amenta, qua possiut in controversiam deduci, 
si ad diligenlidui leguin el ol>servai)tiam rcvoren- 
tur. ^ '.^. Pi vteie.i obsi'tvanlia est, inquit Cic. 
2. Invent. 22. 66. per quam relate, aut sapienlia, 
aut bono re, aut aiiqua dijnitati' ontecedenies rere- 
nmr el colnim*, risjn'llo, osservanza, riverenza. 
Id. II alb . 2H . (3.5. Consilium bominis probavtt, 
Gdem est complexus, offkia obseivantiatnque dile- 
xit. Id. 11. Alt. 17. Tuilia mea venit ad n:e pii- 
die Mus Jun., deque tua erga se observantia be- 
nevolcntiaque mihi pluiimu evposuit. Id. Mur . 
3i. 71 . Nulla est etijm pcpna,t|ua possit observan- 
liam ifiiuiorum (Iwminum) ub hoc vetere insti- 
tuto officio rum exclude re. Liv. 1. 35. Obsequio et 
observantia in regeni cum omnibus eerlassc. Cic. 
Quinct. 18. 159. Id egit, ut amicus observantia, 
rem parsimonia reltncret. Id. 12. Fam. 27. Sex. 
Aufidius observantia, qua me colil, accedit ad pro- 
ximos. id. 13. Fjin. 23. exlr. Horn in em sum ma 
probilale, humaniiate, observanliaque cognosces, et 
ibid. 28. Est enim in eo quum villus, ct probilss, 
et summum offiiium, summaque observantia; turn 
sludia ilia nostra etc. Quintil. 11. 1. 66. Eadem 
pro liberlis adversus paliouos observantia. *f 4. 
Pro cullu divino et rcligione. Imppp. Gralian., 
Vaten Union, et Theodos. Cod. Theod. 16. 5. 12. 
Sect*, quas vera religionis venerabili cultu Ca- 
iholica observantia tides sincera condemnat. Impp. 
Honor, et Theodos. ibid. 54. Nisi ad observautiam 
Catholicam, mentem propositumque converterit. 

OBSERVATE, adverb, observanler, diligenter. 
Gell.-2.i~. Observate, curiosequc animadverlit M. 
Tullius. 

OBSERVATlO, onis, f. 3. actus observandi, ■-%■ 
ca.-:Y,or l C'.; (It. osservazione; Fr. observation, re- 
marque ; Hisp. observation, anolacion; Germ. 
die Beobaclung ; If'ahrnehmung; Angl. an ob- 

5G 



OBSERVATOR 

serving, noting, marking , observation). *J 1. 
Striclo ficnsti. h. e. ratione habita hominis qui 
observat, est ipse artus observandi , animadver- 
sio, noiatio. Plant. Mil. glor. 2. 6. 5. observation! 
opera m dare, stare in osservazione. Cic. Brut. 8. 
33. Vcrborum quasi slructura et quasdam ad nu- 
inerum conclusio-natura magis turn casuque non- 
nunquam, quam aut ratione aliqua aut observa- 
lione fiebai. Id. 1. Divinat. 1.3. Cbaldsei diu- 
lurna observatione siderum scienliam putanlur elTe- 
cisse. Id. 2. Off. 21. 86. Valetudo sustenlalur no- 
tiLia sui corporis, et observatione, quae res aut 
prodesse soleant aut obesse. ^ 2. Latiori sensu, vel 
translate ut aliis placet, ratione habila rei quae ob- 
scrvatd fuit, observalio signifjrat norma m vol prse- 
repla ei ipsius rei animadversione hausia et dcri- 
vaia, osservama, regola, norma. Plin. 17. Hist. 
vat. 21.35. (163). Quondam in observatione erat, 
ul defringerenlur-ex impulula iju»o. si osservava, si 
costumava. Id. 18. ibid. 25. 61. (228). Varro 
in fab* satu banc observalionem custodiri praace- 
pit. Id. 2-2. ibid. 23. 47.(90). Dare observationes 
aliquas coquendi. Id. 2. ibid. 46. 45. (1 1"). Grseci ve- 
teres prodidere de his (ventis) observationes. Adde 
eumd. 7. ibid. 51. 52. (171). Sueton. Gramm. in 
fin. Reliquit nun mediocrem silvam observatio- 
num sermonis antiqui. Quintil. 8. 3. 51. Tau- 
rf/.sys'a vilium vidcri potest: in quod saepe incidit 
etiam Cicero, securus tarn parvae observationis. 
^ 3. Item est cautio, prudentia. Cic. I. Off. 11. 
37. Adeo sutnma erat observatio in bello mo- 
vendo. circospezione, riguardo. ^ 4. Item ob- 
servanlia. reverenlia, culms, osservanza. Vol. Max. 
1.1. n. 8. Quo minus reiigionibus suus tenor sua- 
que observalio redderetur. Imppp. Gratian., Va- 
lenlinian. et Theodos. Cod. Theod. 12. 1. 112. Ob- 
servatio Christianitati*. Iidem ibid. 104. Animi 
divina observatione devincli. 

OBSERVATOR, oris, m. 3. qui observat, osser- 
vatore, cwitiq. ^ 1. Stricto sensu est qui ani- 
madverlit ac nolal. Plin.,Paneg. 40. Nemo obser- 
vator, nemo casltgalor assistel. Seneca Ep. 41. Sa- 
cer intra nos spiritus sedet, malorum bonorumque 
nostrorum observator et custos. ^ *2. Latiori sen- 
su est qui servat et obtemperal. Ammian. 25. 4. 
a med. Superstitiosus magis, quam gacrorum legi- 
timus observator, ioaumeros sine parcimoDia vi- 
< limns mactans. Imp. Constantin. Cod. Theod. 
16. 5. 1. Catholicse Segis observatores. 

OBSERYATRIX, Icis, f. 3. osservatrice, quae 
observat. Tertull. Cor. mil. 4. Consueludo conSr- 
matrix, 6des ob-ervatrix. 

OBSERVATUS, a, urn. V. OB5ERVO. 
OBSERVATUS, us, m. 4. idem alque observa- 
tio. Varro 2. R. E. 7.3. Ex observatu dicuol, euro 
equum habere anoos sexdecim. 

OBSERVlO, is, ire, a. 4. inservio, subservio. 
Apul. I. Dogm. Plat. Cetera membra ancillari et 
observire capiti. Al. leg. subservire. 

OBSERYlTO, as, Svi, Stum, are, a. 1. frequem- 
lal. ab observo. Cic.i. Divinat. 45. 102. Deorum 
voces I'ytbagorei observitaverunt. Al. leg. observa- 
verunl. Eadem lectionis varietos est apud eumd. 
ibid. 1. 2. Massur. Sabin. apud Gell. 10. 15. ad fin. 
Eaedem ferme caerimooi* sunt, quas Ilaminicas Dia- 
les seorsum ajunt observitare. Apul. de Deo Socrat. 
Observitare omiua. Adde eumd. 8. Met- 

OBSERVO, as, fivi, Stum, are, a. 1. (ob et servo). 
Part. Observans 1. ct in fin.; Observatus 1., 4. 
el 5.; Observaturus 4.; Observandus 3., (quod 
parlicip. legunl nonnulli el in episl. Lepidi apud 
Cic. 10. Fam. 35. Exercitus consuetudinem suam 
in civibus observaadis retiouit. Sed Orellius et 
plerique leg. conservandis; prcecedentia enim et 
subsequentia hanc significationem expos tulanl.). 
— Observare est circum servare, oculis animo- 
que advertere , notare , speculari , siaoxoTzzta , na- 
parripsea (It. osservare, avere Focchio, por mente, 
speculare, guardure; fr.faire attention a,diri- 
ger son attention vers, obseiver; Hisp. observar, 
acechar, advert ir, especular con cuidado y alen- 
don; Germ. Acht geben auf etwas, beobachten, 
merken. aufpassen; Anal, to observe, watch, no- 
te, mark, mind, heed, take notie of, attend to, ha- 
ve an eye upon, espy). Occurrlt % 1 . Universitn. — 
a) Generatlm. — Cum Accusativo rei observata et 
addito interdum Relative Plaut. Aulul. 1. 1. 14. 



— 442 — 

Oculos ego islos, improba, edodtam tibi, Ne mc ob- 
servare possis, quid rerum geram. Id. True. 4.1. 
11. procul hinc observabo, meis fortunis quid fuat. 
staro a vedere. Id. Trin. 1. 2. 133. Lupus obser- 
vavit, dum dormitarent canes. Cf. I'irg. 4. G. 
512. philomela Amissos queritur fetus, quos du- 
ruS arator Observans nido implumes delraiil. h. e. 
captaos insidiosc. Plaut. Cist. 1. 3. 20. clam 
observavit scrvus, Quo bxc puellam deferat. Id. 
Men. 1. 2. 13. Malo cavebis, si sapis; virum ob- 
servare desines. spiare i fatti del marilo. Cic. 2. 
Verr. 16. 46. Homines in specul's sunt, observant, 
quemadmodum scse unusquisque geral. Q. Cic 
Petit, cons. 14. 55. Fa<\ ut se abs te custodiri 
atque observari sriant. frabea ajiud Cic. 4. Tunc. 
31. 67. Lena delenila argento nutum obsi-rvabit 
meum, quid velim, quid sludcam. sfma attenta a' 
mt'ei cenni. Cic. 1. Divinat. 1. 2. Observare motus 
stellarum. Alii- veto- inter quos Orellius, leg. ob- 
servitare. Id. Hose. Am. 8. 22. orcupationem ali- 
cujus, et atuupari tempus. Id. 11. Fam. 16. lempus 
epistoiac alicui reddendo. Id. 2. If at. D. 48. \2i. 
Araneolae ex inopinalo observant, et si quid inci- 
dit, arripinnt. Id. Oral. 62. 210. Insidiari ct ob- 
servare. f'arro 3. It. Ii. 9. 12. In supponendo 
ova observant, ut numcru sinl imparia. Oaintil. 
5.9. 15. Qua?, quia plerumque observata 6unt, vulgo 
signa creduntur. — Similiter Part. Observatus apud 
Virg. 2. JEn. 754. el y. ibid. 393. vestigia retro 
Observata legit. Ovid. 15. Met. 373. res observata 
colonis. Plin. 7. Hist. nat. 51. 52. (171). Signa le- 
talia Hippocrati observata. Vol. Max. 5. 4. tj. 1. 
Curiosius observatus. Gell. 14. 1. ante med. Stel- 
la a Chaldaeis observats. — Observaium est cum 
In6nito. Sueton. Galb. 18. Observaium etiam est 
cab Januariis sacriBcanti coronam de capile ex- 
cidisse. Sic Id. Ner . 46. extr. Observatum et- 
iam fuerat, novissimam fabulam cantasse eum pu- 
blico etc. Quintil. 6. procem. 10. Observatum fere 
est,celerius occidere (eslio&tam maturitatem. — 
b) Speciatira est etiam verbum augurum, ut ser- 
vare. Virg. 6. JEn. 198. Observans, quo signa 
ferant (columke), quo tendere pergant. Cbi Serv. 
Observare, et de caelo, et de avibus verbo augurum 
dicitur. — c) Item de iis, qui animadvertunt re- 
prehendendi causa. Ter. Adelph. prol. 1. Postquam 
poeta sen sit, scripluram suam Ab iniquis observari. 
Cic. Brut. 82. 283. Ni mi urn ioquirens in se, otque 
ipse sese observans, nietuensque, ne vitiosum colli- 
geret, etiam verurn sanguinem deperdebat. ^ 2. 
Speciatim ponitur pro cuslodire, far la guardia, 
aver la custodia. Plaut. Asin. 2. 2. 7. Iilic homo 
asdes coropilavil- V» illi, qui indiligenter observat 
januara. Id. Mil. glor. 2. 3. 57.-, ct Seneca Hippol 
•223. Observare fores. Ovid. 1. Met. 513. Non ego 
sum pastor: non hie armenta gregesque Ilorridus 
observo. Sic Cic. Sophoclem vertens 2. Tusc. 9. 
22. loquitur Hercules. Haec {dextra) interemit 
lortu mulliplicabili Draconem, auriferam obtutu 
observantem arborem. Ita Orellius; al. asservan- 
lein. 4 3. Latiori sensu est etiam considerare, 
mente iospicere. Cic. 2. Divinat. 21. 47. Etsi cau- 
sae non reperiantur istarum rerum, res tamen ipsa? 
observari aoiroadvertique possuot. Tac. 14. Ann. 
6. Observans etiam Aceronias cecem, simul suum 
vulous aspideos. — Et sequente Relativo, vel 
part. ne. Quintil. 11. 3. 35. Observandum etiam, 
quo loco sustinendus sermo sit, quo deponendus. 
Callistrat. Dig. 5. 1. 46. Observandum est, ne is 
judex delur, quern altera nominatim pars petit. 
•J 4. La lis si mo sensu, vel translate ul aliis placet, 
est servare, tueri, obtemperare, osservare, obbedire, 
adempire. Cic. 2. Off. 11. 40. Quin etiam leges la- 
tronum esse dicuntur, quibus pareant, quas obser- 
ved. Cees. 5. B. G. 35. Observare prasccptum di- 
ligenlissime. Sail. Jug. 82. imperium. Sil. It. 17. 
78. fcedus. Tac. 4. Ann. 37. Facta dictaque Augusli 
vice legis observare. Cic. Cluent. 42. 117. Neque 
perinde, ut rem judicaiam, observaverunt animad- 
versionem auctoritalcmque censoriam. Id. 13. Fam. 
27. Gratias ago, quod meas commeodaliones tarn 
diligenter observes. Tac. Germ. 9. extr. Auspicia 
sorlesque, ut qui maxime, observant. Sail. Jug. 
55. Pars cedere, alii inscqui: neque signa, neque 
ordines observare. Cic. 5. Alt. 21. a med. Observare 
ceatesiroas cum aoatocismo anniversnrio. Liv. 9. 
30. Negavcrunt, earn ieclionera se observaluros. 



OBSES 

Justin. 21. 4. 5. Idque (decrelum) observari noa 
ab uno, sed ab universis jubent. Gell. 7. 18. in 
lemmate. De observata cugtodilaque apud Roma- 
nos jurisjurandi sanctiroonia. — Cum Infiuito. 
Justin. 7. 1. 9. Religioseque postea observavit, 
quocumque agmen moveret, ante signa easdem ca- 
pras habere.-- Cum part, ul, ne. Sueton. Claud. 

22. Observnvitque sedulo, ut, qu^tics terra in urbe 
movisset, ferias advocate contione praslor indiceret. 
Id. Aug. 57. Observatum etiam est, nr, quoties 
iulroiret urbem, supplicium dc quoquam sumeretur. 
- - Animad^erlendum est etiam illud Cic. 3. Alt. 

23. circa med. Quum lex abrogatur, illud ipsura. 
abrogatur, quo non earn abrogari oporteat. Hoc 
quum re vera ita, quum semper ita habitum observa- 
tum sit, etr. 5f 5. Hint: saspe est rolere, venerari, 
assidue cum aliquo esse honoris et officii causa: 
quasi atlente observando tempora el lo^a, quibus 
adesse, inservire et gratificari alicui possis. colli- 
vate, rispetlare, riverire. onorare, servire. Festus 
p. 190. 12. Mull. Observare dicitur, qui observat, 
quid cujusque causa facere debeal, ila quod is ob- 
servat, coiuisse aiiquem dicitur. Cic Plane. 18. 45- 
Neque hoc libcris noslris inlerdiccndum est, ne ob- 
servent tribules suos, ne diliganl. Virg. 4.C2I0. 
regem non sic TEgyptus, et iogens Ljdia, nee po- 
puli Parthorum, aut Medus lljdaspes Observant. 
Cic. 5. fam. 8. a med. Me, ut altcrum parenlcm, 
et observat c-t diligit. et 4. ibid. 3. extr. et 2. Alt. 
19. exlr. Colcre et observare aiiquem. et 6. Fam. 
10. Aiiquem observare et colore, et H. ibid. 20. ad 
/In. Observare aiiquem perotflciose et amanler. et 

6. ibid. 10. diligenter. Id. Plane. 16. 39. Eas tribus 
Officiis ab hoc observatas, non largitione. Orellius 
et alii adduTJt corruptas. Justin. II. 7. II. Itera- 
to quaerentibus (ab oraculo) de persona regis, ju- 
bentur eum regem observare, qurrn reversi pri- 
rnum in templum Jovis eui«lem plaustro reperis- 
sent. — llinc Part, praes., cujus exempla el supra 
retulimus, 

Observans, antis, adjective quoque usurpalur, 
unde Comp. Observantior et Sup. Observantis&i- 
mus 1. et 2. Est auteni ^ 1. Qui servat, ob- 
edit, obtemperat, osierDante, obbediente, che ad- 
empie: V. supra § 4. Claudian. IV. Cons. Ho- 
nor. 296. observantior aequi Fit popului. Plin. 

7. Ep. 30. Observantissimus omnium officiorum 
Apul. de mundo circa fin. Sublimitatcs regio- 
num tenent astra caelestia et mundi lumina. Ac 
merito illis licet ordine perpetuo frui, nee diver- 
sis spatiis lemporum observantissimam legem suo- 
rum aliquando ilinerum mentiunlur. h. e. legem 
observantissimam ilinerum. ^ 2. Item est qui 
colit, veneratur, rispettoso, river ente, che onora. 
Cic. Quinct. 11. 39. Ilominem propinquum, tui 
observantem, virum bonum-oolebas, aut non au- 
debas appellare. Id. 16. Alt. 16. A. init. Ct meher- 
cule paucos aeque observantes alque amantes me 
habere exislirocm. Id.i.ad Q.fr. 2. 3. Observan- 
tissimus mei homo. Graf. Cyneg. 104. Haud fuit 
in terris dtvum observantior alter. 

OBSES, sldis, m. el f. 3. Ojjses pro obses le- 
gitur in 5ct'pionum inscripf., quam V. infra sub 
I. init., et in alia apud John. Spec, epigr. p. 
5. n. 11. — Obses est qui in bello traditur alte- 
rius partis imperio, ea lege, ul si qui dedit, a 
fjde recedat, is qui acccpil, jus babeat et pole- 
stalem in corpus vitamque ejus, qui iraditus est. 
Ila porro videtur appellalus ab obsidendo. Hinc 
male Paul. Diac. p. 179. 6. Mull. OLsides pro 
obGdes, qui ob fidem patrix pra?standam danlur. 
c^Tico; (It. ostajgio, sfatico, gaggio; Fr. ofage 
de guerre; Hisp. rehen; Germ, die Geissel; Angl. 
a hostage). 

I.) Proprie. — a) Mascul. gen. Inscript. Sci' 
plan, apud Orelt. 550. svbigit. omnk. lovcana- 
orsiuBsr.vK. abdovcit. IV&vius apud lion. p. 474. 
17. Merc. Captivos plurimos Sicilienses paciscit, 
obsides ut reddant. Cavs. i.B.G. 14. Ct obsides 
accipere, non dare consueverint. Cic. Manil. 12. 
35. Obsides alicui imperare. Sail. Jug. 58. dedere. 
Justin. ",. 3. 2. dare in pignus futuroe pacis. Liv. 
34. 35. sub /in. Obsides, ea ita lutura, daret 
quinque, quos imperalort Romano placuisset. IVe- 
pos Themist. 7. Relinere aiiquem obsidem. — b) 
Femin. gen. Ovid. 8. Met. 47. Me tamen acce- 
pts potcrat deponere bellum Obside. Ct. Sueton. 



OBSESSIO 

Aug. 21. A quibusdam vero novum genus obsi- 
dum Fcminas exigere tentant. 

II.) Translate. ^ I. Ha dicitor extra beltum 
quirumque in alieujus rei fldem traditur, sponsor. 
IVepos Phoc. 2, a med. Pbocion negavil esse pe- 
riculum: seque ejus rei ofosidem fore, pollicitus 
est. Cic. 5. Vtrr. 53. 124. Tanttim quod aratori- 
bus Metellus obsides non dedit, se nulla in re 
Vcrri similem fulurum. sicurla. et Cluent. 66. 188. 
Acoipere aliquem obsideni nupliarum. et i. Cat. 2. 
3. I'arvulus G!ius,quem mini vidctur amplecti 
respublica, taroquam obsidem consulatus mei. Cces, 

6. B. G. 2. Civitalcs jurejurando inter se confir- 
fnant, obsidibusque de pecunia cavern. Ovid. He- 
roid. 2. 34. Qui mihi conjugii sponsor et obses 
trat. Seneca Hippol. 89. Our me in peoates ob- 
sidem invisos datam, Iloslique nuptam, degere x- 
latem in maiis Lacrimisque coais? ^ 2. De re- 
bus iiunimis. Cic. 4. Cat. 5.9. Ilabemus a C. 
Gasare sententiam, tamquair obsideni pcrpetuse in 
rempubiicam voluntatis. Id. Ccel. 32. 78. Habet a 
M. Calio respublica duas accusationes, vel obsides 
periculi, vel pignora voluntatis. /•. e. cevta argu- 
menta, ne perkulum ab eo timeatur. Quintil. 12. 

7. 3. Gruditi sunt eliam clari juvenes obsidem rei- 
publirie dare malorum civium accusationem, Adde 
Cic. Cluent. 30. 83. 

OBSESSlO, onis, f. 3. actus obsidendi sive cir- 
ca sedendi, ,scd occurrit speciatim tantum in re 
mililari, woXcooxrcsj (It. assedio, hlocco- 7 Fr. sie- 
ge, btocus; Iiisp. silio, cerco que se pone delan- 
le de una plaza, bloquio; Germ. d. L'mlaqerung, 
Emschliessung , Blokade; Angl. a besieging , ob- 
session). Cic. Dom. 3. 5. Obsessione templorum, 
occupatione fori. Cazs. 3. B. C. 24. Ob9essionern 
omittere. levar V assedio. Suet on. Cces. 58. Obses- 
sione castrorum nunciata. Cic. Pis. 17. 40. 
Ohsessio militaris via?, h. e. inlerrlusio, oceupatio. 

OBSESSOR, oris, m. 3. qui obsidet. ^ 1. Ge- 
ncratim est qui sedet et moratur in aliquo loco. 
Plaut. Pseud. 3, 2. 18. de coquo. Hoc ego fui bo- 
die solus obsessor fori. Ovid. 2. fast. 250. hvdrus 
obsessor aquarum. ^ 2. Speciatim in re mililari 
est qui oppiduin vel locum armis clauilit cxpugnan- 
di causa, assediatore, no'Xtopy.rTTj'j. Cic. Dom. 5. 
13. tori dcpopulator, obsessor curi;e. Liv. 9. 15. 
Obsessor Lucerias urbis. Tac. 3. Hist. 73. Plus 
pavoris ubsessis, quam ouscssoribus intulit. 

OBSESS US, a, urn. V. OBSIDEO. 

OBSlWNtJS, a, urn, adject, pro Obsidianus (quam 
vocerti /'.) a pud Plin. 36. Hist. nat. 26. 07. (196). 
et alibi, itemque Obtius pro Obsidivs ibid, legit 
Sillt'g. atque h^BC adnolal: Form am a nobis rccc- 
ptam comprcbant Orpheus Liih. 2S2. , Arrian. 
peri}) I. mar. Erylhr. p. 3. cd. Hudson., Scrip tor. 
ined. apud Salmas. Exerc. p. 61. a. F., ct scri- 
ptura vulgata neque e Plinii cditionibus intcrpn- 
lata Jsid. 16. Orig. 4. et 16. Forma vulgata ob- 
sidianus apud nullum sniptorem iuvenitur. 

OBS1BN.O, as, are, a. 1. sibiio, cxsibilo. J put. 
11. J/et. Arbores austrinis laxalne fUlibus, demen- 
ti molti lirarhiornm dulces strt'pilus <.hsi!>il.ili;inl. 

OBSIDXTUS, us, m. 4. cp^^cc, ol^iduri tra- 
ditio, ubligalio. Ammian. '23. 7. ad (in. Ne quid 
romwittere.lur per indulias contrarium pact-is, ob- 
sidalus specie viri cckbres altrinsecus danlur. lit. 
16. 12. ante ined. Pater ejus din obsidnlus pigno- 
re tentus in Galliis. Sic Id. 18. 6. ad (In. Obsi- 
tlalu* s<.rle in Syriis dotcntus. Addc Atcim. Ep. 
10. V. OBSIIHLM. 

OBSiDKO, sides, sPdi, sessum, sidero, n. 2. (oh 
et so.Ji'o). Part. Obside.ns sub B. I. 2. et 3.; OI>- 
sessus sub B. i. 2., 3., 5., 6. ct II. 2. et 3.; Oh- 
sessurus sub A'. I. 3.; Obsideiuius sub B. I. 3. 
4. et II. -2. — Obsiderc 

I.) 1'iopric occurrit A) Neutrorum more; et 
B) Gum A crus.it ivo. 

./) Neutrorum more rare admodum occurrit. et 
«*st aliquo in loco scderc, subsistcre, morari, fer- 
marsi, hut tenet si, stare. Ter. Adilph. i. 6. 5. 
nunc vero doirii Gertum obsidere est, donee re- 
dierit. /'(if. f'lacc. 2. 237. EfTugiunt propcra»: scd 
dira in limine conjux Obsidet. Plaut. J'<£n. prot. 
23. Servi ne obsideant, liberis ut sit locus, non 
occupino i seggi. 

B) Gum Accusalivo frequentissimc usurpalur, 
et ^ l.Generatim est circa sedere, considere, 



— 443 — 

apud aliquaro rem vel aliquo in loco subsistere, 
sedere, stare da presso, su qvalche cosa, iseacxa- 
&^of*as. Plaut. Rud. 3. 3. 36. Venus alma, te 
obsecramus, ut banc tua pace aram obsidere pa- 
iiare etc. Plin. 11. Hist. nat. 18. 19. (62). Ranaa 
stagna et rivos obsident. Sil. It. 8. 634. Obseditque 
frequeos castrorum lim'toa bubo. Hue perlinere 
videlur et iltud Vet. Poet, apud Cic. 2. Divinat. 
56. 115. et Varron. 7. L. L. 17. Mull. O sancte 
Apollo, qui umbilicum cerium terrarum (h. e. Del- 
pbos) obsides, Apud farronem Jtfullerus leg. ob- 
tines. ^ 2. Speciatim est custodiendo occupare, 
detioere, insidere, sopravvegliare, tenere occupa- 
(o sopravvegiiando. Cic. 2. Phil. 35. 89. Veni io 
cedem Telluris, et quidem invitus, quutn omnes 
aditus armati obsiderent. Cf. Justin. 1. 5. 10. Epi- 
stola, quia pa) am ferri nequibat, regis custodibus 
omnes aditus obsidentibus, lepori iuseritur. et 
F'irg. 2. £n. 802. Danaique obsessa tencbant Li- 
mina portarum. Cces. 3. B. G. 23. Obsidere vias. 
Sic Id. ibid. 24. Obsessis viis, comnieatu inter- 
cluso. Curt. 6. 8. ad /In. Jam ad omnes aditus 
dispositi equites, itinera quoque obsidere jussi, ne 
quis ad Parmeuionem-occultus evaderet. f r irg.3. 
,En. 400. Et Sal Sen linos obsedit rnilile campos 
Lyclius Idomeneus. Cic. 2. leg. Agr. 28. 75. To- 
tarn Italiam suis nrxsiriiis obsidere atque occupa- 
re cogitat. Id. Rose. Am. 11. 30. Hater occisus 
nefarie, dom us obsessa. Gf. eurnrf. 4. Cat. 9. 18. 
Putria obsessa facibus et telis impiae conjurationis. 
^Vepos Hann. 12. Quum multitudine domuro ejus 
circumdedissentj Hannibal imperavit puero, ut o- 
mncs fores cedificii circumiret, ac propere sibi re- 
nunciaret, num eodem modo undique obsideretur. 
% 3. Item speciatim in re mililari est circumsi- 
dere locum aliquem, ut oppidum, armisque et mi- 
litibus claudere expugnandi causa, ctng^r rf'asse- 
di'o, flsse<isare. Sail. Jug. 110. ProOctscilur in lo- 
ca sola, obsessum lurriui regiaro, quo etc. Co?s. 
2. B, G. 36. Gurio L'licam obsidere, et vallo cir- 
cummuniro instituit. Liv. 2. 11. Gonsiliis ab op- 
pugnanda urbe ad obsidendam versis. Id. 30. 7. 
L't Garlhaginem credcrent cxtemplo Scipionem ob- 
scssurum. Cic. Harusp. resp. 4. 6. Garlhaginem ob- 
sidere, oppugnare, labefactare. Liv. 25. 11. Pro- 
pius inopiam eranl obsidentes, quam obsessi. Si- 
militer J'ellej. 2.51. 2. Inopia obsidentibus, quam 
obsessis gravior. — Ab obsidere. dilTert assidere, 
quo postretno segnis qusedam et languida oppu- 
gnandi ratio signilicatur; hinc Liv. 21. 25. Sluli- 
n-ne quum obsidereotur, et gens, ad oppugnan- 
darum urbium artes rudis, segnis intaclis assi- 
dere t muris. Gf. Sail, apud Priscian. 8. p. 830. 
Putsch. Amisumque assideri sine prrpliis audiebat. 
et Tac. 6. Ann. 43. Assidendo casteUum- dedit 
:;palium esuendi pacta. — Geterum Justin. 11. 2. 
9. Pr;«sidia Macedoourn obsideri. Sail. Jug. 26. 
Ouintum jam mensem armis obscssus teneor. A'e.~ 
pos Eya.n. 7. I.ocorum angusliis ctausi, ab hosli- 
bus ibsidcbantur. Cces. 1. B. C. 84. Tandem o- 
mnihus rebus obsessi, pctuiii elc. chiusi e privet- 
ti. ^ \. Hinc est ::liam homines cohiberc, in uf- 
ficio per vim ictinere. .Yepas Timnl. 3. Arcem 
Sjiacusis munierat Dionysius ad mbein obsiden- 
dam. per tenere in freno. Justin. 21. 2. II. I«n- 
missis militibus populum obsidet, senalum truci- 
ilal. ^ 5. Item de Incis obscssus est ciuctus, cir- 
ciiindatus, circomlato. Sil. It. S. 477. Obsess* 
eampo squalente Fregcllie. Ovid. 15. Met. 717. 
Trach:isque ulxessa palude. Sil. It. 7. 358. oh- 
sessis n.ii i bus ipni l.uciantur Trust ra rabidi mugi- 
re juvcuri. *| (}. I.atissimo sensu est fiiam pos- 
sideic. Tibutl. 4. 1. 139. Tyrio tell us obsessa ro- 
lono. pmseduta, tenula. Cic. 1. .\at. If. -23. 65. 
Goipotibus omnis obiidetur locus: ita nullum in- 
ane, nihil esse individuum potest, t'- occvpato, pie- 
no , ingombrato. Sic Ovid. II. Met. 363. palus 
densis obsessa salictis. h. e. obsila. SU. It. 1.199. 
Herruteo dirimente freto, ilidudo propinquis Eii- 
ropes videt orva jugis: ultra obsidet wquor. Cels. 
7. l 22. Si lolum id ramex obsedcrit. Ovid. 9. Met. 
581. Et pavct obsessum glaciali frigore peclus. et 
5. ibid. 652. Occupat obsessos sudor mihi frigi- 
dus arlus. t'irg. 3. G. 508. il naribus ater San- 
guis, et obsessas fauces premit aspera lingua. 

II.) Translate. ^ 1. Metaphors ducla a super. 
paragr. B. I., ponitur pro instare, stare addosso. 



OBSIDIO 

Cic. Flacc. 24. 57. Speculator atque obsidet ro- 
stra vindex temeritatis et moderatrix officii curia. 
^ 2, Metaphora ducta a super, paragr. B. 3., est 
alieujus later i bnerere ad ejus animum, gratiam 
etc. captaodum Cic. Orat. 62. 210. Quum is, qui 
audit, ab oratore j-jui obsessus est ac tenetur. Liv. 
40. 20. ad fin. Minus in dies patris animo Ode- 
bat, quum obsideri aures a fratre cerneret. h. e. 
assidue fratrem cum eo coiloqui. Justin. 42. 4. 
21. Obsidere alieujus animum. essergli di continuo 
intorno per cattivarselo. Cic. I. Cat. 10. 26. Ja- 
cere bumi ad obsidendum stuprurn. h. e. captan- 
dam occasiooem stupri patrandi. — Simililer Stat. 
9. Theb. 490. quid facial bellis obsessus et undis? 
^ 3. Mctaphora ducta a super, paragr. B. 6., est 
invadere, occupare atque adeo possidere. Cic. 1. 
Phil. 1. 3. Dictaturam, qu« vim regis potesta- 
tis obsederat, funditus ex repubi. sustulit. h. e. oc- 
cupaverat , obtinuerat. Id. 2. f'err. 2. 6. Homi- 
nem ab isto quesitum esse, non qui reum suum 
adduceret, scd qui meum tempus ob*idcret. h. e. 
occuparet, et me accusaotem impedirel. Justin. 
29. 4. 9. Quibus tot tantisque rebus obsessus, cut 
rei primum occurreret, ambigfbat. Seneca Here. 
Fur. 1112. Pectora lantis obsessa malis. Id. Agam. 
136. Obsessa mens. Petron. Satyr. 99. Feras qui- 
dem mentes ira obsidet, eruditas prslabilur. si 
ferma e le im>ade. 

OBSlDl.E, arum. V. OBSIDIL'M sub A. 

OBSlDlALIS, e, adject, (obsidium) ad yhsidio- 
nem pertinens. Auct. I liner. Alex. M. edente A. 
Maio 47. Admotisquc obsidiatibus macbinamentis. 
Al. leg. obsidionalibus. Plerique {amen Codd. ob- 
sidialis exhibent eliam apud Liv. 7. 37., ubi f. 
Drekenborg. 

OBSlUlANL'S, a, urn, adject, ad Obsidium per- 
tinens, quod est nomen R. hominis. Oe Obsidia- 
no lapide, et vitro haec Plin. 36. Hist. nat. 26. 
67. (196). In genere vilri et Obsidiana numeran- 
tur, ad similitudinem lapidis, quern in .Ethiopia 
invenit Obsidtus, nigerrirni coioris, aliquando et 
tronslucidi, crassiore visit, atque ia speculis parie- 
tum pro imagine umbras reddente. Gcnunas mul- 
ti ex eo faciunt: vidimus et soiiias imagines 
Divi Augusti, capaci materia hujus crassiludinis: 
dicavitque ipse pro miraculo in templo Goncor- 
diae Obsidianos quatuor elepbanlos, etc- Xeno- 
crates Obsidianum lapidem et in India ot in Sa- 
mnio Italia?, et ad Oceanum in Hispania nasci tra- 
dit. Fit et linclurae genere Obsidianum, ad escaria 
varia vasa et totum rubens vitruin cic. Be Obsi- 
diano lapide egii accurate Caylus in Mim. da 
I' Acad, des Inscript. etc. T. 30. p. 457.— 502., et 
Corsi, Delle pietre ant. p. 261., qui eum vocat 
retro vutcanico. — Id. Ptin. 37. Hist. nat. 10. 
65. (177). et i'6r'rf. 13.70. (200). Obsidianat gem- 
mas memorat, qu« ila appcllalw videnlur, i)uia 
cum Obsidiano lapide rolorc et ceteris qualitati- 
bus eonveuiunt. — Isid. 10. Orig. 4. eumdem la- 
pidem Opsidium, et ibid. 16. Obsidianum vocat. 
y. tamen OBSIANL'S. 

OBSIDIO, unis, f. 3. (obsideo) proprie usurpa- 
lur in re mi'itari, et est actus, quo mill leg cir- 
cumsident locum aliquem annisquc claudunt ex- 
pugnandi causa, rcjctxaS-flct; (It. aisedio: Fr. sie- 
ge, btocus; Hisp. sitio, bl.tquio; Germ. d. Beset- 
zung , Einschliessung , Btohade; Angl. a siege, 
blockade). 

I.) Proprie. ^ I. Striclo sensu in re mililari, 
ut dtximus. Eestus p. I US. 19. Mill. Obsidio- 
n em polius diccndiini c«-e , quam obsidium, 
adjuvat uos lesiimonio suo Ennms in Tv I am one 
quum ait : c Sdb.is natum ingcnuuni AjJceni, cui 
tu obsidionem paiusi). Item alio loco: "Hctlor , 
qui haud cessat obsidionem obdurere». Cic. Mur. 
9. 20. Parlim vi, parlim ob^idione uibes capcre. 
Liv. 5. 2. Ouum spes major Roman is in obsidioue, 
quam in oppugnaiione esset. IVepos Epam. 8. L'r- 
bem obsidiufic claudere. /(/. Alcib. 4. In obsidionc 
tenere. Cces. 3. B. C. 31. habere. Quintil. 1. IO. 
48. Trahere obsidionem in longius. Xepos Timolh. 
1. Obsidione liberare. Liv- 38. 15. eximere, Justin. 
14. 2. 4. Ab obsidione recedere. P'irg. 10. .En. 
20. levari obsidione. et 8. ibid. 647. prcmerc. et 
3. ibid. 52.; ct Justin. 22.4. I. cingere. Id. Ju- 
stin. 5. 8. 1. circumdare. Tac. 15. Ann. 4, Ob- 
sidionem exsequi. far utj assedio. et ibid. 5. omit- 



OBSIDIONAUS 

tere. levar Vassedio. ct Liv. 2*. 41. in fin. sol- 
vere. Tac. 1. //isf. 33. tolerare. Justin. 41. 6. 
4. poli. /ii- 3. 4. 3. Annis decern in obsidione 
urbis teneri. Ovid. 6. Fast. 352. Feceral obsidio 
jam diulurna frtinctn. 5f 2. Est etiarn dctenlio, 
occupalio: V. OBSIDEO B. I. 2. Frontin. de co- 
lon, p. 108. el Hi. Goes. Terebentum, oppidum: 
^er ejus in prs»cisuras el slrigas est assignatus 
post Icrtiam ohsidioneui limitibus Jolianis. 

II. 1 Translate, ^f 1. Obsidio est, qua quis ea- 
jitivus. an l in vinculis dc-tijictur, schiavitii, prigio- 
nia. Justin- '2. 1*2. C. Quia 10s in h;ec nostra 
easirn ct isla obsidione transilis? Id. 15. 1. 3. 
Alexandii filium ruin ma Ire obsidione Amphipoli- 
tana lihetarc. Adde eumd. 39. 1. I. *( 2, Poni- 
tur eliam de cravi perkulo, in quo quis versatile 
ad rem Plaut. .J sin. 2. 2. IS. Ileruni in obsidio- 
ne linquet, iniiniiuin anltnos auxcril. ft. e. herum 
in disc i inline linquet. Cic. Itabir. perduell. 10. 
23. Alqne obsidione lcmpuhUcam liberasscl. ft. e. 
gravi periculo. Sin Id. 5. Fam. 6. Nee putant ei 
minimus deesse posse, qui ex obsidione feneratorcs 
eu- merit, ii to he. a I per koto di per Here il loro 
danaro. Plin. Puneg. St. Sutmiioia campis (per 
venationes^ inuplio fcranim ct obsidione quadam 
liberator asiresiium labor. 

OUSlDlONALlS, e, adject, ad obsidioncm per- 
linens, ircXiopjmTdtd;. Obsidioualis corona, inquil 
Festus p. i'JO. 21. Mull, est, qu:c dulur impera- 
tori ei, qui obsidione liberavil ab hostibus obses- 
sos. Ka fit et graminc viridi, fere ct eo loco de- 
rcrpto, in quo crant inclusi. Nobilissima fuit o- 
mniutn, qua \irlutis ergo dabatur, quod fuse per- 
scquitur Plin. 22. Hist. vat. c. 3. 4. 5. et 6., enu- 
merans eos onmes, qui ad sua usque tempera il- 
ium sunt i-onscculi. Adde Gell. 5. 6.; et Sex. Aurel. 
Vict. Vir. Illustr. 59., ubi narrat, P. Scipionem 
sFinilianuni corona ubsidionoli a uvea a mililibus 
fuispe donatum. Liu. 7. 37. Graminca corona ob- 
sidionalis. Ammian. 24. I. med. Obsidiunalcs ma- 
chins. Id. 17. 2. mors. Id. 14. 2. a med. Obsi- 
dionale lommentum. Id. 10. 4. Mnlis obsidiona- 
libus exrediri. Inscript. apud Gruier. 375. 1. et 
emendatior apud KeUermann. Vig. Rom. latere. 
p. 37. tj. 42. m. bassabo k. f. stkl. rvfo toti- 

DEH VKX1LLIS OBSID10NAUBVS DOMATO. 

OBSlDlOK, Siis, art, dep. 1. far insidie, itezts- 
Sse-j'w, insidias facere. Colum. 9- R. R. I*. 10. 
Crabrones, qui ante alvearia plemraque obsidian- 
lur apihus prodeuntibus. Commodian. 62. ll.Oh- 
sidiando peril, ct idco peril iniquus. ft. e. obsi- 
dione diulurna, Salanas circa fortissimum Chrislia- 
num tandem fatigatur et frangilur. 

OBSlDlL'M., \i, u. 2. duo diversa significat, prout 
est A) Ab obsidenda, aul B) Ah obside- 

At Obsidium ab obsidendo est idem quod ob- 
sidio, assedio', Fesius veto p. 108. 19. JMutl. ob- 
sidionem tamquam usu frcqucntiorem prspferl. 

I.) Proprie. Feitus p. 193. 19. Mull. Obsidi- 
um , larnqusin prcesidium, subsidiurn, recte dicitur. 
rujus etiam auctor C. Lsetius pro se apud popu- 
lum; "Ut in (scribendum Uli) nobis terra mari- 
que sinml obsidium faccrent». Et Sallustius bislo- 
rierum pritno: t<5!ngnis operibus perfectis, obsi- 
dium cepit per L. Catilinam legalum». llxc Fe- 
sius. Cl. Kritz., C. Sail. Crispi flislor. fragm. 
p. 109., od h. I. ait: Luce clarius eglj Feslum 
non de liita vocis potcstate loqui , qua valet ob- 
sessioncm sive obtidionem, sed inusitalam subsidii 
significatjonem proborum auctoritate scriptorum 
firmare ac defendere. Quare unire vere putandum 
est cepil (alii enim legunt ccepit), ipsa seotentia 
hoc verbum flagilantc; sensus enim bic est: Quum 
magna opera perfecisset, i. e. magnas muniliones 
lnsliluissel (sc- imperalor aliquis ab hostibus valde 
pres8us),autiliurn sccepitper Catilinam. Haec Kritz. 
Sed bona tonti viri venia, Festus mini afflrmare 
vsdelur, ab uno codemque verbo sedeo cum prae- 
posilione compoiilo, eadem forma, qua praeti- 
dium et subsidiurn, obtidium qnoque recte di- 
ti: porro ex Lcelii et Sallustii fiagmenlis nihil 
rerti erul posie, nemo esl qui nun videat. Varro 
S. Z. L. 90. Hull. Obsidium dictum ab obsi- 
dendo, quo minus hoslis egredi possit, Enniut a- 
pud Non. p. 216. 29. Merc. Saevo obsidio preme- 
re allquem. Tac. i3. Ann. 41. cireumdare. el 4. 
ibid. 61. exir. subigerc. Id. \. Ifist. 28. Obsidium 



— 444 — 

urgere. et ibid. 58. tolerare. Plaut. Batch. 4. 9. 
24. facere Ilio. Aurel. Vict. Vir. illustr. 17. Con- 
sulem obsidio liberare. et ibid. 74. Urbem obsidio 
solvere. Plaut. Mil. glor. 2. 2. 67. Curre in ob- 
sidium perduclles. h. ~e. ad perduelles obsidendos. 
coge pro curre quidam leg. ei conjectura: alii cu- 
ra obsidium. 

11.) Translate. ^ 1. Obsidium. pro insidiis po- 
nitur. Colum. 9. R. R. 7. 6. de apib. Quum li- 
cet vilarc peslis obsidia, per aliud vadentlbus ef- 
fugium. ft. e. lacerti. qui vestibulum alveoruni ob- 
sidet, ut prodeuntes apes mactet. Id. H. Jbid. 2. 
7. de fjallinis. Dum tamen anus sedula, ~vel pucr 
adhibeiilur cu«tos vagaiilium , ne obsidiis liomi- 
nuin, aut insidiatorum animalium diripiantur. It. 
e. observatione, insidiis, et vcliiti obsidione ho- 
minimi nallinas captautium. (Ei hoc lnco quidam 
fee ere nbsidice, arum, ut msidire. I la pro fee to le- 
gitur apud Commodian. 44. 13. Obgiribe null re, 
sicut nunc, neque rapin;6. V. OBSIDIOB). % 2. 
Item pro magna cura, cautione. Colum. 9. R. Ii. 9. 

1. Curam postulant diligenliorem, quum vcrnant et 
ejundanl no* is felibus: qui nisi curaioris obsidio 
protinus except! sunt, dilTugiunl. contimia assi- 
stenza e osservazione. ^ 2. Item pro ^ravi pe- 
riculo, malo: /"'. OBSIDIO II. 2. Flaut. Mil. glor. 

2. 2. 64. herus loquitur servo. Viden' 6'ostis tibi 
adesse? luoque leigo obsidium? consul?, ft. e. ver- 
bera; idem enim herus paullo ante dixerat ibid. 
v. 60. vigila, ne somno stude: Nisi quidem hie 
pgitari mavis varius virgis. 

B) Obsidium ab obside, ut servitium pro se.r- 
vus, esl idem atque cbses, vcl status obsidis: V. 
OBSES et OBSIDATUS. Tac. 11. Ann. 10. Me- 
berdaies obsidio nobis, datus. daloci in ostaggio. 
Forlasse (ait Botticher. Lexic. Tacit, p. 326.) re- 
stituenda est hsec lectio, libris scriplis favintibus, 
Tac. Germ. 20. et 15. Ann. 1, 

OBSIDO, is, ere, a. 3. (ob et sido). ['art. Ob- 
sidens. — Obsido esl idem atque obsideo, occu- 
po, teneo, occupare. Lucilius apud Non. p. 21. 
25. Merc. Ne auriculam obsidat caries, ne vermi- 
culique. Lucret. 4. 350. cuncta foramina complet, 
Obsiditque vias oculoruqn. et ibid. 1085. Qu?e quon- 
iam cenas possunt obsidere partes, etc. Sail. Cat. 
46. Oceulte pontem obsidunt. ft. e. mililibus cir- 
cumdant. Virg. 9. /Sn. 159. vigilum excubiis. ob- 
sidere portas. ft. e. observare, cuslodire. Id. 7. 
ibid. 3:53. neu connubiis ambire Latinum /Knea- 
ds possint, ltalos«e obsidere lines, occupare. Ti- 
bull. 2. 6. 23. Praedator cupit immensos ulisiilere 
campos. Stat. 10. Theb. 270. Pro pudor! Ar-oli- 
cas hi ne.ausi obsidere portas? asstdiare. et Catull. 
64. 345. Troicaque obsidens longinquo mcenia bello. 
OBSIGILLO. V. OBSTRIGILLO. 
OBSlGNATlO, i3nis, f. 3. suggellamento , ir.i- 
crfaayia:;, actus obsignandi. Gelt. 14. 2. ant* med. 
Probari deber3 pecuaiam daiam chirographi exhi- 
bitione, tabularum obsignatione, teslium interces- 
sione. Cf. Arnob.2. 56. Quid esl enim, quod hu- 
mana- ingenia labefactare-non audeanl, quamvis 
illud, quod infirmare moliuntur, sit purum et li- 
quidutn et veritatis obsignatione rnunituin? 

OBSIGNATOR.oris, rn. 3. qui obsignnt, inis^px- 
yjOTiig. ^ 1. Generatim. CiC. i'luent. 66. 18C. 
Lilterarum obsignator. % 2. Specialirn ohsigna- 
lores dicti sunt testes, qui testamentum signis suis 
obsignabant. Cic. 12. All. 18. a med. Tercntiarn 
de obsignatoribus mei tcstamenti loqui. — Hi ab- 
solute. Id. Cluent. 13. 37. Oppianicus obsianaio- 
res ad eum addueit. 
OBSIGNATUS, a; urn. V. voc. seq. 
OBSIGNO, as, 3vi, Slum, are, a. 1. (ob et si- 
gno). Part. Obsignans II. 2.; Obsignatus I. 1.; 
Obsignandus I. 1. 6. — Obsignarc est signi ini- 
pressione occluderc, firmare, signare, in:iypayi^ot 
(It. sigillare, suggeltare, bollare; Fr. fermer d'un 
sceau, sceller, cacheter; Hisp. sellar, cerrar con 
sello alguna cosa; Germ, siegeln, versiegeln; Angl. 
to seal, seal up). 

I.) Proprie. ^ *• Generatim. — a) De re qua- 
cumque. Plaut. Cos. 2. 1.1. Obsignate cellas: re- 
ferte annulum ad me. Id. Amph. t. 1.265. pale 
ra est in cislula, Amphitruonls obsignata signo./d. 
Men. 5. 7. 47. obsignalum In vidulo marsupium 
Cum Viatico. Id. Epid. 2. 3. 3. Occlusum atque 
obsigrjatum armarium. Id, Pers. 2, 3. 14. Tripar- 



ofisiro 

ci homines, qui i,V im servo obsignant cum sale. 
Q. Cic. 16. Fam ■ Obsignare lagenai. S. ^ton. 
Aug. 46. Sub die ' ■ mitioium obsignata (suffrr- 
gia) Romam (cole . mitterent. Id. rib. fi \. < - 
ics obsignatas di .^que Uomam. Cic. 2. Or*' 
61- 2 iS. Sului - (sen;um),cui dom' nihi" 
nee ')bs,igiiili. ■ ' oi.xluSum. Plin. \\. Hist. nat. 
o. 9. (65). D. :!,;crona ore ohli:;itJ ob. igi itt- 

que simulacrupi: babel. Cic. 2. I Urinal. 70. 1 ■> 
Obsi^natam habere naturam. V. NATLftA. — b) 
De episloiis. Plaut. Bacch. 'i. '>.[:)■ i'.edo tu cc- 
ram ac lirium aclulutn: n^e obligu, obsigna cilo. 
1,1. iJ'id. i. !>. 11- Tabell,T obsignate, consignatic. 
Id. Cure. -2. 3. 68. Tabula? aituulo iiii'O obsigna- 
t;«'. Id. Pseud. 4. 7. 105. E pistol a .. heri imagine 
ubsimata. Cic. 6. f'err. 63. 1 U). On as ego lilte- 
ras ubvtgnandas publico signs* dL'pniiandasquc cu- 
i.ivi. Curt. i~- ad fin. Epislola obsiiiiiala annulo, 
cujus signum baud sane notum fi at. Id. 6. 6. sub 
inil. Lilleras quoque, qua* in Kunqiani (llexan- 
tfcf) mitlcbat, veteris annuli gennn:i obsiguabat. 
Similiter Id. 10. 6. ?nb ini'J. Annulum, quo ille 
i. .■lle.r.imki ) regni atque imperii vires obsignare 
erat sulitus- , redilo vubis. ^ 2. Specijtim obsi- 
gnare tabulas, testament a dicunlur testes, qui et 
scribendo adsunt teslimonii gratia, cl annulo suo 
signant. Cic. Cluent. 06. 185. Islam ipsam qu;e- 
sliouem. dicile, quis obsignavit? imuuj aliquerj 
nominate: ne nunc in rcpcrielis. Id. ad Plane. 1. 
post ep. 16. /. 16. ad Ait. Decreiuir, quod esl ob- 
iignaturn ab amplissimis viris. Id. (Juinct. 21. 67. 
Ejus rci condiliotiisque label las obsiiuiaverulil vi- 
ri' boni complures. Id. Cluent. 14. il. Tesiamen- 
tiim in alias tabulas tr.tn scrip! urn si^nis adulteri- 
nis obsignavil. — llinc iilem Cic.'). /'use. It. 33. 
Tu quidem labellis obsignal.is agis inrcum. ft. e. 
eunvincis me testimonio scriplurum mcorum. Pro- 
verb, ducium. opinor, a fori consuctudine, ubi la- 
bel he rite ob'ijnala* si pioferanlui, i i f refragari 
non licet. ^ 3. Item speciatiin obsumare abso- 
lute idem est atque obsignare annulo suo accusatio- 
nem ad versus ali quern. Cic. fragm. Or at. Scaur. 
apud Ascon. Qui contra Scaur urn patrem suuni 
obsignaveral: celeras eas sibi inimicitias non sus- 
ceptas. cic. Ita ex MS. edidiL A. Mains; edilio- 
ncs perperam ha bent obsignaveral star eras eas. 
^ h. Obsignari pecunia dicitur qure creditor! ob- 
hta, et ab eo recusata , in sacnilum a debilore 
coniicilur, cl a bonis viris obsignata dcponilur. 
Papinian. Dig. 17. 1. 56. ct ibid. 22. 1.7. % 5. 
Hem est signo impresso el nomine subscriplo i % b- 
ligare, impegnare, ipotecnic Pal. .Vox. 4. -4. n. 
7. 'I'na agri jugera, quie pro ainico ad ajrarium 
obsignare tat, inultre nomine aruisil. 

II.) Translate. ^ 1. Melon y mice ponilur pro 
conficere, quia turn demurn obsignaniur labulse, 
quum tesiainentum confectum, el co.Uraclus conclu- 
sus esl. C>vs. 1. B. G.VJ. Vulgo tolis castrls te- 
slanu'iita obsiguabantur. Cic. Pis. 28. 69. Ueiinere 
quod at'cepenil, lestillcari , tabellas lal. tabulas) 
obsignare \clle, Epicururn disertuin dicere. 5 2 « 
Pro iiii])rimere. lucret. 4. 566. In inultas igi- 
tur voces vox am iqienie DifTugit, in privas 
quo ii iam se dividit aures, Obsignans for mam ver- 
bis clarumque souorcm. Id. 2. 581. Hind in bis 
ohsignalum quoque rebus habere Co nv en it et 
numiuri man da lu in menle lenerc. bent impresso. 
^ 3. Videlur eliam poni pro ilauderc, ciicnmdu- 
re. /-Vslus p. 178. 14. et Paul. It inc. p- 170. 5. 
M iitt. Ob pr.eposilio alias punitur pro cirrum, ut 
quum diciinus urbem ubsideii, uhsignavi, obvallari. 
OUSIMCLA'IIS, a, uin, partiiip. ab inusit. ob- 
simulo, idem ac simulalui. Ammiun. 28. in fin. 
Quum frusira sc tractus obsimulalis document is 
probabilibus osten dissent. Alii melius pro obsi- 
mulatis teg. ob simullatcs. 
OBSiPlO, is. /'. OHS.EP10. 
OBSlPO, as, are, a. 1 (ob et supo> objicere, 
rrapa.'i-iXAw. Paul. Viae. p. 105. 11. Mull. Insi- 
part farinulam {Mull. Insipere Tar in olam), j ace- 
re pullis. L'nde dis^ipare, obsipare, «tt quum ru- 
stici dicunt: Obsipa pullis escam. Id. p. 311. 6. 
Supat jacit, unde dissipat disjicit, et obsipal ob- 
jicit, et insipat, hoc est injic.il. Cf- Festus p. 310. 
23. Sic Plaut. Cist. 2. 3. 37. Obsipal aquulam. 
ft. e. adspergit: nempe rccreal me, ut fit iis qui 
1 animo defecli aqua adspersa recrcaulur. 



OBSJSTO 

OBSISTO, sistis, stfti, stitum, sislere, n. 3. <ob 
et sisto). Qua in praterito efferuntur, ad Obslo 
cliom referri possum, quorum est iliud commune. 
— Part. Obsistens 2.; Obstilus in fin. t- Obsi- 
stere est sislere se coram, vel contra, consistere, 
inanerc, eWra/Aaj (It. state , fermarsi, porsi di 
contro; Fr. s"arreler ou se melhe devanl; Hisp. 
pararse, meterse delante; Germ vor etwas hin- 
Irelen, sich stetlen; An»l.ro stand, take up one's 
stand ). ^ 1 . Generatim. Plant. Mil. gtor. 2. 
3. 62. Hie obsistam, ne imprudenli hue ea se sur- 
vepsii mihi. el in /in. hoe, quod ago, id me age 
re oportei, hoc observare ostium. Hac obsistam. 
Id- Capt. i. 2. 11. et Amph. 3. 4. 2. F.minor 
ne quis mi ohuileiil obviam. l.iv. 10. tG. Plures' 
abeuuli Volumnio obsislcre atque oblestari, tic etc. 
5 2. Spcciaiim ct sape est resislere, adversari, 
ohsiare, se opponerc, opporsi, ostare , fan rest- 
slenza, impedve n orcuuit — a) Cum Dati- 
vi). Cic. I. Of)'. 7. -23. Qui non defendit, nee ob- 
sisi.it, si potest, injuria, etc. Id. 3. Cat. 7. 17. 
Omnibus ejus consiliis occurri atque obstili. Id. 
2. 'fuse. 12 28. Obsisteic dolori. Id. 2. Otf'. 7. 
l i3. odiis. cf ifcirf. 10. 37. viliis. Phcedr. 3. 15. le- 
t*ibus. Cu- :\, Fm. 9. 31. visis, assensusque suos 
firme stisliiiere Id. 4. stead. (2- pr.) 34. 108. Re- 
pu»itare visis, obsistere opinionibus, assensus lu- 
bricos sustinere. Id. .4mic. 8. 26. Studiis genero- 
rum, praseriim in re bona, quum difficile est, turn 
ne aquum quidem, obsistere. Id. Senect. 20. 72. 
Audarier ob*islerc alicui. Justin. 3. 1.2. Voto suo 
obsistentcs tilios ejus dolo aggreditur. Seneca. Hip- 
pot. 788. nullaque iucidis tNubes sordidior vulti- 
1ms obslitit. si fr appose. — b) Sequente part. ne. 
A epos Miltiad. 3. Ad hoc consilium quum pleri- 
que accederenl, Uisliaus Milesius, ne tea confice- 
rt'tur, obslslit, d icons etc. — c) Cum Infinite Tac. 
derm. 31. Obslitit Oceanus in se simul, atque in 
Herculem inquiri. h. e. impediit, veluit. — d) 
Passive impersonaliter. Cic. 4. Fin. 7. 17. Magni- 
tudineanirm facile potest repugnari obsistique for- 
tune. Ovid. 1. Met. 58. vis nunc obsistitur il I is. 
/•. e. ventis. — e) Absolute. Cic. 6. Verr. 43. 
91. Qui quum obsistere ac defendere conorentur, 
male mulraii repel funtur. Lin. 7. 36. Quo piape- 
diti, nee anna impigre capere, nee obsistere, nee 
insequi poterant. Id. 41. 26. Obsisteotibus ad cxi- 
tum Celliberis. Curl. 3. 2. ad /in. Obsistere, cir- 
furnire, discurrere in cornu, mutarc pugnam, non 
dures niaais, quatn m'tliles (Macedonum) callent. 
— Ilinc Part, prater. 

Obsrttus, a, urn, (quod Vossius et alii ab ob- 
sislendo dcducurit, at alii ab obsiando et ohslTtus 
Icgunl) proprie est qui contra stetit, qui obslitit, 
adviirsarius; sud ^ I. In re sacra sive augural i 
e«t de calo tactic, colpito dal fulmine. Festus p. 
193. 4. Mull. Obstilum Cloatius et /Elius Slilo 
esse ajunt violatum aitaclumquc de cato. Cincius 
quum qui deo deave obstiteril, id est qui viiie- 
rit, quod videri nefas essel. Cic. 2. Lean. 9. 21. 
KTHviiiAF (Orell. el Vahlm. Etruria) priJscipes di- 
snpLiNAM dock.mto (Orell.et Vaklen. doeelo). qvi- 

BVSDHIS CRKVRRIKT, PKOLVFAKTO." IDBMOVB FVLGV- 

ii a atove obstita piA,\TO. ^ 2. Ceterum ob- 
stnus i-st obliquiis. .tpul. de Deo Socrat. sub init. 
Luna alieme lucis itidiga, dense corpore, seu Ite- 
vi, reu quodarn specuto , radios solis obstili, *el 
adversi nsurpat. - Qui lcgunt obstilum, afTerunt 
I'liam Fnnium, C. Lxcinium fmbricem et Lu- 
tret, apod Feslum ;>. 193. 30. Mull.; sed in his 
pro obstilum legend urn est obstipum. — Mine 

Ohsfitum, i, 11. 2. absolute, substantive-rum mo- 
re, est obliquilas. dput. de. Deo Socrat. Pro silu 
et lli-s u ei obslilo circulorum. 

OBS1TCS, a, urn. V. OBSKRO, is. 

OIlSrtLiiKAClO, racis, feci, factum, faccre, a. 3. 
el Obsotefio, fts, farlus sum, fieri, pass, (obsoleo 
ct Tario). Pan. Obsolejactus sub b. — Obsolefa- 
crrc est idem ac f.icere, ut aliquid eiolcscnl, de- 
sue scat, defniat, vim aul splendorcm arniltat. — 
«t Acliva formA. .-tmob. 5. 160. Ne illam (/u*ro- 
natn) vis letnporis et vetustalig obsolefaceret Ion- 
iiiludo. - b) Part, praelcr. pass. Senera Ep. 90. 
ad fin. Rivi non opcre, nee fistula, nee ullo coa- 
'■lu uinere obsolefacti, sed sponte currentcs. con- 
laminnli. Id. Ep. 29. Auctorilas obsolefacla. av 
vihta, sprezzata. fat. Max. i. 5. n. 1. Candida 



— 445 — 

toga lurpitudinis maculis obsolefacla. h. e. inqui- 
nala viliis. Tertull. Virg. veland. 11. Jam et vox 
obsolefacla est, et membra completa sunt, et pu- 
dor unique vestitur, et menses iribula dependunt. 
h. e. ingrossata. — c) Passive. Sueton. Aug. 
89. extr. AdmoDebat, ne paterenlur nomen suum 
commissxonibus obsolefieri. render si volgare ed es- 
sere avvililo. Cic.2. Phil. 41. 105. In bomtne e- 
nim turpissimo obsolefiebant dignitatis insignia. 
Ha Orellius; al. obsolebant, al. obsolescebant. 
ODSOLfiF ACTUS, a, urn, et 
OBSOLEFIO, Os, etc V. voc. prweed. 
OliSOLEO, les, tere, a. 2. non esse in usu, an- 
tiquum esse. Praesens obsoleo agnoscitur a Pri- 
scian. 9. p. 872. Putsch. — Imperf. obsolebant 
legont nonnulli aptid Cic. 2. Phil. 41. 105. V. 
OBSOLEFACIO suh c in fin, — Prater, obsolevi 
V. in voc seq. 

OBSOLESCO, lescis, levi (lui), letum , lescere, 
inchoat. 3. (ob et soleo, vel reclius ex obs et o- 
!eo cresco, V. Cassiod. loc. cit. in OBSORDESCO 
II.). Part. Obsoletus in fin. — Obsolesccre est cj- 
olesccre, desuescere, paullatirn deficere, velcrera 
fieri, vim aut splendorem amittere, airap^ato-Jixat 
(It. invecchiare, andare in disuso, mancare a 
poco a poco, perdere il suo vigore o il suo lu- 
stro; Fr. passer, vieillir, tamber en desuetude, 
perdre sa vuleur, sa force, s'affaiblir; Hisp. pa- 
sar, envejecer, perdere el vigor, descaecer ; (Jerm. 
nach und nach verge hen. all tverden, ver alien, 
sich abnutzer., ausser Gebrauch kommen, seinen 
If'erth-, seine Bedeutung verlieren; Angl. to be- 
come antiquated, grow out of use, fase, decay, lo- 
se its worth or importance). Varro «l. Z. L. 16. 
Mull. His (verbis) oportct, si possis, non uti: sic 
enim obsolescent. Cic. 1. Acad, (post.) 3. 11. H*c 
inclusa habebam; et, ne obsolescerent, renovabam, 
quum licebat, legendo. Id. Sexl. 28. 60. Virtus spen- 
det per se semper, neque alicnis unquam sordibus 
obsolescit. Id. 1. leg. Agr. 7.21. Solum hoc in re- 
publ. vectigal est, quod amissis aliis, remanet; inlcr- 
missis, non conquiescit: in pace nitet, in bcllo non 
obsolescit: militern sustentat, hostem non perti- 
mescit. Id. leg. Manil. 17. 52. Obsolevit jam isla 
oratio, re mujio magis, qttam verbis refutala. Id. 
1. Invent. 26. 39. Qua (chartce) propter vetusta- 
te/n obsolevcrunt. Est qui leg. obsoluerunt. Id. 
Ccel. 17. 40. Verum hasc genera virlutum non so- 
lum in moribus nostris, sed vin jam in libris re- 
periuntur. Charts quoque, qua illam prislinam 
severitalem continebant, obsoleverunt. Al. leg. ob- 
soluerunt. Seneca 3. Bene}'. l.Qua rccentia' apud 
illos viguerunt, ea ioterjecto spalio obsolescunt. 
Plin. Paneg. 4. Enituit a) i quis in bello, sed ob- 
solevil in pace. Gelt. 2. 23. Qua Latina snnl, Gra- 
carnm (comcediarum), quas *mulari nequiverunt 
facetiis atque luminibus obsolescunt. si oscurano] 
el Tac. 4. Ann. 26. Ne Iaus obsolescat. Curt. 9. 
6. circa med. Cilo gloria obsolescit in sordidis ho- 
stibus. Apul. Florid, n. 17. Tragcedi adeo ni quo- 
tidic proclament, rlaritudo arteriis obsolescit. si 
perde la voce. — Ilinc Part, prater. 

Obsoletus, a, um, adjective usurpalur, unde 
Comp. Obsoletior t.el 2.;et Sup. Obsolelissimus 
1. — Obsolelus ^ 1. Est vetus, prtscus, atque 
adeo usurpari desitus, aut in pretio haberi, disu- 
sato, antico, che ha perdu to Puso, o il pregio, 
p'cxvs'ct?, jdjXo?. — a) De veste, et est vetus, de- 
trita, aique adeo vilis, sordida, vecchia , logora, 
vile. Liv. 27. 34. Erat veste obsolela, capiiioqoe 
et barba promissa. Cic. 2. leg. Agr. 5. 13. Ye- 
stilu obsoleliore, corpore incuito et horrido, ca- 
pillalior, quam anle, barbaqiic majore. ffepos A- 
gesil. 8. Veslitu humili atque obsolelo. Curt. Q. 
9. a med. Philotas, religalis post tergum manibus, 
obsolelo amiculo velatus. — Sic obsoletus homo, 
obsolelo ac vili cultu. Cic. Pis. 36. 89. In vil- 
la Euchadia jaruisli moerens aliquot dies, atque 
inde obsoletus Thessalonicani, omnibus inscienli- 
bus noc tuque, venisti. Cf. Apul. Florid, n. 19. Qui 
exsequias venerant, circumstarc omnes tristigsimos 
et obsoletissimos vestilu. — fc) Dc aliis rebus. 
Obsolete cedes, vetusta, sordida, nullo artifJcio 
adiluata, aul ruinosa. Horat. 2. Od. 10. 5. Au- 
ream quisquis meUiocritatem Diligit, tutus caret 
obBOleti Sordibus lecti, caret invidenda Sobrius 
aula. Sic Prudent, prcef. iteoi otef. 29. obsole- 



0BS0NIUM 

turn vasculum. — Similiter Cic. 3. Orot.37. 150. 

Abjecla atque obsoleta verba fugere. Id. Quinct. 
18. 56. Uasc vulgaria atque obsolela sunt: res au- 
tem nova alque inaudita. Id. 3. Verr. 21. 50. Ve- 
reor, ne hac forte cuipiam nimis antiqua el jam 
obsoleta videantur. Id. fragm. apud Augustin. 2. 
Civ. D. 21. Antiquos mores ita oblivione obsole- 
tos videmus, ut non modo non colantur, sed el- 
iam ignorcntur. Justin. 30. 4. 15. Ferenies in hel- 
ium alii majorum suorum anliquam et obsolelam 
gloriam, alii nitentem recentibus experimenlis vir- 
tues fiorem. Cic. Fontej. 15. 32. Studiis milita- 
ribus apud juventutcm obsolelis. dismessi. <| 2. 
Item est communis, vulgaris, atque adeo viiiatus, 
corruptus. Cic. 7. Verr. 41. 117. Non vult nopu- 
lus Roroanus obsolelis criminibus accusari Ver- 
rem: nova postulat, inaudita desiderat. delilli co- 
muni, volgari. Sic Liv. 30. 42. a med, Populo 
R. usitata ac prope jam obsoleta ex victoria gau- 
dia esse, ft epos Milliad. 6. Populi nostri bono res 
quondam fuerunl rari et tenues, ob eamquc cau- 
sam gloriosi: nunc aulem effusi atque obsoleti. 
Cic. 3. Oral. 9. 33. Si paullo obsolelior fuerit ora- 
tio. — Obsoletus color, vetus et dilulus, turpis, 
viiiatus, corruptus, brutto, smorto , svanito: ut 
sunt qua olim depicta paullatirn decolorata sunt. 
Colum. 4. H. R. 30. 4. Graca salix Ravi coloris est, 
Gallica obsoleti purpurei. el 2. ibid. 10. 35. Schneid. 
Cicera sapore nihilo diflert a ciccrcula, colore 
tanlura discernilur: nam est obsoletior, et nigro 
propior. — De muliere Horal. Epod. 17. 46. O 
nee patcrnis obsoleta sordibus. h. e. inquinalu. Cf. 
Seneca Again. 976. cade respersam viri. Atque 
obsolelam sanguine hoc dcxlram abluc. /i.e. pol- 
lutam, contaminatam. 

OBSOLETE, adverb, antique, sordide. Occurrit 
tan turn Comp. Obsole tins apud Cic. 3. Verr. 58. 
152. Paullo tamen obsoletius vestitum vidcret. Cf. 
eumd. Pis. 36. 89. ollalum in Obsoletus in fin. 
voc. praced. sub 1. a. 

OBSOLE'FO, as, avi, are, a. 1. obsoletum red- 
derc, obsolefacere, mdechiare, oscurare. 

I.) Proprie. Tertull. advers. Gnost. 6. a med. 
Qui vestitum obsoietassent nuplialem. 

II.) Translate. Tertull. Apolog. 15. Majestaiis 
vestigia obsolelam. 

OBSOLETUS, a, um. V. OBSOLESCO in fin. 

OBSOLlDATl'S, a, um, parlicip. ab inusit. ob- 

solido: assodato, solidatus, firmatus. I'ilruv. 2. 3. 

Tectorio inducto, rigideque obsolidato perma- 

nente. 

OBSOIJDUS, a, um, adject, idem atque obsoli- 
datus. Vox a Lexico cipungenda; occurrit cnim 
tan turn in Not. Tir. V. EX SO LI DO. 

OBSONATlO vel opsonalio, onis, f. 3. obsonii 
coemplio. Vonatus ad Ter. Andr. 2. 2. 32. V. 
OBSONATUS. 

OBSONATOR vel opsonolor, oris, m. 3. qui e- 
mit obsonia, spendifore, o^wvoq. Plaut. Mil. glor. 
3. 1. 73. Primarius parasitus, obsonator optimus. 
Seneca Ep. 47. Obsonatoribus doraiuici palalu* 
subtilis notitia est. Martial. 14. 217. cui lemma 
Obsonator. Die, quotus, el quanti cupias ccenare, 
nee unum Addideris verbuin: ccena parata tibi esl. 
— Fuit etiam inter officia domus Augusla. Ilinc 
in Inscript. apud Murat. 916. 10. tavrio obso- 
natoh poppaeak avg. Spartian. Hadrian. 17. Ad 
dep.ebendendas ob>onatorum fraudes, quum plu- 
rimis sumenlibus pasceret, fercula dc aliis men- 
sis eliam ullimis quibusquc jussit apponi. 

OBSONATUS vel opsonalus, us, m. 4. otywtia, 
obsooium, vel obsonii apparatus, provigione di 
companatico. Plaut. True. 4.2. 27. Dare minam 
in obsonatum. Id- Men. 2. 2. 14. Menaechmc, nu- 
mero hue advenis ad prandiiim: Nunc obsonatu 
redco. 

OBSONlTO vel opsonito, as, .Tvi, Slum, are, n. 
1. frequentat. vel inlens. ab obsono, sapc obsona- 
re. Festus p. 201. 31 . Midi. Obsunilavere sa- 
pe obsonavere. Cato in suasionc tie legi Orchia 
derogarelur: «Qui anlea... obsonitavere, postea en- 
lenis obsonil«vere». Signilical aulem convivari. 

OBSONtUM vel opgoniutn, li, n.2. o<J*o», o'<Lai- 
vtov. Dausquio placet opsonium scribi, sequendo 
Gracas lilleras. V. ABS1S. — Obsooium (It. cofn- 
panalico, vivanda, camangiare; Fr. viande, fri- 
cot , mets , plat; Hisp. uianrfo, manjar , guisa- 



OBSONO 

do, plalo; Germ, die Zukosl; Angl. meal, fish, 
flesh, any thing eaten with bread, victuals, 
viands) est quidquid prater pancm et vinum ci- 
bi gratia paratur et coquitur: et prasertim pi- 
sces: uode o'^of 01701 apud Plutarch, in Sympos. 
4. probl. 4. et A then. t. 7. c. 3. sunt, qui plsci- 
bus delectanlur. JVepos Tliemist. 10. narrat, do- 
nasse Persarum regem Tbcmistocli Myunlem ur- 
bem in Ionia, quae ei obsonium prosberet, quia 
ad mare sita erat, et piscosa. Quanto autem in 
prelio apud Romaoos fuerint pisces, Macrob. 2. 
Saturn. 11. et 12. docet. Juvenal. 4. 64. Eiclusi 
exspectanl admissa obsonia patres. h. e. rbombum. 
Simile quid babes apud Plaut. JSacch. 1. 1. 64. 
et 69. et Cas. 2. 8. 57. et seqq.Ei Petron. fragm. 
Tragur. 39. Burmann. ail, in signo Piscium ob- 
sonatores nasci. PUn. 31- Hist. nat. 7. 41. (87). 
de sale. Ad obsonium et cibum utilior quisquis 
facile liquescit. — Ceterum Plaul. loc. cit. Batch. 
Tu farilo obsonatum nobis sit opulcntom obso- 
nium. Horat. 1. Sat. 2. 9. Obsonia coemere. Plaut. 
Merc. 3. 3. 22. Obsonium curare. PUn. 20. Hist. 
nat. 13. 49. (126). condire. Sueton. Cat. 37. et 
panes convivis apponere. Plaut. Stick. 3. 1. 36. 
obsonare. Seneca Fit. beat AT- scindere. trincia- 
rc. et Petron. fragm. Tragur. 36. Burmann. carpe- 
re. et ibid. Scissor ad sympboniam gesticulatus la- 
ceravit obsonium. Juvenal, it. 134. Obsonia ran- 
ciduia. — Dici potest eliam de potnis et nucibus, 
qu* cum pane comeduntur. Plutarch, loc. cit. 
PUn. 1.'). Hist. nat. 19. 21. (82). Fici panis si- 
mul et obsonii vicem siceaUe implent. 

OBSONO vel opsono, as, avi, alum, are, a. et 
Obsonor vel opsonor, aris, aius sum, ari, dep. 1. 
est ob>ouium parare, cibos in camam coemere, 
cv=w, &'-|crivjw (It. comperare il companatico, it 
pranzo; Fr. ochete» des provisions de boucke. 
faire son march* ; Hisp. comprar lot manjaros; 
d. huche einhaufen, Speise einkaufen; Angl. to 
cater, purvey, buy meat or any thing to be ea- 
ten with bread). 

I.) Propric. Plaut. Auluh 2. 4. 1. Postquam 
obsonavit herus, el conduxit coquos. et ibid. 15. 
hie non poterat de suo Senei obsonari ulia? in 
nnptiis? Ter. Andr. 2. 6. 20. Vix drachm is est 
obsonalus decern. Plaut. Stich. 3. 1. 36. egomet 
ibo, atque obsonabo obsonium. Id. Mil. glor. 3. 
t. 154. obsonatum pergam. Id. Men. 2. 2. 45. sa- 
tin'hoc, quod videi, Tribus vobis obsonatum est? 
an obsono amplius? Apul. de Mag. Tu mibl vi- 
lio dabis-, quod vivo gracili lare, quod pauciores 
babeo, parcius pasco, levius vestio, minus obsono? 
Id. 1. Met. extr. Si quid obsonare cupis. 

II.) Translate. ^ 1. Est convivia agitare, lau- 
tc vivere. Ter. Adelph. 1. 2. 37. Obsonat, polat, 
otct unguenta de meo. Adde eumd. ibid. 5. 9. 7. 
* 2. Obsonare famem, acuere, excitare, eccilar 
Vappetilo. dc. 5. Tusc. 34. 97. Socratem ferunt, 
quum usque ad vesperum conlenltus ambularet, 
quasitumque esset ex co, quare id faceret, respon- 
disse se, quo melius ccenaret, obsonare ambulan- 

do famem. 

OBSONO, as ; are, o.l. a sono, as: obsonare ah- 
em sermone, est alicui loquenti obstrepere. Plaut. 
Pseud. 1. 2. 74. male facis mihi, quum sermone 
huic obsonas. fs. taceo. 

OBSOPtO, Is, Ivi, Itum, ire, a. 4. (ob et sopio). 
Part- Obsopitus. — Obsopire est somno vehemen- 
ler corripere, addormentare fortemente. Scribor.. 
Compos. 180. extr. A somni tempore probibere, 
oe obsopiantur. Solin. 12. ad fin. Odoris novitate 
obsopitus. et ibid. 30. a med. Somno obsopitus. 

OBSORBBO, cs, bi, ere," a. 2. (ob et sorbeo). 
Part. Obsorbendus I. — Obsorbere est idem quod 
sorbere, vel toium aorbere. 

I.) prcprie. Plaut. Mil. glor. 3. 2.21. Dii me 
perdant, Si bibere polui. r.'qui jam? l. quia enim 
obsorbui. Nam nirois calebat. Id. Cure. 2. 3. 34. 
Via'aquarn? cvrc si frustulenta est, da ohsccro 
hercle, obsorbeom. Lactam. Mori, per secut. 21. 
Ursia homines non plane comedendi, «ed obsor- 
bendi objectabantur. 

II.) Translate. Plaul. True. 2. 3. in fin. senlio 
apcriri fores, Quae obsorbent quidquid venlt intra 
nessuloa. 

OBSORDKSGO, descls, dul, descere, n. incboat. 

3. lordidus flo. 



— 446 — 

I.) Proprie. Prudent. Apotheos. 214. Ne coma 

fusa humeris fumo obsordescat amaro. 

II.) Translate. C&cilius apud Non. p. 147. 7. 
Merc. Obsorduil jam haec in me serumna. h. e. ob- 
aolevit, ul Non. ibid, explicat. Cassiod. de Orthogr. 
p. 2315. Putsch. Obsolevit autem s quidem babet, 
sed non ipsius verbi, verum prwpositionis qua; est 
obs, sicut a ao abs, quasi abolevit, id est inve- 
lerayit et absorduit {lege obsorduil) diulurnilate. 

OBSTlNAClTAS. alis, idem atque obstinatio. 
Auct. Collat. Mos.'et Rom. leg. 15. § 2. Prwter- 
ea inlerdicta est mathematicorum callida impo- 
siura et obstinacitate persuasio. Alii leg. obslina- 
ta persuasio, sed Schultingius nihil mutandum 

P"' af - . - ^ 

OBSTACULL'M, i, n. 2. oslacolo, jew^upa, im- 
pediment um. Prudent. Hamartig. 601. Rumpere 
obslacula. Ifazar. Paneg. Constantin. 7. Quis cre- 
deret, tanlis successibus'tuis ullum obstaculum fo- 
re? Adde Arnob. 2. 28.; et Apul. Florid, n. 18. 
a med. Singulare est illud Ammian. 21. 10. med. 
CampoTurn planilies ita resupina el panda, ut nul- 
lis habiletur obslaculis adusquc Fretum et Propon- 
lidem. h. e. moniibus. — Qui Plauto tribuunt 
Pseud. 1. 5- 10., male tribuunt. 

OBSTANS, antis. V. OBSTO. 

OBSTANTIA, se, f. 1- resislenza, oslacolo, ob- 
staculum, impedimenlum. f'ilruv. 6. 1. a med. 
Propter obstanliam aeris. el 8. 1. sub ftn. Obstan- 
tia umbrarum. 

OBSTEBNO, slernis, stravi, stratum, sternere, a. 
3. ante sterno, substemo. Apul. de Mag. L'xorem 
fratris mSsero puero objicit et obsternit. Addunl 
qui dam Ennii fragmentum ex quodam Glossario, 
rercr"ente Merula ad fragm. Prm. p. 551. Ful- 
viu' Nobilis obslravit ceriamine crebro. Sed at. 
leg. Fulviu' Nobilior stravit etc. CI. f'ahlen. bunc 
versum Pnnto abjudicavit, Ennian. poes. reliqq. 
p. 184.-185. 

OBSTETRIClA, orum, n. piur. V. voc. seq. 

in fin. 

OBSTETRICIL'S, a, um, adject, ad obstetneem 

pertiuens. 

I.) I'roprie. Arnob. 3. 10. Manus obstetricias 
quaerere. 

II.) Translate. Pronto de oration, (cdente i«e- 
rum A. Maio) p. 246. Sensum dictu periculosum, 
et paene opstetricium, pulchcrrimo cultuet hone- 
stissimo ornalu prolulisli. h. e. lua dexteritate mol- 
litum, et quasi obstetricia manu in lucem editum. 

— Hinc 

Obstetricia, Orum, 0. plur. 2. absolute, sub- 
slantivorum more, sunt obstelricum oflicia. PUn. 
35. hist, nat 11. 40- (140). Jove Libcrum par- 
turiente-et muliebriter ingemiscente inter obste- 
tricia dearum. 

OBSTfiTRICO, as, are, n. 1. Part. Ofestetrtcans. 

— Obsteirirare est obslelricis officio erga aliquain 
fungi. Tertvll.2. ad Nation. 12. ante med. Hunc 
( Satumum ) vobis patriarcbam deorum Caelum 
et Terra, poetis obstetricantibus, procreavcrunt- 
Hinc f'ulgat. inlerpres Exod. 1. 16. Quando ob- 
stelricabitis Hebraas mulicres, etc. ef t'&id. 19. 
Ipsie enim ohsletricandi babent scienliam. 

OBSTETR1X, Icis, f. 3. (ob pro ad vel circum, 
et sto vet sisto). In duobus lapidibus apud Gruter. 
636. 5. et 6., in alio in Effemer. Horn. T. 11. 
p. 303. el apud Fronton, loc. cit. in § 1. scriplum 
est opsfetrix, ex facili nempe pcrmutalione liltera- 
rum b el p. V. el OBSTETRICIL'S II. ct OBTI- 
NEO sub init. — Obstetrix est femina qua» par- 
turientibus adsidet, p.a'.x (It. osletrice , mamma - 
na, levatrice; Fr. sage-femme, accoucheuse; Hisp. 
par l era, comadre; Germ, die Jlebamme; Angl. a 
midwife, woman who assists in childbirth). Ter. 
Adelph. 3. 1. 5. Mittere ad obstetricern. et 3. "2. 
56. Obstetricern arccssere. Plaut. Cist. 1. 2. 22, 
peperit Sine obstetricia opera, et sine doloribus. 
Id. Capt. 3. 4. 96. an tu fuisti meae matri obsie- 
Irix? tforof. Epod. 17. 51. et tuo Cruore rubros 
obstelrix pannos lavit. Pit'n. 28. Hist- nat. 6. 18. 
(67). Obstelricum nobilitas. Fronto ad Verum 
Imp. (edentc iterum A. Maio) ep. I. a med. Be- 
gun) pueris in utcro matris summa jam pot est as 
destinata est; opstetrkis manu imperium adipi- 
scuntur. . 

OBSTINATE, adverb, (obslino). Comp. Obstx- 



0BST1N0 

natius et Sup. Obslinatissime. — Obstinate est 
obstinalo animo, pertinaciter, perseveraoter, osti- 
natamente, pertinacemente, avevSotw;. — a) In 
malam partem. Plaut. Asia. 1. 1- 10. Ita me ob- 
stinate aggressus, ut non audeam Profecto etc Ter. 
Andr. 1. 5. 8. Ha ne obstinate operam dat, ut me 
a Glycerio miserum abstrahat? Cces. 5. B. G. 6. 
Postquam id obslinale sibi negari vidit. Liv. 28. 
14. Obstinate credere. PUn. 1. Ep. 12. a med. 
indurarc. Sueton. Cess. 29. Obstinatius omnia age- 
re. Id. Tib. 67. Obstinalissime recusare. — b) Io 
bunam pnrtem, costantemenle , tirmiter, conslan- 
ler. Id. Tit. 8. In celcrit desideriis omnium ho- 
niinuni obslinatissime tenuit, ne quern sine spe di- 
mitlerei. 

OBSTINATIO, onis. I. 3. (obslino) peisevcrau- 
lia, perlinacia, e'ntfiovTj' (II- oslinazione , fermez- 
za\ Fr. obslinfltton, perseverance, fermete , con- 
stance; Hisp. obslinacion, tenucidad , firmeza; 
Germ, die Nartndckigkeil, Beharrlichkeit, Starr- 
sinn, das beharrtiche Festhalten; Angi. obstina- 
cy, pertinacity, firmness). Occurrit — a) In ma- 
lam partem. — In singul. num. C'ic. Prov. cons. 17. 
41. Qua ego omnia non ingrato animo, sed obstina- 
lione quad'aiu sentenli* repudia\i: quam sapienier, 
non dispulo; muUis enim non probano; constanler 
quidem ct fortiler certe. August. Mon. Ancyr. 
tai.i. Respublica obstinatione factionis oppressa. 
If epos Alt. sub /in. Prcces ejus tarilurna sua ob- 
stinatione compressil. PUn. \0 Ep. 97. Pervira- 
cia el itiflcxibilis obstinalio debet puniii. — In 
plur. num. habet Ter lull. 1. ad Nation. 17. — 
b) In bouam partem firmitas, conslanlia. Seneca 
Ep. 94. In dolore pro remcilio fulura est obstina- 
tio anlmi. Tac. 3. Ilxsi. 39. BI»so super clarita- 
tem natalium, et eleganiiam morum, ftdei obsti- 
nalio fuil. 

OBSTlNATCS, a, um. ;'. OBSTINO in fin. 
OBSTlNET dicebant anliqui, quod nunc est os- 
tendit , ul in velcribus carminibus: «Sed jam de 
cselo candens {Mull- se r-alo cedens) aurora obs- 
tinel suum palrei»». Haec Feslus p. 197. 6. Mull. 
OBSTfNO, as, avi, alum, are, a. 1. Part. Obslt- 
natus in fin. — Ratione habita etymi, ForcelU- 
nus deducit ab ob et obsoleio stino, quod a azi- 
vw seu oieivw arcto, angusto, unde ctiam des?i- 
no et pratslino; Festus'p. 193. 8. Mull, ab obs 
et teneo ilureie vidctur; sunt eliam qui ab obslo 
derivalurn volunt. — Ceierum obslinare est obfir- 
mato cl perseveranti animo quippiani expeterc, ob- 
firm8re animum in aliqua re (II. volere ad ogni 
patio, ostinarsi in quatche cosa, intestarsi; Fr. 
vouloir fortemenl, s'opinidtrer; Hisp. querer con 
firmeza, porfia- , obstinarse; Germ, mil Au- 
sdauer , Beharrlichkeit betreiben, vornehmen, 
avf etwas bestehen; Angl. fo resolve firmly, 
persist in one" s purpose , determine). Occurrit 
— o) Cum Accusaiivo. Plaut. Aulul. 2. 2. in 
fin. Credo ilium jam inaudisse, mihi esse Ihc- 
saurum domi: Id inhiat, ea afunitalem banc ob- 
stinavit gratia. — b) Absolute, sequenic Infinilo. 
Civ- 23. 29. Obslinaveranl animis aut \inccre, nut 
mori. — c) Passive. Pacuvius apud Fes turn loc. 
cit. Obstinari eiorsu-.. — Hinc Part, prreier. pass. 
Obstinaius, a, um, adje:iivc occurrit, unde 
Con.p. Obstinalior et Sup. Obslinaiissimus ; et 
est constans, perlinax, immotus, oblirmatus, per- 
severans, ut tenerc possil, ut ait Pes Jus loc. cit., 
sivbcoT-.z, ostinato, pertinace, immolo, risoluto. 
Usurpatur — a) Absolute. — Dc animo ct ani- 
mi qualitatc. Accius apud Pesfuira loc. cit.; Sail. 
Cat. 37." el Liv. 3. 47. Obsiinato auimo aliquid 
farere. Cic. 1. Atl. 11. ln<redibilc est, quarto 
mihi videatur ill ins voluntas obstinalior, et in hac 
iractmdia obfirmatior. Catult. S. 11. Sed obslina- 
ta menle perfer, obdura. Seneca Ilippol. 851. Ob- 
stinatum necis consilium. Liv. i. 58. Viocerc ot>- 
slinatam puuiriLiam. Tac. 5. Hist. 5. Obslinata 
fide?. Seneca Ep- 71. ante med. Popuiariuni pro 
regc suo wrltis otislinatissima. Horat. 3. Od- 11. 
7. Die modos, Lydc, quibus obslinaias Applied 
aures. — Dc hominibus. Liv. i. 10. Qua quum 
in objecto cuncta scuto ha»sissenl, ncque ille (Co- 
des) minus obstinatus ingenti ponlem oblincret 
gradu, etc. Justin. 14. 6. 9. Sed Olympias ubi 
obstinatos (Macedones) venire ad se armatos vi- 
dit, etc. Ammian. 17. 14. Rex obsiinetissimua. 



OBSTIPEO 

— h) Sequente Infinite Liv. 9. 25. Ofcstinati 

portas claudere, si exercitus admoveatur. risoluti. 
et 42. 65. Jam obstinatis mori spes alTulsit. — c) 
Cum prsepos. ad et Gerund. Liv. 6. 3. ad fin. 
Quibus animi in spe ultima obstinali ad decertan- 
dum fuerant. Curt. 4. 6. ad fin. Videtisne obsti- 
natum ad lacendum? Sueton. Cass. 15. Quos-fre- 
quentcs obslinaiosque ad resisteodum concurrisse 
cernebat. — Cum Subslantivo num. Liv. 5. 4!. 
Turba seniorum, domus regrcssa, advenlum ho- 
stium obstinate* ad morlern anirno cxspeclabat — 
d) Cum prspos. adversus. Liv. 2. 40. Mullu ob- 
slinalior advcisns laciimas mulicbrcs cm. Id. 3. 
*7. Adversus (ju;e omnia obstinato animo Appius 
-in iriliunal csccndit. — e) Cum praepos. contra. 
Quintit. 12. I. 10. Obslinatus contra verilatem. 
■■ - /> Cum pr.T.pos. erga. Ammian. 15. 3. Gosta 
n'lult-iuiit ad I'rinnpcm, crga h.fc et similia pa- 
lam ohstinalum el gravem. — g) Cum prwpos. 
tn. Ammian. 17. 1 1 . Ob-tinais in pciniciem Ho- 
m.e uiIks. — In Obstinntum est rnihi, statulum, 
dcliberoiuiit, cerium est. Liv. 2. 15. ad /in. Quan- 
do id re Hum at que obsiinatutn est, elc. Plin. Pa- 
neg. 5. Ohslinatutu tibi non suscipcrc impcrium, 
nisi etc. 

OHSTlPfiO, cs, Hi, ere, n. 3. obstupesco; quasi 
stipes fio. Tertutl. car in. de Judicio Dotn. 360. 
Obstipucre quidem plures, paiuisse sepulcra, etc. 
/(/. rarm. ad sennt. 3. Obsliput monilus. Aiii re- 
ctius leg. obstupuere, ct obstupui. Tribuunt et 
Ptaulo Pcvn. 1. 2. 49. quid, malum, Adslans ob- 
jlipuisli? At. leg. obstupuisti. Pier, tameh ad 5. 
/En. 40'«. et 2. ibid. 774. et alibi leslatur, sc in 
oplim. MSS. turn, Fir git. turn Moral, et Terenl. 
vidisse stipeo et obstipeo pro stupeo et obs.upeo. 
f\ ORSTCPESCO in it. 

OliSTlPO, as, are, a. i. Plant. Merc. 4. 5. 16. 
in vetciib. editiouib-, teste Taubman. p. 1272, 
Gradus grandit, emiltit oculos, circumfert sese, ob- 
stipai vcilicem. h. e. caput quodammodo stipat el 
abscondit : obstipo capite incedit. At plerique alii 
h;ec spuria esse eiislimanl. Sunt qui addtint alium 
ej undent foe urn Cist. 2. 3. 37., sed ibi obsipat te- 
nendum. — Quidquid sit de Plauti loco, obstipa- 
re est inculcare, calcando et densando vebemen- 
ter injicerc apud Marcell. Empir. c. 1. p. 89. ed. 
Aid. Ex quacumque causa gravedinem capitis ex- 
ortam-siue dolore discutit, si quis impetigines in 
asiui cruribus naturalitcr natas dntrahat , easque 
in scobem dclimalas, immixlo aceto, naribus peni- 
iuj obstipct. 

OBSTIPL'S, a, urn, adject, (ob et stipes) ,obii- 
quus, inclinatus, incurvatus, cui rectus opponitur 
(It. torlo, obbliguo, piegalo; Fr. penche, incline; 
Hisp. inctinado; derm, steif nach einer Seite ge- 
neigt; Angl. crooked, ben to one side, oblique). 
(k'fuiril — a) Geiieratim. Ennius apud Feslum 
p. 103. 26. Mull. Monlibus obstipis ohstantibus 
undo oritur no\. el. ibid. Amplius exaugrre obsti- 
po In min (> so I is. Ccecilius apud eumd. ibid. Kc- 
supina obstipa capitulo silti ventum fecere tunicu- 
la. Pectus ubique habet obstuus, quemadmoduut 
apud Lucre!., que in add it, 4. 513., ubi tamen ita 
U'iiit Lachmann. Denique ut in fabrics, si pravast 
iPijula prima, Normaque si fallai recti* re(5ioni- 
bus eiit, Kt libella aliqua si ei parti claudicut hi- 
luiii. Omnia mendose fieri atque obstipa necesse 
est I'rava cubaniia prona supina at<]ue absona le- 
it.i. etc. 

OUSTtPUSCCl.LS, a, um, adject, deminul. ob- 
siipi. (i loss. Placid, ed. A- Maio in Class. Auct. 
T. 3. ;i. IIM . O bs t i pusc ul us , inciinato capite, 
ui sulent adseveranies. 

OUSTlTliS, a, um. V. OBSI5TO et OBST1- 
I'LS. 

OUST*.), stas, sllti, slalum, stare, n. 1. (ob el 
-to). Prieierilum commune cum obsisto babel. — 
l'iirt. Obstarts 2. b. el in fin.; Obslaturus 2. a. 
— Obslare •/ 1. Siricto sensu est v.i adverso sta- 
re <.ll- si are di fronle, stare in faccia, impedire 
t.' p-\ssnrjr)io; Fr. (•Ire ou se tenir devant, en fa- 
ce, barter le passage; Hisp. estar delanle, bar- 
rear los pasos; Cerui. an-,gegen elwas slehen ; 
Angl. to stand in the way, oppose). Obslare. ab 
aliquo loco apud Slat. 4. Theb. 16. pueri, innu- 
ptaeque, palresque I-'undunlur mini, summisque a 
I'oitibui obstant. Id. 1. Sitv. 2. 23. et doml- 



— 447 — 

na niveis a vultibus obstss. Cf. Lucan. 1. 59. 

pars setheris ilia sereni Tola vacet, nullseque ob- 
stent a Ca>sare nubes. et Pronto Laud. fum. (e- 
dente iterura A. Maio). Poetfe ferunt, Jovi Juno- 
nique cubantibus nubem ab arbitris obstitisse. V. 
Homer. Iliad. 1. 14. v. 350.— Obstare obviam, 
apud Plant. Stich. 2. 1.14. Si rex obstabit ob- 
viam, regent ipsum prius pervortito. ^ 2. Lalio- 
ri sensu, vel translate ut aliis placet, est contra 
stare, obsistere, impedire, offieere, adversari, im- 
pedimento esse, quo'minus qoippiam alteri succe- 
dat, av^totafiat, ostare, opporsi, impedire; et oc- 
currit — a) Cum Dativo. Plant. Mil. glor. 4. 
2. 6. Eos nietuo , rnihi ne obsint, neve obslent 
uspiam. Cic. Hose. Am.ZH. 112. Cur rnihi te of- 
fers, ac meis commodis officis ct obstas? et ibid. 
2. 0. Quoniam ei pecunin; vita Sex. Roscii ob- 
slare ct offieere vidclur. Id. Mil. 35. 96. Sibi 
facinoris suspicioncm, non facti crimen obslare. 
.Yepos Con. -2. Hie multum summum dure in im- 
pedivit, sxpequc ejus consiliis obstitit. Virg. 11. 
.En. 434. tuntumque bonis communibus obsto. 
T'al. Place. 1. 517. Quid regio immanis, quid 
barbarus amnibus illi? Phasis, et aversis proles 
m"a genlibus obstat? Stat. 7. Theb. 247. spesne, 
obslatura Pelasgis Hasc vexilla, pater? (Part. Ob- 
stalurus legitur etiarn opud Quintil. 2. 11. 1.; et 
Fronlin. A quad. 123.). Ovid. Heroid. 18. 174. 
nobis tarn brevis obstat aqua, el 15. ibid. 195. do- 
lor urlibus obstat. h. e. impedit ingenium et in- 
dustriam. Id. 3. Fast. 435. Ne tamen ignaro no- 
vitas tibi nominis obstet, Disee, quis iste deus, 
etc. Sail. Cat. 56. a med. Videlicet Vila cetera eo- 
nim huic sceteri obstat. h. e. adeo sancte acta est, 
ul ab hoc scclere cos defendal et purget. - — b) 
Absolute. Ennius apud Non. p. 147. 9. Merc. Ile- 
stilant, occurrunt, obstant, obstringillant, obigi- 
tant. Plant. Trin. 1. 1. 15. Qua; in rebus mullis 
obstant odiosseque sunt. Lucret. 2. 793. contra 
pugnare et obstare. Cic. 4. Acad. (2. pr.). 7. 19, 
Maxima est in sensibus veritas ; ji omnia removen- 
tur, quae obstant el impediunt. Sail. Cat. 58. Eier- 
citus bostium duo obstant. Liv. 40. 25. ConCerti 
in portis, obstando magis, quam pugnando castra 
lulabanlur, Sueton. Tib. 10. Quidam existimant, 
adultis jam August! liberis, spontc cessisse, ne aut 
obstare, aut obtrectare prausens videretur. — Sic 
Part, pries. Obstans apud Ilorat. 1. Ep. 14, 9. 
obstanlia claustra. Ovid. 1. Amor. 11. 8. Moras 
obstantes peltere. — c) Sequente quin. Sail, in 
epist. Mithrid. ad Arsac. ad /in. Quibus non bu- 
mana nils, ncque divina obstant, quin etc. — ■ d) 
Sequente quominus. Cic. 1. Nat. D. 34. 95. 
Quid obstat, quominus sit bcalus? Plin. Paneg. 
91. Obstat verecundia, quominus percenseamus, quo 
etc. — e) Sequente ne. Cic. 7. Verr. 2. 5. Ob- 
slilisti videlicet, ne ex Italia transire in Siciliam 
fugitivorum copiae possent. Adde Nepot. Milliad. 
3, — /') Sequente cur. Tex. Ahdr. 1. 1. 76. Quid 
obstat, cur non vera uuptiw fiant? — g) Passive 
impersonaliter. Cic. 13. Phil. 6. 14. Nee, si non 
obstatur, propterea eitam permiltitur. Ovid. 11. 
Met. 787. Indiguatur amans, invitum vivere cogi, 
Obstarique animae misera de sede volenti Exire. 
— Hi nc Part. pra?s. 

Obstanlia, n. ptur. subslantivorum more, apud 
Tac. 1. Ann. 50. Caecinna prasire et obstanlia sil- 
varum amoliri jubetur. 

OBSTRAGULUM, i, n. 2. (obslerno) tornajo, e- 
itip>\r,u-a. obstragula in calceamenlis sunt corri- 
giae, quie decussates supra pedem, atque inter di- 
gitos duclie soleam continebant; quod in caligis 
veterum vide re est. Plin. 9. /list. nat. 35. 56. 
(114). Quin et pedibus, nee crepidarum tantum 
obstragulis, sed totis succulis (margaritas) addunt. 
Hucusque Foi cellinus. At ci. Furlanetlo in I.* Ap- 
pend, recte ait hoc rocabulo signilicari loruin seu 
corrigia, correggia Itulorum, quo rrcuids vel cal- 
cei padibus obstringuntur; ac prreterea, quoniam 
Salmanus in Solin. putat obstrigillis scribendunj 
esse pro obstragulis, ad ejusdem conjecturam pro- 
pendet, quum no turn sit, crepidas stragulo seu ope- 
rimento, quod nos tornajo dicimus, caruisse , et 
quibusdam tantum vioculis seu currigiis per infl- 
in um crus circumduclis aptari solitas fuisse pedi- 
bus: hujusmodi porro interpretatio confirmatur 
etiam ex his verbis jEliani far. Hist. 9. 11., ubi 



OBSTREPO 

hsc babenlur: Xpvwoc? etvoffitootoec ivinpiffg- 
T0U5 avaywyea? twv ^Xauttov. h. e. aureis corri* 
giis cons tringe bat ansulas creptdarum. V. OBSTRI- 
GILLUS. 

OBSTRANGtJLATUS, a, um, particip. ab inusit. 
obslrangulo , strangulatus. Translate Prudent. 7. 
Calhemer. 10. Obstrangulata mens. 

OBSTREPfiRUS, a, um, adject. obstrepens./Zpu/. 
Florid, n. 13. Occinuot carmine cicadae obstre- 
pero. 

OBSTREpITACCLUM, i, d. 2. oblocutio, stre- 
pilus oppositio. Tertull. 3. advers. Marcion. 20. 
Defensio necessaria adversus obstrepitacula diver- 
se partis. 

OBSTRKPlTO, as, are, n. 1. frequents!, ab oo- 
strepo, sspc strepo. Claudian. 2. Rapt. Pros.355. 
Obstrepitant lamenia choris. 

OBSTREPO, pis, pui pltum, pere, n. 3. (ob et 
strepo). Part. Obstrepens I. — Obstrepere est cir- 
cum vel contra strepere, obloqui, napsuo^sw (It. 
fare strepito intorno o contra qualcuno, romo- 
reggiare; Fr. faire du bruit tievant ou aupres, 
retentir; Hisp. Jiacer sonida al rededor, 6 area, 
6 contra; Germ, bei oder gegen elivas rauschen,- 
horen,-eridnen lassen; Angl. to make a noise 
at, against, or before, harass with clamour ^ be 
obstreperous). 

I.) Proprie occurrit — a) Absolute. Liv. 21. 
56. ad fin. Nihil senscre Pceni, obstrepente plovis. 
Horat. Epod. 2. 27. Fontesque lympbis obstre- 
punt mauanlibus: Somnos quod invitet leves. Pro- 
perl. 4. 4. 3, Lucus erat felt k bederoso consitus 
antro: Mullaque nalivis obslrepit arbor aquis. 
Suelon. Aug. 94. med. Obstrepentcs forte ranas 
silere jussit. Seneca (Edip. 454. (iarrula per ra- 
mos avis obstrepit, Ovid. 4. Met. 391. Tympana 
quum subito non apparentia raucis Obsirepuere 
sonis. Slat. 11. Theb. 247. pulsis exercilus obstre- 
pit armis. — De iis, qui queruntur, et lugent. 
Seneca Here. OSt. 759. fata ne, mater, lua Privata 
eredas, jam genus totum obstrepit. Hunc, ejuUtu 
quein gemis, cuncti gemunt. — b) Cum Dativo. 
Horat. 2. Od. 18. 20. Mare Bajis obstrepens. Liv. 
22. 50. Per hos, qui inordinati atquo incompo- 
sfti obstropunt portis, erumpamus. — c) Passive. 
Ovid. 6. Fast. 9. secetuj ab omni Voce locus, si 
non obstreperetur aquig. 

II.) Translate, <f 1. Est loquentem aliquem ob- 
turbare, interrumpere strependo, slrependo impe- 
dire, quominus loquens audiatur vel oratiooera 
prosequalur, interrompere, frastomare, soverchia- 
re slrepitando, schiamazzando: ad rem Quintil. 
6. 4. 11. Obstrepere ingenti clamore et medios 
sermones intercipere. — a) Cum Dativo. Liv. 1. 
40. ad fin. Primo uterque vociferari et ceriatim 
alter alteri obslrepere. Cic. 3. Oral. 13. 50. Tao- 
ta iusoleutia est ac turba verborum, ut quodam- 
modo ipsi sibi obstrepere videantur. Ovid. 11. Met. 
17. Baccbci ululatus Obstrepuere sono citharas. — 
Et passive impersonaliter. Liu. 3. 49. In contio- 
nero Appius adscendit. Sequuntur Horatius Vale- 
riusque. Eos contio audit: deceraviro obstrcpilur. 
— b) Absolute. Sail. Cat. 31. Kritz. Ad haec 
maledicta alia quum (Calilina) adderet, obstrepe- 
re omnes, hostem atque parricidam vocare. Tibull. 
2. 1. 84. palam pecori, clam sjbi quisquo (deum 
Amoretn) voccl: Ant etiam sibi quisque palam, 
nam turba jocosa Obstrepit et Phrygio tibia curva 
sono. Quinlil. 12. 6. 5. Adversariug obstrepit.— 
Similiter de abstraclis. Curt. 4. 9. ad fin. Rex 
monere, ut satis haberent arma relinere tmilites 
per Tigrim vadentes), cetera se redditurum. Sed 
neque consilium, neque imperium accipi poterat. 
Obstrepcbal bine metus; prater hunc, invicetn na- 
tanlium mutuus clamor. Id. 8. 1. ad fin. Turn 
vero Ptolemseus ct Perdiccas genibus advoluli o- 
rant, ne etc. Sed cUuscb erant aures obstrepente 
ira. Id. 6. 10. circa med. Scelerali conscicntia 
obstrepente dormire non possunt. — Sic de sono. 
Id. 6. 9. sub inil. Fremitus uadique iodignantium 
querenliumque tola contione obstrcpebat. h. e. ve~ 
benicdter slrepcbat, circumsonabot. Seneca Ep. 29. 
tn /in. SI te videro eclebrein aecundis vocibwa 
vuigi: si, intrante le, clamor, plausus, et panto- 
mimica ornaments obslrepuerint, elc. risuoneran- 
no. — c) Passive. Cic. Marcell. 3. 0. Tamen 
ejusmodi res, etiam quum legunlur, obstrepl cla- 



OBSTRICTE 

more mililum videntur, et tubarum sono. Vol. 
Max. 8. 15. n. 8. Quae in Cn. Pompejum et am- 
pla et nova congesla sunt, hinc assensiooe favo- 
ris, itlinc fremitu invidise litterarum rnonumentis 
obsirepunlur. — d) ImpersonalHer. Plin. 9. Ep. 

13. ad fin. Incipit respondere Vejento: nemo pa- 
lilui, obtiirbatur, obstrepitur. % 2. Hem est in- 
commodo esse, obtrectare, detrabere, adversari. 
Cic. 5. Fam. 4. Sermoncs eorum, qui hac iter fa- 
ciebant, animuni tuum immutatum significabant: 
quae res fecit, ut tibi lilteris obsirepere non au- 
derem. h. e. incommodo tibi esse. Seneca Here. 
Fur. 1031. Remove parentem, ne tuae laudi ob- 
strepat. Flor. 4. 2. Cato adversus poienies semper 
obliquus, delrectare Pompejum, actisque ejus ob- 
strepcrc. Id. 2, 19. Ne scelera virtutibus obstre- 
pant, scparatim profcreotur. Geii. 6. 2. Iluic de- 
flnilioni ita obstrepunt. — Per catacbresin dicilur 
de lumine. Plin. 11. Hist. nat. 37.55. (148). de 
pupilla oculi. Aliis nigri, aliis ravi, ol lis glauci 
colons orbibus circumdalis, ut habili miitura et 
accipiatur circumjecto candore lux, et temperato 
repercussu non obstrepat. h. e. non prsestringat 
et visu irnpediat. 

OBSTRICTE, adverb, arete, obstringendo Oc- 
carrit tantum Comp. Obstriclius apud Augustin. 

2. Civ. D. 24. Ut-per base ipsis etiam daemonibus 
rnulio obstrictius subderetur. Adde eumd. ibid. 28. 

OBSTRICTUS, a, um. V. OBSTRINGO. 
OBSTRICTUS, us, m. 4. Seneca 5. Qucest. nai. 

14. ad fin. fer base loca quum se, exilum quaerens, 
spiritus torsit, accendot flammam ipso obsiriclu, 
necessc est. h. e. ipsis locorum angusliis, quibus 
veluti obstringitur. Al. reclius leg. affrictu, quain 
voccm vide. 

OHSTRIGILLATOR vel obstringillator, oris, m. 

3. obstans, morstor, reprebensor. Varro apud Non. 
p. 402. 18. Merc. jEmulus illius artis, et obslri- 
gillator. 

OBSTRIG1LLO vel obstringillo,, as, avi, atum, 
are, a. 1. Apud Non. semper est obstringillo, pro- 
baole cl. Vahlen., Ennian. poes. reliqq. p. 155. 

— Ratione habila etymi, dicunt esse a slrigilla, 
quod in Gloss. Phil-ox. exponitur £u« rado: aut 
a strigo, quiesco, slo: unde obstrigitlo, obslo: aut 
demum ab obstringo, quod mihi rectius vidctur. 

— Obslrigillare est obstare, obsistere, officerc, o- 
stare, opporsi, impedire; ita enim Non. p. 147. 9. 
Merc. Ob s t rigi I lare obstare. Gloss. Philox.'Av- 
T£X07i<i>, obstrigillo, obtrecto, officio. Ennius apud 
Non.loc.cit. Reslitant, occurrunt, obstant, obslri- 
gillanl, obigitant. Varro i. It. R. 2. 24. Tu in- 
vides lanto sgriptori, et obstrigillandi causa Salinas 
reprebeudis. Id. apud Non. loc. cit. Lei Deque in- 
nocent! propter simultatem obslrigillat, neque no- 
cenii propter amicitiani ignoscit, et ibid. Ut iili re- 
nunciaretur se obstrigillaturuni, ne triuntphus de- 
cernerdur. Seneca Ep. 95. de facie viri boni. 
Nemo non amore ejus arderet, si nobis iliam vi- 
dcre contingeret. Nunc enim mulia obstrigillant, 
et aciem noslram aut splendore nimlo repercu- 
llunt, aut obscure relincnt. Alii leg. obsigillant. 

OBS TK I GILL US, i, m. 2. Obstrigilli, inquil Isid. 
19. Orig. 34., sunt calcei, qui per plantas consuli 
6unt, et ex superior! parte corrigia trahitur, ut 
consiringatilur; unde et nominantur. Ita etiam 
Salinas, in Solin. per conjecture m legit in Plinii 
verbis, qua? in voce OBSTRAGULUM attulimus, 
eique et Grcevius assenthur. Verum priorem earn 
lectionem tuenlur Harduinus et Sillig. editis li- 
bris omnibus, et pluribus etiam MSS. 

OBSTRINGO, stringis, strioxi, strictum, strin- 
gere, a. 3. (ob et stringo). Part. Obstrictus in o- 
mnibus paragr. et in Qn. — Obstringere est ob- 
ligare, cireum vel supra ligare, conslringere, cir- 
cum stringere, devincire, xa.zah'itit (It. legare, 
stringere oWintorno o sopra; Fr. Her, attacker 
sur, a, autour; Hisp. liar, atar, enlazar al re- 
dedor, cerca, sobre; Germ. an~,oder vorbinden, 
binden, befestigen, festbinden; Angl. to bind fast, 
tie. hard). 

I.) Proprie. ^ l.Strkto sensu est aliquid ali- 
cui rei obligare, attaccare, ftrmare. Plaut. Au- 
lul. 2. 4. 23. Foliem obstrlngit ob gulam, ne quid 
aniroas amiltat. Val. Flacc. 7. 602. tauros obstrin- 
gere aratro. % 2. Latiori sensu est aliquid aliqua 
re circumligare, constringere, vlncire. Plaut. Au- 



— 448 — 

ul. 1.1. in fin. Meum laqueo collum quando ob- 
strioiero. Colum. 4. R. R. 29. 10. Vinquli ge- 
nus ad insitionem non unum est: alii virnioi- 
bu9 obstringunt etc. — Similiter absolute Plaut. 
Amph. 3. 2. extr. Amphitruonem collo h|c ob- 
stricto trabam. Horat. 1. Od. 3. 4. Ob'strictis 
aliis praster Iapyga. h. e. conslrictis et coercilis 
aliis veutis. Ammian. 30. 6. Tamquam ictus e 
cajlo, vitalique via voceque simul obstricta. — Et 
figurate Flor. 4. 11. Purpurea vestis ingentibus 
obstricta gemrnis. affibbiala. 

II.) Translate es,t devincire, o^iigare, constri- 
ctum tenere, obbligare , legare moralmente, far 
sua. — a) In bonatn partem. — De horru'nlbus. 
Cic. Plane. 30.72. Maximis beneficii virtculis ob- 
strictus. Id. Ctuenl. 66. 190, Ddnis mulitfbribus , 
spe hereditatis aliquem obstri'ngere". Id. Cael. 32. 
80. Quern si vobis, si suis corfservatis, addictum, 
deditum, obstrictum vobis. ac liberis veslris habebi*--. 
lis. Caes.i. B. G. 9. Quaniplurimas c'^vitatcs suo sihi 
beneficio habere obstrictas voiebat. Rursus Cic. 3. 
Fam. 18. exlr. Te ita exislimar,e volo, quibuscum- 
qne officiis ALticum obstrinxeris,. iisdem mc tibi 
obligatum fore. Inscript. apud Gruter. 408. 1. vt 

QVAMVIS ADMODVM ADVLESCKNS, SKMLIBVS TAMES 
AC PBRFECTIS OFKItlBVS AC FA'CTtS PATR1AM SVAM 
KOSQVS IKSVl'EB S1BI VMVERSOS OB^TRIMXKRIT, — 

Cic. 2. Phil. 33. 83. et 2. Or\t. 6/j . 2QS. Ob- 
strinxisti populum Romanum religion*. Sit - Id. 12. 
AU. 43. Obstrictus religione. ,tl Tac 12. Ann. 
34. Religione obstringitur miles, non telis, non 
yulneribus cessurum. h. e. juicjurando pollicetur, 
con giuramento s'impegna. Cees. 1. B. G. 31. 
Obstringere civitatem jurejurando. Sic Justin. 14. 
4. 3. Obstrictus jurejurando. Cic. 2. Invent. 45. 
132. legibus. Cres. \\ If; C. 17. fide, impegnaio. 
Cic. Pis. 13. 29. fade re. Sic Tac. 1. Hist. 54. 
Obstringuntnr inter sc tacito fcederc le^iones. si 
collegano. Id. 15. Ann. 53. Malrimonio*»b5triD- 
gcrc se alicui. legaisi in matrimonii). Cic. 6. Alt. 
1. ante med. Sex libris, tamquam praedibus, me 
ipsum obstrinxi. Id- H- Fam. 10. ad fin. Obstrin- 
gere aliquem are alieno. Seneca 6. Benef. tt. 
aliquem debilo. renderlo debitors. Suetcm. Cu? s - 
27- Obstrictus fenore. Claudian. 3. Rapt. Pros. 
203. nee limina virgo Linquere, nee virides aude- 
bat viscre sellus, Prasceptis obstricta tuis. Cic. 
Ca?l. 19. 47. Obstriclum voluptatibus tetieri. 
Tac. IS. Ann. 48. Nulla necessitate obstrictus. 
costretto, aslretto. — Hue referri potest et itlud 
Senec. Again. 276. Obstrictus conjugi animus, sog- 
getto, addictus. — De abstracts. Plin. 4. Ep. 13. 
sub fin.; et Plin. alter 7. Hist. nat. 1. 1. <8). 
Obstringere alteri fiilern suam. impegnare. ct Ju- 
stin, a. 15- 14. Proditionis pnemium cum XerSe, 
nuplias filiaB ejus paciscitur, redditis caplivis, ut 
fides regis aliquo beneficio obstringcretur. — Cle- 
mentiam suam obstringere crebris orationibus, 
apud Tac. 13. Ann. 11. profiled se dementia u- 
surum, — b) In matam partem. — • D« hornini- 
bus. Aliquo se crimine obstringere, est far si reo, 
alltgarc, adstringere se crimine. Cic. 11. Phil. 12. 
29. Ncfario patriae sc parricidio obstrinxit. Sic Id. 
Sull. 2. 6. Obstrictum esse patriae parricidio. Id. 
3. Verr. 3. 8.; ct Coss. 2. B. C. 32. Qui se tot 
sceleribus obstrinxerit. Liv. 26. 48. ad fin. Ob- 
stringere perjurio non se solum suumque caput, 
sed signa militaria et aquilas, sacramentique reli- 
gionem parali. Tac. 4. Ann. 57. Princtpem socie- 
tate sceleiurn obstringere. — Kt cum Ccnitiio. Sa- 
binus JCtus apud Gelt. II. 18. in fix. Qui alie- 
num jacens lucri faciundi causa suslulit, furli ob- 
stringitur. — b)De abstracts. Conscientia aliquem 
obstringere, apud Tac. 4. Hist. 55. ad se tra- 
here, conscium conjurationis faciendo. — Hinc Part. 
praster. pass., cujus plurima exempla retulimus, 

Obstrictus, a, um, adjective quoque orcurrit, 
unde (^omp. Obstrictior apud Paulin. carin. 24. 
Nat. 9. S. Fel. 145. nemo obstrictior est me De- 
bitor huic. 

OBSTRUCTiO, onifi, f. 3. eufpa^:?, actus ob- 
slruendi occludendique. 

I.) Proprie. Arnob. 2. 28. Animae sciuDt, doctis- 
sim&s se fuisse, el objtructione corporum amistsse 
quae noverant? 

II.) Translate. Cic. Sext. 9. 22. Etenim ani- 
mu+ eju9 yultu, Qagilia parielibus tegebanlur: sed 



0BSTRU0 

hasc obstructio nee diuturna est, nee obducta ita, 
ut curjosis oculis perspici non possit. queslo chiu- 
dimento, o coprimenlo. 

OBSTRUCTCS, a, um. V. OBSTRUO. 

OBSTRCDO, (lis, etc. V. OBTRCDO. 

OBSTRUDULENTUS, a, um. T. OBTRUDU- 
LENTUS. 

OBSTRUO, slrCis, struxi, slruclum, struere. a. 
3. (ob et struo). Opstruo pro obstruO. V. dicta 
in ABSIS. — Part. .Obstruens I. 1.; Obstructus 
I. 1. et II. 1. £.; Obslructurus I. 2.; Obstruen- 
dus 1.2. — Obstruere est aliquid ex adverso strue- 
re, aliquid contra aliquem struere, alque adeo 
slruendo ct infcdificando rlaudcre, aufpattw (It- 
costruire, fabbrienre di f route, chiudere, turare 
con muro od ollra; Fr. construire devant, mu- 
rer, obstruer; Hisp. construir delanle , murnr; 
Germ, entegegenbauen, daher verbauen, ver stop- 
fen, verrammetn, versperren, unzugdnglich ma- 
chen; Angl. to block or shut up. stop up by 
building against, barricade). 

I.) Prolific. ^ 1. Generalim. Liv. 38. 29. In- 
tcriorem semper juxta valiJum pro dirulo obslruen- 
tes muruni. Id. 5. 1. in /in. I'rons castrorum in 
Etruriain spectans, auxiliis, si qua forte veiiirenl, 
obstrucbatur. Ovid. 3. Met. 570. quarumque tra- 
bes obsirurtnque saxa Icnebant. h. e. slruendo op- 
posite. — Cent. t.li. C 27. Ne inilites oppidum 
irrumperent, portas ubstruil, vir-os pluieasquu in- 
■iediflcat. et 5. B. G. 49. Poll* obstruct* c* J pi- 
le. Cf. Sit. It. 11. 197. hoslis adire Si parat, ob- 
structas replete cadavere portas. Nepos Puusan. 
5. Hinc ne exire possit, stalim ephori valvas ejus 
adis obstruxerunl. murarono. Sueton. C'a's. 8S. 
Curiam, in qua occisus est, obsliui ulacuh. far- 
ro 1. R. R. 4. 5. Obslruclte fenestrae. Inscript. 
opt. notac apud Gruter. 207. col. 2. OS him t r 
FBhES-niAS paihetem {lege parietc) ofstkvito. 
^ 2. Speciatiin obstruere lu mini bus vicini est a.- 
diflcando, et allius tolU'iulo fabricam , luiiiinibus 
vicinarum apdium officere, forrp il tume. Cic. Dom. 
44. 115. Primo, se luminibus ejus e^sc obslructu- 
rum, minabalur. — llinr jus luminum oh&lruen- 
dorum redimere est suluta pecunia a wdno iru- 
[)etrare, ut ipse feneslram aliquam sux donius, 
unde in pruxiiuam isdcm pr«*iii'Ctus est, otistrui 
sinat, licet Icgilimum inter ambas spaliutn l quod 
ex Paul. Diac. p. 5. 4. Mvil. est dun rum pedum 
ct semis) intermissum sit. Inscript- anud //. Gua- 
rinium Comment, in vet. monmn. t. p 6i. dvvjj- 
Vrrvl IVBE UILVMIO E"t i>. n. ivj. lvmim h obstbve\- 

DORVM H6. CP CD Cl'J REDEYUR^T PAB1KTEM- 
QVE PR IV AT VM COL. VEX. COR. VSUVK AU TECS LAS 
FAClVSn\M COKRARVNT. 

II.) 'r' an< ' ale cst elaudere, occludere, clamleii- 
do impedire, pronibere. ^ 1. I)c rebus pb\sici<. 
Cic. Fat. 5. 10. Stupidum e-se Socratcm di\it, 
quod jug ul a coneavn non habeiet: dbstructas eas 
partes et obluralas esse dicclvit. Plin. 17. /list, 
nat. 14. 24. (Hi). Duo imbrices utrimque terra 
obstruct!. Ccus. 3. B. C. 48. Omnia flumitia et ri- 
vos, qui ad mare pertinebant, Caesar aut avertc- 
rat, aul magnis operibus oburuxeirit. Cf. Sit. It. 
13.743. refluunt obstruct! slra^ibus onmes. Auct. 
B. Alex. 19. I.apidibu?- aliquid opplere at que ob- 
struere. Ovid. lb. 617. Obstructoque fa mem pa- 
naris limine lecti. Plin. 31. Hist. nal. 3. 2«.(49). 
Aquarum venas obstruere. — Obstruere. aures sur- 
dum fa cere. Seneca 3. Benef. 17. An lu infelicem 
vocas, qui caret acie oculorum, cujus aures mor- 
bus obstruct? Cf. Sil. It. 12.210. Vinccbit cla- 
more tubas, vocisque vigore Quamvis obstructas 
S3EVU5 penelrabat in aures. — Similiter Cic. Brut. 
4. 16. Omnis aditus obstructus. Cf. Plin. 11. Hist. 
nat. 7. 6. (16). Omnes frigoris, aut injuiire aditus 
obstruere. Cic. Select. 20. 75. Duo Scipioues, qui 
iter Prsnis vel corporibus suis obstruere volue- 
runt. Justin. 24. 7. 3. Interjecta node, vias, qu« 
tunc pateant, obslrudum iri. ^ 2. Iutellectuali 
et morali ratione. -- a) Metaphors ducta a su- 
periori paragr. I. 2. Cic Brut. 17. 66. Catonis 
luminibus obstruxit baec posteriorum quasi exag- 
gerala altius oratio. /'. LUMEN. — b) Mctapho- 
ra ducia a superior! paragr. II. 1. Virg. b. .En. 
440. placidasque viri deus obstrult aures. Cf. Sit. 
It. 17. 83. Sic Lalius pennixta minis, at cassa 
movebat Uudor; nam surdas conjux obslruierat 



OBSTRUSIO 

aurcs. V. loc. Seneca et SHU supr. allatum sub 
II. 1.; et Ammian. 27. 11. ad fin. — c) Gene- 
ral! m. Plin. 35. Hist. not. 10. 36, (102). Tradi- 
tur madidis lupinis vixlsse, quoniani sirnul et fa- 
mem suslincrenl et shim, ne sensus nimio dulce- 
dine obstrucret. Cic. 4. Acad. (2. pr.) 3. 7. O- 
mnis cognilio multis est obstructa difficuUatibus. 
Tac. 3. 7/ist. 21. Is terror obstructas mentes con- 
siliis duds aperuit. Cic. Suit. 28. 79. Mamie com- 
muncm arccm bonoruoi, obslruite perfugia impro- 
boruni. 

OnSTRO'SlO, onis, r. 3. Oslruzione, idom fere 
ntque obslructio. Ccei. Aurel. 2. Acut. 37. anle 
med, Probandam aspcrgincm, quae suo frigore ac 
propria virtutc vel obslrusiono constringat, indi- 
i-amus. Theod. Priscian. 4. p. 316. bis retro ed. 
Aid. Ileoj) fieri humore generato dixit in ore eo- 
li, lbjuidcrum homorum obstrusione. et infra. In 
obstrusionc vcn.?, quae ex cordc' suniit inilium. 
OBSTRCSUS, a, utn. P. OBSTRUDO. 
OBSTUPEfAcIO, facis, Kci, factum, fScerc, a. 
3. et pa>«. Obslup&fio, (is, (actus sura, fieri, (ob- 
slupesccrc et facio), V. infra sub I. et II. Part. 
Obstupefaclus , quod per tmesin dividitur apud 
('ommodian. 25. 13. Obstupc jam fact us. P. si- 
milcm tmosin in CEREBRUM, CONSUEFACIO el 
KXC4NDKFAGIO. — Obslupcfocerc est stupidum 
reddere, ;xitXtJttm (It. stupe fare, rendere stupi- 
do; Pr. etfiurdir, frapper de stupeur, rendre slu- 
ptfaU ; H isp. alurdir, kacer espaniado, asombra 
do; Germ, stulzig machen, in Erstaunen setzen, 
betiiuben, sinnlos , gefuhllos machen; Angl. fo 
astonish, amaze, confound, stttpify). 

I.) Propric. — a) Aetna forma. Ter. Phorm. 
2.1. 54. cum timiduui obstupefecit pudor. Liv. 2. 
10. Ipso rniraculo audaciae obstupefecit hostes. Id. 
23. 38. Nisi metus mccrorem obstupefaceret. Tac. 
4. Hist. 72. Nee perindc periculum aut metus, 
quam pudor ac dedecus obslupefecerant. — 6) 
Part. Obstupefactus apud Cic. 2. Cat. 7. 14. Ob- 
stupefaclus ac perterritus. Id. Dejot. 12. 34. Ob- 
stupefaclis hominibus. Liv. 5. 39. init. Gallos quo- 
que velut obslupefaclos miraculum victorias lam 
rcpcnlime tenuit. Tac. Agric. 18. Obstupefacti ho- 
lies. Val. Max. *. 8. n. 6. extern. &t nimio hau- 
stu rigoris obstupefactis nervis, ac torpore bebeta- 
tis artubus. Trebell. Gallien. 9. Nee tamen Gal- 
lienus ad lalia movebatur, obslupefaelo volopta- 
libus cordc. — c) Passive. Dictys 4. B. Trojan. 
21. A^nonen, viso cadavcrc Alcxandri, adeo com- 
motain, uli amissa mentc obslupefieret. 

II.) Translate. Capetl. 1. p. 19. Sol rosulenti 
splcndoris gratia loiain aula ipsius curiam, obstu- 
pefaclis ceteris ornalibus, luminavit. h. e. obscuris 
factis. 
ORSTUPEF ACTUS, a, um, et 
OBSTUPEFlO, fis, etc. V. voc. pra?ced. 
OBSTUPENDUS, a, um, pariicip. ab obslupeo, 
qui admiration! est, stupendo. Ilinc Cassiod. 6. 
Pariar. 23. Inter cetera vetustatis invenla et or- 
diiiaiarum rcrum obstupenda prceconia, hoc cunctis 
iaudibus mcrctur efferri. 

OBSTUPESCO vel obslipesro. pescis, pui, pe- 
scere, n. incboat. 3- (ob el slupesco). Lexicographi 
ponunt Obstupeo, es, unde est obstupui, sed ce- 
teroe voces inde dermis adhuc carenl exemplu: 
hinc obslipesco tenendum est pro obstipeo, quod 
P. loco suo. — In p'eiisque MSS. el editionib. 
apud riaut. Fern. 1. 2. 4a., Tc. Andr. 1. 5. 21. 
et Adelph. \. i. 3. legitur obslipui. V. OBSTI- 
PEO. — Obstupescere est stupidum fieri, i%nhr;r- 
To/j;at (It. di venire stupido, islupidire; Fr. $'<•- 
tovrdir, padre le sentiment, deveni insensible; 
Hijp. alurdir sr } entorpecerse; Germ, gefuhllos, 
beldubt wet den, erstarren; Angl. to be astoni- 
shed or amazed, become sense lessor dull). 4 *• 
Generaiim. Varro 3. H. R. 16. 35. Apes si mul 
so sunt usporsa?, propter odorem avidius applicant 
s>! aiquc obslupescunt potanles. Plin. 36. Hiit. 
T.al. 7. 11. (,56\ Obstupescit corpus, nee sentit 
i ruciatum. Scribon. Compos. 11. Capitis dolorem 
tollit-torpedo viva nigra, imposita eo loco qui in 
u'oiorc es'., doner, dcsinal dolur et obstupescat ea 
pars. Pelarjon. J'cterin. 17. a med. Si frigore ma- 
xillae obslupuerint. h. e. obriguerint, istupidiscat 
no pel f'reido. — Ter. Andr. 1. 5. 20. Id mihi 
visus'si dicere: Abi cito el suspends te. Obstu- 
To«o III. 



— 449 — 

pui: censen'me Ter bum potuisse ullum proloquIT 
Id. Adelph. 4. 4. 3. Membra metu debilia aunt, 
animus timore obstupuit. Cic. 2. Divinat. 23. 50. 
Ejus aspeclu quum obstupuisset bubulcus. Id. 3. 
Cat. 5. 13. Argumenta atque Indicia sccleris-cer- 
tiora color, oculi, vultus, taciturnitas. Sic enim 
obstupuerant, sic terrarn intuebantur, etc. Pirg.2. 
A2n. 774. Obstupui, steleruntque comae, el vox 
faucibus hsesit. Adde enmd. ibid. 120. Liv. 34. 

27. ad fin. Hoc terrore obstupueranl mullitudinis 
animi ab omni conatu novorum consiliorum. Id. 
39. 50. Obstupuersnt ad magnitudinem pristinas 
ejus fortunae virtulisque. ^ 2. Speciatim vel trans- 
late lit .1 1 i i s placet, est vehementer admirari. — 
n) Absolute. Cic 5. Alt. 21. ante med. Ob haec 
benpflcia, quibus illi obslupescunt, nullos honores 
mihi, nisi verborum, decern! si no. Id. Star cell. 9. 

28. Obstupesccot pbsleri, iriumphos audientes ct 
legentcs tuos. — b) Cum Acrusaliio aelivorum 
more. Cassiod. 2. Pariar. 39. Sed non his tan- 
turn benefit- iis Antcnorea terra fecunda eat; infert 
et alia, qua? multo grandius ohstupescas. 

OBSTOPlDUS, a, um, adject, stupido, stupidus, 
aut valde stupidus. Plant- Mil. .9 tor. 4. G. 39. quid 
adstitisti, obstuptda? cur non pultas? Getl. 5. 1. 
in fin. Consiluisse universos, quasi attonitos el 
obslupidos. Apul. 1. Met. sub fin. Conslernatus ac 
prorsus obstupidus. 

OBSTL'PRATUS, a, um, pariicip. ab inusit. ob- 
stupro: stupralo, stupro corruplns. Lamprid. Corn- 
mod. 3. Appcllatiis a mim'ts, quasi obstupratns. 

OBSUFFLO, as, are, a. 1. iosufflo. Quintii. de- 
clam, de tribuno Mariano, 7. Enititur do pro- 
pinquo tuo etiam confusionis ncbulam obsufflnre. 
OBSUM, Qbes, obfOi el offui, dbesse, n. anom. 
(ob et sum). Antiqua fu'.uri forma obescel afTertur 
a Paul. Diac. p. 18S. 9. Mull. Obescct obcrlt 
vel aderit. — Part. Offuturus. ~~ Obesse, contra- 
rium Tto prodesse, est nocere, damnum affcrre, 
quasi contra esse, obstarc, j3XairTw (It. nuocere, 
danneggiare, pregiudicare; Fr.etre nuisible, cau- 
ser dulort, porter prejudice; Hisp. eslar danoso, 
nucir, danar , perjudicar; Germ, entgegen, km- 
derlich sein, schadeii; Angl to hinder, hurt, be 
prejudicial to). Occorrit — a) Cum opposito 
prodesse. Ennius opud Cic. i. Divinat. 31. 66. 
Men obesse, lllos prodesse; me obstare, illos ob- 
sequi! Plaut. Ca.pt. 3. 5. 48. Nunc falsa prosunt. 
hr. at tibi olieruot. Ter. Hecyr. 3. 5. 13. id quod 
reliquit, profuil. t.k. ininio obfuit. Cic. 1. Oral. 
26. 122. Fuit mirificus quidam in Crasso pudor, 
qui tamen non modo 000 obesset ejus oration!, 
sed etiam probitatis commendatiooe prodesset. 
Ovid. 5. Trist. 1.08. vel totos totle libello*, Hoc, 
mibi quod pTOdest, si tibi, lector, obest. — 6) 
Sine opposito. Ennius apud Cic. 3. Tusc. t2.26. 
Not tie, bospites, ad me adire! illico istic ! Ne coo- 
tagto mea bonis umbrave obsit. Ct'c. 4. Herenn. 23. 
33. Subjicimus id, quod nobis adjumento futurum 
sit, aut ofluturum illis e conlrai io. Nepos Datam. 
7. exit: Non multum obesse multitudo hostium 
sua paucilaii posset. Ovid. 7. Met. 562. obsunl 
auctoribus artes. et 11. ibid. 320. an obest gloria 
multis? Obfuit huic certe, quae etc. — c) Cum 
Infinito, quod substanlivi nominis vicem gcrit. 
Ovid. 4. Fast. 755. nee, dum degrandir.at, obsit 
Agresti Tano supposuisse pecus. 

OBSt'O, stiis , siii, sutum , sucre, a. 3. (ob el 
suo). Part. Obsutus 2. — Ob-uere ^f 1. Stricto 
sensu est oircum sue re, cucire alp in tor no. Ovid. 
2. Fast. 577. quod acu trajecit abena, Obsutum 
maenae torrct in igne caput. *f 2. Lstiori sensu 
est simul suere, atque adeo claudere, occluderc. 
f'irg. i. G. 301. buic geminae nares et spiritus 
oris Multa reluctanti obsuitur. Est qui leg. ob- 
struitur. Sueton. Tib. G'<. Obsuta Icctlra. h. e. 
elausa. A3, atiter leg. Id. Rhtt. i. extr. Sporla 
auri obsuta. 

OBSl'RD.iTUS, a, um, pariicip. ab inusit. ob- 
surdare, surdus factus. Avgnstin. in Ps. 57. 15. 
V.i ipsos Oioerelicos) invenimus esse serpen les in- 
dignationc obsurdaios, noletites audirc rnedtcamen- 
tum i sapientP, 

OBSURDfiFAClO, TSiis, feci, faccre, a. 3. sur- 
dum fact-re. Auguslin. contra Faust. 33. 6. ()uos 
contra le.siimonia Seriptutaruin obsurdefecit in!- 
quitas. 



OBTEMPERO 

OBSURDESCO, descli, dQi, deicere, n. Incboat. 
3. (ob et surdesco). Part. Obsurdescens. II. — Ob- 
surdescere est aurdum fieri, divenire tordo, iitxto- 
ipou^at. 

I.) Propria. Cic. 6. de republ. 18. Hoc tonitii 
completas aures obsurduerunt. 

II.) Figurate. Cic. Amic. 24. 88. Obsurdeiri- 
mus tamen, nescio quomodo, nee ea , quas ab ea 
(rwifurn) monemur, audimus. ^mmt'on, 19. 12. 
med. Qui (imperator) ut erat angusli pectoris, 
obsurdescens io aliis eliam nlmium serlis, in hoc 
titulo ima, quod ajunt, auricula mollior ct tuspi- 
cax et minutus, acri felle concaluit. Auguttin. 19. 
Civ. D. k. Si obsurdescat sapiens. 
OBSUTUS, a, um. V. OBSUO. 
OBTECTUS, a, um. V. voc. ieq. 
OBTEGO, tggis, tcxi, tectum, Wgcre, a. 3. (ob 
et tego). Obiigo pro o6(ego legitur spud Plant. 
Most. t. 3. 8. V. sub I. — Part. Obtegeni II.; 
Obtectus I. et II.; Obtegendus I. — Obiegere est 
contegere, obducerc, xataxa'Xu'irTti) (It. coprire; 
Fr. cotivrir; Hisp. cubtir; Germ, bedecken; Angl. 
to cover, hide, conceal). 

I.) Proprie. Cato It. 71. 40. Insuper lingua bu- 
bula obtegito, si pluat, ne aqua in librum perma- 
net. Plant. Most. 1. 3. 8. In pectus fomor) pcr- 
pluit raeura, neque jam unquam obtigere possum: 
Madent jam in corde parietes. At. leg. obiegere. 
Ca3s. 3. D. C. 19, Quorum medtani ora'ionem ln- 
terrtimpunt undique tubito tela imreissa, qua ille 
obtccius armis mllltum viluvit. Cic. Sexl. 35. 78. 
In comitio jacuit, acque servorum et llbortorum 
corponbus obtexit. Phisdr. 5. 5. slmulans «e ie ve- 
stimeniis rusticus Poreellum obiegere. Cobim. 3. 
/(. It. 13. 10. Et quod durum est, summls glaa- 
bia obtegatur. Pirg. 2. JBn. 300. arborlbusque 
domus obtecla recesstt. Celt. 3. 22. Os obtegeo- 
dum , fauces velandar. Sueton, Tib, 08. Capllto 
(erat) pone occipitium submisstore, ut cervlcem 
etiam obtegeret. Sil. It. 15. 670. ct obicctus se- 
nium fera praslia mlscet. h. e. galea canlllem abs- 
condens. 

II.) Translate. Plaut. Trin. 3. 2. 23. Nunc te 
boc pacto credli poase obtegere errata? Cic. i. 
Att. 18. Qui me amet, qui sapUt, quotum ego 
colloquar, nihil Angara, nihil disslmulem, nihil ob- 
tegam. nienre celi. Id. Valin, 5. 11. Ut adoleacen- 
tiae turpitvido obacuritate et sordibus tuli oblega- 
tur. Id. Ccel. 18. 43. Vitia multis virtu lib us ob- 
tecla. Sueton. JVer. 29. Dhsimulare vltium et 
callldllate obtegere. Tac. 4. Ann. 19. Scelera nu- 
peT reperta priscis verbis obtegere. Sil. It. 8. 44. 
Multa retro rerum Jacet, atque ambagibus as?! Ob- 
tegliur densa caligine mersa vetustas. — Part. prw*. 
cum Genitivo apud Tac. 4. Ann. 1. Aoimus audai, 
jul obtepen?, in alios crimlnator. 

OBTEMPERANTER, adverb, obedienter. if. 
Aurel. apud Fronton. 5. ad M. Cces. (edeote ite- 
rum A. Maio) ep- II. Caluit et bodie Faustina: 
sed aequiorem animum mihi faclt Ipsa, quod ie 
tam ob'.emperanter nobis accommodat. Prudent. 
2. irepi oraf. 112. Obtemperanter annutt. 

OBTEMPfiRANTlA, «, f. 1. obtemperatlo. 
Gloss. Cyritl. nji&otf^ia, obtemperantia, obe- 
dienlia. et alibi. Utt^ra , suadela, obtemperantia. 
et alibi. Treaxoii, obauditio, obtemperantia, ob- 
sequlum 

OBTEMPERATlO, Onis, f. 3. ubbidienza, una- 
xc>}, obedientia. Cic. i.Legg.ib. 42. JuslHia est 
obtemperatlo acrlptis leglbus, in*litot"tsque popu- 
lorum. 

OBTJEMPfiRATOR, Otis, m. 3. qui oblemperat, 
obediens. Augustin. in Ps. 13 . 1. Vcneralores 
nominis sui, obtemper:tores mandati sul id docet, 
ut etc. 

OBTEMPERO vel optempero, as, 5vi, atum, are, 
n. 1. (ob et tempero). Part. Obtemperans et Ob- 
temper a tm us sub a. ■ — Oblemperare (ex ob pro 
ad et tempero, quasi ad alterius voluntatem se 
lemperare) est morem gerere, obscqui, obedire, 
Trpoos'^w (It. obbedire; Fr. oblemperer , obeir , se 
pre ter ; Hisp. ofcfemperar , obedecer; Germ, zu 
Willen sein, willfahren, gehorchen; Angl. to ob- 
ey, comply with, submit to, obtemperale). Oc- 
currit — a) Saepissime cum Dallvo. Cic. pro leg. 
Manil. 19. 56. Sed tamen In salute commuoi Idem 
populus Romanus dolorl suo maluit, quam audoft- 

57 



OBTENDO 

tali vestra? obtempeme. Id. 2. Fam.7.Te audi, ti- 
bi obtempera. Id. 2. Tusci.it. Qui obtemperet 
ipse sibi, et decrelis suis pareat. Id. Plane. 39. 
94. Cum tempestate pugnecn peticulose potius, 
quam illi obiemperem et paream? Attct. B. Afr. 
51. Jobs batbaro potius obedientem fuisse, quam 
Scipionis obtemperasse nuncio. Cits. 4. B. G. 21. 
Obtempcrare imperio populi R. Id. 1. B. C. 35. 
voiuniali alicujus. Cic. Quinct. 2. 7, alterius cu- 
piditali. Varro 9. L. L. 6. Mull, ralioni. Aucl. 

B. Alex. 74. auspiciis et religionibus. Cass. 1. B. 

C. 1. auctoritati sen a I us. Nepos Timol.i. legibus. 
Suelon. Tib. 59. Naturae oblemperans. secondan- 
do e sfogando il genio. Ovid. 4. Trist. 6. 7. Qua* 
que sui mooitis obtempcrat Inda msgistri Bellua. 
Ter. Adelph- 4. 5. 70. tibi deos eetto scio obtem- 
pera turos magis. — 6) Cum prsnos. ad. Cic. Cce- 
cin. 18.52. Imperium domeslicum nullum erit, si 
servulis hoc nostris concesserimus, ut ad verba no- 
bis obediant, non ad id, quod ex verbis iotelligi 
possil, obtempercnt. — c) Cura Accusalivo com- 
muni. Plant. AmphA. 1. 293. Non ego illi ub- 
tempcro quod loquitur. Id. Most. 2. 2. 89. etiaui- 
ne adslas, nee, quas dieo, obtemperas ? Ter. 
Ilecyr. 3. 5. 62. nee gnatus, neque hie mihi quid- 
quam oblemperant: Quo* dico, parvi pendunt. — 
d) Passive impersonalHer. Lex Jul, Municip. a- 
pud Haub. p. 133. neve qvid facjto, ovominvs 
ejs obtemfbretvr. Cic. 1. Off. 11. 35. Si mihi 
esset obtemperatum. — e) Absolute. Suelon. Tib. 
30. Reliquos-urbe submovit, sub poena perpetuae 
servitutis, nisi obtemperassent. — TfB. Pro sim- 
pltei temperare aflertur illud Ulp. Dig. 24. 1. 1. 
Ne inter virum et uiorem donatio valeret, reeo- 
plum est: ne muluo amore se invicem spoliarjnt 
donationibus non oblemperanies, et profusa erga 
se facilitate utenles. Torrentin. et Gothofred. ha- 
bent (emperantes. 

OBTENDO, dis, di, turn, dere, a. 3. (ob et 
tendo). Part Obtendens II. 1.; Obtentus Let II. 
1. — Obtendere est ante tendere, praneadere, op- 
ponere, objlcere, r.ooicyoi, nsoxtivia (It. stendere 
innanzi, opporre; Fr. tendre devant, mettre de- 
vant; Hisp. extender delante, parar delante; Germ. 
tvorspannen vor efu»as, vormaclien, vorziehen; 
Aogl. to stretch, spread, or place defore , oppo- 
te, obtend), 

I.) Proprie. — a) Active. Virg, 10. /En. 82. 
Proque viro nebuiam et ventos obtendere inanes. 
Suelon. Tier. 48. Ante faclem obtento sudarlo. 
Val. Flacc. 3. 718. obtenta mulcebat lumina palla. 
Claudian. 2. in Rufin. 128. murique locata In 
specieio cassis obtendit plaustra juvencis. — Poe- 
tice Virg. 1. G. 258. obtenta densantur node te- 
nebrse. — Forcellinus addit etiam illud Plin. 37. 
Hist. nat. 7. 28. (100). Commendaiio (gemmce) 
suroma, quod velut in translucido ignis obtentus, 
celantesque se transfulgent auratas guttae. Sillig. 
vero leg.: ignis op tent us steltantibus fulget intus 
aureis guttis. — b) Passiva forma et Mediorum 
apud Gruecos verborum vi. Plin. 1 1. Hist. nat. 
37. 55. (153). Oculis merabraoa vitri modo trans- 
Iucida obtenditur. — Sic de regionum situ. Id. 
5. ibid. 20. 17. (77). Libano mons adversus An- 
lllibanus obtenditur. Tac. Agric. 10. Brilanaia 
spatio ac ca»lo in orientem Germanise, in occi- 
dentem Hispaoias obtenditur. 

II.) Translate. *J 1. Ponitur pro excusare, prne- 
tendere, poriare o allegar: in istusa. Plin. 8. 
Ep. 6. ad (In. Nee puduit rationem turpitudinl 
obtendere. h. e. turpe factum ralione ejeusare. Tac. 
3. Ann. 17. Matris preces obtendens. et ibid. 35. 
Inteotius excusante se Lepido, quum valetudlnem 
corporis, setatem liberum, nubilem fliiam obten- 
deret. Quintil. 12. 10. 15. Su?e imbeciliitati sani- 
latis appeltationem obtendit- Gell. 10. 22. Qui, ob- 
tento pbllosopbiae nomine, inutile otium et linguae 
vitasque tenebras sequuatur. Rursus Tac. 11. Ann. 
17. Falso libertatis yocabulum obtendi ab lis, qui 
privatim degeneres, in publicum exitiosi, nihil 
apei, Dlsi per discordias, babeant. et 15. ibid. 12. 
Quos imililet) dirersas fugas causas oblendeotes, 
redire ad signa-monebat. Lucan. 8. 339. quid 
causa obtenditur armis Libertatis amor? *f 2. 
Per hypailagen est obtegere, velare. Stat, 2. Theb. 
248. fractisque obtendunt limina silvls. h. t. tc 
gunt, oroant ramis arborum. Sic Sit. It. 10. 228. * 



— 450 — 

contraria vent! Eiarmat vis, atque obtendit pufvere 
lucem. h. e. pulverem excitando visum adimit. 
Priore loco rectus ordo erat, obtendert silvat li- 
mini: altero, pulverem luci obtendere. Cf. Tac. 
3. Hist. 56. Contionanti (prodigiosum diclu) tan- 
turo tedarum volucrum supervolitavlt, ut nube 
airS diem obtenderent. Seneca (Edip. 625. Pasdore 
foedo squalidam obtentus comam. k. e. comam 
bobens p«dore obsitam. ^ 3. Mctaphora ducla 
a superiori paragr. H. 2. Cic. i. ad Q. Fr. 1. 5. 
Multis simulationum involucris tegitur, et quasi 
velis quibusdam obtenditur uniuscuj usque natura. 

OBTENfinRATUS, a, urn. V. OBTENEBRO. 

OBTfiNEBRESCO, is, ere, n. inchoat. 3. oscu- 
rarsi, lenebris obvolvor. Hieronym. 5. in Isaj. 
12. 1. Obtenebrescat sol in orlu suo. f'ulgat. in- 
terpr, lob 18. 6. Lux obtenebrescet in laberna- 
culo illius (impti), et lucerna, quaa super eum est, 
extinguctur. 

OBTENEBRO, as, 3vi, stum, are, a. 1. Part. 
Obtenebratus I. et II. — Obtenebrare est tene- 
bras inducere, tenebrosum reddere, coprire di te- 
nebre . 

I.) Proprie. Lactant. 4. 19. (ex Amos 8. 9.) 
Occidet sol meridie, el obtenebrabitur dies lucis. 
Al. leg. tenebrabitur. Hieronym. 6. in Isaj. 13. 
10. Quod Stellas obtenebrcniur sole oriente. Id. 
ibid. 12. Quando obtenebratus Tuerit sol in ortu 

SUO. 

II.) Translate. Ambros. de dignit. sacerd. 5. 6. 
Et nunc quadam lippitudioe et caligine vitiorum 
obtenebiatus. 

OBTENSUS,us,m.4. idem atque obtentus. Pron- 
to 2. ad amic. (edente iterum A. Maio) ep. G. ad 
fin. Ut pro severilate, qua carebant, oblensui sa- 
vitiam subornarent. V. OBTENTUS, us sub II. I. 
OBTENTlO, onis, f. 3. obtentus, actus obten- 
dendi; el figurate id quod obtegit ac velat. Ar- 
nob. 5. 35. Si leitus oranis expositionis el series 
obtentionibus allegoricis claus* sunt. h. e. quibus- 
dam obtentis quasi velis allegorise, et 36. Partes 
alias esse communiter conscriptas, alias vero du- 
pliciter, et ambifaria obtentione velatas. 

OBTENTO, as, are, a. 1. frequentat. nb obtineo, 
teneo, possideo, xaT«x, w - Cic. 9. Att. 10. ante 
med. Tamen spes quadam me oblentabat, fore ut 
etc. Al. leg. sustentabat; al. se ostendebat; al. se 
ostentabat. V. Orell. ad h. I. 

OBTENTUS., i, bid. /'. OBTENDO et OBTI- 
NEO. 

OBTENTUS, us, m. 4. (obtendo). Alia forma 
obtensus, quam V. loco suo. — Obtentus est a- 
ctus obtendendl, obteotio, extctilio. 

I.) Proprie. Virg. 11. yEn. 66. Exstructosque 
toros oblentu frondis inurubrant. Plin. 31. Hist, 
nat. 1.1. (2). Nubium oblentu vitalem spiriturn 
straogulat. Seneca Here. Fur. 355. Ipsa tristi ve- 
slis oblentu caput velata. Claudian.2. Rapt. Pros. 
25. slridentla colla Gorgonos oblentu pallaa ful- 
gentis inumbrat. 

II.) Translate, -f 1. Ponitur pro praetextu, spe- 
cie: V. OBTENDO II. 1. pretesto, scusa, colore, 
apparenza. Liv. 1. 56. Brutl quoque baud abnuit 
cognomen, ut sub ejus oblentu cognomiuis libe- 
rator ille populi Romaoi animus latens opperire- 
tur lempora sua. Sail. orat. Lepidi ad pop. R. 
ad fin. Secundae res mire sunt vitiii obtentui. ter- 
vono di coper to ai vizi. Cf. Demosth. Olynth. 
2. p. 23. Ai yap tuapa^iat Satvac a\rfxp'^%t y.-%i 
oucxidoai ta xotaGra o'vet'St;; et V. Senec, qui 
bunc Sallunii locum tractavit 4. Conlrov. 21. 
Pseudo Salt. orat. 2. ad Cces. de Republ. ordin. 
a med. Tabella obtentui erit, quo magis animo 
libero facere audeal. Tac. 2. Hist. 14. exit: Vi- 
ctorem exercitum atlinuit obscurum noclis, ob- 
leniui fugientibus. Id. 12. Ann. 7. Cupido auri 
immeosa obteotum babebat, quasi aubsidium regno 
pararetur. ouea questo pretesto. et 1. ibid. 10. Pie- 
taiem erga parentera et tempora reipubl. obtentui 
tumpla. preii per pretesto, per cooneslare, etc. 
Justin. 5. 8. 12. Ne tterum rempubl. sub ob- 
lentu liberations invaderet. sotto spezie. *f 2. 
Est quidquid obtegit ac velat; V. OBTENDO II. 2. 
et OBTENTlO. Lactant. !. 11. Vera sunt, qua 
ioqunntur poete, sed obtentu allquo specieque ve- 
lata. Arnoh. 3. 10. extr. Nonne multo est reclius 
maledicere, conviliari atque alia iogerere diis pro- 



OBTERO 

bra, quam obtentu pio (alia de bis monstra opinio- 
num iadignitate praesumere? — Nazar, Paneg. 
Constantin. 5. Non terror obteului est. h. e. non 
obtenditur terror, ut arceantur qui visere princi- 
pem cupiunt. Alii vero inlerprelantur: Non terror 
impedimento est. 

OBTERO, teris, trlvi, tiitum, terere, a. 3. (ob 
et teco). Obtrisset pro obtrivissel per syncopen 
legitur apud Liv. 3. 56. — Part. Oblrilus I. el 
IL 1. et 2.; Obterendus II. 1. — Oblcrcre pro- 
prie est coutcrere, conculcarc, protercre, atque ad- 
eo conlerendo et conculcando frangerc, illidcre, 
xaTa-rpt'/5w, tea ran =t tew (It. nesiare, calpcstare, 
rompere pestando; Fr. eeraser , broyer, b riser, 
casser; Hisp. machacar,majar, romper, ijuebrar; 
Germ, zerreiben, zertrelen, zermalmen , zerbre- 
chen; Angl. to crush, bruise, or trample upon). 

I.) Proprie. Phcedr. 1. 30. Taurus raitas procul- 
calas obtet it duro pede. Varro 2. //. R. 5. 5. Ne in 
stabulo infantes grcx bourn obtcreret. Sueton. Tier. 
5, Repcnte puerum citatis jumenlis haud ignarus 
obtrivit. Liv. 27. 41. Ita pecorum modo incompo- 
sitos toto passim campo se fudisse, ut slerni (abe- 
quitibus) obterique, priusquam instruantur, possiot. 
Lucan. 6. 82. pabula terras, Quae curreoa obtrivil 
eques. et ibid. 276. caput obterit ossaquc saxo. Plin. 
1l.fftsJ.nat. 29. 35. (105). Locustarum ova oblerere 

— Et pro frangere, illi dere, rompere, spezzare. Co- 
lum. 8. R. R. 8. sub fin. Pulli(coiumfiarum)faciHus 
pingucscunl, si paucas subtrahas pinoas, et obteras 
crura, h. e. frangas illidasquc, rompa, spezzi. Si- 
militer Part. Oblritus apud Cic. 2. Orat. 86. 353. 
Ruina conclavis obtritos inlcrnosccre. Liter et. 3. 
907. (893. Lachmann.). Urged ve superne obtri- 
tum pondere terra?. Cutt. 8. 14, a med. Obtritr 
ergo pedibus earum {belluarum, h. e. elephanta- 
rum), ceteris, ut parcius instarent, fuerc documen- 
tum. Liv. 7. 23. extr. Impulsi retro {Galli) ruere 
alii super alios, stragemquc inter se caede ipsa fce- 
diorem dare: adeo praecipiti lurba obtrili plures, 
quam ferro necati. Lucan. 3. 056. Obtrila ossa. 

— Hue pertioet et illud Cotum. G. R. R. 4. 3. 
Pellem serpenlls oblritam cum vino miscent. pesla 
net moriajo. 

II.) Translate. *f 1. In re militari oblerere po- 
nitur pro delere, dis fare, ridurre al niente. Liv. 
9. 38. Itaque armis virisque ad obterendum C. 
Marcium consulem concurrunt. Sic Curt. 3. 2. 
med. Percontari ccepit, fatisne ei videretur instru- 
clus ad obterendum hostem. Id. 4. 15. med. Mul- 
ti ergo Macedonum primo impetu obtrili sunt: 
plures ad Alexandrum rcfugerunt. Tac. 15. Ann. 
11. Vi ac minis alarios exterruit, legionarios ob- 
trivit. disfece. Sic Id. Agric. 18. Alam prope uoi- 
versam obtriverat. Val. Jfax. 1. 6. n. 11. Sed ille 
clades aliquanto majorcs: legionum intcritui, si- 
gns hostitibus intercepts manibus, obtrilum equi- 
latum etc. Al. tamen atiter leg. Cf. Justin. 24. 
8. 11. Assidui imbrcs, fames et lasiitudo miser as 
infelicis belli reliquias obterebant. <J 2. Genera- 
tim est deprimere, contundere, deterere, ad nihi- 
lunwedigere. Plant. Cure. 4. 4. 17. Meat pugace 
praeliares plurim* obtrit.e jacetit. h. e. contetnptae, 
sprctae. Lucret. 5. 1232. Usque adeo res humanas 
vis abdila quadam Obterit, et pulcros fasces saa- 
vasque secures I'roculcare ac ludibrio sibi habere 
videtur. Id. 1. 79. relligio pedibus subjecta vicis- 
sim Obteritur. Liv. 3. 50. Impl.irare presidium 
populi, qui omnia jura populi obtrisset. Cic. Cas- 
ein. 7. 18. Its catumniam stulliliamqtie obtrivit 
ac contudil. Valinius ad Cic. 5. Fam. U. Male- 
volorum oblreetationes prosternere atque oblerere. 
Vet. poeia apud Cic. I. IJivinat. 16. 29. Quum 
Achivi crepissent Inter se strepere, aperteque artem 
oblerere extispicum. h. e. rejiccre, imprubare, nul- 
lum esse dice re. Liv. 23. 43. Uannihdlis virtu lem 
rortunamque extollil: populi R. obterit senescen- 
tem cum viribus majeslaiem. et 21. 15. Quaro u- 
trinque duces, Romanus Bruttium Lucanumque to- 
ties a majoribjs suis victos, Poetius maucipia Ro- 
mana et ex ergastulo mililem verbis obtereret. 
screditando , slrapazzando, atwilendo. Cic. 7. 
Terr. 1. 2. Obteri laudem imper.itoriam crirai- 
nibus avaritiae. Sic Xepos Timet. 1. Hoc praecla- 
rissimum ejus facinus non pari modo probalum 
est ab omnibus. Nonnulli unim-in\idia laudem 
virlutis obterebant. Curl. 8. i. Sileotium tamen 



OBTESTATIO 

habuere seniores, donee Philippi res orsus obtere- 
re. Justin. 5. 2. 12. Domestic!! belli* Graeiam 
obterere, ne externis vacet. Forcellinus Ha leg.; 
at plerique alii alterere. — Pro evertere, dirue- 
re. Seneca (Edip. 645, incestem domum Vertam, 
el Penates irapio IMarte obteram. — Pro gravare, 
opprimete. Catull. 65. 8. Troia Rhceteo quern sub 
ter litore tellus Ereplura nostris obteril ex oculis. 
<| 3. Pro fricare, fregare, dixit Apul. de Mag. 
Carbone denies obterere. 

OBTESTATIO, onis.r. 3. actus obtestandi, ob- 
sccratio, seu rectius, t 1. Stricto seosu, ut do- 
cet Paul, Diac. p. 184.15. MiilL, Obtestatio 
est, quum Deus testis in meliorem partem voca- 
tur; deleslalio, quum io deteriorem, i£oaY.tau6z 1 
scongiwo fatto invocando gli dei. Cic. Dom. 48. 
125. Quid ergo ilia tua obtestatio tibicinis? quid 
foculus? quid preces? quid prisca verba volucruni? 
h.e. deorum invocalio facta a tibicine in ritu con- 
secrationis. Liv. 26. 25. Qui nicius acie execssis- 
set, eum nc quis urbe, tecto, roeosa, larc recipe- 
ret, diram exsecrationcm in populares, obtestatio- 
nem quam janctissimam potuerunt adversus bo- 
spites, composuerunt. Cic. Cluenl- 12. 35. Qua 
mulier obtestatione viri decern illis mensibus oe 
dornum quidem ultam, nisi socrus suae, nosse de- 
buit. h. e. quia vir earn obtestatus fuerat. Ccelius 
ad Cic. 8. Fum. 10. in fin. Mei officii est roemi- 
nisse, qua obtestatione decedeus raibi, ne paterer 
fieri, mandaris. % 2. Latiori sensu ponitur pro 
sollicilis precibus. Liv. 27. 50. Matronse in pre- 
ees obicstatiooesque versa, per omnia delubra va- 
ga, suppliciis votisque faligare deos. Adde eumd. 
8. 35. Tac. 1. Ann. 12. Senatus ad infimas ob- 
testationcs procuuibens. Sueton. Vesp. 6. Exem- 
plar epistola-defuncli Otooois ad Vespasianum ex- 
trema obtestatione ultionem mandantis. Adde 
eumd. Tib. 40. el Filell. 2. Sic Ammian. 17. 7. 
med. Quidam, inter vitas morlisque conflnia, alio- 
rum adjamenta-implorantes cum obtestatione ma- 
gna deserebantur, 

OBTESTATUS, a, um. V. voc. seq. 

OBTESTOK, 5ris, a"tus sum, ari, dep. 1. (ob el 
testor). Part. Oblestans; sub 1.; Obtestatus acti- 
ve sub 1. et passive sub 2. — Obtestari % i. 
Generatim est palam testari, prolestari, ejr:fiap- 
■nipouai (It. chiamare in testimonio , giurare; 
Fr. attester, prendre a temoin; Hisp. llamar, to- 
mar d alguno por testigo ; Germ, zum Zeuqtm 
anrufen, belheuern, bezeugen; Aogl. to call so- 
lemnly to witness, protest). Cic. Sexl. 20. 45. 
De quo te, te, inquam , patria, obtestor, et vos 
Penates, patriique dii, me propter salulem meo- 
rum civium dimicationem cademque fugisse. Ple- 
rique alii leg. testor. Brut, ad Cic. 1. ad Brut. 
13. Oro atqdc obsecro te, Cicero, neeessitudi- 
nem noslram tuamque in me beoevolentiara ob- 
testaus. Salt. Cat. 46. Multa ptius de salute sua 
Pomptinum obteslatus: Liu. 2. 10. Obsistcns, ob- 
testansque deum et boroioum fldem , testabatur 
nequidquam deserlo preesidio eos fugete. Sue- 
ton. Cat. 15. sub fin. Commentaries convectos 
in forum, el ante dare obtestatus dcos, neque le- 
gisse, neque altigisse quidquam, concremavit. Tac. 
2. Ann. 65. Sa,cra regni, ejusderoque familia deos 
et hospitales mensas oblestaas. Id. 3. Hist. 10. 
Aut militum se manibus, aut suis moriturum, ob- 
tesians- proves tando. et 12. Ann.b. Summam rem- 
pobl. agi obteslans, venilm dicendi ante alios ex- 
posrit. f 2. Speciatim et sapius est cum adju- 
ralione precari, obsecrare, suppUcare, scongiura- 
re, c'^osJtt'^Wj Haxotknapito, et cum verbis orare, 
imp lor are, obsecrare el similibus frequenter jun- 
gitur. ■ — a) Sequente ttt vel Conjunctivo omissa 
part. ut. Cic. 11. Alt. 2. Per omnes deos te ob- 
testor , ut elc. Id. Sext. 60. 147. Vos obtestor 
atque obsecro, ut etc. Id. 7. Verr. 72. 188. Ce« 
teros item deos deasque omues imploro atque ob- 
testor, ut etc. Id. Cael. 32. 78. Oro obtestorque 
vos, judices, ut etc. Plant. Aulul. 4. 9. 4. obse- 
cro vos ego, mini auiilio,Oro, obtestor, sitis. Sail. 
Cat. 34. extr. Te alque senalum obteslamur, con- 
sulalis miseris civibus. — b) Cum part, ne et 
Conjunotivo. Cic. Suit. 32. 89. Id $ibi ne eripiatis, 
vos obtestatur. Sail. Jug.li. Lacrumans obleslatur 
per ainicitiam , ne etc. Plin. Paneg. 67. in fin. 
Qua?so et obtestor, ne elc. — c) Sequente Impe- 



— 451 — 

rativo. Velltj. 2. 131. 1. Vos publica voce ob- 
testor atque precor: custoditc, scrvate etc.— d) 
Cum uno tantum Accusativo. Cic. Place. 40. 102. 
Quum ego te, Flacce, caium noctemque con- 
teslans, (lens flentem obtestabar. Id. ibid. 2. 4. 
Quern enim aliura appcllem? quern obtesterl quern 
imptorem? Id. Mur. 40. 86. Vcstram fldem ob- 
testatur, misericordiam implorat. — e) Cum du- 
plici Accusativo. Cic. Quinct. 30. 91. Te obse- 
crat obtestaturque Quinctius per sertectutem ac so- 
litudinem suam cihil aliud, nisi ut etc. Virg. 12. 
jEn. 819. Illud te, nulla fati quod lege teaetur, 
Pro Latio obtestor, pro majestate tuorum, no etc. 

— f) Absolute. Sail. Jug. 53. Postremo, pro 
cojusque ingenio, pollieendo, minitando, obtestando 
alium alio modo etcitare. — g) Part. Obtestalus 
passive, scongiurato } supplicato, ob>ecratus. Am- 
mian. 31. 9. amed. Ni obtestatus prece impensa 
superstitibus pepercisset. Apul. 2. Mel. Oblestata 
fide prsesenlium. Al. leg. fljem. 

OBTEXO, lis, xbi, tere, a. 3.(ob et teto). Part. 
Oblexens li. — Obtexere est ante, vel supra, vel 
contra texere, ctvTtS'-airVxw, tessere sopra. 

I.) Proprie. Plin. 11. Hist. nal. 19. 21. (65>. 
Papilio fila araneosa, quacumque incessil, alarum 
maxime ianugine obtexit. 

II.) Translate est obtegere, coprire. Virg. 11. 
JEn. 610. fundunt simul undique tela Crebra ni- 
vis ritu: c«lumque obtexitur umbra. Cf. Plin. 2. 
Hist. nat. 38. 38. (104). Subinde per nubes cae- 
lum aliud oblexens. Stat. 2. Achill. 115. Omne 
fretum longa veloruoo oblexilur umbra. Claudian. 
1. in /. cores. Stilich. 258. Piesjus jaculis obtexi- 
tur aer. Ambros. Ep. 5. n. 4. Sol uubibjs obte- 
xitur. Id. 2. Off. 5. crelum nuhibus. 

OBTlCENTlA, »_, r. .1. reticenza, reticentia. 
Quintit. 9. 2. 54. A'ttoajtorrrjoi?, quam Cicero re- 
licenlian), Celsus obticentiam, nonnulli inlerru- 
plionem appellant. V. APOSIOPESIS. 

OBTlCEO, ces, cui, cere, a. 2. (ob et taceo). 
Obliceo legitur seme I tantum apud Ter. et Donal.y 
eelerum apud alios Pert, obticui: V. et voc. seq. 

— Obticeo est idem fere quod taceo, vel contra 
cupientem me loqui, sileo, tacere, xaxaoiydw. Ter. 
Eun. 5. 1.4. Virgo conscissa vesle lacrumans ob- 
ticet. Id. Phorm. 5. 8. 2. ehem, quid nunc obti- 
cuisti? Justin. 32. 2. 3. Turba querelarum con- 
fusus adolesceos repenle obticuit. Donatus ad toe. 
cit. Ter. Eun. ita distinguit: Tacemus consilia; 
reticemus dolores: obticemus. quorum nos pudet. 
Quae discrim'ma perpclua non sunt. Nam Horal. 
Art. P. 284. chorusque Turpilcr obticuit, sublato 
jure nocendi. Martial. 10. 17. Solemnesque jocos, 
nee irislia carmina poscit: Et queritur, Dugas ob- 
ticuisse mess. Ovid. 14. Met. 522. Addidit obsce- 
ali convicia rustics dictis. Nee prius obticuit, quam 
guttura condidit arbor. 

OBTICESCO, is, ere, n. inchoat. 3. occurrit tan- 
tum in tfot. Tir. t qua auctoritate carent, p. 90. 
Obticuit, obticescit. — Perf. Obticui V. io voc. 
praeced. 

OIITIGO, H?is, elc. /■'. OBTEGO. 

OBTlNENTlA, a, f. 1. (oblineo) babendi a- 
ctio,vcl signiQcatio. Priscian. 18. p. 1163. -Putsch. 
Et qua (verba) per obtinentiatn, id est Kara «- 
TTixpaTScav, dicuntur superpositiva , habeo , possi- 
deo, teneo. 

OBTlNEO vel oplineo, lines, tenni, tenturo,tl- 
nere, 2. (ob et teneo). In Pandeclis Florentiais 
scribitur oplineo, ut videre est apud Torrentin. 
et Brissonius teslatur. Quintit. 1. 7. 7. Quum 
dico obtinuit, b litteram ratio poscit, aurej raagis 
audiunt p. Sic Inscript. in Stonum. Scip. apud 
Vise. tab. o. et Orell. 554. suiorvm optkkvi lav- 
dbm. — Part. Obtinens sub A. 1. 2.°; Obtentus 
sub A. 3.; Obtenturus sub A. 1. I. ; Obtinen- 
dus sub A. 1. 3." et 4.°, 2., 3. — Obtinere usur- 
patur A) Active; el B) Neulrorum more. 

A) Active obtinere est tenere, habere, possidere, 
quasi circum tenere, vel contra all quern tenere, xpa- 
tsw, JcaT«x. w (' l - tenere > <w e,e > possedere; Fr. te- 
nir, a\*oir, posseder; Hisp. tener, poseer yqozar; 
Germ, bei etwas haken, inne haben, in Besilz hal- 
ten, behauplen, besitzen; Angl. to hold, have, pos- 
sess). Occurrit ^ 1. Generatim, et latissime patet; 
ita tarn en, ut omnia ad quatuor potis*imum capita 
redigi possint- — 1.°) Est tenere, habere, posside- 



OBTINEO 

re, tenere, tener fermo , possedere. Plant. Cat. 
3. 5. 16. obtine aures, amabo. tienmi per le orec- 
chie- Cic. 2. Phil. 19. 48. Suam quisque dc- 
mum lum obtinebat, neque erat usquam tua. Liv. 
2. 10. Neque life (tloralius Codes) minus obsti- 
natus ingenli pontem obtinebat gradu. Cces. t.B. 
G. l.L'oa pars, quam Gallos obtinere dictum est, 
initium capit a Quinine Ubodano. Liv. Hi. 19. Gal- 
liam atque Ilaliam armis obtinere. Rursus Cms. 1. 
B. G. 3. Cujus pater regnum in Sequanis muitos 
anoos oblinuerat. et mox. Propterea quod ipse 
sua civilatis imperium obtenturus esset. et paid- 
lo ante- Qui eo tempore principatum in civitate 
sua oblinebit. Sic Nepos Pelop. 3. Qui turn ma- 
ximum magistratum Thebis oblinebit. Cces. 1. B. 
G. 7. Cujus legalionis Nuniejus et Verodoctius 
priocipem locum obtinebant. Cic. Quinct. 2. 8. 
Quum prasertim Q. IJorteosius , qui hoc judicio 
partes accusatori* oblinet, contra me sit dicturus. 
Cf. eumd. 3. Oral. 60. 224. Ad actionls aulem u- 
sum atque laudem, maiim»m sine dubio partem 
vox oblinet. Liv. \. 16. Romana pubes, vclut or- 
bitatis metu ieta, m%stum aliquando silenlium 
obtinuit. Plin. 11. Hist. nat. 3. 2. (8). Sepia 
sanguinis vicem atramentum oblinet. et ibid. 42. 
97.(241). Caseus medicament! vim obtinel. Sillig. 
vero leg. vitium' f. integrum locum. Cic. 4. 
Tusc. 16. 36. Proverbii locum obtinet. Id. Suit. 
6. 19. Quorum alter apud me parentis gravita- 
ted), alter filii suavitatem obtinebat. Id. 4. Fam. 
13. ante med. Obiinemus ipsius Casaris sum- 
mam erga nos humanltatem. Id. 3. Wat. D. 20. 
51. Errantes slella numerum deorum obtine- 
bunt. h. e. inter deos numerabuntur. Sic 2. Off. 
12. 43. Numerum obtinent jure casorum. Quintil. 
10. 5. 18. Oblinere summam opinionem in scho- 
lis. aver «re gran concetto, et Plin. 34. Hist. 
nat. 2. 2. (2). admirationem. h. e. in admiralio- 
ne esse. Id. 15. ibid. IS. 19. (69). Africana ficus 
patria nomen obtinent. tengono. Sail. Jug. 20. 
Quamquam «b ea fama, qua plerosquc obtinet, di- 
vorsurn est — Pro vero oblinere cum Irtfinilo, 
tenere o ritenere per fermo e vero, est Apul. de 
Mag. init. Certus equidem eram, proque vero ob- 
tineham-Sicinium JEmilianum accusaiiooem mei 
aolis convieiis impleturum. V. lot. Pseudo-Sail. 
infra sub B. — 2.°) Speciatim o6(inere provin- 
ciam, regere, admioistrare, in provincta cum ju- 
risdiclione esse. Cces. X.B.C. 30. Sardiniam ob- 
tinebat M. Cotta, Siciliara SI. Cato, Africam sor- 
te Tubero obtinere debebat. Cic. 1. Fam. 9. ante 
med. Quum lu Hispaniam citeriorem cum imperio 
obtineres. Id. 5. Alt. 21. ante tried. Ex q'«a in* 
sula nummus nullus, me obtinente, erogabitur. 
solto it mio reggimento. — 3.°) Hem pro reti- 
nere, conservare, custodirc, ritenere, conservare. 
Plant. Asin. 2.2.54. si islam flrmiludinem ani- 
mi obtioes, salvi Sumus. Ter. Hecyr. 5. 4, 18. An- 
tiquam adeo luam venustatem obtines, Ut volu- 
ptati obitus, sermo,adventus tuus, quocumque ad- 
veneris, Semper jiet. Liv. 26. 20. Cotlaudavit mi- 
litcs, quod duabus tanlis cladibm delnceps ictl, 
pruvinci.im obtinuissent. Cic. i. ad Q. fr. t. 12. 
Ut facilitate sua nos earn necessitudinem, qua est 
nobis cum pubiicflnis, oblioere et conservare pa- 
tiantur. Id. Quinct. 9. 34. Neque nobis adhuc, 
prater l<*, quisquam full, ubi nostrum jus contra 
itlos obuoeremus. Id- Rose. Am. 17. 49. Quod 
lametsi miserum et indignum est, feret lamen ae- 
quo animo, judices, si per vos vitam et faroam 
potest obtinere. el ibid. 48. 139. Obtinere in per- 
petuus auetoritaiem suam. Liv. 29. 1. a med. 
Pcrtinaces ad obtineodam injuriam." h. e. ad re- 
linendum sibt, quod injuria aliia ademerant- Tac. 
1. Ann. 32. Non tribunus ultra, non castrorurn 
prafeelus Jus obtinuit: vigilias, slationes ipsl (m»- 
tites) partiebantur. — Hue pertinet et illud Cic. 
Par til. orat. 37. 130. Qua autcm icrlpta non 
sunt, ea aut consueladine, aut conventls homi- 
num, et quasi consensu obtlnentur. sutsislono, ti 
conservano. et 5. Tusc. 41. 118. Lex, qua io Gr»- 
corum conviviis obtinetor. si osterva. Ortlllus ali- 
quot Codicum auctoritate fretus leg. obtinet. — 
4.°) Hem occupare, occupare. Plin. 12. Hist, nat. 
1. 5. (9). Platanus nemorosa vertice, el se vast is 
protegeos rami', agros long'ts obtinet umbris. Lu- 
cret. 3. 1002. Qui non sola novem dispersij ju- 



OBTINGO 

gera membrts Obtlneat, sed qui terrai lotius or- 
bem. Curt. 6. 1. Emensuj curru omae gpatlum, 
quod acies Lacooum obtinuerat. Liv. 29.27. No- 
ctera insequentem eadem caligo oblinuit. Tac. 3. 
Hitt. 14, extr. Legiooes, qua* Caclna ad obli- 
nendam Crenionam pramiserat. *J 2. Speclatim 
In re oratorio est probare, sustlnere, defendere, 
evlncerc, provare, sostenere, far vtdere. — a) 
Cum Accusative rei, qua probatur. Cic. 5. Vexr. 
71. 168. Possumus hoc teste, possumus littcrU 
hominum hunestissimorum, possumus auctoritate 
sodetatis, quod diciraus, obtincre? an aliqua flr- 
mioro, aut graviora quarenda sunt? Id. Quinct. 
23. 75. Non ad obllncndum tnendacium, sod ad 
vejum probandum auctoritatem ndjuvare. Id. 2. 
Fin. 22. 71. Non tnetuel, sive i-elare potuerit, si- 
vc op i bus m.lgtiis, quidquid fecerit, ubtinere. et 
4. ibid. 28. 78. Sloici se posse putant duas con- 
traries sentential obtincre. Qtiintil. 6. 4. 15. Diu 
pugnare in iis, qua obtincre non possis. et 12. 
10. 53. Ad oblinemJum quod imendimus. — b) 
Cum Infinite. V. farronis loc. 2. R. R. 1. 9, in- 
fra alia turn sub B. ex.tr. Arnob. 4. II. extr. Pos- 
sumus oblincrc, raUum esse quod didtur. Apul. 
1. Dogm- Plat. Tres partes philosophi.B congruere 
inter se, primus oblinuit. ft. e. afflrmavit. asseruit, 
monslravtt. Cf. Qtiintil. 5. 13. 24. Si defecerint 
omnia, turn videndum crit, an obtineri possit, no 
iilud quidem recte factum. *J 3. Item est impe- 
trare, eonsequi, adipisci, vincere, superiorem esse, 
impetrare, oltenere, conseguire, vincere. — a) 
Cum Accusative Cic. 1. Legg. 22. 59. Quan- 
ta inslromenta habeat tfujmo) 'ad oblinendam ad- 
iptjeendamque sapienliorn. Gell. 12. 14. in fin. 
Impetrare et obtincre. Kursus Cic. 7. Alt. 25. 
Malas causas semper obtinuit, in optima conei- 
dit. Id. Rose. Com. 4. 10. Ad judicium boo mo- 
do veoimus, ut to tarn litem aut obtineamus, aut 
*mittaoius. Id. 1. Fam. 8- a mtd. Eo tu consule 
omnia, qua \olcs, oblinebls. Cast. 7, B. G. 85. 
Romaui, si rem obtinuerint, flnem laborom o- 
milium evspectani. h. e. si vicioriam reportaverinl. 
Justin. 37. 1. 1. Legati venlarn bis a senatu ob- 
tinuere. Cic. Balb. 27. 61. Voiulmus qucedam, 
contendimus, experti sumus: obtenta non sunt. 
Justin. 2. 4. 2't. Obtenta in premium captiva. 
Id. 21. 6. 5. Hamilcar per Parmenionera aditu 
regis obtento. oltenuta udienza. Id. W. 2. fin. 
Lilatis hostiis, obtenloque, ut rebantur, quod pe- 
tebant. — b) Gum Ablat. et prapos. de. Ccelius 
apud Cic. 8. Fam. 6. ad /in. Quia de interca Ian- 
do non oblinuerat, Iran slug it ad populunt. — c) 
Cure Conjunctivo et part, ut aut ne. Civ. 35. 10. 
His obtinuit, ut praferrctur candidate, quern etc. 
Justin. 12. 8. 6. <Eque est ab eo oblentum, ut 
veilet vivere. Quintil. 4. 2. 100. Factum ejus-for- 
tasse ut sit tututn (ft. e. ne punialur), obtinebit. 
Sueton. Cces. 23. Appellate demum coliegio, ob- 
liDuit,-ne reus beret. Quintil. 4. 5. 27. Obtinen- 
dum, ne quid in ea desit, ne quid supersit. Adde 
eumd. 11. 2. 45. — d) Sequenle quin. Sueton. 
Tib. 31. Obtinere non potuit, quia rata voluntas 
legatoris essel. — e) Cum InBnito. Plaut. Mil. 
ghr. 2. 2. 30. Earumque arlem et disciplinam ob 
tincat colere. Ita legit Fieekeisen. atque hanc le- 
clionem ex anatogia verb, sustineo et abslineo 
luetur: vulgati libri leg. Paret arlem et disci- 
plinam: obtineat colorem. Cic. 2. Fin. 22. 71. 
Mallet obtincre existimari bonus vlr, ut non sit, 
quam etc. At. rectius teg. Malel existimari bonus 
vir, etc. — f) Absolute, Accusative enim facile 
intclligitur. Sueton. Aug. 37. Exeglt etinm, ut 
quolics consuialus sibi darelur, binos pro singulis 
collegas buberel: nee obtinuit, reclsmanlibus cun- 
ctis etc. Adde eutnd. Cm. 11. «J 4. Est etiam 
circa se tenere,ei proposition!* 06 signiDcalione 
sumptum. f'opisc. Aurel. 43. Facit judices, quos 
fieri non oportel; amovet a republics, quos debe- 
bal obtinere. 

B) .Ncutroriim more obtinere pst pravalere 
prevalere, durare. Salt. Jug. 80. Kritz. ha ani-' 
raus mullitudine (uxorum) distrahitur: nulla pro 
soda obtinet, pariter oinnes viles sunt. Al. leg. 
oullam: at V. Kritz. ad b. I. Liv. 5. 49. ad fin. 
Ibi cades oblinuit: csstra cspiuntur, etc. Al. teg. 
omnia oblinuit. Vlp. Dig. 2. 4. 4. Cassius in in- 
fiuitum omnes parentes dicil: quod et boneitius 



— 452 — 

est, et merito obtinuit. Paul ibid. 42. 1. 36. Et 
si dissentirent, sententia plurium obtineret. Pe- 
Iron. Satyr. 2. Simulque corrupt* eloquentise re 
gula stelit et obtinuit. — Sic obtinere dicitur con- 
suetudo, qua invalult, durat et servalur, Ulp. Dig. 
I. 16. 7. Ferias secundum mores et consuetudi- 
nem, qua retro obtinuit, dare. Et absolute Id. 
ibid. 13. 1. Hodie obtinuit, iodiderenter quasto- 
res ereari tarn patricios, quam plebejos. Sic fama 
obtinet, apud Liv. 21. 46. m /In. Malim equidem 
de Alio verum esse, quod et plurcs tradidere au- 
ctores, et fama obtinuit. Pseud.i-Sall. initio oral. 
1. od Cces. de Republ. or din. Pro vcro antea ob- 
tiaebat, regua atque imperia Fortunam dono dare, 
etc., sed res docuit, »d vcrum e3se, quod in canni- 
nibus Appius ait, fa brum esse quemque forlun e. 
correa per veto: si tenea per certo. Al. leg. Po- 
pulus R. antea nblinebat. h. c. vurum pulabat, pro 
certo tenebit, Varra J. R. R. l. 0. Non ipsos 
quoque (flomu/utn et Remum) fuisse pastures ob- 
tinebit, quod Parilibus putissimurn condiderc ur- 
bem? h. e. pro certo habebitur. V'el, non hoc ob- 
tinebit, quod etc. h. c. evincct, probabit. 

OBTINGO, tingts, llgi, lingere, 3. (ob et tan- 
go) usurpatur A) Impersonal iter; el B> Active. 

A) Impersonalitcr obtingere ^ 1. Est obveni- 
re » \*TX* v<a ^ ,l - toecare; Fr. arriver, survenir, 
echoir; Hisp, sobrevenir, caer, caer en suertc; 
Germ, zu Theil werden, zu fatten, zustossen; Angl. 
to fall to by tot). Usurpatur — a) Cum No- 
mioaiivo rei, qua obtingit. Pacuvius apud Cic. 
2. Herenn. 23. 36. Orestes modo Tuit rex , modo 
mendicus (actus est; Naufragio re« conligit. Nem- 
pe ergo baud fortuna obtigit. Plant. Cas. 1. 4. 
21. Mihi obtiaget sois. Id. Bacch. 3. 6. 11. Nullus 
est, cui non invideant rem secuudam oblingere. 
Id. Men. 5. 5. 1. Edepol na hie dies i>ervorsus 
atque advorsus mihi obtigit. Cic. 1. Off. 7. l\. 
Eorum, qua natura fuerant communia, quod cui- 
que obtigil, id quisque teneat. Id. 1. An. 20. Earn, 
quam mihi dicia obtigtsse, andpxctv, numquam de- 
seram. Quintil. 3. 7. 13. Omnia, qua extra 003 
bjna sunt quajque hominibus forte obtigerunt, 
non ideo laudantur, quod etc. Id. prcefat. 27. Qua 
(vox, latus etc.) si modica obtigerunt, possunt 
rutione ampliari. — Sapc de magistralibus. Cic. 
2. Fam. 19. Quum optatissinium nunciurn acce- 
pissem, te mini quastorern obtigisse. Cf. Nepos 
Cat. i. Quastor obtigit (Cato) P. Cornelio Sci- 
pioni Africano consul!, Rursus Ct'c. P'alin. 5. 12. 
Quum libi aquaria provincia sorte obtigisset. Sue- 
ton. Cces. 5, Tribunalu miiitum, qui primus Ro- 
mam reverso per suffragia populi honor obtigit 
etc. Id. Aug. 10. Ludos autem victoria Casaris 
non audeollbus faeere quibus obtigerat id munus, 
ipse edidit. — Et in pluraii nuro. Id. ibid. 31. 
Quia hoc (mense) et primus consuialus et insignes 
Victoria} obtigissenl. — 6) Sequente ut. Plaut. 
Rud. 4. 2.21. ounc hac tibi Occasio, Gripe, obti- 
git, ut liberet ex populo praetor te. Cic. 1. Divinat. 
46. 103. Quum ei (L. Paullo), bellum ut cum 
regc Perse gereret, obtigisset. Id. 2. Verr. 8.21. 
Quum pratores designatl sortirentur, et M. Me- 
telto obtigisset, ut is de pecuniis repetundis qua- 
reret etc. ^ 2. Item est evenire, accidere, con- 
tiogere, accadere, avvenire. Plaut. Rud. 4. 6. 7. 
eloquere, ut hac res obligit de Alia. Ter. Heaut. 
4. 3. 5. Istuc tibi ex sentcnlia tua obtigisse lator. 
Id. Andr. 3. 5. 2. atque hoc confiteor Jure ruibi 
obtigisse, quandoquidem tarn iners sura. Cic. 4. 
Cat, 2. 3. Si quid mihi obtigerit, aquo ani mo pa- 
ratoque moriar. h. e- hurnaniius accident. — - Et 
in pluraii num. J°/aut. Asin. 3. 3. 136. anirno 
sis bono face: exoptata obtingent. 

B) Active ponitur pro simplici tangere. Plant, 
fragm. Nam ita mustulentus astus nares obligit, 
Ita Non. p. 415. 16. Merc. Sed Idem p.O*. 2. habet 
attigit, huac eumdem locum referens. 

OBTINNfO, is, ire, n. 4. (ob et tinnio) idem ac 
tinnire. ^pui. de Mag. Ecquid II li aures oblinni- 
rent, et ulra earum msgis. 

OBTISTROTUM. V. OPTOSTROTUM. 
OBTORPfiO, es, ere, n. 2. idem atque obtorpe- 
acere. Gtois. Pnilox. Ob torpeo, xaravotpicw. Exhi- 
bent banc vocem et Not. Tit: p. 91. 

OBTORPESCO, pescls, pDi, pescere, n. inchoat. 
3- (ob et torpesco) valde torpeicere, obsiupescere, 



OBTRECTATIO 

languescere, airovapxa'io (It. istupidire, intor men- 
tire, intirizzire, intorpidire; Fr. s'engourdir , de- 
venir immobile; Hisp. eniorpecerse; Germ, en- 
slarren, Starr,- gefuhllos werden; Angl. to grow 
numb or stiff, become torpid). 

I.) Proprie. Liv. 22. 3. sub fin. Signutn cflodiant, 
si ad convelleadum manus pia metu obtorpueriat. 
Adde Cic. Dotn. 52. 135. Seneca I. Controw. 1. a 
med. Oculi subita caligine obtorpuerunt. Plin. 9. 
Hist. nat. 42. 67. (143). Novit torpedo vim suam,ipsa 
non lorpens, mersaquc in limo sc occulta.!, piscium 
qui securi supernatanles ohtorpuere, corripiens. Id. 
8. tfcifi. 27. 41. (09). Anguis, si squama ohtorpuere, 
spinis juniperi sc scabit. h. e. duriores facta sunt. 
Marccll- Empir. 1. p. 87. retro ed. AM. Rcme- 
diattorpedo ni^ra viva imposita ei loco, qui in 
doloro est, donee desinat dolere el obtorpescat 
pars. 

II.) Translate de anirno. Cic. vertens Eurip. ver- 
sus 3. Tusc. 28. 67. Sed jam sufraclus rniseriis 
obtorpui. Liv. 34. 38. in fin. Circuntfuso undique 
pavore ita obtorpuit, ut nee diccre, quid in rem 
esset, nee audire posset. Id. 32. 20, OlHorpucrant 
quodammodo animi. Curt. 10. 3. inii. Quis crede- 
re! savam paullo ante contioncm obtorpuisse subito 
metu? Aput. de Mag- Repentino m?ntis nubilo 
obtorpescunt. 

OBTORQUEO, ques, si, turn, quere, a. 2. (ob et 
torqueo). Part. Ob tortus 2. — Obtorquere ^ I. 
Est aliquid a recta linea in aliam partem torquere, 
o'jnpiita, volgere fuori delta relta, torcere. Stat. 
5. Tkeb. 414. dextrasque obtorquct in undas Pro- 
ram, ^ 2. Item valdc torquere, in tdrculum tor- 
quere, torcere forte, torcere o volgere in giro. 
Aurel. fid. fir. illuslr. 66. M. Livius Drusus 
consuli legibus agrariis rcsistcnli ita collum in co- 
mitio obtorsit, ut sanguis efiluerct e naribus. 
Plaut. Pan. 3. 5. 45. Obtorto cotlo ad pnetorern 
trabi. Cic. 6. ferr. 10. 21. Obiorta gula in vin- 
cula abripi jussit. Pelron. fragm. apud Fulgent, 
de prise, serin, p. 566. 2. Merc. Obtorto vaigiter 
labeilo. firg.b./En. 559. it pectorc sumrno Fle- 
xilis obtorli per collum circuius auri. Hieronrm. 
2. in Jovinian. 38. Obtortus fustis. Apul.i. Mel. 
Domus januas, cardinibuj obtorlis*, evcllere ge- 
stientw. 

OBTORTlO, onis, f. 3. torcimento, lorlio, eon- 
tor lio. Fulgent, de prise, serm. p. 50 5. 33. Merc. 
Valgia sunt labellorum obtorliones. V. integrum 
loc. in SUBATIO. 

OBTORTUS, a, urn. V. OBTORQUEO. 
OBTRACTAT contra senlcntiam tractat. Paul. 
Diac. p. 187. 13, Mull. AL leg. Obtrectat. 

OBTRAUO, is, ere, a. 3. Tertull. firg. veland. 
15. Si tentationibus gradum oblnxerit. At. leg- ob- 
slruterit. 

OBTRECTATtO, onis, r. 3. actus ubtrcctandi, 
reprehensio, vilupcratio, maledictio, c:i'j'j3(i6$, '^ri- 
"XsrJKia (It. s par lame nto , maldicenza; Fr. deni- 
gremenl, detraction jalouse, jalousie, envie; Hisp. 
conversacion denigraliva, detrnrcioti; (term, die 
fetkleinerung , Missgunst; Angl. a detracting, 
disparaging, slandering, detraction, obtrecta- 
tion). Cic. 1. Fam. 7. a med. Quorum niaievo- 
Icntissimis obtrectationihus nos scito de velero 
ilia nostra sententia prope jam esse depulsos. 
Tac. 1. Hist. 1. Ob t recta tio et livor pronis au- 
ribus accipiuntur, et 3. ibid. 37. Nulla in ora- 
tione cujusquam erga Flavianos duces olitrectatio. 
— Definitur a C'icer. ipea agritudo 4. Tusc. H. 18. 
Obtreclatio est ea, quam intetligi Jr l \oT - jrr:''2» x'olo, 
agritudo ex eo, quod alter quoque potiotur eo, 
quod ipse concupierit. tntnVita, mnlignila, as tio. 
Uiffcrt ab invidia, ut ibid, colligitur, quia hac 
dolet rebus secundis alterius, a quo nihil laditur: 
obtreclatio est in his, quibus ladi sc quis putat. 
V. OBTRECTO 1. falinius ad Cic. 5. Fam. 0. 
Malevolorum obtrcctaliones et inviuias prostcrnr- 
re. Cat. 1. B. C. 7. Injurias inimicorum in sc 
commemorat, a quibus Uiductum et depravalum 
Pompejum querilur invidia atque obtrectatione lau- 
dis sua. Liv. 28. 40. Obtreclatio atque invidia 
adversus crescentem in dies gloriam fortissimi con- 
sults. Cic. Fontej.S. 16. Inimicum esse oiicui ex 
civilibus sludiis atque obtrectatione dornestica. Id. 
1. ad Q. fr. 1, 15, Obtrectatione et malevolentia 
liberalus. Justin. 32. 2. 6. Qua res Demelrio non 



regis 



OBTRECTATOR 

g:atiatn legationis, sed odium obtrectationis com- 
paravit. A'epos Alt. 20. Inter quos maximarum 
rerum non solum oemulatio, sed obtrectatio tanta 
intercedebat, quantam etc. Plancus ad Cic. 10. 
Fam. 18. ILcc res habet obtrectationem. h. e. ob- 
trectalioni est subjects. Cic. £rul. 42. 150. Tan- 
turn abest ab oblrectatione iiividifB, etc. Al. leg. 
invidiaque. Liv. 2. 40. Non invidcruut laudes suits 
mulieribus viri Roman! : adeo sine oblrectatione 
gloria? -aiiemr vivebatur. 

OBTRECTATOR, orjs, m. 3. Paul. Diac p. 
199. 1. Mutt. Obtrectatur est qui facil quid 
contra recte tractantein. — Itaque est qui obtre- 
ctat, maledieus, invijus, calutnniatoi (qui quomodo 
ab invido differat, V. in voce praeeed.), xara/.a- 
*.&;, 04a,'io>.or (It. iavidioso, maldicente, spar la- 
tore; Fr. detracteur, envieux, jaloux; Hisp. de- 
tractor, maldiciente , envidioso; Genu. d. Mis- 
sgunstige, If eider, Verkleinerer; Angl. a detra- 
cts, disparager, slanderer, calumniator, envious). 
Cic.Flacc. 1. 2. Si forte beneficii hujus oblrecta- 
tor, aut virtulis taostis, aut laudis invidus exstitis- 
set. Id. Plane. 23. 57. Nonnulli nostri iniqui, multi 
communes obtrectatores atque omnium iovidi mul- 
la fmxerunt. Id. 1. Film. 4. A tuia invidis et obtre- 
rtatoribus nomen inductum ficUn reiigionis. Id. 
Brut. 1. 2. Dolebam, quod non adversarhjm, aut 
obtrectatorem laudum mearum, sed sociurn polius 
et consortem gloriosi laboris amiseram. Id. Flacc. 
28. 68. In tarn susplciosa ac maledica civitate lo- 
cum sermoni obtrectatorum uon reliquit. JYepos 
Eftam. f>. Habuit obtrectatorem Meneclidem qucm- 
dam indidem Thcbis et adversarium in admini- 
stranda ic publica. Suet on. Cats. 55. Purgare se 
adversus obtrectatorum criminationes. et ibid. 45. 
Calvitii dcToiruitalem iniquissime ferebat, swpe ob- 
trectatorum joe is obnoxiam expertus. Justin. 31. 
6. 1. Iluic serttenliae obtrectatores amic 
era lit. riprensori, conlrari. 

OBTKKCTATORtfc, adverb, obtrectando, per 
obtrectationem. Acron ad Horat. 1. Sat. 2. 3. Rlu- 
tato nomine per invidiam, cantorem pro musico ob- 
trectaloriu dicit. 

OBTRECTATUS, us, m. i. idem atque obtrecla- 
tio. In sexto casu sing. Getl.prcef.a med. Ut sine 
vano obtrcctalu cousidcrenl. 

OB TRECTO, as, avi, stum, are, n. 1 . (ob et tra- 
cto). Part. Obtrectans sub a. et d. — Gloss. Pkilox. 
Ob tree tat, a'vrtiraaTTS!. Cf. ioc. Paul. Diac. in v. 
OBTRECTATOR init. — Obtrectare est ex inviden- 
tia male dicerc, dicta et facta alicujus vituperare, 
calumniari, re prebend ere, 6*t aayp:o, csa/SaX). to (It. 
invidiare, spariare; Fr. denigrer, rabaisser, b la- 
mer ; Hisp. detractor, denigrar , envidiar ; Germ. 
Jemanden vakteinern, t/im schaden , enlgegen 
sein, feindlich sein, ihn tierabselzen ; Angl. to 
disparage, detract, from, slander, traduce, dis- 
praise, calumniate). Usurpatur — at Cum Da- 
livo. Cic. 4. Tu.sc. 26. 56. Obtrectare vero alteri, 
aut ilia vitiosii (emulations, qure tivalitati similis 
est, (emulari, quid babel utiiitatis? quum sit semulan- 
lis aDgi alieno bonu, quod ipse non habeat; obtrc- 
clanlis auleui augi alieno bono, quod id etiam alius 
babeat. V. OBTRECTATIO. Id. 4. Acad. (>. pr.). 
l>. Hi. Arcesiias Zenoni obtrectans nihil novi repe- 
rienli. Sueton. Tib. 52. Gcrmanico usr|ue adeo ob- 
treetjvit, ut et pracUra facta ejus pro supervaeuis 
elevaret, et gloriosissimas victorias ecu damnosas 
rei public* increparet. Hursus Cic. pro leg. Manil. 
s. 2l.0ui huic (ibtreclanl legi atque cousin. Liv. 
36. 36. Iralus .Eiulis, quos solos obtrectasse glori* 
sua:, quum liheraiet Gr:eeiain, ineminerat. Sue ton. 
Cal. 35. Alitujus coinmodis obtrectare. — b) Cum 
Accusal- vo pro domnare, eulpare, carpere. Phtedr, 

2. epil. Si livor obtrectare curam voluerit. Id. 5. 
prol. (itinc Uibvllum') obtrectare si volet maltgni- 
ta . s ' ,'™ li '? r ! ,lum non P 055 ' 1 ) obtrectet licet. Liv. 
45. 37. Cui nullum probrum dicere poterat, ejus 
obtrectare laudes voluit. Tac. 1. Ann. 17. extr. 
Non obtrectari a se urbana? excubias. Id. Dial. 
tie Oral. 25. Invicem se obtrectavcrunt. Plin. 9. 
Hist. nat. 35. 58. (119). Laulitiam omneni ap- 
paralunique obtrectans. Addunt et ex Cic. 10, Phil. 

3. C. Conwetudo plerisque in rebus bonus obtre- 
ctiodi. Al. tamen reclius leg. bonis. — c) Ob- 
trectare inter $e est Nepot. Arist. i. Squalls fe- 
re fuit Tbcmistocli. Itaque cum eo de priocipatu 



— 453 — 

coatendit. Namque obtrectarunt ioter se. si per- 
seguitarono Fun Paltro. -~ d) Absolute. Cic. 
4. Tusc. 20. 40. Ipsum iMud amulari, obtrectare, 
dicunt non esse inutile, quum aut se oon idem vi- 
deat consecutum, quod aliurn; aut atium idem, 
quod se. Id. 4. Acad. (2. pr.) 24. 76. Arcesilam 
vero non obtrectandt causa cum Zenone pugnavis- 
se, sed verum invenire voluisse. Suelon. Tib. 10. 
Ne aut obstarc, aut obtrectare pr«sens videretur. 
— Sic de abstracts Sit. It. 16. 12. pravi obtre- 
ctanle suorum Invidia. — e) Passive impersona- 
liter. Cic. 3. All. 26. Mihi in animo est Jegum 
lationem exspectare: et si obtrectabitur, utar au- 
ctorilate senatus. Liv. 8. 36. Cessatum a milite, 
ac de industria, ut obtrectaretur laudibus ducis, 
impedita victoria est. — JYB. Obtractat (al. Ob- 
trectat), inquit Paul. Diac. p. 187. 13. JM"uU., con- 
tra scntenliam tructat. Hinc obtrectare aliquid 
manibus pro attrectare, contrectare contra alicu- 
jus voiuntatcm, dixit Hieronym. Fit. Pauli, n. 
3. Sunt qui adtreclare iegunt. 

OBTRtTlO, oois, f. 3. actus obtcrendi. Augu- 
stin. serm. 8. de divers. 4. Acceditc ad cum in 
obtritione cordis. 

OUTRlTUS, a, um. V. OBTERO. 
OBTRITL'S, us, m. 4. actus obtcrendi. In sexto 
casu sing. Plin. 18. Hist. nat. 28. 67. (258). Ne 
herbto obtritu hebetentur. 

OBTRtOO vel obstrudo, d:s, si, sum, dere, a. 3. 
(ob et trudo). Part. Obtrudens I. 3.; Obtrusus 
II. 2. — Obtrudere est valde trudcre, vel aliquid 
in aliud trudere, contra aliquem trudere, vi peilere, 
Ttooabi%i£op.a<. (It. spingere con forza, spingere 
dentro o contra; Fr. pousser violemment, en-fen- 
cer, fourrer dans; Hisp. pujar violentatnente, 
hundir, introducir • Germ, hineinstossen , gege- 
nanslossen; Angl. to thrust against, thrust or 
push violently against). 
I.) Proprie. <| I. Generatim. Apul. 1. Mel. in 



fin. Ardeotem tilioncm rnedits inguinibus obtrudit. 

5 2. Speciatitn apud Plant, usurpatur pro avide 

vorare, in os cibuni trudendo infercire, Slick. 4. 

2. 13. stans obstrusero aliquid strenue. Verba sunt 

parasiti, qui quum audiret, non esse slbi ad recum- 

bendura in casna locum, ait, nibilominus stantem 

rem suam acturum. Id. Cure. 2.3. 87. aliquid prius 

obstrudamus, pernam, sumen, etc. Alii Lie leg. ob- 

trudamus. Festtts p. 193. 14. Mull. Obstrudant, 

obsatulient, ab avide trudendo in guiam, non su- 

mendo, cibuni. Unde cbstrudulcnlum dixit Titi- 

nius: Obstrudulenti aliquid quod pectam sedens 

Aut hie latasler {Mull, luculentaster), aut forma- 

ster frigidus. Uaeo Fest., ad quaa verba non una 

est criticorum conjeetura. ^ 3. Item speciatim 

est alium contra alium impellcrc. Ammian. 10. 

12. med. Pulvis aequali motu assurgens, et pro- 

spectutn cripiens, arena armis, corpora corporibus 

obtrudebat. Ccel. Aurel. 2. Acut. 37. n. 107. Cujus 

generis frigcranlia atque obtrudenlia tactu et den- 

santia sunt hsec etc. emplastici. 

II). Translate. ^ l.Sscpissime ponitur pro in- 
vito et repugnanti oiTerre, aut dare, dar ver for- 
za. Ter. Andr. 1. 5. 15. ea quia nemini obtrudi 

potest, Itur ad me. Id. Htcyr. 3. 1. 16. num- 

quam ausus sum recusare earn, quam mihi obtrudit 

pater. — Hinc obtrudere palpum alicui est far 

carezze, o adulare chi non ne ha voglia, atxafc- 
Xstv.Plaut. Pseud. 4. 1. 35. Ego isluc aliis dare 

condidici: mihi obtrudere non potes palpum. ^2. 

Tnterdnm pro claudere, occludere. Plaul. Men.1. 

3. 26. Jairnie abiit inlro? abivii, obtrusit fores. 

Al. leg. operuit. Prudent. 5. iteol oxe?. 05. Con- 

clamal: os obstru'iiio, .No plura jaclei improbus. 

Al. leg. obtruditei eliso i. Seneca Ep. 68. Multi 

aperta transeunt, eondita et obslrusa riniantur. 

Ccel. Aurel. 3. Acut. 17. tub init. Ait quosdam 

medicantcs Grwco nomine (passionem hanc) phrag- 

inon vocare, siquidem obtrusls naturalibus ventris 

offlciis Deri videalur. Theod. Priscian. 4. p. 317. 

ed. Aid. Diffuso liquorc obstrudenlem by.lropem 

nascl sire pcrfici ad tumorem totius corporis, et 

paulto ante. Obslruso meatu, qui ad ventrem ducat. 

— IYB. Ad boc vocabuium referlur etiam a oon- 

nullis illud Cic 6. Verr. 36. 70. Qui non obtrusit 

aliqua ex parte mooimenta P. Scipionis, sed fundl- 

tus sustulit et delevil. h. e. loco movil, evertit. ■ »i.u, , wr n, t/vtpeur cuntra, u iow/«j uoim. «» ( 

Sunt qui luspicantur legendum oblrivit, alii obruil: oder gegen eiwas tchlagen; Aogl. to beat, strike). 



0BTUND0 

sed OrelUus ct opt. Cod. leg. obstruxit, quod 
probandum tidetur. 

OBTRODtJLENTUS vel obstrudulentus, a, urn, 
adject, qui trudi potest, vel debet; ridicule con- 
flcia vox ad visum captandum. V, Festi locum 
in voce priced. I. 2. Cf. Placidi Gloss, in Clat%. 
Auct. T. III. edente A. Maio. Obstrujenta 
(lege Obstrudulenta) appetenda. 

OBTRUNCATlO, Onis, f. 3. troncamenlo, xa- 
xaxonr,, actus obtruncandi. Colum. 4. R. R. 20. 
4. Quod tamen totius obtruncatione vitis et cum 
ejusdem resectionis Gssura prseciptt fieri. 

OBTRUN'CATUS, a, um. V. voe. seq. 

OBTRCNCO, as, 5vi, Stum, are, a. 1. (ob cf 
trunco). Part. Obtruncatus et Obtruncaturus 2- 
— Obtruncore *f 1. Stricto sensu in re agrariu 
est aliquid ex arboris trunco abscindere, caedere; 
x at axe itt a, (It. troncare, tagliar via daWalbero ; 
Fr. tailler, couper; Hisp. tajar , corlar, partir, 
dividir; Germ. ab-,be-,verschneiden, einstutzen; 
Angl. to cut off the head or limbs, cut or 
lop off, cut away). Colum. 4. R. R. 29. 4. At- 
que ita superficies insitoa vitis usque ad recc- 
ptum surculum obtruncatur. ^ 2. Latiorl sensu 
est concidere, trucidare, occidere, tagliare a pez- 
zi, ammazzare. Vet. Poeta apud Cic. 3. Nat. P. 

26. 67. Puerum interea (Medea) obtruncat, mem- 
braque articulalim dividit, Perque agros passim 
dispergit corpus. Salt, fragm. apud IVon. p. 407. 

27. Merc. Ceteri vice pecorum oblruncabantur. 
Id. Jug . 102. Equites, pedites permixti cadere 
alios, alios obtruncare. c?urf. 6. 1. 1. Obtruncatis, 
qui promptius resistebsnt. Liv. 1. 5. in fin. Ita 
rcgem obtruncant. Justin. 33, 2, 2. Veluti jacentcm 
obtruncaturus. Vitg. 3. /En. 331. scelerum Furiis 
agitatus Orestes itxcipil {ilium) incautum, patrias- 
que obtruncat ad aras. Id. 3. G. 374. cervos Corn- 
minus oblruncant ferro. Ptaut. Aulul.Z. 4. 10. Cft- 
pio fuslem, obtrunco gallum furem maoifestarium. 

OBTRCSlO vel obstrusio, onis, f. 3. obtrudendi 
actus. ^ 1. Generatim est imtnissio per vim, in- 
trusione. Ccel. Aurel. 1. Acut. prcefat. n. 6. Ascle- 
piades-,phrenitis, inquit, esl corpusculorum stalio, 
sive obtrusio in cerebri membranis frequenter sine 
sensuum alienatione et febribus. Sunt Grceca oxd~ 
aiq et a/if ? a >'i- Adde eumd. ibid, plurics, etiam 
in plur. num. ^ 2. Item vebemens alterius rei in 
alterura impulsio. Ccel. Aurel. 2. Acut. 37. n. 197. 
At si sudorum pcrsevera?erit fiuor, probandam 
etiam asperginem, quas suo frigore ac propria vir- 
tutc, vel obstrusione constringat, judicamus. Cf. 
ejutd. verba, quae proiime sequuntur, allata in 
OBTUUDO I. 3. 

OB TCfiOR, gris, eri, dep. 2. (ob et tueor). Aliam 
formam obtuor, tui, exhibit Accius apud A'on. p. 
160. 3. Merc. Qutbus oculis quisquatn potcrit H* 
lorurn oblui vultus? Confer INTUOR et CONTUOR. 

— Celerura Obtuerier pro obtueri Raoayuyq est 
apud Plant. Most. 3. 2. 153. et Amph. 3. 2. J 9. 

— Obtueri ^ I. Est inlentis oculis adspicere, con- 
tra intueri, guardare fiso o in faccia, f'fopaw. 
Ptaut. Bacch. 4. 4. 17. nutnqui nummi excidcrunt, 
here, tibi, quod sic terrain Obluerc? Id. 31ost.\. 
1. 66. quid tu mc nunc oblucre, furcifer? Id. 
Amph. 3. 2. IS. Quooam le avertisli? alc. Ita in- 
genium meum est: Inimicos semper osa sum ob- 
tuerier. Forcellinus hunc locum ad scquentem pa- 
ragr. retulil. — Facete Id. Most. 3. 2. 151. At 
tu islo ad vos obluerc. h. e, in earn partem, ubi 
vos estis. ^ 2. Pro simplici intueri, aut videre. 
Ptaut. Most. 3. 2. 153. nullam pictam conipicio 
hie avem. tha. ignosco: a*tate non quis obtuerier. 

OBTUITCS, us, m. 4. P. Oil TUTUS. 

OBTUMESCENS. V. Obmulescens in voe. OB- 
MUTES CO. 

OBTUNDO, lundis, tadi, tflsum et tunsum, tun- 
dere, a. 3. (ob el tundo). Oblunsus pro obtusus 
Iegunt nonnulli < ; nter quos Pierius) ex MSS. apud 
Ptaut. Cat. 5. I. 8., f'irg. 1. G. 262. et 3. ibid. 
135., Gell. 13. 24. a med., Auct. Paneg. ad Con- 
stantin. 12. extr., et Apul. 0. Met. Alii passim 
n exterunt. — Part. Obtundent II. 2.; Obtusus in 
fin. — Obtundere est super tundere, nut contra 
tundere, xaraxoTrro) (It. fcatfere sopra o contra, 
percuotere ; Fr. frapper conlre, ou iur ; Hisp. ca- 
scar, htrir, golpear contra, 6 tobre; Germ, ouf 



OBTUNSIO 

I.) Proprie. ^ t. Stricto lensu. Ptaut. Cos. 5, 
3. 50. Obtundit os mibi. Id. Amph. 2. 1. 59. Nam 
sum obtusus pugnis pessume. Firmic. 5. Mathes. 

5. Qui aliquo dolore perculsi et cs^ut plangant et 
pectora pugnis obtundent. ^ 2. Latiori sens u, oft - 
tundere aciem ferri est ita lundere, ut crasslor 
fiat et hebetctur, caedendoque ioepta sit. Lucret. 

6. 398. In lerraque patris cur telum perpeliuotur 
Obtundi? Claudian. Cons. Stall. Theod, 166- Son- 
ne vides, ut nostra soror Clementia tristes Obtun- 
dat gladios? rinluzza, spunta, rende ollusi. V. 
OUT USL'S I. 2. 

II.) Translate. ^ 1. Ab acie ferri transfertur 
— a) Ad oculos. quum hebcliores fiunt, et minus 
\idcnt. Plin.22. Hist. nal. 25. 70.11 12). Lens aciem 
oculorum obtundit et slomachum inftat. Claudian. 
VI. cons. Honor. 31. acies stupet igne metalii, 
Et cireumfuso trepidans obtumlitur auro. — b) 
Item ad aures, pr reset tun quum vel nimio elamore, 
vel eadem surplus repelendo, molest! sumus, Cic. 
Orat. 66. 221. Ne brevitas defraudasse aures vidca- 
lur, neve longitudo obtudisse. averle slordile e 
stancale. Sic Timarch. apud eumd. 5. f'err. 67. 
157. Obtudcrunl ejus aures, te socium praetotis 
fuisse. gli assordarono Ic orecchie. — Item ad au- 
res, quum minus audiunt. Plin. 24. Hist. nat. 11. 

00. (87). Arundinum lanugo illita auribus obtun- 
dit audilum. — c) Item ad vocem, quum minus 
acuta et sonora Ct. Lucret. 4. 6t2. Lachmann. Et 
tamen ipsa quoquc hsec, dum transit elaasa domo- 
rum, Vox obtuiiditur atque 3ures confuaa penetrat, 
Et son i turn poliusquam verba audire vldemur. Cic. 
2. Oral. 70. 282. Quum patronus vocem in dkendo 
ohludisset. Adde Liv. 7. 2. a med. Sic Plin. 32. 
Hist, nat. 9. 31. (96). Myaces fauces vexaot vo- 
cernquc ob'.undunt. — d) Same ad aoinium. Cic, 

1. Tusc- 33.80. IMulta c corpore exsistunt, quae a- 
ruant menlem, multa, quae obtundam. Id. 3. Orat. 
25. 93. Non quo nc ui ingonia adolesceniium oollem, 
sed contra ingonia obtundi nolui,corroborari impu- 
detiliam. — Obtundere cegritudinem, ejus vim ioflr- 
mare. Cic. 3. Tusc. 10. 31. Nihil est, quod tarn ob- 
lun.iat eoervctquc aegriludinem, quam etc. ^f 2. 
JMetapboraducta vela fabris qui ferrum scepe mal- 
lels tundendo hebetant, vel a superiori paragr, II. 
1. b., obtundere aliquem estmoleslia ilium afficere, 
importunate, prassertim vel eadem scepius repelen- 
do, vel diutius, quam par est, loquendo vel rogando. 
Ter. Adelph. 1. 2. 33. ne me obtundas de bac re 
sappius. Id. Eun. 3. 5. 6. rogilando (me) obtundat. 
enecet. Id. Ileaut. 5. 1. 6. Ohe, jam desioe deos, 
uxor, gratulando obtundere. 2d. Andr. 2. 2. It. 
obtundis, tamctsi intelligo. Cic. 6. Vtrr. 49. 109. 
Non obtuodam diutius: jaindudum vereor, ne oratio 
mca aliena ab judicioruni ralioae vtdeatur. Orellius 
et at. leg- Non obtundam diutius aores vestras. At 
V. ibi adnotat., et cf. Liv. 2- 15. Quando id certum 
atque obstinatum est, neque ego obtundam saepius 
eadem nequidquom agendo, nee etc. Cic. 8. Alt- i. 
exlr. Ego si somnum capere possem, Cam longis 
le euistolis non oblunderem. Luccejus ad Cic. 5. 
Fam. 14. sub fin. Cupio non obtundere le, si noo 
diMectare nostro studio. Apul. 9. Met. Non cessat 
obtundere, totam fabulam (ui) promeret. — Simi- 
liter idem obtundere, eadem repetere, apud Liv. 
26. 38. Nee Blasius ante obstitit tarnen tarn audaci 
iiice[ito, quam idem obtundendo, docendoque quam 
res ipsis patriieque salularis esset, pervieit. — Ver- 
ba obtundentia sunt molests. Cell. 4. 9. tub fin. 
Verba, si perpelua atque infrunita ct obtundentia, 
neque iaodabilia, neque utilia sunt. — Uioc Part. 
prwlcr. pass. 

f^btusus vel oblunsus, a, urn, adjective quoque 
usurpatur, unde Com p. Obtusior II. a., d., f. et 
g. ; et est vcrberatus, percussus, percosso, batluto. 

I.) Proprie. <f 1. Stricto ser.su. Plaut. Cas. 5. 
1.8. Oblunso ore nunc pervelim progrediri senem. 
ft. e. pugnis verberato. Apul. 9. Met. Oflenso la- 
pide atque obtunsis digitl*, terra prosteroilur. 
^ 2. Latiori sensu est retujus, crassus, acumine 
carens, el pungendo, cnedendove minlme iptui,o((u- 
so, spuntato au|jX^. Colum. 4. II. R. 24. 21. 
Obtusa et hebes et mollis fall putatorem moratur. 
Tac. 15. Ann. 54. Pugionem vetustate obtusum 
*axo asperare. Ovid. 1. Met. 471. Obtusum telum. 
Auct. Paneg. ad Conttantin. 12. extr. Collisi ob- 
tunslque gladii. Virg. 1. G. 361. durum procudit 



— 454 — 

arator Vomeris oblusi dentem. Plin, 18. Hist. nal. 
35.79.(347). Cornua lunse obtusa pluviam, erecta 
et infesta ventos signiflcant. Lucret. 4. 356. Obtu- 
sus angulus. Capell. 6. p. 229. Angulus major di- 
recto obtusus dicitur, minor directo acutus. 

II.) Translate, metapbora ducta a superiori pa- 
ragr. 2., dicitur — a) De acie oculorum, quae he- 
bes esl, et minus videt: et translate de acie mentis, 
et ingenii. Cic. Senect. 23. 83. Nonne vobis videtur 
animus is, qui plus cernat et longius, videre se ad 
meliora proficisci , ille aulem, cujus obtusior sit 
acies, non videre? — b) Obtusce aures, lard*, 
subsurdae. Stat. 5, Silv. 1. 170. Jarnque cadunt vul- 
tus, oculisque novissimus error, Obtusseque aures, 
nisi quum vox sola ruariti Noscitur. AdJe Cels. 2. 
8. et 8. H. — Item intronate, slordile. Cic. 3. 
Herenn. 9. 17. Si vehementer aures auditorum 
obtusa: videbuntur, atque aoimi defatigati ab ad- 
versariis muititudioe verborum. Sil. It. 11. 289. 
obtusae sures immiti murmure tuba?. — c) Obtu- 
sa vox, minus clara. Quintil. 11.3, 15. Vox Candida 
et fusca, plena et exilis, dura et flexibilis, obtusa 
et clara. — Obtusce jauces. Id. ibid. 20. Fauces 
tumentes strangulant vocem, obtuse obscurant, rasas 
exasperant, quum nempe vox obtunditur. V. OB- 
TUNDO. II. 1. — d) Obtunsior usus alicujus 
membri a Virg. dicitur 3. G. 135., quum illud sensu 
acuto caret et vivido, men senstttvo. Sic obtu$u$ 
stomachus, languidus, svogliato. Plin. 7. Ep. 3. Si 
crenam tibi facerem, dulcibus cibis acres acutos- 
que miscerem , ut obtusus itlis et obtitus stoma- 
chus, his e.tcilaretur. — e) Et de aliis physkis re- 
bus. Obtusce vires, inQrm?e, fractas, languid*. Lu- 
crel. 3. 453. obtusis ceciderunt viribus artus. — Ob- 
tusa lux, parum nitens, subobscura, caliginosa, 
Virg. 1. G. 395. Nam neque turn steliis acies ob- 
tusa videtur, etc. — Obtusum venenum, sine vi. 
Calpurn. 5. Eel. 94. de angue. Marcel, et obluso 
jacet exarmata veneno.— fj Hinc translate de ani- 
mo. Liv. 5. 18. Sensus oculorum atque aurium he- 
betes, vigor aoimi obtusus. Gill. 13. 21. a med. Ob- 
lunso ingenio esse. Tac. Agric. 9. Castrensis ju- 
risdictio secura et obtusior, ac plura manu agens, 
calliditatem fori non exercet. grossoiana. Cic. 1. 
Nat. D. 25. 70. Totum hoc aut etiam aut non, 
negavit esse necessarium: quo quid dici potest ob- 
tusius? — 9 j Mine de ipsis hominibus. Cic.fragm. 
apud Lactam. 3. 14. a med. Mihi autem non mo- 
do ad sapientiam cseci videmur, sed ad ea ipsa, quae 
aliqua ex parte cerni videantur, hebctes et oblusi. 
Sic Arnob. i. 28. Nos bebetes, slolidi, fatui, ob- 
tusi et bruti. et 2. 22. Ita ille non omni pecore, li- 
gno, saio obtusior atque hebetior stabil? — Et 
translate, morali ratione, Virg. 1. ,£n. 567. Non 
obtusa adeo gestamus pectora Pa;oi. ft. c. non 
adeo stupidi sumus, aut rustic!, aut crudeles. 

OBTCNSIO, oois, f. 3. V. OUTL'SIO. 

OBTUNSLS, a, urn. V. OBTL'SL'S in fin. v. OB- 
TUN DO. 

OBTUOR, ens, ui, dep. J. V. OBTUEOR init. 

OBTCKACULUM, i, n. 2. turaccioto, obtura- 
mentum. Marcelt. Empir. 35. ante med. Diligen'.er 
et episse foramen ejus (cacabi) outurandum crit, 
atque ubi congelaverit se adeps, extrahendum oblu- 
raculum erit. 

OBTCRAMENTCM, i, n. 2. turaccivlo, lura- 
mento, E/x^pa^, c'iKCT'Ju'.o/Aa, id quo quippiarn 
obturatur. Plin. 16. Hist. nut. 8. 13. ( 34). de su- 
here. Us lis ejus cadorum obturainentis. Id. 33. ibid. 
4. 21. (75). Repleto slagno, excuses obturameniis, 
erurnpit torreus tanta vi, ut *axa provohat. Ciet. 
Aurel 2. Tard. Xi.n. 165. dn hceinorrhagia cu- 
ratione. Siquidern (medicamina supra dicta) sint 
frigidae atque constrictive virlutis convenienlia ob- 
turameota. 

OBTURATlO 5nis, f. 3. £>fpa-,p-.';, obslructio. 
Vulgat. interpr. Eccli. 27. 15. Irreverenlia ipsius 
(muttum jurantit) obturatio (est) aurium. 

OBTCR AIL'S, a, urn, V. OBTURO. 

OBTLRBATOR, i-ris, m. 3. turbatore, qui ob- 
turbat. Pseudon- Ascon. in, illud Cic. Divin. in 
Q. Ccecit. 15. 49. Nisi quern forte ex illo grege 
moratorum, etc. Obturbalores quosdam, sordidos- 
que causidicos signiiicat, qui adhibebantur ad mo- 
ram ruciendam, elc. V. MORATOR. 

OBTCKBATUS, a, urn. V. voc. seq. 

OBTL'RBO, as, svi, Slum, are, a. 1.(ob et lurbo). 



OBTTJSIO 

Part. Oblurbatus I. — Obturbare est torbare, con- 
turbare, perturbare, Jtapsvo^Xao), u'recxpouw, turba- 
re, perturbare. 

I.) Proprie. Plin- 8. Hist. nal. 18. 26. (68). Ob- 
turbata proculcatione prius aqua, cameli bibunt. 

II.) Translate. — a) Speciatim esl obstrepere, 
obloqui, reclamare, impedire loquenlem vel legen- 
tem, inlerrompere, frastornare. Plaut. Pcen. 1. 2. 
49. sine amem: ne me obturba, ac lace. Ter. Andr. 
5. 4. 23. Itanc vero obturbat? Similiter absolute 
Tac. 6. Ann. 24. Obturbabant patrcs specie testan- 
di. Ceterum Id. 3. Hist. 10. Obturbabatur mititum 
vocibus Aponius, quum ioqui co?plaret. Sueton, 
Aug. 86. Obturbare leclorem. — Et passive im- 
personaliter. Plin. 9. Ep. 13. Obturbatur, obstre- 
pitur. — b) Generatim. Cic. 12. An. 18. Obtur- 
bare solitudinem. et ibid. 16. exlr. Sle scriptio et 
lillcraa non leniunt, sed obttirbanl. Tac. 3. Hist. 
25. Obturbare bosles. disordinare, scompigliare. 
Adde eumd. 1. Ann. 66. 

OBTURGESCO, turgescis, lursi, turgescere, n. 
inchoat. 3. idem ac turgescere, vel rectius vehemen- 
ter turgescere, gonftarsi, gonftirsi assai. Lucret. 
G. 658. Obturgescil enim subilo pes. Al. leg. ob- 
brutescit. Paul. Diac.p. 30. 13. Mull. A qua (6oua 
serpenle) icli oblurgescunl. LuciUus apud Pri- 
scian. 9. p. 870. Putsch, Obtursi ebrius. 

OPTCRO, as, avi, atum, are, a. 1. Obturarier 
pro obturari est Calonis: V. infra sub I. — Part. 
Obturans et Obturatus I.; 0&!urandus V. in 
OBTURACL'LUM. — Ratione habita etymi, Paul. 
Diac. p. 184. 12. Mill, ducil a $0pa ostium: unde 
quidam scripgere obthuro; quod plerisque aliis nun 
placet, foss. in Etymol. derivat a lus, bis fretu9 
Varronis apud IVonium verbis, qu« tamen repc- 
rire minime nobis datum full: Atque etiam sacer- 
dotes aures suas ture replebant, ne pcregrinis verbis 
intercedentibus confusa carminurn memoria turba- 
rentur. Ceterum obturare est obstruere, occludere, 
oppilare, e'w^paTTw, sTttCTO/i'.'^w (It. lurare , ol- 
turare, intasare, chiudere; l'r. bouclier, fermer; 
Hisp. tapar, cerrar; Germ, verstopfen; Angl. to 
stop or close up, stop by obturation). 

I.) Proprie. Cato It. II. 151. Labrura imum 
pertundilo: ea fistulam subdito, uli obturarier recto 
possit. Plaut. Aulul.-l. i. 25. Oblurare gutturem. 
Id. Stick. 1. 2. 57. o.4. Var'ro 3. H. R. 16. 8. 
de apib. Extra ostium alvei oblurant omnia, qua 
venit inter favos spiritus. Vitruv.7. 12. Dolia oper- 
culis oblurant, nc spiramentum obturata emiliant. 
Colum. 12. It. It. 50. 1. Amphoras fasciculis fu- 
niculi oblurare. VUruv. 10. 12. Axibus obluran- 
libus foramina. Scribon. Compos. 47. Et maxime 
quum utraque obturata spissc necessario sunt fora- 
mina narium, qua spirandi farullas eiipitur. Plin. 
19. Hist. nat. 10. 58. (178). Li mo aut cinere ob- 
lurare foramina. Id. 34. ibid. 18. 54. (175). Obtu- 
rati ^ircei. /(/. 20. ibid. 6. 21. (41). Obturalae na- 
res. II or at. 2. Ep. 105. Obturare aures. Cic. Fat. 
5. 10. Stupid um esse Socralein dixit, quod jugula 
concava non haberel: obstruclas eas partes et obtu- 
ralas esse dicebat. 

II.) Translate. Lucret. 4. S67. Lachmann. Pro- 
pterea capitur cibus, ut sullulciat artus Et recreet 
vires inter datus, atque patcnlem Per membra ac 
venas ut amorem obturct edendi. h. e. sedet, com- 
primat, ut Virg. H. ,En. 184. loquitur. 

OHTCSK, adverb. Comp. Obtusittt 1. — Obtuse 
est obtusa acie: sed oceuiril translate tantuin; et 
^[ I. Uc ui-ulorurn acie. Solin. 32. a med. tjroco- 
dili in aqua ubtusius vident, in terra amtissimc. 
Augustin. Ihctr. Christ. 4. 5. Et h«c quidcril 
rtinela , quae dili, omnes fere homines in his, qu;e 
loquendo arguunt, facere non quiescunt. Sed quum 
fadant alii obtuse, deforiuiter, frigide , alii acute, 
ornate, vehementer etc. 

OUTfiSIAMJULUS, a, um, ailject. qui obtusum 
angutum habet. Boeth. Geom. p. 1182. Triangulum 
arnbljgonium, quod Lalinc oblusianguluin dicitur, 
est quod obtusum habet unguium. 

OBTtSlO vet oblunsio, dnis, f. 3. actus obtun- 
dendi, pcrcussio. 

I.) Proprie. Lamprid. Commod. 10. (Juem vi- 
dissct albeacenles inter nigros capillos quasi ver- 
mirulos habere, sturno apposito, qui se vermes se- 
clari crederet, capitc stippuratum reddebat oblun- 
sionibus. Tertull.i. Itesuir. earn. 57. Uujuscum- 



OBTUSUS 

que membri delruncatio, ve! obtusio, nonoc mem- 
bri mors est? 

II.) Translate. Terlull. 3. advert. Mar don. 6. 
Obtusio sensuum. h. e. siupiditas. Sic Cxi. Atirel. 
1. Tard. 1. sub init. Obtusio visus. el mox. O- 
ni nes sensus oblusiouc afficiuntur. 
OBTCSUS, a, urn. /'. OBTL'NDO. 
OB ICTUS, ns, m. 4. (obtuor). De alia forma ob- 
tuitus f. infra sub I. a. — Obtutus est aspectui, in- 
speclio,Trf doom's Ol. I'atlo del guardare,il guarda- 
re, sguardo; Fr. action de regarder, regard, vue; 
I lisp! la action de mirar, mirada; Germ, das 
Sehen, tier Blick, Hinblick; Angl. a looking at, 
behoting earnestly, look, aspect). 

I.) Proprie. — a) In singular! num. Cic. 3. 
(hat. 5. 17. Qui vullum ejus, quum ei dicendum 
esset, oblutumquc oculorum in cogitando probe 
nossct. Id. in Aral. 2. .Vat. D. 42. 107. Obtutum 
aliquo figcre. Id. Tim. 8. EiTugit obtutum oculo 
rum animus. Qtiintil. 1. 2. 11. Visus fatigatur 
contir.uo obtutu oculorum. Seneca Agam. 137. cir- 
ruit pallor genas, Jaiensque vuitus languido ob- 
lutu si up el. fug- 1. <En. 499. Dum iluprt, obtu- 
luque turret defixus in uno. el 7. ibid. 249. defiia 
Latinus Obtutu tenet ora, soioque immobBis hx- 
rct. ct 12. ibid. 666. Oblulu tacito slelit. J'al. 
Flacc. 7. 88. el tandem obtutu coosurgit ab alto, 
h. f. in terrain diu deliio: ul dicitur oftws iopor, 
«ffus fwnor, dr. Quidam code*, teste tfurmann,, 
habet ofefuiru. Si/, /t. 17. 341. Haec proeul aeria 
speculanlem nube sororem L'l vidit divum genitor, 
imeslosquc sub acri Obtutu vuitus, etc. Ammian. 
17. 7. El amandalo solis splendore, nee conligua 
\el apposita ccrncbantur: ila oculorum obtutu prae- 
slriclo, humo involutus crass* caligiuis squalor 
insedil. Festus p. 186. IS. Mull. Obtutu, quasi ob- 
luitu, a verbo quod est tuor et signiflcat video. 
Similia ha bet Paul. Diac. p. 187. 14. — *>) In 
plurali num. Frudenl. Hamarltg. 915. Ml ioter- 
currens obtulibus. 

II. t Translate. ^ 1. Apud serioris -kvj scrip to- 
res pro orulo usurpatur. Apul. 1. Mel. Isto gemino 
oblulu circulatorem aspeii. con quesli due occhi. 
— Et in plur. num. Ammian. 17. 8. exlr. Quorum 
legalis-,humi prostralis sub obtutibus ejus, pare m 
bo" tribuil paclo, ut od sua redirect iocotumes. 
Id. 24. 6. Equilum turmae sic confertae, ut laminis 
cuaptali corporum fleius splendore proestriogerent 
octursanles obtutus. ^ 2. Pro cogitalione. Ovid. 4. 
Trist. 1.30. Semper in obtutu meniem vetat esse 
malorum. nel pensiero. 

OBULTROnEUS, a, urn, adject, qui obviani i ul- 
tra progredilur. Gloss. Philox. Obultroneus, a^a:- 
pjTc;. Ilabent ct Xot. Tir. p. 83. L'llroneus, ob- 
ultroneus- 

OBUMBRATlO, onis, f. 3. oscuramento, adom- 
bramenlo, actus obumbrandi. Arnob. 5. 41. Si alle- 
goric* c:ecilaiis obumbratlo tollerelur, facilis ad 
discendum res essel. I'ulgal. interpr. Jacob. 1. 
17. Apud quern (/>ei«n) non est transmutatio, neque 
vkissitudinis obumbratio. Cassio'J. 1. Hist. Eccl. 
15. ante med. Ficlis ea rationibus et quibusdam 
obumbration[bus s;epiunt. 

UBUMBtlATKlX, Icis, f. 3. quns obumbrat. Ter- 
lull. Apolog. 9. ArLorcs templi obumbratrices sce- 
lerurn. V. integrum locum in VOTIVUS. 
OBL'M BRAIL'S, a, urn. /■'. voc. seq. 
OBUY1BRO, o«, irvi, alum, are, a. 1.(ob et um- 
bro). Part. Obumbrans If. A. 1. ct 2.; Obumbratus 
I. et II. A. 1 . et 2. el B. 2, — Obumbrare est umbra 
tegere, umbram ioduci-rc, i7Ci5K:a^« Ul. inom.br are, 
atfoinbrcn e ; fr. ombrager, cmvrir de son ombre; 
Hisp. soinlirear; Germ. Imschmten, mil Schatlen 
bedecken: \m\. to shade , over shadow , clauU, 
inunibiiite, ubumbrale). 

l.i Proline. — <0 l>c more cum Accusative 
Ovid. 2. Amor. 16. 10. (irainiuous madidam enespes 
ti bunt bra l humiim. Id. 13. Met. Hii. coma plurima 
toivos Proininel in vuitus, humerosque, ul lucus, 
obumbrat. et. 11. ibid. 836. tluce me lucum pete, 
rolle ijuirino On' *i fel <-' 1 lemplum Roinani re^is 
obumbrat. Justin. 1. '•. 2. Viiem enatam, cujus pal- 
mi le oin n is Asia obumbrarctur. Curl. J. i. Obum- 
bratus iplatanifi amnis. — b< Cum Dalivo. Ptin. 
17. I/iyt. ltd I. i\. 35. <I6.S). Melior vino ea vilis, 
qujndu jibi ipsa non obumbrat, assiduoquc sole 
coiiuilur. 



— 455 — 

II.) Translate occurrit A) De rebus pbysicis; et 
B) De abstractis, sive morali rationo. 

A) De rebus pbysicis ^ *• Kst obscurare. Virq. 
1-2. JSn. 578. Ferrura alii lorqueot, et obumbrant 
ajtbera telis. Ammian. 19. 2. Nee mioores in ci- 
vilate luctus aut mortes, sagittaruai creberrima 
nube auras spi«sa mullitudine obuinbrante. Plin. 
2. Hist. nat. %.. 42. (111). Nubes solem obum- 
brant perspicuum alias, et ibid. 41.41.(109). Ue- 
liotropium abeunlem solem iolueri semper omni- 
busque horis cum co verti vei nubilo obumbrante. 
Capell. I. p. 5. Scopulus perpetua nube obumbra- 
tus. <f 2. Item est tegere.coopcrire. Apul. 11. Met. 
in f-n. Non obumbralo, vel obu-cto calvilio, sed 
quoquoversus obvio. Id. 2. ibid. Paknula rosea 
obumbrans glabellum feminal. Pallad. 12. R. R- 
1. Locis frigidis dicunt in fab® satione gla?bas non 
esse fraogendas, ut per eas gelicidiorum tempore 
possint germina obumbrata defeodi. 

B) De absiraclis, sivc morali ralione. ^ l.Est 
obscurare (Cr. II. A. \X Tac. 2. Hisl. 33. Sena- 
turo ct popuium, numquam obscura nomina, etsi 
aliquando obumbrentur. fiin.23. Hist. nat. 1.23. 
(41). In proverbium cessit, sapientiam vino ob- 
unibrari. offuscarsi. Mamert. Grot. act. ad Julian. 
5. Obumbrare candorem squitatis. Quintil. 8. 
procem. 23. Ilia, quae curam fatentur, sensus obum- 
brant. ^ 2. Item tegere, ceiare (Cr. II. A. 2.). 
Petron. Salyr. 101. Poteris banc simulationem ct 
lacrimis et vuitus confusione obumbrare. coprire, 
colorire quesla finzione. Ovid. Ileroid. 17. 48. nee 
ullus Error, qui facli crimen ulwmhrei, erit. Id. 
3. Ponf. 3. 75. Tu licet erroris sub imagine cri- 
men obumbres, etc. Ammian. 15. 2. exlr. Juslitia 
concinnatis mendactis obumbrata. Id. 29. 1. post 
init. Qui, dum formidine successors agitaretur in 
dies, obumbratis blandiliarum concinnitatibus ca- 
villando Valentem-sibi varie commulcebat. ^ 3. 
Demum est tueri, defendere: du< ta melaphora ab ar- 
boribus, quae solem frondihus defendunt. T'irq. 11. 
/En. 222. Mulla simul contra variis senlentia diclis 
Pro Turno: et magnum reginas nomen obumbrat. 
OBUNCATUS, a, um,particip. ab inusit. obun- 
co: obuncus factus. Ca>l. Aurel. 2. Tard. 14. Digi- 
torum summilates crassescunt obuncalis unguibus: 
quod Gra3ci f pu'itwotv vocanu Cf. eutnd. 2. Acut. 32. 
n. 168. Unguium uncatio, quarn ys-jittaotv vocant. 
OBUNCTL'S, a, urn, parlicip. abinusit. obungo: 
unto, circum unclus, oblitus , illitus, delibutus. 
Apul. 2. Met. Capillus gutlis Arabicis obunctus. 
et 8. ibid. Facie roenoso pigmento delita, el oculis 
obunclis graphicc. 

OBUNCUI.US, a, am, adject, deminut. obunci. 
Titinius apud Ton. p. 536. 19. Merc. Tunica et 
cingula obuncula adimetur: pannos possidebil foe- 
tidos. h. e. adunca fibula insiructa. Bothe legend, 
putat, togula obuncutce h. e. anui curvae. Merce- 
rus leg. togula obuncula. 

OBUNCUS, a, urn, adject, aduncus, deorsum ver- 
surn curvatus; et opponitur redunco, qui est sursurn 
versum curvatus, sn^rjirtor, adunco, uncinalo, 
grifagno. 

I.) Propric. f'irg. 6. .En. 597. rostroque Jm- 
manis vultur obunco. Ovid. G. Met. 516. pedibus 
p'sdator obuncis Deposuit nido leporem Jovis ales 
in alio. Id. de nuce 115. quia nee noceo, ncc ob- 
uncis vindicor hamts. Arnob. 6. 12. Saturnus cum 
obunca falce foni;atur et ringkur. Dares 13. Ne- 
stor obunco naso. 

II.) Translate. Claudian. B. Gild. 470. de aquila 
anquem lacerante. relucianlem morsu partitur ob- 
unco. 

OBL'NDATfO, onis, f. 3. inondcrJone, exun.iatio. 
Flor. 4. 2. ante med. Interim obundalione verni 
llutninis cuuiinealibus piohibetur. /.'»( qui leg. ab- 
undaiione. 

OHUNDO, as, are, n. 1. cirrum undo, eiundo. 
I.) Proprie. Slat. 1 . Achill. 102. laiequc dcae 
Sperchios obund.it Obvius, el dulci vcsligia circuit 
unda. A I. leg. a bund at. 

11.) Translate. £nuiris apud Macrob.G. Saturn. 
3. Semper obundantes hastas frangitque quulitque. 
Ila cl. Vahlen.; alii abundanles. 

OltURVO vel oburbo, as, are, a. 1. (ob et urvo 
vel utbol est rircumscribert 1 , circumducere. Gloss. 
Placid, edit, ab A. Maio in Class. Aucl. T. 3. p. 
491. Obarbas ( lege burbas), circumscribis: 



OBVENIO 

dictum ab arbo {lege urbo) qui est in curvalura 
aratri, vel a sulco urbium, quia primus aralri cir - 
cumductuB propter allitudinetn raurus appelUtur. 

(iBUSTUS, a, urn, particip. ab inusit. oonro : ab- 
bruciato aWintorno, abbrustolito, circum ustus. 

1.) Proprie. P'irg.U. /dEn.S94.StipUibus ferrum 
sudibusque imitaolur obustis. et 7. ibid. 506. hie 
torre armatus obusto. Sil. It. 4. 282, Contorquet 
nodis et obusto robore dirato Vel portas quassare 
trabeir. C(. firg. 11. Mn. 552. Telum immane 
manu valida quod forte gerebat Bellator, solidum 
nodis et robore coclo. 

II.) Translate. Ovid- 5. Trist. 2. 66. Gleebaque 
canenti semper obusta gelu. 

OB V AGIO, is, ire, o. 4. a»Ttj3s^<z^w, vagitu ob- 
strepo, contra, seu circum vagio. Plaul. Pain. prol. 
31. Ne esurientes hie quasi badi obvagiaat. 

OB VAGU LATUM ire, prisca formula in L?g. 
XII. Tab., ut est apud Fest. p. 233. 25. Mull. Id. 
p. 375. 12. Vagulatio in lege duodceim Tabuiarum 
signitjeat quaestionem cum convicio. Cui testimo- 
nium defuerit, is tertiis Uiebas ob portum obva- 
gulatum ito. h. e. tribus cootinuis oundinis eat ad 
domum adversarii sui, ibique obversetur, et cum 
clamore et convicio sua repelat. Portus eoim ibi 
pro domo positus est. Putani autem ipsam vocein 
esse a vagio, unde fieri vagilo, seu vagulo, el o'>- 
vagulo. Alii a vagor deducunt. /'. PIPULCM. 
OBVALLATUS, a, urn. V. voc. seq. 
OBVALLO, as, au, alum, are, a. 1. (ob el val- 
lum). Part. Obvallans II.— Ob\allare est \Mo clau- 
dere, munire «i vallo. 

I.) Proprie. Paul. Diac. p. 179. 5. Mull. Ob 
praepositio alias ponitur pro circum, ut quum di- 
cimus, urbem obsideri, obsignari, obvallari. 

II.) Figurate. Cic. 2. leq. Aqr. 1.3. Eum locum, 
quern nobi Silas praesidiis fir malum atque ornni ra- 
lione obvallatum tc-nebat, me duce rescidislis, vir- 
lutique in posterum palere voluistis. h. e. quasi 
\allo opposito munilum ct clausum. Hater ian. ad 
f'irg. 9. /£n. 397. ab A. Maio editus inter Vet. 
interpr. Virg. p. 62. Terror, quern i incutiebat et 
not el locus ignutus el lumullus obvallantis comi- 
latus. 

OBVARlCATOR, Oris, m. 3. qui cuipiam occur- 
rit, quominus rectum iter conliciat. Festus p. 194. 
1. Mull, et Foul. Diac. p. 195. 9. V. el voc. seq. 
OBVARO, as, are, a. 1. tor-cere, gunslare, 2:x- 
TJcfw, depravo, petverto: a van's, id est qui In- 
tro rsuin pedes inlortos habent. Entiius apud Son. 
p. 147. 22. ?Ierc. Nam consiliis obvarant. 

OBVELO, as, a?i, arc, a. 1. i,ob el velo) operirc. 
Translate Cassiod. 10. Hist. Eccl. 26. Populus un- 
das Bosjihori lampadibus el cereis obvelavii. 

OBVENlENTlA, .t. f. 1. avvenimento, evenlus, 
qui aliunde obvenil. Tenuli. advers. Falentinian. 
2!i. De obvenientia superdueant. 

OBV£NlO, v?nis, \eiii, ventum, venire, n. 1. 
(ob et venio). Part. Otoenturns I. — Obvenire 
est obviam, vel contra, sive coram venire, avTata 
(It. venire incontro; Fr. venir a, se presenter ftu- 
devant; Hisp. venir d,pr?sentarse delante, corn- 
par ecer ante; Germ, enlcge^en kommen, bege~ 
gnen; Angl. fo rneel or come in Ike way by 
chance). 

I.) Proprie. Cic. 2. All- 12. sub fin. Eas daturas 
erarn ei, qui mibi primus obvcnissel. Al. melius leg. 
obviani venissel. Liv. 29. 31. Jubct cedere paullalim: 
se in tempore pugme obventurum. Al. leg. ventu- 
rum: Forcellinut inlerprelalur adventurum. 

II.) Translate. ^1. Est oblingerC, toccare_ in 
surte. loccare. — a) Di- hereditaLe. Cic. 4. J'err. 
7. 20. Quod here.lilas ei obveni^set. f'ario 1. H. 
R. 12.2. lsliusmodi mi fundus hereditatc obvenil. 
Justin. 3S. 5. 4. Paphlagonia, (jure nun vj , non 
arrnis, sed adoptions tcslainenli hereditaria palri 
suo obveuissct. Plin- 5. EpA.inil. Ue^alum mi- 
hi ob\enit modicum, sod arriplissinio gralius. — fc> 
Mine gcncralim. Ctes. 7. B. G. SI. suh I'm. Quibus 
ere partes ad defendendutn obvenerant. Plaitt. 
True. 2. fi. 40. hand ab re libi obvenil isle labos. 
Forcellinus hunc locum ad jiaragr. proiirue scquen- 
icrn relulil. — c) Speciatini de provinces, etc. Cic. 
%. f'etr.G. 17. Simul aique ci sortc pruwnria Sici- 
lia ob\enil Ctes. 1 B.C. 6. Provin:-i:P dccerriuntur : 
Stipioui obvenil Suia. Domilio tiallia. Sueton.Ccvs. 



OBVENTICIUS 

7. Quastorl ulterior Hispania obventt. Liv. 9. 31. 
init. Consoles later se provlncias partiti: Juuio 
S&mnites, JEmillo novum bellum Etruria sorte ob- 
venit. Id. 40. 35. Pralores inde sorliti sunt. A. 
Hostilio urbana, Ti. Minucio peregrins obvenit. Id. 
30. 40. Uli consoles provincias inter s« comparareot, 
sortireuturve, uter Itoliam, uter classem navium 
quinquaginla haberct. Cui classis obvenisset, in Si- 
cilian) navigaret. "I 2. Item contingere, evenire, 
accidere, avvenire, accadere. Plant. Asin. 2. 2. 
15. Obvenit occasio. s'e presenlata. Sic Curt. 8. 

0, init. Cujus (tree) explcndse malura obvenit oc- 
casio. Cic. 2. Phil. 33. 83. Id igitur (in auspiciis) 
obvenit vilium, quod tu jam cal. Januar. futurum 
esse providcras. Id. 2, Off. 21.7*. Sin qua? neces- 
silas bujus muneris alicui rei public* obveneric 
etc. Suelon. f'esp. 21. Post decisa, quaecumque 
obvenissent, ncgotia. 

OBVENTtClUS vet obventitius, a, urn, adject. 
casuale, accidental qui obvenit, qui casu contin- 
git. Tertull. 2. advers. Jffarcion. 3. Obventicia bo- 
nitas. 

OBVENTlO, onis, f. 3. entrata,profilto, quid- 
quid prslcr agrorum fructus alicui accedit ei In- 
dustrie, ut mercedes ex vectura jumentorum, na- 
vium, locatione, pensionibus, etc. Ulp. Dig- 14. 

1. 1. a med. Exercilorem cum dicimus, ad quern 
obventiones ct rcdilus omnes pervenlunt. Id. ibid. 
27. 9. 12. circa med. Vel in fructibus conditis, vel 
etiam in redituum spc atquc obvenlionum. Adde 
ibid. 7. 1.7. 

OBVENTUS, us, m. 4. occursus, adventus. Ter- 
tull. Anim. 41. 

OBVERBERO, as, are, a. 1. Part. Obverberans. 
— Obverberare est idem quod rerberare. Apul. 
7. Met. Inscensum (a&inutn) baculo obverberans. 
el 9. ibid. Ferula nates ejus obverberans. et ibid. 
Comites ejus iiugnis obverbcrant. 

OHVERSATlO,oni9, f. 3. irapt'ffTCWt;, actus ob- 
versandi, hue illuc ilio. Cic. Mux. 24. 49. Ma- 
stos amicoSj obversationes, testificationcs, seductio- 
nes tesliuin , seccsslonem subscriptorum animad- 
vcrtebant. Ita quidam texicographi : vcrum in o- 
plimis codicib. legitur observations. 

OBVERSATUS, a, urn. V. OBVERSOR. 
OBVERSE, adverb, verso, in faccia. Colum. 9. 
I\. H. 7. 5. Domicilia apum obverse ad hibernum 
orienlem componi deb-'bunt, ut apricum habeant 
apes matulinum egressum, et sint eiperrectiores. 
At Schneider, cum plerisque leg. obversa. 
OBVERSO, as, etc. V. voc. seq. init. 
OBVERSOR, Iris, 5tus sum, ari, d. !. (ob e! 
vcrjo)."Eliam obver so, as, dictum est, teste Pri- 
sciano 8. p. 799. Putsch. — Part. Okversans sub 
A. I. et II.; Obversalus sub A. 1. et II. j Obver- 
saturus sub A. I. — Obversari 

A) Apud oplimos quosque usurpatur pro vereari 
ante aliquem , apparerc, adesse, xapiaiancu, 6*t<x- 
-cpifita (It. stare o praticare innanzi a qualche- 
duno, bazzicare, farsi vedere ; Fr. semouvoir de- 
vant, ou en face, se tenir devant, se montrer, 
se laisser voir; Hisp, moverse delante, moverse 
en cara t mottrarre; Germ, vor etwas sich hin-und 
herbewegen, sichtzeigen; Angl. to be present un- 
der one^s view, appear in vieto, be on the spot). 
I.) Proprie. Liv. 3t. 11. Magnam partem eorum 
(tramfugarum) palam Carthagini obversari dici. 
Id. 33. 47, Obversalus eo die in foro aver ten d<e 
suspicionis causa primis tcnebris-cst egressus. Id. 2. 
54. Tandem, qui obversati restibulo tribuni fuerant, 
nunriant, doini morluum esse inveotum. Id. 35. 
15. Magni tamen luctus species per aliquot dies 
regiam tcnuit: legatusque Romanus, ne alieno tem- 
pore 'mcommodus obversarelur, Pcrgamum conces- 
sit. Plin. b. Ep. 21. Sedcbant judices, obversabantur 
advocali. Id. 6. ibid. 16. a med. Nam meatus ani- 
me at) ils, qui limini obversabantur, audiebatur. 
Id. Panea. 48. Obversabantur Toribus horror ct mi- 
nae, et par metus admissis el esclusii. Tac. 3. Ann. 
37- Obversans in urbe inter c»-tus et sermones ho- 
minum. — Pore. Lair, in Catil. 36. Putate tnatro- 
nas Urbis ac liberos nostros ad genua vestra sese 
obversaturos? Vbi obversari est pro sese advblvc- 
re, provolvi. 

II.) Figurate et sa?.pe dicitur dc Sis, qua? oculis aut 
menu apparent, ut spectra, visa, species, presen- 
tarsi, apparire- Lucrel- 4. 978. Zac/»manr». Per 



— 45G — 

multos itaque iila (simulacra) dies eadem obver- 
santur Ante oculos. Cic. Sext- 3. 7. Sed mibi 
ante oculos obversatur reipublicce dignilas, quae 
me ad se rapit. et Justin. 26. 2. 5. Ob-ersaatibus 
ante oculos Manibus inleremptorum. Cic. 2. Tusc. 
22. 52. Obversantur animo honestas species. Liv. 
35. 11. Caudinae cladis memoria nr>r> anitnis modo, 
sed prope oculis obversabatur. Id. 2. 3G. jEgro 
aaimi eadem ilia in sornnis obversata species, visa 
est rogilare etc. Suelon. Claud. 37. Sibi quoque 
eamdem spflciem aliquot jam noctibus obversari re- 
tulit. Id. Aug. 94. sub fin. Affirmavit, ipsum esse, 
cujus imago secundum quietem sibi obversata sit. 
Plin. 24. Hist. nat. 17. 102. (164). II ac pota lym- 
piiari homines, obversantibus miraculis. h. e. animo 
miras rerum species imaginanle. Lucrel. 4. 1055. 
Illius et nomen dulce obversatur ad aures. 

B) Pro ad vet sari. Tertull. advers, Gnost. 5. 
Malo obniti et obveraari nisi bonum nou potest. 
OBVERSUS, a, urn. V. voc. seq. 
OBVERTO, Us, ti, sum, tere, a. 3. (ob et verlo). 
Pari. Obver sus I. el II. — Obvcrtere est versus, 
erga, aut contra aliquem vertere, convertere a'v- 
TtdTps^co (It. voltare verso, o contra, o in fac- 
cia; Fr. tourner vers ou confre, dinger vers; 
tlisp. volver hdcia 6 contra; Ocrm. eiwas gegen 
etwas hinkehren , zuwenden, zukehren, hindre- 
hen; Angl. to turn towards or against, turn so 
as to face or be opposite to, (urn about, obver 0. 
I.) Proprie. — 1.°) De hominibus, qui se, aut 
rem aliquam obvertunt. — a) Active. Fel. Poeta 
apud Cic. 3. Tusc. 1«. 39. et 9. Fam. 20. Quern 
aspectabanl: cujus ob os ora Graji obvertebant sua. 
Plaut- Pseud. 4. 3.3. Nimis ego ilium hominem 
metuo, Ne in re 9ecunda nunc mihi obvertat cor- 
nua. t'irg. 3. /En. 549. Cornua vclatarum obver- 
timus anlennarura. Id. 6. ibid. 3. Obvertunt pelago 
proras. Cf. Cic. Aral. 131. quum cceptanl lulos con- 
tingere porlus, Obvertunt naveni magno cum pon- 
dere naulee, Advcrsamque trahunt magno cum pon- 
dere puppim. Ovid. 3. Met. 6*7f». obstante! dum vult 
obvertere remos. Id. 12. ibid. Wi5. arcus obvertil 
in ilium, Certaque letiferi dircxit spicufa dcxlra. 
Liv. 27. 28. a med. Inde prima turbata acies est, 
dum ad circumsonantem undique clamorem nectcre 
cornua et obvfcrtere ordines volunt. voltarli in 
faccia al nemico. — 6) Passive, 6cd Mediuruin 
apud Graecos more ac vi. Ovid. Ileroid. 111. 191. 
caeruleas quoties obvertor ad undas. Liv. 6. 24. L't 
circumagi signa, obvertiquc aciem viderunt in ho- 
stem etc. — Similiter Part. Obver sus apud eumd. 
6, 7. Camiilus in equum insilit, et, ante signa ob- 
versus in aciem etc. Ovid. 12. Met. 467. faciem- 
que obversus in agnien utrumque. .Sil. It. 10. 110. 
Obversam speclans ora ad Phactonlia proltm. Tac. 
4. Ann. 54. Obversus ad matrem, non mirum, ait, 
si etc. Flor. 2. 6. ante med. Roman! adrersus so- 
Iem, pulverem, Eurum obversi. • — Et cum Accus. 
sine orjepositionc. Apul. 2. Mel. Tunc orienlem 
obversus, et incrementa solis tacitus imprccatus. — 
Absolute. Tac. 12. Ann. 14. Carrhenem, profliga- 
tis obversis longius evectum, integer a tergo glo- 
bus circumvenit. h. e. adversis et resistentibus. 
— 2.°) De locis est vergere. Colum. 7. II. tt. 3. 
24. Ne pascentium capita nint obversa soli. Sic 
vulgati libri: at Schneider, iegif. adversa. Plin. 
14. j/tst. nat. 21. 27.(133). Fenestras cells vina- 
lise obverti in aquilonem oportere. et 17. tfcid. 3. 
2. (23). In aquilonem obver sas vites et ar bores po- 
ni suascre. Cf. Tac. 4. Ann. 67. yEstas in Favo- 
nium obversa, et aperto circum pelago perarnajna. 
II.) Translate. Tac. 3. Hist. K3. Miles ad san- 
guinem et csedes obversus. dafosi. et tf>;ri. 11. lini 
Antonio vis ac potestas in utrumque exevcilum 
fuit, cedcntilms LoBegis, et obversis mi I i turn stu- 
diis. — Obversus opponitur diver so apud Claud. 
Mamert. 5. Slat- an. 10. sub init. Jttvat modo 
quid obversurii vero, quidve diversum eadem Veri- 
tas ant depellat, aut prolerat. 

OBVtAM, adverb. Scribitur et divisim ob viam. 
— Ohviam est ob, id est centra viam, (ut ail 
Paul. Diac. p. 147. 11. Mull. Ob Trojatn duxit 
exercilum pro arf, sirnililerque vadimonium obisse, 
id est ad vadimonium isse, et ohviam ob viam.) ; 
hloc adversus, contra, etc, arravTTjscv (It. tncortfro, 
contro; Fr. sur le chemiu,sur le passage, au-de- I 
«anf, « la rencontre, devant ; Hisp. delante en 



OBVIO 

la ruta, delante en el amino; Germ, den IVeg 
entlang , daher entgegen; Angl. in the way, so 
as to meet or fall in wilh). 

I.) Proprie. Plant. Amph. 3. 4. 2. omnes de 
via decedite, Nee quisquam tarn audax fuat homo, 
qui obviam obsistat mihi. C. Gracchus apud Ge{l. 
10. 3. Ei obviam bubukus de plebe Venusina ad- 
venit. Cic. Mil. 10. 29. Fit obviam Clodio anto 
fund urn ejus. Plaut. Bacch. 4. 4. 16. quern quasro, 
uptime erne obviam mihi est. Cic. 2. Phil. 32. 
78. Ca:sari ex Hispania rcdcunli obviam longissi- 
me processisti. el ibid. 2i. 58. et 3. Fam. 7. Pro- 
dire obviam alicui. Id. Mur. 3 5. 69. venire, er 
32. 67. ire. el 14. Fam. 5. properarc. Cces. 7. 

B. G. 12. prolicisci. et 28. conlra venire, el I. B. 

C. IS. exire. Liv. 7. 10. progredi. Cic. 3. Fam. 7. ct 
12. Atl. 5. milter*;. Plaut. Asin. 2. 3. 24. et 2. 4. 6. 
occcdcre. Id. Epid. 2. 2. 30. occurrere. Id. Men. 
5. 8. S. pnecurrere. Id. Pseud. 1. 3. 20. accedere. 
Cic. Plane. 40. 96. fcrrc se. Ter. Adelph. 3. 2. 

24. olTcrre se. Liv. 1. 16. a med. dare se. Id. !). 
23. Adventus diclatoris, omnibus ordinibus obviam 
elTusis, celebralior fuit. Ter. Phorm. 1. 4. 19. ipse 
est, quern volui obviam. Plaut. Pseud. 2. 1. 18. 
quis hie est, Qui oculis meis obviam tibjicilur? 
mi presenta, si fa vcderel et 1. 8. 5. minas, Quas 
promisi, obviam ci ultro defcram. Gel I. 17. \. Hum 
quum habutsset forle obviam. qu^so, inquit, r.lc. 
Cic. H. At!. 10. lie obviam iuonc ita f.ieiam. 

II.) Translate. — 1.") Generatim. Plaut. Capt. 
3. 3.6. Nee sycopbantiis, nee fucis ullum manlell-jm 
obviam est. h. e. adest, in irrompiu est. Id. Cat. 
3. 1. 28. amanli mihi tut obviam crcmunt mor;e. 
ft. e. ir.lerponur.t si', mihi obsi stunt. Id. Stich. \. 
1. 19. si tibi nulla :cgritudo est animo ohvium. 
ft. e. sese off-'i t. Sail. .lug. "7. Obviam ire periculis. 
n. e. perirula adite. — m l!') Speciatim. Ohviam ire 
— a) S;epc esi opponerc se, obsisleri', resislcrc, 
resist ere. opporsi. Cic. 3. Very. 41. It) 6. Cupidi- 
lali hum iiium obviam ire. Sail. Jug. 5. Turn pri- 
mum superbiiB nubili talis obviam itum est. Liv. 9. 
14. Las tar i milites, obviam itum ir.-e su.t. Id. 23.28. 
a med. Am bo duces June lis cop! is, ire obviam ccc- 
p!is alque obsistcrc parant. Sail. Cat. 6. Hoslibus 
obviam ire. Id. -lug. 17. sub jin. injuria;, et. ibid. 

25. sceleri. el ibid. 46. Grachorum actionihus. Tac 
6. Ann. 10. fraudihus. el 2. Hist. 33. sententi?e. 
Sic Cic. 4. Atl. 16. fl med. I'orupiin ius vult trium- 
phare : iiuic obviam Catoet Servilius pra2tores aper- 
to. — b) Gavillandi et irridendi causa duplicem 
adverbii significalioucm , in bonam scilicet et in 
malani parte in, simul complex us est his verbis Cic. 
2. All. 1. ante med. Quum ncque sibi ex Sicilia 
Romam venicntis obviam quemquam prodire po- 
tuisse, el noclu se inlroissc, in rontionc jactassr't 
Clodius; nihil ei novi dtui acridisse: noctu inlroissc 
item ante, non esse itum obviam, ne turn quidem, 
quum iri maxtme debuil- h. p. nortu item Cresaris 
dornum inlroissc, quum ibi mulieres Bona* Dcte sa- 
cra faccr;mt, nee quemquam inde ad eurn cxpelien- 
durti conlra prodiisse, quod in at i me fieri debuissct, 
ne ipsius dc:e sacra viii pra?sentia polluerentur. 
— c) Pro re medium aTerrc, mederi, rimediare, 
owiare. Tac. 4. Ann. 64. [Si Cresar obviam isset, 
tribuendo pecunias pro modo delrimcnli. el 13. 
ibid. 5. Obviam ire dodecori. ef 4. ibid. 6. infe- 
cundiiati te/rarum. el 4. Hist. 46. timori. 

OBVliTlO, Gnis, f. 3. (obvio) occursus. Gloss. 
Cvrill. ' Airrxvtrj'jc^, obvialio, occursus. 
"OBVlGiLATO, adverb, ab 

OBVIGILO, as, iiturn, arc, n. 1. vigilare. Plaut. 
Bacch. 3. 2. 1 '». Qua me •■mi*.n magis cum cura 
esse en, quain obvigiialo'sl opus. At. teg. atquc 
advigilaic est opus. 

OBVIO, as, .'ivi, ilium, :ire. n. 1. (ob et. vio). 
Part. Ohvians sub 1. — Ohviarr. *| 1. Est ob- 
viam ire, andarc inconlro, a^avT'/w. Hicronym. 
ep. 5. ?». 1. Reeiproc.c epistohe inter nos currant: 
ill* sibi obvient, tllas nobiscum loquantur. Vcgel. 
3. Milit. 4. In sculis inviccm obvianlibus niti. 
•f 2. Item est obsistcrc, resislere, andar contro, 
opporsi. Macrob."i. Saturn.it. libi lot impcHcnlium 
procernm, quibus obviandum non crat, hortatui 
succubuit. Marcell. Dig. 39. 5. 20. Ut non possit 
suae confessioni obviare. Impp. Arcad. et Honor. 
Cod. Theod. 12. 1. 161. Plcclibili sever it ale eorum 
fraudibus obviandum est. •! 3. Item impedire, re- 



OBVIOLO 

medium afferre. Pallad. I. R. It. 35. a med. Gran- 
dim crcdilur obviare, si quis crocodili pellern, vel 
hy.Tci.-e, vel marini vituli per spatia possessiouis 
circumferat. Id. 4. ibid. 10. Asini urina vermi- 
bus obviabit. ^ 4. Est eliam obvius, seu proxi- 
mus est. Auct. insert. Orb. descript. ab A. Maio 
editus in Class. Auct. T. 3. p. 399. Inde-obviat 
Galali.i provincia optima sibi sufflcieus. V. OC- 
CUR KO. 

OBVJOLO, as, avi, are, a. 1. (ob et violo) idem 
ac violare. /nscri,>t. apud Grufer, 996. 13. qvis- 

QVIS KS HOMO, KK MKA OSSA OBVIOLES. Alia apUil 
Fabrctt. p. 109. n. 269. oiAAm Etvs si ovis ov- 

V10f.A\KRIT, AD INFEROS NON RECIF1ATVR. /■TwceMi- 

nus alKilit eliam iilud Varron. 6. L. L. 80. ;ff«U. 
Allicum (al. antiquum, Mullerus Attianum) illud: 
Obviolavit qui vidil invidcndum. At Mullerus leg. 
Oculis violavit etc. V. ibi adnotat. 

OBVIUS, a, um, adject, (ob et via) qui obviam 
lit, qui occurrit, aw avT<3v (It. chi si fa inconlro ; 
Fr. <nti se trouve sur le passage, c.-a-d. qui ren- 
contre , qui va au-deca.nl; Hisp. el que esta en 
el sitio par donde se pasa\ Germ, entgegen, bege- 
gnend; A ngl. meeting in the way). Occur rit ^ 1. 
Generatim. — a)l)c hominibus. Cic. Mil. 18. 46. 
Quippo qui ei obvius fuiurus omnino non erat./u- 
slin. 1.6. 1. Ut qucm prirnum oostera die obvium 
habuisset. socium cceptis assumerct. Auct. B. Afr. 
89. Cui in ilinc.e fit obvius L. Casar. Liv. 1. 16. 
a med. Dare se ohviuTi alicui. Ovid. II. .Wet. 138. 
lahenlibtis obvius undis Carpe viam. al contrario 
del flume. Sal'.. Jug. 81. Quo loco inter se obvii 
fuisscnt. Suelon. Cces. 81. Libellus insidiarum ab 
obvio quodani purree tus. Proper t. 2. 22. 3. Obvia, 
nescio quot pueri, mihi turba mimila Veneral. 
firq. t. ,£n. 318. Cui mater media sesc lulit obvia 
silva. et 11. ibid- 'i9S. Olivia rui, Volseorum arie 
romitnnle, Camilla Occurrit. Quintil. 10. 3.29. Ut 
obvius non viileamus. Liv. 37.23. Esse in obvio «!!- 
cui. h.e. in loco, ubi obvius esse possis. Cic. 1. da 
republ. 4. Non duhituverim me gravissimis tempe- 
statibus ac p;enc fulminibus ipsis obvium fcrre con- 
scrvandorum civium causa. — b) )>c rebus. Cic. 
6. .-/ft. 5. Obvias cnihi lilleras mi lias, el ibid. 4. 
extr. Far ut mihi lua litler.it volcni obvia?. Ti- 
butl. 1. 3. 45. ullroque (ercbant Obvia secuiis 
ubera lailis oves. — Ilinc obvia res aliqua est, qua 
eunti occurrit, seu ex ad verso et ante pedes si (a 
est. 1 Ytpos Rumen. 9. Monies, qui obvii erant ili- 
neri adversariorum. J'al. Flacc. 3. 583. laurus ta- 
clus asylo, Obvia qu.i»quc ruit. quant o gli si para 
dinanzi. Virg. 4. G. '23. Virion in vile t decedere 
ripa calori, Obviaque hospitiis teneat frondentibus 
arbos. Ovid. 1. filet- 527. nudabant corpora venli, 
Obviaque adversas vibrabant (lamina vestcs. Luc.ret. 
3. 3S'». neque aranei tenuia fi!a Obvia senlimus, 
quando obretimur euntes. Catu.ll. 64. 108. ilia pro- 
cul, radicibus eitjrbata, Prona cadit, lateque et 
comminus obvia frangens. Val. Flatc. 1. 389. Et 
levis Klis equis, et fluclibus obvius Anion, ml 
mare, et 4. G.'iO. ct fug a ponti obvia. ft. e. cursiis 
maris navi eonlrarius ct obsistens. ^ 2. Spccia- 
tint de homine obvius dicitur, qui alteri occurrit 
resislcndi et oppugnandi gratia- Cic. Ccecin. 27. 
76. Si ingredient! cum armata multitudiiie obvius 
fueris. Sail. Jug. 21. Neccssario copias parat, et 
Jugurlha obvi"S pw>cedit. et 54. Qui firmioribus 
animis obvii hostibus fuerant. Virg. 11. .<£». 504. 
Audco Tyrihenos cquites ire obvia contra, et 10. 
ibid. 552. Obvius ardenti se se obtulit. el. 877. 
infi'st.i si! bit obvius hasla. et 9. ibid. 56. Non as- 
quo dare se c.i^tpo, non obvia ferre Arma vi- 
rus, sed castra fovcrc. ^ 3. Item specialim 
irt in malam partem ol.-via res qu;« cxposita est 
injuriie, et cui nuccri facile potest, f'irg. 10. 
.En. 694. nipcs Obvia ventoruin funis, ciposta- 
que pon to. Id. '.?. ibid. 'i9H. melioribus opto Au- 
spiciis. < v t qurr fm'ril minus obvia Giajis. Seneca 
Here. Fur. 1S5. Vulncri cl ferro i.bvius. h. e. vul- 
n crab ilis. ^ 4. Item specialim sed in bo nam par- 
tem usurpatur dc iis, qux facile occjrrunt sine 
I a bun: quriTcndi. nvvio. Tar.. 16. Ann. 2. Nova 
ubertate [uovenirc terras, cl obvias o|ics deferre 
deos. Quintil. 9. V 5. Serreia; (/igurre orationis) 
el ex Ira vul^arein usum posiliv, ideoque magis no- 
biles, ut noviiatc aurem eicilant, ila copia sa- 
tianl: nc se obvias fuisse dicenli, sed conquisitas, 

To no III. 



— 457 — 

ct ex omnibus la tebris extractas congestasque de- 
clarant. Gell. 5. 1, Obvias vulgatasque laudes eiTu- 
lire. Quintil. 12. 2. 2. TJt ea qtiidem , qua? manu 
Runt, confileantur egere docloribus: virlutera vero 
obviam et iliaboratam, tantum quia nati sumus, 
babeamus. Martial. 11. 6. Quidquid veoerit ob- 
vium, loquamur, Morosa sine cogitatione. Gell, 3. 
H. a med. Quum obvium, proximumque esset d»- 
cere, etc. Quintil. 2. 16. 14. Et obvio fere viclus 
(animatibus). Plin- 8. Hist. nat. 16. 19. (48). Ob- 
vium, serpenies citrahi cantu. At Sillig. legit ob- 
viam. ^ 5. Ilinc ho»?»o obvius, qui facile adiri 
potest, comis, afTabilis. Plin.i. Ep. 10. Est cnim 
obvius et expositus plenusque humanitate. Quintil. 
8. 1. 23. Obvia voluntas, h. e. prompta, obsequens, 
indulgens. Tac. Ann. 2. Prompti aditus, obvia co- 
rn itas. 

OBVOLlTO, as, are, n. 1. volar e intorno, circum 
vol i to, vagor. Pore. Latro declam. in Catil. 11. 
Quos in foro quolidie, in oculis civium passim 
obvolitare cernimus. et 32. Gladiatoriis agmioibus 
slipatum per ora vulgi paiam obvolitare. 

OBVOLCTATCS, a, um, parlicip. ab inusit. 06- 
voluto: avvoltolaio , circum volutatus. Veget. 4. 
Veterin. 18. Sdineid, Bos in proscindendo duri- 
tiam soli obviis radicibus obvolutatus convellit ar- 
mos. h.e. obtuctatus. Sic vutgati libri; at Schnei- 
der, leg. obiuctatus. 

OBVOl.CTlO, onis, f. 3. avvolgimenlo, obvolven- 
di actus. Itlacrob. 1. Somn. Scip. 11. sub fin. In 
singulis spli;cris, quae c«lo subjectae sunt, setberea 
obvolulione vestitur. Ccel. Aurel. 2. Acut. 11. 
Pr;rtaciis membris, qua? frigido mortis torpore af- 
ficiuntur, c'llefaclionibus eliam adhibitis cum ob- 
volulione atque modica striciione es lanis eflecta. 

OHVOl.CTL'S, a, um. V. voc. scq. 

OB VOLVO, volvis, volvi, voiaturn , volvere, a. 
3. (ob et vulvo). Part. Obvolutus I. et II.; Ob- 
volvendus I. — Obvoivere est circum volvere, ob- 
nubere, obducere, contegere, irspisiksta , ireCiCKgj- 
cdtxi (It. involgere, avvolgere; Ft. envelopper, cou- 
vrir , voiler; Hisp. envolver, cubrir; Germ, ein- 
wikkeln ,-hulle.n, verhullen; Angl. to wrapp 
round, muffle up). 

I.) Proprie. Cic. Oral. 22. 74. Pictor ille vi- 
dit, obvoivenden caput Agamemnonis esse, quon- 
iam sumniiim ilium luctum penicillo non posset 
imitari. Sueton. Cat. 51. Ad minima tonitrua et 
fulsiura connivere, caput obvoivere. et Ca>s. 82. 
Loga caput obvolvit, et sinistra manu sinum ad 
ima crura deduxil. Similiter Part, prater, apud 
Cic. 2. Invent. 50. 149. de parricidis. Os obvo- 
lutum folliculo et prxligatum. Id. 1. Herenn. 13. 
23. Obvolutus et obligatus corio devehatur in pro- 
lluentem. Id. 7. f'err. 28. 72. Gives K. ne co- 
gnoscerentur, capitibus obvolulis ad necem rapie- 
banlur. incappucciati, camuffati. et Liv. 4. 12. 
extr. Capitibus obvolutis se in Tiberim prfecipi- 
taverunt. Sueton. IJomit. 17. Brachium lanis fa- 
sciisque obvolutum. Apul. 11. Met. Limpido te- 
gmine crincs madidos obvolutus. Id. de Mag. Res 
in sudario obvolutae. 

II.) Translate. Pacuvius apud Cic. i. Pivinat. 
3t. 67. Adest fax obvoiuta sanguine atque ioceo- 
dio. — Horat. 2. Sat. 7. 42. verbisque decoris 
Obvolvas vltium. h. e. obtegas. 



oc 



OCCA, ;b, f. l. erpice, iostrumentum ruslicum 
ad occandum. 

I.) Proprie. Gloss, [sid. Occa, rastrum. Gloss. 
Phi! ox. Occa, /5(oX3xdjrt;^a. Veget. 1. Veterin. 56. 
Crates, qunc orca vocatur a vulgo. Colum. "2. li. 
H. 17. I- Turn gbvbas surculis resolvemus, et indu- 
cta occa coasquabimus. Alii leg. inducta crate. 

11.) Figuraio ob sirnilitudinem occa vocatur prne- 
sa?pe, greppia, quod supra caput jumentorum po- 
nitur ct pabulum recipit. Veget. 2. Veterin. 28. 
5. Schneid. Cratis, qua: occa vocatur a vulgo, pro 
equorum stalura ncc nirnis alta sit etc. Codices 
habent iacca, cocca, zaca^ sed occa legendum esse 
videtur Schneid ero, cujus V. adnotata ad b. I. 



0CCJEDES 

OCCABUS, i, m. 2. oxxajSc?, to ntoi ton ^pa- 
Yi'ova (JisXXca, armillae circa brachium, ut est apud 
Hesych, Item torquis circa collum. Inscript. apud 
Murat. 333. o. sammio sEcv^Do ab xv. viris oc- 
cabo et corona kxornato etc. Alia apud Roma- 
nelti Topogr. IVapot. T. 3. p. 512., qu?e est apud 
Orelt. 2263. et pertinet ad a. post Chr. n. 289. 

XV . SACriS FAClUndtS SACRRDOTt MATRIS DKfM 
L1CIMO SECVNDO PERMISJMVS ET OCCAVO BT CORO- 
NA DVMTAXAT INTRA FINES COI.OMAE VBSTBAK VTl. 

Occavo scriptum pro occabo. V. Philipp. a Tur- 
re apud Sallengr. in .You. Thesaur. AntiquiL 
T. 3. p. 862. Apud Polluc. 5. 101. et 7. 65. et 
95. oY&oe/Sos vocatur. Sccundo autem loco hac 
exhibentur: 'Oy^oc'^ou^Sb o'yo^a^ss&Oi powt t<%s 
s'v to: ; Y_tTtoct twv pccJroy s;y(ijSc A-i;. Inscript, apud 
Franzium Elem.epigr. Gr. p. 160."Oj(&oipo$ vpu- 
CTc'a s'x,wy 8ni5sxa ZaxvSkia. Etymol. M. 'Eyxo'f*- 
/3o>f*a, o 8e<7f*o*c twk y(e:pi$tav, 6\i^szau -ag 'A!&jj- 
vac'ot? o'y^ocjSo;, uits Si aiXtav xwu'jfi^ij. 

OCC-^CATlO vel obca?catio, onis, f. 3. idem 
est atque occatio, hoc est occullatio seminis terra 
super inducta. Serenas apud Non. p. 61. 31. Merc. 
Occatio occiBeatio est. Id. Nonius p. 42. 15. Oc- 
caEcationem (al. Occalionem) ab occaecatis semini- 
bus, qua id efficitur, dici, M. Tullius voluit de 
Senectute. V. OCC.ECO II. 2. Ex his autem di- 
scimus, occcscationem de occatione metaphorice 
dici: nam proprie est accecamenio, tiI^.cosij. Ad- 
de I sid. 17. Orig. 2. 

OCC.EC.vrCS vel obcaecatus, a, um. /'. voc. seq. 

OCC.ECO vel obc;eco, as, avi, atum, are, a. 1. 
Part. Obcaecans II. 1.: Occcecatus in omnibus 
paragr. — OiCiecarc est ciecum faccre, caecum 
reddere; jjctu^Vm ill. acciecare; Fr. aveugler, 
f rapper de cecite: Ilisp. cegar, quitar la vista d 
otro; Germ, blind machen, blenden; Angl. to 
make blind, blind, obscure, cloud, darken). 

I.) Proprie. Cels. 8. 4. Aliquando evenit,ut ei 
ictu vena aliqua in cerebri roernbrana rupta all- 
quid sanguinis miltat, isque ibi concretus magnoi 
dolores moveat, ocnlosque occ;ecet. Id, G. 6. n. 
57. Quidam sine ulla manifests causa subito oc- 
caecati sint. Id. S. 4. Ubi calvaria percussa est, 
prolinus requirendum est, num bilem is homo vo- 
muerit, num oculi ejus occaecati sint. 

II.) Translate, f l.Physica raiione est obscu- 
rare, obscurum facere, hicem vel visum adimere. 
Plaul. Men. 1. 2. Q6. solem vides, Satin' ut oc- 
Cfficatus est one hujus corporis candoribus. h. e. 
obscuratus. Liv. 33. 7. Densa caligo occacaverat 
diem. — Et absolute Vet. Poeta apud Cic. 3. Orat. 
39. 157. inhorrescit mare, Tenebra conduplicantur, 
noctis et nimbum occsecal nigror. <J 2. Item phj- 
sica ratione, occ&care semen est cccultare, terra 
obruere. Cic. Senect. 15. 51. Terra quum sparsum 
semen excepit, prirnum id occsecatum eohibet: tx. 
quo occatio, qua hoc ef licit, nominaia est. Non. 
p. 42. 15. Merc, videtur legisse, ex quo occceca- 
tio. — Occcecare fossas est obtegerc, no pateant. 
Colum. 2. ft. ft. 2. 9. Ubi solutior est bumus, 
aliqua; bunt pateotes, quadam etiam occaecantur, 
ita ut in patentes ora biantia eoecarum competaot. 
V. FOSSA. ^ 3. De oratione est obscurare, te- 
nebris involvere. Cic. 2. Orat. 80. 329. Ob- 
srura narratio tolam occaecat orationem. ^ 4. 
Morali ratione de animo est mentem obtenebra- 
re: ad rem Colum. 3. ft. R. 7. 3. Qua ra- 
tio (ft. e. modus colendi vites) velut ignorantias 
lenebris occrecata, luce vcrilatis caruit. Cic. 15. 
Fam. 1. a med. Quod ego negoUum, non stulti- 
tia occacatus, sed verecundia deterritus, non re- 
cusavi. Id. 1. Fin. 10. 33. Qui quas moleslias ex- 
cepiuri sint , occ.ecali cupidilate non provident. 
Sic Colum. 6. ft. ft. 36. i . Velut incensus et 
occcecatus cupidioe. Liv. 5. 37. Occacat animos 
fortuna. /*/. 38. 21. Nee. quid agerem, ira ct pa- 
vore (irrrccatts animis, cernebani. Id. 28. 24. ad 
fin. Mors Scipionis falso eredita occ;ecabat aQi- 
mos. Id. 42. 43. Ni spes vana pads occiecasset 
consilia. *| o.Poctice. Virg. Cui. 11KS. tinior oc- 
crecaverat artus. h. e. stupidos reddiderat, 

OCC.T.DES vel obcaedes, is, f. 3. idem ae cai- 
des. Plant. Slich. 5. 4. 52. One, jam satis: nolo 
occades. ft. e. nolo bic quicquam tragicum et cruen- 
tum. Sothe muito rectlus cdidit obecedas, ft. e. oc- 
cidas. r. OCClDO; et 7'aubman. 

58 



OCCAIXATUS 

OCCALLATUS vel obcallatus, a, urn, particip. 
«b iousit. occatio: incallito, callo obductus. Se- 
neca 4. Qiuesl. nat. 13. Quid sentire possunt e- 
raorlua Tuuces el occallata cibis ardentibusl 

OCCALLESCO vel obcalleseo, callescis, caUut, 
callescere, n. inchoat. 3. est callum obducere, du- 
rum et rallosum fieri, svTiAdu (It. incaltire , fa- 
re il callo; Fr. devenir calteux, dur; I lisp, ha- 
ctr callo, hacerse duro; lienn. dickhautig wet- 
den, eine harle, dicl-e Haul behommen; Angl. 
to be or grow hard, become callous, harden). 

I.) Propria. Plaut. A sin. 2. 4. 13. ftitiam nunc 
*tifDulu* in niattu mihi sit! Qui latere ronteram 
tua, que occal lucre plajjis. Celt. 4. 24. Ubi do- 
lor vehemens urgct, i merest , sine lumore is sit, 
an tumor cum culoic, an tumor jam eliam oc- 
eallueril. Ovid. 14. .Vet. dc liomiue in sucm ver- 
so 282. Osque mmim seusi pnniio occal iescere ro- 

stro. 

II.) Translate, Cic. 2. Fain. 18. in fin. J)e Sla- 
tio monumisso, et nonnulUs aliis rebus angor c- 
quidem: sed jam ptorsus occallui. h. e. diutina 
maloruin consuctudine jam obfirmavi aniimim ad 
ferendum. Plin. 2. Ep- 15. Lonua iiaiieiiiia oc- 
callui. Coltim- 8. R. R. 16. 0. Sic mores occal- 
luere, ut non base usitata, verum ut maxime lau- 
dabilia el honesta judicentur. 

OCCiMENjInis, n.3. idem alquc occatio. Gloss. 
Isid. Occiiineo, concisio. scil. glabarum. 

OCCiNO vel obcano, nis, nui, nere, d. 3. (ob 
et cano) idem quod occitio, ct occurrit in re mi- 
litari. Sail, fragm. apud Diomed. 1. p. 370. Put- 
sch., Priscian.'\Q. -p. 8'JS. et Serv. ad Virg. 2. G. 
384. Jussu Metelli cor.iicines occanuere. Tac. 2. 
Ann. 81. Turn Scntius occanere cornua tubasque, 
et peli aggerem , erigi scalas jussil. Serums ad 
Virg. 2. G. 38*. laudat etiam cornua occanuere. 
— be Perfeclo V. io OCCINO. 

OCCANTATL'S vel obeantatus, a, um. V. voc. 

seq. 

OCCANTO, as, avi, alum, arc, a. l.(ob el can- 
to). Port. Occantatus. — Occantare est incanta- 
rnenlls devincire, ladere, incantare, ammaliare. 
Paul. 5. Sentenl. tit. 23. n. 9. Qui sacra impia, 
ut quem occanlarent, deBgerent, obligareol, fece- 
riot etc. Apul. de May. Mulier occantata, vecors, 
aroans, amens. 

OCCASlO, onis, r. 3. (oeetdo) est opporlunitas 
temporis casu quortam proveniens (ul ait Festus p. 
178.11. JKulL), tcinpus opportune oblatum facien- 
di aliquid, facultai, ansa, campus; ex ob et casus, 
quasi casus se offerens, e-jxatsia, x,at?6$ (It. occa- 
sione, opportunHa; Vr. occasion, moment favora 
ble, temps propice; Hisp. ocasion , oportunidad; 
Germ, die gunslige Getegenheit, der rechle Augen- 
blich,- Moment; Angl. an occasion, opportunity, 
fit or convenient season). Occurrit ^ I. Generatim 
— a) Defioitur a Cic. 1. Invent. 27. 40. Occasio 
est pars temporis, habens in se a lieu jus rei idoaeam 
faciendi aut non faciendi opportunitatem. Quare 
cum tempore boc differt: nam genere quidem u- 
trumque idem esse intelligitur; verum iu_ tempore 
spatium quodam modo declaratur, quod in annis, 
aut in anno, out ia aliqua anoi parte spectator; 
in occasione, ad spatium temporis, faciendi qusedam 
opporlunitas intelligitur adjuncts. Id. 1. O/f. 40. 
142. Tempus actioois opportunum, Graece euxaipia, 
Laline appellatur occasio. — b) Jungitur plurimis 
Verbis, atque b«nc elegantes dicendi rationes. 
Plaut. Men. 3. 3. 2'J. quid ego cesso, dum datur 
mihi occasio Tempusque, abire ab his locis? Id. 
Pseud. 4. 2. 3. Heus lu, nunc occasio est et tempus. 
Ter. Heaut. 2. 2. 4. Concurrunt mull* opiniooes, 
animum qus mihi esaugeont, Locus, occasio, »tas. 
Afraniut apud Non. p. 308. 13. Merc. Occasiooem 
nacta mulier involat in collum. Liv. 4. 58. Ei in- 
connnodo alieno suam orcasionetn peiere. cogliereil 
tempo di vantaggiarsi. Plancus ad Cic. 10. Fam. 4. 
sub fin. Ne inter aiiena vilia hae genies nostra ma- 
la suam pulent occasionem. if buon punlo per se. 
Cic. Mil. 14.38. Quem si interficere voluisset > quao- 
ta5,quoties occasiones, quam praeclara; fuerunl! Id. 
5. Alt. 18. a med. Si fuerit occasio, manu; sin mi- 
nus, locis oos .lefendemus. Plin. 18. Hist. nat. 6. 8. 
(47). Fossas, si sit occasio, silke vel giarea sterni. 
Cic. 3. Verr. 13- 34. Simul ac primum ei occasio visa 
est, ciercilum provinciamque deseruit. Id. 12. Fam. 



— 458 — 

24. Ut primum occasio data est, meo more rem- 
publ. defendi. Id. 1. tegg. 2. 5. Teneo,*quam opta- 
bam occasiooem, neque omittam. At. leg. amittam. 
Ter, Eun. 3.5. 56. An e?o occasionem tantam, tain 
brevem, tarn optatam, tarn insperatam amilierem? 
Cic. Coecin. 5. 13. ami Here, ffepos Mil Had. 3. di- 
mitlere. Id. Dion. 4. dare alicui. Cces. 3. I>. C. 25. 
pr.-etermiltere. et ibid. 70. Non deesse occasioni. 
Petron. Satyr. 12. Occasione belli ssima uli cce- 
pimus. Id. fragm. Tragur. 78. Burmann. extr. Oc- 
casionem opportunissiniam mcl\. Sueion. Galb. 17. 
pr where alicui. Plin. 2. Ep. 13. avidUsimc amplc- 
i-ti. Liv- 35. 12. ad fin. arripere. Plin. 1. Hist. 
nat. 1- 1- (3). sumere. Seneca \\. Benef. 1 \. extr. 
qusererc. Plaut. Pseud. 4. 3. o. cape re. Cic. Ha- 
rusn. resji. 25. 55. capture. Impp. Leo et An- 
them, yooeil. 3. § 2. I lane constitution cm in ca'i^sn 
etiam Domninte el Fortunali, qu«-e huic ks'i pr.e- 
stilit occasionem, valere piwcipiinus. — c) /'a/a, 
capla, oblata occasione, per cl ad occasionem, er 
occasione, et occasione absolute, fuiinul.s sunt 
frequentes. Cic. 7. Phil. 6. IS. Qui familiarem juju- 
larit, quid hie, occasione data, faciei inimico? Aucl. 
B. Afr. 56- Gisluli, occasione capla, per fug writ 
in Cfesaris castra. 5aefort. Crvs. 73. Occasione obla- 
ta simultates depooere. Liv. 30. 3. Il*c spem fc- 
cerant casira boslium per occasionem incendendi. 
Sueton. Claud. 11. Fratris memoria per omnem 
occasionem celebrata. Id. Aug. 41 . Libcralitalem 
omaibus ordinibus per occasiones frequenter cxhi- 
buil. et ibid. 97. De node ad occasionem aura: eve- 
ctus est. Id. Cces. 60. Prcelia non lantum destinato, 
sed ex occasione sumebot. Seneca Tranquill. 1. 
Hostes vagi, et occasionibus adsilientes. A'uefon. 
Claud. 42. (irsecs lingua amorem occasione orrmi 
professus. — In occasio nem dixit Ju-sfin. 12. 1- 6. 
Namque posl profeclionem Alexandri Gr.ecia ferme 
omnis in occasionem reciperand.-fi libertatis ad ar- 
ma concurrerat. — ri) Cum addito Genilivo. Ter. 
Phorm. 5. 6. 45. Summa eludendi occasio est mi- 
hi senes. Cic. Mil. 15. 40. Quae turn non modo 
occasio, sed eliam causa iilius opprimendi fuil' 
Id. 4. Verr. 25. 61. Iste amplam occasionem ca- 
lumniaa naetus. Justin. 16. 3. If. Heraclienses ho- 
nesiiorem beoeflcii, quam ultionis occasionem rati, 
etc. — e) Cum Accus. et pcaepos. ad. Cic. pro leg. 
Manil. 2. 4. Occasionem sibi ad occupandam A- 
siam oblatam esse arbitratur. Plancus ad Cic. 10. 
Fam. 8. Si in eo mihi temperavissera, majores oc- 
casiones ad opitulandum haberem. Liv. 37. 26. Earn 
occasionem Polyxenid* ad rem gerendam fore. — 
f) Cum Infinite. Plaut. Capt. 2. 3. 63. nunc adest 
occasio Bene facia comulare. — ■ a) Sequente part. 
ut. Plaut. Epid. 5. 1. 38. Non babeo ullam oc- 
casionem, ut apud te falsa fabuler. Cic. Partit- oral. 
8. 30. Sitaulem hoc etiam in praeceptis, ut, si quan- 
do tempus ipsum, aut locus, aut interventus alt- 
cujus-dederit occasionem nobis aliquam, ut dica- 
mus aliquid ad tempus apte, ne derelinquamus. 
^ 2. Speciatim pro commoditate, facilitate, facul- 
late. Tac. 15. Ann. 50. Hie occasio solitudinis, 
ibi ipsa frequenlia tan ti decoris testis. ^ 3. Item 
speciatim aliquando ponitur pro facilitate el co- 
pia. Colum. 9. R. R. 1. 3. Genus id clathrorum 
fabricalur ex robore, quercu, vel subere: nam oleas 
vara occasio est. Plin. 36. Hist. nat. 26. 65. (101). 
Quum sparsi per litus epulas pararent, nee esset 
cortinis attollendis lapidum occasio. Id. 23. ibid. 
4. 40. (82). Si vetusli olei non sit occasio. ^ 4. 
Item, Occasio dea habita est: ejusque simulacrum 
ita describit Phcedt: 5. 8. Cursu volucri pendens 
in novacula, Calvus, comosa fronie, nudo corpo- 
re: Quem si occuparis, teneas, elapsum semel Non 
ipse possit Juppiter reprendere; Occasionem rerum 
significat brevem, EfTeclus impediret ne segnis mo- 
ra, Finxere ontiqoi taiem effigiem temporis. Hie 
porro viriii efQgie fingilur Occasio, quia ea Grce- 
cis c Kcupd; dicilur, dc quo exstat Posidippi epi- 
gramma in Anthol. Gr., cujus initium: Ti's, tc&b-j 
6 nXooTTjc; ^uson. epigr. 12. 3. Sum dea, qua 
rara, et paucis Occasio nota. Id. praeterea alas in 
pedibus ei tribuit, et coraitem Melanccam, seu Vts- 
uiteotiam. Calo Distich. 2. 62. Frontc cepillata 
post est Occasio calva. 

OCCASlUNC0LA,ae, f. 1. parva occasio. Plaut. 
Trin. 4. 2. 132. Nimis argute obrepsisti in eapse 
occasiuncula. Vet. Scholiatt. ad Cic. Plane. 34. 



0CCAT0RIUS 

(edente iterum A.Maio). Hie mutuatus est occa- 
siunculam quamdam amarius laccssendi. 

OGCASIVUS, a, um, adject, ad (iccasurn perti- 
nens. Gloss. Gr. Lai. Occasibus (lege Occasivus) 
O'jTty-c:. Capell. 5. p. 193. In orlu si occidant (so- 
li* lunce'iue deliquia) a tola Britannia atque oc- 
ca^ivis le^ionibus ignorantur. Ita Kopp. pro oc- 
casus, ut edidil Grot., licet et ipse Grot, in arfno- 
\a> ■ orca^ivi* ex Cod. afferat. 

«)'.:c\Sl. : S, a, um, particip. ab occido, quod V. 

OGCASL'S. us, rn- ■'*• (occido) ocridrndi actus, 
ca<us, ii:w;u (II. caduta; i'r.clmti", llisp. cnida, 
el acto de caer ; Germ, der V titer gang ; Anul. 
fall). 

I.) Propiic occasus astrorum csl, quum ad in- 
fer i us hcinisph.eiiuin di - t:idendo, vol in sole eon- 
dendo sc, oi'uli> nostri> subtrnhuntiir , tiamonla- 
mento, occas-.t, £->z;-. -- a~> Cum Gen it. f'irg, f . 
G.22?i. Mulli ante occiwum M;ije rrrperr, Qninlil. 
1.4. 4. Orlus orcasusque siiinoiuiu. Plin. 2. Hist. 
nal. 15. 12. t.G 1 >. Slclt:» Veneris ct Mcicurii So- 
le.m iiisoquuntut, adeplaque occasu malulino con- 
dunt'ur. Cces. 1. B. G. 50. Solis occasu suas co- 
■lia-i in caslra reduxil. el 2. tbio". 11. extr. Sub 
occasuin solis scc^ui destiterutil. et 3. ibid. 15. extr. 
Ab bora quarto usque ad solis occasum. et 5. ibid. 
S. Au solis occasum naves solvit. Sail. Jug. 71. 
Equi'.es [lariter cum occasu solis expeditos educil. 
— b) Absolute. 7*ac. 3. Hist.&G. Preecipiti in oc- 
casum die. Slat. 1. Theb. 686. Quiquc bibit Gan- 
«cii. aut nigrum occasibus intrat Oseanum. 

ll.l Translate. ^ 1. Orcasus dicilur ea pars 
t'Etli. ubi sol occidit. Occidents, sera, occaso. Cces. 
!. B. G. \. e.xlr. Aquitania special inter occasum 
solis et septeiitriones. Cic. 2. Aa(. D. 19. 49. 
Quum duo sinl (genera siderum, quorum alterum 
spatiis immulabilibus ab ortu ad occasum corn- 
means, nullum unquam cursus sui vestigium in- 
llcclat, alterum etc. Virg. 9. j£n. 668. Quautus 
ab occasu veniens pluvialibus Ilsedis Verberat im- 
bcr humum. et 11. ibid. 317. Ager longus in oc- 
casum. — Et in plurali num. Oihct. 2. Met. 189. 
Et modo, quos illi fato contiogere non est, Pro- 
spicit occasus; iuterdum respicit orlus. % 2. Per 
meiapboram est interitus, mors, obitus, casus, ca- 
duta, morte, rovina; ct dicitur — a) De homi- 
nibus. Cic. 1. Acad, (post:) 2. 8. Post L. jElii 
noslri occasum. Id. Pis. 15. 31. Qui dies post ob- 
ilum occasumque nostrum reipub!. primus illu- 
xit. Adde IVepol. Eumeri. 13. — 6) De urbibus, 
regnis, etc. Virg. 2. /En. 431. Iliaci cineres el fama 
cxlrema meorum, T estor, in occasu vestro, etc. et 
l.ifnd. 242. occasum Troja Iristesque ruina9. Cic. 
Sull. 11. 33. et Pis. 8. 18. Ad occasum interitum- 
quc rcipubl. — c) De abstractis. Occasus odii, 
quum odium deponilur. Quintil. declam. 9. 18. Scra- 
per odiorum honeslus occasus est. scil. quia inimi- 
citiae mortales esse debent. % 3. Olim pro occa- 
sione usurparu.nl. Ennius apud Festum p. 178. 
14. Mull. Hie occasus datust. el ibid, tenet oc- 
casus, juvat res. ef ibid. Ast occasus ubi teropusve 
audere repressil. 

OCCATlO, onis, actus occandi, erpicamento , 
fiwKoMTzix. Serenus apud Non. p. 61. 31. Merc. 
Occatio occfeealio est. Cic. Senecl. 15. 51. Terra 
quum sparsum semen excepit, primu id occaecatum 
cohibei:ex quo occatio, quzf hoc efficit, oominata 
est. At V. OCCECO II. 2. Colum. 11. R. R.2. 
60. Pulverationem faciunt quam vocant rustici oc- 
cationem, quum omnis glaeba in vineis refringitur, 
ct rosolvitur in pulverem. Plin. 18. Hist. nat. 20. 
4y. (180). Aralione per iransversum iterata, occa- 
tio sequiiur, ubi nss poscit, crate vel rastro. 

OCCATOR, ori*, m. 3. qui occal, erpicatore. 
Colum. 2. II. R. 13.1. Trilici modii quatuor bu- 
bulcorum operas occupant quatuor, occatoris unara, 
sanitoris duas. Festus p. 181. 21. Mull. Occato- 
rem Verrius putal dictum ab occsedendo, quod ca- 
dat grandes globus terra, quum Cicero venustissi- 
me dicat ab occacando fruges satas. — Jocolari- 
ter Plaut. Capt. 5. 5. 3. Sartor, satorque scele- 
rum, ac messor maxume. tyk. Non occatorem^ di- 
cere audebas prius? Nam semper occant prius, 
quam sarriunt rustici . — De deo Occatore. V. 
IMPORCITOR. 

OGCAlORlUS, a, um, adject, ad occatorem per- 
tinens. Coium. 2. R. R. 13. 2. Hordei modii quin- 



OCCATUS 

que bubulci operas Ires exigutit, occatoriam unam, 
sarritoriam unam et dimidiam. 

OCCATUS, a, urn. V. OCCO. 

OCCEDO, cedis, cessi, cessum, cedere, n. 3. (ob 
et cedo) obviam ire, accedere, andare incontro, 
avTiiSoi'^w. Piaut. Most. 5. 2. 4. Ail, se metoere 
in conspectum illius occedere. Id. Asin. 2. 3. 24. 
et 2. 4. 6. et Stich. 5. 2. 24. obviam occessit mihi. 
— Pro occedo dixerunt etiam occzdo. Code Fe- 
stus p. 181. 10. Mull. Occidamus Plautus ponit 
pro contra cedatmts, quum plurimse aliae praeposi- 
tiones fairiliares huic verbo sint. Plauti locus vi- 
defir esse Pseud, i . 3. 20., ubi nunc sic legimus: 
Accedamus hac obviam; alii autcm malient occe- 
damus. Etiam Varro 3. R. R. 17. 10. Dcsignato 
adili nos occcdimus, et gratulati in Capitoliurn 
prosequlmur. Alii leg. occidimus. 

OCCENSUS vel obceosus, a, um, parlicip. ab 
inusit. occendo, incensus, accensus, eombustus. En- 
nius apud Festum p. 201. 7. Mull. Omnes occisi 
obcensiquc in node serena. 

OCCENTASSfiKE. V. OCCENTO I. 2. 

OCCENTATlO, uois,f. 3. idem atque occentus. 
Symmach. or at. 2. in Valentinian. (edeotc A. 
Maio) 14. Crassus percootanti Olio, quid noclis 
moveri castra jussisset: Venris, inquit, netuas au- 
res forte non penetret occentatio bucinarum? 

OCCENTO, as, avi, alum, are, 8 1. (ob el canto). 
Part. Occenlans II. — Occentare est ob, seu ad, 
vel contra aliquem eantare. 

I.) Proprie. ^ 1. Stricto sensu, sive in bonam 
partem. Absolute Plaut. Cure. 1. 2. 57. Quid si 
adeam ad fores atque occentcinl occentare hoc loco 
habet eamdein prope senteotiam, quam quum nos 
dicimus fare una serenata, o mattinaia. V. ibi 
sequcntia. ^ 2. Latiori sensu, sive in milam par- 
tem. Festus p. 181. 12. M'uW. Occentassint anri- 
qui dieebanl, quod nunc, convicium feccrint, dici- 
mus: quod id clare et cum quodam canore Gt, ut 
procul cxaudiri possit; quod turpe habelur, quia 
non sine cau«a fieri putatur. Cf. Anal, gramm. p. 
211. ed. Eichenfeld. Occentassere, in alios 
eonviriosa carmina dicerc. Cic. fragm. apud An- 
gus tin. 2. Civ. D. 9. (4. dc repubt. 10.) Nostra 
XII. Tabula quum perpaucas res capile sanxfcsent, 
in his hanc quoque sanciendam pulaverunt, si quis 
occeotavisset, sive carmen condidisset. qnod into- 
miam aflVrret, flagitiunive alteri. Ita optimi criti- 
ci ex MSS. A I. perperam leg. actitaviiset. For- 
■tas«e ex hoc Ciceronis loco ipsa verba legis XII. 
Tab. ita concinr.avit Scalig. ad Festum: Si quis 
carmen occentassit, quod alteri llagitiurn faxil, ca- 
pital esio. Gloss. Isid. Occentare, male omi- 
nare. — Occentare ostium, est ad ostium alicujus 
malum carmen occentare. Plaut. Pers. 4. 4. '20. 
At ill i noctu occciitabuiit ostium, exurent Tores. 
Adde eumd. Merc. 2. 3. 73. 

II.) I'iguratc dicilur de avibus infausto omine 
occinentibus. Ainmian. 30. 5. a med. Bubo culmi- 
nibus rcgii lavacii insidens, occcnlansqiic funcbria. 

OCCENTUS, us, in. 4. actus occinendi, rantus. 
Plin. 8. J list. liar. 57. 82. (223). Sorifum occenlu 
diriini auspicia annates refertos habeuius. Val. .flax. 
1.1. n. 5. Orccnlus soricis audilus Fahio Maximo 
didaturam, C. Flaininio magistcriuiit equitum de- 
pone ndi causa m prxbuit. Ainmian. 16. 8. init. Si 
quis super occentu soricis, vel occursu mustelrc, 
vel similis signi gratia consuluisset quemquam pe- 
ritum-,raptiis in judicium, pa-naliter interibat. 

OCCEPSO. V. 'OCCIPIO sub init. 

OCCEPTO, as, ;ivi, arc, a. 1. frequenlat., vel 
recti us i uteris, ab ociijn'o. Plaut. Men. 5. 5. IS. et 
32. Jam herele occeplat insanire piimulum. Id. 
Rud. 3. 4. 70 niavimo tnalo suo, Si altigcrit, sive 
oeeeptassit. cij^txw; pro accept aver it. Alii leg. 
occentassit. 

OCCIII, oruin, in. j.lur. 2. Plin. 12. Hist. nat. 
8. 18. (34). In Hynaiiire ronvallibus ficts similes 
esse arbores, qum ^ociuilur occhi, ex. quibus de- 
fluat infil huris in a lu lid is duabus. 

OCClDANEL'S, a. um, adject- occidentalis, ut 
ventus occidaoeus, Innocent, de cas. litter, p. 228. 
Goes. 

OCClDENS, en lis. V. OCClDO. 

OCCIDENTALIS, e, adject, occidentale, Surc- 
xc';, qui vergil ad occldentcm. Pit'n, 18. JlisLnat. 
34. 77. (338). Ab occasu solstitial!, et occidental! 



— 459 — 

latere septeotrioms. Gell.2.22. Occidentalis ventas. 
Ammian. 15. 10. sub init. Ubi (Gallia) occiden- 
tal! subjecta est sideri, Oceano et altitudine Pyre- 

na»i cingitur; unde ad solis ortus altollitur, agge- 
ribus cedit Alpium Cottlarum. 

OCClDlO, onis, f. 3. (occldo) occisio, cades, 
qua deletur genus aliquod viventium, <xvatfstn$ 
(It. uccisione e slrage totale, disfacimento; Fr. 
carnage, tuerie, massacre, destruction; Hisp. esfra- 
go de gente, matanza, carmcerirt, destrucexon; 
Germ, die ZYiedermetzelung, Fertilgung, Verni- 
chtung; Angl. carnage, slaughter, utter destru- 
ction, extermination), Oceurrit. — a) De homini- 
bus. Liv. 3. 28. ad fin. Hosles a prcelio ad preces ver- 
si orare consulem, ne in occidione victoriam pone- 
ret.— Uinc occidione occidere, est occideodo delere, 
ad ioternecionem redtgere. Cic. 15. Fam. 4. anfe 
med. Equitatus occidione occisus. Liv. 28. 43. Quum 
duo exercitus prope occidione occisi essent. Justin. 
26. 2. 5. et 28.2. 1. Omnes occidione casi. Id. -2. 
14. 8. Mardonii copias occidione occidisse. essere 
state disfatte- et Tac. 12. Ann. 38. N'i cito sub- 
ventutn foret, copias turn occidione occubuissent. 
et 13. ibid. 57. Equi, viri, cuueta victa occidioni 
danlur. el 12. ibid. 56. exlr. Puznatum fortium 
virormn animo: ac post multum vulnerum occi- 
dioni exempli sunt. — b) De brutis animaotibus 
et plantis. Colum. 9. R. R. 15. 3. de apib. Nee 
ad orcidionem gens interimenda est. Id. 7. ibid. 
5. 16. Occidionem gregis prohibens. Id. 4. ibid. 
7. 3. de vitib. Nee ad occidionem uniyersum genus 
perduci patimur. 

OCCtDlCM, li, n. 2. occidio, intcritus. Pru- 
dent. Apotheos. 695. rota lurida solis Haeret, et 
occidium sentit jam jamque futurum. Alii rectlus 
leg. excidium, quam vocem postuiat ipsa versus 
hexametri ratio. 

OCCtDO, cldis, crsi, clsum, cldere, a. 3. (ob et 
credo). Occisit ctpj^atxtuf pro occtdertt exhibet 
Lex Num. Pompil. apud Festum p. 178. 2t. Mull. 
et Lex XII. Tabul. apud Macrob. 1. Saturn. 4. 
— Part. Occisus I. 2., II. et in fin.; Occisurus 
et Occidendus I. 2. — Occidere est valde, vehe- 
mctitcr cedere, percuotere, bottere assai. 

I.) Proprie. ^ 1. Stricto sensu est vehementer 
c;cdere. Ter. Adelpk. 4. 2. 19. Ctesipho me pugnis 
miscrum ct istam psaltriam L'sque occidit. Farro 
1. R. R. 31. I- Occare id est comminuere, ne sit 
gheba : quod ita occidunt, occare dictum. ^ 2. 
I.atiori sensu et saepius est uccidere, ammazzare, 
awraXTsivM, auaipau, ad necern c:cdere, necare, in- 
terfircre, trucidare. De dtscrimine inter neco et 
occido, V. NECO. Ennius apud Paul. Viae. p. 
123. 14. Wu.ll. Summus ibi capitur meddix: occi- 
ditur alter. Cic. 2. Fin. 20. 60. L. Virginiuj liliatn 
sua manu occidit. Id. 14. Phil. 14. 37. Quum 
copias bostium, qua* ad castra accesserant, prolli- 
garit, Occident. Id. Rose. Am. 35. 100. Nullus mo- 
dus est hominis occidendi, quo etc. Cobs. 5. 1). G. 
36. Ipse pro eastris fortissime pugoaos occiditur. 
Liv. 3. 23. IIos ignomiuiosa fuga domurn sc re- 
cipientes consul ad unum ornncs occidit. Id. 40. 
10. Qui occisurus fratrern fuit. Sueton. Claud. 44. 
Vcneno aliquem occidere . — Et Part. Occisus 
apud ■ Liv. 3. 10. a med. Occidione prope occisi. 
Cic. 1. Cat. 10. 26. Vigilare non solum ad insi- 
diandum somno maritorum, versum etiam bonis 
occisorum. Plin. 29. Hist. nat. 4. 18. (65). Orcisa 
morsu nspidum anima\ia. — Morientes occidere, 
proverbialts locutio apud Petron. Satyr. 98., ut 
nerdtium perdere apud Cic. 14. Fam. 1. 

II.) Translate est excrnciare, tanlaque tuolestla 
afflccre, ut prope occidere vidcaris. Plaut. Pseud. 

4. 1. 21. Oi-ridis me, Quum isluc rogilas. Id. Men. 

5. 5. 23. Alia occidis tabula. Ter. Phorm. 4. 3. 
67. Hei mihi, (icta, occidisli me tuis fallaciis- Mo- 
ral, Epod. ti- '). Camlide Mfecenas, occidis s;ppe 
rogando. Id. Art. P. 475. Quoin vero arripuit, tenet, 
occiditque legcndo. Neco et eneco eadeni ratione 
usurpantur. CT. ct Occisus infra. — Locum habet et- 
iam in re venerea. Apul. 2. Met. p. 131. Outlend. 
Comminus in aspectum, st vie ej, dlrige; et grassare 
naviter, et (me) occide inorilurus. — llinc Part. 
prater., cujus exempla supra retulimus, 

Occisus, a, um, adjective quoque usurpatur, un- 
de Sup. Occiswsimus; oceurrit autem translate, et 
est perditus, disperatus. Plaut. Capt. 3. 4. 7. Occisa 



OCCIDO 

est ba?c res, nisi reperio atrocem mihi aliquam astu- 
tiam. Id. Cas. 3. 5. 52. occisissimus sum omnium, 
qui vivunt. 

Homonym. De discrimine inter necare et oc- 
cidere, V. NECO. 

OCClDO, cldis, cldi, cSsum, ctdere, n. 3. (ob et 
cado). Part. Occidens I. 2., II. et in fln.,- Occasus 

1. 2.; Occasurus I. 2. 3. et II. — Occidere est 
cadere, ruere, decidere, acciciere, y.a.?aninvta (It. 
cadere,- Fr. tomber; Hisp. caer ; Germ, nieder-, 
kinfallen; An?!, to fall, fail down). 

I.) Proprie. ^ 1. Stricto sensu et generatim 
est, ut diximus, cadere, ruere, decidere. Plaut. 
Rud. prol. 8. Et alia signa de ca?lo ad terram oc- 
cidunt. Id. Amph. 5. 1. 10. ut subito, ut propere, 
ut valid"? tenuit! Cbi quisque institerat, coocidlt 
crepitu. Ibi nescio quis-Etsurgite, inquit, qui ter- 
rore meo occidistis pra» metu. Liv. 21. 35. extr. 
Ut neque sustinere se a lapsu possent, aliique super 
alios, et jumenta et homines, occiderent. Id. 23. 
24, Arbores ita inciderant, ut immotae starent, mo- 
mento levi impulsoe occiderent. ^ 2. Item stricto 
sensu, sed speciatim, occidere astra dicuntur, vel 
quum sub hemisphamum nostrum cadunt. vel sub- 
eunt solem et cenduntur. tramontare , /.xraS-Jw. 
Cf. Ennius apud Macrob. 6. Sat urn. 4. In ter ea fax 
Occidit Oceanumque rubra tractim obruit eetbra. 
Pacuvius apud C'ic. 1. Divinal. 14. 24. Prope jam 
occidente sole. Calull. 5. 4. Soles occidere et re- 
dire possunt: Nobis, quum semel occidit brevis lux, 
Nox est perpetua una dormienda. Colum. 11. R. 
R. 2. 94. XV. cal. Januar. Capra occidit mane, et 
mox. IV. cal. J;inuar. A qui la vespere occidit. Plin. 

2. Hist. nat. 2r>. 23. (\>2). Comeies numquam in 
occasura parte celi est. ft. e. occidua. — Et Part. 
Occasus habet Lex XII. Tabul. et Claud. Qua- 
drigarius apud Gell. 17. 2. et Censorin. de die 
nat. 24. 3. Sol occasus suprema tempestas esto. 
(A liter h»c Icguntur apud fart on. 6. L. L. 5. et 
7. t'otd. 51. ,Vii(/. : V. tamen Multeri adnotata ad 
post rem um hunt locum). Plaut. Epid. 1. 2. 41. 
Ante solem occasum. Ipse Gell. 3. 2. Post solem 
occasum. Id. citat. I. 17. Sole orcaso non insuavi 
venuslatc, est, si qui* aurem habeat non sordidam, 
nee proculcotmn. Adde L».icHium apud Priscian. 9. 
p. 861). Putsch, qui ct ipse cum sole j una it: nam 
alia ratione usuin. quod sciam, non h Libel. ^ 3. 
Pr&gnunti, uli ujunl, siiinificaiioriL- e-t per ire, io- 
terire, mori, cxsiin«ui, mmire. finite, peiire. — 
a) De homiiiibus. Cic. 2. .V<il. IK 9. 23. Refrigerato 
et exslincto calorc, occidimus ipsi et eistinguimur. 
Id. 9. Fam. 5- Illos vereor, qui in be Mo occide- 
runt. Id. 1. Divinat. 25. 53. Eudemus prrelians 
ad Syracusas ncciilit. f'irg.2. .En. 581. Orciderit 
ferro Priamus? Troja arserit igni? et 12. ibid. 659. 
Regina tui fidissitna, dextra Occidit ipsa sua. Cf. 
Ennius apud Senec Ep. mor. 80. 8. Quod nisi 
quieris, Monetae, hue deitra occides. Sail. Jug. 7. 
Spcrans vel (jslentando virtutem, vel hostium sas- 
vitia farile cum occasurum. Ovid. 13. Met. 596. 
primisque sub annis Occidit a forti (sic dii volui- 
stis) Achille. mori per mano etc. el 6. t'fcid. 265. 
minimo tamen occidit ille Vulnere. non alie per- 
cusso corde sagiita. Id. 2. Amor. 6. 37. Occidit 
il!c loquai, luimainE vocis imago, Psittacus. — b) 
De plantis. I'irg. 4. Eel. 24. Occidct ct serpens, et 
fallax herba veueni Occidct. Plin. 17. Hist. nat. 
13. 20. (.95). Qu;b cito occidunt, velocia sunt, ut 
ileus, punica. prunus. Cf. fal. Flacc. 7. 282. Oc- 
cidat rett-rna tandem Cadmeia morlc Jam seges. 

II.) Translate est ad nihilum redigi, andare in 
rovina. perdersi affallo; ct oceurrit — a) De 
ho mini bus. — (ietiemiirn. Cic. 1. ad Q- fr. 4. a 
med. Sin plane occidimus, ego omnibus meis eu- 
tio fuero. se sianio rovinati , perduti afj'atto. Sic 
I'irtf. II. ,&n. 413. Funditus occidimus, nee habet 
Foriuna rcgrcssum. Cic. 4. Fam. 3. Eos, qui au- 
ctorilaiern et consilium tuum non sunt secuti, sua 
stultitia occidisse. h. e. de pristina dignitate et 
statu decidisse. — llinc speciatim occidi est de- 
sperantis exclamatio, comicis frequens, perii, inter- 
ii, nullus sum, actum est de me, son morto, tono 
spedito, el la e spedita per me. Ter. Andr. 3. 4. 
26. Sed eccum ipsum video: occidi. Plaut. Cat. 

3. 5. 1. Nulla sum, nulla sum: tola tola occidi. 
— b) De rebus inaoimis et abslMCtis. Plaut. 
True. 1. 2. 72. Non hercie occiderunt mihi etiam 



OCCIDO 

fundique atque ades. h. e. Don omnino amisi: ba~ 
beo etiamnum. Pelron. Salyr. 22. sub fin. Tri- 
chliniarches lucernis occidenlibus oleum infuderat. 
Virg. 12. /En. 828. Occidit occideritque sinas cum 
nomine Troja. Cic. 4. Fam. I. A liquid opis Occi- 
dent! rei publica lulissemus. Id. 1. Tusc. 45. 1 0U. 
Cum suis se laudibus vila occidens consolari pot- 
est. Plaut. Most. 2. 1.2. Occidit spes nostra, e sva- 
nita. el floral. 4. Od. 4. 70. occidit, occidit Spes 
omnis, et forluna nostri Norainis. Cic. 2. Legg. 19. 
48. Ne mortc patris familias sacrorum memoria 
occidcrct. Adde eumd- Amic. 27. 104. Lucret. 3. 
416. Oculorum lumen occidit. s^estingue. et 2. 788. 
Causa occidit. h. e. nulla est, sublata est. Id. 1. 
668. Occidcl ad nihilum nimirum funditus ardor 
Omnis. Cic. 4. Acad. (2. pr.) 38. 119. Nulla vis 
tanlos queat motus moliri, at hie ornatus (mundi) 
umquain dilapsus ocridal. Id. Mil. 36. 100. 
Vos obsecro, judices, ut vestra beneficia, quae in 
me conlulistiSj aut in hujus salute augeatis, aut in 
ejusdctn exitio occasura e.-sc videatis. — Uinc Part, 
pras., rujus supra cxcmpla reiulimus, 

Occident, enlis, substantive ponitur pro occasu, 
locus nempe scu plaga, in qua sol occidit, occiden- 
te, ponente, Susie. Cic. 2. Nat. D. 66. 164. Qui 
has nobisfum terras ab oriente ad occidentem co- 
lum. Horal. Epod. 1. 13. Vel occidenlis usque ad 
ullimutn sinum. 
OCCIDO. V. OCCEDO. 

OCCtUUALIS, e, adject, occidental. Prudent. 
2. advers. Symmach. 5 l J7. Omnibus in terris quas 
distinct orcidualis Oceanus, roseoque Aurora itlu- 
minal orbe. Adde eumd. Psychom, 832. 

OCClDlTS, a, um, adject, (occltlo) occidens, oc- 
casus, che cade. 

I.) Propric de stellis et sideribus dicitur, che 
tramonta. Gell. 19. 7, Quum rediremus in urbem 
sole jam fere occiduo. — Hinc eliam Ovid. 4. Fast. 
832. otiens occiduusque dies. Calpurn. 3. EcU 82. 
Qui metere occidua ferales nocte Iupinos Dicitur. 
Stat. 3. Tkeb. 33. sub occiduas versa jam noctis 
babeoas, Astrorumque obilus. 

H.) Translate. % \. Est ad occidentem situs, 
occidentale. Ovid. 5. Fast. 558. Seu quis ab Eoo 
nos impius orbe lacesset, Seu quis ab occiduo sole 
domandus erit. Cf. Ammian. 23. 6. Venitur ad 
Armenia sinum orienli objectum: intervallo Can- 
tichus nomine panditur sinus australis: haud pro- 
cul inde alius, quem vocant Chalilen, occiduo ob- 
noiius sideri. Ruvsus Ovid. 1. Fast. 313. Octipedis 
fruslra qoaeruntur brachia Cancri : Praceps occi- 
duas ille subivit aquas. Stat. i.Silv. 4. 73. et 1. 
Theb. 200. Occiduas, primasque docaos. h. e. re- 
giones occidentales, et orientales. Lucan. 3. 294. 
Quidquid ab occiduis Libye patet arida .Mauris. et4. 
672. Cardine ab occiduo vicinuj Gadibus Alias. 
Val. Flacc. 2. 621. occiduis regnator montibus 
Atlas. Arnob. 2. 58. Quidnam fuerit raUonis et 
causae, ut non ab occiduis parlibus dies primus ex- 
surgeret, et lucem in orieole finiret? Gell. 2.22. 
Hi sunl igitur tres vent! orientales, Aquilo, Vul- 
turous, Eurus. -Uis oppositi et conlraril sunl alii 
tres occidui, Caurus etc. — Occidua hora, vesper. 
Calpurn. 5. Eel. 34. rursusque premelur Mane, 
quod occidua mulsura redegerit borse. 5 " 2 ; Ilem 
occiduus dicitur qui morli est proximus. Ovid. 15. 
Met. 226. emensis medii quoque temporis annis, 
Labitur occidua per iler dcclivc senecta. Cf. Plin. 
7, Hist. nat. 49. 50. (161). Ingens turba scansili 
annorum lege occidua. <f 3. Pro caduco. Paulin. 
Jiolan. carm. 34. 306. Exsortes anim* carnis ab 
occiduo. 

OCCILLATOR, oris, m. 3. V. voc. seq. 
OCClLLO.as, are, a. 1. videtur esse deminut. ab 
or.co, quod glasbas comminucre signiflcat. Nam 
pro fomminuere, seu contundere usurpat plaut. 
Amph. 1. 1.28. qui mi advenienti os occillet pro- 
be. Alii leg. oscillct. Gloss, quoque Phiiox. Oc- 
cillare, auyxdirrssv. Occillator, /ScoXo/.iirs;. h.e. oc- 
cator. 

OCCiNO, nis, nui, «ere, n. 3. (ob el cano). De 
Perfecto Diomed. 1. p. 370. Putsch, Occino, oc- 
cini: est cnim a cano, cecini. Sed in compositione 
iterativum atnitlil unain sjllabam. Sed Sallustius- 
occanuere. Priscian. 10. p. 898. A caoendo quoque 
composite similiter prateritum in ut divisas flniunt, 
succino succinui, occino occinui: quidam autem el 



— 460 — 

occsoo occanui protulerunt, ut Sallustius-.Sed Pro 
bus occioi quoque existirnat posse dici quum sim- 
ples cano cecini faciat; quomodo a cado cecidi inci- 
doincidi,a tango tetigi, eontingo contigi. — Supi- 
num occenturn affertur a Priscian. 10. p. 899. et 1!. 
p. 930. Putsch, nullo tamen auctore laudato. — 
Part. Occinens 1. et 2. — Occinere ^ 1. Stricto 
sensu est contra canere, occentarc, xaraSw. Liv. 
6. 41. ad fin. Quid enim est, si pulli non pascen- 
lur? si ex cavea tardius exierinl? si occinuerit 
avis? h, e. cantu sinislrum augurium dederil. Sic 
Id. 10. 40. in fin. Ante consulem hac dicenlem 
corpus voce clara occinuit. et Val- Max. 1. '*. n. 
2,Occinentes in eum adversum corvi. ^ 2. Lalio- 
ri seasu est idem ac simplex canere. Apul. Florid. 
n. 13. Hac animalia inter se vario tempore^ et va- 
rio modo occinunt. Ammian. 31. 15. sub fin. Sed 
buccinis optimatum monitu occinenlibus, instaura- 
tum est prnsUum. et 16.12. ad fin. Post cxaclura 
jam diem,occinente liticine revocatus inviclissimus 
miles. 

OCClPlO, clpis, cepi vel ccepi, ecptum vel coe- 
ptura, clpere, 3. (ob el capio). In pr;eterilis scribi- 
tur ct per ce, ut sit a cxpi, isti. — Gccepso antique 
pro occepero. Plaut. Asin. 4. 1. 40. Forte si tus- 
sire occepsit, ne sic tussiat, Ut etc. Id. Cas. 5. 4. 
22. Si unquam posthac araasso, aut occcpso modo. 
Adde Amph. 2. 2. 41. — Occipcre occurrit A) 
Active, seu cum Accusativo; et B) Neutrorum 
more. 

A) Active, seu cum Accusativo, occipere c»l in- 
cipere, instituere, aggredi, swaTa^ai (It. comincia- 
re, principiare; Fr. saisir, prendre, commencer, 
entreprendre; Hisp. comenzar , empezur , Xomar, 
asir; Germ, anfangen, beginnen, unlemekmen; 
Angl, to commence, begin). TJsurpatur — a) Cum 
Accusativo. — A diva forma. Plaut. Mil. glor. 3. 1 . 
154. JN'unc, quod occepi, obsonatum pcrgam. Id. 
Stich. 5. 5. id. suavem cantionem aliquam occipito. 
Id. ibid. 1. 2. 17. Principium ego quo pacto cum 
illis occipiam, id ratiocinor. Ter. Andr. 1.1. 52. 
Occipere quastum. Id. Eun. 4. 1. 8. sermoncm 
cum aliquo. — Occipere magistralum, ingredi, 
ioire. 3Tac. 3. Ann. 2. Jam consules magistraium 
occeperant. Adde Liv. 5. 9. exlr. et ibid. 11. a 
med. uhi al. leg. occipere. — Passive. Ter. Heaut. 
4.1,36. istuc quidquid est, Qua hoc occcplum est 
causa, loquere, — ■ b) Cum Infinite — Activa 
forma. Plaut. Trin. 4. 3. 35. inetuo, si compellabo, 
ne aliam rem occipiat loqui. Id. Mil. glor. 4. 8. 
52. si Torte liber fieri occeperim. Cf. eumd. Pseud. 
1.4.6. Neque exordiri primum, unde occipias, ha- 
bes. Liv. 1. 7. Ex loco infeslo agere porro armen- 
tum occepit. — Passive. Ter. Eun. prol- 22. fa- 
bula occepta est agi. Cf. Plaut. Pseud. 4. 1. 13. 
S) Neutrorum more est incipere, incominciare, 
avere principio. Ter. Adetph. 8. 1. 2. modo dolores 
occipiunt priraulum. Lucret. 5. 887. Turn demum 
pueris avo florente juveotas Occipit et molli ve- 
stit lanugiae malas. Tac. 12. Ann. \2.extr. Hiems 
occipiebat. 

OCClPiTlUM, XI, n. 2. (ob et caput) posterior 
pars capitis a vertice ad cervicem, iv:'ov (It. nuca, 
coppa ; Fr. I'occiput, le derriere de la fete; Hisp. 
occiput; Germ, das Hinterhaupl; Angl. the occi- 
put or kinder part of the head). 

I.) Proprie. — a) De hominibus. Plaut. Aulul. 
I. 1. 25. in occipilio quoque habet oculos, pessi- 
ma. Varro 1. It. R. 8. 6. Ibi dominus simut ac 
vidit occipitium vindemiatoris, furcillas reducit hi- 
bernatum in tecta. h. e. simul ac vindemiator, 
reseclis uvis perlransiit, el terga dedil. Cels. 4. 2. 
Cucurbilulas lemporibus et occipilio admovcre. 
Quintil.U. 3.160. Humeri* ad occipilium ductis. 
Sueton. Tib. 68. Colore erat caodido, capillo pone 
occipitium submissiore, ul cervicern eliam obicge- 
ret. — b) De brutis animantibus. Plin. 11. Hist. 
nat. 29. 35. (106). de locustis. Vox earum ptofi- 
cisci ab occipilio videtur. — c) Front occipitiv 
prior, id est potior, proverbinm, de quo V. in 
FRONS. 

II.) Figurate. Tarro apud AVj. p 213. 15. Merc. 
Casar reversionem fecit, ne post occipilium, in 
HUpania eiercilus qui erant, relinquerct. alte spal- 
le. Cr. Ammian. 16. 12. post inil- Tunc liiper- 
tito exitio premebantur: Imperatore urgeole per 
' Ratios, Casare proiimo nusquam elabi pcrmittenle, 



0CCLUD0 

finilimis, quos hostcs fecere discordia, modo non 
occipilia concutcantibus bine indeque cinctorum. 

OU(;lPL'T, cfpllis, n. 3. idem nuod occipitium: 
ex ob, et caput. Pen. 1. 61. Vos, o patricius san- 
guis, quos vivere fas est Occipili caeco, poslica oc- 
currite sanns. 

OCCISIO, onis, f. 3. In libris MSS. variant ali- 
quando occisj'o et occidio quod est frequentius, ut 
apud Cic. 14. Phil. 14. 36. et Liv. 3. 10. et 28. 
— Occisio est actus occidendi, cades, uccisione, 
pdvog. Cic. 1. Invent. 26. 37. Parentis occisio, 
patriae proditio. Id. Ccecin. 14. 41. Si cades el 
occisio facta non erit. Apul. 6. Met. Nee quic- 
quam idonei lucri exindc cepimus, sed vulnera et 
fortissimoium occisiones. — Occisione occidere, 
est usque ad internecionem dclere. Cic. 14. Phil. 
\'t. 36. Ej usque copias ot'cisione occiderit, suo cier- 
citu ita incolumi, ut ne unum quidem militem de- 
sideraverit. Al. leg. occidione: V. supra. Aurel. 
f'ict.Vir. illustr. 14.Fabiiin insidias delapsi, ad 
unum occisione periertinl. 

OCClslTANTUR sape occiduntur. C. Gracchus 
pro rostris in P. Popilium. Homines liberi nunc 
in oppido occisilantur. Hac Feslus p. 201. 16. Mull. 

Oi;ciSOR, oris, m. 3. ucctsore, peva^;, necator, 
interfeclor. Plaut. Mi', glor. 4. 2'. 64. Urbicape , 
occisor legurn. 

OCCISOftlL'S, a, um, adject, ut Animalia occi- 
soria h. e. qua mactari possunt, apud Tenull. 
Anirn. 3». 

OCCtSCS, a, um. V. OCCIDO. 

OCCLAMITO, as, are, a. 1. rrequentat. ab oc- 
clamo, contra clarnito, clamitando obuiepo. Plaut. 
Cute. 1. 3. 2". dormio, ne occlamites. Adde eumd. 
Amph. 3. 2. 3., ubi tamen alii alitcr iegunt. 

OCCLAMO, as, are, a. 1. contra clamo, clamore 
obstrepo. fetlej. 2. 4. 4. Quum omnis conlio occla- 
masset. Seneca Ep. 47. a med. Hoc loco occlama- 
bil mini tola manus candidatorum. Plerique alii 
utrobique leg. ace la mo. 

OCCLAODO vel obciaudo. V. voc. scq. 

OCCLCDO, dis, si, sum, dere, a. 3.(ob et claudo). 
Obciaudo ha bent Imp. Constant, et Julian. Cxs. 
Cod. Theod. 11.24. 1. Aditum iinplenda dcvolio- 
nis obclaudant. — Occlusti syncope pro occlusi- 
sti apud Plaut. Trin.i. 2.151. Occlusti lmguam: 
nihil est qui respondeam. — Part. Occlusus I. et 
io fin.; Occludendus I. — Occludere est idem 
quod claudere, vel contra aliquem claudere, s'm- 
x">.ew (It. chiudere, serrare; Fr. clore, fermer; 
Hisp. cerrar, cercar, tapar ; Germ, xer-, zuschlies- 
sen; Angl. to shut against, shut up, shut close, 
occlude). 

l,i Proprie. Plaut. Most.i. 1. 78. Clavim cedo, 
atque abi bine intro. atque occlude ostium: Et ego 
hinc occludam. Id. ibid. 2. 2. H Sed quid hoc? 
occlusa janua est interdius? Pultabo: heus, ecquis 
istas aperit mi fores? Id. Men. 4.3. 24. Abiit In- 
tro, occlusit ades: nunc sum exclusissitnus . et 
Most. 2. 1. 53. ades jam fac occlusa si en I. Sic Ter. 
Eun. 4. 7. 14. Occludenda ades. Cic. 4. Acad. 
(2. pr.) 47. 144. Quid me in invidiam et tamquam 
in conlioiiein vocas? et quidem, ut scdiliosi tribuni 
solent, occludi tabernas jubes? Sic ^.4. Cat. 

8. 17. Quaeslus, occlusis tabernis, minui solet. 
Plaut. Epid. 2. 3. 3. Occlusum aique obsignatam 
armarium. Similiter Cic. 2. Oral. 61 . 248. Fu- 
rax servus, cui domi nihil sit nee obsignatum, nee 
occlusum. Alia apud IVon. p. 139. 8- Merc. Ego 
occlusero fontem. — Plaut. Men. 4. 2. 108. me 
aon excludet ab se, sed apud se occlude! domi. 

II.) Translate. — a) l)e rebus phjsicis. .^puf. 

9. Met. Eiborruit Myrmex inaudilum facinus, et 
occlusis auribus elTugit prolinus. — Occludere lin- 
guam, impedire, ne quis loquatur, Plaut- Mil- glor. 
3. 1. 10. si res-river int inimiri consilium tuum, 
Tuoplc tibi consilio occludunt linguam, et constrin- 
gunl manus. Ailde eumd. loc. cit. sub inil. — b) 
i)e abstraclis. Ter. Andr. 3. 3. 25. Dum ejus lu- 
bido occlusa est contumetiis. — Hinc Part, pra- 
ter, pass., cujus eiernpla supra reiulimus. 

Occlusm, a, um, adjective quoque usurpatur, 
unde Comp. Occlusior 11., el Sup- Occlutissimus I. 

I.) Proprie. Plaut. Curt. 1. 1. 15- Ostium oc- 
closissimum. 

II.) Translate. Plaut. Trin. 1.2. in fin. Pauci 
sint. faxirn, qui sciant quod nesriunt, Occlusiorem- 



OCCLUSUS 

que habeant stultiloquentiara. h. e. minus stulte 
loquantur. 
OCCLUSU5, a, um. V. voc. prseced. 
OCCO, as, avi, stum, are, a. 1. Part. Occatus 
et Occandus sub a. — Occo est idem ac glaebas 
infringo et cotnminuo et in palverem redigo, ut 
jacta semina operiri possiot. Aratur eoim terra se- 
me!, aut bis, deinde crate vel raslro franguntur 
glafbse aratro excitat*; et hoc est occare.: dictum 
vel ab occcedendo, seu occidendo, ut putant Varro 
1. R. R. 31. 1. et Verrius apud Festum p. 181. 
25. Mult. (V. Mythogr. in fln. hujus vocis) quia 
glasbas caduntur et comminuuntur: vel, ut ait Cic. 
Senect. 15. 51. ab occ&cando, quia operiuntur semi- 
na. V. OCCATIO. Hoc fiebat turn ante salionera, 
turn post, pro raiione agri id postulantis. PUn. 18. 
Hist. nat. 20. 49. (n. 3.) Aratione per transversum 
iterata, occatio sequitur, ubi res poscit, crate, vel 
rastro, et sato semine ileralio. (Virg. base ita ex- 
sequitur 1. G.94. Multum adeo, raslris terras qui 
frangit inertes, Vimineasque trahit crates, juvat ar- 
va). Gr.jSwXoxoTrs'co (It. erpicare; Fr. herser ; Hisp. 
rastrillar; Germ, eggen; Angl. to harrow or 
break clods). Oecurrit — a) De segetibus. Ptaut. 
M ere. prol. 71. Tibi aras, tibi occas, tibi serig. tibi 
eidem metis, fforat. 2. Ep. 2. 161. Quum segeles 
occat tibi mox frumenta daturas. PUn. 18. Hist. 
nat.il. 50.(184). Siliginem, fsr, triticum occato, 
sarrito, runcato. Id. ibid. 113. 45. (145). Mox ara- 
tum et occatum (solum) integitur, Colum. 2. R. R. 
4. 2. Comploribus iterationibus sic resolvatur ver- 
vactum in pulverem, ut vel nullam, vel exiguacn 
desideret oecalionem, quum seminaverimus. Nam 
veteres Romani dixerunt male subactum agrum, qui 
satis frugibus occandus sit. — b) Habel locum 
etiam in cultura vineaa. Varro loc. cit. Vites no- 
vellas fodere, aut arare, et posiea occare, id est 
comminuere, ne sit glasba. Quod ita occidunt, oc- 
care dicuat. Pallad. 6. R. R, 4. Hoc mense arbores 
et vites, qua3 ablaqueatae fuerant, occare, hoc est 
operire jam conveait. — c) Pro infringere, ab- 
rumpere Iegitur in Mythogr. 2. ed. A. Maio in 
Clan. Auct. T. 3. p. 267. Clotho coluin baiuiat, 
Lacbesis trahit, Atropos occ»t. Cf. Mythogr. 3. 
ibid. p. 202. Una colum baiuiat, trahit altera, tertia 
rumpit. 

OCC05NO, as, are, a. 1. Falsa lectio: afTertur 
eoim Plaut. fragm. apud Varron. 7. L. L. 67. 
Mull, de lumbo obecenabis cera. At Miillerus (V. 
ejusdem adnotata ad h. 1.) rede legendum conj: 
de lumbo obscasna viscera. 
0CCG3PI. V. OCCIPIO. 

OCCUBtTUS, us, m. 4. occasus. Ilieronym. Ep. 
108. n.J&\. Post soils occubitum. 

OCCUBO, as, are, n. 1. (ob et cubo). Preeterl- 
tum occubui cum occumbo est commune. • — Oc- 
cubare est occumbere, jacere, giace.re, cadere, mo- 
rire. Virg. 5. JSn. 371. ad tumulura, quo maximus 
occubat Hector, morlo giace. Sic 10. ibid. 706. 
Paris urbe paterna Occubat. Id. i. ibid. 550. si 
vescitur aura iBtheria, neque adhuc crudelibus oc- 
cubat umbris. h. e. degit "nter mortuos. Seneca 
Hippol. 997. Ilippolylus Ilebiii leto occubat. 
OCCULCATUS, a, um. V. voc. seq. 
OCCULCO, as, Svi, glum, are, a. 1. (ob et cal- 
co), Part. Occulcatus. — Occulcare est proculcare, 
conculcare, calcare, calpestare, xaTasavsw. Cato 
R. R. 49. Ponito in scrobe, aut in sutco, operilo- 
que, et bene occulcato. Varro 1. R. R. 13. 3. 
Chors exterior operta stramenlis ac palca, occukata 
pedibus pecudum. At. leg. conciilcala. Liv. 27. 14. 
Et partim occukatis, parlim dissipatis qui circa 
erant, nudavcram una parte aciein. Hie quoque 
alii teg. ronculeatis. At V. Drakenborg. ad h. I. 
OCCULO, culis, ciiltii, cullum , rOkre, a. 3. 
Oquoltus pro occultus Iegitur in Senat- Cons, de 
Bacchan. — Part. Occulens 2.; Occultus in fln. 
- - Raiione habita etymi , ajuni esse ex ob et c.o- 
lo : et propne dici volunt, quum agrum colendo, 
arando, occanuo , semina aut plantas terra condi- 
inns et contegimus; unile illud firg. infra sub 1. 
allalum. Ceterum ocatlere est operire, abdere, con- 
dere, legere, xaX-Jirrw (It. copr ire, celare, nascon- 
dere, occultare; Fr. cacher , ceter; Hisp. escon- 
dvr , ocullar , cubrir; Germ, zu-, ver-jbe.de- 
cken; Angl. to rover over, hide, conceal). Oecurrit 
T l. Mricto sensu ct est, ut diximus, semina aut 



— 46i — 

plantas terra condere et contegere. firg. 2. G. 
346. quacumque premes virgulta per agros, Sparge 
fimo, et pingui, et multa memor occule terra. 
^ 2. L'niversim adhibetur pro abscondere, celare. 
Plant. Most. 1. 3. 118. istae Vetuise, edenlula, 
qua; vitia corporis fuco oceulunt. Cic. 5. Att. 15. 
Appii vulnera non refrico: scd apparent, nee oc- 
culi possunt. Id. 2. Tusc. 15.36. Feminw parietum 
umbris occuluotur. Virg.X. JEn. 313. Classem in 
coovexo nemorum sub rupe cavata Occulit. Liv. 
33. 1. Uastatos anfractus viarum vallesque inter- 
jectae occulebant. Ovid. 1. Amor. 8. 21. Fors me 
sermoni testem dedit, ilia monebat Talis: me du- 
plices occuluere fores. Id. 2. Fast. 216. Silvaque 
montanas occulcre apta feras. Id. 14. Met. 816. 
Annuit omnipotens, et nubibus aera caecis Occu- 
luit. Justin. 1. 9. 11. Apud Per$as persona regis 
sub specie majestatis occulitur. Capell. 9. p. 305. 
Ipse ego pallentem speculabor luce puellara Sese 
occuleatem visibus. Cic. 2. Oral. 41. 177. Puncta 
argumentorum plerumque ut occulas, ne quis ea 
numerare possit. Nepos Alcib. 9. In Thraciam se 
abdidit, sperani ibi facillime suam forlunam occult 
posse. Qidntil. 12. 8. 10. S«pe ipsis ea (vitia), qui 
sanandi sunt, occuleniibus. Seneca Hippol. 875. 
Effare: fido pectore arcana occulam. Tac. 3. Ann. 
16. Quorum oautrum adseveraverim: neque tamen 
occulere debui narratum ab its, qui etc. passare 
sotto silenzio, omettere. — ■ THbull. t. 2. 37. Si 
quis et imprudens aspexerit, occulat ilte. h. e. ce- 
let, quidquid aspexerit. ^ 3. Speciatim de mortuis 
humaodis. Feslus p. 205. 8. Mull. Occullum ef- 
ferre (al. offerre) signiflcat sub terram ferre, po- 
nere. — Iliac Part, praeler. pass. 

Occultus, a, um, adjective usurpalur, uode 
Conip. Occultior et Sup. OccuUissimus sub a.; 
et est latens, abditus, abscondilus, abstrusus, invo- 
lutus, occulto, secrelo, nascosto, xpuTrro'j. — a) 
De rebus physicis et abstractis. Plaut. Cure. 4. 2. 
21. Hi saltern in occultis locis prostant, vos in 
foro ipso. Cic. 1. ^V«(. D. 19. 49. Epicurus, qui 
res occultas et penitus abditas non rnodo viderit 
animo, sed etiam sic tractet, ut manu nos ducat. 
Id. 3. Verr. 15. 39. Nullae gunt oecuitiores insidias, 
quam eas, qune latent in simulatione officii-. Nam 
eura, qui palam est adversarius, facile cavendo vi- 
tare possis; hoc vero occultum, iotestiaum ac do- 
mestkum malum etc. Id. 1. Acad, (post) 4. 15. 
lies occultae et ab ipsa natura involute. Id. 
Rose. Am. 36. 104. Occultior atque tectior cu- 
piditas. Id. 11. Fam. 21. exlr. Si quid erit oc- 
cultius, et, ut scribis, reconditum. Id. 4. Acad. 
(2. pr.) 19. 62. Res occultissimas aperire in iu- 
cemque profcrre. Virg. 9. J5n. 383. Rara per 
occultos (luccbat seraita calles. et 3. ibid. 695. Oc- 
cultas vias agere sub mare. Ovid. 3. Art. am. 630. 
Et feiet occultas pura label la ootas. Virg. 3. G. 
397. Et salis occultum referunt in lacte saporem. 
If or at. 1. Od. 12. 45. Crescit, occulto velut arbor 
aevo, Fama Marcelli. Sail. Cat. 24. Tale periculum 
reipubl. baud occultum habuit. non tenne secreto. 
— b) Occultus homo, lectus, fictus, dissimulator. 
Cic. 8. Fam. 10. a med. Si me astutum et oc- 
cultum lubet fingerc. Liv. 25. 16. Ab occultis ca- 
vendum hotninibus, consultisque. Tac. 6. Ann. 51. 
Occultus ac subdolus Bngcndii virtutibus. — Cum 
Genitivo. Id. 4. ibid. 7. Occultus odii. h. e. odium 
celans. — Occultus pro occulte. Id. 3. ibid. 29. 
Neque turn fuisse dubitaverirn, qui ejusmodi pre- 
ces orculli illuderent. et 4. ibid. 12. Domum Ger- 
manici revirescere, occulli l.etabantur. et 40. Ex- 
cess issc le j amp rid em equestre fastigium, non oc- 
culti fcrunt. h. e. palam seirre ferunt. — Hinc 

0:.:ultum, i, n. 2. absolute — l.°) Substanti- 
vorum more usurpatur in piur. num. — a) Sine 
additis. Cic. Ccet. 23. 57. Servi, quibus occulta 
creduntur. si af}idano i secreti. — 6) Com Ge- 
nitivo. Tac. 15. Ann. 74. Occulta conjurationis re- 
texere. et t. ibid. 61. Occulta saltuum scrutari. 
Stat. i. Achill. 408. quando Parcarum occulta re- 
cludcs? — 2.°) Adverbiorum more, in singui. 
num., oecurrit — a) In occulto, h. e. occulte. 
Senal. Com. de Bacchan. sacra in oyvoLTon ke 
Vvi^vam feci sb vklbt. Enmus apud Festum p. 
298. 31. „WuH. Inttis ii; occulto inussabdiit. Plaut. 
Trin. 3. 2. 86. Nihil ego in occulto agerc soleo. 
Cic. Cluent. 28. 78. Sure in occulto. stare na 



OCCULTO 

scotto. et Liv. 21. 22. extr. Sineret, fata in oc- 
culto esse. Tac. 3. Ann. 18. In occulto tenera 
aliquid. — b) Ex occulto, b. e. ex occulto loco, 
occulte. Ter. Eun. 4. 7. 17. fundam tibi vellem 
dart, Ut itlos procut hinc ex occulto caaderes. Sa 11. 
Jug. 59. Jugurtba ex occulto repente nostros in- 
vadit. Cic. Cluent. 16. 47. Multi viri boni quum 
ex occulto iotervenissent. Liv. 1. 37. Ex occulto 
etiam addltur dolus. — c) Per occultum, oc- 
culte. Tac. 4. Ann. 71. extr. et 5. 4. et 6. 7. De- 
lationes exercebaot alii propalam, multi per oc- 
cultum. occultamente. Adde Claudian. Cons. Mall. 
Theod. 124. 

OCCULTA, (3rum, n. plur. 2. V. voc. praced. in 
fln. 

OCCULTATE, adverb, occulte. Cic. Dejol. 6. 
18. Quod igitur et occultatius conari, et efflcere 
cautius potuit. Meliores codices habent occuitius. 
— Comp. Occultatius Iegitur apud Auret. Vict. 
Ccesar, 17. 7. Et Commodum quidem primo occul- 
tatius veneno petivere, aano regni tertia fere atque 
decimo. 

OCCULT ATIO, 5ols, I. 3. actus occultandi, xa- 
Td*ooty'.c } nascondimento, occuttazione. 

I.) Proprie. Cic. 2. Nat. D. 50. 127, Cornibus 
taurl, apri dentibus, morsa leones: alia fuga se, 
alias occultatione tutantur. Cces, 7. B. G. 2t. extr. 
Cujus rei nulla est occultatlo, quod el promiscue 
in fluminibus perluuntur etc. PUn. 7. Hist. nat. 
45. 46.(148). Occuliatio in spelunca. Capell. 8. p. 
300. Occultaliones vero eorum (planetarum) Hunt, 
quum radio solis coosequente proprii lumiuis vi- 
bratum amittuat. 

II.) Figurate. Cic. 2. Fin. 22. 73. Qujd libido 
non se proripiet ac projiciet aut occultatione pro- 
posita, aut impunitate, aut licenlia? 

OCCULTATOR, oris, m. 3. nasconditore, oe- 
cullatore, JcaTaxpoirrwy, qui occultat, celatcr. Cic. 
Mil. 19. 50. Sustinuisset boc crimen ipse ille la- 
trooum occultator et receptator locus. 
OCCULT ATUS, a, um, V. OCCULTO, as. 
OCCULTE, adverb, (occulo). Alias Tormas OC- 
CULTIM et OCCULTO V. loco suo: item in oc- 
culto, ex occulto, per occullum, V. Occultus in 
fln. v. OCCULO.— Comp. Occuitius et Sup. Oc- 
cullissime. — Occulte est clam, abscondite, laten- 
ter, xpupa (It. di nascosto, occultamente; Fr. en 
cachette, en secret, secretement; Hisp. a escon- 
dicias, escondidamente; Germ, heimlich, insge- 
heim, verborgen; Angl. secretly, closely, priva- 
tely, privily, under neat). Oecurrit — a) Posit. 
Ter. Adelph. 3. 2. 30. amare occepit aliaro ; Ne- 
que id occulte fert. e non si nasconde. Cic. 1. 
kg. Agr. 1.1, Quaa res aperte petebatur, ea nunc 
occulte cuniculis oppugnatur. Id. 7. Att. 7. De ho- 
nore nostro, nisi quid occulte C*sar per suos tri- 
bunos molitus erit, cetera videntur esse trnnquilla. 
Id. 1. Fin. 16. 50. Si vero moltta quidpiam est, 
quamvis occulte fecerit, oumquam tamen id confl- 
det_ fore semper occultum. Id. 2. leg. Agr. 16. 41. 
Quid Alexandria, cunctaque JSgyptus? ut occulte 
latet! ut recoodita est! Cass. 7. B. G. 83. Quid 
agi placcat, occulte inter se constituunt. Id. 1. B. 
C. 66. Cum paucis equitibus occulte ad exploranda 
ioca proflciscilur. Lucret. 1. 314. Ferreus occulte 
decrescit vomer in arvis. insensibilmente. Sic Ovid. 
1. Amor. 8. 49. Labilur occulte, failitque volu- 
bilis »tas. — b) Comp. Sail. Cat. 17. Erant praj- 
terea complures paullo occuitius consilii hujus par- 
ticipes. Quintil. 9. 4. 21. Dissimulat cos (numeros) 
et tantum communit occuitius. V. OCCULTATE 
et adde Sueton. Cces. 56. — c) Sup. Cic. 2. 
Verr 6. 13. Sed video, quid agal; neque enlm 
agit occuUissimc. Cces. 3. B. C. 67. Diverso itincre, 
quam potuit occultissime, reliquas cohortcs duxit. 
Salt. Jug. 92. ed. Krilz. Ubique quam occultis- 
sime potest, cum omnibus copiis opperitur. 
OCCULTERlPEDA. V. OCULICRKPIDA. 
OCCULTIM, adverb, occulte. Satin. 4. Occulltm 
replare. 

OCCULTO, adverb, occulte. Afran. apud Cha- 
ris. 2. p. 186. Putsch. Age, curre cursim ad Nu- 
misium occulto. 

OCCULTO, as, avi, Stum, are, a. 1. frcquen- 
lat. , vel rectius intens. ab occulo. — Occultas- 
sis apxet-xoSs pro occultaveris, V. infra. — Part. 
OcctWfarts, Occu^aius et Occultandus. — Occul- 



OCCULTUM 



tare est abscondere, abdere, celare, obtegere, arco- 
xpurrw (It. nascondere, coprire, occuUare; Fr. 
cacher, derober aux regards, faire disparaitre; 
Hisp. esconder, cubrir, ocullar; Germ, verbergen, 
ve rstecken,verheimlichen,verhehkn; Aogl. lo hi- 
de cover, conceal, keep secret, dwgutse). Occur nt 
— a) Cum Accus.Piaut.7Vin. 2. 2. -2. neque lale- 
brose me abs tuo ConsperluOccuUabo.pt 3.2. 1. Ma 
illico, noli aversarl, neque te occultassis m.b.. Cic. 
vroleq. ManiLZ.t. OccuUare sc latebris. Cffis. 7. 
B G 83. se post montem. el 6. ibid. 30. se in 
insult Sail. Jug. 53. Neque plane occuUati tau- 
Sw arborum. .PMron. Sntyr. 123. OccuUare 
Siniu Penates. Cow. 1. *- G. 45. legionem »lvu. 
Cic. 4. Aad. C2.pr.) 39. 122. Latent «« 
erases ocoultata ct circumfusa tencbns. Cars. '. 
7? G 85. OccuUare aliquid in terrain, et ibtd. 16. 
aUqui'd » P ud sc. Cic. i. Off. 35. 127. Quae cmm 
oatura occultavit, cadem omncs, qu, sana mente 
sunt remove* ab oculis. Liv. 29. 14. Occulta- 
libus id, credo, patribus, nc etc. Cces. 2 Z? .6. 31. 
Quippiam dlssimuiare el occuUare. Cic. 1. Off. .10. 
105 Uissin.ularc et occuUare appelitum voluptalis. 
7rf 2 Fin. 2'i. 77. Ct in fronte ostenlauo sit, 
ictus Veritas occultctur. Id. postredit. in senat. 
1 16. Ad occultanda tanta flagma. taut- *• f- 
27. OccuUare fuga.n.et 7. ibid. 73. ins. di as. 5(a . 
9 T/ieb 61". culpam sub antns. Ovid. 1. /'oni. 
4* 17 et epislola cui sit, Non occultato nomine, 
missa'docet. - b) Mediorum apud Grascos more 
ac s^Sione. Cic. 2. Jat. D. 20 51. Siell. 
turn occultanlur, turn rursus apenuntur. - c) 
Sequente lnlinUo. Plant. Pers. 4. 3. 22. res est 
qusdam, quam occuliabam Tibi d lC ere. 
OCCULTUM, i, n. 2. et ^ rtw ^ . 
OCCULTUS, a, urn. T. OCCULO m fin. 
OCCUMUO wc< obcumbo, combis, cubQi, cum- 
tum, cumbeie, n. 3. <ob et cubo). Pari. Owum- 
bens 2. a. et c. - Occumbere est occidere, io- 
cidcre, cadcre, deorsum cadete, KaTMcXivoiMU (U. 
cadere,. cadere sopra o al basso; Fr. tomber; 
Hisp. ccer; Germ. medef-,hiTWturzen,-sinken, 
.fallen; Angl. to foH, «0- Occurrit JJ 1- Lni- 
versim et raro admodum. feHej. 2. 70. 30. Et 
ita in stadium occubuit. Alii, inter quos Ru- 
bkopf., te9"nt incubuii. «J 2. Speciatim et raro 
de stellis,qusB sub hemispbaerium nostrum cadunt, 
autsolem subeunt, et conduntur, tramontare. Ju- 
stin. 37. 2. 3. Cometes, quum oriretur occumbe- 
retque, qualuor borarutn spatium consumebat. «J 3. 
Item speciatim et saepissime de casu mortis dicitur, 
morire. cadere morto, quasi ob mortem cadere, 
moni succumbcre: et prsscrtim illala ab alio nece 
cadere. Dicimus aulern occumbere absolute, occum- 
bere mortem, morte, morti. - a) Absolute. £«- 
mus apud Priscian. 3. p. 607. Putsch. Quum veter 
occubuit Priamus sub Mane Pelasgo. Cxc. 3. Att. 
15. Aut occubuissem honeste, aut victores bodie 
vivercmus. Ovid. 3. Art. am. 18. Fertur et ante 
annos occubuissc auos. Sueton. Aug. 12. exlr. Pro 
libertate eos occubuisse. Id. Tit. 4. Circa se dime 
cans occubuerat. Justin. 7. 5. 4. Insidiis rnatris 
oppetilus occubuit. Inscript. apud Grufer. 926. 8. 
beuovos {annos) septem et d. xui dscvbvit et 

OCCVBVIT ^AT. IVD. SAECVL. VIII. OB1IT SBQTENT. 

Zucan- 9. 567. occumbeie in arrois. morire ar- 
mato. Ovid. 12. Met. 207. occumbere ferro. SU. 
Jt 1. 143. certamioc saevo. Sueton. Ner. 2. acie 
Tbarsalica. Vol. FUcc. 3. 169. ocrumbens Hcrcu- 
lis atrnis. — Sic occumbere aliquo, vel, ut alns pla- 
cet, alimi, manu alicujus. Sit. It. b. 260. RuUo 
ditissimus agri Occumuis, generose Volunx. per 
man di Ratio, et Ciaudtan. Z. Get. 74 dum 
vellere Pclion Otus Nititur, occumbit Phrebo. ~ 
b) Occumbere mortem, Mum etc., ut Enmus apud 
Frisian. C. p. 725. et ,i. 708. Putsch. Occutnbunt 
multi letutn icrroque lapique. UW.i«.»* aau. 
licuit vugnanli occumbere letum. Ctc. referens di- 
ctum cujusdam Lacanar.f. Tusc. 42. 102. Idc.rco 
genueram, ut esset, qui pro palria mortem non 
dubitaret occumbere. Al. leg. morte. Curt. 4. lo. a 
mtd. Ante oculos sui quisquc regis mortem occum- 
bere ducebant egregium. Liv. vertens Crsecam in- 
scription. 26. 25- a med. Qui pro palria pugnantes 
mortem occubucrunt. Al. leg. oppetierunt. Id. SI. 
18. Oui pugnantes mortem occubuissent. At. leg. 
morte. Sueton. Aug. l3.Filius quoque TOlnntAriam 



— 4(52 — 

occubuisset necera. Hie quoque al. voluntaria nece. 
— c) Occumbere morte, ul Liv. 1.7. Cacus ictus 
clava morte occubuit. Id. 8. 10. Pro vestra victoria 
morte occumhenlis. Id. 38. 58. Ambo pro re pu- 
blica morte occubuisse. V. et supra in a. et infra 
in d. — d) Occumbere morti, leto po«tice. Ju- 
nius apud Servium ad T'irg. 2. JEn. 62. ut vos 
vostri liberi Defendant, pro vostra vita morti oc 
cumbant obviam. I'iry. loc. cit. Seu vcrsaru dolos, 
seu cert.e occumbere morti. Ooid. 15. Met. 499.; 
et Phcedr. 4. I. Occumbere neri. Vol. Flacc. 1. 
633. segni occumbere leto. ubi leto potest esse et 
Ablativus. «f 3. Occumbere est ciiam contra ac- 
cumbere, nempe ccen*. Afranius apud JYon.p. 97. 
29. Merc. Imino jamdudum occubuissc, degulassi; 
oportuit. Sunt qui velinl interpretari oppetiisse, gu 
lam fregisae. V. DEGULO. 

OCCOPATICiUi vel occupatitius agcr xate'.- 
y.T,u.pLSvov ywoi'^v, qui desertus a ctiHoribus pro- 
p'riis, ab allis occupalur. Paul. Diac. p. 180.8. 

Mull. ,. , 

OCCCPATIO, unis, f. 3. actus occupandi, ob- 
sessio, invasio, ispoUii;, xaTo)^^; (It. occupa- 
zione, occupamento; fr. action d'occuper, de 
prendre possession, de s'emparer, d'envahir; 
Hisp. ocupacion,el acto de ocupar,de tomar po- 
sesion; Germ, die Besetzung, Besitznahme, Bin- 
nahme; Aogl. a seizing violently, seizure, oc- 
cupation). 

I.) Proprie. Cic. Dom. 3. a. Obsessio templo- 
rum, occupatio fori, oppressio curias. Id. t. Off. 
7. 21. Sunt auiem privata nulla nalura; sed aut 
veteri occupatione, ut qui quondam in vacua vc- 
nerunt, aut victoria, aut lege, etc. 

II.) Translate. % 1. Apud Rbetores — a) 
Est figura senlenlia, qua et prxsumptio dicitur, 
quum id quod objici potest, occupamus et dilni- 
mus. Ante occupatio dicitur a Ct'c. 3. Or at. 53. 
205. et prcesumptio a Quinlil. 9. 2. 17. ubi plures 
ejus species, prasmuoilioncm, conressionem, pra-di- 
ctiooem, emendalionem, praeparationem etc., sub- 
jectis etiam eiemplis, exponil. Occupatioms esem- 
ola vide in voce AT. — b) Prasterca Occupatio 
est, quum dicimus, nos praeterire, aut non scire, 
aut nolle dicere id, quod tunc maiirne dicimus. 
Ita Cic. 4. Herenn. 27. 37. Aliis dicitur prceter- 
itio. «J 2. Saepe est negotium, res agenda, quae 
detinet animum et impedimento est, ne aliis rebus 
vacet, occupazione, affare, d.oyc\ia.. — a) Ab- 
solute. Cic. Orat. 10. 34. In maxima occupatio- 
nibus luis numquam intermittis slod.a doctrinse. 
Nepos Att. 20. Quum propter suas inlinitas occu- 
pationcs minus saepe Attico fruerctur. Cic. 7. Fam. 
17. a med. Quum ille aut occupatione, aut diffi- 
cultate tardior tibi crit visus. Id. i.Att.VJ. Vix 
h'uic UDlul* epistol-ne tempus babui, atque id cre- 
ptum e summis occupationibus. et 3. ibid. 20. Ab 
omni occupatione se eipedirc. et 16. ibid. 16. Re- 
laxare se occupatiooe. liberarsi, sbrigarsu et 10. 
Fam. 28. et 12. ibid. 30. Maiimis occupationibus 
impediri. Id. 1. Nat. D. 19. 51. implicari. Id. 
2. Att. 23. Ex eo colligere poteris, quanta occu- 
patione distinear, Seneca Consol. ad Marc. 1. a 
med. Studia, hercditarium et pa termini bonum, 
surdas aures, irrilo ac vix ad brevem occupalionem 
proficiente solfltio transeont. ft. e. avocamentum 
a dolore. — b) Cum Genitivo. C<es. 4. B. G. 
22. Neque bas tanlularum rerum occupationcs sibi 
Britanniae anleponendas judicabat. 

OCCUPATlVUS, a, um , adject, qui occupat. 
Gioss. Phitox. Occupativa, xaTa>.^p.BTi>ca (sic). 
OCCUPATOn, oris, m. 3. qui occupat inyaden- 
do, qui invadit. Novell. I'alent.tit.K.i. Si quos 
occupatorcs fortassu cum quibuscuroque personis 
de eadem domo in praejudicium domini inire vo- 
luerunt. 

OCCUPATORlUS Agcr, idem Icre, quod occu- 
puticius. V. ARCIF1NALIS. Similiter Sicul. Flacc. 
de condit. agror. p. 63. Goes. Occupatoria con- 
dUio. „ „ 

OCCUPATUS, a, um. V. OCCDPO. 
OCCUPATCS, us, ro. 4. occupatio. Claud. Ma- 
mert. apud Sidon. 4. ep. 2. Ecquo tam ex occa- 
patu unquam implicabere, quin etc? 

OCCTJPO, as, avi, Stum, are, a. 1. (ob et capio). 
Occupassim, is, it, antique pro occupaverim etc. 
apud Plant. Asin. 4. 8. 9. et Most. 5. I. 48.— 



OCCUPO 

Part. Occupans II. 3. a.; Occupatus I., II. 1., 2,, 
6. et 7., et in fin.; Occupaturus II. 3. a.; Occu- 
r'andus I. et II. 3. a. — ^Occupare est invadere, 
obsidere, capere, usurpare. tcnere, praesertim quum 
aut subito, aut celeriter id fit, xata>.af*pavw (It. 
ocenpare, invadere, impossessarsi; Fr. s'emparer 
de, se. saisir de , envahir , occuper ; Hisp. ocupar, 
tomar vosesion, apoderse de alguna cosa; Germ. 
sich bemachligen, einen Or l, Gegenstand^ er lan- 
gen, besetzen'; Augl. to lay hands on, seize for- 
cibly, lake forcible possession of, make himself 
master of, invade, occupy). 

1.) Proprie. Cic. 2: teg. Agr. 23. 75. Totam 
Ilaliam suis prresidiis obsidere atque occupare co- 
•iitat. Id. 3. Fin. 20. 67. Tbeatrum quum com- 
mune sit, rente tamen dici potest, ejus esse eum 
locum, quern quisque occuparit. Id. 13. Phil. 5. 
12. A»ri Lucani possessions occupare. Liv. 33. 
31. Patent urbes opportunae ad occupandum. Cces. 
1. B. C H. exlr. Pisaurutn, Fanum, Anconam 
singulis cobortibus occupat. Tac. 1. Hist. 62. Oc- 
cupanda urbs. Rursus Cces. 6. B. G. 11. Partem 
Qnitimi agri per vim oceupalom yossidebant. Auct. 
TJ. Alex. .78. Tetrarcbia occupala et possessa a 
Dejotaro- Tac. 4. Hist. 47. Vatida manu montem 
occupat. Moral, t. Od. 14. 2. Occupare portum. 
Vira. G. /En. 424. Occupat iEaeas adilum , cu- 
stode sepullo. Tac. 3. Hist. 35. Transitus Alpium 
praesidiis occupat. Cic. Amic. 12. 41. et 5. Phil. 
6. 17. Occupare regr.um. et 3. Off. 23. 90. tyran- 
nidem. Justin. 21. 4. 1. Ilanno opes suas ad oc- 
rupandam dominationem intendit, regnumque in- 
vadere, iulerfecto senatu, cor.alus est. Similiter Id. 
22. 7. 6. Itaquc quum ad belli soctetatem cum in- 
genti cxercitu ipse {Ophelias) venisset, Agalbocles- 
quum sappius simul cffinassenl, incaulum interflcit; 
occupatoque exercitu ejus etc. el 11. 10. 4. Par- 
meuiona ad occupandam Persicam classem, alios- 
que amicos ad recipiendas Asiae civitates misit. 
Sail, in orat. Lepidi contra Sull. Nisi forte spc- 
ratis-,eum (Sullam) per scelus occupata penculo- 
sius dimissurum. Ftout. Trin. 5. 2. 12. Occupa- 
re familiam optimam. h. e. ingredi, nancisci. — 
Poetice Ovid. 3. Fast. 509. Occupare aliquem am- 
rilexu. tenere abbracciando. 
' II.) Translate. «J 1. De locts usurpatur pro 
implcre, impedire, ing^mbrare, occupare. I/orat. 
3. Od. 24. 3. Caementis licet occupes Tyrrhenura 
omne tuis. Curt. b. t.a med. Ac oe totam qui- 
dcrn urbem teclis occupaverunt. Liv. 5. 55. exlr. 
Fcslinatio curam exeiuit vicos dirigendi, dum, 
omisso sui alienique discrimine, iu vacuo «difi- 
cant. Ea est causa, ut forma urbis sit occupatae 
magis, quam di visas similis. h. e. plena? quidem 
aedificiis, sed sine ordine. Id. 1. 38. ex tr. A ream 
ad aedem in Capitolio Jovis, quam voverat bello 
Sabino,- occupat fuodamentis. Horat. 3. Od. 29. 
44. atra nube polum, pater, occupato. Juslin. 37. 
2. 3. Stella comeles magnitudine sui quartam par- 
tem caeli occupaverat. Auct. B. Afr. 54. Navem 
commeatu, familia sua atque jumentis occupavit. 
Martial. 3. 82. Jacet occupato galbaoatus in le- 
cto. ft. e. quern totum mole sui corporis implet. 
Propert. 2. 5. 28. Et mala desertos occupat herba 
deos. — Sic pro implere serendo. Colum. 2. fi- 
ll. 10. 16. de lente. Jugerum agri paullo plus 
quam modius occupat, Adde eumd. tfeid It. 10. 
•f 2. De bominibus ct brulis animantibus usur- 
patur pro aggredi ex improviso, atque adeo ferire, 
inlerficere, aut tenere, capere, ligare, prebendere, 
sorprendere, assalire. Liv. 39.31. Hispani, post- 
quam in citeriore ripa duo Romariorum agmina 
ronspexcrunt, et, priusquam se jungerc atque in- 
struerc posscnl, occuparent eos, caslris repente ef- 
fusi cursu od pugnam tendunt. Justin. 5. 8. 13. 
Citato itinere miseruut, qui cum interciperent: a 
quibus occupatus etc. raogiutito, sorpreso, oppres- 
so. et 2. 12. 21. Graeci adventu bostium oc- 
cupati praslium capessunt. Curt. 3. 1. ad /in. 
Quum deiode Darium, ubicumque esset, occupare 
statuisset etc. Id. 9. 7. a med. Macedo gladium 
cceperal stringerc: quern oecupatum complexu, pe- 
dibus repente subduclis, Dioxippus arietavit ia ter- 
rain. Cces. 3. B. C. 109. Alter accepto vulnete 
occupatus, per suos pro occiso sublatus est. Virg. 
10. JSn. 699. Sed Latagura saio, atque ingentl 
fragmine montis Occnpat os faciemque adyersam. 



OCCUPO 

Cbi Servius: pro Latagi os occupat: et est Grae- 
ca flgura in llomero frequens, ut si dicas, Ixpou- 
asv 'A^tXXaa to'v 7tdSa, Achillem percussit pedem, 
pro Achillis pedem. Similiter Id. 9. ibid. 770. 
Gladio occupare aliquem. ft. e. feri re, percuot ere, 
ferire. Item Ovid. 3. Met. 48. aliquem morsu. 
Proper t. 4. 4. 82. vocales occupat ense canes. — 
Hue pertinent et scquentia. Proper t. 4. 10. 13. 
Hunc videt ante cavas vibrantem spicuia turres 
Romulus, ft votis occupat ante ratis. ft. e. aggre- 
ditttr et oonficit, assale ed ammazza. IX Ter. 
Andr. 1. 5. 62. mors rontinuo ipsam occupat- — 
Fire]. 4. G. 410. Cum clamore ruit magno, mani- 
cisque jacentem Occupat. ft. e. tenet, capit, ligat, 
prcheiidil. Si mil iter Id. ibid. 100. fessos sopor 
occupat arlus. Cf. Tibull. 1. 2. 2. Occupet ut fes- 
si lumin.-i vicla sopor. Kursus Pirg. 7. .En. 440. 
jmeni subitus tremor occupat artus. — llinc pro 
(ieiinere, trattenere. Tibull. 1. 11.39. Quam po- 
Lius laudandus hie est, quern prole parata Occu- 
lta t in pan a pigra since la casa. — I'u«pt>i est il- 
luii Senec. Troad. 407. Miser occupet prassidia, 
securus leg.it. ft. e. quod primum se oflert, arri- 
piai. •/ 3. be inanimis et abstractis est anteire, 
pnrirc , andare innanzi, precorrere. Ovid. 1. 
Trist. 10. 5. de navi. Nee comiles volucri con- 
tenia est vincere cursu: Occupat cgressas quam- 
libci ante rates. — Est etiam verbum circense 
de iis bigis, trigis et quadrigis usurpaluin, quae 
pciores carceribus egressas anteeunl. Inscript. 
apud Gruter. 337. occvpavit kt vicit ucccxv., 

SYCCKSS1T ET VICIT LXV11., KRIPV1T ET VICIT DCC. 

sf.il. occupavit et vicit, quia e carceribus omni- 
um piimus alios semper antecessit; successit ct 
vicit, quia licet posterior esset, tamen alios cur- 
rendu priiepressus est; eripuit el vicit, quia fiau- 
dulcnlcr alios praeccssit. — llinc saepissime est prae- 
venire, ante capcre, anteverterc, prwsumcre, prae- 
cipcre, prevenire, preoccupare , ipS'avstv. llanc 
Nonius p. 355. 5. Merc, putat primam et pro- 
priam hujus verbi vim el notionem. Occuriil — 
a) Cum Accusalivo rci. Piaut. ■Sttch.3. 1. 33. ego 
per hortuin amicam transibo meam, Mihi hanc oc- 
cupattim noclein. ad impegnare, a fermare per 
me, prima che altri mi taiga ii luogo. Adde Pa- 
cuvium et Parron. apud Non. loc. cit. Sic Cic. 
Or at. 40. 138. Ul ante occupet, quod vidcat op- 
poni. Id. 5. Tusc. 9. 27. Occupavi , inquit, tc, 
Forluna, atquc cepi, omnesquc adilus tuos inier- 
clusi, ut ad me adspirarc non posses. Phcsdr. 5. 
8. Calvus, coniosa fronte, nudo corpore, Quern si 
occuparis, teneas. Jlorat. 1. Ep. 7. 64. Vultejum 
manu Philippus Occupat, et salvcre jubet prior. 
Liv. 4. 20. Qui prior auctor lam saevl exempli 
foret, occupaturus insignem titulum crudelitalis 
fuerit. ft. e. A. Postumius Tubertus, quern tr3dunt 
securi feriri jussisse filium suum, quod injussti 
ejus contra hostes pugnaverit. V. POSTUMIANUS 
in ONOM. Curt. 6. i. ad fin. folia (quercus) 
multo melle tinguntur. Sed, nisi solis ortum in- 
come occiipaverint, \el modico teporc succus ex- 
slinguitur. Id. 8. 9. ad (in. Apud hos (sapientes) 
o.-cupare fall diem, pulcrum: ct vivos se cremari 
jubent, quibus aut segnis aetas, aul incommoda 
valetudo est. Id. 5. 6. jyost init. Mulli ergo bo- 
sliuin manus voluntaria morlc occupavcruut-e 
muris seinetipsos in praeccps j.tctanles. Tac.'i. Hist. 
13. Millies facilcs occupanlibus, et mdiuribus in- 
ruriosi. Sonera Ep. 70. ante med. Stullitia est, 
t i mo re mortis ntori. enspecta. quid occupas? Se- 
necn alter Phceniss. 410. Occupa, mater, preces. 
ft. f. f eg tin a pre car i, aiilequam fi aires se rnuluo 
pfuni. Id. Here. (Et. 430. el Agam. 193. et 
Thyest. 203. Oc.ru pare sec I us. ft. e. faecre, ante- 
qua;n alter facial. Sic Justin. 34. 4. 2. Occupet 
insiilias et in auctoicm retorqueal scelus. et 38. 10. 
1. Amiochus, occupandmn bellum ratus etc. Sit. 
It. 0. 007. atque iude superbis liasta comes diclis 
murali turbine pectus Transforat, ct voces venturas 
occupat ictu. — f>> Cum Infinito. £nnius apud 
.Von. loc. cit. Hector vi sum ma armatos educil fo- 
r.is , Casirisque castra infer re jam fere occupat. 
Plant. Pseud. 4. I. 15. Volo tu prior ut occupes 
adire. Adde eumd. Pcen. t. 2. 107. et alibi; el 
Titinium et f'arrdn. apud Non. loc. cit. Sic Liv. 
1. 14. Priusquam tanlurn roborij easet, quantum 
futurum apparebat, occupant bellum facere. et ibid. 



— 463 — 

30. ad /In. Occupat Tullus in agrum Sabioum trans- 
ire. Borat. 2. Od. 12. 28. rapere occupat. Sil. 
It. 5. 510. At juvenis dubio tantaj discrimine pu- 
gnas Occupat eventum telo tentare priorem. — 
c) Sequente part. ne. Phatdr. 2. Epil. Quoniam 
occuparat alter, nc primus forem, Ne solus esset, 
studui. — d) Absolute. Plin. Paneg. tO. Hie jure 
principis occupavit, primusque fecit, quod omnes 
facluri erant. — Sic de eo, qui prior loquitur. 
Stat* 7. Theb. 538. Hie justa* Tideus memor oc- 
rupat irae : Me potius , socii,-me opponite regi. 
^ 4. Occupare sihi aliquod consilium apud Piaut. 
Men. 5. 2. 94. est ante capcre, in venire. "J 5. 
Occupare est ctiam arcelcrare, ut apud Curt. 4. 
11. ante med. Nisi moderaiionem animi tui notam 
ba herein, non diccrem, hoc esse lempus, quo pa- 
rem non dare solum, sed etiam occupare deberes. 
^ 6. Translate a prima signiQcatione ct saepe. Cic. 
FoTilej. 5. 10. Vult magnitudinc rei sic occupare 
animus eorum,qui audiuut, ut difficilis aditus vcri- 
tali rclinquatur. Liv. 27. 10. Beneficiis Scipionis 
occupatos omnium aminos publico privatimque esse. 
Rursus Cic. 1. ad Q. fr. 1. 13. Ante occupatur 
animus ab iracundia, quam providere ratio potuit, 
ne occuparetiir. Id. 6. f'err. 51. 113. Superstitio 
menlcs Siculorum occupavit. Ccps. 1 . B. G. 39. Tan- 
tus limor omnem exercitum occupavit. £i'u. 5. 38. 
Pavor fugaque occupavcrat animos. Virg. 3. /En. 
294. incrcdibilis rerum fama occupat aurcs. et 4. 
ibid. 499. pallor occupat ora. Tibull. 4.4. 5. macies 
tabentes occupat arlus. 5 7 - Nonnunquam est dis- 
linere, impedire, ita ut od alia ncqueas animum 
et operam advertere, tenere occupato: qua signi- 
fleatione frequenter occurrit Part. Occupatus, quod 
/'. ct mox in Oo. — a) S-upissinie de horniuibus. 
Piaut. Most. 4. 3. 16. nisi quid magis Es occu- 
patus, operam mini da. Id. Men. 3. 1. 6. ilium 
Dii omnes perduint, qui primus commentus est 
Contionem, hacque re homines occupatos occupat. 
Tcr. Pkorm. 3. 2. 47. Alia quum occupatus esset 
solliciludine. Liv. 33. 40. ad /in. Occupari aliarum 
rerum cura. Ter. ffecyr. prol. 1. 4. Ita populus 
studio stupidus, in funambulo Animum occuparat. 
Ctc. I. Off. 17. 57. Quo est detestabilior istorum 
immanitas, qui lacerarunt omni scelere palriam et 
in ta funditus delenda occupali el sunt et fuerunt. 
Nepos Hann. 1. Quum in apparando acerrime 
esset occupatus. Id. Alcib. S. In eo erat occupa- 
tus, ut bellum quam diutissime duceret. Piaut. 
Pseud. 1. 5. 13*. Da operam, quapso, mihi, Ne 
quod te ad aliud occupes negotium . Id. Merc. 
% 2. 16. Quamquam negotium est, si quid vis, 
Dcmipho, Non sum occupatus unquam amico ope- 
ram dare. ft. e. quin amico operam dem, aut dare 
queam. — Scribt-bat merelrix in fronte celiac, oc- 
cupat am esse se, quum, uno admtsso amatore, 
alios exclusos volebat. Plant. Asin. 4. I. 15. — 
d> De tempore. Ccelius ad Cic. 8. Fam. 10. llaec 
causa primos menses occupabit. Sueton. Aug. 32. 
Ne quod autem nialeQcium negotiumve impunilale 
ycI mora elaberetur, xxx. amplius dies, qui ho- 
norariis ludis occupabantur, aclui rerum accommo- 
davit. — c) De perunia, et occupare pecuniam 
est poncre, collocare vol fenore, vel in emplione ret 
cujusquam, investire. Plant. Fpid.2. 2. 113. Atque 
id non decern tibi erit occupatum argentum dies. 
Cic. Place. 21. 51. Pecuniam adolesce ntulo grandi 
fenore, injuria tamen accepta, occupavisti. Id. 3. 
1'i'rr . 36. 91. Pccuitias occuparat apud populos, 
et syngraphas fecerat. Cotum. I. R. ii. 8. 1-2. Oe- 
rupait: pecuniam animalibus, aut aliis rebus pro- 
mercalibus. et 11. ibid. 1. 24. pecuniam in pe- 
core. Cuntra ofiosrtrn pecuniatn dieirnus, quae in 
area detinclur, et nullas paril usuras: V. OTIO- 
SUS. — llinc Part, praeter. pass., cujus plura exem- 
pia supra retulimus, 

Occupatus, a, urn, adjective quoque usurpatur, 
unde Comp. Occupatior el Sup. Occupatissimus 
sub a.; et est distentus, dtslrictus, implicatus, im- 
peditus negotio aliquo, ita ut non possit alii rei 
operam dare, occupato, imbarazzato , impfdito, 
aayoXoq, cui opponitur otiosus, vacuus, liber. — 
a) Absolute. Cic. 1. Tusc. 3. 5. Cl si occupati 
profuimus aliquid civibus oostris, prosimus etiam, 
si possuraus, otiosi. Id. 10. Alt. 9. Festinabam 
eramque occupatior. Ccetiu$ ad Ctc. 8. Fam. 4. 
Comitiorum dilationes occupatioreui me habebant. 



OCCURRO 

Cic. 12. Alt. 38. Non dubito, quin occupatissl- 
mus fueris, qui ad me nihil litlerarum. Id. 1. 
Oral. 56. 239. Suspeoso ct occupato ammo all- 
quid facere. Id. Ccel. 19. 44. Amores autem et 
has, delicias qua vocantur, numquam hunc occu- 
patum impeditumque tenuerunl. — Et de tempo- 
re et opera. Id. Plane. 27. 66. Ecquid ego dicam 
de occupatis meis temporibus, cui fuerit ne otium 
quidem unquam otiosum? Id. 1. Legg. 3. 8. Ne- 
quc enim occupata opera, neque impedito animo 
res tanla suscipi potest . — b) Cum prnppos. in 
et Ablativo. Phcedr. 2. 5. Est ardclionum quredam 
Rorase natio Trepide concursans, occupata in olio, 
Gratis anhelans, multa agendo nihil agens. Justin. 
1.7. 11. Occupato in aliis bellis Cvro, Lydi rebel- 
la vere. — c) Cum pra?pos. circa. Sueton. Ner. 
23. Ac, ne quid circa base occupatum avocaret de- 
lineretve, -rescripsit his verbis etc. — d) Occu- 
patus alicui rei, h. e. in aliqua re. Plin. 26. Hist. 
not. 2. 6. (11). Sedere his in scholis sudUioni oc- 
cupatos gratius crat, quam etc. I la qun?dam cdi- 
tiooes, prnesertim veteres: sed Harduin. (et Sillig). 
cura Atdo, el at. operalos. 

OCCOPO, onis, m. 3. cognomen Mercurii, qui 
furum deus est aliena bona occupanlium. Petron. 
fragm. Tragur. 58. Burmann. a med. Sed res et 
lectio incerla est. 

OCCURRO vel obcurro, curris, curri et cli- 
quando cucurri, curium, currere, n. 3. (ob et cur- 
ro). PcrT. occucurri est Plauti, cujus verba V. 
infra I. I. c. Pro occucurri d'uerunt etiam occe' 
curri, ut fn«fftordt, peposci, Graecorum exemplo, 
qui verbi tu'ittco, verbero, praeterit. tstu^* habent. 
j£lius Tubero apud Gell.7. 9. Si geueralis species 
occecurrerit. — Part. Occurrens I. 1. c, et II. 4.; 
Occursurut II. 2. a. — Occurrere est obviam ire, 
aut venire, airavraw (It. andare, o venire, o cor- 
rere, a far si incontro; Fr. aller ou venir au d«- 
vant, rencontrer, tomber sur , aborder", Hisp. ir 
adelante, venir adelante; Germ, entgegengehen, 
begegnen; Aog\. to go, come, or runup to, meet)'. 

I.) Proprie. ^ 1. Generatim. — ■ a) Cum Da- 
tivo persoosB. Plant. Epid. 2. 2. 30.; et Liv. 4. 
40. Occurrere obviam alicui. Cass. 3. B. C. 70. 
exlr. Domitius ad.Eginium Caesari venienti occur- 
rit. Brutus ad Ctc. 1. ad Brut. 6, Scrips! ad cum, 
ut mihi Heracleam occurrerel. Horat. 1. Sat. 4. 
135. sic dulcls amicis Occurram. Sueton. Cat. 49. 
Vetuit eliam quemquam senatorum sibi occurrere. 
— b) Cura praspos. adversum. Sail, fragm. apud 
Priscian. 10. p. 882. Putsch. Quos advorsum mull! 
ex Bithynla volentes occurrere. — c) Absolute. 
Piaut. Merc. 1. 2. 88. Illlco Occucurri, et ioter- 
pello. Horat 1. Ep. 1. 94. Si curtains inaequili 
tonsore capillos Occurri, rides, se mi ti presenlo, 
se mi fo vedere- et .Sueton. Cal. 4. Tradunl, quo- 
ties aliquo adveoiret, vel sicunde discederet, pras 
turba occurrentium prosequentiumve nonnunquam 
eum discrimen vitas adisse. — Et passive imper- 
sonaliler. Ctc. 2. Alt. 22. med. Domus celebratur: 
occurritur: renovatur memoria consulatus. ^ 2. 
Speciatim in te militari est obviam fieri resistendl, 
el pugnandi causa, opporsi. Coes. 1. B. C. 40. Le* 
gtones quatuor transjecit, duabusque Fabiaois le- 
gionibus occurrit. et 2. ibid. 27. Etiam inermea 
armatis occurrebant. Liv. 28. 16. Eques levisque 
armatura, nunc ab tergo, nunc ab lateribus occur- 
reodo, fatigabat morabaturque. Id. 32. 25. Quum 
Pbilocles signis infeslis ad subjectum arci forum 
vaderet, instructa acies ex adverso occurrit. Cf. 
f'irg. 10. JSn. 924. Obvius adversoque occurrit, 
seque viro vlr Contulit. — Et passive impersona- 
liler. Liv. 5.37. Quippe quibus, velut tumultuarlo 
etercitu raptim duclo, BBgre ad undecimum lapidera 
occursum est. 

II.) Translate. *J 1. Est mcldcre, casu incur- 
rere, abbat tarsi. C&s. 4, B. G. 26. Quibuscumque 
signls occurrerat, se aggregabat. et 3. ibid. 6. Alio 
sese In hiberna consilio venisse merainerot, aliis 
occurrisse rebus videbat. — El de inanimis. Liv. 
36. 25. Subtus Maccdooes cuaiculis oppugnabaot; 
et in asperis locis sitex saape impenetrobitis ferro 
occurrebat, *| 2. Esl etiam accurrere, adveoire la 
tempore, accorrere: nam ob pro ad oliui usurpa- 
lum est. -— a) Absolute. Piaut. Pcen. prol. 43, 
Nunc dum scriblitas ssstuant, occurrile. Cic. 1. 
Phil. 4> 9. Non quo me ad tempus occursurum po* 



OCCURSACULUM 

tar em, sed etc- — b) Cum Dativo persona. Liv. 
31. 29. Consilium jEtolorum futurum erat. Huic 
ut occurrerent, legati regis iter accelerarunt. Id. 
39. 6. init. Quibus (comitiis) quia M. JSmilius, 
cujus aortis ea cura erat, occurrere oon poluit, 
etc. — c)Cum Accus. et prapos. ad. Liv. 31.29. 
Atheniensium quoque legati ad id concilium oc- 
currerunt. Pal. Max. 4.4. n. 7. Quod ad causam 
dicendam non occurrisset. Sueton. Cal. 39. Litl- 
gatorum plerique, quod occurrere absentes ad va- 
dimonium non possenl, causa cadereot. — ■ d) Cum 
Accus. et prapos. in. tic 5. Perr. 27. 67. Quam- 
primum io oliam civitatem occurrere- h. e. ad aliam 
civitstem festine transire. Ita leg. recentiores: For- 
cellinus autem, Oreiiius el al. prcepos. En omittunt. 
— e) Cum Infinito. Lucret. 3. 895. Lachmann. 
nee dulces occurrent oscula nati Praripere. ^ 3. 
Alicui ret occurrere dicitur qui earn conficien- 
dam aggreditur vel cooficit. Cic. 1. ad Q. fr. I. 
1. Hoc te primum rogo,-ne te obrui, tamquam flu- 
ctu, sic magnitudine negotii sioas: conlraque ed- 
ges ac resisias, sive cliam ultro occurras negotiis. 
Cces. 3. B. G. 6. Alio sese in hiberna consilio 
venisse tneminerat, aliis occurrisse rebus videbat. 
Liv. 28. 8. Pbilippus racerebat quidam et angeba- 
tur, quum ad omnia ipse raptim isset, nulii ta- 
men se rei in tempore occurrisse. Justin. 29. 4. 
9. Quibus tot tonlisque rebus obsessus, cui rei pri- 
mum occurreret, ambigebat. ^ 4. Ratione loci 
est contra situm esse, adversum stare, opposilum 
esse. Plin. 5. ffitt. nat. 24. 20. (84), de Euphrate. 
Apud Elegiam occurrit el Taurus mons. Id. 6. ibid. 
26. 29. (114). Media obliqua Parlhia occurrens. et 
3. ibid. 10. 15. (95). Quern locum occurrens The* 
rinaeus sinus paninsulam efQcit. Stat. 1. Theb. tt4. 
abrupta qua pluriraus arce Citbaron Occurrit c»lo. 
h. e. contra caelum erigitur. ^ 5. Per rnetapboram 
est resistere, repugnare, opponere se, opporsi. 
Cic. 3. Cat. 7. 17. Omnibus ejus consiliis occurri 
atque obstiti. Id. Fat. 18. 41. Itaque iui ration!, 
quam paullo ante conclusl, sic occurrit: si omnia 
fato flanl, etc. Brutus ad Cic. 11. Fam. It, Malivo- 
lentia hominura in me, si poteris, occurres. Lu- 
cret. 3. 523. Lachmann. Usque adeo falsa rationi 
vera videtur Res occurrere et effugium pracludere 
eunti, Ancipltlque refutatu convincere taisum. 
Propert. 1. 20. 3. Sape imprudent! Fortuna oc- 
currit amanti. ^ C. Hinc ponitur pro impedire, 
pravenire, mederi, remedium afferre, owiare, ri- 
mediare, provvedere: prasertim si de malo aga- 
tur, quod nondum accidit. Cic. Cluent. 23. 63. 
Sed ego occurram exspectationi vestra, Judices. Id. 
6. P err. 47. 105. Sentio occurrendum esse satietati 
aurium auimorumque vestrorura. Cf. Nepos Pelop. 
l.Ctrique rei occurram quantum potero, et medebor 
quum satielat!, turn ignorantia lectorum. Pert. 1. 
62. postica occurri te sanna. Cic. 7. Verr. 9, 24. 
Apollonius ceteros docuit, ante istius (Ferris) 
avaritiae ac sceleri occurrere. Sic de morbis Pert. 
3. 64. venienti occurrite morbo, Plin. 32. Hist. 
nat. 9. 31. (99). Tormtnibus et inflationibus oc- 
currunt. — Et cum part. ne. Val. Max. 8. 5. n. f . 
No potentia inimicorum oppressisse videretur, oc- 
cursum est. ^ 7. Item est alicui auxilio venire, 
venire o andare in ajuto di quakheduno. Cic. 
Dejot. 14. 40. Non debeo, C. Caesar, tentare, quo* 
nam modo misericordiam tuam commovcre possinv. 
Nihil opus est: occurrere ipsa sola supplicibus et 
calamltosis, nullius oralione evocata. Forcellinus 
h. I. interprelatus est: ultro venire, ultro offerri. 
Auct. E. Afr. 68. Suppetias occurrere alicui. et 
tbid. 78. Caesar alteram alam miUit, qua satagen- 
libus occurreret. Liv. 36. 24. Adversus quos un- 
diquc od opem fereodam occurrunt Mto\l . Cf. 
eumd- 37. 32. Quum eo mullitudo occurreret ad 
defendendum cic. ^ 8. Item est resportdere. Pirg. 
12. /En. 023. Atque huic-soror-Talibiis occurrit 
dictis:Hac, Turne, sequamur Trojugenas etc, fat. 
Flacc. 7. 222. turn cetera rumpit, Occurrilque Ve- 
nus: tu nunc mihi causa viarum, etc. Quintil. 1. 
5. 36. Ut si dicenti, quern video? ita occurras, 
ego. — Passive impersonaliter. Cic. 4. Acad. (2. 
pr.) 14. 44. Si negabunl, vera a falsis posse di- 
Btingui, qui poterunt longius progredi? occurretur 
enim, sicut occursum est. si rispondera, si ob- 
hietlera. et 2, Off. 2. 7. Occurritur autem nobis, 
et quidem a doclis et eruditis, quarentibus, sa- 



— 464 — 

lUne constanter facere videamur, qui etc. Quin- 
til. 7.6. 5. Contra scriptum tribus generibus occur- 
ritur. ^ 9. Saspissime de quibuscumque rebus 
est offerre se vel oculis, vel auimo, in meotem 
venire, farsi vedere , pre sen tar si , sovvenire. 
— a) De its, quae se oculis ofTeruot. Cotum. 
2. R. R. 2. 15. Ocuiis ejus tot paludes, tot ct- 
iam campi salinarum occurrerent. Ovid. Heroid. 
2. 135. Ad tua me flurius projectam lilora portent, 
Occurramque oculis intumulata tuis. Curt. 10. 5. 
ante med. Vigor ejus (Alexandra) et vultus edu- 
centis in pro-Hum mililcs, obsidenlis urbes, eva- 
denlis in muros-occurrebant oculis. — b) De iis, 
quae cogltanti vel loquenti se olTcrunl. Cic. 4. Fin. 
17. 47. Qui quodcurnque in mentem veniat. aut 
qoodcumque occurrat, se sequi dicent. Id. i.Otat. 
33. 151. Omnes loci anquirentibus nobis ostendunt 
se et occurrunt. el 2. ibid. 34. 147. Omne, quod 
erit in re, occurret atque incidet. Id. 3. ibid. 4 f J. 
191. Neque vos paon, aut hcrous ille conlurbct. 
Ipsi occurrent orationi: ipsi, inquam, se olTerent 
et respondebunt non vocati. Id. 1. JVat. D. 29. 
81. Quid si-falsum illud omnino est, nullam aliam 
nobis de deo cogitantibus speciem nisi hominis 
occurrere? Seneca Prov. 6. Isti, quos pro feiici- 
bus aspicitis, si non, qua occurrunt, sed qua latent, 
videritis, miseri sunt. h. e. apparent, videnlur. Cic. 
Orat. 32. 115. Usee tenenda sunt oratori: saepe 
enim occurrunt. h. e. otTeruntur et usuveniunt, 
occorrono. — Cum InOnito. Plin. 24. Hist. nat. 
17. 99. (156). Occurrit aliqua dicere et de magicis 
herbis. • — c) Et frequenter de iis, qua in men- 
tem veniunt. Cic. Senect. 1. 2. Sed mihi, quum 
de senectute vellem aliquid scribcre, tu occurrebas 
dignus eo munere. Id. 15. Alt. 23. Perinulta mihi 
de nostro itinere in utramque partem occurrunt. 
— Et cum Infinito. Id. Mil. 9. 25. Occuirebat 
mancam ac debilem praeturam suam futuram, con- 
sule Milone. Cces. 7. h. G. 85. Ctrisquc ad ani- 
mum occurrit, unum illud ess« tempus, quo ma- 
iime cooteodi conveniat. h. e. ad aoimum adden- 
dum. — Similiter cum Dat. animo, cogitationi, 
memories, ut apud Cic. 2. Orat. 24. 104. Quum 
rem penitus causamque cognovi, statim occurrit 
animo, quae sit causa ambigendi. Sic Liv. 23. 48, 
Occurrebat animis, quantos exercitus terrestres na- 
valesque tuerentur, quantaquc nova classis mo* 
paranda esset. et Ovid. Heroid. 10. 81. Occurrunt 
animo pereundi mille figura. Plin. 29. Hist. nat. 
1. 1, (2>. Occurrit cogitationi, quonam modo etc. 
Justin. 14. 6. 10. Qua (Olympiade) visa, percu«sores 
attoniti fortuna majeslatis prioris, et tot in ca me- 
moria occurrentibus regum suorum nominibus, sub- 
stilerunt. Et Curt. 7. 1. circa med. Modo Indiam 
adire et Oceanum libet; modo conjugum et libc- 
rorum patriaque memoria occurrit. Sed has co- 
gitationes etc. ^ to. Singularc est illud Pallad., 
ubi occurrere est pravenire, occupare, anticipa- 
re, 9. R. R. 7. Nunc etiam, qua Julio non oc- 
currimus, exsequamur. Forcellinus cum vett. li- 
bris ita leg. et ait to quce esse Accusattvum com- 
munem; at Schneid"rus alios Codd. seculus leg. 
non occurrimus facere, quod rectius videtur. Ges- 
ner. enim cura Graco e'^aoa^ev irsie'v com- 
paravit. 

OCCURSACULUM, i, n, 2. quidquid alicui oc- 
currit. Apul. de Mag. Noctium occursacula. h. e. 
spectra. 

0|CCURSATlO, onis, f. 3. actus occursandi , 
ajravTTjO!?. Ct'c. Plane. 12.29. Farills est ilia or.- 
cursalio et blanditia popularis. h,. e. ultro citro- 
que, sursum prorsum cursitatio vel salutandi, vel 
conveniendi, vel prensandi causa. Id. Mil. 35. 95. 
Vestras et vestrorum ordinum oecursationes, studia, 
sermones secum ablaturum esse dicit. 

OCCURSATOR, oris, m. 3. qui occursat. Auson. 
Edyll. 2. 25. Non occursator, non garrulus obvia 
cernens. h. c. opportune importune aliis occurrens 
sciscitandi, colloquendi, salutandi r;iisa. 

OCCURSATR1X, icis, l.'3. occursans. Festus p. 
333. 1. Mill. Occursatrix urtificum, pcrdita gpin- 
turnix. 

OCCURSlO, onis, f. 3. incontramento, incontro, 
arravrvj-osc, occursus. Seneca Consol. ad Marc. 18. 
Videbis nocturnam luna successionem a fratcrnis 
o^cursionibus lene remissumque lumen mutuanlem. 
Al. leg. occursibus, Sidon. 7. Ep. 10. Superest, 



OCEANEiNSIS 

ut sollicito venerator* culpam raro occursionis in- 
dulgeas. h. e. quod raro te visat. Sulpic. Sever. 
dial. 1. 21. Gaudet saiutalionibus, inflatur occur- 
sionibus, 

OCCURSlTO, as, are, n. 1. frequenlat, ab oc- 
cur so. Solin. 24. de elephant is. Si confertis pe- 
coribus occursitcnl. 

OCCL'RSO, as, avi, atum, are, n. 1. frequentat. 
vel intens. ab occurro. Pirt. Occursars I. 1. et 
2. — Occursare est idem atque obvium fieri, farsi 
incontro, dica.vca.td. 

I.) Proprie. ^ 1. Generatim. Vir g. 9. Eel. 24. 
et inter agendum Occursare capro , oornu ferit il- 
le, enveto. Tac. 3. Ann. 20. Promptus inter tela 
occursat fugientibus, increpat signiferos. — De ina* 
nimis. Plin. 16. 7/ist. nat. 2. 2.(0). Occursantes 
inter se radices. Id. 11. i6id. 51.112.(266). Mo- 
bili occursantc membra n a iotus. h. e. ad versa et 
quasi se opponenle. ^ 2, Speeiatim in re milita- 
ri. Cces. 5. B. G. 43. a med. Occursat ocius gladio, 
comminusque rem gerit Varenuj. Gell. 3. 7. Prom- 
ptissimus ad occursandum pugnandumque. Liv. 
21. 28. Galli occursant in ripam cum variis ulu- 
latibus cantuque moris sui. et 22. 15, Numida, 
alii atque alii, occursantes refugientesque, ad ca- 
stra prope ipsum prolraxcre. — Similiter Id. 38. 
40. ad fin. Romanos iniquitas locorum barbaris per 
calles notos occursantibus, et latentibus interdum 
per cava* valles, prodebat. et 2. 45. Uis freti occur- 
sant portis, ingerunt probra, etc. 

II.) Translate. ^ 1. Ponitur pro accurrere, ad- 
yenire. Plaut. True. 2. 2. 27. Quid tu hue occursas, 
in urbem quoliescumque advenimus? ^ 2. Item 
pro resistere, contra niti. Plin. Paneg. 25. sub 
fin. Intercedere casibus, occursare fortuna. h. e. 
obviam ire, et prae venire. Sail. Jug. 87. Et ea 
agerc inter invidos, occursantes factiosos, opinione, 
Quiritcs, aspcrius est. h.e. contra nitentes, adver- 
sanles. % 3. Item est sistcre se. Plin. Paneg. 81. 
Pia rnente adiie lucos, occursare numioibus. h.e. 
ante ea se sistere et adorare. ^ 4. Item in men- 
tern venire. Plin. 2. Ep. 3. Occursant verba, sed 
qualia? quastta et exculta. et 5. ibid. 5. ad fin. 
Occursant animo mea mortalitas, mea gcripta. — 
Cum Accusal. Plaut. Mil. glor. 4. 2. 56. ita me 
occursant multas: meminisse haud possum. 

OCCURSOR, oris, m. 3. qui occurrit. Augus tin. 
6. Music. 6. P. PROGRESSOR. 

OCCURSORlUS, &, urn, adject. Apul. 9. Met. 
Ut primum oecursoriam pottonem et inchoatum 
gustum extremis labtis contingebat adolescens, etc. 
h. e. qua prima occurrit et gustatur in cana, gu- 
slatio etiam dicta, et promulsis\ vel potius est 
polio myrrhina, vel alia huic similis, quam Vene- 
ris prcelio occursuri sumere solebant. V. FORTIU- 
SCULUS. 

OCCURSUS, us^ m. 4. (occurro) actus occurren- 
di, obviam itio, incurs io, a'jravTvjotj (It. incon- 
tramento, incontro, scontro; Fr. action de ve- 
nir a la rencontre, rencontre; Hisp. el acto de 
encontrarse , reencuentro", Germ, das Begegnen, 
Aufstossen; Angl, c meeting, running up to). 
Usurpatur — a) Dc hominibus et brulis ani- 
malibu*. Liv. 5. 41. Vacuis occursu hominum viis. 
h. e. quin uilus hominum in vacuis viis occur- 
reret. Ovid. 14. Met. 255. Mille lupi, mixta- 
que lupis ursaque. leaque Occursu fecere mc- 
tum. Tac. 4. Ann. 60. Occursum alicujus vitare. 
et 3. Hist. 85. declinarc. — Hinc ex occursu, Ita- 
lice tncon/rando per via, apud Suelon. Tib. 7. 
Sen. el omnino ex occursu visam (Agrippinam) 7 
adto contenlis et tumentibus oculis proseculus 
est, ut etc. el Ner . 1, Cui rure quondam re- 
vcrtenti juvenes gemini atigusliore forma ex oc- 
cursu imperassc traduntur etc. Adde eumd. ibid- 
23. - b) De inanimis. Plin. 36. Hist. nat. 13. 
1'J. (85). de labyrintho. I tine rum ambages , oc- 
cursusque oc recursus inexplicabiles. Ovid. 15. Met. 
522. Rota slipilis occursu frail a ac disjecta. Plin. 
It. Hist. nat. 37. 61. (160). Denies serrali pecti- 
natirn coeuntes, ne contrario occursu atterantur. 
Id. 2.ibid. 47. 40. (121). Jugi modici occursu tan- 
tus ille venloruin coercetur. h, e. objectu. Id. 7. 
ibid. 49. 50. (160). Occursus nialeficorum siderum. 
OCEANENSIS, e, adject, ad Oceanum pertinens, 
ut Bononia Oceanensis urbs maritima Slorinorum 
in Gallia Belgica, qua prius Gt;ssoriacumj nunc 



OCEANINUS 

Boulogne. appellatur, unde in Britanniam olim 
irajectus erat. Auct. Excerpt, ad Ammian. n. 4. 
Qui ( Constant inus) ad patrein Constantium ve- 
rt it apud Rononiam, qium (ialli prius Gessoria- 
cum vocabatiL Flinc in nummo apud Eckhel. D. 

JY. V. T. 8. p. 110. BOKONM OCBANEKStS. 

OCftANINCS,a, um, adject, ad Oceanum perti- 
nens. Vet. inter pr. ad Virg. 1. Eel. 37. ab .■/. 
Maio editus p. 9. Nerine Galatea oceanina. _ 

OCeSNITJS, Wis, f. 3. (ilia Oceani, ilxaav'Tt-j- 
Virg. 4. G. 341- Uioque ct Bitoc soror, Ocea- 
ni tides ambs?. Adde fly-gin, pnvf. fab. 

OCK ANIL'S, a, um. ad j eel. ad Oceanum perti- 
nens. /sui. 12. ()» (Vj. 7. Halcyon pelagi volucris 
dicta, quasi alas ocean ia. Ha bet etiam Priscian. 
de ponderib. p. 1275. Fitlscft., sed nullo auctore 
laudato. 

OC.ftA.NUS, a, um, adject, ad Oceanum perti- 
nens. Oceano fluctu, aceano litore quidam leg. 
apud Juvenal. 11. 94. et 113., ubi alii ulroque 
loco Oceani. Venant. 3. carm. (I. 4. Qua vagus 
(soJ) oceanas exit et inlrat aquas. Al. leg. Ocea- 
nn„ » " --,-., <y r «6 Quidquid ab oceanis 
circulus ambit aquis. .41. leg. Oceani. 

OCK.ANUS, i, m. 2. 'ftxeave's, mare magnum, 
quo lota cingitur terra, de quo V '. inulta in 
ONOM. — Translate pro maximo balneo dixit 
Lamp rid: Alex. Sev. 25. Oceani solium primus 
inter principes Alexander appellavtt, quum Troja- 
dus id non fecissel, scd diebus solia deputasset. 

OCELL ATI'S, a, um, adject, (ocellus, ocelli 
for id a m referens. Hinc absolute ocellatis ludere 
apud Suet on. Aug. *3. Animi lax audi causa uiodu 
piscabalur hamo, modo talis, aul ocellatis nuci- 
busque ludebat cunt pueris minulis. ft. e. pat vis 
lapillis rotund is el ocelli! in refeivnlibus. Vnrro 
apud .Von. p. 213. l\t. Merc. Altera >\orat pa- 
trein H bra if i oceilatoi urn., altera xirum semudiiiiii 
margaritarum. Apud Suet on. sunt qui lectionem 
sollicitanl. V. CMBH.HXs. — SB. De nomine 
prop no V. ONOM. 

OC.KCL IX Us, i, in. 2. occhiettino, parvus ocel- 
lus. Aenoscilur a /Jiomed. 1. p. HI 3. Putsch. 

OCELLI'S, i. m. 2. deminut. ab oculus, par- 
vus ocuhis, ocelli et to. op^aKftiitov, ouuxt&iov. 
Vox fere poetica. Vdbibtiur auh m turn rigiiili- 
candit parxilulis causa, turn sa-pius blanditi;». 

1. ) Piuprie. — a) Slricto sensu de paivo 
oculo. Plant. Rud. 2, 4. S. (it in ocellis liilari- 
ludo est! <\ja corpus cujusmodi! Calall. 3. 17. 
iiitir pnell;e Flendu turgid uli rubeni ocelli. Ovid. 
3. En at. 19. Blanda quies victis furtim subrepit 
ocelli*. Id. 2. Amor. s. 15. iratos in te delixit 
ocellus. — ft) Lttiiori sensu de oculo universim. 
Prope.rt. 2. 10. 17. Quandocumque i^ilur nostros 
nox ml. mors) claudet ocellos. Id. 1. 3. 19. in- 
tcntis haerebam fix us ocellis. — c> De re valde 
caia. Plant. Trin. 2. 1. IS. Ocelle mi. liat: el 
istuc, et si amplius vis dan, dabitur. Id. Most. 
1.3. 11. Volo ineo placere Philulachi. moo ocello, 
meo patrono. Id. .■tain. :>. 3. 1 01. O I.ibant, o- 
cellus aureus. Augustus apud Gell. 15. 7. Aw, 
mi Cai, meus ocellus jucundissimus. Cutull. 50. 
18. Nunc audax, cave, sis: prccesque nostras, 
Oramus, cave despuas. ocelle. — d) De r<- pra*- 
stanli, aut valde pulcra. Ctc. 16. Atl. 6. 'Air ocel- 
lus Itali.*'. villulas meas non video? Caiull. 31. 
1. de Sirmionc. Paeninsularum, Sirrnio, insula- 
rumque ocelle. 

II). Translate. Bulbus radicis arunriinis, qui 
oculus dicitur a PI in. 17. Hist. nat. 20. 33. < Hi). 
et 16. ibid. 36. 67. (173)., appellalur etiam ocellus 
ab eod. 21. ibid. 4. 10. iiui. Ihuconl. 1. Hexcem. 
2'»6. de avibus Albentes alii?, p.mn;" solidanlur 
ocellis. ft. e. radic'bus pennarum, sjxv calamis, 
^uibus in fix. 'e sunt oloruin pen me. 

OCHKMA, -ilis, n. 3. o^/^a, currus. Plin. 6. 
Hist. nat. 30. 35. ' li'7). A media ejus < ,£.rhiopur) 
parte imminens mari mons » aCuIsus stern is ardet 
ignibusj Theon ocliema dictus (inweis. ft ro- 
ds litter is ha> duct' voces scribendae videntur, ui 
in sitnili loco apud Melarn 3. 6. scribun'ur. 

OCHB.A, a». f. 1. terra giaUa, ocra, wyjict, ce- 
nus terra: lutei colons: ab w/.poc pallidum: cujus 
duo sunt genera, aliud enim nascitur, aliud fit. 

Tomo III. 



— 465 — 

Hoc exsistit ex rubrica exusta in ollis novis luto 
circumlitis, ut Plin. docet 35. Hist, nat. 6. .16. 
(35). Adde f'itruv. 1. 7.; et Cels. 5. t8. n. 19. Ro- 
manis ocbra appellatur sil, quam vocem V. svto 
loco. Allata vero Plinii verba valde dubia sunt: 
V. adnotata Sillig. ad loc. cit. 

OClHOlDES, is, adject. toxt^osiSE?, ocimo si- 
milis. Apul. Herb. 109. Carduum silvalicum alii 
ocimoides vocant. 

OClML'M, i, n. 2. Ocitnus, i, fern, genere. 
Charts. 1. p. 55. Putsch. Ocimum consueLuUo 
neutralilcr dicit. Sed .Emilius .Vacer ait: Inter 
pneteritas numerabitur ocimus herbas. — Cete- 
tum, ocimum, ozzimo, bassilico, est norncn pe- 
cuJ'.are herbif bortensis odoratre, qu;e ab tox'i? 
ceter. scilicet a celeritate nascendi, nomen babel, 
ut Varro loc. mox ci/«T»rio in OUINUM trad.it. 
Hesychius: Qkiuov, ^otavr, euftio"^?, to X:yo'fxsvov 
fiaotkauiv. Sunt qui ozimum scribcre malunl, ut 
sit ab 6'f> oleo. Plin. 19. Hist. nat. 7. 36. (120). 
Nihil ocimo fecundius; cum malodictis et pro- 
bris sererc prwoipiimi, ut l.etius proven iat; sa- 
to pavitur terra. Hinc Colum. 10. H. R. 319. 
Turn quoque proscisso riguoque i neper sa novali 
Ocima comprimite, et gravibus densate cylindris. 
Pert. 4. 21. pannucea Baucis Quum bene discmcto 
cantavcrit ociitia vern:t. ft. e. quum velula olerum 
et oliinliura herbarum venditrix clara voce ser- 
vum in vital ad olera emenda. Vires porro ejus 
vartas in medicina prosequitur Plin. 20. Hist. 
nat. !2. W. '120. Enuraerat Cels. 2. 22. int«r 
herbas. qu;e acrem tiabent succum. 

(XJlMlS, i, f. ^. f. voc. pneced. init. 

OCINTM, i, n. 2. tox'.v^v, pabuli pen us ex tri- 
folio. aiitiqmoribus l.alinis usitatum. Cat a R. R. 
5*. I'bi ocinum lemoeslivum et it, dato primnm. 
Manibus carpiut: id renascelur : quod falcu'a se- 
cueri.-. non vena 1 -! "tur; usque ocinum dato, do- 
nee itrt-scal. I'arro 1. R. R. 31. 4. Omne pabu- 
lum, priinuiu ocinum. fair agin em. viciam, novissi- 
me fumuiii secari: ocinum dictum a Gitpco verbo 
w'xu?, quod xenit cito. Similiter, quod ocimum in 
horto. Hoc ampliu-; dictum ocinum, quod citat 
alvum bubus, et ideo ii« datur, ut purgentur: id 
ex pabuli segeie viridi desecta. anlequam genat 
siliquas. Plin. 17. Hist. nat. 22. 35. (IDS). Oci- 
num aiitifjui appellabant pabulum umbra* paliens, 
quod ceienime proveniat. Id. 18. ibid. 16. 4i. 
(143'. Apud anliauos erat pabuli genus, quod 
Oilo ocinum vocal, quo sistebant (lege cieb.inl) 
alvum bubus. Id erat e pabuli segele viride des»- 
ctum, antequam genicularel (a 1 , siliquarel. SUtig. 
gelaref). Varro interpretatur appellatuin a celeri'ale 
proveniendi. e (ir;«co quod b>x£«5 dicunt. Calli- 
mach. hymn, in Dian. 165. hoc idem wxuSJccv 
Totire7T,Xov vocat. Uinc Ilesyehius : 'Hxu^ocv, 
Troa ti; v tpifuXXc? xaV.'jfijvT,. — In locis supra 
a! la lis sunt qui ocimum, vel ocymuAn scribunt, 
sed prior lectio ceteris prastat. 

6<l0R vel ocyor, us, unde Super I at. Ocissi- 
mus vel ocjsiintus, a. um, adject. Qui scribunt per 
y, a (ir'fco posit ivo ducunt: qui per i. a com^a- 
rativo. Retinent £ T'ossius, Dausqu. el alii ex ve- 
teribus librii. Ilos libentius sequimur. — I*riscian. 
11. p. 923. Putsch. Ocior quasi ab ceo, quod in 
u«u non es', licet a Gra*co sit wxu';. r.eterum 
Ocioj- esi. Onnparativum ab wxOj celei (unde 
tixs'uv et oMtaTGZ; et est velocior, celerior, cilior 
(It. piii presto, piii veloce; Fr. plus rapi.de; 
Hisp. mas rapid a, mas veloz; Germ, schneller. 
gevchwindtr ; Angl. swifter, more sun ft or feet). 

I N Proprie. f'irg. 10. jEn. 2i7. fugil ilia per 
undas Ocior et venlis, et fulmum ocior alis. flo- 
ral. 2. CM. 16. 23. Ocioi cervis, et. aeenti: nimbus 
Ocior Euro. Id. -. ibid. 20. 13. Jam D;eduleo oci- 
or Icarc Visam gemeniis \\\ ia Bospu'i. Gent. 
Cyneg. 204. Ocior affectu mentis pinna. jun (ca- 
nisy cucurril. Plin. 8. Hist. nat. 18. 25. (66'. 
Tigris pondeTC ocior acta remeat, iteiumque con- 
sequilur. /(/. 2. ibid. 8. 6. i39). Mercurij sidus 
inferiore circulo fertur (quam f'enur t, novem 
diebus ociore anibitu. et ibid. 19. 17. i81\ Slgna, 
qua* obliqua coflsurgunt, ociore transei.it spatio. 
piu breve. 

II.) Translate de tempore. Plin. 27. Hir.'. nat. 



OCREA 

2. 2. (4). Omnium venenorum ocissimum e»t 
aconitum. Id. 15. ibid. 15. 16. (53). Ocissima pira. 
ft. e. qu!E eelerrime malurescunt. Id. 16. ibid. 31. 
56. (130). Ficurum longissimse radices, ocissima 
senectus. Id. 8. ibid. 43. 68. (168). de asinis. Par- 
tus a trie esi mo mense ocissirnus. 

OClOR, aris, eic. V. OTIOR. 

OGISSlMK. V. voc. seq. 

OGlTER oel ocyter, advgrb. (rixew?. De ratio- 
ne scribendi V. OCIOR primo loco. — Comp. 
Ocius vel oc_vus sub 2.°; Sup. Ocissime vel ocy$- 
sime sub 3.°' <X Festus p. 181. 27. Mull. Ociui 
secund.ie collationis, et deinde tertice ocissime 
frequentata sunt. — Pro ocissime dixerunt etiam 
oxime, teste Paul. Diac. p. 195. 1. Mull.; sell, 
a stirpe oc, ut maxime a mag. — Ceter um Oci- 
ter est cito, celeriter (.It. velocemente, presto; 
Fr. promptement, rapidement; Hisp, prontamen- 
ie, rapidamente; Germ, schnell , rasch, gesch- 
wirui; Angl. swiftly, quickly). Occurrit — 1.°) 
Posit, raro admodum. Ennius apud Son. p. 277. 
21. Merc, ocicer Serva cives, defende boste», 
quum potes defendere. Ita cl. Vahlen.; alii aiiter. 
Apul. 1. Met. Cetera huic eidem usui praefer oci- 
ter. et 2. ibid. Ociter sun exit. — 2.°) Com par. — 
a) Stricto sensu. Ter. Eun. 3. 5. 61. Perlonge 
est: sed tanto ocius propereraus. Cic. 6. de re- 
publ. 26. Quibus <curt's) agitatus animus velocius 
in banc sedein el domain suam pervolabit: idque 
ocius faciei, si etc. Id. Quinct. 13. 43. Ut oeEiu 
ad luuia pervenias. Id. 4. Tunc. 14. 32. Uli in 
morbum et incidunt tardius, et recreantur ociu*. 
Horat. 2. Od. 3. 20. omnium Versatur urna, serius, 
ocius Sors exitura. — 6) Nonnunquam oct«8 pro 
positive usurpatur, h. e. sine ulla comparatione, 
saltern aperta. Plant. A/nph. 5. 1. 17. ocius ac- 
curro, ut sciscam quid velil. Id. Cure. 2. 2. 26. 
Ileus exi, Phfedrome, exi, exi, exi, inquam, ociua. 
Ter. Heaut. 4. 7. 4. sequere hac me ocius. Cast, 
5. R. G. 43. a med. Occursat ocius gladio, com- 
minusque rem gerit Varenus. Virg. 12. JEn. 681. 
•j curru sallum dedit ocius arris, et 7. Eel. 8. 
ocius, inquil, Hue aJes, o MalibcEe. Adde eumd 
8. /En. 555. Horat. 2. Sat. 7» 34. nemon' oleum 
fert ocius? ecquis Audit? Ovid. 12. Met. 226. Fe- 
mineo clamore sonat domus. Ocius omnes Surgi- 
mus. — a Pro facilius, aut potius. piit losto, 
piii facilmente. Horat. 1. Ep. 14. 23. An^ulus 
istc fcrel piper, et tus ocius ura. — 3.°) Super I. 
PI aut. fragm. apud Fe.stum p. 181. 33. Mull. 
Ocis«i]in' nos liberi possum us lieri. Ter. Heaut. 
4. S. 27. Tanto ocius te ut poscat, et tu id, quod 
cupis, Quam ocissume ut des. Salt. Jug. 27. Quam 
oclssume ad provinuiam accedat. Plin. 17. Hist. 
nat. 11. 16. (87*. Ficus, si in scilla seiatur, ocis- 
sime ferrs traditur pornum. Id. 34. ibid. 18. 50. 
1 167). Piumbi foinacium halitus peslilens canibus 
ocitsirne. et ibid. 10. 22. (100). Ulcera ocissime sa- 
nantui". 

OCll'M cum derivatis. V. OTIUM. 

OCIL'S vet ocyus el Ocissime vel ocyssime, ad- 
verb. V. OCITER. 

OGLlFfiRIA. V. ODORIFER. 

OCLL'S. / . OCULL'S init. 

OCQL'lMSCO vel obquinisco, is, ere, a. 3. Sn- 
choat. a stirpe qui no, qua* cum Gr. xtvew con- 
jungi potest; V. CONQUIN'ISCO: est autem iacli- 
nari. ut ait Son. loc. infra cit., atque adeo se de- 
mitlere ad stuprum patiendum. Pomponius apud 
■Von. p. 146. 22. Merc. Ut nullu 1 civem peedicati 
per dolum, Nisi ipsus orans ultroque ocqumisce- 
ret. Id. ibid. Nisi nunc aliquis subito obviam oc- 
currit mihi, Qui ocquiniscat, quo compingam 
lerminum in tutum locum. V. TERMINUS. 

OCREA. x, i. 1. Ratione habita elymi. Varro 
(f. loc. infra c\%.) ducit ab oft et crtis; at Fettus 
p. 181. 23. Mull, ab ocris , mons confragosua, 
quod sit ina?qualiter tuberata. Hoc magis pro- 
bandum videtur; prima enim syllaba ambiguaa est 
quantitatis, qua?, longa esset et obcrea, vel occrta. 
9cri beret ur, si f'arronis etymon probum esset. V. 
OCRIS. — Ocrea est munimentum crurum mtli- 
tare, tibialis armatura, tlbiale, %vn\d%, rr«ptxvr;f«e 
(It. armature, del la gamba, schiniera, gAmbe- 
ruoln; Fr. cvissard, jambi'ere; Hisp. escarcela; 

59 



OCREATUS 

Germ. Beinharnisch, Beinschiene; Angl. a boot 
or greare'. Occutrit — a) Stricto sensa in re mi- 
litarj. f'arro'}. I. L. 118. Mull. Lorica a loris: 
ba Ileum, quod cingulum e curio habebanl hulla- 
lutn: ocrea, quod opponcbatur ob crus. Flin. 7. 
MUt. nat. 56. 57. (2ou >. Gak-am, ghidium, ha-iiam 
invenere Lacedamionii; ocrcas el cristas Cares. — 
Erat lauiiua ferroa. vel tenth ad mix to slanno, quo 
lenlior essii et crur: aplaietiir : nnUriorein cruris 
partem tec-bat infra ceuua, el nexibu? ex pinn-.-rJoru 
parte decussatim obliaatisstiingebatur. Barbaric ta- 
mm genies ocieis supra genua ex stantibus uteban- 
lur: ul palel ex anliquis in on u men lis incrnioicis. 
in quibus utriiinque earn m qtnus passim "\'i <i f* i *.^ usi. 
f'irg. 7. .En. 634. Aul leves ocrcas lento ducunt 
argt-nlu. h. e. Man no seri admix to. Sitlon. 3. Kp. 3. 
Alii de concavo tibi cassidis exituru flcxilium lami- 
oarum vincuia diflibulant. alii c«plicandi> ociea- 
ruia nexihus implicantur. — L'n train crur; sinUtro 
ocream opponebaut olim Sammies, vcli'ivsqiie Ita- 
lia* pop ul i, Liv. 11. 4. de tni/Hib. Samnilium. Spon- 
gia peciori leg omentum, et si ni sir urn crus ocrea le- 
dum. Juvenal, ft. 256. de gladiatore Snmnile. 
Ball^us. el manic:*, el 'Tislrc. crurisque sjnistri 
Ilimidium legmen: vel. si di versa movchil ]>t'n>Iia. 
tu felix, ocreas vendunle puclla. Apul. 11. .Vet. 
A Hum ocreis, scutu, pa lea. ferroque insignem e 
Judo pti tares glodiaturiu procedure. Sil. It. 8. 419, 
de Sabinis. ac bevo tegmina crure. — Romano- 
rum pedite^ gravis anna turn:, qui gladio pugna- 
bant d< itrum lantutnmodo crus ocrea tesebant: 
qui vero nunc pladio, nunc missilibus decerta- 
bani, utrumque cms dcrea muniebanl. Ilinc in 
antiquis anagiyptis, et in columna Trajani, quae 
etiainnum Horns' exstai, videre est milites turn 
unica, turn hini* ocreis contectos. T'enet. 1. MitU. 
20. Pedite.s sculati, prater catapbractiis el galeas, 
etiain ferieas ocreas in dextris cruribtis cngeban- 
tur acciperc: sic erant armati prinripes, haslati, 
et triarii. et mox. Sciendum pr*tet ea, quum m^sili- 
bus agiiur, sinistros pedes inante milites habere 
deberc : ita enim vibrandis spiculis vehementior 
ictus est. Sed quum manu ad manum gladiis pu- 
gnatur. tunc dexlros pedes inante milites habere 
df^bent. ut proximior dextTa sit. quae plapam pos- 
sil inferre. — b) Etiain venatores ocreis usos 
fuisse, discicaus e\ Horatio; et vellentes spanum ; 
e> Plinio {V. xocem sequent.) ; et aratores ei 
Virq. Mar. Hi. Ambit crura ocreis paribus. Ve- 
rum in bis locis ocreae sunt pro peronibu*. — 
NB. !>.: cofruom. Rom. V, ONOM. 

OCREATUS, a, um, adject, ocreis crura muni- 
tus. Bar at. 2. Sat. 3.234. Tu (al. In) nivp Lucana 
dermis ocreatus, ut aprum Ccenem ego. Ptin. J 9. 
J/ist. nat . 2. 7. (27). de sparto. Ad reliquos 
usus laboriose cvellitur, ocreatis cruribus, manu 
textisque manicis etc. 

OCKIS, is, m. 3. Festus p. 181. 17. Midi. Q- 
crem anliquj, ut Atejus Philoloeus in libro G!os- 
se ma to rum refen, montem confrasosum roc a bant. 
ut apyd Livium: Sed qui sunt bi, qui asrendunt 
alturn ocrim? El: Olsosquc ocrcs, arvaquc pu- 
tria, et mare magnum. Kl: Namque T*n<iri cel- 
sos ocrcs. lit: Haud ut quern Chiro in Pelio docuit 
ocri. Und:- fortasse eliam ocrta? sint die is, iaae- 
qualiter tuberat*. Haec Festus. Est autem (iraeca 
vox. qua tlli summum cacumen signiiicant: o- 
xp:; ab ax»po: nummus. 

OCT AlJIOR 1)05 vel octoc^ordos. on, adject. 
oXTaycfc;;, octo liabens chordas. fitruv. 10. 13. 

OCTSCHORl'S. a. um, adject. cVra'/wfoc. qui 
oclo locularaenia seu recess us habet; ab oktw 
ocio et yo>poc Incus, .fmbros. in Inscripi. a pud 
Grulet . 1160. S. Octachorum sanctos templum 
surrexit in usus. Octagon us fous trtt m.inere di- 
pnus co. Scilicet hie perperam pienuilima in octa- 
rhoru/m ei octagonus corripitur vitio saeculi. 
quum nempf Gr.RCus potius accent us. quam vo- 
caliurn quantitas, servabalur. /'. TKICHORL'S. 

0(.Ta£I)ROS. i, adject, m. el f onTfleopo?, ot- 
taedro. ita appellatur corpus so!idum,quod octo 
sedes, seu bases habet triangulas et aequilateras : 
ab iXTw ocfo el eSpa sedes. Capell. 6. p. 233. 
His adduntur octaedros, item StoSsxasopog, item 



- 4(ifi - 
octagoxos. r. OCTOGO.NOS. 

OCTAMLTKU. Ira. Hum. adject. CK?x/xSTpc;, 
qui octo mt'ltis. sen pedibus constat: ab c'ktw 
octo el fiSTpov : tu' mum. Jfar. fictnrin. p. -1H2H. 
Putsch. Admonemur, tloiscum C;/icenum super- 
press um hewmrtri legem, iambic u in rnelrunt in 
ociametrum versum uxli-ridisse. Adde Mar. Plot. 
Saccrd. .hi. yamm. -i. p. 2G'n7. el. Hu'.ln. in 
Jlelr. Terenl. p. 1~\>. Putsch. .■Juct.iTiceit.de 
vers. p. 518. .'..I. f'ind>b. Ociametiim calaiec Il- 
eum, quo usus. est Sioichorus in >icilia : Aii(! ; at 
lure nuslri m«la carminis. ut tunc pervia rura 
vol n bit. 

OLTANGL'LL'S, a, urn, adject, ollaufjolare, c- 
j4T.a"/(f)vc;, res. vel ligura, quit oclo ana tikis H- 
bei. -Ipi'l. 1. Dnyrn. Plat. Octangula sph:rra. Hie 
.■Jpuit'tua male intarpri-lalur Pblonis zK'deiszv. 
OCI'ANS. an '.is. in. 3. I'ollnva parte, p;ns o- 
ctava. f'i'cuv. 10. t I. Divjdunlur circiualioncs te- 
lranlibu> in partes qualuor, vel oc tan Li bus, in par- 
ies oclo duclis liuei3. 

OCTANTS, a. um. adject, qui ad orlavain le- 
Rionrm periinel, (esle Pciscian. de pander Hi. p. 
t'.(S4. Put sell. l>c aliis d.iriva lion i bus numi-vorum. 
Primanus. prim if legion is: secundunus. sccun da- 
legion is: simililur tertianui -. oclanus, nonanus. 
deciinanus. 

OCTAl'HOKON. V. OCTOPHOKON. 
Of^TAS adis. f. 3. oitxa's, id quod oclf». » nu- 
mero constat. Capell. 7. p. -1M. Primus n inner us 
impariurn irias. secundus penla.;. am bo ocladem 
faciunt. 

OCTASEWl'S. a. urn, adject. cV-Ta^fxc-;. oclo 
tempora habens: ab o'xtw or(o el or : ftx sinnum, 
temuus. \.Cnprfla> he. cil. in ORTIHL'S. 

OCT AST V LOS, on, adject. oxTa<7?u>.o;, oclo co- 
lumn as in fronte babens. Vitruv. 3. k 2. V. AM- 
PIUPROSTYLOs. 

OCT A TEL C HI'S, i. in. 2. cxrarsu/^s , oclo 
voluniina con linens: ab cx?<o octo et t;Cv;c 
liber. Cassind. Instil. Divin. 1. Primus scriptu- 
rarum divinarnm codex est octateuchus. V. HE- 
PTATEUCH IS. 

OCTAVAM, tirum. m. plur. 2. milites legionis 
octav;e. Plin. .i Hist . nat. 4. 5. (35).; et Mela 2. 
5. Forum Julii Octavanorum colonia. Hicc urbs 
nunc Frejus appellatur. — In nummo Augusti 
apud Golizium, referente Hardniin. ad loc. Plin. 
cit. babetur Col. Julia Octavianorum. Sed bic 
cummus falso conGclus est. 

OCTAVARlUSj a, um, adject, ad octavam rei 
partem pertinens. Cod. Justin. 7. -4. 65. Octava- 
rium vectigab Al. leg. octa varum. V, Octavo in 
fin. v. OCTAVt's. — Uinc 

Oclavarius. u, m. 2. absolute, substantivorum 
more, est receptor, six*.' exactor vectigalis, quod 
octava dicebatur. V. OCT A V US in /in. Imppp. 
Grat., Patent, et Theodos. Cod. 4. 61. 8. Octa- 
va rii vectigai accipiant. — Oct ovarium, iu n. 2. 
ipsum oclavn.' vectigai. Sunt qui in loc. cit. illud 
Oct ovarii putant esse genilivurn sing., alii recti us 
nominal, plui. 

OCTAVARlUS, li, m. 2. V. voc. praeced. 
OCTAVA, a. f. 1. et 
OCT A V I'M, adverb. V. voc. seq. in fin. 
OCTAVUS. a. um, adject, (octoi primus posi 
septimum. o-j-ooo^ (It. of aim; Tr. huitierne; Hi>p. 
octavo'. Germ. d. achte; Angl. tlic eiqhth). Cic. 
15. Aii. -1&. Octava pais. Cces. 2. B. G. >X legio. 
fforat. 1. JCjj. ~. 47. Hora uctaxa. Cats. 3. B. C. 
53. Ab octa vis ordinibus ad primipilum transdu- 
ce! e aliqucm. .Vartial. i) 6o. octa v urn m arm or 
ad Urbc. h. e. orlavus lapis, ociavum milliariu ti. 
— Sapientum cctavus ciicitur eh Horct. -2. Sat. 
3. 296. co fere sensu,, quo Juvenal. •*. 4u. Ti-.r- 
tius i> cinlu cecidit Calo. Duo enim Catones ceie- 
braniur, et Sapientes septem. — Hinc 

Octava. (E. f. 1. absolute, substantivorum more, 
■/ 1. Subaudi hoi a. quit in Urbe erat balneo. pal.e- 
str* et hujusmodi exercitalionibus assignata : post 
quam erat cnena' ineunda- lempus. Martial 4. 8. 
Sufficit in nonarn nitidis octava pal^stris. Juve~ 
nal. i. 49. Eisul ab octava Marius bibil. h. e. in- 
tempestivis conviviis indulget. <* 2. Octava §h- 
nus quoddain fuit vectigalis, quod in octava parte 



OCTO 

cujuspiciin rei pendebatur : Ci'. ■tu.:l. £, ./jr. in 
fin. Pro dt'Cumia octava* p-ruin.' jubel. Hinc 
Imp. /It ex. Sever. Cud. \. G'i. 7. O u <i"i H .Mines 
vfciigal o'tavaru'ti in quinqucnniuin conduccret. 
Impp. I'alens t-t J'ulent. ibid. 61. 7. Oi. lavas 
more solito consiilulas umne liominum "tnus , 
quod coiinti.'iciis loluerti inliiesst', uependa!.. /". 
OCTA V Aft 1 US. Celerum ,nlaviv vecHrjal in legi- 
bus fid. Tlte~tni. ci Juaiin. iimmoratur lantujii 
arm. I'll. - 23.">.. 379. - W.\. ei i.'»7.-i7-i. ; ejus ta- 
incn orico ignoraliii. V. f'enckii acirioial. ad Cud. 
The- >d. Iil>ro< I. prime* j: 2'<7. 

Octuruiii, i, n. i. i.|--.'luU' . subj.'.aniivorum 
more. Mibaudi qinwim, npu.1 Cic. 5. I ev . i7. 
1'2. Auc-r ff.ei.inlinux> rfiicil cum octavo, bene 
ul acalui : xcruin, ut. oinnc ; dii adjuvcnl. cum 
dccuini). 

Oct •< rum. advt.bii riiu ( l\iH<iea valid, octava 
v ice. At. ti. 3G. N/vliii* ci Licinius jam nciavum 
liihuni pic bis refect i. Sic ./uoiKlin. Pp. ;">3. Ge- 
nrrijsn. DiocbHinno octavo in et Maximiano septi- 
i n u ut ronsulibus. 

i)i;'i'AVl.'Sl)KtJA1US, a. um, adject, decima 

oil an>. dici'iltesiiiio. decimus octavus. I'iiruv. 3. 

j 3. iintc vied. Oci.a\adeciina parle 'capi, Tar. 13. 

| //tin. (i. Octavodecimo ;e talis anno. Mercian, de 

l a sue i 41. OoUnadccima pars a^sis dicitur ieinun- 

cia sevlula. 

OCT E.N NTS, e. adject, di on it anni, cxtasTiSi 
oclo annos liabens. .Jmmian. 1S. 6. I'uei, ul cuu- 
jectabamus. ocieuni^. 

OCTEWll'M. Ki, a. i. c-'xTHSTijpt';, spatium 
an novum oclo. /'. NOVENMLM- 

OCT1ES vel octiens, adverb, otto volte, ixxd- 
x:;, oclo vitibus. Cic. it. tit 'Cj'tibl. 12. Septe- 
Tio; octies anfraclus. Coium. ti. II. U.S. 9. On lies 
arm.') polios oil u cat. si est bon.i matrix. Plin. 7. 
Hist. nal. -2S. 2 9. (ItJl \. Octi t s ex pru\ccalione 
viuloi . 

OtTlKSUECiES. ad \ erb. oclo d decern vicibus, 
dicinltn volte. V'^nosciiur a Pciscian. tit pondt- 
rib. p. 1355. Putsch., nullo lamen allalo scriptoris 
exemplo. 

OCIIGESIML'S, a, um, adject, syncope pro o- 
ctingentesiinus. agnoscilur a Pciscian. de ponde- 
rib. p. 13- r >3. Putsch. 

OCT1 Ml EN ARIL'S, a, um, adject, habens octin- 
genta, ut Octingenarii greges, J'arro -2. K. R. 
10. 11. — Octinaentenarius eodem 6ensu afTer- 
tur a Pciscian. de ponderib. p. 1355. Putsch., sed 
nullo auctore laudato. 
OCTiNGEM et 

OCT1NGENTEM, re, a, adject, ottocento, o'xra- 
xoJict, dispe.rf.itiv. octingenti. Agnoscitur a Pri- 
scian. de ponderib. p. 1353. Putsch. A priore est 
octingenarius: alter um creatur ab octingenti. 

OCTINGENTEsIMLn a, um, adject, or.foce7i.le- 
si mo , oV.T3.xoai card ;, nomen numerate ordinis. 
Cic. Senect. 2. 4. Qui minus giaviscsset V.s sene- 
ctus. si ocLingentesimum annum agerent, quam si 
oc'ogesimum ? 

OCTINGENTI, a?, a, adject, ottoce.nto, ox?a- 
xc3:ci, noiDi'D numeiale cardinale. Cic; 4. Acad. 
(2. pr.) 25. St. \lillc el octingenta stadia quod 
ab".'si.i.. xidebal. ./fOnll len oc login la. Id. Plane. 
25. 60. Qucm magi stratum jam octingenti fere 
consecuti sunt. \d.V Colum. o. R. R. 2. 3. 

OCT1NGKNTIES, adverb ottocento volt", o- 
ctiiieenLi < . vit.ibuj. F'opim . Tacit. 10. Patrimonium 
suum pkiiilicant scstcrtium bis inille octinf;en|.ics. 
Add.; Capeli. 0. p. 19S. ; ct Pseu do- As ion. in 
Cic. -1. ferr. 18. 

OCT! PES, pedis, rn. <'t f. 3. adject, cxrjxrjg, 
oc!«' ),a b.iis pedes. Odd. 1. Fast. 312. Octipedis 
fr u-tr« querent ui' brachia Caiicri. Adde Proper t. 
4. 1. 15d. 

OCTO. c'xrto. Ultima ^uarniis Cr;ece natura 
longa. (htv lam?n corripilu;. Mu-rluil. 7. ".3. Mu- 
tt era, qu:i- g:;s n.Jes ocio tubic Syri. et 9. 3. Octo 
Syris suflull.i datur lectica pui , '.S;«: . Adde ibiil. 32. 
el li. 87.' Maml. 5. 4sL». et 5. 334. ; Juvenal. 
6. 228. et 7. 142. — Octo e»l nomen numerate 
cardinale, indeclinabib- (It. otto: I'T.kult; Hisp. 
ochu; Germ, acht; Angl. eight). Fnnius apud 
Pciscian. 1. p. 556. Putsch. Insignita fere turn 



OCTOAS 

miUia militum octo Duxit dilectos bellura to- 
Jerare potentes. Cces. 1. B. G. 21. Millia pas- 
suum ab ipsis castris octo. Virg. 1. G. 171. pedes 
temo protentus in octo. Cic. 2. de republ. iO. 
Centum et octo annis, postquam Lycurgus leges 
scribere instituit, prima posita est Olympias. Liv. 
10. 21. Jusiitium remittitur, quod fuerat dies de- 
cern et oclo. Gell. 3. !0. med. Quater septenis, 
id est octo et viginti diebus conlicit iter luaa 
suum, 

OCT6AS, Sdis, f. 3. idem atque octas. Tertull. 
Prescript. 49. Hanc esse JEonum iriacontada, quae 
jit in pleromate ex octoade, et decade, et duode- 
cade. 

OCTOBER, bris, m. 3. De ratione et etyrao 
nominis V. DECEMBER et NOVEMBER. — Octo- 
ber est mensis octavus a Martio, yaiirikaav vel 
nwLvtfyitMf Ottobre. • — a) Substaotivorura more. 
Colwn. H. R. R. 3. a med. Ultima parte Octo- 
bris circa calendas Novembris. — b) Adjective. 
V-ellej. 2. 56. 3. Quum mense Octobri in urbem re- 
vertisset. Martial. 12. 67. Octobres Maro conse- 
cravit Idus. et 10. 87. Octobres age sentiat calen- 
das Facundi pia Roma Restituti. — c) October 
equus, inquit Festus p. 178. 24. Mull., appe'.latur, 
qui in campo MarUo mense Octobri i/nmolatur 
quotannis Marti, bigarum victricum dexterior: de 
cujus capite non levis contentio solebat esse inter 
Suburanenscs et Sacravienses, ut hi in regis pa- 
riete, iili ad turrim Mamiliam id figerent; ejus- 
demque coda tanta celerilate perfertur in regiara, 
ut ex ea sanguis destillet in focum, participanda 
rei dirina gratia. Qaem hostia loco quidam Marti 
bellico deo sacrari dicunl, non ut vulgus putat, 
quia velut supplicium de eo suraatur, quod Roma- 
ni nio sunt oriundi, et Trojani ita effigie in uqui 
(Mull. leg. putat: Trojani lignea effigie equi etc.) 
sint capti. V. Xiebhur, Hist. Rom. 71 1. p. 259. 
ibique Polybii locum. Paul. Diac. p. 220. 21. 
Mull. Panibus redimibant caput equi immolati 
Idib. Octobr. in campo Martio, quia id sacrifi- 
ciurn fiebat ob frugum eventum: et equus potius, 
quam bos immolabatur, quod bic bello, bes fru- 
gibus pariendis aptus. 

OCTOCHORDOS. V. OCTACHORDOS. 

OCTODEC1M, nomeo Dumeralc indectin. di- 
ciotto, duodeviginti, decern et octo. Frontin. 2. 
Strateq. 5. circa med. Octodecira cohortes in ob- 
ffcura vallc posuil. 

OCTOGAMTJS, i, m. 2. qui octies uvurem du- 
xit. Vox Graca. Jiierortym. 1. in Jovinian. n. ! 
15. Non damno digamos, imo nee trigamos, et, 
si dici potest, oengamos. Cf. ejusd prcefat. in 
Comment, /eremite. 

OCTOGENARlUS, a, um, adject, ottuagenario, 
o^So^xovTaeTTis, octoginta annos habens. Plin. 
6. Ep. 33. Exheredata ab octogenario patre. — 
Oclogenaria fistula apud Vitruv, H. 7. et Fron- 
tin. Aquced. 58. est, quae digitos habet diamotri 
decern: vel cujus lamina, antequara rotundaretur, 
octoginta digitos hahuit. — Hinc 

Octogenarius, ft. m. 2. absolute, substaniivo- 
niro more, in militia navali est, qui octoginta mili- 
tibus prxest, ut nonagenarius, qtii nonaginta. Tn- 
script. apud Gor. fnscr. Kir. T. 3. p. GO. c. ar- 
hvntivs valkns oct. lib. (ft. e. oclogenarius lihur- 

nO NFBKIDE. 

OCTOGENARll S, ii, m. 2. V. roc. priced. 
in fin. 

OCToGENi. :«•• a. adject, numerus octoginta 
disperlilivus. ^ 1. St lie to sensu. Li>\ 1U. 30. tra 
fin. Data c> pr:tda militibus ."tis octogeni hini, sa- 
gaque. et lunic;i\ oil ant a due per uno. Varro 
2. R. R 10. to. Ego in octo^enas birlas oves 
sif^utos paslores cunslitui, Allicus in crntenas. 
^ i. Sine dislrib^ltion^•. Plin. 11. Hist. not. 51. 
75. (165). Torpedo octogfnos f«-lus babens inve- 
nilur. oltunla. Front in. fqvnd. oil.; i:l Pall ad. 
8. R. R. 12. Fistula oelogrnurnqiunum. 

OCTufil^SlMI'S, a. um. adject, otlnni'sima, ot- 
fantesimo. 'jyoor^zcTOi;, nunicnis octoginta ordi- 
-.-iiis Cic. Senert. 10. 32. Quarium annum ago 
et ortoefsimum. Juvenal. \. 112. Sic multas hie- 
iin's, atque oclogesima vidit Solstitia. Colwn. 5. 
R. R. 1. 'J Pars duccnlesima ocloeesima octava 



— 467 — 

pedes (efficit) centum. — Octuagesimus impro- 
batur a Grammaticis, quamvis ocluaginta legatur 
et septuagesimus. Alvar. I. 1. c. 14. schol. 3., 
Valla elegant. I. 3. c. 5. 

OCTOGESSIS, is, ra. 3. octoginta asses. Varro 
apud Priscian. de ponder ib. p. 1357. Putsch..' 
quocum cf. Parr on. 5. L. L. 170. et 9. L T. 
81. Mull; et P. NONAGESSIS. — Octogessis in- 
scribitur etiam Satura Menipp. M. Ter. Varro- 
nis, de qua V. Oehler. p. 173. et cl. Jo. Vahlen. 
in M. Ter. Varronis Saturarum Menipp. reli- 
qui<is Conjectanea p. 83. 

OCTOGlES vel octogien3 ef seriori cevo octtia- 
gles, adverb, ottanta volte, octoginta vicibus, 
octuagies. Cic. Pis. 35. 86. Nonne sestertiuni 
centies et octogies-ex eerario liLi attributum Ro- 
ma in quajstu reliquisti? Plin. 2. Hist. nat. 108. 
112. (242). Octuagies quinquies seiaginta octo 
millia passuum. 

OCTOGINTA, ottanta, 07807; kout a, nomen ou- 
tnerale cardinale, octies decern continens. Cic. Se- 
nect. 19. 69. Octoginta regnavit annos. Horat. 2. 
Sat. 3. 117. si et stramentis incubet uiide-Octo- 
ginta annos aatus, cui stragula vesiis, etc. — Le- 
gitur et octuaginta, ut septuagima. Colum. 11. 
R. R. 2. 40. Una opera novellas ciicnmfodiet 
arbores octuaginta. Vitruv. 10. 17. bis. Octua- 
ginta pondo. Gell, 3. 10. Post ductules octua- 
ginta dies. At. hie leg. septuaginta. Sunt etiam 
qui dubitant de locis Colwn. et A'triiv. quod 
in MSS. numeri fere scribantur notis, quas iibia 
rii per lilteras exscripserint. At Insc.ripi. apud 
Murat. 1953. 5. liviacvm sochs octvagikta 

TBNBT. 

OCTOGONOS, (vel octagonos), i, in. f. el 2. t* 
octogonus, a, um, ottangolare c'y^ywvc;, octo 
habens angulos, octangulus: (iraecum ab ojctu. et 
yoivia. angulus. Pitruv. 1. G. Turris marmoren 0- 
ctoeonos. Incert. auct. de limit, p. 2Hi. Goes, la 
montem se colligit. in octogonum jacet. per me- 
dium fiumen habet. P. et OlJACHORUS; et 
addc Iioeth. Germ. 2. p. 1532. 

OCTOJUGIS, e, adject, qui octo equos jugo jun- 
Ctos habet, et currus subauditur. V. Inscript. in 
DECEMJUGIS. — Translate. Liv. 5. 2. a med. 
Antea triaa loea cum contentione summa patri- 
cios explere solitos: nunc jam octojuges ad iin- 
peria obtinenda ire. h. e. octo iribunos militum 
creatos esse — Hinc 

Octojugis, is. m. 3. absolute, subslantivorum 
more, dicitur Ogdoas ilia Valentinianorurn, unus 
nempe ex eorum .Eonibus; i-rSoar autem nume- 
nnn octonariuin signilical. Tertull. advers. Va- 
leniinian. 36. Sed mappa, quod ajunt, missa se- 
mel octojugem islam, etc. Alludit scilicet ad ludos 
ciixcnses, in quorum missibus raapp.e usus cvat. 
V. MAPI' A. 

OCTO MlN'C TALIS, e, adject, qui octo mm u tis 
numis argenleis, minutuiis etiam nuncupalis, con- 
stat: V. VopUci loc. cil. in M1NTTULUS. I.am- 
prid. .-Hex. Sec 22. extr. i'antum intra bien- 
nium porctnre carnis fuit, ut quum fuisset oclomi- 
nutalis libra, ad duos unumque carnis libra rr- 
digerctur. h. «:. oclo argenleis minulis nuinis va- 
luissct. 

OCTONARlCS, a, um, adject, di otto, oltona- 
rio , octo continens. Plin. 31. Hist. nnt. 6. 31. 
(58).; Front in. Jijuted. 28. el 42.; et Pal lad. 
8. R. R. 12. Octonaria lislula. h. e. qu.v constat 
e\ lamina, qu/e antequam curvctui , octo di^i- 
torum latiludinem habet, ut Plin. ibid. e\pli- 
cat ; vel qu;e diamelrum habt-t oclo qu.idi antes 
latum, ut Ftontin. .ii\u(i'd. 25. docel. Varro 'J. 
L. L. 86. Mull.; et Maciob. 1. Svinn. .V.« ?l . 5. 
Octonarius numerus. Diomed. 3. p. 514. Putsch. 
Octonarius versus est, ut Varro docel, quum duo 
iambi pedes iambico metro pnrpununlur, et lit 
versus talis: Pater meus <iu:ens dorendo. qui 
doret , dicit docens. Tolle hinc primus duos 
iambus, et erit talis, quale illud (Ilor alii /.port. 
1. 1.) Ibis Lihurnis intei alta narium. 'feren- 
tian. de metris p. 2434. Putsch. Sed hie trime- 
trus quando uuplicem pedem A capite sumel, tunc 
quadratus dicitur, Idemque dictus est el octo- 
narius. Ante ergo etc. Adde Mar. Victorin. 1. p. 



OCTUFLUS 

2499. et 3. p. 2572.; et r ensorin. de Metris p. 
2726. Putsch. 

OCTONI, *, a, adject, numerus octo disperli- 
livus. ^ i. Stric?o secsu. Piaut. Capt. 3. 5. 66. 
quum octcno<; alii lapides prTodint. offo per uno. 
Liv. 32. 28. ad fin. pratoribus oCiona luHiia pedi- 
tum data. Varro 9. Z. L. 3u. Mull. Quum animee 
hominum cir>t divjsie in or.tonas partes, si divida- 
no ognuna in otto pa*ti. Plin. 36. Hist. nat. 9. 14. 
(65). Obeliscl quedragenura octonum cubitorum 
longitudine Horat. 1. Sat. 6. 75. Lbant octonis 
referentes Idibus sera. h. e. qu« octo diebus con- 
stant, a Nonis iocipiendo. ^ 2. Extra distributio- 
nem pro cardinal*! ocro. Ovid. 13. Wet. 753. 0- 
ctoais iterum natalibus actis, Signarat dubia tene- 
ras lanugine malas. Adde eumd. 5. ibid. 50. 

OCTON'OPES, pedis, adject, octameter, octo pe- 
dlbus constans. Rufin. in Metr. Tercnt. p. 2712. 
Putsch. Graca vertens: Boiscus is de Cyzico, no- 
vi repertor carminis: Nam primus octonopedem 
versum deo dicavit. In Grtscis est to'v oxtokooh 

3T5Y0V. 

OCTOPHOrON, i, n. 2. oxra^of ov, lectica, quas 
ab octo servis gestatur. Sueton. Cal. 43. Interdum 
adco it goiter et delicate incessir. ut octophoro 
veheretur. Cic. 2. ad Q. Fr. 10. Quum hominem 
portarera Nsapoli ad liajas octophoro Aniciano. 
Adde Martial. 6. 84., ubi in quibusdam edilionlb. 
octaphoro legitur. — Vox est adjectiva. Cic. 7. 
Verr. 11. 27. N'am,ut inos fuit Bithynise regibus, 
lectica octophoro fere.bdtur. 

OCTOPHTHONGUS, a. um, adject, qui oclo ha- 
bet sonus, h e. qui sonat ut diapason. Boeth. 4. 
Music. 13. p. 1464. 

OCTO.SYLL.iBU>. a, um, adject, qui octo syl- 
labi s consta' Mar. Victorin. p. 2598. Putsch, Me- 
irum Priapt'ii'm constat duobus raetrts< quorum 
prius est Giyconium octosyllabum. 

OCTOtOPI. orum, m. plur. 2. c'xtui tottoi, h. 
e. octo loc* Vo\ Greca astrologorum, qua signi- 
ficant octo locos, seu sedes et stationes stellarum, 
qua inter quatuor cardines caeli sunt. Manil. 2. 
908. Cui parti nomen posuit, qui condidit artem, 
Octotopos, per quos Stella etc. 

OCTOV1R, iri, m. 2. otfoi'iro, unus aliquo ex 
magistralu. qui octo virorum numero constat. In- 
script. inendosa apud Murat. 80. 7., emen'.iata 
e» autographo a Giovenazz. Aveja p. 124. t. n- 

MO RV>'0 T. TITSIE>0 OCTOVIB. Q. OBFIO t'VLCIKIO 
f,. TFGlO «SL\ PF.AKFKCTVRX AMITER«t> * TKO BKlllTV 

imp. ciirsiHis aig.... tOBT^KAB. Alia ReaUna raen- 
dosa apud Gruter. 471. 6.. tin en da la a M or cell, 
de stil. 1 use 1 Tat. T. 2. p. 82. edit. Pal. «ex. ta- 

DIVS SEX. T. VOL.. LVS1VS X VIB. 8Tlt.IT. tUTJ- VIII. 

vi h 11. o. 0. Alia Falericnsis mendosa apud Mu~ 
rat. 687. 7., einendata a Calalani Antic. Ftnti. 

p. 30. C. VALEBIO C. I.. ONES l MO VIM. VI K. ClC. Alia 

Interamniensis apud Delflco Inter amn. Pret. p. 

122. L. AGVStVS C.N. F. L. Ji. MVSSVS C. AHKENVS T. 
P. RVVVS OCTOV1R! ITEBVS1 BALNEAS RSFIC. P. C. S. 

c. Adde alias apud Fabrclt. p. 369. n. 132. et p. 
401. n. 21)7. — Octoriri fueriinl etiam in culle- 
legio Augusialium. quum s^tpius sei'tri fucriul. In- 
script. apud Fub tell. p. id 2. n. 298. c. fvficiO 

C. L. Gt.MU.I VIII. VIA. AVG. F1111W1 ET FAI.ERIOKE. 

— De oclovivis V. Bo> ghesi in Bullrtt. deU'lnsli- 
tut. archeol. a. 1S3'.». p. 53.; et De Minicis in An~ 
nali dclt'lnstilut. T. 1 1 . p. '.I. 

OCT LAG ESI MLS. ) OC1 OG ESI MLS. 

OCTIAtUES. /'. OCTOGlES. 

OCT! AtilNTA. /'. OC1 OtUNTA. 

OCTf'PLiCATIO, Ouis, f. 3. luuluplicatio pw 
octi. Ci'pell. 7. p. 267. Numcrum aliquem octu- 
plic.iLiiMic rueliri. 

OCT CPLiC ATI'S, a, um, parlicip. ab inusit. 
oclupUco. mulliplicatus oclo \icibus. Liv. 4.24. 
Ocluplit-aloque cen^u xraiium feccrunt. I*, e. ut 
(jui pro censu pendcre debuerat e .pi. assem u- 
nuin, octo dcinceps solverct : nimirum qua'ii cum 
ct-u^uiii ha beret, pro quo cssent octo solveoda. 
V. Gtonov. de i>ecuu. vet. I. 4. c. 1. 

OCTfpl.l'M, i, n. 2. V. voc. seq. in fin. 

OCTl'l'LLS, a, urn, adject, inolliplicato otto 
volte, c'x-carXaoto;, oelics major. Cic. 'Jim. 7. 
Pars seita oclupla prima.'. — lline 



OCTUSSJS 

Ocluplum, i, n. 2. absolute, subs tan tiro rum 
more. Damnare aliquem oclupli, h. e. multa o- 
cties majore, quam (iebeatur, Cic. 5. Verr. 11. 
28. Sic p<rna octupli, et judicium in octuplum. 
Add? eumd. ibid, et 10. 26. et 12. 30. 

OCTUSSIS, is, m. 3. octo assium pecunia, seu 
valor, aut suinma octo assium, ut centussis, de- 
cussis. Horat. 2. Sat. 3. 156. Quanti emptrc? par- 
vo. quanli ergo? octussibus. Benilej. merito Lum- 
binum, aliosque arguit, qui octo assibus reposue: 
r*.. Ct. Festus p. 237. 10. Mull. Tarpeja lege 
caulum est, ut bos cenlussibus, oris decussibus ae- 
stimarctur. 

OCULARl ARIL'S, a, urn, adject. Oculariarius 
faber est, qui oculos conficil, siatuis apponendos. 
Inscript. apud ,G ruler. 645. t. c. mcinivs l. i.. fa- 
trooi.ys FAHKn ocvj.ahi.amvs. Vetercs cnim sotebant 
statuis prajserlim ilcuruni, oculos addcre ex vitro, 
ex arsento, aut e\ lapillis. Proinde arliliciurn hoc 
apud eos tlorebat: et M. Kapilius Serapio in In- 
script. apud Fabrett. p. till. n. 357. laudatur, 
quod ocu'os reposuerit slatu's, ■ -'onrf vitit, bene. 
V. I »i serial, llalicam Dominici v nni degli Oc~ 
chialii el Mur, or. AnUquil. Ital. iss. 2*., qui ex 
alioruiti etiam > pinione pulal, fabi >s oculariarios 
fuissc, qui aureus, \cl argenteos "culos coniiee- 
r'ent voinu labeUie afligcmlos dii, adjutoribus, 
ut recrpli visus beneiicium leslii . utur voti com- 
potes facti. 

01 X' LAKE, is, n. 3. V. voc. seq. in lin. 
OCULARIS, e, adject, ad oculos nertinens, ut 
Ocularis tunic;e, Veget. i. f'elerin. 17. Ocularis 
medicus, Inscript. apud Mvrat. 027. 5. Similiter 
Ammian. 10. 4. Accolentes loca palustria, vel 
humecta, tusses et ocuJares casus et similia per- 
ferunt. -- [line 

Oculare, is, n. 2. absolute, substantivorum 
more, est medicamentum oculis adhibendum. Pe- 
lagon. f'elerin. 30. Oculare ad percussum. et mox. 
ad cicatrices discutiendas. et mox. ad lippitudiues 
equorum etc. 

OCTJLARlTER, adverb, ocularmente, per ocu- 
los. Sidon. 7. Ep. 14. ante med. Qui amicus lu- 
dilicabundi non tarn judicialiler, quam oculariter 
intueniur. 

OLXL AlllCS, a, uui, adject, ad oculos perti- 
nens, ut Ocularius medicus, qui oculis uiedelur, 
tpud Cels. 6. 6. n. 8.; Marcell. Empir. c. 8. 
sect. 5. p. 06. ed. Aid.; et in Inscript. apud 
Fabrett. p. 300. n. 274. 275. 276. et 277., qui 
et ocularius absolute dicitur a Scribon. Compos. 
37. et 38. Sic chirurgus ocularius, in Inscript. 
apud Gruter. 400. 7 Ocularia claritas, apud Solin. 
24. a med. Ocularia legritudo, mal d'ovcht, apud 
eumd. 4. sub (in. 

OlXLAIUUS, ii, m. 2. V. voc. praeced. 
OCL'LATA, x, f. 1. occhiata, genus piscis, sit: 
dicta ab oculorum rnagnitudine Ptin. 32. Hist 
nat. 11. 53. (140).; et Cels. 2. 18. Ea.lem dicitur 
etiam ophthalmias, quam vocem /'. suo loco. 

OiXXATfO, onis, f. 3. desectio gemmarura 
superiluarum in vitibus. t lin. 17. /fist, oat. 21. 
35. (165.) Pampinationi quoque, et oculalioni, o- 
moique operi faciiior. Meliores Codices habent 
occationi, quam lectionetn prabauit el Siliig. 

OIXXATUS, a, um, adject. Comp. Oculatior 
I.; Sup. Oculalissimus II. 2. — Oculatus est 
qui oculos ha bet, occhiulo, iroXyoppxTOj. 

I.J Proprie. Plaut. True. 2. 6. 8. Pluris est ocu- 
latus testis unus, quam aurili decern, testimonio di 
vista. Id. ./sin. 1. 3. 50. se 'iper oculatse nostra; 
sunt ataous: credunt quod vident. (X Arnob. 2. 
0. mil. Quid? ilia de rebus ab humana cogoitione 
seposilis, quae conscribitis ipsi, qu* leclitatis, ocu- 
lata vidistis inspectione el manibus tractata t.<*nui- 
fltis? Sueton. Bhel. '>. Se\. (Jodius male jculalus 
et dicax. Tertull. 2. ad vers. Marcion. 25. Ocula- 
tior Deus. 

ii. ) Translate. 5 t - Oculatus dicitur qui 
oculorum imaginem refert. Capell. 1. p. 17. In- 
sidebat autem ex pavonum pennis intertexta! o- 
culatseque pa Has. hoc loco palla significat ck- 
ktm stellis distinctum. V. Jflacrob. i. Saturn. 
JO.; et OCULEUS I. Solin. 17. Oculati circuli. 
h. e, inatar oculorum facti. Loquitur de pel- 



— -468 — 

le maculosa pantherarum , de quibus Plin. 8. 
Mist. nat. 17. 23. (62). Pantheris in candido 
breves macularum oculi. — Similiter Cassiod. 1. 
Variar. %. a med. (Icnus ejus gemino senatui 
decenter optatum, tamquam duohus lumiaibus 
ocuiatum parissima claritate radiavit. h. e. instar 
oculorum ornalus. Sic Venant. \\. carm. 7. 47. 
Tota (cedes) cap it radios, patulis oculata femstris. 
^ 2. Item est conspicuus. Plin. 34. Hist. nat. 
6. 11. (25). Statuam poni jusbit quam oculatis- 
simo loco, in Rostris. ft-, e. maxime conspicuo. 
^ 3. Dies oculata, V. in O/ECUS. — Cic. \. Alt. 
6. ad fin. Sed niebercule incipiendo (ah HUs Hor- 
lensianis scribendis) refugi: nc-/3aS->>rrj; mca, 
quae in agcodo apparuit, in scribendo sit ocula- 
tior. Ita lerj. Orel!.; at. occullior. 

OCUUiX'S, a, um, adject, occhiuto, pie no rf'oc- 
chi, iravortTtj?, plenus oculis. 

I.) Proprie. Plaut. .fulut. 3. 6. I 'J. Quos si Ar- 
gus sevvet, qui totus oculeus fuit, etc. — Capell. 
8. p. 273. Et ecce subito prosilit quredam (Astro- 
nomia) gemmata, nee minus totis artubus decen- 
ter oculea. ft. e. stellantibus oculis (sc.il. stellis") 
interstincta, ut Id. i. p. 17. ait. 

II.) Translate pro perspicaci ponitur, quasi qui 
totus c\ oculis constet. Apul. 2. Met. Peispicacio- 
rein ipso Lynceo, vel Argo, et oculeum to turn. 

OCO f. fit's, i, m. 2. deminutivum esse ab ocu- 
I us ait Priscian. 3. p. 618. Putsch., nullo tamen 
auctore coniinnat. 

OCClICREIHDA, ae, in. 1. vox beta a Plauto 
Trin. \. 3. 14.: signilical autem eum, cui oculi 
pugnis contundi et civpare solent. At leg. occui- 
leripeda, h. e. occulto rapiens; quod minus placet. 
OCCLlFBRlA vel ocliferia, orum, n. plur. 2. 
quae oculos feriunl, et perstringunt, et sunt res 
maxime splendid*. V. ODORIFER. . 

6CULISSIMUS, a, um, adject, superlat. liclum 
a Plauto joculariler, pro carissimo instar oculo- 
rum, Cure. t. 2. 28. Salve, oculissime homo, et 
1. 1. 17. valuislin' oculissimum ostium? Alii hie 
leg. occlusissimum. Sed oculissimum lege hat et- 
ian Festus, qui ita habel p. 178. 21. Mntl. Ocu- 
lissimum, carissimum. Plautus: Oculissimum o- 
stium amicae. Priore autem loco J 'r sinus oculis- 
simum interpretatur, qui cl.ne aspicit. At pro- 
fecto erravit, nam apud Plaut. loc. cil. legeudum 
omnino est oculissimum ostium. Cf. Paul. Piac. 
p. 170. 8. Miill. — Priore loco illud oculissime 
utrum adverbium sit, an adjectivum, dubitat Cha- 
rts. 2. p. 170. Putsch. 

OcCLtTUS, adverb. o'^aXpiScv, ita care, ut 
oculus carus est. Plaut. fraym. apud iVon. p. 147. 
28. Merc. Qui amant anc'illam meam Hedylium 
ocuiitus. Paul. Diac. p. 170. 81. Mull. Oculi- 
tus quoque dicitur ut funditus, penilus, quo si- 
gnificatur tarn carum esse, quam oculum. 

OCULO, a3, are, a. 1. Part. Oculandus II. 2. 
— Oculare est oculorum usum praebere. 

I.) Proprie. Tertull. Pee nit. 12. Ibi hirundo sL 
evcyecavcrit pullos, novil sstos oculare rursus de 
chelidoni.i sua. 

II.) Translate. 5 '■ Ponitur pro illuminarc. 
Tertull. Apolof). 2. Qui (Christus) jam expolilos 
homines et ipsa urban ita te der.cpios in agiiitionem 
ven talis ocularet. Sic Cyprian. Idol. van. 7. 6. 
Ctccos et ignaros ad agnilionem veritatis oculare. 
^ 2. Item pro manifest urn facere, con^picien- 
dum dare. Tertull. Pwlic. 8. Quern exituin in vc- 
stibus purpura oeulandis saepissime evenin; eil. 
h. e. ornandis. 

OCliLl'S, i, m. 2. O'piulus < ut coquus, ar- 
quus, ijuur elc.) scripsisse veteres, Uslis est Pri- 
scian. 1. p. 561. Putsch. -~ Octus sym-ope pro 
oculus. Prudent. 10. nspi ozep. 502. San us vi- 
debil, lippus oclos ohteget. Alii leg. oculos, ita 
ut quartus iambi senarii pes sit tribrachys. — Ra- 
'tione hahita etymi, Varro apud Lactant. Opif. 
D. 10. init. et Isid. II. Orig. 1. baud recte de- 
ducit a verho occulo, perinde ac si oculus sit ci- 
liorum tegminibus occultus. Rectius videtur hu- 
jusce vocis) thema oc cum Grieco orr, unue cirro- 
p.ou video et similia, conjungendum esse, fir.eca 
enim littera ir in Latinis vocabulis baud raro trans- 
it in c vel aliam gutturaleni ( V- de litt. P>; 



OCULUS 

praeserlim quum pro on apud («i ecos anliqua 
forma esset ox, unde ocas, pro ck;£ apud Ho- 
mer, haud raro, et oacrwv, ouaots apud Tragicos, 
et vcrbum oaaouai pro onioucu. — Geterum ocu- 
tus est uobilissimum el pretiosissiinum, ut ail 
Plin. II. Hist. nai. 37. 52. (130)., animalis mem- 
brum, quo luce fruilur, cuius usus vitam di- 
stinguit a morte , of&oXpd; (U. occhio ; l'r. ceil; 
Ilisp. ah; Germ. d. Any; Aug!, the eye). 

I.) Proprie. — «) Lniversim. Cic. 2. /Vat. D. 
57. 1 12. Qu.e inatura) primum oculos rnembra- 
nis tenuissimis vestivit et sacpsit-: sed lubricos 
oculos fecit et mobiles, ut el der.linarent , sj 
quid nocerel, et aspecturn, quo vellent, facile 
converterent. V. ibid, oculi descriplionem; fit cf. 
Cels. 7. 7. ». 13.; et Plin. 11. Hist. nat. 37. 54. 
(1*2). et 55. (l'*8). — Varias oculorum vires in 
alfeaibiia ani mi sigiuneandis id. Plin. vecenset 
loc. cil. 54. (I'i5). .Neque ulla, inquit, ex parte 
majora animi indicia cunclis animalibus, sed ho- 
mini maxime, id est moderationis, clementiae, ini- 
sericoidiip, odii, amoriv, trisliti.e, l:etiti;e. Ccintuitu 
quoqu..' mullifoMiifis, truces, loivi, ibigra riles, gra- 
ves, trans v«rsf, Umi, submissi, blandi. Profecto in 
oculis animus habitat: ardeul, inlenduniur, hu- 
mectanl, eonni^ent. Ilinc ilia misericordi;e lacri- 
ma etc. {tuintil 11. 3. ante med. Oculi motu 
inteoti, remissi, superbi, lorvi, mites, asperi liunt. 
Kigidi vero, et exteuti, aut languidi.el torpentes, 
aut stupeules, aut luscivi, el mobiles, aut natantes, 
et iiuadank voluptale sufTusi, aut liini, et, ut sic 
dicarn, \enerei, aut poscentes aliqnid. poUicentes- 
ve nonnunquam esse debebunt. Nam opertos, 
compressosve. eos in dicendo qui-, nisi plane rudis 
et stultus, ha beat? Cic. 3. Or at. 50. 2^2. Oculi 
sunt, quorum turn intentione, turn rcmissione, 
turn ronjectu, turn rularitalj, molus auimorum si- 
gnilicemus apt;; cum gen^re ipso orationis. Id. 
Plane. 27. 6d. Oculos acres et acutos habere. Id. 
5. 7a.se. 16. 46. Oculi venusii. Id. 1. >n'. D. 28. 
70. pervursi. Id. Valin. 2. i. eminentes. Sue- 
ton. Tib. 7. content! et tuinentes. Id. .Ver. 40. 
exstantes et rigentes. /(/. Civs. 45. nigri el vegeti. 
Ovid. 2. Amor. '». 11. mudesti. Luc an. 2. 26. mi- 
naees. Sal'-. Cat. 15. firdi. h. e. turbali, lividi, dc- 
foriin'i. flry, o. fin. li'ii. maligni. Id. 1. ibid. 
228. ni Unites. Ovid. 2. Met. 502. immoti. Horat. 
I. Od. 3. 18. sicci. Stat. 6. Th"b. 622. madentes. 
Lucre I . I. 32*. Oculorum acies. lYepo* Hann. 4. 
morbus. Justin. 21. 2. 1. vaUtudo. Plin. 3. Ep. 
1. ad jin. vigor. --- .Estimantibus prelia oculis 
dixit Solin. 51). 4. Primum eorum (Sertun) iner- 
caiiues ipsum transeunt, in cujus rip is nullo inter 
partes linzu;e enmmercio, s:>d depositarum rcrum 
prelia oculis arsUmaruibus sua tradunt, nostra non 
emuni. — b) Jungitur plurimis Verbis, quorum 
pracipua b;ec sunt! Cic. Cluent. 111. r *i. Oculos 
conjicere in aliquem. yet I are <jli occhi addosso. 
et *. I' err. \'t. '.\~i. adjicere aiicui rei. rl 2. leg. 
Ayr. 10. 2.'). ad rutn aliquant. Id I. Phil. I. 1. 
dejicere ah aliqua r;;. volt a r Vor.rhio. el 6. Verr. 
i:». W\. de aliquo ausquaui dejicere. Tac. 4. Hist. 
72. in terrain tiger.-. Ouintil. 1. II. 0. dejicere 
in terrain. Ovid. 15. Met. 612. dtunilture. et 4. 
ibid. 1 i6. tu igere. et S. ibid. (>%. ll.-Ct.erL'. Lu- 
cre!. I. 66. t-ndere. firq. 't. En. 6S8. altoilere. 
et ibid. 220. torque it:. Horat. t. Sat. ft. 65. dis- 
Uirqueri!. Ilur-us f'inj. i. En. 363. volvere hue 
illuo. Mil. II. II. 262. circumlVrre. nirare, el 
Virg. 2. .tin. 570. ferre per cuncta. /.nam. 0. 
1u:J6.; et Ovid. 1. Mel. 770. nverterc. Cic. Mil. 
31. 85. aperiie. Setur.a Hen:. Fur. 824. compri- 
mi-re. e) Med. 388. rigare lletu. Lucre!. \. 1 1 59. 
ill iiiiu in jaelare. .Srsibon. Compos. 170. labo- 
rare oculis. Sueton. Domit. II. parcerc oculis. 
Pi'.lron. Satyr. 2P. Applifare oculum curiosum 
per r i ma in. el. ibid. 06. Alternos ur.ulos iqiponere 
foiamini ostii. Id. ibid. 11. ; i-l Lumn. 7. 705. !u- 
stmre oculis urbem. .Ver»ec/i Here. (El. 160*. quae- 
re re a liquid, et Troad. 23. meliri a liquid, ^irg. 4. 
.En. :?72. equis aspieere. Lucret. I. »0l. usurpare 
aliquid h. e. videre. yVepos Timol. 2. cernere. Se- 
neca Here. (Et. 1077. Ossit, ex oculis abiit. mi si 
tolse dagli occhi, spa rye. et Tac. 2. Hist. 20. Au- 
ferri ex "oculis. Cic. 2. leg. Aar. 20 W.\. P on ere 



OGVMUM 

sibi aliquid ante oculos. et Still. 26. 72. proponere. 
et Sext.7. 17. Proponere oculis suis aliquid. Liv, 
3. 6M. ; et Sueton, Aug. 18. Subjicere aliquid ocu- 
lis. Cic. Amic. If. 38. Esse atite oculos. Id. Rose. 
Am. U. 24. tit 35. US. versari. Of. ./ustiit. 31. 2. 3. 
In oculis hominum obversari. lasciarsi vedere. — 
c) Facer e aliquid in oculis alicujus, est aliquo vi- 
deule atque inspectaute. Liv. 22. 12. Agitare ac ten- 
tare aniraum {diet al oris) movendo crebro castra, 
populandoque in oculis ejus agros sociorum, cce- 
pit. Id. 26. 12. Abiisse eutn ( Hannibalem) in Brut- 
tios, velul averlenlem sese, ne Capua in oculis e- 
jus caperetur. Sic Curt. 9. i. ante rned. In oculis 
duo majora omnium navigia submersa sunt. — 
c) Res posita in oculis, et ante oculos. Cic. 1. Acad. 
(post.) 2. 5. et 1. Oral. 43. 192. et !. ad Q. Fr. 1. 
2. h. e. manifesta, patens, omnibus nota. Sic Sail. 
Cat. 21. Divitiae, decus, gloria, in oculis sita sunt. 
— d) Sub oculis, ante oculos. Fellej. 2. 70. 3. 
Gravi sub ipsius Crcsaris oculis accepta clades, s« 
gli occhi. Adde eumd. ibid. 21. 3, Colum. 9. R. R. 
2. Sub oculis domini esse, essere sotto I'occhio. 
Sic Onid. fieroid. 21. .'S2. Inque mcis oculis Can- 
dida Delos erat. ft. e. in conspectu meo erat. — 
e) Esse in oculis, habit are in oculis, apud Liv. 
35. 10., et Cic. Plane. 27. 66. h. c se conspi- 
cienduin dare, versari inter cives, prodire, appa- 
rere. Sic in ore et oculis omnium aliquid heri, 
Id. 4. Verr. 33. 81., h. e. palam, coram omni- 
bus. Cf. eumd. 1. Off. t. 3. Ita qui in maxima 
celebritate atque in oculis civium quondam vixi- 
inus, nunc fugientes con3pectum sceleratorum, 
quibus omnia redundant, abdimus nos, quantum 
licet, et s<epe soli sumus. — * /*) Habere in oculis, 
t.ener sotto I'occhio, aver I'occhio, diligenter ob- 
scrvare. Plant. Pseud. 3. 2. 66. edico tibi, ut hujus 
oculos in oculis habeas tuis: Quoquo ille specta- 
bit, tu spectato simul: Si quo hie gradietur, pa- 
riter progredimmor. ■ — g) Aliquando de re di- 
citur valde cara. Id. ibid. 1. 2, 46. ubi sunt isti, 
Quibus vos oculi estis? quibus vita;? quibus sua- 
via ? et Cure. 1. 3. 47. Bene vale, ocule mi. Ca- 
tull. 82. 1. Quinti, si tibi vis oculos debere Ca- 
tullum, Aut aliud, si quid carius est oculis; Eri- 
pere ei noli, multo quod carius illi Est oculis, si 
quid carius est oculis. Adde eu..id. 1 i. i.; et Ter. 
Adeiph. 4. 5, 67. et 5. 7. f>. — hi Oculi dicun- 
tur principrs viri in regum aula, ul ha bet Pollux 
t. 2. c. 37. 'ExaXouvto Ss Tiveq tajx xai op+Foik- 
fiai fi%aikioq etc. Hinc Plant. Pcen. 3. :t. 80. 
Ego id qu;ero hospitium, ubi ego curer mollius, 
quam regi Autiocho oculi curari solent. V. OTA- 
CUHTA. — ■ i) Par oculorum de duobus atnicis- 
simis. Sueton. Rhet. 5. Par oculorum in amici- 
tia M. Antonii triumviri exstitisse se ajebat. — j) 
Esse in oculis alicujus, aut alicui, carum esse, 
diligi. Cic. 6. .//(. 2. ante. med. [taque publicanis 
in oculis sumus. Id. 2. fuse. 26. 63. Esse in ocu- 
lis miillitudinis. — I) Ferre, gestare in oculis, 
idem. Id. 6. Phil. 4. II. Trebell'tum valde jam 
diligit : oderat turn, quuin etc. : jam fort in oculis. 
Adde eumd. 3. ad Q. Fr. 1 . 3. et ffarusp, resp. 23. 
48. ut {>. Cic. 16. Fam. 27. Sic Ter. Eun. 3. 1. 11. 
Rex te. ergo in oculis gestare. — in) Per oculos 
etiam jurare interdum twos fuit. Plant. Men. 5. 
9. 1. Si voltis per oculos jurare, nihilo magis fa- 
ciei! i, etc. Ovid. 2. Amor. 16. 43. At mi hi te co- 
miiem juraras usque fuluram, Per me, perque 
oculos, sidi-ra nostra, tuos. — n) Clausis oculis 
aliquid facer e, proverb, secure, temere, nullo re- 
spectu, alia cieca, senza riguardo, a chius' oc- 
chi. Hieronym. 1. advers. Jovinian. 21. Melius 
est clausis, quod dicitur, oculis andabalarurn more 
pugnare, quam directa spicula clineo non repel- 
lere veritatis. Sic Petron. Satyr. 82. Nemo c-elmn 
putat, nemo jusjurandum servat, nemo Jovem plu- 
ris facit, sed omnes opertis oculis bona sua com- 
putant. 

II.) Translate. ^ f. Dicitur do facultate vi- 
dendi, vista. Cic. 1. Divinat. 24. 48. Ut eum 
quoque oculum, quo bene videret, ami Ue ret. 
Cces. 3. B. C. 53. Quatuor ex una cohorto cen- 
turiones oculos amiserunt. Cic. Harusp. resp. 18. 
37. Oculos perdere. Suelon. Vesp. 7. restituere 
alicui. % 2. Per similitudinem transfertur ad so- 



— 469 - 

lem, et Stellas. Ovid. 4. Met, 227. Omnia qui vi- 
deo, per quern videt omnia tellus, Mundi oculus. 
h. e. sol, qui oculus Jovis dicitur a Macrob. 1. 
Saturn. 21.; et mundanus oculus a Capell. 2. 
p. 43. Similiter Plin. 2. Hist. nat. 5. 4. (10). 
Inde tot stellarum illos collucentium oculos. ^ 3. 
Item ad notas seu maculas instar oculorum, in 
pellibus pantherarum, in cauda pavonum, et hu- 
jusmodi. Plin. 13. Hist. nat. 15. 30. (96). de men- 
sis. Sunt et undatim crisp ae, majore gratia, si pa- 
vonum caudse oculos imitentur. Id. 8. ibid. 17. 
23. (62). Pantberis in candido breves macula- 
rum oculi. — Similiter Vitruv. 3. 5. 6. Schneid. 
de voluta. Tunc in eo loco, qui locus dividit qua- 
tuor et dimidiam et tres et drraidiam partem, 
ceDtrum oculi signetur, ducaturque ex eo centro 
rotunda circinalio, tarn magna ia diametro, 
quam una pars ex octo partibus est : ea erit oculi 
magnitudo. ^ 4." Item ad arborum ge.mmas. 
Virg. 2. G. 73. Nee modus inserere, atque ocu- 
los imponere, simplex, h. e. inoculare. Colum. 
4. R. R. 24. 16. Devexam resectionem facere 
post gemmam, ne supertacrimet el gem man tern 
CiBCet oculum. Id. 10. ibid. 250. Et cooniventes 
oculos violaria solvunt. h. e. viola; sinum aperiunt. 
^ 5. Est etiam in radicibus arundinum, et aspa- 
ragorum oculus, aliis bulbus. Plin. 17. Hist, nat. 
20. 33. (144). Seritur arundo bulbo radicis, quem 
alii oculum vocant. Cato R. R. 6. ; et Varro 1. 
R. R. 24.4. Oculos arundinis pedes ternos alium 
ab alio serito. Colum. 11. R. R. 3. 45. Stir- 
pes praefractae angunt oculos spongiarum, et quasi 
exesecant, nee patiuntur asparagum emitter*:. Ad- 
de Pall-ad. 4. R. R. 9. a med. ^ 6. Oculus apud 
Plin. 25. Hist. nat. 13. 102. <160). est etiam no- 
men berbae, quam et aizoum majus Grteca appel- 
latione, et zoophthalmon dicunt. — Oculus Beli 
est gemma. V. BELL'S in ONOM. % 7. Per me- 
tapboram dicitur de re valdo illustri et prsastanti, 
et qua sit praecipuum cujuspiam loci ornamen- 
tum. Cic. 3. Nat. D. 38. 91. Hi duo illos ocu- 
los orae maritimee eHoderunt, h. e. Corinthum, 
et Cartbaginem. Justin. 5. 8. 4. Negarunt se Spar- 
tani ex duobus Gr«ci<e oculis alterum eruturos. 
V. OCELLL'S I. d. ^ 8. Transfertur universim 
etiam ad animum. Cic. Oral. 29. 101. Mentis oculis 
videre aliquid. Colum. 3. R. R. 8. I.Rerum na- 
turam velut acrioribus mentis oculis intueri. — 
Hinc aperire oculos est cognoscere, quod Itali et- 
iam nunc aprire gli occhi dicunt. M. Aurel. ad 
Fronton. 3. ad M. Cces. (edente iter urn A. Ma- 
io). Lolidie non desinis in viain me vcram indu- 
cere, et oculos mihi aperire, ut vulgo dicitur, — 
Sic in oculis esse dicuntur ea, quae imaginandi 
vi tamquam pr;esentia menti objiciuntur. Liv. 26. 
39. extr. Frumrnti spes, quae in oculis fuerat, u- 
trosque fruslrala pariter. Curt. 4. 13. init. Turn 
vero universa luturi discriminis facies in oculis 
erat. Annis insi^nibus equi virique spb-ndebant etc. 
Id. 3. 6. de Alexandro cegroto. Omnia facilius, 
quam moram {medendi) perpeti poterat. Arma et 
acip.s in oculis grant; et victoriam in eo positam 
usse arbitrabatur, s-i lanlum ante signa stare po- 
tuisset. Cic. 2. teg. Agr. 10. 25. Quum ad omnia 
vestra pauci homines cupiditalis oculos adjecis- 
sent. Sic Martial, ad signiticaadain vehemenlem rei 
cujuspiam visae cuptdilatein, 9. 60. Oculis come- 
dere aliquid. et 1. 97. Spectare aliquid oculis de- 
vorantibus. et Cic. 7. Verr. 26. 65. Quum ejus cru- 
ciatu atque supplieio pascere oculos, animumque 
exsaturare vellent. ft. e. spectando obleclari. Sic 
Sueton. t'itell. 14. Queindam-eorum intertici 
jussit, velle se dicens pascere oculos. et tfepos 
t'umen. 11. Qui propter odium fructum oculis 
ex ejus casu capere vellent. ^ 9. Speciatim de 
animo, dotere oculi dicuntur ei , qui videt ali- 
quid, quod videre noilet, qui invidet, qui ?egre 
patilur. Ter. Phorm. in fin, Vin 1 facere quod ego 
gaudeam, Et quod viro tuo oculi doleant? mead 
ctenam voca. Ccelius ad Cic. 8. Fam, 14. Num- 
quam tibi oculi doluisscnt, si in repulsa Domitii 
vultura vidisses. Sic Plaut. Asin. 5. 1. 3. Nuro- 
quidnam tibi molestum est, si etcl ar. Pietas, 
pater oculia dolorem probibet. Sic Cic. % Fam. 
16. Nosti non raodo stomacbi raei, sed etiam ocu- 



ODI 

lor urn in hominum insolentiura indignitate fasti - 
dium. 

OCt MUM. V. OCIMUM. 

OCtOR et 

OCYTER et 

OCYUS. V. OCIOR, OCITER, OCIUS. 



OD 



6 DA, as. V, ODE. 

6dArIaRIUS, li, m. 2. (odarium) cantilena- 
rum magister. Inscript. apud Fabrett. p. 716. n. 
376., quae est apud Orell. 2634. cn. VKRGUtvs 

KPAFHR0DITV8 MAGISTER ODARURIVS 1UINXRVA »II- 

dica. Reinet. cl. 11. n. 81. legit odorariut, et 
myrobrecharium significare putat. 

ODARlUM, li, n. 2. aJSaptov, ode, cantilena, car- 
meu. Petron. fragm. Tragur. 53. Puerumque jus- 
sit odaria sail a re. 

ODE, es, vel oda, ae, f. 1. oda, canzone, w5->j, 
cantio, carmen, prsesertira lyricum. Sic enim vulgo 
inscribuntur et a Mar. Fictorin. de Metris Ho- 
rat. ed. Keil. appellantur Horatii c&rmina. Vox 
est Graeca ab <x'et3a> cano. — Pro ipso cantu, Auct. 
carm. de Philom. 13. Et raerulus modulans sat 
pulcris tinnitat odis. Auct. Laud, Philom. 25. 
Porrige dulcisonas attentis auribus odas. — Sic au- 
tern ode, ratione habita Graeci etymi, dennltur a 
Mar. Fictorin. loc. cit. p. 183. Keil. Ode est dulce- 
dine soni verbum lexisve pronunciata. 

ODfiFACIT diceban*. pro olfacit, quae vox a 
Graeco o'opnj tracta est. Paul. Diac, p. 179. 12. 
Mull. 

ODEUM, i, n. 2. odeo , wSscov, est parvum 
theatrum, tecto in tentorii speciem fastigato, A- 
thenis prius a Themistocle post pugnam Sala- 
miniam ann. ab U. C. CCLXX.IV. exstructura, a 
Pericle post annos XL. instauratum exornatum- 
que, moi ab Ariobarzane Cappadociae rege resti- 
tutum;in quo musica certamina habebantur, de- 
inde etiam poetas et historici opera sua recita- 
bant: est ab m'Sij cantus: Latini theatrum te- 
ctum appellant, V. THEATRUM. Vilruv. 5. D. 
Itemque Atbenis Patris Liberi fanum, et exeunti- 
bus e theatro sinistra parte odeum, quod The- 
mistocles columnis lapideis, navium malis et an- 
tennis e spoliis Persicis pertexit; idem incensum 
Mithridatico bello rex Ariobarzanes restituit. Sue- 
ton. Domit. 5. Excitavit Flaviae templum gentis, 
et stadium, et odeum, et naumachiam. Adde Ter- 
tull. Resurr. earn. 42.; Ammian. 16. 10.; et 
Eutrop. 7. 24. 

ODI, disti, disse, a. 4. verbum defect ivum, ca- 
rens pr*cipue temporibus praesentis ct imperfecli. 
Pr;esens Indicativi Odiit (quod exhibent etiam 
Gloss. Cyrill. JAtata odio. ) videtur olim in usu 
fuisse. Nam Festus p. 201. 18. Mvtt. Osi sunt, 
inquit, ab odio declinasse antiquos, testis est C. 
Gracchus etc. Hinc Boelh. Arislot. Topic. 8. p. 
732. Qui a man I e' odium. Et Fulgal. interpr. 
Deuter. 7. 10. Et reddens odientibus se statiin. Sic 
Part. Odiens apud Ter lull. 4. advers. Marcion. 
16. Benedkere odientrs. Tribuilur etiam Petron. 
Satyr. 13-2., sed alii audiens legunt. Hinc etiam 
Gerund. Odiendi apud Apul.; ct Ful. Odies apud 
Ter lull, locis infra citt. sub I. Hinc demum Pass. 
Oditur et Odiremur apud Ter lull, et Hieronym. 
locis infra citt. Et In Emit, apud Cassiod. 6. Hist. 
Eccl. 1. a med. Sciebat, Constanliuin ab omnibus 
populis odiri. • — Oder em el Odert (fieilius reclius 
legit Odirem et Odire.i in Oplalivo el lnbnilivo 
pr>«senti, afTeruntur a Charts. 3. p. 228. Putsch., 
si sana est lectio. Odire est etiaiti apud Boelh. Ari- 
stot. Topic. 8. 5. p. 52. — Perl". Osus sum est 
C. Gracchi, loc. supra cit. ; item Plauli et Gellii 
locis infra citt. sub 1. — Perf. Odivit est Antonii 
apud Cic. loc. cit. sub I. Sic odivi apud f'ulgat. 
interpr. Ps. 118. 104. Propterea odivi omnem 
viara iniquitatis. Part. Osurus I. — Ceterum odit- 
se est odio habere, utaita (It. odiare; Fr. hair; 
Hisp. odiar; Germ, hassen; Aug), to hate, detest, 
. obhor). 



ODIATUS 

X. ) Proprie de bominibus uiurpatur. ■ — a) 
Cum A ecu*. Enniut apud Cic. 2. Off. 7. 23. Quem 
metount, odere: quem quisque odit, periisse expe- 
tit. Ptaut. Mil. gtoT. 4. a. 15. eum odere qua viri, 
qua m utter es. Cic. Mil. 13. 35. Quid enim odis- 
«t Clodium Milo, segetem ac materiam sua: glo- 
ria*, pr.-eter hoc civile odium, quo omnes impro- 
bos o dim us? Cf. Liv. 2. 58. Odisse pSebem plui 
quam patcrno odio. el Catull. 14. 3. Odisiem te 
odio Yatiniaoo. Cess, apud Cic. 14. Att. 1. Non 
dubito, quin me male oderit. Rursus Cic. Cluent. 
61. 171. Huoc acerbe et penitus oderat. Id. 7. 
Fam. 2. Oderam mutlo pejus home, quam Clo- 
dium. Horat. 3. Od. i. 1. Odi profanum vulgus, 
et arceo. C. Gracchus apud Feslwn Ice. cit. Mi- 
nim si quid his injuria fit, semper eos osi sunt. 
Gelt. 4. 8. Osusque eum morura causa fuit. M. 
j4ntonius apud Cic. 13. Phil. 19. 42. Mibi con- 
stat, dcc desorere partes, quas pompejus odivit, 
nee etc. Tertull. Anim. 10. Qui bominem odi it, 
ut nosset. At. leg. odit. Id. 4. culvers. Marcion. 35. 
ex Lerit. 1U. 17. Non odies fratrem tuum in am- 
mo tuo. Fulgata habet non oderis. ■ — Dictum fuit 
Thrasc;p apud Plin. 8. Ep. 22. Qui vitia odit, ho- 
mines odit. — Passive. Hieronym. Ep. 43. n. 2. 
St de mundo non esscmus, odircmur a mundo. 
— - b) Cum Infinite Plaut. Amph. 3. 2. ID. Ini- 
micos semper osa sum obtuerier. Herat. 1. Ep. 
15. 51. Oderunt peccare boni virtutis araore. Bru- 
tus ad Cic. i. ad Brut. 16. circa med. Servire 
et pa ti contumelias pejus odero raalis omnibus 
aliis. — c) Absolute. Cic. Amic. 16. 59. Ita aroa- 
re oportere, ut si aliquando esset osurus. Sail. 
Cat. 50. a med. Neque' studere, neque odisse, sed 
mioume irasci decer. Seneca 1, Ira 15. a med. 
Vox dira et aboininanda: Oderint 7 dum metuant. 
Cf. Sueton. Cal. 30. Et Id. Sueton. Tib. 59. Di- 
cebatque identidem: Oderint, dura probent. Apul. 
Dogin. Plat. 3. sub irtit. Orationb variae- sunt spe- 
cies, ut imperandi, irascendi, odiendi, invidendl, 
farendi etc. 

n.) Translate ponitur pro fastidire, aversari; 
et tribuitur etiam plantis et rebus iaanimis. Tex. 
Adelph. 4. 1. 7. illud rus nulla alia causa tarn 
male odi, nisi quia props est. fforat. i. Od. 38. 

1. Persicos odi, puer, apparatus. Plin. 19. Hist, 
nat. 5. 23. (65). Cucumeres oleum odero mire, 
Dec minus aquas diligunt. et ibid. 8. 45. (156). Ruta 
odit hiemem et bumorem ac fisium. Id. 12. ibid. 
25. 54. (115). Balsamum odit ferro ritalia Isedi. — 
Passive. Tertull. Apolog. 3. ad fin. Oditur ergo in 
hominibus innocuis etiem nomeu innocuum. 

ODIATUS, a, um, adject, odiato , exosus. Vox 
a Lexico eipungendaj occurrit enim tantum in 
Not. Tir. p. 77., ubi odietas pro odiatus eihi- 
betur. 

UDtBlLIS, e, adject, odioso, odio dignus. Ac- 
cius apud Priscian, 6. p. 709. Putsch. -Falsidica, 
audax, gnati mater pessimi, odibitts, natura impos, 
etc. Lamp-rid. Klagab. 18, Yita, moribus, iinpro- 
bitate ita odibilis, ut etc. 

ODICL'S, a, um, adject, uStxq'c, canorus, ut O 
d'eus versus, qui alteri adjunctus, u'Stj'v, sive bar- 
moniam facit, ut est pentameter subjunctus heia- 
metro. Mar. Victoria, p. 2501. Putsch. Et qureque 
alia, qualia et metro scripta sequentes clausulas 
quorumltbet rrwstrorum ad se trahuot, ita appel- 
labuniur, qnia odicia versibus j7ta§ov-rc«, Id est ac- 
cinuntur. Ceterum ex Lis, qua in ANTECANTA- 
TIVL'S annotata sunt, patet, hie pro odicis legen- 
dum epodicis. Sed rectius legendum videtur PRO- 
ODICL'S: V. banc vocein. 

ODI ETAS, atis. V. ODIATUS. 

ODfO. V. ODI. 

OdIOSE, adverb, (odiosus). Sup. Odiosissime. 
— Odiose, odi&samentSj in maniera odiosa, aits- 
^~w£, est idem atque odium aut fastidiura mo- 
rendo, moleste. Ptaut. Bacch. 4. 9. 139. cape vero: 
odiose facis. mi mttovi a sdegno. Ter. Adelph. 4. 

2. 49. ^Eschinus odiose cessat : prandium corrum- 
pitur. Cic. Brut. 82. 284. Qui nee inepte dJcunt, 
nee odiose, nee putide. Id. 2. Orar. 65.262. Odio- 
se interpellate aliquem. Gell. 4. 1. Quum nimls 
odiose sibl placeret. Id. 3. 19. Superstitiose, et ni- 
mis moleste atque odiose. Augustin. de Don. Per- 



— 470 — 

inter, 61. Res abominabilis dicitur, et durissime 
atque odiosissime quasi in audienlium frontem 
couipellando colliditur. 

OdIOSICUS, a, rnn, adject, odioso, idem quod 
odiosus. Ptaut. joculariter Capt- 1 . 1 . 1 »• Pro- 
latis rebus, parasiti invenalici Suinus: quando 
rure redieruat, molossici, odiosicique, et mtiltum 
Lncomtnodistici. V. ISVENAT1CUS. 

OdIOSUS, a, um , adject, (odium). Quod ad 
*eriptionem attinel, Mar. Ficiorin. I. Art.gramm, 
p. 2456. Putsch, lidem (antigui) voces, qu:e prcs- 
siore sono eduntur, ausus, causa, fusus, odiosus, 
per duo * scribebant. — Comp. Odiusior et Sup. 
Odiosissimus sub b. — Odiosus est qui odio ha- 
betur, moles tus, gravis, uist,toc (It. odioso, spia- 
ccvole, nojaso. mote.sto; Fr. deteste, odieu-z, de- 
plaisant, dcsagriable, fache.ux, qui est a char- 
ge; llisp. odivso, aborrecible, detestable ," Germ. 
verhasst , xvidrig , last-ig, unaugenehm; Angl. 
hateful, odious, unwelcome, ttoubhome, lire- 
some). Uiurpatur ■ — a) Dc hominibus. Plaut. 
True. 1. 1. 65. Quern (h. e. me) iniVstum atque 
odiosum sibi esse memorabat. Id. Pseud. 1. 1. 
•j.H. odiosus raihi es. Lege, vel tabellas redde. mi 
fai rabbia: mi muovi a sdegno. et Ter. Phorm. 
5. 7. 44. si esse odiosi pergitis. PI nut . dixit 
Cure. i. 4. 16. Mibi si pergis molestus esse. Lu- 
erel. 4. 1165. Lachmann. At flagrans, odiosa, 
loquacula, Lampadium fit. Ovid. Reined, am. 471. 
Quid lacrima6, odiose senex? — b) De rebus 
et de abslractis. Plaut. Rud. 4. 5. in fin. Inepta 
et odiosa amatio. Id. True. 4. 1. 7. Dona odiosa 
iogrataque. Cic. Amic. 20. 71. Odiosum sane ge- 
nus bominum officia exprobrantium. Cf. Phcedr. 
2. 5. ardelionum natio Sibi molesta et aliis odio- 
sissima. Rursus Cic. Senect. 2. 4. Qure (senectus) 
pterisque senibus sic odiosa est. et 1. Off. 36. 130. 
Palsstrici motus s;*pe sunt odiosiores. Ovid. 1. 
Art. am. 489. Neve aliquis verbis odiosas offerat 
aures. Id. Heroid. 19. 21. odioso concita vento 
ajquora. Cic. Oral. 8. 25. Nullum verbum insolens, 
nullum odiosum poncre audebat. Id. 6. An. 3. 
Odit enim provmciaro et hercule nihil odiosius, 
nihil motestius. Id. Rose. com. 6. 16. Quorum 
alterum est gravius, et odiosius; alteram levius et 
facilius. Id. 3. Or at. 13. 51. Quoniam bac satis 
spero, - molesta et putida vidcri, ad reiiqua ali- 
quanto odiosif>ra pcrgatnus. AX. leg. opcrosiora. 
Nepos Alcib. 2. Odiosa multa delicate jocoseque 
fecit. — Odiosum est, ingratuin est, riesce. dis- 
piacevole. Cic. Senect. 14. 47. Cupidis rerum 
talium, odiosum et molestum est carere. — De 
eo, quod simul cum moles tia periculum aut in- 
cornmodum conjunctum babet. Cic. 1. Phil. 11. 

27. Video, quam sit odiosum, habere eumdem ira- 
tum et armatujo. Ter. He.cyr. 3. 4. 9. Ita usque 
advorsa tempestate usi sumus. p*r. Odiosum ! 

ODIUM, li, n. 2. (odi) invidia, ofTensio, poos 
(It. odio, amersione; Fr. kaine, aversion, de~ 
gout, repugnance, eloignement, inimitie ; [lisp. 
aversion, odio, inimiricia; Germ, der Hass; 
Angl. hatred, hate, giudge, ill-will, malevolen- 
ce, animosity , aversion). 

I.) Proprie. — a) In sin^ulari num. Cic. 4. 
Tuse. 9. 21. Odium est ira iuveterala. Id. Balb. 
13. 30. Gens dissidens a populo R. odio quodam 
atque dissidio. Veget. 3. Milit. 1U. a med. Odium 
civile ad inimienrum perniciem prseceps est, ad u- 
tilitatem suit defensionis incautum. Plin. 17. Hist, 
nat. t. 1. (3). Turn Cn. Domilius, ut erat ve- 
heraens natura, prasterca accensus odio quod ex 
aemulatione avidissimum est, etc. Cic. 2- Verr. 12. 
35. la odium oflensionemquc populi K. irruere. 
Toe. 3. Ann. 10. Odiuru et Invidia apud mullos 
valent. Cic. 2. Fin. 24. 79. et 10. Atl. 8. Venire 
in odium acerbissimum perdiUc rnulliludini. jVe- 
pos Lysand. \. Pervenire in odium Gnrcire. Plin. 

28. Hist. nat. 8. 27. (106). Omnibus odio venire. 
Cic. Prov. cant. 10. 24. Est mini odium cum aii- 
quo. Id. 12. Fam. 10. ad fin. et Mur. 40. 87. 
Esse odio alicui. eisere in odio. et 2. Att. 21. Esse 
alicui in odio. Id. pro leg. Manil. 22. 65. apud 
aliquem. Id. 2. Verr. 14. 42. Magno odio esse 
apud aliquem. Ovicf. Remed. am. 124. Odio ha- 
bere verba monentls. Plaut. Men. 1. 2. 2. et Pert. 



ODIUM 

2. 2. 24. Quod viro esse odio videas, tute libi odio 
habeas. Cic. Amic. 1. 2. Capitali odio dissidere ab 
aliquo. Id. It. Alt. 17. Aliquorum odium subire. et 
1. Off. 42. t50. Incurrere in odia homiaurn. Id. 
Faiin. 3. 6. ''num odium diuturnurn , quod in 
bonos jam inveteratum habebatis, saturare cupe- 
relis. Juvenal. 15. 34. Immortale odium, et num- 
quam sanabile vulnus. Nepos Atl. 10. Mag no 
odio in aliquem fcrri. Plin. 28. Hist. nat. 8. 29. 
(117). Odium concifiare alicui. Id. 8. ibid. 13. 26. 
(68). gerere adversus aliquem. Cic. ad Quirit. I. 
I. eoncipere in aliquem. Ovid. 3. Amor. 11. 43. 
movere. Cic. 2. Or at. 5t. 208. struere. et ibid. 
creari:. et 1. Invent. 53. HK>. concitare. Id. Dom. 
17. 14. plac«ie. Id. Rabir. Post. 6. 13. restinguere. 
Id. Mar cell. 10. 31. inllamni,ire. ef ibid, lenire. 
Id. \). Att. 1. ineendere alicujus in alterum. Liv. 
4. 32. extr. eiplere. Tac. 13. Ann. 15. intenderc. et 
1. ibid. 10. retnitlere. Cic. post red. ad Quirit. 
9. 23. Odium vel precibus mitigari potest, vel tem- 
poribus reipublicit communique utilitale deponi, 
vel diflicultate uliiscendi teneri. vel vetuslate se- 
dari. Id. 1. leg. Agr. 1. 2. Nornen imperii in com- 
mune odium vocare. render e odioso a tutli. Plin. 
17. Hist. nat. 1. 1. (3). Odio ace en sum esse. Id. 9. 
ibid 62. 88. (1H5). nag rare. Id. 7. ibid. 27. 28. (100). 
laborarc. Cic. 2. Phil. 36. 91. Magnum me cujus- 
piain rei odium cepit. Ovid. I i. Met. 71. In odium 
alicujus quippiam facere. Plin. 20. Hist. nat. 18. 
76. (199). Odium vita? facere. far venire in odio 
la vita. Sic Quintil. 1.3. 11. Facere odium studio- 
rum. — Habere odium, odio esse, odio laborare. 
Cic. 3. ad Q. Fr. 9. ; Petron. Satyr. 84. j ct Se- 
neca Ep. 1J5. — Pro odisse Cic. 5. Phil. 14. Ha- 
bere magnum odium servitulis. — Suscipere o- 
dium, subire, incontrare. Cic. 6. Att. I. a med. 
Magnum odium Pompeji suscepisti. — ■ Pro eon- 
cipere, concepire. Nepos Datam. 10. extr. Susci- 
pere ou'iura erga aliquem. — b) In plurali num. 
Cic. Mil. 15. 39. Omnia in ilium odia civium arde- 
bant. Id. Dejot. 6. 18. Omnium odia in se conver- 
ter. Caslius apud Cic. 8. Fam. 3. Odia, qua pre- 
munt aliquem, sublevare. Firg. 4. j£n. 622. Turn 
vos, o Tyrii, slirpem et genus oinne futurum Ex- 
ercete odiis. Curf. 4. 11. post init. Quid opus 
est armis, inter qtios odia sublata sunt? Justin. 
13. 3. 6. Sed nee procerum inter se odia ccssabant. 
Tac. 4. Hist. 43. Quum glisceret certamen, bine 
rnulti bonique, inde pauci et validi, pertinacibus 
odiis tendcrent etc. 

II.) Translate. ^ 1. Transfer tur ad naturalem 
discordiam rerurn inanimalarum. Plin. 19. Hist. 
nat. 5. 26. (87). Odium raphanis cum vile ma- 
ximum; refugitque juxta satos. Id. 2. ibid. 103. 
106. (225). Qut'dam arnnes odio maris subeunt 
vada, sicut Arethusa. Id. 24. ibid. i. I. (1). Quer- 
Cus et olea tam pertinaci odio dissident, ut altera 
in alterius scrobe depactne moriantur. ^ 2. Me- 
tonymice est molestia, fastidium, noja, molestia, 
fastulio; ex his enim odium nascitur. Plaut. True. 
i. 2. 23. Pessima mane, aetafh. optirne, odio es. 
Ter. Eun. 5. 6. 2. Neque agri, neque urbis odium 
me unquam percipit. Plaut. I\vn. prol. 50. nisi 
molestum est, noinen dare vobis vofo Comcediai: 
sin odio est, dicarn tarnen. Id. Cure. 4.2. 13. genus 
est lenoniurn, llti muscipque, culicesque, pedesque, 
pulicesque, Odio, et matu, et inolesti;e. ^ 3. De 
bommibus tst ■ — o) Odiosa assiduitas et mole- 
sta instantia, importunita, assedio. Ter. Hecyr. 
1. 2. 48. Tundendo atque odio denique ctTecit se- 
nei. Plaut. A sin. 2. 4. 40. Perii hercle jam, bic 
me abegerit suo odio. et 6. 2. 71. me quidem 
Miseraru odio enecavit. Horat. 1. Sat. 7. 6. odio 
qui posset vincerp regent. — b) Item aversatio, 
a bo mi natio, abborrimento , amersione. Cic. 4. 
Att. 2. Quum boras ires fere dixisset, odio ct stre- 
pitu sena tus coactus est aliquando perorare. % 4. 
Per convicium dicitur de bomtne odioso. Plaut. 
Mil. glor. 3. 3. 48. rogare mirum est, Populi odium 
quin noverim. et Rud. 2. 2. 13. Deoruin odium 
atque hoininum. et Bacch. 4. 7. 22. Qui terra o- 
dium inambulat, et jam nihil sapit. i-ztaoiov dy^- 
Soc; ciooCsr^. Cf. Justin. 11. 3. 10. Odium eos 
{Thebanos) omnium populorum esse. Horat. 1. 
Ep. 2. 62. Dum pcenas odio per vim (»'raci»n<itij) 



ODO 

feslinat inulto. k. e. adhuc inulto eo, quern odit. 
•J o. De eo, qui odit alterum. Plant. Ptsn. 1. 2. 
139. el 180. Obsecro hercle te, roluptas hujus, al- 
que odium meum, Hujus arnica mamroeata, mca 
iniinica et matcvola. 

ODO, onis. V. UDO. 

ODONTAGOGUM, i, n. 2. o'SovtaywYov , ab 
o'Sou?, cvtoj dens ct a*yw, aifdyta duco, instiumen- 
tum, quo denies e gingivis educuntur. Ccel. Aurel. 

2. Tard. 4. «. 84. Erasistratus plumbeum inquit 
odontagogura (quod nos dentiducum dicere poteri- 
raus) apud Dclpbos in Apollinis lempio ostcnta- 
tionis causa proposilum, quo etc. 

ODONTITIS, Idis, f. 3. oSovtcti?, herba inter 
fceni genera est, cauiiculis densis ab eadein rarii- 
ce, geniculates, trianjrulis, nigris: in iis folia ha- 
bet parva, el semen in aiis hordeo simile, florera 
purpurcum. Cauliculi decocli dentium dolori rae- 
dentur: unde nomen; nam o'Souc, civ-roe. dens. 
Plin. 27. His!, nat 12. 84. (108). 

ODONTOTYRANNIjS, i, m. 2. oSov-roTvpawoc, 
bestiae nomen ab o'Souc, dvroe dens, ct -rupav- 
voc trrannus: aliis ea videtur quam mastodon- 
te, aliis vcro quam liocorno nos Itali vocaraus. 
Jul. Valor, res gest. 4 lex. M. (edentc A. Maio) 

3. 33. Non tamen prius numerals sanities animan- 
tium receptui consulit, quam id aoimai superve- 
nisset, quod regnum quidem tcnere in basce be- 
stias dicitur : nomen autem odontotyrannum vo- 
cant eae (P '. IS.) bestiae: facie elepbantus qui- 
dem est, s*d magnitudine etiam bujtis animantis 
longe provectus, nee minor eliam saevitudine ho- 
minibus egregie saevientibus . Odontotyrannum 
memorant etiam Cedrenus Collect. Bysant. T. 9. 
p. 153. et Glycas ibid. T. 11. p. 142-143. 

ODOR, oris, m. 3. Dicitur et cxios in recto, irt 
colos. labos, vapos etc. Lucret. 6. 052. permanat 
odos, frigusque, vaposque, Ita legit etiam Non. p. 
487. 8. .Ifrrc, (sed Lachmann. leg. odor). Adde 
Plant. Capt. 4. 2. 35., quemadraodum legit etiam 
Priscian. 1. p. 557. Putsch.; et Sail. Jug. 44. ed. 
Kritz. V. COLOS init. — Odor (quod, ratione h«~ 
bita etymi, conjungi potest cum o'Surj ct saepius 
a'opij odor ; unde et o£o) oleo, odorem emitto) est 
qualitas rrrum, qu* naribns et odorando percipi- 
tur (It. odort, ulimento ; Fr. odeur; Ilisp. olor; 
Germ, der Geruch; Angl. a scent, smell, sa- 
vour, odeur). 

I.) Proprie. % 1. Generation Cic. 2. Nat. D. 
56. 141. Nares, eo quod omnis odor ad supera 
fertur, recte surauin sunt. Lucret. 4. 675. res 
rnultas esse necesse est, Unde (luens volvat variui se 
ductus odorum. Catull. 08. 144. Odorc fragrans. 
Cic. Senect. 17. 59. Suavitas odorum, qui afflan- 
tur e (loribus. Id. 5. Verr. 9. 23. Ut odor A- 
pronit teterrimus oris et corporis, quem ne be- 
stiae quidem ferre possent, uni isll suavis et jucun- 
dus videretur. Phaedr. 3. 1. Odorem avide trabere 
naribus. Celt. 7. 29. Odor feed us. Virg. 4. G. 49. 
gravis odor. Sail, fragm. apud Philargyr. ad he. 
Virg. cit. levls. k. e. sua r Is et gralus. Plin. 21. 
Hist. nat. 25. 96. (169>. non inelegans. Id.1T. ibid. 
8. 41. (641. asper. Id. 20. ibid. 17. 71. (182). eici- 
latissimus. Id. 12. ibid. 19. 43. (97). mollissimus. 
Id. 21. ibid. 7. 18. (36). acer. et ibid. (37). acutus. 
Id. 15. ibid. 28. 33. ',1101. dilutus. Id. 12. ibid. 17. 
40. (79). aggravans capita, et ibid. 37. (76). ferui, 
et quodammodo solitudinera redolens. Id. 15. ibid. 

3. 4. (18). argtitus. Id. 13. ibid. 2. 3. (19). potent! s- 
•imus. Id. 7. ibid. 15. 13. (64). dtrus. Id. 21. ibid. 

4. 10. (14). angustus. h. e. minus late se spargens. 
Id. 12. ibid. 25. 44. (120). Succus odore austerus. 
Vol. Place. 4. 493. fragrat acerbus odor. Juvenal. 
11. 74. odoris mala recentis. Virg. 2. G. 1^2. ar- 
bor late Jactans odorem. Id. 1. ASn. 407. Ambro- 
siwque comae divioum verlice odorem 6piravere. 
Hor at. 2. Odt. 15. 7. Violaria spargunt odorem. 
Prudent. 10. icept axtf- 335. arbores, quae sunt 
odori, quaeque vernant esui. Plin. 21. Hist. nat. 
7. 18. (35). Odor hebetatur. Id. 13. ibid. 1. 2. 
(7). evanescit et defluit. Id. 28. ibid. 9. 38. (143). 
aboMur. Id. 13. ibid. 8. 16. (59). OdorU vehe- 
m«ntia. Id. 12. ibid. 25. 54. (119). igna?ia. Id. 31. 
ibid. 6. 32. (60). rastlUs. Id. 19. ibid. 3. 12. (36). 
luavlui. Id. 5. ibid. l.l.(14).gravitai. % 2. 8pe- 



— 471 — 

ciatim, odores ioierdum suot res odoratae , aro- j 
mata, unguenta, odort, aromi, profumi. Cic. 3. i 
7\isc. 18. 43. Fasciculum ad nares admovere, j 
incendere odores. Colum. 12. R. R. 20. o. Ad | 
praedictum modum musii adjici debent ii odores, 
nardi folium, iris Iliyrica , costum etc. Hor at. t. 
Od. 5. 2. Perfusus liquidis odoribus. Tac. 16. 
Ann. 6. Corpus ditTertum odoribus. conditur. Tv- 
bull. 1. 3. 7. Assyrii odores. h. e. nardus, amo- 
mum etc. Sic Lucan. 8. 731. odores Eoi. — In 
singulari num. Catull. 68. 144.; et Seneca Hippol. 
393. Assyrius odor. — Hoc sensu fere tus e*ci- 
pitur. Cic. 6. Verr. 35. 77. Ture , odoribusque 
incensis. et 7. ibid. 36. 140. Purpuram Tyriam, 
tus, atque odor<?8 proferebant. Hor at. "I. Ep. 1. 
869. Ticum vend en tern tus. et odores. Adde Ti- 
hull.i. 2. 3.; et Plin. 5. Ep. 16. ^ 3. Item in- 
terdum absolute de malo odore dicitur, puzza. 
Varro 5. L. L. 25. Mull. Locus putidus odori- 
bus ex sulfure et alumine. 41. At Mullerus legit: 
Quod putidus odor ibi ev etc. Sail. Cat. 55. ed. 
Kritz. Locus odore fa>dus. Id. Jug. 44. ed. Kritz. 
Quum odos, aut pabuli cge.stas locum tnutare sube- 
gerat. Patron. Satyr. 1 1 7. sub fin. Tollebai subiode 
altius pedem, et strepilu obscseno siinul et odore 
implebat. Catull. 71. 6. Odore affHgere aliquem. 
Plin. 23. Hist. nat. 2. 28. (59). Acetum scilli- 
nitm odorem oris tollit. Sueton. Cal. 26. sub fin. 
OtTensus putrefacti cerebri odore. Adde Vol. Flacc. 
i. 455. Sic Ovid. 7. Mel. 547. Omnia languor 
faabet: silrisque agrisque viisque Corpora fceda ja- 
cent ; vitiantur odoribus auras, h. e. cadaverum 
odoribus. 

II.) Translate est indicium, prassensio, sentore, 
indizio. Cic. Cluent. 27. 73. Canutius pt-ritus 
homo, qui quodam odore suspicionis Stajenum 
corruptum esse st-nsisset etc. h. e. leviuscula su- 
spiciooe. Id. 4. Att. 16. Res fluit ad interregnum, 
et est nonnullus odor dictatur*. Id. 7. Verr. Gl. 
160. Odore aliquo legum recreatus. (de quo Cic. 
loco agit Capell. 5. p. 166.). Id. 3. Orat. 40. 161. 
Odor urbanitatis. Lactant. 6. 12. a med. Quasi 
odore quodam veritatis retenti. 

ODORABiLIS, e, adject, idem atque odorus. 
Isid. 4. Otig. 12. Tbymiama, lingua Gragca, quod 
sit odorabile. 

6D0RAMEN, mis, o. 3. idem atque odoramen- 
lum. Macrob. 1. Saturn, praef. a med. Confusura 
videlicet omnium succos odor amin urn in spira- 
mentum unum. 

ODORAMENTUM, i, n. 2. cosa odorifera, aro- 
mi, odore, apMfia, res odorata, odores. Colum. 
11. R. R. 2. 71. Odoraraenta, quibus coudire vina 
consueTerint. Plin. 15. Hist. nat. 7. 7. (29). Pre- 
tiotiora odoramenta admiscere. C&l. Aurel. 2. 
Tard. 1. n. 37. At si odorandi ofQcium fuerit pa- 
ralyse Titiatum, erunt adbibenda acriora odora- 
menu, ut t\ aceto et sale etc. V. et ODORATIO 
II. Inscript. apud Gruter. 1122. 12. D. D. G8MI- 
MAE r. PIL. KAXrUAB STATVTA ODORAiQSKTA IX 
HS. X 00 « « PRIMA IttATBB MtSBRRlMA FIXIAI CA- 
R1I8FMAE ATTN. XVT.il. 

OdOrAhIUS, »» uoi, adjeet. ad odores perti- 
nens, ut Odoraria myrrba, Plin. 12. Hist. nat. 16. 
35. (70). magistbx ODORAnrvs, Inscript. apud Rei- 
nes. el. 11. «. 81. h. e. qui odoramenta, aut un- 
guenta conficit et vendit, myrobrecharius: etenim 
in Gloss. Philox. Odorarius, aptufxaTOiruiXijc. V. 
ODARIARITJS. 

ODORATIO, onis, f. 3. ^ 1. Est actus odo- 
randi, olfactus, odoramento, odorato , ocr<pp"*}o*$. 
Cic. 4. Tusc. 9. 20. Quali* est haec aurium dele- 
ctatio, tales sunt oculorum, et tactionum, et odo- 
rationum, et saporum. 5^ 2. Item ipse odorandi 
sensus, I'odorato. Lactant. Opif. D. 10. Auditus 
in duas aures, visus in duas acie§, odoratio In 
duas nares a tummo artifice diviaa est. Ccel. Au- 
rel. 2. Tard. 1. n. 38. post *t«rnutationem ?ero 
magis odoramenta utenda probamus. Haec enim 
Tebementius odoratlonis movent ofDcium. 

OdORATIVUS, a, am, adject, odoratus. Apul. 
Herb. 79. tub (in. Semen nigrum odoratlvum. 

ODORATUS, a, am. V. ODORO et ODOROR. 

ODORATUS, us, m. 4. (odoror) olfactua, actus 
odorandi, I'odorare, Sc^pTjotc. 



ODOROR 

I.) Proprie. Cic. 2. JVal. D. 63. 158. Eorum 
jucundus non gu5tatu6 solum, sed odoratus etiam 
et adspectus. 

II.) Translate. <J 1. Est sensus, seu facultas 
odorandi, odorato, U senso dell' odorata. Cic. 4. 
Acad. (2. pr.) 7. 20. Nihil necesse est de guttata 
et odoralu loqui. Plin. 11. Hist. nat. 4. 3. (10). 
Insecta habent oculos, aliqua et odoratum. ^ 2. 
Item odor, odore. Plin. 25. Hist. nat. 13. 95. 
(151i. Cicutse folia coriandri teneriora, grari odo- 
ratu. 

ODORlFER, f5ra, £2rum, adject, (odor et fero) 
gratum odorem f^rens, odorus, odoratus, odorife- 
ro, odoroso, itoXuosfioc. 

I.) Proprie. Proper t. -2. 10. 23. Desit odoriferis 
ordo raihi lancibus. Sil. It. 16. 310. odoriferis a- 
spergit Uoribus aras. — Plin. 5. Hist. nat. 11. 12. 
(65). Arabia odorifera. h. e. odoramenlorum ferax; 
nam, ut est apud Tibull. 4. 2. 18. Cultor odorata; 
dives Arabs segetis. Sic Ovid. k. Met. 209. Gens 
odorifera. h. e. Persae. 

II.) Translate. Seneca Ep. 33. Desideras adscri- 
bi aliquas voces nostrorum procerum. Non fue- 
runt circa flosculos occupati; totus conteitus illo- 
rurn f iritis est. et max. Non est ergo, quod eiigas 
excerpta et repetita: continuum est apud nostros, 
quidquid apud alios excerpitur. Non habemus ita- 
que ista odorifera, nee emptorem decipimus, ni- 
hil invent.urum, quum intraveril, praster ilia, quas 
in fronte suspensa sunt. h. e. antologie. Alii per- 
peram leg. ocliferia, vel oculiferia , quae sunt 
monstra verborum. V. ANTHOLOGICA et AN- 
TUOLOGUMENA. 

ODORlFlCATUS, a, urn, particip. ab iousit. odo- 
rifico, odoratus. Ambros. Ep. 8. 64. Propago vitii 
odorihcala myrrba et ture. 

OdoRISEQL'US, a, um, adject, odorem sequeus, 
odorans, odore vestigans. Liv. Andronicus apud 
Terentian. de melr. p. 2426. Putsch. Dirige odo- 
risequos ad certa cubilia canes. Versus [uquoqc,. 
Agnoscit hanc vocem etiam Servius ad illud Virg. 
4. Mn. 132. et odora canum vis. 

ODORO, as, 5vi, atum, are, a. 1. (odor). Part. 
Odoratus in fin. — Odorare est odore imbuere, 
odorum facerc, dare odore, profumare, aputua- 
Ttjw. Ooid. 15. Met. 734. et odorant at>ra fumis. 
Colum. 9. R. R. 4. 4. Crocus colorat odorat- 
que mella. Avien. Arat. 1430. et caelum sulpbu- 
re odorat. — Hinc Part, praeter. pass. 

Odoratus, a, um, adjective usurpalur, unde 
Comp. Odoratior et Sup. Odoratissimus 1. *J 1. 
Est gratum odorem habans, odorifer, tuasSijc (It. 
odoroso, odorifera ; Fr. qui a de I'odeur, odori- 
ferant ; ilisp. odorifero; Germ, riechend, du- 
fisnd, ujohlriecKend ; Angl. tweet - smelling, 
fragrant, odorous). Virg. 2. G. 119. Quid tibl 
odorato referam sudantia ligno Balsam*? Id. 7. 
£n. 13. Urere odoratam cedrum. Ovid. 2. Fast. 
703. Hortus odoratls suberat cultissimus herbU. 
Colum. 8. R. R. 17. 13. Odorata pabula. PUn. 
21. Hist. nat. 7. 18. (35), Dukia rs.ro odorata 
itaque et vina muslis odoratiora. Id. 28. ibid. 
8. 28. (108). Odoratissimi (lores. Id. 26. ibid. 8. 
50. '83). Herba odorati saporis et jucundi. 0~ 
vid. 1. Art. am. 521. Nee male odorati sit 
tristis anhelitus oris. — Sil. IL 17. 658. Odorati 
Indi. h. e. quorum regio odaramentorum ferai. 
Sic Tibull. 1.5. 36. odorati Armenii. tt Proper. 
4. 3. 64. Raptave odorato carbasa lina duci. h. e. 
regi, vel iroperatori Parthorum vel Assyriorum, 
quorum contermina est Arabia odorum ferai. 
^ 2. Item odorem aliunde babans, odore imbu- 
tus, pro/urmiro, odoroso. Borat. 3. Od. 20. 14. 
Sparsum odoratis bumerum capillis. Id. 2. ibid. 
11. 15. rosa Canos odorati capillos. T2\Xi7v*o>iqc. 
Claudian. 1. Laud. Stilich. 58. odorata aras. n. 
e. ture fumantes. Ovid. 2. Art. am. 734. Sertaque 
odorata; myrtea ferte comae. Adde ProperU 3. 12. 
28.; et Vol. Flacc. 6. 129, 

6DOROR, Sris, itiu sum, ari, dep. 1. (odor). 
Part. Odorant I. et II.; Odoratus et Odorandu* 
U. — Odorari est olfacere, odorem percipere, et 
odore aliquid deprehendere, 6o$pai*Qfxtt (It. odo- 
rare, annasare, fiutare; Ft. tentir, cherchcr,a 
reconnoitre a I'odeur ; Hisp. oler ; Germ. rU- 



ODORUS 

chend untersuchen, witter n; Angl. to smell at, 
smell, smell out, scent, hunt out, tracer). 

I.) Proprie. Plant. Men. 1. 2. 55. A Red urn, 
odorare hanc, quaro ego babeo pallarn: quid olet? 
Id. Mil. glor. 2. 2. 113. lbo odorans, quasi canis 
venaticus. Colum. 6. Ii. H. 2. 5. Nares bouin 
perfricalo, ut hom'mem discant odorari. Horat 
Epod. 6. 10. projectum cibura odorari. Plin. 10. 
Hist. nat. 69. 88. (101). Aquilae clarius cernunt, 
vultures sagacius odorantur. 

II.) Translate est explorare, invesligare, qu;ere- 
re, tentarc, ricercare, indagare, spiare, andar in 
traccia. Cic. 6. Verr. 13. 31. Ita odorabantur omnia 
et pervesligabant, ut, ubi quidque osset, aliqua ra- 
lione invenirenl. Id. post redit. in Senal. 6. 15. 
Ili voluplalcs mimes vcsligant, atquu odoian- 
tur. el 4. V err. 54. (135). Quid cuique accidissct, 
quid cuique cssel necesse, indagare et odorari so- 
lebat. Id. 4. Alt. 8. exlr. Tu velim e I'abio, si 
quein habes ndilum, odorere, et istum couvivam 
tuuin degustcs. Id. 2. Orat. 44. 186. Omni mentc 
in ea cogitalionc cura<fuc versor, ut odorcr, quam 
sagacissiine possiin, quid sentiant, quid existiment, 
quid exspectcnt. Id. 14. .lit. 22. Cupio odorari di- 
ligenlius, quid futurum sit. Id. Pis. 34. 83. An 
tu parum putas investigatas esse a nobis labes 
imperii tui stragesque provincial quas quideTii 
nos non vesligiis odoranles ingressus tuos, sed to- 
lls volulaliunibus corporis el cubilibus persecuti 
sumus. Id. Cluent. 3D. 82. Albiana pecunia ve- 
•Uigiis nc nobis odorauda est, an ad ipsum cu- 
bile, vobis ducibus, venire possum us T Id. 2. leg. 
Anr. 2i. 05. Commitlite his bominibus h;ec o- 
mnia, quos odorari nunc decemvlratum suspica- 
mini. h. e. cupide pel'.; re, anxie quaeTere. Id. 4. 
All. 14. Tu velim, si quid forte novi habes, et si 
quid forte dc comiUis, de repttblica • soles cnim 
haec feslinc odoraii), scribas ad me. presentire, 
aver sent ore. At. leg. feslive. — Tac. Dial, de 
Orat. 19. Si quis odoratus philosophiam, et ex ea 
locum aliquem orationi suae insereret, in caelum 
laudibus ferebatur. h. e. leviter degustasset. 

ODORUS, a, urn, adject, (odor). Comp. Odorior 
et Sup. Odorissimus 1. — Odorus, vox fere poe- 
tica, ^ I. Est gratuin odoreni emittens, di buon 
odore, odoroso, looa-io?. Ovid. 0. Met. 87. Odo- 
rus Ilos. Id. 1. Art. am. 287. odora arbor, h. e. 
inyrrha. Stat. 6. Theb. 101. et odoro vulnere pi- 
nus Scinditur. Seneca (Edip. 496. odorum thy- 
jBum. Martial. 6. 80. Tanlus veris honos, et odo- 
ra? gratia Flora. Plin. 20. Hist. nat. 17. 69. f 177). 
Optimum autem Crelicum; narn et jucunde olet. 
Proximum Sinyrneeum, odorius. Isid. 17. Oiig. 9. 
Herba fulva, comosa, odorissima. et ibid. Radi- 
cibus nigris, odorissimis atque acerrimis. ^ 2. 
Item graveolens.C/«udtan, VI. cons. Honor. 324. 
Lustralem sic rite faccirt, cui lumen odorum Sul- 
fure caeruleo nigroque bitumine fumaL etc. et. 
Cons. Prob. et Olybr. 236. et Nar vilialus odoro 
Sulfure. ^ 3. Item qui sagaciter odoratur. Virn. 
4. jEn. 1 3*2. Massylique ruunt equites, et odora 
canum vis. 

ODOS. V. ODOR init. 

ODYN6LYTES, se; rn. 1. o'8uvoXurr?$, h. e. sol- 
ventem dolores (ab o'Suvij dolor et Xiiw solvo) ap- 
pellarunt morain piscera, quod adalligata gravi- 
dis partus solveret, ct dolores sedaret, teste Plin. 
32. Hist. nat. 1- 1. (6)., ubi al. leg. odynolyon- 
tem, quod idem signilicat. 



OE 



OJCONOMlA, as, f. 1. economia, oixovofwa, rei 
familiaris cura, dispositio, distributio et recta ^ad- 
rninistratio. Graeca vox, et Graeci usus: ab otxoc 
domus et vc'fw distribuo. — Translate accipitur 
pro quavis dispositione atque ordine, disposizio- 
ne, ordine, distribuzione, Ouintil. 3. 3. 9. Her- 
magoras judicium, partitionem, ordinem, qucequc 
elocutionis sunt, subjicit ceconomiae, qua.-, Grae- 
ce appellata ex cura rerum domesticarum et hie 
per abusionem poslta, nomine Latino caret. Id.l. 



— 472 - 

8. 17. Prascipue vcro ilia inligat animis, qure in 
ceconomia virtus, quae in dccore(«/. decoro) rerum. 
Adde Auson. Periuch I Had. init. Ulunlur etiaut 
Cic. 6. Alt. 1. et Vitruv. 1. 2., sed Gnece- 

GiCONOMlCUS, i, m. 2. economico, oc'-tovofu- 
X05, ad (ec on o in ia in, hoc est reclain rei familia- 
ris curam et distribulionem pertirn-ns. 

I.) Proprie. Cic. 2. Off. 24. 87. lias res com- 
modissime Xenophon Socraticus persecutus est in 
eo libro, qui tEconornicus inscribitur: quern nos 
e tiriECo in Latin um convertimus. Gell- 15. 5. in 
(in. Cicero in Uiconomico : Ouum vera affecta 
eetale etc. 

II.) Translate, ut dictum est in voce priced, 
Quintil. 7. 10. II. Ilia enim potenlissima est, 
qu.eque verr dicitur leconomica totius causa' dis- 
positio, ubi assumendum pronemium, ubi omit- 
tendum . ubi ulendum expositione continua, ubi 
partita etc. 

(ECONOMUS, i, in. 2. economo, otxoyo-wf, rei 
familiaris administrator el cuslos. Imp. Justi- 
nian. Cod. 1. 3. 42. a med. usurpat de eo, cui 
cura rerum Ecclesiasticarum commissa est. Sic 
Impp. Leo el Anthem, ibid. 33. a med. In cau- 
sis Ecclesiasticis nullum alium conveniri fas sit, 
nisi eum, quein dispensatorem pauperum, idesl 
neconoinuJit Ecclesix episcopi tractatus elegerit, 
Impp. /read, el Honor. Cod- Theod- 9. 45. 3. 
Etiam ii, quos occunomos vocant, hoc est qui Ec- 
clesiaslicas consuerunl tractare rationes. Adde II ii'.- 
ronyrn. P.p. 18. ad Eustach. Quod, decauo red- 
diliiin, ferlur ad ceconomum. Isid. in epist. ad 
Leudv.fr. $ 5. cnunierat munia fcconoriii. IS It. 
Dc nont, propr. V. ONOM. 

(EC f M K N li, es , f . 1 • c'xoufxs vt) , .«• il . yri, ha I > i - 
tabiiis lena: particip- pries, pass, ab oc'x=<o habi- 
to. Ar/qen. Ctbic. de. contra v. anror. p. 62. 3. 
Lachmann. lEcumene autem, hoc est hahitabih'* 
et cognita terreni portio, ad notitiam spatiorum 
incrementis redigitur umbrarum. Adde ibid. p. 
61. 17. 

OSCTjMf'Nlr.US, a, um, adject. oIxouuvjiy-oz. ad 
universam terrain habitabilem perlinens. I . 10- 
Ct'in pr;eced. iu numniu ^arac«U;e coloni;e llnlio- 
poliian-i- apud Eckhcl. D. y. V. T. 3. ■>. 336. 
0E«iY'jnen sicuvm i:\nTniinvin o'.i:i. .■•'!*?) iVhw 1- 
sVLaslirum *UA.io)>o!it a num. in .ilio Elai'aliaii ur- 
bis Sid<mi< apud eumd. ibid, p- 372. CKHivnitt-n 
s a c ru m i- K b ivdtcu in- of. 1 . 1 M K n .Vu w 1 1 1 1 . ' s / i c 1 ' n 1 . 

(El'l.'S, i, m. 2. ctuc:, apud Gr:r'co< do 111 11 111 
significnt. Dicitur »;li;nn de certa domus parte. 
s<tta tnl uso di tiiclinio. fitmv li. 10 In his 
locis i n I.101 s us const! luuntur wci magni, in qui- 
bus mat resfa miliar u m cum lanilici? habi-ril s, -uu- 
nes. et mox. Habt-nl e:e domus ad m.-ridinii -p,> 
ctantes rccos quadra! os lam ampla iiiagniludine. 
ut faciiiler in eis tricliniis qualuor slialis etc. In 
his oecis liunl virilia convivia. Plin. 36- Hist. miU 
25. GO. (184). Sosus I'ergaini stravit quern vocant 
asaroton cecon, quoniam purs*amenla cuTue in 
pavimentis etc. 

CE NAN THE, es, f. 1. o;Wv&i;, ab c'vo; rirrim 
et avSa; fl.os. ^ 1. Est uva \itis siheslris, qutim 
tlorct, idest quum optime olet: seu ipse vitis la- 
bruscn? Ilos. L'tuntur eo ad oleum faciendum, sic- 
cato in umbra, et in cados condito. Plin. 12. 
Hist. nat. 28. 61.(132). et 23. ibid. 1. 1 *.<!!)>.; 
item Pallad. 7. R. H. 11., ex ijuibus appaiel, 
sic dici etiam ipsam ex eo conf^ctam condilu- 
ram. ^ 2. Item herba in p:;tris nascens, folio 
past'macas, radici' magna, numerosa. Plin. 21. 
Hist. nat. 24. 95. (167\ ^ 3. Item avis quje- 
dam status latebne dies ha bens, nempe evoriente 
Sirio occultans se, prodiensque in ejus occasu. 
Id. 10. ibid. 20. 45. (87'. qui 18. ibid. 20. 69. 
(292). pan-am appeilat. V. VITIPARKA. 

(ENANTIIINUS, a, um, adject, o-'uaiv^-vo;, e\ 
tenant he coniectus, ut CEnanthinum vinum, Plin. 
14. Hist. nat. 16. 18. (98). oleum, Id. 15. ibid. 
1. 7. (29). unguentum, Id. 13. ibid. 1. 2. (5). i 
Sic Cad. Aurel. 2. Tard. 13. n. 15S.; et Theod. \ 
Priscian. 2. part. 2. c. 13. init. CEnanthinum 
oleum. 

(ENANTUlUM, li, n. 2. absolute, sciY. unguen- 
tum, oleum. Lamprid. E la-gab. 23. 1'ertur in eu- 



OENOTHERA 

ripis vino plenis navales circenses exhibuisse, pal- 
lia de cenanthio fudisse. h. e. perfudisse. 

(ENEL.EUM, i, n. 2. med ica men turn vel un- 
guentum, quod ex vino et oleo constat, ab o'vo? 
vinum et i'Xatov oleum. Mar cell. Empir. c. 6. 
p. ill. retro ed. Aid. Ladani uncia una et cene- 
bfi uuciis duabus, iritis el permixtis, caput per- 
unges- 

OiN'lGKNAE, apud Paul. I)iac. p. 195. 2. Mull., 
sunt vino geniti: ab otvo? vinum el yivoq genus. 
Pro vini genili mallent alii legi unigeniti: ex an- 
tiquo more scribendi per it, qua: per u nunc 
scribuntur , ut tiuerus pro murus , mesnio pro 
munio. Ipse Multerus legit: UEnigenos uni- 
genilos. V. tEN'US. 

(ENOCOCTL'S, a, um, adject, idem atque cenoga- 
ratus, h. e. coctus curn vino: ab otvo; vinum. 
Petron. fragin. Tragur. 47. Burmann. Mei coci 
eiiam vitulos renococtos solent facere. Id. ibid. 
74. Gall us adlalus est, quern Trimalchio jussit, ut 
renococlus fieret. Burmannus male aeno coctos 
el aeno coclus legit. Apic. 8. 7. Exossas porcel- 
liim, et aptabis, sicut osnogaratum. Cod. Vatic. 
habet aiiiococtuin. 

CENOFEIU'S, a, um, adject, vinum ferens. Pro~ 
bus gramm. de nomine excerpta p. 211. Keii. 
OEnoferi, oon oenofcra, quoniam masculi- 
no genere singular! numero hie oenoferus, 
non oenofer facit. Ceterum OSnophorus legitur 
lantum apud Plin. 34. Hisl. nat. 8. 19. (70). et 
est nomen statuie Praxiteiis. 

CENOGAK.VTL'S, a, um, adject, cenogaro con- 
dilus. Apic. H. 7. Porcellus- cenogaratus. 

iV. NOG A HUM, i, n. 2. otvoyapov , condimenti 
genus ex vino el garo inixtum, cujus conficiendi 
ration em doc el Apic. I. '11. Sic Mar cell. Empir. 
c. 20. p. 114. ed. Aid. Slomacho laboranli co- 
chleie prosuut, si aqua ferveant et sic carbonibus 
toneantur, atque ita ex mnogaro sumsntur im- 
parl numzro. — Divisirn Seven. Sammon. 18.320. 
vinoque garoque Perfusas (cochleas) cape. 
(EVOMKL, mellis, n. 3. V. voc. seq. 
(E>"0.Ui ; ;Ll, ilos. 11. 3. otvd/*eXc. polio ex auste 
ru xino et mefle couiposita, quam Latini mulsum 
appellant.. Ejus con lie ten di ration em Colum. 11. 
/{. II. \\ el Palliul. II. li. Ii. 17. tradit. Le 
i.'itur apud rip. fHg.\Y\ C 9. • et Mar cell. Em- 
pi, . <\ 8. sec) 7. p. 08 el t. 28. ;;. 12S. retro 
ed. fid. — A Maui fur mam ivnometum, i, n. 2 
i'xhibel Isid. "iO. Orig. 3. (Eiiumrium , inustum 
melle admix I. um. — Apud Theod. Priscian. I. 2. 
pari. 2. c. \'t. ed. lid. legitur struthii pulvis in 
iL'twmellp] item apud eumd. ibid. 16. p. 305. re- 
tro legitur Ipsi rem xlomuchu pi agues ducty- 
los in tvnomrlle. roc I as el I r ilos impo'to. Vide- 
lur i tat; ue lertiu bee vocabuli foe ma admittenda, 
(Vnoini'l, mellis. V. el OX YMF I., mellis. 
O'rYOMKU'M, i, 11. 2. V. voc. priced. 
(ENOPIIOitlUM, ii n. 2. otvofdciov, deininut. 
(Ttiopho. i. Paul. Sen! fiit. r crept. 3. 6. 90. Pate- 
ra-, calyces sex- phi, urccoli, tunophuria et con- 
cha ■; 

0\ S i ') P 11 R t ; M , i , n . 2 . bolt a r.c io , bo raccia , 
barilelto. fiasco, oivofopov, vas ferendo vino in 
iiinere aplum : ab oivoz vinum et ^>.= p*<) fero. Ho- 
rn'. 1. Sat. 6. 108. Quum Tihurte- xia pnetorem 
(jiiinque sequuntur Te pueri. lasanum portantea 
(nnnphorumque. Cic. 2. Fin. 8. 23. Quibu' vi- 
num Defusum e pleno siet nmophoro, ut ait Lu- 
cilius. Al. aliler leg. /■'. II IK. Adde Lucilium 
apud yon. p. 173. 16. Merc, et apud Isid. \. 
Orig. 36. et. 20. ibid. 6.; item Pers. 5. 140. 
li'NOPIIOIUS. V. CENOFEKLS. 
OiNOPOLIIiM, ii, n. 2. magazzino da vino, 
t aver mi , bet tola, oi'voirioXe-ov , taberna vinaria. 
Plant . ./sin. I. 3. 48. Quum a pi 'tore panein 
petimus. vinum ex omopolio. 

CENOTkOPUS, a, um , adject. o-Wrpoiros, qui 
in vinum omnia verlit; ab oivo$ vinum el. Tps- 
irw rerto. Diet. Cre t. 23. Geterum frumenta, vinum 
aliaque cibi uecessaria Anius et ejus tilia; prajbue- 
re, qua: ccnotropae et divinas religionis antistites 
memorabantur. V. ANIL'S in ONOM. 
(ENOTHERA, a-, f. 1. olvobroa, et 
CENOTIIHRIS, Idis, f. 3. oi'vcSt;?''?. herba, quae 



OENUS 

in vino pota vigilias sed.it: ab olvo? vinum et 
Sipa. fera. Plin. 26. Jfisl. nat. It. 69. (111). 
Oenothera, sire onuris, hilar ita tern alter ens in vi- 
no. IliiKC in potu data feras quoqite mitigat. Id. 
24. ibid. 17. 102, (167). Oatevas (adjccit) reno- 
tberidem , cujus aspersu e vino feritas omnium 
animalium mitigaretur. Siliig. vero in lib. 26. 
loc. cit. legit Onotheras, sive onear, hilariln- 
tem etc. 

GENUS, a, um, adject, unus, apud priscos, ut 
crero euro, (cms usus, mcerus munis, cetier utier, 
Cic. 3. Legg. 3. 9. 

CEONISTlCE, es, f. 1. ostovecfrtx*}, scientia au~ 
guralis: ab ot'eovo? augurium. Cape.ll. 9. p. 303. 
Tunc Phrrbus inquit: (Eonisticc tcrtia est, per 
qua in tripus ilia vcnlura denunciat, atque omnis 
eminuit nostra corlina. 

CBSTRL'S, i, m. 2. assillo, tafdno, otarpos, in- 
sect! genus, quod a Latinis asilus appellatur. 

F.) Proprie. Plin. 11. Hist. nat. 16. 16. (47). 
Nascunlur in extremis favis apes grandiores, qua 
ceteras fugant: cestrus vocatur hoc malum. Virg. 
3. G. 146. Est lucos Silari circa, ilicibusque vi~ 
rentem Plurimus Alburnum votitans, cui nomen 
asilo Romanum est, oestrum Graji vertere voca ra- 
tes, Aspcr, acerba sonans, quo lota exterrita sil- 
vis Diffugiunt annenta. 

II.) Translate. Per melon ymiam sumitur pro fu- 
rore: quia hoc auiinali Juno in pellicem suam 
Io immisso, earn in furor em convcrtit, ut T'irq. 
ait loc. cit. Unde poetae divino furore correpti, 
ccstro perciti dicuntur. Stat. 1. Theb. 32. Tem- 
pus erit quum Pierio tua fortior astro Facia ca- 
ll a in. JYemesian. Cyneg. 3. Aon to jam nunc mi- 
hi pectus ab uaslro /Estuat: ingentes Helicon ju- 
bet ire per agros. Juvenal, 4. 123. ut fanatic us 
ccstro Percussus, Bcllona, luo divtoat. Paul. Diac. 
p. 495. 3. Midi. OE strum furor Greco voca- 
bulo. Forcellinus putat ccstrum in hoc Paul. 
Diac. loco esse neulr. gen., nam et Grace ola- 
toov; Miillerus vero accusativum esse suspicatur. 
CESL'S, usus. V. CENLS. 

CESYPL'M, i, n. 2. lana succida , ossojtos, oi- 
o6zr}, pingncdo fit immundities barens in ovium 
velleribus nonditm purgatis, vel succus Iana sor- 
did?e imtmmdaque: ab o"; ovis et irctTos sordes, 
unde composilum oicsan], mo-i oiarni, tandem 
ot'e-Jirv PHn. 29. Nisi. nat. 2. 10. (35). Quin 
ips;e sordes pecuduin, sudbrque feminum et ala- 
rum ad ha* rentes tanis (resypiun vocant) innume- 
ros prope usus habent. In Alticis ovibus genito 
palma. (d. 30. ibid. 4. 10. (28). Maculas in facie 
<r-sypum cum rncile Corsica e\tenuat: item scobem 
cutis in facie cum rosacco impositum vellere. 
Ovid. 3. Art. am. 213. (Esypa quid redolent, 
qua in vis mitlantur Alhe-nis, Demplus ab iinrnun- 
da vellere succus ovis? Adde Kemed. am. 354. 
Cf. Co?/. Aurel. 2. Tard. 1. n. 58- Dehinc la- 
nara succidam_ quam resypon appellant, capiti 
jubet imponi. — Habet etiam varios usus in me- 
dicina. Nam medctur capitis doloribus, inorbis 
comitialibus, igni sacro, podagris, sedis vitiis, ri- 
mis, vulneribus, ut est apud Plin. 29. Hist. nat. 
6. 36. (112). et 30. ibid, c.-i.K. 10.11. sub fin. 
12. et 13.; et Marcell. Einpir. c. 35. p. 138. 
ed. Aid. 

CETIER pro ulier. h. c. uti, antiquitus, ut rnce- 
rus pro minus, et r aerator pro curator etc. Fe- 
stus p. 246. 2. Mi'ill. I line in Vet. Tab. a tie a 
Legis Tlioi ke, qua pertinet ad ami. I'. C- dcxlvi., 
apud Gruter. p. 202. lin. 11. el. ed. Uudorff. p. 

147. lin. I I. Mil nVIS FACITO, yVOMI\VS K.I OKT<t\- 
TVB, FHVAMTR, IIABV tNT, POSSIDEAKT. V. CENL'S. 

(FTL'Mj i, n. 2. o;tqv, herbn' genus in /Egj- 
pto. qu;e fortasse est eadein atque arum. Plin. 21. 
Hist. nat. 15. 52. (88). Mandunt et crium , cui 
pauca folia minimaqiie, veruni radix migna. 



OF 



OF EL LA . it», f. 1. demijiut. ab of fa (alterum 
/* abjicit et primam corripit, ut mantilla a mam- 
TOM. HI. 



— m — 

ma), parva offa, praesertim c.irnis translaticia? ac 
vilioris impens;*, pictiolo pe.zzo di came, o ul- 
tra cosa comestibile, ^wfii'Sjoi), <{' w f i ' ov - 

I.) Proprie. Juvenal. II. 142. Nee frustum ca- 
prese subducere, nee latus Afraa Novit avis nostcr 
tiruncutus, ac rudis oinni Tempore, ct exigu* 
frustis imbutus ofeilae. Martial. 12. 48. Me meus 
ad subitas invitet amicus ofellas: Ilaec inihi, quam 
possum reddere, ccena placet. Id. 14. 221. cujus 
lemma Craticula mm vent. Parva tibi curva era- 
ticula sudet ofella: Spumeus in longa cuspide fu- 
met aper. braciuola. et 10. 48. Et qua? ncn c- 
geant ferro structoris ofelloe. Prudent. 10. ittpi 
atsf. 383. Aras ofellis obsecrare bubulis. — ■ Ofel- 
las Ostienses, Apicitinus f aprugna-s etc. memo- 
rat Apicius auctor culinarius 7. 4., ear um que 
conficiendarum ration em tradit- Sunt autem fru- 
sta carnis varie condila, et cocta. 

II.) Figurale, a similitudine Seren. Sammon. 
46. S40. Manabit lactens caprilici succus ofellain. 
h. e. conglobatum et siccalum lac, sen succum. 
— NB. JJe cognom. Rom. V. ONOM. 

OFFA, ae, f. 1. massa ex farre glornerata, et 
cocta in cibum; est ab /EoL dirffa pro ofttrij, 
quod ab o'b»j foramen. Hesych. Cftnou, S"u^a- 
ra, stae vopoi fti\tn Be&sufis'voi. V. /' irg. loc. 
cit. in I. b. p.d^a. (It, buccone , schiacciata, fo- 
caccia; Fr. morceau ; bouchee, bottle; 1 lisp, pe- 
rf«zo, bocada, bola; Germ, eiyi Bissen, e. A7ti- 
sclien; Augl. a piece, cake, morbeli. 

I.) Proprie. — - a) Feslvs p. 242. 26. Mull. 
Antiqui oflam vocabant abscisum a;lobi forma, ut 
manu glomcratam puitum. Plin. 18. Hist. nat. 
H. 1!*. (84). Ennius antiquissimus vates, obsidionis 
fa mem cxprimens, offa in eripuisse plorantibus li- 
ber is patrcs comment or at. Cic. 2. Divinat. 3S. 
73. Avis inclusa in cavca ct fame enecta, si in 
offam pultis invadit, ct si aliquid ex ore cecidit, 
etc. — b) Sic dicitur conglobatus cibus ex fru- 
gibus, aut pane, el variis condimr'ntis. ('irg. 0. 
jEn. 420. Melle sopors tam .;t medicatis fiugibus 
offam Objicit. Cairo 3. li. H. 5. 4. de a,vib. 
saginami, Gibaltii offas positas: ca; maxinie glo- 
merantur ex ficis, et fane mix to. bocconi. Co- 
la m. 8. R. II. 7. 3. </e gallin. Cibus autem pr;e- 
betur hordeacea farina, qure qnum est aqua con- 
spcrsa et subacta, forma ntur o1T:b , qui bus aves 
saginantur. el ibid. ',). 2. de lurdis. I lie ins offae 
panis vino madefact:r celeriusopimant.fi 17. 15. 
de. piscib. Sordidi panis offe, vel si qua sun! 
temp oris puma concisa pnrbuntur. Pa Had. 4. ti. 
tt. 12. a med.de bubus. In lulain deinitt') pr;e- 
sulsi adipis librales olfas. Plin. 32. Hist. mil. 10. 
51. (140). Negat canes latrare, quihus in offa ra- 
na viva data sit. — r.) Inter os et offam mul- 
ta interveniunt , proverb. Calonis, de quo V. 
in ANC/EUS. 

II.) Translate- % 1. Est frustum carnis (unde 
ofella). Hinc offa penita absegmen carnis cum 
cauda, ut ex A'cevio Festus loc. cit. docet. ,4r- 
nob. 7. 24- Offa penita est, cum particula vi- 
sceris cauda pecoris amputata . Ipse Festus p. 
230. 23. Miill. Offa porciaa cum cauda in cce- 
nis puris ofi'a penita vocatur. PI aut. Mil- glor. 
3. 1. 165. tolle banc patinam, remove pempm, 
Aufer illam offam penitam. — Urbane /(/. Mil. 
glor. a. I. v 4i>. Edepol memoria est optima. 
ARTROT. offa me tnonet. ^ 2. P.t simiiitudiiiem 
dicitur de quacumque r-> in globi et rotund:** 
mass;? modum convoluta et confoimafa. (.'ulum. 
12. B. li. 15. i. de ft co condiendtt. Il.ec quum 
bene procnlcawiim, el toiam massam comminul;e 
lici permisc iter int. modicas offas foliis ficulneis 
involvunl. Plin. 12. Hist. nut. y. ly. (35). Gum- 
ini in offas convolutum. Id. l.l.ibid. 10. It). (6i). 
de porno pruni ^gypticv. Purgatum tundunt , 
servantque ejus offas. Id. 33. ibid. 6. 34. (103). 
Stimuli uritur offis bubu'.i iimi circuinliium in 
clibanis. Id. 15. ibid. 7. 7. (20). Amygdalinum 
oleum lit ex amaris nucibus arefuclis e! in of- 
fam contusis. — Et de lumore .. \ ictu. Juvenal. 
16. 11. Et nigcam in facie tumidis livcrihus of- 
fam. ^ 3. Item de quae unique massa inform!. 
Plin. y. Hist. nut. 4s. 72. (155). de lepore ma- I 
rino. In nostro. mari offa informis. colon 1 Mm- i 



OFEESDO 

turn lepori similis. Juvenal. 2. 52. Quum tot ab- 
ortivis fucundam Julia vulvam Solverel, et pa- 
truo similes effunderet offas. h. e. fetus infonnes. 
Pe.rs. 5. 5. quantas robusti carminis offas Inge- 
ris? 

OFFARClNATL'S, a, um, particip. ab inusit. 
offarcino : carico di fagotti, o fardelli, suffarci- 
natus. Tertull. 4. advers. Marcion. 24. Profe- 
clionem lillorum Israelis creator, etiam iilis spo- 
liis aureorum et argenteorum vasculorum, ct ve* 
stium, pneter oneribus consparsionum offarcina- 
tam eduxit ex yEgjpto. 

OFF ARIL'S, a, um, adject. Isid. 20. Orig. 2. 
Offa est proprie frustum denlium, unde offarll 
coei, qui particulatim, id est offatim, excoquunt. 
OFFAT1M, adverb. ).n:xouep^, particulatim, 
per frusta. Plaut. True. 2. 7. 52. Jam hercle 
ego te hie hac (machcera) offatim conficiam. 
ti faro in bocconi. V. CONCIPILO et vocem 
praeced. 

OFFAVEO vel obfaveo, es, crc, a. 2. (ob tt 
faveo) multum favere. Cyprian. £p. 1. ante 
med. Sic vitiis adhaerentibus obsecundans cram, 
et despevalione raeliorum maiis nieis velutl jam 
propriis ac vernaculis offavebam. 

OFFECTlO, onis, f. 3. tintura, infectus. Jr- 
nob. 5. 12. de ma! is punicis. Quia de rubro ex- 
oita sunt sanguine, idcirco iilis color est purpu- 
rei luminis offectione subluteus, Ita legit. Salmas. ; 
OrclHus vero suffectione. 

OFFFCTOR, oris, in. 3. lintore, infector. Paul. 
Diac. p. 102. 10. Midi. Offectores, color um in- 
fec tores. Id. p. 112. 6. In fee tores, qui alieoum 
colorcm in lanam conjiciunt: offectores, qui pro- 
prio colori novum officiuQt. V. Guarini, Conti- 
nuaz. de' Fasti duumv.p. 13.; et Bulleltin. Ar- 
cheol. y'apoi. 12. p. 6. et 84. Inscript. apud 
Henzen. 7264. fostytmim phocvlvm *BDi/en» of- 
rECTOREs boo. — Corn. Pronto de differ, ver- 
bor. p. 2201. Putsch, alio seasu interpretatur. In- 
fector, inquit, colorem mutat: offector officio 
obest. 

OFFECTL'S, a, um. V. OFFICIO. 
OFFECTL'S, us, m. 4. malum fascinum: a par- 
ticip. offectus, a, tun. Grat. Cyneg. 406. Ac tic 
offectuj, oculique venena maligni Vicifc tutcla pai 
impetrata deorum. 

OFFENDlGULTM, i, n. 2. intoppo, impedimen- 
ta. jrcGcxouf/a , id in quod offenditur, impedi- 
ment um, offensaculum. Plin. 9, Ep. 11. Sunt 
enim in hac offendicula noonulla: circumfer ocu- 
los, et oc current. Paulin. Nolan, carm. 27. 96. 
Tamquain on'endiculi causam cognosceret ultro. 
Adde f'ulgct. interpr. Levit. 19. 14., /Yov. 4. 
12., Ercli. 17. 22. et alihi s«pe. 
OFFENDlMENTLM. V. in voce sequent. 
OFFENDIX, fcis, f. 3. Festus p. 205. 2. Mull. 
Offendices ait esse Titius nodos, quibus apex (h. 
e. sacerdotum pileus) retineatur et remlttatur. 
At Veranius coriola eiistimat, qua slnt in loris 
apicis, quibus apex retineatur et remittatur, qua 
ab offendendo dicantur: nam quum ad meotum 
perventum est, offendit mentum. h. e. in mentum 
incidit et incurrit, quum sub eo religetur. Uunc 
Festi locum compendio describens Paul. Dia- 
con. p. 204. 1. sic habet: Offendices dicebant li- 
gaturce nodos, quibus apex retinebatur. Id quum 
pervenisset ad mentum, dicebant offendiraentura, 
Sed hoc offendimentum neque est ex mente Fe- 
sti, et aures La Unas offendit. — Fortasse ea lo- 
ra ita sunt appellata, quia hinc ct inde depende- 
bant, ct quasi fendiccE quadam erant, quam vo- 
cem vide suo loco. Hinc Glass. Isid. Offendices, 
nodi quibus libii signanlur (cov?ise. ligantur). 
Ita lice legacci. 

OFFKNUO, Inis, f. 3. offe.nsio Afanius apud 
If on. p. 146. 32. Merc. Quoque nunc offendo 
semper nostra sit mala procuf. 

OFFENDO. dis, di, sum, dere, a. 3. (ob el obso- 
leto fendo, tesle ipso Prise ian. 11. p. 923. Put' 
sch.: cf. de fendo et infensus). Part. Offe.ndent 
11. 3.; Offensus I. 1. et 2. et in fin.; Offensu- 
rus li. 1.: Offendendus II. 3. — Offendere est 
incurrere, impingere, incidrre in liquid, s'/iiro5«v 
'iyrjfi, Jipooxc'iTTco {It. wtare, inciampa-.e, incon- 

60 



OFFENDO 

trara, dar denlro; Fr. heart er conlre, donner 
contre, renconlrer; (lisp, ackocar contra, tchar 
contra, encontrar ; Germ, siossen oder trefjen 
an oder flu/ 1 el was, anstossen, anlreffen; Ang!. 
to hit, strike, or run against, run or fall into). 
I.) Proprie. ^ I. Slriclo sensu de rebus phy- 
sicis est, tit diximus, incurrere, impingere, incidere 
in aliquid, quo interdum lit, ut laesio, aut da- 
mnum accipiatur: ct occurrit — a\ Cum Accu- 
sativo lantum, et quidetn ■ — Offendi dicitur id 
corporis membrum, quo in aliquid impingimus, 
sive quod percutimus atque leditnus. Turpilius 
-ipud \on. p. 358. 24. Merc. Caput ut offend it. 
Sic /.in. S. 6. Lapsus per gradus, capite graviter 
offenso, impactus imo ita est sa\o, ut sopiretur. 
h. e. graviter. percusso l.esoque. Cic. C inert. 62. 
175. Cecidisse e< «quo dicitur et latus offendis- 
se vehementer. Colum. 5. R. R. 9. 11. Arando 
ne coxam bos aliamve partem corporis offendat. 
Auct. B. /fist}. 23. Parumper ingressus pedem 
oQVndit, Hujus concidentis viri casu audito, etc. 
col pieie inciampb e cadde. Sic Ovid. 2. Fast. 
720. et 10. Met. 452. Ter pedis offensi signo est 
revocata. Martial. 8. 75. Expulit offenso vitiatum 
poll ice la! urn. — Item ea ipsa res, in quam offen- 
dirnus, offensa dicitur, h. e. currendo vcl alio 
modo icla ct percussa. Ovid. Her old. 13. 87. Quum 
foribus voiles ad Trojarn exire paternis, Pes tuus 
offensi) limine signa di-dil. Liv. 7. 36. Superscan- 
dens vigilum strata somno corpora miles, cftenso 
scnto pi.cbuit sonitam. Apuf. 9. Met. Offensi. la- 
pirte atque obtunsis digilis terr* prosternitur. PUn. 
11. Hist. nat. -2%. 28. 1,82). de tela aranei. Atque 
ut in plagis linens offensae praecipitaat in stuum. 
Martial. 8. 33. Ciassior uflVns* bulla tumescit 
aquae. — Sic aliegorice Cic. Rose. Am. 29. 79. 
Restare tibi videbatur servorum nomen, quo i t uasi 
in porlum confugere posses: ubi scopuium ofTendis 
ejusmodi, ut etc. — Similiter figurate Id. Cic. 
9. Fatn. 2. Quis est tam Lynceus, qui in tantis 
tenebris nibil offendat, nusquam incurrat? et 2. 
Oral. 74. 301. Permulta suat in causis circum- 
spicienda, ne quid offendas, ne quo irruas. Horat. 

2. Sat. 8. 13. alter Subiegit quodcumque jaceret 
inutile, quodque Posset ccenantes offendere. — 
6) Cum Accusativo ejus corporis membri, quod 
percutimus, ut Accusativo cum praepos. ad vel Da- 
tivo rei, in quam incurrimus. Quintil. 6. 3. 67. 
Caput eurn ad fornicem Fabium offendlsse. sunt 
qui lea. demisisse. Colum. 2. R. R. 2. 26. Ne cornu 
bos ad stipitem vehementius offendat. V. infra 
sub d. Horat. 2. Sat. 1. 77. fragili quasrens illidere 
dentem,Offendet solido. Forcellinus addit et illud 
Pacinian. Dig. 22. I. 1. Arbitrio judicis usura- 
rum modus ex more regionis conslituitur, ita ta- 
meo, ut legi non ofTendat. Ita Torrentin; alii 
legem. — c) Cum Accusativo persona* aut rci 
in quam impingimus, et Ablativo rei qua perso- 
nam aut rem aliam percutimus. Plaut. Cure. 2. 

3. 2. fugite omnes, abite et de via decedite, Ne 
quern in cursu capite, aut cubito, aut pectore 
oiTendarn, aut genu. Id. Paen. a. 2. v. 37. Quid 
multa verba? tit q>iemque visco offenderant, Tam 
crebri ad terram accidebant, quam pira. tocca- 
vano. Lucret. 6. 791. Lachmann. Nocturnumque 
recens exstincturn lumen ubi acri N'idore offendit 
nares, consopit ibidem. Varro 3. R. R. 16. 37. 
Si quando - imbris guttis ubcribus oITensae (apes) 
jaccnt prostrate et afflictae. — d) Cum prtepos. 
ad aut in et Accusativo vel Ablativo loci, in quern 
quis offendit, adverbii more. Liv. 28. 43. Tara- 
quarn M. Atilius primo accessu ad Africam ef- 
fendcrit. Sic ligurate Phcedr. 4. 14. t'rometbeus 
auctor vulgi fictilis, Qui simul offendit ad t'ortu- 
nam, frangitur. — Rursus proprie Sotin. 40. ante 
med. Cornua in s^, recurrentia, ut si quis in ea 
offenderit, non vulneretur. Ovid. 4. Pont. 14. 21. 
Ad veteres scopulos iterum devertor, ad illas, 
In quibus offendit naufraga puppis, aquas, nau- 
fragb. ^ 2. Latiori sensu, est invenire, reperire, 
qnasi in rem incidendo, trovare, abbattersi, in- 
contrare. — a) Cum Accusativo tantum persona? 
aut rei, quam invenimus. Ennius apud Cic. Ra- 
bir. Post. 11. 29. et 7. Ait. 36. init. Si te secundo 
Jumine hie offendero, Moriere. Ter. Eun. 5. 9. ! 



— 474 — 

34. Si te in platea offendero hac post unquam, 
perisli. el 4. 4. 0. pauliulum si cessassem, l>omi 
non offendissem; ita jam adornabat fugam. Claud. 
Quadrigarius apud iVon. p. 339. 7. Merc. Inde 
post quam aliquantum reccssit, offendit montem, 
loca munita, res ornncs habere quw intlitibus 
opus sunt, ligna, aquam, pabulum. Varro apud 
Non. ibid. Romam regressus, ibi nihil olTeadi, 
quod ante annus quinquaginta-reliqui. Cic. 1. 
Fain. 9. circa med. Non offendes eumdem bono- 
rtirn sensum, Lcntule, quern reliquisti. PUn. 13. 
Hist. nat. 13. n. (84). Cn. Terentium, agrum 
suum repastinaruem, ofTendisse arcain, in qua etc. 
At Sillig. ex oplimo Cod. leg. efTodisse. Slat. 7. 
Theb. 18. tot instant Plausibus, ofTeasique sedenr. 
ad jusla sepulcri. h. e. morantur in celebrandis 
justis funeris, in quod in itinera casu inciderunt. 
— b) Cum dupiici Accusativo. Plaut. Mil. 
glor. 2. 6. 4. Nam egomet cubantem earn modo 
(nostra?) otfendi domi. Id. Pseud. 1. 2. 30. H.ec 
quum a foro revertar, facile ut offeudam parala. 
Ter. ffeaut. 1. 3. 44. teneotem lelam studiose 
ipsam offendimns. Id. Phorm. 5. 1. 31. offendi 
adveniens, Quicum vole bam, atque ut vulcbam , 
collocatam (iliam. C';'c. 6. Verr. 28. G4. Quod 
nondum pevfectum templum offender-int. Id. 1. 
Fain. 3. Quid scntiam, aut scribam ad te pustoa ■ 
pluribus, aut, ne ad ea medituru, iinparalum te 
offend a in. h. e. adibo, supetveniam, ti coglierb . 
Ct'. .Vepos Agesil. % Quo factum est, ut omnes 
imparatos imprudentesque offenderet. — c) Cum 
Adverbils. Cic. \.de republ. 38. Quum ad villain 
venisset, ct omnia aliter offendissct ac jusscrat. 

II.) Translate. ^ 1. Ssepe est iniuriam facere, 
Isedore, olTensionem offerrei, offendzre, disgustare, 
dare j'astidio, nuocere: et occurrit — 1.°) Cum 
Accusative, pnecipue person*; et quidem — a) 
Activa forma. Cic. 3. Fam. 8. Ex quo sujpicio 
nata est, me exquisisse aliquid, in quo te offen- 
derem. Id. Balb. 26. 58. Neminem unquam non 
re, non verbo, non vultu denique offendit. Id. I. 
Fam. 9. 17. N'eque vero ego mihi-quidquam- ad- 
sumo, quod quemquam malevolentissimum jure 
possit offendere. Id. 1. ibid. 7. a med. Eos non 
tarn constantia in republ. nostra delectat, quam 
splendor ofr^odit. id. 14. ibid. 1. extr. Si me 
offendet loci celebritas, diio ine coaferam. Id. 5. 
ibid. 7. Quod verere, ne cujus animum offenderes. 
Sic Id. 1. Att. 11. Quae jam tum-olTendere ejus 
animum intelligebam. Id. 3. Fam. 8. Hi sermones 
tuam existimalionem non offenduat. Liv. 4. 44. 
Rati* (ws)» perse verantem (Sempronium) sub judi- 
cii tempus plebem offensurum. V.Drakenboigh. ad 
h. 1. Horat. Art. P. 451. cur ego ami cum Of- 
fendam in nugis? jVepos Att. 7. Ipsum Pompe- 
jum non offendit. et ibid. 2. Neque sibi faculta- 
tem dari pro dignitate vivendi, quio alterutram 
partem orfenderet. PUn. 26. Hist., nat. 8. 37. (58). 
Polypodion offendit stomachum. Id. 35. ibid. 10. 
36. (97) . Ne colorum claritas aciem oculorum 
offenderet. — b) Passive. Cic. 7. yen: 13. 31. 
Quum iste-versaretur in convjviis muliebribus, 
non offendebantur homines in eo, neque moleste 
ferebaot. Id. 2. Invent. 2. 4. Si quo in vitio 
ejus offenderemur. Id. 4. Att. 15. Verita est enim 
pusilla, qua? nunc laborat, ne animi in Publio 
offenderer. Al. leg. ne aliquid {Orettius animum > 
in P. offenderem. Id. 1. Fam. 9. Multis rebus 
ineus offendebatur animus. Id. 6. Alt. 3. Cumu- 
late publicanis salisfactum, offensus contumelia 
nemo, decreto juslo ct severo perpauci. Id. \. 
Verr. 76. 187. Statim suspicione offensi, ad ea 
ipsa nomina oculos animumque transtulimus. JVe- 
pos Cvrn. 4. Quum aliquem offensum for tuna vi- 
deret. Cels. 1. 9. Quoties offensum corpus est, 
vitiosa pars maxime senlit. Martial. 12. 57. Quies 
nullis offensa Unguis, aturbata. — c) Passivuru 
offendi interdum juogitur Infinite. Phcedr. 4. 10. 
Ista munera sunt rnihi invisa, ut non offendar 
subripi. .9«eron. Aug. 89. extr. Componi aliquid 
de se, nisi et serio et a pnestantissimis, offende- 
batur. — ti) Offendere interdum minus est quam 
l02dere, ut in illo Senec. 3. Ira '28. o wed. Quid 
quod plnraque eorum, propter qu* irascrmur, of- 
fendunt nos magis, quam lsedunt? h. e dolorein 



OFFENDO 



I afferunt, non tnjuriam. 

Offendere est offensione 



— 2.°) Absolute — a) 
m incurrere, in odium in- 
cidere, cadere in odio, render xi odinso, ptrdere 
I a more o la grazia. Cic. 10. .///. 4 % a med. 
Cesar em perturbatum, quod intefligeret, se apud 
ipsam pleb.'in offend isse de ;erario. JVepos Phoc. 
2. Neque in eo solum offend -rat, quod patrite 
male consuluerat, sed ettam quod amicitir (idem 
non pr=ustiterat. Liu. 3. 12. ad /in. Quod offendal 
in eo, fervorem et audaciam .etatein quotidie au- 
ferre; quod desideratur consilium, id indies crc- 
scere. — b\ Offendere dicuntur etiam ea, qua» 
quum sint absona nee deceant, nobis displicent el 
moJestiam affiTunt. Cic. Oral. 22. 73. Etsi eoiro 
suus cuique modus est, tamen magis offendit nimi- 
um, quam par urn. Quint it. n. 6. 51. Ilia in agen- 
dis causis jam detrita inde sunt, nee offendunt ta- 
men. 5 *■ Est etiam peccare, errare, failure, 
mam: a re. peccare ; atque adeo offendere dicitur, 
cui quippiam infeliciter cessit, sive culpa, sive for- 
luna; el occurrit — a) Absolute, aut additis 
adverbialilms dicendi modis. Cic. fluent. 36. 98. 
Quod in code in genere, in quo ipsi offendissent, 
alios leprehendisient. Luce e /us ad Cic. a. Fam. 
1 4. extr. .Nunc durc res istw contrariue me contur- 
bant, ex quibus aut in altera mini veliin, si poles, 
obt.'inperes, .tut in altera non offendas. Cm. 2. 
Insert. '2. 5. Quod si-vtllent-, mious in arro- 
gant, am offenderent. h. e. minus arrogantia pec- 
carml. i adere in arroganza, di. venire arroganle. 
Orellim leg. in armgantia; FtureUinua incertus 
biuret int-:r arrvgantinm et arrogant ia. Rursus 
Cir. Clue.nl. 23. 63. Pot i us ilium, qui bis apud ju- 
dices offendis<et,quarn eurn, qui biscausam iis pro- 
bavisset. Id. 7. Verr. 50. 131. Amissionem classis 
objiceic, quum utulli viri fortes communi incer- 
toque perictilo t».:lls ei terra pi mari saepe offen- 
derint. Cces. 3. B. C. 8. Serius a terra proved* 
naves, neque us* nocturna aura, in redvundo of- 
feoderunt. Forcellinus hunc locum inter propria 
retulit sub I. 1. et interprelatus est diedero ne' 
nemici. Liv. 35 26. extr. St in re oavali, cujus 
esset ignarus, offendisset. — Ipsa etlam res, qu* 
male cessit, aut pessum iil, offendere dicitur. Se' 
neca Ep. 96. Famiiia decubuic, fenus offendit, 
domus crepuit. — 6) Cum Accusativo, praecipue 
communi. Cic. 2. Fam. 18 sub fin. Qui si <H- 
gnum se majoribus suis praebuerit, tua laus ei 
aliqua parte fuerit: sin quid offenderit, sibi lo- 
tum, tibi nihil offenderit. Liv. 2. 2. Consulig enim 
alterius, quum nihil aliud offenderit, nomen in- 
visutn civitati full. — Iliac passive offensum est, 
ut apud Cic. 1. Fam- 7. Si cecidisset, ut voluraus 
et optamus, ornne? te et sapienter et fortiter; sin 
aliquid esset offeosum, eusdem illos et cupide et 
temere fecisse, diciuros. Id. 3,Or«f. 50. 196. At 
in his si pauilum modo off<msum est etc. C'a-s. 3. 

B. C. 12. Quoties vel culpa ducis, vel iribuni vitio 
in exercitu esset offensum. f. et Offensum in fin. 
h. voc. ^ 3. Pr^terea offendere est aver sari, of- 
fendi, moleitiam capere: quasi impingere, incurrere 
in aliquid, quod displiceat, offender si, disgust a r si. 

— a) Sine Accusativo. Cic. 1. ad Q. fr. 1. 4. 
extr. Si quis est, in quo jam offenderis, de quo 
aliquid senseris; huic nihil crcdideris, nullam 
parlem existimationis lu;e curamiseris. Cces. 2. B. 

C. 32. a med. At credo, si C-esarem probatis, in 
me offenditis. Gelt. 9. 13. Juvenis promptus, et 
prollciens, et offeudens jam in eo, quod ille pen- 
cil lum sui facere audebat. — 6) Et cum Accu- 
sativo comi.iuui. Cic. Mil. 36, 99. Si in me ali- 
quid offend islis, cur non id meo capite potius 
luilur, quam Milonis? et. 3. Verr. 2't. 64. Iluspes 
veritus, ne quid in ipso se offenderit, huminem 
surnma vi relinere co^pit. Alii hie aliter teg. 
I|;ec fere omnia collegit Manut.ua cit. 5. Fain. 

— c) Passive. Cic Ctecin. 36. 104. Si quid in 
contraria parte in ho mine offendendurn sit. Cf. 
eumd. 3. Oral. i2. 44. In qua (voce) nihil olTendi, 
nihil displicere, nihil anirnadverli possit. — Mine 
Part, piaster, passivum, cujus multa supra exem- 
pla retulimua, 

Offensus, a, um, adjective quoque usurpatur, 
undeComp. Offensior sub 1. a. et 6.; et translate 
<f 1. Est qui laesus est, et proptcrea aiienatus, 



OFFENSA 

iralus, infensns, inimicus, disgust at o, sdcgnalo, av- 
vcrso.— a) Absolute. Cic. 1. Alt. 5. Quem quum 

esse offensiorern arbitrarer, eas litteras ad eum 
misi, quihus et placarem ecc. Id- ibid. 17. a med. 
Alienatus et offensus animus, et 5. Tusc. 37. 106. 
Aliens et offensa popuii voluntas. Auct. £. Alex. 
32. Offcnsos iratosque animos regum precarL Ovid, 
Heroid. 21. 48. Offeosos videar ne mcruisse deos, 
Justin. 1. 1). 2. Offensus superstition Urns JE$y- 
ptiorum. Apis ceterorumque deorum sedes dirui 
jubet. Id. 22. 4 . 1 . Quum a sociis crudelitate 
ejus offensi? desertus esset. — b) Cum Dativo, 
Tel praepos. in et Accusative personse, cui quis 
offensus est. Cic. Cluent. 62. 172. Quem sibi of- 
fonsiorera, Oppianico familiarissimum esse sciebat. 
Suelon. Ser. 2. Ponllucibu* offensior; quod alium, 
quam se, in palvis sui locum cooplassent. Id. 
Vilell. 14. Nullis offensior, qaam vernaculis. — 
Cic. 1. Alt. 5. c med. Quod scribis, eliam si 
cujus animus in le esset offensior, a me recolligi 
oportere, etc. A'epos Dion. 7, Odensa in eum 
militum voiuntate. ^ 2. Item est qui offensio- 
nem incurrit, inndia iaborans, invisus, caduto 
in disgrazia, odiato. — o) Absolute. Cic. 5. V err. 
62. 145. O miserum atque invidiosum offensumque 
paucorum culpa atque indignitate ordiaem sena- 
torium ! Id. 4. ibid. 47. 117. Si me animus atque 
amor in rempuhHcam exisliraatioque offunsa nostri 
ordinis ac judiciorum non hoc facere coegisset, 
etc. — b) Ssepius cum Dativo. Cic. Sext. 58. 
125. Otlensum el invisum esse alicui. Id. Cluent. 
58. 158. Etiam si is invidiosus, aut mullis offensus 
esse videaiur, eliam si eum oderitis, etc. Id. 15. 
Alt. 8. Qui se sciibit vehementer offensura esse 
veteranis. et 2. ibid. 19. sub init. Scito nibil un- 
quam fuisse tarn infame, tam turpe, tarn perseque 
omnibus generibus, ordinibus, aetalibus oflensum, 
quam banc stalum, qui nunc est. — Hinc 

Offensum, i, n. 2. absolute, subslantivorum 
more, est id quod Isedit, cio che offende. do ch' e 
offensive. Cic. 1. Invent. 49. 92. Offensum est, 
quod eorum, qui audiunt, Toluntatem l«dil: ut, 
6i quis apud equites Romanes cupidos judicandi 
Caepionis legem judiciariam laudet. Cf, eumd. ibid. 
48. 89. In ipso [genere argumentation!.*) vitium 
erit, si falsum sit, si leve, si turpe, si oflensum, 
si contrarium, etc. 

OFFENSA, se, f. i. (ab offendo, ut repulsa a 
repello) est offensio, offensatio (It. intoppamento, 
I'urtare; Ft. action d'heurier; Uisp. el acto de 
achocar; Germ, das Anstossen oder Antreffen, 
der Anstoss; Augl. a striking against). 

1.1 Proprie. Plin. 34. Hist. nat. 10. 22. (104). 
Lapidem exusium aqua macerat, iterumque lerit 
quod subsedil, doQec cerussa similis fiat, nulla 
dentium offensa. h. e. ut denies nihil durum ac 
resistens inveniant. Id. 35. ibid. 15. 52. (184). 
Aluminis liquidi probatio, ut sil liinpidum lacle- 
umque sine offensa fricantium. At Sillig. leg. si- 
ne offensis fricandi. 

II.) Translate. ^ 1. Refertur ad corpus, et 
est quicumque motus Tel tactus molestus, atque 
adeo laesio, noxa, incommodum, movimemo mo- 
lestOf nocumentOy incomodo. Seneca Ep. 107. 
Et labaris oportet, el arieles, et cadas, et lasseris-; 
per ejusmodi offensas emeliendum est confragosum 
boc iter. Id. ibid- 7. Quod aegris eTenit, quos 
longa imbecillitas usque eo affecit, ut nuuiquam 
line offensa proferantur. Petron. Satyr. 131. Po- 
stero die quum sine offeosa corporis animique con- 
surrexissem. Cels. 1. 6. Si quid offensw in cceno 
sensit, Toraere debet. Seneca Tranquill. 2. Qui ex 
longa el gravi valetudine explicit}, motiunculis le- 
Tibusque interim offensis perstringuntur. Colum. 
12, R. H. 21. 6. Ct eiploratum babeal, quantum 
plurimum sa!s« aquas vinum sine offensa gostus 
pati possit. senza pregiudizio del gusto, o del 
tapore. Pailad. 4. H, H. 12. L't aolt stabulum 
loca nullis concludentur angusliis, et producli bo- 
Tes non aliqua vilienlur offensa. *| 2. Referlur 
ad animuni, et generation — - a) Est id quo aiiquis 
offeoditur et aiienus atque inimicus (it, offensio, 
invidia, simultas, inimicitia, disgusto, dispiacere, 
disgrazia. Hoc iensu opponitur gratUE apud Plin. 
PawgAX. OffeniK gra tisq ue.pariter securi 



— 475 — 

instant cperibus, adsunt exercitationibus. et Quin~ 
til. 4. 2. 39. Verum h»c omittamus, ne minus 
gratia prtecipiendo recta, quam offensa re- 
prehendendo prava mereamur. — Item opponitur 
favori apud Juttin. 5. 4. 18- Sic Alcibiades 
numquam mediocribus, nee in offensa, nee in 
fa to re studiis suorum exceptus est- — Ceterura 
Cic. 9. Att. 2. Magna in offensa sum apud Pom- 
pejmn. Caelius ad Cic. 8. Fam. 16. Offensam sub- 
ire. Sic Plin. 2. Eft. 18. extr. Nee ignoro sus- 
cipiendas offensas in eligendo prasceptore. Sed 
oportet me non modo offeosas, Terum simultatea 
pro fratris lui Bliis tam eequo animo subire, quam 
parenles pro suis. Sueton. Fesp. i. Offensam gra- 
Yiasimam contrabere. Perron. Satyr. 87. Offensa 
omni deposita, redire in gratiam cum aliquo, 
Quvntil. 9. 2. 67. Vitare offensam. et ibid. 72. Haec 
res babet offensam. h. e- in.idiam. Frontin- 
AguceM- 130. Officii fidem etia.m per offensas tueri 
prastat. anche coW incontrare disgusti. Adde 
eumd. 76. Plin. 8- Ep. 5. Vixit cum bac (uxore) 
triginta novero annis sine jurgio, sine offensa. ■ — 
6) Et pro injuria accepta, offesa. ingiuria. VelUj. 
% 29. 3. Amicitiarum lenaj , in offensis exora- 
bilis, io recoocilianda gratia Odeiissimus. Ovid. 3- 
Trist. 8. 40. offensas vindicet ense suas. ■ — c> 
Videlur eliain active usurpari de injuria, quae al- 
ter! fit. Petron. Satyr. 87. Quum ob banc offensam 
prajclusissem mihi aditum. Cf. Tac. 3. Hist. 38. 
Ubi asperalum Viteflium, et posse BSassum per- 
verti, satis patuiliis, qui Principum offensas acritcr 
speculantuT, data? L. Vitellio delationis partes. 
^ 3. Specialim in jure, offensa dicitur quidquid io 
legem peccatur. Vip. Dig. 3. 1. 6. Puto autein 
omnes, qui non sponle, sed necessario ofricio fun- 
guntur, posse sine offensa edicti postulare. Cod. 
Theod. 4. 11. 1. Levis often sse contrahere culpam. 
et 6- 10, 1. Sub qualibet culpw aut erroris otTensa. 

OFFENSACCLUM, i, n. 2. (oflenso) id, quod 
ponilur, ut aiiquis in ipsum incidat. offendiculam, 
KOQGXQuaa., intopfo, inciampo- 

I.) Proprie- A put. 9. Met. Crebris offensacuiis 
et assiduis Japsibus contusa crura. 

II.) Translate. Lactant. Opif. D- 1. Adversarius 
nosier offensacula pedibus laleoter opportit, Pru- i 
dent- Apotheos. 45. Lapis ecce nostro fix us of- 
fensaculo est, lmpingal in quem vanitas. Id. 
Psychom. 484. Caecum errare sink perque offen- 
sacula multa Ire. 

OFFENSATIO, onis, f. 3. (oflenso) I'urtare, 
I' inciampare , intoppamento , irpo'ffico^ts, actus 
offensandi, seu incidendi in aliquid, offenso, lapsus. 

I.) Proprie. Plin. 28. hist. nal. 16. 62. (221). 
Perniones sanat apri pulmo impositus. etsi sub- 
triti sint, contusive ofTensatione. Quint il- 11- 3. 
130. Jaclantur et humeri: quod riliuui De- 
mosthenes ita dicitur emendasst, ut quum in an- 
gusto quodam pulpito stans diceret, basta bumero 
dtpendens immiueret, ut si calore dicendi vitare 
id excidissel, offensatiooe ilia commoneretur. 

II.) Translate- Offensatio memorial, quum s*pe 
in recitaodo memoria besret, et quasi offensans 
subsistit. Seneca 5. Benef. 25. l : t roagistri pue- 
rorum discentium, debemus palienter fcrre effen- 
satiooes memoria labenlis. 

OFFENSATOR, oris, m. 3. qui saepe offendit, 
seu in aliquid incurrit. Quintil- 10. 3. 20. Ille 
qui excipit, si tardior in scribendo, aut inertior 
in Ifgendo, velut offenaalor fucrit. At recentiorts 
rectius leg. offensa tus. 

OFFEN'SlBlLIS, e, adject, qui offendere, b. e. 
incideve et impingere potest. Lactant- 4. 26. Is 
vere claudus existlmandus est, qui offensibilibus 
et caducis gressibus per viam mortis incedit. Al. 
leg. offensiiibus. 

OFFENSlLlS. V. vocem praeced 

OFFENSIO, on is, f. 3. actus offendendi, h. e- 
incidendi in aliquid et impingendi, incursus in 
aliquam rem. jrpdcxexj'i; (It. intoppamento, !'ur. 
tare; Fr. a^fion de heurter, de donner contre; 
Bi9p. el acto de echocar ; Gerin. der An* toss ^ 
oder d. Anslossen; Ang). a striking against, 
tripping, stumbling). 

I.) Proprie. — a) Abstract*, Cic. 2. Divinat. 
40. 84. Pedis offensio nobis et abruptio corrigue 



OFFENSO 

et sternutamenta erunt obseiranda. Sic Plin- 2. 
Hist. nat. 7. 5. (24). In auguriis slernutamenU 
et offen6ionet pedum. Ccel. Aurel. 2. Turd. 13. 

tub init. Eadrm ratione (ob vehementiam tpir 
ralionis) etiam aetates medias et pueros (difficile 
curabiles ait)"- celerlns enim inquit tpiritum ferri 
et in sputis perficiendis offensione camiura re- 
tardari. — 6) Concreto, uti ajunt, aensu. Cic. 
rim. 6. Mundum ita tornavit, ut nibil effici pot- 
sit rotundius, nihil ut asperitatis baberct, nihil 
offensionis. h. e. nihil, quo offendere ct subsistere 
tactus possit. 

II.) Translate. ^ 1. Est lsssio, noxa, incommo- 
dum, Itsuyne , nocumento. Cic. 16. Fam. 10. 
Graves solent offensiones esse e\ gravibus morbls, 
si qua culpa commissa est. Id. 4. Tusc. 14. 31. 
Animi valentes morbo tentari non possunt, cor- 
pora possunt: sed corpornm offensiones sine culpa 
accidcre possunt, animorum non item, le malattie. 
Sic Scribon. Compos. 213. A Iter urn medica men- 
turn -facit ad canis morsum et omnium qu«dru- 
pedum: item et ad offensionem in stirpe et cetera 
vulnera mediocria. et Marceil. Empir. c. 36. p. 
139. retro ed. Aid. Hedera contrite -podagrae ct 
chiragrie et nervorum offensionibus medetur im- 
posita. ^ 2. Item calamitas, infortunium, incon- 
tro infelice, disdetta, disgrazia, calamitd. Cic.pro 
leg. Manil. 10. 28. tlujus adoiescentia ad scien- 
tiam rei militaris non alienis praeceplis, sed suis 
imperiis, non offtnsionibus belii, sed Tictoriis est 
evudila. Cas. 3. B. C. 47. Hostes aut pra;lio su- 
peratos, aut aliflua offensione perraotos contine- 
re. Cic. 1. Off. 21. 71. Sed videntur labor es et 
molestias turn offeDsionura et repulsarum quasi 
quamdam ienomiDJam timere el iofamiam. ^ 3. 
Saepissimc signiheat aversum animurn, simultatem, 
inimicitiam, invidiam, odium, ai-uemone, disgra- 
zia, disgusto, odio : et est ejus, qui offenditur: 
cui opponitur gratia, bonevolentia, favor. Cic. 
Mur. 20. 41. Sapiens praetor offensionem titat 
aequalitate decernendi, benevclentiam adjungit le- 
nitate audiendi. Id. 4. f'err. 55. 137. Suscipere 
invidiam atque offensionem apud aliquem. et % 
ibid. 12. 35- In odium offensionemque alicujo* 
irruere. et 1. .Xat. D. 30. 85. cauere. Id. 1. 
Invent. 21. 30. Offensionem excipcre- (h- e- sub- 
ire, quod Plin. 35. Hist. nat. 4. 7. (231. dixit.) 
et ibid. 30. lenirc. el post redil. in Senut. h. 
21. obiiuerere memo: ia benelicii. Id. Z. f'err. 
40. 103. vilure atque eduBrre. Id. 1. Alt. 17- 
accipere. et deponere. el ibid- affcrre. Tac. 2- 
Ann. 57. Offensiones accendere- Cic- 1- Invent. 
53. 100. Indigaatio est oratio, per quam conO- 
citur. ut in aliquem hominem magnum odium, 
aut in rem gravis offensio concitciur. Id. 13. Att. 
23. Mihi majori offensioui sunt, quam delcctaiionl 
possessiunculre meae. h. e. molestisp. Id. 4. Tusc. 
10. 23. Habere ad res aliqua s offensionem atque 
fastidium. h. e. averse ri et faslidirc. Plin. IS). 
Hist. nat. 1. 2. (9). Hoc apud alios gratiam, 
apud alios offensionem habet. h. e aliis placet, 
displicpt aliis. fnsrript. apud Henzen. 7883. 

QYAE MSCVM VIXIT ^ MATRtMOKlO ANNIS XVttl- DIK- 
BVS XX. SINE VI. LA LATSVhA NKC ANIMAK OFHSW- 

IlO.Vk. 

OFFENSlUNCiJLA, *, f. 1. deminur. ob offen- 
sio, levis offensio: et occurrit translate tautum. 
Cic- 13. Fam. 1. Vclim, si qua oOensiunculn facU 
est animi tui pervcrshale aliquorum, des tc ad 
lenitatem. se ti sei alquanto disgustnlu. et Plane. 
21. 51. Vidit , M- Pisonem, in ista .edilitate of- 
fensiuncula accepta, suuimos a populo R. esse ig- 
nores adeptum. atendo provato il disgusto della 
ripulsa. 

OFFENSO, as, 5vi, stum, are, a. 1- frequcntat. 
Tel rectius in tens, ah offendo. — Part. Offensa ns 
ct Offensatus II. — Offensare est incurrcre, im- 
pingere. 

I.) Proprie. f.ucret. 2. 1057. Sponte sua forte 
offeosando semina rerum, etc. h. e. occursando, 
et unum in alterum im pi agendo et incurrendo. 
Id, 6. 1051. Cogilur effensare igilur pulsareque 
fluctu Ferree texta suo. -urtare. — Offensart 
caput, ad parietem, aut aliud quippiam allidere, 
dar del capo ncl muro, quod in despdrationg 



OFFENSOR 

re rum fieri soict. Li v. 25. 37- Flore o nines re- 
pente, ct offensare capita. 

II) Translate. Quintil. 10. 7. 10. Si non inter- 
sislentes offensantesque brevia ilia atque concisa 
singullantiutn i.icdo ejecturi sumus. h. e. s;ppe 
barentes in dicendo, ul qui ambulando impin- 
guul in a liquid- Id. 10. 3. 20. Si tardier (at. ad- 
dunl in) scribendo, aut incerlior (a/-, ia) legendo 
velut offensatus fuerit. .-it. minus rede leg. of- 
fensator. 

OFFENSOR, Oris, m. 3. offensive, qui offendit, 
b. c. ladit. Arnob. 7. 8. Iras atque aminos po- 
ns nl, et in gratiam suis cutn offensoribus rc- 
dcani. 

OFFENSUS, a, inn. /'. OFFENDO. 

OFFENSUS, us, m. 4. (offendo) incur sits, oc- 
cmsalio. 

1.) Prop lie. Luc r el. 2. 223. Nee for (it offensus 
natus, nee plaga crcata Principiis. Id. 4. 359. 
(".ogit Imbescere cum crebris offensibus aer. fa. e. 
crebru incursu, scu occursalJono. Id. G. 332. eod. 
sensu. Non igitur niultis offensibus in remorando 
Hfcsilat. Terlult. 4. advert. Marcion. 30. Lapldes 
sancli opposili oiunium offensui. 

II) Translate. f i. Est id, in quod quis in- 
currit vel impingit. Slat. 12. Theb. 2S3. Sola per 
offensus anrioruin ct lubrica tabo Gramma. Se- 
neca Ep. 107. Per rjusmodi offensus emetiendum 
est con frag osum hoc iter, per quesli intoppi. Al. 
recliu3 leg. offensus. ^ 2. Item lasio, moles tia, 
incommodum. Lucrei. 3. 940. Sin ea, quae Cru- 
et us cumque es, periere profusa Yitaque in of- 
fensu'st, cur ainplius addcre quaris? 

OFFERClO vet obfercio, is, ire, a 4. (ob et 
farcio) valde fa re ire, opplere. Gloss. Lai. Gr. 
OfTercio, ef*reX*j^w. 

OFFERENTlA, a, f. 1. verbale ab offero. Ter- 
tull. advers. Martian. 24. Considers causarum 
offerentiam. h, e causas, qua sese offer unt. 

OFFERO vel obi'eio, fers, tnli, latum, ferre, a. 
anoin. (ob el fcro). Part Offerens 2.; Oblalus 
2, ct in seqq. omnibus paragr. ; Oblalurus et 
Offer endus 2. — Offerre est ante aliquem ferre, 
oppouere, prasentera sistere, exhihere, npoofipa 
(It. porlare o met (ere innanzi, presentare; Ft. 
porter vers, purler decant, presenter; Hisp. lle- 
var, traer hdcio. llevar, traer delanle, presen- 
ter; Germ, entge'^entragen oder bringen; Angl. 
to bring or put before, present). Occurrit ^ t- 
Stricto sensu de rebus physicis est, ul dixiraus, ante 
aliquem ferre, opponcre, prasenlem sistere. Accius 
•pud Feslum p. Ma. 29. Midi. Signa extemplo 
eanere ac tela ob mania often e imperii. Cic. 
Rote. Am. 31. 87. Ex tot sicariis, solus tu inventus 
cs, qui cum accusatoribus sedc-res atque os tuum 
non modo ostenderes, sed etiam offenes. Pirg. 

0. JEn. 21K). Corripit hic-ferrum .Eneas, slrictam- 
qu« aciem venienlibus offert. h. e. opponit. Quin- 
til. 1. 1. 20. Eburneas litlerarum formas (pueris) 
in lusuin offerre. % 2. Latiori sensu usurpatur 
de personis aut rebus, qua ante alicujus oculos se 
sistunt. Tex. ffecyr. 3, 3. i). Sed continue vul- 
Lum earum »ensi iminutari omnium, Quia tarn 
incommode illis fors obtulcrat adventum meum. 
Cf. Ovid. 3. Trist. 9. 23. Cujus (fralris) ut oblata 
ost praesentia: Vincimus, inquit. Cic- 1. Divinat. 
37. 81. Qua (formas) reapse nulla sunt, speciem 
autem offer unt. Salt. Jug. 12. Quern ilie casu mi- 
Dtstrum oblatum promissis onerat. Liu. 6. 20. exlr. 
Nee diis cordi fuisse poena m ejus oblata in prope 
ocuiis suis. eseguila quasi sugli occhi loro. I'irg. 

1. /£n.-ioi. Hoc prim urn in luco nova res oblata 
Uraorem Leniit. el 2. ibid. 340. oblali per (unam 
Ilypanisque Dy masque. Ouint.il. 6- 1. 10. Si-, quo- 
lies respexissel patron us, offerebant (imaginem) 
palam. — S«pe- offerre se alicui hoc sensu oc- 
eurrit. Ter. Adelph. 3. 2. 24. et ffecyr. 5. 3. 10. 
Oppido opportune te obtulisti mini obviara. Cic. 
3. Alt. 10. ,Ne me, quein ille florentissimum re- 
liquerat, perditum illi afflictumque offerrem. Id. 
{>. ibidt 13. (iraeci quasi Epbesio praetori se alacres 
obtulerunt. Adde eumd. 1. Divinat. 36. 79. — 
Priscian. 18. p. 1202. Putsch, ait, Romanos 
Atticorum more dixisse: oblati sunt vobis 
et ad vos; sed nullo auctore laudato. ^ 3. Item 



— 476 - 

latiori sensu, in bonam partem usurpatur do iis, 
qua alicui persona aut rei sunt utilitati, et est 
affcrre, cxbiberc, prabere, tradere, defer re, ultro 
dare. Hinc cum v. dare haud raro jungitur, ut 
apud Cic. pro leg. Manit. 16. 4l». IJoc tantum 
boni, quod vobis ab diis immortalibus oblatum 
et datum est. et 2. Verr. 1. 1. Id, non humacto 
consilio, sed prope divinitus datum atque oblatum 
vobis sumuio rcipubl. tempore videtur. — Celerum 
Ter. ffecyr. 5. 3. 18. Quanlam obtuli adventu 
inpo laelitiam I'amphilo hodie! Id. Adelph. 5. 
9. 21- Di tibi, Demea, omnes semper omnia optata 
offerant. Lucilius apud JVon. p. 360. 25. Merc. 
Ut nunc hac re mini opera et auxilium offeras. 
Cic. 6. Verr. 40. 107. Multis in diflicillimis rebus 
prasens auxilium ejus (numinis) oblatum est. Id. 
Itosc. Am. 37. 107. Xum ergo dubium est, quin 
ii obtuierint hanc pradain Chrysogono, qui ab eo 
partem prada lulerunt? Cues. 8. B. G. 41. Opta- 
tissimum Ambiorigi beneflcium obtulerant. Id. 1. 
B. C. 72. Pelrejus atque Afranius, obiata facul- 
tate, in castra sese refer unt. Sic firg.-i. G. 438. 
Cujus Aristao <juoniam est oblata facultas. et 
Cic Cluenl. 2M. 77. et 3. Cat. 2. 4. Oblata m 
sibi facuUatcm putavit, ut etc. Similiter Sail, 
fragm. 3. Hist. 77. 11. ed. ffrilz. Offerre pugnam. 
h. c. pugna copiain facere. Rursus Cur. pro leg. 
Manit. 2, 4. Occasionem sibi ad occupandam 
Asia in ob la tain esse arbitrari. Sic Auct. B. G. 
8. 18. Quum sibi oblatam occasionem rei gerenda 
existiinaret. Cic. 2. Att. 22. Quod fors oblulerit, 
id acturus videtur. Nepos Pelop. 2. Ut queinque 
ex proximo locum fors obtulisset, eo patriam recu- 
perare nitcrentur. Liv. 35. 6. Cujus (hoslium 
exercitus) delendi oblata furluna fuerit. Sail. Cat. 
40. Ubi primum dubiis rebus novandis spjs oblata 
est. Cic. 1. Phil. 2. 4. Lux quadam videbatur 
oblata, non modo regno-, sed etiam regni timore 
sublato. Horat. 3. Od. 10. -43. bene est cui Deus 
obtulit Parca quod satis est manu. Phcedr. 2. 1. 
Attcndc cur negare cup id is debeas, Modestis etiam 
offerre quod petierint. Liv. 32.21. ad fin. Nolite, 
si quod omnibus votis petendum erat, ultro of- 
fertur, fastidire- Id. 40. 23. In omnia ultro suam 
offerens operam. Quintil. \. 2. 17. Offerre aliquid 
alicui muneri. Pirg. 12. JE-n. 100. Offerre fadus. 
Hue pertinet et illud Livii 0. 3. N"e ferrum quidern 
ad bene moriendum oblaturus est hostis. — Hinc 
etiam offerre, se. frequenter occurrit. Cic. 2. leg. 
Agr, 5. 12. Finem feci offerendi mei, ne forte 
mea sedulitas aut insidiosa, aut impudens videretur. 
Id. Plane. 10. 21. L'ltro mehercules se mihi etiam 
offerenfiSj ultfo pnllicuttes roRavi. Id. '*• Acad. 
(2. pr.) 31- 90. Si nihil se offeret, quod sit pro- 
babilitati illi cunlruriuin. Id. 3. Oral. 49. 191. 
Ipsi i versus) se offerent et ruspondebunt non vo- 
cati. Quintil. 2. 7. 4. Fiijuris jam non quasitis, 
sed sponte ct reposito velut thesauro se offerenli- 
bus. Id. 9. 1. 4. Corn muni ct primum se offcrenle 
ralione. — Pro donare, dicare, consi-crare Deo, 
vel Ecclesia, Chrisliani sape usurnaiiL. Prudent. 
a. Cathemer. 150. et 2. itspt vx&p. 75. — Of- 
ferre sacrilicium, Sulpic. Sever. 2. dial. Z. h. e. 
Missam agere. ^ 4. Item latiori sensu, sid in 
malam partem, usurpatur de iis, qua alicui sunt 
impedimento, incommodo, damno, <:t est affcrre, 
in ferre, opponere. Plaut. Rud. 2. 6. 30. Mendi- 
citnlem mihi obtulisti opera tua, l)um tuis aus- 
culto magnidicis mendaciis. Id. Pnn. 2. 3. 17. 
«t 4. 2. 30. Offerre mora in alicui. Ter. ffecyr . 
5. 1. 14. immerenli injuriam. et 3. 3- 23. vitiuin 
virgini. Lucilius apud JVon. p. 360. 22. Merc. 
Homines ipsi hanc sibi molestiam ultro atque aru- 
mnam offerunt; ducunl uxorem. Cic. Sext. 21. 4s. 
Qua (mnnu) mortem sape hostibus obtulisset. Id- 
Rose. Am. 13. 37. mortem parenti. Id- Vaiin. 10. 
24. Id senatu confessus esset, se cum telo fuisse, Cn. 
Pompi'jo- suis maDibus necern offerre voluisse. 
Id. 2. Phil. 38. 90. stuprum alicui. Sic Id. 5. 
Fin. 22. 64. Qua per vim oblatum stuprum \o- 
lunlaria morte lueret. Id. Amic. 18. 65. Ah 
aliquo oblatas criminationes repellere. At. leg. 
illatas ; al. ailatas. Id- ibid. Ut ne eriminibus in- 
ferendis delecletur, aut credal oblatis. Liv. 1. 
51, Oblato falso crimine insontem oppressit. Ca- 



OFFERUMENTA 

tull. 64. 247. Theseus qualem Minoidi luctum 
Obtulerat mente immemori, talcm ipse recepit. 
(^f. Plaut. Cas. 3, 5. 40. tu mihi offers mo3rorem. 
Tac. 4. Ann. 59. Ac forte illis diebus oblatum 
Uasari anceps periculum auxit vana rumoris. Cic. 
13. Pain. 1. a med. Neque multi sunt, et diffu- 
giunt qui sunt, melu obiato. h. e. injecio, ut For- 
cellinus interpretatur. Sic Id. 10. ibid. 12. Reci- 
tatis lilleris, oblata religio Uornuto est pullariorum 
admonilu. — Fere autem dicitur de iis, qua in- 
feruntur extrinsecus: et oblatum opponitur inte- 
stine Cic. 4. Acad. (2. pr.) 15. 48. Neque ut 
quidquam interesset inter intestinum et oblatum. 
et 1. ibid, (post.) It. 40. Impulsio oblata extrin- 
secus. Sic Id. Dom. 24. 62. Domus ardebat non 
fortuito, sed oblato incendio. h. c. immisso. Lw 
cre.t. 2. 950. Nam quid praterea facere ictum 
posse reainur Oblatum, nisi discuterc et dissolvere 
quaque? — Oblatum fur turn, cujus uieminit Gell. 
11. 18-, dicitur, quum res furtiva tibi ab aliquo 
oblata sit, eaque apud te coacepta sit, utique si 
ea mente data tibi fuerit ut apud te potius, quam 
apud eum, qui dederit, conciperetur: nam Ubi, 
apud quern concepta sit, propria adversus eum, 
qui obtulit, quarnvis fur non sit, constituta est 
actio, qua appellatur oblati. Ita Cajus 3. Instilut. 
lit. 1. Brcvius in Epit. ejusdem Caji Instilut. I. 2. 
tit. 10. Obiatum fur turn dicitur, quum res furtiva- 
alicui ita a Cure datur, ut apud ipsum furcm inve- 
niri non possi'. — Ceterum eadem, de qua dixi- 
mus, signiiicatione se offerre usurpatur a Cic. 1. 
ad Brut. 15. ante med- Romarn ut veni, statim 
me obtuli Antonii sceleri atque dementia, h. e. 
opposui, ut Forcellinus inteipretatur. Liv. 2. 16. 
ad fin. Fusoqu« ingenti exercilu, qui se ingre- 
dientibus iines consulibus fdrociter obtulerat. Id. 
2. 60. Huic tan la concordia duci3 exercitusque 
non ausi offerre se, /Equi vagari populabundum 
hostem per agros passi. Cf. Tibull. 4. 1. 148. Nulla 
tibi adversis regio sese offaret armi3. ^ 5. Item 
est se, vitara suam, aliam personam aut rem pe- 
riculis, aut morti objicere, exponere. Plaut. Capt. 
2. 1. 33. Nam tu nunc vides pro tuo caro ca- 
pite Caiura offerre meum caput vilitati. Accius 
apud Cic. Sexl. 56. 120. Re dubia haud (al. nee) 
dubitarit vitara offerre, nee capiti pepcrcerit. Id. 
apud JVon. p. 95. 24. Merc. Nosque ut soorsum 
dividos leto offeras. Cf. Lucrei. 3. 1041, Sponte 
sua leto caput obvius obtulit ipse. Cic. Suit. 30. 
84. Caput meum obtuli pro patria periculis omni- 
bus. Id. Sext. 28. 61. Consule me -obtulit in dis- 
crimen vitam suam. Id. ibid. t. 1. Se et salutem 
suam in discrimen offerre pro statu civitatis et 
pro communi libertate- Liv. 3, 11. Ifultuin et 
consults sj abstincbant, ne cui in colluvione re- 
rum majestatern suam contumelia offerrenl. Hue 
referri potest et illud Cic. Rabir. Post. 8- 22. 
In custodia etiam fuit regia, et vita ejus oblata 
piena est. h, e. exposilflj subjects, esposla, sog- 
(jeltalo. At Orellius legit ablata pane est. — 
Se offerre saplssime occurrit. Cic. Sext. 28. 
r>l. Non offert se ille istis tcmeritatibus. Id. Pis. 
9. 21. His (tempest at ibus) unam me pro omni- 
um salute obtuli. /<(. 3. Cat. 12- 2S- Eos, qui 
si pro salute vestra obtuierint invidia pericu- 
lisque omnibus. Cf. Liv. 3. 50. exlr. Nee satis 
audenlibus singulis invidia se offerre. Rursus Cic. 
t. Off. 21. 88. Ne offeramus nos periculis sine 
causa, ('(vs. 3. B. C. 73. eifr. Atque ii, qui ante 
dimicare litiiuissent, ullro se piM-Uo offerrenl. Cic. 
i. Tusc. 15. 32. Offerre se ad mortem pro patria. 
Id. Mil. 34. 94.; el Cms. 7. B. G. 77. ultro se 
inorli pro aliquo. 

OFFERTOR, oris, in. 3. offer it ore, ablator. Com- 
inodian. Instruct. 30. »fe Abele. In fratris exltio 
offer lor mac talus a fratrc. 

OFFERTORIL'M, Ti, n. 2. locus, in quo sacrificia 
ofkruntur. Isul. 6. Orig. 19. Offer torium tali ex 
causa sumpsit vocabulum. Fertum enim dicitur 
oblatio, qua allaii offertur, et sacrificatur a pon- 
lilicibus, a quo offertorium nominatur, quasi pro- 
pter fertum. 

OFFERT US. V. EFFERTUS- 

OFFhlUGMENTA, a, f. i. staffUata, botla, li- 
vidura, cicatrice, plaga, et vibex oblata impres- 



OKKERUMKNTA 

saque icrgo: metaphorice ab offerumenlo, quod 
dicitui (In donariis, qu.c in templorum parietibus 
barcnt. Plant. Rud. 3. 4. 48. Nisi offerumentas 
liabcbis plurcs in lergo tuo, Quam ul!n navis lon- 
ga cl.ivos; lum ego cro inendacissimus. 

OFFfiK OMENTA, drum, n. plur. 2. avc&juaTa, 
donaria, qu;e diis otTeruntur. Paul. Diac. p. 188. 
10. M»\tl. Of f er u men la diccbant qua; olTe- 
rcbanL. sett. diis. 

OFFEX, icis, in. 3. qui olJicit. Gloss. Isid. 
Of fox iiiipedtlor, qui officii. 

OFr-'illULO vel oblibulo, as, arc, h. 1. infibu- 
lare. Gloss- Isid. Obfibulare, conclttdere, cir- 
cumdarj. 

OFFlCfAUS, e, adject, to irept xaShjxovro<, 
ad nfficiinii periinens, vol de officio iraclans. Vlp. 
Dig. '.\H. 1.6. Fahrilrs opfire ad heredes transcunl, 
ui'iicialos non Iranseunt. It. p. qu.-B in officii el 
ubscquii priirsliiiioinj consistent. Id. ibid. 12. 6. 
•2t5. ft wed- Si libf.rtus operas patrono exhibuit 
non ofliciales, »ed fab riles. Lad ant. 6. It. et 18. 
an/i' mfii. M. Tulli us in suis officialibus libris hoc 
idem suadel. -— Mine 

Official-is, is. in. 3. absolute, snbstanlivorum 
more, est minister magistrntus, officiate- 

I.) Proprie. .//m'. I. Mel. .Edilis jubet offi- 
cialem sutim insupcr pisccs inscendere, et pedibus 
suis totos obterere. Inscript. apud G ruler. 422. 
7. L. 1VLIO I., f. JML. IVf.HNO rRO PR. PROVIN- 
C1AE A 1,1V IT AM AK CONS V LI OFFICIATES EIVS I'ROVIN- 
CIAG AOViTAKHE Ol'TIMO PIUKS1D1. Vlf). Dig. 36. 

4. 5. ad fin. Ant per vialorein, aut per officialism 
prasfecli introduce nd us est in possessionem. Cod. 
Theod. 8. 7. 2. I'niversi officiates diversorum of- 
ftciuruin. Inscript. apud Or ell. 2952. tvsasder 
ayo. i. in. oki'icialis. — Officiates ctiam dicuntur, 
qui in aliquo collegio munere funguntur, quique 
foilasse iidem sunt atque initiates, quam voc. /'. 
Inscript. apud Altegranza, Opusc. erud. p. 320. 
rROVYStONBS I.V I'KRFET. FKR Or ficiai.es c. cfcvr. 
h. e. collugii ccntonariorum. 

II.) Figurate. Terlull. 1. advers. Mar don. 25. 
ad fin. ;£ruulati'>ni occurrant necessc est officiates 
so*, ira, discoidia, odium etc. 

OlTlClN \, ;e, f. t. Rationc babita etymi, sunt 
qui banc xocein corn nomine ofjicium conjun- 
gunt; plerique la men pulant officinam esse per 
syncopen ab npifnina, qu;r forma Jcgitur apud 
t'laul. Mil gloi . 3. 3. 7. el Jut. f'aler. lies nest. 
.Hex. M. edenle ./, Maio. 3. 83. in fin. — * Ci- 
lerurn oflicina 

I.) Proprie ^ 1. Abstracte raro admodum 
occurrit, et est oprr.-r pra'statio alicui adhihila in 
opere aliquo faciendo, tuvoro, facimento, opeta- 
zione, a. iroTjXiJ^o; . Plin. If. His). nal.'2. 1.(2). 
In inagnis corporibus facilis ofiiciua, sequaci ma- 
teria, fuit: in bis linspr.tis) lain pat vis qu;e ratio, 
quanla \ is, quam inextrieabilis pot lectin! ^ 2. 
Sepis-ime usiirpatur concrelo, uti ajunl, sensti, 
et gen era li in est locus, in quo .ulilicrs opera fa- 
ciun!, scyacTrjpi'j-j (It. bolleijn, offninti, fnhbrica ; 
I'r. (ile/ier, laboruloire, fabrique, inanuftictiire.; 
Hisp. oflcina. mnnifaclur<i ; Car ill. die ff'rrl sidle, 
iff erkslatl , frheit.'))!, Fa hi ik; A 1 1 g 1 . < i wo rklu ru- 
se, uui'l.sltop). Dill'-rt ab apotheca, in ijua res Gon- 
dii e asservanlur : et a Ubernn. in qua venab'S pros- 
lanl. Cic, 1. Off. 42. t."jO. Opilices muncs in so<di- 
(l,i arte vcrsantur ; tier ttniui quid(|iiaui ifigi'uuum 
polr.st. habere ci'lirina. lit. 0. I' err. 24. O't. Pn- 
sifFKf uain tan lam imiltiliKlinom r.ollegeral emble- 
iii.il uiti, ul. in- ii mi ii i (piMcm cnirjiiain r< liquissei: 
jnstiluit oliicin.im Sjracusis in ri'^ia inaxiiiiain. 
Pa lam arthiccs n nines, e;vl,ilores ac Vascular ins 
coiinicari jubet: ,>|. ip^i- s:i<.s complums Imbebat. 
y.i'ji. 6. 20. yiiuiii duiniis ejus fui*sel, ubi nunc 
jedfS atque nflicina Monehe v.%1. Sepos .t<\e.sil. 
3. Ofbcinis armonini institulis, magna industria 
helium appara". it. Adde fees. 1. Ii. ('. 34. //oral. 
I. Od. 1. 7. du.m cravus Cyciopum Vulcan us ardens 
urit officinas. Plin. 3'». Ilisl. nal. tO. :?6. (8,"»). 
Ape lies Alevandro in oflicina imperite inulta dis- 
sLnmti si I en ti inn com iter suadebat. Id t6. ibid. 
6. H. (23.I. Oflicina- ;eraTiorum. id. 'J. ibid. 38. 
62. < 1 :*:*>. lingentiuin. Id. 36. ibid. 22. 47. (165). 
toiislrinarum. *« 3.j. ibid. 11. 40. (H3). fullo- 



- 477 - 

num. et ibid. 12. 45. (155) plastarum. e? 18. ibid. 
10. 20. (89). aerarias et chartari*. Colum . 8. 
R. R. 12. 17. cetariorum. h. e. in quibus pi- 
scium salsamenta liont. — Videtur dici etiam de 
taberna. Sueton. Gramm. 23. Quum officinas pro- 
mercaiium vestium exerceret. ^ 3. Ilinc spe- 
ciatim Colum. 8. R. R. 3. t. ct H., ct 4. 3. ct 5. 1J>. 
Oflicinarn cohortatem vel absolute officinam vo- 
cal ornithoncin, seu gallinarium in villa : quia ibi 
gallin.e ova pariunt. 

II.) Translate. Cic. 2. Phil. 14. 35. Cujusdomus 
qua?stuosissima est falsorum coin menu riorum el 
chirographorum officina. .41:, inter qttos Orpllius, 
leg. domi, quod reditu videtur. Id. Rose. Am. 46. 
134. Officina nequili.-e, et deversorium llagitioruin 
omnium. Liv. V.). X. ad fin. Falsi testes, falsa si- 
gna, testimoniaquc ex eadeni officina exibant. Cic. 
Brut. 8. 32. Isocratis domus cuncLe (ineci;e quasi 
ludus'quidam atque officina dicendi. Id. 1. Legg. 
13. 36. Philosophi, qui quasi ofliclnam instruxe- 
runt sapienti;e. Plin. 11. Hist. not. 37. 72. (IS8i. 
Pulmo spiiandi officina, atlrabens ac reddens ani- 
mani. 

OFFlClNATOK, oris, in. 3. arliere, mustro, 
fabbro, arlep.ee, padron di bolle.ga, Sr^tcusyos, 
officinam cxercens, in oflicina la ho rails, arlifex, 
faber. f'ilruv.%. 11. sub fin. (Juuin magnilicenter 
opus perfectum aspicietur, ab oinni potestate im- 
pensie laudabuntur : quum subtiliier, oflicinatoris 
probabitur exactio. h. e. fabri diligentia in ex- 
struendo. tpul. [}. Mel. Forcnsi negolio oflicinator 
noster attentus ferias nobis fecit. Inscript. apud 
Gruter. 74. 1. ukficikatohes monetae avrakiak 

CAESAUIS t'ELIV LIB. OPTIO ET EXACTOll AVP.I All- 

oehti a sn is etc. .-ilia apud eumd. 313. 5. evty- 
i.:hks avcg. lib. ut'FK:i\ATon a statvis. Adde ibid. 
1066. 5. tlin apud Or ell. 3226. hercvli avc. 

SAOKVM OFKICIWrORES ET AVMMVLAhI OFl'lCINARVM 

akcestariarvm familiae monktahI. Adde aliam 
apud eumd. 10i>0. 

OFFlClNATIUX, Icis, f. 3. bottegaja, quae of- 
ficinam exercet. Inscript. apud Zaccaria, Star, 
lett. d- Hal. T. 9. p. 494., qune est apud Ore.ll. 

4257. IVMA CROC4LE OFl'ICINATllIX. 

OFFICIO, fi'cis, feci, tectum, ficere, 3. Part. 
Offtciens et Offer (us J. — Office re, ex ob et facio, 
proprie est facer e se obviam alicui rei vel per- 
sona.', tarn auxiliattdi et obsequendi, quam impe- 
dier.di et obsistendi causa. Apud lucret. 5. 8811., 
quod a non null is in bona in partem alTeriur. tach- 
nuinnus pro officii, rede legit occipit. Itaque of- 
ficer e. in ma lam semper partem incipitur, et est 
impedire, obstare, obesse, nocere, aivnicpxtzin (It. 
impedire, far con(ro, naocere, pregiudic.are; Fr. 
faire obstacle it, obstrue.r, intercepler, emptcher; 
Hisp. impedir, obslruit, interceptor ; (Jerm. rer- 
spe.rren, in den ft'eg otter ins I.icht Ireten . 
sich vrrhiruiernd entyegetutelten; Angl. to hin- 
der, xtop, obstruct, stand m the way of, be 
hurtful lo, hurt). 

Li Proprie occurrit — n> Sarpissime cum D;i- 
tivo. Cic. 5. 7'u.se. 32. 92. Diogenes Alejandro 
rogjiiti, ul dicerel, si quid opus essel , Nunc qui- 
dem pau 11 uluiii, in-init. a sole OlTi-cciat videlicet 
apricanli. /». e. ullVcerat se, seu corpus suum. ■ — 
Ilinc injure Ci.c. fiubir. Post. 16. 43. : el C tijus 2. 
Instit. :U. el Di.q. 8. •>. ± ct 10. el 23: el Ctp. 
/>'\l. 8. 2. 15. et 39 1. 5. Oflicere himiiiibus. V. 
LI .Hi:>. Similiter Cic. I. f)i-«L 39. 179. Cuicum- 
que parlicuhe Cii'li oflicerelur. — <>lciuiu idem 
Cic. 2. \nt. It. Ul. 49. I'mbra terra! soli nfliciens 
nn etc in nfliril. Salt. Jug. 02. in fin. Quum alii 
in aneusliis ipsi si hi prop era ntes oflicerent. Id. 
ibid. 56. Aciein, quo hoslium ilineri ofticeret, la- 
lios purrigil. And . B. Afr. 52. Nisi pulvis ve.nto 
Hal us i nun in m prospcetui oHecisset. .11. leg. pro- 
spcrlii: at. pio^pectibus. C ic. 3. Off. 16. «fi. De- 
moliri icdes. quarum ailitudo oflicerct auspiciis. Id. 
Aral. 590. Siu autem ofliciens signts mons ob- 
struel altus, Aut adiment. lucem ca-ca caligine mi- 
nes, f'arro 1. R. //. 7. 2. Qua: suo quidque lo- 
co posita sunt, ea minus loci occupant el minus 
officii ah ud alii ab sole ac luna, et vento. firg. 
1. G. 69. of/iciunl la-tis friigibus herb:*'. — h) 
Cum Accusalho. Auct. B. Afr.ti\. Osar adversa- 



OFFICIOSUS 

' riorum excurslonibus iter officere non intermittit. 
impedire, chiudere. Alii pro Her legendum pulant 
it a. — c) Passive. Lucrel. 2. 154. corpuscula 
inter se retrahuntur et extra Ofliciuntur, uti co- 
gantur tardius ire. h. e. impodiuntur. Id. 4. 763. 
de somno. oirmes Corporis offecti sensus per niem- 
bra quiescunt. Id. 5. 774. Quove modo soleant 
offt'Clo I limine obire. mox contra dicit apeito 
lumine. — d) Sequente quominus , afferlur a 
Fovccllino illud Lucrel. 1. 975. prohibere et of- 
ficere, quominus etc. At Lachmnnnus legit ef- 
ficere. 

II.) Translate. — a) Cum Datixo. Cic. JS>ul. 
17. 66. liorum concisis sentcnl'is -officii Tb»o- 
pompus-altitudint; oralionis su.e. Id. Rose. Am. 
38. 112. Cur t.e rnihi offers, ac meis commo- 
dis. officio Simula tn, uflieis el obstas? Sic /((. 
ibid. 2. 0. Ei pecuniie vita Sex. Roscii obstare 
atque oflicere videtur. et Liv. 2. 2. med. Id of- 
ficere, id obstare libetlali. Id. pra-fat. iib. 1. Of- 
ficere nomini. h. e. famie. Suit. Cat. 28. exit. 
consiliis alicujus. w ibid. 6. Timor animi auri- 
bus officii. Plin. 20. Hist. rial. 7. 26. <6:{ i.a- 
cluc.r ofliciunt claritali oculoruin. — l>> Se- 
quente quo minus. Plin. alter 6. /.'/>. 29. Nee 
vuru 1 social!, quu minus liabereiur suiiiinus ora- 
tor, offccji. quod in Ii nn i ute voc is impedJ^batur. 

OlFlClOSh;, adverb. Cum p. Ojjiciosius et Sup. 
Ofjiciiisissime. — Of lie i use est idem ac cum of- 
ficio, offtziosamenie, cortesemente , ir.i. us A cS; . 
4franius apud Citaris. 2. p. tH7.Puti-c.li. Te 
istuc facere officios© sc io. Sic Cic. .Imic. 20. 71. 
Ouod officiosc et amice et cum I a bo re aliquo suo 
factum qu.ant die ere. 1,1. 6. ./(/. 1. ad [in. Of- 
iiciosius fecit, rmod etc. M. Scaur us apud Cha- 
rts, toe. cit. M. Brutum ita ofliciose atque obser- 
vanter iractaverp. Hursus ('ic. 1. An. 20. sub 
init. Quum ad me ita suaviter, diligenter, ol'ii- 
ciose et hurnaniter scripseris, ut-ne exspeclare 
quidem abs te-tantum facilitatis ac mansuetudi- 
nis potuerim etc. Plin. 10. Ep. 32. Ofticiosissi- 
me venit ad me. Apul. de Mag. ad jin. In quo 
(testamenlo) mei ofliciosissime et honestissirae 
meminit. 

OFFldOSlTAS, atis, f. 3. offtziosita, cortesia. 
Suion. carm. 23. 178. Seu nos eximii simul te- 
nebat Nee tens officiositas Marin! . 

OFFlC loSCS, a, urn, adject, (ofiicium ■. Comp. 
Officio sior el Sup. Offtciosissimus I. — Officio- 
sus <f 1. Generatim est qui libenter, vel probe 
ofiicium, seu beneficium alicui exhibel, sive qui 
obiequi alteri multum fludet, Srspairsurty.ce, (It. 
off zioso, pronto a far piacere,' 'corte.se, obbli- 
gante; Fr. ofjieieux, oblige.anl, ser viable, favo- 
rable, empresse, ze.le ; Hisp. o'ficioso, obligante, 
serv ide to ^ a pre sura do; Germ, d ie nstergebe n,- 
fee tig, gefdllig , zuvurkommend , roller Gefal- 
li-gkeit and Dienstfe.rtigkeit; Angl. ready to serve, 
kind, obliging, courteous, officious). Csurpatur — 
a) lie hommibus, ct quidem absolute. Cic. 13. 
Fam. 21. extr. Hominem pudentem el ofliciosum 
cmrnosc is. Id. Rose. com. 6. 18. Est iir quisquam, 
qui tibi purior, pudeniior, bumanior, ofiiciosior, 
iiberaliorque vidcatur? Id. 13. Alt. 45. ad fin. K- 
quidem, si ex omnibus esset nligendum, nee diti- 
gentiorcm, nee officiosiorem, nee nostri sludiosio- 
rem facile delegissem V cstorio. Id. H. Fam. 22. 
Homo sum mo iugenio, sumina virtu te. officiosissi- 
mus pr vterea el gratissiinus. Id. Pis. 23. 55. Of- 
ficios issima natio candidatorum. — Et cum pra?- 
pos. in. Cic. 14. Fam. 16. Voluinnia di-buil in 
le ofiiciosior esse, quam fuit. Id. 3. Cerr. 24. 
63. Homines l.ampsaceni sum me in omnes cives 
R. ofliciosi. Cf. Ovid. 4. Trist. 7. 3. Tempore 
lain tonao cur non lua dextera versus Quamlibet 
in paucos ofliciosa fuit? — b) De abslractis et 
aliis. Cic. Plane. 19. 46. Ofliciosa amicitia. Oi?id. 
11. Pont. 2. 17. voluntas. I/oral. 1. Ep. 7. 8. 
seduiilas. Or id. 4. Pant. 2. 5. Orba tauten nu- 
meris cessavit epistola numquam Ire per alternas 
ofliciosa vices. <| 2. Aliquando ofjiciosi per jo- 
cum dicli sunt impudici et obsewni, in rebus 
lurpibus facile obsequentes. Seneca prref. I. 4. 
Excerpt, controv. ad fin. /'. OFFlC I MM 1. i.e. — 
Officiosus dolor apud Cic. 3. fuse. 28. 70. est 



OFFICIOSUS 

qui recle el ratione suscipitur, el justarn causam 
faabet, iu ut ad ofliclum pertineat dolere, ut si 
qui* doleat, quod sapiens non tit. Sic Id. Mil. 

5. 12. Officios! labor ei. Seneca Ep. 99. a med. 
Officios* pictas. — Hinc 

Officiosus, »', m. 2. absolute, substantivorum 
more, est scrvus, qui in balineis vestimenta lavan- 
tium servat. Petron. Satyr. 92. At ego ne mea 
quidem vestimenta ab oflicioso recepissem, nisi 
notoreru dcdissera. Al. aliler leg. 

OFFlClOSUS, i, m. 2. V. voc p raced . in (in. 

OFFlClPERDA, se, m. 1. el Officiperdus, i, m. 
2. qui officium, teu beaeticium perdit, duin gra- 
Liam non reddit. Calo 3. distitk. 87. Gratiur of- 
iiciis, quo sis mage carior, cslo, Ne nomen sub- 
eas ? quod dicilur officiperd*. — Alio scnsu in 
GtoHs. Itid. Officiperdi, qui sui laboris non ha- 
bent rctnunerationera. Carom quoque dicuntur 
ofliciperdi. H.tc Itid. qui ailaios Catonis verso* 
rcapiccrc videtur. Sed uterque lucu3 parum babet 
auctorilatis in lingua Latioa, De distichis Cato- 
nis iiiulta Fabric, in Siblioth. Lat. I. 4. c. 1. 
sect. 8. 

Or'FlCf UM, ii, o. 2. Ratione habila etymi, For- 
cellintis banc vocem a verbo officio deducit, et 
addit: Obscrvanduin porro est, verbum officio in 
maiam partem, nomcn vero ofjicium inde deri- 
veium in bonain semper accipi. Sunt tamen, pr»- 
c'pue inter recentiorcs, qui ut ab opificina per 
syncopen officina, ita ab opificium, h. e. opus 
facere, nomen officium factum esse putant. Ce- 
leruru ofjicium univeriim est id, quo quis vel 
quid pro natura sua fungi debet; pr*stalio ejus 
operis, quod quisque vp> quidque praestare debet; 
quod quisque eflicere >:bet, obssrrala locorarn, 
lemporum ct pergonan-iu ratione; congruus actus 
uniuscuj usque personaa; id, in quod quisque de- 
bet incumbers, ut ipsuin pro loci, teraporis et 
persona? qualilate rsddat effectum. Unde ex. gr. 
in familia bene ii-s .tula dicimus, omnes in offi- 
cio esse oporterp. id est agere quee debent, to 
khSjtJxov (It. fu-^-.one, esecuzione di cib che si 
deve prestare, luone conforme alV obbligo, do- 
vere, obbligo arico, assunlo, puntualita, offi- 
zio; Fr. fon -.ton, accomptissement de ce qu'on 
doit, ce (iu jti est oblige de faire, devoir, offi- 
ce, role I Hap. funtion, accion y exercicio de 
algun --npleo, la obra que coda uno debe ha- 
cer, o . >j, deber; Germ, die fferkverrichtung, 
foUzf -.ung dessen, was Jemandem iu thun 
obiie r . pfliehlgeinaste Handlang Oder Leistung, 
Pfunerfiillung, Dienstteistung , oder ferri- 
cklung, bisweinfach Pfiicht, Aufgabe, Schuldi- 
gkcU wiederzugeben; Angl. u duty, office, char- 
•<?, trust, engagement, that to which a man is 
bf any natural or legal obligation bound, bu- 
tinesi). 

l.j Proprie. •J 1. Universim. — a) De bu- 
inani corporis membrls. et aliis bujusmodi Ter, 
£un. 4. 5. 4> Postquam surreii, neque pes, ne- 
que mens satis suum officium facit. h. e. impe- 
dita omuia sunt vino, quo minus etc. Lucret. 1. 
336. Lacnmann. narnque oflicium quod corpo- 
ris eisial, Ofucere atque obstare, etc Cic. 2. Di- 
■vma). o'l. 107, Si sine oculis non potest exstare 
officium el rnunus Dculorum, possunt laraen ali- 
quaudo oculi non fqcgi suo muaere. Ooid. 1. 
Met. 744. Officioque pedum Nymphe contenta 
Uuorum Erigitur. Cf. ewnd. it. ibid. 91. r*mo- 
yebilur omne Tegminis officium. Ccel. Aurel. 2; 
Tard. 1. n. 37. .Si odorandi oflicium erit para- 
lysl vitialum. Id. 2. Acul. 38. n. 222. Siquidem 
(aqua) adjuvet soluUonem (corporis); faciat et- 
iam deteclatione quadam ventris officium proro- 
cari. — b) De brutis animanlibus. Cic. 4. He- 
renn. 34. 46. Nam quum canes funguntur offi- 
ciis luporuin, cui praeildio pecua credemus? Mo- 
ral, de mure, qui tamen vicem servi gerlt, 2. Sat. 

6. 107. velut succinclui cursltat boipe* Contlnuat- 
que dapes, nee non verniliter ipsis Fungitur of- 
ficlis. — c) De hominibus. Piaut. Stick. 1. 1. 
34. An id doles, soror, quia Uli suum ofOcium 
oon coiunt, quum tu tuum facls? .et ibid. 39. 
3uia pol meo animo omnes sapientes Suum offi- 
;ium requumst eolere et fkcere Quamobrem ego 



- 478 - 

te hoc, soror, tametsi 1 * major, Monco ut tuum 
meminuris oflicium. Ter. Neaut. 1, 1. 13. quasi 
nemo siet, Ita tute attente illorum (servorum) 
offlcia fungere. Id. Andr.i.i. 141. Nunc tuumsl 
oflicium, has bene ut adsimules nuptias. Propert. 
4. 9. 47. Idem ego Sidonia feci serviiia palla Of- 
iicia et Uyd.i pensa diurna colo. CoUsm. 12. R. 
H. i. 3- His autem omuibus placuit, eum, qui 
rerum harum oflicium suscepml, casturn esse 
continentemque oportere. ^ 2. Specialim, ratio- 
ne habiu arlis, in qua se quis exercet, vel ma- 
gistrate, quo fungitur, et similium, — a) Of- 
ficium est id, in quo quisque pro persoaae qua- 
lilate debet incumbere, incombenza, parte, sfera 
d' azione, doocre, dbbligo. Cic. 1. Orat. 31. 138. 
Oratoris oflicium est, dicere ad persuadeadum 
accommodate. Sic Id. 2. Herenn. 1. 1. Hoc et 
priors libro egimus, quum de quinque oratoris 
ofliciis tractaremus. Cincius apud Feslum p. 173. 
10. Mull. De officio juris consulli. Quinttt. pros- 
fat. 21. Rheioris officium. Id. 8. 5. 35. Officium 
grammaticorum. Cic. 16. Att. 14. Id autem, quid 
dubitas, quin etiam in rem publicam praeclare 
caderet? Nonne dicimus, consulum officium. sa- 
natus officium, iraperatom ofriciuml Cass. 3. S. 
C. 6. in fin. Praeerat jEgjptib navibus Pompe- 
jus Alius, Asiaticis D. Laelius, Syriacis C. Gas- 
sius:-toti tamen officio maritimo M. Bibulus prae- 
posilus cuncta administrabat. Et Id. ibid. 8. Huic 
officio propositus erat Fufius Kalenus legatus. Id. 
ibid. 103. Confecio legationis officio — 6) Au- 
gustorum praecipuo temporibns, maglstralus quo- 
que officium dicitur, quia jus, quod cuique debe- 
tur, reddit, vel quia populo opem fert, vel quia 
honoris gralia institutus est, carica, magistratu- 
ra. Sueton. Vt&p. 21. Deinde per lee lis epktolis, 
officiorumque omnium breviariis. Id. Aug. 37. 
Nova oflicia eicotnlavlt. Plin. Paneg. 91. de 
proeftctura cerarii. Nondum biennium comple- 
veramui in officio laboriosissimo et ma*imo. Hinc 
ilia JCtorum, Cavere apud officium, deponere 
apud officium, etc Paul. Dig. 2. 4. 17. et Ulp. 
ibid. H. 7. extr. V. et infra sub II. — c) Hinc 
ex oiuVio, per debito, per obbligo. dip. Dig. 21. 
1. ..-a med. Id in tutore et curators dicendum 
erit, csterisque, qui ex officio pco aliis interve- 
niunt. *J 3. Item speciatim, morali ratione, of- 
ficium est congruus actus uniuscujusque personae, 
slve id quod cuique agendum est ex moralis le- 
gis pnecepto, dovere morale. Cic. 1. Off. 3. 8. 
Et medium quoddam officium dicitur, et perfe- 
ctum. Perfecium officium rectum opinor voce- 
raui, quod Grasci xarcp^tofx-x: hoc autem com- 
mune xa^TJttov vocant. Id. ibid. 2. 4, Latissime 
patere videntur ea, quse de officiis tradita-et prye- 
Cepla sunt. Nulla enim vitae pars neque publicis 
neque privatis, neque forensibus neque domesticis 
in rebus, neque si tecum agas quid, neque si cum 
altero contraba*, vacare officio potest; in eoque 
et colendo sita vitae est honestas omnis et in neg- 
ligendo turpitudo. Id. 3. Fin. 17. 58. Est au- 
tem officium, quod ita factum est, ut ejus pro- 
babilis ratio reddi poasit. et infra. Quod autem 
ratione actum sit, id oflicium appellamus. Ter. 
Andr. i. 5.1. Hocine'sl officium patris? Pacu- 
vius apud Cic. 2. Tusc. 21. 5u. Cooqueii forlu- 
nam advorsam, non lamentari decet. Id viri est 
officium: fietus muliebri inganio addilu6. Cic. 14. 
Fam. i. ad fin. Si erunt in officio amici, pe- 
cuoia non deerit. Id. 3. ferr. 51. 135. Sum mo 
officio prasditus homo. h. e. qui omnino id, quod 
decet, strenue facit. Cobs. 4. B. G. 25. Ego certe 
meum rei pubiicse atque imperatori officium prae- 
stitero.. — Elegantissimee sunt bujus vocis locu- 
tiones. IAv. 8. 19. ad fin. Esse in officio, stare 
in dovere. Ter. Adelph. 1. 1. 44. Officium suum 
facere. fare U tuo debito. A'epos Miltiad. 7. et i 
Cim. 2. Redire ad officium. ril ornare a' suoi do- 
veri. Cf. eumd- Datam, 2. Reducere aliquera ad 
oflicium. Cic. 15. Fam. 20. Esse frequenter in 
officio, n. e. s«pe in officio suo adimpleodo ver- 
•ari. Id. 5. ibid. 17. Omnia oflicia amicitiae di- 
ligenter sancteque servare. et Id. 2. Invent. 22. 
65. Pie tas, quss erga pelriam, aut parentes, aul 
alios sanguine conjuactos officium conservare mo- 



OFFIGILM 

neat. Id. 3. An. 15. Exsequi officia. Sic Id. Se- 
nt ct. 10. 34. Exsequi regis oflicia el ntunnra. Id. 
3. Faro. 8. Fungi officio (quod Ter. Neaut. 3. 
3. 19. fungi officium dixit). Id. Divin. in Q. 
CcBcil. 14. 47. Satis facere officio suo. Plin. 10. 
Ep. 56. Implere officii sui partes. Ovid. 7. Met. 
337. Prasstare officium patri. Sueton. Tib. 11. Of- 
ficii duxil, exorare patrern. stimo suo dtbito. Alio 
sensu Quintil. 4. 1. 7. Duci officio vel .-ognatio- 
nis, vel amicitise. Cic. Mosc. Am. 25. 70. Reti- 
nere aliquem iu officio. Plaut. Pseud. 1. 2. 17. 
(Jommonere aliquem officium suum. Id. Trin. 3, 
2. 71. Meminisse officium suum. Cic. 1. Alt. 3. 
' Maaere in officio. Contra Id. 1. Off. 9. 28. Offi- 
cium suum deseiere. et 10. 32. Discedereab officio. 
Id. 7. Fam. 3. Deesse officio suo. Id. 1. ferr. 
10. 28. Decedere de officio ac dignltate. Id. 5. 
ibid. 1. 2. Declinare ab religione officii. Plan- 
cus apud C'tc. 10. Fam. 4. Prseterire officium. 
Liv. 45. 23. Cessare in officio. Cic. Amic. 2. S. 
Abducere aliquem ab officio. ^ 4. Item, ratio- 
ne babita amicitiae, societatis et similium, oflicia 
dicuntur qua? quis benevolentiae, anions, obsequii 
etc causa alteri pr?estat, ut si quis benevolentiae, 
amoris, obsequii etc. causa alteri pro viribus prod- 
est, gratificatur, benefacit, atienzioni, riguardi, 
gentUezze, beneficii, servigi. — a) Generatim, 
Cic. 13. Fam. 55. ad fin. Peto abs te pro no* 
stra conjunctissbna necessitudine plurimisque offi- 
ciis paribus ac mutuis, ut voluntate, auctoritate, 
studio tuo perficias etc. Id. 5. ibid. 5. intt. Quum 
T. Pomponius, homo omnium meorum in te stu- 
diorum et ofliciorurn maxime conscius,ad te pro- 
ficisceretur etc. Sic Id. Amic. 14. 49. Nihil eat 
remunerations benevolentiae, nihil vicissitudine 
studiorum officiorumque jucundius. et Flacc. 22. 
52. Multa et magna studia et officia in aliquam 
civitatem conferre. Id. Amic. 20. 71. Odiosum 
sane genus hominum officia exprobrantium; qum 
meminisse debet is, in quern collata sunt, non 
commemorare, qui cootulit. (Cf. Id. Sull. 20. 58. 
Vir singular! officio in rem publ. ft. e. qui de re 
publ. optimefest meritus.) Cel£rura Id. 13. Att. 
20. Torquato nostra officia grata ease facile pa- 
tior, eaque augere non desinam. Id. 7. Fam. 31. 
Reliquum est, ut officiis certemua inter nos. id, 
7.' ferr. 71. 182. Suia officiis benevolentiam ali- 
cujus allicere. Id. 5. Fam. 2. ad (In. Nee in te, 
ut scribis, animo fui mobili. Sed ita stabili, ut 
in mea erga te voluntate etiam desertus ab offi- 
ciis tub permanerem. Id. 3. ibid. 9. int't. vii 
tandem legi litteras dignas Appio Claudio, plenas 
humanitatis, officii, diligectiae. Virg. 2. JEn. 548. 
officio ne te certasse priorem Pceniteat. Colum. 
2, R. B. 15. 6. Licet filicem sine injuria vicini, 
etiam cum officio deciiere. — b) Speciatim ani- 
madvertenda sunt urbana officia, quum quis ho- 
noris causa alteri aderat, ex. gr. in urbem ve- 
nienli obviam prodibat, alterum salutabat et se- 
ctabatur, dorao deduc-.:bat, domum reducebat^ etc. 
V. Cic. Mur. 33. 69. et 34. 7 1 ., qui hoc postre- 
mo loco ait: Nulla est posna, qua possit obser- 
vantiam tenuiorum ab hoc vetere instituto ofli- 
ciorurn excludere. Nepos Att. 4. Nihilo minus a- 
mlcis urbana officia priestitit: nam el ad cornitia 
eorum \entitabat, el, si qua res major acta est, 
noa defuit. Auct. B. G. 8. 50. Officia preeslare 
alicui honores petenti. 5ueton. Claud. 26. extr. 
Celebrare officium nuptiarura alicujus. Juvenal. 
2. 134. Quae causa officii? quid queeris ? nubit 
amicus. Plin. 1. Ep. 9. Officio togae virilis in- 
lerfui. Cf. Sueton. Claud. 2. Tog* virilis die sine 
solemni officio leclica in Capitolium latus est. Id. 
Tib. 12. Vitans prajteroavigaQtiura officia, quibus 
frequentabatur assidue. Id. Cms. 71. Officia pro- 
sequendum, — ,Vupreroa officia sunt funera- Tac, 
5. Ann. 2, Quod supremis in matrem officiis de- 
fuisgel. — c) Item, in re obscaena officium est 
turpe obsequium, et turn active, turn passive ac- 
cipitur. Active officium virile dixit Theod. Pri- 
scian. 2. 11. El CVrf. Aurel. 4. Tard. 9. extr. 
In iis vero , qui seuectute defecti virlli veneris 
officio caruerint, eic. Adde Propert. 2. 18. 24.; 
et Ovid. 3. ^f/xor. 7. 24. Passive, de feminis Pe- 
tron. Satyr. 140. ; de puerls officium puerile vo- 



OFFIDUCJATUS 

cal Plant. Cist. 4. 1. 5. Adde Senec. prcef. 4. 
Excerpt, controo. ad fn. 

Ii.) Translate, moiaphora ducta a superiori pa- 
raer. 1. 2. ft., vel concreto, uli ajunt, sensu ^ 1. 
Officium ponitur pro apparitor.., aut ofticiali. LHp. 
Dig. 1. 18. 6, Sub pr.etexlu adventus officiorum, 
vel militum. h. e. corporis ofiicialium. Hermoge- 
nian. Dig- 21. 2. 74. Si jussu judicis rei judica- 
ta pijnus. caplum per officium distrahalur. Ter- 
tult. I'uga in persecut. 14. Officia mtiil&ria red- 
irnere. ^ 2. Officium prcetoris est locus, ubi 
prwtor jus dicil, vel coraitatus, qui honoris causa 
praslori adest. Ptin. 1. Ep. 5. Paucos post dies 
ipse uie Hegulus convenil in pr-etoris officio: iliuc 
me persecuius, secret urn petit. 

OFFfDf'ClATUS vel obfiduciatus. a, urn, par- 
ticip. ab inusil. offvducio: idem atque infiducia- 
tus. Papyr. diplom. (a, 540.) a pud Marin, n. 
IK), tin. 1. Nuliique antea portionos juris sui a 
se donat*. cess.K, nequ" distracts, okc alicui of- 
fiduciatic'r. INFIDUCIATUS. Haec cl. Furlanet- 
to in Append.: sed est vocabulum inter barbara 
recensendum. 

OFFlGO vel obfJ*o, pir, xi, ctum, (fere, a. 3. 
(ob el figo) in tiff ere, configere, Agendo fir mare, 
fxccare, attaccare, conjiccnre , xa^TjAoto. Calo 
R. R. 4S. Earn tcrram tabula aut pedibus com- 
pianato, furcas circum offigito. Al. leg. afilgito. 
Haul. Most. 1. 1. 12. dabo ei talentum, primus 
qui in crucem excucurreril: Ser> ea lego, ut offi- 
gcntur bis pedes, bis brachia. Inscript. opt. no- 
t* apud Gruter. 207. col. 1. nvtvlos robvstos 

FHIMICITO FXTRA FARIKTKM IV VTflAUQVE FAST KM 
1NSVFEK SIM AS P1CT\S FERRO OFFIGITO. Hi. 33. 5. 

ad fin. Ha densos offigunt implicantque ratnos. 
.41. leg. affigunt. Apul. 4. Met. Grandi clavo an- 
num ducis noslri nisu fortissimo ad ostii tabulam 
ofligii. 

OFFlMENTUM vel obfimentum, i, n. 2. luiurn. 
Gloss. Philox. Offimentum, ktjXo;. 

OFFIRMATE vet obfirmate, adv. (obfirmo) 
constants, maxima firmitate, obstinate, cottante- 
mente, osdnatamente, jSs/3at'w;. Sueton. Tib. 25. 
Quamquam cffirmate resistentem. 

OFF1RMATUS vel obfirmatus, a, um. J\voc. 
seq. 

OFFIRMO vel obfirmo, as, Svi, St inn, are, a. 
t. (ob et (irino). Part. Offvmattxs I. et in lin. — 
Of fir ma re est finnum far ere. durum redd ere, $•- 
/3aio«D (H. rassodare. saldare _; Fi. rendre toii- 
de , affermir; llisp. off mar , asegwar alguna 
cosa. hare.r que sea est able, endurecer ; Germ. 
fesl machcn; Anel. to make firm). 

I.) Proprie. Apul. 7 Met. Pertica. qua stabuli 
fort-s offirmare solebant. et ibid. Nam curium of- 
i'trmatuin cineris inspersu dorninis relVremus. h. e. 
inauratuin, perfectum. ''. AFFIRMATTS- 

II. i Trenslate de animo usurpatur, quern offir ■ 
rnare dicimur . quum adv<>rsus quippiam reddi- 
mus firmum, cooslantPiu , invictum. obstinatum. 

— a) Of fir ma>e animum Isgitur apud Plant 
Merc. prol. SI. ut ut antmuni oftinno ineum : L)i- 
eo: essi- iturum me mercalum, si vefit. Sic Pa- 
ciieiu.-j apud .Von. p. 406. it. Merc. Et tainen 
ofiirmatn animo mitescit ni"ius. — b) Ofjirmare 
te, propositum tucri suum, per start; , obduraro. 
ostinarsi, persi&tere, star saldj. intesiarsi. Ter. 
Heaut. fi. 5. S. age qu^esu, ne tarn ofiinru le, 
Glircme. Accius apud .Von. it. -256. Ifi. Merc. 
Tute ipse te te oftirma et compaia. V. Offirmu- 
tua in fin. — c) Offir mure viam. ten ere pro- 
posit u in. sequi consilium seme! inilum. in inc-.*- 
ptu perstare. Ter. Iltrcvr. 3. 5. 4. Cerium oftir- 
rnare est \iam me. ({uam decre\i, persequi. l.'bi 
Donatus: Adversus omnia obstinate agere. — d) 
Ofjirmare absolute, id est- oliinnare animuiii. Ter. 
1-lun. "1. 1. It. conscn' pu>>e me oflirmare. et Per- 
peti, ne redearit inlerea? — Et cum Inlinilo Ptuut. 
Pers. 2. -2. 40. Ofiirmastin' occuUare. quo te im- 
inilias, pessume '.' 1i se" fu oatinalo <i nascondevel 

— Hinc Part, priet^r. pass., cujus exempla attu- 
linnis, 

Offir matus, a, urn, adjective quoque usurp\i- 
tur. unfit 1 (lomp. Obsttnatio 1 ', et e«t lirmus, con- 
stans. cost ante, pertinace. PI aut. Amph. 2. 2. lli. 



— 479 - 

perferam Abitum ejus animo forti atque offirma- 
tt>. Cie. i. Att. II. iQcredibile est, quanto mihi 
videatur illius voluntas obstinatior et in bac ira- 
cundia ofllrmatior. 

OF FLA. V. OFFL'LA. 

OFFLECTO vel obflecto, is, ere, a. 3. (ob et 
ftecto) piegare, sVtxa^irtw,. contra flecto, deGscto. 
Plant Rud. 4. 3. 74. At ego hinc of flee tarn na- 
vem, lie quo abeas: mane. 

OFFoCO vel obfGco et oiTQco vel obfuco, as, 
are, a. i. (ob et faux). Pari. Offocandus. — Of- 
focare est fauces constringere, suffocare, strango- 
lare. Plor 2. It. Quum oflocandas invicem fau- 
ces prasbuissent. Al. leg. efTocandas, al. oflucan- 
das. 7'ertull. Idclol. 24. Quicumque fluctus ejus 
offocant: omnis vortex ejus ad inferos desorbet. 
Marce.ll. Empir. c. 15. ad fin. p. i07. retro ed. 
Aid. Ad os, sire quid aliua hseserit faucibus, hi 
versus vel dicendi in aurem ejus qui oflocabitur, 
vel scribendi in charts etc. — Dixerunt etiam offu- 
co, ab eadem radice. Paul. Diac. p. 192. y. Mull. 
Offucare, aquarn in fauces ad sorbendum aare. 
Mi'illerus leg. obsorbendam. 

OFFRfiS ATI'S vel obfrenatus, a, um, parlicip. 
ab inusil. off^eno: frenato, imbrigliato, freoatus. 
Translate. Plant. Capt. 3. 5. <J6. Absque hoc es- 
set, usque offrenalura suis me ductarent dolis. 
Apul. 6. Met. Cerberum offrenatum unius offulse 
pr«da facile praeteribis. Id. de Mag. Iuvenis no- 
v« nupls illecebris obfrenatus. 

OFFR1NGO vel obfr«ngo, fringis, frlgi, fractum, 
fringere, a. 3. (ob et frango) est id*m ac coo- 
fring^re, perfriugere, rompere , s'yxXswo, irepj- 
nXxto: sed occurrit tantum in re rustica quum 
terra iterum aratur, quapropter valet idem at- 
que iterate. Offringi terra dicitur, inquit Paul. 
Diac. p. IU ( J. 3. Miill., qa\im ite-um transverso 
sulco aratur. t'arro i. H. Jl. 29. 2. Terram quum 
primum aranl, proscindere appellant: quum 
iterum. offringere dicunt. et 32. 1. Quum 
proscideris, offringi oportet, id est iterare, ut fran- 
gantur glasbs. Colum. 2. R. R. ti. 3. Locum 
proscindito circa cal. Octobr., deinde cal. Februar. 
diligeater ilerato, et lapides oranes eperilo (al. eli- 
gito) glabasque offringito. 

OFFOClA vel obfucia, a, f. 1. (ob et fucus) 
idem quod fucus, quo mulieres faciei candorem 
inducuat, aut ruborein, Trape-ipecs; (It. belletto; 
Fr. fardi Hisp. bettin ; Germ, o^er L'eberzug von 
Schrr-inke; Ang!. a varnish, paint, wash). 

I.) Proprie. Plaut. Most i. 3. 107. N'on is'.anc 
aetalem oportet pigrneattim ullum attiogere, Ne- 
que cerussam, neque meliuum, neque aliam ul- 
lam offuciam. 

II.) Translate accipitur pro fallacia, vel techna, 
inganni. fwberie. Plaut. Capt. 3. 4. 123. Ila 
mibi stolido sursum vocsum o- sublevere offneiis. 
Gell. 14. 1. Id prn?stigiarum atque offuciarurn 
genus commenti sunt homines arusca'ores, el ci- 
bum qufflstumque ex rnfmdaciis cantantes. — Hue 
pertinere videtur et illud Paul. Diac. p. 192. G. 
Mull. Offudas (Seal, offucias) fallaci.v. 

OFFC'CO vel obfuco. /'. (<FFOlX). 

OFFUDAs. V. OFFLT.IA If. in fin. 

OFFL'LA, aa, f. 1, Offla per syncopen pro of- 
fula, V. sub II. — Offula, deminut. ab offa, os! 
parva offa, ofella, frustum carnis, ei prascipue 
suis, £o>fit$f,cv (It- fetta o pezzo di cualche cosa, 
o specialmente di carne., braciuola; Fr. petit 
morceau ; Hisp. pequeiio pedazo; Germ, der kiei- 
ne Sisten, ein Bi&schen odcr Stuckhen; Ang). 
a small chop or piece of flesh, a collop. steak). 

I.j Proprie. — a) De frusto carnis, et prx- 
cipue suis. Varro 5. L. L. 100. Mull. Ei ab- 
doaiine ejus (stieris, h. e. suis) offula , dicta ab 
offa minima e suere. Id. 2. R. R. 4. 12. Sus 
quum essel occisus, dicebat tuissam esse offu- 
la in cum duabus costis, quse penderet tria et vi- 
ginti pondo. Colum. 12. R. R. 55. 4. Offula; 
camts spissa componuntur, et alterois sal ingeri- 
tur. Sueton. Claud 40. Quum de lars"s ac vina- 
riis ageretur, exclamavit in curia: rogo vos, quis 
potest offula vjvere? — b) De. allis cibis. Apul. 
1. Mel. Dum polenta? caseatii- offularu modico 
securius grandiorem contruncare geslio. Pallad. 



OFTUiVDO 

1. R. R. 29. Unius modii trilicea farina, in bre- 
vissimas offulas redacta, ciauso phasiano per tri- 
ginta dies ministrata sufficiat. in piccioli bocco' 
ni. et f'eget. 4. f'eterin. 18. Offula panis vino 
iafusa faucibus bourn inseratur. 

OFFL'LClO vel obfulcio, fulcis, fulsi, fulturn, 
fulcire, a. 4. (ob et fulcio) infulcire, inculcare, 
riempire, turare. Occurrunt tantum Part. Offul~ 
ciens et Offultus apud Apul. 1. Met. Vulnui, 
qua maxime patebat, spongia offuiciens. /rf. 4. 
ibid. IMultis laciniis offulto vulnere. 

OFFULGEO vel obfulgeo, ges, si, gere, n. 2. 
(ob et fulgeo) fulgendo apparere, fulgere, appa- 
rite risplendendoj itpooaaxsdztD. 

I.) Proprie. Virg. 9. jEn. 110. et 731. Conti- 
nuo nova lux oculis offulsit. Sil. It. 3. 114. Quum 
subilo dextrura orfulsit conatibus omen. Quiniil, 
Declam. 9. 7. Inopinata subilo arnici mci spe- 
cies offulsit. His omnibus locis al. efTulsU, aut af- 
fulsit agnoscuni. 

1L> Translate. Quint il. Declam. 12. 4. Unde- 
cumque offulsit lucrum. Al. leg. effulsit, al. af- 
fulsit. Cod. Theod. 2. 8. 25. Etsi fortuito in ea 
(die) imperii nostri ortus-offulserit. 

OFFCLTUS, a, um. V. OFFL'LClO. 

OFFL'NDO'rei obfuado, fundis, ffldi, fusum, 
fundere, a. 3. (.ob et fundo). Pari. Offusus sub 
A. I. et II. et sub B. I. et II. — Offundere oc- 
currit A) Cum Accusative rei qua; offundilur 
sive objicitur; aut 2?) Cum Accusat.vo rei vel 
personas, quae alia offusa sive injecta obscuratur. 
vel impletur. 

A) Cum Accusativo rei, qu» offunditur sive 
injicitur 

I.) Proprie offundere est ante vel circum fun- 
dere. objicere, injicere^spr^Eco, s'irtjfe'w (tt. spar- 
gere, spantlere o gittare intorno o dinanzi; Fr. 
ripandre devant, verser , jeter ; riisp. derramar 
delante, echar, verter ; Germ, entgegenschixtten 
oder giessen, verschutten oder vergiessen; Angl. 
to pour or sprinkle upon , pour rou«d, spread 
over). Occurrit — a) Active. Plaut. Asin. 1. 
3. 64. Auceps quando concinnavit areara, offurt- 
dit cibum. Id. Trin. 4. 3. 84. st. visue aquam 
Tibi petam? ch. res quum animam agebat, turn 
esse offusam oportuit. Cf. Liv. 26. 45. Quum al- 
titude caliginem oculis offudisset. — o) Medio- 
rum apud Graecos more. Cic. 4. Acad. (2. pr.) 
25. /in. Ut piscibus aqua, sic nobis aer crassu* 
offunditur. Id. Tim. 14. Ignis oculorum cum 
eo igne, qui est ob os, offusus etc. Seneca Ep. 
11. Rubor gravissimis quoqus viris s-ubitns of- 
funditur. Meliores tamen Codd. leg. affunditur, 
quod prasftrendum. Apul. 4. Met. AsSnus of- 
fundilur. $i gelta a terra. 

II.} Translate usurpatur de caliglne et node, 
et praecipue de errore, pavore, etc. Cic. Rose. 
Am. 23. 91. Tamquam si offusa rei publics? sem- 
piterna nox esset. Id. 1. Nat. D, 3. 6. Mirabile 
videri, earn nobis probat-im esse philosophiam, 
quae lucem eriperet, el quasi noctem quamdam 
rebus off under et. Id. 3. Tusc. 34. 82. Si quid 
tenebrarum offudit exsilium. Id. Do'm. 53. 137. 
Rei publica? tenebris offusis. Id. 5. Tusc. 2. 6. 
Hie error et haec indoctorum animis offusa cali- 
co. Coped. H. p. 2H7. Diverse rarietas mortahbus 
caligines intentionis olfundil. Liv. 34. 6. Offun- 
dere errorem alicui. Id. 28. 29. Offundere o- 
innium rerum terrorem oculis et a'irjbus. Id. 39. 
15. Si omnia nudavero, ne nimium terroris of- 
furiuarn vobls vereor. Phcsdr. 2. 4. Terrore offu- 
so. Lie. 10. 5. Offundere subitum pavorem in- 
composilis. Id. 2. 40. de Coriolano. Ut qui nee 
publica majeslate in legatis, nee in sacerdotibus 
tanta olVusa oculis animoque religione motus es- 
sel. mess a inna?izi. A scon, in fin. argum. or at . 
Cic. pro Scaur. Magnopere judices raovit squa- 
lor e et lacrirais et »dililatis offusa memoria. rin- 
noraia. Sea al. leg. effusa. 

B) Cum Accusativo rei vel personae, quae alia 
re offusa site injecta obscuratur. oblegUur, im- 
pletur. 

I.) Proprie. Cic. 3. An. 14. 45. Obscuratur 
et offunditur luce solis lumen lucernae. F'al. Man. 

2. 7. n. 6. Oculi clarissima in luce tenehria offusi. 



OFFUSCATIO 

[I.) Translate. Cm;. Marcell. 4. «0. Quum Mar- 
celli lacrimas modo vobiscum viderem, omnium 
Marcellornm rncum pectus memoria offudit. ft. e. 
implevit et affecit. Al. leg. effodit, quod -non vi- 
detur commodam habere sententiam. Tac. 11. 
Ann. 31. Offusus pavore Claudius, ripie.no. 

OFFUSCATIO vel obfuscatio, onis, f. 3. offu- 
scandi actus: scd occurrit translate tantum. Ter- 
tull. i. ad Nation. 10. Pertinet ad offuscationem 
deorum vcstrorum. ft. e. ad elevandam existima- 
tionem. Adde euind. Resurr. earn. 43.; et Vul- 
val, inlerpr. Eccli. 41. 24. 

OFFUSl'O vel obftisco, as, Svi, stum, are, a. 
1.(obef fuscus) nbtcnebrare, fuscum reddere, of- 
fvscare: sed occurrit translate tantum apud Ter- 
tull. 2. advers. Marcion. 12. Offuscare juslitiam. 
Id. Speetac. 22. Quale judicium est, ut ob ea 
quis offuscetur, per qu?e proineretur ? ft. e. igno- 
minia afliciatur. 

OFFLSlO vel obfusio, onis, f. 3. offundendi 
actio, objectio, obtenlus, to spargimento all' in- 
ter no 

I. ) Pi oprie. Ambros. 1 . Hexwm. 8. Nisi quod 
l anlrum'i atro inhorrescat situ atque offusionc 
tenebrarum. 

II.) Translate. Ambros. de. Fug. s&c. 1. Irre- 
pir. terrenarum illecebra cupiditatum, et vanita- 
turn offusio in wile m occupat. 

OFFUSUS vel obfusus, a, urn. V. OFFUNDO, 

offutCrus. V. OltSUM. 



OG 



OGDdAS, ifdis, f. 3. 07800.'?. octonarius Hume- 
rus. Hieronym. Ep. 36. n. 9. Qui (psalmus) se- 
ptem coniicitur septimanis, et in principhun og- 
doadts erumpit. — Kst item unus ex aeonibus a- 
pud Terlull, advert. Valentin. 7. et 20. et A- 
nim. 37. 

OGGANNlO vel obgannio, is, Ivi el Ti, Ttum, 
ire, n. 4. (ob et gannio). Part. Obgannilus. — 
Obgannire est idem quod gannire, vel contra ali- 
quem gannire, mussare, murmorare, secreto el 
saepius dicere. Plant. Asin. 2. 4. 14. sine, me 
hunc perdere, qui semper mc incendit ira , Cui 
numquam unam rem me licet semel prtecipere 
furi, Quin centies eadem imperem atque oggan- 
niani. ridica e rieanti. Ter. Phorm. 5. 8. 41. 
Habet ha?c. ei quod, dum vivat, usque ad aurem 
ogganniat, ridica e. rinfacci. Apul. 2. Met. sub 
fin. Et stalim, incertum quirt nam, in aurem mu- 
lieris ozganniit. susurrb, pispiglib all'orecchio. 
et Id. ibi4. His et talibus oggannitis sermonibus, 
discessum est. — Tribuunt etiam Ennio; at apud 
eum legendum est OBIGITO, quam voc. V. 

OGGERO vel obgero, gens, gessi, gestum, ge- 
rere, a. 3. (ob et gero) cumulate gerere, ingere- 
re, apportare, injicere, recare in copia , appor- 
tare, eirtfiicw. Occurrit in praesenti tantum tem- 
pore apud Plant. Pseud. 3. 2. 22. Qui mihi con- 
dita prata in patinis proferunt, Doves qui con- 
vivas faciunt berbasque oggerunt. Id. True. 1. 
2. 8. Osculum arnica? usque oggerit. Id Cist. 
1.1. 72. Amor amarum ad satietatem usque og- 
gerit. 

OGGRASSOR vel obgrassor, aris, ari, dep. 1. 
(ob et grassor) circum grassari, vel in aliquem 
grassari. Gloss. Lat. Gr. Oggrassari, e-pcaxa- 
exiiitxxetv. 



OH 



OH, u, interjectio (It. o, oh, ah; Fr. oh! ah!; 
Hisp. o? ok!; Germ, oh: Angl. o! oh! ah!), Co- 
micis usitata. ^ 1. Est dolentis: sic — a) Est 
dolentis el deprehensi apud Plant. Cas. 2. 3. 19. 
ob peril! manifesto miser Teneor. — b) Ali- 
quando dolentis et reprehendentis. Ter. Beaut. 
5. 3. 8. Oh, iniquus es, qui me tacere de re tan- 



— 480 — 

ta postulps. — c) Oh, oh, oh, ejulantis est. Plaut, 
Capt. 2. 1. 6. ob, ob, ob. i.o«. Ejulatiooe baud 
opus est. ^ 2. Aliquando est admirantis: sic 
— a) Hac interjectione utimur, ubi ex inter- 
vallo notos videmus. Ter, Adelph. 5. 6. 3. Ob, 
qui v oca re ? 41. scribunt o, ut sit sirnplir.it er 
i>ocantis. Plaut. Epid. 1. 1. 3. Oh, Epidicumne 
ego conspicor? — b) Est etiam admirantis cum 
contemptu quodam. Ter. Andr. 3. 5. 12. Oh, 
tibi ego ut credam, furcifer? — c) Item admi- 
rantis aa reprehendentis. Ter. Phorm. 5. 6. 17. 
Oh, tu quoque aderas, Pbortnio? Id. ibid. 5. 7. 
52. Oh, tune is eras? ^ 3. Aliquando est e\- 
sultantis. Plaut. Pers. o. 1. 12. Oh, nil magis 
dulce' st. Id. Most. 1. 4. 12. Oh, oh, ocellus es 
meus, tuus alumnus sum. Alii leg. ohoho con- 
junction; plerigue oh tantum. — Sic est exsul- 
tantis ob rem bene gestarn apud euind. ibid. 1. 
3. 86. Oh, probus homo sum ! ^ 4. Aliquando 
est affirmatis ao propemodum cerli. Ter. Adelph-. 
3. 4. 38. Ob, quern egomet produxi. Id. Phorm. 
1. 2. 20. oh, regem me esse oportuit. 

0)1 B, interjectio. Rationc habila ctymi, non- 
nulli oke volunt esse unj: sed lir.uci dicunt tarj 
alio prorsus usu quam Latin! ohe, V. Elymol. M. 
Latina interjectione ohe aliquern alloquimur ac 
quad am ira monemus, ne vel cundo vel agendo 
pergat, heus (It. ola ; Fr. he ! ho la ! ; Hisp. he ! ko- 
la ! ; Germ, oh he, halt ; Angl. koa ! holla ! soho !)■ 
Occurrit — a.) Sine additis. Plant. Asin. 2. 3. '». 
Quis nostras sic frangit fores? ohe, inquam, si 
quid audis. ft. e. ne pulta amplius. Id. Aulul. I. 
1. 16. Abscede: etiamnunc: etiamnunc: etiam, 
ohe! Ter. Phorm. 2. '.). 71. ph. ohe, Actum, a- 
jont, ne agas. de. non agam ? immo baud desi- 
nam, Donee perfecero hoc. — S*pe interjectio 
haec praecedit x r erbis desine,jam satis, et, est Ita- 
lice ola bavta. Ter. Phorm. 2. 3. 30. ohe, desi- 
ne. ft. e. tacc, finiscila, taci. et Id. ffeaut. .'>. 1. 
6. Ohe, jam desine deos, u\or, gratulando ob'un- 
dere. Ubi Donatus: Interjectio «si. satietatem us- 
que ad fastidium significans. — Plaut. Cas. 2. 
3. 32. Ohe, jam satis, uxor, est: comprtme le: ni- 
mium linnis. Id. Stich. 5. 4. 52. Ohe, jam satis! 
nolo obc;i'des. Moral. 1. Sal. 5. 12. <he. Jam 
satis est. Martial. 4. 91. Ohe, jam satis est, ohe 
libelle. — Ohe, jam inlellige satis est. Ter. A- 
delph. 4. 7. 5. Ohe, jam. Codices guidam ad- 
dunt desine. Horat. 2. Sat. 5. 96. Importunus 
arnat laudari? donee, ohe jam, Ad c elum rnani- 
bus sublatis, dherit", urge, e Crescentem tumi- 
dis inlla sermonibus utrem. 

0110, interjectio admirantis a'iquid fieri repen- 
te. Plaut. Pern. 1. 2. 51. Oho. iiriabo, quid il- 
luc non properas? .41. leg. ohe. — Aliquando 
agnoscentis cum gaudio. Plant. Fiend, i. 2. 32. 
oho, Polymachneroplacides Purus p ilus es« ipsus. 
Recent lores recte leg. eho. 

OHOHO. V. OH 3. 



OI 



OICA, «, f. 1. gemma barbari nominis e ni- 
gro et fulvo viridique et candido placet. Plin. 3". 
Hist. nat. 10. 65- ("176 1. sic legente Cod. Bam- 
berg, et edente Sillig. ; Uarduinus leg olca, alii 
orca. Itaque aico tegendum ridetur etiam apod 
Isid. 16. Orig. 12. 1. 

OIEI, interjectio dolentis et ejulantis, hen! heu! 
ahi! ahi! Plaut. Mil. glor. 5. 1. 13. Oiei, satis 
sum verberatus, obsecro. Al. paulh aliter leg. ; 
optiini Codd. habent olei vel olvi. Ter. Phorm. 
4. 3. 58. Oiei, nimium'st. Al. leg. hoi hui! Ad- 
de eumd. Eun. 4. 4. 48. 

OINOS vel oinus, a, um. V. UNUS, a, urn. 

OINVORSE1. V. UNIVERSL'S. 

OISL'S. V. USUS. 



OLEAGfMTS 



OL 



OLA summi humeri pars. Isid. II. Orig. 1. 62. 

OLACITAS, atis, f. 3. foleo; graveoleniia. Gloss. 
Isid. Olacitas, feetulentia, odor. 

01. AX, acis, adject, olente, olezzante, olidus, 
olens. Capell. 1. p. 2!. de Ilaccho. Hujus gres- 
sus incerti, atque olacis tetneti madoribus impli- 
cati. putentr. et 2. p. 46. Accrram ill am olacem 
a io mat is refund ens. odorosa. Gloss. Isid. Olax, 
olidus. 

OLCA, re. f. ». V. OICA. 

OLKA, ;c, f. I. In Dativo plur. est ofet's. Virg. 
2. G. 4 id. Contra, non tilla est ofeis cultura. O- 
lea bus dixit Cn. Getlius, scd reprehenditur a 
Charis. I. p. 40. Putsch, V. ASIN A. — Ratio- 
ne habita etymi, vox est conjungenda cum Gr;cca 
i).aia, ut ol a um cum Grscca sXatov, teste ipso 
Varron. 5. L. L. 10 l <. Mull, Oloa ah elaea. — 
Celeruui ^ 1. Olea est arbor, qua; olivam pro- 
ducit^ skiitt (It- olivo. oliva; Fr. Olivier ; llisp. 
olit-o; (ierin. de.r Olirrn-oder Oe.lbaum; Angl. 
an olive-tree, olive j. ('ato R. R. 61. Qui ole- 
tum sifpissiiric et altissime niiscebit, is (cnuissi- 
mas radices exarabil: si male arabit, radices sur- 
surn ad i bunt, crassiores licnt, et in radices vires 
nlea? abibunt. Varro 1. R. It. 2i, 2. Qui ager 
lrigidior el macrior sit, ibi oleam Licinianam scri 
oportere. t'ic. 2. Divinat. 6. )6. Agricola quum 
florem olea' videt, baccam quo<jue se visurum pu- 
tal. Orid. i. Fasi.~il. lire mares oleas. tedam- 
que. her basque Sabiuas. — Olearum genera La- 
linis, qui sedulo coltierunt, coenita enumerant 
Cato R. R. 6. ef7.: Virg. 2. G. 86. ; Varro !. R. 
R. 24. 1.: Colum.x. R. R. 8.3.; Plin. 15. Hist, 
nat. 5. 6.(20').; Fall ad. 3. R. R. 18.: et Macrob. 2. 
Saturn. 16. — Curam el. colendi rationem perse- 
quiturex C til one Pin. l~.Hixl.nat. IS. 29. (1251. 
— Sacra fuil Minerva.' (ill .:st apud Plin. 12. Hist, 
nat. 1. 2. '3).)qu;r ejin in\i:nl.ri\ dicitur a Virg. 

1. G. 18. /'. Plufid' 3. 17.: el. Serrium ad Virg. 
8. /En. 128. Hinc Athimicc^iiim propria fuit ar- 
bor, qui sub tutela Miner v:»- ernnt. Seneca Here. 
Fur. 193. Te ramus o)e:e i'ronde gentilt legal, 
Theseu. — Fuit etiam simboluin pacis: unde pa- 
ce in pctenlfs olejv ramtiin prsvl'eivbam viuis cir- 
cumdatum. Liv. 2i. 30. et 29. 16., ubi ait pro- 
priiini Grtecorum hunc morem fuisse, el 30. 36.; 
Virg. 8. .En. 116. et 128.; el Stat. J 2. Tlwb. 
492. etc. — De coionis ex olea, /". in OLEA- 
GINUS. ^ 2. Sumitur s;ppe pro olew fructu. 
Cato R. R. 58. el 117. Oleas caducas et albas 
condire. et Hi. Oleam cogere, legere, stringere, 
verberare. c( 145. faciundam locare. ft. e. faciun- 
dum ex ea oleum. Lex apud Plin. 15. Hist. nat. 

2, 3. (12l Olivantibus lex antiquissana fuit: O- 
leam ne stringito, neve verberato. Plaut. Stick. 
5. 4. 7. hoc convivium est Pro op i bus nostris sa- 
tis commodulf, nucibus, fabulis, (iculis, Olea in 
tryblio, ltipilli comminuto crustulo, Varro 2. R. 
R. 11. 4. Coagulum magoitudine olea». Horat. 
2. Ep. 1. 31. Nil intra est oleam, nil extra est 
in noce duri. Qiind prov erbium usurpatur in 
eos, qui concessa neganl, et manifesto falsa pro 
Ter is affirmant: nam el olea interius, et nux ex- 
tcrius partem osseam duramque habet (Itali di- 
cunt, negare il paiuolo in i.apo). 

0LEACgi;S, a, um, adject, (olea). ^ 1. Est 
olese similis, simile alt' olivo. Plin. 21. Hist. nat. 
4. 10. illli. Alia fundi tur « ranle malvaceo, fo- 
lia oleacea habente. Ita edition, vet. 1470. et 
1472.; cetera? et Harduin. habent folia olece, 
quemadmodum et Sillig. *f 2. Item oleosus, o- 
leo simiiis, simile aWolio, Aaiu8i}g. Plin. 35. 
Hist. nat. 15. 51. (179). Bitumen pingue liquo- 
risque oleacei. Harduin. in MSS. nusquam se 
reperisse ait oleacei, sed in aliii aliud: Sillig. ex 
Cod. Bamberg, leg. ol eigne liquoris. 

OLEAGInA, if, (. 1. V. voc. seq. in lin. 

OLEAUInHX'S vel oleaginius, et 

Ol.EAGlNUS, a, um, adject, (olea). ^ 1. Stri- 



OLEAMEN 

cto sensu qui est ex olea arbor a, di olivo, e\ai- 
voc. Cato R H. 4S. Oleag'.neum seminarium. 
farro 1. R. R. 40. 4. Oleaginea semina. f'irg. 
2. G. 31. Truditur e sicco radix oleagina ligno. 
Plin. 17. Hist. nat. t8. 29. (125). Taleas olea- 
ginas tripedaoeas facito. V. JUNTPERECS. Juct. 
Gram. Colon, p. 211. ed. Lachmann. Sunt et 
cjppi oleaginei, qui loco termini observaolur. — 
Inter militates coronas postrcma est oleaginea, 
qua uti solent, qui in prrelio non fueninl, sed 
triumphum procurant, ut Gelt. 5. fi. docet. Quo 
pertinet illud Paul. Diac. p. 11*2. 4. Mull. Olea- 
gineis coronis minislri iriumphantium utebantur, 
quod Minerva dea belli esse putabatur. llinc 
f'irg. 3. G. -jl. di'. Cce.tare triumphant e. Ipse 
caput tons* foliis ornatus oliva; Dona feram. Ea 
donati sunt etiam cives, qui pads compoaendae 
et servanda; in civitale fuissent auclore?. A'epos, 
Thrasyb. 4. Huic pro tantis meritis honoris co- 
rona a populo data est, facta duabus virgulis o- 
leaginis. Cf. at Gell. I. cit. — Prasterea etiain vj- 
ctores univenim hujusmodi serto Athcnis coro- 
nabantur, ut Plin. 15. Hist. nat. 4. 5. t!9). tra- 
dit: item in roinoribus triumpbis ovantes: et 
turmne equitum Idibus Juliis in transvectione. 
Id. ibid. — Primus ea corona ornatus est Pe- 
ricles, utpote qui bonus civis repulalus fuisset, ut 
narrat f'al. Max. 2, 6. n. 5. ^ 2. Est etiam 
olese similis. Column. 3. R. R, 2. 27. inter va- 
ria viliuin genera oleagineam, seu oleaginiam 
enumerat. Plin. quoque oleagineam uvam me- 
morat, 14. Hist. nat. 3. 4. (38). nupor, inquit, 
inventam, a similiiudine olirac. ^ 3. Item co- 
lurem olei ha bens. Plin. 3". Hist. nat. 5. 20. (77). 
Uerylli oleagini, hoc est colore olei. f'eget. 3. 
Velerin. 17. 1. Si vero spissa fuerit, colore olea- 
gineo, muco similis etc. — llinc 

Oleagina, a? } f. 1. (subaudi arbor) absolute, 
substantivorurn more, est olea. fe'.iant. carm. 7. 
12. in fin. Plusque liquore placet quam ferl olea- 
gina succo. 

0LEAMEN v lnis, et 

OLE AMENTUM, i, a. 2. voces a Scribon. 
Compos, 222. ef 261). usurpatee, quibus signih- 
calur aliquid ex oleo factum, v. gr. unguenturn. 
OLEARIS, e, adject. ^ 1. Est ad oleam per- 
tinens. Colum. 11. R. R. 2. 42. Hoc eodem mco- 
se in pastinato seminario novissirna posilio est 
olearis tales, eamque oportel, quum panxeris, fi- 
mo et cinere mistis obiinere. Ita Schneider.; al. 
leg. oleariis. ^ 2. Item ad oleum pertinens, eta 
olio. Plin. 34. Hist. nat. 14. 41. (146). Oleares 
cotes, h. e. quae oleo perfundunlur, ut aquarice, 
quae aqua. Sillig. veto et Cod. Bamberg, leg. 
olearice. Pallad. 1. R. R. 20. init. Olearis cella 
meridianis sit objecta partibus et contra frigus 
munita. h. e. cella, in qua oleum premilur. 
OlEArIuM, li, n. 2. V. voc. seq. in On. 
OlEARIL'S, a, urn, adject, ad oleum pertinens, 
da olio, 6\ai7;po'c. Cato R. R. 3. ; et Cic. Se- 
nect. 16. 56. Cella vinaria, olearia. Cato R. R. 
18. Orbem oleariura ex ulmo aut ex corylo, la- 
tum ^pedibus quatuor, Punicanis coagmentis i'ad- 
to. h. e. tabulam rotundam ligneam, super qua 
olearum massa, quae premendae sunt, ponitur./ftn. 
32. Hist. nat. 11. 53. (147). Cochleae rolundae 
in nsu oleario. h. e. ad oleum hauriendum el de- 
capulandum. Id. 15. ibid. 8. 8. (33). Doha olea- 
ria et cados amurca imhui, ne bibant oleum. Scce- 
vola Dig. 50. 4. 5. Olearii mercatores. Inscripi. 
apud Murat. p, 948. 1. mgotutor olkahivs. — 
llinc 

Olearius , li, m. 2. absolute, substantivorurn 
more, est qui oleum tacit, aut v endil, oliandolo, 
e*Xcuarrj<j, eXatoTcwXi^. Plant. Capt. 3. I. 29. 0- 
ranes compacto rem agunt, quasi In Velabro olea- 
rii. Colum. 12. R. R. 52. 13. Diligentes olea- 
rii. Adde Inscript. apud Gruter. 646. 8. et 9. 

Oleaiium. li, o. 2. (subaudi vas) absolute, sub- 
stantivorurn more, est vas olearium, sive oleo con- 
tiuendo inserviens. Scribon. Compos. 161. Hsec 
reponebat in oleario ficlili. 

OLEArII'S, li. m. 2. f. voc. prasced. in fin. 
OLKASTELLl'S, i, m. 2. % 1. Est genus olea? 
Calabrica?, ita dicta; a similitudine oleastri. Co- 
Tom. HI. 



— 481 — 

lum. 12. R. R. 51. 3. ^ 2. Item parvus frutex, 
cujus flos ligustrum. /'". LICl'STRUM. 

OLEASTER, stri, m. 2. oliro selvalico, olea- 
stro, olea sUvestris, fo\ir 4 , xotivo?. Gloss. Phi- 
lox. Oleaster, dyotikaict. f'irg. 2. G. 182. Indi- 
cio est tractu surgens oleaster eodem Plurimus. 
et ibid. 31 i. Infelix superat foliis oleaster a ma- 
ris. Plin. 17. Hist. nat. 18. 30. (120). Inseritur 
oleaster calamo el inoculat'one. Id. 16. ibid. 44. 
80. (240). Olympian oleaster, e\ quo primus Uer- 
cuhrs coronatus est, et nunc custodilur religiose. 
Id. 15. ibid. 4. 5. (10). Atbenae quoque victores 
olea cornnaut. Gracci ole;«»tro Olympine. Adde 
Cic. 5. f'err. 23. 57.; ct Colum. 8. R. R. 10. 4. 
Et f'enant. 5. carm. 2. 30. Quodque oleaster 
erat, pinguis oliva viret. 

OLfcASTRUM, i, n. 2. idem quod oleaster. Cal- 
purn. 2. Eel. 44. Me teneras salices juvat, aut 
oleastra putare. Incertus .Juct. de (tubiis nomin. 
p. 585. ed. Keil. Oleastrum generis neutri, sed 
Virgiiius (2. G. 314.): foliis oleaster amaris. 

OLEAIUS, a, um, particip. ab inusit. oleo: e£ 
Aatou, cum oleo factus, ut Pultes oleatae apud 
Ccel. Aut el. 2. Acut. 37. a med. ; et Panis olea- 
tus apud fulgat. interpr. Awn, lli 8. 
OLEFAClO. V. 0LFACI0. 

OLElTAS, Stis, T. 3. raccolta dell' olive, col- 
lectio olearum et confectio olei, item oleic legen- 
daa tempus, olivitas. Cato R. R. 68. L'bi vinde- 
mia et oleitas facta erit, prela exlollito. el 114. 
Sese olearn non surripuisse ea oleilate ex fundo 
E. Manlii. 

OLENS, entis. V. OLEO. 
OLENTlA, ae, f. 1. odor. Tertull. 2. advers. 
Marcion. 11. Suavis olent.a gratias. 

OLENTICA, orum, n. plur. 2. oleta, loca mali 
odoris. Pant. Diac. p. 102. 5. Mull. 

OLENTICETUM, i, n. 2. sterquilinium. Trans- 
late locus immundus. Claud. Mamert. 2. Stat, 
aniin. 9. Cernas hinc alios situ fcetutinarum tur- 
pium ex olenticetis suis ac tenebiis cloacam ven- 
tris el oris inbalare sentinam. Apul. de Mag. 
Nocens lingua semper in fcelutinis et olenticetis 
suis jaceat. Alii leg. oleticetis, ab oletum. 

OLEO, les, lui, (er olevi in composilis), lerc, 
n. 2. Olo, is, in 3. conjugat. Plant. Pcen. 1. 2. 
56. Quae tibi olanl stabulum, sellam etc. Adde 
fragm. apud Diomed. 1. p. 378. Putsch.; A [ran. 
et Pompon, apud Non. p. 147. 5. iJferc. Sic in 
illo Plauti Most. 1. 1, 41. Non omnes possunt 
olere unguenta exotica, Ut tu oles. Priscian. 8. 
p. 838. et 9. p. 866. vult olere p sen ultima corre- 
pta did, ut coostet iambici metri ratio. Cf. Eu- 
tych. p. 2188. Putsch. — Part. Olens in fin. — 
Olere, quod ratione habita etymi conjuogi potest 
cum Graeca v, o£o, oleo enim est pro o<ieo_, significat 
odorem spirare, redolere; et turn de bono, turn 
de malo odore dicitur (It, olire, uiire, olezzare, 
mandar odore; Fr. avoir ou repandre une o- | 
deur; Hisp. olire, derramar olor; Germ, rtc- 
chen, tinen Geruch von sich geben; Angl. (o 
emit a smell, smell of). 

I.) Proprie occurrit — a) Absolute. Plant. 
True. 2. 4. 3. ver vide: Ut tola floret! ut olei! 
ut nitide nitet! Cf. Piin. 21. Hist. nat. 7. 18. 
(35). Rosa recens a longinquo, sicca propius j 
olet. Rursus Plant. Pcen. 1. 2. 34. Nisi multa 
aqua usque et diu macerantur (muriatica'i, Olent, 
salsa sunt, tangere ut non velis. L'lp. Dig. 21. 
1. 12. Is, cui os oleal, ap saous sit, -juaesitum 
est. cui puzza ii fiato. Adde Martial. 12. 86. — 
b) Cum Adverbiis. Plant, apud Diomed. he. cit. 
Facile, olanl sedes Arabice. h. e. Arabicis thymia- 
matis. farro 3. A R. 16. 6. Nulla harum as- 
sidit in loco inquinato, aut eo, qui male olet. 
Horat. 1. Ep. 10. 19. Deterius Lybicis olet, aut 
nitet herba lapillis? Plin. 20. Hist. nat. 17. 69. 
(177). Optimum Creticum heraclium; ocm et ju- 
cunde olet. Plant. Most. i. 3, 115. ecastor mu- 
lier recte olet, ubi nihil olet. Cf. Cic. 2. Att. 1. 
Mulieres ideo bene olere, quia nihil olebant, vi- 
debantur. — > Non bene olei, qui bene semper o- 
let ab Hieronymo Ep. 130. n. 10. tribuitur Pe- 
tronio : sed habetur etiam apud Martial. 2. 12. 
(Hoc mibi suspectum, quod oles bene, Postume, 



OLEOSDS 

semper: Postume, non bene olet, qui bene semper 
olet.), et dicitur de iis, quibus quum vel corpus 
morbo aliquo, vel vitiis fceteat animus, exquisitlore 
cultu utuntur. — c) Cum Ablativo ret, cujus odo- 
rem quis aut quid spiral. Propert. 4, 7. 32. Cur 
nardo (lammas non oluere meas ? Ovid. Heroid. 
15. 76. Non Arabo noster rore capillus olet. Id. 
5. Met. 405. Perque lacus altos et olentia sulphure 
fertur Stagaa Palicorum. — d) Cum Accusativo 
rei, cujus odorem quis aut quid spiral. Plant. 
Most. 1. 1. 41. Non oraoes possunt olere un- 
guenta exotica, Si tu oles. Id. Asin. 5. 2, 79. 
Murrham olet. Id. Most. 1. 3. 120. quum una 
multa jura confundit coquus, Quid oleanl, ne- 
scias, nisi id unum, ut male olere iotelligas. Ter. 
Adelph. 1. 2. 37. Obsunat, potat, olet unguenta 
de meo. Cic. 3. Orat. 25. 99. Unguenturn ma- 
gis laudari, quod ceram, quam quod crocura ole- 
re videatur. Horat. 1. Ep. 19. 5. Vina fere dul- 
ces oluerunt mane Camenas. Id. 1, Sat. 2. 27. 
Pastillos Rufillus olet, Gorgonius hircum. 

II.) Translate est indicare, prodere, sapere, 
mostrare. — a) Absolute. Plant. Aulul. 2. 2. 
30. Aurum huic olet. h. e. quasi odore se prodit. 
Cic. Orat. 45. 154. Quid illud? non olet, un- 
de sit? — b) Cum Accusativo rei, quae indica- 
tor vel praditur. Plant. Men. 1. 2. 59. 01 facta, 
quid olet? pk. furtum, scortum, prandium. Cic. 
Rose. Com. 1. 20. Supercilia ilia penitus a bras* 
olere maiitiam et claraitare calliditatem videntur. 
Id. 1. Nat. D. 26. 72. Epicurus nihil olet ex Aci- 
demia, nihil ex Lyceo, nihil ne e puerilibus qui- 
dem disciplinis. Id. 3. Orat. 12. 44. Quasdam 
certa vox Romani generis urbisque propria, in 
qua nihil sonare, aut olere peregrinum possit. 
farro 5. L. L. 74, Mull. Et arse Sabinorum 
linguam olent. Quintil. 8. 1. 3, Et verb* et vox 
hujus alumnum urbis oleanl, ut oratio plane Ro- 
mana videatur, non civilate donata. ■ — Hinc Part, 
prees. 

Olens, entis, adjective quoque usurpatur, et 
est odurus, odorifer, odoratus, odorifero, odoro- 
so, su'wSt;;. 

I.) Proprie. — a) Interdum est bene olens. 
f'irg. t. G. 188. Induet (se nux) in Dorera et ra- 
mos curvabit olentes, Ovid. 1. Art. am. 95. Aut 
ut apes saltusque suos, et olentia naclas Pascoa. 
Id. 10. Met. 729. olentes mentas, Stat 12. Theb, 
622. olens Hymcttus. Id. 1. Silv. 2. 21. thym- 
bra. Juvenal. 14. 269. saccus. h. e. aromatum 
plenus. - — Aliquando additut bene, suave, ut 
apud f'irg. 2. Eel. 48. Narcissum et florem jun- 
gil bene oientis anethi, Catull. 60. 6, Cinge tem- 
pora Doribus Suave olenlis amaraci. ■ — b) 8«- 
pius est male olens, putidus, pufenle, puzzolente, 
SuowStjc. Plant. Men. 5. 2. 111. Huac proteram 
lenooera olentem, edentulura. Virg. 2. G. 134. 
an i m as, et olentia Medi Ora fovent illo. Horat. 

1. Sat. 2. 30. olente in fornice stantem. Id. 1. 
Od. 17. 7. Olenlis uiores mariti. h. e. hirci. Ovid. 

2. Pont. 10. 25. et olentia stagna Palici. h. e. 
olentia sulphure, ut Id. ait 5. Met. 405. Eucan. 
7. 821. olentes agri. k. e. inhumatis cadaveribus. 
— Cum addito male, graviter etc. Cic. 2. Orat. 
61. 240. In male olentem. Scribon. Compos. 42. 
Hi pastilli benefaciunt et ad exulceratas aurea 
qualibet ex causa et graviter olentes. 

II.) Translate. Tac. Dial, de orat. 22. sab 
fin. Quasdam procul arceantur, ut jam oblitterata 
et olentia. h. e. quasi situm et mucorem redo- 
lentia. 

OLEOMELLA, se, f. 1. est quaedam arbor fru- 
ctifera in Syria, teste Isid. 17. Orig. 7. 11. Lind- 
mann. Oleomella nascitur in Palmyra, Syriie 
civitate, ex eo ita appellata, quod ex tronco o- 
leum deDuat in crassitudinem mellis, sapore *u«- 
vi. Al. leg. elaeomella. 

OLEOsELINUM, i, n. 2. est quarfam •elbli 
species, quam memorat Isid. 17. Orig. If. S. 

OlEOSUS, a, um, adject, pieno d'oiio, olioso, 
sXaioiSTjc, oleo plenui, vel pioguU «d simllltudi- 
nera olei. Plin. 27. Hist. nat. 12. 81. (106). de 
myagro herba. Semen oleosuro. Id. 28. ibid. 9. 
35. (134). Quod supernatat, butyrum est, oleosum 
natura. Ccel. Aurel. 2. Tard. 13. n, 174, Deco- 
61 



OLERACEUS 

ctio ptisanae calidae, sed non oleosa, ac potius 
sicca, vel ex oleo viridi confect®, Adde eumd. 5. 
ibid. 3. n. 56. 

OLERACEUS, a, urn, adject, oleri similis. Plin. 
26. Hist. nat. 8. 33. (85). Uy per icon oleraceo 
frutice, tenui, cubitali. 

OLERARfUM, li, n. 2. olerum tortus. Gloss. 
Lat. Gr. Olerarium. Xa^avapcov. 

OLftRATOR, oris, m. 3. oli'tor, qui olera ven- 
dit. Gloss. Philox. Olerator, Xa^xvorcttXr,?. 

OLER ATI'S, a, ura, adject. coUivato ad er- 
baggi, olcribus con«itus. Vox a Lexico expung en- 
da; occurrit enim tantum in Wot. Tir. p. 168. 

OLKRO, as, avi, ntum, are, a. I. olera scmino. 
Cn. Matlius apud Prisrian. 6. p. 722. Putsch. 
Meos bortulos plus stercoro, quam olero. In Not. 
Tir. p. 168. legitur oleratus. \b Eutych. veto 
p. 2157. Putsch, offcrtur oleror, oleraris. 

OLESCO, is, en-, n. 3. crescere, cresco, ado- 
lesce Lucret. 2. It 28. Douicum olescendi sum- 
mum tetigere cacumen. Plerigue at., etitme Lach- 
mann. leg. alescendi. Sed olescendi legisse et- 
iam Nonium p. 248. 3. Merc, quidam putaat. 
Feslus p. 309. l'J. -Hull. Suboles ab olescendo, 
id est crescendo, ut aoolescentes quoque, et adul- 
ts, et indoles dicitur. Cf. Paul. Diac. p. 308. 4. 
Similiter Id. Paul. Diac. p. 5. 7. Mull. E* ex- 
oletus, qui excessit olescendi, id est crescendi, 
modum; et inolevit, id est crevit. 

OLETICETIM. V. OLENTICETUM. 

6LET0, as, 5vi, are, a. i. sporcare, inquino, 
conspurco, olidum facio, Frontin, Aqucsd. 97. In 
iisdem iegibus adjectum est ita: nb ovis aovam 

OLETITO DOl.O MALO VBI PVBI.ICS S4L1RT. SI 0V13 
0LBTAR1T, SBSTKRTIOHVM X. MILLIA MVLTA ESTO. 

Oletato videtur esse olid am facito. H*c Fron- 
tin. 

OLETCM, i, n. 2. duo diversa significat, prout 
est A) Ab olea; aut B) Ab oieo, es. 

A) Oletum ab olea est olivetum, locus oleis 
eonsitus, oliveto, uliveto, ikaiiav. Cato R. R. 1. 
De omnibus agris vinea est prima, secundo loco 
hortus irriguus, tertio saiictum, quarto oletum, 
quinto pratum. Adde eumd. ibid. 3., 6. et 61. 

B) Oletum ab oieo, es, est locus mali odoris, 
ut ubi cacatur, et raejitur: et metoaymice ster- 
cus, aut urina bominis, unde malus odor exststit. 
Paul. Diac. p. 203. 1. Mull. Oletum, stercus 
humanum. Veranius: Sacerdotula in sacrario Mar- 
tiali fecit oletum. Pers. 1. 112. hie, inquis, veto, 
quisquam faiit oletum. Pinge duos angues: pueri, 
tacer est locus, extra Mejite. V. OLOR sub B. 

OLEUM, i, n. 2. (olea). In pluraii numero u- 
surpari olea, affirmat Pompejus in Coram, p. 
1617. ed. Keil., nullo tamen auctore laudato. — 
Oleum est pinguis liquor oliva?, e"Xaiov ; It. olio ; 
Fr. huile d' olive; IJisp. aceyte de oliva; Germ. 
d. Oel, Baumol; Angl. oil). 

1.) Proprie. — a) Cniversim. Cato R. R. 64. 
extr. Oleum, si poteris, bis in die deplete Nam 
oleum quam diutissime in amurca et in fracibus 
erit, tam deterrimum erit. Cic. Senect. 11. 36. In- 
stillare oleum lumini. fforat. 2. Sat. 3. 125. Cau- 
les uogere oleo meliore. Vug. 5. ,£n. 135. ju- 
venilis Nudatos humeros oleo perfusa nitescit. 
Ovid. 3. Triit. 12. 21. ubi perfusa est oleo Ia- 
bente Juventus. Colum. 12. R. R. 50. 1. docet, tri- 
pllcis generis oleum fieri, acerbum, quod et sati- 
vum, quia ante initium Decembris ex oleis im- 
raaluris; viride circa mensem eumdem ex oleis 
non permaturis; maturum ex nigris post Decern- 
brern: optima? not* esse viride. — A veteribus 
oleo celebratur Istria (V. Plin. 15. Hist. nat. 2. 
3. iH). ; et Martial. 12. 63.). et Liburnia iT, 
Pailad. 12. R. R. 18. Ibtque Schneideri adnotat... 
■ — Oleo uti femio* in pectendo solitae fuerunt, 
teste Mar cell. Empir. c. 7. sect. I. p. 92. ed. 
Aid. — Inscript. apud Orell. 748., quae pertinet 
ad imp. Vespasiani tempora, mc ob dbdicationew 

STATVARVM EQVESTHIS ST FKDB8TR1S OLBVM PLKBEJ 

vtrivsov* bbxvi (sic) DRDtT. Alia apud Henzen. 
7336. dcb natal. Btvs (defuncue) in. id. apbi- 

LU OBCVB. JPORTVL. EX -^ CCC. INTER PRARJBST. 
ARB1TR. IV DtVTD. OLEA"« BT PROPIM. BX X? C ^ L - 

pRAEBKAhT. — b) Olei conficiendi rationem tra- 



- 482 - 

dit accurate Colum. 12. R. R. 50. Adde Caton. 
R. R. 64. et seqq., J'arron. \. R. R. 55. et 
Plin. 15. Hist. nut. 6. 6. (21). — c) Oleo 'ran- 

quillior, proverb, de leni minimeque iracundo, 
quia omnium liquoruin lenissimum oleum est, 
piit quieto de'-l'oli'i. Plant. Pa'.n. ">. 4. 66. Ita 
banc canem faciarn ttbt oleo tranquilliorem. — 
d) Oleum el operam perdere, aliud 4c. iis. qui 
sumptuin et laborem incassum impendunt, et fru- 
stra conantur: perdere. il ranno e 7 sapone: du- 
ctum, opinor, a lucubraniibus: \e\ a coquis, qui 
quum cibos con upei inl, *\ condiinentunt e'. labo- 
rem perdidere: vi-l dvni-fiii- a pal pstritis, qui in- 
ungebant nudaia corpora anlequim se.s»; luclre 
committtrent. f r . infra sub 11. 1. Plaut. P<vn. I. 
2 fly. turn pol ego et oleum et operam pi'rdidi. 
Cic 7. Fam. 1. Pompejus conlitetur se et oieum 
et operam peididi^se. sic Id. Cic. 2. ,-/*(. 17. 
il.ee non deflebimus, ne et opera et oleum phi- 
lologies nustrnp perietit. Ad lueubrationem certe 
referuntur ilia eju.<d. 13. ibid. 28. Ante lucem 
quum scriberem contra Epicureos, de eodem oleo 
et opera exaravi nescio quid ad te. Juvenal. 7. 
\)H. Vester porro labor fecundior, historiarum 
Scriptores: petit hie plus temporis, atque olei 
plus. — e) Oleum camino adder e , aliud, de 
quo V. in CAMINL'S. 

II.) Fisurate. ^f 1. Olei usus fuit maxime in 
palasstra. L'ngebaiUur enim ut Tirmiores essent, 
et ut adversarii manibus facilius elaberentur. Hinc 
metonymice pro palsstra ponitur. Catull. 63. 65. 
Ego gymnasii fui flos, ego erarn dec us olei. Cic. 
1. Orat. 18. 81. Nitidum quoddam genus est x'erbo- 
rum et l«tum, sed pal«stra? maris et olei, quam 
hujus civilis turbfe ac fori. h. e. contentionis, 
dispulationis, quasique palaestrrc litterari;e. ^ 2. 
Olei licticii plura sunt genera, nempe liquorii 
olei similis ex \'ariis rebus eipre«si. Ilecenset ea 
Plin. 15. Hist. nat. 7. 7. (24). 5 3. 0/eum 
vivum, et absolute oleum vocatur id, quod Itali 
nunc pe.tr olio dicunt. Gral. Cyneg. 434. Volcano 
condicta domus. quam subter eunti Stagna sedent, 
venis oleoquc madentia viro. Hieronyrn. in 
Chron. ad ann. U. C. DCCI.III. E tnberna rac- 
ritoria trans Tiberint olsum terra erupit, fluxil- 
que toto die sine intermissione. 

OLFAClO, facis, feci, factum, facere, n. 3. Alia 
forma olefacio legitur in quibusd. (lodd. Plin. 
20. Hist, nat, 17. 71. (183). et in Nat. Tir. p. 
167. — part. Olfaciens , Olfactus et Olfacien- 
dus I. — Oi facer e, quod est per syncopen pro 
olefacere, hoc autem pro odefacere (ab odor et 
facio) quo veteres usi sunt teste Paul. Diac. p. 
179. 12. Mull., quocum cf. Festum p. 178. 31., 
signilicat odorari, odorem percipere, o'trpsaiioftat 
(It. odorare, jiu/.are, annasare; Fr. flairer, sen- 
tir ; Hisp. oler, percihir con el olfato; Germ. 
etwas riechen; Angl. to smell, smell out, scent, 
perceive by the nose). 

I.) PToprie. Cic. 5. Tusc. 38. 1M, Quidam 
disputant, qua; aspectu percipianlur, ea non ver- 
sari in oculorum ulla ju :unditate , ut ea, quae 
gusternus, olfaciamus. tra clem us, audiamus. f'er- 
burg. repel it olefaaamus in quudain MS. Catull. 
13. 13. Quod ■xingue.nlum) tu quum olfacies, duus 
rogabis, Totum ut te faciant, Fabulle, nasum. 
PUn. 11. Hist. nat. 37. 50. (137). Delphini sa- 
gacissime olfaciunt. Id 23. ibid. 8. SO. (157 1. 
I.auruB folia trita, olfactaque subinde, pestilenti.e 
contagia prohibent. Id. 20. ibid. 17. 71. (183). 
Gith destillationem narium discutit tunsum in lin- 
teolo, olfactum. Id. ihui. 13. 51. (138). Uederunt 
(rutce sucrum) lethargicis ex aceto olfaciendum. 
Paulin. Nolan, carm. 27. 346. (sus) olfaciens 
motando dat oscula rostro. 

II.) Translate. ^ 1. Est prssentire, deprehen- 
dpre, safe odo rare, acoprire. Cic. i . leg. Agr. 4. 1 1 . 
Quisnam tarn abstrusus usquam numraus videtur, 
quern non architect hujusce legl« olfecerint? Ter. 
Adelph. 3. 4. 32. (al. 3. 3. 42.) Non sex totis 
rnensibus olfeciasem, PriuR quam il!e qujdquam 
cceperit ? Petron. Satyr. 93. Si aliquls ex his no- 
men poet* olf-icerii,. totara concitabit viciniam. 
^ 2. Olfai.ere labra lacte, imbuere sapore la- 
ctls, per catachreain. Voxro 2. R. R. 2. i6. SI 



OLIM 

agnus ad matris manimam non accedet, admovere 
oportet, et labra agni uc?ere butyro, aut adipe 
suilla, et alfaccre labra lacte. To labra repetitunt 
videtur a Par rone ooD esse. 

OLFACT.iTRIX. T r . OLFAGTRIX. 
OLFACTATUS. a, ura. f. OLFACTO. 
Ol.l'\Cri0, on is, f. 3. odoratus. Gloss. Cyriil. 
Oc-zr,?.; . odoratus, odoratio. olfactio. Gloss. 
Philox. Olfactio. zzZpr.ciz. 

0I.1A<:T0, as, dv't, ,itum, are,- a. 1. frequent at. 
wl inie-n-i. ah nlfacio. -- Part. ' 'Hfuc tans, 01 fa- 
rt ,itus i'< (Hfiu-Utr.dum. — Olfaclu est idem ac 
sepe olTacio. cl ulfai-io simplicit<T. Plaut. Men. 
I. 1. 56. Suiiimu'ii in: 1 j I fa eta re oportet vpiti med- 
ium. Plin. 18. His:, nat. 35. x.s. (3fii). Roves 
c;e!uui nlfaclnnles. Id. 20. ibid. 1 i. 55. (155 1. pule- 
d ii ramum in tenia n is ( d far land urn dari. /(/. 28. 
ibid. 16. 63. (225). Mem bra;, a partus asirarum, 
ulfactata acccdente murbo cornilialium, resistit. 
At Sillig. ex oplimis Codu. legit olefacta, h. e. 
ol facta. 

OL FACTOR [A, ■?, f. 1. idem atque olfactoriura. 
Front o de oration, (edente iteiuin ./. Maio) ep. 
1. ante med. Refricaut eamdem unam sententiam 
srpius quam puelbe olfactorhe sucina. Fortasse 
legend um ol fact aria, ita ut sit ab adject, ol fa- 
ct orius, a, um. 

OLFAd'ORfOlXM, i, n. 2. deminut. olfacto- 
rii. Isid. \-.>. O'ig. 31. Olfactoriola vascula sunt 
muliebria, in quibus odoramenta gestantur. Hie- 
ronrm. 2. in Isaj, 3. 18. Desciibit et olfactorio- 
la, ut (IhrUti bonus odor simus. 

OLFA('.'l'OR(t:M, li, n. 2. durum, vel odorum 
fasciculus, olfaclus gratia, -la^eavT^piCV. Plin. 30. 
Hist. nat. 11. 29. i. 97 ■ . Sicuti lethargum olfa- 
clu riis excitari. Id. 20. id id. '.J. 36. (92). Rras- 
■ic.T arid* farina in olfactorio colli^cta. cunzie- 
ni. C HFTlCl.'l.l.'M. Mar cell. Ilmpir. c. 20. p. 
113. bis -'d. Aid. Aliquem olfaclariis (lege olfa- 
cioriis) reiicere. 

OI.hVt.TllIX, Ids, f. 3. quae olfacit. Sic PUn, 
17. Hist. nat. 24. 37. (239). vocat vitem, qua? 
r<iphanum et laurum odore sentit, et ab eis re- 
cedit. Ita legit Harduin. ex M>S. Alii olfucla- 
tri.e, ijuam lee lion em exhihet >:t .Sillig. 
OLI'ACl'I'S, a, um. f OLFAClO. 
OLFACTL'S, us,, rn. 4. actus olfacicndi, I' odo- 
rare, odoramento, sapsvjS'.q. 

1.) Proprie. Plin. 21. Hist. nat. 21. 89. (156). 
de ihymo. Datur et comiliaubua. quos correpto* 
olfactus exciiat thymi. At Sillig. legil olfactum 
exrilat thy mum. Id. ?,2. ibid. 3. 13. (28). Testes 
libris sternulamenta olfaciu muient. 

ll.i Translate est ip.-a odorandi facultas et sen- 
su.s, f-odorato. Plin. 11. /list. nat. 37. 50. (137). 
Delphini nee oifaclus vestigia ha bent, quum olfa- 
ciant sagrtcissime. Id. 10. ibui. 70. 90. (194). Pi- 
scibus olfactum esse, manifesto patet, quippe non 
! omnes eadeitt e>»ca capiuulur, et, prius quam ap- 
I p slant, 'idurantur. 

! OLtlH>, a, um. adject, uileu). Sup. Olidissi' 
\ mus -.uh .1. -■ Olidus — ii) Absolute, est^ qui 
I male ulet ' '■'. OLOR B.), di rattivo odore. 5>j?m- 
| 'jr,'- f lor at 1. Ep. 5. •-».'.>. Sed nimis arcta prcinunt 
| uliil;e con'ivi;t capr;i>. Petron. Satyr. 21. Nos 
I has iis olidissimis inquinavi'.. Suet on. Tib. 45. Hir- 
; sutus atqu" li lid us sen ex. I 'tin. 25. Hist. nat. 
:>. 18. f'«l ). Suc:um olidis auribus iustillare. Mar- 
tial. Ii). 37. olida xulpfs. Serrn. Sammon. p. 
66. ed. Aid. Si i:ingas nlid:P grave quod minx ere 
capellre. Rursus Martial- I. 50. olid* vesles mu- 
ricit. f. Ml.'REX. — b) Cum add i to bene est 
odoratus, -tdoroso . Colum. T2 R- R- 17. t. 
Acfitum in vasa picata bene oH da diffunditur. et 
ibid. 38 . 4 . Vinurn purgatur, el in amphoras 
bene picatas et bene olidas diffunditur. — e) 
Item simpliciter olens, rhe ha odore. llutil. 1. 
Itiner. 624. Atquo olidum do etas nosse cubile 
canes. 

0l1g0cHr6nIUS, a, urn, adject, di carta vi- 
ta, 'ikvpf povioe,, qui breve m vitam vivit. Gra^ca 
vox, ab fkifof paacut, hievis, et ypevo^ fem- 
p-us. Firmic. 3. tfathes. 5. et 4. ibiS. 1. et. H. 

Ol.lM, adverb. De vocis etjmo .itii alia; sed 
nihil certi afferunt. — Olim generatlm est idem 



quo 

etc. 



OLITOR 

atquj iilo quod deboitur tempore, certo aliquo 
tempore, aliquando (II. una volta, un giorno; 
Fr, autrefois, un jour, une fois; Hisp. otra 
vez, en otro tiempo , una iez; Germ, eins t, 
einmal ; Angl. somt times). ^ 1. Referlur bd 
tempi's praeterhum, sive looginquum, sive pro- 
ximurn: et quidem — a) Dicitur de ro, quod 
aliquo tempore ante est actum, addilo ipsius tern- 
poris nomine aut ejus design a liont per particu- 
lam quum. Ennius apud far von. 7. L. L. 36. 
Mull, et apud Cic. Brut. 19. 76 Versibu' quos 
olirri Fauni vatesque canebant. Plant. Amph. 4. 
2. 11. Prodigum te fuisse oportet olim in adolc- 
scentia. Id. './sin. 3. 3. 113. Adsta ieitur. ut con- 
sult us es puer olim. Cic. 6. Att. 2. circa med. 
Ante lucera inambulabam domi, ut olim candi- 
date. — Plaut. -/sin. 1. 3. 53. Lonpe aliam, 
inquam, probes nunc aiqur. olim, quum dabarn. 
Ter. Andr. 5. 3. 12. Olim istuc, olim, quum 
ita animum induxisti tuum, quod cuperes, aliquo 
pacto eliiciundum tibi. Cic. 12. Att, 39. Si es- 
senl ullit necessarian litter*, ut erant olim quum 
brevioribus diebus tamen quotidie respondebant 
tempori tabellarii. — t>> Olim per se, sine ad- 
ditis. signifies l tempus praelerilum: et hac parii- 
cula ii pra:sertim utunlur, qui fabula? narrant. 
ut (jra'ci irct=. Plaut. Epid. 4. 2. 42. Ilia minis 
olim decern puellam par volant erai. Cic. 2. Or at. 
43. 183. Sic enim olim loquebantur. Jd. 10. Att. 
1. Qui mibi. quod s*pe soleo recordari, dixit o- 
lim elc — Flaut. Stick. 4. 1. 33. fuit olim se- 
ne» : ei hli<e Du* erant etc. Ter. Andr. 5, 4. 20. 
Attius quidam olim, navj l'racta, apud Ad drum 
fj.-ctus est etc. Herat. 2, Sat. 6. 79. olim Rusti- 
er us urban um inuiem in us pauperc fertur Acce- 
pis-e cavo etc. Adde fuir.d. 1. Ep. !. 73.; et 
Flutdr. ;{. -J. i el alibi. -- I)e propiore tem- 
pore, pro nuper. Cic. 15. Earn, 2 J. 2. Quuni 
ad .irnotvm aliquant-urn olim discedens addidisii, 
tolerahilius (Vramus ignieulum desiderii tui 
Curt. H. 1. 53. Enimvero olim mere sensi- 
ble viclis ev leclo repente prosiluit. — c) Tw 
olim oppnnuntnr vocabula nunc, hoc tempore, 
nuper, et apud recentiores scriplores mox, delu- 
de . tunc, dehinc. Flaut. Epid. 1. 2. 32. Illarn 
amabam olim; nunc jam alia cura iinpendet pe- 
ctori. Ter. Phorrn. 5. 8. 19. Olim quum bone- 
ste potuit, turn non est data: nunc viduam ex- 
trudi turpe "st. Cic. 15. Earn. A. 13. Eum hono- 
rem, qui a senatu tribui rebus bellicis solet. nec- 
lectum a me o!im, nunc mibi expetendura pu- 
to. Firg. 8. /En, 318. Aurea (C a pit olio) nunc, 
olim silvestpbus borrida duinis. Ter. Amir. 3. 3. 
13. Alium esse censes nunc me, atque ulini, quum 
dabam. h. e. nuper. Cic. 7. Fain. 24. Olim quum 
regnare exislimabamur. non tain ab ulljs. quam 
hoc tempore observor a famiiiarissimis Caesaris. 
Id. 2. Divinai. 25. 55. Quid oslenta-vel Lacedw- 
monios olim, vel nuper nostros adjuverunt? Tac. 
1. Wis/. 67. Gaiiica gens olim armis. inoi me- 
ntor ia nominis clara. Id. 12. Ann. 18. Frater 
CoUs olim proditor, deinrte bostis "letuebalur. 
Id. \\. Hist. 11. Vl olim virtutls inodestiaque, 
tunc procacitatis et petulantly certamen erat. 
Sue.ton. Domil. 8. Cerneliam absolulam olim, 
debinc Ion go inter vallo repetitam atque convi- 
ct-am, defodi iinperavit. Sallust. urm. Philippi 
contra Lepid. Tumultum ex tucnultu serunt, Sa- 
turnini olim, post Sulpicii, dein Marii, nunc' Le- 
pid i satellites. — d) ft'on olim. non multo an- 
te, apud Apul. II. Met. Da nomen huic sancta; 
militia?., cujus non olim sacramento cliam roga- 
baris. Id. 10. ibid. Mecum non olim convene- 
r6 t. — e ) OUm furores apud Caiull. 68. 129. 
et olim amicitias, 94. 4. et olim annit apud 
Vol. Place. 1. 53. dicta quidam pulant per up'«"y. 
h. e. ot JfaXat Si/uo:, a: nv\at pfAcai, fa jtp;v 
e-rr, : qua Tatione dixit f'irg. ante maiorum, 2V. 
Andr. 1. 2. 4. semptr ienitas, Proper!. 1. 22. 2. 
semper umicilia. /' HYPUEN. In Caiulli tamen 
Joe. rtf. sunt qui melius lefj. Iwrutn furores, ut 
ipse 7,achmanH. ^ 2. Per olim signilkatut el- 
iam id, quod Hide ab aliquo tempore etiamnunc 
et continue sit: bine, si tempus, ex quo aliquid 
flt, longius est, olim est jamdudum, jampridem, 



— 483 — 

jamdiu , et cum praesenti quoque coojuncitur , 
sicut Graecum iratXat. PUn. 2. Ep. 10. Recita 
saltern, -ut tandem percipias gaudium, quod ego 
olim pro le non temere praesumo. Id. 8. ibid. 0. 
Olim non librum in maous, non slilum sumpsi: 
olim nescio. quid sit olium, quid quies. e gran 
tempo . che etc. Sic Seneca Ep. 77. Olim jam 
nee peril quidquam mibi, nee acqtiirilur. Juve- 
nal. 6. 345. Audio, quid veleres olim morjeatts 
amid, da gran tempo. Sic Suetun. Aua. 30. Al- 
veurn Tibe'ris laxpvit; ac repurgavit complelum 
olim ruderibus. Phaedr. 3. 12. Hoc si quis pre- 
tii cupidus vidisset tui, Olim redisses ad splendo- 
rem prislinum. Pelron. Satyr. 22. S>ri ill i sler- 
tere, tamquarn olim dormientes, ccepeiunt. come 
se fosse buona pezza che dormivanu. Lucan. 5. 
7(>9. nonne olim caau pendemus ab uno? none 
egli gran tempi-, che etc? b. e. nonne per Ion- 
gum tempos un;* nobis erat sors7 Al. leg. non 
olim casu p.-ndemus ab uno. ft. e. non olim mo- 
do, sed etiain nunc. — llac sitrnilicatione olim 
componitur cum vocabulis quondam , jam, pri- 
mum et prius. Ter. Eun. 2. 2. 15. Olim isti 
fuit generi quondam quxstus apud sceclum 
prius. Forcellino tc olim pleonasmus hoc in lo- 
co visus est, ut apud Ptin.Z. Hist. nut. loco in- 
fra cit. Quintil. 5. 12. 17. Olim jam ab iila vera 
imacine orandi recesserunt. Adde Senec. Ep. 77. 
paullo supra allalum. Ter. Heaui. 3. 1. 34. Pri- 
iiitim olim pctius quam pa ter ere iilium coram ca- 
re ad muliercu'am.-proterruisti hinc. PUn. 3. 
Hist. nat. 5. 9. (59). Oppidum Fcrtnia.', Hormiae 
prius olim dictum. Ai SilliR. ve r ba prius olim 
bonis Codd. fretus omisit. ^ 3. Refertur etiam 
ad tempus futurum. pro aliquando. posthac. una 
volta, TurpiHus apud .Von. p. 358. 5. Merc. Deiri- 
dt quum ad le rvdkrit res olim post mortem pa- 
tris Adde I.ucitium et Afranium apud eumd. ibid. 
I/or at. Art. P. 386. si quid tain en olim Scri- 
pseris. in Ma*ci descendat judicis aures. Id. 2. Od. 
10. 17. Nod, si male nunc, et oil in Sic erit. Id. 
2. Sat. 5. 27. Magna minor ve l'uro si res cerla- 
bitur olim. Id. 1. ibid. 6. 85. Nee timuit. sibi ne 
vilio quis verieret olim, Si etc. F'irg. 1. -En. 
289. Hunc tu olim caelc spoliis Oiientis onustum 
Accipies secura. Tibutl. 3. 5. 23. El]sios oiim 
liceat ccgnoscere campos. Phccdr. 4. 10. Olim 
quum adscriptus venerit pcenae dies. Ovid. 3. A- 
•mor. 11. 7. dolor bic ubi proderit olim. Id. 2. 
Trist. 165. Sospite sic te sit natus quoque so- 
spes, et olim Imperium ne^at boc cum semine se- 
nex. Id. I. Fast. 517. Montibus his olim toius 
promittitur or bis. QuintiL 10. 1. 94. Sunt clari 
bodieque. et qui olim nominabuntur. PUn. Fa- 
neg. 15. Verurn ha?c olim: in prasentia quidem 
etc. Ci. Cic. 11. Att. 4. U tin am coram tecum o- 
lim potius, quam per e pistol as ! — yunc, olim, 
formula, qua poeta; omne tempus desigDant. f'irg. 

4. ,£«. 625. Exoriare aliquis nostris ex ossibus 
ultor, Qui face Dardanios ferroque 8equare colo- 
noa Nunc, olim, quocumque dabunt se tempore 
Tires. Adde Lucan. 9. 603. ^f 4. Interdum po- 
nitur pro aliquando, certo suo tempore: sic — 
a) Ponitur pro quando, tunc, sequente quum, 
aut ubi. Plaut. True. 1. 1. 45. nunc lenonum 
plus est fere, Quam olim muscarum' st,quum ca- 
letur ma xime. Id. Mil. glor. t. 1. 1. Curate, ut 
splendor meo sit clupeo clarior, Quam solis ra- 
dii esse olim, quum sudum est, solent. Adde e- 
umd. Pcen. 1. 2, 142. el Trin. 2. 4. 122. Ho- 
rat. 2. Sat. 3. 60. Non magis audierit, quam 
FuSus ebrius olim,. Quum Ilionam edormit. Virg. 

5. JEn. 125. tie scojjuio. tumidis submersum tun- 
ditur olim Fluctibus, biberni condunt ubi aide- 
ra cori: Tranquitlo silet. Lucret. 6. 148. calidis 
candens ferrum fornacibus olim Stridit, ubi in 
gelidura propter demersirous orbem. — b) Item 
pro unquam. Plaut. A sin. 3. 3. 128. An quid 
est ohm Kalute melius? evvi mai cosa? Ita For- 
ceiiinus: at Handius, Tursell. etc., si integra 
est Plauti scriptura, ptitat, olim hoc loco esse i- 
dem ac certo aliquo tempore, suo tempore; nisi 
de eo dictum est, quod fieri solet. — c) Item 
pro aliquando, qualche volta, nullo design a to 
tempore, vel tempore. Horat. 1. Sat. I. 25. ut 



OLIVARIUS 

pueris olim dant crustula blandi Doctores, ele- 
menta velint ut discere prima, f'irg. 8. JBn. 391. 
Non secus atque olim tonitru quum rupta corusco 
Ignea riraa micans percurrit lumine nirabos. Ser- 
vius expooit : Fere, ut solet. — d) Si olim, si 
quando, si uuquam, se mai una volta. J r irg. 10, 
Eel. Si. o mibi turn quam moll iter ossa quie- 
scant, Veslra meos olim si fistula dicat amores! 

OLiTOR vel bolitor, oris, in. 3. (olus). I)e scri- 
bendi ralione J'. OLUS inil. — Olitor est qui 
olerum horium exercet et olera vendit, XTjjrwpd?, 
\ay avOTw'XT}; (It. ortolano; Fr. jardinier ; Hisp. 
hortolano; Germ, der liohlg&rtner, livchen- 
gdrtner: Angl. a gaodener). Farro 6. X. L. 
20. Miiil. Vinaiia rustica dicuntur ante diem 
XIV. cat. S*pl., quod torn Veneri dedicata »des, 
et horti ei dese dicantur, ac turn fiunt feriati o- 
litores, Cic. 16. Fam. 18. Parhedrum excita, ut 
horturn ipse conducal: sic olitorem ipsum com- 
moxebis. PUn. 19. Hist. nat. 5. 23. (64). Pensi- 
les cucumerum hortos promoventibus in solem 
rotis olitor ibus. Colmn. 10. H. R. 228. Quae 
(carmina) cauat inter opus, Musa modulante, pu- 
ialor Penduius arbustis, olitor viridantibus bor- 
tis. Id. et cit. I. 10. et 11. ibid. 3. olitoris cu- 
ram et ofiicia fuse describit. 

OLlTORlUS vel hoUlorius, a, um, adject. De 
scribendi ralione V. OLl'S inil. — Olitorins est 
ad oiiiorem et bortum pertinens, da ortolano, 
da erbaggi, K-rucyfticiff. Farro 5. Z. Z. 146. 
Miiil.: Liv. 21. 62.; et Tac. 2. Ann. 49. 011- 
torium forum, h. e. ubi olera venduntur. Uip. 
Zhg. 50. 16. 198. Olilorii borti. Plin. 19. Hist. 
nat. 8. 38. i125). Lactucs genus lati caulis, adeo 
ui o'stiola olitoria ex his factilari prodiderint. 

OLlVA, as, f. 1. EkoucL, 

1.) Propric ^ 1. Est fructus oleae, oliva, uii~ 
va. Plin. 15. Hist. nat. 3. 3. (9). Olivre con- 
sLmi nucleo, oieo, carne, atnurca. et mox. Suus 
olivae succus oleum est: idque praecipue ei im- 
maluris inlelliirimus. C'lum. 2. R. R. 22. 4. 
Olivas condilui legere. Plaut. Cure. 1.1. 90. Vol- 
tisne olivas, aut pulpamentum, aut capparim? 
Afranius apud Non. p. 478. 26. Merc. Nutri- 
catur oliva. Horat. Epod. 2. 55. lecta de pin- 
cuissimis Oliva ramis arborum. ^ 2. liem ipsa 
arbor, olivo, ulivo. Cic. 3. Nat, D. 18. 45. Ari- 
staeus, qui olivae inventor dicitur. Id. 2, ibid. 6. 
22. Si ex oliva modulate canentes tibia? nasceren- 
lur. Virg. 8. Eel. 16. lncurnbens lereli Damon 
sic ccepil olivae. Id. 2. G. 425- pinguem. et pla- 
citam paci nutritor olivara. V. OLEAGINEliS, 
ubi et de coronis ex oliva dictum est. Horat. 1, 
£p. 16. 2. heruin an baccis opulentet olivae. Id. 
Epod. 16. 45. oliva numquam fallens. — Fuit 
sacra Minerva?. V. OLEA. Hinc Pallad.i-R.il. 
6. § 14. Graeci jubent, olivam , quum plantatur 
ac legitur, a mundis pueris alque virgimbus ope- 
randam: credo, recordati arbori huic esse prae- 
sulem caslitatem. scil. ei praesse castam Miner- 
vara. 

II.) Translate. — a) De ipsius oliv* rstno. 
Horat. 1. Od. 7. 7. Undique decerptam fronti 
prajponere olivam. — b) De ipsius olivas ligno. 
Ovid. 2. Met. 680. Illud erat tempus, quo te (o 
Apollo) pastor ia pellis Texit; onusque fuit dei- 
trae silvestris oliva. Sic leg. nonnulli ex optimit 
Codd.; vulgatx libri vero onusque fuit b&culum 
silveslre sinistra;. 

OLlVANS, antis, particip. ab inusit. olivo: oli- 
vas coMgeas. Plin. 15. Hist. nat. 1 3. (11). O- 
livantibue lex antiquissima fuit: oleam ne *trm- 
gito, neve verberalo. 

OLl't ARiS. e, adject, idem atque olivarius. Ser- 
vius ad Virg. 3. G. 519. Trapetis autem, molis 
mobilibus olivaribus. 

OlIVARU'M, Ii, n. 2. F. voc. seq. in fin. 

OLIVARIUS, a, um, adject, da uliva, eXcui?- 
flce, ad olivam pertinens, olearius. Colum. 12. 
M. 11. 49. 11. Olivariae meUetae. Al. leg. olea- 
riae. Pompon. Dig. 33. 7. 21. MoIbb olivarias. 
Auct. Grom. p. 303. ed. Lachmann. Ager oli- 
varius. ft. e. olivis arboribus satus. Auct. incert. 
de limit ib. p. 296. Goes. Ager oiirarlus. ft. e. 
olivis consitus. — Hinc 



OLIVASTELLUS 

OUoarium, Xi, n. 2. absolute, substantivorura 
more €6t olivetum. Gloss. Cyrilt. TSXawv, oliva- 
ria {lege olivarium), hoc olivetum; 

OLIVASTELLUS, i, m. 2. deminat. olivastri, 
seu oleastri. Auct. incert. de Umitib. p. 259. 
Goes. Nana et in limitibus pro terminis ptanla- 
vimus dactylum, amygdalqs, et mala cotonea, et 
inaxiuie -olivastellum, et ileum Cypriam in line 
constituimus. Id. p. 266. Si olivastellum invcoe- 
ris unuin in terminurn, deraonstrat aquam vivain, 
et convallia loca signiiicat. Id. p. 267. Oiivastcl- 
him in fine pro termino invenies. 

OLIVATlO, on is, f. 1. oiei confeclio. Gloss. 
Cyrill. 'EXacoftou'ct, oliratio. 

" OLIVETA, as, f. 1. oli vitas. Fest. V. OLI- 
VINA. 

OLIVETUM, i, n. 2. (oliva) locus Olivia con- 
situs, olelum (quam vocem /'.), uliveto, Ckattav. 
Varro 1. R. R. 22. 3. Oliveli jugera ccxl. qui 
coleret, eum instruere ita oportere, ut etc. Cic. 
3. de republ. 9. Nos Transalpinas gentes oleam 
et vitera severe non sinimus, quo pluris sint no- 
stra oliveta nostraeque vineac. Id. 3. Nat. D. 36. 
86. Vineta, segetes, oliveta. In tabula auctionis 
apud eumd. 2. leg. Agr. 25. 67. Jugera cc, in 
quibus olivetum iieri potest. Plin. 17. Hist. nat. 
18. 30. (127). Olivetum putarc. Colum. 5. R. 
It. 9. 15. Meminisse convenit veteris proverbii, 
euro, qui aret olivetum, rogare fructum; qui ster- 
coret, exorare; qui CBdat, cogere. Eumen. Gra- 
tiar. act. 13. Jam tuin in ilia vetere republica 
ad censorum laudem pertinebat, si lustrum felh 
condidissent, si horrea inessis implesset, si vinde- 
mia redundasset, si oliveta larga Duxissent. 

OlJV'iFER, fera, ferura, adject, ferace di ulivi, 
Aatofcipog, olivarum arborum ferax. Virg. 7. 
j£n. 711. olivifei aeque Mutuscae. Ovid. 3. Fast. 
151. Primus oliviferis Romam deductus ab ervis 
Pompilius. h. e. Sabinis. Martial. 12. 99. Olivi- 
fera corona. ' h. e. ex oliva. Stat. 4. Theb. 227. 
et olivifcri Eurotae Dura manus. Alii leg. olori- 
feri, nam Euietas a Theognide v. 789. dicitur 
oovax.QTpof'os, aruodinifer, quales amces amaot 
olores. Sed Virg. 6. Eel. 83. lauros ad Eurotam 
memoral. 

OLlVINA, a, f. 1. redilus olei, Tel olei maxi- 
ma copia, vel cell a olivaria. Plant. Pseud. 1. 2. 
76. Cujus amatores domi olivinam habent maxi- 
mam. Alii rectius leg. olivi dynamin domi ha- 
bent maximam. Est autem dynamis Grasc* Sti- 
vctficc, vis, copia. Alii olivitam, sell, pro olivetam, 
seu olivitatem, de qua Festus p. 202. 19. Mull. 
Olivitam anliqui dicebant, quum olea colllgeba- 
tur; ut messera, quum frumenta;aut vinderniam, 
quum uvae. Quod vocabulum potius frequentari 
debebat, quam nullum ejus signilicationis habere- 
mus: quamvis quidam oliviiatem earn dicant. 
Paul. Diac.. p. 192. 6. Mull. Olivetam dicebant 
ab oleis, ut a vino vindemiam. 

OLlVlTAS, Stis, f. 3. il raccolto delle ulive, 
olivarum proventus, collectio, et legendarum tem- 
pus, oleitas. Varro apud Non. p. 148. 4. Merc. 
Omnis qiuim lucerna combusta est in lucubrando, 
olivitasque consumpta est. Colum. 1. R. R. 1.5. 
Regiones, roitigato frigore, largissimis olivitali- 
bus Libcrique vindemiis exuberant. Id. 12. ibid. 
50 . 1 . Media est olivitas plerumque initium 
men sis Deccrobris. Mamertin. Graliar. act. 22. 
Una certe unius est biemis olivitas. V, voc. prse- 
ced. 

OLtVITOR, oris, m. 3. qui olivas arbores co- 
lli. Stdon. 2. P.p. 9. Colles exercenlur vinituri 
et oltvitori. J put. Florid, n. 15. Ager fecundior 
oliveto, nee vinitori, nee oUvjtori scalpitur. Al. 
rectius leg. olitori. 

OLjVO, as, are, n. 1. olivas legere. Gloss. Lat. 
Gr. Oliva (lege olivo), as, eXcttoXoyw. 

OLIVUM, i, n. 2. oleum ex olivjs, olio, fiXatov. 
Vox fere poetica. 

I.) Prpprie. Plant. Pseud: 1. 3. 67. Erne die 
caeca bercle olivum, id vendilo Oculata die. Ad- 
de eumd. ibid. 1. 2. 76. et A sin. 2. 4. 26. Im- 
cre.t. 2. 391. subilo per colum vina v id em us Per- 
fluere: at contra larduin cunctatur olivum. f'irg. 
5. Pel. 68. Cr.iterasque duo statu am tibi pinguis 



— 484 — 

olivi. Horat. 2. Sat. 4. 50. pisces perfunderc oli- 
TO. Vol. Place. 6. 358. bovis exuvias multo 
frangere olivo. Ovid. 10. Met. 176. Corpora ve- 
ate levant, et iucco pinguis olivi Splendescunl. 
Adde Martial. 4. 90.; Sil. It. 1*. 137.; ftw. 
2. 64. etc. Prosx scriptorem, qui usurpaverit, 
prater Apul. .9. Met., inveni adhuc nemi- 
nem. 

II.) Translate. ^ 1. Per rnetonyroiam pro pa- 
lestra dixit Horat. 1. Od. 8. 8. cur olivum San- 
guine viperino Cautius vitat? h. e. cur luctam 
fugit? <f 2. Pio unguenlo Catull. 6. 8. Sertis, 
ac S\rio fragraus olivo. Proper!. 3. 15. 31. Le- 
vis odoralo cervix manabit olivo. 

OLLA, :e, f. 1. Anliquis aula pro olla in usu 
fuit: V. AULA. — Ratione habita ctymi, fr'oder- 
Unius, Latein. Synonym, vol. 6. p. 246., ollam 
ab orcula per syncopen factam esse putat: alii 
vero haoc cum Grseca voce auXo'c cavus conjun- 
gunt. — Olla est vas plerumque fictile ad co- 
quendum, aut servandum: cuius varios usus ex 
subjectis exemptis colliges, et ex iis, quae in At ! - 
LA sub B dicta sunt, j^urpos (It. olla, pignatta, 
penlola; Ft. pot, marmite; Hisp. alia, marmita; 
Germ, der Topf; .Angl. a pot, vessel made, of 
earth, jar). Occurrit — a) Gcneratim. Varro a- 
pud Non. p. 543. 12. Merc. Oculis observare ol- 
lam pultis, nc aduratur. Cic. 9. Fam. 18. Ollam 
denariorum implere. Colum. 12. R. R. 43. 2. Ter- 
ns, - aut etiam qualernir uvae, pro capacitate vaso- 
rum, in ollas demittuntur. et 3. Bibulas, aut male 
coctas ollas emere. Id. 8. ibid. 8. 7. Olla licti- 
lis. Inscript. apud Marat. 917. II. Olla ossua- 
ria. Martial. 12. 32. plena turpi olla resina, Sum- 
mainianas qua pilantur uxores. Plin. 37. Hist. 
nat. 10. 54. (142). Achates in olla plena olei co- 
cta. Id. 30. ibid. 9. 23. (77). Sal cum vipera cre- 
rnalum in olla nova. Id. 17. ibid. 10. 11. (64). 
Pineae seruntur nucleis se.ptenis fere in ollas per- 
foratas additis. Id. 15. ibid. 22. 24. (90). Nuces 
conditas ollis in terra servari virides. — Etiam 
ei sere ollae fiebant. Avien. fab. 11, Arripiens 
({lumen) gem in as ripis cedentibus ollas ^ JEre 
prior fusa est, altera fkta luto. V. OI.LARIUS. 
— b) Speciaiim. Sappe fit mentio ollarum se- 
pulcralium, quibus pauperiorum cineres conde- 
bantur, in vet. Inscript., ut apud Gruter. 865. 

10. CLAVD1A ATHROdisia V. A. I XV- t. AMTOMV8 
POTffV'8 OLLAM CVM TITVL0 BENBMXKENTL et 883, 
15. ITA DECHBVERVNT LOOM L. SKMPR0SI! 3. L. 
BILARI KT OLLAS V. DARI ADSlGNARI etc. Alia a- 

pud Reines. cl. 16. n. 53. cn. masliv? sctbrjcvs 

FECIT 6CHOLAM OLLARVM XX. SIBI IT 8VIS. k. C. 

sepulcrum et in eo ollas viginti. V. SCIIOLA 
in fin. — c) Fervet olla, vivit amicitia, £s7 
jryTpa., ^y fCkia, proverbium de parasitis, qui 
eo usque cotunt aliquem, dura ccenandi apud il- 
ium locus est. Petron. fragm. Tragur. 38. Bur- 
mann. Sociorura olla male fervet, et ubi semel 
res inclinata est, amici de medio. — d) Ipsa 
olera clla legit, aliud apud Catull. 94. 2. quod 
ita quidam interpretantur, ut originem duxerit a 
quodam fure, qui olera furtiva auferret, depre- 
nensusque culpam a se in ollam, qua olera ex- 
ceperat, transtulerit. 

OLLAR, aris, n. 3. ollae operculum. Varro 3. 
R. It. 15. 2. Quum ollar impositum est. Ita 
legit Scatig. Alii quum cumulatim impositum 
est quam lectionem tuetur Schneider., qui hac 
de re plurima. 

OLLARIS, t, adject, ^utpaloc, a d ollam per- 
tinens, ut Ollares uvce, quae in ollis fictilibus 
conduutur, de quibus Colum. 12. R. R. 45. 1. 
Martial. 7. 20. IHic et uvae collocantur ollares. 
Mar cell. Empir. c. 35. p. 138. ed. Aid. (Esy- 
pum ollare. Adde Plin. Valerian. 3. 14. 

OLLARlUM, Ti, n. 2. loculus, in quo olla os- 
suaria vel una, vel binae, quandoque etiam qua- 
tuor reponebantur; idem ac columbarium. In- 
script. apud Pabre.tt. p. 13. n. 60. o. camsivs 

PRAENEST^VS M ACER I AM ET OLI. ARIA I.IRKRT1S 1,1- 

bkrtabvsove s\is FECIT. V. pluru hue perlirienlia 
apud eumd. p. 10. et seqq. Alia apud Or ell. 
4545. c travs. fvlieks it ASIATN.Y-S f-T caksia 

VENER1A COIVN. ET TRAVSIA FORTVNATA F. PX0TK- 



0L0R 

CTFH AKTK OLLABIA SVA IMrKNJA DIS MAMBVS /«- 
CKR. 

OLL.iRtllS, a, um, adject, ad ollam pcrtioens. 
Inscript. apud Gruter. 630. 9. domitivs aba- 
scaktvs fvsor ollarivs. Plin. 34. Hist. nat. 9. 20. 
(98). Novissima «?.ris lemperatura est, quae voca- 
tur ollaria, vase nomen hoc daole, ternis aut qua- 
lernis libris plurabi argentarii in centenas ae- 
ris additis. 

OI.LE pro ille. V. ILLE. 

OLLIiJ pro illic. Paul. Diac. p. 196. 6. Mull. 
V. OLLUS. 

OLI. IC L'LA, a>, f. 1. deminut. ollae. Tlieod. 
Priscian. 4. 1. ante med. In c<tcabo aqu;e fer- 
ventis deponitur alia ollicula aerea. 

OLLULA, ae, f. 1. deminut. ollae, yuTpt'ov. Var- 
ro 1. R. R. 54. 2. lode uva in ollulas adda- 
tur. Apul. 2. Met. Quam pule re ol!ula«i istam 
iotorques! h. e. circumfers. Mar cell. Empir. c. 
9. p. 99. retro ed. Aid. Favum contundes et sus- 
pendes in linteo-, et quod decurrerit suscipies in 
calice, quem calicem postea pones in ollula fabri 
cum callda ferventissima. 

OLLUS, a, um, pronom. quegli, colui, quell a, 
(quod est ab wXXoe pro o aXXc; alius) idem quod 
ille, ilia, illud, sed apud antiquos. Varro 7. Z, 
L. 42. Mull. Apud Ennium, plli respondil sua- 
vi5 sonus Egeriai. Olli valet dictum illi, ab olla 
el olio, quod alterum comitiis quum recitalur a 
prarcone, dicitur, olla centuria, non 1 ilia: alterum 
apparet in funeribus indictivis, quum dicitur, ol- 
lus lelo datus est. Cic. 2. Legg. 9. 21. Noctur- 
na mulierum sacrificia ne sunto, prseter olla, quae 
etc. Lucret, 6. 207. Flammeus est plerumque co- 
los et spleodidus ollis. Virg. 1. JEn. 258. Olli 
subridens homioum sator atque deorum. et 5. 
ibid. 197. olli cerlamine summo Procumbunt. 
Quintil. 8. 3. 25. Propriis verbis dignitatem dat 
antiquitas: namque et sanctiorem, et magis ad- 
mirabilem faciunt orationem, quibus non qui- 
libet fuerat usurus: eoque ornamento acerrimi 
judicii P. Virgilius unice est usus: olli eniro, et 
quianam, et mis, et pone, pellucent, et asper- 
gunl illam, qu« etiam in picturis est gratissima, 
vetustatis inimitabilern arti auctoritatem. Sed u- 
tendum modo, nee ex ultimis tenebris rcpetenda. 
Ha;c Quintilian. Ceterum V. ILLE. 

OLMA, (e, f. 1. dicitur a Daeis planta, quas 
Latinis ebulura. Apul. Herb. 92. 
OLO, is. V. OLEO init. " 

OLOES. Paul. Diac. p. 19. 3. Mull. Ab oloes, 
dicebant pro ab illis: antiqui enirn lilteram non 
geminabant. 

OlOLYGON, finis, m. 3. o*XcXuyti)v, clamor ra- 
narum marium, feminas ad coitum evocantium. 
Plin. 11. Hist, nat: 37. 65. (172). Ranis prima 
lingua cohsret, inlima absoluta a gutture, qua 
vocem mittunt mares, quam vocant ololygonem. 
Harduin. leg. quum vocantur ololygones, quam 
lectionem tuetur Sillig. 

OLOR, oris, in. 3. duo diversa significat, sci- 
licet 

A) Olor apud Poetas est idem qui eyenus, 
joxvcs (It. cigno; Fr. cygne; Hisp. cisne ; Germ. 
dr; Schwan; Angl. a swan). Quidam putant 
esse Cra?carn vocera, alii Lalinam. V. Voss. in 
Etymol. Plin. 10. Hist. nat. 23. 32,. (63). 'O- 
lorum morte narratur flebilis cantus (falso ut 
arbitror) aliquot experimentis. Ovid. I/eroid. 7. 
1. Sic, ubi fata vocant, udis abjectus in herbis 
Ad vada Maeandri concinit albus olor. Virg. 9. 
Eel. 35. Nam neque adhuc Varo Tideor, nee di- 
cere Cinna Digna, sed argutos inter slrepere an- 
6er olores. Martial, t. 54. Inter Ledaeos ridetur 
corvus olores. Id. 8. 28. Olor Spartanus. Stat. 1. 
Silv. 2. 14 2. Amvclrpos ad frena citavit olores. 
Vol. Place. 6. 102. Olores nivci. I for at. 4. Od. 
1. 10. purpurei. Sil. It. 13. 110. Qua 1 candore 
nivem, candore anleiret olores. V. UYCNL'S. 

B) Olor, ab oteo, e.s, est idem atque odor : cum 
hoc tamen disci iiiiinu , quod odor lVre de bono, 
olor fere de malo dicitur, otiore grave, puzza. 
Varro 6. /.. L. 83. Mull. Liitera cominutata di- 
ciiu"r odor, olor; Line olet et odorari et o- 
doratus et odor a res. Apul. 1. Met. Hie olo- 



OLORIFER 

re spurcissirni bumoris perfusus. cl mox. Causas 
ccEpU hujus oloris cum iter inquirere. Arnob. 2. 
51). Ct non alios sapores, alios o lores, alios co- 
lores habere debuerint. Al. leg. odores. et mox. 
Airiara sunt elementa, vel dulcia ? odoris sunt 
alicujus. vel oloris? Al. reclius leg. coloris. Etiam 
apud ballad, i. Ji. R. 111. el 33. in MSS. legi- 
tur olor: in edilis non item. 

OLORlFER, fe"ra, ferurn, adject. Claudian. ep. 
ad Seren. 12. Cycuus oloriferi vcnit ab amne 
Padi. h. e. ubi plures olores habitant. V. OLI- 
VIFER. 

OLOIUN'CS, a, um, adject, di cigno, ad otorem 
pertinens. Virg. 10. M-n. 187. Olorinae penna. 
Ovid, 10. Met. 718. al:e. Stat. 3. Silo. 4. 45. de 
1'enere. leves secuin ipsa per auras Tollit, olo- 
rinaque jubet considere biga. Plin. 37. Hist. nat. 
10. 59. (163). Gasidanem (genvmam) Medi mit- 
tunt, coloris olorini. h. e. albi, Sillig. leg. oro- 
bini. Inscript. apud Gruter. 99. 3. mvwys olo- 
hino de iovk led a UEDiT. Fabrett. corrigit tulit 
pro dedit. scil. de Jove in c yen urn con verso. 

Ol-OSERlCL'S, a, um, adject, idem atque ho- 
losericus. Ita porro sine adspiratione scribitur in 
Edict. Diocl. loc. cit. in APERTUUA. 

Oll t S vel bolus, eris, n. 3. Ratioae habita ety- 
mi, volunt esse ab oleo, cresco. L'nde recte »ine 
adspiratione scribitur^ probante Martinio. io. Le- 
xico, el Cellar, in Orthogx., item Varron. qui 5. 
L. L. 11. Mult, ducit ab olla-, seu, ut olim scri- 
bebant, ola, in qua coquuntur. Quae notatio si 
vera csset> dicerentur olera proprie, quae cocta 
eduntur, ut acetaria, quae cruda. Manul. et 
Dausqu. scribi volunt cum adspiratione, quibus 
fa vent Paul. Diac. qui p. 100. 1. Mull, docet, 
helus olim pro holus dictum esse, et Scalig. qui 
ab 6'Xog deducit, et fragrnentum veteris Calenda- 
rs apud Gruter. 134., ubi forum holitorium ha- 
betur, et i\ r on. qui p. 490. 23, et p. 550. 15. 
(ubi Mercerus ha bet olus) Merc, et Priscian. 
qui 6. p. 722. Putsch, ita scribunt. Item holitor 
in Inscript. apud Marin. Frat. Arv. p. 529. 
Ceterum JDoderlinius, Lalein. Synonym, vol. 6. 
159. vocem olus conjungendam putat cum Gr. 
^"Xoepo? gramineus et j^Xdi) gramen. — Olero- 
rum in plural. Genitivo pro olerum dixit Luci- 
lius apud JVon. p. 490. 2ii. Merc. ; et oleris pro 
oleribus in plural. Dat. et Ablat. Caio /J. A 149. 
Oleris, asparagis, Hgnis etc. ■ — Olus vol holus 
est ornnis herba sativa, quae in cibum hominum 
venit, Xciy^avov (It. erbaggi, camangiare; Fr. 
toute fcfrftp potagkre , legume; Hisp. legum- 
bre; Germ jwie ,/rf AiicJie nfcrauf, Kohl, Ge- 
muse , JYuben etc.; Angl. any garden herbs 
for food potherbs). — a) Olus fuit quotidia- 
nus antiquorum victus, qui frugal! tcnuique 
niensa content!, parvo coemptos cibos adamave- 
runt. Crescentibus inde diviiiis, invectoque car- 
nium et piscium usu, pauperiorutn c<enas instru- 
ct, fforat. 1. Sat. 1. 74. donee Discoqueretur 
olus. Id. 2. Ep. 2. 168. Emptum comal olus, el 
1. ibid. 17. 13. S« pranderet olus patienler, rc- 
gibus uti Nolle t Aristippus: si sciret regibus uli, 
Fastidirel olus, qui me nolat. Pers. 6. 19. soiis 
natalibus est qui Tingat olus stccum muria vafer 
in r.alice empta. Plin. 22. Hist. nat. 22. 38. et 
39. (80). Olus silvestre. h. e. her bit edulis qui- 
dem, sed non sativa. — ft) De rapis, uorumquu 
foliis. Colum. 2. ft. R. 10. 22. Mag is utilia ra- 
pa sunt,, quia non homiuem solum, verum et- 
iam box es pascunt, praecipue in Gallia, ubi hiber- 
na cibaria pnedictis pecudibus id olus praibet. 
<:) Per autonomasiarn dicitur de brassica , 
cavolo, quia h*c veteribus usitalissima. f'arro 
1. /{ . H. 16. 6. Vitis adscita ad olus. f'irg. 
Mor. 72. I lie olus, hie iato fuudentes brachia 
bfltiP, Fecumlusqui; rumev, iualv.«que, inula;i|ue 
virebant. Plin. 17. Hist. nal. H. 30. <5i). Folia 
trita, cocta ciriere in folio oleris. *•{ 28. ibid. 11. 
47. (l7( ). Fcl caprinum assumunl ad palpebras 
cum succo oleris. Id. 29. ibitt. 4. 25. (8U). el 32. 
ibid. \t. 31. (9i). Olus inarinum. h. e. brassica 
marina. Loca etiam allata i/orntii et Persii de 
brassica commode intclligutHur. — d) Mull a 
Syrorwn olera, iroXXa Supwv Xa^atwx, proverb. 



- 485 - 

GrsEcum, quia Syria in hortis operosissima est, 
inquit Plin. 20. Hist. nat. 5. 16. (33). — V. et 
voc. seq. 

OlCsATKUM, olusatri, et Olus atrum, oleris 
atri, n. 3. emrooeXtvov, herba mira? naturae, in- 
quit Plin. 19. Hist. nat. 8. 48. (t62)., e lacrima 
caulis sui nascitur. Seritur et radice. Suecum e- 
jus colligunt, ct myrrhae saporem habere dicunt; 
auctorque est Theophrastus, myrrha sata natum. 
Id. ibid. 12. 62.(187). Libanotis radicem habet 
olusatri. Colum. 11. ft. R. 3. 18. Circa Vul- 
canalia optima satio napi et siseris, nee mi- 
nus oleris atri. Id. to. ibid. 123. olus pull urn 
vocat. Id. 11. ibid. 3. 36. Atrum olus, quod 
Gr.-ecorum quidam vocant s'ltrocs'Xjvov, nonnulli 
ofcjpuwv, pastinato loco semine debet conseri, 
maxime ju>ta maceriam; quoniam et umbra 
gaudet, et qualicumque convalescit loco: idque 
quum semel severis, si non totura radicitus tollas, 
sed alternos frutices in semen submittas, aevo ma- 
net, parvamque sarritionis exigit culluram. V. 
SMYRN'ION. 

OLUSCC'LUM, i, n. 2. piccioli, o pochi erbag- 
gi, deminut. oleris, pauca olera, vel minuta. Cic. 
6. Alt. 1. a med. In iilicatis lancibus, et splen- 
didissimis canistris olusculis nos soles pascere. 
Horat. 2. Sat, 6. 64. Uncta satis pingui ponun- 
tur cluscula lardo. Juvenal. 11. 78. Curius, par- 
vo quae legerat horto, Ipse focis brevibus pone- 
bat oluscula, quae nunc Squalidus in magna fa- 
stidit compede fossor. 

OLVATL'M Antistius Labeo ait esse mensurae 
genus. /*est«s p. 205. 7. Mull. Censet Scalig. 
legendum olusatrum, et interpretationem corru- 
ptam esse. Alii cum edit. Aid. olvatium retinent, 
et esse ajunt, quod in olla coctum est, ut testua- 
tium apud Farron. quod in testa, seu sub testu. 
Sed potius, ait Mullerus loc. cit., olvatum oleris 
mensuram putaverim, dictam ab olu (olim helu) 
pro olere, cujus forma; aliud documentum sunt 
helvola et helvella. 

OLYMPlA, orura, n. plur. 2. V. OLYMPICS 
in fin. 

OLYMPlAS, adis, f. 3. 'OXuuiccxs, spatium an- 
norum quatuor, vel, ut quidam tradunt, quinqua- 
ginta mensium, ex eo ita dictum, quod juxta 
Olympian! Pissei agri, mox Pisa ab Eleis evcrsa, 
Elidis parvam regionem, quinto quoque anno in- 
eunte Iterent certamina gymnica in houorem Jo- 
vis Oljmpii. Graeci enim teinpora per Olympia- 
das supputare coeperunt, ita numeraires, Oijin- 
piadis prima;, aut secundae, aut centesimae anno 
pritno, vel secundo, vel teitio, vel quarto. Atque 
ut consules, ita et in Olympiis vie tores its rum, 
et tertium dicebautur. Initium Olympiadum est 
XXIII. annis ante urbem R. conditam, secundum 
alios XXV., sum etiam qui aliter computant, ut 
est in ducendis temporum rationibus multiplex 
el varia valdeque incerta sen ten I ia. Vellej. 1. 8. 4. 
Sexta Olympiade, post duos et vigiuti an nos, 
quam prima coustiluta fucrat, Romulus Martis 
fiiius Romam urbem Parilibus in Palatio condi- 
dit. Plin. 2. Hist. nat. 8. 6. (37). Olympiade 
circiter XXXll. qui fuil urbis Roma «nnus CXIII. 
yllarduin, corrigit XCIIl. V. ejus notas; Bro- 
iler. ve r o legit Olympiade Circiter LI I . qui 
fuil urbis H. annus CCXXII. At Sillig. re- 
cti us Itrfiit Olympiade circiter XI J I., qui fuil 
urbis Ho ma; annus C\Lll.\. Id. ibid. 12. if. 
(53). Ohmpiadis XL V 111. anno quarto. Ma nit. 3. 
592. iLiiinero nisi decsset Oijmpias una. — Poe- 
t;e, qui libel iore licenlia uli solent, Olympiadetn 
pro lustro accipiunt, 1>. e. quinque annorum spa- 
tio. Onid. 4. Pont., d. 5. In Scjthia nobis quin- 
quennis Oljiupias acta est: Jam lum'ius lustri 
transit in allerius. Martial. 7. 40. de Ehusco 
patre. Hie propu U-r senas vidil Olyinpiadas. Stat. 
3. Siln. 3. 1 46. lie eodein Etrusto. Dextra bis 
oclonis lluxerunt sa:cula lustiis, Alqutt ;evi sine 
nuhe tenor. 

OLYMPlAS, ;k, hi. I. 'Gkuuizias, esl vent us 
Euba'iE prop ri us, qui el Argolis, ut Iapyi et 
AUbulus AptiliiK. Plin. 1. Hist. nat. i7. iGi (120). 
et 17. ibid. 21. 37. (232). 

OLYMPlEL'M, i, n. 2. 'OXup-irtstov, lemplum 



OLYRA 

Jovis- Olympii. Vellej. 1. 10. 1. Antiochus Epipha- 
nes, qui Atbenis Olympieum inchoavit, etc. V. 
OLYMPICS in O.VOM. 

OLYMPIOnICES, ae, in. I. "QXvpruovixris, qui 
in Olytnpiaco certamioe victor evasit: ab Olym- 
pia, et vtx»j victoria. Cic. Flacc. 13. 31. Quid, 
si etiam occisus est a piratis Adramyienus, homo 
nobilis, cujus est fere nobis' omnibus no men au- 
ditum, Atjanas pugii, Olympionices? hoc est apud 
Graecos tquoniam de eorum gravitate dicimus) 
prope majus et gloriosius, quam Romae trium- 
phasse. Id. 1. Tusc. 46. 111. Quum Rbodius Dia- 
gosas, Oljmpionices nobilis, uno die duos suos 
filios victores OlympUe vidisset. el mox. Perma- 
gnum existimans, tres Olympionicas una e domo 
prodire. — Adjective. Colum. 3. R. R. 9. 5, 
Nos quoque velut Olympionicarum equarum, ita 
feracissimarum Aminearum seminibus electis, lar- 
ga? vindemiae spein capiamus. 

OLYMPIUM, Ii, m. 2. V. voc. seq. in fin. 

OLYMPICS, a, um, adject. 'OXu'pno;, ad Olym- 
pum inontem, vel Olympiam regionem perlinens, 
ut Olympius Juppiter, de quo et de aliis V. 
plura in ONOM. — Hine 

Olympia, Brum, n, plur. 2. '0\Cuizia. Juppi- 
ter prope Olympiam nobile templum babuit, ibi- 
que ludos ei celeberrimos post quartuin quemque 
annum, Grasci* totius conventu, Hercules pri- 
murn instituit, Augia Elidis tyranno superafo 
(alii Pelopem auctorem faciunt, aut Atreum ejus 
lilium. Vellej. 1. 8. 2.), deinde Iphitus intermissos 
instauravit: qui proinde Olympia, orum, died 
sunt. F . ELEUS. In iis Graeca juventus curju, 
saltu, disco, pugilatu, palrcstra per dies quinque 
se exercebat: v|c tores oleastro coronabantur, tan- 
tusque eis bonos habebalur, ut non per portas 
urbis patrias, sed per muri ruinam aditu pa tf fa- 
cto, sublimes in curru ad proprios iares reverte- 
rentur. V. 1SELASTICUS. Ennius apud Cic. Se- 
nect. 5. 14. Sicut fortis equus, spalio qui same 
supremo Vicit Oljmpia. Cic. Brut. 69. 243. Pu- 
giles etiam si pugnos et plagas, Olyrapiorum cu- 
pidi, ferre possunt, solem tamen saepe ferre non 
possunl. Id. 2. Divinat. 70. 144. Cursor ad O- 
lympia prolicisci cogitans, visus est in somnis 
curru quadrigarum vebi. /{oral. t. Ep. I. 49. 
Quis circum pagos, et circutn compita pugnai 
Magoa coronari contemnat Olympia? Justin. 7. 2. 
14. Oljmpium certaraen. Liv. 28. 7. a med, 
Olympiorum solemne Iudicrum parantes Elei. 

Olympiam, Ji, n. 2. absolute, substantivorum. 
more, 'OXupuriov, est templum Jovis Olympii, idem, 
atque Olympieum, quam voc. vide suo loco. Liv. 

24. 33. Romanus exercilus ad Olympium, Jovh 
id templum est, mitle et quingentos passus ab 
urbe (Syracusis) castra posuit. — Ceterum Olym- 
pium Pisistratus inchoavit, Antiochus Epipbanes 
.Syrias rex persecutus est; serins aliquas inde co- 
luuinas Sylla Romam advexit, Uadrianus vero id 
perfecit et dedi cavil. V. Polyb. 26. 10.; Dion. 69, 
16. ibique adaotat.; Pausan. 1. 18.; fJo. 44. 
20.; Vellej. 1. 10. 1.; ».t Spur Han. Hadrian. 
13. Viiiesis Raoul- HockeUe, Peinl. anliq. ined. 
p. 172. 

OLYMPUS, i, in. 2. OXuprcc;, mons insignia 
altitudiuis in liiessalia, liilhynia, Lcsbo etc., de 
quo V. in ONOM. Hinc — Translate a Poelis 
pro c;elo ponitur, cielo: ct. farron. 7. L. L. 
20. Mi't II. Cielum dicunt Graeci Olyiupuiu. Virg. 
6. Eel. H6. invito piocessit vesper Olympo. Id. 
1. G. 90. Flava Ceres alto nequidquaiu special 
Oljmpo. Id. 9. .En. Iu6. de Jove. Annuil el 
totuiu nutu iremefi'cit Oljmpum. et 6. ibid. 579. 
Olympus ietberius. Or id. I. Mel. 212. sum mo 
delabor Olj inpo, Kl deus liuinana lustro sub ima- 
gine terra*. Seneca Here. (Et. 1907. Olympus 
stelliger. 

OLYRA, !B, i". I. oX'jjja, genus fruinenli, iiuod 
Plin. 18. Hist. nal. 10. 20. 0*2). ct 22. t- 
bid. 25. 57. (120. idem esse docet cum arinca, 
et ab Homer o, o~Xupav quum dixit (Iliad. I. 5. V. 
196. et 1. 8. in fin. ), arincain significari. Quidam 
pulant esse scttndetla. Id. IS. ibid. 7. 11. (62). 
Far in .Eoptu ex olyta cunlicilur. Id. 22. ibid. 

25. 57. (121;. Ex olyia decocta lit medicamen- 



OMA 

turn, quod jEgyptii atneram vocaut, jnfantibus 
utilissimum: sed et adultoi illinunt eo. Adde Ccel. 
Aurel. 4. Tard. 3. n. 48. 



OM 



OMA. V. ONA. 

Omasum, j, n. 2. 

I.) Proprie. Gloss. Philox. Omasum, /3o'etov 
xo'ireov "Xtjrapo'v, rr- tmv Takkoiv fXwxrfj, h. e. 
fruslum pingue bub'ula carnis, Gallorum lingua: 
item {'vivo;, venter bubulus, h. e. ul opinor, in- 
testiaa bubula, qua Itali trippe et busecchie di- 
cunt: fortasse est ab omentum. Unde alii intel- 
ligunt inteslinum bubutum crassius et pinguius: 
quod erat apud plebejos in cibo gratissimum. 
Plin. 8. Hist. nat. 45. 70. (180). Darnnatus a 
popuio, die dicta, qui concubino procaci rure 
omasum edlsse se neganle, occiderat bovem. Ho- 
rat. 1. Ep 15, 34. patinas crenabat omasi, Vilis 
et agnina. un buon piatto di trippe. Plin. 28. 
Hist. nat. 10. 45. (161). Omasi jure poto venena 
eipugnari putant. 

II.) Figurate pro ipso ventre. Moral, 2. Sat. 
5. 40. pingui tentus omaso Furius. 

OMBRlA, a, f. 1. o'ftjSps'f*, gemma species, quam 
nonnulli notiam vocant, qua cum imbribus et 
fulminibus fertur in terram decidere, quemad- 
modum ceraunia et brontia: et eumdem, quem 
ilia, effectum habet. Plin. 37. Hist. nat. 10. 65. 
(176). 

OMEN, Inis, n. 3. Antiqui osmen dixeruut, le- 
Bte Varron. 6. L. L. 76. St till. Omen quod ex 
ore primum ulatum est, osmen dictura. et 7. t- 
bid. 'J7, Osmen, e quo s extrilum. — Omen 
proprie est augurium, quod hoiuinum ore fit, ut 
explicat Cic. 1. Divinat. 45. IU2., quasi oremen, 
inquit Paul. Viae. {p. 105. 4. Mull. Omen vel- 
ut oremen, quod Gt ore augurium , quod non 
avibus aliove modo fit.): etiam Varro loc. supra 
cit. ab ore derivat. Sunt tamen, qui hanc vocem 
conjungunt cum Gracis offca et o<J>; item qui de- 
ducunt ab opimen, quod ab inusit. opere, unde 
optio et optare. Sed accipitur etiam pro quovis 
auspicio ei augurio sive lato, sive tristi, oc'wv&c 
(It. auguHo, presagio; Fr. presage, pronostic, 
augur e; Hisp. presagio , pronostico , augur es; 
Germ, die Vorbedeulung , Ahnung, das An- 
leichen, fFakrzeichen ; Angl. an augury, omen, 
token of good or bad luck). 

I.) Proprie. — a) Generalim, Cic. i. Divinat. 
45. 102. Neque solum deorum voces Pythagorai 
obserraverunt, sed etiam hominum, quae vocant 
omina ; qua quia vaiere censebant majores no- 
$tri, idcirco omnibus rebus agendis, quod bonum, 
faustum, felix fortunatumque esset, prafabantur. 
Id. 11. Phii.h. 11. Hoc detestabile omen avertat 
Juppiter. Id. Harusp. resp. 20, 42. Quod dii 
omen obruant. Virg. 2. /En. 178. Nee posse Ar- 
golicis exsrindi Pergama telis, Omina ni repetant 
Argis. Ovid. 5. Met. 550. Bubo dirum omen 
mortalibus, Liv. 1. praef. in fin. Cum bonis o- 
minibus aliquid iacipere. Horat. 3. Od. 11. 50. Ire 
aecundo omine. Cic. 3, Fam. 12. Faustis ominibus 
prosequi, h. e. precationibus. Ovid. 3. Amor. 12. 
1. tristia semper amanti Omina non alba conci- 
nuistis aves. Propert. 2. 21. 38. Nigraque fune- 
»tum concinit omen avis, et 4. 1. 67, date Can- 
dida, cives, Omina. Ovid. 10. Met. 453.; et Plin. 
15. Mitt. nat. 19. 21. (83). Omen facere alicui. 
Tac. 1. Hist. 86. in fin. Id ipsum a fortuitis 
vel naturalibus causis in prodlgium et omen im- 
minentium cladium vertebatur. — b) Speciatim 
cum autpiciis jungitur apud Sueton. Ner. 46. 
Terrebatur ad taac evidentibus portentii somnio- 
rum et atupiciorum et ominum. Id. Aug. 02. 
Auspicia quadam et omina pro certissimis obser- 
vabat. Si mane sibi calceus perperam, ac sinister 
pro dextero induceretur, ul dirum; si terra ma- 
rive ingredient* se longinquam profectionem for- 
te rorasset, ut latum. Adde eum<J. Galb. 9. — c) 
Accipere omen eit for tui turn alicujus dictum in 



— 486 — 

omen faustum vertere rei cujuspiara. Cic. 1. Di- 
vinat. 46. 103, L. Paulus, quum ei, bellum ut 
cum rege Perse gereret, obtigisset, filiolam suam 
Terttam osculans, animadvertit trisliculam: Quid 
est, inquit, mea Tertia? Mi pater, inquit, Persa 
periit. Turn iile arctius puellam complexus : Ac- 
cipio, inquit, mea filia, omen; erat aulem raor- 
tuus catellus eo nomine. Liv. 5. 55. Centurio in 
comitio exclamavit: Sigaifer, statue signum: hie 
manebimus optime; qua voce audita, seoatus ac- 
cipere se omen exclamavit. Adde eumd. t. 7. Si- 
mile est illud ejusd. 29. 27. a ined. oV Scipio- 
ne . Quod esset proximum promontorium per- 
contatus, quum Pulcri promontorium id vocari 
audisset: Placet omen, inquit; hue dirigile naves. 
V. alia apud Vol. Max. 1. 5. — d) Veteres. 
quum aliquid mali ominis accidisset, aut dictum 
esset, ejus even turn boslibus imprecari solebant, 
formula dii omen avertant utentes. Firg. 2. &n. 
190. quod dii prius omen in ipsum Convertant, 
Sil. It. 2. 54. ElTundant gemilus, atque omina 
tristia vertunt In stirpem .tneadum, ac stimu- 
lant clamoribus iras. et ibid. 378. Turn vero at- 
toniti, ceu templo irrumperet hostis, Exsiluere 
Patres, Lalioque id verteret omen Oravere deuin. 
V. Heynium ad Tib. 3. 4. 1. et I'irg. 3. G. 513. 
— ei Omina tristia bene multa recensei Sil. It. 
8. a v. 626., plura Lucan. 1. a v. 526., aliquot 
Apul, 9. Mel. a med. 

II.) Translate. ^ 1. Ponitur pro cerla condi- 
tione. Ter, Andr. 1. 2. 28. Verberibus casum 
te, Dave, in pistrinum dedarn usque ad nec^m, Ea 
lege atque omine, ut, si te inde exemerim. ego 
pro te molam. f 2. Item pro actione, qua cum 
ominibus arete connectebatur. I'irg. 1. .-En. 49. 
Cui (Sichazo) pater intactam {Didonemi dederat, j 
primisque jugarat Ominibus. h. e. prirnis nuptiis: 
cf. Cic. i. Divinat. 46. 104. L. rlaccum ego 
audivi quum diceret, Caciliam Metelli, quum vel- 
let sorcris sua filiam in matrimunium collocate, 
exissc in quoddam sacellum ominis capiendi cau- 
sa: quod fieri more veterum solebat. Rursus 
Virg. 7. &n. 173. Hinc scaptra accipere et pii- 
mos attollere fasces Regibus omen erat. h. e. ini- 
tium; veteres enim, gravissimatum rerum initio, 
captare omina solebant, 

OMENXATUS, a, um, particip. ab inu?it. o- 
mento : omento involutus. ut Isicia omentata, A- 
pic. 2. 1. 

OMENTUM, i, n. 2. Ration e babita etvmi, a- 
liis videlur omenturr^ qua pingue atque adipe,m 
signilicat, esse ab c'jrd; succus et cum opimus 
conjungendum; aliis vero, qua mem bra nam si- 
gnificat, esse ab u'fXTJv membrana. — Ceterum 

I.) Proprie. ^ 1. Generalim omentum est ad- 
eps ac pingue, grazso, Pers. 6. 74. ast illi tre- 
mal omento popa venter. ^ 2. Speciatim est 
membrana pinguis, qua intestina involvuntur, re- 
te, zirbo, omento, e'niwXouw. Cels. 4. t. a med. 
Contegit universa hac omentum, ex infpriore par- 
te lave et adstrictum, ei supsriore mollius: cui 
adeps quoque innascitur. Plin. It. If 1st. nat. 
37. 80. (204). Ventriculus atque intestina pingui 
ac tenui omento integuntur. Adde Senec. CEdip. 
370. ^ 3. Non membranam solum, sed etiam 
ipsa viscera, seu exta significat. Pers. 2. 47. Tot 
tfbi quum in Qammis junicum omenta liquescant, 
Juvenal. 13. 116. In carbone tuo cbarla pia tura 
soluta Poniraus, et sectum vituli jecut, albaque 
porci Omenta. 

II.) Figurate ponitur de membrana, qua iovol- 
Titur os et cerebrum. Macrob. 7 . Saturn. 9. 
circa med. TJt os secetur, omentum, quod impo- 
situm est ossl, cruciatum, dum sectionem patitur, 
Importat. TCeptdoTEOv. et paullo post. Cerebrum, 
quod tactu »ui hominem torquet, non suo sensu, 
sed vestltus sui, idest omenti hunc importat do- 
lorem. h. e. dura, ut vocant anatomici, et pia 
matria. 

OMfiTIS, idis, f. 3. Ovid. 3. Art. am. 273. 
Conveniunt tenues scapulis omeiides altis. h. e. 
humerales fascia : ab to^o? humerus. Ita legit et 
exponit Turneb. V. ANALECTIDES. 

OMlNALIS, e, adject, idem atque ominosns. 
Gell. 5. 17. Ante diem quoque quartam calendas, 



OMITTO 

vel nonas, vel idus tamquara ominalem diem ple- 
rique vitant. Ita habent optima editiones; alii 
leg. inominalem. 

OmINATIO, unis, f. 3. augurio, actus omi- 
nandi Paul. Diac. p. 88. 6. Mull. Faventia bo- 
nam ominationem significat. 

OMlNATOR, oris, m. 3. qui ominntur. Plaut. 
4mph. 2. 2. 90. Ob istuc omen om'tnator capies, 
quod te condecet. 

OMlNATL'S, a. um, particip. et 

OMINO. as, are, a. 1. V. voc. seq. 

OmTnOR: aris, atus jum, ari, oep. 1. (omen) 
Omino, as, apud veteres legitur. Pomponius a- 
pud Non. p. 474. 9. .Merc. Ita ait et tibi bene, 
qui recte ominas, Propert. 1. 17. 3. Nee mini 
Cassiope solito visura carinam Ominat: ingrato 
liltore vota cadunt. h. e. nee augurur, nee spero, 
carinam et nautas "^isuros Cassiopea astrura, el 
alia sidera, qua cursum dirigunt navigantium. 
Alii recti us leg. carinam; Omniague ingrato, 
etc. — Part. Ominans I. 2.; Ominatus II. — 
Ominari est omen capere, augurari, futurum ali- 
quid pronunciare. olavi^ut dl. trarre un presa- 
gio, augurare; Fr. presager, augur er, tirer un 
presage; Hisp. presagiar , aguerar , diviiiar; 
Germ, eine f'orbedeutung, ein If'ahrzeichen von 
sichgeben, weismgen, prophezeihen ; Angl. to 
augur, divine, firrtbo<U , presage, predict, omi- 
nafe). 

I. ; Proprie. <f 1 . Stricto sensu. Cic. 2. Off. 
21. 74. Malo enim alteri. quam nostra rei pu- 
blica ominari. I'ellei. 2. 71. 2. Vera de exitu An- 
ton ii on.inalus e»i. Lir. 26. 18. Clamore et fa- 
vore ominat: sunt felix faustumque imperium, 
^ 2. Lat. : ori sensu est precari, optare, desidera- 
re. Plin 4. P.p. lfj. Op tarn us tr.im tibi oinina- 
murque in proximum ancujn consulatmn. Alter 
Plin. 2S Hist. nit. 1. 5. (22). Primum auai 
iocipiiriiiis diem latis precationibus inviceui fau- 
stum ominamur. Sution. Ser. 48. Clamor mili- 
tuin et sibi adversa, et GaiL.t prospera oininai:- 
tium. 

II.) Fie urate de iaanirnis et abstraclis. Liv. 
29. 5. Naves, qua pradam in Siciliarn vexerant, 
cum ccmmt.alu redieic, relut ominata^. ad alte- 
ram pradam repetendam sese venisse. Horat. 3. 
Od. 14. il. male orninatis Paicite verbis. At. for- 
tasse rfdius leg. nominal is. 

OMlNOSE. adverb, con mal augurio, malo o- 
mine. Ouint.il. declum. 6. 5. Proisus omir>ose re- 
tenlus. 

OMlNOSl'S, a, um. adject, di mal augurio, 
SuooiwvtJTo;, qui en mali omii.is. Plin. 3. Rp. 
14. ad fin. >otabilis, atqut etiam, ut exitus do- 
cuit, ominosa res accidit. Messala apud Gell. 13. 
14. ad fin. Mons avibus obscanis ominosus. 

OMISSlO, onis, f. !t. .omissione, actus omitten- 
di, pralermissU). Symmach. 3. Ep. 48. Islam 
veluti omissionem laudis sua plus honoris ha- 
buisse. Adde eurnd. 111. Ep. 62. (al. 70.) 

OMISSUS, a, urn. V. x*oc. seq. 

OMITTO, raittis, mlsi, missum, mittere. a. 3. 
("ob et mitlo : sed tamen primam syllabam corri- 
pit: ut ait etiam Priscian. 2. p. 568. Omitto 
pro ommitto diciinus). Obmitto quidam tribuunt 
Columella; 1. R. II. i. I. et 7. ibid. 5. 5. et 
Hatoander fjljiiano Dig. 39. 1. 5. a med.; sed 
plerique alii leg. omitto. — Part. Omit tens II. 
1 . ; Omissus I. et II. 1 . et in tin. ; Omissurus et 
Omittendus II. 1. — Omittere est idem atque 
amittere, dimittere, atque adeo abjlcere, depone- 
re (II. lasciar andare, congedare, mandar via, 
gettar via, deporre; Fr. renvoyer, mettre de 
core, lacker, laisser oiler; Uisp. despedir, de- 
xar ir ; Germ, von sick lassen, fahren oder ge- 
hen lassen, loslassen, von sick geben; Angl. 
to lay aside, leave off, omit, pass by or over, 
let alone, let go). 

I.) Proprie. Plaut. Mil. glor. 4, 3. 2. nullo 
pacto potest Prius hac in ades recipi, quam illam 
omiserim. Ter. Adelph.2. 1. 18. hem serva. pa. 
omitte mulierem. Id. Pkorm. 2. 1. 91. nunc omit- 
te quaso bunc, Plerique al. leg. amltle. JVepos 
Eumen. 9. Certos omiitit homines ad iniiraos 
monies. Al. rectius leg. mittit, spedisce. Liv. 21. 



OMMENTO 

ti. extr. Oraittcre arma. Tac. i. Hist. 86. Pro- 

digia insuper terrebant: in vestibulo Capitolii o- 
missas babenas bigae, eui Victoria institerat. h. e. 
dimissas. — Omittere animam, em i tier e, mori. 
Plaut. Ampk'. 1. 1. 85. Animam omittunt, prius- 
quam loco d em i great. Sic ibi Taubmann legen- 
dum monet ex MSS. et veterib. editionib., non 
amittunt. 

II.) Translate. ^ 1. Gcneratim est praetermit- 
tere, rclioquere, missum facere, abjicere, atque 
adeo aegligere, aspernari. Ter. Adelph. 2. 4. 3. 
OmUtere trislitiam. h. e. abjicere, deponere. Id, 
ibid. 4. 7. 36. iracundiam. Cic. 3. Off. 10. 41. 
Omisit hie et pieiatem el buruanilatem, ut id, quod 
utiie videbalur, assequi posset. Justin. 2. 4. 5. Nu- 
bendi quoque (initirais aniraum omisere. Rursus 
Cic. 6. de repubt. 10. extr. Ades, inquit, aoimo, 
et omitte timorem. Id. 1. Fin. 10. 36. Ut volu- 
ptates omitlantur majorum voluptaturn adipiscen- 
darum causa. Ct Hor at. 1. Ep. 6. 30. Si virtus 
hoc una potest dare, fortis om'tssis Hoc age de- 
liciis. Id. ibid. v. 48- Hoc prim urn repetas opus, 
hoc postremus ornittas. Cic. i.adQ. fr. 6. Priraam 
navigationem, dummodo idonea tempestas sit, ne 
omiseris. Sueton. Cat. 14. Ne minimam quidem 
occasionem quoquam omittente in testificanda sol- 
licitudine etc. Vnl. Max. 3. 10. n. 2. extern. Nee 
ideo inslitutum deorum cultum omiltendum cu- 
ravit. Liv. 37. 10. Dixit omnium se rerum appa- 
ratum omissurum. Cnu,. 1. B. G. 34. l't omnibus 
o missis rebus, h"ic hello servirent. Sail. Jug. 70. 
Omissa deditione bellum incipit. — Hue pertinent 
et ilia Justin. 1. 8. 6. Ienarus rei militarU ado- 
lescens, veluti ad epulas. non ad pr^liura venisset, 
umissii ho'.tibus, insuetoi barbaro= vino se one- 
rare patltur. ef 11. 0. 8. Nee Darii segnis opera 
in ordinanda acie fuit: quippe, ornissis ducum of- 
Ociis, ip-»e omnia circumire, sinsjulos hortari etc. 
— Iiem ilia Herat. 1. £p. 1. US. Quod petiit, 
spernit, repetit quod nuper umisit. h. e. negiexit, 
sprevit. Tac. 6. Ann. io. Quos (honor es) omiserit 
recepeiitve, in inccrto fuit. Justin. 17. 2. 11. Sed 
nee Pj.rhus rex Epiri omissus, ingens momentum 
fulurus, ulri parti socius accessisset. h. e. haud 
neglectus. f 2. Speciatim in oralione est silenlio 
praeterire, passare sotto silenzio: et occurrit — 
a) Cum Accusativo. Cic. Sext. 24. 54. Omitto 
gratulationes, epulas, praedam, laetitiarn etc. Id. 
Brut. 76. 266. Nas ego, ut omittam cetera, qua 
sunt innumerabitia, doleo, nihil tuam auaoritatem 
valuisse. Id. Quinct. 21. 70. L't alia omittam, hoc 
satis est. Id. 8. Alt. 3. Omitto ilia vctera, quod 
istum in rem publicam «lle aluit. Horat. Art. P. 
44. Pleraque diflVrat, et presens in tempus omit- 
tat. Cic. 1. de republ. 1. Omittam innumerabiles 
viros. JVepos f/ann. 2. Nam, u* omittam I'bilip- 
pum, omnium polentissimus Antiochus fuit. per 
non dir nulla. Cic. Sext. 12. 27. Omitto, quid 
ille tribunus, omnium rerum divinarum humana- 
rumque praedo, fecerit. — b) Cum AMativo et 
prarpos. de. Cic. Pis. 22. 51. De reditu Gabinii 
omiltamus. Id. tlabir Post. 12. 34. At de me omit- 
tamus: ad Alexandrines Utos revertamur. ^ 3. 
Item speciatim cum Iniinito usurpatur de eo, quod 
in praesenti agimus, et est cessare, desioere. Plaut 
Pers. 3. 3. 26. Jam omitto iratus esse, et 4 4 
90. Jam de irtoc rogare omitte. Ter. Eun. 5 5. 
19. Omitle do te dicere. Cic. Brut. 76. 206. Itaque 
omiltamus log ere. Id. Ciel. 22. 54. Et quod facinus 
in alienum homimuo illatum severe aociperet, id 
omisisset curare in hospilem? Horat. 2. Od. 29. 
11. Omitte mirari beat* Fumum ut opes strepi- 
tumque Roma:. — Ilinc Part, praetui pass., cujus 
exempla supra retulimus, 

Omissus, a, nm, adjective quoque usurpatur, 
unde Corap. Omissior; et translate est remissus, 
negligens, ut qui ca omiltit, quae ad rem suam 
pertinerct, negtigente, trascurato, disattento. Ter. 
Heaut. 5. 2. 9. L'bi te vidi animo esse omisso, et, 
suavia in praesentia Quae essent, prima habere, 
neque consulere in longitudinem. Id. Adelph. 5. 
3. 44. at enirn nieluas, ne ab re sint taraea Omis- 
siores paullo. Forcellinas addit etlam lllud Sail. 
orat. Philipp. contra Lepid. sub init. Pro dl boni, 
qui banc urbem, omissa cura, adhuc tegttis. At. 



- 487 — 

Itg. regttis. At omissA cur& significat cujus cura 
omissa est, scil. ab Us, quos illam tueri decebat, 
ut recte adnotavit Kritz. quern videsis. 

OMMENTO vel obraento, as, are, n. 2. (ob et 
manto frequentat. vel intens. a maneo). Festus 
p. 190. 14. Mull. Omm en tans, Lifius in Odys- 
jea quum ait: In Pylum adveniens aut ibi ommen- 
tans: signiQcat obmanens, sed ea signiQcatione, 
qua saepe fieri dicitur, id enira est mantare. Gloss. 
Placid, in Ciass. Auct. T. 3. p. 492. ed. Maio. 
Omental exspectat, dictum a mantando, id est 
diu manendo. 

OMNlCANUS, a um, adject, omnia canens, vel 
semper canens. Apul. Florid, n. 13. Philosophi 
ratio et oratio tempore jugis est, et auditu vene- 
rabilis, et intellectu utilis, et modo omaicana. 

OMNlCARPUS, a, um, adject, omnia carpens. 
farro 5. L. L. 97. Mull, ex vet. Scriptere. Omni- 
carp« caprae. 

OMNIlOLOR, oris, adject, di ogni colore, ut 
Omnicolor pictura, apud Prudent. 12. ntpi 
ottp. 39. 

OMNlCREANS, antis, m. 3. idem quod omni- 
creator. Augustin. 11. Confess. 13. Deura omni- 
potentera et omnicreantem et omnitenenlem. 

OMNfCREATOR, oris, m. 3. ttovtoyojo;, omnia 
creans. Prosper A quit, epigr. 2. 1. .Eternus vwe 
est solus Ileus omnicreator. Id. ibid. 51. 7. Qui 
Patris in deitate manens, Deus omnicreator, Verus 
de sacra Yirgine natus homo est. 

OMNlF.lRlAM. advert, in ogni parte, in tutte 
le parti, in omnibus partibus: etymon vocis vide 
in BIFAR1AM. Gell. 12. 13. a med. Quum Ocea. 
nus omnes terras omnifariam et undiqueversum 
circurnduat. Macrob. 1. Saturn. 13. ante med. 
Senarius nuraerus omnifariam plenus, p^rfectus, 
atque divinus est, Capitolin. M. Aurel. 11. Gla- 
diatoria spectacula omnifariam teraperavit. Vo- 
pisc. Aurelian. 11. Pones profecto supercilium, 
quo nunc mihi deditionem, quasi omnifariam vi- 
ctor, imperas. Apul. 2. Met, Ore uodique omni- 
fariam deforrnato. Id, Florid, n. 23. Lapis probe 
omnifariam complanatus. Adde Tertull. 1. advers, 
Marcion. 19. — Priscian. 15. p. 1016. Putsch. 
Omnifariam in omnem partem vel ex omni parte. 
et 18. p. 1197. Nos omnifariam quidem pro 
per omnes par tes pouiraus. 

OMNlFARlUS,a,um, adject, omnimodus. Gloss. 
Philox. Omnifarius, navxolct;. del. Aurel. 7. 
Acut. 16. Est enim omnifaria mitigatione passioni 
providendum. 

OMNlFER, fera, Hrum, adject. ttavTOfcfoj, o- 
mnia ferens. Ovid. 2. Met. 275. Tetlus Sustulit 
omniferos coilo tenus arida vultus. 

OMNlFLL'ENTlA, ae, f. t. (omniset fluo) abun- 
dantia. Lactam. Placid, in Class. Auct. T. 3. 
p. 118. ed. Maio. lsis per nstulam, quam sinistra 
retinet, omnitlut'nliam lacrimarum significat. 

OMNlFORMIS, e, adject, omnium formarum, 
-rrayro^opfo?. Apul. Trismeg. Mundus receptee u- 
luin omniformium specierum. Prudent. 10. wept 
oxef . 339. Verbo creavit omniformem macHinam. 
Adde Sidon. 9. Ep. 15. in carm. 

OMNlGENER, is, adject, idem atque oinnige- 
nus, (sic multige-nus et inultigem'r). Gloss. Cyrill. 
itai>XQ~.Q$, omnigeneris. Legenduin videtur omni- 
gener, Sris. 

OMNlGENUS, a, um, adject, duo diversa signi- 
ficat, scilicet 

A) Ab omnis et genus, eris, est idem atque 
omnis generis, di ogni genere, di ogni sorta, rrav- 
to"o{. Lucret. 2. 758. E qui bus omnigenos gi- 
gnunt variantqu-; colores. Id. 5. 440. omnigenis 
e principiis. Lachmannus in duobus locis citt. 
et aliis pro omnigenus legit omne genus. Gell. 
14. 6. Dat mihi librum doctrinis omnigenis prse- 
scalentem. f r \rg. 8. .-En. 698. Omnigenumque 
deOm monstra, et latrator Anubis. pro omnige- 
norura. Loquitur autem de diis .Egjptiorum, a- 
pud quos numen erant pisces, canes, porrum, cae- 
pe etc. V. Juvenal. 15. 7. Ceterum est qui apud 
Virq, mallet NUigenum. Capell. 2. p. 35. Tunc 
vero ilia nausea ac vomitio laborala in omoige- 
ndm copias convertilur litterarum. 

B) Ab omnis et gigno, geno, est omnia gi- 



OMNINO 

gaens. Prudent, i. in Symmach. 12. qu* Patrls 
ars est omnigeni. 

OMNImEDENS, entis, adject. iravdxij{, qui o- 
mnibus medetur. Paulin. Nolan, carm. 26. 45. 
cupiens avertere morbos Omnimedens Dominus. 
OMNImODE, adverb, in ogni modo, navtayf, 
omnibus modis. Lucret. 2. 488. Omoimode ex- 
pertus fueris, quam quisque det ordo, etc. At. et 
ipse Lachmann. teg. Omnimodis expertus eris. 
Fronto 2. ad M. Cm. (edente iterum A. Maio) 
ep. 1. ad fm. Vale, et me, obsecro, omoimode 
ames qua joco, qua serio. 

OMNIMODIS, adverb, in tutti i modi, iravro- 
Sctnw;, omnibus modis, ut multimodis, multis 
modis. Lucret. 2. 700. Nee tamen omnimodis 
coonecti posse putandum est Omnia: nam vulgo 
Oeri porlenta rideres, Adde eutnd. 1. 683., 3. 
407. et alibi. Apul. Florid, n. 4. Tibicen omnis 
voculse melleus modulator, et idem omnimodis 
peritus modificator. Al- leg. omnis modi. 

OMNlMODO, ad-erb. (quod scribi potest etiam 
divisim) in ogni modo, iravroSarrw?, omnino, o- 
mnimodis. Seneca 2. Benef. 1. Evitemus omni- 
modo, ne deliberasse videamur. Cels. 7. 4. n. 3. 
extr. Sed non omnimodo res ea desperationera 
habec. Gell. 18. 15. Quod omnimodo quintus se- 
mipes verbum fiairet. Pompon. Dig. 29. 2. 11. 
Impuberibus liberis omnimodo abstinendi potestas 
fit. Lactant. 6. !2. Tenendum est omnimodo, ut 
ab officio misericordiae spes recipiendi absit o- 
mnino. 

OMNlMODUS, a, .um, adject, di ogni modo, 
d'ogni sorta, iravToSasio'?, qui est omnis modi, 
aut generis. Apul. de Mag. Cutim vitiligine ln- 
signit, et omnimodis maculationibus convariat. Id. 
5. Met. Earn voculas oraniraodas edocens recinere. 
Lucret. 1. 683. Ignis enim fore! omnimodus. Al. 
et ipse Lachmann. leg. omnimodis. 

OMNlMORBlA, ne, f. 1. hcrba, cujus ita me- 
minit Isid. 17. Orig. 9. a med. Polion a Grae- 
cis, a Latinis omnimorbia, quod multis morhis 
subveniat. V. POLION. 

OMNINO, adverb. (ouiniS) prorsus, plane, fun- 
ditus, usquequaque, irovu , oXu; , itavtaXw-i (It. 
totalmente, del iutto, affatto, onninarneme; Fr. 
tout a fait, entikrement, pleinement; Hisp. de 
todo, enteramente, plenamente ; Germ, im Gan- 
zern, in Allem; Angl. wholly, entirely, alto- 
gether, utterly). <f 1. Inservit rei, qua ipsa U- 
lissime patet, signiiicandas, vel rei toti sigoifl- 
candae. — a) Absolute. Ter. Andr. 3. 2. 44. 
Non impulit me, htec nunc omnino ut crederem. 
CM Donatus: Quum dixit omnino, ostendit qnas- 
dam se credidisse, in quibusdam jam esse circum- 
ventum. Cces. 2. B. C. 12. Si omnino turris con- 
cidissel, nun posse militem contioeri. h, e. tot* 
turris, non pars tantum, quae conciderat. Quin- 
til. 8. 3. 85. Sequens (species) posita est in voce 
aut omnino suppressa, aut etiam abscisa. — • b) 
Interdum toti rei partes vel singuias, vel plurimsa 
opponuntur. Cic. 1. Tusc. 1. 1. Quum defen- 
sionum laboribus senatoriisque muneribus aut o- 
maino, aut magna ex parte essem aliquando li- 
beratus. Id. 9. Fam. 15. circa med. Mihi licere 
res has non omnino- quidem, sed magnam par- 
tem relinquere. Id. 4. Acad. (2. pr.) 2. 5. Sunt 
enim multi, qui omnino Graecas non anient lit- 
teras; piures, qui philosophiam. h. e. litteras o- 
mncs. Ennius apud Cic. 2. Orat. 37. 156. De- 
crevi philosophari paucis: nam omnino haud pla- 
cet. — c") Poaitur etiam quum a specie ad ge- 
nus, vel a singulis ad speciem lit gradus, ita ut 
saepe accipias omnino pro universim, generali- 
ter, adeo. Cic. 5. Fin. It. 33. De hominum ge- 
nere, aut omnino de animalium loquor? Id. i. 
Acad, (post.) 3. 9. Plurimomque poeti* nostrls, 
omninoque Latinis et litterls luminis attulisti et 
verbis. Cces. 1. B. G. 34. Sibi autem mirum vl- 
deri, quid in sua Gallia - aut Caesari, aut omnino 
populo Romano negotii esset. Cic. 2. Invent. 6. 
20. Si dominationis, si pecuniar, si amiciti«, ll 
inimicittarum et omnino quidquld erit, quod cau- 
sae fuisse dicet, id summe augere debebit- Id. 10. 
Fam. I. Nee leges uIIk sunt, nee judicia, neo 
omnino simulacrum aliquod aut vestigium civi- 



OMNIPAR 

talis. — Et cum ne quidem. Id. 4, Alt. 18. Duo 
consulares, qui se dicerent in omandis provlnciis 
consularibus scribendo adfuisse, quum umnino 
ne senatus quidem fuisset. — d) Ponitur et pro so- 
lum, tantmnmodo, solamente; el s;epissime verba 
non modo, non solum in altera sentence parte 
prascedunt, ut per adverbium omnino adseendat 
oratio. Ck. Quinct. 24. 77. Mihi perdiflicile esse, 
contra tales oratores non modo tanlam causam 
perorare, sed omnino verbum facere conari. Id. 
5. Par ad. t. 33. bum quidem bis (votuplalibus) 
obediet non modo iinperator, sed liber habendus 
omnino non crit. id. 4. Acad. (2. pr.) -29. 92. 
Nee hoc in acervo tritici solum-, sed nulla omni- 
no in re. Id. Ccccin. 13. 30. Novum est, non 
dico inusitatum, verum omnino inaudituio. Plin. 
5. Ep. 4. Plcraque tacla tantum et omnino coto- 
mcta, lalissime serpunt. • — e) Aliquando adver- 
bium omnino indlcat universam scntentiam uno 
verbo comprchendi. Plant.. Most. 3. 2. 153. O- 
mnino, ul te absolvam, nulla m pictam conspicio 
hie avem. in somma, in una parola. — f) No- 
minibus numeralibus additur omnino, ut indicet 
toturn esse eum numerum; el habet \ira toC ad- 
modum. Cic. Clucnt. 28. 76. Quinque omnino 
fuerunt, qui Oppianicum absolverent. ct*n</ue e 
non piii, cinque in lutli. Id. 2. ad Q. fr. 1. 
Sfcne frcqueotes fuiinus: omnino ad ducentos. 
Ccbs. 4. B. G. 19. exlr. Die bus omnino decern 
et octo Irans Rhenum consuinplis. Id. 1. ibid. 6. 
Erant omnino itinera dun, quibus itineribus do- 
mo exire possent. JYepos Pelop. 2. Quum omni- 
no non essent amplius centum, qui tanlo se of- 
ferrent periculo. Suet on. Claud. 17. Expeditio- 
nem unam omnino suscepit eamque modica.n. 
Curl. 4. 10. 24. Semel omnino earn viderat. ^f 2. 
Adverbium omnino usurpatur etiam ad mini- 
mum rei aiicujus gradurn signiiicandum; el est 
fere idem quod prorsus, penitus. — a> Univcr- 
sim. Plant. Capt. 3. 4. 83. nunc ego omnino 
occidi. Ter. Ilecyr. 2. 1. 17. Me omnino Iapi- 
dem, non hominem putas. Cic. Amic. 19. 69. Q. 
vero Maximum fratrem, egregium virurn omni- 
no, sibi nequaquam parem-colebat. Id. Senect. 
13. 45. Epulabar igitur cum sodalibus omnino 
modice. Id. i. Divinat. 39. 86. Si-rationem, 
cur id fiat, afferre nequeam; Qeri omnino ne- 
ges? Id. 16. Fam. 9. med. Quae (lilieras) me 
molestia valde levarunt; utinam omnino liberas- 
sent. Id. JBalb. 19.43. Quae quolidie, labore bu- 
jus et studio, aut omnino, aut certe facilius con- 
sequuntur. Catull. 98. 5. Si nos omnino vis o- 
mnes perdere, Vetti, hiscas: omnino, quod cupis, 
efficies. — b) Speciatim cum Superlative Cic. 
1. Off. 25. 87. Miserriraa est omnino ambitio 
honorumque contentio. Id. Senect. 3. 9. Aptis- 
sima omnino sunt, Scipio, arma seneciutis. ar- 
tes exercitationesque virtutum. — c) Item cum 
adjectivo omnis ad augendam sententia; vim. 
Plant. Capt, 2. 2. 75. Non ego omnino lucrum 
omne esse utile homini existimo. Cic. 2. Orat. 

1. 1. M. autem Antonium omnino omnis erudi- 
tions expertera atque ignarura fuisse. Id. 6. Fam. 

2. Sin omnino inlerierint omnia. — Ter. et 
prorsus addidit Adelph. 5. 9. 33. Quia non ju- 
sta injusta prorsus omnia omnino obsequor. — d) 
Cum negatione. Plant. Asin. 1. 3. 80. Non o- 
mnino jam perii: est reliquum, quo peream ma- 
gis. Id. Bacch. 2. 3. 116. Exorsa haec tela non 
male omnino mihi est. Cic. 5. Verr. 35. 80. Nunc 
illud, quod pasne praeterii, non omnino relinquen- 
dum videtur. Id. 3. Att. 23. Clodium saniisse, 
ut vix, aut omnino ood posset inflrmari sua iex. 
Id. Arch. 8. 17. Qui quum esset senex mortuus, 
tamen propter excellentem artem videbatur omni- 
no mori non debuisse. Id. Amic. 4. 14. Sensu 
enim amlsso fit idem, quasi natus non esset o- 
mnino. Id. Orat. 5- 18. Disertos ait se vidisse 
multos, eloquentem omnino neminem. Id. 6. Att. 

3. ad fin. Omnino nullas unquam ad me litteras 
misit Brutus. Cces. 2. B. C. 3-\ Nulla omnino 
nave desiderata. Id. 1. Tusc. 3. 5. Ut non mut- 
tum, aut nihil omnino Graecis cederetur. Horat. 
2. Sat. 8. 93. quern nos sic fugimus ulti, Ut ni- 
hil omnino gustaremus. Martial. 3. 45. Sed ni- 



— 488 — 

hil omnino, te recitante, placet. Id. 2. Oral. 13. 
57. Causas omnino numquam atligerunt. Id. 
Amic. 6. 21. Eos omittamus, qui omnino nus- 
quam reperiuntur. Cces, 2. B. C. 16. Noque quid- 
quain omnino relinquerelur, quo etc. Plant. Trin. 
3. 2.27. Ne omnino Inopiam cives objeotarc pos- 
sinl libi. Cic. 1. Fam. 7. 4, Auctoritas, cui scis 
intercessum esse, ut ne quis omnino regem redu- 
cer et, tan tarn vim babel, etc. Horat. 2. Sat. 1. 
6. ne faciam, in quis, Omnino versus, — /Von 
tamen omnino, nil tamen omnino apud Poetas 
haud infrequenter leguntur. Viva, 9. /En. 24s. 
Non tamen omnino Teucros delere paraLis. Adde 
Martial. 12. 40. et 10. 68. % X Adverbium omni- 
no maximarn aiicujus testimonio vim addit, et 
est vere, certe, veramenle, certamenle. ■ — ■ a) 
Universim. Cic. Cluent. 60. 168. Nego ilium adole- 
scentem -omnino illo die esse mortuum. Id. A- 
mic. 25. 93. Quod amici genus adhibore omnino 
levitalis est. Id. Marcell. 9. 27. Quid est enim 
omnino hoc ipsura diu, in quo est aliquid exte- 
rnum? — b) Cum addita propositione adversa- 
tiva. Cic. 4. Acad. (2. pr.) 26. 84. Pugnas omni- 
no, sed cum adversario facili. — c) In princi- 
pio sentenli*, ut Cic. 1. Off. 20. 66. Omnino 
fortis animus et magnus duabus rebus maxime 
cernitur. in fatti, certamenle. et ibid. 23. 79. 
Omnino illud honestum, quod ex animo excelso 
magnificoque quaerimus, animi cflicitur, non 
corporis viribus. Id. Amic. 26. 98. Omnino est 
amans sui virtus, et. ibid. 21. 78. Omnino omnium 
horum vitiorum atqufe incommodorum una cau- 
tio est etc. 

OMNlPAR. paris, adject, oinn. gen. in omni- 
bus par, omnino par. Ruric. Ilelpid. carm. 86. 
Illic omniparis succrevit gloria Verbi. 

OMNlPARENS, entis, adject. Travroroxo;, qui 
omnia paiit, seu gignit: ab omnis et parens. 
firg. 6. JEn. 595. Nee non c.i Tityon teriae o- 
mniparenlis aluranutn. At. leg. omnipotentis. Lu- 
crel. 2. 705. per terras omnipa rentes. Apul. 8. 
Met. Omnipotens el omniparens dea Syria. Id. 
de Mundo. Omniparentis mundi amamilas. Adde 
Nemesian. 1. Eel. 35.; et Theod. Prist ian. 4. 
post init. p. 310. retro ed. Aid. 

OMNlPATENS, entis, adject, omnino, vel o- 
mnibus patens. Pirg. 10. ASn. 1. Pandilur inter- 
ea domus omnipatentis Olympi. et 12. ibid. 701. 
rex omnipatentis Olympi. Ita quidam leg., sed iu- 
vitis MSS. teste Pierio, qui ubique omnipotentis 
reperit: invito eliam Erythrceo, qui mulla in in- 
dice hac de re, et Heynio, qui plurima attulit 
ad loc. prius cit. ; et Ccel. Rhodig. apud A. Ma- 
lum in Juris Antejustin. reliq. ined. p. lxxv. 

OMNlPATER, tris ?i m. 3. omnium rerum pa- 
ter. Prudent. 3. wept oxe<p. 70. omnipatremque 
negare Deum. 

OMN'IpAVCS, a, um, adject, qui omnia timet. 
Ccel. Aurel. 3. Acut. 12. Andreas secta tores me- 
morant esse pantophobos, quos nos omnipavos 
dicere poterimus. 

OMNlPfiRlTUS, a, um, adject, omnium peritus. 
Albinov. 2. 110. Viscera directi mutaverat arie- 
tis agno ^etis succis oraniperita suis. Al. leg. o- 
mne peril a p<iT hyphen, uj>' s'v. 

OMNf POLLENS, entis, adject, omnipotens. Pru- 
dent. Apotheos. prcef. 31. Stat urn lacessunt omni- 
pollentis Dei. 

OMNIPOTENS, entis, adject. Sup. Omnipoten- 
tissimus, — Omnipotens est omnia potens, onni- 
pote.nte, iRxvroSuvafxos. Ennius apud Servium 
ad Virg. 1. /En. 254. Juppiter hie risit, tempe- 
statesque serence Riserunt omnes risu Jovis omni- 
potentis. Turpilius apud Ct'c. 4. jFusc. 34. 73. 
Teque, omnipotens Neptune, invoco. Catull. 64, 
171. Juppiter omnipotens. VaX. Flacc. 1. 81. re- 
gina. h. e. Juno, et 8. 70. Somne omnipotens. 
Virg. 8. Mn. 334, Fortuna omnipotens, et ine- 
luctable fatum. Macrob. 1. Somn. Scip. 17. a 
med.; et Augustin. 1. Confess. 4. Deus ille omni- 
polentissimus. 

OMNfPOTENTtA. a?, f. 1. onnipotenza, reav- 
ToSuvajxta, rerum omnium facultas. Macrob. I. 
Saturn. 10. Omnipotentiam quoque Fortunre tri- 
buit. 



OMNIS 

OMNIS, e, adject. Primam in omnibus corri- 
pit Lucre! . more Gr;eco, propter m n, ut in 
Clylemnestra: 3. 440. Quum semel ex omnibus 
nuiribris an lata recessit. Ha-c Forcellinus. At 
Lachmannus legit: Quum semel e\ bomints mem- 
bris etc. — Omnis ^ 1. Relertur ad quantita- 
tem disctelain, uti vocant, h. e. ad numerum: 
in quo ditTert a lotus, quod pertinet ad conti- 
nuant, e.t integrum corpus aliquid slgniiicat, nulla 
cut desjl pars, itaque est cunctus, unix'ersus, u- 
(juisque, Trag, ana? (It. ogni, ciascuno, ognuno i 
lutli; Fr. tout, toule; Hisp. lodo, toda; Germ. 
alter, alle, alien; Angl. all, every). Occurrit 
— 1." > Adjective. — a) Genera tim. Cic. 1. 
ad Q. jr. 1. 9. Omnium nomine, qutcuinque 
ludos faciunt, pecunia crogatur. Id. I. Off. 35. 
128. Ab omni, quod abhorrei ab oculorum au- 
riumque approbatione, fugiamus. Id. 5. Tusc. 
23. 66. Quis est omnium, qui modo cum Mu- 
sis babeat aliquod commerciuin, qui non malit 
etc? Id. 1. Orat. 1-2. 99. Quum te unum ex o- 
mnibus ad dicendum maxime naturn aptumque 
cognossem. Id. Rabir. perdue U. 7. 20. Omnes o- 
moium ordinum homines. — b) Specialim cum 
addito unditfue. Liv. 3. 63. Undique omnes con- 
nisi bostem avert unt. Curt. 3. 1. a med. Undi- 
que omnes copias contrahit, totis viribus tanti 
belli discrime.n aditurus. Flor. 4. 2. Contracts 
in unum undique omnibus copiis. — c) Item 
pro quilibel, quicumque, qualunque. Cces. 5. B. 
O. 6. Om.iibus precibus pelere contendit, ut etc. 
con ogni sorla di pre.ghie.re. Horat. 1. Ep. 5. 
2. Nee modica ccsnare times olus omne patella. 
— (() Omnes de duobus aut tribus tantum. Cic. 
Mur. 15. 33. Perfecta ab Lucullo base sunt o- 
mnia, ut urbs fidelissimorum sociorum defende- 
retur, et omnes copi;o regis diuturnitate obsidio- 
nis consumerentur. Quint il. 3. 7. 28. Quam- 
quam omnes ires status cadere in hoc opus pos- 
sint. — 2.°) Saepissimc Subslantivi naturam in- 
duit. — a) Masc. gen. plur. omnes, interdum 
cum Genitivo. Cic. 1. Off. 6. 18. Quod v ilium 
efTugere qui volet, (omnes autem vellc debent), 
adhibebit ad considerandas res et tempus et di- 
ligentiam. Id. 3. ibid. 6. 26, Ergo unum debet 
esse omnibus propositum, ut eadem sit utilitas 
uniuscuj usque et universorum. Liv. 31. 45. Ma- 
cedonum fere omnibus, et quibusdam Andriorum, 
ut manerenl, persuasit. Id. 24. 32. ad fin. Prae- 
tor unique (nisi qui inter tumulturn ellugerunt) 
omnes interficiuntur. — 6) Neutr. gen. sing. 
omne. Ter. Adelph. 2. 4. 16. ut. omne reddat. 
sv. omne reddet: tace modo. Lucrel. 1. 520. Turn 
porro si nil esset, quod inane vacaret, Omne fo- 
ret solidum. et. 999. Ornne quidem vero nihil est 
quod finiat extra, et 1022. Sed quia raulta mo- 
dis multis mutata per omne, etc. Cic. 5. Verr. 
10. 25. Poscet omne, quantum exaravero. Quid o- 
tnne? Immo plus etiam, si volet, et ibid. 77. 180. 
tjnum da mihi, qui sibi dicat pro frumento omne 
esse, quod oportuerit, solulum. Propert. 4. 8. 30. 
Sobria grata parum ; quum bibit, omne decet. Ho- 
rat. 2. Sat. 6. 30. tu pulses omne quod obstat. 
— c) Neutr. plur. num. omnia. ■ — ■ Univer- 
sim. Cic. 2. Orat. 2. 5. Omnia, qu;ecumque in 
hominum disceptationem cadere possunt. Quintil. 
7. 10. 15. Cui omnia adfuerint, natura, doctti- 
na, studium. Id. 4. procem. 3. Ut in omnibus, 
ila in eloquentia quoque, eminentissimus. — Spe- 
ciatim, omnia fatere, ten tare, experiri, far di 
tut to, ancLVTCc Troielv. Cic. Amic. 10. 35. Pio- 
fiteri, omnia se amici causa esse facturos. Id. 1. 
Fam. 9. ad fin. Scribis, te omnia facturum, ut 
negotium conficias. Pelron. Satyr. 107. Quid 
ita omnia fecisti, ut quos tuebaris, absconderes? 
Martial. 6. 93. Omnia quum fecit, Thaida Thais 
olet. Sic Ter. Andr. 2. 1. 11. omnia experiri 
certum est, priusquam pereo. — Omnia fore 
prius arbitror , quam etc. h. e. cselum ruitu- 
rum. Cic. ad Pompcj. post ep. 11. I. 8. ad Att. 
Nam suspicione assequj non potui, quod omnia 
prius arbitratus sum fore, quam ut hasc reipubl. 
causa in Italia non po6set, duce te, consistere. — 
Omnia mihi sunt, cum aliquo, Concordes invi- 
cem surnus in omnibus, vel omnia sunt mibi 



OHKISONE 

cum aliquo vincula et officia familiar! talis et a- 
mic iliac. Cic. 13. Fam. 1. Cum Patrone Epicu- 
reo mibi omnia sunl: nisi quod in philosophia 
vehementer ab eo dissentio. Contra Id. 12. Alt. 
17. Mihi ante *>dilitatem meain nihil erat cum 
Cornihcio. — Esse omnia in aliqua re dieimus, 
quum in ea re omnia pnesidia et vim incsse af- 
iirrnamus. Cic. ■>. Legg. lo. 24. Caste jubet lei 
adire ad dees, ammo videlicet, in quo sunt o- 
mnia. Id. 15. Fam. 14. ad fin. Sic vdim eni- 
tare, quasi in eo sin I mihi omnia, stia il tulto. 
— Esse omnia alicui, esse alien! in sum mo gra- 
du exislimationis ct gratis, inslar omnium esse, 
unum valere, quod omnes alii, uvou td jravta. 
Ouiii. HervUi. 12. 161. Deseror tamissis regno, 
palriaque, domoque) Conjure, qui nobis omnia 
solus erat. Ln<. 40. 1.1. Demetrius iis unus u- 
mnia est: eum jam regem vivo patre appellant. 
Sic^ Pel ion. Satyr. 37. Nunc, nee quid, nee qua- 
re, in ciclum abiit, et Tn'malchionis tapanta (vet, 
ut alii cdidere, zd izdv-zx) est. — Ante omnia. 
V. in ANTE. — Per omnia, omnibus rebus, in 
omni rt;, o inn in o , in lulto. Quint U. 5 . 2.3. 
Vi.x ulla res est per omnia alteri similis. Colum. 
4. R. R. 2. 3. Quare per omnia pratulerim, 
duobus potius seminibus deposits, quam unico 
peiiclitsri. Vellej. 2. 33. 1. Vir alioqui per omnia 
laudabilis. et Mi. 2. Pompejus per omnia forlu- 
nam horn in is egressus. Inscript. apud G ruler. 

613. 2. T. H.AVIVS AVC. L. FELIX COMVCl KA- 
BtSSIMAK OR St FKR OMMA BENfc J1EK1TAK- — Ea- 

dem omnia, zavrd TcivTCt. Ter. Ilervr. 2. 1. 2. 
Ulin' omnes mulieres eadem .eqiie studeant, no 
lintque omnia. Plant. Asia. 3. i. 23. Mihi cer- 
ium est eflicerc in me omnia eadem, qu:e tu in 
le fax is. Plin. 7. Ep. 17. Super vacuum la men 
est recilare, qu:e di>eris; eiiam: si eadem omnia, 
si iisdem omnibus, si statim recites. — Ilia o- 
mniu, conlrarium. Id. 7. Ep. Ij. Requiris quid 
again? quo nosli destringor officio, amicis u'eser- 
vid, studeo inleidum, etc. Te aiia omnia, ijuaiu 
qu* velis, agere, moleste ierrem, etc. lult' a'.iro. 
— Aliquando alia omuLUur, sequente quam. Cic. 
Qulncl. 20. 32. Quid hwc fusliilalio tanla signi- 
licat? nun vim? non scelus? nun latrocinjum? 
non Uenique omnia potius, quam jus, quam of- 
ficium, quam ptidorcm? TAv. 2. 39. Plebs omnia, 
quam bell urn malebai. Sail. Cut. 26. Sed ei ca- 
riora sempei omnia, quam decus aiqne pudicilia 
fuii. — In> } trunxire, iliscedere in alia omnia 
est senator is dissentient!- in senalu ab allerius 
semen tia. L'tebantur autem his veibis alia urnnia, 
ominia causa, ne dicerenl, ij.ii non censelis, vel 
qui conlrarium cense tin, quip verba m.ili o minis 
esse videbantur, ut Fertus docet p. 261. 27. Mull. 
V. EO, is. — Omnia absolute, Graeco more, per 
omnia, omnino. Seneca Co rise I. ad Marc. 25. in 
fin. Tramil.es, omnia plani, et ex facili mobiles. 
Lips, veil el al iter legi, invito Gronov. Sic Aurel. 
I id.. Caesar. 9. VespaiidQiis sancius omnia, fa- 
cundiiR baud egens. - 3.') Aliquando — a) 
Omnes Valet idem ac sjnguli. Cic. 2. Fin. 31. 101. 
Iteraque omnibus mensibus, xicesimo die lunte, 
dent ad eorum epulas etc. Plin. 12. I/ist. not. 
■lb. ">4. 'H~>. de balsami arbor e. Ter omnibus 
percutitur a;stalibus ( posiea deputalur. — b) O- 
mnis sing. num. pro omnes, et eadem signilica- 
lione. f r al. Flac.c. 1.707. et visu lassatur inani 
Omnis eques. Albinov. 1. 202. Funeris ejsequiis 
adsumus omnis eques. Cato apud Gell. 3. 7. Omnis 
(irscia decoravere. Ovid. 1. Amor. 9. 1. Militat 
omnis amans. Slat. I. Stir. 3. 85. hue omnis 
turba coimus. Rursus Pal. Place. 2. 202. pariler- 
que toris exhorruit omnis Mater, el t. 1 i. Spai- 
gentemque faces, el in omni turre furentem. Stat. 
1. Silr. 2. 129. Proteaque atque omnem Nereida 
qu*rere jussi. Cir. 7. Alt. 3. circa med. Uic o- 
mnia facere omnis debet, ne armis deeernalur. 
Al. leg. omnes debent ; at. aliter. — c I Redundat 
in illo fammis 10. L. L. 74. Mull. Ilamm 
analogiaru.n priruam sequi debet populus, secim- 
dam omnes singuli e populo, tertiam poeUr. W 2. 
Omnis refertur etiam ad quantitatem coutinuam, 
et pro totus ponitur. Cces. 5. B. G. 13. extr. 0- 
mnis insula est in circuitu vicies centena millia 
Tom. III. 



— 489 — 

passuum. Cic. 2. Fin. 34. 112. Omne fteluin to- 

tamque cum universe mari terra m mente com- 
plex us. Id. 2. Tusc. 23. 56. In profundenda 
voce otnoe corpus intenditur. Id. Cfuenl. 6. 18. 
Sanguine m suum omnein profundere. /(/. 2. 
Oral 21. 89. Tola mente atque omni animo 
intuesi. Id. Quinct. 21. 67. Ut in hoc singulare 
judicium causa omnis concluderetur. Id. 3. Tu.sc. 
lo. 31. M. Crassus, quern semel ait in omni vita 
visisse Lucilius. Noral. 1. Ep. 11. Quid verum 
atque decens, euro et rogo: et omnis in hoc sum. 
Aurel. Vict. Vir. illustr. 3i. Censuram solus 
omni quinquennio obtinuit. cinque anni inter i. 
Slat. 6. Theb. 766. at ille nocendi Prodigus, in- 
cautns.jue sui, ruit omnia, et ambas Consumit 
sine lege man us. ^ 3. Omnis pro ulius legitur 
apud Ter. Jndr. 2. 3. 17. Sine omni periclo. 
OllMSONE. V. voc. seq. 
OM.NlSO.NUS, a, urn, adject, d'ogiii suono. o- 
mnein son urn reddens. Paulin. tfolan. carm. 24. 
81. Omnisona harmonia. Cape.ll. it. p. 30<J. in 
carm. ehelys, Bis plenum omnisona cui recinunl 
mela. et p. 312. Melodia omnisonis conveniens 
pulsibus moduiorum. — Hinc adverb, omnisone 
quidam leg. apud Quintil. 9. 2. 5. Disponenda 
atque varianda sunl, ut auditorem, quod in lidi- 
bus lieri videmus, omnisone permulceant. Sed 
lege cum a! Us omni sono. 

OMNlTENENS, cntis, adject, omnia tenens, 
itavTOKpaTwp. Ter lull. 5. carm. aduers. Marcion. 
202. Omnitencntis enim solus quia verba mini- 
strat. Prosper. A quit, epigr. 25. 5. Nam Deus o- 
mnipotens simul omnitenensque poleslas Nil per- 
dii proprium, nil capit occiduum. Adde Auqustin. 
loc. tit. in OMMCR KAN'S. 

OMNlTi'ENS, entis, adject- iravdjrrr;;, qui o- 
mnia tuetur el cernit. Lucrel. 2. i)io. Contulit 
inter se motus, quibus oinniluenf.es Accensi sen- 
sus animantum concuterentur. Lachmannus if a 
leg.; vulgati libri aniiuaotem quamque tuentur. 
Vol. Flacc. u. 247. de Sole, fatorum genitor 
tutela meorum Omnituens. Apul. de Mundo. Sol 
quidem omnituens ortu suo diem pandit. 

O.MNlVALENS, entis, adject, qui omnia pot- 
est. Gloss. Lat. Gr. Omnivalons, TravroSuvafto;. 
OMNlVAGL'S, a, urn, adject. rcavToirXavtig, qui 
per omnia loca vagatui. Cic. 2. .Yat. I). 27. 68. 
Diana oinnivaga dicilur, non a veuando, sed quod 
in septem numeratur tamquam vagantibus. Al. 
teg. annivaga. V. OMNIVOMUS. 

OMNIVOLUS, a, urn, adject, che vuule ogni 
cosa. omnia volens. Catull. 68. 140. Noscen/ o- 
mnivoli plurima furta Jovis. ft. e. appetentis quid- 
quid est forrnosarum inuuYruin. 

OMNlVOMUS, a, uin, adject, qui omnia vo- 
mit. Varro Atacin. in Ant hoi. Lat. T. 2. p. 
337. Burtnann. Omnivomo Oceano Hyperion 
fulgurat Euro. Alii leg. omnivago. 

OMNIVORL'S, a, um, adject. iravTO^ayof, qui 
nullo discrimiae quibuslibet vescitur. Plin. 25. 
Hist. nal. 8. 53. (94). Quoniam boves omnivo- 
raefere sum in herbis. 

OMOPHAGIA, ;e, f. 1. tauopctytx, crud«e carnis 
usus in cibis: ab wuoc crudus et <pdyui .pme- 
tlo. Arnob. 5. 19. Bacchanalia pratenni tM »mus 
immania, quibus nomen Omophagiis Grarcum 
est: in quibus furore mentito, el sequestrata 
pectoris sanitate, circumplicatis vos anguibus; at- 
que ut vos plenos Dei numine ac majeslate do- 
ceatis, caprorum reclamatitium viscera cruentatis 
oribus dissipatis. Sic ab Homero It. v, 592. lupi 
vocantur to(xa<pdyoi. 

OMPHAClNCS, a et e, um, adject. cp.<pdxtvo$, 
r„ ov, acerbus, immaturus. Cml. Aurel. 4. Tard. 
3. a med. Gal la viridis, quae appellata est om- 
phacine. ft. e. immatura. Id. ibid. n. 39. Dehiac 
cerotaria apponenda ex oleo murtino, aut viridi-, 
vel ex ompbacino, aut mnanthino. Adde Theod. 
Priscian. 4. p. 314. ed. Aid. 

OMPHACIS, idis, f. 3. videtur herba esse apud 
Plin. Valerian. 2. 28. ad (in. p. 184. ed. Aid. 
Recipe acaciae unciam unam,- omphacidis unam, 
balaustii unam etc. 

OMPHACfTiE gall;e mentio est apud Plin 
Valerian. 3. 45. p. 199. refro ed. Aid. fonasse 



ONCO 

cum hoc Plinii Valerian, loco confer enda sunt 
verba Lucilii apud Non. p. 445. 18. Merc., qua 
allata sunt in v. GALLA. 

OMPHAClUM, «, n. 2. agresto, o>fdxtov, suc- 
cus ex olea, aut uva expressus, priusquam cibo 
aut vino maturae sint. Ex olea quidem, quum ad- 
hue alba est, rel quum colorem quidem inutare 
incipit, adhuc tamen est cibo immatura: e.x uva 
autem aut psythia, aut amminea, quum sunt acini 
ciceris magnitudine: vel quum in morlariis uva 
immatura leritur, siccataque in sole, postea de- 
goritur in pastiiios. Haec Plin. 12. I/ist. nal. 27. 
60- (130)., ubi, et 14. ibid. 16. 18- (98). inter 
varia oleorum, seu unguentorum genera receaset, 
et 23. pros/: 4. (7). et ibid. \. 39. (79). refer! 
varies ejus usus in medic in a. Adde Marcel!. £m- 
pir. c. 11. ad fin. p. 102. ed. Aid. 

OMPHACOCARPOS, i. f. 2. c/«£axo>eap«oc, her- 
ba eadern qu;e aparine. Plin. 27. Hist. nal. 5. 
15. (.32). Hie alii melius leg. omphatuatrpos, 
cufakoxapms; qu;E ita appellatur, quod ejus 
fiuctus umbilici figuram exhibet: ab o>faXc; 
umbilicus et Kapn6$ jructus. Ipse SilUg. legit 
omphatocarpas, collate etiam Dioscor. 3. 94. 

OMPHAcdMEL, ellis, n. 3. conditura ex om- 
phacm, h. e. uvae semiacerbas succo, ct inelle. 
Legitur apud Pallad. 9. fl. JB. 13. in lemtnate. 
Cart. Aurel. 3. Tard. 4. n. 62, Adhibenda quo- 
que putat ectaplasinata ex lini seraine et sesamo 
et poilinibus et v eo quod omphacomel appellant/ 
Al. Gr. leg. onfatcofisXi. Plin. Valerian. 5. 21 . 
Dabis etiam eis potionem aqua: frigid ;e, aut om- 
phacornellis, aut hjdromellis. Cf. Ctxl. Aurel. 3. 
Tard. i. n.- 62. 
OMPH.UpCA.KP0S. V. OMPHACOCARPOS. 
OMPHALOS, 1, m. 2. umbilico, ou^oCkos, um- 
bilicus: et per metaphoram meditulliunt. Grsca 
vox. Auson. Edyll. it. 60. Bisque quaternorum 
secernitur omphalos idem. — JYB. Dc cognom. 
Rom. V, ONQ.M. 



ON 



ON A, ;e, f. 1. lici Tarentina? grnus. Plin. 15. 
Hint. nat. 18. 19. (71). Tarenti tantum prasdul- 
ces nascuntur (ficus >, quas vocant onas. Hardui- 
7i«s interpretatur tana<;, venales, pretiosas; sed 
Gesnerus pro bat antiquain lee lion em omas, et 
interpretatur crudas, quae eliam ante matuiita- 
tem dulcescant. At Sillig. lectionem onas tue- 
tur. 

ONAGER et onagrus, gri, m. 3. asirao selva- 
tico, ova-ypo^, asinus silvestris, et ferus: ab ovoj 
asinus et xypoq rus, aqe.r. 

I.) Proprie. Varro 2. M. H. 6. 3. Ad semi- 
nationem onagrus idoneus, quod e fero fit man- 
suelus facile. Colum. C. R. R. 37- 3. Mula non 
solum ex equa et asino, sed ex asina et equo, 
itemque onagro et equa generalur. Virg. 3. G. 
409. S*pe etiam cursu timidos agitabis onagros. 
Martial. 13. 100. Pulcher adest onager, et 97. 
Quum tener est onager. Adde Plin. 8. Hist. nat. 
44. 69. (174). et (175). 

II.) Figurate est hoc nomine et machina bel- 
lica, magnis saxis torquendis apta, qua? describi- 
tur ab Ammian. 23. 4. et Veget. 4. Milil. 22. 
Hie a scorpione distinguit: iile eamdein facil. Scor- 
pio, inquit Ammianus, appellatur, quoniam acu- 
leurn desuper babet erectum : cui etiam onagri 
vocajmlum indidit astas novella, ea re, quod asini 
feri, quum venatibus agitantur, ita eminus Iapides 
post terga caleitrando emittunt, ut perforent pe- 
ctora sequentium, aut perfractis ossibus capita 
ipsa displodanl. V. SCORPIO. ~ NB. De nora. 
propr._ V. ONOM. 

ONAGOS, i, in. 2. o'v^yce, asinajo, asinarins, 
asinorum duc'tor,; ab ovo? asinus et cxyto duso. 
Plaut. A sin. prol. 10. huic nomen Graece est 
onagos Fabulae. 

ONCO, as, are, n. 1. rudo, vocem asinorum 
emitto, oyxdouat. Auct. carm. Philom. 55. oncat 
asellus. 

62 



ONCOMA 

QNCOMA. Stis, n. 3. oyKtofxa, tumor, ab o'yxow 
lumefacio. Veget. 3. Veterin. 30. init. Sci«Qdum 
est, tubera in corporibus frequenter excrescere, 
quae Graci oncornata vocant. 

OnERArIA. ae, f. t. V. voc. seq. in lin. 

ON'ftRARtGS, a, urn, adject. pop-row's, qui o- 
nera ferre potest. Liv. 41. 4. Oneraria jutnenta. 
bestie da soma, et Id. 22. 11. et AVpos Themist. 

2. Navis oner aria, nave da carico. Sic Sisenna 
apud .Von. p. 536- 4. .tferr. Quibus occisis, a- 
ctuarias ad viginti, naves item complures onera- 
rias tncendunt. — Hinc 

Oner aria, (£, f. 1. absolute, substantivorum 
more, est navis oneraria. Cic. 10. <4tt. 12. Oc- 
culte in aliquam onerariam corrependum. Xce- 
vius in Sello Pcen. Oneraris onu«t?e stabant in 
flostris. 

ONERATTO, «"mis, f. 3._ gravatio, ingravatio. 
Gloss. Crrill. *EjrifopT«7f*dc, oner alio. 

GNrtRATUS, a, «m. V. voc. seq. 

ONfiRO, as, avi, aturn. are, a. I. (onus). Pari. 
Onerans II. 2. a. d.; Oneratus I. 1., II. 1. 2. et 
in (to.; Oneralurus I. 2.; Onerandus 11. 2. rf. 

— Onerare est idem atque onus imponere, orjere 
premere, smfopT^u <It. caricare; Fr. charger ; 
Hisp. carjar; Germ, beladen, bepacken, befra~ 
chten; Angl. fo food, burden, onerate). 

I.) Proprie. ^ 1- Generatim occurrit — a) 
Absolute. (7a?s. 5. B. G. 1. Naves ad ceWitatem 
onerandi subductionesque, facit bumiliores. — 
b) Gum Accusativo tantum. Sail. Jug. 75. /fritz. 
Ipse ex flumine, quam proximam oppido aiuam 
supra diximus, jumenla onerat. Ovid. 4. Pont. 

7. 9. Onerata plaustra. Seneca Constant. Sep. 
14. Quid refer t, quantum habeat, quot le<;ticarios, 
quam oneratas aures? h. e. multis lapiUts pen- 
dentibus ornatas. Sail, orat- 1. de republ. ordin. 
ad fin. Quibus bis die ventrem onerare mos est. 

— C Cum Accusativo rei vel person*, quae o- 
neratur, et Ablativo rei, aua quis aut quid one- 
ratur. Sail. Juj. 91. Commeatu, stipendio, armis 
aliisque utilibus naves onerat. Virg. 1. G. 274. 
aselli costas onerare pomis. Ovid. 1. Art. am. 
19. tauri cervix oneratur aratro. Horat. 3. Od. 
11. 45. Onerare aliquem catenis. Sic Ovid. 1. Art. 
am. 219. Ibunt ante duces onerati colla catenis. 
Id. 1. Amor. 13. 15. arva colentes onerati bi- 
dente. Ter. Heaut. 3. 1. 42. ancillas securn ad- 
duxit plus decern Oneratas veste atque auro. Id. 
Phurm. 5. 6. 4. Onerare bumerum pallio. met- 
ier si il mantello. Ovid. 3. Art. am. 129. aures 
onerare lapiilis. Id. Heroid. 15. 127. cervice la- 
certos alicujus. h. e. coilo prettier^ lacertos ali- 
cujus amplectentis. Id. 2. Trist. 143. pampineis 
oneratam vjtibus ulmum. Id. 10. Met. 101. po- 
moque onerata rubenti Arbutus. Id. 1. Pont. 10. 
31. Onerari epulis, mangiare assai. el Justin. 1. 

8. 6. vino, et Sail. Jug. 79. Onerati vino et epulis. 
^2. Speciatim onerare et cibi dicuniur, qui dif- 
ficiles concoctu sunt et stomacbo graves. Plin. 
29. Hist, nat. 3. 11. (48). de ovis, Nullus est 
alius cibus, qui in a?gritudine alat, neque oneret. 
Id. 19. ibid. 4. 19. f58). Acetaria facilta con- 
coqni, nec oneratura sensum cibo. ^ 3. Item 
speciatim, onerare vaccas apud Pallad. 8. R. 
R. 4. est submittere ad feturam, ut partus onera 
perferaat. 

II.) Translate. ^ 1. Figurate est cumulare, 
implere, empire, colmare, sic enim onus adjici- 
tur; itemque tegere, obtegere, coprire. Virg. 4. 
G. 133. et ibid. 378. Onerare mensas dapibus. h. 
e. implere. Id. 10- /En. 620. liraina donis. Id. 
8, ibid. 284. cumulantque oneratis lancibus aras. 
ft. e. plenis. Sic Ovid. 8. Met. 781. gravidi* o- 
neratos messibus agros. Rursus Virg. 10. .En. 
868. et 11. ibid. 574. manusque ambas jaculis 
oneravit acutis. ft. e armavit, iostruxit. Sic Ovid. 

3. Met. 109. onerati brachia tells. — Virg. 10. 
/En. 557. non te optima mater Condet hurai, 
patriove onsrabit membra sepulcro. h. e. teget. 
el 11. ibid. 212. cunfuia ruebant Ossa focis, te- 
pidoque onerabant aggere terras. Phaedr. 3 2. O- 
nerate aliquem saxis. Upidare. — Hue referri 
potest et illud Lir. 32. 11. In eo saltu, qui regiis 
tunc oneratu* castris erat. J». e. obsessus, insessus. 



- 490 

occupatus. % 2. Translate, inetapboia sumpt.i 
a superiori paragr. 1. 1., inultipliccm variutnque 
habet usum. — a> L'niversim. Plant. Mil. gtor, 
3. 3. 28. Onerare aliquem pneceptis. dare inolli \ 
precetti, caricare di commissions Id. P-rs. 2. 

1. 13. Conveniam hunc Tocilum: ejus aures. qure | 
mandata sunt, onevabo. Gf. Horat. 1. Sat. 10. 9. I 
verbis Iassas onerantibus aures. Cic. 3. Xat. P. j 
3. 8. Te quoque animadvert! »:epe, quuin in foro j 
diceres, quam plurimis posses arqmnentis onerare j 
judicem. Id. 3. Fam. 10. circa tried. Multis men- j 
daciis onerare aliquem. h. e. falsa raulla narraru, 
in multis alicui iinponere. jiccargiiene molle. 
firg. 9. ,En. 24. Mulla deos orans, oni-ravit- 
que a»th»ra votis. Pronto 3. ad M. C(Es. 13. Pro- 
posueranj ve! disidi* culpam a te subire rarius 
scribendo tibi, potius quain te multis rebus oc- 
cupatum epistolis m«is onerarem et ad rescriben- 
duin provocarein. Plin. 1. I'.p. S. Onerabit hoc 
modestiam nostiam, quod cogimur de nostra n»u- 
niliceatia dispulare. Liv. 31. 1.">. ad fin.: et Pa- 
cinian. Dig. 3. 2. 20. Onerare pudorem. accre- 
scere il rossore , la vergogna. Or id. 11. Met. 
1H0. Oncratus pudore. Plin. 9. En. I«. Memo- 
ria onerata et quasi oppressa. — 6) Speciatim 
et eleganter ilia onerare dicuntur, qu« aos pre- 
inuot, urgentque necessitate quadam recte agen- 
di et laudabillter, mettere in impegno, obbligare. 
Plin. 8. Ep. 2\. a med. Onerat te qu;nstur;e 
tuae fama, onerat tesiimonium principis, onerat 
tribunatus. Sic 3. Ep. 3. ad fin. A te meque 
admonebitur, quibus imaginibus oneretur, qu:e 
nomina et quanta sustineat. Stat. 6. Th#b. 565. 
onerat coleberrima natum Mater. Simile est illud 
f"tc. 3. Off. 2. 6. Sustines non parvam exspe- 
.tationem imitand.e industriae nostr*-: -uscepisti 

onus prsgterea grave et Athenarum et Gratippi. 
— c) Ilia preterea valde commuda sunt, in bo- 
nam partem, PI aut % Capt. 4. 1. 7. Ita hie me 
ammnitate amc?aa amcenus oneravit dies. h. e. 
cumulavit, implevil, afTecit. Ter. Phorm. 5. 6. 1. 
O Fortuna, o Fors fortuna, quantis commodita- 
tibus, Quam subito, meo hero ope vestra hunc 
onerastis diem ! Liv. 4. 13. sub fin. Onerare alt- 
quern laudibus. ef 35. 11. spe pr;emiorum. Sic 
Id. 34. 61. Partiin donis, partim spi; pr;emiorum 
oneratus. et 10. 14.; et Sail. Jug. 12. promissis. 
Sic Liv. 32. It. Promissis ing<mtibus uuer.itu-. 
Justin. 5. 4. 13. honoribus. Plant. Stick. 4. I. 
27. se voluptatibus. — rf'i In raalarn. Ter. In- 
dr, 5. 1. 8. Onerare aliquem injuriis. Cic ~. Phil 
38. 99. contumeliis. Seneca f/ippol. 126. pro 
bris. Virg. 4. .En. 549. malis. Sic Seneca Octav. 
5. Oneratus malis. Rursus Virg. 11. En. 342. 
Onerare aliquem dictis. h. e. urgere accusando, 
arguendo. Plant. Pseud. 1. 3. 122. maledictis. Id. 
Amph. I. 1. 172. pugnis. Plin. Paneg. 24, 0- 
Derasset alium hujusmodi introitus. sarebbe stato 
gravo-io. Proper t. 3. 13. 15. famulatn pensis o- 
neravit iniquis. Liv. 39. 3. extr. Jam turn mul- 
titudine alienigenarum urbem onerante. SueJon. 
Tib. 32. proviocise Lributo onerandaR. l.'lp. IHg. 
47. 11. 6. Onerare annonam. incarire. Colum. 

2. R. R. 9. 18. et 4. ibid. I. 1. gravi impen- 
$a. ^ 3. Prpegnanti , uti ajunt, signiiicatione 
est augere, graviorem acerbiorera<jue rem vel ali- 
cujus conditionem facere, accrescere, aggravare. 
Tac. 2. Hist. 52. Onerare curas. h. e. augere. et 
16. Ann. 30. pericula alicujus. aggravare. Sic 
1. ibid. 69. Accendebat haec, onerabatque Seja- 
qus, peritia morum Tlberii odia in longum ja- 
ciens. et 4. Hist. 14. Delectum, suapte natura 
gravem, onerabant ministri avaritia et luxu. h. e. 
graviorem reddebant et odiosum. ef 4. Ann. 68. 
Audentius onerat Sejanum, s*vitiam, superbiam, 
spes ejus. h. e. accusat, reprehendit. el 2. Hist. 
64. Onerare licentiam alicujus. ft. e. in invidiam 
adducere. Sic Liv. 38. 56. ad fin invidia inju- 
riam alicujus. ^ 4. Poetice est rem aliquam in 
vas magtM copia injiceie. Virg. 1. .En. 199. Vi- 
na, bonus qua deiade cadis onerarat Acestes Li- 
tora Trinacrio etc. Id. 8. ibid- 180. onerantque 
cauistris !»ona laborat* Cereris. — Hinc Part. 
p peter, pass., cujuj plurima exempla supra retu- 
liitiui, 



ONOCHILES 

Oneratus, a, urn-, adjective quoque cum Ge- 
nitive, ut ptenus. Pacuvius apud Von. p. 498. 
12. Merc. Postquam est oneratus frugura et flo- 
ris Liberi. At. leg. honoratus. 

ONKROSfi, adverb. Comp. Onerosius. — One- 
rose est cum onere, sed translate tantum occur- 
rit. Cassiod.de Anim. It. Hi tantum expeditius 
ad superna volant, quantum se onerosius in hu- 
mana conversation cast : gant. ft. e. gravius Pau- 
!in. Yotan. ep. 11. (.at. 5.) n. 6. Cur in nos one- 
rose loqueris? ft. e. odiose. 

ONKROSllAS, F^lis, f. 3. onus. Tertull. Cult. 
fern. 7. Tanta ornandi capitis i>nerosilas. 

ONKROSL'S, a, uni, ailj-'Ct. Gomp. Onerosior 
II. — Onerosus est qui oneri est. ponderosus, 
xatafofTixcc, BuuaySreic (It. pesante, grave; 
Fr. lowd, pesant , accablant: llisp. pesante; 
tifrin. tastig, schiver, drukend; Angl. burden- 
some, heavy, weighty, ponderous, onerous). 

I.) Proprie. — a i Generatim. Virg. 9. .En. 
3Hl. Kur\alum tencbr;p rainorum, onerosaque 
pr eda [nipediiint. 0> id. 1. Met. 53. >»er est one- 
rosior ijin-. Id. 3. tinor. 9. 68. El sit humus 
cineri n.m onerosa tuo. — h) Speciatim de ci- 
bis, qui difliciles concoctu sunt et stomacho gra- 
ves. Plin. 23. Hist. nat. 7. 62. (115). Pirorum 
omnium cibus eiiatn valeiitibu* onerosus. gravo- 
so. et 22. ibid. 25. 73. (153>. Krvurn capiti et sto- 
macbo onerosum. 

II.) Translate est molestus, gravis, sumpluosus, 
laboriosus. Orid. il. Met. 674. Ou;e voveam. duo 
sunt, mini mo ut relevere labore, Ltque marein 
parias: ont-ioMor alltta so is est. Id. 2. Pont. 4. 
33. Constantique fide velerem lutare sodalem, 
Qua licet, et quantum ntn onerusus ero. et ibid. 
8. 3(1. Et cu' majestas non onerosa tua pst. Plin. 
2. Ep. \. >'ec est auod verearis. ne sit mini u- 
nerosa ista donatio, ef Ep. 1 1. circa med. One- 
rosum est arcusare damnalum. ft. e. invidhe onus 
a Kerens. 

ONiROCRITES, re, til l.interprete de' sogni, 
ovstcoxj'.Ti;*, somnioruin interpres: ab cvefpo, 
snmnixtm et az'.-zr^ judex. Fulgent. 1. My that. 
sub init. Onirocritcn soporis nugas hariolantem 
advertas. 

ONTROS, i. in. ~l. cusjpo?, somnium. Hoc no- 
mine vocalur papaver Mlvaticurn apud Apul. 
Herb. 53.. quia ejus seitien soporiferurn est, et 
■omnia indue it. 

OMSCL'S, i, m. 2. cVo>co$, a Graecis dicitur 
animal e vcruiibus i-err.e, pilosuin, multis pedibus 
arcualim repens lactuque contra hens se. Plin. 
29. Hist. nat. 6. 39. t136i. el 30. ibid. 8. 21. 
<6N.I.. tibi millepedam oniscon vocat. Adde Theod, 
P'-isctan. -2. 1. a med. I", MIIXEPEDA. 

ONtTIS, id is, 1". 3. ov't-;, her ha eadem cum 
origanu, sed lb Ho can-lidiore. Plin, 20. Hist. nat. 
17. 67. i 1751.; et Apul. Herb. 122. 

ONOBKYOHIS, Idii, f. 3. ov-ify-jytq, herba, qua? 
et palrnes asiui: ab ouoc nsinus et /5puxw rodo. 
Plin. 24. Hist. nat. 16. 98. (155). 

ONOCARDfON, li. n. 2 herba eadem ac cha- 
imcieon apud Apul. Herb. 25. Est vox composi- 
ta ab c'vog asinus et xapotx cor. 

OnOCKYI'AL'RuS, i, m. 2. ovoxsvTaupoc, fa- 
bulosuru animal: et ovc; asinus et Kevtaupo; 
centaur us. Ejus meminit .Elian, de nat. anim. 
1. 17. c. 9. Item isid. II. Orig. 3. ad fin. Ono- 
cenUurus vocalur, eo quod media bominis spe- 
cies, media asini esse dicalur; sicut et hippocen- 
taurus, quod equorum hominumque in eo natu- 
ra con j uric ta fuisse putatur. Hieronym. 6. in 
Isaj. 13. 22. Porro onoceulauri numen, ex asinis 
centaurisque cumpositum, videtur mihi significare 
eos, qui e\ partf ali(|uid hiifiianum sapiunt, et 
rur.su in vuluptatibus et cceno turpitudinis abdu- 
cutuur ad vitia. Vitlgal. inierpr. Isaj. 34. 14. 
Kt uc current diemonia onocentauris. 

OnOCHH.RS, is, n. el Onochelis, is, f. 3. o'vo- 
j^etAos, "t cvojfjB(*.6c, h. e. asini labium: ab ovo; 
usimts et ysiXos labium, nomen esi herb*, quam 
aliqui anchusam vocant, alii enchrysam, alii rhe- 
xiam, etc., frutice p.«rvu, [lore purpureu, asperit 
foliis et ram is, radice messibus saaguinea, cetero 
nigra: eflicacis contra serpentes, maiiraeque vl- 



ONOCOETES 

peras. Plin. 22. Hist. nat. 21. 25. (51). At Sit- 
tig. babet omiihiton, i, n. 2. 

OnOCGJTES, ne, m. 1. o'voxoittj;, dictus est a 
Gemilibus Cbristianorum Deus, quem illi iioge- 
bant asinieis auribus: est ab ovoc asinus et xoizr, 
cubile, concubitus; quasi vero is ex asini cum 
muliete concubitu nat us fuerit. Tertull. Apolog. 
16. Sed now jam Dei nostri in isia civilate pro- 
xime editio publicata est, ex quo quidam in fru- 
strandic bestiis mercenaries noxius picturam pro- 
posuit cum ejusmodi inscriptione: Deus Chri- 
stianorum Onoccete*. Is erat auribus asininis, 
altero pede ungulatus, librum gestans, et togatus. 
Alii leg. Ononychites. His similia babet Id. I. 
ad JV at ton. 14. Hinc per content ntum Christian i 
vocabantur asinarb. V. ASI NARK'S. 

ONOCROTALL'S, i. m. 2. giotto, o'votcoTaXo:, 
avis est aqualiea, ansere major, oioris similitudi- 
ne, mira voracilale: habet enim in faucibus al- 
terum quasi uterum, quovis cibo incxplebilem. 
Dicta esl ab eves asinus et x^&'t<xXc; crepitus. 
quia capite in aqua niirso spiians ruditum a»i- 
nino simiiem edere dicilui. PUn. 10. Hist. nat. 
47. 66. (131). Martial, 11. 21. Turpe Ravenna- 
tis guttur onocrotali. 

ONOMATOPOEIA, *■ , f. '• cvSfiaTO^ojta. Actio 
nominis, Ugura es* a pud Rhe lores, qua rei, cui 
nomen nor ait, aul nun satis idi)fi?»m, nomt'ii 
knponimus, aul imiiavitmLs, aut sjgmlicationis 
gratia: ab ovcua nomen el Trots© (ingo •' ut quum 
dicimus, bionire equos, baiar? o^'es, strideiv val- 
var. Char it. 4. p. 245. Putsch, e'. Warned. -■ p. 
453. f. et Fronton. 6. ad -V. f.«?s. 13.; et ZJo- 
naf. art. gramm. 3. p. 1TT6. Putsch. 

Ononis, »du. r. 3. b<rba. r. anoms. 

ONONYCUITES, *, m. 1. cvovu^'tt^-. qui un- 
guium asini habet: ab i'voe asinus et ovur un- 
guis. /' ONOOETKS. 

OnOPORPON. i, n. 2. o'vcTCOfSov, herba, quam 
si comcderinl asini, crepitus redder? dicuntur: 
unde ut Domeo habet. ab c;o; asinus el rcofStj 
crepitus ventris: hinc Gailis dicitur vet d'dne. 
Trahil uiinam el menses, alvutn sislil. suppura- 
tiones et collectiones discutil. PUn. 27. Hist, 
nat. 12. 86. (110). SMig. optimorum Cotid. au- 
ctoritale fretus leg. onopiodon. 

OnOPRADON. V. voz. praeced. 

ON'OPYXOS, i, in. 2. herba spinosa ex carduo 
runt genere : ab 6v&$ asinus el jtj,»os bunts. 
Plin. 21. Hist. nat. 16. 36. («»'«)• 

ON OS, i, m. 2. Gr«ca vox okoj, asinus. Zam- 
^rid. C'o?n«tod. 10. arf /In. H-tbuk .a huininem 
pene prominente ultra modum animaliurn. quein 
onon appellabat, sibi carissinium, quein et ditax it 
et sacerdotio llerculis rustic! prwposuit. 

ONOSMA, atis, n. 3. owe pa, berba folia ha- 
bens iooga fere ad tres digitus, in terra jacentia, 
tria, ad similitudinem anchusa' incisa, sine caule, 
sine flore, sine semine. Plin. 27. His!, not. 12. 
86. (1101. 

ONCRIS, is, f. 3. eveuptc, herbse nomen: ab 
ovoc a .sinus et vSpd catula. V. OENOTHERA. 

6nUS, Cris, n. 3. Oneri in Ablativo pro onere 
legitur apud Plant. Pseud. 1. 2. 64. — Onus 
dicitur et est res qucp pyndus habet, moles, sar- 
cina, et ipsum pondus. fop-rtov, a^S"oc (II. peso, 
curico. soma, salma ; Fr. charge, fardtau poids: 
Hisp. carga, peso; Germ, die Last, L&dung, 
Pracht : Angl. a burden, load, weight). 

I.) Proprie. ^ 1. Generatim. Plant. Asin. 3i 

3. 68. ar. ilic pone, bic is tarn colloca crumenam 
in cello plane, lk. Nolo ego te, qui herus sis 
mibi, onus istuc sustinere. Horat. 1. Sat. 9. 20. 
Demitto auriculas, ut iniquse mentis asellus Quum 
gravius dorso subiil onus. F'ilrwK 10. 8. Eiami- 
nare paucis manibus oaeris maiimi pondus. u» 
carico di grandissimo peso. Sic Ovid. 14. Met. 
Ii8. consumptaque membra senecta Ad minimum 
redigantur onus. Coes. 2. B. G. 30. Quibus vi- 
ribus bomine: tanluls staturse tanti oneris tur- 
riiii in rcuro^ sese collocare conliderent- Justin. 

4. 1. 1. Superum mare toto undarum onere itluc 
rehitur. con tutto il peso e la forza. <f 2. Spe- 
ciatim onera dicuotur merces, commeatus, impe- 
dimenta et similia, qu?e jumtntis, plauslris, na- 



— 491 — 

vibus etc. iinportanlur vel exportantur. Cic. pro 
leq. .Var.il. 18. 53. Insula Delos, quo omnes 
undiqae cum mercibus atque oneribus commea- 
bant. Ctes. 5. B.G. \. Naves ad on<ra et ad ju- 
m en tor urn muititudini-ni transportandam paullo 
latiores. Id 1. B. C. 80. Neque jumentis onera 
deponunt. Plin. 6. Hist. nat. 23. 26. (iu:>). One- 
ra aKeruntur et egeruntur liutribus. ^f 3. Item 
specia.im a Poetis onus dicitur partus. Phcedr. 1. 
18. Onus natune deponere. h. e. fetum, U parto. 
Al. leg. onus malurum. Sic Ovid. 2. Fast. 451. 
Parce, precor, gravidis, facilis Lucina, puellis, 
Maturumque utero molliter effer onus. Id. 2. 
Amor. 13. 1. LabefacUre onus gravidi ventris. 
Id. tferoid 4. 58. Eniia est ulero crimen onus- 
que suo. ^ 4. llenique onus dicuntur excremen- 
ts corporis. Plin. 8. Hist. nut. 27. 41. (07"). Ci- 
borum onera reddeie. Sic Martial. 13. 29. duri 
solvere ventris onus. 

II.) Translate- % 1. Generatim onus dicitur 
quidquid molestiam ac laborem atTert: ad rem 
Cic. Senect. 2. 4. Qu ; e (senectus) plerisque se- 
nibui sic odiosa est. ut onus se Xtna gravius di- 
cant susliiure. Hinc — a) Est munus. officium, 
quod cum laboie et moltstia exercelur. carico, 
impiegc, impegno. Ovid. 1. Fast. 616. et 2- ibid. 
197. Suicipere onus urbis. am orbis. il peso del 
governo. K Cic. i. 0»u'. 2">. 110. Magnum 
quodi'am -?st onus atque munus, suscipere atque 
proliUTi, se esse, omnibus silentibus, ununi ma- 
ximis de rebus audiendum. Id. fiosc. Am. 4. 10. 
Fide sapientiaque vt-stra fretus plus oneris sustu- 
li. quam ferrf me posse inteliigo. Hoc onus si 
vos aliqua ex parte allevabitis, feram. ut potero, 
studio et industria, judiccs: sin a vobis deserar, 
tamen animo nou deliciam, et id quod suscepi, I 
quoad potert, perferam. Quod si perferre non ; 
potero, opprimi me onere officii malo, quam id, ] 
quod mihi cum fide semel impositum est, aut 
propter perfidiam abjicere, aut proptsr infirmi- 
tatem animi deponere. Celt. Dig. 31. 1. 22. in ■, 
fin. Onus probandi mutatam esse voluntatein de- j 
functi, ad eum pertinet, qui etc. I'obbligo, Vim- j 
pegno. — b) Item qurec unique moles lib et la- 
bor, molesiia, peso, fatica. Ovid. 1. Pont. 10. 
28. Vix n:?ns tristiti* mcesta tulisset onus. Ter. 
Phorm. 1.2. 44. nunquam aeque. ac modo Pau- 
ptrtas mihi onus visum est et miserum et gra- 
ve. .Vaii'. Cat. 10. lis otium, divitia? oneri inise- 
riaeque fuere. Cic. 5. Fam. 12. Neque tamen e- 
ram npsciu?. quantis oneribus premerere susceptn- 
rurn rerum, et jam institutarum. Seneca 3. Tran- 
(fuill. 1. Necesse est opprimant onera, qua- ferra- 
te majora sunt. Catull. 31. 8. Quum mens onus 
reponit. Liv. 23. 43. Exercitum se non in agrum 
Samnitem, ne et ipse oneri esset, sed in loca so- 
ciorum populi R. adducturum. Sail. Jug. 14. Ad 
vos confugi, P. C-, quibus cogor prius oneri, quam 
usui esse. ^ 2. Speciatim onus dicitur sumptus, 
impensa, jaclura: bis enim oneratur res familia- 
ris, spesa, gravezze, danno. Cic. 13. /"cm. 7. 
His temporibus hoc municipium maximis oneri- 
bus pressum, summis affectum est difticultatibus. 
Liv. 1. 43. a med. Htec omnia in dites a pau- 
peribus inclinata onera. Sueton. Cal. 12. Filia 
nata, pauperiatem, nee jam imperatorio modo, 
sed et patria conquerens onera, collationes in a- 
limoniam atque dotein puella? recepit. Id. Domit. 
12. Hsrere in explicandis oneribus. nel regolare 
e sminuire le spese. Tax. 4. Ann. 6. Et, ne pro- 
vincial do vis oneribus turbarcntur, utque Vetera 
sine avaritia et crudelitate magistratuum tolera- 
rem, providebat. 

ONUSTATUS, a, am. V. roc. seq. 

ONUSTO, as, 5vj, stum, are, a. 1. (onustus) 
idem atque onerare. Occurrunt tanlummodo Par- 
ticipia Onustatus I. et II. et Onustandus I. 

I.) Proprie. Augustin. Serm. 3. in Nat. Dotn. 
2. de Virgine. Dignum plane erat, ut regali onu- 
standa par'u, prius a caelestis regis sanctificarc- 
tur ingressu. J'ulgat. interpr. Judith 15. 7. Rr- 
liqui nutem, qui erant in Bcthulia, ingressi sunt 
castra Assvriorum, et praedam, quam fugientes 
Assyrii reliqueran'., abstulerunt et onustati sunt 
valde. 



ONYCHITIS 

II.) Translate Catsiod. 5, Hist. Feel. i. Mo- 
nens, ut sub schemate private quiesceret; quod 
utique ejus »tati potius conveniret, quam habere 
nomen solncitudinibus onustatum. 

ON USTTS, a, um, adject, i^onus). Sup. Onuslis- 
simus est tantum Jul. f'aler. Alex. M. res g. 26. 
Qui lluvius plerumque ex vehementia nivium ad- 
eo stringitur, ut etiam carris onustissimis via- 
bilem se prasbeat. — Onustus est onus habens 
impositum, gravis {It. caricato. caric*; Fr. char- 
ge; Hisp. cargaao; Germ, betaden, belastet, 
beschwert , bepackt, befrachtet; Angl. laden, 
loaded, burdened). 

1.) Proprie. Cic. 3. Off. 12. 50. Naves onustae 
frumento. Id. 3. Alt, 16. a med. Asellus onu- 
stus auro. Tac. 2. Ann. 41. currus quinque li~ 
beris. et t, ibid. 63. miles sarcinis, armisque. 
Pluedr. 4. 10. fur sacrilegio. h. e. rebus e fano 
ablalb. J\'epos Alcib. 5. extr. Prasda onusti, Virg. 
X. .En. 293. spoliis Orientis onustus. Horat. 1. 
Sat. 1. 47. Reticulum panis venal es inter onusto 
Forte vehas bumero. Id. Epod. 8. 13. Nee sit 
marita, qu* rotundioribus Onusta baccis ambu- 
lei. Lucret. 3. 113. molli quum somno dedita 
membra, Effusuuiquc jacet sine sensu corpus o- 
nustuin. agguivato dal cibo. Gf. Horat. 2. Sat. 
2. 77. corpus out t stum Hesternis vitiis. 

II.) Translate. ^ 1. Est idem ac plenus, pie- 
no. — a) S<iepissime cum Ablativo. Sail. Jug. 
92. In agrum fertile et praeda onustum profici- 
scitur. Tac. 12. Ann. 13. Pharetrae onusta? telis. 
Id. 2. ibid. 15 Miliies, quorum pars ouusta vul- 
oeribus tergum, pars etc. — b) Cum Genitive. 
Plant. AuluJ. 4. 2. 10. Se aulam onustam auri 
ab>trusisse bic intus in fano. ^ 2. De saturo. 
Id. Cist. 1. 2. 7. quia sum onusta mea ex sen- 
tentia, Quiaque adeo me complevi flore Llbari. 
^ 3. Iti-m uuiversim est gravis, oneratus, sed 
translate. Plant. Aulul. 3. 1. 7. Omnes exegit 
for as onustos fustibus. carichi di bastonate. Id. 
Men. 5. 2. 3. consitus sum Senectute, onustum 
gero corpus, vjtes reliquere. grave, pesante, tar- 
do. Tac. 12. Ann. 2». Praeda, famaque onusti 
ai montem Taurum revertuntur. Plant. Slich. 
2. 1. 3. ; et Afianius apud Priscian. 10. p. 879. 
Putsch, onustum pectus porio helilia labentia- 
que. Id. Epid. 3. 2. 39. fidicinam praeineditatam, 
meis doiis astutiisque onusta in Mitlam. 

ONVCHlNTlNUS. V. ONYtHlTlNUS. 

ONf CHINA, orum, n. piur. 2. V. voc. seq. 
in fin. 

O'iYCHlNUS, a, um, adject. oVj^tvc; ab ow£ 
unguis, ad unguem pertinens. 

I.) Proprie. Onycbina pira, a Plin. 15, Hist. 
nat. 13. 16. i,55). et Onychina pruoa, a Colum. 
12. H. B. 10. 2. dicia sunt a colore unguis, 
quern referunt. 

II.; Translate. Inter ea, quae minium poelica, 
et prosae oratioais usu alieniora notasse se in 
Naevii carminibus, scribit Gel!. 19. 7., «st et H- 
lud, quod flumina gelu concreta teg-mine esse 
onychino dixit, quasi marmorea crusta cooperia. 
— Hinc 

Onychina, Urum, n, plur. 2. absolute, substan- 
tivorum more, sunl vasa ex onyche lapide facta. 
Lamprid. Elagab. 32. Onus ventris auro excepit: 
in nmrhinis et onychinis minxil. 

O.Nf CUlPUMCTA, «, f. 1. gemma, quae et ia- 
sponyx vocatur (h. e. ex genere iaspidura, sed di- 
stincta punctis onychis) et nubem jcomplexa, et 
nives in summitate. Plin. 37 Hitt. nat. 9. 37. 
(118). At Sillig. e\ Cod. Bamb. legit onychi 
juncta. 

Onychites, «, m. i. ovuyjrr,^, upis idem, 

qui onyx. Plin. 34. Hist. nat. 10. 22. (103). Ita 
Forceliinus secutus Hurduinum, qui onychitis 
maculis legebat; sed Siltig. legit onychis *na- 
culis. 

ONtCHlTlNUS, a, um, adject, omyittrnq, qui 
ex onychite lapide est. Sidon. 9. Ep. 7. a ined 
Slruclura (sermonis) liquida prorsus et ductilis, 
veluti quum crystallinas crustas aut onychilinai 
non impacto digitus unguo perlabitUT. In editis 
libris perperam legitur onychintina. 

ONYCHITIS, is, f. 3. cvjyjue. genus cadmi« 



ONYCHIUS 

mac u las iatus habens onychila lapldis similes. 
Plin. \\\. /list. nat. 10. 22. (103). 

ON Y CUIUS, a, um, adject, ad onychem lapi- 
riem pertinens Tertull. 2. advers. Marcion. 10. 
Onychitis lapis, h. e. onyx. 

ONYX, ychis, in. 3. onio£ Graeca vox unguem 
signih'cans, unde 

A) Datum est nomen marmori, et 
I.) Proprie, marmori colore unguis humani, 
♦•x quo potoria primum vasa, deinde pedes leclo- 
rum el sritae facta 1 sunt: deinde et amphora et 
column*, inajore copia reperta et luxu crescen- 
te. Hunc aliqui lapidem alabastriten vocant, quern 
cavanl ad vasa ungucntaria, quoniara uptime ser- 
vare incovrupta dicitur. Probatur quam maxime 
m el lei col oris, in vertices maculosus. atque non 
translucidus. Vitium in eo corneus color, aut can- 
didus, et quidquid simile vitro est. Plin. 36. Hist. 
Hal. 7. 12. (50). ei ibid. 8. 12. (60). Lucan. ct- 
iain paviinenta eo strata innuit 10. 116. stabat- 
que sibi non segnis achates, Purpureusque lapis, 
totaque eflusus in aula Calcabatur onyx. Sic Mar- 
tial, 12- 50. Et tua centenis stat porticus atta 
cdumnis, Galcatusque tuo sub pede lucet onyx. 
V. OSTRAC1UM. 

II.) Translate per sxnecdocben est vas ex ony- 
che continendis unguentis. Moral. 4. Od. 12. 17. 
Nardi parvus onyx eliciet cadum. Propert. 3. 8. 
22. Et crocino nares murrueus ungat onyx, et 2. 
10.30. Syrio munere plenus onyx. Martial. 11. 
50. Profertur Cosmi nunc mini siccus ony\. — 
Hoc seosu est etiam femin. genere. Id. 7. 94. Un- 
guentum fuerat, quod onyx modo parva gerebat, 
Gronoo. et Broukus. mallent onyx modo parve 
cjerebas : quia unus est hie locus, in quo femini- 
ne usurpetur. 

B) Est etiam gemma hoc nomine, de qua Fhn. 
37. Hist. nat. 6. 24. (90). Exponenda est et o- 
nychis ipsius natura, propter nomit-is socictatem : 
hoc aliubi lapidls, hie gemmce vocabulum est. 
Sudines dicit, in gemma esse candorem, unguis 
humani simiiitudinem, item chrysolithi colorem et 
sard-* et iaspidis. Zenotbemis Indicam onychem 
plures habere varietates, igneam, nigram, cor- 
neam, cingentibus candidis venis oculi modo, in- 
tervenicnlibus quarumdam et obliquis venis. So- 
tacus et Arabicam onychem tradit nigram can- 
didis zonis. Satyrus carnosas esse Indicas, etc. 

C) Item piscis e genere peclinum, qui et solen 
dicitur: nam si sit mas, donax, et aulus; si fe- 
raina, onyx appellatur. Plin. 32. Hist. nat. 9. 
32. (103). et ibid. 11. 53. (151). V. UNGUIS. 
— NB. De cognom. Rom. V. ONOM. 



OP 



— 492 



6PA, ;e, et Ope, es, f. 1 . o'tnj, Grfeca vox fo- 
ramen significat: item cavum in pariete, in quod 
lignum immiuitur : quod et cubile dicitur, et co- 
lumbarium. Vilruv. 4. 2. a med. V. METOPA. 

OPACATUS, a, um. V. OP AGO. 

OPACITAS, 5tis, f. 3. (opacus) opacxld, om- 
brosita, rezzo, oxiaoua, umbratus locus, um- 
bra. Colum. 8. B. H. 17. 5. Plus nocet pu- 
tris unda, quam prodest opacitas. Plin. 6. Hist. 
■nat. 30. 35. (197). Colles modici, amcena opaci- 
tate vestiti. Id. 32. ibid. 6. 21. (60). Opacitas o- 
strearum incrementum cohibet. Id. 2. ibid. 11. 
8. (52). Opacitas noctium terras reficit. Id. 17. 
ibid. 1. 1. (5). Loti patula ramorum opacitate 
lascivsa. Gargil. 4. 7. ed. A. A. Scottio. Nee in- 
tervals majora desiderat ipersicus), ejusmodi fo- 
lia sortila, quorum tenuis umbra opacitatis in- 
commodum non parat, quam scilicet binos pe- 
des. Tac. It. Ann. 3. exlr. Viso tamen ante ro- 
go, jussoque transfeni partem in aliam, ne opa- 
citas arbor urn vapore ignis minueretur. 

OP AGO, as, avi, alum, are, a. 1. Part. Opa- 
catus II. 2.; Opacandus I. — Opacareest opa- 
cum redd pre, umbram inducere, inurnbrare, ouv- 
i)oit>ioi (It. inombrare, fare ombra; Fr. om- 
brager, donner de V ombre; Hisp. sombrear, ha? 



cer sombra; Germ, beschatten, mil Schatten be- 

decken; Angl. to darken, shade, cloud, cover, 
obscure, opacate). 

I.) Proprie. Cic. 1. Or at. 7. -28. Platanus ad 
opacandum bunc locum patulis est diffusa ra~ 
mis. Id. fragm. apud Macrob. 6. Saturn. 4. Ne- 
que dum satis ab his novellis arboribus omnis 
hie locus opacatur. Id. 2. Ufa*. D. 19. 4<J. Sol 
quum terras larga luce compleverit, casdem modo 
his, modo ill is ex parti bus op a cat. Lucan. 6. 645. 
humum Phcebo non pervia taxus opacat. 

II.) Translate. ^ J. Ponitur pro teg ere. Pa- 
cuvius apud Paul. Diac. p. Mi. S. Mull. Nunc 
primum opacat florc lanugo genas. Sil. It. 13. 
331. Gingit acuta comas et opacat tempera pinus. 
^ 2. Item est tenebrosum reddere, obscurare, sed 
translate. Auguslin. 1. Mor. Pedes. Cathol. 2. 
Ut in lucem veritatis aciem Utiibantem xcluti ra- 
mis humanitatis opaca I a inducal. auctoritas. 

OPACl'S, a, um, adject. Gomp. Opacior I. I.; 
Sup. Opnrissimus h 1. et 2. — Opacus (quod 
nunnullis videtur esse a ira^'J? denaus et o par- 
ticula intenliva, est umbrosus « tc-tn ipso Festo 
qui p. 185. 32. Jlutl. ait: Opaca vucanlur um- 
brosa.), umbra teclus, obscurus; e! nphcu oppo- 
nitur, uxstufort,' c^r^r^ (It- ombroso, opuco, 
oscuro; I'r. ombrnae; Hisp. s jmbreado : Gi'rm. 
schattig; Angl. shady, darksome, dun. dusky, 
obscure, cloudy, opaque, opacous). 

I.i Proprie. 5 1. Passive dicitur de iis, qua; 
in umbra posita sunt. — a) Adjective. Plin. 7. 
Ep. 21. Gubicula obductis velis opaca, nee ta- 
men obscura facio. Cic. 1. Le.no.'o. 15- In viri- 
di opacaque ripa inambulantes. f'ir.j. 1. G. 156. 
ruris opaci Falce preines umbras. Horat. 1. Pp. 
16. 5. Opaca vallis. Ovid. 3. Met. 438. opaca 
fusus in herba. Plin. 5. Ep. 6. a mod. Locus 
cupressis ambitur et tegitur, densiore umbra opa- 
cior nigriorque. Colum. 6. B. R. 22. 2. Opa- 
cissima nemorum pascua. firg. 1. Eel. 53. inter 
flumina nota, Et fontes sacros frig us captabis o- 
pacum. il fresco all' ombra, il rezzo. Sic Stat. 
3. Sitv. 5. 17. opaca quies. ritiro in casa. et 
Sil. It. 1. 395. Nemorum et vitae laudandus opa- 
ca. h. e. in opacis silvis act*. — b) Absolute, 
substantivoruin more — In opaco, in umbra, 
all' ombra. Plin. 10. Hist. nat. 20. 22. (43). Go- 
lores, qui in opaco clarius micant. — Neutr. 
plur. opaca. Pirg. 2. ,En. 725. fcrimur per o- 
paca locorum. Coripp. 6. Johann. 394. Tempe- 
rat ille suas-per opaca latebras. ^ 2. Active de 
iis, qua; umbram inducunt. Virg. 3. &n. 50S. 
Sol ruit interea, et monies umbraotur opaci. Id. 
8. ibid. 107. opacum Demus. el 11. ibid. 851. 
opaca ilex. Plin. 1. Ep. 3. Ukctr%vmv opacissi- 
mus. Slat. 6. Theb. 686. Solis opaca soror. h. e. 
Luna. 

II.) Translate. ^ i. Est tenebrosus, obscurus, 
(eneoroso^ osctxro. Virg. 4. /En. 123. el 10. ibid. 
161. Opaca nox. et 3. ibid. 619. domus Cyclopia. 
Ovid. 10. Met. 5*. trames caligine densus opaca. 
Id. 2. Art. am. 619. Opaca nubes. Id. 10. Met. 
20. Tartar a. et 2. ibid. 274. fontes, Qui se con- 
dideraot in opac;* viscera matris. h. e. terr*. et 
14. ibid. 122. Dumque iter borrendum per opaca 
crepuscula carpit. h. e. per vias inferorum, ubi 
lux maligna, caligo, tenebrae. Slat. 2. Theb. 95. 
longaevi vatis opacos Tiresi* vullus. h. e. oculo- 
rum luce carentes. Gull. 10. 3. a med. Opaca 
vetuslas. h. e. obscura. % 2. Item densus. Ca- 
tull. 37. 19. Egnali, opaca quern bonum facit 
barba. h. e. densa, et quse genas opacat, ut Pa- 
cuvius ait. 

OPALlA, Turn, n. plur. 3. festa in honorem 
Op is, qu* mense Decembri, h. c. XIV. Gal. Ja- 
nuar. qui dies est terlius Salumalium, celebra- 
bantur, ut Macrob. I. Saturn. 10. docet. Varro 
6. //. L. 22. Mull. Saturnalia dicta ab Salurno, 
quod eo die feri* ejus: ut post diem tertium 0- 
palia, Opis. Festus p. 185. 33. Mull. Opalia,dies 
festi, quibus supplicatur Opi, appeliantur. Macrob. 
loc. cit. Deam Opim Saturni conjugem credi de- 
runt: et ideo hoc mense Saturnalia, itemque O- 
palia celebrari, etc. et mox. Huic deee sedentes 
vota concipiunt, terramque de industria tangunt, 



OPERA 

demonstrantes et ipsam matrem esse lerram mor- 
talibus appetendarn. Gf. et Hal. Maff. Amitern. 
OPALIS, e, adject, ad Opein pertinens, ut O- 
pale sacrum, Auson. Eel. de Per. Bom. 15. Vis 
ct Opaie sacrum, vel Saturnalia dicam? Al. re~ 
ctius leg. Vis ne Opis ante sacrum. 

OP ALL'S, i, rn. 2. (or.aWtog dicitur ab Orp/i. 
Ai^. v. 27U.) opale, gemma de (jua Plin. 37. 
Hisl. nat. 6. 21. (,80 i. i'lurimum ab iis \btryllis) 
differunt opali, smaragdis tamen cedentes. India 
sola et riorum est mater. Est in his carbunculi 
tenuior ignis, est amethysti (ulgens purpura, est 
smaragdi xirens mare, cuncla pariler incredi- 
bili mixtura lucentia. Alii suininam fulgoris Ar- 
menio colori pigjnentorum square credunt, alii 
.sulphuris ardenlis Uamiine, aut ignis oleo ac- 
censi. Magniludo nucem avellanam ;equat. Vitia 
opal), si color in llorem herbic, qu* vocatur he- 
Ho li opi om exeat, aut in crystallum, aut grandi- 
nem: si mi intcrveniat, aut scabritia, aut puncta 
oculis occursaiilia: nuilosque magis fraus, similitu- 
• iifii' indijcr.ia, vitro adullerat. et mox. Hanc 
gimimaiu piopLer eximia'm gratia m plerique ap- 
pcllavBri! (vedr.rota. Adde I/tid. 16. Orig. 12. 

OPEL LA, ;e, 1'. !. diriuinul. ab opera, picciola 
jiitir.a, ovrelta, aperintt, parva opera, exiguus 
labor, /.uner. I. '« 107. ILec, scio, pernosces parva 
purdoclii-. .{):■! la floral. I. Ep. 7. 8. Ofiiciosa- 
Hiii' sedulitas, ei ope 11a forensis Adducit febres. 

OPKUA, .e, f. I. (opus)/ Opra, sxneope. En- 
nius apud'A'ewet-. Ep. 10S. Quibil pro factis red- 
dere opr;e pretium. It cl. Vahlen. leg. Quivit 
pro faclH reddere opis pretium. — Opera est a- 
ci,io opi-iitnlis. administralio, officituii et industria 
ug«niis a liquid, ipyxcia (It. opera, operazione, 
indua trin, luvonj; I'r. travail; Hi '.p. trabajo, 
exercicio en alguna obra; Germ, die Arbeit, 
die Millie, ftein'tiiwng, die auf el was verwendet 
wird; Angl. work, labour, service, endeavour, 
pains, help, assistance, aid, exertion). 

1.) proprie de opera, quam quis corpore prae- 
stat. ^ 1. Gene rati in. Plaut. Bacch. 3. 6. 13. 
Multi-reperiuntur- Lingua factiosi, inertes opera. 
Ter. Phorm. i. 3. 15. homo jam grandior, Pau- 
pi-r, cui opera vita erat, ruri fere Se continent, 
n. e. cui labor *:t opus victum prsebebat. w to 
;fj-ov Tj« ci /3io;. c.he vivea delle sue braccia. Ne 
audias hie Donalum docentem, opera esse sexti 
casus, vita nomiuativi: et opera pro viclu usur- 
pari. Nam utraque vox rectus casus est, et vita 
non opera victum significat. Cic 1. Off. 13. 41. 
Servis uli ut mercenariis, opera rn exigendam, 
jusla pr;«benda. el ibid. 42. 150. Sordid i quJESlus 
mercenariorum omnium, quorum operas, non 
quorum artes emunlur. Id. 2. ibid. 4. 14. Quae 
ulilitates ex rebus iis, qu=e sunt inanim*, perci- 
piuntur, eas nos nullo modo sine bominum ma- 
nu atque opera cap ere potussse. Id. 1. Or at. 28. 
126. Non patiebatur, eos, quos judicabat non pos- 
se ora tores evadere, opera iu apud se pcrdere, di- 
mittpbatque. .\epos Cat. i. Gaslra secutus esi C. 
Claudii Neronis, magnique ejus opera iEStimata 
est in prrelio apud Senas, quo etc. Cic. Brut. 47. 
174. L. Gellius inultam operam amicis ct utilem 
pr.ebuit. Id. Cluent. 57. 157. Omnem curam at- 
que operam pone re in omnium periculis defen- 
dendis. fd. 2. Fam. 6. Omnia mca sludia, o- 
mnem operam, curam, industriam, cogitationem, 
mentem denique omnem in Milonis consulatu fi- 
\r et locavi. Id. 1. Off. 6. 19. Ponere operam, 
curarnque in rebus bonestis. el ibul. 39. 141. 
Earn curam el operam suscipere, quam cau- 
sa postulat. Id. -1. Divinat. 2. 7. Operam tri- 
huere reipublic*. Id. 1. Oral. 55. 234. Operam 
el la ho rem consiiinere in re aliqua. Id. t. Off. 

6. 19. Magnum stadium inultamque operam in 
res obscuras atque diflicilos confene. Id- 1. ad 
Brut. 8. Operam el studiorn navare alicui. Id. 6. 
('err. 31. 6i». Tibi h-ec cura suscipienda, tibi 
ha?c opera sumenda est, ut etc. Plaut. Cas. 2. 

7. 1. Operam ludere. V. LUDO. Cic. 6. ftrr. 
30. 68. impendere. liv. 10. 18. extr. frustra tn- 
sumere. Cic. Divinat. in Q. Ca>cil. 19. 63. in- 
terponere. Ovid. 2- Art. am. 673. alTerre alicui. 
Sueton. Vitell. 10. edere in re aliqua. Plin. 2. 



OPERAND 

£p. 11.; et Plant. Rud. 2. 4, 22. commodare. 
id. Pseud. 1.5. 147.; et Ter. Phorm. 1. 2. 12. 

riicare alicui. Ctc. ad Plane, 2. post ej>. 16. J. 
16. ad Att. Magna cura, ruulta opera et labore 
rem conlicere. et 14. Atl. 14. Onmi ope atque 
opera eniti, ut etc. Id. fragm. apud Colum. 12. 
R. R. prcef. 4. Heec operam et diligeutiam deside- 
ratit. Id, 13. Fam. 27. Noa parcam operae. ^ 2. 
Speciatim esse in operis, dare operas dicuntur, 
qui negotia aliorum tractant, prresertiui provin- 
cialia publicaoorum. Cic. 13. Fam. 20, Cn Pu- 
pius, qui est in opetis ejus societatis. Id. ibid. 
65. et 11. Alt. 10. P. Terentius, qui operas in 
porlu et scriptura pro magistro dat. Adde eumd. 

4. Verr. 70. 171. Quo pertinet iilud Plane. 19 
47. Muitis benigne fecit, pro raultis spopondit, 
in operas pluriraos patris auctorilate el gratia 
misit. trovb a moltissimi impiego nelle provin- 
cie. ^ 3. Item speciatim, dare, reddere, edere 
operas et simiiia, est facere, praestare, praeb^re 
alicujus cominodo, alicui inservire. Plaul. Bacch. 
1. 1. 11. ut revehatur domum, Ubi ei dedideril 
operas, h. e. inserv'ierit, praestiicrit operas. Cic. 
6, Yerr. 26. 59. Ipse dabat purpuram tan- 
turn, amici operas, et 16. Fam. 10. Tu Musis 
nostris para ut operas reddas: nostra ad diem 
dictara Cent, h. e. edas, facias. Seneca Prov. 2. 
a med. Ferrum Lstud bonas tandem ac nobiies 
edei operas: Hbertatem, quam patriae mm potuil, 
Catoni dabit. far a di belle cose. Cf. Liv. 3. 63. 
Castigati fortium statim virorum operam edebant. 

— Hue pertinent et ilia Sail. Cat. 28. Dubitan- 
tibus ceteris Cornelius- operam sua in poilicitus. 
Justin. 14. 1. 14. Operam suam certaiim ad cu- 
siodiam salutis ejus oflerunt. T'ellej. 2. 111. 1. 
Senalorum equitumque Romanorum exactas ad id 
beilum operas. 

II.) Translate. ^ I. Opera est animi cura, la- 
bor, nisus:qua significations — t°)Dare ope- 
ram alicui persona? aut rei fcequentissimum est; 
et — a) Operam dare alicui, adesse, inservire. 
Plant. Merc. 2. 2. 17. Non sum occupatus un- 
quam araico operam dare. Id. Trin. 3. 2. 25. In 
foro operam amicis da. Ter. Fun. 2. 2. 50. Paul- 
lulum da mihi opera: fac ut admittar ad iljam. 
- — b) Dare operam alicui, eum audire, ascol- 
tare, badarc dar udienza. Plant. Trin 4. 2. 
52. Its ut occepi, si animum advortas, dicam. 
charm, dabo operam tibi. Id. Cos. prol. 21. Vos 
omnes esse oratos vplo, Benigne ut operam detis 
ad nostrum gregem. (Adde ibid. 6.) Cic. Brut. 
89. 306. Ego autem, juris civilis studio, multum 
operas dabam Q. Scaevolae. Id. 13. Ait. 49. et 7. 
Fam. 24. Dixit, judicem operam dare sibi con- 
stituisse eo die ipso, quo etc. Id. 2. Legg. 1. 1. 
Sermoni reliquo dero.us operam sedentes. Adde 
Ter. Meant. 3. 1. 95. Hue pertinent et ilia Lu- 
cret. 4. 971. quicumque dies mullos ex ordine 
ludis Assiduai dederunt operas, h. e. ludis spe- 
ctandis incubueruot. et Suet on. Aug. 84. Dabat- 
que assidue phonasco operam. — c) L'niversim 
dare operam alicui rei usurpatur pro attendere, 
curare, iaborare, niti, ut aliquid liat, procurare, 
attendere, fare di tutto, applicare. — Cum Da- 
tivo. Fnnius apud Ctc. 1. Divinat. 48. 107. Cu- 
rantes magna eum cura, turn cupientes Regai, 
dant operam simul auspicio augurioque. Cic. 2. 
Legg. 11. 26. Dare operam rerms divinis. Id. 1. 
Or at. 62. 265. vaietudini. et 15. Att. i. a med. 
funeri. h. e. adesse, eisequias ire, funus curare. 
Ovid. Remed. am. 165. bellis, aut foro. Ter. 
Meant. 1. 1. 58. amori. Cic. 9. Fam. 22. libe- 
ris. h. e. generatioai. Ccelius ad Cic. 8. Fam. 1. 
memorise alicujus. h. e. inservire. Sueton. Aug. 
79. tonsori. h. e. se tondendum praebere. - — For- 
cellinus afJert etiara iilud Ctc. 1. Tusc. 4. 7. In 
quam exercilaticnem ita nos studiose operam de- 
ditnus, ut etc. At Orellius voccbulurn operam o- 
initlit. — Sequente pari. ut. Metellus apud Cic. 

5. I err. 53. 124. Summa vi data e6i opera a 
nit-, ut quam plurimo decumaf* venderem. Id. ad 
Plane. 1. post ep. 16. I. 16. ad Att. in fin. 
I>a operam. ut raieas. Hue pertinet et iilud Ter. 
a >id> 1.1. 130, Et nunc id operam do, ut etc, 

— Sequente part. ne. C<ss. 7. B. G. 9. Daturum 



- 49a - 

se operam, ne longius iriduo ab castrii absit. Id. 
i. B. C. 5. Dent operam Coss., ne quid respu- 
blica detrimemi capiat. — d) Data, et dedila 
opera. V. DO et DEDO. — 2.°) JHea, tua ope- 
ra, mea, tua industria, studio, labore: item mea, 
tua culpa, per opera mia, etc. utrumque est in 
illo Cic. Senect. 4. It. Salioatori dicenli: Mea 
opera, Q. Fabi, Tarentum recepisli. Certe, inquit 
ridens: nam nisi tu amisisses, numquam recepis- 
sem. Nepos Alcib. 6. Sic pepulo erat pgrsuasum, 
el adversas superiores, et praesentes secundas res 
accidisse ejus opera. Plant. Capt. 3. 5. 21. fa- 
teor Abiisse eum abs te, mea opera atque aetutia. 
Ter. Hecyr. 2. 1. 31. Non mea opera, neque pol 
culpa evenit. Justin. 5. i. 4 Pacem ne accipe- 
rent, opera eorum eDectum est, quibus ea res 
quasstum pr«bebat, Catull.Z. 16. o miselle pas- 
ser! Tua nunc opera meae puell* Flendo turgi- 
duli rubent ocelli, per tua cagione. — 3°) Ea- 
dem, una opera, eodem, uno iabore, eodera, uno 
tempore. Plant. Capt. 2. 3. 89. Sequere me, viati- 
cum ut dem bine a trapezita Ubi: Eadem opera 
a praetore euroam syngrapham. Id. Most. 1. 3. 
101. phi. Cedo cerussam. sca. quid cerussa opus 
nam ? pns. qui malas oblinam. sca. Una opera 
ebur atramento candefacere postules. Id. Pseud. 

1. 3. 84. qua opera sic credam tibi, Una opera 
alligem canem fugilivara agninis lactibus. Sic Id. 
Capt. 3. 4. 31. Alcmaeo atque Orestes et Lycur- 
gus postea Una opera mibi 6unt sodales, qua iste. 
h. e. uno et eodem modo, - 4.°) Operce pre- 
tium. V. PRETIUM. — 5°) Speciatim opera 
ponitur eliam pro re divina, sacrijizio. Afranius 
apud .Von. p. 523. 17. Merc. Jubeo bominem 
tolli, et collocari, et conforeri: solvo operam Dia- 
nae. ^ 2. Operce est mihi- vacat, otiosus sum. 
commodum est, utile est: et Tidetur pretium sub- 
audirt. Plant. True. 4. 4. 30. fac valeas: operae 
ubi mibi eril, ad te venero. Adde eumd. Mil. 
glor. 3. 2. 6. Sic Liv. 5. 15. Causatus de privati 
portenti procurations, si opera; illi esset, consu- 
iere velle, ad colloquium vateni eiicuit. Id. 4. 8. 
Neque consulibus, quum tot populorum bella im- 
minerent, opera; erat id negotium agere. ei 44. 
36. ad fin. Non operae sit stanli nuoc in acie 
docere, quibus de causis, etc. Adde eumd. 21. 9., 
33. 20. extr. et 41. 25,'eztr.; et Gell. 1. 17. a 
med.; el V. PRETIUM. — Opera ist mihi, ea- 
dem sententla. Plant. Merc. 2. 2 15 Dicam, si 
tibi videam esse operam, aut otiutn. ly. Quam- 
quam negotium est, si quid vis. Won sum occu- 
patus. — Deest mihi opera, spatium et facultas 
operandi. Cic. 3. ad Q. fr. £. a med. De ver- 
sibus, quos tibi a me scribi vis, deest mini qui- 
dem opera, quae non raodo tempus. sed etiara a- 
nimum vacuum ab omni cura desideret. " ^f 3. 
Contrario sensu opera est negotium. Plant. Mil. 
glor. 4. 2. 93. ibo, atque illam adducam, Quam 
propter opera est mihi. h. e. est mihi negotium. 
<f 4. Apud rusticss rei scrjptore9 opera est quan- 
tum uno die quis in agro operatur, giornata, 
opera, giorno lavorativo- Varro J ft. R. 18. 

2. (Juaternis operis singula jugera coafodere. 
Colum. 11. R. R. 2. 44. Pueriiis una opera 
jugerum vioeti pampiaabit. Id. 2. ibid. 13, 1. 
Tritici modii quatuor bubulcorum operas occu- 
pant quatuor, occatoris unam, etc. et sic loto 
cap. et ad fin. Cetera legumina occupant operas 
sexaginta, id est menses duos. ^ 5. Ipse etiam 
homo, cujus opera utimur, opera dicitur; opera, 
operajo, lavoratore. Cic. 4. Att. 3. ante med. 
Qui erant mecum, facile operas aditu prohibue- 
runt. Id. i, Phil. 9. 22. Quis enim aut accusa- 
tor lam amen; reperietur, qui reo condemnato, 
objici se mulliludini conducts velit? aut judex, 
qui reum damnare audeat, ut Ipse ad operas mer- 
cenarias statim protrabatur? Id. Sext. 17. 38. 
Erat mihi contentio non cum victore eiercitu, 
sed cum operis conductis et ad diripiendam ur- 
bem concitatis. Moral. 2. Sat. 7. in fin. Ocius 
hine te Ni rapis, accedes opera agro nona Sabi- 
no. Colum. 3. R. J?. 21. 10. Plures operas quan- 
tocumque pretio conducere. Tac. 1. Ann. 16. 
Theathrales operae. Inscript. apud Gruter. 467. 7. 
Operae veteres a scasna. <f 6. Hinc etiam Ab o- 



OPERATIO 

per a publica serrus. Inscript. apud Gruter. 624. 

6. *J 7. Est etiam factum, qua consiiio oppo- 
nitur. Plant. Trin. 4. 1. 6. te omnes wevwmqu* 
severumque, atque avidis moribns commemorant: 
contra opera eipertus. Nam pol placido te et de- 
menti usu3 sum. h. e. re ipsa, in fatti. Cf. eumd. 
Capt. 2. 3. 69. Istaec dicta te experiri et operii 
et factis volo. ^ 8. Opera, concreto, uti ajuilt, 
sensu, pro opere est in illo Plant. A tin. 2. 4. 
19. Jussin' dumois dejici operas aranearum? ie 
telline. Sic Cic. 15. it. 3 ; d fin. Nos hie 
ftXcoopouptev, et to. /rept fou jcoStjkovto; m&- 
gnifice expiicamus, Tcpoofwvoujxsvque Ciceroni. 
Quid quaeris? exsUbit opera peregrinaticnis hu- 
ius. 

fJPERANS, antifl. f. OPEROR. 

OPERARlA, ae, f. t. V. toc. seq. in fin. 

OPERARlUS, a, um, adject, ad operam perti- 
oens, da opera, da lavoro, epyewuxo'{. — Ope- 
ririm homo est qui operam praebet, opera, toer- 
cenarius, bojuJus \V. Operartus, ii, in tin.). Ctc. 

7. Att. 2. ad fm. Nam de altero illo minus sum 
admiratus, operario bomine. — Operarium vi- 
num quod operis et familise datur : fitque mace- 
ratis aqua viuaceis; idque iribus modis, quos per- 
sequitur Plin. 14. Mist. i.at. 10. 12. (86). — Ope- 
rarium pecus, quo in colendis agris utimur, vel 
ad jugum, rei ad ciitellas. Colum. 6. R. R. 2. 
15. Habilis et modica corporaluia pecoris ope- 
rarii debet esse, et ibid. 24. 4. Op«rariae vac- 
cae alternis annis submitti debent. — Operarii 
lapides, qui ad opus aliquod accommodari pos- 
sunl, da fabbrica, da lavoro. Plin. 36. HisU 
nat. 22. \~i (tS4). Nunc ad opcrarios lapides 
transisse conveniat, priraumque cotes ferro a- 
cuendo. Operarius usus, usus operandi. Plin. 

8. Mist. nat. 3. 4. (8). de elephantis. Circa hot 
(dentes) belluis summa cura: alterius mucrooi 
parcunt, ne sit prceliis hebes, alterius operartft 
usu fodiunt radices, Impellunt moles, — Hinc 

Operarius, ii, ra. 2. absolute, substantivorum 
more, est qui operam praebet, opera, mercena- 
rius, bajulus, operajo, lavoratore, opera, epya- 
Tr,{. Cassius apud f'a-'ron. 1. R. ft. 17. 3. O- 
perarios parandos esse, qui laborcm ferre possint, 
ne minores annorura XXII. et ad agriculturam 
dociles. Cato R. R. 10. Olivetum agri CCXL. Ju- 
geruiu ?iariere oporte.t villicum, villicam, opera- 
rios quinque. bubulcos tres, subulcum unum, aii- 
narium unum, opilionem unum. et ibid. 11. Vi- 
nea centum jugerum habeai villicum, villicam, o- 
perarios decern, bubulcum unum, etc. {Varro lac. 
cit. 18. 6. bos omnes mancipiorum nomine com- 
plectitur.; Cic. 5. Tusc. 36. J 04. An quidquam 
stultius, quam. quos siogulos sicut operarius bar- 
barosque contemnas, eos aliquid putare esse uni- 
versos7 Id. Brut. T&. 25". Pauci pingere egregie 
possuut, aut ungere: operarii autem, aut bajul: 
deesse non possunt. Id. 1. Oral. 18. 83. et 62. 263. 
Mnesarchus hos, quos nos oralores vocaremus, 
nibil esse dicebat, nisi quusdam operarios lingua 
celeri et eiercilala: uratorem autem, nisi qui sa- 
piens esset, esse ncininem. Caetius ad Cic. 8. Fatn. 
1 Si quid in re publica majus actum erit, quod 
ist; operarii (h. e. amanuenses) minus commode 
persequi possiut, diiigenter tibi perscribemus. 

Opetaria, ce, I. 1. absolute, substantivorum 
more, est mercenaria, atque adeo meretrix. Ptaut. 
Bacch. 1.1 41. Equidem tibi do hanc operam. 
pi. At nimium pretiosa es operaria. 

Operarius, u, m. 2 V. 10c. pneced. in 

lin. 

OPEKATlO, onis, f. 3. actus operandi, opera, 
labor, opus, ipyaaia (It. operaziow, Jai>oro_, ope- 
ra; Ff. action de travailler , travail, ouvragc, 
operation ; Hisp , el acto de trabajar , ope- 
racion; Germ . das Arbeiten, die derrick- 
tung ; Angl. a. being employed, working, ope- 
ration, toil, labour). ^ i. Generatim. Plin. 
11. Mist. nat. 18. 19. (62) Insidiantur aquan- 
tibus iapibus) rann?, quae maxima earum est 
operalio, quum sobolem facium. et ibid. 24. 28. 
(80). Araneornm lerlium genus, erudita opera- 
tione conspicuum — De inanimis. fitruv. 2. 

9. anfe med. Esculus operationc humidie pot- 



OPERATIVUS 

estatis vitiatur. — Sunt qui putant etiam Cicer. 
usum esse 6. Att. 3. a med. Hujus nebulonis o- 
peratione si Brutus moveri potest. Sed obiiatio- 
ne alii rectius subslituunt, alii oratione, alii ob- 
err adorn. ^ 2. Speciattm pro sacriltcio. Ptaut. 
fragm. Ut istaec opera tio crimen cxpiet. Ita re- 
fer! Pa reus in Lex. Cut sed unde hauserit, 
nondum comperimus. Festus p. -242. 27. Midi. 
Private feria> vocantur sacrorum propriorum, vel- 
ut dies rjatales, oper^tiopes denicales. Al. leg. 
operationis, denicales. JUnllerus ad h. i. privates 
ferias esse ferjas proprias familiarum, ait verbis 
usus Macrvb. 1. Saturn. 16. ;-ope v af tones vera 
dicta esse sacriiicia et coavivia a priva.is in pri- 
vatis locis celebrata, significant poel.ee, f'irg. I. G. 
339., Hoi at. 3. Od. 14. 6.; Juvenal. 1:1. 92. coll. 
iSe»'vij ad ^"ira. 3. .£71. 136. et Aomo p. 523. 
9. Merc.:-denecales demum vel denicaies per 
se ferias maoiuin deorurn significant, V. Cic. 2. 
Legg. 22. 55. Jnscript. apud Or ell. 2234., quae 
perlinei ad ann. post Chr. n. 286. coki.iab clav- 
Diakae vv. (ri. e. Virgin! Vestali_) maximae sa>- 

CTISSIMLAE PlISSniAEOVB CVIVS EiiREGtAM S *NCTt TA- 
TE M ET IN DKORVM 11t'FATIGABlI.|*l SACRORVIU OFK- 
RATIONEM-NYME* <,)Vt>',«VE YESTAK COMPROB WIT 

etc. V. OPEROR I. 2." 5 3 ll * m speciatim ab 
Ecclesiasticis scriptoribus sumitur interduin pro 
opere misericord i;e, h. e. pro benignitale erga 
inopes. virtu della limosina. Loctant. 6. 12. 
circa med. /Eeros quoque curandos furendosque 
suscipere, summit humanitoti? et magna- opera- 
tionis est. Prudent. Psychom. 573. Turn s ubi to 
in medium frendens Operatio campum Prusilil 
auxiiio sociis. V. quse sequuntur, et adde Cyprian. 
in lib. de opere et eleemosyn., ubi et verburn 
operari saepissime usurpal pro largiri indiguntibus. 

OPERATIVUft, a, urn, adject, qui operatur, 
operans. Augustin. Quit's!. 63. 11!^, qua; per Ver- 
burn facta sunt operative virtute. 

OPERATOR, oris, in. 3. qui operatur. Firmic- 
3. Mathes. !). Aries, ex quibus vigilhe perpetuae 
operatonbus exiguntur. Tertull. Exhort, ad ca- 
sta. 3. Indulgeatia patrocinalur operatori. Adde 
eumd. Apolog. 23. ad /en.; Paulin. Nolan, car tn. 
27. 305.; et Sedul. 5. Oii. 

OPLRATORlUS, a, urn, adject, qui operatur. 
Ambros. in Pa- 118. strm. 3. Aliis verburn ope- 
ratorium est datum. laid. 1. Orig. 3. Ut ejus 
(Spiritus Sancti) operaloria virtus cum Patre et 
Filio significetur. 

OpfiRATRlX, Icis, f. 3. qua operatur. Tertull. 
Anim. It. ad (in. Sancti Spiritus vis operalrh 
prophetiae. et 52. Operatrix mortis. 

OPKRATUS, a, urn. V. OPEROR. 

OPERCULARS, a, urn. V. voc. seq. 

OPERCULO, as, avi, aturn, are, a. 1. (opercu- 
lum). Part. Operculctus. — Operculare est opet- 
culo operire, coprire, ittouoL^m. Co turn. J. 2. R. R, 
3u. 1. Ab eo tempore, quo prim urn dolia ope.- 
culaveris. et ibid. 15. 2. Operculare vasa. Id. 
II. ibiit. 2. 50. Si sunt pleni atque operculati 
favi. 

OPERCULUM, i, n. 2. (operio) instrum^ntum, 
quo aliquid tegilur, itwucc ill. coperchio; Fr. 
couvercle ; Ilisp. cobertera; Germ, der De.kel ; 
Angl. a cover, lid), farro 5. Z. L. 167. Mull. 
Quibus operibanlur, operimenta, el pallia 
opercula dixerunt. Cato R. R. 104. Oper- 
culum in doiiun. imponito Cic. ±. Mat. D. 54. 
136. Aspura artetia legilur quasi quodam op?-- 
culo. Cotum. 12. /f. R. 16. 4. Sorba iu ur- 
ceolos picalos adjitilo, rl opercula picata im- 
ponito. Inscript. apud Mural. 1756. 7. oi.lak 

flVAK SVJ»T OrERCYLIS ET T1TVLIS MARMOREIS. Ad- 
de Marcell. Empir. c. 13. p. 103. retro ed. Aid- 
— Operculum ambulator ium, quod facile hue, i 
vel illuc movetur. Plin. 21. J/i$t- not. 14. '♦"/. 
(80). Operculum a tergo esse ambulalorium. — j 
Est etiam idem ac tabula turn in tectis, Cintaoo- i 
lato. fetus Insciipt. optimtE notar apud Gruter. 
207. col. 2 OPERCVLA ABIEOBA impo.mto EX Tl- 
cao pkdario. — Accessit patellar dignu-m oper- 
culum, el Invenit patella- operculum proverb. 
est apud Mieronym. Ep. 1. n. 5. et Ep. 127. 
n. y., quum scilicet pravo magistro pravus disci- 



— 494 — 

puius contigil : el universim quum ma! us malo ac- 
cessit. 

OPJiRIMENTL'M. i. n. 2. fopt'iioi. Opermen- 
tum syncope. Prudent. Psychom 461. Quus la-- 
va celante tegil. lattrtsque siuistri Velal opirimen- 
to. At. rectius leg. op rim en to. — Op«riiiieniuni 
est id quo aliquid Lezilui, cc'pnmento. rope) la. 
£TCi'/?Ay,(Aa. V. farronii, ioc. cit. in OPKRCl'Ll'M 
inil. Cato R. R. 10. e.vlr. Insltazuh ocio. pu!- 
vinos sekdecim, operimenta decern. Salt, f'uigm. 
apud Servium ad fug. il.,£n,770. Equis pa- 
ria operimenta eranl, quae tin tea ferreis laiiiinii: 
in mudum plumit adnexueranl. Plin. 50. Hix\. 
■nat. 22. 24. (S6). Nuces gemino protixla* opt! ri- 
rn en to. Id. 8. ibid. 42. 64. (106). fcquus deli- 
cto oculorum opeiirnento. Id. 2. ibid. 51 52. 
(137;. Fulmen, quo dolia exhauriuntur, iniactis 
operi.riL-ntis. Ccpl. .Jure!. 3. Turd. 2. n. il.Coii- 
venit euilt {mgrotumi jacere loco lucido atque 
Calido mediocriter, adhibito slraminuin aique o- 
pertiiieniorum calidorum usu. Marcell. Empir. c. 
11. p. 101. retro ed. Aid- Alii tunicula \el upe- 
rimentuiii pari inodo tabiis profulurutn ul ba-re- 
scal, imprimitui. — Cic. 2. Lego. 22. 50 Red- 
ditur terr;e corpus, et ita locatum ac siturn quasi 
operimenio matri> obducitur. 

OP K RIO, peris, pt-r-ii, pertum, pi'rrire, a. 4. ()- 
peribo pro operiam in fuluio: quod in quarta 
conjugal. eH frequens. Pomponiui, apud :Yon. p. 
507. 33. Merc. Negato esse hie me: operibo ca- 
put. — Part. Operiens. Operturus et Operien- 
dus 1. 1. ; Opertu* in omnibus paraijr. el in fin. 
— Operire 'ex ob et inusit. perio. quod recta 
opponilur tw apetire) esi legtre, s.Tpius vd mul- 
tum legere <lt. c.oprhe: Fr. concrii , enre'^pper. 
voilei ; Hisp. cubrir, envolver ; Genu, ubvrde.- 
cken, zudecken, bedecken; An el. to shut up, 

cfOip). 

I.i Pioprie- ^ I. Stricto seuau est U^ere. 
Plant. Pain. 3. 4. 3'».; el Petron. .Satyr. 7. 20. 
et 90. Operire caput, sc.il. vd purtoris, ivl celan- 
di se causa. Cf. Gell. 19. 9. a med. Pvi iniitiie 
mi hi, quitso, operire pallio caput: quod in qua- 
dam par urn pudica oratinne Socratem fecisse a- 
junt. Rursus Ptaut. Amph. 5. 1. 42. In vocal 
deos immurlales manibus purjs, uperto capita. . 
Cic. Senect. 10. 34. Nulto imbre, nullo friaurv ■ 
adduci, ut capile opeilo sit. Quint H. 11. 3. 141. i 
Operiri humerum cum loto jugulo. Id. ibul. pro- i 
am. 24. Qu* {ossa > corpore operienda sunt. | 
Ceh. 3. 7. sub fin. Xgor multa vesle operiendus ' 
est. Propert. 2. 12. 4. Opertus tunica- Or id. 5. j 
Met. 672. penna^ exire per ungues Aspevere suus, | 
operiri brachia piumis. Cic. 6. /'err. O'i. 1IH. I 
Fods fluctu totus operiretur, nisi etc. Xepos ! 
I/ann. 9. Ainphoras complet pi umbo, summus ' 
operit auro et argento. Tibull. 2. I. 40. Kxiguam : 
viridi fronde operiie casam. Plin. 10. Hist. nat. \ 
44. 61. (126). Scrobes crate consurnerr el ope- j 
rire terra. Id. 5. ibid. 5. 5. i.38). Operienlihus | 
arenis iter. Hieronym. 1. adveis. Jovinutn. n. ! 
12. Cuhnen operturum cuncia desuper. Or id- 4. ! 
Punt. 5. 5. !\lons opertus nubibus. I'irg. 4- .f^n. ■ 
351. humentihus umhris Nox operit terrain. — '' 
Joculariler Ter. Adelph. 2. 1. 27. Nam si nio- 
Iftstus pergis esse, jam retro abripiere; aique sbi 
Usque ad nectin openere loris. — Per eophemis- 
muiti pro sepeiire dixit Tac. 15. Ann- 2s. Ope- 
rire relnjuias malas puen* imperavit. ^ 2. 1,»- 
tiori ?ignificalione est claudere, chiudere. ser ra- 
re, n'Ksihi. Plaut. Men. 2. 3. 1. Sine fores sic: j 
nolo operiri. Ter. fj>".iut. 5. 1. 33. ubi a bier e 
intro. operuerv ostium, tatull. 67. 30. de janun 
huic suflixa ligillo ianluni operire sole.', hsjI a- ■ 
pt-ire doinuiu. Oviil. 2 Past. 563. Ill quoque 
tcmpiorurii foribus celentur opertis. f'nl. Maz. 
9. 13. in fin. Fonm cubiculi eilrin situs a cu- 
slodibus opirtiiiu. Cic. 2. Phil. 41. loG. Isic-o- ; 
perla lectica latu< est per urbtmi. Plin. It fltst. ! 
nat- 37. 55. (150). Operire oculos morientibus, i 
rursusque in rogo paleiacere. Quintil. 11. 3. 76. '■ 
Operti compressive oculi. Seneca 4. Benef. 37. 
Opertis oculis donare multa. a chiui occhi. 

II.) Translate- ^ 1. Metaphora ducta a su- | 
period paragr. I. !., est onerare, coprire, cari- I 



OrEROR 

j care. — at S.epissinit- in malaiu partem. Cic. 
i 6. fen. 5o. 111. Conlumcli;*.. quibus operti op- 
i pressique eranl. Id. Cluent. 22. 61. Judicia o- 
; perta dedfcore el in fauna. Sic Tai . 3. Ann. 69. 
I >'c qui.-, vita probrosus ei opertus infamia pro- 
j xinciam surlirclur. — 6 ■ Pot-tice in bur am par- 
i km. M-ntiiit. to. 9C. Men»a ibi diviliis ruris 

op it la su). i mica. .Slat. 1. A chill. 413. operta 
| car in is stactia. Ctatulian. IV. eons. Honor. 54. 
i Fla^aqui: Ilistonios operireui agrnina campus. 
: ^ 1. La Liu n sii:rnl':Crtlio:.c esl celare, nasconde- 
; it. Tin. Mecyi. 4. 4. 6. Quid respond ebo his? 
i aut quo paclo hoc operiaui? Al. leg. aperiam. 
| Plm. 3. Pp. 16. Abdere lacriuias, operire lu- 
: cluiu. Tac. :t. Ann. IH. Duinestica mala tristitia 

opeiiendn. Id. 1. /list. 53. 1'ihata vulnera rti- 
. public.e iuali\s operire staiuit. Quintil. 2. 13. 12. 

in ordliune operieoiia sunl qiii-dam, sive ostendi 

nun deberit, sive exprimi pro dignilale non pos- 

suiil. Id- 5. 12. 18. II lam \im ^Lricle robusleque 
1 dicendi Iciiera quadaiu eloculionis cute opp.rimus. 
: — Hinc Pait. prifler. pass., cujus exempla supra 
I reluliiiius. 

i Opertus, a, um, adjective quoque occurrit. et 
! translate eat celatus, absconditus. yiascosto. Plaut. 
| ('apt. :$. It. 9. Op.'rta qua- fuere, aperta sunt: 
j patent prif-siigix. Cic. 2. Pin. 2. 5. H;ec pate- 
i iactio quasi rerum opertarum. quum, quid quid- 

qut- sii, aperitur. detinitio est. f'irg. 1. G. 465. 
! operta lumeiCere bella. — Hinc 
! Ope! turn, i, n. 2. absolute, substantivorum 
j imire, 

! I.i Proprie rst locus ciausu-. — a) In sing. 
| num. Cic. i. Par ad. 1. 32. Ft. si in operlum 
i (fume O'if acccssisses. exsulares. — bi In plur. 
i iiii'n, cum (jenit. f'iiq.b. /En. \'t[). telluris operta 
I subire. 

II ) Translate operta dicuntur qu;rcelata sunt 
a.) la sins. num. Cell. 17. 9. ad fin. Uom- 

miniscitur opt'ilum hue liiturarum admirandum. 

arcana. — b) I. piur. num. Cic. 1. IHvinat. 

50. 115 et 2. ibid. 55. 113. ApoUinis operta. 

l\. c. oiariil.i. iKspunsit, quit tectis, abstrusis. aru- 

bisruis i fibis ri'jui simbanl. (.urn Genit. Tac. 3. 

Hist. fi."j. OlTen>ai um opi-rla iiis'lurbanuir. 
DPKRIOR /'. OPPIII'.IUK. 
Ol'ERMKML M. f. OJ'ERl MEM L "M init. 
OPKRt), as, d\i, alum, are, a. 1. (opus). Part. 

Ojietatus. ■ — Opero est idem atque operur. Com- 
mudian. 3tr. 14. Suhxenial ulique tibi quod nunc 
opeiasti si lorle. Cussiud. J. Hist. Eccl. 33. Cala- 
iimut acutuiii in ejus femore jussil iinmilti. Quum- 
que id cifbro I'jiciietur et rursus iuduceretur, 
ineffabili'.i ei dolon-a operabantur. Tertull. Pros- 
script. I'.), lot opera Fidti perpciiin. administrate, 
lot cliarismata perperain opeiala. udoperali, usati. 
Lactanl. 7. 27. Susceplis operatisquf- praticale, 
esercitate. 

OPEROR, aris, atus sum, ati. dep. I. (opus). 
Pan. Operant, II. et in tin.; Ope>atus I. 1. et 
2. et in tin. Ope r atus pass. ?', in voc pneced. 

— Operari esi operant in aliqua re pontic, opus 
lacese. laboraie, spyz^ r ,u%'. < II. tawrare . opera- 
te, uffu li-'iit si iniot nu a ijui.'che cosu ; Fr. tra- 
vail! e>\ t'ire a cenp •' ; 1 1 i sp . tr aba jar , a cupa rse 
en /ptatijiiivr exercicio ; Germ, a r be it en, wer- 
kthdlig oder besc lui ft ig s ei n , s i c U Muhe geben ; 
Ariel, to worke, toil, In bow, operate). 

I.i Propiii'. ^ 1. (itnt'ralim. — a< Srepissime 
occurrit cum Dalivu, vl est operam dure, incum- 
ber e, occ.uparsi, impiegani, a.tiendere. I'ii'Q. 3. 
En. 136. tiunnuhii 1 . nrW«'iue novis operari. Ovid. 
•>. 1moi . 7. 23. Adde quod orii mdis ilia \anciUu.) 
est operaln crtpiiii-. Tinu'.l. •>■ 1. 60. Operari textis 
Mini'rvw. /(((-. ."). Ht.-t. -') matrrii? c;i-dendis. Id. 
!{. ./«tr. 'i'.\.\ al f'n.l. Mac. S. 7, n. 4. e.xfrn. stti- 
diis liltt'irtru'ii. ()uirt'(7. Ut 15. 13. scholw. lip. 
Oi'j. is. '-,. '.'>. rnipubiic;»'. Pi in. 26. Hist. nat. 
'1. 6. ! 1 1 j. audiiioni in schuli.i. Euinen. de restaur. 
srhul. \. ertr. comruodis riiii.ii! us. ( olum. 12. R R. 
■'*. :i. Rebus Vimerei- !■! iuil opiratus i el vii, xcl 
1'pintQu . debere eos lltimiue ablui placuit. Hue 
perlinet et illud Ovid. 3. An, Am. 41 1. uperata- 
(jue doctis (jura vjgii Musis nonten inertia habet- 
— b) Cum Ablat. et prwpos. in, vel absolute. 



OPEROSE 

flora t. 1. Ep. 2. 29. In cute curanda plus «quo 
operata juvenilis. PUn. It. /As/, nat. 10. 10.(21). 
tie tipib. '.'uihus esl adoUscentia, ad opera exeunt: 
seniores iutus opetantu*". f Jp. Dig. 28. 3, 35. Ser- 
vi. qui operari in it^ro consueverunt. -/put. 2. 
.Vef. Ouod in ceteris uieinbris Toridie vestis lii- 
laris color, hoc in capite nalivus operalur. ^ 2. 
Speciaiim, s;epi<simc sieniticat rebus divinis dare 
ope ram et sacra facer e, alt endure aile cose sacre, 
fate saci ifr.i: adeoque hac notione usitatum est, 
ui |iu'.i;nt nonnulli 1 alias ab ista lamquatn per 
translai.ioniiii descend ere.. Ceterum .Yonius p. 523. 
9. Merc. Ope rati est deos religiose et cum S'irnnia 
ven era lion e sacriliciis lilare, vel convivari. Pom- 
ponius ibid- Ad Veneris profectus est mane w lu- 
lus, votum ut solver i*t: ibi nunc operatus est. 
Afmnius ibid Proliciscor; res, lempus, locus, si- 
mul otium hortabatur, ul operatum ilium Diana 
degerem s.mctum diem. ' irg. 1. G. 339. Sacra 
refer Cereii, lal's operatus in hi.rbis. Humt. 3. Od. 
li. 6. jti.stis opi rata divis. Tihull. 2. I. y. Omnia 
sint opera la deo. e.t ibid. .">. 95. Tunc operata dro 
pubes disc umbel in herbs. Prypert. 2. 24. t. Tri- 
stia jam redeunt iteruin solemnia nobis: Cynthia 
jam nodes est operata decern, k. e. sacra Isidis 
suscepit, ia quibus femin<» a viris remote secu- 
fcabant. Liv. 1. HI. ad fin. Opera ri sac r is. Tac. 
2. .Inn. 1 i. Viditque se operatum, et sanguine 
sacro respersa pretexla, etc. 

11.) Translate apud serioris ,evi scrip tores usur- 
ps tur ^ 1. Pro valere, vim, aut e (Tectum habere. 
Capitolin. Maxim. 13. Nihil denique pnetermit- 
tarel, quod ad crudelitatem videretur operari. 
Imp. Gordian. (.'od. 5. 12. 7. Ad sui dispendium 
operari. Imp. Alexatui. ibid. 7. 16. •">. ad praescri- 
plionem. J.nmprid. Commod. 17. Primuru eixene- 
niim dedt-runt: quod quum minus operaretur, etc. 
Citl. /wet. 3. .-/rut. 8. a med. Cly uteres vehe- 
menlius operantes. ^ 2. Pro eleemosynam largui. 
V. OPERATIO 2. — Mine Part. piss. 

Operant, aniis, adjective quoque usurpatur, 
unde (lump. Operanlior el Sup. Oper ant issimus, 
et est qui operalur. Plin. 21. Hint. nat. 1 i. 47. 
(80). Operantes apes spectare. .Ipul. 3. .Vet. Con- 
spicio istum crudelissimum juvencrn mucronc di- 
stricto passim c^edibus operantem. Tertull. 2. ad- 
vent. jVtirrion. 4. BoniUs opera ntior. Ctrl. Aurel. 
2. A cut. 39. Clyster es ad hi here operari tissimos. et 
ibid. 9. init. Omnium inquit pnrstanlius atque 
operantius esse sinopi tritum etc. 

Operatus, a. um, adjective quoque usurpatur, 
unde Comp. Oper ntior apud Per lull. Anim. 57. 
Fallaci* vis opera lior. h. e. magis efdeax. Sisi 
forte ie gentium sit opera ntior. 

OPEkOSK, adverb. Corn p. Opprosius 11. — 
Operose est idem ac cum la bo re. multa cura et 
opera, con fa Ura. jVi-^vtn;, epynxf/.wq. 

I.) 1'roprie. ('ic. Oral. H. 1 ':',). (,'t iial quasi 
structura qijieiiam, nee la men liat operose. nam 
esse*, quuin inlinitus, turn pin? 1 ": lis labor, .-fuel. B. 
G. H. pnvf. Nihil tarn oppose ab alii"- esse per- 
fect uni. quo J non horum elegant ia com men la rio- 
rum stiperelur. fin. IH. f/i*t, nat. .(0. 7W. i^ol.i. 
Hot rea operose el tripedaii crasiitiidtne, pai iete la- 
leriiio ev^ditioari jubent. Onui. a. Fast. 269. Vina 
quoque in niagnis operose condila cellis t'lorent. 
Plin. 17. Hist. nat. 11. U (~7t). Plan las e* semi- 
□ario Uausferre in aliud, priusquam suo loco po- 
nantur. operose priecipi arbitror. 

II. i Trarsjlate. Plin. IS. Hist. nat. 26.65.(238). 
Unde spiret is ventus, dicemus inox paullo opero- 
sius. h. e. accuratius. 

OpftROStTAS, atis, f. 3. fatica, iravagiio, tc 
Ein'ro-jov, inagnus labor, multa cura, iinilta ope- 
la. (Juintil. 8. 3. 55. Est etiam , qua; iuepi 6 o- 
•j-i'-x vocatur, supervacua, ut sic dixe.rim, operosi- 
las, ut a diligent! curiosui, et a relitjiooe super- 
stitio distal. Te.rtult. .tnim, 2. sub fin. Ouanta 
diflicuitas prohandi, tanta operositas suadendi. 
f'opisc. Tacit. 11. Nitreorum diversitate . alcjue 
operositaie vehementer esl delectatus. fat tur a, 
lavtro. 

6PHROSi;s, a, urn, adjeet. (opera). Com p. Ope- 
ro«io* I. i. ; Sup. Operosissimus I. 1. et 2. — 
Operosus 



— 495 — 

I.) Proprie ^ 1. Est qui multum operfe im- 
pendil, actuosus, laboriosus, studiosus, pieno di 
faccende, occupato, allivo, spyarixcs, jvEpyd?. 
Cic. Senect. S. 26. Videtis, ul senectus non raodo 
languida atque Ineis oon sit, verum eliam sit ope- 
rosa et semper agens aliquid et molieas. Ovid, de 
nuce 57. S?d, puto, magna mei est operoso cura 
colono. Id. 2. .tmor. 10. 5. Utraque formosa est: 
operose cultibus ambre. Plin- 20. Hist. nat. h. 
16. (33). Syria in hortis operosissima. h. e. borlos 
mavime evcolens. Forcellinus liunc locum ad pa- 
ragr. pruxime sequentem retulit. — Cum Accu- 
sativo Gr<ecorum more. Propeit. 4. 8. 52. Cyn- 
thia non operosa comas. sWr/JtSfiZ^. Alii rectuis 
leg. co mis. — Cum Genuko. Ovid. I. Past. 101. 
et 3. ibid. 177- Disce I.atinorum \ates operose 
dierum, Quod petis. ^ 2. Hem qui multo cum 
la bore et opera lit, laboriosus, faticono, di molta 
faltvra. Cic. 2. ad Q. jr. 14. Sciibebarn no~Ki- 
Tixx spiisum sane opu? et ope ro sum. Id. 2. f.eqg. 
26. 64. N'e quis sepulcrum faceret operosius. 
quam quod decern homines elTecerint triduo. Id. 
2. yat. D. 23. o'J. Labor operosus et molest us. 
fd. 2. Off. 5. 17. Operos.e artes. Aucl. B. Alex. U. 
machinationes. Ovid. 15. .Vet. 667. lempla ope- 
rosa. Id. 1, ibid. 258. et mundi moles operosa 
iaboret. la immensa fabbrica ilell'uniueiso. Id. 
2. Amor. 16. 33. operosi vitibus (at. cultibus) 
agri. fit. He.roid. :5. 31. fulvos operoso ev xrt 
lebetas. Horat. 4. Od- 2. 31- operosa Carolina 
lingese. Proper). \. 6. IS. operosa via. Plin. 7. 
Hist. nat. 53. 51. (18 '0. Operosissima securitas 
mortis, h. e. qu;c dil'iicillima creditu est — Ope- 
rosutn lempus, quo mull uni opene lit, di mo lie 
farce mte. Plin. 18. Hist. nat. 26. 65. (2381. — La- 
staneas operosas cibo fd. 15. ibid. 23. 25. (.1)3). 
vocal j di non facile digeslionc. 

11.) Transkne est valde operans, efficax, ma- 
gna in vim ha be ns, efftcace. Ovid. 14. Met. 22. 
Ltere tentatis operos* viribus herb.'B. C<vl. Aurel. 
2. Acut. 39. sub init. Siquidem ic.lyst.eris injectio) 
commoveat atque turborem corporis efticiat, quan- 
do fuerit operosior ac frequeos. 

OPERTA. orum, n. plur. 2. /'. OPERIO in Od. 

OPERTANEL'S, a, urn, adject, opertus). Oper- 
tanea sacra, uyazrjp'.a. sacrilicia, quw in operto 
liefiant, qu;e et seclusa dicebanlur, ut ait Festus 
p. 31S. 15. JfiUl.. ii- prufanorum oculis pollueren- 
lur. Hujusmod: erant sacra Bonx Deae. V. OPE- 
RIO. PUn. 10. Hist. nat. 56. 77. M56). Ad rem 
divinam, luteo rostro pedibusque, purse non vi- 
dentur ; ad opertanea sacra, nigne. — Opertanei 
dii. qui in operlo et in terra* visceribus hahitare 
c red untur. Capetl. 1. p. 16. Dii Consentes, Penates, 
Lares, Opertanei etc. Id. S. p. 273. Aerii, terre- 
slres, marinique Divi, et si quos clausa teiluris 
operiunt. 

OPERTfi, adverb, coper lame.nte, tecte. Gell. 
4. 11. Operte et symbolice, more Pythaffoia>. 

OPER'ilO, or. is, f. 3. idem atque oper i men turn. 
f'arro 5. L. L 72. Jf'idl. Neptinius 'die tits >, 
quod mare terras obnuoi'. ut nube-' c;elum : ab 
nuplu, iu est, operticne, ill antiqui. 

Ol'ERTO. as. are, a. 1. axent^'j. frequentat. ab 
operto. Ennius apud :V u n. p. 223. 3(1. -Here, ter- 
gus igitur sagu* pinguis opertat. Paul. Diac. p. 
191. I. Jf-iiU. Opertat s;epe operit. 

Ol'ERTOKfrM, li, n. 2. coper hi, icsctxa>.--Hfia, 
opt rimen turn. Seneca Pp. 87. Ex duabus penulis 
ailera straKiiUim, altera operlorium facta eat. 
Tkeod. Priscian. I. 2. part. 1. c. 12. so 6 fin. p. 
301. ed. Aid. Inlerea eos ut'?rolo») quiescere con- 
venit-:uti pluinis el mollioribus op»rtor»is, vel 
strain in i bus convenit. f'utgat. inte.rpr. Prod. 36. 

19. Fecit et ope-rtorium tabernaculi de pellibus 
arietum. Adde eu-md. ibid. 39. 34. et Ps. 101. 2K. 
— Speciatim est sepulcrum. Sidon. 3. Pp. 12. 
Supra ipsum sen is nostri opertorium torsi latro- 
nes. 

OPERTCRA, ;«", f. 1. operimentum. Ammian. 

20. 7. Pelilus ballistarum ictibu* certis, et sagil- 
Urum densitate, opertura armorum absc-rssit in- 
noiius. Al. rertius teg. iclibus certis el sagittarum, 
densitate opertus armorum etc, 

Ol'ERTUM, i, n. 2. et 



OPHITES 

OPERTCS, a, um. V. OPERIO in Jin. 

OPER'FL'S, us, m. 4. operimentum. Apul. de- 
Mag. Mundissima Uni seges non modo indutui 
et amictui, sed opertui quoque in rebus sacris 
usurpatur. Paulin. Soian. carm. 20. 282- Quod 
solidi totum crasso complebat opertu Orbem oculi. 

OpERL'LA, «, f. 1. deminut. ab opere, opella- 

I.) Proprie. ftp. Dig. 50. 14. 3. In quo operula 
ista defuncti sunt, et ministerium quale quale 
accommodaverunt. Arnob. 4. 30. Operulam su- 
scipere. Augustin. Ep. 154. Ne tu» dilectioni 
denegarem operulam iiicaui. 

II.) Translate. Apul. 1. Jflet. Operulas merere. 
h. e. inercedulas levis oper*. 

(')PES, um. V. OPS. 

OPETIS. is, f. 3. herba eadem qua! aristolo- 
chia. Apul. Herb. 19- 

OPHEOSTAPHYLE, es, f. V. OPHIOSTA- 
PHYLE. 

OPNf.ACA, orum, n. plur. 2. Ta o>p<axa, quae 
ad serpen les et venena pertinent: ab o'pifi ser- 
pens. Plin. 20. Hist. nat. 23. 96. (258). Petrichug, 
qui opbiaca scripsit , et Micton, qui rhizolomu' 
mena, adversus seipentes nihil hippomarathro ef- 
licacius putavere. 

6p1II(:aRD£LL ! S, i, ra. a. gemma nomen apud 
Plin. 37. Hist. nat. 10. 65. (177). Ophicardelon 
barbari vocaot, nigrum colorem binis lineis albis 
incluvientibus. 

OPHIU10N, ii, n. 2. o'itSiov, pisciculus congro 
similis: quasi parvus serpens. PUn. 32. hist. nat. 
9. 35. (lOUi. et ibid. It. 53. (149't. 

OPHlOGfiN'tTL'S, a, um, adject, serpente ge- 
nitus. Ex farron. affert Priscian. 10. p. 894. 
Putsch. Tango pneterilum tetigi fuit, et pungo 
pupugi vel punxi. Varro in I. Human. Ul habent 
Pbarii, qui vocantur CfHoysvs'.^y et in Africa 
Psylli, quorum ophioaeniium arbitrantur supposi- 
tuin esse in stirpe aliquein, si admoneant ut pun- 
gat colubra, quum pupugerit, si de genere sit, 
vivere, si non sit, rnori. 

OPH[01I\CHUS, i, in. 2. ofioua^o? et ofto- 
Itriffit, qui serpentes oppu^nat; locustarum ge- 
nus, qu;e, ut ait Plin. 11. Hist. nat. 29. 35. (102)., 
s<.rpentem, quum libuit, necant singula;, faacibus 
ejus apprehensis mordicus, de quibus coiuule 
Bochart. flier oz. P. 2. lib. 4. c. 1. p. 449. Hujas 
metn-iQil f'ulgat. interpr. Levit. 11. 22. Quidquid 
ambulat super quatuor pedes, sed habet longiora 
retro crura, per qua? salit super terram, come- 
dere debetis, ut est bruchus in genere suo et at- 
tacus atque ophiomachus ac locusta. 

OPIIiON, i3ais, m. 3. o'pr.'«v, animal quoddam 
Sardinia peculiare, ita fortasse appeliatum quia 
serpenlibus adversetur, quod idem videtur esse 
ac musimo. Plin. 28. Hist. nat. 9. 42. (151). In- 
venio apod auctores Gra^cos animal cervo minus, 
el piio demum simile, quod opbion vocaretur. 
Sardinian! lantum ferre solitam. Id. 30. ibid. 
15. 52. (140). In Sardinia est ophion, cervis tan- 
turn pilo similis, nee alibi nascent. L't docet 
trazzerii, deer, di patronato p. 4., ophion est 
Ophis Ammon Linn-, quem Halt vocant muf- 
ji, n/>. f MC'SIMO. — SB, De nomine proprio 
J\ ONOM 

OPHlOSTAPllSLE vel opheostaphyle, es, f. i. 
o^'.oc-ap-j~Kr n frutex idem ac capparis: ab o<pt^ 
se r pens el JTctpuXti uva: quasi uva anguina. 
Plin. 13. Hist. nat. 23. H. (127). Capparis fir- 
mioris li«:ni frutex, seminisque et cibi vulgati: 
quidam id cvoosbaton vocant, alii ophiostaphylen- 
V. CYNOSBATOS. 

OPHlOSTAPHYLON, i, n. 9. c^worafuXov, 
unuoi ex multi? nominibus, quo vitis alba ap- 
pellator. AfTertur a nonnullis Lexicograpbis ex 
Plin. 23. Hist. nal. 1. 16. (21).: al ibi SUUg. 
Ipgit staphyle, et in ootis: Scripturam, ait, & nobl* 
receptain tuentur etiam {'odd- Indicis hujus libri. 
OPHITES, ae, m. t. o<piTr,$ \i%o<;, marmorU 
genus, scrpi-ntis maculas habens: ab o^ serpens, 
ut whites a 'iiaculis viperae. Plin. 36. Hist. nat. 
7. 11. (,. : i5'). Ophites serpentiura maculis similis, 
unde et nomen accepit. Duo ejus genera, molie 
candidum, nigricans durum. Contra serpentes »u- 
tem a quibusdam laudatur prascipue ex hi«, quem 



0PH1TIS 

Uphriam appellant a color* cineris. Lucan. 9. 
714. Quam parvu tinctu* maculii Thebanus o- 
phitei. ft. e. ex Thebis JEgyptat. Martial. 6. 42. 
£t flamma teuui calent ophita. Adde Isid. 16. 
Orig. 5. 3.; et V. voc. seq. 

OPHlTIS, Idis, f. 3. o'ftTtC trirpa, eadem atque 
opMles lapb. Piin. 36. Hist. not. 22. 43. (158). 
Est hoc genus ophitis. ex quo vasa etiam et ca- 
des laciunl. 

OPHlCCHUS, i, m. 2. 'Oftouxoc, Anguitenens, 
sigaum casleste, bominis effigie anguem manu 
lenentis: ab- oftc terpen* el iya tfneo - Nonnul- 
li Uerculem esse putaverunt, qui adbuc in cunis 
vagiens angues a Junone immisios prwfocavit: 
alii >£sculapium, alii Carnabontem Getarum re- 
gem, alii Phorbantem Trjopae Thessalorum regis 
iilium: qua omnia fuse persequitur Hygin. 2. 
Astron, 14., cujusque appellationis causas et hi- 
itoriam refereus. Constat stellis XVII., ipse au- 
tem auguli XXIII. Situa est supra Scorpionem, 
cuius testudinera videtur pedibus preraere, hu- 
meris aulem acstivum circulum, h. e. jEqualorem 
tangit. Id. 3. ibid. 13. Manil. 1. 331. Serpentem 
magnis Ophiucbus nomine signis Dividit. Avitn. 
Aral. 204. vertice quippe Sideris innixi clarum 
nosces Ophiucburo. V. ANGUIFER. 

OPHlOSA, ae, f. i. of touaa, berba in Elephan- 
tine Jilhiopiae regione nascens, livida difficilisque 
aspectu, qua pota minas terroreraque serpentum 
•nimo obversari icadidit Democritus, adeo ut 
mortem sibi eo metu damnaii consciscant. Quare 
et aacrilegis bibenda dad consuevit. Piin. 24. 
Nisi. nut. 17. 102. (163). — NB. De nomine 
pruprio V. ONOM. 

OPIIRYS, yos, f. 3. o'^puc, berba denticulate 
oleri 6imiiis, foliis duobus, qua? capillis nigredi- 
nem inducit. Piin. 26. Hist, nat. 15- 93. (164). 

OPHTHALMIA, «, f. 1. Df&aXfu'a, oftaUnia, 
utlalmia, oculi iuflammatio. Boeth. 4. Aristot. 
Topic. 3, p. 089. Ut febris et ophthalmia et a- 
numquodque aliorum. 

OPHTHALMIAS, as, m. 1. cpSoXfitae, d, pi- 
scis, Latine oculala dictus, ab oculorum magni- 
tudine: o'fSraXfic's enim est ocuius. Plant. Capt. 
4. 2. 70. Pernam, atque opbthalmiam, borseum, 
icombrum etc. 

OPHTHALMICUS, i, m. 2. dp^aXfwxde. , me- 
dicus ocularius: ab df&aXudc ocuius. Martial. 
8. 74.Hoplomacbus nunc es: fueras ophthalmi- 
cus ante: Fecisti medicus, quod facis hoplojna- 
cbus. • 

OPlCERDA, e, f. 1. stercus ovillum, ul sucer- 
da suiilum. lta interpretes ad Festus p. 302. 13. 
Mull'., ubi vox quidein opicerda legitur, sed cum 
aucerdo confundi videtur. At fortasse opicerda 
•criptum est pro ovicerda; quam cl. Furlanetti 
conjecturam Mullems probavit. 

OPICILLUM, i, n. 2. videtur esse deminutivum 
• b ops, opis, et significare parvum auxilium, seu 
remedium. Alii putant opicillum significare va- 
aculum picatum, quo vinum cooditur et asserva- 
lur; ?el translate usurpari pro vesica, quae est 
quasi vas aliquod aut receptaculum potus, ut ven- 
ter cibi. f'arro apud Non. p. 83. 25. Merc. Cu- 
pas vinarias lirpare noli; adde cyalhum viui in 
uiorculse opicillum. OeWerus ex conjecture legit 
wnopocillu-rn ; quod recte improbal cl. f'ahle- 
nm, prsesiat enim (ut idem fa Wen. ail in Ana- 
led. A'onian. p. 11.) in simplici pociMuw ac- 
quiescere, 

OPlCONSlVA vel Opeconsiva, orum, n. plur. 
2. dies ab dea Ope Consivia, cujus in Rcgia sa- 
crarium: quod ideo aclum, ul eo prater virgioes 
Vestale* et sacerdotem publicum, introeat nemo. 
Is quum eat, suftibulum haud habeai.Haec Varro 
6. Z. L. 21. Mull. ScaUg. legend, putat suf- 
fibuUtm habeal. Hie vero dies Opiconsivce sa- 
cet erat VIII. Kil. Sept., ut patet et qualuor ve- 
tustls Kalendariis apud Fogginium ad A. rerrii 
Flacci Fast. p. 129. Tradil autem Macrob. 3. 
Saturn. 9. hanc deam integra voce Opem Con- 
$n>iam dictara esse, et in ejus tulela urbem Rc~ 
mam fuisse; quod alii de Jove, alii de Luna, de 
Angerona alii pulaverunt. f r . CLUSIUSin ONOM. 
— Feslus p. 106. 23. Mull, docet ease uxorem 



— 496 - 

Saturni, nempe ipsam terram, cujus culior dili- 
gens Saturnus fuit, ideoque cum falce piogitur, 
quod est insigne agricobe. Quare consiva, seu 
consivia a conserendo est. 

OPfCUS, a, urn, adject, rozzo, ignorante, ru- 
dls, agreslis, ignarus, ab Opicis populis anliquis- 
simis Italiae in Campania, quod rudes pr« cete- 
ris et agrestes fuerint. M. Cato apud Piin. 2a. 
Hist. nat. 1. 7. (14). Kos (Grceci) dictilanl bar- 
baros, el spurcius nos, quam alios opicos, appel- 
lation e fcedant. Fronto 2. ad M. Ccesar. 1. ad 
ftn. Tu prior (epistolam) lege, et si quis insit 
barbarismus, tu qui a Greeds litteris recontior es, 
corrige, atque ita retro redde: nolo enim me ma- 
ter tua ut opicura contemnal. Juvenal. 6. 454. 
Nee curanda viris opic:e castigat amicae Verba. 
Id. 3. 207. Et divina opici rodebant carraina 
mures, h. e. litlerarum itnperili Tiro Tull. apud 
Gell. 13. 9. 'VaSe; ou'x atrd twv u«3v, ita ul no- 
stri opici pulaverunl, sed ab eo, quod est uciy t 
appellamur. Auton. Profess. 22. Exesas tineis 
opicasque evolverc charlas. ft. e. scripta prisco- 
rum ruui impolitoque stilo confecta. Adde Gell, 
2.21. et 11.16. — Sunt qui opicus interpretan- 
tur sordidus, spurcus. Festus euim p. l98. 31. 
Mull, scribil, opicum interdum dici pro Osco: 
Oscis autem frequentissimum uaum fuisse libidi- 
num spurcarum. Auson. epigr. 128. Opicum ma- 
gistrum appellat Eunum obsc«nap libidints homi- 
nem, notans in eo impudicitiam sirnul et igno- 
rantiam. V. OSCI in ONOM. 
OPlDUM, i. I r . OPPIDUM. 
OPlFER, fera, ferum, adject, ajulatore, fiorr 
d'su'iov, opein ferens. Ovid. tD. Met. 653. de JE- 
sculapio. Quam deus in somnis opifer consisiere 
visus. Inscript. apud Gruter. 41. 8. Diana; opi- 
ferae Nemorensi. et 75. 9. I'orlunae opifera?. Piin. 
16. Hist. nat. 13. 24. (64). Folia fraxini impo- 
sila ulceri opifera ac nihil asque reperiuntur. 

OPlFEX, flcis, m. ft f. 3r (.opus ef facio) qui 
opus facit, operator, fabricator, artifex, ^etpwva£, 
5t)f«oupyo'£ (It. artejice, facit ore, fabbro; Fr. ce- 
lui qui fait un ouvrage, ouvrier ; Hisp. oficial, 
obrero, hacedor; Germ, der fferkmeister, Ar~ 
beiter; Angi. a workman, maker, framer, ar- 
tificer, opificer) 

I.) Proprie. % 1. Generatim. Cic. 1. JVat.I). 
8. 18. Opifex asdiOcatorque mundi Deus. Ovid. I. 
Met. 79. Ille opifex rerum. Hin. 31. Hist. nat. 
1. 1. (1). Opifex natura. f'arro 3- R. R. 16. 
circa med. Apes silveslres minores sunt (cicuri- 
bus) magnitudine, el pilosae, sed opifices magis. 
fanno piit lavoro, pik mele. ■ — - Et de rebus par- 
vis. Horat. 3. Od. 27. 30. Debitae Njmphis opi- 
fex {£uropa virgo) coronae. Id. I. Sat. 3. 132. 
Tonsor erat, sapiens operis sic optimus omnis 
Est opifei solus. ^ 2. Speciatira de iis dicitur 
qui artem quamlibet illiberalem qufestus el vilje 
causa exercent, artisla, artigiano, arliere. Cic. 
1. Off. 42. 150. Opilices omnes in sordida arte 
versanlur. Sail. Jug. 76. Opilices agresiesque o- 
raaes, quorum res fjdesque in manibus sil^ sunt. 
Id. Cat. 49. Opilices atque servilia eollicilare. Cic. 
Place. 8. 18. OpiCces et tabernarios, atque illam 
omnera fascem civiialum etc. Id. 2. A'at. D. 60. 
150. Adhibitis opiucum rannibus omnia nos con- 
secutos, ut tecli, ut vestiti, ul salvi esse posse- 
mua; urbes, muros, domicilia, delubra babere- 
mus. Adde eumd. 1. de rtpubl. 22. Inscript. a- 
pud Or ell. 2947. p. AELrvs avg. lib. prajBpositvs 
Opificibvs domvs AVGvsTANiK. Alia apud eumd. 
4208. opipicks lapidabi:. 

Ii.) Translate. Cic. 5. Tusc. 12. 34. Zeno Cit- 
lieus ignobilis verborum opifei. Quintil. 2. 15. 

4. Esse rbetoricetn persuadendi opificem. Piin. 

5. Hint. nat. 9. 10. (53). Njlus feris et beliuis 
frequens, silvarumque opifex. ft. e. multas silvas 
producens. Claudian. VI. cons. Honor. 533. 
profecilque opifex decori limor. — ■ Gum InCnilo. 
Pen. 6. 3. Mire opifex numeris veterum primor- 
dia vacum, Atque marem strepitum lidis inlen- 
disse Lalinae". 

OPlFlClNA, as, f. 1. officina. Plaut. Ma. glor. 
3. 3. 6. Slultitia maxima sit, me tibi meam ope- 
ram pollicitari, si ea in opificina nesciam aut 



0P1M0 

mala esse, aut fraudulenta, scil. in cella meretri- 
cia. Jul. Paler, res gest. Alex. M. edit. Rom. 
III. 5J. Mira opiOcitiap majestas. h. e. opifi- 
cii.^ 

OPlFlClCM, li, n. 2. lavoro, jfeipoupy*]/**, o- 
peris confectio. f'arro \. R. R. 16. 20. Nisi o- 
pificii eas Kapes) urget leoipus. Apul. Florid, n. 
y. Plura mea exslant in Camenis, quam Ilippife 
in opiliciis, opera. Al. leg. opificiis operibus, ut 
sit adjectivum pro arte faclis. 

OPlFtCfLS, a, urn. f . in voce prreced. 
OPIF1(^0, as, are, a. 1. operari. Gloss. Cyrill. 
Xetpoupi'w, opilico. 

OplGENA, aj, f. 1. (opem et geno, gignoi. O- 
pigenain Junonem, inquil Paul. Diac. p. 200. 7. 
Miill., matron ;l' colebant, quod ferre earn opein 
in partu laborantibus credebanl. Capell. 2. p. 38. 
Opigenam le, quas vel in partus discrimine, vel 
in bello protexeris, precabuntur. Al. leg. Sotige- 
nam, sed Grotio invito. — Sunt qui sic dictam 
putant, quod sit Ope genila, h. e. Rhea Saturni 
uxore. 

Ol'ILlO, onis, m. 3. ^ 1. Est is, quein nos 
Itali appetlamus peevrajo, pastore, notfXTJv, pastor 
ovium, qui ovium gregem servat, et pascit: quasi 
ovilio, quomodo legitur apud Jabolen. Dig. 33. 
7. 25.: alii rectius deducunt ab oc'ottdXoc, seu ot- 
jto'Xoc, quod componitur ex ot5, otoc ovis et tro- 
Xcw pasco; ul ac'~6Xo£ caprarius, est ab eodem 
ttoXew, et aif, aiyo? capra: unde, Graeca diph- 
thongo oi in Lalinani ce, mux in u convcrsa, fa- 
ctus est iipltlo, f. ML'RUS in it., aut abjecla al- 
tera vocali diphlhi ngi factus est oplllo, ul pulat 
Servius ad illud f'trg. 10. Eel. 19. V'enit et upilio, 
tardi venere bubulci. Plaut. Asin. 3. 1. 36. Etiam 
opilio, qui pascit alienas oves, aliquam habet pe- 
culiarem, qui spem soletur suam. Colum. 7. R. 
R. 3. IS. Post fttuiam deinde longinqu.-e regio- 
nis opiliu fere uiitnem soboleio pastioni reservet. 
^ 2. Est etiam genus avis. Paul. Diac. p, 191. 2. 
Mull., qui de teclione dubiiat 

OPiMA, Orum, n. plur. 2. V. OPIMUS I. et 
II. 3. 

PI M ATI'S, a, urn. /'. OPIMO. 
OPIME, adverb, abbotutevohnente, TkOAuteXto;, 
abundanter et laute. Plaut. Iiacr.h. 3. 1. 6. O- 
mnium ad perniciem insti ucla doiuus opime at- 
que opipare. V. et Parr onis locum cit. in OPI- 
MUS H. 2. 

OPiMllNL'S, a, urn, adject, ad Opimiurn per- 
tinens, quod est nomen propr. civis R. Opimia- 
num vinum (quod et Opimianum absolute) ce- 
lebre fuit apud Rouiauos, dictum a L. Opimio, 
qui arm. U. C DCXXVUI. consul fuit una cum 
Q. Fabio Maximo Allobrogico. ut est apud Vellej. 
2. 7. 5., teste Piin. 14. Hist. nat. 4. 6. (55). et 
ibid. 14. 16. (94). quo anno quum mira caeli tem- 
peries, el ad maluranda vina aptisshna fuUsel, ea 
condita, et in multos annus servala, in deliciis 
postea fuere : duraban'lque adbuc post ducentos 
annos Plinii tempore, ul idem testatur cit. c. 4., 
tametsi oegal f'ellej. loc. cit. Scepe laudatur a 
Martial. 1. 27., 2. 40., 3. 82., 9. 88., 10. i9. et 
13. 113. Meminil et Cic. Prut. 83. 287. Petron. 
Saty r . 34. Alia la? sunl amphora? vitreas, quarum 
in cervicibus pillacia eract aftiia cum boc titulo : 
Faleruum Opimianum annorum centum, et rnox. 
Vcrum Opiiuianum pr*sto. 

OPlMlTAS. .ilis, t. 3. abbondanza, gran for- 
tuna, abundantia, lautitia. Plaut. Capt. 4. 1.2. 
Maximas opimitales opiparasque offers mih:. Id. 
Asin. 2. 2. 16. Maximas opimitates gaudio efTer- 
tissima9 suis heris pariel. Ammian. 19. 11. Ex- 
pletus pr«darum opiinitate exercitus. Apud Plaut. 
qui optimitates l;;gunt, male legunt. 

OPlMO, as, &\l, Stum, are, a. 1. Part. Opima- 
tus 1. • — Opimare est opimum reddere, pingue- 
facere, ingrassare, irtatvm. 

I.) Proprie. Colum. H. R. R. 7. 5. et ibid. 9. 
2. OfTas panis vino madefact* celerius opimant 
turtures, quam celeri cibi. Auson. Edyll. 10. 
105. opimato fluens abdomioe venter. Sidon. 8. 
Ep. 12. Opimala vivariis 09trea. 

II. ) Translate. ^ 1. Est fertilem reddo. Apul. 
de Mundo. Terra imbribu* madefacta ad educan- 



OPIMUS 

do* fetus suos optmatur, ^ 2. Item dito, copio- 
mm reddo, inipleo, onero, arricchire, empire. 
Anson, Eel. de mensib. 9. Auctumnum, Pomona, 
tuum September opimat. Vopisc. Tacit. 11. Men- 
sam suam aumquam nisi agrestibus opimavit, 
^ 3. Figurate. Anson, epist. 15. 1. O qui venu- 
stos uberi facundia Sales opimas, Tetradi. 

OPtMUS, a, urn, adject. Corap. Opimior et Sup. 
Opimissimus I. • — Opimus (quod est ob ops, 
opis, vel, ut aliis place*, a twos, so 5 pinguedo 
unde rctfieXijs pinguis) est pinguis, jrtftsXijg, iriow 
<lt. grasso, pingue; Fr. <jirfls; Hisp. graso, aor- 
do; Germ, woklgenahrt, felt, feist, vott; Angl. 
fat, well -grown). 

I.) Propria. — i.°) Active est ferax, fertitis, fera- 
ce, abbondante. Cic. pro leg. Manil. 6. 14. Regio 
opima et fertilis. Virg. 2. /En. 782. Arva opima 
virum. campagne popolate. Plin. 14. Hist. nat. 

3. 4. (36). Opima viiis. — Kt neutr. plur. cum 
Genitive Symmach. orat. 1 . in Valentinian. 
Aug. (edente iterum A. Maio) 16. Triumphales 
viri araosna litorum, terraruraque opima sectan- 
tur. — Hinc poetice opimus cibus, quia opimos 
facit, Virg. 5. /En. 224. Ex struirn usque toros, da- 
pibusque epuiamur opimis. Sil. It. 11. 282. stupet 
inconsuetus opimas Sidonius mensas miles. Hccc 
duo tamen commode referri possunt ad paragr. 
II. 2. — 2.°) Passive est pinguis, corpulentus: 
et dicitur de corporibus arumalium. Et ■ — a) 
Primo opimi dicuntur boves altiles, ad sacrificia 
publica sagiuati, ut docet Varro 2. R. R. 1. 20. 
Hinc Cic. 5. Tusc. 34. 1U0, Ructantes, refer tos 
epulis, tamquam opimos boves. et 1. Divinat. 52. 
119. In extis opimi bo vis cor nou fuit. Ovid. 

4, Pont. 9. 50. Albave opimorum colla ferire 
bourn. Plin. 10. Hist. nat. 21. 24. (49). Galli eitis 
etiam librisque, baud aliter quam opimas victima?, 
diis grati. -Sillig. vero pro victlmce legit victo- 
ries. — b) Deinde universim quisquis habitior 
est et pinguedine crassus. Colum. 7. R. R. 9. 8. 
Cultus ager opimas reddit sues. Gill. 9. 4. Pecu- 
des pastu atque cultu opimas. Id. 5. 14. ad fin. 
Nam quas venabatur feras, membra opimiora ad 
Bpecum mihi suggerebat. If or at. 2. Ep. 1. 181. 
Palma negata macrum, donala reducit opiuium. 
Val. Mace. 6. 613. Opima stabula. h. e. iu qui- 
bus opimi sunt greges. Tertull. ad Nation. 2. 8. 
a med. Boves septera opimissimos. 

II.) Translate. *J 1. Est ditans, abundans, co- 
piosus, utilis, che arricchisce, copioso, abbon- 
dante, utile, vantaggioso. Cic. Flacc. 33. 81. 
Opimara accusationem deferre alicui. h. e. ex qua 
magnus quasstus accusatori accedat. Sic Stat. 4. 
Silv. 6. 65. Opima; acies. h. e. prcelia, ex quibus 
multa prasda paritur. et Val. Flacc. 3. 143. opima 
cadavera. h. e. corpora in acie cassorum, unde 
spoliantes ditescant. Rursus Cic. 3. Verr. 50. 132. 
Indiguum videri cospit, ex tanta asde se non opi- 
mum prasda discedere. Tac. 1. Hist. 1- Opus ag- 
gredior opimum casibus, atrox prasliis. abbondan- 
te di accidenti. ^ 2. Iliac generatim est dives, o- 
pulentus, magnificus, ricco, magnifico, spiendido. 
Varro 5. L. L. 92. Mull. Opulentus ab ope, 
cui eas opimas. fta leg. vulgati libri; Miillerus 
vero cui ea opime. Plaul. fragm. apud Non. p. 
72. 18. Merc. Divitiis maximis, dote altili atque 
opima. Id. Capt. 2. 2. 31. Opima.' dtvitiae. Cic. 
Rose. Am. 3. 8. Opima et prasclara pra'da. Plin. 
10. Hist. nat. 51.72. 1 1-S1 ■- Opimi qurestus. grossi 
guadagni. Sil. It. 16. 684. et opima pace quieta 
Stat tellus. h. e. quas divitias et copiam affert, 
vel divitiis abuudat. ^ 3. Speciatim — a- Opi- 
ma spolia dicebantur xax' e^ojrr^, quas dux sum- 
mus exercitus summo duci hostium casso detra- 
iisset, ut docet Liv. 1. 10. el 4. 20. Hujusmodi 
trina tantumtnodo populo R. contigerunt intra 
annos DXXX., - prima, quas Romulus, de Acrone 
Casaiensium duce reportavit: altera, quas A. Cor- 
nelius Cossus de Larte Tolumnio Vejentium rege: 
tertia, qua* M. Claudius Marcellus de Viridomaro, 
seu Virdumaro rege GaUorum Insubriuin. V. Liv. 
locis cit.; Flor. 2. 4.; Val. Max. 3. 2. n. ?.; 
Propert. 4. 10.; Festum p. 186. 31. Mull.; Aurel. 
Vict. Vir. illustr. 2. 25. et 45. 5 Fragmenta Ca- 
pitolina apud Gruter. 297. col. 2. extr. ; et Ser- 

tom. in. 



- 497 - 

vium ad illud Virg. 6. JEn. 856. Aspice, ut in- 
signia Dpollis Marcellus opimis Ingreditur. — Sed 
etsi dui summus non fuerit, qui boslem singu- 
lari certamiae occid.it, spoliavitque, opima di- 
cuntur spolia iade relata. Exemplum habes apud 
Virg. 10. JSn. 449.; Liv. 23. 46. extr.) Flor. 
2. 17.; atque Livii Epit. 48. Etiam Varro apud 
Festum loc. cit. ait, opima spolia esse, etiam si 
manipularis miles detraierit, dummodo duci ho- 
stium. — b) Opima absolute, opima spolia. Flor. 
2. 17. De quibua Scipio Hie posterior singular! 
certamine, quum a rege fuisset provocatus, opima 
retulerat. Seneca Here. Fur. 47. Effregit ecce 
iimen inferni Jovis, Et opima victi regis ad su- 
peros refert. Plin. Paneg- 17. Ncc tibi opima 
defueriot, si quis regum venire in manusaudeat. 
Adde Sil. It. 12. 280. — c) Opimus triumphus, 
quasi qui opimis spoliis captis agitur. Horat. 4. 
Od. 4. 51. quos opimus Failere et effugere est 
triumphus. — d) Opima gloria, tamquam opi- 
mis spoliis acquisita. Val. Max. k. 3. n. 10. extr. 
Quoniam paternas heredilati, prceter opimam glo- 
riarn, nihil erat, quod acceptum refciretur. Curt. 
7. 4. extr. Opimum belli decus. ^ 4. Item spe- 
ciatim, apud Rhetores opima dicitur ratio, in 
qua sunt quas redundant. Cic. Orat. 8. 25. Opi- 
mum quoddam, et tamquam adipauu diclionis 
genu-.. Et Id. Brut. 16. 64. de Lysia. Habet 
enim certos sui studiosos, qui non tam habitus 
corporis opimos, quam gracilitates consectenlur. 
Gelt. 17. 10. Pindarus ntmis opima pinguique 
esse facundia existimatus est. ■ — NB. De cognom. 
Rom. V. ONOM. — Hinc 

Opima, drum, n, plur. 2. absolute, substan- 
tivorum more, V. sub I. l.° et. sub II. 3. o. 

OPINABlLIS, e, adject, opinabile, Sofauxcc, 
qui opinione concipitur, in opinione consistens. 
Cic. 1. Acad, {post.) 8. 31. Itoque banc oinneru 
partem rerura opinabilem appellabant. Id. 3. Tusc. 
31. 74. Mediocritates si naturales sunt, natura 
ipsa terminabit modum: sin opinabiles, opinio 
tota tollatur. Id. i. Divinat. 14. 24. Artes, qu.e 
conjectura continentur, et sunt opinabiles. Gell. 
12. 1. sub fin, Non naturalis illc amor est, sed 
civilis, et opinabilis. h. e. pendens ab opinione. 
dPINABlLlTER, adverb. ivU^tag, secundum 
opinionem. Boeth. 2. Aristot. etench. 2. p. 746. 
Opinabiliter quandoque magis, quam vere eligere 
oportet. 

dPrNAMENTUM, i, n. 2. opinatio, opinio. 
Apul. de Deo Socrat. Aliquando eorum non- 
nulla opinamenta habere. A I. rectius leg. horta- 
menta. 

OPlNATlO, onis, f. 3. opinione, $6%aop.a, actus 
opmandi, et fere in malam partem accipitur. Cic. 
4. Tusc. 11. 26. Opinatio est judicare (al. ju- 
dlcatio) se scire quod nesciat. Id. ibid. 7. 15. 
Opinationem (al. opinionem), quam in omnes 
dennitiones superiores inclusimus, volunt esse 
imbecillam assensionem. Val. Max. 1. 8. ex- 
tern, n. 8. Sophista ineptas el mordacis opinalio- 
nis. — Pro simp lie i opinione. Cic. S. .lead. (2. 
pr.) 24. 78. Opinatione et perceplione sublala, 
sequitur omnium assensionum relentio. Adde La- 
ctant. Opif. D. 12. a med.; et Ccvl. Aurel. 2. 
A cut. 9. extr. 

OPiXATiVUS, a, urn, adject, qui opinionem 
signi'icat. Priscian. 18. p. 1163. Putsch. Suspc- 
ctiva etiam, vel opinativa (verba > suspicor, opi- 
nor, arbitror, exislimo, reor. 
6P1NATO. V. NECOPINATO. 
OPINATOR, oris, m. 3. % I. Est qui opioio- 
nem tantum, non scientiam habet, qui rebus pro- 
babilibus assentitur. Cic. 4. Acad. (2. pr.) 20. 
66. Ego vero ipse et magnus quidam sum opi- 
nator: non enim sum sapiens- ^ 2. Speciatim 
opinatores a JCtis dicuntur, qui in provincias 
mittebantur ad militarem annonam exigendam. 
Impp. Arcad. et Honor. Cod. 12. 38. II. Opina- 
toribus, id est exactoribus militaris annon*, nul- 
lum sit cum provincialibus commerciura. Adde 
Cod. Theod. 11. tit. 7. qui inscribitur De exa- 
ctionib. I. 16. et ibid. 7. 4. 26. Ita dicti video tur, 
inquit Tabor apud Brisson. de V. S., quod spe- 
ctarent et asstimarent annonam, cum judicio opi- 



OPINIO 

nantes, an bona esset, nee ne. Plur* de his V. 
apud Gothofred. ad cit. Cod. Theod. 7. 4. 26. 
6P1NATUS, ,«, um. V. OPINOR. 

OPlN ATUS, us, m. 4. idem atque opinio, Lucret. 
4. 465- pars horum maxima fallit Propter opina- 
tus anirai. 

OPINIO, onis, f- 3. (opinor). ^ 1. Generatim 
est assensus rei non exploralas, existimatio, judi- 
cium, conjectura, sententia, cui i>eritas opponitur, 
Sd^a (It. opinione, parere, avviso, credenza\ 
Fr. opinion, conjecture, croyance, avis, pensit ; 
Hisp. opinion, dictamen, sentir, parecer ; Germ. 
die Meinung, der Glaube, die Vermuthu-ng, 
Einbildung , Annahme; Angl. opinion, ima- 
gination, belief, fancy, conjecture, supposi- 
tion). — a) Universim. Cic. fragm. orat. 
Scaur, (edente iterum A. Maio) 7. Apud homines 
barbaros opinio plus valet saspe, quam res ipsa. 
Id. 1. Orat. 23. 108, Res peuitus perspectie pla- 
aeque cognitas, atque ab opinionis arbitrio sejun- 
ctas, scientiaque comprehensas. Id. 4. Tusc. 7. 14. 
Omnes perturbationes judicio censent (Stoici) 
fieri el opinione. et mox. /Egritudo est opinio 
re'eens mali prassentis, etc. belilia, opinio recens 
boni prwsenlis, etc. melus, opinio impendent!* 
mali, efc. libido, opinio venluri boni. el paullo 
post 15. Opinionem (Orell. opinationem) au- 
tcm , quam in omnes delinitiones superiores 
inclusimus, volunt esse imbecillam assensionem. 
Id. 2. Orat. 1. 1. Magna, nobis puetis, opinio 
fuit, L. Crassum non plus attigisse doctrin«, 
quam etc. Id. 9. Att. 8. In his locis opinio est, 
conjectura magis, quam nuntio aut Htteris, Cae- 
sarem Formiis a. d. 11. cal. Apr. fore. Id. 2, 
Verr. 1. I. Inveteravit opinio, et omnium ser- 
mone percrebuit. Id. 9. Fam. 11. Brevi tempo- 
re, ut opinio mea est, te sum visurus. Id. Fon- 
tej. 13. 29. et 13. Fam. 66. el 6. Verr. 10. 23. 
Homo, ut opinio mea fert, ingeniosissimus. Co- 
lu-m. 1. R. R. 3. 7. Quantum mea fert opi- 
nio, et 3. ibid. 11. 8.; et Cic. Cluent. 16. 46. 
Tjt mea fert opinio. Ulp. Dig. 24. 1. 32. circa 
med. Mea fert opinio, ut etc. Colum. 2. R. R. 
12. 6. Cujus opinionis etiam Cornelius Celsus 
est. Cic. Mux. 3 (J. 62. Non re ductus es, sed 
opinione. Id. Dotn. 5. 11. Res erat non in opi- 
nione dubia, sed in prassenti atque ante oculos 
proposilo pcriculo. Id. I. Nat. D. 22. 61. Esse 
deos, persuadevi mihi non opinione solum, sed 
etiam ad veritatem plane velim. et 3. ibid. 4. 
11. Opinio de diis immortal ibus et omnium est, et 
quotidie crescit. Id. 2. Divinat. 33. 70. Romulus 
habuit opinionem, esse in providendis rebus au- 
gurandi scientiam. Id. Cluent. 51. IVl. Esse 
in opinione aliqua. Id. Casein. 5. 13. Adducere 
aliquem in cam opinionem, ut putel etc. Ccelius 
ad Cic. 8. Fam. 10 V en.it in earn opinionem 
Cassius, ipsum linxisse bellum, etc. h. e. opinio 
erat, Cassium finiisse bellum. Nepos Milliad. 7. 
et Alt. 9. Venit mihi in opinionem, rem ita 
esse. h. e. ego veni in opinionem, op in at us sum, 
existimavi. Sueton. Aug. 6. Tenet me opinio, tam- 
quam res ita se ha beat. Cess. 3. B. G, \1. Pras- 
bere opinionem timoris. far credere d'aver pau- 
ra, Cic. Cluent. i . 4. evellere ex ammo, et 
ibid. 2. 6. mente comprehendere. et ibid, con- 
vellere et labefactare. et 51. 142. deponcre. Id. 
2. Verr. 14. 42. animo imbibere. Id. Orat. 
28. 97. novam inserere. et 2. Off. 13. 46. af- 
ferre alicui. far credere, dare speranza. et 
2. Orat. 52. 210. minuere. Cces. 5. B. G. 55. 
extr. augere. Cels. 8. 4. facere fractis ossis. far 
credere che I'osso sia rotto. et Dolabella ad 
Cic. y. Fam. 9. Incidere in opinionem. Cic. 6. 
Fam. 14. discedere. Id. 4. Acad. (2. pr.) 45. 
138. I.abi ad opinionem aliquam. Id. Mur. 31. 65. 
Quantum opinione auguror. — Pro indicio, argu- 
ment, indizio, argomento , Forcellinus atlulit 
illud Ter. Heaut. ' 2. 3. 2. Vereor ne raulier 
me absente hie corrupta sit. Concurrunt mui- 
tas opiniones, quas mibi animum eiougeanl: lo- 
cus, occasio, aetas, etc. Alii tamen leg. Concur- 
runt multa, opinionem banc quae mihi animo 
exaugeant, etc. — 6) Contra, prceter opinio- 
nem, contra ac potatur, prater id, quod puta 

63 



OPINIOSUS 

tur. Cic. Rose. Am. 15. 45. Dicere contra re- 
rum naturara, contra consuetudinem hominum, 

contraque opiniones omnium. Ntpos Milliad. 2. 
Etsi prater opinionem res ceciderat. Adde Cic. 

4. Vtrr. 74. 182. — c) Cum Adverb. Comparativis. 
Cic. 14. Fam-. .23. Ipse opinione celerius ventu- 
rus esse dicitur. pt'u presto di quel che si stima. 
et Brut. 1. 1. et 1. Orut. 35. 164. Formam 
totius negotii opinione majorem, raelioreraque 
video. Id. 10. Fam. 31. Quod familiarera meum 
in tuorum numero babes, opinione tua mihi gra- 
tlus est. Plant. Mil, glor. 4. 6. 23. Istuc curavi, ut 
opinione illius pulcrior sis. Sail. Jug. 87. Ea agere 
inter invidos, opinione asperius est. et ibid, 57. 
Opinione amplius roorari. Varro apud Non. p. 
356. 27. Mere. Opinione cttius. Adde Cces. 2. B. 
G. 3. ^ 2, Speciatim est bona opinio, existima- 
tio, spes, concetto, stima, speranza. Cic. Amic. 
9. 3i). Ego admiratione quadam nrtutis ejus, 
511 e vicissim opinione fortasse nonnulia, quam 
de- meis moribus habebat, me dilexii. Id. 7. Att. 

2. a tried. Opinio, quam is vir ha bet, integritatis 
mese. Cces. 2. B. G. 24. Equites, quorum ioter 
Gallos virUUis opinio est singularis. Cic. 1. Fam. 
7. a me<i. Magna est hominum opinio de te, 
magna memoria consulatus tui. Id. Cluent. 51. 
i-i-2. Si quam hue graviorem de illojudicio opi- 
nionem attulistis, hanc, causa cognita, deponatis. 
Id. i. Fam. 6. exlr. A rae omnia summa in te 
studia exspecta: non fallam opinionem tuam. et b. 
ibid. 12. Genus scriptorum tuorum etsi erat a me 
vebementer exspectatum, tamen vicit opinionem 
meam. Id. 3. leg. Agr. 1. 2. Par ram exigui tern- 
poris usuram bonee de me opinionis postulo. Id. 

5. Vtrr. 24. 59. Falsam de illis opinionem habuit, 
inalara de vobis. Nepos Thrasyb. 2. Neque tamen 
pro opinione Thrasybuli aucts sunt opes, come 
Trasibulo speraua, Quintil. 1. 2. 4. Sunt multa 
ejus rei ejempla, tarn hesaa hercle, quam conser- 
vatffi sanctissime opinioni3. la buona fama. *[ 3. 
Item speciatim est fama, rumor, fama, voce. 
Cic. 2. Off. 11. 39. Ergo etiam soiitario homini 
atque in agro vitam agenti opinio justitiae neces- 
saria est; eoque magis, quod, si earn non habebunt, 
injusti babebuntur. Cces. 7. B. G. 59. Bellovaci, 
qu-te civitas in Gallia raaximam habet opinionem 
virtutia, instabant. Liv. 43. 1. Omnia iis sua con- 
cessit, ut opinione dementia; eos, qui Carnuntem 
rnuniUm urbem incolebant, alliceret. Id. 45. 38. 
Ne Invidia? et ingrati animi adversus clarissimum 
quemque civem opinionem habeat. Id. 3. 36. Opi- 
nio etiam sine auctore eiierat, non in prassentis 
modo teoiporis eos injuriam conspirasse, sed etc. 
Sueton. Ner. 53. Etiit opinio, proximo lustro 
descensurnm earn ad Otympia inter alhletas. Ju- 
stin. 8. 3. 8. Mittit, qai opinionem serereni, 
regem locare etc. Id. 12. 8. 2. Bellum jauipri- 
dem, audita Alexandri opinione, in adventurn ejus 
parabat. 

OPlNlOSL'S, a, um, adject. Sup. Opiniosisri- 
mus. — Opiniosus est roagnus opinator, multa 
opinans., opinionibus abundans. Cic. 4. Acad. (2. 
pr.). 47. 143. Duo vel principes diabeticorum, An- 
tipater et Archidemus, opiniosissiini homines, non- 
ue multis in rebus dissentiunt ? Tertull. 4. advers. 
Marcion. 35. ante med. Si cui lam opiniosus 
videbitur Chris tus. 

OpfN'fUNCtTA, «, f. 1. denilnut. opinionis. 
Salvian. 4. advers. avarit. 5. Tan to magis tibi 
relinqueres, si profutura ea tibimet vel tenui opi- 
niuneula judicares. Adde ewnd. F.p. 7. 

OPlN'O, as. V. voc. seq. sub init. 

CpIN'OH, 5 rid, Stus sum, ari, dep. 1. Olim opi- 
no, us, dictum est. Ennius apud .Von. p. 475. 

3. Merc. Ita sapere opino esse optumura, ut pro 
viribus Fa cere ac fabula-i tute noveris. Plant, 
fro gm. apud .Von. ibut. Pranestinum opino esse: 
ita erat gloriosus. Adde Pacuvium et Caecilium 
ibid., et Priscian. 8. p. 798. et 800. Putsch. Mine 
etiam Part, prater, pass. Opinatus, quod V. in 
fin; et Opinandus sub c. — Part. Opinans sub 
&.; Opincturus sub a. — Ratione habita etyiui, 
nonnulli to optn«.ri rieducunt a themate op cum 
Graecia arcKo&at, c'pSriJvaj etc., h. e. videre, con- 
jungendo; alii vero ab oiopcti et inserto digam- 



— 498 — 

mate oFioftat idem signiflcante: alii vero ab 
urrovoe'eo, Usurpatur autem absolute, aut cum Ac- 
cusative rei, aut cum Ablativo rei et prapos, 
de, aut cum Accus. et Inflnito. Ceterum — a) 
Opinor stricto sensu est idem atque opinionem 
babeo, opinio mea est, feror ad credendum ea, 
quae plane percepta et eiplorata non sunt, Se|%£&>, 
o'ou-cu (It. avere opinions; Ft, avoir telle ou 
telle opinion; [lisp, tener opinion; Germ, ver- 
muthen, vermuihungsweise glauben; Angl. to 
have an opinion). Cic. 4. Acad. '2. pr.). 48. 
148. Ad patris revolvor sentenliam, ut percipi 
nihil putem posse; assensurum autem nun perce- 
pto, idest opinaturum sapientem, existimem; sed 
ita, ut inteiligat se opinari, sciatque nihil ijsse, 
quod comprehend! et percipi possit. Id. Mur. 3(). 
63. Nostri illi a Platone et Aristotele ajunt, 
sapientem saspe aliquid opinari, quod Desciat. 
C(BS. apud Sueton. Ctss. 66. Scitote paucissimis 
his diebus regem afluturum cum X. li'gionibus, 
equitum XXX., levis armaturse C. millibus. Pro- 
inde desinant qutdarn qu«rere ultra, aut opinari: 
mibique, qui compertum habeo, credant. Claud. 
Mamert. 3. Stat. an. 2. Opinari iernorantU est, 
ignorantia vero contraria est scientUe; nescit 
ergo quisquis opinatur. — b) I'niversim est 
existimo, censeo, judico, puto, mihi videtur, stt- 
mare , giudicare , esser di parere , avvisare. 
Cic. 7. Fam. 17. Quoad opinatus sum, me in 
provinciam exituruni, quae ad te attulerim, me- 
minisse te credo, et. Brul. 35. 131. Ductus etiam 
GraDcia T, Albucius. vel potius pcene Grscus. Lo- 
quor, ut opinor. Id. Dam. 40. 105. Ei quo in- 
telligitur, multa in vita falso homines opinari. .»- 
pos Att. 4. extr, Hemigravit Horaam, ut opinor, 
L. Cotta et L. Torquato Coss. Sueton. Cxs. 60. 
Quo saepius vicisset, hoc minus experimdos casus 
opinans. — c) Imaginari, fingere animu, imma- 
ginarsi. Plant. Pers. 2. 3. 5. Quod ego non magis 
somniabam, neque opinabar, neque censebam, 
earn fore mihi occasionem, ea nunc quasi decidit 
de caelo. Cic. 3. Tusc. 23. 55. Hasc oratio tan- 
tummodo aD*ert_, nihil evenisse, quod non opi- 
nandura fuisset. Plin, 29. Hist. nat. 1. 8. (26). 
Ilia, quae timuit Calo atque providit, innocentiora 
multo, et parva opinatu. — ■ d) Bene, aut mcle 
opinari de ali<fuo, bene, aut male sentire et loqui, 
esser bene o mal affetto, dir bene o mate, aver 
buona o sinistra opinione o cattivo cancel to. 
Justin. 12. 5. 8. In unam cohortem eos, qui de 
rege durius opinati fuerant, contribuit. Sueton. 
Aug. 51. Quum .Emilio ,Eliano objiceretur, quod 
male opinari de C;esare soleret. et ibiii. 01. lira- 
vissime opinari de aliquo. Cic. Pis. 20. 45. De 
vobis hie ordo opinatur, non secus ac de teterri- 
rais hoslibus. — e) Opinor, ul opinor, intem- 
ritur eermoni, ut credo, puto, et Grace zip.ii. Cic. 
7. Fam. 24. Cipius, opinor, olim : non omnibus 
dormio. V. DORM10. Id. 9. Att. 6. Sed, opinor, 
quiescamus, ne nostrara culpam coarguamus. Id. 
2, Fin. 10. 31. A primo, ut opinor, animantium 
I ortu petitur origo summi bonl. — f) Opinabar 
j refertur a Cic. 3. Orat. 38. 153. inter poutica, 
1 sed quod etiam in prosa oratione locum habere 
i cum dignitate aliquando possit. Stsnt qui pro poe- 
tica malint legere peri;e(usfa^ alii prisca. — Hioc 
Part, prwter. pass. 

Opinatus , a, um, est ^ 1. Opinione conce- 
pts, stimato, creduto. Cic. 4. Tusc. 6. 11. Partes 
perturbationuin rolunt ei duubus opinalis bonis 
nasci, et ex duubus opinatis malis. — Opinatum 
absolute pro opinione, quidaro adstruunt ex Quin- 
■ til. 8. 5. 15., sed ibi non ex opinato, sed ex ino- 
i pinato est b?ffendum. ^ -1. Opinatus, is, dtj quo 
! magna opinio est, illustris, Celebris, rinornato, ce- 
lehre. Ennius apud Gell. II. 4. Quum opinati lo- 
quuntur pariter atijue ignobiles. Ita quidarn lot?., 
sed pbirique alii et ipse cl. Vahlen.^ opulenti. 
Ammian. 21.6. Ludis circensibus quum certamen 
opinatum «mitten-tur. h. e. i 'v$o^ov, famoso. Flor. 
2. 7. Ithodos opinaUssiina insula, ct totius Asi;p 
insularum metropolis. In optim. editionib. h;tc 
verba di^sunt, et vero abesse debent. Addit Alciat. 
parerg. I. H. c. 12 etiam Gelt, dixisse npinatis- 
bimo* auclores: sed neque locum iudicat, neque 



0P1STH0T0MCUS 

mihi adbuc compertum est, Certior tamen est 
locus Cassiod. 3. f'ariar. ii. Habitatio ftomana. 
subtractis incolis, terrarum opinatissima non ra- 
rescat. et fulgat. interpr. Judith 2. 13. EfTregit 
autem civitatein opinatissimara Melothi. AB. alii 
mu nitissimam. 

OPiNL'S. F. NECOPINUS. 

OpfOHVS. V. APPIOSLS. 

OpIPaRE, adverb, copiose, copiosamente , 
sontuosatne.nte, oa'y:Xw?. Plant. Bach. 3. 1. 6. 
Instructa domus opirne atque opipare. Cic. 3. 
Off. 14. 58. Opipare a puhio apparatum con- 
vivium. Ipul. 5. Met. Mr:ns,B lautitiis opipare 
relicere aliquurn. et 6. ibid, praadium sumere. Id. 
de Deo Socrat. \illas strut/re. 

OPlPAltlS, e , adject, idem quod upiparus. 
Ajntl. 1. Mel. Piscatum opiparem eipositum vi- 
deo. e( 2. ibid- Opipares cibi. et 9. ibid. Opi- 
pari prandio parlicipare aliqiiem. 

OPI PARIS, a, um. adject, (ops el paro) son- 
luoso, abbondante, splendido, -s'/.uteXyJc, splen- 
did u«, sumptuosus, op u lento apparatu insipidus: 
ab opt'.i, seu opum upparntu, ut ait Paul. Diac. 
p. ISrt. 8. Opiparum mannarum copiarum ap- 
paratum \h. e... ut .Viitlerus pulat, apparatu 
in$trui:tum). Plant. Pers. i. \, \. Satin' A then® 
iibi visa; forlunat;e atque opipaiw? Id. Mil. glor. 
2. I. 20. Vino, ornamentis opipaiisque obsonis. Id. 
Pen. 1. 1. 1, Seperes mullas iibi mandavi, du- 
bias, e?enas, inopiosas consilii, quas tu mihi red- 
didit opiparas opera tua. (put. 5. Met. Opiparis 
muneribus onustare aliquem. 

OPIP, vis. auxiliumx V. OPS. — XB. De no- 
mine propr. V. ONOM. 

OPISTllODOML'S, i, f. 2. c'ric^aoi/zc;, postica 
temp I i, vel domus pars. Fronto 1. ad M. Cces. 
(•tdentt: iterurn A. Muio) e.p. K. a med. Olim le- 
ft tamen ta rx deorum munitissimis aedibus profe- 
rebantur, aut tabulariis, aut archiis, aut opistho- 
domis. Forder. Osann. in Syllog. Inscript. ant. 
Grrec. et Lat. p. 62. ostendit, orctaS'c'Sofzr.v fuisse 
muro cinctum ;edilicium extra templum, ubi the- 
saurus publicus condebatur. V. Beckeri trad. 
Grec. p. 286. ut 306. 

OPISTIIOGRAPHL'M, i, n. 2. V. voc. seq. in 
fin. 

OPISTIIOGRAPHL'S, a, um, adject, scritto 
dad' una e I' altra parte, s'fftc&cvpafa^, dicitur 
de charta, qua* titraque parte scripta est: ab z- 
tcu^rav a trrgo ct yz ■*?'•> srrihu. Solebant autem 
ve teres in ad versa tasitum parte paging scribere, 
quia scripta in volurueu cumplicare mos erat: 
nisi si loneum opus, aut chart;*: inopia, aut par- 
simonia, aut rediurn alterius sumend*, etiam in 
avei^a id facere suasisset. Hac enim ratione scri- 
hebant maxime adversaria, t:t primas studiorum 
curws, et ifuidquid sub limam revocandum esset, 
quod nos dicimus mala copia: qu;e deinde enien- 
data et purirata in mundioreiii chartam, et ab 
una lanitiiri parte cunscriptam Iransi'errentur. Ju- 
venal. 1. 5. summi pkna jam ntargine libri, Scri- 
ptiH ei in terk,*o. nucdum linilus Orestes. Plin. 3. 
Ev. 5. a med. Electnrum comrnentarios centum 
sexaginta mihi rcliquit, opisthoctraphos quidem, 
>:t iiiinutissiirie seripins: qua ratione multiplica- 
lur hie niinnTus. V. S almas, ad fopisc. Firm. 
3. ; et Jlnicetli, de.llo scrivere de' Hamani p. 63. 
— Ilinc 

Opisthijgraphum, i, n. 2. ah while, substanti- 
vorurn more, est id, quod nos dicimus mala co- 
pia. lip. Dig. 37. 11. 4. Testari in opislhogra- 
pho. 

rtPISTHOTrtMA, ;>\ i. 1. o'tt'.sS-otovsx, idem 
atque opislholunns. i.'irl. lurel. 3. Ai:ut. 6. Ejus 
(rnorbii species sunt emprntthulunia, et opisiho- 
tonia, (iu»is nos [ironum raj) I urn. .uque »upinurn 
a p pell a it! potrrirnus, a I It: r urn alt »-o, quod in an- 
teriora conductiunem lacit, aliiirum quod ad po- 
steriora. 

OplSTKOrOvrCLS, a, um, adject. sWSotove 
y.z%. o|",isthot(jno Iaborans. ('ml. Aurel. 3. (rut. 
6. Dpisthutonicis contractus ad pustrriures partes 
lit, cum nimia tensiune, atque doiore dorsi et 
ciunium: einproslhotonicis autem colla condu- 
cuiiiur in anteriorem partem, atque mentum pe- 



OPISTHOTONOS 

ctori configitur. Sic Theod. Priscian. lib. 2. part. 
1. c. 10. p. 300. retro ed. Aid. Quos vero pro- 
nos contractu) habet, eniprosthotonicos dicimus: 
quos alitem ad posteriora reclinatos, opisthoto- 
nicos apoeilamus. Plin. 20. Hist. nai. 18. 75. 
(197.1. Sanat et vertigines, tremulos, opistholoni- 
cos etc. Adde Scribon. Compos. 170. extr . 
— Opisthotonici equi. oppoounlur tetanicis: bi 
sunt, qui in anleriore corporis parte tetano seu 
robore laborant; illi, qui in posteriore. Veget. 3. 
f'eterin. 24. Qa\f. polio roborosos, tetanicos et 
opisthotonos salubriler curat. V. ROBORO- 

SL '*- . c ■ m * 

Opisthotonos, i, m. 2. C i««roTovov. t 1. 

Est morbus cervicis, quo caput scapulis adnecti- 
tur, et retro inclinatur cum dolore dorsi et clu- 
nium: ab It.'.c^sv retro et xst'vw tendo, conlra- 
zione di nervi nel collo e nella schiena. Cels. 
4. 3. Is morbus, quodam rigore nervorum, modo 
caput scapulis. modo men turn pectori adnectit, I 
modo rectam et immobilem cervicem intendit. 
Prior em Grreci dn:c&oT0vov, in sequent em = uzpo- 
aSroTovov, ultimum zezetvov appellant: quamvis mi- 
nus subtiliter quidam indiscretis his nominibus 
utuntur. Adde Cxi. Aurel. 8. Acut. 6. qui opi- 
sthotonon et emprosthotonon Latinis litteris scii- 
bil. Etiam Plin. 28. Hist. nat. 12. .=>2. (102). 
Dolorem inflexibilem (opisthotouon vocantl levat 
urina caprse auribus infusa. (HtfC eadern verba, 
auctore non laudato, habet Mar cell. Empir. c. 
18. sub init. p. 111. bis ed. Aid.). Id. 23. ibid. 
1. 24. (48). Vinum non dandum in febrl, neque 
in opisthotono, tetano etc. Id. -2%. ibid. 12. 66. 
(108). Folia spina', vel radices ad remedia opi- 
sthotoni bibuotur. Id. 30. ibid. 12. 36. (HO). 
Serpentium senectus adalligata spasmos fieri pro- 
hibet: opistholooos milvi jecur aridum potum. 
^ 2. Opisthotonus dicitur etiam morbus, quo 
quis correptus subito supinus cadit, et moritur, 
apoplessia. Hieronym. 3. in Ep. ad Eph<,s. 6. 
4. Eli sacerdos retrorsum ruit, et opisthotono ia- 
sanabili lapsus est in tcrgum. Adde eumd. Ep. 
147. n. 10., ubi de eadem re scribens Gra-ce u- 
surpat. 

OPlTER, Iteris et Kris, m. 3. Paul. Viae. p. 
184. 1H. Mull. Opiter est, cujus pater avo vivo 
mortuus est, ducto vocabulo, aut quod obitu pa- 
tris genitus sit, aut quod avum ob palrem habeal, 
id est pro patre. Auct. Epit. de -nam. R. Opi- 
ter, qui patre mortuo,avo vivo gignebatur. Pla- 
cid. Gloss, (in Class, auct. T. 3. ed. A. Maio) 
p. 491. Op iter os (lege Opiter), qui obito pa- 
tre, et avo vivente natus est. — Ceterum V. 0- 

NOM. 

OPilTLATIO. oois, f. 3. ajuto, sovvemmen- 
to, /3oYJSr«ta, auxilium, quasi opis latio. L'lp. Dig. 
4. 4. 1. Auxilium eis pre tor hoc edicto pollicitus 
est, et ad versus captioaes opitulalionem. Arnob. 
4. 4. Gratiosis opituiationibus pra^sto esse. Mar- 
cell. Empir. c 10. p. 100. retro ed. Aid. 
Qua ratione atrumque prasslari possit, ut neque 
spiratio impediatur, nee remediura efficacissi- 
mum, per quod opitulatio naribus efricitur, eiclu- 
datur. Adde Vulgar, interpr. 1. Cor. 12. 28. 

OpITL'LATOR, oris, m. 3. sovvenitore, aju- 
tatore, jSovj^b;, opis lator, auxiiialur. Apul. de 
Deo Socrat. In rebus periculosis tutalor, egenis 
opitulator. Id, Florid, n. 16. Patruus objurgator, 
et sodalis opitulator. Paul. Diac. p. 184. 11. 
Mull. Opitulus Juppiter, et opitulator dictus est, 
quasi opis lator. 

OPlTULATUS, a, um. V. OPITLLOR 

OPlTULATUS, us, m. 4. opitulatio. Fulgent. 
3. Mylhol. 0. Ejus opitulatu cuncta germioum 
adolescit nati vitas. 

OPlTCLO, as. V. voc. seq. 

OPlTt T LOR, aris, atus sum, ari, dep. 1. (ops 
et inus. tulo, a quo tetuli. tuli). Etiam opitulo, 
cs, a veteribus dictum est. Liv. Andron. apud 
Aim. p. 475. H. Merc. Da mihi hasce opes, quas 
peto, quas precor, corrige, opitula. — Opitula- 
rier per paragogen est apud Plant, loc. infra 
c it_ — Opitulari est opem ferre, subvenire, auxi, 
liari, succurrere, frnfriv (It. ajutare , sovvenire- 
soccorrere; ft. secourir, porter secours, aider, 



— 499 — 

assizer; Hisp. socorer , ayudar; Germ. Hiil- 
fe leisten, helfen, beistehen; Angl. to help, aid, 
assist, succeur, relieve). — a) Geoeratim cum 
Dativo. Plaut. Cure. 2. 3. 54. Amicum amico 
opitularier. Id. Mil. glor. 3. 1. 27. Amanti ire 
opitulatum. Cic. 1. Off. 43. 154. Si subito sit 
allatuin periculum discrimcoque patrise, cui sub- 
venire opitularique possit. Id. 12. Fam. 30. De 
sumptu, quern te in rem militarein fecisse di- 
cis, nihil sane possum tibi opitulari. Sail. Cat 
34. 1 Majores vostrum miseiiti plebis, decretis suis 
inopire ejus opitulati sunt. Cic. 4. fam, 13. cir- 
ca med. Qui antea aut obscuris hominibus, aut 
etiam sontibus opitulari poteram. Id. Rose. Am. 
JO. 27. Uospiti oppresso jam, desperatoque ab 
omaibus, opitulata est. — 1 1 Speciatim in re 
medica cum prapos. contra. Plin. 2S. Hist. nat. 
8. 27. (103). E dorso medullam adalligatam con- 
tra vanas species opitulari. 

OPlTfUS. V. in OPITULATOR. 

OPIUM vet opioo, li, u. 2. opio, octov, suc- 
cus, sive lac ex inciso papaveris scapo profluens : 
ab OTI55 succus, sive humor Habet per so mn u in 
vim mortileiam, si copiosus sumatur. Plin. 20. 
Hist. nat. 18. 76. (100). Papaveris succus largus 
Jensatur. et in pastillos triiiis in umbra siccatur, 
non vi sopor ifera modo, verum, si copiosior hau- 
riatur. etiam morlifera per somnos: opion vocant. 
Id. 25. ibid. 10. 81. (130). Bibilur arteraisia ex 
vino ad versus opium. 

OPOBALSAMATL'S, a, um, particip. ab iim- 
sit. opo'oalsamo, as, opobalsamo conditus. In- 
script. apud Tochbn, cachets des ocul. p. T.6. l. 

IVKIl FHIf.INt STACTVM Oi"OBAI.S*MATV>l AD CLARI" 

tatek. Alia apud eumd. ibid. p. 61. o. rvLii 
MVRAM st*ctvm opobalsamatvm ai> calicinem. 
Alia, quae est apud Henzen. 7240., apud Theo- 
donis villain, nunc Thionville, in Belgio repcrta. 

Q. VALERU SBXT1 STACTVM AO/iALlGISES OPOBALSA- 
MATVM. f'eget. 3. f'eterin. 16. 2. lnunges etiam 
colly rio opo'balsainato, quod suffusionibus prod- 
esse coasuevit. Ita legit Scbneiderus; veleres 
libri opobalsamo. V. OPOPANAUATUS. 

OPOBALSAMETUM, i, n. 2. locus, ubi plures 
sunt arbuifis opobalsamum ferentes. Justin. 36. 

3. 3. Silva palmeto et opo balsa id eto dislingui- 

tur. , . 

OPOBALSAMUM, i, n. 2. oiro/SaXoauoy, suc- 
cus e balsaino manans, qui prtefcrtur omnibus 
odoribus: ab oird? succus el ^d\sauov balsa- 
mum, Stat. 3. Sit v. 2. 141. Candida felices su- 
den! opnbalsama virgae. f. BALSAMUM. Adde 
Martial. 11. H.; et Juvenal. 2. 41. Pallad. 4. 
R. M. 9. 3. Si semina (carduorum) madefeceris 
per iriduum opobalsamo etc. — Uoc in sarco- 
p hag is condiebanl aliquando cadavera. Inscript. 
apud Gruter. 692. 10. mater ad lvctvm et gk- 

MITVM RELICT A CVM LACRtMIS BT OPOBALSAMO V" 
DVM HOC SE PVLCHO COD ID IT. 

OPOCARPATHON, i, n. 2. o'jroiexptcaS'ov , est 
succus carpathi, quem inter veneoa enumerat 
Kin 28. Hist. nat. 10. 45. (158). et 32. ibid. 
9. 31. (97). V. CARPATHUM. 

OPONE, es, f.'l. ab dire; succus, est compo- 
site ex multarum rerum succis. Plin. Valerian. 

4. 40. extr. Fit et htec compositio de punicis, 
apud Graces opone dicta, contra marcorem sto- 
machi ac fastidium necessaria. 

OPOPANAUATUS, a, um, adject, opopauace 
miitus. Veget. 3. Velerin. 16. 6. Schneid. Pra- 
terea inuuges collyrio opopanacato et opobalsa- 

maio. 

OPOPANAX^ Scis, m. 3. oiroitava|, succus pa- 
nacis, seu panaceae herbw. Plin. 20. Hist. nat. 
24. 100. (264). Serpylli duum denariorum pon- 
dus, opopanacis et mei tantumdem singulorum 
etc. Mar celt. Empir. in carm. v. 58. Andrachnen, 
acoroaque, opopaaaca, pomphoiygeraque. Hie li- 
ceuter aatepjenultima iu opopanaca producitur. 
Theod. Priscian. 1. 19. ad fin. p. 295. retro 
ed. Aid. Addendum laser, addenda et opopauace. 
ubi opopanace, es, u'ict videtur, nisi memium sit 
pro opopanax. 

OPOttlCE, es, t. 1. oitwpixij, nomeo medica- 
menti ex fructibus arborum, nerape cotoaeis, pu- 



OPORTET 

nicis, «orbi8 in musto decoctis : ab orciipa auclu- 
mnus et fructus auctwnnales. Fit ad dysenteri- 
cos, et stomachi vitia, ea ratione, quam tradit 
Plin. 24. Hist. nat. U. 79. (129). 

OPOROthECA, se, et oporothece, es, f. i. con- 
serva di frutta, oirwpo&^xij, locus, ubi fructus 
auctumnales conduntur: a b o'ttw pa auctumnus et 
^TjXTi repositorium. Varro t. R. R. 59. 3. In 
oporotheca mala mauere putant satis commode. 
rl ibid. 1. Oporolhecas facere. e? ibid. 2. Poraa in- 
ferre in oporothecen instruendam convivii causa. 
6P0RTET, tebat, tfiit, tere, impers. 2. (CPUs'). 
Oporieto pro oporreat quidam leg, in vetere lege 
Numa' Pompilii apud Festum p. 174. 23. Mull., 
iibi Mitllerus Ugit o^Mirfet. — Oportet est idem 
ac convenit, ratio postulat, attinet, opus est, ne- 
crsse est, SeT, yjr, (It. fei'soano, e d'uopo,e m- 
cessario, si deve, conviene ; Fr. U est necessai- 
re, it faut, il est juste, raisonnable, oonvena- 
ble; Hisp. es nece.sario, es justo, razonable, con- 
venible; Germ, es muss, es ist hbthig, billig, 
zioeckdienlich , erspi iesslich, es geziemt sich, 
gebuhrt sich; Angi. it behoves, it is meet, 
fit. or proper, it ought, it must needs be). 
Construitur cum Accusative et Infinito, cum 
Participio pra'ter. pass. , in quo subauditur In- 
tinitus, cum Conjunctive, et absolute. — t.°) 
Impersonal. — a) L'niversim. Ennius apud 
Cic. 2. Tusc. 16. 38. qui alteri eiitium parat, 
Eum scire oportet, sibi paraturn, pestem ut 
participet par em. Id. apud Xon. p. 490. 12. 
Merc. Ted ipsuia oportet hoc proiiteri et prolo- 
qui Advorsum illam mihi. dss. 7. B. G. 33. 
Ouum doceretur, alio tempore, atque oportuerit, 
fratrem a fratre renunciatum. .fepos Tkrasyb, 2. 
Nihil in bello oportet contemni. Cic. 1. Orat. 6. 
20. Ex rerum cogoitione efilorescat et redundet 
oportet oratio. Horat. 1. Ep. 2. 49. valeat pos- 
sessor oportet, Si comportatis bene rebus ;ogitat 
uti. Cic. Amic. 17. 61. Nee mediocre teium ad 
res gcrendas existimare oportet benevolentiam ci- 
vium. Id. 5. T'err. 75. 174. Pecunia, quam his 
oportuit civitatibus pro frumenlo dari. et 6. ibid. 
17. 37. Apollinis signum ablatum certe esse non 
oportuit. Ter. Andr. 1. 5. 3. Uxorem decrerat 
dare sese mihi hodie: oonne oportuit pr«scisse 
me ante? Id. Hcout. 2. 3. 6. Non oportuit re- 
lictas. ft. e. relictas esse ancillas. Id. Adelph. 2, 
2 6. Adolescent! morem gestuin oportuit. Id. 
Heaut. 1. 2. 26. Ut ut erat, mansum tamen o- 
portuit. — b) Minus est quam necesse est. Cic. 
6. Ferr. 39. 84. Tamquam ita fieri non solum 
oporleret, sed etiam necesse esset. et 7. t6id. 14. 
37. Ut hac ipsa sedilitas non, quia necesse fue- 
rit, alicui candidato data, sed quia sic oportuerit, 
recte collocata esse videatur. — c) Differt etiam 
a decere. et licere. Cic. Orat. 22. 74. Oportere, 
perfectionera declarat officii, quo et semper uten- 
dum est, et omnibus: decere, quasi aptum esse, 
consentaneumque tempori et personae. Id. Balb. 
3. 8. Ait accusator, fecisse Pompejum, quod 
ei facere non licuerit: quod gravius est, quam si 
id factum ab eo diceret, quod non oportuisset. 
Est enim aliquid, quod non oportect, etiam si li- 
cet: quidquiu vero Don licet, certe non oportet. 
Id. 3. Pared. 2. 25. Quidquld non oportet, 
scelus esse; quidquid non licet, nefas putare de- 
bemus. — d) Item ab opus est: nam oportet 
offlciura signiiicat, rationem, justam causamjopu* 
est utilitatera, usum ct commodum. Id. 4. Att. 
6. Ego vero, qui, si loquor de republi quod opor- 
tet, iDsanus; si quod opus est, servus eiistimor; 
st taceo, oppressus et captus: quo dolore esse de- 
beo? et 13. ibid. 25. Hoc fieri et oportet, et o- 
pus est. — e) Neque tamen h».c differentia per- 
petua est. Cic. 7. Phil. I. 3. Irritarl Anto- 
nium non oportuit. — f) Interdum refertur 
ad conjecturam. Plaut. Pan. 5. 2. 70. Scrvum 
hercle te esse oportet et ncquam el malum, con- 
vien credere. — g) Hem ad probabilem, aut 
necessariam rerum conseculionem. Plaut. Cist. 
& 2. 50. Nostram bfec rem fabulatur: hanc scire 
oportet, filia tua ubi sit. Lucret. I. 1072, Omnis 
enim locus ac spatium, quod inane vocamus, Per 
medium, per non medium concedat, oportet etc. 



OPOS 

Lackmannus concedere debet. Flor. 3. 20. in 
/in. Et quod sub gladiatore duce oporluit, siae 
mbslone pugnatum est. — h) Cum Dativo. Plaut. 
Mil. glor. 2. 6. 80. Homini servo domitos babe- 
re oportot oculo» et rnanus. Ita Pass. I. 1. de 
Gramm. c. 36., aed frustra; nam plerique alii 
hominem servttm. — 2.°) Personal, in plur. 
num. Ter. Heaut. 3. 2. 25. Haec facta ab illo 
oportebant. h. e. oportebat, ilium h«c facere. Id. 
Andr. 3. 2. 1. Qua assolent, quseque oportent 
signa esse ad salutem, omnia huic esse video. U- 
troque loco plerique al. leg. oportet. Coecilius 
apud Priscian. 8. p. 827. Putsch. Ut ea, qua? 
oportueriat, facta non sint. Uinc Priscian. 8. p. 
827. et 11. p. 922. Putsch, oportet ab eo, quod 
veteres oporteo dicebaat, esse opinatur. 

OPOS, i, m. 2. duct, succus laserpitii. Ccel, 
Aurel. 3. Acut. 8. ad fin. Laser, quem Graeci 
opon Cyrenaicum vocant. Grace scribit Pallad. 
3. R. R. 29. Tunc o'tcov KupYjvcuxo'v, quod Grasci 
lie appellant, in excavata parte suffundunt. Gloss. 
Placid, ed. J. Maio (in CJass. auct. T. 3. p. 
489.). El, ni fallor, opus sucus (sic) dicitur. 
OPPALLEO et obpalleo, les, in], o. 2. vel 
OPPALLESCO et obpallesco, lescis, Irji, lesce- 
re, n. 3. (ob et palleo vel pallesco) expallescere. 
Prudent, i. itept o-rep. 92. Carnifex stupore op- 
palluit. Coripp. 6. Joanneid. 156. subitoque tre- 
mens oppalluit ore. 

OPPANDO vel obpando, pandis, pansum vel 
passum, pandere, a. 3. (ob et pando). Part. Op- 
pansus et Oppassus. — Oppandere est idem quod 
pandere, vel contra pandere, slendere, spiegare. 
Graf. Cyneg. 55. Ilia vel ad Qatus helices op- 
pande serenae, Vel caligineo laxanda reponito fu- 
mo. Prudent. Psychom. 410. de ligno Crucis 
Christi. Cornibus oppansis, et summa fronte co- 
ruscum. Tertull. Apolog. 48. a med. Quae illi 
disposition! aeternitatis aulaei vice oppansa est. Id. 
ibid, 16. Solis sacerdotibus adire licitum , et 
conspectus ceterorum velo oppasso interdiceba- 
tur. Al. leg. oppanso. Vulgat. interpr. Exoi. 2. 
21. Extra velum, quod oppansum est. et ibid. 35. 
12. Velum, quod ante illud oppanditur. — Hinc 
Oppansum vel oppassum, i, n. 2. absolute, 
aubstantivorum more, est operimentum, tegumen- 
tuni. Tertull. Anim. 33. sub (in. Certe de op- 
panso sui corporis erumpit in apertum ad rae- 
ram et puram et suam lucem. At. leg. oppasso. 

OPPANGO vel obpango, pangis, pegi, pactum, 
pangerc, a. 3. (ob et pango) affigere, conjunge- 
re, attaccare. Plaut. Cure. 1. 1.60. Ubi savium 
oppegit,. fugit. Festus p. 281. 8. ; et Paul. Diac. 
p. 280. 2. Mull. Repagula, quae ex contrario op- 
panguntur. 

OPPASSUM, i, n. 2. et 
O^PANSUS, a, urn, et 
OPPASSL'S, a, urn. V. OPPANDO. 
OPPECTO vel obpecto, clis, ctere,a. 3. (ob et 
pecto) circum pectere, Plaut. Pen. 1. 3. 30. Ut 
muraena et conger ne caleBerenl; nam nimio 
melius oppectimtur frigida. h. e. digitis, quasi 
pectine, circum carpuntur, et comeduntur. 

OPPEDO vet obpedo, dis, dere, n. 3. (ob et 
pedo) xaraTtjpSw, contra pedo, crepitum ventris 
in aliquem emitto. Horat. 1. Sat. 9. 70. curtis 
Judaeis oppedere. h. e. summa Judaeos afficere 
contumelia; hie enim oppedere est Gr. xaxxirap- 
istv , ut apud Aiistophan. Pint. 618. T-qc. tsyj- 
vtctj xctranapielv. 

OPPERIOR vel obperior, pSrlris, perttus vel 
pertus sum, periri, dep. 4. Part. Opperiens et 
Opperiendus sub b. — Part. Oppertus afTertur 
a Priscian. 10. p. 905. Putsch., nullo tamen 
auctore laudato. ■ — Ratione habita etymi, Poss. 
in Etymol. in voce Aperio ducit ab ob et pa- 
rio (V. A. Maium in Class, auct. T. 8. p. 408.), 
et proprie signilicare ait, parturienti adsidere, 
partumque, obstetricis modo, exspectare: bine 
primum opperior absolute sine Accusativo usur- 
patuin fuit, deinde hunc etiam admisit. Recen- 
tiores vero volunt esse ex ob et inusit. perior, 
unde experior et peritus. — Ceterum opperiri 
est idem quod exspectare, manere, trepc^s'vw (It. 
a$pettare", Fr. attendre; Ilisp. aguardar; Germ, 



— 500 - 

auf Jemanden oder ettoas warten, Jemanden 
eriaarten oder etwas abu/arten; Angl. to wait 
or tarvy for, expect). Usurpatur — a) Absolute 
neutrorum more. Cic. 3. Att. 10. Aut ibidem 
opperiar, aut me ad te conferam. Id. 10. ibid. 3. 
Ego in Arcano opperior, dum ista cognosco. Sail. 
Jug. 91- Pervenit in locum tumulosum-, ibique 
quam occultissime potest cum omnibus copiis op- 
peritur. Sic Liv. 33. 14. in fin. Cum iis copiis- 
opperiebantur. — o) Cum Accusativo personse, 
aut rei etiam abstractae. Ter. Andr. 3. 2. 42. 
Abi intro: ibi me opperire. Pirg. 10. .-En. 771. 
Hostem magnanlmum opperiens. Tac. 4. Ann. 
66. Senatus opperiendum imperatorem censuit. 
— Nepos Dion. 5. In Italia classem opperieba- 
tur. Plaut, Most. 3. 2. 101. Seni non otium e- 
rat, id sum opperitus. Ter. Phorm. 3. 2. 29, U- 
nam pr<eterea horam ne oppertus sies. Liv. i. 
56. Opperiri tempora sua. Sil. It. 5. 85. tem- 
pusque ad pr-elia dextrum Opperiare. 

OPPESSULATUS vel obpessulatus, a, urn, 
particip. ab inusit. oppessulo: chiuso a catenac- 
cio, pessulo clausus, ftsptO'X.^sup.jvo;. Apul. 1. Met. 
Januam lirmiter oppessulatam pirl«are. et 9. ibid. 
Foris diligentissime oppessulata. Amtnian. 31. 13. 
a med. Oppessulatas januas perrumpere. Legitur 
etiam in Suppositis Amphitr. Plaut. sccena quae 
incipit IHi vostram fidem 22. 

OPPETITUS vel obpetitus, a, urn- V. voc. seq. 

OPPETO vel obpeto, tis, tlvi vel Y\, tttum, te- 
re, a. 3. (ob et peto). Part. Oppelitus et Oppe- 
tendus sub a; Oppetiturus sub b — ■ Oppetcre, 
quasi contra petere, est adire, obire, subire (It. 
incorrere, soggiacere, incontrare; Fr. alter cen- 
tre • Hisp. andar contra; Germ, entgegenge- 
hen; Angl. to excounter, gothrough). Occurrit — 
a) Cum Accusativo. Ennius apud Cic. 2. jTus'c 16. 
38. auxilium et vestras manus Peto, priusquam 
oppeto maFam pestera mandatam hostili manu. 
Plaut. Asin. 1. 1. 7. Atque ilia (uxore) viva vi- 
vus ut pestem oppetas. Phcedr. 3. 16. Oppetere 
pcenas superbiiE. — Pra?cipue oppetere mortem, 
letum etc. Ennius apud Non. p. 494. 2. et 507. 
18. Merc. Senex sum : utinam mortem oppetam, 
priusquam evenat. /pro eveniat. Cic. 1. jTusc. 48. 
116. Claras mortes pro patria oppetitas. Id. 12. 
Phil. 1-2 30. Mors necessitatem habeat fati: 
aut si ante oppetenda est, oppetatur cum gloria. 
.Seneca Troad. 369. Turre de summa cadat, et 
letum oppetat. Catull. 64. 102. Aut mortem oppe- 
leret Tbeseus, aut prsmia laudis. ■ — • b) Oppetere 
absolute, est oppetere mortem, morire. Pirg. 1. 
jEn. 99. Queis ante ora patrum Troj« sub m<p- 
nibus a His Contigit oppetere. Tac. -1. Ann. 21. 
Quem vix cohibuere amici, quin codem mari op- 
peteret. Plin. 10 Hist. nat. 3. 4. (14). de aaui- 
lis. Oppetunt non senio, sed fame. Macrob- 3. 
Saturn. 7. Sac rat um Halesum facit, quia erat 
oppetiturus. Prudent. 10. ireps <7te£- 65. glorio- 
sa morte oppetere. 

OPPEXUS vel obpexus, us, m. 4. verbal e ab 
oppecto. Apul. 11. Met. Flexu digitorum orna- 
tum atque oppexum crinium regalium iingerent. 
la pettinatura. 

OPPlCO vel obpico, as, are, a. 1. (ob er pico) 
impeciare, impegolare, wooom, idem quod pico, 
idest pice illino. Cato R. R. 120. In amphoram 
musturn indito, el corticem oppicato. h. e. corti- 
cem suberis amphorse orificio imtnissum pice ob- 
linito. 

OPPlDANfiUS, a, um, adject, oppidanus. Irnpp. 
Constantius, el Constans Cod. Theod. 12. 1. 
3*. 40. 43. 45. 46. et 47. 

OPPfDAM, orum, ra. plur. 2. V. voc. seq. in 
fin. 

OPPlDANUS, a, um, adject, caste^ano, mu- 
nicipale., iroXtTtxds, ad oppidurn aliquod perti- 
nens extra urbem Romam : eo raodo quo urba- 
mts dicitur ad ipsam urbem Romam pertinens. 
Cic. 2. Oral. 59.240. Senex quidam oppidanus. 
h. e. Tarracinensis. Id. Brut. 69. 242. Oppidano 
quodam et incondite genere dicendi. Id. Plane. 
12. 30. Vet are quodam in scanicos jure, ma- 
ximeque oppidano. Tac. 14. Ann. 17. Oppidana 
lascivla invicem incessentes. Id. 6. ibid. 15. Cs- 



0PPID0 

sar-L. Cassium, M. Vmicium legit. Vinicio op- 
pidanum genus: Calibus ortus, patre atque avo 
consularibus, cetera equestri familia erat. Id. 4. 
Hist. 18. extr. Claudius Labeo oppidano certa- 
mine asmulus Civili. — Hinc 

Oppidani, drum, m. plur. 2, absolute, substan- 
tivorum more, sunt cives alicujus oppidi extra 
urbem Romam, cittadini, castetlani, oc' ■no'klxat. 
Cces. 2. B, G. 33. Miiites ex oppido exire jus- 
sit, ne quam ncctu oppidani injuriam acciperent. 
Sail. Jug. 60. Oppidanos hortatur, nicenia de- 
fendant. Liv. 36. 25. Per colloquia principum 
oppidanos tentabat rex, ut urbem dederent, Adde 
Nepot., Flor., Tac, Gell. etc. 

OPPJfDATIM, adverb, jcarci TtoXstc, per oppida. 
Sueton. Aug. 59. Ludos quinquennales pasne op- 
pidatim constituerunt. Id. Galb. 18. Quum oppi- 
datim victimae c;»derentur. 

OPPfDO, adverb. Paul. Diac. p. 184. 6. Mull, 
de p.tymo sic scripsit : Oppido, valde, multum. 
Ortnrn est et hoc verhum ex sermone inter se 
confabulantium, quantum quisque frugum face- 
ret, utque multitudo signifies retur, s«pe respon- 
debatur. Quantum vel oppido satis esset. Hinc in 
consuctudioem venit, ut diceretur oppido pro 
valde, multum. Jtaque si qui in aliis rebus eo 
utuntur, ut puta, si qui dicat, Oppido didici, spe- 
ctavi, ambulavi, errat, quia nulli eorum subjici 
potest, vel quod satis est. II tec Paul. Diac, quo- 
cum consentit Donatus ad Ter. Ilecyr. 2. 1. 41. 
At Ouintil. X. 3. -25. interpretatur satis. Ejus 
verba sunt. Satis est vetus: quaeso, quid necesse 
est dicere, oppido '? quo sunt usi paullulum tem- 
pore nostro superiores: vereor ut jam rtos ferat 
iiuisquam. (Jerte antigerio, cujus eadem signifi- 
calio est, nemo, nisi ambitiosus, utetur. Haac 
Quintil; unde discirous, bujus vocis usum, in si- 
gnilicatione tsu satis, Quintiliani tempore p?ene 
desiisse. — Deinum Charts, quum 2. p. 187. Put- 
sch, per vero, statim explicat, ipse signilicatio- 
neiq ignorasse videtur. — Ceterum oppido iquod 
Lindemanno est pro fir miter, valde, oppidurn 
enim significat fir mum) est idem ac valde, mul- 
tum, admoduiit, xou.io'vi, (It. molto ; Fr. beau- 
coup, fort, tres; Hisp. mucho; Germ, stai- 
tlich, sehr, bedeute.nd, gar sehr ; Angl. much } 
very much, exceedingly): Oppido est antiquum 
vocabulum, in familiari sermone apud Corni- 
ces st'pc obviurn, nuinquam ab oratoribus ac- 
cept um, sed a Cicerone tantum in doctrina- 
ruffi libris et in epistolis usurpatum: et con- 
juncitur — ■ a) Cum Adjectivis. Plaut. Mil. glor. 
3. 1. 40. Nam hunignitas quidem bujus oppido 
ut adolescentuli est. h. e. admodum. Sic /Av. 42. 
28. In Fulvii (locum i poutifex tin. Uomitius JE~ 
nobarbus oppido adolescens sacerdos lectus. Ter. 
Neaut. 4. 2. 2. Ita hac re in anprustum oppido 
nunc meas coguntur copias. Id. ibid- 4. 4. 12. 
Die, me hie oppido esse invitam. Id. Phorm. 2. 

2. 3. Oppido iralus. Cic. 2. Oral. 64. 259. Mi- 
mus vetus oppido ridiculus. /it. 14. Earn. 4. a 
med. Servirent praeterquam oppido nauci.. Id. 3. 
Fin. 10. 33. Eorurn delinitiones paiJluin oppido 
inter se duTerunt. — Jn hoc lusil Apulejus de 
Mag. Lignum a me toto oppido, et quidem op- 
pido quicsitum. ■■■- 6j Cum Adverbiis. Plaut. 
Merc. 2. 1. 21. Oppido hercle bene velle illi vi- 
sus sum. Id. Most. 1. 2. 55. illieo oppido, Ter. 
Ailelph. '.). 2. 24. Oppido opourtune te obtulisti 
mi obviam. — c) Hum Verbis. Plaut. Aulul. 

3. 1. .">. Tutus doleo atque oppido perii. Id. 
Amph. 1. 1. 143. Oppido interii. — d) Oppi- 
do quam dicitur, sicut sane quam, nijnis quam, 
admodum quam, et magis an get. Lio. 39. 47. 
Pleraque oppido quam parva erant. Id. 36. 
25. Quia Lamia quum posita est in tumu- 
lo, turn regionem maxime Oet:e spectat oppido 
quam breve in ter vallum videtur. Ita ex optimo 
Cod- Goll'Tus; alii aliter leg. Pitruv. 8. 3. cir- 
ca med. I'onticulus oppido quam parvus. Gell. 
17. 12. Favorinus oppido quam libens in eaa ma- 
terias dicebat. Adde eumd. 15. 3i). et 16. 7. — 
e.) Apud Comicos est vero, maxime, in respon- 
sionibus. Plaut. Bacch. 4. 4. 29. mnb. Patrl au- 
rum omne cum ramento reddidi. chuv, reddidl- 



OPPIDULUM 



— 501 



sti ? mnb. reddidi. chrv. oinne ne? mhi. oppido. 
Ter. Phorm. 5. 8. 12. estne ita, ut dixi, libe- 
rate T d- oppido. 

OPPlDULUM, i, n. 2. deminut. parvum oppi- 
dum, castelletto, piccolo, terra, ifokiyyv, X W P'. 0V- 
Cic. to. Att. 7. Nee tamen in acie, sed Me lit® 
aut alio in loco simili oppidulo futurum puto. 
Adde eumd. 2. ad Q. fr. 12. Et fforat. 1. Sat. 5. 
87. Mansuri oppidulo, quod versa dicere non est. 
OPPlDUM, i, n. 2. Genit plur. num. oppidum 
pro ojrpidorum est Sulpicii apud Cic. 4. Fam. 
5. Quum uno loco tot oppidum cadavera proje- 
cta "jaceant. — Ratione liabita elymi, Farro ait 
5. L. L. 141. Mull. Oppidura ab opi dictum, 
quod munitur opis causa, ubi sit, et quod opus 
est ad vitam gerundam tubi babitent tuto: vel 
oppida, quod opere munibant mcenia, quo mu- 
nitius essent). Hsec quoque ex vuigatis ljbris ad- 
didit ForcellinuSj qua uncis inclusimus; quae 
vero sic se ha bent apud Stulterum: L'ti haberent 
tuta oppida quod operis muniebant, in tenia 
dicta. Quo incenitius esset quod exaggerabant . 
aggeres dicti. Cicero apud Festum p. 202. 
25. Mull. {F. taraen Mulleri adnotat. ad h. 
I.) dictum putat ab eo, quod opera det eo 
confugiennbus: vel quod, ut ipse addit, ibi ho- 
mines opes suas conferant. Ex bis apparet, quid 
sint secuti, qui unico p scribunt: quibus et- 
iam favet antiquus mos, nullas gerainandi con- 
sonas, Ea tamen scriptio, qu;e p geminat, tutior 
est et multo usitatior. V. Cellar ii Orthoqr. rat. 
T. 2. p. 1149. n. 16. — Geterum ^ 1. Sine to 
sensu oppidum est locus mcEnibus conclusus, in 
quem homines raulti habitandi causa conveniunt, 
itdXts (It. cUt a, castello, terra, luogo mura- 
to • Fr. ville ; Hisp. ciudad, Castillo ; Germ. d. 
St'adt; Angl. a walled town, burgh). Usur- 
patur — , a ) Generatim a Latinis de aliis urbi- 
bus prceter Rom am dicitur. Ennius apud Pri- 
scian. 9. p. 868. Putsch. Deque totondit agros 
Uetos, atque oppida cepit. Cic. ad Pompej. 
post ep. 11. I. 8. ad Alt. Etsi praesidia in op- 
pidis nulla sunt. Id. 6. Ferr. 33. 72. Sege- 
ata est oppidum pervetus in Sicilia. Firg. 2. 
G. 176. Ascrseumque cano Romana per oppi- 
da carmen. Sueton. Oth. 1. Urbe (h. e. Ro- 
ma) oppido ve ullo. — Interdum peculiari no- 
mini adjicitur. Nepos Cim. 3. exlr. In oppi- 
do Citio est mortuus. et ibid. 2. Oppidum 
Amphipolim constituit. Sic dicimus urbem Ro- 
mam, flumen Rhenum, etc. — b) Speciatim 
de ipsa quoque Roma, qua cingitur mcenibus, 
usurpatum legitur. Farro 6. L. L. 14. Mull. 
Liberalia dicta, quod per totum oppidum eo die 
sedent sacerdotes Liberi, etc. Liv. 42. 36. Per 
idem ternpus legati ab rege Perseo venerunt: eos 
in oppidum mtromitti non placuit, <rtc. In sedem 
Bellouae in senatum introducti, etc. Martial. 10, 
30. Vos, quum se\b. i fugit oppidum Martis, etc. 
h. e. Rom am. ifepos Miltiad. 4. et Themist. 2. 
extr. oppidum absolute vocat ipsas Athenas, ca- 
put reipublicae, et Pelop. 1. ipsas Thebas, The- 
banorurn prima riam urbem. Hsec autetn Graeco- 
rum imitatione dicuntur, quibus aotu eodena mo- 
do usurpatur. % 2. Latiori sensu oppidum Itri- 
tanoi vocaut quum silvas impeditas vallo atque 
fossa munierunt, quo, incursionis hostium vilan- 
dae causa, convenire consueverunt. C«s. 5. B. 
G. 21. ^ 3. Oppidum etiam dictum fait locus 
in circo, unde quadrig* emittebaatur , qui et 
carceres: quia prope muros olim fuit. N<evius 
apud Farron. 5. L. L. 15. 3. Mull.; el Paul. 
Diac. p. 1S4. 5. Mull. 

OPP1GNBRA.TOR vel obpignerator , oris, m. 
3. pignoratario, qui pignus pro re, vel pecunia 
data accipit. Augustin. Ep. 215. Quum frater no- 
ster Fascius debito decern et septera solidorum 
ab oppigneratoribus urgeretur, ut reddeTet. 

OPPIGNERO vel obpignero, as, avi, stum, are, 
a. 1. (ob et pignero) aliquid pignori dare, im~ 
pegnare, dare in pegno, e'vsxupa><»- 

I.) Propria. Cic. Sext. 51. 110. Libeili pro vi- 
no etiam saspe oppignerabantur. Martial. 2. 57. 
Oppigneravit Claudil modo ad mensam Vi* octo 
nummis annulum, unde oojnaret. 



II.) Translate. Ter. ffeaut. 4. 5. 46. Num ilia 
oppignerare flliam meam, me invito, potuit? Se- 
ntca 3. Bene}'. 5. Nemo non deditum se et de- 
votum professus est. - et si quod est bumiUus ver- 
bum, quo se oppigneraret, invenit. 

OPPILATlO vel obpilatio, onis, f. 3. obstru- 
ctio, l\if3a%i<;, ut Oppilatio narium, apud Scri- 
bon. Compos. 47. 

OPPlLATUS vel obpiiatus, a, um. F. voc. 
seq. 

OPPILO vel obpilo, as, svi, Stum, are, a. 1. 
Part. Oppilatus. — Oppilare est occludere, iy.- 
■ppdxTto serrare: a niXou, coiutipo; vel quasi 
pila objecta claudo. Lucret. 6. 724. Est quoque 
uti possit magnus congestus arenas Fluctibus 
adversis oppilare ostia contra. Cato R- R. 100. 
Metretam novam amurca colluito, oppilato, agi- 
tatonue diu. Alii omittunt oppilato; at Schiie*- 
derus primus ex Pontedera in textum admisit. 
Cic. 2. Phil. 9. 21. Scalis taberaae oppilatis. 

OPPLfiO vet obpleo, pies, plevi, pletum, pie- 
re, a. 2. iob et simpl. inusit. pleo». Part. Op- 
pletus I. et II.; Op-plendus apud Gran. Lici- 
nian. edente Perrz. p. 31. Nee opplend* sunt 
hujusmodi cognitioaibus chartulaj. — Opplere est 
circumquaque, sive maxima implere, empire, a- 
vdTt'krjptxa. 

I.) Proprie. Plaut. True. 2. 6. 42. Oppleta 
tritici granaria. Id. ibid- v. 41. ;£des opplere 
spoliis. Farro 1. R. R. 8. 5. Nisi totas vineas 
oppleris muscipulis. pro oppleveris. syncope. Liv. 
i.'. 46. Nives jam omnia oppleverent. Plin. 9. 
Hist. nat. 6. 5. (15). Oppletum unda navigium. 
Alter Plin. Pa neg. 22. Vidures referta tecta et 
laborantia, oppletas undiqae vias. piene di gente. 
11.^ Translate. Farro 3. R. R. 4. extr. Alie- 
nus odor nares opplet. — Et Ugurate. Plaut. 
Rud. 4. 1. 14. Jam raeas opplebit aures sua va- 
niloquentia. Id. Pseud. 2. 1. 14. Me et omnes 
meos pneda onerabo atque opplebo. Cio, post re- 
dit. in senat. 4. 10. Quorum mentes angustaa, 
humiles, pravse, oppletas teaebris ac sordibus. Id. 
2. Nat. D. 24. 63. Nam vetus haec opinio Grss 
ciam opplevit. 

OPPLETUS vel obpletus, a, um. V. voc. prse- 

ced. 

OPPLORO vel obploro, as, are, n. 1. xara- 
Sviooptat, contra ploro, piorando obtundo. Cic. 4. 
Herenn oi. 65. Ac vos auribus meis opplo- 
rare non desinitis? 

OPPONO vel obpono, ponU, pCfsOi , pGsttum, 
ponere, a. 3. ^ob et pono). Praster. perf. oppo- 
s>.vi legunt plerique apud Plaut. Cure. 2. 3. 77. ; 
F. infra sub II. 1. — Oppostus per syacopen. 
Lucret. 4. 150. At quum splendida qua con- 
stant, opposta fuerunt. 41. leg. opposita. —- 
Part. Opponens II. 2.; Oppositus I. a., II. 1. et in 
fin. ; Opyosifurtis I. b. — Opponere est con- 
tra ponere. e\ adverso statuere, objicere, o'w&iott]- 
ui (It. opporre, contrapporre; Fr. mettre , pla- 
cer devant, en face, ou contre; Ilisp. poner, me- 
ter, colocar ante, contra: Germ, gegen, vor, an 
etwas hinsetzen, stellen, legen, halten; AngL 
to place against, oppose). 

I.) Proprie. — a) Generatim. Ovid. 4. Fast . 
177. Troj* spectare ruinas Non lulit: ante oculos 
opposuitque manus. Sic 3. ibid. 45. Vestse simula- 
cra feruntur Virgiueas oculis opposuisse manus, 
et 2. Met. 276. Opposuitque raanum fronti. 
Pe.tron. Satyr. 96. Alternos opponebam fora- 
raini oculos. h. e. ponebam contra foramen, 
applicabam foramini. Horat. 1. Sat. 9. 76. li- 
cet antestariT ego vero Oppono aurkulam. h. e. 
prasbeo admovendo caput. Ovid. Heroid. 17. 7. 
Nee tibi diver sa quamvis e gente venires, Oppo- 
sitas habuit rtgia nostra fores, ehiuse a te in 
faccia. — b) Speciatim opponi dicuntur, qua 
quisque ad se tuendum et bostes arcendos obji- 
cit. 6'ffis. 3. B. C. 39. Turrira ad ipsum introi- 
lum portus opponit. Cf. Cic. Ccecin. 8. 21. 
Ad omnes iatroitus armatos homiae» opponit. 
Id. Cic. Pis. 33. 81. Cujus ego imperio non Al- 
pium vallum contra adscensum transgressionemque 
Gallorum, non Rbeni fossam-Germanorum im- 
manissimis gentibus objicio et oppono, Liv. 5. 5. 



OPPONO 

Munltionei non in urbem modo , sed in Etru- 
riam etiam spectantes, si qua inde auxilia te- 
niant, opposuere. Id. 6. 23. extr. Subsidla Ca- 
millus Brmat, Talidamque stationem pro castri» 
opponit. Cic. 2. Nat. D. 52. 129. Galtinas pullos 
quum excluserint, ita tuentur, ut et pennis fo- 
veant, ne frigore laedantur, et, si est calor a sole, 
se opponant. Coes. 3. B. C. 30. Ut venientibus in 
itroere se opponerent. et 45. Huic suos Caesar 
equites opposuit. Nepos Eumen. 3. Perdiccai 
unum Eumenem opposuerat Europaeis adver»a- 
riis. Tac. 2. Ann. 77. 9i quid hostile ingruat, 
quam juslius arms oppositurum, qui Legati au- 
ctorilatein et propria maadala acceperit ? 

II.) Translate. ^ 1. Est deponere, vel rectixu 
contra alium provocantem pignus ponere. Plaut. 
Cure. >. 3. 77. Pono pallium: ille suum annu- 
lum opposuit. Est qui leg. opposivit: qua? posi- 
tio invenitur etiam in appemo, compono, depo- 
no, etc. Id. Pseud. 1. 1. 85.; et Ter. Phorm. 
4. 3. 56. Ager oppositus e.-t pignori ob decern 
minas. Sic Seneca 7. Benef. 14. Rebus meis in 
securitatetn creditoris oppositis. h. e. in pignus 
depositis. impegnati . et Juvenal. 11. 17. Ergo 
baud difticite est perituram arcessere summam 
Laucibus oppositis. — Hue pertinet illud Catulli 
26. 1. Furi, villula nostra non ad Austri Flatus 
opposita est, uec ad Favoni; Varum ad millia 
quindecim et duceatos. ventum horribiiem at- 
que pestilentera! impegnata, ipotecata. Ludit in 
ambiguo cum prima signilicatione. ^ 2. Oppo- 
nere se periculis et similibus, se exponere, et- 
porsi. Cic. Balb. 10. 26. Opponere se pe- 
riculis pro re publica. Liv. 21. 8. a med. Sa- 
guntinis pro nudata mcenibus patria corpora op- 
ponentibus. Plin. 17. Hist. nat. 28. 47. -(262). 
Nudatas radices hiberno frigori opponuat. ^ 3. 
De oppositione, quae verbis fit, — a) Oppo- 
nere est verbis objicere, b. e. verbis proponere, 
ponere ante oculos, vel animum, m-ettere *n- 
nanzi. Cic. Quinct. 14. 47. Pericula intendantur, 
formidines opponaotur, ut victus et perterritui 
ipse cedat. Id. Sext. 19. 42. Eos, quiplurimum 
possent, opponi omnibus contionibus, falM, sed 
formidolose tamen, auctores ad perniciem metm. 
Cf. Firg. 2. jEn. 127. Prodere voce sua quem- 
quam, aut opponere morti. — b) Item est interpo- 
nere, interporre. Cic. 4. Acad. (2. pr.) 20. 64. 
Auctoritas tanta plane me movebat, nisi tu oppo- 
suisses non minor em tuain. Id. 5. Ferr. 57. 131. 
Quum decumani aratoribus ad pactioaes faciendas 
non suam vim, sed tuura scelus ac nomen op- 
pouert'nt. — c) De oppositione in disputando. 
Cic. 4. Acad. (2. pr .) 42. 131. Introducebat 
Carneades, non quo probaxet, sed ut opponeret 
Stoicis, summum bonum esse frui its rebus etc. 
Id. 2. Phil. 4. 8. Sed quid opponas tandem, 
si negem, me unquam islas litleras ad te mi- 
sisse ? Liv. 44. 39. a med. His difficultatlbu* il- 
lud opponitur : Quid si etc? — d) Item est in 
evcusalionem afferre, prtelexere, portare in iscuta. 
Cic. 2. ad Q. fr. 10. Opposuisti semel Cicero- 
nis nostii valetudinem: conticui. Id. 3. Off. 
10. 41. de Romulo. Et taraen muri causam op- 
posuit, speciem honestatls neque probabilera, ne« 
saae idoneam. ^ 4. Refertur etiam ad com- 
parationem, mettere a confronto. Caes. 3. B. 
C. 73. Ne his rebus terrerentur, multisque secun- 
dis prcellis unum adversum, et id mediocre, op- 
ponerent. Phcedr. 2. epil. Quod si labori faverlt 
Latium raeo, Plures habeblt, quos opponat Gr»- 
c'm. 4 5. Opponi est etiam adversari, contrarium 
esse. Cic. 2. Orat. 83. 339. His quatuor causis 
totidem medicinae opponuntur. Id. 3. Fin. 12. 40. 
Nunc omni virtuti vitium contrario nomine oppo- 
nitur. <f 6. Opponere alicuijusjurandum, b. e. 
impouere, adigere. Paul. Dig. 37. 14. 6. extr. 
Remittitur jusjurandum, quod liberto in hoc op- 
positum est. ^ 7. Nonnullis est etiam apponere, 
imponere medendi causa, applicare. Nigidvu* 
apud Gell. 7 9. Serpens si memordit, gallina 
deligitur, et opponitur. Cato ii. R. 157- Luia- 
tum si quod est, brassicam tritam opponito: clto 
sanum faciei, et ibid, in fin. Delnde petiginl 
parce brassicam opponito: sanara faclet. Al. «>- 



OPPORTO 

bique leg. apponito. — Hinc Part, prater, pass,, 
cuju9 exempla supra retulimus, 

Oppositus, a, urn, adjective quoque usurpa- 
tur, et est contra positus, objectus, opposto, con- 
trapposto, ut apud Cic. Fontej . 1. 3. Pro- 
pugnaculum istis ipsis nationibus oppositum et 
objectum. Id. 2. Off. 4. 14. Moles opposita? flu- 
c lib us. Id. 2. Divinat. 6. 17. Luna opposita 
soli. Tuber o apud Gell. 6. 4. de Regulo. Ad- 
versus ictus solis oppositum continebanl, atque 
intendere in caluin oculos cogebant. Ovid. 14. 
Met. 147. Opposilamque petens contra Zancleia 
saxa, Khegion ingreditur. pasta a dirimpetto. 
— Cum Iniinito. Lucan. I. 463. Et vos crini- 
geros bellis arcere Caycos Oppositi. — Hinc 

Oppositum. i } n. 2. absolute, subsianLivorun 
more. Gell. 16. 8. a med. Omnia qua disjun- 
guntur, pugnantia esse inter sese oportet, eo- 
rumque opposita (avTixe'.'fxeva Gneci dicunt) ea 
quoque ipsa inter s. se ad versa esse, et mox. Sic 
nti boc est, in quo qua opposita, non sunt con- 
traria: aut curris, nut ambulas, aut sfas; nam 
ipsa quidem inter sese ad versa sunt, sed opposita 
eorura non pugnant: non nmbulare enim, el non 
$tare. et non currere contraria inter sese non 
suai. Opposita hoc loco sunt, quae in scholis di- 
cunt contradictoria. 

OPPORTO vel obporto, as, are, a. 1. contra 
portare. Vox a Lexico expungenda; oucurrit enim 
tantum in iVof. Tir. p. 11. 

OPPORTCN'E vel obportune, adverb. Coinp. 
Opportunius et Sup. Opportunissime. — Oppor- 
tune est idem ac commode, Loco et tempore, op- 
portunamente, a tempo e luogo, sv'xai'pw?. Ter. 
Adetph. 1. 2. 1. et 2. 4. 2. Ehem , opportune: 
te ipsum qusrito. Id. Arulr. 2-. 2. 8. Ambo op- 
portune: vos volo. Cic. 1. .Yat. D. 7. 16. Atqui 
mibi quoque videor venisse opportune. Id. I. Fam. 
9. ante med. Accidere opportunius nihil potest. 
Cues. 3. B. C. 101. Nuaciis opportunissime al- 
latis. Liv. 32. 18. Anticyra ad id opportunis- 
skue sita visa est V. et voc. seq. sub 2. 

OPPORTCnITAS, 5tis, f. 3. (opportunus). ^ 1. 
Generatim est commoditas, apta ratio loci, tera- 
poris et personaruro, opportunity iuxaipia. Cic. 
3. Fin. 14. 45. Et quemadmodum opportuni- 
tas ( sic enim appellemus silxatpi'a-j ) non lit 
major productione temporis. Sail. Jug. 6. Oppor- 
tur.itas ae talis. Cass. 3. B. G. 19. loci. — Cic. 
1. Legg. 9. 27. Omitto opportunitates habilila- 
tesque reliqui corporis, k. e. aptitudines, ut in- 
terpretatus est Forcellinus, qui hunc locum sin- 
gulari paragrapho distinxit. Id. 1. -Var. D. 33. 
92. Considerantes, qua sit utiiitas quaeque op- 
portunita9 in homine membrorum. — Pro faci- 
litate. Plin. 1. Ep. 24. Tranquilli stomachum 
multa sollicitant, vicinitas urbis, opportunitas viae. 
^ 2. Speciatim est tempus opportucum ; hinc 
opportunitate venire, venire a tempo. Plant. 
Epid. 2. 2. 19. Optima opportunitate ambo au- 
lem venistis. Cf. Cic. 1. Off. 40. 142. Scientia op- 
portunitalis idoneorum ad agendum temporum. 
— Opportunitas veluti dea habetur apud Piaui. 
Pseud. 2. 3. 3. Nam ipsa mini Opportunitas non 
potuit opportunius advenire, qua id h.-ecce allata 
est mi opportune epistola. ^ 3. Concreto, uti 
ajunt, sensu est utiiitas. Cic. Amic. 6. 22. Tales 
igitur inter viros amicitia tantas opportunitates 
babet. Coss. 3. B. G. 17. extr. Nisi sequo luco, 
aut opportunitate aliqua data, legato dimicandum 
non existimabat, 

OPPORT0NUS vel obportunus, a, um, adject. 
Comp. Opportunior 1. et 4.; Sup. Oppor funis- 
simus 1. — ■ Opportunus (ex ob et partus, quasi 
ob, seu ante portum situs, ut proprie de loco 
dicatur, inquit Pass, in Etymol., in quo navi- 
gantes portum in propinquo habent) est idoneus, 
comrnodus, pro desiderio et in tempore obtin- 
gens, 6'jxaipos, eyxatpo? (It. opportu.no, comodo, 
proprki) a proposito; t"r. commode, avuntageux. 
favorable, opportun; Hisp , comocio., converti- 
ble, oportuno; Germ, hequem, gelegen, gvnstig, 
passend; Angl, commodwus, (it, convenient, 
writable, proper, seasonable, opportune). •( 1. 
Generatim. Cic. 1, Off. 40. 142. Tempus actionis 



~ 502 - 

opportunum , Graece iwatpia, Latine appella- 
tur occasio. Id. Rose. Am. 24. 68. Locus op- 
portunus captus est ad earn rem. Tac. 4, Ann. 
24. Locorum opportuna permunivit. Cic.T. Fam. 
7. Imperatorem liberalissiraum, aetatem opportu- 
nissimam, commendationem certe singularem ha- 
bes. et 10. ibid. 16. Nihil ne tempore quidem 
ipso opportunius accidere vidi, quam tuas litte- 
ras. Sail, in epist. Jfithr. ad Arsac. sub init. 
Tlbi perpelua pace frui Uceret, nisi hoste3 op- 
portuni et scelestissimi. h. e. qui quasi ante por- 
tum sunt, i. e. vicini et prope instantes impe- 
turaque mir.antes. *J 2. Speciatim aliquando po- 
ll itur pro utili, utite, giovevole. Cic. Antic. 6. 
22. Cetera? res, qua; expetunlur, opportune sunt 
singula? rebus fere singulis-: amicitia res pluri- 
mas continetj quoquo te verteris, presto est. 
•f 3. Item pro apto, idoneo. Ter. Eun. 5. 9. 47. 
Ad omnia b;ec magis opportunus, nee magis ex 
usu tuo, nemo est. Lucret. 6. 317. Opportuna fuit 
si forte et idonea flammis. <J 4. Item in malam 
partem, pro obnoxio, axposito, esposto, soggetto. 
Liv. 6. 24. Roman us cedentem hostem elTuse se- 
quendo, in locum iniquum pertractus, opportu- 
nus buic eruptioni fuit. Adde eamif. 1. 54. ad 
fm. Cels. 2. 10. a med.; et Plin. 9. Hitt, nat. 
31. 51. (98). Opportunus iujuris. Liv. 7. 23. 
Perculsos pavore rata, simul opportuniores, quod 
intent! turn maxima operi esseut. Plin. 18. Hist, 
nat. 7. 12. (68).; et Cels. 1. 5. ad fin. Oppor- 
tuniora morbis corpora. Plin. 36. Hist. nat. 22. 
51. (172). Structura rimis opportuna. Liv. 25. 30. 
Opportuna loca dividenda pnefectis esse. 

"OPPOSITE vel obposite, adverb, ex opposito, 
oppositamente , in opposizione, a'vTexetfu'vtu;. 
Boeth. Analytic, prior. >. 8. p. 509. DifTert 
autem opposite, aut contrarie convertere conclu- 
sionem. 

OPPOSlTlO vel obpositio, onis, f. 3. opposi- 
zione, aLvz&eats, actus opponendi, oppositus. Cic. 
1. Invent. 28; 42. Disparatura est id, quod ab 
aliqua re per oppositionem negatiouis separa- 
tur, hoc modo: sapere, noa sapere. Gell. 8. 1. 
Quid fortitudo intelligi posset, nisi ex ignavi* 
oppositione? 

OPPOsfTL'M vel obpositum, i, n. 2. et 
OPPOslTL'S vel obpositus, a, um. V. OP- 
PON'O. 

OPPOSlTUS vel obpositus, us, rn. 4. «f 1. 
Genera tint est opposilio, opponimento, opposi- 
zione. Cic. -Mar cell. 10. 32. Non modo excu- 
bias et custodias, sed etiam laterum nostrorum 
oppositus et corporum pollicemur. Sil. It. 10. 
212. dum consternata moratur Aginina, et oppo- 
sita membrorum sistere cerlat. <J 2. Speciatim 
est ubjecii's, interpositio. Plin. 2. Hist. nat. 71. 
73. (181). Oppositu globi noctem afferente. Gell. 
4. 5. Inferior locus, quern sol oppositu aBdium 
numquam illustraret. ^ 3. Item actus, quo quid 
in oratione allatum est contra, contrapposizio- 
ne. Gelt. 14. 5. ad fin. Oouin ille pauiliiper 
oppositu horum vocabulorum cummotus reti- 
cuisset. 

OPPRESSlO vel obpressio, iinis, f. 3. actus 

opprimendi, pressione. 

L) Proprie. Vitruv. 10. 3. 3. Schneid. Oner is 
oppressio. Ita legit etiam Schneider us, <\uam- 
quam in eadem paragrapho simplex pressio plu- 
lies occurrat. Certior est lectio apud Ctsl. A.t- 
ret. '*. Tard. 3. n. 26. Turn quura o inn is fuerit 
funiculus complicationc vacuatus, sive oppressione 
manus refusus quo rnedicamina per venisse sen- 
tiemus, erit etc. Capell . I. ;>. 20. Despuens 
(mare, ad lilus) divilias oppressione juitsitas. 
h. e, naves oppriinendo. Theod. Priscian. \. p. 
316. bis retro ed. Aid. Nece»sario materia tcn- 
duntur et oppressione vent^is pi-rurgenlur. 

II.) Translate. Ter. Adelph. 2. 2. 29. Hoc- 
cine incipere JEschinum, per uppressionem ut 
hanc rnihi eripere postulet ? toglimdomi alle 
xtrette. Supfa dixerat v. 20. scelera! illud vide, 
ut in ipso articulo oppressil! Cic. Dom. 3. ■>. 
Obsessio templorum, occupalio fori, oppressio cu- 
ri;e. h. e. subita invasio. Id. 3. Off. 21. 83. 
Probat legum el libertatis interituin , earumque 



OPPRIMO 

oppressionem tetram et detestabilera, gloriosam 
pulat. oppressione. 

OPPRESSION* X'L.V vel obpressiuacuia, se, f. 

I. deminut. parva oppressio , compressioncella. 
Ptaut. Pseud. 1. 1. 65. Teneris labellis roolles 
morsiunculs , papillarum horridularum oppres- 
siunculae. 

OPPRESSOR vel obp lessor, oris, m. 3. op- 
pressore, qui opprimit. Brutus ad Cic. 1. ad 
Brut. 16. circa med. VI vindices et oppressores 
dominationis salvi sint. 

OPPRESSUS vel obpressus, a, um. V. OP- 
PRIMO. 

OPPRESSL'S vel obpressus, us, m. 4. pressio, 
oppressio In Ablat. sing. Lucret. 1. 851. Nam 
quid in oppressu valido durabit eorum? Sidon. 
9. Ep. 11. ad fin. Si saxei rnontis oppressu fon- 
tium conditorum vena celetur. 

OPPRlMO vel obprimo, prtmis, pressi, pres- 
sum, prlmere, a. 3. fob et premo). Part. Op- 
pressus in omnibus fere paragr., - Oppressurus 

II. 3. et 4.; Opprime mlus I. 1. et II. 4. — Op- 
primere est idem quod premere, contra aut valde 
premere, comprimere^ jcaTaxte'jW (It. premere, 
calcare, comprimere , opprimere; Fr. presser, 
comprimer ; Hisp. comprimir , apretar, oprimir, 
estrechar; Germ, herab-oder niederdruchen , 
zudrucken, zuhalten; Angl. to press, press or 
bear dourn , press strongly or agaiast, op- 
press). 

I.) Proprie. ^ 1. Stricto sensu. Cato R. R. 
46. Taleam demittito opprimitoque pede. Lucan. 
3. 67S. et vulnera beva Oppressere manu. Ovid. 
3. Art. am. 721. Vidit ut oppressam, vestigia 
corporis, her bam. calcata. Sic Martial. 14. 159. 
Oppressa pluina. scil . culcifce, seu lecti . Cic. 
fluent. 40. 110. Quod Rostra jamdiu vacua lo- 
cumque ilium a trihunicia voce desertum oppres- 
serat. h. e. calcaverat, occupaverat, pede presse- 
rat. Id. 2. Divinat. 23. 51. Quomodo potuit terra 
oppressus vivere? Cf. Virg. 1. JEn. 133. Flucti- 
bus oppressos Troas caclique ruina. Gell. 10. 6. 
Major e copia populi oppressa. stretta dalta calca. 
Seneca Here. Fur. 52. Vinctus et oppressus ca- 
tenis. — ■ Sic pro comprimere, claudere, chiudere. 
Plaui. Asin. 3. 2. 40. ; et Ter. Phorm. 5. 7. 
97. 09 opprime. taci. et Ovid. 3. Met. 295. 
voluit deus ora loquentis Opprimere : exierat vox 
jam p roper ata per auras, f'al. Max. 2. 6. n. 8. 
Filiarum manus ad suprernurn opprimendorum 
oculorum oflicium advocavit. ^ 2. Latiori, vel 
prregnanti, uti ajuut, signiucatiuue, est obruere, 
oppritnendo obterere, suffocare, schiacciare, sof- 
focare. Cic. 2. Divinat. H. 20. Qui (Dejularus) 
nisi reverLissiU, in eo conclavi ei cubandum fuis- 
si;t, quod proxima nocte corruit. Ruina igitur 
oppressus es.sei. Plin. 33. Hist. nat. 4. 21.(70). 
Sid unt riiiue subito el upprimunt operatos. Tfrc. 
6. -inn. 50. exlr. Opprimere sen em injectu multae 
v ■' st is. soffocare. Enrius apud Cic. 2. Or at. 54. 
222. Ham mam ore in ardi'iite opprimere. chiu- 
dere •: vijfocare. et Liv. 29. 31. Orientem ignem 
opprimere. ^ 3. Hinc latissimo sensu est etiam 
sturnere. Sueton. .Ver. it. Quuut annotasset ia- 
sculptum monumento. militem Galium ab equite 
Romano oppressu m irahi crinibus. Cal. Flare. 3. 
•2 4. Oppn 3sit jaculo redeuntem ad frena leonem. 

II... Translate. ^ '• Ponilur pro compescere, 
continue, cohibere, reprimere, atque adeo legere, 
obruere, o ecu! tare, frenare, reprimere, nascon- 
dere, viwirirnere. Sail. Jug. 75. liornilcare aliis- 
que multi*, quos sucios insidiarum cognoverat, 
intnrft'ctU, iram oppr^Sneral, ne qua ex eo ru'go- 
tio seditio orirelur. .Seneca Consol. ad Helo. 
16. iriir. Optimum tiller pietatem et ratio tiem 
temperameritum est <:t st-itire desiderium et op- 
rrimere. Cic. 2. Tusc. 14. 33. Dolorem opprimi 
dicu patientia. Liv. 23. 22. ad fin. Ita ejus rei 
oppressa mentio est. et 38. 50. Oppressil mentio- 
nein rnemtiriamque contentionis hujus majus cer- 
ta-uen or turn. Se.neca Troad. 517. Opprimere 
ijuestus. h. e. conlinere. .Vepos Alcib. 3. Ne qua 
repenlina vis in civitate exsisteret, quie liberta- 
tem epprimeret populi. Id. Dion. 6. in fm. In- 
vidiam non lenire obsequio, sed acerbitate op- 



OPPROBRAMEMUM 

primere studuit. Justin. 12. 13. 10. Re vera 
insidi;e fuerunl, quarum infamiam successorum 
potentia oppressit. Cic. 4. Acad. (2. pr.) 11. 
36. Solum iis esse debebit insigne veri: quo ob- 
scuro et oppresso, quod tandem sibi veruin vi- 
debuntur attingere? Id. Rose. Am. 41. 121. Est 
quiddam, quod occultatur ; quod quo studiosius 
ab ipsis opprirnilur el abscond it ur, eo magis emi- 
net et apparel. — Ilinc littera? oppresses in »o- 
quendo, quum .earum sonus obscure profcrtur. 
Cic. 1. Off. 37. 133. Sodus erat dulcis : litterse De- 
que expressai, neque oppressa.-, ne aut obscururn 
esset, aut putidum. borbottate. ^ 2. Item pro 
gravare, afflseere, frangere, fere semper pas- 
sive: ad rem Cic. Rose. Am. 4. 10. Opprimi me 
onere oflicii malo, quam etc. Id. post redit. in 
senat. 7. 18. Senatus oppressus ft afllictus. Id. 6. 
t'err. 50. 111. Operli oppressique contumeliis. et 
3. ibid. 7. 20. Criminibus et teslibus obrulus 
atque oppressus. Id. Cluent. 10. 30. Innocens op- 
pressus et circumventus judicio. Auct. B. G. 8. 
5. Oppressi Carnutes hiemis diflicultate, terrore 
periculi. Liv. 24. 33. Oppressus melu. Cos*. 4. 
B. G. 15. Timore, lassitudine, et vi Hum in is op- 
press! perierunt. Nepos Thrasyb. 1 . Palriam a 
tyrannis oppressam e servitule in libertatem vin- 
dicare. Id. ibid.; et Cic Dom. 51. 131. Servitute 
oppressas Athenas tenere. Cic. 9. Fam. 14. Op- 
pressus lo'.ius corporis doloribus. Id. 4. Fam. ft. 
Opprimor interdum, et vh resisto dolori, quod 
ex me solatia deficiunt, quas etc. Gell. 17. 10. 
Oppressus inorbo. Cic. 2. Cat. 4. 8.; et Sail. 
Cat. 41. aere alieno. Cic. 2. Cat. 2. 4. invi- 
dia. Sic Quintil. 7. 2. 30. Opprimere aliquem 
invidia. ^ 3. Item esl arripere, in tempore ca- 
pere, atque adeo occupare, deprehendere, subito 
invaders, afferrare, cogliere, sorprendere. Plant, 
Asin. 2. 2. 15. Si mecurn occasionem opprimere 
banc, quae obvenit, studet. togliere, aUrappare 
I' 'occasions. Ter. Amir. 1. 3. in fin. Conveniam 
Pamphilum, ne de hac re pater imprudentem 
opprimat. colga, sorprenda. Id. ibid. 1. 2. 10. 
Id roluit, nos interea oscitantes opprimi. Id. 
Adelph. 2. 2. 20. O scelera! illud vide, ut in 
ipso articulo oppressit! Plant. Cas. 5. 2. 15. 
For em obdo, ne senex me opprimat. Liv. 26. 12. 
Rhegium eo cursu contendit, ut propt repentino 
advenlu incaulos oppresserit. Cces. 4. B. G. 4. In- 
scios inopinantesque Menapios oppresserunt. Auct. 
B. Alex. 75. Cajsar neque opinans imparatusque 
oppressus. et ibid. 45. Parabant se Vatiniani re- 
pente oppressi. Cces. 7. B. G. 46. Tanta fuit in 
capiendis castris celeritas, ut rei subito in ta- 
bernaculo oppressus vix se eriperet. Sueton. Aug. 
16. Oppressus ex improvise a praefectis Pom- 
peji, uno demum navigio aegerrime ettugit. Ju- 
stin. 2. 8. 1. Matronas Atbeniensium in Eleusi- 
nis 6acris noctu oppressuri oaves conscendunt. 
Cic. Rabir. Post. 10. 27. Qui quum a Mithridate 
Mytilenis oppressus esset, crudelitatem regis in to- 
gatos vestitus mutatione vitavit. Id. 15. Alt. 1. 
Quum hominem temperantem tantus improviso 
morbus oppresserit. Cf. ewmd. 5. Verr. 91.213. 
Antonium, quum multa contra sociorum salutem 
-et faceret et cogitaret, in mediis ejus injuriis 
et cupiditatibus mors oppressit. Id. Senect. 14. 
49. Quoties ilium lux noctu aliquid describere 
ingressum, quoties nox oppressit, quum mane 
ccepisset! Auct. B. G. 8. 14. Oppressi luce co- 
pies instruunt, ^ 4. Item subigere, vincere, do- 
mare, subvertere, Ha ut surgere amplius et re- 
stituere se quis nequeat: qua signiilcatione usur- 
patur — a) Saspissime in re militari. Cic. Fo ra- 
le;'. 12. 26. Nationem Allobrogum armis confi- 
cere atque opprimere. Id. Mur. 15. 32. Mithri- 
datem Munena repressum magna ev parte, non 
oppressum reliquit- et ibid. 14. 31. Quam lau- 
dem ille, Africa opprcssa, cognomine ipso prae se 
ferebat. Id. Dom. 10. 26. Oppressa captaque 
respublica. JS\*pos Themist. 8. Quod societatem 
cum rege Persarum ad Gr&ciam opprimendam 
fecisset. per opprimere e soggiogare. Id. Datam, 
9. Postquam hello eum opprimi non posse ani- 
madvertit, insidiis interficere studuit. fellej. 2. 
118. 2. Arminius baud imprudenter fpeculatus, 



— 503 — 

neminem eelerius opprimi, quam qui nihil ti- 
meret. Cic. 10. Fam. 20. Qui reliquias bujus 
belli oppresserit, eum totius belli confectorem fo- 
re. Lie. 30. 9. Oppressurus navalia castra. ■ — b) 
In re judiciaii et politica. Cic. Quinct. 2. 7. 
Iniquo judicio opprimere aliquem. Liv. 1. 51. 
Quia pro imperio palam interfici non poteral, 
obi a to falso crimine insontem oppressit. Cf. Ju- 
stin. 3. 1.6. Rem prodit Artaxerxi, ut pater ejus 
occisus sit, ut fraler falsa parricidii suspicions 
oppressus, ut denique etc. JVepos Datam. 5. Quo 
facto cuncti ad eum opprimendum consenserant. 
a rovinarlo. — c) Hue referri possunt et ilia 
(He. Divin- in Q. Cascil. 14. 44. Numquam me 
iile opprimet consilio, numquam me ullo artifi- 
cio petrertet. mi sopraffard. Id. Roue. Am. 13. 
36. Hominum pemiciosam atque intolerandam 
potenliam exstinguere atque opprimere. Justin. 
12. 1. 8. Quern mo turn conlractis militibus in ipso 
ortu oppressit. Sueton. Tib. 65. Oppressa conju- 
ratio. soppressa colla forza. Cic. Amir. 21. 78. 
Danda opera est, ne qua armcurura dissidia liant: 
sin tale aliquid eveneril, ut exstinf t;e potiu> ami- 
cittae , quam oppressae esse videantur. distrutte 
per forza. ^ 5. Item e medio tollere, necare. 
Pbjudr. 5. 3. (Jalvi momordit musca nudatum 
caput. Quern opprimere cap tans, alaparn sibi du- 
xit giavem. Sueton. Claud. 37. Confestimque is 
pro deprebenso ad peenam raptus est. Pari modo 
oppressum forunl App. Silanum. Id. Tit. 6. Su- 
specti-siinuin quemque sibi -baud cuncLanter op- 
pressit. ^ 6. De eo, (jui precibus onerando et 
obtundendo pervicit, el quod volebat. extorsit. 
Plant, flit. glor. 4. 5. y. Nam si posset ullo 
modo impetrari, ut abiret, ne te abduceret, ope- 
raiu dedi: veruin oppressit. 

OPPROBRAMEMUM vel obprobramentum, i, 
n. 2. idem atque opprobrium. Plaut. JHetc.,'2. 3. 
87. Quam opprobr amen turn, aut flagitium mulie- 
bre inferri domo. 

OPPROBRATlO vel obprobratio, onis, f. 3. 
zw.^'.opig, actus opprobrandi. Gell. 12. 12. Turn 
Cicero inopinata opprobratione permotus. espro- 
bazione, rinfacciamento. et 2, 7. Sine opprobra- 
tione acerba reprebensionis. 

OPPROBR.iTOR, oris. m. 3. qui npprobrat, qui 
exprobrat, censor. Apul. de Mag. Ita et tibi 
umbra ignobiiitatis upprobratori obstitit, et egu 
numquam studui malefacta cujusdam cognoscern. 
Oudendorp. leg. a probatore; alii aliter; cl. Qui- 
cherat. legit opprobratori, quod probandum vi- 
detur. 

OPPROBRATUS vel obprobratus, a, um. V. 
OPPROBRO. 

OPPROBRlOSUS vi obprobriosus,a, um, adject. 
obbrobrioso . opprobrii plenus. Imp. Justinus 
Cod. 1. 3. -Si. Absurdum clericis est, imroo etiam 
opprobriosum. 

OPPROBRIUM vel obprobrium, li, n. 2. (ob 
et probrum) probrum, infamia, dedecus, ovscSo? 
(It. obbrobrio, disonore, infamia, vilupero; Fr. 
opprobr e, deshonneur , honte, infamie; Uisp. 
oprobrio, ignominia, afrenta, deshonra; Germ. 
d. schimpfliche Vorxuvxf, Schimpf, die Beschi- 
mpfung; Angl. a disgrace, scandal, dishonour, 
infamy). 

I.) Proprie. Moral. 1. Ep. 9. 10. majoris fugiens 
opprobria culpa;. Nepos Con. 3. sub fin. Vereor, 
ne civitati mea> sit opprobrio, si etc. Ovid. 2. 
Trist. 445. Nee fuit opprobrio celebrare Lycerida 
Gallo. Quintil. 3.7. 19. Et turpitudo generis op- 
probrio multis fuit, et quosdam claritas ipsa no- 
tiores circa vitia et invisos magis fecit. Plin. 18. 
Hist. nat. 26. 66. (249). Dedecus habetur oppro- 
briumque meritum, falcern ab ilia volucre in vile 
deprebendi. 

II.) Translate. ^ 1. Est coQvicium, exprobratio, 
villania. rinfacciamento. Horat. 2. Ep. 1. 146. 
Versibus aiternis opprobria rustica fudit. Id. 1. 
ibid. 16. 38. Morderi opprobriis falsis. Ovid. 1. 
Met. 758. pudet baec opprobria nobis Et dici pot- 
uisse, et non potuisse referri. Sueton. Aug. 53. Do- 
mini appellalionem, ut maledictam et oppro- 
brium, semper eiborruit. et ibid. 7. Pro oppro- 
brio objicere alicui nomen suum, Quintil. Declam. 



0PPUGN0 

15. 2. Maledictis opprobriisque vulgi pultari. et 
Declam. 19. 1. Facile prorumpere in opprobria. 
Inscript. apud Henzen. 6086. si ovis ur obpbo- 

BB'VTl ALTER ALTERIVS DIXERIT, SI M.VLTA B»TO 
HS XII. >. SI QVIfi OVIXOVEJiMALl IKTKH BPYb.4t 
OBI'ROBRIVM AVT OVID CO>TVMKL10SX DIXEBIT, Kl 

mvlta ksto hs. xx. n. ^ 2. Abstractum pro 
concreto, uti ajunt, dicitur de homine, qui op- 
probrio est. Catull. 28. 14. At vobis mala multa 
dii deosque Dent, opprobria Romuli Remique. 
Tac . 3. Ann. 66. Opprobrium majorum Ma- 
ine reus. 

OPPROBRO vel obprobro, as, avi, alum, are, 
a. 1. (ob et p r obrum). Part. Opprobratus. — 
Opprobraro est opprobrle dare, objicere, rmfac- 
ciare, villaneggiare, esprobare, o'vet8i£w. Paul. 
IHac. p. 187. 9. Mull. Obprobrare probrum 
objicere. Plaut. Most. 1. 3. 143. Egone id expro- 
brenu qui inihimel cupio id opprobrarier? Id. 
True. 2. 2. 25. Rus tu mihi oppromas? Gell. t7. 
1. in fn. Ut opprobraret adversariis- Id. 3. 5. 
in lemmate. Mollilia cuidam opprobrata acerb* 
simul et festhiter. 

OPPUGN ATlO vel obpugnatio, onis, f. 3. actui 
oppugnandi, oppugnazionc, attacco, assalto, tro- 
XtdpKr,cri5. 

i) Proprie. Cic. 1. Or at. 48. 210. De signorum 
collationibus, de oppidorum oppugnationibus. 
Liv. 4. •!'.). Non segnior oppugnatio est, quam 
pugna fuerat. Cass. 5. B. G. 36. Oppugnationein 
sustineie. Cic. Ccl'L 9. 20. inferre. et ibid, propul- 
sare. Tac. 13. Ann. il. incipere. et 15. ibid. 

16. reliiiquere. Sail. Jug. 27. in fin. Ab oppu- 
gnatione desistere. 

II.) Translate de accusatione et insectatione 
iorensi. Cic. f'atin. 2. 5. Veterem meum atnlcum 
defenderim, quum in bac civitate oppugnatio 
soleat, qua tu nunc uteris, nonnumquam, deien- 
sio nuuiquam vituperari. Adde eamd. 2, ad Q. 

OPPUGNATOR vel obpugnator, oris, m. 3. 
qui oppugnat, oppugnatore , assalitore, jcoXtop- 

I.) Proprie. Cic. 12. Phil. 3. 8. Ilostis et op- 
pugnator patria Anlonius. Tac. 3. Hist. 71, Ignem 
tectis oppugnatores injecerunt. 

II. i Figurate. Cic. Plane. 31 . 76. Meae salutis 
non modo non oppugnator, sed etiam defensor 
fuit. 

OPPUGN" ATORlUS vel obpugnatorius, a, um, 
adject, ad oppugnationem pertinens. Pitruv. 10. 
22. Hosles cumparant res oppugnatorias. Adda 
eumd. ibid. 19. 

OPPUGN ATRIX vel obpugnatrix Icis, f. 3. 
qua; oppugnat. Augustin. Serm. 30. H«c e*t enlm 
salus snimarum, dissipatrix vitiorum, restauratrix 
virtutum, oppugnatrix damonum. 

OPPUGNAT US vel obpugnatus, a, um. V. 
voc. seq. 

OP PUG NO vel obpugno, as, Svi, Stum, are, a. 
1. part. Oppugnans, Oppugnaturus et Oppu- 
gnandus sub A I.; Oppugnatus sub A. I. et II. 
— Oppugnare duo dl versa significat, prout e»t 
A) A verbo pugno, as; vel B) A nomine ?"*- 
gnus, i. 

A) Oppugnare, ex. ob et verbo pugno, e»t contra 
pugnare, armis aggredi, oppugnationem inferre: 
cui contrarium est prupugnare, ut apud Gell. 9.1. 
Oppidum a Metello opp ugnari: contra ab op- 
pidanis desuper e muris propugnari. Gr. ?to- 
Xio^xiw, ■Koleuiw (It. assalire, attaccare, combat- 
te.re, oppugnare; Fr. combattre, attaquer, ds- 
saillir, a*$ieger; Uisp. combatir, atacar, tUlar', 
Germ, angreifen, bekampfen, belagem, be$lur~ 
men; Angl. to fight against, assail, attack, as- 
sault, combat, engage, try to take by force, 
stovm). 

I.) Proprie. Cic. 2. Fam. 10. Ibi quintum et 
vigesimuin jam diem aggeribus, vineis, turtihus 
oppugnabam oppidum munitissimum Pindenli* 
sum, tantis operibus tantoque negotio, ut etc. Id. 
pro leg. Manil. 8. 20. Urbe obsessa et oppu- 
gnata vehement isssme. Id. Ifarusp. resp. 4. 6. 
CarthagiDem a multis imperatoribus obietoam, 
oppugaatam, labefactatam, paBne caplam aiit}uar\- 



OPPUTO 

do, solui evertit. Cces. 7. B. G. 41. Summis co- 
pus oppugnata castra. Sic Id. 6. ibid. 41. Ger- 
mani castra oppugnaturi. et 5. ibid. "if. Oppu- 
gnare locum, et 2. toid. 6. inagno impetu oppi- 
dum. et 1. ibid. 44. Omnes Galliae civilates ad se 
oppugn and urn venisse , ac contra se castra ha- 
buisse. Justin. 9. 5. 4. Sive adjuvandus ea manu 
rex oppugnante aliquo foret. Tac. 3. Hist. 30. 
Magna pars Itatiae stato in eosdem dies mercatu 
congregata: quod defensoribus auxilium ob raul- 
titudinem, oppugnantibus incitamentum ob prae- 
dam, erat. Liv. 2. 11. Consiliis ab oppugnanda 
urbe ad obsidendam versis. Propert. 3. 9. 13. 
Ausa ferox ab equo contra oppugnare sagittis 
Maeotis Danaum Pentbesilea rates. Gelt. 6. D. Ser- 
pens balHstis et catapultis diu oppugnatus. 

II.) Translate. ^ 1. Saepe transfertur ad ci- 
vilem et forensem insectationem , accusationes, 
inimicitias, perseguitare, accusare, travagliare, 
far guerra, impugnare. Cic. 5. Fam. 2. a med- 
Quare ego non oppugnavi fratrem tuum , sed 
fratri tuo repugnavi. Id. Quinct. 12. 4o. J.redamus 
hoc, Sex. Piaevium, cujus caput oppugnet, ejus 
auribus pcpercisse. Sail. Cat. 49. Piso oppugna- 
tus in judicio repetundarum. Metelt. ad Cic. 5. 
Fam. 1. Metellum fratrem ob dictum capite et 
fortunis per te oppugnatum iri. Id. 1. ibid-. 1. Re- 
gis legatus aperte pecunia nos oppugnat. Id. 2, 
Orat 38. 161. Carneades nullam unquam in it- 
li» suis disputationibus rem defendit, quam non 
probarit: nuliam oppugnavit, quam non everterit. 
Id. Orat, 66. 223. Clandestinis consiliis oppugnare 
aliquem. Id. Ccecin. 24. 67. verbis aequitatern. im- 
pugnare, far contro. Plant. Most. 3. 1. 154. Op- 
pugnare consilia alicujus. tentar di rompere i 
disegni, frastomart, iuvpedire. et Bacch. 5. 2. 
52. delictum aliquod. perseguitare. Propert. 2. 
12. 45. Roma prupriis circum oppugnata trium- 
pbis. % 2. Est etiam idem ac repugno, resisto. 
Coripp. 4 Joanneid. 468. sonipes celer aequore 
toto Oppugnat frenis, 

B) Oppugnare, ex ob et nomine pugnus, est 
pugno tundere. Plant. Cas. 2. 6. 59. Malo, Cha- 
line, tibi cavendum censeo. cha. temperi postquam 
oppugnatum est os. 

OPPUTO vel obputo, as, are, 1. 1. (ob et puto) 
tagliare, polare, idem quod puto, k. e. arborum 
ramos csedo. Plin. 17. Hist. nat. 21. 35. (156). 
Opputatur autem quidquid proximo tulit fructum. 

OPPUVlAT verberat. Paul. Diae. p. 191. 4. 
Mull AHi leg. obpuvit. Mine obpuvia vel oppu- 
vium, verberatio, verber. Jfranius: Obpuviis 
pueri coercentur. Its Lexicographi : et videntnr 
hujus fragmenti vestigia esse in ipsis Paul, verbis, 
obi ait: Obpuviat verberat, a puviendo, id est 
feriendo. Unde pueri, quod puniendo (Mullerus 
leg. puniendo) coercentur, id est plagis, unde et 
pavimenta. Legunt alii: Unde pueri, quod ob- 
puviis coercentur. V. Jan. Douzam ad fragm. 
Lucil. n. 88. Aliter taraen sentit Mullerus. I. c. 

OPPUVICM vel obpuvium. P. voc. praeced. 

OPRlMENTUM. V. OPERIMENTUM. 

OPS, opis, f. 3. Olim vox fuit adjective, opu- 
lentum significans, ut Festus p. 190. 18. Mill. 
docet: unde ejus contrarium mops. V. OOPS. Fuit 
etiam ops auxilium ferens. Unde Accius apud 
Priscian. 7. p. 752. Putsch, de Hercule. Quorum 
genitor fertur esse ops gentibus. Potest tamen, 
inquit Priscian,, etiam feminino genere hie in- 
telligi ilgurate conjunctum masculino, ut si di- 
xlsftet: Quorum genitor auiilium fuit gentibus. — 
VfiTum turn has significationes, turn usus recti 
casus, atque etiam dativi, jam obsolevit, solumque 
opts, opem, ope remansit: cf. Phoc<e art. p. 1709. 
Putsch. In plurali autem numero opes, opum, 
opibus frequentissime usurpantur. — Ratioue ha- 
bita etymi, ops est a themate op, quod cum verbis 
opui, copia, opulens est eonjungendum; vel, ut 
aliis placet, ab Ops, qua? est terra, cujus sunt 
omnia, unde ditescimus, fruges, pecora, pecuniae 
etc. — Ceterum ops est vis, facultas, potentia, 
virtus, seu quidquid, ad ea, quae grandia et ma- 
iimi momenti sunt, perficienda plurimum confert 
(It. forze, potere, potenza, facolta, mezzi poten- 
ti a compiere cose grandi; Fr. force, puissance, 



— 504 — 

pouvoir , faculte, moyen, ressource; Hisp. 
fuerza, potencia, poder, dominio, facultad, me- 
dios; Germ, die Macht, das Permogen, n- 
berhaupt jedes Mittel zur Ausrichtung grosser 
und ivichtiger Dinge; Angl. power, weight, 
influence, authority, forces, resources). 

1.) Proprie. ^ 1. Quoniam omnia regina pe- 
cunia donat, ut ait poeta, opes in plur. num. 
sunt divitias, opulentia, ricchezze, facolta, beni, 
averi, itXoutos. Ennius apud Cic. 3. Tusc. 19. 
44. Pol mibi fortuna magis nunc defit, quam ge- 
nus. Namque regnum suppetebat mi, ut scias, 
quanto e loco, Quantis opibus, quibus de rebus 
lapsa fortuna occidat. Plant. Stich. 5. 4. 13. Nos 
lameo efiicimus pro opibus nostris maeniH. Ooid. 

1. 7Vist. 10. 44. merit* cadet agna Minerv;e: 
Non tacit ad nostras hostia major opes. Virg. 2. 
G. 507. Gondii opes alius, defossoque incubat au- 
ro. Horat- 3. Od. 16- 28. magnas inter opes inops. 
Ovid. 13. Met. 434. sceleris nisi pr.emia magnas 
Adjecisset opes, animi irritamen avari. Id. 3. 
7Vist. 10. 59. Ruris opes parvse, pec us et stri- 
dentia plaustra. Plin. 9- Hist. nat. 35. 58. (117). 
Nee duna prodigi principis fueranl, sr:d aviiac 
opes, provinciarum scilicet spoliis capt : «;. el ibid. 
59.(122). Rclictus ab eo in amplis opibus lieres, 
Id. 35. ibid. 9. 36. \62i. Opes tantas acquisivit, 
ut in ostentatione earum etc. Horat. 2. Sat. 2. 
112. puer bunc ego parvus Ofelluiu integris opi- 
bus novi non latius usum, Quam nunc accisis. 
Tac. 3. Ann. 55. Ut quisque opibus. doiuo, pa- 
ratu speciosus, per nomen et clientclas illnstrior 
habebatur. et ibid. 30. Opumque, quis doinus ilia 
immensum viguit, primus accumulator. ^ 2. 
Sa?pius significant potentiam, qu;e maxim!! quidem 
divitiis, turn vero auctoritate, gratia, amicorum 
et cognatorum copia, eloquentia, gloria militari, 
aiiisque bonis, aut pravis artibus comparalur, 
potenza, autorita, credito , forze. Ituque latius 
patent opes, quam divitiae, quia ill is b;e includun- 
tur, non contra. Unde, Cic. fere opes et divitias 
distinguit, ut 8. Att. 11. sub init. Moderato- 
ri reipublicae beata civium vita propo^ita est : 
ut opibus firm a, cop us locuples, gloria amp la, 
virtute honesta sit. et Id. Quinct . 1. 2. P. 
Qumctius, cui tenues opes, null* facilitates, exi- 
guas amicorum copi« sunt, cum adversario gra- 
tiosissimo contendit. Id. 5. Fin. 27. SI. Lerte 
in bonis numerabis divitias, honores, opes. Id. 

2. leg. Agr. 30. 82. Ad paucos opibus. «t copiis 
affluentes totum agruin Catnpanurn perferri vi- 
debilis. Id. Amic. 6. 22. Gelenc res oppor- 
tunae sunt singula? rebus fere singulis, diviti;e ut 
utare, opes ut colare, honores ut laudcre. etc. 
Id. 1. Phil. 12. 29. Opes violentas et populo 
R. minime ferendam potentiam concupiscere. 
Id. 3. Tusc. 11. 25. His pevUirbationibus, quas 
stuitilia immittit, omnibus viribus alque opibus 
repugnandum est. ef 1. Off. 3. 9. Consultant, ad 
vitae commoditatem jucunditatemque, ad faculta- 
t-es rerum atque copias. ad opes, ad potentiam 
conducat id, nee ne, etc. Cces. 1. B. G. 20. Quibus 
opibus ac nervis ad perniciem suam uleretur. 
Horat. 3. Od. 3. 26. nee Priami donius Perjura 
pugnaces Achivos Hectoreis opibus refringit. h. 
e. viribus et virtute, col valore. ^ 3. Dicitur 
saepe de potentia reipubl. et viribus imperii, qu;e 
constant muititudine et opulentia civium, vecti- 
galium et serarii copia, studio et perilia rei mi- 
litaris, forze, potenza, eserciti. — a) in plur. 
num. Virg. 2. /En. 4. Trojan as ut opes et la- 
mentabile regnum Eruerint Danai. Liv. 2. 21. Tar- 
quinius mortuus est Cumis, quo se pet fractas 
opes Latinorum-contulerat. ifepos Epam. 6. 
extr. Lacedarnoniorum opes concussit. Id. Alcib. 
5. Atheniensium opes senescere, contra Lacedae- 
moniorum crescere. et ibid. JO. Regis opes mi- 
nuere. Id. Miltiad. 5. extr. Nulla unquarn tarn 
exigua manus tantas opes prostravit. Id. Con. 4. 
Ducem fortem et prudentem regiis opibus pra?- 
futurum, ac secum dLmicaturum videbant. Tac. 
12. Ann. 4-4. Iberos Pharasmanes, veiusla pos- 
session : Armenios frater ejus Mithridates ob- 
tinebat- opibus nostris. Liv. 9. 22. Turn in mi- 
nime pertinaci genere pugnoe sic fortuna exer- 



OPTABILITKR 

cuit opes, ut insignes utrimque clade9 et clara 
ipsorum ducum ederet funera. Pirg. 8. /En. 171, 
Auxilio laetos dimittam opibusque juvabo. Ubi 
Servins: id est militibus: opes antiqui vocabant 
rnilitts. — b) In sing. num. Ennius apud Cic. 3. 
Tusc. 19. 44. Vidi ego te (o Troja) adstante ope 
barbarica Tectis c«1atis, iaqueatis etc. h. e. integris 
Trojie rebus et Priami imptrio raanente. Adde 
f r irg. 8. /En. 685. *f 4. I>e viribus corporis, et 
animi, quibus unusquisque pollel. — a) De viri- 
bus corporis. Ennius apud Macrob. 6. Return. 1. 
Komani scalis summa nituntur opum vi. Virg. 12. 
,En. 5A2. Pro se quisque viri magna nituntur o- 
pum vi. — b) Generalim de viribus corporis et 
animi, fere in sing. num. Sail, Cat. 1. Omnes ho- 
mines, qui sese student prasstare ceteris animali- 
bus, omni ope niti decet ne Tit am silentio trans- 
eant. Cic. 14. Att. 14. ad fin. Omni ope atque 
opera enitar, ut senatus consultum Hat. Id. Mil. 
11. 30. Ut omnem semper vim, quacumque ope 
possent, a vita sua propulsarent. f r irg. 1. .En. 
6u4. grates persolvere dignas Non opis est nostra;. 
Dido. Liv. 8. 16. Itaque (Patres) omni ope ad- 
nisi sunt, ut maximum ea tempestate imperatorem 
M. Valerium Corvum consulem quartum facerent, 
^ 5. Saepe est vis et potentia, qua alteri auxilia- 
mur, ajuto, soccorso, /Boij&eta. — a) Frequen- 
ter in sing. num. et — In bonam partem. Cic. 
9. Alt. 16. Caesar jam opes meas, non, ut supe- 
rior i bus litteris, opem ex special. Id. 1. Off. 15, 
49. Ut quisque maxime opis indigeat, ita ei 
potissimum opitulari. Id. 16. Att. 13. sub fin. 
II nee nee institui, nee eflici potest sine tua ope. 
Id. i. Fam. 1. A liquid opis occidenti reipubl. 
tulissemus. Plin. 4. Ep. 15. sub [in. Omni ope, 
labore, gratia juvare quempiam in petendis ho- 
noribus. Virg. 2. G. 428. Vi propria nituntur, 
opis non indiga nostr£e. Cic. 5. Tiisc. 2. 5. Ad 
te confugimus, a te opem petimus. Id. Fontej. 
11. 23. Confugere ad opem alicujus. Id. fragm. 
apud Priscian. 7. p. 733. Putsch. Ab Jove opem 
auxiliurnque petamus. Id. 2. Fin. 35. 118. Opem 
indisentibus salutemque ferre. Flor. 1. 21. im~ 
ploiare adversus aliquem. et 3. 2. et auxilium 
llagilare. Plin. Paneg. 30. ad fin. alicujus in- 
vocare. Sup ton. Vesp. 7. valetudinis orare. Stat. 
ii). Theb. 51. exposcere. Ovid. Heroid- 21. 174. 
saiutifcram dare cuipiam. Id. X. Met. 601. afferre. 
Id. Itemed, am. 116. admovere. Id. 2. Amor. 
9. .s. Ope medica jux'are aliquem. Id. 1. Trist. 
3. 9. Xon mi hi servorum, comitis non cura le- 
eendi, Non apl;e profugo vestis, opisve fuit. prov- 
visione. — In malain partem. Liv. 4 4. 7. ad fin. 
Adeo sine u 11a ope hoslis, quie aggravaret, cum 
ipsa difficultate pugnandum erat. — b) In plur. 
num. Horat. 1. Ep. 10. 36. minor in certamine 
ioogo Imploravit opes hominis, frenumque rece- 
pit. et -. ibid. 2. 136. Hie ubi cognatorum opibus 
curisque refect us. etc. 

II.) Translate. Ovid. 2. Art. am. 343. de amne. 
Nascitur exiguus, sed opes acquirit eundo. ef 652. 
Firmaque adoptivas arbor ha be bit opes. h. e. fru- 
ctus ex insitione. Sever. .Etn. 293. Spirit us col- 
lectus pellit opes aqua«. h. e. vim et copiam 
aquae. Pal. Place. 6. 449, Ergo opibus magicis 
et \ irginitate tremendam Juno duci sociam con- 
jungere qu^-rit Achivo. h. e. facultate et scientia 
rerum magicarum. • — .Vi?. De nomine deae pro- 
prio, V. in ONOM. 

OPSONfUM, li, n. 2. V. OBSONIUM init. 

OPTABll.IS, e, adject. Com p. Optabilior, — 
Optabilis est qui optari debet, optandus, expe- 
tendus, op tat us, desiderabite, bra malo, cticeTo'c 
s'neuitTo;. Cic. 1. Orat. 51. 221. Qua? vulgo expe- 
tenda atque optabilia videntur. Ovid. 9. ^ef. 
75K. venit ecce optabile tempos, Luxque jugalis 
adesl. Cic. 1. Off. ii. 45. Qua? ut concurrant 
omnia, optabile est; si minus, etc. Id. Pis. 14. 
33. Utrum bono xiro oplabilius putas, sic eii- 
re, ut etc. an, ut etc? 

OPT Alii LITER, adverb. Comp. Optabilius. — 
Optabiliter est cum desiderio, desiderabilmente , 
e'tWTwe. Cic. 1. Tusc. 40. 96. Quam optabiliter 
iter illud jucundum esse debet? Optimn- qiimiue 
cdilt. ex MSS. tc' optabiliter otnittunl. Pal. Max. 



OPTATIO 

5. 1. in fin. Ut cptabiiius in patria, ita speciosius 
pro patria etc. 

OPT ATiO, onis, f. 3. ^ 1. Generatim est 
optio, eligendi facultas, scelta. Cic. 3. Off. 25. 
94. Theseo quum tres optationes Neptunus de- 
disset, optavit interitum llippolyti. Est qui legit 
optiones, Adde Symmach. 1. Ep. 1. sub fin. cum 
ead. var. lect.; Paul. IHac. p. 184. 13. Mull.; 
et Donat. ad Ter. Eun. 5. 9. 27. ^ 2. Spe- 
ciatim est rhetorum figura, in sententiis, suyr,, 
Cic. 3. Orat. 53. 205. Purgatio, conciliatio, laesio, 
optatio, atque exsecratio. Quintil. 9. 2. 3. Qui 
affectus crunt concitati, detracts voce libera, ef- 
frenatiore iracundia, objurgatione, optatione, exse- 
cratione? — Exemplum sit illud ('ic. Flacc. 2. 
5. Atque uttnam inimici nostri mecum potius 
contendant! ef ibid. 31. 75. Vellem tanturn ha- 
bere me otii, ut etc. 

OPTATIVE, adverb, optativo modo. Priscian. 
18. p. 1157. Putsch. Virgilius in VI. Mac Tro- 
jana tenus fuerit for tuna secuta. Ecce hie fuerit; 
optative posuit in precatione jEaex boc verbura, 
quod etc. 

OPT ATi V US, a, um, adject, ottativo, euxTtxdg, 
qui optatio nem continet, ut Modus optativus in 
verbis quo optandi actus significalur, apud Dio- 
med. 1. p. 330. Putsch.; Priscian. 8. p. 807. et 821.; 
et Cape It. 3, p. 83. Optativa adveibia, Priscian. 
15. p. 1021. Optativa conjunctions, Charis. 2. 
p. 200. — Ceterum extra rem grammaticam Set' 
vius ad illud Virg. I. /En. 730. turn facta silentia 
tectis hose habet: mos erat apud veteres, ut lu- 
mini incenso silentium pracberetur, ut optativam 
sibi laudem loquendo nullus averteret. 

OPTATO, adverb, eiixtwc, optabiliter, ex voto, 
Plaut. Amph. 2. 2. 26. Certe me illi exspectatum 
optato venturum scio. come ei desulera. Cic. 13. 
Att. 28. sub fin. Nisi quid te aliud impedit, mini 
optato veneris. Adde Ter. Andr. 3. 3. 1.; et 
Virg. 10. jEn. 405. Lamprid. Alex. Sev. 43. 
Si id optato evenisset. 

OPTATUM, i, n. 2. et 

OPTATUS, a, um. V. OPTO in (in. 

OPTIC E, es, f. 1. ottica, ostocyj, ars et facultas, 
qua visus ratio dirigitur; vox Grasca, ab oirro- 
f*at video, Vitruv. 1. 1. Ut sit peritus grapbidos, 
eruditus geomelria, et opticcs non ignarus. V. 
Gell. 16. 18., ubi Graece scribitur. 

OPTlMAS vel oplumas; Htis, ef scepius in plur. 
num. 

OPTlMATES vel optumates, um et ium, com- 
niuQ. gen. 3. (optimus). Optimas in singulari 
numero eiTertur a Charis. 1. p. 20.; Priscian. 
4. p. 620.; et Consent, p. 2039. Putsch. — a) 
Substantivorum more, optimates sunt qui opti- 
inis suam causatn probaiam voiunt. Duo enini 
fuere in republ. hominutn genera, qui exceliere 
cuperent: alii ea, qua; agebant ac dicebant, po- 
pulo jucunda esse volebant, eoque dicti populares: 
alii ita sua instituebant, ut Optimo cuique suam 
causatn probarent, atque iade appellati optimates. 
Uanc utriusque nominis causam afTert Tultius ipse 
Sext. 45. 96. — Sunt etiatn Dptimates optimi 
quique in republica: sunt, inquit Cic. ibid., prin- 
cipes consilii publici, et qui eorum sectam se- 
quuntur: sunt maximorui_i ordinum homines, 
quibus patet curia: sunt municipals rusticique 
Komani : sont negotia gerentes: sunt etiam liber- 
tini optimates: numerus late et vane diffusus: sed 
genus universum brevi circumscribi et definiri 
potest: Omnes optimates sunt qui neque nocentes 
sunt, nee natura improbi, nee furiosi, nee malis 
domesticis impediti. H;ec Cic; unde patet, du- 
plex hominum genus hac voce signiiicari, et opti- 
mum quemque, cujuscumque sit conditionis: et 
qui voluntatis conunodis, opinioni oplimi cujusque 
in gubernanda republ. servit, Veruin hrnc oratorie 
dicit Cic, et ut causa? su;c inserviat, el optima- 
tium nationem ab invidia liberet, qua apud po- 
pulum laborabat. Ceterum hoc nomine fere si- 
gnificant^ 1 nobiliores, opulenlioies, putenliores, 
quorum in in a ni bus pier unique est leipublica- 
administrating ptoceies, primores, palies, senatus: 
uno verbo ea pr-.r< civium, qiue numero minor 
est, dignitale et. pulentia major, et a plebe dislin- 

Tom. III. 



- 505 - 

guitur, primali, nobili, ottimati, os ouvaToc. apt- 
aTTje?, o'Vyos. — In plur. num. Cic. 1. de re- 
publ. 26. Quum (summa rerum) est penes de- 
lectus, turn ilia civitas optima tium arbitrio regi 
dicitur. et ibid. 27. In optimatium dominatu. Id. 
2. Invent. 17, 52. Contra voluntatem omnium 
opttmatum. A'epos Alcib. 5. Erat enim popuii 
potential non amicus, et opttmatum fautor. Tac. 
4. Ann. 32. Plebis et optimatium certamina . 
Plin. 25. Hist. nat. 5. 21. (52). Cui plebs adstans 
plausit, optimates vero bellum Marsicum impu- 
tavere. Adde Cic. 2. Off. 23. 80. et Sueton. 
Cues. IS*., Aug. 10. et Tib. 2. — In sing. num. 
Ccelius ad Cic. post ep. 9. I. 10. ad Att. Vide, 
ne dum pudet te parum optimatem esse, parum 
diligenler, quod optimum sit, eligas. — fVi Adje- 
ctive. — In plur. num. Ennius apud Cic. 7. 
Fam. 6. Quae Corinthurn arcem altam habetis, 
mationsE opulent^, optimates. — In singulari 
num. Cic. apud JYon. p. 342. 31. Merc, h. e. 
2. de. republ. 23. Statu esse Optimo constitutam 
remnublicam, quie ex tribus generibus illis, regaii, 
et opturoati, et populari confusa modice. 

OPTlME vel antiqu. optume, adverb. V. BENE. 

OPTlMlTAS, atis. f. 3. vox est minime Latins. 
Capell. 4. p. 109. Cognoscendum est, dici quas- 
dam substantias ex qualitatihus, quarum nomina 
non inveniuntur. Nam ut bonum dicimus a bo- 
nitate, non ita optimum ab optimilate. V. OPI- 
MITAS. Gloss. Lat. Gr. Optimitas, v6yj2r l axr,p.-x, 

OP'l'lMUS vel antictu. oplumus, a, um, adject. 
V. BONUS. 

OPTIO onis, 3. (opto) duo diversa signiQcal, 
prout .4) Est gen, feminini, vel B) Gen. mascu- 
lini. 

A) Optio fem. gen, est electio, eligendi facul- 
tas arbitriumque, alp&atg (It. elezione, arbitrio 
di eleggere, liberta; Fr. choix. option, volonte 
libre; Hisp. escogimento , opcion; Germ, die 
ff'ahl, freie ff'ahl, de.r freie ffille sum 
ffahlen; Angl. choice, liberty to choose, opti- 
on). Plaut. Cas, 2. 4. 13. Optio hac tua est, 
utram harum vis conditionera, accipe. Cic. Fat. 

2. Utro frui malis, optio sit tua. fd. Ccecin. 23. 
64. et f'ragm. apud Quintil. 5. 10. 69. Optio vobis 
datur, utrura velitis, etc. Id. Divin. in Q. Ccecil. 
14. 45. Potestatem optionemque facere alicui, ut 
eligat etc. Id. fatin. 17. 40. An crit h*c optio 
et potestas tua, ut etc? Id, Brut. 50. 189. Oare 
alicui optionem eligendi patroni. Id. 5. Fin. 29. 
88. Si optio esset. Plaut. Mil. glor. 3. J. 75. Si 
optio eveniat tibi. Sail. Jug. 81. sub fin. Gr*ci 
optionem Cartbaginiensium faciunt. h. e. dant 
Carthaginiensibus optionem, ut etc. Codices ple- 
rique et vulgati libri omnes leg. Carthaginien- 
sium, quam lectionem ipse Gronovius ad Liv. 
27. 8. tuetur : Kritzius vero trium Codd. (Hern. 
i. et Vat. 1. et 5) auctoriiale fretus Carthagi- 
niensibus prajfert. Plaut. Cas. 2. 2. 15. Vir me 
habet pessumis despicatam modis, nee mihi jus 
meum obtinendi optio est. non ho liberta, non 
posso. 

B) Optio md.se. gen. ^ 1. Generatim dicitur 
de cujusque ret adjulore. Plaut. A sin. i. 1. 88. 
Tibi optionem sumito Leonidam : fabricare quid- 
vis, quidvis comminiscere. Aurel. Arcad. Dig. 
50. 6. 6. Optio fabricae. Adde. Callistrat. ibid. 48. 
20. 6., ubi spiculalorum optiones, etc. Plura de 
Optionibus congessit Reims. Inscript. cl. i. n. 

3. p. 11. — Sub his qui curabant, adjutorum sub- 
adjuva?. , su6op£i07ies dicti. Inscript, apud Gru- 
ter. 529. 8. m. avrilivs macedo VY.reranus v\- 
none DtLMata kx sVBOPTione etc. ^ 2. Speciatim 
in veteri R. militia dicebantur optiones, qui a tri- 
bunis, centurionibus aliisque dignioribus in gradu 
militari constitutis adoptali vicariam eisdera ope- 
ram praesiabant; sed paullatim eo res pervenit, ut 
ordinarium esset munus, ita ut optio certae rei, 
aut operi constitulus suo proprio jure atque no- 
mine pne esset, luogotenente , a jut ante, sostituto. 
Mine Festus p. 198. 11. Mull. Optio qui nunc 
dicitur, auLea appellabatur accensus. Is adjutor 
dabatur centurioni a tribuno militum: qui ex quo 
tempore, qm.in veliot, centurionibus permissum 
est optarc, etiam nomen ei facto surtitus est. far- 



OPTO 

ro 5. L. L. 91. Mull. Quos hi (decurionesl primo 
adm'mistros ipsi sibi adoptabant, optiones vocari 
cceptt: quos nunc propter ambitiones tribuni fa- 
ciunt. Vtget. 2. Milit. 7. Optiones ab optando 
appellati, quod antecedentibus asgritudioe praepe- 
ditis, hi tamquam adoptati eorum atque vicarii 
solent uni versa curare. Non. p. 67. 32. Merc. 
Optiones in cohortibus, qui sunt honesti gra- 
dus, ut optatos, quod est electos; el adoptatos, 
quod ascitos, Varro de vita popuii B. lib. HI. exi- 
stimat appellatos: Referentibus centurionibus ado- 
ptali in cohortes subibant, ut semper plena essent 
legiones; a quo optiones in turmis decurionum 
et in cohortibus centurionum appellati. Inscript. 
mendosa apud Don. cl. 6. n. 70., emendata apud 
Matvas. Marm, Fels. p. 317. sbx. cl^vdivs sex, 

F. FAMTINA AX'SFICALIS OPTIO TKIBUm hEUWnU I. 

volvnt a Hiorum etc. Alia apud Gruter. 551. 3. 

C. LVC1LL1VS C. K. VEL. VI1V0EX PRINCIPALIS BSKE- 
KICIAB1VS TH1BVM DEIMDE OPTIO IN OBNTVRtA. h. e. 

optio centurioais. Alia mendosa apud euind. 431. 
9., emendata apud De-Vita Antiqu. Benev. cl. 
7. n. 10. c. i.vccivs c. v. stel. sabi>vs *Divror 

THIBVSl' ORFITl SECVTOR OPTIO VAr.ETVDirtarU OPTlO 

arcahii optio siGNireri optio ab-actis etc. V. 
ibid. Dissert. 9. p. 243. et seqq. 

OPTION ATI'S, us, m. 4. gradus et munus 
optionis. 6'afo apud Fes turn p. 201. 26. Mull. 
Majores seorsum atque diversum pretiurn para- 
vere bonis atque strenuis, decurionatus, optiona- 
tus, bastas donaticas, aliosquc honores. 

OPTJVUS, a, um, adject, adoptivus, adscitus, 
adjunctus. I/orat. 2. Ep. 2. 99. Discedo Alcaeus 
puncto illius: ille meo quis? Quis nisi Callima- 
chus? si plus adposcere visus, Fit Mimnermus, et 
optivo cognomine crescit. — Oplivus tutor apud 
Cajum 1, Instiiut. (edente iterum Goeschenio) 
§ 154. Vocantur autem hi, qui nominatim tetta- 
mento tutores dantur, dativi; qui ex optione su- 
muntur, optivi. — NB. De cognom. Rom. V. 
ONOM. 

OPTO, as, avi, alum, are, a. 1. Optassis pro 
optaveris habes apud Plaut. Mil. glor. 3. 1. 75. 
Cf. Inscript. apud Gruter. 940. J. ovoo qvisovb 

VESTRVM MORTVO OPTARIT MIHI ID ILLI EVENIAT 

semper vivo et mortvo. — Part. Oplans 2. sub 
2.°; Optatus 2. sub 3.° et in tin.; Optandus 1. 
et 2. sub 1.° et 2.° — Ratione habita etyrai, 
alii voiunt esse ah oirrat seu ^nxoip-cci video, con- 
sidero, quia qui electurus est, prius videt et con- 
siderat, quid sit melius: hinc coopto , adopto. 
Alii vero voiunt esse frequentativum ab obsoleto 
opire, a quo optio et omen quod sit per sjneopen 
pro opimen, et quocum quadam veluli aflinitate 
vox optimus jungatur; afferuntque illud Festi 
p. 186. 19. Mull. Opt a tarn hostiam, alii opti- 
mam, appellant earn, quam aedilis tribus consti- 
tutis hostiis optat, quam immolari velit. — Cete- 
rum ^ 1. Striclo sensu, optare est idem atque 
eligere, malle, at'peopat (It. scegliere, eleggere, 
voter e; Fr. choisir, faire choix de, opter pour; 
Hisp. escoger, eligir, optar; Germ, tvahlen, sich 
ausersehen; Angl. to wish, choose, prefer). 
Plaut. Hud. 3. 6. 14. Opta ocius, rapi te obtorto 
collo mavis, an trahi. Utrum vis, opta, dum licet. 
Id. Aulul. prol.il. Inopemque optavit potius eum 
relinquere, Quam eum thesaurum commonstra- 
ret lilio. Ter. Andr. 4. 5. 2. Quae se se inho- 
neste optavit parere hie divitias, potius quam 
in patria honeste pauper vivere. Zucilius apud 
Non. p. 358. 13. Merc. Non video hie quid ra»- 
gnopere optem. Adde Calull. 63. 82. Et Cic. 
Hose. Am. 11. 30. llanc conditionem miser o fe- 
runt, ut optet, utrum raalit cervices Koscio dare, 
an insutus in culeum-vitam amittere. Sic leg. 
Orell.; at illud optet suspectum est Grot et alii 
leg. optetur. Liv. 6. 25. Permissoque, ut ex col- 
leges optaret quern vellet, contra spem omnium 
L. Furium optavit. Sic Sail, f'ragm. apud Non. 
p. 358. 14. Merc. Atque eum Curio laudatum 
accensumque pr&miorum spe, quibuscum opta- 
visset, ire jubet. h. p.. cum iis, quos optavisset. 
Virg. 1. jEn. -529. Pars optare locum tecto et 
concludere sulco. ef 3. ibid. 132. Ergo avidus 
murus optat;e molior urbis. et ibid. 109. Opta- 

64 



OPTOSTROTUM 

vitque locum regno, et 6. ibid. 501. Qui* lam 
crudcles optavit sumere pcenas? Cui de te tan- 
turn licuit? Hue pertinet et illud ejusd. 8. 
ibid. 502. Nulli fas Italo tantam subjungere 
gentem : Eiternos opiate duces, h. e, sumite, 
adsciscite, pigliate, ut interpreters est Forcel- 
linus, qui nunc locum singulari paragr. distin- 
xit. Quintil. 12. 10. 56. Sermo ipse, qui facile 
judicein doceat, optandus. Colum. 10. R. R. 277. 
Tellurisque comas sacris opiate canistris. h. e. 
legite, coiligite. Alii leg. artate; Schneider, aptate. 
^ 2. Latiori seosu est cupere, expetere, exoptare, 
desiderare, bramare (quo sensu quidam ducunt 
a rto&w, quod idem signiGcat, per melathesin;; 
atque adeo est petere, quasrere, velle, cercare, 
chiedere, nam qui petit, jam elegit quod peterct: 
et occurrit — l-°) Generatim — o) Gum Accus. 
rei tantum. Ter. Phorm. 1. 3. 12. Nam tua quidem 
hercle certe vita base expetenda optandaque est. 
Cic. Pis. 14. 32. Optandam duco mini fuisse illam 
expetendamque fortunara. Id. 1. Off. 20. 66. Ni- 
hil homines, nisi quod houestum sit, aut admirari, 
aut optare, aut expetere oportet. Id. 14. Phil.i. 
2. Quum semel ad eum, quem cupimus optamus- 
que, vestitum redieiimus. Id. 1. Off. 32. 118. 
Quseque majori parti pulcherrima videntur, ea 
maxim f optant. Al. ex optant. Virg. 1. JEn. 80. 
Tuus, o regina, quid opces, Explorare iabor. Id. 
2. ibid. 655. Rursus in arma feror raortemque 
miserrimus opto. Herat. 1. Ep. 14. 43. Optat 
eohippia bos piger. — Similiter Virg. 10. /En. 
279. Optare aliquid votis. Ovid. 1. Trist. 1. 80. 
Optare aliquid stulte. Id. -2. Met. 101. Ne du- 
bita, dabitur (Stygias juravimus uodas) Quodcum- 
que optaris : sed tu sapientius opta . — Cic . 
C'cecin. 10. 30. Visus est mihi primo veterator 
intelligere pr;ec!are. quid causa optaret. Alii ta- 
men aiiter leg. — b) Cum Accus. rei et pra»- 
pos. ab et Abiat. person*, a qua quid optamus. 
Ter. Eun. 5. 9. 27. Hoc si effeceris, quodvis do- 
num et premium a me optato, id optatum fe- 
res. Tjbi Donatus: Totum militariter; nam et 
optatio dicitur et optari a militibus, et alibi: 
vir fortis optet quod volet prcemium. Sic Liv. 
21. 43. Quibus ampliora homines ne ab diis 
quidem immortalibus optare solent. Id. 28. 39. 
Ob haec, quibus majora neque sperare, neque 
optare ab diis immortalibus poteramus, etc. — 
c) Gum Accus. rei et praepos. de et Abiat. per- 
sonam, cujus ratione babita aliquid optamus, Cic. 
Pis. 20. 46. B«c ego semper de vobis expetivi, 
base optavi, hasc precatus sum. — ■ d) Cum Ac- 
cus. rei ct Dativo personae, et est precari, vel 
imprecari, augur are, pregare, fare irrvpreca- 
z-ioni, turn in bonam partem, turn in malam. 
Plaut. Asin. 3. 3. 35. Tibi equidem, non mihi 
{id) opto. Cic. Brut. 97. 331. Tibi fa vera us, te tua 
frui virtute cupimus: tibi optamus earn rempu- 
blicam, in qua etc. Id. Cluent. 66. 188. Nihil 
est mali-, quod ilia non ab initio Alio voluerit, 
optaverit, cogitaverit. Id. Pis. 20. 46. Mihi non 
veniret in mentem, furorem et insaniam optare 
vobis, in quam incidistis. Id. 1. Tusc. 44. 107, 
Cui se hie crucialum censet optare. — e) Cum 
Infinite Plaut. Asin. 3. 3. Is. Cur tu, obsecro, 
immerito meo me morti dedere optas7 Ter. He- 
cjr . 4. 4. 29. Hunc videre saepe optabamus 
diem. Liv. 9. 14. Perdere prius, quam perire o- 
plantes. Horat.i. Ep. 14.43. optat arare caballus. 
— f> Cum Accus. et InCnito. Ter. Andr. 5. 5. 6. 
Sed quem ego mihi potissimum optem nunc, cui 
bsec narrem, dari? Cic. 10. Fain. 2o. ad fin. 
Mea quidem- hajc sententia est: Qui reliquias 
bujus belli oppresserit, eum totius belli confe- 
ctorein fore; quem te et opto esse et confido futu- 
rum. Quintil. 1, 1. 6. In parentibus vero quam 
plurimum esse eruditionis optaverim. — g) Se~ 
quente Coujunctivo cum part, ut, ne, aut sine 
ull a part. Ter. Adelph. 5. 4. 20. Ilium, ut vi- 
vat, optant, meara autem mortem exspectant, 
Cic. 2. Cat 7. 15. Numquam a diis immorta- 
libus optabo, ut etc. Id. 3. Off. 25. 94. Sol 
Phaetonii filio facturum se esse dixit, quidquid 
optasset. Oplavit, ut in currum patris tolleretur. 
Quintil. 12. 9. 7. Optandum, ut amici quam 



— 506 — 

minimas lites habeant. Sail. orat. Philippi con- 
tra Lepid. a med. Qui vldemini intenta mala, 
quasi fulmen, optare, se quisque ne attingat. 
Quintil. 12. 9. 13. Solebat optare, ne quod sibi 
verbum in mentem veniret etc. Ovid. 2. TVtst. 
57. Optavi, peteres cjelestia sidera tarde. — 2°) 
Speciatim optare, quum jungitur Verbis spera- 
re, conari et similibus, recUus definitur et in- 
teTiorem tantum animi statum vel motum signi- 
ficat. Cic. 2. ad Q. fr. 12. 4. Quantum autem 
conjectura consequebar, id erat ejusmodi, ut ma- 
gis optandum, quam sperandum putarem. Id. 4. 
Earn. 1, a med. Itaque mihi venire in mentem 
nihil potest, non modo quid (al. quod) sperem, 
sed vh jam quid (al. quod) audeam optare. Liv. 

4. 15. Cui tribunatus plebis magis optandus, 
quam sperandus fuerit. Cf. Cic. 1. Orat. 21. 96. 
Insperanti mihi et Cottae, sed valde optanti utri- 
que nostrum cecidit, ut etc. et Sail. orat. Phi- 
lippi contra Lepid. § 3. Kritz. Vos, mussantes et 
retractantes verbis et vatum carminibus , pa- 
cem optatis magis, quam defenditis. — 3°) Item 
speciatim, optare. hoc quidem est, non docere , 
et optare hoc quidem est, non disputare, dici- 
tur a Cic. 4. Acad. (2. pr.) 38. 121. et 2. 
Tusc. 13. 30. et Fat. 20. de iis, qui ita dispu- 
tant ac docent, ut potius ostendant, quid ipsi 
maxime velint, quam quid maxime verum sit: 
quod est eorum, qui non pro veritate, sed pro 
affectu pugnant. Plato I. 6. de republ. Outtu 
Yap av 75/xet? Sotaicos x.axaytXuiut'Sa., cog a">.Xo>j 
eu'^als OfiOta ~kiyovxeg. Similiter Id. Cic. 1 . Nat. 
D. 8. 19. Quae talia sunt, ut optata magis, quam 
inventa videantur. — ■ Hinc Part, preeter, pass. 

Optatus, a, um, adjective quoque usurpatur, 
unde Comp- Optatior et Sup. Optatissimus ; et 
est cupitus, expetitus, optabilis, gratus, jucundus, 
euxTcuog, desiderato, bramato, grato: et dici- 
tur — a) De rebus et abstracts. Ter. Eun. 3. 

5. 56. an ego occasionem Mihi osteniatam, tan- 
tam, tam brevem, tam optatam, tam insperatam 
Amitterem? Catull. 63. 22. O nimis optato sae- 
clorum tempore nati Heroes salvete. Virg. 1. 
/En. 176. optata potiuntur Troes arena. Nor at. 
A. P. 412. Qui cupit optatam cursu contingere 
metam. Cic. fit. 16. Earn. 21. Gratus tibi opta- 
tosque esse, qui de me rumores afTeruntur, non du- 
bito. Cic. Divin. in Q. Ccecil. 3. 7. Quid est, quod 
aut populo Romano gralius esse debeat, aut so- 
ciis optatius esse pussit? Id. 1. Fam. 5. Nihil 
mihi fuit optatius, quam ut etc. Pseudo- Sail, 
orat. 2. ad (-fES.de republ. ordin. Quin optatius 
babent ei tua calamitate periculum lib ert a lis fa- 
cere, quam etc. Cic. Rose. Am. 15. 43. Patresfami- 
lias optatissifuuin sibi putant esse, fiiios suos rei 
familiari maxime servire. Id. 2. Fam. 19. init. 
Quum optatissitnura nuncium accepissem etc. et 
14: Phil. 6. 16. Post hanc habitam contionem - 
optalissimi nuncii et litters venerunt. — b) 
De personis, Plaut. Aulul. 3. 1. 1. Optati ci- 
ves, populares, iacola?, date viaraj qua fugere li- 
ceat. h. e. cart, diletti. Cic. 2. Fam. 19. ad 
fin. Mihi quaestor optatior obtiugere nemo pot- 
est. Id. 2. ad Q. fr. 8. extr. Vale, mi op time 
et optatissime frater. Id. 14, Farn. 5. extr. Mea 
suavissima el oplalissima Terenlia. — Hinc 

Optatum, i, n. 2. absolute, substantivorum 
more, est votum, desiderium, desiderio, brama, 
voto. — a) In plur. num. PlauL Capt. 2. 2. 
105. Di tibi omnes omnia optata afTerant. Sic 
Ter. Adelph. 5. 9. 21. Di tibi semper omnia 
optata o He rant. Rursus Plaut. Asin. 3. 3. 34. 
Si optata tiant, velim etc. Cic. 2. Fam. 1. In 
omnibus tuis rebus meis optatis fort una respon- 
dil. Id- ibid. 13. Cur mihi non in optatis est 
complecti hominem fiorentem ajtate, opibus etc. ? 
Ovid. 11. Met. 104. Annuit optatis. — Cic. I. 
leg. Agr. 1. 1. Usee utrum cogitata sapientum, 
an optata furiosorum videntur? — ■ b) In sing, 
num. Cic, Pis. 20. 46. Illud etiam accidil pra- 
ter optatum meum: sed valde ex voluntale. Id. 
3. Off. 25. 94. Impetrare optatum. 

OPTOSTROTUM, l, n. 2. ammalionato, pa- 
vvmento di mattoni, pavimenlum lateribus co- 
ctilibus stratum: ab oktc'j, coctus, bine Graecis 



OPULENTER 

oirnj TrXtv&o;, coctus later, et ffTptorc'v, stratum; 
ut lilhostrotum est e lapidibus stratum. Vox a 
Lexico expungenda; occurrit enim tantum in 
Not. Tir. p. 164. Cbanuestroturn, lilhostrotum, 
optostrotum. Perperam hie scribitur obtistrotum. 

OPTL'TL' quasi optuitu a verbo, quod est tuor 
et signilicat video. Festus p. 186. Irt. Mull. At 
Paul. Diac. p. 187. 14. habet Obtutu. V. OB- 
TUTUS. 

OPULENS, entis, et Opulenlus, a, um, adject. 
Forma opulens est minus usitata et occurrit 
apud Sail. Jug. 72.; Nepot. Chabr. 3.; Apul. 8. 
et 10. Met.; et Anson. Edyll. 2. 7. — Comp. 
Opulentior I. 1. et 2.; Sup. Opulentissimus 

1. 1. et II. — Ratione habita etjmi est ab 
ops; hiDc Festus de Ope agens p. 186. 28. 
Mill. Ergo et opulenli dicutur terrestribus re- 
bus copiosi. et Varro 5. L. L. 92. Mull. Opu- 
lentus ab ope, cui ea opimc. Ab eademinops. 
qui ejus indiget. SimiliLcr opulenli et tnopes 
opponuntur apud C't'c. Amic. 13. 47. Ex eo 
fieri, ut mulierculae magis amicitiavum pr«si- 
dia quaBrant quam viri, et inopes quam opu- 
lenli, et calamitosi, quam ii qui putantur beati. 
Cf. eumd. 2. Off. 20. 70. — Ceterum opulens 
et opulentus est opibus abundans, locuples, di- 
ves, copiosus, /ouacuc; ■ It- dovizioso, opulente, 
ricco, abbondante ; Fr. riche, abondante, co- 
pieux; Hisp. lico, aburulunle, copioso; Germ. 
reich, wohthabend; Angl. rich, wealthy, opu- 
lent, abundant i. 

I.) Proprie. ^ 1. Stricto sensu est, ut dixi- 
mus, opibus abundans, locuples, dives: el occur- 
rit — a> Absolute. Plaut. Julul. 3. 4. 1. Fa- 
cinus audax incipit Qui cum opulento pauper 
homine co?pit habere negolium aut rem. Cic. 2. 
Off. 20. 70. Si opulunlurn fortunatumque defen- 
ders -: sin inopem etc. Nepos Chabr. 3. Ne- 
que animo a;quo pauperes alienam opulentium 
intuentur fortunam. Apul. io. Met. Matrona 
pollens et opulens. Auson. Edyll. 2. 7. Non o- 
pulens, nee egens. Cic. 3. Nat. I). 33. 81. Opu- 
lentissima et beatissima civitas. Sail. lug. 72. 
Civitas magna et opulens po;nse cuncta, aut 
prasdfB fuit. Coss. 3. B. C. 88. Potiri oppido 
pleno at(jue opulento. Apul. 8. Met. Caslelium 
frequens et opulens. Liv. y. 36. Arva Elruriae 
opulenta. Id. 21. 43. Opulenta ac ditia stipen- 
dia facere. Plaut. liacch. 1. 1. 64. Tu facito, 
obsonatuui sit nobis opulentum obsonium. Sue- 
tun. Aug. 3o. .Edes sacias opulentissimis donis 
adornavit. — b) Curri Ablativo. Plaut. Epid. 

2. 2. 115. Adolescens auru opulentus. Liv. 1. 
30. Gens opulentissima viris armisque. Id. 4. 34. 
Victoi exercitus opulentus pr*da. Id. 7. 24. 
Victorem exercitum opulent umque Gallicis spo- 
liis Rumani reduxit. Sail. Jug. 19. Qua; pars 
Numidiie Mauritaniam attingit agro virisque o- 
pulenlior. firg. 1. .En. 450. llic tempium Ju- 
noni ingens Sidunia Dido Cundebat, donis opu- 
lentum et numini'. divrt:. — c) Cum Genitive 
Horal. 1. Od. 17. 14. hie tibi Copia Manabit 
ad plenum beiiigini Ruris honorum opulenta 
cornu. Tac . 2. Hist. 6. sub fin. Provincise 
nee virorum inopes, et pecunice opulenta;. Liv, 
35. 1. sub fin. Eo victorem opulentum prsedse 
exercitum P. Cornelius reduiit. Al. leg. pr«da. 
^ 2. Pr;egiianti, uti ajunt, signification e est po- 
tens, potente. Liv. 32. 32. Opulentior faclio, 
exclusis jEtolis, teriuit urbem. Salt. Cat. 57. Co- 
gnovoram, parvis copiis bclta gesla cum opulen- 
lis regibus. ^ 3. Item nobili>, nobile. Ennius 
apud Ge.ll. 11. 4. Nam quum opulenli loquun- 
tur pariter atque ignobiies, Kadem dicta eadem- 
que oratio sequa non ieque valet. 

II.) Translate. Gelt. 1. 3. sub fin. Opulenta 
oratio, copiosa, piena di facondia. et 14. 6. sub 
fin. Opulentissixnus liber ricco d'erudizione- 

OPULENTE et sazpius 

OPL'LENTBR, adverb. Comp, Opulentius. — 
Opulenter est cum opulentia, suraptuose, splen- 
dide, large, copiose, rxccarnfnfe, abbondante- 
mente, splendidamenle, euVopwc- Sail. Jug. 89. 
Neque illos arete culam, me opulenter. Apul. 
de Mag. Grandh domus opulente ornala. Liv. 1. 



OPULENTIA 

35. a. med. Ludos opulentius instrucliusque , 
quam priores reges, fecit. Justin, 3. 3. 5. Nee 
epulari opulentius, ne imitatio in luxuriam ver- 
teretur. 

OPf -LENT/I A, as, f. 1. (opulentos). Aliam for- 
mam V. in voc. seq. — Opulentia est op urn 
copia, divitia?, euicopia (It. o-pulenza , abbon- 
danza, ricchezza; Vr. richesse. opulence, abun- 
dance; tlisp. rupieza, opulencia, abundancia; 
(lerm. der Beichthum; Angl. opulence, we- 
alth, liches, plenty, abundance). 

I.) Proprie. ^ t. Stricto sensu est opum co- 
pia. divitie. — a) In sing. num. Plaut. Hud. 
prol. I 2. t.'t quemque adjuvet opulentia. Sail. 
Cat. ">G. Habemus publice egestalcn, priratim 
opulentiani. Lw. 10. 38. Omni opulentia insi- 
gnium armorum adornare bellum. Ovid. 4. Pont. 

3, 37. divilis opulentia (Jrasi. I'irq. 7. .'En. 261. 
non vcbis, xe%e Latino, Divitis uber ag r i Frojieve 
opulentia deerit. Justin, 2. 14. 6. Castra referta 
regalis opulonliw capta. Plin. 2. Hist. nat. 93. 
95. (207*. Metallorum opulentia tain varia, tain 
dives, tam fecunda, tot saeculis suboriens. — b) In 
plur. num. Plaut. Bacck. 3. 4. 22. Antequam 
ilia meisopulentiis ramenta fiat graviur, etc. Gell. 

20. 5. a med. Doctrina aoteire malim, quam 
copiis atque opulentiis. Su-japtsaj. ^ 2. Pr<e- 
gnante, uti ajunl, signilicatione opulentia non 
divilias modo, sed potentiam simul, quas opes 
(Uciinus, significat. Sail. Cat. 6. Pcslquam res 
eorum civibus, moribus, agrjs aucta, satis pro- 
spers salisque pollens videbatur, i nVidia ex o- 
pulentia orta est. A'epos Cim. 2. sub jin. Tha- 
sios opulentia fretos suo adventu five it. Tac. 

4. Ann. 53. ad jin. Aucta m 1.x do ruin opulen- 
tia in, missis in (jr.eeiam pop u lis. 

II.) Translate. Claudia n. Cons. Mall. Tlieod- 

21. Mot undare foro victrix opulentia lingine, 
Tutarique reos. 

OPll.ENTlTAS, atis, f. 3. idem atque opu- 
lentia. Plaut. JUL qlor. 4. ■%. 35. Quasi ejus 
opulentitatem reverearis. Ca'citius apud Jfon. p. 
146. 14. Jlerc. OpuIeniUaie nostra sibi injuriam 
facta iu. 

OPt'LEVfO, as, are, a. 1. arricchire, rendere 
abbondante, irAoitn^w, opulentum, copiosum fa- 
cio. Hor at. 1. Pp. 16. 1. Ne perco uteris, fun- 
dus incus, oplime Quiuti, Arxo pascat berurn, 
an baccis opufentet oliv;e. Col am. 8. //. R. 1. 2. 
Vil!atic;e pastiones mensam preliosis dapibus opu- 
Icntanl. 

opr;u:\n;s, a, um. /'. opclfns. 

(JFl'LKSCO, is, ere, n. 3. arricchire, diu-sco. 
Furius apud Hell, IS. II. Quo magi.s iri pa- 
triis possint opnlescere camp is. Civseltius f in- 
dex grammalicus hoc verbum reprehendcbal, ut 
minus Latinuiti : Gellius defendit ct probal. Fu- 
rii verba affeiuntur etiam a .Von. p. 1 i8. 17. 
Merc, qui La men legit opuliscere. 

0l» I LI SCO. /'. voc. priced. 

OPl'LL'S, i, f. 2. acei minus, arbor maritan- 
di.s ijonea sitibus, in Gloss. •*.:'-. go y'Xkzz (It. op- 
pio; Fr. sorte d'e ruble, erable com/nun; llisp. 
ucer comun; Germ, eine Lleine Ac! A horn. 
JlashoUler ; Angl. the op/e-tiee). Cairo t. li. 
H. S. 3. Arbusta, ubi traduces puisint iieii mi- 
lium, ut Mediulaiienst's faciutil in arboribus. 
qua-< ViiCant up u los. C>Uum. 5. H. li. (>. '». it 
.trbor. 16. Vi'em mavime op u I us alii, di:inde 
ul m us, deinde lYaiinus. Id. 7>. li. I{. 6. ."> Opu- 
lus, quia i aram, nequp idoiieam lrundem pcOori 
pnebet, a pleri^jui' repudiata "St. el ibid. 7. 1. 
Ksl et alterum genus aibusti (lallici, quod voca- 
lur ruiiiputiciuiu. Id dt'sidetal arboiiin humili'iii, 
lu'C frondosam : cui r*- i maxime vid<-tur idouva 
upulus: ea esl arbor corno similis. l't'li;nim -SV'i- 
neiderus in ailalis cap. 6. locis legit papulus: 
f. ibi adnotat. 

OIM'NCl.'LO, on is, m. 3. avis genus, quod opi- 
lionis cantus irnitalur. Paul. Dine. p. 11M . 3. 
Mull. 

OIM.'S, eris, n. 3. id quod lit opera ndo. DideiL 
ab opera, qu;« est actio, 'jua tit opus. Pndius 
ed. lie it. p. 203. Inter opus et opera in hoc 
interest, quod opus id quod lit signilioal, o p e- 



— 507 - 

ram vero a quo fit esse demonstrat. Utrumque 
Ter, complectitur Meant. 1. 1. 21. Quod in 
op ere faciundo operas consumis tua?. h- e. in 
agro colendo. spyov (It. opera, lavoro . faccen~ 
da; Ft. travail, ouvrage; Hisp. trabajo, obra- 
ge; Germ, das Ff-'erk, die Arbeit; Angl. a work, 
labour, performance, task), 

I. ■ Proprie, she abstracte opus latissime patet. 
— a) Generatim de hominibus. Plaut. Pseud. 
-%. 1. 3*3. L't ego te hodie accipiam lepide, ubi 
efTeceris hue opus! Id. Most. 2. 1. 65. Verum id 
videndum st, id viri docti 'st opus-, Ne quid 
patiatur, quamobrem pigeat vivere. Ter. Eun. 
"2. I. 14. Opus faciam, ut defatiger usque, ingra- 
tiis ut dormiam. i'ic. 3. Tusc. 34. 84. lie sunt 
ill;e (ibrse - persequt'nd.ne et elidend;e, ne ulla 
unquam possit e\sistere. Magnum opus et dif- 
ficile: quis negat? Id. Senect. 'J. 29. An ne has 
quidem vires senectuti relinquimus, ut adoiescen- 
tes doceat, instituat, ad omne officii munus in- 
struat? quo quidem opere quid potest esse pro- 
claims? Id. 9. Att. 11. I'tinam aliquod in bac 
miseria reipublic.e rrcXtTtsts'v opus eflicere et na- 
vare mibi liceal! Cats. 1. B. C. 32. extr. Se 
vero, ut operihus anteire studuerit, sic justitia 
et iequitate \elle superare. J.iv. 1. 57. Quod se 
in fabrorum ministeriis ac servili tamdiu habitos 
opere ab rege indignabantur. Id. 3s. 9. Amy- 
nander, quod sui maxime operis erat, impigre 
agebat, ut Ambracienses compeileret ad deditio- 
nem. fir fj. 6. .En. 128. Sed rcvocare gradum 
superasque evadere ad auras. Hoc opus, hie la- 
bor est. h. c. opus arduum, i'jcisf-zv. Id. 10. 
ibid. itJS. sed famarn exteudcro la el is, Hoc x ir- 
tutis opus. Hor at. 1. Ep. 1. 21. dit:s Ionga vide- 
tur up lis debenlibus. Ovid. i. Me! 663. Admo- 
nitorque ope rum crelo clarissimus aito Lucifer or- 
tus erat. — Hinc ilia Stat. 6. Theb. 242. Acce- 
lerare opus, fir a. 2. .Jin. 233. Accingere operi. 
IAv. 1. 42. Aggredi ad opus. T-.ic. 1. Hist. 2. 
Aggredi opus. Cces . 1. B. C. 62. Continuare 
opus diem noctemque. Ovid. 1. Art. am. fyjy. 
DifTerre opus. Id. li. Mel 208. Exigere opus. 
Id. H. ibid. 200. Impedire opus. firg. I. En. 
oi)H. Instaru operi. Ouintil. 10. I. i8. Incredi 
opus. Ovid. 11. JJei . 214. Neiiare merccd^m 
operis. Id. 2. Art. um. 480. Peragere opus. 
(Juintil. 12. 11. 2i. PiTiicere opus. Id. Iu. 1. 
i. Procedil opus. Id. 2. 18. 4. Kecedere ab o- 
pere. — lie best its, et precipue de melliiicio et 
melly. Cic. 2. Off'. 3. II. K\pertes rntionis equi, 
boxes, ri/liijUiB pecudes, apes, quarum opere efii- 
citur a liquid ad usum buininum atijue viiam. 
Id. 2. Dicinat. 27. 5'J. Ita I eves atque iuconsi- 
derati suinus, ut si mures corroserint aliquid, 
iiuuruin est opus hoc uuum, inonstrum pulemus. 
che fan no < pies to solo mestiere. L'bi ForceUinus 
ait, opus sumi pro opera. Ovid. 1. Mel. 538. 
Concidere Infolix xalidos miratur arator Inter 
opus tauros. Plin. S. Hist. nat. 45. 70. (17t)>. 
Boxes Kxcellentes in opere. Cairo 3. R. H. 16. 
5. Ab his opus facere (apes) discunt, ab his 
;editicai e , ab his cibaria condere. Tria enim 
haium cibii'. , do in us , opus, et ibUi. 1'oris pa- 
scuutui', iutus opus faciunt: quod, dulcissimum 
quod est, i't diis et hominibus esl acceptum. 
f irg. '*. f*. 160. t'ervet opus >apuin) redolenl- 
que Ihuno llagramia mella. et ibid. Omni- 
bus iapibua) una quies <qicrum, labor omnibus j 
units. Plutdr . 3. 13. AlxenS accipite, et ceris 
op us infmtJite. — !>) Special if u tie opei'« ru- 
stico, seu atriicultura. — I'mn adject, ruslicum 
vi'l ,, iiii, ut apud Plant. Jlerc. 1. 1. t».5. Mullo 
opeit! iiiiimirulii rustico se exercitum. Tei . Heaul. 
i. I. 90. Auclllas, sen os, nisi eos, < j ui opeie ru- 
stico I'ariiiruio facile sum pi.um ex«;rcerent suum, 
Omnes produxi ,tc vendiui. Id. Phorm. 2. 1.20. 
Opus ruri faciundum. Col am. 12. ii. II. 3. 6. 
Quum muiiei ~u?j dio rusticum opus obire non 
pole lit, et 11. ibid. 2. 1. Itaque precipitin us, 
quid quuquL' mense faciendum sii, sic tempori- 
hits accominodanles opera ruris, ul permisurit 
status c;cli. — ■ Absolute. CtUo It. H. j. Opera 
omnia mature Conlicias face. Nam res ruslica 
sic esl: st una in rem st-ro feceris. omnia opera 



OPUS 

sero facies. Ter. Adelph. 4. 1. 1. Apud villain 'st. 
Nunc quum majume operis aliquid facere credo. 
Adde eumd. Heaut. 1. 1. 21. Cic. Senect. 7. 24. 
Quibus (seni6us) ahsentibus numquam fere ulla 
in agro majora opera ftunt, non serendis, non 
perciptendis, non condendis fructibus. Virq. 1. 
(r. 276. Ipsa dies alios alio dedit ordine Luna 
Felices operum. et 2. ibid. 472. Et patiens ope- 
rum parvoque adsueta jux'entus. Ovid. 11. Met. 
34. operisque (cotoni) reliaquunt Anna sui. Flor. 
1. 11. Quum patricium viruai innixurn aratro 
suo in ipso opere depreheadit, — c) Item spe- 
ciatim de artificum operihus. Cic. 6. ferr. 24. 
54. Inslituit oflicinam Syracusis in regia maxi- 
mam. Palam artifices omnes, cxlatores aC vascu- 
larios convocari jubet: et ipse suos complures 
habebat. Eo conducit magnam homiaum inulti- 
tudinem. Menses octo cotitinuos opus his non 
defuii, quum vas nullum lieret, nisi aureurn. 
Id. 2. Mat. D. 22. 57. Quod in operibus nostra- 
ruin arti u in man us efliciat, id multo artiliciosius 
naturam efficpre. Civ. 5. 3. Tamquam artifices 
improbi opus quserunt. Cf. infra II. 3. — d) 
De opere, quod in publicis vel privatis ;edificiis 
exstruendts. instaurandis etc. impenditur. Cic. 3. 
Cerr. .j.j, 143. Dicetis, euindem consctipsisse, qui 
illud edictum de hereditate: lex opehi y*<;ivsno. 
Adde eumd. ibid. 54. IU. Et Id. Dom. 20. 51. 
Quid operum publicurum exactio? Id. I 4. Phil. 12, 
33. Erit tgilur exstructa moles opere raagnifico, 
incisieque litters, divine virlutis testes sempiter- 
n;e. Id. JIarce.ll. i. 11. Nihil est opere, aut 
manu factum, quod aliquando non conliciat et 
consumat - vettistas. opere factum est. quod arte 
lit; manu, virlute beltica : vel opere, quod in- 
genio maxime; manu. quod artificio: vel aut 
ponitur pro et. .Tepos Themisl. fi. Interim o- 
innes servi atque liberi opus facer en t. Yir a. 5. 
,En. tl9. L'rbis upus. h. e. navis, in qua tan- 
tum operis fuerat, quantum in urbe positum. 
— t) Item de operibus militaribus; el inter- 
duin coocreto, uti ajuut, sensu vox usurpari x'i- 
dotur. Cits. 1. B. (i. 8. A lacu Lemanno - ad 
montem Juiain - inuruin. in altitudinem pedum 
xvi. fossamque perducit: eo opere perfecto pre- 
sidi.i di spoil it. Id. 3. ibid. 3. Quum opus hiber- 
norum in million usque plene essent perfect*. Id. 
1. B. C. 26. Fostero die L'ticam exercitum du- 
cit, et prope oppidum castra ponit. Nondum o- 
pere casiroruin perfecto, equites ex statione nun- 
eiant etc. et mox. ipse culeriler ab opere deductis 
legion i bus aciem instruit. Id. 5. B. G. 21. Lo- 
cus egregie natuia atque opere munitus. per sito 
e per arte.. Sic Liv. 21. ">7. Emporium opere ma- 
gna m milium. Cf. infra II. I. ft. — f) Item de 
ipsa militia, il servizio militarc. F'irg. 8. .En. 
1315. sub te tolerate magistro Militia m et grave 
Martis upu>, tua cernete facta Assuescat. fatica; 
ubi ForceUinus ait, opus sumi pro opera. Vel- 
le,. 2. 97. 2. tiujus i/Jrusi Claudii) ingeniuia 
utrum bellicis magis operibus, an civilibus suf- 
fecerit artibus, in incerlo est. Cf. Sue.ton. Aua. 
18. Pussas omnes, iu quas Nilus exrestuat, obli- 
matas longa vniustale, mililari opure delersit. fa- 
ce n do vi Idvorare i soldali. — Similiter opera 
dieuutur omnes mi li tares labures pr.eier pugnas, 
quibus opponuntur apud I.iv. 21. II. Fessum 
mi litem pr.riiis operibusque ha lie bat. Id. 39. 28. 
Quam diu fatigalus ibi pi eltis upe.ribtisque e^- 
sem. — g) De opere litlerario. Cic. Brut. .")i. 
200. Si pr fteriens (ifuit) adspexeril teredos, in- 
tuenfes judice.s etc '. - iira'uiem versa) i in illo 
judicio, et opus oratorio in fieri, aut pet loc linn 
jam esse, ptofecto inlelliget. Id. 2. (hat. 17. 
72. Oralio in causarum conlentiontbus ma^nuui 
esl quoddam opus, atque baud sciaio, an d-.r liuiiu- 
nis operibus lon<e initximuiii. Id. i. Acad, ipost.) 
I. 2. Habeo opus magnum in inauibus. Li>\ prai- 
fal. extr. L't orsis tan Li operis sur.cessu.i piospe- 
tos darent. Id. 21. I. In parte operis met licet 
mibi pnefari. — h) Dicitur etiam de aclu Ve- 
".ereo. Ovid. 3. Art. am. 14. 28. Opus obsc.enum. 
Kl absolute Plaut. I sin. .". 2. 23. I lie lot is opere 
faciundo lassus nociu ad v en it. Auct. Priup. \. 
rogatque lentes, Si pittas opus cdal ad figuras. 



OPUS 

Martial. 7. 18. Access! quoties ad opus, raixtis- 
que raovemur Inguinibus. 

II.) Translate. ^l.Concreto, uti ajunt, seusu 
opus dicitur id quod operando eflectum est. — 
a) Generatim. Cic. 1. Tusc. 28. 70. Haec igitur 
et alia innumerabilia quum cernimus, possuraus 
ne dubitare, quin his praesit aliquis vel effector, - 
vel moderator taoti operis et muneris? et mox. 
Deum agnoscis ex operibus ejus. Id. 1. Nat. D. 
36. 100. Tu quod opus tandem magnum et egre- 
gium banes, quod elTectum divina mente videatur, 
ex quo etc? Liv. 1. 57. Exbaustus magnificentia 
publicorum operum. Id. 1. 29. Una bora cccc. an- 
norum opus, quibus Alba steterat, excidio ac ruinis 
dedit. — b) Speciatim de aediliciis. Cic. 2. Ferr. 

4. 12. et Dam. 20. 51. Jidiuro sacrarum publi- 
corumque operum depopulatio. delle pubblicke 
fabbriche. et Sueton. Tib. 30. Ad patres con- 
scriptos referre de vectigalibus ac monopoliis, de 
exstruendis reiiciendisve operibus. — c) De rai- 
litaribus munitionibus. Nepos MUtiad. 7. Urbem 
operibus clausil. h. e. vallo, fossa, aggere, vineis, 
turribus etc. Cic. 13. Phil. 9. 20. Mutinam ope- 
ribus inunitionibusque sarpsit. Liv. 35. 22. extr, 
Fusis YectoaLbus, operibus Toletum cepit. Id. 37. 

5. a med. Non corona, sed operibus oppugnare 
urbem. est adortus. Fellej. 2. 4, 2. Circurada- 
tam operibus Numantiam excisamque sequavil 
solo. — di De artium operibus. Cic. 1. Off. 
41. 147. Ut enim pictores et ii, qui signa fabri- 
cantur, et vero etiara poetae suum quisque opus 
a vulgo considerari vuit. Id. 6. Ferr. 57. 126. 
Silanionis opus tarn perfectum, tarn elegans, tarn 
elaboratum. Firg. 3. Eel. 37. pocula ponara Fa- 
gina, cselatum divini opus Alcimedontis. ■ — e) 
De opere litterario. Horat. 2. Ep. 1, 248. Nee 
raagis express! vultus per aenea signa, Quam per 
vatis opus mores animique virorum Clarorum 
apparent. Id. ibid. 2. 91. Carmina compono, hie 
elegos. Mirabile visu Caelatumque novem Musis 
opus! Cic. 16. Fam. 18. ad fin. An pangis ali- 
quid Sophocleum? Fac opus appareat. ^2. Po~ 
nitur etiam pro e fleet u. Ovid. 12. Met. 112. o- 
pusque meae bis sensit Telephus hastas. k. e. vul- 
nus et auiilium. et 1. ibid. 468. Eque sagittifera 
prompsit duo tela pharetra Diversorum operum: 
fugat hoc, facit illud amorem. Cic. Topic. 16. 
62. Atque etiam est causarum dia3imilitudo, quod 
alias sunt, ut sine ulla appetitione animi, sine 
voluntate, sine opinione suum quasi opus faciant. 
^f 3. Nonnunquam ponitur pro artiflcio, fattura, 
lavora, ariiftcio. Cic. 6. Ferr. 5«. 124. Bulla* 
aureas omnes ex his valvis-non dubitavit aufer- 
re : quarum iste non opere delectabatur, sed pon- 
dere. et ibid. 1*. 32, Hydria Boethi manu facta, 
praeclaro opere et grand! pondere. et ibid. 21. 
46. Usee autera omnia antiquo opere et summo 
artificio facta, Falerian. Imp. in epist. apud 
Trcbell. Claud. 14. Argenti in opere annua pon- 
do quinquaginta. h. e. argenti facti. ^ 4. Abla- 
tivus opere est magnopere, sommamente. Plaut. 
True. 2. 7. 27. Jussit opere orare, ut haec grata 
haberes tibi. — Hinc magno opere, maximo o- 
pere, tanto opere, quanto opere. F. MAGNO- 
PERE, MAXIMOPERE, TANTOPERE, QUAN- 
TOPERE. 

OPUS, indeclin. indigentiam, necessitatem si- 
goificat, uopo, bisogno,necessitd: et ratione ha- 
blta originis unum idemque est cum vocabulo 
praecedentt; eadem enim significatione usurpatur 
negotium est apud Plaut. Mil. glor, 2. 6. 42. 
Heus Pbilocomaslum, cito Transcurre curriculo 
ad nos; ita negotium est. h. e. ita opus est, 
its res postulat. — Item usus est et opus e$t 
idem esse videntur apud Plaut. Amph. 1. 3. 7. 
Citius, quod non facto 'st usus, fit, quam quod 
facto 'st opus. — Oput est minus est quam 
necesse est. Cato apud Senec. Ep. 94. ante med. 
Emas non quod opus est, sed quod necesse 
est. Quod non opus est, asse carum est. exo che 
e puramenle necessario. — Aliquando idem 
sunt. Cic. 2. Divinat. 4. 11. Sorites, quem, si 
necesse sit, Latino verba Hceat acervaiera ep- 
pellare: sed nihil opus est. Id. 1. Fam. 9. ad 
/in. Legem curiatam consuli ferre opus esse, 



— 508 — 

sibi necesse esse. — Diflert etiam a verbo o- 
portet, ut apud Cic. 13. Att. 25. Hoc fieri et 

oportet et opus est. — Item differt a verbo 
indigere, ut patet ex Seneca Ep. 9. Ait (Chry- 
sippus) saptentem nulla re indigere et tamen 
multis 1111 rebus opus esse; contra stulto nulla 
re opus est, nulla re enim uti scit, sed omnibus 
eget. — Ceterum opus est mihi (nam cum Verbo 
esse fere jungitur, et raro admodum occurrit o- 
pus habeo) est idem atque est mibi usui, necesse 
habeo, iudigeo, 5$7, npoab&i (It. ho bisogno, mi 
fa d'uopo, ho necessita; Fr, it est besoin, il est 
necessaire, il faut; Hisp. es menester, se nece- 
sita; Germ, es ist nothig, es ist nothwendig, 
es Oder man bedarf; Angl. it is expedient, or 
necessary). Usurpatur — 1.°) Person a liter, vel 
Adjective. — a> Absolute, h. e. sine Dativo perso- 
nam Cato R. R. 13. In torcularium In usu quod 
opus est. Plaut. Aulul. 2. 2. 16. Si quid opus 
est, iropera. Ter. Heaut. 4. 8. t4. Des qui au- 
rura, ac vestem, atque alia qua; opus sunt, com- 
paret. Cic. 5. Fam. 11. Ut quidquid opus esset, 
mihi denunciaret. et Farro 1. R. R. 18. 4. Mi- 
nus multi opus sunt boves. Liv. 2. 3- Ubi jus, 
ubi injuria opus sit. — b) Saepissime cum Da- 
tivo personae. Ccfo R. It. 14.' Ese rei materiem, 
et quse opus sunt, dominus praebebit. Plaut. 
Capt. 1. 2. 61. Maritumi omnes milites opus 
sunt tibi. Ter. Heaut. 5. 1. 20. Sponsae vestem, 
aurum, ancillas opus esse. Claudius Quadrigar. 
apud Gell. 17. 2. Nihil sibi divitias opus esse. 
Lucret. 5. 230. Nee crepitacula eis opus sunt. 
At Lachmannus leg. Nee crepitacillis opus est. 
Farro 3. R. R. 14. 3. Cochleis parvus cibus 
opus est. Cic. 2. Fam. 6. a med. Dux nobis et 
auctor opus est. Id. 2. Invent. 19. 57. Hujus 
nobis exempla pennulta opus sunt. Id. 3. Ferr. 
48. 126. Muita sibi opus esse, multa canibus suis. 
Adde ejusd.fragm.de republ.; et Farron. apud 
Non. p. 497. 19. Merc. Sic Cces. 1. B. G. 34. 
Si quid ipsi a C*sare opus esset, sese ad eum 
venturum fuisse. Plancus apud Cic. 10. Fain. 
8. Sed aliquantum nobis temporis et magni la- 
bores et multae impensaa opus fuerunt. Nepos 
Att. 7. Quae amicis opus fuerant. Liv. 1. 41. 
Quee curando vulneri opus sunt, sedulo compa- 
rat. — o Animadvertendum illud Livii, cum 
Accus. et praspos. ad, 37. 18. Pararique, quae ad 
transitum Hellespont! opus essent. Sic ibid. 22. 
init. Inde placuit Eumenem domum dimitti, et 
prseparare consuli atque exercitui, quae ad trans- 
itum Hellespont opus essent. ■ — d) Intordum 
cum Ablativo rei, quae fieri opus est. Cato R. R. 
2. Quae opus sient locato, locentur. Plaut. Am- 
ph. 2. 1. 81. Nam mihi istuc primum exquisi- 
to'st opus. Ter. Adelph. 5. 9. 39. Plus scis quid 
opus facto est. Sic Pacuvius apud Non. p. t26. 
23. Merc. Quod ego inaudivi, accipite, et quid 
sit facto opus, decernite. et Cces. 1. B. G. 42. 
Ut praesidium amicissimum, si quid opus facto 
esset, haberet. — 2.°) Impersonaliter occurrit 
— a) Absolute. Cato R. R, 29. Partem quai- 
tam circum oleas ablaqueatas, qua maxime opus 
erit, addito. Ter. Heaut. 1. 2. 13. Cave fax is; 
non est opus, pater. Cic. 5. Fam. 11. Eamque, 
si opus esse videbitur, conveniam. Horat. 2. Sat. 
7. 116. Unde mihi !apidem?-quorsum est opus? 
— • b) Saspissime cum Ablativo rei, quae opus 
est, et addito baud raro Dativo person*. — Abla- 
tivus rei per Substantivum effertur apud Plaut. 
Capt. 1,2. 56. Multis et multigeneribus opus est ti- 
bi militibus. Ter. Andr. 1.1.6. Nihil istac opus est 
arte ad hanc rem, quam paro. Cic. 3. Fam. 3. 
init. Q. Fabius monuit, -prssidio firmiori opus 
esse ad istam provinciam. Id. 12. Att. 27. a med. 
Apud Terentiam gratia opus est nobis tua tua- 
que auctoritate. Id. It. Phil. 10. 26. Eipedito 
nobis homine et parato- opus est. Nepos MUtiad. 
4. Ut nunciaret, quam celeri opus esset auxilio. 
Liv. 6. 6. Nee dictatore unquam opus fore rei- 
publicas. Firg. 6. jEn. 261. Nunc animis opus, 
iEnea, nunc pectore flrmo. — Ablativus rei per 
Participium praBter. effertur. Plaut. Capt. 2. 1. 
29. Viso opu 'st, cauto est opu3. Ter. Heaut. i. 
1. 29. Mihi sic est usus: tibi ut opus facto 'st. 



ORA 

face. Cic. Mil. 19. 49. Nihil erat, cur properalo 
opus esset. Sail. Cat. 1. Prius quam incipias, 
consulto; et, ubi consulueris, mature facto opus 
est. Liv. 1. 58. Ita facto et maturato opus esse. 
— ■ Ablativus rei per Substantivum et Participium 
praeter. simul effertur. Plaut. Cure. 2. 3. 23. Ita 
res subita est: celeriter mihi hoc homine conven- 
to est opus. Sic Cic. 10. Att. 3. ad fin. Sed o- 
pus fuit flirtio convenio. Rursus Plaut. Pseud. 
2. 4. 42, Sed quinque inventis opus est argenti 
minis Mutuis, quas hodic reddam. Ter. Hecyr. 

4. 4. 42. Vosmet videte jam, Lache et tu Pam- 
phile, Remissan'opus sit, an reducta domum. Liv. 
43. 19. Nihil Oasneo capto opus esse. Ovid. 2. 
Amor. 19. 1. Si tibi non opus est servata, stul- 
te, puella; At mihi fac serves. — Cum Supino 
passivo, quod Ablativi viccm gerit. Ter. Heaut. 

5. 1. 68. Sed ita dictu opus est, si me vis sal- 
vum esse. Cic. 1. Invent. 20. 28. Et si non lon- 
gius, quam quod scitu opus est, in narrando pro- 
cedetur etc. — c) Cu;n Gcnitivo rei, quae opus 
est. Liv. 22. 51. Ad consilium pensandum temporis 
opus esse, er 23. 21. In stipeudium, quanti argenti 
opus fuit, et sex mensium frumentum acceplt. 

— d) Cum Inlinito, vel cum Accusativo et In- 
linito. Cic. 7. Att. 8. init. Quid opus est de Dio- 
nysio tarn valde aflirmare? Id. Amic. 14. 51. 
Atque baud scio, an ne opus sit quidem, nihil 
unquam omnino deesse amicis. Id. 13. Fam. 33. 
Nihil jam opus est exspeclare te, quibus eum ver- 
bis tibi commendem, Ovid. 1. Amor. 11. 23. 
Quid digitos opus est grapbio lassare tenendo? 
Plin. -28. Hist. nat. 13. 56. (198). Quaecum- 
que molliri opus est. — Si quando vocibus o- 
pus est Accusativus jungitur, fnlinitus alicujus 
verbi est subaudiendus. Cato R. R. 15. extr. Ad 
opus (dominus) pnebeat omnia : calcis in r. sin- 
gulos longitudinem opus est modium unum, are- 
n;e inodios duos. h. e. praebere. Sunt tamen qui 
aliter leg. Cic. Senect. I. 3. Sed quid opus est plu- 
ra? rt. e. dicere. Neque aliter putandum videtur 
de illo Plaut. True. 5. 10. Puero opu' st cibum, 
opus est matri autem quae pueruiu lavit, Opus 
nutrici autem, utrem ut ha beat veteris vini lar- 
giter, Ut dies noctes potet. — e) Cum Conjun- 
ctive et ut particula. Plaut. True. 2. 6. 19. Nunc 
tibi opu "st, *gram ut te assimules. et ibid. 2. 3. 
7. Mi quoque prae lassitudine opus est ut lavem. 

— 3.°) Opus habeo aligua re, opus est mihi. 
Colum. 9. /{. R. 1. 5. Fur* pecudes in vivariis 
ul graminibus, ita frugibus roburneis opus ha- 
bent. 

OPL'SCtJLUM, i, n. 2. deminut. parvum opus, 
operetta, irot-rj/xaTtov. Cic. 4. Acad. (2. pr.) 38. 
120. Ut etiam inter deos Myrmecides aliquis, mi- 
nutorum opusculorum fabricator, fuisse videatur. 
et proazm. Parad. 5. Accipics igitur hoc par- 
vum opusculum, lucubratum his contractiori- 
bus noctibus. Horat. 1. Ep. 19. 35. mca cur in- 
gratus opuscula lector Laudet, ametque domi. et 
ibid. 4. 3. Scribere quod Cassi Parmensis opu- 
scula vincat. 



OQ 



OQUULUS, i, m. 2. pro oculus ab antiquis 
scribebatur, teste Prisc\,an. i. p. 560. Putsch. 

Apud anliquos frequentissime loco cu syllaba 
ijuu ponebatur et e contrariu, ut arquus, coquus, 
oquutus pro areas, cocus, oculus. 



OR 



6RA, bb, f. 1. Ratione habita etymi, volunt 
esse ab opoj terminus, quamvis obstet quantitas 
et aspiratio in priori vocali: recentiore3 vero de- 
ducunt a voce os, unde ostitttn. — Ceterum ora 



ORABILIS 

est extrema cujusque rei pars, ioyct.ti.aL (It, ei- 
tremit'a, margine , fine; Ft: bord, extremite; 
Hisp. borde , el extremo, y erilla; Germ, der 
Rand, der Saum; Angl. the extremity, edge, 
margin, or border of any thing). 

I.) Proprie. •{ 1. Speciatlm dicitur de extre- 
mitatibus, quas rerum haud maximarum superfl- 
ciem ac speciem ef Gemot. Ennius apud Cic. 1. 
Divinat. 48. 107. Exspectant, veluti consul quum 
mitt ere signum Vult, omnes avidi spectant ad 
carceris oras. Luoret. 4. 13. prius oras pocula 
circum Contingunt mellis dulci flavoque liquore. 
gii orli. Virg. 4. G. 39. de apib. tenuia cera 
Spiraraenta linunt, fuco et floribus oras Explent. 
Id. 10. /Era. 243. clipei oras ambiit auro. Cels. 
5. 26. n. 23. Oras vulneris sutura jungit. Scri- 
bort. Compos. 240. Oras ulceris tangere. Plin. 
37. Hist. nat. 10. 66. (180). Ora gemmae. Fe- 
stus p. 182. 19. Mull. Ora vestimentorum. orlo, 
lembo. ^ 2. Item srepissime dicitur de fine ter- 
rarum, qua mare aliuit, spiaggia, lido, lit tor ale. 
Differt lam en a litore , quia ora latius patet; 
quia est alicubi ora, ubi tamen littts non est. 
— a) Ora maritima, ora maris hoc sensu di- 
citur. Cic. pro leg. Ma-nil. 18. 54. Qua civitas 
antea unquam fuit, -qua non portus suos et agros 
et aliquam partem regionis atque or® maritima? 
per se ipsa defenderet? Ctss. 3. B. G. 8. liujus 
civitatis (Vene.torum) est longe amplissiraa au- 
ctoritas omnis ora maritime regionum earum. 
Liv. 9. 2. Ora superi maris, et 9. 19. Adjuncta- 
que omni ora Gracorum inferi maris. Virg. 2. 
G. 44. prirai lege iitoris oras. costeggia, — b) 
Absolute, praecipue si de classibus vel navibus 
est scrmo. Plant. Men. 2. 1. 11. Mare superum 
omne, Gracianique exoticam, Orasque Italicas o- 
mnes, qua aggreditur mare, Sumus circumvecti. 
Cic. 2. Nat. D. 39. 190. Multitude et varietas 
insularum, amcenitatcs orarum et litorum. Id. 12. 
Fam. 5. A prima ora Griecia usque ad /Egyptum. 
Nepos Alcib, 5. ad fin. Multas prseterea Greecas 
urbes, quie in ora sita sunt Asia. Liv. 21. 51. 
Decern navibus oram Italia legens. Plin. 3. Hist. 
nat. 4. 5. (34). Intus regio Allobrogum: at in 
ora Mass ilia (iracorum etc. Virg. 1. /En. 311. 
quas vento accesserit oras. If or at. 1. Od. 37. 23. 
nee latentes Classe cita reparavit oras. — c) 
Hinc oram solvere est a litore funem solvere, 
et navim in altum immittcre, sciogliere dal lido, 
salpare. Liv. 22. 19. ad fin. Vix dum omnes 
conscenderant, quum alii resolutis oris in ancoras 
cvehuntur. sciolti li cttvi, si pongono sull'dn- 
cora. Id. 28. 36. ad fin. In ipsis quoque trepi- 
datum est navibus, dum, ne bostes cum suis si- 
mul irrumpereot, trahunt scalas, orasque et an- 
coras, n»; in molicndo mora esset, pracidunt. ft. 
e. incidunt funes nauticos, et ancoralia. taglia- 
no li cavi, e le gdmene. Quintil. 4. 2. 41. Na- 
vim prospexi, conscendi, sublatasunt ancora, sol- 
vimus oram, provecti sumus. Oram multi his lo- 
cis (quibus adde Quintil. ep. ad Tryphon. 3.) fu- 
nem nauticum intelligunt, quo ad oram Iitoris 
navis religatur. Sunt etiam qui putant, oram ini- 
nime mutare significalionem, sed esse veluti for- 
mulam nautarum, qui dicerent oram solvere, pro 
solvere funem, qua ora navem adnectit, vel pro 
oram linquere, ab ora abscedere, ^ 3. Item de 
cujusque terra vel spatii fine. Cic. 2. Fin. 31. 102. 
Qui innumerabiles mundos infinitasque regiones, 
quarum nulla essct ora, nulla extreinilas, menle 
t'eragravisset. Id. 2. Fat. I). 40. 101. Restat ulti- 
mus- omnia cingens et coercens cwli complexus, 
qui idem alher vocatur, extrema ora et determi- 
nate) ruundi. Liv. 21. 31. Per extrcmam oram 
Vocontiorum agri. 

II.) Translate. *| 1. Per sjnecdochen sumitur 
pro quavis regione, etiam si mari non alluatur, 
paese, tratto. Cic. 2. Nat. D. 66. 164. Omnibus 
hominibus, qui ubique sunt, quacumque in ora 
ac parte terrarum. Id. Balb. 4. 9. Qui (Pom- 
pejus) habel tot triumphos, quot ora sunt partes- 
que terrarum, Horat. t. Od. 26. 3. quia sub Ar- 
cto Rex gelida metuatur ora. Virg. 3. /En. 97. 
Hie domus JEnex cunctis domioabitur oris. Id. 
10. ibid. 706. ignarum Laurens habet ora Mi- 



— 509 — 

manta. Horat. t. Od. 12. 5- in umbrosis Helico- 
nis oris. — Similiter de mundo seu terra. Virg. 
2. /En. 90. Invidia postquam pellacis TJlyssei 
(Haud ignota loquor) superis concessit ab oris 
etc. ft. e. ex hoc mundo superiore abiit. — Et de 
calo. Lucret. 5. 85. qua-atheriis cernuntur in 
oris, et Ovid. 9. Met. 254. Idque ego defunctum 
terTa calestibus oris Accipiam. — Oris Acherun- 
tis sunt Inferi. Lucret. 6. 763. hinc animas A- 
cherontis in oras Ducere forte deos Manes infer- 
ne reamur. ^ 2. pro zona terras, Cic. 1. Tusc. 
28. 68. Globum terra? fixum in medio mundi, 
duabus oris distantibus habitabilem: quarum al- 
tera, quam nos incolimus, sub axe posita, altera 
Australis ignota nobis, quam vocant Graci ctVri- 
yftova: ceteras partes incultas, quod aut frigore 
rigeant, aut urantur calore. *j 3. Est etiam pla- 
ga, cardo, pars cali. Plin. 17. Hist. nat. 2. 2. 
(19). Connexa arbustorum. ratio est, quas in oras 
debeant spectare. Virgilius ad occasus seri damna- 
vit, etc. ^ 4, Oras luminis vocant Poeta re- 
gionem hanc terrarum, ubi luce fruimur et vi- 
ta. Ennius apud Cic. 1. de republ. 41. Tu pro- 
dmisti nos intra luminis oras. Adde eumd. apud 
Festum p. 298. 5. Mull. Sic Lucret. 1. 22. Nee 
sine te quidquam dias in luminis oras Exoritur. 
Adde eumd. ibid. 170. 179, et 2. 577. ef alibi. 
Sic Virg. 7. JEn. 660. Furtivum partu sub lu- 
minis edidit oras. A I. leg. auras, ut 2. G. 47. 
Sponte sua qua se tollunt in luminis auras. Ali- 
cubi apud Lucret. quoque auras quidam Icgen- 
dum putarunt: et est etiam qui credat oras eum 
pro auras dixisse, ut plostrum dicitur pro plaur 
strum, coda pro cauda, etc. Sed non est necesse 
ad haec recurrere. *f 5. Intellectual! ratione orce 
dicuntur extrema rerum. Oram, inquit Festus 
p. 182. 22. Mull., pro initio rei posuit Ccecilius 
(est enim milium altera rei extremilas) quum ait: 
Oram reperire nullam, quam expediam, queo. Al. 
leg. qua me expediam. Varro 8. L. L, 2. Mull. 
De hujusce multiplici natura discriminum ora 
sunt ha, cur et quo et quemadmodum in loquen- 
do declinata sunt verba, h. e. discriminum e 
multiplici declinationum natura prodeuntium 
orce, scilicet extrema et summa, in qua omnia 
inter se diversissima exeunt, sunt etc. Orce omnes 
Codd. cxhibent, quam Iectionera tuetur Lack- 
mannus ad Lucret. 4. 142.; Mullerus vero ra- 
tiones legendum conjecit. ■ — Sic ingentes belli 
orce sunt summa belli discrimina. Virg. 9. /En. 
528. Et mecum ingentes oras evolvite belli. Ubi 
Servius: Narrate non tantum initia, sed etiam 
eilrema beliorum; nam or« sunt extremitates. 
Est autem Ennianum: Quis potis ingentes oras 
evolvere belli ? Sic Ennius apud Quintil. 6. 3. 
86., Macrob. 6. Saturn. I. et Diomed. 1. p. 381. 
Putsch. — NB. De Ora vel Hora dea V. in 
ONOM. 

ORABlLIS, e, adject, qui orari, vel rogari 
potest. Gloss. Cyrill. 'Rj-eounvtoxos, orabilis. Ibid. 
E|t"X6CDT0?, orabilis, placabilis. Occurrit etiam in 
Not. IHr. p. 106. 

ORACULL'M, i, n. 2. Or actum syncope, ut 
periclum. Ennius apud Cic. 1. Divinat. 21. 42.; 
Accius apud Non. p. 488. 2. Merc. ; et Ovid. t. 
Met. 321., qua V. infra. Est etiam qui legat in 
prosa oratione apud Cic, 2. Divinat. 6. 16. el 
alibi, sed minus recte. ■ — ■ Oraculum (ab oro, ut 
docet Cic. Topic. 20. 77. Oracula ex eo ipso 
appellata sunt, quod inest in his duorura oratio.) 
est deorum responsum, ^pTja^tds, uavtelov (It. 
oracolo ; Fr. oracle; Hisp. ordculo; Germ, der 
gottliche Auspruch, Orakelspruch, das Orakel; 
Angl. an oracle, oracular reply), 

I.) Pronrie. Seneca 1. Controv. prcef. ante 
med. Quid est enim oraculum? nempe voluntas 
divina hominis ore enunciata. Ennius apud Cic, 
I. Divinat. 21. 42. Ibi ex oraclo voce divina edi- 
dit Apollo. Accius apud Non. p. 488. 4. Merc. 
Pro certo arbitrabor sortis oracla, adytus augura. 
Cic. 1. Divinat. 18. 34. Cuius generit oracula 
etiam habenda sunt, non ea, qua aquatis sortibus 
ducuntur, sed ilia, qune instinctu divino af Ha tu- 
que funduntur. et 43. 95. Laceda?raonii de rebus 
majoribus semper aut Deiphis oraculum, aut ab 



ORARIUS 

Hammone, aut a Dodona petebant. Id. 1. ruse. 
48. 116. Quod oraculum erat datum, si rex in- 
terfectus esset, victricea Athenas fore, et mox. 
Menmceus, oraculo edito, largitus est patria suum 
sanguinem. Id. 2. Off. 22. 77. Apollo Pythius 
oraculum edidit, Spartam nulla re alia, nisi ava- 
ritia, perituram. Al. leg. oraculo. Id. Rose. Am. 
24. 66. Quum prasertim deorum immortalium 
jussis atque oraculis id fecisse dicantur. Id. Se- 
nect. 21. 78. Socrates, qui est omnium sapien- 
tissimus oraculo Apollinis judicatus. Virg. 2. /En. 
114. Suspensi Eurypylum scitatum oracula Phcebl 
Mittimus. Id. 4. G. 449. Venimus hinc lapsis quae- 
situm oracula rebus. Id. 3. /En. 456. Oracula 
poscere. Ovid. 5. Met. 8- consulere. Id. I. ibid. 
321. Falidicamque Themin, qua tunc oracla te- 
nebat. 

II.) Translate. % 1. Oraculum dicitur etiam, 
quum in somnis parens, vel alia sancta gravis- 
que persona, seu sacerdos, vel etiam Deus, aperte 
eventurum quid, aut non eventurum, faciendum, 
vitaodumve denunciat. Ita Macrob. i. Somn. 
Scip. 3. Itaque accipitur pro vaticinio universim, 
sive a Deo, sive ab homine fiat. Cic. 1. Divinat. 
50. 115. Credo etiam anhelitus quosdam fuisse 
terrarum, quibus infiata mentes oracula funde- 
rent. et ibid. 32. 70. Exposui soranii et furoris 
oracula. ^ 2. De ipso loco, in quo deorum re- 
sponsa dantur. Cic. I. Divinat. 19. 37. N'umquam 
illud oraculum Deiphis tarn celebre et tarn cla- 
rum fuisset, neque tantis donis refertum omnium 
populorum atque regum, etc. Plin. 12. Hist. nat. 
23. 49. (107). Hammonis oraculum, juxta quod 
gignitur arbor. Adde Liv. 23. 11. — Hinc figu- 
rate Cic. 1. Oral. 45.200. Est enim sine dubio 
domus Jurisconsulti totius oraculum civitatis. Te- 
stis est hujusce Q. Mucii janua et vestibulum, 
quod -maxima quotidie frequentia civium ac sum- 
morum hominum splendore celebratur . ^ 3. 
Item pro dicto et sententia celebri ac notatu 
digna. Cic. 1. Nat. D. 24. 66. Hac ego nunc 
physicorum oracula fundo : vera, an falsa, nescio. 
Plin. 18. Hist. nat. 6. 8. (n. t.). Inde ilia re- 
liqua oracula: nequam agricolam esse, etc. Co- 
lum. 11. R. R. 1. 26. Nam illud verum est M. 
Catouis oraculum: Nihil agendo homines male 
agere dwunt. Rursus Plin. 18. Hist. nat. 4. 6. 
(25). Ac primum omnium (in re rustica) ora- 
culis majore ex parte agemus, qua non in alio 
vita genere plura certiorave sunt. Cur enim non 
videantur oracula a certissimo die maxumeque 
veridico usu profecta? 

ORAMENTUM, i, n. 2. oratio, preces. Plant. 
TYuc. 2. 2. 62. Ilium spero mutari blandimentis, 
oramentis ceteris meretriciis. Ita leg. ^eurstu*, 
et Goldast., alii ornamentis. 

ORARlUM, li, n. 3. (os, oris) fazzoletto, moc- 
cichino, parvum linteum ori tergendo. Casaubon. 
ad Vopisc. Aurel. 48. extr. docet, fuisse linteum 
oblongum et latum : cujusmodi vocant Ecclesia- 
stic"! scriptores, quod sinistro brachio sacerdotis 
imponltur. Vopisc. loc. cit. Ipsum primum do~ 
nasse oraria populo R,, quibus uteretur populut 
ad favorem. h. e. in plausibus circi et theatri; 
quum antea togas jactare mos esset. Lips, elect. 
1. 2. c. 10. putat fuisse velum, quo facies et 08 
velaretur, heretque vox acclamantium resonan- 
tior: quod Casaubon. merito improbat, Augustin, 
22. Civ. D. 8. n. 7, Tunc sicut potuit, oculura 
lapsum atque pendentem, loco suo revocatum, 
ligavit orario. Prudent. 1. uspi at tip. 88. Hie 
sui dat pignus oris, ut ferunt, orariura. Etiam 
Lucilium hac voce usum quidam putarunt illo 
versu apud Non. p. 539. 22. Merc. Ricini aurati, 
rica, atque oraria, mitra. Sed Casaubon. duo 
tantum priora verba Lucilii esse censet, cetera 
Nonii ilia explicantis. Usurpat etiam Hieronym. 
Ep. 52. n. 9., et cum sudario conjungit. — Da 
alii* orarii usibus sequiori aevo multa ibi Ca- 
saubon,, item Ducang. in Glossar. 

ORAJftfUS, a um, adject, ab ora, ut Oraria 
navis, parva molis, et ad legendas tantum oras 
litorum apta. Plin. 10. Ep. 26. Nunc destino 
partim orariis navibus, partioa vehiculis orovin- 
ciam petere. 



ORATA 

ORATA, ae, f, 1. genus piscis appellatum a co- 
lore auri, quod rustici orum dicebant, el auri- 
culas, oriculas. Itaque Sergium quemdam pr*di- 
vilein, quod duobus anulis aureis, et grandibus 
uleretur, Oratarn dicunt esse appellatum. Festus 
p. 182. 17. Mull. At Varro 3. R. R. 3. 10.; 
et Colum. 8. ft. R. 16. 5. Sergium ilium iadc di- 
ctum volunt, quod ejus piscis studiosissimus fue- 
ril. V. AUK AT A in ONOM. 

OR ATI M. adverb, per oras, ut oppidatim, vi- 
catim. Solin. 3. Ut oratim omnes insulas lega- 
mus. .41 leg. ut mo rati in omnium insular um oras 
legamus. 

ORATlO, f. 3. (orot locutio, sermo, compositum 
ex pluribus dietionibui seu vocitous, quo hominies 
animi sui sensa e\primunt, >.ciyoc (It. discor- 
so, par I arc; Fr. di&cours, langage, mo ts : I lisp. 
disc ur so, lenguage, palabras ; Germ, das Re- 
d-en. die Rede: Angl. speech, discourse, lan- 
guage). OccurTit ^ I. Generalim et est, ut 
diximus. compositum ex pluribus dictionibus, 
seu vocibus, quo homines animi sui sensa ex- 
primunt, ut ail Cic. 3. Oral. 42. 167. In ora- 
tione, id est in continuatione verborum. — 
at Fonitur pro consuela hoininum locutione, 
pro sermone. F.nnius apud Cell. 11. 4. >am 
opulenti quum loquuntur pari'er atque ignobiles, 
Eade/n dicta eademque oratio aequa non asque 
vale I. Calo apud Plin. Hist. nat. pro? fat. 30. 
Scio, qua- scripta sunt, si palam proferantur, mul- 
tos fore qui vililiiigent. Eorum ego orationes sivi 
pvii-tei ftuere. Plant. Ptvn. 5. 2. 9. Quam oratio- 
nem hanc aures dulcem devorant! Ter. Andr.i. 
5. 16 Oratio h<ec mr miseram exanimavil nietu. 
Cic. 1. Off. 4. 12. Natura vi rationis bominem 
conciliat homini et ad orationis et ad vita? socie- 
tatem. Id. 7. J'err. 2. 5. Quid dices? an bello 
fugilivurum Sicilian! virtute lua liberatam? Ma- 
gna la us; honesta oralio. Id. 1. Nat. I). 44. 123. 
Epicurus re tollit, oratione relinquit deos. Cf. 
Flaut. lipid. 1. 2. 13. quid te igitur relulit, 
Benelicum esse oratione, si ad rem auxiiium emor- 
tuum est? Rursus Cic. 5. Tusc. 16. 47. Qualis cu- 
jusque animi afTectus esset, talein esse hominem; 
qualis autem homo ipse esset, talein ejus esse 
oralionem; orationi autem (acta similia, faclis 
vitam. Id- 6. Fam. 14. Non solum ex oratione 
Citsaris, qua? sane mollis et liberalis fuit, scd et- 
iam ex oculis et vultu-hartc in opinion em dis- 
cessi, ut mihi tua salus dubia non esset. Cces. 
1. B. C. 2. Ingressus in earn oralionem, non 
oportere etc. avendo cominciato a dire, eke etc. 
— Et cum addilo Genitivo rei, de qua oratio 
agit. Cic. 4. f'err. 651. 167. Eripient tibi istam 
oralionem contemnendorum Siculorum atque ara- 
toruin stature i!l;e equestres. et 5. ibid. 44. 106. 
Sed mibi jEtnensjum brevis est oratio. ■ — b) De 
loquendi forma et ratione, stile, maniera di 
esporre ne.l discorso. Ter. Pkorm. prol. 4. di- 
ctitat, quas aatea fecit fabulas, Tenui esse oratione 
et scriptura levi. Cic. Oral. 19. 64. Mollis est 
enim oratio pbilosophorum et umbratilis. Id. 
Brut. 31. 120. Stoicorum est adstrictior oratio 
aliquantoque contraclior, quam aures popuii re- 
quirunt. Id. 1. Off. 1. 2. Oralionem autem |,a- 
tinam efficies profecto legendis nostris (scriptis) 
pleniorem. — c) De ipsa lingua, lingua, fauella. 
Cic. 1. Off. 1.1. U'< ipse ad meam utilitatem sem- 
per cum Gracis Latina conjunxi-,idem tibi censeo 
faciendum, ut par sis in utriusque orationis fa- 
cultate. Getl. 11. 1. In historiis, quas Timaus 
oratione Graeca de rebus popuii Romani compo- 
suit. in Greco. Adde eumd. 18. 10. in fin. 
^ 2. Speciatim dicitur de prosa oratione. Cic. 
Oral. 21. 70. Saspissime et in poematis et in 
oratione peccatur. ^ 3. item speciatim et sse- 
pissime dicitur d>- locr'.ione oratoiia. Cic. Oral. 
19. 64. Quamquam chips locutio oratio est, tarn en 
unius oratorjs locutio boc proprio signala nomine 
est. L'uio apud Fronton. 1. Ep. ad Antonin. 1. 
Jussi caudicem proferri, ubi mea oratio scripta 
erai de ea re. Liv. 39. 42. Catonis et quidem 
acerbaj orationes exstant in eos } quos aut se- 
natorio loco movit, aut quibus equos ademit: 
longe gravisBima in L. Quinctium oratio est. Cic, 



— 510 — 

3. Or at. 43. 172. Collocatio verborum junctam 
orationem efficit, cob rerun tern, lenem, jequabiliter 
lluentem. et ibid. 25. 96. Oratio gravis, erudila, 
liberalis, admirabilis, polita, conspersa quabi ver- 
borum sententiarumque floribus. el 1. ibid. 34. 
231. diserta et oratoria. et 3. ibid. 25. 100. con- 
ciana, distincla, ornata. festiva. et ibid. 97. exilis, 
inculta, vulgaris, obsoleta. et 2. ibid. 1)3. 2 1 4. 
varia, copiosa. et Brut. 79. 273. spiendida et 
grandis. et ibid. 24. 93. incitala, gravis, vebe- 
mens. et ibid. o, r >. 203. inciiata el volubiiis, nee 
ea redundans tamen, nee circuiulluins. et ibid. 
93. 326. quum iocitata et vibrans, turn accurala 
et polita. Id. 2. Oral. 43. 183. Non semper forlis 
oratio qu;tritur, sed s*pe placida, submissa, lenis. 
Ouintit. 4. 1. 60. simplex atque ilia bora la. Id. 
10. 1. 113. sancia, gravis el castigala. et H. 3. 
74. sublimis, Jlprida. jucunda. et ibid. 40. bebes, 
sordida, jejuna, tristis, ingraia, vilis. Cic. Oral. 
20. 66. contorta et acris. et ibid, tracta et lluens. 
Petron. Satyr. 2. Grandis, el, ut Ua dicarn, 
pudica oratio non est maculosa, nee turpida, sed 
natural! pulcritudine exsurgit. Cic. 3. Oral. 48. 
184. et Brut. 8. 30. Oratio polita, accurata, et 
facta quod am modo. et ibid. 79. 273. faceta et 
perurbana. et Oral. 5. 20. a^pera, tristis, horrida, 
neque perfecla, neque conclusa. et ibid, lasvis, 
instructa, terminata. Id. 4. Herenn. 10. i;>. O- 
ratio, qua? turget el inflata est. et 11. 16. Ari- 
dum et exsangue genus orationis, quod non alie- 
num est, exile nominari. Id. Suit. 16. 47. Ora- 
tionis aculei. Ouintil. 2, 16. 10. claritas. Id. 6. 
3. 19. condimentum. Cic. Brut. 95. 325. cursus 
admirabilis. Id. 4. Fam. 4. divitbe. Id. Brut. 
17. 66. elatio atque altitudo. Id. Or at. 16. 53. 
masstilia. Id. 1. Fin. 5. 14. ornamenta. Id. 4. 
Fam. 4. paupertas. Id. Orat. 23. 76. subtili- 
tas. Id. Brut. 95. 327. vestitus. Quintil. li. 1. 
85. asperitas. Id. 11. 3. 111. celeritas. Id. 10. 
1. 116. color et gravitas. Id. 5. 12. 18. virilis 
habitus. Id. 9. 2. 4. rnotus atque actus. Id. 11. 
3. 154. sua vitas. Id. 9. 1. 21. vultus. Cic. 1. Orat. 
14. 63. Orationem facere et polire. Id. 2. In- 
vent. 15. 49. distinguere et iUustrare. Id. 3. Orat. 
43. 170. translatis verbis, tamquam stellis quibus- 
dam, notare et illuminare. Cces. 2. B. C. 18. 
habere adversus rerapublicam. Cic. 5. Tusc. 33. 
94. habere rnultam de re aliqua. Id. Pbanc. 
30. 74. habere in senatu. el ibid, recitare. et 
ibid, de scripto dicere. Quintil. 3. 1. 11. scri- 
berc. Cces. 3. B. C. 17. instiluere. Cic. 15. 
All. 1. a med. Oratio scripta elegantissimr. Pe- 
tron. Satyr. 2. Levibus atque inanibus sonis lu- 
dibria quiedam excitando, effecistis, ut corpus ora- 
tionis enervaretur et caderet. A'epos Cat. 3. Ora- 
tiones coniicere. Cic. 2. Fin. 1. 3. Quum fer- 
tur, quasi lorrens, oratio, quamvis multa cujus- 
que modi rapiat; nihil tamen teneas, nihil appre- 
hendas, nusquam oralionem rapidam coerceas. 
Id. Senect. 10. 31. de Nestor e. Ex ejus lingua 
melle dulcior fluebat oratio. Id. 5. Fin. 28. 84. 
Proclivis currit oratio. Id. Brut. 2. 8. Canescit 
oratio babetque suam quamdam maturitatem. Id. 
3. Orat. 51.198. In oratione nostra aliquid clau- 
dicat. Id. de opt. gen. orat. 6. 18. Convertere ora- 
tiones e Graeco. Id. 2. leg. Agr. 5. 13. Explicare 
orationem sane longani el verbis valde bonis. Id. 
1. Alt. 13. includere aliquid orationi sw.e.Id. 7. 
Phil. 3. 8. Ingredi in orationem. Cces. 3. B. C. 
19. Mediani aiicujus orationem irtterrumpere. — 
Oratio directa opponilur obliques: ilia autem est, 
quum quis historicus aiicujus principis vel ducis 
verba, quasi ab eodem ita recitala fuerint, expo- 
nit: ha?c vero, quum ipse historicus, quid ille 
diierit, summatim strictimijue narrat. Justin. 38. 
3. 11. Quam orationem dignam duxi, cujus eiem- 
plum brevitati bujus operis insererem ; quam 
obliquam pornpejus Trogus exposuit, quoniam 
in Livio et in Sallustio reprebendit, quod contio- 
nes directas pro sua oratione operi suo inserendo 
historian modum excesserint. ^ 4, Hinc ligurate 
ponitur pro facuitate dicendi, seu eloquentia./Vtcu- 
vius apud Non. p. 113. 32. Merc, et apud Cic. 2. 
Orat. 44. 187. fiexanima atque omnium regirsa 
rerum oratio. Cic. Brut. 45. 165. Satis in eo fuit 



ORATOR 

orationis atque ingenii, quo etc. Martial. 5. 28. 
Pielale fratres Curtios licet vincas, Oratione Re- 
gulos, jocis Panlns. ^ 5. Interdum publici libelli 
et litter;**, in quibus aliquid ad rempublicara per- 
tinens pyrscrihitur, orationes vocantur. Sueton, 
J\er. 15. l>e quibusdam rebus orationes ad sena- 
lum ntisias, pr^eterilo quibstoris oflicio, per Coss. 
piemijii-ue recitabat. Id. Tit. Q. Oration esq ue in 
senatu recitaiL't, etiara qua?storis x'ice. Tac. 16. 
Ann. 27. El oratio principis per quaastorem ejus 
audita est. Pa Ires argue bat, etc. Cf. S ue t on. Aug. 
H5.De /ilia absens. ac libello per quaestorem recita- 
U>, no tu in senaltii fecit. ^ 6. Apud Ecclesiasticos 
scriptures <-st st-rmo et precntio , quae ad Deum 
liabetur. preghiera, orazione: nam orare est et- 
iain precari, petere. Ter lull., Hieronym., Augu- 
stin. inn I lis in locis. — Quod ait Gell. 13. 22. Com- 
precalionos deorum immortaliuirt. qu;e ritu Ro- 
mano iiunt, exposita' sunt in libris sacerdotum 
popuii R. et in plerisque antiquis orationibus. 
orationes intellige babitas in causis, in quibus 
oratores interdum solent deos invocare, et ad 
eos verb.) dirigere: quod Cic. facil 7. f'err. 72. 
184., Mil. 31. 85., Dom. 57. 144. etc. 

OHATIUNCOLA, »;, f. I. deminut. parva ora- 
lio, orazioncetla, "Xoya'ptov. Cic. Brut. 19. 77. 
Indicant oratiuncula», turn hisloria quaedam Grae- 
ca, scripts dulcissime. Id. 3. Nat. D. 17. 43. Ora- 
liuncnla aureola. Adde eumd. 13. Alt. 19. et 15. 
ibid. 3.; et Fronton. 2. ad M. Cces. 13. Sic Quin- 
til. 4. 3. 17. Gceroni quoque in pron:raio, quum 
dicerel pro Milone, digredi fuit necesse, ut ipsa 
oraliuncula, qua usus est, patet. 

ORA TlON ALLS, e, adject, qui oratione con- 
blat. Prise ian. de Prceexercit. Rhet. p. 1331. 
Putsch. Usus est, quem Grssci ycs 7 -av vocant, 
com me mo ratio aiicujus orationis, 'vel facli, vel 
ulriusquc simul.- Usuum autem alii orationales, 
alii activi , alii mini. Orationales sunt, quibus 
intsl oralio sola. 

ORATOR, oris, rn. 3. qui orat, qui Ioquiturj 
occurrit vero speciatim el f 1. Est legatus, am- 
basciadore : vel quia orare. etiam agere signilicat, 
ut Festus p. 198. 23. .«ii«. docet {V. ORO), vel 
ab oratione. ut placet f'arroni, qui ail 7. L- L. 
41. Mull. Orator dictus ab oratione; qui enim 
verba uralionum habere I pub) ice adversus eum 
quo legabatur, ab oratione orator dictus. Quum 
res major era l, oratores legabantur potissimuin 
qui causam cummodissime orare poterant. Ennius 
apud f'arron. loc. cit. Orator sine pace redit, 
regique refert rem. et mux. Ora lores doctiloqui. 
Cato apud Festum p. 182. 5. Mull. .Etolos pa- 
cem vellt- : de ea re oratores Roman* profectos. 
et ibui. CI Hill us pr<etor Albauus oratores mis it 
Komam. Flaut.. Stick. 32. 34. At ii oratores 
sunt popuii, summi viri ,• \nibracia veniunl hue 
legati pubiice. Cic. Brut. 14. 55. C Fabricius 
ad Pyrrhum de captivis recuperandis missus ora- 
tor. Id. 2. /.egg. 9. 21. Fcederum, pacis, belli, 
induciarum oratores fetiales judicesve sunto. Num. 
legend, orator um ? V. cl. Vahlen. adnotat. ad h. 1, 
Liv. 1. 15. a med. Vejenies pacem petitum orato- 
res Romaiu mittunt. Id. 30. 16. Oratores ad pacem 
pe tend am mittunt triginta seuiorum principes. 
Id. 9. 45. extr. Ui Frentani mitlerent Romam 
oratores pacis peleoda.', amiciti;«que. ef 43. ad 
jln. Ad sen a turn pacis oratores missi. f'irg. 7. 
.En. 153. Cunt u lit oratores augusta ad mtunia 
regis Ire jubel i. Eneas') t ramis velatos Palladis 
omnes, bona que ferre viro, pacemque exposcere 
Teucris. Adde eumd. 11. ibui. 331. — Neque 
solum peten di causa aliquid, sed et repetendi 
oral or dicitur. Ovid. 15. Met. 196. Mittor et 
lliacas audi**, orator ad a ices, Accusoque Parin, 
pr;i:damque Ile)enam(jue veposco. Al. teg. horta- 
tor. f'arro apud Non. p. 529. 27. Feciales le- 
galos r«s re petitum miltebant quatuor, quos ora- 
tores vocabaut. ^ 2. Orator, simpliciter, pre- 
cator, rogator, pregatore : nam orare est preca- 
ri. petere. Flaut. Pt£n. 1. 2. 144. mi. Quid fa- 
ciam? agoh. exora, blandire, expalpa. mi. faciam 
sedulo. Sed vide sis, ne tu oratorem hunc pugnis 
pectus postea- /(/. Rud. 3. 2. 38. quum Epigno- 
mus dixisset parasito, peteoti admitti ad ccenam 



ORATORIA 

v. 38., non sequum esse eum inter oratores Am- 
bracienses accipi; respondet parasitus v. 39. E- 
quidem hercte orator sum, sed procedit parum. 
h. e. peto quidem ccenam, sed parum proucio. 
Ter. Hecyr. prol. alt. i. Orator ad vos venio 
ornatu Prologi : Sinite etc, Adde Afranium apud 
Festum p. 182. 11. Midi. ^ 3. Saeplus orator, 
or at or e, avvocato, ayopijnis, qui dicendi pent us 
est, et publicas privatasque causas agit: qui pot- 
est dicere prudeater, copiose et ornate de omni- 
bus rebus, quaecumque in disceptationem cadunt; 
ab or it, dico. [)e universa ejus facultate, officio, 
et laudibus legend i aurei sum Cicero nis iibri, et 
studioso eluquentice vel memoriter addiscendi. — 
DirTert a rhetore, qui oratoriam artem alios do- 
o-t: orator autem exercet. Sidon. tanien orato- 
rein pro rhetore pusuit, 5. Ep. 5. Pueritiam tuam 
compelenter scboiis liberalibus mernini imbutain, 
'jt s;epenurnero acriter idoquenterque declamasse 
coram oratore. etc. Contra rbetorem pro orators 
posuisse videtur Cic. 2. Fin, 6. 17. ct 2. Oral. 
3. 10. V. RHETOR. Ceterum — a, Generatim. 
JVoevius apud Cic. Senect. 6. 20. Proveuiebant 
oratores novi, stulti adolesceotuli. /Junius apud 
Cic. Mar. 14. 30. Pellitur e medio sapientia, vi 
geritur res, Speraitur orator bonus, hor r idus mi- 
les amatur. Adde eumd. apud Cic. Brut. 15. 58. 
Cato apud Quint.il. 12. 1. 1. Orator est vir bo- 
nus, dicendi peritus. Cic. 1. Or at. 49. 213. Eum 
pulo esse (oratorern), qui et verbis ad audien- 
durn jucuQdis et sententiia ad probandum ac- 
comfnodatis uti possit in causis forensibus atque 
coLQinunibus. Hunc ego appello oratorern, eum- 
que esse pneterea instruclum voce et actione et 
lepure quodarn volo. et ibid. 15. 65. Si quis u- 
niversam et propriarn oratoris vim deiinire com 
pieclique vult, is orator erit, mea sententia, hoc 
tarn gravi dignus nomine, qui, quajcumque res 
inciderit, qua sit dictione explicanda, prudenter 
et composite et ornate et memoriter dicet cum 
quadaiL actionis etiara dignitate. — b) Per an- 
tonomasiam orator est Cicero. Lactant. 1.9. — ci 
Orator inscribitur Uher, de quo Cic. 15. Farn. 
20. Oratorern meuin, sic enim inscripsi, Sabino 
tuo cummeudavi. 

OR A. TORI A, ar, f. 1. f. OR ATOM I' S in fin. 

ORATORlR, adverb, oratoriamente, pr^opO!; 
iiy.r,v } more oratorum. Cic. Or at. 68. 227. Xihil 
est enim aliud pulcre et oratorie dicere, nisi opti- 
mis senlentiis ver bisque lectissimis dicere. Quin- 
til- 9. 1. 13. A simplici dicendi modo oratorie 
inula turn. 

ORATOR fUM, li, n. 2. V. voc. sea., in tin. 

ORATORll.'S, a, urn, adject, oratorio. prj-rc- 
ftjco;, ad oratorern spectans. Cic. 1. Oral. 54. 
231. Sic illam orationem disertam sibi et orato- 
riam, forlein »;t viriiem non videri. Id. Brut. 75. 
281. Ornaiiienta uraturia. Id. 1. .lead, i post.) 8. 
32. Oratoria vis dicendi. Quintil. 11. 3. 125. 
Oraturius gesius. Id. 9. 4. 57. numerus. Id. 3. 
1. 20. In oraturiis. scil. iibris. Id. 6. 3. 39. 
N'arrare qua* saisa sinl, in priinis est subtile et 
oratorium. — llinc 

Oratoria, as, f. 1. absolute, substantivorum 
more, est oratoria ara. Quint it. 2. I I. 1. 

Orul.oiium, i'i, n. 2. absolute, suhstantivorum 
more, est locus fundendis ad Deum precibus de- 
st in iit us, oratorio. August in. Ep, 109. In orato- 
rio nemo aliquid agat, nisi ad quod factum est: 
unde et nornen aecepit. Alcim. Ep. 6. sub jln. 
I stud, quod de oraioriis vel ba>ilicis privatis in- 
terrogasti, perinde ut de ecclesiis eorum (luvre- 
ticorum) difficile definilur. f algal, interpr. Ju- 
dith 9. 1. Qui bus abscedeutibus, Judith inqre.ssa 
est oratorium suum: et induens se cilicio-: et 
proslernens se Domino etc. 

RATH IX, Icis, f. 3. ^ 1. Est mulier qu;c 
orat, or at rice. Plaut. .11 il. glor. 4. 2. 80. Me 
or a trie em haud sprevisti. Cic. "2. de rrpubl. (eden- 
te A. Maw) 8. Ex Sabinis virgint:s rapl;« pustea 
fuerant oratrices pacis et feeder is. Id. ibid. 7. 
easdem Sabinas or antes dixeral. ^ 2. Alio sensu 
Quint il. 2. 1 i. 1. Rbetoricen in I.atinum Lrans- 
feieutes, turn oratoriam, turn oratricem nomi- 
uaverunt. 



- 511 - 

6RATUM, i, n. 2. et 

ORATCS, a, urn, particip, V. ORO. 

ORATUS. us, m. 4, priego, precatio, rogatio. 
la sexto casu. Cic. Flacc. 37. 92. An etiain scr;psit 
oratu tuo? Coripp. 2. Laud. Justin. 4. Ipse 
etiam procerura magnis oratibus actus. — Etiam 
in secundo casu usurpatur. Sidon. 9. £p. 14. 
sub init. Si ace id at, ut nee intra unum con- 
clave amici decumbant, nulla sunt verba, nulla 
sunt solatia, nulla mutui oratus vicissitude. 

ORBATlO, onis, f. 3. privazione, Ofscijctf, 
privatio, Seneca Ep. 87. sub /in. I'aupertas non 
per positioaem, sed per detractiunera dicitur, vel, 
ut antiqui dherunt, per orbationem: Grajci di- 
cunt leata oti^avt. Capell. 4. p. 115. Oppo- 
nuntur autem sibi ita, ut aut relative oppocan- 
tur, ut magnum parvo et dimidium duplo; aut 
ut contratia, ut stultitia sapientue; aut ut ha- 
bitus orbatioui, ut cernentia c*citati. 

ORBATOR, oris, m. 3. qui p rival. Ovid. 13. 
Met. 500. Exitiuui Troj*, nostrique orbator A- 
chilies. h. e. qui nos filiis privavit. 

ORBATUS, a, urn. V. ORBO. 

ORBATRIX, icis, f. :$. qu * p rival. Drocont. 
3. Hexcem. 325. de Brulo. in so bo lis vertit pia 
coila secures Civibus hostiles orbatricesque suo- 
rum. 

ORBEFAClO, is, ere, a. 3. orbum, seu or- 
phanum facio. Gloss. Philox. Orbefacio, cpfa- 
vi'^co. 

ORBlCL'LARrS, e, adject, qui in orbem duci- 
tur. Ita appellabant I tali antiqui, teste A put. 
Herb. 17., herbam, qua; Gnece eodem sensu 
x.MK2.utvo$ t et Laline cyclainiaos et cyclaminis 
dicitur. Mar cell. Empir. i. Aqua, vel succo 
herbie cyclaminis, qu* orbicularis dicitur, caput 
lavato. Adde ew/ui. c. 30 p. 131. retro ed. 
Aid. 

ORBlCL'LATIM, adverb, in giro, xuxXt.Sov, 
per orbes et circulos, quasi circutatim. PUn. \\. 
ffist. not. 37. 67. (.177). Sed qui bus cervix, e 
mult is, vertebra Usque orbiculatim ossibus flexi- 
lis, etc. 

ORBli.CLAruS, a, urn, particip. ab orbicu- 
lor: tondo, rotondo, jcuxXsko'?, in orbem et cir- 
cuitum conformatus. PUn. 27. Hist. nat. 13. 
109. (133). Caulium capita orbiculata. Id. 24. 
ibid. 15. 87. (137). Orbicularis folio rum ambi- 
tus. Ccblius ad Cic. 8. Fam. 15. Quid est? nunc 
tibi nostri milit.es, qui durissimis el frigidissimis 
locis teterrima hierne bellum ambulando confe- 
cerunt, malis orbiculatis pasti videntur? h. e. 
delicate et lante nutriti. Nam mala orbiculata, 
quae, ut PUn. docet 15. /list. nat. 1 4. 15. (51.)., 
dicta sunt a Jigura orhis in rotunditatem cir- 
cumacti, inlur laudatiora recensentur a f'arron. 
1. II. II. 59. 1.; Colum. 5. II. R. 10. 19.; 
PUn. lac. cit.; et JIacrob. 2. Saturn. 15. Ea sine 
cura toto anno servari posse, scribit Pallad. 3. 
U. li. 25. a med. Inter ea, quae siomacho idonea 
sunt, Cels. enumerat 2. 24. PUn. vero loc. cit. 
in Epiro prirnum proven isse, argumento ait esse 
Grwcos, qui Epirotica vocaut. Etiam pira orbi- 
culata me moral JIacrob. loc. cit.; Theod Pri- 
scian. 4. p. 315. retro ed. Aid.; .Varcell. Em- 
pir. c. 20. p. !i:i. ed. Aid.; el Ccel. Aurel. 2. 
Acut. 37. 

ORBfCLLOR, Sris, ari, dep. in orbem ago. 
(rloss. Philox. Orbiculalur. xuxXs'Jh. 

ORBlf.l'U S, i, in. 2. circolelto , rotella , 71- 
ie.Ua, !7£a:pi6iCv, parvus orbis. circufus, roluia. 
Cato U. II. 3. Trochleas Gnecanicas binas. qua 
fuuibus sparleis ducantur. Oibiculis superioribus 
octonis, infeiioribus senis citius duces, girelle. 
Sic -f'itruv. 10. 5. Hoc genus mac bin* poly- 
spaston appellatur, quod multis orbiculorum ctr- 
cuitionibus t:t facilitatein suinmam prwatat, et 
celeritatem. (,'olum. 4. li. It. 30. 4. Orbicu- 
lus dipondiarius. PUn. 25. ffist. nat. 13. yi. 
( 1 48). Radix concisa in orbiculos servatur in 
vino, far to 1. H. li. 52. 1. Tragulum ex as- 
sibus den talis cum orbiculis, quod vocant plo- 
slf.llurn Pfsnicum. V . Inscript. apud Jlurat. 
717. 2. Artwb. 3. 13. Ocuiorum orbiculi mobi- 
les, superciliorum rnarginibus obuinbrati. In- 



ORBIS 

script, apud Or ell. 2519. et apud Henzcn. 6753. 
inter donaria memorat etiam orbicvlvm cvm co- 

ORBlCUS, a, urn, adject, circolare, rrepc'Spo- 
uoq, in orbem actus. Varro apud Non. p. 148. 
16. Merc. Sidera caeli divum , circum terram. 
atque axem quae volvuntur moto orbico. Ad- 
de Arnob. 2. 58. — At Oehlerus, .if. Ter. 
Varron. Sat. Menipp. p. 139. cum Mercero 
legit orbitus, quam lectionem e>hibet etiam 
cl. Fahlenus , In M. Ter. Varron. Sat. Me- 
nipp. Conject. p. 50. Apud Arnob. autem loc. 
cit. Potestis inducere atque expedire ralionem, 
cur non fix us atque iminobilis maneat (tnundus), 
sed orbico semper circumferatur in motu? Oeh- 
lerus loc. cit. cum aliis legit orbe toto, adver- 
sante Orellio. 

ORBIh'fCO, as, are, a- 1. orbum facio. privo. 
Accius apud .Yon. p. 179. 26. Merc. Pernici 
orbificor liberorum leto tabiOcabili. 

OHBILE, is, n. 3. volunt esse externum rotas 
partem, qua; radiis sustinetur in illo Far r on. 
3. H. fi. 5. 15. Ita ut ad eitremum, ubi or- 
bile solet esse aeutum, tabula cavata sit, ut tym- 
panum. Sch neiderus legend, putat: ubi orbis so- 
let esse Ugneus. 

ORBIS, is, m. 3. Orbs in recto dictum est a 
Fenant. 8. carm. 5. in fin. et 9. carm. 2. aub 
fin. non imitando. — In Ablative habet etiam 
orbi. Lucret. 5. 75. terra rum qui in orbi sancta 
tuetur Fana, lacua, lucos etc. Farro 3. H. R. 5. 
16. Quum et aqua calida et frigida e\ orbi li- 
gaeo-fluat. P. Rutilius apud Charis. 1. p. 112. 
Putsch, Ex orbi terrarum. Cic. fragtn. apud 
e.umd. ibid. Orbi terrarum eomprehensus. — ■ Ra- 
tione habila etymi, volunt esse ab antiquo ur- 
i-'iis"^ rellexus, sursum infleius; alii orbem cum 
voce urbs conjungunt. Ceterum orbis est circu- 
lus, spbnera, globus, xu'xXo?, cfa-'pa (It. circolo, 
cerchio, sfera, ruola, giro; Fr. cercle, rond, fi- 
gure spUerifjue ou circulaire ," Ilisp. circulo. cer- 
co, redondez; Germ, tier Kreis , Ring, Zirkel, 
die Rumlung oder Runde; Angl. a circfe, ring, 
orb, globe, sphere). 

I.i Proprie, latissime patet; usurpatur enim A'< 
De circulo vacuo et inani, cujus modi est anu- 
lus; et B) De circulo solido seu de solido cir- 
culari. 

./) De circulo vacuo et inani. ^f 1. Stricto 
sensu. Proprie differt a globo : orbis enim de 
piano corpore circulari dicitur, globus de solido 
rotundo. Cic. 2. Jfat. D. 18. 47. Quum duse 
fonmt privstantcs sint, ei solidis globus (sic enim 
Gyai pa.v interpretari placet), ex planis autem cir- 
culus, aut orbis, qui X'JicXoj Graece dicitur. Id. 
6. de repuhl. 17. Novem orbibus, vel polius globi* 
connexa sunt omnia. — ■ Hoc tamen discrimen 
non semper servatur. Dicitur enim orbis de re 
quacumque rotunda. V. infra sub B. — Cete- 
rum Cic. Fat. 8. 15. et 16. In sph-era maximi 
orbes medii inter se dividuntur. PUn. 9. Hut- 
nat. 35. 56.(112). Dos omnis unionum in can- 
dore, magnitudine, orbe. h. e. rotundilate, ro- 
'.oruiita. Propert. 4. 6. 6. Terque focum circa 
laneus orbis eat. h. e. lanea villa. Sic Virq. 8. 
Eel. 64. inolli cinge haec altaria villa. — Sic de 
circulo rolifi, quera radii sustinent, cerchio delta 
ruota; et de ipsa rota, ruota. Ovid, lb. 178, Qui- 
que agimr rapid* vinctus ab orbe rota;. Firg, 3. 
O. 361. Cndaque jam tergo ferrates mstinet orbes. 
PUn. H. ffist. nat. 16. 19.1.52). Rotarum orbes 
circumacti. Sail, fragm. apud Yon. p. 554. 33. 
Merc. Saxaque ingentia et orbes axe juncti per 
pronum incitabantur. h. e. rot.« axibus inditae 
eoque ad decurrendum compositie. V. Kritz. ad 
h. I. — Sic de choreis. Cic. Pis. 10. 22. Ne 
turn quidem, quum ilium suum sanatorium ver- 
saret orbem, fortuna; rotarn pertimtscebat. Cf. 
Arnob. 2. 42. Multitude incomposiios corporum 
dissolverotur in motus, saltitaret et cantaret, or- 
bes saltatorios verteret etc. — De circulis, qua 
oculorum pupillam circuradant. PUn. 11. Hist 
nat. 37. 55. (148). Aliis nigri, aliis ravi, aliis 
glauci colons orbibus (papillae) circumdatis. ^ 2. 
" a) De aaimalibus. Sic de spiris 



Generatim. 



ORBITA 

anguium. Virg. 2. JSn. 204. immensis orbibus 
angues Incujnbunt pelago. et 2. G. 153, Nee ra- 
pU (anguis) immensos orbes per humum. Ovid, 
3. Met. 77. Ipse modo immensuru spiris facien- 
libus orbem Cingitur. et 9. ibid. 64. Qui (an- 
guis) postquam flexos sinuari corpus in orbes etc. 
Stat. 5. Theb. 513. nunc ille (serpens) dei cir- 
cumdare templa Orbe vago labens. — Et de e- 
quis, qui in gyrum aguntur. Ovid. 12. Met. 468. 
certumque equitavit in orbem. Id. Heroid. 4. 79. 
Sive ferocis equi luctantia colla recurvas, Eiiguo 
Oejos miror in orbe pedes. Veil. Flacc. 6. 239. 
Orbibus hos rapidis moliique per equora Castor 
Anfractu levioris equi deludit anhelos. con presti 
giri. — Similiter Ovid. 2. Met. 714. Inde re- 
verlentes deus aspicit ales: iterque Non agit in 
rectum, sed in orbem cur vat eumdem. Lucan. 
5. 715. Glomerantur in orbes grues. Plin. 10. 
Hist. nal. 34. 52. (104). Columbarum crebris 
pedum orbibus adulatio. Id. 10. ibid. 24. 35. 
(72). Sturnorum generi proprium catervalim vo- 
larc et quodam pilas orbe circumagi. Scribon. 
Compos. 39. Bestiolae multorum pedum, quae 
tacts conduplicant se in orbem pilulae rotundis- 
simae similem. — 6) De inanimis. Lucret. 5. 
663. Id re i s fa ma est e montibus altis Dispersos 
ignes orienti lumine cerni, Inde coire globum 
quasi in unum et conlicere orbem. Cic. Tim. 7. 
ad fin. flanc ornrtem conjunctionem in orbem 
torsit. Plin. 9. Hist, nat. 33. 52. (102). In qui- 
bus (conchis) magna ludentis natures varietas; 
tot colorum differentiae, tot figurse, planis, con- 
cavis, longis, 1 una lis, in orbem circumactis, di- 
midio orbe cassis, in dorsum elatis etc. Ovid. 6. 
Met. 19. Sive rudem primos lanam glomerabat 
in orbes. Juvenal. 6. 495. pectitque comas, et 
Tolvit in orbem. Sic Claudian. II. Rapt. Pros. 
15. crinis multiplices insinuatur in orbes- Ovid. 
2. Amor. 15. 6. de anulo. Et digitum justo 
commodus orbe teras. — • Similiter de re convo- 
luta. Ovid. 12. Met. 96. telum Torsit in JSaci- 
dem, quod et «es, et proiima rupit Terga no- 
vena bourn, decimo tamen orbe moratura. — 
Orbis ablaqueationis est fosaura in orbem facta 
circa imos arborum truncos. Cohim. 4. R. R. 
4, 2. Dum exaltare fortius orbem ablaqueationis 
foasor studet, obliquam vitem plerumque sau- 
ciat. Id. dixit 5. ibid. 9. 17. altis gyris abla- 
queare. <f 3. Speciatim de sideribus. — a) Or- 
bes dicuntur ipsi cursus astrorum circumvolven- 
tium se, corso delle stelle. Cic 6. de republ. 
15. Sidcra circulos suos orbesque conQciunt ce- 
leritate mirabili. Id. 2. If at. D. 19. 49. Circui- 
tus so lis orbium v. et lx. et ccc. quarts fere diei 
parte addita conversionem efficiunt annuam. — 
b) Item or&ej dicuntur caelestes circuli, qulbus 
India astra assiduo volvuntur, sfere. Cic. 3. Nat. 
D. 14. 37. Cur ae sol referat, nee longius pro- 
grediatur solstitial! orbe itemque brumali. Id. 6. 
de republ. 16. Splendidissimo candore inter flam- 
mas circus elucens, quern vos, ut a Grajis acce- 
pistis, orbem lacteum nuncupatis. la via lattea. 
Lucan, I. 77, fratri contraria Pbcebe Ibit, et ob- 
liquum bigas agitare per orbem Indlgnata, diera 
poscet libi. Cic. 2. Nat. D. 20 53. Mercurii 
Stella anno fere vertente signiferum lustrat or- 
bem. Plin. 2. Hi*t. nat. 3. 3. (6). Circuma- 
ctorum simul tinnitus siderum, suosque volven- 
tium orbes. Virg. 4. G. 426. medium sol igneus 
orbem Hauserat. h. e. meridiem transierat. ^ 4. 
Hinc de cursu annuo, anno, cor so d'un anno, 
quod ex motu siderum conflcitur. Virg. 1 Mn. 273. 
Triginta magnos volvendis mensibus orbes Im- 
petio eiplebit: regnera trent'anni, et 5. ibid. 46. 
Annuus exactis completur mensibus orbis. ^ 5. 
Sffipe etiam de ordine aciei in gyrum dispositae. 
(V. GeU. 10. 9. et v. QUADRATUS). Cces. 5. B. G. 
33. Ut impedimenta relinquerent, atque in orbem 
consisterent. et 4. ibid. 37. Quum illi, orbe facto. 
se defenderent. Sil. It. 13. 683. Tunc hostis socio 
desertos milite, muKum Ditior ipse viris, spisso, 
circumdedit orbe. h. e. densa militura corona. 
Salt. Jug. 102. extr. Romani orbes facer e, at- 
que ita ab omnibus partibus simut tecti et in- 
struct! hostium vim sustentabant. Liv.. 4. 28. 



- 512 - 

Orbem volventes suos increpans. h. e. alio fugae 
causa inclinantes aciem. 

B) Orbis dicitur etiam de circulo solido, seu 
de solido rotundo. % 1. De plurimis manu ho- 
minum faclis, quae domestico usui sunt, aut bel- 
lico. — a) De operculo rotundo, coperchio, ut 
videtur. Cato R. R. 10. a med. Abacum unum, 
orbes abeneosduos. Adde eumd. ibid. 135. — b) 
De mola, qu* in trapeto vertitur ad exprimen- 
dum oleum. Id. ibid. 22. et 135. — c) De ta- 
bula rotunda lignea, quae oleas prelo premendas 
sustinet. Id. ibid. 18. — d) De mensa rotunda, 
tavola, mensa. Martial. 2. 43. Tu Lybicos In- 
dis suspendis dentibus orbes: Fulcitur testa fagi- 
na mensa mini. Adde eumd. 9. 60. Orbem mensse 
dixit Ovid. Heroid. 17. 87. — e) De speculo. 
Martial. 9. 18. Addidit et nitidum sacratis cri- 
nibus orbem, Quo felix facies judice tota fuit. 
— ■ f) De marmoribus. Seneca Ep. 86. Nisi 
parieles magnis et pretiosis orbibus refulserunt. 
h. e. marmoribus in rotundum sectis. Sic Juve- 
nal. 11. 173, Qui Lacedaemonium pytismate lu- 
bricat orbem. J r . PYTISMA. — g) De lancibus 
librae. Tibull. 4. 1. 43. innequatum si quando 
onus urget utrimque, Instabiiis natat atterno de- 
pressior orbe. — h) De disco. Ovid. lb. 590. 
Quo puer CEbalides, ictus ab orbe cadas. Adde 
Stat. 6, Theb. 656. — i) De scuto, scudo. Pe- 
tron. Satyr. 89, Gladios retractant, cornmoveni 
orbes manu. Val. Flacc. 6. 345. in gen tern Te- 
lamon procul extulil orbem, Exanimem te, Can- 
the, tegens. Slat. 4. Theb. 130. latus omne sub 
armis Ferrea scuta terunt: humeros ac pectora 
late Flammeus orbis habet. Adde eumd. 2. A- 
chill. 177.; Virg. 10. /En. 783.; et Sil. It. 4. 328. 
^ 2. De rebus physicis rotundis generalim. — 
o) De disco, seu corpore solis et luns. Virg. 1. 
G. 458. At si, quum referetque diem condetque 
relatum, Lucidus orbis erit, frustra terrebere nim- 
bis. Ovid. 7. Met. 530. quater junctis implevit 
cornibus orbem Luna, quater plenum tenuata 
retexuit orbem. Id. ibid. 179. ut cornua tota coi- 
rent, Efficerentque orbem. facessero it tondo. 
— b) De cavis oculorum foramiaibus, le casse 
degli occhi. Ovid. 14. Met. 200. de Polyphemo. 
Crudelesqoe manus, ot inanem luminis orbem. 
Stat. 1. Theb. 53. de (Edipo cceco. Turn vacuos 
orbes, crudum ac miserabile vitie Supplicium, 
ostentat caelo. — c) De ipsis oculis, gli occhi. 
Ovid. 1. Amor. 18. 16. gemino lumen ab orbe 
venit. Val. Place. 4. 235. Sanguineosque rutat 
furiis ardentibus orbes. Id. 6. 246. laevum per 
luminis orbem Transigitur. Virg. 12. /En. 670. 
Ardentes oculorum orbes ad racenia torsit. — 
d) Orbis est etiam genus piscis, qui durissimus 
omnium habetur, rotundus, et sine squamis, to- 
tusque capite conslans. Plin. 32. Hist. nat. 2. 5. 
(14). ^ 3. De rebus pbysicis rotundis speciatim, 
hoc est — a) De mundo, il mondo. Ovid. I. 
^asf. 85. Juppiter arce sua totum quui'.i spectet in 
orbem. Apud Sil. It. 5. 56. orbis renatus est dies 
oriente sole rediens. — b) De terra: et — Or- 
bis terrce vel terraru/m est terras globus: et me- 
tonymice ipsi homines. Cic. 6. Verr. 48, 106, Ceres 
dicitur orbem omnium peraprasse terrarum. Id. 2. 
leg. Agr.iZ. 33. Permittitur infmita potestas orbis 
terrarum gentiumque omnium, et 28- 76. Ager 
Campanus orbis terras pulcherrimus. Id. 5. Fam. 
7. ad fin. Scito, ea, qua? nos pro salutac palrifu ges- 
simus, orbis terras judicio ac testimonio compro- 
bari. Tibull. 3. 3. 30. Nee, quas terrarum susti- 
net orbis, opes. - Orbis absolute dicitur eodem 
sensu. Virg. 4, Eel. 17. Pacatumque reget pa- 
triis virtutibus orbem. Ovid. 5. Fast. 93. Hie, 
ubi nunc Roma est orbis caput, arbor et herb;? 
etc. Similiter Virg. 3. Eel. 41. Descripsil radio 
totum qui gentibus orbem. et Ovid. 1. Met. 187. 
Nunc mihi, qua totum Nereus circumtonat or- 
bem, Perdendum mortale genus. Id. 1. Art. am. 
174. atque ingens orbis in urbe fuit. ■ — c) Do 
parte terras, seu regione, Virg. 1, Eel. 67. toto 
divisos orbe Britannos. Ovid. 8. Met. 99. Certe 
ego non patiar Jovis incunabula Oreten, Quae 
meus est orbis, tantum contingere monslrum. 
Tat. Germ. 2. Adversus Oceanus raris ab orbe 



ORBITA 

nostro navibus aditur. Plin. 12. Hist. nat. 12, 
26. (45). In nostro orbe proxime laudatur Sy- 
riacum, mox Gallicum. Juvenal. 2. 108. Quod 
nee in Assyrio pharetrata Semiramis orbe Fecit. 
Ovid. 3. jF*ast. 466. Eoo dives ab orbe redit. Id. 
1. Met. 94. Nondum cassa suis, peregrinum ut 
viseret orbem, Montibus, in liquidas pinus de- 
scenderat undas. 

II.) Translate, metapbora sumpta a superiori 
num. A. <f_ 1. Orbis dicitur de periodo in ora- 
tione. Cic. 3. Orat. 51. 198. Quum circuitum et 
quasi orbem verborum conficere non possent. Id. 
Orat f 71. 234. In Thucydide orbem modo ora- 
tionis desidero, ornamenta comparent. el 44. 149. 
L't forma ipsa concinnitasque verborum conliciat 
orbem suum. Quintil. 9. 4. 129. Ilistoria non 
tarn finitos numeros, quam orbem quemdam con- 
textumque desiderat. ^ 2. De iis, quae certo 
spalio recurrunt. Liv. 'A. 16. Ecce, ut idem in 
singulos annos orbis volveretur, Ilermci nun- 
ciant, Volscos et ^Equos reticere exercitus. et 36. 
Quum ita priores decemviri servassent, ut unus 
fasces haberet, et hoc insigne regium in orbem, 
suam cuiusque vicem, per omnes :ret. in giro. 
Sic Id. 1. 17. Quinque dierum spatio liniebatur 
imperium ac per omnes in orbem ibat. Id. 6. 
4. extr. Quum in sex partes divisus exercitus Ro- 
man us senis horis in orbem succederet praslio. 
Virg. 2. G. 4oi. redit agiicolis labor actus in 
orbem, Atque in se sua per vestigia volvitur an» 
nus. ^ 3. Item orbis dicitur circulus quidam, 
quo certas res continentur. Quintil. 1, 10. 1. 
L't efficiatur orbis ille doctrinae, quam syxCxkiov 
•acuisiav vocant. Cic. 5. Pin. 8. 23. Jam explosae 
ejeclaeque sententire Pyrrhonis, Aristonis, Herilli, 
quod in hunc orbem, quern circumscripsimus, 
incidere non possunt, adhibendas omnino non 
fuerunt. Horat. Art. P. 132. Non circa vilem 
patulumque morabcris orbem. h. e. fabularum 
orbem, xuxXov, copiam. — Hue referri potest et 
illud Juvenal. 5. 21. Tota salutatrii jam turba 
peregerit orbem. ^ 4. Metaphorica sunt etiam 
ilia, quas ad politicam rem ac vitam referuntur, 
Cic. 2, Alt. 9. Minore sonitu, quam putaram, 
orbis bic in republica est conversus. Cf. eumd. 
ibiit. 21. Id. Plane. 3s. 93. Stare oraues de- 
bemus, tamquam in orbe aliquo reipublicas: 
qui quoniam versatur, earn deligere partem, ad 
quam nos illius utilitas salusque converterit. — 
NB. De nom. proprio V. ONOM. 

ORBlTA, ae. f. 1. (est ab orbis : hinc Isid. de 
agris <,h. e. 15. Orig. 16.) p. 370. ed. Each- 
mann. inter Gromat. vett. Or bit a vestigium 
carri, ab orbe rotae dicta.) vestigium rots de- 
currentis (It. rotaja, carreggiata; Fr. trace 
d'une roue, orniere; Hisp. carril; Germ, der 
Einschritt. , das Geleis , d. fVaqenspur ; Angl, 
the track or rut of a chariot -wheel, an or- 
bit). 

1.) Proprie. ^ 1. Strlcto sensu. 6'ic. 2. Alt. 
21. Equidem sperabam - sic orbem reipublicas esse 
conversum, ut - vix impressam orbitam videre 
possemus. Id. 5. Verr. 3. 6. Qui ex thensarum 
orbitis praadari sit ausus. h. e. exigendo vias, per 
quas tbens;e, h. e. sacra vehicula ducebantur. V. 
3. ibid. 59. 154. et 7. ibid. 72. 186. — Orbi- 
ta, inquii Pseudo-Ascon, in Cic. 3. Verr, 59., 
duas res signilicat: nam orbita et rota ipsa in- 
telligitur, et vestigium in molli solo. Hinc Mar- 
cell. Empir. c. 32. p. 133. refro ed. Aid. Mus 
araneus, qui quum in orbitam incident, mo- 
ritur. -— Ceterum Liv. 32. 17. Rota una in 
altiorem orbitam depressa ita turrim inclinavit, 
ut speciem mentis bostibus - praebuerit. ■ — ■ Poe- 
tice Virg. 3. G. 293. juvat ire jugis, qua nulla 
priorum Castalium niolli devcrtitur orbita cli- 
vo. ^ 2. Latiori sensu, vel figurate, ponitur 
pro vesiigio vinculi, quo vitis alligatur. Plin. 
17. Hist. nat. 23. 35. (210). Orbitas vinculi 
sentiunt vexatione non dubia. *f 3. Item Se- 
ver. tEtn. 230. Solis scire modum, et quanto mi- 
nor orbita lun;e. h. e. cursus in orbem circurna- 
ctus. 

II.) Translate. Varro apud Non. p. 542. 28. 
Merc. Neque id ab orbita inalrum familias in- 



ORBITAS 

stituti. quod etc. Juvenal. 14. 37. Et moostrata 
diu vrturis trahit orbita culpa?, h. e. pravum ei- 
emplum. Cf. Quintil. 2. 13. 46. Si tame a iectaru 
viam, non unam orbitam monstrent, 

ORBtTAS, alii, f. 3. privatio liberoruin, aut pa- 
rentum, id est status patruin post amissos libe- 
ros, vel filiorum, quum parentes amis>.runt, o'p- 
<pavsa (It. privazione, orfanezza. orbita; Fr. 
perte de ses enfants, etat d'orphslin, perte de 
ses parents; Hisp. pvdidad de lo$ hijos, per- 
didad de los parientes; Germ, das Beraubt- 
sein der Kinder und der Aellern, das Ver- 
ivai&tsein, die Ferwaisung; Angl. the being 
■without children or parents, orbily , orpha- 
•nism). 

I.) Proprie. — a) De statu patrum post amis- 
bos liber os. Plaut. Capt. 3. 5. 105. Quasi in or- 
bitatem liberos produxerim. h. e. quasi Alios pro- 
creaverim, ut iisdem orbus essem. Cic. 5. fin. 
28- 84. Bonum liberi, misera orbitas. Liv. 26. 
41. Fainiliaris pane orbital ac solitudo frangit 
an iron in. Curt. 6. 9. ante tried. Orbitas quoque 
mea, quod sine Jiberis sum, spernitur, et 7. 1. 
init. Posteaquam (Philota) desierat esse, quem 
odissent, invidia in misericordiam vertitur. Mo- 
verat et ciaritas juvenis, et patris ejus senectus 
atque orbitas. Justin. 24. 5. 9. Nunc orbitatem 
amissorum filiorum dolebant: nunc excidia ur- 
bium metuebant. Stat 4. Silv. 7. 33. Orbitas 
omni fugienda nisu, Quam p.emit votis initr.icus 
heres:- Orbitas nulio tumulata Detu. — Et in 
plurali num. Cic. 3. Tasc. 24. 58. Similiter, 
commemoraodis exemplis, orbitates quoque libe- 
roruin pradicantur. Adde Arnob. 5. 44.; et So- 
Un. 40. circa med. — b) De statu filiorum, 
quum paientes amiserunt. Cic. 1. Or at. 53. 328. 
Ac se populum Romanum tutorem instituere di- 
xisset filiorum orbilati. Id. 1. ad Q. fr. 3. ad fin. 
Filiara mearu et tuam Ciceronemque nostrum 
quid ego, mi frater, tibi commendem? quin Ulud 
mcereo, quod tibi non minorem dolorem illorum 
orbitas afferet, quam mihi. Sed, te incolumi, orbi 
non erunt. — c) De viduitate, vedovanza, di- 
xit Justin. 2. 4. 4. ilorum mores quum vide- 
xent exsilio additam orbitatem etc. 

II.) Translate pro quacumque privatione. — 

a) De bominibtis. Cic. 10. Fam. 3. a med. Ma- 
xima orbitate reipublica virorum talium. Liv. 
de Jiomuti morte 1. 16. Romana pubes-ubi va- 
cuam sedern regiam vidit, etsi satis credebat-sub- 
limein raplum procella; tamen, velut orbitatis 
metu icta , mcestum aliquandiu silentium obti- 
nuit. Cic. 3. Or at. i. 3. Deploravit enim (Cras- 
sus) casura atque orbitatem senatus: cujus ordi- 
nii a consule, qui quasi parens bonus, aut tutor 
fidelis ease deberet, tamquam ab aliquo nefario 
praedone diriperetur patrimonium dignitatis. — 

b) De rebus pbysicis. Plin. 7. Hist, nat. 37. 37. 
(124), Citra deformitatem oris curata orbitas lu- 
minis. Id. 35. ibid. 3. 6. (17). Orbitas tecti. 

ORBlTOSUS, a, urn, adject rrultis rotarum 
orbi lis impressus. Firg. Catal. 8. 17. de Sabine 
Et inde tot per orbitosa millia Jugum tulisse, 
lava, sive dextera Strigare mulas, sive utrimque 
ccEperat. 

OBBlTCDO, Inis, f, 3. idem atque crbitas, a- 
pud veteres. Pacuvius apud Non. p. 146. 19, 
Merc. Vel quum ilium videas sollicitum orbitu- 
dinc. Accius apud ewmd. ibid. Miseret lacrima- 
nun, luctuum, orbitudinis, Turpilius apud ewmd. 
ibid. Hoc te oro, ut illius comrai6ercscas orbitu- 
dinis. 

ORRiTUS, a, urn. V. ORBtCUS. 

ORBO, as, ffvi, 5tum, are, a. 1. Part. Orbatus 
I. el U.; Orbalurus L; 0-bandv.s II. — Or- 
bare est parentes (litis, vel filios parentibus pri- 
Tare, opfivi^o), privare alcuno dei figli o dei 
genitori. 

I j Proprie. — a) De parentibus, qui flliis 
prhantur. Pacuvius apud Cic. 2. Orat. 46. 193. 
de Telamone. Quem atate exact*, indigem Li- 
berdm, lacerasti, orbasti, eistaixti. Cic. 1. Off. 
10. 32. Theseus Hippolyto filio non esaet orba- 
tui. Id. Cluent. 15. 45. Mater orbata filio. et I. 
Due. 35. 85. Priam us tanta progenia orbatux. 

Tom. III. 



— 513 - 

Ovid. 2. Met. 391. Orbatura patres aliquando 
fulmina ponat. — Et de brutis animaiibus. Ovid. 
13. Met. 547- Utque furit catulo lactente orbata 
leana, etc. Adde Vol. Place. 8. 457. — 6) De 
sorore, qua fratre privata est. Seneca Octav. 
109. Orbata fratre. 

II.) Translate sumitur pro privare generatira. 
— a) De hominibus. Cic. post redit. in senat. 
2. 4. Quum respublica non solum parentibus 
perpetuis, verum etiam tutoribus annuis esset or- 
bata. Id. Pis. 24. 57. Quum orbabas Italiam 
juventute. Id. 4. Fam, 9. ad fin. Patria multis 
Claris viris orbata. Id. Sext. 16. 37. Orbare rem- 
publicam multis fortibus civibus. Id. Amic. 3. 
10, Tali amico orbatus. Kin. 12. Hist. nat. 8. 
18. (33). Pane equitatu orbavit Alexandrum. — ■ 
b) De abstracts. Cic. 6. Fam. 6, Omni spe sa- 
lutis orbatus. Id. 1. Tusc. 6, 12. Cn. Pompejus, 
qui tanta gloria sit orbatus. Id. Mur. 39. 83. Or- 
bare rempublicam auxiiio. Id. 5. Fin. 2U. 57. Ge- 
reudis negotiis orbatus. — c) De rebus pbysicis. 
Cic. 4, Acad. (2. pr.) 23. 74. Num ergo is excae- 
cat nos, aut orbat sensibus, si etc? Ennius apud 
Charts. 4, p. 250. Putsch. Pater me luraine or- 
bavit. Sic Sueton. Vesp. 7. Luminibus orbatus. 
Cic. 3. 7\isc. 12. 26. Tu te, Tbyesta, damnabis 
orbabisque luce propter vim sceleris alieni? Id. 
Brut. 2. 6. Forum voce erudita spoiiatum at- 
que orbatum. Colum. 4. JB. R. 29. 11. Qui 
(pampinus) quum excrevit, nepotibus orbandus 
est. 

ORBUS, a, um, adject, (quod, ratione habita 
etymi, a nonnullis conjungitur cum Grasca voce 
o'ppavo's et Germanica erbe) est qui sine iiliis 
est, atsxyoj. vel sine parentibus, o'ppavc's, senza 
figliuoU, orfano. 

L) Ptoprie — a) Absolute. Cic. 5. Par ad. 
2, 39. Quem nutum locupletis orbi senis non 
observat? Quintil. 7. 4, 23, Liberalitas in pau- 
pere gratior. quam in divite: patre, quam orbo. 
et B. 10. 26. Parens Iiberorum, an orbus sit. — 
De brutis animaiibus Juvenal. 6. 269. orba ti- 
gride pejor. — jfer. Phorm, 1. 2. 75. L't orbas, 
qui sunt genere proximi, iis nubant. et. Andr. 
1. 3. 18. Httoc ejectarn Cbrysidis patrem recepis- 
se orbam, parvam. Cic. t. ad Q. fr. 3. sub jin. 
Filii mei, te incolumi, orbi non erunt. orfani. 
Liv. 3. 3. Censa civium capita civ. millia et 
ccxiv. dicuntur, p raster orbos orbasque. — J>) 
Cum Ablat. sine praepos. Ter. Adetpn. 4. 5. 16. 
hasc virgo orba 'st patre. Liv. 1. 26. Orabat, ne 
se-orbutn Jiberis facerent. Et de brutU animaii- 
bus Colum. 7. A A 4. 3. Orbaque nati3 suis 
matre; (agnorum) alienae soboii prasbent ubera. 
Et figurate Ovid. 1. TYist. 7. 35, Orba parente 
suo quicumque votumina tangia. — c) Cum Ab- 
lat. et prceoos. ab. Ovid. Heroid. 6. 156. A to- 
tidem natis orba sit atque viro. — d) Cum Ge- 
nit. Ovid. 13. Met, 595. Memnonis orba mei ve- 
nio. 

II.) Translate. — a) Absolute, vel saapius cum 
♦ blativo. — De bominibus, Cic. 3. Fam. 11. 
med. Tanta penuria est in omni vel honoris vel 
setatis gradu, ut tam orba civitas tales tutores 
complecti debeat Id. post redit. ad Quir, 5. 11. 
Posteaquam orba respublica consulis fidem, tam- 
quam legitimi tutoris, imploravit. Id. 3. Legg. 3. 
9. Neve plebem orbam tribunis relinquunto. Id. 
Place. 23. 54. Usque eo orba fuit ab optimati- 
bus ilia contio. Liv. 27, 33. Duo consules, sine 
memorando praslio interfecti, velut orbam rem- 
publicam reliquerant, et 2. 47. Republica ex par- 
te orba consule altero amisso. Sic Justin. 21.4, 

3. Ut, poculis veneno infectis, secretius senatum 
et sine arbitris interficeret, orbamque rempubli- 
cam facilius invaderet. — Saepe de rebus pbysi- 
cis et abstractis, universira sumitur pro carente 
quacumque re. Cic. 4. Fam. 13. ante med. Or- 
bus iis rebus omnibus, quibus et natura me et 
voluntas et consuetudo assuefecerat. Ennius apud 
Cic. 3. Tusc. 19, 44. Arce et urbe orba sum. 
Liv. i. 54. extr. Sensus malorum adiml, donee, 
orba consilio auiilioque, Sabina res regi Romano 
sine ulla dimicatione in manum traditur, Sorat. 

4, Od. 2. 43. Forum orbum litibus Ovid. 3. 



ORCE 

Trist. 2. 11, mare portubus. Id. 3. Pont. . 52. 
stat basis orba dea. Id. 1. Met. 72. rcgio orba 
animantibus. Id. Heroid. 3. 93. orba fratribu»# 
et 1. Pont. 2. 44. solitis nox venit orb* malis. 
et 4. ibid. 2. 5. Epistola orba numeris. lettera, 
in prosa. et 1. ibid. 3. 54. aequora semper Ven- 
torum rabie, solibus orba, lument. Id. 13. Met. 
195. lintea orba ventis. Id. 2. Amor. 2, 42. jpe- 
ctora fide, et Heroid. 21. 142. verba viribuj. ViV- 
lej. 1. 5. 4, Orbus omnibus sensibus. Stat. 1- 
Theb. 74. visu regnisque. et 10. ibid. 1. Funcra 
orba rogis. Kin. 11. Hist. nat. 37. 55. (15u). 
Altero lumine orbus. — Etiam absolute orbus 
idem est atque orbus luminibus, caecus; bine I- 
tali or6o nunc dicunt. V. El'lLEPTICUS. — Or- 
bi palmites dicuntur, qui oculo, seu gemma ca- 
reot, et nihil pariunt. Colum. 4. A A 27. 4. 
Nee orbos tantum detrahere palmites, verum et- 
iam frugiteros. — Orbum cubile, nuptiatis tha- 
lamus altero conjuge viduus, vedovo letto. Ca- 
tull. 66. 21. Et tu vero orbum luxti deserta cu- 
bile. — 6) Cum Genitive Plaut. Bud. 2. 3. 19. 
Orbus auxilii opumque. Zucret. 5. 840. Orba pe- 
dum. Ovid. 3. Met. 518. et 14. ibid. 189. Or- 
bus luminis. cteco, orbo. Sic Kin. 7. Hist. nat. 
43. 45. (141). Orbam luminibus senectam exige- 
re. Sil. It. 13. 725. Hie fraudes pacis, Pyrrhum- 
que a limine porta Dejecit, visus orbus, h. «. 
Appius Claudius ca?cus. Sed visus potest esse et- 
iam Accusat. pluralis. Id. 14. 407. Orba gubet- 
nacli subeuntem munera Taurum. 

ORG A, a?, f. 1. orca, opu^, opuyog, belluae ma- 
rina genus: ita vero appellatur ab accuiativo 
Graca vocis allata o'puya, et per syncopen opyo, 
hinc orca Latine et Italice. 

I.) Proprie. Paul. Diac. p. 180. 10. Mull. 
Orca genus marina bellua maximum dicitur. 
ad cujus simililudinem vasa quoque ficaria ore* 
dicuntur ; sun v enim teretes, atque uniformi spe- 
cie. Cf. Festus p. 181. 28. PHn. 9. Hist. not. 
6. 5. (12). In Gaditano oceano balanas tradunt 
condi stalis temporibus in quodara sinu placido 
et capaci, mire gaudentes ibi parere. Hoc scir* 
orcas, infestam his belluarn, et cujus imago nulla 
repraesentatione exprimi possit alia, quam carnis 
immensa dentibus truculenta. Irrumpunt ergo 
in secreta, ac vilulos earum, aut fetas, vel etiam- 
num gravidas lancinant morsu, incursuque, ceu 
Liburnicarum rostris, fodiunt, etc. 

II.) Figurave, % 1- Orca est va» fictile salsa- 
mentis, ficis, vinis quoque condendis usum ha- 
bens. Hoc sensu quidam volunt esse ab upv*;, 
vas Gctile, jEolica lingua, Horat. 2. Sat. 4. b5. 
At pingui raiscere mero, muriaque decebit Non 
alia, quam qua Byzautia putruit orca. barile, or- 
cio. et Pers. 3. 76- Manaque quod prima non- 
dum defecerit orca. Colum. 12. A A 15. 2. 
In orcas bene picatas ficum condere. Plin. 15, 
Hist. nat. 19.21.(82). Ubi ficorum copia abun- 
dat, implentur orca in Asia, cadi autem in Ru- 
spina Africa urbe. Farro 1. A A 13. 6. UM 
conditum novum vinum, orcas ut in Hispania 
fervore musti rupta, nee non dolia ut in Italia. 
Vopxsc. Aureiian. 50. Phagon usque eo multum 
comedit, ut uno die ante mensam ejus aprum 
integrum, centum panes, vervecem et porceliuin 
comederet, biberet autem infundibulo apposito 
plus orca, Ei hoc fopisci loc. cit. et Cassiodort 
raox cilando videtur fuisse ignota mensura quod- 
dam genus. Cissiod. 3. fariar. 7. Joannes fle- 
bili nos allegatione pulsavit, sanciitalem vestrain 
a se seiaginta orcas olei ad implenda luminarl* 
accepisse. — Habet etiam alios usus. Kin. 35. 
Hist. nat. 6. 20. (38). de cerussa. Cerussa in 
oreis cremata. ^ 2. Etiam pyrgum talorum or- 
cam dici vult Vots. in Etymot., alTerens ill.ud 
Pers. 3, 48. quid dexter senio ferret, Scire eral 
in voto, damnosa canicula quantum Raderet, an- 
gusta eo Uo nan fattier orca. et Pompon, apud 
Priscian. 3. p. 615. Putsch. Interim dum con- 
templor orcam, taxlllos perdidh V. Casaubon, 
in Pers. ^ 3. Dt orca gemma V. OLCA. — 
IfB. De cognom. Rom. K ONOM. 

ORCE, ei, f. 1. legunt nonnulli apud Piin. It. 
Axit. nat. 47. 107. (257)., ubl Sillig. legit oce. 

65 



ORCHAS 

ORCRAS, Sdis, f. V. ORCHIS. 

ORCHESTA vel orchestes, ae, m. f. opvwrne 
■altator, pantomimus. Cassiod.4. FariarXi His 
• tint addita hoErittarum (/e 7 e orchestarum) lo- 
quacisama. manus, linguosi digiti, •ilentinm cla- 
xnosum, expositio tacita, quam Musa Polyhymnia 
repensse narratur. 

qui rotando et circumagendo se saHai: ab op' 
X^'-K saltator et m ' K ito verto. Firmic. 8. Ma, 
IT- * Epialmator. orcbestopolarius, petauri- 

S2^!' * orcisc °p a!ari " 8 > * «™">"™ 

it™' iP 1? k GraBC0 » l0CUS "« in theatro. ubi 
chorus saltabat. Apud Latinos, eodem tbeatri lo- 

sLTnriK A aSUm babuit ' nem P e desUnata fait 
wnatonbiii ad spectanduir., scilicet ano. V C. 

S J UUID » "' ait ^'»- 34. 54, ludos primum 
eerwtus a populo secretus spectavit. 

(nf I ;!^', <lprie * J * *• De orcbestra senatoribus ad 
spectandum deihnata. Vitruo. 5. 6. In orche- 
stra senatorura 6unt sedibus loca destinata. Sue- 
ton, l^. 39. Ludis D. Laberius eq.es R. mi- 
mum Buum egit, donatusque quingentis sestertii* 
e anulo aureo, sessura in quatuordecim e sceoa 

hus excusantibus servavit insigne vestis, el 8pe - 
?i « °I5 hestra ep^landique publics jus. /d. 

consulatum statuam inter reges, suggestum in 

S? ■ ^ CW 66 ' Lud « dedication" 
Pompejam theatri e tribunal] posito in orcbestra 
eommuit. Inscript. apud Or e «. 5047 avg 

!r,f c :-' p °- t - *«■ xa.8. pot. i„.;„p. ,„; 

cos. .,. dbsio-ato III OSCAEMVM. (ft. e . pro- 

scain.um; et. orcmbthub. cvm. ornambn vs- 



- 5f4 - 

SI?* ' *\ rar :? 1 - n R- 60. 1. Olea, esai 
option cond. scnbit Cato, orchites et pauseas 
and... tolum 12. R. R. 49. 2. Aibam pau- 
seam, vei orchitem, vel radiolum, etc. et post 7 
Kadem conditura posset etiam regh componi, vei 
orcbila. Paul. Viae. p. 180. 9. jtfvH Orcbi- 



OBDINABIUS 



p. 181 22. Jfljft Orchestra iocus |? sc * ns , 7n 

quo anlea, q u , Dunc p !anipt , deg dkuQtll 

bant, 1D quoro non admiUebaQtur bislrLoc » . 

mum mterim dum fabu!* explicarentur, qua 

«ne ipsu eipl,cari noo poterant. Ita MUlems 

mulilum banc locum re.tituit, et ha-c adnotarit: 

Orches ira a .Fesio eo seasu inteHigitiir, qu0 id 

pabulum neque in antiquo Graeco, neque in 

Romano theatro instrnclum erat, sed in sccenicis 

ludi senescentn Gr* c j*, apud Alexandrinos, pu- 

IrJl AD , t]0cfaen , os - I" ^s proscaenio additum 

era PjUpitum mferiw, ab alib thymele, ab aliis 

orchestra d.ctum, in quo musici artifices, salta- 

tores mim, committerentur. V. pr^cipue Surd. 

"ftrtnol. M.j. v. «^',et cf. Fitruv. 5. 8., 

et /sid. J8. Ori ? . 43, «. et 47. 

nt f" 0rcbestram et populum. 

OKCHILOS we/ orcbilus, i, m. 2. o'evcXoc avis 
qu ffi alio nomine reguW dicitur. ^en.' Pro- 
gnont 437. Orchilos infestus ,i floricomis bvme- 
nais ima petit. ' 

ORCHION, li, n. 2. herba eadem ac raercu- 

^pui. fieri. 82. V. TESTICULATUS 

ORCHIS, h et Itis, f. 3. Zpyj.g. f 1. Est her- 
bs genus. /»«». 26. fiist. ^ j' 0< 62 (95i 
Inter pauca mirabilis est orchis herba give se- 
rapias, foliia porri, caule palroeo, flore ourpureo 
gcinina radice testiculis simili (unde et nomen' 
■nam op^t; tcsticulus est). Quidam folio scillse 
fcis, dicunt, Isviure ac minore, cauie spinoso. — 
Alia est, qua; et cynosarchis. V. ^ 2 Item g»- 
Bii5 oles. psca magis. quam o!eo apt*. Co/um 5 
, f* S ' *' et -* ri or. 17.; el PaWad. 3. A. fl jft 
I»e h;s rtr 9 . 2. «. 86. Orcbites, et radii, et amara 
pausia bacca. Al. rectius leg. orchades ab orchas 
fui», eod. sensu. ' 

ORCHITA ef 

ORCHITES, aj, f. 1. et 

I *' 1 UiE « l orc? »* 8 dicit «r, ^ forma^empe', a U£ 

d li " * ^ Ua,Ur - Ca '° fl - * 6 " Oleam con- 
amvarr, radmrn minorc-m, orchitem, poseam. et 
7. Orchues, ubi QlgJ * e.uni et sicca?, sale wn- 



tis gtnus ple« ex Gr«co dictum, quod magni- 
tuainft sit mstar testiculorum 

OKCHrus. V. OBTIIIUS. 

ORCINIANUS, a, urn, adject, ad Orcum per- 

SIS" n ft • ,0 '- 5 - V0C " beatos > ^amitotque 
fehces, Orcmiana qu. feruntnr in sponda ne/ fe- 
retro, nella bara. V. SANDAPILA 

ORCINUS, a urn, adject, ad Orcum pertinens. 
AcBVius apud Ce«. 1. 24. Ita, postquam est Or- 
crao traditiu tbesauro, Obliti sunt Rom* ioquier 
Latina I.ngua. h. e. Acberonti, ubi mortis the- 
^un objacent ut Enmus loquitur apud Festum 

thesauro: item qui Or« fl , et Orcivo, eodem sen- 
su quidem, sed minus recte. - Orcini liberti, a 
dommo testamento libertate donati, quam solum 
viderunt, quum is Oreo traditus est, et in Orci fa- 
milia numeratus, ut Apul. 3, Met. loquitur. Ulp 

. 7 ~" . ctm senafores, Xaptovrrat, dicti 
fun, August, tempore, qui post Caesaris necem 
m senatum irrepserant, ejus commentariorum au- 
ctortiate jactantes. eum se ab illo gradum obti- 
nuisse. Sueton. Aug. 35. 

OaCt'LA, as, f. 1. deminut. orciuolo, parva 
orca, parvum vas. Cafo R. R. 117. Oleas in or- 
culam calcato manibus siccia. Cajus, et Theodos 
inter Auct. de limit, p. 253. Goes. Lagenas et 
orculas mGnibus posuimus. 

ORCULARIS, e, adject, ad orculara pertinens. 
Auct. de limit, p. 351. Goes. Termini lagenarei, 
vel orca ares, a lagena, Tel orcula, distant a se 
»n ped. IV, etc. 

ORCTJS i, m. 2. deus Inferorum, idem qui 
Pluto et Dm pater, de quo V. multa in OJVOM 
Hinc ■; l. Mrtonymice est i D se Inferorum 
locus, I- Inferno, A5r /S . Vir Q . 6. /En. 273 Ve- 
.n.bulum ante ipsum, primisque in faiacibus Orci, 
Propert. 3. 17. 27. Minos sedet arbiter Orci. 

? r; o !° eSt ,pSa raor8 ' m <>rte. Horat. 2. E v 
2. 178. si raetit Orcus Grandia cum parvis, non 
exorabilis auro. Lucret. 5. 996. tremulas super 
ulcera tetra teaentes Palmas, borriferis accibaat 
vocibus Orcum. - Mittere, demittere, mactare 
auquem Oreo, ammazzare, sunt fforat. 3. Od 
4. 7o.; Fxrg. 2. iEn. 398.; Liv. 9. 40. — Or'. 

f-T ^ rflri apUd £rorat ' 3 ' ° d - 27 - 50 - e « mor- 
tem differre ultra quam par est. - Cum Oreo 
ratxonem habere apud Barron. * R R 4 3 
est periculo mortis sese eiponere^quod faciunt 
agncola, qui pestlientem agrum colunt. Verba 
rarrona sunt: Etenira ubi ratio cum Oreo ha- 
betur, ibi oon modo fructus est incertus, sed et- 
iam gentium vita. Cclum. in eamdem ' senten- 
liaia ita loquitur f. R. R. 3. 2 . Nam ubi gU 
cum Oreo ratio ponenda, ibi non modo perce- 
ptiOBeiti fructuum, sed et vitam colonorum esse 
dubiam vel potius mortem qua3S tu certiorem. 
Itaque ratwm-m cum Oreo ponere, aut habere 
est subj.ci Orci dorainio, et quasi demtorem se ei 
latere: qu. scilicet crebris mortibusincolas ad cal- 
culos quodamrnodo rocet. 

ORCV.VCS, i, in. 2. cf/.uve; ; piscis mar in us, 
pelam.dum generis inaiimus, similis tritoni, vt- 
tusiate melior. Ptin. 32. Hist, nat 11 53 (jW 
ubi ffardmn. adscribit, a Narbommsibus die' 
ton. ab Alhenaa ^wov p^rav, ab O^piaau S-Jv- 
vov ^eyakTjTsa. Videiur igitur esse, qui Halke 

ORD^ALJ-L'S et 

2I!!f . L ' M ;^- ""^^A^EfS et HORDEUM. 

ORI.lA. /. PRIMOHOIA. 

OllDlSABtLIS, e, adject. or*„ fl 6 t 7e. qui or- 
ci man potest, qui ordinal im poniluj. Bue'h 1 
Jnthm. 7. ,.. 1007. d- fafruic Pythagonca. His^ 
que (n«mer,j) est ordinabiiis super se prcercs- 
»'", ut primus n timer us primum im.; M r« m , tri- 
ou s superet, ut quatuor unitattm. ef 2 i&id 25 



p. 1340. Est alia ruvsus quredam corporum soH- 
aorum ordinabiiis compositio. 

ORDlNALIS, e, adject, ordinate, ordioi-m si- 
gm beans, ut Ordinal i> noraen, v. gr primus se- 
cundus, Urdus apud Graiiimalicoa. Prisc^ali 2 
p. oSl. Putsch. ' " 

ORDfSARlfi, adverb, orrfin/iiomfnit, ordina- 
te, urdme. Tertull. Re. m ,r. cum. ± H;rmi- ei 
coascientia infirm itatis aumquam ordinarie"tra- 
ctant. 

ORDtNARfL'S, a, urn, adject, ad orfincin per- 
tinens, ordinr dispositus, ordinalus. raurd- (It 
ordmato; Fr. mis par ordre, rente danl an 
ordre convenable- Hisp. ordenado. pesado en 
orden; Germ zur Reihe gehwu,, ' sie bildend 
und nach ikr sich w.eder rich-tend: An*l stt 
tn order, avrunged). 

I.) IVoprie. Ordinarii silices qui ita secti et 
dispositi sunt, ut ordines aquales in jiructura 
lactaflL Fitruv. 2. 8. Ex rubro saxo quad»ato, 
aut ei testa, aut ei silicibus ordinariis struat bi- 
pedales parietes, et cum his aosis ferreis et plum- 
bo ironies vincta sint. Ita enim non acervatim, 
sed ordine structum opus poterit esse sine vitio 
sempi'ernum. Colum. 3. R. R. js. t. Malleolus 
ordinarns vitibus interserendus est. h. e. vitibui 
ordine dispositis. Sic Id. ibid. 13. 5. Consitls 
complunbus inter ordinaria semina malleulis. — 
Ordinanum bominem Oppius ait dici soli- 
tum scurram et Improbum, qui assidue in litibus 
moraretur, ob eamque causam in ordine staret 
adeuntiura pratorem. At ^Elius Stilo, qui mini- 
me ordine viveret. Cato in ea oratione, quam 
scnbit de suis virtotfbua contra Thermum : Quid 
mihi fieret, si nun ego «tipendia in ordine omnia 
ordmanus meruissem semper? Sunt quidam et- 
iam, qui manipularem eum. qui infimi ordinis 
sit, appellatuin credant ordinanum. Hasc Fesfu* 
p. 182. 32. mil. Ex verbis Catonis colligitur, 
ordinanum dici militem gregarium. fopisc. Bo- 
nos. 14. Militavil primum inter ordinarios, de- 
mde inter equites. Ordinarii hie videntur esse 
pedites legionarii. V. Salmas. et cf. Gloss. Isid 
Ordmanus miles, qui in fntegro ordine est vel 
numero. porro o> dinar ium opponi contuhe: nali 
monet Zips. Anal, ad Dial, de milit. Rom. 2. 

1. Prsterea ordinarii in legion e sunt priiicipes 
qui primum in acie locum teneot, primique pu- 
gnam ineunt ante hastaios et triarios, ut Veget. 

2. Milit. 15. docet. At in Inscript. apud Gru~ 
ter. 542. 8. Ordinarius legionis videtur esse, 
qui in legione ordinem ducit. 

H.) Translate ordinarius dicitur, in quo serva- 
tur ordo et mos et lex, nibilque disceditur a 
consu«tudine et veteri instituto, ordinario. Liv. 
27. 43. Non id tempus esse reipubl. ratus, quo 
consilhs ordinariis provinces sua? quisque fmibus 
bellum gererel.-audeadum ac novaodum aliquid 
nnproTisum. inopir.atum, etc. Sueton. Claud. 15. 
Alium inteipellatum ab adversario de propria li- 
te, negantemque cognitionis rem, bed ordinarii 
Jui is esse, agere causam coniestim apud se coe- 
git. r. COGMTIO; el banc voc. in fin. Seneca 
Ep. 53. a imd. Pbilosophia con est res subci- 
siva: ordinaria est, domina est. h e. non est sub- 
mde eiercenda et snbesivis boris, sed semper 
et perpetuo ordine action urn vita;, el Ep. 39 
Vide, ne plus profectura sit oratio ordinaria. 
quam h;ec : qu.r nunc vulgo brevianmn dicitur: 
olifn, quum Latine loqueremur, summariam vo- 
caoatur. h. e. oratio perpetua, longa, et integre 
fuseque res persequens, qualis pbiiosophis in usu 
ju.t. — Ordinarius consul est, ej usque consu- 
latus (cujus mentio fit jam inde a tertio sa-culo: 
V. Borghesi in Bullellin. delf Instit. archeol. 
a. 1833. p. 66.. dicitur, qui initio anni consul 
lactus est: opponitur autem sufTecto, qui aliquot 
post mensibus. vel etiam disbus ordinario suc- 
cessit. V. CONSUL. Lit. 41. Is. e xtr. Q u ando 
duo ordinarii consoles *>jus anni, alter morbo, 
alter ferro periissel, sufferLam consulem n^gabant 
coiaitia babere posse. Sueton. Galb. 6. Mux con- 
sulatum per sex menses ordinarium gessit In- 
script, apud Gruler. 607. 1. m. B0Kt KO vswa. 

AKTI0 FtlLUOlU KT OPIlilAftO CU.. ;. OhiilAAHUS iE- 



ORDINATE 

vero et sabiniawo cos. ft. e, ann. a Chr. o. CLV. 
Auson Gratiar. act. 14. Sed consuiatus ille cu- 
jusmudi? ordinario sullectus, bimestri spatio in- 
terpositus, in sexta anni parte consumptus. — - 
O'dinarii gladiator es, qui legitirao et consueto 
modo, loco, tempore gt apparatu tnducebantur, 
Seneca Ep. 7. Hoc plerique ordioariis paribus 
<;t postulaticiis prasferunt. Sueton. Cal. 26. extr. 
Gtadialorio munere, remote ordinario apparatu, 
rabidis feris vilissimos seuio confectos subjiciebat. 
Id. Aug. 45. Spectavit pugiles, noa legiticaos 
atque ordinarios modo, sed et catervarios oppi- 
danos. — Servus ordinarias est, qui certura aii- 
quod rninisterium in familia, et interdum etiam 
vicarios servos, sua pecunia emptos, sibi subditos 
babebat, iisque vulgaii et omois generis servitio 
fungi'ntibus prseerat: ipsumque ejus oflicium or- 
dina.riwn dicitur. f. NARCISSI AM'S. Seneca 
Ep. 110. Unicuique nostrum paedagogum dari 
deum. noa quidem ordinariu'ii, sed hunc infe- 
rioris not?e, ex eorum numero, quos Ovldius (1. 
Met. 595.) ait. de plebe deos. Id. 3. Benef. 28. 
Te isti efferunt ad hortos alicujus, oe ordinarium 
quidem habentis oflicium. Ulp. Dig, 14. 4. 5. 
Si vicarius servi mei negotietur, ordinario scien- 
te. Sueton, Galb. 12. Ordinario dispensatori bre- 
viarium rationum offerenti, etc. — Ordinarium 
oleum dicitur a Colwn. 12. R. B. 50. 22., 
quod ex oleis roaturis legitime et ex more expri- 
mitur: cui opponilur cibarium, quod ex oleis 
fit caducis, vel in lutum defluentibus, atque adeo 
est multo deterius. f. GIB ARIL'S. — Ordina- 
rium est, ejusmodi est, ia quo nihil disceditur 
o lege, consuetudine et veteri instituto. Ulp. Dig. 
38. 6. 1. Posteaquara prsetor locutus est de bo- 
norura possessione ejus qui testatua est, transi- 
turn fecit ad intestatns, eum ordinem secutus, 
quera et lex duodecim tabularum secuta est. Fuit 
enim ordinarium, ante da judiciis testanlium, 
dein sic de successione ab intestito loqui. 

ORDINATE, adverb. Comp. Ordinatius et 
Sup. Ordinatissime. — Ordinate est ordine, ex 
ordine, composite, ordinatamente , con ordi- 
ne, siijco'ctfttoj , xsTayuiv<o$. Cic. 4. Herenn. 
56. 69. Dislincte et ordinate disponere. At fuse 
verba omni prorsus carent aucloritate } quia 
et multi Codices leg- ordine, et omnia, qui- 
bus liber concluditur, spuria esse docent eru- 
diti. Cfcterura Tertull. 1. advers. Marcion, 19. 
Quo plenius et ordinatius retractentur. Augustin, 
1. Retract. 24. Ordinatissime subjunxit. 

ORDfNATIM, adverb, idem atque ordinate, or- 
dine. ex ordine, ordinatamente. 

1.1 Propria. Cczs. 2. B. C. 10. Musculus ita 
fastlgiatus, atque ordinatim structus, Brutus ad 
Cic. 11. Fam, 13. Aatonius itinera fecit multo 
majora fugiens, quam ego sequens; ille enim iit 
passim, ego ordinatim. 

II.) Translate. Sulpicius apud Cic. 4. Fam. 5. 
lionores ordinatim petere in republica. 

OBDfNATlO, onis, f. 3. actus ordinandi, dis- 
positio, distributio, administratio, ordo, Siaxbc- 
ur,vtt (It. disposizione, regolamenlo, ammini- 
strazicne, ordinamento, ordine; Fr, action de 
mettre en ordre, ordonnance, arrangement, dis- 
position convenable, rigularisation; [lisp, orde- 
namii'nto, ordenanza, disposition; Germ, die 
£inrichtunf], Ordnung, Anordnung oder Be 
gutirung etr-er Siche; Angl. a setting in order, 
arranging, disposing, disposition, arrange- 
ment). 

1.) Proprie de rebus pbysicis est actus ordi- 
nandi, ipsa ordinals rerum dispositio. In archi- 
tecture ordinatio quid sit, docet his verbis Vi- 
truv. 1. 2. Architecture constat ex ordinatlone, 
quee Grssce tafif dicitur, et ex dispositione: banc 
auiem Gra;ci oea^iotv vocam. etc. Ordinatio est 
modica raembrorum operls eommoditas separa- 
tlm, univers«que proportionis ad symmetriam 
oompa ratio, aggiustatezza del modello. Bald, in 
Lex. Fitruv. sic breviter definit: Ordinatio est 
totius, et partium, peT raediocris moduli sum- 
ptionem, comraoda dispositio. — Similiter Co- 
lum. 4. B. B. 29. 12. Atque hsec vitium per Os- 
suram insiuruin est ordinatio. Apui. 10. Met. 



- 515 - 

Puelli puellsque-Graecanicam saltantes Pyrrhi- 
cham dispositis ordinationibus decoros ambitus 
tnerrabant. Id. de mundo. Vundus est ornata 
ordinatio, Dei munere etc. 

II.) Translate. % 1. Generatim. Vellej. 2. 
124. 3. Primum principalium ejus operum fuit 
ordinatio comitiorum, quam manu sua scriptam 
Augustus reliquerat. Sueton. Aug. 31. Annum a 
d. Julio ordinatum, sed postea negligentia con- 
turbatum, rursus a,d pristinam rationem redegit: 
ia cujus ordinatione Sextilem mensem e suo co- 
gnoraine nuncupavit. Colum. 12. R. R. 3. 10. 
Postrerao his rebus omnibus constitutis, nihil 
hanc arbitror distributionera profuturam, nisi 
dominus aut matrona consideraverit animadver- 
teritque, ut ordinatio instituta conservetur. Plin. 
9. Ep. 28. Quum certius de vitse nostrse ordina- 
tione aliquid audierjs. ^ 2. Speciatim in re pu- 
blica est compositio, administratio, gubernatio, 
^ouerno _, ammintstrazione. Sueton. Ner. 40. 
Spoponderunt Umen quidam destituto ei ordina- 
tionem orientis. Plin. 8. Ep. 24. Te meminisse 
oportet, quale quantumque sit ordinare statum 
liberarum civitatum. Nam quid ordinatione ci- 
vilius ? porro quam turpe, si ordinatio eversione, 
libertas serritute mutetur? ^ 3. In ordinatio- 
nibus provinciarum itlud erat praecipuura, ido- 
neos creare raagistratus, qui ad eas regendas mit- 
terentur: unde ordinatio pro creatione magistra- 
tuum. Qua ratlone in Ecclesia sumilur pro crea- 
tione sacrorum ministrorum: V, infra 5. Sue- 
ton. Domil. 4. Ecquid sciret, cur sibi visum esset 
ordinatione proxima ,£gypto prseticere Metium 
Rufum. V, ORDINO II. 4. f 4. Ordinationes 
eti^m dicuntur constitutiones principum ad or- 
dinandam rem publicam pertinentes. Iferva Imp. 
in quadam epist, apud Plin. 10. post Ep. 66, 
Quum rerum omnium ordinatio, quse prioribus 
temporibus inchoatae consummaueque sunt, ob- 
servanda sit, turn epistolis etiam Domitiani stan- 
dum est. ^f 5. Apud Scriptores Eccksiasticos 
est clericorum, presbyterorum el episcoporum or- 
dinatio, qua? nunc ordinazione, el, si de epi- 
scopis sermo est, consecrazione appellatur; cf. 
superior, paragr. 3. Ambros. Ep. 10. n. 82. Or- 
dinationem meam occidentales episcopi judicio, 
orientales exemplo probarunt, A'ovell. Valent. 
tit. 16. De ordinatione episcoporum. et ibid. Or- 
dinationes episcoporum sola temeritate usurpaos, 
Sidon. 1. Ep. 6. ad fin. Agile, quateaus ha?c 
sit amicitia, concordia principalis, ut, episcopal! 
ordinatione permissa, populos Galliarura, quos 
limes Gothic® sortis incluserit, leneamus ex fide, 
etsl non tenemus ex fcedere. Cassiod. 9. Hist. 
Eccl. 36. Agellius Slcinnlum presbyterum ordi- 
navit episcopum, quumque populus Novatlano- 
rum culparet ordioationem etc. 

ORDlNATlVUS, a, urn, adject, ordinalivo, or- 
dinem significans. Tertull. advers. Hermog. 19. 
sub fin. Principii vocabulum, quod est a'p^ij, 
non tantum ordinativum, sed et potestativum ca- 
pit prtneipatum. Priscian. 15. p. 1022. Putsch, 
OrdiDativa adverbia sunt: deiode t continuo, 
postea, etc. 

ORDlN.iTOR, oris, m. 3. ordinatore, 5m^«- 
XTjp, qui ordinal et disponit. Seneca Ep. 109. 
a med. Advocatus, et litis ordlnator. Apul. Dogrn. 
Plat. 1. Ceterum ille rerum ordinator (,Deus) 
ita reversiones earum (stetlarum), ortus, obitus, 
recessus, moras, progressusque constituit, ut ne 
modico quidem errori iocus esset. Adde Augu- 
stin. IB. Civ. D. 12.; et VulgaX. interpr. Jerem, 
48. 12. 

ORDlNATRIX, Icis, f. 3. ordinal rice, qua or- 
dinal. Augtistin. Ep. 56. post med. Mens ordi- 
natrii et moderatrix rerum omnium. 

ORDfNATUS, a. urn. V. voc. seq. 

ORDl.NO. as, gvl, Slum, are, a. 1- (ordo). Part. 
Ordinans II. 3.; Ordinatus I., IT. 1. 2. el in fin.; 
Ordinaturus II. 3. ; Ordinandus I. — Ordina- 
re est ordine ponere, disponere, componere, dl- 
rigere, tottoi (It. ordinare. disporre,dis tribuire; 
Fr. ordonner, mettre en ordre; Eiisp. or dinar, 
poner en orden; Germ, in die gehorige. Reihe 
bringen, nach Reihen abtheilen oder ordnen, 



ORDINO 

reihen, in Reihe und Ordnung an fstellen; Angl. 
to set or place in order, arrange, dispose, dts- 
tribute, regulate, order, ordain). 

I.) Proprie de physica rerum ordinatione vel 
distributione, Horat. 3. Od. 1. 9. Est ut viro vir 
latius ordinet Arbusta sutcis, Colum. 3. B. R. 
13. 5. Ordinare vineam paribus intervallis. Id. 

5. ibid. 3. 7. locum vitibus. et 4. ibid. 18. 1. 
Ordinare vineta. Martial. 3. 58. villa Non otiosis 
ordinata myrtetis. ft. e. myrtetis ordine positb 
ornata. Sueton. Gramm. 21, Cura ordinandarum 
bibliotbecarum. — Sic in re mititari. Nepot I- 
phicr. 2. Ut quum prselii signum ab imperatore 
esset datum, copi33 sine ducis opera sic ordinal* 
consisterent, ut singuli a peritissimo imperatore 
dispositi viderentur. Horat. Epod. 17. 9. Ordinare 
agmina. Justin. 11. 9. 8. aciem. Liv. 29. t, 
Scipjo voluntaries milites ordinavit centuriavit- 
que. ft. e. in ordines railitares redegit et distri- 
buit, divise, ridusse in compagnie. Sic Flor. 3. 
19. ad fin. FamiHam ergastulo liberatam sub sl- 
gnis ordinal. Rursus Liv. 22. 5. Nova de inte- 
gro pugna exorta est: non ilia ordinata per 
principes bastatosque ac triarios, nee ut pro si- 
gnis antesignani, post signa alia pugnaret acies- 
Fors conglobat, et animus suus cuique ante aut 
post pugnandi ordinem dabat. 

II.) Translate. % 1. Metapbora sumptS a su- 
pcriori paragr., usurpatur de tempore et de aliis 
rerum rationibus. Moral. 4. Od. 11. 18. ex hae 
Luce Msecenas mens afflueates Ordinat annos, 
Seneca Ep. 12. Ordinare diem. Liv. 2. 21- 
Tanii errores implicant temporum, aliter apud 
alios ordinatis magistrates, ft. e. alio annorum 
ordine collocatis. Pro scribere ordine Horat. 2. 
Od. 1. 10. mox, ubi publicas Res ordinaris, gran- 
de muaus Cecropio repetes cothurno. Sic apud 
Grsecos auvtstTTstv: unde mvxasfoa liber. Cete- 
rum Seneca Ep. 10. Nemo est ex imprudenti- 
bus, qui sibi reLinqui debeat. Tunc mala consilia 
agitant: tunc cupiditates improbas ordinant. ft. 
e. disponunt taroquam in acie milites, ut ordine 
quodam unara post aliam expleant. Sic fit. beat. 

6. Ordinare spes suas, et dura corpus in prsesenti 
sagina jacet, cogitationes ad futura pra?mitte- 
re. Cic. 1. Invent. 14. 19. Ordinare partes o- 
rationis. • — Est etiara aple ita casdere raarmora, 
ut ei iis tituli fiant. Inscript. bilinguis apud I- 
qnarra de palcestr. /teapot, p. 51. et Orell. 4222. 
2r^at s'v^a'Ss tukouvt«j it a* ^apaoeovrai vao^c 
t'aposj cnj'v dvso'riiaii Sij/zoffia*^, TtTVtj hic oh- 

DIMANTVR 8T 6CVLPVK7VR AlDtBVS SACBEI1 CVM O- 

fehvm pvblicohvm. ^ 2. In re privata seu ge- 
neratim, est statuere quo ordine et qua norma 
aliquid tractandum sit vel perficlendum, dispo- 
nere, constituere. Curt. 4. 14v 20. Forsitau ita 
deorum fata ordinaverunt, ufc Persarura impe- 
rium-magno motu concuterent magis, quam 
afnigerent. Colum. 12. R. B. 3. 9. Valetudina- 
ria bene ordinala et salubria pracbeantur. ben 
all' ordine. Plin. 7. Hist. nat. 60. 60.(214). Ho- 
rologium diligentius ordinatum. Martian. Dig. 
5. 2. 2. et 5. Ordinare testamentum. Seneca 4. 
Benef. 1. Quum in ipso vitae fine consislimus, 
quum testamentum ordinamus, non beneflcia no- 
bis nihil profutura di vidimus? et Id. Ep. 9. a 
med. Suo arbitrio res suas ordinare. Quintil. I. 
2. 12. In totum diem velut ordinelur opus. Lio. 

9. 17. Disciplina militaris, jam inde ab iniliis 
urbis tradita per manus, in artis perpetuis pr«- 
ceptis ordinata; modum veoerat. Cic. 2. Or at. 

10. 43. Ordinare litem, mettere all'ordine, ai~ 
lestire, pia-nUire. Alii '.amen leg. ornare, re~ 
centiores vero orare. i°aui, Dig. 40. 12. 24. cau- 
sam. Cajus ibid. 25. judicium. Seneca Thyest. 
713. Quam priua mactet sibi, Dubltat; secuada 
deinde quera csede immolet: Nee interest, sed 
dubitat, et seavum scelus Juvat ordinare. ^ 3. 
Speciatim est politicum ?erbum, et significat re- 
gere, administrare, coostituere, dar sesto, metiere 
in assetto, regolare: non mutata guberaandt ra- 
tiooe, >ed reetituta qua? iatercideret Flor. 4. 3. 
Gratuiandum tamen in tanta perturbatione est, 
quod potisfiimum ad AuguJtum summa rerum 
rediit, qui sapientia sua atque soierlia perculfum 



ORDIOR 

un clique ct perturbstum ordinavlt imperil cor- 
pus. Plin. 8, £p. 24. Ordinare statum libera- 
nim civi latum. Sueton. Galb. 7. provinciam in- 
testlna dixsensione et barbarorum tumultu in- 
qniftam. Id. Aug. 17. desideria militum. Id. 
Cloud. 25. Equestrern mililiam ita ordinavit, ut 
posl cohortem alam, post alam tribunatum le~ 
gionis daret. fece tale regolamento , the etc. 
Flor. 2. 16. Metello, ordinanti turn maxiroe M&- 
ctdoniam. raandata est ullio. Curt. 3. 3. post 
inil. Ipse sexaginta diebus gentera Evergetarum 
artiiiuvft. Justin. 22. 2. 10. Alque ita Teluti re- 
public* statum formalorus, populum in tbea- 
trum ad contionem vocari jubet, contracto in 
gymnasium ^enatu, quasi qua?dam prius oid'na- 
turus. <f 4, Item specialim ordinare magistra- 
tes, constitnere, creare homines regendse rei pu- 
blic*. Sueton. Cass. 76. Eadem licentia spreto 
reipubbca- more, magislralus in plures annos or- 
dinarit. Justin. 30. 2. 5. Agalbocles civitatem 
regebat, tribunatus et pra»recturas et ducatus niu- 
heres ordinabant. — Similiter Ordinare aliquem, 
in magistral collocare, creare,4eslinare reipubl. 
admmistrandar. Sueton. Fesp. 23. Queuidam e 
cans raimstris dispensationem cuidam, quasi fra- 
ln, petentem quum distulisset, ipium candidatum 
ad se vocavit, exactaque pecunia, quantara is cum 
•uffragatore suo pepigerat, sine mora ordinavit. 
Justxn. 17. 1. 4. Filius, quern in auccessionem 
regni ord.narerat. «f 5. Est etiam proroovere 
clencos ad ordines sacros. Lamprid. Alex. Sev. 
45. Horlans populum, ut, si quis quid haberet 
cnminis, probaret manifestis rebus; li non pro- 
basaet, subiret pomam capitis: dicebatque, grave 
ewe, quum id Christian! et Judaei facerent in 
prcdiMDdia sacerdotibus, qui ordinandi sunt, 
non hen in proviociarum rectoribus, quibus et 
fortuna borainum committerentur et capita. Ad- 
de Cawiod. loc. cit. in ORDINATIO II. 5. — 
H»nc pan. praeter., cujus multa exempla supra 
retuhmui, r 

Ordinal*,, a, urn, adjective quoque usurpa- 
tur, unde Comp. Ordinalior et Sup. Ordinate 
Mxmus, el .est ordine positus, dispositos. Transla- 
te. Cm: a. Nat. D. 40. lot. Igne* forma, cur- 
«us ordinatos definiunt. Seneca Fit. beat 8. 
Composite ordinatusque vir. Id. Ep. 74. a med 
Non dices vitam justiorem salris liberis, quam 
amissis, nee ordinatiorem, nee prudentiorem, nee 
bonest.orem. Apul. d e Deo Socrat. Stella? certo 
et stalo cursu meatus longe ordinatissimos effi- 

""«-*""/' ° Um DaliV ° Hy3in - * limiL conttit - 
p. 18^. ed. Lachmann. Quum sol orbem medium 

conscendit, umbras omnium rerum-meridiano 
an facit ordinatas. 

ORDIOR, ordlris, onus sum et raro admo- 
dum ordtloi, ordiri, dep. 4. Ordibor pro ordiar, 
«PX«***C- Partus apud Non. p. 39. 22. Merc. 
Non parvam rem ordibor. - Ordio, is, tin, a- 
clive leguur apud Isid. 19. Orig. 20. Hanc (Mi- 
nervam) etUm telam ordisse et colorasse lanam 
perbjbent. - HInc Part. Orditus pro orsus, In- 
cept us, incominciato, passive usurpatum. Sidon. 
*- £p. 9. a med. Narratiuncaki bifariam ordi- 
Us lauitl* peritiaque comitabantur. tenant 2 
carm. 10. ad fin. Versibus orditum carmen a- 
more trabit. Adde Diomed. 1. prcef. Sic Hiero- 
nym - toJitU. c. 30. Orditam autem telam ue- 
Tofoptjc« s posuit, nt pravum consilium demon- 
, et " ~ Cetera ro, ait Priscian. 1. p. 373. Put- 
sch. Ordior orsus sum facit, et tam incipientem 
•ignjficat, ut Virgiliui sic orsus ab alto, quam 
desinentem, at idem Sic orsus ApoUo etc. — 
**»rt Ordiens, Orxus et Ordiendus 2.— Ordior^ 
quo* ra tione babSta etymi cum voce ordo est 
Jungenduni, «| l.Striclo sensu, vel proprie, ut 
■"J» Plac«^ »ed raro, est idem ac tram* Bla ita 
jquco, partior et alterno, ut Jogo imponi, et 
In \ n \ J a . ,,% ? iDter eadem fl]a "Uernantia subte- 

\ Sa*'J?- 7 - Ordiri est teiere. a. Ftstus 

L-;r'„«i' MiU - 0rdlri est rei Principium 

i^ZtZ 1S\ l °%* Townlur «°'dia. Seneca 

iZn u LlChe,to P' ena ordilur nianu, et 

Nerom multo, aDQ0I de iuo donat> , tx > 



5i6 -, 



Ugit Lips, epist. quatst. I. 2. 24. et eUi. PHn 
H. Hut. nat. 24. 28. (80). Araneus oTditur te^ 
las Cf. Firg. Cut. 1. Lusi muij Oetarl, gracill 
modulante Thalia Atque ut eraneoli tenuem for- 
mavimus onum. et PlauL Pseud. 1. 4. 6. Ne- 
que exordiri primum, unde occipias, babes 
Neque ad detexundam telam certos termi- 
nos. et Plin. 25. Hist. nat. 11. 83. (132). Ve- 
rum et generalim membrattmque singulis corpo- 
rum morbis remedia subteiemus orsi a ca- 
pi'e- <f a. Latiori sensu, vei flgurate, r»t aliis 
placet, et sspius est rei principium faore, ut 
ait Festus loc. cit., incipere, inchoare (It. co- 
minctare, principiare; Fr. commencer, enta- 
mer; Ilisp. comenzar, empezar; Germ, etwas 
anspmnen, aufnehmen und beginnen; Angl. lo 
begin, commence, enter upon). Occurrit — a) 
Cum Accusativo rei, quam ordimur. Paatvius 
apud Festum p. 133. 26. Mull. Machinam or- 
dm's novam. Afranius apud Non. p. 39. 23. 
Merc. Tamen animo ordire oportet me paulla 
pauHulum. Cic. 4. Att. A. in fin. Alterius Tit* 
quod dam initium ordimur. Id. 1. Legg. ?.. 9. 
Ego animi pendere soleo, quum'semel quid or- 
sua traducor alio. Id. ibid. 7. 2t. Ab eo nnbis 
causa ordienda est potissiraum. Id. I. Oral. 21, 
98. Crassus princeps ejus sermonis ordiendi 
fuit. Liv. 41. 26. Orsique belium sunt ab repen- 
tina oppugnatiooe castrorum Romanorum. Firg. 
7. JSn. 386. Majus adorta nefas, majoreraqne 
orsa furorem. Cic. 5. Fam. 12. Dheras autrm 
mibi, te reliquas res ordiri. Sic Liv. prcefat. rib 
fin. Sed querelae-ab initio tantae ordiendae rei ab- 
sint. et Nepos Alcib. 11. Sed satis de hoc: re- 
liquos ordiamur. e t JJorat. Art P. 147. Nee 
gemino belium Trojanum orditur ab ovo. et Prch 
pert. 3. 7. 49. Celsaque Romanis decerpta pal«- 
tia tauris Ordiar, et casso mcEnia flrma Remo. K 
e. canere a&jrrediar. Stat. 1. Theb, 80. tu saltern 
debita vindei Hue ades, et totos in pcenam or- 
dire nepotes. h. e. incipe punire filios et prose- 
quere usque ad nepotes omnes. — Orsus passi- 
ve, ut videtur. Colum. 1. R. R. 5. 9. Quum ex 
depression loco fnerint orsa fundamenta,-pro 
fuitura et substructione fungentur. Plin 8 Ei$t 
n«t.51.77.(207). Tridui inedia laginatione orsa! 
Hotc duo tamen rectius referenda sunt ad c — 
6) Cum InQnilo. Cic. Brut. 6. 22. Eloquentia, 
de qua disputare ordimur. et ibid. 88, 101. Hor- 
tensius igitur quum admodum adolescens orsus 
esset in foro dicere, etc, Firg. 6. JEn. 125. 
Quum sic orsa loqui vates. — e) Absolute. ~ 
De personis; et quidem pro loqui, sine additis. 
Firg. 1. jEn. 329. Sic Venus; et Veneris con- 
tra 6ic rlliua orsus. h. e. empit dicere. Id. 9. ibid. 
656. sic orsus Apollo Mo r tales medio aspectus 
sermone reliquit. h. e. loquutus. Similiter Id. 12. 
ibid. 806. sic Juppiter orsus, Sic dea submisso 
contra Salurnia vultu. — Cum addita, per Abla- 
tivum et praepos. ab vel de, re a qua ordimur. 
Cic. 2. Phil. 18. 44. Visne igitur te inspiciamus 
a puero? Sic opinor. A principio ordiamur. Id. 
5. Tutc. 13. 37. Unde igitur ordiri rectius pos- 
sumus, quam a communi pa rente- natura? Id. 1. 
Fin. 5.13. Ut autem a facillimis ordiamur, pri- 
ma venial in medium Epicuri ratio- Nepos The- 
mist. 1. Ab initio est ordiendura. Plin. 20. Hist, 
nat. procem. (2). A minimis ordienti. Cic. 6. 
Ferr. 47. 105. De quo si paullo altius ordiri, 
ac repetere memoriam religionis videbor, igno- 
sclte. — De rebus. Cic. Mar cell. 11. 33. Unde 
est orsa, In eodem terminetur oraiio. Celt. 2. 8. 
a med. Tormina ab atra bile or*a, mortifera 
aunt. — Hinc a Part. Orsus, cujus multa eiem- 
pla retulimus, 

Orsa, arum, n. plnr. 2. absolute, fubstantlvo- 
rum more, sunt res incepts, conatu^, principii, 
tentativi. Liv. 1. procem. extr. Ut orsis lanti 
operls successua prosperos darent. Jtlinil. 2. 57. 
Nostra loquor: nuili vatum debebimiu orsa. Fal. 
Place. 1. 21. nunc nostra serenus Orsa juvei. el 
5. 196. Tu precor orsa regas. et 291. alios tunc 
ipsa dolos, alia orsa movebo. Stat. 2. Silv. t. 
114, Attica facundi decurreret orsa Menandrf. h. 
e. carmina. Sic Auson. Edyll. 4, 46. amabiiis 



OB DO 



orsa Menandri Evohenda tibi. — Orsa, dicta, 
ut orsus, loquutus. Firg. 7. .En. 435. Hie ju- 
V '^ "!™ irrid ens sic orsa vicissin, O.e refert. 
et 10. .aid, 632. et in melius lua, qui potes, r.»a 
reflectas. Fal. Place. 5. 472. Tafia miranti pro- 
pius tulit orsa tyranno. Stat. 1. Silv. 4. 2S. seu 
plana solutis Quum struts orsa modis. h e. quum 
prosa oratione uteris. 

OROlTtRA, aj, f. l. ordilura, tejtura, ratio 
ordiendi fila in conCclenda tela. Translate de 
versibus per acrostichidem ita dispositis, ut iam 
Iitteras qua; et in initio et in fine verauum po- 
sitae sunt, quam quae decussatim junguntur, sen- 
tantiam aliquam eiprimant. Fenant. io epist. 
prcem. cann. 6. 1. 5. Quia praGio termino, non 
erat nee ubi proluitas se excuteret, aut brevius 
angularet, nee evagari propter descendentes ver- 
sus, fra?Dante repagulo, orditura permisiU h. e. 
totius arliDcii ordo et textura. 

OBDITCS, a, urn. V. voc. praeced. 
ORDO, dlnis. m. 3. (quod, ratione hablta etr- 
axx, cum v. ordiri et oriri conjungi potest) est 
digestio, dispositio unius rei post aliam, suo 
quamque loco collocando, taffc, eu'raf t'a (It. or- 
dine, dispositio ne , distribuzione , serie; Fr. 
rang, ordre, disposition, arrangement, serie, 
rangee; Uitp. orden, disposition, serie; Germ. 
die lieihe, Ordnung, Klasse; Angl. order, ar- 
rangement, disposition, distribution, reqularitr. 
method). 3 ' 

I.) ProprJe occurrit A) De rebus physicis; et 
£) De hominibus. 

A) De rebus pbysicis. ^ 1. Generatim de 
plurimis usurpatur; et quidem — a) Sa?pe di- 
citur de dispositioae arborum in agris, filar e. 
Cic. Cxcin. 8. 22. Ejus fundi extremauj partem 
oleae directo ordine definiunt- Id. Senect. 17. 
59- Quum admiraretur Lysander et proceritates 
arborum et directos in quincuncem ordines, tum- 
ei Cyrum respondisse: Atqui ego omnia ista sum 
dimensus: mei sunt ordines, mea descriptio. Far- 
ro 1. R. R. 7. 4. Quae arbores in ordinem satw 
sunt, e&s sequabiliter ex omnibus partibus sol ac 
luna coquunt. h. e. in quincucem salae. Firg. 
2. G. 276. Sin tumulis acclive solum, collesquo 
supini, Indulge ordinibus. k. e. vitimn ordines 
fac laxiorcs. Id. 1. Eel. Hi. pone ordine vites. 
Colum. 5. R. R. 3. 1. In eo vites disponendae sunt 
ita, ut quini pedes inter ordines relinquantur. et 
ibid. § 2. Extremi ordines, quos vocaot angulares. 
— 6) De trabibusin aedificiis exstruendis. Cass. 
7. B. G. 23. His [trabibus) collocatis et coagmen- 
tatls alius insupo.r ordo additux. et mox. Allernia 
trabibus ac saxis, quae reclis lineis suos ordines 
servant. Id. 5. ibid. 51. Obstructis io speciem 
portis singulis ordinibus caespitum. — c) De 
aliis. Fitruv. 3. 2. Haec utraque genera (prcno- 
slylos et sv stylos) vitlosum babent usum : matres 
cnim familiarum quum ad supplicalioncm gra- 
dibus ascendunt, non possunt per intercolumnia 
amplexa* adire, nisi ordinem fecerint. h. e. se 
non $i dispongono in fda. Cf. Firg. 2. JEn. 766. 
pueri et pavid* longo ordine matres Slant circura. 
Adde eurnd. 6. ibid. 482. et 8. ibid. 722. Ooid. 3. 
Met. 34. Tresque vibrant linguae : triplici stant 
ordine denies. Plin. 11. Hist. nat. 37. 63. (167). 
Timarcbus -duos ordines habuit maxillarura. Cic. 
Senect. 15. 51. Herba fundli frugem spici ordine 
structam. Firg. 1. G. 239. Obliquus qua se- si- 
gnorum verteret ordo. <J 2. Speciatim in re na- 
vali ordines remorum sunt eorum series, una 
super aliam, ujfiraque dispositae: porro duplex est 
series in biremibus, triplex in triremibus, etc. F. 
DRCEMREMIS. Firg. 5. £n. 119. triplici pubes 
quam Dardana versu Irnpellunt, (erno consurgunt 
ordine remi. h. e. triplici remigum remoruinqua 
ordine; bic eciim verrui et ordo unum idemque 
significant. Lucan. 3.52fl.Cornua Romans: classis, 
validssque triremes, Quasque qualer tureens ex- 
strucli remigis ordo Commovet, etc. Plin. 7. 
Hist. nat. 56. 57, (208). Sex ordinum navem 
invenlt Xenagorai. ^ 3. Item speciatim In ihea- 
trli ordines lubselliorum, ssu graduum distinct! 
erant, et varils populi ordinibus assignati. Primus 
•ubielliorum ordo in municipiis et coloniis xena- 



ORDO 

toribus Romanis vacabat, Rom* in orchestra se- 
oatores sadebant: sui erant etiam plebi, sui ml- 
litibus, mar ilis, prastextatis, feminis, etc. V. Sue- 
ton, Aug. 44. Sed post senatores ex vetere insti- 
tute quatuordecim graduum ordines equestri or- 
dini assignati fuere. Cic. 2. Phil. IB. 44. Sedisti 
In quatuordecim ordinibus, quum esset lege Ro- 
scia decoctoribus certus locus constitutus, Sueton. 
Aug. 14. Quura spectaculo ludorum gregarium 
militera in quatuordecim ordinibus sedentem ex- 
citari per apparitorem jussisset. Juvenal. 14. 323. 
effice summam BU septem ordinibus, quam lei 
dignatur Otbonis. Ilinc sedere in quatuordecim 
apud Sueton. Cces. 39. Sessum in quatuordecim 
e scasna per ovcbestram transiit. Adde eumd. Aug. 
40. f 4. Item specialim de verborum colloca- 
tione in orattone. Horat. 1. Sat. 4. 56. His, ego 
qua nunc, Olim qua? scripsit Lucilius, eripias si 
Tempora certa modosque, et quod prius ordine 
verbum est Posterius facias, pneponens ultima 
primis etc. Quintil. 9. 3. 43. Interim sententia 
repetitur, sed eodem verborum ordine. — Ilinc 
apud Gramraaticos ordo est naturalis, et non ar- 
tiliciosa verborum compositio et struclura. Fe- 
ttus p. 249. 28. Mutt. In eo versu, qui est in 
Iphigenia Ennii: Procede: gradum proferre pe- 
dum Nitere: cessas? id ipsum baculum signilicari 
quum ait Verrius, mirari satis non possum, quum 
ordo sit talis, et per eum signiiicatio aperta: gra- 
dum proferre pedum Nitere: cessas? 

J?) De hominibus. ^ 1. In re miiitari ordo 
rnaumi est momenti, ut ait Colum. 12. R. R. 
2. 5. In exercitu neque miles, neque imperator 
sine ordine ac dispositione quidquam valet expli- 
care. Itaque — 1.°) In militia primo est ipsa 
aciei dispositio, ordinanza, file. Auct. B. Alex. 
14. Post hunc ordinem reliquas oaves subsidio 
dislribuil. Cces. 2. B. C. 26. Auxilia regis nullo 
ordine, et sine timore iter fecerant. Sail. Jug. 
102. Sine signis, sine ordinibus, equites pedites 
permixti. et ibid. 54. Conturbare ordines. et 55. 
observare. et ibid, restituere. Liv. 2. 46. Vix ex- 
plicandi ordinis spalium Etruscis fuit. et ibid. 50, 
Jam continent!' agmine armatorum saepli (Fabii), 
quo magis se hostis inferebat, cogebanlur breviore 
spalio et ipsi orbem colligere. Qu» res et pau- 
citatem eorum insignem, et multitudinem Etru- 
scorum, multiplicatis in arc to ordinibus, faciebat. 
Jd. 8. 8. Triarii consurgentes, ubi in intervalla 
ordinum suorum principes et hastatos recepissent, 
extemplo compressis ordinibus velut claudebant 
vias: unoque continent! agmine, jam nulla spe 
post relicta, in bostem incidebant. Id. 9. 27. Sl- 
gnaque et ordines peditum atque equitum con- 
fundit, donee universam ab ea parte avertit aciem. 
— 2.°) Deind<! est certa militum manus, schie- 
ra, compagnia, banda. Cic. 1. Phil. 8. 20. Viri 
forLissimi atque honestissimi, qui ordines duxe- 
runt. Coes. 1. B. C. 13. L. Pupius primipili 
centurio, qui hunc eumdem ordinem in exercitu 
Pompeji antea duxerat. Inscript. apud Gruter. 

391. 4. ORDINEM ACCE1HT IN LKGIONB OVINTA. Vet. 

Tab. cen. Heracleens. apud Mazoch. p. 423. n. 

VI. CV1VE APVD EXERCITVM IGNOMINIAB CAVSA ORDO 

adkmptvs est. h. e. centurionatus. Sic Inscript. 
apud Orell. 3456. nvic primo omnivm-imp. caesab 

AWTONINVS AVC. pfVS P. P. ORDINEM AL8XANDRIAE 
DEDIT OVOD FEB GRADY'S MIUTUE SVAB TAM IH- 
DVSTRlR BE ADMISIST8AVF.R1T. — Non SOllim lmpe- 

ratoris, sed etiam tribunorum miiitum erat assi- 
gnare cuilibet ordinem ducendum, ut colligitur 
ex Liv. 42. 34. a med. Uic autem ordo fere erat 
militum manus minor centuria, v. gr. manipulus, 
Liv. ibid. Tertto anno virtutis causa mihi T. 
Quintius decumura ordinem hastatum assignavit. 
et mox. Me imperator dlgoum judicavit, cut pri- 
raura hastatum prioria centuriae assignaret. — 
3.°) Ipsi centuriones, qui ordinibus pr»sunt, or- 
dines dicuntur. Cces. 6. B. G. 6. ad {in. Labienus 
noctu tribunis militum, primisque ordinibus con- 
vocatis, quid sui conailii sit, proponit. Inscript. 
apud Cotugno, Mem. di Fenafro p. 283. l. 

DV1NTVS L. Y. TBR. HVTVS PRIM. ORDO COHORCTVM 
PRAST. DIVI AVGV'STI PRIM. Pit. LBG. XIII. GBM. 

*\ 2. In re politfca usurpatur de sutu et eondl- 



— 517 - 

tione bominum in civitate, rango, grado, con* 
dizione: ut Ordo senatorius, equester, plebejus 
(triplex divisio Celebris apud Romanos), aratorum, 
mercatorum, pubticanorum , etc. Cic. Cluent. 
37. 104. Fidiculanius cujus erat ordinis? senato- 
rii. Id. Dom. 28. 74. Proximus est huic dignitati 
equester ordo. Id. 4. f r err. 6. 17. Si cuiquam 
generi hominum sive Siculorum, sive nostrorum 
civium; si cuiquam ordini sive aratorum, sive 
pecuariorum, sive mercatorum probatus sit. Sue- 
ton. Aug. 41. Liberalitatern omnibus ordinibus 
per occasiooes frequenter exhibuit. Cic. 13. Fam. 
9. Quum universo ordini publicanorum semper 
Hbentissime tribuerim. Sueton. Gramm. 18. L. 
Crassitius, genere Tarentinus, ordinis libertini. 
Cic. 3. Verr. 48. 127. Homo ornatissimus loco, 
ordine, nomine, virtute, ingenio, copiis. In In- 
script. apud Gruter. legltur etiam Ordo sacer- 
dotum, haruspicum, VIviraliuin, etc. 320. 12., 
304. 7., 302. 2. etc. — Simliter Plaut. Aulul. 
2. 2. 55. et meus me ordo irrideat. Ter. Eun. 

2. 2. 3. Conveni hodie adveniens quemdam mei 
loci bine atque ordinis hominem. Accius apud 
Priscian. de metr. p. 1325. Putsch. Quin cuique 
tribuit fortuna ordinem. Virg. 7, JEn. 152. Turn 
satus Anchisa delectos ordine ab omni Centum 
ora tores augusta ad mcenia regis Ire jubet. Horat. 

3. Od. 3. 35. et adscribi (Romulutn) quietis Or- 
dinibus patiar deorum. — Amplissimus ordo est 
senatorius. Cic. Ccel 2.5. Quern absentem in 
amplissimum ordinem cooptaiunt, V, AMPLTJS. 
Sic 5p/endidisstmus ordo in Inscript. apud Gru- 
ter 390. 5. Sic absolute Ordo Beneventanus 
apud eumd. ibid. 1. h.. e. senatus, vel decuriones 
Beneventaoorum. et Ordo Mutinensis apud Tac. 
2. Hist. 52., quibus adde Inscript. apud Gruter. 
425. 1., item 1094. 3., ubi Ordo populusque Sa- 
lernitanus. In vet. Tab. apud Grufer. 443. 6. 

FBLTVIHl (in) VBSTINIS IN CVBtA AVG. ORDINEM 
HABKNTIBV? T. AVIDIACBO RBSTITVTO ET BLABSIO 

natalb aedd. qo. etc. h. e. senatum habenti- 
bus. Sic Ulp. Dig. 50. 9. 3. Ut ordo non aliter- 
habeatur, quam duabus parlibus (senatorum) 
adhibitis. — Quamquam plebs lertius est ordo 
popu!i_, s«pe tamen ordto solet de duobus prio- 
ribus usurpari. Sueton. Aug. 15. Scribunt quidam 
trecenios ex dediticiis electos utriusque ordinis, 
ad aram hostiarum more maclatos. Vellej. 2. 100. 
5. Aliique minoris oominis utriusque ordinis 
viri. 

II.) Translate. ^ 1. Generatim quid sit ordo, 
docel Cic. 1. Off. 40. 142. Ordinem sic deiiniunt, 
compositionem rerum aplis et accommodalis locis. 
Quintil. 7. 1. 1. Ordo recta quasdam collocatio 
prioribus sequentia adnectens. Rursus Cic. I. Off. 
40. 142. Vis ordinis et coUocationis. Colum. 12. 
R. R. 2. 4. Nihil est pulcrius, in omni ratione 
vita?, dispositione atque ordine. — Ordo non nun- 
quarn est series rerum fluentium, et invicem suc- 
cedentium, serie, corao. Cic. Brut. 4. 15. Explicatis 
ordinibus temporum, uno in conspectu omnia vl- 
dere. Virg. 4. Eel. 5. Magnus ab integro saectorum 
nascitur ordo. Id. 3. JEn. 376. sic fata deum 
rex Sortitur, volvitque vices: is vertitur ordo. 
Id. 7. ibid. 44. major rerum mibi nascnur ordo, 
— Item falum et series causarura divinitus dis- 
positarum. Pers. 3. 66, Discite, o miseri, et cau- 
sas cognoscite rerum, Quid sumus, et quidnam 
victuri gignimur, ordo Quis datus. Jffanil. 1. 531. 
Non casus opus est, magni sed numinis ordo. 
Cic. 1. Divinat. 55. 125. Fatum appello ordinem 
seriemque causaTum. Id. ffarusp. resp. 9. 19. 
Quae tanta mente fiunt, ut vix quisquam arte 
ulla ordinem rerum ac oecessitudinem (ol. leg. 
vicissiludinem) persequi posslt. — Hinc univer- 
sim. Plaut. Trin. 2. 4. 50. Mearum me rerum 
novisse ffiquum 'st ordinem. Ter. Eun. 5. 4. 48. 
Tu isti narra omnem ordinem ul factum siet. Pa- 
cuvius apud Non. p. 15. 17. JVerc. Gnate, or- 
dinem omnem ut dederit, enodo patri. Horat. 
t. Ep. 1. 97. mea quura pugnat sententia secura, 
Quod petllt, spernit, repetit quod nuper omisit, 
iEstuat et ritao disconvenit ordine toto. Id. 4. Od. 
15. 8. vacuum duellis Janum Quirini clausit, et 
ordinem Rectum evaganti frena licentia? Injecit 



ORDO 

emovltque culpas. Cic. I. Off. 5, 17. Adhlbera 
modum quemdam et ordinem rebus. Id. 4. Acad. 
(2. pr.) 20. 66. Ut prsepostere tecum agam, 
mox referam me ad ordinem. Id. Rose. Com. 2. 
6. Ordinem conscrvare. Id. 5. PhU. 13. 35. 
eumdem tenere. Id. Brut. 69. 244. sequi. et 62. 
223. perturhare. Id- Orat. 63. 214. immutare. 
Id. 4. Acad. (2. pr.) 37. 118. et Tim. 3. Res in 
ordinem adducere. Id. 3. Herenn. 9. 16. redigere. 
Ouintil. 10. 5. 1. Puerorum studiis ordinem dare. 
Ovid. 1. Amor. 11. 10. Nee tibi simplicitas or- 
dine major inest. piit dell' or dinar io, singolare. 
^ 2. Speciatim cogere, seu redigere in ordinem 
dicitur privatua, qui magistratui resistit, eumque 
jure suo uti vetat, vel ejus raajestatem l:*dit: 
quod a miiitari disciplina petitum videtur, quum 
is, qui tribunus, vel centurio est, in ordinem 
gregariorum militum cogitur, seu rcdigitur: quod 
quidem contumeliosum habebatur. V. ORDINA- 
RIUS I. Plin. 1. Ep. 23. Tribunatum esse pole- 
statem sacrosanctam, et quam in ordinem cogi, 
ut a nullo, ita ne a se quidem deceat. Liv. 3. 
51. extr. Decemviri querentes, se in ordinem cogi, 
non ante, quam perlatis legibus, deposlturos im- 
perium se ajebant. Sueton. Claud. 38. Ostiensi- 
bus, quia sibi subeunti Tiberira scaphas obviam 
non miserant, graviter correptls, eaque cum in- 
vidia, ut in ordinem se coactum conscriberet, etc. 
Adde Liv. 6. 38. sub fin., 25. 3. extr. et 43. 16. 
Sic Sueton. Vesp. 15. Helvidio Prisco non ante 
succensuit, quam altercationifcus insolentissimis 
p?ene in ordinem redactus. Adde Senec. Consol. 
ad Helv. 13. circa med. — Ilinc translate. Se- 
neca 1. Clem. 26. sub fin. Tyrannus unum occidi 
jubere, aut alterum, parum imperatorium credit: 
nisi eodem tempore grcx miserorum subjectus 
stetit, crudelitatem suam in ordinem coactam pu- 
tat. Plin. 2. Ep. 6. Gula reprimenda, et quasi 
in ordinem redigenda est. Liv. 3. 36. Appium 
nimium in ordinem se ipsum cogere, et vulgarl 
cum privatis. Quintil. i. *. 3. Grammallci, au- 
ctores alios in ordinem redegerunt, alios omnino 
exemp.runt numero. h. e. alios in turba scrlptorum 
posuerunt, alios ne scriptorum quidem nomine 
dignos putarunt. Id. 10. I. 53. Apollonlus in 
ordinem a grammaticis datum non venit, quia 
Aristarchus et Aristophanes, poetarum judic«s, n»- 
minem sui temporis in numerum redegerunt. non 
At posto nella lista de ; poeti. Sic etiam Liv. 30. 
apud .Priscian. 18. p. 1173. Putsch. Tribuni ple- 
his in ordinem redacti h. e. pro contemptissimis 
babiti sunt. Ita quidem Priscian. ed. Putsch: at 
Spaldingius ad Quintil. 1. 4. 3. et A'rehlius ad 
Priscian. T. 2. p. 189. negant ea verba legi 
apud Livium. — Uno ordine est eodem modo. 
Virg. 2. JEn. 102, si omnes uno ordine habetU 
Achivos. 5" 3 - Item s P eci » tim ordine, in ordinem, 
in ordine, per ordinem, ex ordine, extra or' 
dinem adverbiorum more usurpantur. — a) Or- 
dine _ sine additis est secundum ordinem, in 
ordine, di seguito, Vuna cosa dietro I' ultra. 
Plaut. Pseud. 5. 2. 1 5. Omnia ut quidque eglstl 
ordine, scio. Id. Mil. glor. 3. 3. 1. Rem omnem 
tibi-Domi demonstravi ordine. Id. P&n. 3. a. 
13. mi. Sed istl jam sciunt negotii quid sltT ao. 
omnem rem ordine. Ter. Adelph. 3. 2. 53. Heglo- 
ni rem enarrato omnem ordine. Accius apud Non. 
p. 46'J. 18. Merc. Age nunc, tuam progenieiu *da 
ordine. Cic. Parlit. orat. 1. 2. Aliquem ordine 
interrogare. Liv. 42. 25. Relatis ordine, qua vi- 
dissent quaeque audissent. — Ordine interdum 
cum recte jungitut et est secundum ordinem, 
normalmente, regolarmente atque adeo sapienter, 
prudenter. Cic. Quinct. 7. 28. Existinu, modo 
et ratione omnia Roma) Nsavium fecisse, si hoc 
recte atque ordine factum videtur. Id. b. V«rr. 
84. 194. An id recte, ordine, e republic*, tectum 
esse defendes ? Liv. 28. 39. Suos Jmperatoret recta 
et ordine et ex voluntate senatus ■fecisse. — b) 
In ordinem, secundum ordinem lege vel consue- 
tudine conatitutum. Cic. Rote. Com. 2. 7.jra- 
bulag in ordinem confecta. — c) In ordine, 
secundum ordinem unus post alium. Virg. 7. Bel. 
20 Hos Cory don , illos refer ebat in ordini Thyr- 
sis. Id. 8. &>n. 628. UUc genus anne fulum 



OREAE 

Stirpis ab A?canio, pugnstaque in ordine bella. 
a) Per ordinem, h. e. ordine, con ordi- 
ne e dc seguito. Quintil. 4. 2. 72. Sortili node 
smguh per ordinem cum ferro cubiculurn intra- 
rant — e) Ex ordine, ordinate, ordinatamen- 
ie, I uno dopo V allro per ordine e di sequito. 
Vie. 6 / err. 04. 143. Ct quisquc ;Hate et bonore 
untecedebai, ita sententiam dixit ex ordine. Id, 
•<• f/erenn. 18. 30. Loc is {memoriae ex ordine 
'ollocat.s. et tbid. 17. 30. fix ordine hos locos 
tuime. — hs ordine est eliarn sine rntermissione, 
successivamente. Item contimio,i'un dopo I'altro 
Or, 1 l. eg . ,/gr. 2. 4. Vcndil Italia possessiones 
« urrtmi omnes: sane in eo .'it dilitiens; nullam 
«'i»i pr.Bt.-r. nit tit. f'irg. i. (i. 507. Sep tern ilium 
""(->> perl) i bent ex ordine in.:n-.s Flevis>p. Cf 
c"'"d. 7. .in. 139. Idaumquo Jovem , Plirjgi- 
<*'ii<|ue ex onlinK rnatrem In vocal .:i dunlices ca- 
H«e Kr.-bo.fuo par.mtes. - /, £.r/m ordi,.em 
e»i neglects et posihabita urifini- r.-iLiuae, prater 
CBns u «tudinem, ant It-es, i/i-« U rrfinima»«H/e 
Cit. /*,?/». 8. 18. Porn p cjo pluiirr.a, maxima terra 
manque bella extra or din em ,-ss e commissa. /d. 
/Vou. co„,. m. iy . iTovinciam aiicui extra ordinem 
aecernere. Paul. Dig. 4S. I. S. Durante tamen 
pomalegum. dum extra ordinem crimina proban- 
**»'•«- f. omissis juris solemnitatibus. — Item 
incidenter, incidentemente. Quintil. 10 3 33 
Debet etiam (in ceris) vacare locus, ia quo no-" 
temur. qua scribenlibus solera extra ordinem, 
id est ex aliis, quam qui sunt in manibus loci, 
occurreie — Item wiinie, et quasi pra3ler celeros. 
Lie. b. tam. 5. Ad earn spem, quam extra or- 
dinem de te ipso habemus, accedunt ma praci- 
pua etc. 

OR&£, arnm, f. piur. i. morso, freno, yakt- 
vcj, frenam, ita dictum, quod ori inseritur, ut 
fl»t festus p. 182. 23. Mull.; vel ab aurea, o>, 
quod V. suo ioco. TMnius apud Festum loc. cit. 
4.181 tacebit, tamen gaudebit sibi prorrjjtti oreas. 
Aceviustbid. Deprandi autem ieoni si obdas oreas. 
Lata tbid Oreas mibi inde, tibi cape llageilum. 
Calms ibid. Oreas eguo detrabere. 

ORSON, i, n. 2. Spuov, herba in raontibus 
nascent, refertur a Ptin. 27. Hist. nat. 12. 91. 
(11a). inter species polygoni, arundini tenera si- 
milis. uno caule, densia geniculis et in se infarctis, 
loliia piceae, 

OufiOsfiLLNON, i, n. 2. opsweW . genus 
■pii. V. HELIOSELINON. 

ORESTtON, li, n. 2. herba eadem atque bele- 
JQium, ac nectarea. Ptin. 14. Hist. nat. 16. 19. 

\ i U o ) ■ 

OREX.IS, is, f. 3. fame, appetito, appetitus, 
esuritio, of>e|<$: ab optyouai appeto: V. PHA- 
GEDENA. Juvenal. 11. 217. hinc surgit orexis, 
Ilinc stomacbo vires. Id. G. 426. seitarius alter 
Ducitur ante cibum rabidara facturus orexim. 
Lamprid. Elagab. 29. extr. Amabat sibi prelia 
ni^jora dici earum rerum, qua mensa parabantur. 
orexin convivio hanc esse assereas. 

OHGA.NARlaS, «, m. 2. u'3eau'Xi, c , q a i organa 
tractat, vel fabricatur. Firmic. 3. JTafAei 14 
Mercurius cum Venere fa cit organarios et mrro- 
polas. Adde Ammian. 28. 1. Et Gloss. Cyrill 
lopauk-ns, orgauarius. Cf. Incert. gramm. (h e 
£e.da) de orthogr. p. 2793. Putsch. Organa, i u s 
est qui utitur organo. 

ORGANIC US, a, urn, adject, cWwxss, ad or- 
ganum pertinens. •; j. Generati,,, e »i ad ma- 
chines pertinens, mechanic us, meccanico, orqani- 
co. fiiruv. 10. 1. Ouemadmodum telaruio organi- 
cis adimniurationibus connexus sta minis ad subte- 
gmen, non modo corpora tegendo tueantur, sed 
Hi;nn ornatus adjiciant honestatem. Firmic. S. 
M -.ultes. 30. a med. Naulicos quoque, et qui bus 
oniainc* machinationis officia credantur. •/ X. 
> palatini .st ad musicum organ urn per tin ens. 
I 'irro apud .Yon. p. 77. 7. Merc. Mdos alter um in 
ciuibus .-st bipailitum, un.im q, i0 d est in assa 
v.»ce, alterum, quod voc.int organicon.. h. e. quod 
per organa i, lu sica fit. Lucret. 3. 132. redde bar- 
mutm. Noznen ab organic,! saltu delaturn Heli- 
i-onis. ft. e. musicis carmirmrn et sonorum exer- 
citat.onibus celebiato. At Lacomanaus deg. So- 



— 5(8 — 



i men, ad organicos alto delaturn Uellsoni. Capell. 
2. p. 28. Ac tunc otnnis ille chorus canoris vo- 
cibus dulcique modulatu praevertit omnes orga- 
nicas ^suavitates. £st qui leg. harmonicas. Id. 9, 
p. 314. Xenocrates organicis moduiis lymphaticos 
liberabat. et mox. Elephantes organica voce per 
inulsi. Inscript. apud Or ell. 4258. m. lvcilio 

M. L. DIOCLl TIBICIN. ARTSF1C. ORGAN, (ft. e. 31- 

tilici organico, ut leg. Oretl., vel oreanorum, ut 
vult De-Vi\a) mbebtis et libkhtxbvs eiis ak- 

B1TH4TV SI. OFILIl TKHT1I. — HinC 

Organicus, i. m. 2. absolute, substantivorum 
more, est qui organa facit, aul tractat, sonalore. 
Luaet. o. 334. modo orcanici melicos peperere 
sonores. et >. '.12. Ac musea mele, per chordas 
oieanici Cjuie Mobilibus digitis expergefacu ii^ u - 
rant. f. e t i.Jium Lucret. locum supra S j' 
ORGA.Vnxs. i, n . 2. V. voc. pnec-,1. ;„' Im 
ORG a: Nlf £2 s, adierb. V. MECHANlUK 
OKGANC'H.'M, i. n. 1. deminut. organi. czyd- 
visv. I'ranslati* de ro-ti is avium. Fulgent 1 '>/,-- 
that. pnef. ante med. Me avium qu'tdam v tl ,ii- 
litas. qua» (ragili quadain dulcedine crispantes si- 
b.los corneis edunt organulis, ad hoc opus adle- 
xerat. r 

ORGANUM, i, n. 2. Vox Graeca inde ducta, 
qma eo ulunur Ttposrd soyov, quasi «>*««», quud 
nempe tractatur, vel subigitur. Est autem instru- 
ment um, machina ad aliquid faciendum, o-.avov 
(It. istrumento, macchina; Fr. instrument; llisp. 
instrumento; Germ, das fVerkzeug- Angt. an 
instrument, machine, engine, argan). 

I.) Proprie. 1 1. Generatim. Colum. 3. li. 
tt. 13. 12. Sic compositurn organum quum 
m sulcum demissum M t, litem domini et condu- 
ctons sine injuria diducit. Id. 12. ibid. 52 7 
Est et organum erects trjbuia simile, quod tu- 
dicula vocatur. Plin. 2. Hist. nat. 26. 24. (95) 
Excogitatis orgaais, per q U32 stellarum ac siderum 
Joca atque magnitudines sigaaret. Id. 26. ibid. 
3. 8. (17). Anginas curare ia fauces organo de- 
misso. Id. 24. ibid. 12. 67. (109). Foliiculia in 
pila tusis, succus expriraitur organis. — Dicitur 
de architectonics et belli cis. Differt tamen a ma- 
chtna, quod hajc pluribus operibus, a u t vi ma- 
jore cogitur eff eC tus habere, ut balist* et torcu- 
ianorum prajia: organum autem uniusopere, pru- 
denti tactu perhcit quod propositum est, uti scor- 
pionis, seu anisocyclorum versationes. Ita Fitruv 
10. 1. Ptin. 19. Hist. nat. 4. 20. (60). Uortos 
e putec rota, orgaaisve pneurnatJcis, vel tolleno- 
num hauuu rigatos. «f 2. Speciatim de instru- 
rnentis musicorum, istrumento musicate. — a) 
Ea sunt tnpiicis generis: alia epmwcsi, qu« 
spintu inllantur, ut tibiae, fistula, tubas: alia 
erxopda, qua nervis inteaduntur, ut lyra, cithara: 
aha jipowTa q(1 * manti pulsantur, ut tympana, 
sisra. Qumtit. it. 3. 20. Fauces tumentes stran- 
gulaut vocem, obtusae obscurant, rasa erasperaat, 

j;° l£ S * fraCtiB 8UQt or K anis 8iiail « 8 - ^venai. 
0. J78. i,i gaudet cantu, nullius fibula dural 
Vocem vend^ntis praetoribus: organa semper In 
manibus: densi radiant ttstudine tota Sardony- 
ches, enspo numerantur pectine chorda. — 6) 
Sape de hydrauJico accipitur. Sueton. ffer 41 
Rehquam diei partem per organa hydraulica novi 
et ignoti generis circurnduxit. Id. ibid. \\. In 
praparanda expeditiooe primain curam babuit de- 
bgendi vehicula portandis scanicis organis. Lam- 
T-nd. Alex. Seu. 27. Lyra, tibia, organo cecinit, 
tuba etiam. Id. Elagab. 32. Tuba cecinit, pan- 
durizavit, organo modulatu* est. f. iiVDRAL'LLS 
Inscript. apu J He men. 7231. dqctior hoc .m«o 

FVIT P'XUU VVEM VlfcCBRB .\K.VIO ORG Ah* ..VI XQS- 
S KT T A L KB E AO VA R VM A VT D \L Eil E C VKSVM ' — ft 

lie orgnnis mu^icii hydraulicis, eorurnque inven- 

l »D, .r,'™; U - °- et ,U - 13 "J et «««rfw™. C'oim. 
J/a«. f/wyd. :11c. e£ sew. - d Or^num vero 

pneutnaticum nostris oersimile, quibus in t«mpiis 
nunc iitimur, describit his verbis Cas.siod. Expos. 
m Psalm, ifio. Organum est quasi turris quadam 
Utversis hstulis fabricata, quibus flatu follium voi 
copiosjssimadestinatur; et, ut earn modulatio de- 
cora componal, Unguis quibusdam ligneis ab in- 
tenon parte construitur, q ua s dUciplinabiliter 



ORCIOPHANTA 



magistrorum digit! reprimentes grandisonam efQ- 
cmnt et suavissimam cantilenam. Id. t. Variar. 
45. Organa extraneis vocibus iosonare facit, et per. 
egrinis llatibus calamos coraplet, m musica po»- 
>mt arte can tare. August in. Enarr. in Psalm. 
laO. n. 7. Organum generate nomen est omnium 
vasorum musicorum, quamvis jam obtinuerit con- 
suetude, ut organa proprie dicantur ea, qua in- 
flantur follibus. Coripp. 4. Johann. 576. sic dis- 
ponuntur et arte Organa, plectra, lyra, di?itis 
pulsanda magistii. y u am mo vet ille, aonal con- 
tactu fistula vento. Non chorda, non ara gernunt; 
ni .^ponte reguntis Car-mini pertussis resoa. nt ex- 
pressa cicutis. ?. IOLLIGENA, et fVemsdorf. 
ad P..<>1. Cat. mm. T. 2. p. 394.— 413., ubi 
multa habeiiiur duct.: et subtilittr diaputat.i de 
organis turn 1 jdiaulicis, turn pneumatic is : et 
Eckliet. I). Y. f. T. 8. p. 303. 

II.) I -il urate. *J 1. Organum oris apud Pru- 
d.-'nt. 10. -z:i ors^. J.. cs t lingua bominis. «J 2. 
.Metaphor,, ducta a superiori paragr. I. t. Qumtil. 
1. 2. ,50. Maxima pars eloquentia constat animo. 
Huuc aflici, hunc concipeie imagines rerum i^ces- 
^e est. Is porro, quo generosior celsiorque est, Loc 
majoribus velut organis comrnovetur. «f 3. Pro- 
ve rbii genus est in ilia Quintil. 11. 3. 40. Vox velut 
iTactabilis, utique habens omnes io se, qui desi- 
d.irantur, sooos iatentionosque, et toto, ut ajunt, 
o»«auo instructa. Ubi Tumeb. Metaphora ducta 
est ab orcaais rnuiicis, q uu - ouum suat omnibus 
chordis mtensa, aul omnibus iislulis instructa, ut 
nihii desit, sua vera efficiuui concentum. At rectius 
fortasse ita interpretatur Gesmrus. Cui non unus 
modo atque aiter sonus respondeat, sed quicumque 
sunt in polychordo, vel hjdraulico organo, toni 
pare^nt Spalding, legit toto organo instructa, 
ut atJuIirnus; at Zuinptius prafert tota oraana. 
V. adnotat. ad b. 1. 

ORGTa, Srum, n. plur. 2. fate di Bacco,"Qo- 
ysa, sacra loclurna Liberi Patris, qua t;:itio 
quoque anno celebrab-.ntur, unde et trieterica, 
h. e. triennalla dicta sunt: aV-J tt|j ofrpjs a fu- 
rore, quem simulubant bacchantts ul.latibus, uis- 
cursu per stilus, tbyrsoiurn agiutionibus, aliis- 
que siguis ebrietatis aui vi-ra, aul iicta, vel 
aso zi'tv opav, quia in rr miibus liebant: vel ab 
fijpyw arceo, prohibeo, quod pi ofani, ab bis ar- 
cerentur: vel ab scs-ya, pratent. tou asfa facio, 
quod et sscrilicare sigmlicat. Unde Grac-s non 
sola sacra Bacchi, sed qua :i bet alia op-pa dicun- 
tur, quemadmodum arremoniu; apud" Latinos, ut 
Servius ad Virg. 4. <En. 302. ,-t 6. ibid. 517. 
docet. Insljtuta dicuntur ab Orpheo (teste eod. 
ad 6. ,£n. 645.) .jui postea !n ipsis Orgiis a 
Bacchis discerptus fuit, ut Ouui. 11. Jfet. init. 
narrat. 

I.) Proprie. Virg. 4. /En. 301. qu.Iis commotis- 
excita sacris Thjas, ubi audito stimulant triderica 
Baccho Orgia, nocturnusque vocat cl.imore ijthaa- 
ron. Catult. 64. 259. Pars obscura cavis celebra- 
bant Orgia cistis, Orgia, qua frustra cupiunt au- 
dire profani. Seneca Unre. (Et. 59-i. Nos C.idmeia 
Orgia ferre Tecum solita condita cistis. ft. c. sa- 
cram iupellectilem, cujus iu Orgiis usus eral. sic 
in illo f'irg. 6. .En. 517. IJlj chorum sirnuUns, 
'jvantea Orgia circum Ducebal. P:;rygias: Seruius 
inepte orgia inte Digit canloaros maiimos, plenoa 
viuo, qui iu Orgiis adhibeb.uitu:. 

11.) Improprie. <J 1. De aliis <a^ris. Stat. ti.Silv. 
6. 3. qu.i: veslia sorores, Orgia. Pieria, qua^ in- 
ceitavimus -,ras? Ju.enal. 2. yi. Talia sec 1 eta 
coluerunt Orgia t.i-da Cecropiam soliti Bapta Us- 
sare Cotjtto. *j ■>. Translate. Proper t. 3. 1. 2. 
Primus ego ingredior puro de in ate sacerdos Itala 
p.-r Grajos Orgi,. fore choros. h. e. wore modo- 
que Gracorum a mores can ere. Cilum, 10. //. H. 
217. lata cnat majore Deo, quern Delphica tan, us 
Impulit, et rerum causas. et sac.a moventem Orgia 
natura, secretaque fa-dera Cali. ft. e. arcana, my- 
sleria. 

ORGlOPt'ANTA, *, m. I. 'Oyytc-fwr,;, a il- 
tistes, qui ritus Orgiotum »lios docet: ab <),y-.x 
tt fat. vta osttndo. Inscript. .n.-.idosa apud Mu- 
ral. 175. 1., Biueodata apud Gruter . 66. U. liukro 

PAXttI »ACHVM T. T. V LA VII KCLKCXU.NV* 8T OLXM- 



ORTA 

PIAM'S FU.fws EIVS SACEnnOTRS ORGIOPfUNTAE. Of- 

ferlur el alia Inscript. apud Orell 1483., qua? 
meritu lamen ab Orellio ipso condemnatur (V. 
Mommsen- Inscr. Neap. 199.), et est apud Murat. 

201 9. 5. L1BEBO PATRI SAC. LVDIS TR1BNNAL. DATJS 
IT FOPVI.. BPVLIS DISTRIBVTiS I. OPIMIVS CELSVS 
OKIilOPHANTA MAXIMA S D. D. IV. K«L. DECEMBR. M. 

lvcvi.lo et c. cassio cos. ft. e. ann. u. c. dci.xxxi. 

orIa. v. horia. 

ORIBATA, a?, m. 1. op£i/3aTij;, montes ascen- 
flens: ab opo? mons et /3a;vu> scarwio. Finnic. 
8. Malhes. 17. Erunt fnnambuii, oribatae, neu- 
robalre. et qui talia perlractent. ft. e. per prasci- 
pilia, et loca pendeutia ct invia ambulantes. 

ORfCHALCUM. V. ALRICHALCLM. 

ORlCILLA. V. AURICILLA. 

ORtCULA. V. AURICULA. 

ORlCULARfUS, a, um. adject, auricolare, 
MTtxdc, ad aures perlinens. ^ 1. Est idem atque 
auricularius, ul Oricularius clyster apud Cels. 5. 
28. n. 12. et 6. 7. n. 3., quo in aures altquid 
injicitur. Oricularium specillum apud eumd. 7. 
30. ^2. Oricularii servi apud Pet r on. fragm. 
Traaur. 43. Burmann. videntur f'uisse wraxoua- 
Tat, auscultatores emissari per quos domini co- 
gnoscerent occulta, quae vejlent. Ua Reines. et 
iSurmann, V. OTACUSTA. 

ORfCULO. V. ATJIUCUr.0. 

ORIdCrIUS, a, um, adject, qui diiro ore est, 
proprie de equis usurpatur. Gloss. Pkilox. Ori- 
durius, oYX^pocr <••(*& C- 

ORfENS, enlis. particip ab orior, surgens, na- 
scens, quod V. in ORIOR: sed absolute quoqu2 
usurpatur substantivorum more et subauditur 
sol. ut legilur apud 67c. 6. de republ. 20. Quis 
in reliquis orientis aut obeuntis solis parltbus 
tuum nomen audiet? Hinc ^ 1. Oriens est ea 
p.irt c;eli, unde sol oritur, orient e, mattina, le- 
va rile, olvrtToXt}. Cic. 2. Nat D. 66. 184. Qui 
bas notiscum terras ab oriente ad occidentem 
coluDt. Firg. 1. Mn. 293. Hunc (Julium) tu olim 
c:rlo. spoliis orientis onustum, Accipies. Horat. 
1. Od. 12. 55. Sive subjectos orientis orae Seras 
et Indos. Ovid. 1. Art. Am. 177. Ecce parat 
Caesar domito, quod defuit, oibi Addere: nunc, 
oriens uliime, noster eris. Sic Id. 7. Met. 266. 
Adjicit extremo lapides orientc- petitos. Suet on. 
Tit. 5. Regnum orientis. Justin, i. 8. 1. Cyrus, 
subacta Asia et universo orientc in potestatem 
redacto, Scythis bellum iafert. et 5. 1. 9. Ad op- 
primendam unarn urbem totius orientis vires con- 
currunt. ■ — Alius est vernus, seu ajquinoctialis, 
alius hibernus, etc., pro ut in his, vel HHs signis 
positus sol oritrr. Gell. 2. 22. Qui ventus ab 
oriente verno, idest eequinoctiaii venit, nominatur 
Eurus. Colum. 1. R. R. 5. 7. Ut frons villa? ad 
orientem aequinoctiaiem directa sit. ef 6. 2. Cce- 
natiooes prospectent hibernum orientt'm. Plin. 
17. Hist. nat. 14. 24. (105). Certum est, ab hu- 
meris arborum orientem sestivum spectantibus 
Burculos esse petendos. Colum. 1. R. R. 6. 1. 
Spectent biemaHs temporis cubicula brumalem 
orientem. Gell. 2. 22. Oriens solstitialis. % i. 
Item metonymice ipse sol, qui oriens initium diei 
affert, et per synecdochen ipse dies, sote } giorno. 
Ovid. 1. Fast. 653. Septimus hinc oriens quum 
ee demiserit undis, Fulgebit toto jam Lyra Dutla 
polo. Virq. 5. JEn. 739. Et me ssevus equis oriens 
afllavit.anbelis. Cf. eumd. 1. G. 250. 

ORlENTALES, lum, ra. et f. plur. 3. V. voc. 
wq. in fin. 

OrIENTALIS, e, adject, ad orientem situs, 
orientate, d% levante, ctvaToXotd?. Pallad. 3. JR. 
M. 17. Surcull ab orientali arboris parte decisi. 
Gell. 2. 22. Orientates venti. Justin. 14. 2. 8. 
Nunc commiliiones suos, nunc patronos appellans. 
periculorum orientalium socios, et ibid. 4. 19. 
Elephant! quoque et aiuilia orientalia subsequun- 
tur. — Hinc 

Orientates, turn, m. plur. 3. (subaudi homi- 
nes) absolute, substantivorum more, sunt qui o- 
rientales incolual terras. Justin. 36. 3. 9. Pri- 
mi omnium ei orientalibus libertatera accepe- 
runt. 

Orientates , turn, f. plur. 3. (subaudi /er«) 



- 519 - 

absolute, substantivorum more, dicuntur fer;e, 
quay in oriente ad spectacuJa venationum capit- 
baotur, quales i'uerunt Jeones, ligres, panthers, 
etc. Inscript. apud Mw at. 654. 1. ir ova mi- 

RATVS A'VMXBOiAS ORlENTALES MERIDIE IN VTKJVS- 

ovk cati'is varus missiom bvs etc. 

ORiriCfUM, li, n. 2. oriflzio, apertura, antju- 
stus aditus, vci e*itus quasi per os. Macrob. ~. 
Saturn. ■'*. circa med. Venlris sunt duo orilicia. 
quorum superius recipit devorata, inferius vero 
intestinis iuserittir, et inde via egerendis. et infra. 
Rctrimenta inferiori oriOcio iabuntur. Apul. 2. 
Met. Lairena orilicio cessim dehiscante patescens. 
el 9. ibid, sub (in. Orilicium cist ul as. et M.ibid. 
urnul'C. Adde Mar cell. Empir. c. 15. p. 107; 
et Tlieod. Priscian. 1. 23. p. 296. retro ed. Aid. 

ORItiA. V. PERORIGA. 

0rIGA\1TES Vinum, origano conditum. Cato 
R. R. 127., ubi in genitivo pro origanita? ha bet 
origaniti, ut Pe.ricli, Themistocli La tin a ratione. 
V. ABROTOMTES. 

ORIGANUM et origanon, i, n. et oricanus, 
i, rm 2. opetyasov, sen tipiyavov, et cpeiyavoq, 
seu dptyavog, herba parvo frutice, folio et ramis 
serpyllo silvestri similis, sapore cunitae. PHn. 20. 
Hist. nat. 17. 67. (175). Origanum, quud in sa- 
pore cunilam aemulatur. Seren. Samtnon. 47. 
879. Cunique hoc absumi debebil origanus herba. 
Adde Fallad. 1. S. R. 35. 

ORIuI.VALIS, e, adject, originate, ctpyotdj, 
qui est ex origine. Apul. 11. Met. sub in, t. teres 
frugum parens originalis. Macrob. If. Saturn. 
2. Orieinales rerum species, qua- ideie diclae sunt. 
Tertull. Apolog. 21. Judseis erat apud Deum gra- 
tia, ubi et insignis justiiia, et fides originalium 
auctorum. h. e. qui ab ipsa origine (idem hau- 
jerant, aiiisque transdiderant. Id. A nun. 2. ills 
consiliis tot originalia instrumenta Christi delere 
Marcion ausus est. Impp. Const antinus et Con- 
slans Cod. Theod. 11.. 1. 14. Originaies coloni. 
originarii. Inscript. apud Fabrett. p. 398. n. 
286., quse est apud Orell. 3766. Patronus longe 
a majoribus originalis. Charts. 1. proce-m. Origi- 
nalis patria. 

ORIG-lNALUTER, adverb, secundum originem, 
ab origine. Augustiit. 3. Trin. 9. et 1. Retract. 15. 

ORlGlNARlUS, a, um, adject, originario, o- 
riondo, ad originem pertinens, originalis. Ennod. 
Paneg. ad Theodor. 12. Puderet me recensere 
levitatem originariam, nisi earn viderem tuis lau- 
dibus obsequentem. — Originarius colonus, qui 
ab ipsa origine condilioni adstrictus est terrae 
colenda?. Impp. Valentin, et. Vatens Cod. 11. 
48. 7. et Arcad. et Honor, ibid. 11. Est etiam 
titulus 38. I. 10., qui inscribitur De •municipi- 
bus, et originariis, h. e. de his, qui nati aunt 
eo loco, de quo sermo est. 

dRIGlNARlUS, U, m. 2. absolute. V. voc. 
prceced. sub fin. 

ORIGIN ATlO| Snis, f. 3. Ouintit. I. 6. 2S. 
Etjmologia, qua? verborum originem iaquirit, a 
Cicerone dicta est notatio. Sunt, qui vim potius 
intuiti, originationem vocent. 

ORIGlNlTUS, adverb, ab origine. Ammian. 
31. 2. a med. Persas, qui sunt onginitus Scythes, 
pugnandi sunt peritissimi. 

ORiGO, gTnis, f. 3. (orior) ortus, nativitas, 
principium, causa, yivsctf (It. origine, nascita, 
principio; Fr. origine, source, principe, cause, 
naissance; Ilisp. origen, principio, nacimiento, 
causa; Germ, der Ur sprung , die Abstammung , 
Herkunft, Ausg^ngs punct, Anfang; Angl. a be- 
ginning, head, source, cause, fountain, root, ori- 
gin, original). Occurrit ^ 1. Abstracto sensu, Cic. 
1. Tusc. 23. 54. Principii autem nulla est ori- 
go: nam e principio oriuntur omnia. Id. 7\m. 2. 
Nullius rei, causa remota, reperiri origo potest. 
Id. ibid. 3. Quasramus causam, qu.ie eum impu- 
lerit-, ut originem rerum el molitionem novam 
quaereret. Id. 2. Fin. 10. 31. A primo animantium 
ortu petitur origo summi boni. Id 4. ibid. 7. 17. 
Omnium virtutum et originem et progressionem 
persequi. Juvenal. 14. 226. Mentis causa malw 
tamen est et origo penes te. Lucret. 5. 176. rerum 
genitalis origo. Liv. praif. sub init. Et legentium 



OBTON 

ph'risque baud dubiiu, quin prima? origines pn>- 
xiniaque originibus minus pra>bitura volupfatis 
sint. Horat. 4. Od. 14. 45. fontium qui eel at. 

olivines, Nilus. JYepos Att. 1. Ab origine ultima 
>lirpis Roman* generalus. ^irg. 3. G. 471. ore 
singula murbi Corpora corripiuot, sed tola s-sliva 
ropenie. Spemque gregeinque sijnul, cunctarnqu.' 
ab origine gentem. si no all ultima, et 1. Mi\. 
"76. si prima rept'lens ab origine pergam. Ho- 
rat. \\. Od. 17. 5. Originem duct- re ab aliquu. 
Ouinlil. o. 11. 19. tabula; illas, qua' .-liam si ori- 
ginem non ab .'Esopo acceperunt (nam vidptnr 
earum primus auctor Hesiodus), nomine laiuni 
/Esopi niaxiine celebiantur. Id. 1. 5. 57. Gui- 
dus, «|uos pro stolidis accipit vulgus, ex Hispnnin 
duvisse originem audivi. Plin. 6. Hist. nut. 20. 
23. (76). Originem deducere ab aliquo. Id. 15. 
ibid. 14. 15. (49). ab aliquo habere. Id. 5. t- 
bid. 24. 21. (86>. et 6. ibul. 28. 32. (157). tra- 
heie. Inscript. apud Fabrett. p. 101. n. 232., 
qu;e est apud Orell. 3767. Patronus ab origi- 
ne. h. e. qui ab avo et majoribus, vel ab atavis 
alicujus municipii patrocinium habet. V. ORIGI- 
NALIS in fin. Plin. 10. Hist, nat 37. 53. (110). 
Multi nobiiitatem singularum (columbarum) et 
origioes narrant. — Singulare est illud Seren. 
Sammon. 1. 39. p. 67. retro ed. Aid.. Proderit el 
pucris, quos dentis origo fatigat, Castaneas coxisse 
nuces. — Refertur ad nataiium et generis condi- 
tionem. Ovid. Her aid. 19. 147. Nobilis ille quidem 
est, et ciarus origiae. illustre per nascita. Sueton. 
Vitell. 1. Vitelliorum originem alii aliam tradunt: 
partirn veterem et nobilem, partim vero novam 
et obscuram, atqi'e etiam sordidam. 7*ac, 6. Ann. 
39. Poppus Sabinus, modicus orjginis. ~ Ori- 
gines inscrlpsit Cato historiaa suas, de quibus 
iS'epos Cat 3. Sen ex scribere historias instituit, 
quarurr. sunt libr: septem. Primus continet res 
gestas regum populi R. Secundus et tertius, unde 
ijuasque civitas urta sit Itallca; ob quam rem 
omnes Origines videtur appellasse. Pronto Prin- 
cip. hist, (edente iterum A. Maio) p. 314. Ita 
Cato oppidatim staluis ornaudus, qui primam 
Latini nominis sobolem et Italicarum originum 
pueritias illustravit. Adde Cic. Plane. 27. 66., 
Brut. 20. 80., Sen-ect. 11. 38. et alibi; V&rron. 
1. R. R. 2. 7. et 2. ibul. 3. 3; Liv. 34. 5. 
et alios. In singulari numero Gell. 15. 13. M. Cato 
in quinta Origine: Exercitum, inquit, suum etc 
^f 2. Concreto, uti ajunt, sensu, origo dicitur is 
aut id, a quo quis aut quid ortum babuit. — 
a) De personis. f'irg. 12. JEn. 166. Hlnr pater 
/Eneas, Romans stirpis origo. Ovid- 11. -£fet- 
754. et, si descendere ad ipsum Ordine perpetuo 
quaeris, sunt hujus origo Ilus et Assaracus, ra- 
pt usque Jovi Ganymedes etc. Id. 1. ibid. 79. Ille 
opifex rerum, mundi melloris origo. h. e. auctor 
et creator. Sic Tac. Germ. 2. Celebrant carrai- 
nibus antiquis Tuisconem deum terra edltum, 
el (ilium Mannum, originem gentis conditoresque. 
Stat. 1. Theb. 680. Cadmus origo patrum, tellus 
Mavortia Thebe, Et genilrix locasta mibi. Sit. It. 
14.93. lam prascipiti materna furori Pyrrhtis origo 
dabat stimulos. — fc> De urbibus. Sail. Jug. 22. 
Eaque urbes brevi multum auctae, pars origini- 
bus suis praesidio, aliae decori fuere. alle loro m«- 
tropoli, ai loro fondatori. — NB. De nom. propr. 
V. ONOM. 

ORINDA, a». f. 1, opivSij?, panis genu* apud 
/Etbiopes ex orindio semioe, quod iHis est pecu- 
liare, et sesamo non absimile, ul habetur apud 
Hesych. in 'Optv&jv, et Polluc. I. 6. c. 11. Hinc 
Apia. 2. 2. Quum cocta fuerint, addes piper, apii 
semen ; deinde orindam infusam teres, etc. 
ORlOLA. V. HORIOLA. 
ORION, finis, et onis, m. 3. 'Slpitav et Oo'pt'wv. 
Apud Poetas habet primam sjllabam indifferen- 
tem- Nam olim a Grsecis per on diphthongum 
scribebatur, quae Dorice In to solet commutari: 
qua ratione constat posse produci. Poterit tamen. 
etiam corripi, si abjiciamus ex prima syllaba vo- 
calem subjunctivam more Grsecorum. Media au- 
tem syllaba fere semper producitur. Paanultima ob- 
liquorum rursus est indifTerens. Virg. t. /En. 539. 
Quum subito assurgens Quctu nimbosus Orion, 



OR! OR 

etc. Lucan. 9. 836. Teste tulit caelo: victi decus 
Orionis. (Versus est spondaicus.) Ovid. 8. Met, 
207. strictumque Orionis ensem. — Per epentbesin 
Poet® dicunt Oarion. V. suo loco. — Orion, ul 
fabulanlur Poet*, est filius Jovis, Neptuni et Mer- 
curii, quasi Urion, ab oJpov urina. Nam ulim Jup- 
piter, Neptunus et Mercurius quum terrain per- 
agrarent, superveniente nocte ad pauperem quern- 
dam nomine CEnopionem (ut habet Ifygin. fab. 
32. ed. A. Maio in Class. Auct. T. 3. p. 12.) 
diverteruut, qui eos hilari aniino suscepit, quum- 
que deos esse animadvertisset, occiso bove, iisdem 
sacrificium oblulit. Quo officio motus Juppiter, 
pr.-ecepil, ut aliquid muneris a se peteret, stalim 
voti compos futuius. Die nihil seso magis cupere 
respond it, quam iilium, conjugem tarnen se uoq 
habere, neque velle ducere, quod morienti uxori 
(idem dedisset, se aliain non ducturum. Juppiter 
igiiur, et reiiqui dit curium immolati bo vis sum- 
pseruiu, in quod quum urinara emisissent, jusse- 
runt, ut terra obiutum complctis maternis mensi- 
bus soiveret. Quod quum fecisset, invenit puerum, 
quem ab urina Urionem nominavh: sed pcrdidit 
antiquum littera prima sonum, ut ait Ovid. 5. 
Fast. 536. Hie postea aduitus evasit Venator ma- 
ximus, adh*sitque Diana;. Sed quum viribus fidens 
gloriaretur, nulla m esse feram, quam non confi- 
cerel, dii insolens rerbum ulturi efTecere, ut terra 
scorpionem pareret, cujus ictu Orion exstinctus 
est. Diana satelliiis sui obitum gravissime fereus, 
eum in caelum juxta Tauri sidus constituit. Alii 
dicunt occisum fuisse a Diana ipsa, quum ei vim 
mferre aggrederetur. Addunt etiam, fuisse corpore 
tam procero, ut nulla maris profunditate vince- 
relur. Fabulam narrant integram, aut ex parte 
Ovid. 5. Fast. 495. ; Hygin. fab. 195. et 2. Astron. 
26. et 34.; Servius ad Virg, i. /En. 539. et 10. 
ibid. 763.; Herat. 3. Od. 4. sub fin.; et Lucan. 
9. 836-, »ed aliter atque aliter fere omnes, Neque 
anim m fabulis constantiam scriptorum inveaies. 
— ■ Situs est in ipso circulo sequinoctiali, prope 
Taurum, quocum pugnare fingitur, et constat, 
secundum Hygin. 3. Jstron. 33., ex decern et 
•eptem; secundum alios, ex octo et trigmta stellis. 
Knsem habere videtur stellarura fuigore terribi- 
lem.Si fulget, serenitalem ; si obscuratur, tempe- 
itatem denotat. 

ORlOR, Orgris, ortus sum, orirl, dep. 3. In 
Innmtivo pr*senti habet oriri quart* conjugal.; 
in ceteris temporibus est teniae, ut patet ex iis 
qua; atTeruntur. Hinc fallitur Pkoca, qui p. 172 1! 
Putsch, ait, secundam personam numeri singu- 
laris esse quart* eonjugationis. K Priscian. 10. 
p. 880. Putsch. — In compositis exorgretur, et 
exorgrentur, tertla brevi, dixit Lucret. 2. 507. et 
1. 180. et orgretur, secunda itidera brevi, in siro- 
plici Paulin. Nolan, carm. 15. 59. Cibis ut affe- 
ctu noslns oreretur in oris. V. SCATEBRA — 
Parlicip. Oriens et Ortus sub I. et II.;(Qu*ritur, 
ait Priscian. 11. p. 920. Putsch., ortum ortu 
unde ortus; an oritum oritu unde ori- 
tur u«); Oriturus II. c; etiam Orturus per syn- 
copen scribitur a Prosp. Aquit. epigr. 55. 8 
Ortuns toto corpore martyribus — Oriri, quod 
cum Graco themate op, unde opvoju, jungeadum, 
est surgere, se extollere, prodire, exsistere. a'va- 
jeXXa) (It. sorgere, levarsi, innalzarsi, spun- 
tare; Ft. se lever, parattre; Iiisp. levantarse, 
satir, parecer; Germ, sich emporheben oder 
aufsteigen- Angl. to rise, arise, grow up, 
spring). a *> 

I.) Proprie. — a) Strlcto sensu de astris, et 
onn opponilur t» occidere; ut apud Liv. 22. 
7. extr. Senatum prslores per dies aliquot ab 
orto usque ad occidentem solem in curia relinent. 
Cf. Ovui. 1. Fast. 205. Quid vetat et slelias, ut 
quajque onturque caditque, Dicere? Firg 3 O. 
155 armeataqu* pasces Sole recens ortof Horat. 
2. Ep. 1. Hi Orto sole. Ovid. 1. Met. 774. 
Unde onlur (Pha-bus), terra* domus est center- 
mmano.tr*. Id 8. ibid. ti. Sexta resurgebant 
onentis cornua Phozbes. Id. 4. ibid. 664. Lucifer 
ortus erat. Lolwn. 11. R, R. 2 . 4. XV. Cal 
tebr. Aquanus iacipit oriri. et ibid. 20. XVl" 
Lai. Mart, vesperft Crater oritur, rirg. 7, JS n ' 



— 520 — 



138. turn Noctem (invocat), noctisque orientia 
signa. — 6) Similiter de aurora Pel die. Jforat. 
I. Sat. 5. 39. Postera lux oritur multo gratissima. 
Catull. 62. 373. Non illam nutrix orienti luce 
revisens etc. Ctss. 5. B. G. 8. Ipse ad soiis oc- 
casuin naves solvit: -media circiter nocte, vento 
intermisso, cursum non ienuit; et-orta luce, sub 
sinistra Britanniam relictam conspexit. Tibull. 4. 
1. 124. oriente die duce fertilis anni. — c) 
Item de ventis qui certis temporibus et locis 
llant. Nepos Milliad. 1. extr. Hie enim ventus 
{aquilo) a septera trionibus orien? adversum tenet 
Alhenis proliciscentibus. Jforat. 3. Od. 27. 22. 
Sentire motus orientis austri. Cf. Virg. 3. JEn. 
481. sur<fenles demoror austros. — d) Laliori 
sensu. Ennius apud Non. p. 169. 1. Merc, per 
subjees Humidas {h. e. nubes), unde oritur imber. 
Nepos Timoth. 3. Accidit, quum ad insulam 
appropiuquarent, ut magna tempestas orhetur. 
— e) Liv. 8. 23. Consul oriens nocte, silentio 
dicit dictatorem. sorgendo dal letto, vel alzan- 
Hosiin piedi. Nam Vel. Long. p. 2234. Putsch. 
Oriri, inquit, apud autiquos surgere frequenter 
signiiicabat, ut apparet in eo quod dicitur: Oriens 
consul magistratwn populi dicat. Alii tameu apud 
Liv. leg. oriente nocte. 

II.) Translate est nasci, in lucem prodire, exire, 
exsistere, incipere. — a) De rebus physicts. En- 
nius apud Non. p. 205. 28. Merc. Crassa pulvis 
oritur, oranera pervolat caeli iretum. Id. apud 
Cic. 4. Acad. (-2. pr.) 28. 89. unde h*c naintna 
oritur? Cf. Liv. 29.31. Orientem ignem oppri- 
mere. Pacuvius apud Cic. i. Divinat. 57. 131. 
Indidemque eadem qu* oriuntur, de integro teque 
eodem occidunt. Cces. 4. B. G. 9. Kbenus ori- 
tur Lepontiis. Ovid. 10. Met. 735. ilos e san- 
guine concolor ortus. Id. ibid. 166. Tu totles o- 
reris viridique in csspite flores. Cels. 6. 13. a 
med. Aiia quoque ulcera in gingivis oriuntur. 
Plin. 3. Hist. nat. 1. 2. (6). Ana fluvius ortus 
Laminitano agro citerioris Ilispani*. et ibid. 12. 
17. (109). Anio in monte Trebanorum ortus. — Si- 
militer Lucret. 5. 14o3. Unde oriebantur risus 
dulcesque cachinni. Co3s. 5. B. G. 51. Quum ad 
portas castrorum clamor orirelur. Liv. 2. 40. Fle- 
tus ab omni turba mulierum ortus. Cic. 11. Alt. 25. 
Rumor ortus ex Sulpicii litieris. Similiter Cic. 
Amic. 1. 5. Fannius et Mucius ad socerum ve- 
niunt post mortem Africani: ab his sermo ori- 
tur; respondet Lalius. h. e. incipit, comincia. 
Sic Ho >-at. 2. Sat. 6. 71. Sermo oritur, non de 
villis domibusve alienis etc. Cic.Orat. 64. 218. 
P*on est aptissimus orationi vel orienti, vel me- 
dia:: putant illi etiam cadenti. Contra Sisenna 
apud Non. p. 449. 5. Merc. De contrario silen- 
tium oritur. — Hue referri potest et iilud Cces. 
1. B. G. t. Belg* ab extremis GaJH* linibus o- 
riuntur: pertinent ad inferiorem partem lluminis 
Rbeni. incominciano. — fe) S*pe de hominibus, 
et est nasci, in lucem edi, proficisci. Cic. 2. Di- 
vinat. 42. 89. Utcumque temperatus sit aer, 
ita pueros orientes animari atque forraari. Id. 2, 
Legg. 2. 4. Faetus sum amicior huic omni solo, 
in quo tu ortus et procreatus es. Sail. Jug. 116. 
Pater ejus ex concubina ortus erat. Horat. 4. Od. 
6. 31. Virginum prim* puerique Claris Patribus 
orti. Id. !. Sat. 6. lo. Multossrcpe virus nullis uia- 
joribus ortos etc. Cic. Plane. 27. 67. et 6. Phil. 
6. 17. Homo a se ortus. Liv. 2. 6. Ne se ortum 
cjusdem sanguinis extorrera perire sinerent. V. 
iniegr. loc, ubi Gronov. ita distinguit ne se or- 
tum, ejusdem sanguinis, etc. ut se ad Tarquinien- 
ses, non ad Tarquinium referatur. Sunt etiam qui 
leg. ortu: quod minus placet. Ter. Eun. 2. 2. 
10. Ex eodem loco ortus. Liv. 26. 6. ad fin. 
Loco obscuro tenuique fortuna ortus. Cic. 1. leg. 
Agr. 9. 27. Quem equestri loco ortum consulem 
videt. C<es. 2. B. G. 4. Plerosque Belgas esse or- 
tos a Germanie. ortondi. Plin. 3. Hist. nat. 5. 
8. (51). Colonia Falisca Argis orta. — Simi- 
liter Colum. t. R. R. 1. 7. fontibus orti sa- 
pienti* Democritus, Xenophon, Archytas. ^ucr. 
Paneg. ad Maximum, et Constantin. initio. Ma- 
xirniane, vclis nolis, semper Auguste, et Constan- 
tine oriens imperaior. h. e. qui nunc irnperator 



0RNAMEL1 



fis. — c) De abstractis et aliis. Plaut. Fcen. 4« 
4. 67. Facinus ex te ortum. Ter. Andr. 3. ■>. 9. 
Vel hoc quis non credat, qui norit te, ab te"es*e 
ortum? essere invenzion tua. instructura, com- 
mentum et compositum, inquit Donatus. et A- 
delph. 3. 5. 3. Ex iilan'familia tam iUiberala 
facinus esse ortum? et 2. 1. 35. Tibi a me nulla 
orta est injuria. Cic. 2. Fin. 24. 78. Ipsum a se 
oritur et sua sponte nascitur. et 5. i*io?. 24. 69. 
Ea ofQcia, qu* oriuntur a suo cujusque genere vir- 
tues. Id. Cluent. 59. 161. Quum qu*dam in col- 
iibus controversia pastorum orta esset. Sail. Cat. 
6. Inridia ex opulentia orta. Liv. 7. 12. Orien- 
tem seditionem comprimere. Id. 2. 9. Ne orien- 
tem rnorem peilendi reges inultum sineret. Ho- 
rat. >. Ep. 1. 17. Nil oritur urn alias, nil ortum 
tale fatentes. el ibid. v. 130. Recte facta refert; 
orientia tempora notis Instruit exemplis. k. e. in- 
stantia. Quintil. 9. 4. 115. Ante carmen ortum 
est, quam observatio car minis. Id. 2. 2. 5. Ne 
inde odium, hinc contemptus oriatur. Id. 8. 6. 11. 
Praecipue ex his oritur sublimitas. Id. 7. 2. 31. All! 
a propositione accusatoris loci oriuntur. Plin. 23. 
Hist. nat. procem. 3. (6). Nervorum dolores fri- 
gore orti. — Hinc Part. pras. 

Oriens, enlis, m. 3. absolute, substantivorunx 
more usurpatur. V, ORIENS loco «uo. 

ORlPfiLABGUS, i, m. 2. o'pstjicXapyo'c, genus 
aquil* vulturina specie, alls minimis, reliquas ma- 
gnitudine anlecelleas, sed Imbellis et degener, ut 
quam verberet corvus: ab opos mom et irsXap- 
ya's ciconia, quasi ciconia montana. Eadem di- 
citur etiam percnopterus, trspxvorcTspos, a pen- 
narum colore nigro: nam irepxwd; nigrum, axspd 
alam significat. Plin. 10. Hist. nat. 3. 3. (8). 
ORIpCTIdUS, a, urn, adject, cui os putet. 
Gloss. Pkilox. Oriputidus, c^o'ctto/ms. 

ORlTIS, is vel Id is, f. 3. cptxt;, gemma glo- 
bosa specie, a quibusdam et sideritis dicta, ignenx 
non sentieus: ab opoj mons, quia globum mon- 
ti similem refert. Plin. 37. Hist. nat. 10. 65. 
(176). 

ORIUNDUS, a, urn, adject, vel rectius particip. 
ab orior. — ■ Etiam horiundus quandoque scri- 
bitur. Inscript. apud liellermann. Vigil. R. la- 
tere, p. 59. n. 164. HORIVJrOVS KX frovikcia da- 

CIA - — Trisyllab. est apud Lucret. loc. infra cit. 
sub b. Oriuodus est originern duceos, sxyovoj, 
exyevs'TTis (It. oriondo, disce nde.nl e; Fr. origi- 
naire, issu, qui tire son origi i e de, ne de; 
Iiisp. originario, procedido, descendido ; Germ. 
abstaminend, herkommend, entspringend; Angl. 
spinging from, descended from). — a) DifTert 
ab ortus, quia ortundus refertur ad personam 
vel locum, unde parentes nostri sunt; ortus idem 
est ac natus, et refertur ad personam vel locum, 
unde ipsi nati sumus. Liv. 2i. 6. Hippocrates et 
Epicydes nati Carthagine, sed oriundi ab Syracu- 
sis eisulc avo, Pceni ipsi ma ter no genere. In- 
script. apud Don. el. 6. n, 167. Oriundus Lepti. 
et n. 168, Oriundus Gaza. Plaut. Pten.5. 2.94. 
Haud repudio buspitium, neque Carthaginem: inde 
sum oriundus. Liv. 2. 9. Ne ie oriundos ex Etru- 
scis exsulare pateretur. et 32. a med. Placuit ora- 
torem ad plcbem mini Menenium Agrippam, fa- 
cundura virum, et, quod inde oriundus erat, plebi 
carum. •— 6) S*pe adhibelur sine respectu ad 
illud discriraen. Cic. Topic. 6. 29. Gentiles sunt, 
qui ab iogenuis oriundi sunt. -nati. Ennius apud 
Priscian. 6. p. 708. Putsch. O pater, o gen i tor, 
o sanguen dis oriundum! Lucret. 2. 091. Denique 
c*lesti sumus omnes semine oriundi. syneresis. 
Colum. 1. R. R, 3. 5. Quum a primis cunabu- 
lis, si modo liberis parentibus est oriundus. au- 
disse potuerit. — c) De rebus inanimis. Plaut. 
Cure. 1. 1. 10. Egon 1 apiCularum opera conge- 
stum non feram, ex dulci oriundum, inelliculo 
dulci meo? Liv. 1. 20. Virgines Vest* legit, Alba 
oriundum sacerdolium. Colum. 1. R. R. 5. 2. 
Flueos aqua e montibus oriuuda. 

ORMlNALIS et rectius honninalit, is, f. 3. 
herba eadem ac satyrion, apud Apul. Herb. 15. 
GraBci opuivov vocant. 

ORNAMEN, lnis, n. 3. ornamentum. Capell. 
6. p. 192. Quia Cyllenium excludit ornarnen. h. 



ORNAMENTARIUS 

«. artem oratoriam. Ita vulgati libri: at Koppius 
ex Cod. Monaeensi A legit ornamentitm. 

ORNAMKNTARlUS, a, urn, adject. ^ t. tie- 
neratim est qui ornat. Gloss. Cyrill. Koop?T»j?, 
oroamentarius, ornator. f 2. Speciatim est qui 
alicujus dignitatis ornamentis insignitus est, quam- 
vis ipsam dignitatem minime sit consecuius, ono- 
rario. P. vocera seq. I. 2. c. Inscript. apud Mu- 
ral. 199. 1 liTTTI. VIR. AVG. ET DBCVRlONl OR- 

nambntatuo etc etapud eumd. 200, 4. l. laelivs 

MARVLI.V8 llilTI. VIR. AUG. KT DBCVB- ORNAM. Alia 

apud Donat. 349. 1. dkcvrio ornambntarivs col. 
avg. bbmavsi. Alia apud Spon. Misce.ll. antiq. p. 
238. T. commivs IlilTl. VIB. *VO. T. commio Ur- 
namkhtario. Corrige ornameutario. P. FALA- 
CER. 

ORNAMENTUM, i, n. 2. (oroo) ornatus, insi- 
gne, decus, kooiao? (It. ornamento, omatura, 
fomimento, fornitura, guarnizione, fregio; Fr. 
orncment, parure ; Hisp. ornamento , adorno, 
com-poslura, alavio; Germ, das Rustzeug, die 
AusstaUung ; Angl. an ornament., decoration, 
garnishment, garniture, accoutrement, equi- 
pment, furniture, equipage, trappings). 

I.) Propria physica ratiooe usurpalur; et qui- 
dem *| I. Generalim est apparatus. — a) Or- 
namenta bourn, equorum, etc. sunt, quae ipsis 
insternuntur, imponunturque, ut ephippia, clitel- 
lae, capistra, funes etc. Cato R. Ji. 1 1. Ornamenta 
bubus, ornamenta asinis instrata tria. Adde eumd. 
ibid. 10. et 135. Sic Auct. B. Aft. 86, Elepban- 
tos ornalos armatosque cum turribtis et ornamentis 
capit. fornimenti, arredi. — 6) Pro quocumque 
apparatu, seu instrumento. 67c. 2. Cat. 11. 24. 
Neque vero ceteras copias, ornamenta, praesidia 
vestra cum illius latronis inopia atque egestate 
conferre debeo. Id. 7. Perr. 32. 83. Ubi quae- 
stores? ubi Iegati? ubi ternis denariis asstima- 
tnm frumentum? ubi muli? ubi tabemacula? 
ubi tot tantaque ornamenta a senatu popaloque 
Romano permissa et data? Seneca Ep. 14. a med. 
Ars ei constat, qui per ornamenta percussus est, 
h. e. per ipsa arma: ductum a gladiatoribus, quo- 
rum instrumenta pugnandi ornaments dicta sunt. 
Sueton. Tit, 9. Oblata sibi ornamenta pugnan- 
tium inspicienda porrexit. Rursus Seneca 4, 
Qucest. nat. praif. Scias, non posse te consequi, 
ut sis irupenctrabtlis: quura omnia caveris, per or- 
namenta feriet. Juvenal. 3. 203. urceoli sex, Or- 
namentum abaci. ^ 2. Speciatim ornamenta 
sunt ea, quae pulcrum et decorum aliquid faciunt. 
— a) Ornamenta sunt vestes, ornatus peculia- 
rs alicujus, ut comicorum, muiierura etc. abbi- 
gliamento, vestito. Plant. Capt. 3. 4. 83. Or- 
namenta absunt. Ajaceiu, nunc quura vides, ipsum 
vides. Id. Trin. 4. 2. 16. Ipse ornamenta a cho- 
rago bsec sumpsit. Id. Men. 5. 2. 53. Me despo- 
liat, mea ornamenta clam me ad meretrices de- 
gerit. Ter. Heaut. 4. 7. 7. Minas quidern jam 
decern habet a me lilia, Quas pro alimentis esse 
nunc duco datas: Hasce ornamentis consequents 
altera, h. e. pro vestimentis solvendas. Cic. 3. 
Perr. 58. 152. Ornamentum pueritke. h. e. bulla 
aurea. Quintil. 11. 1. 3. Ornamenta feminarum. 
Justin. 20. 4. 12. Conseculusque-erat, ut matro- 
ns auratas vestes, celeraque dignitatis suae orna- 
menta, velut instrumenta luxuriae, deponerent, 
Sueton. IS'er. 35. Uxoria ornamenta. — Servus 
ab ornamentis fuit inter officia domus Augusts. 
Inscript. apud Gruter. 578. 9. t. yl. avg. lib. 

PARTHBNOPABI POPPAEAM EVNVCHI AB ORNAM. et 

apnd Mural. 900. 2. fblix c. cabsabis ab or- 
nam. Alia apud Henzen. 6332. amoenvs mbssa- 

LINAS TI. CI.AVDI CABSARIS AB ORNAMENTIS. b) 

Item sunt honoris insignia et ea quse ternpla, 
triumph um et siuiilia condecorant. Cic. 3. Cat. 
11. 26. In animis ego vestris omnes triumpbos 
maos, omnia ornamenta bonoris, monumenta glo- 
riae, laudis insignia condi et collocari volo. Id. 
Sull. 31. 88. Omnia generis, nominis, honoris 
insignia atque ornamenta unius judicii calamita- 
te occiderunt. Caes. 2. B. C. 18. Pecuniam o- 
mniaque ornamenta ex fano Herculis in oppi- 
dum contulit. Ouintii. 5. 11. 7. Marcellus or- 
namenta Syracusanis hostibus re6tituit. ^uct, B. 

Tom. III. 



— 521 — 

Afr. 28. Ornamenta triumphi. — c) Orna- 
menta triumphalia, consularia, prceloria, (s- 
dilicia, censoria etc. erant insignia gestari so- 
lita a triumphantibus, consulibus, aedilibus. cen- 
soribus etc., ut fasces, lictores, sella curulis, 
pri«texta etc. insegne , divise. Ea interdum ab 
imperatoribus dari consueverunt illustribus vi- 
ris ob res praeclare gestas, ita ut iis non secus 
uterentur, quam si triumpbum egissent, consula- 
tum, prseturam etc. gessiss^nt. Evempla babes 
apud ^uefon. Aug. 38. Pluribus triumpbalia or- 
namenta decernenda curavit. Id. Cces. 76. De- 
cern praetoriis viris consularia ornamenta tribuit. 
Id. Claud. 29. Narcissum quasstoriis, Pallantem 
pratoriis ornamentis honorari libens passus est. 
Adde Tac. Agric. 40. et 44.; et Plin. 7. Ep. 
29. Inscript. mendosa apud Gruter. 409. 7., e- 
mendata apud Maff. Antiq. Gall. p. 65. Dis ma- 

KIB. 51BMI LVCAHI L. IffTlI. VIR. AVG. ORB A MB N- 
TIS DKCVRION. BBMAVSI ROSORATO. P. ORNAMEN- 
TARIUS et adde Inscript. apud Or ell. 3016. 
Alia apud Orell. 3897. t. labbbio j,. l. optato 

ORNAMENTIS CENSOR. HONOBATO VIX. A. XXII. etc. 

Alia apud eumd. 3086. Ornamenta aediticia. — 

Qui consularibus tantura ornamentis decorabatur, 
si deinceps consulatum ordioarium consecutus 
esset, ralnime dicebatur in publicis monumentis 
corjiui iterum; sic tamen omnium primus est 
appetlatus, teste Dione I. 46. c. 46., L. Fulvius 
Plautianus, qui, quum antea ornarn>?ntanus dum- 
taxat consul fuisset, ann. a llhr. a. ccui. consu- 
latum gessit cura P. Septimio Gets, L. Septiinii 
Severi Aug. fratre. Prsterea qui consularia tan- 
tummodo ornamenta consecuti fuerant, in pro- 
vincias probonsulari dignitate regendas nurnquam 
rruttebantur, ui, patet ex eodern I. 78. c. 13.: 
sed, ut ipse ibidem af fir mat, Macrinus Augustus 
omnium primus id sibi non observandum cura- 
verat, quum Marcium Agrippam virum prasto- 
rium, qui consularibus solum ornamentis fuerat 
bonoratus, in Pannoniam aan. ccxvu. proconsu- 
lar! cum potestate mise r it admiuistrandam. 

II.) Translate, seu moral! ratione. ^ 1. Or- 
namenta dicuntur morales apparatus, moralia, ut 
ita dicam, instrumenta a Plant. Pcen, 1. 3. 15. 
ego intus interim Jam et ornamentis raeis el sy- 
cophantiis Tuum exornabo villicuiu. et True. 2. 
2. 62. Verurn ego ilium, quamquam violenlus 
est, ?pero mutari potest Blandimentis, ornamen- 
tis ceteris merelricns. Meursius mallet I eg ere 
oramentis. ^ 2. Generatim et srep i us est orna- 
tus, insigne, decus. Cces. 7. B. G. 15. Pulcher- 
rima totius Gallias urbs, quae prtesidio el orna- 
mento est civitati. Cic. 1. Oral. 45. 199. Mibi 
hoc subsidium comparavi ad decus atque orna- 
mentum senectulis. Id. Mil. 14. 37. Q. Horten- 
sius, lumen atque ornamentum reipublica;. Id. 
4. Perr. 31. 77. Splendorem ordini, atque or- 
namentum curiae constituere. Plin. 8. Ep. 12. 
Vjr optimus, et inter prsecipua saeculi ornamenta 
numerandus, Nepos Dion, 2. Xam quanto (Dion) 
esset sibi ornamento, < Dionysius) sentiebat. — 
Hinc refertur ad honores, dignitates, divitias, 
quibus ornantur homines, tfepos Atl. 7. Ipsum 
Pompejum conjunctum non offendit : nullum e- 
nim ab eo habebat ornamentum, ut ceteri, qui 
per euro aut honores, aut divitias cceperant. Cic. 
Balb. 19. 43. Oinilto, quantis oroamentis popu- 
lum istum C. Osar a Recent. Id. 2. Earn. 19. 
ad fin. Quaecumque a me ornamenta ad te pro- 
iiciscentur, ut omoes intelligant, a me habitam 
esse rationem tu» dignitatis. Id. 3. ibid. 10. med. 
Prresertim quum tu omnibus ve! ornamentis, vel 
pra;sidiis redundares; illi, ut lenissirne dicam, 
multa deessent. et 4. ibid. 6. med. Mini autem, 
amissis ornamentis iis, quas ipse commeuioras, 
qusgque eram maximis laboribus adeptus, unum 
manebat solatium. 5 •*• Speciatim refertur ad 
facultatem et slegantiam sermonis. Cic. 2. Orat. 
28. 1-2-2. Nerainem omnium tot et tanta, quanta 
sunt in Crasso, habuisse ornamenta djcendi. Id. 
Brut. 37, 140. Sententiarum ornamenta et con- 
formationes. Id. i. Fin. 5. 14, Ista Platonis, Ari- 
stotelis, Theophrasti oroameota orationis negle- 
ilt, Horat. Art. P. 446. Gulpabit duros (versus), 



ORNATURA 

incomptis allinet atrum Transverso calamo si- 
gnum, ambitiosa recidet Ornamenta. Quintil. 1. 

8. 10. Qui vcterum poemata vel ad lident cau- 
sarum, vel ad ornamentum eloquentias assumunt. 
Id. 8. procem. 26. Non ornamenta, sed lenocinia 
quaerimus, 

ORNATE, adverb, lorno). Comp. Ornatius et 
Sup. Ornatissime. — Ornate est cum ornatu, 
ornatamente, KOffftitos; et fere do oratione usur- 
patur. P. ORNAMENTUM. II. 3. Cic. 3. Orat. 
14. 53. Illuminate et rebus ft verbis dicere, et 
in ipsa oratione quasi quemdam numerum, ver- 
sumque conticere, id est, quod dico, ornate, h. 
e. adhibito orationis ornatu. Id. 1. Fin. 3. 8. 
Res vero bonas, verbis electis, graviter ornateque 
dictas, quis non legat? Id. 1. Off. 1. 4. Orna- 
te splendideque facere. Id. Ccel . 3. 8. Dicere 
ornate politeque. Piin. 1. Ep. 16. Agere causas 
polite et ornate. Cic. 1. Orat. 11 . 48. Com- 
posite, ornate, copiose eloqui. Id. 2, T«sc. 3. 7. 
Proliteniur ipsi illi - se neque distincte, neque dis- 
tribute, neque eloquenter, neque ornate scribe- 
re. Id. 9. Fam. 21. Causas agere ornatius. Id. 
Orat. 14. 48. In utramque partem ornatius et 
uberius dicere. Quintil. 9. 4. 130. Alia ornatius, 
alia gracilius esse dicenda. et 4. 2. 128. Ut, quia 
narralio brevis esse debet, fusius et ornatius res 
posset exponi. Cic. Brut. 5. 21. Gausam ornatis- 
sime et copiosissime defendere. 

ORNATlO, onis, f. 3. ornamento, xdou.T)ctc, 
eiornatio, ornatus. Pitruv. 7. 7. mo fin. In sin- 
gula tres sint species ornationis, quas etc. uautent- 
que 8peciem ornatiouis in frontes. Inscript. in 
tfov. lett. di Firenze T. 11. p. 600. pbdvcta 
ornationb statvab hs. c. n. h. e. deducta suroma 
sestertiorum centum ad statuae ornatum insumen- 
da. Alia apud Orell. 775. itbm hoc ampljvs ra 
TL-TBLA 8T ornationibvs TBMFLI HS. V. M. Ji. svb 

e.adbm condicionb ikfbrbbt. Alia apud Henzen. 
7116. Hcec pecunia vso/vk ad assbw (inter prae- 
sentes) dividiatoh (sic) ukdvcta obnatione sta- 
tvab. 

ORNATlVTS, a, um, adject, qui ornatum au- 
get. Pompej. Comment, art. Donat. p. 381. Quare 
dictae sunt conjunctiones expletives, et non orna- 
tivae 7 Nam illae ornativas dicuntur, qua; additse 
ornant, detractas non obsunt. Si enim voluissent 
dicere ornativas, manifestura esset, quod addita 
ornarent, ablataB nibD nocerent. Adde CUdon. p. 
1932. Putsch. 

ORNATOR, oris, m. 3. adomatore, noafximfc, 
exornator. Firmic. 3. Astron. 6. n. 9. Facit deo- 
rum ornatores, sive templorum conditore9. In- 
script. apud Orell. 3171., quae pertinet ad ann. 
post Ghr. a. 438. ajuuvs acimvs glabhiO fav- 

STVS V. C. IOCI UVLIS ORNATOB TOGATAM 8TATVAM 

libkns posvi. — Fuit inter oflicia domus Augu- 
stae. Inscript. apud Gruter. 578. 8. diophantvs 
ti, CABSARI8 ornator glabr. h. e. glabrorum, 
seu puerorum delicatorum. Alia apud ifet'nes. cl. 

9. n. 62. BPKBASTVS rVLIAE LIB. OBNATOr. P. 

GLABER, 

ORNATRIX, Icis, f. 3. omatrice, jcoa/ATjtpKx, 
^gxa?, quae ornat. Ornat) ices erant ancillae, quae 
dominarum crinem componebant, quas nos dtci- 
uius conciateste. Ovid. 3. Art. am. 2Zf. Tuta 
sit ornatrix ; odi quse sauciat ora Unguibus, et 
rapta brachia fig it acu. Hinc Id. 2. Amor. 8. 
1. Ponendis in mille modos pcrfecta capiltis, Co- 
uiere sed solas, docta Cypassi, deas. .fiierotj. 
Claud. 40. Haec matris meae liberta et ornatrix 
fuit. Inscript. apud Gruter. 579. u. aponub 

SVCCESSAK A TVTVL. OBNATB. C. BATON I \i BPIGONV8 

atribnsis. h. e. a tutulis ornatrici. V. Juvenal. 
6. 487. et. seqq. Alia apud Orell. 4443., que 
pertinet ad ann. post Chr. n. 152. likbhibvb gb- 
mbllae torovatab ornatricis avgvst. sbx. sbb- 
vilivs tobqvatvj oispbnsatob etc. Adde aka* a- 
pud eumd. 2878. et 2933. 

ORNATt'LUS, a, um, deminut. ornati. Plant. 
Cist, fragm. (edente A. Maio) p. 19. Muiiercula 
mea omatula si sit, ut quidem hercle scita. 

ORNATCRA, ae, f. 1. orlatura. Papiat in 
Lex. Limbus est, quam nos ornaturam dicimus, 
quae ambit eitremitatem vestiura. Edict. Dioclet. 

66 



ORNATUS 

p. 20. Bracario pro eicisura, et ornatura X 

V. BRACARIUS. Gloss. Philox. Ornatura, xo- 

our/Cis. 

ORNATUS, a, um. V. ORNO. 
ORNATUS, us, m. 4. (orno). Genit. ornati 
pro ornatus, antique, ut senati , legitur apud 
Ter. Andr. 2. 2. 28. et Eun. 2. 2. 6. Cf. Sergii 
explanat. in Donat. 1. ed. Keil.p. 515. — Or- 
natu in Dativo pro ornatui, ut aspectu, concu- 
bitu, et alia. C- Cces. apud Gelt. 4. 16. Ibi isti, 
quorum in sedibus fanisque posita et hoaori e- 
rant et ornatu. V. ASPECTUS, us, init. — Orna- 
tus est idem atque ornamentum, xoau-os, xoopy)ot<; 
(It. ornamento, ornato, abbe.llim.ento, ornatura ; 
Fr. omement , parure; Hisp. ornamento, com- 
postura, ornato; Germ, die Ausstattung, Zu- 
rixstung; Angl. ornament, embellishment, de- 
coration, finery, adornme.nt, garniture). 

1.) Proprie. pbysica ratione usurpatur, et qui- 
dem ^ 1. Geaeratim est instrumentum, supellei, 
copia rerum earum, sine quibus re aliqua uti 
non licet. Cato R. R. 22. Ornatus trapeti. Sunt 
tamen qui aliter legunt. Liv. 9. 40. Campani, 
ab superbia et odio Samnitium, gladiatores (quod 
spectaculum inter epi'las erat) eo ornatu arma- 
runt, Sarnnitiumque nomine competlarunt. — Sic 
de muado. Cic. 4. A cad. (2. pr.) 38. 119. Mundum 
ita esse uodique apturo, ut nulla vis tantos queat 
motus mutationesque moliri, Dulla senectus diu- 
turaitate temporum exslstere, ut hie ornatus tin- 
qua m diiapsus occidat. Cf. PUn. 2. Mist. nat. 
4. 3. (#). Quem x.6vuoi> Graeci nomine ornamenti 
appellavere, eum et nos a perfecta absolutaque ele- 
gant ia mundum. Rursus Cic. 2. Nat. D. 44. 115. 
Hac omr-is descriptio siderum atque bic tantus 
cceli ornatus ex corporibus hue et illuc casu et 
temere cursilantibus potuisse effici, cuiquam sano 
videri potest 7^2. Speciatim, ornatus sunt ea, 
qua; pulcrurn et decorum aliquid faciunt. — a) 
Est vestitus, cultus, fere peculiaris, ut mulierura, 
comicorum etc., ut docet Festus p. 135. 12. 
Mull. Ornatus appellatur cultus ipse, quo quis 
ornatur. Flout. Pcen. 1. 2. 93. Fulcrum orna- 
tum turpes mores pejus ceeno collinunt. Lepidi 
mores turpem ornatum facile factis comprobant. 
Id. Pseud. 4. 1. 24. Sed vide, ornatus hie satin' 
rue condecet 1 Id. Mil. glor. 4. 4. 41. Facito, ut 
venias buc ornatu nauclerico. et ibid. 4. 6. 66. 
nesclo quis eccum incedit Ornatu quidem thalas- 
sico. h. e- marino. Ter. Hecyr. prol. alt. i. Ora- 
tor ad vos venio ornatu prologi. Cic. 1. Off. 18. 
61 . Statuas videmus ornatu fere militari . in 
uniforme. Adde Nepot. Datam. 9.; et Liv. 9. 
40. Rursus Cic. 2. Fin. 21. 69. Voluptaspicta 
ia tabula pulcberrimo vestitu et ornatu regali, 
in solio sedens. Sic Nepos Eumen. 13, Iidem, 
post hujus occasurn, statim regium ornatum no- 
menque sumpseruat. Liv. 2. 12. Scriba cum rege 
sedens pari fere ornatu. Cic. SenecL 17. 59. Turn 
Lysandrum, intuentera purpuram ejus (Cyri) et 
aitorem corporis ornatumque Persicum multo au- 
ro multisque gemmis, dixisse etc. Phcedr. 4. 4. 
Agros abjiciet mcecha, ut ornatum paret. h. e. 
mundum muliebrem. Virg. 1. Mn. 647. Muaera 
praelerea Iliacis erepta ruinis Ferrejubet, pallam 
signis auroque rigeatem Et circumtextum croceo 
velamen acantho, Ornatus Argiva Helen®, quos 
ilia Myceais-Extulerat. PUn. 8. Hist. nat. 42. 
64. (154). Equas regio ornatu iostratus. At Sil- 
lig. legit regio instratu ornatus etc. — Et de 
composilione capinorura. Ovid. 3. Art. am. 
133. non sint sine lege capilii: Admota formam 
daatque, negantque manus. Nee genus ornatus 
unum est: quod quaraque decebil, Eligat, et specu- 
lum consulat ante suum. Adde Virg. 7. JEn. 74. 
— Inter cultum et ornatum quid sit discrimiais, 
V. in CULTUS.— b) Ornatus dicuntur etiam, 
qua domos, tcmpla, urbes et publica loca conde- 
corant. Ter. Andr. 2. 2. 28. In adibus nihil or- 
nati, nihil tumulti. Cic. 6. Vtrr. 54. 120. In or- 
natu urbis ( Syracusarum) babuit (Marcelkis) 
victoria rationern, babuit humanilatis. Id. Orat. 
39. 134. Quae ia arnpto ornatu scana aut fori 
appellantur insignia. Id. Dom. 43. 111. Hoc si- 
mulacrum quidam ad ornatura adilitatis sua? de- 



- 522 - 

portavit. Auct. B. G. 8. 51. Nihil relinquebatur, 
quod ad ornatum portarum, itinerum, locorum- 
que omnium, qua Casar iturus erat, excogitari 
posset. Liv. 10. 46. Quorum (spoliorum) taata 
multitudo fuit, ut non teraplura tantuin forumque 
his ornaretur, sed sociis etiam colonisque finitimis, 
ad templorura locorumque publicorum ornatum, 
dividerentur. — Hue referri potest et illud far- 
ron. 3. R. R. 9. 17. Gallinae in ornatibus pu- 
blicis solent poni cum psjttacis ac merulis al- 
bis. h. e. in publicotum conviviorum appara- 
tibus. 

11.} Traaslale, moraii ratione usurpatur. ^ 1. 
Generatim. Cic. 1. Orat. 55. 233. Sed vide, Crasse, 
ne, dura novo et alieno oraatu velis ornare juris 
civili? scientiam, suo quoque earn concesso et tra- 
dito spolies atque denudes. Id. 3. ibid. 6. 23. Una 
est etoquentia, quascumque in oras disputationis 
regionesve delata est, etc. et quocuraque ingre- 
ditur, eodem est inslructu ornatuque comitala. 
^ 2. Speciatim, de ornamento orationis, quod 
pracipue consistit ia delectu et compositione ver- 
borum, et usu schematum. (V. Quintil. 8. toto 
c. 3.) Cic. Orat. 24. 81. Collocata verba bahfint 
ornatum, si aliquid concinnitatis efneiunt, quod 
verbis mutatis noa raaneat, manente sententia. 
Id. Brut. 79. 275. Eranl et verborum et sen- 
tentiarum ilia lurrina, qua vocant Graci <3yr\- 
uaxa, quibus tamquam insignibus in ornatu omnis 
distinguebatur oratio. Id Orat. 39. 134. Magnum 
afferre ornatum orationi. Sic Id. Brut. 75. 262. 
Nudi enim sunt {Ccesaris Commentarii), recti et 
Tenusti, omni ornatu orationis, tamquam veste 
detracta. 

ORNEUS, a, um, adject, di or no , fieXt'tvo 5, qui 
est ex orno. Colum. 11. R. R. 2. 83. Fraii- 
Q!:im; si minus, orneam ; si nee hoec sit. ili- 
gneam froodem bubus recte priebebimus. 

ORNITHlAS, ae, m. 1. dpve^ia?, venti nomen: 
ab opves, opviSro? avis, De eo PUn. 2. Hist. nat. 
47. 47. (122). Favonium quidam a. d. VIII. cal. 
Mart. Chelidoniam vocant, ab birundiuis visu: 
aoaaulli vero Ornithian, uno et lxx. die post 
brumam, ab adventu avium, flantem per dies 
novem. — Etiam Etesiae ipsi, quum spirant a 
bruma lenius, et paucis diebus, Oraithias vocan- 
tur. Id. ibid. — Ornithias memorant etiam Vi- 
truv. 1. 6. a med. et Colum. 11. R. R. 2. 21., sed 
ille circa Solanum, b. e. ab Oriente flare dicit: 
hie a Septentrione. 

ORNlTHdBOSClON, Ti, n. 2. dpvi&ojSoaxscov, 
locus ad pascendas aves. Habet Varro 3. if. R. 
9. 2. et 4. et 15., sed Gracis litter is. 

ORNfTH6GALE, es, f. 1. opv&oyxh-q, herba 
caule tenero, caadido, seraipedali radice, bulbosa^ 
molli, tribus aut quatuor agoatis, PUn. 21. Hist, 
nat. 17. 62. (102). 

ORNlTHON, onis, m. 3. gallinajo, ucce.llie.ra, 
dpvtSrtav, aviarium, gallinarlum, locus in villa, ubi 
aluntur gallinas, pavones, turdi et hujusmodi al- 
tilia: ab opvi$, dpvi^og avis. Est autem duplicis 
generis, Verfruclus causa institutus, vel voluptatis. 
Varro 3. R. R. 3. 1. Villaticae pastionis genera 
sunt tria, ornithones, leporaria, piscin*. Nunc 
ornitbonas dico omnium alitum, qua intra pa- 
rietes villas solent pasci. Adde eumd. 2. ibid. 
procem. 5.; et Colum. 8. if. R. 3. 1. 

ORNlTHOTROPHlON, li, n. 2. dpvt^ovpofetov, 
locus, in quo aves educantur, idem atque orni- 
thon. Habet Varro 3. R. R. 5. 8., sed Grsce 
scribit. 

ORNO, as, 5vi, stum^ are, a. t. Ornavet pro 
ornavit legitur in Columna rostr. Duilii In- 
script. apud Or ell, 549. — Part. Or nans I. 2. 
a.; Ornatus in omnibus paragraphis et in fin., 
Omaturus I. 2. a.; Ornandus h 1. 2. et II. 
2. — Ornare est apparare, instruere rem iis, 
quse ipsi necessaria sunt, vel ad ipsam perti- 
nent: et tw spoliare opponitur (ut apud Cic. 
Place. 25. 59. Quis erat, qui non sciret in or- 
n audi s studiosiorera Mithridatem, quam in spo- 
liandis Traliiaais fuisse 7 ) rcapaaxeuatw (It. 
provvedere, apparecchiare, allestire , fomire; 
Fr. preparer, appreter, equiper, fournir ; Hisp. 
preparar , aparejar , equipar , fornir ; Ger m 



ORNO 

ausstatten, aus-oder zurusten; Angl. to pro- 
vide, prepare, furnish, equip, accoutre, fit out, 
supply). 

1.) Proprie physics ratione usurpatur. ^ 1. 
Generatim. — a) Absolute. Plaut. Epid. 2. 2. 
10. Age nunc jam orna te, Epidice, et palliolum 
in collum conjice. Id. Trin. 4. 2. 15. Ut ille me 
exornavil, ita sum ornatus. Lix. 1. 43. Ornato 
exercitu pedestri distribuloque. Plaut. Rud. 1. 2. 
53. Jubere melius est prandium ornari domi. Cf. 
Cic. 6. f'err. 2l>. 44. Ornare el apparare convi- 
viurn. Rursus Plaut. Capt. 4. 4. 12. Dicam ut 
sibi peiium aliud ornet. Cic. Cluent. 5. 14. Ornare 
el sternere l^ctum. Id. pro leg. Manil. 4. 9. 
Posteaquam maximas sedilicasset ornassetque clas- 
ses. Sic Liv. 4o. 26. ad fm. Ornare naves, et 9. 
30. Classis ornanda reiiciendaque causa. — Or~ 
mire provincial est senatus consulto decernere 
certuin rniiitum numeruni, et iis stipendium, item 
viaticum in legatos et comitatum , terminare i- 
psius provincia- liues, jurisdictionis formam roo- 
dutaque pra-scribere, et hujusmodi alia, qua? ho 
nori el ofuatui eranl turn provincial ipsi, turn 
magislcatui earn regenti. Cic. 3. Att. 24. Quum 
ad me scripsissetis, veslro consensu consulum pro- 
\inciao orna las esse. Adde eumd. 15. Fam. 4. a 
me.d. Suelon. Ccvs. 18. Ulleriorem sortitus Hispa- 
niarn, retinentes creditores interventu sponsorum 
removit: ac neque more, neque jure, antequam 
provinciaa ornarenlur, profeclus est. — ■ Ea quum 
'icrent, etiam ipsi masristratus ornari dicebantur. 
Cic. loc. oil. Se nostra causa voluisse, suam pot- 
est a tern esse de consulibus ornandis. Id. 2. ad 
Q. fr. 3. Referebalur de provinciis quastorum, 
et de praeioribus ornandis- Al. leg. pratoriis. — ■ 
b) Cum. Ablative rei, qua quis aut quid orna- 
tur. Ennius apud Getl. 16. 10. et Non. p. 155. 
21. Merc. Proletarius publicilus scutisque feroque 
Ornatur ferry. Lucrei. 2. 43. Legiones ornatas 
armis. Cic. Ccecin. 21. 60. Eos, qui sculis telis- 
que parati ornatique sunt. J r irg. 12. £n. 344. 
Ornare aliquem armis. Aepos Dion. 9. Navem 
aruiatis ornat. Cic. 2. teg. Ag r . 13. 32. Decemvir os 
oraat apparitoribus, scribis, librariis, praconibus, 
architectis, prsterea mulis, taberaaculis, ceaturiis, 
supellectili. Liv. 42. 1. Magistratus mulis, taber- 
naculisque, et omni alio instrumento militari or- 
nabantur, ne quid tale imperarent sociis. fforat. 
1. Od. 37. 3. Saliaribus Ornare pulvinar deorum - 
d^pibus. PUn. 3. Ep. 21. Ornare aliquem pecu- 
nia. ^ 2. Speciatim ornare est pulcrum faceie, 
decorum, insigaem reddere, comere, exornare, 
distioguere, ornatum afferre, xoafte'co, orrtare, 
adornare, abbellire, guarnire. — a) Absolute. 
Plaut. Pi£n. 5. 4. 2. Ornatum delubrum. Ter. 
Heaut. 2. 3. 47. Sine auro turn ornatam, ita uti 
qua oinantur sibi. Cf. Mieronym. Ep. ad Gau- 
dent. $i"Xdxoofi.ov genus feminarum est, multas- 
que etiam insignis pudicitia, quamvis nulli vi- 
rorum, tamen sibi scimus libenter ornari. Liv. 
9. 40. lit aurata scuta domiuis argentariorum ad 
forum ornandum dividerentur. Cic. 2. Off. 22. 
76. Italian*, ornare, quam domum suam, maluit: 
quamquam, Italia ornata, domus ipsa mihi vide- 
tur ornatior. Ovid. 5. Met. 52. ornabant aurata 
monilia collum. Lucan. 7. 18. Currus oraante 
toga. Claudian. 2. tn Rufin. 449. Ornatura suos 
exstruxit culmina manes. Propert. 3. 4. 12. Or- 
nabat niveas oullane gemma manus? — Speciatim 
dicitur de capillis co mead is. Ovid. 1. Amor. 14. 
5, Quid, quod eraat tenues, et quos ornare time- 
res? ef 2. ibid. 7. 17. solers ornare Cypassis. Id. 
ibid. 7. 23. Adde quod ornandiH ilia est operata 
capillis. Fronto de etoq. (edente iter urn A. Maio) 
inil. Capiilus, etsi non cotidie acu ornandus, ta- 
men pectine cotidie eipediendus est. Iliac orna- 
tus, us, et ornatrix. — b) Cum Ablativo rei. 
Plaut. Pcen. 1. 2. 88. Bono ingenio me esse or- 
natam . quam auro multo raavolo. Nepos Da- 
tam. 3. Ornavitque (eum) etiam torque et ar- 
millis aureis ceteroque regio cultu. Virg. 7. Mn, 
488. Multibus intexens ornabat cornua sertis. Id. 
7. Eel. 25. Pastores, hedera crescentem ornate 
poetam. 

II.) Translate moraii ratione usurpatur. ^ 1. 



ORNUS 

Generatim est aliquid morali ratione apparare, 
vel moralibus, ut ita dicam, instruments inuniro. 
— a) Absolute. Plaut. Copt. 3. 3. 15. Jam ce 
ornata res est? Sic /d. /'setni. 2. 3. 10. Jam insti- 
tuta, ornata, cuncta in ordine, animo ut volueram, 
Cerla, deformata habebam. Ter. Eun 4. 4. 6. Or- 
nare fugam. h. e. parare se au fugiendum. .41. leg. 
adornare. Rursus Plaut. Aulul. 4. 9. 10. peni, 
male perditus, pessume ornatus co. per e:pwvetav 
dictum, ut festiva iroaia est in illo Ter. Adelph. 
•2. 1. 21. sa. Quid hoc rei est? regnum ne, ,Eschine, 
bic tu possides? abs. Si possiderem, ornatus esses 
ex tuis virtutibus. Vavrei fornito da festa come ft 
fneriti. — 6) Cum Ablative Cces. 7. B. G. 33. 
Civitas, quam ipse semper aluisset, omnibusque 
rebus ornasset. Xepos Themist. 2. Id quo quum 
divitiis ornavit, turn eliam peritissimos belli na- 
valis fecit Athenieoses. Plin. 2. Ep. 1. Suffratrio 
candidatuni ornate. 5 2. Speciatim est morali 
nitione decorare, beneiicits, hunoribus, pnemus 
augere, decorare, insignem reddere. — a) Abso- 
lute. Accius apud -Von. p. 338. 23. Merc. Nod 
genus viruin ornat, geueri vir fortis loco. h. e. 
generi vir fortis est decori. Fet. Poeta apud 
Charts. 5. p. 254. Putsch. Homo locum ornat, 
non homioem locus. Cic. Dejot. 1. 2. Quein (re- 
gem) ornare antea cuncto cum senatu solebam 
Id. Pom. 33. 88. Qui a populo Romano sem- 
per siro deftnsus, amplificatus, ornatus. Id. 1. 
Tfcsc. 47. 112. Tu vero isl2iu (ar/i'm') ne roli- 
queris, quam semper ornasti, et quidem jure, ilia 
enim te uroaverat. Id. I. Orat. 45. 199. Sene- 
ctuti celebrand.s et ornaad* quod homstius pot- 
est esse perfugium, qua id juris interpret alio? — - 
Refer lur etiam ad eloquer.tiam, et ^nilirHt insi- 
gnem reddere laudaiido aui vituperando. Cit.. 1. 
Oral. 21. 94. Eum statuebam eloquentem, qui 
mirabiiius et magnifkentius augere posset atque 
ornare qua vellet. et ^. Aid. 28. !24. Non du- 
bitavit seditiones ipsas ornare. Plin. 2. Ep. 3. 
Prooeuiiatur apte, uarrat aperte, ornat excelse. — 
Similiter Manil. 3. 39. Orr>ari res ipsa uegat, 
con tenia doceri. — ») Cum Ablativo. Ter. £un. 
2. 1. 8. Munus nostrum ornaio verbis, quod p ot- 
itis. Cic. 15. Fain. 4. a med. Qui me tuis seti- 
tentiis sa?pissime ornasti. Id. 6. Att. 1. unts med. 
et post redit. art Ouir.'i. 12. Minimis bentliciis 
ornare aliqueic. id. 2. Ail. II. 3* Qui me non 
solum meis laudibus ornaret, sed etiam oneiaret 
alieois. Id. Pis. 13. 31. Homines frequentia sua 
vest rum egressum ornant atque celebrant. Id. 
Plane. 9. 22. Tota ilia regio se hujus honore 
ornari, se augeri dignitate arbitrabatur. — Refer- 
tur etiam ad eloquenliam. Cic. 3. Orat- 6.-25. 
Ilia couor altingere, quibus oratiouem ornari at- 
que iliuminari puto. Id- 3. Fin. 7. 26. Potest id 
quideru fuse et copiose et omnibus electissiinis 
verbis gravissimisque sententiis rhelorice quod 
adverbium ('odd. aliqui dete.riores omitt.unt) el 
augeri et ornari. Id. 4. Cat. 10. 21. Ornetur al- 
ter fumia iaude Africanus, qui etc. - Hinc Part. 
pr-Tter., cujus exempla et supra attulimus, 

Ornatus, a, urn, adjective quoquc occurrit, un- 
de Comp. Ornatior, el Sup. Or natissim us ; et 
I.) proprie phjsica ratione uaurpatur, ac ^ 1. 
Generatim est paratus, instructus, provveduio, 
fornito. — a) Absolute. Cato R. R- 10. Asioi 
ornsti clitcllarii. L>.v. 27. 19. extr. &;um orna- 
tus. XepQ! Bann. 3. Ornatus elep bantu*, ('it. 
Quir.ct. 31. 98. K fundi ornalissiino dejectus. 
— fc. Cum Ablativo. Cms. 3. B. G. H. Naves 
paratissim* atque omni genere armorum ornatis- 
simrp. Cic. Pis. 2. j. Provincia etercitu et pecunia 
instrucla et ornata. Id. pro leg. Manil. ». 21. Ci- 
vitates omnibus rebus ornat* atque refert*. ^ a - 
Specialim est ornamentis decoratus, comptus, po- 
litus, ornat o, adornato, abbellito, guarnito, xa- 
Kflau,i)u.e'vot. — a) Cum Ablativo rei, qua quis 
aut quid orcatur. Cic. Senect. 16. 57. Agro bene 
culto nibil ootest esse oec ubu uberius, nee specie 
ornaliu*. Id. Flacc. 38. 95. Sepulcrum floribuj 
ornatum. Id. 10. Phil. 4. 9. Grsecia copiis non 
Instrucla solum, sed etiam ornata. h. e. non so- 
lum quod ad usura satis est, sed etiam ad orna- 
men tum, — b) Cum addito Accusativo rei, qu» 



— 523 — 

ornata est, Graecorum more. Vi*%. 6. Eel. 68. 
Floribus atque apio crines (Linus pastor) orna- 
tus amaro. Id. 3. G. 21. Ipse caput tons* foliis 
ornatus olivae Dona feram. Horat. 4. Od. 8. 33. 
Ornatus viridi terapora pampino Liber. Adde 
Ovid. H. Met. 385. 

II.) Translate morali ratione usurpatur. ^ 1. 
Generatim est ingenio, virtutibus et similibus pa- 
ratus, instructus. Ct'c. 3. Fin. 34. 112. Sapiens 
plurim's et gravissimis artibua atque virtutibus 
instructus et ornatus. Id. Divin. in <?. C&cil. 
15. 47. Omnibus rebus, qui princeps in agendo 
est, ornatissimus et paratissimus esse debet. 5 'f 
Speciatim est morali ration* decorus et insignis 
factus, honore affectus. — 1.°) L'niversim. — o) 
Absolute. Cic. pro leg. Jfanil. 1.1. Locus ad 
agendum arnplissimus, ad dicenduin ornatissimus. 
h. e. houoriSicus. — Ornatus vir, bonis artibus 
instructus, dignitate, honoribus, auctoritate prs- 
ditus. Cic! Pivin. in Q. Cadi. 9. 29. Lectissi- 
inui atque ornatissimus ..dolesceus. Id. Flacc. 20. 
48. Vir jplendidissimus atque oroatlssimus chi- 
tatis sua. — Hinc ornatus vir, ornata f'emina 
est titulus honoris in Inscript. apud Grater. 355. 

I. I.. ANMVS L. F. COL. MODESTVS AKSII XVMISIAS1 

Ornat t vibI Fiuvs. Alia apud Marin Iscriz. 

Alb. p. 18. FLAVtAB OCTAV1AE 0VA8 KT LVCRST1AB 

0. t. etc. h. e. ornat* femina?. — b> Cum Abla- 
tivo. Cic. 3. Vexr. \H. i27. Homo ornatissimus 
loco, ordine. nomine, virtute, ingenio, copiis. Id. 

1. ad Brut. 18. lmperator bonoribus amplissi- 
mis, fortunisque rnaximis, conjuge, Uberis, vobis 
al'fiflibus ornatus. Id. ibid. 12. UouoribuS am- 
plissimis a senatu ornatus. Id. Harusp. *esp. 13. 
■29. [tejotarus cl*rissiinorum imperatorum testi- 
iiio niis ornatus. — 2.°) Refertur ad ornatum ora- 
tionis; et usurpatur — De hominibus. Cic 1. 
Orat. 10. 42. Homines ornati in dicendo et gra- 
ves, et ibid. ii. 49. Eloquentes et in dicendo 
suaves atque ornati. — l)e oratione. Cic. 1. Or^t- 
12. 50- CompOoila oratio et ornata et artificio 
quodam et expolitione distincta. Id. Orat. 11. 
36. Omnes apud Pacuvium ornati elaboratique 
sunt versus. Id. Brut. 95. 325. in his (oratori- 
bus) erat admirabilis orationis cursus, ornata sen- 
tentiarum c^ncinnitas non erat. 

OR NTS. i, f. 2. o'petvds /AsXsa, t.It. or no] Fr. 
orne, frene sttuwage; Hisp./'resno salvage; Germ. 
die Bergasche; AngJ. a wild ash, mountain- 
ash). 

I.) Proprie ornus est fra\inus silvestris, arbor 
procera, caudice lereti, levi cortice; ab cpetvo; 
montanus, per syncop., quia monies amat, ut 
Plin. 16. Hist. nat. 18. 30. (73). docet. Co- 
luin. Arbor. 16. Orni silvestres fraiini sunt, paullo 
latioribus tairsen foliis, quam cetera fraiini, oec 
deteriorein frondem, quam u!mi, prsstant. Ca- 
prx quidem, et oves libentius etiam hanc frondem 
appetunt. T'irg. 2. G. 111. Nascunlur steriJes sa- 
xosis montihus orni. Id. 6. Eel. 71. Cantando ri- 
gidas deducere montibus ornos. Id. 10. £n. "«66. 
Aut summis referens annosas montibus ornos. 
Horat. 3. Od. 27. 58. potes hac ab orno Pendu- 
lum zona bene te secuta Laedere collum. 

II.) Translate. Auson. epist. 24. 108. vibrn bi- 
lls ornus Achilli. h. e. hasta. sjnecdocbe. 

ORO, as, a vi, Slum, are, a. 1. (os, oris). Qras- 
sis antiquum pro urat>erw, est Plauti Epid. 5. 
2. 63. — Part. Oram 1. a., 2. l.° et 2.°, Ora- 
lus 2. 3.°; Oraturvs 2. 2.°; Orandus 1. b. — 
Orare, ab on, ut /'drn> 6. /.. L. 76- Hull. 
docet, generatim est dicere, loqui; et speciatim 
est causa* agere, ut Ftstus ait p. 1D8. 23. jUiill. 
Oram anliquos diiisse pro agere testimonio 
sunt et oratores, et qui uunc quidem Iegati, tunc 
veto oratores, quod reipubiicas mandalas partes 
age bant. Gr. pg'to t,lt. dire, parlare, tr attar cau- 
se ; Fr. porter, dire, plaider ane cause ; Hisp. ha- 
blar, abogar en juicio las causas; Germ, rede-n, 
sprechen, ettvas redend verhandeln ; Angl. to 
speak, utter, to plead a cause, plead as an ora- 
tor). % 1. Generatim est loqui, dicere, causas a- 
gere> et occurrit — a) Absolute. Lex XII. Ta~ 
but. apud Cic. 2. Herenn. 13.20. rev vbi pagvxt 
ohato. Cic. 2. de republ. 7. Matronis Ipsis, quas 



ORO 

raptffi erant, orantibus. Id. post redit. in senat. 
1.1. Non dicam complecti orando, sed percen- 
sere numerando. Est qui legit ornando. Virg. 
10. /En. 96. Tali bus orabat Juno. QuintU. 1. 
2. 31. Vel declamantis habitum, vel orantis vo- 
cem, incessum etc. Id. 1. procsm. 4. Qui artem o- 
randi litteris tradidoru&t. et 11. 1. 1- Ex tempore 
orandi facultas. Id. 3. 3. 1. Omnis orandi ratio 
quinque partibus constat. — b) Cum Accusati- 
ve rei, de qua orando agitur. Plant. Most. 3. 

1. 151. Videndum est primum, utrum ex velint 
ne, an non veiiot, thbv. bonum sequumque oras. 
Ter. Phorm. 2. 1. 62. Servum hominem causam 
orare leges non sinunt. Cic. Brut. 12. 47. Quo 
nemo unquam melius ullam oravit capitis cau- 
sam. Cf. Virg. 6. .£n. 850. Orabunl causas me- 
lius. Cic. 3. Off. 10. 43. Grand* liti tempus ac- 
couimodare. — c) Cum aliquo de re aliqua 
orare est Cces. 1. B. C. 22. Cum eo de salute 
sua orat, atque obsecrat, sibi ut parcat. Alii ta- 
men leg. agit ^ 2. Speciatim et muito frequen- 
tly in usu est pro rogare, petere, precari, pre- 
gare, dimandare; et occurrit — 1.°) Absolute. 
Ter. Ade.lph. 3. 4. 26. Yenit ipsus ultro lacru- 
mans, orans, obsecrans. L'bi Donat. Orare est 
placidos petere; obsecrare, iratos rogare; unde 
plus facit obsecrans, quam orans; pius vero o- 
rans, quam rogaas. Id.Andr. b. I. 2. Satis pe- 
ricli Cffipi adire : orandi jam finem face. Liv. 42. 
12. Sororem dedisse Prusi* precanti atque oranti. 
Firg. i. G. 537. Sed modus orandi qui sit, prius 
ordine dicam. Ovid. 2. Pont. y. 25. Juppiter o- 
ranti surdas si pi ae beat aures. et ibid. 9. 65. Ad 
valem vaUH oran'.ia brachia tendo. Al. leg. tollo. 
— 2.' J > Cum addito quod vei propter quod quis 
orat. — a) Per Accusativum rei. Plaut. Men. 
5. 9. 86. Op turn urn atque jequissumum orat, 
f rater: fac causa mea. Adde Ter. Beaut. 2. 3. 
125. Sic Liv. 21. 6. Legati Romam missi au- 
\ilium ad bellum orantes. et Tac. 2. Ann. 46. 
Misit legatos ad Tiberium oraturos auxilia, Liv. 

2. 2. Eadem muitis precibus oranti. Firg. 1. G. 
100. Huraida solstitia atque hiemes orate Sere- 
nas, Agricolee. Ovid. J. Met. 733. Cum Jove visa 
queri iinemque orare malorum. — Et cum ad- 
dito Dativo persona, aut rei, cujus cominodo ali- 
quid orarous. Ter. Andr. 3. 2. 48. Chremem con- 
veniam, orabo goato uxorem. Ovid. 8. Met. 683. 
Et veuiam dapibus nullisque paralibus orant. — 
b) Per Conjunctivum et part, ut vel ne. Ter 
Andr. 3. 4. 12. Gnatam ut det oro vixque id 
eioro. Liv. 30. 12. Morte me ul * indices ab Ro- 
maaorum arbitrio oro obtestorque. — Et cum ad- 
dito verbis, precibus. Cic. 12. Att. 37. Orat 
muitis et supplicibus verbis, ut liceat et ut sibi 
rescribam. Aucl. B. Afr. 91. Postquam Juba - 
precibus orasset, uti se ad suos deos penates ad- 
mitterent. Plaut. Cos. 2. 5. 13. st Quid agit? 
quid loquitur tecum ? ol. orat, obsecrat, Ne Ca- 
siuam uxor em ducam. Cic IHvin. in Q. Cascil. 

1. 3. Rogare et orare, ae illos supplices asperna- 
rer. — c) Per Conjunctivum sine part. Plaut. 
Amph. 1. I. lot. Vrlatis manibus orant, igno- 
scamuj peccalum suum. Firg. ■>. £n. 79b. Quod 
superest, oro, iiceat dare tuta per undas Vela 
libi. Ovid. 4. Pont. 1. 19. Idque sinas, oro. — 
d) Per Imperativum. Sil. It. 11. 336. Absiste in- 

I ceptis, oro. et 350. parce, oro, et desine velle. 
' e) Per Infinitum. Firg. 2. Eel. 43. Jampridem 
' a me illos abducere Thestylis orat. Id. 9. £n. 
23 J. Turn Nisus et una Euryalus, confestim ala- 
cres admittiei orant. Ovid. 6. Met. 412. urbes- 
que propinqu* Orarere suos Ire ad solatia regei. 
— Et cum lnfmito et Accusative Sueton. Ntr. 
47. Vel iEgypti praefecturam concedi sibi oraret. — 
3.°) Cum addita persona, quam oramus. — at 
Per Accusativum personse tantr.m. Ennius apud 
Non. p. 517. 15. Merc. Quum desubito me orat 
mulier lacrimausque ad genua accidit. Livius 
Andronicus apud Piomed. 1. p. 379. Putsch. 
Utrum genua amplectens virginem oraret. Horat. 

2. Sat. 3. 176. Quare per divos oratus uterque Pe- 
nates, Tu cave ne etc. Id. i. Ep. 13. 18- or»i«» 
multa prece, nitere porro. — Oro te eleganter 
imeritur orationi, ut qucsso. Cic. 4. Att. 8. Die, 



OROBANCHE 

oro te, ciarius. Liv. 5. 5. Si nos tarn justura 
odium nihil movet, ne ilia quidem, oro yos, mo- 
vent? Horat. 1. Od. 8. 1. Lydia, die, per omnes 
te deos oro. Seneca Ep. 77. ante med. Quid 
enim, oro le, liberate habent Is Li jejuni vomito- 
res? — 6) Per Accusativurn person* etConjun- 
cttvum cum part, ut vel ne, Ter. Andr. 5. 1. 15. 
Per ego te deos oro, ut ne tills animum inducas 
credere, Quibus id maxime utile 'st. Cic. i. Fam. 
18. Ego te magnopere non honor solum, sed 
eliam pro amore nostro rogo atque oro, te ut 
colligas etc. Id. 10. ibid. 5. Itaque te non hor- 
tor solum, sed plane etiam oro, ut etc. Id. Rose. 
Am. 49. 144. Rogat oratque te, Chrysogone, 
ut etc. Id. Plane. 42. 101. Te, C. Flavi, oro et 
obtestor, ut etc. Id. ad Plane, in (in. i. 16. ad 
Aft. Rogo te et eliam oro, ut etc. Macrob. 5. 
Saturn. 2, Oratus sis, ioquit, Eustatbi, ut h*c 
quoque communicata nobiscum velis. Cic. 4. 
Verr, 3L>. 96. Rogat eos atque oral, ;ie oppugnent 
liiiuin suum. Ife.pos Timol. 5. Timoleon oravit 
omaes, ne id facerent. Vellej. 2. 70. 1. Ip9c Ca- 
sar oratus etiam ab Antonio medico, ne in ca- 
stris remaneret, etc. — c) Per Infinitum cum 
verbo Passive Plant. Mil. glor. a. ■>. v. 12. Oratus 
sum ad te venire hoc — d) Per Accusativurn et 
person* el rei, quam oramus. Plaut. Pseud. 2. 
2. 62. Non ita est. Sed scln' quid te orem, Syre? 
Ter. Andr. 1. 5. 54. Quod ego te per banc dex- 
trani oro. et Adetph. 5. 8. 18. Age quid, si 
quid te majus oret? Cic. 1. ad Q. ft. 1. sub 
f\.n. lllud te ad extremum et oro et hortor. Liv. 
28. 5. Hi omnes suis quisque urbibus, qu* peri- 
cula-portendebantur, memorantes, auxiiia regem 
orabant. Firg. 9. Mn. 24. Multa deos orans. Sue- 
ton. Vesp. 16. Orare aliquem libertatem. — e) 
Per Accusativurn person* et Ablat. rei cum pr*- 
pos. pro. Brutus ad Cic. I. ad Brut. 16. Orare 
quempiara pro salute alicujus. Cf. Plaut. Asin. 
4. 1. 38. tu pro ilia ores, ut sit propitius. — - Et 
cum Dativo pro Ablativo. Ter. Phorm. 1. 2, 90. 
Ad precatorern adeam, qui mihi sic, oret. K. e. 
pro me. — f) Per Ablativum persona? cum pr*p. 
ab et Accus. rei. Plaut. Amph. prol. 64. Hoc 
me orare a vobis jussit Juppiter, ut etc. Pacu~ 
vius apud Non. p. 184. 6, Merc. Primum hoc 
alis te oro, ni me inexorabilem faxis etc. — g) 
Orare mecum, tecum, pro me, te. Ennius apud 
Festum p. 198. 28. Mull. Tu vero face, quod 
tecum precious pater oral, Ita legit, cl. Vahlen. 
cum Hand. Tursell. 2. 148.; Mullerus vero te 
cum precibus. Plaut. Cas. 2. 5. 15. Negavi, 
ipsi me concessurum Jovi, si is mecum oraret. 
Id. Cure. 3. 1. 62. Tecum oro el qu*so, ut etc. 
Id. Asin. 3. 3. 72. et 96. Hanc jube peter e et 
orare mecum. Adde Pers. 1. 3. 37. et Rud. 3. 
4. 6k. Sic Ter. Hecyr. 4. 4. 64. Egi, atque oravi 
tecum, uxorem ut duceres. — Hinc a Part, prater. 

Orata, Or urn, n. plur. 2. absolute, substantivo- 
rurn more, sunt postulata, prcces, preghiere. Ter. 
Hecyr. 3. 3. 25. Quum orata ejus reminiscor. Id. 
ibid i. 1. 60. Vereor, ne orata nostra nequeat 
diulius celare- Cic. 2. Legg. 9. 21. Fcederum, 
pacis, belli, indutiarum oratorum fetiales judices, 
nuntji sun to. Ita legit cl. Vahlen. el hcec ad- 
no tat: Oralorum videndum est, possitne ita for- 
tas.se obtineri , ut Genitivus accipiatur neu- 
trius orata, t. e- acta, postulata, et sensus sit: 
Fcederum, pacis, belli, indutiarum orata fetiales 
judicanto, nunliauto. 

OKOIMNCHE, «s, f- *■ c oda <*» Hone, o'pojSory- 
yr>, caiiliculus sine foliis altitudine sesquipedali, 
subrubens, flore subalbibo in luteum vergente: 
ab ooo^Oi - ervum et ay^to strangulo, quod er- 
vum et cicer, in quibus i'ere nascitur, circumli- 
gando prjefocet. Plin. 22. Hist.nat.25. 80. (162). 
el 18. ibid. 17. 4». (155). — Greditur esse ea- 
deut ac scandulaca, de qua Festus. p. 330. 10- 
Midi. Scandulaca genus herb* frugibus inimic*, 
quod eas velut hedera implicando necat. 

OllOlllAS, *, m. 1. turis genus, minoribus 
constans gultis: ab opo/3o; ervum, ob simililu- 
dinem. Plin. 12. Hist. nat. 14. 32. (62). 

OrObI.N'US, a, urn, adject, opo/Jivcc. Orobinns 
color est luteo simitis, b. e. ervo herb*, qua 



— 524 - 

Grace opo/3oc. Plin. 37. Hist. nat. 10. 59. (163). 
Gassinnaden Medi mittunt, colons orobini. 

OrObITIS, is, f. 3. o'po/2mc> cbrysocolla mo- 
lita, cribrata, et alumine lutoque herba tincta. 
Ita dicta quod in globulos resolvitur ervi jimili- 
tudinc- Ervum enim opo/3ox dicunt. Plin. 33. 
Hist. nat. 5. 27. (89). 

OrOjJUS, i, m. 2. opo^oj, idem atque ervum. 
Cat. Aurel. 2. Acut. 19. U tend urn etiam hordeo, 
vel orobo, in aceto raitl macerato, calefacto et 
celeriter sacello incluso, turn apposito. Plin. Va- 
lerian. 1. 58. ad fin. p. 174. refro ed. Aid. Et 
base de aqua fmgis ad magnitudinem oropi {lege 
or obi) majoris. 

6ROZELUM, i, n. 2. herba eadem ac cham*~ 
pitys. Apul. Herb. 26. 

ORPUAMTAS, Stis, f. 3. idem atque orbitas, 
orfanita, orfanezza, 6pp<tvia. Alcim. Ep. 5. ad 
fin. Numquam respublica orphanilatis incurrit 
perniciem, quamdiu sustentantibus vobis mater 
Ecclesia non senseril orbitatem. 

ORPHlNOTROPHiUM, ii, n. 2. spedale da 
orfanelli, opfavorpopelov, locus, in quo aluntur 
pueri parentibus orbati. Imp. Anastas. Cod. 1. 
tit. 2. qui est de sacrosanct. Eccles. I. 17. el Imp 
Justinian, ibid. 22. Adde titul. sequent, qui de 
Episc. et cler. etc. inscribitur. Est ab op£>ccvo$ 
parentibus carens, et •cpipta nutrio. 

ORPHAn6TR0PHUS, i, m. 2. nutrtfore di 
orfanelli, o'pfctvOTpc'po?, qui pueros nutril orbos 
parentibus. Imp. Leo et Antkemius Cod. 1. 

3. 32. — Videtur etiam passive suraere pro or- 
phano, qui nu'.ritur, oppavotpo^oc, Venant. 2. 
Vit. S- Martin. 405. Quantum voce valens viduis 
atque orphanotrophis? Hie male pasnultima voca- 
lis producitur. 

ORPHAN'US, a, um, adject, orfano, o'pipavoc, 
qui caret parentibus. Vox Grasca. Item qui uiiis 
privatus est, fato functis ante tempus. Inscript. 
non optima not*, apud Gruter. 770. 9. Mater 
orphana viva sibi et suis posuit, et sub ascia de- 
dicavit. — ■ Sed certa est lectio apud Fulgat. in- 
terpr. Ps. 9. 34. Orphano tu eris adjutor. et Ps. 
67. 6. Patris orphaixoruin et judicis viduarum. 
Adde eumd. Ps. Iu8. 9., Baruch 6. 37. et Joann. 
14. 18. 

ORPHUS, i, m. 2. o'p^o's, plscis raarinus rubens. 
Plin. 32. Hist. nat. 11. 54. (152). et 9. ir>td. 16. 
24. (57). Adde Plin. Valerian. 5. 9. et 16. 

ORRHOPYGlUM, It, n. 2. o'p'poiruywv, pars 
ilia corporis animalis, qua; suturae similis sub pe- 
ne, scrotum medium intersecans, per taurum us- 
que ad anum tendit ; ab opp'os pars subjecta 
testiculis, et jro-p; nates. Apul. fragm. 10. Met. 
apud Oudend. p. 717. E»t hercuie orrbopygium 
perterete Lyaei fragranlis et ole* rosaceas lotioni- 
bus expurgavit. V. UROPYGIUM. Alii v«ro apud 
Apul. legunt orthopygium: alii orrhum in pygam 
perteretem ; ita ut orrhus, c'p'p'05, sit ea pars cor- 
poris; quum perteres, non perteretes sit nomi- 
nativus singularis. 

ORSA, orum, n. plur. 2. et 

ORSUS, a, um. V. ORDIOR. 

ORSUS, us, m. 4. principio, cominciamentQ, 
intraprendimento , principium, conatus, eior- 
diuin. Cic. verteas Humeri versus 2. Divinat. 
30. 63. Auguris ut nostri Calchantis fata quia- 
mus Scire, ratos ne habeant, an vanos pectoris 
orsus. Virg. Cut. 1. Lusirnus, Oclavi, gracili 1110- 
dulanie Thalia, Atque, ut araneolt, tunuem for- 
mavimus orsum. 

orthAgOriscls. V. ORTHRAGORISCUS. 

ORTHAMPELOS, i, f. 2, op^ctfxttfiXo?, vitis ipsa 
se sustinens, sin? pali adminiculo: ab o'p^c; re- 
ctus et duitikos vitis. Plin. 14. Hist. nal. 3. 

4. (40). Nee ortttampelos indiget arbure aut pa- 
lis, ipsa se sustinens. 

ORTHEMBAS1S, is, f. 3- rectus inccssus: ab 
o'p^o; rectus et s'/*/3aot? incessus. Vox a Lexico 
expungendu ; occurrit enim tantum in .Vuf. Tir. 
p. 152., ubi perperam scribitur ortimbassis. 

ORTHtOPSALTlCUS. f. ORTHOPHALL1C17S. 

ORTHlUS, a, um, adject, op&tor, rectus. Ca- 
pell. 9. p. 332. Orthius {pes), qui ex tetrasemi 
eatilone, id est arst, et octasemi positione con- 



0RTI10GMPHUS 

slabit : tta ut duodecim tempera hie pes recepisse 
videatur, et mox. Orthius propter honestatem po- 
sitionis est nominatus. -— Orthium carmen est 
numeris altissimis constans, et intensissima voce 
prolatum; alii interpretantur lugubre, a Diana, 
quse apud Lacedaemontos *Op&('a est appellate, 
ad cujus aram adolescentes virgis caedebantur. 
Gill. 16. 19. Arion stans in summae puppis foro 
carmen quod orthium dicitur, voce sublatissima 
cantavit. V. Alb. Lionis adnotat. ad h. I. 

ORTH6CISSOS, i, f. 2. o'pS-oxjoaoc, genus he- 
dera; erect*, et chamaecisso oppositse : ab op^dj 
rectus et xtaacq hedera. Coktm. It. R. R. 2. 
30. 

ORTHOcOLUS, a, am, adject. op^o'xcoXo?, re- 
cta, seu inflexibilia membra habens: ab o'pS'o'c 
rectus et KtoXov membrum. Veget. 3. Veterin. 
54. Orthocola jumeota sunt, qua; contractionem 
nervorum paliuotur in pedibus, et de capitibus 
unguiarum calcant, et sunt rigidis articub's, et 
plenas ungulas in terrain ponere non possunt: 
quod vitium nascitur ex enormitate onerum, et 
labore confragosarum viarum. 

orthocvlll;s. v. orthogillus. 

ORTHODOX US, a, um, adject, ortodosso, o'p3"d- 
8ofo{, qui de Fide rectc sentit: ab o'p&o's rectus 
et Sofa sententia. Damasus ad Hieronym. ep. 
19. init. (Jomraentaria a nostris, hoc est ortbo- 
doxis viris scripta. Impp. Patent, et Marcion. 
Cod. 1. 2. 12. Sacrosanct* Ecclesi* orthodox* 
religionis. Impp. Leo et Anthem, ibid. 14. Sa- 
crosancta orthodoxa Ecclesia. Hieronym. 3. in 
Rufm. n. 8. Aut a liter orthodox us esse non pot- 
eris, nisi me h*reticum comprobaveris? 

ORTHOGILLUS, a, um, adject, ab. o'pS'o'c ere- 
cfus et yutov membrum: aliis vero videtur esse 
ab opS'oxuXXo? contracta membra habens, ab o'p- 
^d; rectus et xoXXds curvus, claudus, ideoque 
scribendum orthocyllus. Peiagon. Veterin. 16. 
ad fin. Orthogilli (equi) sunt quibus pedes priores 
spaoditi fueriot introrsum, contra ventrem un- 
gulis tortis. Orthogilli scribitur pro orthogylli. 

ORTHOgOnEUS et 

ORTHOgON'IUS et 

ORTHOgONUS, a, um, adject, rettangolo, 60- 
S'oywvtos, rectos habens angulos: ab o'p&ds rectus 
et yotv.a angulus. f'itruv. 10. 11. sub fin. Py- 
thagoricum trigonum orthogouium. Auson. prcef. 
ad Edyll. 13. Ossicla aequilatera, isoscela, iso- 
pleura, ortbogonia, scalena. A act. Gromat. p. 
301. ed. Lachmann. Si datum fuerit trigonum 
et orthogonium et dati fuerint omnes numeri 
ejus, etc. — Legitur etiam ibid. p. 106. orthogo- 
nios; p. 249. orthogoneus; et p. 404. orthotonus. 

ORTHOGHAMMUS, a, um, adject. opS-cVpctp- 
uos, qui e^ reclis linei« constat. Boeth. 1. Arith-m. 
p. 1208. Rectus angulus est orlhogrammus, id 
est, recfis lineis comprebeusus, Latiae normalis 
appellatus, 

ORTHOGRAPHlA, *, f. 1. dfS-oYpa^ia, ab 
o'p&6{ rectus' et ypxfto scribo. <| 1. Apud Vi- 
truv. 1. 2. Orthographia est erecti operis, adver- 
sique descriptio, cut opponilur descriptio vestigit, 
seu plant*. % 2. Apud Grammaticos est recta 
scriptura, scientia recte scribendt. Sue ton. Aug. 
88. Orthographiam, idesi form u lam rationeraque 
scribftndi a gramrnaticis institutam, non adeo cu- 
siodiit. Adde Quintil. 1. 7. 11. Sic Mar. Victorin. 
i. p. 2456. Putsch. Nunc quoniam res admonuit, 
non absurdum videtur de orthographia paucis 
scribere. — 1)« orthographia a Gr*cis servata, a 
Latin is n'eglecta, consul e Caxsiod. Instil, div. 
lilt, prcef sub fin. 

ORTHOGRAPHUS, a, um, adject. op&dYpa^os, 
recte scriplus, aequus: ab opSro- rectus et ypsipa 
scribo. Capell. 1. p. 17. Clolho vero, Lach«si8, 
Atroposqtie, quoniam senteotias Jo. is orthogra- 
ph* studio reritatis excipiunt, utpole libraries su- 
perum, archivique cusiodes. Ita Grot., Munck. et 
liopp . ex MSS. ; editiones malt: orthographia?. 
— Hinc 

Orthographus, i. m. 2. o'p&oYpa^o?, absolute, 
substantivorum more, est, qui rectam scribendi 
rationem docel. Cassiod. Orthogr. p. 2320. Put- 
sch. Congregatis igitur, qu* apud supradictos or- 



ORTHOMASTIUS 

thographos necessario comperi fuisse coascripta, 
nunc fiaem libro faciam. 

ORTHOMASTIUS, a, um, adject, o'p^opuxorto?. 
Orthomastia poma, genus ma lor urn, quod refer t 
erectam mammam: ab o'p3"d$ rectus et liaaxoq 
mamma. Plin. 15. Hist. not. 14. 15.(51). Mam- 
raarum effigie ortbomastia mala. Ita Harduin. 
ear MSS. legit, probante Sillig.; veteres libri 
leg. ortbomastica. 

ORTHOPHALLlCUS, a, um, adject._ obscenus: 
ab cc^o<; erectus et faXXo's, to ca'SoIov. Varro 
apud .Von. p. 101. 2. J/erc. Ortbophallica attulit 
psaiteria. >^'. attter leg. Oehlerus, M. Ter. Vaxr. 
Sdtyr. Menipp. reliqq. p. 180., mallet orthio- 
psalticus, h. e. acutos sonos vel hilares et jueun- 
dos modos edeas; sed cum cl. Fahlen. scriben- 
dum est orthopsalticus, o'pS"o<!>ctXTtxd$ t h. e. ere- 
ctum sonans, collato Johan. Chrysost. io Ps. 
49. V. J. f'akleni in M. Ter. Parronis Sat. 
Menipp. reliquias Conject. p. 9. -10. 

ORTHOPNEA, *, f- 1. diffuoltd di respiro, 
o'p^irvota, dlfficultas ilia spirandi, qua nisi ere- 
cta cervice, trahi spiritus ooa potest; ab op^d? 
rectus et icvsm spiro. Plin. 21. Hist. nat. 21. l J2. 
1 160). Abrotonum utile tussi, orthopnceae, convul- 
sis. Id. 32. ibid. 4. 14. (37). Testudiaum sanguis 
aahelitus discutit, quasque ortbopnceas \ocaat. 
Apud Cels. 4. 4. Grsece scribitur. Ccel. Jurel. 
3. Tard. 1. init. Aahelatio, sive suspirium- vo- 
catur secundum aliquos spirationis difucultas, 
quam Gr.eci dcoirvotav vocant, sive cpvOTcvctctv, 
siquiJem sese praslbcarl seutiunt quum jacuerint 
aegrotantes, atque erecti facilius spirent. Item, ut 
alii dicunl, contrario vocabulo suae virtuti nomen 
accepit. Nam quum spirationem evertat ac depra- 
ve!, tamquam corvigat, orthopnea auncupatur, 
quam nus spirandi dicere correctioaera potcrimus. 

ORTHOPNOlCUS, a, am, adject. op&otrve-ixcj, 
orthopnea laborans. Plin. 20. Hist. nat. 17. 73. 
(193). Anisuui prodest ortbopnoicis. Id. 24. ibid, 
16. 92. (145). Arron dare tussientibus, suspjriosis, 
ortbopnoicis. Veget. 5. Feterin. 45. Schneid. Or- 
thopaoicum jumentum his agnoscitur signis; et- 
iam si trabatur, ambulare detractat, anbelat gra- 
viter, frequenter suspirat etc. Adde eumd. 2. ibid. 
10.: et Jffarce.il. Empir. c. 22. p. 118. ed. Aid. 

ORTHOPSALTlLS. V. ORTHOPHALLlCUS. 

ORTIlOPYGJUM. V. ORRHOPYGIUM. 

ORTHOSTATA, ae, tn. 1. op^ocTa-njs, pilastrc: 
ab op~c; rectus et iQzr,ui sto: structura, erecta 
in modiim column* ad aliquid fulciendum; Grae- 
co enim vocabulo opSwra'TT)? appeliata est, quse 
Latino pila vocatur: V. haoc vocera suo loco. 
fitruv. 2. 8. Medio cavo servato secundum or- 
thostatas intrinsecus, ex saxo quadrato struat bi- 
pedales parietes. et mox. Neaue orthoetatas Inter 
se relig.ttos labi patietur. Id. 10. 10. ad /in. Ma- 
china in medio habens collocatum in orthostatis 
canalem. 

ORTllflTONUXS, a, ura, adject, f'eget. 5. Ve- 
terin. 46. 1. Ortbotonicus est, qui totus est ri- 
gidus; opisthotobicus, cui in posterioribus partibus 
morbus insoderit. Sic Schneul. edidit. 

ORTURAGORLSCLS, i, m. 2. o'pS , pa?dpe<™os, 
piscis raarinus figura tereti, qui grunnire porco- 
rum more dicitur. quum capitur. Plin. 32. Hist, 
nat. I. 9. (10). ./( Sillig. e vestiqiis Codd. scri- 
psit orthagoriscus. 

ORTIVUS, a, um, adject, ad ortum pertinens, 
Manil. 3. 188. A sole ad lunam numerabis in 
urdine partes Signorum: ortivo totidetn de car- 
dine duces, h. e. ■'« ortu, de boroscopo. Apul. 

3. Met. Coruscat iu modum ortivi solis ignis et 
mucro. h. e. orientis. Sic Capell. 6. p. 224. Sol 
ortivus in laava conspicitur. Id. ibid. p. 107. Or- 
tivusque circulus -fiquinoctiaUs illis est. et p. 225. 
Rubrum mare sinu gemino disparatur: verum or- 
tivus Persicus dicilur propter babitationem Per- 
saruin-;ex ad verso aU«r Arabic us vocatur. Id. 

4. p. 90. Possumus animalia dividere in states, 
quod alia sunt oriiva, alia juventutis, alia senilia. 

ORTIS, a. um. V. OIUOR. 

ORTt.'S. us, rn. V (orion exorlu6, origo, ye- 
vect; (It. il sorgere } I'originarsi, I'apparire; 
Fr. ac ft on de se lever, de se montrer; Hisp. el 



— 525 — 

acto de levantarse , de talir , de mostrarse; 
Germ, das Sicherhtben; Angl. a rising, sprin- 
ging up, birth, nativity j a beginning, origin). 

I.) Proprie. a) De stellii et sideribus. Cic. 1. 
Divinat. 56. 128. Solis et luna rellquorumque 
siderum ortus, obitus motusque cognoscere. il 
nascere, il Iramontare. et 1. Invent. 34. 59. 
Signorum ortus et obitus dennitum quemdam or- 
dinem servant. Id. 2. DivinaU 44. 92. Ortus 
occasusque siderum. Firg. 6. /En. 255. Ecce au- 
tem primi sub lumina solis et ortus etc. Id. 1. 
G. 432. Sin ortu in quarto (namque is certissimus 
aucton Pura (luna) etc. nel quarto giorno. et 4. 
ibid. 544. ubi nooa suos aurora ostenderit ortus. 
— llinc solis ortus per metonymiam est oriens, 
I' orients. Cic. 3. Cat. 8. 20. Si illud signum 
solis ortum conspiceret. fosse rivolto a oriente. 
et 2. Nat. D. 19. 49. Sol ab ortu ad occasum 
commeans. Sic Liv- 29. 14. Facera Setiae ab ortu 
solis ad occidentem porrigi vlaam. — b) De ven- 
tis. Plin. 17. Hist. nat. 9. 8. (57). Id plerique 
prave intelligunt a Favonii ortu faciendum. 

H.) Translate — a) Oe hominibus et brutis 
animantious occurrit et est nativitas, origo, na- 
tivita, nascimento, origine. Cic. 2. Divinat. 43. 
91. Quum ortus oascentium luna raoderetur. Id. 
ibid. 45. 94. Ad puerorum ortus pertinet. Id. 
2. Fin. 10. 31. A primo, ut opinor, animantium 
ortu pelitur origo surami booi. Id- 2. Legg. 2. 
5. Quum Cato ortu Tusculanus esset, civitate 
Romanus. Ovid. 5. Met. 494. Pisa mibi patria 
est, et ab Elide ducimua ortum. — b) De mun- 
do et plantis. Cic. Tim. 2. Consideremus, sem- 
pcrne fuerit mundus, nullo generatus ortu. et 
mox. Quae ortum habere gignique dicuntur. Lu~ 
cret. 5. 211. Terraique solum subigentes cimus 
(herbas et plantas) ad ortus. — ■ c) De abstractis. 
Cic. 1. Legg. ft. 20. Ipsius juris ortum a fonte 
repetamus. et 3. ibid. 8. 19. Tribunicia potestas, 
cujus primum ortum inter arma procreatum vi- 
demus. Id. Amic. 9. 32. Erit ejus (amicitus) 
ortus a natura, quam ab imbecillilate, et gravior 
et verior. 

ORTfGA, ae, f. 1. optuf, coturnii. Theod. Pri- 
scian. 4. p. 315. ed. Aid. Pili ne nascantur, corpus 
pueri vel puellae, priusquam pilos emittant, ovis 
ortigarum (scribe ortygarum) linito : in perpe- 
tuuui nitidum pra?stas, ai sxpius in locis consuetis 
perfrices. 

ORTfGOMfiTRA, as, f. 1. optuyo^Tpa , re 
delte quaglie , rex coturnicnm, major aliquanto 
ac nigrior : ab opTuf cotumix, et p-tjtt;p mater. 
Alii dicunt esse avem alterius generis. Plin. 10. 
Hist. nat. 23. 33. (66). Aquilone ergo maxime 
volant^ ortygometra duce. — Tertull. advers. Psir 
chom. !6. de quacumque coturnice usurpat. Ita 
et Hieronym. 2. advers. Jovinian. 17. Adde 
Vulgat. interpr. Sap. 16. 2. et 19. 12. et Ruric. 
Helpid. tristich. 13. Uic avidos carnis missa orty- 
gometra refecit. Cf. Fulgat. interpr. Num. 11. 
31. et seqq.; et adde Tertull. Jejun. 16. 

ORTYX, ygis, f. 3. •o? TU f> Plai^go? herba. 
Plin. 21. Hist. nat. 17. 61. (101). 

ORUM, pro aurum dicebant rustici, teste Fe-- 
sto p. 182. 15. Mull. 

6RYX, ygis. m. 3. orige, opuf, bestia in Gse- 
tulia, bisulca et unicornis, alioqui caprse non dis- 
similis, pilo contra aliorum aniraalium naturam 
ad caput verso, quae sub ortum Caniculae, tam- 
quam ejus sideris adventum praesentiens, Ihis ocu- 
lis earn plagarn c;eli intuetur, ubi primum signum 
hoc eioritur, eoque conspecto sternutat, el veluti 
veoerabunda adorat. Plin. 2. Hist. nat. 40. 40. 
(I07i., 8. ibid. 53. 79. (214). et 11. ibid. 46. 106. 
(255). ob Iigura; similitudinem, nunc cervis, nunc 
capris accenset. Adde Colum. 9. H- A. 1. 1. Nofflcn 
est ex eo, quia unicum illud corou, quod gestat, 
refert rnstrumentum illud fossorium, quod Graecis 
op'jf, ab o'pu'oow fodio. Gloss. Philox. "Opuf, sar- 
culum, ligo, doiabra. Juvenal. 11. 140. Et Gas- 
tulus oryx, hebeli lautissima ferro, C^ditur etc. 
Ei hoc Juvenalis loco coUigimus, fuisse orygi'in 
in lautioribus cibis ha bi turn. Martial. 13. 95. 
Matulinarum non ujtirna prceda ferarum Saevus 
oryx, constat qui mibl murle canum. Vulgal. 



OS 

interpr. Deuter. 14. 4. Hoc est animal quod 
comedere debetis, bovem et ovem, et capram, cer- 
vum et capream, bubalum, tragelaphum, pygar- 
gum, orygem, camelopardalum, 

ORYZA, sb, f. 1. (quod scribitur et oriza) riso, 
optica, opujov, genus frumenti ex India invecti, 
quod in aqua colitur, et in ptisanis maxime pro- 
batar. Simile est milii radice, caule, foliis, flore: 
crescitque ad duos tresve pedes, habens in summo 
jubam, in qua grana aristis munita, durisque glu- 
mi* involuta, quas in tritura non deponunt, idao 
pila tunduntur, ut Jiberentur. Alia videtur esse, 
qudB describitur a Plin. 18. Hist. nat. 1. 13. 
(71). folio carnoso, porro simili, sed latiore, al- 
titudine cubitali, Qore purpureo, radice gerameae 
rotuaditatis. Cels. 2. 21. enumerat inter eos cibos, 
qui booi sued sunt. Horat. 2. Sat. 3. 155. sume 
hoc ptisanarium oryrae. 



OS 



OS, oris, n. 3. In Genitivo plur. qui usurpa- 
verit, inveai adhuc neminem, — Os est cavum 
in facie animaiis, lingua et denlibus injtructum, 
axoyjx i. It. 6occa; Fr, boucne; Hisp. boca; Germ. 
der Mund, das Maul; Angl. the mouth). 

I.) Proprie. ^ 1. Genecatim de cavo in facie 
aniinalis, lingua et dentibus instructo, qua idem 
cibo sumeado et sonis edendis inservit. £miiu$ 
apud Non. p. 512. 6. Merc, et Charis. 2. p. 178. 
Putsch. Quam tibi ex oro orationem duriter di- 
ctis dedit. Cato R. H. 90. Ex ore in ejus os ia- 
flato aquam dato palumbo. Cic. 2. Nat. D. 54, 
134. Quum tribus rebus animantium vita tenea- 
tur, cibo, potione, spiritu, ad haec omaia perci- 
pieada os est aptissimum.- Dentibus autem in ore 
constructis manditur cibus. et 47. 122. Anima- 
lia cibum partim oris biatu et dentibus ipsis ca- 
pessuot, partim unguium tenacitate arripiunt etc. 
Id t ibid. 59. 149. Deinda in ore sita est lingua 
finita dentibus. Ea- sonos vocis distinctos et pres- 
sos-ad dentes et ad alias partes pellit oris. Virg. 
6. ,fin. 625. Non mibi si iiaguaa centum slot, 
oraque centum, etc, et 12. ibid, 373. Ora equo- 
rum spumaatia frenis. et 10. ibid. 566. de JS- 
gceone. quinquaginta oribus igne-m Pectoribus- 
que arsisse. Lucret. 3. 122. forasque per os est 
editus aer. Horat. 2. £p. 1. 126. Os tcoerum 
pueri balbumque poeta ligurat. Cic. 1. Divinat. 
15. 27. Cadit frustum ex ore pulli. Id. Sull. 26.72. 
Excidit ex ore verbum. Cels. 3. 4. Eluere os. Id. 
i. 2. Fovere. os aqua. Sic Pirg. 2. G. 135. Fo- 
vere oleatia ora aliqua re. Cic. 1. Divinat. 36. 
78. Ingerere alicui aliquid in os. Id. 2. Orat. 
39. 162. lnserer.e aliquid in os. Virg. 3. G. 188. 
Dare ora capistris. Ovid. 5. Met. 643. Coercere 
ora frenis. Id. 3. ibid. 296. Oppriinere os lo- 
quentis. — Ore tenus, usque ad os, fi.no alia 
bocca. Tac. 1. Ann. 70. Sternuntur fluclibus, 
hauriuntur gurgitibus jumenta, sarcinae. Permi- 
scentur maaipuii, modo pectore, modo ore tenus 
exstantes. Et Id. 15. ibid. 45. Grceca doctrina 
ore tenus exercitus, animum bonis artibus noa 
iaduerat. Cf. Quintil. 12. 2. 17. Ille vir boaus, 
qui hasc noa vocibus tan turn sibi nota atque no- 
minibus aurium tenus in usum lingu.e porcepe- 
rit, sed qui virtutes ipsas mentc complcxus ita 
sentiat, nee in cogitando laborabit, sed, qu^d 
sciet, vere dicet. ^ 2. Speciatim de ore, qua 
id est instrumentum ad loquetidum. — u) In 
ore esse de eo dicitur, de quo vulgo serine est. 
Ter. Ailelph. 1. 2. 13. Hoc advcnienli quot mihi, 
Micio, dixere! iu ore est oinni populo. se ne 
par la comunemente : va per le bocche di tutti. 
Sic Cic. 3. Verr. 46. 121. lstius nequiliam ia 
ore vulgi, atque in communibus provorbiis esse 
versatam. et 4. ibid. 23. 56. Res percrebuit, in 
j ore atque sermone omnium coopit esse. Ovid. 
, Heroid. 17. 34. Ne quaado nomen non sit in ore 
! meuin. Tac. Agric. 41. Poscebatur ore vulgi dux 
! Agricola. venia comunemente ckiesto. Cic. 6. 
Fam. 18. extr. Habere aliquid in ore. aver in 



OS 

bocca, frequenter loqui de re aliqua. Cf. Ennius 
apud Charis. 2. p. 2' 4. Putsch. His erat in ore 
Bromius, his Bacchus pater, et Cic. 1. Legg. 2. 6. 
Aut ad eum, qui tibi semper in ore est, Catonem 
venias etc. Adde eumd. 2. Fin. 23. 76. — 6) 
Ire per or a viriim, vulgi, hominum, et abso- 
lute ire per ora, vel venire in ora, farna cele- 
brem esse, andare per le bocche. Ennius apud 
Cic. 1. Tusc. 15. 34. voiito vivu 1 per ora viruin. 
Catull. 40. 5. Anne ut pervenias in ora vulgi? 
Liv. 2. 36. Ne in ora hominum pro ludibrio ab- 
iret. Sil. It. 3. 135. ire per ora Nomen in as- 
ternum paucis mens ignea donat. Propert. 3. 1. 
24. Majus ab eisequiis nomen in ora venit. Sic 
Loral. 1. Ep. 3. 9. Quid Titius Bomana brevi 
venturus in' ora? — c) Una ore, uno omnium 
consensu, di comun consenso, ad una i>oce. Tier. 
Phorm. 4. 3. 19. Amici omnes modo uno ore 
auctores fuere, ut praecipitem hanc daret. Virg. 
11. JEn. 132. uno omnes eadem ore fremebant. 
Rursus Ter. Andr. 1. 1. 69. Quum id mihi pla- 
cebat, turn uno ore omnes omnia Bona dicere, 
et iaudare fortunas meas. Cic. Amic. 23. 86. 
Una est enim amicitia in rebus humanis, de cu- 
jus utilitate omnes uno ore consentiunt. — d> 
Hue pertinent et ilia Virg. 2. JEn. 246. Tunc et- 
iam fatis aperit Cassandra futuris Ora. et 3. ibid. 
373. Atque hsc deinde canit divino ex ore sa- 
cerdos. Ovid. 3. Met. 146. Quum juvenis placi- 
do-Participes operum compeilat Hyantius ore. 
Cic. 1. Tusc. 17. 39. Errare maio cum Platone, 
quem tu quanti facias, scio, et quern ei tuo ore 
admiror, quani cum istis vera sentire. Virg. 4. 
JEn. 78. Iliacosque Uerum demens audire labo- 
res Eiposcit, pendetque Uerum narrantis ab ore. 
Ctslius apud Cic. 8. Earn. 1. ad fin. Hsec inter 
paucos, quos tu nosti, palam seoreto narrantur; 
at Domitius, quum manus ad os apposuit. 

II.) Translate occurrit A) De hominibus; et 
B) De rebus. 

A) De hominibus, per synecdochen est vultua, 
faciea, viso, faccia, volto; et dicitur etiam de 
brutis animaniibus, muso : quo sensu per varios 
veluti gradus heec vox procedens, varia significat. 
Itaque — 1.°) Est vultus, fades. — a) De ho- 
minibus. Plant. Epid. 3. 3. 1. Non oris causa 
modo homines aequum fuit Sibi habere speculum, 
ubi os conlemplarent suum. Ter. £un. 2. 3. 25. 
Nova figura oris, color verus, corpus solidum et 
succi plenum. Cic. 1. Of. 29- 102. Licet ora ipsa 
cernere iratorum, aut eorum, qui aut libidine 
aliqua, aut metu commoti sunt. Firg. 6. /En. 
495. Deiphobum vidit Iacerum crudelitei ora. et 
8. ibid. 486. Cumponens manibusque manus, at- 
que oribus ora. et 10. ibid. 821. ut vultum vi- 
dit morientis et ora, Ora modis Anchisiades pal- 
Ienlia miris. Cic. Dejot. 2. 5. In tuis- o culls, in 
tuo ore vultuque acquiesce Liv. 2. 5. ad fin. 
Quum inter omoe' tempus pater vultusque et os 
ejus spectaculo esset, eminente animo patrio in- 
ter public* pinns rninisterium. Id. 21. 4. sub 
init. Hamilcarem juvenem redditum sibi velerea 
milites credere; eumdem vigorcm in vultu, v:m- 
que in oculis, habitum oris lineamentaque in- 
tueri. — ■ b) De brutis animalibus. Virg. 4. G. 
92. hie melior (rex apum), insignia et ore. Et 
rutilis clarus squamis, AtTertur et illud Plin. 10. 
Hist, nat. 56. 77. (156). Gallinarum generositas 
spectatur crista erecta-,pinnis nigris, ore rrbi- 
cundo, digitis imparibus. — 2.°) Hinc swpe po- 
nitur pro prassentia, conspectu, presenza. vista. 
Ter. Hea-ut. 3. 3. 11. Concedas hinc aliquo ab 
ore eorum aliquantisper. Id. Adelph. 2. 4. 5. 
Laudare aliquem coram in os. sul viso, in fac- 
cia. et 5. 4. 10. Nulli laedere os, arridere omni- 
bus, h. e. nullum praeaentem laedere. Virg. il. 
JEn. 887. ante oculos atque ora parentum. et 1. 
ibid. 98. O terque quaterque beati, Queis ante 
ora patrum, Trojae sub mceoibus altis, Contigit 
oppetere! Seneca 7. Benef. 19.; et Tac. 3. Hist. 
77. Jugulare rilios in ore parentum. Cic. 4. Verr. 
33. 81. Quae in foro palam Syracusis, in ore 
atque in oculU provincise gesta sunt. Id. Rose. 
Am. 6. 16. In foro, atque in ore omnium quo- 
Uiiie veraarf. .Sic Sail, fragm. apud Donation 



- 526 - 

ad Ter. Adelph. 1. 2. 13. In ore gentibus ageus. 
Id. Jug. 31. Neque eos, qui ea fecere, pudet aut 
pesnitet, sed incedunt per ora vestra magnifici, 
sacerdotia et consuiatus, pars triumpbos suos os- 
tentantes. Horat . 2. Sat. 1. 65. nilidus qua 
quisque per ora Cederet, introrsura turpis. Ju- 
stin. 16. 5. 5. Victor captivos senatores per ora 
civium trahit et 36. 1. 5. Traductus per ora ci- 
vitatum. Cf. Liv. 2. 38.; Tac. 3. Hist. 77.; et 
Seneca 7. Benef. 19. — Prctbere os est offerre 
se contumeliis, verberibus. Liv- 4. 35. sub fin. 
Praebere ad contumeliam os. Ter. Adelph. 2. 2. 
6. Adolescenti morem gestum oportuit. sas. Qui 
potui melius, qui bodie usque os praebui? — ■ 3. i 
De vultu babitum animi praeferente, et pnesertim 
audaciam, impudentiara, qua quis etiam in peri- 
culo, aut re turpi nihil vultum mutat aut pudo- 
re, aut metu. Ter. Eun. 4. 7. 35. chr. Earn es- 
se dico liberam. thr. hem! chr. civem Atticam. 
thr. hui! chr. meam sororem. thr. os durum .' 
Cic. Quinct. 24. 77. Mihi videri ore durissimo 
esse, qui prfesente Roscio gestum -i^ere conaren- 
tur. Ter. Eun. 3. 5. i9. Turn equidem istuc os 
tuum impudens videre nimium vellein. Id. Phorm. 
5. 7. 24. Quo redibo ore ad earn, quam cont<sm- 
pserim? con quale frontel et Beaut. 4. 3. 22. 
Quo ore appellabo patrem ? et 5. Phorm. 7. 53. 
Quo ore ilium objurgabis? Sic Liv. 26. 31. Si 
ab inferis exsistat rex Uiero, lidjssimus imperii 
Romani cultor, quo ore aut Syracusas, aut Ro- 
mam ei ostendi posse? — Pro ipsa impudeolia, 
arditezza, sfacciataggi-ne. Cic. 1. Orat. 38. 175. 
Quod tandem os est illius patroni, qui ad eas 
causas sine ulla scientia juris audet accedere? 
Id. 4. Verr. 20. 48. Nostis os hominis, nostis 
audaciam: tamen turn rumore popuii et clamore 
perturbatus est. Martial. 9. 95. Os hominis mul- 
sura me rogat Hippocrates. Seneca Const, sap. 
17. a med. Duritia oris. Ovid. Heroid. 17. 101. 
Non tu plus cernis, sed plus teraerarius aude*: 
Nee tibi plus cordis, sed magis oris inest. — Con- 
tra os malle est froas tenera, facile erubescens, 
verecunda. Seneca Ep. 11. Nihil erat mollius 
ore Pompeji: numquam non coram pluribu9 eru- 
buit. Probum os eod. sensu V. \o PROBL'S. — 
Os alicui sublinere. V. SUBLINO. — Os con- 
car rit. V. CONCUKRO. — 4.°) Aliquando ponitur 
pro toto capite. Cic. 6. ferr. 56. 124. Gorgon is 
os Dulcherrimum, crinitum (al. cinctum) angui- 
bus. Tac. 1. Ann. 61. Truncis arborum ante- 
flia ora. Catull. 61. 138. Nunc tuum ciaerarius 
Tondet os. Stat. 3. Theb. 131. pars molliter a- 
ptant Brachia trunca loco, et cervicibus ora re- 
ponunt. 

B) De rebus. ^ 1. Metaphora ducta a supe- 
riori paragr, 1. 1., sumitur pro foramine, aditu, 
ostio, apertura, itnboccatura, bocca. Virg. 2. 
JEn. 482. excisa trabe firma cavavit Robora, et 
ingentem lato dedit ore fenestram. Tac. 4. Ann. 
59. Os spKeus, Quintii. 1. 2. 28. VascuJa oris 
angusti. Patlad. 3. B. R. 25. ante med. Oribus 
vasculorura gypso chiusis. Juvenal. 14. 13*. nle- 
no quum turget sacculus ore. f'irg. 3. (r. 454. 
ferro rf9Ctndere summum Clceris os. Seneca 
Here. Fur. 664. Hie ora solvit Ditis invisi do- 
mus, Hiatque rupes alta. Cic. 6. f- r err. r>8. 129. 
Id Ponti ore et aogustiis. et 7. ibid. 12. 30. In 
ipso aditu atque ore portus. — Os fluminis est 
ubi (lumen in mare exit, imboccatura. bocca. 
Liv. 1. 33. sub /in. In ore Tiberis Ostia urbs 
condita. Celt. 2. 7. et 6. 18. n. 9. Ora v>narum. 
moroidi, morici. — Inlerduin est ipsa urigo et 
caput, unde fluraen exit, sorgenle, sorgiva, sca- 
turigine. E~irg. 1. .En. 249. fontem superare 
Timavi, Unde per ora novem vasto cum murmu- 
re montis It mare proruptum. Claudian. fl. 
cons. Honor. 197. inque novem con sur gens ora 
Timavus. Hinc JHela i. 4. Inter fluit Timavua no- 
vem capitibua exsurgens, uno ostio emissus. V . 
TIMAVUS in ONOM. — Ora, orse, ripae, agger. 
6'okim. 8, R. R. 15. 3. Ora lacus ne corrumpan- 
tur, opere signino consternuntur: eaque non in 
gradus oportet erigi, sed paullatim clivo subside- 
re, ut tamquam e litore detcendatur in aquam. 
^ 2. Os Uonit, flos cujusdam herbs leoninum 08 



OS 

apertum referens. Colum. 10. R. R. 98. Narcis- 
sique comas, et hiantis saeva leoms Ora feri. ^ 3. 
Per melon ymiarn a superiors paragr. I. 2. ductam 
est lingua, serroo, linguaggio, parlare. P"irg. 2. 
.En. 422. clipeos mentitaque tela Agnoscunt, at- 
que ora sono discordia signant. ^ 4. Per syn- 
ecdochen , ratione habila superioris paragraphi 

11. A. l.°, aliquando poaitur de navium rostris. 
Horat. Epod. 4. 17. Quid atliuet tot ora navium 
gravi Rostrate duci pondere? Sic frantem Taci- 
tus pro ram dixit in Germ. 44. 

OS, ossis, n. 3. Rectus casus corripitur: unde 
exos ultima brevi. Lucret. 3. 722. Exos et ex- 
sanguis tumidos perlluctuat artus. At in os, oris, 
pioducitur, quod et Augustin. docuit Gratnmat. 
p. 1980. Putsch, et 3. Doctr. Christ. 3. — Et- 
iam ossum, i, declinatum est. Varro apud Cha- 
ris. 1, p, 112. Putsch. Olivo et osso putat fieri. 
Cn. Gellitts ibid, et apud Priscian. 7. p. 750. 
Calvari* ejus ipsum ossum expurgaverunt inau- 
raveruntque. Pacuvius apud Priscian. ibid. Os- 
sum inhuiuatum. Accius ibid. Fraxinu' lissa feroi 
infensa iofuoditur ossis. Ter lull. carm. 2. advers, 
.flarcion. 196. De Chrisli nova carne caro, de- 
que ussibus ossum. Adde Augustin. in Psalm. 
138. ad ilium versum : .'Von est absconditum os 
meum a te. Hinc Probus p. 1 460. Putsch, falso 
afn'rmal, eos errare, qui hoc ossum dicunt. — 
EUam ossu, us, n. 4. aguoscilur a Charis. 1. p. 

12. et 112. Putsch. — Etiam hoc osse in recto 
pro os. aut ossum agooscit id. Charis. loc. cit. 
p. 40., sed ha?c carent exemplis. — Ossuum pro 
ossium habet Prudent. 5. irepi aze<p. 111. os- 
suum coinpago. - - In plur. '<ssua pro ossa, ab 
ossu, us, s;epe usurpalur in Inscript. apud Gru- 
ter. 575. 3.. quae est apud Orell. -2906. ossva po- 

*1TA SVST VI. tD. SOVKMB. CRISI'ISO BT ABLUSO 

cabs. Adde aliam 799. 8. et 875. 3. et apud Don. 
cl. 2. n. 181.; et alias apud Orell. 4361., 4806. 
etc. Hinc s«pius ossuarium, quam ossarium. — 
Ceterum os, ossis, est solidamentum corporis, 
quod nervis natura alligavil: a voce (iraeca oc- 
touv 'It. osso, Fr. os: llisp, hueso; Germ, der 
k'nochen, das £nin; Aixgl. a bone. 

I.) Proprie. — ai fieueratim. Cato apud Pri- 
scian. 6. p. 71"). Putsch. Si quis iiiernbrmn ru- 
pit, aut m frtigit, lalione cognatus proximus ul- 
ciscitur. Ptaut. Aulut. 3. 6. 28. Qui ossa atque 
pell is totus est, ita cura macet. Sic Virg. 3. Eel. 
102. de made confectis. vix ossibus haerent. Cels. 
H. 2. Ornne autem os, ubi injuria accessit, aut vi- 
tiatur, aut linditur, aut frangitur, aut foratur, 
aut culliditur. aut de loco movetur. Ctc. 2. Nat. 
D. 55. 139. Quid dicam de ossibus, qu» subje- 
cta corporl mirablles commisauraa habent, et ad 
stabilitatem aptas, et ad artua hniendos accom- 
modatas. et ad mo'um et ad omnem corporis 
actionem? Lucret. 1. 835. Ossa, videlicet, e pau- 
xillis atuue minutis Ossibus ixonsiste.re posse), 
f'irq. 3. G. iH$. omniaqne in se Ossa minuta- 
tini murho collapsa tr-ihebat. Id. 6., En. 54. ge- 
lidus l-iicris per dura cucurril Ossa tremor. Ovid. 
5. .Vft. -j'ji. Seque jacii vecors e summae cul- 
mine 1 urrii : El cad it in vultus, discussique os- 
sibus oris T'i'idit hum urn morietis. Phn. 1. Hist. 
nat. 18. IS. (1*). i. oner. it is quosdam ossibus ac 
sine med ii His v'yi>re accepimus. .Ipul. 9. Met. 
Muli c en«'S - ccslas perpetua castigatione ossium 
ten us rniiudati. M arc?.U. Empir. c. 19. p. 113. 
td. Aid. (iladiolum her torn palustrern arundine 
aut osse acuto radicitus avelles. observans pror- 
sus ne ferro cam con ting as. — b) Specialim 
anis et ossa jungunlur, quum sermo est de ca- 
davwribus veterum more coiubuslis. Cic. 7. f'err. 
49. 128. Bl tua calamitate cineri jtque ossibus 
lilii sui solatium vult aliquod reportare. et 3. ibid. 
44. 113. Cur hunc dolorem cineri ejus atque os- 
sibus inusiHti? — Ossa legere, combusto cada- 
vere in rogo, quic post ignem inconsumpta re- 
mansiasent, rnaxime propinquorum raunui fuit. 
s'eneca 2. Ira 33. su6 tin. Dignus fuit, cui per- 
mitleret a convivio ad ossa lilii Idgenda discede- 
re. In Gloss. Philor. dicitur os silegium, Grseca 
coxo'Koftov. cujus ritum ac ca?remonias Tibull. 
persequitur 3. 2., quern locum illuatrat -Kirchmtvn. 



OSCE 

de fumrib. 1. 3. c. 6. Servius ad firg. 11. j£n. 
'210. dicit, id factum tertio die post crematum 
cadaver. V. Ulp. Dig. 58. 24. 1. ad fin. — Os'sa 
avium in urnis cioerariis s«pe inveniuatur. V. 
Bullettin. de.W Instil, archeol. a, J 834. p. 234. 
— Similiter condere ossa terra a pud firg. 5. 
/En. 46 Animus exactis completur mensibus or- 
bis, Ex quo reliquias divinique ossa parentis Coa- 
didimus terra, mn?stasque sacravimus aras. et O- 
vid. 2. Met. 33G. Exanimesque artus primo, mox 
ossa requirens, Reperil ossa tamen peregrma con- 
dita ripa. — c Ossa le.gi dicuntur iis quoque, 
quibus aut casu, aut ictu fracta, aul collisa sunt, 
ct rnedici ope exlrabuntur. Seneca 5. Benef. 24. 
sub fin. Postea ad Mundam in acie oculus mibi 
effossus est, et in capite lecta ossa. Id. Prov. 3. 
Rcmedii causa aaihusdam et radi (»ssa et legi, 
et qtifcdam ampulari membra. Id. Consol. ad 
Marc. 22. Adde laceraliones medicorum ossa vi- 
vis legenlium, et lotas in viscera manus demit - 
tentium. — ■ ih In ossibus, id ffiiidullis, jn vi- 
sceribus, in corde. Virg. 3. G. 238. Quid juve- 
nis, magnum cui versat in ossibus igr»;m Durus 
amor? Id. 5. £n. 172. Turn vero exarsit juve- 
ni dolor ossibus ingens. — e) Olim ossibus ex- 
acutis in libro et cera scribebant, anlequam fer- 
rei stili escogitai'enlur. Testis farro a pud Cha- 
rts. 1. p. 112. Putsch. Hinc Titin. ibid. Velim 
ego ossti a rare cainpum cereum. 

II.) TranslaU. ^ 1. Metaphor ice. Plin. 17. 
Hist, nut. 27. 43. (252'). Arbor urn ossa terehrare. 
h. e. iniimum lignum ac medulla* circumpositurn. 
Sueton. Claud: 8. Oleannn ac palmularum ossi- 
bus incessebatur. h. e. nucleis. Sic Pall-ad. 12. 
jR. ft.. 7. init. PersJci ossa in paslinalis areis sunt 
ponenda. et 3. ibid. 25. ad fin. Ossa duracinorum 
et ossa prunorum. et 11. ibid. 12. ad fin. Cerasa 
ut sine osse oascantur, ita fieri Martialis hoc dicit. 
• 2. Ossa orationis sunt subtilitas, arguitienta, 
nervi et vires. Cic. Brut. 17. 68. Attico genere 
dicendi se gaudere dicunt. Sapienter id quidem 
atque utinam imttarentur, nee ossa solum, sed 
etiam sanguinem! Cf. Quintil. prmfat. 24. Nudae 
ill* artes- omnem succum ingonii bibuut et ossa 
deteguul: quae, ut esse el astringi nervis suis de- 
bent, sic corpora operienda sunt. 

OSCE, adverb. Oscorum lingua. Titinius apud 
Festum in Oscum (ut ait Forcellinus ; ipse in 
MuHeri editione locum non invenil. Qui Osce et 
Vclsce fabulantur: cam Latine nesciunt. farro 5. 
L. L. 131. Mull. Osce dicere aiiquid. Gellius 17. 
17. Ennius tria corda habere se dicebat , quod 
loqui Grece et Osce et Latine sciret. 

OSCEDO. dlnis, f. 3. (.oscito). <f 1. Est vi- 
tiuui, quo quis sa?pius oscitat, sbadigliamento. 
oscitanza, ^ac/wi- Gell. 4. 20. Tenerique eo vi- 
tio, quod oscedo appellalur. ^ 2. Est etiam oris 
ulcus. Seren. Sammon. 14. 231. Hinc oscedo fu- 
git, lingua quoque vulnera cedunt. Isid. 4. Orig. 
8. Oscedo est, in qua infantum ora esulceraatur, 
dicta ex languor e oscitantium. Apul. Herb. 29. 
Herba britannica suinpta viridis oscedinem tollit. 
Mar celt. Empir. c. 11. p. 101. re fro ed. Aid. 
Oscedinem herba britannica viridis, sumpta in 
cibo, lactuca; modo, sanat. Marce.il. in hoc capite 
agii de vitiis oris et fauclum, et ulceribus quce in 
ore Cunt. 

OSCEN, Inis, in. 3. In recto singular! hie osci- 
nis dixisse Ciceronem testis est Plin. apud Cha- 
ris. 1. p. 112. Putsch. — Oscen ab auguribus 
dicitur avis, qua? ore canens facit auspicium. ut 
corvus, cornix, noctua: quasi ore canens. farro 
6. L. L. 76. Mull, et Appius Claud, apud Fe- 
stum p. 197. 8. Mull. Hinc Servius ad firg. 5. 
iEn. 361. Aves aut oscines sunt, aut praepetes: 
oscines, quae ore futura prasdicunt; praepetes, qua? 
volatu auguriurn significant. Adde Plin. 10. Hist. 
nat. 19. 22. (43)., ubi innuit, alites et osciues 
dici eas tauluro, qua digitos in pedihus habent. 
Cic. 6. Fain. 6. 7. Non igitur ex alitis involatu, 
nee e cantu sinistro oscinis, ut ia nostra disci- 
plina est. - tibi auguror. Id. 1. Divinat. 53. 120. 
Eademque efocit »n avjbus divina mens, ut turn 
hue, tum illuc volent antes: - turn a deitra, turn 
a sinistra parte canant oscines. Horat. 3. Od. 27. 



— 527 — 

11. Oscinem corvum prece suscitabo. Auson E- 
dyll. 11. 15. Tres quorum (cortiorum) aetates su- 
perat Pbcebeius oscen. h. e. corvus a Pbcebo in 
nigrum ex albo mutatus, ut est apud Ovid. 2. 
Met. 632. V. ALES. Bine corvus a Stat. 3 7lveb. 
506. comes obscurus tripodum dicitur. Apul. de 
Deo Socrat. Vel oscinibus erudiendis, vel vati- 
bus iospirandis. 

OSCILLA, festa in honorem Baccbi, in quibus 
homines se per funes jactabant. Alii putant fuisse 
Erigones. Paul. ex. Festo. V. OSLILLUM. Hue us- 
que Forcellinus. Ipse Pauli Diac. locum cit. in 
editione Mulleri non inveni. 

OSGILLANS, antis, particip. ab oscillo, oscil- 
latione se jactans. Festus p. 194. 13. Mull. Oscil- 
lantes, ait Cornilicius, ab eo, quod os celart sint 
soliti personis propter verecundiam, qui eo ge- 
nere lusus utebantur. 

OSCILLATlO, onis, f. 3. altalena, atuipa, ja- 
ctaiio per fun^m. Petron. Satyr. 140. Oscilla- 
tion e ludere. Hygin- fab. 130. Dies festus oscil- 
lation is. Festus p. 194. 17. Mull. Itaque solitos 
iis diebus fcriatos liberos servosque requirere eum 
[Latimtm re.oem) non solum in terris, sed etiam 
qua videretur caelum posse adiri per oscillationem. 
V. OSCILLUM sub B. 

OSCILLO, as, are, n. 1. V. OSQLLANS et 
OCCILLO. Festus p. 194. 8. Mull. Oscillura 
Santra dici ait, quod oscUient (sic Codices; at 
Miilierus legendum ait os cillant), id est inclinent 
prrecipitesque elTerantur, — OsciUor pass, vel dep. 
legitur in Mylhogr. prim, (edente A. Maio in 
Class. Auct. T. 3.) p. 7. Unde oscilla dicta sunt 
ab eo, quod in his ^arboribus i oscillareutur, id 
est moverentur, ora. 

OSCI L LOR- aris, etc. V. voc. praeced. 

OSCILLUM, i, n. 2. duo diversa {V. sub B 
in tin.) significat, scilicet 

A) Osc ilium,, utpote demioutivum ab ore, est 
^ 1. Parvum os, bocchino, axo^arcov. Colum. 2. 
ft. R. lo. 3. Si humor invasit, vermes gignit; 
qui simul atque oscilla lup'morurc adederunt, reli- 
qua pars enasei non potest. Quod Colum. os vo- 
cat lupinorurn, Id Plin. 18. Hist. nat. 14. 36. 
(136). vocat umbilicum. ^ 2. Oscilla etiam par- 
vae imagunculae, seu parvas statua? erant, qua» arte 
ftctili fincebantur, et venales proponebantur, qui- 
bus homines pro se atque suis Dili patri et Sa- 
lurno piacula faciebant. Macrob. 1. Saturn. 7. 
a med. et ibid. it. sub fin. — Etiam Servius 
ad Virg. loc. infra cit. sub B oscilla intelligit 
imaguQculas in oris humani effigiem, quas pro se 
suspecd;bant in extentis funibus, quia saepe acci- 
derat, ut homines in iis se jactando, graviier coa- 
ciderent. Adde Lactant. ad Stat. 11. Theb. 644. 

B) Oscillura ab os et cillo, h. e. raoveo {V. 
iofra ad fin,), est ludi genus, in quo fune altrin- 
secus de tigno, arboreve religato, in aerc quis li- 
bratus subvectatur, bindolo. Hoc ludi genus fie- 
bat tarnquam sacrificium iis, qui suspendio mor- 
tui essent. Nam osciilatione, sive jactalioue per 
funem uptime exprimitur mors suspendiosorum : 
quibus quum justa fieri jus non sit, suspeasis oscil- 
lis, veluti per imitationera mortis parentatur, ut 
ait farro apud Serv. ad firg. 12. JEn. 603. Hinc 
oscillationem Athenienses institueruot in Erigones 
gratiam, quae se suspenderat. Servius ad firg. 
2. G. SG'J. ; et Hygin. fab. 130. et 2. Aslron. 4. — 
jFesfus p. 194. 13. Mull, aliain affert causa m, 
scilicet quod rei Latinus in pr«£lio contra Me- 
zenlium Caeritum regem nusquam apparuerit, ju- 
dicatusque sit Juppiter Latiaris factus. Itaque per 
sex dies, feriatos liberos servosque requirere eum, 
non solum in terris, sed etiam, quia videretur 
caelum posse adiri, per oscillationem. Addit, id 
etiam fieri solitum in meiooriam et imaginem vi- 
\x humanae. in qua aUissima interdum in infima 
dejiciuniur, infima in altum efferuntur. Servius 
loc. cit. refert etiam illorum sentenliam. qui di- 
cunt, oscilla membra esse viriiia de fioribus facta, 
quae suspendebantur pet iatercoiumnia, ita ut in 
ea homines acceptis clausis personis impingerent, 
et ea ore cillerent. idesl moverent, ad risum po- 
pulo cornmovendum. firg. ibid. Ocaque cortici- 
bus sumunt horrenda cavatis, Et te, Bacche, vo- 



OSCITOR 

cant per carraina laata, tibique Oscilla ex alta sat- 
pendunt mollia pinu. — ■ Ex bis omnibus fit, oscH- 
lum primo esse parvum os, ut diximus: deinde 
parvam imaginem oris, seu figurae humanae simi- 
litudinem, ut a tantum tantillum, ab os osculwm, 
oscillum: tertio ipsum sacrum, seu festum, in quo 
hujusmodi oscilla adhibebantur. Alii derivant ab 
os, oris, addita positione deminutivi: alii ab os, 
et cillo, b. e. moveo, quod in ilia jactatione in 
funibus ora et capita sursum deorsum moverent 
(ut habet Hygin. fab. 19. ed. A. Maio ia Class. 
Auct. T. 3. p. 6.): alii denique, ut Comific. apud 
Fest. ab os et celo, as, quod personis ora tege- 
reat. 

OSCfNIS. is, coram, gen. et 

OSCfNES. V. OSCEN. 

OSCINCM tripudium, inquil Festus p. 197. 3. 
Mull, est, quod oris cantu significat quid por- 
tendi, quum ceciait corvus, cornix, noctua, parra, 
picus. Oscinum augurium , inquit Paul. Diac. 
p. 196. 1. Mull., a cantu avium. His locis osci' 
num potest videri adjectivum. Sed Gloss. Lot. 
Gr. Osciaurn, otwvonoXta. 

OSClTABUNDCS, a, urn, adject. oscttant«, sba- 
digliante, saepe osci tans. Sidon. 2. Ep. 2. Disci - 
putis exponere oscitabundus ordtris: Samia mihi 
mater fuit. Legitur etiam apud Gell. 4. 20. in 
lemmate. 

OSCI TANS, aatis, particip. V. OSCITO. 

OSCTTANTER, adverb, sbadigliando, negligen- 
temente, oscitando, oegligenter, uktiw;. Cic. Brut. 
80. 277. Quod ille tam solute egisset, lam leniter, 
tain oscitanter. 

OSCITATIO, onis, f. 3, actus oscitandi. 

L) Proprie. ^ 1. Geoeratim est oris apertio, 
aprimento di bocca. Plin. 9. Hist. nat. 35. 54, 
(107>. Conchas pandentes sese quadam oscitatione, 
impleri roscido conceptu traduat. % 2. Specia- 
lim est actus aperiendi os prae somnolentia aut 
taedio, sbadigliamento, yjiouv- Plin. 7. Hist. nat. 
6. 5. (42). Oscitatio in enixu letalis est. Gell. 4. 

2. Quum ille dejerasset, iavitissimum sese ac repu- 
gnantem oscitatione victum. Martial. 2. 6. Lon- 
gas oscitationes trahere. Ccel. Aural. 2. A cut. 2. 
med. In aagrotante oscitatio jugis, extensio crurum. 

II.) Translate. Stat. 4. Silv. 9. 20. Sed Bruti 
senis oscitationes De capsa raiser i libellionis. h. e. 
libelli negligenter scripti. Quintil. 11. 3. 3. Non 
ipse (judex) nostra oscitatioae solvi»tur. 

OSClTATUS, us, m. 4. oscitandi actus, oscita- 
tio. Placid. Gloss, (ed. A. Maio in Class, auct. 
T. 3. p. 497.). Rictus vocatur omnis cpertio oris 
vel patefactio, oscitalus, tarn ferae quam hominis, 
Dicitur et rictus os ipsum shnpliciter. 

OSClTO, as, fivi, are, a. et 

OSCfTOR, firis, ari, dep. 1. De duplici forma 
Priscian. 8. p. 799. Putsch. Sunt quae tarn a- 
ctiva, quam passiva voce unum atque idem sigai- 
ficant, ut - oscito et oscitor. — Part. Oscitans I. 
1. el ia fin. — Oscitare et oscilari (ab os et cito 
moveo) esl os late aperire, aprire largamente la 
bocca. 

1.) Proprie. ^ 1. Generatim. Ennius apud 
Se.rvium ad firg. 10. /En. 396. Oscitat in cam- 
pis caput a cervice revulsura. boccheggia. Colum. 
10. ft. ft. 260. Oscitat et leo. h. e, pandit se flos 
ille, qui appellatur os leoaia. f. OS, oris II. B. 

3. Plin. 16. Hist. nat. 24. 36. (88). Omnium i.ar- 
borum) folia quotidie ad solern oscitant. h. e. *u- 
perne convertuntur. — Catull. 25. 5. Quum de 
via mulier alitcs ostendil oscilantes. h. e. hiulco 
ore clangeates. % 2. Speciatim eat os late ape- 
rire prae somuoleatia, aut taedio, sbadigliare, 
yaop.d.op.a.1. Plaut. Men. 5. 2. '80. Ut pandicu- 
laas oscitatur. Turpilius apud Non. p. 322. 19. 
Merc. Tiraere occcopU et interdum oscitarier, 
Tta.parf.-iyr. Lucre*. 3. 1065. Oscitat exlemplo, te- 
tigit quum limina villas, Aut abit in somnum gra- 
vis atque ohlivia quant. Seneca 2. Tranquill. 
anim. 6. Qui marcenl et oscitadtur. Gell. 4. 20. 
la jure staas, clare aimis ac soaore oscitavit. — 
Et cum Accusative. Augustin. Ver. Rglig. 3. 
Quid adhuc oscitamus crapulam hosternain ? 

II.) Traaslate. Cic. 4. Herenn. 36. -48. Ma- 
xiraas calamilates accepistts: quum majores im- 



OSCULABUNDUS 

pendere videantur, sedetis et oscitamini. k. e. 
negligiiis. — Hinc Part. pras., cujus eieraplum 
tub. I. i. attulimus, 

Oscitans, antis, est qui oscitat, yaauw, sba- 
digliante, sonnacchioso, attediato; et translate 
negligens, segnis, tadio affectus. Ten Andr. 1. 

2. iO. Interea (at. inter) oscitantes opprimi. 
h. e. securi, nihil providentes. Cic. Mil. 21. 56. 
Adde inscitiam pransi, poti, oscitantis ducis. Id. 
fragm. apud QuintU. 8. 3. 66. Quosdam ex vi- 
no vacillantes, quosdam hesterna potatione osci- 
tantes. Id, Brut. 54. 200. Videt oscilantem ja- 
dicem, loquentem cum altero. Id. t. Nat. D. 26. 
72. Qua Epicurus oscitans aluciriatus est. Id. 2. 
Oral. 33. 144. Tibi mecum in eodem est pl- 
strino, Crasse, vivendum: et bum oscilantem et 
dormitantem sapientiam Scavolarum et cetero- 
rura beatorum otio concedamus. Vol. Max. 9. 
i. 4. Sermo transmarinorum slipendiorum abun- 
dantia oscitans. 

OSCtfLAJDUNDUS, a, urn, adject, osculans. Sue- 
ton, null. 2. ad fin. Detractum socculum dex- 
trum (.Messalirus) , inter togam tunicasque ge- 
stavit assidue, nonnumquam osculabuxxdus. — Et 
cum Accus. Jpul. H. Met. ante med. Volut 
manum sacerdotis osculabundus. Sic Id. de Mag. 
sub fin. Flens et manus nostras osculabundus- 

OSCULATlO, onis, f. 3. baciamento, <pCkr)ua., 
actus osculandi. f 1. Generatim. Cic. Ccel. 20. 
40. Sed etiam complexu, osculatione, aquis, na- 
vigatione, cooviuis procax videatur. Catull. 48. 
5. Non si densior aridis aristis Sit noitra seges 
oscuiationis. ^ 2. Speciatim, in re medica «•«*» 
latio venarum est earumdem aperitio, quam Gra- 
ci ovaoTd^toocv vocant, ut Casl. Aurel. 2. Tard. 
10. affirmat. Id. ibid. 13. Si osculatio venarum, 
ex redundantia materia veniens, fluorem faciat, 
convcnit uti detractione. Adde Theod. Priscian. 

4. p. 316 bis ed. Aid. 
OSCULATUS, a, utn. V. vocem seq. 
OSCULO, as, Svi, Stum, are, a. 1. olim dictum 

fuit pro osculor, et est osculum dare, suaviari, 
baciare. Titinius apud Aon. p. 476. 32. Merc. 
Laudor, quod osculavi privign* caput. — Hinc 
Part. Osculatus passive, baciato. Apul. 2, Met. 
Osculato tuo capite, quam invita discederet, vultu 
prodidit. Sic Hieronym. Ep. 3. fit. Paul. erem. 
Osculatis ejus oculis manibusque. Cledonius p. 
1872. Putsch. Oscutor tunc activum significant, 
quando accusativum casum regit, ut osculor il- 
ium; tunc passivum, quando ablativura, ut oscu- 
lor ab Ulo, - Dicimus enim osculor te et osculor 
a te. 

OSCtJLOR, Sris, Stus sum, ari, dep. 1. Aliam 
formam osculo V. in voc. p raced. — Ausculor 
diiisse veteres, testis est Paul. Diac. p. 28. 9. 
Mull. Ausculari dicebant antiqui pro oscu- 
lar i, quod est oa cum Ore conferre. et Placid. 
Gloss, (in Class. Auct. I, 3. p. 435. ed. A. Maio), 
Auiculatm osculatus. V. et toc. seq. init. 
Hanc porro scribendi rationem oplimi, qui ex- 
slant, Plauti Codices confirmant, — Part. Oscu- 
lans , Osculatus et Osculandus I. — Osculari 
est osculum dare, suaviari, f>tXe't> (It. baciare; 
Fr. baiser; Hisp. besar; Germ, kussen; Angl. 
to kiss, buss). 

I.) Proprie. — a) Absolute. Plaut. Asin. 1. 

3. 69. Bene salutando consuescunt, compellando 
blanditer, Osculando. Id. Mil. gior. 2. 2. 19. 
Nescio quis inspectavit Philocomasium atque bo- 
spitem osculantes. et. ibid. v. 88. Earn vidisse cum 
alieno oscularier. paragoge. et ibid. 5. 1. 39. 
Nam postquam exierimt porta, nibil cessarunt illi- 
co Osculari atque amplexari inter se. Ter. Beaut. 

5. 1. 27. Mitto jam osculari atque amplexari. — 
h) Cum Accusatiro. sed tamen alii verbo junctum. 
Plaut. Epid. 4. 2. 12. quid tu, quae patrem 
Tuum vocas me atque osculare? Cic. 6. de re- 
publ. 14. Ille me complexus ct osculans flere 
probibebat. Id. 16. Alt. 5. Eum complexus oscu- 
latusque dimisit. Id. 6. Fam. 43. Id simulacrum 
non solum venerari, verum etiam osculari solenu 
Id. Mur. 41. 88. Qua (mater) misera modo 
consulem oscula ta filium suam, nunc etc. Nepos 
Att. 22. Quum quidem Agrippa eum Qens atque 



- 528 - 

osculans oraret etc. Justin. 12. 15. 2. Alexan- 
der dextram suam osculandam flentibus porrexit. 
Trebelt. Gallien. 16. MaLronis manum sibi oscu- 
lantibus quaternos aureos sui numiuis dedil. Se- 
neca 2. Benef. 12. C. Caesar (Caligula) agenti* 
gratias porrexit osculandum sinistruin pedem. 

II.) Figurate- 5 '• Kst bland imenlis lunire, 
perraulcere. Cic. 1. Fam. 9. Inijuicum me urn sic 
amplexabantur, sic in inanibus habebant, sic fo- 
vebant, -sic me prnesente osculabaulur, etc. io ac- 
carezzavano. Sic Id. Mur. 10. 23. Mibi vide- 
ris istam scientiam juris lamquam fttiolam oscu- 
lari tuara. % 2. In re medica dicitur de venis, 
quae aperiuntur. Ccel. Aurel. 2. Tard. 10. med. 
Osculari enim inquit corpora nimia plenitudi- 
ne, sive vjrtute medicaminum osculantium, quae 
Graeci anastomotic* vocant; et mapis inquit ve- 
narum ultiraos fines; exprimi eliam sanguinem, 
sive excludi per venarum latera. V. OSCULA- 
TIO 2. 

OSCULUM, i, n. 2. deminut. ab os, oris. An- 
tiqui, ut ipsi Plauti Codices fidem faciunt, au- 
sculum scribebanl, queraadmodum docet Pri- 
scian. 1. p. 562. Pxtsch. Au transit in o pro- 
duciam more antiquo, ut lotus pro lautus-: sic- 
ut etiam contra pro o aii, ut austrum pro o- 
strum, ausculum pro osculum, frequeotissimeque 
hoc faciebant antiqui. V. el OSCULOR init. — 
Ceterum. 

I.) Proprie. <f i. Generatim osculum est par- 
Yam os, bocchina, boccuccia, axoudrtav. Petron. 
Satyr iiH. Osculum, quale Praxiteles habere 
Dianam credidit. Ovid. 1. Met. 499. videt igne 
micantes, Sidcribus similes, oculos: videt oscula, 
quae etc. Martial. 11. 91. Ipsaque crudeles ede- 
runt oscula morbi: Nee data sunt nigris tota la- 
bella rogis. Sueton. Aug. 94. a med. Osculum pueri 
delibatum digitis ad os suum detulisset. h. e. quod 
ait Apul. 6. Met. Juppiter prehensa Cupidinis 
buccula, manuque ad os suum relala, consaviat. 
et ipse Sueton. Galb. 4. Augustus apprebeosa 
pueri buccula dixit etc. Adde Fhtedr. i. 23. ; et 
Firg. 12. /En. 434. «f 2. Speciatim, vet meio- 
nymice pro suavio, sive basio accipitur, bacio, 
$i\y}ua- Nam basiando os coarctamus atque mi- 
nuimus, et quasi ex ore osculum facimus. Oscu- 
lum, basium, et suaviura quomodo differant, V. 
in BASIUM. Plaut. Epid. 4. 2. 4. ph. Quis i- 
stasc est, quam tu osculum mihi ferre jubes? pb. 
tua filia. ph. Haeccine? pb. base. ph. egone oscu- 
lum huic dem? Cic. 12. Att. 1. Utinam conti 
nuo ad complexum meas Tulliae, ad osculum At- 
ticae poasira currere. Id. fragm. apud Non. p. 
306. 5. Merc. Osculum alicui ferre.. Sueton. Do- 
mit. 12. offerre. Plaut. True. 1. 2. 8. oggerere. 
Sueton. Gramm. 23. extr. ingerere. Petron. Sa- 
tyr. 115. alicui dare, et 138.; et Ovid. Keroid. 

13. 120. caper e. Virg. 1. Mn. 69t et 2. ibid. 
490. figere. et 1. ibid. 260. libare. Ovid. He- 
roid. 11. 117. carpere. et ibid. 13. 141. suraere. 
Tac. 1. Hist. 36. jacere. Phtedr. 5. 7.; rt Ju- 
venal. 4. 118. jactare. V. JACIO. Catull. 68. 
127. decerpere. Vol. Flacc. 1. 264. rap.:re. et 
4. 701. pallentia jungere. Ovid. Heroid. 2. 94. 
Oscula per longas jungere pressa moras. Id. .3. 
Amor. 7. 55. Oscula blanda. et 2. ibid. 5. 23. 
improba. Id. 3. Met. 451. liquidis porriffere lym- 
pbis. et 10. ibid. 344. adrnovere. Sueton. Ner. 
37. Osculo impertire aliquem. Tac. 15. Ann. 71. 
Genua aiicujus advolvi. et dextram osculis fati- 
gare. caricare di baci.' et Tibull. 2. 5. 91 . natus- 
que parenti Oscula comprensis auribus eripiet. 
V. LABELLUM; ft cf. Plaut. Pan. 1. ;-». 163. 
Sine te exorem, sine te prendarn auriculis. sine 
dem suavium. Ovid. 3. Amor. 7. 9. Oscuiaque 
inseruit cup id* luctantia lingua;. Bujusmodi ge- 
nua osculi Grrece /Aav&ccXwtdv nnxotytMKiaua di- 
citur. Adde eumd. 2. ibid. 5. 23. et 3. ibid. 

14. 23. et Heroid. 15. 131.; et cf. Apul. 6. 
Met. p. 395. Ovdend. Accepturus ab ipsa V'e- 
nere septem savia suavia, et unum blandientis 
appulau linguae longe meiliium. Plin. Paneg. 
71. Osci;;o occurrere alicui. et ibid. 23. Osculo 
aliqnem excipere, et osculo dirnittere. et ibid. 
24. Osculum menu reddere. Plin, alter 11 7 



OSPJCOB 

Hist. nat. 45. 103.(250). Osculis dextram aver- 
sam appetere. Id. 28. ibid. 2. 5. (25). In ado- 
rando deiterara ad osculum referimus. h. e. ori 
adtnovemus et osculamur. Martial. 12. 59. te 
pilosus llircoso premit osculu colonus. — In sa- 
lulalionibus et congressionibus, quanio inter ami- 
ciores ct familiariores flebanl, tan to osculis inhaj- 
rebanl diutius. Ilinc illae apud Senec. querela, 
•2. Ira 2. Ille me parurn bumam; salutavil: ille 
osculo meo non adh*sit, ille incboatum sermo- 
netn cilo abiupil. Tac. Agric. 4. Noctu in pala- 
tiuui venil, except usque '.a Domitiano) brevi oscu- 
lo et oullo sermone, turbas servientium iininiitus 
est. Id. 13. Ann. 4, Quolies ipse illuc ventitaret, 
sasptus turba centurionum, et post breve osculum 
digrediens. Adde Quintil. Dedam- 5. 18. Grasci 
similiter us ur pant aajraa/Ao'v et tftikriua- — De 
more osculandi etiam ab imperaloribus servato, 
V. Plin. Paneg. 23. et 71. — Honoris causa 
mos fuit usculandi manus, atque etiam pedes vi- 
rorum principum, quod tamen postremum sero 
invectum, et servile semper babitum fuit. Seneca 
Ep. 118. Candidatus eorum manus osculis contc- 
rat, quibus designatus contingendam manum ne- 
gaturus est. Sueton. Domit. 12. Osculum effe- 
rent], manum pr?ebuit. Plin. Pane.g. 24. Non tu 
civium amplexus ad pedes tuosdeprimis, n^c oscu- 
lum manu redd is. Coripp. 1. Laud. Justin- 157. 
et -popiite llexo plurima divinis supplex dabat 
oscula plantis. Id. I. Johann. 119. pedibus ce- 
ler ille benignis Oscula lata dedit. V. OSCULOR 
I. b. — Osculi jus apud Sueton. Claud. 26. est 
consuetude Romanorum, qua licebat cognatis u- 
triusque sexus sese invicem osculis excipere. — 
Osculo interveniente, formula est legis ab Imp. 
Constantin. Cod. 5. 3. !«., qua cautum fuit, ut, 
si, postquam sponsus sponsae aliquid donaret, ei- 
que coram testibus osculum dedisset, Mum aut 
iilam ante nuplias obire contigerit, dimidia re- 
rum donatarum pars ad superslitem, dimidia ad 
defuncti vel defuncts? heredes pertineret; osculo 
autern non interveniente, lota donatio intirma- 
rctur: si vero sponsa, interveniente, vel non in- 
terveniente osculo, sponso a-liquid donasset, al- 
terutro defuncto, irrita omnino donatio esset. 
Hinc etiam nurn apud nos usus obtinet, ut sponsi, 
expletis in Kcclesia matrimonii ritibus, sese invi- 
cem osculentur, quam vis ea Constantini lex jamdm 
obsoleverit. flujusmodi sese osculandi consuetudi- 
nem ante Consianlinmn viguisse, apparet ex Ter- 
tull. rirg. vetand. 11. Si ad desponsationem ,?e- 
lantur. quia et corpore et spirilt; masculo mixta 
sunt per osculum et dextram, etc. 

ID Translate, metapbora sumpta a superiore 
paragr. I. 1. Ccel. Aurel. 5. Tard. 8. Sed hoc 
commune est etiam iis, qui in osculo vesica, 
quam uretbram vocant, ulcus habent. Id. 2. ibid. 
10. ad fin. Oscula venarum. Mar cell. Empir. 
c. 4. p. 90. retro ed. Aid. Oleastri caulicuii leneri 
decocti et cum melle irapositi carnes supra oscula 
in vulneribus quaelibel prohibent excrescere. 

OslREOSTAPH£, es, f. 1. herba eadem atque 
osiritis, apud Apul. Herb. 86. Est ab "Office, eta; 
Osiris et ra$r, sepulcrum. 

OSIRITIS,' Idis, f. 3. herba eadem ac cjnoce- 
phalea, et osireostapbe. Plin. 30. Hist. nat. 2. 
6. 1 18). Cyoocephalea herba, qua in Jigyplo vo- 
caretur osiritis. 

OS MEN antique pro omen. Varro 6. L. L. 
76. Mull. OrneD, quod e\ ore primum eiatum est, 
osmen dictum. 

OsNAMENTUM olim dicebant, quod nunc or- 
■namentum, et adhuc ita dicunt pierique scanici. 
Ita Varro 6. L. L. 76. Mull. Ceterum Sciop- 
pius ita lege bat; Mullerus vero aliter. 

OSOR, oris, m. 3. odiatore, nemico, /xtouv, qui 
odit. Plaut. Asin. 5. 2. 9. Osorem uxoris sua. 
Apul. de Deo Socrat. Osores et araatores quo- 
rundam hominum deos fingere. Pacat. Pane$. 
Theodos. 20. R^git norninis Brutus osor. Paul. 
IHac. p. 196. 5. Mult. Osorem dixerunt, qui 
aliquem odisset. 

OSPlCOR, aris, ari, dep. 1. auspicor, apud ve- 
teres. Claud. Quadrigar. apud Dxomed. 1- p. 378. 
Putsch. Flacco oapkatur. V. ORUM. 



OSPRATURA 

OSPRAtCRA, a, f. i. cura o'oirpecov, k. e. le- 
guminum coemendorum, mercatura leguminaria, 
mercanzia de' legumi. J read. Dig. 50. 4. 18. 
$ 19. Ehvempom et ospratura apud Aleiandri 
nos patrimonii munus eiistimatur. Alii minus 
recte ieg. hospitatura. F. ELiEEMPORIA et LE- 
GUMINARIUS. 

OSPRlOS, 11, m. 2-offwptos, leguminarius, vox 
Graca ab oWptov legumtn. Titulus est I. 5. A- 
picii, quia in eo de leguminibus condiendis, pul- 
mentisque faciendis agitur. 

OSSARfUM, li, n. 2. oVto^xtj, ooroio-^tiov, 
urea sepulcralis, in qua ossa defunctorum com- 
ponebantur. Inscript. apud Gruter. t043. 1. 

SBX. TVRRANlVS SEX. t. CAVSBNVS ET TVRRAMA. FA- 

cata ossar. fbcervnt. Adde aliam apud eumd. 
1041. 10. Item Vlp. Dig. 47. 12. 2. Hie alii ieg. 
ossuarium. F. OSSUARIUS. 

OSSEUS, a, um, adject, (os, ossis) ad ossa per- 
tinens. % 1. Osseus est ex osse factus, di osso, 
ooTs'tvo?. Colum. 5. i?. fl. 11. 4. Cuneum fer- 
reum, ve) osseum inter corticem, et maieriem de- 
raittere. Plin. 12. Hist. nat. 25. 54. (115). Os- 
sei cultelli. Juvenal. 11. 133. Manubria ossea cul- 
teflorum. Atta apud Isid. 6. Orig. 9. Osseus mu- 
cro. *| 2. Item ossi siinitis, ooxtiiiK. Plin. 16. 
Hist. nat. 38. 73. (186). Totum e came corpus 
fico: tota ossea est ilex, cornus, robur, et qua 
tine medulla. Id. 13. ibid. 17. 32. (106). Osseus 
nucleus. Juvenal. 5. 53. nigrl manus ossea Mauri, 
ft, e. macra, arida, horrida. Cassiod. 10. Fariar. 
30. Ossea cutis elephantum. 

OSSICLUM, 1, n. 2. V. OSSICULUM. 

OSSICUlARLS, e, adject, ad ossiculum perti- 
nens. Veget. 4. Feterin. 28. ante med. Ossicu- 
lar medicamentum, qi >d facit ad omnia ossicula. 

OSStCULATIM, adverb, per ossicula, minuta- 
lim. Cactiitu apud Non. p. 147. 30. et 332. 9. 
Merc. Ossiculatira Parmenonera de via liceat le- 
gant. A I. legam; sed V. Bothe p. 33. 

OSSICULUM, i, n. 2. deminut ab os, ossis. 
Ossiclum per syncopen dint Auson. loco infra 
eit. — Ossiculum est parvum os, ossetto, ossi- 
ctno, oVra'pwv. Piin. 11. Hist. nat. 37. 49. (134). 
Omnium cerebro insunt ossicula parva. Gelt. 6. 
I. ad /in. Ut tenuissimis minutisque ossiculis ca- 
put compingeret. Jnscripl. apud Fabrett. p. 420. 
n. 381. qvi ossicvla mea hic sita esse gkmis. 
Alii leg. ossucula. Marcell. Empir. c. 32. ad 
fin. p. 133. retro ed. Aid. Inguinibus mirabile 
exhibet remedium ex gallinacea ala ossiculum ex- 
tremum. Auson. prcef. Edyll. 13. de centone. 
Simile ut dicas ludicro, quod Greci o'utopia^ov 
focavere: ossicla ea sunt: ad summam quatuorde- 
cim figuras geometricas habeat. h. e. frustula et 
lamella eboris ; quo sensu cl. Furlanetto trans- 
late accepit. 

OSSIFRAGUS, a, um, adject, (os, ossis, et 
frango). % 1. Est qui ostium fractura debilitat 
quempiam. Cass. Sever, apud Senec. 5. Con* 
trov. 33. In quemque saviens ossifragus iste, al- 
terius brachia amputat, aiterius enervat. ^ 2. 
Ossifraga etiam, et ossifragus dicitur aquila 
quoddam genus, a frangendis ossibus, quia, teste 
/fid. 12. Orig. 7., ossa ab alto demittit et fran- 
git, frosone, frvsone. Plin. 30. Hist. nat. 7. 20. 
(63). Unum est ossifrago intestinum mirabili na- 
tura etc. Mar cell. Empir. c. 29. init. p. 129. 
ed. Aid. eadem exhibet verba. Lucret. 5. 1078, 
Accipitres atque ossifraga. 

OSSIG6NIUS. a, um, adject. o'oTSoytvTJ?, ex 
osse genitus. Boeth. Aristot. Topic. 612. Ut 
Plato ciliumbrem oculum, aut araneum putri- 
nordacem, aut medullam ossigeniam dixit : nam 
omne obseurum, quod insuetum est. 

OSSlLAGO, glnis, f. 3. callus vitiosus et os- 
sis durltiem imitans. Veget. 2. Feterin. 22. Ju- 
mentum in osse percussum, si tumorem fecerlt 
durum, caltosum et ossilagini si mil em, bac ra- 
tions est curandum. Id. 4. ibid. 14. Et glandu- 
las et ossilaginem curare creditur. Pelagon. Ve~ 
terin. 16. ante med. Ad ossilagines, vel nervot 
crassos, vel ad rhagadia in nervis, aut si forte 
ab axe fuerit percussus, sic curabis. — IfS. De 
0«ilagiue dea, V. OSSIPAGINA in ONOM. 

To«. III. 



— 529 — 

OSS!lEgIUM, li, n. 2. ossturn collectio post 
rogum. Gloss. Pkilox. Qssilegium, oaxokoyiov. 

OSSfLEGUS, a, um, adject, ossium collector. 
Gloss. Philox. Ossilegus, o'aroXoYOj. 

OSStJARlUM, li, n. 2. f. voc. seq. in fin. 

OSSOARlUS, a, um, adject, ad ossa pertinens. 
Inscript. apud Murat. 917. 1. tichico imp, dom. 
SBR. Tl. CLAVDiVS rRlMVS OLLAM OSSVARIAM DONA- 

vtT. Alia apud Gruter. 626. 6. akdicvlam cvm 

OLLtS OSSVARIiS EMIT. — HinC 

Ossuarium, li, n. 2. absolute saepe usurpatur 
pro ossario. Inscript. apud Gruter. 9t5. 3. ivlia 
Fvscmi* ossvarivm viva sib i FECIT. Fabrett. in 
Inscript. p. 16. n. 69. exhibet figuram urn-*, in 
qua insculptum est ossuarium. Inscript., qua 
pertinet ad ann. U. C. dccliv., apud Henzen. 

7368. KBrOS DEC. PAVlME^TV"M IN OSSVARIO BT 
SVBSCALARl* O. t. P. D. C. CAKSARK L. PAVLLO COS. 

Adde Dig. 47. 12. 2. 

OSSUCULUM V. OSSICULUM. 

OSSUM, i, n. 2. V. OI, ossis, init. 

OSSUOSUS, a, um, adject, ossi bus plenus. Ve- 
gel. 3. Velerin. 13. Loci ossuosi et commissu- 
rales. 

OSTENDO, tendis, tendi, tent m et tensum, ten- 
dere, a. 3. (obs et teodo, ut aspello pro abspello). 

— Osfemie pro ostendam dixisse veteres, affir- 
ma k Festus p. 201. 23. Mull.; ubi ostende a 
Cctone usurpatum fuisse videtur Mulle. o, cujus 
adnotata V. loc. cit., et p. 26. ad voc. Attinge. 

— Part. Oste'ndens I. a.; Ostentus (quod est 
Catonis, Ter., Pacuvii, Accii et Varron). et 
Ostensus (quod est Farronis, Lucan. et Pri- 
scian.y I. a. et c. et II. 1.; Ostenturus (quod 
est Catonis), et Osterwurus (quod est Sueton.). — 
Ostendere est ex adverso vel ante oculos ponere, 
pra oculis ponere, moostrare, eiponere, se viden- 
dum prabere (It. porre dinanzi, esporre, met- 
tere soito gli occhi, mostrare, far vedere; Fr. 
tenir vers, presenter, teadre, exposer; Hisp. 
tender, presentar , exponer , mostrar; Germ. 
entgegen, oder vorhalten, zeigen, sehen lassen; 
Angl. to show, hold forth or expose to view, 
let one see, point out, make to appear, repre- 
sent). 

I.) Proprle pbysica ratione usurpatur. — a) 
Generatim de boroinibus, qui res aut se aliit 
ostendunt. Plaut. Pcen. 5. 2. 86. ha. si ita est, 
tesseram Conferre si vis hospitalem, eccam attuli. 
Ao. Agedum Luc ostende. mostra qua. Ter. Eun. 
5. 3. 5, iamne ostendisti signa nutrici? Pacu- 
vius apud Festum p. 375. 5. Mvll. Suspensum 
lavo bracbio ostendo unguium, h. e. anulum. Cic. 
3. Verr. 1. 1. Os suum populo Romano osten- 
dere audet. Id. Amic. 26. 97. In qua (amicilia) 
nisi, ut dicitur, apertum pectus videas tuumque 
ostendas, etc. Id. 6. de republ, 11. Videsne illam 
urbem (ostendebat autem Cartbaginem de eicelso 

— loco), firg. 6. ^En. 716. Has (animas) equi- 
dem memorare tibi et ostendere coram - cupio. 
Ovid. 2. Art. am. 629. Ne desint (puellce), 
quas tu digitis ostendere possis. Id. 3. Met. 723. 
Non habet infelix qua matri brachia tendal; Trun- 
ca sed ostendens disjectis corpora merabris: Ad- 
spice, mater ait. Sit. It. 2. 669. Pectora nuda- 
tis ostendens sava lacertis. Sueton. Aug. 1. Os- 
tendebatur ara Octavio consecrata. — Pro os- 
teniare, jactare, Forcellinus attulit illud Phcedr, 
1. 13. At ille stultus, dum vult vocem osieadere, 
Emisit ore caseum. Item illud Firg. 5. Mn. 376. 
Ostenditque humeros latos alternaque jactat Bra- 
chia. — Ter. Hecyr. 4. 4. 4. Opportune te mihi 
in ipso tempore ostendis, mi ti fai vedere. Sic 
Pacuvius apud Festum p. 194. 33. Mull. At- 
que eccum in ipso tempore ostenturo senem. Ac- 
exus apud eumd. p. 197. 2. Stipatoribus - sese 
ultro ostenturo obtulit. Cic. Tim. 11. Quando 
igitur omoes et qui moventur palamque osten- 
duntur, et qui etc. Hue referri potest et illud 
Farron. 1. R. R. apud Priscian. 10. p. 892. 
Putsch. Ostensus sol. — b) Speciatim osten- 
dere se, aut ociem, copias, save dicuntur, qui 
bostie terrendi causa procut se videndos prabeot. 
Liv, 29. 7. Quum haud procul ad teirorem ho- 
stium aciem ottendisset. Cces. 1. B. C, 73. Quum 



OSTENDO 

Petrejus et Afranius castra movissent, equites te- 
pente sese ad novissimum agmen ostendunt. Auct, 
B. Afr. 66. Cujus vim mulliludinis quum equitet 
pauci Casariani Jam suscinere non possent, Ce- 
sar instructas legiones hoslium copiis ostendit. Cf. 
Cniba, apud Cic. 10. Fam. 30. Antonius tantum 
equitatum et levem armaiuvam ostendebat. — 
o Item speciatim de locis et similibus est obten- 
dere, convertere, objicere, exponere. Cato R. R. 
6. Agei'j qui in ventum favonium spectabit, et 
soli ostentus erit. et mox. Qui locus vino opli- 
mus dicetur esse, et ostentus soli, ibi Aminaiim 
roinusculum conserilo. Hac verba etiam Farro 
1. R. R. 24. 1. et 25. 1. et Plin. 14. Hist. nat. 
4. 5. (46). referunt. Firg. 2. G. 261. Ante su- 
pinatas Aquiloni ostendere glabas. 5tot. 6. Theb. 
90. lucos ostendere Phrebo. Nemesian. Cyneg. 
208. catulosque canesque maritas Uogere profue- 
rit, tepidoque ostendere soil 

II.) Translate est significare, manifestare, de- 
clarare, docere, mostrare, far conoscere, dimo- 
strare, dichiarare, s'vcVxvuu*. ^ 1. Generatim 
ponitur pro signilicare, declarare. — a.) Cum 
Accusativo rei. Piaut. Asin.. 5. 2. 12. Ilium an- 
tebac hominem semper sum frugi ratus: verum 
boc facto sese ostendit. s' e fatto conoscere chi 
egli e. et Most. 5. 1. 21. Astute mihi captandum 
est cum illo: non ego ill) extemplo ita meum o«- 
teadam sensum. non gli aprirb il mio animo. 
Ter. Heaut. 2. 1 . 7. Qui mihi per alium ostendit 
suam sententiam. Id. Eun. 5. 9. 2. In me plane 
dii potestatem suam oranera ostendere. hanno 
fatto mostra. Id. Pliorm. 5. 4. 7. Nisi mihi es- 
set spes ostenta. Forcellinus ex vett. editionibus 
leg. ostensa. Sic Liv. 26. 38. Nee consul Ro- 
maous tenlandis urbibus, sicunde spes aliqua se 
ostendisset, deerat. Rursus Ter. Eun. 5. 8. 59. 
postquam eis mores ostendi tuos, Et collaudavi 
secundum facts et virtutes tuas, Irapetravi. Id. 
Heaut. 4. 1. 19. certo scio, Te inscientem atque 
imprudeotem dicere ac facere omnia: Tot pec- 
cata in bac re ostendis. Farro apud Priscian. 
10. p. 892. Putsch. Salute ostenta. Cxc. Ha- 
rusp. resp. 12. 24. H»c populo Romano et sce- 
lerum indicia ostendit, et periculorum signa pa- 
tefecit. Id. 6. Ferr. S4. 75. Turn spem, turn 
metum osteDdero, Id. 6. de republ. 12. Hic tu, 
AfricAne, ostendas oportebit patria lumen animi, 
ingenii consiliique tui. Nepos Epam. 4. Micjthus 
Epaminondam convenit, et causam adventus Uio- 
medontis ostendit. Id. Alcib. 6. Ostendere se int- 
micum alicui. Lamprid. Commod. 1. Ut csnta- 
ret, saltaret, sibilaret, scurram denique et gladia- 
torem perfectum se ostenderet. Ita legunt ple- 
rique; at Salmasius illud se omit tit, et ostendere 
gladiator em idem esset atque agere, gerere. Liv. 

1. 11. Nee ostenderunt bellum prius, quaro in- 
tulerunt. Adde eumd. 2. 44. extr. Horat.1. Ep. 
1 9. 22. Parios ego primus iambos Ostendi Latio. 
Sueton. Ner. 13. Quum destinato per edictum 
die ostensurus (eum) populo propter nubilum dis- 
tulisset etc. Lucan. 2. 192. Ut scelns hoc Sul- 
la cadesque ostensa placeret. — 6) Sequent* 
Relative. Ter. Andr, 5. 2. 25. lam pol bodie d 
vivo, tibi ostendam, berum quid sit pericU fat- 
lere. ubi, ut Forcellinus ait, ostendere est sto- 
machanti* et quippiam minitantis, quemadmodum 
apud eumd. Ter. loco cit. infra sub c. Ceterum /d. 
Eun. 2. 3. 15. nunc,Parmeno, te ostendes, qui vir 
sies. et Andr. 1. 1. 27. Aut (ri senstro te) velle 
in ea re ostendi, quam sis cailidus etc. ^ c) Ab- 
solute. TV. Phorm. 5. 3. 9. Virum me natam 
vellem: ego ostenderem. V. paullo supra in b. 
^ 2. Speciatim est verbis vel oratione demon- 
strare: et occurrit — a) Cum Accusativo. Cato 
apud Priscian. 10. p. 892. Putsch. Quod ego 
me spero ostenturum. Sic Cic. 5. Fam. 19. writ. 
Exslatque id, quod mihi ostenderas quibusdam 
litteris, boc te studiosiorem in me colendo fore, 
quam etc. — b) Cum Infinlto. Ter. Adelph, 1. 

2. 25. Te plura in hae re peccare ostendam. Jfe- 
pos Con. 3. Ad chiliarchum accessit, seqne os- 
tendit cum rege colloqui velle. F. alia infra sub 
3_ — C } Sequente Rclativo. Cces. 1. S. G. 21 
T. Labieoum cum duabus legionibus- summum 

67 



OSTENSIO 

Jngum montis adscendere Jub«: quid sul eonsilii 
Bit, ostendit. — d) Absolute. Cic. 2. Herenn. 
16. 23. De his pri.mum partibus ostendendum est: 
deinde ad deprecationem revertendum videtur. h. 
e. disserendum, explicandum. Id. Caecin. 4. 10. 
Sicut efvivus multis ipse rebus ostendit, et in 
morte iua rtstamento declaravit. Nepos Agesil. 
1. extr. Lysandro suffragante, nomine, ut osten- 
dimus supra, factioso. h. e. narravjrnus, diximus. 
V, et paragraph urn proximo seq. ^ 3. Interdum 
est polliceri, promittere se facturum. promettere: 
qua tamen sequuntur, et ad paragraph am pro- 
ximo an tec. referri possunt. Cic. i. Att. 1. a 
med. Demonstravi hac Cacilio: simul illud os- 
tendl, ti ipse unus cum illo uno contenderet, rae 
ei satisfaeturum. Id. 9. Fam. 8. Munus flagi- 
tare, quamris quit ostenderit, ne populus quidem 
solet, nisi eoncitatus. et 2. ibid. 3. Sed a liter, at- 
que ostenderam, facio, qui ingrediar ad explicau- 
dam ratio oera sententia mex. Sic Cist. 1. B . G. 
8. Negat se- posse iter ulli per provinciam dare; 
et, »i rim facere conentur, prohibiturum osten- 
dit. ^ 4. Pro obtendere, pratendere. Cic. 7. 
Verr . 1. 1. Sed quadam mihi raagatfica et 
praclara ejus defenslo ostenditur. Liv, 4. 59. 
Anxur urbs prona in paludes: ab ea parte Fabius 
oppugoationera ostendit. fe mostra, vel minac- 
cib di attaccare. — Hiac a Part, praeter. pass. 
Ottentum, i, n. 2. absolute, substantivorum 
more. V, loco sun. 

OSTENSIO, finis, f. 3. osiensione, e*v5«t|5j, 
actus ostendendi. Apul. 3. Met. Luctans ac re- 
nltens pracedens facinui instaurare nova osten- 
sione. Adde TertuU: 5. advcrs. Marcion. 11. — 
Sainuu. ad Lamprid- Alex. Sev. 33. affert vet. 
Inscript., in qua legitur; Temporibus Claudii 
Tiberii facta hominum armigerorwn ostensio~ 
ne. ubi ostensio est, ipso luterprete, transvectio, 
lostralio, recognitio, la mostra. 

OSTENSIOnALIS, e, adj»ct. Ostentionales mu 
Utet dicuatur apud Lamprid. Alex. Sev. 33. 
qui ad ostentationem et porapam principem co- 
mitabantur. toldati da parata. 

OSTENSlVE, adverb- §«xtsxws, demonstrative: 
V. OSTENDO IL 2. Boeth. Ariitot. prior, ana- 
Vyt. 2. 14. p. 487. Differ t autem quae ad impos- 
sible demonstratlo ab ea quae est ostensiva, eo 
quod ponat, quod vult interimere, deducens ad 
confessum falsum, ostensiva autem incipit a con- 
fessis positionibus veris. Omnis enim qua osten- 
sive coDcluditur, et per imposbibile monstrabitur, 
et qua per impossibile, ostensive concluditur, et 
per impossibile monstrabitur. 

OSTENSlVUS, a, urn, adject. SetKttxos, de- 
monstrativus, qui ostendi potest. V. voc. pras- 
ced. 

OSTENSOB, Oris, m. 3. mostratore, oVktvk, 
monstrator. TertuU. Apolog. 11. circa med. No- 
va frugis auctor, quia inventor et ostensor. 
OSTENSUS, a, urn. V. OSTENDO. 
OSTBNTAbIuS, e, adject, qui ostendi potest. 
Gloss. Philox. Ostentabilis, e'mSetxTuteic. Cf. Cas- 
siod. Rhetor, tub fin. Ostentabile (enthymema) 
est quod certa rei demonstratione constringit. Sic 
Itid. 2. Orig. 9. Secundum (enthymema) osten- 
tabUe. 

OSTENTABtLlTBR, adverb, aperte, ostensive. 
Placid. Gloss, edente A. Maio (in Class. Auct. 
T. 3. p. 459.). Exerte, indissimulanter atque osten- 
tabiliter. 

OSTENTACULUM, i, n. 2. idem atque oiten- 
tum. Vox a Leiico expungenda; occunit enim 
tan turn in Nat. Tir. p. 19. Ostentat, ostentacu- 
lum. 

OSTENTAMEN, mis, n. 3. ottentazione, osten- 
tatio. Prudent. Ptychom. 203. Ergo humilem 
postquam malesana Superbia mentem Vilibus iu 
structam nullo ostentamiue telis Aspicit, etc. 
OSTENTARtUM, li, n. 2. V. voc. seq. in fin. 
OSTENTARlUS, a, urn, adject, ad ostenta per- 
tinens. Capeti. 2. p. 38. Plerumque (numina) 
qoaerentei admonent vel sideris cursu, vel ful- 
minis jacalo, vel ostentaria novitate. Al. male 
leg. ostentatoria. — Hinc 

Otttntari%im,Xi, n. 2. absolute, substantivorum 



— 530 — 

more. Mcu.rob. 2. Saturn. 1«. Tarqultlus Pris- 
cus in ostentario arborario sic ait. h. e. in libro, 
in quo agit de ostentis arborum. et 3. ibid. 7. 
Est super boc liber Tarquitii traoscriptus ei os- 
tentario Tusco. 

OSTENTATfClDS, a, urn, adject, ad ostenta- 
tionem compositus, ut Osteataticia virginitas, apud 
TertuU. Virg, veland. 3. 

OSTENlATlO, finis, f. 3. (oslento) proprie est 
idem atque ostensio, moslra. 

I.) Proprie. Ptin. Paneg. 56. ad /In. Hostilem 
terrorem non arrnoruni magis, quam togarum 
osteotatione compescere. Liv. 7. 4. Ante omriia 
invisum ipsum (L. Manlii) ingenium atros, co- 
gaornenque Imperiosi grave libera civitati, ab 
ostentatione savitiae adscitum. 

II.) Translate. ^ 1. Saepissime est jactantia, 
venditatio, ostentazione, pompa, vanlo, akaj^o- 
nia, svfoi%ic,. Cic.2. Orat. 82. 333. Vitanda eti^m 
iugenii ostentationisque suspicio. Id. Place. 21. 
52. Magnifica et gloriosa ostentatio. Id. 6. Parad. 
1. 42. Quae est ista in commeraorania pecunia 
tua tarn insolens ostentatio ? Id. Rabir. Post. 
14. 38. Quod gpnus tandem est istud ostentatio- 
nis et gloria? Id. 2. Off. 12. 43. Qui simu- 
latione et inani ostentatione stabilem se glomm 
consequi posse rentur, vebemenler errant, collo 
$pacciarsi quei che non sono. et Amic. 23. 86. 
A multis ipsa virtus contemnitur, et venditatio 
qusedara atque ostentatio esse dicitur. Id. 2. Orat. 
8. 31. Ostentatione uti. Cess. i. B. C. 4. Sci- 
pionem impellit -judiciorum raetus, adulatio at- 
que ostentatio sui et potentium, qui in repu- 
blica judkiisque turn plurimura pollebant. Nepos 
Att. 17. Praceptis pbilosopborura ad vitam agen- 
dam, non ad ostentationem utebalur. Plin. 29. 
Hist. nat. 1. 5. (10). Videbamus senes usque in 
ostentationem rigentes. h. e. pra frtgore. — In 
plurali num. Cic. 5. Att. 13. Ex quo te intelli- 
gere certo scio, multorum annorum ostentationfts 
meas nunc in discrimen esse adductas. ^ 2. In- 
terdum est simulata ostensio, finta, mostra. Cic, 

1. leg. Agr. 7. 23. Consul verilate, non osten- 
tatione popularis. Petron. Satyr. 17. Eispecta- 
vimus lacrimas ad ostentationem doloris paratas. 
Seneca Ep. 99, circa med. Plus ostentatio dolo- 
ris exigit, quam dolor. Coss. 3. B. C. 71. La* 
bienus - omnes (captivos) pioductos ostentationis, 
ut videbatur, causa, quo major perfugw lides ha- 
beretur, commilitones appellans-in omnium con- 
spectu iaterflcit. Cf. eumd. 7. B. G. 45. Qui 
(milites) latius ostentationis causa vagarentur. 

OSTENTATOR, oris, m. 3. qui osientat, sed 
occurrit translate tantum, et est qui jactat, glo- 
riosus, ostentatore, millantatore, vantatore, d- 
Xa^wv. — a) Absolute. Plant. Cure. 4. 1. 15. 
la medio propter Canalem, ibi ostentatores m.:ri: 
Confldentes garrulique et malevoti supra Lacum. 
Cic. 4. BJerenn. 50. f>\\. Ut si velis non divitem, 
sed ostentatorem pecuniosura describere. Auson. 
Epiit. 4. 36. inde osienutor volitat. — b) Cum 
Genitivo. Liv. 1. 10. Ipse quura lactis vir magni- 
ficus, turn factorum osteulator baud minor. Tac. 

2. Hist. 80. Omnium, quae diceiet atque ageret, 
arte quadam ostenta tor. 

ostentAtOrIus. V. OSTENTARlUS in fin. 

OSTENTATRIX, Icis, f. 3. vantafrice, tniUan- 
tatrice , quas ostentat. — ■ a) Substantivorum 
more. A put. de Mag. Quam immodica sui osten- 
tatrix. — b) Adjective. Prudent. Psychom. 439. 
Pompa ostentalrix vani spleudoris. Pacat. Pa- 
neg. Theodos. 17. Eat nunc sui ostentatrh anti- 
quitas, et ilia innumeris litteraium vulgata mo- 
numentis jactet exempla. Macrob. 7. Saturn. %. 
Superba et contumax, et veluti sui ostentatri. 
continentia. 

OSTENTATUS, a, urn. V. OSTENTO. 

OSTENTlFRu, fira. fgrum, adject, qui ostenta 
exbibet. Gloss. Lat.-<*r. OstentU'erum, tsoartd- 
8ec. 

OSTENTO, as, jvi, atum, a^e, a. 1. frequen- 
tat. vel inlensivum ab ostendo. — Part. Osten- 
t'-ns in omnibus paragr.; Ostentatus II. 1. et 
■1. ; Oitentaturus et Osleniandus II. 2. — O- 
stentare sape pro o$tendo mtu^atur, ir*Qstrare t 



OSTENTO 

porre sotto gli occhi, far vedere, trpoaatroSa-- 
xwiw. 

I.) Proprie physlca ratlone usurpator. ^ 1. 
Generatim. Plant. Aulul. 2. 2. 18. Altera manu 
ffrt lapidem, panera ostentat altera. A. e. exbi- 
bet, mostra, esibisce. Accius apud Servium ad 
Virq. i. /En. 44. in pectore - tlammam osten- 
tabat-Jovis. Cic. 1. Att. 16. ante med. Ut aperte 
jugula sua pro m$o capite P. Clodio ostt-ntarint- 
ft. t. prsbuerint, obtulerint. C&s. 7. B. G. 48. 
Matresfamllias - more Gallico passum capillum os- 
tentare, Uberosque in coospectuin proferre cce- 
perunt. Liv. 2. 20. M. Valerius -coospicatus fe- 
rocem juvenem Tarquioium, ostentantem se in 
prima exsulum acie etc. Virg. 12. JEn. 470. 
Jamque bic germanum, jamque hie ostentat o- 
^antem, Nee cooferre manum patitur. et 6. ibid. 
677. Dixit, et ante tulit gressum, camposque ni- 
tentes Desuper ostentat. el 3. ibid. 703. Arduu6 
inde Agragas ostentat maxima loage Mcenia. Id. 
5. ibid. 505. frontemque ostenlans (equus) ar- 
duus albam. Sueton. Co?s. 33. Quum in alio- 
queado exbortandoque saepius digitum lasv* me- 
nus ostentans affirmaret cic. Id. fesp. 23. Ca- 
vam matvum ostenlans. Tac. 3. Hist. 31. Mox 
velamenta et infulas pro inuris osteatant. ^ 2. 
Speciatim est — a) Ad jactantiam ostendere- 
7'er, Eun. 3. 2. 29. Neque pugnas narrate neque 
cicatrices suas Ostentat. Liv. 1. 26. Inter bac 
senex, juvenem amplexus, spolia Curiatiorum fixa 
eo loco -j ostentans flunccine, ajebat etc. — b) 
Item lern*ndi causa ostendere. Cce*. 7. B. G. 55. 
ad Jin. Equitatumque omnibus locis, injiclendl 
timoris causa, osteniare caperunt. 5ue(on. Tib. 
54, Pu'ant Neronem ad voluniariam mortem 
coactum, quum ei carnifex, quasi ex senatu* 
auctorilate missus, laqueos et uncos ostentaret. 
— ■ c) item alliciendi causa ostendere. Liv. 30. 
33. Liguribus campi uberes Ilali«e - in spem vi- 
ctoria ostenianiur. Tac. I. Hist. 22. Aulam Ne- 
ronis-et regnorum libidines avjdo taliura, si au> 
deret, ut sua ostentantes. 

II.) Improprie de iis, qua sub sensus non ca-> 
dunt. ^ 1. Generatim est idem ac demonstra- 
re, prabere, exbibere, indicare, facere ut quis 
aliquid videat atque inlciligat, dvnostrare, esi~ 
bire, itvlicare, far conoscere. — a) Cum Ace us. 
Ter. Eun. 3. 5. 56. An ego occasionem mihi 
oslentatam, tanlam , tarn op ta tain amitterem? 
Cic, Cluent. 7. 22, Recuperandi filii spes os- 
tentata. Id. Mar cell. 9. 28. Ilia vita est tua, quas 
vigebit mtrmoria saculorum omnium, quam po- 
steritas alel, quam ipsa aternitas semper tuebi- 
tur. liuic tu inter via Sj buic te ostenles, oportet. 
h. e. pra*beas, ulTeras. Liv. 2. 42. Prodigia ca- 
lestia prope quotidianas in urbe agrisque osten- 
tantia minas. h. e. exhibentia. Plin. Paneg. 4. 
sui fin. Jam lirmitas, jam procerilas corporis, 
jam honor capitis et dignitas oris nonne long© 
Iateque pvincipeta osteatant? h. e. indicant. — 
b) Cum Intmito. Cic. 9. Fam. 6. Et simul osten- 
tavi tibi rue istis esse tamiliarem et consiliis eo- 
rum inleresse. ti feci conoscere. Sueton. Aug. 
87. init. Quotidiano sermone quaadarn frequen- 
tius et nota bili ter u$urpasse eum, littera ipsiua 
autograph*; ostentant. — c) Sequente Reiativo. 
Sutton. Cces. 14. Identidem ostentans, quanta 
eos in posterum a plebe Romana maneret invi- 
dia. ^ 2. Speciatim w jactare, gloriari, vendi- 
tare, vantare, mitlantare, far pompa. Cic. 4. 
Herenn. 21. 2\), Hie , qui se magniiice jactat 
atque ostentat. et 2. ibid. 30. 47. IngeDii vendi- 
landi, aut memori* ostentaada causa. Id. 10. 
Fam. 3. Ut potius amorera tibi ostenderem meum, 
quam ostentarera prudenliara. Id. Call. 28. 67. 
Sed, si me audiant, navent aliam operam, in 
aliis se rebus ostentent. Id. 9. Fam. 9. Quas 
(regum ac nationum clientelas) ostentare cre- 
bro solebat. Plin. 14. Hint. nat. 4. 5. (51). Os- 
tentaturo tradere palmam. % 3. Item speciatim 
est demonstrando suadere, commendare, et sa- 
pius demonstrando polliceri, promittere, aut, si 
de adversis agitur, minitari, ostendere terrendi 
causa. P'aut. Cist. -2, i. to. Amor modo quod 
suasit, dissuadet, quod dissuasit, id ostentat. to 



OSTENTUM 

mette in vista, to mostra cercando di persua- 
derto. Cic. 2. leg. Agr. 4. 1U. Largitio verbis o*ten- 
tat i putest, re vera fieri, nisi exbausto srario, 
nuJlc pacto potest, et mox. Si aliud quidern obs- 
cure moliuntur, aliud spe ac specie simulation is 
ottenlant. Id. ibid. 28. 78. Agrum Campanum, 
quern vobis ostentant, ipsi concupiverunt. Id. 
Rose. com. 6. 16. Pecunia ex liberalitate bujus 
promissa et ostentata. Sail. Jug. 70. Civitates, 
quae ab se defecerant, formidine aut ostentando 
pramia adfectare. et ibid. 7t. ad fin. Prseterea 
prsedam b&nigne ostentat. Sic animis eorum ar- 
rectis etc. Tac. 4. Hist. 59. extr. Pergere ad ob- 
sessos jubet, veniam ostentantes, si prassentia se- 
querentur. et 5. ibid. 24. Batavis pacem, Civili 
veniam ostentans. Sail. Jug. 25. a med. Defen- 
toribu* mcenium praemia modo, modo formidinem 
ostentare. Ziv. 30. 33. Carthaginiensibus-aihil 
aut in metum, aut in spem medium oitentstur. 
Cic. 2. Aw. 23. ad fin. Iile non mediocres ter- 
rores- ceteris prae se fert et ostentat. / Cluent. 
8. 25. Qui sibi delationem nominis et periculnm 
capitis ostentarat. Plin. 2. Ep. 7. Ostentato bello 
f»rocissimam gentem terrore perdomuit. Rursus 
Cic. 4. Fam. 14. Bellum ex altera parte caedem 
ostentat, ex altera servitutem. 

OSTENTUM, i, n. 2. (ostendo). Priscian. 10, 
p. 494. Hrehl. Ostentum quoque, quando 
monstrum significat, nomen est participlale, quo 
modo factum et dictum et visum, ab os- 
tendendo futura dictum. — Ostentum itaque est 
prodigium, monstrum, portentum: inter qua? 
dbcrimen quod sit, V. in MONSTRUM et POR- 
TENTUM. paVfxa, rspa; (It, prodigio, mostro, 
miracolo; Fr. prodige, merveille, miracle; Hisp. 
prodigio, milagro; Germ, das plunder - Oder 
Jnzeichen, founder; Angl. a prodigy, portent, 
ostent, any thing ominous, a strange, incredi- 
ble thing). 

I ) Proprie. Cic. 2. Nat. D. 3. 7. et 1. Di- 
vinat. 42. 93. Prasdictiones vero et prassensio- 
nes rerum futurarum quid aliud declarant, nisi 
bominibus ea, quae sint, ostendl, monstrari, por- 
tendi, praedici (al. prodicx)! et quo ilia ostenta, 
monstra, porlenta, prodigia dicuntur. Ulp. Dig. 
50. 16. 38. Ostentum Labeo definit, omne con- 
tra naturam cujusque rei genitum facluraque. 
Duo autem genera sunt ostentorum: unum, quo- 
lies quid contra naturam nascitur, tribus mani 
bus forte, aut pedibus: alterum,quum quid pro- 
digiosum videlur, quomodo Graeci fdauaxct vo- 
cant. Ha?c IHpian. Cic. 1, Divinat. 53, 121. He- 
rodotus scribit, Crcesi (ilium, quum esset iofans, 
locutum : quo ostento regnum patris et domom 
funditus concidisse. Id. 6, Verr. 49. 108. Quum 
magnorum periculorum metus ex osteotis porteo- 
deretur, Ziv. 26. 6. ad fin. Procurare ostentum 
familiare. Petron. Satyr. 122, H»c ostenta brevi 
solvit Deus, Sueton. Cces. 32. Cunctanti osten- 
tum tale factum est: Quidam exlmia magnitudi- 
ne et forma apparult, etc. Id. Galb. 4. Ceteris, 
ut obsceenum ostentum, abhorrentibus, solus pro 
laetissimo accepit. Id. Jug. 94. circa med. Ale- 
xandre simile provenit ostentum. Id. Cces. 77. 
Nee pro ostento ducendum, si pecudi cor defuis- 
*ft. 

II.) Translate dicitur de re incredibili. Coslius 
apud Cic. 8. Fam. 14. a med. Scis Appium cen- 
sorera bic ostenta facere? h. e. res incredibiles 
meditari, suscipere, Justin. 10. 1. 6. Ostenti 
prorsus genus, ubi in lauto populo sileri parri- 
cidium potuit. 

OSTENTOOSUS, a, urn, adject. _ portentuosus. 
Gloss. Zat.-Gr. Ostentuosus, TSpa'attoc. 

OSTENTUS, a, um. m V. OSTENDO. 

OSTENTUS, us, m. 4. (ostendo) ostentatio, os- 
teosio: sed occurrit tantum in sing. num. Da- 
livus frequenter, Ablativus vero seme!. 

I.) Proprie. Tac. 1. Ann. 29. extr. Corpora 
extra vallum abjecta ostentui. afRnche servissero 
di spettacolo. Gell. 20. 1. ad fin. Sed earn ca- 
pitis ptEnam, sanciendae fidei gratia, borrificam 
airocitatis ostentu reddiderunt. 

ID Imprnprie est species: hinc ostentui esse 
ah s^eciem et ostentationem inservire. Sail. Jug. 



— 531 — 

26. ad fin. Quoniam eo natus sum, ut Jugurlhae 
scelerum ostentui essem. h. e. ut inservirem ad 
ostendenda scelera Jugurtbae. Tac. 12. Ann. 14. 
Auribus decisis vivere jubet, ostentui dementia* 
sua:, et in nos dehonestamento. in ostentazione 
di clemenza. et 1. Hist. 78- Nova jura Cappado- 
ciae dedit, nova Africa?, ostentui magis, quam 
roansura. Id. 15, Ann. 64. Ore ac membris in 
eum pallorem albentibus, ut ostentui esset, rnul- 
tum vitalU spiritus egestum, che ben tnostra- 
va, che etc. Rursus Sail. Jug. 50. Metellus, pa- 
riter ac si faostes adessent, munito agmine ince- 
dere, late explorare omnia, ilia dedilionis signa 
ostentui credere, credea che fossero solo in ap~ 
parenza. Tac. 3. Hist. 35. In GaDiam Julium 
Calenum, in Germanism Alpinum Montaoum, 
quod hio Trevir, Calenus £duus, uterque Vitel- 
liani fuerant, ostentui misere. 

OSTES, as, m. 1. watrji;, species terraemotus, 
quo solum ita quatitur, ut cuncta trudantur et 
subvertantur. Graeca vox ab ft&sto impello, tru- 
do, propello. Habet Apul. de Mundo. 

OSTlARlA, ae, f. 1. et 

OSTf ARlUM, li, n. 2. V. voc. seq. in fin. 

OSTlARlUS, a, um, adject, ad ostium perli- 
neni. Vulgat. interpr. Johann. 18. 17. Dixit ergo 
Petro ancllla ostiaria: Numquid et tu etc. — 
Hinc 

Osttartus, Ji, ra. 2. (subaudi servus vel famu- 
lus) absolute, substantivorum more, est ostii cu- 
stos, portinaio, Supwpd?. Varro 1. R. R. 13, 

2. Vilici proxime januam cellam esse oportet, 
prasertim si ostiarius est nemo, Plin. 12. Hist. 
not. 14. 32. (64). Praeter hos et custodes satel- 
Iitesque et ostiarii et ministri populantur. Se- 
neca Const. Sap. 14. Conturaeliam vocant ostia- 
rii difQcultatem, cubicularii supercilium. et mox. 
Qui sibi placet, quod ostiario libere respondit, 
quad virgam ejus fregit. Hanc virgam arundi- 
nem fuisse, colligi potest ex Proper t. 4. 7. 21 . et 
Pelron. Satyr. 134., quod et Bronchus, ad Pro- 
pert, adnotavit. Porro ostiarii vilissimi servorum 
fuere, quippe qui catena vincti ante potentiorum 
januam eicubabant. Sueton. Rhet. 3. L. Otaci- 
lius Pilitus servisse dicitur, atque etiam ostiarius 
veteri more in catena fuisse. — De primo gradu 
Ecclesiastic! Ordinis, Imppp. ValenX., Valtm 
el Gratian. Cod. 1. 3. 6. et 16, 2. 24. 

Ostiaria, ce, (. 1. (.subaudi ancilla vel famu- 
la) absolute, subsiantivorum more, est quaj o- 
stium custodit, fulgat. interpr. 2. Reg. 4. 5. Et 
ostiaria domus purgans triticum obdormivit. et 
Johann. 18- 16. Exivit ergo discipulus alius, qui 
erat notus pootifici, et dixit ostiaria;, et introdu- 
lit Pelrum. 

Ostiarium, U, n. 2. absolute, substantivorum 
more, est tributi genus, quod ostiorum nomine 
pendebatur. Cces. 3. B. C. 32. Columnaria, o- 
stiaria, frumentum, vectura? imperabantur. Cic. 

3. Fam. 8. circa med. exactiooem ostiorum 
vocat. 

OSTURIUS, ti, m. 2. V. voc. prasced. in 
fin. 

OSTlATIM, adverb, per singula ostia, xata 
&upac, a porta per porta. 

1.) Proprie. Cic. 6. Terr. 24. 53. Uno impe- 
rio, ostiatim totum oppidum compilarit. casa per 
casa. et ibid. 22. 48. Dura ego hoc crimen agam 
ostiatim. h. e. singulas domos enumerans, in qui- 
bus furatus est. 

II.) Translate pro singillatim. ^utntiJ. 5. 10. 
122. Nee scrvtanda singula et velut ostiatim pui- 
sanda. fopisc. Carin. 17, extr. Longum est, si 
de ejus luxuria plura velim dicere. Quicumque 
ostiatim cupit noscere, legat etc. 

OSTlGO, Iglnis, f. 3. ita a rustjeis hominibus 
vecabatur morbus, qui et mentigo dicitur: vid*- 
tur autem dictus ita fuisse pro ustigine, quam- 
dam enim uredinis speciem pras se fert morbus 
ille. V. MENTIGO. 

OSTlOLUM, i, Q. 2. deminut. porticella, &u- 
ps'Siov, exiguum ostium. Plin. 19. Hist. nat. 8. 
38. (125). Adeo ut ostiola olitoria ex bis facti- 
tari prodiderint. Colum. 8. if. R. 14. 1. Aditus 
licguli fitmis ostiolii muniti. Adde Fulgat. in- 



OSTOCOPOS 

terpr. 3. Reg. 6. 31., Etech. 41. 24. et Dan. 
14. 20. 

OSTlTOR, Oris, m. 3. ostii custoa. Ghtt. I- 
tid. Hostitor (sic), janitor, portltor. 
OSTIUM, li, n. 2. Quod ad etjmon attinet, 

Virg. 6. /En. 43. antrum, Quo lati duounl adi- 
tus centum, ostia centum, ubi Servitu: Non sine 
causa et aditus dixit, et ostia: nam Vitruvius, qui 
de arcbitectonica scripsit, ostium dicit, per quod 
ab aliquo arcemur ingressu, ab obstando di- 
ctum; aditum ab adeundo, per quern ingredi- 
mur. Recentiores tamen philologi a voce os. o- 
ris deducunt. — Ostium est janua domus, &upa 
(It. porta, uscio; Fr. porte de maison, porte; 
Hisp. puerta; Germ, die Thur; Angl. a door, 
gate). 

I.) Proprie. Plaut. Merc. 2. 4. 9. Omnia istaec 
auscultavi ab ostio. Afranius apud Paul. Diaz. 
p. 18. 16. Mull. Inscribat aliquis arse verse in 
ostio. Cic. 5. Tusc. 5. 13. Extra ostium iimenqua 
carceris. Id. 2. Orat. 68. 276. Quum Nasicae ab 
ostio quaerenti Ennium ancilla dixisset, domi non 
esse. Ulp. Dig. 43. 23, 11. Si quis ostium sepul- 
cri evellat, aut eCTrmgat. Julian, ibid. 6. 1. 59. 
Habitator in alieaa eedificia fenestras et ostia 
imposuit: eadem post annum dominus sedificio- 
rum derapsit. Plaut. Mil. glor. 2. 3. 81. et 2. 
4. 46. Observare ostium, custodire. Ter. Beaut. 
2. 3. 35. aperire. Id. Phorm. 5. 3. 33. operira. 
Id. Eun, 4. 6. 25. obserare intus. Id. Adelph. 

4. 5. 3, pultare. Id. Eun. 3. 5. 55. Ostio pes- 
sulum obdere. et 5. 2. 4. Ante ostium stare, et 

5. 6. 5. praestoiari aliquem. et Andr. 4. 1. 59. 
Concrepuit a Glycerio ostium. Plaut. Mil. glor. 
2. 3. 58. Nihil est, qua bine hue transire ea pos- 
sit, nisi recto ostio. per la porta davanti: cui 
opponitur posticum. Cic. 3. Fam, 8. med. Prin- 
cipes civitatum a me postularunl, ne in vendi- 
tionem tributorum et illam acerbissimam exa- 
ctionem, quam tu non ignoras, capitum atque 
ostiorum inducerentur sumptus rainime neces- 
sarii. 

II.) Translate de quocumque aditu et e itu, 
ingressu et egressu. — a) Generatim. Vel. Poe- 
ta apud Cic. 1. Tusc 16. 37. Unde artimae ex- 
citantur obscura umbra, aperto ostio Alii Ache- 
runtis. Plaut. Trin. 2. 4- 124. Acberonlis o- 
stium in nostro' st agro. Sic l 'irg. 4. G. 467. 
Tasnaria8 etiam fauces, alta ostia Ditis-Ingressus. 
Plaut. True. 4. 4. 16. .Etatem qui (mitt'i unt 
cubili numquam commitlit suam. Quia si unum 
ostium obsideatur, aliud perfugiura gerit. — Sic a- 
perire ostium, aditum, ingressum prasbere. Varro 

1. R. R. 51. 1. Ne in rimis areas grana obli- 
tescant, et ostia aperiant muribus ac formicis. 
Lucret. 4. 90. Praeterea omnis odor, fumus, va- 
por -diffusa e rebus abundant, Ex alto quia dum 
veniunt, extrinsecu' torte Scinduntur per iter Qe- 
ium, nee recta viarum Ostia sunt, qua contendant 
exire coorta. ~ 6) Speciatim de faucibus. Cic. 

2, Nat. D. 54. 136. Quum aspera arteria ostium 
babeat adjunctum linguae radicibus. — c) Item 
speciatim de ingressu et aditu portus, la bocca 
del porto. Cic. 6. Verr. 53. 118. In utriusque 
portus ostium aditumque projecta eat. Ziv. 25. 
30. Ipsi (Merico) regio evenlt ab Aretbusa fini- 
te usque ad ostium magni portuf. Virg. 1. .£r.. 
404. Aut portum subit, aut pleno subit ostia ve- 
l . — d) Item de aditu fluminis in mare, boc- 
ca, foce, sboccatura, et'<;/3o\rj, otiua. Cic. 2. 
Phil. 11. 26. In Cilicia ad ostium fluminis Cydni. 
Virg. 6. Mn. 801. Et septemgemini turbant tre- 
pida ostia NUi. Ca>$. % B. C. 1. Qua est aditus 
ad ostium Rbodani, — e) Ostium Oceani, io 
ttretto, fretum Gaditanum, qua Oceanus in Me- 
diterraneum influit. Cic. pro leg. Manil. 12. 33. 
Ut vos, qui modo ante ostium Tiberinum clas- 
sem hostium videbatis, ii nunc nullam intra O- 
ceaui ostium prasdonum na em esse audiatis, 

OSTOCOPOS, i, m. 2 dotor di ossa, o'cro*«- 
ttos, ossium dolor: ab oarouw os, ossii, et jcotto? 
labor, molestia. Seren. Sammon. 48. 892. 0- 
stocopon lento conducit raelle perungi. Pelagon. 
Veterin. 3. 1. De labore, vel de ostocopo talia 
eveniunt, et 10. Ad ostocopuin. 



OSTOMACfllON 

OSTOmACHION, U, n. 2. ludus ossiculorum, 
qui et loculus Archimedius dicitur. Graecis litte- 
ri* legitur apud Juson. Eidyll. 13. Simile ut di- 
«as ludicro, quod Graeci oatoua^sov vocavere. 
Ossicla ea sunt, ad summam quaiuordecim; fi- 
guras geometricas habent. Sunt enim arquilaiera, 
vel triquetra, extentis lineis, aut rectis angulis 
vel obliquis, isoscela vel isopleura, ortbogonia 
quoque vel scalena. Harum verticularum variis 
coagmeatis simulantur species mille formarum; 
elephantus bellua, aut aper bestia, anser volans, 
•t mirmillo in armis, subsidens venator, et la- 
trans canis, quia et turturis (lege turris) et can- 
tharui et alia hujusmodi innumerabilium Ggu- 
rarura, qua alius alio seientiu* variegant, sed 
peritorum concinnatio miracuiura est, imperito- 
rum juncture ridiculura. Latinis litteris occur- 
rit tantum in lemmate apud Ennod. epigr. 133. 
De stomatio (lege ostomachio) cburneo. Sollici- 
tata levi marcescunt corda virorum Tormento: 
fas est ludere virginibus. Fraagunt, Marmaricis 
elepbas quod mistt ab arris Per micas sparsura, 
mox solidatur opus. De pcena tenera discunt 
cum fraude jocari: Nam ridere necia munere, fe~ 
mineum est. Angusta norunt res mille includere 
capsa: Omne ebur bk, muller, pectoris area tui 
est. De eodem Mar. Victorin. 3. p. 2547. Put' 
$ch. Metrorum innumerabilis copia est, ut ille lo- 
culus esse Archimedius e quatuordecim crustis 
eburnris, nunc quadratis, nunc triangulis, uunc 
ei utraque specie vane figuralis, et velut qui- 
busdam membris artis struenda causa composi- 
te proditur. Nam ut in UIo praQnito ac deter- 
minate crustarum numero, multiptici earumdem 
varia specie, nunc naves, nunc gladii, nunc ar- 
buscula et si qua alia figurantur; ita metrorum 
certo ex origine numero infra decern prototypa 
comprehenso, multiplex admodum varielatis co- 
pia propagatur. Nam ut ea exercentis aut inge- 
nium aut voluntatis arbitrium est, ita variae ac 
raulliformes metrorum species proferuntur. Simi- 
Ua babet Mil. Fortunatian. p. 2684. Putsch. 

OSTRACIAS, a, m. i.et ostracTtia, iti'dis, f. 

3. ooTpaxta?, et oVrpaxtTic. ^ 1. Est gemma 
durilie ostreorum testas imitata. Plin, 37. Hist, 
nat. 10. 65. (177). Ostracias, sive ostracitis est te- 
stacea durior ceramitide, achats? similis, nisi quod 
ilia quum politur pinguescit: huic tanta duritia 
inest, ut alia gemma scalpanlur fragment!* ejus. 
Ostritidi ostrea a similltudine nomeu dedere. Uaec 
Plin. edente Sillig. ^ 2. Est etiam ostracitis 
cadmia genus nigrum, et e ceteris sordidissi- 
mum. Id. 34. ibid. 10. 23. (103). 

OSTRACODERMA, ac, f. 1. ab oCTpaxo? testa 
et Se'pua pellis, -dicitur quicumque piscis testa 
munitus est, un testaceo. Plin. Valerian. 5. 13. 
Pectines autem qui dicuntur et omnia ostraco- 
derma (sic) fugienda sunt, et ibid. Ssepias et o- 
stragodermas {lege ostracodermas), id est astaginas 
et ciretias (fortasse a=tacinos et cirratos) et pecti- 
nes, etiam cochleas ccmedant. 

OSTRACISMUS, i, m. 2. oVrpaxwuo'c, genus 
relegationis apud Atrenienses, idest exsillum an- 
norum decern: ab oorpaxov *e$ta. Testula enim 
Inscrfptum ferebant nomen ejus, quem extermi- 
nare volebent. DifTerebat plurimum ab exsilio. 
Nam exsillum fiebat ob flagitia; ostracismus, quod 
niroia potentia suspecta esset. Deinde eorum, qui 
eiaUio damnati erant, bona pubiicabantur; iis 
tero, qui per testulam e civitate erant summoti, 
peeuniam populus non adimebat. Prasterea ostra- 
cismo damnatis tempus et locus prasuniebatur; 
ii autem, qui exsulabant, neutrum horum babe- 
bant- If epos Cim, 3. Testarum sulTragiis, quod 
illi ostracismum vocant, decern annorum exsiiio 
multatus est. Quondam edition, habent o'atpa- 

iUCUQTt. 

OSTRAClTES, sb, m. 1. oVrpaxtnjf, lapis te- 
ste similitudinem habeas: ab oorpaxov testa. TJ- 
sus ejus pro pumice ad levigandara cutem. Plin. 
3«. Hist. nat. 19. 31. (139). Cf. Isid. 18. Orig. 

4. 25. 

OSTRACITIS. V. OSTRACIAS. 
OSTRAClOM, li, n. 2. o'orpaW, t«4ta, sive 
opurimentum certl coacbarum generb), et fortas- 



— 532 - 

Si purpuras, inquit Harduin. Dicitur etiam onyx. 
Plin. 32. Hist. not. 10. 46. (134). Pelagon. Ve- 
terin. 24. 4. Si sanguis nimius per venam per- 
cussam perruperit, hosticinum (lege ostracium) 
conterito minute et apponito in plagam. Ita for- 
tasse legenduin; ceterum alii viderint. 

OSTRACUS, i, m. 2. Tsid. 15. Orig. 8. Ostra- 
cus est pavimentum testaceum, eo quod fractis 
testis calce admixta feriatur. Testam enim Graeci 
oatpaxo* dicunt. 

OSTRfiA, «, f. 1. et ostreum, i, n. 2; ocrtpeov. 
— a) De forma ostrea, ce, baec Charis. 1. p. 
42. Putsch. Hasc ostrea feminino genere singu- 
lari numero, an hoc ostreum neutrale dicendura 
sit, quasritur; et dlcenda hasc ostrea feminine sin- 
gular! numero. Hasc Chart'*.; et sane habent Lu- 
ciiius apud .Yon. p. 216. 6. Merc. Ostrea nulla 
fuit, non purpura, nulla peloris. Varrn apud 
eumd. ibid. Neque ostrea ulla magna capta qui- 
vit palatum suscitare. Gell. 20. 8. Ostrea tenuis 
et exsucta. — b) Ostrece, arum in plur. num. 
femin. gen. est Plauti et Cicer, locc. infrc cilt., 
et Turpilii apud JYon. loc. supra cit., et Plin. 9. 
Hist. nat. 54. 79. (168). — c) Ostreum n. 2. 
in sing. num. est tantum Pallad. 1. R. R, 51. 
Ostrei testas siccas simul tundes. — d) Ostrea, 
orum, in plur. num. neutr. gen. est Ennii apud 
Jpul. de Mag., Lucilii, Horat., Ovid., Plin. 
etc. locc. infra citt. — e) Dativus et AblatHuS 
oslreis; quos cxhibent Ennius apud Non. p. 169. 
21.; Cic. 2. Divinat. 14. 33. et 7. Fain. 27.; et 
Plin. 9. Hist. nat. 54. 79. (168). — Ceterum 
osfrea (It. ostrica; Fr. huitre; Ilisp. ostra; Germ, 
die Auster; Angl. an oyster) est genus marina; 
conchae, aspera rotundaque testa, came grati sapo- 
ris, et ditiorum raensis conquisita. Plura eorum 
genera enumerat Juson. epist. 9., item Plin. 
32. Hist, nat 6. 21. (62). Cyzicena t Lucrina, 
Britannica, Med u la, Leptica, Lucensia, Circejen- 
sia etc. Commendat ia his spissa et crassiora, 
neque in luto capta, neque in arenosis, sed so- 
lido vado, spondylo brevi, atque non carnoso 
etc. Seneca Ep. 95. ante med. Quid? ilia ostrea, 
inertissimam carnem cceno sagiaatam, nihil exi- 
stimas limosa gravitatis inferre? Plaut. Rud. 2. 
1. 8. Echinos, lepadas, ostreas, balanos capta- 
mus. Plin. 9. Hist. nat. 54. 79. (168). Ostrea- 
rura vivaria primus omnium Sergius Orata inve- 
nil in Bajano, nee gulas causa, sed avariiise. En- 
nius apud xVon. p. 169. 22. Merc. Scrupeo in- 
vestita saxo, atque ostreis squamae scaprent. Cic. 
fragm. apud eumd. p. 216. 13. Solertia ea, qua 
posset vel in legulis prosemiaare ostreas. Luci- 
lius apud Gell. 20. 8. Luua alit ostrea, et implet 
echinos. fforat. 2. Sat. 4. 33. Ostrea Circeis, Mi- 
seno oriuntur echini. Juvenal. 4. 140. Circeis 
nata forent, an Lucrinum ad saxum, Rutupinove 
edita fundo Ostrea, callebat primo deprendere 
morsu. Ovid. 6. Fast. 173. Piscis adhuc illi po- 
pulo sine fraude natabat: Ostreaque in concbis 
tuta fuere suis. — Quos Martial. 7. 20. memo- 
rat ostreorum lividos cirros, putat Rader. intel- 
ligi flhras in carne ostrea;, crine purpureo amb- 
iente, quam generosarum ostrearum notam es- 
se volunt periliores harum rerum, ut est apud 
Plin. 32. Hist. nat. 6. 21. (61). 

OSTREArIL'M. Ii, n. 2. V. voc. seq. in On. 

OSTREARfUS, a, um, adject, ad ostrea spe- 
ctans, ut ostrearius panis, quo vetercs cum o- 
streis vesci solebant. Plin. 18. Hist. nat. 11. 27. 
(105). Panis ipsius varia genera persequi superva- 
cuum videtur, alias ab obsoniis appellati, ut o- 
strearii, alias etc, — Uinc 

Oitrearium, H, a. 2. absolute, suhstaruivorura 
more, est ubi ostrea; vivunt et reperiuntur. Plin. 
9. Hist. nat. 51. 74. (161). Nuper compertum 
est in ostreariis, humorem iis fetificum lactis mo- 
do effluere. Macrob. 2. Saturn. 11. Sergius O- 
rau primus ostrearia in Bajano Io cavil. 

OSTREATQS, a, um, adject. o'oTpwSijs, muri- 
catus, ostreis munitus; et figurate durus atque 
asper, duro, aspro. Plaut Pcen. 1. 2. 186. Ita- 
que jam quasi ostreatum tergum ulceribus ge- 
stlto. 

OSTRfiOSUS, a, um, adject, ostreis abundans. 



OSYKIS 

Juct. Priap. 77. Cyzicus ostreosa. — Comp. t>* 
streosior apud Catull. 18. 4. ora Hellesponts* 
ceteris ostreosior oris, 

OSTRlAGO, Sglnis, f. 3. genus herba, circa 

sepulcra, aut in parietibus, qui sunt circa mon- 
tium radices, nasceotis. Apnl. Herb. 28. 

OSTRIcOLOR, oris, adject, ostri colorem ha- 
bens. Sidon. carm. 5. 18- Oslricolor pepli te- 
xtus. 

OSTRlFER, f8ra, fSrum, adject, abbondante di 
ostriche, ostreas ferens, ostreosus. Virg, i. G. 
207. Pontus, et ostriferi fauces tentantur Abydi. 
Val. Place. 1. 456. Surgis ab ostrifero medius, 
Neptune, Gerassto. Lucan. 9. 959. et oitriferam 
dirimat Chaicedona cursu. 

OSTRlNUS, a, am, adject, di color d'ostro, 
oorpicoc, ostri colorem habens, purpureus. Varro 
apud Non. p. 549. 10. J!ferc. Ostrinum suppa- 
rum. Turpilius apud eumd. ibid. Ricula ostrina. 
Propert. 3. 11. 7. Et Tyros ostrinos prabet Cad- 
mea colores. et 1. 14. 20. Ostrinus torus, et 2. 
22. 26. Ostrina tunica. Non. he. ait. colorem 
hunc subrubeum esse dicit. 

OSTRITIS, Idis, f. 3. V. OSTRACIAS. 1. 
OSTRUM, i, n. 2, oorpov (It. ostro, porpora, 
scarlato, grana; Fr. pourpre; Hisp. purpura; 
Germ, der Saft der Purpurschrecke, der Pur- 
pur; Angl. purple, scarlet, crimson). 

I.) Propria est sanies ilia, vel liquor, qui ex 
ostreis, seu conchyliis, vel purpuris, vel murici- 
bus eximitur ad pretiosarum lanarum infectu- 
ram: et color ille, qui ex hac sanie conficitur. 
Plin. 9. Hist. nat. c. 36. et 37. dis tin etas facit 
species, conchylium, purpurara, muricem. Simili- 
ter Nonius p. 549. 9.-17. Merc, ostrinum colo- 
rem distinguit a colore muricis, quod ille sit sub- 
rubeus, hie sanguineus. Sed hasc a scriptoribus 
confunduntur. Et sane ostrurn, ut de ejus natura 
tradiderunt scriptores, non habet in omnibus lo- 
cis, quibus nascitur, uaius generis colorem, sed 
soils cursu naturaliter temperatur. Itaque quod 
legitur in Ponto et Galatia, quia ha regions 
sunt proxima ad Septentrionem est atrura: pro- 
gredientibus inter Septentrionem, et Occid*ntem, 
invenitur lividum: quod autem legitur ad iEqui- 
noctialem Orientem et Occidentera, invenitur 
violaceo colore: quod vero Meridianis regioaibus 
excipitur, rubra procreatur potestale, ut aU Vi- 
truv. 7. 13. ubi rationem etiam tradit ostiini 
coloris conficiendi, Virg. 5. Mn, 111. Vestes o- 
slro perfusae. — In plur. num. Propert, 4, 3. 51. 
Nam mi hi quo, Pcenis si purpura fuigeat ostris? 

II.) Translate, f 1. A Poetis pro purpurea 
veste usurpatur. Zucret. 2. 34. Nee calidjs citius 
decedunt corpore fehres, Textllibus si in picturis 
ostroque rubenti Jacteris, quam si in plebeja ve- 
ste cubandum est. Sic Virg. 1. /En. 70i. sirato- 
que super discumbitur ostro. h. e- lectis puipu- 
reis. et 2. G. 506. Ut gemma bihat et Sarrano 
dormiat ostro. Id. 4. /En. 134. insigais ostro 
sonipes. ef 7. ibid. 814. Telare humeros ostro. 
Horat. 3. Od. 29, 14. Mundaeque parvo sub la- 
re pauperum Coena sine aulais et ostro. ^f 2. 
Pro splendore, luce. Sever, /Etn. 332. Purpureo- 
que rubens surgat jubar aureus ostro. 

OSTRL'S, a, um, adject, qui ad Orientem situs 
est. Paulin. Pell. 2t, altera cujus Pars Orientis 
erat patria, in qua scilicet Ostrus Possessorque et 
jam non ultimus esse videbar. Ita cl. Furlanetto 
in Append.; mihi illud ostrus mendum esse vi- 
detur. 

OSTRf A, ac, et ostrys, yos, f. offxpuct, o"<rcpu?, 
arbor materia dura atque firraa, similis fraxino 
cortice et ramis, folio pyri, tamen paullo Iongio- 
ribus, crassioribusque ac rugosis incisuris , quas 
per tota discurrunt, semine hordeo simili et co- 
lore, solitaria nascitur circa sa\a aquosa. Plin. 
13. Hist. nat. 21.37. (.117). Gignit arborem o- 
stryn, quam et ostryam vacant, etc. V. Theo- 
phrast. 3. Hist, plant. 

OS US, a, um. V. ODI. 

OS? RIS, is, I. 3. oaupc;, herba ramulos ferens 
nigros, tenues, lentos, et in bis folia nigra ceu 
lini, semenque in ramulis nigrum initio, deiods 
colore mutato rubescens. Smegmata mulieribus, 



OTACUSTA 

hciuat ex his. Piin. 27. Hist. nat. 12. 88. (til)., 
ubi Harduin. adscribit, ab Anguillara dici le 
tcope di Padova. 



OT 



- 533 - 



OT&CCSTA vel otacustes, at, m. 1. spia, w- 

laxovarriq, ab obj, mto'c auris et a'xouco audio, 
apud .^pui. <ie Mundo est emissarius, clam alio- 
ruru sermones captans. Omaia, inquit, qu» ibi 
gererentur, ille otacustarum relatione discebat. 
Hos Apulej. paullo supra auret rtgias vocat, 
quod iis Darius rex Persarura ad excipienda, qu»- 
cumque a subjectis gererentur, uteretur: item 
imperatoris oculos, quod per eos videret quid- 
quid se absente Beret. V, ORICULARIUS et 0- 
CULUS. 

OTAnItE, es, 1. ab ou?, »to« auris, est, ut 
rnibi videtur, morbus aurium, in quibus vulnera 
insunt. Theod. Prisctitn. 4. p. 312. ed. Aid. In 
aure vulaus si fuerit, excavas malum granatum, 
et mittis illic myrrham, pediasimos {sic), mel et 
acetum, et ad dimidiura coquis, et eo mittis te- 
pid urn per folium lauri; oteniten {lege otaaiteu) 
sanat. , 

6TH0NNA, as, f. t. o^ovva, berba in Syria 
nascens, similis eruc*, perforatis crebro foliis, 
Dore croci: quare quidam anemonen vocaverunt. 
Flin. 27. Hist. nat. 12. 85. (109). 
OTHOS. V. OTUS. 

OTlA, ae, f. 1. piscis marinus, e genere ostrea- 
rum: ab w'tt'ov auricula. Piin. 32. Hist. nat. 
11. 53. (149). 

OTiABUNDOS vel ociabundus, a, urn, adject. 
pien di Olio, otio abundans. Sidon. 4. Ep. 18. 
Multis diebus otiabundus. 
CTlATUS vel oclatus, a, urn. V. OTIOR. 
OTlCUS, a, am, adject. Gr*ca vox wt<xo£, ad 
aures pertinens, auricularis. Ccel. Aurtl. i. Tard. 
i. n. 23. Otico clystere, quem nos auricularem 
dicere poterimus. 

OTlOLUM vet ociolura, i, n. 2. deminut. ut- 
xpa ovoXyj, breve otium. Caelius ad Cic. 8. Fam. 
3. Quum otiosus aim, plane ubi detectem otiolum 
meum, aon habeo. 

OTlOR vel ocior, Sris, atus sum, arl, dep. 1. 
Part. Otiatus. — Otiari est in otio esse, cessare, 
vacare, otio frui, stare in ozio, essere ozioso, 
riposarsi, dp-fin, o)(oXa£w. Cic. 3. Off. 14. 58. 
Quum se Syracusas otiandi, non negotiandi causa 
contuliscet. Horat. 1. Sat. 6. 127. Pransus non 
avide quantum interpellet iaani Ventre diem du- 
rare, domeslicus otior. Sidon. 3. Ep. 1. Ipsi iis~ 
dem temporibus nati, magistris usi, artibus in- 
stitute lusibus otiati. 

OTlOSE vel otiose, adverb, nihil agendo, per 
otium, animo vacuo, sx°V'' *PT»*» oziosat7wn_ 
le, tn rtposo, senza /ar nuMa. 

I.) Proprie. Cic. 3. O/f. 26. 97. Utile Ulyssi 
Ithaca: vivere otiose cum parentibus, cum uxore, 
cum filio. Liv. 23. 7. ad /in. In foro otiose in- 
ambulare. 

II.) Translate. «J 1. Est idem ac lento, sine 
festinalione, a beir agio, lentamente, adagio. Ca- 
to R. R. 76. sub fin. Videto, ut bene et otiose 
percoquas. Plant. Pseud. 4. 1. 14. Ambula ergo 
cito. sy. imo otiose volo. Id. True. 1. 2. 6C. Vo- 
stra hercle factum injuria, quae properavistis olim 
rapere : otiose oportuit, diu ut essem incolumis 
vobis. h. e. lente, paullatim. adagio, a poco a 
poco. et Liv. 2. 57. a med. Segniter, otiose, neg- 
Kgenter, contumaciter omnia agere. Cic. 6. Verr. 
15. 33. Accessitad argentum, contemplarl unum- 
quodque otiose et considerare ccepit. Id. 4. Fin. 
13. 32. Quo constituto, turn liceblt otiose ista 
quaerere. ^ 2, Item secure, tranquille, tran- 
quillamente. Ter. Heaut. 2. 3. 100. Ademptum 
tibi jam faxo omnem metum, in aurem utramvis 
otiose ut dormlas. 

dTlOSlTAS vel ociosltaj, 3tis, f. 3. oziosita, 
ozio, otium. Sidon. 2. Ep. 10. Suas otiosiutes 
trepidanter edere. h. e. carmine per otium com- 



posite. Vulgat. interpr. Eccli. 32. 28. Miltc il- 
ium (servum) In operationem, ne facet: maitam 
enim malitiam docuit otiositas. 

6tI0SUS vel ociosus-, a, urn, adject, (otium). 
Comp. Otiosior sub B. U. 2.; Sup. Otiosvsst- 
mus sub A. I. 1. 3. et sub B. II. 3. — Otio- 
sus est vacuus, cessans, nihil agens, opero »o- 
lutus, otio fruens, turn in bonam, turn in ma- 
lam partem. Et in bonam quidem quinam sint 
re vera otiosi, multis Seneca Breyit. vit. 12. el 
segq-, item Ep. 55. docet. uvoXoio;, a'pY°« ( II - 
ozioso, disoccupato, scioperato; Fr. qui est sans 
occupation, qui est de loisir, oisif; Hisp. ocio- 
so, holgazar; Germ, mussig, unthaiig, in Mus- 
te; Angl. unoccupied, disengaged from busi- 
ness, idle). Usurpatur autern A) be bominibusj 
et B) De rebus et abstractis. 
A) De homioibus, et quidem 
I.) Proprie. «J 1. Generatim otiosus dicitut 
is, cui nee publicum, nee privatum negotium est 
ullura. Plant. True. I. 2. 33. Nimis otiosum ar- 
bitror hominem esse le. Ter. Adelph- 2. 4. 15. 
Quamvis etiam maneo otiosus bic. Cic. Brut.i. 
10. Quum inambularem in xysto et essem otio- 
sus domi. Id. 3. Nat. D. 39. 93. Rebus huma- 
nis aliquos otiosos deos praeficere. Id. 12. Alt. 
39. Necesse ne habeas scribere, nisi eris valde o- 
tiosus. — Satins est otiosum esse, quam nihil 
agere, scite dictum ab Attilio apud Piin. 1. Ep. 
9. extr. h. e. ab omni plane opere cessare, quam 
rebus nihili, inanibus, futilibus, frigidis operam 
dare: quibus qui implicatur, re vera nihil agit. 
•f 2. Speciatim otiosus dicitur, qui cessat a re 
publica gerenda, et privata aliqua exercitatione 
et prascipue litteris occupatur. Cic. 1. Oral. 51. 
219. Quo in studio (philosophies) hominum quo- 
que ingeniosissimorum otiosissimorumque totas 
aetates videmus esse contritas. Id. 11. Phil. S. 
20. Otioso vero, et nihil agenti privato quando 
imperiura senatus ded't? Id. 3. 0/f. 1- 1- P. 
Scipionem dicere solitum, numquam se minus o- 
tiosum esse, quam quum otiosus. Adde eumd. 1. 
ibid. 21. 70. Sic Id. Brut. 24. 93. Quum (Galba) 
otiosus {h. e. domi) stilum prehenderat motus- 
que omnis animi (quo incendebatur, quum in 
foro ageret), tamquam ventus, hominem defece- 
rat, fiaccescebat oratio. Id. Sext. 51. 110. Grae- 
culum se atque otiosum putari voluit, studio ljt- 
terarum se subito dedidit. Seneca Ep. 55. Otio- 
sum eaim hominem seductum existimat vulgus 
et securum et se contentum. — Et cum Genitive 
Piin. prcef. Hist. nat. (6). Humili vulgo scri- 
pta sunt, agricolarum, opificum turbae, denique 
studiorum otiosis. per gli studiosi. % 3. Item 
speciatim in bello otiosi dicuntur, qui neutri fa- 
vent parti, indifferente, neutrale. Cic 2. Off. 
7. '26. Quid? Lacedsemonios iojuste imperantes 
nonne repente omnes fere socii deserueruut, spe- 
ctatoresque se otiosos praebuerunt Leuctricae ca- 
lamitatis? Id. Marcell. 6. 18. Quidam enim non 
raodo armatis, sed interdum etiam otiosis mina- 
bantur. Id. 9. Fam. 6. med. Kitremum malo- 
rum omnium esse civilis belli vlctoriam: quam 
quidem ego etiam illorum timebam, ad quo* ve- 
neramus, Crudeliter enim otiosis minabantur. — 
Hue referri potest et illud ejusd. Cic. 2. leg. Agr. 
37. 102. Non modo vos eritis in otio, qui sem- 
per esse volueritis, verum etiam istos, quibus o- 
tiosi negotium facessimus, otiosissimos reddam. 
li faro star cheti: efGciam, ne quid turbulenti 
conllent: totus taraen locus est corruptusj V. 
Critic os. 

II.) Translate. *sj 1. Metonymice otiosus est 
securus, tranquillus, ut esse solent, qui in otio 
sunt, tranquUlo, quieto. Ter. Phorm. 2. 2. 25. 
Ten' asymbolum venire, uactum atque lautum e 
balneis, otiosum ab animo ? Gell. 2. 29. a metu. 
Ter. Adelph. 4. 1. 17. Quin tu otiosus es: ego 
illius sensum puicre calleo. h. e. ne cura, ne la- 
bora, ne sollicitus sis. — Reddere aliquem otio- 
sum, efOcere, ut tranquillo quietoque animo sit, 
levare cura. Cic. 9. Fam. 25. extr. Mihi gratum 
feceris, si otiosum Fabium reddideris. _ f % In 
re oratoria otiosus est supervacaneus, inaais, su- 
peijiuo. Tac. Dial, de Orat. 22. de Cicerone. 



OTIUM 

Lentus est in prlncipUs, longus in narrationibus, 
otiosus circa excessus. perde U tempo. Sic I*. 
ibid. 18. ad fin. Brutum vlderi otiosum et dU- 
junctum. 

B) De rebus et abstractis, et quidem 
I.) Proprie. % 1- Otiosum dicitur quidquid et 
publicis et privatis caret occupationibus. Ennitu 
apud Gell. 19. 10. Otioso in otio animus nescit 
quid velit. Cf. Cic. Plane. 27. 66. Ecquid ego 
<2icam de occupatis meis temporibus, cui fuerit 
ne otium quidem unquara otiosum? Id. Senect. 
'AX 82. An censes -ma untos iabores diurnosno- 
ctumosque domi mililiaeque suscepturum fuiss«$, 
si iisdem finibus gloriam meam, quibus vitam, 
essem terrainalurus? Nonne melius multo fuisset, 
otiosam aetatem et quietam sine uilo labore et 
contentione traducere? Horat. Epod. 5. 43. Et 
otiosa credidit Neapolis. Cf. Tac. 14. Ann. 58. 
Vana haec-credenlium otio augebantur. Id. 13. 
ibid. 3. Adnotabant scniores, quibus otiosum est 
Vetera et prasentia contendere. Al. leg. quibus 
otium est, che hanno ozio e tempo.— Hue re- 
ferri potest el illud Frontin. 2. de controv. ay 
p. 53. ed. Lachmann. Attigui possessors vacan- 
tia loca, quasi invitante otiosi soli opportumwie, 
invaserunt. f 2. Speciatim otiosum ternpus «l 
simile aliud dicitur, in quo cessaturab opere 
publico, et privata aliqua exercitatio fit. Cic. J. 
ad Q fr. 8. Revertar ad institutum (poema) ii- 
que perGciam his supplicationum otiosis diebui. 
Id. Senect. 14. 49. Si vero habet aliquod tam- 
quam pabulum studli atque doctrin*, nihil est 
otiosa senectute jjicundius. et Amic. 27. 104. Nam 
quid ego de studiis dicam cognoscendi semper 
aliquid atque discendi? in quibus remou ab o- 
culis populi omne otiosum tempos contriviinus, 
«f 3. Item speciatim otiosum est pacatura et bello 
atque armatis opponitur. Kaut. True. U I. .55. 
Postremo in raasno populo, in multis hominibus, 
Re placida atque otiosa, victis hostibus, oportet 
etc. Cic, Sext. 45. et 46. 98. Quid est igltur 
propositum his rel public* gubernatorlbus, quod 
intueri, et quo cursum suum dirigere debeantf 
Id quod est praestantissimum, maximeque optabiie 
omnibus sanis et bonis et beatis, cum digmtate 
otium. - Hujus autem otiosas dignitatis hate fun- 
damenta sunt etc. 

II.) Translate ponitur «J 1. Otiosus pro len- 
to, tardo. Pallad. i. R. R. 37. Fons, vel r.vus 
hue conveniat otiosus, qui humiles transeundo 
formet lacunas. «J 2. De animo quum dicitur, 
est securus, tranquillus. Ter. Andr. 5. 2. t. Am- 
mo nunc jan ( otioso esse impero. 5eneca 2. ira 
13 a med. Quid qutete otiostus animi, quid ira 
laboriosius? «| 3. interdum est supervacaneus, 
inutilis, nihil efficiens, inanis, vano, super fluo, 
inutile. Quir.til. 1. t. 35. Ii quoque versus, 
qui ad imitationem scribendi proponentur, non 
otiosas veiim sententias habeant, sed honestum 
aliquid moaentes. Id. 8. 2. 1». Ego otiosum 
sermon em dixerim, quem auditor suo mgenio 
aon intelligit. PUn. 9. Ep. 6. extr. Per hos die* 
Ubentissime otium meum in litteris colloco, quos 
alii otiosissimis occupationibus perdunt. scti. cir- 
censibus spectandis. — Otiosa pecunia est, quae 
nihil acquirit, danaro infwttuoto : cui OPP ^ 1 ' 
tur occupata, quas usuras pant. PUn. 10. -fcp. 
62. Pecuniae publicae vereor ne olios* jaceaoi. 
Adde 5cceuof. Dig. 22. 1. 13. „.„.-• 

OTIS, Wis, f. 3. mitt » v " est » ( ' uam , Uli P ai " 
avem tardam vocant, teste Plm. 10. Hut. not. 
22 29. (57)., daranata in cibis propter malum 
odorera, quem emissa ex ejus ossibus medulla 
reddit. Id. 30. ibid. I*. 45. (131). Mammis otx- 
dum adipem utllem esse. V. fTinketmann. r. 
2. p. 125., cui Otis est ottorda. 

OTIUM vel ocium, ti, n. 2. Scribitur per t, et 
per c, ut posuimus: sed t magis placet Pierto 
ad Tirg. I. Eel. 6., Manutio, Dausqwfl et Cei- 
tario in Orthogr., adstlpulantlbus lib. veterib. et 
lapidib. — Otium (cujus in adsignanda notatione 
valde laborant etymologl) est vacuum ternpus, 
cessatio ab opere, remissio laborls, laxamentum, 
ternpus liberum atque otiosum: cui contrarlum 
est negotium, a X o^, «p 7 ta (U. ozio, disoccupa- 



OTOPETA 

SfofUj scioperataggine, riposo, tempo, agtoyPt. 
'otsir, moments de laisir, repos que laissent les 
affaires, temps disponible; Hisp. lugar, tie.mpo 
desocupado, tiempo tibre; Germ, die Gescha/ls- 
lotigkeit, Musse, Ruhe; Angl. ease, leisure, re- 
creation, freedom from business, spare time, 
idlenest). 

h) Proprie. «| 1. Generalim. Ennius apud 
Gell. 19. 10. Otioso m otio animus nescit quid 
velit. Cic. 3. Off. 1. 1. Ilium et in otio de neg- 
otiii cogitare, et in solitudine secum loqui so- 
IHum. et mox. Otium et solitudo, quae languo- 
rem a/Terunt ceteris, ilium acuebant. Id. 2. leg. 
Agr. 33. 9!. Inertissimum et desidiosissimum 
otium. et ibid. 37. 103. Qui propter desidiam in 
otio vivunt. Id. 4. Acad. (2. pr .) •>. 6. He- 
bescere ef languere in otio. Id 2. All. 14. 
Otio tabescere. Id. 3. Oral. 21). 431. Grasci otio 
difiiuentes. Tac. 4. Hist. 70. Segne otium trabe- 
re. Seneca £p. 82. Otium sine litteris mors est, 
ft borainis vivi sepultura. «J 2. Specialim et 
s«pe accipitur pro tempore vacuo, et libero a 
negotiis forensibus, ab adminislratione reipubli- 
cae, ab occupationibus civjiibus, a labore rustico 
aul militari, et hujusmodi, quura licet ad littera- 
rum studia privatim incumbere, aiiisve honestis 
e«rcitationibus animum recreare, tempo, agio, 
disoceupazione, vacanza. Cato apud Cic. Plane. 
27. 66. Clarorum virorum non minus otii, quam 
negotii rationem exstare oportet. Id. Brut. 2. 
8. Tamquam in partuin confugere non inertia*, 
neque desidiae. sed otii moderati atque bonesti. 
Id. 3, Oral. 15. 57. Doctissimi homines, olio ni- 
mio et ingeniis uberrimis affluentes, multo plu- 
ra curartda sibi esse et investiganda duxerunt. 
et t. ibid. 1. 3. Quantum mibi vei fraus iui- 
micorum, vel causae amicorum, vel respublica 
tribuet otii, ad scriJbeodum potissimum conferam. 
et 2. ibid. 13. 57. Philistus otium suum consum- 
psit in historia scribenda. et 14. 59. Horum li- 
bros deiectationis causa, quum est otium, legere 
soleo. Id. Partit. oral. t. 1. Si modo tibi est 
oliura, et *i vis. Id. 1. Orat. 52. 224. Phiioso- 
phorum iibros reservare sibi ad Tusculani re- 
quiem atque otium. Borat. Epod. 1. 7. Utrum- 
ne jussi persequemur otium Non dulce, ni te- 
cum sjmul? Ter. ffecyr. prol. 2. 35. Nunc turba 
nulla est: otium et silentium est: Agendi tempus 
mibi datum est. Id. Adelph. 3. 4. 55. Non her- 
cle otium est nunc mibi auscultandi. Id. Beaut. 
1. 1, 23. Tan turn ne ab re tua est otii tibi, aliena 
ut cures? Piaui. Mil. glor. 3. 1. 165. Haud cen- 
tesimam partem dixi, atque, otium rei si sit, pos- 
sun expromore. $e io avessi tempo. Ter. Phorm. 
6- 5. 4. Habere olium ad aliquid faciendum. Cic. 
Amic. 27. lo4. In studiia omne otium tempusque 
eonterere. Al. leg. otiosum tempus. Dolabella ad 
Cic. 9. Fam. 9. Referre se in otium. Id. 1. Be- 
renn. 1. 1. Otium studio suppeditare. Phcedr. 3. 
prol. dare corpori. dar riposo. Cic. 1. Or at. 13. 
57. De his rebus omnibus in angulis, consumen- 
di otii causa, disserunt. per passar I'ozio. % 3. 
Item speciatira et seepe dicitur de tranquilio sta- 
tu, pace, rebus compositis, tranquillita, pace, 
ttato pacifico. Cic. 2. leg. Agr. 37. 102. Nihil 
est tam populare, quam pax, tranqjillitas, otium. 
jfepos Amite. 2. extr. Tola Africa tantum otium 
reddidit, ut nullum in ea helium videretur mul- 
tis annis fuisse. Id. Timoi. 3. Ex maxirno hello 
tantum otium toti insulae conciliavit, ut etc. Cces. 

2. B. C. 36. Multiludo insolens belli diuturaitale 
otii. et I. ibi*i. 5. Res ad otium deducere. Cic. 

3. ad Q. fr. 5. ad fin. Valde me ad otium pa- 
cemque converto. Id. 4. Acad. (2. pr.) 5. 15. et 
2. Phil. 34.87. Perturbare otium. — Per otium, 
otii, aut pacis tempore. Cic. t. Invent. 3. 4. 
Studia recta et honesta per otium concelebrata. 
Liv. 2. 39. ad fin. Si praeda belli per otium 
frui velint. Tac. 15. Ann. 6. Cur deserta per 
otium, quae bello defenderant? Liv. 27. 2. a 
med. Ubl nemo hostium adversus prodiit, spo- 
Ha per otium legere. a suo bell' agio. 

II.) Translate. 5 1. De loco ubi otio frui li- 
cet, v. g r , villa, secessu. Cic. i. Att. 7. Omnem 
jpein deiectationis nostras, quam quum in otium 



— 534 — 

venerimns, habere rolumus, in tua benignitate 
positaui habemus. Borul. 1. Sat. 1. 3o. nautat- 
que per omne Audaces mare qui currunt, faac 
mente laborem Sese ferre, senes ut in otia tuta 
recedant, Ajunt. ^ 2. De lis, quae fiunt otii tem- 
pore. Ovid. 2. Trist. 223. Excutiasque oculis otia 
nostra tuis. h. e. carmina. •/ 3. Otio, otiose, 
tarde, lente, paullatim. /VueqV . 1. 25. quum cur- 
rens bibere coepisset can is, Sic crocodiius: quam 
Iibet, larnbe otio, Accede, pota leniter. con tuo 
comodo. Al. aliter leg. 

OTOPiiTA vel 

OTOPETES, se, m. 1 . mtottjtij;, b. e. auritus, 
ut in Gloss. Philox. esponitur, apud Petron. 
Satyr. 35. videtur leporem signiricare. Sed locus 
ille_ varie veiatur a criticis. V. Burtnann. 

OTUS, i, in. 2. w'tcj, et wto$, avis bubone 
minor, noctuis major, auribus plumeis eminen- 
tibus: unde et nomen ills, (ouc, wtoc, aurem si- 
gnilicat.) Quidam Latine asionem vocant: imita- 
trix alias axis, ac paras'ua, et quodam genere 
saltatrix. Capitur baud difficulter, ut noctua;, in- 
tentam in aliquo circurneunte alio, Quod si ven- 
tus agmen adverJo Ralu ccepit inbibere, poodu- 
sculis lapidum apprehensis, aut gutture arena 
repleto, stabilitae volant. Haec Win. 10. Bist. nat. 
23. 33. (68)., ubi alii leg. otis invito Barduino. 
V. OTIS; el /Finkelmann. T. 2. p. 125. — 
-V*, De nom. propr. V. ONOM. 



ov 



OVALfS, e, adject, ad ovationem spectans, ut 
Ovalis corona, de qua V. in OVATIO. Gell. 5. 
4.;_et Paul. Diac. p. 195. 7. Mull. 

OVA.NTER, adverb, ovando, exsultando. Ter- 
tull. advers. Valentin. 28. Propere el ovanter 
accurrit. 

OVARtOM, U, a. 2. V. voc. *eq. in fin. 

QVARlUS, li, m. 2. qui gallinis praeest, ut suo 
tempore ova pariant, quique edita servat, et quae 
succi melioris sunt, ea domino ccenaturo, aut 
statim a balneo exeunti exhibet, quemadmodum 
aviarius et altiliarius, qui aves et altilia curat 
et farcit, uti dictum est suo loco, et quemadmo- 
dum memoratur a farron. 3. R. R. 5. 5, cura- 
tor aviariS. et ibid. y. 7. gallinarius. Inscript. 
in Collect. Ferrar. opusc. T. 9. p. 179. cn. mvr- 
civs cn. t. l. argbntillvs ovabivs. Hanc inscn- 
ptionem ad quingentos circiter ab urbe Mevania 
passus io villa Cupri omnium primus detexit, de- 
scripsit, vulgavit et illustravit Jo. Dom. Coletius 
he. cit., cujus rude marmor, soiaque pueri efii- 
gie ad pectus usque conspicuum, Argentillum 
Cnaei et Titi Murciorum libertura exbibet. la 
earn, de qua dixiraus, ovorum curam exercuisse 
ridetur. Fuisse id etiam munus apud veteres, et 
quidera puerile, allatis scriptorura testimoniis 
probat idem Auctor. Est apud Graecos verbum 
woif>uX<x>eT5w ova custodio. Quae fuerit et quanta 
apud veteres cura servandi et suppooendi ova, 
ahunde docet Colum. 8. R. R. 5. 4. — Hinc 

Ovarium, ii, n. 2. absolute, substanlivorum 
more. Inscript. apud Rtnier. 3575. Ducimus 

CLAVDLUS IWKIKAUS SARD1CVS PERFBCTIS METIS ET 
OVARIIS ITEM^VB TRIBVNALI 1VOICVM pVAK OB 

MEMORt*M clavdiorvm efc. anno PHftvinciee 
CLXXxvm. Ovarium, nisi tailor, est locus in circo 
prope meias conspicuus, in quo ponebant ova, 
h. e. pilas ligneos ovali flgura, quibus pro notis 
utebantur ad numeranda quadrigarum curricula, 
ut in OVUM I. 5. dictum est: V. Liv. 41. 27. 
et Varron. \. R. R. 2. It. ibidem citt. Cf. et 
Cassiod. 3. Variar. 51. Nee illud putetur irri- 
tum, quod metarum circuitus ovorum exceplio- 
nibus, (al. erectionibus, al. exemptionibus) expri- 
matur. Bio quoque lib. 49. scribit, Agrippam, 
quod videret, errare homines in circo propter 
circuituum numerura, delphines et ovata opera 
(woecSii hTjuiooofruaxa) posuisse, quibus cur- 
suum circuitiones et conversiones ostenderentur. 
OVATlO, onis, f. 3. (ovo; trionfo minore, 



OVl'FER 

Sp-.anfiot; tkdrxMv, minor tiiumpbus, quum belli 
duces rebus quid«m prospere tri'Slis, nun lamen Its 
magnis, ut juslo triumpho dign« essent, ex S. (J. 
pedites, vel, ut aliis placet, uno equo vecti ur- 
bem ingrediebantur, myrteam coronam, quam ob 
id ovaiem vucabant, in capite gestantes, et a 
plebejis, vel ab equitibus Romanis d^ducebantur 
in Capitolium, ibique ovem immoiabant. Servius 
ad Virg. 4. JEn. 543. Ovandi autem, el non 
iriumphandi, teste Gell. 5. 6. et Paul. Diac. p. 
195, 7. Mull., causae eranl, quum aul bella non 
rite eiant indicia, neque cum justo boste gesta; 
aut quum bosiium uomen humileeratet non ido- 
neum, ut servorum piratarumque; aut quoties 
deditione repente facta victoria citra magna m 
sanguinis efTusionem contigerat. Ob quam etiain 
causam coronam ovalein ex myrto, quae arbor 
Veneri est sacra, connciebant, quod Incruentaa 
hujusmodi victorias Venereas polius judicarent, 
quam Martias. Plin. 15. Bisl. nat. 29. 38. (125). 
traUit, primum, qui ovans Urbem ingressus sit, 
fuisse A. Postuinium Tubertum, in consulatu de- 
viciis Sabinis, quoniam rem leviter sine cruore 
gesserat: et myrto Veneris victricis coronatum 
incessisse. Flor. 3. 19. a med. Fuilque de senis 
ovatiooe contentus, ne digniiatem triumphi ser- 
vili_ inscriptione violaret. 

OVATIO, onis, f. 3. a nom. Ovum, i, tempus 
est, quo gallinas ova faciunt, dictum ea forma, 
qua pullatio, mellatio, etc. Plin. 29. Bist. nat. 
3. 12. (53), Tamquam congruere ovalionem etiam 
serpentium humaai sit arbitrii. Al. leg. operation 
nein, rectius. 

OVATUS, a, um, particip. ab Quo. Pert. 2. 55. 
auro sacras quod ova to Perducis faciei, h. e. 
triumphaio, Victoria acquisilo. Sunt qui aliter ei- 
plicant. 

OVA f US, a, um, adject, a nom. Svum, i, lu 
ovato, j'atto in forma d'ovo, wosjo^s, in simili- 
tudinem ovi factus. Plin. 15. Bist. nat. 21. 23. 
(Ho). Aliis turbinatio pyri, aliis ovata species, ceu 
malorum aliquibus. — Item diversi coloris ma 
culis variegatus, ovi speciem refer en tibus. Plin. 
35. Bist. nat. 1. 1. (3). Ut ovalus esset lapis 
Numidicus, ut purpura distingucrelur Synnadicus. 
Inscript., quae ad Theodosii junioris lempora pcr- 
tinet, apud Fabrett. p. 677. n. 31. arcvs pilxs 

ET PLVTBVM BX VTRAyVE PARTE OVATA l^STA^ OA- 

tvm. h. c araphitheairum. 

OVATUS, us, m. i. ovantium et exsultantimn 
laetus clamor. Val. Flacc. 6. 1S7. hinc barbarici 
glomerantur ovatus, Hinc gemitus. 

dVECtJLA. V. OVICULA. 

OvlARlA, a;, f. 1. V. OVIARIUS in fin. 

OvlARlCUS. V. in voc. sequent. 

OvlARlUS, a, um, adject, ad oves pertinens. 
ovarium pecus, oves. Colum. 7. R. R. 6. 1. 
El quoniam de oviarlo satis dictum est, ad ca- 
prinum pecus nunc revertar. AL leg. oviarico. 
Sic Inscript. apud Gruter. 513. 1. et Murat. 

6U6. 1. A8STIN8ATIS INtVRItS FACIEND1S CONOVcTO- 

HiBVs cregyjh oviAftrcoRYM etc. quae vox bis infra 
repetitur in eod. lapide. — Hinc 

Oviaria, ce, f. 1. absolute, substanlivorum mo- 
re, est grex ovium. Varro 2. R. R. prcefat. 6. 
Et ipse pecuarias habui grandes, in Appulia o\!a- 
rias, et in Reatino equarias. 

OvtCERDA, *, f. t. »iercus ovium. V. Ol'I- 
CERDA. 

OvICO, as, are, a. 1. ovo permiscere, ita ut 
giutinosa massa fiat. Plin. Valerian. 1. 17. p. 
166. retro ed. Aid. Clinicam io mortario minu- 
tissime con teres, et ovo crudo ovkabis, et frou- 
tem illinies. 

OVICULA vel ovecula, ae, f. deminut. pecorel- 
la, jrpo^a'rtov, parva ovis. Aurel. Vict. Vir. II* 
lustr. 43. Q. Fabius Max. (Junctator Ovicula di- 
ctus est a morum dementia. Augusiin. 3. Doctr. 
Christ. 21. Oriculam ei exhibuit epul.in<lam Mar- 
cell. Empir. c. \.p. 89. ed. Aid. I.aiiaui uvicu- 
lae de inter femora velles et combures etc. apud 
Tertull. Pall. 3. legitur ovecula. 

OVlFER, fgra, fgrum, adiect. ova pariens, ovl- 
parus. ^osj. Lat. ~ Gr. Ovifcra. mot''xoc;. 

OVlFER, ftri, m. I. (ut eguifer) ovis siiViitica. 



OVILE 

Aplc. 8. 4. Jus in ovifero ferveas. Alii scribunt 
divisim. Sic Gloss. Cyrill. Ovifer (Graecum to* 
cabulum excidit). 

OvtLE, it, n. 3. V. OVILIS. 
OVlLfO, flnis, m. 3. pecoraio, pigXojSdTr,? , 
ovium pailor, opilio. Jaboten. Dig. 33. 7. 26. in 
fin. Cum instrumentum oinne legatum esset, ex- 
cepto pecore; pastores oviliones, ovilia quoque 
legato coatineri, Ofilius non recte putat. 

OvlLIS, «, adject, ad oves pertinens. April. 4. 
Met. Spelunca ovili stabulationi commoda. Plin. 
Valerian. I. 62. Ovile lac. — Hinc 

Ovile, is, n. 3. (subaudi stabulum) absolute, 
substantivorum more, est stabulum ovium, xXt- 
otov, stalla da pecore, ovile. 

1.) Proprie. Varto 8. L. L. 54. Primum quum 
dicatur ut ab ove et sue ovile et suile, sic a 
bove bovile norv dicitur. Cf. eumd. 9. ibid. 50. 
Cato R. R. 39. Schneid. Bubile, ovile, cortera, 
villam bene purgato. Virg. 3. G. 537. Non lupus 
insidias explorat ovilia circum. Ovid. 4. Trist. 
i. 79. Utque rapax pecudem, quae se non tent 
ovili, Per sata per sllvas fertque trahltque lupus; 
Sic etc. Horat. 4. Od. 4. 9. mox in ovilia De- 
misit (aquilam) bostem vividus impetus. Id. 
Epod. 16. 51. Nee vespertinus circumgemit ur- 
*u» ovile. Colum. 7. JR. R. 4. 5. Perforalis la- 
bulis, quibus ovilia eonsterruntur, ut grex su- 
percubet. 

II.) Improprie. % f. Per catachresin dicitur 
de stabulo caprarum. Ovid. 13. Met. 8-28. Sunt, 
fetura minor, tepidis in ovilibus agni : Sunt quo- 
que, par aetas, aliis in ovilibus hasdi. Adde Tibull. 
2. 1. 57. ^ 2. Per ilmiUtudinem ovile dictus 
est locus in campo Martio, cancellis conclusus, 
quo tribus Romans comitiis suffragia laturae per 
Ordioem conveniebanL Nomen inde habnit, quia 
ioilio ligneo vallo in morem ovjili stabuli cir- 
cumdatus fuit, ut est apud Servium ad Virg. 1. 
Ed 34., quamvis postea marmoribus cinctus 
fuerit et ornatus. Liv. 26. 22. Citatis Veturiae 
leniorlbus, datum secreto in ovili cum his collo- 
quendi tempus. Juvenal. 6. 527. A Meroe por- 
tabit aquas, ut spargat in aede Isidis, antiquo quae 
proxima snrgit ovili. Lucan. 2. 197. Tunc flos He- 
sperise, Latli Jam sola Juventus Conctdit, et rai- 
sers maculavit ovilia Romas. Loquitur de cade 
a Sulla facta multorum millium R. in campo 
Martio vel In ovili ipso, vel prope eum locum. 
Flor. 3. 21. ad fin. et Auref. Vict. Vir. Ulustr. 
75. id factum dicunt in villa publics, qua? itidera 
in campo Martio fuit. V. SiEPTUM. 
OVILLlNUS et 
OviLLUS et 

OviNUS, a, um, adject, di pecora, pecorino, 
itfofiaxixoc, jrpo/3aTSio;, ad oves pertinens. Varro 
2. R. R.2. 6.; et Colum. 7. R. R. 2. 1. Ovillum 
pecus. Plin. 28. Hist. nat. 9. 33. (,124). lac. Id. 
19. ibid. 42. 8. (150). fimum. Cato R. R. 36.; et 
Varro 1. R. R. 38. 3. siercus. Cato R. R. 76. O- 
villus caseus. Liv. 22. 10. grex. Capell. 2. p. 35, 
Ex oviHis multi (libri) quoque tergoribus. Seren. 
gammon. 14. 254. Aut tu sume pilam, quae cau- 
dis basret ovinis. Theod. Priscian. de diceta 3. 
Ovillinum lac. et 6. Ovillina caro. — Ceterum 
Priscian. 2. p. 594, Putsch. Ovlnus quoque ab 
ove et suinus a sue: nam ovilia et suilla 
deminutiva sunt, 

OVlpARUS, a, um, adject, cootoxo;, ova pa- 
rieos. Ovipara animalia sunt, quae ova pariunt: 
vivipara, qua? vivos fetus edunt. Apul. de Mag. 
Quibus membris et causis discreverlt natura vivi- 
paros eorum (piscium) et ovjparos: ita enim ap- 
pello, quae Graeci ^wOTOxa, xai wore'xa. Auson. 
Edyll. 10. 132. Gobio non major gerainis sin- 
pollice palmis, Praspinguis, teres, ovipara conge- 
stior alvo. 

Ovis, is, f. 3. — o) Olira masculino genere ex- 
tulerunt, ut ail Nonius 3. 153., duo afferens Var- 
ronis loca : idque praacipue usurpabant in multa 
dicenda, quas quura olvra in pecore constitueretur, 
bubns prseserlim et ovibus, ita loqui solebant: 
Quando citatus nequc respondit, neque excu- 
tatus est, ego ei unum or em multam dico, qua; 
sunt verba Varronis ibid, et apud Gelt. 11. 1. 



— 535 — 

V. MULTA. Paul Diac. p. 195. 5. JVvll. Ovem 
masculino genere dixerunt, ut ovibus duobus, non 
duabus. Festus quoque p. 286. 18. Mull, testa- 
tur, in libris Pontificalibus frequenter dici hie 
outs. Hue pertinet quod ait Varro o. L. L. 98. 
Mull. Ovi marl testiculi dempti. — Semimaris 
ovis viscera apud Ovid. 1. Fast. 588. sunt e\ta 
maris ovium caslrati, h. e. vervecis. — b) Ovim 
pro ot>em in quarto casu. Plaut. Merc. 3. 1. 
26. Ovim etiam tibi ancillam dabo, naiain annos 
sexaginta. Al. leg. ovim tibi eccillam: alii quin 
etiam tibi. — c) In sexto ovi pro ove. Varro 
8. L. L. 66. Mull. Sine reprehensione vulgo alii 
dicunt hac ovi et ovi, alii hoc ove et ave. — 
Ratione habita etymi, Varro ait 5. L. L. 96- 
Mull. Ex quo fructus major, hie eat qui Gra?cis 
usus.-Taur us, quod taupoc, item ovis, quod 
off, ita enim antiqui dicebant, non ut nunc irpo- 
^xtov. ■ — Ceterum ovis est pecus lanigerum, irpo- 
^atov (It. pecora, pecorella; Fr. brebis; Hisp. 
oveja; Germ, d- Schaaf; Angl. a sheep). 

I.) Proprie. Cato R. R. 5. ad /In. Su amenta 
si deeruni. frondem iligneam legito; earn sub- 
sternito ovibus bubusque. Plaut. Trin. 2.4. 140. 
Oves scabrae sunt, tam glabrae, hem, quam hasc 
est manus. Ter. Adelph. 4. 1. 18. Quum fervit 
maxirne, tam placidum quasi ovem reddo. Cic. 
2. Nat. D. 63. 158. Quid enim oves aliud affe- 
runt, nisi ut earum villis confectis, atque conte- 
xtis homines vestiantur? Phcedr. 1. 5. Vacca, et 
capella, et patiens ovis injuria Socii fuere cum 
leone in saitibus. Horat. Epod. 2. 16, Tondere 
inflrmas oves. Virg. 6. Eel. 4. pastore-n, Tityre, 
pingues Pascere oportet oves. Horat. 2. Od. 6. 
10. Dulce pellitis ovibus Galesi Flumen. Ovid 1. 
Fast. 333. ita rex ptacare sacrorum Numina la- 
nigeras conjuge debet ovis. h. e- ariete. Id. 13. 
Met. 927. Nee placida carpsistis oves, hirtasve 
capellas. Id. 5. Trist. 10. 26. Proque lupo pa- 
vid* bella verentur oves. et 4. 1. 12, Pastor a- 
ruodineo carmine mulcet oves. — proverbium 
est illud apud Ter. Eun. 5. 1. 16. lupo ovem 
commisisti. Cf. Plaut. Pseud. 1. 2. 8. Ut raave- 
lis lupos apud oves linquere, quam hos domi cu- 
6todes. et Cic. 3. Phil. 11. 27. O praaclarum cu- 
stodem ovium, ut ajunt, lupum! 

II.) Translate. ^ 1. Ovis dicitur homo sim- 
plex, stolidus, fatuus, quique decipi ac spoliari 
facile potest. Plaut. Bacch. 5. 2. 3. Quis has 
hue oves adegU? si. oves nos vocaot pessumas. 
Sic Propert. 2. 13. 7. Quare si sapis, oblatas ne 
dtsere mesres, Et stolidum pleno vellere carpe 
pecus . ^ 2. Metonyraice est ipsa lana. Ti- 
bull. 2. 4. 28. Et Digram Tyrio murice tingit 
ovem. 

OVO, as, 5vi, Stum, are, n. 1. (ovis). Caret pri- 
ma persona prassentis (Sunt quaedam verba, ait 
Priscian. 1. p. 375. Putsch., quae primam per- 
sonam amittant, veluti ouas, ovat; raro enim re- 
perimus ovo dictum. Similia exhibel Macrob. 
de differ. Gr. Lat. verb. p. 2769. Putsch.), et 
usum habet praecipue in Participiis Ovans 1. et 
2.; Ovatus et Ovaturus 1. — Quod ad etymon 
altinet, Servius ad Virg. A. En. 543. dictum 
esse ait ab ove, quae ab ovante mactabatur. Paul. 
vero Diac. p. 195. 6. Mull, ab o geminata, nem- 
pe ab eo clamore, quern faciunt redeuntes ex pu- 
gna victores milites geminata o littera. Prior no- 
tatio probabilior videtur. — Ceterum ovare ^ 1. 
Speciatim vel stricto sensu est triurnphum agere, 
trionfare; et quidem — a) Minorem ilium 
triurnphum agere, de quo in OVATIO diximus. 
Gell. 6. 6. in fin. Scripserunt, qui ovaret, introi- 
re solitum equo vehentem. Cic. 2. Or at. 47. 195. 
Quern ego ovantem in Capitolium ascendisse me- 
minissem. Liv, 5. 31. Valerio, quod perseverantior 
casdendis in fuga fuit, triumphus; Manlio, ut ovans 
urbem ingrederetur, decretum est. — b) Item 
triumphare, univerBim. Solin. 45. a med. Quum 
prcfilio Antiocbus Galatas subegisset, equum insi- 
luit ovaturus. — c) Translate ovans triurophasse 
dicitur, qui tantum ovatione contentus fuil. Hinc 
adulatorie Vellej. 2. 96- 3. de Tiberio. Hujus 
Victoria? compos Nero, ovans triumpbavit. et 1»2. 
2. Quis enim dubitaie potest, aula ex Armenia re- 



OVUM 

cepta, et ex re*e ei pr*posito, ordinatisque rebuj 
Orientis, ovans triumpbare debuerit? 5ueton. 
Tib. 9. Quas ob res ovans, et curru Urbem irt- 
tfressus est primus, ut quidam putant, triurapha- 
libus ornamentis honoratus. Porro animadverten- 
dum est, Tiberium ann. U. C. dccxlh. triumpba- 
libus ornamentis honoralum fuisse (Dion. I. 54. 
c. 31.) J aQn - dccxlv. ovasse (Id. 1. 55. c. 2. et 
Vellej. 2. 96.); ann. tandem dccxlvh. curru ju- 
stum triurnphum egisse (Dion. I. 55. c. 8.). Sue- 
tonius autem loc. cit. res diverso tempore acta* 
conjunxit: addit etiam, primum triurophalibua 
ornamentis honoratum, ut quidara putant; quia 
Dion. 1. 54. c. 24. affirmat, idem obtigitse antea 
Agrippas. Aug. in Monum. Ancyrano Tab. 1. 
I. 22. bis ovaks trivmphavi. Hoc idem sic enar- 
rat Sueton. Aug. 22. Bis ovans ingressus est Ur- 
bem post Pbilippense, et rursus post Siculum 
bellum. ^ 2. Generatim est Intari, exsultare, pra» 
gaudio exclamare, aut cantare, csultare, trion- 
fare, cantare per allegrezza. — a) De homi- 
nibus. Plaut. Bacch. 4. 9. 146. Ut ovans praeda 
onustus incederem. Cic. 14. Phil. 5. 12. Quum 
hesterno die propter eorum res gestas me ovan- 
tem et prope triumphantera popuius Romanus in 
Capitolium domo tulerit. Liv. 1. 25. ad fin. Ro- 
mani ovantes ac gralulantes Horatium accipiunL 
Id. 8. 7. circa med. Spoliis lectis ad suos revectua, 
cum ovante gaudio turma in castra tendiL Vol. 
Flacc. 4. 342. Laetus ovat nunc laude virum, 
nunc vatis honoro Carmine, et 5. 67. At velut 
ille. gregis cessit cui regia taurus Fertur ovans. 
et 2. 545. regem inde petens superabat ovaata 
Litora tuta gradu. Virg. 10. /En. 500. Quo nunc 
Turnus ovat spolio, gaudetque potitui. — b) Da 
brutis animalibus. Id. i. G. 423. Et laeta pecu- 
des, et ovantes gutture com". • — c) Da rebua 
inanimis. Propert. 3. 7. 53. Pi osequar et curru* 
utroque ab litore ovantes. Slal. 1. SUv. 2. 248. 
eat enthea vittis, Atque hederis redimita cohort, 
ut pollet ovanti Quisque lyra. Vol. Flacc. 4. 416. 
haac procul Io Specut ab arcs Phari, jam divi» 
addita, jamque Aspide ciacta comas, et ovanti 
persona sistro. et 2. 506. non Africus alto Tan- 
tus ovat. h. e. medio mari furit, et veluti trium- 
phal Stat. i. SUv. 1. 7. plusque ante alias En- 
andriua arces Collis ovet. 

OVUM, i, n, 2., quod a Grasca voce «c'», e»t 
fetus avium, piscium et quorumdam animalium 
terrestrium, unde pulli fovendo excluduntur. Ovi 
partes sunt vitellus, seu luteum ovi;et albumen, 
seu album, quod putamine, seu cortice, seu ca- 
lyce continetur (It. uovo; Fr. ceuf; Hisp. huevo; 
Germ, das Ei; Angl. an egg). 

L) Proprie. ^ 1. Generatim. Cic. 4. Acad. 
(2. pr.). 18. 57. DbU fuisse complures, qui quum 
ovum inspexerant, quae id gallina peperisset, di- 
cere solebant. Id. 2. Nat. D. 51. 129. Pisces 
ova quum genuerunt, relinquunt. et 52. Quum gat- 
linas ex ovis pullos excluserint. CoUtm. 8. R. R. 
3. 4. Excisa per ordinem gallinarum cubilia, in 
quibus aut ova edantur, aut excludantur pullL 
et ibid. 11. 9. Pavones perticis insistentes enl- 
tuntur ova. Ovid. 1. Fast. 443. Qua? facitis ni- 
dos, quas plumis ova fovetis. Colum. 8. R. R. 
5. 10. Diebus, quibus animantur ova, et in spe- 
ciem volucrum conformantur. et 11. 11 . Ut 
Rhodias aves pavoninis ovis incubent. Varro 
3. R. R. 9. 2. Incubare ova. Colum. 8. R. R- 
5. 11. Quum quis volet quamplurimos mares ex- 
cludi, longissima quaaque et acutissima ova subji- 
ciet; et rursus quum feminas, quam rotundissima. 
Ctc. 2. Nat. D. 48. 124. Anatum ova gallinis saepa 
supponimus. Plin. 9. HisL nat. 51. 75. (165). 
Ova concipere. et 10. ibid. 9. 11. (26). parere. 
et 9. ibid. 57. 83. (177). Ova in sicco maturari, ut 
testudinum. h. e. ad pullum perduci. Varro 3. 
J{. R. U. 8. Ova aut inaequabiliter maturescunt, 
aut consenescunt. etibid. 11. Ova plena sint atque 
utilia, nee ne. animadverti ajunt posse, si demi- 
seris in aquam: quod inane, natat; plenum, desi- 
dit. Colum. 8. R. R- 5. 12. Remedia adver- 
sus tonitrua, quibus vitiantur ova. Plin. 10. 
thst. nat. 58. 79. (158). Ova irrita. et ibid. 5'-. 
74. (145). et Colum. 8. R. R. 5. 14. Ovi puumaQ- 



OXALIS 

Seven, Summon, 29. 551. Torridus ex vino cor- 
tei potato tur ovi. Plin. 28. Hist. nat. 2. 4, (19). 
Ovorum quae exsorbuerit quisque calyces proti- 
moi frangi. Zutrtt. 2. 927. Qua tenui in puTlos 
animales vertier ore Cernimus alituum. Firg. 1. 
G. 379. Ssepius et tech's penetralibu* extulit ova 
Angustum formica terens iter. Ovid. 8. Met. 258. 
Propter humum volitat (perdix): ponitque in 
ssepibus ova. Plin. 9. Hist. nat. 51. 74. (158). 
Piscium ova in mari crescunt. Petron. Satyr. 
33. Ova concept. $cil. qua, ut ipse ait ibid., jam 
in pullum coierunt, h. e. pullum intus habent 
ex incubatione formatura et sorbilibus opponun- 
tur, — Multa de ovis habet Macrob. 7. Saturn. 
16- et Vet. Scholiast, ad Pers.5. 185.; nonnulla 
Plin. 28. Hist. nat. 2.4.(14). et seqq. — Ovum 
in antiquis sepulcris est metempsycboseos sym- 
bolum. V. Bollettin. archeol. a. 1845. p. 14. In 
sacris lustralibus etiam ova gallinacea in usu fue- 
runt: fortasse quia omnium ciborum purissima 
sunt; vel quia sunt symbola fertilitatis (V. An- 
nal. dell' Institut. archeol. T. 12. p. 18.); vel 
potius quia, ut ait Macrob. 7. Saturn. 16. In 
sacris Liberi patris hac veneratione ovum co'i- 
tur 3> ut ea forma tereti ac pane sphaerali, atque 
undiqueversum ctausa et includente intra se vi 
tam, mundi simulacrum vocetur. Ovid. 2. Art. 
am. 329. Et venial quae purget anus lectumque 
locumque, Praeferat et tremula sulphur et ova 
manu. Juvenal. 6. 518. metuique jubet Septem- 
bris et Austri Adventum, nisi se centum lustra- 
vent ovis, ^ 2. Speciatim, ovorum inter se si- 
militudo in proverbio est, ut ait Cic. 4. Acad. 
(2. pr.). 18. 57., quum de rebus loquimur a- 
deo similibus, ut internosd non queant. Quin- 
til. 5. 11. 30. Non ovum tam simile ovo. Sene- 
ca Apocoloc. a med. Occidit socerum suum tam 
sitnilem sibi, quam ovo ovum. F, AQUA, % 3. 
Ova erant comas initium, sicut mala finis. Cic. 
9. Fam. 20. Integram famem ad ovum affero. 
Horat. l.Sat. 3. 6. si collibuisset, ab ovo Usque 
ad mala citaret,Io Bacche. ^ 4. In fabulis Leda 
Thestli filia, Tyndari uxor, ab Jove sub specie 
cycni corapressa, ova duo peperisse dicitur, ex 
quorum altero Pollux et Helena ex Jove; ex al- 
tero Castor et Clytaramestra ex Tyndaro nati sunt 
Quo pertinet illud Horat. Art, P. 147. Nee ge- 
mino helium Trojanum orditur ab ovo. et 2. Sat. 
1. 26. Castor gaudet equis: ovo prognatus eodem 
Pugnis. h. e. eodem partu. Vel dicas, ex eodem 
ovo Castorem et Pollucem fuisse progenitos, ut in 
ONOM. ad v. CASTOR dlximus. f 5. In circo 
ova fuerunt pilae ligne* ovali figura, quibus pro 
notii utebantur ad numeranda quadrigarum cur- 
ricula. Ea conspicuo loco posita, tot numero, 
quot cursus erant conneiendi (septem scilicet, 
ex Seneca £p. 30. a med., Proptrt 2, 19. 66., 
Barron. »pud GeU. 3. 10. sub fin.; aliquando a 
Domltlano ad quinque redacti, Sueton. Domit. 
*-X « ad eorum lingulos Tel subtracta, vel ap- 
poilta, monebant aurigas, quid ad certamen fi- 
niendum restaret Liv. 41. 27. Censores locave- 
mnfcarceres in circo, et ova ad not&s (al. ad 
metas) curricnJJs numerandu. Farro 1. R R. 
2. 11. Non modo ovum illud aublatum est, quod 
Judia clrcensibua novisslmi currtculi finem facit 
quadrigU; ted ne illud quidem ovum vidimus, 
quod in Cereall pompa solet esse primum. Ce- 
reaiem pompam vocat longum illud ferculorum 
ordinem, quas in Cereali epulo, quod prasbebatur 
ab ssdilibus in templo Teliuris post peractos cir- 
censes, inferebantur: quorum primum ordine erat 
ovorum, ut dictum est De ovis circensibus vide 
plura apud Panvin. 1. 1. de Circensib. c. 14. 
Scribit Tertull. Spectac. 8. fuisse adscripta ho- 
nori Castorum, quos ovo genitos credebant. ut 
dictum est V. Mus. Borbon. T. 8. tav. 28 p 
5.; et v. FALA. 

IL) Translate. ^ 1. Ovum dicitur de ovi pu- 
tamine, guscio d'uovo: et significat quantum 
illo capi potest Plin. 22. Hist. nat. 25. 67. (137). 
Semuncia amyii, cum ovo, et passi tribus ovis 
suffervefacu. J 2. Ad ovi figuxam respicit il- 
lud Calpumvi ampbitbeatrum descrfbentis, 7. 
Eel. 34. Sic tibi planiliem cuiva sinus ambit 



- 536 - 



aren*, Et geminis medium se moh'bus alligat 
ovum. 



ox 



OXALIS, Ydis, f. 3. o'taXt'c lapathi genus, sa- 
tivo prouinum, folii's acutis, colore beta; candid*, 
radice minima. Latini rurnicem, aut lapathum 

cantherinum vocant. Plin. 20. Hist nat. 21. 85 
(231). 

OXALM/,es, f. 1. cfaXftq, acida muria, Plin. 
23. Hist. nat. 2. 29. (61). Id. 24. ibid. 4. 5. (10). 
acetum salsum vocat. Est autem ab akuri muria 
et c'|uc acidus. 

OXIME. V. OCIUS. 

OXYBAPHUS,i,m.2.ofu'j8a£oy, idem atque ace- 
tabulum, mensura liquidorum, appendens drach- 
mas quindecira. Rhemn. Fann. de ponder. 75. 
Bis quinque hunc (cyathum) faciunt drachmas, si 
appendere tentes ; Oxybaphu* fi e t, si quinque ad- 
danlui ad istas. f'-'d in. Orig. 26. Cyathi pondus 
decern •*! .halts appenditur. Oxybapbus fit, si 
<, A^ae drachmas adduntur ad decern. Mmil. 
Macer p. 238. retro ed. 4 Id. Cum mulsa bibitum 
(origanum) choleram deponere nigram Dicunt, 
oxybapbi fuerit si pondere sumptum. 

OX^CfiDHOS, i, f. 2. o'luxfiSpo?, species cedri 
folio duro, acuto et spinoso: ab o'?u<; acutus. 
Plin. 13. Hist. nat. 5. II. (52). 

OXTcOMlNA vel oiycominia, oles sale con- 
ditae, aut aceto, unde acrem saporero inducunt. 
Petron, fragm. Tragur. 66. Burmann. Etiam 
in alveo circumlata sunt osycomina. Al. leg, oxy- 
cominia. Porro cominia inter olearum genera 
enumeraiur a Pallad. 3. R. R. 18. Alii leg. sv- 
camtna etc, 

OXYCRATUM,!*, n. 2. ab oftic acer et xeoavvuuc 
fnisceo (F. MELICRATUM), videtur esse aqua 
cum aceto. Plin. Valerian. 1, 63. extr. Heec tun- 
des, teres et cribrabis, omniaque simul miscebis, et 
fades trochiscos habentes drachmam unam; da- 
bisque cum oiycrate (lege oxycrato). Sic ipse 
conjeci;^ ceterum viderint eruditi. 

OX^GALA, ae, f. 1. c&JraXct, lactis in acorem 
redacti pars coactior, quam a sero separatam ori- 
gano, caspa, mentha, coriandro, thymo, cunila, 
et sectivo porro, et sale condiebant; ab o£u's 
acidus et yctka. lac. Colum. 12. R. R. 8. 1. 
Oijgalam sic facito, etc. — Grace neutri est ge- 
neris, et oxygala, alactis. Unde Plin. 28. Hist. 
nat. 9. 35. (134), Quod est maxime coactum, in 
summo fluitat: id exemptum, addito Sale, oxygala 
appellant. 

OXiGARUM, J, n. 2. GJ-v'yaoov , garum ex 
aceto, idest liquaminis genus ex minutioribus pi- 
icieulis confici solitum, cui acoris conciliandi gra- 
tia nonnihil aceti solet admisceri, guod in prin- 
cipio rnensa* adponebatur: ab o'fu? acidus et 
fdpov garum, liquamen piscium sale conditorum. 
Martial. 3. 50. affertur protinus ingens later 
laciucas oxygaruraque liber. Sidon. 9. Ep. 13. 
Dum rei convirii circa ordinandum moras nectit 
oxygarum. Mar cell. Empir. c. 20. p. 116. retro 
ed. Aid. Mel, rutam, cyminum, piper simul tere, 
et utere pro oxygaro ad inhibendum stomachi 
dolorem, 

OXYGONlUS, a, um, adject ofi/yumo;, an- 
gulum acutum habeas, ex o'^u; acutus et yiovca 
angulus. Front. Exposit. formar. p. 'S[>. Goes. 
Tenia (linea) quae acutis angulis continetur, et 
efficit triangulum, quern Graeci oxygonicn ap- 
pellant Nips, in Gromat. vet. p. 299. Goes. 
Erit minor prascisura ejusdem oxygonii. Boeth. 
de differ. Topic. 3. p. 876. Alias (formas) dicat 
tribus acutis angulis contineri, quae sunt o.xygoniae 
OXYLAPATHUM, i, n. 2. o'fuXijrx&ov, lapathi 
species acutis foliis. Quidam tamen putant, dictum 
a saporis aciditate. Officiaa lapachura acutum 
Dominant Plin. 20. Hist. nat. 21. 85. (231). et 
(233). Adde Mar cell. Empir. c. 27. p 127 ed 
Aid. 
OX S MEL, mellis, et 



OXYPORUS 

OX^MfiLI, His, n. 3. ossimelc, 6fc\jutki y ace- 
tum mulsum: ab ofu'c acidus et uikt met. Plin. 
23. Hist. nat. 2. 29. (60). Oxymeli antiqui hoc 
modo temperabant: mellis minas decern, aceti v«- 
teris heminas quinque, salis marini pondo librain 
et quadrantem, aquas jnariii.e se.\larios quinque 
pariter coquebant, decies defer vescente cortina: 
atque ita difTundebar.t, inveterabantque Eadem 
fertne habet Id. 14. ibid. 17. 21. (114)., nisi 
quod pro aqua marina pluviarn substituit Id. 19. 
ibid. 8. 38. (128). Lactucas servari etiam in alie- 
nos menses oxymelite, rep it turn est F infra. 
— Aliam foimam oxymel, mellis, exbibet Caro 
R. R. 157. Brassica ex aceto otymelli, et sale 
sparsa. Al. leg. oxymelle, alii oxymela. Co- 
lum.^ 12. R. R. 56. 2. Siseris radicem eximes de 
fidelia, et oxymctli cum exiguo oleo superfunde. 
Feget. 2. F tier in. 48. Calcem vivam vino subi- 
gito ad crassitudinem oij mellis. Gargil. 4. de re 
hortensi (edente A. A. Scotti) 11. Persici po- 
mum, nisi conditum muria et oxymelle, asser- 
vari diu non potest. Adde Pallad. 12. R. R. 7. 
ante med.; et Plin. It). Hist. nat. loco supra 
cit, de quo F. adnotata a Sillig. 

OX? MORA Verba, o|ufxwpa, h. e. acutis tulta, 
sunt quibus subest sententia ejusmodi, quae vera 
qnidem sit et acute dicta, primo tamen aspectu 
stulla videatur nimisque atTectata: ab o'fus <W"- 
tus et uiapoc. stullus. Itaque Pseudo-Asconius 
in illud Cic. Divin. in Q. Ccecil. 1. 3. Sese jam 
ne deos quidem suis urbibus, ad quos confuge- 
rent, habere, quod eorum simulacra Verres suslu- 
lisset: Mire, inquit, imitatus est verba Siculorum 
dolore oxymora et inania: quasi deos non ha- 
beant, qui simulacra perdiderunt et ad illud ibid. 
6, Etiam si taceant, satis dicunt: Tale, inquit, 
est illud (1. Cat. 8.) quum tacent, clamant: et 
{Marcell. 4.) victoriam ipsam vicisse videris: et 
(Quintit. 5. 10, 70.) pbiJosophaadum est, etiainsi 
non est philosophandum. Haec in loco nee oxy- 
mora, nee cacozela judicauda sunt: aut enim in- 
ferioribus dictis, aut supra positis leniuntur. H^c 
Pseudo- Ascon. Servius ad illud Firg. 7. ,£n. 
295. N'um capti potuere capi? haec habet: Cum 
fallet dictum est; nam, si hoc removeas, erit oxy- 
moium. Plura F. apud Foss. institut. orator. I. 
5. c. 12. $ 7. 

OXYMYRSINfi, es, f. 1. o^fzupfft'vij, acuta myr- 
tus, frutex, qui habet folia mjrto similia, sed acu- 
tiora et rigidiora, et producit baccas rufas ad ce- 
rasorum similitudinem. Plin. 15. Hist. nat. 7. 
7. (27). et 23. ibid. 9. 83. (165). et (166). Alio 
nomine ruscus dicitur. 

OXYODONTES, um, m. plur. 3. o'^uo'Sovts;, 
acutis dentibus instructi. Vox Graeca ab c$L{ 
acutus et o'Soo's dens. Lucilius apud JYon. p. 
117. 33. Merc. Illo quid fiat Lamia et Pytho 
oxyodontes. Al. scrib. Grcecis litteris. 

OXf ORUS, a, um, adject legitur apua Theod. 
Priscian. lib. 2. part. 1. in temmate. De oxyoris, 
seu acutis passionibus. Illud oxyoris est certe ab 
o'|u; acutus; quanam vero forma, vJdeiint eru- 
diti, 

OXfPjEDfiROTlNUS, a, um, adject, colorem 
referens gemm*, quas paederota appellatur. Fo- 
pisc. Aural. 46. Vestes oxypaederotinas. F. omnino 
Salmas. ad hunc loc; et P.£DEROTINUS. 

OXYplPER, Sris. n. 3. piper cum aceto mixtum. 
Theod. Priscian. 4. 1. Petroselini Macedonici, 
oxypiperis unciae singula;. Usee cl. Quicherat.; 
ipse vero locum non inveni. 

OXYpORlCM, Xi, n. 2. d^UTrdptov. inedicamen- 
tum venas et tenues corporis partes facile trans- 
iens. Gargil. de pomis (edente A. Maio in Class. 
auct. T. 3. p. 425.). Fit ei eisdem '.pinorum nu- 
cleis) oxyporium utile: nucleos purgatos lasere, 
nitro, cymino, palmulis adraixtos cum melle dato; 
phlegmaticos curaot. Plin. Falerian. 2. 8. Ad 
hoc oxyporium diacyminon. Piper, cyminum et 
rutam siccam in pulverem redacta commiscebis 
etc. et max. Oxyporium, quod facit ad digestio- 
nern, malaxat ventrem, inflationem tollit, facit et 
ad eclum. Adde Marcell. Empir. c, 20. p. 111. 
retro ed. Aid. 

OXYPORl'S, a, um, adject c'$v7idpos, Grasce est 



OXYRHODON 

cito transiens, ab o'£uc celer et iriipw trameo: 
item penetrans, pervadens, ab o*|uc ocutui. Di- 
citur itaque de cibis, qui acri sapore sunt, et tta- 
tim, altsque gustum affiaunt ut sunt qui aceto 
condiuntur: item qui cito conficiuntur in stoma- 
cho : item de medicamentis, qua cito operantur. 
Apad Colum. lemma 12. R. R. 56. tic babet: 
Moretum oxyporum, ut alii, oxyqarum quemad- 
modum componas. Ibi Colum. Iongam ejus com- 
positionetn tradit. (Adde Apic. 1. 32.) In fine 
lubdit : At si pretiosius oxyporum facere voles, 
base eadern etc. Plin. 20. Hist. nat. 7. 26. (65). 
Oiypori obolis asperitatem addito dulci ad intia- 
ctum aceli temperantes. et ibid. 23. 96. (256). 
Hippomarathrum condimeutis prope omnibus in- 
seritur, oxyporis etiam aptissime. Id. 24. ibid. 
8. 36. (55). Juniperus miscetur et antidotis oxy- 
poris. Stat. 4. Silv. 9. 36. Non sal, oxyporumve, 
caseusve, Aut panes viridantis aphronitri. 

OXYRHODON, onis, m. 3. ex o'£u'c acutus et 
poSov rosa; videtur esse unguentum vol oleum ex 
rosis aceto mix turn. Ineod. Priscian. i. 7. p. 
292. retro ed. Aid. Si vero sonare aures c<£periat, 
oxyrbodone tepido curandae erunt. Si autem idem 
ex aegritudine sonitus obvenerit, ex aqua primo 
vaporabis aures, in qua absinthium ponticum co- 
ques, et continuo oxyrhodonem infundes, aut ra- 
phanorura succum cum o'eo, aut bellebori nigri 
pulverem cum aceto, aut solum acctum tepidum 
cum melle corumutum, aut porri succum cum 
lacte muliebri et oleo roseo. 
_ OXYS, yos, f. 3. o'fu's. j 1. Est ea, quas Ita- 
lic* dicitur luggiola, acetosella, trifoglio acetoso, 
scil. herba terna folia habens: datur ad stoma- 
chum dissolutum. Plin. 27. Hist. nat. 12. 89. 

(112). ^ 2. Item genus junci acuti et sterilis. 

Id. 21. ibid. 18. 69. (112). 

OXYSACCHARUM, i, n. 2. o'£uoax^apov, po- 

tio ex aceto et saccharo constans. Constant. Afer 

7. 1. Oxysaccharum dare cum succo mali gra- 

nati. 

OXYSCEKENOS, i, m. 2. ofwvotvos, genus 

junci marini acutioris. Plin. 21. Hist, nat. 18. 

69. (112). 

OXYTONON, i, n. 2. o*£utovov, papaver agre- 

ste. Apul. Herb. 53. 

OXYTRlPHYLLON, i, n. 2. dfuTpifuXXov, ge- 
nus trifolii acuto folio. Plin. 21. Hist. nat. 9 

30. (54). 

OXYZOMUS, a, am, o'£u£tofA0$, acido seu acri 

jure conditus: ab o£u'c acidus, acer , et £01^0? 

jus esculentum. Apul. 6. 9. Pullus oxyzomus. 

Fheod. Priscian. de Diceta 6. Oxyzoma nutriunt 

competenter. 



oz 



OZjENA, ae, f. I. o£cuva. <f 1. Est piscis ex 
polyporum genere, caput habens gra visum! odo- 
ris: ab c£w oleo. Plin. 9. Hist. nat. 30. 48. 
(89). Polyporum generis est ozeena, dicta a gravi 
capitis odore. *f 2. Est item ozama, ozena, na- 
rium morbus, concursu acrium humorum ulcera 
et plures crustas intra nares gignente, quae gra- 
Tissimum spirant odorem. Nomen trahit ab ozasna 
pisce. Plin. 25. Hist. nat. 13. 104. (165). Na- 
rium ozaenam emendat aristolochia cum cypero. 
Adde Ctsl. Aurel. 2. Tard. I. ante med. ; Mar- 
cell. Empir. c. 10. p. 100.; et Theod. Priscian. 
1. 11. p. 294. ed. Aid. 

OZiENlTIS, indis, f, 3. o£amne„ pseudonar- 
dus, herba ex genere nardi ad Gangem Indiae 
fluvium nascens, odore virus referens: ab o£m 
oleo. Plin. 12. Hist. nat. 12. 26. (42). Alterum 
genus damnatur in totura, ozsenitidis nomine. 

OZjENOSUS, a, um, adject, o^aivtxog, qui ozas- 
na Jaborat. Pelagon. feterin. 16. a med. Loca, 
qua: ozasnosa sunt. 



Tom. DI. 



— 537 — 



De Littera P 



IT littera muta duriorem habens sonum, quam 
b, — t.°) In toclbus germanas Latinitatis — a) 
Duabus tantum consonantibus juncta praemittitur, 
quae sunt I et r, ut in v. piaudo, plebs , prte, 
pro, prudens, pruina. Jungitur tamen aliquando 
etiam lilteris s et t, et litters b vicem gerit, quod 
apud antiquiisimos usu venisse videtur; apud se- 
rioris autem asvi scriptures profecto in desiretu- 
dinem abiit: bine in Inscriptionibus prascipue le- 
gimus opsideSy opsonium, apsens, supsignare , 
pleps, opte.nui etc. Demum in prseteritis perfe- 
cts et in supinis verborum, in quibus m cum 
$ et t concurrit, p littera euphonias gratia inter- 
seritur, ut in sumpsi, prompsi, contempsi, sum- 
ptum, promptum, contemptum, emptum, dem- 
ptwn etc. His p(e sufQxum addatur. — 6) Una 
est tantum vox, qua; p littera finitur per apo- 
copen, volup. — c) Inter litteras p, b et f 
maxima cognatio intercedit; bine natura sua alia 
cum alia ssepe mu'atur, ut in bibo et poto, po- 
tus {V. qua de littera S diximus); pa(n)go 
et figo, plecto et /lecto, puteo et faeteo etc. In- 
terdum p cum v mutalur, ut in opilio pro out- 
lio, et in bixit pro visit quod in Inscriptionibus 
legitur, — d) In comoosilis littera f sequente, 
p in f traosit, ut in officiwn pro opficium ab opi- 
ficium et in ofjicina pro opjlcina ab opificina. 
— 2.°) In Gr«cis dictionibus — a) Aspirationem 
post $e recipit, ut philosophia, pharmacum, el 
valet fere quod ^. In vocabulo autem triumphuF, 
quod doyaix&s triumpus , aspiratio a prima 
syllabi in postremam transisse videtur, — 6) 
Graeca omnino sunt vocabula, quae apud Latinos 
pn, ps et pt incipiunt, ut pneumaticus , psallo, 
pteroma. — c) Si Graeca cum Latinis confe- 
rantur, interdum Graeca gutluralis per Latinam 
p effertur, ut in Xu'xo$ lupus, \aya><; lepus, o-ij- 
xo; s&pcsj, cxuXov spolia, etc.: contra Grasca lit— 
tera^ »r per Latinam gutturalem interdum effertur, 
ut umoc e^uus, \einto li(n)quo, reliquus , eiro- 
uai sequor, secundus, rpcap jecur, iravie et jEol. 
ireptre quingue, etc. Raro Grwca littera t per La- 
tinam p redditur, ut raw? pavo, xi end. pe in 
quippe et nempe (unde in posterum encl. que); 
quemadmodum raro Graeca it per latinam t red- 
ditur, ut aweilSw cirouSr; studeo studium. — 3.°) 
In notis P valet Publius, vel etiam parte, pater, 
pedes, pius, pondo, populus, posuerunt, publicus 
etc.: P. F. Publii filius; item pius felix: P. C. 
Patres conscripti, patronus civitatis, patronus 
colonics, ponendum curavit, potestate censoria 
etc. : P. M- Pontifex maximus, patronus ■muni- 
cipii, posuit merito : P. P. pater patrice, propo- 
situs, primipilus, pro parte: P. R. populus Ro- 
manus.: P. S. pecunta sua. — Demum littera 
P, quae in tabellis inscripta dabatur judicibus, 
prwvaricatorem significabat, teste Cic. Partit. 
or at. 36. 126. 



PA 



PA pro parte (recentiores critici leg. pat re) et 

po pro potissimum (alii leg. pro populo) positum 
est in Saliari carmine. Haec Pestus p. 205. 11. 
Mull. Similia fuere do pro domo , ccel pro ccb- 
lum, gau pro gaudium, qua? sunt Ennii. 

PABILLUS, i, m. 2. deminut. pabonis {V. voc. 
aeq.), parvum vebiculum. Lamprid. Elagab. 29. 
Junxit et quaternas mulieres pulcherrimas, et bi- 
nas ad pabillum, vel ternas et amplius, et sic ve- 
tatus est. In editionibus legilur nulla idoneo 
sensu ad papillara. V. Ducang. Gloss, med. et 
inf. Zatinit. in PAVO. 



PABULOR 

PABO, SnU, m. 3. Glost. Isid. P abo, rehica- 
lum uniut rotac. 

O'ABClArIS, e, adject, da pascalo, vopa&txef, 
ad pabulum pertinens, pabuio idoneui. Colum. 
2. R. R. 14. 1.; it Pallad. 1. R. R. 6. a med. 
Pabularis vicia. Plin. 18. Hist. nat. 16. 41. 
(142). Farrago, vicii, hordeum, omnia h»c pa- 
bularia. 

pAbULARIUS, a, um, adject, pabularis. Pa- 
bulariorum collegium memoratur in duobus la- 
pidib. apud Don. cl. 9. n. 3. et 20., et videntur 
esse simile*, aut iidem cum pecuariis, h. e. qui 
pascua publica pabuli causa couducebant. Mura- 
torio ad Inscript. 527. 3. et 4. sunt, qui pabula 
railitibus in castris hieme degentibus parabant: 
Sponlo in Mitcell. Antiq. p. 68. milites, qui ad 
pabula colligenda pro exercitu mittebantur , et 
pabulalores usitatiore vocabulo dicuntur. Muta- 
tor, euspicatur ubique legendurn Tabularii, quod 
mioime^ probandum. 

PABULATlO, onis, f. 3. actus pabulandi, «rpo- 
vou^, pascolo. 

I.) Proprie. Varro 3. R. R. 16. 21. de apib. 
Si e bono loco transtulnris eo, ubi idonea pabu- 
latio non est, fugitivae liunt. Colum. 7. R. R. 9. 
14. Quamvis sus in pabulalionem spurce ver- 
setur, raundissimum tamen cubile desiderat. 

II.) Translate usurpatur de collectione pabuli, 
quse fit a militibus, foraggio. C(BS. 7. B. G. 16. 
Omnes nostras pabulaliones frumentationesque 
observabal. et t. ibid. 15. Hostem rapinis, pa- 
bulationtbus, populationibusque probibere. et i. 
B. C. 78. Premebartur Afraniani pabulatione, 
aquabaalur asgre. et 7. B. G. 44. Pabulatione 
intercludi. et 20. Servi, quos in pabulatione ex- 
ceperat. Auct. B. G. 8. 7. extr. Pabulatio propter 
annitempus quum exigua, turn disjecta erat. 

PAbULATOR, oris, m. 3. pastor, qui armentis 
pabula prasbet. 

I.) Proprie legitur tantum in Gloss. Isid. Pa- 
bulator, pastor, qui bubus pabula prasbet. 

II.) Translate in re militari est pabuli collector, 
foraggiere, rrpovonsuW Cces. i. B. C. 55. Ino- 
pinantes pabulatores et sine ullo dissipatos timore 
aggredi. Liv. 29. 2. Quum in pabulaiorts Impetus 
repente ab equitibus factus ess^t. Id. 2*7. 43. Qua- 
tuor Gatli equites, duo Numidae-incertis itineri- 
bus Tarentum delati, a vagis per agros pabuia- 
toribus Romanis ad Q. Claadiura proprastorem 
deducuQtur. 

PAbGLAtOrIUS, a, um, adject, ad pabulum, 
et pabulatorem pertinens. Colum. 6. R. R. 3. 5. 
et 11. ibid. 2. 99. Frondis aridee corbis pabula- 
toria modiorum viginti sufficit. 
PABULAtuS, a, um. V. voc. aeq. 
PABULOR, Sris, Stus sum, ari, dep. 1. Part. 
Pabulans I. et II. 2.; Pabulatus L; Pabulan- 
dus II. 3. — Pabulari est pabulum absumere, 
pasci, v&pouai, vo/xeuw, pascoiare, pascerii. 

1.) Proprie. Colum. 7. R. R. 6. 9. CapelU 
compesci debet, ne procurrat, sed placide ac 
lente pabuletur. Id. 8. ibid. 15. 6. Sic enim pa- 
bulatur id ten us avium. Theod. Priscian. 4. 
p. 310. retro ed. Aid. Uorrida sus n'ebulam dis- 
cutit, campo pabulata. — Pabulantia , jumenta, 
quas pabuio utuntur. Frono de different, voeum, 
p. 2203. Putsch. 

II.) Translate. ^ 1. Generatim. Plaut. Rod. 
2. 1. 6. Ex urbe ad mare hue prodimus pabu- 
latum. h. e. ad piscanduni, unde pabulum victum- 
que paremui. ^ 2. Specie tiiii in re militari ait 
pabulum colligere in usum castrorum, foraqgia- 
re. Cces. i. B. C. 59, Non longo ab castris pro- 
gress! spatio, angustius pabulabaniur. Id. 5. B. G, 
17. Quum Otsar pabulandi causa tres legionet-mi- 
sisset. Tac. 12. Ann. 3S. extr. Nee muito peat 
pabulantes nostros profligant. Auct- B. G. 8. 10. 
Pabulatum frumentatumque longius erat- profi- 
ciscendum. Rursus Co2s. 1. B. C. 40. His pon- 
tibus pabulatum mittebat. et Liv. 4t>. 25. Pabu- 
latum iignatumque milites jrent. ^ 3. De plan- 
us. Colum. 5. R. R. 9. 13. Fimo pabulanda 
sunt oleae. h. e- stercorandae : nam fimum est vel- 
uti pabuium arborum. Sic Id. 2. ibid. 14. 3. 0- 
mni solo uua praesens medicine e*t. ut stereore 

08 



PABULOSUS 

adjuves, et abiumptai vires hoc velut pabulo re- 
foveas, 

pAbUL6SUS, a, urn, adject, abbondante di 
patcoli, iroXu'®op$oj, pabulo abundans. Solin. 22. 
de Britannia. Ita pabulosa, ut pecua in pericu- 
)um agat salias. 

PABULUM, i, n. 2. (pasco, quocum cf. jraw ve- 
scor) est cibus proprie brutorum aniraalium, ut 
hcrba, faenum, palea, frondes, segetes etc. fop^ri, 
vofiij (It. pascolo, pasto, pastura, foraggio; Fr. 
pdture, nourriture, aliment; Hisp pasto, ali- 
mento; Germ, das Futter, die Nahrung; Angl. 
grass, pasture, fodder). 

I.) Proprie de brutis animalibus. Cato R. R. 
54, Bubus pabulum hoc raodo parari darique o- 
portet. Id. ibid. 60. Pabulum quum seres, raultas 
ratio aes facito. Varro 1. R. R. 23, 1. Sic ad pa- 
bulum quae pertinent, in quo est ocimum, farrago, 
vicia. Sail, fragm. apud Servium ad Firg. 1. A£n. 
445. Frugum pabulique Isetus ager. ubi fruget 
de bominum, pabulum de animalium alimento di- 
citur; V. liritz. Lucret. 4. 584. ad sua quemquc 
Pabula. ducit-eoquc modo servantur sascla fera- 
r'jni. firg. 1. JEn. 476. Ardentesque avertit e- 
quos in castra, prius quam Pabula gustassent 
Trojae Xantbumque bibisseut. Colum. It. R. R. 
2. 50. Viciam secare in pabulum. Plin. 10. 
Hist. not. 24. 35. {72). St urn 1 visl same ibl, quo 
hibernum pabulum petunt, Ovid. 4. Fast. 750. 
pabula carpit ovis. Id. 13. Met. 943. decerpere. 
Virg. 12. .-En. 475. birundo pabula parva legens. 
Pelron, Satyr. 100. Luna etiam feras ducit ad 
pabulum. Plin. 9. Hist. nat. 57. 83. (175). Pisces 
eiirc ad pabula, pinnutis gradientes. Id. 8. ibid. 
32. 50. (117). Cervi noctu proceduot ad pabula. 
Id. 11. ibid. 53. 115. (270). Subus serpentes in 
pabulo sunt- Id. 10. ibid. 47. 64. (130). Himantc- 
podi pabulum muses. Id. 18. ibid. 12. 30. (120). 
Fabarum siliquse caulesque gratissimo sunt pabulo 
pecori. Flor. 4. 7. Assuetee cadaverum pabulo vo- 
lucres. Ovid. 1. Pont. 2. 122. Quique suis ho- 
mines pabula fecit equis. — Hinc dicitur etiam 
de magicis et veneficis herbis. Ovid. Remed. am. 
249. Viderit Hcemonia? si quis mala pabula terrae, 
Et magic as artes posse juvare putat. Id. 14. Met. 
42. Veaerisque oflensa repulsa, Protinus horren- 
dis infamia pabula succls Conterit; et tristis He- 
cntefa carmioa miscet. 

II.) Improprie. ^ I. De cibo jumentorum m 
castris, foraggio. Nepos Eumen. 8. Imperat com- 
parari pabulum, praeterea cibaria cocta dierum 
decern, Cces. 7. B. G. 14. Secare pabulum, et 
18. consumer?., et 74. Pabulum fruraentumque 
cocrvectum habere. Id. 3. B. C. 58. supportare. 
Aue.t. B. G. 8- 10. conquirere. ^ 2. Universim 
de quocumque cibo etiam hominum. Lucret. 5. 
941. Multaque praeterea novitas turn florida mun- 
di Pabula dura tulit, miseris mortalibus ampla. 
Ita legit Lacb matin., alii dira, alii dia. Val. 
Flacc. 4, 105. sicubi scevis Advectet ratis acta 
NotLs tibi pabula dira, Et miseras, Polypherae, da- 
pes. Capell. U. p. 309, Sicque ignem super am 
lambere pabula, Ut etc. h. e. humores marinos 
et terrenos longo intervalio extenuatos, quibus 
ali sidera ei Stoicorum placitis Cic. 2. Ifat. D. 
16 43. tradit. Cf. eumd. ibid. 15. 40. Quum Sol 
igneus sit Oceaaique alatur humoribus, quia nul- 
lus ignis sine pastu possit permanere.' — De stereo- 
re. Colum. 2. R. R. 5. 1. Prius tamen quam exiiem 
terram iteremus, stercorare convenict: nam eo 
quasi pabulo gliscit. at ibid. 1, 5. Terra multo- 
rum annorum frondibus et herbis, quas suapte 
natura progenerabat, velut sagioata largioribus 
pabulis, facilius edendis educandisque fruglbus suf- 
ficit. et 10. ibid. 84. Pabula nee pigeat fesso prae- 
bere aovali, Immundis quascuraque vomit latrina 
cloacis. "^ 3. Translate de iis, quihus animus 
pascitur. Cic. Ifarusp. resp. 3. 5. Quid enira 
bunt persequar, pecudem ac beluam, pabulo ini- 
micorum meorum et glande corruptum? Lucret. 
4. 1056, Sed fugitare decet simulacra, et pabula 
arnoris Abstergere sibi./i.e.quaj amorem nutriunt, 
Cic. 4. Aiad. (2. pr.) 41. 127. Est enim animo- 
rum iogeniorumquc naturate quoddam quasi pa- 
bulum consideratio contemplatioque naturae. Id. 



— 538 — 

Senect. 14.49. Si vero habet aliquod tamquam 
pabulum studii atque doctrines, nihil est otiosa 
senectute jucundius. Ovid. 8. Met- 876. dederat- 
que gravi nova pabula morbo. — Acheruntis 
pabulum de eo , qui Acherunti debetur, quasi 
devorandu«, (ut apud Horat. 2. Od. 3. 24. Orci 
victima.) Plaut. Cas. 2. 1, 11. Faciam, uU.pro'm- 
de ut est dignus, vitam* colat, Acheruntis pabu- 
lum, 

PACALIS, e, adject, pacifico, ei'pijvtxd^, paci- 
fer, pacem sigaiflcans. Ovid. 6, Met. 101. Circuit 
extremas oleis pacalibus oras. Id. 15. ibid. 591. 
pacalis laurus. scil. olea et laurus pacis insignia 
erant. V. PACIFER. Id. 1. Fast. 719. Tura, sa- 
cerdotes, pacalibus addite flammis. h. e. quas sunt 
in ara Pacis deae. 

PACATE, adverb, sedate, pacilice, tranquille, 
pacificamente , quietamente , eipqvutue . Ono* 
mast. Lat. Gr. Pacate, ei'privcxco^. Ceterum oc- 
currit tan turn Comp. Pacatiut et Sup. Pacatis- 
time apud Pelron. Satyr. 10, Itaque ei turpU- 
slma lite in risum dilTusi, pacatiui ad reliqua se- 
cessimus. Auguttin. 2, SolUoq. 7. ezlr. Pacatis- 
sime et commodissime. — • Quod afferunt quidam 
ex Cces. i. B. G. 6. vel 7. Pacate per provinciam 
iter facere: ibi tanfum habetur -. sine ullo male- 
ficio iter per proviociam facere. 

PACATlO, Onis, f. 3. pacificamento, pax^ seu 
pacis constitutio. Frontin. Strateg. pr&f. Quas 
ad prcelium et coafectam pacationem pertinent. 
Vti. Scholiast, ad Germanici Aral 146. Nigi- 
dius dicit, Castorem et Pollucem Geminorum ho- 
nore decoratos, quod principes pacationis dican- 
tur, quod mare tutum praedonibus maleficisque 
pacatum reddidissent. 

PACATOB, oris, m. 4. pacificatore, »'pi)vomt- 
o's,' pacis conciliator, turbarum et belli compo- 
sitor. Seneca Here. (Et. sub fin. Sed tu domitor 
magne ferarum, orbisque simul pacator ades. Sil. 
It, 2. 483, Nerneas pacator. Claudian. II. cons. 
Stilich. 13. Rbeni pacator et Istri. Seneca b.Benef, 
15. in fin. Ille victor pacatorque gentium popu- 
lus. Sil. It. 16. 246. terras pacator Iberas. h. e. 
Scipio. Inscript. Signina apud OreU. 859. rap. 

CA.KS. M. AVRBLIO AHTOHIKO AVG, DI?t ANTONIM 
FILIO D. HADRIAN! NEPOTI PACATOR! ORBIS etc. In 

nummo Sever i Aug. apud Eckhel, D. N. V. T. 
7. p. 190. Pacator orbis. et in nummo Commodi 
Aug. apud eumd. ibid. p. .121. Marti pacatori. 

PACATOrTUS, a, um, adject, pacifico. Ter- 
tull. 4. oduers. Marcion. 29. sub fin. Judicium 
justum et pacatorium. Ei Zachar. 8. 16. ubi Vul- 
gata habet judicium pacis. 

PACATUS, a, um. V. PAGO. 

PAClFER, f?ra, fgrum, adject, pacem ferens, 
pacificus, pacifico, pacifero, e*pi?veii»y. — a) 
Generatim. Lucan. 3. 304. duramque viri deOe- 
ctere mentem Pacifero sermone parant. — b) 
Est appositura Mercurii, Apollinis, Miner vas, Her- 
culis. Ovid. 14. Met. 291. Pacifer huic dederat 
Oorem Cyllenius album. Inscript. apud Gruter. 

38. 7. DKO SANCTO APOLLIKI PACfFERO BX VOTO 

etc. et 49. 1. hbhcym pacifkro invicto sancto 

SACR, VOTO SVSCKPTO L. CORNgMVS L. F. PAL. 

tkrsntiakvs etc. La hac eadem, quae Graece quo- 
que habetur, legilur S'aXXopo'pw, Adde et apud 
eu-md. 1013. 4. (In alia »pud Spon. Miscell. An- 
tic, p. 86. dicitur Apollo placifer, quod idem est 
ac pacifer, a placo, as : si modo vera est lectio.) 
Claudian. 2. JSapt. Pros- prcef. 9. Inachiis Al- 
cides missus ab Argis Thracta pacifero contigit 
arva pede. Inscript. apud Reines. cl. 1. n. 228. 

MIXKRVAK PACIFERAE L. TITINIVS h. L. AMAZON 

crammaticvs v. 8. l. m. — c) Etiam Jovi tri- 
buitur in Inscript. opt. not« apud Gud. 7. 7. 
V. De Vita Antiq. Benev. dissert. 2. c. 1. — 
d) Et Marti, in nucamia quam plurimis apud Me- 
diobarb. faillant. etc. — e) Et Genio In In- 
script. opt. not* apud Murat. 78. 1. — ■ f) De 
pacis insignibus. firy. 8. /En. 116. Paciferajque 
manu ramum prajtendit olivas. Plin. 15. Hist. 
nat. 30. 40. (133). Laurus pacifera, ut quam pras- 
tendi etiam inter armatos hostes quietis sit in- 
dicium. Val. Flacc. 4. 139. Paciferajque manu 
nequicquam insignia virgae. 



PACIFICUS 

PACIFERO, as, are, n. 1. pacem ferd. Gloss. 
Cyrtil, Ei'pijvjjv ayw, pacifero. 

PACIFIC ATlO, oVis, f, 3. pacificamento, ru 
conciliazione, accordo, trattato di pace, ca>/A$a- 
0(C) actus pacificandi, compositio, reconciliatio. 
Cic. 7. Att. 8. Quod quajris, ecqua spes pacifi- 
cationis sit, quantum ev Pompeji sermone per- 
spe\i, ne voluntas quidem est. et 9. ibid. 11. Opem 
et gratiam alicuju* ad pacificationem quaerere. fd. 
10. Fam. 27. Sapientius facies, si te in istam pa- 
cificationem non interpones. Gell- 7- 3. Connhi 
sunt Rbodienses id bellum inter eos componere. 
Sed ubi ista paciflcatio perpetrari nequivit, etc. 
PACIFICATOR, oris, m. 3. pacificatore, pacie- 
re t mezzano di pace, mediatore, ei'p-rivorroco'c, pa- 
cis conciliator, medius pacis faclendas. Cic. 1, Att. 
13, Scito, praepositum esse nobis pacificator em 
Allobrogum. Id. to. ibid. f. Emptus pacificator. 
h. e. Cajus Scribonius Curio magna pecunia a 
Cassare corruptus. Adde eumd. 15. ibid. 7. Liv. 
27. 30. Adbibitus ab iEtolis pacilicator Amynan- 
der rei Athamanum. Justin. 18. 2. 4. Mago, qua- 
si pacificator Carthaginiensium, Pyrrbum adiit, 
speculalurus consilia ejus. Quintil. 11. 3. 119. 
Fit et ille habitus, qui ess* in statuis pacificator 
solet. 

PAClFlCATORfUS, a, um, adject, di pace, ad 
pacificatoren pertinens, ei'p^vtxo?. Cic. 12. Phil. 
1. 3. Posteaquara nos pacificatoria legatione impli- 
catos putant. 

PACIFICATL'S, a, um. V. PACIFICO. 
PAClFl(]E, adverb, pacificamente, atpijvatw;, 
sedate, placide. Cyprian, ep. 41, in fin. Pacifice 
et fideliter consulere. Messala Corvin.de progen. 
August. 3. Dardania pacifice aliquandiu stetit. 
Dares 17. Postulat, ut pacifice discedat. 

PAClFlCO, as, avi, Stum, are, a. I. (pai et 
facio). Priscian. monet 8. p. 799. Putsch, hoc 
esse unura ei iis verbis, quae multa Latini utraque 
forma, et activa et passiva, protulerunt, eadem 
significatione, ut partio et parfior_, munero et 
muneror, meto et metor etc. — Part. Pacificans 
et Pacificalus I. et II. — Pacificare est pacem 
pjtere, de pace agere, pacem conciliare, etpTjvo- 
irojs'w (it. trattare di pace, dimandar pace; 
Fr. trailer de la paix; Hisp. tratar, negociar 
la paz; Germ. Frieden machen ,-schliessen ,• 
stifien; Angl. to treat about or make proposals 
of peace, mak or desire peace). 

I.) Proprie. Liv. 5. 23. extr. Inter base paci- 
ficatum legati a Volscis et JLquis renerunt: im- 
petrata pax. Id. 7. 40. a med. Nunc ad pacifi- 
candum bene atque honest* inter primos stabis, 
et colloquii bujus salutaris inlerpres fueris. Sail. 
Jug. 70. lgitur Vegenses, quo Metellus initio, 
Jugurtha pacificante, prassidium imposuerat. (V, 
ibid. 50.) — Deponentium more. Justin. 6. 1. 2. 
Quum videret, sibi adversus duos dimicandum, 
pacificandum cum altero statuit. pacijicarsi. Sic 
Id. 03. 1. 1. Agathocles pacificatus cum Carthagi- 
niensibus. 

II.) Translate — a) Est placare > paoare, pla- 
care. Plaut. Stich. 4. 1. 13. Satin' ego tecum 
pacificatus sum, Antipbo? Catull. 68. 75. non- 
dum cum sanguine sacro Victima caelestes paci- 
ficasset heros. Sil. It. 15. 423. Festa coronatis agi- 
tabat gaudia signis, Pacificans divos. — b) Item 
tranquillare, sedare. Seneca A gam. 224. com- 
prime affectus truces, Mentemque tibimetipsa pa- 
cifica tuara. — c) Item lenire, mulcere. Clau- 
dian. 2. in Rufm. prosf. in fin. Fertui et ia- 
domitus tandem post prcelia Mavors Lassa per 
Odrysias fundere membra nives, Oblitusque aui, 
posita cleraentior hasta, Pieriis aures pacificare 
raodis. 

PAclFlCUS, a, um, adject, pacifico, autore di 
pace, quieto, tranquillo, cipijvoiuotds, pacem fa- 
cieas, pacis studiosus, pacalus, tranquillut, quie- 
tus. Cic 8. Att. 12. a med. Velim in posterum 
prospicias, fingasque, quern me esse deceat: ecquaa 
pacifica persona desideretur, an in bellatore sint 
omnia. Lucan. 7. 63. Roraani maximus auctor 
Tullius eloquii, cajus sub jure togaque Pacificas 
saevus tremuit Catilina secures. Martial. 8, 66. 
Pacificus Janus, et 12. 62. JVuma. Claudian. II. 



PACIO 

cent. Stilich. 254. Pacifici mores. Ammian. 30. 
5. Pacifica prece. 

PAGfO, is. V. PACISCOR init. 
PAClO, onis, f. 3. vetus forma pro pactio. Ft- 
stus p. 250. 23. Mull, Pacionem antiqui dice- 
bant, quam nunc pactionem dicimus, unde et pa- 
cisci adhuc et paco in usu remaaet. Id. p. 170. 
27. Mull. Nuptias dicta* esse ait-Curiatius, quod 
nova pacio fiat. Sic legunt Forcellinus, Dae. et 
alii; at Miillerus leg. ratio. 

PiCISCOR, cisceris, ctua sum, cisci, dep. 3. 
Olim pacisco activa forma dictum est. JVcevius 
apud Non. p. 174. 17. Merc. Id quoque paciscunt. 
Id. ibid. Paciscit, obsides ut reddant. Hinc Part. 
Pactus passive: V. in On. — Et pacio, ut For- 
cellino, vel paco, ut aliis placet, pacts, 3. conjug. 
apud antiquos usu venit. Lex XII. Tab. apud 
Gell. 20. 1. et Festum p. 353. 5. Mull. Si mem- 
brum rupit, ni cum eo pacit, talio esto. — Servius 
ad Virg. 11. JEn. 133. ad verbum pacisci per- 
tinere ait aliud etiam praeteritum pepigi, quod sa- 
ne significatione congruit, sed aliam taroen habet 
originem. V. PANGO. — Part. Pactus I. 1. et 2. et 
in fin.; Paciscendus I. 1, — Pacisci, ab antiquo 
pacio, est pactum facerc, convenire, constituere, 
pactione spondere aut postulate, avvxiS&p-cu, oup.- 
/3oXXw (It. patteggiare, pattuire, convenire, ac~ 
cordarsi, fare patio, promettere; Fr. faire un 
traite, un pacte, une convention avec quelqu'un, 
trailer, conclure un arrangement, s' arranger, 
convenir; Ilisp. negociar, hacer, concluir una, 
convencion, un pacto, un concierto y tratado; 
Germ, einen Vertrag oder Vergleich abschlies- 
sen, Abrede treffen uber etwas, sich verglei- 
chen, vertragen, vereinbaren, ausbedingen, u- 
bereinkommen ; Angl. to bargain, make a bar- 
gain, conclude a contract, covenant, agree, sti- 
pulate, engage, promise). 

I.) Proprie. ^ 1. Generatim occurrit — 1.°) 
Neutrorum more. — a) Absolute. Plant. Bacch. 
4. 8. 24, Pacisci cumillo paullula pecunia potes. 
Cic. 5. Verr. 14. 37. Attendite, cujusmodi edicta 
sint: ne tollat, inquit, ex area, nisi erit pactus. 
Satis hasc magna vis est ad inique paciscendum : 
malo enim plus dare, quam non mature ex area 
tollere. a fare un accordo disavvantaggioso. — 
Interdum ad pacta sordida et lucri causa facta 
refertur. Cic. 6. Par ad. 1. 43. Si quotidie frau- 
das, decipis, poscis, pacisceris, aufers, eripis. V, 
EJURO. — 6) Sequente part, ut vel ne. Liv. 25. 
33, Paciscitur magna mercede cum Celtiberorum 
principibus, ut copias inde abducant. Ovid. 4. 
-Fast. 613., Et factura fuit: pactus nisi Juppiter 
esset, Bis tribus ut caelo mensibus ilia foret. Adde 
eumd. 4. Met. 702. Justin. 3. 6. 10. Lacedaamo- 
nii cum Thebanis paciscantur, ut Bceotiorum im~ 
perium his restituerent. Id. 1. 10. 4. Paclique 
sunt inter se, ut die statuta etc. Horat. 3. Od. 
29, 59. votis pacisci, Ne Cypriae Tyriaeque mer- 
ces Addant avaro divitias mari. — c) Cum Abtat. 
et praepos. de. Sueton. Gramm. 7. Numquam de 
mercedibus pactus etc. — 2.°) Active, h. e. — 
a) Cum Accusativo rei, quam quis paciscitur. 
Plaut. Pseud, 1. 2. 89. Ea pacisci modo scis, 
sed quae pacta es, non scis solvere. Cic. Sext. 
25. 55. Ut Gabinio pro ilia sua Cilicia, quam 
sibi, si rempublicam prodidisset, pactus erat, Syria 
daretur. Sail. Jug. 28. Adherbali suadent,, uti 
seque et oppidum Jugurthae tradat, tantum ab eo 
vitam paciscatur. Juct. B. Alex. 55. Nam (Cas- 
sius) palam h-s decern corn Calpurnio paciscitur, 
et cum Q. Sextio quiaquaginta. Sic Liv. 10. 48. 
Pactus centum millia gravis aeris et stipendium 
ejus anni militibus. et 36. 32. Pecuniam pactus 
inaulam Achaeis tradid.it. Ovid. 7. Met. 306. Jam- 
que petunt, pretiumque jubent sine fine pacisci. 
Plin. 35. Hist. nat. 10. 36. (99). Pin\it pras- 
lium cum Persis, centum homines ea tabula com- 
plexus, pactusque in singulos minas denas a ty- 
ranno. Vellej. 2. 77. 2. In hoc pacis fesdere pla- 
cuit, Sicilian! Achajamque Pompejo concedere.- 
Id unum tantummodo salutsu-e accessu suo pa- 
triae attulit, quod omnibus proscriptis aliisque, 
qui ad eum ex diversis causis fugerant, reditum 
salutemque pactus est. Id. 2. 38. 1. Baud absur- 



— 539 — 

dum videtur-paucis percurrere, qaas, cujusque 
ductu, gens ac natio, redacUi in formularn pro- 
vincial, stipendia pacta sit. h. e. tub pactione 
stipendii sive tributi pendendi in dJtionem venit. 
Ita saepissime de illis pacisci dicitur, quibu* durae 
conditiones imponuutur: V. Perizon. ad Liv. 38. 
9. At Ruhnkeniui cum Lipsio legitbnam formu- 
lam stipendiaria facta sit apud ftllejum revo- 
care se malle dicit, — 3.°) Cum Infinito. Ovid. 5. 
Fast. 702. Leucippo fieri pactus uterque gener. 
Calpurn. 6. Eel. 46- Hunc (cervum) ego, qualem- 
cumque videa, in valle paciscor Pendere. Plin. 
8. Sist. nat. 7. 7. (18). Dimitti (eum) pactus, 
si elepbantura interemisset. — 4.°) Part. Paci- 
scendus apud Ammian. 31. 12. a med. Ut firms 
fierent paciscenda, optimates poscens idoneos mit- 
ti. h. e. ea, quae pacis firmandas causa tractanda 
erant et constituenda. — 5.°) Part. Pactus pas- 
sive usurpatum V. in fin. <f 2. Speciatim ad 
nuptialia refertur. Justin. 2. 15. 14, Pausa- 
nias proditionis praemium cum Xerse nuptias fi- 
Iiae ejus paciscitur. Id. 7. 4. 7. Eurydice nuptias 
generi pacta. — Hinc Part. Pacta, quod V. in 
fin. 

II.) Translate eieganter. Virg. 5. J5t». 230. 
vitamque voluot pro laude pacisci. et 12. ibid. 
48. letumque sinas pro lauds pacisci. Stat. i. 
Tkeb. 317. si quando bumilom decedere regno 
Germanum, et semet Thebis opibusque potitum 
Cerneret, bac asvum cupial pro luce pacisci. da- 
rebbe per questo giorno tulta la vita. — Hinc 
Pactus, a, um, part, prarter, quod passive usur- 
patur, et est pactione constitutus, promissus, pal- 
tuito, accordato, convenuto, promesso, SsofwXo- 
-pjSrai^. Cic. 3. Off. 29. 107. Si prasdonibus 
pactum pro caplte pretium non altuleris. Id. 3. 
odl Q. fr. 3. Tanta invidia sunt consules propter 
suspicionem pactorum a candidatis pramiorum. 
Id. Sext. 14. 33. Pacto jam fcedere provin- 
ciarum. Id. 1. Off. 10. 33, Triginta dierum 
cum hoste pactaB inducias. Horat. 3. Od. 3. 
21. ex quo destituit deos Mercede pacta Lao- 
medoQ. Similiter Quintil. 11. 2. 11. Quum 
pugili coronato carmen, mercede pacta, scripsis- 
set. Adde Liv. 24. 49. Ovid. 4, Met. 115. vela- 
mina Thisbes ToHit, et ad pactas secum fert ar- 
boris umbram. Justin. 8. 5. 3. Victi igitur (Pho- 
censes) necessitate, pacta salute se dediderunt. 
Cic. 1. Cat. 9. 24. Cui sciam pactam et consti- 
tutam esse cum Mallio diem? — Hinc pacto ab- 
solute. Liv. 28. 21. Quidam, pacto inter se, ut 
victorem res sequeretur, ferro decreverunt. Adde 
Sti. It. 14. 97. 

Pacta, 03, f, 1. saspe dicitur de muliere io 
matrirnonium proraissa, promessa in moglie. Di- 
cebatur enim sperata, quum ejus nuptiae peteban- 
tur : pacta, quum protnissa: sponsa, quum inter- 
posita stipulatione desponsa erat, ut est apud Ar- 
nob. 4. 20. Plaut. Trin. 5. 2. 58. Si frugi esse 
vis, base tibi pacta est Callicli filia. Cic. o. Att. 
21. Cujus Alio pacta est Artavasdis filia. Liv. 1. 2. 
Turnus, cui pacta Lavinia fuerat. Tac. \.Ann. 
55. Arminius liliam ejus iSegestis), alii pactam, 
rapuerat. — Hinc pacta absolute, f^irg. 10. JEn. 
79. Quid soceros legere, et gremiis abducere pa- 
ctas? Vellej. 1. 1. 3. Quod pactae ejus nuptias 
occupaverat. — De sponso. Stat. 3. Theb. 171. 
puerique rudes, tua, Phasdime, proles Amissum 
didicere patrem, Marpissaque pactum Pbyllea. 

Pactum, i, n. 2. absolute, substantivorum mo- 
re: V. PACTUM loco suo. 

PACO, as, ffvi, Stum, are, a. 1. (pax). Part, 
Pacatus I. et in fin.; Pacandus I. ■ — Pacare 
est pacatum reddere, paci rtjstltuere, tranquillare, 
quietum reddere bellum et turbas sedando, atque 
adeo domare, subigere, si'fijveu'w, xattjp sue'ta (It. 
pacificare, tranquillare, mettere in pace, sotto- 
metier e, soggiogare, domare ; Fr. pacifier, reta- 
blir la paix , apaiser, vaincre, dompter, sou- 
met.tre ; Ilisp. pacijlcar, apaciguar, someter, su- 
jetar, domar; Germ, turn Frieden, :ur Huhe 
bringen, friedlich machen, beruhigen, zahrnen; 
Angl. pacify, tranquillize, make still or quiet, 
to subdue, conquer, bring into subjection). 
I.) Proprie. Auct. JB. Alex. 26. extr. Oinnes 



PACTICIUS 

eas regioaes, per quas iter faciebat, auctoritate 
ea, quae plerumque adest rictori. pacarat. firg. 
6. /En. 803. Fixerit aeripedem cerram licet, aut 
Erymanthi Pacarit uemora. AU leg, piacarit. la 
Monum. Ancyr. sub fin. apud Gruter. 233. Mare 
pacavi a prasdonibus. Ovid. 7, Met. 405. Qui 
(Theseus) virtute sua bimarem pacaverat Iith- 
mon. h. e. latronibus interfectis. Cic. 15. Fam. 

4. Pacare Amanum, et perpetuum hostem ex eo 
monte tollere. Cass. I. B. C. 1. Hortatur, cujui 
imperatoris ductu piurima prcelia secunda fece- 
rint, omnem Galliam Germaniamque pacamint, 
ut ejus existimationem ab inimicis dgfendant. Id- 
1 . B. C. 85. Nihil horum ad pacandas Hispanias, 
nihil ad usum provincial provisum. Id. 7. B. G. 
65. Cassar mittit ad eas civitates, quas superio- 
ribus annis pacaverat. Justin. 38. 7. 2. Quarum 
gentium nuilam neque Alexander ille, qui totam 
pacavit Asiam, nee quisquam successorum ejus at- 
tigisset. Ovid- % Fast. 17. placido mea munera 
vultu Respice, pacando si quid ab hoste vacas. 
— Hue referri potest et illud Fellej. 2. 59. 4. 
Pacatis belli* civilibus. h. e. peractis compositis- 
que. Alii tamen aliter legunt. 

II.) Translate. Horat. 1. Ep. 2. 45. incultae 
pacantur vomere silvae. h. e. fertiles Sunt; pa- 
cantur enim silvae (ait Lachmann. ad Lucret. 

5. 1203.), quum ferae, ut aratro locus sit, vel fu- 
gantur, vel trucidantur. Similiter Manil. 4. 182. 
Et pacare metu silvas. Item Stat. 4. Theb. 250. 
de Ataianta. turn saltus forte reinotos Pacabat 
cornu. h. e. feras arcu occidendo. Claudian. IF. 
cons. Honor. 225. et incertos animi pacaverit 
aestus. h. e. sedarerit- Id. de Apono, in fin. Pa- 
caturque asgro luxuriante dolor, h. «. mitigatur, 
lenitur, tollitur. Id. de mulab. Gall, in fin. Mi- 
raris 3i voce feras pacaverit Orpheus, h. e. man- 
suefecerit, cicuraverit, — Hinc Part- praeter. 
pass. 

Facatos, a, um, adjective quoque usurpatur, 
unde Corap. Pacatior I. et II. et Sup. Pacatis- 
simus I., et est pace reddita compositus, quietus, 
tranquillus, pacificus, pacificato, pacifico, quieto, 
tranquillo, s«pi)va!os, «;'(JTiv£UOfxe»c.;. 

I.) Proprie. Ovid. 4. Met. 31.; et Stat. 3. Silv. 
1. 39. Pacatus mitisque adsis. Cic. 1. Or at. 8. 30. 
Pacatae tranquillaequae civitates. Id. Ligar. 2. 4. In 
provincia pacatissima. Id. 7. Phil. 8, 24. Huic tali 
viro potent ne esse pacatus Antonius? Ovid 1. 
Fast. 3. Excipe pacato, Caesar Germanice, vultu 
Hoc opus. Sil. It. 6. 367. fert luraina contra Pa- 
catus vultum. Cces. 7, B. G. 50. lnsigne pacatum. 
h. e. segnale di pace, et 5. ibid. 37. Morini, 
quos Caesar in Britanniam proiiciscens pacatos re- 
liquerat. et 24. Pacatissima et quietissiina pars. 
Liv. 21. 20. Nee hospitale quicquam, pacatumve 
prius auditum, quam etc, Sil. It. 7. 560. pacata 
fuissent Ni consulta viro, inensque "unpen etrabilis 
irac. Lucret. 3. 293. pacati status aeris. Horat. 4. 
Od. 5. 19. Pacatum volitant per mare navitae. 
Claudian. 2. Jlapt. Pros. 146. borrorque recessit 
Martius, et crist;e pacato lulgure vernant. h. e. 
fulgore minime terribili. Lucret. 5. 1154. placidam 
ac pacatam degere vitam. — Comp. neutr. gen. 
cum Genilivo juniit Ammian. 24. 6. Quique ccetu 
militarium neii ad pacatiora jam vitae discesse- 
rant. — Hinc pacatum absolute, pro solo pacato. 
Liv. 8. 34. Sine commeatu vagi milites in pa- 
cato, in hostico errent. Ita Dionys. H^alic. I. 8. 
p. 526. Mapxcoc, rr]v axpandv dnvytv u« ttst 
ftXt'a?. h. e. Sea ttJs y5s jtXtaj. Sail. Juq. 37. 
Ex pacatis prasdas agere. h. e. ex his regiontbus, 
quae pacem cum populo Romano habebant, Se- 
neca 6. Quosst. nat. 7. Qui medius inter pacau 
et bostilla fuit, Danubius et Rbenus. 

II.) Translate. Cic. Brut. 31. 121. Hujus ora- 
tio in philosopbiam transiata, pugnacior, ut Ha 
dicam, videtur, et illorum in judicia pacatior. Id. 
5. Phil. 9. 24. Cujus ne pacatam quideni nequi- 
tiam quisquam fene posset. -• Hinc 

Pacatum. i, a. 2. absolute, substantivorum 
more. V. PACATUS I. in fin. 

PACTA, as, f. 1. V. PACISCOR in fin. 

PACTIClUS vet pactitius, a, um, adject, pa- 
ctione constitutus, conventionalis. Gell. 1. 25. 



PACTIUS 

Grarci significantlus cessationem islam pugnae, 
pacliciam (h. e. iadutias) sxe^eipiew dixeruot. 

PACTlLIS, e, adject. ouaJTTjxTos, qui ex plu- 
ribus partibus, aut rebus compact-is «t conjunctus 
est, compaciilis, compactus, plexus, plectili*. Plin. 
21. Hist, nat 3. 8. (,11). Summi erat auctoritas 
pactili coronae. h. e. multiplicl flore et folio cou- 
textas. 

PACTlO, onis,' f. 3. (pacisco) actus paciseendi, 
pactum, conditio, promlssio, oiic^o-yca (It. patto, 
condizione, accordo , legge, convcnzione; Ft. 
Ft. conclusion d'un traite, convention, accord, 
traite; [lisp, convencion, pacta, ajuste, concier- 
to y tractado; Germ, das Uebertinkommtn, d. 
Vtrtraq, Vergleich, die Verabredung, Ausbe- 
dingung; Augl. an agreement, bargain, con- 
tract, covenant, engagement, condition, pa- 
ction), ^f 1. Genera ti in. (ftp. Pig. 2. 14. 1. 
Pactum a pactione dicitur. Est autem pactio 
duorum pluriuinvc in idem placitum et consen- 
iui. Nepos Dion. 5. in (in. Eo rem perduxil, ut 
talibus pactiouibus pacem tyrannua facere vellet. 
Atticus ad Cic. 9. Fam. 10. a med. Si res ad pa- 
ctionem noa venit, longius bellum puto fore. Cic. 
1. ad Qi.fr. I. 12. la pactionibus faciendis legem 
apectareC Id. Hose. Com. 12. 34. el 14. 40. Pactio- 
nem facere de aliqua re. Id. 4. All. 18. cum ali- 
quo, ut etc. Justin. 35. 1. 3. inire cum aliquo. et 
7. 6. 5. Bella, interposita pactione, coniponere. 
Nepos Agesit. 2. Sura ma fide ia pactione mane- 
re. Ctc. 3. Off. "29. 108. Condiclioncs pactiones- 
que bellicas perturbare perjurio. Id. ffarusp. resp. 
20. 42. Nefarias cum raultis scelerum pactiooes 
societatesque conflare. Liv. 9. 11. Recipiant ar- 
ma, quae per pactionem tradiderunt. tn virtu, del- 
l' accordo. Id. 4. 4. Nemo invitum pactionem 
nuptialcm queraquam facere coegisset, ^ 2. Spe- 
ciatim dicitur de pactis, qua; Sunt inter publica- 
nos aut decumanos, et eos, qui pendere decumas 
aut portoria debent. Cic. 13. Fam. 65. Ut pactio- 
nes curn civitatibus reliquis conGciat. Id. 5. Ait. 
13. In nostra provincia confectae sunt pactiones. 
Adde 5. Verr. 14. 37. et Prov. cons. 5. 10. ^ 3. 
Internum absolute de pacto sordido, et lucri cau- 
sa inito. Cic. Prov. cons. 5. 12. Qui de sociis 
cum bostibus, de civibus enm sociis facial pactio- 
nes. Id. 3. Verr. 7. 17. In rejictendi* judicibus 
nonnullos pactionis suspicionem non vitas.se. Sail. 
Jug. 42. Denique Aulum spe pactionis perpulit, 
uti ctc. h. e. ab rege pecuniae capiundae ut ibid. 
41. dixerat. ^ 4. De promissione, promessa. 
Sail. Cat. 27. Collegam suum Antonium pactio- 
ne provinciae perpulerat, ne contra rempubl. sen- 
tiret. Cic. in Senat. 13, 32. Alter consul, ut rae de- 
serereut, pactiouibus eos suorum praemiorura obli- 
garat. ^ 5. Pactio de indutiis, Flor, 4. su6 fin. 
Sic ubique cuncta atque continua lolius generis 
human! aut pax fuit, aut pactio. At lahuius legit 
fatigatio; Titzeui hcec interpolata putat. ^ 6. 
Pactio verborum, formula, certa verborum ratio, 
formola. Cic. Rose. Com. 18. 48. Non enim ex pa- 
ctione verborum, quibus jusjurandum comprehen- 
ditur, sed ex perfidia et malitia, per quam insidiaa 
tenduntur alicui, dii imrao'r tales bominibus irasci 
et succenseYe consuerunl. 

Homonym. Quura de publicis pactionibus ser- 
mo est, ditTert pactio a fcedere, sponsion* (quae si- 
mul memorantur a Cic. Balb.XI. 29.) et indutiis. 
Has eolm erant cessatio a belio ad lerapus: spon- 
sio erat conventio facta arbitrio imperaloris cum 
boste, adhibitis spoosoribus sine auctoritate sena- 
tus, aut consensu populi; ut Caudina, et Numan- 
tina: fisdus pactio fcocietatis jussu populi et au- 
ctoritaie senatus lirmata, in perpetuum, per fe- 
liales, etc. : pactio consensus socfatatia facta per 
sponsores, datis acceptisque obsidibus, arbitrio ira- 
peratotis, sine jussu populi, aut senatus auctori- 
tate, Ctc. Ccecin. 18. 51. Quae lex, quod foedus, aut 
pactio, quod testamentum, quae stipulationes, aut 
pacti convent! formula non infirmari potest, si 
ad verba rem deflactere veiiiuus, etc? 

PACTIUKCULA, se, f. 1. deminut. parva pa- 
ctio. Yo* a LexicO expungenda; occurrit enim 
tantum in Not. Tlr. p. 71. 

PACTO. V. PACTUM in tin. 



— 540 — 

PACTOR, o"ris, m. 3. patteggiatore, mezzano, 
mediatore, qui paciscitur, vel qui ftsdus pangit, 
Cic. 7. Verr, 21. 55. En foederum interpretes, 
societatis pactores, religionis auctores! 

PACT6RIUM, ii, n. 2. (pango) instrumentum, 
quod plantando ioservit. Legitur in Gloss. Vatic. 
T. VI p. 537., Gloss. Paris, et Gloss. Vat. T. 
VII. p. 572. Fortasse legendum est pactorio apud 
Gargil. 4. 5. edente Scott., ubi legitur puncto- 
rio, 

PACTUM, t, n. 2. (paciscor) pactio, conventum, 
condicio, lex, ayv^KT, (It. patto, convenzione, 
accordo, legge; Fr. traite, accord, convention, 
pacte, contrat; ilisp. tratado, ajuste, convenio, 
contrato, asiento; Germ, die Verabredung, das 
Uebereinkommen , der Vertrag; Angl. a bar- 
gain, agreement, covenant, pact, convention, 
contract, engagement, law, rule, coTidition^. 
^ l.Stricto sensu; et quidein — a) Generatim. 
Ctc. 2. Invent. 22. 68. Pactum est, quod in- 
ter aliquos convenit: quod jam ita justum pu- 
tatur, ut jure praestare dicatur. Id. 2. Herenn. 
13. 20. Pacta sunt, qua? legibus observand* 
sunt, et mar. Sunt item pacta, quae sine legibus 
observantur ei conventu, quae jure praestare di- 
cuntur. Id. 3. Off. 24. 92. Pacta et promissa 
semper ne servanda sint, etc. Id. 2. Verr. 6. 16. 
Mansit in conditior.e atque pacto, usque ad eum 
fiaem, dum etc. Liv. 9. 11, Stare pacto. Cic. 
C&cin. 18. 51. Pacti conventi formula. V. CON- 
VENTUM. Ovid. Heroid. 20. 151. Nee mini 
credideris: recitetur formula pacti. Sail- epist. 
Mithrid. ad Arsac. Pacto vitam dare alicui. h. 
e. interposita pactioae. JYepos Miltiad, 2. Lemnum 
revertitur, et ei pacto postulat, ut sibi urbern tra- 
dant. Liv. 1. 11. Sunt, qui earn (Sp. Tarpeji /l- 
liam) ex paclo tradendi, quod in sinistris mani- 
bus esset, directo arma petisse dicant. Proper t. 

4. 4. 81, Hoc Tarpeja suum tempus rata, con- 
venit hostem, Pacta ligat, pactis ipsa futura co- 
mes. Sil. It. 1. 5. sacri quum perQda pacti Gens 
Cadmea {h. e. Carthaginienses) super regno cer- 
tamina movit. et 2. 273. movet hinc fcedusque 
fidesque Et testes Superi jurataque pacta paren- 
tum. Tac. 6, Ann. 43. Assidendo castellum-dedit 
spatium eiuendi pacta, h. e. recedendi a pactis. 
— b) Speciatim de fiedere conjugli. Vol. Flacc. 
8. 401. Quamquara jura deura, et sacri sibi con- 
scia pacti Relligio, dulcisque movent primordia 
taedae. ^ 2. Latiori sensu Ablativus pacto s*pe 
significat modo, ration e, modo, forma, maniera. 
Ncevius apud Non. p. 474. 7. iferc. BJande et 
docte percontat, .Eneas quo pacto Trojam urbem 
liquerit. Plant. Amph. prol. 137. Ibi nunc meus 
pater Memorat, legiones hostium ut fugaverit, 
Quo pacto sit donis donatus plurimis. Caes. 7. 

5. G. 83. Quid, quoque pacto agi placeat, inter 
se constituunt. Cic. Mar. 21. 43. Nescio quo- 
pacto semper hoc fit. non so come. Ter. Beaut. 
4. 4. 13. Aliquo pacto terba his dabo. Id. Adelph. 
4. 7. 14. Juppiter! istoccine pacto oportct? et 
Cic. 1. Cat. 7. 17. Servi met, si me isto pacto 
metuerent. et Horat. 1. Ep. 16. 56. Damnum 
est, non facinus, mini pacto lenius isto. Virg. 2. 
G. 248. Pinguis item quae sit tellus, hoc denique 
pacto Disciinus. Justin. 38. 10. 7. Tunc Phrahates 
Demetrium in Syriam ad occupandum rcgnum 
cum Parthico prtesidio mittit, ut eo pacto Antio- 
chus ad sua tuenda a Parthia revocaretur. Plant. 
Rud. 5. 3. 46. Non tacebo unquam alio pacto, 
nisi talento comprimor. Cic. 1. Invent. 21. 30. 
Ut nostra nihil intersit eos alio pacto docere. Ter. 
Phorm, 2, 1. 71. Sumeret alicunde: postremo, 
si nulk) alio pacto, fen ore. Id. Adelph. 3. 2. 44. 
Quapropter quoquo pacto taci'-o est opus, ad ogni 
modo. Ennius apud Cic. 2. Tusc. 16. 38. Neque 
sanguis ullo potis est pacto profluens consistere. 
Ter. Andr. 1. 5.12. Nullon' ego Chremetis pacto 
affinitatem effugere potcro? et Cic. 1. Fin. H. 27. 
Fieri nullo pacto potest, ut etc. 

PACT US, a, um, particip. a PACISCOR, quam 
vocem V. 

PACTUS,.a, um, particip. a PANGO, quam vo- 
cem r. 

PACTCS, i, m. 2. V. PACISCOR in fin. 



PAEDAGOGIUM 

PACT US, us, m. 4. idem ac pactio. Petron. 
Satyr. 81. Uaius noctis pactu omnia vendidit. 
Alii leg. tractu, alii tactu. 

PADI, Grum, m. plur. 2. arbores piceas. Plin. 
3. Hist. nat. 16. 20. (122). Melrodorus Scepsius 
dicit, quoniam circa fontem (Padi) arbor multa 
sit picea, quales Gallice vocentur padi, hoc no- 
men acceplsse. 

P/EAN, Snis, m. 3. tlattdv, Apollo, de quo V. 
multa in ONOM, — Hinc translate <f 1. Fosan 
est hymnus in honorem Apoliinis, aut etiam 
aliorum dcorum:.et in victoria cani solitus, Virg. 
10. j£n. 738. Conclamant socil laetum paeana se- 
cuti. Val. Place. 6. 512. Victor es contra patrium 
paeana Geloni Congeminant. Propert. 3. 13. 42. 
victorque canebat Pasana AmphioQ rupe, Aracyn- 
the, tua. Stat. 8. Theb. 224. Turn dulces Superos, 
atque ornne ex ordinii alumnum Numen, ubique 
sacri resonant peeanes. et 4. ibid. 157. Hercu- 
leum pasana canunt, vastataque monstris Omnia. 
Colum. 10, R. R. 224. Delie te P«an, et te euie 
euie Paean. — Est etiam laeta inclamatio, ut hyme- 
ncee, apud Ovid. 2. Art. am. 1. Dicite io Paan, et 
io bis dicite Paean. ^ 2. Paean, nxiav, est etiam i- 
dem ac paeon, pes metricus. Vet. Poet, in Analect. 
gramm. Doctus Arisloteles pjeanem laudat utrura- 
que. Ilaec vox legitur etiam apud Cic. 1. Oral, 
59. 251., ubi tamen omnia satis obscura; ibique 
Orellius laudat Aristot. Poet. p. 90. Se voiaoc 
SoksI ftiv arte jracavo^ puijvat. Adde Rufm. p. 
355. et 356. Capper. 

PjGAMTIS, Idis. V. voc. seq. 

PjEANTIS, Idis, f. 3. gemma, cajus meminit 
Plin. 37. Hist. nat. 10. 66. (180).; Solin. 9. 
ad fin.; et Isid. 14. Orig. 4. At Sillig. apud Plin. 
loc. eit. legit peanitis: et paeanites legitur apud 
Priscian. Perieg. 439. Concipit et parit hie na- 
turae raunere gemma, Quam pseaniten perhibent. 
Ita etiam aliqui leg. pro paeantidem apud Solin. 
loc. eit. 

P.EDAGlUM. V. PjEDAGOGIUM sub II. 

PiEDAGOGA, ae, f. 1. quae puellre curam ha- 
bet. Hieronym. Ep. 128. n. 4. Sit ei magistra 
comes; paedagoga custos: non raulto vino dedita, 
etc. V. PJEDAGOGUS. 

P.EDiGOGATUS, us, ra. 4. instructio, educa- 
tio. Tertull. advers. Valentin. 13. 

P.EDAGOGIaNUS, a, um, adject, qui est in 
paedagogio, ut Paedagogianus puer. Ammian. 26. 

6. Indutus a calce ad pubem in predagogiani pueri 
speciem, Adde eumd. 29. 3. — Cod. Theod. 8. 

7. 5. Qui ministeriales et pwdagogiani et silen- 
liarii et decuriones exsistunt. paggi nobili al 
servizio della corte impeHale. 

P.-EDAGOGIARIUS, a, um, adject, ad pseda- 
gogium pertinens. Vox a Leiico expungenda; 
occurrit enim tantum in Not. Tir. p. 9. Pasdago- 
g-:s, paedagogium, paedagogiarius. 

P.EOAGOGICM, Ii, n. i.abitazione de* paggi, 
na&ay<ay$i<iv, locus in adibus, ubi servi puerilis 
tetatis, et ad nobiliora et delicatiora ministeria 
destinati, sub paedagogo versantur, 

I.) Proprie. Plin. 7. Ep. 27. a med. Puer in 
paedagogio mixtus pluribus dormiebat. 

II.) Translate pcEdagogium dicuntur ipsi pueri 
servi, vel ccetus el veluti collegium puerorum, 
qui sub paedagogo educantnr, i paggi, compa- 
gnia di paggi. Seneca Vit. beat. 17. Psedago- 
gium prt-tiosa veste succlngitur. Id. Ep. 123. 
ante med. Omnium paedagogia oblita facie vehun- 
tur, ne sol, ne frigus teneram cutem Iaedat. — 
Obscaeno sensu. Plin. 33. Hist. nat. 12. 54. (152). 
Jam vero pseiagogia in transitu virilitatis cu- 
stodiantur argento. Inscript. apud Gruler. 585. 
11., quae est apud Or ell . 2941. philomcvs Tt. 
cagsaris cbrm. Dg PAEDACouio. Alia apud iHaff. 
.Vus. Ver. 134. Tt. hkleno avc. vshnae kx pak- 
dacooio p. h. e. puerorum. Adde Sueton. Ner. 
2H., ubi notat, Neronem, stupri causa, non ser- 
vilis, sed iogcnua; condilionis paedagogia ha- 
buisse (est qui leg. proagogia, spoaywyeia, per- 
ductiones, prostitutiones;, item t.'lp. Dig. 37. 7. 
12. a med. et Tertull. Apolog. 13. a med., quae 
congessit jam Lips, in excursu B. ad I. 12. An- 
nal. Taciti. Is autem in allata Ptinii epislola 



PAEDAGOGO 

legi vult puer e pozdagogio, non in pozdagogio, 
quia negat pro loco nnquam accipi, ted *olura 
pro cmtu. Contra stat llbrorum consensus, Eo- 
dem Flinii loco Catanceus legebat padagium, 
quo slgnluearetur locus, ubi »erri qulcumque de- 
gun t: a itaui, qua servum significat, «t ago, it. 
P,£DAG0GO, at, are, a. 1. Part. Fosdagogans 
et Fcedagogandum. — Pae-dagogare est instruere, 
educare, docere. Fulgent. Planciad. de contin. 
Virg. iid fin. Ergo pasdagogantis suspectionese- 
pulta. Pacuviut apud Festum p. 281 .^ 5. Mull. 
Depulsum mamma paedagogandum accipit. 

PAEDAGOGUS, i, m. 2. ir<XiO*<xT<oydc, a rccu{ 
puer et dytoyoc. ductor, institutor, est cuslos et 
institutor pueri, pedagogo, pedante. 

I.) Proprie. — a) Substantivorum more. Plaut. 
Bacch. 3. 3. 18. Nego tibi hoc annis viginti fuisse 
primis copias, Digitum longe a paedagogo pedem 
ut efferres sedibus. Cic. Amic. 20. 74. Isto 
enira modo nutrices et paedagogi jure vetustalis 
plurimum benevolentia postulabunt. Seneca Ep. 
89. circa med. Nam eum locum, qui raonitionei 
continet, sustulit, et paedagogi esse dixit, non 
philosophi : tamquam quicquam aliud sit sapiens, 
quam humani generis paedagogus. et ibid. 123. 
a med. lstos - alienae vita censores, sua ho- 
stes, publicos paedagogos, assis ne feceris. In- 
script, apud Gruter. 585. 6. p. aelivs avg. lib. 
lvcvs faedagogvs pvkhorvm. Alia apud Gor. Co- 
lumb. Liv. p. 99. h-vmnvs fakdagocvs itliab 
cermanici filiak. — DifTerunt autem paedagogus, 
et praeceptor: nam hujus raunus est puerum li- 
beralibus instituere disciplinis: ille proprie cu- 
slos est vitae et morum. Seneca 2. Ira 22. Per- 
tinebit ad rem, prasceptores pasdagogosque pue- 
ris placidos dari. QuintU. 1.1. 8. De psedago- 
gis hoc amplius, ut aut sint eruditi plane, quam 
primam esse curam velim; aut ae non esse eru- 

ditos sciant etc Atiquando tamen paedagogus 

idem est ac praeceptor, qui nempe pueros Htte- 
ras docet. Vopisc. Bonos. 14. Bonosus full, ut 
ipse dicebat, rhetoris filius; ut ab aliis comperi, 
paedagogi litterarii. ~ Lepide p&dagogus dicitur 
a Ter. Phorm. 1. 2. 94. adoleacens, qui puellam 
in ludum ducere et reducere aruoris causa sole- 
bat. — b) Adjective. Paulin. Nolan, carm. 21. 
681. Hunc lacte primo per prophetarum ubera 
Lex psedagoga nutriat. 

II.l Translate. ^ 1. Universim paedagogus di- 
citur, qui alios velut dux monet ac regit. Co- 
lum. i. R. R. 1. 12. et 13. M. Catonem censorium 
memoremus, qui agricolationem Latine loqui pri- 
mus instituit: post hunc duos Saseruas, deinde 
Scrofam TremeMum, etc. Nee postremo, quasi 
paedagogi ejus, meminisse dedignemur, Julii Hy- 
gini etc. Sueton. Galb. 14. Regebatur trium 
arbitrio, quos una babitantes, nee unquam non 
adhaereates, pasdagogos vulgo vocabant. Seneca 
Ep. 50. paedagogum vocal servum, qui caeco pro 
baculo est, eumque hue iliac manu ducit. Id. 
Ep. 110. TJnicuique nostrum pasdagogum dari 
Deum inferioris notaa etc. 5 2 - Interdum pae- 
dagogus est in contemptu, ut apud Itatos pe- 
dante. Plant. Pseud. 1. 5. 32. Hie dux, hie ille 
est paedagogus: hunc ego cupio excruciari. Sue- 
ton. Ner. 37, Paeto Thraseas objectus est tristior 
et paedagogi vultus. 

PjEDfiROS, otis, f, 3. trcuSepw?. 5 1. Gemma 
est, in quara transiucidam crystallum coeunt vs- 
ridis suo modo aer, simulque purpuras et qui- 
dam vini aurei nitor semper extremus in visu, 
sed purpura semper coronatus; tnadere videtur et 
singulis his et pariter omnibus: nee gemmarum 
esse ulla liquidior potest jucunda suavitate oculis. 
Plin. 37. Hist. nat. 9. 46. (129). 5 2. Item genus 
amethysti, cui in suspectu inest nitor quidam le- 
viter roseus velut ex carbunculo refulgens. Id. 
ibid. 40. (123). <| 3. Etiam opalus gemma sic 
vocatur a multis propter eximiam gratiam. Id. 
ibid. 6. 22. (H4). 5 *■ Item Z^us acanthi las- 
vis. Id. 22. ibid. 22. 34. (76). V. MELAM- 
PHYLLON. — NB. De cognom. Rom. V. ONOM. 
P.EDEROTINL'S, a, um, adject. reatSapftixcvo';. 
ad paederolem gemtnam pertinens. Absolute «ce 
derotinum > i, est vestimentum , quod colorem 



- 541 - 

pasderotis gemmae reprsesentat, ut amethjstinum 
ametbysti. Hinc oxypederotims vestes dicuntur, 
qua ejusdem gemmas colorem qusm maxime rc- 
ferunt, o'fu? enim Graecis In composltione est 
multus, maximus. H*c cl. Furlanetto in I. Ap- 
pend. Sed est vox a Lexico expungenda; occur- 
rit enim tantum in Hot. Tir. p. 159. Psederof, 
paderotinus. 

P/£DlA, «, (. 1- Tttuitlct, doctrina. Pro ipsa 
tamen Arithmetica occurrit apud Capell. 7. p. 
236. Quae dum geruntur, Paedia, quae dudum e- 
gressa, cum alia femina miri decoris ingreditur. 
PjEDICATOR, Cris, m. 3. idem ac paedico. 
Licinius Calv. apud Sueton. Crss. 49. Bithynia 
quidquid, Et paedicator Caesaris unquam habuit. 
V. FORNIX. 
P.EOlCATTJS, a, um. V. voc. seq. 
PAEDICO, as, are, a. 1. Prima syllaba sine 
diphthongo scribitur vitio serioris avi, quo v'uit 
^uct. Priap. 68. /"enelopcs primam Z^'donis 
prima sequatur, Et primam Cani syllaba prima 
Reaxi. Quodque fit ex illis, mihi tu deprensus in 
horto Fur dabis; hac posna culpa luenda tua est. 
Ita etlam pedagogus pro paedagogus insculptum 
est in Inscript. apud Marin. Frat. Arv. p. 425. 
— Part. Feedicatus I. 1. — Paedicare, a rcalc, 
iratfioe puer, 

I.) Proprie ^ 1. Est cum puero rem turpem 
habere, irvyi^w. Catull. 21. 4. Pasdicare cupis 
meos amores. Martial. 11. 94. Paedicas puerum, 
verpe poeta, meura. Gloss. Pkilox. Percisus, pae- 
dicatus, ir«iruYtom'vo?. ^ 2. Item cum muliere. 
Martial. 11. 104. ad uxor em. Pasdicare negas; da- 
bat hoc Cornelia Graccho. % 3. Usurpatur etiam 
de muliere tw oai'o/Sw subligata et pueros cor- 
rumpente. Id. 1. 67. Psedicat pueros tribas Phi- 
laenis. Hanc ita per circuitionem descrlbit Seneca 
Ep. 95. § 21. DU illas (feminas) deasque male 
perdant: adeo perversum commentss genus impu- 
dtcitiae viros ineunt. 

II.) Translate de tunica, qu* importune na- 
tes ficosas intra t. Martial. 11. 99. De cathedra 
quoties surgis, jam saepe notavi, Pasdicant rnise- 
rajn, Lesbia, te tunic*. 

P,EDlCO, onis, m. 3. imyicrrii, qui cum puero 
rem turpem habet. Martial. 6. 32. Nil misera- 
bilius, Malbo, padicone Sabello Vidisti. Adde 
eumd. 12. 86. Firmic. 7. Mathes. 13. ad fin. 
Ut cum cinasdis publicis impurae libidinis cupi- 
ditate jungantur sintque Socratici paedicones. h. 
e. cum pueris casta in domo degentibus jungan- 
tur. 

P.EDiDOSUS. V. PEDIC03US. 
P.€DfDUS, a, um, adject, (pasdor). Sup. Pce- 
didissimus. — Paedidus est qui pasdore fredatur. 
Paul. Diac. p. 22-2. 6. Mull. Pasdidos sordi- 
dos significant atque obsoletos: tractum vocabu- 
lum a Graeco, quia iralSj?, id est pueri, talis sint 
astatis, ut a sordtbus ncsciant abstinere. Luci- 
lius apud IVon. p. 163. 13. Merc. Quod deformi 
senex, quod paedidus ac podagrosus. .41. leg. per- 
ditus. Petron. Satyr. 34. Paedidissimi servi. 

P/EDOR, oris, m. 3. squalor, illuvies, sordes, 
putor ex paupertate, aut raorbo, aut carcere, aut 
negligentia cultus, squallidezza, pvitoi;. 

I.'» Proprie. — a) In sing. num. Accius apud 
Non. p. 72. 8. Merc. Misera obvallata saxo, se- 
nio, paedore, alguque et fame. Vet. Poeta apud 
Cic. 3. Tusc. 12. 26. Barba paedore horrida atque 
intonsa. Lucret. 6. 1268. Languida semianimo 
cum corpore membra videres Horrida psedore. 
5eneca Agam. 991. Inops, egens, inclusa, pae- 
dore obsita. Id. Here. (Et. 392. Cessere vultus 
penitus, et pasdor sedet. Id. (Edip. 625. P-edore 
fcedo squalidam obtentui comarn. Luc an. 2. 72. 
mox vincula ferri Exedere senem, longusque in 
carcere pasdor. Tac. 6. Ann. 44. Neque exuerat 
paedorem, ut vulguin miseratione adverteret — • 
b) In plurali num. Cic. 3. 3Tusr. 26. 62. Ex 
hac opinione sunt ilia varia et dctestabilia ge- 
nera lugendi : pastures; muliebres lacerationes 
genarum; pectoris, femnum, capitis percussiones. 
II.) Translate idemistac foitor. Augustin. 14, 
Civ. D. 24. Nonnullieab imo sine paedore ullo 
ita numerosos pro arbitrio sonilus edunt, ut ex 



PAENE 

ilia etiam parte cantare videantur. Ccel. Aurtl. 
3. Tard. 3.. Sequitur aliquando vultus InQatio, 
oris pasdor, quibusdam etiam gingivarum pu- 
tredo. 

P.EGNlARlL'S, a, um, adject. Paegniarii ap- 
pellati sunt gladiatores, qui non vera, sed ludi- 
cra armorum confiictione pugnabant : a KOt'-yvtov 
ludicrum oblectamentum. Sueton. Cal. 26. extr. 
GJadialorio munere, reductis Lnterduru flagrantis- 
simo sole velis, emitti quemquam vetabat: remo- 
toque ordinario apparatu, rabidis feris vilissimot 
senio confectos, gladiatores quoque paegniarios, 
patresfamitias notos, sed insignes debilitate aliqua 
corporis, subjiciebat. Vet. interpres ItaluJ verilt 
gladiatori di poca impartanza. (V. Cavedoni 
in Bullett. archest, a. 1846. p. 191.) Inscript. 
apud Marin. Iscriz. Alb. p. 12. aprilm fa«- 
gki \ft. Alia, quam in Mug. Vatican, exscripsit 
Barpt. Borghesius, et est apud Henzen. 6176. 

D. M. SBCVKDO F8GMART0 tVDl MAO.N. BBNB MB- 

rknti-tamilia tudi viagni fbcb... Apud Sueton. 
loc. cit. alii perperam leg. pegmares cum Ca~ 
saubono, qui raulta hac de re. 

P.EMENTUM, i, n. 2. monstrum verbi, ortum 
ex falsa lectione marmoris, in quo PA^IMEN- 
TUM pro PAVIMENTUM insculptum fait, ut 
recte scribilur in Inscript. apud Gruter. 39. 4. 
Hinc in alia apud eumd. 102. 1. spKt aram cvm 
pabmbnto (corrige pavimento) sommO mositvs 
svmptv svo d. d. Alii simili errore paUnentum 
legere maluerunt in duabus Inscript. apud Gud. 

127. 1. CVM PALMBNT. M ARMOR AT . et 195. 4. 

palmbnt. etc. Utrobique legendum est paviment. 
V. Marin. Frat. Arv. p. 66S. col. 2. not. 151.; 
Apian, p. 462.; et Steiner . Corp. Inscript. 
Rom. Rhen. p. 5. 

PJ5Mls6S(JS, a, um, adject. Varro 1. R. R- 
51. 1. Aream esse oportet solidam terra pa- 
>ita, mavime si est argiila, ne aestu paeminosa, in 
rimis ejus grana oblitescant. h. e. arens, hiscens, 
rimosa, si ad aream refera9: si vero ad grana 
(quod rectius) sordida, squalida, situ corrupla, et 
maii odoris. Non. p. 163. 14. Merc, a paedore 
ducit, et iu Varrone pro aeslu legit situ: alii 
etiam peminosa, lamquarn a n^uathm noceo: alu 
fortasse melius perrimosa. 

P.-ENE, adverb. Qui pent scribunt sine di- 
phthongo, invitis lapidibus id faciunt, antiquis li- 
bris, Manutio, Cellario, Dausquio. Hasc Forcef- 
linus. Sed Handius Tursell. vol. 4. p. 417. pu- 
tat pent sine diphthongo scrtbendum. — Ex hoc 
Priscian. 3. p. 608. et 15. p. 1008. Putsch, de- 
rivat superlat. penissime: de quo V. in PSNI- 
TDS, adverb. — Ceterum qui particuU potne uti- 
tur, intelligendus est, ut ait Handius loc. cit., 
totam et summam rem enunciare, quum id, quod 
rei desit, tarn exiguum aut lam simile videatur, 
ut nullam habeat rationera: - et quum verba 
prope dicam ptonunciet is, qui dubitat dicere, 
verbis pcene dicam utitur is qui profitetur, se 
audere ita dicere. Itaque pcene (quod saepissime 
suo vocabulo prasponitur, interdum tamen, recen- 
tiore praesertim usu, postponitur) est idem ac 
minimum abest quin^, fere, quasi, prope, pro- 
pemodum, ^.txpou 5a tv, icap' oV-yov (It. quasi , 
per poco, per pochissimo ; Fr. presque, peu s'en 
(aut; Hisp. casi, cerca, poco {aha; Germ, bei- 
nahe, fast; Angl, aimosf, well near, nearly, 
all but, as it were, in a manner^. Occurrit 
— a) Absolute, hoc est sine ulla al ! a parti- 
cula. Plaut. Capt. pro J. 61. Nam hoc paene ini- 
quum est comico choragio Conari de subito no* 
agere traRcediam. Ter, Heaut. 4. 6. !•>. Quam pas- 
ne tua rne perdidit protervitas! Id. Phorm. 5. 3. 
14. Ifei video uxorein, paene plus, quam sat erat. 
Vet. Poeta apud Cic. 3. Nat. D. 26. 67. Post- 
quam pater appropinquat jamque pasne ut com- 
prehendatur parat. Cms. 1. B. G. 38. Flumen 
Dubis, ut circino circumductum, paeoe toturn 
oppidum cingit. h. e. dici potest totum oppidum, 
nam, ut ait Id. ibid., reliquum spatiuro, qua (lu- 
men tntermiltU, muns continet. Curt. 4. 4. Co- 
Ionia; eerie ejus (urbis Tyri) prcne loto orbe 
diffusae sunt, Carthago in Africa, in Bcrotia The- 
ba, Gades ad Oeeanum. Liv. 7. 32. Qui (popu- 



PAEMNSULA 

lus Romanus) triumpbos psene plurei, quam an- 
no* ab urbe condita, numeret. et 21. 40. Quuro 
plures psene perierint, quam supersunt. Alii le- 
gendum putant plane, alii fasde. Cic. 2. Oral. 
53. 202. Rerum, qua gerantur, sub adspectiim 
pane subjectio. Id. Sext. 43. 93. Duo ilia rei- 
publicse paene fata. Id. 1. Off. 35. 128. Nee vero 
audiendi sunt Cynici, aut si qui fuerint Stoxci 
paene Cynici. Id. 15. Alt. 1. Ibi paene valentern 
videram PHiam. Virg. 9. Eel. 18. Pane simul 
tecum solatia rapta, Menalca. Horat. 2. OS. 13. 
21. Quam paene furvse regna Proserpin«e - vidi- 
mus! Id. 3. ibid. 6. 13. Paene occupatam sedi- 
tionibus Delevit urbem Dacus et JLthiops. Ovid. 
4. Pont. 12. 20. Paene mibi puero cognite mibi 
puer. QuintU. 7. 1. 2. Patronus omnia paene 
ante jus posuerit. Ita Codices : vulgati libri ha- 
bent omnia vel paene omnia.. Sic Id. 6. 4. 4. 
Oratio - quas-ilionem linitionis, actionis plerumque 
satis explicat et omnia paene, in quibus de facto 
constat. Cces. 1. B. G. 11. Ita se omni tempore 
de populo Romano meritos esse, ut panne in 
coaspectu exercitus nostri agri vastari-non de- 
buerint. Ter. Adelph. 2. 4. 8. Hoc mihi dolet, 
nos paene sero scisse et paene an. eum locum red- 
isse, ut, si omnes cuperent, nil tibi possent au- 
xiliarier. Varro 3. M. R. 16. 2. Quum interea 
nihilo minus paene quotidie in convivio omnibus 
darem mulsum. QuintU. 11. 1. 68. Utitur bac 
moderatione Cicero pro Caslio contra Atralinum, 
ut eum non inimice corrigere, sed psene patrie 
menere videretur. h. e. dici potest patrie. Cic. 2. 
Phil. 39. 100. Quemadmodum illinc abieris, vel 
potius paene non abieris, scimus. Cui tu urbi mi- 
nitaris. Utinam conere, ut aliquando illud paene 
toltatur. Ovid. Heroid . 18. 179. Paene manu 
quod aino, tanta est vicinia, tango: Saepe sed, 
heu i lacrimal hoc mihi psene movet. — b) 
Pcene et prope differunt ir.ter se, ut patet ex 
Cic. 1. Oral. 16. 70. Est enim finitirnus oralori 
poeta, numeris adstrictior pa.Ilo, verborum au- 
tem Ucentia liberior, myitis vero ornandi gene- 
ribus socius et psene par: in hoc quidem certe 
prope idem, nullis at terroinis circumscribat aut 
definiat jus suum. et ibid. 28. 128. In oratore 
autem acumen diabeticorum, sententise phitoso- 
pbcrurn, verba prope ; etarum, memoria ju- 
risconsultorum, v • tragced rum, gestus pseae 
suramotum ac f . rum est requirendus. Adde eumd. 
3. ibid. 8. 30. — Conferantur et base ejusd. Cic 
Qui net. 13. 44. Jam tu putes discedsre libcratus 
molestia prope dicam non minore, quam Quin- 
ctius. h. e. ne dicarn. et .Rose. Com. 6. 16. Si 
qua sunt privata judicia summse existimationis, 
et psene dicain capitis, tria haec sunt, fiduciae, 
tuteise et societatis. h. e. adeo dicam. Sic fd. 5. 
An. 20. Drutum abjectum, quantum potui exci- 
tavi: quern non minus amo, quam tu: paene 
di;.i, quam te. Herzog. ad Cces. 3. B. G. 18. 
docet, 'liscrimen inter pcene et prope, utpote quae 
proT:>.iscue usurparentur, haud facile posse consti- 
t ;i, nisi forte ita videretur, ut pcene magis ad 
: otiones sola mente percipiendas, singulasque 
menti factas informationes pertinere diceres; pro- 
pe ad oculorum conspectum, temporis atque a- 
clionis significatione adjuncts, referres. Zumpt. 
Gramm. Lat. § 270. demonstrat, psene in rebus 
gradatira positis adhiberi; prope continere acce- 
dendi signiOcatura, — c) Et pcene, ac pcene in- 
servit gradation!, item paene etiam et pcene jam. 
Cic. 1. de republ. \. Non dubitaverim me gra- 
Tjssimis tempestatibus ac psene fulminibus ipsis 
obviam ferre. Curt. 3. 5. Ingens sollicitudo et 
psene jam luctus in castris erat. QuintU. 11. 1. 
32. In juvenibus etiam uberiora paullo et psene 
periclitantia fer >ntur. Id. 10. 1. 76. Quorum 
longe princeps I emosthenes ac psene lex orandi 
fuit. — Cic. 1. "Vim. 4. Eo die ar>-! : i : ■N:i- 
mus Curionem Bibulum multr> jUStiorem, p;ene 
etiam araicu- . QuintU. 11. 3. 143. Quo magis 
miror PF ' oecundi, docti hominis et in hoc 
utique !'•:>/ ^aene etiam oimium curiosi, persua- 
sioneni. fi. 9. 3. 4. Sunt qusedam figurse ita re- 
ceptfe, ■!'. ■ i'6 jam hoc ipsum nomen effuge- 
iint. et >. i. -J-'. Dermis ergo breviter hoc desi- 



— 542 — 

derio jam psene publico, ne omittaraus etc. — 
d) Non solum- sed pcene etiam, non modo-sed 
pcene idem fere significant quod non modo-sed 
adeo. Cces. I. B. G. 20. Quibus opibus ac ner- 
vis non solum ad minuendam gratiarn, sed psene 
ad perniciem suam uteretur. et 6. ibid. 10. Non 
solum in omnibus civitatibus atque in omnibus 
pagis partibusrjue, sed paene etiam in singulis do- 
mibus factiones sunt. Cic. 3. Legg. 18. 40. A- 
clor fingit non modo mentes et voluntates, sed 
paene vultus eorum, apud quos a git. — e > Tarn 
pcene occurrit apud Cic. I. Fin. 2. 4. Quis enim 
tam inimicus paene nomini Romano est, qui En- 
nii Medeam -spernat ? Sunt quibus torn pcene 
est Italicum tanto appKnto; al'us videtur illud 
pcene leoiendse orationi inservire; JUadvigiux vero 
pcene cum nomine Romano conjungit. 

PjENINSULA, ae, f. 1. Scribitur et peninsula; 
inirao saepius divisim pcene insula. — Pseninsula, 
penisola, ^epoc'vijop;, terra undique fere aquis 
clausa, una tantum parte, eaque angusta conti- 
nent! adherens: a pcene et insula, quia quasi 
insula est; nam insula undique omnino aquis cin- 
gitur. Calull. 31. 1. Paminsularum, Sirmio, io 
sularumque ocelle. Plin. 3. Hist. nat. 10. 15. (95). 
Quem locum occurrens Terinaeus sinus paeninsu- 
lam efOcit. 

P.EMCLA vel pSnDla, ae, f. 1. Sunt qui du- 
cunt a Grasca voce faivsXij; et per o? scribunt: 
quibus fa vet Manut. lapidem antiquum alTerens, 
qui exstat etiam apud Gruter. 715. 10. Adde a- 
lium infra in P.ENULARICS. Alii origine Lati- 
nam esse ajunt, et Graecain vocem ex ea factam; 
et per simplex e scribi volunt: a quibus stat 
Dausquius: et in epist. Pauli, 2. ad Timoth. 
4. 13. ipeAcvg;, et in Gloss. Philox. etiam £su~ 
Xovr,; ubi Bimardus ad Murat, Thesaur. In- 
script. T. 1. p. 119. legendum putat patvoXi}. 
— Ceterum paenula est vestis spissa et fere vil- 
losa, quae supra tunicam induitur, frigori et plu- 
viae arcendse, patvoXi; (It. gabbano da inverno 
e da pioggia, palandrano; Fr. penule, man- 
teau, ou casaque de voyage; Hisp. capa, capote, 
casaca; Germ. Mantel, der den ganzen Ilorper 
umschloss und besonders gegen Regen und auf 
Meisen diente; AngL a ihickriding-coat, roque- 
laure or roccelo, overall, surtout). 

I.) Proprie. — a) Forma psenuise fuit rotunda, 
undique clausa, adstrictior et brevior, quam toga, 
sine manicis, et bracbia quoque ipsa protegens, 
si demitterentur (unde Cic. Mil. 20.. 54. Qu.im 
psenula irretitus, rheda impeditus, uxore psene 
constrictus esset. ., si vero exserere opus esset, ab 
inferiori parte ejus ora ulrimque extollebatur. 
Pomponius apud J'V'otj. p. 537.8. Merc. P«nu- 
lam in caput induce, ne te noscat. Quod Plin 
scribit 24. Hist. nat. 15. 88. (138). herbara cen- 
tunculum folia habere ad simililudinem capitis 
paenularum, slgnificari videtur fuisse p aulis ad- 
sutum aliquid circa collum, quo caput protegi 
posset, nempe cuculius, il cappuccio. — b) Ma- 
teria fuit vel lanea, vul scortea, seu e corio. La- 
ne ae paenulae villo breviore fuerunt. Martial. 14. 
145. cujus lemma P<£ ula gausapina. Is mini 
candor inest, vil orum gratia tanta, L't me vel 
media sumere messe velis. h. e. mediis caloribus, 
quia paenula vestis erat gravior et hiberna, Lmde 
Horat. 1. Ep. I. 17. Incolumi Rhodos, aut Mi- 
tylene pukra :acit, quod : enuia solstitio, cam- 
pestre nivalibus auris. i'lin. 8. Hist. nat. 48. 
73. (190;. Lan ■ .ppulae breves villo, nee nisi 
paenulis celebres. ! ; - scorLeis Martial. 14. 130. 
cujus lemma Pee •,ta sc <rtea. Ingrediare viam 
Casio licet usque sereno, Ad subitiS numquam 
scortea desit aquas. Seneca tumen psenulam a 
scortea distinguit 4. Qucest. nat. 4. Hi quuin si- 
gnum dedissent, adesse jam grandinem, quid ex- 
z : e~'as? ut homines ad psenulas discurrerent, aut 
u j sc as? Hoc ideo, quia pee nulce nomine fere 
lane •. intelligitur. Usus fuit primo extra Urbem 
in itinere, frigo.is aut pluvi* causa, ut dictum est; 
deinde etiam in Urbe iisdein de causis Sanese pse- 
nuise gestari caeptx. Juvenal. 5. 76. Scilicel hoc 
fuerat, propter quod saepe, relicla Conjuge, per 
montem adversum gelidasque cucurri Esquilias, 



PAENULEUS 

fremeret sceva quum grandirje vernus Juppiter, et 
multo stUIaret psenula nimbo. Varro apud Non. 
p. 537. 14. Merc. Non quserenda est homini, qui 
habet virtutem, paenula in irnbri. — c) Fuit 
vestis communis virorum et mulierum. Ulp. Dig. 
34. 2. 24. tid fin. Communia vestimenta sunt, 
quibus promiscue utitur mulier cum viro, vel- 
uti si ejusmodi paenula, palliumve est, etc. Quin- 
tU. 8. 3. 54. Quum Hirtius in Pansam decla- 
mans, filium a matre decern menses in utero 
latum dixisset, Quid? alias, inquit Qcero, in pae- 
nula solent ferre? .41. leg. perula . Lamprid. 
Alex. Sev. 27. Paenulis intra Urbem frigoris causa 
ut senes uterentur, permisit, quum id restimenti 
genus semper itinerarium, aut pi u viae fuisset. Ma- 
tronas tamen intra Urbem paenulis uti vetuit, 
in itinere permisit. — ■ d) Servos quoque et 
milites, et pueros psenula usos, observavit Lips. 
I, 1. elector, c. 25. et Seneca 3. Benef. 28. et 
5. ibid. 24. -- e^ Quo tempore mos obtinue- 
rat, ut in Urbe psenuise gestarentur, aliquan- 
do et oratores in foro causas agentes iis usi le- 
guntur: quod tamen brevi sublatum puto. Tac. 
Dial, de Oral. 39. Quantum humilitatis putamus 
eloquentise attulisse psenulas istas, quibus adstri- 
cti, et velut inclusi cum judicibus fabularnur? 
Plura V. apud terror, de re vestiar. par. 2. I. 
•1. etc. — f) Pcenulam alicui scindere dicitur, 
qui hospitem impensius invital, et psene cogit, 
ut apud se raaneat. Ctc. 13. An. 33. De Var- 
rone Ioquebamur: lupus in fabula. Venit enim 
ad me, et quidem id temporis, ut retinendus es- 
set: sed ego ita egi, ut non scinderem pasnulam. 
•not trassi pel ferrajuolo.) Paullo post C. Ca- 
pito cum T. Carrinate: horum ego vii attigi pas- 
nulam: tamen remanserunt. non si fecero strac- 
dare i panni. 

II.) Translate per catachresin ponitur pro quo- 
cumque integumento, aul involucre Varro apud 
Ifon. p. 448. 26. Merc. Quum corrigias disruptas 
tenet, psenula reiiquum pedem scortea pertegeie. 
Martial. 14. J. Ne toga cordylis, et psenula desit 
oli vis. Vitruv. 10. 12. de machina Ctesibica. Su- 
pra catinum paenula, ut infundibulum inversura, 
est attemperata etc. h. e. operculum. Inscript. 
apud Murat. 339. 2., quae est apud Orell. 3284. 

PBO StLVTB IMP. CABS. M. AVR. A^TONt^'I AVG. TK- 
CTVMPORTICVS CVM SV1S COL VMS IS KT PABKVL. DVAB. 
KT OPER. TECT. SEX. X'IRElYS SEX TVS DBCVK. D. P. S. 
D. POLLIO.NB II. ET AFRO II. CS. h. e. B.DH. a Chr. 

n. CLXXVI. Hie Bimardus loc. cit. sub init. con- 

tendit, pcenulis esse pro pennulis, h. e- pinnis, 
seu pinnaculis, qua» Grseci mio-Jyta et aetwita- 
ta, Latini fastigia dicunt. Inscript. Amiterni 
non multis abbinc annis effossa. cj. i.esivs o. l. 

HERMAJSCVS III. (COrrige VI.) X'IR. AVG. PAENVLAM 
flOLVMX. FOM)KRA D. 5. V. PONDERARIUM. — 

yB. De cognom. Rom. J'. ONOM. 

P.ENULARlUM, li, n. 2. (paenula) locus, ubi 
psenuise reponuntur. Onomast. Lat. Gr. Penu- 
larium (pro Paenularium), ^aivoXo^Kn. 

PyENULARlUS, ii, m. 2. qui psenuias conficit, 
aut rendu. Inscript. apud Gruter. 646. 5. cn. 
cossvtivs atimetvs PAENVLABtvs. Adde aliam apud 
Murat. 907. 2. JVbvius apud Ifon. p. 148. 33. 
Mire. Consequitur psenularium, psilothrum petit. 
Hie Nonius minus recte, ut videtur, pcenula- 
rium interpretatur : quasi theca et vagina psenu- 
ise. V PjENULEUS. 

PjENULATUS, a, um, adject, paenula indutus. 
Cic. Mil. 10. 28. et 20. 54. Quum hie cum u- 
xore veheretur in rheda, paenulatus. Seneca 3. 
Benef. 28. ad fin. Quo te psenulati isti, in rai- 
litum, et quidem non vulgarem cultum subor- 
nali? quo, inquam, te isti efferunt? h. e. gerulj 
lecticse ptenuia induti. Adde Martial. 2. 57. et 
5. 27. Lamprid. Commod. 16. Psenulatos jussit 
spectatores convenire. Capell. 3. p. 49. Gram- 
mhtica ritu Romuleo senaium deum ingressa est 
psenulata. 

P.EnClEUS, a, um, adject, a paenula. Lam- 
prid. Anton. Diadum. 2. Para i erat psenuias po- 
pulo coloris rosei dare Macrinus in bonorem fi- 
lii suj, quse vocarentur Antoninianse, ut Cara- 
callse Bassiani dicta? sunt, asserens melius 11- 



PAENULTIMUS 

Hum suum Panuleum, vel Panularium dlcen- 
dum, quam Caracallus esset diet us Bassianus. 

PjENULTIHUS vel pSaultimus, a, um, adject. 
Scribilur et divisum. Auson. Technoposgn. de 
litter, monosyllab. in fin. Furca tricomigera 
specie pane ultima sum 4<- — Panultimus, pen- 
ultimo, innanzi all 'ultimo , naparfkeuroq, qui 
est pane ultimus, qui ultimum prpxime prace- 
dit. Gelt. 4. 7. Panultiroara eircumflectere. Ju- 
son. Eclogar. quota: Cal. sint men. 12. Sexti- 
lis, Junius, atque Aprilis, post quo* panuliima 
meta November. Adde Hyeronym. Ep. 58. n. 8; 
et Macrob 2. Somn, Scip. 4. 

p.encrIa. v. penuria. 

PjEON, onis, m. 3. rrcuwv, pes raetricusquadri- 
syllabus tribus brevibus constans, et longa, sive 
hac sit initio, ut conticu.it, sive secundo loco, ut 
colonia, sive tertio, ut retulisset, site postremo, 
ut celtritati totidem eoim ejus species tradunt 
Diomed. 3. p. 447. Putsch., Donat. edit. 2. p, 
1739., Mar. Victorin. p. 1957. et alii. Cicero 
auiem loco mox laudando duas tantum agnoscit, 
primam, et ultimam. Habet locum maxime in 
numero oratorio: qua de re Cic. Orat. 64. 215. 
et 3. Orat. 47. 183.; et Quintil. 9. 4. 87. Pto- 
tius p. 2626. Putsch.. Paones a Pseone poeta no- 
men juditum possederunt. 

P.EO'NlA, as, f. I. peonia, rrate-vta, herbs na- 
scens in opacis montium, caule later folia digi- 
torum quatuor, ferente In cacumine velut Gra- 
cas nuces quatuor, aut quinque, in quibui iaet*. 
semen copiosum, rubrum, nigromque. Nom°n ha- 
bet a Paone medico inventore. Plin. -25. Hist. 
nat. 4. to. (29).; et Apul. Herb. 65. — IfB. 
De nomine propr. V. ONOM. 

PjEOnICUS, a, um, adject- ad paonem pedem 
pertinens, ut P*onicum metrum, apud Diomed. 
3. p. 506.; et Priscian. Partit. XII. vers. /En. 
p. 1215. Paonicus rhytmus, Mar. Victorin. 1. 
p. 2485. Putsch. 

PjEOnICS, a, um, adject, IIcMOVtos, per tineas 
ad pseoniam herbam, cujus vis in medicina Celebris, 
vel ad Paonem medicum, ejus iaventorem, vel 
ad Apollinem auctorem medicina artis, qui non 
solum Ilaca'v, sed etiam IIouwv dicitur. Virg. 7. 
/En. 768. superas call venisse sub auras, Pao- 
niis revocatum herbis, et amore Diana;, et 12. 
ibid. fftl. ille retorto Paoniura in morem senior 
succiactus amictu, Multa manu medica etc, O- 
vid. 15. Met. 534. Nee nisi Apolliaea valido 
medicaraioe prolis Reddita vita foret, quam post- 
quam fortibus herbis, Atque ope Paonia, Dite 
indigaaate, recepi etc. Sil. It. 14. 27. de Sicilia. 
IJic et Prconios arcano sulphure fontes. h. e. me- 
djcara vim habentes, salubres. Sic Claudian. de 
Apono 67. Salve Paonia largitor nobilis unda. 
Id. B. Get. 121. Ulcera Paonia Iractat solertla 
curse. Id. II, cons. Stilich. 172. vectumque per 
undas Insula Paonium texit Tiberina draconem, 
h. e. JSsculapium sub forma serpentis, de quo 
Goid. 15. Met. 622. et seqq. Rehmn. Fann. 
de ponderib. et men$ur. 1, Pondera Paoniis re- 
lerum memorata libellis. h. e. in medicoram li- 
bris. — NB. Ceterum V. ONOM, 

PiETtJLUS, a, um, adject, cttercietfo, deminut. 
pati. Cic. 1. IVat. D. 29. 88. Redeo ad deos; 
ecquos si non tarn strabones, at peetulos esse ar- 
bitramur ? 

PiETfJOSUS, a, um, adject. Gloss. Philox. 
Patuosus, p.uco<$>. 

P./ETUS, a, um, adject, guercio, (in Gloss. Phi- 
lox. est ftu'ft>tf> totj opuaaiv) qui oculos habet le- 
viter obliquatos, et transversa tuentes, ita tameu 
ut ad strabouem non accedat; hoc enim formam 
vitiat, non illud: quia immo solent puella in- 
terdum aflectare, ut pata videantur, dum viden- 
tes non videre videri volunt. Hinc pesta dicta 
est ipsa Venus: et si sit alicui films strabo, pa- 
tus dici solet, vitii minuend! causa. Plin. It. 
Mist. nat. 37. 55. (150). Uni animalium homini 
depravantur oculi: unde StTabonum et Paetorum 
cognomina. Horat. 1. Sat. 3, 45, strabouem Ap- 
pellat patum pater; et pullum, male parvus Si 
cui Alius est. Auct. Priap. 37. Minerva Davo lu- 
mlne est, Venus paeto. Ovid. 2. Art. am. 659. 



- 543 - 

Si pasta est, Vensrl slmilis; si Dava, Minerva, 
Varro apud Priscian. 6. p, 684. Putsch. Non 
baec res de Venere pata strabam facit? Adde 
Plant, fragm. apud Pestum p. 375. 20. Mull, — 
Ex hoc ocutorum vitio cognomen accessit pluri- 
bus Romania gentibus, ut .Eliae, ^Emilia, Autro- 
nla,_Copsidla etc. V. P.ETILLA et P.ETINUS. 

PAGANALlA, lum, n. f lur. 3. xwfzirrcxa, fe- 
sta paganorum: de quibui Ovid. 1. Fast. 669. 
Pagus agat festum : pagura lustrate coloni, Et 
date paganis annua liba fotis. Varro 6, L. L. 
24. Mull. Ferias non populi, sed raoataaorum 
modOj ut Paganalibus, qui sunt alicujus pagi. 
Ita leg. Codd. ; at Aid. et Miillerus edkieru*nt 
Paganalia. Macrob. 1. Saturn, 16. enumerat in- 
ter ferias conceptivas. 

PAGAN'ICUS, a, utn, adject, ad pagura perti- 
nens. 

I.) Proprie, — o) Paganicos ferice, quas in 
pagis agitabantur. Varro 6. L. L. 26. Mull. 
Paganicae ejusdem agricultures causa susceptas, 
ut haberent in agris omnes pagi, unde paganicas 
(ferice ) diet* sunt. Inscript. apud Gruter. 21. 
11. ion facahico sacr. etc. h. e. qui in pagis 
colebatur. Adde aliam apud Bianchi, Marm. 
Crem. p. 295. — b\ Paganicum peculium, 
quod ex praediis, aliisque rusticis reditibus pro- 
venit: cui castrense opponitur. Imp. Antonin. 
Cod. 6. 21. t. Frater tuus miles si te specialiter 
in bonis, quae in paganico habebat, heredem fe- 
cit, bona qua In castris reliquit, petere noa pot- 
es. V. PAG ANUS I. 4. — c) Pila paganica, 
qu* et paganica absolute, erat pila lusoria pluma 
farcta, major trigone et mollior, folle minor, sed 
durior, seu arctior et firmior, in pagis inventa 
ad voluptatem rusticorura, deinde ia urbes trans- 
lata, et frequentata in gymnasiis, prasertim ante 
balaeas. Martial. 14. 45. , cui tltulus Pila pa- 
ganica. Hac, qua difficilis turget paganica plu- 
ma, Folle minus la\a est, et minus arcta pila. 
Id. 7. 32. Non pila, non follis, non te paganica 
thermis Praparat. 

II.) Translate, apud Ecclesiasticos Scriptores 
paganicus est ad paganorum, h. e. Gentilium iu- 
perstitionem pertinens. V. PAG AN US II. 2. Sal- 
vian. 3. advers. Avar, 7. Paganica irreliglositas. 
Id. 1. Gubern. D. 1. Paganica incredulitas. 

PAGANlTAS, Stis, f. 3, paganesimo, pagano- 
rum superstitio. Impp. Theodos. et Valentin. 
Cod. Theod. 15. 5. 5. Stolida paganitatis errore 
atque insania detineri. V. vocem sequent. II. 2. 

PAGANUS, a, um, adject, ad pagum pertinens, 
di villaggio, XMfrrjTtscde;. 

I.) Proprie. ^ 1. Geueratim, et adjective. O- 
vid. 1. Fast. 670. Et date paganis annua liba 
focis. Plin. 28. Hist. nat. 2. 5. ('28). Pagana 
lege la plerisque Italia pradiis cavetur, ne per 
itinera ambulantes, etc. Inscript. apud Orell. 

3793. PAGVS HBRCYLANKVS iciYIT A. O. X. TERMI- 

HA.... conlkgiym skivi maoistrbi iovbi compagbi 

S... VTEI IN FORTICYM rAOANAM RIFIC18K0AM PK- 
(JVNIAM CONSVMBRBNT BK LKGB PAOAWA ARBITRATV 
CN. LAKTORt CN. F. MAOISTRBt FAGStBl. etC Ma~ 

zochius ita Interpretatur : Pagus Herculaneus sci- 
vit ante diem X. Terminalia (i. e. die XIV. Fe- 
bruarii), uti collegium, sive magistri sunt Jovi 
compagi (id est pagi vicini, qui cum Herculaneo 
communis administrationis societate vinciebatur) 
pecuniam (quam apud se habebant) censumeraat 
in reficieadam porticum paganam (quae in pagi 
Herculaoei theatro erat) ex hac lege pagana (sell, 
pagi scito) idque facerent arbitratu Co. Latorii 
Ga. F., magistri pagi etc. ^ 2. Speciatirn et 
fere semper aubstautivorum more, paganus, xeo- 
urirri<;, qui In pagis habitat, chi sta in villa. 
Cic. Dom. 28. 74. Nullum est in hac urbe col- 
legium, null! pagani, aut montani, qui etc. Auct. 
B. Alex. 36. Jusslt paganos et oppidanos in iis 
locls obversari. % 3. Pagani sape opponuntur 
multibus. Nam in pagis qui vivunt, otiosam se- 
curamque vitam ducunt/remoti a curls publicis 
ac laboribus. Paganus ergo est, qui non mllitat, 
etiarasi in urbe vivat, a'jro'Xspo^. Plin. 10. Ep. 
18. Apud me et milites et pagaai certatim ei 
testimonium retribuerunt. Juvenal. 16. 33. cl- 



PAGINA 

tiui falsum producere testem Contra paganum 
possis, quam vera loquentem Contra fortunam 
armati. Sueton. Galb. 19. la forum usque pro- 
cessit. Ibi equitcs quum per publicum, dlmota pa- 
ganorum turba, equos adegissent etc. h. e. ple- 
bis, aut civiura. Adde JCtos in multis Digestor. 
locis. Hinc pagani per contumeliam dicuntur 
milites segnes, et virtutis militaris obliti, et ur- 
bis otio commodisque dediti: quemadmodum Qui- 
rites dicti sunt olim a C. Casare, apud Sueton. 
70. et ab Alex. Severo apud Lamprid. 52. Tac. 
3. Hist. 24. Mox infensui pratorianis, vos, in- 
quit, nisi vincitis pagani, quis alius imperator, 
qua castra alia excipientT ^ 4, Etiam peculium 
paganum et castrense, lamquam diversi generis, 
opponuntur. Imp. Justinian. Cod, 3. 28. 37. 
Vel paganum est peculium, vel castrense, vel quod 
medietatem inter utrumque obtinet, quod quasi 
castrense nuncupatur. V. PAGANlCUS I. b. 

II.) Translate. 5" i. Meiaphora duct* a su- 
perior! paragr. 3. Plin. 7. Ep. 25. ettr. Sunt 
enim, at in castris, sic etiam in litteris nostris 
plures cultu pagano, quos cinctos et armatos, et 
quidem ardentiisimo ingenio, diligenter scruta- 
tus invenies. h. e. latentes quidem in secewu at- 
que otlo, nee professos palam se litterarum stu- 
diosos, doctos tainen et eruditos. Hinc Pers. 
prol. 0. se ipsum semipaganum dicit, quasi non 
plane in castris poetarum merentem stipendia, 
sed quasi semipoetam. Nisi malis intelUgere se- 
midoctum, quia in pagis degentes solent esse ru- 
diores. ^ 2. Apud Ecclesiasticos Scriptores pa- 
ganus est, qui Gentilium superslilionera retinet 
et falsos deos colit, quia quum Christiana relfgio 
passim vigere capit in urbibus, in solis pagis et 
villi* ilia servabalur (hinc Sever. Sanct. de cura 
bourn 109. Signum, quod perhibent esse cruets 
Dei, Magnis qui colitur solis in urbibus Christus, 
perpetui gloria numinis.'j; vel quia Gentiles non 
militant sub duce JESU CHRISTO. V. De-Vita 
Antiq. Bencv. p. 275., ubi plura hue pertinen- 
tia et docte disputata invenies. Impp. Honor, 
et Theod. Constit. 14. a Sismondo edita. Gen- 
tiles, quos vulgo paganos appellant. Tertull. Cor. 
mil. it. a med. Apud hunc (JESUM1 tam miles 
est paganus fidelis, quam paganus est miles infi- 
delis. Hieronym. in Psalm. 4!. Pagani deos suos 
digilo ostendunt. Augustin. 2. Retract. 43. Deo- 
rum falsorum mult orumque cultores paganos vo- 
camus. Sic Prudent. 10. irso» orsf. 296. Non e- 
rubescls stulte, pago dedite, T/e tanU semper per- 
didisse obsonia, Qua dis ineptus obtulisti talibus? 
et 2. advers. Symmach. 450. Sint hac barbari- 
cls gentilia numina pagis etc. V. Desider. He- 
rald, initio animadversion, in Arnob. — Quan- 
donain deslerit cultus paganicus, V. apud ^u«i*- 
lino Opusc. p. 28 si. -292. 

PAGANUS, i, m. 2. V. vot. praced. I. 2. it 
3. et II. 2. 

PAGATIM, adverb, xata K«s>ac, per slngvtoi 
pagos, ut oppuiatiVn per singula opplda. Liv. 31. 
26. ad fin. Templa deum, qua pagatim saerava 
habebant. Id. ibid. 30. Dciubra sibt fuisse, qua 
quondam pagatim habitantea in parvis illis ca- 
stellis vicisque consecrate, ne in unam urbem. 
quidem contributi majores sui deserta reliquertnt. 
Inscript, apud Orell. 360. a. vaiih. c. f. fa». 

CAM1LLO (JVOt PVBLICB FVNYS KABDVORVM COTTAa 
KT RBLVBT. nECREVBRYNT BT CtVITAS HBLVBT. (?TA 
PAGATIM <?VA PVlLICB ITATVAS DBCRIV1T IYUA C. 
IYL. CAMILU F. PESTILLA tX TtSTAMWHTO. 

PAGBLLA, a, f. 2. deminut. facciuola, oaXt- 
8iov, parva pagina. Cic. 11. Fam. 25. Sed quid 
ago? non imllor \ax*>viOf*o'» tuum: altera jam 
pagella procedlt. Vlnce, et vale. 

PAGES, is, f. 3. !fon, p. 64. 28. Merc. Pa- 
ges compaetio, unde compages et propagate. Has* 
Non., sed sine ulla scriptoria auctoritate. 

P AGlNA, a, f. 1 . charta, seu pars charta: a pago 
pro pango, qui* charta fit ex phllurls, seu tunl- 
cis papyri compeclis et compresais: vel potlaa 
quia constat ex multis scriptura versibus, hlque 
ex pluribus litteris in uaum compaginatis Bant; 
ita ut non universe charta superficies, sed e\\u 
pars scripto comprehensa proprie pagina appel- 



PAGINALIS 

lelar: hinc Paul. Diae. p. 221. 7. MuU. pagina 
dicta - a pangendo, quod in. illls versus pangun- 
tur, Id est figuntur. Gr. esXs'c (It. faccia, fac- 
eiata, pagina ; Fr. feuille de papier, page d'une 
lettre, d'un livre; Hisp. pagina, plana de la 
hoja de algun libro; Germ, de beschriebene 
Blatt, d. Seite eines beschriebenen Blattes ; 
AngJ. a page or lea$ of n book). 

I.) Proprie. — a) Generatlm. Flin. 13, Hist, 
nat. 12. 24. (80). 8ed ratio deprehendit vitium, 
uaius tcheda revulsione plurei infestante pagi- 
nas. Cic. t. ad Q. fr. 2. 3. Nam quum hanc pa- 
ginam teuerem, L. Flaviut *d me venit, etc. Id. 
13. Att. 34. Sed complere paginam volui. Id. 4. 
Fin. 19. 53. Et ais, li una Httera commota ait, 
fore, tota ut labet ditciplina. Utrum igilur tibl 
litteram videor, an totas paginas commovere? 
Plin. 8. Hist. nat. 51. 77. (209). Hinc censo- 
riarum legum pagina, Interdictaque canis abdo- 
mina. V. Cardinal, Dipl. imp. p. vi. os$. vii.;et 
CERA in hoc Lexico. — b) Speciatim pagina 
eat etiam columella, colonna di una pagina. V. 
locum jRuftn. cit. In COLUMELLA. — c) Item 
pagina etiam dicitur in eo scriptura genere, quo 
plures versuum series juita te disponuntur, ut 
apud Gruter. p. 2*0. et 241. , ubi nomina tri- 
bui $eriebus in prima pagina, et quinque in al- 
tera distribute sunt. V. et Kellermann. Vig. 
Rom. latere. , ubi pluries hoc ipsum usu venit; 
et Labus. ad Morcelli dello scrivere de' Romani 
p. 61. — d) Item paginam utramque facere 
ia dicitur, cujus tanta est in re aliqua vis et pot- 
entia, ut omnia illi tribuantur, sive prospera, 
aire adversa: sumpta metaphora a mercatorum 
libris, in quibus altera pagina expensura, altera 
acceptum ostendit. Sic in rebus bumanis fortuna 
utramque facit paginam, id est si quid boraini 
succedit, ea laudatur, quasi dederlt: *i quid mali 
evenit, incessitur et damaatur. Plin, 2. Sitt. nat. 
7. 5. (23) Uuic omnia feruntur accepta, et in 
tota ratione mortalium sola utramque paginam 
facit. 

II.) Translate. 5 1. Metonymice dicitur de 
scriptls. Cic. 16. Fam. 4. Varie sum affectus tuis 
litteris: valde prlore pagina perturbatus, paullum 
altera recreatus. Id. 6. Att. 2. ante med. Quoa- 
iara respond! postrems tua pagina prima mea, 
nunc ad primam revertar tuara. Martial, i. 5. 
Lasciva est nobis pagina, vita proba. Id. 5. 2. 
Matrons puerique virginesque, Vobis pagina no- 
•tra dedicatur. Ovid. 3. Pont. i. 57. Non te ne- 
iciri patitur mea pagina. V. P. Mazzucchelli 
adnot. ad Coripp. 3. lohann. 404. , ubi pagina 
est pro epistola. ^ 2. Per synecdochen pagina 
sumitur pro fattis: V. PAGINULA. IAv. inte- 
gre appellat pagina$ fastorum, 8, 18. Paginas 
in annalibus fastisque percurrere licet consulum 
dictatorumque, quorum nee virtutis, nee fortu- 
na, ullo die populum Romanum poenituit, Et 
Ammian. 22, 7. Quum nomina susceplssent pa- 
gina consulares. — Hinc pagina ponitur pro 
terie, serie, sequenza. Plin. Paneg. 92. Ergo 
non alia nos pagina, quam (qua) te consulem 
accipiet; et nostra quoque nomina addentur fa- 
stis, quibus ipse prascriberis. Auson. Grat. act. 
ad Gratian. 13. Scis, inquam, septem ac decern 
Domitiani consulatus, quos llle invidia alteros 
provebendi continuando conseruit, ita in ejus 
aviditate derisos, ut hac eum pagioa fastorum 
suorum, immo fastidiorum, feeerit insolentem, 
nee potuerit prastare felicem. Claudian. II. 
cons. Stilich. 244. Cur nondum legitur fastis? 
cur pagina tantum Nescit adhuc nomen, quod 
Jam numerare decebat? Cf. Juvenal. 10. 57. 
Quosdam - mergit longa atque insignia honorura 
pagina. % 3. In vlneis pagina videtur esse area, 
seu spatium interjectum inter certum numerum 
jugatarnm vitium: fortasse quia vitlbus ita dispo- 
siiis, apatium iliud figuram orthogoniam refert, 
quails est in pagina. Vei sumitur pagina a pan- 
gendo, h. e. plantande, pro eerto numero vitium 
consitamm, urut piantata. Plin. 17. Hist, nat 
22. 35. (169). Semper vero quintanis semitari, 
boc est ut quinto quoque palo singula jugo pa- 
gina include ntur. Innocent, later Script, rei 



— 544 - 

agrim. p. 222. Goet. Si (fundus) in monte fue- 
rit - constitute, excogitemus finem habere con- 
tra duai paginal fundorum. h, e. duo ipatia ter- 
ra. V. Fleettvord. IntcrvpU Syll. p. 437. et 
438. , ubi pagina vocatur inter turrium. ^ 4. 
Pagina marmorea est lamina e marmore, pa- 
gina figura. Pallad. 6. R. R. 11. de pavimen- 
tis. Tunc tessellai latlores, vel tabellas quales- 
cumque m a rmoreas, aut paginas imprimemus: et 
hanc constructionem res nulla vitiablt. Paulin. 
Nol. carm. 28. 535. al. 587. lit pagina quadam, 
Marmoris adflio argenti vestita metallo. «| 5. In 
illo Plin. 16. Hist. nat. 42. 82. (225). Firmissima 
in rectum abies : eadem valvarum paginis, et ad 
quacumque libeat intestina opera aptissima. pa- 
ginas sunt (ita enim legi in MSS. et opt. lib. 
testantur Harduin. et Salmat. ad SoJ»n.,in aliis 
est repagulis) ipsa valva, inquit Salmas. , qua 
complicantur instar paginarum et replicantur. 
Harduin. vero intelligit ipsos asseres, quibus val- 
va compinguntur et veluti compaginantur. Vi- 
truv, vocat pagmenta. At Schneidertis ad Vi- 
truv. 4. 6. 4, ait, Plinium loc. cit. dixlsse pa- 
ginal, qua Vitruvius tympana vocat. 

PAGlNALIS, e, adject., ad paginam pertiqens, 
atque adeo scriptionalis, epistolaris: ^.PAGINA 
II. 1. Ennod. 2. Ep. 13. Pane vos sola puta- 
remus paginalis still cura et assiduitate mace- 
rari et 3. ibid. 13. Paginalis usus. et ibid. 14. 
Pagbaale alloquium. Id. 6. ibid, 19. Postquam 
desideriis meis videndi vos facultas elapsa est, ite- 
rum ad litteras meas revertitur: cogitur abjura- 
tum poscere paginale subsidium. 

PAgINATUS, a, um. V. voc. seq. 

PAGlNO, as, avi, stum, are, a. 1. Part. Pa- 
ginates sub A. — Pagino 

A) pro pango, est idem ac compingo, unde 
Paginates apud Paulin. Nolan, carm. 21. 353. 
Solldoque navem paginatam robore Ad pervehen- 
dum prreparat. 

H) A pagina, paginare signifies* t scribere. Am- 
bros, 6. Ep. 38. Quia me vis aliquid de vete- 
rum scriptorum interpretationibus pagiaare. 

PAgINULA, a, f. 1. aeVStov, deminut. pagi- 
na. Cic. 4. Att. 8. Ut non minus longas jam 
in codicillorum fastis futurorum consulum pagi- 
nulas habeat, quam factorum. Babent et Not, 
Tir. p. 124. 

PAGMENTUM, i, tt. 2. compactio, et ipsa ma- 
teria compacta, seu impacta et infix a. Vitruv. 
4. 6. ad fin. Qui sunt ante secundum pagmen- 
tum. h. e. il battente delta porta. V. REPLUM. 
Schneiderus hac verba uncis inclusit. 

PAGO, is. V. PANGO init. 

PAGRUS vel pbagrus, i, m. 2. itdypos et 
fotT-po-j, piscis marinus et fluviatilis, de quo 
Plin. 9. Hist. nat. 16. 24. (57). Pragelidam 
biemem omnes sentiunt, sed maiime qui lapidem 
in capite habere existimantur, ut lupi, chromes, 
sciana, pagrL Id. 32. ibid. 10. 38. (113). Pagri 
fluviatilis longissimus dens capillo adalligatus. 
V. PHAGER. 

PAGUR, i, et is, m. 2. et 3. piscis idem for- 
tasse qui pagru8. Otid. Halieul. 108. Et rutiius 
pagur, et fulvi lynodontes, et ex se Concipiens 
channe. 

PAGURUS, i, m. 2. granciporro, grancevola, 
tro'youpoc, marinus piscis ex genere cancrorum, 
ut Plin. docet 9. Hist, nat, 31, 51. (97).; et 
Pallad. 1. R. R. 35. 

PAGUS, i, m. 2. Gen. pageiei, fortasse pro 
pagei, legitur in Inscript, apud Orell. 3793. , 
quam V. in PAGANUS I. 1. — Pagus sunt plu- 
res Tici, aut villa slmul posits, nullo mtEnium 
ambitu : a trayof, Dorice pro mj^Tj, fans, ut Paul. 
Diac. p. 221. 7. Mull et Servius ad Tirg. 2. 
G. 382. docent, quia circa fontes villa condi 
coosueverunt ; vel potius a irayo? tumulus, col- 
lis, quia in collibus prima plures domus In unum 
Juncta sunt ad habitandum: nee obstat prioris 
sjllaba quantitas, qua in Graca voce brevis, in 
Latina vero est longa, ut ia aliis sexcentis. Ita 
sentit Dionyt. Halic. I. 4. c, 15. qui de Servio 
Tullio hac habet: Kaxd touc cpetvouc o^&ouj 
KpT)op6fixa xatsotsiiaoev 'EXXfjvuwiC o'vd/^xatv a\l- 



PALA 

xd xeXtov fffliyo'j;. V. AREOPAGUS. Doderlinio 
vero (Lutein. Synonym, vol. 3, p. 6.) et Momm- 
senio {Tribus p. 16.) vox hac cum v. pasco 
jungenda videtur, ut pagut (eadem ratione con- 
ferendua cum pauisse, qua focus, jocus cum fo- 
visse, juvisse) proprie sit pascui communio: 
coll. Gr. vo/xtj' ti vofxof. Ceterum differt a vico, 
ut totum a parte, quia vicu6 pluribus casis, pa- 
gus pluribus vicis constat. Interdum et pro vico 
ponitur. Gr. xw'f/T) (It. vtilaggio, casale, borgo; 
Fr. village; Hisp. lugar, village, aldea; Germ. 
der Gau, die Gemeinde; Angl. a village, coun- 
try town}. 

I.) Propiie. — a) Generatim. Liv. 25. 5. 
Senatus - triuraviros binos creari jussit: alteros, 
qui citra, alteros, qui ultra quinquagesimum la- 
pidem in pagis forisque et conclliabulis omnem 
copiara ingenuorum inspicerent. Virg. 2. G. 382. 
Pramiaque ingeniis pagos et compita circum 
Thesida posuere. Tac, 1, Ann. 56, Reliqui, orais- 
sis pagis vicisque, in silvas disperguntur. Apul. 
9, Met. Pater familias de pai?o proximo. — b) 
Speciatim, Germanise et Gallise populi, eorumque 
regio in pagos dividebatur, qui erant pars ara- 
pla regio nis, oppida non una, vicos, pagosque 
compleia, qua nomus, prafectura, tribus, aut 
etiam proviacia dici posset. Itaque apud Cces. 
de B. G. Germanorum, Morioorum, Arvernorum, 
Suevorum, Helretiorum pagi memorantur : et 
apud Tac. in Annal. Histor. et de Germ. Se- 
mianorum, Nerviorum, ./Eduorum, Semnonum, 
Gugemorum. Hujus appellationis ratio videtur 
esse, quia olim ea gentes raris oppidis habita- 
bant, et per agros dispersi sine mcenium praesi- 
dio degebsnt, multitudine et viribus satis se mu- 
nitas arbHrantes. Ut autsm commode posset ad- 
ministrari res publica, certis dlvisionibus regiones 
deflniebant, totiusque civitatis quasi corpus ia 
membra distribuebant, in quibus haberentur con- 
ventus, et ex iis delecti prmcipes in unum, quum 
opus esset, de maximis rebus acturi, congrega- 
rentur. Horum pagorum alii amplissfmi fuerunt, 
ut in Helvetia, qua universa in quatuor tautum 
pagos dlvisa erat, ut est apud Caes. i. B. G. 12., 
quos nuuc dicimus canfont. Alii erant minores; 
nam Suevis centum attribuit Id. 4. ibid. 1. et 
totidem Tac. Semnonibus Germ. 39. , quorum 
tamen universa clvitas haud multum Hel'fitiorum 
civitatem superabat, ut affirmat Cluver. I. 1. 
Germ, antiq. c. 13. su6 fin. Verum et isti sa- 
tis ampli erant : nam de Suevis ita habet Cces. 
loc. cit. Ii centum pagos habere dicuntur, ex 
quibus quotannis singula millia armatorum bel- 
landi causa suis ex finibus educunt: relinui domi 
manent, pro se atque illis colunt. De administra- 
tioue rei publica Id. Cces. 6. ibid. 23. In pace 
nullus communis e<t magistratus, sed principes 
reglonum atque pagorum jus inter suos dicunt. 
HI pagi rursus in minores partes dividebantur, 
et t'&id. 10. In Gallia non solum in omnibus ci- 
vitatibus atque pagis, partibusque, sed pane etiam 
in singulis domibus factiones sunt. — c) Pago 
deditus apud Prudent, quid sit, V. PAGANUS 
II. 2. 

IL) Translate, h. e. metonymice, pagus dicun- 
tur ipsi pagi incola. Horat. 3. Od. 18. 11. Fe- 
stus in pratis vacat otioso Cum bove pagus. Ovid. 
1. Fast. 669. Pagus agat festum: pagum lustrate 
coloni. 

PALA, a, f. 1. Ratione habita etyrai, a pnn- 
gendo vult esse Varro 5. L. L. 134. MuU. , 
quasi paga, g in I mutato, quia in terra pan gi- 
tur: sed videtur esse a ndXri, quippe qua terram 
hac lilac versat, itdW® enim significat agitare, 
unde aor. iinika,. Potest tamen esse a pango, h. 
e. pago, per syacopen pro pagela, ut scoia a 
scando pro scandela et similia haud peuca. — 
Ceterum pela est instrumentnm ferreum, Tusti- 
cum, ligoui simile, sed planum et latius, quo 
terra versatur, egeritur, vel aggeritur |ucrpov (It. 
pala, badile; Fr. bichi; Hisp. pala; Germ, der 
Spaten; Angl. a shovel or spade). 

I.) Proprie. Plaut. Pmn. 5. 2. 58. Palas ven- 
dundas »ibi ait et mergas datas, Ut hortum fod'tat 
atque ut frumentum metat. Adde Caton. R. R. 



PALABUNDUS 

10. Liv. 3. 26. a med. Fossara fodieas palre in- 
nixus. Colum. 10. R. it 45. Turn mibl ferrato 
versetur robore palae Dulcts humus. PUn. 18. 
Hist, nat. 6. 8. (46). Juneosus ager verti pala 
debet, aut in saioso bidentibus. Id. 17. ibid. 17. 
27. (123). Ramo seruntur et Punica , palis la- 
iato prius meatu. 

II.) Translate. «f 1. Quas Cato R. R. fi. in 
fin. memorat polos ligneas, instrumentum rusti- 
cum describens, possuut mum habere vel ad pa- 
nem in furnum immittendum et eitrahendum 
(quod nunc a virisdoctis probatur); Tel ad ven- 
tilandum in area frumentum, quod trvuov Graece 
dicitur, de quo Teriull. Preescript. 3. Palam in 
mnnu portat ad purgandam aream suam. Sic Ju- 
venc. 1. 371. ruralis pala. % 2. Item instru- 
ment urn ad ventilandum in area frumentum. V. 
paragr. proximo praeced. ^ 3. In *»nulo est pars 
latlor, cui gemma inflxa est, funda, costone, 
of •voovq. Cic. 3. Off. 9. 38. Quum palam ejus 
anuli ad palmam converterat, a nullo videbatur. 
•f 4. Apud Cael. Aurel. 2. Acut. 35. et 3. ibid. 
3, ud fin. et 3. Tard. 2. pake sunt scapular um 
osaa duo lata, que Grsece afttmXdxou appellan- 
tur. Baud rectum etymon exhibet Itid. 11. (frig. 
1. Palae sunt dorsi dextra laevaque eminentia mem- 
bra, dicta qupd in luctando eaa premimus, quod 
Graci ndXauth dicunt. ^ 5. Est etiam pale 
nomine arbor Indica folio alas avium imitante, 
longitudine trium euMtorum, latitudine duum: 
fmctum cortice mittit, admirabilem succi dulce- 
dine, ut uno quaternos aatlet : ei nomen est a- 
riena. PUn. 12. Hist. nat. 6. 12. (24). Est au- 
tem Musa Paradisiaca Linn. 

PALARUNDU8, a, on, adject, palans, disper- 
sus hue et iliuc. Ttrtull. Apolog. 21. Judsei di- 
spersi palabundi, et casli et soli sni extorres. 
Auct. Itiner. Alts. M. (ed. A. Maio, Mediolani 
a- 1817. in 8.) 56. Palabundi equites. Cyprian. 
de idolor. van. ad fin. Judasi dispersi et pala- 
bundi vagantur, soli et each' sui profugi per bo- 
ipitia aliena jactentur. 

PALACRA et 

PALACRANA, ac, f. 1. major auri massa. U- 
traque vox legilur apud Plin. 33. Hist. ttat. 4. 
21. (77). et Hispanica esse dicitur. At Sillig. le- 
git palagas et palacumas: alii vero aliter. 

PALACURNA. V. voc. prssced. 

PAL/ESTES, ee, m. 1. wotXouanj';, idem qui 
palsestrita. Lamprid. Alex. Sev. 27. extr. Palas- 
stei primus fuit, in armis magnus. 

PALESTRA, as, f. 1. a iroXouet Uutor, quod 
a iroXij lucta. — Pakestrwn, i, generis neutri 
usurpat non imitandus -£T»nod. 1. Ep. 0. Sic ae 
equidem exercita litterarum gymnajtis palaestra di- 
lucidant, sic madefacta studiorum oleo loquendi 
artificiis oris membra submittunt, etri inter ln- 
digenas etc. Id. 2. Ep. 6. Inter studiorum suo- 
rum palaestra versatos fulget Latlnitas, mirum 
dictu, si amat extraneos. Id. Diet. 9. ante med. 
Te inter palaestra tua originaria lingua palma 
solliciUt. Haec cl. Furlanetto in I. Append.: 
sed hate eadem mihi librariorum menda viden- 
tur. — Ceterum paUsstra est locus {V . in- 
fra sub II. 1.) in quo antiqui lucta eiercebantur, 
gymnasium, ndkai<rtpa (Ik palestra, ginnasio o 
luogo adatto alia htta e agli altri giuochi jtn- 
nastict,- Fr. paiettre, lieu ou Von $' exercait a 
la lutte, gymnast; Hisp. gimnatio; GeTm. der 
RingplaU, Ringbahn, Ringschule; Angl. a 
school for ivresUing, and other exercises). 

L) Propria. — a) De publica palasstra. PtauU 
Amph. 4.1. 3. Apud emporium, atque In ma- 
cello in palaestra atque in foro. Catull. 63. 60. 
Abero foro, palssstra, stadio, gymnasiis. Cic. 4. 
Verr. 14, 36. Statuas In palasstra ponere. Virg. 
6. £n. 642. Pars in gramineis exerceni membra 
palsestris, Contendunt ludo, et fulra lucuntur 
arena. — b) In palaestra non sola lucta exer- 
c«bantur, sed cursu etiam, pugilatu, pila, saltu, 
ponderum jactatione, etc. Plant. Sacch, 3. 3. 
20. Anta solem eiortantem nisi In palasstram ve- 
nera*, gimnasii praefecto baud medio cres pmnas 
panderes. et ibid. 24. Ibl eursu, luctando, hasta, 
disco, pugilatu, pDa, ultendo aa axarcebant. Cic. 

Ton. m. 



- 545 - 

4. Herenn. 46. 59. Quemadmodum in palaestra, 
qui tadas candentes accipit, non est celerior in 
cursu, quam ille qui tradit; ila etc. — c) Has 
palaestra; non solum public* erant, sed etiam in 
privatis ditiorum aedibus et in urbe, et ruri. 
Varro 3. R. R. 13. 1. Quum e superiore loco 
e palwstra aprls effunderetur glans, capreis vicia. 
Adde eumd. procem. I. 2. 3.; el Cic. 2. Legg. 3. 6. 
et 3. ad Q. fr. 1. 2. et iWd. ep. 9. — <*) Dniver- 
sam palaestrarum rationem, earumque membra 
accurate describit Vitruv. 5. 11. V. etiam Mer- 
curial. I. 1. de rejrymn. c. 9. 

IL) Translate, "f 1. Palaestra dicitur ipsa lu- 
ctatio, luctatorum exercitatio et certamen : immo 
banc esse propriam vocabuli signiQcationera For- 
cellinus putavit. — a) Universim. Tex. Eun. 
3. 2. 23. fee periculum in litteris, Fac in p&He- 
atra, in musicis. Cic. 1. Orat. 16. 73. Ut qui 
pila ludunt, non utuntur in ipsa lusione artifl- 
clo proprio palaestrae, sed iadicat ipse motus, di- 
dicerintnd palaestram, an nesciant. Nepos Epam. 
2. Postquam ephebus factus est, et palaestras dare 
operam cospit etc. — 6) Luctaturi oleo priua 
nudata membra inungebant. P'irg. S. ^Ets. 281. 
Bxercent patrias oleo labente palaestras Nudati 
jocii. Ovid. Heroid. ltt 11. uncta palaestra, et 
ibid. 16. 149. nitida palaestra ludere. Stat. 2. 
Stiv. 1. 110. Sive catenatis curvatua membra pa- 
lsestris Staret, Amyclasa conceptum matre puta- 
res. Lucan. 4. 614. perfudit membra Hquore 
Hospes, Olympiacse servato more palaestrae. — a 
Ejus auctor est Mercurius. Borat. 1. Oi. 10., 
Lucan. 9. 661. Theseo tribuit Pausan. I. 1. c. 
39. A Grsecis certe est, inter quos Spertani et 
Athenienses maxlme frequentarunt. Seneca Sere. 
Fur. 1124. Non Argiva membra palaestra Qectere 
docti. — d) Palaestras descriptionem babes apud 
Ovid. 9. Met. 32. ; Stat. 6. Theb. 847.; et Lu- 
can. 4. 612. *f 2. A Comicia metaphorice de 
infami loco usurpatur. Plant. Bacch. 1. 1. 33. 
Homo adolescentulus penetrare hujusmodi in pa- 
laestram; ubi dominae desudascltur, uhi pro di- 
sco damnum capiam, pro cursura dedecus? Tex. 
Phorm. 3- 1. 20. Eccum ab sua palaestra exit 
foras. h. e. e domo lenonis, ubi exercentur assi- 
due amatores. ^ 3. Ssepissime ad rhetor um scho- 
las et exercitatlonas transfertur et varia ratione. 
— a) Cic. 1. Orat. 18. 81. Nitidum quoddam 
genus est rerborum et lastum, sed palaestrae ma- 
gis et olei, quam bujus civilis turbae ac fori. ft. 
e. exercltationls domesticas et umbratilis: spectat 
nimirum In prlmis earn artem oratoriam, quae 
est sophistarum et philosopborum potius, quam 
oratorum forensium. Hue pertinet etiam locus, 
quem Forcellinus infra ad litt. d retulerit, Cic. 
Rrut 9. 37. Phalereus successit, eruditisslmus il- 
le quidem borum omnium, sed non tarn armis 
institutus, quam palaestra. Itaque delectabat ma- 
gis Athenienses, quam ioflammabat. h. e. non 
tarn in foro. quam in scholis philosopborum at 
rhetorum institutus. Cf. etiam Ellendt. ■ — b) 
Qui palaestrae dabaot operam, non id solum a»- 
sequebantur, ut luctando adversarium deprime- 
rent, sed etiam ut in al»U actionlbus membra 
decanter et corpus moverent, apteque gestum 
componerent. Cic. Orat. 4. 14. Positum sit in 
primis, sine philosophia non posse effici, quem 
quasrimus, eloquentem : non ut in ea tamen o- 
mnia sint, sed ut sic adjuvel, ut palaestra histrio- 
nem. Id. 3. Orat. 59.220.; et apud Quintil. 1. 
11. sub fin. Omnes bos motus subaequi debet 
gestus, non hie verba exprimens, scaenicus, sed 
universam rem et sententiam non -demonstratio- 
ne, sed aignificatione declarans, laterum inQe- 
xione hac forti ac virili, non ab scaeua et histrlo- 
nibus, sed ab armis, aut <;tiam a palaestra. — 
c) Referlur etiam ad numerum orationis, unde 
ilia decens fit el delectabiHs. Cic. Orat. 56. 186. 
Numerus oratorius serius aliquanto uotatus et 
cognitus, quasi quamdam palaestram et eitrema 
lineamenta orationi attulit. Id. ibid. 68. 228. 
Ut enim athletaa, nec.multo secus gladiatorea 
videmus nihil nee vit&ndo facere caute, nee pe- 
tendo vehemenler, in quo non motus hie habeat 
palasstram quamdam; ut quidquid in his rebus 



PALAESTRITA 

fiat uiiliter ad pugnam, idem ad aspectum etiam 
sit venustura: sic oratio nee plagam gravem fa- 
cit, nisi petitio fuit apta*. nee satis recte declinat 
impetum, nisi etiam in cedendo, quid deceat, in- 
telligit. Itaque qualis eorum motus, quos a'ir«- 
Xcw'cTpou; Graeci vocant, talis horum mihi vidftur 
oratio, qui non claudunt numeris sententias. — 
d) Item universim ad ornatum. Cic. f. Legg. 2. 
6. Antipater habuit (in scribenda historia) virea 
agrestes ille quidem atque horridas, sine nitore 
ac palaestra. ^ 4. Sumitur interdum pro loco, 
in quo disputatur, et eiercitatione* iilterariae 
aguntur, sicut gymnasium. Cic. 1. Orat 21. 98. 
et 2. ibid. 5. 20. ^ 5. Dicitur palaestra etiam 
de prudentia politica. Cic. 5. Att. 13. Sed, ut 
spero, utemur ea palaestra, quam a te didicimus; 
omnibusque satisfaciemus. ft. e. in administranda 
provincia, ea utemur prudentia, quam a te di- 
dicimus, ut et pTOVincialibus et publicanis satis- 
facere possimus. — NB. De nom. propr. fr . 
ONOM. 

PALiESTRiCA, ae, f. 1. V. PALiESTRJCUS in 
fin. 

PAL,ESTRlC£, adverb, da lottatore, «a\ai- 
orptxdc, more palaastritae. Cic. opt. gen. Orat. 3. 
8. Palssstrice spaliari in xysto iis liceat, non ab 
Olympus coronam petant. h. e. ut disputationi- 
bus potius philosophicis apli sint, quam ut in 
foro aut in curia oratores excellant et vincant. 

pALiESTRlCOS, adverb. Grasca positione ira- 
XoucrrpHtaJc, pro pakBstrice, dhisse videtur Afra- 
nius apud Non. p. 154. 12. Merc. Etiam depeJ- 
lis mihi manum palaestricos. 

PALESTRlCUS, a, um, adject, da loUa, atle* 
tico, iraXatarpow'c, ad palaestram pertinens. PlauU 
Rud. 2. 1. 7. Exercitus gymnasticus et palaastri- 
cus. Cic. i. Off. 36. 130. Palaestrici motua saepe 
sunt odiosiores. scU. quia nimis sunt artificialea, 
h. e. adstricti certis temporum intervallis. Apul. 
de Mag. Faeies decora, et succi palaestrici ple- 
na. Prudent. 10. jrsp; creep. 189. Ephebus pa- 
laestricus. ft. e. Hyacinthus puer disco parcua* 
sus, dum in palaestra cum Pboebo eiercetur. 
Quintil. 12. 2. 12. Palaestrici doctores. et 2. 
8. 7. Palaestricus magister. Terentian. de litt., 
syllab., ptdib. et metr. prcefat. v. 48. p. 2384. 
Putsch. IMos certa minis et modua, Sudor dum 
solitus cadat, Nulla mole palawtrica. Capell. 
2. p. 25. TJnctio palasstrica. — Irofiice paUe- 
stricus dicitur, qui palswtritls, lucri faciendi 
causa, nimis fa vet. Cic. 4. i^eiT, 22. 54. Num- 
quam vos praetorem lam palaestricum vidistist va- 
rum Ita palsestritas defendebat, ut ab illis ipsa 
unctior discederet. h. e. praetorem ita palasatri- 
tarum fautorem, ut ab illis hereditatem per sum- 
mam injuriam adeuntibus donatus, dlvitior inda 
evaderet. — Hinc 

Pakestricus , i, m. 2. absolute, subsuniivoram 
more, est is, qui palaestricam exercet, eam- 
que alios docet, Idem ac palsestrita. ^u%nt*l. 1. 
11. 15. Ne illos quidem reprehendendos putem, 
qui paullum etiam paiaestricis vacaverint. Non da 
his loquor, quibus pars vitae in oleo, pars in vino 
consumitur; qui corporis cura mentem obrue- 
runt: sed nomen est idem Us, a quibus gestus 
motusque formantur, ut recta sint bracbla, aa 
indoct.-r ruatleaeve menus, n« status indeeorus, ne 
qua In proferendis pedibus inscitia, na caput ocu- 
lique ab alia corporis inclinatione dissldeaBt. At 
Spalding, mavuit palass iritis. 

Palettrica, ce, f. 1. absolute, subsunUvorum 
more, est ars palaestrae. Quintil. 2. 21. It. Nee 
medicine ideo non erit ars, quia uuctio at axer- 
citatio cum palasstrica, ciborum vero qualltas 
etiam cum cocorum ei sit arte communis. 
PAL^ESlRJtCUS, i,m. 2. V. voc. preeced. in fin. 
PAL^STRITA, ae, m. 1. lottatore, *<**+> 
OTpinjc, qui in pa asstra se eiercet, «t alios pa- 
Uestram docet. Martial. 3. 58. Nee perdit oleum 
lubricus palasstrita. Petron. Satyr. 21- Intrava- 
runt palsestritae quamplures, et nos legitimo per- 
fusos oleo refecerunt. Pers. 4. 39. Quioque pa- 
laastritK licet haec plantaria vellaot. ft. e. drcpa- 
cistst. Adde Ctc. 4. Ferr. 14. 36. et 22. 54.; et 
Martial. 3. 82. 

69 



PALAESTRIZO 

PALjESTRIZO, as, are, n. i. uaX<xioxpi£<n ; pa- 
lasstram exerceo, palaestrita sura. Botih. in Arv- 
stot. Categor. 3. p. 183. A cursu cursores, a pa- 
laestra palaestrici, a pugilatoria pugiles, distinctis 
qualitatum vocabulis, appellantur: cursus enim 
{tst) potentia naturalis secundum quam cursores 
vocamus, et rursus potentia pugilandi, vel potca- 
tia palasstrizandi sno nomine distincta non est. 
Vet. Scholiast, ad Juvenal. 2. 53. Paucas palae- 
strizant- Vet. Scholiast, ad Lucan. 4. 612. More 
palaestruantium. 

PAL;ESTRO, as, are, n. 1. exercete se palse- 
stra. Occurrit translate tan turn Part. Pakestrans 
apud Fulgent. 1. Mylhol. prcsf. p. 615. Slaver. 
Sudore hie opus est paiasstranlis ingenii, ne tain 
magniGci assumpta opcris moles ipso fere medio 
conaminis impetu vivacissimis destitula vanescat 
tractatibus. 

PAL/ESTRUM, i, n. 2. V. PAL.ESTRA toil. 

PAL AG A. V. PALACRA. 

PALAM, est idem ac coram pluribus, ut ah 
Vlp. Dig. 50. 16. 33. , manifeste, aperte, in 
conspectu, in oculis omnium; cui clam, obscure 
et similia ( V. sub A. I. a.) opponuntur : sed coram 
magis ad personas, palam ad omnia accipitur, 
ut Priscian. 14. p. 999. Putsch, ait. Gr. pxvs- 
pw? (It. pubblicamznle , manifestamente ', Fr. 
publiquement, en public, ouverletne.nt , devant 
le monde; liisp. publicamenle , abler tame nie, 
manifiestamenle ; Germ, laut, vor alter Welt, 
von alter Augen, von der Leuten; Angl. open- 
ly, manifestly, publicly, in open oiew, before 
all the world). Usurpatur autem A) Adverbii 
more, h. e. absolute; et B) P&eposltionis more, 
h. e. cum Ablativo. 

A) Adverbii more 

I.) Proprie. — a) T&> palam opponuntur 
clam, occulte, secreto, obscuro , tacite, inlus, 
ut apud Cic. Ccel. 9. 20. Palam in eum tela 
jaciunlur, clam subministrantur. Ter. Adelph. 
3. 2. 30. Neque id occulte fert: ab lenone 
ipsus eripuit palam. et Cic. 6. Verr. 22. 49. 
Qui hsec, quae dico, jam non occulte-, sed 
palam de loco superiore ageret. et Tac. 4. 
Ann. 71. extr. Quae {Augusta •, florenles privi- 
gnos quum per occultum subvertisset, miseri- 
cordiam erga afflictos palam ostentabat. Liv. 
44. 34. Nee palam. nee secreto jactare con- 
sifia sua. et Tac. 2. Ann. 72. Base palam, et 
alia secreto. Cic. Mil. 16. 42. Omnia non 
modo quae reprehendi palam, sed etiam quae 
obscure cogitari possunt, timemus. et 4. 
Acad. (2. pr.) 5. 13, Crassum et Sea? vol am 
auctores legum fuisse; alterum, ut videmus, 
palam, alterum, ut suspicamur, obscurius. 
Liv. 24. 14. Qui jam alterum annum liber- 
tatem tacite mereri, quam postulare palam 
maluerunt. Tac. 4. Ann. 1. Palam compositus 
pudor, intus summa apiscendi libido. ■ — b) 
Item Tta palam opponuntur quae perpleia sunt, 
aut ex prcestigiis vel ex insidiis aguntur. Liv. 30. 
20. Non p er p 1 ex e, sed pa I am revocant. aper- 
tamente, schiettamente. Cic. 6. Vet-. 24. 33. 
Non per prsestlgias, sed palam per potesta- 
tem totum oppidum compilavit. Id. Orat. 12. 
38. Non ex insidiis, sed aperte ac palam ela- 
boratur. — c) Palam componitur cum similibus 
vocabulis aperte, ante oculos omnium, luce, li- 
bere etc. Plaut. Bacch. 2. 3. 67. Auferimus inde 
argentum omne iilis prasenlibus palam atque a- 
perte. Cf. Cic. Mil. 9. 25. Palam agere crepit et 
aperte dicere, occidendum Milonem. Id. 7. Verr. 
26. 85. Palam ante oculos omnium, et 4. ibid. 
33. 81. Quae in foro palam Sjracusis in ore at- 
que in oculis provincia? gesta sunt. Id. Pis. 10. 
23. Quum arma in templum luce et palam com- 
pnrtarentur. Id. 3. Off. 24. 93. Luce palam in 
foro sattare. Id. 2. Nat. D. 63. 157. Besti* fur- 
Urn, domini palam et libere frumento fruuntur. 
— d) t'Qiversim. Ter. Heaut. 4. 1. 26. Illi 
aoui prodita abs te filia est planissime, per te - uti 
veniret palam. h. e. in publics auctione, in ca- 
tasta. Cic. 5. Phil. 6. 17. Palam secum habuii 
armatos. Sueton. Aug. 32. Grassatum plurimi 
palam se ferebant succincti ferro. K. e. in conspe- 



— 546 — 

ctu hominum apparebant, grassabantur./d. Ner. 
27. Nulla dissimulandi cura ad majora palam eru- 
pit. fforat. 4. Od. 6. 17. palam captis gravis, h. e. 
non dolo et fraude irretitis. Sic Tac. 1. Ann. 
59. Palam adversus armatos bellum i-ractare. h. 
e. non proditione. Sueton. Cast. -27. extr. His pla- 
ne palam bello civil! opus esse dicebat. — Tes- 
lamentum palam facere juris erat formula, de 
qua ita Vlp. Dig. 28. 2. 21. Licebit ergo les- 
tanti vel nuncupare heredes, vel scribere; sed 
si nuncupat, palam debet. Quid est palam? non 
utique in publicum, sad ut exaudiri possit; ex- 
audiri autem non ab omnibus, sed a teslihus, 
et si plures fuerinl testes adbibiti, sufficit sole- 
mneni numerum exaudire. 

II.) Translate. — a) Palam est, notum est 
omnibus, manifestum est. Plaut. Aulul. 4. 9. 
18. Oppido ego interii; palam est res. Ter. Eun. 
1. 2. 24. Qua? vera audivj, taceo: sin falsum, aut 
verum aut lictum est, continuo palam 'st. si di- 
vulga. Cic. Pis. 5. 11. Mitlo enim domestica, 
quae nc-gari possunt: hzec commemoro, quae sunt 
palam. — ■ Et cum Infinite Plaut. Mil. glor. 2. 
5. 65. Et quidera palarn est earn esse, ut dicis. 
Plin. id. Hist. nat. 70. 89. (193). Pisces audire, 
palam est. e manifesto. — Eodem seasu Ter. 
Phorm. t. 3. 17. Palam beatus, ni unuin hoc 
desit. h. e. manifesto beatus. — Quo sensu pa- 
barn est, Cic. dixit 13. All. 21. Palam factum 
est. s'e pubblicato, s' e reso manifesto. — Id 
Palam facere el fieri praecipue dicitur, quum ali- 
cujus mors vulgatur. Liv. 1. 41. Quum expirasset 
Tarquinius, celata morte, suas opes firmavit: turn 
demum palam facto, etc. Sic Id. 22. 55. Quum 
-ne consilium quidem satis expedirent, obstrepe- 
retque clamor lamentaxttium mulierura, el, non- 
dum paiam facto, vivi moftuique per omnes pae- 
ne domos promiscue complorarentur, etc. Seneca 
Tranquill. 15. Calo incuinbens gladio cogitur si- 
mul de se ac de republics palam facere. Ntpos 
Dion. 10. Hujus de morte ut palam factum est, 
mirabiliter vulgi mutata est voluntas. Adde Sue- 
ton. iVer. 8., Tib. 22., Col. 6. et Tit. 1 1 . Cf. el 
Cic. post redit. in senat. 7. 18. Nondum palam 
factum erat occidisse rerapublicam, quum tibi ar- 
bitria funeris solvebantur. — Pro nunciare dixit 
Nepos Hann. 11. Ut palam facere t (Hannibal) 
suis, quo loco Eumenes esset, tabellarium-mittit. 
— c) Palam proferre. est aperte ac libere. Ter. 
Adelph. 3. 2. 41. Nam si hoc palam proferimus, 
ille inlitias ibil. Cic. Place. 28. 68. Qu.xsitum 
et prolatum palam, non negas. Cf. Tac. 1. Ann. 
74. Se quoque (proclamavit) in ea causa latu- 
rum sententiam palam el jura turn. ft. e. libere 
el aperte; alii taroen interpretantur : non ilione 
in partes. — d) Palam mentiri est ita mun- 
tiri, ut negari non possit. Plaut. True. 1. 2. 
89. Paiam quum menliuntur, verum esse insciti 
credimus. 

B\ Prjepositionis more cum Ablativo pro co- 
ram, fforat. Epod. 11. 19. Ubi hac severus te 
palam laudaveram. Lie. 6. 14. Inde rem credi- 
tor! palam populo solvit. Ovid. 5. Trist. 10. 39. 
et 2. Art. am. 549. Meque palam de me tuto 
mala sajpe loquuntur. Albinav. t. 4 44. Et flevit 
populo C«sar utrumque palam. Aurel. Vict. Cce- 
sar. 5. Palam senatu. 

PALANG.E. V. PHALANG.E. 

P ALAR A, as, f. 1. avis, de qua Auct. carm. 
de Philom. 11. Dulce palara sonat, quam dicunt 
nomine drostam. <"Sed haac barbariem sapiunt.) 

PALARlA, Turn, n. plur. 3. V. voc. seq. in 
On. _ 

PALARIS, e, adject, ad palum spectans, ut 
Palaris silva, ei qua pali sumuntur. Vlp. Dig. 
7. 1. 9. ad fin. Nisi forte saticti ejus, vel silvae 
palaris, vel arundineti usufructus sit legatus. — ■ 
Hinc 

Palaria, lum, n. plur. 3. absolute est genus 
militaris exercitii, quo milites ad palum pugnandi 
disciplinam ediscunt; item locus talis exercitii, de 
quo multa habet Veget. 1. Milil. 11. et 2. ibid. 
23. Charis. \.p. 21. Putsch. Haec palaria, quum 
milites ad palos exercentur. 

PALASEA et plasea, ae, f. 1. pars bovis in 



PALATUM 

sacriCcio rnactati, una cum Cauda reseda, rili- 
gine et sanguine delibuta. Hsec eadem in raactato 
sue offa penita, in equo Octobri caviar diceba- 
tur. Arnob. 7. 24. 

PALATHA, ;e, f. 1. iraXaiS'T}, raassa ficuum. 

- Vulgal. interpr. 2. Reg. 16. 1. Asini onerali 
duci-ntis panibus, et centum alligaturis uvae pas- 
sae, cl centum massis palatharum, ct ulre vini. 
et ibid. 2 Panes et palathae ad vescendum pue- 
ris tuis. 

PAlATiNUS, a, urn, adject, ad Palatium col- 
Jem perlirtens. V. in ONOM. — Generatim saspe 
refertur ad K;Esares, qui domum in Palatio ha- 
bucre. Sneion. Aug. 29. Pa latin a domus. Id. 
Cal. 57. Pa la tin us alriensis. Ovid. 4. Fast. 953. 
Palalina laurus. ft. e. qua ornahatur janua Pala- 
tini? domus, ut est apud eumd. 3. Trist. 1. 39. 
Martial. 4. 45. I'arthcnius Palatinus. ft. e. qui 
erat Domitiani cubiculo prtepositus, Sueton. Do- 
mil. 17. teste. Id. H. 28. Toga Palatina. h. e. 
qua idem Parthenius Martialem donaverat. Id. 
9. 40. Palatinus Tonans. ft. e. Domitianus ipse. 
Id. '}. 5. Sexte, Palalina? cullor facunde Miner- 
v,-e. ft. e. qui es Domitiani a studiis. Claudian. 
IV. cons. Honor. 11. Palatinus senatus. ft. c. 
qui imp era tori in Palatio ad side t. Aurel. Vict. 
Epit. 14. ad fin. et Trebell. Gallien. 17- Pala- 
tioa officia. ft. e. eorum, qui impcratori in Pa- 
latio inscrvjunt. Id utroque Cod. Justin, et Theo- 
dos. est titulus, qui inscribitur de Palatinis sa- 
crarum largitionum, qui erant apparitores et 
ministri comitis sacraruin largitionum, et rerum 
privatarum. V. Zirardini ad Novell, p. 223. — • 
Prima syliaba, adjecta altera liquida, producitur. 
Martial. 8. 39. Qui Pallalinae caperet convivia 
mensae. Id. 9. 23. Quis. Pallatinos imitalus ima- 
gine vullus? h. e. Domitiani formam. Adde eumd. 
9. HO., ibid. 87., 11. 8. et 13. 91. 

PALATIO, onis, f. 3. palificata, palafdta, 
araypoocj, yxpaxivucs, detixio palorum, qua lis 
est, qui utimur in fundamentis et substructioni- 
bus, ubi solum parum firmum est, defigendo cre- 
bros palos, eosque fistucis adigendo, ut iis pa- 
ries innitatur- Vitruv. 2. 9. circa med. Alnus 
in palustribus locis, infra fundaments aedificio* 
rum, palationibus crebre fixa, sustinet immania 
pondera structurje. 

PALATIlm, H, n. 2. Mons Palatinus, Monte 
Palatino, UaKcixi.ov, IIaX\avTiov, unus ex se- 
plern collibus urbis Rornae, in quo urbs primum 
condita est: V. plura in ONOM. — Hinc Pala- 
tium nominatur decirna regio L'rbis Romas, apud 
Varron. 5. L. L. 53. Mull, quarts, ceterarum 
antiquissima et nobilissima, quia ibi casa Ro- 
muli et prima exordia Urbis fuere, et quia sub 
imperatoribus ab Augusto ibi aedes maximae ct 
amplissim;e eorum fuere immcusis sumplibus et 
Romana magrtificentia exstruct;E: unde factum est, 
ut domus principis palatium vocaretur, hodieque 
apud nos palazzo, palagio dicitur quascumque 
domus sumptuosior. Ovid. 3. Art. am. 119. Qnse 
nunc sub Pboebo, ducibusque Palatia fulgent; 
Quid nisi araluris pascua bubus erant? Id. 1. 
Met. 176. de regia Jovis. Hie locus est, quem, 
si verbis audacia detur, Haud timeam magni 
dixisse palatia c;eli. Apul. 5. Met. sub init. Ut 
equidcro illud recte videatur ad conversationem 
humanam magno Jovi fabricatum caeleste pala- 
tium. — In iilo Juvenal. 9. 23. advecta? secreta 
Palatia raalris; intellige fanum Cybeles in Pala- 
tio, ut est apud Liv. 29. 14. sub fin. 
pAlAtlal. V. PALATUAR. 

PAlATUALIS Flamen constitutus est, quod in 
tutela ejus deae Palatium est. Festus p. 245. 12. 
Midi.: et Varro 7. L. L. 45. Mull. Cf. et Paul. 
Diac. p. 244. 5. Mull. 

P.ALATCar, sacrilicium, quod fiebat Romae 
in Palatio, feriis Septimontialibus. Festus p. 348. 
26. et Paul. Diac. p. 349. 16. Mull. Sunt qui 
leg palatual : at V. Mull. loc. cit. in not. et 
Frfund. Lex. Lat. p. xxxvn. et seqq. 

PALATUM, i, n. 2. Legitur etiam masc. gen. 
Palatus, i, apud Cic. 2. Fin. 8. 24. Nee enim 
sequitur, ut cui cor sapiat, ei non sapiat palatus. 

— Celerum palatum est interius et superius oris 



PALATUS 

cavum, In quo gustus eat cibi, ou'pavo'c, u'wepuTj, 
(It, palate ; Fr. poJais ; Hisp. ei Knrido de* ju- 
tto; Germ. d«r Gaumen; Angl. the palate or 
roof of the mouth). 

I.) Proprie. — a) De paiato, quo cibii gusundis 
la*ervit. — In ting. num. Plin. 11. flirt, nat. 
37. 65. (174). Intellects saporum est ceteris in 
prima lingua, homini et in paiato. Lucret. 4. 
659. lilt, cui suave est, levissima corpora debeni- 
caulas intrare palatl. Cic. fl. Fin. 10. 29. Vo- 
luptatem paiato perclpere. Colum. 10. fl.. fl.. 
110. et torpentt grata paiato Intyba. Vaxro 3. 
R. R. % 7. Avlaria, qua palatum suave do- 
mint paravit. Id. apud If on. p. 216. 10. Merc. 
Suscltare palatum, eccitar I' appetite. Ovid. 15. 
Met. 141. Dare membra bourn paiato. /». e. ve- 
Ki. Sorat. 2. 5at. 8. 38. Fervida subtile exsur- 
d>nt rina palatum. Ovid. 1. ft«t- 10. 13. Non 
tamen eiacuet torpens sapor ille palatum. Se- 
neca Consol. ad Helv. 9. ad /in. O miserabUes, 
quorum palatum nisi ad pretiosos eibos not 
•xcitatur! Favorin. apud GtU. 15. 8. Superio- 
rem partem avium atque altilium qui edunt, pa- 
latum non habent. buon gusto, et Firg. 3. G. 
388. de ariete. Nigra subest udo tantum cui lin- 
gua paiato. Ovid. 0. Met. 300. Ipsa quoque in- 
terius cum duro lingua paiato Congelat. — In 
plur. num. Colum. 8. R. R. 1*. 4. Docta et 
e.udita palata faitidire docuit fjuvialem lupum. 
— b) Refertur etiam ad loquendum. Ovid. 2. 
Amor. 6. 47. Nee tamen ignavo stupueruat ver- 
ba paiato. h. e. non tacuit. Pers. 1. 35. tenero 
aupplantanl verba paiato. Horat. 2. Sat. 3. 274. 
cum balba fens anooso verba paiato. 

II.) Translate. % 1. Palatum dicitur ipsa de 
rebus bonis et pulcris judicandi vis et facult&s. 
Cic. 2. Nat. D. 18. 49. Dum paiato quid sit 
optimum (Epicurut) judical. Ita Freundius et 
Orell.; at recentiores leg. indicat. Quintil. 0. 
3. 1% Salsum igitur erit, quod non erit ittsui- 
sum, velut quoddam simplex orationis condimen- 
tum, quod sentltur latente judicio, velut paiato, 
excitatque et a tadio defendlt oratlonam. paiato 
tentirc hlc dicitur i», qui ne ipse quid -sin con- 
scientiam habet judicii, quod fert. *J 2. Pala- 
tum ceeli dixit Ennius apud Cic. 2. If at. D. 
18. 49. , quia palati cavitatem refert quodam- 
modo: et spud Gracos vox una oupavo; et cae- 
lum et palatum signiilcat, ut aflirmat Augustin. 
7. Civ. D. 8. 

PALATUS, a, urn. F. PALO. 

PALATUS, i, m. 2. V. PALATUM init. 

PALfi, es, f. 1. totta, irocX»?, lucta, palastra, 
vox Graca. Stat. 2. A chill. 439. (Ebalios in nu- 
blla condere discos, Et liquidam uodare {at. nu- 
dare) palen, et spargere castus. Id. 6. Theb. 
829. sed corde labores Ante alios erat uncta pale 
sic otia MartU Degere, etc. Sidon. carm. 23. 302. 
Cannas, plectra, Jocos, palem, rudentem. Id. 9. 
Ep. 13. in carm. Bitnari remittat urbe Thymu- 
len, palenque doctas t.itbarislrias Corinlhus. 

PALEA, a, f. 1. Ratione babita etymi, Farro 
1. R. R. 50. 3. ducit a palam, quod corbibus 
In locum apertum, h. e. in aream, deferatur : alii 
a icccXXcn moveo, vibro. Ceterum palea est sti- 
pula et folia minutiora in cutmo ct circa gratia 
frumenti {F. CGLMU9) et hujusmodi, ayupov 
(It. paglia, pula, loppa; Fr. menue paille; I lisp. 
paja; Germ, die Spreu; Angl. chaff, short, 
straw). 

I.) Proprie. Colum. 2. R. R. 21. 5. Ubi pn- 
leis immixla sunt frumenta, venlo separentur. 
Id. 6. ibid. 3. 3. Minus commode tuemur ar- 
mentum paleis: e» probantur maxime ex inilio, 
turn «x bordeo, mox etiam ex tritico. Id. 7. ibid. 
3. 22. Necessaria tamen, ubi cetera defece- 
runtj etiam ex leguminibus palea. Plin. 18. 
flat. nat. 30. 72. (299). Palea plures gentium 
pro fceno utuntur. Melior ea , quo tenuior mi- 
nuliorque et pulvcri propior : ideo optima e 
mllio, provima ex hordeo, pessima ex tritico, 
pralerquam jumentis opere laborantibus. f'irg. 
3. G. 134. Surgenlem ad Zephyrum pale;e jactan- 
tur inanes. Cic. 3. Parad. I. 1. Auri navein 
evertat gubernator, an palea ; in re aliquantum, 



— 547 - 

in gubernatoris inscitia nihil interest, fforat. 2. 
Sat. 8. 88. palea porrectus in borna. 

II.) Translate. *J 1. Palea (sris, aris eicocti 
levior pars, v. gr. ramenta, mica, pagliuola. 
Plin. 34. HitUnat. 13. 36. (134). V. SMEGMA. 
•J 2. Palea dicitur etiam cartilago ilia rubens, 
quas de collo galll gallinacei dependet, barbigli, 
barbiglione , xoX"Xauov. Farro 3. R. R. 9. 5. 
Gallos animadvert unt, si sunt rubente crista, ro- 
stro brevi, palea rubra subalbicanti. Colum. 8. 
R. R. 2. 9. Palea ex rutilo albicantes, qua velut 
incanae barba dependent. 

PALEALIS, e, adject, paiearis, ut Palealis 
uva apud Cml. Aur el. 2. A cut. 37. a med. et 
3. ibid. 21. est in palea condita et servata. 

PALEAR, 5ris, n. 3. pellis dependens ex gut- 
ture bourn: ita dicta, quia gallinaceorum palea 
similis quodammodo est (It. giogaja, pagliolaja, 
soggiogo; Fr. fanon du bceuf; Hisp. papada; 
Germ, d, fFamme, JVampe; Angl. the ikin 
that hangt down from the neck of oxen, the 
dewlap or dewlap$). 

I.) Proprie. — a) Fere adbibetur in plurali. 
Virg. 3. G. 53. Et crurum tenus a mento pa- 
learia pendent. Varro 2. JR. R. 5. 7. Cervicibus 
crassis ac longis, a collo palearibus demissis. 
Ovid. 7. Met. 117. palearia pendula. Add>> Co- 
lum. 8. R. R. 1. 3.; Plin. 8. fltst. nat. 45. 70. 
(179. ubi narrat, Syriacis bubus non adesse; et 
Stat. 3. Theb. 332. — b) la sing. num. Seneca 
ffippol. 1044. de tauro marino. Musco tenaci 
pectus ac palear viret. 

II.) Translate. Per synecdocben sumitur pro 
ipso gutture, aut rumine. Calpurn. 3. Eel. 17. 
de tauro. Et matutinas revocat palearibu9 ber- 
bas. 

PALfiARIS, e, adject, di paglia, ex palea. te- 
nant. 3. Vit. S. Martin. 284. Imraanemque bo- 
stem paiearis arista removjt. 

PALEArIl'M, li, n. 2. paglia jo, dyocbtv, lo- 
cus in quo reconditur et asservatur palea. Co- 
lum. 1. R. R. 6. 9. Pari villa fructuaria dividitur 
in ceJIam olearlam, -vinariam, fcenilia palearia- 
que, et apothecas, et horrea, etc. 

PALE ATI'S, a, um, adject, misto di paglia, 
palea mixtus, ut Paleatum luturn, apud Colum. 
:>. R. R. 6. !3. , 12. ibid. 44. 1. el Arbor. 8. 
et 26.; et Plin. 15. Ilist. nat. 17- 18. (63). 

PALlLlA, ium, n. plur. 3. V. PALILIS. in 
fin. 

PALlLfClL'S, a, um, adject, ad Palilia festa 
pertinent. Stilus Palilicium, "Xa/iiraSsot;, est Stella 
ingeos in capite Tauri, una llyadum: a Palili- 
bus, quia quum sidus sit natura pluvimn, tajnen 
XL Gal. Maji, quo Roma Palilia celebrabantur, 
serenitatem adducere soleat. Plin. 18. Hist. nat. 
26- 66. (247). Hoc est vulgo appeliatum sidus 
Palilicium, quoniam XI. Gal. Majas urbis Roma 
natalis habetur, quo fere screnilas reddilur; cla- 
rilatem observation! dedit etc. flurdutn. notat, 
in MSS. Parilicium legi- V. PALILIS in I'm. 
Sillig. ex Codd. et ex Scholiast. German, ktfit 
Parilicium; porro verba claritatem observatio- 
ni dedit suppositicia cssr putat. 

PALEAMBlGUS, a, um, adject. Paliambicum 
me (rum, si sana est lectio, id vocatur, in quo 
post alios pedes primo et tertio loco consumer 
adhibitos positi sunt iambi. Mar. Plot. Sacerd. 

3. p. -26 43. Putsch, et p. 522. lieil. 
PALILIS, e, adject, ad Palem pertinens. Ovid. 

4. Fast. 798. Hoc arg;umenti flam ma Palilis ha- 
bet. h. e. qua ex foeno et stipula Paliiibus ac- 
cendi solet. — Sic el festa Patiiia apud eumd. 
14. Met. 773. Nuinitorque sene\ nmissa nepotum 
Munere regna capit: festisque Paliiibus urbis Ma- 
nia conduntur. Tibull . 2. 5. 87. At madidus 
II a echo sua festa Palilia pastor Goncinet. — llinc 

Palilia, ium, a. plur. (de scribendi ration*- V. 
infra) absolute, subslanlivoriim mote — o> Est 
Palis dea ft; st u in, quod a pasioribu 1 * crk'braba- 
tur XL (!al. Maj. , <iui dies nalalis >sl urbis Kn- 
nui*, qu:e a pastoribus condita «st. Ko die lustra- 
banlur in Lrbe ct in agris homines et prcoia 
sufliinettto e sanguine equinu, crin.'ribus liluli, 
stipulis fabalibus, sulfure etc.; lac, sapam, milium 



PALINODIA 

Pali orJerebantur, et accendebatur ignis accrvo 
fceni et stipula, eamque fiammam pastores tran- 
siliebantt quos ritus, eorumque originem et cau- 
sas fuse persequilur Ovid. 4. Fast. 721. et seqq. 
Tangunt etiam Varro 6. L. L. 15. Mull. ; Ti- 
bull. he. cit.; Propert. 4. 1. 19. et ibid. 4. 
75.; el Servius ad Virg. 3. G. initio. Cic. 2. 
Divinat. 47. 98. Urbis etiam nostra natalem 
diem repetebat ab iis Paliiibus, quibus earn a 
Romulo conditam accepimus. — - Ad morem ac- 
cendendi fasnum et stipulas respicit JPers. 1, 72. 
Et focus, et porci, et futnosa Palilia fo°.no. — ■ 
Legit ur et Par ilia turn apud Festum p. 245. 
34. Mull, ita poscente serie litterarum, turn apud 
Plin., ila exhibentibus MSS. 19. Hist. nat. 5. 
24. (69). et 18. ibid. 25. 66. (247). teste Har- 
duino. Ita habetur eliam in pterisqun lib. apud 
Ovid. he. sup. fit. , ut ffeins. obscrvavit. Sic 
apud farron. 2. R. R. 1. 9. et in vet. Calen- 
dar, apud Gruter. 133. F.x Grararnaticis sunt, qui 
omnino ila docent scribi oportere. Val. Prob. 
ad Virg. 3. G. init. Pales dea est pastorum, cui 
diem sacrum appellant Parilia, transposita littera, 
qua si tuo loco esset, Palilia potius dicerentur. 
Mar. Fictorin. 1. p. 2170. Putsch. Parilia di- 
cuntur, non Palilia; non a Pale dea, scd quod 
bo tempore omnia sata arboresque et herba par- 
turiant pariantque. Alii quoque apud Paul. Diac. 
p. 222. 12. Mult, ducunt a partu pecoris: alii 
apud G'ftart's. 1. p. 43. a partu I lice. Nihilo mi- 
nus et Palilia optime scribitur. — b) Item Pa- 
lilia dictus est ev SCto dies septiraus et decimus 
Gal. April. , quo Caligula cepit imperium, quod 
narrat Sueton. Cal. 16. , ut scilicet argumentum 
rur^us condita urbis. 

PALILOgIA et rectius palillogia, a, f. l.ira- 
Xt"Xo7*'a, liijura, qua idem bis dicitur: ut Firg. 
3. .En. 237. et scuta latentia condunt. SO. It- 
9. 99. sepulcro /Etoli condit membra occultata 
Tboantis. Capell. 5. p. 174. Palilogla, iteratio. 
Hac (igura repetito verbo aut nomine non di- 
ve rsa vult intelligi, sed vehementius repetita si- 
gnificat, ut est: Xos, nos, dico aperte, nos con- 
sules Jesumus. Hac Capell. e\ Ai/uila Rom. de 
ftq. sent, et eloc. 2S. od. Ruhnken. <;f. ct Jul 
Ruftnian. De. >ri\e.n\, l»x. p. 9. 

PALlMUAGGHtL'S, Ti, m. 2. ■rt%k:p$x*.y.ivi<i , 
idem atque antibacchius, jjenus pedis ex prima, et 
secunda longis, et ultima brevi, ut Augustus. 
Quintil. 9. 4. a med.; Diomed. 2. p. 461 
et 3. p. 476. Putsch. 

PAL1MPISSA, a, f. !. iroXc'fiiKOsa, pix liquida 
it e rum decocta et inspissata: a raXtv rursus et 
rtisca pix. Plin. 24. Hist. nat. 7. 24. (40). 
Quidam itcruui decoquunt, et vocant palimpis- 
sam. 

PALIMPSEST IS, i, in. vakiu^y}azoi, mi'm- 
brana it' rum abstersa spongia, ut in ca scribi 
pluries possit : a iraXiv rursum el $d<a abs- 
tergeo. Cic. 7. Fam. 18. Nam quod in palim- 
pst-sto, la udo equidein parsimoniam, sed miror, 
tjuid in ilia chartula fuerit, quod deiere ma- 
lueris, nisi forte tuas formulas. Catull. 22. 3. 
Idemquc lontre plurimos lacil versus. Puto esse 
ego a I II millia aut decern, aut plura Perscripta : 
nee sic, ut lit, in palimpseslo Relata : chart* re- 
gia, novi libri, Novi umbilici etc F. DELETI- 
Gll'S. — AAticv j^T,Xct^pivov memorat Chry- 
sostom. J'. ~. p. 729. e<l. Hour. — Non modo 
in membranis. sed elia»rt in pap; f is palimpsesfa 
scriptura reperitur, docente ./. }Jato in prarf. 
ad Cic. de republ. libios p. lii. — Legilur et 
palinxeslus a ^jm rtido. 

PALI NO Hi A, a. f. I. iraXivioSia, a ?raX:vwSjw 
reennto, rursus cant>>. 

I.) Propiie est canlio qu id am, qua sape re- 
pet ilur. Ammian. 18. •">• t-oh»»rs palinodiam in 
I evitium concinern nostrum. 

ID Translate est conirarins cacitus, recantalio, 
retraclatio: a iraXtvw^E*-) -|»iod est recanlare, re- 
i tiactare, diwr'a supei iorihus senlire, el. quml se- 
me I dictum est, nvocaie. Grece usiupat Cic. 2, 
i Alt. '.*. et 4. ibid. ■>. ft 7. ibid. 7. — llinc pa- 
\ linodiam canoe est, control i« ii<, qua 1 prius di- 
viinus, at linn a re- .Vaciob. 7. Saturn. 5. Nrt 



PALlNTROCHAJCrS 

abnego, potulwe me quoque tamquam palinodiara 
canere. 

PALINTROCIIAIOUS, a, um, adject. Palin- 
trochaicum met rum, Incerta tamen signlficalio- 
ne, alTertur a Mar. Plot. Sacerd. 3. p. 2649. 
Putsch, et p. 530. TTeti. 

PALlTANS, anils, particip. ab. inuslt. poMo: 
errabundus, errant, vagant, frcquentat. a palans. 
Plaul. Da-cch. 5. 2. 4. Pastor haruin (ovium) 
dormii, quuni ha* uunt tic « pecu palilantes. Co- 
rner arim iia legendum conjecit: MSS.codd. ha- 
bent balit antes, quam Icctloncm Aitschel. in 
lexlum recepit; Chart*, legit /ioJx7anies. 

PAlJDlUEUH, a, um, adject, qui paliuro abun- 
dat. Fulge.nl. i. Myliiol. sub inU. Paiiurnea pratn 
incedenlc prcmcre planla. 

PALlCltUS. I, «i. 2. iraXioupoc, frulex spinosut 
ct aspe.r. Piin. 2*. Hist, nat. 13. 71. (113). et 
16. ibui. 30. 53. (1-21). Pirg. 5. Eel. 3lL Car- 
duut, et splnis (urgit paliurus acutis. Adde Co~ 
him. 7. 11. H. U. 6. et M. ibui. 3. 4. 

PALLA, »!, f. 1. Halione habit* etymi, ducit 
Purro a paUm. Sic enim ha bet 5- Z. Z. 13i. 
Mall. Alli-iius generis item duo: unum, quod 
fori! ac palam, palla: nltcrum quod intus, a quo 
iniusium. Id. aulesn apud Servium ad Pirg. 1. 

1. JZn. 652. rectius dm it ctito tou wctXXeiv «S- 
brare, ab irnigalione et mubiljlate, qua est in 
line hujusmvdi veslis, bnc cnim pedibus in ince- 
dendo vibrari et jaclari solet. Unde Sidon. cam: 
15. 15. habitwn Palladia describe nt, legit extlma 
Unto Uircite palla pt'des, qui quum sub veste mo- 
vtmliir, Urispalo ricidw crepitant in syrmale ru- 
ga; . — Celerum palla est veslis exterior talaris, 
ainpla el tlucns, propria honcslarum feminarura, 
ut uil Xon. p. 337. 32, Merc, species toga, aut 
pAllii muii«'bri«: unde tunicopu Ilium ab co ibid. 
vocalur, a Servio loc. cit., ab Scholiast, ad Ho- 
rut. 1. Sat. 2. 09., quod a Palluce Onom. I. 
7. r. 13. £t>CTt; «v8u/*» it c'umi, Kai cspi/SXijpia, 
xat yttm nppeUalur. llujus liguram et descrl- 
p lion em babes in Mu$. JBorbon, Neap. T. 2. 
fttfc. 1. p. 2. r. QUADRAIUS et ROTUNDUS. 
lir. KtpifSk-tiftx, irsirXoe, y^-iiva. (It. jjonna, tu- 
nica. veste tulare. b sopravveste da donna; 
tt. granite mantitte de femme, mante, echarpe 
on chute; Hisp. mantilla, vestito decente de 
muger; Germ, tin langes rbm. Frauenberge- 
tvand, Saloppe, Mantel', Angl. o 30 wn, robe, 
mantle, cloak, tunic, pall). 

I.) Propric. — u) Cniveriim. if aut. Asin. 
5. 2, 33. Kgon' ut non domo uxor! mes Surri- 
piem pallam, quam babct, atque ad te deferam? 
Id. True. 5. 54. st. Dedi ego huic aurum. str. 
At ego argentum. st. At ego pallam et purpuram. 
Virg. 11. JEn. 576. Pro crlnall auro, pro longae 
tegmine pailee, TlgTidls exuviae per dorsum a ver- 
lice pendent. Ovid. 3. Amor. 13. 26. Et tegtt 
auratos palla auperba pedes. Martial. 11. tu4. 
aii uxorem. Fascia te tunicasque tegunt, obscu- 
raqiie palla. Varro apud Non. p. 549. 33. Merc. 
Funere Ipso pullia pallia amictas. — b) Pro fa- 
Kia male quldam intelligunt illud Senec. Troad. 
ut. Cingat tunicas palla solutas. et Horat. 1. 5at. 
'2. 9'J. Ad talos atola demissa, et circumdata palla 
Plurima. Est enim his iocls potto proprie dicta, 
quas vestem interiorem ambit et cingit quodam- 
modo ; plurima rero dicitur ab Horat., quia laia 
est et fluens et rugis abundans. Plura volenti 
consuiendi sunt Ruben., Ferrar., Sayf., Sal- 
mas., qui data opera h«c tractavere; ac prseci- 
pue yiscont. Mas. Pio-Clem. T. 1. p. 105. et 
seqq. edit. Medial. — c) Etiam Furias, et tur- 
pes femioas, ut <:anidiam Horat. 1. Sat. 8. 23. 
et Tisiphonem Ovid. 4. Met. 481. et VaX. Flacc. 

2. 106. palla amictas faciunt. — d> Ejus formam 
ita describil Apul. in Lunae specie slbi apparente 
11. Met. post inU. Palla nigerrima, splende teens 
atro nitore, qua? circumcirca remeans, et tub dex- 
Irum latus ad humerum lavum recurrens umbo- 
nis vice, dejecta parte laclnite muliiplici contabu- 
lationu Uependula ad ultimas ores nodullt flm- 
briarum decoriter confluctuabat. 

II.) Translate. ^ 1. Poetae pro ma liber late 
ellam viris tribuunt, iis praeterlim, quos ample, 



— 548 — 

magnince et d«core indutos describere volunt. 
Ilinc tribuitur Tragcsdin ab Ovid. '2. Amor. 18. 
15. et 3. t&tVi. 1. 12. (Quo pertinet illud Horat. 
Art. P. 278. pcrsonae, pall»que repertor bonestne 
jEschjIus. soil, adores tragtBdiarum suarum per- 
sonatos, et talari gravique veste amictos indu- 
xil.), Vatihus a fat. Fiacc. t. 385., Osiridl a Ti- 
bull. 1. 8. 48., citharoedis a Cic. 4. Herenn. 47' 
60., Arioni ab Ovid. 2. Fast. 107. et Phmbo 11. 
Met. 166. et i. Amor. 8. 5». et a Tibull. 3. 4. 
35., Mercurio a Stat. 7. Theb. 3D., dese Concor- 
dias a Petron. Safy-r. 124., Polynicl regi The- 
bano a Slat. 12. Tneb, 312., lasoni duclori Ar- 
gonautarum a Pal. Flacc. X 718., Baccho a Stat. 
i. A chill. 262. Bacchus autem veste fluent! li- 
benter utitur. V. Propert. 3. 15. 32. et Senec. 
(Edip. 425. Boreas quoque apud Ovid. 6. Met. 
705. Pulverearaque trabens per surarna cacu- 
mina pallam, Verrit humuin. Sed h*c est species 
poetica subjiciens oculis venti furentis impetum 
cuncta perOantem. 4| 2. Videtur etiam dici de 
veste interiori, cui alia supeiindultur. Cic. 4. He- 
renn. 47. 60. Uti citharnjdus quum prodiorit opti- 
me vestilus, palla inaurata indutus^ cum chlitmidc 
purpurea. Ovid. 14. Met. Ml.de Circe, pulcro 
sedet ilia recessu Sublimis solio, pallamque in- 
duta rigenlem, Insupcr aurato circumvelalur arni- 
ctu. Verius tamen est bis locis paUam non pro- 
prie accipi, sed pro tunica talari et fluia, Unde 
Apul. Florid, n. 15. citharoulum inducit tunica 
vadegata deorsus ad pedes usque amiclum. et Par- 
ro 3. R. H. 13. 3. citharaduin item stola et 
cithara instructum facit. Ex quibus fit, pallam, 
tunicam , stobim inlerdum usurpari promiscue, 
prsetertim a poetls. Quin de veste breviori, tu- 
nicas simili Pal. Flacc. 3. 525. describens ha~ 
bitum JYympkarum venontt'um. levls omnibus 
arcus, Et raanica? virides, et stricta royrtus babena 
Summo palla genu. Martial. 1. 93. Dimidiasque 
nates Gallica palla tegit. Etiam StaL Mercurio 
pallam tribuens 7. Theb. 39. breviorem vestem 
inteliigere videtur. ^ 3. Pro aulaeo. Gloss. Phi- 
lox. Utptizixctoua, velum, palla. h. e. velo f cor- 
tina, tenda che tramezza. Seneca 3. Ira 22. 
Duo manipulares incumbentes regio taberttaculo, 
de rege suo male exislirnabant. Audierat Anti- 
gonus, utpote quum inter dicentes et audientem 
palta interesset: quam ille leviter commovit, et, 
Longius, inquit, discedite, ne vos rex audiat. — 
Pallas inter pecus, proverbium est apud Cic. 4. 
de republ. (edente A. Maio) 4. Lacediemonii ipsl 
quum omnia concedunt in amore juvenum, prseter 
atupruin, lenui sane muro dissaepiunt id, quod 
excipiunt: complex us enim concubitusque per- 
mittunt: pallas inter pecus. h, e. inter juvenes, 
qui ut pecus lascivientes sunt, si quis pallas obji- 
cere velit, insanus videatur. V. ejusd. annotate 
ibid. At ipse cl. editor A. Maius in altera edi- 
tlone allatum locum Ciceronis emendavit ex ite- 
rate codicis inspection e, et simili loco Januarii 
tfepotiani, qui Palerii Maximi breviator est, 
ab eodera editi in Collect. Vatic, script, vet. T. 
3. p. 112., ubi pro pallas inter pecus legend um 
monet perspicua et probabill sententia palliis in- 
terjectis, nullique propierea proverbio locus r5~ 
manet. 

PALLACA, B3, f. 1. eoncutona, traXXaittj, Grae- 
ca vox idem quod Latine peWex signiflcans. Sue- 
ton. Pesp. 21. Accubante aliqua pallacarum. 
Plin. 35. Hist. nat. 10. 36. (86). Dilectam sl- 
bi e pallacis suit nomine Pancasten. — Qul- 
dam ita distinguunt, ut pellex sit habentis uxo- 
rem, pallaca non babentis. 8ane turn Vespasia- 
nus, de quo Sueton., turn Alexander M., de quo 
Plin., videntur justa uxore carulste, quum b«c 
de iis scriberentur. 

PALLACANA. p. gethvdm. 

PALLADIUM, ti, n. 2. ITaXXaotov, deminut. a 
QoXXoc — a) Quo generatim signiDcatur quodvit 
parvum Palladis simulacrum: sed per excellentiam 
tic vocatum est id, quod regnante Ilo, Priami 
avo, in Ilium caelitus cccidit eo tempore, quo 
arx templunique ejus dea aedificabatur , et in 
templo nondum tecto sibi locum delegit. Qua 
res quum omnibus maximo esset miraculo, Apollo 



PALLEO 

consultds retpdndlt, tamdiu urbem incolumem fo- 
re, quamtliu simulacrum illud intra mamla «r- 
varetur. Itaque tempore belli illius, quod com- 
munibus vlribus GrjBcia tota adversut Trojanoa 
gesilt, quum alia tpes capiendas Trojas non esset, 
nisi prius subtato Palladio, datum negotium eat 
Ulyssi et Diomedi, ut per cloacas in arcem ascen- 
derent, ac fatale Minerves simulacrum auferrent. 
Quo fftclo, urbem tutelari Palladis numine spo- 
liatam, inflrraam, captuque non admodum dlffl- 
cilem reddiderunt. Tandem a Graecis Romam per- 
venit, ubi collocatura est in eede Vestas, qua fla- 
grante, a Metello ex incendio est ereptum, ut 
Plin. 7. Hist. nat. 43. 45. (141). narrat. Pirg. 
2. JEn. 165. Fatale aggressi sacra to avellere tem- 
plo Palladium, caesis summas custodibus arcis. V. 
ibi Servium et ad v. 227. Adde Cic. 11. Phil. 
10. 24.; et Sil. It. 9. 531 et 13. 50. — Etiam 
Romania pro pignore imperii habebatur. P. AN- 
GILE. — 6) Greece posltione Patladion legunt 
nonnulli apud Lucrel. 4. 1161., ubi Lachmannu* 
rectius Palladium legit: Nigra mellchrus est, im- 
munda et fetida acosmos, Caesia Palladium, h. e. 
parva Pallas, e una Palladetla. 

PaLLADIUS, a, um, adject. IlaXXaSiof, ad Pal- 
ladem pertinens: P. mutta in ONOM. — ■ Hinc 
universim quodcumque opus ingeniosum et sin- 
gularity artiUcii Palladium dicitur, h. e. Patladi 
adscribitur tamquam artium inventrlci. StaU 1. 
Silv. I. 5. Ante Palladia talem, Germanice, nobia 
Efiinxere manut? Martial. 6. 13. Vel quis Pal- 
ladia? non putet artis opus? 

PALLARIS, e, adject, ad pallam pertinens. Vox 
a Lexico expungenda; occurrit enim tantum in 
Not. Tir. p. 157. 

PALLAS, tidis vel ados f. 3. IlaXXa^, Grose um 
nomen ejus deae, qua Latino Minerva appellatur, 
de qua P. multa in ONOM. Hlnc translate ^ 1. 
Metonymice est oleum, ut Ceres pania, Bacchus 
vinum, Ovid. 4. TVt'st. 5. 3. Cujus ab alloquils 
anima hsec moribunda revlxit, Ut vigil infusa 
Pallade flamma solet. Adde eumd. Heroid. 19. 44. 
5 2. Et pro Palladio ponitur. Ovid. 13. Met. 99. 
Priamidenque Helenum rapta cum Pallade captum. 
Id. 3. Trist.1. 29. Uic focus est Vesta, qui 
Pallada servat et Ignem. P. PALLADIUM. % 3. 
Pallas est appellatus numerua septenarius. Ma~ 
crob. 1. Somn. Scip. 6. tluic autem numero, id 
est septenario, adeo opinio virginitatis inolevit, ut 
Pallas quoque vocitetur. Nam virgo creditur, quia 
nullum ex se parit nuraerum duplicatus, qui in- 
tra denarium coarctetur, quern primum limitem 
constat esse numerorum. Adde Capell. 7. p. 241. 

PALLENS, entis, particip. P. PALLEO. 

PALLEFACTUS, a, um, particip. ab inuslt. 
pallefacio, palleus factus, affertur, sed nullo con- 
lirmatur auctore, a Diomed. 1. p. 334. Putsch. 
Per aliam tamen transfigurationem hac verba 
quidam declinare consueverunt, ut pallesco pal- 
lefactus sum, liquesco liquefactus sum. 

PALLEO, et, fii, ere, a. 2. Part. Pallens in 
fln. — Palleo est idem ac pallore suffuudor, pal- 
lidum sum, to%ptdet (It, impallidire, essere pal- 
lido ; Fr. etre pale, devenir pale ; Hisp. ponerse 
palido; Germ. Mass, bleich sein; Angl, to be 
or look pale or wan, turn pale). 

I.) Proprie. — o) Generatim. Cic. 2. Phil. 
34. 80. Apparet, esse commotum: sudat, pallet. 
Ovid. 2. Met. 824. pallent amisso sanguine ve- 
na, et 8. ibid. 465. Sape metu sceleris pallebant 
ora futuri. Tibull. 3. 5. 25. Quum mea rugosa 
pallebunt ora senecta. Martial. 3. 38. pallet ce- 
tera turba fame. Juvenal. 2. 50. Pallere morbo. 
— 0) Speciatim poJJere dicuotur amantes, quia 
impurut amor morbus quidam est, Propert. 1. 
9. 17. Nee dum etiam palles, vero nee tangeris 
igni. Ovid. 1. Art. am. 729. Pallcal omnis amans: 
bic ett color aptus amanti. — ■ c) Item pallere 
otio dixit Martial. 3. 58., quia olio, velut quo- 
dam situ, pallor contrahitur. Non segnis albo 
pallet otio caupo. 

II.) Translate. 1 De rebus physicis usurpatur, 
et pallere dicuntur, qua sirailem palleatis colo- 
rem habent. Ovid. 11. Met. 110. de Mida. Tollis 
humo saxum: saxum quoque palluil auro. .ifar- 



FALLESCO 



— 549 — 



Hal. 8. 44. Superba densis area palleat nummis. 
Id.' 9. 55. Si mihi Picena turdus palleret oliva. 
«f 2. Item de rebus, et pallere dicuntur qua na- 
tivura colorem amittunt. Proper t. 4. 7. 82. Et 
nunquam Herculeo numinc pallet ebur. ft. e. sem- 
per candorem servat. Rutil. 1. /finer. 470. ubi 
flagrante? admovit Sirius ignes, Quum pallent her- 
bs Ovid. 1. Fast. 688. Ne vitio cah palleat 
agra seges. Seneca CEdip. 45. Tristisque mundus 
nubilo pallet novo, s'osoura. Sic Stat. 12. Theb. 
406, jam sidera pallent Vicino turbata die. si sco- 
loriscono. et Lucan. 7. 177. vultus tenebris mi- 
rautur opertos, Et pallere diem, galeisque mcum- 
bere noctem. et 6. 500. Phcebe diris obsessa ve- 
nenis Palluit, et nigris terrenisque ignibus arsit. 
si scolori. et Ovid. 7. Met. 20S. currus quoqus 
carmine nostro Pallet avi : pallet nostris Aurora 
venenis. — Graca sjntaxis est in illo Propert 
i. 15. 39. Quis te cogebat multos pallere coIotcs? 
h. e. in multos colores rultuin mutare. Hie vero 
sermo est de homine. «J 3. De hominibus, uni- 
Tersim. — a) Neulrorum more. Moral. 2. Sat. 
3. 78.Ambitione mala aut argenti pallet amore. 
h. e. laborat, ager est. Pers. 4. 47. viso si palles 
improbe nununo. h. e. pra cupiditate babendi. 
Quintil. 7. 10. 14. Nemo exspectct, ul alieno 
tantum labore sit disertus; vigilanduin ducat, ni- 
tendum, pallendum. h. e. assidue studeadum: 
unde pallor. Sic Juvenal. 7. 96. nunc utile nmltis 
Pallere el vinurn toto nescire Decembri. Cf- Pers. 
5. 62. noclurnis jurat inipaliescere chartis. — 
b) Cum Accusativo. Pers. 1. 124. lratum Eupo- 
lideo pragrandi cum sene palles. ft. e. ex assidua 
iectione Eupolidis pallorem contrabis: et est Graca 
loquendi ratio. 5 4. Item de hominibus, meto- 
nymice est timere: quia metus indicium et effe- 
ctus pallor est. — a) Neutrorum more. Pers. 
5. 8. Marco sub judice palles? Moral. 1. Ep. 7. 
7, Dum pueris omnis pater et matertera pallet. 
Juvenal. 13. 223. Ill sunt, qui trepidant, et ad 
omnia fulgura pallent. — b) Cum Accusativo. 
Petron, Satyr. 122. pavitans fraternos palluit 
ictus. Horat. 3. Od. 27. 26. scatentem Beluis pon- 
tum, mediasque lraudes Pailuit audax. Pers. 5. 
1K4. recutitaque sabbata palles. h. e. nimii su- 
perstitions vurtsris el servas. Sil. l f . 1- 101. Non 
ille evanlis Massyla pailuit iras. .41. minus rede 
ley. expalluit aras. Id. 7. 7('2. ferrumque super 
ce'ryice tremiscens Palluit infelix subducto san- 
guitie Maui'us. ■-- Hine 

Pattens, ends, partieip. pras., vox Poet is per- 
famiiiaris, est pal lore perfusus, pallidum myoim, 

wvp°'c- „. 

1.) Proprie. — a) Cum Abfativo causa. ' vg. 
8. JEn. 7U*J. pallens morie futura. Ovid. 3. Jrt. 
am. 487. pallentes terrore puella. — 0> Abso- 
lute. Seneca Agam. 762. gena. Claudian. Cons. 
Malt. Theod. 40. Quidquid luce procul. venas 
rimata sequaces, Abdita palienlis fodit solertia 
Bessi. ft. e. ex longa sub terris mora pallorem 
contrahentis. — Sape tribuitur Manibus et Infe- 
rorum diis: exsangues eniin esse videntur. Lu- 
cre!. 1. 124. Quo neque permanenl anima. ne- 
que corpora nostra, Serf quadam simulacra mo- 
dis pallentia miris. f'irg. 4. jEn. 26. Pallentes 
umbras Erebi. et 243. Turn virgam capit: hac 
aoimas ille evocat Oreo Pallentes. Seneca Here. 
(Et. 1012. Tisipbooe pallens. Id CEdip. 583. Ipse 
pallentes deos vidi inter umbras- Sil. It- 13. 408. 
pallentia regna. Tibull. 3. 5. 21. Pallentes unda. 
h. e. Cocjti, Stygis etc. 

II.) Translate. 5 *• Sapissime de rebus di- 
citur; et <tuidern — a) De iis, qua colore sunt 
livido, et pallenti airaiii, di colore smorto, scolo- 
rito. Virg. 2. Eel. 47. Pallentes viola. Martial. 
13. 17. caules. et 1. 42. pallentia sulfurata. Plin. 
37. Hist nat. 8. 33. (110). Gemma e viridi pallens. 
Vol. Place. 5. 106. pallens Cy torus, ft. e quia 
buxo abundans, cui pallor tribuitur. V. Ovid. 4. 
Met. 134. et 11. ibid. 417. Idem die de auro, 
cui color simitis. Ovid. 11. Met. 145. Arva rigent 
auro madidis pallentia glabis. — b~> Est eliam 
obscurus, ater. Tibull. a. 5. 76. Sol pallentes 
juogh equos. Claudian. Cons. Mall. Theod. 
130. Pbasbe pallens. h. e. luna deuciens. ecclis- 



sata. Martial. 9. 58. Nee pallens toga mortui 
tribulis. — c) Dicitur et de rirore in obscurum 
et fuscum inclinante. firg. 3. Eel, 39. Pallens 
edera. et 6. ibid. 54. bos pallentes ruminat her- 
bas. Claudian. Cons. Prob. et Olybr. 212. de 
Tiberi. ilicet herbis Pallentes thalamos, et structa 
cubilia musco Deserit. Martial. 5. 78. Pallens 
faba. ft. e. propter folia fusciora. Sic Ovid. Me- 
dic, fac. 69. pallentes lupini. *J 2. Metonymice, 
pallorem inducens. Virg. 6. JEn. 275. Pallentes 
morbi. Martial. 11. 6. cura. Ovid. 2. Art. am. 
105. pallentia philtra. Pers. 5. 55. palienlis grana 
cumini. *J ^- Est etiam raalus, periculosus. Tac. 
Dial, de Or at. 13. Nee insanum ultra et lubri- 
cum forum famamque pallentem trepidus expe- 
riar. ft. e. lubricam, periculosam, ancipitem. Pers. 
5. 15. pallentes radere mores, ft. e. pravos: unde 
limor consciis. Nam Horat- 1. Ep. 1. 61. Nil 
conscire sibi, nulla pallescere culpa. 

PAIXESCO, is, ere, n. 3. Part. Pallescens^ II. 
— Pallesco est idem ac pallere incipio, pallidus 
Co, impaltidire. 

I.) Proprie. Gell. 19. 4. Ut qui timent, san- 
guine ex ore decedente pallescant. Propert. 1.13. 
7. Perditus in quadam tardis pallescere curis In- 
cipis. Horat. 1. Ep. 1. 61. Nil conscire sibi, nulla 
pallescere culpa. Id. Art. P.. 428. clamabit enim, 
pulcre, bene, recte! Pallescct. ft. e. pra admira- 
tione, tainquant si deliquio laboret. Quintil. 1. 
12. 18. Ante omnia futurus orator assuescal jam 
a tenero non reformidare homines, neque ilia 
solitaiia et yelut umbratili vita pallescere. 

II.) Translate de rebus. Ovid. 3. Art. am. 703. 
Palluit, ut sera, lectis de vile racemis, Pallescunt 
fiondcs quas nova lasit biems. si scoloriscono. 
Vol. Place. 7. 586. viso pallescit flamma veneno. 
Plin. 9. Hist. nat. 17. 30. (66). Mullus ruben- 
tium squamarum multiplici mutatione pallescens. 
PALLlASTRUM, i, n. 2. tristo mantello, xpt- 
^wvtov, vile palliura, scissum, trilum, sordidum. 
Apul. Florid, n. 14. Ni Zeno procinctu pallia- 
stri a circumslantis corona obtutu rr.agistrum in 
secreto defendisset. Id. 1. Met. Humi sedebat scis- 
sili palliastro semiamictus. 

PALLlATl'S, a, um, partieip. ab iousit. pallxo 
Cquam tamen vocem V. loco suo>, vestito di 
mantello, pallio amictus: et fert apud Latinos 
de Gracis dicitur. 

I.) Proprie. PI aut. Cure. 2. 3. 9. Isii trraci 
palliali, capite operto qui ambulant. Cic 5. Phil. 
5. 14. Graculus judex modo palliatus, inodo to- 
gatus. Apul. Flurid. n. 9. Quadam palliata mendi- 
cabula obambulant. Sueton. Cas. 48. Convivatum 
assidu- per provincias duobus tricliniis: uno quo 
sa^ati, palliative ; altero quo logati discumberent. 
Vol. Max. 2. 6. n. 10. Dicerem stultos, nisi idem 
bracati sensissent, quod palliatus Pythagoras cre- 
didit. Plin. 34. Hist. nat. 8. 19- (54). Palliata 
siRna Pbidia. Cic. 3. ad Q. fr. 1. 2. § 5. de 
Grcecis statuis. llli palliali topiariam facerc vi- 
deantur. Capell. 2. p. 46. Multusque pallialorum 
populus studiis discrepantibus dissonabat. ft. e. tur- 
ba philosopborum Gracorum. Id. 4. p. 135. Popu- 
lum Cecropidarum bene quo paliiatarum Bromius 
couciperet contumias nosse dolere. Hie per per am 
terlia srllaba corripitur. — Fabulce palliata 
sunt qua Gracos mores, Gracosque homines in- 
ducunt: contra togat<£, qua Romanos, Italoive. 
Varro apud Diomed. 6. p. 487. Putsch., et Donat. 
fragm. de Com. et Trag. quod ejus commentar. 
in Terent. prceponi solet. 

II.) Translate. . Vol. Max. 3. 8. n. 3. extern. 
Socratis virililatis robore palliatus animus, h. e. 
forliludine praditus et munitus, philosophia pra- 
ceptis instructus. Est tamen qui malit vallatus. 
PALLlDlTAS, Sii«, f. 3. pallor. Gloss. CyriU. 
'flvpoTTJC, pallidilas. 

PALLlDCLl'S, a, um, adject, patlidetto, pa^ 
liduccio, deminut. pallidi. Catull. 65. 6. Pallidu- 
lum manans alluit unda pedem. Hadrian, apud 
Spar Han. Hadrian. 25. Pallidula loca. 

PALLlDUS, a, um, adject, (palleo;. Comp. Pal- 
lidior I. et II. 2.; Sup. Pallidissimus 1. — Pal- 
lidus est pallore sufTusus: et tarn late sumitur, 
quam pallens, totidemque modis, ta%pQi Ut. 



PALLIOLUM 

smorto, scolorito, pallido; Fr. pAie, bleme; Hi*p- 
pdlido, descolorido ; Germ, bleich, fahl; Angl* 
pale, wan, pallid, paly, deadly pale, of a dead 
colour K _ 

I.) Proprie. — a) De hominum membris. Ho- 
rat. 2. Sat. 2.76. Viries, ut pallidus omnis Ccena 
desurgat dubia? Ovid. 4. Jtfet. 134. oraque buxo 
Paltidiora gerens exhorruit. Id. 15. ibid. 627. Pal- 
lidaque exsangui squalebant corpora tabo.^ Lu- 
can. 4. 298. Asturii scrutator pallidus auri. Sic 
Stat. 4. Silv. 7. 14. Dite viso Pallidus fossor redit 
eru toque Concolor auro. — o) De rebus. Plin. 
37. Hist. nat. 5. 20. (.76). Berylli pallidiores. 
et ibid (77). Pallidius genus, chrysoprasum. id. 
18. ibid. 35. 78. (342). Pallidus oriens. et ibid. 
84. (357). Pallidi ignes. et 2. ibid. 25. 22. (89). 
Stella, qua sunt omnium pallidissima. Id. 10. 
ibid. 33. 51. (99). Avis pallido intus colore pen- 
narum, superne cyaneo. Propert. 4. 5. 70. im- 
mundo pallida mitra situ. Lucan. 1. 618. pallida 
tetris Viscera tincta notis. ft. e. Hvida, iurida. 
Marcell. Empir. c. 13. p. 103. retro ed. Aid. 
Pallidi denies. — c) Pallidi dicuntur etiam In- 
feri et Manes. Ennius apud farron. 7. L. L. 
6. Mull. Pallida leti-loca. Stat. 8. Theb. 18. 
Umbriferaque gemit sulcator pallidus unda. Lu- 
can. 1. 456. Ditis profundi pallida regna. Tibull. 
1. 11. 38. Errat ad obscuros pallida turba la- 
cus. 

IDTranslate. f 1. Per metaphoram dicuntur 
pallidi amantes: V. PALLEO h b. Propert.*. «. 
28. Semper in irata pallidus esse velim. Ovid. t. 
Art. am. 731. Pallidas in Lyrice sllvis errabat 
Orion: Pallidus in lenta Naide Daphnis erat. Adda 
eumd. 3. Amor. 6. 25. 5 2. Item timentes. Ov\d. 
Heroid. 12. 4)7. Ipsa ego, qua dederam me- 
dicamina, pallida sedi. et ibid. 1. 14. Nomine 
in Hectoreo pallida semper eram. 5 '• Met0 j?" 
mice est pallorem inducens. Propert. 4. 7. 44. 
cum insidiis pallida vina bibi. Horat. 1. OS. A. 
13.; et Seneca Here. Fur. 555. Pallida mors. Lu- 
can. 4. 322. aconita. Martial. 14. 162. cura. % 4. 
Item pallida jlcus dicitur a farron. 1. -H- it. 67. 
1 qua situm trahit, et sapore corrumpitur. Ve- 
tustate. inquit, licus fit pallidior, palmula cano- 
sior, oux aridior. V. PALLOR II. 3. 

PALLIO, as, are, a. 1. est pallio vel palla 
amicire, et translate obtegere. Gloss. Isid. Clan- 
culare, palliare. V. PALLIATUS loco suo Ce- 
terum .Vol. Tir. p. 157. Pallium, pallidum (lege 
pallioluin), palla, pallare {lege palliare). Ua Mopp. 
PALLtOLATlM, adverb, cum pallio. ruiut. 
Pseud. 5. I. 29. Sed palliolalim ami^lus sic in- 
cessi ludi'bundus. Pronto de oration, (edente Ue- 
rum A. Maio> Ep. 1. ante mcd. Ut histnoaes, 
quum palliolalim sallant, caudam eyeni, capillum 
Veneris, Furw flagellam eodem pallio demon- 

PALLIOlATUS, a, um, partieip. ab inusit. 

palliolo: Tpi^wvtov ex wv > P alliol ° iQd " tu *» D , 
opertus. V. vocem seq. I. 6. Sueton Claud. 2. PaJ- 
liolalus novo more prasedil. Martial tt. 33. quae 
palliolau vacatur. — Taniccs palLiolatce, quaj 
leguntur apud fopisc. Bonos. 15., videntur ta- 
saubono fuisse genus vestis, quod formam et usum 
haberet tunica simul et pallioli: et posse dici 
palias manicatas. Salmasio vero lunica cum ad- 
iuncto pallioli), h. e. brevi capitis operiraento m_u- 
liebri. Sic Scosvola Dig. 34. 2. 39. Sempron.a. 
tunicas tres cum palliolis, qua clegent, dan volo. 
Celerum Salmasii interpreUtio est una, qua fe- 
renda videtur. ... 

PALLIOLUM, i, n. 2. mantelluccio, manteux- 
na. parvum aut vile pallium: item idem quod 
pallium, viris et ferainis commune 

1 , Troprie. — a) Generatim. CtecUius apud 
Cic 3. Tusc. 23. 56. Sape est etiam sub palliolo 
sordid o sapienUa. Ptaut. Epid. 2. 2. 10. Orna te, 
Epidice, et palliolum in collum conjice. Apul. I. 
Met. Opertus palliolo. Martial. 11. 27. Succida 
palliolo vellera quinque petit, ft. e. lana vellera po- 
scit ad palliolum faciendum. — b) Specialim par- 
vum pallium, quo mulieres pectus bumeroique 
teguni. Hieronrm. Ep. 117. n. 7. de puella. 
palliolum ioterdum cad it, ut candidos nudet bu- 



PALLIUM 

raeros, et qnasi videri noluerit, celat festina, quod 
volens detexerat. 

II.) Translate est operimentum capitis, cucul- 
lus, pileolus, cappuccetto, berretta, cuffia, Gesla- 
batur a viris fere in adversa valetudine. Quintil. 
11. 3. 144. Pallidum, sicut fascias et focalia et 
aurium ligatnenta, sola excusare potest Taletudo. 
Ovid. 1. Art. am. 733. Arguat et macies animum: 
nee turpe putaris Palliolum nitidis imposutsse co- 
mis. Seneca 4. Qucest. nat. 13. § 9. Vide bis quos- 
dam graciles, et palliolo focalique circurndatos, 
pallentes et cegros, etc. f. vocem prreced. A figura 
hujus est ilJud Plin. 26. Hist. nat. 8. 35. (56). 
Kpitbymum (h. e. florem thymic traduol sine 
radice nasci, tenue, similitudine pallioli. Cf. Dio- 
scor. 4. 179. 'Erct&ufioy eyrtt xa-paXia Xsirra. V, 
Oesner. ad Quintil. loc. cit.; et Ruhnk. ad Ra- 
ti' . Lup. 2. 7. p. 158. ed. Frotscher. 

PALLIUM, li, n. 2. ab eadem origine, a qua 
■palla, est quidquid cooperieudo corpori inservit, 
f'-ipoj (It. copr imento , coperta, velo; Fr. couver- 
ture; Hisp. cubierta, mania; Germ, die Hulls, 
Bedeckung ; Ang). upper bed-clothes, coverlets). 
I.i Proprie. ^f i. Generatim. — a) Pallis 
lecti insternuntur, coperte da letto. Sueton. Ner. 
48. Decubuit super lectum rrtodicella culcita, vete- 
re pallio strato instructum. Ovid. Heroid.i\. 169. 
torrentur febribus artus, Et gravius justo pallia 
pondus habent. Propert. 4. 3. 3!. Tunc queror 
in toto non sidere pallia lecto. Adde Ovid. 1. 
Amor. 2. 27.; et Juvenal. 6. 235. — b) Etiam 
letti funebres, ct in his cadavera pallio contege- 
bantur. Apul. 3, Met. Arrepto pallio, retexi cor- 
pora. Id. Florid, n. 4. Pallio cadavera operiri, 
et philosophos amiciri. — c) De velis, quibus 
ornantur aedes. Prudent. 2. advers. Symmach. 
726. Quos spargam (lores? quibus insertabo co- 
ronis Atria? qua* festis suspendam pallia portis? 
^ 2. Speciatim pallium, mantello, manto, iud- 
Ttcj, a'vx$oXcuov, f>apo;, vestis longa, fusa, et 
ampla, quae tunica* superioduitur : propria Grae- 
corura, turn virorum, turn mulierum; sicut toga 
Romanorum, et Italorum. In feraiais idem est 
ac palla. Erat apertum, et fere ita gestabatur, ut 
sederet humeris, el pars ejus dextera ab imo in 
sinistrum humerum rejiceretur, vel in sinistrum 
bracbium hnponeretur, aut illi subjiceretur, et 
nihilorninus totutn corpus amiciret, solaque dex- 
trra marius ad pectus exstaret, bracbio tamen 
involuto, internum ipsa quoque manu operta. — 

a) Universim. Liv. 29. 19. ad fin. Cum pallio et 
crepidis inambulare in gymnasio. Sueton. Tib. 13. 
Redegitque se ad pallium et crepidas. Cic. Rabir. 
Post. lo. 27. Consularis bomo soccos habuit et 
pallium. Id. 7. ferr. 13. 31. Quum iste cum pallio 
purpureo taiarique tunica versaretur in conviviis 
uiuliebribus. Quintil. 11. 3. 143. Togam vete- 
res ad calceus usque demittebanl, ut Graeci pal- 
lium. Seneca Ep. 114. pallio velare caput. Pe- 
fj^n. Satyr. 20. operire. et 80. Intorto circa 
bidcliium paliio, coraposui ad prceliandurii gra- 
dum. Cic. 2. Divinat. 69. 143. Alcibiades paul- 
lu ante interitum visus est in somois arnica es- 
se oiriictus amiculo. Is quum esset projectus inhu- 
inatus.- arnica corpus ejus texit suo pallio. Plaut. 
MH. glor. 3. 1. 93. Eme, mi vir , lanam, uade 
tihi pallium mala cum et calidum conBciatur, tu- 
niereque hibernae bonjfi- Id. Cap .4. t. 12. Pallium 
in colium conjicere. Qui enim, ut ail Lindem. 
ad h. 1., gnavi et actuosi haberi rellent. si quid 
diligentius faciendum incideret, vel penebant 
pallium, vel in humeros rejiciebant, vel alio 
modo colligebant. Id. True. 2. 5. 26. Soleas 
jnlhi date: pallium injice me hue, Archilis. Tcr. 
Pftorm. o. 6. 4. Humerum pallio onerare. Plaut. 
Copt. 4. 2. 8. Ergasilus est ne hie, procul quem 
vitii o ? collecto quidem est pallio: quid nam actu- 
rus esl? tiralo su, raccolto. et Ter. Eun. 4. 6. 
31. Attolle pallium. I'bi Donat. Vel quia simplex 
esi, vel quia ebrius, pallium trahil Chremes. — 

b) He pallio feminarurn R. sunt praeterea loca 
Ovid. 3. Amor. 2. 25. el 1. Art. am. 153.; et 
Petron. Satyr. 17. — c) Pallium fuit praeci- 
pue vestis philosopborum Graacorum. Gell. 9. 2. 
Video, inquit, barbam et pallium, philosophum 



— 550 — 

nondum video. Apul. 11. Met. Qui pallio, bacu- 
loque, et baxeis, et hircino barbilio philosophum 
flngeret. Id. Florid, n. 1. Pallio tenus philoso- 
pbos imitari. — d) Plura de Pallio dabunt Ter- 
tull. et Ferrar. de re vest. par. 2. I. 4., item 
S almas, ad Ter lull, et ad hist. Aug. variis in 
locis, el Lamius de erud. Apozt. c. 4. — e) 
Tunica propior pallio est, proverb, quo signiu- 
catur, magis afCci nos rebus nostris, quam alie- 
nis, et magis eurae esse nobis eos, qui arctiore 
vinculo propinquitatis, vel amicitiae nobiscum jun- 
cti sunt : ncque eamdem rerum omnium, aut ho- 
minum habendam esse rationem: stringe piu la 
camicia, eke la gonnella. Habetur apud Plaut. 
Trin. 5. 2. 30. V. TUNICA. — f) Manum 
intra pallium continere, proverb, h. e. lente et 
remisse agere, sedata oratione uti : nam qui con- 
tentious utuntur in diceodo, totum brachiura ex- 
serunt, et ranlliplici gesticulalione vibrant. Quin- 
til. 12. 10. 21. Mibi falli rauitum videntur, qui 
solos esse Atticos credunt teoues et lucidot et 
significaotes , sed quadam eloquentias frugali- 
tate contentos, ac semper manum intra pallium 
contiaentes. 

II.) Translate. Multa sunt apud Martial, loca, 
in quibus pallium vel pro toga, vel pro qua vis 
veste superiore, poetica libertate, poni videtur, 
ut 3. 63., 8. 39., 11. 16. et 23. 

PALLOR, oris, m. 3. (palleo) color ille, qui 
in pelle accidit, decedente sanguine, vel ex melu, 
vel ex morbo, wxpoc w^pcTTj; (It. pallidezza, 
pallidore, pallore; Fr. feint pah. teint blime, 
paleur ; Hisp. tez pdlido; Germ, die Bldsse, d. 
Bleiche, blasse Farbe; Angl. paleness, wan- 
ness, want of colour). 

I.) Proprie. — a) Universim. Cic. 4. Tusc. 
8. 19. Pudorem rubor, terrorem pallor et tre- 
mor consequitur. Horat. Epod. 7. 15. aibus ora 
ptllor inficit. et ibid. 10. 15. quantus instat 
navitis sudor tuis, Tibique pallor luteus! Ovid. 
4. Met. 266. Membra ferunt baesisse solo: par- 
temque coloris Luridus exsangues pallor conver- 
tit in herbas. Id. 1. Trist. 4. 11. Navita confessus 
gelido pallore limorem. Virg. 4. /En. 499. pallor 
occupat ora. Plin. Paneg. 48. de Domitiano. 
Superbia in fronte, ira in oculis, femiaeus pallor 
in corpore. — In plur. num. Tac. Agric. 45. 
Quum denolaodis tot hominum palloribus sufli- 
ceret saevus ille vultus etc. - — ■ b) Speciatim tii- 
buitur amautibus, quia morbus est amor. Pro- 
pert. 1. 5. 21. Nee jam pallorem toties mirab^re 
nostrum. Horat. 3. Od. U. 14. tinctus viola pallor 
amantium. Stat, 12. Theb. 735. Pallor exaoimis. 
Ovid. 8. Met. 790. facit comitem Famis. — c) 
Item in librorum 3tudium incumbentibus. Capell. 

1. p. 13. An vero quisquam est, qui Philologist 
se asserat pervigilia laborata et lucubrationum 
perennium nescire pallorem? Cf. Pers. 5. 62. At 
te nocturnis juvat irnpallnscere chaitis. ■ — g) Item 
Infeiis. Lucan. 5. 628. lalei obsitus aer Infernae 
pallore domus. .41. leg. squalore. Id. 6. 517. ter- 
ribilis St^gio facies pallore. Ovid. 4. Met. 436. 
Pallor hiemsque tenenl late luca senta. 

II.) Translate. ^ 1. Metonymies est timer, 
cujus est indicium. Propert. '2. 4. in fin. Hie ; 
libi pallori, Cynthia, versus erit- Plaut. Men. 4. 

2. 46. Nihil equidem paveo: paila pallorem in- 
cutit. Sfaf. 3. Silv. 1. 70. quantus pro coojuge 
pallor! — Hinc in fabulis est deus limorem inji- 
ciens. Lac t ant. 1.20. Pavorem, Palloremque Tul- 
lus Hostilius ficuravit el coluil. Lw. 1 27. Tulluu 
in re trepida duodecim vovit Salios, fanaque Pal- 
lori. ^ 2. MtHaphorice dicitur de colore squa- 
lid o cuj use umque rei, scolorvme.nto . Lucan. 7. 
200.; et Plin. i. Hist. nat. 30. 30. (98). ohscurns 
solis pallor. Odd. H. Met. 759. Et pariter frondes. 
pariter pallescere glandes Coepere. ac longi pallo- 
rem ducere rami. Lucret. 4. 311. Qua- coniage 
sua palloribus omnia pinfruol- — ■ Primus Aurora 
pallor Si alio 2. Tlieb. 333. est, quum primum 
Aurora incipit albescere. — Apud Colum. 12. 
II. R. 57. 1. pallor dicitur naturalis color se- 
minis sinapis. ^ 3. Hern marcor. qui ex situ et 
bumore provenit. f'itruv. 6. 7. Bibliothec* ad 
orientem spectare debent. Nam in his, quae ad 



PALMA 

meridiem et occidentem spectant, a tineii et hu- 
more viliantur, quod venti humidi advenientes 
procreant eas et alunt, infundentesque humldos 
spiritus, pallore volumina corrumpunt. di muffa: 
vel simpliciter intellige de pallore, quo litteraj 
decolores fiunt et vanescunt. Colum. 12. R R. 
52. 16. Nova dolia liquida gummi perluere, sic- 
cataque sutTumigare alba cera, ne pallorem c»- 
piant. et ibid. 42. 3. Refrigeratum medicamen- 
turn adjicitur in vas fictile novum picatum, id- 
que gypsatum alte suspenditur, ne pallorem tra- 
hat. Lucilius apud Non. p. 462. 26. Merc. La- 
nae opus omne perit: pallor, tinese omnia caedunt. 
V. PALLIDUS II. 4. 

PALLC'LA, se, f. 1. deminut. pallae. Plaut. 
True. 1. 1. 32. Conscissa pallula est. Adde eumd. 

2. 2. 16. et 2. 6. 55. 
PALMA, a?, f. 1. Quod ad scriptionem attinet, 

pakna pro parma constanter in oranib. libr, teste 
Rrouckus. legitur in illo Tibull. 1. 10. 82. Fixa 
notet casus aurea palma meos. Sic apud Propert., 
sed non eadem libror. constantia, 2. 19. 44. St 
vetus in templo bellica palma vacat. et 4. 10. 40, 
Belgica cui vasti palma relata ducis. Turneb. I. 

3. .^duersar. c. 7. palmam a parma originem tra- 
here putat: unde nil mirum, si altera pro altera 
scribltur. Sic in Vitruvii loco infra allato par- 
mam esse iu MSS. testatur. — Palma, quae ra- 
tione habita etymi, jungenda est cum Graaca voce 
icdkdfrr, (quae idem significat, quemque dicunt 
esse a iraXXto vtfcro) est planum itlud, et ex parte 
concavum in manu, quae et vola dicitur, iraXa- 
uy„ ^ivap (It. palma della m-ano; Fr. la pau- 
me ou le creux de la main ; Hisp . pakna ; 
Germ die fiache Hand; Angl. the palm of the. 
hand). 

I.) Proprie. Cic. Oral. 32. 113. Quum pugnum 
fecerat, dialecticam ajebat ejusraodi esse: quum 
autern mauum dilataverat, palmte illi us similem 
eloqueotiam esse dicebat. Cels. 8. 18. In palma 
quoque ossa interdum suis sedibus promovenlur. 
J'irg. 8. /En. 69. cavis undam de flumine pal- 
mis Sustulit. Petron. Satyr. 95. Os hominis palma 
excussissima putsat. con pesantissima guanciata. 
Plin. 3. £p. 14. Aliquem palma percutere. dare 
uno schiaffu. Sic Juvenal. 13. 128. plana faciem 
contundere palma. Id. 2. 142. Nee prodest agili 
palma* prsebere Luperco. h. e. palmas percutien- 
das prsebere, ut pueri solent negligentiores in 
ludo litterario. 

H.) Translate. % 1. Per synecdocben est ipsa 
roanus, mano. Plaut. Cas. 2. 6. 33. Compressan' 
palma, an porrecta ferio? Cic. Sext. 55, 117. 
Voces quidem, et palmarura intentus, et maledi- 
ctorum clamorem omnes profuderunt. Ca?s. 3. 
B. C. 98. Passis palm is, project! ad terram, llen- 
tes ab eo petterunt saiutem, Virg. 2. /En. 406. 
ti-neras arcebant vincula palmas. el 1. ibid. 97. 
duplices lendens ad sidera palmas. Ovid. 5. Met. 
103. amplexus tremulis altaria palmis. Val. Flacc. 
8. 44. primis supplex dedit oscula palmis. Sit. 
It. 17. 143. Scaeptriferas arcta palmas vinxere 
catena. ^ 2. Ab eadem similitudine manus bo- 
minis palma vocatur pes aoserinus, Plin. 10. 
Hist. nat. 22. 27. (52). Palmas pedum anseris 
torrere. ^ 3. Item remi pars irna latior, fitruv. 
10. 8. a med. Quum remi impelluntur, extremis 
progredientibus palmis in maris undis. Laberius 
apud .Ton. p. 151. 27. Merc. Nee palmarum pul- 
sus, nee portisculi. Catull. 64. 7. Caerula verrentes 
abiegnis asquora palmis. ^f 4. Pakna item, 
Gr*ce foivcj, palma, palmizio, arbor est, cujus 
fructus dactylus dicitur : ita dicta, quod expansis 
est rarnis in modum rnanus hominis explicatae: 
quemadm r 'dum fructus ejus dactylus, h. e. digitus, 
dicitur. In Italia sterilis est: in Htspania? marili- 
mis Ii.ctum quidem fert, sed immitem : dulcem 
in Africa, si-d statim evanescenlem. At in <Egy- 
pto, JudiKa et Orients fructuusissima est, et plu- 
rirna provenit multosque vita- usus praebet. Nam 
ev fructu et vinuiu conlicitur, et gentium aliqui- 
bus etiam panis, plurimis vero etiam quadrup'!- 
dum ribus, ut docel Plin. 13. M'sf. nat. 4. 6. 
' 27 > . — Foliis utuntur ad fuues. vitiliumque 
nexus, et capitum levia umbracula: lignn ad ma- 



PALMAUS 

teriai. Varro 1. R. R. 22. 1. Qua Bunt de can- 
nabi, lino, junco, palma, scirpo, ut funes, restei, 
tegetes. Cf. Colum. 5. R. R. 5. 15. Patruus meus-, 
agricola Batica provincia, sub ortu canicula 
paimeis tegetibus v'meas adumbrabat. — Kx palmis 
etiam scop* liebant: f r . infra 6. b. — Plin. 13. 
Hist. nat. 11. 21. (68). ex T'arrone tradit, ante 
chartarum usum scriptitatum prim urn palmarum 
foliis. — Pahnarum genera usque ad undequin- 
quaginta esse ait Plin. 13. ibid. i. 9 (10)., 
ubi fuse uiulta de hac arbore. Id. 16. ibid. 42. 
bl. (223 - validam arborem esse dicit, et impo- 
sito pondere in divcrsum curvari. h. e. non in 
inferiors, ut cetera, sed foi nicatim se rtecterc. 
et -flieophrast. I. 5. c. 7. rfe hist, plant. "IoX'j* 
po'v Si xat o fofvt£ avairaXt* ya(J xat >i iMif*<J*i$, 
ij toi< aVXo:? r-v«tat. Ta (*<v yap et; ?* "fTW 
*a>iwtas, & 3; fo!vt£ si'? tj avw. LUrius CeK. 
3. 6. ex Arislolele. Si super palma arboris li- 
gnum magna pondera imponas, ac tain graviter 
urgeas oneresque, ut magoitudo oneris sustineri 
non queat, non deorsum palma cedit, sed adver- 
sus pondus resurgit, et sursum nititur recurva- 
turque. — L'niversim. Cic. I. tegg. 1. 2. Homeri- 
cus UliKes Deli se proceram et unetain palmain 
vidisse dixit. I.ucan. 3. 216. arbusto palmarum 
dives Idume. Of. Cirg. 3. G. 12. et C(es. 6. B. 
G. 26. Est bos cervi ligura: cujus a media fronte 
inter aures unuin cornu exsistit exceteius magis- 
que defectum his, qua? nobis nota sunt, enrnibus. 
Ab ejus sumino. sicut palma, rami quam late 
diflundunlur. Ha fry it ller/.og.; vulgali ue.ro tibri 
Ab ejus sumino shut palmae rarnique etc. ^ 3. 
Palma etiam dicitur dactylus, palma fructus. 
Peru. 6. 38. postquain sapere L'rbi Cum pipere, el 
palmis venit nostrum hoc maris expers. Ovid- 1. 
Fast. 1S5. Quid vulL palma sibi rugosaque carica? 
Plin. 13. Hist. rial. 4. 7. (34). Et in Arabia lan- 
guide dulces traduntur esse palm*. «| 6. Item 
palma ramus.— a) Pro ramis,qui in mustutn im- 
mittebantur quo dulcius lierct vinum. Calo H. R. 
113.; at Colum. 12. R. fl.20.5.— b) Et quoniam 
ex palmis, b. e. palmarum ramis, etiam scop* lie- 
bant, palma pro scopa est apud floral. 2. Sat. 4. 
83. Ten* laptdes varios lululenta radere palma? 
Adde Martial. 14.82. «| 7. Palma — a) Sa- 
pe ponitur pro victoria, iiuino pro signo, prarnio 
victoria. Dabatur eniin viclori corona e\ ea, 
vel ramus inanu gestandus, ut qui ingruenti ad- 
versario miuime cessisset, sed prasenti virtulc 
non restitisset modo, sed contra ivisset superas- 
setque. Liv. 10. 47. Eodem anno (ft. e. ann. I. T . 
C. LlXGLX.1.1 coronati primum ob res bello bene 
gestas ludos Romanos spectaverunt : palmaque 
turn primum, translato e Gracia more, victoribus 
data. Suet on. Cal. 32. More victorum cum pal- 
ma discucurrit. Insrripl. apud Marin. Frat. Arv. 

p. 607. IMP. CXES. BX Sltll.lA BID. NOV. THIVVPH4- 

vit, palm am dkdit. ft. e. in gremio Jo>'is Capilolini 
collocavil. V. LADKEA. — b) Mine ilia translate 
Cic. Rose. Am. 6. 17. Alter plurimarum palma- 
rum velus ac nobilis gladiator habetur. Id. Brut. 
47. 173. Nee in quadrigis cum secundum nuiue- 
raveriin aut terlium, qui vtx c carceribus evierit, 
quum palmain jam primus acceperit. l/itrat. i.Od. 

2. 17. quos Elea clomum reducil Palma cajlestcs. 
Cic. Senect. 6. IS. De Cartliagine venri non ante 
desinam, quam illam evcisara esse cognovero. 
Quam pa Imam utinam dii iminor'.iies tibi, Sc'pio, 
reservent. Id. 3. Orat. 35. 143. Sin quarimus, 
quid unum excellat ex omnibus, docto oratori 
palma danda est. Ovid. 2. Art. am. 3. Palma 
donare aliquem. Cic. 4. Att. 13. Ne diulius pen- 
dens, palmain lulit. Fd- 11. Phil. j. It. Vopiscus, 
me defendeate, quinquies absolutus est. Sexta pal- 
ma urbana etiam in gladiatore diflicilis. V. A- 
puleji loc. cit. in LEMN'ISCATUS. I'arro X 
R. R. 16. 14. Siculum rnel fert palmam, quod 
ibi thjmuin barium et frequens est. porta la 
palma: pnecipuum est et optimum. Juvenal. 11. 
178. Gmditor lliados cantabitur, alque Maronis 
Allisoni dubiain facientia carmina palmam. Cic. 

3. Orat. 56. 227. Cujuspiain rei palmam deferre 
alicui. h. e. primarn laudem, principaium. Justin. 
12. 6. 3. Clitus liducii amiciliae regia, cujus 



— 551 — 

palmam tenebat. h. e. primum locum. Ter. Htaut. 

4. '.». 31. Huic equidem consiiio palmam do. h. 
e. optimum esse judico ad obtinendum quod vo- 
lumus. Hurat. 3. Od. -20. 11. Arbiter pugna 
posuisse nudo Sub pede palmam Fertuf. h. e. 
nihil curasse, utri palmam victoria daret. f'arro 
2. R. R. 1. 11. Scrofa noster, cui hac atas defert 
rerum rusticarum omnium palmam. Sue ton. A'er. 

5. L't-in pratura mercede palmarum aurigarios 
fraudaveril. ft. e. pramiis victoria, et ibid. 22. 
Velle se palmarum numerum ampliare. ft. e. auclis 
certaminibus adeoque pratniorurn numero. — Pal- 
ma ramis ornari solius fores causidicorum, qui vi- 
cissent, ut la urea imperatorum, ex Martial."!. 2H. 
Sic fora miientur, sic te Pallatia laudent, Exco- 
lat et geminas plurima paima fores. Juvenal. 7. 
117. rumpe miser tensuin jecur, ut tibi lasso Fi- 
gantur virides, scalarum gloria, palma. V. PAL- 
MARIL'S. — c) Palma pro ipso victore. firg. 5. 
/En. 33U. Post Helymus subit. et nunc tenia 
palma Diores. Sit. It. 16. 50*. et 374. Tertia 
palma babuit geminos (caries) insignis Aconteus. 
— d) Et pro eo, qui vincendus est. Sil. It. i. 392. 
Ultima restabat fusis jam palma duobus, Virbius. 
^ 8. Palma dicitur etiam inajus ilagellum in 
vite, unde uva nascuntur: vidcturque Varroni 
1. /{. R. 31. 3. dictum primum parilema, a 
pariendo: ex in mutatis 1 Uteris, palma aliis multo 
rectius a similitudine palnuv, seu manus hominis. 
/'. PALMES, quod idem est. Usurpatur hoc sensu 
ab eod. etiam 1. ibid. 8. 6.; et a Colum. 3. R. 
R. 17. 4. el '». ibid. 15. 3., -21. 3. et l't. 11. Ne- 
que solum de vitibus, sed de aliis quoque arbori- 
bus, ut de populo a Plin. ii. fliit. nat. 1. I. 
(quern locum minime inveni; alii numeri sint 
oporteti, de utmo 17. ibid. 23. 33. ■ -20 1 ) Signi- 
licatur aulem pars ea teres materia, cujus ab utro- 
que latere ramuli, ceu digiti enascunlur. Hue re- 
ferri potest et illud Liv. 33. 3. I'l neque, qua 
cujusque stipitis palma sil, pervideri possit. ^ U. 
Est etiam hoc nomine fructus arboris in .Egjpto, 
similem proximuinque usum habens myrobalano 
in unguentis. Plin. 12. Hist. nat. 22. 47. tluSI. 
Male aulem Plinius hauc arborem palmam rocat, 
quum reapse eadein sil ac myrobalanus. V. ItA- 
LANL'S. ^ 10. Item arbor in locis sitientibus 
nascens in Ammoniaca Africa region-, in .Egvpto 
et Sxria, odorata, pingui lacrima, qua in unguen- 
la additur, ad domandum oleum. Alii elate it vo- 
cant, alii spathen. Id. ibid. 2S. 62. t!3i). ^ 11. 
Hem genus fruticis tnarini. Id. t:t. Hist, nat- 23. 
4'J. i 138). ^ 12. Palma est etiam vestigium forma 
caulerii, quod palmam re fert. Veyet . 5. Vtterin. 
■40. ad fin. Or vices eorum (jumentorum) urun- 
tur, non uua contractus est, sed ex parte contraria 
de cautere accipit palmas ab anno usque ad cer- 
victirn auricula. Similiter ibid, mox «t stelta et 
virgula nominantur. t r . et PALMULA. — NB. 
Lie nom. propr. J r . ONOM. 

PAI.MALIS, e, adject, ad pa I mum pertinens. 
Mar. fictorin. 1. p. lit) 4. Putsch. Biolicum 
inetrum est, quud in usu vita et hurnana con- 
versatione taxatur: quod ipsuin accipietur modis 
qualuor. I'rimo per spatium longiludinis^ ut me- 
trum c ubi tale, pedale, pa i male. Sec undo etc. 

PAI.MA.K1S, e, adject, qui duo diversa signiU- 
cal, prout est A) A palma, vel B) A palma. 

A) Pal mar is a patina 

1.) Pioprie est palmi mensuiam habens, di 
un paltno, on&auauQl vel jtaXataTtato?. Var- 
ro 1. R. R. 33. I. Rosetum conciditur radicitus 
in virgulas palmares, et obruilur. Colum. 8. R. 
R. 3. II. et 11. ibid. 1. 21. Palmaria spatta. (hoc 
pusset esse etiam a Palmarius.) Pall ad. 3. R. 
II. 24. palmares aerobes. A mob. 6. 18. Signa 
modo parvula lieri, et palmarum in minutiern 
conlrahi, modo in iinmensum tolli. 

II.) Figurate. Marcell. Ernpir. c. 36. p. MO. 
ed. Aid. Omnia reliqua quum coxeris, colabia, et 
sic de permixtis omnibus emplastnim facies: ini- 
raberis remedium podagra, quia palmare est. ft. e. 
manifestum, c.hiaro, cfte si focca con la mano. 
Adde eumd. c. 16. p. toy. 

B) Pat maris a palma 

I.) Proprie est ad palmam arborem perliaeni. 



PALMES 

Ammian. 24. 4. Jumenta qua in lucis palmaribu4 
vescebantur. 

II. i tmproprie est ad victoriam pertinens, qui 
ceteris prastat, qui pracipuus, eximius, oplimus 
est. Cic. 6. Phil.b. 15. Iila statua palmaris, dc qua 
non possem sine risu dicere. ft. e. qua eicellil in- 
ter omnes, et veluti palmam fert. Manut. • — Item 
qui palmam mcretur. Id. 1. Xat. D. 8. 20, Sed 
ilia (sen(en(ia) palmaris quidera, quod etc. h. e. 
optima, et quasi palma digna: et est eo loco iro- 
nia. Ita vero legit Orellius; alii tamen aliler. Cas- 
siod. 6. ? r ariar. ly. Causarum periti palmares, 
quum magna negotia defenderint singulorum. V. 
PALMARIUS in lin. sub 2. — Palmaris dea apud 
Apul. 2. Met. est Victoria, cujus insigne palma. 
— De ludis Palmaribus, qui memorantur in ("ra- 
gmen to veteris Lapidis Beaeventani, qui refertur 
etiam a Murat. 619. 3., variae sunt conjectura, 
quas V. apud De-fita Antiit. Beneu. T. t. p. 
273., qui puiat, ita dictos esse, quod in his pal- 
ma rami victori darentur. 

PALMARlUS, a, urn, adject, a palma, ad pal- 
mas pertinens; unde Palmaria insula, de qua 
f. in ONOM. — Wine translate 

Palmarium, Jfi, n. 2. absolute, substantivorum 
mure ^ t. Est id quod palma dignum est, opti- 
mum, pracipuuin. Ter. Eun. 5. 4. S. Id voro 
est, quod ego mini puto palmarium, me reperisse, 
quomodo adolescentulus meretricum ingenia pos- 
set noscere. % -. Hem merces, qua datur cau- 
sidico post causain aclam ct litem obtentam. 
Gloss. Philox. Palmarium, a^tsvtxo'j- I Up. Dig. 
5o. 13. 1. § 12. Si pust causain aclam cauta est 
honoraria summa, peti poieril, usque ad probabi- 
lem <;uantilatem, etsi nomine palinarii cautum sit: 
licita autem quantitas inlelligitur pro singulis 
causis usque ad centum aureus. Hac dp. Sunt 
qui putant, palmarium successisse in locum pal- 
ma appendenda pro foribus: quam vis et palmam 
appendi, et palmarium seu honorarium causidi- 
cis simul dari solitum fuisse, appareat, V. PAL- 
MA II. 7. 

PALMARlL'S, a, urn, adject, a palmus, palmi 
mensuiam habens. V. PALMARIS I. 

PALMATt ANL'S. a, um, adject, qui palmam 
meretur. Cassiod. 12. Cariar. 12. Vinum quo- 
■]ue, quod laudare cupiens palmatianum nomina- 
vit anliquitas, non st;psi asperum, sed gratum 
suavitale perquire. ef mox. Ita redolet ore ructa- 
tum, ut merito illi a palma nomen videatur iiu- 
positum. 

PALM.irr.AS, a, in. I. iraXfiatta?, species ler- 
ramotus, cujus agitatione ilia, qua trepidant, sine 
inclinalionis periculo nutant, quum directi tamen 
rigoris s'.atum retineant, ut describit Apul. dt 
Mundo. Est aulem Graca vox, a nakkta vibro, 
quatio, anito. 

PALMA TA, a, f. I. V. PALMO in fin. 
PALMATORlLM, ii, n. 2. absolute, substan- 
livorum more, est flagelium, vel instrumentum e 
palmitibus sive ramis vitium cuafectum. Vetus 
Scholiast, ad Juvenal. 2. 142. ed. D. A. G. Cra- 
mero. Percussa (mulieres steriles) palmatorio 
gignutiant. 

PALMATORlL'S, a, um, adject, ad manus pal- 
mam pertinens. Gloss. Isid. Palmatoria ferula, ft. 
e. qua manus palma percutitur. V. et voc. praced. 
PALMATUS, a, um. V. PALMO in fin. 
P A L M K N I U M. f '. P.E ME N T U M. 
PALMES, Ilis, m. 3. sarmentum, Ilagellum, vitii 
ramus ulilis ad fructum : scilicet materia ilia, qua 
quotannis ex vitis brachio emergit, et gemmas 
producit, et induiescil (nam dum adhuc viridis 
ac ten era est, pa tnpinus pioprie dicitur.!, qij® de- 
inde in ramusculos abeuat, et palma cujusdnm 
digitos faciunt. Paul. Dior., p. 220. 8. Mall. Pal- 
mites vitium sarmenta appellantur, quo<< in mo- 
dum palmarum humanarum virgulas, quasi digi- 
tos, edunl Hie oo'.ant eruditi factum esse a pal' 
ma vilis, unde per syncop. palmitis, seu pal- 
metis, inde palmes: qua tamen nihili fncienda. 
(Jr. xkriuci (H- tralcio, palmite; Fr. sarment, 
bois de la viane; Hisp. sarmienjo; Germ, ein 
'/.weia des ff'einslockes, ein Rebenschoss; Angl. 
f/ie sftoof, or young branch, of a vine). 



PALMESCO 

I.) Propria. Colum. 5. R. R. 6. 29. Palmi- 
turn d uo genera sunt: alterum quod ex duro 
proven it; quod quia pr'mo anno plerumque fron- 
dem sine fructu affert, pampinarium vocaat; aJ- 
terum. quod ex anniculo palmite procreatur; quod 
quia protinus creat, fructuariutn appellant, (eadem 
fere Plin. habet 17. Hist. nat. 22. 35. (174, 175, 
et 177). Id. 4. ibid. 21. 1. Ha?c brachia sat erit 
interim singulis palmitibus in fructum submitti. 
et ibid. 17. 4. Si oculi singuli sub jugo binos 
pampinos emiserint, quaravis largos fructus osten- 
dant, detrahendi sunt singuli palmites, quo la?- 
tior, quae superest materia consurgat. (Hie pal- 
mes pro pampino sumitur, Adde ibid. 7. 1.). Plin. 
loc, cit. (180). Palmes duas tresve geinmas sub 
jugO habere -debet, ex quibus materia nascatur: 
tunc per jugum mergi alligarique, ut sustineatur 
jugo, non pendeat. Id. 14. ibid. 1. 3. (10). Vites 
tonsura annua coercentur, et vis earum omais 
evocatur in palmites. Virg. 7. Eel. 48. jam la? to 
turgent in palmite gemma?. Ovid. 1. Fast. 152, 
Et nova de gravido palmite gemma tumet. 

II.) Translate. ^ l.Pcr synecdochen est ipsa 
vitis, aut vinea. Stat. 3. Silv. 1. 147. Icario ne- 
morosus palmite Gaurus: Martial. 8. 40. Non 
horti, neque palmitiJ beati, Sed rari nemoris, 
Priape, custos. ^ 2. Dicitur etiam de ramis mi- 
noribus aliarum arborum. Lucan. 4. 316. Tunc 
herbas frondesque terunt, et rore madentes De- 
stringunt ramos, et 6i quos palmite crudo Arboris, 
aut teneta succos pressere medulla. Plin. 1 3. /fist. 
nat. 4. 7. (30). de palma. pomum non inter folia, 
ut \a ceteris, sed suis inter ramos palmitibus ra- 
cemosum. Curt. 4. 3. 10. Occulto lapsu ad mo- 
lem usque penetrabant, falcibus palmites arborum 
eminentium ad se trahentes, Mutzellius pro pal- 
mites mallet paimas. 

PALMESCO, is, ere, a. inchoat. 3. palmam fie- 
ri. AfTertur a Diomed. 1. p. 335. PuUch., nullo 
tamen auctore laudato. 

PALMETL'M, i, n. 2. palmeto, pornxm, locus 
palmis consitus. Nor at. 2. Ep. 2. 184. ungi Pr»?~ 
ferat Herodis palmetis pinguibus. Justin. 36. 3. 3. 
Silva uberlate et amo?nitate insignis: siquidera 
palmeto et opobalsameto uistinguitur. Plin. 5. 
Hist. nat. 14. !5. (70). Hiericus palmetis consi- 
ta. Id. 6, ibid. 32. 37. (205). Canada insula 
palmetis caryotas ferentibus abundat. Adde Tac. 5. 
Hist. 6. 

PALMfiCS, a, urn, adject. ^ 1. Est qui palmi 
mensuram habet. V. PALMARIS. Plin. 26. Hist, 
nat. 10. 62. (05). Orchis berba, sive serapias, 
foliis porri, caule palmeo, llore purpureo, gemina 
radice testiculis simili. Dioscorid. I. 3. c. 141., 
cujus verba interpretatur Plinius, habet 'E'/S'- 
jcauxdv aitiSauriq to f«jxo;. ^ 2. Hem qui est 
ex palma arbore, potvixtvoc, "powxeto?. Vitruv. 
10. 20. ad fin. Palme* tabula. Colum. 5. R. R. 
5. 15. Palraeis legetibus vineas adumbrare. Pal- 
lad. 3. R. R. 27. Palmea sporta colare aliquid. 
Plin. 12. Hist. nat. 17. 40. (79). Palmeum vi- 
num. 

PALMlCEUS vel palmicius, a, urn, adject, pal- 
jxieus, ut Palmicta sporta, ex palmarum foliis 
texta. Sulpic. Sever. Dial. 1. 11. et 14. Sic Plin. 
Valerian. 2. 14. p. 194. retro ed. Aid. Spor- 
tella palmicea. 

PALMlFER, fera, fSrum, adject. % 1. Est fe- 
rens paimas, eke produce palme, pntvixof6oo<;. 
Ovid. 2. Amor. 13. 8. et Memphin, palmiferam 
que Pharon. Propert. 4. 5. 25. palmifera? Theba?, 
Sil. It. 3. 600. palmifera Idume. Cf. Virg. 3. G. 
12.; et Lucan. 3. 216. Capell. 6. p. 226. Oraues 
insula? Fortunata? nemorosae, palmifera?, Rursus 
Ovid. 10. Met. 478. Palmiferos Arabas Paacba?a- 
que rura relinquit. h. e. apud quos mult* palma? 
nascuntur. ^ 2. Item qui palmam ex victoria 
reportat. Vet. Poeta in Anthol. Lat. T. 2. p. 
507. Burmann. Et dum palraiferis post prasraia 
tanta quadrigis Carrula victores turba resolvit 
equos, 

PALMlGER, ggra, gfirura, adject, palmam ge- 
rens. Plin. 35. Hist. nat. 4. 10. (27). Nemeara 
sedentem supra leonem, paimigeram ipsam, adstan- 
te cuxu baculo sene, etc. 



- 552 - 

PALMtPEDALIS, e, adject, d'un piede e un 

palrno, pedis et palmi mensuram habens. Varra 

2. R. R. 4. 14. In haris limen inferius alt urn 
palmipedale, ne porci ex hara, quum mater pro- 
dit, transilire possint. Vitruv. 10. 2(j. Cardines 
crassitudine quoquo versus paimipedales, Colum. 

3. R. R. 19. 1. Palmipedalis malleolus. — Apud 
Vitruv. 10. 21. in plerisque edit, et MSS. apud 
Polenum habetur palmopedalis : sed prius est 
Latinius. 

PALMJfPES, pedis, m. et f. 3. latos instar pai- 
mas manus habens pedes, et unica raembrana 
junctos, chi ha i piedi larghi, sreyavairou;. Plin. 
10. Hist. nat. 11. 13. (20). Volucres aut ad un- 
cos ungues habent, aui palmipedum in genere 
sunt, ut anseres. Adde eumd. II. ibid. 47. 107. 
(256). — Item mensuram pedis et palmi habens, 
palmipedalis, di un piede e unpalmo. Plin. 17. 
Hist. nat. 20. 32, (,143). Populus alba seritur pal- 
mipedi intervallo. — ■ Legitur et palmopes apud 
Vilruv. 5. 6. exir. Gradus spectaculorum ne mi- 
nus alti sint pal moped e. Ita pler«que edit, et 
MSS. apud Polenum: sed palmipes rectius est. 
PALMlPRlML'S, a, um, adjecf. ut Palmipri- 
mum vinum, e Jicis factum, ita dictum, quasi pri- 
mum sit post illud, quod fit e palmis. Ptin. 14. 
Hist. nat. 16. 19. (102). 

PAL MO, as, avi, atura, are, a. 1. (palma). Part. 
Palmatus in fin. — ■ Palmare 

I.) Proprie est palma signum et notam impri- 
mere. Quintil. 1. Declam. 12. Pra?terea quum 
manus ex parte, qua palmare vestigium potest, 
plicetur in capu'o, etc. V. PALMATUS ia fin. I. 
II.) Translate est paimas vitimn ligare; V. 
PALMA II. 2. Colum. it. R. R. 2. 96. Cete- 
rum palmare, hoc est materins alljgare, hoc tem- 
pore non expedit. — > Hinc Part, pra?ter, pass. 
Palmatus, a, um, adjective usurpatur, et 
I.) Proprie est manus palmam referens. — a) 
Palmatus paries, vesligio palma? maous sanguine 
imbuta? aspersus. Quintil. 1. Declam. 11. et 12. 
V. PAL MO I. — o) Palmati cervi apud Cipito- 
lin. Gordian. 3. ad fin. cornua habenles lata et 
ramosa, instar palma? manus cum digitis. Plin. 11. 
Hist. nat. 37. 45. '123). Natuia aliorum cornua 
fudil in paimas, digitosque emisit ex ils: un-1e 
platycerotas vocant. Dracont. 1. Hexcvm. 11 o. 
(lervut in arvn fugax palmatis cornibus errat. — ■ 

c) De Palmatis equis V. HEKMOGEMANLS. — 

d) Palmati lapides dicuntur, qui fracti paimas 
intus liguram referunt: cujusraodi apud Mundam 
urbcm Hispania? reperiri, scribil Plin. 36. Hist. 
nat. 18. 2tf. < 134). 

II.) Translate est ad palmam arborem per- 
il nens. Liv. 30. 15. ad fin. Massinissam regem 
appeliatum toga picta et palmata tunica donat. 
h. e. qua? palm« folia habet inteUa. Sic Id. 
10. 7. a tned. Tunica palmata *»t toga picta et 
corona triumpbali honorare aliquem. Martial. 
7. 1. Prtlmat;eque ducem sed cito redde loam. 
Vol. Max. 0. l.n. 5. Metellus Pius cum pal- 
mata vesle convivia celebrabat. — Fuit propria 
triumphantium (cf. .Yitschii Antinuitt. Rom. vol. 
1. p. 355. et 350. edit. III.), et dictam putat Fe- 
slus p. 209. 23. Mull, non a paima arbore, sed 
quod clavos intestos haberet latos instar palm;e 
manus: qua re putasse videtur, palmatam tuni- 
cam a laticlavia non lifTerre ■ quod printer alios 
Manut. rejicit de tntcest. per epist. ubi de Tu- 
nica, p. m. 48. et 40. Itaque sive toga, sive tu- 
nica, palmata a palma arbore dicta est : qua? quia 
victoria? signum est, merito intexebatur vestibus 
triumphantium. Quum de toga dicitur, eadem est 
qua? toga picta. Nam quum Sueton. Claud. 17. 
ait, triumphum LVaudii secutos eos, qui trium- 
phalia ornamenta erant adepti, sed ceteros in 
pra?teita, Grassum Frugi in vesle palmata, quod 
eum honorem iteraverat; videtur pratextam pal- 
mata? quodammodo opponere, h. e. togana cum 
assuta purpura toga? picta?: ut observat Manut. 
loc. cit. ubi de Toga, p. m. 18. Palmatam to- 
gam memorant etiam Servius ad Virg. II. £n. 
334. et Apul. de Mag., qui eodem modo intelll- 
gendi videntur: item Martial, supra alia t us. Qui 
vero palmatam vestem diiere,, turn de tuuica, turn 



PALMUS 

de loga inteiligi possunt. Potius tamen de tunica. 
Nam saspius et magis proprie de ea dicitur, et 
cum toga picta vel purpurea conjuogitur, ut a 
Liu. loci* cir.; quibus adde 31. 11., Trebell. Gal- 
lien. 8. et Flor. 1. 5., ubi effigiem ejus ex Au- 
gust! nummo Grvevius exhibet. Geterum, ut rc- 
cte Kritz. ad Sail. 2. Hist. 29. 4., toga picta 
per se non plane eadem est qua? palmata: sed 
ita dilTerunt, ut picfa, quippe aliis quoque 6gu- 
ris inteitis vel acu factis ornata, iatius pateat. 
et palmatam comprehendat; haec vero specie* 
sit picta?. -— Palmata absolute. Pacat. Paneg. 
ad Theodos. 9. Daios serentibus fasces, et missaa 
cum curulibus suis per rura palmatas. Gratian. 
in ep. ad Auson. in hujus Gratiar. act. 22. Pal- 
matam tibi misi, in qua Constantius parens noster 
inteuus est. Sidon. carm. 5. 4. meritisque la- 
borum Post palmam palmata venit. Adde t. Ep. 
">. sub fin. et Id. 8. Ep. 6. Et illam Sarranis ebriam 
succis inter crepitantia segments palmatam plu* 
picta, plus aurea oratione convenustat. Adde 
eumd. ibid. 8.; item Vopisc. Prob. 7. Porro ex 
Sidon. et Auson. discimus, et alia quoque, prceter 
folia palmarum, procedente tempore, intexi huju*- 
modi vesti consuevisse, et a consulibus etiam 
sine triurapho fuisse gestatam. Fortasse etiam ab 
his cum trabea consulari confunditar, ■ — • Pal- 
matus consul, palmata tunica indutus. Hieronym. 
Ep. 23. n. 3. — Tunicam Jovis appellat Ju- 
venal. 10. 38., turn quia tali habitu Juppitet 
Capitolinus indutus erat, turn quia triumphaturi 
earn ex Oapttolio sumebant. Liv. 10.7.; et Lam- 
prid. Alex. Sev. 40. 

PALMOPES. V. PALMIPES ad fln. 

PALM09US, a, um, adject. poivisceoStjC; palmis 
abundans. firg. 3. <£n. 705. Teque datis linquo 
ventis, palmosa Selinus. 

PALML'LA, a?, I, f. deminut. a palma, est pla- 
num illud et ex parte concavum in manu, quod 
et vols dicitur. 

I.) Proprie. Varro apud Non. p, 372. 29. Merc. 
V'alete, et me pilmuUs producite, Apul. 8. Met. 
Decoia brachia sasvimtibus paimutis converberat. 
Adde eumd. 2. 3. II. etc. ibid. V. GLABELLUS. 

11.) Translate. % 1. Est extreiia pars remi 
a similitudine palma? humanse, teste Paul. Diac. 
! p. 220. 7. Mull., quod ia modurn palma? hominis 
j protensa est. Virg. ">. .En. 163. el laevas strin- 
gat, sine, pal inula cautes. Apul. Florid, n. 12. 
Color psiitaco viiidis et inlimis plumulis et exti- 
rnis palmulis. h. e. a! ; s. qua? sunt veluti remi ad 
volandum: unde remigium alarum dixit Virg. 

1. ,£n. 305. et 6. ibid. 19. Tamen apud Apul. 
in ed. Elmentk. est parmulis. ^ 2. Sunt et 
palmuUs fructus palma?, qui et dactyli, et caryo- 
ta? dicuntur. V-vrro \ . R. R. 67. I. Nucein ju- 
glatidem. et palmulam, et flcum Sabinam qutnto 
cilius prumas, jucundiore utare. Sic Ccel. Aurel. 

2. A cut. 37. n. 21)0. Palmulae nucal^s, quas ca- 
rt otas appellant. Adde Ctls. 2. 20. Sueton. Aug, 
76. et Claud. H.; et Ccel. Aurel. 1. Acut. 11. 
^f 3. Est etiam vestigium cauterii parvam palmam 
referentis apud Veget. 1. Veterin, 28. Interdum 
n litem puncta iniiguntur, interdum ad similitu- 
dinein linea? condens deducitur ferrum, aliquando 
velut pal inula? liunt. V. PALMA II. 12. 

PALM CLARIS, e, adject, ad palmulam, b. e. 
parvam manum, per linens. Capell. 'i. p. 271. in 
carm. Frictuque pa Una. in Madida detergit ora. 

PALML'LARlUM, li, n. 2. locus palmis con- 
situs. Gloss. Cyrill. <Potvcxiov liege ^otvtxoiv), 
palmulariura. Cf. Gloss. Philox. Palme turn, fot- 

'JiXIXIV. 

P4LMUS, i, in. 2. idem ac palma. 

I j Proprie palmus pro palma usurpatur a 
Vitruv.. quurn ait 2. 3. Doron Graeci appellant 
palmum, quod murdrum datio Gra?ce Swpov ap- 
pellator : id auiem semper geritur p ;r manus pal- 
mum. Sic Plin. 35. His', nat. 14. 40. (171). 
Grasci antiqui doron palmum vocabant : et ideo 
dora mu'tera, quia manu dareniur, 

II.) Translate est men sura? genus, palrno, span- 
na, quod manu explicate lit. Duplex est, major 
et minor. Miaonm Vitruv. docet 3. t. a med. 
habere digilos quatuor (intellige compressos et 



PALO 

cobarentes) et esse quartam partem pedis, quia 
pes sexdecim digitos habet. Uloc Frontin. Aquced. 
24. digit um esse ait sextamdecimam partem^ pe- 
dis. Hie palraui Grace dicltur icakcuimj, 8«pov, 
SoYfn et 3a»tTuXo8oxf*»3- Major, Grace on&api, 
continet digitos duodeclm, nempe illud spatlura, 
quod est inter summum pollicera et minimum 
digitum expansos. Dicitur etiam dodrans, quia 
ad pedera quarta pars deest. Vaxra 3. R. R. 7. 
4. Columbaria esse oportet intus temorum pal- 
mo rum 2X omnibus partibus. Plin. 12. Hist. 
nat. 13. 28. (48). Araomum frutei rayrtuosus, 
palmi altitudioe. V. Hieronym. 12. in Ezech. 
40. 5. 

PALO, as, ffvi, 5tum, are, n. 1. (palus). Part. 
Palatus et Palandus. — Palare est pails fulci- 
re, mutiire, pedare, palare, naooaXwt*. Colum. 
11. R. R. 2. II. Vines?, quae suot palatus et 
llgatae, recte jam fodiuntur. et ibid. 16. Reli- 
quse partes vinearum nunc paland* et alligan- 
dse sunt- et ibid. 95. Ut vitis paletur, et capite 
tenus alligelur. Pallad. 12. R. R. 15. Si hu- 
midua Jocus ad accipienda fundaments palan- 
dus est. si dee paliftcare. — Pro palari V. in 
voce sequeoti init. 

PALOR, Sris, atus sum, ari, dep. 1. Etiam pa- 
lo, as, hoc sensu diiere. Sulpicia. Sat. 43. in 
Poet. Latin, min. ed. ffernsdorf. vol. 3. p. 90. 
Sic nostri palare senes dicuntur. — Part. Palans 
(Cujus Genitivum palantum pro palantium V. 
infra sub I.) I. et II.; Palatus I. — Palor cat 
idem atque buc illuc vagor, disperses erro, ver- 
bura castrense, inde fortasse ductum, quod mili- 
tes, dum palos ad opus faciendum in silvls c»- 
derent, ordinibus negleclis bac iliac spargeban- 
tur, izspifioQuai, psu^oftat, jiXavaoftat (II- an- 
dare qua e la, diaper ger si, sbandarsi; Fr. oi- 
ler ca et la, errer, it re disperses ou epars; 
Hisp. errar, andar vagando , ser e*parcido; 
Germ, hin-und her schweifen, umherschivei- 
fen,-streifen, sich zerstreuen, sich von An- 
dern, zu denen man gelibrt, entfernen; Angl. 
to wander to and fro, wander up and dourn, 
straggle, be dispersed). 

I.) Propria. — a) De homiriibus. Liv. 27. 47. 
a med. Dosertum a ducibus agmen pCv agros pa- 
latur. Tac. 3. Hist. 80. Palantur comites, occi- 
ditur proumus lictor, et 4. ibid. 18. Auxilia to- 
tls campis palantur. et 3. ibid. 17. exlr. Qui mo- 
do per agros fuga palabantur. — Saspe usum ha- 
bet in Pnrticip. Sail. Jug. 21. Vagi, palantes, 
quas nox coegerat, sedes habebant. dispersi.Lu- 
cret. 4. 575. Palantes comites quum monies inter 
opacos Quasrimus et magna dispersos voce cie- 
mus. Liv. 1. It. Palantes in agris oppressit. Flor. 
1. 17. Inconilitos et palantes aggressus. Justin. 
15. 3. II. Insectari palantes hosles. Tac. 1. 
Ann. 30. Palantes extra castra. Sil. It. 5. 445. 
vesaoos palantum in terga ferebat Cum fremitu 
Tultus. — Part, praster. Liv. 8. 24. Contra heros 
suos ex fuga palatos. Id. 35. 51. Repente Menip- 
pus palatos passim aggressus eos cecidit. — b) 
De brutis anirnalibus. Liv. 22. 17. In quosdara 
boves, palatos ab suls gregibus, inciderunt. Addc 
eumd. 3. 5. Sic Plin. 9. Hist. nat. 35. 55. (HI). 
Palantes conchas retibus inciudere. Val. Flacc. 
4. 506. atque oculis palantia monstra sequuntur. 
n. e. Harpyias diffugientes. — c) De rebus. Virg. 
12. /En. 738. terga dabant palantia Teucri. ft. e. 
palantes TeucrL Lucret. 2. 1031. palantia sidera. 
Virg. 9. J£n. 21. Palantesque polo Stellas, er- 
ranti. Plin. Paneg. 30. de Nile. Pari magna 
terrarum mergi palanti amne consueta. inon- 
dante. Ammian. 17. 7. Palantes abrupt* flamma- 
rum ardores. 

II.) Translate. Lucret. 2. 9. Despicere node 
queas alios, passlraque videre Errare, atque viam 
palantes quasrere vita*. Ovid. 14. Met. 150. Pa- 
lantesque aniraos (al. homines) passim, ac rationis 
egentes Despectare procul, trepidosque, obitum- 
que tinaeotes. 

PALPAJBlLIS, e, adject, palpabile, ^Xafnrdc, 
qui palpari et tangi potest. Oros. i. 10. Tene- 
x jt* imaginibus diree, crassitudine palpabiles, diu- 
lumitate ferales. Hieronym. 10. in Isaj. 32. 14. 

Tom. iTI. 



- 553 - 

Adyta templi et secreta mysteria palpabiles te- 
nebra? possederunt. Cassiod. de Anim. 4. Corpus 
•oliduto atnue palpabile. 

PALPAME.N, Inis, n. 3. palpatio, tactus^ijnj- 
Xaip-rjfux. Prudent. Hamartig. 302. Ipse etiam, 
toto pollet qui corpore, tactus Palpamen tenerum 
bland is e fotibus ambit. 

PALP AMENTUM, i, n. a. palpamen, palpatio. 
Translate. Ammian. 27. 12. Eunuchus Cy laces, 
aptusque ad muliebria palpamenta, prop.-, mffnia 
ipsa propere venit. ft. e. ad se insinuandum mu- 
liercularum more. 

PALPATIO, 3ol», f. 3. $ijXctp»i<"s, actus pal- 
pandL Translate. P(aut. Men. 4. 2. 42. Yin' bunc 
rogemT p«. aufer hinc palpationes. 

PALPATOR, oris, m. 3. qui palpat. Translate. 
Plaut. Men. 2. 1.35. Sycophant e et palpatory 
pluriini in urbe hac habitant, ft. e. blaudi adu- 
latoies. Id. Rud. i. 2. 38. Malus, perjurus, pal- 
pator. 

PALP ATUS, a, urn. V. PALPO. 

PALPfiBRA, se, et I03piu* 

PALPfiBR/€, aruru, f. plur. 1. Charis. 1. p. 
81. Putsch, trad it, farronem dhisse palpetrce: 
qu05dam vero ita distinguure, ut palpetrce ge- 
nas, palpebrie ipsos pilos signiticent. Sed u?ec 
nu^a? videntur. — Et pa?pe&rum, t, n. 2. Ifon. 
p. 218. iy. Merc, suo tempore dictum esse te- 
statur. Hinc Ccel. Aurel. 2. Tard. 1. ante med. 
Palpebrum superius paralysi vitiatura laxius Ut. 
Item infer ius palpebrum intrinsecus flectilur. 
Quod est utrique palpebrorutn vitio commune. 
Dracont. 3. Hexcem. 619. Et palpebra tegunl lu- 
ces, mundantque fenestras. V. FENESTRA. — Ra- 
tiooe habita etymi, Zactant. loc. cit. sub I. ducit 
a palpitando , quia leviter et crebro mowntur; 
alii a palpando, quia leviter et biande tan gun t 
oculos: alii a Graeca voce fiki$apa. V. Poss. — 
Celerum paipeorce sunt tuoica?, seu tegumenta 
oculorum, qua; et gents dicuntur, frki'pac-a, (it: 
pulpe.br e; Fr. paupt'ere; Hisp. parpedo; Germ. 
das Augenlid; Angl. the eye -lids). 

I.) Proprie. — a) In piuiali num. Cic. 2. 
If at. D. 57. 1*2. Palptibrte, quw sunt tegumenta 
oculorum, moilissimse tactu, ne l*derent aciem, 
aptissime facto, et ad claudendas pupulas, ne 
quid incideret, et ad apcriendas: idque providit, 
ut identidem fieri posset cum maxima celt-ritate. 
IMunitaeque sunt paipebrse tamquam vallo piioiutn 
etc. Id. Pis. 19. 43. Regulum, resectis palpebfis, 
vigilando necaverunt. Pallad. 4. R. R. 14. Si 
asinus discoloves pilos in palpfbris, aut auribus 
gevet. Adde Lucret. 4. 952.; Tuberon. apud Gelt. 
6. 4.; Plin. 23. Hist. nat. 1. 24. (19). et 32. 
ibid. 7. 24. (75).; et Lactant. Opif. D. 10. — b) 
In sing. num. Cels. 5. 26. n. 23. Si discissa 
auris ima est, vel palpebra, vel labrura. 

II.) Translate. Pur synecdochrn sunt ipsi pi!i 
in evtremis palpebris nascentes. Plin. It. Hist, 
nat. 37. 56. (154), Palpebrae in genis bonvni u- 
trimque. Id. 25. ibid. 13. 99. (15G). Capnos evul- 
sas palpebral renasci prohibet. 

PALPBbrALIS, e, adject, ad palpcbras perli- 
neas, ut Palpebrals seta, Prudent. Hamartig. 
880. 

PALPfiBRARIS, e, adject, palppbralis. Ccel. 

Aurel. 4. Tard- 2. sub fin. Colljria palpebrarla. 

PALpfiBRAT'IO, onis, f. 3. palpebrarum mo- 

tus. Ccel. Aurel. 1. Acut. 3. Sine ulla palpebra- 

lione. Adde eumd. 1. Tard. 5. 

PALPfiBRO, as, are, n. 1. Part. Palpebrans. 
— Palpebro est Idem ac paipebras frequenter 
raoveo. Ccel. Aurel. 2, Acut. 10. Palpebrant 
cegrotantes. Id. 1. Acut. 2. Visus altentus, vel 
frequenter palpebrans. 

PALPEBRUM. V. PALPEBRA sub ioit. 
PALPlTATlO, Onis, f. 3. palpitazione, trctX- 
u6<;, frequens et continuus rnotus cordis, item 
partium singularum corporis animalls. Plin. 32. 

Hist. nat. 5. 18. (49). Imponat supra cordis pal- 

pitationem mulieri dormieotl. et ibid. 10. 46. 
\132). Palpitatlo oculorum. Id. 11. ibid- 4. 3. 

(10). Insectis divulsis pra?cipua vivacitas et par- 
tium singularum palpitatio. 

PALPLTATUS, u», m. 4. palpitatio. In Ablat. 



PALPO 

sing. Plin. 9. Hist- nat. 30. 48. (90). Imposlto 
lapillo extra corpus, ne palpitatu yiciatur. 

PALPlTO, as, 5vi, Slum, are, n. 1. Part. I*al- 
pitans 1. ct II. — Palpiiare, quod plerique a r. 
palpo ducunt, est leviter ac frequenter mineri, 
et prsecipue de corde dicitur, ira*.\o(i<xt (it. pai- 
pitare; Fr. s'agiter, remuer, butlre, pdlpiter; 
Hisp. agitarse. menearse a una parte y otra, 
palpitar; Germ, sich oft, schneU Oder rasch be- 
xvegen, zappeln, zukken, titter n, kiopfen: Angl. 
to throb, pant, beat quick, palpitate). 

I.) Proprie. — a) Universim. Cic 2. Nat. D. 
9. 24. Quum cor animantis aiicujus cvulsum ita 
mobilitei palpitaret, ut imitaretur igneam cele- 
ritatem. Plin. 11. Hist. nat. 37. 49. (134). Ce- 
rebrum uni homini in infantia palpitat. Id. 9. 
ibid. 57. 83. (177). Pisces qui ad pabula petenda 
palpitant e\iguis branchiis. Id. 10. ibid. 53. 74. 
(148). In ovo gutta sanguinis salit prtlpitatquc. 
Ovid. f>. Mel. 551). de lingua r edict. Utque sa- 
tire solet mutilals Cauda colubra?, Palpitat. Plin. 
11. Hist. nat. 37. 65, (173). de rani?. Palpi tan te 
liQgua itlulatus elicitur. .Scrtton. Compos. 194. 
Toxicum polutn cogit exuiulare, et paipitare lin- 
gua similiter decollatorum capitibu«, A put. 1. 
Met. Ut grabalulus etiam succussus et itiquielus 
super dorsum meurn palpitando saltaiet. — It.) 
Spccialim de moribuadis ex vulnere. Sueton. 
Tib. 61. Citati ad causam dicendara partim se 
do mi vulnuraverunt-; partim in media curia ve- 
nenum bauseruut; et tamen, colligatis x'ulneribus, 
ac seraianimes palpitantesquc, in caicerem rapti. 
Ovid. 5. Met. 40, Qui posiquam cecidit ferrumque 
ex ossc revulsum est, Palpitat, et positas aspergit 
saneuine mensas. £st tamen qui aliier legal. Stat. 
8. Theb. 439. jam palpitat arvis Pbaedimus. el i). 
ibid. 756. hie ssevi miser inter funera belli Pal- 
pitat, et mortem sociosque hostesque precaLur. 
Sic de victima Calpurn. 2. Eel. 62. Same vapo- 
rato inihi caspite palpitat apnus. — El cum Ac- 
cusativo. Dracont. carm. 5. 28 1. moriens tieme- 
bundos patpitai artus. — ■ c) Sensu obscacno. Ju- 
venal. 3. 132. alter enim, quantum in legione 
trlbuni Accipit-nt, donat Calvinae, vel tlatiense, 
Ut semel atque iterum super illam palpitet. V. 
S1NGULTIO. — d) Ue inanimis. Slat. 12. Theb. 
70. his arduus ignis Palpitat. ft. e. tot rebus crc- 
mandis imposilii laborat et leniter movetur. 

IT.) Translate. Petrou. Satyr. 10. Animum 
palpilamem percussit. 

PALPO, as, avi, Stum, are, n. 1. et Palpor, 
Sris, atus sum, ari, dep. 1. Part. Palpam, Pal- 
patus et Prlpandvs I. — Palpare (quod non- 
nulli volunt esse a SciVw foreo) est leviter et 
biande tangere, contrectare, cJtijXofaw (It. pal- 
pare, accarezzctre toccanda; t'r. pa (per, Idler, 
toucher j caresser, flatter avec la main; Hisp. 
palpar, tocar. halagar, acariciar; Germ, slrei- 
cheln, sanft bcrvhren; Angl. to touch softly, 
. feet gently, stroke, to caress, soelh). 

I.) Pruprie. Ovid. 2. Met. 866. modo pfctora 
pr«bet Virginer: palpanda raant. Al. lej. plau- 
denda. Manil. 5. 7i>-2. Et palpare iupos, panthe- 
ris ludere captis. Ulp. Dig. 9. I. i. Si quum e- 
quum permulsit quis, *el palpatus est, calce eum 
percusserit. Seneca 3. Ira 8. sub fin. Nihil aspe- 
rum tclrumque palpanti est. a chi tocca legger- 
mente. Prudent. II. irept axsf. 89. duo cogunt 
animalia freni laiiara, insueto subdere coila jugo, 
Non stabulis, blandke manu palpota magistri. 

II.) Translate est blandiri, aduiavi, accarez- 
zare, adulare, lusingare; et occunit • — a) Ab- 
solute. Plaut. Merc. 1. 2. 57. Hoc s.is vide, ut 
paipatur! nullus, quum occepit, bUodior. Lucv- 
lius apud Non. p. 472. 6. Merc. Hie me ubi vi- 
det, subblanditur, paipatur, caput scabit. Cic. 9. 
Att, 9. Palpaboque, ecqu-mam modo pos4m vo- 
luncate ejus, nullam reipublicae partem altingere. 
ft. e. blandiendo lentabo. — b) Cum Daiivo. 
Plant. Amph. 1. 3. 9. Obstrvatote, ut blaude 
mulieri palpabltur. Poltio apud Cic. 10. Pom. 
33. Sed scribtnti ad me ejusmodi litteras-palpa- 
rer necesse erat, si vellem commcatus per pro- 
vlnciatn ejus iter faciens habere. Horat. 1. Sat. 
J. 18. nisi dextro tempore, Flacci Verba p«r «t- 

70 



PALPO 

tentam non ibunt (iesaris aurem: Cui main si 
palpere, recalcttrat. — c) Cum Accusative Ju- 
venal. I. 35. quem Mass a timet, quern munere 
palpat Cams. .{put. 5. Met. Tunc illae palpare 
Veneris iram saevkntem sic adortse. 

PAI.PO, on is, m. 3. palp* tor, adulator. Pers. 
5. t76. Jus habet illc sui palpo, quem ducil hian- 
tem Crelata ambitio? h. e. an liber est et sui 
juris adulator ilk, quern etc? nam qui honmes 
petit in republics, adulator est populi. Casaubon. 
Sunt qui putant, palpo esse ablativmii, ut sit 
sensus: ilk ne jus sui babet, quem ambitiu adu- 
lations, blandiiiis et spe ublata honorem ducil, 
trahil, agiiat? 

PALPUM vel Palpus, i, in. vel n. 1. adula- 
zinne, carezze, bianJa contreclatto, adulatiu. 
Plant, Amph. t. 3. 2X. Timidam palpo percu- 
tit. V. aliurn loc. in OBTRUDO. 

PALUhAMENTUM, i, n. 2. Si Feslo /,. 253. 
2. Mall, est (ides, signilicat ouine mi I i fare orna- 
mentuin- Iliac id libris auguralibus paludati 
sunt armali, ornati, ut ait Veranius apud Fesl. 
Sic Lucilius apud JYon. p. 553. \. Merc. Pone 
paludatus stabat rurariu' vefox. Est tainen qui 
leg. paludatum, h. e. imperatorcm. Ceterum 

I.) Propria ^ 1, Karo admodum sumitur 
pro veste mililari, qua» super tunicam et arrna- 
turam iaduitur, apetta et ad de.Uerum hume- 
rum coQstiicta: eadem fere qua; sagum et ctila- 
mys ( V. para % r. proxiine seq, in tin. et CHLA- 
MVS) snpravveste, paludamenlo, clamide, vXa- 
/au^. //iu. 1. 26. Cognito super humeros I'ra- 
tris paludamento sponsi, quod ipsa confece- 
rat. ^ 2. Sepius very dicitur de veste militari 
imperatorum et iluetorum exercitus: sagum enim 
in universum appellabatur vestis militaris, sed im- 
peratoris proprium erat paludamentum (V. JVieu- 
poort. de Ril. Horn. 6. 1. 3. ; Lips, de MUit. 
Rom. 2. 12.; Nilsck. Antiqu. Rom. vol. J. p. 361. 
edit. HI.; et Gronov. et Duker ad Ziy. 41. ll>.), 
^arro 7. L. L. 37. .VuW. Paiudamenta sunt in- 
signia atque ornamenta militaria. Ideo ad bellum 
quum exit imperator ac lictores mutant vestem 
et sigaa incinueruQt, paludatus dicitur proficisci. 
Quae propte.rea quod coaspiciuntur qui ea habent, 
ac Hunt palam, paiudamenta dicta. H*c Varro, 
cujus etymologiara Voss. minijne probat, et ex 
Hebrseo petendam putat. A put. de Mag. Hoc 
Diogeni pera et bacutus, quod regibus diadema, 
imperatoribus paludamentum, pontiricibus gale- 
rum, lituus augurtbus. Liv. y. 5. sub fin. Turn 
a vonsulibus abire lictores jusai, paiudamentaque 
detracta. Id. 25. 16. ad fin. de Graccho proprcet. 
Paludamento circum lavum brachium intorto 
(nam ne scuta quidem secum extulerant) io bo- 
dies impetum fecit. Sail, apud JYon. p. 53S. 32. 
Merc. Et eodem tempore Lentulus duplici acie 
locum editum multo sanguine suorum defensum, 
postquam ex sarcinis paiudamenta ostentari et 
delects cohortes intelligi ccepere etc. Kritz. ita 
legit. Plin. 22. Hist. nat. 2. 3. (3). Coccura 
imperatoriis diratum paluda mentis. Vol. Max. 
1- 6. n. 11. M. <!rassus ducturus erat adversus 
Parlbos exercitum: ei pullum traditutn est palu- 
damentum, quum in prceiium exeuntibus album, 
aut purpureum dari soleret. Aurel. Vial. Epit,. 
3. extr. lodutus aureo paludamento. — Agrip- 
pinam Neronis matrem, aureo paludamento in- 
dutam, spectasse naumachiam Claud ti principis, 
narrat Plin. 33. Hist. nat. 3. 19. (63)., ubi Dio 
I. 60. c. 33. ha bet ^Xapu'St Stay p'iaw, et Tac. 
12. Ann. 56. chlatnyde aurata. 

II. > Translate. Plin. Paneg. 56. Consulatus 
gestus juxta barbaras gentes, ut illi solebant, qui- 
bus erat tnoris paludamento mutare praetextam. 
h. e. magistratu urbauo ad regendos exercitus 
transire. Sail, fragm. apud Isid. 19. Orig. ?.i. 
9., Vet. Scholiast. Juvenal. 6. 400. et Servium 
ad Virg. 1. G. 8. Togam paludamento muLavit. 
h. e. pacem cum bello. metonymia. 

PAlOdATUS, a, um, adject. yXafivSwro'c, pa- 
ludamento, seu chlamydc indutus. Nam paluda- 
mentum nomen est g^nericum vesliuin milita- 
rium superiorum. V. vocem praced, ^ f. Raro 
de militibus. Liv. 41. 10. et 45. 39. paludatos 



— 554 - 

lictores memorat, qui tainen sagati in exercitu 
apparere solebant: sed utrobique alii aliter leg. 
et quidtirn rcctius; V. Drakenborg. ad tore. cilt. 
Sidon. veru p/iludalos pro militibus posuit, 5. 
Ep. 7. Hi sunt, qui invident tunicatis otia. sCi- 
pendia paludalis. ^ -2. Sicpius dicitur de iinpe- 
ratoribu«, qui in expeditionetri eveuntes logam, 
aut praetextam mulabant paludamento, qu^ so- 
lum propria vestis militaris erat. V. vocem pi;e- 
ced. 2- Cic. 15. Fain. 17. Pansa nosier paluda- 
tus a. d. terl. f.al. Jan. profeclus est. C.'ces. 1. R. 
(.'. 6. Ncque e*spi:clant, tit paludati, votis nun- 
cupatis, exeanl cunsuks. (V. Liv. 42. 49. et 31. 
14.; el Cic. 7. Very. 13. (3i>. Suelon. Claud. 
■24. a ined. Edidil lit Martio campo uxpugnatio- 
nem dircplionemque oppidi, pnesedilque paluda- 
tus. Id. Galb. II. Her ingivs^us est paludatus. 
Juvenal. 6. 399. Cuinque paludalis ducibus, pr;e- 
^cnte marito. Ipsa loqui recta facie. — I'u.-lice. 
(..'laudtan. I' I. Cons. Honor. 5!>(i. Jure paluda- 
l;e jam curia milital aul^e. h. c. imperatoris. ^ 3. 
Extra rem militarem. Feslus p. 32!*. IS. Mull. 
Salias virgincs CiociuS ait esse cunducticias, qu* 
ad Salios adliibebantur cum apicibus palud-ite. 
PAIXDKSTEU, iris, tre, adjecl. palustur. Cas- 
siod. 1. Variar. 32. Paludestris illuvies. et ibid, 
pautlo ante. Paludestre mare. 

PALCl)fcOLA, x, com in. gun. 1. qui ad pa- 
ludem incolit, ut Paludicot* Sicainbri. Sidon. %. 
Ep. 1. ad jin. I'aludicola Ravenna, Id. 7. Ep. 
17. in carm. 

PAlCdIFER, fera, f«>rum, adject, paludem fa- 
ciuns. Aucl. carm. de Pailom, 42. Ir.que palu- 
diferis butio bubit aquis. 

PALCoIfifiNA, ;e, coin in. gen. 1. in palude 
genitus. Vet. Epigr. in Anlhol. Lai. T. i. p. 
402. Burmann. Lenta paludigenam veslivit cera 
papyrum. soil, papyrus in paludibus circa Nilum 
nasci solet. 

PAlOuIvAGL'S, a, um, adject, qui per palu- 
des vagatur. Avien. Perieg. 312. Mcesta paludi- 
vagos <inrmania ilevit alumnos. 

PALOOOSUS, a, urn, adject, paludoso, s"X<oo>j5, 
paludem habens. Ovid. lb. Met. 26S. Equc pa- 
ludosi fecunda licentia Nili. Sil. ft. 8. 6ii2. Len- 
ta paludosae proscindunl stagna Ravenn*. 

PALCdUS, a, um, adject, paludatus. Ennius 
apud Varron 7. L. L. 37. Mull. Corpore Tar- 
tarino prognala Paluda virago, h. e. Pallas mi- 
litari habitu; Ai'yto^oj, ex Varronis mente, ut 
Mullerus adnotat. Tarneb. mallet legere palu- 
de; nam Pallas ad Tritonidem paludem nata 
est. CI. Vahlen., Ennian. poes. relin. p. 75., 
legit Paluda. Et sane f'arro addit loc. cil. pa- 
luda a paludamentis. 

PALUM, i, n. 2. V. PALUS, i, iait. 
PALLM8A, x, f. 1. V. PALUMBES. 
PALCMBACEL'S vel 

PALUMBAcJCS, a, um, adject, ad palumbem 
pertinens. Incert. aucl. de limit, p. 259. Goes. 
Sunt termini marmoiei in limite, alii virides, alii 
paluiubacii, alii prasini. h. e. cinerei coloris, qua- 
lis est palu'nbes. 

PALUMBArILS, ti, m. 2. genus quoddam ac- 
cipitris, qui palumbes interlicit. Gloss. Philox. 
Palumbarius, ■paacof&'voj. A paaaa palumbes et 
pouo? ccedes. 

PAl.CMBES, is, m. et f. 3. Dicitur etiam pa- 
lumbus, i, m. Cato R. R. 90. Pal um bum recen- 
tem sic farcito: uli prensus erit, ei fa bam coctam 
tostam dato. Colum. 8. R. R. 8. I. Palumbos 
columbosque ce Hares pinguissimos facere. I'tin. 
30. Hist. nat. 9. 23. (78). Pal umbo rum pennae. 
Id. ibid. 7. 20. (60). Palurabus krus. Martial. 
13. 67. palumbt lorquati. Adde Scribon. Compos. 
16.; et de loco Lucilii V. infra sub 1. — Item 
palumba, <e, f. Ceh. 6. 6. n. 3!*. Sanguine vel 
columbas, vel palumbse, vel birundinis oculos in- 
ungere. et mux. Sanguis birundinii optimus, de- 
inde palumbae, minus eflicax columb*. — Cete- 
rum palumbes et palumbus et palumba est s li- 
ves t ris columbus in arboiibus quib'isque nidi- 
ficans, Colombo selvalico, firrx, pxwa., oivxs, 

L) Proprie. — a) Lniversim. Lucilius apud 



PALUS 

.Yon. p. 219. 6. Merc, macrosque palumbes. Mer~ 
cerus ita lee.; Forcellinus veto palumbos. Varro 
3. R. R. 9. 21. Eodem inodo palumbes farciunt 
ac reddunt pinqtics. Cic. in quad am eleg. apud 
■Servium ad Virg. 1. Eel. .">«. Jam mare Tyr- 
ihenum lunge penitusque palumbes Relliquit. 
Virg. t. Eel. 58. rauc.e, tua cura, palumbes. Id. 
■i. ibid. 61). aerie palumbes. floral. 3. Od. 4. 

11. ludo faiizalumque so inn o Fronde nova (me) 
puuruin palumbes Tex ere. Id. 2. Sat. S. 90. turn 
pecturi' aduslo Vidimus et murulas poni et sine 
clune palumbes. Plin. 10. Hist. nat. 35. 52. (106). 
Vivere palumbes ad xxx. annum, aliquas et ad xl. 
habemus auctores. — ■ 6) Palumbem alicui ad 
are am adduce re. proverb, quod signilical oflerre 
alicui occasiunem rei Rerendse. Nam palumbes 
capiuntur area friimi-rtto stiata. Plant. Fers. 3. 
3. 63. Nos tibi palumbi-m ad aream usque ad- 
duvnnus. — o Palumbes est etiam Ilalice pa- 
lomba di mare. Plin. Id. His!, nat. 29. 41.(78). 
In atrium Vulateiianuin palumbium vis e mari 
quotannis adrolat. — d) !)■• I'alumbo quodam 
gladialore, de quo frigid um jncuin Claudii narrat 
Suelon. Claud. 21. V. in POSTLLO- 

11.) Tr.mslrtt.ff. Plant . Bacrh. I. 1. J 7. l)ua 
iiniuit expetitis palumbem. h. e. amatorem. — 
>'B. i)<- custom. Rom. V. ONOM. 

I'Al. l.'MIIINl.'S. a, um, adject, di Colombo sel- 
vatico, qui est e pa I u in be. Plin. 30. Hist. nat. 

12. 36. ( 1 10). Paltunbina caro. et ibid.H. 21. (67). 
Palurnbinum limuin. Lamprid. Alex. Sev. 13. 
ovum. Adde Mar cell. Empir. c. 8. sect. 6. p. 
1)7. el c. 35 : p. 137. retro ed. Aid. 

PALL'MBULA, *, (. 1. deminut. a palumba, 
parva palumba. Onomast. Lai. Gr. Palurnbula, 

£><ZTT50V. 

PALUMbC'LTjS, i, m. 2. deminut. parvus pa- 
lumbus, et adhibetur in bland itiis. Apul. 10, Met. 
Teneo te meum palumbulum, meum passerem. 
Adde eumd. 8. ibid, de cinsJis. 

PALUMBUS, i, m. 2. V. PALUMBES init. 

PALUS, i, m. 2. Palum neutr. gen. Varro 
apud Hon. p. 219. 18. Merc. Quid? tu non vi- 
de«, in vineis, quod tria pala habeant, tripalc? 
dici? — Palus (quod contracture! ex paxitlus a 
pago pierique volunt, alii vero a Gr. ityaaxkoc 
derivant) est sudes, lignum acutum, quod «olet 
in terrain deligi ad fulcienda ;Bdiliciorum fun- 
darnenta, aut castra inunienda, aut claudendos 
hortos, aut sustinendas vites, aut similes usus, 
exa^a <|t fit. palo; Fr. poteau; Ilisp. poste, visa; 
Germ, der Pfahl; Aagl. a stake, post, pole, 
prop, stay, pale, a peg or pin). 

I.) Proprie. — a) Universim. Tibull. t. 8. 33. 
Hie docuit teneram palis adjungere vitem. Cic. 
7. Verr. j. 11. Homines sceleris damnati, ad sup- 
plicium traditi, ad palum alligati, repente multii 
insptctantibus soluti sunt. Ooid. 1. Fast. 665. Ru- 
sticus emeritum palo suspendat aratrum. Vitruv. 
5. 12. Si mollis locus erit, palis u*tulatis alneis, 
aut okagineis, aut robusteis contigatur. Colum. 

11. R. R. 2. 90. Palos ei ridicas dolare. et ibid. 

12. Palos decern, ridicts quinque conlicere. Plin. 
18. Hist. nat. 26. 63. (233). pnepararc. C. Grac- 
chus apud Gelt. 10. 3. destituere. piantare. et 
Plaut. Mil. gtor. 4. 4. i. iigere in parietem. — 
Fuil inter evercitia militaria, quae palaria dice- 
bantur, quum defivo in terrain palo, eum sudibus 
eminus, et cominus gladiis ligneis feriebant, la- 
tera, vel pedes, aut caput hostis petere condiscen- 
tes. Ilinc Juvenal. 6. 246. aut quis non vidil 
vulnera pali ? Quern cavat assiduis sudibus, scu- 
loquu lacessit, Atque omnes implet nuroeros. Adde 
Veget. I. Milit. 11. «t 2. ibid. 23. — c) Tn illo 
Plaut. Men. I. 3. 53. Quasi supellex pellionij, 
palus palo proximus est: sermo est de navi, in 
cujus costis tain crebri sunt pali aflixi, quam in 
ofiicina pidlionis, in qua ad exlendendas et po- 
liendas pelles pali multi inliu sunt. 

11.) Translate. ^ 1. DucU metaphor. i a mi- 
Hlaribus exerciliis Seneca Ep IX. Ererceainur 
ad palum: et ne imparalos forluna deprehendat, 
li.lt nobi* pa up e rta s familial is. ^ 2. P,i.lus pri- 
mus, et conjunct im patusprimus. qui a Dion. I. 
72. c. 19. >:fo; ^>,tvo?, et a Capitolin. Perlin. 



PALUS 

8. machaera Herculanea appellatur, fuit ensjs li- 
goeus gladiatorius secutorum proprius. Iliac prin- 
ceps secutorum primus palus appellabatur. Lam- 
prid. Commod. 15. Appellatus est inter cetera 
triumpbalia nornina etiam scxcenlies vicies palus 
primus secutorum. Hinc Dion. I. 72. c. 2 2. de 
Commotio. IlpwTdraXo? csxoufdpwy, ap'Ctepo; 
juivo; vtxrjaac $<o$exaKi( y^iKiO^. Inscript. men- 
dosa apud Murat. 617. 1., emendata apud Marin. 
Frat. Arv. p. 694. VRBicO sfcvtori phimo palo 

NATIOIXE J f ].OBK>Tl>. QVI PVGTVAVIT XUI. etC. -Wfl 

apud Henzen. 741 'J. c. d. m. pervegrino mvr- 
millom prisca cuivx phimo imlo bene merenti. 
Sic primum palurn interpretantur Caj. Marinius 
Frat. Arv. p. 694., quena secuti sunt Labusius 
ad Inscript. apud Or ell. -257-2. , Carerfom'us in 
Bulletiin. Jrcheol. a. 1846. p. 189., cl. Henzen. 
in .^cfis Acad. pont. archeol. Rom. p. 37. el 
ipse '7os. Furlanetto ; qui tamen, poslquam su- 
periora Lexico addiderat, in /. a Appendice ea- 
dem retractanda esse statuit secutas sentenliam 
Reimari ad Dion. loc. cit. not. 149.; hac aotem 
senlentia palus primus idem denotat, quod apud 
Lamprid. Alex. Set. 27. pa/oeafes primus, h. e. 
prsecipuus. Qua significations palus primam syl- 
labam correptam haberet, ut palceste$ et palx- 
strita. <| 3. Palus est etiam mentula. Horat. 

1. Saf. 8. 5. Obscsenoque ruber porrectus ab in- 
guine palus. 

PALUS, Qdis, f- 3. Priorem habet correptam, 
posteriorern fere semper producit. f'irg. 4. G. 479. 
Cocyti, tardaque palus innabilis unda. Adde Ovid. 

2. Met. 46. Invenitur tamen etiam cum ultima 
correpta. Horat. Art. P. 65. Sterilisque diu pa- 
lus aptaque remis. Bentlej. quamvis fateatur, ita 
Ipgi etiam a Servio <ad Virg. 2. .En. 611. et 6. 
ibid. 107.), Prisciano '&. p- 718. Putsch.) et 
aliis, et ita in omnibus codicib. reperiri, conten- 
ds tamen legendum sterilisve palus prius apta- 
que remis. Alii legunt slerilisque pilus. pulsa- 
taaue remis. — In Genit. plur. patwtwn habet 
et paludium. Cans. 4. B. G. 38. Propter sicci- 
tatis paludutn. Justin. 44. 1. 10. Ae.ris spiri- 
lus nulla paludium gravi nebula inficitur. Adde 
Liv. 21. 54., ubi al. leg. pallidum, al, paludium. 
— Palus est aqua siagnans, quae sestate plerum- 
que siccatur; in quo differt a lacu, qui perpe- 
tuam h.'.bet aquam, ~kiuvr, (It. patude: Fr. mct- 
rais, marecage, etang; Hisp. mar jal. pant ano, 
cenagal. estanque; Germ, der Pfuhl, Sttmpf, 
Pf'vtze: Angl. a marsh, morass, bog, fen, 
swamp, pool. lake). 

I.) Proprie. Cic. 5. Phil. 3. 7. Ille paludes 
siccare voluit. Id- 2. leg. Agr. 27. 71. Arenam 
aliquant, aut paludes emere. Cces. 2. B. G. 18. 
Quo propter paludes exercitui aditus non esset. 
Horat. 3. Od. 27. 9. stantes paludes. f'irg. 3. 
G. 432. Postquam exusta palus, terraeque ardore 
dehiscunt, etc. Ovid. 15. Mel. 269. Quaeque si- 
lim tulerant, staenata paludibus huraent. Sil. II. 
8. 380. nebulosa palus. — Poetice firg. 6. .En. 
413. Gemuit sub pondere cymba Sutilis et inul- 
tam accepil rimosa paludem. h. e. aquam. 

II.) Translate- Metonymice est panicula, pap- 
pus seu lanugo ulvae, qua utebantur Romaoi pro 
to men to. Martial. 14. 161). Tomentum concisa 
palus Uicense vocatur. Haec pro Lingonico stra- 
mina pauper emit. Id. 11. 32. de bibula sarta 
patude teges. 

PALUSCA Ficus inter genera ficorum recense- 
tur a Cloatio apud Macrob. 2. Saturn. 16. an 
Faliscal an Ltbrscal an mariscal 

PALUSTER, stris, »tre, adject. De Nominative 
paluster V. Charis. 1. p. 63. et Priscian. 4. p. 
62*. Putsch. •— Dicitur palustris etiam in recto 
masculine. Colum. 8. R. R- 14. 2. Palustiis 
quoque, sed herbidus ager distinelur. — Paluster 
est ad paludem pertinens, paludosus, s'ksi^q. pa- 
lustre, poludoso. 

I.) Prop i ie. Lie. 36. 22. ad /en. Ager llera- 
cleensis paluster ontnis, et frequrns arboi ibus. 
Id. 22. 2. Noctumo humore. paluslrique c;rlo 
gravanie caput. I'ilruv. 3. 3. Locus concrsticius. 
au-. paluster. Colum. 1. R. R. 5. 3. IM.enima 
aqua palustris. f'irg. 3. G. 175. salicum frond es, 



— 555 - 

ulramque palustrem. Ovid. 8. Met. 623. Nunc 
celebres mergis fulicisque palustribus uQda?. — 
Hinc palustria, turn, absolute. Plin. 14. Hist. nat. 
16. 19. (110). Saporem salicum redolent Patavi- 
norum in palustribus vindemiae. 

II.) Translate. Pers. 5. 6l>. Turn crassos trans- 
isse dies, lucemque palustrem, Ingemuere. h. e. 
vitam in cceno vitiorum actam. — Hioc 

Palustria, ium, n. plur. 3. absolute, substan- 
tivorum more, f '. I. in fin. 

PAMH.4CHA.RlUS, li, m. 2. qui pammacho 
certat. Auct. incort., qui sub Constantio Imp. vi- 
xit, in Orb. descript. ab A. Maio editus in Class. 
Auct. T. 3. p. 396. Laodicia mittit aliis civita- 
tibus agitatores optimos, Tyrus et Berytus mima- 
rioi, Caesarea pantomimos, Heliopolis choraulas, 
Ga/.a paumacharios (lege pammacharios), Ascalon 
athletas, luctatores eic. Cod. Jureti Graecus babet 
axooa/^aTixoo's, Latinos pammacharios. 

PAMMACHUM, i, n. 2. Kxufid-^tov (a ira; o- 
mnis et ua.yri pugna), certamen gymnicum idem 
ac pancratium, quod constabat ex lucta et pugi- 
latu simplici, qui nudis, non armatis pugnis a?c- 
balur, ut apparet ex Ambros. Enarrat. in Psalm. 
XXXVI. de pancratiastis. Alii qui caedem, et 
pulveris jactum membrorum nexibus miscent, o- 
mni sibi verberandi jure permisso, quos sctftfta'- 
vou; x'ocant, eo quod otnnis litis et pugn* ad- 
versus se babent polestatem- ffygin. fab. 1273. 
Fecit Hercules Olyrnpise (ludos) gymnicos Pelopi 
Tantali filin, in quibus contendil pammachum, 
quod nos pancratium vocamus, cum Acbareo. 
Alii leg. pammacho. Inscript. apud Fabrett. p. 
100. n. 226., quee est apud Orell. 2588. yalen- 

T1MAN. V A LESS ET GRATIA NX'S SBMP. AVGC. FILV- 
MENV51 IN OMNI ATHLETICO CERTAMIMK AB ORIENTS 
AD OCCIDENT E. VS0- VICTOREM FAMMACHi' LVCTA 
P^NCRATIO CE5TIBVSO. ID EST pYCME LOCATIOXX 
STATVAE IN ATHLETARVM CVRI.a XETERMTATIS GLO- 
RIA digkvm ESSE ivdicarvm. Pertinet baec ad fi- 
nem quart! a Chr. a. sa»culi. I'trobique sunt qui 
legendum putant pammachio, e*t enim a Grseca 
voce nauudy^tov. Animadvertendum porro est, ex 
hac inscriptione v»de r i pammachium aliud fuisse 
a pancratio, quum ntriusque hie Cat mentio;ve- 
rum unum idernque fuisse apparel turn ex Pol- 
luc. Onom. I. 3. c. 30. n. 150., turn ex aliis au- 
clorum iocis allatis a Fahro Agonist. I. 1. c. 9. 
11. et 30. 

PAMPfNACEL'S. V. CAMPANICLS. 

PAMPLNARlUS, a, urn, adject, pampanajo, 
pampinario, oi'vapsof, ad pampinum pertinens. 
Colum. 5. R. R. 6. 29. Palmitum duo genera 
sunt: alterum, quod, quia primo anno plerum- 
que frondem siue frnctu alTert, pampinarium 
vocant : alterum, quod ex anniculo palmite pro- 
creatur; quiid, quia protinus creat, fructuarium 
appellant. (Adde Plin. 17. Hist. nat. 22. 35. ■ ISij. 
Sic 3. i6td. 10. I'). Pampinarium saimenlum. 
et 4, ibid. 24. 11. Pampinaiiae tnaieri:£. — Ab- 
solute Plin. 17. Hist. nat. 21. 35. (157). Sf- 
lere e panipinariis sterile est, nee nisi fecundo 
oportet. 

PAMPlNATlO. onis, f. 3. spampanazione, )Sa.x- 
cxoKoyia, actus pampinandi, detractio pampino- 
rum el nepotum, quae menu et sine ferro tit, quuin 
\itis frond ere ccepit. Colum. i. R. R. 6. 1. Ut 
frequenti pampinatione supervacua dulrahantur. 
et 7. 1. Omnis pampinationis est tempest: Vi- 
tas, dum adco teneri palmites sunt, ut levi tactu 
digiti decutiantur. et 28. 1. Tempus pampina- 
tionis, antequam .loreirt vilis ostendal, inaxime 
est eligendurn; sed et postea licel eaindem repe- 
tere. Plin. 17. Hist. nat. 1. 1. (7). L'nde el 
pampinalio invents primo Stoloni dedit nomen. 
h. e. L. Lictnio Stoloni. Adde eumd. ibid. 22. 
35. (193). 

PAMPlN ATOR, oris. m. 3. spampanatore. /SXa- 
CTcXiyoc, qui pampinal. Colum. '*. R. R. 10. 
2. Vjtes neputibus, quos pampinalor in superio- 
re parte oiuiseral, liberare. et 27. 5. Pampina- 
lor ind'istrius. Adde eumd. 5. iftwf. 5. 13. 

PAMPlN ATI'S, a, urn, parti tip. /'. PAMP1^0. 

PAMPlN ATI'S, a. urn, adjecl. pampiftos ha- 
bens. 



PAMPINUS 

I.) Proprie. Gallien. in ep. apud Trtbe.ll. Claud. 

17. Lanceam argenteam pampinataro librarum 
triginta. h. e. pampinis caelatis ornatam. 

II.) Translate est xX^patoitSTJ?, pampini simi- 
litudinem habens. Plin. 16. Hist. nat. 42. 82. 
(225). Abies ramentorum crinibus pampinato 
semper orbe se volvens, ad incilatos runcinarum 
raptus. h. e. instar torlilis pampini, vel capreoli 
vilium. 

PAMPInRUS, a, utn, adject, dt pampano, oi- 
vap£o?, qui est e pampino, pampinarius: et uni- 
versim ad vites et vinum pertinens. Tac. 11. 
Ann. 4. Pampicea corona. Virg. 7. Eel. 58. Li- 
ber pampineas in'idit collibus umbras. Id. 2. G. 
5. tibi pampineo gravidus auctumno Floret ager. 
Ovid. 3. Pont. 1.13. Sec Ubi pampineas auctu- 
mnus porrigit uvas. ef ibid. 8. 13. Non bic pam- 
pineis amiGitur vitibus ulmus. Martial. 10. 93. 
Pictaque pampineis videris arva jugis. Proper!. 
3. 15. 25. Curvaque Tyrrheoos delphinum cor- 
pora nautas In vada pampinea desiluisse rate, ft, 
e. pampinis ornata. (V. Ovid. 3. Met. fab. 9.) 
Virg. 6. Mn. 805. pampineis victor Juga Dectit 
habenis Liber, et 7. ibid. 396. Pampineasque ge- 
runt incinctae pellibus hastas. h. e. pampineia 
frondibus velatas, ut Ovid- 3. Met. 667. loquitur. 
Vol. Flacc. 5. 79. de Baccho. Udaque parnpinea 
necteatem cornua I'itta. Propert. 2. 24. 29. Ica- 
re Cecropiis merito jugulate colon!?, Pampineus 
nosti quam sit amarus odor. ft. e. odor vini. Cal- 
purn. i. Eel. 59. Pampineaa ulnii. h. e. qua 
pampinos vitesque sustinent. 

PAMPINO, as, Svi, Stum, are, a. 1. Part. Pam- 
pinatus 1. et 2. — Pampinare, spampanare , 
^uxsToXoyjw, ot'vapt^tii, <f 1. Stricio sensu est 
pampinos decerpere, decutere, h, e., ut ait Var- 
ro 1. R. R. 31. 2., ex sarmento coles, qui nati 
sunt, de iis, qui plarimum valent, primum ac 
secundum, nonnunquam eliain tertium relinqae- 
re, reliqu')s decerpere, ne relictis colibus sarmen- 
tum nequeat ministrare succum. V. PAMPINA- 
TIO. — a> Absolute. Cato R. R. 33. Ubi vine* 
frondeve ccepe.rit, pampinato. Colum. 5. R. R. 
5. 14. Pampinandi modus is erit, ut opacis Io- 
cis hurnidisque et frigid is aestate vittj nudetur, 
foliaque palmitibus detrabantur elc. — b) Cum 
Accusativo. Id. Arbor. 11. Ante dies decern, quam 
vinea llorere incipit, parnpinalam habelo. Plin. 

18. Hist. nat. 27. 67. (254). Vineam pampinare: 
et huic let sua, quum pampini quatuor digitoj 
longitudine exphveriut. Pampinst una opera ju- 
gerura. ^ 2. Item itnivcrsim frondes et ramulos 
tenellos detraho. Colum. 't. R. R. 31. 2. Salii 
non minus, quam xinea, pampinaiur. Id. 5. ibid. 
10. 21. Lt dum teneros ramulos habent, vel- 
uli parnpinentur. Id. 11. ibid. 2. 79. Semina- 
ria quae sun tempore pampinata non sunt, ar- 
busculreque ficorum in seminariis putari-debent: 
qure tamen melius, dum teneiae sunt, per germi- 
nationem pampinantur. 

PAMPl.NOSUS, », lira, adjecl. pampinoso, pam- 
pinis et frondibus abundans. Colum. 5. R. R. h. 
14. Si parum painpioosa vitis est, advectis fron- 
dibus, el inteidum stramentis , fructus munia- 
tur. Plin. 23. Hist. nat. 1. 16. (21). Vitis alb» 
fylia pampinosa ad magnittidinem hederae. 

PAMPlN US, i, in. et f. 2. Ue femirini generis 
usj V. I. ad lin. ■ — Pampinus est sarmentum, 
seu coles vitis lenellus, qui quum induruit, mate- 
ria et palmes vocatur: fortasse est a Kjpir&> mitK>, 
ita ut pampinus proprie sit sarmentum emissura, 
x'hyj pjt (It. pampano, pampino: Fr. pampre, 
rejeton, bourgeon, nouveau jet; Uisp. renutoo, 
vdstago, pimpollo, t alio nuevo ; Germ, die Jf'ein- 
rauk, das /Feinlaub; Angl. the tender $hoot 
of a \>ine with its leaves, a vine shoots 

I.) I'roprie. — a) i»e sai lutnto. seu eule vilis 
ten e Ho. Colum. 4. R. It. 22. 4. L'bi unius aut 
alterius I'ulii pampinus prorepsit e duro. vehe- 
mentem fund it materia in. Id. 3. ibid. 1H. 4. K* 
gem mis pantpini pullulant vel steiiles, vel certe 
minus feraces, quos nut if i vocant racemarios. 
Plin. i*. Hist. nat. 27. 67. <254). V incus pam- 
pinare. quum pampini quatuor digitus longitudine 
explevevinl. Id. 17. ibid. 22. 35. (17b \ Pampinos 



PANACA 

delergere. el ibid, i.l!»3), detrahere. — b) Sape 
diciiur dc viiium frondibus et follis. Cic. Senect. 

15. 53. Uva vejiita pampinis. f r ira. 1. G. 44k. Heu, 
male mm mites defendel pampious uvas: Tarn 
inulia in tcctis crcpitan* salit iiorrida grartdo. Co- 
lum. 3. Ii. R. 2. 12. Villi propter pampini den- 
silatcm sapy pavum rectc deftorcscil. f/orat , 
\. Od. 8. 34. Ornalus viridi tempora pampino 
I.ibor. Claudian. III. cons. Stilich. afiG* malum 
ciicurn.lua vestit Pampinu*. et Epithal. PaUad. 
ct Celer. 6. crispatur opaca Pampinus. Eliam 
Donalus in edit. 2, p. 174". Putsch, numeral 
inlet ea, quae inasc. et fern, generis sunt, et Ser- 
viut ad t'ira. 7. £cl. 58. ail, Varronem sap i us 
in femiainc uti. 

II.) lmproprie e»t folium pampini convolution, 
Tel capieulus, seu claricula, aut buic simile. Plin. 

16. Hint. nal. 35. 63. (153). Sruilax spinosis fru- 
lectosa ram is, folio hederaceo, a pediculo emit- 
lentB pampinoi. Id. 27. ibid. 11. 70. (94). bopyron 
aliqui pbasiolon vocaot, quoniam folium, quod est 
anisu simile, in phasioli pampinoi torquelur. Id. 
9. ibid. 51. 74. (163). Polypi pariunt ova tortitl 
pampino. h. t. cirro torio. 

PANACA, a. f. I. genus tests, sea cam ficiilis 
polos ii, apud Martial. 14. loo. in lemma) e. Qui- 
dam affirmant, Panacos esse populos Kbojtia, un- 
ribrata de bac dicta sit. 

PANACEA, as, f. 1, et panaces, is, n. el panai, 
acis, m. 3. ^ 1. Est Hal ice panacea, jrctvaxsio, 
navxxec et itava£ > berba, cujus imilla genera 
Piin. 25. Hist. nat. 4. 11. 12. 13. el 14. recenset, 
ab inveiiloribuJ pracipuc nominata, Asclepion, 
Heruclion, Chirooion etc. Est a trctv omne et cixoc 
medeln. Plin. ibid. 11. (30). Panaces ipso nomine 
omnium morborum rerardia promitlit. Vira. 12. 
£n. 418. spargitque salubres Ambrosiae succos 
et odorjferam panacearn. Plin. 26. Hist. nal. 8. 
58. (80). Ischiadici sauanlur panace polo, et ibid. 
11. 7:2. (118). Carbuncuios rumpit panaces. et 
35. ibid. It. 84. (134). Capitis dolori roedelur 
panacis omnium generum radii, Colum. 11. R. 
R. 3. 29. Panax levi ct subacla terra rarissi- 
nae disseritur, % 2. iloc nomine quidam ap- 
pellant eliara ligustrum cilvestre, apud Plin. ID. 
Hist. nat. 8. 50. (163)., ilera millefolium panacea 
ueraclion aliqui dicuot, Id. 25. ibid. 5. 1 y. (.42). 
^ 3. Panacea dicta est etiam cunila bubula, ef- 
ficai contra serpentes, Plin. 20. ibid. 16. 61. 
(160). 

PANAClNUS, a, um, adject. na»dx*vo;, ad pa- 
nacein perlinens, seu qui ei herba panace Ut. 
Cfsl. Aurel. i. Tard. 7. Injiciunt eliam clysterera 
rutaceuru, aut anelbinum, aul panacinum. et mox. 
Ceroiaria t\ oleo Sabino, aul laurino, aul pana- 
cino. 

PANACOS Ceras, nempe iravaxoc xtpac, h. e. 
panacis cornu vocatur herba Paonia Apul. Herb. 
64. 

PAN'AEUClUM, Ii, n. 2. panereccio, morbus 
circa ungues digitorum. Voi esl barbara, cor- 
rupts oi paronrchium. Apul. Herb. 42. Scylla 
radi\ pisata cum acelo el pane, imposiia pana- 
riciuin miriiice sanat. V. PARONYCHIA. 

PANAftlOLUM, li, n. 2. panieruzzo, vasculum 
vimineurn, iu quo panis servatur: deminut. pa- 
narii. Martial. 5. 4U. Cum panai'iolii iribus re- 
disti. Inielligit ea, de quib. Sutton. Cal. 18. Pa- 
nariA cum obsonio viriiim divbit. 

PAN'ArIUM, ii, n. 2. Eliam pannnus, ii, m- 
2. legilur in Inscript. apud RomaneUi Topogr. 
Napolit. T. %. p. 32., quse esl apud OreU. 32dU. 
panarios fabric*kdos cvravkrstvt. — Panarium, 
credenza, panattiera , panie r e , apxo^r)<v , lo- 
cus, et vas, ubi panis servatur, pants reposiloriura. 
f'arro ft. L. L. 105. Mull. Hinc panarium, ubi 
id i panis) servabant; sicut granarium, , ubi gra- 
num frumenti condebant. Plin. i. Ep. 6. Proiode 
quum veaabere, lictbit auclore me, ut panarium 
et laguaculain, sic eliam pugillares fcras. Sueton. 
Cal. 18. Panaiia cum obsonio viritim divisil. h. 
e. canistra panibus referta. Stat. 1. Sitv. 6. 31 
Hi panaiia, candidasque mappas Subveciant, epu- 
iasque lauliores. A!, leg. pannarin a panrms, 
quia in congi&riis, de quibus Stat, loquitur, et- 



— 556 - 

iam vestas aliquando distribulas legimus. Inscript. 
in Ann. dell I ml it. archeol. T. 10. p. 226. ».>voivs 
corporis RRt.invi \s ovon (slcpro quot) svpkrakt 
tVKT ik hoc r*?<AHio. Ita vocatur sarcopbagum in 
panarii for mam a pistore factum. 

PAnAkIUS, li, in. 2. qui panem vendit. Gloss. 
Lai. Or. Panarius, apTOKwXjj;. — Alio sensu 
f r . voc. prieced. init. 

PANATHESAICA, orum, n. plui. V. PANA- 
TJIENAICCS. 

PANATHENAICON, i, n. 2. ftava&ijvaixdv, 
genus unguenti, quod Athena perse verautcr ob- 
linucre, inquit Plin. 13. Hist. nat. t. 2. (6). 

PAnATHEnAICUS, i, in. 2. subaudi liber, est 
liber Isocratis, sic dictus, quoniam in Panatbe- 
nwis (sic vocabaot festa Palladia quinto quoque 
anno cclubrala ab Atheniensibusi erat recitandus, 
Conlinet aulera Atbenarum encomium, ei rerura 
ab Atheniensibus gesiarura. Cic. Oral. 12. 38. et 
Senect. 5. 13. Hinc Auson. Profess, t. 13. Sive 
panegyricos placeat contendere libros, In Pana- 
thenaicis tu numerandus eris ■ — Hinc 

Panathenaica, Orum, n. plur. 2. absolute, sub- 
itantivorum more, sunl solemnia, seu festa Pal- 
ladia, de quibus dictum esl supra. -Servius ad 
Vira. 3. G. 113. Varro in libro, qui Mirabiliuin 
inscribilur: Ericbthooium primum juniisse equos 
ludis, qui Panathenaica appellantur. 

PANAX, Scis. f I. f r . in PANACEA, f 2. 
Est etiam ferula unguentaria quinque cubitorum, 
foliii primo qualemis, mm senis in terra ja- 
centibus, ampla magnitudiae rotundis, in cacu- 
mine vero oleagineis, seinine in muscariis de- 
pendente, ut ferulae, Eicipilur succus inciso cau- 
le raessibus, radice in auciumno. Laudatur can- 
dor ejus coacli. Sfquens pallido slaleia; niger 
color improbatur. Plin. 12. Hist. nat. 26. 57. 
(127). 

PANCARPlNfiUS, a, um, adject. Varro apud 
Nov.. p. 264. 27. Merc, de hirundine. Et pullos 
peperit fritinienles, Quos non lacte novo levata 
pascal, Sed pancarpineo oibo coaclo, Libamenta 
legens caduca victus. h. e. cibo ei fructibus omnis 
generis arborum: a na.% omnis et Koprro'c fructus. 

PANCARPlUS et pancarpus, a, um , adject. 
mescolato di piu cose, waTTtaptrtoc et ira'Yxspiroc, 
ei multis variisque rebus compositus; a «ac om- 
nis et xapirdc fructus. u anearpia> corona, inquit 
Paul. Diac. p. 220. 20. Mill., es vario genere 
Oorum facia. Hinc Apul. 11, Met. Individuo nexu 
corona totis lloribus toiisque constructa pomis 
adbierebat. Tertull. advers- Valentin. 12. ad /in. 
Iesum cognominant Soterem, et Cbristurn, el Ser- 
monem, el omnia jboi, ul ex omnium defloratione 
construclum, graculum ^Esopi. Pandoram Hesiodi, 
etc. Quam propius fuit de Atticis bistoriis pan- 
carpiam vocari a tarn otiosis aucloribus nominum. 
Respicil Tertull. ad rarnum o1b« onusium uvis, 
bcubus aliisque variis fruclibus, quem pueri cir- 
cumferebant Atbenis festo quodam die. Justinian, 
novell. 105. c 1. trxyxapjrov vocal spectaculi ge- 
nus, in quo varii generis bestim simul induceban- 
lur, el contra eas homines depugnantes,. Augu- 
stin. advers. Secundin. 23. Nomine pancarpi, qui 
in ludicris muneribus edi solet, propter omnium 
generum, qua inera.nl, beslias, eiagiutis Arcam 
Noe. V. Salmas. ad Cap'tolin. Gordian. 33. — 
NB. De cognom. Rom. V. ONOM. 

PANCHRESTARlUS, ii. m. 2. paslicciere, con- 
fortinaio, pistor dulciarius; nam veluti irai-voT)- 
oroj, b. e. omnioo utilis, vel omnibus accouuno- 
dus est dulciarius panis. Ita Tttrneb. ioterpretatur 
I. 13. ^doersar. c. 14. ad illud Arnob. 2. 38. 
Fullones, lanarioK, pbrygiones, coquos, pancbrista- 
rios. Alii teg. panchreslariot. V. vocein seq. init. 

PANCHRESTCS, a, um, adject. Est qui mallet 
panc/iristuj et pancferisfarius a ir"TX.P' CTr °5' M u ' 
ad omnia illinitur, a yptw ungo. Sed prastat scri- 
bere panchrestus et panchrestarius, lum quia 
ungtjndi notio minirae hue spi-ctal, turn quia prior 
scriptio est a vulgar i pronuncialione; notujn quip- 
pe est 7j Gracorum tarn in Gracia, quam Roma 
vulgus irnperiluin per liiteram ♦ evtulisse. — Ce- 
terum panchicttus est omnino utilis, a jra; o- 
mnis et ^p^oro'c utilis, waVxpiJOTOf, uliiissimo. 



PANCT1LIS 

I.) Proprie. Plin. 36 Hist. nat. 20. 38. (146). 
Hematites ^thiopicus oculorum medicaiuentis uli- 
lissimus, el iis qua panchresia appellant. Id. 23. s- 
bid. 7. 71. (136), Fit c» porno panchrestos sto- 
matice. Thead. Pritcian. I. ■%. p. 311. ea. Aid. 
Et (hoc collyrium) dicitur panchriston. Facil 
autein ad muitab passi.mes, et esl approbatum. 
Salvian. 6. Gubern. D. 16. Quos parvulos mo- 
rigerus mina ac ferula non efficiunt, interdum 
pa-nchre?ta atque blarditia ad obedientiam tra- 
bunl. Nustrates vulgo dicunt i bomboni. 

II.) Translate. Cic. 5. Verr. 65. 152. Quum o- 
mnes ejus comites iste sibi suo illo panchresto 
tncdicamento amicos reddidisset. h. e. pecunia, 
qua ad omnia utilis est. — NB. De cognom. 
Rom. V. ONOM. 

PANCHROMOS, i, m. 2. ira'-j-^ptofio;, totus co- 
loralus; a ■ndv omne el y^pMua. color, ita voca- 
tur herba verbenaca apud Apul. Herb. 3. 

PANCMRUS, i, m. 2. tra'-y^pouc, gemma fere 
ei omnibus coloribus constans, iQquit Plin. 37. 
Hist. nat. 10. 66. (178)., a rcac omnis el xpoct 
color. V. Isid. 16. Orig. 12. 1. 

PANCHRVSOS, i, m. et f. 2. ndyy^woc, totus 
aureus: a irav omne et ^u<?o? aurum. Plin. 6. 
Hist. nat. 2.1. 34. (17o). Berenice urbs, qua Pan- 
chrysos cognominata est. 

PANCRA, a, f. 1. Gloss. Isid. et Glass, edit. 
ab A. Maio in Class. Auct. T. 7. p. 572. Pancra, 
rapina. Hinc fortasse impancrare, quam vocem 
V. loco suo. 

PANCRATIArIDS, «, id. 2. pancratii certa* 
•tor. Gloss. Lot. Or, tlayxpaTtapiot, pancra- 
tiarii. 

PANCRATIAS, a, m. 1. legitur a nonnullis 
apud Gell. 13. 27. Esse oportet animo semper 
prompio atque intento, ul sunl alhletarum, qui 
pancraiise vocaniur. Sed plerique rectius leg. pan- 
craliast*. 

PANCRATlASTES, a, m. I. zayy.paxtaorrii> 
certator et victor pancratii. Gell. 3. 15. Diagoras 
tres (ilios adolcscenles babuit, unum pugilem, al- 
teram pancrastiasten, tertium luctatorem. Ptin. 
34. Hist. nat. 8. 19. (57). Myron fecit Satyrum, 
Minervam , Delpbicos pentathlos, pancraliastas. 
Quintil. 2. 8. 13 Ille eiercendi corpora peritus, 
non, si docendum pancratiasten susceperit, pugno 
ferire vel calce lantum, aut nevus modo atque 
in his certos aliquos docebit. /'. et voc. praced. 

PANCRATlCE, adverb, robuste, ut Pancratice 
valere, id esl, robusium esse, et Grma corporis va- 
letudine, ut soleol ii, qui pancratio exercentur. 
Plant. Bucch. 2. 3. 14. Bene ne usque valuit? 
chrys. Pancratice, atque athletice . da Rodo~ 
monte. 

PANCRATlON vel pancratium, li, n. 2. trefvxpa- 
Ttov, gyrnnicuin certamen, quod conslabat pugi- 
latu el luclationc; a trxv omne et xpato; ro- 
bur, quod omnium nervorum viriumque conten- 
lioue transigeretur. Nam non pugnis modo, sed 
el calcibus et cubitis ulebanlur, ut indicat ^ain- 
til. 2. 8. 13., ubi ait: Sicut ille eiercendi corpora 
peritus, non, si docendum pancratiaslen suscepe- 
rit, pu*no ferire, vel calce lantum, aut nexus mo- 
do, atque in bis cerlcs aliquos docebit: sed omnia, 
qua sunt ejus certaminis. Suidas quoque pan- 
craliastas esse dicit, oi rale X'P ' xa ' T0 ' 1 rcoa '' 
iruxTOpta^ouat. Proper t. 3. 12 a. El palitur duro 
vuinera pancratio. Seneca 5, Benef. 3. Laceda- 
munii Vt-tant suos pancratio, aut castu deceroe- 
re. Plin. 34. Hist. nat. 8. 10. (71*). Aulolycos 
pancratii victor, et 35. t'bid. 11. 40. (139). Qui 
pancratii vicit Olympia. V, PAMMACHCM. 

PANCRATlON. Ii, n. 2. deminut. a itayypd- 
Ti5{ ^ 1- Appellatur b«rba cicborium propter 
singularem vim et salubritalem, quasi omnia po- 
tens. Plin. 20. Hist. nat. H. 30. v74). ^ 2. 
Item scilla pusilla propter eamdem rationed. Id. 
27. II Ul. nat. 12. 92. ill. S). 

PAN CR ATI US, a, um, adject, ad po.-lam Pan- 
cratium, ut videtur, perlinens- Pancratium me- 
trum apud Servium in Cenlimelr. p. iHi'J. Put- 
sch, est trochaicum, el constat monometro byper- 
cataiecto, ut Auctor optimus. 

PANCTlLIS, e, adject, a pango, qui planiatur 



PANCTIO 

tel plantatus est. Serviui ad Mud Virg, 4. G: 
130. Mic raruni tamea in dumls uius. hcec habel. 
b. e. panclile. 

PANCTlO, Onii, f. 3. pianlagione, actus pan- 
gendi, plantatio. Paltad. 11. R. M. 3. in lem- 
malt, De notanda vilium fertilitale, qua proride- 
bimus panclioni. Sed base Paltadii verba non 
aunt,; et profecto in ediU. Gesn. et Schneider. 
desunt. 

PANDANA, a, f. 1. una ex tribus, aut quaiuor 
portis prisce Rora« ab Roraulo coodltas, ita dicta, 
quod semper pateret, ut Paul. Diac. p. 220. 17. 
Mull, docel. Varro 5. L. L. 42. Mull. Satur- 
nia porta, quam Junius scrlbit Ibi, quarn nunc 
vocant Pandauara. Adde Solin. 1. 

PA.VDATlO, onls, f. 3. actus pandaudi, curva- 
tio, curvature. Vitruv. 7. 1. Contign&iiones hu- 
more crescentes, aut siccitata decrescentes, sen 
pandationibus sidentes, movendo se faciunt vitia 
pavimentis. 

PANDATU9, a, urn. V. PAN DO, as. 
PANDECT A, as. V. toc. seq. sub init 
PANDECTJE, arum, m. plur. 1. De geaere non 
conveaiuat grammatici: usus Latlnus obtinuit, 
ut per femlnlnum efferatur: quia tamen apud 
Grascos raasculinum est, alii contra communem 
usum inclamant. Ceterum non est novum Graeca 
mascuiina transire apud Latinos In feminina, ut 
docet Priscian. 7. p. 75 i. Putsch, ex Farrone, ut 
o' KoyXiae hcec cochlea, o yapm*; htec charta, 
etc. At genere masculioo ulitur Cassiod. Instil. 
div. litt. 5. Tabernaculum templumque qua picta 
subtillteV linearaentis propriis io pandecte Latino 
corporis grandioris coinpetenter optavL Id. ibid. 
12. Hunc autem pandecten (h. e. syllogen Hbro- 
rum sacrorura) propter coplam lectionla minutio- 
re manu in quaternionibus qoinquaginta tribus 
eestimaviraus conscribendum. — ■ In singul. num. 
est pandecta, ee Latina et pandectes, ce Grasca 
positione. Charis. 2. p. 186. Novissime, Tiro in 
Pandecte non recie ait dicL — Ceterum pande- 
ctie, ot' irzvSsxTcu, voluralua, qua? omnia conti- 
nent, seu in quibus de omnibus rebus disseritur : 
a rcav omne el Saxrd;, quod a St^opou com- 
plector. Uavi&KTOz primus TulHus Tiro Ciceronia 
libertus libros quosdam suos de rarils ac promi- 
scuis quasstionibus inscrlpslt, tanquam omne re- 
rum atque doctrinaruiu genus couiinentes, teste 
Gell. 13. ». Piin. prcef. Hist, nat. (23). ponlt banc 
inscriptionem inter iilecebrosas et magna promit- 
tentes, propter quos, ut ipse ait, vadimonium de-- 
seri possit. ■ — ■ Eodem modo iuscripti sunt a Ju- 
stiniano la epist. ad Senat et omn. pop. llbri 
Digestorum, qui et triglnta septcm Jurisconsultis 
sunt coagmenlali, quia omnes leges atque jura, 
et omne* Jurisconsuttorum dlsputationes seu re- 
sponse de jure continent, le Pandelte. 

PANDECTER, 7j*vSe>eT>jp, titulus est libri quartl 
Apicii de arte coquin., et slgnlGcat omnia con- 
tinens, eadem origine, qua Pandecta. 
PANDEMUS. V. In EP1DEMUS. 
PANDtA, se, f. t. gemma, in qua onus se fulgor 
non potest coniinere, fluctuat aspectibus tremulis, 
dum lapis teneatur immobills. Hsbc Cassiod. 5. 
Tartar. 34. 

PANDICOlARIS dicebatur dies, idem et com- 
municarius, in quo omnibus dlis communiter sa- 
criflcabatur. Paul. Diac. p. 220. 11). Mull. 

PANDlCOLArlO, (mis, f. 3. bracbiorum exten- 
sio cum oscitatione. Onomast, LaL Gr. Pandi- 
culalio, oxopStvtafiOf. 

PANDlCULOR, firis, ari, passiv. 1. proretwiersi, 
prostender$\, allungarti scontorcenda la vita e 
le braccia, slender le cuoja, oxop8ivaof«xi. Paul. 
Diac. p. 220. Itf. Mull. Pandiculari dicuntur, 
qui toto corpore oscitantes extenduntur : eo quod 
pandi liont. Plant. Men. 5. 2. 80. Ut pandicu- 
lans oscilatur! 

PANDIUM, ii, n. 2. iravSTov, sacrum quoddam 
Albeniensium, Jovlalia, in honorem Jovis: a trac 
omni* el Zeu;, Aicj Juppiler. Vo\ a l.oxfco ev- 
pungi'nda; occurrit cnirn tantum in ^Vor. Tit. p. 
il't. Pandiurn, Panathenieuin. Perperam hie U- 
tniur Panladium, Pantathenieum. 

PANDO, as, Svi, fllum, are, 1. Capell. 3. p. 



— 557 — 

91. Sunt alia, qu« una terbl positione duas con- 
jugationes leneaul, ut patwio, mando\ faciunt 
enim pandas et pandis, mandas et mandis. — 
Pari. Pandans sub c; Pandatus sub b. — Pan- 
dare est curvare, inflectere, pandura facere, pie- 
gare, incurvare, kuotow. — a) Active. Quintil. 
11. 3. 122. Pectu* ac venter ne projicianlur, ob- 
servantur: panda nt enim posteriora, et odiosa est 
omn is supinltas. — b) Passive. PUn, 11. Hist. 
nat. 10. 10. (21). de ap ib. Quss Core* compor- 
tant, prioribus pedibus femins onerant: totaque 
onusue rem«ant sarcina pandatss. Quintil. 11. 3. 
100. Sunt et illi breves gestus, quum manus le viler 
pandata, qualis voveotium est, parvis intervallis, 
et lubassentientibus burner Is movetur. V. adnotat. 
Buttmanni ibid.; et Annal. dell' Instil, archeol. 
a. 1845. p. 238, not. 1. — Pandari speciatim di- 
cuntur arbores, tigna, quum flectuntur et oneri 
cedunt. Plin. la. Hist. nat. 5. 23. (66). de cu- 
cumerib. Desecti quoque ad aquas modice dislaa- 
tes adrepunt: aut si quid obstet, versi panda ntur 
curvaniurque. At Sillig. leg. ac, it quid obstet 
vel si pendeant, curvantur. Id. 16. ibid. 42. 81. 
(223). Cetera omnia inferiora pandantur, palma ei 
contrario fornicatim. Adde eumd. ibid. 39. 74. 
(219). et ibid. 40. 79. (219). Colum. 4. R. R. 
16. 4. Firmlora Juga sunt alliganda, ut rigorem 
habeant, nee pandentur onere fructuum. Simili- 
ter — c) Neutrorurn more, fitruv. 2. 9. circa 
med. Ulmus et fraxinus celeriter pandant. Id. 6. 
11. Limine et irabes structuris quum sint onera- J 
tsa, medio spatlo pandantes frangunt sua l)si stru- 
ctures. 

PAND-), pandis, pandi, pansum et passum, pan- 
dere, a. 3. Praateritum pandi agnoscltur a Pri- 
tcian. 10. p. 891. Putsch. — Part. Pandens 
II. 1. ; Pansus et Passu* in fln.; Pandendus I. 

— Ratione babila etymi, Varro, inquit Non. p. 
44. 3. Merc., lib. de vita populi Rotnani existi- 
mat ea causa dici, quod qui ope Indigerent et ad 
asjlum Cereris confugissent, panls daretur, Pan- 
dere ergo quasi panein dare, quod numquam fa- 
num talibu* clauderetur. Sed bm nuga videntur. 
Ceterum pandcre est eipandere, explicare, patefa- 
cere, netavyu^u (it. allargare, disviluppars, scio- 
rinare, spicgare; Fr. etendie, lendre, deployer, 
divehpper, dtrouler, etal-er, ecarquiller; Hisp. 
extender, tender, desptegar, desarrollar; Germ. 
auseinander-breiten , ausbreiten, auspannen, 
auspreizen; Angl. ro stretch, stretch or spread 
out, extend, expand, unfold). 

I.) Proprie. — * a) Uaiversim. Lucret. 5. 1200. 
Nee procumbere huml prostratum et pandere pal- 
mas Ante deCira delubra. Cf. firg. 6. *£n. 282. 
ulmus bracbia pandit. Cic. 1. Tusc. 5. 9. Pan- 
dere vela. PUn. 9. Hist. nat. 8. 9. (3i>). Locum 
paudeodb retibus habtlem effugere festlnant del- 
phini. Virg. 1. G. 398. Pandere pennas ad solem. 
Plin. 2i>. Hist. nat. 4. 27. (S7). Aram us telas 
muscis In parielibus lalissirae pandit. Id. 21. 
I ibid. 4. 10. (14). Rosa paullatlm debiscit, ac sese 
pandit. Tax. 2. Hist. 25. et 4. ibid. 33. Pandere 
aciem. h. e. explicare ordiaes. — Passive. Liv. 
32. 4. Repeote velut maris vasti, sic imraensa 
panditur planities, ul subjectos campos terminare 
oculis haud facile queas. Plin. 6. Hist. nat. 13. 
15.^38). Ubi maro coepit in iatitudinem pandi. 

— 6) Speciatlm in re agraria et dotnesilca de 
fructibus usui pat ur, et sigoificat disponere sio 
candi, deslccandi causa. Colum. 2. R. R. 22. 3. 
Fertis ritus majorum etiam ilia permttllt, far pin- 
•ere, faces iocidere, mala, pira, bcos paodere 
flc. et 12. ibid. 30. 1. Pandere uvas in sole. V- 
plura in lin. sub Passus I. b. 

II.) Translate. ^ 1. Ponitur — a) Stricto 
sensu pro aperint, patclacere, aprtre, spalanca- 
re . Flaut. Bacch. 3. 1. 1. Pandite atque aperite 
propere januam hanc. Cf. Virg. 6. Mn. 525. In- 
tra tecta vocat Menelaum, et limina pandil. el 
2. ibid. 234. Dividimus niuros, et mcenia pandi- 
mus urbis, £nniu$ apud Festum p. 343. 21. 
Miill. Pandite sultp petias et eorde relinquite so- 
ninuin. aprite lr palpebre. f'irg. 6. jEn. 421. 
de Cerbero. ille fame rabida tria gultura pan- 
dens. Petron. Satyr. 102. Pandere crura In or- 



PANDO 

bem. Lucret. 5. 1248. Pandere agros pingues, et 
pascua reddere rura. h. e. aratro aperire, solvere, 
colere. Cf. Liv. 21. 37. Ita torridam incendio 
rupem ferro pandunt. h. e. difltndunt, perfrin- 
gunl, spaccano. • — 6) Et metaphora bine du- 
cta. Liv. 10. 41. Pandunlur inter ordines vise: 
provolat eqaes. et ibid. 5. a med. Pandere viam 
fugae. Id. 4. 15. Nulla raerita cuiquam ad do- 
minatlonem paoduni viam. — c) Pragoantl, utl 
ajunt, sigoiCicatione est se patefaciendo indicare, 
oslendere. Virg. 2. G. 257. picea; tantum taU- 
que nocenies Intprdum aut hederae pandunt ve- 
stigia nigra;. Horat. 2. Sal. 2. 26. de pauone. 
et picta pandat spectacula cauda. Val. Place, 4. 
90. Proxima Bebrycii pandunlur lilora regni. h. 
e. ostendunt se naviganlibus. Cic. 5. in Aral, 
453. quum cauda omnis jam panditur Hydra, h, 
e. tola exoriiur et se conspiciendam p - - ^bet. % 2. 
Metaphora ducta a superior! num. ! Lucret. 6. 
359. Et quum tempora se veris flore.'-Ua pandunt. 
Cic. 5. Tusc. 27. 76. Ilia divina bona longe la- 
teque se pandunt ceelumque contingunt. h. e. pa- 
tent. Hue referendum esse videtur et illud Ne- 
mesian. Cyneg. 104. quum Janus temporis au- 
clor Pandit in occiduum bissenis meosibus an- 
num. ^ 3. Est etiam verbis enarrare, expli- 
care, atque solemnis est vox poetarum et vatum. 
Lucret. 5. 54. Atque omnem rerum naturam pan- 
dere diclis. Plin, 14. Hist. nat. procsm. 1. (3). Hft- 
siodus praecepla agricolis pandnre orsus. Ovid. 4. 
Met, 679. Partde requirenli no men terrajque, 
tuumque, Et cur vincla geras. Seneca Here. fur. 
1301. Paode, quid Geri jubes* Firg. 6. JEn. 267. 
Paadere res alia terra et caligiae mersas. Val. 
Place. 1. 740. Talia libato pandebat sanguine 
Crelheus. et ibid, 12. versam proles tua pandet 
Idumea. Namque potest, h. e. carmine perseque- 
lur, illustrabitque. Petron. Satyr. 89. itaque co- 
oabor opus versibus pandere. Slat 1. SUv. 5. 
29. vestra est, quam carmine molli Pando, do- 
mus. Adde ibid. 4. 92. et 3. ibid. 2. 40. et 5. 
ibid. 3. 156. et 235. ffemesian. Cyneg, i. hila- 
resque labores, Discursusque citos, securi prmlia 
ruris, Pandimus. Virg. 3. ^En. 479. Ausonia 
pars ilia ptocul, quam pandit Apollo, et ibid. 
252. Quas Phaebo pater omnipotens, mihi Pb«- 
bus Apollo Praedixit, vobis Furiarum ego maxi- 
ma pando. Id. 6. ibid. 723, Suscipit Arcbises at- 
que ordine singula pandit. Lucan. 6. 590. de- 
cus /Emonidum, populis quw pandere fata, Qua> 
que suo veoiura potes devertere cursu. Claudian. 
prcef. II. Eutrop. 37. Miror, cur aliis qui pan- 
dere fata solebas etc. — IJinc 

Posius, a, um, particip. prater, pass., de quo 
Gell. 15. 15. A b eo quod esl pawdo veleres pas- 
sum dixerunt, non pansum; et cum praeposi- 
tione expos sum, non expansum. V. lamen Pan- 
sus infra. Celerum passus est extensui, expansut, 
explicatus, patens, aperius, steso, spiegato, diste- 
so, aperto. 

I.) Proprie. — a) Uaiversim. Ovid. 3. Amor. 
2. 45. ferlur passis victoria penuis. Plant. Stich. 
2. 2. 45. In portum vento secundo, velo passo 
pervenit. C'tc. 1. Tusc. 49. 119. Quo utlnam ve- 
lis passis purvehi liccat. h. e. celeri cursu, quia 
expansis velis cita navis ferlur. Plin. 7. Hist, 
itat. 17. 17. (.77). Quod sit boraini spatiura a ve- 
tiigio ad verticem, id esse passis manibus inter 
longissiinos digitos, observalum est. le braccia 
slese e altar gate. Ita vulgati libri: at Sillig. 
legit pansis. Cess. 3. B. C. 98. et Ennius y 
pud Non. p. 370. 22. Merc. Passis paUnt*. Ne- 
inesian. Cyneg. 142. de catulis canum. Quels 
nutiduiu gressus stabiles, neque luinina passa Lu- 
ciferum vldere jubar. — Crines passi sunt so- 
lutl et cxpansi, sciolti, dislesi, xdjatj dvttuivv'. 
qualns habere mtilieres sotcnt in luctu et in sup- 
plicaiionibus. Cies. 1. B. G. 51. extr. Mulierea 
in prtEliuin proiicisccntes militrs, passis crinibus, 
denies implurabant, n« se in sevvitutetn Romania 
traderent. Virg. 1. ,En. 4S3. art tcutplum non 
.-cqu:p Pailadis ibant Cfinihus lliadcs passis. Adde 
Liv. I. 13., ubi de Sabinis it m in is pneliuin dlr- 
imentibus loquitur, et 7. 40. a med. el alibi. In 
singularl Ter. Pltorm. 1. 2. 56. Capillui passu*, 



PANDOX 

audui pes, ipsa hom'da. et Ifeaut. 3. 3. 49. Ca- 
p ill us passus, prolix us, circum caput rejectus neg- 
ligent. C<£s. 7. B. G. 48. a med. Matresfa- 
miiias suos obtestari, et more Gallico passum ca- 
pillum ostentare. Gell. 15. 15. Capillo esse mu- 
lier passo dicitur, quaii porrecto el expanso. — 
Pro passus al. leg. sparsus in allatis exemplis, 
et promiscue in libris bee du* voces reperiuntur. 
Videntur tamen sparsi crines aliquando plus es- 
se, quam passi, nerape non solum evpansi. sed 
turbati et disjecti, scarmigtiat i : cujusmodi sunt 
in furentibus, vaticinantibus, Bacchantibus. Ovid. 
3. Art. am. 700. per tnedias sparsis fuiibunda ca- 
pillis Evolat, ul tbyiso coociia Baccha, vias. Adde 
eumd. 8. Met. 107. etc. — b) Special! in in re 
agraria et doniestica. Uva passa (.inquit Forctl- 
linus, qui passus a patior hoc sensu ducit) di- 
citur, quae post maturitatem diu in viie pendens 
solem paisa est, et I'liam post vindemiam soli 
eiposita ejus ardorem sensil, uva passu. Sunt qui 
hoc sensu ducunt a pando, ut sit uva ad solem e.x- 
pansa: etenim Colum. 12. R- R. 39. I. docens 
rationem passi conliciendi. ait oportere in sole 
pandere uvas, Plin. 14. Hint. nat. 1. 3. (17). A 
patientia nomen acinis datur passis. Pirg. 4. G. 
269. psythia pas>os de vile racemos. Plaut. Pxn. 
i. 2. U8. suspende te. mi. si(|uidem tu es mecum 
futurus pro uva passa pensilis. Sic Plin. 18. Hist. 
nat. 13. 34. (127;. Rapa durant et in sua terra 
»ervata, et pustea passa, prone ad alium proven- 
turn, seccate al sole. Fronto 4. ad M. C(ss. (e- 
dente ilerum A. Maid) ep. 4. Isus uvas multo 
commodius passas, quara puberes, rnanducare. — 
Hinc passum, i, n. 2. absolute est v in urn expres- 
lum ex uvis passis, vino d'uva passa, passo, yXo- 
xu. Colum. 12. R. R. 39. 1., Plin. 14. Hist. nat. 9. 

11. (SI), el Pallad. 1 !. R. R. 1 J. ejus conliciendi 
rationem docent- Parro apud Non. p. 551. 27. 
Merc. Passum norninabant, si in vindemia uvatn 
diutius coctam legerent, camque passi essent in 
sole aduri. P irg. 2. G. 93. Et passo psytbia ulilior. 
Cels. 2. 18. ad fin. Passum quo ex sicciore uva 
est, eo valentius est. L'lp. Dig. 33. 6. 'J. Si quis 
vinum legaverit, ccnomeli plane continebitur et 
passum: defrulum non continebitur.— c) Lac 
passum apud Ovid. 14. Met. 274. est coctum. 

II.) Translate. ^ 1. Lucilius apud .Yon, p. 

12. 5. Merc. Rugosi pnssique senes eadem omnia 
quaerunt. h. e. exsucci, exsangues, smunli. «( 2. 
Passa verba, prosa oratio. Apul. Florid, n. 15. 
o med. Pherecydes primus, versuum ne\u repu- 
diato, conscribere ausus est passis terbis, soiuto 
locutu, libera oratioae. — Hinc 

Passum, i, n. 2. absolute, substantivorum mo- 
ra, subaudi vinum. P. supra in Passus I. b. 

Pansus, a, um, alia forma participii prater. 
pass., de qua P. paullo supra Gell. loc. cit. in 
Passus toil., expansus, eiplicatus, spiegato, al- 
largato. Pitruv. 3. 1. Si homo coilocalus fuerit 
supinus, manibus et pedibus pansis. Germanic. 
in Arat. 68. suppliciter pansis ad numina pal- 
mis. Ammian, 29, 5. a med. Sago porreclius 
panso. Prudent. 12. Cathemer. t70. Pansis in 
ahum brachiis. et 1. advers. Symmach. prcef. 
48. Vix panso poterat currere carbaso. Est qui 
kg. passis et passo: sed Htins. prius praefert. 

PANDOX, ocis, m. 3. rcavcoxeJ?, ir»'v$o£, sta- 
bularlus, caupo. Ambros. super Hegesipp. 3. Sed 
et eos, qui de cauponibus et pandoctbus vitara 
agunt. Gloss. Isid. Panden {lege Pandox) qui 
semper paadit ora ad potandum. Etymon sane 
ineptum quod habet et Thoin. Thesaur. nov. La- 
Unit, p. 448. 

PANDORA. V. toc.., eq. et PANDURIZO. 

PANDGRILiVI, ii, n. t. iravSoupiou, instrurnrm- 
tum, de quo Cassiod. in Psalm, 141. 1. Psalmus 
autem est, ut a majoribus traditur, organum mu- 
licuin, sicut cithara, pandurium aliaque, qu:e vo- 
cibus nosiris dulcissima modulatione respondent. 
Id. de Music, p. 587. In Hat ilia (instrumental )-, 
ut sunt tubae, calami, organa, panduria et ce- 
ttra hujusmodi. fsid, 3, Orig, it). Pandurium 
ab inventore vocatum. et ibid. Ut sunt lub^e, ca- 
lami, organa, pandoria (lege panduria) el cetera 
hujusmodi. Areval. in utroque Isidori loco pan- 



- 558 - 

dura legeodum conjecit. Pandwa vero, nulla 
variante lectione, est apud Capell. 9. p. 307. et 
313.; porro Grace apud Athenceum %, 82. UuSte- 
Topa? ii o yiyoaf^ n$oi tt5; a'puS'pac &aXaa- 
oy)f tou'c TpitfyXoouTCu; pi}oi xaraaxsua^esv njv 
Ttavooupav sx tijs s'v t^ 3"aXaaoTj <puofii'v-r)j 5a- 
po»j?. P. voc. seq. 

PANDORIZO, as, 5vi, are, n. 1. irav$oupi£ct>, 
pandurium puiso. Est autem paadurium musicum 
quoddam instrumentum a Pane inventum, ut ait 
Isid. 3. Orig. 20. Pollux vero Onom. I. 4. c. !i. 
§ 60. tradit esse instrumentum trichorde ab As- 
syriis inventum, Athenoeus I. i. c. 60. Troglodytis 
tribuit, Hesychius in 2upiyyec a " esse multas 
libias cera junctas. Capell. 9. p. 307. Quidam 
agrestbs canorique semidei, quorum hircipedom 
(h. e. Pana) pandura, SiU'anum arundinis enodis 
listula sibilatrix rurestris Faunum tibia docue-' 
runt, et p. 313. loquitur Harmonia. Panduram 
.Egyptios attentare per mi si. Lamprid. Etagab. 
'A2. Ipse ad libias dixit, tuba cecinit, pandurua- 
vit, organo modulatus est. 

PANDUS, a, um, adject, pandatus, incurvus, 
le viler inOexus, kuoto; (It- curvo, piegato at- 
quanto ; Fr. courbe, courb. recourbe; Hisp. cor- 
vo, encorvado; Germ, krumm, gekri'unmt , ge- 
bogen; Angl. bent or bowed inward or down- 
ward in the middle, somewath bent, crooked). 
Occurt'it — a) S:epissime in carminibus. Ovid. Y%. 
Met. 660. Suspiciens pandos auctumni pondere. ra- 
mos. Pirg. 2. G. 445. pandas ratibus pusuere ca- 
rinas, et 194, Lancibus et pandis fumanlia reddi- 
mus exta. Ovid. t. Amor. 13. 16. Piima vocas tar- 
dus sub juya panda boves. et In. Mel. 271. juven- 
c;b pandis cornibus. Id. 3. 7Vist. 10. 43. pandi 
delphines. Id- 3. Met. 674. de eo, qui in detphi- 
num vertitur. et lati rictus, et panda loquenti 
Naris erat. h. e. sursum inflexa et resima. et 10. 
ibid. 713. de apro. Prolinus excussit pando ve- 
nabula rostro. Sll. It. 3. 277. panda manus est ar- 
mata cateja. Martial. 14. 106. panda urceus ansa. 
Ovid. 1. Art. am. 343. Ebrius ecce senex pando 
Silenus aseilo Vix sedet. h. e. qui curvalo dorso 
est et aliquantum depresso. — b) Raro in prusa 
oratione. Pitruv. 2. 9. Cupressus et pin us, ha- 
bentes humoris abundantiam, in operibus «oient 
esre pand;e. Quintil. 6. 3. 58. Juniuin houn- 
nem nigrum et macrum et pandum, tibulam 
ferream dixit. Priscian. de accent, p. 1287. 
Putsch. Quid est brevis linea? Nota jacens simi- 
liter, sed panda, sicut pars interior circuit, ita 
VI Apul. fragm. in lib. 10. Met. p. 717. Ou- 
dend. Ipsoque priapo pando et repando xvutrem 
saepiuscule taxabam. h. e. raodo lento, rnodo re- 
tento. — NB. De cognom. Rom. P. ONOM. 
PANEFfGlL'M. P. PANIFICIL'M. 
PA.N'fiGVRfGUS, a, urn, adject. iraviry?>oi)co?, 
ad univsrsi populi conv«ntum, vel suiemnia at- 
que sacra pertin^ns. — Hinc 

I.) Proprie. Panegyricus, i, m. 2. absolute, <ub- 
staativorum more, dicta est oratio, qua Isocrates 
publice summis Athenienses laudibus pro<ecutus 
uni versa in Gr.ecisin ad bell u in in Persas susci- 
piendum bortatus est. Cic. O-at. 11. 37. Lauda- 
tionum, scrtplionum, et bistoriarum, et lalium 
suasionum, qualem Isocrates fecit panegyricum. 
subaudi sermjnem. Sic Quintil. 10. 4. 4. Pane- 
gyricum Isocratis decern annb dicunt elaboraturn. 
11.) Translate est idem ac laudatorius. — - a) 
Adjective. Auson. 1. Profess. 13. Sive panegyri- 
cus placeat contendere libros. — b) Absolut);, 
substantivorum more. Hieronym. Ep. tlM. n. 4. 
Laudent te alii, el tuas contra diaboluin victo- 
rias panegyricis prosequaniur. f,actant. 1. l">. 
ante med. Eliam malos panegyricis mendacibus 
adulantur. Lamprid. Alex. Se.v. 35. Oratores et 
poctas non sibi panegyricos dicentes (quod exem- 
plo \igri Pescennii stultum dicebat;, sed aut o- 
rationes recitantes, aut facta veierum, <|uos ante 
retuli, liben'er audivit; libentius tamen, si quis 
ei recitavit Aletandri Magni laudes. — Hinc 

PANEIiYRtCLS, i, id. '2. V. voc. pneccd. I. 
etri. b. 

PA.NfiGYRIS, is, f. 3. itavrrptptc,, conventus 
publicus, vel nundinae, quales quinto quoque an- 



PANGO 

no \lhenis celebrari solitas, scribit Herodot. I. 
6. a rrc?y omne et ,-Eolico ay^pic pro a'yopct 
ctstus. Cic. f. Alt. 14. Grsecis titteris scribit. 
Erat, inquit, in eo ipso loco illo die nundinarum 
wai>i77"jpts- — Claudiani carmina omnia, qu» 
alicujus laudes continent, panegyris titulum ha- 
beni, h. e. elogium magno populi conventu pro- 
nuncialum. 

PAN'fiGYRISTA, ae, m. 1. paneqirista, irxvvj- 
yuotCTTjj. laudator. Sidon. 4. Ep. 1. Si quid he- 
roicus aiduum. comicus lepidum, panegyrista 
plausibiie condiderunt. 

PASRRASTOS, i, f. 2. a quibusdam dicta est 
gemma, quae a pleris [ue paneros, ut ait Plin. 
37. Hist. nat. 1j. 66. (.17.-0. Codices nonnulli 
et vulgali libri pansebatos; Cod. Bamberg, hanc 
vocem in te.ctu omisit. sed in Indice habet pane- 
rastos. P. Siilig. ad h. I. 

PANKROS, uii*, f. 3. irave'ptuc, quasi omni a- 
rnore digna : a ndv omne et s"pw; amor: gem- 
ma est, aliis pansebatos dicta, quae fecunditatem 
al'ferre credilur. Piin. 37. Hist. nat. 10. 66. (178). 
P. voc. praaced. — NB. De nom. propr. P. O- 
NOM. 

PANG [TO, as, are, a. 1. frequentat. a pango. 
Gloss. Isid. Pangitare, laudare. 

PANG*), panqis, panxi, pancturn, item pegi et 
p^pTgi, pactum, pangere, a. 3. Pr?eteritum ptgi, 
ul tradit Priscian. 10. p. 894. Putsch., et pe- 
pigi, ul Quintil. docet 1. 6. 11., est a pago, is. 
Pago autem vel paco, ratione babita elyrui, con- 
j unbend um est cum Dorico jroi-ytD pro TCriyea, un- 
de Tzryvjut. et paciscor , et signilicat idem ac 
pango inde for malum. Priscian. loc. cit. Anti- 
qui pigo dice ban I pro paciscor. Cic. 2. Herenn. 
13. 20. ex leg. XII. Tabul., ut constat ex Quintil. 
loc. cit. Rem ubi pagunt, oralo: ni pagunt, in 
comitio aul in foro ante meridiem causam coni- 
cito. At. leg. conscito, al. atiter. h. e. quo in 
loco litigaiores paciscuntur, ibi oralo, rea cau- 
sam agito: si nullum pactum intercessit, in com- 
itio, aut in foro agito. V. Gell. 17. 2. — Pa- 
xim antique pro pepigerim, dato pignore certa- 
vnrim, scommetterb. Plaut. Amph. I. 3. 13. Ego 
paxim, te Ampbitruonern esse malis, quam Jo- 
ve m. Id. Merc. 4. 6. 10. Ecaslor paxiin, si iti- 
dem plectantur viri. plures viri sinl vidut, quam 
nunc in u tie res. Id. True. 11, 43. Paxim. leno- 
nnm et scortorum minus si^t. Al. ubique. melius 
f'axim leg. ■ — Part. Pancturus I. I.; Pangendus 
I- 2. — Pangere est Hgr re, iniigere. serere, plan- 
tare, rifyy'jfii (It. piantare, ficcare; Fr. enfon- 
cer, fixer, jicher; Hisp. hundir, echir d lo hon- 
do, fljar , jixar: Germ, bejesligen, eimchlagen, 
einsenken; Angl. to drive in, fix, infix, to set, 
plant). 

I.) Proprie. <)J 1. Generatim. Festus p. -J13. 
32. Mull. Pangere, ligere: unde plantae pamzi di- 
Cuntur. Pacuxius apud Festum p. 356. 32. Mitt. 
el apud Priscian. i. p. 85*4, Putsch. Tonsillam 
pegi l.'Cto (at. lapro) in litore. Hinc impe.gi et 
cornpegi. (>lerum Liv. 7. 3. Ut qui pr;»:t(.r ma- 
xirnus sit, i<iib. Septembr. clavum pangal. P. 
CL.AVl.S. Colum. 3. R. R. 3. 12. Vicena mil- 
lia malfeolorum per vinea» jugerum inter or- 
dines paneimus. Jd. 11. ibid. 3. 26. I.actuca 
iin-nit! Martio recle panekur . et ibid. 2. 42. 
Tab-am olearum quum panxeris, oportet fimo 
obi in ire- Id. 1(J. ibid. 251. ceu title ra proiimft 
prime Pangilur in c«r,a docli mucrone magistri. 
s'irnprime. — Kt absolute Pallad. 3. R. R. 9. 
a med. Is qui pancturus est, proiscla circa sur- 
culos sarrnenta sine ullo errore deponet. <f 2. 
Speciatim — at Ponilur pro piantare. Sue ton. 
Gall. I. Pangi ramulum placuit. — b) Pan- 
gere locum atiquem aliqua re dixil Proper t. 3. 
15. 15. Ip^e serarn vites, pang* m que ex ordim; col- 
les. el Cotum. MR. R. 2. t.i. V'itiaria dilfgen- 
ler facienila, maiieolisque quam receniissimis cu- 
riosissime pangenda. .// Schneider, ex oplim. li- 
bris probanle P'jntedera leg. Vitiaria dilitrenter 
facienda rnalleolusque [quam recentissimusj cu- 
riosi.ssime pangendus. 

M.) Translate. *J 1. Pangere jilios, h. v.. pro- 
crcarc, dixit Tertull. Apolog. if. ad (in. «j 2. 



PANGONIUS 

Pangere versus est facere et scribere, quia lit- 
ter* stilo in cera panguntur, ut ait Pant, Diac, 
p. 108. 6. Mull. Ennius apud Cic. 1. Tusc. t. r >. 
34. Ilic vestrum panxit maxima facta patrum. Cic. 
16. Fam. 18. safe (In. Sed lu nulios ne tecum 
Hbellos? an pangis aliquid Sophucleum ? Lucret. 
4. s. obscura de re lam lucida pango Carmina. 
If oral. I. Ep. 18. 40. Pangere poumata- Martial- 
11. 3. At quam victuras polr.ramus pangere char- 
las, (}uantaque Pieria praslia flare tuba! VaX. 
Max. 2. I. sub fin. Egregia superiorum opera 
carmine comprensa pangebant. Tac. 14. Ann 
16. Canninuitt quoque sludiuin affectavit; con- 
tracts quibus aliqua pangendi facultas. — Uni- 
versint. f'irg. 8. /En. 143. His fretus, non lega- 
tes, neque prima per artem Tentamenta tui pe- 
pigi. h. e. feci ; nun prius tc temavi per legatos 
ct callida consilia. *J 3. Her inetaphoram pr*ter- 
itum pepigi universiin ponitur pro constituere, 
delinke statuere. Cic. Pis. 16. 37. Oblinuisti pro- 
vinciain cons-ularein finibus lis, quos lex cupidi- 
tatis tu:fi, non quos lex generi tui pepigerat. 
Id. t. Legg. 21. 56. Requiri placere termlnos, 
quos Socmtes pepigeril. (fahlen. et alii pe- 
gerit), usque parere. ^ 4. Speciatirn idem 
prrteriluin pepigi fere ha bet paciscendi signi- 
ficalionem, paliuire, accordare, far paiti. — 
O Cum Accusative. Plant. Bacch. 4.8.38. Du- 
ceotis FhiJippis rem pepigi. Pirg. 10. /En. i»t>2. 
Nee tecum incus buec pepigit tibi fcedera Lau- 
sus. et II. ibid. 133. Bis senos pepigere dies, 
et pace sequestra etc. Liv. 9. 11. et 24. 29. Pa- 
cein nobiscum pepieistis, ut legiones vobis ca- 
pt?s reslitueremus. Id. 27. 30. a med. Ne antea 
quidem so de pace audisse, aut inducias pepigisse. 
Ovid. 1. Amor. 10. 4y. Non fuit arm ilia; lanti 
pepigisse Sabinas, L't etc. Tac. !4. Ann. 3t. Re 
sumere iiburtaiein occultis conjurationibus pepi- 
gerant. et ibid. 42 Pedanium servus ipsius inler- 
fecil, negata libertate, cui pretium pepigerat. — 
b) Cum part. ne. Cic. 3. Off. 24. 92. Si quis medi- 
camentum cuipiam dederil ad aquam intercu- 
tem, pepigeritque, ne illo unquam postea utere- 
tur. Tac. 13. Ann. 14. Pepigerat Pallas, ne cu- 
jus facti in pneteritum inlerrogarelur. — ' c) 
.S*pe idem pnelerituiii refertur ad pacta nuptia- 
lia, promettere in isposa. Ovid. Heroid. 16. 36. 
Te peto, quam lecto pepigit Venus aurea nostro. 
et ibid. 20. 157. Hjbc mini se pepigit: pater banc 
tibi. Catull. 62. 28. Quod pepigere viri, pepge- 
ruiit ante parentes, Nee junxere prius, quam etc. 

PANGONIUS vel 

PANGONUS, i, in. 2. jrayywvso<;, gemma plu- 
ribus angulis. Plin. 37. Hist. nat. 10. 66. (1781. 
Est a ira; omnis et yiavia angulas. Sillig. legit 
pangonus. 

PANlCELLUS, i, m. 2. deminut. panis, mag- 
dalium. PUn. Valer. 1. 6. Post baec supermlttis 
panicellos debucceilatos, quos conficis ita. et mox. 
Hoc ergo apo/.ema conspergi facies buccellari fa- 
rina, et sic fades, ut dixi, panicellos latos et sub- 
tiles etc. 

PANfCfiL'S, a, um, adject, a panis. Hiac Plant. 
Capl. 1. 2. 5y. per jocum appellat milites paai- 
ceos , pistorienses, et placentinos. Alii paniceos 
diclos putant respectu ad Panatn urbem Sainnii, 
de qua Slrabo I. 5., sed hie ibidem Paunam, 
txoa Panam memorat: itaque alia est quaereoda 
urbs. cujus incolae joculariter panicei tfppellandi 
sint: baec fortasse est Panopolis urbs jEgjpti. Ser~ 
vius ad Virg- 3. .En. 257. Majores nostri has 
mensas babebant in bonorem deorum; paniceas 
scilicet, n.. e. magnas placentas e pane confectHS. 

PANlClUM, ii. n. 2. duo diversa siguilicat, sci- 
licet 

A) Est idem ac panificium, seu frumentum. 
Cassiod. 9. f'ariar. 5. Pruno tempore panicii 
specitin coernptam in propriam redegere substan- 
tiate spectantes cartiatcm m^diocribus gravem, 
ut parcius repunentibus detestabilem inferant nu- 
ditalern, quando bumines in fa mis periculo con- 
stituti etc. 

JB) Panicium est etiam panicum, unde no- 
strates nunc vulgo panizzo appellant. Edict. Dio- 
clet. p. 12. Milii iategri K. M. $£ quinquaginta, 



- 559 

panicii K. M. ^C fluinquaginta. Paulin. Nolan. 
ep. 3. ad Sever. Fabara lantum milio panicioque 
confundens. Hue pertinere videtur illud fsid. 17. 
Orig. 3. 13. Panicium dictum, quod mult is in re- 
gionibus <>\ eo panis vice homines suslentanlur, 
quasi paniiicium. Adde Not. Tir. p. 112., ubi per- 
perain pannicium legitur. 

PANlCDLA, w, f. 1. deminut. panus t ut 
Paul. Diac. docet p. 220. 16. Mull., ubi tain en 
Mil Her us legit panucula, quod ide-m est: cete- 
rum panicuia deminut. a p'mus agnoscitur et- 
iam a Prisciano 3. p. 6t8. p utsch. — Panicuia 
est lanugo, sive capillamentum, sive coma lanosa 
in milio, panico, arundine, avellanis, in omnibus 
fere arboribus picei generis, in qua semen depen- 
dei : denique quicquid oblonga et subrotunda 
forma tumet, fd/Sr;, avSijArj (It. pannocchia, 
spiga; Fr. panicule des vegetaur; Hisp. pani- 
cuto de los vegetates; Germ, der Buschel, die 
Mispe an den Getviichsen; 4ngl. the gossamer 
or down upon millet, panic, reeds etc., a cat' s 
tail, gosling, catkin or kat-kin). 

I.) 'Proprie. Plin. 16. Hist. nat. 10. IS). (49). 
E ramis generum borum panicularum modo nu- 
camenta squamatim compacta dependent. Id 18. 
ibid. 7. 10. (53). Panicum a paaiculis dictum, ca- 
cumine languide nutante. Id. 21. ibid. i. 10. 
(18). Graicula rosa conrolutas habet foliorum 
paniculas. Plant. Mil. glor. \. I. 17. Cujus tu 
legiones difflavisti spiritu, quasi ventus folia, aut 
panicularn tectoriam. h. e. paniculara srundinum, 
qua quidam utebantur tegendis villaticis domi- 
bus, ut Plin. 16. Hist. nat. 36.64. (1561. tradit, 
et sigailicat etiam ipse Plant. Rud. 1. 2. 34. Ita 
legit et inierpretatur Turneb I. 2. idversar. c. 
26. Al. leg. peniculum tectorium, quod minus 
huic loco convenire videtur, Recentiores vero 
plerique peniculum probant. 

II.) Translate panicuia dicitur tamor raarnmo- 
sus circa inguina praecipue nascens. Apul. Herb. 
13, Quum caluerit, impoaes super panicularn, et 
panno tigabis lineo. Scribon. Compjs. 82, Ma- 
lagma ad mammarum duritiem. ad paniculas, ad 
tubera, et cetera, qu* subito adnascuntur. 

PANlCLXUSj i, n. 2. deminut. a panis, parvus 
panis. Isid. 17. Orig. 9. Crocomagma, expressis 
aiomalibus crocini uoguenti atque informato se- 
dimine, in paniculos fit, et ideo sic appellatur. 
Vulgali Ubri habent pannusculos; nnns Codex 
vet. patiniculis. V. et PANUCL'LUS. 

PANlCUM, i, n. 2. panico, Aufioj, jieXivij, 
genus frugis, a paniculis sic dictum, eacumine 
languide nutante, paullalim estenuato culmo pae- 
ne in surculum, ut Plin- 18. Hist. nat. 7. 10. 
(53). describit. Cats. 2. B. C. 22. Panico vetere 
at^ue bordeo corrupto omnes alebantur. Cassiod. 
12. Variar. 27. Petiraus, ut de horreis Ticinen- 
sibus et Derionensibus panici speciem lerti^m 
port ion em esurienti populo ad XXV. modios per 
solidum distrahi sub nostra ordinalione facialis. 

PANlCUS, a, um, adject, ad Panem deum spe- 
ctans. — a) Panicus terror est pavor repenti- 
nus sine causa obortus, terriculamentum inane, 
quicquid cum stupore contingit. Causa appella- 
lionis est, quia veteres existimabant, Panem deum 
repentinos terrores et animi consteroatiooes im- 
mittere V. PAN in ONOM. Hujusmodi timoris 
exemplom babes apud Curt. 4. 12. a med. Ale- 
xandra, inquit, exercitum pavor, cujus causa non 
suberat, invasit: quippe lymphati trepidare cce- 
perunt, omnium pectora occulto mstu percur- 
renle, etc. Hygin. 2. A sir on. 28. de Capricorno. 
Hie dicitur, quum Juppiter Tiianas oppu'jnaret, 
primus objecisse hostibus terrorem, qui Ilavsxoc 
appellatur. Cicero hanc vocem Graecis litteris scri 
bit 14. 4tt,Z. Rdmorem magouin afferunt Tlavi- 
xo'v certe. senza sussLlenza. Sic Id. 5. ibid. 23. 
Scis enim dtci qunjdam Uxhko.. Adde euind. 16. 
ibid. i. — b) Panicum melrum inter aniispast'ica 
memorat Servius Centim. p. 182i. Putsch. Pa- 
nicum constat trim^tro bracbycaialecto, ut est 
boc: Fauni semideum numen ad-sl. 

PANlFKX, Icis, m. 3. pisrore_, qui panem con- 
ficit. Tneod. Priscian. 4. 2. L't illud quod in 
panificio separant panifices, fermento relicto, al- 



PANIS 

terius panis confection! profuturo. Gloss. PhUox. 
Panifex, ctpToirotdj. 

PANlFICA, *, f. 1. quae panes conficlt, quae 
operam dat panificio. Vulgat. inlerpr. 1. Reg. 
8. 13. Filias quoque veslras (rex) faciet sibi uo- 
guent:irias et focarias et panilicas. 

PANlFlClUM, li, n. 2. i panis et facio). In 
Cod. Theod. 14. 3. 4. et 22, legitur panefwium. 
— ■ Ceterum paniiicium 

I.) Proprie est pads confectto, U far pane, 
apTCKoti'fL. Varro 5. L. L. 105. Mull. Panis, 
quod primu Qgura faciebant, ut mulieres in la.- 
nificio, panus; postea ei figuras facere iostituerunt 
alias. A pane et facieiido paniOcium cceptum 
dici. 

Tl ) Figurate, per melonymiam est ipse panis, 
pone, vel reclius plactntulas, pani similes. Celt. 
2. 18. Scire oportet omnia leguraina, qusque ex 
frumentis panificia sunt, generis valentissimi es- 
se, el ibid, a med. (.Hiura panificia omnia 0r- 
missima sint. Sueton. Vesp. 7. Verbenas corc- 
nasque et panificia libertus obtulisse ei visus est. 
h. e. irdrrava, Serapidi et Osiridi offerri solita, 
V. Rupert, ad Juvenal. 6. 540. 

PANIPlCUS, i, id. 2 panifex. Gloss. Cyrill. 
'Aotottckoc, pistor, panificus. Vet, Scholiast, ad 
Juvenal. 8. 15y. Uaguentarii et panefici, id est 
pistores et coci. 

PANlON, Ii, d. 2. ravjlov, ita appellatur ab A- 
pul. Herb. 15. herba, quas et satyrion, et pria- 
pisms dicitur. V. PRIAP1SCUS. 

PANIS, is, m. 3. Olim hoc pane, is, declina- 
baat. Plaut. Cure. 2. 3. 88. Base sunt ventri 
stabiiimenta, pane, et assa bubula, poculum gran- 
de, aula magna. Ha legit iVon. p. 218. 12. Merc. 
et Charis. 1. o. 69. Putsch. Sic Arnob. 1. 59. 
Nonne alius baec utria, alius dicitis bos utres? 
non item apud vos est positum boc pane, et hie 
panis? etc. — In Genit. plur. habet panutn, 
et panium: Illud Fe'rio placuit et jPrisciano 
7. p. 771. Putsch, et Diomed. 1. p. 283., boc 
Ccesari 2. de analog, apud Charis. I. p. 69. 
et 114. — Panis, ratione babita etymi, ita di- 
ctus est, quia Panis figuram olim referebat, teste 
f'arrone loc. cit. in PANIFICIUM I. Cassiod. 
6. Variar. 18. Ceres frumenla dicitur invenis- 
se: Pan autem primus consparsas fruges coxisse 
perhibetur: unde et nomine ejus panis est ap- 
pellatus. Recentiores vero deducunt ab eodem 
tbtm., a quo 7raw et pasco. — Est autem^clbua 
e* farina et aqua, qui igne codas sit, aoros, 
otTCC (It. pone; Fr. poin; Hisp. pan; Germ. 
das Brod; Angl. oread, a loaf). 

1.1 Proprie, 5e«eco Ep. 90. circa med. Tunc 
farinam aqua sparsit, et assidua traclatione per- 
domuit. bnxitque panem. quera primo cinis cali- 
dus et fervens testa percoxit: deinde furni paul- 
lalim reperti, etc. Plaut. Asin. 1. 3. 48. A pi- 
store panem" petimus, vinum ex cenopolio. Id. 
Pers. 4. 3. 2, Ego hodie compendifeci btnos pa- 
nes in dies. Id. Bacch. 4. 1. 8. Comesse panem 
tres pedes latum potes, fore6 pultare nescisT Id. 
Cas. 2. 5. I. In furnum calidum condito atqae 
ibi torreto me pro pane rubido. Cic. 5. J\tsc. 
34. 97. Plolemaeo quum cibarius in casa panla 
datus esset, nihil visum est illo pane jucundius. 
pan di cruschello. V. CIBARIUS. Plin. 28. Hist. 
nat. 16. 63. (iio). Edere aliquid cum pane. Ho- 
ral. 2. 5ot. 2. 17. cum sale p»nis Latrantem sto- 
macbum bene lenlet. et I. ibid. 5. 88.. venit vi« 
lissima rerum Hie aqua, sed panis longe pul- 
cherrimus, ultra Callidus ut soleat bumarls por- 
tare viator. Nam Canusl iapidosus. Id. 2. Ep. t. 
12 j. vivit sitiqoi* et pane secundo. Lamprid. 
Alex. Sever. 31. Panis sequens. Juvenal. 5. 70. 
Panis lener el nireus moltiquj siligine factua. 
Ter. Eun 5. 4. 17. Quo pacto ex jure besterno 
pan em atrum vorent. Vatinius apud QuintU. 6. 
3. 60. Panem candidum edere. Inscripl. In Atti 
dell'Accid. archeol. Rom. T. 2. p. 462. Panes 
albi. PUn. 22. Hist. nat. 25. 68. (13.). V«- 
tus , aut nauticu? panis. vecchio o biscotto. /«- 
venal. 14. 12i. Mucida c*rulei panis consumere 
frusta. Seneca Ep. 119. Esurio: edendum est: 
utruiu hie panis sit plebejus, an siligineus, ad na- 



PANNARIA 

turam nihil pertioet. Id. Ep. 18. Panls durus 
•c sordldus. Id. Ep. 83. siccus, h. t. sine obso- 
nio. pan solo. PUn. 13. Hist nat. 12. 20. (82). 
Mollia panls. malta, midoila. et 2D. ibid. 4. 23. 
(75>. Panh crusta. Id. 18. ioid. tl. 27. (105). Pe- 
nis rtria genera periequi, super vacuum vide- 
tur: alias ab obsoniis appellati, ut ostrearil; alias 
• deliciii, ut artolagani; aii&s a festinatfone, ut 
speustlcl; nee non a coquendl ratlone, ut furna- 
ce!, vel artopticei, tut in elibanis cocti; non 
prldem etlam a Perihis invecto, quern aquaticum 
vocant, rfuoniem aqua trabltur a tenui et ipon- 
gloia iaanltate. Sumnu laus siliginis bonitate «t 
eribrl tenuiute constat. Quidam ex oris, aut lacte 
mblgunt, etc. V. Senec. Ep. 90. circa med., 
ubl panls conficiendi rationem pluribus persequl- 
tur. — Varia pant* genera et alii* nationlbus 
fumpta babuere- Pomanl: V. Migliore ad In- 
icript. M. /unit Pudenlis p. XIV. — De u»u 
ptnis in fuc'u mulierum. V. in PAN US. 

II,) Translate panis dlcitur mam cujusque 
rel in modum panli format*. PUn. 34. Hist, nat. 
11.24. (107). Quum pane* eris aqua refrigerantur. 
Slat. 4. Silv. 9. 37. Aut panel viridsnti* apbro- 
nitrl. 

PANNARiA, orum, n. plur. 2. V. PAN A- 
RIUM. 
PANNELUM. V. PANUCELLIUM. 
PANNBUS, a, urn, adject, idem ac pannosus. 
Gloss. Philox. Panneus, p'axivoc. Paulin. iVb- 
lan. carm. 21. 327. Si veste Teucer pannea per- 
Tederet Castella, vicos, oppida. 
PANNICULARIA, Orum, n. plur. 2. V. voc. leq. 
PANNlCOLARlUS, a, urn, adject, ad pannicu- 
lum pertlnens. Vtp Dig. 48. tit. 20. qui est de 
bonis darauator., ft. Pannicniaria aunt ea, que in 
cujtodia reccptut aacum altulit, spolla, quibus ln- 
dutus est, quum quis ad auppiiciuin ducitur. Ha- 
drian, Imp. ibid, initio legit: Pannlcularie (ro- 
tiom's) causa quemadmodum inteliigi debeat, ei 
ipso nomine apparel. Non enlm bona damnatorum 
pannicularia slgoificari, qui* probe dherit: nee 
al tonam circa ae habuerit, protlnut aliquls aibi 
rindlcare debeblt, sed vestem, qua ii fuerit in- 
dutus, aut nummulos, quos victus iui causa in 
prompt u habuerit, aut leves enulos, qui rem non 
exeedant aureorum quinque: alioquin si quit da- 
mnetus in dtgito habuerit aut sardonyche, aut a- 
liam gemmam magni pretii, vel si quod ehirogra- 
pbum msgoe pecunie in siau habuerit, nullo 
Jure iilud in pannicularia ratione retinebilur. — 
Hinc 

Pannicularia, orum, n. plur. 2. absolute, aub- 
■UntlTorum more. V. supra ioit. 

PANNICULUS, I, m. 2. parvus pannus, Tel pan- 
nl particula, pannului. Celt. ft. IB. n. 8. Vin- 
culum autem ei loco linteolum, aut panniculus 
quadratus est, qui ad duo capita duat ansas, ab 
altera vero parte totidem fascias habet. una pei- 
za. et 7. 20. SI cut iaiestfnum descend! i, fascia 
ejus rel causa fit, cut uno loco pila assuta ut 
ei pannlcull* facta, que ad repellandum intesti- 
num ipsl 1111 suhjicitur. una palla di pezze. Ju- 
venal, ft. 258. He sunt, que tenul Sudani In cy- 
ciade, quarum Deiiclai et panniculus bombycinus 
urlt. h. e. Testis bretis, aut leriasiml ponderls. 
— IfB. De nom. propr. V. ONOM. 

PANNOSlTAS, iiis, L 3. figurate est paxowic, 
pannosa nuclei. Cosi. 4urel. 1. Acut. 11. circa 
med. Corporis deflutio, el cutis velutl ruginou, 
Tel sulcata pannositai, quam Greci p'outwuw vo- 
cant. K e. sulcata et InsUr detrit* »eiiii lacere- 
qao ragosllas. V, tocem seq. IL 1. 

PANNOSUS, a, um, adject, vesrito <jro$$olana- 
mente. mat vestito, cendoto, lacero, ouoetuaw, 
Kar(tpp'csfoc, rill, crasaoque panno indutns , sor- 
dida, aut lecera Teste amictui. 

I.) Proprie. Cic. 4. Au. 3. a med. Clodii t«- 
stihulum racuum sane mlhi nunciabetur, pau- 
di pannoals, tine laterna. Justin. 2. ft. 19. de 
Oodro. Permulato regis babitu, pannoaus, sar- 
xnrau collo gerens. Id. 21. 5. fi.de Dionytio Co- 
rinthi extutanie. Pennows et sqaalidui ince- 
dera, 
IL) Translate. % 1. Pannosus dkitur qui in- 



— 560 — 

star detrite restis lacereque rugosui est. Seneca 
2. Clem. ft. jEruscantii civb arida et pannosa 
maciei. k. «. smunto, sparuto, e cencioso, ut 
maciem pannosam pro macro et psnnoio pome- 
rit. Vel pannotam maciem, intelligit cuicm ari- 
darn et rugosam initar panni delrili et laceri, 
grinzota, cretpa. Quo seoiu Martial. 3. 72. Aut 
lib! pannose pendent a pectore ma aim -e. h. 
e. rugb corrupt* et deqidue. Eliam pannuceur 
simili sign i(i call one usurpatur. — Pert. 4. 32. 
Pannosam fecem morieotis sorbet aceti. h. e. 
panni instar aceto obduciam. % 2. item pau- 
peruin proprlus. Apul. 4. Met. Quid paupertinas 
panuosasque resculai miserrime anus donai vi- 
cinii divtUbus? 

PANNCCfiATUS, a, ura, adject, pannuceus, 
pannosus. Pomponii veterls Atellanarum scripto- 
ris una comosdia Pannuceati inicribebatur: at- 
que ei ea fragmenia aliquot serve vit ^Voniu* p. 
18. 21., 19. 22., 39. 8., 537. 8. Merc, et alibi 
non semel. 

PANXCCBUS. V. PANNUCIUS. 
PANNUClA, Orum, n. plur. 2. V. voc. seq. aub 
1. in fin. 

PANNOClDS vel pannacfus, a, um, adject, pan- 
nosus, rugosui, qrinzoMO, grinzo, crttpo. 

I.) Proprie. Pannucia veitis est pannls con* 
auta, rattoppata. Petron. Satyr. 14. in fin. Pro 
ilia parte viudicabant pretioslssimam vestem, pro 
hac pannuciam ne centooibu* quidem bonis di- 
gnam. Isid. itf. Orig. 22. Pannucia nuncupats 
quod sit diversis pannls obsita (for taste assuta). 
— Hinc 

Pannucia, Orum, n. 2. absolute, subrtantivo- 
rum mora, sunt pannuclne Testes apud Paulin. 
tfolan. -2. carm. 12. (edente A. Maio In Class. 
aucL T. 5. p. 380.). Quos (natos) vh pannucOs, 
quls valet, ilia (mater) legit. 

IL ) Translate. Inter varia malorura genera 
.Kin. 15. Mist. nat. 14. 15. (52). et Chat, apud 
Macrob. 2. Saturn. 15. ponunl et pannucea, ita 
dicta, quia, ut ait PUn., celerrime in rugas mar- 
cescunt. — Sic de mentula adbibuit Martial. 11. 
46. — Similiter pannucea, vel pannucia Baucit 
apud Pert. 4. 21. est anus vieia, squalida, rugis 
deformata: et potest etiam referri ad Testes ejus 
vil lores et detrltas. 

PAiSNTJLUS, t, m. 2. deminut. a pannus, panni 
frustum. 

I.) Proprie. Ammian. 31. 2. de ffunnis. Seme) 
obsoieti colorls tunica collo inierta non ante de- 
ponitur, aut mutatur, quam diuturna cade In 
pannulos defluierlt defrustala. in pezze, in cenci, 
in istracci. 

II.) figurate est Testis viiis, sordlda, detrlU. 
Apul. 7. Met. Noc mo putelij egenum, vel abje- 
Clum, neve de pannulis litis virtutes meas asti- 
metis. Id. 0. ibid. Cuncti sic tunicali, ut essent per 
pannulos manifests, h. e. scissiles centuncalos, ut 
paullo ante dherat. 

PANNUNCULARIA, orum, u. plur. 2. Idem ac 
pannicularia. Vox a Lixico expungenda; occun-lt 
enim tantum in JVot. Tir, p. tob. Pannus, pan- 
nunculut, pannuncularia. 

PAXNUNCCLUS, i, m. 2. V. voc. prmced. 
PANNUS, i, ra. 2. Olim pannum neutro genere 
dliere. Iu accipit /Von. p. 218. 27. Merc, iiiud 
ffovii: Qui habet uioretn sine dote, pannurn po- 
sltum in purpura est. Est autem in his verbis pro- 
Terbii ratio limilis, ec si ' dices, humano capiti 
cervicem equloam jungererquum pannus purpura; 
masime disconveniat. — Pannibus in Oat. plur. 
pro pannii dull Ennius apud Ckarit 1. p. 40. 
Putsch, et Pomponius apud Non. p. 488. 32. 
Jferc. — Ceterum pannus (idem quod to rrj^oc 
et Dorlce nivot textum) est texlum, ei quo 
Testes fiunt, Item ipsa Testis, tyaoiuz (It. panno, 
drappo, veste; Fr. fnorceou* d'etoffe, habit; 
Hlsp. paho, trapajo, vestido; Germ, das Stuck 
Tuch, das Sleid; Angl. cloth, garb, drapery, 
a garment) Usurpatur 4f 1. Generation. — a) 
Est teitum ex quo vestes fiunt, panno, drappo. 
Borat. 1. Od. 35. 21. Te Spes, et albo rara 
Fides colit VelaU panno. Martial. 2. 4«. Quan- 
tum erat, infelii, pannls fraudare duo bus? — 



PANSA 

5) In illo e7'utd. 10. 5. El, quum Suprem* fi- 
la ven«rint hore, Diesque tardus, sen list canum 
litem, Abigatque moto noiiai aves panno: pan- 
nus aut Testis stragula, aut sudarium inteliigi 
potest. — c) De veste lacera, aut interpolate, 
aut vili, veire rattoppata, o lacera, o grotsolana. 
Petron. Satyr. «3. in fin. Sola ruinosis borret 
facundia pannls. Seneca Ep. 20. a med. Magni- 
Qcentior sermo tuus In grabato videbitur et in 
panno. (Adde Lucret. ft. 1269.) Ter. Eun. %. 
2. 5. Video senturn, iqualldum, egrum, pannis 
annisque obsitum. (Adde Senec. 1. Control). 6.) 
Hie panm* aptius intelliguotur segmenta sebsuris 
Testis adsuta, toppe, pezze; et panni* obsitus est, 
colle vesti tutte rappezzate, « rattoppatc. Eodem 
modo Id. Heaut. 2. 3. 52. locutus est. Saspissime 
enim pannus dlcitur de panni frusto, pezza, p'a- 
k<ov. Horat. Art. P. 15. Purpureas, late qui 
splendeat, unus et alter Assuitur pannus. Id. 
Epod. 17. 51. Cruore rubros obsteirh pannos la- 
vit. Ovid. lb. 235. Membraque vinxerunt tinctb 
ferruglne panois. fascie. — d) Et presertiru de 
lis, que adhlbentur in medendo. PUn. 32. Hist. 
nat. 7, 24. (74). Rana oculus suspensus e collo 
nativl colons panno. Id. 29. ibid. ft. 36. (114). 
Cochlee caput Uneo panno alligant capitis do- 
Joribua licio. Cohim. 6. JS. R. 12. 2. Pannis 
aceto et sale et oleo madentibus inculcali.". taste. 
5enera 3. Ira 19. sub fin. Scindi vestim«nta mi- 
serorum, et la os farclri pannos Imperavit. stracci. 
— e) Diadema, que fascia est capiti clrcumvo- 
luta, pannum vocat VaX. Max. 7. 2. n. 5. extern. 
et 6. 2. n. 7. — f) Et sacculus e panno, sac- 
chetlo, sacchetta. Petron. Satyr. 135. Pannum 
de carnario detulit furca, in quo faba erat ad 
usum reposlta, etc. Ut solvit ergo licio pannum, 
partem leguminis super mensam effudlt. *f 2. 
A slmflitudine pannus a PUn. vocatur, quod in 
egilops preter glandem nascitur: et ita descri- 
bitur ab eod. 16. Hist. nat. 8. 13. (33). E glan- 
diferis sola, qu« vocatur asgilops, fert pannos 
arentes, muscoso villo canos, non in cortice mo- 
do, verura et e rarais dependentes cubital! ma- 
gnitudine, odoratos, ut diximus inter unguenta. 
Est tjui legit panos. 

PANNtJVELLlUM, «, n. 2. V. PANU- 
CLIUM. 

PA.N'OtIOS vel panotius, a, um, adject, rrav- 
arrtoc, ei trie omnis et ouj, uto's auris. Isid. 
11, Orig. 3. Panotios (homines) apud Scjtbiam 
esw ferunt tam diffusa aurium magnitudiae, ut 
omae corpus ex eis contegant. 

PAXNtCHISMUS, 1, m. 2. veglia di tutta la 
nottc, Ttawu^iajicc, In Gloss. Philox. exponitur 
pervigilium, h. <;. vigilatio per totam noctem: a 
rrav omne et vuf nox. Arnob. b. 24. Quibus my- 
steriis pervigilia consecrata sunt et pannyebismi 
graves. 

P4\NlfCHlUS, a, um, adject. Travvu'^o;, qui 
ad totem noctem special: a k5v omne ei viif 
nox. M. Aurtl. inter o-per. Fronton, 3. ad M. 
Cass. * edente iterum A. Maio) Ep. 5. Ita neque 
fidem in negotio pannychio, neque modestiam in 
exislimatione tua leseris. h. e. in litibus tote no- 
cte orandis. 

PAnOMPHjEUS, I, m. 2. jrawoftfaloc, Jovis 
epithttum: a %&v omne et ouprj vox, quod o- 
mnium voce celebretur, vel quod omnium voces 
audiat, vel quod sit tcaowv twv oupav causa, h. 
e. omnium vaticiniorum et oraculorunx Ovid. 11. 
Met. 19H. Ara Panomphao vetus est sacrata To- 
nanti. 

PANOSUS, a, um, adject, pani similis, et alen- 
di facultate preditus. Ccel. Aurtl. 2. Tard. 14. 
ante med. vJbus quoque sorbilis, calidus et ma- 
gls panosus. Id. 1. ibid. 4. Cibus panosus. 

PANSA, e, m, 1. qui est pedibus pansis, sen 
latis et extensis: a pansum sup. verbi pando. 
PUn. II. Hist. nat. 45. 105. (253). Pedes ho- 
minl maximi: sure bomini tantum, et crura cer- 
nosa. Vola horn in i tantum, exceptis quibusdam, 
Namque et bine cognomina inventa, Pianci, Plau- 
li, Scauri, Panse; sicut a eruribus Vari, Vacie, 
Vatintl. Adde Quintil. 1. 4. a med. Plaut. Merc. 
3. 4. 55. Subnjgris ocnlis, oblongis mails, pan- 



PANSEBASTUS 

Mm iliquantulum, canum, varum etc. Ceterum 
Gloss. Isid. Pansa, qui ambulat pedibu* in di- 
Yersa teadeniibus. Adde alias Gloss., quas vide- 
tis ia Prodrom. Glossar. Latin, ed. G. Love, 

Lips. 1876. 

PANSEBASTUS, i, f- 2. reavce/joto-roc, gemma 
sic dicta quasi prorsus augusta et vem>randa, ea- 
dem ac psneros: a r.dv omne et oefiaaxos au- 
guslus. Plin. 37. Hist. nat. 10. 66. (.178). ^t 
Sillig. Uqit panerastos: V. PANEROS. 

PANS US, a, urn. V. PAN DO, is. 

PANTAGATHUS, i, m. 2. navtayaXos et »rav- 
dya&os, omnino bonus, vel ad omnia bonus. 
^ 1. Generatim. Lamprid. Anton. Diadum. 4. 
extr. Pantagaihi in doino patlis ejus niduin po- 
suerunt. ft. e. aves in auguriis sic dictae, quia 
omen prasb.^bant, si auspicanti advolassent, omni- 
no faustutn et optima quarque portendens. 5 2 - 
Specialim, sic diciluv etiain herba, quae alio no- 
roinr pulegium. Apul, Herb. 92. — NB. De 
cognom. Rom. V. ON'OM. 

PANTEl.lUM. Ii, n. 2. jravraXetov (a sctv omne 
et reXo? /mis) vo\ sacrorum Mitriacorura, quae 
consummationem signilicare videlur, idest eorum 
compleraentum. Inscript. apud Marin. Prat. 
Arv. p. 3jS., qua? esi apud OreW. 2-136. egitivm 
tavrobolivm (in honor. M. D. M. I. et) vbneris 

CABl-BSTIS ET PANTBUVM ( fecit) HER BR fit 4 FORTV- 
KATA PER Tl. CUVDIVM FKLICEM SACKRDOTEM tTB- 

bata est. Hie fortasse memoratur .Egyptium 
taurobolium, quod a Persico diversum fuisse vi- 
delur, id-ioqurf curn Magna Ufura Malre Idaea 
Veneris C*iestis mentio lit, quae eadem ac Ne- 
phthys fuit Isidis sovor, de qua V. Jablonsk. 
Panth. .Egypt. I, 5. e. 3. § 3.-5., quasque te- 
Xeurat'a, h. e. termxnalis est cognominata, quia 
termino terra? fertilis io .Egypto praerat. V. 
TAUROBOL1UM. Sed ex Borghesio, Butlett. Na- 
pol T. 3. p. 98. legendurn est bcitivm. 

PA NT EX, icis, ro. 3. la ventraja, lo entra- 
gno. nostrates vulgo il pantazzo, ventriculus, 
seu 'saccus, quo cibi adhuc indigesti conlinentur: 
videlur esse a pandus, quia iaxus est, ideoque 
legitur in Gloss. Isid. Pandex, quia semper pan- 
dit ora ad potandum. Rectius fortasse deduxeris 
a iravta, quia omnes cibos simul recipit. Saspius 
plurali numero ellertur. Pestus p. 249. 20. Mull. 
Pantices, frus ventris. Alii leg. rugas, quia ru- 
gosus est. Plant. Pseud. 1. 2. 50. Vino modo 
madid* (esfis): eo vos, vestros panticesque adeo 
madefacitis, quum sim ego hie siccus. Virg. Ca- 
tal. 5. 31. Et aBsiuantt'S docte so I vis pantices. h. 
e. farcimina. Martial. 6. 64. Nu va leam, si non 
multo sapit altius iliud. Quod cum panticibus la- 
>is, et cum pede graudi, Et rubro pulmune ye- 
tus nasisque timendum Omnia crudelis lanius 
per com pita portal. Vespce judic. edente JFems- 
dorf. T 1. p. -236. Est Broinio Pentheus. est et 
mihi (coco) de bove pantex. Au.ct. Priap. 83. 
inter atra cujus jnguina l.atet jacente pantice 
abditus specus. h. e. abdoniine iaxo, Oaccido, pan- 
da. Hie tamen versus, qui apud Scalig. legitur, 
ab aiiis rejicitur. — Aliud quidpiam sieniheatur 
in il lo Gloss. Phil-ox. Panels, £>.xo; xttjvous 
«jk TaaYT,Xio'J- Meursius legit Pantex, h. e. ul- 
cus vel xulnus in cervice jumenti. 

PWTllKON et Pantheum, i, n. 2. Ilxw&sov 
et Ux-^e'.ov. u ^iv omne et ©.-J; Deus vel 
Selow dii'iBttm) ^ t. Est templuin Rom* Jovi 
Ullori exstructum seu perfectum a M. Agrippa 
Augusti genero, opere Corinthio, forma rotunda, 
aediticiorum Urbis, pr*sertim ternplorum, facile 
pulcherrimum, unica tantum janua, unico quo- 
que foramine in supremo culmicie lumen admit- 
tens. Aliitudo ejus tanta est. quanta latitude, 
CVLIV. pedum in circuitu. Habet pronaon XVI. 
columnis suffultum. Reslauratom fuit ab Hadria- 
no, M. Aurelio, Septiniio Severo, et Caracalla. 
Existimatum a plensque est balneum ab initio 
fuisse, non templum; quod Pantheon dictum ail 
Dio I. 53. c 27., quia in Mart is Venerisque si- 
mulacris in ipso templo consliiutis omnium deo- 
rum imagines essent eHict;* ; she quia ipsum ro- 
tunditate caelo pemmile esset. Nunc vocatur tern- 
■pio di S. JMaria Rotonda, quod Bonifacius IV. 

Tom. III. 



- 561 - 

Pont. Max. anno DCV11I. ab Imp. Pboca dono 
acceptum Deipara? Virgini et omnibus Sanctis 
Christ! martyribus consecravit. ut oarrat Paulus 
diaconus de gest. Langob. 4. 37. Plin. 36. Hist. 
nat. 15. 24. (102). Pantheon Jovi Uitori ab Agrip- 
pa factum. Ita vulgati libri; al Sillig. leg. tectum 
diribitorii ab Agrippa facii: et Becker, scribi po- 
tuisse suspicatur Pantheum et teclura diribitorii 
ab Agrippa facta. Spartian. Hadrian. l'J. Roma? 
iastauravit Pantheum, Sjepta, basilicam Neptuoi, 
sacras aedes plurimas, forum Augusti, lavacrum 
Agrippae. CapUolin. M. Aurel. 8. Romae instau- 
ratum amphitbeatrum, sepulcruro Hadriani, tem- 
plum Agrippae. Inscript. apud Gruter, 1.1. imp. 

CABS. L. SEPT1MIVS SEVERVS ttC. BT IMP. CABS, M. 

avrblivs ahtOniwvs (h. c. Caracalla) etc. pan- 

THEVM VETVSTATE COHRVPTVM CVM OMNI CVLTV 

rrstitvervnt. Ammian. 16. 10. Consiantius Pan- 
theum velut regionem teretem, speciosa ceisitu- 
dine fornicatam collustrans etc. V. Cossiod, 6. 
Hist. Eccl. 28. — Est etiam nomen dei, vel si- 

mulacri ex plurium numinum imaginibus, seu 
symbolis efficti. Inscript. apud Gruter. 1. 3. 

PANTHKO AVG. SACRVM. et 4. HERCVLJ MERCVRIO 
BT S1LVANO SACRVM ET DIVO PAKTHEU EX VOTO. 
et 5. SIGNVM PANTHBl TESTAMESTO FIERI IVSSIT. 

et 6. (adjective) signvm pasthevm sva pecvnia 
d, d. et apud eumd. 1005. 1. Dtvo fantkeo sal- 
vis ASTER! IS L. CASSIVS ISGEWVVS V. S. L. M. 

Figuram signi Panthei exbibet Spon. Miscell. 
antiq. p. 19., quae deum aliquem reprssentat, 
sed adjectis multis symbolis, ex quibus aut o- 
mnium, aut plurium aliorum deorum numen si- 
gniiicatur. Habet enim in capite ornamentum 
Isidis, et semicircuiam Lunam significantem , 
pharetram Cupidinis, cornucopine Cereris, et alia. 
Sic ^uson. epigr. 30. Pantheum vocat signum 
Liberi Patris in villa sua positum, omniumque 
deorum argumeata habeas. — NB. De cogaom. 
Rom. V. ONOM. 

PANTHER, Bris, m. 3. duo diverse significal; 
scilicet 

A i Panther, gris, est noiv^r,pov S:'xrtov, ge- 
nus retis. quasi omnibus feris capiendis apti: a 
nav omne et Srijp (era. Varro 5. L. L. 100. 
Mull. Ferarum vocabula peregrina, ut panthera, 
leo, ulraque GraBca:-a quo etiam et rete quod- 
dam panther. 

B) Panther, e~ris, m. 3. Gr. et saepius La line 
Panthera, ce, f. 1. pantera, lonza, nxvSrrjp, ir-ip- 
81X4?, pardus femina, animal maculosum et pror- 
sus ferum: a niv omne et &rjp /era, qui? cetera 
fere animalia feritate superat, vel, ut alii volunt, 
quia paene omnium in ea ferarum coiores cer- 
nere est. Plin. 8. Hist. nat. 17. 23. (6-2"» Pan- 
thera et tigris macularum varietate prope solae 
bestiarum spectantur; ceteris unus ac suus cui- 
que generi color est: pantberis in candido bre- 
ves macularum oculi. Phtsdr. 3. 2. Panthera 
imprudens olim in foream decidii. Oi-id. 3. Met. 
6fiy. Pictarumque jacent fera corpora panthera- 
rum. Isid. 12. Orig. 2. 8. Panthera bestia est 
minulis orbiculis superpicta, ita ut, oculalis ex 
fulvo circulis, nigra vel alba distinguatur varie- 
tate. — Tarn mas, quam femina Latine panthe- 
ra dicitur, ut et Varro monet 0. L. L. 55. Mull. 
Graecis ille cavSrrp est, u*c rapdaX:;. — Ma- 
gnus pantherarum erat usus in ludis publicts 
Romanorum: unde apud Cic. 2. Fam. 11. tt 8. 
ibid. 4. er 9. de iis conquirendis et Romam mit- 
lendis mentio lit. — Alia forma panther, quas 
idem signiucat ac panthera, vel ferun animal, 
vel, ut aliis placet, quem lupum cervarium ap- 
pellant, legitur apud Auct. carm. Philom. 5l>. 
Panther caurit amans, pardus hiando felit. — 
Tarro loc. cit. Contra (affirmant 1 diri panthe- 
ram, merulam, non diet pantherum, merulum. 

PANTHERA, as, f. 1. duo diversa signilicatj 
scilicet 

A 1 Est pardus femina, ut dictum est in voc. 

prseced. sub B. 

B) Panthera, ce, a irav et St] pet venatio, est 
retis genus. Vlp. Dig. 19. 1- ti. § 18. Veluti 
quum futurum jactum rdtis a piscatore emimus, 
aut indaginem plagis positis a venatore, vel pan- 



PANTOPOLA 

theram ab aucupe. Ita Torrentin. et Haloand. 
Est tamen qui panthera legendurn putat, accu- 
sativum Graecae positiouis, Vel pantherem Lati- 
nae, a recto panther, lteli quoque pantera vo- 
cant rete quoddam ad capiendas aves. Hanc vo- 
cis signifi^alionem confirmat Venant. in epist. 
prasmissa carm. 6. I. 5. a med. Ego incautus 
passer quasi mentita per nubila incurri pantbe- 
ram, quia quod cavere volebam, hie pinna liga- 
bar , aut magis velut plumis illitis quinquelida 
viscata tendebat. Venantius hie loquitur de a- 
crostichi carminis difticultatibus. 

PANTHERINUS, a, urn, adject, ad pantheram 
pertinens. 

I.) Proprie. ^ 1. Generatim Plin. 35. Hist, 
nat. 11. 40. (138). Sed nobilissimo Satyro 
cum pelle pantherma. ^ 2. Speciatim panthe- 
rince menses } quae intorlo discursu maculatae 
sunt. Id. 13. Hist. nat. 15. 30. (96). Iliud ob- 
longo evenit discursu, ideo-^ue tigrinum appel- 
lalur : hoc intorto, et ideo tales pantherinae vo- 
cantur. 

II.) Translate pantherini homines sunt, qui 
variis artibus et dolis agunt, fraudulent!, versi- 
pelles. Plant. Epid. 1. 1. 16. Caprigenum bo- 
minuin non placet mini, nequ^ pantberinum ge- 
nus. 

PANTHERUS. V. PANTHER sub B, ad fin. 

PANTHfiUM. V. PANTHEON. 

PANTICES. V. PANTEX. 

PANTlCOSUS, a, urn, adject, (pantei) dixit 
Servitis ad Virg. 3. Mn. 217. Qu.id?m volunt 
proluvies quum stercus ventris signilicat, a Vrr- 
gilio hoc loco figuram ventris signiiJcatam; ergo 
quasi annosum et panticosum ventrcm. Htc ta- 
men mendosa esse videntur. 

PAN'rOMIMA, ae, f. 1. qu* pantomimura agit. 
Seneca Consol. ad Helv. 12. Quorum pantomi- 
mas decies-HS nubunt. V. LYR1STR1A. 

PANTOMIMlCUS, a, um, adject, ad pantomi- 
mum pertinens, ut Pantomimica ornamenta, Se- 
neca Ep. 2$. in fin. 

PANTOMIMUS, i, m. 2. <| !. Est ira»Toi*t- 
/tos, opyriaxtji, germs bistrionum, qui fabulas in 
scaena non voce et canlu, sed solo gestu et sal- 
taodo repraesentabant: quare et saltare fabulas 
dice.bantur: arrd tou jravra fupsic^ai, quod o- 
mniu eestu, saltatione. motuque corporis expri- 
merent atque imitarentur. V. ORCHESTA. Hi 
primum Romam inducli sunt sub Augusto, cele- 
bresque fuerunt Pylades, Hylas, Batbjllus, quos 
refer t Macrob. 2. Saturn. 7. et Suelon. Aug. 
45. De bis plura vide in Syntagmate de mimis 
et pantomimis Nicul. CaUiachii edito Patavii 
1713. et in Dissert. OctC'ii Ferrarii edits fFol- 
fenbuttelii 17 lo., item Cassiod. i. Variar. 51. 
Tertull. Spsct. 23. Quum in )»ge praescribit, ma- 
ledicturn esse qui muliebribus vesiietur; quid de 
pantomime judicabit, qui etiam muliebribus ute- 
lur? Sidon. ita Caramali et Pbabati pantomimo- 
rum stilus descrihit Ep. 23. 268. Coram te Ca- 
r am a I us, aut P ha baton Olausi« laucibus, et lo- 
quente gestu, Nuiu, crure, genu, inanu. rotatu, 
Toio in schrmatevel seinel iatebil. mox sequitur 
fabularum recensio satis longa, quas iili sallabant. 
Cassijd. 1. Variar. 20. et 3*. Pantomimus pra- 
siuae partis, ft. e. panis, quae colore prasino ute- 
balur, ut in factiooibus clrci. Inscript. apud 
Orell. 884., qua? pertirtPt ad ano. post Cbr. D. 
184. vel 187. m. avhel. avg. lib. agilio septek- 
TRIONI paktomimo svi temporis primo etc. ^ 2. 
Inlerdum pantominus accipitur pro ip?a fabula, 
quae a pantomimo agitur. Plin. 7. Hist. nat. 53. 
54. (184). Duo equestris ordinis in eodetn pan- 
tomimo mylhico. (al. M y stico). scil. repente^ ob- 
iere. ^ 3.' De symphoniacis et musicls est iliud 
Petron. Satyr., ubi quum divisset omnes minis- 
trantes in c-onvivio Trimalchionis cantasse. Pan- 
lomimorum, inquit c. 31., non patrisfamiliae, tri- 
clinium cred»res. Ubi al. leg. pantomimi Cho- 
rum. , _ 

PANTOPHOBUS, a, um, adject. iravTOpopof, 
qui omnia tim«t: a iravvx omnia et fopo( **"" 
mor. V. OMN1PAVUS. 

PANTdPOLA, ae, m. I. rcavrOTcwXTjc, qui mi- 

71 



PANUCLIUM 

nuta quaque vendit. Novell, talent, tit. 5. Gr»- 
cos itaque mercatores, quo* pantopolas dicunt, 
etc. V. alia io SEPLASIARIUS. 

PANUCLIuM, ii, n. 2. glomus Ian* et ad nen- 
dum parata, vel fusus Glis involutus, vel potlui 
alveolus, navjcula textricum, cui fusus cum sub- 
temioe^ indilur, spola. Uiac Hesychins; Havou- 
xXtov, 7) aTpaxToj, et; cv tikelteu v lepoxij. Var- 
ro o. L. L. 114. Mull. Panus, Graecam: paau- 
cliuin dictum a pano, et volvendo fiio. Alii leg. 
ponueJum, a Trrjvo; filum et tCkia volvo. At 
Mullerus cit. loc. farronis ita legit: Pa tin us 
Gracutn. Qui eum faciunt, pannuvellium di- 
ctum a panno et volvendo fiio. Idem Mullerus 
in nota docet, rectius apud Hesychium scribi: 
IIijviov 7ravou»)Atov i] ctTpaxToe; etc. 

PANUCULUS vel paniculus, i, m. 2. deminut. 
a panus, parvus panus, qua tumorem in cute 
signiwcat. Theod. Priscian. 4. p. 314. retro ed. 
Aid. 

PANULA, a, f. 1. parvus panus. Agnoscitur 
a PHscian. 3. p. 618. Putsch, et Non. p. 149. -23. 
Merc, ubi alii leg. panucla. Gloss, vero Cyrill. 
Ilrjvtov, peaus {lege panus), bsec penucula (lege 
panucula). 

PANUNCULA, as, f. 1. deminut. pani. Vox a 
Leiico expungenda; occurrit enim lantum 1q 
Not. Tir. p. 160, Licium, liciamentuin, panun- 
cula, iloccus. 

PANUS, i, m. 2. iniivo; et Dorice iravoc. ^ I. 
Non. p. 149. 22. Merc. Panus est trams invo- 
lucrum, quem deminutive panulam vocamus. Lu~ 
cilius apud Priscian. 3. p. 61 S. Putsch, et Won. 
I. c. lotus modo stet rectus subteminis panus. Al. 
leg. Intu' yero raodo stet rectus subtemine panus. 
^ 2. A similitudine sic dicilur tumor quidam 
io cute non altus, sed latus, in quo quiddam pu- 
stulae simile est. Dolor distentioque vehemms 
est, et major, quam pro magnitudine tumoris; 
interdum etiam febricula: idque tarde mature- 
scit^ neque magnopere in pus convertitur. Fit 
maiime aut in cervice, aut in alis, aut io in- 
guinibus. Grace est ^u^ac-v. Ita Cels. 5. 28. 
n. 10. describit. Novius apud Non. loc. cit. Qui 
me miserum miseriorem reddidit, quaro panus 
puerum. Plin. 21. Hist. not. 21.92.(161). Ab- 
rotonum concoquit panos cum farina hordeacea. 
Id. 23. ibid. 2. 32. (66). Fax aceti panos dis- 
cutit nondum eiulceratos. Id. 35. ibid. 17. 57. 
(193). Cimolia panos et parotidas cohibet. Id. 
20. ibid. >u. 82. (216). Coriandrum sanat panos 
ex aceto latum. Id. 30. ibid. 8. 22. (75). Panos 
aparit sevuta pecudum. Id. 24. ibid. 6. 14. (23). 
Hammoniacum maturat panos. el ibid. 4. 6. (11). 
Viscum panos mitigat. Id. 22. ibid. 25. 74. (156). 
Lupini panos et strumas minuunt, aut raaturant. 
— Pro panus quidam leg. panis apud Cels. Et 
sane panis pro panus adbiberi credit Rhod. ad 
Scribon. Compos. 263. a Juvenak 6. 460. In- 
terea fceda aspectu, ridendaque raulto Pane tu- 
rn et facies. Sed ibi Juvenal, loquitur de fucis 
mulitrum, ut 2. U7. Et pressum in faciem di- 
gitis evleodere paaem. et Plin. 22. Hist. nat. 
25. 6S. (139). tradit, sitanium panem cum melle 
curare incussa in facie, aut desquamata. ^ 3. 
Item a similitudine panum vocat Plin. totam 
miiii spicam. Mammosa, inquit 18. Hist. nat. 7. 
10- (oi). y panici genera e pano parvis racemala 
pamculis. — NB. De pano in arboribus V. PAN- 
NU3. 

PAPA duo diversa significal; scilicet 

A) Papa vel pappa, ce, f. 1. est vox infan- 
tum petentium cibum. Varro apud Non. p. Hi. 
3. Merc. Quum cibum ac potionem buas ac pa- 
pas dicunt. 

B) Papa masc. gen. est pater, aut senex: 
nam Tratrrea; Greece patrem significat. V. PAP- 
PAS. Itaque ea voce honori9 causa compeila- 
re mos fuit Christians scriptoribus episcopos, 
et alios in sacra dignitate constitutos. Pru- 
dent. 11. iteai arsp. 1»7. Rorantes saxorum api- 
ces vidi, opiime papa. Adde Tertull. Pudic. 13. 
et Sidon. in epitt. passim. — Per excellentiam 
vero sic vocatur Summus Romanus Pontifex, qui 
est pater patrum et episcopus episcoporum. V. 



— 562 — 



PAPILIO 



BE AT OS. Armor eleg. ad Vigil, 3. Publica li- 
beries, Vigili, sanctissime Papa, Advents incluso 
solvere rincia gregi. — NB. De cognom. Rom. 
V, ONOM. 

PAP^E, interjectio, /3a/3a:', unde et babae di- 
cilur eodem usu. Inservit — a) Admirationi, 
pap xi capperi! cappita! Plant. Bud. 5. 2. 33. 
Pap*! divitias tu quidem babuisti luculentas. Id. 
Bacck. 2. 2. 2U. pi. Unice unum plurimi pen- 
dit. ck. Papas! Ter. Eun. 2. i. 23. ducit secum 
unara virginem dono huic: papas! Facie ho- 
nesta. Id. ibid. 3. 1. 26. Pulcre inebercle di- 
ctum et sapienter! papas! Jugularas hominem ! 
Pers. 5. 79. Marcus Dama ? papae! Marco spcn- 
dente recusas Credere tu nummos? — b) Ha- 
bet etiam vim afflrmandi et assentiendi. Ter. 
Eun. 2. 2. 4«. Et quid beo te ? par. men' ? pa- 
pae! o quanto'.e come! 

PA.PAS, ae, m. 1. et atis, in. 3. *zjr<x;, nutricius, 
nutritor, idem ac pappas. Inscript. Rom* ef- 
fossa ann. 1785. , a Cajet. Marin, illustrata, et 
Mutin* ann. 1790. edita p. 15., qu* est apud 
Henzen. 6259. perpetvam sedem nvtritob pos- 

SIDKS 1PSK: HiC POSITUS PAPAS AKTtMIO 9VI VI- 

XIT ASMS LXX. DEPOSITVS D. X, ABCADlO 11. ET 

FL. rvpino vv. cc. h. e. viris clarissimis consuli- 

bus, nempe ann. a Cbr. n. CCCXCII. Alia apud 
Murat. 1297. if. i. amtistivs zosimvs septicio 

ADIVTORt PAPATI OPTIMO. V. PAPPAS. 

PAPAVER, 6ris, m. et n. 3. Masc. gen. eitu- 
leruot aatiquioris *vi scriptores, ut Cato apud 
Charis. i. p. 64. Putsch. Paparer Gallicanus. 
Varro ibid, et apud Non. p. 220. 11. Merc. In- 
fria seni papavurem. Plant. Pcen. i. 2. 113. Se- 
samum, papaveremque, triticum et frictas nuces. 
Adde eumd. Trin. 2. 4. 7. , ut infra. — Cete- 
rurn papaver est herba vim somni induceodi ba- 
bens: cujus turn sativi, turn sponte nascentis 
plura genera Plin. refert 19. Hist. nat. 8. 53. 
(168). et 20. ibid. c. 18. et 19. V. CEREALIS. 
p.7jx<i>v (It. papavero; Fr. pavot; Hisp. ababol, 
amapola; Germ, der Mohn: Angl. the poppy 
or chesboul). R V F " 

I.) Proprie. Catull, 61. 195. Papaver luteum. 
scil. propter semina in flore lutea. Liv. 1. 54. 
Summa papaverum capita dicitur (Tarquinius) 
bacuio decussisse. Virg. 4. y£n. 486. Sparger 
humida mella, soporiferumque papaver. et 9. 
ibid. 436. lassove papavera collo Detnisere caput, 
pluvia quum forte gravantur. et 4. G. 131. ve- 
scumque papaver. (Plin. cit. I. 19. tradit, can- 
didi papaveris semina tosta in secunda mensa 
cum melle apud antiquos inferri solita. V. CO- 
CETUM. Hue pertinet et illud Petron. Satyr. 
31. Glires melle et papavere sparsi.) Id. i. j£n. 
212. Cereale. et ibid. 78. Lelh*o perfusa papa- 
vera somno. et 4. ibid. 545. Letb*a papavera. 
Properl. 1. 21. 38. Liiia purpureis mixta papa- 
veribus. Ooid. 4. Fast. 661. Interea placidam 
redimiia papavere froatem ,Nox venit, et secum 
somnia nigra trahit. ~ Proverbium de re, quae 
brevissimo tempore nt. Plaut. Trin. 2. 4. 7. 
Confit cito, quasi si tu objicias formicis papave- 
r , era '.T Servius ad f* T 9- 2 - Eel. 47. narrat, ut 
Narcissi Oos a puero cognomine in eum verso 
dictus est, ita papaveris et anethi: hos enim o- 
mnes pueros fuisse a diis in flores sui nominis 
transformalos. 

II.) Improprie. ^ 1. Occurrit de semine seu 
graais ficorum. Tertull. Prcsscript. 36. sub fin. 
Etiam de papavere fici gratissim* et suavissim* 
ventosa el vana capriQcus eisurgit. ^ 2. Figu- 
rate. Petron. Satyr. I. extr. Melliti verborum 
globuli, et omnia dicta factaque quasi papavere 
et sesamo sparsa. h. e. affectata esquisitaque ver- 
borum suavitate condita. 

PApAVgRATUS, a, um, adject, ut Papaverata 
vestis, /iTjKtoyostSiij yjrtoVy vestis tenuis ac deli- 
cata, a papaoere. Sic a Lucilio vocatur Graco- 
rum exemplo, quibus urjxaiv non solum nolat 
papaver, sed etiam textum byssinum, sive lincum. 
Nam Hesycbius u^aoua fiuaaivov exponit. Sed de 
causa nominis non consenliunt. Aliquibus vide- 
lur appoitatio esse ex co, quia quoddam papave- 
ris genus esset, e quo, ut Plin. 19. Hist. nat. 



1. 4. (21). ait, candorem linlea prascipuum tra- 
huot. Alii censent, tic dici, quia mollis papave- 
ris lanugo neretur, vestisque ex ea texeietur. 
Harduin. in Plin. contendit esse veste* laneas, 
sed eo papaveris genere candentes. Plin. 8. Hist. 
nat. 48.74. (195). Crebr* papaverat* antiquio- 
reru babent origincm, jam sub Lucilio poeta in 
Torquato notaiae. Aliqui leg. paverata. 

PAPAVERCULUM, i, n. 2. deminut. a papa- 
ver, herba eadem, qu* leoniopodion, apud Apul. 
Herb. 7. 

PAPAVErEUS, a, um, adject, di papavero, 
qui est ex papavere, ut Papavere* com*. Ovid. 
4. Past. 438. 

PAPHIE, es, f. 1. Venus a Papbo Cjpri, V. 
PAPHIE in O.NOM. — Apud Colum. 10. JR. R. 
193. est genus lactuc* folio puniceo, cauJe can- 
dido; quia in Cypro circa Paphum plurima pro- 
venit, ut ibid, ait 187. 

PAPlLlO, onis, m. 3. Ratione babita etymi, 
nonnullis videtur esse a Gr*ca voce yTclXto,;, pr*- 
missa litlera z, et Dorice con versa r, in a, qu* 
vox idem signiiicat. Aristot. Hist. an. 8. 27. 'O 
TjntXtoj d i:spi to'v Mjrvov jretOf*£vo;. Cf. Plin. 
11. Hist. nat. 19. 21. (65). Papilio lurninibus 
accensis advolitans. — Ceteruin papilio est in- 
sectum alaturn lurninibus accensis advolitans, i- 
gnavum et inbonuratum, apibus ioimicum, ce- 
rasque earum depascens, et eicrementa relinquens 
quibus teredines gignuntur: fjla etiam araneosa, 
quacumque incessit, alarum maxime Ianugine 
obtexens. Ita Plin. 11. Hist. nat. 19. 21. (65). 
Adde eumd. 21. ibid. 14. 47. (81). et 28. ibid. 
10. 45. (162). ubi addit, cornicuia his ante ocu- 
los ignava pr*iendi. De bis loquitur etiam Co- 
lum. 9. R. A. 14. 8., item Pallad. 4. R. R. 
15. sub Jin. , ^u^ij (It. far f alia, parpaglione; 
Fr. papillon; Hisp. moriposa; Germ. d. Schmet- 
terling, Zwie falter, Sommervogel; Angl. a but- 
terfly). 

l.i Proprie et quidem ^ 1. Striclo sensu. 
Ovid. 15. Met. 376. Quaque solent canis fron- 
des intexere filis Agrestes tine* (res observata 
colonis) Ferali mutant cum papilione figuram. 
feralem dicil, quia, ut est apud Plin. 28. Hist. 
nat. 10. 45. (162)., inter mala medicamenta, b. 
e. inter venena numeratur. 5" 2. Latiori sensu 
dicilur et de aliis volantium inseclorum gene- 
ribus. Plin. 11. Hist. nat. 32. 37.(112). Eruca 
araneo accreta , quam chrysallidem appellant; 
rupto deiodt: cortice volat papilio. el ibid. 23. 
27. (77). Bombycas et in Coo insula nasci tra- 
duntur: fieri autem primo papiliones parvos nu- 
dosque, etc. 

II.) Translate est militare tentorium, padiglio- 
ne, tenda da campo, cxijvw^ta, quia expansa 
vela babet ad similitudinem alarum papilionis. 
Isid. 15. Orig. 10. Papiliones vocantur a simi- 
litudine parvi animalis volantis, quod maxime 
abundat doreotibus malvis. H* suat avicula, qua 
lumine accenso conveniunt et circumvolitantes ab 
igoe proximo interire coguntur. Hygin. Gromat. 
p. I. col. t. Papilioni dantur pedes X. Schelius 
h*c babet: Forma papilionis fuit plerumque qua- 
drata: hoc noraen illi datum fuit, quod binis a 
fronte ct a tergo pellibus, in medio ad exitum 
apertis et divisis, in modum quatuor alarum te- 
gerentur. Lamprid. .-ilex. Sev. 51. In procinctu, 
alque in expeditionibus, apertis papiiionibus pran- 
dil atque cceoavit. Adde 61. Spartian. Pescenn. 
11. In orani expeditione ante omnes militarem 
cibum sumpsit ante papilioaem. Trebell. in XXX. 
Tyrann. 16. de Herode. Homo Grac* luxuria, 
cui erant sigillata tentoria et aurati papiliones et 
omnia Persica. — Si discriraen est inter papilio- 
nes et tentoria, fortasse est, quod illi m in oris 
molts et apparatus sint. Tertull. ad Martyr. 3. 
Nemo miles ad bellum cum deiiciis venit, nee de 
cubiculo ad aciem procedil, s..-d de papiiionibus 
expedite et substriclis etc. — Non modo mi- 
litas. sed etiam Fratres Arvales ulebantur papi- 
iionibus, dum in iuco dea Di* sacriiicium ei- 
dem facie bant. Inscript. apud Mann. Ft at. Art. 

n. 41. PROM AGISTER PRABTRXTAIW DEFOSV1T ET IN 

papilione svo rbversvs etc. Hoc actum est Ro- 



PAPILIUNCULUS 



ma ann. a Chr. n. CCXVHI. imperante Elaga- 

balo. 

pAPlLlUNCOLUS, i, m. 2. deminut. a papi- 
lio, parvus papilio, farfalletta. Tertull. Anim. 32. 
Siccilatibas gaudent locustae, paplliunculi, cha- 

maleonte*. 

PAPILLA, a, f. 1. caput, leu apex mammae, 
quod infans Tel pullus ore coraprehendit, ita di- 
cta, til ait Paul. Diac. p. 220. 12. Mutt., quia 
papula similis est, a qua deminut. videtur quasi 
parva papula; vel, ut ait Isid. 11. Orig. 1. 75., 
quod en infantes quasi pappaut, dura lac su- 
gunt. Sunt qui et a v. (Irasca iraXXa? per redu- 
plications deducunt, S'tiXti (It. capczzolo, pa- 
pilla; Fr. teline, ma-melon; Uiip. pezon de la 
mamila 6 teta; Germ, die ffarze an den Bru- 
st»n der Menschen und Thieren, die Zitze; 
Aogl. a nipple, teat). 

I.) Proprie. farro apud -Yon. p. 486. 7. Merc. 
Candidura lacte papilla quum fluit, signum pu- 
tant partuis, quod hie sequatur mulierem e partu 
liquor, et 2. R. R. 9. 5. Feminas raammosas aqua- 
libus papillis. Plin. 11. Hist. nat. 40.95.(235). 
Ursa mammas quaternas gerunt; delphiai binas 
ia ima alvo papillas tanturo, nee evidentes et 
paullum in obiiquam porrectas. Colum. 9. R. 
R. 11. 4. In ipso fine cerarum velut papilla 
uberis apparel eminentior. Adde eumd. 7. ibid. 
3. 17. Ennod. 4. 41. Fulserant raru sub hi- 
ante fiio Pectoris gemma in roseis papillis. ^ 

II.) Translate. *J *• Per syoecdocbeo « st 'P sa 
mamma, mammella. — a) Dicitur de mulieri- 
bus. Catull. 66. 8t. nudantes rejecta veste pa- 
pillas. firg. 11. En. 803. Hasta sub exsertam 
donee perlata papiilam Haesit. Ovid. I. Amor. 4. 
37 babiles. Id. Remed. am. 337. lumida. Adde 
eumd. 2. Amor. 15. II.; Petron. et Martial. 
— 6) Dicitur etiam de viris. Plin. 3. Ep. 6. 
Signum effmgit senem stantem: rari et cedentes 
capilli, lata frons, contracta facies, exile collurn: 
pendent lacerti, papilla jacent etc. Sutton. Oth. 
11. Uno se trajecit (Otho) ictu infra lavam pa- 
piilam. «f 2. Interdum dicitur de parva papula, 
seu tuberculo in cute, tubercoletto, pustola. Se- 
ven. Summon. 10. 133. de efephanfiasi. turpans 
infandis ora papillis. et 6t. 1100. Interdum ex- 
sistit turpi verruca papilla. «f 3. Et de rosarum 
genuine papiilam imilante, Itali bocciuolo vocant. 
Auct. Ptrvigil. fen. 14. Ipsa surgentes papil- 
las de FavonI spiritu L'rget in nolos penates. et 
2t. Mane virgin* papillas solvit humenii peplo. 
C 4. Pro aurea catella, ornamento mammarum. 
Juvenal, 6. 122. nuda papillis Constitit auratis. 
* 5 A sirnilitudine ita dicitur fistula vel epislo- 
mium. farro 3 ; R. R. 14. 2.; ubi turner* al. 
leg. mamiilas. V. banc vocem. 

PAPILLATUS, a, urn, adject, in papillae mo- 
dum for mat us. fet. Epigr. in Anthol. Lat. T. 
1. p. 699. Burmann. Nascebaotur i.rosoB) adhuc, 
n'eque erat par omnibus wtas: Prima papillatos 
ducebat gemma corymbos, Altera puniceos api- 
ces umbone levabat. Hie.ronym. Ep. 66. n. t. 
Quis parturientem rosam, et papillatum corym- 
bum, antequam in caiatbuin fundatur orbis, et 
tota rubentium folio rum pandaiur ambitio, im- 
mature deniissum #quis oculis marcescere videat? 
P.VPO. V. PU'PO. 
PAPPA. f- PAPA. 

PAPP.iB.IUM, ii, n. 2. (pappa) cibus, qui in- 
fantibus datur, quum a lacte suyendo removendi 
aunt, pap pa. Translate adbibetur a Seneca 2. 
Controv. 9. a med. Dominica libidini papparium 
facere. Al. leg. pararium. 

PAPPAS, ;e, in. t. nxKita^ nutrieius. Juve- 
nal. 6. 632. timid us prrcguslet pocula pappas. V. 
PAPA et PAPAS. 

PAPPO vel pSpo, as, are, a. 1. ad pucros per- 
tiaet, quum vel cibum peluut, vel papain come- 
dunt. Pers. 3. 16. at cur non polios tenetoque 
columbo, El similis return puerU papparo minu- 
tuin Puscis. el iralus tuammx lallare recuias I 
Piaut. Epid. a. 2. 62. Novo liberto opus est, 
quod pappet. $•«. uabllur: pr«bebo cibum. J^ci 
causa pappet dixit, quia novum libertum all 
postulat. 



— 563 — 

PAPPU9 vel pappos, s, m. 2. *iinro?, aotiqua 
lingua idem quod lenex. Unde Spoma pappi, 
et Agricola, et Hermia pappi: quibuj nomini- 
bus fabulas seripsit Pomponius. Cootirmat earn 
significationem ^"arro 7. L. L. 29. Mull. Item, 
inquit, significant in Atellaoeis aliquot pappum 
(sic ei velt, libris emendant Turneb. et Scalig. 
pro quo vulgo pupum; at Mtillerus Pappum) 
senem, quod Osci casnar appellant. V. Scalig. 
ad Farron. 6. Z- L. 5. p. 88.; et foss. in Ely- 
mol. — Est autem a voce Graca allata, et si- 
gnificat avum, quo sensu etiam Latini interdum 
utuntur. 

I.) Proprie. ^uson. Edyll. 4. 13. pappos a- 
viasque trementes Anteferunt patribus seri, nova 
cura, nepotes. 

II.) Translate. *\ 1. A sirnilitudine senilis ca- 
aitiei sic vocatur Gracis lanugo carduoruro, unde 
banc quoque acceptionem babent Latini. Paul. 
Viae. p. 220. 11. Mull. Pappi carduorum fiores. 
Lucret. (3. 386). Vestem, nee plumas avium pap- 
posque volantes. ^ 2. Item pappus dicitur lanugo 
cacti herbee. Plin. 21. Hist. nat. 16. 57. (97). Se- 
men ei laouginis, quam pappon vocant. ^ 3. I- 
tem berba, qua vocatur erigeron, vel senecio, vel 
acanthis. Plin. 25. Hist. nat. 13. 106. (1681 
Quare earn Callimacbus acanthida appellat, alii 
pappum. — NB. Tumebus etiam putabat, ut 
ei posuimis ia Varronem 7. L. L. 96. Mill. 
notis liquet, pappum mcesium antiquitus a ru- 
sticis dictum pro lanugine messium, siye se- 
getis. Aliter vero Scatiger quum de pappi, turn 
de mcesii voce: et recte; V. Millerum ad loc. 
cit. — NB. Papus, altera extrita liitera p, quia 
prisci Romaoi consonantes numquarn geminabant, 
est cognomen Rom. , de quo' V. ONOM. 

PAPULA, as, f. 1. pustola, bollicola, holla, 
s'£av&r?(ia, tuberculum, pusiuia in cute. Cels. b. 
26. n. 18. Papularum duo genera sunt. Alterum 
est, in quo per minlmas pustulas cutis exaspera- 
tur et rubet leviterque roditur: medium ha bet 
paullo lavius, tarde serpit. Alterum est., quam 
aypiav Grstci appellant: in qua similiter qui- 
dein, sed magis cutis exasperatur exulceraiurque, 
ac vehementius et roditur et rubet et interdum 
etiam pilos remittlt. Haec Cels. Virg. 3. G. 564. 
Ardentes papula atque immundus olentia sudor 
Membra sequebatur. Colum- 6. R. R. 31. 2. 
de equor. curat. Papula ferventissimo sole usque 
eo strigile radumur, quoad eliciatur sanguis. Plin. 
20. Hist. nat. 7. 26. 166). Laciuca eruptiones 
papularum ten'iLnt. Id. 26. ibid. 11. 73. (120). Ru- 
ben tes papuias sa n are. Id. 23. ibid. 7. 63. 1 12o). 
inovere. far venire. Id. 35, ibut. 17. 57. \196i. co- 
hibere. Fulgat. interpr. Levit. 14. "16. Isia est lex 
omnia lepra; et percussurae, ctcatricis et erutn- 
penlium papularum. — Prs.verbium est illud A>- 
nec. fit. beat. 27. a med. Papuias observatis 
alienas, obsiti plurimis ulceribus. 

P.\PULO, as, ate, n. I. papuias emitto. Ccel. 
Aurel. 2. Tard. 1. et X ibid. 4. 

PAPVRACEUS, a, um, adject, qui est ex pa- 
pyro. Plin. 28. Hut. nat. II. 47. (168). Ellj- 
chnium papjraceum. Id. 6. ibid. 22. 24. (82'. 

Hapyracea naves. 

PAPVRIFER, fera, ferum, adject, irasopofcpoc, 
papyrum ferens. (hid. 15. Met. 753. papyd- 
feri se.ptemflua flumina Nili. Adde eumd. 3. TVt'sf. 

10. 27. 

PAP?RlNUS, a, um, adject. iraTCuptvio?, ad pa- 
pyrum pertineos. farron. fragm. apud Non. p. 
168. 14. Merc. Stilus papyduus videtur esse, quo 
in papyro scribebant. ILec Forcellinus. Al el. 
Pahlen. (In M. T. farron. Sat. Menipp. con- 
nect, p. 133. et sea.) laudatum Varron. fragm. 
ita emendavit: Mihique divi, dum stilo nostro 
papyri iolevi scapulo novum parlum poelicon. 
Papyrinus ilaqoe e9t vox valde dubia. 

PAP^ltlO vel papyrion, ilnis, m. 3 irartu^uov, 
locus papyris consitus. f'ulgat. inter pi . Exod. 2. 
5. Qu^« quum vidissel liscellam in papyrione, mi- 
sit unam etc. 

PAPVRlUS, a, um, adject, papyraceu*. Auaon. 
epitt. 7. 48. Fac campuin replices Musa payj- 
rium. 



PAR 

PAPYRUS, m. et f. et Pap j rum, i, n. 2. nairopoc, 
arbujcula /Egypti. PUn. 13. Hist. nat. 11. 22. 

(71). Papyrum ergo nascitur in palustribus iEgy- 
pti, aut quiescentibus Nili aquis, ubi evagata sta- 
gnant, duo cubita non excedente altitudine gur- 
gilum, bracbiali radicis obliqua crassitudine, 
trianguli lateribus, decern non amplius cubito- 
rum Jongitudine in gracilitatem fastigaium, thyrsi 
modo cacumen iacludens, nullo semine, aut usu 
ejus alio, quam floris, ad deos coronandos. Hac 
Plin. V. Guilandinum, et qua adversus eum 
Jos. Scalig.; item adi Salmas. Exercitat. in 
Solin. 

I.) Proprie, ratione habita materiel, qua con- 
stat papyrus, ejusque usus: de quibus hac ge- 
neratim Plin. I. cit. (72). Radicibus papyri incola 
pro ligno utuntur, nee ignis tantum gratia, sed 
ad alia quoque utensilia vasorum. Ex ipso qui- 
dem papyro [h. e. e ligno) navigia texunt; et e 
libro vela tegetesque, necnon et vestem, etiam 
stragulam, ac funes. Maudunt quoque crudum, 
decoctumque, succum tantum devorantes. et !2. 
23. (74 ». Praparantur ex eo cbarta, diviso {li- 
bro interiore) acu in pratenues sed quam la- 
tissimas philuras. Principals medio, atque inde 
scissura ordiue etc. Enumeratis deinde varus 
cbarta generibus, et postremo loco emporetica: 
Post banc, inquit t&td. (.76)., papyrum est {k. e. 
extimus papyri cortex i extremumque ejus scirpo 
simile, ac ne funibus quidem, nisi in humore, uti- 
le. Texitur omnis madcute tabula Nili aqua; turbi- 
dus liquor vim glutinis pra?bet. In rectum primo 
supina tabula scbeda adl aitur longitudine papyri, 
qua potuit esse, resegminibus utrimque amputatis: 
transversa postea crates peragit. Premilur deinde 
pre) is, et siccantur sole plagula, atque inter se 
junguntur^ proximarurn semper bonitalis demi- 
nutioae ad deterrimas. Numquam plures scu- 
po, quam vicena. Haclenus Plin. Adde Cassiod. 

11. fariar. 38.; et Isid. 6. Orig. 10- — Hinc 
speciatim. — a) De navigiis ex papyro. l.ucan. 
4. 135. sic quum tenet omnia Nilus. Conseritur 
bibula Memphiiis cyinba papyro. — b) Item de 
funiculo, aut vinculo papyraceo. Cels. 5. 28. n. 

12. a med. Satis t-si papyrum intortum eo i I li- 
ner e. Colum. 6. R. R. 6. 4. Quum sanguis sa- 
tis prolluxil, inhibfctur papyri ligamine. Pal- 
lad. 3. R. R. 33. Sarmenta x ilium papyro liga- 
bis stiicto et molli. — &' De gallicis seu cal- 
ceis papyraceis. Cape.ll. 2. p. 28. Lalceos pra- 
terea ex papyro texiili subiigavit. ne quid ejus 
membra pollueret morticinum. Tertull. carm. ad 
senator. 22. de Isiacis. caligaque remota Gallica 
sit pedibus molli redim ita papyro. Ilinc Herodot. 
2. 37. ()t t'psej A.i'jur.-noi fopiouat -jm^-nuata. 
|3C/3>.iva. — ' c) De ellycbniu papyraceo, quod 
itaii lucignolo, nosiraies vulgo pa vera die tint. 
feget. 2. feterin. 57. Papyrum candelarum pur- 
gatam snbtilit>-r carpis, intingis in oxi albumen to. 
Paulin. Wtlan. carm. 20. 114. Qm-m (mtum) 
fumosa dabat ceratis celia papyris. Isid. II. Orig. 
2. Diciurn funus a funibus acctmsis, quos ante 
t'erelrum papyris cera circumdatis fprebant. — 
d) Papyro struebanlur rogi. Martial. 10. 97. 
Dum lexis arsura struitur Libitina papyro. Id. 
8. 44. Fartus papyro dum tibi torus crcscit. h. 
e. torus funereus, rogus. 

II.) Translate. ^ I. Dicitur de veste. Juve- 
nal. 4. 24. boc tu Succinctus patria quondam, 
Crispine, papyro? •f.2. Hem pro charia, libello, 
epistolio. Catull. 35. 1. Poela tenero, meo so- 
da li, Velim Cacilio, pap y re, dicas, Verona. Ti ve- 
nial. Martial. 3. 2. ad libr. suum. Ne nigra m 
cito raplus in culinam Cordyllas madida tegat 
papyro. Juvenal. 7. 100. Namque oblita modi 
millesima pagina surgit Omnibus, et crescit multa 
damnosa papyro. 

PAR, prtris, omn. gen. adject. Paris in recto 
feminine pro par. Atta in Socru apud Prxscian. 
7. p. 764. Putsch. Ad banc forlunam acct-ssit el 
fortuna paris. — Ablativus sing, numeii et pari 
babet et pa-e, ut Cha^is. docct 1- p. 14. et Pri- 
sci i n, 7. p. 763. Putsch. ; sed hoc minus fre- 
quens est, ■ t fere pueticum. Ovid. 4. East. 98. 
' Ilia (Menus') ludes animos hominum contraxit 



PAR 

In unum: Et doeuit jungi cum pare quemque 
sua. et 3. ibid. 193. Cum pare quaeque suo 
coeunt volueresque ferasque. Adde eumd. ibid. 
52ft. His autem loci* par est eonjui, consorte: 
qua ratiooe eliam compar usurpatur. — In Genii. 
plur. est -parium, non parum: quamquam Piin. 
apud Charis. 1. p. 110. aliter docuerit. — SuperL 
Parisumus et Parissimut sub A. I. 5. — Par est 
scquus, wqualis, parilis, compar, cimilis quantitate 
•eu gradu. Cic 2. Invent. 22. 68. Par est, quod 
In omoes asquabile est. iao( (it. pari, uguale; 
Fr. egal, pareil; Hisp. igual, parejo; Germ. 
gleich kommend, gleich; Angl. equal, even in 
number, like). Usurpatur A) Adjective, et B) 
Substantivorura more. 

A) Adjective occorrit 

I.) Proprie. ^ I. Gcneralim. — a) Abso- 
lute. Cic. t. Oral. 18. 83. Virlutea esse inter se 
aequales et pares. Id. Or at. 12. 38. Ut verba 
verbis quasi dimensa et paria rcspondeant. Id. 4. 
Herenn. 40. 52. In wquos et pares fastidiosus, 
in inferiores crudeiis. Id. Topic. 4. 23. .-Equitas 
paribus in causis paria jura dcsiderat. Id. Sail. 
2. 5. Intelliges de hoc judicium raeum et ho- 
rum par atque unum fuisse. Id.Mur. 9. 21. Quara 
ego pari alque eadetu in laude pono. Id. 1. Nat. 
D. 19. 40. Nccesse est earn esse naturam, ut o- 
muia omnibus paria respondeant. Id. 2. ibid. 61. 
153. E quibus vita beata exsistit, par et similis 
deorum. Id. 1, O/f. 34. 124. jEquo et pari jure 
cum clvibus vivere. Id. 1. de repubi. 32. Si in- 
genia omnia paria esse doq possunt, jura certe 
paria debent esse eorum inter se, qui sunt cives 
in eadem republica. Id. ad Plane. 1. post ep. 
10. I. 16. ad Att. Ad paternas necessiludines ma- 
gnam attulit accessionem tua voluntas erga me, 
meaque erga te par atque mutua. Id. 5. Fam. 2. 
Quod ita scribis, pro mutuo inter rws animo: 
quid tu eiislimes esse in amicilia mutuum, ne- 
icio; equidem hoc arbitror, quum par voluntas 
accipitur et redditur. Cces. 1. B. G. 43. 'Legio- 
nem Caasar passibus cc. ab eu tumulo consti- 
tuit: item equites Ariovisti pari intervallo con- 
stituerunt. Id. 7. ibid. 74. Pares ejusdem generis 
munitiones. h. e. forma pares et viribus. V. Her- 
zoj. ad h. I. Id. 1. JS. C. 51. Pari certamioe res 
gen potuit. JVepoi Themitt. 3. Pari praelio di- 
icesseraQt. h. e- in q.m eadem fortnaa id em que 
eventus, ut neutri virctoria inclinaret. Adde 
Liv. 41. 26.; et Auct. B. Alex. 29. Liv. 45. 
43. Similia omnia magis visa horainibus, quam 
paria. 'Virg. 5. /En. 114. pares ineunt certamiua, 
Plin. 32. Hist. nat. prcefat. 1. (I). Nee par aut 
simile potest mveniri. — b) Cum addita per- 
sona aut re, cui quis aut quid par est. — Per 
Dativum. Cic. Chat. 36. 123. Erit rebus ipsis par 
et sequalis oratio. Id. Cluent. 38. lt)7. Diligeutia 
et religione par iis, quos antea commemoravi. 
Id. Fontej. 12. 26. Isti par in belligeraodo. Id. 

2. Fin. 4. 13. Verbum Latinura (voluptas) par 
Grasco uj'Jovij) et idem valens. Id. 1. Divinat. 

3. 5. Parem summis Peripateticia judico. — Per 
Genit. pro Dativo. Plant. Rud. prol. 49. ei erat 
bospes, par illius. Cic. Pis. 4. 8. Cujus paucos 
pares hare civitai tulit. Lucan. 10. 382. Quern 
metujs, par bujus erat. Phcedr. 4. 15. 6. Pares 
duro sint veslrae fortltudinis. 41. leg. forliludini. 
Fronto 1. ep. ad amic. 6- Ubique eum parem sui 
Inveniea. — Per Ablativ. pro Dativo. Sail, Hist. 
fragm. apud Arusian. Mess. 4. Scales pares mos- 
nium altitudine. Ovid. 6. Fast. 804. In qua par 
facies nobililale sua. Sic 4. ibid. 306. Nee facies 
impar joobilitate sua. — Per Ablativ. et prapos. 
cum. Sail. Jug. 14. Quem tu parem cum libe- 
ris tuis regnique participem fecisti. Cic. Ligar. 
9. 27. Ut cetera paria Tuberoni cum Varo fuis- 
sent. Id. 1. de repubi. 4. Parem cum ceteris for- 
tunas conditionem subire. Id. Brut 59. 215. 
Erant ei quasdam ex bis paria cum Crasso, quae- 
dam etism superiora. — Per formulam inter se. 
Cic.\. Parad- 2. 11. Omitto reliquoi (rcges Ro- 
mano*): sunt enim omoes pares inter se p racier 
sup«rbum. Id. 1. Orat. 55. 236. Praeclaras duas 
artes constituere atque inter se pares et ejusdem 
socias dignitatis. — Sequenlibus particulis et, ac, 



- 564 - 

au\ue, quam. Cic. Brut. 11. 43. Omnia fuisse 
In TbemUtocle paria, et Coriolano. Id. 1. de re- 
pubi. 34. Quum par babetur bonos summis, et 
infimis. Sail. Cat Z. Tametsl haudquaquam par 
gloria tequatur acriptorem, et auctorem rerura. 
Plant. Mil. glor. 4. 6. 36. Si parem sapientiam 
hie babet, ac formam, mibi ieaoscet. Cic. 3. Nat, 
D. 1. 3. Neque raihi par ratio cum Luciiio est, 
ac tecum fuit. Sail. Jug. loi. In quo offensae 
minimum, gratia par, ac si prope adesseraus. 
ftepos Hann . 5. Minutium magistrum equi- 
tum, pari ac dictatorem imperio, fugavit. Cces. 
5. B. G. t3. Pari spatio transmissus, atque e» 
Gallia est in Briianniam. Id. 1. ibid. 28. Quos 
in parem juris libertatisque conditionem, atque 
ipsi erant, receperunl. Id. 5. ibid. 8. Ipse cum 
legionibus quinque etpari numero equitu/n, quam 
in continente reiiquerat, nave* solvit. Al. leg. 
qnem, idque probant rtcentioret plerique ohnnes: 
el recLc quidem; nam quam post vv. par, si- 
milis, talis tie. a Livio demum et serioribus 
ponitur. V. Zumpt. Grajnm. Lat. § 340. p. 
295. — Poelice cum lulinilo. Virg. 7. Eel. 

5. Et cantare pares et respondere parati. — c) 
Cum addita re, qua quis alii est par. — Per 
Ablalivum. Cic. I. Orat. 16. 70. Est finitimus 
oratori poeta, raultis omaodi generibus socius ac 
pane par. Id. 1. Phil. 14. 34. Libertate esse 
parem ceteris, principem dignitate. Id. 6. Fam. 

6. Hominem cuivis summorum tu* aetatis vel 
iogenio, vel industria, vel fama parem. Id. Plane. 

11. 27. Omni ilii et virtute et laude par. Virg. 
1. j£n. 709. totidemque pares aetate ministri. 
— Per Ablativum et praepos. in. Cic. Amic. 9. 
32. Ut sint pares in amore et aequales. Id. 
Fontej. 12. 26. Excitandus nobis erit ab inferis 
C Marius, qui Induciomaro isti par in bellige- 
rando esse possit. — Per Genitivum pro Abla- 
tive. SU. It. 4. 370. Ktatis mentisque pares. — 
Per Accusal, et praepos. ad. Ziv.26. 16. Virum se 
fortissimum a nequaquam pari ad virtutem occidi. 
non pari nel valore. ^f 2. Speciatim de iis di- 
cilur, qui satis habent virium aut facultatia ad 
aliquid agendum, aut ad resistendum; qui sunt 
idonei, apti, idonei, sufficient, di forze bastanti, 
capaci di stare a fronte. — a) Absolute. Cic. 

12. Att. 15. Mibi omnis sermo est cum lit- 
teris: eum tamen inlerpeliat Detus, cui repugno 
quoad possum; sed adhuc pares non sumus. Se- 
neca Prov. 2. Atbletas videmus cum forlissimis 
quibusque confligere, et eugere ab bis, per quos 
certamtni praparantur, ut totis contra ipsos vi- 
ribus utuntur: et si non inveniunt singuiys pares, 
pluribus simul objiciuntur. JVepos Themist. 4. 
Themistocles unus restttit, el uuiversos esse pa- 
res ajebat, dispersos testabatur perituros. Id. Ai- 
cib. 6. Nam pustquam exercitui praeesse ccepe- 
rat, neque terra, neque mari hostes pares esse 
poluerant. — b) Cum Dativo. C&s. 4. B. G. 
7. Sese unis Suevis concedere, quibus ne dii 
quidem immortales pares esse possint. Justin. 
7. 6. 4. Quoniam omnibus bellia par esse non 
poterat, dispensanda ratus. et 16. 4. 13. Pa- 
rem esse crudeiitati alicujus. h. e. ad resisten- 
dum crudelitati. Vol. Place. 1. 110. velil iile 
quidem, sed dextera nondum Par onerl, clava;- 
que capai. Plin. 3. Ep. 17. Exime hunc mihi 
scrupulum, cui par esse non possum, non posso 
acquetare. Quintil. Declam. 15. 4, Aspicio par la- 
boribus corpus, sufficlentem animam seriii acti- 
bua. — Similia sunt base, quibus par dicltur qui 
alteri est virtute similis, et cum ni componl et 
commilti potest. — o) Absolute. Liv. 28. 44. 
Habebo, Q. Fabi, parem, quem das, Hannibalem. 
— 6) Cum Dativo. Liv. 23. 27. Unicum ducem 
ac parem quaesitum Uannibali. HoraL 1. Od. 6. 

15. ope Palladis Tjdidem SuperLs parem. SU It. 

16. 616. composuit propioribus ausis Dignura te 
Forluna parem. Adde Stat. 6. Theb. 813. — c) 
Cum Accus. et praspos. adversus usurpavit. Justin. 
6. 4. 12. Victis adversus victores vlrea non pares 
fuere. — Ite.m par dtcitur de iis, qui bonoribus, 
dignitate, auctoritate, potentia in republica pari 
modo fruuotur. Vellej. 2. 33. 3. Nam neque 
Pompejus, ut primum ad rempublicam aggressui 



PAR 

est, quemquam asquo animo parem tufit. et 2. 
29. 3. Civis in toga (Pompejus), nisi ubi vera. 
relnr, ne quem baberet parem, modestissimus- 
Cf. Lucan. 1. 125. Nee quemquam jam ferre 
potest Casarve priorem, Pompeju^fe parem. 
^ 3. Interdum absolute refertur ad aeutem 
sirailem: bine pares, aequales, coe(an<i, rfXuuto- 
to*. Petron. Satyr. 25.; et Auct. Priap. 51. 
Buc pertinel illud Cic. Senect. 3. 7. Sepe in- 
terfui querelis meorum aequalium: pares autem 
cum paribus, veleri proverbio, facillime congre- 
gantur. ^ 4. Item universim qui aliqua re asqua- 
hs est et similis alteri; quam vim habet proverb. 
ex Cicer. alia turn. Plaut. Cure. 4. 2. 20. Eosderd 
bercie vos pono: parissimi estis iibus. Uorat. 1. 
Ep. 5. 24. ne lidos inter amicos Sit, qui dicta 
foras eliminet: ut coeat par, Jungaturque pari. 
Ovid. Htroid. 9. 32. Si qua voles apte nubere, 
nube pari. Seneca Troad. 408. Et par sollicito 
fabula somnio! Inscript. apud Fiscont. Monum. 
Scipion. tab. 3. ovoivs forma viHTVTKt p^huvm* 
fvit. ap^atxw; pro parissima. ^f 5. Item spe- 
ciatim paria facer e, aequare, pariare; et dicitur de 
raliooibus, uguagtiare, o saldar le partite. Co~ 
lum. 1. R. R. h. i:$. et M. ibid. 1. 24. Nego- 
tiate curam villici avocat, nee unquam pati- 
tur eum cum rationibus domini paria facere: sed 
ubi numeratio eugetur , rem pro nummis os- 
tendit. ^ 6. Par, impar, ludi genus, a pari e 
caffo. Horat. 2. Sal. 3. 248. Ludere par impar, 
equitare in aruodine longa, Si qu<»m d.iectet 
barbatum, amentia versft. Adde Augustum in 
epist. ad fdiam, apud Sueton. Aug. 71. 

II.) Translate. ^ 1. Metaphor! a superior! 
paragrapho 4. ducta Seneca 3. Btnef. 9. extr. 
Quum aliter benelicium detur, aliter reddatur, 
paria facere difficile est. Id. 3. Ira 2V Denique 
debet panas: non est quod cum illo paria fa- 
ciamus. Id. Ep. 101. Sic itaque formerous ani- 
mum, tamquam ad extreraa ventura sit: nihil dif- 
feramus, quotidie cum vita paria faciamus. Sic 
Ep. 19. ad fin. Poteram tecum et bac Maecenatls 
sententia parem facere rationem. soddisfare pie- 
namente al mio debito. Adde Plin. Paneg. et 
extr.; et Quintil. Declam. 6. 6. et 9. 17. et 
12. 24.; et Plin. 2. Hist. nat. 86. 88. (202). 
et 37. ibid. 1. 2. (3). «f 2. Par pari re ferre 
aut respondere, par, lantumdem, sequale repeo- 
dere, render e la pariglia, o il contraccambio, 
render e pan per focaccia, o frasche per foglie, 
TOi? ujoi; aVs'.jSsa&at. Ter. Eun. 3. 1. 55. De- 
nique par pari referto, quod earn mordeat. Al. 
leg. par pro pari. Plaut. True. 5. 1. 47. Par 
pari responded Cic. 6. Att. I. a med. Ua~ 
bes ad omnia, non ut poslulasti, ypuoea yoX- 
xstuv, sed paria paribus respondimus. Atlicus 
ipse apud eumd. 16. ibid. 7. ad fin. Provide, 
si cui quid debetur, ut sit; unde par pari re- 
spondeatur. Hue pertinet et illud Fronton. 2. 
ad M. Cces. 1. a med. Remuneralus est 4gilur 
a me mutuo. Paria babet: ne ullum bino ver- 
sum audiret. — Apud Cic. 3. Oral. 54. 206. pa- 
ria paribus referre, est tooxwXw uti. V. COMPAR 
B. 2. ^ 3. Advprbialiter ex pari, ex aequo, pari 
conditione. Seneca Ep. 59. a med. Sapiens cum 
diis ex pari vivit. Quiniil. Declam. 379. Sed ini- 
micum occidi. Quem? paupcrem, qui nibil in cu- 
ria, nihil in contione poterat. Inimici sunt ex. 
pari. ^ 4. Par est, conveniens est, deceos est, 
aequum^ est, conviene, e di dovere, e ragione- 
vole, ei«'{ sort. — a) Saspissime cum Inlinito. 
Cic. Amic. 22. 82. Par est prirnum ipsura esse 
virum bonum, turn alterum similem sui quserere. 
Id. 2. Off. 23. 83. Sic par est agere cum civi- 
bus. Id. Mar. 7. 15. Quibus {ornamentis) fretum 
ad consulatus petltionem aggredi par est. Id- 9. 
Att. 11. ante med. Dubitans, quid me facere par 
sit. et 15. ibid. 17. extr. Tu vero quidquid erit, 
quod me scire par sit, statim scribe, ft'tpot Da- 
lam. 6. Relinqui eum non par esse, sed omoes 
confestim sequi. Tac. 1. Ann. 25. Quum neque 
graliae neque severitatis eiperlem habori par es- 
set. — 6) Ut par est, erat etc. Cic. 2 Divi- 
nat. 55. 114. Casum pr^lii nemo nostrum erat 
quin timeret, sed ita, ut constaotibus homioibut 



PARABILIS 

par erat, non aperte. Id. 7. Verr. 4. 10, Statim, 
ut par fuit, juasu ejus homines, qui fuerant no- 
mioati, comprebensi sunt. — c) Raro sequente 
par tic. ut cum Conjunctivo. Plant. Bacch. 1.2. 
31. Nod par videlur, pasdagogus ut siet. — d) 
Pares inlerdum pro duobus sumuntur. Hinc pa- 
ribus equis, iciest duobus Romaai utebanlur in. 
prcelio, ut sudante altero, traosirent in siccum. 
ita Paul. Diac. p. 221. 13. Mull. 

B) Absolute, substantivorum more, Par, pa- 
n's, d. 3, , est un paid, una coppia, ^euyoc;. Cic. 
11. Phil. 1. 2. Geminum in scelere par. Id. 
opt. gen.- Oral. 6. 17. Gladiatorum par nobilis- 
simurn. Id. Amic. 4. 15. Ex omaibus saeculis 
Vix tria aut qualuor nominantur paria amico- 
ruro. Id. Dom. II. 27. Quod par amicitia: coa- 
sularis fuit unquam conjunctius, quam ego et 
Co. Pompejus? Id. 4. Verr. it*. 47. Scyphorum ; 
paria complura Verri data esse. Ovid. 13. Met. ; 
83$. Par columbarum. Seneca Ep. 7. Paria or- i 
dinaria et postulaticia. sell, frladiatorum, Justin. ! 
6, 2. 7. Aliud par ducum. Sueton. Rhet. 5. Par 
oculorum. C'ajus 3. Institut. (edente iteruna 
Goes.) 212. Par rauiarum. — Paria duo dilTert a I 
paria bina; illud duo tantum, hoc quatuor si- j 
gniticat. Labeo Dig. 32. 3.). Qui quatuor pocula i 
oleagiaea habebat, ita legavit : pocula oleaginea 
paria duo. Respond!, unurn par legatum esse, 
quia non ita esset: bina paria; nequa ita: po- 
culorum paria duo. Idem et Trebatius. 

Homonym. V. in fin. v. /EQCE. 

PARABiLIS, e, adject, (paro) qui facile acquiri 
et haberi potest, facile da avere, suVo'pioTOS. Cic. 

I. Pin. 13. 46. Natura divitias, quibus cuntenta 
sit, et parabiles, et terminatas habet. Cf. eumd. 
5. Tusc. 33. 93. Parabiles divitiae naturae. 
Horat. 1. Sat. 2. 119, namque parabilem amo 
Venerem, fa&ilemque. Seneca Ep. 5. a med. 
Quemadmodum delicatas res desiderare, huuria 
est; ita usitatas et non raagno parabiles fugere, 
dementias est. Curt. 3. 5. Levi ac parabili cultu 
corporis esse conteotum, di poca spesa. Id. 6. 
4. Parco ac parabili victu. 

PARABOLA, as, et pSrabdlg, es, f. 1. icapa- 
/3oX>j, cornparazione, similitudine, a rrapa/3x'X- 
Xw confero. ^ 1. Est comparatio, collalio re- 
rum genere dissimilium, ut ait Donatus de trop. 
p. 1778. Putsh., et lit oclo modis, quos apud 
Diomed. 2. p. 459. videre licet. Quintil. 5. 

II. 23. nxoa^dkij , quam Cicero collationem 
Tocat, loogius res, quae comparentur, repetere 
«olet. Id. 8. 3. 77. In omoi parabole aut pra;- 
cedit similitudo, res sequitur; aut praecedit 
res, similitudo sequitur. Pr?ecedit siiuilitudo ilia 
{Virg. 2. <En. 355.) inde , lupi ceu Raptores 
atra in nebula, etc. Sequitur in primo Geor- 
gicon, post longam de bellis civilibus conque- 
stionem (wi fin.) ut quum carceribus seae ef* 
fudere quadriga?, Addunt se in spatia, etc. Id. 
6. 5. 59. Adhibetur autem similitudo interim 
paiam; interim insert solet parabolas: cujus 
est generis id Augusti, qui militi Ubellum timide 
porrigenti: Noli, inquit, dubitare, tamquam as- 
sein elephanto des. Seneca Ep. 59. Qui simpli- 
citer, et detnonstrandas rei causa eloquebantur, 
parabolis refer ti sunt: quas existimo oecessaiias 
non ex eadera causa, qua poetis, sed ut imbecil- 
tkatis nostra; adminicula sint, et ut discentem et 
audienlera iu rem prasentem adducant. Adde 
Macrob- 5. Saturn. 13. ^2. Concreto, uti 
ajunt, sensu, est narTatio rei fictre, sed verisimi- 
)is, quaque utimur caus-a similitudinis ad expo- 
nendam rem voram: cujusmodi multie occurrunt 
in N. Testa m., parabola. Tertull. 3. advers. 
Marcxon. 5.; Augustin. 2. Qucest. Euangel. 45.; 
Hieronym. etc. 

PArAbOLANUS, i, m. 2. dicitur de homini- 
bus pauperrimae surtis, qui operam suam noso- 
comiis et xenodochiis accommodant. Quandoqui- 
dem quum alias, turn imprimis grassante peste, 
vitara prupriam summo exponunt periculo, ma- 
ilme verisimile est, venire a ?r<xpa'|3<3Xoc, quod 
notat ad audendum projectutn, ut Cic. 3. Verr. 
1. 2. loquitur. Impp. Honor, et Thendos. Cod. 1. 
3. 18. Parabolanos, qui ad curanda debilium egra 



- 565 - 

corpora deputantur, sexcentos constitui prscipi- 
mus. Adde Cod. Theod- 16. 2. 42. et 43. Uni- 
que autem de urbe Alexandrise sermo est. 

PARABOlICE, adverb, per parabolam. Sidon. 
5. Ep. 17. sub (in. Parabolice, seu fi?urate di- 
cta re a liquid. 

PARABOLUS, i, m. 2. rapi^oXo;, audax, te- 
merarius; de iis dicitur qui cum bestiis in amphi- 
theatro certant. Cassiod. Hist. trip. 11. t7. a 
med. Crudeli bestiae artifex parabolus pugnet. 

PARABUNDL'S, a, urn, adject, qui parat. Gloss. 
Cyrilt. Eu'tCstt.^wv, parabuodus. 

PARACEN r£,K(L'M, ii, o. 2. Trapax.evrr)'peov, 
instrumentum , quo paracentesis lit. Veget. 3 
Vttzrin. 17. 2. Schneid. Paracenterium inter 
tunicas oculares subjicito. Al. leg. paracentete- 
riurn, quod et Force) linus probavit. 

PARACENTESIS, is, f. I. nxoaxivxriaiq, cu- 
ratio, qu«; manu tit pungendo et perl'orando, ut 
quurn ;unica ocuii perforator acu ad remo^endam 
suUusionem, vel abdomen ad «*xlrahendam aquam 
collfctam, elf. Vox Graeca, a xevrG« purxgo, no.- 
pax£VTi'w a latere pungo. Plin. 25. Hist. nat. 
13. 92. (,144). Anagallidis succus pupillas dilatat : 
et ideo hoc inunguntur ante, quibus paracentesis 
fit. Cael. Aurel. :i. Tard. 8. s;epius memorat para- 
centesin abdominis iu hydropicis. Adde Theod. 
Priscian. lib. 2. part. 2. c. t9- 

PARACENTEIERlUVI. V. PARACENTERI- 
UM. 

PARACiMfiNOS, on, adject, nxcaxu^vc,^ a 
izaozxeiuxt. Absolute isubaudi jrpouo;) paraci- 
menos est tempus prasteritutn. H-ec vox leuitur 
apud Macrob. de diff. Gr. Lat. verb. p. 2743. 
Putsch. ; sed Graece scribenda esse videtur. 

PARAuHARACTES, as, m. 1. irxpa^apaxT-ij;, 
qui falsam mooetctin cudit, moneAario : a jrxpet- 
^apaaao, falsum cbaracterern impriino. Irnppp. 
Falentinian. , Theodos. et Arcad. Cod. Theod. 
9. 21. 9. 

PARACHARAXlMUS, a, urn, adject, adulteri- 
nus: a irapa^apaxrij?. falsus monetarius. Cas- 
sian. 1. Collat. 20. Tamquam adulterina noiuis- 
mata et paracharaxima reprobemus, utpote quae 
falsam imaginem regis, non legitime signatam, 
contineant. Adde 21. et 22. 

PARACLfiFL'S vel etiarn paraclitus, i, m. 2. 
jrapaxXYjTo?. Paenultimam, qua; natura longa est, 
corripuit Prudent. 5. Cathemer. 169. Spiral de 
patrio corde Paraclptum. Adde eumd. U). Kepi 
aref. 43il. ^ I. Est advocatus, consolator, ad- 
hortator, deprecator: a rapaxaXs'to. Hoc nomi- 
ne Ecclesiastics scriptores desiguanl tei tiam San- 
ctissimaj TRIN1T4T1S personam. Tertull. Virg 
veland. 1., Anim. 55., Resurr. cam. in fin. 
^ 2. Fuit etiam unum ex aeonibus Valenliniani. 
Tertull. advers. Valentin. 8. 

PARACi'NANCHfi, es, f. 1. nap axu vdf^V, ge- 
nus quoddam morbi. cujus descriplionein babes 
his verbis apud Ccel. Aurel. 3. Acut. 1. Syoan- 
che alia est intra oris spatium, alia exterius, alia 
ex utroque hoc exteriore atque interiore, parte 
devtra vel sinistra, aut in utraque. Qu* in utra- 
que parte interior fuerit, cynanche vocanda : quae 
in altera fuerit parte, paracynanchea vocave- 
runt. 

PARADA, ae, f. 1. coperta, o tenda della 
barca, legmen, vel umbraculum naviculse. Vide- 
tur esse vox Gallica. Auson. epist. 5. 25. Puppe 
citus propera, sinuosaque lintea veli Pande: \fe- 
dullini te feret aura noli Expositum subter pa- 
radas, lectoque jacentem. sotto 'I felce, nunc di- 
cunt Ven<-ti: hue etiam fortasse p"rtinet illud 
metier e in parada la nave, quum earn velis aliis- 
que ornant mstrumenlis nauticis. Sidon. S. Ep. 
12. a med. Ilic, ne tibi pendulum tingat volu- 
bilis seniioa vestigium, pandi carinarurn ventres 
abiegnarum trabium lexlu palpitabuntur : hie su- 
perflexa crate paradarum sereoi brumalis inlida 
vitabis. — NB. Est etiam nomen oppidi, de quo 
V. ONOM. 

PARAdIAST(>LE, es, f. 1. eapa&iatJToXij, dis- 
junctio, distinctio, separatio. Vox (iraeca, et Grae- 
ce adhibenda, qua signilicatur rheioricum sche- 
ma: de quo Quintil. 9. 3. 65. 2uvotxetw<7t» vo- 



PARADOXUS 

cant, qua; duas res diversas colli gat. Huic diver- 

sam volunt esse distioctionem, cui dant noroen 
jrapaSjaoToXTjv, qua similia discernuntur: Quum 
te pro astuto sapientem appelles, pro confi- 
dente fort em, pro illiberal* diligentem: quod 
totura pendet e» finitione; ideoque an figura sit, 
dubito. Rulil. tamen Lupus I. i. de p-gttr. sen- 
lent, et Jul. Rufinian. inter figuras sententia- 
rum enumerant. 

PARAUIGMA, atis, n. 3. irapaSctYfxa, exem- 
plum quo utimur ad aliquid ostendendura pro- 
bandumque. Vox Gneca: inter figuras dictionis 
est rei pi ae teniae relatio, adhortationem deborta- 
tionemve signilicans: adhortationem, ut (Virg. 

I. .En. 246.) Antenor potuit mediis elapsus 
Acnivis Illxricos penetrare sinus. Debortationem, 
ut i Id. 9. ibid. 144.) an non viderunt mcenia Tro- 
jae, Nepluni fabricata manu, considere in ignes? 
Ita Charis. 4. p. 248. Putsch., cui paria habent 
Diomed. 2. p. 460. et Donat. de trop. p. 1779. 
Fit autem tribus modis : vel enim in exempiura 
adducitnus personam sine sermone: vel sermonem 
sine personis; vel simul utrumque, ut est apud 
Jul. Rufinian. de fig. sentent. (V. Quintil. 5. 

II. I.). Tertull. Anim. 43. a med, Paradigmate 
Platonico plenius. 

PArADIGMATICOS, on, adject, na.pa.tlstriu.ct- 
xtxoq, exemplaris, exemplum prtebens. C. Jul. 
Victor, lab A. Maio edjtus) art. rket. 11. p. 
67. Knthymematon et epicbirematon formae sunt 
quinque, eleclicon, item dicticon, item gnomicon, 
item paradiginaticon , item syilogisticon. Para- 
digrnrtticon enthymema quamquam ad exemplum 
se refert, hoc tamen duTert ab exemplo, quud ex- 
emplum per se posiium probationem adjuvat, 
conversum autem in speciem argumenti, formam 
accipit paradigmatis enthvmematici. 

PArAuISIACUS, a, um, adject, ad paradisum 
pertiaens. — a) Generatim de paradiso sive de 
horto amtEno. Venant. 6. carm. 8. 1. Hie ver 
peipetuum viridautia gramina gignit, Et paradi- 
siacas spargit odore rosas. — b) Specialim de 
paradiso terrestri, ubi primi bominum parentes 
a Deo posili sunt. Alcim. 1. 299. Interea pri- 
mi, suminus quos junxerat auctor, In paradisiaca 
ponunuir sede parentes. 

pArADISIlOLA, ae, comin. gen. l.(paradisus 
et colo> qui paradisum caelestem incolit. Pru- 
dent. Hamartig. 930. di Lazaro. Et paradisi- 
colse post ulcera dira beato. 

PArADISL'S, i. in. 5. pomarium, viridarium, 
hoitus consitus, giardino, orlo. Voi a Persis, at- 
que inde llebraeis originem ducit: Hebr.. 0*113 

par des, hoitus conclusus, ex T^S parad, sepa- 

ravit. Celerum in Zendica lingua est pairidaeta, 
in antiqua Persica paradaiza, in Sanscrita pa- 

radesa, et proprie signiilcat so?ptum, atque bine 
etiam horturn. 

I.) Proprie. Augustin. Serm. 343. n. 1. de 
Susanna. Conscripia sunt verba ejus, quae ha- 
buit in paradiso, hoc est in viridario suo. Graece 
Gell. 2. 20. Vivaria qua; nunc vulgus dicit, sunt 
quo* jrar,a3eiaouc Grapci appellant: quae lepora- 
ria Varro dicit. 

III. Translate. % 1. In sacris libris accipitur 
pro amcenissimo loco in Orieote, in quo primi 
nostri generis auctores a Deo constituti fuere, 
pzradiso terrestre. Hieronym. Ep. 52. n. 5, Me- 
mento semper, quod paradisi colonum de pos- 
sessione sua muiier ejecerit. et Ep- 69, n, 6. 
Piantatus paradisus in Eden. *f 2. Specialim 
est locus beatorum in caelis, paradiso celeste. 
Tertull. Apolog. 47. Si paradisum nominemus, 
locum dhiuae amoenitatis recipiendis sanctorum 
spiritibus destinatum, maceiia quadam igneas ii- 
lius /oax a notitia orbis communis segregatum, 
Elysii campi (idem occupaverunt. Id. in carm. 
de Judic. Domini 195. — 26 J. fusam babet et 
poeticam ejus descriptionem — NB. Est et f am 
nomen lluvii, et oppidi, de quo V. ONOM. 
PArADOXUM, i, n. 2. V. voc. seq. in lin. 
PARADOXUS, a, um, adject. *<xpaSo£o<;, ad- 



PARADOXUS 

mlrabllii, luauditus, prseter opinlonem: a izapd 
prceter et 8o'£a opinio. — Usurpatur tantum sub- 
stantlvorum more; hinc 

Paradoxus, i, m. 2. Speciatim dicitur — a) 
Qui praeter exspectationem eodem die lucta pari- 
ter et pancratio vicit, Grace jrapaSo^ovs'xr?.; appei- 
latus. AugusU'n. Princip. rhet. n. 9. Tametsi qui- 
dam parum diligenter Graece loquentes, paradoxa 
pro his, quae sunt bonae opinionis, accipiunt; unde 
vulgo etiam Olympionicas, et ceteros victores sa- 
crorum certaminum paradoxos vocanl, magis con- 
suetudine, quam ratione ducti. Piutarch. com- 
par at. inter Cimon. et Lucull. n. 2. haec illu- 
strat his verbis: Twv a&XijTwv too? "^V-'pa pua 
koXii <x/xa, xai irayxpat«w OTs^ctvoujjsvous eS'sc 
Ttw^JtapaSofovixa? xaXouoiv. In Graecis fnscri- 
ptionib. passim dicitur napaSo^og, qui a Plutar- 
cho jroEpaSofovi'xTjs, in quo is cum ^ugusltno 
consentit. r . Ignarra de palcestra Neapol. p. 
34. — 6) Item mi m us. Vet. Scholiast, ad Ju- 
venal. 8. 184. Siparium velum est, sub quo la- 
tent paradou, quum in scjenam prodeunt. Sal- 
mas, ad Vopisc p. 384. eosdem Ttapxtio^oXo-yoix; 
dictos observat. — Et 

Paradoxum vel paradoxon, i, n. 2. — 1.°) 
Sing. num. — a) Est schema orationis, de quo 
in Rufmian. de jig. sentent. Parodoxon aive hy- 
pomoae, sustentatio, vel inopinaturn. Hoc schema 
suspendit sensum: deinde subjicit aliquid contra 
exspectationem auditoris, give magnum, sive mi- 
nus; et ideo sustentatio, vel inopinaturn dicitur. 
Cic. pro Lig. (c. 9.). Hinc prohibitus, non ad 
Caesarem, ne iratus^ non ad domura, ne iners: 
non aliquant in reqionem, ne coodetnnare cau- 
sam illam, quam secutus esset, videretur. Haec 
Rufinianus, — b) Sic dicitur etiam quoddam 
paralyseos genus. Coel. Aurel. 2. Tard. 1. n. 15. 
Erasistratus memorat paralyseos genus, et para- 
doxon appellat, quo ambulantes repente sistun- 
tur ut ambulare non possint et turn rursum ara- 
bulare sinuntur. ■ — 2.°) Piur . num. paradoxa 
dicuntur sententiae, quibus philosophi Stoici gau- 
dent a corr.muni sensu abherrentibus. Cic. 4. 
Pin. 27. 74. Haec napaSofa il!i, nos admirabilia 
dicamus. Id. Par ad. proaem. 3. Ego vero ilia ipsa, 
quae vix in gymnasiis et in otio Stoici probant, 
ludens conjeci in communes, locos. Quae, quia 
sunt admirabilia contraque opinionera omnium, 
ab ipsis etiam trapaSofa appeliantur, tentare To- 
tal, posseQtne proferri in lucem. 

PARADOXUS, i, ra. 2. V. voc. prsced. 
PAR.t.NESIS, i, f. 3. napacviag, praeceptio, 
admooitio , adbortatio: vox Graeca a na.pa.tvso} 
prcEcipio. Vulcat. Avid, Cass. 3. Per ordinem 
paraeneseoo, hoc est prseceptiorum, per triduum 
disponunt. 

PARAGAUDA, a, f. 1. ef Paragaudis, ii, f. 
3. De vocis etymo f. sub II. in fin. 

I.) Proprie est fascia vel aurea, ve! serica auro 
ornata, qua vesti intexebatur, non, ut instita, 
assuebatur.. Invppp. Gratian., Valent. et Theo- 
dos. Cod. 11. 8. 2. Nemo vix auratas ha beat 
aut in tunicis, aut in lineis paragaudas. 

II.) Translate per synecdochen sumitur pro ipsa 
veste, quae hisce fasciis distiocta et insignita erat. 
Hujusmodi vestium quaedam monoiores erant, 
quibus una tantum paragauda, seu fascia intex- 
ta erat, alias dilores, quibus duae, alias trilores, 
quibus tres, aiiae teEralores, quibus quatuor, alise 
pentalores, quibus quinque. Valerian. Imp. in 
eptst. apud Vopisc. Prob. 4. Interulas paragau- 
das duas. G allien, in ep. apud. Trebell. Claud. 
17. Paragaudem triuacem unam. V. ibi S almas. 
qui docet esse, vocem Persicara, et Casaubon. 

qui Syram ; (Chald. vero Ti 3*13 pargbd , est 

velnm, aulseum) uterque autera mallet, legi pa- 
ragaudiam, aut paragaudeam, ut sit adjectivum. 
Adde Fopisc. Aurelian. 48. et ibi quoque ab 
iisdem notala. 

PARAGOGA Verba, napdyixiya , dicuntur a 
Grammaticis, quae a primitivi verbi declinatlone 
et mutationem et adjecttonem litterarum captunt, 
et nibilominus interdum variant significationem, 



— 566 — 

ut lacesso et facesso, ex eo quod est lacero et 
facio. Ita Charis. 3. p. 226. Putsch. Adde 
Diomed. 1. p. 309., qui ita appellat verba de- 
rivativa, ut fontanus, montanus, villaticus etc. 
Ipsa vox Graeca, et Grsece adhibenda, est a rcap- 
dyoi produco, deduco, derivo. Of. Capell. 5. 
p. 166- — Similiter paragoga metra dicuntur 
ab Alii. Portunatian. p. 26S6. et 2698. Putsch., 
quae ab aliis deducta sunt. 

PARAGOGE, es, f. 1. ita-paytofn, production 
deductio, Graeca vox, et Graece adbibenda: a Trap- 
dyta produco, deduco: iigura est poetica, qua 
in fine vocis aliquid adjungitur, ut admittier 
pro admitti , tit pro te , potestur pro potest. 
IU Diomed. 2. v. 436, Putsch. Hanc alii Trpos- 
Kapakytytv , prosparalepsin vocant , a rrco^Tra- 
pdkan^xvto, ultra accipio, aut assumo. Charis. 
4. p. 248.,- Diomed. 2. p. 436,; et Donatus de 
schematib. p. 1772. 

PARAGOGfA, orum.n. plur. 2. na,pa,yoyyt.a, a 
■Kapayit) deduco, derivo, sunt aquarum ductus, 
aquasductus. Imp. Zeno Cod. 11.' 42, 10. 

PArAgOrICL'S, a, um, adject. irapTiyopcxoc, 
et Dorics -rcapayopt,x.6$, leniendi vim habeas. 
7%eod. Priscian. 1. 13. ante med. Adbibitis 
hordei, vel lini seminibus paragoricis. et ibid. 8. 
Paragoricis vero iisdem adjutoriis sic morigeran- 
dum ent, ut etc. f r . PAREGORICUS. 

PARAGRAMMA, atis, n. 3. iza.pdyaa.uua., 
spbalma in scribendo. Hieronym. Ep. 71. n. 5. 
Opuscula mea, qua? desiderare te dicis, ad de- 
scribeadum homiaibus tuis dedi. ef mox. Si pa- 
ragrammata repereris, vel minus aliqua descripta 
sunt, quae sensus legeatis impediant, non mihi 
debes imputare, sed tuis, et imperitae notariorum 
librariorumque incurias, qui scribunt non quod 
inveniunt, sed quod intelligunt, et dum alienos 
errores emendare nituntur, ostendunt suos. 

PARAGRAPHUS, i, coram, gen. napa.ypa.fog 
(subintelligitur ypauur)') nota critica fi'gura lit- 
teras V, quae, ut ait /swi. 1. Orig. 21., ponitur 
ad separandas res a rebus, quae in connexu con- 
currunt. 

PARALEPSIS, is, f. 3. naoa\r)Y.q t assumptio 
a napakaufidvta. Est figura eadem, qu33 parago- 
ge, hoc est adjectio litters syllabaeve ad finern 
dictionis. Haec Consent, p. 388. ed. Ke.il., qui 
paralempsis legit. 

P.ARALIpOmE.NON, rapcuv.no usvwj Graecus 
genit. plur. neut., h. e. rerum ornissarum, aut 
relictarum: a napaXenza omit'to, prcetermitto. Sic 
inscribuntur duo iibri Vet. Testamenti, in qui- 
bus supplentur ea , quae in praecedenti Reguni 
historia aut omissa, aut non plene relata fuerp. 
Hieronym. Ep. 53. n. 8.; et Isid. 6. Orig. 2. V. 
PRyETERITl'3. 

PARALIPSIS et minus recte paralepsis, is, f. 
3. napaXet^ii; , figura rhetorica, prwtcritio. Ca- 
pell. 5. p. 171. Paralipsis est pneteritio , quum 
quasi praetermittentes qu.-edam, nihiiominus di- 
cimus. Adde Aguil. Rom. § 8. ed. Rhunken. 

PARALlUS et paralios, Ii, m. % napaXiog, 
marinus. marilimus: a nxod prope et aX?, a'Xo'5 
mare. Apud Plin. 20. Illst. nat. t'J. 78. (206). 
est appositum primi et tertii generis papave- 
ris, quia maritimis in locis nascitur. lt«m tertii 
generis tithyrnali apud eumd. 26. ibid. 8. 41. 1 68). 
PARALLELEPlPiSDUVl, i, n. 2. nxpaW-rXs- 
rrt'trsSov, parallelepipedo, Iigura geoinetrica e 
superficiebus constans, quarum duae invicem pa- 
rallel* sunt, a irapaXXTjXo? e regione collocatus 
et e'jrtffeSov superficies. Boeth. 2. Arithm. 25. p. 
1032. Est alia rursus quasdam corporum soli- 
dorum ordioabilis cornpositio, eorurn qui dicun- 
tur cubi, vel asseres, vel laterculi, vel cunei, vel 
spha-rae, vel parallelepiped!, qu;B sunt quotas su- 
perficies contra se sunt, et ductse in inlinitum 
numquam concurrent. In veteri edit. Basil. p a - 
rallelepipedae. 

PARALLELOGRAMMA, atis, n. 3. iracaXXs- 
\6ypauua, nomen ligurae geometric*. Boeth de 
divis. 1. p. 844. Distribuimus tetragonum-in 
triangula, alias in parallelogrammata, 

PARALLELOGRAMMUM, i, n. 2. V. voc. seq. 
in fin. 



PARAMMA 

PARALLELOGRAMMDS, a, urn, adject, ira- 
paXk-n\6ypa,uuoe, lineis parallelis constans, ut 
Parallelogramma mensura apud Frontin. de co- 
lon, p. 116. et 130. Goesii. — ■ Hinc 

Parallelogrammum, i, n. 2. absolute, substan- 
tivorum more, est un para/Woarawma apud 
Italos. Botth. 1. Geometr. It 83. Omnia paralle- 
logramma, quae in eisdem basibus et in eisdera 
allernis lineis fuerint constituta , sibi invicem 
probantur asqualia. 

PARALLELONlUS, a, urn, adject, idem ac pa- 
rallels, ut Paralleloniua terminus apud Auct. 
de limit, p. 310. Goes. V. PIPER ACEUS. 
PAR.4LL£LOSj on, Grceca positione, et 
PARALLELUS, a, um, adject. icapdWrfkoq, in- 
vicem comparatus, aequaliter distans, parallelo, 
equidistante : a napd ad et a"XXr|\wv invicem. 
— Apud yitruv. 5. 8. legitur parallelos linea, 
more Graecorum, quibus itctpaXXTjXoj communis 
generis est. Linece vero par alleles sunt, quae in 
immensum prolensae, aequalibus semper spatiis 
inter se distant, et numquam concurrunt. Rur- 
sus fitruv. 10. 15. de cafapu/t. Tabulae, quae 
sunt in summo et in imo capituli, parallelique 
vocantur. — Circuli paralleli, et paralleli ab- 
solute, sunt segments sphaerse , ab Or. in Occ. 
ducta, axem mundi habentia pro centro, omai- 
que ex parte a se invicem aequaliter distantia. 
Plin. 6. Hist. nat. 33. 39. (211). Plura sunt 
autera segmenta mundi, quae nostri circulos ap- 
peilavere, Graeci parallelos. Solin. 37. Quod 
gnomonici similibus parallelis accidere conten- 
dunt, quos pares in terrarum positione aequa- 
! litas Qorrnaiis efficit lineae. Capell. 8. p. 276. 
Decern dici mundi circulos asse^ero: quorum alii 
paralleli , quos aequidistantes Laline possumus 
memorare , eosdem polos habent , quos ipse 
mundu*, etc. Pergit deinde sequatorem descri- 
bens, et tropicos, et polares circulos. ■ — ■ Hinc 

Paralleli, Srum, m. plur. 2. absolute, sub- 
stantivorum more, V. supra. 

PARALOGISMCS , i, m. 2. na.pa\oytou6$ , 
paraiogismo , falsa raliocinatio. Boeth. Analyt. 
prior. 2. p. 515. In paralogismis nihil prohibet 
fieri hypotheseos contradictionem. Adde eumd. 
Analyt. poster. 1. p. 530. 

PARALYSIS, is, f. 3. napd\<jOi<;, dissolutio, 
nervorum resolutio, ut Cels. voi'at 2. 1., para- 
Hsia: a napaXhta resolvo. Plin. 20. Hist. nat. 3. 
8. (14).Intesiinorum omnium vitiis medetur et re- 
nium et lumborura et paralysi. et ibid. 15. 59. 
(165). Ferunt eos, qui cappari quotidie edunt, 
paralysi non periclitari. Petron. Satyr. 120. Ado- 
lescens paraiysin cave. Adde Ccst. Aurel. 2. Tard. 
1.; et Mar cell. Emplr. c. 20. p. 113. ed. 
Aid. 

PARALYTICUS, a, um. adject. irapaXyTtxo'c, 
qui paralysi laborat, paralitico, Plin. 20. Hist. 
nat. 9, 34. (85). Ideo paralytica et tremulis 
dari jubet. Claudian. epigr. 49. extr. Jussus 
post rnultos graditur paralyticus annus. Hie 
nietri necessitate a ntepaen ultima in paralyticus 
producitur, ut etiam apud I'aulin. Petrocor. 
6. 16'«. Experts est tautam paralytica virgo 
medelazn. Petron. Satyr. 131. Quid est, pa- 
ralytics? ecquid hodie tutus Venisti? — Re- 
slringere paralyticos, est sanare, quum paralysis 
nihil aliud sit, quam nervorum dissolutio, quaa 
aliter sanari non potest, nisi nervi illi dissolu.i 
et justo laxiores restringantur. Tertull. Apolog. 
21. Quum ilie verbo daeraonia excuteret, leprosos 
mundaret, paralyticus restringeret. 

pArAmESE, es, f. 1. na.pa.peor), h. e. prope, 
vel ad mediam : a napd ad et p.d<rrj media. 

I.) Proprie apud Cilruv. 5. 4. nomen est 
chordae musicae, quae recentioribus musicis est 6 
fa b mi. IX Capell. U. p. 316., 3iy.-32y. et 
322.; et Censorin. fragm. de metris p. 2733. 
Putsch. 

II.) Translate ita appellatur digitus medio pro- 
ximus, qui et anularis. 4pul. in fragm. 10. Met. 
p. 717. Oudend. F. HYt»ATR II. 

PARAMMA, atis, n. 3. izxpauua., a nctpdrrui 
annecto, Italice paramenia, fornimento, quid- 
quid onerariis jumentis ad onera portanda adjun- 



PARANATELLOK 



gitiir. Edict. Dioclet.p.Vh. Paramma raulare 5£ 
octingentis. 

PARAnATELLON, jrapavaT«'XXwv, siroul o- 
riens. Vox Graca, qua usus est Servius ad Virg. 
1. G. 218 

PArA.NETE, es, f. 1 7rapavTJT% h. e. ultima 
pro v una, pan ultima, a irapa ad et viim ulti- 
ma. Apud Pifruv. 5. 4. est nomen cborda mil- 
sicffi. Id 6. 1. circa med. Paranetarum acut'ts- 
simam souitu vocis perficiunt tenuitatem. V. 
Bald, in Lex. fitrnv. Capell. 9. p. 31 'J. Atot- 
tovo;, qua et paranete dicitur, qoatn Latine 
paenultimam perhibemus. Adde Censorin. fragm. 
de metris p. 2723. Putsch. 

PARANGArIA, a. f. 1. V. voc. 8eq. in Dn. 

PARANGARlUS, a, urn, adject, quod (it prater 
angariam. Imp. Const antin. Cod. 1- 3. 2. Ad pa- 
rangariam prastationem non vocentur. — Hinc 
Parangaria, a>, f. 1. absolute, substantivorum 
more. Angaria dicuntar opera publice ob nego- 
tium ali juod iinposita: parangaria vero sunt, in 
quibus et opeia perfooarum. et rerurn impendia 
iroponuntur propter publicam aiiquam necessita- 
tem. De ulriique {it mentio in Cod. Justin. 12. 
tit. 51. et alibi, et Cod. Tfieod. 8. tit. 5. Alii 
ita mterpretantur, ut angaries sint on era et la- 
bores, qui imponebantur in cursu publico: paran- 
garice, quae extra ilium, h. e. in viis transversis; 
atque ita inierpi ttalur Morisan. Inscript. Regin. 
p. 427., ut paraveredus est, qui in via transver- 
sa; veredtis qui in via recta seu cursu publico 
vehiculum agit. 

PARANYMPHA, a, f. 1. pronuba. Isid. 9. O- 

rig, 7. 

PARAXYMPHUS, i, m. 2. *apavi>fi£o;. pronu- 
bus, auspex, qui uuptias conciliat. Augustin. li. 
Civ. D. 18. Nonne ornnes famulos atque etiam 
ipsos paranympbos, ante mittit foras, quam vel 
blandiri conjuv conjugi incipiat? Adde 6. ibid. 
9. ante med. fenant. 8. carm. 5. 305. Angelus 
inde tuos repetens paranvmphus bonores. 

PARAP-ESTL'S, i, m. 2. irapa'natffTOS, dclirus, 
mente captus, nomen est pedis in carmine. Vox 
a Lexico expungenda; occurrit enim tantummodo 
in JVbr. Tir. p. 18 1. Anapastus, parapastus. 

PARAPEGMA, Stis, n. 3. itapamj'j'ji.a, Grace 
est tabula anea, qua coiumaa aHigilur, cujus- 
raodi labulis leges inscribebantur^ a tzx^ar.r,- 
Yvuw affigo. Aslrologi etiam sic dixere tabulas, 
quibus describerent canonem astronumicum, sive 
pradictiones siderum, eclipsium, aliarumque re- 
rum calestium. Sic Democrituin scripsisse para- 
pegmata , auctor est I>iog. Laert. Memioil et 
fitrnv. 9. 7- sub fin. Quorum invents secuti 
6tderum ortus et occasus, tempcstatumque signi- 
flcatus Eudoxus, Euctemon ceierique ex astrolo- 
gia invenerunt, et parapegmatorum disciplioas 
posteris evplicatas reliquerunt. Hie pro pira- 
pegmatum est parapegmatorum a parapegma- 
tum, i, n. 2. V. EMliLEMA. 

PARAPETAsIUS, a, uin, adject, qui affigitur, 
adjuugitur. applicaiur ita, ut aliquid obvelet ob- 
tegatque: a jcapaTrsTx^w obvelo, obtego. Impp. 
A read, et Honor. Cod. 8. 12. 14. C»d. Theod. 
15. 1. 39. JEdilicia, quae vulgo paraphasia nun- 
cupanlur, vel si qua alia opera mcenibus, vel pu- 
blicis operibus iia sociata cobarent, ut ex his 
incendium, vel insidias vicinitas reformidet, aut 
angustmtur spatia platearum, vel minuatur por- 
ticibus latitudo. dirui ac pro9terni pracipiraus. 

PARAPETEUMA, atis. n. 3. wa p an- re o/*a, no- 
men tessera fruuientariae, qua et iri-rcif dicitur. 
Vox Graca. Imppp. Tkeodos., A read, et Honor. 
Cod. 11. tit. 2*. aui est de annonh civilibus 2- 
Centum et vigtniiquinque mudios frumenii pr«- 
ter solilum canonem, per singulos dies de pras- 
senti sexla indiciione, ex die calend. Januar. no- 
mine parapeteurnatis, de borreis publicis hujus 
alma L'rbis, insita nostrae liberalitatis pietate tri- 
buimus. ( 

PAHAPHOROS, on, adject, irapafopo?, depra- 
vatus, adullerinus, non sincerus: a Ttapaf^pw de- 
pravo. Ua vocatur genus quoddam alumiuis pal- 
lidi et scabri, et quod galla iniiciatur. Plin. 35. 
Jtfist. nat. 15. 52. (185). 



— 567 - 

PARAPHRASIS, is, f. 3. itxodppMic, parafra- 
si, ejusdem sententiae per alium sermonem eipli- 
catio et liberior interpre.atio , quum quasdam 
mutantes et addentes, copiosius ac dilucidius rem 
aiiquam expHcaraus. Quintil. 1. 9. 2. Versus 
primo solvere, roox mutatis verbis interpretari; 
turn paraphrasi audacius vertere, qua et breviare 
quadam, et exornare, salvo modo poets sensu, 
permittitur. et it). 5. 5. Gracis Utteris scribit: 
Neque ego, inquit, itapdppaotv esse interprelatio- 
nein tantum volo, sed circa eosdem seasus certa- 
men atque amulationem, Spalding, vero Lalinis 
litteris edidil. 

PARAPHRASTES, a, m. 1. napafpactr)?, pa- 
rafraste, qui paraphrasi utilur. Hieronyn. prcef. 
ad Ubr. Regum sub fin., sed Graece. 

PARApIENOS, i, m. 2. pes metricus ex brevi 
et longa ct tribus brevibus, temponira sex: est 
a naca. trans, et mijei; pinguis. Vioined. 3. p. 
478. Putsch. 

PARAPLECTL'S, a, um, adject. napareX^xro;, 
qui paiaplexia correptus est. Ccel. Aurel. 3. Acul 
5. a med. Inquiunt enim apopledos toto corpore 
vitiato paraljsi. paiapl .ctos particulis. 

PARAPLEXJA, a, f. I . itapairXijtta, paraples- 
sia, apoplexia, qu* partes tantum quasdam cor- 
poris coiripit. Ceel. Aurel. 3. Acut. 5. ante med. 
Vocatur etiam apoplexia a quibusdam paraplexia. 
V. voc. pra?ced. 
PAR APSIS, Id is, f. 3. r. PAROPSIS. 
PARARRN.iUON, ontis, m. 3. V. DORMIO I. 
PARARlUS, a, um, adject, a par. Parariura 
aes appellabalur id, quod equiiibus duplex pro 
bin is equis dabatur. Ita Paul. Diae. p. 221. J 3. 
Mull. Nemp 1 .' pares equos dicebant duos equos. 
ut in PAR II. 4. d. adnotavimus. — Hinc 

Pararius, li, m. 2. absolute, substanlivorum 
more, est conciliator, fuwtTijc, mezzano di con- 
tratti, sensale. Videtur esse a paro, as, quia parat 
utrimque animos et conjungit, ut ait Lips, ad 
illud Senec. 3. Senef. 15. Ille per tabulas plu- 
rium nomina, interpositis parariis, facit. et 2. 
tbid. 23. Quidam nolunt nomina secum fieri, nee 
interponi pararios, nee signatures advocari, uec 
cbirographum dare. — Et de couciliatore aiuoris, 
seu lenone. Seneca alter 2. Controv. 9. a med. 
Dixit, arcesrilum a domino ssrvurn, qui intur se 
medius ct dominam, cum doinina rem haberel, 
illam non esse passam: maritum indiguatum, 
prosiluisse quasi in conuptorem. Usus est colore: 
dixit »:nim arcessimm. ut dominica libidini pa- 
rarium faceret. In quibusdam editionib- perpe- 
ram. pro pararium legitur paparium. 

PARAS\NGA,a,f. 1 .?rapajaYYTi;,mensura via- 
rum apud Persas, ut Paul.' Viae. p. 222. 1. Mu.ll. 
docet. Sed quot stadia, aut passuum mitlia conti- 
nual, incertum est, quia ut ait Plin. 6. Hist. nat. 
26. 30. (125). ipsi quoque Pers,* alii alia mensu- 
ra determinant. Sunt enim qui triginta ei sta- 
dia tribuunt; sunt qui quadraginta; sunt qui 
sexaginta. Rome de I' Isle Metrolog. p. 15. pa- 
rasangam Herodoti vocat, qua» quatuor fere mil- 
lib, passuum par erat, h. e. triginta circiter stadia 
continebat. — Ceterum vox Persica parathanha, 
juxta Oppert (.Vouueau Journal Asiatiqu. v. 
XVII. p. 2«7.), idem est ac Terminus, ducta si- 
gnificatione a termiais seu coluraellis, quas mil- 
liarias appellamus, uti eranl lapides apud Ro- 
manos. 

PARASCEVASTlCCS, a, um, adject. TCapac?«u- 
aJTtxd?, ad parascevem, h. e. ad prseparationera 
pertinens. CcbI. Aurel. 2. Tard. 13. n. 186. Ascle- 
piades vero ad ipsum (Erasislralum) scribens 
libro Parascevasticos, ligalionem excludit. 

PARASCEVE, es, f- 1. irxpaaxiuri, Grace pros- 
parationem significat. ^ 1. Apud Hebraos ita 
vocabatur dies ante Sabbatum, quia no die para- 
bantur necessaria, ne pracepturn cessandi ab ope- 
re die festo Sabbati Tiolaretur. Tertull. i advers. 
Marcion. 12. et advers. Psych, li. ^ 2. Est 
etiam hoc nomine sententiarum figira, pras- 
muoitio, qua utimur ad contirmandum id, quod 
subjecturi sum us. Jul. Rufinian. de fig. sent, et 
eloc. 32. ed. Ruhnken. — $B. De cognom. Rom. 
V. ONOM. 



PARASITUS 

PARASEMUM, i, n. 2. napda-fifto-*, insigne na- 
vis. V. NAVIS. Vet. Scholiast, ad Juvenal. 4. 
77. Pegasus trierarchi alius, ex cujus liburme 
parasemo nomen accepit. 

PARASlOPESIS, is, f. 3. n«paoi»K»30*«, teii- 
centia: vox Graeca, et Grace adbibenda : est fi- 
gura rhetorica, quum aliquid nos reticere dicimus, 
et taraeo. taciturn iotelligilur. Et hoc utendum 
est, quum aut notam rem esse auditoribus arbilra- 
mur, aut suspic'onem excitare majorem reticendo 
possumus. ita Rutil. Lupus 2. de figur. sentent. 

PARASITA, *, f. 1. V. PARASITUS in fin. 

PARASIT ASTER, tri, m. 2. Tills et InfelU 
parasitus, parassitello. Hac enim positio demi- 
nutiva est, ut Priscian. 3. 610. et 618. et 4. p. 
628. Putsch, docet, et contemptum aliquem si- 
gnificat. Ter. Adelph. 5. 2. 4. Est alius quidam 
parasilaster parvulus. 

PARASiTATiO, onis, f. 3. actus parasitandi, 
assentatio, blanditiae parasilorum cib't captandi 
gratia, adulazione, piacenteria. Plant. Amph 

1. 3. 23. Nequiler pane expedivit prima parasi- 
tatio. 

PARASITICUS, a, um, adject, ad parasitum 
pertinens, parassifico, adulator io, irapaa:Ttxd;. 
Plant. Slieh. 1. 3. 77. Perjuratiuttculae parasili- 
cas. Id. Capt. 3. 1. 9. Parasitica ars. Augustus 
in ep. ad Jfxcenat. apud ^ueioix. fit. Horat. 
Veniet ab isu parasitica mensa ad hanc regiam. 

PARAslTOR, aris. ari, dep. I. parasitum ago, 
cibi gratia adulor, cosnas capto, far da parassilo, 
seroccare, adulare, irapaatT6w. Plant. Slictu 4. 

2. 5i. Vides, ridiculos nihil! fieri, atque ipsos pa- 
rasilarier. h. e. eos ipsos, quorum mensas ridicu- 
li, h. e. parasiti, captant, aliorum ccenas captare. 
Id. Pers. 1, 2. 3. Xumquam quisquam meorum 
majorum fuit, quio parasitaado paverint ventres 
suos. 

PARAsITULUS, i, m. 2. deminut. a parasitus. 
Gloss. Cod. Vatican. Parasituli, bucellatorii. et 
alibi. Parasituli, bucellatarii. 

PARASITUS, i, m. -2. irapastto;; a iropa ad 
et olro; cir>us. Ex PI aut. Cure. 2. 3. 79. colli- 
gimus parasitos sub tutela Herculis fuisse. Quum 
enim ei deo decima booorum offerrentur, epu- 
lumque e<i re publice praberi raos esset, ad id 
parasiti in primis invitabantur. N'empe res sancta 
et venerabilis oliin parasiti fuere: eraot enim mi- 
nistri sacrorum apud Atheoienses sub sacerdotibus 
constitute, et cum ib partem capientes viciima- 
rum, qua oflerebantur, alia insuper munia ba- 
benles, de quibus rnnlta Athenceus I. 6. c. 6. et 
seqq. Paullatim vero in vilem, sordidam ridicu- 
laraque sortem delapsi sunt. Hinc — *| 1. la 
malam partem sapissime occurrit — a) Pro 
eo qui cibi gratia assentatur, risum movet, aut 
contumelias palitur : his enim fere artibus ad 
ditiorum mensas parasiti perveniunt, parassito, 
scroccone , adulatore. Parasiti mores Plant. 
Capt. 1. 1., Pers. 1. 2. et Stich. 1. 3., item 
Sidon. 3. Ep. 13. lepide describunt. Cic. Amic. 
26. 98. Nee parasilorum in cumcediis assentatio 
nobis faceta videretur, nisi essent milites gloriosi. 
Horat. 2. Ep. '. 173. Quantus sit Dorsennus eda- 
cibus in parasitis. — b) Joculariter Plaut. £pid. 
2. 3. 5. Quod pol ego inetuo, si senex resciverit, 
Xe ulmos parasitos facial, qua usque attondeant. 
h. e. sicut parasiti mensas aliorum attondent et 
consumunt, ita ulmi corium et dorsum raeum. 

— c) Parasitum vocat idem Plant. True. 3. 
2. 12. penem, quia lirum semper coraitatur, vel 
quia, etiamsi invocatus, adesse tamen convivto 
solet. «f 2. In bonam partem accipitur. — a) 
Pro con viva. Parasitos Jovis appeilat Angus tin 
6. Civ. D. 7. ex farrone, deos, qui in Capito- 
lio, in Jovis epulo, mensas ejus adbibebantur. 

— fc'i Pro mi mo et bislrione, qui Parasiti 
Phcebi seu A p Minis , poelarum patroni, dice- 
bantur. Martial. 2. 29. de Latino. Vos me lau- 
rigeri parasitum dicite Phcebi, Roma sui famu- 
ium dum sciat esse Jovis. Verrius apud Ftstutn 
p. 326. 34. Mull, hujus appellations earn red- 
dit causa m, quam /". in SALTO. Apud Gruier. 
329. et 33J. quatuor babentur Inscript., qua sunt 
apud Orell. 8»4 , 22d3., 2625. et 2627., in quibus 



PARASTADA 

Parasiti histrionis et Parasiti Apollini* mentio 
flu Paratilus histrio est, qui in fabula parasilum 
agit. — Hinc 

Parasita, ae, f. 1. mulier, quae raensas alienas 
et cibaria sequitur, Horat. i. Sat. 2. 98. Gusto 
des, lectica, ciniflones, parasitae, Ad talos stola 
demissa. ■ — ■ De avjbus usurpavit Plin. 10. Hist. 
nat. 23. 33. (68). Otus bubone minor, noctuis 
major: quidam Latine asionera vocant: imitalrix 
alias avis ac parasita, et quodara genere saltatrix. 
h, e. assentatrix cibi gratia. 
PARASTADA, a, et 

PARASTAS, adis, f. 3. itapcXCTras, lignum aut 
lapis ab utroque latere januae stans et fulcieus, 
a napiaxap.%1. ads to, prope adsisto. Vitruv. 10. 
15., ubi de calapultis faciendis agit, parastadas, 
et parastades vocal trabes, vel tabulas arrectarias, 
quibus transversariaa in sumrao et imo afiigeban- 
tur. 

PARASTATA, a, m. et f. 1. irapaata-nj;. ^ t. 
Generatim est adjutor, quo sensu videtur usur- 
pari in Inscript. apud Henzen. 612S. libbro 
fatri sacrvm xx. ann ale {h. e. vicennale) T. FL. 

BGUSCTUm SACERD. AVREL. AVC. LIB. DRACO PARA- 
STATA cons ac r avi t. ^ 2. Speciatim est piia qua- 
drata, aut lapis pilas modo ad columns iatus ap- 
positus: a itxpiaxa-fiai adsto, prope adsisto et 
fulcio, quia una cum ipsa columna partem pon- 
deris sustinet, contraccolonna, pilastro. Femini- 
no gen. extulit Vitruv. 5. 1. Columna: habentes 
post se parastatas alias pedes XX., latas pedes 
duos semis, crassas pedem unum semis, qu* sus- 
tinent trabes, in quibus invehuntur ponicuum 
contignatjooes. Supraque cas ali« parastatae pe- 
dum XVIII., lata binum, crassae pedem, etc. 
Plinii locum V. in voce sequenti. Inscript. a- 
pud Henzen. 6124. aedem MARMoream ApoLu- 

HIS CONSACRAVIT ITEM Pro pnONAO COLVMNAS Mil. 
ET PAHACtafaS ET PODIVM ET PAVIMENTVTO COllO- 

cavit. — Eodem ferme sensu Isid. 19. Orig, 2. 
Parastatee slipiles sunt pares stantes, quibus arbor 
sustinetur. Cato: Malum deligatum, parastatas 
Juncta?. Vulgati libri vinctae. 

PARASTATfCUS, a. um, adject. iraflxctaTt- 
xo'c, ad parastatam pertinens. Inscript. apud 
Fabreti. p. 688. n. iOli. iMr. caes. nrrvab tra- 

IANI AVG. IMAGINES ARGENT. PARASTATICAS CVM SVIS 
ORNAMBNTIS ET REGVL1S ET BASIBVS ET CONCAMB- 
RAT10NE FEKREA C. IVLIVS NYMPHIVS SVA PECVNIA 

posvit donvmqvb dedit etc. ft. e. npoxoudi, Ita- 
lics busti, parieti inbaerentes, neque integre exstan- 
tes, quemadmodura et parastata? in aeiliticiis mu~ 
ro inserti minus eminent, quam columns, qua 
fere parietem nee tangunt, ul ait M or cell, de stil. 
Inscript. Lat. T. 3. p. 97. edit. Patav. - Hinc 

Parastatica, ae, f. i, idem ac parastata. 

I.) Proprie. Plin. 33. Hist. nat. 3. 15. (52). 
Et MHus aureae cameras, argeoteae trabes et colu- 
mn* atque parastaticas narrantur. Ita ex MSS. 
Harduinus (probante Sillig.; V. et Schneider. 
ad Vitruv. 5. i. 6. p. 318.>, alii parastatee ba- 
bent. Vitruv. 9. 9. In his etiam aut in columna, 
aut parasitica borse describuntur. Inscript. apud 
Labus. Epigrafe Lat. scop, in Egitto p. 7., 
quae est apud Orell. 1243. ovod PRt.MtTER ivxta 

PHILA8 NOVAE LAPICABDINAB ADINVENTAE TRACTA8- 
QVB STNT PARASTATICAE ET COLVMNAE CRANDES 

et mvltab etc. Ha?c pertinet ad ann. a Chr. n. 
203.— 211. Wot. Tir. p. 163. Columna, parastatica. 

II.) Translate Veget. 4. Vetertn. 1. parasta- ; 
ticas duas esse dicit in genibus equorum, duo 
ossa intelligens majori ossi apposita instar para- 
st at arum. 

PARASTlCHIS, Idis, f. 3. itipaaxtyjs, alfa- 
beto, indice, ordo, series litterarum continuata, 
qualis in librorum indicibus servari solet , ut 
facilius rerum summas reperiantur.«.S'ue(on. Gram- 
mat. 6. de Aurel. Opilio. Hujus cognomen in 
plerisque Indicibus et titulis per unam litteram 
scriptum animadverto: verum ipse id per duas 
effert in parastichide libelli, qui inscribitur Pi- 
nax. h. e. Opillium effert, ut etiam M. Opelius 
Macrinui Aug. apud bistoricos Opilius dicitur, 
apud Grascos duplici lambda scribitur. Gell. 14. 
6. Graecis litteris scribit. 



568 - 



PARCE 



PARASfNANCHfi, es, f. 1. Traporuvarx,^, mor- 
bus, qui et angina dicitur, sed qui io altera tan- 
turn gutturis parte babetur. Ccel. Aurtl. 3. Acut. 
i. ante med. Si interius atque exterius, et in 
utraque parte fuerit tumor, tunc proprio no- 
mine synancben memorant nuncupandam: at si 
in altera fuerit parte, parasynaochen. 

PAR AsYM AXIS, is, f. 3. flrapauuva£tc> conven- 
ticulum et coitio contra leges facta ab hiareticis, 
sacrorum causa: a irxpa prceter et ouvxytt con- 
grego. Impp. Vatent. et Marcian. Cod. 1.5. 8. 
§ 3. Parasynaxes et conventicula tain diurna, 
quam nocturoa non contraband 
PARASY.NTH&TOS, on, vel 
PARASYNTHfiTUS, a, um, adject. irapaouvSre- 
to$, ex vocabuio composito deriratus. JUacrob. 
de diff. Gr. Lat. verbi p. 2735. Putsch. Verba 
autem ex compositis nomioibus parasyntheta vo- 
caotur, et a prima sjllaba declinanlur, ut <bi\tn- 
■nog, fiXt!r7r;'Jw, i$CMtntt*ov. 

PARATARIuS, a, um, adject, qui facile parari 
potest, parabilis. Ubi legitur apud Apic. 8. 6. 
Coques cum phaseolig paratariis. Lister corrigit 
parietariis. b. e. qui ad parietes et pergulas scan- 
dere apti sunt. II. relinent paratariis. 

PArATAtICUS, a, um, adject, iraoaranxo; 
(subaudi ^osvoj), a itapaTS! vto. est ternpus imper- 
fecturn. Macrob. de differ. Gr. Lat. verbi p. 
27411. Putsch. In illis verbis, qui in oe mtttunt 
parataticon. 

PArATE, adx'erb. (paro). Comp. Paratius I. 
et II. 2.; Sup. Paratissime II. 2. — Parate 

I.I Proprie est cum praeparatione, con- apparec- 
chio, x.a.TXOKSwxop.iiHa*. Cic. 1. Orat. 33. I5u. 
Etsi utile est, etiam subito dicere, tamen illud 
utilius, sumpto spatio ad cogitandum, paratius 
atque accuratius dicere. Id. Brut. 6ri. 241. Is ta- 
men ad dicendum veuiebat magis audacter, quaru 
parate. 

II. ) Translate. 5 *• Est dili<?enter, exacte. 
Plant. Rod. 1. 3. 9. Id parate curavi, ut cave- 
rem. ^ 2. Item expedite, prompte. Ctc. jfllosc. 
Am. 20. 72. Si bunc apud bonorum emptores 
ipsos accusares, eique judicio Chrysojronus praerts- 
set; tamen diligentius paratiusque venisses. Plin. 
3. Ep. 9. a med. Paratissime respondere. 

PA RATIO, on is, f. 3. (paro). — % 1. Est 
actus parandi, paratus, comparatio. Afranius 
apud Ifon. p. 219. 27. Merc. Siitmtio opus est: ; 
nulla inest paratio. Paul. Big. 30. 1. 3U. ad j 
(in. Constat, res alienas lecari posse, utique si .; 
parari possint : etiam si difhcilis earurn paratio I 
Bit. ^ 2. Praegnanti, uti ajunt, signilicatione est | 
actus nitendi ad aliquid comparandum. Sail. Jug. '■ 
33. Sed sane fuerit regni paratio, plebi sua resli- 
tuere. Alii minus recte leg. reparatio. 

PARATRAGCEuIO, as, are, n. i.ieapaxpayta- 
Siw, exasgero, magnificis dictis utor, tragosdorum 
more ma?na eloquor, jacto, mentior. Plaut. Pseud. 
2. 4. 17. Ut paratragoediat carnifex ! Al. leg. pa- 
tragcedat. 

PARATCRA, », f. 1. (paro) apparato, appara- 
tus, paratus. Tertull. Pall. 4. ad fin. Paratura 
materiarum. Id. Spectac. 3. Universa paratura 
spectaculorum. Adde eumd. Cor. mil. 1., et Virg. 
veland. 12. etc. 

PARATUS, a, um. V. PARO. 
PARATUS, us, ra. 4. (paro) idem ferme ac 
paratio, apparecchio, apparato, xxTacrxevr.. — a) 
Generatim est apparatus, comparatio rerum ad 
aliquid faciendum. Salt, fragm. apud Gell. 2. 27. 
Sertorius magno usu bello Marsico paralu mili- 
tum et arrnorum fuit. Similiter Tac. 2. Hist. 84. 
Navium, militum, armorum patatu strepere pro- 
vinci.-B. Et sine Genit. Id. Agric. 2.5. Caledonia ra 
incoleotes populi paratu magao metum addide- 
raot. Liv. 10. 41. Quippe in oculis erat omais 
ille occulti paratus sect i et armati sacerdotes. V . 
Drakenborg. ad k. I. Ooid. 6. Met. 451. v^nit 
magno dives Philomela paratu. Id. 3. Pont. 4. 
5. Est opus exiguum, vastisque paratibus impar. 
Tac. 13. Ann. 17. Proviso ante funcbri paratu, 
qui modicus fuit. Id. 2. Hist. 95. Natalem Vi- 
tellii diem celebravere ingenti paratu, et aote 
ilium diem insolilo. Vol. Place. 2. 652. mensas- 



que paratu Regifico. Gell. 19. 1. Dives quidam 
accedit magno cultu paratuque rerum familias. 
Stat. 2. A chill. 265. neque enim tantos ausim 
revocare paratus. Adde eumd. 9. Theb. 170. 
Quintil. 10. 1. 15. Sed ut copiosus verborura sit 
paratus. Al. rectius leg. Sed ut copia verborum sic 
paratur. — b) Speciatim occurrit in plur. nu- 
mero pro ornatu, et magaiiicentia vestium et si- 
milium. Ovid. 8. Met. 683. Et veniam dapibus, 
nullisque paratibus orant. Id. Heroid. 16. Ul. 
Hanc faciem largis sine fine para:ibus uti, Deli- 
ciisque decet luxuriare novis. Id. 3. Past. 627. 
domum jotravit Tyrios induta paratus. h. e. vesti- 
bus Tyriis. Tac. 3. Ann, 52. Ventris et ganeas 
paralus assiduis sermooibus vulgati. Cf. eumd. 
11. ibid. 30. Ne domum, servitia et ceteros for- 
tunes paratus reposceret. 

PARAUXESIS, is, f. 3. n-apau^Tjot;, incremen- 
tum. Mar. Fie tor in. art. gramm. 1. p. 2485. 
Putsch. Fiunt ex syllabis pedes ordine incremen- 
torum, quam Graeci syllabicen parauxesio vocant; 
item temporum, quam Gr.eci chronicen parau- 
xesin nominant. 

PARAVEKEDUS, i, m. 2. Vox hybrida a irapa 
et veredus. Est «quus cursui publico dtstinatus, 
cai'allo grosso da posta. DifiVrt autem a veredo, 
quia veredus io viis rectis adhibebatur, per quas 
cursus publicus constitulus erat: paiaveredus etiam 
in transversis, V. PARANG ARIA. Imppp. Con- 
stant., A read.. Honor, et Theodos. Cod. 12. tit. 
51. gut est d-< cursu publ. /. 2. 19. et 23. et alibi; 
item Cod. Theod. 8. tit. 15. qui it idem de cursu 
publ. inscribitur, I. 7. 15. 16. et alibi; et Cassiod. 
5. Variar. 39. ad fin. et 11. ibid. 14. 

PARAZELUS, i, m. t. a nacx et £rjXo?, prava 
femulatio. Ambros. in Ps. 36. Aliudque {cognosce) 
esse zelum, aliud parazelum. U«c est enim prava 
smulalto. 

PARAZONa, se, f. 1. jrapa^oivr;, baiteus, idem 
ac paraKOnium. Vox a Lexico expungenda; occurrit 
enim tantum in JVot. Tir. p. 126. Parazona, pa- 
raxon iurn. In editionib. perperam legitur Vareza, 
vare/oniura. Cuter um in S. S. 2. Reg. 18. II. 
Kaj ayw av SsSwxetv cto; Sixa a'pyupsou? xeu 
rt(X0aX s f.ovr l M piav. 

PAR.\Z0>IUM. li, n. 2. napa^aiviov. cirtgu- 
lum, zona , baiteus curn pueiunculo. V. C1N- 
CTORILM. Anton. Angus tin. dial. 2. anti- 
quilat. docet, esse gladium sirre cuspide ex zona 
pendentem : et ge-tari solilum a tribunis raiiita- 
ribus. Ouod confirmari videtur illo Martial. 14. 
32. cujus lemma Parazonium. Militiae decus hoc, 
et grati nomen honoris: Arrna trtbun ciuin cin- 
gere digna Iatus. In Gloss. Philox. utruinquc af- 
lirmatur: IJopz^uwov, pugio, cinctorium. V . toc. 
prasced. 

PARCATUS, a, um, adject. CParca^ idem ac 
fata lis. Gloss. Cyrill. neffptou-svov, parcaium. 

PARCE, adverb Aliarn foiniam parciler V. 
loco suo. Comp. Parcius II., et Sup. Parcissi- 
me I. et II. — Parce, quod ratione habita etymi 
conjungendum est cum parum et Traupo; pciucus, 
est restricte, avare, scarsamente, ristrettamente, 
parcamente, ■pe&opevjig. 

I.) Proprie, vel stricto sensu. Plaut. Aulul. 2. 
4. 35. ,£depol raortalem parce parcurn praedicas. 
Id. True. 2. 3 26. Parce victilare. Ter. Adefph. 
i. 1. 20. Ruri agere vjtarn, semper parce ac du- 
riter se habere, et ibid. I. 1. 47. Parce et duriter 
vitara agere. el ibid. 2. 6. 19. Nimium parce 
sumptum facere. Cic. 1. Off. 30. 106. lntelli?e- 
mus, quam sit turpe diflluere luxuria, et delicate 
ac molliter vivere, quamque bonesium, parce, 
continenter, severe, sobrie. Id. 2. Pin. 13. 42. 
Nee tamen, cur id tam parce tamque restricte 
faciant, intelligo. Cces. 7. B. G. 71. Frumentum 
parce et paullatim metiri instiluit. Colum. 6. R. 
R. 7. 3. Nee potestas aquae, nisi quam parcissime, 
facieoda est. 

II.) Translate, vel generatim, est — a^ Pa- 
rum, moderate, sobrie, continenter. Cic. 6. Fam, 
7. Scripsi de te parce, medius fsdius, et timide. et 
1. ibid. 9. ad fi,n. Laadere aliquem parce ac mol- 
liter. Id. Mur. 13. 29. Parcius dicere de laude 
alicujus. Firg. 2, Eel. 7. Parcius ista viris ta- 



PARCILOQUIUM 

men objicienda memento. Ovid. Beroid. 8. 11. 
Parcius Andromacben vexavit Acbaia Tictrh. 
Phcedr. 4. 16- Parce gaudere oporiet, ct sensim 
queri, Plin. 7. Ep. 21. Viaum parcissime assu- 
mere. et 5. Ep. 16. Parce custodileque ludere. 
et ibid. 7. Parce et modeste quippiam facere. 
Quintil. 9. 2. 69. Ilaque hoc parcius et cir- 
cumspectius faciendum est. Sil. It. 15. 759. par- 
cequc petiturn Terslrinxit corpus, leggermente. 
et 10. 474. buroanos aequantem pectore sensus 
Haud parce miratus equum. non poco. — ft) 
Valet etiam raro. Moral. 1. Od. 25. 1. parcius 
qualiunt fenestras. Sueton. Aug. 40. Civitatem 
Romanam parcissime dedit. 

PARClLOQUItM, H, n. 2. (parcus et »©quor) 
sermonis parciias. Apul. 5. Met. Fidei atque 
parciloquii mei perpendisti documenta. 

PARClMONfA. ( V. FARSIMONIA et 

PARCfMONlUM. ( PARSIMOSTLM. 

PARClPROMUS, i, m, 2. (parcus et promus) 
scarso, stretto net dar fuori, spilorcio, qui parce 
promit. Plaut. Psevd. 5. 1. 22. Parcipromus 
rictu cetero. Id. True. 1. 2. 81. Qui cum geniis 
suis belligerant, parcipromi. 

PARClTAS, atis, f. 3. (parco) parsimonid, ris- 
parmio, parsimonia, ^ktc§<uX<a. 

I.) Proprie. Seneca 7. Clem. 22. Civitatis mo- 
res magis corrigit parcitas animadversionum 
Macrob. 1. Somn. Scip. 8. circa tried. Modera- 
tio, parcitas, sobrietas. Pallad. 1. R. R. 26. Par- 
citati beneficium ministrat luxuria. ft. e. parsimo- 
nia tuse utilitalem alTert aliorum Juxus. Cos!. 
Aurel.i. Tard. 8. n. 111. Ii vero, qui luinbricis 
afGciuntur, magis vexantur parcitate ciborum. 
Cassiod. 2. Variar. 2. Privata parciias liberali- 
tales publicas enutrivit. 

II.) Translate occurrit pro rooderatione, icdul- 
genlia, venia. Cassiod. 3. Hist. Eccl. 2. a med. 
Sine ulla parcitate eos verberibus laniavil. Jd. 
6. ibid. 12. Infantes apud magislros positi de- 
ludebant ei, alapis csedentes et graphiis sine ulla 
parcitate pungentes. 

PARClTER, adverb, idem ac parce. Pomponius 
apud Non. p. 515. 6. Merc. Parciler, tamquam 
frater mibi sis. Claud. Mamertin. prcefat. Ali- 
quid parciter prsslibare. 

PARCO, parcis, pfperci et rarius parsi , par- 
citum et parsum, parcere, a. 3. Prasterilum parsi 
habent Plaut. CQpt. prol. 32. et Pseud. 1. 1. 
3.; Nepos Thras. I.; cf. Festum p. 242. Mull. 
et Donatum ad Ter. Hecyr. 3. 1.2. — Parcuit 
pro par sit antiquum. NcBvius apud Non, p. 153. 
21. Merc. Suo labori nullus parcuit. — Parses 
pro pepercero quidaro leg. apud Plaut. Mil. glor. 
4. 9. 2, Ubi ubi est gentium, investigabc: opera 
ego non parso meas. Al. parco. — ■ Part. Parcens 
in fin.; Parsurus et Parcilurus II. f . — Ratione 
babita etjmi, derivant alii a partem et arceo, 
alii rectius a parum, quocum cf. Gr. iraCpoj. — 
Parcere est parum, parce promere, servare, par- 
tem rei reservare, pss'Scwas (It. risparmiare, fare 
sparagno; Fr. epargner, tnenager, ne pas elre 
prodigue de qvelque chose; Bisp. ahorrar, 
excusar algo de lo que se havia de gastar; 
Germ, et-was vparen, sparsam damit umge- 
hen oder verkehren, schoven; Angl. to ab- 
stain, spare). 

I.) Proprie. — a) Sine addito. Cces. 7. B. 
G. 71. Frumentum se exigue dierum trigiota ha- 
bere, sed paullo etiam longius tolerare posse par- 
cendo. — - b) Cum Datiro. Plaut. Capt. prol. 
32. nihil preliu parsit, filio dum parceret. Cic. 
13. Pam. 27. Sed tamen non parcam operas, non 
risparmierb fatica. Id. 16, ibid. 4, Te rogo, sum- 
ptui (al. tumptu) ne parcas u))a in re, quod ad 
valetudinem opus sit. non lasciar di spendere, 
non risparmiare alcuna speta. Festus p. 242. 
2. Mull. Parsi, non peperci ail Cato in 
eadem oration e: Scio fortunas secundas negli- 
gentiam prendere solere: quod uti prohibitum 
irem, quod in me esset, meo labori non parsi. 
Similiter Plaut. Pseud. 1. 1. 3. Duorum labori 
ego hominum parsissem lubens, mei te rogandi 
ct tiii respondendi mini, tnei et tui sunt ab ego 
tt tu, non a meus et tuus. Sic Cic. 2. Ait. 14. 

Ton. in. 



— 569 - 

in /In. Sed tamen satisfiet a nobis, neque parcetur 
labori. Liv. 35. 44. Nee impend, Dec labori, 
nee periculo parsurum, donee etc. A'epos Pan- 
san. 2. extr. Petit, ne cui rei parcat ad ea per- 
ficienda, quae pollicetur. non cmetta cosa al- 
cuna. Horat. 2. Od. 7. 151. nee Parce cadis tibi 
destinatis. — c) Cum Accus. rei apud antiquioris 
asvi scriptores. Cato R. R. 5b. Oleas tempesti- 
Tas, unde minimum olei fieri polerit, eas condito, 
parcito, uti quam diutissime durent. Plaut. Cure. 
3. 10. Qui mature quassivit pecuniam, nisi earn 
mature parsit, mature esurit. ■ — Et addito Dativ. 
penonae. Virg. 10. J£n. 53!. Argenti atque auri 
memoras quae multa talenta, Gnatis parce luis. 
(Servius add it Zucilium quoque et Ennium ila 
locutos fuisse. Quod aulem ait diiisse Plaut- in 
Mil. glor. parce vocem; habetur ibi 4. 6. 5. ut 
et Pers. 4. 5. 10. parce voci.). 

II.) Translate. ^ 1. Est rationem habere, ne 
quis vel quid lasdatur, ternperare ab injuria, avere 
riguardo, avere rispetto, risparmiarla ad alcu- 
no, lasciar di toccare o di offendere. — a) 
Generatim. Ter. Beaut. 1. 1. 112. Quaeso, tan- 
dem aliquanlulum tibi parce. abbia riguardo, 
risparmiati. Cic. Or at. 26. 88. Ridiculo sic usu- 
rurn oratorem, ut Dec nimis frequenti, nee subob- 
scibdo, etc. Parcel et amicitiis, et dignitatibus: vi- 
ta bit contumelias, etc. Id. 6. Verr. 54. 120. Quum 
urbem cepisset, - adiCciis omnibus, publicis pri- 
vatis, sacris profanis sic pepercit, quasi ad ea 
defendenda cum eiercitu, non eipugnanda, ve- 
nisset. Id. Quinct. 12. 40. Parcere alicujus auri- 
bus. ft. e. tacendo quae displicent. Id. 3. Or at. 
43. 170. auribus et consuetudini. ft. e. non utendo 
verbis, quae aures et consuetudo nou ferunt. Id. 
11. Fain. 27. vaJetudini. ft. e. curando. Id. Plane. 
35. 86. auxilio. ft. c. non utendo oblato. Sail. 
Cat. 25. Pecuniae an famae minus parceret. Pro- 
pert. 1. 16. 11. Nee tamen ilia suae revocatur 
parcere famae. ft. e. inducitur parcere. firg. 
2. G. 362. dum prima novis adokscit frondibus 
astas Parcendum teneris. Plin. 33. hist. not. 4. 21. 
(78). Italia; parcitum est vetere interriicto patrum, 
ut diximus. Harduin. et Sillig leg. ex MSS. Italia? 
parci vetere interdicto patrum, diximus. — Poe- 
tice, parcere oculis, oculos arertere et non aspi- 
cere. Prcpert. 4. 9. 53. Parce oculis bospes, lu- 
coque, age, cede Terendo. Tibull. 1. 2. 34. Par- 
cite luminibus. — b) Speciatim buc pertinel 
quum ponitur pro ignoscere, condoDare, abstiuere 
a puniendo, veniam, impunitaiem dare, perdo- 
nare, risparmiare il casligo. Cic. 2. Phil. 24. 
59. Ibi me non occidisti. Magnum benelicium! 
Potuisse enim fateor: quamquam nemo erat, qui 
mibi non censtret parci cportere. Coss. 7. h. G. 
28. Non aeiate confectis, non mulieribus, ncn in- 
fantibus pt-percerunt. Virg. 6, Mn. 854. Parcere 
subjectis et dtbellare superbos. Sueton. Tib. 62- 
ad fin. Ne reliquis quidem nepotibus pai»urus 
creditur. Bieronym. JEp. 14. 2. Jurasti non te 
matii parciturum esse, non patri. — *ioc sensn 
ponitur etiam cum Accuj. et praepos. in. Lucret. 
6. 3s 9. parcere Jn bostes. et Apul. 1. Met. in 
feminam. ■ — c) Similiter pro condonare, relin- 
quere, ncn adimere aliquid alicui. Gell. 16. 19. 
Turn ilium pernicie intelkcta, pecuniam ceteraque 
sua, ut baberent, dedisse., vitam modo 6ibi ut par- 
certnt, oravisse. ^ 2. Est etiam cessare, desinere, 
abstinere. — a) Cum Dativ. vel Ablative Liv. 
6. 3. Parcere lammtis Sulrinos jussit. Virg. 2. G. 
339. bibernis paicebact fialibus Euri. Id. 1. JEn. 
261. parce metu, Cjiherea. Id. 9. ibid. 656. Ce- 
tera parce, puer, bello. 2/braf. 3. Od. 14. 11. 
male ominatis Parcite verbis. (Absolute Id. 2. 
ibid. 19. 7. Parce, Liber, Parce.). — b) Cum 
Ablat. et praspos. o. Liv. :5. 25. Ut a cardibus et 
ab incendiis parceretur. Al. prcepos. omittunt. — 
c) Sa?pius et eleganler cum Inunilo, pro partic. 
negativ. non vel ne, plerumque apud Poetas. Ter. 
Hecyr. 3. 1. 2. Heu me infrlicem! banccine ego 
viiam parsi perdere? Liv. 34, 32. Proinde parce, 
sis, fidem ac jura societalis jactare, Virg. 3. Eel. 94. 
Parcile oves nimium procedere. ft. e. probibele, 
curate, ne proctdact. Id. 3. JEn. 41. jam parce se- 
pulto; Parce pias scelerare manus. Borat. 3. Od 



PARCUS 

28. 7. Parcis deripere horreo Cessantem BibuH 
consulis amphorarn. Id. 2. Sat. 2. 58, mutatura 
parcit defundere vinum. — d) Cum Accusative 
Paul. Diac. p. 222. 17. Mull. Parcito lin- 
guam in sacrificiis dicebaturj id est coerceto, 
contineto. — Hinc Panic, prass. 

Parcens, entis, adjective usurpalur ^ 1. Pro 
parco, tenaci. Borat. 3. Od. 19. 21. Parcentes 
ego dexteras Odi; sparge rosas. ft., e. dexteras ro- 
sarum fiortm parce spargentes. ^ 1. pro levi, 
molli. Stat. 1. A chill. 572. Nunc tbvrso parcente 
ferit. ft. e. levi mollique ictu thyrsi percutit, 
quasi cavente tbyrso nc gravius lasdat. — 

PARCUS, a, um, adject. Comp. Parcior I, 2. 
et II. 1.; Sup. JParcissimus in omnibus paragr. 

— Quod ad etymon altinel, Gaftt'n. Bassus apud 
Gell. 3. 19. Parcus, inquit, quasi par arcse, quia 
sicut in area omnia reconduntur, ita homo tenax, 
parvoque contentus, omnia custodita et recondita 
babet, siculi area, Sed hoc supersiiliose, et ni- 
mis moleste aique odiose, ut Gell. subdit, exco- 
gitatum est: et parcus a parum et patvwndu- 
citur. — Parcus est sumplibus parcens, parv'o 
conteDtus, moderatus, frugi, ^£(StoXd$ tit. parco, 
moderate', Fr. vconome, qui n'est pas prodigue 
de, avare, tnenager ; Hisp. casero, economo; 
Germ, sparsam haus hatterisch, genau, nieht 
verschtvenderisch , karg, linikerig; Angl. spa- 
ring, frugal, trifty, economical, not expensive, 
penorivus, stingy, near, parsimonious, careful, 
chary, moderate). Occurrit autem turn in bo- 
nam partem, et est, ut diximus, sumptibus par- 
cens, model atu6, frugi; turn etiam in roalam ita 
ut sit adstrictus, tenax, prope a varus, oppositus 
libeiali, magrjifico. 

I.) Proprie. ^ 1. Speciatim dicitur de sumptu. 

— a) Absolute. Plaut. Aulul. 2. 5. 9. Detrusisti 
me ad senem parcissimum, ubi si quid poscam, 
usque ad ravim poscam, priusquam quidquam de- 
tur. Cic. 2. Or at. 71. 287. Quum oplimus colo- 
nus, parcissimus, modestissimus, frugalissimus e$- 
set. Id. Ccel. 15. 36. Ilium filiumfamilias patre 
parco ac teDaci, habere luis copiis deviDCtum 
non potes, Ovid. 7. Met. 656. parcumque gennj 
patiensque l«borum. Borat. 2. Od. 8. 22. parci 
sems. Id. 3. ibid. 16. 43. bene est, cui Decs obtulit 
Parca quod satis e:t manu. — b) Cum Genitive 
Borat. 2. Sat. 2. 62. veleris non parcus aceli. et 
ibid. 5. 79. douandi parca juvr.Dtus, Tac. 1. Bist. 
49. Galba erat pecuniae alienae non appetens, suas 
parcens, publica avarus, Sueton. Tib. 46, Pecuniae 
parcus, ac tenax. Justin. 6. 8. 6. Pecuniae adeo par- 
cus fuit, ut sumptus funeri defuerit- ft. e. modera- 
tus in cupiditate pecuniae, Sueton. Cces, 53. et 
Aug. 17, Parcissimus vini. Gr. e^xsairli. • — c) 
Cum Ablativ. vel Accusal, et praepos. in. Plin. 
Paneg. 51. Tarn parcus in eedilicando, quam dili- 
gens in tutndo. Justin. 4i. 3. 10. In libidinera 
project), in cibum parci. ft. e. parvo eifce contenti. 
1" 2. Generatim dicitur et de alii* rebus extra 
suroplus. Plaut. Rud. 4. 2. 14. Opera baud fui 
parcus mea. Cic. Balb. 22. 50. Nimium parcus in 
largienda civitale. Zucan. 9. 5^0. somni parcissi- 
mus. Tac. 3. Bist. 75. Moderatus et civium san- 
guinis parcus Justin. 11. 13. 2. de Alexandro. 
Quasrtniibus somni cau.as inter pericula, cujui 
eliam in otio semper parcior fuerit. L'bi Jee- 
pius ;Scripiura opit. Codd. cum etiam- parcior - 
ila deftndi potest, si ejus auditur. Sil. It. 10. 
30. Tandem inclinato cornu sine more ruebat 
Prima acies Don parca fugas. ft. e. non parcens 
fugere. Plin. Paneg, 3. Nod lam vereor, ne me 
in laudibus suis parcum, quam ne nimium putet. 
Fronto 3, ad M. Coss. 13. Veritus sum, ne tibi 
littetae mea? crebriores oneri essent; nam quo mei 
amantior es, tanto me laborum tuorum parcio- 
r«m et occupatiODum tuarum modestiorem esse 
oportet. Rursus Plin. Paneg. 21. Beneficiorum 
lucrum parcissimus *stimaior. Id. ibid. 83. Mo- 
dica cultu, parca ccmitatu, civilii incessu. Tra- 
jan, ad Plin. 10. Ep. 25. Parcissimus bODOrum. 
ft. e. tempprantissimus in honoribus captandii 
aul accipiendis. Claudian. If .cons. Honor. 112. 
pietatis abundans Pcense parcus erat. • — Poetics 
cum Infinite Sil. It. 1. 68. de,Fabio Cunct. Nee 

71 



PARDA 

laelus dubiis, parcusque Jacessere Martem. el 8. 
464. baud parci bellum coluisse Tudertes. 

II.) Translate. % 1. Est modicus, parvus, exi- 
guus, lenLs. Virg. 3. G. 4li3. parco sale cootin- 
gere. I/orat. 1. Od. 34. 1. Parcua deorum cultor 
el infrequeas. Ovid. Heroid. 21. 79. Quam s^epe, 
ut tardis, feci convicia remis! Questaque sum 
vento liQLea parca dari! vele scarse. Id. -2. Trist. 
137. Quippe relegatus, non exsul dicor in illo: 
Parcaque fortuna sunt data verba me*, ft. e. 
mitia, lenia. et 1. Pont. 2. 98. merito parcior 
ira raeo. minor t. Propert. 3. 3. 40. Optima mors, 
parco qua venit apta die. h. e. exiguo tempore, 
post breve lit* spatium. Ab aliis parca dies, ut 
Gr. tj Ksirptafiivr, r,p.ipa,, de morle fatali explica- 
te. Id. 4. 3. 6t>. parca luccrna. Et Ptin. Paneg. 
49. 8. Parcus et brevis somnus. Stat. 4. Silv. 5. 
13. Parca tellus. ft. e. exiguus agri modus. Sil, 
It. 16. 111. Et parco summum violasset vulnere 
corpus, con leggera ferita. Aurel. Vict. JSpit, 
13. Homo pare* scientiae et moderate eloquens. 
di poca letter a l ur a. ^ 2. Parent etiarn dici- 
tur, qui pusillo est anirno, uixpity'jyoz. Seneca 
2. Benef. 34. a med. Paicissimum nominetu vo- 
camus pusilli animi et contract!. 

FARDA, re, f. 1. V. PAKDCS init. 

PARUALlANCHES, is. n. 3. irapSaXiay^*;, aco- 
niluiti, ita dictum a ~xpoaX:r panthera et ay^w 
slrangulo, quia venatoies eo lingunt carnes, qua* 
panther* guslantes strangulantur. Ptin. 27. Hist. 
nat. 2. 2. (7). et 8. ibid. 27. 41. (99).; ft Solin. 
17. ad fin. 

PA RD ALIOS, li, m. 2. TrxpSAio; *>.;'$<>;, gem- 
ma colore pellis pantherina;: nam napSaXt; pan- 
tbera est. Ptin. 37. Hist. nat. 11. 73. (190). 

PAR D AXIS, is, f. 3. pantera, lonza, itxpSaXt;, 
idem quod panthera, quee est femiaa pardi. Curt. 
5. 1. Eum dona sequebantur , greges pecorum 
equorumque: leones quoque et pardales caveis 
prrcferebantur. 

PARDALfl'M, li, n. 2. unguentt nomen, ita 
dictum, quod pardalis odorem reddat. Ptin. 13. 
Hist. nat. 1. 2. (6). Fuerat et pardalium in Tarso, 
cujus etiam compositio et mixtura oblitterata est. 

PARDUS, i, m. 2. Etiam parda } as, babetuv ge- 
neris feminini. If y gin. fab. 39. (edente A. Jffaio 
in Class. Aur.t. T. 3. p. 15.). Plinius in natu- 
ral bistoria dicit, leonern cum parda, et pardom 
cum lea?na concumbere. Eadern habet Isid. 12. 
Orig. 2. — Ceterum pardus, par do , leopardo, 
iripSo;, icdv&r,3 } animal ferum, frequens its A- 
frica et Syria, soloque sexu a panthera differens: 
mas est enim in eo genere. Quidam dicunt dilTerre 
colore, qui in pantberis sit candidus. H*c Ptin. 
8. Hist.nat. 17. 23. (63). V. PANTHERA. Rursus 
Ptin. 10. Hist. nat. 73. 94. (202). Insidunt in A- 
frica pardi condensa arbore, occuitatique earum 
ramis in prastereuntia desiliunt, atque e volucrum 
sede grassantur. Id. 11. Hist. nat. 37. 65. (172). 
Leonibus, pardis omuibusque generis ejus, etiam 
felibus, lingua est imbricatse aspentatis, ac lima? 
similU, attenuansque lambeudo cutcm hominis. Ju- 
venal. 11. 123. et magno sublimis pardus hiatu. 
Zucan. 6. 181. non segnior ilium Saltus, et in 
medias jecit super arma calervas, Quam per sum- 
ma rapit celerem venabula pardum. — NB. De 
nom. propr. V. OXOM. 

PAREAS vel pSrlas, as, m. 1. rcapeiatj, serpens 
quidam, quem ita dictum volunt, vel quia Tag 
nxpata';, genas magnas et inflatas babet, vel quia 
genas faciemque extollit, sola posteriore parte 
repens. De eo Lucan. 9. 721. Et contentus iter 
cauda sulcare pareas. Isid. 12. Orig. 4. Pareas, 
serpens, qui semper in cauda arabulat, et sulcum 
facere videtur. 

PA.RECB&SIS, is, f. 3. 7tap£x/3xc{« : a sapex- 
/jouvm digredior: idem est quod digressio, e»- 
cessus, excursus in dicendo, digresswne. V. DE- 
GRESSIO et DIGRESSIO II. 2. Gr*ce usurpat 
QuinlU. 4. 3. 14. Hxpixfizsu; est, ut mea qui- 
dem fert opinio, alien* rei, sed ad utilitatem 
causae pertinentis, extra ordinem eicurrens tracta- 
tio. 

PARECCHlfSIS, is, f. 3. icafixyvotc, suffusio 
bumoria, ex Ttapoi trans et sny^ait effusio. Ctsl. 



— 570 — 

Aurel. 3. Tard. 8. Graeci vocanl hanc passionera 
(hydroperii napixyuatv. Nam pareccbysin appel- 
lant sensibilem et inanifestam liquoris superfusio- 
nem, quae Ot inter peritonaei membranam et in- 
lestina. 

V A RECTA PL'S, a, utn, adject, qui jam statura 
est virili, vel quae non procul abest : quasi Traosx- 
T3CT3;, b. e. extensus, a frapjXTe:'vw eztendo. Lu- 
cilitts apud Non. p. 67. 1 1. Merc. Inde parectatce 
chliuuydes ac bar bul a prima. (Inde cognoscitur, 
p;co ultima m a Latinis produci, quae Gr;scis esset 
brevis.) Id. ibid. Turn ephebum quondam, quem 
vocant parectatou. farro ibid. Parectatas adsunt, 
mulcetque mulier Venus caput. 

P.X.RED110S vet paredrus, i, m. 2. reoiosopes, 
assidens, assistens: a irapx propr et e'Spa secies. 
Terlull. Anim. 2i. sub fin. Pared ri spiritus. V. 
PARHEDRUS. . 

PAREGMENON, i, n. -2. est vcrborum figura, 
quum ex supra dicto verbo aliud derivatur, ut 
(Virg. 5, .En. 446.>: nil. ro Ipse gravis, graviter- 
que ad terrain ponderu vasto Goncidit. Et ',Id. 
12. ibid. 6i0.>: Oppetere ingontem, atque ingenti 
vulnere victum. - Latine deriralio dicitur. Ufec 
Huflnian. de schemat. iexeos § ti. p. 231. ed. 
Ruhnken. 

PAREGOrIA, ne, f. TrapV/'o? 1 *) solatium, miti- 
gatio. A put. Herb. 2't. extr. Chaiuaedrys potui 
data mirifice paregoriam pnestat. 

PAREGORiGUS, a. urn, adject. Trap-rjYoptxd;, 
mitigatorius, leniens. Theod. Priscian. t. U. Pa- 
regorica adjuloria. Marce.ll. £mpir. 36. su6 init. 
Re medium paretroricum ad podagram. f r . PARA- 
GORICUS. 

PARELCON, i, n. 2. irapefoccv, productio, figura 
grammaticalis, quum syllaba, vel etiam integra 
dictio dictioni alicui in line adjicitur, ut vosmet, 
adesdum, nihil quicquam. Vox Graeca est. V, 
Grammaticos. 

P.4r£lI0N, li, n. 2. T.apijXiov, paretio: a sa- 
pa prope et rfhtoq sol. Seneca 1. Qucest. nat. 11. 
Parelia sunt imagines solis in nube spissa et vi- 
cina, in modum spccuU. Quidam parelion ita de- 
finiunt: nubes rotuuda ct spleadida, similisque 
soli. Sequitur enim ilium, nee unquaiu longius 
relinquit, quam fuit, quum apparuerit. et 13. So- 
lent et bina fieri parelia etc. 

PAREMBOLE, es, f. 1. r.xceufZskri. quidquid 
interjicitur alicui operi ornatus causa. Inscript. 
apud Murat. 26. 5. solt invjcto l. avr. bevbbvs 

CVM PAREMBOLE ET HYPOBASI VOTO FKCIT. 

PARENS, entis, in. et f. 3. Reperitur et ma- 
sculino genere quamvis de matre sermo sit. Paul. 
Diac. p. 151. 11. Mull. Masculino genere paren- 
tem appellabant antiqui etiam matrem. Pacuvius 
in Medo, cum ostenderet a Medo matrem quseri, 
ait:Te, Sol, invoco, ut mihi potestatem duis in- 
quirendi mei parentis. Gracchus: suos parentes 
amat. ft. e, matrem. Et in alia epistola: Tuus 
parens sum. ft. e. mater, et apud Virg. 3. JEn. 
341. Ecqua tamen puero est amissi cura parentis. 
h. e. Creusae. Use Charis. 1. p. 79. Putsch. 
Apud f' r irg. tamen plerique omnes leg. amissw. 
— In Genilivo plur. habet etiam parentium: at- 
que ita ssepe dixisse Cictronem, testatur Charis. 
1. p. 111. (T. Bejer. ad Cic. 0(f. 1. p. 252. et 
Drakenborg. ad Liv. 1. 9.). Sic Horal. 3. Od. 
24. 21. Dos est magna parentium Virtus. Varro 
quoque 8. L. L. 66. Mull, utrumque et turn, 
et Hum agnoscit. Inscript. apud Gruter. 681. 
1. Pareolium fratres. Adde alias apud Fabrett. 
p. 72. n. 6. et p. 99. n. 222. — Proprie est Part, 
prass. a pario } extrita t"; sed substantive usur- 
patur pro patre, aut matre, aut utroque simul, 
YOvsT;, toxs:;, parentes (It. genilori; Fr. I' au- 
i-eur de nos jours, le pere, la mere ; Hisp. el 
fl pidre, la madre; Germ, der Erzeuger, die 
Erzeugerin, der Voter , die Mutter; Angi. a 
parent, father or mother). 

I.) Proprie de patre et matre; et quidem — 
a) De hominibus — In sing. num. Ennius apud 
Non. p. 153. 28. Merc. Sed numquam scripstis, 
qui paretHem aut bospitem Necasset, is quo cru- 
ciatu perbiteret. Cic. Suit. 29. 81. Parens tuus, 
Torquate, consul. Virg. 10. /En. 252. Alma pa- 



PARENS 

rens Idasa deum. Horat. 2. Od. 13. 5. ilium at 
parentis crediderim sui Fregisse cervicem. Ovid. 
9. Met. 407. ultusque parente parentem Natui, 
ft. e. occidens matrem in ultionem patris. Rur 
sus Horal. 2. Sat. 3. 134. An tu reris eum (Ore~ 
stem) occisa insanulsse parente? Id. Epod. 3. 1 
Parentis olim si quis impia manu Senile guttui 
fregerit, Edit etc. Id. Art. P. 313. Quo sit amo 
re parens, quo frater amandus et hospes. Tac. 3. 
Ann. 34. extr. Se alias ad gentes iturum, baud 
semper aequo anirr.o, si ab uxore carissima, et 
tot commiinium liberorum parente, divelleretur. 
— In plur. num. Cic. 7. Verr. 42. 108. Paren 
tes propinquique miserorum adolescentium. Id- 
Plane. It. 28. In parentum loco qusesloribus 
suis prnetores esse oporiere. Id. Amic. 1. 28 
QuiK i car Has) est inter natos et parentes. Id. 1 
de repubi. 22. Quum mihi sit unurn opus hoc 
a pareniibus majoribusque meis reliclum. Cass. 
5. B. G. 1 4. Fratres cum fratribus, et pareotes 
cum liberis. Horat. 3. Od. 6. 16. ^Etas paren 
turn pejor avis, Tac. 5. Hist. 17. Parentum me 
mores puenam capessere. — Interdum paren- 
tes cum patria junguntur. Sail. Cat. 52. Pa- 
triie, paventibus- bellum paravere. Id. Jug. 87. 
Armis patriam pcrentesque tegi. Tac. 1. Ann. 
59. extr. Si patriam, parentes, antiqua mallent, 
Arminium sequerentur. — b) De bestiis. Varro 
3. R. R. 7. 10. de columbis. Parentes eorum, si 
sunt formosi, veneunt etc. Plin. 8. Hist, nat, 
42. 66. (165). Amissa parente in grege armemi. 
Adde Slat. 10. Theb. 231.; et Celt. 6. 6. n. 3». 
II.) Translate. ^ 1. Juris prudentes, ut ait 
Paul, Diac. p. 221. 9. Mull., avos etiam et 
proavos, avias et proavias parentum nomine 
appeliari dicunt, i maggiori. Cajus Dig. 50. 
16. 51, Appellatione parentis non isotum pa- 
ter, sed etiam avus et proavus ? et dtinceps o- 
mnes superiores continentur: sed et mater, et 
avia, et proavia. Vlp. ibid. 2. 4. 4. Pnetor 
ait: parentem patronum, patronam, etc. Pa- 
rentem hie ulriusque sexus accipe. sed an in in- 
finitum, quaritur. Et quidam usque ad tritavum 
parentem appeliari ajunt: superiores majores di- 
cj. Hoc veteres eiistimasse, Poraponius referl. Sed 
C. Cassius usque in infinitum ouines parentes di- 
cit: quod et honestius est, et merito obtinuit. 
Cic. 1. Invent. 54. 105. Petimus ab iis, qui au- 
diunt, ut ad suas res nostra* injurias referant: 
si ad pueros pertinebit, de liberis suis cogitent; 
si ad senes, de patribus, aut parentibus. Ulp. 
Dig. 23. 3. 5. Profecticia dos est, quae a patre, 
vel parente profecta est. Virg. 9. JEn. 3. luco 
tunc forte parentis Pilumni Turnus sacrata valle 
sedebat. V. 10. ibid. 76. et 619. Sic 2. ibid. 448. 
velerum decora alta parentum. ■ — Hinc sine pa- 
rentibus, justis familiis non oriundi, vel obscuro 
genere nati, qui majores ciere non possunt. Sail. 
in ep. Mithridatis ad Arsac. ad fin. An ignores, 
Romanos -convenes olim, sine patria, sine paren- 
tibus, peste conditos orbis terrarum etc. Quoa 
Horat. dixit 1. Sat. 6. 10. nullis majoribus or- 
tos. Cf. Tac. 11. Ann. 21. Quum bisce verbis 
dedecus naialium ejus velavisset: Curtius Rufus 
videtur mihi ex se natus. ^ 2. Extenditur in- 
terdum ad quojlibet consanguineos affinesque, 
motlo natu, aut gradu majores sint, aut aquales, 
parenti. Capitolin. M. Aurel. 5. ad fin. Omni- 
bus parentibus suis taotam reverentiam, quantam 
privatus exbibuil. Lamprid. Alex. Sev. 67. ad 
fm. Parentes Alexander, si malos repent, puni- 
vit. Curt. 6. 10. Solent rei capitis adhibere vo- 
bis parentes. Duos ego fratres nuper arnisi, etc. 
Hieronym. 2. in Rufm. n. 2. Nisi forte paren- 
tes, militari vulgarique sermone, cognatos et af- 
fines nominat. Firmic. 3. Mathes. 13. n. 4. Cum 
parentibus, vel affinibus assiduas inimicitias exer- 
cere. Addunt quidam etiam loca Liv. 34. 32. a 
med. et Petron. Satyr. 112. et Flor. 3. 18., qu» 
rem tamen non plane conficiunt. ^ 3. Per me- 
tapboram parens dicitur qui aliquid instituit, 
vel est alicujus rei causa, principium_, origo, fun- 
damentum. Cic. 9. Att. 9. Nostri principes an- 
tiquissimam et sanctissimam parentem, patriam, 
fame necandam putant. Id. Tim. 11. Quorum 



PARENS 

©perum ego parens effectorque sum. Id. 2. Fin. 
1. 1. Socrates parens philosophic jure dici pot- 
est. Id. 1. Legg. 24. l>a. Earum rerum pa- 
rens est educatrixque sapientia. Id, i. Orat. 3. 
9. Laudatarum artium omnium procreatricem 
quamdam, et quasi parentem earn, quam ftkooo- 
<p(av Grseci vacant, judicari. Hot at. i. Od. 10. 
5. Te {liter curium) canam magni Jovis et deo- 
rum Nuncium cunaeque hrse parentem, Liv. 4. 
3. Gujus urhis parens Romulus h. e. cor.ditor. 
Flor. 3. 18. Quum Italia contra mat rem et paren- 
tem suam Urbem consurgeret. Sil. It. 2. 634. Urbs 
hahitata diu fidei, ca?loque parentem Murdrum 
repetens. h. e. conditorem. — Parens colonics est 
ejusdem dedoctor. Inscript. Jaderensis apud Maff. 
Mus. Ver. p. 93. n. 1. imp. caesar divi f. avc. 

FARKKS COLOMAS MVRVM XT TVRRES DEDtT. Alia 

apud Borghesi, Letter a 16. settembr. 1846. a 
Gius. Furlanetto. imp. caes. avc. poivt. max. 
parens coconiak dbdit. PUn. 7. Hist, nat. 30. 
31.(117). Tullius facundiae Latiarumque liltera- 
rum parens. Id. 25. ibid. 2. 5. (11). Uomerus 
primus doctrinarum et antiquitatis parens. Id. 22. 
ibid. 24. 56. (117). Parens ilia ac djvina return 
artifei./d. 5. ibid. 19. 17. (76). Sidot. Thebarum 
Bceotiarum parens. Id. 12. ibid. 5. 1 1. (22). de fuu 
Indica. Ipsa se semper serens, vas'.is diffunditur 
ramis, quorum imi adeo in terrain curvantur, ut 
annuo spalio infigantur, novamque sibi propagi- 
nem faciant circa parentem in orbero. *f 4. I- 
tem qui aliquid conservat, qui benelicits afficit, 
qui alicui est saluti, praesidio. — a) Genera- 
tim. Cic. 9. Jit. 10. Me, quern uonnulli conser- 
Vatorem istius urbis. quern parentem esse dixe- 
runt. Tac. X.Ann. 14. Multa Patrum et in Au- 
gustam adulatio: alii parentem, alii matrem pa- 
triae appellaadum censcbant. Id. 2. ibid. 55. Ut 
sermone vulgi parens legionum haberetur. — bt 
Hinc per antonomasiam parens est Juppiler. Mo- 
rat. 1. Od. 12. 13. Quid prius dicaro solitis Pa- 
rentis Laudibus? qui res hominum, etc. Sic apud 
Stat. i. Siiv. 2. 178. parens Latius est Domi- 
tianus. — c) Tribuitur aliquando honoris cau- 
sa, ut pater. Apul. 2. Met. Quin ipse parentem 
tuam accedis, et salutas? — Sic imperatoies ap- 
pellare solent parentes decessores suos, ut conge- 
stis ex Godice Iocis ostendit JBrisson. de I . S. 

PARENS, entis, particip. a pareo. V. PAREO. 

PARENTAJ.IA, lum, n. plur. 3. V. voc. seq. 
in (in. 

PARENTAUS, e, adject. — a) Genera tim 
ad parentes pertineus, aut cognatos aflinesque 
vita functos. Ovid. 4. TYisf. 10. 87. Fama paren- 
tales si vos rnea contigit umbrae: Et sunt in Sty- 
gio crimina nostra foro. «— b) Speciatim vero 
ad anouas inferlas, quae lis fiunt, Ovid. 2. Fast. 
547. At quondam dum longa gerunl pugnacibus 
armis Bella, parenlales deseruere dies. Id. 13. 
Met. 619. Memnonides diet*, quum sol duodena 
peregit Signa, parentali periiurge marte rebellant. 
h. e. pugna in inferiis Mernnonis commissa. Hoc 
idem ita explicat Id. 1. Amor. 13. 3. sic Me- 
rnnonis umbris Annua solemni casde pareotet 
avis. Respicit autcm ad gladiatores, quo? erat 
mos inducere in exsequiis circa roguin pugnati- 
tes. V. MEMNON in ONOM. — Parenlales pro- 
fusions. V. PROFUS10 in LEX1GO. — Hinc 

Parentalia, lum, n. plur. 3. Genilivus in In- 
scriptt. est parentaliorum. — Parentalia absolute. 
subslanlivorum more, sunt sacrifscium atque cpu- 
lae; item funebris laudalio, et siqua alia quotan- 
nis ftebant in cognatorum defunct'; rum mt-mo- 
riam, funerali, esequie, vaxwna. Cic. 1. Phil. 6. 
13. Ut parentalia cum supplicalionibus misceren- 
tur. Auson. Parental, prcef. Titulus li belli est, 
Parentalia: antiquaj appellationis hie dies, et 
jam inde ah Numa cognatorum inferiis institu- 
tes. Inscript. apud Gruter. 753. 4. lectister- 

«ITM TEMPORE PARB1STALI0RVM I'RAEBEANT. Alia 

apud Don. cl. 5. n. 189. ovotamms die pa- 
rentalum, Ovid. 2. Fast . 543. jEneam hu- 
jus institull auctorem facere videtur. V. PA- 
REINTO. 

PARfiNTARlUM, If, n. 2. Ita lieec vox a(Ter- 
tur a Charisio, aullo tamen auctore laudato, 1. 



- 571 — 

p. 20. Putsch. Ubi eos, qui peregre moriuntur, 
colunt, parentarium dicitur. 

PARENTATiO, oni9, f. 3. actus parentandi. 
Tertull. Speciac. 12. Quod mortuis litabatur, 
utique parentationi deputabatur. Macrob. 1. Sa- 
turn. 10. Cato ait, Larentiam sepulcri magniG- 
centia et annuse parentationis honorc dignataro. 

PARENTATUS, a, urn- V. PARENTO. 

PARENTATUS, us, m. 4. idem ac parentatio. 
Affertur, nullo tamen auctore laudato, in Ana- 
lect. grammat. ed. Eichenfeld. p. 437. 

PARENTELA, ae, f. 1. parentela. Capitolin. 
Gordian. 23. a med. Duxit uxorem Bliam Mi- 
sithei, doclissimi viri, quern causa eloqueniiae di- 
gnum parentela sua putavit. Ubi Casaub: Di- 
gnum judicavit, cui se in filium dareti nam ge- 
ner socerque patris et Olii nomina usurpabant. 
Hinc initjum epistolae ibid. 24. Domino rilio et 
Augusto Misitheus socer. et ibid. 25. Imperator 
Gordianus Augustus Misitheo patri. V. T1MES1- 
THEUS in OS'OM. Enned. 6. Ep. 18. >'ec^ se- 
parantur regionibus parentelae catena sociati. 
Cassiod. 9. Variar. 1. Contra fas pa rent eke. 

PARENTHESIS, is, f. 3. -KapivZzs::. interpo- 
silio, interjectio, interclusio, parenlesi. ^ 1. Fi- 
gura est orationis, de qua Quin til. 9. 3. 23. 
Quam nos int^rpositionem , vtl interclusionem 



dicimus , Gra'ci Ttapsv* 



vocant , dum con- 



tinuation) sermonis medius aliquis sensus inter- 
vene. Adde Rutil. Lup. de fig. sent, et eloc. 1. 
17.; et Jul. Ruftnian. de schem. lex. 10. ed. 
Ruhnken. — Parenthesis nota sunt duo seini- 
circuli se invicem respicientes, ut in illo Virg. 
1. ; En. 647. jEneas (neque enim patrius con- 
sistere mentcm Passus amor) rapidum ad na- 
ves prsemittit Achatem. — Rtpetitae parenthe- 
sis exemplum babes apud Cic. 7. Fam. 1. ad 
/in. Si Romas esses, tamen neque nos lepore tuo, 
neque te (si qui est in me) meo frui liceret, pro- 
pter mob'Slissiroas occupations meas: quibus si 
me relaxaro (nam ut plane exsolvam, non postu- 
lo) te ipsum docebo profecto, quid sit buinaniter 
vivere. V. aliud exemplum Plinii junior, in HY- 
PERBATON. Longioris parenthesis: apud Horat. 
1. Ep. 15. et quidem duplicis : quarum prior 
duodecim versibus constat, altera sex. ^ 2. Cha- 
risio 4. p. 248. Putsch, parenthesis est eiiam, 
quum aut littera voci inseritur, ut relligio, na'vi- 
ta, aut syllaba, ut Mavortis, induperator, in- 
duqredi, quod et Valer. Prob. tradit l.p. 1438. 
et Donalus 3. p. 1771. 

PARENTtA. V. PARIEMIA. 

PARENTH.1DA, s-, m- et f. 1. idem ac parri- 
cida. Vox a Uexico opungenda; cccurrit enim 
tan tu m in .\ot. Tir. p. 79. 

PARENTIVUS, a. um, adject, ad parentem 
per linens. Ennod. Diet. 13. Ecce Paterius et 
Severus ornamenta curulium, et parentiva voca- 
bula purpurarum, eruditionem originariam in 
ipsis vita; pracstcdantur esovdiis. / alerian. I/omil. 
20. ante med. Quisque hominum parcniivif mor- 
tis exspectatione animam pascit, parvicidiali cri- 
mine in hereditate succedit. 

PARENTO, as, avi, Stum, are, n. 1. Part. Pa- 
rentans et Parentatus I.; Parenlaturus II. 
1. et 2. — Parentare est justa parentibus. co- 
gnatisque et affinibus vita funclis ad e omm se- 
pulcra persolveie, ut in PARENTALIA dictum 
est, ivafifa, xtsoet^w {It. far I' escquie o il fu- 
nerale; Fr. celebrer une cni-nionie. funehrc 
pour ses pere et mire ou pour ses parents. /ai- 
re un sacrifice en leur honneur ; Ilisp. celebrare 
las erequias, las honras funerales ', (ierm. tlen 
Aeltern, F'erwandten, oder sons! iheueren Per- 
sonen ein feierlichts Todlenopfer darbringen; 
Angl. to perform the funeral riles of parents or 
near relations, solemnize, parental obsequies). 

I.) Proprie. Cic. 1. Phti. 6. 13. Lt cujus sc- 
pulcrum usquam eistel. ubi pa-entetur, ei pu- 
blice suppiicetur. Id. Flacc . M . 96. I.itemus 
igitur Lentulo, parent* mus Cellngo, revocimus 
ejectos. Id. 2. I. egg. 21. 53. Februario mt'n- 
6e, mortuis parentari voluerunt. (Mcec tero ex 
Lambini supplemento allata sunt. Let mox. Ilo- 
stia maxima parentare, Seneca Ep. 122. Mor- 



PAREO 

tuis certe interdiu parenlatut. Macrob. f. .Ja- 
turn. 16. a med. Fab. Max. Servilianuj ponti- 
fex in libro XII. negat, oportere atro die paren- 
tare: quia tunc quoque Janum Jovtmque praefari 
necesse est, quos nominari atro die non oportet. 
PUn. 18. Hist. nat. 12. 30. (118). Faba Pjthago- 
rica sententia d'amnata, ut alii tradidere, quoniam 
morluorum anima sint in ea; qua de causa pa- 
rentando u'.ique assumitur. Tertull. Resurr, earn, 
t. Defunctis parentant, et quidem impeusissimo 
officio, pro moribus eorum, pro lemporibus es- 
culentorum, ut quos negant sentire quidquam, 
etiam desiderare prsesumant. Id. Testim. anim. 

4. Vocas porro securos, si quando extra poitam 
cum obsoniis et matteis, tibi potius parentans, 
ad busta recedis, aut a bustis dilutior redis. — 
Et cum Accusative Inscript. apud Nenzen. 7363. 

AMPL1VS SIH1L ISVITEIS L. C LEVIEIS L. P. ET QX'El 

bos parentaret (pro parentarit) ^E aktepoxat. 
h. e. amplius nihil ne antfponat. Rursus Tertull. 
Spectac. 13. Non sacriGcamus, nee parentamus; 
sed neque de sacriGcato. et parentato edlmus. 

II.) Translate occurrit 4 *• pr0 vindicare, 
ulcisci. Co?s. 7. B. G. 17. Prsestare, omnes pev- 
ferre acerbitates, quam non civibus Romanis, 
qui Genabi perGdia Gallorum interiissent, pa- 
rentarent. Liv. 24. 21. Vociferatumque ferociter, 
parentandum regi sanguine conjuratoruni esse. 
h. e. ulciscendam regis mortem. Or id. 1. Amor. 
13. 3. Mernnonis umbris Annua soiemni ca?de 
parentet avis. V. PARENTAL1S. Curt. 5. 20. 
Excidio Sllius partntandum esse majoribus. Ju- 
stin. 12. 15. 6. Quo ciuore mortuo sibi paren- 
latora. Id. 39. 3. 12. Ejus 6upplicio uxoris ma- 
il i bus panntavit. Adde eumd. 13. 3. 10. Flor. 
2. 6. Manibus ecrum vastatione Italia parenta- 
re. *f 2. Pro satis facere, placate. Petron. 
Satyr. 81. extr. Aut vir ego liberque non sum, 
aut noxio sanguine parentabo injuriae m^as. Curt. 
9. 5. Internecione boslium justa; irae pareniatum 
est. Id. 7. 2. a tried, Denunciant omnium san- 
guine duci pareniaturos. 

PAREO, es, ui. Hum, ere, n. 2. Part. Parens 
B. II. 1. 4.; Pariturus B. H. 7. Ceterum iinper- 
sonaliter ftiam usurpatur sub A. II. b. — Ducunt 
a ncica pro izxQBcr: a wxzv.p: ad»um, quaiinis 
obstet quantilas. — Part-re duo praec ; pue sicni- 
ficat, scilicet A) Se ostendere, apparere; B^ Vtx- 
gnante, uti ajunt, significatione, ad alicujus nu- 
tum vel impeiium comparere, praesto esse. 

A") Pareie est se ostendere, apparere, ^xi'vc/zat 
(It. appaiire, farsi vedere, comparire; Fr. pa- 
rait re, apparaitre, se montrer, se (aire voir; 
Hisp. parecer, aparecer, dexarse ver, most rai- 
se ; Germ, zum J'orschein kominen, erscheinen, 
siehtbar sein, sich sehen lassen; Ang!. to ap- 
peur, be seen, be present or at hand). 

I.l Proprie. Martial. 12. 29. Festinant trepidi 
substringere caibasa naulsa, Ad porlum quoties 
paruit Hermogenes. Stat. 2. Silv. 2. 76. Haec 
[fenestra) videt Inarimen , illi Prochyla aspera 
paret. Sueton. Aug. 95. Immolanti omnium vi- 
ctimarum jocinera replicata paruerunt. Cape It. 

5. p. 298. de Stella Mercurii. Occasus duos ba- 
bel, unum, quum ante solem parere solilus c!a- 
riiate radii supervenientis occulitur; alium, quum 
etc. Quintil. 1. 12. 4. Elcctio verborum, coin- 
positio gestus, pronunciatio, vnitus motusque de- 
siderentur ? Quae si velut sub uno conatu diversa 
parent simul, cur non etc. 

II.) Translate significat manif<:stum esse, con- 
stare, essere manifesto , chiaro. palese. — a) 
Verbo finite Virg. 10. .En. 176. hominum Di- 
viimque interpres Asylas, <;ui pecudum librae, cae- 
li cui sidera parent, h. e. cognita et perspecta 
sunt. Sueton. Cat. 8. Abunde arbi'.ror parere, 
non potuisse ibi nasci <.ajum. — b) Paret. 
et:am impcrsonaliter adhibetur pro liquet, cla- 
rum est et manifestum : formula forrnsia, de 
qua Festus p. 233. 25. Mull. Parrel, quod 
est in formulis, debuit et producla priore syl- 
laba pronunciari, et non gemino R scribi, ut 
Deret paret, quod et inveniatur in comparet, ap- 
parel. {PosteriorfS apparet dixere, ut est apud 
Justinian. 4. Imtilut. tit. 6. $ 14.) Petron. 



PAREORON 

Satyr. 137. Jurisconsultus paret, non paret ha- 
betor: Atque esto quidquid Setvius et Labeo. 
Utp. Dig. 6. I. 5. Si frumentum duoram con- 
fusura sit, competit singulis ia rem actio in id, 
quantum paret in illo acervo suum cujusque esse. 
In illo Cic. Mil. 6. 15, Quid porro quaerendum 
est? Factum ne sit? at constat. A quo? at paret. 
al. leg. patet. — Hue perlinet formula si paret, 
si constat, si probatur, ia judiciis dandis, et' Oat- 
vetac. Cic. Rose. Com. 4. It. ex edicto. Si paret, 
HS. ID3[) dan" oportere. Id. Divin. in Q. Cacti. 
17. 56. Vocari ad se Agonidem jubet: judicium 
dat stalim, si pareret, earn, se et sua Veneris es- 
se, dixisse. Adde eumd. 4. Verr. 12. 31. et 5. »- 
bid. 22. 55. et 28. 69. 

B) Parere -praegnante, uti ajunt, siguificatione, 
est, ad alicujus nutum vel imperium comparere, 
prcesto esse. 

I.) Proprie, dicitur de ministris servisque raa- 
gistratuum, qui prcesto suot its, jussa facturi:pro 
quo frequentius est appareo: uude apparitor es. 
Gelt. 10. 3. sub fin. Romani Bruttios ignominiae 
causa magistratibus in proviocias euntibus parere, 
praeministrare, seivorum vice, jusserunt. Spar- 
tian. Peicenn. 7. Ac postea quum unus ad me- 
moriam, alter ad libellos paruisset, statim prae- 
fecti facti sunt. 

II.) Translate. ^ 1. Occurritsaspissirneproobe- 
dire, obtemperare, dicto audientem esse, ubbidi- 
re, soggettarsi, fare a modo, ici&t&xt, •— 
a) Activa forma. Sail. Cat. 51.; et Cces. 5. B. 
G. 2. extr. Parere imperio. Cic. 5. Tasc. 12. 
36 Hie parebtt et obediet praecepto Uli veteri. 
Id. 1. Nat. D. 8. 19. Queraadraodum obedire 
et parere voluntati architecti aer, ignis, aqua 
potuerunt? Id. 7. Phil. 1. 2. Non ut pare- 
ret et dicto audieas esset huic ordiai, sed ut 
conditiones ferret, leges iraponeret. Id. 2. Off. 

11. 40. Quin etiam leges latronurn esse dicua- 
tur, quibus pareant, quas observent. Id. 2. 
Nat. D. 3. 8. Parere religioaibus. Id. 8. Att, 

12. coasiliis alicujus. Id. fragm. apud La- 
ctant. 6. 2i, sub fin. Saactissims ac certissi- 
inae legi parens. Virg. 3. G. 20S. de equo. Ver- 
bera lenta pati, et duris parere lupatis. — • Cum 
Accusativo communi. Stat. 1. A chill. 660. non 
adeo parebirnuj omaia raatri. — b) Ponitur eo- 
dem seasu passive impersonaliler. Liv. 9. 32. 
Consul tesserarn dari jubet, ut prandeat miles, et 
arma capiat: dicto paretur. Seneca 1. Clem. 24. 
Remissius imperanti melius paretur. Utp. Dig. 
4. 8. 26. Ut arbitri sententiae pareatur. Paul. 
ibid. 49. 8. 3. Ab ea sententia, cui pareri re- 
rum natura non potuit, sine causa appellari. 
Jabolen. ibid. 4. 8. 39.; et Symmach. 10. ep. 
36- (al. 43.) ante med. Causae, ex quibus arbi- 
tri sententiee paritum non est, Ulp. Dig. 40. 4. 
12. Si paritum fuertt condicioni. Sic Inscript. 
apud Henzen. 7 J 71. qvod sr die pr«>titvto 

CONDICIONI PAR1TVM NON FVERiT etc. ^ 2. DtCltUT 

de iis, qui alicujus ditioni subject! sunt, esserg, 
o star soggetto, suddito. Sail. Cat. 2. Virtuti 
omnia parent. Caes. 3. B. C. 81. Nulla Tbessa- 
liaa fuit civitas, praeter Larissaeos, quin Cesari 
pareret, atque imperata facsret, Nepos Datam. 
4. Aspia saltuosam regionem, castellisque muni- 
tam iucolens, imperio regis noa parebat. Petron. 
Satyr. 133. inclyta paret Cui Lesbos, viridisque 
Thasoj. Piin. 6. Hist. nat. 28. 32. (145). Oppi- 
dum, quod Characenorum regi paret. Justin. 1. 2. 
1. Tot gentibus vit patienter uni viro, nedum fe- 
minas parituris, ^f 3. Eleganter dicitur item de ina- 
nimis. Tibull. 1. 10. 9. Lucra petituras freta per 
parentia ventis Ducunt instabiles sidera certa ra- 
tes. Ovid. 8. Met. 470. utque carina, Quam 
ventus, ventoque rapit contrarius aestus, Vim 
gemiaam sentit, paretque incerta duobu3. Virg. 
1. Mn. 3. Ut quamvis avido parerent arva co- 
!ono. <Huic respondet imperare arvis. V. IM- 
PERO II. 2- Recentiores taraen versum ilium Vir- 
gilio abjudicanO Quintil. 1. 12. 4. Quid? nos 
agendi subita necessitate deprehensi, noane alia 
dicimus, alia providemus, quum pariter inventio 
rerurn, electio verborum, compositio gestus, pro- 
nunciatio, vultus, motusque desiderentur? Quae 



- 572 - 

si velat sub uno conatu t*m diversa parent si- 
mal, cur non etc? ^ 4. Hinc accipitur pro ia- 
dulgere, servire, obsequi, cedere. Cic. 1. Fin. 
16, 53. Quae cupiditates "manes sunt, his pa- 
rendum noa est. Id. 2. Att. 21. a. med. Omni 
animi impetu dolori et iracuadise parere. Id. 
Orat. 60. 202. Necessitate parere coguntur. Id. 
Patin. 1. 2. Debuisti mihi ignoscere, si, in 
tanto hominis de me optime rneriti periculo, et 
tempori ejus et voluntati parere voluissem. Ne- 
pos Alcib. 4. ad fin. Plus irae sua, quam utili- 
tati comrauoi paruisse. Id. Attic. 17. Neque id 
fecit natura solum {quamquain oranes ei pare- 
mus), sed etiam doctrina. fforat 2. Sat. 7. til. 
Nil servile gulae parens babet? Val. Flacc. 7. 
154, extreme parere furori. ^ 5. Item — ■ a) 
Parere promissis est cedere, obedire alicui pro- 
pter promissa ab eo facta. Ovid. 5. Fast. 504. 
Parent promissis, dissimulaatque deos. — b) Pro 
satisfacere, solvere, apud JCtos. Paul. Dig. 19. 
2. 54. a mzd. Verisiraile est, ita convenisse de 
non eipelleado colono intra tempora praeunila, 
si pensionibus paruerit. Impp. Dioct. et Maxim. 
Cod. 4. 26. 8. Intelligis, et sorti et usuris te 
parere oportere. lidem ibid. 10. 8. extr. Succes- 
sors ejus solutioni parere compellanlur. — Hinc 
Part, prass. 

Parens, entis, — a) Adjective quoque usur- 
patur, et est obedient Comp. Parentior. Cic. 
1. Off. 22. 76. Et pareatiores (al. tamen leg. pa- 
ratiores) habuerunt eiercitus et fortiores. — ■ 6) 
Item substantive in plur. num. Parentes, u'mi- 
xooi, dpyiusw., sudditi, soggetti. Sail. Jug. 3. 
Vi regere patriam, aut parentes, quamquam et 
possis et delicta corrigas, tamea importunum est. 
Id. ibid. 109, Parentes abuade habemus: ami- 
corum neque nobis, neque cuiquam omnium sa- 
tis fuit. Vtllej. 2. 108. 2. Principatus constans ex 
Toluntate parentium. T<ic. 1. Ann. 59. Si pa- 
triam, parentes, antiqua mallent, quam dominos 
et colonias novas, h. e. subditos, servos, quos 
amissuri erant, quibusque domini opponuntur. 
Plerique tamen hoc loco genitores interpretantur. 
PAREORON, i, n. 2. irapijopov, h. e. devium. 
Apul. Herb. 49. Pythagoras h'eliotropion (vocat) 
pareoron. 

P.4RERGON, i, n. 2. wxpapyov, quod alicui 
rei praster propositum additur, appendix, acces- 
sio, ut si pictor iraagiaern piogeas, ornandse ta- 
bellas gratia arbusculas et aviculas et hujusraodi 
addiderit; a irapa prxter et ipynv opus. Plin, 
35. Hist. nat. 10. 36. (101). Adjecerit parvuks 
naves Iongas in us, quae pictores parerga appel- 
lant. Vitruv. 9. 9. ante med. Versandu faciunt 
efTectus, varietatesque motioaum, in quibus rao- 
ventur sigilla, vertuntur met«, calculi projiciun- 
tur, buccinae canunt, reliquaque parerga. In- 
script. apud Gruter. 59. 2. vbntshkm avc. cvm par- 
BHGO ITBM PHt\CAM ARGBNTBAW TBSTAM SVO PONC 

JVssts. Alia apud eumd. 77. 3. fortvns primi- 

GBNia SIGNVM I.1BBRI PATfllS PANTBBI CVM SVtS PAR- 

brgis m, popilivs m. f. trophimvs etc. Inscript. 
apud Henzen. 6137. t. acilio. t. f. qvod is 

TgJTAMBNTO SVO HS. fj M. "N. LEGAVEaiT KX OVA 
JVMWA TBNSAB MISERVAB BX ARGBNTI LIBR1S CKN- 

tvw cvm parbrgIs svls TOfis factts sunt. — Est 
etiam operis nomen; Nonius enim p. 61. 23. 
citat locum ^ccii ex Parergorum libro primo, 
cujus operis nemo alius mentionem fecit. 

PARHflORUS, i, ra. 2. iratpsSas;, assessor, qui 
in eodem judicio, imperio, templo, ara simul 
sedet. Translate. Cic. 16. Fam. 18. Parbedrum 
eicita, ut hortum ipse coaducat. Alii vicinum 
exponunt, alii nomen hominis proprium putant. 

PARUIPPUS, i, m. 2. Tripfirrroj, equus, qui 
praeter, vel juita ducitur : a irxpa praeter et 
apud et ttnrof, e^uus. In evectione ita appella- 
tur equus cursui publico destioatus, qui praeter 
unum aut duos veredos, quos solos evectio con- 
tlnet, usurpatur eitra ordinem, et supra facul- 
tatem impetratam: item is ipse, qui hoc pacto 
formam datae eveclionis excedit, ut Imp. Julian. 
docet Cod. Tkeod. 8. 5. 14, et Cod. Justin. 12. 
51. 4. Adde Impp. Falentinian.et Patent. Cod. 
Tkeod. ibid. 22. 



PARIES 
parhSmcbon. v. paromceon. 

PARHYPATE, e, f. 1. jrapiwrati), chorda mnsi- 
ca, quasi subprincipalis. Parhypate hypaton est , 
qua in nostratium musicorum systemate dicitur 
C fa uf. Parhypate meson, quae F fa ut. Vi- 
truv. 5, 4., Capell. 9. p. 315. 

PARtAMBODES, is, n. 3. rcaptafx^coS«, pes 
quinque syllabarum, constans brevi, longa, bre- 
vi et duabus longis, ut petiticnis. Diomed. 3. 
p. 479. Putsch. 

PARI 4 MB US, i, m- 2. nxoiapfioi;. % 1. Est pes 
ex duabus syllabis brevibus constans, idem ac 
pyrrichius; ita appellatus, ut ait Mar. Pictorin. 
p. 2486. Putsch., quod minus babeat unum tempus 
ab iambo: trapa" eaim Graeci minus dicunt. Addft 
Diomed. 3. p. 471. ^ 2. Item pes constans ex 
brevi et duabus longis, temporum quinque, ut 
AthencBf idem ac bacchius. Diomed. 3. p. 475. 
^ 3. Item pes constans ex longa et brevibus 
quatuor, temporum sei, ut conticinium. Id. ibid. 
p. 478. 

PARIAS. r. PAREAS. 

PARlATlO, onis, f. 3. saldo de' conti, sequa- 
tio, solutio, cui opponitur reliquatio: a pario t 
as. Scceuol. Dig. 12. 6. 67. An pactum, quod 
in pariationibus ascribi solet. pareggiamenti di 
conti, o di partite. 

P.iRlATOR, oris, in. 3. qui paria facit, 
cui reliquator opponitur. Paul. Dig. 35. i. 79. 
An Sticho mortuo, antequam rationes redderet, 
vel pariatore, vel reliqua habente. Aliqui leg. 
paria, vel reliqua habente. 

PARIaTORIA, se, f. 4, idem quod pariatio. 
Translate Augustin. in Psalm. 61. Pariatoria 
plenaria passionum omnium non erit, nisi quum 
sjeculum Cnitum fuerit. 

PArIATCS, a, urn. V. PARIO, as. 
PARICI Quaestores appellabantur, qui solebant 
creari causa rerurn capitalium quserendarum. 
Paul. Diac. p. 221. 15. Mull. Monet Scalig. 
legendum paricidi: nam Festus p. 258. 31. Mull. 
qui, inquit, quaerunt de rebus capitalibus, quae- 
stores paricidi appellantur. Hi ssepius Qucesito- 
res dicti sunt. Ceterum Mu.Ue.rus (qui Parrici 
scribit) in partes Sea ligeri concedit, aliato Pom- 
pon., qui Dig. 1. 2. 2. § 3. ait: Quaestores par- 
ricidii, quorum etiam meminit lex duodecim ta- 
bularmn. 

PARtClDA et 
PARtCIUALIS et 

PARlCtDlUM. V. PARRICIDA, PARRIQDA- 
LIS, PARRICIDICM. 

PARlENS, entis, V. PARIO, is. 
PARtENTlA, ae, f. 1. ubbidienza, ossequio, 
obsequium, obedientia: a pareo, es. Tac. Agric. 
16. Nisi Paulinus propere subvenisset, amissa. 
Britannia foret, quam unius prceill fortuna ve- 
teri parientice restituit. Al. leg. patientias. Impp. 
Theodos. et Patent. Cod. 3. 4. 1. Parientiam. 
accommodare. Cassiod. 3. Pariar. 24. monstrare. 
et 7. ibid. 27. Cui saluberrimam parientiam com- 
modate. Patientiam alii omnibus locis repo- 
nunt: sed Marinius Papyr. diplom. p. 278. col. 
2. parientiam ubique scribendum probat. 

PARIES, Stis, m. 3. Apud Poetas in obliquis 
casibus parietis, parieti etc. duplex vocalis a 
et i in unam contrahitur, vel rectius vocalis i 
consonantis j naturam assumit. V. Pirgilii loc. 
cit. sub I. a. — ■ Quod ad etymon attinet, con- 
jungi potest cum sanscr. part, et jrept circum, 
circumit enim paries domum ejusque membra. -— 
Ceterum paries est murus domum, aliudve pri- 
vatum aediucium ambiens et sustinens. DifTert 
a muro qui toT^o;, to. nam hie est fere publi- 
cus et urbem cingens. De parietum generibus et 
struendi ratione vide sis multa in Pitruv. .2. 8. 
Grace zti-jfOf, o (It. parete, muro; Fr. mur, rau- 
raille ; Ilisp. muro, mur alia, pared; Germ, die 
fp'and; Angl. the wall off a house or other 
private building). 

I.) Proprie — a) Generatira. Ennius apud 
Cic. 3. Tasc. 19. 44. Fana llainma deQagrata, 
tosti alti slant parietcs deformati. Plaut. Mil. 
glor. 2. l. 64. In eo conclavi ego perfodi parie- 
tem, Qua commeatus esset hinc hue mulieri. Id. 



PARJETALIS 

Cat. 1. 52. Quasi mus, in medio pariete vorsa- 
bere. Id. Trin. 4. 3. 32. Leges fix* ad parietem 
clarli ferreis. Cic. 6. Verr. 55. 122. His tabulis 

intedores templi parietes vestiebantur. Id. Mil. 
27. 75. Parietem sic per vestibulum sororis insti 
tuit ducere, ut sororem non raodo vestibulo pri- 
varet, sed omai aditu et lumine. Id. Topic. 4. 
22. Directum ad parietem communem adjungere. 
V. DIRECTUS. Id. 4. Par ad. 1. 28. Parietem 
disturbare. Cces, -2. B. G. 9. ad fin. Parietes 
turn's lateribus exstruere. Virg. 4. G. 296. buac 
(locum) angustique imbrice tecti, Parietibusque 
premunt arctis. Id. 5. /En. 588. Greta fertur 
Labyrintbus in alta Parietibus, textum caecis ha- 
bujsse iter etc. Ovid. 4. Met. 65. Fissus paries 
tenui rima. Procul. Dig. 8. 12. 2. Incrustare pa- 
rietem. Sueton. JDomit. 14. Porticuum parietes 
phengite lapide distinguere. Plin. 36. Hist. nat. 
22. 51. (172). Medios parietes farcire fractis cae- 
metitis. Id. 19. ibid. 8. 55. (172). Serpyllum 
nascitur in puteorum parietibus. Colum. 12. R. 
R. 1. 4. Quibus aliquid in agro faciendum erit 
servis, eos foras emittere, quibus in villa, eos 
intra parietes continere. — b) Speciatim. Intra 
parietes iaterdum est domi, privatim, privata- 
mente, in casa. Cic. Brut. 8. 32. Forensi luce 
caruil, intraque parietes aluit earn gloriam, quam 
etc. Id. Quinct. 11. 38. Si quid in controver- 
siam veniret, aut intra parietes, aut summo jure 
experiretur. — c) Dicitur paries, licet non ex cal- 
ce et lapidibus, Vitruv. 2. 8. ad (in. Craticii pa- 
rietes. Ovid. 6. Fast. 262. Et paries lento vimioe 
textus erat. — d) In caducum parietem incli- 
nare, proverb, de eo, qui nilitur rei parum fir- 
ma?. Spartian. Hadrian. 23. Commodum secun- 
dum consulem fecit: quem quum minus sanum 
videret, ssepissime dictitavit : In caducum parie- 
tem nos inclinavimus. — e) Ctrosque parietes 
liner e, Su'o toc'^tj a\si$etv, aliud proverb, de 
iis qui apud oinnes, etiam adversos inter se, 
gratiam inire quaerunt: habeturque apud Pe- 
tron. fragm. Tragur. 39. Bunnann Est autem 
valde simile illi: duos parietes de eadem fidelia 
dealbare: de quo V. in FIDELIA. — d> Item 
proverbialiter dictum est illud Horat. 1. Ep. 18. 
84. Nam tua res agitur, paries quum proximus 
ardet. 

II.) Translate. ^ t. Per synecdochen prodomo. 
Cic. 2. Off. 8. 29. Parietes urbis modo stant et 
manent: rem vero publicam penitus amisiraus. 
le case delta citta. ^ 2. Figurate. Plant. True. 
4- 3, 14. Neve inter vos signilicelis, ego ero paries. 
h. e. me interponam tamquara parietem, altera 
ne alteri signirjeare possit. 5" 3. Est etiam idem 
ac sa»pes. Plin. 17. Hist. nat. 10. tt. (62). De- 
mocritus myrtum ita seri docet: parietem fore 
densitatis, ex quo virgulae dlfTerantur. h. e. sic 
fore ssepera e myito densissimam. Alii leg. sic 
parietem fore mirae densitatis. 

PArIETALIS, e, adject, ad parietem perti- 
nens, ut Parietalia herba, Mar cell. Empir. 13. 
V. voc. seq. 

PARlETARlUS, a, um, adject, ad parietem 
pertinens. Pirmic. 8. Mathes. 24. Arcbitectos 
faciet, structores parietarios , vel marmorarios. 
Inscript. apud Reines. cl. 11. n. 112. c. ivlivs 

SALVVS STKVCTOR PARIETARIVS IVLIJE HBVRBS1 CON- 

ivgi etc. Edict. Dioclet. p. 19. Pic tori parieta- 
rio diurni 3£ septuaginta : pictori imaginario 
diurni 3fc centum quinquaginta. — Parietaria 
herba, quae et muralis, parietaria , vetriuola, 
KapS'svtov, $\%tvr), ita est appellata, quia in pa- 
rietibus ac muris veteribus nascitur, Apul. Herb. 
81. Herbam perdicalem Latini muralem et pa- 
riet?rism, alii vitriariam appellant. — Constan- 
tiaus M. Trajanum Aug. herbam parietariam, 
ob titulos multos aedibus inscriptos, vocare soli- 
tus erat, ut narrant Aurel. Vict. Epit. 41. et 
Ammian. 27. 3., sed hie pro parietariam habet 
parietinarn. V. PAR1ET1NUS. 

PAkIETICULUS, i, in. 2. deminut. a paries, 
paretello. Inscript, non opt. notae apud Passio- 
nei cl. 12. n. 11. domvs jeternalis avk. cblsi 

ET AVR. HILARtTATIS. FBCIMVS NOBIS ET NOSTRtS 
BT AMICIS ARCO SOLIO CVM PARIBT1CVLO SVO IN 



— 573 — 

pacbm. In lapide cormpte legitur pareticulo, quod 
proxime accedit ad Italicum paretello. 

PARlfiTlNJE, Srum, f- plur. 1. V. toc. seq. 
in fin. 

PArLETINUS, a, um, adject. Quod ad sylia- 
barum quantitatem pertinet (ait cl. Furlanetto 
in I. Append.), paenultima longa esse videtur, 
non brevis, quia adjectiva in t'nus desinentia, si 
a nomine Latino deriventur, vocalem i produ- 
cuot, ut arietinus ab aries; si a Grseco, corri- 
piunt, ut crystallinus a xpuoraXXivog , quod a 
xpuaraXXoc. — Ceterum parietinus est ad parie- 
tem pertinens. — Parietina forma apud Ter- 
tull. Pudic. 20. est forma parietis. — Parieti- 
na herba, parietaria. Ammian. 27. 3. de quo- 
dam Lampadio prcet. urb. Per omnia civitati9 
membra nomen propriunv inscribebat, non ut 
veterum instaurator, sed conditor: quo vitio la- 
borasse Trajanus dicitur princeps; unde eum 
herbam parietinarn jocando cognominarunt. V. 
PARlETARlUS. — Hinc 

Parietince, drum, f. plur. 1. absolute, substan- 
tivorum more, parietes veteres et semiruti, parie- 
tum reliquiae, muri t>eccfo e mezzo rovinati, 
stamberghe. 

I.) Proprie. Sisenna apud JVbn. p. 141. 23. 
Merc. Post villarum macerias ac parietinas quin- 
que cohortes in insidiis reliquit. Cic. 3. Tusc. 
22. 53. Magis me raoverant Corinthi subito 
aspects? parietina;, quam ipsos Corintbios. Id. 
13. Fam. 1. Ut nescio quid illud Epicuri parie- 
tinarum sibi concederes. h. e. semirutam Epicuri 
et veterem casam. De iisdem loquitur Id. 5. Ait. 
19. Quae de parietinis in militia laboravi. h. e. 
dum proconsul in itiaere militari essera. Plin. 
25. Hist. nat. 13. 102. (161). Aizoum minus 
in murjs parietinisque nascitur. Cl. Furlanetto 
in I. Append, quod ad signiiicationem pertinet, 
haec adnotavit: Parietince non modo denotant 
Italorum muri vecchi e mezzo rovinati, sed 
etiam solum ipsum, quod ex aedificiorum ruinis 
una cum terra immiuis constat. Prions quidem 
signilicatioois exemplum haberaus in Sisennce 
loc. cit. in quo macerise distinguuntur a parie- 
tinis, et ex Plinii toc. item cit. quo et muri et 
parietinae nominantur; nam maceria ex sicco la- 
pide nulla calcis arenati admhtione solidato con- 
ficitur, murus ex lapide seu lateribus calce are- 
nato junctis: parietinne autem sunt aediiiciorum 
seu parietum ruinse, ne quid dicara de ruderi- 
bus, quae non aedificiorum stantes adhuc reliquias, 
ut valgus eruditorum putat, significant, sed frag- 
menta lapidum, laterum et duratae calcis ex aedi- 
ficiis prolapsis; alterius porro signiflcationis exem- 
plum exstat in Tab. aliment. Bcebiana, de qua 
sermo est in Bullett. dell' Ins tit. archeol. T.l. 
p. 147. tin. 65. 4. statorivs rbstitvtvs iobli- 
gavit rem) fundi marciam cvm parietinis adf. 
cabs. n. (h. e. adftni Ccesare nostra); ac prae- 
sertim in Instrumento ad ann. cmlxxxvii. a 
Car. n. pertinente apud IYic. M. JYicolai in Atti 
dell'Accad. Rom. di Archeol. T. 3. p. 35. Pri- 
mum concedimus, ut perpetualiter sft defioien- 
dum in terrenis sementariciis in loco, qui dicitur 
Astura, cum parietinis, in qua (corrige quibus) 
olim fuit Ecclesia S. Mariae seu Salvatoris, cul- 

tis vel incultis et mox. Preedicta terra se- 

mentaricia, quantum ad boum paria III. sufficere 
potuerit, juxta portum Asturse cum pertineniibus 
suis cultis vel incultis, et cum omnibus ad earn 
pertinentibus etc. Vides igilur parietinas esse 
loca, in quibus fuerant aedificia jam prolapsa, 
easque vocari cultas vel incultas, quia nempe 
aliquo post tempore ea loca partem cullurae fue- 
rint addicta, parlim adhuc ioculta remanereot. 

II.) Figurate. Cic. 4. Fam. 3. Quid rae ista 
res consolatur in tantis tenebris, et quasi pa- 
rietinis reipublicas? 

PArIfICO, as, are, a. 1. (par et facio). — 
Parilicare est idem ac pariare, exaequ&re. Orient. 
de Trinit. 19. Trina poteslatum conclusio pari- 
ficatur. Hie perperam prima in parijicatur pro- 
ducitur. 

PARlLfA. V. PALILIA. 

PARILIClUM. V. PALILICIUM. 



PARIO 

pArXLIS, e, adiect. uguale, pari, toot, idem 
quod par, aequalis. Vox fere poetica. Lucret. 1. 
1065. et noctes parilea agilare diebus. Ovid. 8. 
Met. 631. Sed pia Baucis anus, parilique aetate 
Philemcra. Id. 1. ZYtsf, 8. 26. Accipere et parili 
reddere voce, vale. Nemesian. 4. Eel. 5. pari- 
lisque furor de dispare sexu. Varro 9. L. L. 29. 
Mull. Ut separatim in suo utroque genere si- 
militudines sint pariles. At hie Mullerus re- 
ctius legit paria (membra). 

PARlLlTAS, 5tis,f. 3. uguatita, dooxr^, aequa- 
litas. Gell. 14. 3. ad /in. Parilitas virtutum in- 
ter se consimilium. Apul. Florid- n. 22. ad fin. 
Cuiqueoperi accommodabo vel insequalitate aspe- 
ra, — vel rotunditate volubilia, sine regulae cor- 
rectione et meosurae parilita te et perpendiculi 
solertia. Id. 2. Met. Parilitas amoris. Cassiad, 
Instit. liberal, litt. 4. sub init. Iutentio arith- 
meiicae est, docere nos naturam abstracti Hu- 
meri, el quae ei accidunt, ut, verbi gratia, pa- 
rilitas, imparilitas, et cetera. 

PARlLlTER, adverb, aqualiter, pariter. Agno- 
scitur a Charis. 2. p. 191. Putsch. 

PA BlO, as, avi, atum, are, 1. (par). — Part. 
Pariatus sub A 2. — Pariare 

A) Active est parem facere, eiaqnare. ^ l.Ge- 
neratim occurrit passive, Tertull. Resurr. earn. 
6. Non rapinam existimavit pariari Deo. ^ 2. 
Speciatim est paria in rationibu3 facere, rationes 
ita reddere, ut paria sint expeosis accepta, ugua- 
gliar le partite, saldare i conti: cui reliquari 
opponitur. L'lp. Dig, 40. 1. 4. ante med. Si ei 
nummos prorogavit emptor, quum ei pariaverit, 
poierit ad libertatem pervenire. Inscript. Lanuv., 
quae pertinet ad ana. post Chr. n. exxxvt., in 
Atti dell'Accad. Archeol. Rom. T. 2. p. 462. 

<JVtSQVIS MENSIB. CONTINENTER NON PARIAVERIT. 

non avrd pagata la sua contribuzione. Et Par- 
licip. prseter, mediorum apud Grascos more, ibid. 

^VISOVIS BX HOC COHPORE TiOStrO PARLATVS 0B- 

cfsskrit (al. DtscEssERiT.). h. e. postquam solvit 
quidquid debuit. 

B) Neutrorum more pariare est parem esse. 
Tertull. Anirn. 30. sub fin. Quia nee pariasset 
commeatus hie vitae milliario tempori. Id. Re- 
surr. cam. 53. a med. Utraque substantia pa- 
riant inter se Gbristus et Adam, scilicet et came 
et anima. 

PARlO, pSris, p?p^ri, pSritum et partum, p5- 
rSre, a. 3. Parii pro peperi. Cato R. R. 89. 
Gallinas teneras, quae piimum parieiint, conclu- 
dat. At Schneiderus recte legit parient. — Pa- 
ribit pro pariet. Pornponius apud iYon. p. 
508. 3. Merc. Si praegnans aon es, pari bis 
numquam. • — ■ Parire pro parere. Ennius. apud 
farron. 5. L. L. 59. Mull, et Diomed. 1. p. 378. 
Putsch. Ova parire solet genu' pennis condeco- 
ratum. Plant, fragm. apud Philargyr. ad Virg. 
2. Eel. 63. Nam audivi feminam ego leonem 
semel parire. — Part. Pariens I. 3. et in fin.; 
.Partus II. 3 et in fin.; Pariturus- I. I.; Pa- 
riendus I. 3. — Parere, quod causativum vide- 
tur v. parere ejusdemque etymi, quamvis obstet 
quantitas, est fetura edere: et proprie ad feminas 
pertinet, Tt'xrw (It. partorire; Fr enfanter, ac- 
coucher, mettre bas; Ilisp, parir; Germ.' gebii- 
ren, hervorbringen; Angl. ro bear or bring 
forth young, be in travail, travail). 

I.) Proprie. ^ 1. Stricto sensu dicitur de feminis 
turn in hominibus, turn in bestiis. Cic. 2. Oral. 
66. 267. Si quintum pareret mater ejus, asinum 
fuisse parituram. Sulpic. ad Cic. 4. Fam. 5. Ut ea 
beros ex tese pareret. Slat. 12. Theb. 53y. at- 
que hosti veniat paritura marito. Cic. 4, Acad. 
(2. pr.) 18. 57. Quum ovum inspexerant, quae id 
gallina peperisset, dicere solebant. <f 2. Lutiori 
seusu olim tribuebatur et viris, pro generare, 
procreare, generare. Ita locutus est C&cilius 
apud JYon. p. 464. 21. Merc, et Cicero vertens 
carmina Sophoclis, 2. Tusc. 8. 20. GEaei partu 
edita. Vel. Tragicus apud Quint it. H. 6. 34. 
Et jam leo pariet; at pater est. Sic Tt'xreiv apud 
Graecos. Homer. Odrss. I. t&. u. 2il>. Mivr»oc 
au tsksto IIoAufitSea tj, KXsIto'v t£. ^ 3. 
Latissimo sensu est gignere, produrre. Varro I. 



PARISON 

R. R. 31.2. Ut sarmentum ia pariendis colibus 
vires babeat majores. et ibid. 41. 5. Ut iicus obru- 
\at in semiaario pa riant. Lucrel. 2. 85*7. ligna 

putrefacta per imbres Vermiculos pariunt. Cic. 
1 Nat. D. 2. 4. Fruges et reliqua, qua terra pa- 
riat. PUn. 16. Hist. nat. 37. 68. (174). Salices 
pariunt ballheo corticis vincula. Id. 31. ibid. 
1.0. 40. (112). Spumam nitri negabant fieri, nisi 
qu'um ros cecidisset pragnanubus nitrariis, sed 
nondum parientibus. 

II.) Translate sumitur 5 *• Pr0 "eare, ef- 
Gcere, cagionare, fare, produne. Cic. 4. Be- 
renn. 4. 7. Alio tempore utanlur ea facili- 
tate, non turn, quum parere ipsi et gignere 
et proferre debent. Cic. 2. Orat. 87. (356). Ars 
dlceridi habet hanc vim, noa ut aliquid pariat 
et procreet, verum ut educet atque confirmet. 
Id. t. Fin. 15. 49. IUas rejici , quia dolorera 
pariant: bas optari, quia voluptalem. Lucret. 1. 
220. Parere dissidium. Quintil. 9. 4. 43. taedium. 
Plin. 12. Hist. nat. 17. 40. (81). fastidium. Id. 
19. ibid. 8. 38. <.126). somnura. Id. 3. ibid. 1. 
3. (16). Qua causa magnos errores computa- 
tione mensura sapius parit. Id. 23. ibid. 6. 57. 
(106). Apyrina inllationes pariunt. 5 2 - Pr0 af " 
terie, recare, apportare. Plaut. Most. 2. 1. 71. 
Ne quidquam nobis pariant ex se incommodi. 
Id. Trin. 2. 2. 35. Parere alicui agritudinem. 
Sail. Orat. Lepidi contra Sull. a ined. Maxi- 
mam mibi Qduciam parit victor exercitus. Pro- 
pert. 1. 18. 23. alicui curas. Nepos Datam. 11. 
suspicionem. ^ 3. Pro acquirere, comparare, 
acquistare, procacciar-e. Ter. Andr. 4. 5. 2. 
Parere divitias. Cic. 2. Off. 13. 47. L. Cras- 
sus sibi ipse peperit max imam laudem ex ilia 
accusatiooe nobili et gloriosa. Id. 4. Cat. 1. 
1. Dummodo raeis laboribus vobis dignitas sa- 
lusque pariatur. Id. Sail. 17. 49, Affliclo Sul- 
la, consuiatus vobis pariebatur , sicuti partus 
est. Id. 1. ad Brut. 15. Divinam gloriam a- 
Ucui parere. C(S$. 3. B. C. 69. Parere sa- 
lutem sibi atque exitum per casorum cor- 
pora. Sail. Jug. 10. aruicos officio et Ode. Ne- 
pos Reg. 2. sibi tyrannidem virtute. Id. Alcib. 
7. extr. sibi amiciiiam cum regibus. Liv. 34. 44. 
gratiam ingentem apud allquem. et 30. t4. a 
med. sibi decus et victoriam. VMej. t. 120. 4. 
ferro reditu m sibi ad suos. Fal. Place. 7. 291. 
famam. Sil. It. 4. 47. Et raetui peperere inarm. 
h. e. pugoando et vincendo etlecerunt, ut me- 
tuerentur. % 4. Pro conciliare. Tibull. 1. 7. 
27. Sape mero somnum peperi tibi. Ter. Eun. 
5. 2. 32. Ut solidum parerem boc mibi benefi- 
cium. Id. Andr. 1. 1. 41. Obsequium amicus, 
Veritas odium parit. •yvuif**;. ^. 5. pro consci- 
fcere. Firg. 6. /En. 434. qui sibi lethum Inson- 
tes peperere manu. Tibull. i. 13. 20. Hoc pepe- 
rit misero garrula lingua malum. ^ 6. Pro in- 
venire, formare, comminisci. Cic. Orat. 32. 114. 
Qui dialectics dlcunlur, spinosiora multa pepe- 
rerunt. Id. 3. Fin. 1. 3. Quibus ettam verba 
parlenda sunt, imponendaque nova novis rebus 
noruina. Justin. 4. 1. 13. Hinc fabula Scyl- 
lam et Cbarybdim peperere. — Hinc Partic. 
pras. 

Pariens, entis, subsUntivorum more quoque 
usurpatur pro puerpera. Ovid. 9. Met. 283. 
Prapusitara timidis parientibus Ilithyaxn. — Item 
Part, prater, pass. 

Partus, a, wn, adjective usurpatur, et est 
pariendo editu9, partorito, xtxifuivoi;. 

I.) Proprie. Firg. 6. jEn. 89. alius Latiojam 
partus Achilles, Natus et ipse dea. 

II.) Translate partus est acquisilus. cornpara- 
tus, collectus, acquistato, procacciato , guada- 
gnuto. Cic Quinct. 23. 74. Aliquera honesle par 
tis bonis privare. Id. 1. Fin. 16. 51. Praeda im- 
probe parta. Id. 2. leg. Agr. 6. 16. Plurimo su- 
dore et sanguine rnajorum vestrorum parta, vo- 
bisque tradita libertas. Id. Sull. 28. (77). Quod 
ad Umpus existimationis parta fructus reserva- 
bitur ? Cabs. 6. B. G. 39. Ante partam rei rni- 
litaris laudem amiltere. Ovid. 1. Art. am. 260. 
Pariaquc per gladios regna nocente manu. 

I'arta, <e, f. 1. deponentia more, et absolute, 



— 574 — 

substautivorum more, est qua peperit. Colum. 7. 
R. M. 4. 3, Parta nutrici consociata minus la- 
bored — ■ Item 

Partwrn, i, vel potius parta, arum, n- 2. ab- 
solute sunt qua quis sibi acquisivit, comparavit, 
guadagni, acquisti. Cic. 2. Phil. 27. 66. Sed, ut 
est apud poetam nescio quem (Ncevium, teste 
Paul. Diac. p. 222. 14. Mull.), male parta male 
dilabuntur. Ter. Phorm. 5. 3. 5. Patris mei 
bene parta indiligenter tutatur. 

PARISON, i, n. 2. itapicov, Graca vox, qua 
signiticatur figura similium membrorum in ora- 
tione, ut non verbis, sed armis, et quantum 
possts, in eo semper cxperire, ut prosis. Usur- 
pat Quintil. 9. 3. 76. Grace. Latine Capell. 5. 
p. 174. Parison prope aquatum est. Hac Capell. 
ex Aquila Rom. de fig, sent, et eloc. 24. ed. 
Ruhnken. 

PARlTAS, atis, f. 3. parita, uguaglianza, pa- 
rilitas, aqualilas. Seneca Suasor. 7. ad fin. 
Quum in quadam postulatione Hybreas de pari- 
tate stuHorura locum ad litteram, omnibus agno- 
scentibus, diceret. Arnob. 2. 50. In impari pa- 
ritas, dulcedo in amaritudine continerl nequit. 

PARlTER, adverb, (par) est eque, aqualiter, 
similiter, tcias (It. egua(mente, parimertfe, si- 
milmente: Fr. tigalement, pareillement, de mi- 
me; Hisp. igualmente, semejantemente ; Germ. 
gleich, auf gleiche ffeise, ebenso; Angl. equal- 
ly, in like manner, in the same proportion, 
alike, togheter). ^ 1. Generatini, — ■ a') Abso- 
lute. Afranius apud Non. p. 375. 1. Merc. Dis- 
partiantur patris bona pariter, Ter. Heaut. 1. 1. 
78. Sumptus domi lantos ego solus faciam? sed 
gnatura unicum, quem pariter uti bis decuit, aut 
etiam amplius, eum ego hinc ejeci. Cic. Amic. 

16. (56). Ut nostra in amicos benevolentia ilia- 
rum erga nos benevolentia pariter aqualiter- 
que respondeat. Id. 1. Fin. 20. 67. Lata- 
mur amicorum latitia aque atque nostra, et 
pariter doleraus angoribus. Id. 2. Off. 8. 30. 
Caritate non pariter omnes egemus. Id. Orat. 
12, 38. Ut pariter extrema terminentur, eum- 
deraque referent in cadendo sonum. Photdr. 
5. 2. Nunc conde ferrura et linguam pari- 
ter futilem. — b) Parliculis ac, atque, et, 
que, ut eleganter sequeaiibus. Ter. Phorm. 
5. 3. 3. Pariter nunc opera me adjuves, ac re 
dudum opitulata es- egualmente, come: vel tanto, 
quanto. et Sail. Jug. 50. Pariter ac si bostes 
adessent, muoito aginine incedere. Liv. 2. 33. 
Vir omni vita pariter patribus ac plebi carus. 
Plaut. Amph. 4. 1. II. pariter boc fit atque ut 
alia facta sunt. Cic. 6. Parad. 2. 46. Qui vi- 
det domi tua pariter accusatorum atque judicum 
consociatos greges. Sail. Jug. 121. Vultu, co- 
lore ac rnotu corporis pariter atque animo va- 
rius. Liv. 6. 10. Etrusct pariter armati atque 
inermes c«si. Ter. Adelph. 5. 8. 3i. Nunc tu 
mibi es germanus pariter animo et corpore. Liv. 
31. 85. Pariter et ad se tuendum et ad bostem 
pelendum armato. Id. 5. 39. Pariter vivi rnorlui- 
que. Plaut. Aulul. prol. 21. Is ex se hunc reliqutt 
(ilium pariter moratum, ut pater avusque hujus 
fuit. — c) Item sequente prapos. cum. Cic. 7. 
Verr. 67. 173. Siculi mecum pariter inolesle fe- 
rent. Id. 3. fferenn. 1. 1. Ne impediare, quin ad 
banc utititatem pariter nobiscum progredi possis. 
Manil. 5. 400. Quastus naufragio petitur, corpus- 
que profundo Immissum pariter cum pr;eda ex- 
quiritur ipsa. — d) Cum Oativo. Liv. 38. 16. a 
med. Tantum terroris omnibus geulibus injece- 
runt, ut quas adissent, quasque non adissent, 
pariter ultima propinquis, iruperio parerent. h. 
e. aque ultima; ac propiaqua. ■ — e) Se iuente 
qualis. Plaut. Rud. 3. 8. 37. Pariter suades 
qualis es. ^ 2. Speciatim pariter est idem ac 
simul, eodem tempore. — a) Absolute. Plaut. 
Cure. 1. 1. 48. Arno pariter simul. Cf. Flor. 2. 

17. Post ilia duo clarissima urbiuin iocendia, 
late atque passim, nee per vices, sed simul pa- 
riter quasi unum undique helium fuit. Cces. 3. 
B. C. 52. Nam plura castella pompejus paritt-r, 
dislinenda maous causa, tentaverat. nel me<ie.si- 
mo tempo, a t*n trattot ffiin. 9. Ep. 28. Post 



PARMA 

longum tempus epistolas tuas sed tres pariter ac- 
cepi. Quintil. 1. 1. 14. Non longe itaque Latina 
subsequi debent, et cito pariter ire. Id. 5. 7. 5. 
Pariter multos invadere. — Interdum pariter al- 
ter nis opponitur. Seneca Ep. 37. a med. Inter- 
dum alternis imperantes, interdum pariter. tutti 
insieme. PUn. It. Hist. nat. 37. 51. (138). Su- 
percilia homini et pariter et alterna mobilia. 
Varro 3. R. R. 16. 9. Omnes (apes) ut in ex- 
ercitu vivunt, atque alternis dormiunt, et o- 
pus faciunt pariter, et ut colonias mittunt. — Ali- 
quando pariter valet eodem tempore una simul 
cum alio. Cic. Fonlej. 16. 35. Venit buic 
(Fontejo) subsidio-Massiliensium cuncta civitas, 
qua etc. Pugnat pariter pro salute M. Fonteji Nar- 
bonensis colonid, qua etc. P'irg. 10. AZ.n. 863. 
Lausique dolorum Ultor eris mecum aut, aperit 
si nulla vjam vis, Occumbes pariter. h. e. una 
mecum. — b) Sequente prapos. cum. Cic. 2. Di- 
vinat. 14. 33. Concbyliis omnibus conlingere, ut 
cum luna pariter crescant pariterque decrescant. 
Id. 3. Orat. 3. 10- Ut ille et vixisse cum republica 
pariter et, cum ilia simul eistinctus esse videatur. 
Id. Senect. 14. 50. Studia pariter cum aetate cre- 
scunt. Id. 1. Fuse. 11. 24. Pariter cum vita sen- 
sus amittitur. Sail. Jug. 68. Equites pariter cum 
occasu solis expeditos educit. Auct. B. Afr. 69. 
Numida una pariterque cum equitibus accurrere 
et refugere consueverant. — c) Cum partic. et, 
atque, que. Quintil. 10. 5. 14. Inventionem et 
dijpositiunem pariter exercent. Id. 12. 2. 28. 
Quibus mens pariter atque oratio insurgat. Id. 
6. 3. 100. Serits jocisque pariter accommodato. 
Liv. 3. 22. Ut pariter et socii rem inciperent 
referreutque pedem. — d> Poetice cum Dativo^ 
Stat. 5. Theb. 121. Rbodopeia conjux Ulta ma- 
nu thalainos, pariterque epulata marito. h. e. si- 
mul cum marito. Claudian. 1. Rapt. Pros. 165. 
pariterque favillis Durescit glacies. h. e. juncta 
favillis. — e) Interdum repetitur. Ovid. 8. Met. 
324. Haoc pariter vidit, pariter Calydonius he- 
ros Optavjt. Id. II. ibid. 305. Videre hanc pari- 
ter, pariter traxere calorem. PUn. 8. Ep. 23. 
sub fin. Abseos pariter agrum, pariter decessisse 
cognovi. net medesimo tempo. 

PARITO, as, are, a. 1. — Paritare est fre- 
quentat. vel potius intens. a paro, et ejusdem 
fere signiticationis. — a) Cum Infinito. Plaut. 
Merc. 3. i. 64. Quid tu ais, quid, quum iiluc, quo 
nunc ire paritas, veneris? — b) Sequente partic. 
ut. Id. Pseud. 1- 5. 70. Ecquas viginti minas 
per sycopbantiam parilas ut auferas a me? — c) 
Cum Accus. Ennod. 8. Ep. 5. Quamvis vobis 
gaudia paritat tusa apud Deum ubertas ilia la- 
crimarum. 

PARlTOR, oris, m. 3. qui paret, seu apparet } 
et ad ofheium praesto est. Aurel. Vict. Cossar. 

2. extr. Nam ceteros paritorum prasidesque Au- 
gustus instituerat. k. e. rnililes, quos in custodiam 
sui et Urbis apparere jusserat, ut est apud Sue- 
ton. Aug. 49. 

PARfrCiK). F. PARTITUDO. 

paiutCka. F. PARTURA. 

PARMA, *, f. 1. Palma pro parma: V. dicta 
in PALMA init. — Parmai pro parmaz suo 
more dixit Lucret. 4. 845. — Parma, ua^ui), est 
breve scutum et rotundum, quo levis annatura 
pedites equitesque utebantur: ita dicta, si Var- 
roni 5. L. L. 115. Mull, credis. quod e medio 
in omnes partes par erat, tc;"Xttj (It. targa, broc- 
c hier o, rotella; Fr. varme, petit bouclier rond; 
Hisp. pequetio escudo redondo; Germ, der Heine 
runde Sckitd; Angl. a small round shield or 
buckler, a targe or target). 

I.) Proprie. Ennius apud Macrob. 6. Saturn. 

3. Conligunt parmam. P'arro apud Non. p. 552. 
M. Merc. Quem sequuntur cum rotundis velites 
leves parmis. Nepos Iphicr. t. Pel lam pro par- 
ma f«cit. Liv. 2. 20. a med. Desiliunt ex ftquis, 
provolanl in primum agmrn, et pro antesiifftanis 
parmas ubjiciunt. Id. 31. 35. suft fin. Wles Ro- 
rnanus parmam gladiumjtie haben 1 ., pariterque 
et ad se tuendum et ad hoslim petendum arina- 
lus. Id. 38. 21. ad fm. de ve.titib. Hie miles tri- 
pedalem parmam babel, et in dextra hastas, qui- 



PARMATUS 

bus eminus utitur. (De hac mensura tripedali V. 
Lips. 1. 3. de milit. R. dial. 1.) Id. 26. 4. Ex 

omnibus legionibus electi sunt juvenes maxime 
vjgore ac levitate corporura veloces. Eis parmae 
breviores quam equestres, et septena jacula da- 
ta. Sail, fragm. apud Non. p. 554. 20. Merc. Hi 
soliti nectere ex viminibus vasa agrestia, ibi turn, 
quod inopia scutorum fueiat, ad earn artem se quis- 
que in formam parmae equestris armabat. Firg. 
9- /En. 548. Eose levis nudo, parmaque inglOTius 
alba. Ubi Servius: quasi tiro; quia picta arma 
jam probati in bellis babebant. Pro-pert. 4. 10. 
21. Picta nee inducto fulgebat parina pyropo. 
yirg. 11. j£n. 711. de Camilla. Ense pedss nu- 
do, puraque interrita parma. Ubi Servius : Tunc 
eniio primum in bella de.scenderat, cum lirones 
midline pictas gestarent parmas. — Parma Ama- 
zonica, apud Plin. 3. Hist. nat. 5. 6. (43). est 
pelta lunata. 

II.) Translate dicitur ^ 1. De quocumquc 
scuto. firg. 2. /En. 175. de Pallad. Emicuit 
parmamque ferens bastamque trementera. Mar- 
tial. 9. 21. At te protexit super um pater, et tibi 
Caesar, Pro jaculo et parina fuimen et ajgis erat. 
^ 2. Per m.:lonymiam de gladiatore, qui Thre\, 
seu Tbrax dictus. Nam a Tbracibus parma venit. 
TJnde io Gloss. Philox. exponitur ©paxocdv ottXov. 
Martial, 9. 69. Mitior in magno clamor fur it 
amphitbeatro, Vincenli parmae quum sua lurba fa- 
vet. Adde eumd. 14. 213. % 3. De ta bella lana 
obducta, quae valvae vicem in folle praebet ingre- 
dientique aeri aperit se, egressuro clauditur, ani- 
mella del mantice. Auson. Edyll. 10. 267. Sic 
ubi fabriles exercet spiritus ignes, Accipit alterno 
cobibetque foramine ventos Lanea fagineis allu- 
dens parma cavernis. 

PARMATUS, a, um, adject, parma tectus. Liv. 
4. 38. I'armata cobors. I la recte legit Gronovius 
pro armata. Id. ibid. 39. Ut parmatis, novae co- 
hort! hostium, locus detur. 

PAR HULA, ae, f. 1. deminut. a parma. 

I.) Proprie. Horat. 2. Od. 7. 10. Sensi relicta 
non bene parmula. Festus p. 23S. 9. Miitl. Par- 
mulis pugnare milites soliti sunt; quarum usum 
sustulit C. Marius, datis iu vicem earum Bruttia- 
nis. h. e. quae a Bruttiis usurpari solitae, quae et 
ipsse parmas erant, sed diversae magnitudinis. Cf. 
Paul. Diac. p. 31. 19. Mull. 

II.) Figurate. Pronto de orat. (edente iterum 
A. Maio) ep. I. a med. LUi clipeo te Achillis in 
oralionibus oporiet, non parmulam ventilare, ne- 
que bastulis bistriouis ludere. 

PARMULARlUS, ii, m. 2. J 1. Fautor par- 
mularum, seu cujusdam gladiatorum generis, qui 
parmulis armati pugnabant, et Tbreces seu Thra- 
ces dicebantur : nam parina Tbracum propria 
fuit. Sueton. Domit. 10. Patremfaraiiias, quod 
Threcem mirmiilooi parem, munerario imparem 
dixerat, detraclum spectaculis in arenam, canibus 
objecit, cum hoc tilulo: Impie locutus parmula- 
rius. — De ignaro rbetore bsc Quintil. 2. 11. 
2. Alius percontanti, Theodoreus, an Apollodo- 
reus esset? Ego, inquit, parmalarius sum. h. e. 
is declamandi inagister tarn artis suae ignarus 
erat, ut inlerroganti, Tbeodori, an Apollodori 
discipulus esset (T. APOLLODOREUS in ONOM.), 
ratus ea vocabula ad factiones gladiatorum spe- 
ctare, respondit, se parmularium. h. e. Tbrecum 
fautorem esse. % 2. Item qui ponlificibus par- 
mula armalus apparebat. Inscript. apud Gruter. 

1087. 6. AFPARlTOfU FONTIFICVM PARMVLARIO. 

parnAcis. v. arnacis. 

PARO, as, avi, atum. are, a, 1. Part. Parans 
A. 1. 1.; Paratus A. 1.1. 2. et II. 2.; Paraturus 

A. et B. II. 1.; Parandus A. II. 1. — Parare 
duo diversa signiGcat, scilicet A) Inslituere, in- 
struere, moliri, apparare, adornare; et B) Parem 
facere, aequiparare, comperare. 

A) Parare, ab eodem etymo, a quo pario , 
est instituere, instruere, moliri, apparare, adorna- 
re, KaTacicjua^w (It. apparecchiare , allestire ; 
Fr. preparer, appreter, arranger; Hisp. prepa- 
rar, aparejar, aprestar, poner en orden; Germ. 
bereiien, zubereiten, verbereiten, riisten, geho- 
rig einrichten, betorgen , fertig machen, sich 



— 575 — 

zu etwas rusten; Angl. Io make or get ready, 
provide, put in readiness, prepare, go about, 
shape, contrive, order, dispose, design, furnish, 
equip). 

I.) Proprie. ^ 1. Generatim — 1.°) Refcrlm 
ad rem, et est aliquid instruere, apparare. — a) 
De re, et quidem physica. Plant. Men. 2. 3. 

14. Omne paratum est, ut jussisti atque ut vo- 
luisti; prandium, ut jussisti, hie Curatum est. 
Ter. Andr. 3. 2. 42. Ibi me opperire, et quod pa- 
rato opus est, para. Id. Adetph. 1. 1. 13. Quera- 
quam ne hominem in animo instituere, aut pa- 
rare, quod sit carius, quam ipse est sibi? Cic. 
6. Verr. 27. 62. Instruere et parare convivium. 
Cass. 5. B. G. 41. extr. Turres ad aititudinem 
valli, falces lestudinesque parare ac facere ccepe- 
runt. Sail. Cat. 27. Parare incendia. Id. Jug. 73. 
Ad bellum cuncta parat festinatque. Horat. i.Od. 

15. 11. jam galeam Pallas el aegida Currusque 
et rabiem parat. Id. 2, Sat. 3. 2(5. paret an- 
cillas, paret aurum. — Item de abstractis. Ter. 
Hecyr. -2. 1.13. Parare luctum filio. Id. Phorm. 1. 
4. 14. fugam aut furtum. Id. ibid. 5. 4. 2.cupi- 
dilates in animo. Cic. Divin. in Q. Ccecil. 20. 
65. Lex pa rata est sociorum causa. Orellius ve- 
ra ali ter omnino legit. Cces. 2. B. G, 9. Pro 
magnitudine periculi bellum parare, et maxi- 
me ea, quae ad usum navium pertineient, pro- 
videre instituunt. Sail. Cat. 35. Parare defen- 
sionern. Id. ibid. 43. insidias. Id. ibid. 51. leges. 
IS'epos Alcib. 9. sub fin. Parare bellum alicui.h. e. 
contra aliquem, Horat. 1. Od. 29. 2. acrem mi- 
litiam. Tac. 4. Ann. 49. deditionem. Id. Agric. 

16. caritatem. Id. Germ. 30. victor iam. Quintil. 

1. 6. 39. gratiam novitatisimilem. ■ — Passive abso- 
lute. Cic. 2. Divinat. 59. 122. Si ita natura pa- 
latum esset, ut ea dormientes agerent, quae so- 
mniarent. h. e. comparatum est. Sic Calpurn. 
Declam. 33. Nihil equidem leges clemenliu? pa- 
raverunt, quam de lege raptarum. h. e. compa- 
raverunt, constituerunt. — b) Parare se, vel 
etiam parari t interdum usurpatur cum Accus. et 
prsepos. in. Seneca Med. 51. Accingere ira, teque 
in exitium para. Quintil. 11- 3. 25. Ut simul in 
omnia paremur. — Ssepius vero cum Accusat. et 
praepos, ad, vel Dativo. Cic, Orat. 35. 122. In quo 
aut concilietur auditor, aut erigatur, aut paret- 
se ad discendum. Cf. eumd. 1. Fam. 1. a med. 
Volo, hue te pares, haec cogites, ad hcec te ex- 
erceas. Cces. 7. B. G. 41. Parare se ad similem 
casum. Sail. Cat. 27. eitr. Docet se Manlium 
prsemisisse ad earn mullitudioem, quam ad ca- 
piunda arma paraverat. — Ter. Eun. 2. 2. 18. 
hisce non paro me ut rideant, sed ultro his ar- 
rideo. h. e. non praebeo me ridendum Proper t. 

2. 17. 18. Et se plus uni si qua (.mulier) parare 
potest. Justin. 26. 2. 2. Quum et ipsi se prcelio 
pararent. Vellej. 2. 43. 2. alterutri se fortunse, 
Sil. It. 12. 586. se morti. — 2.°) Refertur ad 
actionem, et est slaluere, velle, habere in animo, 
agitare, conari aliquid facere; occurrit auiem 
— a) Absolute. Sail. Cat. 6. At Romani domi 
militiseque intenti festinare, parare, alius alium 
horlari. Id. Jug. 60, Oppidani agere, oppugnare, 
aut parare omnibus locis. Liv- 42. 53. Jussis 
(militibus) ad iter parare. Cf. Plaut. Posn. 4. 
2. 86. Quia prius disperibit faxo, quam unam 
calcem civerit: ita paratum est. h. e. constitu- 
tum est, deliberalum esl. — b) Cum Infioito. 
Ennius apud Varron. 7. L. L. 46, Mull. Jam 
cata signa fere sonitqm dare voce parabant. Ter. 
Phorm. prol. 3. Maledictis deterrere, ne scribat, 
parat. Cces. 1. B. C. 83. Munitiones inslitutas 
parat perficere. Id. 7. B. G. 71. exspectare. Sail. 
Jug, 13, Omni Numidiae imperare parat. Id. Cat. 
46. in Apuliam proficisci. Sic JVepos Datam. 4. 
Quum proficisci pararet. Virg. 4. .En. 118. In 
nemus ire parant. Id. ibid. 390. Liaquens muita 
metu cunctantem et muita parantem Dicere. Ho- 
rat. 2. Sat. 3. 13. parat invidiam placare. Id. 1. 
Ep. 3. 24. jura civica respondere. Tac. 14. Ann. 
59. maturare ouptias. Id. Dial, de orat. 11. ac- 
cusare. Justin. 2. 13. 4. copias reducere in re- 
gnum. — ■ c) Sequente partic. ut vel ne. Ter. 
Heaut. 5. 1. 75. Age jam, uiorem ut arcessat, 



PARO 

paret. Id. Phorm. 5. 7. 64. Animo vlrili przesen- 
tique ut sis, para. Plaut. Mil. glor. 3. 1. 132. 
.Equum fuit,deos paravisse, uno exemplo oe o- 
mnes vitam viverent. <f i. Speciatim pertinet ad 
faium, et est decernere, destinare. Virg. 2. /En. 
121. Obstupuere animis gelidusque per ima cu- 
currit Ossa tremor, cui fata parent, quern poscat 
Apollo. Madwigius legendum conjecit: cui fata 
paret. Lucan, 1. 631. quid fata parent. Id. % 
68. raotus fata parent, 

II.) Translate est comparare, acquirere, adsci- 
scere, acquistare, procacciare. ^ 1. Generatim. 
Plaut. Epid. 3. 2. 37. Jam ego parabo aliquant 
dolosam Gdicinara, numo cooducta qure sit: Qu* 
se emptam simulet. Ter. Adelph. 3. 4, 31. Hie 
bonus vir nobis psaltriarn paravit. Id. Eun. 4. 
6. 32. Hnic ipsi est opus patrem, quern defen- 
sorem paro. Id- Heaut. 5. 2. 49. eum mihi pre- 
catorem paro. Cic, Amic, 15. 55. Quid autem stul- 
tius, quam quum plurimum cop'iis, facultatibus, 
opibus possint, cetera parare, quae parantur pe- 
cunia, equos, famulos, veslem egregiam, vasa 
preliosa; amicos non parare, optimam et pulcher- 
rimarn vitae, ut ita dicam, supellectilem? Id. 1. 
Att. 10. a med. Parare subsidium senectuti. Sail. 
Cat. 5. regnum sibi. Id. ibid. 6. Magis dandis 
quam accipiundis beneficiis amicitias parabant. 
Id. ibid. 29. Parare exercjlum. Id. Jug. 7. cla- 
riludinem. Id. ibid. 28. commeatus. Id. ibid. 35, 
Paiandi juris et majestatis constituendae gratia. 
Cces. 1. B. G. 31. parare locum et sedes. Id. 
ibid. 22. latos Gnes. Id. 1. B. C. 29. equitalum. 
Ovid. Remed. am. 449. sibi solatia. Id. 1. Trist. 

2. 75. divitias sine fine- Justin. 22. 4. 4. Cetera 
ex hoste melius, quam ex sociis paraturus. Id. 
16. 3. 7.; et Quintil. 10. 1,15. Parare brevi tem- 
pore magoas opes. Tac. Dial. orat. 36. gratiam. 
^ 2. Speciatim accipitur pro emere, comperare. 
Cic. 12. Att. 19. Cogito trans Tiberim hortos ali- 
quos parare. Id. Place. 29. 71. praedia. Cces. 
4. B. G. 2. Jumenta impenso pretio parare. Liv. 
41. 6. Argento parata mancipia Catull. 10. 20. 
Non possem octo homines parare rectos. Adde 
eumd. ibid. 30 et 32. — Hinc Part, praeter pas*. 

Paratus, a, um. est etiam adject., unde Compv 
Paratior el Superl. Paratissimus in ojnn. paragT. 
^ 1. Generatim paratus dicitur, sensu quasi passi- 
vo, qui in promptu est et in manibus, quandocutn- 
que uti velis; activo, qui ad aliquid promptus, prse- 
sto, eipeditus, preparato, pronto, alia mano. — 
a) Absolute. Plaut. Capt. 3. 4. 6. Ex parata re 
imparalam omnem facis. Id. Pseud. 1. 1. 94, 
Quid ego ni flea tn, cui nee paralus nuinmus ar- 
genli siet? Id. Bacch. 2. 2. 41 . Quod arnes, pa- 
ratum est : quod des, invento est opus. Ter. 
Heaut. 2. 3. 114. Hie si quid nobis forte ad vers! 
evenerit, tibi erunt parata verba, buic hoinini 
verbera. Cic. 2. Orat. 27. 118. Quos locos muita 
connnentatione atque meditatione paratos atque 
expeditos habere debetis. Id. ibid. 36. 152. Philoso- 
phy babent paratum quid de quaque re dicant. 
Q. Cic. Petit, cons. 6. 22. lis fac, ut propositum 
ac paratum auxilium luum esse videatur. C<ss. 

3. B. G. 14. Nares paratissimae. Liv. 5, 6. vi- 
ctoria. Auct. B. Alex. 28, Magoam et paratam 
classem habere. Vol. Place, i. 690. ad summl 
solium Jovis omnia circum Prona, parata deo, 
ventique, imbresque, nivesque, Fulguraque etc. 
Plin. 2. Ep. 17. ad /In. Quocumque loco mo- 
veris humum, obvius et paratus humor occurrit. 
Id. Paneg. 88. Paratum id quidem et in medio 
positum. — b) Cum Accusat. et praspos. ad vel 
in. Cces. 1. B. C. 30. Omnia sibi esse ad bellum 
apta ac parata. Id. 2. ibid. 22. Panicum atque 
bordeum ad hujusmodi casus antiquitus paratum. 
Id. 1. B. G. 5. Paratiores ad omnia pericula 
subeunda. Id. ibid. 41. et 2. ibid. 21. ad bellum 
gerendum. Id. 3. ibid. 85, animo ad dimicandura. 
Auct. B. Alex. 10; et Cic. 9. Att. 6. ad navi- 
ganduni. Tac. 3. Ann. 65. ad servitutem. Ovid. 
13. Met. 560. rictuque in verba para to Latravit, 
conata loqui. f'irg. 2. .En. 61. de Sinone. fi* 
dens anirni atque in utrumque paratus Seu ver- 
sare dolos, seu certie occumbere morti. Tac. 4. 
Hist. 32. in res novas. Sueton. Galb. 19. Gra- 



PARO 

tulabundi et in obsequium, parati,— c") Cum Dat. 
Liv. 33. 6. Quinctius postero die, Tallum secum 
ferente milite, ut paratus omni loco castris po- 
nendis esset, progressus etc. J'irg. 2. /En. 334. 
stat ferri acies mucrone corusco Stricta, parata 
Deci. Ovid. 2. Pont. 2. 117. placidus facilisque 
parens, veniaeque paratus. Tac. 12. Ann. 47. 
animus sceleribus. Id. Agric. 6. Provincia dives 
et parata peccantibus. Id. Germ. 44 Parata ap- 
pulsui frons navium. Plin. 3. Ep. 9. Paratus 
quamlibet subitis. Quintil. 8. 3. 10. Atbleta cer- 
tamiai paratior. — d) Interdum cum Ablat.. et 
praepos. in. Cozs. 2. B. G. 9. Parati in armis 
erant. stavano in sull'armi, o coll' armi alia 
mano. < — ■ e) Cum InQnito. Cic. Quinct. 2.8.; et 
Nepos Datam. 9. ad fin. Ut parati essent fa- 
cere, quod ipsum vidissent. Cass. 2. B. G. 3. 
Paratos esse et obsides dare et imperata facere. 
Id. 3. B. C. 9. lilt omnia perpeti parati. Id. 

1. Und. 7. defenders Sail. Cat. 20. Vos serf ire 
magis, quam imperare parati estis. Liv. 34. 60. 
trajicere. Horat. 2. Od. 17. 11. Ulcumque pre- 
cedes, supremum Carpere iter comites parati. Id. 

2. Ep. I. 184. depugnare. ^ 2. Speciatim pa- 
ratus dicitur, qui qua? sunt necessaria ad agen- 
dum, babet, bene instructus, munitus, provvisto, 
munito, alleslito, corredato. Ter. Andr. 5. 4. 
6. itane hue paratus advenis? h. e- malis arti- 
bus instructus. Cic. Orat. 5. 20. Ad permovendos 
animos instructi et parati. Id. Mil. 9. 25. Homo 
ad orane facinus paratissimus. Id. 1. Verr. 3. 7. 
Inteliigit, me ita paratum atque instructum ad 
judicium venire, ut etc. Id. Divin. in Q. Ccecil. 
13. 4i. Omne tempus in bis studiis consumo, quo 
paratior ad usum foreosem promptiorque esse pos- 
sim. Id. Cescin. 21. 60. Armatos appellamus eos, 
qui scutis telisque parati ornalique sunt. Id. 
11. Phil. 10. 26. Expeduo nobis homine et para- 
to opus est. Id. Amic, 26. 98. ad mentiendum. 
Id. 4. Tusc. 23. 52. Non desiderat fortitudo ad- 
vocatam iracuodiam: satis est instructa, armata, 
parata per se. Id. 5. Fam. 13. Quod te optime 
contra fortunam paratum armatumque cogoovi. 
Id. 6. ibid. 21. ad oranem eventum. Id. 4. Verr. 
6. 17. In Sicilian) paratus ad pra?dam medita- 
tusque venire cupiebal. Varro 2. R. R. 5. 1. 
Narra isti, ioquit, eadem, qui sermones sint ha- 
biti et quid reliqui sit, ut ad partes paratus ve- 
nial. Sic Liv. 3. 10. Fabulam compositam Volsci 
belli, Hernicos ad partes paratos, — Res, qua 
quis paratus instructusque est , sexto casu effer- 
tur — ■ a) Sine praepos. Cic. 9. Att. 13. Hunc 
ita paratum video peditatu, equitatu, classibus, 
auiiliis Gallorum etc. Id. 1. Orat. 9. 38. Omni- 
bus vel naturae, vel doctrinse praesidiis ad dicen- 
dum paiati, Ovid. 1. Fast. 437. de Priapo. At 
deus obscsena nimiura quoque parte paratus. — 
b) Additur etiam praepos. in, vel aliquando ab. 
Cic. Brut. 39. 145. Homo acutissimus et in jure 
paratissimus. I'd. ibid. 42. 154. Prompta et parata in 
agendo et in respondendo celeritas. Id. pro leg. 
Manil. 18. 55. Homines in maritimis rebus exer- 
citatissimos paratissimosque (majores noitri) vi- 
cerunt. Plancus ad Coss. etc. 10. Fam. 8. a 
med. Nunc quum deum benignitate ab omni parte 
surniii paratiores, bene sperare de nobis homi- 
nes volumus. Ccelius ad Cic. 8. ibid. 10. Qui 
tcirem, quam paratus ab exercitu es6es. — Hinc 

Parata, &rum , plur. 2. absolute, substan- 
tivorum more, sunt ea, qua in proraptu sunt. 
Horat. i. Od. 31. 17. Frui paratis et valido mini, 
Latoe, dones. Tac. 6. Ann.ZT. At Vitelliua, pro- 
fugo Artabano, et Oexis ad novum regem popu- 
lariura animls, hortatus Tiridaten parata capes- 
sere, robur legiooum — ripam ad Eupbralis ducit. 

B) Parare a par, paris, est — a) Stricto 
sensu parem facere, sequiparare. Plant. Cure. 4. 
2. 20. Eodem hercle vos pono et paro: parissi- 
mi estis iibus. — fc) Latiori sensu, parare in- 
ter se est comparare, acenrdarsi, quod dicitur 
de magistratibus. Festus p. 234. 9. Mull. Parare 
inter se munus dicebantur, quura sortilio fiebat e 
magistratibus P. R., uter magistratus utramque 
rem facere deberet, aui inter se comparabant da 
rebus lege raandatis. Mullerus vero legit: Parare 



- 576 - 

inter se munus dicebantur, quura sine sortitione 
magistratibus P. R. inter se conveniret, quis ei 
lis munus facere, provinciamve habere vellet. Id. 
post Pappi. In Comitio quoque sortiri, aut inter 
se parare solebant, utrum exire, utrurn domi ma- 
nere oporteret. et mox. Lege etiam cavebant, ut 
certos intra dies designati provincias inter se pa- 
rarent. Hasc Forcellinus: sed duo postrema loca 
apud Fes turn a Mullero editum non inveni. 
Sail. Jug. 47. Metellus et Silanus coasules desi- 
gnati provincias inter se paraverant. Al. omitt. 
provincias; al. leg. pariiverant. Kritzius quoque 
legit: provincias inter se partiverant. V. ejusdem 
adnotat. ad h. I. Item Cic. i, Fam. 9. Appius 
dixit, si curiata lex non esset, se paraturum (pro- 
vinciam) cum collega. V. COMPARO A. 3. 

PARO, onis, m. 3. genus navigii. V. MVOPA- 
RO. Cic. fragm. poemat. apud Isid. 19. Orig. 
1. Tunc se ductigero tradit mandatque paroni. 
Adde Gell. 10. 25. Cf. Fest. p. 222. 15. Mull. 

PAROCHA, ae, f. 1. irapo^rj, praebitio eorum, 
qua hospitibus ad victum et babitationem sunt 
necessaria, quasque LaLine laulia appellantur. V. 

parochus. 
pArochIa. v. parcecia. 

PArOCHIALIS, e, adject, parrochiale, ad pa- 
rochiam pertinens. Bulla Johann. III. P. M. 
quae lata est ann. a Chr. a. dlxx. apud Marin. 
Papyr. diplom. n. 1. p. 2. Parocbiales termini 
statu li. _ 

PAROCHUS, i, m. 2. wdpe^o;, a Graeco ductura 
est nomen, quod vebicula praebeat. Ochemata 
enim Greece, Latine vebicula appellantur: et est 
officii genus, quod administrantibus paret. Varro 
Sesquiulysse: Hie enim omnia erat: idem sacer- 
dos, praetor, parocbus: denique idem senatus, idem 
populi caput. Hasc JYonius p. 48. 28. Merc, qui du- 
cit vocahuli originem ab oj^o; currus, vehiculum. 
TJnde «a'po^o; apud Hesych. est, qui sponso as- 
sidet sponsain in curru demum deducenti. Alii 
ducunt a Traps j^w prtxbeo: quae notatio propius 
accedit ad munus parochi, qui noti solum Graecis, 
sed etiam Latinis significat hominem, cui cura 
incumbit pra?bendi ligna, fcenum, salem, tectum 
iter facientibus reipubiicas causa. 

I.) Proprie igitur est publicus provisor, cura- 
tor, commissario, provvisioniere. Horat. 1. Sat. 
5. 45. Proxima Campaoo ponli qua? villula, te- 
ctum Praebuit, et parochi, quae debent, ligna 
salemque. Hue pertinet illud Cic. 5. Att. 16. 
Scito , non modo nos fcenum, aut quod lege 
Julia dari solet, non accipere, sed ne ligna qui- 
dem: nee praeter quatuor lectos et tectum, quem- 
quam accipere quidquam, multis locis ne tectum 
quidem. Id. 13. ibid. 2. Ariaratbes Romam venit. 
Oranino eum Sextius noster parochus publicus 
occupavit. Al. rectius leg. parochis publicis, h. 
e. hospitio, et rebus necessariis, quorum prse- 
bitio jrxpoy^ij dicitur. — Hinc Parochi in Ec- 
clesia nune'dicuntur, qui curam animarum sus- 
cipiunt, et Fidelibus necessaria ad salutern sup- 
peditant. 

II.) Translate parochus dicitur convivator. 
Horat. 2. Sat. 8. 35. vertere pallor Turn paro- 
chi faciem, ril «.V metuentis, ut acres Potores. 

PARODIAj as, f. 1. irapwSta et 7rap&>$>j, car- 
men ad atterius similitudinem compositum, et 
abusive etiam sermo, ut est apud Quintil. 9. 2. 
35. Pseudo-Ascon. in Cic. 2. Verr. 10. Anti- 
quum Naevii est: Palo Metelli Rom<E fiunl con- 
sults, Cui tunc Metellus consul iratus versu re- 
spondeat senario hypercatalecto, qui et Satur- 
nius dicitur : Dabunt malum Metelli Ncevio 
poetw. De qua parodia subtiliter Cicero dixit, te 
non fato etc. 

PARCEClA et parocbia, te, f. 1. irapcixto, vi- 
cinia, accolarum conventus et cohabitatio: a 
itapd prope et olxoj domus: parochia vero de- 
ducts videtur a parocho, quam voc. V. sub I. 
ad fin. ^ 1. Sumitur pro ditione et jurisdJctione 
Episcopi, diocesi. Augustin. Ep. 261. Castelium 
simul cum contigua sibi regione ad parceciam 
Hipponensis Ecclesiae pertinebat. Hieronyn. Ep. 
51.11.2. In parochia qu.-s tibi subjects est. et mox. 
Ad meae parocbiae videbantur Ecclesiam pertioe- 



PAROPSIS 

re. Alii ubique leg. parcecia. ^ 2, Item pro 
loco jurisdictionis parochi, parrocchia. Sidon. 
7. Ep. 6. a med. Nulla in desolatis cura dicecesi- 
bus parochiisque. Id. ibid, ad ftn. Per rusticas- 
solitudo parcecias. Al. leg. parochia*. 

I'ARCEMlA, ae, f. 1. Trapstitt'a, p» - ouerbio, o 
parlar proverbiale. Char is. i. p. 247. Putsch. 
UixsQiuia est vulgaris rei usurpatio cam aliqua 
diversiiate, ut cocta numerabimus exta, quum 
significet, ex eventu sciemus: et contra stimulos 
calces, idest rei contrarias resistere. Eadem ha- 
bent Diotned. 2. p. 458. et Donat. de Trap, 
p. 1778. Sic etiam dicitur fabella brevior, et 
per allegoriam accepta, ut non nostrum onus: 
bos clitellas. Quintil. 5. 11. 21. Greece. 

PARCEMlACUS, a, urn, adject, iraoot/xtaiedf, 
proverbialis: ita porro appellatur met rum ana- 
psesticum dimetrum, quia in parcemiis plerumque 
utebantur Vf teres boc metro, ut narrat Hepkosst. 
cap. 8. de anapaestico. Servius Centim. p. 1821. 
Putsch. Pa rcemia cum (a napcesticum) constat di- 
metro catalecto, ut est hoc: Aditum Veneris 
fuge virgo. V. Santenium ad Terentian. p. 320. 
A Mar. Ficlorin. 3. p. 2553. Putsch. Grsecis 
litteris baec vox exbibetur. 

pArOMCEON et rectius parhomceon, i, n. 2. 
Trapo'fwsov, figura est, quum verba, vel nomioa 
parum inflexa, et tanien similia superioribus in- 
feruntur, ut (Virg. 4. J£n. 3.) Malta viri vir- 
tus animo, multusque recursat Gentis honos. 
Et aliter paromcBon fit, quum verba similiter inci- 
piunt, ut Machina mult a minax minatur ma- 
xima muris. Usee Diotned. 2. p. 441. Putsch. 
Est autem a traca prope et o/xoccg similis. V. 
HOM(EOPROP HERON ; et adde Rutil. Lup. de 
fig. sent, et eloc. 2. 12. ed. Ruhnken. 

PAROMOLOgIA et rectius parhomologia , ae, 
f. 1. Kcc30fj.o/.oy.'a, ligura sententiarum, qua ali- 
quid uitro coalitemur, et postea majus inferimus 
et gravius. Rutil. Lup. de jlgur. 1. ad fin. 

PARONOMASIA, ac, f. 1. nxpiDVouaaia, figu- 
ra verborum, quas et agnominatio dicitur, quam 
vocem vide suo loco. Fronto 5. ad Antonin. 
Imp. (edente iter urn A. Maio) Ep. 6. Parono- 
masia etiam non absurda, nee frivola, sed proba 
et eleganti (ufirur Sallustius) : Simulator, ac dis- 
simulator. Adde Rutil. Lup. de fig. sent, et elo- 
cut. 1. 3.; Aquil. Rom. 27.: Jul . Rufmian. 
de schematis lexeos 13. ed Ruhnken.; et Ca- 
pell. 5. p. 174. 

PARONYMA, 7rapaivu/xa, verba ab all is deri- 
vata, ut equus eques, doceo doctor. V. DERI- 
VATIO II. 2. 

PARONYCHIA, orum, n. plur. 2. et parony- 
chias, arum, f. plur. 1. Trapwvuyta, panericci, 
abscessus et reduviae circa radices unguium: a 
TCapa prope et ovu£, v/jh; unguis. Petron. Sa- 
tyr. 31. Pueris insequeutibus ad pedes, et pa- 
ronychia cum ingeoti sublilitate tollentibus. Plin. 
21. Hist. nat. 20. S3. (142). Ad paronychias fa- 
rina ejus uluntur. Id. 23. ibid. 9. 81. (163). Pur- 
gant et lentigines, ptengia et paronychias. Id, 
24. ibid. 19. 119. (iS2-. et 28. ibid. 8. 24. (88). 
neulro genere extulit: Sillig. vero omnibus in 
locis neutro genere legit. Quidam in loco Pe~ 
tronii sordes pedum digitis adhaereotes intelli- 
gunt. V. PANARICIUM. Adde Mar cell. Empir. 
c. 18. p. 111. bis retro; et Theod. Priscian. 1. 
30. p. 297. rerro ed. Aid. 

PAROPSIS et parapsis, idis, f. 3. napo^t's, 
lanx, patina, scutella escaria: a napd et ot^ov 
obsonium, ut Charis. docet 1. p. 82. Putsch., 
quia in eo reponuatur obsonia, et ex eo in mensa 
comeduntur, catino, piatlo. Dicitur et parapsis 
a napoi et a'^t'j curvatura, quia curvum cavum- 
que vas est: u nde et absis vas escariura est. Mar- 
tial. 11. 27. Cui portat gaudens aocilla paropside 
rubra Alecem, sed quam protinus ilia voret. h. 
e. fictili. et 31. Sic implet gabatas, paropsidas- 
que, Et leves scutulas, cavasque lances. Juve- 
nal. 3. 141. quot pascit servos, quot possidet 
agri Jupera , quam raulta magnaque paropside 
crenat. Petron. fragm. Tragur. 50. ifiAr-m-ann.de 
Corinthiorum vasorum origine. Ex hac massa 
fab" sustulerunt, et fecerunt catilla et paropsi- 



PAROPTER 

de*. Id. Satyr, 34. Quum forte parapsis eicidisiet, 
et puer jaceniem sustulisset, animadvertit Tri- 
malcbio, colapbisque objurgare puerura, ac pro- 
jicere rursu* parapsidera JussU. Ulp. Dig. 34. 2. 
20. circa med. Argento facto legato, Q. Mucius 
ait, ra»a argentea coottneri, veluti parapsidas, 
acetabula, trullai, pelves. Prudent, wept cxt<p. 
prcefat. 16. 18. Nee deflt expolita pelvU Grevis- 
que et ampla argentea est parapsis. 

PAROPTER, Irit, ra. 3. rrapoimjp, cauiticum 
quo awator caio. Theod. Pritcian. 3. 9. Locia 
iltdein psilothra, paropteres, dropaceset sinapis- 
mos appoao- Forte legendum paropteses. 

PAROPTESIS, is, f. 3. napoirtyotc, le vi * assa- 
tio. Ccel. Aurel. 3. Jcut. 8. a med. Quid ul- 
tra, dicam 1 quum alt evaporativae virtutis parop- 
tesis : tetanos autem millgatiooe iadigeat, ob ce- 
leritatem ant. Adde eumd. 1. ibid. 5. 

PAROPTUS, a, am, adlect. Trdpoirroc, assatus, 
arrostito: ab oic-wie* otto, torreo; ut Paroptus 
pullus apud Apie. 6. 9. 

PAROUS, idii, f. 3. itaptaxic, apostema secui 
aurei, parotide, orecchione: a nap* prope, ju- 
xta, et ouf, wrd; auris. 

I.) Proprie. — a) Fere in pi. num. usurpatur. 
Plin. 20. HUt. not. 21. 84. (225). Folia althaeas 
strums* et parotide* purgant. et ibid. 9. 36. (95). 
Parotids* reprimere. et 28. ibid. II. 48. (177). 
comprlmere. et 35. ibid. 17. 57. (195). cobibe^ 
re. et 20. ibid. 15. 59. (167). discutere. et 28. 
ibid. 7. 23. (82). lenire. et 20. ibid. 1. 2. (4). 
MDB re. — {,) in sing, .num. Id. 24. t'Wi. 5. 10. 
(15). Cupressi pilulaa parotidi et strum* impo- 
nuntur. 

II.) Translate est idem atque ancon. ritruv. 

*• •"• *. 

pAROXtTONUS, a, um, adject, irapofutovoc, 

in pHtnultiina syliaba acutum tonum habens. Ser- 
vius de accentu $ 14. Similiter Simoentis, Ther- 
modontit proparoxjtona sunt, »i ad Grasco* re- 
ticles, qui sic faciunt 2tf»devroc» ©ep/*«&ovToc; 
paroxytooa autem, si ad nostram redigas regu- 
lam, quoniam dicimus Simointit, Thermodontit. 

PARRA, «e, f. 1. avis, quae oriente Sirio, ipso 
die occulta lur, nee apparet, donee occidat, ut 
Plin. 10. Hitt. nat. 29. 45. (87). et 18. ibid. 
29. 69. (292). tradit: sed priore loco csnantben 
appellat. Habila est avis mali ominis cantusuo; 
unde Horat. 3. Od. 27. 1. Impioi parr* reci- 
nentis omen Ducat, et praegoens canis etc. — 
NB. De eognora. Rom. V. ONOM. 

PARRHESlA, «B,f. 1. mppealoL, est figura sen- 
teotiarum,dequa base Jul. Rufmian, de fig. tent, 
et eloc. 33. ed. Ruhnken. Parrbesia, oratio li- 
bera, quam Comificiua Hcentlam vocat. Cf. Isid. 
2. Orig. 20. Parrbesia est oratio libertatis et fi- 
de! plena. Adde Rutil. Lup. de fig. sent, et 
eloc. 2. 18. ed. Ruhnken.; cf. QuintU. 9. 2. 27. 
et ibid. 3. 99.; et V. Spalding, ad QuintU. 3. 
1, 21. — IfB. Do cognom. Rom. V. ONOM. 

PARRHESlASTES, ee, m. 1. jtappV'aanic, 
qui nimis libere loquitur: a nappyaia loquendi 
libertas. Seneca 3. Ira 23. Demochares, par- 
rhesiastes ob nimiam et procacem linguam ap- 
peliatus. 

PARRICIDA <f parlcida, as, coram, gen. 1. 
(pater el cardo). Lambin. apud Cic. 2. Phil. 13. 
3t. bis patricida legit pro parricida: quod ha- 
betur eliam apud Plin. 7. Hist nat. 45. 46. 
(149). in anliq. editionib. 1469. 1470. et 1472. et 
apud Prudent. Hamarlig. 567. Paricidas una 
taotum r et Gneca tenninatione pro pat-rtcida 
legitur in fragm. Leg. XII. Tabul. apud Paul. 
Diac. p. 221. IT. Mull. V. PARRICI. — Quod ad 
vocis composiiionem atlinet, Pritcian. 1. p. 553. 
Putsch- Parricida vel a pan componitur, vel, ut 
alii, a pafre. Ergo si est a pari, r euphonia 
causa addUur J si a patrc, t in r convertltur (K 
QuintU. 8. 36. 35.; et Charit.. p. 244. Putsch.): 
quibusdam tamen a parente Tidetur esse com- 
posiium, et pro parenticida per sjneopen et 
comrnutalionem t In r factum parricida. — Ce- 
terum parricida est proprie qui patrera vel pa- 
rentem occidit, tratpoXTOvoc, (It. parricida; Fr. 
parricide; Hlsp. parricida; Germ, der Vater- 

to«. in. 



— 577 — 

morder; Angl. a parricide, murderer of pa- 
rents or near relations). Usurpatur autem A) 
Substantivorum more, et B) Adjective. 

A) Substantivorum more. ^ 1. Stricto seusu est 
qui patrem vel pareatem occidit. Cic. Rote. Am. 
2 •>. 70. Majores nostri supplicium in parricidas sin- 
gulare excogitaverunt: insul voluerunt in culeum 
vivos etc. (De supplicio parricidarumf.CULEDS). 
Id. Mil. 7. 17. Magls erit parricida, si consularem 
patrera necarit. Adde eumd. Orat. 30. 107. Horat. 
3. Od. 29. 8. Telegoat juga parricidae. Plin. 7. Hist. 
nat. 45. 46. (149). d« Augusto. Adulterium Dlise, 
et coosilia parricid» palam facta, h. e. ut Solin. 
loquitur 1. ante med., dctectum Glias adulterium, 
et voluntas parncidalis. Seneca 1. Clem. 23. 
Parricidse cum lege ccaperunt, et illis facinus 
pcena moostravit. Vol. Max. 1. 1. 13. Id sup- 
plicii genus multo post parricidis irrogatum est. 
Justissime quidem: quia pari vindicta parentum 
ac deorura violatio eipianda est. ^ 2. Latiori 
sensu, vel translate, ut aliis placet, ita dicitur 
etiam qui ex proplnquis aliquem vita spoliat. 
Paul. 5. Sentent. tit. 24. Lege Pompeja de par- 
ricidis tenetur, qui patrem, matrem, avum, a- 
viam, fratrem, sororem, patronum, putronam oc- 
ciderit. Hi etai antea insuti culeo in mare prseci- 
pitabantur, bodle tamea vivi exuruntur, vel ad 
bestias dantur. Apud Liv. 3. 50. Virginius, oc- 
cisa filia, ne se, ut parricidam liberum, aversa- 
rentur. Sic parricida dicitur a Floro 1. 3. Ho- 
ratius, qui sororem, et 3. t. Jugurtha, qui fratres 
occiderat. ^ 3. Latissimo sensu Paul. Diac. p. 
221. 15. Mull. Parricida noo utlque is, qui pa- 
rentem occidiaset, dicebatur, sed qualemcumque 
bomlnem indemnatum. Ita fuissa Indicat lei Nu- 
mas Pompilu regis, his composite verbis: Si quis 
bominem liberum dolo sciens morti duit, pari- 
cidas esto. Festus p. 318. 30. Mull. Lege tri- 
bunicia prima cavetur : si ovis *vm, 9VI so plebbi 

SCITO SACKR StT, OCCtDBB.1T, PARRICIDA MX SIT. 

Prascipue tamen dicitur de ioterfectore civiura, 
vel summi reipubllcas moderators*, qui pater seu 
parens patri* appeltatur, aut de eo, qui scelus 
aliquod gravissimum in patriam vel in religio- 
nem admittit. Cic. 1. Cat. 12. 29. Certe veren- 
dum mihi non erat, ne quid, hoc parricida ci- 
viura iuterfecto, invidia? mihi in posteritatein re~ 
dondaret. Sic Sail. Cat. 14. Prasterea omnesundi- 
que parricidw, *acrilegi, convicti judJciis-, hi Ca- 
tilinae proiimi famliiaresque eraat. Cic. 2. Phil. 
13. 55. Plus quam sicario*, plus quam ho- 
micides, plus etiam quam parricidas esse: si- 
quidem est atrocius patriw parentem, quam 
suum occidere. Id. 12. Fam. 3. In statua, 
quam posuit in rosin's, inscripsit parkkti opti- 
m« mbrito, ut non modo sicarii, sed jam et- 
iam parricida? Judiceminl. Tac. 1. Hitt. 85. 
Hoatem et parricidam Vitellium vocante*. scil. 
quia ab Othone Imperatore rebellaverat, et hel- 
ium in patriam parabat. Auson. C(B$ar. 21. 
de Severo. Implger egelidc movet arma Severus 
ab Istro, Ut parricida; regoa adimat Dioio. h. e. 
qui creditus est Perliaacem decessorem suura in- 
terficiendura curasse. (Hie necessitate secundam 
producit, qua* est brevis apud Horat. loc. cit.) 
Val. Max. 6. 4. n. 5. M. Brutus suarum prius 
vlrtutum, quam patri* parentis parricida. Curt. 
5. 10. Parricidas {Parii) procumbentes humi, 
quem paulto post in vinculis habituri eraat, su»- 
tiauere venerari. Sail. Cat. 31. sub fin. Cati- 
linaj obstrepere omnes: bostem atque parricidam 
vocare. Cic. 2. Legg. 9. 22. Sacrum, sacrove com- 
mendatum qui clepiit, rapsitve, parricida esto. h. 
e. sacrilegus. V. ibid. 16. ■ — 41. Adjective occur- 
rit apud Arnob. 3. 26. extr. Deum ergo dicemus 
dissensionibus gaudere civilibus, commorleotium 
fratrum parricida nece, etc. 

PARRICIDALIS. V. PARRICIDIALIS. 

PARRlClDATUS, us, m. 4. parricidium. Quin- 
tU. i. 6. 42. scribit hac voce usum Caslium (it 
est, qui ad Cicer. mullas scrip sit epittolas I, 8. 
Fam.), sed vh tolerabilem videri. 

PARRICIDIALIS et parricldalis, «, adject, ad 
parricidium perlioens, parricidii scelus contineas. 
lllud a parricidium, hoc a parricida deducitur. 



PARS 

Flor. 3. 21. Parricidiale bellum. h. e. civile. Ju- 
stin. 27. 1. 10. Parricidiale scelus. et 37. 1. 4. ve- 
nenum. el 39. 3. 1. P&rrlcidiales discordiae. Quin- 
tU. Declam. 17. 18. Vidi truces loquenti* oculo*, 
vultus parricidal! ardore suffusos. et Declam. 4. 
19. Parricidalem agere cogitationem, Lamprid. 
Elagab. 14. Homo parricidialis animl. Arnob. 
3. 26. Mars- gaudet filiorum et patrum parrici- 
dal! congressionis horrore. Pareut in Lex, crit. 
legit parricidalis ex antiqu. libris et MSS. in lo- 
cis Justini allatis, quam lectionem leepiut tu»» 
tur. Sic Prudent, protf. Hamarlig. 14. Armat 
deinde parricidalem manum. 

PARRlClDlALlTER, adverb, cum parricidU 
scelere. Lamprid. Alex. Sev. 1. extr. Ista res 
bella civilia several, quibus necesse fait, mi lit em 
contra hostem- paratum parrlcidiaiiler perire. Ad- 
de Augustin. epist. 168. 

PARRlClDlUM, 11, n. 2. de cujus ootatione cf. 
PARRICIDA, propria est occiato patris aut ma- 
tris, jratpoKTOvta (It. parricidio; Fr. parri- 
cide; Hisp. parricidio; Germ, der Fatermord; 
Aogl. parricide). De supplicio parricidii, V. CU- 
LEUS. % 1. Stricto sensu. Cic. 3. Phil. 1. 
18. At etiam gladiator ausu* est scribere, nunc 
de patris parricidio cogitasse. Id. Rose. Am. 26. 
73. Agitur de parricidio; quod sine multis causls 
suscipi non potest. ■ — Figuratum est lllud ejutd. 
5. Tusc. 2. 6. Vituperare quisquam vitas parentem 
(phUosophiam) et hoc parricidio se inqulnare ao- 
del? Lambin leg. patricidio. ^ 2. Latiori sensu 
vel, ut aliis placet, translate, de cujuslibet propln- 
qui caede usurpatur. Cic. Client. 11.31. In ipso 
fraterno parricidio nullum scelus prastermlssuin 
videtur. /d.3. Phil. 7. 18. De patrui parricidio 00- 
gitasse. Liv. 8. 11. Funesta duo consulum pr**- 
toria, alterum parricidio fllli, alter um coosull* 
devoti casde. Id. 40. 24. Parricidium fratrls ao 
Didim scelus incusans. Id. 1. 13, Ne se •angui- 
ne nefando soceri generique respergerent, n© par- 
ricidio macularent partus suos, nepotum bl, libe- 
rum hi progeniem. % 3. Latissimo *en*u dicitor— 
a) De cujuslibet civjg nece. Cic. 7. Verr. 66.170. 
Facinus est vinciri civem R.: scelus, verbexari: 
prope parricidium, necari: quid dicam in crocem 
tollerei — b) De occisione virl principis, qui 
summam habet reipublicas, quique patrlaa quasi 
parens censetur. Curt. 5. 24. Si Besso tantum 
animi fuisset ad proslium, quantum ad parrici- 
dium (Darii) fuerar. Flor. 4. 7. Brutus et Cs»- 
sius hc C. Cassarera, quasi Tarquinium, depullsse 
regno videbantur ; sed libertatem illo ipso par- 
ricidio perdiderunt. Adde Senec. 1. Clem. 9. 13.; 
et Vol. Max. i. 8. 8. — Hloc Parricidium 
decreto fenatus dicta) sont Idus Manias, quo di*> 
occisus est C. Caesar. Sueton. Coss. 88. extr. — e) 
De machinatlone contra patriam, proditione, rt- 
belliooe. Cic. 2. Phil. 7. 17. Quum homines ne- 
farii de patriae parricidio confiterentur: se ur- 
bem inflammare, cives trucidare, vastare Itallam, 
delere rempuhi. consensisse. Id. Sull. 2. 6. Quem 
obstriclum esse patriae parricidio suspicere. Adde 
eumd. 3. Off. 21. 83. Liv. 28. 29. Coriolanum 
revocavit a publico parricidio private pietae. 

PARS, tis, f. 3. Genit. sing, parlut legitur In 
Tab. Bantina. — Accus. sing, partim pro par- 
tem dixit Liv. 26. 46. Partim copiarura ad tu- 
tnulum expugnandum mittit, partim ipse ad er- 
cem ducit. Adde eumd. 23. 11., 31. 36. et ali- 
bi. Ita Gronov. Obit. 3. 2. p. 342., Anton. 
ad Sancl. Min. 4. 13. p. 3«8. et teg. ed. Bacc., 
Brcmius ad Nepot. Ail. c 7. 2. et Dralcen- 
borch. ad Liv. locc. citt. Partim vero semper 
ad adverijiorura genus referendum putat Han- 
dius Turtell. vol. 4. p. 892. — Ablat. *ing. 
parti pro parte. Lucret. 4. 516. Et libelli »U- 
qua ii ex parti claudlcat hilum. (Adde et*md. 
5. 512). Ptaut. Men. 3. 2. 14. Satur nunc lo- 
quitur de me et de parti raea. — Genii, plur. 
partum pro partium dix.il Cess, in Analogicit, 
teste Charit. 1. p. 114. Putsch, el £nnut$ 
ibid. Jamque fere quatuor partum. — Vocls ety- 
mon recentiores deducere cooaalur e them. 
trop , ut in eiropcv, cui inest \is et sensu* 
dandi, unde et itntpiaxat datum, decitum, de~ 

73 



PARS 

stinatum est : id tamen videtur melius conve- 
nirc cum them. "IS, ut est in verbis "VIS 013 

i* s- r i - t 

Sivisitf separ avit. — Geterum pars est unum a- 
liquid ex iis, in quas totum diriditur, portio, 
raembrum, fte'pos (It. parte, porzione; Fr. par- 
tie, part, portion; Hisp. parte, partida, por- 
cion; Germ, ein Theil, eine Abtheilung, ein 
Jntheil, e. Portion, e. Stuck; Angl, a part, 
portion, piece, share). 

I.) Proprie, et quidein % 1. Generatirn. Ter. 
Heaut. 4, 1. 39. Ne expers partis esset de no- 
stris bonis. Cic. 7. J^err. 32. 85. Quibus ilii ur- 
bis suae partem ademerunt, iis tu nostri im- 
perii partem dedisll. Id. 2. Oral. 90. 366. 
Quis Antonio, permisit, ut et partes faceret, et 
utram vellet, prior ipse sumeret? Id. 5 Verr. 
19. 49. Quid, si duabus partibus doceo te am- 
plius frumenti abstulisse, qu<im popuio R. mi- 
suse? Id. Rabir. Post. 2. 4. Magaas partes ba- 
bnit publicorum. h. e. ia eiactionibus vectiga 
Hum magnam partem habuit. et ibid. Mittere 
in negotium, dare partes, h. e. committere aliis 
partes vecligalium exigendas, vel ne.gotiorum suo- 
rum exercendas. Id. Pis. 13. 29. Omnes omnium 
gentium partes. Id. 14. Fam. 2. Impeasa fa- 
cienda est in ejus partem. Coss. 1. B. G, 1. Bel- 
ga» pertinent ad iaferiorem partem Ouminis Rhe- 
ni. Sail. Jug. 116. Copias in quatuor partes dis- 
tribuerat. Plin. 9. Ep. 37. Locate agrum par- 
tibus. alia parte. V. NUMUS. I. 1. et PARTIA- 
EIUS. ^f 2. Speciatim, adverbiorum more, aut 
seorsum, aut conjuncte cum prmpos. et adject, 
yarii est usus. — 1.°) Pars absolute pro par- 
tim, vel alii. Sail. Jug. 34. Pars triumphos 
suos ostentantes. Liv. 22. 8. Pars, occupatis 
majore segritudine animis, levem ducere equitum 
jacturam: pars non id, quod acciderat, per se 
aestimare, sed etc. Id. 6. 24. in fin. Magna pars 
in ipso certarniue caesi; ceteri in castris. Virg. 
1. /En. 215. Tergora diripiunt costis, et viscera 
nudant; Pars in frusta secant, verubusqua tre- 
mentia figunt: Litore ahena locant alii. Tac. 
5. Hist. 11. Poscebantque pericula, pars virtute, 
multi ferocia et cupidine prsemiorum. Id. 2. Ann. 
24. Pars navium haustas sunt, plures apud insu- 
las longius sitas ejecia?. Sueton. P'esp. 8. Milites, 
pars victoria; fiducia, pars ignomiaiaB dolore, ad 
omnem licentiam audaciaraque processerant. — 
2.°) Magna, bona, multa pars, rnuiti, major 
plures, maxima plurimi. Cic. Balb. 8. 21. 
Quum magna pars in iis ch itatibus foederis sui 
libertalem civitati anteferret. Horat. Art. P. 
297. bona pars non ungues pooere curat, Non 
barbam. Id. 2. Sat. 7. 6. Pars bomiaum vitiis 
gaudet, etc. pars multa natat. Cic. 2. leg. Agr. 9. 
22. Majorem partem populi sufTragiis prohibuit. 
Horat. 2. Sat. 3. 121. Maxima pars hominum mor- 
bo jactatur eodem. — 3.°) Parte, partim, in 
parte. Ooid. 3. Mel. 483. Non aliter, quam po- 
roa solent, quae Candida parte, Parte rubeat. 
Plin. 37. Hist. not. 11. 73. (191). Melichloros 
est gemiaus, parte (lavus, parte melleus. — 4.°^ 
Pro parte, pro rata parte, per la sua parte', 
o quota. Cic. 4. Verr. 59. 145. Goegisti, ut 
iidem pro parte in commune Siciiiee confer- 
rent. — 5.°) Pro mea, tua parte, pro meis, 
tuis viribus, pro virilt parte, pro ofticio, per 
la mia o tua parte. Cic. 15. Fam. 15. ad 
fin. Quibus aliquid opis fortasse ego pro mea, 
tu pro tua, pro sua quisque parte ferre po- 
tuisset. Id. Hose. Am. 47. 136. Sciunt ii, qui me 
norunt, me pro ilia tenui innrmaque parte-ici 
maxima defendiwe, ut etc. Ovid. 4. Fast. 301. 
Quisquis adeat operi, plus quam pro parte labo- 
rat. — 6.°) Ex parte, ex una parte, partim, in 
parte, da una parte. Cic. 3. ad Q. f. 1. 3. 
Quod tibi mea permissio mansioois tua; grata 
est, id ego wnmo nieo doiore et desiderio, ta- 
me n ex parte gaudeo. Liv. 6. 41. Tribuni de 
deeemviris sacrorum ex parte de plebe creandfc 
legem pertulere. — 7.°) Hinc ear aliqua, ex ma- 
ana, ex maxima parte. Cic. Ccecin. 13. 38. 
Si uila ex parte sententia hujus interdict'! infir- 
mata sit. in qualche parte, et Rose. Com. 12. 



— 578 — 

33. Qui agar neque villam habuit, neque ulla ex 
parte fuit cultus. Id. Cluent. 24. 67. [fee ilie 

et aliqua ex parte habebat, et majore et parte 
se habere simulabat. per la maggior parte, et 
7. Att. 3. Etsi ex parte magna tibi assentior. tn 
gran parte, et 10. Fam. 5. a med. Ex maxima 
parte ea, quae e« adeptus, fortunse temporibus 
tribuuntur. Id. 1. Tusc. 1.1. Labor ibus aut 
omnino, aut magna ex parte liberatus. et 5. 
ibid. 2. 5. Tibi nos, ut antea magna ex parte, 
sic nunc penitus totosque tradimus. »— 8.°) 
MulLis partibus, multo. Cic. 3. Fin. II. 36. 
Ut eamdem illam rem, quam adipisci scelere quo- 
vis velit, non raultis partibus malit ad sese sine fa- 
ciaore quam illo modo per\enire. Cces. 3. B.C. 
84. Quoniara numero multis partibus osset infe- 
rior. Cic. 1. Fam. 2. et Caslius ad Cic. 8. Fam. 
9. Multis partibus plures. Cces. 3. B. C. 80. Fama 
prascueurrerat de prcelio Dyrracbioo, quod mul- 
tis partibus auxerat. era cresciuto di molto. — 
Sic Cic. 5. Fin. 31. 93. Omnium virorum bo- 
norum vitam omnibus partibus plus habere sem- 
per boni, quam mali. Cces. 5. B. G. 15. Equi- 
tes hostium essedariique acriter prcelio cum equi- 
tatu nostro in itinere conflixerunt; ita tamea, ut 
nostri omnibus partibus superiores fuerint. — 9.°) 
In parte, partim, aliqua ex parte. Quintil. 
5. 7. 22. Patronorum in parte expeditior, in 
parte difflcilior interrogatio est. in parte. Sic 
Id. 2. 8. 6. In parte verum videtur. Adde eumd. 
4. 5. 13. et 10. 7. 25. — !0.°> Magnam, ma- 
ximam partem, adverbii more, magna parte: et 
videtur subaudiri secundum . Cic. Or at. 56. 
189. Magnam partem ex iambis nostra constat 
oratio. in gran parte. Liv. 5. 14. Patricios o- 
mnes, partem magnam honoratissimum quemque 
creavere. Cces. 4. B. G. 1. Maximam partem 
lacte atque pecore vivunt. — Sic bonam, mini- 
mam partem dixit Lucret. 6. 1249. et 1259.— 
11.°) Dual partes saape suot duae ex tribus par- 
tibus. Inscript. ia Bullett. di corr. archeol. a. 

1846. p. 165. OVOO DKCRKTVM ITA FACTVM ERtT 
CVM IN DBCVRIOM8VS NON MINVS QVaM UV'AE PAR- 

tks dbcvrionvm adfvkrint. — 12.°) In earn par- 
tem — a) Italice est da guesto lato, sotto que- 
sto aspetto, eo sensu. Ter. Eun. 5. 2. 36. ch. 
quid si hoc quispiam voluit deus. th. Equidem 
pol in earn partem accipioque et volo. Cic. Rose. 
Am. 20. 56. In earn partem potius peccant, quae 
cautior est. da quella parte. — b) Item Italice a 
questo fine, eo consilio ac One. Cic. 16. Att. 1. 
ad fin. Has litteras scripsi in earn partem, nc 
me motum putares. a questo fine, et 4. Cat. 
2. 3. Moveor bis rebus omnibus,- sed in earn 
partem, ut salvi sint vobiscum omnes. — 13.°) 
In utramque partem idem est ac pro e contra; 
cui opponitur nullam in partem: bis similia sunt 
in mitiorem, in optimam partem. Cic. 15. Alt. 
23. Multa mini de nostro itinere in utramque 
partem occurrunt. per il si e per il no et 7. 
Verr. 3. 7. Durum hoc fortasse videatur : De- 
que ego ullam io partem disputo. n'v. in pro, ni- 
in contro. et 2. Off. 6. 19. Magna vis est in for- 
tuoa in utramque partem, vel secundas ad res, 
vel adversas. et max. 20. Glades, calamitates, fu- 
gae; rursus secundae res, honores, victorirE, sine 
hominum opibus et studiis neutram in partem 
effici possunt. et Mur. 31. 6*. Quod atrociler 
in senatu dixisti, aut non dixisses, aut raitiurem 
in partem interpretarere. Id. 10. Alt. 3. Gaisar 
mibiignoscit per litteras, quod non venerim: se- 
que in optimam partem id accipere dicit. Id. II. 
Phil. 1. 3. A quo victore, si cruciatus absit, 
mors in beneficii partem numeretur. in luogo di 
benejicio. Al. tamen leg. parfe. — 14.°) Altera 
parte, diversa parte, una ex duabus partibus. Liv. 
23. 17. extr. Satis ferine armatoruin ad tam exi- 
gua mccnia, et flumine (Vulturno) altera parte 
cincta, tuenda erat. Horat. I. Od. 15. 29. Quern 
tu, cervus uti valiis in altera Visum parte lu~ 
pum gra minis immemor, Sublimi fugies mollis 
anhelitu. — 15.°) Omni vel ab omni parte, 
omnino, del tulto. Liv. 41. 34. Gente ne nunc 
quidera omni parte pacata. Cic. Amic. 21. 79. 
Quod sit omni ex parte perfectum. Horat. 2. Od. 



PARS 

16. 28. nihil est ab omni Parte beaturn. Ovid. 
Heroid. 15. 45, omnique a parte placebam. — 
16°,) Per paries, secundum paries, partibus. Co- 
lum. 1. R. R. 4. 5. Quod etsi per partes nonnun- 
quam damnosum est, in sum ma tamen Ct com- 
pendiosura. Id. 4. ibid. 24. 4. Hasc in uni~ 
versumMUa per partes custodienda sunt. Plin. 
2. Ep. 5. ad jin. Per partes eraendare aliquid. 
un poco alia volta. et Ulp. Dig. 12. 1. 13. Si 
Qumroos per partes consumpseris, an per partes 
Ubi condicam, quaeritar. — 17.°> In omnes par- 
tes, ad omnia, omnino, prorsus. Cic. 4. Fam. 
10. Quum suspicarer, multura interesse rei fami- 
liaris tuae, te quam primum venire; idqae in 
omnes partes valerel. Id. 11. Att. 6. Brundish" 
jacere, in omnes partes est molestum. Gontra Id. 
13. ibid. 10. Quamquarn hoc nullam ad partem, 
valet scilicet, et 13. Fam. 1. Id, quod mea in- 
telliges tua nullam in partem multum interesse. 
18. ) Venire in partem, participem fieri, 
venir a parte. Id. 14. ibid. 2. Doleo, quae im- 
peusa facienda est, in ejus partem te miseram 
et despoliatam venire. Id. Ccecin. 4. 12. He- 
redem P. G:esennium fecit: uxori grandepondus 
argeuli, matri partem bonorum legavit: itaque 
in partem muiieres vocalae sunt. — 19.°) Par- 
tem facer e, venire in partem, faciendo, ut so- 
lidum io partes dividatur, quarum una mihi tri- 
buatur. Cajus Dig. 34. 5. 8. L'trum ita postu- 
mus partem facial, si aatus sit, an etsi natus 
non sit, quaeritur. Ego commodius did puto, si 
quidem natus non est, minime eum partem fa- 
cere, sed totum ad te pertinere, quasi ab initio 
tibi solido relicto. ^ 3. Item speciatim — 1.°) 
Partes in republica sunt factiunes, fazioni. — 
Saspissime in piur. num. Cic. 13. Phil. 20. 47. 
Pansa et Hirtius quasi cornua duo tenuerunt 
Cssaris turn, quum illae vere partes vocabantur. 
Has vero qua sunt partes, quum alteris senatus 
auctoritas, populi R. libertas, reipubl. salus pro- 
posila sit: alteris caedes bonorum, etc? Adde 
eumd. ibid. 18. 38. ubi, ut Antonii ratiooem 
toquendi in epistola reprehendat, partes dici ait 
proprie in foro et curia. Id. Quinct. 21. 69. 
Erat, inquit, illarum parlium. Sail. Jug. 13, In 
duas partes discedunt Nuinidie. el 45. Ita omnia 
in duas partes abstracla sunt : respublica, quae 
media fuerat, dilacerata. JYepos Alt, 2. Alteru- 
tram partem offendere, quum alii Sullanis, alii 
Ciaaanis faverent partibus. Phcedr, 1. 2. Gon- 
spiratis factionum partibus. Tac. 15. Ann, 51. 
Ducere aliquem in partes, et 4. ibid. 60. tra- 
here. et 1. Hist. 70. transire. — Et absolute. 
Lucan. 1. 280. Dum trepidant nullo firrualae 
robore partes, h. e. PompHJan*. Sueton. Cces. 35. 
Rdijuias partium in Africa refovenles. et Aug. 
12. Geteros conseotire pro partibus. ubi alii 
incpte pro patribus. Adde eumd. Tib. 4. el 
57., et JVer. 3. — In sing. num. Cic. 10. Fam. 
31. Quum non liceret mihi nnllius partis esse. Id. 
post redit. ad Quirit. 5. 13. Quum viderem 
ex ea parte homines, cujus partis nos vel prin- 
cipes numerabamur. Ter. Atidr. 2. 5. 8. Timeo 
huic nusirae parti quid hie respondeat. Lucan. 
7. I IK. Si sine momento rerum partisque ruiua 
Gasuruin est. Liv. epil. 84. Qui partem optinia- 
lium sccutus erat. V, Drakenborg. ad b. I. et 
Ruhnken. ad Ooul. Heroid. 6. 101. — Saepius 
pars dicitur de eo, qui partibus aiicujua stu~ 
det, a quo felix rei eventus pendet, io quo aucto- 
ritas, diffnitas, salus alicujus ret posita est. Lu- 
can. 5. 40. Gurio G*sarei cecidit pars magna 
senatus. Gf. CoHpp. 1. 346. Qu;eslor Anaslasius, 
sancti pars magna senatus. Virg. 10. /En. 426. 
La us us, Pars ingens belli. Ooid. Heroid. 14. 115. 
pars exiguissima re*tas. Lucan. 2. 236. de Bruto. 
Pars pupuli lugentis erat. et 6. 59:<. non ultima 
turb^e Pars ego Romanx. — 2.°) Partes in foro 
sunt litigantes. Quintil. 5. 6. 6. Nee ex ad- 
vocatis partis adversae judex eligendus. et ibid. 
7. A patrunis diversae partis inducuntur in la- 
queum. Seneca Apocoloc. a med. Quo non alius 
Potuil citius Dicere causas, Una tantum Parte 
audita, S«pe et neutra. ^ 4. Item in re comi- 
ca partes sunt, quod quisque histrionum agere 



PARSIMONIA 

in scama debet. Harum aliae primce, alias secun- 
dee, alias tertke dicebantur. Cic. Divin. in Q. 
Ccecil. 15. 48. Ut In actoribus Graecis fieri vi- 
demus; saspe ilium, qui est secundarum aut ter- 
tiarum partium, quum possit aliquanto clarius di- 
cere, quam ipse primarum, multum summitlere, 
ut ille princeps quam maxime eicellat. Cbi Pseu- 
do - A scon. Est persona primarum partium , 
qua saepius actu regreditur: secundarum et ter- 
tiarum, quae minus minusque procedutit. Ter. 
Phorm. prof. 27. Primas partes qui aget, is ent 
Phormio- Id. Heaut. pro*. 1. Ne cui sit vestrum 
mirum, cur partes seni Poeta dederit, quae sunt 
adolescentiura. et 10. Nunc, quamobrem bas par- 
tes didicerim, paucis dabo. Cic. de suis de Ora- 
tore Hbris 13. Att. 19. Poero me bic sermo in- 
ducitur, ut nulla esse possent partes meas. 

II.) Translate, f 1. Metapbora ducta a re 
oomica, h. e. a superior! paragr. I. 4., partes 
— a) Sunt ea, quae quisque ageTe debet. tic. Ha- 
rusp. resp. 28. 61. Hanc orationem tarn trUtem, 
tam gravera noa suscepissem, nisi banc perso- 
nam et bas partes deberem et possem suslinere. 
Ter. Eun. 1. 2. 71. Sine, ilium priores pari.es 
bose'e aliquot dies spud me habere. Cic. 3. ad 
Q, fr. 4. a med. Tibi istius generis in scriben- 
do priores partes tribuo, quam mihi. Id. 1. Off. 
28. 98. Nobis a natura constanLise, moderatio- 
nisj temperantiaj, verecuadiae partes datss sunt. 
Id, Mur. 3. 6. Ego has partes lenitatis et ini- 
sericordisa, quas me natura ipsa docuil, semper 
egi libenter. Id. Quinct. 2. 8. Hortensius, qui 
hoc judiclo partes accusatoris obtinet../d. Rose. 
Am. 34. 95- Te ne, quum ceteri socii tui fu- 
gere'nt,-potissimum tibi partes istas depoposcisse, 
ut in judicio versarere, et sederes cum accusa- 
tore? id. Brut. 21. 84. lngenii, litterarum, 
eloquentiaa, elsi utrique primas, priores tamen 
libenter deferuot Ladio. Ubi partes subaudUin- 
tur . — d) Eadem translation partes sunt 
officiuro, munus. Cic. 7. Att. 26. Sin erit bel- 
lum, partes mete non destderabunlur. non man- 
cherb alle mie parti, et 3. Fam. 10. Promitto 
atque conQrmo, me pro tua dignitate rogando 
deprecatoris, iaborando propinqui, auclorilate 
cari homiais apud civitates, gravitate imperato- 
ris suscepturum ofticia atque partes, faro le parti 
di etc. Id. It. Fam. 5. a med. Tuum est hoc 
munus, tuae partes; a te hoc civitas exspectat. 
Id. 2. Oral. 7. 26. Antonii audio esse partes, 
ut de lota eloquenlia disserat. Antonius ad Cic. 
post ep. 8. I. 10. ad Att. Judicabam duriores 
partes mihi impositas esse ab oQVnsione no- 
stra. Quintil. 6. 1. 24. Nonnumquam et ipse 
patronus has partes subit. IV epos Dion. 8. Kx- 
cipit has partes ipse Callicrates. Cic 2. Or at. 4. 
15. Transacts jam meis pariibus, ad Antonmm 
audiendum venistfc. — Ad paries, ad fungen- 
dum officio suo, quasi ad suas partes agendas. 
Ovid. 3. Pont. 1. 41. Utque juventalii, tu debes 
vmcere amicus, Uxor, et ad partes prima venire 
tuas. Id. 1. Amor. 8. 87. Servus et ad partes 
solers ancilla parentur, Qui doceant, apte quid 
tibi possit emi. Varro 2. it*. R. 5. 2. Narra 
isti, qui sermones sint habiti, et quid reliqui sit, 
ut ad partes paratus venial. Lio. 3. 10. a med. 
Fabutam compositam Volsci belli, Heroicos ad 
partes paratos. — Raro in sing. num. Quintil. 
11. 3. 174. Videri alia quoque hujus partis atque 
officii' Id. 5. 13. 1. Pars defensors tota est po- 
sita in refutatione. Id. 9. 4. 35. L't negligent 
est pars hoc pati, ita humilitalis, ubique perhor- 
rescere. ^ 2. Pars est etiam species, qu* sub- 
dilur genet. Cic. 1. Invent. 22. 32. Genus est 
quod ptures partes amplectitur, ut animal. Pars 
est quae suhest gencii, ut equus. Sed s;epe eadem 
res' alii genus, alii pars est. Nam homo, anima- 
11» pars est; Thebani aut Trejani, genus. Cf. 
Quintil. 3. 4. 9. Anaximenes judicialem et con- 
tionalera gene rales partes esse voluit, septem au- 
teci species. % 3. -Pars et partes de parte fer- 
culi, quas ccenantibus datur, porzione. Petron. 
Satyr. 33. Ego quidem p*ne project partem 
meam: nam vidubalur mihi jam in pullum coisse. 
Sutton, Cal. 18. Equiti Romano avidius vescen- 



— 579 — 

ti partes suas mJsit. — Et de cam* reliquiis. Apul. 
2. Met. Abi, fatue, qui in domo funesta ccenas 
ct partes requitis. 4 *• Jn re li»eraria partes 

videntur esse, quae dantur pueris quotidic edi- 
scend*, quas nos dicimus lezioni: v. gr. in graro- 
matica, aut in oratione, aut poemate memoriae 
mandando. Ita enim intelligil Reims, loca, quae 
subjicio. Pelron. fragm. Tragur. 46. Burmann. 
Etiam tibi discipulus crescit Cicaro meus: jam 
quatuor partes dicit: si vixerit, habebis ad latus 
servulum. et 75. Puer frugi est: decern partes 
dicit: librum ab oculo legit, et 58. Lapidarias 
litteras scio: partes centum dico. et Inscript. 
apud Grufer. 625. 8. et apud Murat. 980. 1. 

C. TERKNTIVS FRVCTVS SIBI KT ATTtCO SEB. OVI VI- 
XIT AKM. XX. LITTBBATVS CRABCIS ET LATIK1S LI- 
BRARIES, pabtks dixit ccr:. 5 5 - Partes, locus, 
regio, paese, parte, banda. Cic. 12. Fam. 7. 
sub fin. Omnes, quas in istis partibus essent o- 
pes copiaeqne, tuas esse. Id. Mur. 41. 89. Ibit 
igitur in eisitium miser i Quo? ad Orientis ne 
partes? Ovid. 3. Trist. 3. 3. ,£ger id extremis 
tgnoti partibus orbis. ^oraf. 1. Od. 35. 30. ju- 
venum recens Eiamen Eois timendum Partibus 
Oceanoque rubro. — Et in sing. num. Id. 3. 
ibid. 3. 53. Quicumque mundo terminus obstitit, 
Ilunc tangat armis, visere gestiens Qua parte de- 
bacchentur ignes, Qua nebulas pluviique rores. 
* 6. Pars absolute apud And. Pr\ap. 30. et 
38., pars tegenda apud eumd. 1., pars obsccena 
apud Ovid. 1. Fast. 437., partes obsccena apud 
eumd. % Art. am. 584. sunt -ra at'Sota, quaeque 
dicuntur a Phtedr. 4. 14. Natura? partes, Teste 
quas tegit pudor. — Pars virilis est unus e te- 
sticulis. Colum. 7. R. R. U. 2. Quum virilcm 
partem unan> ferro resectam detraxeris, etc. 

PARSlMONlA et parcirnonia, a?, f. 1. Ratione 
habita elymi, illud est a praeterit. parsi, vel a 
sup. parsumy verbi parco: hoc ab ipso parco, 
et magis placet Manut. in Orihogr., sicut enim, 
inquit, querimonia et aitmonta a quew et 
alo, ita parcirnonia a parco. Nibilominus illud 
est in libris frequentius, et agnoscitur a Diomed. 
i. p. 310. Putsch, et Priscian. 4. p. 621. V. 
vocem sequent. — Ceterum parsimonia est mo- 
deralio sumptuum, parcitas, diligentia, frugalitas, 
AstSfti, f etStaXta (It. parsimonia, risparmio, fru- 
galita; Fr. I'economie, fepargne; Hisp. akorro, 
parsimonia, economia; Germ, die Sparsamkeit; 
A n gl . spari ngne ss, frug alit y, parsimo ny, thrift, 
penuriousness). 

I.) Proprie. — a) Saepe in sing. num. Plant. 
Most. 1. 3. 78. Dies noctesque eslur , bihi- 
tur, neque quisquam parsimoniam adhibet. Cic. 
6. Par ad. 3. 49. et fragm. apud JYon- p. 24. 24. 
Merc. Non iotelHgunt homines, quam magnum 
vectigal sit parsimonia. Id. 4. Verr. 3. 7. Nulla 
desidia, nulla luxuria: contra suminus labor, sum- 
ma parsimonia, summa diligentia. Id. 2. Off. 

24. 87. Res familiaris conservatur diligentia et 
parsimonia. Ter. Neaut. 3. 1. 31.Vehomens in 
utramque partem, Menedeme, es nimis, aut lar- 
gitate nimia, aut parsimonia. streltezza. Suet on. 
Ana 73. Instrument et supellectilis parsimonia. 
— b) In plur. num. Plant. Trin.h. 3. 21. Uti- 
nam veteres mores veteresque parsimoniae inajo- 
ri honor i essent. Prudent. 7. Cathemer. 3. Ad- 
esto caslis, Christe, parsimoniis. h. e. jejuniii. — 
c) Vctus proverb, est apud Senec. Ep. 1. in fin. 
Sera parsimonia in fundo est. h. e. vana, inutilis 
est. Non enim lantum minimum in imo, ut Idem 
ait, sed pessimum remanet. Uesiod. Op. et dies 
v. 36y. S«jv?5 S'evi inApivt fetSto. h. e. perniciosa 
in fundo parsimonia- 

II.) Translate. ^ 1. De oratione. Cic. lhat. 

25. 84. Sunt pferaeque aptae hujus ipsius oratoris 
parsimonix- — Metonymice res ipsa parsimonia 
parta. In argum. True. Plauti 6. Lupae ne ra- 
piant domini parsimoniam. 

PARSlMONlL'M et parcimonium, li, n. 2. idem 
ac parsimonia. Inscript apud Ponal. 35. 4. hkr- 

CVLl 0- VOSSIVS P. P. FAB. DB SVO PARCIMONIO V. S. 

VARTIlfiNlCE, es f. 1. berba, quae et Pa.the- 
i:ium dicitur. Catull 61. 193. Alba parthemce 
yelut, Euleumve papaver. 



PARTIARIO 

PARTHENlCON , i , n. 2. itafievtoiv, berba 
eadem ac pulegium. quae ita fortasse est appel- 
lala, quia veretri pruriginem sedat, ut ait Apul. 
Herb. 92.: jrapSsvcxo? enim vjrgineum signi- 
beat. 

PARTHENIS, Idis, f. 3. herba, quas et Arte- 
misia. PUn. 25. Hist. nat. 7. 36. (73). 

PARTHENlUM, li, n. 2. icap%z 'vtov. f i. Est 
herbae species, vetriuola, urceolaris {V. hanc vo- 
cem suo loco et PARIETARICS), foUo similis 
ocimo, nigrior tantum , in parietinis et tcgulis 
nascens, a irap&a'voc. virgo, idest a Minerva, quia, 
quum vernula carus Pericli Athenis in arce tem- 
plum asdificaret, repsissetquc super altitudinem 
fastigii, et inde cecidisset, hac berba Pericli a 
Minerva somnio monstrata sanatus est. Dicitur 
etiam perdicium, quia est perdicibus grata. PUn. 
22. Hist. nat. 17. 20. t43). •[ 2. Partbenium 
alterum, herba est, quam alii leucanthen, alii 
amaracum vocant, quae nascitur in hortorum sae- 
pibus, flore albo, odore mali, sapore amaro. Plin. 
21, Hist. nat. 30.104.(176). <f 3. Partbenium 
denique berba est, al. linozostis, et hermupoa, 
et Mercurialis. Plin. 25. Hist. nat. 5. 18. (38). 

PARTHlCARlL'S, a. um, adject, ad Parthicas 
pelles pertinens, ut Parthicarius negotians. Imp. 
Constantin. Cod. 10. 47. 7. Negotiants vestia- 
ries, linteones, purpurarios, et parthicarios, qui 
devotioni nostra: deserviunt, visum est secundum 
veterem consuetudinem ab omni m^unere immu- 
nes esse. Inscript. apud Gruter. 350. 7. m. al- 

FIO T. F. GAL. MAXIMO TRIBVKO PLKBEI CAMHDA- 

to praetori parthicario etc. h. e. qui Parthica- 
rum peUium negollatoribus jus dicit. V. vocem 
sequent. 

PARTIlICUS, a, um, adject, ad Parthos per- 
tinens: V. ONOM. — Uinc Parfhica pellis est 
coriura flammeo magis, quam purpurea colore 
tiuctum, eo nempe qui nunc scarlatto dicitur, a 
Parthis primum inventus, ut constat ex his, quae 
babet Lydus de magistrat. Rom. I 2. c. 13. 
■Eir'iicsivr,; tyj; vt;ctou (sct7. in insula Co) xat 
uovr.S "r, ^a&urepa /3«fr? to-J ^otvixou yfup »tc; 
Toitptv eVtjv£ct; xaz^aKtMa^ofASvr,. »} yap ypsjta 
tiw; etk' to (pAo-Ytvcv xcd ou fffcSpa Sa&o oya- 
irToue'vfl (lf$e *vafrtirmtti*n) irps's, Uafiuouuv 
slTsupijtai/o&ev xat' UapS-txa Ta fAoyopa^ 
Ssofiaia oupfiaivei xcO.zia^at. h. e. in ilia ea- 
que sola insula ars saturatiore purpuras colore 
inticiendi olim comparata celebratur; nam qui 
ilammeo fere propior, neque ita satur, a Partbis 
invi-ntus est, unde etiam Parihicss pelles flammeo 
colore tinrtae dicuntur. Augusti porro, eorumque 
primores aulici, ex barbarorum consuetudine, se- 
quiori Latinitatis tempore, turn ad cingula seu 
balleos, turn ad ocreas seu tibialis, quas zancbae 
sunt appellatfe, sibi conficienda his pellibus ute- 
bantur; hinc Romanae Eeclesiae principes, qui 
Cardinali vocantur, caligas seu tibialia eo co- 
lore tin eta etiam num usurpant. Marcian. I)ig. 
39. 4. 16. § 7. Species pertinentes ad vectigal, 
opus bxssicum. pelles Babylonicae, pelles Partbi- 
c« etc' Claudian. 2. Rapt. Pros. 94. Parlbica 
quae lantis variantur cingula gemmis. Cortpp. 4. 
Joann. 49S. Tunc suris ocreas, inulto quas vm- 
xerat auro Parlbica pellis, babet. Id. 2. Laud. 
Justin. 104. Purpureo surae resonant fulgente 
cothuino, Cruraque puniceis induxit recia vinclis, 
Parlbica Campano declerant quae tergora fuco, 
Sanguineis pra-lata rosis, laudata rubere, Lecta- 
que pro sacris, tactu mollissima, planlis, Queis 
solet edomitos victor calcare tyrannos Romanus 
princeps, et barbara colla domare. Augustis so- 
lis hoc cultu compclit uti, Sub quorum est pe- 
dibus regum cruor. Gailien. Aug. in epist. apud 
Trebeil. Claud. 17. Misi ad eum zanchas de no- 
stris Parthicis, paria tria. V. vocem prasced., et 
Mus. Borbon. T. 6. tav. 5. p. 7., ubi de bis 
pellibus mulla. # 

PARTlALlTEB, adverb, peculianter, in aliqua 
parte. Cal. Aurel. 2. Tard. 3. n. 36. Ordinamus 
etiam si quid partialiter loco patienti poteril ad- 
hiberi, ut capiti passione vexato rasionem capil- 
lorum. 

PARTtARlO. y. vocem sequent. 



PARTIARIUS 

PARTfARffJS, ft, urn, adject, qui partem ali- 
cujus rei cum alio participat, ut Partiarius re- 
demptor, Calo li. R, 137., ubi alii alitor leg. 

Partiarius colon us, Cajus Dig. 19. 2. 25. a med. 
h, e. qui agrum colenduia societate fructuum sus- 
cepit, alia, pane: cui opponitur is, qui ad pe- 
cuniam numeratam cooduxit, Partiarius legata- 
rius epud eumd. 2. Institut. (edente iterum Goc 
schenio) § 254, Qui ex fideicommuio reliquam 
partem he redi talis reclpit, legatarii partiarii loco 
est, id est, ejus legatarii, cui pari bonorum lega- 
tur; quae species legati partitio vocatur, quia cum 
herede Jegatariux partitur bereditatem. Inscript. 
apud Gruler. 1004. 4. ovinivs pokciluuvs par- 
TiARiVfi agbllvli. — Partiaria ret, quae a pluri- 
bus participatur. Apul. 4. Mel- ad fin. Eo totius 
orbis alma Veuus, quae cum morlali puella partia- 
rio majestatis houora tractor.' Id, 8. ibid. Juvenia 
satis corpultntus domi promiscuis operls partia- 
rios agebat cod cubitus. Imp. Antonin. Cod. 2. 
3. 8. Pecora partiaria pasceada suscipere. h: e. 
ut fetus earum partitionibus, quibus placuit, in- 
ter dominum et pastorem dividantur. — Par- 
tiario absolute, subaudi jure, partem Ieboris et 
impensee, item lucri aut fructuum coramunican- 
do, alia parte. Cato Jl. R, 16. Calcem partiario 
coquendam qui dant, ita dant. PerOcit, et co- 
quit, et ex fornace calcem eximit calcarius, et 
ligna conGcit ad fornacem : dominus lapidem, li- 
gna ad fornacem, quod opus siet, prssbet. Apul. 
9. Met. Cum uxore mea partiario tractabo, nee 
berciscundae families, led communi dividundo 
fonnula dimicabo. h. e. venustum adolescentu- 
luui, quicum ilia dudum concubuit, ipse padi- 
cabo, ne plus in illo auctoritatis uxor, quam ma- 
ritus babere videatur. — Hioc 

Partiarius, Xi, m. 2. absolute, substaotivorum 
more, est particeps, qui est alicujus partis. Ter~ 
tull. 3. advert, Marcion. 16. Disco cum partia- 
lis erroris tui Judaeis. Id. Returr. earn, 2. Sad- 
duca8i partiarii sententiae illorum. 

PARTiATIM, adverb, per paries, per vices. 
Ccsl. Aurtl, 1. A cut 11. Partiatim erit adbi- 
benda cucurbits, ut exempli causa nunc praecor- 
diis, nunc capiti, nunc clunibus etc. 

PARTMLIS, e, adject. Comp. Fartibilior. — 
Partibilis est qui dividi potest. Claud, Mamert. 
1. Slat, ankn. 18. circa med. et in fin. Animam 
parlibllem putant. Al. leg. partilem. Boeth. Ari- 
stot. Topic, 5. 5. p. 704. Magis est proprium 
animalis sensibile, quam p&rtibile. Id. p. 551. 
Quod in parva est partibilius. 

PARTICEPS, clpls, omn. gen. (pars et capio). 
Particeps est qui partem alicujus rei cap it, socius, 
consora, ntzoyj>$ (It. partecipe, partecipante, 
compagno, consorte ; Fr. participant, qui a part 
a, qui a une part de, qui partage; Uisp. par- 
ticipate, participa; Germ, theilnehmend, theil- 
hafi; Aagl. partaking, or participating of a 
sharer, partaker, partner, associate, accompli- 
ce, ad herenl, companion, fellow). Usurpalur 

A) Adjective. — a) Cum Genitivo rei, cujus 
quis particeps est. Plaut. Epid, i. 2. 81. Fac 
participes nos luae sapientiae. Ter. Heaui. 3. 1. 
19. nuncium apporto Ubi, Cujus maxime te Deri 
participem cupis. Zucret. 3. 463. Quare parlici- 
pem (animum) let! quoque convenit esse, soggetto. 
Cic, Tim. 8. Animus rationis compos et particeps. 
Id. Fontej. 17. 37. Fortunarum omnium socius 
et particeps Cat. 3. B. C. 82. Ut parla victoria, 
prwdae ac ■;. fasmiorum veliot e«e participes. et 
60. exlr. Ad Pompejum transieruat cum iis, quos 
sui consilii participes habebaot. Nepos Eumen. 
t. extr. TJtrique consilio srraper affult, et omnium 
rerum habitus est particeps, Cic. 5. Fin. 23. 
67. Virtutes ita copulatae connexaeque sunt, ut 
onines omnium participes sint. partecipano una 
dell' altra. et Arch. to. 24. Participes ejusdem 
laudis. Id. 10. Fam. 12. Feci cootinuo oraoea 
participes mea? voluptatis. Id. 2. Invent. 30. 
92. Particeps factus es in turpissimo fcedere sura- 
rore religionls. Sueton. fesp. 8. Victoria parti- 
cipibus nihil extra ordinem indulsil. Ovid. 3. 
Pont. 1. IGi. Augustum numea adora, Proge- 
nieraque piatn, participemque tori, la contorte. 



— 580 — 

Cic. I. Divinat. 18. 34. Divinationum duo genera: 
unum quod particeps est artis; alteram quod arte 
caret, — 6) Cum Dativo rei aut personae. Ovid. 
2. Pont. 5. 41. Te juvenum princeps, cui dat Ger- 
mania nomen, Participem etudiis Caesar habere 
solet. Al. leg. studii. Seneca Here. Fur. 269. 
Particeps regno veai: sociemus aniraoj. Al. leg. 
regni. Curt. 6. 7. Iniidias regi comparatas, seque 
ejus consilii fortibue viris es$e participem. Sic Id. 
6. 6. Satrape* erat Bareaentes, sceleris in regem 
suum particeps Beuo. Quintil. Declam. 3. 3. Praa- 
dura priscis moribus mater, et in plerisque rurls 
operibus marito particeps. Tac. 15. Ann. 50. Na- 
talia particeps ad omne eecretum Pisoni erat. 
— c) Cum Ablat. rei et preepos. de. Plaut. 
True. 4. 2. 34. Non licet de obsonii mna me 
participem fieri. — d) Sequente Relative Plaut. 
dulul. 4. 1. 19. Is speculatum hue misit me, ut, 
quae Cerent, fieret particeps. 

B) Substantivorum more. Plaut. Most. 1. 3. 
154. Conveniunt manuplares, eccos; praedam par- 
ticipes petunt. Ter. Heaut. 1. 1. 98. Nee fas 
tue ulla me voluplate hie frui, nisi ubi ille hue 
sp.lv us redierit meus particeps. h. e. filius meus, 
qui heres meus est, et partem etiam nuac capere 
debet de meis bonis. Cic. 9. Alt. 10. Hujus belli 
ego particeps et socius et adjutor esse cogor. 
•Sueton. Cat. 56. In quadam conjuratione quasi 
participes nomioati, 

PARTlCfpALIS, e, adject, particeps. — a) 
In re grammatlca. Varro 10. L. L. 34. Mull. 
Verba, quae declinantur cum temporibus et casi- 
bus, ac vocantur a multis tdeo participalia.(parti- 
cipialia dicit Quintil. 1. 4. 29.). Maxrob. de Diff. 
Gr. Lot. verbi p. 2765. Putsch. Uanc (formam) 
quidam gerundii modi vel partlcipalem vocant, 
quia verba ejus p»ae omnia simiiia participiis 
sunt et sola signiQcatione distantla. — b) Geoe- 
ratim. Aurtl. Arcad. Dig, 1. 11. l.Quura dictato- , 
res magistros equitum sibi eligerent, qui adsociati i 
participates cures -secundara post eos potestatem I 
gererent etc. Ita apud Torrentin., sed addita 
nota mendi latentis. Haloander autem habet a$- 
sociati principali curtx 

PARTldPATlO, onb, f. partecipazvone, com- 
municatio, xoivwvj'a. 5partian. Julian. 6. extr. 
Peti.it, ut fieret seaatuscoasuitum de participatio- 
ne imperii. Augustin. de 83. qucest, n. 24. Sum- 
me est iilud bonum, cujus participation sunt 
bona cetera. Adde Apulej. de Deo Socrat. 

PARTlCf PA f CM, i, n. 2. idem ac participium. 
Capell. 3. p, 50. Grammatice jubebat praeposi- 
tiooibus aut conjunctionibus aut participatis in- 
sijtere, totaque curandos arte faligari. Eoppius 
Ita edidil, sed testatur io MSS. bacc legi prce- 
positionibus aut conjunctionibus participatis in- 
sistere, b. e., nisi fallor, communicatis cum ver- 
bo, sive additis eidem pra5positioaibus aut coa- 
Junctionibus, quibuscum ex loquendi consuetudi- 
ne juaguntur. 

PARTlClPATDS, a, um. V. PARTICIPO. 
PARTlClPATUS, us, m. 4. particlpatio. Spar- 
Han. Sever. 8. ad fin. Quum Severum ad par- 
ticipatum vocarel, coQtemplus est. Id. Pescenn. 
5. Ad participatum imperii Severum vocans. Ca- 
pitolin. Macrin. 5. Fiiio Diadumeno ia partici- 
patum adscito. Capell. I, p. 9. Tunc germano 
ia participatum operis suscepto. 

PARTfClPlALIS, e, adject, ad participium 
pertinens, ut Participialia verba, h. e, participia. 
Quintit. 1. 4. 29. Victu et factu: sunt enim 
haec quoque verba participialia qu'uiem, non ta- 
mea quaiia dic£o fac toque. Adde Priscian. 2. p. 
574. Putsch. — Idem Priscian. 8. p. 808. ct 82J. 
participialia vocat geruadia et supiaa. Sic Dio- 
med- 1. p. 333. Putsch. Participialis verborum 
modus est cujus verba, quod sint participiis si- 
miiia, participialia dicuntur, nee tamea participia 
suol, ut legendi legendo legendum. — Par~ 
ticipialia nomina, quae fiuat ex participiis, ut 
amans, negligent. Charts sub init. I. 5. Et Max. 
Ficlorin. p. 1950. Putsch. Participia nominative, 
seu nomina participialia sunt, quae quasi speciem 
participiorum habent, ut comatus, galeatus, ha- 
status. Male Putsch, babet attutus. 



PARTICULA 

PARTfClPllLfTER, adverb, per participium. 
Festus p. 191. 30. Mull. Ostentum non solum 
pro porteoto poni solere, 6ed etiam participialtter. 
Id. p. 35 i. 27. Torrens participialiter pro eiu- 
rens. Charts. I. p. 43. Putsch. Praefectus fabris 
participialiter, sed elegantius, est ab antiqnis usur- 
paiura. 

PARTlClPtO, adverb. V. voc $eq. L 
PARTfClPlUM, li, n. 2. est idem ac particl- 
patio, seu communio, partecipazione, 

I.) Pr»prie. Imp. Justinian. Cod. I. 4. 34. 
J 3. Omni ad ilia parlicipio in posterum absti- 
uere. — < Par ticipio, ad rerbii more, italice in par* 
ticolare, peculiariter. Theod. Priscian. 4. p. 315, 
retro ed. Aid. ArLstoteles autem semen, iaquit, 
aliud principatiter, aliud participio. et mox. Par- 
ticipio autem dicunt appeliari semen spumam 
ultinaaj digestioois nutrimenli. 

II.) Improprie, in re grammatica, participium, 
participio, fxeio^jj, est pars oralionis declinabiils, 
quae casus habet et tempore: unde et nominis et 
verbi vtm participat. Varro 8. L. L. 58. et 9. 
ibid. 110. Mull.; Quintil, 1. 4. 19.; Gell. 9. 6.; 
Charis.; Diomed. etc. — De Participii natura V. 
Charts. 1. p. 33. Putsch.; Diomed. I. p. 397.; 
Priscian. 8. p. 835., 11. p. 293. et alibi; Sergium 
p. 1853.; Cledon.p, 1928.; et Augustin. p. 2012. 
Cf. et Cassiod. in v. TUNIC ATUS. — Quae in 
recto casu exeunt, ia sexto rectius e habere quam 
i, dictum est in IMPOTENS. 

PARTfClPO, as, avi, Stum, are, a. 1. (parti- 
ceps). Part. Participatus sub A. I. et II. el sub 
B; Participandus sub A, I. et sub B, — ■ "Par- 
ticipate duo significat; scilicet 

A) Est participem facere, partem tribuere, 
communicare, impertire, icotvwvaw (It, fare par- 
tecipe y dare una parte, Fr. faire partager , 
communi^uer; Hisp. comunicar, hacer partici- 
pe a otro de alguna cosa; Germ, theilhaft ma-' 
chen, mittheilen; Angl. to make pirtaker of, 
divide or communicate with, give a share of, 
acquaint with, make privy to). 

I.) Proprie. — a) ACtiva forma, >cum Accus. 
personae. Plaut. Mil. glor. 2, 2. 107. Ille non 
potuit, quia sermooi suo aliquem faralliarium 
participaverit de arnica heri, Al. leg. sermone. 
Id. Cist. i. 3. 17. Paternum servum sui parti- 
cipat consilii. *— Et cum Relative. Id. Stich. 1. 
1. 32. Ubi sint, quid agant, oeque participaat nos, 
neque redeuat. h. e. certiores facinat, ci danno 
parte. — b) Passive. Lucret. 3. 692, Namqut 
ita connexa est per venas, viscera, nervos Ossa- 
que, uti deates quoque sensu participeatur. Pau- 
lin. Nolan, carm. 6. 3t8. Nominis Angelici tu 
participatus honore. fatio partecipe. 

II.) Figurate. — Activa forma usurpatur partx- 
cipare att^uid cum aliquo. Liv. 3. 12. Lucretius 
suas laudes participare cum Gaesone. Spartian. 
Hadrian. 26. Venitionem semper cum amicis par- 
ticipavit. — b) Passive. Justin. 34. 2. 8. Par- 
ticipate cum fratre regno. Trebell. Gallien. 12. 
Odeaatbum, parlicipato imperio, Augustum vo- 
cavit. 

B) Item est partem capere, participem fieri, 
partecipare, venire a parte, avere parte, ps- 
Te'jr^w, uerakaufjxvbt. Ennius apud Cic. 2. 3Tasc. 
17. 39. Qui alter! exitium parat, Eum scire o- 
portet, sibi paratum, pestem ut participet parem. 
Cic. i.Legg. 12. 33. Sequitur igitur, ad partici- 
pan4um atmm alio, comraunicaadumque inter 
omaes jus nos nature esse factos, -Pompot*. 
Dig. 17. 2. 55. ^JEquum enim est, ut cujus par- 
ticipaverit lucrum, participet et damnum. Gell. 
15. 2. sub fin. Si eum forte ad parlicipandas 
ejosmodi volupiales aut voluntas tuleril, aut ca- 
sus induxerit. Matnertin. Gratiar. act. Julia.no 
init. (et Pacat. initio Pane.g. ad Theod.) Scio, 
te, imperator, et cunctos, qui consilium tuum 
participant, posse mirari etc. 

PARTICULA, as, f. I. deminut. a pars, oxi- 
gua pars, p:epi'{ (It. picciola parte, particola, 
particella; Fr. petite partie, particule, parctl- 
It, fragment, brin; Hi»p. parte 6 po r cion pe- 
quena, pirlicuta, partecilla; Germ, klein Theit , 
das Theilchen, Stuckchen, Bisschen, ein We- 



PARTICULARS 

niaes; Angl. a small part, particle), • — a) Ge- 
neratim. Cic. 2. Orat. 3tf. 162. Qui oinnes tenuis- 
simas particulas atque omnia minima manga, ut 
nut rices infantibus pueris, in os inseraut. Horat. 
1. Od. 28. 23. At tu, nauta, vagse ne parce inali- 
gnus arenas Ossibus et capiti inhumato Particu- 
larn dare. Quintil. 3. II. 21. Tam minutae rerum 
particular. Cic. 1. Orat. 39. 179. Cuicumque par- 
ticular Cfieli officeretur. Id. 1. de republ, 24. extr. 
Nee enim hoc suscepi, ut tamquam magister per- 
sequerer omnia; neque hoc polliceor me effectu- 
rura, ut ne qua particula in hoc sermone prae- 
termissa sit. Brutus ad Cic. 1. ad Brut. 16. 
Parliculam liuetarum tuarum, quas misisti Octa- 
vio, Iegi. Cic. 2. Off. It. 40. Ne illi quidem, 
qui maleficio et scelere pascuntur, possunt sine 
uila particula justitiae vivere — 6) Speciatim 
apud Bhetores particuke sunt oration's incisa. 
Quintil. 9. 4. 69. Has particulas prout sunt gra- 
ves, acres, lentas, celeres, remissas, exsultautes, 
proinde id, quod ex illis conucitur aut severum 
etc. erit. Adde ewnd. 4. 5. 25., 7. 10. 6. et ali- 
bi. — c) Item speciatim in re grammatica par- 
ticulas sunt minores vocuIje indeclinabiles, quas 
vel per se, vel cum aliis verbis compositae pecu- 
liarem variumque usura babent. Gell. 2. 17. et 
19., 7. 7., 11. 3., 16. 5. et 17. 13. 

PARTlCULARIS, e, adject, particolare, par- 
tem signilicans. Apul. Dogm. Plat. 3. Proposi- 
tions alias unirersales, alias particulares. Imp. 
Gordian. Cod. 9. 6. 6. Utrum valeat, necne 
particulars publicatio. 

PARTlCtJLARlTAS, Stis, f. 3. particolarita, 
id quod alicui proprium et particulare est. Boe~ 
th. in Aristot. de interpr. ed. sec. p. 339. Sin 
vero dictum fuerit quidam homo, tunc univer- 
sale, quod est homo, addita particularitate per 
id quod ei adjectum est quidam, particulariter 
profertur, et dicitur res universalis prolata par- 
ticulariter. Adde Cassiod. Dialect, p. 573. 

PARTICULARITER, adverb, particular! ratio- 
ne, per partes, particulatim. Apul. Dogm. Plat. 
3. Universalis dedicativa doq est convertibiiis, 
sed particulariter tamen potest convert*!, ut quum 
sit omnis homo animal, non potest ita converti, 
ut sit omne animal homo; sed particulariter 
potest, quidam animal homo. Firmic. 1. Ma- 
thes. 5. sub fin. Quia geueraliter dhimus, quid 
cseli cardines signiGcent, nunc magis particula- 
riter, quid etc. Augustin. 1. Metraclat. 5. extr. 
Sive universaliter, sive particulariter. Ccel. Au- 
rel. 2. Acut. 10. n. 64. Cbrysippus particulari- 
ter sigoa passionis percurrit. 

PARTlCULATIM, adverb, a parte a parte, 
fisptxwc, per particulas, particulariter, tnerubra- 
tim, singillatim. Cic. 1. Herenn. 9. 14. Si summa- 
tim, non particulatim, narrabiraus. Seneca £p. 
24. circa med. Hominem particulatim excamifi- 
care. Colum. 7. R. R. 5. 4. Grex particulatim 
facilius quam universus convalescit, h. e. divisus 
in exigui numeri partes, et ibid. 6. 5. Melius 
est unura gregem totum, quam ex pluribus par- 
ticulatim mercari. una da questo , e una da 
quelto. Paul. Dig. 8. 3. 23. Quamvia fundus 
particulatim veniret, omnea partes servitus sequi- 
tur. Sccevola ibid. 46. 3. 90. Pecuniam Sempro- 
nio mutuam dedit, et eamdem particulatim rece- 
pit. Apul. de mundo. Elementa particulatim 
quidem rebus ortus atque obitus afleruat, uoi- 
versilatem vero a fine atque exilio vindicant. 
Varro apud Servium ad Virg. 2. G. 267. Terra 
culturee causa attributa olim particulatim horai- 
nibus, ut Etruria Tuscis, Samnium Sabellis. Id, 2. 
R. R. prcefat. 2. Nee putant se habere villam, 
si non multia vocabulis retineant Grascis, quum 
vocant particulatim loca, trpoxocT<5wa , iraXcct- 
crpav, airoSur^peov etc. Peget. 3. Milit. II. Duin 
per angusta portarum particulatim procedit exer- 
citus etc. diviso in piccole porzioni. 

PARTlCULATlO, onis, f. 3. divisio in parti- 
culas. Capell. 9. p. 322. 

PARfCULO, onis, m. 3. aujiuixa^oi, partia- 
rius. JVon. p. 20. 6. Merc. Particulones dicti 
sunt coheredes, quod partes patrimonii sumant. 
Pomponius ibid. Age modo, sta, garri, particu- 



— 581 - 

lones producam tibi. — Apud Ph&dr. prol. I. 

4. et alibi, est aoinen viri proprium. 
PARTlCOS, a, um, adject, mercator, institor, 

un mercatantc m dettaglio, un venditore al 
minuto. Gloss. Isid. Particui, negotiator, qui 
partes veodit, institor. AUa Glossar. hanc vo- 
cem ex hi bent. 

PARTlLIS, e, adject, divisibile, pspifftd?, di- 
visibilis, partibilis. Ammian. 11. II. a med. Ne- 
mesis est substantial tutela generali potentia 
partilibus prassideas fatis. h. e. fails singulorum 
homioum. Augustin. 12. TVvn. 9. Corporeum 
omce quod partile. Capell. 5. p. 181. Narratio- 
num alia continuas, alias partilea vocantur: con- 
tinues, quas perpetuo contentu sine ulla iater- 
ruptione dicuntur; partiles, quibus vel argumen- 
tum, vel digressio aliqua interpoaitur. Adde Ccel. 
Aurel. loc. cit. in PERCUNTATUS. 

PARTlLfTER, adverb, divisibilmente, per par- 
tes, divisim. Arnob. i. 12. Quum ea, quas bunt, 
non partiliter bant, sed ad census summam re- 
deant referanturque totius. h. e . non in gra- 
tiam unius partis, et 6. 4. Dens non partiliter 
uspiam, sed ubique est totus, Adde dugustin. 
Ep. 120. 3.; et Firmic. 5. Mathes. 1. Sic Ccel. 
Aurel. 1. Tard. 4. n. 90. Sed neque coacervatim, 
neque uno tempore omnes erunt partes curandas, 
sed partiliter atque diverso, ut nunc stomach us, 
nunc vesica, nunc interscapulae releventur. 

PARTIM, adverb. Plerique volunt esse Accu- 
sativura antiquum tou pars: ut enim restim, 
puppim etc., ita partim pro partem ditere, et 
parti pro parte. Accusativum tamen partim raro 
invenies (V. PARS init.); prasterea partim a no- 
mine purs deductum est adverbium, ut alia multa 
im Qnita. — Ceterum partim est idem ac qua, 
ex parte quadam, Kara ^spos, et quum repetitur 
rq p.s'v, ro oe, et jrwj uiv, ttw? 5s' (It. parte, in 
parte; Fr. une partie, en partie; Hisp. en par- 
te; Germ, theilweise; Angl. partly, in part, 
some, some part). 

I.) Propria usurpatur — ■ 1°) Cum Geoitivo, 
de quo haec Gell. 10. 13. Partim hominum 
venerant plerumque dicitur, quod signilicat 
pars hominuu venit, id est, quidam homi- 
nes: nam partim hoc in loco adverbium est, 
neque in casus declinatur. — a) Partim semel 
tantum ponitur. Cato apud Gell. 10. 13. Cum 
partim illorum jam saepe ad eumdetn raoduro 
erat. h. e. cum parte, seu quibusdam illorum- 
et Q. Claud. Quadrigarius ibid. Utrum negli- 
gentia partim magistratuum, an avaritia, an ca- 
lamitate populi R. evenisse dicam, nescio. h. e. 
aliquorum magistratuum. Rursus Cato apud 
Gell. 7. 3. Atque haud scio, an partim eorurn 
fuerinl, qui nou nostras contumelias causa id no- 
luerint evenire h. e. an aiiqui eorurn. Lucret. 

5, 840. Orba pedum partim, manuum viduata 
vicissira. Liv. 23. 11. Bruttlos Apulosque, partim 
Samnitium ac Lucanorum defecisse ad Pcenos. 
Sunt qui h. I. partim Accusativum pro partem 
esse putant. V. a nobis dicta in voce PARS init. 

— 6) Partim repetitur. Ter. Hecyr, prol. 2. 
w. 7. Partim sum earum (fabutarum) exactus, 
partial vix steli. Cic. Pis. 21. 48. Quum partim 
ejus prasdae profunda? libidtnes devorassent, par- 
tim nova quasdam et inaudita luxuries, partim 
etiam emptiooes, partim permutaliones. Al. ali- 
ter leg. Id. 2. Off. 21. 72. Eorurn ipsorum 
partim ejusmodl sunt, ut ad universoi civet 
pertineant, partim, singulos ut attingant. Id. 
Prov. cons. 10. 24. Quum partim mlbi illo- 
rum familiares, partim etiam, me defendente, 
capitis judiciis essent liberati. — 2.°) Cum Abla- 
tivo et praspos. ex. Cic. Vatin. 7. 16. Reliqui sex 
fuerunt: ex quibus partim plane tecum sentiebaot, 
partim medium quemdam cursum tenebaat. Id. 
8. Phil. 11. 32. Quum partim e nobis ita timidi 
sint, ut etc., partim ita a republ. aversi, ut etc. 
Quintil. 3. 4. 8. Ex dubiis partim nobis ipsis 
ad clectionem sunt libera, partim aliorum sen- 
tenti* coramissa. — 3.°) Saspius absolute, et 

— a) Partim repetitur. Ter. Hecyr. 1. 2. 92. 
Animus partim uxoris misericordia devioctus, 
partim victus hojus injuriis. Id. ibid. 3. 3. 3. Par- 



PART10R 

tim qua? perspexi his ocuHs, partim quas accepi 
auribus. Ct'c. 1. ad Q. fr. 3. 5. Amici partim de- 
seruerint me, partim etiam prodiderint. Sueton. 
Aug. 21. Partim ductu, partim auspiciis suis. Id. 
ibid. 49. Certum numerura partim in urbis, par- 
tim in sui custodiam allegit. Quintil. 7. 1. 3. 
Quod partim prasceptis, partim usurpatum ratio- 
ne cognoveram. Cic. 1. Tusc. 28. 69. Turn mul- 
titudinem pecudum, partim ad vescendum, par- 
tim ad cuitus aqrorum, partim ad vehendum» 
partim ad corpora vestienda. — ■ Additur in al- 
tera parte sententias etiam. Cic. 4. Acad. (2. 
pr.) 43. 134. Malta putat prseter virtutem ho- 
miai partim cara esse, partim etiam necessaria. 
Id. 2. Cat. 10. 21. Quartum genus est sane va- 
rium et mixtum et turbuientum: qui jampridem 
premuntur; qui numquam emergent; qui partim 
inertia, partim male gerendo negotio, partim et- 
iam aumptibus, in vet ere asre alieno vacillant. 
Id. 6. de republ 20. Eosque, qui incolunt ter- 
rain, non modo interruptos esse-, sed partim ob- 
liquos, partim transversos, partim etiam adver- 
sos stare vobi3. Adde eumd. Cluent. 32. 88. et 
Pit. 21. 48. supra cit, — 6) llaud raro, in par- 
titione, partim secundo tantum loco usurpatur. 
Cic. 2. Divinat. 9. 23. Cassar a nobilissimis ci- 
vibus, partim etiam a se omnibus rebus ornatiSj 
trucidatus. et 4. Verr. 65. 158. Ut ejus in pro- 
vincia statuas, in locis publicis positas, partim et- 
iam in aedibus sacris, per% vim dejicerentur. — • 
c) Noanunquam pro partim alia vox synonyma 
repetitur. Cic. 1. Nat. D. 37. 103. Bestiarum 
terrenas sunt alias, partim aquatiles, alias quasi 
ancipites. Id. 1. Divinat. 42. 93. Multa inusitata 
partim e cselo, alia ex terra oriebantur, quasdam 
etiam ex hominum pecudutnve conceptu et satu. 
Sail. Jug. 24. Castra hostium invadunt, semiso- 
mnos partim, alios arma sumentes fugant fun- 
duntque. Gell. 2. 22. Legi solitum erat aut ve- 
tus carmen, aut historia partim Grfecas linguae, 
alias Latinas. Auct. B. Afr. 62. Militibui passim 
in litore vagantibus, partim in oppidura progres- 
sis. Sed fortasse pro passim legendum est par- 
tim. Apul. 9. Met. Partim stagnant! palude Qui- 
dam (viam), et alibi subluvie casnosa lubricam. 
Id. Florid. 14. Hasc- partim quum audiret a Dio- 
gene Crates, alias sibimet ipse suggereret etc. 

II.) Translate. — a) Videtur interdum ha- 
bere vim similem ac prassertim, in primis, par- 
ticolarmente, massimamente. Cato R. R. 5. Bu- 
bulcis obsequitor, partim quo libentius boves cu- 
rent. et 6. Circum vias ulmos serito, et partim 
populos, uti froadem ovibux et bubus habeas. 
Sunt qui putant partim his locis scriptum fuisse 
compendii causa pro prcssertkn. — b) Fortas- 
se etiam pro magnam partem ponitur in illo 
Plauti Pers. 3. 3. 28. Mirum, quia tibi ego cre- 
derera, ut ipse idem mini faceres, quod partim 
faciunt argentarii: ubi quid credideris, citius ex- 
tempio a foro fuRiunt, quara ex porta ludis cum 
eraissus est lepus. et Pseud. 5. 1. 29. Palliola- 
tim amictus sic hac incessi ludibuadus: ptaudunt 
partim, clamilant me, ut revertar. At Handius, 
Tursell. vol. 4. p. 393., in Catonis II. citt. par- 
tim ait esse in aliquibus rebus ; in Plauti vero 
11. citt. esse idem ac nonnulli. Pr elerea in me- 
dium affert alia, quae tamen ad superiorem num. 
I. commode referri possunt. 

PARTtO, onis, f. 3. pirto, -toko;, actu3 pa- 
riendi, partus. ^Cf. Priscian. 6. p. 710. Putsch.). 
Plant. True. 1. 2. 92. Horresco misera, mentio 
quoties fit partionis. Adde Afranium apud iVon. 
p. 217. 31. Merc. Noa dolorem partionis veniet in 
mentem tibi, Quos misera pertulisti ? Gell. 3, 16. 
Partio mulieris. et 12. 1. 11 Ee non partionem so- 
lum, sed alituram quoque ferara et saevam crimi- 
natus est. — Et de gallinis Farro 3. R. R. 9. 
4. Has ad partionfis sunt aptiores. 

PARTlO, is, Tvi, Itum, ire, a. 4. et 

PARTtOR, tris, Itus sum, iri, dep. 4. (pars). 
Part. Partiens sub A. II.; Partitas sub A. I. 
et sub B. I.; Partilurus sub A. I.; Partiendus 
sub A. I. — Parlire est partes facere, dividers, 
disiribuere, communicare, f*spc'£oj (It. spartire, 
partire, dividere, distribute; Fr. partager, di- 



PARTIPEDES 

viser entre, repartir, distributer; Hisp. partir, 
repartir, distribtiir ; Germ, theilen, zertheilen; 
Angl. to part, share, distribute, divide), 
A) Activa forma ; ct quidem 
I.) Proprie. — a) Cum Accus. Ennius apud 
Gell. 12. 4, Heece locutus, vocat quocurn bene 
Kepe libenter Mensam eeruionesque suos rerum- 
que s-uarum Congeriem partit. Plant. Asin. 2. 2. 
5, Hanc, quam nactus pradam, pariter cum iilis 
partiam. Id. Mil. glor. 3. 1. 112. Mea bona inter 
ecs partiam. Lucret. 5. 682, de sole. Imparibus 
currens anfraclibus astheris oras Panil, el in par- 
tes non esquas dividit orbem. Afranius apud 
iron, -p. 475. 21. Merc. Quum testamento patria 
partisset bona. Sail. Jug. 43. cd. Kritz. Consu- 
ls* provincias inter se partiverant. Alii leg. con- 
jecerunt paraverant: at V. Kritz. ad h. 1. Tac. 
i2. Ann. 30. Regoum Vangio ac Sido inter se 
partivere, — b) Absolute Cic. 1. Fin. 7. 22. 
Toliit deOnitiones; nihil de dividendo ac partien- 
do docet. Qu.amqu.am partiendo ad for mam par- 
tiri per liner e potest. Similiter partiens apud 
Justin, 1. 3. 2. Invenit eura-pensa inter virgi- 
nea partientem. V, et Phcedr. moi sub II. — ■ c) 
Part. Partitus pass. Lucret. 3. 711. anima par- 
tita per artus. J'arro 1 . ft. R. 37. 4. Divisio in 
sei partita. Cic. 3. Orat. 30. 119. Eadem sunt 
membra in utrisque distributionibus, sed paullo 
secua a me, atque ab illo, partita ac distributa. 
Cobs. 6. B. G. 6. Caesar parti tis copiis cum C. 
Fabio legato. Sic Id. 1. B. C. 4. Quos (exer- 
citus) se pro necessitudine partiturus cum Pom- 
pejo arbitratur. Illud partiturus ad formam par- 
tiri pertinere potest. Id. 6. B. G. 33. Partito ex- 
ercitu. ef 7. ibid. 24. Dua? semper legiones pro ca- 
stris excubabant, plures partitis teraporibus erant 
in opere. Liv. 27. 7. Italia ambobus provincia 
decreta: regionibus taraea part: turn imperium. 
Ovid. 3. Art am. 593. rivaiem, parti taquc fce- 
dera lecli Sentiat. Id. 4. Fast. 679. Tenia post 
Hyadas quum lux erit orta remotas, Carcere par- 
iitos Circus babebit equos. h. e. divisos et emis- 
sos carcere. Pammach. apud Fulgent, de prise, 
term, in Diobolares. Diobolare proslibuium, 
quam ego actulum, ut Dircen, partitam reddam. 
h. e. quam ego in partes dividam, quemadmo- 
dum Dirce ab Aatiopas filiis discerpta fuit: vel 
translate, quam ego ita vehementer futuam, ut 
ea pane discerpta ac dilaniata omnibus deiode 
pateat. — d) Ceterum passive. Cic. Orat. 56. 
188. Pes, qui adbibetur ad numeros, partitur in 
tria. — e) Part. Partiendus apud Cic. Brut. 
38. 141. Actio partienda est in gestum atque vo- 
cem. V. supra sub b. ; et adde Cypriani locum 
cit. in SPORTULA, in quo signiucat partes acci- 
pere. 

II.) Translate. Plant. Jmph. 4. 3. 1. Vos in- 
ter vos partite: ego abeo. h. e. banc controver- 
siam decidite, mam componite. Ennius apud 
iVon. p. 475, 24. Merc. Eamdem me in suspicioaem 
Bceleris parti v it pater. Lucilius ibid, tu gaudia 
mecura partisses. Phcedr. 3. 8. Dulcem_jue in am- 
bos caritatem partiens. V. supra I. b. 

B) Deponentium forma. Cic. Oral. 33. 117. 
Genus universum in species certas partietur ac 
dividet. Id. Rose. Com. 17. 53. Si, quod uni- 
verse socielatis fuisset, petisset; quod turn reda- 
ctum esset, aequaliter omnes partirentur. T'irg. 
i. JEn. 198. pnedam socius partitur in omnes. 
Id. 1. G. 126. signare, aut partiri limit? carn- 
pum. Cic. Tim. 7. ldipsum in ea, quas decuit, 
membra partitus est. Id. 6. Verr. 17. 37. Pupil- 
lis bona erepta cum illo partitus es. Cf. Cces. 3. 
B. C. 82. Receptis omnibus in una castra legio- 
nibus, suum cum Scipione bonorcm partitur. Id. 
1. ibid. 73. extr. Id opus inter se Petrejus at- 
que Afranius partiunlur. et ibid. 38. Oflicia in- 
ter se partiunlur. Cic. 14. Phil. 6. 15. Quum con- 
silium inirent de caede nostra, partirenturque in- 
ter se, qui Capitolium, qui Rostra, qui Urbls por- 
tas occuparent etc. Tac. 2. Hist. 77. Discrimen ac 
pericula ex aequo partiemur. Virg. 11. .En. 822. 
Partiri curas cum aliquo. Vol. Mace. 6. 424. 
ilium acies curvse secat undique falcis, Partitur- 
que rotis. lo fa in pezzi, lo sbrana. 



— 582 — 

PARTIPEDES versus sunt, qui in singulis pe- 
dibus singuias partes orationis adsigoant, ut; Mi- 
scent fulo flumina Candida sanguine sparso. 
flaec Diomed. 3. p. 498. Putsch. Adde eumd. p. 
497. et cf. Gr. iro&otiepsl?. 

PARTITE, adverb, partitamente , distinta- 
mente, Uzuaptcuivtos, distribute. Cic. Orat. 28. 
99. Qui nibii potest tranquility nihil leniter, ni- 
hil partite, deQnite, distincte, facete dicere, -fu- 
rere apud sanos vidctur. 

PARTiTIM, adverb, partite, per partes. Clau- 
dian. 1. laud. Stilich. 30. Sed privata minus, 
part him singula quemque Nobilitant, hunc for- 
ma decens, hunc robur in armis. Al. leg. parti- 
tum. 

PARTiTtO, onis, f. 3. divjsio, distribulio, p.epio- 
t«>5 (It. divisione, partizione, distribuzione ; Fr. 
partage, division, distribution; Hisp. parti- 
mento, particion, division, repartecion ; <«erm. 
die Tlieilung, Eintheilung , Abtheilung; Angl. 
a parting, dividing, distributing, sharing). 
lisurpatur ^ i. Generatim. Cic. 3. Orat. 30. 
119. Si qua in re discrepuit ab Antonii divisione 
nostra partitio. Id. Brut. 88. 302. Partitiones, 
quibus de rebus dicturus esset. Id, 2. Off. 11. 
4o. iEquabilis pra»dae partitio. Id. 1. Orat. 
6. 22. Facere partitionem artiura. Id. 1. Fin. 
13, 45. Partitione uti. — In re medica. Ctxl. 
Aurel. 2. Tard. 13. n. 191. Quippe quum non 
aversio, sed potius partitio sanguinis fieri intel- 
ligatur, et, duplici egestione celerata. nutlam mor- 
tis habeat dilationem. h. e. geminala sanguinis 
effusio. — Similiter Cic. Ccecin. 5. 15. Quum 
prsesertim pecuraia ex partitione deberetur. et 
Sext. 24. 54. Omitto gratulationes, epulas, par- 
titionem serarii, beneticia etc. Id. 2. Legg. 20. 50, 
Atque eiiam dant hoc Scaevolae, quum est par- 
titio, ut, si jn testamento deducta scripta con 
sit, ipsique minus ceperint, quam omnibus bere- 
dibus relinquatur, sacris ne alligcntur. f. et Caji 
locum cit. in PARTI ARIL'S. ^ 2. Speciatirn, 
apud Logicos alia est divisio, alia partitio: ilia 
est forraarum, sen specierum: hsec partium, seu 
membrorum. Cic. Topic. 5. 28. Definitiones alias 
sunt partitionum, alias divisionum: partitionum, 
quum res ea, quse proposita est, quasi in mem- 
bra discerpitur-; divisionum aut etn denottio 
formas omnes complectitur, quse sub eo ?enere 
sunt, ruod detinitur. et ibid, 6. 30. In parti- 
tione quasi membra sunt; ut corporis, caput, hu- 
meri, manus, latera, crura, pedes et cetera: in 
divisione forrnae sunt, quas Gneci e'Sj'a; vocant, 
nostri, si qui ha?c forte tractant, species appel- 
lant. Adde eumd. ibid. 8. 34. ; et Quint.il. 5. 10. 
63. et 7. 1. 1. ^ 3. J tern speciatirn, in re orato- 
ria, est ea, quas a Graecis dicitur iiaipiatz- Cic. 1. 
Invent. 22. 31. Recte habita in causa partitio il- 
lustrem et perspicuam totam efticit oration? Adde 
eumd. ibid. 32. et toto libel I o de Partitione ora- 
toria. Quas me moral Quint it. 1. 2. 13. parti- 
tiones et declamations rhetorum , sunt distri- 
butiones themalis, qu-e solent fieri a pntcepto- 
ribus, quum illud discipuiis propon-int et in suos 
locos partiunlur, I'ossatura, I'artificio. Turneb. 
PARTlTO, as, are. a. 1. aJTertur, nullo tamen 
auctore laudalo, a /Vise tan. 10. p. 8M0. Putsch. 
L't lectum lecturio et lectito, micturn micturio 
et mictito, dictum dicturio et diclito: sic ergo 
parturn parturio et partito. 

PARTI TO, adverb, idem ac partite. Ulp. re- 
gular, til. 24. a med. Maevius beres meus cum 
Titio berediiatem meam partito dividito. Al. ita 
distinguunt: partito, dividito. 

PARTITOR, oris, m. 3. divisore. uzp'.aTr 1 ;, di- 
visor. Cic. I'alin. 5. 1-J. Quum te non custodern 
ad continendas, sed partiiorem ad partiendas mer- 
ces missutn putares. Alii rectius teg. portitorem. 
Gloss. PhUox. Partitor, u-'c-wns. 

PARTlTCDO, lois, f. 3. parto, T='ft;, parien- 
di actio, partus. Plaut. Aulul. 1. t. 36. Propin- 
qua partitudo cui appetit. Solin. t. a med. Si 
corpusculum in marem figuretur, pronior est 
partitudo uteri. L'troque loco al. leg. paritudo, 
ab altero supino parilum verbi pario. At apud 
Plaut. legitur partitudo etiam a A'onto p. 217. 



PARTURITJO 

28. Merc, qui ibid, affert et illud ejusd. ibid. 
2. 3. 9- Nunc probrum atque partitudo prope 
adest. Imppp. Gratian., Patens et Thcodos. Cod. 
Theod. 9. 42. 10. Petanlur futurae partitudinis 
testimonia. 

PARTOR, oris, m. 3. qui acquisivit. Plaut. 
True. 1.1. 42. Unde ante-parta demus post-par- 
toribus. h. e. successoribus et heredibus nostris, 
qui bona nostra possidebunt post nos. Sed re~ 
ctius scribilur postpartoribus, 

PARTOaLIS, e, adject, ad parturn pertinens, 
ut Partuaiis sanguinis lluxus, Terttdl. 4. advers. 
Marcion. 20. ad fin. 

PARTUMEJUS, a, um, adject. Partumejus ven- 
ter dicitur, qui facile concipere et parere potest, 
a pario. Quidam conflatum pulant a partu el 
mejo, h. e. ea facilitate pariens, ac si mejeret. 
Sed mejus est additarnentum, seu terrain alio vo- 
cis nihil per se significaos. Horat. Epod. 17. 50. 
Tuusque venter partumejus, ct tuo Cruore ru- 
bros obsletrix pannos lavit. V. Hitter, ad b. 1., 
qui banc lectionem tuetur. Alii leg. Pactumejus, 
quam vocem V, 

PARTCRA, a?, f. 1. parto, partus, f'arro 2. 
B,. R. 1. 26. Deme duas res de mulis, admissu- 
rarn et parturam. Schneider, ita legit; alii pa- 
rituram. 

PART Or! A, ae, f. 1. quse peperit. Gloss. Cyrill. 
To*ag, parturia. 

PAHTURf.iLIS, e, adject, qui partu editur. 
Cassiod. de anima 2. Edita est anima, quasi 
parturiale ovum. 

PARTURIO, firis, urlvi vel Drll, Qrire, a. 4. 
desiderativum a pario. — > Parturibat pro par- 
turiebat V. sub I, in fin. — Prater, parturivi 
est Ambros. in Luc. 10. 21. Est etiam quse par- 
turivit injustiliam et peperit iniquitatem. — Part. 
Parturiens 1. — Parturio est idem ac parere 
cupio, pariendo laboro, e ni to t, desider are di par- 
tor ire. 

I.) Proprie. Ter. Hecyr. 3. 3. in fin. Vereor, 
si clamorem ejus hie crebro audiat, ne parturire 
intelligat. Aliquo mibi est ablegandus, dura pa- 
ri t Philumena. Phcedr. 1. 19. (.an is parturiens 
quum rogasset alteram, Ut fetum in ejus tugurio 
deponeret etc. Ovid. 3. Fast. 256. tu (Lucina) 
voto parturientis ades. Horat. Art. P. 139. Partu- 
riunt montes; nascetur riuicuius mus. proverb, 
de iis, qui magna pollicentur, et minima prse- 
stant. Commodissime Phcedr, 3. 22. Mons par- 
turibat gemitus immanes ciens: Eratque in ter- 
ris maxima exspectatio. At ille murem peperit. 
Hoc scriptum est libi, Qui magna quum minaris, 
extticas nihil, parturibat pro parturiebal non 
infrequens positio in verbis quarts conjugal. 

II.) Trauslate. ^ 1. Speciatirn est occulte ali- 
quid moliri, coi'are. Cic. Mur. 39. 84. Hoc quod 
conceptum respublica periculum parturit, consl- 
lio discutiam et comprirram. Id. 2. Phil. 46. 
118. Ut aliquando dolor populi Romani pariat, 
quud jamdiu parturit. Sic Liv. 21. 18. ail fin. 
Et, quod diu parturit animus vester, aliquando 
pariat. Ovid. Heroid. 22. 208. ingentcs parturit 
ira minas. ^ 2. Item speciatirn est laborare, 
sol lici turn esse. Cic. Amic. 13. 45. Caput esse ad 
beate vivendum securitatem, qua frui non possit 
animus, si tamquam parturiat units pro pluribus. 
h. e. sollicitus sit et molestias pro aliis susci- 
pial. ^ 3. Generatim est parere, edere. Horat. 
4. Od. 5. 26. Quis (paveat), Germania quos hor- 
rida parturit I'etus? Virg. 3. Eel. 56. et 2. G. 
33j. de vere. Et nunc omnis ager, nunc omnis 
parturit arbos, Nunc frondent silvae. Sic Colum. 
tO. R. R. lo. natura soli, qua? gramine lasto Par- 
turit. Horat. 1. Od. 7. 15. Alhus ut obscuro de- 
terget nubila caslo S*pe Notus. neque parturit im- 
bres Perpetuos. Ctaudian. Cons. Prob. et Olybr. 
2u4. Felice mque uterum, qui nomina parturit 
annis. h. e. consumes fastis. Id. Cons. Mall. 
Theod. 81. Parturit innumeros angusio pectore 
mundos. h. e. imaginatur. — Passive Hieronym. 
Epist. Algasia> T. 4. p. 209. Multis malis atque 
peccatis, quibus Nero mundum premit, Antichri- 
st! parturitur adventus. 

PARTURfTlO, onis, f. 3. actus parturiendi. 



PARTUS 

1.1 Proprie. Hieronym. 1. advers. Jovinian. 
n. 22. Quia apud Judaeos gloria erat in partu- 
bus et parluritiooibus; et maledicta sterdlis, quae 
non habebat semen in Israel. 

II.) Translate. Augustin. ep. 34. (al. 31.) a 
med. Eiplicare conceptionem et parturition em 
cordis sui. et 8. Confess. 6. a med. Turbidus 
parluritione novae vitae. 

PARTUS, a, um V. PARIO- 

PARTUS, us, m. 4. (pario, is.). Olim partus, 
1, declinaverunt. Pacuvius apud Non. p. 486. 

6. Merc. Ubi tne gravidam sentio aggravescere 
propinquitate parti. — Et partuis. Farro ibid. 
Candidum lacte papilla quum (lull, signum putant 
partuis. V. FRUUTUS init- — Partu in Dativo 
pro partui. Propert. 1. 13, 29. quum sit proxl- 
raa Lcdae et Led* partu. V. ASPECTUS, us, 
init. — Partus est actus pariertdi, toxo? (It. par- 
to; Fr. enfant ement. accouchement, couches; 
llisp. patio; Germ, das Gebren, die Geburt; 
Angl. a birth or bringing foith). 

I.) Proprie. <f 1. Abstracte, vel generatlm. 
— a) Stricto sensu. Cic. 2. Nat. D. 27. 69. 
Diana adbibetur ad partus, quod ii maturescunl 
aut septem nonounquam, aut, ut plerumque, 
novem lunre cursibus et 46. 1 19. Luna a sole 
iiluminata graviditates et partus adert maturi- 
tatesque gignendi. Horat. carm. scbc. 13. Rite 
matures aperire partus Lents, Ilitbya. — b) La- 
tiori sensu de pwriendi tempore. Cic. Cluent. 11. 
31. Quum esset gravida Auria, et jam appropin- 
quare partus videretur. — c) Ut pario, ita par- 
tus viris quandoque tribuitur. V. PARIO, is. 
^ 2. Concrcto, uti ajunt, seusu, vel speciatim 
partus est ipse fetus, proles. Cic. 5. ruse. 27. 
79. Bestiae pro suo partu ita propugnant, ut vul- 
nera excipiaot. Colum. 3. R. R. 8. 1. iEgyptiis et 
Afris gemini partus familiares, ac pane solerones 
sunt. Plin. 8. Hist. not. 32. 50. (112). et ibid. 
42. 66. (163). Partum ferre. h. e. gravidam esse. 
et ibid. 47. 72. (187). ^erere. Id. 7. ibid. 3. 3. 
(33). eniti. Id. ibid. (3.*>). edere. Id. 10. ibid. 
12. l,i. (32). reddere. Id. 14. ibid. 18. 22. (116). 
abigere. Id. 9. ibid. 25. 41. (79). continere. Id. 

20. ibid. 14. 52. (146). necare. Id. 25. ibid. 3. 

7. (25). elidere. Id. 32. ibid. i. 1. <6). solvere. 
Id. 2*. ibid. 6. 20. (30). ejicere. Id. 22. ibid. 

21. 26. (.Si), pellere. Id. 20. ibid. 8. 30. (74). 
trahere. Id. 29. ibid. 2. 9. (32). evocare. Id. 24. 
ibid. 16. 97. (154). ciere. Flor. 3. 4. Partus gra- 
vidarum eitorquere tormentis. t feti, gli embrio- 
ni. — Traosfertur ad plantas. Farro 1. R. R. 

8. 7. Altius vitis toilend, quod in partu et ali- 
monio vinum non, ut in calice, quant aquam, 
sed sulem. Adde Colum. 3. R. R. 10. 11., et 
Ptin. 17. Hist. nat. 2. 2. (.13). 

II.) Translate. % Est idem atque initia, prin- 
cipia. Cic. Brut. 13. 49. Et Gracia quidem ora- 
torum partus atque fontes vides. % 2. Trans- 
fer! ur etiam ad animurn. Petron. Satyr. 118. 
Neque coocipere, aut edere partum mens pot- 
est, nisi etc. 

P.iRCLIS, Idos, f. 3. suppuratio quae in gin- 
givis ex transverso fit; ei Tvapct trans et oJXow 
gingiva. Mar cell, limpir. c. 11. p. 101. ed- Aid. 
(si salva est lectio). Hoc anedicamine arido uti 
oportebit, vel etiam cum melte mix to, ad paru- 
lidas aut epulidas, id est, ubi ex transverso gin- 
giva suppuratur, vel ubi super extremurn mola- 
rem increscit. 

PARUM, adverb, pro neutro parvum, extrita 
altera u; vel rectius est neutrum adject, ab inus. 
parus pro parvus ex Gr. zraupo;. (Priscian. 15. 
p. 10 to. Putsch. Nimium quoque pro nimis fre- 
quenter ioveniraus, ct parum pro parvum.) — 
Comp. Minus V. infra sub B.; Sup. Minime 
sub C. 

A) Parum proprie idem est, atque aliquantum 
abest, quin justum vel plenum sit; bine est paul- 
lum. modicum, leviter, non satis, ptxpdv (It. po~ 
co; Fr. peu, trop pen, pas asset, mirins que 
I' on ne desire; llisp. poco, cortamente, tenua- 
mente; Germ. iu wenig, nicht hxnreichend, 
nicht genug; Angi. a little, but a little, too 
little, not enough). 



— 583 — 

I.) Proprie. ^ 1. Adverbii more. — a) Jun- 

gitur Cum Verbis. Ter. Adelph. sub fin. Magis 
impense cupitis, consulitis parum- Id. Andr. 4. 
1. 56. Parum procedit quod ago. Ptaut. Amph. 
1. 1. 218. Parum etiam, praut futurum est, pra- 
dicas. Id. Rud. 4- 4. 59. Di\i equidem, sed si 
parum intellexti, dicam denuo. Cic. 3. Nat. D. 

1. 4. Quaro ex te, qua parum accepi. Id. 1. 
Invent. 47. 88. Quum parum meraineris, quod 
concesseris. Co?s. 2. B. C. 31. Parum credere 
alicui. Sail. Jug. 11. Con feet um anais Micipsam 
parum animo valuisse. Tac. 4. Hist. 60. extr, 
Simulata ea fuerint, an retinere saevientes nequi- 
verit, parum aflirmatur. — b) Cum Adjectivis. 
Plant. Cas. 3. 3. 21. Vitium tibi istuc maiimum 
est, blanda es parum. Cic. Amic. 20. 75. Is et 
inlirraus est mollisque natura, et ob earn ipsam 
causam in amicitia parum Justus. Id. 10. Att. 
11. Quae de fratre meo scribis, sunt ea quidem 
parum lirma. Horat. Art. P. 448. parum Claris 
lucem dare coget. Liv. 7. 39. Graves jam .state, 
aut viribus parum vaiidos. — Cum negativis 
hand et non per litotem. parum conjungitur, 
Liv. 1. 30. Sabini baud parum memores. Id. 
27. 20. Consilio in cetera e-ssequenda belli baud 
parum opportuni. Cic. Quinct. 3. 11. Nam aeque 
parum facetus scurra Sex. Noevius, neque huma- 
nus preeco est unquara existimandus. — ■ c) 
Cum Adverbiis. Ct'c. 1. Tusc. 45. 109. Nemo pa- 
rum diu viiit, qui virlutis perfectse perfecto fun- 
ctus est munere. Cces. 3. B. G. 18. Cui rei pa- 
rum diligenter ab iis erat provisum. Liv. 21. 3. 
An hoc timemus, oe- iilio parum mature servia- 
mus? Plin. 2. Ep. 15. Me pnedia materna pa- 
rum commode tractant. — ■ Et per litotem. Liu. 
21. 26. Haud parum caliide auram favoris popu- 
laris ex dicta t or ia invidia peliit. .Yepos Att. 13. 
Non parum liberaliter, ^ 2. Substantlvi more. 
— a) General! in. Plant. Mil. glor. 3. I. 103. 
Obstetrix eipostutavit mecuru, parum missum si- 
bi. Liv. 4. 2. Parum id videri, quod omnia divina 
humanaque turbentur? Cic. Opt. gen. orat. 1. 

2. De hominibus dicet aliquid, de re parum. Id. 
Orat. 22. 73. Magis odendir, nimium, quam pa- 
rum. et 1. Off. 25. 89. Nuinquam iratus medio- 
critatem illam tenebit, qu* est inter nimium et 
parum. — b) Speciatim parum est. — Abso- 
lute. Plant. Stick. 4. 1. 44. Immo duas dabo, 
inquit ille adolescens, una si parum est. Propert. 
2. 16. 36. nobis una puella parum est. — Se- 
quente quod. Cic. Sext. 14. 32. Parum ne est, 
quod tantum homines fefellisti, ut negligeres au- 
ctoritatem senatus? L : v. 7. 3il. ad fin. An -pa- 
rum fuit, quod semel in Sidicino agro-Iegioncs 
nostras ceeidere? — Sequente part. ut. Plin. 
Pane.g. 60. Parum est, ut in curiam venias, nisi 
et convueas; ut intersis senatui, nisi el presides; 
ut censentes audias, nisi et perrogas. — Cum 
Infinilo. Liv. 38- 14. Parum est, non erubuisse 
abseutem. Ovid. 2. Fast. 415. Non nocuisse pa- 
rum est: prodest quoque. Plin. 31. Hist. nat. 
I. 1. (2). Quid esse mirabilius potest aquis In 
cnelo stantibus? At illae, ceu parum sit in tantam 
pervenire altitudinem, rapiunt eo secum piscium 
examina. — Cum addito nisi, nisi etiam, ita ut 
a-iceadat oratio ad id, quod nimium est. Plant. 
Merc. 4. 2. 1 . Parum ne est mal;e rei, quod a- 
rnat Demipho, ni sumptuosus insuper etiam siet? 
jfer. Phcrm. 3. 3. 13. Parum ne est, quod no- 
bis succenset seaex, ni instigemus etiam, ut nullus 
locus relinquatur preci? Cic. Rose. Am. 17. 49. 
Id erit ei maxime frauda, ut parum miseria sit, 
quod aliis coluit, nou sibi, ni9i etiam quod o- 
maioo coluit, crimini fuerit. Liv. 38. 54. Parura 
enim fuisse non laudare pro rostris P. Africa- 
num poit mortem, nisi etiam accusaretur. — 
c) Parum habere, parum facere, ut apud Liv. 
42. 4. Templusn auguslissimum regioois ejus, 
quod nou Pyrrhus, non Hannibal violassent, vio- 
lare parum babuisse, nisi detexisset f.ede ac pTO- 
pe dirtiisset. Fellej. 2. 76. 4. Qui natus obscu- 
rissimis iniliis parum habebat summa accepisse, 
nisi in id ascendisset etc. Sail. Jug. 31. H. Kritz. 
ll»c tafia facinura impune suscepis.se parum ha- 
buere. Id. ibid. 85. 31. iSon sunt composiia mea 



PARUM 

verba; parura id facio. h. e. exiguam curam el 
rei impendo: ita Kritzius; sed Cortius minus 
recte interpretatur: non id ago. — d) Parum 
cum Genilivo. Pla'it. Bacch. 4. 4. 20. Fortassis 
tu auri dempsisti parum. Cic. Brut. 68. 240, In 
hac enim satis erat copioe, in ilia autein leporis 
parum Sail. Cat. 5. Satis eioquentise, sapientiae 
parum. Horat. 2. Ep. 2. 111. quaecumque pa- 
rum splendoris habebunt. Id. Epod. 1. 3. Parum- 
ne campis atque Neptuno super Fusum est La- 
tini sanguinis? 

II.) Translate, parum pro minus, aut non. 
Cic. Plane. 7. 18. Si parum rautti sunt, qui no- 
bilitatera ament. et ibid. 30. 72. Parum mul- 
tas, parum justce necessitudines. Quintil. 6. 2. 3. 
Semper fuerunt uon parum multi, qui etc. CtB- 
lius ad Cic. 10. Att. post ep. 9. Dura pudet, te 
parum optimatem esse. Horat. t. Od. 12. extr. 
Tu parum castis inirnica mittes Fuimina lucis. 
Sueton. Ner. 34. Consilio per conscios parum 
celato. Sail. Jug. 89. Neque litteras Graecas 
didici : parum placebat eas discere, quippe quae 
ad virtutem doctoribus nihil profuerunt. Hue per- 
tinet illud Eesti p. 238. 20. Mult. Parum cavisse 
videri proounciat magistratus, quum de consilii 
sententia capitis quern condemnaturus est. h. e. 
non cavisse. Pronto de fer. Als. (edente ite- 
rum ,/. Maio) ep. 3. a med. Si quempiam con- 
demnas, parum cavisse videtur, ais. — • NB. Pa- 
rum fides, parum gloria, fiducia, parum pre- 
tium pro parva fides etc. parvum pretium, aftert 
Pareus in Lex. Crit. e\ Terent., Plant., Cic. f 
Senec, Apul., sed ubique incerta lectione, aut 
constructioae ambigua. — Incertum etiam at- 
que obscurum est illud apud Cic. 6. de republ, 
12. extr. Queeso, ne me e somno excite tis: aut 
parum rebus: audite cetera, pax sit rebus al. 
leg., ef, per avum, de his audite cetera, ex con- 
jectura Gronov. Qui parum rebus retinent, ex- 
ponuni: parum temporis date rebus tam gravi- 
bus. 

B) Comp. Minus (quod proprie est neutrum 
adjectivi minor) natura sua semper requirit ali- 
quid, quod ut magnum aut majus comparetur; 
quare altera comparationis pars aut appoaitur 
vel part, quam vel Ablative, aut ex reliquis sen- 
teniiae verbis intelligitur, $\aLTTGvu>q (It. meno, 
manco; Fr. moinx; Hisp. menos; Germ, ute- 
niger, minder, geringer ; Angl. less). ^ I. 
Stricto sensu. — a) Absolute. Ter. Phorm. 
3. 3. 21. Ne quid plus rninusve faxit, quod nos 
post pigeat. Cic. Sext. 30. 108. Ne mea oratio, 
si minus de aliquo dixero, ingrata;si satis de o- 
mnibus, inrjnita esse videatur. id. 2. Divinat. 
72. 150. Metus ipsi per se minus valerent, et ma- 
gis contemnerentur, nisi etc. Ptin. 14. Hist. nat. 
21. 28. i 141). Minus diu bibunt. Farro 1. R. R. 
7. 2. E\ arvo aqu« magno, sed male consito, et 
minus multum et minus bonum faciebant vi- 
num. in minor quantita e di minor bonta. 
Sail. Cat. 2. Ita imperium semper ad optumum 
quemque a minus bono transfertur. — b) Cam 
Ablativo. Plant. Asin. 2. 4. 35. Dimidio minus 
opinor. Nepis ,4tt. 13. Nemo illo minus fuit 
euias. Farro 1. R. R. 22. 3. Sarcula octo face- 
re, dimidio minus palas. — c) Sequente quam, 
ac , atque. Cic. Plane. 30. 72. Reipondebo tibi 
minus fortasse vehementer, quam abs te sum 
provocatus: sed proftcto nee considerate minus, 
nee minus amice. Firg. 3. JEn. 561. ilaud mi- 
nus ac jussi faciunt. Horat. 2. Sat. 7. 96. Qui 
peccas minus atque ego? — Et cum Ablat. Liv. 
41. 13. eitr. Sociis dimidio minus, quam civlbus, 
datum. Cic. 3. Ferr. 45. 117. Si prolulerit, uno 
sigQo ut sit minus, quam ex lege oportet, non 
des possessionem. Minus vero Id his duobus sub- 
siantivorum more usurpatur. — Interdum quam 
omiltitur. Cic 1. Divinat. 32. 68.; et Nepos The- 
mist. 5. Madefactum hri minus triginta diebus 
Grsciam sanguine. Plin. 15. Hist. nat. 25. 30, 
(104). Minus quinquennium est, quod prodiere. 
— d) Prrocedente negaticne. Liv. 42. 6. Ceeidere 
duo millia haud minus peditum. et ibid. 28. Quum 
cimtuua et quinquaginta non minus adessenC. 
Farro 2. R. R. 2. 2o. Ne minus habeamus In 



PARUMPER 

centenas ores hirtas siugulos homines; in ca- 
pras binos. Colurn. 12. R. R. 38. 6. Ut ante- 
quam bacca- leganlur, nc minus triduum sere- 
num fuerit. Cic. Stxl. 12. 28. Non minus per- 
turbato anirno, quam si in credilorurn conven- 
tual incidisset. Nepos Alcib. 5. Multas urbes 
Gra?cas eipugnaverant: neque minus raullas ad 
araicitiam adjunxerant. Id. Epam. 5. Fuit et 
disertus, ut nemo Thebanus ei par esset eloquen- 
tia; neque minus concinnus in brevitate respon- 
dentia Id. Att. 13. Neque vero minus bonus pa- 
terfamilias habitus est., quam civis. — e) Nihil 
minus in responsionibus vehementius negat: si- 
gnificat enim, nullam rem minus nos facere, 
quam id, de quo loquimur. Ter. Eun. 3. 1. 44, 
purgon'ego me de istac Thaidi? oka. nihil mi- 
nus ; Imo magis auge suspicionem. et 3. 3. 28. at 
tu apud nos hie mane. chrk. nihil minus. Cf. Cic. 
2. Fin. 17. 55. Nutn igitur eum poslea censes anxio 
animo, aut sollicito fuisse? Nihil minus, contra- 
que ilia bereditate dives. Id. 2, Off. 2D. 81. Cadit 
ergo in virum bonum mentiri emolument! sui 
causa, criminari, praeripere, fallere? Nihil profe- 
cto minus. — Similiter Id. 2. Alt. 4. His tern- 
poribus tam dubia vita optimi cujusque, magis 
eestirao unius aestatis fructum palaestrae palatini, 
sed ita tamen, ut nihil minus velim, quam Pom- 
poniam et puerum versari in timore ruinae. — 
Ironica forma negatlonis est multo id minus 
apud Plaul. Most. 4. 3. 20. quid? a Tranione 
aerro (accepisti quadraginta minus) 1 , si. Multo 
id minus. — f) Plus minus interdum est cir- 
citer, poco piu poco meno. Auct. B. G. 8. 20. 
Castra non longius abesse plus minus octo milli- 
bus passuum dicebantur. — <?> Quum repetitur, 
significat rem usque decrescentem. Ter. Heaut. 3. 
3. 33. Nam mini jam minus minusque obtempe- 
rat. sempre. meno. firg. 12. Mn. 616. jam minus 
fttque minus successu laetus equorum. Liv. 26. 
17. Minusque ac minus, cum timore simul fide 
decrescenle, conveniebat. Horat. 1. Od. 25. 6. 
Audis minus et minus jam. Ovid. 2. Pont. 8. 
73. Nam minus et minus est facies in imagine 
tristis. Plin. 11. Hist. not. 10. 10. (26). Apes, 
quum advesperascit, in alveo strepuot minus ac 
minus, donee etc. — h) Cum Adverbiis compa- 
retivorum. Claudius Quadrigarius apud Ge.ll. 9. 
1. Quare milites Metelli sauciabantur multo mi- 
nus. Sutton. Tib. 26. Civilera adraodura inter 
initia, ac paullo mraus, quam privatum egit, h. 
e. pasne privatum egit. (Et omisso quam, eodem 
sens u, Id. i b id. 39. Quod pau lo minus utrumque 
evenil. h.e. ex parte quidem evenit, non omne.) 
okiyov Selv Grseci dicunt. Quintil. Declam. 12. 
18. ad fin. Quantulo minus quam congesti fru- 
menti pulverem vidimus! h. e. quam parum ab- 
Juit, quin videremus. — i) Cum comparativo. 
Cels. 6. 6. n. 29. Quanto minor generi buic im- 
petus, tanto finis minus eipeditior est. A I. pie- 
rique recte leg. expeditua. — J) Interdura vim 
habet excipieudi atque excludeudi. Ovid. 12. 
Met. 554. Bix sw Herculeis ceciderunt, me mi- 
nus uno, Viribus. Manil. 1. 776. Tarquiaioque 
minus reges. h. e. reges omoes Romani, Tarqui- 
njo Superbo eicepto. Ovid. 1. Art. am. 643. Lu- 
dite. li sapitls, solas irapune puellas: Hac minus 
est una fraude tuenda fides, h. e. eicepta bac 
una fraude. Al. aliter leg. Stat. i. Theb. 533. 
quum protinus utraque virgo Arcano egress* tha- 
lamo (mirabile visu!) Pallados armisonae pha- 
retrataeque ora Dianae ,£qua ferunt, terrore mi- 
nus, h. e. sirailern Paliadis et Diana? faciem ba- 
bent et ostentanl, excepto quod terrorem nul- 
lum praferunt. V. etiam Cic. 3. Verr. 57. 149, 
et ibi Atcon. et Gronov. <f 2, Frequenter ac- 
eipitur pro non, non, ou, oux. — a) Absolute. 
Cic. 1. Divinat. 14. 24. Nonnunquara ea, qua 
predicts sunt, minus eveaiunt. Ter. Eun. 4. 5, 
10. At nesciebam, id dicere illam: nisi quod cor- 
reiit miles, quod intellexi minus. —■ b) Si mi- 
nus, sin minus, Ita!, se no. Cic. 7. Verr. 27. 
69. Syracusis, si minus supplicio affici, at custo- 
diri oportebat. Id. 7. Fain. 1. in fin. Quod si 
assecutus sum, gaudeo : sin minus, hoc me ta- 
men consoler, quod etc. se poi no. et 1. Or at. 



— 584 — 



PARUMPER 



23. 109. Non intelligo, quamobrem non, si mi- 
nus ilia subtili definitione, at bac vulgari opi- 
nione, ars esse videatur. — c) Quo minus (re- 
ctius, quam quominus: tametsi et hoc non raro 
legitur) est ut non, seu ne; sicche non, affin- 
ch'e non: et saspe cum verbis jungitur irnpedi- 
mentum aliquod significantibus. Cic. 7. Fam. i. 
Si te infirmitas valetudinis teauit, quo minus ad 
ludos venires, et sub fun. Me subinyitaras, ut ali- 
quid ad te bujusraodi scriberem, quo minus te 
prsetermisisse ludos pxnileret. Cces. 2. B. C. 13. 
extr. Stetisse per Trebonium, quo minus oppido 
potirenlur, videbatur, Nepos Cim. 4. Nc quis 
impediretur, quo minus ejus rebus frueretur. Id. 
Epam. b. Neque recusavit, quo minus legis pas- 
nam subiret. Cic. 12. Fam. 5. Hiemem credo 
prohibuisse, quo minus de te certum habereraus, 
quid ageres. Id. 2. Att. 4. ad fin. Prater quer- 
cum Dodonaeam nihil desideramus, quo minus 
Epirum ipsam possidere videamur. Id. 1. .Tusc. 
38. 01. Deterrere aliquem, quo minus etc. Ter. 
Andr. 1. 2. 25. Si sensero, quidquam in his te 
nuptiis Fallaciae conari, quo fiant minus. — d) 
Inverso ordine. Id. Hecyr. 4. 4. 8. Ne vereatur, 
minus jam quo redcat domum. — ■ Ceterum Tac. 
i. Ann. 14. Qtio minus idem pro Druso postu- 
faretur, ea causa, quod desigoatus consul Drusus 
prsesensque erat. h. e. ea causa impediebat. et 
4. ibid. 51. Rellquis, quo mious vi aut obsidio 
subigerentur, praematura montis Haemi et saeva 
hiems subvenit. h. e. aubvenit et impediebat. Id. 
Agric. 20. Nihil interim apud hostes quietum 
pati, quo minus subitis excursibus popularetur. 

C) Sup. Minime vel minume ^ 1. Genera- 
tim est idem ac minimum, minus quam celeri: 
et non tam ad negandum, quam ad maxime mi- 
nuendum pertinet; coutinet enim comparatio- 
nem, sXay^icra (It. meno di tutto; Fr. le moins; 
Hisp. en grado minimo; Germ, am ivenigsten, 
sehr gering; Angl. least of all, least). Occurrit 
— a) Absolute et jungitur Verbis, Adjectms et 
Adeerbiis. Virg. 6. JEn. 96. via prima salutis, 
Quod minime reris, Graja pandetur ab urbe. Cic. 
Brut. 57. 207. Mihi placebat Pomponius maxime, 
vel dicam, minime displicebat. Id. 14. Fam. 13. 
Quod in miserrirais rebus minime miserum puta- 
bis, id facies. Id. 2. Or at. 7 J. 322. Est id qui- 
dem in totam orationem confundendum, nee mi- 
nime in extremam. Sail. Cat. 50. a med. In ma- 
mma fortuna minoma licentia est: neque studere, 
neque odisse, sed minume irasci decet. ma men di 
tutto etc. Ter. Eun. 2. 3. 39. Ilium, liquet mihi 
dejerare, his raensibus Sex septem prorsum non 
vidisse proxitnis, Nisi nunc, quum minime vellem 
miniraeque opus, meno che mai. Seneca t. Be- 
nef. 2. Nullius rei, minime beneflciorum, hone- 
sta largitio est. Cic. 1. Nat. D. 3. 6. Quum mi- 
nime videbamur, turn maxime philosophabamur. 
Id. Orat. 66. 222. Nihil tam debet esse nutne- 
rosum, quam hoc, quod minime apparet et va- 
let plurimum. — 6) Cum Genitivo omnium. 
Cic. Rose. Am. 34. 96. Ad te minime omnium 
pertinebal. — c) Additur interdum Genitivus gen- 
tium, quod vim addit nescationi. Paul. Biac. p. 
123. 3. Mull, dici putat pro eo, quod est, omnium 
gentium judicio minime esse faciendum. Ter. 
Eun. 4. 1. 10. Heus, inquit, puer, Pamphiiam 
arcesse: ilia exclamat, minime gentium. Adde 
eumd. Adelph. 3. 2. 44. Sic Plaul. Pcen. 3. 3. 
77. ht. Ita illi dixerunt, qui hinc a me abierunt 
modo, Te quacritare a muscis. co. Minime gen- 
tium. ^ 2. Speciatim, saepe ad negandum per- 
tinet, et majorem habet vim, quam non, nequs- 
quam, non punto. Cic. 2. Nat. D. 10. 26. Aer, 
qui natura est maxime frigidus, minime est ex- 
pers caloris. Id. 13. Fam. 1. ad fin. Homo mi- 
nime ambitiosus, minime in rogando molestus, 
ut nihil unquara magis. Ter. Beaut. 3. 2. 14. 
Minime miror, Clinia hanc si deperit. Plaut. 
Most. i. 3. 115, Etiam ne unguentis ungendam 
censes? sca. minime feceris. Cces, 1. B. G. 1. 
Minime ad eos mercatores saspe commeaot. Cic. 
7. f err. 34. 88. In hac quadriremi, propter 
honorem et gratiam Cleomenii. minime multi re- 
miges et milites deerant. Cf. Ter. Eun. prol. 1. 



Si quisquam est, qui placere studeat bonis quam 
plurimis et minime mullos iaedere. ^ 3. In re- 
sponsionibus minime negat vel pure rejiciendo id 
quod est qu«>situm, vel refutando et respuendo, 
mai no, non gia, oibb. — a) Antecedente in- 
terrogations. Sail. Cat. 52. Placet igitur eos di- 
mitli, et augeri exerciturn Catilinae? minume. 
Ter. Heaut. 4. 4. 20. etiam ne tecum hie res 
mihi est? sy. Minime: tuum tibi reddo. Id. He- 
cyr. 5. 3. 16. Sed cessas? pah. minime equidera. 
Cic. i. Tusc. 6. 10. An tu hwc non credis? a. 
minime vero. no certamente. Id. 8. Att. 9. Num 
igitur peccamus? minime vos quidem. Plaut. 
Trin. 3. 3. 21. Ut ego adolescenti tbesaurum in- 
dicem Indomito, pleno amoris ac lascivix? Mi- 
nime minime hercle vero. oibb oibb. — Et cum 
addito Genit. gentium. Ter. Phorm. 5. 8. 44. 
Meriton' hoc meo videtur factum? ob. Minime 
geotium. — b) Similiter post Imperativum. Plaut. 
Most. 5. 1. 48. surge, th. minume. Id. Bacch. 
1. 1. 54. manurn da et sequere. pi. aha minu- 
me. Ter. Heaut. i. i. 36, At istos rastros inte- 
rea tamen appone, ne labora. m. minime. — c) 
Similiter .Raut. Men. 5. 7. 45. Apud te babi- 
tabo, et quando ibis, una tecum ibo domum. mk. 
minume. Id. Most. 3. 2. 4., ubi persona secum 
loquitur. Nunc dorraitum jubet me ire: Minu- 
me. <J 4. Pro minimum, saltern, almenn. Cels. 
2. 8. ad fin. Is morbus erit longissimus, mini- 
meque annuus. Ita edidit Targa ex Mss. et edi- 
tion, antiquis, Eindenius habet minimumque. 
Colum. i. B.. R. 6. 6. Lata bubilia esse opor- 
tebit pedes decern, vel minimo novem. o almeno 
almeno. et 5. ibid. 9. 12. Sed id minime bis an- 
no arari debet. Id. Arbor. 16. a med. Pa tie re 
minime duobus mensibus eum lempestatibus ver- 
berari. — De forma minimopere, V. in PAR- 
VUS sub C. 

PARUMPER, adverb, (parum). Paul. Diac. 
p. 221. 18. Mull, docet dictum esse per meta- 
thesia syllabarum, quasi perparum (at Mullerus 
pro perparum legit perparvum): sed mious re- 
cte, quum in tantisper, et paullisper non va- 
leat. Potius a Grasca consuetudine ducas iroupdv 
rap, ut oMyov ntp, 6'ttou rep, etc. Sed parumper 
factum est ex parum, adjecta ea syllaba, quae cum 
Grasco cemparari quidem potest, non originis 
nomine coiijuntci: adjectio ilia per augmentum 
affert; neque aliis nominibus adjungitur oisi qui- 
bus temporis notio in est, ut paullisper, aliquan- 
tisper, nuper. — Ceterum pxrumper est idem 
ac parvo tempore, paullisper, b'ik umpov (It, per 
poco tempo, un poco; Ft. pour ou pendant un 
peu de temps, un petit moment, un peu; Hisp, 
en poco. un poco, poquilo; Germ, auf e kurze 
Zeit, auf eine Heine TVeile, ein ffedchen; 
Angl. for a short time, a little while, awhile). 
Occurrit — a> Absolute. Plaut. Amph. 1. 1. 233. 
Induci* parumper fiaat, si quid vis loqui. Id. 
Aulul. 2. 2. 22. Da mihi operam parumper. Id. 
Cure. 2. 3. 78. Tace parumper. Id. Bacch. 4. 6. 
s 2'*. Mane dum parumper: jam ad te exeo. Ter. 
Phorm. 3. 2. 1. ph. Dorio, audi obsecro. do. Non 
audio, ph. Parurapi-r. do. Quin omitte me. Cic. 3. 
Orat. 35. 143. Haec quum Crassus dhisset, parum- 
per et ipse conticuit et ceteris silentium fuit. Id. 
9. Att. 4. Abduco parumper animum a molestiis. 
Sic Id. Amic. 1. 5. Tu velim a me animum pa- 
rumper avertas, Leelium loqui ipsum pules. Liv. 
40. 32. Ceitiberi parumper incertis animis flu- 
ctuati sunt, et 45. 12. Obstupefactus tam vio- 
lento imperio parumper quum haesitasset,- inquit 
etc. Curt. 8. 14. 1.1. Macedtmas - ipsius regis a- 
speclus parumper inhibuit. Quintil. 2. 4. 1. Di- 
lata parumper ilia arte rbelorica. — Ei de ora- 
toria degressions. Cic. Brut. 93. 322. Nemo e- 
rat, qui (posset) delectandi gratia degredi pa- 
rumper a causa. Adde eumd. Orat. 31.112. — 
b) Addita temporis deGnitiooe per part. dum. 
Plaul. Amph. 2. 8. 7. Ipsa de me scio, cui vo- 
luptas parumper data' st, dura viri mei mihi pot- 
estas videndi fuit ooctem unam modo. Ter. Andr. 
4. 2. 3t. Tu, dum exeo, parumper opperire me 
hie. Liv. 4. 32. ad fin. Ipse poslero die, quum 
Etrusci-in aciem processissent, cunctatus parum- 



rARUNCULUS 

per, dum speculatores referreot. Adde Sueton. 
jf er _ 4g. — c ) Sequence mox, deinde. Cic. 1. 
Divinat. 23. 47. Discedo paruinper a soraniis, ad 
quae mox revertar. Liv. 31. 39. Pulsatio scuto- 
rum parumper succedentes Romanes tenuil. De- 
inde, iis quoque spretis, etc. Adde Sueton. Galb. 
19 — d) In Illo Pirg. 6. £n. 382. pulsusque 
parumper Corde dolor trisli : Servius interpre- 
tatur paullatim: Nonius veto p. 388. 18. Merc. 
cito, relociter, in poco tempo: addilque in eam- 
dem senteuliam iltud Ennii ex 1. Annal. Hinc 
campos celeri passu pcrmensa parumper, Conjicit 
in siivam sese. et ex eod. lib. Te sale nata precor 
Venus, te genetrix patri' nostri, L't me de cselo 
visas cognata parumper. Quae absurda videri non 
debent, quum parumper parvo tempore signified. 
fVagnerus cum Doderlinio in allaio F'irg. loco 
interprelatur : paullo post rediturus dolor. 

PARUiN CULL'S, i, m. 2. deminut. paronis. Cic. 
apud Isid. 19. Orig. 1. 20. Paruncuiis ad lit us 
ludit celeribus. 

PAR US, i, ni. 2. avis genus, cinciallegra, cin- 
gallegra, cujus multas species refert Gesnerus; 
ab Italis nonnullis parizola dicitur. Auct. earm. 
Pkilom, 9, Parus enim quamvls per noctem tin- 
nlat omnern. 

PARVE, adverb. Sup. Parvissime. — Parte 
est idem ac parum, poco, /xtxpw;. fitruv. 9- 6. 
Parve per eos flectitur delphinus. Ccel. Aurel. 

2. A cut. 38. Parvissime aliquid memorare. Adde 
eumd. ibid. 34. et 2. Tard. 14. n. 206. 

PARVlBIBULUS, a, um, adject, qui parum bi- 
bit, ^pa^ffOTTj;. Ccel. Aurel. 3. Acut. 15. Phre- 
netici parvibibuli. 

PARVICOLL1S, e, adject, parvum collum ba- 
bens. Ccel. Aurel. 2. Tard. 12. Facile curabiles 
succulentos homines dixit, atque fortes, et parvi- 
colles, quos uixooroayrJkoMi appellavit, hoc est, 
qui minirme loogitudinis haberit coila. 

PARVIFACIO, is, ere, a. 3. stimar poco, parvi 
aestimo. Pomponius a pud Non. p. 13. 15, Merc. 
Ego rumorem parvifacio, dum sit, rumen qui 
impleara. V. MULTIFACIO. — Passive. Titinius 
apud Priscian. 8. p. 780. Putsch. Consilium bo- 
num gratia parvifaciatur. — Rectius tamen scri- 
bitur division parvi facio. 

PARV'lLOQUlUM, ii, n. 2. breviloquium, bre- 
viloquio, ^ayuXoyia. Boeth. Topic. Aristot. 
8. ad fin. p. 733. Non opdrtet adversus quoslibet 
facile coasistere, quandoquidem necesse est par- 
viloquium inde emergere: nam qui exercitati sunt, 
non possunt abslinere a disputatione sine alter- 
catione. 

PARViPENDENTlA, ee, f. 1. (parvipendo) con- 
temptus, disprezzo, oXcytopca. Boelh. Topic. Ari- 
stot. 4. 6. p. 693. Neque prompium nobis est 
dicere, quodnam eorum genus, ut de ira et tri- 
stitia, et opinio parvipendentise in eo quod quid 
est, praedicari videntur ; contristatur enim iratus, 
et opinatur parvipendi. 

PARVIPENDO, is, ere, a. 3. parvifacio. Legitur 
conjuncte in multis libris apud Plant. Bacch. 

3. C. 29. et Bud. 3. 2. 36. et apud Tier, Hecyr. 
3. 5. 63. etc., in aliis divisim. Cassiod. 12. Hist. 
Eccl. 11. Hie autem parvipendebat, si quis de 
Deo non ita saperet, sicut ipse. 

PARVIPENSIO, onis, f. 3. idem ac parvipendeo- 
tia. Boeth. Topic. Aristot. 8. t. p. 724. Sumatur 
autem ira appetitus esse pans propter apparen- 
tem parvipensionem. 

PARVlTAS, Stis, f. 3. (parvus) esiguitas. ui- 
xpoTij? piccioiezza. 

I.) Proprie, h. e. de rebus physicis. Cic. Tim- 
i3. Vincula talia, quae cerni non possent propter 
parvitatem. Plin. 2. Hist. nat. 11. 8. (51). Ter- 
rae parvitatem declarat sol deficiens. Gell. 1. 3. 
ad fin. Parvitates et magnitudines rerum. 

II.) Translate, h. e. de abstracts. Gell. 7. 17. 
Illudens levitatem quaestionis parvitatemque. Val. 
Max. prcef, Mea parvitas ad favorem tuum de- 
currit. h. e. mea tenuitas ingenii et imbecilitas: 
vel humilitas condition^ mese. Ccel. Aurel. 5. 
Acut. 2. n. 35. Praeterea hac passio initio, par- 
vitatis causa, negligiiur et conterapta con vale- 
scit. 

Tom. III. 



— 585 — 

PARVULlTAS, atis, f. 3. conditio parvulorum, 

infanlia. Commodian, Instruct 6. 2. Et si par- 
vulitas sic sensit. 

PARVULUM, adverb, un pochetto, paullulum. 
Cels. 7. 18. Si scrotum ducitur, aut nihil, aut 
parvulum intenditur. Plin. 8. Ep. 17. sub fin. 
Parvulum differt, patiaris adversa, an exspectes. 
et 9. Ep. 40. Ut nihil de die perdunt, ita de 
nocte parvulum acquirunt. Adde eumd. 8. Ep. 
14. circa med., ubi al. leg. paullulum. 

PARVTLUS vel parvolus, a, um, adject, demi- 
nut. a parvus, pusillus, levis, brevls, tut^o? (It. 
piccoletto; Fr. petit, tout petit; Ilisp. pequenue- 
lo, pequenito; Germ, sehr klein, klein, gering; 
Angl. very small, very little, petty, tiny, pu- 
ny). 

Lt Proprie. 5 *■ Generatim. Cic. 2. Invent. 
3. 10. Ne dum parvulum hoc consequimur, illud 
amittamus, quod maximum est. et H. 25. Parvula 
impulsio. Id. Quinct. 16. 53. In parvula re ca- 
ptions aliquid vereri. Cces. 2. B. G. 30. Parvulis 
prceliis cum hoste contendere, et 5. ibid. 50. Non 
parvulum detrimentum. Auct. B. Afr. 35. Par- 
vulum navigium. Moral. 1. Sat. 1. 33. Parvu- 
la, nam exemplo est, magni formica laboris. 
Brutus ad Cic. 11. Fam. 10, Parvulam manum 
militum inermium habere. Cic. Rose. Com. 8. 

23. Ilia fuit pecunia immanis, haec parvula. po- 
chistima somma. Lucret. 4. 193. Parvula causa. 
Juvenal. 10. 340. mora. Plin. 17. Hist. nat. 

24. 37. (221). Sonum edere parvuli stridoris. 
Id. 35. ibid. 10. 36, (74.!. Parvula label la. — 
Et neutr. plur. Horat. 1, Ep. 15. 42. nam tuta 
et parvula laudo, Quum res denciunt, satis inter 
vilia fortis. ^ 2. Speciatim saepe refertur ad *- 
tatem, et infantem pueilumque significat. — a) 
De hominibus, Virg. 4. M>n. 328. si quis mini 
parvulus aula Luderct iEneas. Justin. 15. 4. 5. 
Ancora, quae in femore Seieuci nata cum ipso 
parvulo fuit. Id. 12,4.10. A parvula aetate labo- 
ribus indurati. Plant. Merc. 1- 1. 89. Qui olim 
a puero parvulo mihi paedagogus fuerat. Ter. 
Andr. 1, 1. 8. Postquam te emi a parvulo. Caes. 
6. B. G. 20. Ab parvulis labori ac duritiei stu- 
dent. M. Aurel. inter opera Front. 2. ad An- 
tonin. Imp. (edente iterura A. Maio) ep. 1. Par- 
volae nostras (filice) nunc apud Matidiam in op- 
pido hospitantur. — b) De bestiis. Cces. 6. B. 
G. 27. Uri assuescere ad homines et mansue- 
fieri, ne parvuli quidem except!, possunt, 

II.) Translate de indocto et iraperito, ut sunt 
parvuli, itemque de stulio. Plant. Pseud. 3. 1. 
17. Quam illae rei ego etiam nunc sum parvu- 
lus! A mob. 1. 43. Quid dicitis, o parvuli, in- 
comperta vobis, et nescia temerariae vocis loqua- 
citate garrientes? 

PARVUS, a, um, adject. Gradus sunt Corap. 
Minor sub B; Sup. Minimus (et raro admodum 
Minimissimus et Minerrimus) sub C. — Repe- 
ritur tamen et Parvior, Parvissimus. Ccel. Au- 
rel. 2. Tard. 1. ante med. Volantum parviores. 
Adde et*md. 3. ibid. 8. n. 103. Varro apud 
Non. p. 456. 10. Merc. Rictus parvissimus. Lu- 
cret. 1. 615. et 621. et 3. 199. parvissima cor- 
pora. Ccel. Aurel. 1. Tard. 1. init. Parvissimus 
guttarum Quor. et ibid. n. 29. Oportet igitur ra- 
dicis cortices in frusta minui parvissima. et 2. 
ibid. 13. n. 172. Locus parvissimus. — Parvus 
(quod volunt eise a rcaupo? paucus, brevis) est 
exiguus, modicus, levis, pixpo; (It. picciolo; Fr. 
petit, qui n'est pas grand, pas gros, pas long, 
de faible dimension; Hisp, pequeno, chico,chi- 
quito; Germ. Klein, ivenig, gering, geringfugig; 
Angl. little, small, puny, slight). 

A) Posit. Parvus 

I.) Proprie. ^ 1. Ad rei dimensionem refer- 
tur, et est exiguus, atque opponitar magno, am- 
plo. Cic. 2. Nat. D. 48. 123. Parvi pisciculi. 
Id. fragm. apud Lactant. 6. 2. Parvus libellus. 
Id. post redit. ad Quirit. 8. 20. Parva navicu- 
la. Id. 1. Legg. 5. 17. In parvurn quemdam et 
angustum locum concludi. Id. 2. leg. Agr. 3t. 
85. Promiscue toto campo Martio, quam proprie 
parva frui parte malletis. — Hue referri potest 
illod Plin. 5. Hist. nat. 11. 12. (65), Tam par- 



PARVUS 

vo distat ibi tanta rerum naturae diversitas, Ubi, 
ut ait Forcellinus , subintelligi potest spatio. 
•f 2. Dicitur et de rei numero ac quantitate. — 

a) Adjective. iVepos TTiemut- 5. txtr. Parvo nu- 
mero navium. Sail. Cat. 53. Sciebam s«pe nu- 
mero parva manu cum magnis legionibus ho- 
stium contendisse, cognoveram parvis copiis 
bella gesta cum opulentis regibus. Auct. B. Afr. 
10. Parva enim cum copia, et ea tironura, ne- 
que omni exposita, in Africa contra magnas co- 
pias, et insidiosa? natioais, equitatumque innu- 
inerabilem se expositos videbant. Hue referri pot- 
est illud Liv. 10. 45. a med. Ut parvo admo- 
dum plures caperentur. h. e. paullo plures. Ett 
tamen qui aliter leg. Item illud Plin. 12, Hist. 
nat. 13. 29. (50). Cardamomum odoris parvi, 
di poco odore. Sic 21. ibid. 31. 105. (178). Trj- 
chnus insaniam facit, parvo quoque succo. — 

b) Hinc parvum, i, absolute, est parva, sive an- 
gusta res famiiiaris. Lucret. 5. 1118. Divitiz 
grandes homini sunt vivere parce jEquo animo : 
neque enim est unquam penuria parvi- Cic. 12. 
Att. 19.; et Horat. 2. Sat. 2. 110. Contentus 
parvo. di poco. Id. 2. Ep. 1. 139. Agricola? 
prisci, fortes, parvoque beati. Id. 2. Od. 16, 13. 
Vivitur parvo bene, con poco. Cf. Tibull. 1. 1. 

47, contentus vivere parvo. Seneca Ep. 123. 
Necessarium est parvo assuescere. — c) Hinc 
parvus el parvum pro parum. Lucan. 4. 239. 
si torrida parvus Ventt in ora cruor. h. e. pa- 
rum, seu aliquantum cruoris. Id. 2. 128. par- 
vum sed fessa senectus Sanguinis ehudit jugulo. 
■ — ■ Parvum pro parum cum opposito plurimum, 
dixit Ccel. Aurel. 1. Acut. 11. n. 92. Dando 
pultem, aut scrbilem cibum, ova atqce panem,- 
et non alternis, sed quotidianis dlebus, et pluri- 
mum, comparatione prasteriti temporis illorum 
dierum, quibus parvum dare solebamus, ^ 3. I- 
tem refertur saepe ad asstimationem et pretium. 
— a) Adjective. Cic. 6. Verr. 60. 134. Pretio 
parvo vendere. Ter. Hecyr. 5. 3. 1. Meam he- 
rus esse operam deputat parvi pretii. V. infra 
sub II. a. — b) Absolute hoc eodem aensu oc- 
currit Ablalivus et Genitivus. Horat. 2. Sat. 3. 
156. Quanti emptus ? parvo. Cic. 1. Att. 3. Signa 
abs te diligenter parvoque curata sunt. — Plant. 
Mil. glor. 4. 8. 41. Parvi ego illos facio. gli ftimo 
poco. V. PARVIFACIO. et Capt. 3. 5. 24. Parvi 
asstimo, si ego hie peribo. Id, Bacch. 3. 6. 29. 
Nequara bominis ego parvi pendo gratiam. Cic. 
Arr.h, 6. 14. Pericuia mortis atque exsilii parvi 
esse ducenda. Nepos Eumen. 10. extr, Omnes 
pra illo parvi futuros. Cic. 1 . Off. 22. 76. Par- 
vi sunt foris arma, nisi jst consilium domi. Al. 
leg. parva. Id. pro leg. Manil. 7. 18. et 1. ad 
Q. fr. 1. 7. Parvi refert, abs te jus dici diligen- 
ter, nisi etc. poco rileva. ^ 4. Item refertur 
ad tempus et brevem significat. — <x) De tem- 
pore, item de iis, quae tempore constant, vel quae 
nos tempore metimur , Zucret. 5. 106, Omnia 
conquassari in parvo tempore ceraes. Adde VaX. 
Place. 8. 273. Lucan. 4. 476. parva nox. et 6. 
806. vita, Ter. Andr. i. 1. 83. Parva coniue- 
tudinis causa, ~ Et absolute. Plin. 16. Hist. 
nat. 25. 42, (103). Silveslrium primee florent sam- 
hucus et cornus, parvoque post pirus etc. h. e. 
parvo post tempore, paullo post. Hue referri pot- 
est et illud Gell. 13. 2, Accius tunc baud parvo 
junior etc. Item illud Plin- 2. Hist. nat. 67. 67. 
(168). Circa Caspium quoque inulta Oceani litora 
explorata, parvoque brevius, quam totus, nine 
aut illinc Septentrio eremigatus, ft. e. paullo : 
potest tamen, ait Forcellinus, in his tempore 
subintelligi. — o) De hominibus, et refertur ad 
atatem pueritiae et infantiae. Cic. 2. de republ. 
21. Tarquinius, qui admodum parvos tam h*be- 
ret liberos, sic Servium diligebat etc. Horat. 2. 
Ep, 1. 70. memini qua? plagosum mihi parvo 
Orbilium dicure. a me fanciullo, Sueton. Aug. 

48. Reclorem opponere sctate parvis, aut mente 
lapsis. — Et absolute. Cic. 3. Fin. 5. 16. Ante- 
quam voluptas, aut dolor attigerit, salutaria ap- 
petunt parvi. Stat. 1. Siiv. 5. 43, Una vescitur 
omnia ordo mensa, Parvi, femina, plebs, eques, 
senatus. Id. 7. Theb. 520. liquistis enim parvos- 

74 



PASCALIS 

que senesque. Et lacrimas baa quisqne domi. — 
Parvwn pro parvorum hoc sensu babeC Id. 1. 
TTiefc. 609, — Saspe a parvo, a par vis, ut apud 
Cic. 2. Zegg. 4. 9. A parvis didicimus. da fan- 
ciulli. Liv. 1. 39. sub fin. Puer in dorno a par- 
vo eductus. 

II.) Translate, morali et intellectual* ratione, 
parva dicuntur qua* sunt parvi aut nullius mo- 
ment!, qua* parvi ducuntur vel ducenda sunt. — 
a) TJniversira. Cic. 2. Orat. 20. 84. Si hoc in 
parvis, aut mediocribus rebus doctiores assequi 
possunt, nor idem sentio tanta hac in re tamque 
immensa posse rieri. Id. 3. ad Q. fr. 8. Non e- 
nim commoda quaedam sequebamur parva ac me- 
diocria. Plin. 20. Hist. nat. procem. 1. (1). Nemo 
id parvum ac modicum eiistimaverit. Cic. Cluent. 
34. 94. Haec apud Junium parva et infirma 
sunt. Id. Ccecin. 10. 26. Beneficium non par- 
vum. Tiro. 4. G. 176. si parva licet componere 
magnis. Id. 3. Eel. 54. Sensibus bsc imis (res 
est non parva) reponas. non e cosa di poca im- 
portanza. fforat. 1. Sat. 6. 86. parva merces. 
— &) De animo et ejus a (Tec ti bus; item de in- 
geo'o et ingenii operibus. Cic. 1. Off. 20. 68. 
Nihil cnim rst tarn angusti animi tamque parvi, 
quam ainare diviiias. fforat. 1. Sat. 2. 10. Sor- 
didus atque animi parvi. Id. 1. Ep. 12. 15. nil 
parvum sapias. Cf. eumd. 3. Od. 15. 17. nil par- 
vum loquar. Id. I. Ep. 17. 39. hie onus hor- 
ret, Ut parvis animis et parvo corpore majus: 
Hie subit et perfert, poco spirito. el Ter. Eun. 
1. 2. 117. Parva m fidem habere alicui. creder 
poco. Rursus fforat. t. Ep. 3. 21. non tibi par- 
vum Ingenium, non incultum est et turpiter hir- 
tum. et Plin. 6. Ep. 29. Homo parvo ingenio. 
di poco ingegno. et fforat. 2. Ep. 1. 257. Sed 
neque parvum Carmen majestas recipit tua. h. e. 
humile. Cf. eumd. 4. Od. 2. 31. operosa parvus 
Carolina lingo. — c) De hominibus. fforat. 1. 
Ep. 3. 28. Hoc opus, hoc studium parvi prope- 
remus et ampli. h. e. pauperes, bumiles, igno- 
biles. Auct. B. Afr. 57. Aquinius homo novus 
parvusque senator. Cf. Ovid. 8. Met. 637. Ergo 
ubi caelicohe parvos tetigere per.ates etc. Simili- 
ter fforat. 3. Od. 23. 15. Parvi dii. k. e. parv* 
potentiw, minorum gentium, ut v. gr. Penates, 
— Et absolute, fforat. 2. Sat. 6. ( 3i. neque ulla 
est Aut magno aut parvo leti fuga. Id. 1. Ep. 
7. 44. Parvum parva decent: mihi jam non re- 
gia Roma, Sed vacuum Tibur placet. 

B) Comp. anom. Minor, us, Sris, cum Grae- 
co ueltav conjungendus, Aoc'ttmv (It. minore, in- 
feriore, piu piccolo; Fr. moins; Hisp. mas pe- 
queno; Germ, kleiner, geringer, weniger ; Angl. 
Uss, smaller, ir?-fcrio-ur ). 

I.) Proprie. ^ 1. Dicitur de rei eitensione. 
Cess. 6. B. G. 13. Hibernia dimidio minor, quam 
Britannia, fforat. 1. Ep. 10. 43. calceus olim 
vSi pede major erit , subverted; si minor, uret. 
Id. Art. P. 189. Neve minor, neu sit quinto 
productior actu Fabula. h. e. neque plures ha- 
beat actus, quam quinque, neque pauciores. ^ 2. 
Item de numero. Auct. B. Alex. 30. Id minori 
numero miiitum consequi. Cic. 2. Legg. 20. 51. 
Si ea pecunia non minor esset iacta. Liv. 4. 51. 
Minus praediw, quam speraverant, fuit. Id. 41. 
13. extr. Sociis dimidio minus, quam civibus da- 
tum. Cf. Cic. 3. Perr. 45. 117. Si protulerit, 
uno signo ut sit minus quam ei lege oportet, 
non des possessionem. ^ 3. Item ad pretlum. 
Cic. 3. Off. 12. 51. Vendo meum non pluris, 
quam ceteri, fortasse etiam minoris. per meno. 
Petron. Satyr. 14. Minoris pallium addicere 
placuit. Sutyicius ad Cic. 4. Pam. 5. Omnia 
minoris aestimare. Cf. Salt. Jug. 37. Fidem suam 
non minoris, quam publicam ducebat. Seneca 
Ep. 18. Quam durus sit fenerator Csecilius, a 
quo minoris centesimis propinqui nummum rao- 
vere non possunt. Aliudit ad illud Cic. 1. Alt. 
12. Nam a Csecilio propinqui minora centesimis 
nummum movere non possunt. h. e. minore u- 
»ura, quam centesima. ^ 4. Item ad tern pus et 
sapissime ad astatem. Ovid. 2. Pont. 10. 37. 
Saepe dies sermone minor fuit. h. e. brevior, quia 
in noctem etiam termo productus fuit. — Sic de 



586 — 



PASCALIS 



state. — a) Cum additis. Co3s. 3. B. C. 112. 
Filia minor Ptolemssi regis, fforat. 2. Ep. 1.4o. 
minor uno mense, vel anno. Ouid. 7. Met. 499. 
aetate minor. Cic. Amic. 9. 32. Pro hoc qui minor 
est natu, meo jure respondeo. Id. 4. Acad. (2. pr.) 
19. 61. Te aliquot annis minorem natu non du- 
bitabo monere. Ulp. Dig. 30. 99. 1. Minor viginti 
annis. h. e. qui nondura vigesimum aetatis an- 
num attigit. Papinian. ibid 50. 2. 6. Minores 
vigintiquinque annorura decuriones facti. Julian, 
ibid. 38. 5. 8. et Prcetor apud Ulp. ibid. 4. 4. 
1. Si minori, quam vigintiquioque annorum, na- 
tu filiosfamilias crediderit. Labeo ibid. 36. 2. 30. 
Si pupilla minor, quam viripotens, nupseril. Ca- 
jus 1. Instit. <edente Goeschenio) § 73. Si mi- 
nor anniculo sit films, filiave, causa probari non 
potest. — 6) Absolute, fforat. Art. P. 174. de 
sene. censor castigatorque minorum. de' piu gio- 
vani. et 2. Ep. 1. 100. Majores audire, minori 
dicer e. Ovid. 4. Prist. 10. 55. Utque ego ma- 
jores, sic me coluere minores, — r) Minore* 
aliquando sunt pueri. Sil. It. 2. 490. Te rnatres, 
vincente fame, te mcesta virorum Ora vocant, 
prima que sooaat te voce minores. Seneca Here. 
(Et. 1787. Si quis minor Busiris, aut si quis mi- 
nor Antaeus etc. h. e. lilius Busiridis, aut Antsei. 
— d) Apud JCtos sunt minores vigimiquinque 
annis. Ulp. Dig. 42. 1. 57. Si minor praetor, vel 
consul jus dixerit, valebit. Adde ibid. 1. tit. 4. 
qui est De Minoribus. — e) Interdum sunt 
posted. Virg. 1. JEn. 537. nunc fa ma, minores 
Italiam dixisse. et ibid. 736. Uunc laetum Tyriis- 
que diem, Trojaque profectis Esse velis, nostros- 
que bujus merainisse miaores. 

II.) Traaslate usurpatur mora'i et intellectuali 
ratione, h. e. de rei gradu. — a) Univcrsim. 
Cic. Topic. 4. 23. Ouod in re majore valet, 
valeat in minore. fforat. 1. Ep. 10. to6. sapiens 
uno minor est Jove. Id. ibid. v. 35. minor in 
certamine iongo Imploravit opes hominis. h. e. 
virtute et viribus inferior, el 2. ibid. 1. 183. nu- 
mero plures, virtute et bonore minores. er 1. i- 
bid. 12. 27. jus imperiumque Phraates Caesaris 
accepit, genibus minor, k. e. ad genua Caesaris 
procumbens et infra ea se submittens. Cf. Tac. 
Germ. 39. Est et alia luco reverenlia. Nemo nisi 
vinculo Hgatus ingreditur ut minor et potesta- 
tem numinis prae se ferens. Ovid. 2. Trist. 214. 
Et sunt notitia multa minora tua. h. e. leviora, 
atque adeo indigna, quae a te sciantur. Id. 6. 
Met. 150. Nee la men (;Vio6e> admonita est poena 
popularis Arachnes Cedere calitibus, verbisque 
minoribus uti. Liv. 22. 54. extr. Nulla ei parte 
(/me cladts) comparand* sunt, nisi quod minore 
aiirao lata? sunt. Et cum Ablativo. Id. ibid, 

ad fin. Itaque succumbam oneri, neque aggre- 
diar narrare, qu« edissertaado minora vero fe- 
cero. — b) Specialim cum I n fin j to. fforat. 2. 
Sat. 3, 312. Ao, quodcumque facit Maecenas, te 
quoque verum est Tantura dissimilera, et tanto 
certare minorem? h. e. imparem ad certaodum. 
Sil. It. 5. 76. heu Fatis Superi certare minores! 

— c)Cum Accusal, more Graecorura. Pal. Place. 
1. 582. Nee scopulos, aut antra minor juxta al- 
tera tellus Cernitur. Sil. It. 3. 42. frontemque 
minor truocam amnis Acarnan. h. e. Acbelous 
frontem habeas trimcam, mutitam, spoliatam cor- 
nu. Quo sensu Juvenal. 8. 4. Et Curios jam di- 
midios, humeroque minorem Corvinum. Alii leg. 
humerosque: alii nasumque minorem Corvlni. 
Lucan. 2. 717. Argo rapta puppe minor. — d) 
Minor capit.it est capile deroinutus. V. CAPUT- 

— e) Minores rnagistratus qui sint, V. in MA- 
GNUS. — f) Minorum aentium cives V, in 
GENS. 

C) Superi. (a minor) est Minimui et apud 
antiquiores minumus, a, urn, scribilur Minimis- 
simus babel Arnob. 5. p. 7. et 14. Digilorum mi- 
nimissimus. Sic Grasci a Superlat. sXa^tntoj for- 
mant Comparat. e'Xax.S'JTOTBpOf. — Minerrirnus 
pro minimo antiques dixisse, testatur Paul. Diac. 
p. 122. 17. Mull. — Minimus est is, quo minor 
nemo est alius, sXa^tuToc (It. minore di tulti, 
menomo, minitno; Fr. le tres-petit, le moindre ; 
Hisp. minimo; Germ, der, die, das kleintte, ge- 



ringste, wenigsle; Angl. least of all, the least 
or smallest). 

I.) Proprie. ^ *• Refertur ad eitensionem. 
Plaut. Bud. 3. 4. 15.; et Plin. 11. Hist. nat. 
45. 103. (251). Minimus digitus, mignolo. Cic. 
1. Acad, (post.) 7. 27. Quura sit nihil omnino 
in rerum aatura minimum, quod dividi nequeat. 
Plin. it. ffist. nat. 2. 1. (4). Rerum natura 
uusquam magis, quam in minimis, tota est. Cces. 
1. B. G. S. Vadis Rhodaoi, qua minima allitudo 
numinis erat. Id. X. B.C. 70. Minima pars tem- 
poris. — Et cum Abiatho. Colum. 8. R. ft. 3. 
ii. Tres exstruuntur cells etc. Delur anus omni- 
no adilus cellas media?, quae ipsa tribus minima 
»:st. At Schneider us reclius legit ipsa e tribus 
minima est. ^ 2. Item ad preiium. Plaut. Au- 
lul. 2. 8. 14. Quam minimo sumptu liliam ut 
n up turn da rem. con la minore spesa, che sta 
possibile. et Epid.2. 2. 110. Quanti emi potest 
minimo i.ft. e- pretio)? kpid. Ad quadraginta for- 
tasse earn posse erni minimo minas. <f 3. Hem 
ad wtaiem. Sail. Jug. 11. Hiempsal, qui miui- 
mus ei illis erat. Justin. 42. 5. 6. Obsidem Cae- 
sari minimum (ilium Phraati? ferens. Cic. 2. 0- 
rat. 1 i. f>8. Minimus natu hoTum omnium Ti- 
m.-eus. h. e. post hos omnes nalus, reenntior. Id. 
Cluent. 38. 107. K\ his omnibus nalu minimus 
P. Saturius. piii giovine. Seneca ffippol. 201. 
de CupUlini'. Regnumque tanlum minimus e Su- 
peris habet. Est qui leg. in Superis. 

II.) Translate, morali et inte!!ectuali ratione, 
h. e. de rerum gradu. — a) Adjective. Cic. 1. 
Orat. 37. 169. Minimae teuuissinneque res. Sail. 
Cat. 51 . in maiima fortuna minima licentia est. 
Horat. 1. Sat. 3. 68. vitiis nemo sine nascitur: 
optimus ille est, Qui minimis urgetur. Plaut. 
Men. 3. 2. 23. bomo pessime et nequissime, Fla- 
gitium hominis, subdole, ac minimi pretii. Cf. 
eumd. Pseutl, 1. 3. 35. Aliquem minimi facere. 
— Licinius apud Priscian. Non minimopere 
milites quietes votebaat esse. Ita Leiicographi: 
sed legend urn non minimo opere, ut Priscian. 
refert 6. p. 704.- Putsch., h. e. magnopere vo- 
lebant. — Et praeced. particula negat. Sueton. 
Aug. 25. Non minimo discriinine. et ibid. 67. 
Res non minimi periculi. — b) Neutrura cum 
Ablat. vel Genii. — Minima de. malis, proverb, 
e duobus malis minus eligendum: e multis malis 
minimum. Cic. 3. Off. 29. 105.— Id. Amic. 13. 45. 
Ut quisque minimum lirmitatis habeat minim uni- 
que virium, ita amicilias appetere maxime. quanto 
meno di etc. Liv. 4 4. 5. Minimum pedibus ili- 
neris confectum. Id. 27. 15. L'ade minimum pe- 
riculi erat. Colum. 11. R, R. 3. 12. Stercus 
(•^iui minimum herbarum creat. — c) Abso- 
lute, vel adverbial! ter. Cic. 1. Pam. 9. ante med. 
Prsemia apud me minimum valent. pochissimo. 
Plin. 3. Ep. 5. Post solem frigida lavabatur: dein- 
de gustabat, dormiebatque minimum, un pocket* 
tino. Horat. 2. Ep. 1. 72- Minimum distare. 
Nepos Dion. 1. Habuit magnam corporis digni- 
t ale in . qua tton minimum commendat. non 
poco. Plin. is. Hist. nat. 16. 43. (1 46). Medica 
secatur sexies per annos: quura minimum, qua- 
ter. il meno che sia. et Horat. 1. Od. 11. 8. 
Quam minimum credulus. meno che sia possi- 
bile. et Liv. 33. 6. In quo non minimum M- 
tolorum opera regii fugati atque in castra com- 
pulsi sunt. A put. 1. Met. Minimo minus interii. 
h. e. mancb pochissimo che non morissi. — 
Minimum pro saltern, per lo meno. Varro 2. 
H. R- 1, 12. Ita (iuot omnes partes minimum 
octoginta et una. et 3. ibid. 3. (3). Ha rum sin- 
gula genera minimum in binas species dividi 
possunt. Celt. 2. 8. ad (In. Morbus erit Ion- 
gissimus, minimumque anauus. V. Minime ia 
v. PARUM ia fin. Quintil. 5. 10. 5. Quae (com- 
prehemio) ei tribus minimum partibus constat. 
PASCALIS et pasctiaMis, e, adject, ad pa»- 
cua per linens. Paul. Diac. p. 243. 5. Mull. Pa- 
scales oves Cato posuit pro pascuale6. Cf. Fe- 
slum p. 242. 29. Lucilius apud Fes turn p. 301. 
lo. Mitll. Pascali pecore ac montaoo, birto atque 
soloee. f'ulgat. interpr. i. Reg. 28. 24. Mulier 
autem ilia babebat vitulum pascualem in domo. 



FASCEOLL'S 

et 3. ibid. 4. -23. Iteccm boves pingues el viginti 
huvi-s pascualrs-. 

PASCKULUS. i. m. 1. bursa, o sacchetlo dt 
,,elle, sacculus ex alula, ut -Von. p. 151. 10. Merc. 
inlerpietaUn. Volunl esse deminutivum a fa- 
txw'/.ov, quod est marsujuum, teste Suida. Plant. 
Hud. 5. 2. "26. Nummi oclingenli aurei in mar- 
supiu infueruul: prsterea cenlunL denaria Phi- 
lippea in pasceolo seorsus. Cu(o a pud Aon. foe. 
cir Pueri in luJo sulent pasceolos furari. Adde 
/Mi'-iiium ibid. 

PASCHA. ;e, f. 1. et 

PA SCII A, atis. n. 3. Pastfun, Uaoyji, feslum 
llebnroium, ci Christian or urn circa sequinoctii 
verm temp us: ab lie tar. P103 pewc/i, Iran situs. 

Ratio nominis est, quod Angeius, quum csderet 
yfcgvptios. doirios Israelitarum agni sanguine il- 
litas transient. Tertull. 2. ad Uxor. 4. SoiMimi- 
bus Paschie abnoctare. /d. i" enrm. 2. adreis. 
.Wfti-cion. SO. Lege dedit Pascbam, fraud ens atque 
immolat agnum. '/■!. Cor. jro'J. 3. A die Pascme 
in Pentecost en usque. — Etiam plur. nam. Sym- 
inach. 10. i>. 77. Nee fas tit Pascharum dies 
sine sac et dole celebrare. - Pascha, n. indeclin. 
ut etiam apud Graccos. Auson. epist. 10. 17. Nor. 
etenim primis post sanctum Pascha diebus. Hie- 
ronym. Ep. 36. n. 20. Cum Angelis nicrebimur 
dorninicum Pascha celebrare. — Etiam Pascha, 
atis, n. 3. apud Ahibros. de myster. Pascha- 
lis, ci alios sequioris sevi scriptures. — Ita in 
postrema Forcellini editione. Loci tamen ell. 
Ausonii el Hieronymi ad for mam Pascha, atis, 
commode referri possunt. 

FASCHALIS, e, adject. Pasquale, ad Pascha 
per tin ens. Sedul. initio operis. Pa sc hales quic uni- 
que dapes conviva requiris. et 20. Paschalia dona, 
Impp. Gralian. f'ale.ntinian. etc. Corf. Theod. 
D. 35. i. Pascha I e temp us, Hieronym. Ep. 99. 
n. I. Paschalis liber, h. e. qui de Paschale agrit. 
PASCITO, as, are, a. 1. pascolare, frequenlal. 
a pasco. f'arro X R. R. 16. 19. feras apes 
dico, quae in silvestiibus locis pascitant: cic ores, 
quae in cullis. At Ponied era probante Schneidero 
leg. pastitant. Hanc vocem exhibel Gloss. Lai. 
Gr. Pastito, as, aavifiw. 

PASCO, pascis. piivi, pastum, pascere. a. 3. 
Part. Pascens J. 1. 2. et II. 1.; Pastus 1. 2. 3. 
et II. 1.: Pas turns I. 1.; Pascendus 1. 1. et T>. 
— Pa seer e iquod ratione babita etyini conjungunt 
cum nato et /ic'cxiu, quae idem significant) est 
comedere, vesci, viuta, viy.ny.ai (It- pascer si, pa- 
scolare, mangiare; Fr. paitre, brouter, manger: 
Ilisp. pacer /flpacrntarsfl eJ gunado, corn pi- ia 
yerfca; Germ, fressen lassen, meiden, futtern; 
Angl. to /ped, graze, fcrotyse upon, pasture, 
cat). L'surpatur autem turn activa positione. pr«- 
cipue in Parlicipio praesenli (et subintelligitur Ac- 
cusative se, etc.), turn passiva, h. c, medioruni 
apud Gri^cos more. 

I.) Proprie. «J 1. Stricto sensu et s»pius de 
pastoribus dicitur, et est pabulum dart;, cibum 
prabere. ad pabulum ducere, dar da mangiare, 
pascere', pasturare, condurre at pascolo. C'ic. 
2. Off. 4. 14. Bestias pascere, aut domare. f'ar- 
ro 2. B. R. 1. 24. Necesse est conslituat nu- 
merum, quot greges, et quantos sit pasturus. 
Adde eumd. ibid. 10. 2. Ovid. 6. Met. 394. et 
quisquis montibus 511is Lanigerosque greges ar- 
mentaque bucera pavit. Moral. 1. Sat. 6. 203. 
plures calones atque caballi Pascendi. Cf. Cic. 6. 
Alt. 1. a med, Olusculis nos soles pascere. 
Id 1. Divmaf. 17. 31. Quum propter pau- 
pertatem sues puer pasceret. f'irg. 1. -£c/. 78. 
non, me pasceme, capellse Florentem cytisum, et 
salices carpetis amaras. C'ic. 2. Off. 25. 89.; 
PUn. 18. »is(. nat. 5. 6. (30).; et Colum. 6. 
^. jR. fjrep/: 4. A Catone quum quareretur, 
quid maxim e in re familiar! eipediret, respondit, 
bene pascere. h. e. bonos greges et armenta fl- 
ier e. Sic Seneca Ep. 2. in fm. Quid refert, 
quantum illi in area, quantum in horrcis jaceat, 
quantum pascat, aut feneret? — Similiter, ab- 
solute, in Tnscript. apud Gruter. 541. 2. quae 
affertur in v. PECUARIUS, significat greges 



— 587 — 

ovium, aut boves pascere. — Inter pascere et 
alere discrimen statuit .Yon. p. 440. 12. 3ttrc. 
ut prius sit cibum praebere, alterum sufUciendi 
generis cur am habere, f'arro ibid, et p. 314. 
30. Ubi graves pascantur et alantur pavonum 
greges. ^ 2. Latiori sensu pascere Tel pflsci 
dicuntur greges et armenta, quae in agris cam- 
pisque versantur atque vescuntur. Ctc. Cluent. 
25. 67. Besliie, fame monitse plerumque ad eum 
locum, ubi pastse aliquando sint, retertuntur. 
Virg. 5. Ed. 24. pastos boves ageve ad flu- 
mina. Id. 3. ibid. 96. Tityre, pascentes a fiu- 
mine rejice capellas. et 3. G. 466. de owe ce- 
grotante. Extremamquu sequi, aut medio pro- 
cumbere campo Pascentein. Plant. Most. 4. 
1. 22. Ire vis inula pastum foras. Martial. 9.82. 
Duierat esuriens locunlutem pauper, anumque 
Uxorem: pascit Gellius, etc. Plant. Rud. 4. 7. 
12. Quam si quis avidus pascit escam avariter, 
decipitur in transenna avaritia sua. Al. leg. po- 
se it. Pers. 3. 55. juventus Invigilat siliquis et 
grandi pasta polenta, f'irg. 3. G. 162. Cetera 
pascuntur virides armenta per herbas. et 528. 
Frondibus et victu pascuntur simplicis berbse. Id. 
ibid. 231. taurus Frondibus birsutis et carice 
pastus acuta. — Cum Accusativo Grseca ratione. 
Id. ibid. 314. Pascuntur vero silvas, el summa 
Lycaei. llorreotesque rubos, et amantes ardua du- 
mos. et 4. ibid. ISf. de apt!;, pascuntur et ar- 
buta passim, Et glaucas salices, casiamque, cro- 
cumque rubenlem. Id. 2. £n. 471. coluber 
mala gramma pastus. PUn. 9. Hist. nat. 3. 2. 
(7). Eieunt marinse bellua pecori similes ibi 
in terram, pastajque radices frulicum remeant. Cf. 
Tibull. 4. 1. 186. Cuique pecus denso pascebant 
agmine colles. et 2. 5. 25. Sed tunc pascebant 
herbosa Palatia vaccse. Servitis quoque ad F'irg. 
1. JBn. 198. et 2. ibid. 215. docct pasco et pa- 
scor unius esse signiticalionis. (Similiter Consent. 
p. 2054. Putsch. Pascit juvenca et pascitur ju- 
venca ructe dicitur. Cf. f'irg. 3. G. 219. Pasci- 
Ur in silva juvenca.) Addunt Lexicographi duo 
loca Ovid. 4. Met. 634. el 1. Fast- 381., qua? 
optimi Hbii ita eihibent, ut nihil hue pertineant. 
— Pastus est idem ac comesus, in cibo sumptus, 
mangiato, apud Ovid, 3. Amor. p. 17. lenle 
rerocatus luminal berbas, Atque ilerum paslo 
pascilur anle cibo. 5 3. Pastus e?t qui domi 
pascilur. saginalus, ingrassato. et opponitur agrt- 
sli, in Edict. Dioclet. p. 14. Fasianus pastus 
^ ducenlis quinquaginn, fasianus agrestis $£ 
centum viginti quinque.Anser pastus X" ducen- 
lis, anser non pastus L V centunu •[ 4 - Est et " 
iam universim alere, nutrire, aliment are, nu- 
trire, mantenere. PUn. 18. Hist. nat. 3. 4. (!">). 
His moribus non modo sufliciebant fruges, nulla 
provinciaiurn pascente Italioin, \erum etiam an- 
nona? vililas incredibilis erat. Id. 12. ibid. 14. 
32. (63i. Nam et fienigne certo itinerum numero 
Deus hospiles pascit. /a le spese. f'irg. 7. £n. 
684. quos dives Anagnia pascis, quos Amasene 
pater. Cic. Mil. 2. 3. Quos P. Clodii furor 
rapinis et incendiis et omnibus eiitiis pavit. Ju- 
venal. 7. 93. Haud tamen invideas vati, quem 
pulpita pascunt. et 12. 2b. pictores quis nescit 
ab Iside pasci? f'irg. 2. G. 189. campus silicem 
cur vis in vis am pascit aiatris. produce e nutrisce, 
5 5. Speciatim dicitur de iis, qui servo? alunt, 
mantenere servitori. Seneca Ep. 17. Non cir- 
cumstat illam turba servorum, ad quos pascendos 
transmarinarum regionum est optanda ferlilitas. 
Facile est pascere paucos ventres et bene insti- 
tutes. Juvenal. 3. 141. quot pascit serves? quot 
possidet agri Jugera? Petron. fragm. Tragur. 
57. Burmarm. Viginti ventres pasco et canem. 
Apul. 1. Met. Neque prseter unicam pascit an- 
cillulam. f 6. Item de eo, qui quolidie aut 
s«pe alios convivio eicipit, fare, o metter tavota. 
Spartian. Hadrian. 17. Quum plurimos suis sum- 
plibus pasceret. Al. leg. Quum cum plurknis 
summatibus pasceret. Lamprid. Alex. Sev. 41. 
Argentum et ministros ante, quando pascebat, 
accipiebat ab ainicis. 

IJ.) Translate. 5 1. De rebus pbysicis. Bo- 
rat. 2. Sat. 3. 35. Pascere barbam. f'irg. 7. 



PASCUUS 

/fin. 391, sacrum Baccbo crinem. rpsfstv x6f*-»jv, 
lasciar crescere. Sic Stat. 8. Thtb. VJ3. Ille 
genas PhcEbo, crinem hie pascebat laccho. Virg. 
2. jEn. 683. Lam here flamma comas, et circum 
tempora pasci. Ovid. 14. Met. 467. Danaas pa- 
verunt Pergama Oammas. f'irg. 11. £n. 786. 
pineus ardor acervo Pascilur. h. e. ignis nutritur 
pineis lignis. Sil. It. 14. 421. Ignes pasti bitu- 
tnine. Stat. 2. Achill. 429. Fluvius imbribus as- 
siduis pastus. pieno, gonfio. Vol. Placet. 677. 
Tunc quocumque loco meritas tibi plurimus aras 
Pascet bonos. h. e. plurima hostia excolet auge- 
bitque aras. Ovid. 4. Trist. 4. 63. ubi Taurica 
dira Ceede pharetrata; pascitur ara de*. Al. leg. 
spargitur. PUn. 14. Hist. nat. 1. 3. (13). Stat 
per se vitis sine ul!o pedamento, arcus suos in 
se colligens, et brevitate crassitudinem pascens. 
mantenendo, nutrendo. et 17. ibid- 12.18. (90). 
Umbra alno pinguis, sed pascens sata. h. e. nu- 
triens et crescere faciens. Virg. 1- ^"- 608. 
polus dum sidera pascet. manterra vive e ar- 
dtnti. Alias putabant, sidera lerreno bumore pa- 
sci, ut PUn. 2. Hist. nat. 9. 6. (46). tradit. 
Hinc Rutil. 1. Itiner. 644. de Oceano. corusca 
suis sider? pascit aquis, et Lucan. 10. 258. Nee 
non Oceano pasci Phreburcique polumque Cre- 
uimus. Cic Cluent. 26. 72. Quaestu judiciario 
pastus. Sil. It. 13. 582. Et Maeror pastus fletu 
et sine sanguine Pallor. Martial. 10. 58. Dura 
suburbani dum jugera pascimus agri. h. e. coli- 
mus, et multa impensa sustinemus, pascimusque 
quodammodo potius, quam ab illo pascamur 
quum sumptus reditum superent. Horat. 1. Ep. 
18. 35. nuramos alienos pascere. h. e. augere, 
jes alienum contrahendo, et usuras solvendo. % 2. 
Item de aDimo, et pascere oculos, animum, ob- 
lectare, delinere, alere, satiare. Cic. 7. Verr. 
26. 65. Quum ejus cruciatu atque supplicio 
pascere oculos, animumque exsaturare vellent. 
Id. II. Phil. 3. 8. Ut in ejus corpore lace- 
ran do, quum animum satiare non posset, oculos 
paver it suos. f'irg. 1. JEn. 468. animum pictu- 
ra pascit inani. O.uci. 1. JW. 4. 21. Otia cor- 
pus alunt: animus quoque pascilur illis. Id. 6. 
Mel. 280. Pascere crudelis nostro, Lalona, do- 
lore. Pascere, ait, satiaque meo tua pectora lu- 
ctu. — Similiter Cic Pis. 20. 45. His ego re- 
bus pascor. his detector, his perfruor: quod de 
vobis bic ordo opinalur, non secus ac de teter- 
rimis lostibus; quod etc. Id. 2. Off. 11. 40. 
Qui maleficio et scaler e pascuntur. Id. Sext. 46. 
yy. discordiis rivium et sedilione. Id. 4. A tt. 10. 
Ego bic pascor bibliotheca Fausti- — Similiter 
f'irq. 10 .-£"■ 627. Spes pascis inanes. nutri e 
mantieni et Ovid. Reined, am. 749. pascere amo- 
rem. — Pascit o linguam dicebalur in sacriticiis, 
id est coerceto, continetc, taceto. Paul. Viae. p. 
222. 17. Mull, ubi est qui vult legi parcito, 
licet obstet litterarum series. Quod pasco coero 
ceudi vim olim habuerit, compositum compesc- 
argumento est. Ha?c Forcellinus. Sed pascere 
simpliciter eo signilicatu inauditum esse, monuit 
Sahnas. Ezerc. PUn. p. 73. a. ; quem seoutus 
Mil Her us legit ParciLo. 

PASCUA, ae, f. 1. idem ac pascuuru. Est adje- 
ctivum, et terra aut humus subintelligitur. Ter- 
tull. Apolog. 22. Quae illi accuratior pascua est, 
quam ut etc. 

PASCUALIS- f. PASCALIS. 
PASCCE, adverb, laute, h. e. pascuo abundanie, 
Apul. 2. Met. In abacum pascuc vinolentum. 
Alii rectius leg. In cacabum ad pascua jurulenta- 
V. Pasciitifn in fin. v. PASCUL'S &ub II. 

PASCUOSUS, a, um, adject, jdoneus ad patcen- 
dum, ut Pascuosa herba, Apul. Berb. 92. 
PASCL'l'M, i, n. 2. V. voc. seq. in fin. 
PASCt'US, a, um, adject, da pascolo, vojkx- 
Stxcs, ad pascendum idoneus. Plant. True. 1.2. 
47. Non arvus hie, sed pascuus esl agei. Cic. 5. 
de republ. (edente A. Maio) 2. Ob easque cau- 
sas agri arvi, et arbusti, et pascui lati atque u- 
beres definiebantur. Luc ret. o. 1247. Pandere 
agros pingues, et pascua reddere rura. Paul 
Dig. 50. 16. 30. Pascua silva est, qua: pa*cuj$ pt 
cudum destinala est. PUn. 18. Hist nat. 3. 3. 



PASSA 

(11), Etiam nunc in tabulli ceasoril* pascua dl- 
cuntur omnia, ex qulbus popului reditu* babet, 
quia din hoc solum vectigal fuerat. ■ — ■ Hhie 

Pascuum, i, d. 2. absolute, substantivorum 
more, (subaudi solum, aut quid simile) est lo- 
cus ubi pecudes pascuntur : item ipsum pabulum, 
pascoto, pastura, /So'axTjjxa, vopj. 

I.) Proprle. — a) In sing, numero. Varro 2. 
R. R. 11. 2. Ad perpurgandum id, quod ab vi- 
rfdi pascuo etc. Colum. 8. R. R. 14. 8. Ne 
esuriens mittatur in pascuum. et 7. ibid. 1.1. 
Rus, quod pascuo caret. Plin. 8. Hist. nat. 47. 
72. (189). Ovium geoera duo, tectum et coloni- 
cum: illud mollius, hoc in pascuo delicatius; 
quippe quum tectum rubis vescatur. Pallad. 12. 
R. JR. 13. Donee ago! pascuum matribus possiot 
habere commune. — ■ 6) Saepius in plurali uti- 
mur. Cic. 1. leg. Agr. 1. 3. Utrum banc silvam 
in relictis possessionibus, an in censorum. pascuis 
invenisti? Horat. Epod. 1. 27. Pecusve Calabris 
ante sidus fervidum Lucana mutet pascua. Plin. 
10. Hist, nat 44. 81. (126), Exire ia pascua. 
Virg. 3. G. 323. In saltus utrumque gregem 
atque in pascua mittes. Catuli. 20. 10. Meis ca- 
pella delicata pascuis In urbem adulta lacte por- 
tat ubera. Ovid. 1. Fast. 243. Hie, ubi nunc 
Roma est, incasdua silva virebat: Tantaque res 
paucis pascua bubus erat. et 4. ibid. 476. pascua 
leeta. Id. 2. Met. G89. herbosa. 

II.) Translate significat cibos in usum borai- 
num. Apul, 2. Met. Quae (ancillula) suis domi- 
nis parabat viscum fariim concisum, et pulpam 
frustatim consectam in cacabum ad pascua ju- 
rulenta. 

PASSA, a?, f. i. V. PASSUM. 

PASSALES et ores, et gallinae appellantur, 
quod passim pascuntur. Paul. Diac. p. 222. 19. 
Mull. 

PASSARLe Ficus, fichi seccati al sole, ad 
sol em pass*. Capitalvn. Albin. 11. V. CALLI- 
STRDTHIA. 

PASSARtNUS. r. PASSERINUS. 

PASSER, gris, m. 3. orpouS'o'c et oiTO^ci'j'oe, 
ut in Gloss. Philox. dicltur, avis salacisaima (It. 
passera; Fr. moineau, pas$ereau; Hisp. gor- 
rion, pardal; Germ, der Sperling; Augl. a 
sparrow). 

I.) Proprle. — a) Stricto sensu. PUn. 10. 
Hist. nat. 36. 52. (107). Passed minimum vitas, 
cui salacitas palumbU par. Mares negantur anno 
diutius durare, argumento, quia nulla veris ini- 
tio apparet nigritudo in rostro, qua ab sestate 
incipit. Feminis longiusculum spatium. et ibid. 
38. 54. (til). Avium ambulant aliquee, ut cor- 
nices: saliunt alias, ut passer es. Id. 18. ibid. 17. 
45. (160). Pestem a millo atque panico, sturno- 
rnm, passerumve agmina, sclo abigi herba, cu- 
jus nomen ignotum est. Id. 30. ibid. 15. 49. (141). 
Venerem concitant passeres in cibo, vel ova eo- 
rum. Cic. 2. Fin, 23. 75. Voluptas, quae passe- 
ribus nota est omnibus, a nobis intelligi non 
potest? Id. 1. ZHvinat. 33. 72. «t 2. ibid. 30. 
63. Apud Homerurn Calchas ei passerum nume- 
ro belli Trojani annos auguratus est. — b) Tur- 
pem sententiam hoc nomine obtegere videntur 
Catuli. carm. 2. et 3. ; Martial. 11.6. V. STRU- 
THIO, et TURTUR. — c) Habet locum in blan- 
ditiis. Plant. Cos. a.\. v. 50. Meug pull us pas- 
ser, mea columba, mi lepus. V. PASSERCULUS 
in fin. 

IL) Iraproprie. % 1. Passer tnarinus est 
struthiocamelus, struzzo, omnium avium maxi- 
mus, Grrece oTpou&dj: marinus autem, quia per- 
egrinus est, et trans maie advebitur. Plaut. 
Pert. 2. 2. 17.; Auson. in fin. epist. 11.; et 
Paul. Diac. p. 222. 16. Mull. — Etiam abso- 
lute passer est struthiocamelus. Inscript. apud 
Gruter. 484. 6. ykwatiohb rKSserum, Dims bk- 

STltS ET <?VATV0R ?BBIS DtVTatii BT QVATVOB. 

pARiBva {gladiatorum) pirho dimicantibvs. *J 2. 
Est etlam parser marinus piscis ex geuere pla- 
norum. Plin. 9. Hist. nat. 20. 36. (72). Ma- 
rinorum alii sunt plant, ut rhombl, soleas ac pas- 
seres, qui a rhombls situ tantum eorporum dif- 
ierunt Dexter ate reaupinatu* est ill!*, passer! lse- 



— 588 — 

yus. Ovid. Halieut. 124. Fulgentes soleas cando- 
re, et concolor ill is Passer. Adde Horat. 2. Sat 
8. 20.; et Colum. 8. R. R. 16. 7. — NB. De 
cognom. Rom. V. ONOM. 

PASSE RARlUS. V. CALLISTRUTUIA. 

PASSERATIM, adverb, a paster, affertur a 
Charis. 2. p. 162. Putsch., nulio tamen auctore 
laudato. 

PASSERCULA, as, f. 1. deminut. passeris, pas- 
seretta. Translate dicitur de puella. M. AureL 
apud Fronton. 4, ad M. Cres. (edente iterum 
A. Maio) Ep. 6. Turn ego; Quid autem passer- 
cularu nostram, Gratiam minusculam, eiistimas 
modo facere? h. e. Gratiam, filiam parvulam 
Frontonis. 

PASSERCULUS, i, m. 2. deminut. crpouS-iov, 
parvus passer. Cic. 2. Divinat. 30. 65. Cur au- 
tem de passerculis conjecturam facit? — Et fi- 
gurate Plin. 9. Ep. 25. Tu passerculis et co- 
lumbulis nostris inter aquilas vestras dabis pen- 
nas. h. e. juveoibus, qui carmina componere co- 
nantur. — Usurpatur iaterdum in blanditiis a- 
maatium. Plaut. Asin. 3. 3. 76. Die me tuuai 
passerculum, gallinam, coturnicern. V. PASSER 
L c. 

PASSERlNUS, a, um, adject, ad passereia per- 
tinens. Pomponius apud Aon. p. 112. 7, Merc. 
Ut te objectes frustatim passerinum prandium. 
h, e. ita discerptum, et minutatim concisum, ut 
passerum cibus esse possis. Plin. Valerian. 1. 
19. p. 169. ed. Aid. Passerini ovi alborem cum 
melle Attico mixtum inuoges, clareque videbis. 
— NB. De nom. propr. V. ONOM. 

PASSERNtCES, vox Celtica, qua sigoiQcantui 
cotes aciem aqua trahentes. Plin. 36. Hist, nat 
22. 47. (165). 

PASSlBlLIS, e, adject, passibile, qui pati pot- 
est. Arnob. 7. 5. Quidquid vexatur rei alicu- 
Jus motu, passibile esse constat et fragile. Ad- 
de Tertull. advert. Pros. 29.; et Prudent. A- 
poth. 74,; et Coel. Aurel. 3. Acut 7, Sic Ca- 
pell. 4. p. 108. Secunda species est earum qua- 
litatum, quas recte passibiles diierimus, ut dulce 
atque amarum, calidum vel frigidum; non quod 
ex his eaedem substaatiae aliquid patiantur, sed 
quod seasus nostros aliquid pali cogant. 

PASSlBlLlTAS, atis, f. 3. possibility, aptitu- 
do ad recipiendam passionem. Arnob. 2. 28. Quod 
autem est promptum atque eipositum passioni, 
corruptible esse ipsa possibilitate iaterveniente 
denunciatur. 

PASSlfilLlTER, adverb, patieado. Tertull. A- 
nim. 45. Anxie et passibiliter in somniis con- 
terreri. 

PASSIM, adverb, a supiao possum verbi pan- 
do, it, quasi late et expandendo se, est sparsim, 
hue illuc sine ordiae, omnibus locis, undique, 
ditavxayrri (It. qua e la, senz' ordine, disordina- 
tamente, sparsamente, da per tutto ; Fr. ca et 
.'a, sans ordre, en desordre, de cote et d' au- 
tre, de toutes parts, partout; Hisp. acd alia, 
desordenadamente, de todas partes, per todas 
partes; Germ, tveit und breit herum zerstreut 
und ohne Ordnung, daher weit und breit, 
allenthalben, iiberall, alter Orten, an vielen 
Stellen, allenthalben kin, nach ollen Richtun, 
gen, nach alien Seilen hin; Angl. here and 
there, up aud down, loosely, scalteredly, wi- 
thout order, at random, all over, every whe- 
re, every way). 

I.) Proprie. — a) Dicitur de Us, qui nulla 
ordine sed distract! eunt, vel procedunt, et est 
sparsim et nullo ordine. Ccet.'H. B. C. 38. Numid* 
quadara barfcara coasuetudiae nullis ordinibus 
passim consederaot. Brulus ad Cic. 11. Fain, 
13, Antonius itinera fecit mutto raajora fugieus, 
quam ego sequeas: ille enim iit passim, ego or- 
dlnatim. Asellio apud Servium ad rirg. 12. 
&>n. 121. Triariorum quartum sigaura accede- 
bat, sive pilatiou, sive passim Iter facere volebat. 
o con ristretta, o con larga e sparsa ordinanza. 
Stat. 11. Theb. 758. aulli sua sigxta suusque Du- 
ctor: euat taciti passim. Quintil. declam. 4. 13. 
extr , Ista credis passim fortuitoque disposita 7 
Virg. 4. /En. 162. Et Tyrii comites passim diversa 



PASSIO 

per agros Tecta metu petiere. — b) De iis, qui in 
diversis locb versantur, neque in unum collect! 
agunt, et est sparsim, omnibus locis, undique. 
Plaut. TYin. 4. 1. 13. Absque foret te, sat scio in 
alto Distraxissent disque tulissenl satellites tui me 
miserum fmde, Bonaque item omnia uaa mecurn 
passim c»ruleos per carnpos. Cic. 1. Orat. 42, 
191. Iaterea tamen, dum haec, quae dispersa sunt, 
coguntur, vel passim licet carpentem et colligen- 
tem undique repleri justa juris civilis scientia. 
Virg. 2. .En. 364. Plurim^ perque vias sternun- 
tur inertia passim Corpora, et 3. ibid. 510. pas- 
sim in litore sicco Corpora curatnus. Tac. Agric. 
37. Passim anna et corpora et laceri artus. Cic. 
Sull. 15. 42. Tabulas non occullavi, noa conti- 
nue domi; sed describi ab omnibus statim tibra- 
riis, dividi passim et pervulgari atque edi populo 
Romano imperavi. Id. Mar. 35, 73. Suoatus 
nuni crimen putat ad prandium invitare? Miaime; 
sed vulgo, passim. Quid est vulgo? (J ni versos. Liv. 
22. 12. Pabulum et ligna nee pauci petebant, aec 
passim. Plin. 19. Hist, nat 8. 43.(145). As par- 
ragi aliud genus passim etiam in mootibus aasci. 
Id. 26. ibid. 12. 77. (125). Passim et ia quacum- 
que parte corporis nascuniur furunculi. Quintil. 
4. 1. 70. Non tamen fa*c, quia possunt bene ali- 
quando fieri, passim facieoda sunt. Lactant. 2. 
6. ad fm. Eo passim confugerunt ex fiaitimii 
locis pessimi quique. — Uinc saepe coraponitur 
cum verbis curreadi, vagandi, voiaodi. Lucret. 
2. 9. Despicere unde queas alios passiraque videre 
Errare atque viam palantes quasrere vitas. Cic. 
2. Divinat 38, 80. Volucres hue et illuc passim 
vagaates. Id. 2. Oral. 6. 23. Volucres passim ac 
libere, solutas opere, volitare. Id. Rose. Am. 46. 
135. passim per forum volitat cum magna ca- 
terva togatorum. Id. Fontej. 11. 23. Hi contra 
vagantur lasti atque erecii passim toto foro. Virg. 
6. /En. 887. sic tola passim regione vagaatur. 
Liv. 40. 33. Sparsi enim toto passim campo se 
dirTuderunt. Id. 2. 23. Multis passim agmiaibus 
per omnes vias cum clamore in forum curritar. 
— ■ c) Et de orattoae. Lucret. 2. 688. Quin 
etiam passim nostris in versibus ipsis Multa ele- 
menla vides etc. Id. 6. 29. Exposuit-Quid-mali 
foret in rebus mortalibu' passim. Quintil. procem. 
16. Haec, quae velut propria philosophies afferua- 
tur, passim tractamus omnes. 

II.) Translate. ^ 1. Est idem ac sine discri- 
miae, promiscue, Uidistintamente, senza regola, 
o riguardo. Tibull. 2. 3. 41. Glans aluit veteres, 
et passim semper amarunt. Justin. 43. 1. 4. Ut 
Saturnalibus, esaequato omnium jure, passim in 
conviviis servl cum dominis recumbant. Horat. 
2. Ep. 1. 117. Scribimus indocti doctique poemata 
passim. *J 2. Item est temere et sine ratione. 
Lactant. 3. 9. Ego hunc puto, non invenientem 
quod respoaderet, efludisse hoc passim, ne taceret. 
PASSlO, onis, f. 3. (patior) perpessio, pot- 
sione, patimento, tra&og. 

I.) Proprie. ^ 1. Generatim. Maximian. Gal- 
lus 3. 42. SI nihil imminuit passio, nulla fuit. 
Prudent. 5. rcapt' oz&p. 291. Puicroque mortis exitu 
Omois peracta es passio. Usi sunt praeterea Ter- 
tull. advert, falentinian. 9. extr. et advers. 
Gnoit. 13.; A put. 2. Dogm. Plat, et de Deo So- 
crat; et Sever. Sulpic. 2. Hist. 32. et aiii hujus 
notas. *J 2. Speciatim pro morbo usurpal Fir- 
mic. 2. Mathes. 12.; et Ceel. Aurelian. 1. Acut. 
I., 2., \. et alibi saepissime; Theod. Priscian. i. 
6.; Pallad. 3. R. R. 31.; et Veget. 2. reterin. 
10. et alibi saepe. 

II.) Translate. ^ 1. Passiones sunt accidentia, 
quae in rerurn natura contingunt. ./put. de Mun- 
do post init. Verum ali-e sunt passiones, quum 
iinpulsu frigidiorls aeris venti geuerantur. et ibid. 
a med. His passionibus contiogit. ut quasdam ter- 
ras eispirent balitus, aliae vomant sasa, nonnullse 
cceuum. «f 2. Pro agiitudiue anirni, seu pertur- 
batione, saepe Auguslin., priiisertim in libris de 
civitate Dei, ubi nolat 8. 17. to jra'S-o; verbum 
de verbo esse passionem. Sic de nupt. et con- 
cupisc. 33. Passio, inquit, in lingua Lat'ma, ma- 
xime in usu loquendi Ecclesiastico, non nisi ad 
vituperationem consuevit intelligi. Item Servius 



PASSIONALIS 

ad Pirg, 2. G. 499. Ne Virgllius ei daret ceteras 
animi passiones, quas novimm et a bonis et a 
malls rebus venire. 

PASSION ALIS, e, adject, ad passionera perti- 
nens, patlbllis. Tertull. Tettim. anim. 3. Si Deus 
irascitur, corruptibliis et passionalis est. h. e. pas- 
sionl subjectu*. Adde eumd, ibid. 4. ; et Cat. 
Aurel. 1. Tard. 4. n. 83. — Friscian. de prceex- 
erc. rhet. p. !340. Putsch. Sunt autem quadara 
allocutlones passionate*, quajdam morale*, quse- 
dam mixta?. Passionales sunt, in quibus passio, 
id est conimiseratlo perpetua induOitur, ut: Qui- 
bus verbis uti potuisset Andromache moriuo 
Tiro. 

PASSIVE, adverb- passivorum verborum more, 
passivamente. Priscian. 8. p. 791. Putsch. Lu- 
cilius: A me axixiliatus si est: passive, /3on^ir- 
S'etff. • — Pro passim, sparsim, sunt qui legunt 
apud Apul, It. Mel. Crines uberrimi per colla 
passive disposlti. Adde Tertull. advers. Psych, 
2. Utroque autem loco est qui passim repooit, 
quod rectius videtur. 

PASSl VITAS, fitls, f. 3. duo divers* siguiflcat; 
scilicet 

A) A verbo potior est status vel conditio verbi 
passlvl. PaUsm.p. 1379. Putsch. Deponentia sunt, 
quod depooaat passivitatem et sumant activita- 
lem, quum passive enuncientur in r iittera. Sic 
M. Claud. Sacerd. 1. 18. Depoaens dictum est 
tribus (de) causis, vel quod passivitatem deponat, 
vel quod passivitatem in declinatione teaeat et 
activita tem deponat, vel e contrario quod r lit- 
teram depoaere non potest. Add* Asper. jun. p. 
173i. Putsch,; et Probum p. 1488. 

B) Est frequentia' pro miscua: passim. Tertull. 
Pall. 4. a tried. Quantum deaotatui passivisms of- 
fert, et Apolog. 9. Suppeditante materia* passivi- 
tate luxuriae. Salvian. 7. Gub. D. 3. Qui* eonjugi 
fidem reddidit, imrao quantum ad passivitatem 
libidiais pertlnet, quls noa conjugera in numerum 
ancillarum redegit? V. SUBVERBUSTU9; at 
PASSIVUS sub B. 

PASSlVlTUS, adverb, univerealmente, idem 
ac passim. Tertull. Pall. 3. sub fin. V. INHA- 
BITO et vac. seq. sub B. 

PASSIVES, a, um, adject, duo diversa sigoifi- 
cat, prout est A) A v. patior; «ut B) Ab adverb, 
passim, h. e, a v. pando. 

A) Passivus a v. palior % 1. Generatim est 
qui pati potest, passibile, ira&TjTtieo;. Arnob. 2, 
31. Argumenta sunt prassto, quibus aaima passiva 
atque interibilis invenitur. Adde Apul. de Deo 
Socrat., ubi Daemones vocat animalia iogenlo ra- 
tionabilia, animo passiva, quod Bint Hsdem, qui- 
bus aos, perturbationibus mentis obnoxii. ^ 2. 
Speciatim Paitiva veiba a Grammaticis dicun- 
tur, quae passionera significant, ut atnor, verbe- 
ror. Chiris. 2., Diomed. 1., Priscian. 8,et alii. 

B) Passivus ab adverb, passim, h. 6. a v. 
pando, % t. Generatim dlcitur, qui promiscuus 
est et pluribus communis. Uinc Tertull. i. ad- 
vers. Marcion. 7. passivum nomen Dei dixit, quia 
et hominibus dictum est, Ego diii, Dii estis. Sic 
Firmic. 5. Mathes. 1. passives cupiditates. h. e- 
quas passim homines sectantur. ^ 2. Speciatim 
passiva dicuntur, qua?, quum varia slot, sunt,alla 
cum aliis permixta, Apul. 6. Met. Seminum pas- 
sive congeries. — Hlnc 

Passivus, i, m. 2. absolute, substantlvorum 
more, est Idem ac popularis. Augustin. contra 
Adamant. 24. Vagi Romaoorum, quos passivos 
appellant. Fetus Scholiast, ad Juvenal. 8. 182. 
Populari passivo. 

PASSIVUS, 1, m. 2. V. voc. pranced, in fin. 

PASSO, as, ffvi, are, n. i. passus fio, patior. 
Theod. Priscian- t. 80. de paronychiis. Quibus 
vero eliara ungues passaverint, foliis myrti viri- 
dlbus, vel malagranati tunsis cataplasmandi sunt. 
h. e. quibus ungues excideriot. 

PASSOR, 5ris, m. 3. nomen verbale a pando, 
qui paadit, agooscitur a /Viscian. de XII. vers. 
JEneid. p. 1272. Putsch., nulio tamen auctore 
lauds lo. 

i'ASSUM, i, n. 2. et 

-'ASSUS, a, um. V. PANDO in fin. 



— 589 — 

PASSUS, a, um. F. PATIOR. 

PASSUS, us, m. 4, Possum, pro possuum 
per sjnterestn. Lucilias apud Geil. 1. 16. Hunc 
milli passum qui vicerit atque duobus. Martial. 
2. 5. Sed duo sunt, qure nos disUnguunt, millia 
passum. i— Ceterura passus a passum verbi pan- 
do, is, est extensio pedum in progrediendo, gres- 
sus, gradus, finpa, (It. posso; Fr. pas; Hisp. pa- 
$o; Germ, der Schritt; Angl. a pace, step). 

I.) Proprie. Ennius apud ifon. p. 378. 18- 
Merc. Hinc campos celeri passu permensa. Plaut. 
Bacch. 4. 7. 33. Sequere me bac tres unos passus. 
Lucret. 4. 827. proferre viai Pcoceros passus. Cic. 

I. Legg. 21. 64. Qui me ex nostris {h. e. Epi- 
curi) psne coavellit bortulis deduxitque in Aca- 
dc^-iarn perpauculis passlbus. Id. Mvrcell. 2. 5. 
Nee vero disjunctissimas terras citius cujusquam 
passibus potuisse peragrari, quam tuis non dicam 
cursibus, sed victoriis iustratae 6unt. Virg. 2. /En- 
723. dextrse se parvus Ialus Impiicuit, sequitur- 
que patrem aon passibus ffiquis. et 7. ibid. 156. 
festiaant jussi, rapidisque feruntur Passibus. et 

II. ibid. 907. nee longis inter se passibus absunt. 
Fal, Place. 6. 357. jam passibus segris Dilapsa? 
cum prole nurus. Ovid. 2. Met. 572. dum per 
litora lentis Passibus, ut soleo, summa spatiarer 
arena, et 772. passuque incedit inerti. et 13. ibid. 
533. ad litus passu processit anili. et 2. Fast. 
741. cito passu petere aliquem. Lucan. 4. 271. 
effuso decurrere passu. Ovid. t. Met. 532. ad- 
misso sequitur vestigia passu. Stat. 5. SUv. 2. 
61. deside passu ire. Ovid. 11. Met. 64. conjun- 
ctis spatiantur passibus ambo. Stat. 3. Theb. 454. 
asaociare passus alicui. h. e. simul ire. — Et ligu- 
rate. Plin. 2. Hist. nat. 7. i. (18). Usee est ad 
•sternam gloriam via: hac proceres iere Romani: 
bac nunc cselesli passu vadit maximus omnis a?vi 
rector Vespasianus. Ovid. 3, Trist. 7. 36. sene- 
ctus strepitum passu non faciente venit. et 5. ibid. 
8. 15. Passibus ambiguis Fortune volubilis errat. 

II.) Translate. ^ 1. Dicitur de vostigio. Ovid. 
Beroid. 19. 27. Ssepe tui specto si sint in lilore 
passus. Id. 2. Pont. 6. 21. Turpe referre pedem, 
n»c passu stare tenaci* a pie fermo. ^ 2. Su- 
mitur etiam pro mensura, ita dicta a pedibus 
passes, idest extensis. Duplex est. Primus dicitur 
simplex, et minor, et a nonnullis gressus, et est 
meosura duorum pedum et dimidii. Tantutn enim 
fere in progrediendo spatii est inter digitos prioris 
pedis et calcaneum posteriori?. Secundus dicitur 
major, et geometricus, quod eo peculiariter geo- 
metrae utantur, et constat ex quinque. pedibus, 
stve ex duobus gresslbus, idest ex passu minore 
geminato. Et de hoc inteHigendum est, quum di- 
cimus, milliaria singula constare ex mille passibus, 
et generaliter, quoties apud scriptores passus men- 
tio occurrit. Plin. 2. Hist. nat. 23. 21. (85). 
Stadium centum viginti quiaque nosCros efficit 
passus, hoc est pedes sexcentos viginti quinque. 
Ctc. 7. Phil. 9. 26. Nee exercitum propius ur- 
bem millia passuum duceuta admoverit. Id. 
Ouinct. 25. 7\). Non toto triduo dcc. millia pas- 
suum cooficiuntur. Id. Sext. 12. 29. Edixit, ut 
ab urbe abesset millia passuum ducenta. 

PASTA, aa, f. 1. pasta, tt-xottj, farina aqua 
subacta, et in massam conversa: a iraaaw insper- 
go. Marcell. Empir. 1. a med. Rasamen pastae, 
quod in magide adhasret. Id. c. 30. p. 131. ed. 
Aid. Ita ut 8cammoniam coquas, ut minus laedat. 
Coques enim sic: mittes in pastam, et deinde 
mittes in furnum, ut euro ea coquatur. 

PASTlCUS, a, um, adject, qui pastus est, ut 
Pasticus agnus, qui a lacte remotus jam hcrbas 
pascere ccepit. Apic. 8. 6. 

PASTILLARlUS, «, m. 2. qui pastillos facit. 
Inscript. apud Murat. 527. 5. insculpta aon. a 
Chr. n. CCCCXXXV., qua? est apud Orell. 4112. 

P4TK0WV8 CORTORIS FASTILLABIORVM. 

PAS TILLICANS, antis, particip. ab inusit. pa- 
slillico. pastilli figuram repraesentBas. PUn. 21, 
Hist- nat. 8. 25. (49). Luteus bellio pastillican- 
libus barbulis coronatur. Stpontinus legit patu- 
licantibus. b, e. patulis, patentibus. Verum prior 
ieclio in optimis quibusdara editionibus invenitur, 
et ab ipso Sillig. probatur. 



PASTINATUM 

PASTILLlTAS, Stls, L 3. forma et natnra pa- 
etilli. Itveod. Priscian. 4. 2. 07»te med. Asclepia- 

des ait, essealiam seminis univeuaUs bominum, 
vel animalium, item principalis corpusculi intel- 
lectu sensam, subjectam autem sibi pasUliitatU 
cruditatem, boc est novum cibum acceptum, sive 
nova subinde nutrimenta. 

PASTRLClUS, i, m. 2. demtnut. a pastmns. 
Marcell. Empir. c. 16. p. 109. ed. Aid. Bam 
spissitudiaem babeat, ut pastillttli fieri powlnt, 
non tamen grandes. 

PASTILLUM, 1, n. 2. (pastillus). ^ 1. Est 
universim parvus pante. Varro apud Claris. 1. 
p. 24. Putsch. % 2. Speciatim in sacris est lib! 
geaus rotund i. Festus p. 250. 30. Mull., quo- 
cum cf. Paul. Diac. p. 251. 13. 

PASTILLUS, i, m. 2. (panis). Paul. Diac. p. 
222. 18. Mull. Pastillus forma panis parvi 
utique demlnutlvum est a pane, et Charis. 1. p, 
69. Putsch. Deminutione autem panis pastillus 
dicitur, ut hodieque in Italia rusticos dicere ani- 
madvertimus. Doderlm. Latein. Synon. T. 6- 
p. 258. deminutlvum voc. KaffTo'v (V. Hesych. 
yoc. Kaara) esse monuit. It. pastello, Tpo-^toKoc. 

I.) Proprie. Plin. 22. Hist. nat. 12. 14. (29). 
Radix succo madet, qui aut per se conditur, aut 
pastillis farinas ervi. 

II.) Translate. ^ I. Est aridura medicamen- 
tum ex quibusdam metallicis diligenter contritis 
plerumque confectum, quse humore aliquo non 
piagui junguntur, et rursus coacta lnarescunt, 
atque ubi utendum est, ejusdem generis humore 
diluuntiir, Hlinunturque vulneribus, trocisco. Dif- 
fert ab empiastro, quod utique liquati aliquid ac- 
cipit, et non illinitur, sed imponitur : item a ma- 
lagmate, quod maxim e ex floribus fit, eorumque 
surculis. V, Celt. 5. 17. n. 2. unde bssc sumpsi- 
mus, et 5. 20., ubi varia eorom genera atque 
usus recenset. Plin. 13. Hist, nat 22. 43. (126). 
Radicom tundont in pila, et succum in sole co- 
ctum dividunt in pastillos. Id. 12. ibid. 27. 60, 
(131). Digerere aliquid in pastillos. Id. 20. ibid. 

I. 2. (3). cogere. et i5. ibid. 13. 95. (152). den- 
sare. et ibid. 12. 91. (143). diluere. et 20. ibid. 
18. 76. (199). terere. <| 2. Dicitur et de pi- 
lulis unguentariis, quas odoris gratia gestantur. 
HoraU 1. Sat. 2. 27. et 4. 92. pastillos Rufillus 
olet, Gsrgoniu8 hircum. pastiglie. Cf. Senec. Ep. 
86.; et Martial. 1. 87,; et V. Clement Alexandr. 
Pcedag. 3. 3. 

PASTlNACA, as, f. I. f 1. Est herba generis 
cartilaginei, saporisque vebemenlis et fervidi; cu- 
jus una species agreBtis, sponte proveniens, ora- 
puXlvoc Graece dicta: altera seritur radice, vel se- 
mine, primo vere, vel auctumno. Annicula utilis 
esse incipit, bima utilior. Tertia species nibiscum 
dicitur, a pastinaca sola gracilitate distans; quar- 
ta, Gallica, Greece Sau*ov. Postrema haec in qua- 
tuor rursus dividitur speaies. V. PUn. 19. Hitt. 
nat. 5. 27. (88). et 25. ibid. 9. 64. (112). Itld. 
17. Orig. 10. Pastinaca vocata, quod radii ejus 
praecipuus pastus sit hominls; est enim odoratu 
jucunda, cibo delectabilis. ^ 2. Item piscis pla- 
nus, Grssce Tpu^wv, radium babens super caudam 
eminulum quincunciali magnitudine, cujus ictus 
venenati sunt. Arbores infixus radici necat, arma 
ut teluia perioral, vi ferri, et veneni malo. Eo 
latrocinatuc ex occulio, transeuntes pisces quasi 
telo figens, Plin. 9. Hist. nat. 42. 67. (144). et 
ibid. 48. 72. (155).; et Cels. 6. 9. ad fin. 

PASTl.NATlO, Onis, f. 3. actus pastinandi, di- 
velto, scasso, pastinazione, /3«XooTpopw. 

I.) Proprie. CoJum. 3. R. 1L 12. 6. l'ast'ma- 
tionem suscipere. et ibid, 13. 6. PastinatiOi. : de- 
stinata altitudo. 

II.) Translate est ipsa humus pasttnata. Colum. 

II. R. R. 2. 17. Pastinatio vltibus conserenda 
est. Id. 3. ibid. 15. 1. Seritur vitis in emundata 
inoccataque et aequata pastinatlone. et ibid. 3. 15. 
Pastinationis reditus. 

PASTlNATOR, 6ri3, m. 3. zappatore, oxaimjp, 
qui pastinat. Colum. 3. if. R. 13. 12. Qua pa- 
stinaior sulcum facturus est. 

PASTlNATUM, i, n. 2. a particip. pastinatui, 
substantivorum more (subaudi solum), est solum 



PASTINATUS 

pastinatum. Colum. 3. R. R. 13. 7. Neque 
enim parum refert, suspensissimum esse pastina- 
lum, el, si fieri possit, vcstigio quoque inviola- 
tuin. et ibid. 3. 11. Viviradices, qua? de pastina- 
to eiimunlur. et 16. 1. Exigue humidum pasti- 
natum salioni convenit. Plin. 17. Bisl. nat. 22. 
35. <172). Vineam in pastinalo serere. 
PASTlNATUS, a, urn. V. PASTING. 
PASTlNATUS, us, ra. 4. idem ac paslinatio. 
Plin. 17. Mitt. nat. 20. 32. (143). Alba popuius 
serilur bipedaneu pastinatu. At Sillig. legit pa- 
stinalo. 

PASTlNO, as, Svi, atum, are, a. 1. Pari. Pa- 
stinatus el Paslinandus. — Pasliuare est tenant 
fodere ct pra?parare, ut in ea pastino pangi quid 
possit, divegliere, scassare. zappare, ^wXoffrpo- 
f>£w, axciircto: pra»sertim quum vites serere vo- 
iuinus. Colum. 3. R. R. 13. 6. .Nunc pastinandi 
agn" propositum esl rationem tradere. Ac pri- 
mum omnium ut sive arbusturn, sive sil vest rem 
locum vineis destinaveritnus, omnis frutex at- 
que arbor erui ac submoveri debet, ne postea 
fossoretti inoretur, neve jam pastinatum solum 
jacentibus molibus imprimatur. Sic Plin. 17. 
Nisi, nat. 21. 33. (1551). Solum in semraario, 
sire in vinca bidenle pastinari debet ternos pe- 
des bipalio alto. Id. 18. ibid. 26.65. (240). Pa- 
stinare vineas. et 14. ibid. 1. 3. (14). et 4. 5. (50). 
Pastinat.-e de inlegro vines. Pallad. 2. R. R. 10. 
Ubi mund* sunt novates, scrobibus pastinemus, 
aut sulcis. 

PASTlNUM, i, ii. 2. ferramento biforouto da 
piantare, gruccia. 

I.) Proprie. Colum. 3. R. R. 18. 1. Pastinum 
vocant agricola? ferramentum bifurcum, quo semi- 
na panguntur. Id. ibid. Prastorto capite et re- 
curvato, ne pastinum efTugiat, semen demerge- 
re. et § 6. Pangendi optima est ratio recti mal- 
leoli, cujus imum caput quum consertum est bi- 
furco paslini, angustis faucibus ferrainenti facile 
continetur ac deprimilur. 

II.) Translate. ^ I. Est paslinalio. Pallad. 2. 
R. R. 10. Pastinum fit tribus generibus, aut terra 
in toturn fossa, aut sulcis, aut scrobibus. Id, ta- 
men 3. ibid. 9. sub fin. pastinum a scrobe, et 
sulco distinguit. Est enim proprie pastinum, quum 
terra lota foditut, el ad semina recipienda prae- 
paratur : improprie quum scrobibus aut sulcis id 
fit. ^ 2. Item pastinatum, h. e. ipsa terra pa- 
stinata. prsesertim qu?e vitibus conserendis de- 
stinalur. Id. ibid, a med. Non est uno genere 
ritium omne pastinum conserendum. Id. 1. ibid. 
7. Studendo famse tantum, et latiludini paslino- 
rum. et ibid. 34. Semper altius tribus vel quatuor 
pedibus, ad pastini similitudinem, fodies hortu- 
lum. UVp. Dig. 24. 3. 7. extr. Pastinum instituere. 
fare una vigna. Al. leg. piscinam. 

PASTfO, onis, f. 3. (pasco) actus pascendi et 
alendi pecora et bujusmodi animalia, vo/atj, il 
pasturare e mantenere animali, 

I.) Proprie, h. e. abstracts. Varro 1. R. R. 
2. 13. Tola paslio, qua; conjungitur a plerisque 
cum agricultura, magis ad pastorem, quam ad 
agricolam pertinere videtur. Id. 3. ibid. 2. 13. 
Duo genera quum sint pastionum: unum agreste, 
in quo pecuaria? sunt, alterum viUaticum, in quo 
sunt gallinae ac columbae et apes el cetera, quae 
in villa solent pasci. Colum. 8. R. R. i . 2. Quip- 
pe villatics pastiones, sicut pecuariee, non mi- 
nima m colono slip em conferunt. 

II.) Figurate, h. e. concreto, uti ajunt, sensu, 
est locus pascendis animalibus idoneus, et ipsum 
pabulum, luogo da pascolo, pastura. Varro 1. 
it. R. 12. 1. Dandum operam , ut potisslmum 
sub radicibus montis silveslris villam ponas, ubi 
pastiones sint latee. Cic. leg. Manil. 6. 14. Asia 
opima et fertilis, et ubertate agrorum, et varietate 
fructuum, et magniludine pastionis. Varro 2, jR. 
R. 10. 2, Qui pascunt, eos cogere oportet in 
pastione diem toturn esse. 

PASTfTO, as. n. 1. V. PASCITO. 
PAST6M1S. V. POSTOMIS. 
PASTOphQRI, orum, n. plur. 2. iratcxofopot 
(a iraard; thalamus, cedicula et pe'pco porta), 
sacerdotes prasserlim apud Jigyptioa, ita appellati, 



— 590 — 

quia in pompaiuin solemnitate Deorurn simulacra 
lediculis ligoeis ac dcauratis, (,ul nan at Herodol. 
1.2. c. 63;. inclusa circumferebant; quemadmodum 
etiam apud nos circumforanea mendicabula solent 
Sanctorum imagines sculptas, pictasve ita plebi 
venerandas osculandasque, slipis capiandce causa, 
offerre. Apul. 11. Met. Sed el antistites siurorum, 
proceres illi potentissimorum deum proferebant 
insignes eiuvias, quorum seeundus manibus am- 
babus gerebat altaria, id est auxiiia, quibus no- 
men dedit proprium de* (Isidis) summatis au- 
xiliaris providentia. et mox. Paullalim progress! 
jam ripam maris prournamus. Ibi deum sicnula- 
cris rite dispositis, eic. et mox. Sacrorum geruli 
sump lis rursurn, qua- quisque delulerant, alacres 
ad fanura reditum capessunt similis ritu pompa? 
decori. At quum ad ipsum jam templum perveni- 
mus, sacerdos .maximus, quique divinas efligies 
progerebant, intra cubiculum de* recepti, dispo- 
nunt rite simulacra spiranlia. Tuui k\ bis unus, 
quern cuncti grammalea dicebant, pro foribus 
assisiens, coelu pastopbororuut, quod sacrosanct) 
collegii noraen est, velul in coniionem vocato, 
indidem de sublimi suggestu, de libro, de litteris 
fausta vota prwfatus, tic. et paullo post. De pasto- 
plioris unum conspevi statim. et ad fin. Ac, ne 
sacris suis gregi cetero perraiilus desenirein, in 
collegium me pastophororum suorum adlegit. In- 
script, apud JUaff. Dins. f'er. 230., qua? est apud 

Oiell. 62. COL LEG I VM PASTOPHOHORVM INDVSTRIK.N- 

sr\ r M. Bfligiem pastophori videre est apud Tor- 
remuzza Inscript. Sicti. p. 308., et pastopbor* 
apud Viscont. Mus. Pio Clem. T. 7. tab. 6. 

PASTO>HORlUM, Ii, n. 2. ira<JTo£opiov, con- 
clave prope templum, in quo degebat unus, plu- 
resve pastophori, deorum simulacra ibidem cu- 
Btodientes. Hujus pastophorii mentio est in Gr^eca 
Inscript. apud JUaff. Jfus. Ver. 37.2. ffieronym. 
7. La Isaj. 22, 15. Sochen JD^ autcm vel ta- 

bernaculum interpretatur, vel pastophorium, hoc 
est thalamus, in quo habitat propositus templi. 

PASTOR, oris, m. 3. qui pascendorum anima- 
lium et in pastione custudiendorum curam habet, 
ttot^Tjv, vofteu? (It. pasture ; ft. lerger , pair e, 
pasteur ; Hisp. pastor; Germ, det Hirt, bes. d. 
Schaafhirt, Sciidfer; Angl, a shepherd, herd- 
sman, pastor). 

I.) Proprie. Cato R. R. 141. Pastores pecua- 
que salva servassis. Cees. 1. B. C. 24. Servos pa- 
stores annat, atque bis equos altribuit. Horat. 3. 
Od. 2y. 21. Jam pastor umbras cum grege lan- 
guido, fiirumque fessus qua?rit. Lie. 9. 2. Milites 
decern pastor uin habitu mittit; pecoraque diver- 
sos, alium alibi, haud procul Romanis pascere ju- 
bet prajsidiis. — ■ Saepius dicitur de opilione et 
caprario, pecorajo, caprajo: unde a bubulco di- 
stinguitur in illo Juvenal. 11. 151. Pastoris duri 
est hie filius, ille bubulci. — Tiberius Aug. pr«- 
sidibus onerandas tributis provincias suadentibus, 
rescripsit : Boai pastoris esse tondere pecus, non 
deglubere. Sueton. Tib. 32. 

II.) Translate. ^ 1. Saepe dicitur de avium 
altiiiura custode. Varro 3. R. R. 6. 5. Pasto- 
rem pavonum cum batillo circumire oportet, ac 
stercus tollere. et 7. 5. Pastorem columbarium 
quoquot mensibus oportet everrere. Colum. 8, R. 
R. 2. 7. de gallinis. Parandi modus est ducen- 
torum capitum, qua; pastoris unius curam dis- 
tendant. Paul. Dig. 32. 1. 66. Pastores anse- 
rum. ^ 2. Pastorem populi, icoiuivct Xawv, re- 
gem, aut ducem eiercitus, item Ecclesia>, et ani- 
marum curatorem recte dicimus, poetice loquen- 
do: nam in prosa oratione, et in agendo, non 
probatur a Quintil. 8. 6. 18., ut justo hami- 
iior. Metapbora enim, inquit, aut vacantem oc- 
cupare locum debet, aut, si in alienum venit, 
plus valere eo, quod expellit, — NB. Ue cognom. 
Rom. V. ONOM. 

PASTORALIS, e, adject, pastoreccio, pasto- 
rale, rrotptevaog, ad pastorem pertinens. 

I.; Proprie. Cic. 1. Divinat. 48. 107. Romuli 
auguralus pastoralis, non urbanus fuit. Varro 2. 
R. R.i. 5. Pastoralis vita. Colum. promn. l.X.R. 
R. 25. scientia. Id. 7. ibid. 12. 3. et 8. canis. 



PATAGJNO 

Liv. 'J. 36. habitus. Ovid. 2. Fast. 365. juventus. 

Veltej.t.S.a. inanus. /i.e. catena pastorum. Virg. 

7. .£«. 817. m>rlus. ft. e. qua pugnare solent 

pastores. Sic Stat. 1. Theb. 300. bi l'apbias inyr- 

tos a stii'pe recuivaiU, Et pastorali ineditantur 

piiplia trunco. Sil. It. 13. 33't. Pastorale bacu- 

lum. Virg.1. ,£n. 513. signum. Slat. 12. Theb. 

26s. ledum. JYemesian. 2. Eel. 55. ; et Calpum. 

7. Eel. 22. O montana 1'ales, o pastoralis Apollo. 

V. ADMETUS in ONOM. - -Pastorale carmen est 

idem ac bucolicuiu. Terenlian. p. 2430. Putsch. 

Pastorale volet quum quis componere carmen, 

Telrametrum absolvat, cui portio demitur ima, 

Qui" >olido a verbo poteril connrctere versum; 

Itucolicum siquidem talem voluere vocari . V. 

BLCOLICLS. 

II.) Translate, apud Scriptures Ecclesiasticos, est 

pertinens ad episcopum, qui animarum pastor est. 

Alcim. Avil. Ep. 80. Pastoralis diligenlia. et 87. 

Pastoralis solliciiudo. 
PASTORALI TEB, adverb, more pastorum. Ve- 

nant. a. in epist. quae est post carm. 17. Pa- 

storalitei desudel. 

PASTORf^Il.'S vel pastoritius, a, uin, adject. 

idem ac pastoralis. Varro 1. R. Ii. 2. 16. Quum 

homines pastoriciam vilam agerent. Cic. 1. Att. 

10. a med. Itaque et ludis et gladiatoribus mi- 
ran das s'iT4<7i7p.a!7'.'ag sine ulla pastoricia fistula au- 
ferebamus. Id. Cail. If. 26. Fera sodalitas, et pla- 
ne pastoricia atque agreslis. Apul. 9. Met. Canes 
pastoricii. 

PASTORlUS, a, um, adject, idem quod pasto- 
ralis. Ovid. 2. Met. 682. quo te pastoria pellis 
Teiit. Id. 13. ibid. 785. Pastoria sibila. Id. 4. 
Past. 723. sacra, h. e. Palilia. Flor. 1. 17. 4. 
Pastoiius habitus. Calpum. 5. Eel. 105. Pasto- 
ria virtus. 

PAsTCRA, ae, f. 1. pascolo, pastio, pastus. 

Pallad. 10. Ii. R. 8. Usque in Majum mensem 
ejus pastura sufliciel. 

PASTL'S, a, um. V. PASCO. 
PAST US, us, ni. 4. (pasco ) pabulum, pastura, 
pastio, cibus animaliurn, vo/*r), aixrpv; (It. pastu- 
ra , pascolo, pasto; Fr: nourriiurex Hisp. ali- 
mento, comida; (ierin. die ff'eide, Pixtterung, 
das Putter; Angl. a feeding, grazing, pastu- 
ring, food, pasture). 

I.) Proprie. Cic. 2. Fin, 34. 111. Bestiis terra 
fundit ex sese pastus varios atque abundantes. et 
13. 40. Hominem, ut tardam aliquam et langui- 
dam pecudem, ad pasium et ad voluptatem ortum 
esse voluerunt. Id. 1. Off. 4. 11. Animantia an- 
quirunt pasium et latibula. Id. 2. Nat. D. 47. 121. 
Pastum capessere et conficere. et ibid. 1 22.Anicnaiia 
alia gradiendo, alia serpendo ad pastum accedunt. 
Virg. 11. /En. 494. equus in pastus armentaque 
tendit equarum. Gel!. 2. 20. a med. Avis in pa- 
stum proflciscetur. Lucan. 2. 604. taunts redit 
in pastus. Virg. 1. G. 381. e pastu decedens a- 
gmine magno Corvorum increpuit densis eierci- 
tus alis. Gelt. 9. 4. Pecudes pastu atque cullu 
opim.e. 

II.) Translate, ^ 1. De hominis cibo. Plin. 
32. Hist. nat. 1. 3. (9). Homines, quibus in pa- 
stu est, piscern olent. Al. rectius leg. impactus est. 
Lucret. 6. 1126. aut fruges persidit in ipsas, Aut 
aUos hominum pastus pecudumque cibatus. ^ 2. 
De abstracts et de animo. Cic. II. Phil* 2. 4. 
Popular! agros ad prassenlem pastum mendici- 
tatis suae. Id. 5. Tusc. 23. 66. Men tern ale re 
cum oblectatione solertia;, unus suavissimus pa- 
stus animorum. 

PA-TAGlARlUS, Ii, m. 2. qui patagia facit. 
Plaut. Aulul. 3. 5. 35. Caupones, patagiarii, 
indusiarii. Inscript. apud Don. cl. 8. n. 78. sbx. 

AMTOMVS L. AK1STVS 1HASTVLEARIV! PATAGIA.RIVS, 

Adde Paul. Diac. p. 221. 2. Mull. 

PATiGlATUS, a, um, adject, cui patagium 
adsutum est, ut Patagiata tunica, apud Plaut. 
Epid. 2. 2. 47. Cf. Paul. Diac. p. 221. 2. Mull. 
in v. PATAGIUM I. 

PATAGIN'O, as, are, n. 1. in modum patagii 
succresco. Pelagon. Veterin. 25. a med. Ad vul- 
nera sordida, quae pataginanl. che fanno orlicci 
gangrenoii. 



PATAGIUM 

PATAGIUM, li, n. 2. natayecov. Ration e ha- 
bita eiyrai, videtur esse a ncndaota percutio, quia 
patagium scapulas pulsar, ut comas flagellars ora 
dicuntur. V. FLAGELLO et FLAGELLUM. Est 
autem patagium id quod ornatus causa in muliebri 
veste circa colluro, seu super scapulas addebatur, 
ut clavus in virili, collaretto, pistagna: V. ta- 
raeu sub I. ad tin. 

f.) Proprie. Paul. Diac. p. 221 . 2. Mull. Pa- 
tagium est, quod ad summam tunica m assui so- 
let: qua et patagiata dicitur et patagiarii, qui 
ejusmodi opera faciunt. Non. p. 540. 4. Merc. 
Patagium aureus clavus, qui pretiosis vestibus 
immitti so let. Nesvius ibid. Pa His, patagiis, cro- 
cotis, manicis. Ttrlu.ll. Pall. 3. Pavo est pluma 
oroni patagio inauratior, qua terga fulgent. — 
Aliud vocis etymon aliamque ejusdem signifiea- 
t ion em attulit ' Enn. Quir. Pisco nt. in Monum. 
Borghes. p. xxvi. not. (27). tab. B. edit. Medial., 
dum nobiie vas fictile prope Nolam circa ano. 
1801. effossum illustiaret, in quo Hippolyte, Ama- 
zonum regina, cum Theseo pugnans ex equo re- 
prasentatur. Ea vero ibidem tunicam gerit cum 
fascia pectoral) rhombis quibusdam distincta, seu 
scutulata, quain ipse patagium esse existimat, cu- 
j usque description em affert ex flier onym. in Isaj. 
3.24. Pro fascia pectorali, quam interpretatus est 
Symmachus, lxx. interpretes tunicam ^aaotrop^i- 
pav, id est clavatam purpura transtulerunt, quod 
Aquila cingutum exsultationis expressit, Tbeo- 

dotio ipsura verbuni Hebraicum TJ^nB iptJtfc*- 

gtl) posuit, quod genus ornamenti muliebris est. 
Fascia pectus tegit, et euin possidet locum in fe- 
minis , quern rationale in pontificibus. Hactenus 

flier onymus. Ex Hebraic a igitur voce TJTJfl 

Gracum TtaTceyewv est, atque inde Latinorum 
patagium, quod ideo ex Viscontii sententia non 
feminarum collum seu scapulas, sed ipsum pectus, 
quemadmodum clavus virorum, ornabat. 

II.) Figurate. Ad criniurn ornatum transtulit 
Apul. 2. Met. Uberes crines, leniter cmissos, et 
cervice dependulos, ac deinde per colla dispositos, 
sensimquc sinuato patagio residentes, paullisper 
ad iinem conglobates, in summuin verticem no- 
dus adstrinxerat. Scalig. interpretatur : Capillus 
ab iino ad verticem summuin nodo collectus hu- 
meros legit patagii modo, et sinum in collo facit. 
Itali treccia, nostrates vulgo scopelota et peta 
dicunt. 

P AT AGO, inis, f. 3. V. voc. seq. 
pATAGUS, i, m. 2. ir«OYo's, genus mcrbi, 
teste Paul. Diac. p. 221. 3. Mull., idest, ut putat 
Scalig. in Conject., capitis conquassatio, morbus 
peslilens, qui nullum sui relinquit indicium prse- 
ter maculas in corporis partibus: a ircrra oo to 
pulso, quod «o homines subito perculsi ac stupe- 
facti moriantur. Plant, quoque in fragm. apud 
Macrob. 5. Saturn. 19. hujus vocis in em in it 
quum ait: Me cum habet patagus ces morbus: sed 
ne inde quidem explorati quidquam erui potest. — 
Est et alia forma Patago, inis, in Gloss. Isid. 
Ceterum Alto, Polypt. p. 58., bac docet: Inter 
pataginera ct patagium hoc differt: p a t a g o 
est exulceratio oris, quod quum intumuerit, pane 
elinguem facit ; patagium vero est pallium ex 
auro purpuraque variatum. fd. confirmant Gloss. 
Placid, ed. A. Maio in Class. Auct. T. 3. p. 493. 
Palaginem quum propter pituitam non facile 
labra movent. CI. autem Gustavo Lowe (Prodro- 
mus Corporis Glossar. Latin, p. 288.) verba 
res morbus , tamquam imerpretamentum oris 
morbus, e Plautino loco ejicienda videntur. 

PATAL1S, e, adject, idem ac patutus, ut Bos 
patalis, qui cornua diversa et valde expansa ha- 
bet. Paul. Diac. p. 221. 1. Mull, et Plaut. 
True. 2. 2. 22. Ego me ruri haraaiari mavelim 
patalem bovem. Alii eod. sensu leg. patulum. V. 
PATULUS. 

PAT AMEN, inis, n. 3. Falsa lectio: V. PA- 
TENS. 

PATiVlNtTAS, atis, f. 3. proprietas, seu ratio 



— 591 — 

sermon is Patavini. Refert Qutnttf. 1. 5. 56. et 
8. 1. 3. pollionem in T. LlvU Historia Patavini- 
tatem deprehendisse; hoc est peculiarem quamdam 
sermonis inflectendi rationem, quae ab ipsius Ro- 
ma; usu atiquantum discederet, 

pAtEFAcIO, fscis, feci, factum, facere, a. 3. 
et PATfiFlO, lis, factus sum, fieri, pass. anom. 
(pateo et facio). Secundam syllabam produxit Lu- 
cret. 4. 320. Atque patefecit, quas ante obsederat 
ater. Item 6. 100t. Causa patefiet etc.; quum 
tamen et ipse Lucret. alibi, et alii fere corripiant: 
Lachmannus divisim scripsit pate fecit, pate 
fiet, — Part. Pate factus 1. 1. 2. et II.; Patefa- 
cturus et Patefaciendus II. — Patefacere est 
aperire, patentem facere, avoiyw '.It- aprire, spa- 
lancare; Fr. ouvrir; liisp . abrir; Germ, of- 
fen machen, ojfnen, aufmachen, gangbar ma- 
chen; Angl. to open, set or lay open, throw 
open). 

I.) Proprie. *f *- Stricto sensu est aperire, pa- 
tentem facere. Liv. 2. 15. Hostibus potius, quam 
regibus, portas patefacere. Propert. 1. 16. f. pa- 
tefacta triumphis Jaoua. fd. 3. 10. in fin. Nee 
ftenti dominae patefiant nocte fenestras. Plin. 11. 
Hist. nat. 37. 55. (150). Morientibus operire ocu- 
los, rursusque in rogo patefacere. Cic. 1. Off. 26. 
91. Patefacere aures assentatoribus. Cobs. 3. B. 
G. 1. Iter per Alpes patelieri volebat. Cf. Cic. 
2. Nat. D. 56. 141. In ea parte oris, qua escu- 
lentis et potulentis iter natura patefecit. et 13. 
Pain. 78. Hnic ego aditum ad tuam cognitionem 
patefacio et munio. Virg. 2. Mn. 259. Laxat clau- 
stra Sinon : illos patefactus ad auras Reddit equus. 
Laurea Tull. apud Plin. 31. ffist. nat. 2. 3. 
(8). Locus patefecit fontem. Liv. 28. 14. a med. 
et. 22. Patefacere ordiaes, actem. aprire e allarga- 
re I'ordinanza, le file. % 2. Prajgnante, uti ajunt, 
signiGcatione, ut avoj'yw, est ad locu-m vel regio- 
nem aliquam aditum seu viam facere, in regio- 
nem aliquam primo penetrare. Cces. 7. B. G. 8. 
Discussa nive vr. in altitudinem pedum, atque ita 
viis patefactis, summo mililum labore ad fines 
Arvernorum pervenil. Cf. Tibull. 1. 3. 35. Quam 
bene Saturno vivebant rege, priusquam Tellus in 
longas est patefacta vias. Xepos Hann. 3. Loca 
patefecit, itinera muniit. fnscript. apud Marin. 
Prat. Arv. p. 27. alfks bee.i.0 pvtekactab. Cic. 
pro leg. Manil. 8. 21. Patefactumque nostrls le- 
gionibus esse Pontum, qui ante populo Romano 
ex ornni aditu clausus fuisset. •J 3. Item est pa- 
tentem, b. e. man if est urn facere. Ovid. 9. Met. 
in fin. Postera lux radiis latum patofecerat orbem. 
h. e. illuminaverat, iilustraverat, ut ait Porcelli- 
nus. *f 4. Item aperiendo facere aliquid. Ovid. 
3, Met. 101. ct presso sulcum patefecit aratro. h. 
e. terram aperiendo sulcum duxit. 

II.) Translate ponitur pro detegere, deprehende- 
re, declarare, manifestare, palam facere, ostendere, 
divulgare. Ter. Pkorm. 5. *. 6. Si hoc celatur, in 
melu; sin patefit, in probro sum. Lucret. 6. 1000. 
f acile hinc ratio reddetur, et omnia Causa pate- 
fiet, quse ferri petliciat vim. Ovid. 9. Met. 314. 
junctasque manus patefacta remisit Diva potens 
uteri, h. e. detecta, deprehensa, scope** to. Sic Cic. 
3. Cat. 6. 15. Lentulus patefactus indicils et con- 
fession ibus suis. Id. Sull. 2. 4. Conjuratio pa- 
tefacta. Id. 2. ad Q. fr. 8. Racilius rem patefecit. 
Id. 1. Att. 13. Neque hoc tempore, nee aotea 
patefecisset odium suum in me. Id. Amic. 26. 
97. Patefacere verum et illustrare. Id. 6. Pom. 
10. Liberto tuo me totum patefeci. 5. Id. Mil. 37. 
103. Patefacere et proferre. Id. t.Divinat. 39.86. 
Neque ante philosopbiam patefactam, qua nuper 
inventa est, bac de re communis vita dubitavlt. 
Id. Sull. 16. 45. Veritatem patefactam contaml- 
nare aliquo mendaclo. Id. 4. Acad. (2. pr.) 39. 
122. Potest fieri, ut patefacta et detecta mutentur. 
Id. ibid. 14. ii. Quumque ipsa natura accuratse 
orationls hoc profiteatur, se aliquid patefactu- 
ram. Id. Place. 2. 5. Qui ea proferenda et pa- 
tefacienda curavlt. — Singulare est lliud Tac. 
Agric. 14. Monam insulam, ut vires rebellibus 
ministrantem, adgressus, terga occasioni patefecit. 
h. e. abscedens occasionem praebu.t, ut rebelles 
eum a tergo adorirentur. 



PATELLARIUS 

PATBFACtIO, onis, f. 3. aprimento, avocft? 
apertio. 

I.) Proprie. Theod. Priscian. 1. 19. p. 295. re- 
tro, ed. Aid. Si vero-etiam nervus fuerit vulne- 
ratus, in quo gTavepericulum frequenter evenlt, 
cujusque palefactio prius custodienda est etc. Ad- 
de eumd. 3. 4. p. 309. Sic Gloss. Placid, ed. A. 
Maio in Class. Auct. T. 3. p. 497. Rictus vo- 
catur omnis patefactio oris. 

II.) Translate est manifestatlo. Cic. 2. Fin. 2. 
5. Atqui haec patefactio quasi rerum opcrtarum, 
quum, quid quidque sit, aperitur, definitio est. 
PATEFACTUS, a, urn, et 
PATEFlO, Cs, factus sum, Geri. V. PATEFA- 
CIO. 

PATELLA, as, f. 1. deminut. patinas, sed )dem 
fere significans. Est autem vas Gctile, aut areum, 
cibis turn coquendis, turn mensa? infevendis ido- 
neum, Xorea? (It. padella, tegame, o piatto, piat- 
tello; Fr. petit plat servant a cuire et a tervir 
les mets. plat, assiette; Hisp. plato , platillo; 
Germ. Scheie, Schussel, Platte, Teller; Angl. 
a dish, plate, platter, charger, porringer, pot, 
pan). 

I.) Proprie. % 1. Generatim — a) De fictili. 
Martial. 14. 114. cujus lemma Patella Cumana. 
Kane tibi Cumano rubicundam pulvere testam, 
Municipem misit casta Sibylla sua in. Adde Juve- 
nal. 6. 343. — b) De a-rea Id. 10. 63. ex facie toto 
orbe secunda Fiuat urceoli, pelves, sartago, pa- 
tells. — c) Cibis coquendis Martial. 5. 78. Ni- 
gra cauliculus virens patella. Plin. 19. Hist. nat. 
8. 54. (171). Sinapi pro pulmentario in patellls 
decoctum. Id. 30. ibid. 8. 21. (68). Cicadae tosla* 
in patellis. Varro apud Priscian. 6. p. 681. Mul- 
tifariam in patellis coquere crepe. — d) Infe- 
rendis Juvenal. 5. 85. Sed tibi dimidio constrl- 
ctus cammarus ovo Ponitur, exigua feralis ccena 
patella. Martial. 13. 81. Quamvis lata gerat pa- 
tella rhombura, Rhombus latior est tamen patel- 
la. Varro apud Non. p. 543. 31. Merc. Patella 
esurient! posita provocat Neapolitanas piscinas. — 
e) Promiscue Nor at. t. E-p. 5. 2. Nee modica 
cajnare limes olus omne patella. Pers. 4. 17. Qua: 
tibi summa boni est? uncta vixisse patella Sem- 
per, et assiduo curata cuticula sole. h. e. laute 
epulari: metonymia. — f) Accessit patelks di- 
gnum operculum, et Invenit patella operculum 
proverb, est apud Hieronym., quod V. in OPER- 
CULUM. ^ 2. Speciatim est vas in sacrorum 
usum. Paul. Diac. p. 248. If. Mult. Patellae, 
vascula parva sacria facieodis apta, qua want 
velut capidulae qusedara. In his apponebantur diis 
cibi, pr»sertim Penatibus, Laribusque. Varro 
apud Ifon. p. 544. 2. Merc. Oportet, bonum ci- 
vem legibus parere, et deos colere, in patellam 
dare uutpov xpfl'a«. Cic. 6. Vtrr. 21. 46. Patella 
grandis cum sigillis ac simulacris deorum. Id, 
2. Pin. 7. 22. Reperiemus asotos ita non rc- 
ligiosos, ut edant de patella. Ovid. 6. Fast. 310. 
Fert missos Vestas pura patella cibos. Pers. 3. 
28. cultrixque foci tecura patella est. Adde Ovid. 
2. Past. 634.; Liv. 26. 36.; et Vol. Mas. 4. 4. 
n. 3. 

II.) Translate. % 1. A similitudine sic dicitur Of 
rotundum latumque, molle et cartilaginosum in 
genu, ut Cels. 8. 1. ad Jin. et 21. docet, la pa- 
tella, e'myouvtc, pOky. "f 2. Item morbus olea- 
rum, de quo Plin. 17. Hist. not. 24. 37. (223). 
Olea, prater vermiculatlooem, clavum etiam pa- 
titur, sive fungum placet did, vel patellam. «J 3. 
Item a similitudine, patella est cujusdam placentas 
genus. Theod. Priscian. I. 2. p. 2. c. 18. Ova in 
aceto cocta sorbilia convenlunt; et ei vltellis eo- 
rura patellae, perfusa cerebellorum pulvere, aut 
gallarum, aut rods Syrlaci. F. PATINA II. t. — 
NB. De nomine dese V, in ONOM. 

pATELLARIUS, a, urn, adject, ad patellem 
spectans. Patellarii dii, idem ac Lares, sic vocatl, 
quia non e potu modo in locum, qui Lariura se- 
des, aliquid lis veteres defunderent, sed e cibii 
quoque in patella aliquid in focum deferrent, 
quemadmodum monet Vet. Scholiast, in lllud 
Persii 3. 26. Cultrixque foci secura patella. Ac 
tangit eum morem quoque Varro apud Non. p. 



PATENA 

544.2. Merc, his verbis: Oportet, bonum civem 
legibus parere, et deos colere, ia pale 11 am dare 
puxpov xpeac. «*«*t parum carnis. JPtaut. Cist. 
2. I. 46. Dii me cranes, magoi, minutique, et 
patcllarii fuxint, etc. 

PATENA, as, t. 1. V. PATINA. 

PATENS, enti*. V. PATEO. 

PATENTER, adverb. Comp. Patentius. — Pa- 
tenter est aperte, dvtbrfusv&c.. Cic. 2. Invent. 23. 
60. Sed patenlius ?t expediliut recti et non recti 
quaestionem continet. Frontin. de limit, p. 40. 
Goes. De loco controversia est, quidquid excedit 
tupra scriptam latitudinem, Cujus modiu adpa- 
teotem aon proponitur. Pro adpatenlem tcriben- 
dum patenter monet Goesius. At Lacbmannus 
rectius legit a petente. Boeth. 2. Geometr. p. 
i215. Quod patenter ia subjecta forma declara- 
tur. PUn. Valerian, t. 57. Nasturtium patenter 
pectoris doiorem emendat. 

PATEO, es, oi, ere, n. 2. Part. Patens I. 2. 
et in fin. — Patere (quod possis deducere ab 
Hebr. HAS pathach, atque bine a ireraw pando, 

aperio) valet idem atquc apertum esse, Suxxa- 
Kuirro(i*h aVyypai, exxetfwxi (It. essere aperto ; 
Fr. eire ouvert ; His*, estar abierto; Germ, of- 
fen sein, often stehen; Angl. to be open, lie 
open). 

I.) Proprie. ^ 1. Slricto setitu pateo est idem 
atque aperlus sum. Plant. A$in. 1. 3. 80. Por- 
tilorum simillimse sunt janu* lenoniae: Si afTers, 
turn patent; si non est, quod des, ssde* non pstent. 
Id. Aulul. 3. 1, 2. Date viam, qua fugere Jiceat, 
factte totas plate* oateant. Ter. Bun. 1. 2. 0. 
Sane, quia vero has mihi patent semper lores. Id. 
ibid. 5. 8. 28. postulo, ut mihi tua domus, Te 
prasenle absente, pateat. Cic. 2. Nat. D. 57. 145. 
Nares semper propter necetsarias utiliutes pa- 
tent, Virg. 6. JEn. 127. Noctes atque dies pa- 
tet atri janua Ditis. Plin. 2. Ep. 17. Fenestras 
patent. Ovid. 2. Mel. 768. Concussae patuwe fo- 
tes. ti aprirono. C&s. 7. B. G. 8. Ne singulari 
quidem homini unquam eo tempore anni somites 
patuerant. Liv. 27. 18. sub fin. Jam ne fugae 
qaidem patebat Iocub. Cic. 6. Vtrr. 3. 5. Omni- 
bus base ad visendum patebant quotidie. — 
Quid sit mundum patere, V. in MUNDUS. — 
Patens urbs est pacata. Sail, fragm. apud Ser- 
vian, ad Virg. 1. JEn. 303. Simul immanis ho- 
raiaum vis multis e locis invasere patentes turn et 
pacis inodo effuses urbes. % 2. Laliori sensu, 
expositus sum. Liv. 31. 30. a med. In patentem 
vulneri equum equitemque sagittas eonjicere pot- 
eral. Virg. Cul. 194. Horrida squamosi volventia 
membra draconis, Atque reiuctantis, crebris, fee- 
deque pateatis, Ictibus ossa ferit. ^ 3. Item 
eitendor. Ctes. 1. B. G. 2. et 2. ibid. 7. Belvetio- 
rum fines in longitudinem roillia passuum CX.L., 
in latitudinem CLXX.X. patebant. si sUndevano. 
Plin. 12. Hist. nal. 14. 30. (63). Scbceous patet, 
Eratoslhenis ratione, stadia XL,, hoc est passuum 
quinque millibus. Justin. 2. 2. 2. Multum <Scy- 
thia) in longitudinem et latitudinem patet. 

II,) Translate. 5 '• Generatim est libere li- 
cere, acquisitu facilem esse, permitti, concedi. Cic. 
10. Att. 12. Si nobis is cursus, quem speraram, 
pateret. Id. Brut. 4. 16. Ad quos omnis nobis 
adilus, qui peene soils patuit, obstructus est. Id. 
Balb. Q. 24. Contumeliosum est, hi* preemiis et 
his bonoribus exclusos esse fidelissimot aocioe, qua; 
pateant stipendiariis, pateant hostibus, pateant 
same servis. A r epo$ Att. 6. Honores non petiit, 
quum ei palerent propter vel gratiam, vel digai- 
tatem, PUn. Paneg. 70. Patet omnibus gloria: 
campus. Tac. 4. Hist. 81. Vespasian us, cuncta 
fortunes sua patere ratus, nee quidquam ultra 
incrediblle, etc. — Sic. speciatim cures, domus 
patere dicuntur, qua? aliit facile prmbentur. Ctc. 
1. ad Q. fr. 1. 8. $ 25. Conttare inter omnes 
video,- facillimos esse aditut ad te: patere aures 
tuas querelis omnium. Id. 14. Phil. 7, 20. Me- 
moria teneat-meam domum measque aures dies 
et noctes omnium pracepti* monitiique patuisse. 
'X Tac. Germ. 22. De pace denique ac bello, 
plerumque in convivlis consultant : tamquam 



— 592 — 

nullo magis tempore ad simplices cogilationes 
pateat animus. *f 2. Speciatim patere dicuntur, 
quae in potestate sunt. Cic. 6. Fam. tO. Ut in- 
telligant, omnia Ciceronis patere Trcbiano. Sail. 
Cat. 10. Populi vi subacti, Carthago inteiiit, 
cuncta maria terraequc patebant. et ibid. bS. O. 
Kritz. Si vincimus, omnia nobis tuu erunt, cora- 
meatus abunde, colonise atque municipia pate- 
bunt, Cic. 1. Verr. 65. 168. Omnem orbem ter- 
rarum, qui semper nostris bominibus maxime pa- 
tuit, civibus Romanis ista defensione pr.-ecluseris. 
Liv. 4. 25. Qui caverint, ne cui palricio plebeji 
magistratus paterent. Cic. 13. Fam. 20. Res fa- 
miliaris Capitonb prasto fuit, et patuit et tempo- 
ribus et forlunae meas. Plin. 5. £p. 10. sub fin. 
Rogo, scribas tuis, ut ifli villa et domus pateat. 

— Sic qui alii se prasbent in re turpi. Ovid. 14. 
Met. 133. et i.Art. Am. 362.; et ^ucf. Priap. 
83. •{ 3. Item est abnoxium, opportunum esse. 
Celt. 2. 1. Longis morbis senectus, aculis ado- 
lescentia magis patet. Cic. 1 . Off. 21 . 73 . In 
philosophorum vita minus multa patent, quae for- 
tuna feriat. Justin. 2. 4. 26. Frustraque et Ponli 
sinum et Asiam edomitam esse dicil, si Graocorum 
non tam bellis, quam rapinis pateant. «f 4. Item 
est vim magnarn habere, amplas oaturas esse, late 
pertinere. Cic. 1. Off. 7. 24. In quo vitio la- 
tlssirae patet avaritia. e( ifetd. 26. 92. ct 1. Or at. 
55.235. Rerumpubl. administrate lau'ssime patet, 
ad plurimosque ^ertinet. Adde eumd. 3. Tu&c. 5. 
11. *| 5. Est etiam patere constare, notum fieri, 
manifestum esse, esser chiaro, manifesto, cono- 
scersi, apparire. — a) Generatim. Plant, Capt. 
3. 3.9, Operla qua; fuero, aperla sunt: patent prae- 
stigias. Cic. 1. Orot. 6. 23. Quum ilia pateant. 
in promptuque sint omnibus, neque ea interpre- 
tatione mea aut ornatius explicari, aut planius 
exprimi possint. Ovid. 4. Fast. 17. Sensimus, et 
subito causae patuere dierum. Horat. 2. Sat. 4. 
45, Piscibxts atque avibus qum natura et foret 
seitai, Ante me«m nulli patuit queesita palatum, 

— b) Speciatim habet locum in ralionibus. Cic. 
2. Phil. 37. 93. Ubi est septies millies sester- 
tium, quod in tabulis, quae sunt ad Opis, pate- 
bat? Id. Aosc. Com. 2. 5. Non habere se hoc 
nomen in eodice accepti et expensi relatura, coa- 
fitetur: sed in adveriariis patere, contendit. — 
c) Saepe hac noiione usurpatur impersonatiter, 

— Cum lnfinito. Cic. 1. Tusc. 23. 54. Quum 
pateat, aslernum id esse, qued se ipsum moveat. 
Plin. 6. iVtst. nat. 33. 38. (210). Quod si mi- 
sceantur omnes suramae, liquido patebit, Euro- 
pam toliua terrae terliam esse partem et octa- 
vam paullo amplius. — Absolute. Cic. Mil. 6. 
15. Quid porru quaerendum est 7 Factum ne s'rt? 
at constat. A quo? at patet. — Uinc Part, prae- 
sens 

Patens, entis, adjective quoque usurpatur, no- 
de Comp. Patentior L; et Sup. Patenlissimus 
I. et II. 1. — Differt a paluh, quia patens est, 
quod ad tempus patet, ut janua, patulum, quod 
temper patet, ut caelum, arbor. Ita i'ervius ad 
Virg. 1. Eel. 1. Sed haec diflerunlia non obser- 
•vatur, — Ceterum patens est apertus, patente, 
aperto, a'vewy/Afivoc. 

I.) Proprie. Cic. i. Divinat. 1.2. Quum 
caelum ex omni parte patens atque apertum in- 
tuerentur. Cces. 7. B. G. 28. Bostes in foro ac 
locis patentioribus constlterunt. Salt. Jug. 108. 
et 113. Patentes carapl. 5ueton. Claud. 32. Con- 
vivla agitavil-fere patentissimis locU, ut plerum- 
que sexcenteni simul dUcumberent. Liv. 7. 36. 
a med. Via patentiore ad hostem ducuotur. 
Cod. Theod. 15. 1. 53. Eat vero {extdras), quas 
nulla a platea aditua atque egTessut patens per- 
vias faclt, veterum piibu* popinarum jubebit ad- 
tcribi. Hit tomen ipsis, qusa humilioret aliquanto 
atque angustiores puiantur etc. Ita ex palimpse- 
tto Codice Fatic., cujus variae lectiones ediUe 
sunt ab A. Maio Roma; sum. 1823. in Juris 
civ. antejustin, reUq. inedit. p. 96., corrigendus 
et tupplendua est hie locus, qui primum a Cu- 
jocio Paris, ana. 1588., deinde a Gothofredo 
mendosut et matilut editut est bis verbis: Eat 
vero, qua* nulla a platta aditut atque egret- 



FATER 

sus Xiamen, ipsisque (sic) humilioret etc.; ac 
propterea illud vocabun inoostrum pwtamen a 
Ghssario quoque med. et infim. Latinit. auct. 
Ducang. ablegandus. 

II.) Translate. ^ 1- Est lotus, multum eUen- 
sus. Firg. 2. G. 41. pclagoque volana da vela 
palenti. Sic Horat. 2. Oft. 16. 1. in palenti Pren- 
sus /ER?eo. Colum. 12. A. II. 6. ?. Doiium 
quam patenlissimi oris locato in ea parte villa 
etc. ^ 2. Item est facilis acquisitu. Ovid. 2. 
Amor. 19. 25. Pinguis amor nimiumquc pa- 
lens in t*dia nobis Vertjtur. Alii tamen aliler 
leg. ^ 3. Item permissus, concessus. Cic. Ouincl. 
30. 93. Domus patuos et exposita c«piditati et 
voluptatibus. 

PATER, tris, m. 3. parens, genitor; scil. pa- 
ler est civili et morali ratione idem, qui parens 
naturali ratione; quod vero ad etymon pertinet, 
est unum idemque cum Gr^ca voce rcaTTjp (It. 
padre, genilore; Yuplre; Hisp. padre; Germ. 
faler; Angl. a father, sire). 

I.) Proprie. — ft) In sing. num. Lex XII. 
Tab. ed. fV. Freund. in Lex. parte 4. si fatbr 

riLIVM TER VKKiVM DVIT FIL1VS A TATKK LIBEB BSTO. 

Inscript. Scipion. apud Or ell. 550. coRWBr.rvs lv- 

'CiVS SCIPIO BARfUTVS CNAJVOD PATH8 PROGKATV8. 

Ter. Adetph. 5. 7. 3. Hem paler mi, tu hie eras? 
de.iuus hercle vero et aniirio et natura pater. Cic. 
Aosc. Am. 16. 46. Si tibi fortuna non dedit,_ut 
patre certo nascerere. Liv. 4. 3. a med. Servius 
Tullius captiva Corniculana nalus, patre nullo, 
matre serva. h. e, obscuro genere. Ctaudian. 
IV. cons. Honor. 293. Gerere patrem. fare, o 
por tarsi da padre. Cic. Amic. 1. 1. Ero aulera 
a patre ita eram deductus ad Sceevolam, sumpla 
virili toga, ut-a senis latere numquam discede- 
rem. — b) In plur. num. patres, h. e. paren- 
les, pater et mater simul, i genilori: habelur in 
Inscript. apud Gruter. 707. 5. hbrmodorvs bt 
ivliaka patrbs sypbrstitks pos. Addc alias apud 
eumd. 656. 2., 692. 1. et 704. 1. Quidara hue 
referunt illud Ovid, de Pyraroo et Thisbe 4. Met. 
6t>. taedae quoque jure coissent: Sed vetuere pa- 
tres. Verum quum dixerit Id. ibid. 143. miseri, 
meus illiusque, parentes Componi tumulo^ non 
invideatis eodem: videlur per patres indicasse 
patrem turn Pyrami, turn Thisbes; ideoque de 
hac sigaiticatione vocii remanet taotummodo au- 
cloritas ioscrjptionura supra citatarum, quae non 
optima: notae sunt. 

II.) Translate. ^ 1. Interdum est nomen — 
a) Paterni alTectus. Ovid. 12. Met. 29. postquam 
pielalem publics causa, Rexque patrem vicil; ca- 
ttumque datura cruorem Flentibus ante aram 
stetit Iphigenia ministris: Vicla dea est. Sic Id. 
13, ibid. 184. durteque jubent Agamemnona sor- 
tes Iroraeritam saevae natam mactare Dianas. De- 
negat hoc genitor: divisque irascitur ipsis: At- 
que in rege tamen pater est. Claudian. III. 
cons. Honor. r57. Indue mente patrem: crescen- 
tes dilige fetus. — - b) Et patemae similitudinb. 
Id. IV. ibid. 517. Quantus in ore pater radial! 
•J 2. Paterfamilias et pater families (quod et 
divisim scribitur) est familiae caput, berus, do- 
minus. V. in FAMILIA. «f 3. Aliquando lalius 
patet, et dicitur de avis, patruis, aiiisque, qui 
temporibus avorum vherunt: nam ultra id tem- 
pus ma?ores fere dicuctur. Plin. 7. Hist. nat. 
13. 11.(59). Q. Metellus Macedonicus quum sex 
liberos relinqueret, undecim nepotes reliquit, nu- 
rus vero generosque, el omnes, qui se pa tris ap- 
pellatione saluUrent, viginti sep tern. Cic. Oral. 
5. 18. M. Antonius, cui vel primas eloquentia* 
patrum nostrorum tribuebat eetas. Id. 3. Off. 11. 
47. Male, qui peregrinos urbibus uti prohibent, 
ut Pennus apud petres nostros, Papius nuper. Id. 
1. Oral. 40. 183. Quod usu, memoria patrum, ve- 
ait, ut etc. Id. Divin. in Q. Ccecil. 21. 69. 
Cujus consuetudinis patres raajoresque nottro* 
non pomitebat. ^ 4. Est etiam nomen rellgio- 
n l § - — a) Generatim enim tribuitur diis turn 
majorum, turn minorum gentium. Bine pater 
apud Poetas passim Juppiter. Virg. i. G. 328. 
Ipse pater, media nimborura in nocte, corutca 
Fuimina molitur dextra. Cf. Enniw. apud Ma- 



PATERA 

crob. 6. Saturn, 1. Turn cum corde suo divum 
pater atque bominum rex Effatur. Firg. 3. Jin. 
36. Gradivumque pattern, Geticis qui praesidet ar- 
vis. Liv. 2. 10. a med. Tiberine pater, te sancte 
precor. Propert. 4. 3. 47. quum pater altai Afri- 
eus in glaciem frigore nectit aqua*. Vol. Flacc. 
8. 70. Somue pater. Petron. Satyr. 120. Diti* 
pater, Firg. 8. jEn. 454. Lemnius pater, h. e. 
VuJcanus. Id. 2. G. 7. Hue, pater o Lenaee, ye- 
ni. Lactant. 4. 3, Omnem Deam necesse est in- 
ter solemnes ritus patrem nuncupari: quod Lu- 
cilius In deorum concilio irridet: Ut nemo sit 
nostrum, quin pater oplimu' divum. Ut Neptu- 
nu' pater, Liber, Saturnu' pater, Ma~s, Janu', Qul- 
rinu' pater nomen dicatur ad unum. — b) Spe- 
ciatim illl dm dicuntur patres, qui effectores, 
genitores, conditoresque rerum habentur, ut Jup- 
piter, Neptunus, Bacchus: iJle qui est divum pa- 
ler apud Firg. 1. JEn. 69. Neptunus, qui dici- 
tur ab tod. 4. G. 382. pater rerum. Bacchus, 
quem, ut ait Augustin. 7. Civ. D. 21., liquidis 
seminibus, ac per hoc et liquoribus fructoum, 
et seminibus aniraalium praefecerunt. Sic Colum. 
10. R. R. 200. pater aequoreus. ft. e. Oceanus. 
Cf. Firg. 4. G. 31. Simul ipsa precatur Ocea- 
nam patrem rerum- Lucret. 1. 250. Postremo 
perennt imbres, ubi eot pater sther In gremium 
matrix terrai praecipitavit. Sic ab eod. 3. 9. pa- 
ter dicitur Epicurus novae philosophies et sectas 
auctor et conditor. et Petron. Satyr. 132. Ipse 
pater veri doctua Epicurus in arte. Sic jEneas 
saspe pater dicitur a Virgil-, quia primui au- 
ctor et parens Roman* gentis. et Ennius apud 
Non. p. 368. 16. Merc. Te sale nata precor Ve- 
nus, et genetrix patri' nostri. Cf. Ovid. 2. Fast 
127. de Romulo Roma conditore, Sancte pater 
patriae, tibi plebs, tibi curia nomen Hoc dedit. 
•J 5. Item saepe nomen est reverential. Unde quos 
Romulus centum senatores delegit, qui in repu- 
blica adminiafranda sibi consilio adessent, patres 
dicti, eorumque progenies patricii, ut Liv. 1. 8. 
extr. narrat: idque turn honoris causa; turn quia 
lie consutere embus, sicut patres filiis, debebant. 
Cic. 2. de republ. (edente A. Maio} 8. init. 
Priacipes (senatores), qui appellali sunt propter 
caritatem patres. Hinc celebre illud discrimen 
patrum et plebis apud Liv. passim, Tac, Fior. 
etc. V. CONSCRIPTUS. — Neque senatotibus so- 
lum, sed aliis eximiis reverendisque viris patris 
nomen datur. Firg. 9. &>n. 44£>. imperiumque 
pater Romanus habebit. Horat. 1. Sat. 3. 126. 
non nosti, quid pater, inquit, Chrysippus dicat. 
Plant. Rud. 1.2. 15. Pater salveto, amboque 
adeo. ^ 6. P*t* r patria est bonorificentissima 
appellatio ejus, qui belli, aut pacis artibus pa- 
triam servaverit, aut insigniter auxerit. Ita pri- 
mus omnium, teste Liv. 5. 49., a militibus e6t 
appellalus M. Furius Camillus, quum, recuperata 
ab hostibus Gallis patria, triuraphans in urbem 
redlit aim. U. C. ccclxv., ante Chr. n. ccclxxxix.; 
deinde Cicero, quum ann. V. C. dclxxxxi., ante 
Chr. n. lxjii. consul esset, et, detecta Catilina? 
conjuratione, patrias libertatem viodicasset, o- 
mnium primus in toga triumpbum linguaeque 
lauream meritus, parens patris, ut ait PUn. 7. 
Hist. nai. 30. 31. (117)., in senatu salutatus est; 
postremus omnium, qui hujusraodi appellatione 
est honoratus, fuit, ut affirmat Eckehl. D. IS. 
V. T. 8. p. 452., Tbeodosius II., qui obiit ann. 
a Chr. n. ccccl. Praeterea ita salutatus est C. 
Julius Osar, Octavianus Augustus, aliique dein- 
cepa imperatores, pauci ob merita, plerique adu- 
latione. Juvenal. 8. 244. sed Roma parentem, 
Roma patrem patriae Ciceronem libera dixit. Cf. 
Cic. Sext. 57. 121. Me, me ille ab3entem, ut pa- 
trem deplorandum putabat, quem Q. Catulus, 
quem multi alu sape in senatu patrem patriae 
nominarant. Cf. eumd. Pis. 3. 6. Sic Id. Ra- 
bir. perduell. 10. 27. de Mario. C. Marium, 
quem vere patrem patriae, parentem , inquam, 
libertatis atque hujusce reipublicae possumus 
cicere. Win. Paneg. 21. At tu etiam nomen 
patria patriae recusabas. Cf. Seneca 1- Clem. 
14. — De patris patrvE titulo in nummis, V. 
5pah7i. Dit$. 12. p. 445. % 7. Pater patra- 

tom. m. 



— 593 — 

(us. V, PATRATU9, % 8. Pater patrum, 
el pater sacrorum, et pater et hieroceryx, et 
pater nomimus dicebatur summus Mithrae sacer- 
dos. Intcript. apud Gruter 28. 2. patrr pa- 
TRVK Mt SOLU IKT1CTI mitrsab. et 315, 5. IVKIO 
POSTTMUKO V. C. PATRt rATRVM DBl SOUS INTICTI 
HITHKAS ORDO SACKRDOTVM MAGISTRO svo. et 1 102. 

2. VBTTrO AGORIO rRABTBXTATO V. C. H1«R0PHAJ<- 
TAR PATRI SACRORV*. et 27. 4. UtPIU* gGSATIVS 
FAVBKTINVS V. C, PATSR If HlIROCIRtX. V. aliam 

in NOMIMUS. ^ 9. Pater decurionum est 
honorifica appellatio ejus, qui de decurionJbus 
et patria sua optime meritus est. Inscript. apud 
Vticant. Monum. Gab. p. 149, edit. Medial. 

M. IVLIO ZOTICO DBCVRIOJHI PATRI DBCVRIONVM BT 

sbviro AVGVSTALtTM qq. (quinquennali) BiVsnBM 
ordinis nBxnnoPHORi <?o. (quinguetvnali) svo fbr- 

PKTVO RT PATRONO DIGNISSIMO OB MFHTTA BtVS D. 

o. D. Sic in alia apud Fabrett. p. 748. n. 554. 

L. CALtDlVS L. t. «TBL. NIGRINTS EST PARBXS ET 

fatronvs mvnicipii. V. MaHnx Frot. Arv. p. 
94. ^ 10. Item honoris causa aliquis pater 
civitatis appellabatur. Imp. Leo Cod. 10. 43. 

3. Si quis condition! non obnoxiua curiali omnia 
decurionum munera, vel functiones, vei bonores 
nulla iniminente necessitate, sed sua sponte per- 
egerit, eum pro sua liberalitate patrem civitatis, 
in qua voluntarius municeps apparebil, si hoc 
libuerit ei, fieri constituique bac lege decerni- 
mu«. f 11. Facete CatuU. 22. 1. de valde 
paupere. Aureli, pater esuritionum, -Non harum 
modo, sed quot aut fuerunt, Aut sunt, aut aliis 
erunt in annis. — Contra pater ccence dicitur 
lb Horat. 2. Sat. 8. 7. qui caenam praebet, con- 
Tirator. <| 12. De bestiis. Ot'id. 1. Art. am. 
522. virque paterque gregi*. h. e- hircus. Pe- 
tron. Satyr. 133. sub fin. tuas hircus pecoris 
pater ibit ad aras. Adde Colum. 6. R. R. 37. 4. 

PATERA, ee, f. 1. (pateo) poculi genus pla- 
num ac patens, ut Macroh. 5. Saturn. 21. do- 
cet, cujus usus etiam in sacris plurimus, xpaT7?p 
(It. tazza, coppa; Fr. patere; Hisp. patera; 
Germ. Trink-und Opfergeschirr, Opferschale; 
Angl. a goblet)-. In raonumentis vero mar- 
moreis turn etiam in nummis symbolum fuit 
VII. rir. epulonum, ut ostendit B. Borghesius 
Dec. numism. 7. n. 7. Varro 5. L. L. 122. 
Mull. In pocuiis erant paterae, eo quod pateant, 
Latine ita dicta:. Hisce etiam nunc in publico 
convivio, antiquitatis retinendse causa, quum 
magistri fiuat, potio circurafertur ; et in sacrifi- 
cando deis hoc poculo magistratus dat deo vi- 
num.~ In plur, num. Sail. Cat. 22. Fuere qui 
drcerent, Catilinam-humani corporis sanguinem 
vino permixtum in pateris circumtulisse. — NB. 
De cognom. Rom. V. ONOM. 

PATERFAMILIAS. V. FAMILIA. 

PATERNlTAS, atis, f. 3. conditio, et alTectus 
patris. Fulgat. interpr. Ephes.S. 14. Flee to ge- 
nua mea ad Patrem Domini nostri Jesu Chrisli, 
ei quo ornnis patemitas in caelis et in terra no- 
minalur, ut etc. Augustin. Ep. 232. Episcopal! 
paternitate Ecclesia? providere. 

PATERNUS, a, urn, adject, ad patrem perti- 
nens, patrius, TraTpwo?, jratpixc;, ttarpcos {It. 
del padre, paterno, da padre; Fr. paferneZ, du 
pere; Hisp. paternal; Germ, zutn Fater ge- 
horig, vom Fater ausgehend und auf ihn ge- 
richtet, v&terlich ; Angl. of or belongin to a 
father, fatherly, paternal). 

I.) Proprie. Ter. Beaut. 5. 2. 38. Matres omnes 
Cilia in peccato adjutrices, auxilio in paterna in- 
juria solent esse. h. e. qua filli patres afficiunt. 
Id. Adelph. 3. 4. 3. Ex Ulan 1 familia tara illi- 
beral facinus eat ortum? o ^schine, pol baud 
paternum isiuc dedisti. Cic. 13. Phil. 17. 34. 
Paucis diebus et in domum et in bort06 paternos 
immigrabit. Id. Ccel. 1*. 34. Bona paterna et 
avita. Horat. 1. Ep. 15. 26. rebus maternis at- 
que pateruis Forliter absumptis. Firg. 3. JEn. 
121. puUum regnis cessisse paternis Idomenea 
ducem. et 10. ibid. 225. Cui genus a proayis in- 
gens, claruraque paterna Nomen erat virtutis. 
Cies. 2. B. C. 25. Huic paternum bospitium cum 
I Pompejo intercedebat. ft. «• a P«tre initum. iVepos 



PATHICUS 

Sann. 1. Hie velut hereditate relictum odium 
paternum erga Romaoos sic conflrmavit, ut etc. 
h. e. quo pater sum Romanos oderat. Ovid. 9. 
Met. 273. neque adhuc Stheneleius iras Solverat 
EuTystheus: odiumque hi prole paternum Eiar- 
cebat atroi. ft. e. quo prolis patrem oderat. Id. 
2. ibid. 126. monitis parere paternis. Horat, 2. 
Od. 2. 5. Vivet extento Proculejus a?vo Notu» 
in fratres animi paterni. Tac. 2. Ann. 43. Pras- 
feceratque Cn. Pisonem, ingenio violentum et 
obsequii ignarum, insita ferocia a patre Pisone.- 
Sed, praeter paternos splritus, uxoris quoque Pian- 
cina nobilitate et opibus accendebatur. Id. Agric, 
7. Admodum juvene Domitiano, et ei paterna 
fortuna tantum Ucentiam usurpante. — De Vlr- 
gine paterna Statii V. in PATROUS. 

II.) Translate. <f I. De bestiis. Colum. 6. 
R. R. 37. 4. Obi asina et onagro natui «d- 
mittitur equas^ quidquld ex eo provenit, pater- 
nam formam refert. Adde eumd. 7. ibid. 8. 
5. 5" 2. Paternus casus, qui et patrius apud 
Grammaticos est Genitivus, quia per eum pater 
demonstrate, ut ait Pmcian. 5. p. 470. % 3. 
Item ad patriam pertinena. Horat. 1. Od. 20. 
5. Care Maecenas eques, ut paterni Flum'mii rlp» 
etc. Ovid. Heroid. 13. 100. Non est, quo prc- 
peres, terra paterna tibi. — NB. De cognom. 
Rom. F. ONOM. 

PATESCO, is, ere, n. 3. inchoat. a pateo. he- 
gitur et patisco. Seneca Ep. 94. a med. Ful- 
gores caeli patiscentis. ft. e. chasmala. At. leg. 
fatiscentis. — Part, J°ate*cen* In omnibus p&- 
ragr. — Patescere est idem ac patentem fieri, 
aperiri , dwiyouat (It. aprirsi ; Fr. *' ouvrir , 
itre ouvert; Hisp. estar abierto; Germ, aufge- 
macht, geoffnet werden, sich offnen; Angl, to 
be open, He open). 

I.) Proprie. 5 *• Stricl ° *ensu. Firg. 2. ^En. 
483. Apparet domus intus, et atria longa pata- 
scunt. et 3. ibid. 530. Crebrescunt optatae auras, 
portusque patescit Jam propior. Plin. 22. Hist 
nat. 22. 46. (95). Si serpens patescentem fun- 
gum adhalaverit. ^ 2. Latiori sensu, extendor, 
pateo, stendersi, allargarsi. Liv. 22. 4. Via in- 
terest perangusta, deinde paullo latior patescit 
campus, s'allarga, s'estende. et 7"ac. 4. Hist. 78. 
Neque enira poterat patescere acies, impedien- 
tibus tentoriis sarcinisque. Id. Germ. 30. Non 
ita effusis ac palustribus locis, ut ceterae civita- 
tes, in quas Germania patescit. et 2. Ann. 61. 
errr. Syene claustra olim R. imperii, quod nunc 
rubrum ad mare patescit. s'estende sino al mare. 
et Liv. 32. 27. Cresceatibus jam provinciis, et 
latius patescente imperio. 

II.) Translate est apparere, ostendi, manifestum 
fieri. Lucret. 5. 614. Nee ratio Solis siraplw 
rellata patescit, Quo pacto aestivis o partibus etc. 
Firg. 2. JEn. 309. Turn vero manifeata fides, Da- 
naumque patescunt Insidiae. Cic. 14. Phil. 6. 15. 
Quae res patescit, P. C, sed suo tempore totiui 
hujus sceieris fona aperietur. si scuopre, « fa 
manifesta. A!, aliter. leg. Plin. 6. Hist. nat. 23. 
26. (101 >. Nee pigebit totum cursum exponere, 
nunc primum certa notilia patescente. 

PATETUS, a, um, adject. *ar>rco«, calcabilis, 
calcatus: a irarew calco. Ita appellatai sunt p«l- 
mulae, aeu caryotae qussdam, de quibus sic PUn. 
13. Hist. nat. 4. 9. (45). Tertium ex his (co- 
ryotis) genus, pateUe, nimio liquore abundat, 
rumpitque se pomi ip6Jus, etiam in sua matre, 
ebrietas, calcatis similia. CceI. Aurel. 2. Acut. 
18. et 4. Tard. 8. Palmate, quas patetos ap- 
pellant. 

PATUETICE, adverb. rca&ijTW« t , afleclui ad- 
bibendo, seu permovendo. Macrob. 4. Saturn. 
6. Utrumque Virgilius bene pathetice tractavlt. 
PATHETlCUS, a, um, adject, pafettco, rra- 
&tjtixo^, qui constat affectibus. Macrob. 4, Sa- 
turn. 2. 5. et 6. Palhetica oratio. ft. e. quae ad 
indignationem, ad misericordiam, et ceteroa ani- 
mi molus dirigitur. Capell. 5. p. 154. Tides pa- 
tbetica. et p. 162. Pathelica dlctio, cujus vis 
in communibus locis vel in epilogis raaxime con- 

tinetur. 

PATHlCUS, t, um, adject. rcaS<xdc. Sop. 

76 



PATHOPOEIA 

Pathicissimus II. — Pathicus est qui praapo- 
steram Veaerent patitur: a ita&s'w pro ndoy^ta 
patior. 

I.) Proprie de feminis usurpat Auct. Priap. 
25. 41. et 76. — Prsecipue dicitur de viris, qui 
mullebria paliuntur. Catull. 16. 2. Aureli pathi- 
ee, el cinaede Furi. Juvenal. 2. 09. Hie tenet spe- 
culum pathici gestameu Othonis. 

II) Per translationem de rebus inanimatis pro 
lascivo, vel obscaeno. Martial. 12. 96. Musaei 
pathicUsimi libelii. 

PATHOpieIA, ae, f. I. naSonoita, commotio 
affectuum. Empor. de ethop&ia p. 303. Capper. 
Quum incurrens praeponderabii affectus, turn vo- 
cabitur pathopceia. 

PATEbELIS, e, adject, a v. patior. 

A) Passive est is, quem pati possumus, tole- 
rabilis, sopporlabile. Cic. 4. Tusc. 23. 51. Con- 
temnendae res sunt humans: negligenda mors 
est: patibiles et dolores et labores putandi. 

B) Active % I. Est qui pati potest, passibile, 
tcaS'ijTtxo's. Cic. 3. Nat. 2>. 12. 29. Quum omne 
animal palibilem naturam habeat. ^ 2. Item 
qui patitur. Lactant. 2. ». a med. Ignis quasi 
mascuiiaum elementum est, aqua quasi femini- 
num: alterum aclivum, alterum patibile. pas- 
sivo. 

PAtEBULATUS, a, uin, partic. ab inusit. pa- 
tibulo, patibulum, seu furcam ferens, patibulo 
affisus. Plaul. Most. 1. I. 53. Ita te forabunt 
patibu latum per vias stimulis. Apul. 4. Met. 
Grand i clavo manum duels nostri ad ostii tabu- 
lam offigit, et exitiabiii nexu patibulatum relin- 
quens, etc. Al. leg. palibulum, adjective, h. e. 
patibulo affixum, quo sensu addunt iliud Plauti 
fragm. apud Non. p. 221. 1. Merc. Patibulus 
ferar per urbem, deinde afOgar cruci. Sed hie 
quoque locus incertatn iectionem habet, 

PATZbCLUM, i, n. 2. (pateo). Et Patibulus, 
i, m. 2. Parro (at in Merceri editione eat: Li- 
cmtus Rerum Romanarum libro xxx.) apud 
Non. p. 22t. 12. Merc. Deligat ad patibulos. — 
Patibulum proprie idem est ac furca, quo no- 
mine intelligitur rectus stipes, sed cum duobus 
cornibus, qui Graecae littetae Y figuram refert. 
DifJert a cruce: nam crux litterae T similis erat. 
Veteres pro instrumento supplicii usi sunt. Fa- 
cioorosi inter cornua patibuli cervices intersere- 
bantur, eorumque manus cornibus sive rarais al- 
ligabantur: exinde sic gestantes furcam, sive pati- 
bulum, a pone sequente carnifice, vel conservis 
caedebantur virgis, crraupoc. (It. palibolo, forca, 
croce; Fr. patibule, fourche palibulaire ; Hisp. 
patibulo, horca; Germ, ein gabelformig Stvck 
Holz, d. Richtholz, d. Galgen ; Angl. kind of 
croti or gibbet). 

I.) Proprie. Plaut. Mil. glor. 2. 4. 7. Credo 
tibi esse eundum actutum eitra portam, dispessis 
manibus patibulum quum habebis. Tac. 14. Ann. 
33. extr. Sed caedes, patibula, ignes, cruces, tani- 
quara reddituri suppliclura, ac praerepta iaterim 
ultione, festinabant. Sail, fragm. apud Non. p. 
366. 12, Merc. Patibulo eminens affigebatur. 
Quo loco patibulum pro ipsa cruce usurpari et 
notavit Nonius, et patet ex affigebatur verbo. 
V. Salma$. et Lipt. de Cruc. et Cic. 6, Verr. 
42. fin. Tibl Marcelli itatua pro patibulo in cllen- 
tes Marcellorum fuit. 

II.) Translate. % 1. Patibulum usurpatum 
reperitur pro sera lignea, qua ostia clauduntur, 
te»te Non. loc. cit., qui cau»am nominis affert, 
quod hoc ligno remoto valves pateant, Titiniui 
ibid. Si qulsquam hodie prater banc posticum 
nostrum pepulerit, patibulo hoc el caput defrin- 
gam. ^f 2. Est praeterea patibulum lignum 
quoddam curvum, vel duo llgua transversim al- 
ligata qulbus agrlcolae vitium ramos curvant, quo 
fecundJores sint. Plin. 17. Hist. nat. 23. 35. 
(212). Novarlensis agricola traducum turba non 
contentus,-lmpositis etlamnum patlbulis palmites 
clrcumvolvit. — % 3. In Illo Caton. R. R. 26, et 
68. Vmdemla facta, vasa torcula, corbulas fiscinas, 
fanes, pattbula, fibula*, jubeto suo quidquid loco 
coadi. Turneb. 1. 6. Adversar. c. 23. extr. in- 
telligit binas scalas uno axlculo conjuuetas in 



— 594 — 

suramo, quae divaricatae U3um praebent scanden- 
di ad summas vites in vjndemia. Auson. Pop- 
ma de instrum. fundi, c. 11. ad (In. dicit, esse 
fustes validiores, quorum usus in torculari ad ali- 
quid moliendura, muniendum, aut ferendum. 
Similiter exponit locum Titinii allatum § I., qua 
in re cum Non. convenit, qui seram esse quum 
ajat, vectem ipse quoque intelligit: nam veterum 
sera vectis seu fustis fuit. 

PATIBULUS, a, um. V. PATIBDLATUS. 

PATIbOLUS, i, m. 2. P. PATIBULUM. init. 

PATICABULUM, i. n. 2. quid significet, eru- 
ditis statuendum relinquo. /'et. Lex apud Marin. 
Prat. Arv. p. 70. in coni.ecio aovae intra pa- 
tic abvlvm. Cf. Ducang. Gloss, med. et inf. La- 
Unit, in V. Patichum «i Paticus. 

PATlENS, entis. V. tATIOR. 

PAtEENTER, adverb. Uomp, Patientius et Sup. 
Patient is sime. — Patienter est idem atque pa- 
tienti animo, toleranter, constanter, fortiter, -?Kr r 
tskwc (It. pazientemente ; Fr. patiemment, avec 
patience; ilisp. pacientemente ; Germ, geduldig, 
gelassen; Angl. patiently, contentedly, calm- 
ly). Cic. Amic. 25. 91. Alterum patienter acci- 
pere, non repugnanter. Id. 11. Phil. 3. 7. Quae 
tulisse ilium fortiter et patienter ferunt. C'ces. 
3. B. C. 25. Patienter et aequo animo ferre 
difficultates, Horat. 1. Ep. 17. 14. Si pranderet 
olus patienter, regibus uti Nollet Aristippus. 
Cic. 1. Fam. 8. a med. Si quidem homines 
patientius eorum potentiam ferrc potuerint. Pal. 
Max. 4. 3, n. 11. Ista patientissime Cato tole- 
ravit. 

PAtEENTIA, ae, f. 1. (patior) est actus el ha- 
bitus perpetiendi incommoda et mala, 'jjrofiovTJ 
(It, pazienza, sofferenza; Fr. action de souf- 
rir , d'endeurer; Uisp. paciencia, tolerancia; 
Germ, das Erdulden, Ertragen eines Gegenx- 
tandes; Angl. a bearing, suffering, enduring, 
patience). 

I.) Proprie. — a) Generatim. Cic. 2. Invent. 
54. 163. Patientia est honestatis, aut utilitatis cau- 
sa rerum arduarum ac difficiliuin voluntaria ac 
diuturna perpessio. Id. 1. Cat. 10. 26. Ilabes, ubi 
ostentes illam prseclararn tuam patientiam famis 
et frigoris. Id. 2. leg. Agr. 24. 64. Homines pa- 
tientia paupertatis ornati, Quintil. 11. 2. 8. Au- 
diendi patientia deficit. — ■ b) Speciatim, pa- 
tientia absolute est animi constantia in tenuilate 
et durltie victus, et in laboribus et adv^rsis fe- 
rendis. Cic. 1. Off. 34. 122. Adolescentia a libi- 
dinibus arcenda est, exercendaque in labore pa- 
tientiaqua et animi et corporis. Nepos Alcib. 11. 
Eumdem apud Lacedsemonios, quorum moribus 
summa virtus in patientia ponebatur, sic duritiaa 
se dedisse, ut etc. Id. Ages. 7. Quam (domum) 
qui intrarat, nullum signum libidinis, nullum 
luxuries videre poterat: contra, plurima patientia; 
atque abstinentias. Hue referri potest et illud Ti- 
bull. 3. 2. 5. Non ego firmus in hoc; non haec 
patientia nostro Ingenio: frangit fortia corda do- 
lor. Adde Tac. 2. Ann. 13. 

II.) Translate. 5 *• E8t tolerantia, indulgen- 
tia, in booam partem. Cic. Ligar. 9. 26. Quae 
fuit unquam in ullo homine tanta constantia ? 
constaatiam dice? nescio an melius patientiam 
possim dicere. Id. I Cat. 1. 1. Quousque tan- 
dem abutere, o Catilina, patientia nostra? Id. 2. 
leg. Agr.T. 19. Patientiam alicujus tentare. Sue- 
ton. 7\b. 24. Rumpere patieotiam. Cic. Pis. 2. 
5. Ego Antonium collegam cupidum provincial 
patientia atque obsequio meo mitigavi. Horat. 1. 
Od. 24. 19. Ievius lit patientia Quidquid cor- 
rigere est nefas. ^ 2. Interdum in malam par- 
tem accipitur pro nimia tolerantia, seu stupidi- 
tate. Ptin. 6. Ep. 31. Maritum non sine aliqua 
reprehenslone patientia? amor uxoris retardabat. 
Porcius Latro apud Senec. 2. Controv. 15. Ne 
quia In me aut nimiam patientiam, aut nimium 
stuporem arguat. ^ 3. Item in malam partem 
ponitur de subjectorum obsequio et de animo 
abjecto ac servili. Tac. Agric. 16. Britanniam- 
unius prcelii fortuna reteri patieutiae rcstituit. 
all'antica sogqezione e servitu. Al. leg. paren- 
Uce, aut parxenticE. Id. 14. Ann. 26. Usque ad 



PATINA RI US 

servilem p&tientiam deraissus. et ibid. 64. 3Ve- 
que tamen silebimas, si quod senatus consul- 
turn adulatiooe novum, aut patientia postremum 
fuit. h. e. servili patientia. Id. 2. Hist. 29. Si- 
lenlio, patientia, postremo precibus ac laerimii 
veniam quaerebant. ^ 4. Demum de mollilie in 
re turpi. Petron. Satyr. 9. el 25.; Cic. 7. 
Verr. 13. 34.; Senec. 1. Qu(E$t. nat. 16. et Pit. 
beat. 13. a med.; et Tac. 6. Ann. 1. Sic 
Ouintil. Declam. 3. Trib. Marian, c. 6. Romano 
iniiili meretriciam obsc?enae libidinis patientiam 
aliquis imperat. 

PATENA, ;e, f. !. Patena, o?, legitur apud 
Phcedr. 1. 26. Vulpes ad ccenain dicitur ciconiam 
Prior invitasse, et illi patena liquidarn Posuisse 
sorbitionem. Al. leg. patina, ((u.ne variolas est 
etiam in locis Parr on. apud Nm. p. 546. 15. 
Merc.; et Colum. 12. /{. R. i7. 1. Apud Peget. 
vero 1. Peterin. 56. ita legitur: Patena qure ap- 
pcllatur, hoc est alreus ad hoidoum minislran- 
durn, sit munda semper. Item in Not. Tir. p. 
164. Ualix, patena. — Ceterum patina est vasis 
genus, quo utebantur ad condiendos et coquen- 
dos pisces et alia. A patulo , seu pateo ducit 
Par to 5. L. L. 120. Mull. Alii a iratTCtv-rj, quod 
idem ferme -signilicat. Vulgo confundunt cum 
lance, el deriniunt vasis genus, quo dapes elixw 
et jurulenlas in mensam feruntur. Alqui lanx 
Gtsece est jrt'vo^, patina vero "kotzd;: deinde 
lancibus et cibi simplices apponebantur, ut car- 
nes assae, fructus et similia; palinis vero id fa- 
ctum nusquam legas, ut bene adversus Guilan- 
dinum observit Scaliger, sed iis ad condiendos 
coquendosque pisces et alia utebantur . Itaque 
ut XoTrctSe;, ita patinae quoque operculum babe- 
bant (It. tegame; Yr. plat, potle. poissonnii-re ; 
Hisp. plato, sarten, casueta; Germ- e. Schussel, 
Casserolle, Pfanne; Angl. a dish, plate, por- 
ringer, pot, pan, patine). 

I.) Proprie. Plaut. Pseud. 3. 2. 51. Ubi pa - 
tinae fervent, crimes aperio. Plin. 23. Hist. nat. 
2. 33. (6K>. de fcece sap03. Decoquitur in pa- 
tin is cum sale et adipe. Id. 34. ibid. II. 25. (109). 
Et squama ct flos arris uruntur in patinis ficti- 
libus, aut <ereis. Id. 22. ibid. 25. SO. (162). Oro- 
banche estur et per se, et in patinis. /». e. et 
cruda, el cocta. Cic. 4. Alt. 8. Mulla me in 
epistola tua delectarunt, sed nihil magis, quam 
patina tyrotarichi. Per. Eun. 4. 7. 46. Jan- 
dudum animus est in patinis. h. e, ccenam co- 
gitat. Colum. 12. R. R. 47. 1. Nonnulli 
h<£C eadem (cydonia> in patinas novas sicco 
gypso ita obruunt, ut altera aitera non contin- 
gant. — In mensis quoque patinarum usus fuit. 
Horat. 2. Sat. 8. 43. AfTertur squillas inter mu- 
raena nataotes In patina porrecla. Plaut. Mil. 
glor. 3. 1. 163. Numquam c'icunt, quamquam ap- 
pusitum est ampliter: Jube illud demi: tolle 
hanc palinam: remove pernam. Possunt tamen 
h*c melon j mice intelligi. Sic Palgius apud 
Diomed. I. p. 382. Putsch. Uomesa patina, h. e. 
cibo qui patina conlinebatur. — (Veterum Plin. 35. 
Hist. nat. 12. 46. (163). Vitellius in principatu 
suo *x hs. condidit patinam, cui faciendae fornax 
in campis exaedilicata erat. -Propter hanc Mucia- 
nus exprobravit patinarum paludes Viteltii me- 
moriae. sc.il. heic patina vocatur pains ob nimiam 
ampiitudinem. Sutton. Pitell. 13. h'aoc quoque 
(can nam) exsuperavit ipse dedicatione patinae, 
quam ob immensam magnitudinem cfipeum Mi- 
nerv;e ttoXcoJ^ov, diclitabat. Num pro ttoXjou^ov 
Kcribendum si I jro'XuoG^ov, lector viderit. 

II. t Translate. *f I ."Apud Apic. 4. 2. patina 
accipitur pro placenta, nam haec liebat ex solo 
seu diploide, et balleo circumposito, turn spatium 
illud cavum alternation tractis seu laganis, et coriis 
seu farciminis stratis replebatur. ^ 2. Pro prse- 
sepio legitur apud Peget. 1. Peterin. 56. loco 
allalo sub init. — NB. De cognom. Rom. V. 
ON'OM. 

PAtENAREOS, a, urn, adject, ad patinas per- 
tinens. Plaut. A sin. 1. 3. 27. Piscis recens, is 
babel succum, is suavitatem: eum quovis pacto 
condias, vel patina rium, vel assum. lesso, o in 
guazzetto, in patina ex jure coctum. Id. Men. 



PATIO 

i. 2. 25. Cereales comas dat; ita mensas exstruU, 
tantas struices concinnat patinarias. h. e. quasi 
•trues ciborum in patinis coctorum. Sueton. Vi- 
tell. 17. Aliis incendiarium et patinarium voci- 
ferantibus, h. e. gulosum, heluonem. V. PATINA 
sub I. ad fin. — Patinaria via memoratur a 
P. Vict, de region. Urb. R. inter vias Romam 
ferentes. Sed ignoratur et locus et causa nominis. 
^PATlO, is. V. voc. seq. init. 
PATIOR, patens, passus sum, pati, dep. 3. Pa- 
tio, is, pro patior apud veteres. Ncevius apud 
Diomed. i. p. 395. Putsch. Populus patitur: 
tu patias modo. Cic. 3. Legg. 4. 11. Rem po~ 
pulum docento; doceri a magistratibus privatis- 
que patiunto. — Part. Patiens I. 1. et in fin.; 
Passus I. 1. et 3. et II. I.; Passurus II. 1.; Pa- 
tiendus I. 1. — Pati, quod ration e babita etymi 
conjungendum est cum Gr. itaiayta, ira&atv idem 
signincante, est ferre, sustinere, subire, perpeii 
(It. patire, sofferire, toller are, sopportare; Fr. 
souffrir } subir, eprouver, avoir a supporter, en- 
durer, souffrir de ; Hisp. padecer, sufrir, tole- 
rar, endurar ; Germ, leiden, dulden, er dulden, 
ausstehen, ettvas uber rich ergehen lassen, 
sick gefallen lassen oder lassen mussen, hin- 
nehmen oder hinnehmen mussen', Angl. to 
bear, undergo, suffer, endure, brook, tolerate, 
support). 

I.) Proprie. <| 1. Generatim. — a) Cum 
opposito T. facere, ut apud Cic. Tim. 6. Mun- 
dus se ipse consumption et senio alebat sui, 
quum ipse per se et a se et pater etur et faceret 
omnia. Liv. 2. 12. Et facere et pati fortia, Ro- 
manum est. Horat. 3. Od. 24. 42. pauperies jubet 
Quidvis et facere et pati. Quintil. 6. 2. 21. Me- 
tum duplicem intelligi volo, quern patimur, et 
quern facimus. — b) Cum Accusativo. — De 
bominibus. Virg. 1. /En. 203. passi graviora: 
dabit deus his quoque finem. Horat. 1. Od. 7. 
30. o fortes, pejoraque passi Mecum ssepe viri, 
nunc vino pelllte curas. Ovid. 1. Trist. 2. 42. 
Ne mihi mors misero bis patienda foret. Liv. 21. 
13. exlr. Hsec patienda censeo potius, quam tru- 
cidari corpora veslra etc. Sail. Jug. 15. Pati 
omnia saeva. Cic. 6. Phil. 7. 19. servitutem. Id. 
2. Tusc. 18. 43. toleranter dolores. Plaut. Asin. 
2. 2. 58. fortiter malum. Coes. 2. B. C. 30. gra- 
vi8simum supplicium. Virg. 2. j£n. 638. cxsi- 
lium. et 1. ibid. 223. extreraa. Quintil. i. 1. 15. 
laborem. Id. 11. 3. 32. incoromodum. Justin. 
18. 2. 1. bellum ab aliquo. et 37. 2. 4. insi- 
dias alicujus. Ovid. lb. 617. famew. Id. 10. 
Met. 627. necem indignam. et i. ibid. 243. pce- 
nas. Horat. 3. Od. 2. i. pauper icm. Gell. 17. 
12. quartanam. Liv. 1. proaem. Nee villa nostra, 
nee remedia pati possumus. — De inanimis. Ovid. 
i. Fast. 159. Turn patitur cultus ager et reoo- 
vatur aratro. Plin. 18. Hist. nat. 10. 20. (91). 
Nee ulla segelum minus dilationem patitur. et 17. 
ibid. 10. 14. (70). Semina frulicantia falcem 
pati consuescere. Colum. 2. R. R. 10. 8. Faba 
nee macrum, nee nebulosum locum patitur. - — 
c) Absolute. Cic. 2. Tusc. 7. 18. Dolor tristis 
res est, aspera, amara, inimica naturae, ad pa- 
tiendum toleraodumque difficilis. Ovid. 1, Amor. 
8. 75. Patiendi usurn colli gere. — Hinc pattens 
absolute, apud serioris asvi Sctiptores, est aegrotus. 
Plin. Valerian. 1. 43. Cochlear uaum patiens 
jejunus gargarizet. % 2. Speciatim est acquiescere, 
se accommodare, non repugnare. Ter. Andr. 1. 
1. 35. Sic vita erat: facile omnes perferro ac pali, 
cum quibus erat cumque una. Virg. 10. .En. 
866. Jussa aliena pati. Liv. 4. 18. longinquam 
militiam. Id. 1. prcef. imperium alicujus. Nepos 
Eumen. t. Macedones eum sibi anteponi, indigne 
ferebant, neque taroen non patiebantur. — Cum 
Infinite Virg. 8. JEn. 576. Si visurus eum vivo, 
et venturus in uaum, Vitam oro: patiar quemvis 
durare laborem. ^ 3. Interdum ponitur pro 
degere, durare, vivere, malam fortunam ferendo, 
Plaut. Aulul. 4. 9. 16. nunc eo (auro) alii lae- 
tificantur, Meo malo et damno: pati nequeo. ft. 
e. nequeo vivere, durare. Virg. 10. Eel. 53. Cer- 
tum est in silvis inter spelaea ferarum Malle pati. 
Seneca Thy est. 470. Immane regnum est. posse 



— 595 — 

sine regno pati. Lucan. 5. 313. disce sine armis 
Posse pati. — Pati cevum, cetatem, aetatem ferre, 
durare, conservarsi. Colum. 2. R. R. 10. 1. Lu- 
pinum repositum in granario patitur sEVum. Se- 
neca Ep. 36. Vinum non pali aetatem, quod in 
dolio placuit. Ovid. 7. Met. 274. caputque novem 
cornicis saecula passas. h. e. quag vitam toleravit. 
€ 4, Pati, in re turpi, .PKaut. Capt. 4. 2. 87.; 
Sail. Cat. 13.; Petron. Satyr. 25. et 140.; Se- 
nec. 1. Qwest, nat. 16.; Justin. 9. 6. 5. etc. 

II.) Translate, f 1. S?epe est sinerc, permit- 
tere, concedere, permettere, comportare, soffe- 
rire, lasciare, concedere. Cic. 1. Cat. 5. 10. No- 
biscum versari jam diutius non petes: non fe- 
ram, non patiar, non sinam. et 2. ibid. 9. 20. 
Ista non modo homines, sed ne pecudes quidem 
passura; ess? videntur. Id. 2. Oral. I. 3. Quan- 
tum illius ineuntis aetatis mea? patiebatur pudor. 
Nepos Att.H. Si quid Brutus suis facultatibus uli 
voluisset, usurura, quantum eae paterentur. Ter. 
Phorm. 3. 3. 3. Itane hunc patiemur fieri mi- 
serum, qui me dudum adjuverit comiter? Plaut. 
Pseud. H. 7. 36. Neque tibi beue esse patere, 
et illis, quibus est, in v ides. Nepos Cim. 1. Ne- 
gavit se passuram, Miltiadis progeniem in vin- 
culis interire. Ovid. Reined, am. 304. Ante suam 
quoties passa jacere for em! mi lascib. Cic. Li- 
gar. 1. 3. Nullo se implicari negotio passus est. 
Id. Fontej. 12. 27. Si in turpi reo patiendum 
non esset, ut quidquam isti se minis profecisse ar- 
bitrarentur. Id. Brut. 88. 302. Nullum patiebatur 
esse diem, quin in foro diceret. non lasciava 
passar giorno. et Ter. lieaut. 4. 5. 13. Non pos- 
sum pali, quin tibi caput demulceam. non posso 
non, a meno di> etc. — Facile, cequo^animo 
pati, libenter sinere, non laborare, non invi turn 
esse, contentum esse: cegre, iniquo animo,mo- 
leste pati, aegre ferre, nolle, repugnare, inVitum 
esse. l°*aut. A sin. 2. 2. 108. Quaeso, aequo ammo 
patitor. lib. patitor tu item, quum ego te referiam. 
Cic. ad Plane. 2. post ep. 16. I. 16. ad Alt. 
Non modo facile patiare, sed etiam gaudeas. Id. 
5. Fam. 7. Apud me plus officii residere, facil- 
lime patior. et 1. ibid. 9. a med. Facile patior 
ea me de republica scntire ac dicere, quae mar- 
ine quum mihi, turn etiam reipub). rationibus pu- 
tem conducere. Id. 15. Alt. 2. Consilium meum 
a te probari, quod ea non scri bam. quae tu a 
me postularis, facile patior. Id. 5. f'err. 2. 5. 
Patior non moleste, earn vitam, quas mibi sua 
sponte antea jucunda fuerat, nunc jam mea lege 
et conditionc necessariam quoque futuram. el 
7. ibid. 12. 31. Quum indigne pateretur-no- 
bilis mulier,~honesto loco nata, in conventum 
suum mimi Cliam venisse. Id. 12. Fam. 18. Per- 
iniquo patiebar animo , te a rne digredi. Ter. 
ffeaut. 5. 2. 5.; et Liv. 4. 18. ^gre pati aliquid. 
^ 2. Pati de re bona. Plaut. Asin. 2. 2. 58. 
Fortiter malum qui patitur, idem post patitur 
bonum. Id. Pan. 3. 3. 82. Siquidem poles esse 
pati te in lepido loco, in lecto lepide strato, 
etc. ^ 3. Verba quae babent naturam patiendi, 
Quintiliano 1. 6. 10. sunt, quae possiua dicun- 
tur vulgo a Grammaticis. — Hinc Part, praesens 
Patiens , entis . adjective quoque usurpatur, 
unde Contp. Patientior I. 2. et II. 2.; et Sup. 
Palientissimus I. 2. : et est ferens, tolerans, pa- 
ziente. 

I.) Proprie. ^ 1. Stricto sensu cum Genilivu. 
Virg. 2. G. 472. Bt patiens operum exiguoque 
assueta juventus. tollerante della fatic-a. Adde 
eumd. 9. JEn. 607. et 10. ibid. 610. animus fcror 
patiensque pericli. Sueton. Cces. 61. Equus pa- 
tiens sessoris. Virg. 2. G. 223. Tell us patiens 
vomeris. h. e. quae facile vomere proscinditur. 
Plin. 5. Ep. 6. ante med. Medios ille agros se- 
cat, navium patiens. navigabile. Alter Plin. 11- 
Hist. nat. 37. 76. (.196). Patiens vetustatis. h. e. 
durans. ^ 2. Praegnautc, uti ajunt, significa- 
tione, absolute est qui patientia praeditus est, 
indulgens. Cic. 2. Oral. 75. 305. In quo ego ni- 
mium patiens et lentus eiistimor. Id. 1. ad Q. 
fr. 1. 14. Mese quoque litters te patientiorem 
lenioremque fecerunt. Id. Ligar. 8. 24. L't ne of- 
l fendam tuas patientissimas aures. Cces. 3. B. C. 



PATRIA 

96. Miserrlmo et palientiisimo exercitui Caesaris 
luxuriam objiciebant. 

II.) Translate. % 1. Est qui permlttit, qui 
concedit. Horat. 1, Od. 2. 43. patiens vocari 
Ceesaris ultor. h. e. volens, amans, gaudens. Cic. 
Brut. 76. 263. Habent ordinem, et quasdam erra- 
re in dicendo non patientes viaB. che non per- 
mettono. Iluc referri potest et illud Virg. 7. JEn. 
490. Cervus manum patiens. che si lascia toe- 
care, mansueto. % 2. Durus et resistens. Ovid. 

1, Amor. 15. 21. Ergo, quum silices, quum dens 
patientis aratri Depereant aevo, carmina morte 
carent. Propert. 1. 16. 29. Sit licet et saxo pa- 
tientior ilia Sicano: Sit licet et ferro durior et 
chalybe. Cf. Stat. 10. Theb. 356. quamvis pa- 
tientior artus Ille, nee abruptis adeo lacrimabilis 
annis. piu robusto nelle membra. 

PATISCO. V. PATESCO init. 

PATOR, oris, m. 3. apertura, voojia, hiatus, 
apertio: a pateo. Apul. 1. Met. Vulnus dehiscit 
in profundum patorem. et 3, ibid. Maiixta patore 
perDabili. Scribon. Compos. 46. et 47. Nariura 
pator. 

PATRASTER et Patrater, tri, m. 2. patrigno, 
rtarpwee, vitricus. Vox est minus Latina. Inscript. 
apud Maff. Mus. Ver. 360. 7. vibio vitalioki 

RLASII t. OVl V. A. XVMI. BT DIES V. Itdt AP. 

at* mus primititvs pATBASTSR. Adde tres apud 
Murat. 1510. 2., 1632. 9. et 1958. 6. omnes 
cadentis Latinilatis. In haYum postrema, quam 
V. in FILI ASTRA, legitur patrater, ut etiam fi- 
liatra. 

PATRATiO, onis, f. 3. efTectio, perfectio, con- 
summatio alicujus rei. ^ 1. Generatim. Vellej. 

2. 98. 2. Gentes ferocissimas in pristinum pa- 
cis redegit modum, ejusque patratione Asia; se- 
curitatem reddidit, conchiusione della pace. 
^ 2. Speciatim obscaeno sensu. Vet. Scholiast. 
ad Pers. 1. 18. Patralio est rei Venerea perfe- 
ctio, vel consummalio; unde et pa tres dicvi, eo 
quod patratione filios procreant. Adde Theod. 
Priscian. 2. 11. V. PATRO. — Patrationis ob- 
scsenoe deiinitio exhibeiur a Boelh. p. 557. 

PATRATOR, oris, in. 3. alicujus rei auctor, 
efTector. Tac. 14. Ann. 62. Visus idoneus ma- 
ternas necis patrator Anicetus. Avien. Aral. 20. 
unus et idem Auctor agendorum, propriique pa- 
irator amoris. 

PATRATUS, a, um. V. PATRO; et in fine 
ejusdem verbi. V. PATER PATRATUS. 

PATRiA, se, f. 1. proprie adjectiva vox est, 
patrius (a pater), et terra subintelligUur ; et ab- 
solute, substantivorum more, est urbs et locus 
quilibet, in quo nati sumus, natale solum, jrot- 
Tpt'c (It. patria; Fr. patrie, pays natal; Hisp. 
patria, paes en que se ha nacido; Germ, das 
Vaterland, die Heimath, der Geburtsort , das 
Heimathsland; Angl. one's native country or 
city, one's native soil or native land). 

1.) Proprie. 5 I. Stricto sensu. Ennius apud 
Cic. 2. Tusc. 19. 44. O pater, o patria. o Priami 
domus. Id. apud eumd. 1. de repaid. ! I. o Ho- 
rn ule. Romule die, Qualem te patrhe custodein 
dJ genuerunt. Cic. 1. Oral. 44. 196. Patriae 
tanta est vis, ut Itbacam illam in aspernmis 
saxulis, tamquam mdulum,arfixam,Sttpienlissimus 
vir immorUlitati anteponeret. Id. 1. Off. I". i*7. 
Cari sunt pa rentes, cari Hberi, propinqui, faim- 
liares: sed omnes omnium caritatcs patria una 
compleia est; pro qua quis bonus dubiiel mor- 
tem oppetere, si ei sit profuturus? Id. t. Cat. 7. 
17. Patria, quae communis est omnium nostrum 
parens. Id. 3. Fin. 19. 64. Cariorem esse pa- 
triam nobis, quam nosmetipsos. Id. 1. Par ad. 1. 
e. Cuius quum patriam Prienem cepisset hoslis 
etc. Id 1. Tusc. 43. 104. Quaerentibus amicis, 
velletne Clazomenas in patriam afferri, etc. Id. 
1. Invent. 24. 35. Nalione Grajus, an Bar bar us: 
patria, Atheniensis, an Lacedaemonius. — No- 
men patriae signiGcatur per Ablativuin casum. 
Cm. 1. B. C. 24. Cn. Magius Cremona, et 3. 
ibid. 71. Duobus his prceliis Caesar desideiavit 
C. Fulginatem Placenlia. A. Giavium Puleolis, 
M. Sacrativirum Capua. — Stilt, patriam de In- 
tegra pro vine ia dixit, in I r agin, apud Serviiun ad 



PATRIARCBA 

Firg. 1. j£n. 384. Bispaniam sibl antiquam pa- 
triam esse. ^ 2. Latiori sensu. Duplex nobii 
ewe potest patria, una, in qua nati Junius, al- 
tera., in qua excepti, ut ait Cic. 2. Legg. 2. 5. 
Hoc scnsu yEaeas apud Firg, t. jEn. 384. IU- 
Iiam quaero patriam. et if. ibid. 24. egregias 
animas, quas sanguine nobis Hanc patriam pe- 
perere suo, decorate supremis Muneribus. Fet, 
Poeta apud Cic. 5. Tusc. 37. 108, Patria est, ubi- 
cumque est bene. Cf. Senec. Consol. ad flelv. 
9. lit scires, otonem locum sapienti viro patriam 
esse. 

II.) Translate. «J 1. De inanimis. Ovid. 3. 
Amor. 6. 39. I lie Ouens dives septena per oslia 
Nilus, Qui patriam lanue tam bene celat aqu.-B. 
rorirjine. Firg. 2. G. 116. Di visas arboribus pa- 
triae. Id. \.jEn. 55. nimborum in patriam. *T 2. 
Metoajmice est respublica, seu cives ipsi, quibus 
respubl. constat. Liv. 4. 60. Ut nemo pro tam 
muniuca patria corpori, aut sanguini suo par- 
ceret. et 5. 4. Agique, tamquair. cum patria, no- 
biscum, ajquum ccnscmus. ^ 3 - Sumitur et uni- 
versim pro regione. Firg. 1. .En. 543. Quod 
#enus hoc hoininum, quaere bunc tam barbara 
morem Perrnittit patria"? qual paese si barbaro. 
*l 4. In illo ejusd. 2. G. 514. Iliac anni labor: 
bine patriam parvosque. nepotes Sustinet: Donat. 
apudj Servium villain intelligit. 

PATRIARCH A et patria re hes, *, rn. 1. ita- 
T ?' a ?X^'> P°triarca. — Patriarchum pro pa~ 
triarcharum babet Paulin. JYolan. carm. 24. 
209. — Patriarcba est princeps patrum, Tel pri- 
mus pater, auctor generis: a narrip pater et <xo- 
j^wv yrinceps. 

I.) Proprie. Tertull. Idolol 17. Secundum pa- 
triarchas et ceteros roajores. Id. Cor. mil. 9. 
Quis patriarches, quis prophetes, quis levites etc.? 
Prudent. Psychom. 534. Nobilis, et tali felii 
patriarcba nepote. 

II. i Translate. ^ I. In Ecclesia sic dicti sunt 
principes Episcopi, quatuor praecipue, Ali'iandri- 
nus, Autiocbenus, ConstantinopoliUnus, Hieroso- 
lymitaous: quibus alii postea additi sunt. Ale- 
xaodrini meminit Hadrian. Imp. in epist. apud 
Fopisc. Finn. Saturn, etc. 8. Ipse ilia patriar- 
cba quum .-Egypt um venerit etc. ^ 2. Figurate. 
Tertrj.il. Anim. 3. Philosopbi, patnarchae, ut ita 
dixerim, hsereticorum. 

PA TrIaRCHALIS, e, adject, patriarcale, ad 
patriarcham pertinens. Alcim. Ep. 2. ad fin. 
Quum Eulychiani nee patriarchalibus factis, nee 
dictis propbetalibus eicitentui. 

PATRlARCHlCUS, a, urn, adject, ad patriar- 
cham pertinens; et quidem translate ad patriar- 
cham Episcopum principem pertinens. Justinian. 
JVoveU. 7. Sedes patriarcbica. 

PATnfCALIS, e, adject. A put. Herb. 72. Her- 
bam sideritin Gr.-Bci, Latini berculariam, alii ex- 
superara patricalem vocant. 

PATRICE, adverb, more patrum raeorum. 
Plaul. Cas. 3. 6. 4. At cesso magnifice, patri- 
ceque, aviteque ita hero meo ire adyorsum? Ita 
leg. Bothe, alii perperam patriceque amiciri, 
atque ita etc. 

P.ATRIcIATUS, us, m. 4. «f 1. Est patriclo- 
rum dignitas. Sueton. Aug. 2. Ac rursus roagoo 
intervallo per D. Juliura ia patriciatum rediit. 
T 2. Alia fuit palriciatus dignitas, Constantini 
M. et sequentium Augustorum tempore, quae qui- 
dem perpetua erat, et uni consulate cedebat: 
erant a u turn ejus astatis patricii imperatori ipsi 
honor? proxirai, ejusque amici et consiliarii. V. 
Cassiod. 6. Fariar. 2. et 8. ibid. 9. ; et Ducang. 
Gloss, med. el inf. Latin, in V. Patricius. 
PATRlClDA. F. PARRICIDA. 
PATRlCll (et in Inscriptt. patritii), orum , 
ra. plur. 2. «| 1. Sunt qui a primis illis patri- 
bus, qui a Romuio, vel ab aliis postea electi sunt, 
oriuodi erant; ita dicti, quia patrum esseut pro- 
genies, patrizii, tun ax a :5 at. Liv. 1. 8. Patres ab 
bonore, patricii, qui progenies eorurn appellati. 
Qai dicunt patricios rocatos esse, quod patres 
*uos ciere possent, iid^m etiam patricios primis 
Lrbu ioitiis aliud nihil fuisse, quam ingenuos, 
ass e runt. Ct'nct'uj apud Feslwn p. 241. 21. Mull.; 



596 — 



P. Decius apud Liv. 10. 8. a med. — Differ e- 
bant a senatoribus. Non enim omnes patricii se- 
natorec erant, ut perspicuum est de feininis, pue- 
ris et pauperibus. Et prseteraa etiam ex piebe 
in senatum legi cseperunt. Tac. If. Ann. 25. 
Iisdera "diebus in numerum patrkiorum ascivit 
Cassar vetustissiraucu quemque ex senatu. Aug. 
Monum. Ancyr. patritiorvm nv.mbrvm avui. — 
Patricii baud secus ac patres, alii raajorum, alii 
mioorura erant gentium. Majorum gentium pa- 
tricii dicti sunt, qui a primis illis patribus a 
Romuio allectis sunt prol'ecli: minorum gen- 
tium, qui a patribus conscriptis, seu allectis 
orti sunt. Tac. loc. cit. Paucis j.un reliquis fa- 
miiiaruin, quas Romulus majorum, et L. Bru- 
tus minorum gentium appeliaverant. V. ibi 
Lips. Juvenal, f. 21. Patricios omnes opibus 
quum prorocet uqus, Quo tondente, etc. — 
Ex ire e palriciis est iieri plebejutn. Cic. Dom. 
14. 37. Sed ut e patriciis exeat, ut tribunus piebis 
fieri possit. — In sing. num. Cic. Jfur. 7. 15. Si 
libi hoc sumis, nisi qui patricius sit neminem bo- 
no esse genere Datum. Id. Brut. 16. 62. Si ego me 
a M. Tuliio esse dicerem, qui patricius cum Ser- 
rio Sulpicio consul fuit. — Plura de patriciis 
apud Sigon. de antiq. jur. C. Horn. l.t. c. 7.; 
Panvin. in i. Past.; el Mannl. de orig. sena- 
tu$. <f 2. Diversi generis patricii erant illi, qui 
a Constantino M. instituli fucrunt, et sequentiuin 
imperatorum temporibus celebrantur. V. PATRI- 
CIATE'S 2. Inscript. apud Gruter. 1076. 2. fl. 

JEL1X V. C. MAGISTER TTfllVSlJjVX MILITIAK PATRl- 
TtVS__KT CONSVi. ORDINARIVS. 

PATRlCfdLUS, i, m. 2. deminut. patricii, ut 
Latinum agnoscitur, nullo tamen auctore lauda- 
to, a Priscian. 3. p. 610. Putsch. 

PATRlCfUS et raro patritius, a, um, adject. 
patrizio, nobile, ad patricios pertinens. ^ 1. 
Stricto sensu, F. PATRICII 1. Cic. 2. Legg. 3. 6. 
Patricia familia. Id. 1. Brut. 5. su6 fin. Patricius 
magistrate. Stat. 1. Silv. 4. 97. Carmina patri- 
cio pueri sonuistis in ostro. Claudian. IF. cons. 
Honor. 5. arraurum proceres, leguraque potentes 
Patricios sumunt habitus. Id. II. cons. Stilich. 
50. Votaque palricio certant plebeja favori. Pers. 
1. 61. Vos, o patricius sanguis. Juvenal. 10. 
332. patricia gens. Plaut. Capt. 5. 4. 5. Pa- 
tricii pueri. Paul. Viae. p. 221. 4. Mull. Pa- 
tricius vicua Roma dictm, eo quod ibi patricii 
babilareruat, jubtnte Servio Tuliio, ut, si quid 
molireatur adversus ipsum, ex locis superioribus 
opprimerentur. Cf. Festu* p. 351. 2. Mull. % 2. 
Patricia familia post Constantini M. tempora 
dicitur ea, in qua honor patriciatus fuerit. Si- 
oor». 5. Ep. 16. a med. Sicut nos utramque fa- 
miliam nostra in praefectoriam nacti, etiam pa- 
triciam, divino favore reddidimus; ita ipsi quam 
suscipiant patriciam, faciant consularern . ■ — 
Hiac 

Patricii vel pafrjtM, drum, et raro in sing, 
num. patricius, it, absolute, substantivorum mo- 
re. V. PATRICII loco suo. 

PATfllCUS, a, um, adject, ad patrera pertinens. 
Patricus casus, h. e. Genitivus, legitur apud 
Far r on. 8. L. L. 68. et 67. et 9. ibid. 54. et 
67. Mill.; ubique tamen ai. legunt patrius. Nihil 
vero rautandum videtur, ait cl. Furlanetto in 
I. Append.; nam patricus recte deducitur a 
Graeco irarptico'f, quMdem est ac patrius Latine. 
Hinc inter alia sacrilicia Mithriaca erant quasdam 
etiam, quas patrica dicebanlur, ut constat ex In- 
script. apud Gruter. 303. 2. datiaso bt ckrbaik 
com. (h. e. ann. a Chr. n. ccclviii.) somvs vi- 
ctor OI.YMPIVS V. C. p. p. VICTOH AVGKNTIVS V. 
C. TBAD1DSRVNT PATHtCA XIII. KAI.. MAI. fKLIClTSR 

F. PATER II. 8. 

PA I Rift, adverb, da padre, affectu patemo. 
Quintit. 11. 1.68. in eum non iairnice corrip^- 
re, sed patrie monere videatur. 

PA TRIM KS, f. prtlrima. Paul. Diac. p. 126. 
2. Xuli. F. MA TRI MLS. 

PATRIMONIAL IS, e, adject, patrimmiale, ad 
patnrnuniura pertinens. ilerm-)genian. Dig. 50. 
4. 1. Personate munui est, quod cum cerporibus 
exsistJt: patrimoniale, in quo sumptus mixime 



PATRITUS 



pajtulaotur. Imp. Constantin. Cod. Ineod. 11. 

16. I. 2. et 9. Patrimoaiales fundi. 

I'lTRlMONlOlUM, i, n. 2. deminut. cxiguum 

patritnoDium. Hieronym. Ep. 54. n . 15. Palri- 

momolum meum quotidie peril. 

PATRlMONtLM, Vi, a. 2 (pater) proprie si- 

gniiicat bona paterna, et rem familiar em a pa- 

tre relictam: latins autem bona undecumque 

provenicntia, ouat'a (It. beni paterni, facoltq, 
■patrimonii; Fr. biens her iles du p'tre, heritage 

de familte, patrimoine; Ilisp. patrimonio; Germ. 

das vom Faler geerble Gut, das Erbgut, Er- 

bvermogen; Angl. a paternal estate, inheritan- 
ce, patrimony, personal vroperty, an estate). 
I.) Proprie. Cic. Mil. 35. 95. Ut piebem tri- 

bus suis patiimoniis deleniret. h. e. triura here- 
ditatum bonis, patris naturalis, adoptivi, et ma- 
tris, ut Asconio ridetur. Id. Rabir. Post. 14. 
38. Qui duo lauta et copiosa palrimonia acce- 
pisset, remque pneterea bonis et bonestis ratio- 
nibui- auiisset. Id. Place. 36. 90. Patrimonium 
satis lautum, quod hie nobiscum conficere potuit, 
Graecorum conviviis maluit dissipare. Id. 2. Phil. 
3'J. 101. U;e quondam arationes in populi 11. pa- 
trimonio grandi fenore et fructuos;e ferebantur. 
Colum. i. if. R. procEm. 7. Genus ampiiOcandi 
relinquendique patrimonii, h. e. maniera di ac- 
crescere e di tramandare il patrimonio. Paul. 
Dig. 30. 1. 39. Ea prasdia Cassaris, quae' in £or- 
mam patrimonii redacta, sub procuratore patri- 
monii sunt. Cic. Sext. 52. 111. Utruin ego tibi 
patrimonium eripui, an tu comedtsti? Id. Rose. 
Am. 2. 6. Amplum et copiosum innocentis patri- 
monium obtioere. et 50. 147. Eipellere aliquem e 
patrimonio. Id. Sull. 20. 58. Patrimonio or- 
natissimo spoliari. Id. 12. Phil. 8. 19. Qui ex 
naufragio luculenti patrimooii ad hxc Anto- 
mana saia project us est. Id. 2. Off. 15. 5*. Pa- 
trimouia elluodere, inconsulte largiendo. Quintil. 
5. 10. 48. exhaorire. Cic. 2. Phil. 27. 67. de- 
vorare. Aug. Monum. Ancyr. bx patkimomo 

M£0 IIS OVADR1KGEKO CONGIARI VIRITtM: T*R NV- 
MERAVT. 

II.) Translate. Cic. Dom. 58. 146. Liberis do- 
stris satis amplum patrimonium paterni nominis 
ac nostr.-B memoriae relinquemus. Id. 1. Or at. 
57. 244. Mucius paterni juris defensor, et quasi 
patrimonii propugnator sui. In Jffimis Senec. et 
P. Syn 271. Honestus rumor alterum est pa- 
trimonium. 

PATRIMUS. F. MATRIMQS. 
PATRlOTlCUS, a, um, adject. iraTpsomxoc, 
qui ejusdem est patriae. De Araalasunla, quas 
plurium gentium linguas callebat, ita loquitur 
Cassiod:. 11. Fariar. 1. ante med. Apud aures 
prudentissimoe dominas nullus eget interprete; 
non enim ante legatus moram, aut interpellana 
aliquam sustinet de mediatoris tarditate jactu- 
rarn, quando uterque et geininis verbis auditur, 
et patriotica responsione componitur. Id. 12. 
ibid. 4. Defensorura maxima laus est, si quum 
illi videantur regiones prolegere, isti (rustic*) non 
desinant patrioticas possessiones excolere. Id. ibid. 
12. ad fin. Falli non possumus, qui hoc patrio- 
tica veritate retinemus. Id. ibid. 15. sub init. 
Patriotica affectio. Fenant. Fit. S. Maurit. 8. 
Suura patrioticum recognoscens. 

PATRISSO vel patrizo, as, avi, atum, are, n. 
1. patrem imitor, iraTpt'^w, TTa-rfsa^u. Tef. A- 
detph. 4. 2. 25. Laudo, Ctesipho; patrissas. Piaut. 
Pseud. I. 5. 27. Miraris, si patrissat iilius? Apul, 
3. Florid. Eo genitus Marsjas, quum in artJfi- 
ciu patrissaret tibicinii, etc. C'assvod. De Or at. 
'-■ Patri/at: idem est ac patri similis est. — ■ £>io- 
med.i. p . 396. Putsch, baud recte afiirrnat verba 
patrtsiare et groecissare esse frequentativa. 

I' AT RI TLS, a, urn, adject, rcn-rfwo;, qui est 
patrii, ut aritus, qui est avi. Lex' Thoria lin. 
28. TtM-u.BM (quantiy rn» pat hi to {pnxdio) 

HKDKWITiM HAIIBA.ST SVHSJ{iNX ST . Cic. 1. I\sSC 

19. 45. H.k enim pulcbritudu etiam in terris 
patritam illain et awiarn, ut ait Theupbrastus, 
pbilusophiam excitavit. Ita legit etiam A'un. p. 
16 1. 8. Merc, et deTendil Manut. AI, patriam. 
parro apud .Yon. ibid. Pair ita et avi to mure 



rATRIUM 

precabainor. H mo*. Secundum lege* pairius. 
Pronto 2. ad amic. (edente Iter urn A. Maio) 
Ep. 6. ad fin. S lblera raise ricordU aUltio f*- 
mlMarfm tibi el patritam. Tertuii. advert, Va- 
lentin. 19. Jesum Vak milliard cognomlnsnt So- 
terem, et Chr ilium,, et Sermonam di pttritis. h. 
e, de supertoribus Cbrbtiaols accepte oomloa. 
Alii leg. pairuitit eod. huiu. Arnob. 2. 62, In 
Kdem patritam rtieirl. 

PATRlUM, II, n. 4. P. toe. M f. In fin. 

pATPlUS a, urn adject, (pater) dao dlTem 
rignificat, scil 

,*) Sit ad pairewi ptrtineas. pateruus, **Tp«- 
xdc (It. patemo . patriQ ; Fr. de pere, paternel ; 
Blip, paternal; Germ, v&tertich, turn rater 
gchorig; Angl. fatherly, like fi father, paternal . 

1) Propria. *f 1. Generating Cic. floic. Wn». 
10. 46. Intelligere posiei, qui animus patrius in li- 
beroi estet./d. 2. Perr. 5. 13. Nulla rai tun pauia 
cujuiquim atque a vita fuit, qua non an ao abju- 
die retur- Ter. Eun. prol. 13. Patrium mooumen- 
tujn. Worat. 1. Sat. 3. 56. Qui patrium mim» do- 
nat fundumqur farernque. /lin. i. Ep. 12. Pe- 
dum doiore correplui est. Patriot hk 111". Pi- g, 
i. /kit. 647. palrito «mor, f o/. FJocc. 1 .42. Pbrt- 
iui CrelhMt ut patrlas, audittl, effugerlt arat. 
h. e. ad quat pater Albam** C ethei fill i rum 
irtactaadum adduient. Sic Ovid. 15. if* . 723. 
patrlas gpldaurius arai Linquit. h. e. Apollintt 
patrii. Virg. 3, Mn. 332. OreaUt Et ipit incau- 
tum (Pyrrhum t patriasqua obtruneat ad am. fc, 
e ApolUnlt: nam Apollo, ui Jfaerob. docet 1. 
Aaiurn, 17., iratpaoc, h. e. pot/a« cogoomlna- 
tui est, quia aol ctt auctor prog enerands rum o- 
jnuiurn rerum. Vel ad arn, qua at patrl ejus 
fatalei faenrat: nam et Achilles In temple Apol- 
I in Is ocelsui e*t. V. Servium. — Dil patrii, *o> 
xptiot ©iw, aunt Penetot. Cic. 2. Phil. 30. 75.; 
Tibull. 2 1. 17.; at Rygin. apod Macroh. S. 
Saturn. 4. est*'. Patrium est, pe tern am eat, 
£ com da p<Wre. TVr. 4dWph. 1. 1. 49. Hoc 
patrium e*t, potim, contuefacere filima sua aponta 
recte facere, quam eilioo metu. % 2. Speciatlm 
patriot casus a Gremmalicis didtnr Genitivu. 
Gell. 4. 10. P. PATRRNUS. 

n.) Tramlate. % 1. Patruu mot, entlquus, 
tamquam a patnbus accept us. Cic. 1. Orat. IB. 
64. Hie enlm mo* erat patrlas Academia, ad- 
rersari semper omnibus in ditputando. % 2. 
Item, a patr^ est, nature iositum est. Pal. Place. 
2. 157. adde, cruentii Quod patrium savlra Dahis. 
St*t. II. Theb. 32. cul ruiUcos horror in armis, 
Hustlea tela menu, patriumqua agltare tumultui. 
Pan iili genltor. Sic Sil. It. 15. 722. patrius ganti 
pavor. 

Jr) Patriae tape refertur ad patrl am, della 
patria. «J l. Generatlm. HoraL 4rt. P. 56. quum 
Ungua Catooia et Snnl Sermonum patrium dita- 
.»#rh. Pirg. A £n. 180. patriae reuto patiare Mj- 
ufnas. et 3. ibid. 281. Bier cent patriae oleo labenta 
palastras. Id. i. G, 16. nemus linqueos patrium, 
Mltusque Lycai Pan ovium custos. Pal. Place 5. 
934. Patria tellus. Cic. 2. Legg. V. 22. Patrii ritus. 
et 4. Farad. 1. 27. Patrius mos. Id. 1. Fin. 2. 

4. sermo. Toe. 1, Ann. 60. Spectandaa etUm 
religiooea sociorum, qu( sacra et lucoi et araa 
patriis amnibus dies ver int. *f 2. Speciatlm, pa- 
trium nonen apud Grammaticus est, quo patria 
signiQcatur, ut Athenientit, Aomanus. Priecian. 
2. p. 580. Putuh. — Hint 

Patria, at, f. 1. absolute, subetantirorum 
more, b. e. terra. P. PATE I A loco iuo. 

Patrium, ii, n. 2. absolute, subatanllrorum 
more, h. e. nomen, eat Idem quod patronymi- 
cum. Quintil. 1. 5. 45. In qulbus (vocabulis) 
patrium pro poaaassiTo dicitur, (ett tolcscismm). 
Fhrceilinui bunc Quintil. locum ad superior em 
paragr. B. 2. retulii. 

pXtrizo. p. pataisso. 

PiTRO, at, ari, Ilnm, are, a. 1. Apud Lucret. 

5. 385. Quod facere lotaodunt, neque adbuc co- 
nata patraotur. patrantur deponentis forma po- 
situm videri potest ; sed nee est neceue. — Part. 
Pair ant 1.; Pat r aim 1. et in fin.; Patraturu- 
et Patrandut 1. — Patrare, quod rationa hoi 



— 597 — 

blta etrmi cum pario coojungunt, at rectio> cum 
Gr. *pa"tT«u, *| 1. Accipltur pro rem qoamtlbet 
per Beer «, allquid jam inceptum ad Cnem per- 
ducere: el simpHciter pro efScere, confleere (It. 
condurre a fine, terminare, eteguire, fare ; Fr. 
exieuter, accomplir, effectuer, contommer, faire; 
Hiip. executor, cumplir, acabar, efectua-, conto- 
mar , Germ, etwos durchtetxen, volibringen, iu 
Stande oder su Ende bringen, betcerksteUigen, 
vollHren, owricnten; Angl. U< effect, perform, 
execute, perpetrate, achieve, finith). Occurrtt 
— a) Generatlm. Coto R. R. 54, TJbl icmen- 
Um patrarerls, glandem parari legique oportet. 
Sail. Cat. 5T. Coostabat paucorum cirium egre- 
gi«m yinutem cuncta p^travisse. et 59 SI Roma 
socii coepia pairavissent. Tac. 2. Ann. 06. MaJuit 
p«ir»u, qaam incepti facinoris reus eas*. Liv. 
23. 8. eztr. St forts abesse, dum faciuii* patra- 
tur, raaliL Cic. 1. Att, 14. tub fin. Patrare pro- 
tnisst. K e. prasure. Toe. 4. Hist . 83. jussa. 
h e. exaequi. PeUcj. 2. 123. 1. Patraturui reliqua 
btlli. Id. 2. 21. 3. Commiisum patratumque prm- 
hum. Tac. 11. Ann. 28. Multaa mortes jussn 
Mesaallnss pa'ratas. Id. 4. Mitt. 81. Patrati re- 
medil gloria penes Canarem. Id. 13. Ann. 41. 
mft fin. PatraU Tictoria. Id. 2. Rift. 39. Cmpl« 
patrataque eipugnatlo. et ibid. 88. PatraU cade. 
Pellej. 2. 80. 3. Not* quidquam autum patra- 
tumque fortius. — b) Spaciatim, patrare jutju- 
randum in antique formula foederis apud Liv. 

I. 34. est fcadus sancire, ut ipsemet Liviut Inter- 
pretatur. Hinc pater patratut, de quo In An, hu- 
Jus toc. ■ — c) .Patrare btlhtm dictum est a 
Sail. lug. 78.; Pellej. 2. 70.; Toe. 2. Ann. 
26.; at Flor. 2. 15. pro conficere, absoWere, de- 
bellare: quam loquendi r&Uonem sancte et an- 
tique usurpari afflrmat Quintil. 8. 3. dreamed. 
P. DUCTO. — d) Patrare pacem, conflcere 
pacem inter betrantea. Liv. 44. 25. Modo pads 
patranda cum Romania pacltcebatnr mercedem. 

52. In lllo Pert. 1. 18. patranti fractus ocello, 
oroellinus to patrare interpretatus est rem 
turpem perficera, liberi* dare operant, a pater, 
KouSoirota: P. PATRATIO 2.; nonnulH rero ac- 
ceparunt pro aliquem intuerl oculis paierno a- 
more plenls micantib usque. — Hinc Part, prater. 
Patratut deponeoUmn more usurpatum est; 
namque pater patratut dlcebatur, qui in f«- 
derlbus faclendis, et in bellls Indicendis a Fe- 
ll* U creabatur, verbena caput ejus a capillos 
contingendo, ut jusjurandum conciperet, quo f«* 
das firmandum erat et, solemn! formula adhi- 
bita, bellum inuicerat: quod quum faceret, sea- 
ptrum menu tenebat, Uuigne Joria. lorls enim 
aimulacrum In Us gerendis olim adhibere mos 
fuit: p oi tea scaptro Untum sunt usi, quo summl 
borainum regis potestas indicatur. D ictus est po- 
ur, quia, ut ait Serviut, erat Fetlalium princeps: 
patratut, quasi patram babens, quia talis esse 
non poterat nisi qui patrem rlrum baberet: Tel 
quasi creatus, b. e. a Fetiali dlctus. H*c ei Ser- 
ine ad Pirg. 9. jEn. 33., 10. ibid. 14. et 12, 
ibid. 206. Liv. 1 . M. ; et Pott, in Etytnol. — 
Intcript. apud Orell. 2276. el apud Mommten. 
Intcript. Neap. 2211. n. rvaaaaive t. r. it. w. 

L. rROK. FAB. PBOCVLVS CILLIAKVI FfcAir. FABS. 

II. FBAtf. C*R*TOaVM ALAKI T1BIBIS rBALf. PH0- 

r>. i. d. in maa lakkio path mtaatvs rorTLi 

LATRBHTtl rOtDBBIS HI LIBHIS SIBTLLtRlS PtRCV- 
TlBMDt CTM r. ». SACBOHTM Pmt1ICiriO*T» P. R. 
QTUIT. KOMtlTUOTB LAT1WI QTA1 APVD LATBUKTBS 

coLVHTVa. Oe hoe patre patrato apud Laurentet, 
Tide Ph. Eduard. Hutchkt, T. Ftavii Syntro- 
phi iwtrumentum donationit ineditum, Urali- 
tlavia ffirt. 1 838. in 4. ; A. PP. Zumpt., De 
Lavinio et Laurentibut Lavinatibut etc*, Be- 
rolini 18*5.; et Henxen In Ephmer. litter. /«- 
nent. 1847. n. 60. 

PATRdClNALIS, e, adject, ad patrocinium 
pertinent, ut Patrocinalls tabula arret. In qua In- 
cisum erat decretum curia alicujus munkipll, 
Tel colonla. Ka porro mltlebalur ad ilium, qui 
patronus cooptabatur: eadera et hoipitalis diea- 
batur. P. HOSPITAL IS. Intcript. apud Roma- 
nelli, Topogr. Napol. T. 3. p. 147., quotum ef. 



TATROCINOR 

fnicript, apud Semen. 717t. r. kabouo r. f. 

ATriDio raucixo coartunxnTX pat«oi»o iitotl- 

eiKTUSIXO aTTTYS PUOFTIB KOSVtt GHAT** PA- 
TIBKTIAJI BLAXIMABCQTS TKtCVKOUM SPLEHDIDU- 
IIHTS 0»DO COBSBKTrjKTB POPVLO lABVLAi rAT»0- 
CIHAUI AKBNVAS LIBItlSQTl SITS OinUl C«f- 

stovwt etc. P. PATRONAUS. Adde aliaen »- 
pud Goiter a, Di un decrelo di patron. 

pATROdNATUS, a, uo. P. PATROQNOR. 

PATROcInIUII, B, n. 2. per sjneopen pro 
patronodnium a patronut, ett tutela, defensio, 
protectio, ovrrrtopla (It. protezione, difeta, pa- 
trocinio; Fr. protection, patronage, patronat; 
Hisp. proteccion, patronazgo, patronato; Germ. 
die Betchitxung , PertKeidigung, dot Patroci- 
nium; Angl. protection, patronage, tupport). 

I.) Proprie. Patrocinia, Inqult Pettui p. 233. 
31. Mull., appellari cospta sunt, quum plebe di»r 
tribute est inter patres, ut eorum oplbus tut* 
esset. Hinc ^ 1. Spedalim et tape dicitur dt 
defentione forensi, quam reis cauiidlci pre- 
itant. Cic. Brut. 2V. 112. Hoc dicendi genus ad 
patrocinia mediocritar aptum videbatur, ad se- 
nator iam Tero lenteniiam Tel maiime. Id. Orat. 
34. 120. Legitimarum et dv ilium controreraia- 
rum patrocinia auscipere. Id. 1. Orat. 57. 242. 
Arripere patrocinium aquitatia, et deferuionem 
testa mentorum. Quintil, 7. 2. 5. Fuerunt tale* 
nostrls etiam temporlbua controversia, atque ali- 
quas in meum quoque patrocinium incideruQt. 
Ovid. 1. Font 2. 69. Suacrpe Romana faeuadia, 
Haitme, lingua, DifAcilis causa mite patrocinium, 
Pellej. 2. 75. 1. Per eadem tempore eiareerat la 
Campania bellum, quod profassus eorum, qui par* 
diderant agros, patrocinium, debet T. Claudia* 
Kero etc. Liv. 6. 15. Jam dlctatorem profitati 
patrodnlum feneratorum. •! 2. Hinc generatlm 
nomen tranilatum est ad tutelara coloniarum, 
prOTlnciarum, nationum per nobilea Romano*. 
Cic. 2. Off. 8. 27. Nostri magUtratua impeTalor**- 
qua et hac una re mailmam laudem «ap<- 
re studebent, si proTiodas, si socio* aquittte 
et fide dsfendiasent, Itaque illud patrocinium Of- 
bis terra Teriut, quam imperium poterat ftO- 
minari. Sail. Cat. 42. Cujus patrocioio ciTltaa 
plurimum utebalur. Id. orat. Philippi contra 
Lepid. Slbi quisque oprs, aut patrocinia qua- 
rendo, consilium publicum corruperunt. Pteuda- 
Atcon. in Cic. Divin. in Q. Ccecil. 1. MatdU, 
quorum familia Siculia patrocinium prabuit. /a- 
tcript. apud Murat. 1103. 5. rAT*oci«mt co- 

LOHLkl DBCiXVIT.tT PIR LBOATOS DtTTUt. Alia 

apud Gruter. 354. 1. 01 sonomm patkoubu 
sibi Oiu-ATTH ate. Alia is BulleU. dell * IntUL 
or cheat, a. 1836. p. 153. txovmini TiaoaTK 
pATaocnno rvwiAWTTm orrmt crvas. 4f 3. Pa- 
trocinium dicitur etiam auiilium, quo alicujus 
clrlutis factlonea fruuntur. ffepoe Phoc 3. Utra- 
que factlo Macedonum patroclnlis nitabatur. 

II.) Tramlate. *I I. Per meUpboram at ur- 
bane Cic. 2. Firs. 21. 67. Aul bae tlM aunt 
Ttluperanda, aut patrocinium voluputls rrpudiaa- 
dum. Id. 1. Par ad. 3. 15. Voluptai plurlmorum 
patroctnlis defenditur. Liv. 5. 6. Nee se patro- 
cinium molliilas iaartlteque mandasse tribunU. 
Plin. 13. HitL not. 3. 4. (23). Palrodnia fitifa 
quar«r«. Quintil. 1. 12. 16. UifficultatU pauo- 
ctnia prateiimus stgoilia. Jutlin. 32. 2. 4. Mo- 
destU sua Demetrius rnniam patri, nun jure d#- 
fensionia, sed patrocinio pudoris obtinuil. Ovid. 
1. Tritl. 1. 26. Causa patrocinio non bona pe- 
Jor erlt- fj 2. Concretum, uti ajont, pro abatrm- 
cto, palrodnia sunt ipsl clienlet, b. e. person* 
quas patrocinio fruuntur. Patiniut apud Cic. 6. 
Forn. 0. SI tuam co.nsueludinein in patroeiniis 
tuendis terras, P. Valinius client advenlt, qad 
pro se causam dicier rult. 

PATRdCfNOR, Sria, itua sum, arl, dep. I. 
(patronus). Part. Fo/roeinaiu ad fin.; Patrpci- 
natut in flo. — Patrodnari est patrocinio tueri, 
protege re, defend ere, proleygere, di fender e, pa- 
trocinare, ffUTTrropea. Ter. Phorm. 5. 7. 4#. 
Vos mo indoutis modo Patroeinarl fortaua ar- 
bitraminit Plin. II. Iliil. not. 2t. 28. (147). 
M. Antonlus, edito volumina de sua ebrietat« # 



PATRONA 

patrociaari sibi ausus. Quintil. 2. 4. 33. Nam 
et pro luxuria et pro amore dicimus, et leno 
interim parasitusque defenditur, sic ut non bo- 
mini patrocinemur, sed crimini. Tac. Dial, de 
orat. 10. a med. Quum praesertim ne ad id qui- 
dem confugere possis, quod plerisque patroeina- 
tur, etc. Auct. B. ffisp. 29. extr. Adversarii pa- 
trociaari loco ioiquo non desinunt, h, e. non de- 
serere, tueri, defendere. Ulp. Dig. 2. 11. 2. a med. 
Nonne indignus est, cui eiceptio patrocinetur? 
PUn. 14. Hist. nat. 4. 5. (51). Litter is ejus al~ 
tioribus contra id pigra vicinitate sibi patroci- 
nunte. — Hioc Part, praeter. 

Patrocinatus , a, um, passive usurpatur a Ter- 
tull. advers. Gnost. 4, Divinarum et denuncie- 
tiooum et exsecutionum intentio jam tunc mar- 
tyriis patrocinata. 

PATRONA, ae, f. 1. (patronus). Licenter pasn- 
ultima corripitur in Inscript. non optima no- 
te apud Gr titer. 931. 9. Dat tamen base patro- 
nae pietas solatia fidae. ■ — Patrona est quae aiiquem 
defendit. 

I.) Proprie. — a) Generatim. Ter. £un. 5. 
2. 48. Te mini patronam cupio, Tbais. — b) 
Speciatim est, quas aiiquem manumisit. Plin. 10. 
£p, 4. Est manumissus a peregrina : vocatur ipse 
Harpocras: patronam habuit Tbermutbin Theo- 
ni$. 

II.) Translate. Plant. A sin. 2. 2. 26. lin- 
gua m servi patronam dicit, quia si quid sce- 
leste fecit, lingua pro illo pejerat, et a supplicio 
defendit, ■ — Hue pertinent et ilia Cic. 2. Orat. 
48. 199. Provocatio patrona ilia civitatis, ac vin- 
dei libertatis. Martial. 7. 72. Ut vocem mihi 
commodes patronam. ubi videtur adjective usur- 
pari. 

PATRONAUS, e, adject, ut Patronalia vere- 
cundia, h. e. quae patrono debetur, Mar cell. Dig. 
39. 5. 20. Inscript.^ quae pertinet ad ana. a Chr. 
n. CXC, apud Gruter. 1101. 1. fstbkdvmovb ab 

SO VT LIB ENTER SVSCTPIAT C0LLBGJI V. PATRONAL, 
B0N0RBM TABVLAMQVE ABREAM CVM INSCRIPTIONS 
MVIVS DECK. N. DOMO EIVS POM CEXBVERV1VT. Ha3C 

eadera habetur apud Mural. 563. 1., ibique Ie~ 
gitur patronat. honorem, et mox decreti in do- 
mo ejus etc. V. PATROCINALIS. 

PATRONATUS, us, m. 4. dignitas et conditio 
patroni. Inscript., quae pertinet ad ann. a Chr. 
n. CCLXI., apud Murat. 564. 1. si cvnctis vi- 

OETVR NYNC TABVLAM AEREAM PATRONATVS BIS OF- 
PBRR1 VT MER1TO HON ORE PRO. MEBITIS INNOTB- 

scant. Alia apud Reines. cl. 2. p. 255. 17. et 
apud Or ell. 3-296. m. avrbl. chrestvs ob honorfm 
patronat, coll. pabr, V. vocem praeced. — Jus 
patronatus est, quod babet patronus in libertum. 
Nam qui aiiquem libertate donat, e servo liber- 
tum facit, fitque ipse e domino patronus. Itaque 
in earn, quern a se dimittit, quaadam jura sibi 
retinet, ut opera ejus uti possit in quibusdam 
casibus: ut ab eo alatur, si opus fuerit: ne ac- 
cusetur: ne contumelia afliciatur, etc. V. Dig. 
37. til. 14. qui de jure patronatus inscribitur. 
Martian, ibid. 3. Omni commodo patronatus 
carere. Terent. ibid. 21. Amissi patronatus jus 
recipere. 

PATRONUS, i, in, 2. (pater). Adjective videtur 
usurpasse Martial. 7. 72. V. PATRONA II. ad 
fin. — Patronus est qui alterutn tuetur et defen- 
dit (V. infra sub 1. 1. a.), rcpocxarr/c (It. pa- 
trono, protettore, dif'ensore; Fr. patron, prote- 
ctur, defenseur; Hisp. patron, protector; Germ, 
der Patron, JSeschiitzer, Schutzherr; Angl. a 
protector, defender, patron). 

I.) Proprie. ^ 1. Stricto sensu — a) De 
singulis bominibus. Patronus est qui alterum 
tuetur et defendit; cui respondet cliens : a pa- 
ter, ut Pestus innuit p. 253. 30. Mull, et Servius 
ad Virg. 6. /En. 6U9., quia ut pater filium, ita 
hie cllcnlem tuetur. Patroni eaim primo dicti 
sunt patres, seu patricii, quibus ex instituvo Ro~ 
muli plebs commendata fuit, ut quern quisque 
plebejus vellet e patribus, eum sibi veluti tutorem 
eiigeret, qui suis in rebus ac periculis sibi adesset. 
Fragm. leg. XII. Tab. apud Servium I. c. PA- 

TR01»VS SI CLIBNTI PRAVDBM PBCERIT JACER E6T0. 



— 598 — 

Liv. 6. 18. Quot enim clientes circa singulos fui- 
stis patronos, tot nunc adversus unum hostem 
eritis. et paullo post. Ego me patronum profi- 
teer plebis, quod mihi cura mea et fides no- 
men induit. V. Sigon. de ant. jur. Civ. R. 
I. i. c. 7. — b) Quoniam vero patronorum 
officia fuere, ut clientes omnibus in rebus tue- 
rentur, ac potissimum ut iis iucogaita jura tre- 
derent, causamque eorum in foro, re postulan- 
te , defenderent; factum est, ut patronus pro 
Oratore, live adore causarum usurparetur, av 
vocato. Pseudo-Ascon. Divin. in Q. Ccecil. 4. 
Qui defeudit alterum in judicio, aut patronus 
dicitur, si orator est; aut advocatus, si aut jus 
suggerit, aut prassentiara suam commodat ami- 
co; aut procurator, si negotium suscipit; aut 
cognitor, si praesentis causam novit et sic tuetur, 
ut suam. Cic. 2. Off. 14. 5!. Judicis est semper 
in causis verum sequi: patroni noanunquam 
veri simile, etiamsi minus sit verum, defendere. 
Id. 2. Orat. 69. 280. Ut ille Siculus, cui praetor 
Scipio patronum causae dabat hospitern suum. Id. 
Mur. 2. 4. Quempiam constituere alicui causae 
patronum. Id. Rose. Am. 2. 5. His de causis 
ego huic causae patronus esstiti. Ascon. in argum. 
orat. pro Scauro, sub fin. Defenderunt Scauruin 
sex patroni, quum ad id tempus raro quisquam 
pluribus, quara quatuor, uteretur : at post bella 
civilia, ante legem Juliam, ad duodenos patro- 
nos est perventum. Quintil. i. 1. H. patronus 
partis adversae. Id. 12. 8. 13. Multa, quae liti- 
gator nihil ad causam pertinere crediderit, eruet 
patronus, et 7. 1. 2, Quum accusator a jure, quo 
videbatur potentior, cceperit; patronus omnia ante 
jus posuerit. Tac. Dial, de orat. 1. Horum au- 
tem temporum diserti causidici et advocati et 
patroni et quidvis potius, quam oratores, vo- 
cantur. Ovid. i. Art. Am. 88. Qui modo pa- 
tronus, nunc cupit esse cliens. — c) Praeterca 
patroni erant, qui provinciarum, et eiterarum 
nationum, R. imperio subditarum, Romae apud 
senatum, magistratus, et populura, auctoritate et 
gratia res et negolia defendebant. Sic Bononienses 
patronos habuere Antonios, Syracusani Marcellos, 
Lacedasmonii Claudios, Afri Scipiones, Allobroges 
Sangas etc. Cic. 1. Off. 11. 35. Tantopere apud 
nostros justitia culta est, ut ii, qui civitates, 
aut nationes, devictas bello, in fidem recepissent, 
earum patroni essent more majorum. Id. Divin. 
in Q. Ccecil. 1. 2, Uti quum summum in veteribus 
patronis multb, turn nonnuitum etiam in me pras- 
sidium suis fortunis constitutum esse arbitraren- 
tui. Id. Pis. 11. 25. Me inaurata status dona- 
rant, me patronum unum adsciverant. Id. Sull. 
21. 61. Patronus, defensor, custos colonise. — 
d) Denique patronus est relativurn liberti. V. 
vocem prasced. ad fin. Mo. fragm. tit. 29. 61. 
Civis Romani liberti hereditatero lex xn. Tabu 
larum patrono defert, si intestato sine suo herede 
libertus decesserit. Cf. Caj. 3. Institut. 40. Et 
Cic. 13. Pam. 21. sub fin, Peto a te, ut Am- 
monium libertum in patroni ejus negotio tuearu. 
Tac. 2. Hist. 2, Corrupti in dominos servi, in 
patronos liberti. 

II.) Translate, f 1. De quovis defensore di- 
citur. Cic. 3. leg. Agr. i. 3. Earn legem a ve- 
strorum commodorum patrono esse conscri- 
ptam. Id. Balb. 10. 25. Patronus fcederum ac 
fcederatorum. Id. Amic. 7. 25. Qualis turn pa- 
tronus justitise fuit contra accuratam orationem 
Phili! • — Joculariter usurpat Piaut. True. 4. 3.48. 
Video ego te, propter malcfacia, qui es patronus 
parieti, h. e. qui scelerum conscieatia fraclus 
adstas parieti, ut patroni sive advocati solent 
clientibus adesse in judicio. ^ 2. Seriori aevo, 
patronus fuit, qui jus in colonos suos, quos vere 
servos non esse constat, habebat; hinc eliamnum 
apud Ilalos padrone dicitur, qui servilia opera 
prajstantium dominus est. Impp. Valentin, et 
Salens Cod. Theod. 5. 11.7. Non dubium est, 
colonis arva, quae subigunt, usque adeo alienandi 
jus non esse, ut, si qua propria habeant, incon- 
sultis alque igaorantibua patronis, in alteros 
transferre non liceat. 
PATRONtMlCE, adverb, watpwvc/Atxwc, more 



PATRUUS 

nominum patronymicorum. Charis. 1. p. 99- 
Putsch. Cinna : Jam inde a Belidis natalique ur- 
bis ab anno Cecropis atque alta Tyrii ab origine 
Cadmi. Patronymice dixit Belidis, at vero Maro 
(2. JEn. 82.) Belidce Palamedis ait. 

PATRONtMl^US, a, um, adject, ut Patrony- 
micum nomen, narptovu^icxdv ovoua, est, quod 
fit ex nomine patris, avi, vel alius ex majoribus, 
et signiiicat filium, vel filiam, nepotem, vel ne- 
ptem, vel alium ex descendentibus, ut Pelides, 
Achilles filius Pelei; JEacides, Achilles nepos 
iEaci: item ex aominibus regum, urbium, flu- 
minum, etc. V. Priscian. 2. p. 582. Putsch, et 
alios Grammaticos. 

PATROL'S, a, um, adject, tratpwo?, palrius: 
vox Graeca, a irarijp pater. Patroa virgo apud 
Catull. i. videtur esse Minerva ingeniorum praa- 
ses, ex capite Jovis patris nata sine ope feminae. 
Ita Foss, et Fulpius. Alii leg. patrona. Eadem 
de causa paterna virgo dicitur a Stat. 1. A chill. 
547. Al. tamen aliter aut leg. aut interpret, 

PATRt'ELIS, e, adject. V. vocem seq. sub B, 

PATRUEUS, is, m. et f. 3. Charis. 1. p. 113 
Putsch, vult in Ablativo patruele dici, allato 
exemplo Nepotis in fragm. — Patruelis est filius, 
vel filia patrui mei: qui et f rater, aut soror 
patruelis dicitur. Differt a consobrino, qui est 
filius materteres, b. e. sororis matris meae; e'^a- 
SeXpo;, dvzfytoc (It. cugino ; Fr. cousin germain 
du cote du pere; Hisp. primo hermano de par- 
te de padre; Germ, vom Vaterbruder stam- 
mend; Angl. a cousin -german by the father's 
side, the son or daughter of a father's bro- 
ther). Usurpatur 

A) Absolute, substantivorum more. 
I.) Proprie. Cajus Dig. 38. 10 1. Item fra- 

tres patrueles, 6ororesque patrueles, id est qui, 
quaeve ex duobus fratribus progener?ntur JYon. 
p. 557. 12. Merc. Patrueles, marium fratrum 
filia. Cic. 5. Fin. 1. 1. L. Cicero f rater no- 
ster cognatione patrueiis, amore german us. Ad- 
de eumd. Plane. 11. 27. Sueton. Domit. 10. a 
med. Occidit Flavium Sabinum, alterum e patrue- 
libns, quod etc. et 15. Flavium Clementem pa- 
truelem suum in ter emit. Pers. 6. 52. si mihi 
nulla Jam reliqua ex amitis, patruelis nulla, pro- 
neptia Nulla manet. 

II.) Translate sic appellatur filius sororis pa- 
tris mei. Ctc. Cosl. 24. 60. Clodium vocat fra- 
trem patruelem Q. Metelli Celeris, quia mater 
Clodii soror fuerat patris Q. Metelli. 

B) Adjective. Ovid. Heroid. 14.61. Quo me- 
ruere necem, patruelia regna tenendo. h. e. D&- 
nai patrui sui, mores ducendo ejus filias. V. 
DANAUS in ONOM. Ajax apud Ovid. 13, Met. 
41. Nos inhonorati, et donis patruelibus orbi. 
h. e. armis Acbillis, qui fuit filius Pelei fratris 
Telamonis, quern Ajax patrem habuit. Id. 1. ibid. 
350, Deucalion lacrimis ita Pyrrbam affatur obor- 
tis: O soror, o conjux, o femina sola superstes, 
Quam commune mihi genus et patruelis origo, 
Deinde torus junxit. scil. quia filii erant duorum 
fratrum, ille Promethei, haec Epimethei. 

PATRUITUS. V. PATRITUS. 

PATRUt'S, a, um. F. voc. seq. sub B. 

PATRUUS, i, m. 2. (pater) frater patris mei 
(ut docet Paul. Dig. 38. 10. 10.) a pater, quia 
patris loco est, eo mortuo. Differt ab avunculo, 
qui est matris meae frater, waTpa'SeXfoc (It, zio 
paterno; Fr, oncle paternel; Hisp. tio de par- 
te de padre; Germ, der Valerbruder, Oheim 
von v&terlicher Seite; Angl. an uncle by the 
father's side, a father's brother). Usurpatur 

A) Absolute, substantivorum more. 

I.) Proprie, Cic. 2. Orat. 1. 2. Quos turn, ut 
pueri, refutare domestic is testibus, patre et L. 
Cicerone patruo solebamus. Id. Harusp. resp. 
12. 26. Istiusmodi Megalesia fecit pater tuus? 
istiusraodi patruus? Horat, 1. Sat. 6. 131. Quae- 
stor avus, pater atque meus, palruusque fuisset. 
— Patruus magnus est l'ra ter avi mei paterni, 
vel materni, fratello di mio nonno. Patruus 
major, frater proavi mei, fratello di mio bisavo, 
(Paul. Diac. p. 136. 7. Mull, etiam a vise pa- 
truum seu proavias mese fratrem patruum ma- 



PATOLE 



jorem dici ait.) qui el propairuus vocatur. Pa- 
truus maximus, fraler abavi md, fratello ok* 
mio arcavolo: qui et abpatruus dicitur. Paul. 
Dig. he. cit. — Dupliciter patruus intelligendus 
esl, ex patre vel matre: puta, avia pateraa mea 
nupsil patri tuo, peperit te: aut avia paterna 
tua aupsit patri meo, peperit me. Ego tibi pa- 
truus sum, et tu mihi. Idem eveait, si mulieres 
altera alterius lilio mipserint: nam qui ex bis 
masculi nati sunt, invicem patrui sunt; quae fe- 
minae, invicem amitae. Item masculi feroinis si- 
militer patrui, feminae Ellis amitae. Et si vir et 
mulier, ille liliam ejus duierit, ilia filio ejus Du- 
pserit; qui ex patre adolescentis nati erunt, ei 
matre puellw natos, fratris lilios: ill! eos patruos, 
et amitas appellabunt. Id. ibid. 

II.) Translate nolat severitatem et austeros 
mores, cujusmodi solent esse patruorum in fratris 
lilios. Cic.Ccel. 1 1.23. Et qui in reliqua Yita raitis 
esset, fuit in liac causa pertristis quidam patruus, 
censor, magisler. Horat. 2. Sat. 3. 87. sive ego 
prave, Sea recte hoc volui: ne sis patruus mihi. 
Pers. 1.11. Quum sapimus patruos. h e. graves 
severosque mores induimus. 

B) Adjective est ad patruuin pertinens. Ho- 
rat. 3. Od. 12. 2. exanimari metuentes patruae 
verbera linguae. Ovid. 4. Fast. 55. Ense cadit 
palruo l.ausus. Al. leg. patrui. at. patrio. Eo 
dem lectionis varietas esl apud eumd. 3. Amor. 
6. 49. et 11. Met. 328. et 12. ibid. 597. etc. 
— Jocular iter Plant. Pcen. 5. 4. 24. et 26. Pa- 
true mi patruissime. h. e. dulcissime, amantis- 

sime. 

PATL'Lfi, adverb, palam, in propatulo. Gloss. 
Cyrill. ripo^avu)?, patule. 

PATL'LICANS. V. PASTILLICANS. 
PATULUS, a, urn, adject, (pateo) patens, aper- 
tus; et same de iis dicitur, qua; semper aperta 
et pateatia sunt, avotxfo?, eupu? (N. aperto; Fr. 
ouvert, beant; Hisp. abierto, boquiancho; Germ. 
offen slehend, offen, ausgemacht ; Angi. open, 
large, wide, spreading, spacious, ample). 

1.) Proprie. Varro 5. L. L. 161. Mull. Cavura 
,-edium dictum qui locus tectus intra parietes 
relinquebatur patulus, qui esset ad communem 
omnium usum. Cic. 2. Nat. D. 48. 123. et 3. 
Fin. 19. 63. Pinna duabus grandibus patuia 
conchis, cum parva squilla quasi societatem coit 
comparand! cibi. Horat. 1. Ep. 18. 70. patuia? 
aures. h. e. quae semper apertae sunt et paratse 
ad audiendum. firg. 1. G. 375. bucula caelum 
Suspiciens patutis captavit naribus auras. Ovid. 
15. Met. 513. patulo partem maris e vomit ore. 
Sic Ouintit. 9. 4. 33. Cavo, aut patulo maxime 
ore. Ovid. 14. Met. 752. patu!* fenestras. Tac. 
ib. Ann. 43. exlr. Patuia latiludo et nulla um- 
bra defense. — Quomodo a patens diCferat, V. 
PATENS. 

II.) Translate. % 1. Est latus, amplus. Lu- 
cret. 6. 107. patuli super aequora mundi. Cic. 
1. Oral. 7. 28. Platanus ad opacandum locum 
patutis diffusa ramis. Virg. 7. JSn. 115. patulis 
nee parcere quadris. Id. 3. G, 362. patulas pup- 
pes. Plin. 36. Hist. nat. 9. 14. (68). in lati- 
tudinem naves. Ovid. 14. Met. 752. Imposito 
palulus calaroo sinuaverat arcus. Id. 2. ibid. 379. 
patuli lacus. et 8. ibid. 675. patuia canisira. Tac. 
15. Ann. 40. urbis loca. Gell. 6. 6. exlr. Aves 
ingenlibus alls palulae atque porreetae. — Patuli 
boves qui sint, V. in C AMUR US. % 2. Horat. 
Art. P. 131. si Nod. circa vilein patulumque 
moraberis orbem. k. e. omnibus accessibiiem, ideo- 
que communem, vulgarism. 

PATCH A, ae, f. 1. apertura, pa tor, apertio. 
Plin. I'alerian. 3. -22. ad fin. Xeron facit ad 
nomas, et ad paturas sparges, et ligabis. 
PAUCI, ae, a, et 
PAUCI, mum. V. PAUCUS. 
PAL'CfES vel pauciens, adverb, raro, paucis vi- 
cibus. rare volte, TiaCpa, airavi'tag. Titinius apud 
Paul. Viae. p. 220. 15. Mull, el apud Non. 
p. 157. 16. Merc,. Tuam uxorem pauciens vi- 
debo. Id. apud Non. I. c. In urbem pauciens 
venire soles. CceJt'us apud eumd. ibid. ConsuKo 
non pauciens arcessitum. Boeth. Elenchor. So- 



— 599 — 

phist. 2. 4. p. 751. Suntoe paucie* pauca, 
pauca? 

PAUCfLOQUlUM, li, n. 2. poche parole, £p<x- 
-rukofta, paucitas sermonis. Plant. Merc. 1. 1. 
31. Coutumelia, et dispendium, multiloquium, 
pauciloquium. 

PAUClTAS, atis, f. 3. eiiguus numerus, cXt- 
yottjs 'It. poco numero , pochezza; Fr. peti- 
nombre , petiie quantite; Hisp. peqneno nu- 
mero; Germ, die geringe Anzahl, die IVet 
nigkeit; Angl. fewness, scarcity, smallness of 
number, paucity). Usurpatur — a) Gum Ge- 
nitivo. G'ic. 1. Orat. 2. 8. Quanta oratorum sit, 
sempcrque fuerit paucitas. Ctss. 3. B. G. 9. 
Navigatio impedita propter inscientiam locorum, 
paucitatemque portuum. Id. 3. B. C. 111. His 
copiis fidens Achillas paucitatemque militum 
Osaris despiciens, etc. — b) Absolute. Cic. 2. 
Fatn. 11. De pantheris agitur mandatu meo di- 
ligenter; sed mira paucitas est. C(vs. 3. B. G. 
2. Quod legionem, neque earn plen'mimam-, pro- 
pter paucitatem despjeiebant. Nepos Pelnp. 2. 
Qua paucitate perculsa est Lacedajmoniorum po- 
tentia. da si pochi. et Datam. 7. extr. Ut non 
multum obesse multitudo hostium su* paucitati 
posset. Sail. Cat. 57. Divilias paupertas, multi- 
tudidem paucitas superat. Curt. 3. 4. Loci an- 
gustiis redactus est ad paucitatem, quam in ho- 
ste contempserat. Cic. 1. Invent. 22. 32. Par- 
titio habere debet brevif<»«<>ra, absolutionem, pau- 
citatem. et moz. Paucitas in partiliune servatur, 
si genera ipsa rerura ponuntur, neque pertniite 
cum partibus implicantur. Ouinlil. 5. 7. 23. Si 
delrcietur numero pars diversa, paucitatem opor- 
tebit incessere. 

PAUGCLUS, a, urn, adject, deminut. a paucus, 
assai poco. — a) Saepissirae in plur. num. 
Cato apud Fronton. 1 . ep. od Anton. 2. Neque 
manubias inter pauculos meos amicos divisi, ut 
i 1 lis eriperem, qui cepissent. Plaut. Merc. 2. 3. 
52. Maue: paucula sciscitare prius volo. Id. Epid. 

3. 4. 24. Volo te verbis pauculis, si tibl mole- 
slum non est. Ter. Heaul. 4. 6. 24. Quod im- 
perabit, facilo: loquitor paucula. — Et absolute, 
subslantivorum more, Marcell. Empir. c. 33. p. 
134. ed. Aid. Contusis et compressis lestibus cito 
subvenies, si cicutae folia trita cum pauculo aceti 
inducas. 

PAUGL'S, a, um, adject. In Genitivo plur. pau- 
cum pro paucorum dixit Ennius apud Gell. 12. 

4. ad fin, — In Dativo babet paucis in omni 
genere: olim el paucaius in feminino dictum 
est. Cn. Gell. apud Charts. I. p. 39. Putsch. 
Capita cum aliis paucabus consilium. V. AS1NA 
in it. — Gomp. Pauciores et Sup. Paucissimi 
I. — Pauci (usurpatur enim saepissime in plur. 
numero, raro admodum in sing.) sunt, qui etiguo 
numero sunt, rari: a rcaupoc, quod idem signi- 
ficat. Refertur ad quantitatem discretam, h. e. 
ad numerum, et contrarium habet plures, multi: 
sicut parvus ad quantitatem continuam, h. e. 
corpus, cui magnus opponitur, oXi'yot (It. pochi; 
Fr. peu nombreux, peu considerable: Hisp. po- 
co; Germ, wenig, wenige; Angl. few). 

I.) Proprie. — 1.") Adjective. — o) In plur. 
num. Ter. Andr. 1- 1. 77. Fere in diebus paucis, 
qutbus haec acta sunt, Cbrysis moritur . Cic. 
Amic. 1. 3. Paucis diebus post mortem Africani. 
Id. 2. Fatn. 7. Paucis diebus erain missurus 
domesticos label la rios. tra pochi d\. et 2. V err. 
6. 17. Ecce autem repente, his diebus pau- 
cis, Vetera ilia consilia npetuntur. Id. 3. ad Q. 
fr. 1. 1. 102. Spero, paucis mensibus opus IM- 
phili perfectum Tore. Id. Amic. 1. 2. Quum et 
ego essem una et pauci admodum familiarcs. Id. 
5. Tusc. 35. 102. Quotidie nos ipsa natura ad- 
monet, quam paucis, quam parvis robus egeal, 
quam vilibus. Id. 2. Oraf. 32. 140. Causae mo- 
nies et paucae. Tac. 4. Hist. 40. Pauca et mo- 
dica disseruit. Auct. B. Afr. 96. Pauciora ab 
amplioribus circuniventa navigia depiimunlur. 
Sail. Jug. 53. Ne pauciores cum pluribus ma- 
Dum consererent. Cels. 7. 2. a med. Ut quam 
minirnae, et quam paucissim,e plagae sint. Plin. 
30. Hist. nat. 1. 1. (')• In paucis digna res 



PAULLISPER 

est, de qua plura dicantur. — b) In sing, nu- 
mero. Horat. Art. P. 203. tibia tenuis, sim- 
plexque foramine pauco. Gell. 20. 1. a med. 
lnjurias pauco aere diluere. Apul. II. Met. Post 
paucum tempus nunciatur. — . 2.®) Absolute, 
subslantivorum more, — a) Pauci, pauci ho- 
mines. Cic. Cluent. 46. 128. Ut metus ad oranes, 
pcena ad paucos perveniret. et ibid. 129. In 
multorum peccato carpi paucos ad igaominiam 
non oportet. Id. Mux. 11. 25. Posset agi lege, 
nee ne, pauci quondam sciebant. Phcedr. 5. 4. 
Paucis temeritas est bono, muliis malo. — Pauci 
absolute, saepe sunt qui prater jus fasque in re- 
publics imperio potiti sunt, apud Sail. Cat. 30- 
Ne trtumpharent calumnia paucorum. et ibid. 
39. Plebis opes imminutae, paucorum potenlia 
crevit. Adde eumd. Jug. 3. 31. et 41. — b) 
Pauca, pauca verba. Ennius apud Gell. 5. 
15. Philosophandum est paucis, nam omnino 
non placet. Afranius apud Char is. 2. p. 214. 
Putsch. Pauca sunt, tecum qu« volo. Id. apud 
Non. p. 403. 21. Merc. Audite, pueri, pauca. 
Plant. Pcen. 5. 4. 54. In pauca confer. Ter. 
Andr. 3. 3. 4. Auscutta paucis. et 1. 1. 2. Paucis 
te volo. et 5. 3. 22. Pater, licet ne pauca? Ho- 
rat. 1. Sat. 6. 60. respondes, ut tuus est mos, 
Pauca. Sail. Jug. 19. et 20. extr. Cetera quam 
paucissimis absolvarn. — c) Pauci cum Genit. 
partitioois, aliqui, nonnulli. Liv. 30. 33. ad fin. 
Paucae tamen bestiarum , intrepidae in bust em 
acta?, -ingentem stragem edebant. 

II.) Translate, vel rectius pragnante signifl- 
catione, pauci, boni, ut multi, mali. Lucilius 
apud Non. p. 519. 10. Merc. Non paucis -ac 
sapientibus esse probatum. Cic. Orat. 3. 13. Elo- 
quentia jactationem habuit in populo, nee pauco- 
rum judicium reprehensionemque pertimuit. 

PAULLATIM vel paulatim adverb, (paullum) 
sensim, leniter, minutatim, y.ax'okiyov } xaxaflpa- 
■tfu<; (It. o poco a poco; Fr. peu a peu, petit 
a petit, insensiblement ; Hisp. poco a poco; 
Germ, allmdlich, allgemach, nach und nach; 
Angl. by little and little, by degrees, gradual- 
ly, leisurelly'i. Usurpalur <{ I. Stricto sensu, de 
tempore et de loco. Plaut. Merc. 2. 3. 68. Labefa- 
cto paullatim. Ter. Adelph. 5. 6. 10. Paullatim 
plebem primulum facio meam. Ccetius apud Cic. 
8. Fam. 17. Cujus amicitia me paullatim in banc 
perditam causam imposuit. Caes. 1. B. G. 33. 
Piulatim Germanos consuescere Rheaum transire. 
Sail. Cat. 51. Ubi paullatim liceotia crevit. I r irg. 
4. Eel. 28. Molli paullatim flavescet campus ari- 
sta. Tac. 2. Ann. 10. Paullatim inde ad jurgia 
prolapsi. Quintil. 10. 6. 3. Assuinendus usus 
paullatim, ut pauca primum complectamur ani- 
mo. — Cces. 2. B. G. 8. Gollis leniter fasliga- 
tus paullatim ad planitiem redibat. et 3. ibid. 
19. Locus erat caslrorum editus et paulla.im ab 
imo acclivis. <f 2. Latiori sensu, vel speciatim, 
est idem ac per partes. Auct. B. G. 8. 15. Bar- 
bari-,quum dimicare non recusarent,-paullatim- 
que copias distributas dimiltere-non auderenl,- 
in acie permanserunt. C'u?s. 4. B. G. 30. in fin. 
Paullatim ei castris discedere creperunt. pochi 
alia votta: non omnes simul, sed subinde pauci. 
Paul. Dig. 49. 14. 47. iEmilius conduxerat a 
fisco possessionem, eamque paullatim pluribus^lo- 
caverat. h. e. per exiguas partes, pArticulatim. 
— More substantivi cum Genitivo. Cato B. R. 
74, Farinam in morlarium indito, aquas paulla- 
tim addito, subigitoque pulcre. h. e. paullum 
aquae addito: vel, quod aptius videtur, aquam 
paullatim addito. 

PAULLISPER vel pauiisper, adverb, {paullum 
etper: de composition V. PAKUMPER init.) 
parumper, valde paullom tempo r is, poco tempo, 
per poco tempo, cXs'yov x?° vqv - — a) Abso- 
lute. Plaut. Bud. 2. 7- 32. Si invitare nos paul- 
lisper pergeret, ibidem obdormisseinus. Id. 
Amph. -1. i. 6*. ; et Ter. Adelph. 2. 2. tn fin. 
Paullisper mane. Rursus Plant. Bacch. 3. 3. 12. 
I'aullisper est libido bomini suo animo obsequi. 
Cic. 6. ferr. 18. 39. Abesse a dome paullisper 
maluil, quam prassens illud optime factum ar- 
gentuin amittere. Cu?s. 3. B. G. 5. Paullisper 



PAULLO 

Intermittere p nullum. Sail. Jug. 56. Hilite* in- 
gurthlol paullisper a rege suatentalL Pirg. b.Mn. 
846. Ipse ego paullisper pro te tua munera inlbo. 
— b) Sequente dum, vei donee. /Taut. JRud. 
4. 3. 07. PaullUper remitte r astern, dum comedo 
et consulo. Cic. Mil. 10. 28. Milo paullisper, 
dum ie uior, ut flt, compare!, comraoratus 
est, Liv. 28. 26. in fin, SedU tacit us pauliuper. 
donee auDciatum est etc. — Et eeq. quantisper. 
Fomponius apud Aon. p. 511. 31. Jferc Pos- 
sum eiorsre te, ut recedes a me paullisper mo- 
do ^ Quantisper aat babe* ? — c) Sequente mo*. 
Liv. 39. 2. Altltudine paullisper ae tutati, moi 
in deditionem concesserunt. 

PAULLO vet paulo , adverb., vei rectius eit 
Ablat. neutr. gen. a pa%tlhun, adrerbU more usur- 
patus. De ration e acribeodi P. in PAULLUS, a, 
■urn, ink,— Paulio est idem ac pauUum, nisi quod 
hoc poaidvis et verbis, paulio comparative! et ver- 
bia comparationem significant! bus, item presposi- 
tlonibus ante et post adjungitur, «n poco. — a) 
Cum Adjectivis et Adverbiis Gomparat. Cic. 2. 
Att. 12. ad fin. Civil baud paulio melior, quam 
iiti nostri. Id. i. ibid. 13. Neque Eplrotlcis paulio 
liberforei ilttorat committers audeo. Id. 1. ad 
Unit. 15. a med, Paulio plures In tenatu ma- 
levolos ease, quam gratoi. Plin. 7. Hist, not. 
2. 2. (25). Graviore paulio odore baud difflcul- 
ter eianimarl. — PlauU Men. A. 3. 7, Tibi de- 
di equidem illam paulio piiua. Cic. Orat. 24. 
82. Hoc ornamento liberitu paulio utetur. Cat. 
1. B. G. 54. Maturlus paulio, quam tempus annl 
portulabat. et 2. ibid, 20. Paulio longius proces- 
sor ant. Cic. 3. Orat. 30. 119. Paulio secus a 
me, atque ab lllo, distribute. Ter. Beaut, 2. 1. 
8. It mlbi, ubi adbibit plus paulio, ana qua narrat 
faclnora! Cic. 7. Fam. 1. circa med. Na tu baud 
paulio plus, quam quiaquam noatrum, delectatio- 
nii babulstl. Id. Quinct. 3. 11. Una in re paulio 
minus conslderatus. Sueton. Tib. 39. Quod paulio 
minus utrumque evenit. poco rnen che non ac- 
cadde: propemodum evenit: parum abfuit quin 
eveniret. Fetron. .Satyr, 107. Qui ignotos ladit, 
latro appellator : qui amicus, paulio minus quam 
parricide. Est hcec argenteos ostatie tcriptoribus 
propria dkendi ratio. Gr. oVyov SaTv. Sic Sueton, 
Iter. 40. Paulio minus quatuordecim annii. Id. 
Tib. 96. Civilem admodum-«c paulio minus quam 
privatum egit. PUn. 7. £p. 24, Paulio minus 
octogesimo etatla anno decesslt. Id. Paneg. 28. 
Paulio minus qulnque millia ingenuarum fuerunt. 
Cic. 2. Vtrr. 6. 14. Deum nullum Skulls, qui 
ei paulio mi*?.-, ailabre factui videretur, reliquit. 
Id. Brut. 21. 83. Videtur lubenter verbis eliem 
uti paulio magls prlscls Lalius, — fc) Cum Ad- 
verbiis ante, post. Sail. Cat. 18. Post paulio 
Catilina pecuuUrum repetundarvm reus, prohi- 
bitui erat etc. Liv. ^2. 60. circa med. Hannibalero 
post paulio audiatU jubentem etc. Nepos Aldb. 
6. Qui paulio ante victorea vlguerant. Cic. Fartit. 
orat, 39. 137. Quae paulio ante pracepta dedlmua 
amblgui, quaaque proilme sententia et acripii. Id. 
6. Perr. 3. 6. Nuper homines noblles: et quid 
dico nuper? immo vevo modo ac plane paulto ante 
vidimus, qui etc. h. e. duduro, nuperrime. ■ — 
c) Cum Verbis, qua tamen comparationem si- 
gnificant. Cess. 6. B. G. 26. Alciam est consi- 
mills capris figure, *ed magnltudjne paulio an- 
tecedunt. — d) Jungltur interdum alils parti- 
culia. Cic ?. Orat, 21. 88. Verba effervescentla, 
et paulio nimium redundantla. Plin. 18. Eitt. 
nat, 28. 68. (2fi8). Slcut paulio mox dacebimus. 
Auct, B. Aits. 21. Hoc prcollo dcilderati ei «o nu- 
mero leglonarlorum milftum circiter CD., fit paul- 
io ultra sum numerum classiarii et remlges. Cce*. 
3, £. C. 66. Cffi*ar paallo ultra eum locum ca- 
stra transtuiit. Cic. 3. Parad. 2. 26. Uiitrio si 
paulio so movit eitra numerurn etc. Ita edit, 
vet. a. 1477. Plerique al. pauiium: et in MS. 
*pud nog paulUUwn. — e) Et Verbis. Catull. 
68. 131. Aut nihil, aut paulio cai rjuac conce- 
d«re di(?na Lui mea, etc. — /) Kl positivis. 
Ter. Jfraut. 1. 2, 30. Parentura injuria- unius- 
uodl sunt ferme, paulio qui est homo tol'.rabi- 
li». Cic. 8. Alt. 12, ut non solum gloriotis con- 



600 — 



PAUPER 



•iliia utamur, aed etiam paulio aaiubribui. Quod 
dictum pro paulio $alubriorious. Lectio tamen 
falsa e*w videtur ; et aunt qui legendum eonjl- 
clunt ted etiam aliquando taiubribus. — g) 
Cum opposite aliquanto. Cic. Qumct. 12. 40. 
Petlsaes statim; si non statim, paulio quid em 
post; ai non paallo, at aljquanto. 

PAULLULATIM vei paululatim, adverb, de- 
miaut. a paullatim. Apul. 5. Jfet. Nudo veatigio 
pensilem gradum paullulatim mlnuent. et 2. ibid. 
PocuJum paullulatim minuem. 

PAULLCLO vei paululo, adverb, deminut. a 
paulio, un pochetto, aliquantulum. Ter. Eun. 1. 
1,30. Si nequeaa paullulo, at quanti quea*. Luc- 
ctjut ad Cic. 5. Fam. 14. Valeo, aicut soleo: paul- 
lulo tamen deterius, quam soleo. Antiques editt. 
habent paulio. 

PAULLCLUM et paululum, adverb, deminut. 
a paullum: un pochetto, aliquantulum. F^aut. 
Asin. 5. 2, 75. Abscede paulluium Utuc. Ter. 
Fun. 5. 2. 51. Paulluium operirier ai vis, jam 
frater ipse hlc aderit. Cic. gurnet. 16. 53. Si 
hac tecum duo Terba feclssea, quid ago? respi- 
rasaet cuplditat atque avaritia paulluium. Sail, 
fragm. apud Gtll. 10. 26. in fin. Scapha paul- 
luium progresiss nimio onere daprimebantur. 
Ouintil. t. 6. 8. Si paulluium intermitsa fuerit. 
Id. 8. 3. 25. Si paulluium tempore nottro su- 
periors. Gell. 12. 1. Nunciatum est Favorino, 
uiorem auditorli aul paulluium ante eniiam. 
pro paullulo. y 

PADLLCluS vei pauJului, a, um, adject, de- 
minut. a paulkit, paucului, pusillus, pochetto, 
piccolino. — a) Cum »uo nomine. Cato R. B. 
14. Paullulam pilam, ubi triticum. pinsant. Al. 
leg. Paullum latam pilam. Flout. Cure. 1. 2. 31. 
De paulio paulluium boo Ubi dabo. Id. Batch. 
A. 8. 24. Pacisci cum lUo paullula pecunia potes. 
Al. leg. paulla. Ter. Phorm. A, 4. 22. Spatium 
vocandl, MCrlficandi dabitur paulluium. Pallad. 
12. R. R. 22. a med. Admlito p«ullulo tale. Cic. 
2. ad Brut. A. Hoc paulluium ejaravi ipsa in 
turba matutinse aalutationis. Liv. 8. 11. Pro 
paullula via magnam mercedem Romanis ease 
•olvendam. Id. 35. 11. Equi hominesque pauiiull 
et graciles. Martial. 5. 34. de puella sezenni. 
Paullula oe nlgras horrescet Erotion umbras. — 
6) Paulluium, neutr. Ter. ffecyr. 3. 5. 56. 
Quia paulluium vobis acceisit pecuniae. Id. Andr. 
2. 2. 23. Paulluium obsoni. Id. Eun. 2. 2, 60. 
operas. Cic. 1. Cat. 4. 9. moras.' Id. 4; JVat. 
D. 46. 118. Nihil ut fere intereat, eutadmodum 
paulluium. At Orelllus leg. paullum. Id. 5. Tusc. 
8. 23. Huic paullulam ad beatam vitam deease 
dicemus. — IYB. De cognom. Rom. V* ONOM. 
PAULLUM vei paulum, adverb., vei rectius 
neutr. adjectivi pau^us adverbii loco poaitum, 
valde parum, aW ptx^dv, oVyov (It, tin poco; 
Fr. un peu; Hisp. un poco; Germ, ein tve~ 
nig, VJtnig, eUvat; Angl. a little, somewath). 
— a) Cum Verbis. Cic. 9. Att, 6. Epistolae 
me paullum recreant. Id. 2. leg. Agr. 31. 85. 
Quasi vero paullum, dliYerat ager Camp anus ac 
Stcilatis. Id. Rose Com. 10. 28. Alicuai paul- 
lora. commorari. Id. i. Orat. 62. 265. Paul- 
lum roquiescet, dura se calor frangat. Id. Brut, 
21, 82. £SUte paullum hie antecedens. Plin. 
27. Uiit. nat. 3. 2. (9). Radii incurvatur paul- 
lum acorptonum modo. .Curt. 3. 6. 19. Cultus 
habitusque paullum a prlvato abborreas. — Re- 
pot Samite. 1. 81 paullum modo res e6»ent re- 
fect*. Cf. TANTUM MODO. — Plin. 7. Hist. 
nat. 2. 2. (0), Quod paullum a m^ndendo abest. 
Justin. 2. 8. 4. Quibus cassis Pidetratus paul- 
lum a capienda urbe abfuit. Sueton. Ifer. 28. 
Acten libertaci paullum abfuit quin Justo raatrj- 
monlo slbl conjungeret. — b) Cum adverb, et 
prjepos. Quintii. 1. 7. 20. Ciceronis temporibus 
pauliumqne infra. Id, 2. 17. 25. Post paullum 
clarius ostendemus. Al. leg. paulio post. Id. 11. 
3. 148. Quai compoci post paullum vctuit. Id. 
H. 8, 21. Etiam si ultra pauiium coil. Sunt, 
quibus videtur paullum in his Adjectivi potius 
vim obtinere, Sed Friscian. 18. p. 1191. Putsch. 
Attici dicunt sJ.t'yon rrpc-TSpov (tat a\iym trpdtspov : 



not quoque ante paullum et paulio ante: quo- 
modo et post paullum at paulio pott Haac Pri>- 
tcian. Cf. Plin. 14. Hist. nat. 8. 10. (77). Uvta 
paullum ante maturitatem decerptsa. et Cic, in 
Aral. 2. Nat. D. 43. 111. alter paullum prea- 
labitur ante. — c) Cum Comparative. 4Kf. It. 
16. 21. hand paullum mortal! major imago. Stat. 
10. Theb. 938. paullum tardius. 

PAULLUS vei paulus, a, um, adject. — Placet 
Manulio acribi paullus, paulUtlus, etc. gemina- 
ta liquida, auctoritate Terent. Scauri iu Orthogr. 
p. 2256. Putsch, et vet. llbror. et lapidum, in 
quibus et adjectivum et nomen propr. Paullus 
legit ur, ut apud Grater, multla in loci*. Contra 
aentiunt Prisriyn. 3. p. 614. extr. et Pel. Long. 
de Orthogr. p. 2238., quibus adstipulantur plu- 
rlmse item Inscription, apud Gruter. Utraque er- 
go ratio scrlbendi proba et usitata. — Paullus, 
per svneopen a parvulus, est deminut. a parvut 
vei paucus, admodum paucus, pusillus, fuKOOf 
(It. pochetto, piccoletto; Ft. petit, faibh, peu 
considerable ; Hisp. pe<7uet»o, chico ; Germ, twe- 
nig, klein; Angl. little). Usurpatur — a) Ad- 
jective, h. e. cum suo nomine tubstant. Ter. 
Andr. 1, 5. 31. Dum in dublo est animus, 
paulio momenta hue, vei illuc impellitur. Id. 
Adctph. 5. 4. 22. Eos meo labore eduetoa ma- 
limo, hie fecit suos paulio sumptu. Parro 5. L. 
L. 92. Mull. Pauper a paulio lare, Titiniut 
apud Non. p. 249. 19. Jferc. Cocus magnum 
abenum, quando fervit, paulla confutat trua. a. e. 
pusilla, piccolettai-f- b) Paullum, i, n. 2. sub- 
stantivorum more, -j- Absolute. Flout. Cure. 1. 

2. 31. De paulio oaullulum boc tibi do. Ter. 
Eun. A. 4. 15. Quasi vero paullum intertiet. Id. 
ibid. 5. 2. 18. An paullum hoc esse tibi vide- 
tur ? et ibid. 5. 9. 45. Quod des, paullum est, ne- 
cesse est multum accipere. Id. Phorm. 5. 4. 3. 
Paulio. mederi. con assai poco. Horat. 1. Ep. 
15. 33. tlmidis nil, aut paullum abstulerat. Quirt- 
til. 12. 3. 12. Paullum aliquid sederunt in scho- 
lia philosophorum. Id. 9. 4. 19. Sed de pro- 
positorum diversitate post paullum. scil. tern- 
pus: papllo post. Sed P. dicta in voc praeced. 
eub 6. — Cum Genitivo. Ter, Adelph. 5. 8. 26. 
Agelli est hlc sub urbe paullum. Id. Andr. 5. 

3. 32. Pro peccato magno paullum suppllci sa- 
tis est patri. Id. Heaut. 3. 1. 92. paullum ne- 
gott. et ibid. A. A. 25. paullum lucri. Cic. 1. Oral. 
53. 229. Paullum huic Cottaa tribuit partium. 
Horat. 2. Sat. 6. 3. paullum silve. Colum. 8. 
R. R. 5. 22. Paullum tritl talis vulner^bus in- 
fricatur. 

PAUPER, 6rls, adject. In Ulo Ter. Andr. A. 
5. 2. Qua te inbonest* optavit parore hie divi- 
tias, Potlus quam in patria honeste pauper vl- 
vere; Al. leg.- paupera. Sic enim et Plaut. in 
fragm. apud Servium ad Pirg. 12. JEn. 519. 
Paupera est base mulier. Varro tamen 8. L. L. 
77. Merc, neffat paupera recte dici^et Serviut 
loc. cit. solis poetis concedit. Ideoque. hoc utitur 
Commodian. 71. 9. similiterque soror si pau- 
pera lecto Decumbit. Adjective autem paupera 
legitur apud Pulg. interpr, Hal. Tob. 4. 23. 
Et noli commoveri, fili, quod pauperam vitam 
gewimus: babes enim raulta bona, si custodierii 

heroditatom prasceptorum meorum. Paupe- 

rum la recto et gen. neutr. est Cesl. Aurel. t. 
Tard. i. n. 33. Est natura caput carnibus pau- 
pemm, et nervosum, h. e. carens. — Faupero- 
rum pro pauperum est In fragm. Tragur. 46. 
Burmann, et iectione etiam ince'rta: sed certis- 
sima est lectio in Inscript. non opt. notas, qua 
pertinet ad ann. a Chr. n. cccaxi., apud Fea, 
Framtn. de' fast- cons. p. 90., ubi legitur ama- 
tor panj>erorum ) et atnatrix pauperorum. — — 
Comp. Pattperior et Sup. Pauperrimus L ■ — ' Ra- 
tione habita etymi, For celling duceba't a paul- 
lula re, ut ait Parro 5. L. L. 92. (ubi Mul- 
lervs pro patiUula re legit paulio lare); vei a 
nccCpoc ^-'i«cu«; vol ah airopoc indigus. Fortasse 
eat e* pauc-per: cf. perpertcs et prosperus. — ■■ 
Celcrum pauper f cui dives et locuples opponi- 
tur, est cui parva et aogoata res familiaris est, 
qui non affluit opibus, nee tsmen eget, tenuis, 



PAUPERATUS 

medlus inter egenum et diviiem, wvtjc (It. po- 
vero, che ha una scarsa rendita; Fr. pauvre, 
qui a un revenu tret- mode ste; Map. pobre; 
Germ, arm, unbemittelt, ohne Vermogen, nur 
•ben auskommend ,* Angl. poor). 

1.) Proprie. — I. ) De hominibu*. — a) 
Cum addito nomine substant. Ter. Phorm. 2. 3. 
16. Pauper, cui opera Vila erat, ruri fere se con- 
tinebat. /d. £u». 3. 2. 33. Apparet aervum hunc 
cue domini pauperis aniaerique. Cic. 6. Farad. 
3. 50. M.' Manilius pauper fuit:babuit coim «- 
dtculis in Carinis et fundum in Labicauo. Nos 
igltur divitiores, qui plura habemui? Id. Valin. 
12. 29. Sisne ei pauperrimo dives factus. Liv. 
2. 9, Pauperes satis stipendii pendere, ai lite- 
ro« educareot. Horat. 2. Ep. 2. 12. meo sura 
pauper in are. QuintU. II. 1. 21. Si abundaus 
opibus pauperem se vocet. V. PAUPERTAS I. 
Vellej. 2, 117, Syriam, cui praefuerat, quam pau- 
per divltem Ingressus, dives pauperem reliquit.In- 
script. apud Benzen. 6293. c. gakguivs. rabmon. 
procvli. pkilagri. divi. avg. t. agrippiak. r. pab- 

DAGOCVS.-VIXI. -SIKS. MTE.-S1N8. AJiHK, AUKNO. A- 
JfllClg. PID*M. BONAM. PRABSTITL PBCVLIO PAVPBR. 

ammo, uiviTissiMvs. — Et id fem'raino. Ter, 
Andr. 4. 6. 3. Quas seae inhoneste optavii parere 
hie divitia*, Pollus quam in patria boneste pauper 
vlvere. V. banc voc. inil. Ovid. Remed. am. 748. 
Nempe quod alter egens, altera pauper erat. — 6) 
Cum Genitive Horat. 1. Sat. 1. 79. horum Sem- 
per ego optarim pauperrimus esse bonorum. et 2, 
ibid. 3. 142. Pauper Opimius argenti positl lotus 
et auri. Id. 3. Od. 30. 11. Daunus pauper aquae. 
— c) Absolute. Ter. Phorm. 2. 1. 47. Qui (ju- 
dices) saepe propter invidiam adimunt diviti, 
Aut propter misericordiam addunt pauperi. No- 
rat. 1. Ep. 1. 25. Quod «que pauperibus pro- 
dest, locupletibus ffique. Id. 1. Od. 4. 13. Pau- 
perum tabemse. *d. 3. ibid. 29. 14. Pauperum 
cam*. Id. Epod. 17. 47. Pauperum sepulcra. Id. 

1. Sat. 1. 111. Pauperiorum turbae. — 2.°) 
De rebus et de abstracts. — a) Cum addito 
nomine substant. Piaut. Mud. 1. 5. 24. Hie pau- 
perea res sunt, in apes que. Virg. 1. Eel. 69. Pau- 
peris et tuguri congestum csespite culmen. Ti- 
bull. 1. 1. 23. custos pauperis agri. et ibid. 29. 
dona de paupera mensa. — Sic in feminino. 
V irg. 12. &n, 518. piscosee cui circum Dumina 
Lernas, Ars fuerat, pauperque domus, Ovid. Be- 
roid. 16. 185. quam pauper Achaia nostra est! 
Adde tumd. 3. Fast. 668. Rursus Id. 4. Pont. 

2. 20." Et carmen 'ena pauperiore fluit. piu 
scarsa. Juvenal. 5. 165. aignum de paupere loro. 
di vil prezzo. Qaintil. 10. 5. 5. Nee natura 
adeo Jejunam ac pauperem eloquentiam fecit. 
Virg. Mor. 16. Fusua erat terras frumenti pauper 
acervus. piccolo. — l»etonyraice. LucarulQ. 151. 
Pone duces priscoa, et noinina pauperis aevi, Fa- 
bricios Curiosque graves. *— De eo, qui modico 
contentua est. Phoedr, 2. 1. Verum est aviditas 
dives, et pauper pudor. — b) Cum Genitive 
SU. It. 8. 545. pauper sulci cerealis Abella. 

II.) Translate. *( 1. Pro egeno, bisognoso, 
mendico. Cceailitie apud GeU. 2. 23. extr. Is 
demum infortunatus est homo pauper, qui edacit 
in egestate liberos, Cic. 6. Par ad. 3. 52. Impro- 
bi et avari, non modo non copiosi ac divites, sed 
etlam inopes ac pauperes eiistimaDdi sunt. «f 2. 
Metapbora est in illo OuintU. 8. protsm. 28. 
Miser enim, et, ut ita dicam, pauper orator est, 
qui nullum verbum asquo animo perdere potest. 

PAUPERATDS, a, um. V. PAUPERO. 

PAUPERCCJLTJS, n, um, adject. Pauperclus 
per sjneopen est Commodian. 77. 7. — Pauper- 
culua est deminut. pauperis, -poveretto, nevt^a- 
Ae'05. — a) De bominlbus. Plaut. Atdul. 2. 1. 
49. Novistin' hone senem Euclionem ex proiimo 
pauperculum? TVr. Beaut. 1. 1. 44. Est e Co- 
rintho bic advena anus pauperculn. Varro 1. R. 
R. 17. 2. Ut plerique paupercoli cum sua proge- 
nia. Borat. 1. Ep. 1. 46. paupere ula mater. — 
b) De rebus. Plaut. Pers. 3. 1. 17. Quamquam 
if* nostrae sont, pater, pauperculee, modice et 
T:jde«te melius est vitam vivere. 

PAUPERlA, ffi, f. t- pauperis. Glats. CyrUl 

Tom. UX 



— 601 — 

Ilevt a. panperia, pauperies. Uxtaytia, inopia, pau- 
peria, egestas, mendicitai. 

PAUPERfES, «i, f. 5. paupertaa, poverta. 
I. ) Proprie. Enniu$ apud Non. p. 494. 2. el 
507. 18. Jferc. Senei sura : utinam mortem ob- 
petara, priusquam evenat, Quod In pauperis mea 
•enei graviter gemam! Ter. Beaut. I. 1. 59. In 
Aaiara bine abii propter pauperiem. Tac. 4. Bitt. 
47. Vera ne pauperie, na uti videretur, acium 
in senatu, ut seicenties sestcrtium a privatts rau- 
tuum acciperetur. Sueton. Gramm. It. Visit ad 
eUremam senectam, sed in aurama pauperie, et 
paene inopia. JSTorat. 3. Od. 2. 1. Angusum pau- 
periem pati. Id. 2. Ep. 2. 199. Pauperies im- 
manda procul absit. Id. 3. Od. 16. 37. impor- 
tune, et 4. ibid. 9. 49. dura. Claudian. 2. in 
Eutrop. 269. iniqua. Id. B. Get. 632. aspera. 
Virg. 6. Mn. 437. pauperiem et duros perferre 
labores. Borat. 3. Od, 29. 55. et mea Virtute 
me involvo, probamque Pauperiem sine dote 
quaero. Apul. 11. Met. Iraposnitendfe pauperlei 
se committere. 

II.) Translate. Pauperiern facere apud JCtos 
est damnum afferre, unde qui* pauperior flat, 
danneggiare : et dicitur de bestiis, qum quippiam 
nocent. Est in Dig. 9. tit. 1. qui inscribitur, *» 
quadrupes pauperiem fecerit, ei legib. XII. Tab., 
ubi Ulp. i. Pauperies est damnum sine injuria 
facieutis datum: nee enim potest dici animal in- 
juri&m fecisse, quod sensu caret. 

PAUPRRlUS, adverb, comparat. p*u pofero- 
mente. Tertull. Cult, femin. 11. sub fin. Ei 
quo facta est Christiana, pauperius incedit. 

PAUPfiRO, as, Svi, Slum, are, a. 1. Part. Pau- 
per atus I. et II.; Pauperawdus I. — • Pauperare 
est pauperem facer*), impoverire, trrwx'^* 

I.) Proprie. Plaut. Pseui. 4. 7. 27. Don! viri 
me pauperant, Improbi alunt. TitinUtt apud 
Non. p. 157. 9. Merc. Nam quid ego feci, quem 
pauperetls ambo vestrii sumptibus? Sic Farro 
ibid. jEquum est me habere quos pauperem sum- 
ptu meo. Sidon. 6. Ep. 12. Defectio civium 
pauperatorum. et 4. ibid. It. Censu pauperatua. 
Lamprid. Alex. Sev. 22. Uiceni presides pro- 
vinciarum fures a republics pellendos ac pau- 
perandoa. 

II.) Translate. Pauperare aliqua re quem- 
piam, spoliare, privare, unde pauperior fiat. 
Piaot. fragm. apud Non. Joe. cit. Quam ego 
tanta pauperaVi per dolum pecunia. Id. Mil. 
glor. 3. 1. 134. Pro mercis vitio domioum pretio 
pauperet. Borat. 2. Sat. 5. 35. Eripiet qutvls 
bculos citius mi hi, quam te Contemptum cassa 
nuce pauperet. Ptrmic. 1. Mathes. 2. l>una pau- 
perata luminibus. 

PACPERTAS, Stis, f. 31 (pauper) angustia rei 
familiaris, tenuitas, irsvt'a (It. poueria, sccrtezza; 
Fr. pauvrtti, difaut de fortune; Hisp. pobreza; 
Germ, die Armuth, das sparliche Auskoxn- 
men; Angl. poverty,' need, scantiness). 

I.) Proprie. — «) Io sing. num. Parro apud 
Non. p. 43. 33. Merc. Pecuniaque (ai. Pecunia, 
qua?) erat parva, ab eo (at. ab ea) paupertaa 
dicta. — Differt ab egestate, qua? est quum res 
ad vitam necessaries desunt: paupertas, quum non 
desunt quidem, sed vii sufficiunt. Cic. 6. Par ad. 
1. 45. Istam paupertatem, vel potius eeestatem 
ac mendicitatem tuam numquam obscure tulisti. 
Martial. 11.32. Non est paupertas, Nestor, ha- 
bere nihil. Seneca Ep. 87. sub fin. Paupertas 
est, non qua? paucs possidet, sed qua multa non 
possidet. Tibull. 1. 1. 3. Me raea paupertas vi- 
ta? traducat inerti, Dum meus assiduo luceat igne 
focus. Cic. 2. leg. Agr. 24. 64. Homines non aohim 
honoribus populi rebusque gestis, verum etiam 
patienlia paupertatis oroati. SU. It. 1. 609. ca- 
staque beatus Paupertate patris. Vol. Max. 4. 
8. n. 2. Fabius in honorem patriae paupertatem 
inopia mutavit. Seneca Odav. 895. bene pau- 
pertas Huraili tecto contenta latet. — b) In 
plur. num. Varro apud JYon, p. 162. 20. Merc. 
Poles animo advertere et horum temporum divi- 
Uas et illorum paupertatei. Nonius ibid. Novo 
positum numero plnrali. Seneca Ep. 87. ad fin. 
Ei multis paupertatlbu* divitiao flunt. 



PAUSARIUS 

II.) Translate. % t. Saepe cum inopia et eye- 
state confunditur. Cic. 5. Fin. 28. 84. Pau- 
pertas ai malum est, mendicus tut beatus nemo 
potest, quamvis sit sapiens. Id. 1. Divvnat. 17. 
Sl.Quum propter paupertatem sues puer pasceret. 
Juvenal. 3. 132. Nil babet infeti* paupertas do- 
riua in se, Quam quod ridicules homines fadt. 
% 2. Metaphora est in illo Quintil. 2. 1. 4. Et 
gramma tice fines tuos norit prresertim tantum 
ab bae appellationis sues paupertate, intra quam 
prim! illi constitere, provecta. Id. 8. 3. 33. Inlqoi 
judicea ad versus noa sum us, ldeoque paupertat* 
sermonis laboramus. 

PAUPERTAtOla, se. f. 1. deminut. pauper- 
tatis. Bieronym. Ep. 127. n. 14. Et te pauperta- 
tulffi sua?, immo per te pauperes reliquit heredes. 

PAUPERT1NUS, a, um, adject, idem quod 
pauper, tenuis, povero, *e«j?. 

L) Proprie. Varro apud Non. p. 102. 23. Mere. 
Quod sunt paupertina sine elegantia, ac cam c*- 
atimonia. GeU. 20. 1. a mtd. In jus vocato pauper- 
tino ho mini, vel inopi plaustrum dare. Apul. 3. 
Met. Paupertina ccsnula perfunctua. GeU. 14. 6. 
sub fin. Librum hunc opulentisslmum recipe, 
nihil prorsus ad nostras paupertinas litteraa per- 
tinentcm. Ammian. 25. 2. Paupertina contu- 
bernia. 

LL) Translate. Arnob. 6. 3. Tompla, al deo- 
rum potentia metiaria, sunt genus angustisslmum 
cavernarum paupertini cordis excogitatione sot- 
pensum. Symmach. 1. Ep. 8. (<tf. 14.) Pauper- 
tini ingenii mei conscius. 

PAU^A, a?, f. 1. a voce Gra?ca rauot?,.qua» 
a iraiieo cesso, est cessatio, inlermissio, quies (It. 
pousa, posa, cessazione; Fr. pause, cessation, 
repos, arrit, trive; Hisp. pausn, cesacion, re> 
poso; Germ, das Innchalten, Aufhbrtn, 6er 
SUllstand, d. Ende, d. Pause; Angl. a pats* 
se, stop, cessation, stay). Occurrit ^f 1. Ge- 
nerating . Ennius apud PhUargyr. ad Virg. 
4. G. 188. qua denique pausa Pugnandi Ae- 
ret aut duri flnb laboris. Id. apud Varron. 
1. L. L. 104. Mull, pausam facere ore fre- 
mendi. Id. apud Macrob. 6. Saturn. -2. mun- 
dus caeli vastus constitit silentio, Et Neptunos 
ssevua undis asperis pausam. dedit. Plaut. Peers. 
a. 2. v. 12. Quando id, quod sat erat, satis ha- 
bere noluit, ego pausam feci. Adde et*md. Rud. 
4. 6. 1. Luctius apud Non. p. 158. 9. if ere 
Umc ubi dicta dedit, pausam (facit) ore loquendl. 
Accius ibid. Nobis datur bona pausa loquendl. 
Lucret. 2. 118. pratlia, pugnas Edere turmaUm 
certantla (corpora), nee dare pausam, Concllila 
et discldfls eierclta crebrb. Id. 1. 747. neque 
pausam stare fragori, Nee prorsum in rebus mi- 
nimum consistere quidquam. Id. 1. 929. nee quit- 
quam eipergitus eistat, Frig Ida quem semel est 
vitai pausa secuta. h. e. mors. GeU. 19. 5. Quum 
bibenda? nivis pausa nulla fieret. Apul. 11. Met 
Tu ssevls eianclatis casibus pausam pacemque 
tribua. Inscript.. apud Gruter. 690. 5. u» da- 

TVS EST PJNU VITAB UM PAV8A MALORVM. ^f 2. 

Speclattm, pausa* edere pertinet ad sacra Isidls, 
in qutbus qui Anubis simulacrum circumferebant 
in pompa, certis locls, qua? mansiones diceban- 
tur, subsistere solebant, ut eommodius bjmnM 
canerent, et adoranda sacra spectanti populo ei- 
hiberent. Er quo pausarii dlcti putantur, 5por- 
tian. Caracali. 9. sub fin. Mihl mirum videtuf. 
quem ad modnm sacra Isldis primum per hu»c 
Romam venisse dicantur, quum Antonius Commo 
dug ita ea celebraverit, ut et Anubim portara' 
et pausas ederet. Id. Pescenn. 6. Sacris laldh; 
Commodus adeo deditus fuit, ut et caput rad*- 
ret, et Anubim portaret, et omnes pausas ei- 
pleret, 

PATJSABlLIS, e, adject, subiode cessans, ut 
Pausabilior iospiraUo, Cotl. Aurel. 2. Tard. 13. 
Habent et Not. Tir. p. 194. 

PAUSARf 09, II, m. 2. Speciatim tantum usur- 
patur- et ^ 1- E»t portisculus, comito , aout- 
zi'no, xtktvirvjic, ille qui modos dal remiglbus: 
a pausa, quia pro ejus Imperio remlge* vel re- 
migare incipiunt, vel pBusam faciunt: de quo 
Ovid. 8. M"! «18. et qui requiem que, animum- 

76 



PAUSATE 

que Voce dabat nautis, animorum bortator Epo- 
peu9. Seneca Ep. 56. Ut audire vel pausarium 
possim voce acerbissima remigibus modos dan- 
tem. F. HORTATOR et PORTISCULUS. f 2. 
Pausarii etiam dicti putantur Isidis sacerdotes, 
qui in ejus deae sacris pausas explebant. F. PAU- 
SA J 2. Inscript. apud Reines. cl. 1. n. 139., 
quas est apud Or ell. 1885. pro s-alvtk domvs 

AVGVSTAB CORPORA PAVSARIORVM ET. ARGENTAHtO- 
HVM (SIDI BT OSIRI MANSIONBM ABDIFICAVIMV'S. Rei- 

nes. tamen loc. cit. et Marin. Frat. Arv. p. 
249. putant legendum corporati aurariorum etc., 
quod ex societate subsequentium argentariorum, 
quos aurariis sodalicio junctos aliunde novimus, 
clarissime patet. Use eadem habetur apud Fa- 
brett. p. 488. n. 172. et Marat. 528. I., ubi ex 
falsa coujeclura legitur ex cor pore pausariorum 
etc. V. M or cell, de stil. Inscr. Lat. T. I. p. 
340. ed. Patav., ubi haec inscriptio affertur, et 
ipultis illustratur. Haec cl. Furlanetlo: at Hen- 
zenio ad Inscript. cit. vox pausariorum rede 
lecta esse videtur, pausarii enim in titulo quo- 
que Aveoionensi cum cultu Isidis coojunguntm, 
qui tituius ab eod. Ilenzen. alTertur paullo post 

n. 5835. D. M. MAXIMINI FSSTI PAVSAR. ISIDIS 
Tp AREL. (OLLEGAK. 

PAUSATfi. F. Pausatus in fin. v. PAUSO. 

PAUSATIO, onis, f, 3,-pausa, cessatio, pausa. 
Hieronym. Ep. 28. n. 2. Quidam diapsalma com- 
mutationem metri dixerunt esse, alii pausatio- 

nera spiritus. nonnulli alterius sensus exordium. 
— Siguificat eliam cessationera malorurn, nem- 
pe mortem. Inscript. apud Murat. 381. !., quae 
est apud Orell. 4432. si 9ns post wostraw pav- 

SATtONEM HOC SARCOFAGVM APBRIRB VOLVERIT IK- 
PBiUT KCCLESIAB SALON. ARGB.NTI LTBR AS QVIWQVA- 
GIWTA. DATIAPO 1ST CERE ALB COSS. f\. e. aQU. 8 

Cbr. n. ccclviii. F. PAUSA § 1. 

PAUSATUS, a, urn. V. PAUSO sub i. 
PAUSE A et pausia, as, f. 1. genus otivae, quam 
esui optiroe condi, scribit Farro i. R. R. 60. 
1., jucundiasimam vocat Colum. 5. R. R. 8. 
4., ejusque condiendae rationera tradit 12. ibid. 
47. et 48., et plurimum carnis habere dicit Plin. 
15. Hist. nat. 3. 4. (13). Si Semio credere pla- 
cet ad Firg. 2. G. 86., dicta est a pavieodo, hoc 
est tundendo; aliter enim ex se oleum non facit. 
Eadem et posea, et posia dicitur. Cato M. R. 
6. etc. 

PAUSILLULUM. V. PAUXILLULUM. 
PAPStLfPON, i, n. 2. TrauccXuirov, a rcauwj 
requies, cessatio, et Xu'mj dolor, vocatur quod- 
vis sepulcrum, quia nempe dolorum omnium re- 
quietorium habetur. Inscript. apud Fabrett. p. 
750. n. 573. favsilypoj* mbttiab r. l, hedqnbi. 
Hedonei est Dativus Graecae position!! pro He- 
done, ab tjSovtJ voluptati. V. Inscript. loc. cit. 
in PAUSA § l'. — NB. De nomine propr. F. 
ONOM. 

PAUSO, as, 5vi, Stum, are, n. 1. Part. Pau- 
sans t. et 2.; Pausatus I. — Pausare ^ 1. 
Striclo sensu est pausam facere, cessare, quiesce- 
re, cessare, far pausa, d»anawuxt. Plaut. Trin. 
1. 2. 149. Hascine me propter res maledicta dif- 
ferunU mkg. Pausa: vicisti castigatorem tuum. 
Hie pausa fortasae nomen est, non verbum, ad- 
hibeturque oa ratione, qua pax. Ceterurn Ccel. 
Aurel. 1. Tard. 1. n. 16. Quum capitis pausa- 
verit dolor. Id. 3. A cut. 21. a med. Pausante 
vomitu. — Et Particip. pausatus apud Arnob. 
5. p. 160, Et sauciat pectus pausatae circa arbo- 
ris robur. Ubi alii leg, pausate, b. e, per pau- 
sas, certo modo, t<*xt«2?: alit melius pausatce 
retinent, et interpretantur i/ut'escenh's inantro; 
quod eiplicatur ex Claudian. 1. Rapt. Pros. 200. 
et seqq., ubi, quum omnia in antro Cybeles fu- 
ferent, pin us eidem deae dicata quiescere omm- 
no describitur. — De eo, qui requievit. Feget. 
1. Feterin. 38. a med. Uave, ne sanguinem ca- 
lido jumento detrabas, sed requietum pausatum- 
que phlebotomabis. ^ 2 - Pr^gnante, uti ajunt, 
significatione, sequiori tempore in Christians 
monuraeniis significat quiescere, seu mortuum 
es»«. Inscript. apud Boldctti, Cimiter. p. 399. 
pavsat iw paci. Alia apud Maff. Gall, antiq. p. 



— 602 



TAVESCO 



55. BKNB PATSANTI !W PACE PL. MEMORIO V, p. 

etc. Cf. REQUrESCO; et os' xauovves vel jeexp-u- 

xdrej;. 

PAUXILLATIM, adverb, a poco a poco, xaia 
uupd, paullulum, sensim, pedetentim. Plaut. 
Epid. 2. 2. 63. Coepi sursum vorsum ad illas 
pauxillatim accedere. Id. Rud. 4. 2. 24. docte 
atque astute i ill pauxillatim pollicitabor pro ca- 
pite argentum. 

PAUXILLISPER, adverb. paulHspev. Plaut. 
True. a. 5. w. 21. Plus decern pondo amoris pau- 
xillisper perdidi. Aon. p. 156. 3. Merc, inter- 
pretatur, per particulas, a poco a poco-. 

PAUXIULlTAS, atis, f. 3. cxiguitas, statura 
corporis admodum parva. Ambros. 6. Jfexcem. 
i>. 54. Ut (in hutnani corporis forma) neque 
enormis proceritas sit, neque vilis et abjecta pau- 
xillitas. 

PAUXILLO, adverb, deminut. a paullo: un 
pochettino. Cets. 5. 28. n. 18. Medium babet 
pauxillo levius. Afranius apud Charis. 2. p. 191. 
Putsch. Pauxillo prius me convenit. 

PAUXILLULUM, adverb, deminut. a pauxil- 
lum: un pochettino, un tantino. Plaut. Rud. 
3. k. 24. Occipito modo illis afferre vim ioculo 
pausillulum. Sic editiones quccdam; plerosque 
tamen habent pausillulum. Sidon. 2. Ep. 9. 
Quum vel pauxillulum bibere desiisset. Id. 8. 
ibid. 9. Sepone pauxillulum dectamaticmes. 

PAUXILLtJLUS, a, ura, deminut. pauxiili. — 
a) Adjective. Plaut. Pseud. 2. 4. 16. In libello 
hoc ohsignato ad te atluU pauvillulo. Id. Merc. 
1. 2. 81. Lembo advehitur tuus pater pauxillulo. 
Id. Stich, 1. 3. 115. Pauxiliulum poculum. el 
ibid. t. 3. 9. Pauxillula fames. Gell. prcef. a 
med. Pauxillula admonitiones. — b) Neutrum, 
substantivorum more, cum Genit. Ter. Phorm. 
1, 1, 3, Jampridem apud me erat reliquum pau- 
xillulum nummorum. 

PAUXILLUM, adverb, parum admodum. Plaut. 
Capt. 1. 2. 73- Sed si pauxillum potes conten- 
tus esse. 

PAUXILLUS, a, um, adject, deminut. paulluli, 
pochino, 6~Kiyo<;. ■ — a) Adjective. Plaut. True. 
3. 1. 63. Res est pauxilla, Turpilius apud Non. 
363. 15. Merc. Pauxillum peccatum. I.ucret. t. 
835. Ossa pauxilla atque minuta. et. 3. 228. men- 
tis naturam animaeque Scire licet perquain pau- 
xillis esse creatam Seminibus. — o) Neutrum 
substantivorum more, cum Genit. Mar cell. Em- 
pir. c. 33. p. 134. ed. Aid. Nucleos pineos-ad- 
jecto pauxillo croci simul tritos, si quis ea passi 
cyatho bibat, etc. Id. c. 36. p. 13». retro. Cui 
(medic amento) adjicitur axungiee pauxillum 
PAVA. V. PAVO. 

PA VEFAClO, facis, feci, facere*, a. 3. inlimorire, 
exterrere. Gloss. Philox. Pavefacio, SstXojrot&i. 
Augustin. Qucest. in Heptat. 1. 27. Pavefecit, vel 
obstupefecit Sisaram, ut traderet eum. — Cete- 
rum V. voc. seq. 

PAVEFACTUS, a, um, particip. a pavefacio: 
intimorito, spaventato, a-nj^o'fisvoj, exterrilus. 
Ovid. 13. Met. 878. Ait ego vicino pav«f ac ta 
aub aequore mergor. et 15. ibid. 636. pavefacta 
pectora. Seneca Here. Fur. 1022. Pavefactus in- 
fans igneo vultu patris, Peril ante vulnus: spi- 
ritum eripuit timor. 

PAVENS, entis, particip. V. voc. seq. 
PAV£0, pSves, pSvi, pavere, n. 2. Praeteritum 
pavi agnoscltur etiam a Diamcd. 1. p. 369. 
Putsch. — Part. Pavens sub a; Pavendus sub 
c - — Ratione habita etymi, volunt esie a pavor: 
hoc autem a pavio, quia pulsat cor, percellit 
animum. Unde videtur esse discrimen inter me- 
luo, timeo et paveo, quod ilia occultum aahni 
aCTectum sigoificent, hoc quum extra se prodit pal- 
lore et tremore. Sed hoc servari non solet. Ce- 
terum conjungi potest cum Gr. ps'/3s<v et foBoc. 
et Germ, beben: est autem timers, metuere, oec- 
kcouai <It. paventare, avere paura, temere; 
Fr. trembler de peur, d'effroi, avoir peur, ,'-tre 
effraye, craindre; Hisp. temer , tener miedo, 
tener espanto; Germ, /vor Furcht oder Angst 
beben, zittern,sich dngttigen, in Angst sein, 
von Schrtcken und Furcht befallen sein ; 



Angl. to fear, be afraid, be in great fear, 
dread). 

I.) Proprie. — a) Absolute. Plaut. Cist. 4. 
2. 20. Nam et intus paveo et for is femido. Cf. 
Ovid. 3. Fast. 362. Sollicitae mentes speque me- 
tuque pavent. Rursus Plaut. Amph. 5. 1. 58. el 
Mil. glor. 3. 3. 21. Ne pave. Id. Cure. 2. 1. 10. 
Paves^parasitus quia non rediit Caria. Horat. 2. 
Sat. 7. 60. Quaeras quando iterum paveas ite- 
rumque perire Possis. Seneca Med. 670. Pa vet 
animus, horret: magna pernicies adest. — Sic 
Part. Pavens, h. c. timens, metuens, pavidus, 
impaurito, pien di timore, $x.poBo<;. Liv. 5. 42. 
Paventes ad omnia. Sail. Jug. 114. Repeate .Mau- 
rus incerto vultu pavens ad Sullam accurrit. 
Ovid. 8. Met. 89. Pervenit ad regem, quern sic 
alTata paventem. et 2. ibid. 398. Colligit amen- 
tes^ et adhuc terrore paventes Phoebus equos. 
Apul. 4. Met. in fin. Pavens ac trepida. et 5. 
ibid. Paventes cogitationes. Liv. 7. 34. Inde admi- 
ratione paventibus cunctis. — b) Et cum Dativo 
person*. 2>r. Phorm. 1. 4. 10. Turn mini pa- 
veo, turn Antipbo me excruciat animi. Tac. 2. 
Hist. 03. Sahinus in alieno discrimine sibi pa- 
vens. — c) Cum Accusative. Plaut. Cist. 2. 1. 
50. El illud paveo, et hoc formido. Ter.Andr. 
2. 2. 12. Id paves, ne ducas tu iilaui: tu autem, 
ut ducas. Sail. Cat. 32. Mulieres afflictare se, 
miserari parvos liberos, rogitare, omnia pavere. 
Aritzius ad h. 1. docet Accusativo casu accu- 
ratius deiiniri, circa quam rem pavor verse- 
tur ; et pavere omnia dictum esse eodem modo, 
quo apud Liv. 5. 42. Pavere ad otnnia. Fet. 
Poeta apud Cic. 2. Tusc. 10. 23. navem ut 
horrisono freto Noctem paventes timidi annectunt 
navitae. floral. 4. Od. 14. 49. Te non paventis fu- 
nera Galliae. Id. Epod. 12. 25. pavet acres Agna 
lupos, capreaeque leones. Petron. Satyr. 139. et 
regnum Neptuni pavit Ulyxes. Tac. I. Hist. 29. 
Pavere tristiorem casum. et ibid. 50. mores ali- 
cujus. PUn. 2. Hist. nat. 12. 9. (54). mortem. 
— Translate. Id. 17. ibid. 20. 34. (149). de ca- 
stanea. Sed translata nescit hospitari, pavetque 
novilatem. — d) Passive. Id. 31. ibid, 9. 45. 
(104). Ita ut paverentur ante hie ulcera. Ita 
Harduin.; at Sillig. Ita ut batuerenlur ante 
vincta ulcera, F. ibid, adnotat. Id. 8. ibid. 23. 
35. (86). Nee pedibus tantum pavendas serpen- 
tes, sed et missili volare tormento, Ita Harduin. 
ex MSS. probante Sillig. Al. cavendas. — e)Cum 
InDnito. Ovid. 1, Met. 388. pavetque Lasdere ja- 
ctatis maternas ossibus umbras. Tac. Germ. 7. 
Ad matres, ad conjuges vulnera ferunt: nee illae 
numerare, aut exigere plagas pavent. 

II.) Translate de inanimis. Tac. 5. Hist. 6. 
Balsamum modica arbor: ut quisque ramus in- 
tumuit, si vim ferri adhibeas, pavent venje. Adde 
Plin. loc. cit. sub I. c, ; et F. voc. seq. 

PAV'ERA fruinenta dicebant antiqui, quae de 
vagina non bene exibant. Festus p. 250. 34., 
ubi Mull. leg. paveri. Dicta sunt autem a pa- 
vio, quia pavire ea multum oportet, ut a glu- 
ma liberentur. At Pontedera Op. post. T. 1. 
p. 30. recte putat, siacerum esse pavere pro pa- 
veri, quasi metu spica extra vaginam se credere 
non audeat; proptereaque dea Patalena coleba- 
tur, qu:e frumentis, dum e vaginis egrederentur 
spicae, prteesset, virtutemque prseberet. F. PA- 
i ELAN A in ONOM. 

PAv'EraTUS, a, um, adject, densus, calcatus, 
ut Paverata vestis: a pauiu. F. PAPAVERA- 
TUS. 

P.\VESCO_, is, ero, n. 3. inchoat. a paveo. 
Part. Pavescens sub c. — Pavesco est idem ac 
pavere incipio, extimescu, farsi paura, spaven- 
tarsi t temere, aSij/AOve'w. — at Absolute, h. e. 
neutrorurn more. Sail. Jug. 72. Cii cum spec tare 
omnia et oinni strepitu pave-iccre. Colum. 6. R. 
R. 2. 6. Bobus sub fpmina rnanum suhjlcere, 
ne ad ejusmodi tactum poatmodum pavescant. 
Plin. 29. Hist. nat. 4. 20. (67). Pavescere ad 
Qocturnas imagines. At Sillig. ex multis optlmis- 
que Codd. leg. espavescere. Gell. 19. 1- sub fin. 
Pavescere sensim, et quasi albcscere. — b) Cum 
Accusal., b. e. active. Sil. It. 16. 127. Ne vero, 



PAV1BUNDUS 

ne, nate, deurn tu laeta pavesce Prodigia. Tac. 
1. Ann. 4. Pavescere bellum. c) Cum Infinite. 
Prosp. J quit, epigr. 60. 3. Majoris multo est 
animi, quara ferre pavesceos Indocti injuslum 
judicium populi. 

PAVlBUNDUS, a, um, adject, pavens. Arnob. 
7. 13. Pavibunda trepidatio. V. Or ell. adnotat. 
ad b. ). 

PAV'ii.L'LA, s, f. 1. mazzeranga, instrumen- 
tum, quo area densatur, aequaturque: a pavut. 
Gloss. Philox. Paviculse cuaXtorrioec. Cato R. 
R. 91. de area facievda. Comminuitu glrubas 
bene, deinde coaquato, et paviculis verberato. el 
129. Coinminuito terram, et cylindro, aut pavi- 
ouia roaquato. Colum. 1. R. R- 6. 13. Pavi- 
menta testaci>a -magna vi payiculis inculcantur 
atque espoliuntur. 

PAVICULO uel -per syncopen paviclo, as, are. 
a. 1. pavire, pavimento tegere. Gloss. Lot. Gr. 
Paviclat. ro&^ei, s&ct<pt£st. 

PAVlDE, adverb, timidamente. rcepi&ew;, ti- 
mide, meticulose. Liv. 5. 39. Pa vide fugere. 
Quintil. 11.3. 49. dicere. Ccel. Aw el. 2. Acut. 
21. ad fin. Unctionibus utendum pavide per- 
snadet. 

PAViDUM, adverbii more, V. in voc. seq. 

1. d. 

PAVIDUS, a, um, adject. Comp. Favidior et 
Sup. Favidissimus I. — Pavidus est qui pa vet, 
timidus, keq&et.c,, SesXc's (It. timido, pauroso, 
inlimorito;'Vr. qui tremble de peur ou d'effioi, 
effraye , peureux, limide , craintif; Hisp. me- 
droso, temeroso, timido; Germ. bebend. zit- 
terml, furchtsam, angstlich, schuchtern; Aogl. 
timid, timorous, afraid, fearful). 

I.) Proprie. — a) Absolute difTert a pavens: 
nam pavidus dicitur, qui natura talis est: pa- 
vens, qui ex causa. Ita Servius ad illud Virg. 

2. jEn. 489. Turn pavida tectis matres ingen- 
tibus errant. Horat. Epod. 2. 33. Pavidus lepus. 
Ovid. 1. Fast. 400. Pavidas aves terrere. Flin. 
11. Hist. nat. 37. 54. (144). Plerisque natural?, 
ut nictari dud cessent: quos pavidioves accepi- 
mus. — Hoc tamen discrimen non est perpe- 
tuum. Plaut. Cure. 5. 2. 49. Spectacula ibi ruunt: 
Ego pertimesco: turn ibi me nescio quis arripit 
Timidain atque paridam, nee vivam nee mor- 
tuam. Lucret. 5. 972. Nee plangore diem magno 
solemque per agros Quarebanl pavidi. Liv. 3. 
26. Castris se pavidus tenebat. Flin. 11. Hist. 
nat. 37. 50. (1 37). Aures in equis indicia animi 
praferunt, marcida fessis, micantes pavidis, sub- 
rectfe furentibus. Tac. 2. Ann. 23. Miles pavi- 
dus, et casuurn maris ignarus. Id. 2. Hist. 68. 
Vitellius ad omnes suspiciones pavidus. Sil. It. 
10.65. talin', pavidissime, dignum Me vita, pul- 
craque indignum morte putasti? Sueton. Vomit. 
4. Pavidus semper atque anxius. pavidus timo- 
rem crebro et undique injectum, anxius conti- 
nuum et inharentem significat. — b) Cum Ge- 
nitive Tac, 4. Hist. 14. Miles armis gravis, et 
nandi pavidus. Id. 4, Ann. 38. OfTensionum non 
pavidus. Seneca Here, Fur. 293. Pavidus lucis. 
et 1076. leti. Lucan. 8. 811. maris. — c) Cum 
Infinilo. Sil. It. 1. 406. Kartalo non pavidus 
fetas mulcere leanas. — d) Pavidum adverbii 
ritu, Ovid. 9. Mel. 567. Deque suis unum fa- 
mulis puuibunda vooavit, Et pavidum blandita, 
fer has, fidissime, nostro Dixit, et adjecit longo 
post tempore, fratri. 

H.) Translate. ^ i. Intransitive est cum pa- 
vore conjunctus. Sit. It. 13. 133. pavidaque pe- 
tebat Consternata fuga positos ad mania cam- 
pos. Lucan. 5. 255. pavidum murmur, et 2. 168. 
furtum. Sueton. Cal. 50. Quies pavida imagini- 
bus. ^ 2. Metonymice, pavidum faciens, Ovid. 
1. Fast. 16. Deque meo pavidos excute corde 
metus. Stat. 5. Theb. 567, Pavidus Iucus. Lu- 
cret. 2. 45. Pavida religiones. At Lachmann. 
legit pavide. 

pAVlMENTARlt'S, «> m. 2. pavimentorum 
artifex. Inscript. apud Bon. el. 9. n. 35. et 
Murat. 527. 6. oekio collbgI favtmentariorvm 

M. ALF1VS ONKSIMVS nKDIC. K. MART. M. Sit. L. 

norb. cos. h. e. ann. a Chr. n. xrx. Hac In- 



— 603 — 

scriptio Orellio n. 4113. Ligoriana videtur; Hen- 
zenio vero est fortasse genuina, quia in rebus 
certn, nihil suspecti inest. Calendarium sive Fasti 
Anliat. apud Henzen. 6445., qua pertinent ad 
ann. post Chr. n. xlvi. pmuppus pAViMEistanus. 

PAVtMENTATUS, a, um. V. voc. seq. 

PAVIMENTO, as, avi, Stum, are, a. 1. pavi- 
mentuni facere, pavimento sternere. fare pavi- 
mento, iisLtoi^to. Occurrunt tantum Part. Pavi- 
mentatus et Pavimentandus apud Cic. Dam. 
44. 116. In Palatio, puScherrimo prosp.idu, por- 
ticum cum conclavibus pavimenlalam trecenium 
pedum concupierat. Adde eumd. 3. ad Q. jr. 

1. I. et Plin. 27. Hist. nat. 4. 5. (15). Ergo pa- 
vimentandum, ubi sala sit, censent. 

PA-ViMENTUM, i, n. 2. (pavio). F&vimentum 
correpta licenter antepsen ultima legitur apud 
Auct. Epithal. Laur. et Mar. ed. ff'emsdorf. 
in Poet. Lai. min. T. 4. p. 495. At modulante 
melo, pariter caeso pavimento, Cum pede vox re- 
sonet, persultent atria larga. — ■ Pavimentum est 
domus soWdamentum, sive incrustalio. quam gra- 
diendo calcamus, s v 8apoc (It. pavimento, terraz- 
zo, lastrico, batluto; Fr. pave, plancher, car- 
relage; Hisp. pavimienlo , enladrillado ; Germ. 
d. F-strich, Estrichboden; Angl. a pavement, 
floor). — a) Genera lim. Cato R. R. 18. a 
med. Ibi de testa arida pavimentum struito: 
ubi structum erit, pavito, fricatoque oleo, uti 
pavimentum Lonum siet. Juvenal. 14,60. Verre 
pavimentum Pt nitidas ostende columnas. Horat. 

2. Od. 14. 26. et mero Tinget pavimentum su- 
perbis PontiOcum potiore cajnis. Cic. 3. act Q. 
fr. i. i. Pavimentum facere. Plin. 36. Hist. 
nat. 25.61. (105). Pavimenta credo primum fa- 
cta quse nunc vocamus barbarica atque subte- 
gulanea, in Italia festucis pavita : hoc certe ex 
nomine ipso intelligi potest, h. e. terrazzi alia 
feneziana. — b) Pavimentorum plura apud ve- 
teres genera recenset Plin. 36. c. 25. Adde T'i- 
truv. 7. 1.; Caton. R. R. 9.; et Pallad. 1. R. 
R. 9., qui eorum faciendorum rationem docent. 
— c) Aliud est lapide sternere, aliud pavimen- 
tum facere. Illud fit quum secto lapide solum o- 
peritur; hoc proprie, quum rudere pavito et calce 
consternitur et solidatur. Illud apud nos est la- 
strico, hoc terrazzo. Varro t. R. R. 51. 2. Qui- 
dam, aream ut habeant solidara, muniunt lapi- 
de, aat etiara faciunt pavimentum. — d) Sed 
et lapide stratus locus, seu litbostrotuin pavi- 
mentum dicitur. C<bs. 3. B. C. 105. Palma In- 
tegra inter coagmenta Iapidcm ex pavimento ev- 
stitisse ostendebatur. Ita palma integra pro pal- 
ma in tecto recte edidit Oudendorp. , cujus ad- 
not. vide. Auct. B. Alex. 1. Alexandria aedificia 
tecta sunt rudere, aut pavimentis. Festus p. 242. 
17. Mull. Pavimenta Po?nica, marmore Numidi- 
co constrata significat Cato. 

PAVlO, is, Tvi, Hum, ire, a. 4. Part. Pavitus 
II, — Pavire, quod cum Gr. naita conjungi pot- 
est, est caedere, ferire, tundere, pulsare, naiu (It. 
battere, percuotere; Fr. battre, (rapper \ Hisp. 
pegar, cascar, golpear; Germ, schlagen; Angl. 
to beat, strike). 

I.) Proprie. Lucret. 2. 375. qua mollibus un- 
dis Litoris incurvi bibulam pavit aiquor arenam. 
Cic. 2. Divinat. 34. 72. Quia quum pulli pa- 
scuntur, necesse est aliquid ex ore cadere et 
terram pavire, terripavium priroo, post terripu- 
dium dictum est: hoc quidem jam tripudiura di- 
citur. 

II.) Translate, terram, aut solum pavire, tun- 
dendo calcandoque solidare, calcare e assodare 
batlendo. V. Caton. loc. cit. in PAVIMENTUM 
sub a. Varro I. R. R. 51. 2. Aream esse o- 
portet solidam terra pavita. Plin. 36. Hist. nat. 
25. 61. (185). Pavimenta festucis pavita. Id. «. 
ibid. 10. 12. (37). Testudines pariunt ova, eaque 
defossa extra aquas, et cooperta terra, ac pavita 
pectore et complanata incubant noctibus. Id, 19. 
ibid. 7. 36. (120). Cum maledictis et probris oci- 
mum serendum prcecipiunt, ut laetius pro venial; 
sato pavitur terra. Colum. 1. fl. R. 6. 21, Stcrqu's- 
linia exstructum pavitumque solum habeant, ne 
, humorem transmittant. lastricato. — Hinc 



PAV0N1NUS 

PHvltum, i, Q. 2. absolute, substantivorum 

more, est pavimentum pavitum. Paulin. Nolan, 
carm. '25. 37. Basilicis haec juncta tribus patet 
area cunctis; Atque itidem gremio diversis exci- 
pit uno A tribus egressos medio spatiosa pavito. 

PAVlTATlO, on is, f. 3. trepidatio. Apul. de 
Mundo. Palmalise, quorum pavitatione ilia, quae 
trepidant, sine inclinationis periculo nutant. 

PAVITENSIS, e, adject. Isid. 19. Orig. 22. 

19. V. LEVIDENSIS. 

PAVlfO, as, are, n. 1. frequentat. a paveo. 
Part. Pavitans 1. — Pavitare est saspe, aut val- 
de et cum tremore pavere, temere e tremare, 
TTTOs'o/^at. ^ 1. Genera tim. Lucret. 2. 58. Quse 
pueri in tenebris pavitanl, linguntque futura. 
Firg. 2. JEn. ll>7. Prosequitur pavitans, et ficto 
pectore fatur. Vol. Flacc. 7. 410. eflusis pavi- 
tantem fletibus. Seneca CEdip. 1047. Pavitante 
gressu sequere failaces vias. <f 2, Speciatim pro 
segrotare. Ter. Hecyr. 3. 1. 40. Uxorera Pbilu- 
menam pavitare nescio quid dixerunt. Ubi Do- 
naius: Pavere et timere et ad corporis et ad ani- 
mi perturbalionem veteres referebant. 

PAVITUM, i, n. 2. V. PAVIO in fin. 

PAVITUS, a, um. V. PAVIO. 

PAVO, onis, m. 3. Feraina pava dicitur, pao- 
nessa, apud Auson. epigr. 69. Pavaque de pavo 
constitit ante oculos. Sed tamen Latinius uterque 
sexus pavo appellatur cum appositione nominum 
masculus et femina. Colum. 8. R. R. 11. 5. 
Masculus pavo gallinaceara sjdacitatem babet. et 
5 10. Feminse pavones, qure non incubant, etc. — 
Dicitur et pavus, i. Nam Ennius apud Charis. 
1. p. 75. Putsch. Memiui me fieri pavum. Var- 
ro apud Cell. 7. 16. Pavus e Samo, Phrjgia at- 
tagena, grues Melieae. Arnob. 7. 8. Anser, ca- 
per, aut pavus. Adde Tertull. Pall. 5. et A- 
nim. 33. a med.; et Auson. epigr 69. et epist. 

20. 10. — Celerum Pavo, onis, xaw? (It. po- 
vone, paine; Fr. paon; Hisp. pat;o real; Germ. 
Pfau; Angl. a peacock), est avis vario pennarum 
fulgore conspicua, quam poetae Junonis tutelae 
assigcaruot: cujus ilia caudam ornasse fingitur 
oculis Argi a Met curio interempti. V. Ovid. 1. 
Met. 720. Est a voce Gr«ca allata. Tradunt, 
banc avem gloriosam esse. Laudata enim expan- 
dit colores adverso maxiiue sole. Malevola etiam 
est, quippe qufe fimum suum resorbet invidens 
hominum utilitati. Id. 1. Art. am. 627. Lauda- 
tas oslentat avis Junoaia pennas: Si tacitus spe- 
ctes, ilia recondit opes. Cic. 3. Fin. 5. 18. Alia 
{a natura e'se donala videnturi nullam ob u- 
tilitatem, quasi ad quemdam ornatum, ut cauda 
pavoni, plumoe versicolores columbis etc. Lucret. 
•2. 806. Caudaque pavonis, larga quum luce re- 
pleta est, Consimili mutat ratio ne obversa co- 
lores. — Fuit olim in mensarum deliciis. /ui>e- 
nal. 1. 143. et crudum pavonem in balnea por- 
tas. Multa de eo Plin. 10. Hist. nai. r. 20. ; et 
Colum. 8. R. R. II. 1. et seq. Cf. Cic. 9. Fam. 
18. et 20.; et Horat. 2. Sat. 2. 23. — Mos 
fuit fiabella ex caudis pavonum facere ad abigen- 
das muscas. Martial. 11. 67. cujus lemma JIu- 
scaria pavonina. Lambere qua turpes prohibet 
tua prandia muscas, Alitis eximlae cauda super- 
ba fuit. — JYB. De cognom. Rom. /'. ONOM. 

PA VON ACE US, a, um, adject, pavonum Cau- 
da? similis. Plin. 36. Hist. nat. 22. \\. ( I59>. 
In Belgica provincia candidum lapidem serra, 
qua lignum, faciliusque etiam, secant ad td?ula- 
rum et imbricum vicem; vcl, si libeal, »tl ea, 
quas vocant pavonacea tegendi genera, ffardui- 
nus hie recte interprdalur e lapide lissili in 
squnmam secto et composilo, in pavonum cauda; 
similitudinem picto. V. vocem sequent, et PLU- 
MA. 

PAVQNlNUS, a, um, adject, ad pavoncm per- 
tjuens. Varro 3. R. R. 9. 10. Si ova gallinis 
pavonina subjicias. Quidam perperain leg. pavo- 
nia. Colum. 8. R. R. 11. 11. Pavonlni pulli. 
Martial. 14. 67. in lemma! e. Muscaria pavonina. 
h, e. ex caudis pavonum facta, et 85. in lem- 
mate. Lectus pavoninus. h. e. ex citreis tabulis, 
qua? pavonum caud?e oculos imitantur, ut Plin. 
13. Hist. nat. 15. 30. (96). loquitur. 



PAVONIUS 

PAV6N1US. K Yocem pr«ced. 
PAVOR, Orix, in. 3. (paveo). Habetur etiam pa- 
vot pro pavor apud Cic. Orot 46. 155. ex Pa- 

cuvio, quemadmodum reperire ext at honox, oroo* 
pro honor, arbor. T, HORRIFRR. — Pavor ext 
tlmor, S«r^ta (It. poura; Fr. peur, eramfe, ef- 
froiy frayeur, ipouvante; Hixp. miedo, tenor, 
etpanto ; Germ, dot Zittern, Beben vor Furcht, 
Erwartung, Frende, die Beklemmung; Angl. 
fear, dread, alarm, comternation). — a) Gene- 
rating. Cic. 4. lute. 8. IB. Pavorem, metum men- 
tem loco moventem, ex quo Mud fnnii: Turn 
pavor sapieutiam omnem mi exanlmato expecto- 
rat. Lucret 3. 141. Blc (h. e. in media regio- 
ne pectoris) eisultat anlm pavor ac metus, bee 
loca circum Latitla mulcent. Liv. 24. 40. o med. 
Tantux terror pavorque omnexoccupavit, ut etc, 
et tind. 42. Pavor ceperat militei, ne mortiferum 
eaiet vuloiu. Cast. 2. B. G. 12. Priuxquam m 
boxte* ex pavore ac fuga reciperent. lu Aldutx 
alii terror «. Auct.B. G. &£3. Noonulli pavore 
coacti ioogiux profugerunt. PUn. 8. ffat. not. 
16. 21. (56). j et To*. .fYacc. 5. 15. Attonitux 
pavore. Plin. 29. Hut. not. 4. 28. (90J. Vtou 
pavorem afferre alicul. Lucan. 1. 246. gelldoi 
pavor aliigat artui. Virg. 1. G. 330. mortalia 
corda Per gentex bumilix rtravlt pavor. Lucan. 
7. 732. Pavorem pellere. Ovid. 10. MeU 117. 
deponere. Sil. It. 8. 77. lenlre. Liv. 28. 3. in- 
Jicore. et 27. 42. incatere. Vol. Flacc. 3. 74. 
At Mjniai ancepi Gilt pavor. Zucret. 3. 365. 
gelidJ* torpet telix peraia pavorix. Senma Here. 
(Et. 27. pavor borridut. — 6) Ext bxterdum 
medium aliquid inter xpem et metum, quum xci- 
llcet animux in dixcrimine aliquo et xuccexxum 
xperet, et tamen quo rex evaxura xit, dubitat ac 
timet. Sil, It. 16. 432. auccettu nimio la toque 
pavore Prodltux. Id. 3. 215. It membrlx gelidm 
xudur, latoque pavore Prqmtixa evolvit somui, 
noctemqoe retraotat. Virg. 3. G. 103. quum prxa- 
cipiti certamine campum Corripuere, ruuntque 
•ffuxi carcere eurrux, Quum apex arrectajuvenum, 
•isultantiaque baurit Corda pavor pulxanx. Facit 
hue illud Statii 6. Thee. 302. xtant uno*«aar- 
gine clausl, Spexque, audaxque una metux, at fi- 
ducta pallenx. Nil flium cordi: pugnant eiire, 
paventque. tt 1. Silv. 2. 32. adEuc optex, proij 
mixxaque numlna dextro Vota pa vex. et 1. Theb. 
483, latuxque per artui Horror lit. — c) De 
religione et metodeorum,i«oto'ouf*©vta.5tf./t.3. 
690. prlxcoque pavore Arbor numen habet, co- 
Uturque tepentibux arlx. — • d) Pavor aquax, u'8po- 
Pop/a, miierrimum morbi genua, ut ait Celt. 5. 
27. n. 2., quo ilmul ager et xiii et aqua m«t« 
cruclatur. Plin. 25. Hitt. not. 2. 6. (17). Ra- 
bidl canix morxui pavorem aqua potuxque omnia 
afTereni odium. Adda eumd. 29. ibid. 5. 32. (98). 
— e) Id piur. num. Vol. Flacc. 7. 147. Tur- 
bidus ut pcenix cacixque pavorlbui enxam Cor- 
ripit, et ibbtk farit agmlna matrix Orextax. Lu- 
can. 1. 521. venia ext taotorom danda pavorum. 
Plin, 28. Hiit. not. 8. 29. (115). Contra formi- 
dinex pavorexque. Id. 32. ibid. 10. 48. (117). 
Pavorei repentini. Id. 28. ibid. 8. 27. (98). no- 
eturoi, umbrarumque terror. Tac. 4. BitU 38. 
Clvlu* falioi pavorei induerat, dexcivlxxe Afrl- 
cam, etc. — jf) Povor, Deux a Tullo HoxtiUo 
conxecratux. V. PALLOR. Hinc xaeerdotex Pa- 
vorii memorantur a Servio ad Firg. 8. JEn. 
285. Salii Coliini et Quirinalex a Numa inxti- 
UU, ab Hottilio vero Pavorii et Pallorii. 

pAvus. r. pavo. 

PAX, picla, t. 3. In nummo geotix £miliie 
apud Eckhel. D. N. F. T. 6. p. 193. Paxt ecri- 
bitur, veterl more. — Hoc nomen a Chart*. 1. 
p. 15. Puuch. inter feminlna xemper xingularla 
recensetur. Id. Umen ibid. p. 113. ait: Pacium 
an pacum et luciam an lucum addubitari etiam 
nunc ait Pllniux, quoniam etc. — Quod ad ety- 
mon altinet, ext a pocera quod oitm pro po- 
gere dictual fuit: unde pocixcor, pacio, et pa- 
ctio: cf. et rrtrrvup. Fe$tm p. 230. 19. Mull. 
Pacera a pactione condltionum putat dlctam Sin- 
niux Capito, qua utrique inter xe populo lit 
obxervanda. — Ceterum po» ext publlca tran- 



— 604 — 

quillitai, concordia, compoiitlo, quiet, otium, 
a/prjvij (It. poce, tfuiete; Fr. pour; Hlip. paz; 
Germ, der Friede; Angl. peace, quiet, tran- 
<ftiUUtr). 

L) Propria. «I 1. Abttracte et stricto xeuxu. 
— o) In xing. nam. Enniut apud Varron. 7. 
X. L. 41. Mull. Orator line pace redit regique 
refart rem. Id. apud Cic. 2. Berenn. 25. 39. P«- 
cem inter xexe conciiiant, conferunt coacordiam. 
Sueton. Aug. 61. Pace belloque rempublicam 
regere. Sail. Jug. 22. Boccbux neque belio, ne- 
que pace antea cognitux. Id. Cat. 50. Quum aas- 
pe Carthagtnienxex et in pace et per indutiai 
multa nefanda facinora fecixxent. Cic. 13. Phil. 
i. 2. Videndum ext, cum omnibuxne pai exse 
poxxit, an alt aliquod bellum inexpiabile, in quo 
pactio pacit lei lit xervitutix. Fronto Princip, 
Sitt. p. 321, Luciux Yerux gloria sura dixpendlo 
redlmere cupiverat pacem incruentam. Rursux 
Cic. 2. Phil. 44. 113. Nomen pacix dulce eat, et 
ipaa rax xaiutarix. Sed inter pacem et xervituiem 
plurimum interext. Pai ext tranquiila libertas: 
xervitux poitremum malorum* omnium, et 12. {- 
bid. 6.11. Qua enim ext conditio pacix, in qua 
ei, cum quo pacem faclax, nihil concedj potest? 
Id. 1. ad f . fr. 1. 1. tub fin. Tibi data eit 
xumma paj, xumma tranqulllitax. Id. Ccecin. 12. 
33. In pace et olio copiai parare. Vtgtt. Milit. 
3. protBtn. Qui dexiderat pacem,' praparet bellum. 
Xepot Daiam. 8. Ad pacem amicitiamque hor- 
larl. Cic/ 2. leg. Agr. 37. 102. Nihil ext tam po- 
pulara, quam pai, tranquilliUx, otium. Id. I. 
Phil. i. 2. Pacem conflrmare cum mllquo. et 
7. ibid. 3. 8., 8. 21. et 23. Eue cuipiam cum 
aliquo pacem. et ibid. 8. 22. lervare. et 2. ibid. 
36. 90. et 7. Att. 14. habere. Id. Flacc. 12. 
29, conficere. Id. 10. Fam. 27. conclUare inter 
civea. Id. 7. Phil. 7. 21. coegmentare. Juttin. 
24. 5. 1. offerre. Liv. y. 11. pangere cum atf- 
quo. Id, 2. 13. componere. Juslin. 25. 1. 1. 
xtatuere inter atiquox. Cic. 1. ad Q. fr. 1. 8.- 
^orro apud Ifon. p. 149. 15, Merc; et JVepo* 
Timoth. 2. coustituere. Juttin. 43. 5. facere ali- 
cui. h. e. cum aliquo: vel alicui offerre et coa- 
cadere. Hac Forcellvnut : at in a41ato Juttini 
loco Gronoviut et Jeep. legunt J 5. pacem cum 
Mattilieniibut fecit, line ulla vadante lectio- 
na: alibi vero allatum locum non inveni. Sail. 
Jug. *5. agitare. vivere in pace., et eod. sen- 
au xn ep. Mithrid. agere. Quod 'Virg. dixit 4. 
JEn. 90. eiercere. Cost. 1. B. G. 27. pete- 
re. Liv. 30. 35. extr.; et Xepot Eumen. 4. 
lmpetrare. Lucret. 5. 1155. violare fo;dera pa- 
cix. 7'ac. 12. Ann. 65. turbare. Pirg. 12. Jin. 
202. rumpere. Cic. Prev. cont. 2. 4. Gentei 
ea, qua, ut pace uterentur, vim argentl dede- 
rant noitro Imperatori. Id. Mur. 15. 32. Mitbri- 
datem Suila cum pace dloaixU. Liv. 28. 37. Clax- 
xlx bona cum pace accepta ext. F, hanc formu- 
lam infra «ub II. 4. Propert. 2. 1. 36. de Ma- 
cenate. Et xumpta, et poiita pace fidele caput. 
h. e. vir fldelix pacli at belli tempore. — In illo 
Sueton. Tib. 37. x'nit. In prlmU tuenda pacix a 
graixaturii ac latrocinux xedltlonumque iicentia 
curam babuit. pa* ext cMtatix interna xecuritax. 
— De longix indutlii. Liv. 7. 2a. tub fin. Ita- 
que pai populo Caritl data: indutiaxque in cen- 
tum annox factax in xenaloaconiultum referri pla- 
cuit. Juttin. 3. 7. 13. Feixi tot malli p«cem 
in annox qulnquaginta fecere. — Pax civilit, 
qua opponitur 6eKo civili, turn dicitur, quum 
a bello Inter civei gerendo cexaalum ext. Sueton, 
Claud. 41. Initium tumpxlt bixtoria poxt cadem 
Caiartx: xed et traniiit ad inferlora tempora, ccb- 
pitqua a pace civili, h. e. quum Auguxtux bello 
Actiaco omnia pacaxxet. — Pace, tempore pacix, 
M tempo di pace. Stat. 4. Uveb. 839. tu pace 
mini, tu nube xub ipia Annorum, fextaxque xu- 
par celebrabere menxai. Liv. 8. 35. Ut bello ac 
pace patl legitime imperla poxxix. — b) In plur. 
num. Farro apud Ifon. p. 149. 15. Merc. Quem- 
admodum conxtituerint paces, et qua flde et 
Juxtitia eax coluerint Plaut Pert. 5. 1. 1. Hoitt- 
bua vlctix, pacibux perfectix, bello eixtincto. Sail. 
Jug. 35. Jura, judicia, bella atqua pace* penex 



PAX 



paucoi erant. Lucret. 5. 1229. ac prece quatlt 
Ventorum pavidus paces auimasque secundas. V. 
tamen Lachmann. ad h. v. Horat. 2. Ep. 1. 
102. Hoc pace* babuere bona ventique xecundi. 
^ 2. Pax, dea habita est. Nepot 7Vmo<h- 2. 
Qua victoria tanta fuit AtUcix latitia, ut turn 
primum ara Paci publica xint facta, elque dea 
pulviuar sit institutum. Pelron. Satyr. 124. Mi- 
tit turba deum terra* eio»a furentes Deserlt, etc. 
Pax prima ante alias, niveo* pulaata lacertox Ab»- 
condit galea victum (al. leg. olea vinctum) ca-* 
put, atque relicto Orbe fugas Ditix petit impla- 
cabile regnum. Sueton. Vetp. 9. Fecit et nova 
opera, templum Pacix foro proiimum, etc. Adde 
Ovid. 1. Fatt. 709. et teqq.; Senec. Med. 63.; 
et IntcripU apud Orell. 1823. — Eju* signum 
spicas manu teaebat, quia pacix tempore colun- 
tur agri, Tibull. 1. 10. 67. At nobis Pai alma 
veni, spicamque teneto.» " 

II.) Tranxlate. f 1. Ext reconciliatio, tran- 
quilliUs. Toe. 1. Ann. 10. Sed Pompejum ima- 
gine pacix, sed Lepidum specie amicitia deceptox. 
Horat. 3. Oi. 29. 33. cetera flumlnii Ritu ferun- 
tur, nunc medio alveo Cum pace delabentix E- 
truacum in mare etc. Sil. It. 7. 258. xensim infuxa 
tranquiila per aquOTa pace, Languente* tacito 
lucent in litore Ductus, caima. Sic Stat. 7. Theb. 
36. Ut si quando ruit, debellatasque reliqult Eu- 
ru* aquas, pai ipsa tumet. Flor. 4. 2. ante med. 
Ubl pai fluminis rediit. h. e. obundatio cesxavlt. 
Ovid. Heroid. 18. 205. pace brevi oobi* opu* 
est. h. e. mari in breve tempus tranquillo. VaX. 
Flacc. 4. 20. pai reddita xilvi*. ubi V. Burmann. 
— Sic de animl tranquillitate. Cic. 1. Fin. 14. 
47. Temperantia pacem animis affert, et eos quasi 
concordia quadam placat ac lenit. — Pax tit 
rebtxt, ei'prjvrj iJtw tot? npdyuaotv, apud Cic. 6. 
de repuU. 12. eartr, quie* et silenilum sit. Alii 
tamen aliter leg, et nihil certi ei Codd. statu! 
potest. Similem locum habet Apul. de Mag.Quum. 
undique versum tabulix flagiUretur, et quaxi in- 
sanu* ab omnibus obvli* teneretur, Pai, inquit: 
negat poxxe dissolvere. — Formula dormit in 
pace, in pace quietcit, rcquietcil in pace, etc. 
frequeux ext in inscrlptionibu* Chrixtianix, de qua 
conxulendu* Morcell. de ttit. Inter. Lot. T. 2. 
p. 76. et teqq. ed..Patav. f 2. Sape ad deox et 
religlonem refertur, et signiflcat propitiationem, 
placationem, veniam. Xucret. 5. 1227. Divum pa- 
cem votis adit. Firg. 3. Mn. 261. Sed voti* pre- 
cibusque Jubent eiposcere pacem, Sive dea, sen 
xint dtra obscenaque volucres. et ibid. 369. caxis 
de more Juvancix Exorat pacem divum. et 4. 
G. 634. tu^muoera supplei Tende petenx pacem. 
et 4. JSn. 56, pacemque per arax Exquirunt. Cic. 
Rabir. perduell. 2. 5. Ab Jove Opt. Mai. cete- 
rixque diix deabuxque immortalibus pacem ac 
veniam peto, precorque ab lis, ut etc. Liv. 7. 
2. Inxequentl anno peiUJentla fuit, etc. pacix 
deum eiposcenda causa lectixternium fuit. Ju- 
ttin. 20. 2. 7. Occupandam Manium et dea 
pacem rati, etc. Plaut Cure. 2, 2. 20. Pacem 
ab JSscuiaplo petal, ne forte tibi eveniat magnum 
malum. ^ 3. Pax, volunta* et numen deorum. 
Virg. 10. AZn. 31. Si line pace tua, atque in- 
vito nnmine Troes Italiam petlere. Plaut. Trin. 
4. 1. 17. Fluctux atque procella Infensa frangere 
malum, ruere antennas, scindere vela, nl tua pax 
(iYeptun«) propltia foret prasto. Vol. Flacc 4. 
476. nam vestra voluntas Quo, Juvenes, sine pace 
deum? ^ 4. Pace tua, iltiut, formula, qua 
uiimur, quum quippiam dicere, aut facere voiu- 
mus, quod ne displiceat, veremur. Cic. 5. Tutc. 
5. 12. Cujux ego judicium (pace tua diierim) longa 
antepono tuo. tia detto con tua pace, et Fellej. 
2. 129. 3. Pace majestatix ejux diierim. et 1. 
7. 3. Pace dUigentia Catonls diierim. Ovid. 3. 
^mor. 2. 60. Pace loquar Venerix: tu dea major 
erix. Ter. Eun. 3. 2. 13. Qu»xo bercle ut Uceat, 
pace quod flat tua, dare huic qua volumux. con 
tua buona pace, o licenza. — Cum bona pace, 
paciflce. Liv. 21. 24, extr. Regull Gallorum capti 
donis, cum bona pace eiercitum per One* suos 
rransmixerunt. Adde eumd. ibid. 32. «J 5. Bo- 
mana pax apud etatis argentea Scriptures ett 



PAXILLUS 

imperium Romanurn neque ioternis, Deque exter- 
nis lacessilum armis. Vellej. 2. 131. 1. Juppiter 
Capilo)ine,-Gradive Mars,- Vesta, -prolegile hunc 
statum, hanc pacera. Seneca 1. Clem. 8. Omnes 
considere gentcs, in quibus Romaaa pax desinit. 
Plin. '2.1. Hist. nal. 1. 1. (3). Imrnensa Ro- 
mans pacis majestate. Tac. 12. Ann. 33. Qui 
pacem nostram raetuebant. el ibid. 29, Ne, for- 
tuoa elati, nostram quoque pacem turbarent. 
Lucan. 7. 94. potui sine caede subactum Ca- 
ptivumque ducem Romaase tradere paci. ^ 6. 
Pax interdum apud Comicos interjectio est, ha- 
betque vim indicendi sibi. aut aliis sUentii,abrum- 
pendique sermonis. Est aulem Graecum, ut Pri- 
scian. 14. p. 980. Putsch, et alii docent. He- 
sych. Xlxt; liTtoSr^a S'J'jjicSijtov, 17 irci tw to* ts- 
Xo? iynv. V. f'oss. I. 6. de Grammat. sub /in., 
ubi eos reprehend it, qui admirationis adverbium 
esse putaruot: siniul improbat, quod apud Pri- 
stine, he. cit. vertitur r.a-st sXco?, h. e. plene, 
omnino, absolute. Sed hoc deiendi potest, si rrav- 
T£>.to; accipias pro satis, hactenus, aut finis sit.; 
est enim a ts'Xo; finis. Ter. Heaut. 2. 3. 49. 
Capiilus passus, prolixus, circum caput rejsctus 
negligenter. pax. basla : non dico altro. et 4, 

3. 'MK Unus est dies, dura argentuin eripio. pax : 
nihil amplius. Plaul. Mil. glor. 3. 1. 212. flevs. 
Quam numinem? pal. Glyceram. plrvs. nempe 
eamdern, qua? dudum constituta est. pal. pax: 
abi. Adde eumd. Pseud. 5. f. 33. (item Stick. 
5. 7. 3.. ubi saltation! finis indicitur); et Auson. 
in (in. Edrll. 12. — ■ .V*. De nomine propr. V 
ON OH. 

PAXILLUS, i. ra. 2. Videtur esse a panxi 
prreterit. verbi pango, quasi panxillus: unde 
postea palus per syncopm factum est, ut a ma- 
xilla mala, axilla ala, vexillum velum, taxillus 
talus, ul Cic. Or at. 43. l';3. docet. Sunt tamen, 
qui b»c censent esse deminutiva, I'riscian., Ser- 
vius. Feat., yon., tit est apud f'oss. in Velum. 
Sane pier unique part Mum deminuiivi vim habet. 
Est autem idem ac paius, palo , paletto, «xo- 

I.) Proprie. Varro apud Non. p. 153.9. Merc. 
Ut novum cribruin novo paxillo pendeat. Coium. 

4. /(. R. 16. 3. Paxillo perforato solo altius adi- 
gendus pains, quo facilius et juguiir et fructum 
6ustioeat. Id. S. ibid. 8. 3. Paxillis adactis ta- 
bulae superponuntur, quw loculamcnta. vel fscti- 
lia columbaria recipiant. Plin. 17. Hist. nat. 21. 
35. (J 54>. In fico dodranlales paxilli solo pa- 
tefacto serunlur. 

11.) Translate. Varro apud Non. loc. cit. Ubi 
dicatur primus Zonon novam hanresim novo pa- 
lillo suspendisse. h. e. indu\isse, inslituisse, quasi 
novam supellectUem, in philosuphia, 

PAXIM. V. PANGO. 



PE 



PECCAMEN, In is, n. 3. peccatum. Prudent. 
Apctheos. 979. tincta malo peccamine principis 
Adrc. /rf. 9. Cathemer. 96. Dissolutis pristioo- 
rum vinculis peccaminum. Adde Hieronym: in 
Job 30. 

PECCANS, antis. T. PECCO. 

PECCANTER, adverb, inalamente, male, pra- 
ve. Ca:t. Aurel. "2. 4 cut. 9. n. 4u. Ilasc peccan- 
ttr ex cpilepticorum curalione transferenda jussii. 
et 3. ibid. 1. a med. Sed hoc peccanter defi- 
niunt. 

PECCANTl.4, x. el 

PEi.CATELA, ». f. 1. voces sunt, quas usur- 
pat Teriull. Anim. 40. t\. advers. Jud. 10. 

PECCA'lIO, Cinii, f. 3. peccatum. Ge'd. 13. 
20. a med. Peccalus, quasi peccatio, rccte La- 
tinfijji; dicitur. 

rElJCA"l't>R, flrii, m. 3. j>eccal\ire, qui peccat. 
J. tic i ant. 3. -J6. Da injusturii, insi pica tern, pec- 
c a to re ni. Add*' Ter lull. Specter. 3. 

I'KCLATORlL'S. a. uin. adji-ct. TertulJ. 2. 



- 605 — 

adverj. ^farcvon. 24. Mala , non peccatoria, sed 
ultoria. Adde eumd. Car. Chr. 8. 

PECCATRIX, Icis, f. 3. peccatrice, quae pec- 
cat. Paulin. Nolan, carm. 28. 127. Peccator 
utero peccatricis excidi. Hieronym. advert. 
Johann. Jerosol. n. 4. de ove. Dei Filius suis 
humeris portavit patiens delicatara peccatricem. 
— Adjective Prudent. Cathemer. proxm. 35. 
Peccatrix anima. Teriull. Spectac. 3. gens. Ad- 
de Vulgat. interpr. Tob. 13. 7., /sot. i. 4, et 
Marc. 8. 38. 

PECCATUM, i, n. 2. error, delictum, erra- 
tum, maleficium, crimen, culpa, dfiapxia (it. 
[alio, errore, colpa, delitto, peccato; Fr. faute, 
erreur, mauvaise action, peche, crime; Hisp. 
culpa, pecado , crimen, delito; Germ, e, Fe- 
hler , Irrthum, eine Sunde , ein Vergehen, 
Verbrechen; Angl. « fault, err our , offence, 
sin). Cic. 1. Acad, (post.) 10. 37. Inter recte 
factum atque peccatum, officium et contra of- 
Gcium, media locabat quasdam: recte facta so- 
la in bonis actionibus ponens; prave, id est 
peccata, in nialis. Id. 3. Fin. 9. 32. Ut pec- 
catum est, patriam prodere, parentes Tiolare, 
fan a depeculari, qua? sunt in effectu; sic timere, 
sic mcerere, sic in libidine esse, peccatum est, 
ettain sine eflectu. Id. 5. Fam. 21. 43. Pra- 
ter culpam ac peccatum, quo semper caruisti, 
bomini accidere nihil potest, quod sit borribi- 
le ac pertimescendum. Id. 2. Phil. 17. 43. 
Quam fav-ultatem mihi mullitudo istius vitiorum 
peccatorumque iargitur. Id. 8. All. 13. in fvti. 
Id quantis nostris peccatis vitiisque evenerit, non 
possum sine moles tia cogitare. Id. C02I. 30. 71. 
Quo ilii crimine peccatoque perierunt? neinpe 
quod etc. Id. Antic. 22. 83. In Us perniciosus 
est error, qui existiraant, libidinum peccatorum- 
que patere in aruicitia licentiam. Id. 2. If at. D. 
4. 11. Vir sapientissimus peccatum suura conli- 
teri maluit, quam hsrere in republ. religkraem. 
Id. 1. Orat. 27. 124. Oratoris peccatum si quod 
est animadversura, stultitiae peccatum videtur. 
Id. 7. Alt. 3. Nostrum si est peccatum, in eo 
est, quod non, ut de oppido, locutus sum, sed 
ut de loco. Virg. 10. JEn. 32. Luere peccata. 
Lucret. 3. 827. Prateriiisque male admissis pec- 
cata remordent. Ovid. 2. Amor. 7. 11. Peccati 
conscius. Id. 1. Pont. 1. 58. poraitere. Horat. 
t. Sat. 3. 118. Peccatis poenas aequas inogare. 
Tac. Agric. 19. Parvis peccatis reniam, ma- 
grj« sereritaiem commodare. Ter. Andr. 5. 3. 
17. Pro peccatis supplicium sufTerre. Id. Adelph. 
4. 3. 2. Peccatum coTigere. Plin. 8. Ep. 22. 
Abstinere peccatis. V. PECCATUS, us. 

PECCATUS, a, um, particip. a pecco: chi ha 
peccato, qui peccavit. Ter. Hecyr. 5. 1. 10, Ea 
jam astate sum, ut non siet peccato mihi ignosci 
aequutn. Aliqui intvrpretaDtur mihi quum pecca- 
vero, sed non est necesse ad hasc angmala con- 
fugere. V. ERRO, as. 

PECCATUS, us, m. 4. idem ac peccatum. Cic. 
4. Verr. 78. 191. Nemo ita in manifesto peccatu 
tenebatur. Sic legendum putat (*ell. 13. 20., 
ita enim scriptum se invenisse in uno atque al- 
tero antiquissimae fidei libro Tironiano. Ninilo- 
minus alii peccato. 

PECCO, as, avi, atum, are, a. 1. Part. Pec- 
cans in tin.; Peccatus V. loco suo ; Peccaturus 
II. et in On. — Ratione habita etymi, Doder- 
linius < Lateinisch. Synonym, vol. 2. p. 140.) a 
praposilione per banc voceru ducit, eadem ra- 
tione qua pejor, perperam et pravus. — Pecca- 
re est peccatum a; ; mittere, delinquere, labi, er- 
rare, ofTendere. contra legem aut officium agere, 
a'papTcryM (It. far male, peccare, fallare; Fr. 
faillir, commettre une faute , manquer, pecher; 
Hisp. faltar, ir contra las leyrs, pecar ; Germ. 
etwas versehen, sivh vergehen, einen Fehler 
machen, sich versiindigen; An^l. ^0 de wrong 
or amiss, commit a fault, err, mistake, trans- 
gress, offend, sin'*. 

I.) Proprie. ^ 1. Generalim usurpatur — 
a) Absolute. Cic. 3. Parad. J. 20. Peccare est 
tamquam transire line86. Id. 3. Fin. 14. 48. 
Alius magi 5 alio vel peccat, vel recte facit. Id. 



PECOROSUS 

Orat. 47. 157. Eisdem erat verius, nee tameu 
(Ennius) probavit ut opimius: male sonabat 
iisdem; impetratum est a consuetudine, ut pec- 
care suavitatis causa liceret. — rvwui? est il- 
lud Colwn. 1. R. R. 1. 16. Usus et experientia 
douiinantur in artibus: neque est ulla discipliaa, 
in qua non peccando discatur. — b) In aliquem^ 
vel erga aliquem, ut apud Cic. Z. Alt. 15. Si 
quid in te peccavi, ac potius quoniam peccavi, 
jgnosce ; in me enim ipsum peccavi vehementius. 
et 7. ibid. i. Peccare in rempubl. AX. leg. in 
republica. Plaut. Auiul. 4. 10. 62. Si quid erga 
te imprudens peccavi, aut gnatam tuam. — c) 
In aliquo vel in aliqua re, ut apud C<£$. 1- B. 
G. 47. Visum est C. Valerium, quod in eo pec- 
candi Germanis causa non esset, ad eum mit- 
tere. Cic. 3. Parad. 2. 25. In servo necando se- 
mel peccatur;in patris vita violanda multa pec- 
cantur. Id. 2. Fin. 10. 32. In hoc eodem peccat 
Hieronymus. Id. Orat. 21. 70. Decori ignora- 
tione non modo in vita, sed ssepissime et ia poe- 
matis et in oratione peccatur. — d) Aliqua re, 
vel de aliqua re, ut. apud Ovid. 2. Amor. 16. 
ll.Atmeus ignis abest. Vcrbo peccavimus uno: 
Quae movel ardores, est procul: ignis adest. Coz- 
cilius apud Gell. 2. 23. a med. quae mihi, Ubi 
domum adveni ac sedi, extemplo savium Dat 
jejuna anima. sb. Peccat nil de savio: Ut devo- 
raas vuli, quod foris potareris. — e) Cum Ac- 
cusative rei. Plaut. Batch. 3. 3. 29. Quum li- 
brura legeres, si unam peccavisses syllabam, Ae- 
ret curium tam maculosum, quam etc. Ter. A- 
delph. 1. 2. 44. Te plura in bac re peccare 
ostendam. Cic. t. Nat. D. 12. 29. Empedocles 
multa alia peccat. et 31. Xenophon paucioribus 
verbis eadem fere peccat. Ovid. 3. Pont. 7. 10. 
Talia peccandi jam mihi linis erit. Plin. 9. Ep. 
24. Dixi de quodam oratore, recte quidem et 
sane, sed parum grandi et ornato, ut opinor, 
apte: Nihil peccat, nisi quod nihil peccat. ^f 2, 
Speciatim in re turpi. Horat. 1. Sat. 2. 63. 
quid inter-Est in matrona, ancilla, peccesve to- 
gata? Ovid. Heroid. 16. 295. Nunc ea pecceruus, 
quae corrigat faora jugalis. Adde Martial. 1- 35. i 
Ter. Adelph. 4. 7^ 7.; ProperL, Tibull., Pe- 
tron. etc. 

II.) Translate de brutis animantibus et de ina- 
nimis. Cic. Rose. Am. 20. 56. Tametsi besliae sunt, 
tamea in earn partem potius peccant, quae est 
cautior. .fforaf.. 1. Ep. 1. 9. Solve senesceotem 
mature sanus equum, ne Peccet ad extremum 
ridendus et ilia ducat. Adde Stat. 8. Theb. 689. 
Paltad. It. R. R. 14. circa med. Si seaseris, 
vina peccatur a. che sono per gtiastarsi. Martial. 
2. 66. Unus de toto peccaverat orbe comarum 
Anulus, incerta non bene fixus acu. — Hinc 
Part, prses. 

Peccans, antis, usurpatur — a) Absolute, 
substantivorum more, et est qui peccat, nocens, 
reus. Seneca Ep. 67. a med. Ideo non prod est 
latere peccantibus, quia latendi etiam felicitatem 
habent, fiduciam non habent. et mox. Prima et 
maxima peccantium est ptena, peccasse. Nepos 
Agesil. 5. Ad ofacium peccantes redire cogere. 
Tac. Agric. 6. Provincia dives ac parata peccan- 
libus. — b) Adjective, unde Coinp. Peccantior 
apud Ccel. Aurel. 3. Acut. 8. n. 88. Est etiam 
profecto peccantius, prohibito cibo vinum dare. 
h. e. majus est peccatum. 

.Peccarurus, a, um, absolute, substantivorum 
more, est qui facile peccabit. Tac. Agric. 19. 
Officiis et adminiatratkmibus potius non pecca- 
turos prasponere, quam damnare, quum peccas- 
sent. 

PEC6RALIS, e, adject, ad pecus pertinens. 
Festus p. 202. 16. Mull. Facta est aestimatio 
pecoralis multae, et boves centenis assibus, ov t s 
denis aestimatse. 

PECOrArIUS, ^i, m. 2. qui pecua sive pecora 
publica redimit Gloss. Lat. Gr. Pecorarius, np- 

Px-swir,;. 

PECORIN'US, a, um, adject, ad pecus perti- 
nens. Plin. Valerian. 5. 43. Corned e- modicum 
caseum pecorinum. h. e. ovillum, Vel caprinum. 

P£t;0ROSL'S, a, um, adject, obbondante di 



PECTEN 

bettiame, pecore abundaus. Stat. 4. Theb. 45. 
Aptior armentis Midea, pecorosaque Phyllus. et 
10. ibid. 227. sic volucrum nutritor equorum, 
Cui fetura gregem pecoroso vere novavit, Laeta- 
tur. h. e. plurimo fetu veris tempore nascente. 
Adde Proper t. 4. 9. 3., ubi al, leg. nemorosus. 

PECTEN, Tnis, m. 3. a -pecto, est instrumen- 
tum comatorium densis dentibus instructum ad 
capillos explicandos, v.xtL$, xtsvo's (It. peltine; 
Fr. peigne pour le cheveux; Hisp. payne; Germ. 
d. liamm; Angl. a comb), 

I.) Proprie. Plant. Capt. 2. 2. 18. Utrum 
sirictimne attonsurum dicam esse, an per pecti- 
nem, nescio. h. e. longius a cute, pectine inter- 
posito. Ovid. 1. Amor. 14. 15. de captllis. Non 
acus abrupit, non vallus pectiais illos. Id. 4. Met. 
311. Sa?pe Cytoriaco deducit pectine crines. et 
12. ibid. 409. ut sit coma pectine levis. Petron. 
Satyr. 126. Fleise pectine comaj. Spartian. Ha- 
drian. 26. Fiexo ad pectinem capillo. Apul. 2. 
Met. Capillus pectinis arguti dente tenui discri- 
minatus. — In recto sing, pecten ad calvum 
lemma est epigram. 25. /. 14. Martial. 

II.) Translate. ^ 1. Ad comatorii similitu- 
dinem ita appeliatur instrumentum textorium, 
suspensum et mobile, in cujus dentes immittun- 
tur fila stamiois, intextoque per radium subte- 
raine, tela percutieodo densatur, xspxi's- Ovid. 
6. Met. 55. Tela jugo vincta est: stamen secernit 
arundo: Inseritur medium radiis subtemen acu- 
tis, Quod digiti expediunt, atque inter stamina 
due turn Percusso feriunt insecti pectine dentes. 
Z'irg. 7. JEn. 14. Arguto tenues percurrens pe- 
ctine telas. Adde eumd. 1. G. 294. Ovid. 3. 
Past. 819. de Pallade. Ilia etiam stantes radio 
percurrere telas Erudit, et rarum pectine denset 
opus. — Hinc metonymice est ipsa ars texendi. 
Martial. 14. 150. cujus lemma Cubicularia po- 
lymita. Ha?c tibi Memphitis tellus dat munera: 
victa est Pectine Niliaco jam Babylonis acus. 
^ 2. Item instrumentum ferreis acutisque cuspi- 
dibus Tel rectis, vel uncis instructum ad lanam 
pectendam et caTminaDdam,pettine > cardo,scar- 
dasso. Plin. 11. J/ist. nai. 23. 27. (77). Hanc 
{lanuginem') ab bis (bombycibus) cogi unguium 
carminatione, mox Irani inter ramos, tenuari 
ceu pectine. Claudian. 2. in Eutrnp. 382. do- 
ctissimus artis Quondam laniQcae moderator 
pectinis unci. ^ 3. Item rastrum deniatum, 
quo foenum colligitur, rastrello. Ovid. Jiemed. 
am. 191, Temporibus cerlis desectas alligat ber- 
bas, Et toosam raro pectine verrit humum. — 
Similis est in illo Plin. 18. Hist. nat. 30. 72. 
(297) . Panicum et milium singillatim pectine 
manuali legunt Gallia;, h. e. instrumento instar 
pectinis, quo subjecto spicis, culmus resecatur, 
quemadmodum subjecto pectine tondentur capilli. 
Colum. 2. R. R. 21. 2. Sunt autem metendi 
genera complura: multi falcibus culmum secant: 
multi mergis, alii pectinibus spicam ipsam le- 
gunt, idque in rara segete facillimum, in densa 
diflicillimum est. — Item cratis ferreis dentibus 
ad terrain perstriogendam. V. PECTINO II. 1. 
^ 4. Pecten dentium Prudentio est dentium se- 
ries in ore, 10. ?r£p< axsf. 934. ^ 5. Translate 
pectines dicuntur, qua? innectuntur invicem, et 
veluti intexuntur, ut pectines io capillU. Ovid. 
9. Met. 290. digitis inter se pectine junctis. I.u- 
can. 3. 609. mixtis obliquo pectine remis. Al. 
leg. pectore. ^ 6. Hinc in arboribus pectines 
sunt venarum discursus recti et transversi in 
ipsa ligni pulpa, vene, xrr/Sc've?: qui in materia 
polita conspicui fiunt et pulcram speeiem pra?- 
bent. Plin. 16. Hist. nat. 38. 73. (185). Fagis 
pectines transversi in pulpa. \ 7. Hinc etiam 
pecten dicitur pubes, pettignone, et os ei subje- 
ctum XT6C5, JtVjiroj; tam in viris, quam in fe- 
minis: ita appeliatur, quod ibi sit lanugo, qualis, 
dum pectinatur lana, vel linum pectini adhaerere 
solel. Juvenal. 6. 369. Inguina traduntur me- 
dicis, jam pectine nigro. Plin. 29. Hist. nat. 1. 
8. (27), Item que pectines in ferainis publicati. 
Cels. 8. 1. a med. A quibus (costis) oritur os, 
quod pectinem vocant, rectius in viris, recurva- 
tum magis in exteriora in feminis. ^ 8. Item 



— 606 — 

genus chorea, qua se invicem saltantes implicant. 
Stat. 2. Ackill. 156. Multiplicantque gradum, 
modo quo Curetes in actu, Quoque pii Samo- 
thraces eunt: nunc obvia versa? Pectine Amazo- 
nio: modo quo citat orbe Lacaenas Delia, plau- 
dentesque suis intorquet Amyclis. ^ 9. Prae- 
terea — I. ) Pecten est instrumentum ad fides 
pectendas, seu pulsandas, plettro, archetto, jrX-ij- 
xrpov. firg. 6. JEn. 646. Obloquilur numeris 
septem discrimina vocum: Jamque eadem digitis, 
jam pectine pulsat eburno. Juvenal. 6. 381. 
crispo numerantur pecliue chords. Servius ad 
loc. Virg. cit. vult, hoc sensu esse neutrius ge- 
neris: sed non probat. — 2.°) Per synecdochen 
ponitur pro lyra. Vol. Place. 3. 159. dulci fe- 
stis adsistere inensis Pectine. — ■ 3.°) M< onymice 
est carmen, poema. Ovid. 2. Fast. 121. Dum 
canimus sacras. altemo pectine Nonas, h. e. al- 
ternis hexarcetris et pentametris. *f 1 0. Item 
hoc nomine est piscis marinus leviori testa 
striata, et pectinis modo derUata armatus, xtk'?. 
Plin. 9. Hist. nat. 33. 52. (103). Saliunt pectines 
et extra volitant seque ipsi carinant. Adde ibid. 
51. 74. (160). et 11. ibid. 37. 52. (139). et ibid. 
51. 112. (267). et 32. ibid. 11. 53. (150)., ubi 
ait Mitylenis esse laudatissimos ; quod et Ennius 
apud Apul. Apolog. tradit. Horat. 2. Sat. 4. 
34. Pectinibus patulis jactat <e molie Tarenlum. 
^ 11. Pecten Veneris herba est, de qua Plin. 
24. Hist. nat. 19. 114. (175). Veneris pectinem 
appellant a similitudine pectinum, cujus radix 
cum malra tusa, omnia corpori iafixa extrahit. 

PECTIN A. V. voc. seq. 

PECTlNARlUS, a, urn, adject, ad pectinem 
carminatorum pertinens. V. PECTEN II.. 2. In- 
script, apud Spoil. Misce.ll. antiq. p. 231. et Mu- 
rat. 982. 7. t. valerivs l. p. placidvs rkfkctOR 
pECTts.iR. etc. Uterque perperam pectinarum le- 
git, el falso putat, esse Genit. plur. a sing, pe- 
ctina, as, i. I. — Hinc 

Pectinarius, ti, m. 2. absolute usurpatur, lla- 
lice pettinagnolo, qui pectines facit. Inscript. 
apud Alessi, Antich. d' Este p. 181. l. 8. l. 

OCTAVIl SKRVAM)l PECTINARU IN t. t. XXIt. S. P. 

xxiiii. — Item cum adjectivo. Inscript. apud 
Gruter. 648. 2. et Fabrett. p. 701. n. 221. ac- 

CEPTO CHIAE SERVO FBCTINARI1 LANARtl SODAI.ES 
POSVERE. 

PECTlNARlUS, li, m. 2. V. voc. praeced. 
in fin. 

PECTlNATIM, adverb, a guisa di pettine, 
XTSvost§a>£, ad pectinis similitudinem, et quasi 
denticulatim. Plin. 9. Hist. nat. 33. 52. (103). 
Cuniculatim, pectinatim divisa, imbricatim un- 
data. Id. 28. ibid. 6. 17. (,59). Digitis pectina- 
tim inter se implexis; quod dixit Ovid. 9. Met. 
299. digitos inter se pectine junctos. h. e. ita 
complicates manibus, ut digiti invicem iaserantur. 
F'itruv. 1. 5. sub fin. Fundamenta pectinatim 
disposita, quemadmodum serras dentes solent es- 
se, collocentur. Plin. 11. Hist. nat. 37. 61. (160). 
Dentium tria genera, serruli, aui continui, aut 
exserti: serrati pectinatim coeuates, ne contrario 
occursu atterantur, ut serpentibus, piscibus, ca- 
nibus. et 8. ibid. 25. 37. (89). Pectinatim stipan- 
te se dentium serie. et 11. ibid. 37. 48. (132). Ca- 
pitis ossa serratis pectinatim strucla compagibus. 
Pectinatim in his est denticulala unius partia 
serie ita cum altera similiter denticulata coeunte, 
ut acumina non acuminibus, sed intervallis con- 
currant, ut in suturis calvaria? videre est. 

PECTlNATOR, oris, m. 3. idem ac carminator. 
Gloss. PhUox. Peclinator, y.-cevt-rrr}?. Inscript. 
abhinc non multis anois Ateste reperla et in 
Mus. lapid. ibidem asservata. l. allkmvs l. k. 
rom. vespa PECTiKATOR. V. Furlanetto, Lap. Pat. 
p. 210. n. 206. et Henzen. Inscript. 7265. 

PECTlNATUS, a, um. V. voc. seq. 

PECTINO, as, 5vi, stum, are, a. 1. Part. Pe~ 
ctinatus I. et II. 2. — Pectiaare est pectine de- 
ducere, discriminare, eiplicare,, pectere, petti- 
nare. 

I.) Proprie. Apul. 6. Met. Caudfe sftas incuria 
congestas et horridas cuncta diiigentia pectinabo. 
Id. ibid. Jubam islam tuam probe peciinatam 



PECTO 

moniiibus adornabo. Paul. 3. Sentent. tit. 7. 
ad fin. Sive succida lana sit, sive lota, sive pe- 
ctinata. 

II.) Translate. ^ 1. Pectinare segetem, crate 
ferrea subarare, versare, et veluti pectendo di- 
ducere ac rariorem facere. Plin. 18. Hist. nat. 
21. 50. (186). Sunt genera terrae_, quarum uber- 
tas pectinari segetem in herba cogat (cratis et 
hoc genus dentatae stilis ferreis) eademque ni- 
bilominus et depascuotur. ^ 2. Festus p. 213. 
6. Mull. Pectenatum tectum dicitur a si- 
militudine pectinis in duas partes devexum, ut 
testudinatum in quatuor. Cf. Paul. Diac. p. 212. 
1, Mull. 

PECTlO, onis, f. 3. pettinatura, actus pecten- 
di. Cosl. Aurel. 1. Tard. 4. circa med. Prirao 
capillos decurramus ex pectione, nunc pro capil- 
lalura > nunc contra capillaturam, turn tonsuram 
adhibentes, deinde novacula caput radentes, 

PECT1S, idis, f. 3. herba eadem ac consolida, 
et Symphytum Apul. Herb. 59. 
PE CTlTUS, a, um. V. voc. seq. 
PECTO, pectis, pexi et pectivi et peiiii, pe- 
xum et pectitum, pectere, a. 3. Veteres Grara- 
matici Charis. 3. p. 217. et Asper apud Priscian. 
10. p. 903. et p. 1254. Putsch, et pexui et pecti- 
vi priEterita agnoverunt. Et reapse pexui legitur 
apud Alcim. Ep. 77. Quum in pransu negligens 
crimen, alvum nimietate concrela pectinibus 
pexuisti. Hie pexuisli translate adhibet auctor, 
ut nempe ludat in nomine pecten, qui turn in- 
struraentum comatorium, turn piscera significat, 
— Part. Pectens I.; Pexus I. et in fin; Pc 
ctitus II. 1. et 3.; Pectend'ts I. — Pectere (quod 
ratione habita etymi cum Gr. rexw et izeixv> 
idem significantibus conjungendum) est pectine 
explicare, deducere, componere et ornare capil- 
luru, depectere, axevi^in (It. pettinare, accon- 
ciare la chioma, ravviare. i capelli; Ft. peigner j 
Hisp. peynar; (ierm. Kammen ; Angl. to comb, 
dress or adjust the hair). 

I.) Proprie. — a) De capillis et barba. Ti' 
bull. 1. 10. 68. Et tenues denso pectere dente 
comas. Horat. 1. Od. 15. 14. Pectere caesariem. 
Ovid. 1. Art. Am. 376. pectens ancilla capillos. 
et Heroid. 13. 31. Nee mini pectendos cura est 
pnebere capillos. Maecenas apud Priscian. 10. 
p. 903. Putsch. Pexisli capillum natura? mune- 
ribus gratum. Juvenal. 11. 149. tonsi erectique 
capilli, Atque hodie tantum propter convivia pexi. 
Martial. 7. 58. Dum coma te nimium pexaque 
barba juxat. — Et passive cum Accusative Gra»- 
co more. Ovid. Heroid. 13. 39. Ipsa comas pe- 
ctar, galea caput ille promattir ? — 0) De ho- 
raine ipso. Quintil. 1. 5. 14. At ille pexus pin- 
guisque doctor puiabit etc. Pers. 1. 15. Scilicet 
haec populo pexusque togauue recenti Sede leges 
celsa. Similiter t'irg. 7. JEn. 489. Peclebatque 
ferutn (cervum) puioque in fonte Iavabat. 

II.) Translate. ^ 1. Linum, lanam pectere, 
scardassare, pettinare. Colum. 12. R. R. 3. 
6. Pramaratae sint et pectine lanae. Plin. 
19. Hist. nat. 1. 3. (17). Sluppa pectitur fer- 
reis hamis donee onmis meinbrana decorticetur. 
^f 2. Joculariter Plaut. Rud. 3. 2. 47. Audio 
tumultum : opinor, teno pugnis pectitur. Id. 
Capt. 4. 2. 116. Nisi manliscinatus probe ero, 
fusti pectilo, Adde Men. 5. 7. 28. Simili sen- 
su adbibetur ab Italis pettinare, et a Grascis 
£a«vw, nam jElian. 2. Pun. 26. O' MapxeXXoc 
Ttoftatoy elvai vop.t%6iis\>ov e^r/ve p'a]3oot5. h. e. 
pexuit virgis. ^f 3. Pectere terram, subigen- 
do vertendoque purgare, aperire, et sationi pa- 
rare. Colum. 10. R. R. 148. ferroque bicorni 
Pectat, et anj,jntem sufcis exterminet hi-rbam. 
et ibid. 94. Verum ubi jam puro discriraine 
pectita tellus Deposiio s(jtialore nitens sua semi- 
na posci 1 . ^ 4. Pectere videtur esse digitis 
cibura carpere et avide comedcre in illo Jitinii 
apud Festum p. 193. 17. Merc. Obstrudulenti 
aliquid , quod pectain sedens. V. OBSTRUDO 
et OPPECTO. — Hinc Part, praeter. pass., cujus 
exempla supra retulimus, 

Pexus, a, wn, adjective quoque usurpatur; 
el % 1. Pexa vestis est nova et minime trita, 



PECTORALE 

viltis adhuc planis et politis ac texturam tegen- 
tibus, ut in laneis pannis recentibua v id em us. 
Patavini earn dtcunt col suo pigno, Ilali colla 
sua pelluria: cui opponitur liila. Narat. 1. Ep. 
1. 93. si forte subucula pex* Trita subest tuni- 
ca. Plin. 8. Hist. nat. 48. 73. (1111). Laoa 1- 
Btri* Liburni;eque-pile propior, qua in lanae, pe- 
xis ali en a vcslibus. — Pexa munera apud Mar- 
tial. 7. 46. quidam intelligunt pexam togam : 
alii aliler. ^ 2. A similitudine Colum. 11. ft. 
/I. 3. -26. de lactucoe ijenerib. Cappadocia, quae 
pallido et pcxo densoque folio viret. ft. e. levi- 
ter villoso et laevi. 

PECTORALE, is, n. 3. J", voc. seq. in fin. 
PECTORALIS, e. adject, del petto, trnj^asos, 
ad pectus perlinens. (.els. s. 1 . a med. In evi- 
guo sinu pectoralis osfis. .tjml. 11. Met. Ami- 
stiies sacrorum candido linteamine cinctum pe- 
ctorale adusque vrsligia strictim injecti. ^m- 
■rmarr. 14. 9. Tunicula pectoralis. Hieronym. 2. 
in /sai'. 3. 24. Feminarum mamiilae pectorali 
fascia colligate sunt. V. FASCIA. — Hinc 

Peclorale, is, n. 3. absolute, substantivorum 
more, est armatura pectus protegens, lorica, co- 
razza, panciera. Varro 5. Z. Z. 116. Mull. 
Lorica, quod e loris de corio crudo pectora- 
Ita faciebant. PUn. 34. Hist. nat. 7. ^18. (13). 
Fecit ct Sp. Larvilius Jovem, qui est in Capito- 
Ho, vielis Samnilibus sacrata lege pugnantibus, 
e pectoralibus eorum ocreisque et galeis. 

PECTOROSUS, a, urn, adject. Comp. Pectoro- 
st'o:-. — Pectorosus est qui amplo est pectore, 
pettortito, Auct. Priap. 37. Nemo est fcroci pe- 
ctorosior Marte. Plin. 11. Hist. nat. 22. 28. 
(llDi. Ad hoc pertinent peregrine exercitationes, 
et volulatio in ccrno ac pectorosa cervicis re- 
pa nd« ostentatio. Colum. H. R. R. 2. 8. de gal- 
Unix. Sint ergo matrices quadratsc, pectorosse, 
magnis capitibus, etc. 

PECTUN (^L'LUS, i, m. 2. xtsviov, parvus pe~ 
cten, qua piscem significat. Varro b. L. L. 77. 
Mull. Vernacula (vocabula piscium) ad simili- 
tudinem, ut suren*, pectunculi, ungues. Id. a- 
pud Gell. 7. 16. Pectunculus Cuius. Colum. 8. 
R. R. 16. 7. Limosa regio maxiine idonea est 
concharum pectunculis, balanis, vel sphondy- 
Jis. Plin. 9. Hist, nat. 21). 45. (84). Loligo et- 
iam volital, extra aquam se efferens, quod et pe- 
ctunculi faciunt sagittae modo. 

PECTUS, oris, d. 3. pars animalis anterior a 
collo ad ventrein, constans osse pectorali et co- 
stis, sub quibus sunt pulnao et cor, <mjS"os> ozip- 
vov (It. petto; Fr. poitrine; Hisp. pecho; Germ. 
die Brust, der Brustkuchen, das Brustlein; 
Angl, the breast, chest). 

I.) Proprie. — a) (ieneratim. — In sing. 
num. Plin. 11. Hist. nat. 37.82. (207). Pectus, 
hoc est ossa prsecordiis et vitalibus natura cir- 
cumdedit.- Pectus homini tantum latum, reliquis 
carinatum, volucribus magis, et inter eas aqua- 
ticis ma lime. Cels. 8. 7. ad fen. et ibid. 8. n. 
2. pectus vocat, quod anatomic! are'pvov, os pe- 
ctorale. duct. B. Afr. 82. Quum centuriones ad- 
verso pectore resisterent. Virg. 9. JEn. 347, Pe- 
ctore in adverso totum cui comminus ensem 
Condidit. Ovid. 4. Mel. 578. In pectusque cadit 
pronus. Seneca Hippol. 616. ensibu* pectus da- 
re. Virg. 5. JEn. 780. talesque etTundit pectore 
questus. Horat. i. Sat. 6. 28. latum demisit pe- 
ctoie clavum. QumtU.il. 3. 141. Dignitaj, qu® 
est in latitudine pectoris, el ibid. 82. Affixum 
pectori meutum. et ibid. 145. Laevam a summo 
pectore abducere. et ibid. 125. vEquo pectore. 
h. e. non projecto. — In plur. num. de uno tan- 
tum homine apud Poetas. Livius Jndron. apud 
Priscian. 7. p. 760. Putsch. At celeris hasta 
volans perrumpit pectora ferro. Ox>id. 4. Met. 
555. plangore ferire Pectora. — b) Speciatim 
et poetice pro stomacho, ut apud Graecos xap- 
St'a. Ovid. 6. Met. 663. rose ra to pectore diras 
Egerere inde dapes demersaque viscera gestit. 

II.) Translate. *| 1. Metoaymice refertur ad 
cur et anirnum, quern in corde pr.Tecipue habitare 
o!im creditum est. Undc pooitur pro sensu, a(Te- 
ctu, amore, tK&vfua. Cic. A-mic. 26. 97. In 



— 607 — 

amicitia, nisi, ut dicitur, apertum pectus videas 
tuumque ostendas, nihil fldum, nihil exploratum 
habeas. Id. I. Legg. 18. 49. Ubi ilia sancta a- 
micitia, si non ipse amicus per se amatur toto 
pectore, ut dicitur? con tutto il cuore. Cf. Ser- 
vium ad Virg. 9. JEn. '276.; et Cic. 2. Tusc. 24. 
58. Sic Virg. 9. /En. 276. Te vero, venerande puer, 
jam pectore toto Accipio. Stat. 4. Silv. 6. 55. Sic 
mitis vullus, veluti de pectore gaudens Hortetur 
niensas. di cuore. Sail. Jug. 11. Quod verbum 
in pectus Jugurtbte altius, quam quisquam ra- 
tus, descendit. Horat. 2 Od. 12. 15. et bene 
mutuis Fidum pectus amoribus. Ovid. 3. Amor. 
8. 18. Heu! ubi mollities pectoris ilia tui? Id. 
I. Art. am. 759. Pectoribus mores tot sunt, 
quot in orbe Cgurae. Seneca Med. 506. ira con- 
citum pectus doma. et Phceniss. 582. Ferum et 
durum geris, ssevumque in iras pectus. Ovid. He- 
roid. 19. 192- Nescio quir pavidum frigora pectus 
ha bent. Virg. 5. .En. 816. His ubi l*ta de.-e 
permulsit pectora dictis. Quintil. 2. 5. 8. L't (oro- 
tor) in pectora irrumpat. Tac. Agric. 39. Hunc 
verum statum-, ut Domitianus erat, fronte Ise- 
tus, pectore anxius, excepit. V. infra paragr. 6. 
Albinov. 3. 26. Pectus eram vere pectoris ipse 
tui. Hie Maecenas Augustum alloqaitur. ^ 2. 
De fortitudine, et constantia. J'irg. 9. £>n. 219. 
Quum tales animos juvenum, et tarn certa tulistis 
Pectora. Horat. Epod. 1. 11. te vel per Alpium 
juga, Inhospitalem et Gaucasum Fovti sequemur 
pectore. Vol. Flacc. 6. 288. tua pectora nato 
Suggere nunc, animamque parem. Virg. 6. /En. 
261. Nunc animts opus, .Enea, nunc pectore fir- 
mo. ^ 3. De conscientia, ct moribus. .Seneca 
Phceniss, 216. Pectus conscium scelerum o- 
mnium. Juvenal. 13. 198. Node dieque suum 
gestare in pectore testem. Horat. 1. Sat. 6. 64. 
vita et pectore puro. Ovid. Heroid. 13. 30. Pe- 
ctora legitimus casta momordit amor. % 4. Su- 
mitur item pro ingenio, prudentia, memoria, co- 
gitationibus. Horat. 1. Ep. 4. 7. Non tu corpus 
eras sine pectore. Liv. 1. 59. Ibi oratio habita 
nequaquam ejus pectoris ingeniique, quod simu- 
latuin ad earn diem fuerat. Ovid. 15. Met. 63. 
et quae natura negavit Visibus humanis, oculis 
ea pectoris hausit. Id. 3. Trist. 1. 63. Quaeque 
viri docto veteres cepere, noviquc Pectore. Cic. 

3. Oral. 30. 121. Onerandum complendumque 
pectus maximarum rerum et plurimarum suavi- 
tate, copia, varietate. Seneca Med. 425. Recipe 
turbatum malis, hera, pectus. Stat. 5. Silv. 1. 
77. succinctaque pectora curis. Horat. 2. Sat. 

4. 90. meinori refer as mibi pectore cuncta. Ovid. 

3. Pont. 4. 33. Non ego, securae biberes si po- 
cula l.ethes, Excidere hsc credam pectore posse 
tuo. Virg. 1. J5n. 661. At Cytherea novas ar- 
tes, nova pectore versat Consilia. Cic. 13. Alt. 

12. De hortis toto pectore cogitemus. Gell. 17. 

13. a med. Dicere aliquis potest de summo pe- 
ctore, nihil esse in bis verbis negotii. h. e. re 
minima inspecta, inconsiderate, temere. 5 p- 
In vatibus est sedes Dei fatidici, et divinationis. 
Virg. 6. JEn. 48. sed pectus anhelum Et rabie 
fera corda turaent. Ovid. 2. Met. 641. Incaluit- 
que Deo, quern clausum pectore habebat. Stat. 

4. Theb. 542. Obruit ora Deus, totamque In pe- 
ctora lucem Detulit. Adde Lucan. 5. 97. et 167. 
^ 6. Pectus et pro ipso homine ponitur. Ovid. 
1. Trist. 3. 66. O mihi Thesea pectora juncta 
fide! „ Hinc pectus amicitice , homo amicus. 
Martial. 9. 15. Hunc quern ccena libi, quem 
mensa paravit araicum Esse putas fidae pectus a- 
micitiaB? Jffanil. 2. 600. nihil ex semet natura 
creavit Pectore cmicitiae majus. Adde Stat. 4. 
Silv. 4. 103. Hac rations Virg. 11. AZn. 215. 
Hie matrea, miseraeque nurus, hie cara sororum 
Pectora moorentum, piierique parentibus orbi. h. 
e. sorores amantes. f 7- Pectus in rebus phy- 
sicis dicitur de tnontium declivitate, U declivio 
dei monti. Plin. 3. Hist. nat. 20. 24. (133). 
v?rso deinde Italiara pectore Alpium, Latini juris 
Eu^ine.e gentes. Cf. Grat. Cyneg. 444. ruptoque 
e pecljre monlis Venit ovans. 

PECTl'SCULUM, i, n. 2. picciol petto, onj- 
S"iSw», parvum pectus, Hieronym. Ep. 22. n. 30. 



PECUARIUS 

Vitalis aniina calor, toto frigescente jam eorpo- 
re, in solo tantum tepente pectusculo palpitabat. 
Adde Vulgat. interpr. Exod. 29, 26. et 27., Lt- 
vit. 7, 30. et 31. et 34., 8. 29. et 10. 14., et 
Num. 6. 20. et 18. 18. Habent et Not. Tir. p. 
58. Pectus, pectusculum. 
PECTUS CUM Palatii. V. PECUSCUM. 
PECU, dat. pecui, in plur. pecua et pecuda, 
n. i. idem quod pecus, quam formam V. loco 
suo. — a) Pecu legitur apud Plaut. Rud. 4. 
3. 5. Non vides me refer re uvidum rete sine 
squaraoso pecu? Adde eumd. Bacch. 5. 2. 5. et 
20. — b) Pecui dixit Lucilius apud Gell. 20. 
8. Luna alit ostrea et implet echinos, muribus 
fibras Et pecui addit. — e) Pecua legitur in 
veteri precandi formula apud Cafon. R. R. 141. 
Mars pater, te precor,-pastores pecuaque salva 
servassis. Plaut. Merc. 3. 1. 10. Non didici b»- 
julare, nee pecua ruri pascere. Liv. 35. 21. In 
agris passim inundalis pecua ablata, Al. leg. pe- 
cora. Prudent. 10. iztpi <JT«f». 333. Jumenta, pe- 
cua, subjugales beluas. Adde Ncevium et Accium 
apud Non. p. 159. 6. Merc; Varron. 2. R. R. 
1. 3.; Plin. 8. Hist. nal. 43. 68. (167).; et 
Apul. 6. Met. Item Servius ad Virg. 3. G. 64. 
legit pecua apud Cic. pro leg. Manil. 6. 15., 
ubi Codd. pecora, — d) Pro pecua dixere etiam 
pecuda. Cic. fragm. apud Non. loc. cit. Quum ad- 
hibent in pecuda pastores. Accius ibid, et p. 467. 
30. Vagant: pavore pecuda in tumulis deserunt. 
Sisenna ibid. Jumenta et pecuda locis trepidare 
compluribus. Ncevius ibid. Sine ferro pecuda ma- 
nibus ut ad mortem meant. — e) Pecttum (ait 
Festus p. 246. 14. Mull.) quum dixit M. Cato 
per casum Genitivum a singulari caius recti for- 
ruavit, quo utebantur antiqui, id est pecu, ac 
testu, tonitru, genu, veru, quorum omnium 
Genitivus pluraliter geminal u litteram: ^ nunc, 
quia dicimus pecus, ut pectus, earn, quae in usa 
est, formam in declinationibus sequimur. Cato 
apud Gell. 7. 3. n. 37. Si quia xnajorera pecunm 
numerum haoere voluerit, tantum damnas esto. 
Hostius apud Priscian. 6. p. 719. insert. Sae- 
pe greges pecuuin ex hibernis pastubu' pulsi, 
— /") Pecuis in sexto casu. Jul. Valer. <U reb. 
Alex. M. edit. Rom. 1. 44. Una servitiis pe- 
cuisque. — g) Pecubus legunt nonnuli apud 
Lucret. 6. 1132. pecubus balantibus. At La- 
chmannus leg. pigris baiautibus. 

PECtJALIS, e, adject, pecuarius. Sedul. 1. 146. 
Edidit humanas animal pecuale loquelas. Ennod. 
Opusc miscell. 2. ante med. Sic vos in stuporem 
pecualem peccati nebula, aut divinus horror ob- 
limat. 

PECUARfA, a, f. 1. et 

PECUARlA, orum, n, plur. 2. V. toc. seq. 
in fin. 

PECt'ARlUS, a, um, adject, da pecore, da be- 
stiame, pastoreccio, Trpo^a-cauTcxo'?, xttjvwBijj, ad 
pecudes, et peoora pertinens. Varro 2. R. R. 5. 
17. Pecuarii greges. et ibid. 2. 1. Pecuaria qua- 
stio. Colum. 8. il. R. 1.1. negotiatio. Id. 7. R. 
R. 12. 8. Pecuarius canis. Cic Quinct. 3. 12. 
Erat ei pecuaria res ampla, et ruslica, sane be- 
ne culta et fructuosa. Sail, fragm. III. 77. 14, ed 
Krilz. Deinceps monet in laxiores agros magisque 
pecuarios ut egrediaatur. h. e. rei pecuariae aptos, 
ideoque armentis gregibusque abundances. — Fo- 
rum pecuarium fuit turn Roraw, turn Falerione, 
in quo pecudes vendebantur; aliud tamen videtur 
fuisse a foro boario, in quo boves vendebantur, ta- 
ste Paul. Diac. p. 30. 5. Mull. Inscript. R. apud 
Fabrett. p. 68. n. 157. D. M. o. mabcivs italicv* 

UBCVDIALIS ^BGOT(\TOH ?0HI P8CVAHH SIBt 8T SVIS 
VIVVS FBCIT LIBSRTI8 LXbertOBViOVS POSTKRIg^ue 

eorum h. m. e. h. n. s. h. e. hoc monumentum 
exterum heredem mox sequitur. Alia Faleriensis 
apud Morcell. de stil. inscr. Latin. T. 2. p. 291. 
IMP. CABSARB TBAtANO HADR14NO AVG. lit. COS. VIA 
KOVA STRATA LAPIDB PBH MKDIVM PORVM PBCVAR. 
A SVMMO VI CO LOUGO AD ARCVM IVMCTVM CAPITOLIO 

etc. — Etiaro miles pecuarius d ictus est, qui, 
dum in regionibus hosticis bellum gerebatur, 
idi'oque ex proxifQis agris pecudes ad vescendum 
aptas minime liceret arceasere, in castris eas ad 



PECUARIUS 

exercit'im nutriendum aleret et custodiret. In- 
tcript, «pud Steiner. Cod. inscr. Rom. Rheni 

«- 884. I. DECCIVS C. B. PAPIRIA TICIN. JtlLKS LBG, 
XX. PKHVARIVS ANNOR. XXV. STIPBNDIORVW XVI. H(C 

s. est. Hue fortasse pertinet alia Inscript. apud 
Gruter. 341.2. faomo patbrno bx evocat. qvi 

SE PROBAVIT AN. XVII. MILITAVIT COH. Xf. VRB. ANN. 

mi. pavjt leg. x. gkm. h. e. pavit pecudes le- 
gionis decimae Gemmae. ■ — Hinc 

Pecuarius, ii, m. 2. absolute, substantivorum 
more, ^ 1. Est qui pecuaria babel. Varro 2. 
R. R. 4. 3. Nee de pecore suilio mibi et vo- 
bis, magois pecuariis, ea res rton est communis. 
Cic. Dejot- 9. 27. Ut non solum tetrareha no- 
bilis, sed optimus paterfamilias, et diligentissi- 
mus agricola et pecuarius baberetur. ^f 2. I- 
tem qui pascua publica redirait, ut Ascon. in 
Cic. Divin. in Q. Caecil. 10. docet. Liv. Ii). 
47. Pecuariis aliquot damnalis. Inscript. apud 
Don. ci. 9. n. 13. nbcotiator collbgii pbcva- 
RIOkvm. 

Pecuaria, ce, f. 1. absolute, substantivorum 
more *J 1. Est res, quae in pecore habetur, 
ipsique pecorum greges, bestiame. Varro 2. R. 
A. 1. 11. Igitur est scientia pecoris parandi ac 
pasceodi, ut fructus quam possunt raaumi ca- 
piantur et ea , a quibus ipsa pecuaria norninata 
est; nam omnis pecuariae pecus fundaraentum. 
(Ita locum restituit, Schneidero approbante, 
Pontedera Op. post. T. 1. p. 221.) Id. ibid, 
prcef. 6. Ipse pecuarias babui grandes, in Apulia 
oviarias, in Reatino equarias. Sueton. Cces. 42. 
Pecuariam facere, tener bzstiame. ^ 2. Item 
ars et ratio pascendorum gregum, Varro 3. R. 
R. 1. 9. Duo libros scripsi; primum de agricul- 
tura, secundum de pecuaria. 

Pecuaria, drum, n. plur. 2. absolute, sunt 
armentorum et pecorum greges. Virg. 3. G. 64. 
mitte in Venerem pecuaria primus, Pers. 3. 9. 
Arcadise pecuaria rudere credas. Plin. 8. Hist. 
nat. 9. 9. (27). de elephant. Pecuaria feminarura 
srparant. 

PfiCtJARlUS, Ii, m. 2. V. voc. praeced. in 
fin. 

PECUASGO, is, ere, a. 3. incboat. pascolare, 
pecus alo, pasco, vel in pascua mitlo. In vet. de- 
creto arbitrum flnium regundorum, apud Gruter. 
204. lin. 33. in eo agro compascvo qvominvs pr- 
cvascere genvates LICBAT, Gruterus legit PECV- 
ascers; OreUius 3121. pbcvs ascerb; Nenzenius 
vero Mommsenii, qui monumentum vidit, cor- 
rectiones secutus pscvs pascerk. Itaque pecua- 
sco est vocabuli monstrum a Lexico expungen- 
dum. 

PfiCt'ATUS, a, urn, adject. Vet. Onomast. 
0r)p4Cj)5r)c, pecuatus. Fulgent, in Moral, n. 53. 

pEcCda. v. pecu. 

PECUDALIS, e, adject, idem ac pecualis. Ca- 
pell. 8. p. 272. Nae to. ait, infelh, vel Capella, 
vel quisquL es, non minus sensus, quam nominis 
pecudalis hujus incongrui risus adjectione desi- 
pere ccepisti? 

pECUDlFER, f§ra, fgrurn, adject. Inscript. 
apud Mural. 70. 6. silvano 9akcto patri bt cv- 

STODI PBCVDIFBKO LACTUTBRO, CtC. V. CANNABI- 

FER. 

PECUlNUS, a, um, adject, qui est pecoris. Cato 
R. R. 132. Schneider. Daps Jovi assaria pecuina, 
urna vini Jovi caste. Ita legiu Schneider.; alii 
aliter: V. adnotat. ad h. I. Ceterum Apul. 8. 
Met. Flagro pecuinis ossibus catenato verberare. 
h. c, ut ipse explicat paulo sup., contortis taeniis 
lanosi velleris fimbriato, ei multijugis talis ovium 
tessellato. Id. Apolog. Non modo humanis ani- 
mis ; verum etiam pecuinis et ferinis. 

PECOLATOR, oris, m. 3. JcXeirojc tou 5^/ao- 
otoo, qui pecuniam publicam, et ea, quae ad r«m- 
publicam seu principem pertinent, furator. Cic. 
8. Off. 18. 73. Neque enim de sicariis, veneficis, 
tastfimentariis, furibus, peculatorihus hoc loco 
disserendum est. Tac. 1. Hist. 53. Huoc (C&ci- 
nam) juvenem Gaiba, quaestorem in Baetica, im- 
pigre in partes mas trans trressum, legioni praepo- 
luit: tnox compertnm, pufilkam pecuniam aver- 
tiise, ut peculatorem flagitari jusiit. Salvian. 7. 



— ti08 — 

Gubern. D. 21. Punit enim judex in alio pecu- 
latum, quum sit inse peculator. 

PECC'LATORlUS,.a, urn, adject. Peculatoricc 
oves, b. e. peculiares, pfivaii peculii : legilur qui- 
dem apud Varron. 6. L. L. \)b. Mull., sed dubia 
lectione et sententia. V. adnotala a Mull, ad 
h. I. 

P£CGL ATI'S, us, m. 4. (peculor). Pequlatus 
do-ya.ix.txx; legilur in Lege de apparit. apud 
Gruter. 628. lin. 3. idqvk ei sine fhavde sva 

EACKRB LICETO QVOD SINB MALO PEOVLATV i"IAT. 

— Peculatus est fur turn pecuniae publics, aut 
principis, ut docet Paul. Diac. p. 212. 2. Mull. 
Peculatus furtum publicum a pecore dictum, 
sicut et pecunia, eo quod antiqui llouiani nihil 
piaster pecora habebant. i]f. Pestus p. 213. IS. 
Gr. jtkip.ua toy o-rifxoffiou. (urto del de.aro pub- 
blico. 

I.) Proprie. Cic. 12. Phil. j. 12. Sestertiura 
seplies iniilies averlisse Anionium pecuniae pu- 
blic* judicavistis : num fraude polerit carere 
peculatus ? Id. Rabir. perduell. '*. 7. I'ecula- 
tuni facere. Id. 1. fferenn. 12. 22. Accusari pe- 
culatus. Liv. 33. 47. Quos paverat per aliquot 
annos publicus peculatus. Cic. Place. IS. 43. 
Peculatus damnari. — Lege peculalu.i tenebatur 
si quis pecuniam publicam surripuisiet, vel, ut 
surrioeretur, curasset: si quis in auruui, argen- 
tumve, aut aes publicum quid indidisset, vel im- 
miscuisset, fecissetque dolo inalo, quo id pejus 
Ijeret. Ilaec pr.eterea sunt in crimine peculatus: 
si quis imperator pecuniam ex praeda captam 
penes se privatim retinuisset, eainque nee in 
triumpho tulisset, nee in serarium r»»tulisset. Ad 
haec lege Julia peculatus tenetur, qui pecuniam 
sacram, religiosam abstulerit, vel interceperit. 
Pcena peculatus vel pecuniaria fuit, vel capita lis. 
Nam qui prsedam ab bostibus cap tarn surripue- 
rat, in quadruplum damnabatur: ceteris aqua et 
igai interdicebatur. Postea irrogata est ali* lege 
deportatio, abrogata interdictions:; poena. Et quon- 
iain, ut repetundee, ita peculatus publicum furtum 
fuit; propterea, ut in repetundis, sic in peculatu 
asstimationes (iebant litium, contraque beredes a- 
ctio dabatur. Vide Digest. 48. tit. »3. qui inscri- 
bitur Ad legem Juliam peculatus etc. et P. Ma- 
nut, de legib. R. 

II.) Translate. Joculariter de meretricula, quae 
uni se amatori sui copiam fecisse narrat, nee 
omnibus patere queestus causa velle prolitetur. 
Plaut. Cist. i. 1. 74. Ergo amor in me pecu- 
iatum facit. h. e. quce publica sunt, sibi uni at- 
tribuit. — tenant, prcef. 1. 1. Hi, quos clara 
linguae jactitat lux illustres, pompos.a facundiae 
florulenta germina oisi misissent in publicum, 
feceranl peculatum. 

PfiCCLlARIS, e, adject, fpeculium). Aliam 
forma m Peculiarius V. loco suo. — Peculi.iris 
est ad peculium pertinens. 

I.) Proprie. Peculiar is causa, quae de peculio | 
est. Papinian. Dig. 41. 2. 44. a med. Sic pe- 
culiar i nomine, titulo et causa peculii, Lip. ibid. 
40. 12. 16. Id. ibid. 2. 13. 4. § 3. Si servus 
peculiarem faciat argentariam, dominus de pe- 
culio tenebitur. h. e. se U servo fa il tm- 
chiere col sua propria peculio etc. 

II.) Translate. % 1. Est — a) ad peculium per- 
tinens sive servi, sive filii larnilias. Plaut. A sin. 
3. i. 36. Etiam opilio, qui pascit alienas oves, ali- 
quam habet peculiarem, qui spem soletur mam. 
tit sua propria ragior.e. Varro 1. R. R.iT. 7. 
Studiosiores ad opus lieri-remissione operis, con- 
cessioneve, ut pecuiiare a liquid in fundo pascere 
liceat. Pompon. Dig. 15. tit. t. </«* est de pe- 
culio, 22. et 23. JEdes peculbres. Paul. ibid. 
12. 1. 31. numinl Ulp. ibid. 33. 6. D.o med. 
Si peculiare vinum legatum sit, id continebitur, 
quod servi habuerunt. — b) Peculiars etiam di- 
citur res privala et propria aiicujus habeotis ad- 
ministrationem rei etiam publicae: ct hue ideo 
ut a publica distinguatur. Sueton. Cces. 76. 
Monetae et .publicis vectigalibus peculiars ser- 
vos praposuit. h. e. proprios suos, non pablicos. 
Sic Id. Galb. 12. extr. (.horaula? denarios quin- 
que donavit, prol-ilos raanu sua e peculiaribus 



PECULIARIUS 

loculis suis.^ c) Peculiar is servus est etiam qui 
peculium babel prcprium, et super conservos, 
qui non habent, dignitatis aliquid habere videtur. 
Inscript. apud Marat. 892. 1. caapvs titi cab- 
saris VESPASIAN! AVG. SKRVVS VERKA P8CVI.IAKIS IV- 

cvndo vic a Rio svo benbmbrbn. Alia apud Sianchi, 
Mann. Cremon. n. 26. p. papirivs p. lib. thso- 

DORVS CORNELIA E OALLITVCHB PRIVIGNAK PBCVLIARl 

ante a co.\Tu6ernait. Sunt qui Suetonii locum 
priorem sub b allatum hue retiahendum putent. 
V. PKiXl.Il'M. I. 5. 5 * 2 - Se P e somilur pro 
speciali, proprio, neque cum aiiis communi, par- 
ticolare, tpeciale, i'^s;, i'Sixc;. Cic. Place. 21. 
51. Venio ad Lysaniam. peculiarem luum, De- 
ciane, ti'stem. Id. 2. ad Q. f'r. to. a med. Hoc 
mibi peculiare fcerit, hie etiam isto frui. Mar~ 
Hal. 4. 64. Et planus modico tumore vertex Coelo 
perfruitur serenior»': Et curvas nebula tegente 
valles. Solus luce nitet peculiar i. Plin. Paneg. 
2. Additum a nobis Optimi cognomen, quod pe- 
culiare hujus et proprium arrogantia prioium 
piincipiim fecit. Suehm. Aug. ~>. Quasi propiio 
suo et peculiar! d-.;o. Cic ;>. Verr. 14. 36. Exo- 
rit'ir peculiare edictum repentinum, ne quis f ru- 
men turn de area lolleret. h. e. novum. Verrisque 
proprium, non commune cum aliis praitoribus. 
liv. 3. I». Dc vestra plebe, quam partem, veluti 
abruptam :i ceteto populo, ve strain patiiam pe- 
culiar em que rem publicam fee is lis. h. e. factio- 
a.:m. Plin. 17. Hist, rial 18. 30. (12!)'. Afri- 
ca peculiare, quod ic oleaslro inserit, Id. 12. 
ibid. 17. 38. (77;. H*c sunt peculiaria Arabiae ; 
et pauca prsierea cunmunia. Id. 11*. ibid. 8. 
41. itiOi. Genus brassica? Aricinum sub omni- 
bus paen" foliis fruticat cauliculis peculiaribus. 
^ 3- Pro insipni. prsecipuo, singulari. Justin. 36. 
4. 3. de Attala Alice rege. ilortus fodiebat, gra 
inina serebal, et noxia innoxiis permiscebat: ea- 
que omnia veneni succo infecta , velut peculiare 
munus, amicis mittebat. Fortasse tamen hoc loco 
peculiare munus est munus privati hominis, pro- 
priaque ejus industria, non de publica r.onfectum. 
Sueton. Vitell. 4. Sed aliquanto Neroni acceptior, 
quum propter eadetu b;i*c, turn peculiari merito, 
quod etc. ^ 4. Peculiar is assimtatuiie idem est 
ac cliens./riscn'pf. apud Orell. 3U63.petho.mo pro- 

60 V'IRO CONSVI.ARI VEXBTI ATtUE IUaTRI PKCVi.IA- 

•ibs Eivs patrono pr aest astissiwo. Inscriptio hrec 
pertinet ad snn. a Ghr. n. ccci.xxvhi. — NB, 
De coenom. Rom. V. ONOM- 

PKllf' LlARI I'ER. adverb. Guinp. Peculiarius 
II. — Peculiaiitev Put idem atque ex peculio, per 
modum peculii, peculii ntjmine. 

1.) Proprie. Paul. Dig. 41. 2. :\. circa med. 
ijti.-edain tiliarn ignuranLt-s posjid>:inus, idesi qu* 
servi pecu liar iter para ver ant. Martian, ibid. 20. 
6. 8. Quum lilius familias et servus peculiariter 
pignori hypoihi'.am acccperunt, et habent liberam 
peculii administration em. 

II.) Translate est speciaiiter, pr^cipue, spe.cial- 
meate, particular. nente , singular mente. Plin. 
26. Hist. nat. H. 33. (50). I'olia refrigerant, 
spissant, peculiariter cruribus viliosis utilia. Id. 
25. ibid. 2. 3 <7\ In r-diqua in genii magnitudine 
medicine peculiariter curiusus. Id. 36. ibid. 20. 
37. (.145). Haematites croco similis peculiarius 
splendet. A I. leg. clarius. At Sillig. leg. croco 
similis, peculiaris expleudis oculorum lacuois 
in lacte muliebri, etc. Quintil. 1. 2. 16. Eum, 
in quo studium ingeniumque pcrspexerit, in 
suam quoque gloriam pucu'iariter lovebit. Id. 
H. 2. 8. Quod co turn u ne est et aliis no men, in- 
teliectu alicui rei peculiariter tribuitur: ut ur- 
hem, Komam accipimtis. in particolare: Grasci 
dicunt xax' s'^i-/t,v. Theod. Priscian. I- 2. p. 
2. c. 14. errr.'llaac autem peculiarius potionem 
in balneis dare consuevi. et Gramm. incert. 
ed. EicKenf. p. 164. Lalini peculiarius infinitis 
in i pxeuntlbus addunt er syllabam, ut i, quod 
longum fuerat, breve efficient, ut accingier 
ense. 

PECCLlARlUS, a, -im, adject, recentiori forma 
idem ac peculiaris. Ulp. Dig. 44. 4. 4. extr. Pa- 
renti licere deteriorera liberorum conditionem in 
rebus peculiariis facere. Al. leg. peculiaribus. 



PECULUTUS 



Pompon, ibid. 15. 1. 4. ad fm. Res tamen in 

causa peculiaria manet. Al. leg. peculiar!. Incer- 
tem JCtorum lectionem obfirma novo exemplo, 
in quo est cognomen R. Inscript. apud Mural. 
1640. 7. P. Cornelius P. L. Peculiarius. Not. T\r. 
p. 67. Peculium, peculiarius. 

pECULlATUS, a, urn, adject. {V. tamen voc. 
ieq.> peculio instructus. 

I.) Proprie. Vlp. Dig. 1». 1. 13. Pluris seivum 
emisset, si ila peculiars essel. Adde Cajum ibid. 

21. 1. 18- extr. 

II) Translate. ^ i. Est universim pecunia 
instructus. Asinius Pollio ad Cic. 10. Fain. 32. 

Balbus quaestor magna numerala pecunia, magnu 
pondere auri, majore argenli coacto de publias 
exaclionibus, trajecit se in regnuin Bogudis plane 
bene peculiatus. f 2. Obscaeno sensu Auct. Pna V - 
53. Pulcre pensilibus peculiati. V. PECULILM. 

PECULIO, as, are, a. 1. Pari. Pecutia tu$, quod 
adjective usurpatur (T. voc. pr«ccd.)ab hoc verbo 
formatum videtur. — Pecuiiare est peculio do- 
nare, locupletare. Plant. Pen. 2. 2. 10. Scelus 
tu pueri cs: atque ob istam rem ego aliquid lo 
peculiabo. ubi ambigue ludit Plaut. in voce pe- 
culium, quod obscaenum etiam sensum habet. f. 
PECULIUM II. 2. . 

PECClIOLUM, h n. 2. demimtl. peculu. Quin- 
til. 1. 5. 46. Vitium, quod Ot per quantitalem, 
ut magnum peculiolum, erunt qui solcecismum 
pulent, quia pro nomine integro positum sit de- 
minutum. 

PECClIOSUS, a, um, adject, ypr,uax»tii^ qui 
peculii raultum habet. Plaut. Rud. 1. 2. 24. Pe- 
culiosum eum esse decet servum, et probum. 
Cassiod. 8. f'ariar. 33. Calabri peculiosi. 

PECCLlCM, ii, n. 2. Forcellinus ait esse de- 
minutivum a pecunia, et aiTert illud Vlp. Pig. 
15. 1. 5. Peculium dictum est quasi pusilla 
pecunia, sive pusillum patrimonium. Sed, ul 
Duk. de Lat. let. Vett. 60. 4. animadvertit, in 
peculium infiexio non magis deminutivum osien- 
dit, quam in consilium, domicilium, Capitolium 
etc.; Ulpianus autem non vocis derivationem 
spectavit, sed ita locutus est, quod pecutia ser- 
vorum filiorumve familias saepe non valde magna 
essent. Hinc Id. ibid. 36. I. 16. plerosque ait 
uTroxoptaTocto? patrimonium suum peculium dice- 
re, ad indicandam scil. fortunarum suarum tenui- 
tatem. V. DIVES. — Ceterum peculium a pecu 
proprie significat id, quod quis pecorum pos- 

sidet. 

I.) Proprie. ^ 1. Quoniam apud antiquos ma- 
xima divitiarum pars armentis conslaret. peculium 
in universum dicitur pro bonis, opibus, faculta- 
libus, quae industria, diligenlia etc. comparantur. 
Servius ad illud f'irg. 1. Eel. 33. Nee spes li- 
bertatis erat, nee cura peculi, docet, antique 
omne patrimonium peculium dictum esse, fforat. 
Art. P. 330. an, base anlmos aerugo et cura pe- 
culi Quum semel imbuerit, speramus etc. Cic 
5. Par ad. 2. 39. An eorum sen it us dubia est, 
qui cupiditate peculii nullam conditionem recu- 
sant durissimae servitulis? ^ 2. Speciatim ita 
dicitur pecunia, seu nummi praesidii causa a pa- 
trefarailias repositi, soldo in cassa. Celsus Dig. 
32. 1. 7". Proculus ait, eos nummos, quos prse- 
sidii causa repositos baberet, legato contineri: et 
ssepe audisse se rusticos senes ita dicentes, pecu- 
niam sine peculio fragilem esse; peculium appel- 
lantes, quod praesidii causa seponeretur. <f 3. 
Saapius sumitur pro ea pecunia, seu parte facul- 
tatum, quam vel dominus servo, vel pater Olio, 
separatam a rationibus dominicis, utendam fruen- 
damque permittit: qua de re multa JCti ci(. Dig. 
15. tit. 1. qui de peculio inscribitur , peculio. 
Varro 1. R. R. 2. 17. Non solum adimis do- 
mino pecus, sed etiam servis peculium, quibus 
domiui dant, ut pascant. (hii.e videraus pecu~ 
Hum servorum primo et proprie partem ali- 
quam pecoris esse iis concessam a dominis. Ad- 
de ibid. 17. 7. et Plaut. Asin. 3. I. 36. Hsec 
adnotavit cl. Furlanetto: sed nee Varxo, nee 
Flautus loc. cit. nominis derivationem spectant.). 
Id. ibid, 17. 5. Praefectos (mancipiorum') ala- 

Tom, III. 



— 609 — 

criores faciundum praemiis, dandaqu* opera, ut 
habeant peculium, et conjunctas conservas, etc. 
Juvenal. 3. 188. praestare tributa clientes Cogi- 
mur, et cultis augere peculia servis. Liv. 2. 41. 
sub fm. Sunt, qui patrem auctorera ejus supphen 
ferunt, peculiumque filii Cereri consecravisse. 
Plaut. Merc. prol. 94. Lucrum ingens facio, p^-ae- 
terquam ruihi meus pater dedit eestimatas merces: 
ila peculium grande conficio. Sueton. Tib. 50. 
Juliam uxorem peculio concesso a patre praebi- 
lisque annuls fraudavit. ^ 4. Item quod marito 
ab uxore prceter dotem traditur, sopraddote, beta 
parafernali. Vlp. Dig. 2b. 3. 9. § 3. Ceterum 
si res dentur in ea quas Gra?ci xapdpspvx dicunt. 
quseque Galli peculium appellant, videamus, an 
statim efticiantur mariti. % 5. Peculii nomine 
venit etiam quod servus parsimonia sua sibi pa- 
ravit, vel officio meruit a quolibet sibi donari, 
pennissu doinini. Fhrent. Dig. 1J. 1. 39. Cf. 
Seneca Ep. 80. ante med. Peculium suum, quod 
imancipia) comparaverunt ventre fraudato, pro 
capite numerant. et Plaut. Pseud. 1. 2. 88. Tu 
autem, qua pro capite argentum mihi jam jamque 
s»pe numeras, Ea pacisci modo scis: sed qua? 
pacta es, non scis solvere. Phamicium, tibi h*c 
ego loquor, delicise summatum virAm: Nisi hodie 
mihi ex fundis tuorum amicorum omne buc penus 
afl'eitur ; Cras Phamicium Phoenicio corio invises 
pergulam. „ 

II.) Translate. 5 1. Seneca Ep. 12. aA fin. 
Sed jam debeo episiolam includere. Sic, inquis, 
sine ullo ad me peculio veniet?Noli timere: ali- 
quid secum feret. h. e. additamento sapientioris 
utiliorisque praecepti, quasi pecunia seposita prae- 
sidii causa. ^ 2. Ob?csena signiticatione penem 
significat. Plant. Pseud. 4. 7. 92. Mea quidem 
ha'beo omnia raeo peculio empta. ba. Nempe quod 
femina summa sustinent. Adde Pctron. Satyr. 8.; 
et Lamprid. Elagab. 9. extr. V. PECULIATUS. 
PECfLOR, aris, ari, dep. 1. Part. Peculans. 
— Peculor est idem ac publicam pecuniam, et 
ea, quas ad rempubl. pertinent, aufero, intercipio, 
male administro. Flor. 3. 17. Intercepts vecli- 
galibus, peculabantur suo jure rempublicam. Com- 
modian. 70. 13. Ipsi jam horrescunt judices pe- 
culantia vestra. h. e. peculatus vostri crimina. 
Lectio tamen est valde dubia. 

PECCNlA, ae, f. 1. In antiquis Inscriptionibus 
legitur etiam pequnia, quemadmodum pequdes 
et pequlium. ^ 1. Pecunia est copia nummo- 
rum, b. e. auri, argenti, jeris cusi; a pecu, a>- 
•pciov (It. danaro, soldo, pecunia; Fr. monnaie, 
argent comptant, argent; Uisp. moneda, dinero; 
Germ. d. Geld, d. Geldsumme; Angl. money, 
a sum of money}, quia qui primus nummum 
Romae cudit (quern Piin. 33. hist. nat. 3. 13. 
(43)'. Senium Tullium fuisse tradit: Macrob. 
1. Saturn. 7. Janum; sed hie fabulas secutus vi- 
detur.) nota pecudum signavit, prassertim ovium, 
boumve: — vel quod apud antiquissimos summa 
facultatum in pecoribus posita erat, ut ait Varro 
5. L. L. 95. Mull, Pecus ab eo quod perpa- 
scebant: a quo pecunia universa, quod in pecore 
pecunia turn consistebat pastoribus. (Hinc sunt 
qui primo loco ponunt ea, quae proxime sequenti 
paragr. 2. continents) Cic. Topic. 13. 53. Pe- 
cuniam numeratam mulieri deberi, cui sit omne 
arcenlum legatum. Id. 5. I'err. 71. 165. Pecunia 
publica ex aerario eropata, ex vectigalibus poputi 
R. ad emendum fruroentum attributa. Ascon. in 
Cic. 3. Verr. 42. Lex Cornelia nummaria de mo- 
neta, no quis privatus pecuniam faceret. battesse 
moneta. -et Sail, fragm. apud Donatum ad Ter. 
Phorm. 1. 1. *. Quae pecunia ad Hispaniense 
bellum Marcello facta erat. h. e. cusa et attri- 
buta, 4 2 - Per synecdochen accipitur non inodo 
pro nummis, sed pro omnibus Tebus, quibus fa- 
cultates, fortunas et divitiae constant, sive mobiles 
sint, sive immobiles : eaque non solum corpora, 
sed etiam jura continentur, ut Vlp. Dig. 50. 16. 
178. et jffermogenian. ibid. 222. docent, roba, 
facolta, averi, ricchezze, ovoia, jp\outo«. Scce- 
vola apud Cic. 2. Orat. 67. 269. Te panels annis 
ad maximas pecunias esse venturnm. Liv. 29. 31. 
a med. Familiae aliquot cum mapalibus pecori- 



PECUNIARIUS 

busque suis (ea pecunia illis est) periecuti sunt re- 
gem. Cic. 1. Divinat. 49. 111. Ut ostenderet, 
etiam philosophum, si ei commodum esset, pecu- 
niam facere posse, far roba, accumulate. Id. 
Rose. Am. 2. 6. In alienam pecuniam, tam 
plenam atque praeclaram nullo jure invasit. et 3. 
7. Ul pecunia fortunisque nostris contentus sit. 
Plin. 21. Hist. nat. 3. 5. (7). Namque ad cer- 
tamina in circum per ludos et ipsi descendebant, 
et servos suos equosque mittebant. Inde ilia XII. 
Tabularurn lex : Qui coronam parit ipse, pecu- 
niave ejus, virtutis suae ergo duitor ei, Quam servi 
equive meruissent, pecunia partam lege dici 7 
nemo dubitavit. Similiter Legg. XII. Tabul. 
apud Cic. 2. Invent. 50. 148. Si furiosus est, 
agnatum gentiliumque in eo pecuniaque ejus pot- 
cstas esto. Paterfamilias uti super familia pecu- 
niaque sua legassit, ita jus eslo. — Hue pertinet 
illud Festi p 245. 25. Mull. Pecunia sacrifi- 
cium fieri dicitur , quum frugum fructuumque 
causa mola pura ofTercbatur in sacrificio, quia 
omnis res familiaris, quam pecuniam nunc dtci- 
mus, ex hi< rebus constat. — Ad usutn loquendi 
haec pertinent, fforat. t. Ep. 6. 36. Scilicet uxo- 
rem cum dote, fidemque, et amicos, Et genus, et 
formam regina pecuuia donat: Ac bene num- 
matuin decorat Suadela Venusque. Cic. 2. leg. 
Aqr. 13. 33. PermiLtilur infinita potestas pecuniae 
conOciendae de vestris \ectigalibus, non fruendis, 
sed alienandis. el ibid. 36. 98. Quum omnem 
pecuniam ex aerario exbausissetis, ex vectigalibus 
redegis«etis, ab omnibus regibus-coegissetis, ta- 
men omnes vobis pecunias ad nutum vest rum 
penderent. Id. Pis. 16. 38. Pecunias exigere, ca- 
per e, imperare. Id. 5. Verr, 76. 175. auferre ab 
aliquo. et ibid, extorquere a civitatibus. et i- 
bid. 177. Pecuniam numerare aficui.ab aerario. et 
ibid. 176. publicam do mum suam converters et 
ibid. 73. 171. Ut praetor pecunias, quas civitatibus 
distribuere debebat, eas omnes avertal atque aiuV 
rat. et ibid. 76. 177. Devorare omnem pecuniam 
publicam r.on dubitavit. et ibid. 77. 180. Pecu- 
niam alicui dissolvere. et ibid. 78. 181. et 5. Att. 
21. solvere alicui. Nepos Timoth. 1. numeratam 
accipere ab aliquo. danaro in contanti. Rursus 
Cic. 5. T'err. 77. 180. confer re ad statu am. Id. 
Flacc. 23. 55. alicui conferrc in usum ejus- et 
ibid. 56. transient in quaestum et feneralio- 
nem. et ibid. 55. defcrre alicui: credere alicui. et 
ibid. 25. 59. gravi fenore occupare. Id. pro leg. 
Ma nil. 7. 18 coilocatum habere, investita. et 
Sueton. Aug. 39. extr. levioribus usuris mutuari, 
gr«viori fenore collocare. Plaut. Capl. 2. 2. 8. 
Prw?enti pecunia mercari aliquid. a contanti. 
Inscript., h. e. Tabula aenea apud Gruter. 512. 

tin. 24. ACRVM LOCVM PECVTilA PRAKSE^T1 VKND1TO. 

fforat. 3. Od. 16. 17. Crescentem sequitur cura 
pecuniam Majorumque fames, h. e. Crescit amor 
nummi, quantum ipsa pecunia crescit, ut ait Ju- 
venal. 14. 139. — Dies pecuniae est dies, quo 
pecunia solvenda est, gtorno del pagamento. In- 
script, opt. notae apud Gruter. 207. col. 3. n«s 
fecvmak: fabs dimidu dabitvr vbki prakdia sa- 
tis SVBSIGNATA ERVKT: ALTERA PARS DIMIDU SOt- 
VBTVB OfEBK EFFECTO PROBATO9VB. *| 3. PeCU- 

nia, dea. Arnob. 4. 9. Quis de&m Pecuniam 
esse credat, quam, velut maximum numen, re- 
strae indicant liltera, donare anulos aureus, loca 
in ludis atque in spectaculis priora, bonorum 
suggestus summos, amplitudinem magistratus et, 
quod maxime pigri ament, securum per opuleD- 
tias otium? Adde Augustin. 4. Civ. D. 21. 

PECUNlALIS, e, adject, pecuniarius, ut Pecu- 
nialis quaestus, Ccel. Aurel. 1. Tari. 5. 

PECGNfARlE, adverb, modo in pecunutria 
causa usitato. Vlp. Dig. 16. 2. 10. Si in ea 
(causa) pecuniarie agitur. Adde 47. 1. 3., ubi 
Torrentin. habet pecunioriter. 

PECO Nl ARIS, e, adject, pecuniariu", ut Pecu- 
niaris damnatio, Macer Dig. 48. 19. 10. extr., 
ubi AaJoawi. habet pecuniaria. 

PECUNIARITER. V. PECUNIARIE. 
pfiCfMARlUS, a, um, adject, pecumario, 
vpr)uarix.6c, ad pecuniam pertinens. Cic. 1. ad 
Brut. 18. a med. Inopia rei pecuniariee. Cat. 

77 



PECUNIARIUS 

3. B. C- 59. Praemia rei pecuniarisB magna ali- 
cui tribuere. Quintil. 6. 1. 50. Pecuniariam li- 
tem agere. Id. 12. 1. '26. Pecuaiaria? quaestiones. 
Vlp. Dig. 3. 1. 1. a med. Pecuniaria pcsna mul- 
tari. Paul. ibid. 42. 1. 6. Pecunlaria condemna- 
tio. — Hi nc 

Pecuniarius, Xi, m. 2. absolute, substanlivo- 
rum more, qui tolas est in re augenda. Gloss. 
Gr. Lat. Pecuniarius, yjtiiua.v.3VQ$. 

PECCNLARfUS, \i, m. 2. V. voc. praeced. 
in fin. 

PECCnIOLA, as, f. i. deminut, a parva pe- 
cunia, peculium. Quidam P. Aurelius bello Pu- 
nico primo Pecuniola cognomen habuit, teste 
Vol. Max. -2. 7. n. 4., ex quo apparet, vocem 
esse Latin am ut senXentiola, conlroversiola, fa- 
miliola, unciola. 

PfiCCNroSL'S , a, um, adject. Com p. Pecu- 
niosior et Sup. Pecuniosissimus I. — Pecunio- 
sus est pecunia abundans, bene nummatus, dives, 
danaroso, no\v-/£Yiy.azo;. 

I. ) Proprie , vel passiva ratione. — a) De 
hominibus. Hieronym. Comment, ad Eccles. 5. 
Tullius pecuniosos primituseos dictos refert (Cic. 

2. de Rep. 9. edente A. Maio), qui plura ba- 
buissent pecua, id est pecora, ita enim antiquitus 
appellabant. Cic. Rose. Com. 15. 44. Homines 
copiis rei farniliaris locupletes et pecuniosi (V. 
LOCUPLES). Id. i. Invent. 25. 35. In fortuna 
quaeritur, servus sit, an liber: pecuniosus, an 
tenuis. Adde eumd. 2. Verr. 1. 1. Nepos Attic. 

13. Nam quum esset pecuniosus, nemo HJo minus 
full emax, minus aediQcator. Sueton. Aug. 25. 
Feminae pecuniosiores. Cic. 7. Verr. 9. 24. Ho- 
minem pecuniosissimum repente e carcere e- 
missum. Tac. 13. Ann. 6, extr. Si ducem, amota 
invidia, egregium, quam si pecuniosum et gratia 
subnixum per ambitum deligeret. Mamertin. 
jun. Gratiar. act. 20. Tanto rir quisque melior, 
quanto pecuniosior habetur. — b) De abstractis. 
Tac. 13. Ann. 52. Valuitque pecuoiosa orbitate 
et senecta, quara ultra vitara eorum produxit, 
quorum ambitu evaserat. Sic Id. 3. ibid. 55. Pie- 
rique pecuniosam ad senectam pervenerunt. 

II.) Translate, vel active. Martial. 5. 56. Artes 
discere vult pecuniosas? Fac, discat citharcedus, 
aut choraules. ft. e. quaestuosas. 

PECUOSUS, a, um, adject. Gloss. Isid. Pecuo- 
sus, qui raulta pecora babet. 

PECUS, pgcCris, n. 3. Antiquam formam pecu 
V. loco sue — Pecus est multitudo bestiarum; 
et earum prasc'ipue, quae fructus atque usus causa 
aluntur, 7rpdj3a.Tov, xttjvos, Spiupa (It. bestiame; 
Fr. le betail, consider e comrne espece; Hisp. 
(janado; Germ, ias Vieh, als Gattung gedacht; 
Angl. oxen, hones, swine, sheep, goats etc., 
cattle). 

I.) Proprie. ^ 1. Generatim est multitudo 
bestiarum, vel bestiae tamquam genus seu spe- 
cies a nostra mente habitae. — a) Universim. 
Varro 2. R. R. 1. 13. In bubulo pecore. Virg. 

3. G. 11. pecori est idem delectus equino. Ovid. 

14. Met. 288. Setigerum pecus. Stat. 4. Theb. 
733. sed perfurit arvis Flammatum pecus. h. e. 
equi sitientes. (Adde 1. ibid. 275.) Colum. 1. R. 
R. procem. 26. Pecus ovillum, caprinum. Id. 
8. ibid. 4. 3. Volatile pecus facile paatoris cu- 
stodiam decipit. h. e. gallinae, aliaeque aves co- 
hortales. et ibid. 17. 7. aquatile. h. e. pisces. 
Horat. 1. Od. 2. 7. Omne quum Proteus pecus 
eglt altos Visere monies. Colum. 9. R. R. 8. 6. 
de apib. Interdum propter conditionem locorum 
vel mediocre pecus parandum est. Virg. 4. G. 168. 
Ignavum fucos pecus a praesepibus (opes)arcent. 
Grat. Cyneg. 265. de canib. Qui genuere sua 
pecus hoc imraane juventa. Hygin. fab. 125. Solis 
pecus sacrum quum coquerent in abeoo, raugie- 
bat. — b) Aliud est majus, aliud minus: in illo 
sunt boves, equi, asini et bujusmodi: in hoc o- 
vea, caprae, porci etc. Varro 2. R. R. 1. 10. 
Et quod nomina multa habemus ab utroque pe- 
core: a rainore Porcius, Ovinius, Caprilius; sic a 
majore Equitiui, Taurius, Asinius. Et cognomina 
quod dicuntur, utl Aninii Caprae, Statilii Tauri, 
Pomponii Vituli,sic a pecudibus alii mulli. Ita lo- 



— 610 — 

cum ex Cod. Potitiani refinxit, probante Schnei- 
dero, Pontedera Op. post. T. 1. p. 220. — c) De 
minore. Ovid. 11. Met. 276. Quosque greges peco- 
rum, qua? secum armenta trahebat. — d) Pauperis 
est numexare pecus, Ovidii dictum 13. Met. 824. 
in proverb, abiit, quum quis jactat copias suas, 
quasi innumerablles. Nam, ut ait Horat. 1. Ep. 
6. 45. Exilis domus est, ubi non et multa su- 
persunt, Et dominum fallunt, el prosunt furious. 
•f 2. Speciatim dicitur de ovibus, pecore, ut et 
7rpo'/3aTOv. Cato R. /7. 5. Pecori et bubus diligenter 
substernatur. Virg. 3. G. 554. Ualatus pecorum. 
Ovid. 1. Past. 384. Lanigerumque pecus, ruri- 
colaeque boves. — Et absolute Plin. 8. Hist. nal. 
47. 72. (187). Magna et pecori gratia vel in 
placamentis deomtn, vei in usu vellerum. Ut 
bovea victum hominum encolunt, ita corporum 
tutela pecori debet ur. (Adde eumd. ibid. 49. 73. 
(,199).). Tiberius apud Sueton. 32. extr. Boai pa- 
storis est pecus tondere, non deglubere. Justin. 

2. 2. 3. Hominibus armenta et pecora semper 
pascentibus, et per incultas solitudines errare 
solitis. Tac. Germ. 7. Terra pecorum fcecunda, 
sed plerumque improcera: ne ax mentis quidem 
suus honor aut gloria frontis. 

II.) Improprie. % t. De una tantura bestia. 
Ovid. lb. 459. Inque pecus magna? subito vertere 
parentis, h. e. leonem. ^ 2. Aniiqui omne ani- 
mal prjeter hominem pecus vocabant, ut Se.rv.. 
Philargyr., Aero, Caper de Orthogr. p. 2241. 
Putsch, et Non. p. 158. 26. ct p. 460. 3. Merc. 
adnotaruut, et ex allatis exemp'.is videre est. In- 
terdum tamen el de bomine dicitur rudi, stnl- 
to, vili, ignobili. Horat. 1. Sat. 3. 99. Quum 
prorepserunt primis animalia terris, Mutum el 
turpe pecus, glandem atque cubilia propter, 
Uoguibus et pugnis, dein fust i bus , atque ita 
porro Pugnabant armis, quae post fabricaverat 
usus: Donee verba, quibus voces sensusque no- 
tarent, Nominaque invenere, etc. Id. 1. Ep. 
19. 19. imitatores, servum pecus, ut mibi 
saepe Bilem, saepe jocum vestris movere tu- 
multus! Catull. 63. 12. Agite, ite ad alia, Gal- 
las, Cybeles nemora simui , Simul ite, Uindy- 
menae dominss vaga pecora. At Lachmannus 
leg. pectora. — Theod. Priscian. 3. 6., ubi De 
abortivis agit, haud semel pecus pro humano 
fetu in mairis ventre adhuc exstante dixit. Sic 
Tertull. 4. advers. ilfarcion. 21. N'on-coagula- 
tus-ex semine et humore, aon caro habitus ante 
formam, non pecus dictus post ftguram,-duc in- 
fans-, tarde homo, sed de cselo expositus, semel 
grandis, semel totus. et Firmic. 6. Mathes. 31. 
Intra raatris viscera impedito partu laniatum 
pecus miseris lacerationibus dissipatur. 

PECUS, tidis, f. 3. Negat Charts. 1. p. 72. 
Putsch, usurpari in recto, et vocalivo singulari: 
at prseter Plin. infra cit. ha bet Ccesar in Augu- 
ralib. apud Priscian. 6. p. 619. Si sincera pecus 
erat. — Etiam rnasculino genere usurpari videtur. 
Ennius apud Priscian. 5. p. 659, pec udi dare viva 
marito. Potest tamen, inquit Priscian., ilgurate 
hoc esse prolatum, ut si dicarn aguila maritus, 
vel rex avium.*-" Pecuda in neutro plur. V. in 
PEGU. — Pecus, udis, est animal brulum cu- 
juscumque generis, bestia, et diflert a pecus, oris, 
quod in singulari multas simul pecudes significat 
(It. bestia; Fr. bete, animal, tete de betail; 
Hisp. bestia, animal; Germ, das Vieh als ein- 
zelnes Stuck, das Thier ; Angl. a beast, brute 
animal). 

I.) Proprie. ^ 1. Generatim. Plaut. Pseud. 

3. 2. 45. Haec ad Neptuni pecudes condimenta 
sunt: terrestres pecudes cicimandro condio. Lu- 
cret. 2. 343. Squamigerum pecudes. Martial. 
5. 37. Nee modo politura pecudis indicae dentem. 
h. e. elephanti. Varro apud Non. p. 460. 8. 
Merc. Anates, buxcis rostris pecudes. Virg, 4. 
G. 327. pecudura custodia solera, h. e. apum. 
Varro 2. R. R. t. 5. Etiam nunc in locis multis 
genera pecudum ferarum sunt aliquot, ut in Phry- 
gia ex ovibus, in Samothrace caprarum, etc. de 
suibus nemini ignotum, etc. boves perferi sunt 
multi in Dardania, etc. equi feri in IJispaniae ci- 
terioris regionibus aliquot. Colum. 6. R. R. 27. 



PEDALIS 

13. de equis. Id praecipue genus pecudis amore 
natorum noxam trahit. Cic. 2. Nat. 17.64. 160. 
de sue. Qua pecude, quod erat ad vescendum 
hominibus apta, nihil genuit natura fecundius. 
Colum. 2. R. R. 2. 23. de bob. Plus enim 
queunt pecudes collo et pectore conari, quam 
cornibus. — Urbane Cic. 2. Cat. 9. 20. Ista 
non modo homines, sed ne pecudes quidem mini 
passu rx esse video tur. Id. 1. Alt. 16. circa med. 
Quod omnes non modo homines, verum etiam 
pecudes factum esse sciebant. ^ 2. Speciatim. 
— a) Interdum dicitur de bestiis terrestribus. 
Virg. '.{. G. 243. Et geous aequoreum, pecudes^ 
pictteque volucres. — b) Interdum de pecore 
minori, ut capris, ovibus etc. Lucret. 3. 228. At 
variae crescunt pecudes, armenta, fersque. et 4. 
1 197. Nee ratione alia volucres, armenta ferae- 
que, Et pecudes, et equae. — c) Interdum de 
ovibus, pecora. Plin. 24. Hist. nat. 11. 53.(90). 
Pecus etiam et capr« si aquam biberint, in qua 
folia ea maduerint, mori dicuntur. Lucret. 2. 367. 
haedi Gornigeras norunt malres agnique petulci 
Baiantum pecudes. Ocid. 4. Fast. 903. Et frustra 
pecudem quseres Athamantidos Helles. ft. «. Arie- 
tem. — d) Interdum de iis, qu.e in usum et 
fructum aluntur. Cic. 1. Off. 30. 103. Quantum 
natura hominis pecudibus reliquisque bestiis an- 
tecedat. Alii et ipse Orellius leg. belluis. 

II.) Translate est convicium in hominem stul- 
tum, stolidum, fatuum, pecoioue, beslia. Cic. 
Pis. 9. 19. Ego istius pecudis ac putidae carnis 
consiiio scilicet, aut prcesidio niti volebara? et. 29. 
72. Istius impurissimas atque intemperantissimas 
pecudis sordes. Id. 8. Phil. 3. 9. Atque etiam 
homines agrestes, si homines ilii, ac non pecudes 
potius , inani spe ad aquas usque et Puteolos 
provehuntur. Gf. Tac. 13. Ann. 1. C. Gwsar pe- 
cudem auream eum {Junium Silanurn) appellare 
solitus est. 

PEGUSGULUM, i, n. 2. derninut. pecudis. Ju- 
venc. 2. 597. fuveam si forte pecuscula vestra 
Inciderint. 

PEGGSCUM Palatii dicta est ea regio Urbis, 
quam Romulus obversam posuit, ea parte, in qua 
plurimum erat agri Romani ad mare versus, et 
qua mollissime adtbatur Urbs, quunj Etruscorum 
agrum a Romano Tiberis disci uderet, ceteras vi- 
cia?e eivilates colles aliquos haberent oppositos. 
Feslus p. 213. 13. Mull, ubi legitur quidem 
pectuscum (quocum Husclikius comparavit Germ. 
Brustwehr, It. parapetio) , sed Dacerins cot' 
rigit pecuscum, quod ea parte pecus pasceretur. 

PKDA, ae, f. I. pedata, vestigium. Festus p. 
210. 2. Mull. Pedam, vestigium humani praeci- 
pue pedis appeliasse antiquos, in commenta- 
riis quibusdam inveniri solet. Gloss. Philox. 
Peda, pedatura, Ij(vos. Cape.ll. 1. p. 18. In hac 
(sphfsra) quid cuiicti, quid singuli rationum o- 
m uiurn populi quotidianis molibus agitarent, 
ped« reformante speculo relucebat. Ita Grotius 
corrigenda putat qu;« Godices leg. agitarent pede 
ire formante speculo. At Koppius vel nihil 
mulandum, vel si quid mutandum, censet ex Co- 
dice Reich., ubi pidei reformantis } legendum 
Pythei reformantis. 

PfiDALE, is, n. 3. V. PEDALIS, e, in fm. 

PEDALlON, li, n. 2. herba eadem ac proser- 
pinaca, apud Aput. Herb. 18. 

PftDALIS, e, adject, di misura d'un piedt, 
rtoStaioc, pedis rnensuram habens. Seneca 1. 
Queest. nat. 3. a med. Solem acies nostra sio 
contraxit, ut sapieotes viri pedalem esse conten- 
derint. Cic. 4, Acad. (2. pr.) "Zf>. 82. Quid potest 
esse sole majus ?-Quantuius nobis videtur! Mihi 
quidem quasi pedalis. Cces. 3. B. G. 13. Tran- 
stra ex pedalibus in latitudinem trabibus. Colum. 
4. R. R. 16. 2. Pedale spatium. et ibid. 7. 3. 
Pedalis longitudo. Plin. 20. Hist. nat. 22. 91. 
(91). altitudo. Id. 12. ibid. 19. 43. (95). men- 
sura. Id. 17. ibid. 8. t. (47). crassitudo. et ibid. 
20. 33. (146). sulcus. Id. 21. ibid. 4. ,10. (21). 
Pedalia intervalla. Auct. Grom. Coloniar. p. 
213. ed. Rudorff. Termini rotundi pedales. Mar. 
Victor in. 1. p. 2494. Putsch. Metrum (per spatium 
longitudinis) cubitale, pedale, palmale. — Hinc 



PEDALIS 

Pedale, is, a. vel pedalis, is, f. 3. absolute, 
Mibstantivorum more, ^ I. Est solea. Narnque 
pedale vel pedalem apud Petron. fragm, Tragur. 
56. Burmann. alii intelligunt fasciam, qua pes 
involvitur, alii socculum, soleam : sed dubia est 
et lectio, et interpretatio. Gloss. Philox. Pedale, 
Troosx/xayssov, jtcSsov, h. e. quo pedes extergentur. 
V. PEDULIS. ^ 2. Item mensui a, qua metirnur 
aliquid, ut metro apud Italos. Mar. Victorin. 
1. p. 2496. Putsch. Quum pedale vel libra me- 
titur aliquid, est in illis uncia, est semuncia, est 
digitus vel ab eo minus quippiam, per quas por- 
tiunculas ipsum pedem computamus et librara. 

PEDALIS, is, f. 3. V. voc. prseced. in On. 

PEDAMEN, Inis, et 

PEDAMENTUM, i, n. 2. sostegno delle viti, 
palo, xaptcc^, x,^P a ?5 palus, ridica ad rites, alias- 
ve plantas inhrmiores fulciendas, statumen,' ad- 
miniculum: a pedo , as. Varro 1. R. R. 8. I. 
Quibus slat recta vinea dicuntur pedamenta: qure 
transversa junguntur, juga. et mox 4- Pedamen- 
turn fere quatuor generum: unurn robustum, et 
Tocatur ridica : alterum palus e pertica : tertium, 
quod horum inopiae subsidio misit arundineturn : 
quartum est pedamentum nativum ejus generis, 
ubi ex arboribus in arbores traductis vilibus vi- 
nea fit; quos traduces, quidam rumpos, appellant. 
Colum. 4. R. R. 1. 1. Gemiois viviradicibus 
diductis duo continua per ordiaem vestire peda- 
menta. et ibid- 30, 1. Pedarainum jugorumque 
et viminum prospiciendorum tradenda ratio est. 
et ibid. 26. 1. Pedamen teres ex junipero. Id. 

5. ibid. 4. t. Pedaminibus adnhae lites. Adde 
Plin. 17. Hist. nat. 20. 34. (147). et ibid. 22. 
35. (174). 

PfiDANA, », f. 1. pedana. Gloss. Isid. Pe- 
dana, pedulis novus {at. nodus), qui caligae as- 
suitur. 

PfiDANEUS, a, urn, adject, (pes) idem ac pe- 
dalis. 

I.) Propria. Colum. 4. R. R. i. 6. Nemo 
minorera pedanea scrobem vilibus comparat. Al. 
leg. bipedanea.; Schneider, tripedanea. Pallad. 

6. R. R. i\. Pedaneum rudus inducere. Solin. 2. 
a med. Pedanei ramuli. 

II.) Translate. ^ 1. Pedanei judices, yrxpeu- 
Stxaarat, dicuntur, qui de levioribus tantum cau- 
Eis solent cognoscere. Quidam sic dictos putant, 
quod humiliore loco, seu in subselliis considercnt, 
atque adeo non uterentur tribunali, nee sellis cu- 
rulibus, sed in piano judicarent : alii quod non, 
ut magistratus, curru veherentur, sed pedibus in- 
cederenl. Prior sententia probabilior videlur, et- 
enim bjec habet Pseudo - Ascon. ad Divin. in 
Q. Ca'cil. 15. Sunt enim subsellia tribunorum, 
triumvirorum, quasstorum, et hujusmodi minora 
judicia exercentium, qui non in sellis curulibus, 
nee in tribunalibus, sed in subselliis considebant. 
Hinc Vlp. Dig. 3. 1. 1. § 6. Apud judices pe- 
daneos postulare prohibetur. Adde ibid. 2. 7. 3. 
et Paul. ibid. 48. 19. 38. § 10. Inscript. apud 
Henzen. 643!. qvaedam aegotia svkt in Qvivys 
(h. e. quibus) svperflwm sit modbratorkm ex- 
SFECTAre provincie {sic) qvod novis (h. e. nobis")- 

FENDENTIBVS RECTVM ADMODV-M VISVM EST tiT PB- 

daneos lvniCRs id est eos ovi nbgotia Jivmilu 

D1SCEPTENT CONSTITVBNDI DARBMVS FRAESIDIVVS 

potestatem etc. Hsec Inscript. pertinet ad ann. 
post Cbr. n. 362.; constHutio enim est a Jullano 
imp. data V. Cal. Aug. Antiochiae Mamertino et 
Neritta consulibus, cujus partem tantum habemus 
in Cod. Justin. I. 3. de pedaneis judicibus 3. 
3. Cf. Cod. Theod. 8. 1. 16. <f 2. Pedfmeos 
pro pedariis, quum de senaloribus sermo est, bar- 
bare dici, notat Gell. 3. 18. extr., quia nempe 
ejus aslate ita appellari ccepissent, quemadmodum 
etiam pedant dicuntur decuriones in Tabula Ca- 
nusina loc. ci\. in PEDAR1US. 

PEDANUS, a, urn, adject, ad Pedum oppidum 
pertinens: V. in ONOM. — J'edani decmiones. 
*'. PE HA MI'S II. sub /-. 

PEDARIUM, ii, n. 2. quid signified. ipnoturH 
est, apud Pel agon. T'eterin. 16. ante. med. Ad 
Ozsoas apopiras Peiagonii. Pedaria coda . ct in 
pulverem redacla mittis in acetum, et ferveant. 



— 6ii — 

PEDARlI, drum, m. plur. 2. V. voc. seq. in 
fin. 

PEDARIOSj a, urn, adject, ad pedes pertinens, 
idem ac pedalis, qui pedis mensuram babet. 

I.) Proprie. Inscript. opt. notse apud Gruter. 
207. cot. 2. opercvlao/ve abikgnev tmpomto ex 
tigno pkdario. h. e. unius pedis latitudiaem ha- 
bente. 

II.) Translate, — a) Pedarii senatoros vocali 
sunt, ut Gabius Hassus, teste Gellio 3. 18., scri- 
ptum reliquit, qui nondum gesserant magistratum 
curulem: idque quia pedibus irent in curiam, quum 
qui magistratus curuli functi erant, soliti essent 
curru vebi. Festus p. 210. 31. Mull, et alii sic 
dictos putant, qui non haberent jus novae dicen- 
d» seQtentiae, sed pedibus irent in sententiam 
aiiorum: s'enatorum enim alios fuisse principes, 
qui in solio eburneo sederent ibique sententiam 
dicerent, alios fuisse minores, qui non haberent 
io senatu sententise dictionem, sed ab aliis dictam 
approbarent, moventes se loco, et in partem ejus 
ambulantes, cujus senteotiee assentiebantur. Pro- 
pter quod qui sententiam aiiorum sequuntur, ire 
in sententiam pedibus dicuntur. Varro apud 
Gell. ibid, etiam equites quOsdam pedarios fuisse 
dicit: et Gellius censet, equites eos, qui necdum 
a censoribus in senatum lecti erant, eoque nee 
senatores dici poterant, si populi bonoribus usi 
essent, habutsse jus veniendi in curiam, dicen- 
daeque sentfntiie, sed quia in postremis scripti 
erant, non rogatos fuisse sententias, sed quas prin- 
cipes dixerant, in eas discessiise. Pro pedartus 
dixere etiam pedaneus: sed Gellius ut minus La- 
tin ii m rejicit. Cic. 1. All. 19. Est illud S. C. 
suinma pedar>orum voluntate, nullius nostrum 
auctoritate factum, et ibid. 20. Et raptim in earn 
sententiam pedarii concurrerunt. Tac. 3. Ann. 
61. Ut non modo primores civitatis, sed omnes 
consulares, magna pars eorum, qui prsctura fun- 
di, multique etiam pedarii senatores certatim sur- 
gercnt, fcedaque et nimia censerent. ~ llorum 
sententia pedaria appellata est, Laberius apud 
Gell, loc. cit. Caput sine lingua pedaria sententia 
est. — b) Etiam pedarii, seu pedani decuriones 
erant in coloniis, qui nempe honoribus numquam 
functi fuissent, ut constat ex Tabula cenea Ca- 
nusina apud Fabrett. p. 598. «. 9., quae, pertinet 
ad ann. a Chr. n. CGX.XIH. sub Alex. Severe, 
el in qua perscripta sunt nomina eorum, qui cu- 
riam Canusinam constituebant, Primo enim no- 
minantur XXX. patroni C. C. V. V. h. e. cla- 
risaimi viri, nempe Romee senatores, turn VIII. 
itidem patroni E. E. Q. Q. R. R. h. e. equites 
Romani, turn VII. quinquei.nalicii, et IV. allccti 
inter quinquennalicios, XXIX. duumviralicii, 
XIX. asdilicii, IX. qiiresforicu, turn XXXII. pe- 
dani, tandem XXV, prcetextati; ex quorum o- 
innium oumero si patronos et praeteitatos sub- 
trahas remanent centum decuriones, qui ideo et 
centumviri dicebanlur {V. CENTUM VIRI.); ho- 
rum vero qui pedani appellantur, nee quin- 
quennales, nee duumviri, nee aediles, nee quae- 
stores unquam fuerunt. Patet igitur, pedarios seu 
pedanos eos dictos fuisse, qui, quum nullo hacle- 
nus honore io curia essent functi, non in bisellio, 
sed in subselliis inftmo loco considebant. quem- 
admodum etiam judices minores , ut patet ex 
Pseudo - A sconii loc cit. in PEDANEUS II. 1. 
— Hinc 

Pedarii, Grum, m. plur. 2. absolute, substan- 
tivorura more, Cic. 1. Att. 13. ct 20. supra cit. 
6ub II. a. 

PEDATIM, adveTb. Kara ircSa, un piede dopo 
I'altro, motu successivo pedum. Plin. 11. Hist, 
nat. 45. 105. (253 ; . Reliqua animalia, ut libitum 
est, gradiuntui : leo tantum et camelus pedatim, 
hoc est, ut sinister pedum non transeat dexlrum, 
>ei.! subsequalur. lla^c PUn. 

I'EDATIO, oni*, f. 3. ^apjxwsic, actus, quo 
prdainentis vilis l'ulcitur, vel ipsum pedamentum, 
aul lulcimentum per pedamenta. Colum. 4. JR. 
JR. 12. 2. Hum se vinea corroboret in peda- 
tionem. Al. rectius ita leg. ut corroboret sit po- 
stremum verbum capitis 12. deinde seifualur cap. 
12. Impedationem deinde sequitur alligator. 



PEDES 

PEdATORA, ae, f. 1. duo di versa significat: 
scilicet 

A) Est idem ac podismus, seu spatium certo 
pedum numero definitum, et ipsa mensuratio per 
pedes. Veget. 3. Milit. 8. circa med. Singular 
centurias, dividentibus campidoctoribus, accipiunt 
pedaturas, et fossam aperiunt, Inscript. apud 
ffenzen. 6739. pedatvra fbliciter fisit frima- 
korvm D. p. k. e. militum legionis primae, quin- 
gentos pedes vel passus. Inscript. apud Gru- 
ter. 896. 14. IK OVA PBDATVRA KBQTB HVAIARI 
NEOVE TVMVLVM PIBRI VOLO VT RABBAT BA AREA 
ET A TERGO 8T A LATERE ACCESSVM SVVM. AHa 

apud Denat. 168. 1., quae est apud Orell. 4379. 
p. abl. avg. lib. jobacchvs FKCiT (moTiumentutn), 

KT PBDATVHAM DEDIT ANTE TITVLUffl T. XXX., ANTE 
FRONTEM P. XXX. ET IK AGBO QVOQUOUefSUS V. 

centknos etc. Adde aliam apud Don. cl. 13. n. 
29. ; et Auct . de limit, p. 245. et 250. Goesii. 

B) Est idem etiam ac pedamentum. Inscript. 
apud Gruter. 315. 2. ab hbredibvs meis prae- 

STARI VOLO EX PRAEDllS CBTSRIS MEIS PALVM 
RID1CAM OMNIBVS ANNIS SVFFICIENS PEDATVRAK VI- 
NEAB OVAM AVGVSTAL1BVS LECAVI. 

PEDATUS, a, um. V. PEDO, as. 

PEDATUS, us. et i, m. accessus pedis vel pedis 
ictus. Occurrit tantum Ablativus. Plaut. Cist. 
2. 1. 49. Nisi tertio pedatu omnes afflixero. Cato 
apud Non. p. 6i. 18. Merc. Igitur tertio pedato 
bellum nobis facere. per la terza volta. Id. apud 
eumd. ibid. Tertio autera pedato item ex fenore 
discordia excrescebal. Gloss. Philox. Tertio peda- 
tu, roirr, jrsp:;'2w. Sic Non. loc. cit. Tertio repe- 
titu, seu' accessu quasi per pedem. Rursus Cato 
apud Charts. 2. p. 191. Putsch. In his duobus 
bellis alteras stipendio, agrique parte multati (al. 
multari); alteras oppidum vi captum; alteras pri- 
mo pedato et secundo. Nihil bic Charis. quod 
locum satis obscurum illustret. To alteras di- 
ctum est pro afias, quum adverbii more adhibe- 
tur. primo pedato et secundo fortasse est primo 
et secundo aggressu: sed omirit Charis. verba 
aliquot, quibus Integra sententia continebatur. — 
Ceterum in duobus Catonis locis apud Non. Co- 
dices habenl pedafo; sed Henricus Jordan. {M. 
Catonis prceter lib rum de. R. R- quo? exstant, 
p. 9. in not.) corrigendum putat in pedatu, col- 
lalo Flavio Capro qui p. 2213. Putsch, ait: Pri- 
mo pedatu, non pedato. dicendum est. 

PEDEM A. f. PVT1SMA. 

PEDEPLANA, r>rum, n. plur. 2. stanze a pie 
piano, ts iniKstx, loca in aedibus solo oequalia, 
quaeque pede piano, h. e. sine ascensione adeun- 
tur. Vox cadentis Latin itatis. Impp. Honor, et 
Theodos. Cod. Theod. 7. 8. 13. Militcs ex pro- 
cinctu redeuntes singul.e tunes in pedeplanis 
suis recipiant. 

PEDfiPRESSIM, adverb. /3a'oijv, tarde, paul- 
latim, lenta ct tard.i itione. Non. p. 29. 3. Merc., 
sed sine exempli*. 

PEDES, ltis, m. 3. (pes et eo, ituin) qui pe- 
dibus incedit, irsfo; (It. pedone, chi va a pie- 
de; Fr. pieton, qui va a pied; llisp. peon; 
Germ. d. Fussgaiiger: Angl. on fool). 

DProprie. ^J .(icnen.tim. Sail. Cat. 59. Deinde, 
remotis omnium equis, quo mililibus exaequato pe- 
riculo animus amplior essct, ipsp pedes exercitum 
pro loco atque copiis instruit. Liv- 28. 9. 15. Iret 
alter consul sublimit curru -mullijugis si vellet 
equis-: Neron em, etiam si pedes incedat, memo- 
rabilem fore. T'irg. 6. JEn. 881. seu quum pedes 
iret in bostem, Seu spumantis equi foderet cal- 
caribus annos. Ovid. 14. Met. 363. equique celer 
spumantia terga relinquit, Spemquc sequens va- 
nam silva pedes errat in alta. Curt. 8. 1. ante 
med. Macedones scivere, ne pedes venaretur. 
5eneca Pp. 104. Per medias Africse solitudines 
pedes duxit exercitum. ^ 2. Speciatim. — t a) 
Sarpe est miles, qui pedibus meretur, (ante, pe- 
done , fanteria , sicut eoues qui equo. Cces. i. 
B. G. 42. Pofclulavil, ne quem peditem ad col- 
loquium Ccesar adduccret. Potnpej. ad Domit, 
2. post ej>. 12. I. 8. ad Att, Quantas equitum 
et peditum copias contracturus sit. — b) Est 
etiam colleclivum nomen, et peditum multitu- 



PEDESTER 

diaem signlficat, la fanteria. Liv. 30. 34. U- 

trimque equite nudata erat Punica acie* , quum 
pedei concurrit, nee spe, ties vlribas jam par. 
Tac. 1. Ann. 67. Equos fortissimo cuique bel- 
latori tradit, ut hi, mox pedes, ia hostem inva- 
derent. tt ibid. 60. Simul pedes, eques, classjs 
apud praedictum amnem convenere. Id. 4. Hist. 
70. Coplas veterano pedite atque equite firmavit. 
— c) Peditum expeditiones apud Fellej . 2. 
121. 1. sunt terrestres, et classicis opponuatur. 

n.) Improprie equites peditesque totum popu- 
lum significant, scil. patricios et plebejos. Cic. 3. 
Legg. 3. 7. Censores equitura peditumque pro- 
Iern describunto, Liv. 1. 44, Omaes cives Ro- 
raani equites peditesque. Horat. Art, P. 113. Si 
dicentes erunt fortunis absona dicta, Romani 
tollent equites peditesque cachinnum. — Et in 
sing. num. Plant. Pcen. 4. 2. 10. Quodvis genus 
ibi hominum videas, Equitem, peditem, liberti- 
nura, furem ac fugitivum velis. 

PEDESTER, stris, stre, et pedestris, e, adject. 
(pes\ Pedestris in recto masculino, prseter alla- 
tum Nepot. locum, qui dubius est, tegitur etiam 
apud Fopisc. Prob.2\. Longius progredior, quam 
pedestris sermo desiderat. ~ Pedester est qui pe- 
dibus incedit, pedes, Trs^ico'c, ira£o'$, (It. pedone, 
pedestre; Fr. qui va a pied, qui est apied,pe- 
desire; Hisp. pedestre, peon; Germ, zu Fusse; 
Ang). on foot, going on foot, pedestrians, pe- 
destrian). 

I.) Propria. ^ 1. Generatim pedester eque- 
stri opponitur. Cic. 9. Phil. 6. 13. Gr&tior illi 
videtur statua pedestris futura, quam equestris. 
Tac. 2. Mist. 11. extr. Nee illi segue, aut cor- 
ruptum luxu iter: sed lorica ferrea usus est, et 
ante signa pedester, horridus, incoraptus etc. 
Firg, 11. ASn. 707. pugnaeque accinge pedestri. 
a combatter a piedi. Sueton. Domit. 4. Prcelium 
duplex, equestre ac pedestre commisit, atque in 
amphitbeatro navale quoque. Cic. 2. Fin. 34. 112. 
Xerxes cum tantis classibus, tantisque equestribus 
et pedestribus copiis. Ifepos Eumen. 4. Equitibus 
profligatis, pedestris exercitus pacem ab eo petiit. 
Al. leg. pedester. Tac. 2. Ann, 17. Simul pede- 
stris acies infertur, et praemissus eques etc. A~e- 
pos Iphicr. 1. Pedestria arma. della fanteria. 
Aurel. Vict. Ccesar. 42. Pedestre magisterium, 
Adde Cces. 2. B. G. 17.; Liv. 22. 47. et 49; 
et Justin. 4. 4. 4. — Pedestres absolute, pedites. 
Justin, 11. 9. 10. Cecidere pedestres CXXX., e- 
quites CL. — Pedestre scutum, da pedone, quo 
pedites utuotur. Liv. 1. 10. Pedestre scutum ca- 
pit, Uispano cingitur gladio. % 2. Specialim, 
sappe pedester est lerrester, et navali opponi- 
tur, et maritimo. Cic. Senect. 5. 13. Pedestres 
navalesve puguae. Nepos Alcib. 8. Lacedajmonios 
co nolle confligere classe, quod pedestribus co- 
piis, plusquam navibus valerent. Cces. 3. B. G. 
9. Pedestria esse itinera concisa aesluariis, navi- 
gationem impeditarn propter inscientiam locorum. 
il viaggio per terra, et 2. B. C. 32. Ut neque 
pedestri itinere, neque navibus commeatu juvari 
possint. nk per terra, ne per mare, et Auct. B. 
Alex. 26. Tota .Egyplus maritimo accessu Pha- 
ro, pedestri Pelusio muntta. Plin. 3. Hist, nat. 
11. 16.(101). Intervallum maris pedestri cooti- 
nuare transitu, pontibus jactis. con passaggio a 
piedi. Martial. Spectac. 28. Abnuit in liquidis 
ire pedester aquis, Apul. de Mundo. Animalia 
pennata, pedestria, aquatilia. % 3. Pedestria au- 
spicia nomioabantur, quae dabantura vutpe, lu- 
po, serpente, equo ceterisque animaiibus quadru- 
pedibus. Paul. Diac. p. 244. 15. Mull. 

II. ) Translate. % 1. Pedestris oratio, est 
prosa oratio, quia humilis est, et quasi pedibus 
incedens, nee assurgit poetico spiritu, ut car- 
men, rce£c; \6yoc. Quintil. 10. 1. 81. Piato mul- 
tum supra prosam orationem, et quam pedestrem 
Graeci vocant, surgit. Horat. 2. Od. 12. v. tuque 
pedestribus Dices historiis prcelia Caesaris, Maece- 
nas. ^ 2. Et universim quici-mque sermo stilo 
simplici, vulgar! et submisso, sine sublimitate 
et spiritu tragico. Id. Art. P. 95. Et tragicus 
plerumque dolet sermooe pedestri. Id. 2. Sat. 
6. 17. Quid prius illustrcm satyris Musaque pe- 



— 612 — 

destri? Auson. epist. 16. 78. J3sopiam trimetriam, 
Quam vertit exili stilo, Pedestre concinnans opus. 
Terentian. de carm. lambico, p. 2433. Putsch. 
Sed qui pedestres fabulas socco premunt, Ut quas 
Ioquuntur, sumpta de vita putes, etc. 

PEDETENTIM vel pedetemptim, adverb. Comp. 
Pedetentius II. — Ratione habiu etymi, Dona- 
tus in Ter. Phorm. 3. 3. 18. et Priscian. 15. p. 
1005. Putsch, et Augustin. de gramm. p. 2010. 
deducunt a pede et tentando. Ila de iis proprie 
dicitur, qui priusquam pedem ponant, solum ten- 
tant, ut in tenebris, aut raolli solo facere solemus. 
Videturque pro hoc etymo faceve illud Catonis 
apud Charis. 2. p. 190. Putsch. Earn ego viam 
pedeientim tentabam, Handius vero a pedem 
tenendo deducit, qui enirn pedem tenent, wquali 
et lento gradu proceduot. — Ceterum pedeten- 
tim est lento gradu, sensira, pauliatim, xata jtc- 
Sa5, /3a&ijv (It. a poco a poco, a passo a passo, 
adagio; Fr. pas a pas, peu a peu, lentement; 
Hisp. poco d poco, lentamente; Germ. Schritt 
fur Schritt, schriltweise, langsam; Angl. by- 
little and little, step by step, by degrees). 

I.) Proprie est lento gradu. .Pacuvius apud 
Cic. 2. Tusc. 2t. 48. Pedetcntim et sedato nisu, 
ne succussu arripiat major dolor. Ccelius apud 
.Yon. p. 29. 10. Merc. A navi ipse cum cetera 
copia pedetentim sequitur. Lucilius apudeumd: 
ibid. We contra omnia inter plures sensim ct 
pedetentim foris, ne quern Jaedat. Liv. 21. 28. de 
elephantis. Excidere etiam saevientes quidam in 
llumen; sed pondere ipso stabiles, dejectis recto- 
ribus, quaErendis pedetentim vadis, in lerram e- 
vasere. 

II.) Traaslate est pauliatim, caute. Cic. t. He- 
renn. 6. 9. Deinde ad nostram causam pedeten- 
tim accedemus. Id. 1. Invent. 17. 24. Quum 
jam mitior factus erit auditor, ingredi pedeten- 
tim in defeaskmem. Id, 9. Fam. 14. ad fin. 
Legi contionem tuam: nihil iila sapientius; ita 
pedetentim et gradatim turn accessus a te ad 
causam facti, turn recessus. Id. 1. Off. 33. 120. 
Earn mutationem, si tempora adjuvabunt, facilius 
commodiusque faciemus: sin minus, sensim erit 
pedetentiraque facienda. Id. Quinct. 16. 51. Ti- 
mide et pedetentim istuc descendunt. V. INCUR- 
SIM. Ptaut. Mil. glor. 4. 2. 32. Properando ex- 
crucior. pa. Pedetentim. Ter. Phorm. 3. 3. 18. 
Dii bene vertant, quod agas: pedetentim tamen. 
Cic. Cluent. 42. 118. Caute pedetetftimque o- 
mnia dicere. M. Aurel. inter op. Fronton. 3. ad 
M. Cces. (edente iterura A. Maio) ep. 2. >fon 
propterea, quod rectius esse arbitrabor, pedetem- 
ptius tibi consulam. 

PfiDtCA, ae, f. 1. laqueus, quo pedes illigan- 
tur, ffa'S*}. (It. laccio, pasloja, ceppo; Fr. lien 
pour les pieds, lacet, lacs; Hisp, lazo, corredi- 
zo para el pie; Germ. FusschUnge, Dohne, 
Fussfessel; Angl. a fetter, chain or shackle, 
for the feet). 

I.) Proprie. ^ 1. Stricto sensu. Plant. Pa>n. 
3. 1. 10. Iste quidem gradus succretus est crlbro 
pollinario: nisi cum pedicis condidicistis sic hoc 
grassari gradu. Virg. 1. G. 307. Tunc gruibus 
pedicas, et retia pooere cervis. Liv. 21. 36. extr. 
Ut pleraque jumenta, velut pedica capta, bjciereni 
in durata glacie. Ovid. 1."). Met. 473. Retia cum 
pedicis laqueosque artesqtie dolosas Tollite. Grat. 
Cyneg. 92. dentatas iiligno robore clausit Ve- 
nator pedicas. Apul. Florid, n. 17. Quid, si ma- 
nus manicis restringantur ? quid, si pedes pedicis 
coarctentur? ^ 2. Latiori sensu. Plin. 11. Hist, 
nat. 24. 28. (81). de araneo. Quanta arte ce- 
lat pedicas -a scululato rete grassantesi 

II.) Translate. Apul. 5. Met. Ad destinalam 
fraudum pedicam sermones conferentes. et 2. ibid. 
Amoris pedicis alligare aliquem. et 6. ibid, l.u- 
xuria puerilis nuptialibus pedicis alliganda. 

PEDlCELLUS, i, m. 2. pidocchietto, parvus 
pediculus. Petron.fr agm. fiagur.b"!. Burmann. 
In alio pedicellum vides, in te ricinum non vi- 
de*? Al. leg. peduclum eod. sensu. Est auteru 
proverbium vulgi in eos, qui aliena vitia, quam- 
quam levia, acute cernunt, propria, etsi rnajora, 
non vident, Seneca Fit. beat. 27. a med. Pa- 



PKDICULUS 

pulas observatis alienas, obsiti plurimis ulceribus- 
Hoc tale est, quale si quis pulcherrimorum cor- 
porum naevos, aut verrucas derideat, quem fceda 
scabies depascitur, Baec Senec, 

PEDICInUS, i, m. 2. pes tenuis edolatusque, 
quo arbor inseritur cardini, aut suae basi. Ita 
Popma de lustrum, fundi c. 11. et Turneb. 

I. 7. Adversar. c. 25. ad illud Caton. R. R. 
18. de torculari, Ibi foramen ped'tcim's duobus 
facito. Ibi arbores pedicino in lapide statuito. 
Schneiderus ibidem probat, pedicinum esse, 
quem Itali dicunt piede delle cosce delh stret' 
tojo. V. ARBOR. 

PEDUXUS. V, PEDICULUS init. 

PEDICOSUS, a, urn, adject, pidocchioso, pe- 
diculis obsitus. Titinius apud Festum p. 210. 13. 
Mull. Rus detrudetur pedicosus, squalidus, Sca- 
lig. contendit, pcedicosus legi oportere, h. e. pas- 
did us, sordidus. F. Mulieri ad no tat. ad Fest, 
loc. cit. 

pk Die Claris, e, et 

PEDICULARlUS, a, um, adject, da pidocchi, 
ad pediculos pertinens. Colum. 6. R. R. 30. 8. 
Cunfla bubula, et herba pedicularis cum sale 
trita. ft. e. quae vim babet pediculos necandi. 
Scribon. Compos. 166. Staphis agria, quam her- 
ba m pediculariam quidam vocant, quod pedicu- 
los necat. — Pedicularis morbus est, quum corpus 
ita corrumpitur, ut pediculos sine line producat, 
usnue dum conliciatur, Eo L. Sulla, et Alcman 
ex clarissimis Graecias poetis periere, ut Plin. 

II. Hist. nat. 33. 39. (114). narrat; item Phe- 
rec)des, teste Seren. Summon. 5. 62. Servius 
ad firg. 3. G. 564. Immundus sudor, morbus 
pedicularis, qui est *%etpi&3t$. 

PEDICULARlUS, li, in. 2. in Gloss. Philox. 
exponitur ffuvtovapto?, n, e. qui scabilia pedi- 
bus percutit. 

PEdIcC'LATIO, onis, f. 3. morbus pedicularis. 
Gloss. Philox. Pediculatio, fSeistctcq. 

PfiDlCULO, as, are, n. 1. pediculos venor, vel 
a pediculismordeor. Gloss. Philox, Pediculo, 

PKDICULOSUS, a, um, adject, pidocchioso, 
$fotipia£iov 7 qui pediculis plenus est. Martial, 12. 
59. Hinc ^_menti dominus pediculosi. 

PEDICULUS, i, m. 2. Secunda syllaba videtur 
produci metri necessitate. — Legitur et pediclus: 
V. sub A. I. — Pediculus duo diversa signiQcat, 
prout est deminut. A) A pes, pedis; aut B) 
A pedis, is. 

A) Pediculus deminut, a pes, pedis, est par- 
vus pes, picciolo piede, pedino, pedicello, to'- 
Sjow. 

I.) Proprie. Plin. 9. Hist. nat. 28. 4't. (83). 
Lolligo, saepia, polypus. His caput inter pedes et 
ventrem: pediculi octoni omnibus. f r al. Max. 
4. 4. n. 3. Fabricius patellam suam corneo pe- 
diculo sustineri voluit. Al. leg. peduculo, al. pe- 
diclo. Paul. Dig. 34. 2. 33. Pediculis argenteis 
adjuncta sigilla senea. V. PEUIOLUS. 

II.) Translate est id, quo fructus, folia, fungi 
hasrent et sustinentur, petiolus, picciuolo. Colum. 
12. R. R. 46. 2. Schneid. Quidam pediculos puni- 
coruin, sicuti sunt in arbore. intorquent. et. ibid. 
4i. 1. Pediculos uvarum impicato dura pice, et i- 
oid. 47. 5. Deinde cbarta substrata prcedicta poraa 
sic cumponi, ut llosculi sursum, pediculi deorsum 
spectent, quemadmodum etiam in arbore nata 
sunt. F. SURCULUS. Plin. 16. Hist. nat. 24. 
38. 1 91). Pediculo brevi sunt folia oleae et ilici, 
longo vilibus, tremulo populis. Id. 22. ibid. 23. 
47. (96). Pediculi fungorum. 

B) Pediculus deminut. a pedis, is, est ver- 
miculus in capile et corpore animalium na- 
scens,inlVstus et morsu pruritum morens, f%&ip 
(It. pidocchio, pollino; Fr. pou; Hisp. piojo; 
Genu, die Laus; Angl. a louse >. Occurrit — 
a) Stricto sensu. Ce.ls. 6. 6. n. 15. Qui inter 
pilos palpebrarum pediculi nascuntur: id $%u- 
pixoiv Gr.'tci nominant. Colum. H. R. R. 7. 2. 
de gallinis. Plurna omnis e capite et sub alls 
detergetur, ne pediculum creet. Plin. 29. Hist. 
nat. 6. 38. (121). Jus viperac pediculos e toto 
corpore expellit, pruritusque etiam suminw cutis. 



PEDIOLUS 



— 613 — 



Id 20. ibid. 12. 48. (120). Ocimi cibua pedi- 
culos facit. Cell. loc. cit. Necare pediculos, et 
prohibere, ne simile, na.cantur Add* Festum 
p 210. 12. Mull. — b) Latiori mbmi. Pedx- 
culi teirce dicuntur a nonnullis scarabat terre- 
stres ricino similes, corniculis instructi: unde et 
tauri appellants. Ptin. 30. Hist. nat. 5. 12. 
(39) — Sunt et marini pediculi Jta dicti a si- 
militudine pediculorum capitis. «• 32- ibid. 7. 
25. (77). et ibid. 8. 28. (89)., ubi al. et ipse 
SilliK leq. pedunculi. 

PFDIOLUS, i, m. 2. pedino, koo«>», parvus 
pes " a'L'ap'ud Non. p. 160 1^ ^erc. Ague 
adeo nolo: nudo pediolo « At Merceru. te£ 
petiolo: quam vocera r. Gfws. Za£. Gr. Pedi- 
culus, pediolus, irdStow. .,,„ 

PEDIS, is, m. et f. 3. pidocchio, pes pedicu- 
lu IXovius 'apud -Von. p. 220. 2* .Merc Est 
pedis unus iogens in naso. Plaut. r^aribid 
Ubi quamque pedem videbal, suffurabatur omnes. 
Plaut. Cure. 4. 2. 13. Item genus est lenonium 
inter homines, ut mu^, culices, cim.ces, pedes- 
que, pulicsquc. Livius in Gladiolo apud Fe- 
stum p. 210. 17. JtfiWi*. Pulices ne, an ounces, 
an pedes? responde mibi. Lucihus apud eujnd. 
ibid. Ubi me vidit, caput scabit, pedes legit. 

pEDlSfiQUUS (rectius quam Pedissequus), a, 
urn, adject. a'xoXoo&oe, pedem sequens, pone se- 
quens, comitans officii, aut bonoris causa, asse- 
cla, assectalor. . __ . 

t proprie. - a) Quam de sems sermo est, 
intelliguntur, quorum officium erat sequ. doim- 
num extra ades, staff**, paggx, ^.Ttoh* 
Papinian. Diq. 31. 1. 67. et Scatvola ibid. 34 
i 17 et 40 4. 59. Uis enim locis plane de servis 
sermo' est. Quod si aliquando a servis distinguun- 
tur, discrimen muneris est, non condiUoms. 
Plaut. Aulul. 3. 5. 27. Mini aquum est purpu- 
ram dari, ancillas, mulos, muliones, pedisequos 
salutigerulos pueros. et Wl 10 77 Gnat* 
pedisequa nutrii anus. Id. Asm. 1. 3. 31. Vult 
placeresese arnica, vult mini, vultpedisequas, 
vult famulis, vult etiam ancillis. Phaedr. 4. 5. 
Vestem, uniones, pedisequos et cet 3 ra. Inscnpt 
apud Murat. 928. 6. c. ivlivs liviae avgvstai 
ubvvs fkdissbovvs. Lapis hubet pedessequos. 
Alia similis ibid. 5. pedissequos. Mam. Frat. 
A'rv v 95. et 716. plures alias alTert Inscriptio- 
ns,' in quibus pedisequus et pedisequa unica 
litters s scribitur. - 6) Interdum tamen eUam 
liberti, aut inUmae, sed libers sortis homines pe- 
disequi dicuntur. Cic. 2. Alt. 16. Quae mthi vi- 
detur una contiuncula clamore pedisequorum 
nostrorum esse perilura. della nostra comxtiva. 
Inscript. apud Grater. 600. 6. 9- A*T0HIVS ah- 

TlOCHVS PRISCV8 PBD1SB0. V. A. XX. Aha 1112. 
10. ClSNAMVS TI. GAESAR1S AVG. PEDISBOWS WTM- 

phab com* ci fbcit. - Joculariter Plant. Mil. 
qlor 4 2. 18. Sequere hac me. pyrcOpOl. pe- 
disequus tibi sum. - c) Servi pedisequi erant 
fere ceterorum iaBmi. Nepos Alt. 13. Usus est 
familia, si militate Judicandum est, optima; si 
forma, vix raediocri. Namque in ea erant pueri 
Htteratissimi, aoagnost* optimi, et plurnm libra- 
rii: ut ne pedisequus quidem quisquam esset, 
qui non utrumque borura pulcre facere posset. 
Colum. I. R. R procem. 12. Si fundum locuples 
mercatus est, e turba pedisequorum lectlcario- 
rumque delectissimum annis et viribus in agrum 

"'SrTranslate. Cic. 4. Herenn. 14. 20. Si voles 
divitias cum virtute comparare, vix satis idonea 
tibi videbuntur divitias, qua virtutis pedisequa 
sint. Id. 1. Orat. 55. 236. Quia sape utitur ora- 
tor subsidio juris In causls, Idcirco islam juris 
scienliam eloquent!* tamquam ancillulam pe- 
disequaraque adjunxisti. Apul. 2. Doqm. Plat. 
Sapientem quippe pedisequum et imitatorem Dei 
dicimus, et sequi arbitraraur Deum. 

PEDITATUS, a, urn. V. PED1TO. 

PfiDlTATUS, us, m. 3. soldati a piedi, fan- 
teria, ititf otparta, peditum copla, sicut equi- 
tatus (quocum sape in oratione conjungitur) 
equitum. Cic. 5. Phil. 2. 6. Tu civem scelera- 
turn pecunia, peditatu, equltatu, copiis instrues? 



Cat. 5. B. G. 3. EquHatum peditatamqua co- 
gere. iV«po* Eumen. 3. extr. Ut equitatu potins 
dimicaret, quo plus valebat, quam pediutu, quo 
erat deterior. — In plur. num. ^uct. B. Hup. 
37. Peditalibus et equitatibus celeriter iter fa- 

PEDITO, as, (Svi), atum, are, n. 1. Part. Pe- 

ditatus. — Peditare est pedibua iter facere, a pe- 
des iti$. Gloss. Philox. Pedito, jre£euw. Habent 
et Not. Tir. p. 75. Pedes, peditat, peditatus. Hy- 
qin. Gromat. p. 3. col. 1. et p. 7. col. 2. Qum- 
genaria cohors peditata. h. e. qua solis pediti- 
bus constat, et opponitur equitata, qua pediti- 
bus admixtos habuit equites. 

PEDO, as, 5vi, atum, are, a. 1. Part. Pedatus 
I. et II.: Ptdandus II. — Pedare (quod ohm 
videtur pro ire, ambulare usurpatum fuisse;un- 
de pedatus, us, et repedare) occurrit tantum 

I.) Proprie pro pedibus instruere: hinc peda- 
tus dicitur is cui sunt pedes, uicdsou?. Sueton. 
Oth. 12. Fuisse traditur et modica statura et male 
pedatus, , . 

II.) Translate. ^ 1. In re metnea. Varro 
apud lion. p. 229. 22. Merc. Ne me pedatus 
versuura-tardor Refrenet arte compari rythmon 
cerium, h. e. (ut ait cl. Fahlen. in M. T. f arr. 
Sat. Menipp. Conject. p. t38.) ne pedata rer- 
suum tarditate retinear aquabUitatem certorum 
aumerorura secutua. ^ 3. In re rustica est vi- 
tes et alias arbusculas peda mentis fulcire, paia- 
rt. Ptin. 17. Hist. nat. 2t. 35. (.184). Aut pe- 
data vinea simplici jugo. CoUim. 4. R. R. 12. 
1 Putationem sequitur vinea pedanda cura. 

p£DO, p5dis, pSpgdi, pgdltum, pSdere, n. 3. 
scoreqgiare, m'fSu, crepitum ventris emitto: a 
fiSs'w, per metathesin, media conversa in tenuem : 
vet" a iripSw, extrita liltera canina. Horat. i. Sat. 
8 46 Nam displosa sonat quantum vesica, pe- 
pedi Diffissa nate Qcus. Martial. 10. 14. Nil aliud 
video, quo te credamus amicum, Quam quod me 
coram pedere, Crispe, soles. 

PEDO, onis, m. 3. qui pedes Iatos habet. (xloss. 
Philox. Pedo, plancus, ii\ax6ito\><;. Ibid. Pedo, 
jrXaTu'woo?. Ab boc est deminutivum pedurieu- 
lus, teste Priscian. 6. p. 614. Putsch. — SB. 
De nom. propr. V. ONOM. 

PEDOCUCULLUS, i, m. 2. idem videtur esse 
ac pedule; est enim cucullus seu tegimen pedum. 
Vox a Lextc* expungenda; occurrit enim tantum 
in Not. Tir. p. 157. 

PEDOCLUS. V. PEDICELLUS. 
PEDCCULATIO, onis, f. 3. pediculatio, et 
pfiDCCULOSUS, a, um, adject, pidocchio- 

PEDCCULUS,!, m. 2. pidocchio. Gloss. Philox. 
Peduculalio, peduculosus, peduculus, pSsttpiCKHS, 
pXetpdtooq, f&et'p. Ex peduculus, per syncopen 
leduclus, unde pidocchio Italorum. Pelagon. 
reterin. 7. ante med. Si equus peduculos in 
intestinis habuerit. Habent et Not. Tir. p. 17«. 
pulex, cimex, peduculus. — Etiam peduncultts 
scribitur. Pelagon. ibid. Pedunculos tres huma- 
nos in aurem dexteram equi mittito. 

PEDtLE, is, n. 3. V. voc. seq. in fin. 

pEdCLIS, e, adject, del pie.de, ad pedes per- 
tinens. Vlp. Dig. 34. 2. 26. Fascia crurales, pe- 
dulesque, et impUia veslis loco sunt. vet. Scho- 
liast, ad Juvenal. 1. Hi. Pedules novi. — 

Hinc 

Pedule, is, n. 3. absolute., substantivornm mo- 
re, pedule item Itali dicunt earn csllga partem, 
qua pedem tantum tegit. Pronto de differ, voc. 
p 2194. Putsch. Pedale mensura est pedis: pe- 
dule vero suh pedibus prastat utilitatem. Habent 
et Not. Tir. p. 96. Pes, pedale, pedule. — Ubi 
apud Festum p. 230. 17. Mu'l. legitur: Pedul- 
la qua dicimus, irsc<Xa Gracos appellare manife- 
stum est: pedulia crilicl legendura rrcte pu- 

tant. 

PEDUM, i, n. 2. bastone da pastore, pasto- 
rale, x a ' ov > **^ a «e°+» oito «- Ffstu * p- %249 - 2< - 

Mull. Pedum est baculura inenrvum, quo pasto- 
res utunlur ad comprehendendas oves, aut capras 
a pedibus: cujus meminit etiam Virgilius in Bn- 
colicls, quum ait (5. Eel. 88.) At tu sume pe- 



PEJERATIO 

dum. Servius ibid. Virga incurvata, unde ret!' 
nentur pecudum pedes. Cf. Festum p. 210. 23. 
Mull. - NB. De nom. propr. V. ONOM. __ 

PEDUNC0LA\R1a herba, eadem sj pedlculans 
apud Marcelt. Empir. 1. „„„ rt 

PEDUNCULUS. P. PEDIGULUS, et PEDO, 

onis. 

PEDUSCCLUS, i, m. 2. jtoSuftov, parvus pes. 
Plin. II. Hist. nat. 10. 10. (24). Apprebensis 
pedosculo lapillU se Hbrant. Al. leg. apprehensi 
pondusculo lapilU, multo rectius. 

PEG ANON, i, n. 2. jTTr/avov, ruta hortensu. 
Apul. Herb. 89. — Peganon orinon, ruta mon- 
tana. Id. ibid. il5. ( 

pfiGfi, es, f. 1. fonte, fons: a nr)rn, 1*™ ldei » 
significat. Propert. 1- 20. 33. Hie erat Arganthi 
pege sub vertice raontis Grata domus Nymphu 
humida Thyniasin. 

PEGMA, «lis, n. 3. rr^ua. Sunt qui senbunt 
pecma. % I. Generatim pegma est machina ei 
piuribus tabulis, aliisve rebus compacta, et con- 
fixa; a itT)<yvu/x* compingo. Cic. 4. Att. 8. Nihil 
illustrius, quam ilia tua peginata etc. h. e. lo- 
culi, cancelli, plutei ex tabulis compactis ad re- 
ponendos libros. Alii intelligunt quadratas bases, 
quibus insident statua: alii conglutinaliones, qui- 
bus libri compinguntur: alii pigmenta legere mal- 
lent. tip. Dig. 33. 7. 12. circa med. In emptio- 
nem domus et specularia et pegmata cedere so- 
lent, sive in adificio sint p,osita, sive ad terapu* 
detracta. h. e., ut videtur Turnebo I. 8. Adver- 
sar. c. 9., antepagraenta, qua valvarum sunt or- 
namenta afQxa antis: vel potius universim qua- 
cumque in adibus affiguntur ornalu* gratia, ut 
tabula, lamina marmorea, corona, et hujusmo- 
di, quibus ornantur parietos, fenestra, lacunaria 
etc. Auson. epigx. 26. Ceris inurens januarum 
liraina, Et atriorum pegmata. % % Pracipue 
vero pegmata in theatro, circo, et ludis fuere 
moles lignea occulto artiQcio ita compacta, ut 
et attollerentur, et deprimcrentur, variaque spe- 
ctacula ad oblectationem reprasentarent, ut in- 
cendium, subitam ruinam, ostensionem ahcu|u$ 
numinis, ascensum celerem cujuspiam quasi in 
aera volantis, et hujusmodi. Ha interdum orna- 
tus gratia auro aut argento tenui contegebantur. 
Seneca Ep. 89. circa med. His annumeres licet 
machinatores, qui pegmata per se surgentia «- 
cogitant, et tabulata tacite in sublime crescentia, 
et alias ex inopinato varietatos, aut debiscentibu* 
qua cobarebant, aut bis, qua distabant, sua 
sponte coeuntibus, aut his, qua eminebant, paul- 
latim in se residentibus. Phcedr, 5. 7. Is forte 
ludis, dum pegma rapitur, concidit caia gravi 
Juvenal. 4. 122. Et pegma, et pueros iad« ad 
velaria raptos. Claudian. Cons. Mall. Theod. 
3-^5 Mobile ponderibus descondat pegma redu- 
ctls " Inque chori speciem spargentes ardua flam- 
mas Scana rotet: varies eftingat Mulciber orbes, 
Per tabulas impune vagus: pictaque ciUto Lu- 
dant igne trabes: el non permissa moran Fida 
per innocuas errent incendia turrcs. Martial. 8. 
33. Hac fueral nuper nebula tibi pegma perun- 
ctum. Vopisc. Ca*n. 19. Pegma exhibuit, cujuj 
Oammis scana conflagravit. Plin. 33. Hut. nat. 
3. 16. (53). Cajus princeps in circo pegma du- 
xit, in quo fuere argeuti pondo CXXIV. Lips. 
de AmphUheatr. c. 22. et homines pegmalis im- 
positos, qui subito in subjectas feras deciderent, 
ei captivoi et oppida in triumpbis ostensa, docet 
ex Strab. et Josepho. E.iara gladiatores in peg- 
mate exbibitos depugnantes, scribit Scalig. ad 
Manil. 5. 437. p. m. 404., unde pegmaret po- 
tantur dicti a Sueton. Cat. 26- extr., ubi nuilta 
Casaubon. hac de re. V. P.EGNIARIUS. 5 3. 
Pro ipsa composittone, coagmenlatione et com- 
pactione sum! videtur in ilia Prudent. 10. irept 
ffxeS. 1016. Tabulas superau strata lexunt pul- 
pita, Rimosa rari pegmatis compaglbus. 

PEGMARIS, e, adject, ad pegma pertmens. v. 
pjfcGNIARIUS. 

PEGRIS, idis. V. PERCIS. 
PEGRx-MBNE, es, f. 1. V. STERELYTIS. 
PEJERVTlO, onis, f. 3. spergiuro, actus prje- 
randi. Sylvian. 4. Gubern. D. 16. Hie quum ma- 



PEJERATUS 

ximi sacramenti sit dejeratio, necesse est, raaxi- 
cni sit reatus et pejeratio. 

PEJERATUS, a, urn. V. voc. $eq. 

PEJERO, as, 5w, atum, are, n. 1. (per et juro). 
Perjuro , unde perjurium , legitur in optim. 
MSS. deer., item apud Plant, saepe {V. infra 
sub I et II.). — Etiam perjero legitur apud Plant. 
True. 1. 1. 9. {V. infra sub I.)- — Part. Peje- 
rans, Pejeratus, Pejeraturus et Pejerandus I. 
— Pejerare est falso et animo fallendi jurare, 
seu juramentum infringere, et id, quod juramen- 
to ac verbis concipitur, non facere, szeopxew 
(It. ginrare il falso, spergiurare; Fr. (aire un 
faux serment, se parjurer; Hisp. jurar falso, 
perjurarse ; Germ, falsch schworen, meineidig 
sein; Aug], to violate an oath, forswear, be 
forsworn, be guilty of perjury, perjure one' s 
self, swear falsely). 

I.) Proprie. — a) Absolute. Cic. 3. Off. 29. 
108. Non enim falsum jurare, pejerare est, 
sed quod ex animi tui sententia juraris, sicut 
verbis concipitur more nostro, id non facere per- 
jurium est. Orellius legit perjurare. Sic Plant. 
Asin. 3. 2. 15. TJbi hero infideiis fueris, ubi ver- 
bis conceptis sciens libenter perjuraris. Sic Cic. 
C/uent. 48. 134. Ilium verbis conceptis pejerasse. 
Plant. True. 1.1. 9. Quid perjerandum est et- 
iam, prceter munera! Cic. Hose. Com. 16. 46. 
Quid interest inter perjurum et mendacem? Qui 
mentiri solet, pejerare consuevit. Quern ego, ut 
mentiatur, inducere possum: ut pejeret, exorare 
facile potero. Moral. 2. Sat. 3- 127. quare, Si 
quidvis satis est, perjuras, surripis, aufers Undi- 
que ? Ovid. 1 . Amor. 8. 85. Nee si quem falles, 
tu perjurare time to. Quintil. 5. 6. 2. Ut eum 
non sit credibile pejeraturum. — b) Cum Ablat. 
et praep. de. Martial. 7. 20. Pejerare de turdo, 
— c) Cum Infinite. Sueton. far. 28. Submis- 
sis, qui regio genere ortam pejerarent. ■ — d) 
Cum Accusativo rei, per quam quis pejerat. Ca~ 
tull. 52. 3, Per consulatura pejerat Vatinius, Lu- 
can. 6. 749, Slygias qui pejerat undas. ft. e. fal- 
sum jurat per Stygem. — c) Hinc Part. Peje- 
rat us passive. Moral. 2. Od. 8. 1. Ulla si juris 
tibi pejerat) Poena, Barine. nocuisset unquam. ft. 
e. juris perjurio violati. Cf. Ovid. 3. Amor. 11. 
22. Et perjuratos in mea damna deos. — f) 
Uelium pejerans, quod (it perjurio, et frangendo 
datam jtirejurando lidem. Stat. 4. Silv. 3. 4. Nee 
dui advena pejerante bello Campanos quatit in- 
quietus agros. ft. e. Hannibal et Pceni, de quibu3 
Sil. It. 1. U. ter Marte sinistro Juratumque Jovi 
fcedus conventaque patrum Sidonii fregere du- 
ces; aique imp'ms ensis Ter placitam suasit teme- 
raiido rumpere pacem, 

II.) Translate pro mentiri, simpliciter, menlv- 
re. Plant. Pasn. a. 2. v. 34. Perge : optirue her- 
cle perjuras. et 5. 4. 72. Da pignus, ni nunc 
perjures. Id. Merc. 3. 1. 42. pa. A ma bo, an ma- 
ritus est? Neque est, neque erit. ly. Nolhn qui- 
dem: homo hercle perjuravit. 

PEJOR, us, oris, adject, comp. V, MALL'S. 
PEJORO, as, are, 1 . Part. Pejorans 2. — Pe- 
jorare ^ 1 . Active est pejorein facere, far peg- 
giorare, deteriorare. Paul. JCtus 2. Sentent. 
Hi. 18. Homo iib>;r, qui staium suum in potentate 
habet, ct pejorare eum, et raeliorern facere pot- 
est. ^ 2. Neutr. Pejorans morbus, pejor era- 
dens, est Caelii Aurel. 2. Acut. 1. et 2. Tard. 
i. ad (in., quae non sunt iroitanda, 
PEJUS. V. MALLS. 

PELAGl.4, a?, f. 1. (propria est adject, a pe- 
lagius, subaudi cortcfta) ireXaye'a, piscis ex ge- 
nere concharum, qui et purpura dicitur, in me- 
diis faucibus succum habens, tingendis lanis lau- 
datissirnum, qui ab eo pelagium dicitur. Plin. 
l>. Mist. nat. 37. 61. (131). Purpura? nomine alio 
pelagi.e vocantur. V. PELAGIUS in fin. 
PfiLAGfCUS, a, urn, adject, et 
PELAgILM, ti, n. 2. V. voc. seq. 
PELAgICS et peiagTcus, a, urn, adject, ma- 
rino, irsXaytxc? , ireXayto;, ad pelagus perti- 
nens, marinus. Colum. 8- R. H. 17. 11. Pisces 
saxaliles, aut pelagici. Varro 3. R. H. 3. lo. 
Luiuria piscinas protulit ad mare, et in eas pe- 



— 614 — 

lagios greges pisciura revocavit. jPetron. Satyr. 
109. Per antennam pelagia? consederant volucres. 
Phtxdr. 4. 21. Yenire in patriain voluit cursu 
pelagio. per^ mare. Plin. 9. Mist. nat. 35. 54. 
(109). Pelagia; conchas, ft. e. qua; in alto mari 
degunt. Id. ibid. 29. 46. (85). Polypi terreni 
majores, quam pelagii. ft. e. qui litora acco- 
lunt majores iis, qui in alto vivunt. Id. 32. ibid. 
6. 21. (59). Pelagia ostrea. P. Syrus apud Pe- 
iron, fragm. Tragur. 55. Burmann. Matrona 
ornata phaleris pelagiis. ft. e. margaritis et cora- 
liis, quae in mari nascuntur. — Hinc 

Pelagia, ce, f. 1. V. banc vocem loco suo. 

Pelagium, ii, a. 2. absolute, substantivorum 
more, est succus purpurarum: quia ha; etiam pe- 
lagia vocantur. Plin. 9. Mist. nat. 38. 62. (.134). 
Buccinum pelagio admodum alligatur, nimiaeque 
ejus nigritia? dat austeritatem iilam, nitoremque, 
qui quaeritur, cocci. Adde ibid. 40. 64. (.138). 

PELAGUS, i, n. 2. Quod ad genus pertinet, 
Pakem. p. 1367. Putsch. Vulgus apud anli- 
quos tam masculino genere dictum est, quam 
neutro. Pelagus vero ad hanc regulam non 
pertinet, quia Grcecum est. — Pelage in plur. 
num. Grasca positjone, to itikdyri.' Lucret, 5. 
35. Propter Attanteum litus pelageque sonora. 
Adde eumd. 6. 619. — ■ Ceterum pelagus est ma- 
re, aequor, pontus, reeXa-yo?, mare, pelaga. Qui- 
dam volunt, proprie esse maris allum, seu pro- 
funditatem, quasi TijXayos, h. e. ttjXs t^s xts, 
procul a terra. Sed potius Grxcorum ir^.a-yo; 

videtur esse ab Hebr. iyp peleg, rjvus: est e- 

nim pelagus proprie la corrente del mare. Auct. 
B. Misp. 40. Complures nando ad naves, qu:E 
in salo fuerunt, se recipiunt: ancoris sublatis, : 
pelagus remis petere cceperunt. 

I.) Proprie, universim pro mari sumitur: val- 
de familiaris vox poetis, usurpata etiam ab hi- 
storicis. Pacuvius apud Cic, 3. Oral. 39. 157. 
Fervit asstu pelagus. Lucret. 4. 432. In pelago 
nautis ex undis ortus in undis Sol Dt uti videa- 
tur obire et condere lumen, Quippe ubi nil aliud 
nisi aquam ceelumque tuentur. firg. 5. Mn. 8. 
Et pelagus tenuere rates, nee jam amplius ulla 
Occurrit tellus; rnaria undique et undi<jue cae- 
lum. Plin. 9. Mist. nat. 10. 12. (3D). Testudi- 
nes evectae in sumraa pelagi. Justin. 4. 1. 13. 
Navigantes magnis vorticibus pelagi desidentis 
exterriti. Tac. 15. Ann. 46. Gubernatores, quam- 
vis sasviente pelago, a Formiis movere. Flor. -2. 
2. in fin. Lacerae naves totura pelagus naufragio 
suo operuerunt. fal. Max. 3. 2. n. 10. Nantes 
lubrico pelagi. Moral. 1. Od- 3. 11. Fragilem 
truci pelago rat em commit t ere. Virg. 2. G. 41. 
pelago dare vela patenti. et 3. /En. 204. Errare 
pelago. Pal. Flacc. 3. 608. Lustrare pelagus. 
Ovid. 3. Trist. 2. 7. Plurima sed peldgo terra- 
que pericuia passus. Id. Meroid. 2. 1«. venti 



PELLEATUS 

17. 12. et Schneider, in Indie, sub h. v. — Pela- 
mis maxima vocatur apolectus: longa, sarda. 
Plin. 32. Mist. nat. 11. 53. (150). 

PfiLAftGONlUS, a, um, adject. ireXapyadg, ad 
ciconiam pertinens, qui ex ciconia fit. Pelagon. 
Feterin. 1. a med. Item pulvis Pelagonia (lege 
pelargonja): propinas ciconiam, quae adbuc non 
stat, sed tamen quae jam plumulas habet; vivam 
mitte in caccabuluin fictilera, et gypsa, et in fur- 
num mitte; inde quum fuerit pulvis factus, idest 
quum fuerit tosta, in mortario tere, et pulverem 
repone in olla vitrea, et quum necesse fuerit, co- 
cbleare, sed grande, plenum cum vino Afro fau- 
cibus infunde, quamdiu sanus sit: certissimus et 
salutaris pulvis est. llasc cl. Furlanetto; qui po- 
stea in suis MSS. ha-c eadem delenda esse affir- 
mat coliatis iis, quae habentur apud f'eget. 1. 
f'elerin. 17. 15.; ubi F. et adnotat. a Schnei- 
der o, quibus patet Pelagonium hate hausisse 
ex F'egetio loc. cit., Fegetium vero ex Mippia, 
tricis p. 24., ibi enim pulveris, b. e. remedii- 
de quo agitur, auftor fuisse traditur vetus Pela- 
gonius hisce verbis: E^pjon IliXaywvtou itoot 
Xotfxov. 

PElECANL'S vel pelican us. i, m. 2. pellica- 
rao, jreXaicav et nsXexavo;, avis .tgyptia circa so- 
liludines Nils prascipue nascens, quae amore pul- 
lorum dicitur femur suum rostro vulnerare, et 
sanguinem ad eos alendos elicere. Ejus meminit 
Mieronym. in Psalm. 101., ubi addit duo esse 
pelicaoorum genera, aquatile unum, alterum vo- 
latile, illud piscibus vesci, hoc serpentibus, cro- 
codilis et lacertis. Gesnerus vulturem jEgjptium 
vocat. Sunt qui putant eumdem esse ac plateam, 
Plin. 10. Mist. nat. 40. 56. (115)., et plataleam, 
Cic. 2. yat. D. 49. 124. Alii picum Martium, 
dird tou resXsxav, h. e. secur' caedere, quia rostro 
arbores caedit et excavat. 

PELECINON, i, n. 2. horologii genus, a forma 
parvae securis, quae Graece ireXexIvoj dicitur, ita 
appellatum. Vilruv. 9. 9. IlemScycliurn excava- 
tum ex quadrato ad enclimaque succisum Bero- 
sus Chaldajus dicitur invenisse; scaphen, sive he- 
misphaeriuin Aristarchus Samius; Patrodes pele- 
cinon, Dionysodorus conum, etc. 

PfiLECiNOS, i, m. 2. icEXsxtvos, herba noxia 
segetibus, qua; inter lentem prtecipue nascitur. 
Nomen inde traxit, quod ejus siliquaa securiculis 
similes sunt, quas Graeci TreXiiesic dicunt. Plin. 
18. Mist. nat. 17. 44. (155). el 27. ibid. 12. 
95. (121). Adde Mar cell. Empir. c. 22. p. 118. 
ed. Aid.; item tVot. Tir. p. 168., ubi peleeina 
gen. fern. 

PECETHRONfA, ae, f. 1. herba, centauria ma- 
jor, Apnl. Herb. 34. 

PELICAN US. V. PELECANL'S. 

PELLACfA, m, f. 1. <pel)ax» fallacia, blan- 
diti;e, eity-ftoyn. ^ I. Generating Lucret. 5. 



, 1004 - >'ec poterat queraquam placidi pellacia 
caslo pelagoque faventes. Val. Flacc. I. 169. pc- i ponti Subdola pellicere in fraud«m ridrntlbiu 
Iagus quantoi apenmus in usus! pelagum hie undis. Virg. 4. G. 443. Verum ubi nulla fugam 



quidarn leg. ut sit masculinura, s«d contra opt. 
MSS. et cusos, et vet. grammaticos. — Etiam 
pelagi mare, dicitur, ut apud Apollon. Rhod. I. 
2. v. 610. irsXayof &aXc/Voijg. Sedul. 1. 122. 
turba pedestris Intrat in absenti6 pelagi mare. 

II.j Translate. In illo firg. 1. jEn. 250. et 
pelago premit arva sonanti: Servius exponit a- 
quarum abundanlia. 

PELAMI9, Idis, et pelamys, ydis, f. 3. pala- 
mila, mjXap's el mjXa(*bc, piscis marinus. Thyn- 
noruin partus recens nati cordyla vocantur: in- 
de usque ad annum pelamides: quum annum 
excessert, thynni, ut Plin. 9. Mis (. nat. 15. 18. 
(47;. docet. Nomen habent a rcrjXd; iutum, li- 
mu$ } quia in eo nascuntur, et 'degunt, ut et 
Paul. Viae. p. 207. 2. Mull, tratlit. Geil. 7. 16. 
ex Varrone. Pelamys Chalcedonia, muraena Tar- 
tessia, aselli Pessinuntij. — Pelamides in apole- 
ctos, parlicuJatimque consectae, in genera cy- 
biorum dispartiuntur, inquit Plin. loc. cit., quod 
est concisas pelamides sale condiri et asservari. 
Juvenal. 7. 119. Quod vocis pretium? siccus 
petasunculus, et vas Pelamidum, aut veteres, A- 
frorum epinemia, bulbi. V. ct Colum. 8. R. R. 



fuge 
repent pellacia. Alii hie leg. fallacia. <f 2. 
Speciatim refertur ad incootimmtiam turpis H- 
bidinis. trnob. 5. 21. Ex parlu virginis taurl 
species fusa, Joviaii3 moauraenta pellacias. et 4. 
28. Et per omnes libidinum forrnas incestarum 
cupiditatum circurnngisse pellaciam. 

PELL ARILS, a, urn, adject, ad pellcm perti- 
nens. Varro 8. Z. L. 55. Mull. Taberna pella- 
ria. ft. e. in qua pelles venduntur. II;ec tamen 
vox miuirae usu venil, ut patet ex ipsius Var- 
ronis verbis, qu;e V. in PELLESTJINA. 

PELLArICS, li, m. 2. qui pelles .curat, polit, 
autsuit, pcllio. Firmic. 4. Mathes. 7. a med. 
Faciei pellarios-, coriarios, caligarios, coquos. 
Gloss. Philox. Pellarius, reXXopapo^. 

PELLAX, Acis, adject, omn. gen. Sup. Pelta- 
cissimus. — Pellax, ingannalore, s'rraywyo'c, qnj 
per blanditias aliquera decipit : a pellicio. Virg. 
2. /En. 90, invidia postquara pellacis L'lyssi etc. 
Arnob. 5. 44. Quid pro aureis imbribus, in quoa 
idem iJuppiter) se pellax fraude induit perflda? 
Capell. 1. p. 96. Circulatrix pcllacissima. 

PELLEATUS, a, um, adject. p:;l litus, pelle in- 
dutus. Paulin. Nolan, carm. 17. 243. de Vacis. 



PELLECEBRAE 



— Gio — 



vel Hie Divitis multo bore pelleatus Accola ripas. 
A I. rectius leg. pileatus. 

pellecebr*;. v. perlecebra. 

PELLECTlO, onis, f. 3. actus periegendi. C\c. 
I. Alt. 13. Quotus enim quisque est, qui episto- 
la'm paullo graviorem ferre possit, nisi earn pel- 
lectione relevant? h. e. earn perlegendo. Alii leg. 
per leclionem. 

PELLECTUS, a, ura. V. PELLICIO. 

PELLEGO. V. PERLEGO. 

PELLftSUlNA, ae, f. i. taberna, in qua pelles 
perficiuntur et venduntur, ita appellata a pelli- 
bus suei.dis. T'arro 8. L. L. 55. Mull. Quoniam 
taberna ubi venit vinum, a vino vinaria, a creta 
cretaria, ab unguento unguentaria dicitur: ava- 
XoytXto? si essent vocabula, ubi caro venit, carna- 
ria; ubi pelles, pellaria; ubi calcei, calcearia di- 
cerctur; non laniena ac pellesuina et sutrina. 
Onomast. Lat. Gt. Pellesuma, fiupasiav. CI. 
Quicker at. quum h»c ex Onomast. afferret, ait: 
Vitiosa vox (pellesuma), quam non emendo. Sic 
ille: at mihi pellesuina sine ulla dubitatione 
legendum videtur. 

PELLEX, icis, f. 3. In Codicibus legitur etiam 
pcelei et pelex. — Pellet (de cujus etymo V. 
infra sub I.) est pallaca, arnica, concubina, ir»X- 
Xa£, irxXXaxij, rraXXaxi; (It. concubina, ganza ; 
Fr. concubine, mailresse; Hisp. concubina; 
Germ, die Reiscklaferin eines Ehemannes, das 
Kebsweib, d. Mailresse; Angl. a concubine). 

I.) Proprie pellex dicitur qua concubina est 
ejus, cui uxor est; et uxori vel matrifamilias 
opponitur. Paul. Dig. 50. 16. 144. Masurius 
scribit libro memorialium, peliicem apud anti- 
ques earn hahitam, quae quum uxor non esset, cum 
aliquo taraen vivebat : eamque nunc vero nomi- 
ne amicam, paullo honestiore concubinam appel- 
lari. C. Flaccus scribit, peliicem nunc vulgo vo- 
can, qua; cum eo, cui uxor sit, corpus misceat: 
quosdam earn, qua uioris loco sine nuptiis in 
domo sit, quam Graeci iraXXccxrjv vocant. Paul. 
Diac. p. 222. 3. Mull. Anflqui earn propne 
peliicem nominabant, quae uxorem habenti nu- 
bebat. Gell. 4. 3. Peliicem appellatam, probro- 
samque habitam earn, qua; juncta consuetaque 
esset cum eo, in cujus raanu mancipioque alia 
matrimonii causa foret, hac antiquissima lege 
oslenditur: pelex asam ivnums ne tagito: si 

TAGBT IVNOXI CRIMBOVS DEM1SSIS (ol. leg. dfc- 

messis) amwm fbminam caiditO. Pellex autem 
qaasi KaXXa*, id est quasi jraXXaxt?: ut plera- 
que alia, ila hoc quoque vocabulum de Graeco 
flexura est. H*c Gellius. Alii tamen a pellioo 
ducunt, quia blanditiis maritum ab ujore ad se 
pellicil. — a) Stricto sensu. Plaul. Cist. 1.1. 
39. Viris cum sujs predicant nos solere, Suas 
pellices esse ajunt. Id. Merc. 4. 1. 21. I hac 
rnecum, ut videas simul tuam Alcumenam pelii- 
cem, Juno mea. Ovid. 10. Met. 347. Tu ne eris 
ct matris pellex et adultera patris? Id. Heroid. 
14.95.de Io. Ilia Jovis magni pellex metuenda 
sorori, Fronde levas nimiam caespi lib usque fa- 
mem. — b) Est etiam pellex, qu* ab aliquo 
ducitur, postquam cum justa uxore divortiura 
fecit. Cic. Cluent. 70. 199- Atque etiam nomi- 
na necessitudinum, non solum naturae nomen et 
(Madvigius nomen et interpolata esse censet) 
jura rau'tavit: uxor generi, noverca filii, filiaepel- 
lex. V. ejus Orationis argum. Adde eumd. Orat. 
30. 108. Horat. Epod. 5. 61. cur dira barbarae 
minus Venena Medeae Talent? Quibus superbam 
fugit ulta peliicem, Magni Creontis Cliam. — c) 
Item quae per vim a marito alterius corrnpta 
est. Ovid. 6. Met. 537. de Philomela, pellex ego 
facta sororis. Martial. 10. 51. de ead. Ismarium 
pellex Attica plorat Ityn. Adde Ovid. 2. Fast. 
389. — d> Poetice Pasiphae apud Ovid. i. Art. 
am. 321. pellices vocat vaccas armenti, quia tauri 
amore capta est. 

II.) Translate. ^ 1. Ceteri fere scriptores per- 
petuo custodiunt, ut cum respectu ad uxorem 
peliicem dicant. Sod apud Justin, quoties legi- 
tur, sine mentione uxoris adhibetur: v. gr. 10. 
2. 2. Occiso Cyro, Aspasiam peliicem ejus Artaxer- 
xes in mattimonium receperat. et 39. 5, 6. Fiducia 



septingentorura filiorum, quos ei pellicibus sus- 
ceperat. Adde 1.9. 15., 10.1. 1., 12.3. 10. etc. Item 
Curt. 10. 1. Virginem nobilem constupraiam, 
servo suo peliicem dedit. h. e. coucubinain, scil. 
quae vivebat cum aliquo, cui uxor non erat, ut 
ait Paul. Dig. loc. cit. sub I. <f 2. De viris 
mollioribu9, ut Paul. Diac. p. 222. 3. Mull. 
docet. Sueton. Cces. 49. Dolabella eum (Ccesa- 
rem) peliicem regiose appellarit. scil. quia Caesar 
Bitbynise regi pro puero meritorio fuit. V. FOR- 
NIX, SPONDA et STABULUM. Adde Auct. De- 
clam, in Sail, sub fin. — Hinc Martial. 12. 97. 
vocat pellices ministros pueros amatos a mari- 
to. % 3. Joculariter Martial. 14. 119. cujus 
lemma Matella fictilis. Dum poscor crepitu di- 
gitorum, et verna moratur, O quoties pellex cul- 
cita facta roea est! h. e. vicem mihi matellae 
praestitit, quia earn lolio perfudi. ^ 4. Item fi- 
lia, quae a patre adamata, quasi pellex matris 
(llali dicunt rivale) habenda est, quum patris a- 
morem ad se solam pellexerit. Inscri-pt. non opt. 
notae apud Donat. 364. 6. hoc pater ikfeux 

POSVIT PIE >'ATK JtBRENti, ET MATEK SIMILEM LA- 
CRIMIS T1TVLVM SVE PEI-LICI IVKX1T etC. HlC tef 

omissa est diphtbongus ce, atque altei versus uno 
pede longior est, quod in metricis inscriptioni- 
bus sequioris aevi seepe usuvenire solet. 

PELLlCATlO, onis, f. 3. inductio, a pellicien- 
do. Coto apud Festum p. 242. 20. et Paul. 
Diac. p. 243. 4. Mull.; ubi Mullens, Jordan. 
et al. leg. pellicula! io, rectiua. 

PELLlCATOR, oris, m. 3. ircoc-a-ywyeu;, qui 
blanditiis aliquem in fraudem pellicit. Paul. 
Diac. p. 204. 12. Mull. 

PELLlCATUS, us, m. 4. concubinato, itaX- 
XaKEuct?, actus, quem pellex exercet. Cic. 2. Off. 
7.25. Ab ea enim est ipsa propter pellicatus suspi- 
cion em interfectus. Id. Scaur, fragm. apud Prir 
scian. 6, p. 689. Putsch. Arinis uxorem pelli- 
catus dolore concilatam. Cf. fragm. pro Scauro 
edita ab A, Maio in Class. Auct. T. 2. p. 292. 
Id. Cluent. 5. 13. Filia {Sassixs) quae nefanum 
matris pellicatum ferre non posset, dustin. 7. 4. 
7. Insidiis uxoris - occupatus fuisset, ni fitia pel- 
licatum matris et sceleris consilia prodidisset. 
PELLtCEO. V. PELLICIO init. 
PELLlCEOS. V. PELLICIL'S. 
PELLICIO et perltclo, Hcis, lexi, lectum, It- 
cere, a. 3. (per et lacio). Charts. 3. p. 217. 
Putsch, et Diomed. 1. p. 364. agnoscunt pelli- 
ceo, quod quidam leg, etiam apud Colum. loc. 
cit. — Dictum est etiam pellicui pro pellexi. 
Liv. Andron. apud /Visctan. 10. p. 877. Aut 
alia nunc te quaepiam Asiatico ornatu afQuens, 
aut Sardiano ac Lydio, fulgens decore et gloria, 
pellicuit. (pro fulgens decore et gloria rectius 
legitur fulgens ornatu et gratia in Thesaur. A. 
Lat init. apud A. Maium in Class. Auct. T. 8. 
p, 305.). — Part. Pelliciens et Pellectus I. — 
Pellictre est blanditiis in fraudem inducere (nine 
Paul. Diac. p. 207. 1. Mull. Pellexi t in 
fraudem induxit.\ blandieodo decipere, caper e, 
illicere, inducere, sfeXxofxat, eirtoupofictf (It. in- 
gannare lusingando, ailellare e Urare con fro- 
de, zimbellare; Fr. engager par des paroles 
fiatteuses, attirer insidieusement, cajoler, se- 
duire, gagner, enjoler ; Hisp. lisonjear, engay- 
tar, seducir, atraer con halagos , caricias; 
Germ. verJocken, anlocken , an sich Ziehen; 
Angl. to deceive by flattery, inveigle, entice, 
allare, decoy, wheedle, cozen, cajole). 

I.) Proprie. Ter. Phorm. 2. 1. 18. Senem per 
epistolam pellexM, modo non montes auri poili- 
cens. Plaut. Men. 2. 2. 67. Meretrices exlemplo 
se applicant, agglutinant: si pellexerunt, perdi- 
tum amittunt domum. Sueton.^ Claud. 26. IHc- 
cebris pellectus in amorem. Ctc. Cluent. 5. 13. 
Animum adolescentis, nondum consilio ac ra- 
tione firmatum, pellexit iis omnibus rebus, qui- 
bus ilia eetas capi ac deleniri potest. Id- Place. 
30. 72. Mulierem imbecilli consilii pellexit ad 
se. Liv. 4. 15. ad fin. Sp- Meelium cibo obji- 
ciendo ratum, Tictorem Qnitimorum omnium 
populum in servitulem perlici posse. Tac. 11. 
Ann. 19. Qui Chaucos ad deditionera pellice- 



PELUCULA 

rent. Justin. 38. 3. 1. Hunc Mitbridates mire 
ad societatem Romani belli -pellicere cupiebat. 
Tac 3. Ann. 42. Florus insistere destinatis, 
pellicere alam equitum, ut caesis negotiato- 
ribus R. bellum inciperet. et 1. ibid. 2. Mi- 
litem donis, populum annona, cunctos dulce- 
dine otii pellexit. Colum. 11. R. R* '■ **• 
Nam vitiis ejusmodi pellectus animus nee prae- 
inium jucundius, quam fruclum libidinis, nee 
supplicium gravius, quam frustrationem cupidi- 
tatis eiistimat. Pacat. Paneg. Theodos. 32. Tua 
benignitate pellectae Scythicas nationes tantis ex- 
aminibus conlluebant, ut etc. — Poetice. Lucret. 
5. 1004. Nee poterat quemquam placidi pellacia 
ponti Subdola pellicere in fraudem ridentibus 
undie. Id. 6. 1001. de magnete. Causa patefiet, 
quae ferri pelliciat vim. — Vulgat. interpr. 2. 
Petr. 2. 13. Oculos babentes plenos adulterii et 
ineffabilis delicti. Pellicientes aniraas instabiles. 
II.) Translate. ^ 1. Pellicere segetes, car- 
minibus et veneQciis excantare, et alio trabere, 
traducere. V. EXCANTO. Ad illud Virg. 8. Eel. 
99. Atque satas alio vidi traducure messes : Ser- 
vius: Magici* quibusdam artibu? hoc lie bat: un- 
de est in XII. Tabulis: keys alienam sec.eteM 
petxexeris: quod et Varro, et multi scriptores 
fieri deprebensum animadvertunt. Flin, 18. Hist. 
nat. 6. 8. t.41). C. Furius Chresimus quum in 
parvo admodurn agello largiores multo fructus 
pt-rciperet, quam ex amplissimis vicinitas, in in- 
vidia magna erat, ceu fruges alienas pelliceret 
veneCciis. ^ 2. Pro extorquere, exprimere. Cic. 
!. Orat. 57. 243. Multo majorem partem senten- 
tiarum sale tuo et lepore et politissimis facetiis 
pellexisti. Colum. i2. R. R. prcef. 9. Quum ma- 
trons domi confecta» vestes fastidio habeant, 
perversaque cupidine pretiosiores alias a viris 
pelliciant, quae grandi pecunia et totis paene.cen- 
sibus redimuntur. At Gesnerus, probante Schnei- 
der, legit: Quum matronis domi confectas vestes 
fanidio sint, perversaque cupidine maxime pla- 
ceant, qu?e etc. 

PELLfClUM, li, u. 2. V. voc. seq. in fin. 
PELLlClL'S vel pelliceus, a, um, adject, di 
pelle, ouoxewi, ex pelle factus. Paul. Dig. 34. 
2. 25. Tunic am et stragula pellicia babere. Ita 
Haloand. et Torrentin. Al. pellicea. Similiter 
Pallad. 1. R. R. 43. Tunicas pelliciae. At. pel- 
licece, ut apud Lamprid. Elagab. 4. Sella pel- 
licea, an ossea, an eborala, an argentala. Sic 
f'ulgat. interfr. 1. Rerj. 5. 9. Fecerunt sibi se- 
des pelliceas. et Levit. 13. 59. Supellex pelli- 
cea. et 4. Reg. 1. 8.. Matth. 3. 4. et Marc. I. 
6. Zona pellicea. — Hinc 

Pcllicium, ii, n. 2. absolute, substantivorum 
more, est vestis pellicia. Gloss. Philox. Pelli- 
ciuin, j3atTr/. 

PELLlCO, as, are, n. 1. aemulor. Gloss. Ph* 
lox. Pellico, ^TjXettd. 

PELLICULA, ae, f. i. deminut. a pellis, pel- 
licina, pellicola, Se^uccrtov, tenuis, txigua pellis. 
— a) Generatim. Cic. Mur. 36.75. Slravit pel- 
Hculis haedinis lectulos Punicanos. Adde Vol. 
Max. 7. 5. n. 1. Plin. 30. Hist. nat. 15. 47. 
(137). Cerebrum viperae illigatum pelliculas den- 
tition es adjuvat. Id. ibid. 11. 30. (99). Pellicula 
caprina. Id. 32. ibid. 5. 18. (52). agnina. Ju- 
venal. 1. It. unde alius furtivae devehat aurum 
Pellicula, h. e. aureuin vellus pbrixi. Inscr\pt. 
apud Henzen. 7221. statiab c. l. aktiochesi 
C. CAVIVS C. I. QVADRATVS vi r gavi.a c. et an- 
TIOCK1N. f. XERTVLA C. GAVIVS C. L. DOXIVS CYM 
SVIS ttVI CALICVLIS LAMA PELLICVLIS VITAM TO- 

lebavit svam. — b) Urbane Horat. 2. Sa[. 5. 
37. ire domum, atque Pelliculam curara jube. h. 
e. valetudinem, corpus curare, genio indulgere. 
curare cutem dixit Id. 1. Ep. 2. 29. ead. sen- 
tentia. — c) Martial. 3. 16. sed te, mihi cre- 
de, memento Nunc in pellicula, cerdo, tenere 
tua. h. e- continc te intra fines conditions et 
artificii tui; metire te tuo modulo ac pede, ut 
ail Horat. 1. Ep. 7. 98. et quiesce in propria 
pelle, 1. Sat. 6. 22. statti ne' tuoi pannt. — d) 
Pen 5. a6. Pelliculam vetcrem retines. h. e. 
pristinos mores et pravain iodolem. 



pellicula™ 

PELLlCULATlO. V. PELLICATIO. 

PELLlCtJLO, at, are, a. 1. involgere con pel- 
le, orpEpo'to, pelle involve Colum. 12. R- R. 36*. 
2. Opercula tasorum gypsare et pellieulare. et i- 
bid. 48. 1. Schneid. Contectum vas pelKcuIetur. et 

5. Vai operculaturn pelliculant. Adde ibid. 58. 2. 
Gloss. Philox. Pellicula™, Sepfiavwaat, o'rroSip- 
uaxi^uv. 

PELLlCUM Galeruro, quia flebat ex pelle. 
Paul. Viae. V. PELLlRIS. 

PELLlGER, gera, gerum, adject, pellem ge- 
rens, pelle induius. tenant. 9, carm. 5. Pelli- 
geri veniens Clodovaei gente potenti. Al, rectius 
leg. belli geri. 

PELLtNUS, a, urn, adject, ex pelle factus. Jul. 
Voter, res gest. Alex. M. (edenle A. Maio) 3. 
28. Feraoralia pellina. 

PELLlO, onis, m. 3. pellicciajo, qui pelles 
perficit, et varia ex iis opera facit: ct praecipue 
tenloria militum. Plant. Men. 2. 3. 52. Quasi 
supellex pellionis, palus palo proximus est. 
Lamprid. Alex. Sev. 24. Linteonum, pellionum, 
vitreariorum vectigal instiluit. Adde Auvel. Ar- 
cad. Dig. 50. 6. 6. extr. 

PELLION, It, n. 2. herba cadem ac daphnoi- 
des. Apul. Herb. 58. 

PELLlONARlUS, ii, m. 2. idem ferme qui 
pellio, praeserlim qui pelles comparat in usum 
militice. InscripL apud Bon. el. 2. n. i. o. vkl- 

ilVS ANMVS PR0CVRAT. COL. FELL1UNAR10RVM. 

PELLlRIS, e, adject, pcllitus. Paul. Diac. p. 
204. 13. Mull. Pellirem galerum, quia fiebat ex 
pelle. -Sic boni Codd.; sunt qui pellicum leg., 
et qui mutant in pellitum. 

PEL LIS, j9, f. 3. Ratione habits etymi, for- 
tasse est a feXXo'f suber, cortex; certe jungenda 
eel vox cum Lat. palla et Germ. Fell. — Pellis 
est operimentum corporis animalium : et V, in 
CUTIS quomodo a cute dilTerat, Upua (It. pel- 
le, cuojo, cute; Fr. peat*,' Hisp. cuero, piel 6 
petlejo; Germ, das Fell, die Haut tines Thie- 
ves; Angl. the skin or hide of a beast, the fell 
or pell). 

I.) Proprle. — a) De pelle, quae brutorum 
animalium corporibus adhaeret, Varro 2. R. R. 
1. 6. Ipsas pecudes propter caritatera aureas ha- 
buisse pelles (poetce antiqui) tradiderunt. Phce- 
dr. 1. 24. Rana rugosam inflavit pellem. Colum. 

6. R. R. 13. 2. Est et infesta pestis bubulo pe- 
cori, coriaginem rustici appellant, quum pellis ita 
tergori adhaeret, ut apprebensa manibus diduci 
a costis non possit. — b) De pelle brutis ani- 
roantibus detracta. Varro.2, R. R. 11. 11. Quae- 
dam nationes barum (caprarum) peliibus sunt 
vestit*. Cic. 1. Nat. D. 29. 82. Sospita ilia no- 
stra cum pelle capriua, basta, scutulo. Cces. 3. 
B. G. .13. Pelles pro Telis, alutaeque ienuiter 
confectae. Vira. 2. JEn. 722. fulvique insiemor 
pelle leonii. Ovid. 3. Art. am. 77. Anguibus ex- 
»uitur tenui cum pelle vetustas. con la spoglia, 
Plin. 24, Hist.nat. 11. .56. (94). Pelles perGcere. 
conciare. et 13. ibid. 6. 13. (55). Candidas confi- 
cere. Id. 28. ibid. 9. 40. (146). Pelles colore au- 
reo ducere felle taurine At Sillig. legit: Pel- 
ves aureo colore obducere etc. — c) Poetice 
de cute hominum corpori adheerenle, Lucvet. 6. 
1194. carati oculi, cava tempora, frigida pellis 
Duraque. Plaut. Aulul. 3. 6. 28. Qui ossa atque 
pellis totus est; ita cura macet. Cf. eumd. Capt. 
1, 2. 32. — d) Hinc proverbia. — Quiescere in 
propria pelle, contentarsi del suo stato, apud 
Sorat. ubt Forphyrion dicit hoc ductum esse 
ex prisco more dormiendi in lectis pelle stratis. 
Num Horatius cogitaverit de pelle leonis ab a- 
sino Bumpta (lege fab. jEsop. ovotf Xeovnjv 
pe'pcov), decemere nolim. F. PELLICULA c. 
— Pellem alicui detrahere, scoprire le altrui 
magagne, occulta aliorum vitia detegere et no- 
tare. Sorat. 2. Sat. 1. 62. quum est Lucilius au- 
bus Primus in hunc operis componere carmina 
morem, Detrabere et pellem, nitidus qua quisque 
per ora Cederet, introrsum turpi6; num Lasiius, 
aut qui Duxit ab oppreisa meritum Carthagine 
nomen, Ingenio ollensi ? Hinc Id. 1. Ep. 16. 45. 
Introrsum turpis, speciosus pelle decora, Ptr&. 



— 616 — 

4. 14. »urama nequidquam pelle decorus. — Ca- 
ninam pellem rodere, dir male di un maledico, 
maledicum et improbum diclis Iacesserc. Martial. 

5. 60. 

II.) Translate. *| t. Per synecdochen est ve- 
stis, aut quippiam aliud e ptlle. Colum. 1. R. 
R. 6. 9. et 11. ibid. 1. 21, Peliibus manicatis 
prohibere frigora. Ovid. 3. Trist. 10. 19. Pelii- 
bus, et lutis arcent male frigora bracis. Id. 5. 
ibid. 10. 32. Peliibus el longa tempora tecla co- 
ma, buffe. Adde ibid. 7. 49. Id. 1. Art. am. 
516. Nee vagus in laxa pes tibi pelle natet. scar- 
pa. et Pert. 5. 140. Jam pueris pellem succin- 
ctus, et cenophoram aplas. h, e. sacculum, man- 
ticam itineri vel etiam vestem arcendis imbribus. 
^ 2. Militum tentoria in castris e pelle lucrum. 
Hinc sub peliibus, in castris^ in eipeditione, in 
campagna. Cic. 4. Acad. (2. pr.> -2. 4. In bello 
ita magna rei militaris esse occupatio solet, ut 
non multum imperatori sub ipsis peliibus otii 
relinquatur. Liv. 37. 39. lastare hiemem: aut 
sub peliibus babendos milites, aut si coacedeie 
in biberna vellent, etc. Tac. 13. Ann. 35. Re- 
tentus omnis exercitus tub peliibus, quamtis 
hie me faeva. Ftor. 1. 12. Ve.»entium quanta res 
fueril, iodicat decennis obsidio. Tunc prinium 
biematum 6ub peliibus. Liv. 5. 2. Durare sub 
peliibus. Hue fortasse perlinet iilud Cic. Pis, 
36. 87. Quum omni tolius provincice pecore com- 
pulsOj pellium nomine, omnem ouasstura ilium 
domesticum renovasti. ^ 3. Signilicat etiam 
merabranam, pergamena. Martial. 14. 190. Pel- 
iibus esiguis arctatur Livius ingens. h. e. T. Li- 
vii bistoria perscripta est paryis mem brants. 

PELLITUS, a, um, adject, vel rectius particip. 
praeier. ab inusit. pellire, pelle tectus. Hinc — 
a) De hominibus est pelle iudutus, pellicciato. 
Priscis temporibus homini vestis vuigo e pelle, 
turn scilicet quum glande vescebantur : postea lu- 
xu ea rejecla, tamquam ferina, et sumpta lana, 
aurum, purpura, etc. ut est apud Lucret. 5. 1418. 
Mos Hie apud barbaras gentes, redes et paupe- 
riores diu duravit. Propert. 4. 1. 11. Curia, 
praeteito quae nunc nitet alta seoatu, Pellitos ha- 
buit, rustica corda, patres. Ovid. 4. Pont. 8. 82. 
Lilora pellitis nimium subjecta Corallis. Adde i- 
bid. 10. 2. Hue pertinet illud Cic. pro Scauro 
apud Ascon. Hasc quum tu effugere non potuis- 
ses, contendes tamen et postulabis, uL M. JEmi- 
lius cum sua dignitate omni, cum patris memo- 
ria, cum avi gloria, sordidissim.-e, levissimae. va- 
nissimae genti, ac prope dicam, pellitis testibus 
condouetur. Liv. 23. 40. Hampsicora turn forte 
profectus erat in pellitos Sardos. V. MASTRUCA. 
Tertull. Pall. 3. Quod in novo corpore indebi- 
tum adhuc pudCTi erat, prolegere festinans A- 
dam, id ficulneis foliis interim circumdat; de- 
binc quum de originis loco exterminat, pellitus 
orbi, ut metallo, datur. — Hue pertinet et illud 
Prudent. Psychom. 226. Pellitos habitus sum- 
psit venerabilis Adam. h. e. qui ex pelle con- 
stabant. — De pellito galero, V. PELLlRIS. — 
fc) De brutis animantibus. Pellilce oves, quae 
propter lanse bonitatem, ut sunt Tarentinse et 
Atticae, peliibus integuntur, ne lana inquioetur, 
quo minus vel inflci recte possit, vel lavari ac 
parari. (Schneider, putari). Ita Varro 2. R. R. 
2. 18. Cf. eumd. ibid. 11. 7. Uarum fit mentio 
etiam ab Horat. a. Od. 6. 10. V. et Colum. 
7. R. R. 2. 4. et 4. 5. 

PELLO, pellis, pgpnli, pulsum, pellere, a. 3. 
Pulsi pro pepuli rarum, nee imitandum. Am- 
mian. 30. 5. sub fin. Dexter am stratoris militis 
jussit abBcidi, quae eum insDientem jumento pul- 
serat consueto. — Part. Pellens II. 4. ; Pulsus in 
omnibus paragr.; Pellendus II. 2. l.°; Pulsu- 
riu II. 2. 2.° — Pellere (quod nonnulli ducunt 
vel a iroXXw vibro, quatio, vel ab airAXw ar- 
ceo, vel a fiatXa projicio) est p er cuter e, pul- 
sare, puUando raovere (It. spingere , urtare, 
battere, battendo mettere in moto; Fr. baltre, 
(rapper, chequer, mouvoir; Hisp. pegar, cascar, 
golpear, chocar, mover; Germ, stossen, schla- 
gen, ettoas in Fewegung setzen; Angl. to beat, 
strike, to drive or chase away). 



PELLO 

I.) Proprie est ferire, percutere, pulsare, put- 
sando movere. Ennius apud Fettum p. 356. 
2. Mull. Poste recumbile, vestraque pectora 
pelUte tonsis. Id. apud Gell. 2. 26. Caeruleum 
spumat sale conferta rate pulsum. Cf. Calull. 
64. 58. Immemor at juvenis fugiens peliit vada 
rerais. el Tibull. 2. 5. 33. At qua Velabri regio 
palet, ire solebat Exiguus pulsa per vada linter 
aqua. h. e. remis agitata et impulsa. et Pelron. 
Satyr. 123. velut ex alto quum magnus inbor- 
ruit Auster, El pulsas evertit aquas. Lucret. 5. 
1041. membra moventes Duriler,et duro terram 
pede pellere matrem. Cf. Catull. 61. 14. Pello 
humum pedibus, manu Pineam quate tsedam. et 
Horat. 3. Od. 18. 15. Gaudct invisam pepulisse 
fossor Ter pede terram. h. e. saltasse cum tripu- 
dio. Ter. Adelph. 4. 5. 3. Tu ne has pepulisti 
lores? ef ibid. 5. 3. 2. Quisnam a me pepulit 
tarn graviier fores? Zwcrei. 5. 1095. ventis pulsa 
t arbor) vacillaos Xstuat. Cic. Brut. 54. 199, Ex 
nervorum sono in lidibus, quam scienter ei pulsi 
sint, intelligi solet. Ovid. 10. Met. 205. lyra pul- 
sa manu. Auct. Paneg. ad Pis. 157. Nee pu- 
deat pepulisse lyram. Tibull. 1.1. 46. Martia cui 
somnos classica pulsa fugent. h. e. inflata. (claj- 
sica enim sunt tuba*, cornua, litui). Calacbresis. 
— Hue referri potest et illud Propert. 4. 9. 15. 
Maenalio jacuit pulsus tria tempora ramo Cacus. 
h. e. ictus, verberatus, percosso. 

.II.) Translate. ^ 1. Stricto »en6U, metaphoia 
ducta a superiori paragr., est movere, comrao- 
vere, perceilere, aflicere. Cic. 2. Fin. 10. 32. 
Nee ullum babel ictum, quo pellat animum, sta- 
tus hie non dolendi: at ille peliit, qui permulcet 
sensum voluptale. Id. 4, Acad, (2. pr.) 10, 30. 
Disputari poterat, quemadmodum primo visa nos 
pellerent; deinde appetitio ab his pulsa sequerc- 
lur. Id. 3. Off. 10. 41. Species utilitalis animum 
pepulit ejus. Al. leg. impulit. Id. 4. Acad. (2. 
pr). 20. 66. Visa ista quum acriter inentem sen- 
sumve pepulerunt, accipio. Liv. 30. 14. Ipsum 
in Hispania juvenem nullius forma pepuleral ca- 
ptivae. Cic. 4. Fam. 13. Nulla me ipsum priva- 
tum pepulit insignis injuria: tamen nihilominus 
eis conticior curis, ut etc. Adde eumd. t. Di- 
vinat. 36. 80. Id. Brut. 87. 297. Longi serroo- 
nis initium pepulisti, Attice, remque commovisti 
nova disputatione dignarn. h. e. movisti, excita- 
visti, proposuisli. hai protnosso. Est qui malit 
detulisti. — Ovid, 3. Amor. 1. 23. Tenipus erat 
tbyrso pulsum graviore moved, h. e. poetico 
furore percussum, spinto, mosso. ^ 2. Latiori 
sensu est expellere, ejicere, dejicere, amovere, 
scacciare, fare uscire per forza. — 1. ) Uni- 
versim. — a) Cum addito termino, a quo quis 
pellitur. Cic. Pis. 10. 23. Quum viri boni lapi- 
dibus e foro pellerentur. Cces. 1.2?. G, 31, Fu- 
turum esse paucis annis, uti omnes ex Galtias fi- 
nibus pellerentur. Nepos Pel-op. 3. extr. Praesi- 
dium ex arce pepulerunt. Vellej. 1. 3. 1. Acha»i 
ex Laconia pulsi. Plaut. Amph. 1. 1. 113, Me 
malum esse oportet, atque hunc, telo suo sibi, 
malitia a foribus pellere. Ter. Eun. 2. 1. 9. I- 
stum semulum, quod poterfs. ab ea pellito. Ovid. 
14. Met. 477. Pellor ab agris pstriis. Petron. 
Satyr. 122. Pulsus ab urbe mea. Ovid. lb. 124. 
pellere aliquem a sacris. Cic. Dom. 43. 112. Haec 
me domo mea pellet? Id. Mil. 27. 74. P. Va- 
rium pellere possessionibus, armis castrisque co- 
natus est. Id. Harusp. resp. 18. 39. Lapidibus 
optimos viros foro pellis. Justin. 28. 2. 7. Prius 
illis Gallos Italia pellendos dixit, quam etc. Id. 
35. 1. 2. Pellere aliquem regno. Sic Horat. 1. 
Sat. 6. 13. Tarquinius pulsus regno. Firg. 10. 
/En. 852. Pulsus ob invidiam solio scasptrisque 
paternis. Sail. orat. Licin. ad pleb. Pellere ali- 
quem dominatione. Id. Jug. 45.; et Cic. 2. Off. 
22. 78. sedibus. Nepos Arist. 1, patria. sban~ 
dire. Cic. 4. Par ad. 1. 27. civitatc. Vellej. 2. 
26. 1, Pulsus a Sulla acie. Lucan. 2. 601. Tau- 
rus pulsus armentis. — Et de rebus pbysicis. 
Plin. 18. Hist. nat. 26. 62. (230). Incilia ape- 
rire, aquam de agro pellere. Id . 22. ibid. 21. 30. 
(64,i. Pellere calculos e corpore. — b) Cum ad- 
dito termino, ad quern qois pellitur. Ter. Eim. 



PELLOS 

5. 9. 11. Miles pellitur rfoas. Tac. 13. Ann. 43. 
Jgitur adempla bonorurn parle-in insulas Ba- 
leares pellitur. Cic. 2. Or at. 13. 56.; et Tac. 4. 
Ann. 20, Pellere aliquem in eisilium. — c) 
Absolute. Pro-pert. 3. 14. 9. Peccaram semel, et 
totum sum pulsus in annum — Et in re po- 
litica de eisilio. Liv. 3'i. 26. Ipsorum quoque 
Lacedaemoniorum exsules permulti, tyrannorum 
injuria pulsi. Adde eumd. 35. 37. et 38. Sic Vol. 
Max. 1. 1. n. 7. exter. Atbenienses Diagoram 
philosopbum pepulerunt. cacciarono in bando. 
— 2.°) Speciatim in re miiitari pellere hostem 
est loco movere; item depellere, repellere, atque 
adeo prsegnanti signihcatione vincere ac supera- 
re. Ammian. 16. 12, Alamanni, pulsis dlsjectis- 
que equitibus nostris, primam aciem peditum 
incesserunt, earn abjecta resistendi aniroositate 
pulsuri. C(£$. 7. B. G. 62. Primo concursu bo- 
stes pelluntur, atque in fugam conjiciuntur, Liv. 
7. 8. Primo gtadu moverurtt hostem. deinde pe- 
pulerunt, postremo baud dubie avertunt. Id. 2. 

6. extr. Mostis non stetit solum, sed etiam ab 
sua parte Romanum pepulit. Id. 2. 50. Moi, ut 
respirandi superior locus spatium dedit-, pepu* 
lere etiam subeuntes. Cces. 3. B. C. 75. sub fin. 
Antesignani taotum profecere, ut pellerent o- 
mnes, compluresque inleriicerent. Id. ibid. 28. 
Maximas nationes, que pra?lio contendissent, pul- 
las superatasque esse, respinte, battute. Sic Id. 
1. B. G. 7. Consul occisus, exercitusque ejus ab 
Helvetiis pulsus et sub jugum missus, et 3. B. C. 
79. Pulsum fugere Csesarem. paene omnibus co- 
piis amissis. Nepos Agesil. 3. in fin. Pepulit er- 
go, quotiescumque congressus est, mullo majores 
adversariorum copias. sconfisse. ~ Sic flgurate 
Plant. Trin. 2. 2. 27. Si animus hominem pe- 
pulit, actum est; animo servibit, non sibi: Sin 
ipse animum pepulit, dum vivit, victor victorum 
duet, f u si animum vicisti, potius quam animus 
te, est quod gaudeas. MSS. Codices leg. pepu- 
lit; vulgati libri perpulit; Lambinus pcrcuiit. 
Rursus Plaut. Epid. 4. 1, 14. Plane hie ille 
est, qui mihi in Epidauro primus pudicitiam Pe- 
pulit. h. e. virginitatem mihi eripuit. ^f 3. Pul- 
sus speciatim de eo, qui repulsam tulit. Petron. 
Satyr. 119. Non homo pulsus erat, sed in uno 
victa potestas. Loquitur de M. Porcio Catone, 
qui quum aliquaodo praeturam consequi a po- 
pulo non potuisset. Si vere, inquit Vol. Max. 
7-. 5. in fin., aestimare volumus, non Catoni tunc 
prsetura, sed praetura* Cato negatus. ^ 4, Me- 
taphors ducta a superiori paragr. 2., pellere u- 
surparur de humaoi corporis animique aflectio- 
nibus et de abstracts. Cic. 2. Off. 4. 13. Pellere 
frigus, Ovid. 3. Past. 827. morbos arte Phaebea. 
Colum, 10. R. R. 69.; et Sil. It. 7. 300. so- 
mnum. fforat. 2. Od. 2. 14. sitim. Sic Stat. 
5. Theb. 1. Pulsa sitis fluvio. Ovid. 14. Met. 
216. pellens Glande famem. Id. 7. ibid. 290. 
Pulsa fugit macies. Catull. 63. 41. umbras 
noctis. Ovid. 3. Art. am. 379. crimioa ab alt- 
quo, h. e. prohibere, amoveie. Id. 2. Met. 838. 
moram. Cic. i. Fin 13. 43. raaestitiam ex ani- 
mis. Virg. 6. Mn. 382. Pulsus corde dolor. Cf. 
eumd. 2, ibid. 784. lacrimas dilecta pelle Creu- 
sa- h. e. desine Here ob Creusara. fforat. i. 
Od. 7. 31. Peiiere curas vino. Propert. 3. 11. 
49. Auro pulsa tides. Ovid. 6. Met. 375. Pulsus 
pudor. 

PELLOS, i, f. 2. a ueVXcft fuse as, niger. Plin. 
10. Hist. nat. 60. 79. (164). Ardeolarum tria 
genera, leucon, asterias, pellos. 

PELLt'CENS vel perlucens, enlis, particip. V. 
voc. seq. 

PELLCCEO vel periuceo, ces, xi, cere, n. 2. 
'.per et luceo). Vel. Long, de Orthogr. p. 2227. 
Putsch, praefert peltuceo. Idem admittit Pri- 
scian. 2. p. 571., sed et periuceo probat, quod 
I)ausi\u. praeferre videtur. — Part. Pellucens I. 
et II. — Pelluceo est idem ac totus luceo, r.iteo, 
lucem transmitto. transluceo, Sto^acvo) (It. rilu- 
cere, tralucere , trasparire , essere diafano ; 
Fr. luire u trovers, itre transparent, diapha- 
ne\ Hisp. lurir de medio. se~ transparent" ; 
Germ, durchscheinen, dtirchschimmern , her- 

Tom. III. 



— 617 — 

vorstheinen. hervorschimmern ; Angl. to thine 
through, be transparent or pellucid). 

I.) Proprie. Plaut. Aulul. 3. 6. 29. IU is pel- 
lucet, quasi laterna Punica. Liv. 41. 2. Nebula 
matutina texerat inceptum; qua dilabente ad 
primum teporem solis, perlucens jam aliquid, 
tamen, ut solet, lux speciem omnium multipli- 
cem reddens etc. Plin. 37. Hist. nat. 9. 40. (122). 
Amethysti perlucent omnes violaceo colore. Al. 
decore. Sunt qui in his tribus allatis verbum pel- 
lucere sativum esse affirmant. V. PELLTJCIDUS 
sub B. Ceterum Cic. 2. If at. D. 21. 54. Tenuis 
ac perlucens et sequabili cajore sullusus -aether. 
Scribon. Campos. 64. Uva aminesc acerba quum 
primum granuin incipiet perlucere. Ovid. 4. Met. 
313. perlucenti circumdata corpus amiclu. Sic 
Juvenal. 2. 78. Cretice pelluces. h. e. pellucida 
toga indutus incedis. Rursus Ovid. 4. Met, 411. 
de vespertilionibus. Susiinere tamen se perlu- 
centibus alis. et 6. ibid. 390. salieutia viscera 
possis, Et perlucentes numerare iu pectore fi- 
bras. Plin. 9. Hist. nat. 15. 20. (50\ Saxum 
miri candoris a vado ad summa perlucens. Se- 
neca Ep. 114. a med. Perlucens toga. Tibull. 
3. 4. 71. Sed perlucenti cantus mediiabar a vena. 
h. e. tibia multis foraminibus in6tructa, quam 
multiforam dixere Ovid, et Senec. Plin. 10. 
Mist. nat. 54. 75. (151). Si contra lumen ca- 
cumine ovorum apprehenso una manu, purus et 
unius modi perluceat color. V. OBINANIS. Mar- 
tial. 2. 46. Sic tua supposilis perlucent prela la- 
cernis. Seneca Here. Fur. 1001. Perlucet omnls 
regia. h. e. disjectis erersisque parietibus, undi- 
que lumen admittit. Al. aliter leg. Sic Juvenal. 
11. 13. Et cito casurus, jam perlucente ruioa. 

II.) Translate. Cic. Brut. 79. 274. Ita recon- 
ditas cxquisilasque sententias mollis et pellucens 
vestiebat oratio. h. e. nilida, polita. Id. 2. Off. 
9. 32. Illud ipsura quod honestum decorumque 
dicimus,-maxime quasi perlucet ex eis, quas com- 
memoravi, virtatibus. Seneca Again. 148. Per- 
lucet omne regiae vitium domus. h. e. in ore et 
oculis omnium est. Ouintil. 6. 2. 13. Mores di- 
centis ex oratione pelluceant, et quodammodo 
agnoscantur. Adde eumd. 8. 3. 25. 
PELLCCESCO. v. perlucesco. 
PELLtCtDlTAS vel perluciditas, Stis.f. 3. tras- 
parenza. fitruv. 2. 8. ante med. Parietes ita 
tectoriis operibus expoliti, ut vitri pelluciditatem 
videantur habere. 

PELLCCtDULUS vel perlucidulus, a, um, ad- 
ject, deminut. pellucidi. Catull. 6'J. 3. pelluci- 
duli delici* lapidis. h. e. margaritae. 

PELLCClDUS vel perlucidus, ;>, um, adject, 
duo diversa signiticat, ceil. 

A) Est totus lucldus, iucem transmitlens, trans- 
luciaus, rilucente, trasparente, diafano, Stapa- 
vijs. — a) (ieneratim. Cic. 2. JVat. D. 57.142. 
Natura oculos membranis vestlvit, quas perluci- 
das fecit, ut per eas cerni posset. Id. 2. JDivi- 
nat. 17. 40. Deos jocandi causa induxit Epicu- 
rus perlucidos et perflabiles. Ovid, fferoid. 15. 
157. Fons nitidus, vitreoque rnagis perlucidu. 
arnne. fforat. 1. Od. 18. 16. Arcanique fides pro- 
diga perlucidior vitro. — b) Speciatim est te- 
nui et pelluceuti veste indutus. Tibull. 4. 6. 13. 
purpureaqne vent pellucida palla. Martial. 12. 
38. Crine nitens, niger unguento, perlucidus o- 
stro. Seneca Const. Sap. 18. Perlucidus. crepi- 
datus, armillatus. Id. 7. Benef. 9. ad fin. Video 
sericas Testes: si vestes vocandce sunt, in quibus 
nihil est, quo defendi aul corpus, aut denique 
pudor pos*it: quibus sumptis mulier parum li- 
quido, nudam se non esse, jurabit. Similia babet 

Ep. 90. 

B} Item est valde lucidus, splendens. Cic. 1. 
Divinat. 57. 130. Ulustris et perlucida stella. 

PELLLXA, a?, f. 1. pellicula. Varro 5. L. L. 
167. Mull, pulvinar vel a plumis, vel a peilulis 
dcclinarunt. Al. leg. pellibus, alii polulis. V. PUL- 
VINAR in it. 

PELLUO. V. PERLUO. 

PELLt'VlA, ae, f. 1. el Pelluvium, ii, n. 2. 
bacino da lavare. i piedi, vas, in quo pedes Ja- 
vantur. Festus p. 161. 17. Mull. Malluvias di- 



PELVIS 

cuntur, quibus manus sunt lautae, perinde ut 
quibus pedes, pelluvias. Sic et Paul. Diac. p, 
160. 4. Gloss. Philox. Pelluvium, noSowsmip. 
V. POLLUBBUM. 

PELLCVlUM. V. voc. praeced. 

PKLORIS, Idis, f. 3. iriXwpi's, g«nus conch* 
marina, in cibis gratae, fortaue nomen habentU 
a Peloro, circa quem plurima invenitur. (quam- 
quam Varro 5. L. L. 77. Mull. Item in con- 
ch yliis aliqua ivocabula) ex Grsecis, ut peloriJ, 
ostreae, echinus.) fforat. 2. Sat. 4. 32. Mu- 
rioe Bajano melior Lucrina peloris. Plin. 32. Hist. 
nat. 9. 31. (99).; et Celt. 2. 29. Pelorides emolliunt 
alvum. Martial. 6. 11. Tu Lucrina vora*: me 
pa«cit aquosa peloris. h. e. insipida, fatua. Id. 
10. 37. Et fatuam summa ccenare pelorida men- 
sa. — NB. De nom. propr. V. ONOM. 

PELT A, a, f. 1. sorta di scudo, o targa, w«Xt», 
genus scuti parvi, levis (nam e loro olim fuisse 
dicitur), umbone carentis, et ab una parte in 
modum lunae nondum plane dimidiae, sed in cor- 
nua aliquantum diducta conformati. Unde lunata 
dicitur a Virg. t. JEn. 494, et Senec HippoL 
402. Tradit Liv. 28. 5. o med. cetra baud dis- 
simliem fuisse. Plin. 12. Hist. nat. b. 11.(33). 
scribit, ficum Indicara foliorum latitudine efli- 
giem pelta Amazonjca habere. Varro 7- L. L. 
43. Mull Ancilia dicta ab ambecisu, quod ea 
arma ab utraque parte, ut pelta Tbracum, in- 
cisa. Vox pelta in Mulled edition* deest. — 
Tbracum olim et Amazonum tegumen fuit, mox 
aliorum quoque. Sil. It 2. 80. Thermodontiaca 
mnnita in prceli* pelta. Virg. 7. £n. 743. de 
Campanis militib. iErataque mi cant pelt*, mi- 
cat areus ensls. Ovid. 3. Pont. 1. 95. Nee tibi 
Amaionja est pro me sumenda securis, Aut ex- 
cisa levi pelta gerenda manu. — Figurate Pronto 

1. ad M- Cces. 4. Ecce autem circa Ennium 
aliam malitiosam peltam dedisti, quum ais, nisi 
ex somno exsuscitatus esset, numquam somnium 
suum narrasset. h. «. maligna argutia usus es, 
quum ais etc. At ffeindcrf. probante iVieou- 
hrio pro peliam reponendum «onj. plagam. 
Num pillam scriptum fuit, ita ut legtndum sit 
pilam, h. e. palla con oui si da U suffragiol 

PELTASTjE, 8rum, m. plur. 1. ntkvzoxat, 
milites peltis armati. Liv. 31. 36. de Philippo 
Maced. rege. Nocte cetratos, quoi peltastas vo- 
cant, loco opportuoo in insidiis abdidcrat. Id. 
28.5. a med. de eod. Quemdam ex regiis duci- 
bus cum mille peltastis (pelta cetra baud dissi- 
milis est) Chalcidem mittit. Al. leg. peltatis. 

PELTATUS, a, um, adject, pelta armatus. Ovid- 

2. Amor. 14. 2. Nee fera peltatas (puellas) a- 
gmina veils sequi. Id. fferoid. 21. 117. Non ego 
constiteram sumpta peltata securi, Qualis in IUaeo 
Penthesilea solo. Martial. 9. 102. Peltaiam Scy- 
thico discinxit Amazona nodo. Ctaudian. Fe- 
scenn. de nupt. Honor, et Mar. 33. Peltata 
cohors. V. et voc. praeced. 

PELTlFER, fe"ra, ferum, adject, peltam gerens, 
peltatns. Stat. 12. Theb. 761. Peltifene puellffi. 
h. e. Am&zones. Sabin. Ep. 2. 9. Mceotides. 

PELVICULA, a, f. 1. deminut. a pelvis. Vox 
a Lexico espungenda; occurrit enim lantum in 
Hot. Tir. p. 164. Sed Martianus Capell. 3. p. 
79. demiautivum hoc aliquo modo agnoscere vi- 
detur, si tamen sanus est locus. 

PELYIS vel peluis, is, f. 3. Prucian. notat 
7. p. 757. Putsch, in quarto casu pelvim dici, 
ut turritn, tussim, puppim. Sed ut sextus et in 
c et ia i desinit, ita et quartus eodem modo de- 
sinere potest. — Ratkme habita etymi, Varro 5. 
L. L. 119. Mull, a pedum lavatkme ducit, quasi 
pedeluis. — Ceterum pelvis est vas aquarium va- 
riis rebus periuendis aptum, ut ifon. p. 543. 25. 
Merc. defmSt,XsKavTi (It. conca, catino; Fr. bas- 
sin, chaudron; Hisp. fuente; Germ, die Schvssel, 
d. Becken, d. fVasserbecken, FVaschbecken; 
Angl. a vessel for washing the feet, a basin, la- 
ver). Laberius apud Aon. loc. cit. Amcre cecidi, 
quasi blalta in pelvim. Juvenal. 3. 27G. Ergo o- 
ptes votumque feras miserabile tecum, Ut sint 
contents paiulas ellundere pelves. Id. 6. 440. Tot 
pariter pelves, tot tintinnabula dicas Pulsari. Pe~ 

7S 



PEMINOSUS 

Iron, fragm. 7V agur. 70. Burmann. Pueri capil- 
lati attulerunt unguentum in argeutea peive, pe- 
desque recumbeotium uaxeruut. Plin. 31. Hist. 
nat. 3.27. <46). Loco ollis, aut peruacta pelvi area 
cooperto. — Magices fuit genus, quod per pelves 
exercebatur,diis eliclendis, Grace "X-Exavo/Aavreta: 
de quo Plin. 30. ibid. 2. 5. (14), Species magices 
plures sunt: namque et ei aqua, et spharis, et ae- 
re, et stellis, et lucemis, ac pelvibus, securibusque, 
et mullis allis modis diviaa promittit. Id. 28. 
ibid. 8. 27. (104). Sanguine hyaena tactis posti- 
bus, ubicumque magorum infestari artes, non 
elici deos, nee colloqui, sive lucernis, sive pelvi, 
sive pUa, sive quo alio genere tentelur. 

P£MlN6STJS. V. P^MINOSUS. 

PEMMA, Stis, n. 3. nsp.ua., Grasce est omnl* 
cibus, qui coquitur: a ninvu>, coquo. Speciatim 
est genus placentas, Farro apud Non. p. 131. 
24. Merc. Panis, pemma, lucuns, cibu' qui pu- 
rissimu' raulto est. et ibid- 2(5. Yinum, pemma, 
lucuns illi nihil ista ministrant. Ita Scalig. legit 
utroque loco. Oehlerus, M. T. Varron. Sat. 
Menipp. reliq. vocem utroque loco Glacis lit- 
teris exhibet, Gracis iciuua est etiam secunda 
mensa cibus omnia, ut GeU. docet 13. 11. extr. 

PENARtUM, «, n. 2. V. PENUARIUM. 

p£NARlUS, a, ura, adject. Aliam formam pg- 
niidrius V. in fln. — Penarius est ad penum per- 
tinens, ut Penaria cella, salvaroba, apud Barron. 
5. L. L. 162. Mull. Sic Paul. Diac. p. 211. 3. 
Mull. Penora dicuolur res necessaries ad victum 
quotidianum, et locus earura penarius. Cic. 4. 
Verr. 2. 5. Sicilian! nobis non pro penaria 
cella, sed pro arario fuisse. Id. Senect. 16. 56. 
Semper enim boni assiduique domini referta 
cella vinaria, olearia, etiam penaria est, villaque 
tota locuptes est. — Dicitur et penuarius: nempe 
a penus, i, fit penarius: a perm, us, penuarius. 
Ulp. Dig. 33. 9. 3. a med. Sive frumentum, 
sive quid leguminis in cella penuaria habuit. Ita 
Torrentin. et Haloand., et sic legitur a qui- 
busdam etiam in locis Cicer. allatis. 

PENATiCUS, a, um, adject, (penus) negoziante 
di grascia, qui res ad victum pertiuentes vendit. 
Inscript. in Mus. Mant, T. 2. p. 34. tab. 4. n. 
2. hic REQVtBsciT thomas v. h. (h. e. vir hone- 
stusi negotiator fbbt. (h. e. penaticus) etc. Hac 
autem pertinet ad ana. a Chr. n. dxl. V. Du- 
cang. in Gloss, med. et inf. Latinit. in voc. 
Penaticus ; et consule Zoega, BassirU. T. 1. fab, 
18. p. 132., et Marini Iscriz. Alb. p. 144. 
n. 150. 

PENATlGER, gSra, gSrum, adject, qui Penates 
gerit. Ovid. 15. Met. 450. Hac Helen um ceci- 
nisse penatigero ,£nea Mente raemor refero. 

PE.NATOR, oris, m. 3. Pestus p. 237. 2. 
Miill. Penatores, qui penus gestant. Cato ad- 
versus M. Acilium quarts: Postquam nautas ei 
navibus eduxi, non ex railitibus atque nautis pi- 
scatores penatores feci , sed aurum dedi. Da- 
cerius suspicatur legendum esse venatores, et 
Festum in corruptum Catonis codicem iocidisse. 
Ceterum Mommseniw et lordan (M. Catonis 
prceter librum de R. R. qua> exstant, p. 45.) 
vulgatam lection em penatores tuentur et pro 
aurum legendum conjic. arma. 

PENDENS, eatis^ particip. V. voc. seq. 

PENDfiO, pendes, pppeadi, pendere, n. 2. Part. 
Pendens in omnibus fere paragr. — Pendeo est 
idem ac suspensus sum, Kpiuauau (It. essere 
sospeso o appeso, stare pendente, o attaccato, 
pendere; Fr. pendre, etre suspendu; Hisp. col- 
gar, estar pendiente; Germ, hangen, kerab- 
hangen; Angl. to hang from, on, at, or about, 
to be suspended). 

I.) Proprie. — - a) Generatim. Ennius apud 
Non. p. 149. 32. Merc. Pendent peniculamenta 
unum ad quemque pedum. Virg. 8. JSn. 631. 
imitalus Ennium. geminoB huic ubera ctrcum 
Ludere pendente* pueros. Cf. eumd. 2. G. 523. 
dulces pendent circum oscula nati. Id. 3. ibid. 5 (. 
Et crurura tenus a raento palearia pendent. Mar- 
tial. 7. 37. Turpis ab (aviso peadebat stiria naso. 
Cic. 6. Verr. 34. 74. Sagitla pendebant ab hume- 
ro. Virg 6 & n 393. et spolia ilia tui* pen- 



— 618 — 

deatia tectis. Propert. 2. 23. 35. capiti sacros 
patiar pendere corymbos, Lucret, 6. 910. quippe 
catenam Sape ex anellis (lapis magnes) red- 
dit pendeatibua ex se. Cic, 5. Verr. 26. 66. 
Pendere ex arbore. et ibid. 23. 57. Tamdiu pe- 
pendit in arbore socius populi R.. quamdiu 
voluntas Aprouii tuiit. Varro apud Non. p. 223. 

7. Merc. In candelabro pendet strigilis. Petron. 
Satyr. 30. Lucerna bilyebnis de carnara peadebat. 
et ibid. 28. extr. Super limea cavea pendebat 
aurea, in qua pica varia iotrantes salutabat. Ovid. 

8. Met. 772. pendentia vidi Serta super ramos. 
Plin. 15. Hist. nat. 1J. 17. (58). Pira serotina 
ad hiemem usque ad matrem pendent, gelu ma- 
turescentia. Ovid. 3. Pont. 3. 17. Horrida pen- 
debant molles super ora capilli. Id. 1. Met. 12. 
Nee circumfuso penJebat in a ere tellus, Ponde- 
ribus librata suis. Id, 3. Amor. 2. 63. Sed pea- 
dent libi crura: potes, si forte jurabit, Gancellis 
primos inseruisse pedes, stanno penzoloni. et 
Virg. 2. Mn. 544. telumque imbelle sioe iclu 
Coajecit, rauco quod protinus aere repulsum, Et 
summo clipei nequicquam umbone pepeadit. h, 
e. leviter infixum adbaesit pendens. • — b> Spe- 
ciatim peadent vestes exteriores, quibus amici- 
mur, ut toga, chlamys, et hujusmodi. Ovid. 2. 
Met. 733. chlamydemque, ut pendeat apte, Col- 
looat. Martial. 1. 93. Cerea si pendet lurnbis 
et trita lacerna. Virg. 11. JEn. 577. Tigridis ex- 
suviae per dorsum a vertice pendeat. — c) Pen- 
dere collo de iis, qui collo alterius brachia cir- 
cumdant amplexus gratia. Ovid. 2. Past. 760. 
Deque viri collo dulce pepeadit onus. .Seneca 
2%yest. 523. Vos quoque, seaum prassidia, tot 
juveaes, meo Peodete collo. — d) Solebant 
servi pendere ad trabem, dum Ioris C33derentur. 
Ter. Phorm. 1. 4. 43. Ego plectar pendeas, 
nisi quid me fefellerit. Id. Eun. 5. 7. 20. Tu 
jam pendebis, qui slultum adolesceatulum nobi- 
litas Oagitiis, et eumdem indlcas. Plaut. A sin. 
3. 3. 26. li. O Libane. ut miser est homo, qui 
amat! li. imo hercle vero qui pendet, multo est 
miserior. lk. scio, qui pericuium feci. Id. Asin. 
2. 2. 35. Nudus vinctus centum pondo es, quaado 
pendes per pedes. Hoc suppiicium Id. ibid. 37. 
its describit : Ad pedes quaado aUigatum est ae- 
quum centupoadium, ubi rnanus manic® com- 
plexas atque adductas ad trabem. — ■ e) De iis, 
qui se suspenduat. Ovid, Remed. am. 17. Cur 
aiiquis collum laqueo nodatus ab arcto, E trabe 
sublimi triste pependit oaus? Martial. 8. 61. Li- 
vet Carious, rumpitur, furit, plorat, Et quarit 
altos, unde pendeat, ramos. Id. 4. 77. Pendentem 
volo Zoilum videre. • — f) Poeticc de votis et 
doaariis. Virg. 7. Eel. 2i. Hie argula sacra pen- 
debit fistula pinu. Propert. 4. 3. *6. Omnibus 
beu portis pendent mea noxia vota. Virg. 7. 
JEn, 183. Multaque praterea sacris ia postibus 
arma, Captivi pendent currus curvaeque secures, 
Et criitse capitum, et portarum iageotia ciaustra, 
Spiculaque, clipeique. ereptaque- rostra cariais. 
Adde Sil. It. 1. 617.; et Tibull. 2. 5. 29. — 
a) Item peadeat leges et edicta, qu« proponua- 
tur, -et ia loco publico suspeuduntur, ut omnibus 
nota fiant. Lamprid. Alex. Sev. 45, Tacebantur 
secreta bellorum: itioerum autem dies publice 
propoaebantur, ita ut edlctum penderet ante mea- 
ses duos. Auson. Grat. act. 21. Has ego litteras 
tuas si in omnibus piiis atque porticibus, unde 
de piano legi possint, instar edicti pendere man- 
davero, etc. — h) Item rei. quorum nomina 
ab accusatoribus delata, in actis magistratuum 
publice perscripta 6uat. Sueton. DomiL 9. Reos, 
qui ante quinquennium proximum apud ararium 
pepeadissent, uaiversos discrimiae liberavit, oec 
repeti nisi intra annum, eaque conditione perroi- 
sit, ut accusatori, qui causam non teaeret, exsilium 
prena esset. V, simile quippiam apud eumd. Aug. 
32. Plin. 4. Ep. 9. Ad seaatum remissus diu 
pependit. h. e. illius nomen diu affitum fuit. — i) 
Et ii, quorum bona veaaiia propter 33s alieoum 
proponuatur. Sueton. Claud. 9. in fin. Ad eas 
rei famiiiaris angustias decidit, ut quum obligalam 
sarario fidera tiberare non posset, ia vacuum lege 
prasdiatoria veualis pepeaderit sub edicto prae- 



PENDEO 

fectorum. — I) Et ipsa? res, qua? venales pro- 
slant. Phcedr. 3. 4. Pendere ad lanium quidam 
vidit simium. — in) Pendere filo vel tenui filo 
dicuntur quoe in summo discrimiae versaatur. 
V. FILUM. 
II.) Translate usurpatur 

A) De rebus physicis, et pendere nonnullis 
videtur prasgnanti significatioae adhibitum. ^ i. 
Generatim. — a) Pendeat aves, quum in aere 
se sustinent, neque progrediuntur. Ovid. 1. Met. 
379. olor niveis pendebat in aera pennis. et 8. 
ibid. 145. jam pendebat in auras, Et raodo factus 
erat fulvis balyaeetos alis. Plin. 10. Hist. nat. 
38. 54. (111). Aves qusedam expandunt alas, peo- 
dentesque raro inleivaJlo quatiuat. h. e. suspen- 
<is magis et staatibus similes, quam volantibus 
et procedentibus. Sic Martial. Spectac. 21. de 
Orpheo. Et supra vatem multa pependit avis, — 
Sic de velocissime curreate, et vestigia vix si- 
goante. Stat. 6. Theb. 638. vix campus euntem 
Seotit, el exilis plautis iatervenit aer, Raraque 
uon fracto vestigia pulvere peodent. — Hue re- 
ferri potest et illud Phxdr. 5, 8. Gursu volucri 
pendens in aovacula. h. e. leviter insisteas et pa- 
ne noa attiagens. ~ b) Item pendere dicuntur, 
qure supra caput ioslant imrainentque, essere 
imminent p. Virg. 1. G. 214. Dum sicca tellure 
licet, dum nubila pendent. Sic Ovid. 1. Met. 
268. pendentia nubila. et Vol. Place. 3. 499. 
video', Arctoo de carcere quanta Tollat se cubes 
atque sequore peadeat atro? Vet. Poeta apud 
Cic. 1. Tusc. 16. 37. Per speluncas saxis structas 
asperis pendentibus. Sic Lucret. 6, 195. Spelua- 
casque velut aaxls peodentibu structas. et Ovid, 
fleroid. 15. 141. aatra scabro pendeatia topho. 
Virg. 4. G. 374. thalami pendentia murice tecta. 
h. e. immiaeatia. Sic Martial. 2. 14. ceatum 
pendentia tecta columnis. Ovid. Heroid. 10. 26. 
Hinc scopulus raucis peadet adesus aquis. Ho- 
rat. 3. Od.l. 17. Destrictus ensis cui super im- 
pia Cervice pendet. Sic figurale Plin. 29. Hist. 
nat. 1. 8. (2(). Pendentia fata, morte imminen- 
te , — c) Item qui io summo, aut praecipiti 
stant, et non insistere, sed barere et suspeosi 
esse videntur. Virg. 1. .En. 100. Hi summo in 
fluctu pendent: bis unda dehiscens Terram iater 
Ductus aperit. Id. 5. ibid. 206. illisaque prora 
pependit. Id. 1. Eel. 77. de capris. Dumosa pen- 
dere procul de rupe videbo. Ovid. 1. Pont. 7. 
51. pendentes rupe capellse. h. e. stantes in prae- 
cipiti quasi suspensae siat. Sil. It. 8. 283. de 
auriga. Et praeceps trepida pendens in verbera 
planta, Impar fertur equis. Virg. 10. /En. 586. 
pronus pendens in verbera telo Admonuit bijugos. 
Ovid. Heroid. 18. 52. de natante. corpus dubia 
saspe pependit aqua. ^ 2. Speciatim fructus 
terra pendent, quamdiu solo 7 aut arbori adbar- 
rent. Sic vinum pendens, ura adhuc in vile pen- 
dens. Cato R. R. 147. Hac lege vinum pendens 
venire oportet. Julian. Dig. 19, i, 25. Pendeas 
vindemia. Sic apud Caton. R. R. 146. Olea pen- 
deas. h. e. arbori sua adbarens, et nondum lecta. 
et Cajus Dig. 6. 1. 44. Pendentes fructus ^ 3, 
Item pendere dicuntur, qua mobilia sunt atque 
instabilia, et cedentia oneri, essere sollevato e 
men sodo. Ovid. 11. Met. 232. Litus habet so- 
liduro, quod nee vestigia servet, Nee remoretur 
iter, nee opertum pendeat alga. ^ 4. Item est 
harere Virg. 6. /En. 149. Praterea jacet exa- 
nimum tibi corpus amici, (Heu nescis) totamque 
incestat funere classem, Dum consulta petis, no- 
stroque ia limine pendes. ^ 5, Pendentia di- 
cuntur, qua flaccida sunt, et deficiunt. Ovid. 15. 
Met. 231. fiuidos pendere lacertos. Juvenal. 10. 
193. Peodentesque genas, et aniles aspice rugas. 
Sic Plin. 14. Hist. nat. 22. 28. (142). Hiuc 
pallor, et geua pendula. et Sueton. Aug. 99. 
Mala labeotes. ^ 6. Pendeo pro pendo, h. e. 
pondus habeo, pesare. Plin. 21. Hist. nat. 34. 
109. (105). Drachma sex obolos pondere efficit, 
obolus decern chalcos; cyathus pendet per se dra- 
chmas decern. Nisi dicas to pendet esse futu- 
rum a pendo. 

B) De moralibus rationibus el de auimo. % 1. 
Pendere dicitur quod ab alio desceodit depen- 



PENDICULUS 

detque, quod ianititur, consislit, dipendere, na- 
scere, pendere. Cic. 2. Orat. 25. 107. Ei quo 
verbo, lege Apuleja, tota ilia causa pendebat. 
Imp. Vespas. in Rescript, apud Murat. 2004. 
2. De controversia finium, quam habetis cum 
Marianis, pendenti ex iis agris, quos a procura- 
tor e meo emistis etc. Cic. 6. Fam. 22. lit in- 
columitati tua;, tuorumque, qui ex te pendent, 
consulas. Id. Marcell. 7. 22. Ex unius tua vi- 
lajn pendere omnium- Fd. 2. Parad, 17. Cui 
spes omnis el ratio et cogitatio pendet ex for- 
tuna, buic nihil potest esse certi. Id. 5. Fam. 
13. Laudem japienliie statuo esse max imam, non 
aliunde pendere, ne.c extrinsecus aut bene, aut 
male viveodi suspensas habere rationes. Id. Flacc. 

2. 4. Salus nostra, qu;e spe eiigua extremaque 
pendet. Id. Pis. 41. 98. Neque iu tabellis pau- 
corum judicum, sed in sententiis omnium civium 
famam nostram fortunamque pendere. Lucan. 
5. 686. Quum tot in hac aniroa populorum vita 
salusque Pendeat. Sil. It. 3. 109. oblite, tua nos- 
tram pendere salutein. et 13. 504. deque tuis 
pendentia Dardana fatis. Karat. 1. Ep. 1. 105. 
quum prave sectum stomaeheris ob unguem De 
te pendentis, te suspicientis amici. % 2. Pen- 
dere dicitur etiam, qui intentus est et fixus ad- 
hseret, quasique pendens deserere non posse vl- 
detur. Virg. 4. JEn. 79.; et Ovid. Heroid. 1. 
20. Narrantis conjux pendet ab ore viri. Plin. 
1. Ep. tO. Sequaris monentem attentus et pen- 
dens. Sil. It. H. 93. Ad vultus con versa tuos, ab 
imagine pendet. pende immobile dal tuo ri- 
tratto. et Vol. Flacc. 1. 481. Pervigii Arcadio 
Tipbys pendebat ab astro, non torceva gli oc- 
chi dall'orsa. et Quintil. 11. 3. 72. Dominatur 
autem maxime vultus: hoc pendent homines, 
hunc intuentur, hunc spectant. — Cum Infi- 
nito. Stat. 10. Theb. 457. e summo pendent 
cupida agmina vallo Noscere quisque suos. ^ 3. 
Item qua; cessant, intermittuntur. firg. 4. JZn. 
88. pendent opera interrupta, minaeque Murorura 
iogentes. restano sospese. Similiter apud JCtos 
pendere dicuntur, et in pendenti esse quae in 
suspenso sunt, et in praesenti vim suara non ha- 
bent. Pompon. Dig. 12. 1. 8. Mutui dalio in- 
terdum pendet, ut ex post facto conurinetur. 
Ulp. ibid. 24. 1. 11. a med. lit tamen base tra- 
ditlo pendeat, donee mors consequatur. Id. lib. 
regular, tit. 11. Quamdiu apud hostes est, pa- 
tria potestas in liiio ejus interim pendebit. Id. 
Dig. 7. 1. 12. in fin. Condictio pendet. Id. ibid. 

3. 5. 8. Actio negotiorum gestorum p-ndeat. — 
Sic in pendenti esse dicuntur, qua adhuc in- 
certa et dubia sunt. Pompon. Dig. 38. 17. 10. 
Quando in pendenti est, an quaedam personam 
possint obstare matri. Ulp. ibid. 46. 3. 58. In 
pendenti est posterior solutio, ac prior: quippe 
incertum est, debituin, an indebitum exegerit. 
resta sospesa. Id. ibid. 1. t. 25. In pendenti 
est. cui acquirat iste fructuarius servus. non e 
deciso. et Triphonin. ibid. 49. 17. 19. sub (in. 
In pendenti habere dominia. — Hinc penden- 
tia dicuntur quae imperfecta sunt, non abso- 
luta. Quintil. 9. 4. 70. Clausula; periodi ctau- 
dae atque pendentes. Plin. prcef. Hist. Nat. (26). 
Pingendi fingendique conditorcs invenies abso- 
luta opera pendenti titulo inscripsisse, ut Apel- 
les faciebat, aut Polycletus. — Lis, causa, ju- 
dicium, appellatio, conditio pendens, quae non- 
dum delinita est, aut impleta, saepe apud JCtos 
in Digest, et Cod. <f 4. Item qui in summo 
rerum discrimioe versatur, qui in eo est, ut cor- 
ruat. Cic. Rabir. Post. 16. 43. Equitem Roma- 
num, veterem amicum suura-labeotem excepit, 
fulsil et sustinuit re, fortuna, fide, hodieque 
sustinet; nee amicum pendentem corruere pati- 
tur. ^f 5. Denique pendere dicitur, qui suspen- 
sus et dubius est, haeret, anxius est et sollkitus. 
Cic. 2. leg. Agr. 25. 66. Nolo suspensam et incer- 
tam plebem Romanam obscura spe et caeca ex- 
spectatione pendere. Id. 4. Ait. 15. Ne diutius 
pendeas, palmam tulit. Ter. Adelph. 2. 2. 18. 
Animus tibi pendet: ubi illinc, spero, redieris, 
tamen hoc ages. Plin. 6. Ep. 6. Pendeo et ex- 
erceor, afficior znetu. Seneca Ep. 69. Quamdiu 



— 619 — 

futurum hoc sit, non nimis pendeo. non mi 
prendo troppa pena. Lucre t. 6. 51. Mortales 
pavidis quum pendent mentibus. fal. Flacc. 3. 
93. pendent mortalia longo Corda metu. quibus 
ilia fretis, quibus incidat arvis. Id. 5. 301. Cun- 
ctaque adhuc, magni veoiant dum regis ad ur- 
bem, Ambigua, et dubia rerum pendentia sum- 
ma. Seneca (Edip. 594. Gravis senectus sibimet 
et pendens metus. h. e. amius, sollicitus. Hinc 
pendere animo, et srepius animi, et animis in 
plur. num. esser dubbioso, esser sospeso, stare 
in travaglio. Cic. fragm. carm. apud Non. p. 
204. 8. Merc. Atque animo noctu pendens even- 
ta timebat. Id. 4. Tusc. 16. 35. Qui appropin- 
quans aliquod malum metuit, exanimatusque 
pendet animi. Id. 8. Att. 5. Pendeo animi ex- 
spectatione Corfiniensi. et 16. ibid. 12. Animi 
pendeo et de te et dc me. et 11. ibid. 12. Os- 
tendis te pendere animi, quamDam rationem 
sim Caesari allaturus profectionis ineae. Plaut. 
Merc. 1. 2. 18. Ego animi pendeo, quid illud sit 
negotii. Cic. 1. Tusc. 40. 96. Exspectando et 
desiderando pendemus animis. cruciamur, angi- 
mur. Ursin. in quodam MS. animi reperit. Liv. 
7. 30. sub fin. Quid illis nos, pat res conscript!, 
sollicitis ac pendentibus aoinm renunciare ju- 
betis? Hie ouoque al. leg. animi et rettius, ad 
ambiguitatem vitandam. Ceterum de hoc loco 
V. Madvigii Emendationes Livian. Seneca Ep. 
5. ad fin. Pendens animus, sospeso, dubbioso, 
incerto. 

PENDICULUS, i, m. 2. (pendeo) funiculus, 
laqueus. Gloss. Cyrill. Pendiculus., apTte&wv, a'p- 
nsSavtov. 

PENDIGO, iglnis, f. 3. (pendeo). 

I. ) Proprie est occultum vitium in corpore 
animalis, quando intra illud cavum aliquod, aut 
sinus ex morbO;, fit, ubi pus et corrupta sanies 
colligitur: a pendeo, quasi sinus quidam sit pen- 
dens intus et excrescens. Veget. 3. Veterin. 44. 
Schneid. Si jumento scapulae fuerint dissolutae, 
diligenter inspicias, ne quas inter nervos et com- 
missuras pendigines facial: quod si inveneris, 
quacumque parte plagas accipere poterit, cata- 
plasmatibus mollire, et scalpello, vel cauterio 
aperire curabis, ut sanies ilia atque collectio de- 
fluat. et ibid. 55. Si cesserit in dolore, et matu- 
rum fuerit, aperies, et saniem emittis: pendigi- 
nein circumcides ad vivum etc. 

II.) Figurate et commode de slatuis inanium 
deormn Arnob. 6. 16. utinam liceret in si- 
mulacri alicujus medias introire pendigines. neJ- 
V interne magagne. et mox: Jamdudum istos 
videretis deos, quos exterior levitas lenucinio ful- 
goris augustat, Iaminarum fiatilium esse crates, 
particularum coagmenta deformium, e.tc. interque 
omnes sinus commissurarumque juncturas plum- 
bum ire suflusum etc. S almas, in Solin. 28. apud 
Arnob. intelligit triyp.cira, h. e- cumpactiones, 
commissuras, quasi appendices, ubi una pars al- 
teri per juncturam appenditur et cotnpingitur: 
et Gesnerus (ad Feget. loc. pr. cit. sub I.) cava 
statuarum interstitia. 

PENDIX, icis, f. 3. Binae Inscript. babentur 
apud Gruter. 601. 10. et 1!. esedemque apud 
Murat. 926. 5. et 932. 2., in quibus legilur ser- 
vus a pendtce cedri. Putat Salmas. loc. cit. in 
voce prceced. pendicem idem esse, quod pendi- 
ginem, atque ad hujus servi curam spectasse 
quidquid arcularum, aut aliarum rerum e cedro 
compactum erat. Viderint alii. Nam Pignor. de 
Serv. p. 240. nihil extricat. Hucusque Forcelli- 
nus. Sed cl. /. Furlanello in /. Appendice et 
in iis qua? reliquit MSS. baec omnia sic refin- 
genda esse videbantur. PENDIX, icis, f. 3. pen- 
dice, collis acclivitaa; a pendeo, quod ea ad pla- 
nitiem pendet. Inscript. apud Smetium p. 106. 
n. 14. et apud Gruter. 601. 10. skx. pompbio 
salvio sbx. pom. (h. e. Sexti Pompeij) a pbndicb 
cburi item ab HOBT. cvlt. (h. e. hortorum cuilura) 
etc. At Murat. 932. 2. at Aid. Manut. Paot. fil. 
in Orthogr. p. 425. in hac eadem Inscript. habet 
3KX. pom. skr. a pENDiCE, quod rectum est. Alia 
apud Gruter. 801. 11. et apud Murat. 626. 5. 
o. lvscio phi low a pinnies ciDM, At Raym. 



PENDO 

Guarini in Comment, xv. p. 52., qui lapidem 
vidit Neapoli in Mus. Borbonico, ita eamdem 
refert. 9. lvscio philow ad. pbndici cedri. Ex 
duabus hisce inscriptionibus, quas ei Murat orio 
loc. cit. cognoscimus repertas fuisse extra urbem 
Romam centum et quadraginta circiter abhinc 
annis, constat, Sex. Pompejum Salvium, prius 
servum, mox libertum Sexti Pompeji, fuisse. a 
pendice cedri, hoc est prsepositum pendici cedri: 
qui locus ita dictus est, quod cedri in alicujus 
collis acclivitate meridiem versus posita; impense 
colebantur; quod sane officium mfrifice congruit 
cum hortorum cultura, quo utvoque munere fun- 
gebatur Sex. Pompejus Salvius. Adde, Q. Luscium 
Philonem fuisse adjutorem ejusdem Salvii in ea- 
dem pendice colenda; quippe quum ex alia Ro- 
mans Inscript. apud Murat. 1480. 1., in qua 
mentio est Neapolitanorwn citrariorum , con- 
stet, olim Neapoli, ut etiamnum usu veoit, ma- 
ximam fuisse citreorum culturam apud veteres 
Romanos ibidem saepe villicantes, qui ex Neapo- 
litana regione hujusmodi plantarum cultores et- 
iam in agrum Romanum arcessere solebant. His 
addendus est locus Salvian. 9. Ep. 14. circa 
med. Rivulus repentino procellarum pastus 111a- 
psu, publicumque aggerem confragoso diluvio 
supergressus, subdita viae culta inundaverat, 
quamquam depositurus insanam mox abundan- 
tiam, quippe quam pluviis appendicibus intume- 
scentem nil superna venae perennis pondera in- 
Qarent. Hactenus Sidonius. Erit fortasse qui pu- 
tet, hoc in loco pro appendicibus soribendum 
esse a pendicibus, h. e. a montium declivitate; 
sed prior lectio appendicibus prsestare videtur. 
Ex his porro patet, amandandam esse Salmasii 
minus probabilem conjecturam, pendicem scilicet 
idem esse ac pendiginem. 

PENDO, pendis, pependi, pensum, pendSre, 3. 
Pendissent pro pepeniiusent legiraus apud Liv. 
45. 26. sub fin., sed quia ejusd. libri c. 29. bis 
habet pevendissent, priore loco mendum suspi- 
cari possumus. Quamquam et Paulin, Nolan. 
carm. 14. 122. penderit dixit. — Part. Pensus 
sub A I. et II. et in fin,; Pensurus sub A 
II. 3.; Pendendus vero in Inscript. apud Ma- 
rin. Frat. Arv. n. 43. karvm arbor vm ervbs- 

DARYM PBRH. PBWDBWJARVM ADOLBNDARVM LOMMO- 

lekdarvm cavsa. h. e. ferro bipeoni findendarum: 
etenim Isid. 19. Orig. 19. Securis apud veteres 
penna vocabatur: utraque autem parte habens 
aciem, bipennis, quasi duas pennas habens. — 
— Ceterum pendere duo diversa significat, prout 
usurpatur A) Active; aut B) Absolute, h. e. neu- 
trorum more. 

A) Active pendo (quod Forcellino videbatur 
esse a pendeo, quia rerum pondus tunc maxime 
sentitur, quum pendent, v. gr. in libra, aut sta- 
tera) proprie est idem ac pendSre facio, in primis 
lances in ponderando; atque hinc est ponderare, 
pondus ad trutinam explorare, cta&fMtw (It. pe- 
sare^ trovare il peso; Fr. peser; Hisp. pesar ; 
Germ, wagen, abwagen; Angl. to weigh). 

I.) Proprie. Varro apud Non. p. 455. 21. Merc. 
Unumquodque verbum statera auraria pendere- 
Titinius apud eumd. p. 369. 21. Da pensam la- 
nara: qui non reddet lempori etc. Plin. 19. Hist. 
nat. 3. 15. (,38). Laser ad pondus argentei de- 
narii pensum. At Sillig. leg. repensum. Paul. 
Diac. p. 208. 4. Mull. Mxe gravi quum utereQ- 
tur Romani, penso eo, non numerato, debitum 
solvebant. Ovid. 14. Met. 270. pensas examinat 
herbas. 

II.) Translate. ^ 1. Metaphorice est consi- 
derare, e lamina re, stimare, giudicare, esamina- 
re, pesare. Cic. 6. Verr. 1, 1. Ego quo nomine 
appellem, nescio: rem vobis proponam: vos earn 
suo, non nominis pondere pendttote. Id. Orat. 
16. 51. In philosopbia res specutur, non ver- 
ba penduntur. Id. Quinct. 1. 5. Si apud hoo 
consilium ex opibus , non ex veritate causa 
pendetur. Id. Rose. Am. 22. 62. Tamen non 
temere creditur, nequo levi oonjectura res pen- 
ditur. Xucan. 4. 707. Quia cunferre duces rae- 
minit? quis pendere causes? Ulp. Pig. 26. 7. 
3. Si pater minus penso consilio hoc fecit. Al. 



PENDULUS 

leg. perpenso. ^ 2. Item me tap bo rice pro »- 
stimare, stimare, appreziare, far conto, xtpata. 
Zucret. 6. 1276. Nee jam reUiglo divum, uec 
numina magoi Pendebantur. Pert. 1. 29. Tea' 
cirratorum centum dictate fuitse, Pro nibito pea- 
des? Ter. Ileaut.i. i. 103. Tu ilium numquam 
ostendisti, quaoti penderes. Horat. 2. Sat. 4. 93. 
quem tu vidisse beatus Non magni pendis. Ter. 
Eun, 1.2. 14. Nlhili pendere allquid. et 3. 1. 
21. Hocci. Id. Andr. 3. 2. 45.; «t Plant. Bacch. 
3. 6. 29. parvi. (uade coalesceotibus vocibus par- 
vipendo est factum."* Plaut. Bacch. 2. 2. 29. 
plurimi. Id. Most. 4. 1. 2T. Mioorls pendo ter- 
gura illorum, quain meam. *| 3. Metonymice 
pro solvere, pagare, sborsare, contare: ductum 
ei eo, quad ante cusam pecuniam Roman! as 
steteris appendebant, non numerabant. Varro 5. 
L. L. 182. Mull. Militis stipend la ideo, quod 
earn stipem pendebant; ab eo etiam Ennius scri- 
bit: Posni stipendia pendunt. Cic. Prov. cons. 
3. 5. Acbaei ingentem pecuniam pendant L, Pi- 
soni quotannis. Ziv. 25. 8. Neque ullum vecligal 
Prnno pensuros. fees. 5. B. G. 23. Quid in singu- 
los anoos vectigalls popuio R. Britannia penderet, 
ooostituit. Cic. 12. Att. 2a. Reliqua pecunia 
usuram Silio pendemus. Juvenal. 3. 15. Meroedem 
alicui pendere. Tac, 13. Ann. 51. extr. tribulum 
pro navibus. et 2. ibid. 87. pretlum. et 4. ibid. 
72. coda bourn in usuj militates. Ulp. Dig. 17. 
2. 52. ad fin. Sumptus societati imputebit, qui in 
earn rem pensi sunt. Al. leg. Impensi. — Ab- 
solute. Plin. 12. gist. nat. 14, 32. (65). Qua- 
camque iter est, aliubi pro aqua, allubi pro pa- 
balo-penduut. — Impersonaliter. Id. ibid. Ite- 
rumque imperii noatrl publicanis pendltur. 
•J 4. Hinc pendere est solvere quidquid morali 
ratione debemus: et ideo — 1.°) Pendere pot- 
nas, iaquit Paul. Diac. p. 208. 4. Mull., sol- 
vere significat, ab eo quod are gravi quum ute- 
rentur Romani, penso eo, non numerato, debi- 
tum solvebant. Unde proprie dioitur de eo, qui 
ob delictum pecuniam solvit, pagar la condanna, 
St'xTjv rijiv: metaphorice est dare paenas, luere, 
pati, pagare U fio, soggiacere alta pena. — a) 
Cum Accus. paenas, supplicia et similia. Ter. 
Heaut. 4. 4. 6. Syrus mihi tergo panes pendet. 
Cic. 11- Att. 8. Maxima* pcenas peado temeri- 
tatis mes. Ziv. 34. 61. Satis pro temeritate unius 
horainis suppliciorum pensum esse. Ovid. 3, Past. 
845. capitis pa?nas pendere, Justin. 11. 4. 2. 
Magna seperudia supplicia pependisse, delete ju- 
ventute. Id- 8. 2. 4. Pcenas violata religion!* san- 
guine et cadibus suis pendunt. Ovid. 10. Met 
232. Eisilio paenam potius gens iinpia peodat, 
Vel nece. — b) Absolute. Val, Place. 1. 445. 
tuis nam pendit in arvis Delius, ingrato Stero- 
pen quud fuderat arcu. — c) Pendere cuipam, 
crimen, h. e. pcenas pro culpa. Id. 4, 477. nee 
credite cuipam Savitia, scelerumve mihi nunc 
crimina pendi. — 2.°) Pendere grates, solvere, 
reddere, rep«ndere. Stat. 1i. Theb. 223. dignas 
sed pendere grates, Haud mortale opus est: cer- 
tent tibi reddere Bacchus Noster et Alcides. 

B) Absolute, b. e- neutrorum more, pendere 
est pond us habere, petare, avere peso, gravi- 
tare. 

I.) Proprie. Lucret. 1. 360, Nam si tantum- 
dem 'st in lan?e glomere, quantum Corporis in 
plumbo est, tantumdem pendere par est. Plin. 
18. Hist. nat. 7. 12. (66). In Transpadana 
Italia scio vicenas quinas libras farris modios 
pendere. Id. 31. ibid. 6. 31. (58). Fistula*, !e- 
gitirnum est, si quinarise erunt, sexageaa pondo 
pendere: si octonaria, centena (Pitruv. de ea- 
dem re verba faciens 8. 7. pondus habere dioit, 
et Pallad. 9. R. R. 12. libras habere pro pen- 
dere.) Id. 9. ibid. 15. 17. (44); Pracipua ma- 
gniludine thynni: invenlmus talenta quindecim 
pependisse. Adde ibid. 30, 48. (93). 

II.) Translate. Seneca Ep. 60. circa med. 
Bona vera idem pendunt, idem patent : falsa mul- 
tum habent vani. — Hinc Part, praterit., cujus 
eiempla supra retuliinus, 

Pemus, a, um, adjecliTe quoque usarpatur, 
unde Corop. Pensior sub o.; et est astlmatui, 



— 620 — 

pretiosus, gratus, probatus (V. supra A II. 2.). 
— a) Gene-atira. Plaut. Stick. I. i. 61. Utra 
sit conditio penstor, virginem ne a an riduam 
habere? Gell. 12. 5. circa med. Vt nibil quic- 
quam esset carius pensiusque nobis, quam nos- 
metipsi. Atejus Capita apud euind. 13. 12. Ra- 
turn taroen pensumque nihil haberet, nisi quod 
justum saoctumque esse in Romanis antiquitati- 
bus legisset. — 6) Nihil pensi habere, ducere, 
nihil pensum habere, nihili aeslimare, curare, per- 
pendere, nullum respeclum habere, non avere 
aicun riguardo , non curarsi di nulla. Sail. 
Cat. 5. Hunc lubido maiima imaserat reipu- 
blica capiundas: neque id qt'ibus modis asseque- 
retur, dura sibt regnum pararel, quidquam pensi 
habebat. et 24. Prorsus neque dicere, ueque fa- 
cere quidquam pensi uabebat. Sueton. Domit. 12. 
Nihil pensi habuit, quin praedaretur omni modo. 
Id. Ner. 34. .Neque in divexanda matre quidquam 
pensi habebat. Tac. 13. Ann. 15. Ut neque fas, 
neque fidem peasi baberet. 5aU.Cttt.12. Pudorem, 
pudicitiam, divina atque humana promiscua, ni- 
hil pensi atque {al. neque) rnoderati habere. Id. 
Jug. 45, Nihil pensi, neque saaoti habere, quoad 
semetipsa praecipitavit. Vol. Max. 2. 9. n. 3. 
Nee pensi duxerat, iisdem imaginibus adscribi 
etc. Zactant. 6. 1. a med. Nihil rnoderati aut 
pensi habent, dummodo auro coruscent. — c) 
Similia bis sunt Liv. 34. 49. Sed illis nee quid 
dicisrent, nee quid facerent, quidquam unquam 
pensi fuisse. Sail. Jug. 56. ad fin. Quibus si 
quidquam pensi unquam fuisset, non ea consilia 
de republica habuissent. Plaut. True. 4. 2. 52. 
Nee mihi adest tantillum pensi jam, quos capiam 
calceos. — Et cum Iafinlto. Liv. 43. 7. extr. 
Versari inter se, oonjuges, Hberosque suos, quibus 
nihil neque dicere pensi sit, neque facere. Alii 
tarnen omittunt sit, — Hinc 

Pensum, i, n. 2, absolute, substantivorum 
more. V. PENSUM loco suo. 

PENDULUS, a, um, adject, (pendeo) vox ferme 
poetica, et est pendens, suspensus, pensilis, xpsfitx- 
aroc, ixxotu-ric. (It. pendente, pendulo, pendo- 
lone ; Fr. pendant, qui pend, susperidu, pendu ; 
Hisp. pendiente, colgado, suspendido; Germ, 
fcangend, herabhange nd ; Angl. hanging, pen~ 
dulous). 

I.) Proprie. Horat. 3. Od. 27. 58, potes hac 
ab orno Pendulum zona bene (e secuta elidere 
collum. Ovid. 4. Fast. 386. Pendula Cselestes 
Libra movebat aquas. Id. 7. Met. 117. Pendu- 
laque audaci mulcet palcaria deitra. Id. Heroid. 
t. 10. Lassaret viduas pendula tela manus. Mar- 
tial. 8. 33. bombyx peQdulus urget opus. Clau- 
dian. Cons. Mall. Theod. 324. Peudula librato 
flgit vestigia saltu. h. e. Ievia, suspensa, penden- 
Ua. Plin. 14. Hist. nat. 22. 28. (142). de ebrie- 
tate. Uioe palior,et gense pendula*, tremulae ma- 
nus, etc. cascanti. 

II.) Translate, % i. Physics ratione est in 
alto positus, et quasi pendens, decltvis. — a) 
De locis. Martial. 13. 112. Pendula Pootinos 
qua spectat Setia campos. Adde eumd. 4. 64. et 
10. 20. Calum. 2. R. R. 18. 2. Macriora et 
pendula loca fimo juvanda sunt. Claudian. 2. in 
Rufin. 507. dubio tibi pendula rupes Immiiieat 
lapsu. — ■ b) De hominibus. Colum. 10. R. R. 
229. Qu* canat inter opus Musa modulante pu- 
tator Pendulus arbustis. — o Obscanc* sensu, 
pendula Fenus, et Gr«ce tceotjiaoiv, dicitur sche- 
ma illud Venereum, quo super inguen viri resu- 
pinati mulier aversa various ita sedet, ut equi- 
tare videatur; hinc etiarn equus Hectoreus ap- 
pellatur, V. EQUUS. Apul. 2. Met. Inscenso 
grabatulo, super me sensim resideas, ac crebra 
subsiiiens lubricisque motibus mobilem spinam 
quatioas, pendula Veneris fructu me satlavit. Hue 
pertinet illud Horat. 2. Sat. 7. ty. Clunibus aut 
agitavit equura lasciva suplnum. et Juvenal. 6. 
321. tollit peodentia pramia coxa, et Auct, epigr, 
in Anthol. Lat. T. 1. p. 633. Burmann. Inque 
raodos omnes doctas imitata tabellas Transeat, 
et telo pendeat ilia raeo. ^ 2. Morali ratione. 
Horat. 1. Ep. 18. 110. ne Quitem dubia spe 
peadulua hora. h. e. harens, ince T tus, exspecla- 



PENBS 

tione suspensus, aniius, sollicitus. Vopisc. Sa- 
turn. 8. ex epist. Hadriani Imp. ,-Egyptum to- 
tam didici, levem, pendulam, et ad omnia fama 
momenta volitantem. 

PENfi, adverb, f. P.EN'E inil. 

PENELOPS. Cpis, in. 3. s^vAo^, avis quadam, 
alio nomine Meleagris. Plin. 37. Hist. nat. 2. 
11. (38). 

PENES, praposit. -i iis, qua Accusat. regunt. 
Suo nomini postponitur a Plaut. Amph. i. 2. 
21., Aulul. 4. 4. 27., Tin. 5. 2. 22. et True. 
t. 1. 4.; Cic. 2. de republ. 28.; Horat. Art. P. 
72.; Ovid. 1. Past. 119.; et Tac. 11. Ann. 28., 
15. ibid. 1. et a. Hist. S. Hoc docei Charis. 2. 
p. 206. et 208. Putsch. — Ratione babita etymi, 
Festus p. 250. 15. Mull., Paul. Diac. p. 21. 10. 
et Diomed. i, p. 403, Putsch, ab eodr-m luemate 
ducunt, quo venit.us, penu, penetrare {V. iofr« 
sub II. ioit.), Ceterum penes est apud (It. ap- 
presso; Fr. chez; Ilisp. cerca; Germ, bet; Angl. 
with). 

I.) Proprie de loco usurpalur; quamquam non 
desit qui hac signilicalione translate usurpari ar- 
bitratur. Plant. 7'rin. A. 3. n. Siae dote, quum 
ejus rem penes me habeam domi. et ibid. 5. 2. 
22. thesaurum tuura Me esse penes. Id. Aulul. 

4. 4. 27. ev. Meum, quidquid habes, redde. ST. 
Perscrutatus es Tuo arbitratu, neque tui me quid- 
quam invenisti penes. (Forcellinus hunc locum 
ad paragr, posteriorem retulit.). Ter. Adelph. 

3. 4. 24. Isthsec jam penes vos psaltria est? 

5. Ellam intus. Cic. Mil. 22. 60. Servi centum 
dies penes accusatorem fuere. Coss. 1. B, C. 76, 
Edicunt, penes quem quisque sit miles CasarU, 
ut producatur. Ulp. Dig. 43. 5. 3, Si penes ser- 
vura tabula fueriot, dorainus interdicto tenebi- 
tur. His loc. penes est pro apud sine signiGca- 
tione possessionis, 

II.) Translate (et secundum alios proprie) di- 
citur de persona cum signiGcatione dominii, vel 
potestatis. Nam quod penes te, s'tve in potestate 
tua est, id externum dici nequit, sed quasi intus 
est, firmiterque tenetur. Unde Ulp. Dig. 50. 16. 
63. Penes te amplius est, quam apud te. Nam 
apud te est, quod qualUer qualiter a te tenea- 
tur: penes te est, quod quodammodo a te pos- 
sidetur. — a> Generatim. Plaut. Amph. 2. 2. 
21. Virtus omnia in se habet: omnia adsunt bo- 
na, quem penes est virtus. Id. Capt. 2. 1. 37. 
homines, quod sibi volunt, Dum id impetrint, 
boni sunt: sed id ubi jam penes sese habent, Ei 
bonis pessumi sunt. Cic. 2. leg. Agr. 19. 52. 
Eos agros, quorum adhuc penes Cn. Pompejum 
omne judicium et potestas debet esse, decemviri 
vendent? Sic Id. 4. Fam. 7. Penes quem est 
potestas. Id. Brut. 74. 238. Penes quos laus 
fuit. Cces. 7. B. G. 21. extr. Quod penes eos, 
si id oppidum retiouissent, summam victoria 
constare intelligebant. Horat. Art. P. 71. si vo- 
let usus, Quem penes arbitrSumVst et jus et nor- 
ma loquendi. Ovid. 1. Past. 119. Me penes est 
unum vasti custodia rnundi. Liv. 3. 53. Judicia 
penes vos erunt de enpite nostro fortunisque. Id, 
2. 24. Patres militarent, patres arraa caperent, 
ut penes eosdem pericula belli, penes quos pra- 
mia essent. Sail. Jug. 31. Itenelicia vestra penes 
optimos, non audacissimos, forent. Tac. Agric. 
15. Plus linnet us, majorem constantiara penes 
miseros esse. Id. ibid. 20. extr.; Seneca 4. 
Qucest. nat. 3.; et Plin. 17. Hist. nat. 12. 19. 
(93). fides pen^s uuctoves erit. to mi rapporto 
a chi cib racconta. Sic Vellej. 2. 63. 1. Sum- 
ma viriuin penes eurn est. — b) Speciatim de 
persona, cui aliquid crimini ducitur. Ter. Hecyr. 

4. 1. 20. Penes te culpa est. Tac. 1. Ann. 44. 
Nee Casar arcebat, quando nullo ipsius jussu 
penes eosdem s^vitia facti et invidia erat. Id. 
4. ibid, 16. Plur^.s ejus rei causas afferebat, po- 
tissimam penes incuriam virorum feminarumque. 
h. e. potissimam causam tribuebat incuria etc. 
— c) Item speciatim. Horat. 2. Sat. 3. 273. 
Penes te es? h- e. esne sanus mente? Sed Ter. 
Heaut. 5. 1. 47. Pra iracundia -non sum apud 
me. Ad hac Handius: illud est, tuane in pot- 
estate? hoc est, in me, s'v e'autw. 



PENETRABILIS 

PEnETRABILIS, e, adject. Comp. Penetrabi- 
lior 2. — Penetrabilii ^ 1. Passive est qui pene- 
trari facile potest, pervius, penetrabiie, trapat- 
sevole, (toptpog, Starrpu'otot. Ovid. 12. Met. 166. 
corpus nullo penetrabiie telo. Seneca Const. 
Sap. 3. ad /in. Non refert, quam multa ia il- 
ium conjiciantur tela, quuia sit aulli penetrabtlis. 
Stat. 2. Theb. 653. nullique tuum penetrabiie 
ferro Pectus, /its tin. 4. i. 2. de Sicilia. Terra 
cavernis quibusdara fistulisque ita penetrabtlis , 
ut veatorum tola ferine Uatibus pateat. Stat- 3. 
Silv. 5. 21. Aut septemgeiniai caput baud pene- 
trabiie Nili. h. e. quod deprebeadi, aut adiri 
non potest, <f 2. Active est qui facile penetrat, 
penetralivo, penei'unte. Pirg. I. G. 9U. Sore* 
penetrabiie frigus. Id. 10. Mn. 481. Aspice, num. 
mage sit nostrum penetrabiie telum. SU. It. 7. 
64'J. penetrabilis baesit aruado. Ovid. 13. Met. 
857. penetrabiie fulcnen. Macrob. 7. Saturn. 12. 
Vinura tan to peaetrabilius in venas efucitur bi- 
bendo, quanto lit liquidius faece purgata, Gell. 
10. 3. Multa copiosaque invidia, gravique et pe- 
aetrabili querimonia diceie aiiquid. Capell. 6. 
p. 188. Hasta (Minervce) etiam vibrans pene- 
trabiie monstrat acumen.. 
PENfilRAL, alis, n. 3. et 
pEnEtrale, is, n. 3. el 
PENETRALIA, Hum, n. plur. 3. P. voc. seq. 
in iin. 

PfiNfiTRALlS, e, adject, (penetro) Comp. Pe- 
netralior I. — Penetralia est penetrabilis, facile 
penetrans, penetralivo. 

I.) Proprie. Lucret. 1. 494. Permanat calor 
argentum ponetraleque frigus. et ibid. 534. Nee 
capere humorcm, Deque item ruanabile frigus, 
Nee penetralem igaein. Id. 2. 382, Quare ful- 
miaeus multo peaetralior ignis, Quam noster 
fuat e taedis terrestribus ortus. 

11.) Translate est internus, interior, intimo, 
interiore, inter-no, rimoto, evSo'fiU^QC. Pirg. 1. 
G. 379. Saepius et tectls penetralibus extulit ova 
Angustum formica terens iter. Id. 2. Mn. 297. 
JJternumque adylis edert penetralibus ignem. 
Cic. Harusp. resp. 27. 57. Deorum ignes, so- 
lia, mensas, ubditos ac penetrales focos, occul- 
ta -sacra inexpiabili scelere pervertit. — Pene- 
trales dii a poelis dicuntur Penates, ut Cic. 2. 
If at. D. 27. 68. docet. Seneca lEdip. 265. Par 
regna juro, perque penetrales deos. Adde Phce- 
niss. 3 40. Sic Tac. 2. Ann. 10. Ille (memorat) 
fas patris, libertatem avitam, penetrales Germa- 
nise deos, mairein precum sociam. Ovid. 13. 
Met. 337. rapui Pbrygiae signum penetrale Mi- 
nervae. — Penetrate sacriftcium, quod interio- 
re parte sacrarii conlicitur. Pestut p. 250. t5. 
Mull. — Iliac 
Penetrat, alis, et 
Penetrate, alis, et saepius 
Penetralia, ium , a. plur. 3. absolute, sub- 
BtaiUivorum more, usurpantur. Forma Penetrai 
est Macrobii et Syinmacbi {P. sub II. 1. extr.V, 
apud Propert. 4. 8. 6. alii aliter leg. — ■ Pene- 
trate vel penetralia dicitur omnis pars interior 
domus, vel tempi], teste Servio ad Pirg. 7. Mn. 
59., adeo ut opus sit penetrare, h. e. penitus in- 
trare, ut Paul. Diac. p. 208. 8. Mutt, ait; et 
universiui pars interior cujusque rei, pv^6<;, 
luogo o stanza rimota o interiore, I' interna. 
I.) Proprie. *J 1. Generatim. Pirg. 2. Mn. 
484. Apparent Priami el veterum penetralia re- 
gum, el 7. ibid. 59. Laurus erat tecti medio in 
penetralibus allis. Lucan. 5. 146. adyti penetrale 
reinoti Faiidicum. Ovid. 1. Trist. 1. 105. Quum 
tamen in nostrum fueris penetrale receptus, Con- 
tigerisque luam, scrinia curva, dotnum. Liv. 41. 
20- Cyiici in Prytaneum, hoc est, penetrale ur- 
bis, ubi publice, quibus his honos datus est, ve- 
scuntur, vasa aurea mensae unius posuit. SU. It. 
7. 5l)1. Evocat e liquidis piscem penetralibus esca. 
Ovid. 1. Met. 574. Magni amnis penetralia. 
^2, Speciatim dicitur de sacrariis <ieorura. Paul. 
Diac. p. 208. 8. Mull. Penetralia sunt Pena- 
tium deorum sacraria, Ovid- 1. Met. 287. Te- 
claque cumque suis rapiuut penetralia sacris. h. 
e. sacraria cum deorum signis. Martial. 10. 51. 



— 624 — 

Nee Capitolini summum penetrale Tonantis. Tac. 
Germ. 40. Est in insula Oceaai castum nemus, 
dicatumque in eo vebiculum, vesie contectum: 
attingere uni sacerdoti cooceisum. Is adesse pe- 
netrali deam intelligit. 

II.) Translate, ^f 1. Metaphora ducta a su- 
perior! pa rag r. 1. Quintil. 6. 2. 25. Mi hi in 
animo est, quae latent penitus, ipsa hujus loci 
aperire penetralia, i secreti, I'arcano. et Stat. 
3. Silv. 5. 56. fiiamque animi penetralibus imis 
Nocte dieque tenes. Macrob. 7. Saturn. 1. Quod 
pbilosophiam ea observatione veneraris, ut tan- 
tum intra suum penetrai existimes ador^ndam. 
Sy~mmach. 2. Ep. 34. Sanctum penetrai animi 
tui nesciunt. ^ 2. Metaphora ducta a superiori 
paragr. 2., penetrale dicitur signum alicujus nu- 
minis, quod in penetrali colilur. SU. It. 13. 62. 
Hue vittas, casturaque refer penetrale parentum. 

PfiNfiTRALlTER, adverb, penetrando, intus, 
interius. Penant. 4. Pit. S. Martin. 597. Et 
fera delicti penetraliter ulcera mordent. 

PENETRATiO, onis, f. 3. penetrazione, actus 
penetrandi. Apul. Florid, n. 18. Paribus utrin- 
que aculeis, siraili penetratione, mutuo vulnere. 
Adde Cost. Jurel. 5. Tard. 1. n. 20. 

PENfiTRATOR, oris, m. 3. qui penetrat. Au- 
gustin. Ep. 199. ante med, Domus alienae pe- 
netra tores. Prudent. Hamartig. 883, sed ignis 
Trajector nebulas, vasti et penetrator operti est. 
Paulin. Nolan, carm. 20. 285. Spiritus ille Dei 
penetrator ubique per omnes N'aturas rerum. 

PENfiTRATUS, a, um. P. voc. seq. 

PE.NfiTRO, as, avi, atum, are, 1. Part. Pene- 
trans sub B. I. et II.; Penetratui sub A. I. 1. 
et 2. — Part. Penetraturus affertur a cl. Fur- 
lanetto in /. a Appendice ex Plin. 33. Hist, 
nat. 1. 13). Quousque penetratura sit avaritia. 
Ita leg. Codices plurimi; at Bambergensii quo- 
usque penetratur avaritia. P. Sillig. adnotat* 
ad h. 1. — Penetrare (quod ab eodetn themate 
ductum, a quo penu, penes, penitus) U6urpa- 
tur A) Active, h. e. cum Accusativo ; et B) Ab- 
solute, h. e. neutrorum more. 

A) Active, penetrare occur rit 

I.) Proprie ^ 1. Cum Accusative personae, 
quse in locum aliquem penetrat. — a) Pene- 
trare pedem, inferre. Plaut. Men. 5. 2. 64. Si 
ego intra aedes hujus unquam penetravi pedem, 
le ho mai messo piede. Adde ibid. 2. 3. 49. — 
b) Penetrare se, se coojicere. Plaut. Amph. \. 
1. 94. Perduelles penetrant se in fugam. Id. 
Trin. 2. 2. I. Foras penetrare se ex aedibus. 
Gell. 5. 14. a med. Specum quamdam nactus, 
in earn me penetro et recondo. Plaut. True. 
I. 1. 23. Ea intra pectus se penetravit polio. 
— c) Sic Part. Penefratus est qui penetravit, 
insinuatus. Lucret. 4. 670. Quae penelrata queunt 
sensum proglgnere acerbum. % "2. Cum Accu- 
sativo rei, in quam quis penetrat, est penitus 
intrare, ingredi, pervadere, permanare, permea- 
re, etcf^uvw, Seaiteipw (It. entrare dentro, pe- 
netrare, insinuarsi. entrare, internars ; ; Ft. 
s'introduire dans, ptnetrer, entrer; Uisp. in- 
sinuarse, penetrar, entrar; Germ, in elwas ein- 
dringen, es durchdringen, von einem Ende bis 
zum andern in uasselbe hineinkommen; Angl. 
to penetrate, pierce, enter into, make one's 
way into or through, pass into or trhough, per- 
vade). Luerdt. 4. 894. Per patefacla venit {aer) 
penetratque foramina largus Et dispargitur ad 
partes ita quasque minutas Corporis, et ibid. 613. 
Yox obtunditur atque aures confosa penetrat. et 
1. 528. Haec neque dissolvi plagis extriasecus icta 
Possunt, nee porro penitus penetrata retexi. Id. 2. 
538. vallo (India) munitur eburno , Ut peni- 
tus nequeat penetrari. Pirg. 1. .En. 247. Ill y- 
ricos penetrare sinus. Sueton, Cces. 52. Eadein 
nave pasne .Ethiopia tenus ./Egyptura penetravit. 
Petlej. 2. 40. 1. Penetrate cum victoria Media, 
Albania, lliberia, ac deinde tlexum agmen ad 
eas nationes, quae etc. Slat. 4. Silv. 6. 104. de 
Ilercule. Hie penetrata tibi, spoiiataque limina 
montis Concinet. Tac. 15. Ann. 27. Iter L. Lu- 
cullo quondam penetratum. — Hue pertiaet et 
illud Ccel. Aurel. 4. Tard. 3. n. 69* Allquan- 



PEMCILLUS 

do etiam erunt haec animalia (pulli gallinacei, 
phatiani, per dices etc.) reclusis pectorlbus vir- 
gulti* murtas penetranda. aut eis magis re- 
plenda. 

II.) Translate. % 1. Metaphora ducta a su- 
ptriori paragr. 1. Gell. 13. 10. Labeo Antistius 
in grammaticam seie atque dialecticam litteras- 
que antiquiore* altioresque penetraverat, ^ 2. 
Metaphora ducta a superiori paragr. 2. Tac. 1. 
Ann. 69. Id Tiberii aniraum altius penetravit. 
Id. 3. ibid. 4. Nihil tamen Tiberium magis pe- 
netravit, quam studia horainum accensa in A- 
grtppinam. — Lucret. 5. 1262. Turn penetrabat 
eos, posse hiec liquefacta calore Quamlibet in 
formam et faciem decurrere return . entrava 
loro in capo, intendevano, capivano. 

B) Absolute, h. e. neutrorum more usurpa- 
tur et est penitus intrare, ingredi, pervadere. 

I.) Proprie. — a) Cum praspositione aliqua. 
Plaut. Bacch. 1. 1. 33. Homo adolescentulus 
penetrare hujusmodl in palaestram, ubi damui* 
desudascitur. Oviri. 12. Met. 153. Et dis acce- 
ptus penetravit in aethera nidor. et ibid. 336, 
jaculum laevam penetravit in aurem. Liv. 2. 53. 
Tumultus e castris, et in urbem penetrat. Cf. 
Nepos Chabr. 4. Quum enim eo (in portum) 
penetrasset, cetera (naues) non sunt secute. Cic. 
6. Perr. 48. 107. Ditem Patrera subito non Ion- 
ge a Syracusis penetrasse sub terras. Liv. 39. 31. 
Permuti turbae hostium iptra vallum penetrave- 
ruut. Cic. Tim. 9, extr. Astra, quae per caelum 
penetrantia, solstitiali se et brumali revocatione 
converterent. Id. i. Ttisc. 20. 45. Qui ostium 
Ponti tsderunt, et eas anguslias, per quas pene- 
travit Argo. Pirg. 7. Mn. 207, Idaeas Phrygiae 
penetravit ad urbes. Adde Cic. Prov. cons. 13. 
33. Ovid. 12. Met. 42. penetratque cavas voi 
omnis ad aures. et 7. ibid. 601. tristes, penetrant 
ad viscera morbi. Cels. 5. 28. ». 3. Ulcus ce- 
leriter serpendo penetrandoque usque ad ossa 
etc. — Passive impersonaliter. Liv. 10. 1. In 
earn speluncam penetrstum cum signis est. — 
b> Absolute. Tac. 3. Hist. 41. Veuere tres co- 
hortes cum ala Britannica: neque ad fallendum 
aptus numerus, neque ad penetrandura. h. e. nu- 
merus minor, quam ut perrumperet. 

II.) Translate. — ■ a) Cum praepofitione ali- 
qua. Cic. 6, de republ. 22. Romuli animus hasc 
ipsa in templa penetravit. Id. 2. JYat. D. 61. 
153. Horainum ratio in ca»lum usque penetravit. 
Id. Brut. 38. 142. de actione. Nulla res magis 
penetrat in animos, eosque lingit, format, flectil. 
Sueton. Gramtn. 3. suo fin. In provincias quo- 
que grammatica penetraverat. Tac. 4. Hist. 7. 
Sorte et urna mores non discerni: suffragia et 
existimationem senatus repeita, ut in cujusque 
vitam famamque penetrarent. per isroprire * 
conoscere intimamente. Cf. Ovid. 3. Art. am. 
291. Quo non ars penetrat? dUcurit lacrimare 
decenter Quoque volunt plorant tempore, quo- 
que modo. Cic. Partit. oral. 36. 123. Definien- 
do describendoque ad sensum judicis opinionem- 
que penetrare. Justin. 5. 7. 5. Adeo ad omnera 
aetatera tanli mali sensus penetraverat. Tac. 15. 
Ann. 20. Una vox ejus usque ad cootumeliam 
senatus penetraverat, quod dictitasset etc. — b) 
Absolute. Tac. 2. Ann. 36. Haud dubium erat, 
earn sententiam altius penetrare, el arcana im- 
perii tentari. Id. 14. ibid. 1. Hstc alque talia, 
lacrirais et arte adultera? penetrantia, nemo pro- 
hibebat. h. e. in Neronis animum penetrantia. 
PENlClLLUM, i, n. et 

PfiNlCILLUS, i, m. 2. deminut. peniculi, ut 
patet etiam ex Cic. 9. Fam. 22. Caudam anli- 
qui penem vocabant, ei quo est propter simili- 
tuilinem pcoicillus. — llinc 

I.) Proprie. % I. Est instruinentum pietorum 
inducendis coloribus, Ypaft? (It. pennello; Fr. 
pinceau; Hisp. pincel; Germ. d. Pinsel; Angl. 
a painter's pencil). Cic. Or at. 22. 74. Pictor ille 
vidit, obvolvendum caput Agamomnonis esse, 
quoniam summum ilium luctuin pcnicillo non 
posset imilari. Quintil. 2. 21. 2*. Cuelator cab- 
lum desiderat, el pictor penicilla. Plin. 28. Hist. 
nat. 17. 71. (235). Seta* e penicillis tectorlls,- 



PENJCULAMENTUM 

^ 2. Item linamentum, quod vulneri vel aridum, 
rel imbutum medicamine imponitur, tasta, uo- 
to?. Cels. 2, 10. sub fm. Deligandum brachium 
superimposito expresso ex aqua frigida penicillo. 
Id. 7. 7- n. 6. Exigua peuicilla interponenda, 
donee exulceratio ejus loci finiatur. ^ 3. Item 
linteolum concerptum ad similem fere usum, 
pezzetta, pezzettina. Plin. 34. Hist. nat. 11. 
26. (113). Sed ablui seruginem necessarium pe- 
nicillis calidis, donee rodere desinat. el ibid. 12. 
32. (126). Atramentum penicillo front! imposi- 
tum. Id. 20. ibid. 15. 57. (162). de cumino. 
Propter colutn quoque bibitur, iHiniturque, vel 
penicillis fervens apprimitur fasciis. ^ 4. Item 
peniculus ad abstergendum. Colum. 12. R. R. 18. 
5. Picem, quae io fundum destillavit, penicillo 
detergere. *f 5. Penicilli ex spongiis, Plin. 9. 
Hist, nat. 45. 6'J. (148). Spongiarum tria genera 
accepimus: spissum ac preedurum et asperum; 
tragos id vocatur: spissum et raoUius ; raanos: 
tenue densumque, ex quo penicilli; Acbilleum. 
Id. 31. ibid. 11. 47. (125). Moliissimum genus 
earum ("spongiarum) penicilli: oculorum tutno- 
res levant ei mulso impositi. et ibid. (131). 
Giro* Lyciam penicillos mollissimos nasci in al- 
to, h. e. spongias, ex quibus penicilli Sunt. ^ 6. 
Ita etiara vocatur collyrium quoddam, quod 
nempe oculis penicillo apponi solebat. Inscript. 
apud Tochon, cachets des ocul. p. 66. pbroni- 
mi pekicfll. ap o.MNBM lippit. Alia apud eumd. 

ibid. p. 71. IVKII TAVKI PBNICILLVM AD OMM5M 
LIPPIT. 

II.) Figurate. % 1. Plin. 35. Hist. nat. 9. 36. 
(61). Zeuxis audentem jam aliquid penicJIlum 
ad magnam gloriam perduxit. h. e. artem pin- 
gendi. metonymia. Sic paullo sup. (60). ApoDodo- 
rus primus gloriam penicillo jure conlulit. ^ 2. 
Metapborice. Cic. 2. ad Q. fr. 15. ante med. Mo- 
do mihi date Britanniam, quara piogam coloribus 
tuis_, penicillo meo. h. e. ornamentis tuis, arti- 
ficio et stilo mco. 

PEnICUL AMENTUM, i, n. 2. (peniculus) est 
ipsa Cauda, seu cauda; muscarium. 

1.) Proprie. Arnob. 5. 11. Peniculamenta de- 
curtantem cantberiorum, innectentern laqueos 
mobiles. Ita Scalig. in Catalect. Alii leg. pe- 
niculantem, decurtantem cantherios, quod est, 
peniculos conquirentem, h. e. setas equinaa cau- 
darum, ex quibus laqueos tcxat. 

II.) Translate est lacinia in modum peniculi, 
seu cauda? dependens. Ennius apud Non. p, 149. 
32. Merc. Pendent peniculamenta unum ad quern- 
que pedum. lAicilius ibid. Peniculamentum vero 
reprendere noli. Adde Ccecil, ibid. 

PENlCULANS. V. voc. preeced. I. 

PENiCULl'S, i, m. 2. deminut. a penis, h. 
e. parva cauda. ^ 1. Dicitur de extrema Cauda 
setosa, aut villosa quoruradam aoimalium, ut 
bourn, equorum, vulpium, quibus utebantur ad 
pulverem et sordes abstergendas ex mensis, va- 
sis, vestibus: et ita dicitur tale instrumentum, 
etiam si ex cauda non sit, setoletta, scopetta, 
spazzola, airoyyscov, OTroyrafxcv, Festus p. 230. 
21. Midi. Penem antiqui codam vocabanl: a 
qua-et peniculi, quis calciarnenla tergentur, quod 
e codis extremis faciebant antiqui, qui tergerent 
ea. Plant Men. 1. 1. 1. Juventus nomeu fecit Pe- 
niculo mihi, ideo quia mensam,qaando edo, deter - 
geo. Parasitlis loquitur, et ibid. 2. 3. 40. Quis 
iste est Peniculus? qui'eitergentur baxea? ? Ter. 
Eun. 4. 7. 7. Quid ignave? peniculon' pugnare, 
qui istunc hue portes, cogitas? sa. ego ne? impe- 
ratoris virtutem noveram, et vim militum: sine 
singuine hoc fieri non posse: qui abslergerem 
vulnera. ^ 2. Etiam spongia? longs?., propter 
similitudinem caudarurn, peniculi dicta sunt, 
teste Paul. Diac. p. 208.7. Mull.; et fortasse hu- 
Jusmodi spongiam intelligit Ter. loc. cit. V. PE- 
NICILLOS I. 5. % 3. De penicillo pictorura, 
pennello. Plin. 35. Hist. nat. 10. 36. (81). Ar- 
repto peniculo, lineam duiit summa tenuitatis 
per tabulam. Ita editio Jenson. a. 1472. Alia? 
autiquiores et Harduin. penicillo, quam lectioncm 
Sillig, tuetur. Ceterum, si sana est lectio, Marcell. 
Empir. c. 7. sect. i.p. 97. retro ed. Aid. Atque 



— 622 — 

hoc medicamento rasum caput in umbra per 
penicuium pictoris. et paullo post. Raso capile 
in umbra per penicuium pictoris (unjuent-urn) 
imponas. ^ 4. Ludst in ambiguo iostrumenli 
abstergent is, et no minis Parasiti Plant. Men. 

2. 2. 12. mbs. Quern tu parasitum quaeris, ado- 
lescens, meum? cyl. Penicuium, mes. eccum 
hunc in vidulo salvum fero. Lambin. referebat 
ad to ca'Sotov apasvtxdv. ^ 5. Sunt qui, anti- 
quorum Codicum auctoritate freti, apud Plant. 
Mil. glor. 1. 1. 18. legunt penicuium tecto- 
rium, ubi vulgati Ijbri habent panniculam te- 
ctoriam. V. PANNICULA. 

PENINSULA, r. PENINSULA. 

PENIS, is, m. 3. 

I.) Proprie ^ 1. Est idem quod csuda, apud 
veteres, coda, xepxo?. Cic. 9. Fam. 22. Caudam 
antiqui penem vocabant, ex quo est propter si- 
militudinem penicillus. Festus p. 230.21. Mull. 
Penem antiqui codam vocabant, a qua antiqui- 
tate etiamnum ofTa porcina cum cauda in ccEnis 
puris offa penita vocatur: dictus est forsitan a 
pendendo. JVceutus apud eumd. ibid. Lares lu- 
dentes peni pinxit bubulo. pern ablat. pro pene, 
ut puppi, navi. ^ 2. Postea ob similitudinem 
ita est vocatum membrum virile, nio<;, tyui).-/). 
Cic. loc. cit. At bodie penis est in obscsenis: at 
Piso queritur, adolescentes peni deditos esse. Quod 
tu appellas suo nomine, ille tectius penem. Adde 
Sail. Cat. 14.; Horat. Epod. 12. 8.; Juvenal. 
6. 337. et 9. 43. 

ID Translate putt'ssi'mus penis vocabatur Ho- 
ratius ab Augusto, ut refert Sueton. Vit. Ho- 
rat., quemadmodum salaputium vocat Catullus 
Licinium Calvura. 

PENTSSlME. V. P5INE et PENITUS adverb. 

PENlTE, adverb. Sup. Penitissime. — Penite 
est idem ac penitus. Catull. 61. 178. Pectore 
uritur intimo Flamma, sed penite magis. Al. leg. 
penita, ut sit adjectivum. Sidon. 4. Ep. 9. Actio- 
nes ejus quotidianas penitissime inspexi. Hoc su- 
perlativum a penitus etiam duci potest. 

PfiXITA, orum, n. plur. 2. V. PfiNlTUS, a, 
um, in fin. 

PENITUS, adverb. Comp. Penitius legitur 
apud Cels. loc. infra ct'f. I. a. pro penttus in 
editions Lindenii. et in margine editionis Con- 
stantino; item apud eumd: 5. 28. n. 11. Peni- 
tiusque condita suppurations. Sed utrobique pe- 
nitus esse in MSS. affirmat Targa. Sup. Pe- 
nitissime V. in PENITE: pro quo et pemssi'me 
dictum est per sjneop. Plant. Most. 3. 1. 12f>. 
Malum quod isti dii deseque omnes duinl: ita 
mea consilia perturbat penissime. Adde Aulul 

3. 4. 7. — Priscian. 5. p. 608. Putsch, et 15. 
p. 1008. ducit a pene adverb, seu p<Fne. quasi: 
unde alii scrib. pa?nissime. Apul. Apolog. Nam 
quod pamissime oblitus sum, nuperrime quum 
testamentum scripserit etc. • — Ceteium penilus 
(quod ducunt a penes) est omoino intus, in imo, 
in fundo, in intimis partibus. intrinsecus: cui 
opponitur extra, aut hu>us;nudi, evSov (it. ben 
addentro, sin net fondo, internamente ; Fr. 
inter ieuremeni , a I' inte'rieur ; Hisp. interior- 
mente; Germ, imvendig , ganz innerlich , im 
Innersten; Angl. inwardly, withim, in the 
inmost and most secret part, deeply, thorou- 
ghly). 

L) Proprie. — a) Speciatim ci:tn oppositis. 
Seuer. Mtn. 317. extra penilusque coacti Exagi- 
tant venti. Manil. 4. 309. peoitusque Deus, non 
fronte notandus. Hue referri potest et illud Cels. 
5. 26. n. 7. Interest vulnus in summa parte 
sit, an penitus penetraverit. 2"ac. Germ. 41. Non 
in ripa ccunmercium, sed penitus. — 5) Ge- 
neration. Cic. 7. f'err. 27. 68. Lautumias Sy- 
racusanas omnes audistis: opus est totum ex 
saxo in mirandam altitudinem depresso, et mui- 
torum operis penitus exciso. Virg. 10. /En. 526. 
jacent penitus defossa talenta. 2a*. 2 G.290. peni- 
tus terra defigitur arbos.OuW. 2. Met. US. despe- 
xit ab aethere terras Infelix Phaethon penitus peni- 
tusque jacentes, JVepos Alcib. 9. Penitus in Tbra- 
ciam se supra Tropontidem abdidit. Cces. 6. B. 
G. 9. Suevos omnes penitus ad extremos fines 



PENITUS 

se recepisse. Tac- 2. Ann. 56. Ambigua gens 
ea (Arme.nii) antiquitus homioum ingeniis et 
situ terrarum, quo, nostris provinciis late prae- 
lenta, penitus ad Medos porrigitur. Id. Agric. 10. 
Nusquam lalius dominari mare, nee litcre tenus 
accrescere, -sed influere penitus alque ambire. 
f r \rg. 6. /En. 59. Tot raaria intra vi duce te } 
penitusque repostas Massylum gentes. et 8. ibid. 
242. umbrosaj penitus patuere cavernae, Non 
secus, ac si qua penilus vi terra dehisceos In- 
fernas reseret sedes. Cic. 1. Cat. 13. 31. Peri- 
culum autem residebit, et efit inclusum penitus 
in venis atque in visceribus reipublicae. Cf. eumd. 
4. Acad. (2. p.) 39. 122. Rerum naturas per- 
secare possumus, ut videamus, terra penitusne 
detixa sit et quasi radicibus suis bsereat. et Pol- 
lio ad Cic. 10. Fam. 33. 7. Penitus in Lusi- 
tania legtones in hibernis collocaram. 

ID Translate. ^ 1. Metaphora sumpta a su- 
periori paragr. Cic. 2. Oral. 78. 319. Apparebit 
ea- penitus ex ea causa, qua? turn agatur efflo- 
ruisse. Id. 1. Legg. 5. 17. Penitus ex intima phi- 
losophia hauriendum juris disciplinam putas. Id. 
Harusp. resp. 26. 57. Vitia in aliquo penitus 
defna atque b«rentia). Id. Cluent. 1. 4. Evel- 
lere ex auimis hominum opinionem tam pe- 
nitus insitam. Id. 4. Verr. 70. 169. Bene pe- 
nitus sese dare in fa miliar ita tern alicujus. (Recte 
seosit Zwnptius additum bene non posse eicu- 
sari, nisi joci nomine Id. Cluent. 13. 36. Se 
blanditiis et assentationibus in Asinii consue- 
tudinetn penitus immersit. Id. t. Oral- 22. 96. 
Ut penitus in earn ipsam totius bujus vel studii 
vel artificii-disputationem mlimam veniretis. Id. 
7. Att. 12. Demittere se penitus in causam. Id. 
1. Oral. 23. 108. Res penitus perspectce, plane- 
que cognitas. et ibid. 5. 17. Omnes animorum mo- 
tus penitus pernoscendi. Id. 8. Att. 12. Penitus 
intelligere aliquid. — Cic. 13. Fam. 53. Earn 
tibi penitus commeodo atque trado. Sic Horat. 
i. Od. 21. 3. Latonamque supremo Dilectam pe- 
nilus Jovi. coll' intimo del cuore. et Tac. t. 
Ann. 52. Multa de virtute ejus mernoravit, ma- 
gis in speciem verbis ado mala, quam ut penitus 
septire crederetur. internamente, nel fondo del 
cuore. ^ 2. Pro radicilus, sin dalle radici: 
quod translate est nihil relinquendo. Cic. Rose. 
Com. 7. 20. Caput et supercilia penitus abrasa. 
Id. 1. Nat. D. 42. 119. Euhemerus videtur re- 
ligionem penitus totam sustuiisse. Id. 2. Off. 
H. 27. Hanc consuetudinem et disciplinam peni- 
tus amisimus. Horat. 1. Sat. 3. 73. penitus ex- 
cidere vitium ir*. PhfSdr. 3. prol. Curamque 
habendi penitus corde eradere. Sueton. Claud. 
25. Uruidarum religionem penitus abolevit. 
^f 15. Latiore significalione est prorsus, omnino, 
del tutto, affatto, totalmcnte, ndvxox;, rtavreXw;. 
Pirg. I. Ed. 67. Et penilus to to divisos orbe 
Brilannos. et 12. ,En. 623. Hi fuciunt, penitus- 
que datis referuntur habenis. Q. Cic. ad Tiron. 
16. Fam. 8. Te penitus rogo. ut etc. Cic. 1. 
Fin. 15. 49. Ob earn debilitatera animi, roulti 
parentes. multi amicos, plerique se ipsos penitus 
perdiderunt. Id. 5. Fam. 13. Reipubticie pe- 
nitus diftidere. — Jungitur Comparative apud 
Properl. 1. 16. 17. Janua vel domina penitus 
crudelior ipsa. Et Superlative apud f'ellej. 2. 27. 
1. At Pontius Talesinus. du\ Samniliurn, vir ma- 
ximi aaiiru, belloque fortissimus, penitusque Ro- 
mano nomini infensissimus etc. Alii tamen aliter 
utroque in loco legerulum put ant ; et Handius 
(Tursellin. vol. 4. p. 428.) to penitus ufro- 
que in loco interpretatur imo atque toto animo: 
aliis vero, fortasse reclius, penitus apud Propert. 
est idem ac multo, et apud Vellej. est longe. 

I'ENlTI'S, a, um, aoject. Cotnp. Penitior et. 
Sup. Penitissimus. — Diomed. l.p. 403. Putsch. 
ducit a penes : quia quod penes me est et in 
potestate mea, id internum quodammodo atque 
intimum est mihi. Profecto penitus est qui intus 
et in imo est, intimus. internus, cib che. e dentro 
o nel fondo, intimo, inferno, o evSov, d evrdf. 
Plant. Asin. 1. 1. 28. Exscrea usque ex penitis 
laucibus. Id. Pen. 4. 3. 53. Advecta ex Arabia 
penitissima. et ibid. v. 71. Ex barbaria peni- 



PENNA 

tissima. Id, Cist. 1, 1. 65. In latebras abscon- 
dai pectore penitis.simo. Gell. 9. 4, Scytha 
illi peaitissimi , qui sub ipsis septentrionibus 
atatem agunt, Apul. 6. Met. Fontis penila sca- 
turigo. et 11. ibid- Plane memineris, et penita 
mente conditum semper tenebis. et 5. ibid. Pra- 
cordiis penitis nutrire invidiam. Id. fragm. apud 
Priscian. 3. ab init. Visus est ei adoiescens tra- 
here se in penitiorem partem domus, Macrob. 
5. Saturn. 19. circa med. De Gracomm peni- 
tissimis litteris haac historiam eruit Maro. ~ 
Hinc 

Penita, Srum, n. plur. 2. absolute, substan- 
tivorum more. Capell. 1. p. 5. L'ti secum mundi 
penita permeare sethereosque recessus irrumpere 
parili celeritate posset, et 6. p. 195. Omnia etiam 
pondera in earn (terram) desuper cadunt, ut 
iuiber, grando, nix, fulgura, atque ipse qui in ejus 
penita pracipitatur Oceanus. Jul. Paler . Hist. 
Alzx. M. (ed. ./. Itlaio.) 38. Et cum die to ap- 
preheudens, in penita perducit. el 43. Ingressus 
sacri loci penita. 

PENNA et pinna, a, f. 1. Quod ad scriptio- 
nem attinet, in veterib. Jibris promiseue unum 
pro altero ponitur. Neque verum est quod scri- 
ps it Caper de Orthogr. p. 2243. Putsch. , rau- 
rorum pinnas dici, avium pennas. ef Qaintil. qui 
1.4. 12. videlur negare, pinnas de avibus dici: 
P. infra sub I. b. — Antiques pesnam et pet- 
nam dixisse, testatur Festus p. 205. 14. et p. 
209. 8. Mull. — Rations habita etymi, Festus 
p. 209. 8. et alii ducuct ex Graco ttstswos, seu 
nsztr,v6t, aut ireTTjvo'c volucris, hoc est a the- 
mate pet (unde petna et pesna), quod cum Gr. 
■nirocpat, nexr,v6<; conjungitur. — Ceterum pen- 
na vel pinna est id, quo aves vestiuntur, jrrt- 
Xov, jvTepdv (It. penna, piuma, ala; Fr. penne, 
plume d' un oiseau; Ilisp. las plumas largas de 
las alas; Germ. d. Feder; Angl. a feather, 
quill, wing). 

I.) Proprie. — a) Forma penna occurrit a- 
pud Plin. 11. Hist. nat. 39. 94. (.228). Penna- 
rum caules omnium cavi: pracisa non crescunt, 
evulsa renascuntur. — DitTert a pluma, qua 
tenuior est, mollior et densior, lolumque corpus 
tegit : penna autem crassior et longior, ut in 
ala et cauda. Colum. 8. R. R. 2, 7. Galling 
sint rubicunda, vet fusca plums, nigrisque 
pennis. el ibid. i. 4. His rebus plumam pin- 
nasque emundani. Seneca F,p. 42. Meminisli, 
quum quemdam affirmares esse in tua potestate, 
dixisse me, volalicum esse ac levem, et te non 
pedem ejus tenere, sed pennam. Mentitus sum: 
pluma tenebatur, quam remisit, et fugit. Plaut. 
Pcen. 4. 2. 48. Sine pennis volare baud facile 
est : mea ala pennas non babent. Adde Ovid. 
2. Met. 374. et seqq. — lnterdum ponitur sine 
hujus discriminis respectu. Ennius apud Par- 
ron. 5. L. L. 59. Mull. Ova parire solet genus 
pennis condecoratum, Non animam. Pahlen. leg. 
pinnis. Cic.% flat. D. 52. 129. Aves pullos quum 
excluserint, ila tuentur, ut et pennis foveant, ne 
frigore ladantur, etc. Cucrel. 2. 823. corvos 
quoque sape voiaates Ex albis album pennis ja- 
ctare colorem. Lachmann. leg. pinnis. Pkcedr. 
1. 13. qui luarum, corve, pennarum est ni- 
tor! — b) Forma pinna occurrit apud Par- 
ron. 3. R. R. 9. 5. Galli salaces, brevibus cru- 
ribus, caudis magnis, frequentibus pinnis. Co- 
lum. 8. R. R. 2. 10. de gallis gallinaceis. Turn 
proccrissima cauda, duplici ordtne singulis u- 
tritnque prominenlibus pinnis inflexae. Adde 
eumd. ibid. 4. 7.; Ennium apud Parron. et 
£ucret. supra est. Sic Sueton. Claud. 33. Ut au- 
pino ao per somnum hianti pinna in os inde- 
retur, ad exonerandum stomachum. 

II.) Translate. 5 *• Saepe per synecdochen 
dicitur de alis. 1.°) Generatim. — a) Forma 
penna apud Plaut. A sin. 1. 1. 80. Age tu, sis, 
sine pennis voia. Cic. Aral. 48. quae volat, et 
geminis secat aera pennis. Phcedr. 1. 31. Co- 
lurnba sape quum fugissent milvium, Et celeri- 
tate pennae vitassent necem. Ovid. 1. Met. 506. 
Sic aquilara penna fugiunt trepidante columbas. 
Tibull. 4. 1. 209. per iiquidum volucri vehar 



— 623 — 

aera penna. Pirg. 3. /En. 361. et praepetis o- 
raina pennae. et 258. in silvas pennis ablala re- 
fugit. et 4. ibid. 223. labi pennis. et 702. de- 
volare. et 6. ibid. 15. prsepetibus credere se cae- 
lo. et 240. tendere iter, ef 11. ibid. 272. petere 
athera. Ovid. 5. Trist. 2. 26. pulsare aera. Id. 

8. Met. 238. piaudere. et 7. ibid. 354. sublatus 
in aera. Id. 2. Amor. 6. 55. Pennas explicare. 
Id. 4. Met. 676. quatere in aere. Sil. It. 12. 
455. pennasque addente pudore, Evolat. — Pen- 
nas vertere, volando aufugere. Propert. 2. 19. 
5. Me modo laudabas, et carmina nostra lege- 
bas: Hie tuus pennas tarn cito vertit amor? 
Cf. Horat. 3. Od. 29. 53. si (Fortuna) celeres 
quatit Pennas, resigno quas dedit. — Saspe di- 
citur de pennis varii coloris, quae inneiae li- 
nea terrendis feris et ayibus adbibentur. f. 
FORMIDO. — b) Forma pinna, Fnnius apud 
Probum ad Virg. 6. Eel. 31. El densis aquila 
pinnis obnixa volabat. Id. apud Cic. 3. Off. 29. 
104. O Fides alma apta pinnis et jus jurandum 
Jovis! .41. pennis. Cic. 1. Divinal. 47. 106. 
Hanc ubi praepctibus pinnis lapsuque volantem 
etc. Al. pennis. — 2/) Speciatirn. — a) Pro- 
verb, est in illo Horat. 1. Ep. 20. 20. Me li- 
bertino natum patre, et in tenui re Majores pen- 
nas oido extendisse loqueris. h. e. amplius ela- 
tiusque me extulisse, quam conditionis meat! te- 
ouitas ferret. Itali dicunt, distendersi piti, che 
il lenzuol non e lungo. Quo pertiaet illud Ju- 
venal. 11. 37. Nee mullum cupias, quum sit ttbi 
gobto tan turn la loculis. — b) Ailegoria in illo 
Cic. 4. Alt. 2. a med. Iidem illi, qui mini pen- 
nas inciderant, nolunt easdein renasci. h. e. qui 
me dignitate et fortunis spoliarunt, nolunt eas 
a me recuperari. Hue facit illud Horat. 2. Ep. 2. 
50. me dimisere Philippi Decisis humilem pen- 
nis, inopemque etc. Nos quoque dicimus tagliare 
altrui I' ale: et rime tt ere I' ale. ^2. Per simi- 
litudinera tribuuntur pennae et insectis a latis. 
f^irg. 4. G. 73. de apib. Turn trepidae inter se- 
coeunt, pennisque coruscant. Plin. 11. Hist. nat. 
29. 35. (,1C4). Locustae tanto volant pennarum 
stridore, ut etc. et ibid. 2. 1. (3). Penna- cu- 
licis. <jf 3. Melon yinice est ipse volatus. Ovid. 
1. jFasr. 448- Nunc penna veras, nunc datis ore 
notas. Propert. 3. 8. 11. Tuque, o cara mihi, 
felicibus edita pennis. h. e. felici augurio ex a- 
vium volatu capto. Al. volunt pennis poni pro 
ipsis avibus, et sic apud Sil. It. 3. 344. Fibra- 
rum et pennae divinarumque sagacem Flamma- 
rum. et Pal. Flacc. 1. 231. seu flammas, seu 
lubrica comminus exta, Seu plenum cert is in- 
terroget aera pennis. Sed hie quoque commode 
volatus auguria ferens intelligi potest. <J 4. 
Sagitta ut recta ferantur, penna in posteriori 
parte adduntur. Ovid. 6. Met. 258. Altera per 
jugulum pennis tenus acta sagitta est. — Hinc 
per synecdochen penna pro sagitta, saetta. Val. 
Flacc. 6. 421. cervos non Umbro venator eda- 
ci, Non penna petit. Ovid. 2. Fast. 110. Flebi- 
libus veluti numeris caoentia dura Trajectus 
penna tempora cantat olor. Sil. It. 15. 634. 
hinc penna Dictaa volitant, hinc lancea, etc. 
% 5. Pro calarao scriptorio, penna. Isid. 6, Orig. 
14. Instrumeata scriba, calamus et penna: sed 
calamus arboris esl, penna avis. Quum Isidorus 
ann. a Chr. n. dcxxxvi. obierit, nee ullus sup- 
petat antiquioris scriptoris locus, ex quo constet, 
veteres in scribendo usurpasse pennas pro cala- 
misj videlur pennarum usus circa Isidori tem- 
pora inccepisse. Sunt tamen qui putant, hue re- 
ferendum locum Anonymi Pales, ad Ammian., 
qui hac habet § 79. Theodericus laminam aa- 
ream jussit interrasilem fieri, quatuor litteras 
regis habentera, Theod, (h. e. €)ao8.>, ut si sub- 
scribere voluisset, posita lamina super char lam, 
per earn pennam duceret, et subsoriptio ejus 
tantum videretur. % 6. De aJis piscium. Plin. 

9. Hist. nat. 13. 15. (42). de marinis vilulis. 
Pinnis, quibus in inari utuntur, humi quoque 
vice pedum serpunt. ^ 7. Pralerea pinna di- 
cilur quidquid est acutum: unde murorum et 
turrium et valli cacumina, qua in aculum per 
Intervalla desinunt, pinnce vocantur, merit. Scri- 



PENNIGER 

bit Farro 5. L. L. 142. Mull, dictas esss a pin- 
nis, quas insigniti milites habere in galeis solent, 
et in gladiatoribus Saranites. Claud. Quadriga- 
rius apud Gell. 9. 1. Milites Metelli a pinnis bo- 
stes defendebant facillime. Cces. 5. B. G. 39. 
Turres contabulantur, pinna loricaque ex cra- 
tibus attexuntur. et 7. ibid. 72. Aggcrem et val- 
lum exstruxit: huic loricara pinnasque adjecit. 
Virg. 7. /En. 159, priraasque in litore sede* 
Castrorum in morem pinnis atque aggere ciagit. 
— Quod gladiatores Samnites pinnas in galeis 
gestarent, argumenlo esl, quia qui contra eos 
depugaarent, pinnirapi die ti sunt. V. hanc vo- 
ce m suo loco, ^f 8. Apud Pitruv. 10. 10. di- 
cuntur pinnce tabella circa frontes rotarum cer- 
tis iniervallis infixa, in qiias incurrente aqua, 
versationes flunt. ^ 9. Item ibid. 13, tabellas 
in organo bydraulico, junctas regulis, qua variis 
foraminibus instrucla, a nobis registri appeilan- 
tur, pinnas vocat: quia sunt veluti ala, quibus 
ilia regula eunt redeuntque. 

PENNARIUM, H, n. 2. pennajuolo, reposito- 
rium pennarum. Gloss. Philox. Pennariam, na- 
\auQ%r,)tr). 

PENNATULUS, a, urn, adject, deminut. pen- 
nati. Tertull. 1. ad Nation. 10. sub (in. Mer- 
curius in calvilio pennatuius. h. e. pennato ga- 
lero tectus. 

PENNATUS vel pinnatus, a, um, particip. a 
pennor vel pinnor, pennas habens, alatus, ali- 
ger, pennato, alato, rrteptaTof. 

I.) Proprie. ■ — a) Forma pennatus apud Cic. 
fragm. carm. 1. Divinat. 47. 106. Hie Jovis al- 
tisoni s.ibito pennata satelles. Al. leg. pinnata. 
Plin. 10. Hist. nat. 52. 73. (143). Pennatorum 
infecunda sunt, qua aduncos babent ungues. 
Id. 11. ibid. t. 1. (1). Pennata apes. Id. 8. 
ibid. 21. 30. (72), Pennali equi, quos pegasos 
vocant. Lucret. 5. 738. Pennalus Zephyrus. Clau- 
dian. Nupt, Honor. 204. Pennata cohors. h. e. 
Amores aligeri. Plin.'H. Hist. nat. 14. 39. (138). 
Pennalum ferrum. soetfa, Seneca Thyest. 861. 
Pennata spicula. P. PENNA II. 4. — Pennatos 
pisces proverbii loco dixit Plaut. Men. 5. 5. 
18. Quin tu me interrogas, solearane esse aves 
squamosas, pisces pennatos? ■ — b) Forma pin- 
natus est Pet. Poetce apud Cic. 2. Tusc. 10. 
24. Jovis satelles Pinnata cauda nostrum adulat 
sanguinem. Cic. 3. Nat. D. 23. 58. Diana pri- 
ma, qua pinnatum Cupidinem genuisse dicitur, 
Porcius Licin. apud Gell. 17. 21. exlr. Musa 
pinnato gradu intulit se etc. h. e. celeri. Sic 
Prudent. Apotheos. 679. Quis lam pinnatus, ra- 
pidoque simillimus Austro Nuncius etc 1 Coripp. 
6. Johann. 155. Pinnata Fama. Plin. 16. Hist. 
nat. 10. 19, (48). Abies folio pinnato densa, ut 
imbres non transmittal, h. e. ila disposito, ut 
aliud super aliud sedens pinnas avium referat. 
et ibid. 13. 24. (62). Fr ax in us procera et teres, 
pinnata et ipsa folio. Id. 27. ibid. 9. 55. (79). 
Folia utriusque lateribus pinnata: unde nomen 
Graci imposuere. Loquitur Plin. de tiiice, qua 
Graco nomine pterU, rr«fn'c, dicitur. 

II.) Translate. Paul. Diac. p. 211. I. Mull. 
Pennatas, impennatasque agnas, in Saliari car- 
mine spicas signiheal cum aristis: et alias sine 
aristis, agDas novas volunt intelligi. 

PENNESCO, is, ere, n. 3. pennas, seu alas e- 
mitto. Cassiod. 1. Pariar. 38. Pulli aquila adul- 
ta atate pennescunl. 

PENNlFER, ffra, ftrum, adject, alato, penni- 
ger. Sidon. carm. 2. 309. de grypkis. Flecti* 
penniferos hederis bicoloribus armos. 

PENNlGER vet pinniger, gBra, ggrum, adjact. 
pennas habens, pennatus, pennuto. 

I.) Proprie. Accius apud Cic. 7. Fam. 23. 
Hac pinnigero, non armigero in corpore tela 
exercentur. h. e. in aves, non in homines arma- 
tos. lucret. 5, 1075. Pinnigeri $»vit calcaribus 
ictus am oris. h. e. Cupidinis. Cic. Tim. 10. A- 
nimanlium genera quatuor, quorum unum divi- 
num atque calesle, alterum pennigerum et ae- 
riuin, tertium aquaiile, terrestre quartum. 

II.) Translate, ^ 1. De apibus, Plin. 11 
Hist. nat. 16. Id. (48), Rex apum non vermi- 



PBNMPES 

cuius, sed statim penniger. % 2. De sagittis. 
Sti. It. 8. 375. Nee mos pennigeris pharetram 
implevisse sagittis. Cf. Coripp. 4. Johann. 981. 
Pinnigerum ferrum. h. e. sagitta pinnis instru- 
cta. ^ 3. De pisce. Ovid. 13. J!f«t. 963. Crura- 
<jue pinnigero curvata novissima pisce. h. e. pin- 
nas, seu alas gerente, 

PENNlPES, Pdis, coram, gen. 3. chi ha I' ale 
a' piedi, penna*, seu alas habeas in pedibus, ut 
Mercurius, et a fa eo acceptaa Perseus. Catull. 
55. 24. Non si Pegaieo lerar volatu : Non Ladas 
si ego, pennipesve Perseus. 

PENNIPOTENS, eniis, adject, potens pennls: 
epithet, volucrium. Zucret. 5. 789. Quadrupe- 
dum in membris, et corpore pennipotentum. 
Adde 2. 878. — Dicitur et pinnipotens , quia 
penna et pinna idem sunt. Donat. edit. 2. p. 
1748. Putsch. Componuntur nomina a* corru- 
pto et integro, ut pinnipotens, nugigerulu*. 

PENNOR vel pinnor, aris, ari, dep, 1. idem 
ac pennesco, pennas emitto. Dracont. 1. 262. 
de ovis avium. Pennant ur membrata globis, a- 
nimantur, anbelant. 

PENNULA vel pinnula, a?, f. J. deminut. a 
penna vel pinna, parva pluma, pennetta, aletta, 
wrepvytov. 

I.) Proprie. Plant. Amph. prol. 143. Ego has 
hebebo hie usque in petaso pinnulas. Colutn. 8. 
R. R. 5. 5. de gallin. Inhibetur cupiditas incu- 
bandi pinnula per nares trajecta. Cic. 2. Nat. D. 
52. 129. Quum autem pulli pennulis uti possunt, 
turn volatus eorum matre* prosequuntur. te- 
nant. 3. carm. 22. 9. de hirund. fetus Implu- 
mes placide pennula tonsa tegit. Adde Vulgat. 
interpr. Levit. 5. 8. et Deuter. 14. 19. 

II.) Translate, ^f 1. De alia puerorum In Cu- 
pidinum formam ornatorum. Apul. 10. Met 
Illos teretes et lacteos puellos dlceres tu Cupi- 
dines et Cupidines veros,* nam et pinnulis et aa- 
gittulis et bafaitu cetero forma praclare con- 
gruebant. % 2. De parvis alls piscium. Plin. 
9. Hist. nat. 57. 83. (175). Quosdam inde exire 
ad pabula pinnulis gradientes, crebro cauda mo- 
id etc. 

PENNUS, a, um, adject. Isid. 19. Orig. 19. 
Pennum antiqui acutum dicebant: unde et a- 
vium penna, quia acuta. Hinc bipennis, quam 
vocera V. — NB. De cognom. Rom. V. 0- 
NOM. 

PENS A, a, f. 1. demensum diurnum, sive an- 
noDa statuta pro victu quotidiano. Edict. Dio- 
clet. p. 19. Lateris crudt ad laterculos diurnam 
mercedem in lateribus quattuor pedum, vinum 
ut ipse sibi in pensam praparet, pasto •?£ duos. 
Item lateris ex luto diurnam mercedem in late- 
ribus N. octo, ita ut vinum ipse siti' in pensam 
praparet,_ pasto 3£ duos. 

PENSABlLIS, e, adject, compensabile , qui 
pensari potest. Ammian. 31. 13. a med. Damua 
numquam pensabilia. 

PENSATIO, 5nis,f. 3. pensandi actus: occur- 
iit autem translate tantum et ^ t. Est com- 
pensatio, compensazione. Petron. Satyr. 141. 
De stomacbi tui recusatione non habeo, quod 
timeam. Sequetur Imperium, si promiseris ill! 
pro unius bora? fastidio multorum bonorum 
pensationem. Addc Ulp. Dig. 16,2. 7.; et Quin- 
tal. Declam. 232. ^ 2. Item consideratio, ex- 
amen, perpensatio, considerazione, esame. Jm- 
mian. 16.12. ante med. Hostium terga easuris 
adero indiscretus, si hoc pensatione moderate 
flat et cauta. 

PENSATOR, 5ris, m. 3. pesatore, ffTaS^ouYOc, 
pooderator. Plin. 33. But. nat. 3. 13. (43). 
Stipis pouderanda pensatores, libripendes dicun- 
tur. Harduin. leg. dispensatores. CI. Qiticherat. 
(fretus Gloss. Vatic. T. VII. p. 573. Pensato- 
res, peosiculatores ) vulgatam tuetur et legit: 
Quin el militum stipendia, hoc est stipis pon- 
dera; pensatores libripendes dicuntur. Et ha>c 
addidit: Voi per se clarisslma, pensatores, ex- 
olevit, et dicitur libripendes , qua? veterem li- 
bram reprasentat. Sillig. vero rectius leg.: Libra- 
Hs-appendebatnr assii, Quare ssris gTavis pama 
dicu, et adhuc eipensa in rationibus dicuntur, 



— 624 — 

item impendia et dependere: quia et militum 
•tipendia hoc est stipis pondera., dispensatores. 
libripendes. qua consue.tudine in iis emptionibus, 
quas maacipi sunt, etiemnum libra interponitur. 
Sic optimce notes Codices. 
PENSATUS, a, um. V. PENSO. 
PENSE, adverb, cum studio, impenst. Comp. 
Pensius tantum habet Flavian, apud Symmach. 
2. Ep. 34. Nihil bac state tractanduin pensius 
domesticis rebus. — Gloss. CyriU. Aanavr/pd- 
Tepow, pensiua, sumptuosius. Hoc lamen aa ad- 
jectivum referre possis, 

PE.N'SlBlLIS, e, adject, pensilis, pendulus. 
Gloss. Cyrill. RpSftoato?, pensibilis. 

PENSlCCLATE, adverb, aiipt^w?, cum pon- 
dere justoque examine. Gell. 1. 3. Quae a Theo- 
pbrasto pensiculate atque enucleate scripta. Al. 
leg. penslm eod. sentu. V. PENSICULO. 

PENSlCtJLATOR, oris, in. 3. qui pensiculat. 
Gloss. Philox. Pensiculatores, e^etaoTat. V. 
PENSATOR. 

PEN'SlCULO, as, are, a. 1. idem ac pensito: 
est derive turn a pensus, ut missiculo a missus. 
Gell. 13. 20. Pensicula utrumque, et modulare. 
Sunt qui legunt : utrumque pensiculate, mode~ 
rateque, etc. Apul. Florid, n. 9. Meum unum- 
quodque dictum acriter eiaminatis, sedulo pen- 
siculatis, ad limam et lineam certain redigitis. 
Adde eumd. ibid. n. 23. 

PENSlLIS, e, adject, (pendeo) suspensus, pen- 
dens, pendulus, xotpaoxd*;, p.sxio>po<; (It. penden- 
te, pensile; Vi. qui pend, pendant, suspendu; 
Hisp. pe7uitenie, lo que cuelga, suspendido; 
Germ, hangend, herabhangend; Aogl, hanging, 
hung up suspended, pendent, pendulous, pensi- 
le). '5 1 . Generatim. Plant. Pseud. 1. 1. 86. Restim 
volo mihi emere, qui me faciam pensilem. Adde 
eumd. Pan. 1.2. 99. Juvenal. 1. 158. Qui dedit 
ergo tribus patruis aconita, vebetur Pensilibus 
plumis, atque illinc despiciet nos? h. e. lectica, in 
qua lectus, aut pulvinus mollissimus. Horat. 2. 
Sat. 2. 121. turn pensilis uva secundas Et nux or- 
nabat mensas. h. e. quce appensa pensiii nodo, 
ut Plin. 14. Hist. nat. 1. 3. (16). loquitur, in 
niemem servatur. Plin. 34. ibid. 3. 8. (14). Pen- 
siles lycbnuchi in delubris. Id. 19. ibid. 5. 24. 
(70). Cucurbita libertate pensiii concessa, visa est 
novera pedum longiludinis. h. e. perinisso, ut 
pendens libere posset crescere. et ibid. 23. (64). 
Cucumis mira vofuptate Tiberio principi eipe- 
titus. Nullo quippe non die contigit ei, pensiles 
eorum faortos promoventibus in solem rotis oli- 
toribus. campane portatili da agrumi. De bac 
eadein re Colutn. 11. R. R. 3. 52. Possunt 
etiam vasis majoribus rotulaa subiici, quo minore 
labore producantur, et rursus intra tecta reci- 
piantur, etc. Hac ratione fere toto anno Tiberio 
Cassari cucumis praebebatur. ^ 2. Speciatim. 
Pensilis fabrica est, qua non in ipso solo sita 
est et fundata, sed fornicibus, camerationibus, 
columnis aut pilis suffulcientibus imposita. Co- 
lum. 1. R. R. 6. 16. ct 12. ibid. 52. 3. Pensilu 
horreum. Plin. 36. Hist. nat. 12. 18, (83). Pen- 
silis ambulatio. et ibid. 15. 24. (104). Cloacae, 
operum omnium dictu maximum, suffossis mon- 
tibus, atque urbe pensiii subterque navigata. et 
ibid. 13. 20. (94). Legitur et pensilis bortus, 
immo totum oppidum .Egyptiae Thebae, exerci- 
tus armatos subter educere solitis regibus, nullo 
oppidanorum sentiente. (De hortis pensilib. Ba- 
bylonis V. Curt 5. I.) Id. 9. ibid. 54. 79. (168).; 
Vol. Max. 9. 1. n. i.; et Macrob. 2. Saturn. 
11. Pensiles balnea, h. e. camerationibus et by- 
pocaustis subjectis imposita: quas invenisse pri- 
mum Sergium Oratam lid. ibid, tradunt. Sus- 
pensuras balneorum appellat Seneca Ep. 90. 
a med. Quomodo autem ea sint extollenda et 
suspendenda, Pallad. 1. JB. R. 40. docet. — 
Hue pertinet et illud Plin. 36. Hist. nat. 15. 
24. (119). Pensiles tribus fecit, mobili , porta- 
tili. Loquitur de C. Curione, qui amphitheatrum 
cardinum versatili libramento suspensum fecit, 
in quo populus R. ludos spectaret. Plinium vero 
in hoc adjectivo ludere putat Sillig., cujus V. 
adnotat. ad h. I. — Hinc ' 



PENS1TATI0 

Pensilia, lum, n. plur. absolute, substantivo- 
rum more, ^ 1. Sunt poma, quae suspensa per 
hi em em servantur. Varro 1. R. R. 68. 1. Pen- 
silia, ut uva, mala, et sorba, ipsa ostendunt, 
quando ad usum promi debeanl. <f 2. Obsca- 
na signilicatioue sunt t« at'Sota. Auct. Priap. 
53. Pulcre pen:.ilibus peculiati. V. PECCLIUM 

11. 2. 

PENSIM. V. PENSICULATE. 

PENSlO, onis, f. 3. actus pendeodi, pondera- 
tio, pondus, TaXavruotc (It. il pesare, peso; Fr. 
peste, poidSy charge; Hisp. pesades, peso, car- 
ga; Germ. d. fVagung, Abwagtmg; Angl. a 
weighing, weight). 

I.) Proprie. filruv. 10. 16. extr. Quibus re- 
bus Gracorum pensiones ad modulos habeant 
rationem, ad earn ut etiam nostris ponderibus 
respondeant, tradam. er ibid. 8. de trutina. Quo 
longius aquipondium perducitur, etiam pari pon- 
dere pensionem parem perDcit. 

II.) Translate est solutio, pagamento; qua ra- 
tione -pendere est solvere : itemque ipsa summa 
pecunia, qua certis temporibus solvitur, pen- 
stone^ rata, xata/So'Xii ; ut docet Paul. Diac. 
p. 208. 4. Mull. Peodere pcenas solvere signi- 
ficat, ab eo, quod are gravi quum uterenlur Ro- 
mani, penso eo, non numerato, debitum solve- 
bant: unde etiam pensiones dicta. ^ 1. Gene- 
ratim. Cic. 16. Att. 2. Hortensius vero impu- 
denter, nihil enim debetur ei, nisi ex tertia pen- 
sione, qua est cal. Sext., ex qua pensione ipsa ma- 
jor pars est ei soluta aliquanto ante diem. Id. 6. 
Fam. 18. ad fin. A Dolabella procuratoribus eii- 
gam primam pensionem. Ptin. 16. Hist. nat. 8. 

12. (32). Pensionem alteram tributi pauperibus 
Hispania donM. Liv. 38. 9. Ut quingenta darent 
talenia: ex quibus ducenta prasentia, trecenta 
per aanos sex pensionibus aquis. et 33. 30. Mil- 
le taientum daret populo R. dimidium prasens^ 
dimidium pensionibus decern annorum. Ulp. Dig. 
33. 1. 3. a med. Sed si ita legatum sit: Heres 
meus Titio decern trima die dato; utrum pen- 
sionibus, an vero post triennium debeantur. in 
rale. Seneca Ep. 29. ad fin. Pensionem alicui 
remittere. — Festive Cic. 2. Phil. 44. 113. Et- 
enim ista tua rninime ava-ra conjux-nimium de- 
bet diu populo R. tertian) pensionem. h. e. ter- 
tii mariti mortem. Loquitur de Fulvia M. An- 
tonli more, qua duos antea maritos babuerat, 
P. Ciodium, et C. Curionem, occisos ambos pro- 
pter turbas excitatas in republica. V. ibid. 5. H. 
AHudit autem ad dotis restitutionem, quam vi- 
ri, si cum uxoribus divortium fecissent, tribus 
pensionibus et annuo intenallo solvere debe- 
bant. ^ 2. Speciatim de tributo et vedigali. 
Aurel. net. Caesar. 39. a med. Pensionibus in- 
ducta lex nova. Id. in Epit. 9. Novas vectiga- 
lium pensiones exquirere. ^ 3. Item de pretio, 
seu mercedu, qua solvitur domino adium, vel 
agri conduct!, affitto. Sueton. Aer. 44. inquili- 
nos privatarum adium jufsit pensionem annuam 
reprasentare lisco, Juvenal. 9. 63. Improbus es, 
quum poscis, ait: sed pensio clamat, Posce. Paul. 
Dig. 33. 7. 18. ante mad. Si vitlicus non pen- 
sionis certa quantitate, sed Ode dominica cole- 
ret. ^ 4. I' em de usura fenoris. Lamprid. 
Alex. Sev. 26. Usuras feneratorum traxit ad 
trientes pensiones, etiam pauperibus consuiens. 
al quattrb per cento. 

PENSlTATlO, onis, f. 3, pensitandi actio : sed 
translate tantum occurrit, et ^ 1. Est solutio, 
pensio, tributum, pagamento, tributo, gravezta, 
ouvrAEia. Pseudo-Ascon. in Cic. 4. Verr. 1. 
Omne genus pensitationis in hoc capite positum 
est, canonis, oblationis, Lndictionis. Adde £umen. 
Gral. act. ad Constantin. 12. V. locum in 
RESPECTO. Sic Vulgat. interpr. 2. ParaJ. 21. 
3. Deditque eis pater suus multa munera argent! 
et auri, et pen sita (ion es, cum civitatibus muni- 
tissimis. ^ 2. Item compensatio, compensazione. 
Plin. 19. Hist. nat. 6. 32. (103). Capas serius 
circa ver, quum germinent, transferri: ita cras- 
sescere et turn properare prateriti temporis pen- 
sitatione. <| 3. Item impensa. Sulpic. Sever. -2. 
Hist. sacr. 8. Quum diurnam pensitationem, qua 



PENS1TAT0R 



idolo inferebalur, clam ipsi (saeerdoles) absu- 
merent. , 

PENSlTATOR, oris, m. 3. iferaoriK, koyiorrx, 
ponderator, examinator. Translate Gelt. 17. J. 
Verborum pensitatores subtilissirai. 

PENSlTATUS, a, urn. V. voc. seq. 

PENSITO, as, ivi, Stum, are, a. I. frequen- 
tat. vel intens. a penso, quod a pernio. Part. 
Pensitans I. et II. 3. j PentUalu* II. 2.; Pensi- 
tandus II. 2. et 3. — Pensitare est saspe, aut 
valde et diligeoter pondera re, pesare motto, pe- 
iare con molta diligenza, sraSpaopcu. 

I.) Proprie. -rfare*. Vict. Orig; genL.R. 24. 
Lapis, quo lana pensitari solebat. Inscnpt. apud 
Fabrett. p. 278. n. 170. diCit bx ovo tbmfOrb 

AYCVSTV* BBMPVBLICAM OBTlNBBK COBPIT VSQVB 
11* HODIBRNV* NVK0VA* H*«C LOCA PBNS10WB9 PBK- 

•itassb. /»Kn. 7. Hist. not. 7. 5. (44 ). Is demum 
vitam saqua lance peosltabit, qui semper fragih- 
tatis human » memor fuerit. Cf. InscripU apud 
Henzen. 5863. dba iybia lahcb viiasi bx ivra 

BT (SJC) PBMS1TAHI. 

II.) Translate, f 1. Est solvere, pagare, 
ihortarc. V. PEN DO II. 1. Cic. 3. leg. Agr. 2. 
9. Immunia (prosdia) commodiore conditione 
•tnt, quara ilia, quse pensitant. pagano graoezze. 
et pro leg. Manil. 6. 16. Qui vecligalia nobis 
pensitant. «f 2. Item examinare, perpendere, 
eiaminare. Liv. 4, 41. Ne abs se imperaloria 
consilia, neu consulares arles exquirerent; qu* 
pensitanda quoque magnis animis atque in gen lis 
essent. h. e. attente consideranda, ul intelligi et 
deprebendi possent. Gell. 11. 13. sub fm. Vim 
ipsam rerum, vlrtutemque verborum pensitare. 
Id. i. 4. Virtutes pensitare, vitia rimari. Id. 2. 
27. Pensitare de aliqua re. Sueton. Aug. 66. mo- 
rosissime aliquid. Plin. 1. £p. 8. circa med. 
Nos contra muituru ac diu pensitatus amor li- 
beralitatis' communions avaritiee vinculis exime- 
Datt _ £t seq. Relativo. Tac. 3. Ann. 52. Ti- 
berius s«pe apud se pensitato, an coerceri tarn 
profusae cupidines possent, etc. ^f 3. Est etiam 
com para re, paragonart. GelL 1 9. sub fin. Phi- 
losopborum sectatores cum veteribus Pytbagori- 
cis pensitana. et ibid. 13. Iucommoda cum erao- 
luraeuto spei pensitanda esse. 

PENSlUNf.CLA, as, f. 1. pensionceUa, demt- 
i»ut. a pensio, parva pensio. Cotum. 10. R. R. 
prcef. 1. Fenoris tui-reliquam peosiunculam 
percipe. 

PENSO, as, svi, Stum, are, a. 1. frequenlat. 
vel intens. a pendo. Part. Pensans I.; Pensatus 
I. el II. 1. et 2.; Pensaturus II. 1.; i°ensandus 
11.2. et 3. — Pensare est poaderare, oiuSuao- 
pat, (It. pesare; Fr. peser; Hisp. pe$ar; Germ. 
toixgen, abwagen; Angl. to weigh). 

I.) Proprie. Li'V. 38. 24. a med. Muher lin- 
gua sua, striogereot gladium, et centurioaem 
pensantem aurum occiderent, imperavit. Adde 
Sil. It. 4. 153. Sic Colum. 12. R. R. 53. 2. 
Sint autem iis portionibus pensata, quas infra 
•ubjicimus. Flor. 3. 15. C. Graccbi caput auro 
pensatum. pagato a peso d'oro. V. Vol. Max. 
9. 4. n. 3.; et Vellej. 2. 6. 5.— Proverbii speciem 
pr« se fert illud Horat. 2. Ep. 1. 28. Si, quia 
Grajorum sunt antiquissima quaeque Scripta vel 
optima, Romani pensantur eadem Scriptores tru- 
tina, non est quod multa loquamur. 

IL) Translate, f 1. Est compensare, repen- 
dere, paria facere, compensare, - rKompetware, 
uguagliare. Curt. 8. 5. Exigua turis impensa 
tanta beneficia pensatori. Seneca 3, Bcnef. 9. 
Beneficiis beneflcia pensare. Seneca alter $ub 
{in. Thyest. Sc*lere quis pensat scelus ? Id. (Edip. 
606. Tepente Nilo pensat Arctoas nives. Sueton. 
Jug. 25. extr. Aurei bami abrupia damnum, 
nulla captura pensarl potest Sic Claudia*. 1. 
Rapt. Pros. 126. numeri' damnum Proserpina 
pensat. Id. VI. con*. Honor. 115. matern* l«u- 
dem cum crimine pensat. Id. IV. con*. Honor. 
472. Fessaque penwlls re«piret Greecia penis 
Vtilq. 2. 88. 3. Prematura m mortem im- 
mortal i nominis sui pensavit memoria. Sil. It. 
15. 817. Cannas pensavimus, inquit, Hannibal, et 
Trebiam, et Trarimeni Utora tecum Fr»terno 

To*, m 



— 625 — 

capite. h. t. parem cladem intutlmus. — Pen- 
sare iter, compendium ilineris facere, accorciar 
la strada. Lucan. «. 685. Hie quidem pensabat 
iter, propiusque sectfbat Acra, si mcdias Europs 
scinderet urbes. V. COMPENSO. Sic pensare 
moras, compensare, Id. ibid. 1002. — Pensa- 
re vicem, supplere. Plin. 31. Hist. nal. 8. 44. 
(07). Ales fotu apud mediterraneos aqu« mari- 
nse vicem pensat. serve per acqua di mare. Cf. 
Liv. 26. 37. Transmarinse res quadam vice pen- 
set®. — Apud Cic. 2. Off. 1*. 68. Cetertsque 
operis et offlciis erit, quod viotatum est, pensan- 
dum. receniiores plerique omnes leg. compen- 
sandum. *f 2. Est etiam solTere, lucre, pagare, 
quomodo dicimus pendere po2iuu, etc. Seneca 
(Edip. 936. Itane tarn magnis breves Pasnas sce- 
leribus soivis? atque uno omnia pensabis ictul 
Vol. Max. 1. 8. n, 3. extern. Illi nefarium con- 
cubitum voluntaria morte pensarunt. Ovid. He- 
raid. 2. 153. Stat oece matura tenerum pensa- 
re pudorem. toddisfare. Sic Vellej. 2. 115. 5. 
Imperatori numquam adeo ulla opportuna visa 
est victoria oecasio, quam damno amissi pensaret 
militis. h. e. quam veluti eraeret prelio amissi 
mililis. Sti. It. 2. 35. Nullo jam capti vitam 
pensabitis auro. h. «. nulla auri summa perso- 
luta vitam redimetis. Caipurn. 4. Eel. 141. Sit 
Deus, et nolit pensare Palatia casto- h, e. dare, 
et quasi impendere imperium terrarum pro im- 
perio c*li. De Numeriano Imp. R. loquitur. Id. 

5. ibid. 1U. sitis est pmsanda- fuorum, Canthe, 
gregum viridante cibo. h. e. soiveoda, exstinguen- 
da. 5 3. Item ponitur — a) Pro aeslimare, 
judicium ferre, fare giudizi, fare stima. Liv. 34. 
49. Reliquas civ Hates moo ere, ut ei faclis, non 
ex dictis, amicos pensent. Seneca Here. (Et. 1336. 
Pensate raerita: mors erit pretium omnium. Tac. 
3. Hist. 26. extr. Ornnis caedes et vulnera et 
sanguis aviditate prsedse pensabantur. Sil. It. 1. 
533. gaudet nitescere duris Virtutem, et decoris 
prelio discrimioa pensat. Id. 7. 223. Stat pen- 
sata diu belli sententia. eiafninafo, considerata, 
pensata. QuinlU. declam. 3. 16. Foriiter anci- 
pites inibimus pugnas, vulnera laude pensabi- 
mu8> _ b) El pro cogitare, versare animo in 
utramque partem, pensare, esaminare. Curt. 3. 

6. Quidquid in ulramque partem aut meius, aut 
spes subjecerat, secrela oestimatione pensabat. et 

7. 8. Ibi sine arbitris singula animi consulla 
pensaodo, noctem vigiliis extr ax it. *\ 4. Est i- 
dem ac pendere racio, suspendo, apud Venant. 
For tun. 8. 5. 70. In cruce pensandus, membra 
cruore la vans. 

PENSO, as, svi, Stum, are; n. 1. est idem ac 
pondus habere apud Marcell. Empir. c. 16. p. 
108. ed. Aid. Deinde radicibus separatis ponde- 
rabis aqnam, et quantum separata aqua pensa- 
verit, lantum raellis optimi despumati admiscere 
debebis. 

PENSOR, 6ris, m. 3. qui pendit et examinat. 
Augustin. 5. Confess. 4. extr. Mensor c«li, nu- 
merator siderum, et pensor elementorum. Adde 
eumd. 15. Civ. D. 27. 

PENSUM, i, n. 2. proprie est neutrum Partici- 
pii pensus a pendo, id quod ptnsum est, et 
prajcipue in lanificio mulicrum locum babet, et 
signiiicat certurn ianae ponduB, quod roulieri cer- 
to tempore faciendum assignalur, to oira&pT^cv 
(It. c6mpito, roccata, pennecchio; Fr.tache du 
jour ; Hisp. tarea; G*rm. die Tagarbeit der 
Sclavinnen im FVoUo$pinnen,die Aufgabe, das 
Pensum; Angl. a task, piece of work). 

L) Proprie. — a) Genera lim. Plaut. Merc. 
2. 3. 62. Nibil opus nobis ancilla, nisi quse te- 
lat, quas molat, lignum catdat, pensum faclat, 
asdes verrat, vapulet. et mox 81. Ea molet, eon- 
ficiet pensum, pinsetur Qagro. Adde Lucilium a- 
pud Ifon. p. 271. 291 et p. 420. 9. .tferc. Virg. 
1. G. 391. nocturna carpentes pensa puetlse. et 
4. ibid. 348. dum fusis mollia pensa Devolvunt. 
Id 8. £n. 412. famulasque ad lumina longo 
Exercet penso. Ovid. Heroid. 3. 73. Nos bunn- 
ies famulseque tnas data pensa trabemus, Et mi- 
nuent plenas»sumina nostra colos. Id. 1. ^mor. 
13. aA.Lenificam revocas ad »ua pensa mamrm. 



PENTAGOMJS 

Propert. 3. 13. 15. famulam pensis oners fit ml- 
quis. Claudlan. 1. in Eutrop. 498. Ducere pen- 
sa. Justin. 1. 3. 2. lovenit eum pensa inter 
virgines parlienlcra. Propert. 4. 3. 33. Noctlbot 
bibernis castrensia pensa laboro. h. e. lanam 1a 
usum veslium miliiarium. — t) Speciatim a 
Poetis «epe refertur ad Parcas: diciturque de 
cerlo vitas bominum spaiio.quod illaj, tamquam 
lanae pensum nere dicuntur. Seneca Here. Fur. 
181. liurae peragunt pensa sorores, Nee sua re- 
tro fila revolvunt. Atbinov. 1. 239. Clothoque 
duasque sorores, Poliice quae certo pensa severe 
trahunt: Cf auction. 1. Rapt. Pros. 52. qua? se- 
riem fa tor u in poliice ducunt, Longaque ferratls 
evulvunt saecula pensis. Stat. 3. Silv. 3. 172. 
Jamque in fine dies, et inexorabile pensum De- 
ficit. Hue illud Calpurnu perlinet 4. Eel. 137. 
Dii, precor, hunc juvenem post looga reducite 
viiae Tempore, vel polius mortale resolvite pen- 
sum, Et date perpetuo caeleslia Dla meUllo. V. 
et MENSUM. 

II.) Translate % 1. Est cujuscuraque assignaU 
muneris functio, oflicium, partes, munus, ineom- 
benza, debito. Plaut. Bacch. 5. 2. 33. Pensum 
meum lepide accurabo. Id. Pert. 2. 4. 1- Pen- 
sum meuin. quod datum est, coufeci. Varro 2. 
R. R. 2. 1. Nostrum pensum absolvimus. Cic. 
3. Orat. 30. 119. Nunc ad reliqua progrediar, 
meque ad meum munus pensumque revocabo. 
Id. 5. Tern 46. 109. Mm diligentiae pensum 
magis ia Leon lino agro est exigendum. Liv. 4. 
52. Is quum principio statim anni, ve.ut pensum 
nominis fainiliwque, seditiones agrariis legibus 
promulgandis cieret, eic. Colum. 3. R. R. 10. 
7. Peragere laboris sui pensum. ^ 2. Item est 
pondus, unde peso receniium ltalorum. Cossiod. 
«. Variar. 18. ad prasfect. annonoz. Per offi- 
cinas pistorum cibosque discurris, pensum et 
munditiam panis exigis. et max. Panls pondera 
aequus examinatof intended sollicitius auro peo> 
selur, unde a Quiriiibus viviiur. V. ejuiA. It. 
cit.in COMPENDIUM ;et PENSO secundo loca. 
PENSCRA, », f. 1. U pesare, ponderatio, pen- 
sio. Varro 5. L. L. Ift3. Mull. Per trullnam 
solvi solitum, vestigium etiam nunc manet in 
aede Saturni, quod ea etiam nunc, propter pea- 
surara, trutinam habi-t positam. 

PENSUS, a, urn. V. PEN DO. . 

PENTACHORDUS, a, urn, adject, d* ""f" 
corde, jrsvTavopSoj , qulnque chordas baben*. 
Capell. 9. p 325. pentacbordum vocat systema 
vocum musicarum, quod VUruv. 5. 4. ad] g». 
appellat diapente. una quinta. V. DIAPASON. 
PENTACONTARCHUS, i, m. 2. jtevrr)«»Tap- 
yoc, qui quiuquaginta miliiihus prasest. VulgaL 
thterpr. 1. Machab. 3. 55. Post b«c constitolt 
Judas duces populi, tribunos et centurlooes et 
pentacontarchos et decuriones. V. QDINQDA- 
GENARIUS. _ 

PENTADACTtLUS, i, m. 2. f 1. Ita voca- 
tur cochlcarum marinarum genus, quinque quasi 
digiios, seu apices baben s: a trme quinque el 
Sa'xTuXo? diou-us. PUn. 32. Hist. naL it- 53. 
(147). V. ACTINOPHORA. <| 2. Pentadacty~ 
Ion est etiam idem ac pentapbjlloo • Apul. 

Herb. 2. 

PENTADORON. V. D1DOROS. . 

PENTAETERlCUS, a, am, adject- d% «av- 
ou'anni. irevTaSTTipuco';, quinqu en nails: e mn 
quinque et eiof annus. Inseript. apud Grtiler. 

49«. 6. ACONOTHBTA CKRTAMU.18 PBBTAETIWCI. 

PENTAFOLIUM, ii, n. 2. vox bybrlda a vtrn 
quinque el folium; idem ac penlapbyllon apua 
Varceii. Empir. c. 7. sect. 2. p. 92. ed. Aid. 
PENTAGONIUS et m 

pENTAGONUS, a, urn. Jidject. ^nun^uongoio, 
Ke»T«T»»vQC, quinque angulos habens Auet. *f 
limit, p. 257. Goes. Pontes inlerdum trilnlt, la- 
ter dum quadrifioii, aliquando penUgonxi recl- 
piunt rationem. Capell. 6. p. 230. In Ms pen- 
ta K ona, bexagona et cetera -eonUnentur. Adde 
Soeth! Arilhm. % 6. p. 1»29., 2. 24. p. 1340 
et alibi »pe; et /rid. 3. OrJj.it. -A pud Agk 
Serb. 2. eU nomen penuphylli herbse. r. P«w- 
TAPHYILLON. 

79 



PENTAMERIS 

PENTAMERIS, 4 nivxe quinque et uspt;, i'ooc 
pars, est quinta pars; et pentameris tome est 
idem ac penthemimeres. F. PENTHEMIMERES. 

PENTAMETER, tra, trum, adject. rttvxdutxpoc., 
quinque meosuras seu pedes habeus. Quintil. 9. 

4. 98. In pentametrj medio spondeo. Diomed. 3. 
p. 502. Putsch. Pentametram elegum. el p. 506. 
Pentameter heroicus. 

PENTANUMMUS, i, m. 2. qtsinario, nummus 
argenteus, qui quinque asses valet, idem ac qui- 
naiius, Auct. de limit, p. 265. Goes, Sub ler- 
minis invenitnus aul cineres, aut testam tusam, 
•ut decanummos, aut pentanummos. 

PENTAPETES, is, n. 3. ntvxaitexic., quiuque- 
folium, herba: a n&'vxt quinque et izitouau pan- 
dor. Plin. 25. EisU not. 9. 62. (109). Quinque- 
folium Grseci vocant pentapetes, aut pentapbyl- 
lon. 

PENTAPUARMACUM, i, n. 2. compositio ei 
quinque pbarmaclJ. Apud Spartian. J31. Ver. 

5. sumitur pro edulio, in quo quinque ciborum 
species sunt. V. TETRAPHARMACUM. 

PENTAPHYLLON, i, n. 2. cinquefoglio, irev- 
td^mXkov , quinquefolium: a wivre quinque et 
©uXXov folium. Apul. Herb. 2. Grseci pentaphyl- 
lon, alii pentapetes, alii pentagonon, alii penta- 
dactylon, alii pcntatomon, Itali quinquefolium 
(vocant). Adde Ccel. AurtX. 2. Tard. 4. init.; et 
F. PENTAPETES. 

PENTAPROTIA, ae, f. 1. rrwatrpwresa, quin- 
qusviratus, quinque priraorura munus, qui et 
quinque sumraates vocantur:. « Ka'vre quinque 
et npuxoc. primus. Imp. Constantin. Cod. 12. 
29. 2. 

PENTAPTOTA. F. DIPTOTA. 

PENTAPYLON. f. arbitrator. 

PENTAS, adis, f. 3. tisvrac, quinarius nume- 
rus. Capell. 7. p. 239. 

PENTASCHEmATISTUS, a, um, adject, ei 
vtvxt quinque et oyrux figura, qui habet quinque 
figures. Plotius de metr. p. 2629. et 2630. Put- 
sch, agit de monoschematistis, penlaschemati- 
stis et decaschematistis versJbus, eosque singulos 
la dactylicos et spondaicos dividit. 

PENTASEMUS, a, um, adject, Kevxaayuot , 
quinque temporibus constaas: a irs'vrt quinque 
et ffrjfxe'ov tempus. Rtenim Quintil. 9. 4. 51. 
Hs'jxdariuot percussiones, nam ar,uiiov tempus est 
unum. Capell. 9. p. 330. Pentasemus pes. 

PENT ASP ASTON, i, n. 2. myreiacsersv, m«- 
china tractoria duobus trocbleis et quinque orbi- 
culis constans: a jrivre quinque el oitccto traho. 
Vitrtsv. 10. 3. Quum in ima trochlea duo orbi- 
culi, in superiore tres versantur, id pentaspaston 
appellatur. F. POLYS PASTON. 

PENTASPHiEHUM Folium, quod a itfortton. 
Dig. 39. 4. 16. enumeratur inter species ad vecti- 
gal pertinentes, ut sunt cinnamomum, piper, 
nardi stacbys, casia, etc. dictum vult Gothofred. 
quod quinqu*, afa'pac, s eu globulos babeat, et 
idem esse quod malobathrum. Alii aHter. V. I- 
tid. 17. Orig. 9. n. 2. ibique adnotata. 

PE.NTASTlCHOE Porticus, nsvTer'oTt^oc, sunt 
quEe ex quinque columnarum ordinibus constant, 
TrebeXX. GaXlien. 18. 

PENTASYLLABUS, a, um, adject. iMVTaouXXa- 
po;, quinque syllabis constans: a jrsvte quinque 
et o\A\afir, syllaba. Mail. Theod. de metr. 2. 
PentasyJlabos etlam quidam, et hexasyllabos pe- 
des, quos GrjFCi syzygias vocant, faciendos cre- 
diderunt. .'far. Fictorin. 4. p. 2610. Putsch, 
de versu Ailonio. Quidam peutasyllabOD epodon 
dixeruot, a numero syllabarum: alii trimceron 
epicon ; est enira pars tertia epic! versus. 

PENTATEUCHUS, i, m. vel Penuteuchum, 
i, d. 2. Penlaleuco, HtwaTew/ot, volumen quin- 
que Hbrorura: a nivxe quinque et xsvyo$ vo- 
Uunen. Hoc nomine vocatur opus Moysis propbe- 
tat, cujus libri sunt: Genesis, Exodus, Leviticus, 
Numerl, Deuteronomium. Tertull. I. advert. Mar- 
tian. 10. V. HEPTATEUCHUS. 

PENTATHLX. orum, m. plur. 2. ire'vto&Xot, . 
quinquertioues, athletae, qui peotatblo sese eier- i 
cebant. Plin. 34. Hist. not. 8. 19.(57). de Ty- 
rone. Hie fecit Delpbicos pentatblos. ' 



— 626 — 

PENTATHLUM, i, n. 2. irsvra&\o», quinquar- 
tium, exercitatio quinque artium, quasi ir/vrc 

a&Xo« quinque certamina. Quinque artes, quibus 
apud Gr«cos ingenuorum puerorum instilutio 
constabat, hae erant: disci jactus, cursus, saltus, 
jaculatio, luctatio. Ita Paul. Diac. p. 211. 4. 
Mull. Ab aliis rectius ita enumerantur; cursus, 
saltus, disci vel jaculi jactus, lucta, pugilatus. La- 
tini natationem, et equitationem adjecere. V. 
QUINQUERTIUM. Ceterum boc vocabulo utitur 
Plin. 34. ^fwt. not. 8. 19. (68). 

PENTAT6M0N, i, n. 2. itsvrdxouot, berba 
eadem ac peutaphyllon : a itivxe quinque, et 
to^tj' sectio. Apul. Herb. 2. 

PENTfiCOSTALIS, e, adject, ad festura Pen- 
tecostes diem pertinens. Tertull. Idol. 14. Fe- 
slum pentecoslale. 

PENTECOSTfi, es, f. 1. Pentecoste, dies fe- 
stus, quinquagesimus post Pascba: a trsvT^xoarri, 
scil. tjuipa, quinquagesiraa dies. Tertull. Idolol. 
14. Nod Dominicum diem, non Pentecosten e- 
thnici nobiscum communjeassent. 

PENTELOHIS. F. DILORIS. 

PENTEREMIS. V. voc. seq. 

PENTERES, is, f. 3. wttj'p'jjc, navis quinque- 
remis, Auct. B. Alex. 47. Capit ex eo prcolio 
penterem unarn, triremes duas, etc. Est qui legit 
pentiremem, quse voi idem sigaificat, sed bybrida 
est: a Grffico irevre quinque, et Latino remus. 
Adde Auct. B. Afr. 72. extr. Isid. 19. Orig. 1. 
Triremes et quatriremes-. Sic et penteremes et 
beieremes. V. QUINQUERES. 

PENTETHRONICUS, a, um, adject, vox Ccta 
a milite glorioso apud Plaut. Pcen. a. 2. v. 25. 
ad signtficandam regionem longe positam, quse 
nuspiam est, et ad movendam apud imperitos ad- 
miratiooem: cujusmodi sunt apud eumd. Mil. 
glor. i. l. 13. Gurgustidonii (Fleckeisen. Gor- 
gonidonii) campi, etc. AI. leg. PeXethronica , 
alii Pteromithica (a trrepov ala jet o'pvi&ixos 
aviarius), quia de volaticis hominibus ibi agi- 
tur. 

PENTHEMlMfiRES, is, f. 3. m&qpipcpijc, 
sciX. TOjiyj, h. e. aemiquinaria csESura versus con- 
stans ex duobus pedibus, et syllaba,.quas dictionem 
claudit: a itsvxt quinque, -qui semi, et /xs'po; 
pors^ ut Firg. 1. Mn. t. Arma, virumque cano. 
^uson. epist. 4. 85. Istos (hendecasfXlabos) 
corapojuit Phalfficus olim, Qui penlbemimerea 
habent priorem, Et post aemipedem duos iambos. 
Alti viliose hie leg. penthemimerin, ut sit a ?r«v- 
Shj/xt/napi';. Terentian. p. 2440. Putsch. Et quern 
semipedem est uecesse linqui, ut Sit pentbemi- 
meres tome locate. At Lacbmann. et Eell. le- 
gunt linqui, TJt sh pentameris tome locata. V. 
SEMIQUINARIUS. 

PENTHEMlMfiRlCUS, a, um, adject, ad pen- 
themimeren pertinens. Plotius de metr. p. 2633. 
Putsch. CbceriUum metrum, quod et dipbilium 
et angelicum nuueupatur, constat pentbemimeri- 
ca caesura et syllaba et altera penthemimerica. Ad- 
de eumd. p. 2629. 

PEKTlREMIS. V. PENTERES. 

PENTOROBON, i, n. 2. herba, al. paaooia, et 
glycyiide^ caulem habetis duum cubitorum, co- 
mitantibus duobus, aut tribus, subrutilum, cute 
lauri, folium quale isatis, pioguius et rotundius 
et minus, 6emen in ailiquis, aliud grano rubente, 
aliud rxigro; duo enira genera sunt. Plin. 27. 
Hist. not. 10. 60. (84). et 25. ibid. 4. 10. (29). 

PENT. V. PENL'S. 

PENfJARlUM, li, n. 2. cella penaria. Gloss. 
Cyrill. Tafxeloy tc t'SeeoTixo'v, cellarium, cella pe- 
naria, peauarlum. Charis. 1. p. 85. Putsch. Po- 
maria (ds'cuntur) ubi (poma) servantur, ut pe- 
naria. Fortasse pa nana. 

p£nOArI"us. f. penarids. 

PENULA, etc. V. PiEMCLA. 

PENULTfMOS. F, pjENULTrMUS, et PiENE. 

PE.VORiA et pmauria, se, f. I. Paul. Diac. 
p. 222. 2. Mull. Penuria est id, quod pame mi- 
nus tit, quam necesse est. Al. leg. quod penui 
minus sit. Manut. vult scribi per dipbtbongura 
ex libris veterib. et quod ita dicta sit, quasi pCBne 
arot: Dausquius per e, quod magis placet. No- 



PENUS 

tatio Manutii leTis est: probabilior $1 a pent* 

ducas; proprie enim dicilur de rebus ad penum 
et victum pertinentibus. Nee obstat quantitas paen- 
ultimae, qu* brevis esse deberet; secpe enim 
Latinl syliabam, quae derivatione brevis est, pro- 
ducuat, ut in re~gula a rigo, in tfgula a tfgo, 
— Ceterum, ratione habita etyroi, penurio con- 
jungendum est cum Graeca voc. ftelvcc, quo idem 
significatur, b. e. inopia, egeslas, paucilas, dnopia, 
oVcepTjotc. (It. mancanza, penuria, scarsezza, 
careslia; Fr. manque, disette , penurie; Hisp. 
folia, defecto, hambre, penuria, carestia; Germ. 
d. Mangel an etwas; Angl. want, need, scar- 
city, penury). 

I.) Proprie. ^ 1. Speclatim, vel stricto sensu 
de rebus ad penum et victura pertinentibus. Zm- 
cret. 5. 1007. Turn penuria deinde cibi languen- 
tia leto Membra dabat. Fitg. 7. /En. 112. ut 
vertere morsus Exiguam in Cererem penuria ade- 
git edendi. Horat. 1. Sat. 1. 97. ad usque Su- 
premum tempus, ne 6e penuria victus Oppriraeret, 
metuebat. Liv. 4. 25. Eo anno vis morbi levata, 
neque a penuria frumenti, quia ante provisum 
erat, periculum fuit. Sail. Jug. 20, de Africa. 
Casio terraque penuria aquarum. Coltsm. 9. JR. 
A. 14. 17. de apib. Si loogior fames incesse* 
rit, optimum est per aditum vestibuli dulcia li- 
quamina immittere, et ita penuriam temporum 
sustinere.Tvw^ est illud Lucret. 5. 1118. Divitias 
grandes homini sunt, vivere parce jEquo animo: 
neque enim est unquam penuria parvi. Jornand. 
Get. 26. Evenit his (Fisigothis), ut adsolet gen- 
libus necdum bene fundatis, penuria famis, — 
In penuria, quum penuria est. Plin. 18. HitL 
nat. 13. 34. (130). Taxatio in libras sestertii sin- 
guli, et in penuria bini. ^ 2. Latius de qua- 
cumque re pbysica. Ter. Adelph. 3, 3. 88. Nas 
illius modi jam nobis magna civium Penuria 
'st. Sic Cic. Brut. 1. 2. Magna sapientium ci- 
vium bonorumque penuria, vir egregius alienissi- 
mo reipubl. tempore eistiDClus. Id. Amic. 17. 62. 
Sunt igitur flrmi et stabiles et coastantes eli- 
gendi: cujus generis est magna penuria. Sail. 
Jug. 25. Penuria liberorum. Liv. 1. 9. mulierum. 
Plin. 3. Ep. 19. colonorum. Colum. 7. R. R. 
9. 7. arborum. Gell. 14. 2. Ut rem judiciariam, 
quoniam vocis, ut dicilur, vivse penuria erat, ex 
mutis, quod ajunt, magistris cognoscerem. 

II.) Figurate de iis, quae ad animum pertinent. 
Plin. 8. Hist. nat. 6. 6. (17). Interfectos e!e- 
pbantos jaculis tradit, penuria consilii. per non 
sapere che farne. 

PENUS, us, m. et f. 4., et penus, i, m. et f. 
et penum, i, n. 2., et penus penCris, n. 3. et pe- 
nu, us, n. 4. Hoc penu et hoc penum Afranius 
dixit in Talione, ut quidam putant. Usee Charis. 
1. p. 113. Putsch. Ceterum F. eumd., si placet, 
1. p. 57. Quidam Grammaticus apud Gell. 4. 1. 
et peneris et peniteris dixisse veteres pro peno- 
ris, tradidit. . — - Penus, quod ratione babita etymi 
conjungendum est cum penitus, penates, pene- 
trare, ^ I. Greece /3:'oc (It. provvisione pel vitto, 
o da bocca, vettovaglia ; Fr. provisions de bou- 
che , comestibles; Hisp. provision; Germ, der 
Forrath an Speisen und LebensmitteXn, Mund- 
vorrath; Angl. provision of food, stores of the 
support of life, miat, sustenance, provi- 
sions, victuals) — o) Generatim sunt res ne- 
cessarian ad victum hominum quotidianum, quas 
ad futuri temporis usum annuum servantur. 
Nam quod ad edendum bibendumque in dies 
singulos paratur, penus non esse, ajebat Q. Sco3- 
vola apud Gell. 4. 1., sed ea solum, quae hu- 
jusce generis longi usus gratia contrabuntur 
et reconduntur : qua? ita dicta esse, quod non. 
in promptu, sed intus et penitus habeantur 
in aedibus. (Al. contra censent penitus a penus 
dictum esse.) Ser. autem Suipic. ibid, docuil, 
Sejo ^Eiio placuisie, non qua? esui tantum et po- 
tui forent, sed tui quoque et cereos In penu 
esse, et Massur. Sabin. ibid, etiam jumenlis pa- 
ratum cibum peaort attributum dicit: itemque 
ligna et carbones, quibus penus conficitur, qui- 
busdam ait videri esse in penu. Ex his autem, 
qua? promercatia et usuaria in locis iisdem es. 



PEPLIS 



— 627 — 



tent, ea tola penoris putat, qua tint usm annuo. 
Similia his babentur apud Ulp. Pig. 33. tit. V. 
qui est De penu legata, I. 3. Latius de6ntt Cur. 
2 Nat. D. 27. 68. Est enim omne, quo vescun- 
tur ho mine*, penus. Plant. Pseud. 1. 2. 45. Nisi 
penus annuus hodie conveuit, crat populo pro- 
ttituam vos. el ibid. 91. Nisi hodie niibi omne 
hue penus afferlur. Afranius apud Priscian. 5. p. 
659. Putsch. Vos, quibus cordi est intra tunicam 
maous lava, dextra intra penum herile. Plant. 
Capt 4. 4. 12. Dicam ut sibi penum aliud oract. 
Julian Dig. 36. 2. 19. Ut ante litem contestatam 
tradiia peno, heres Uberetur. Al. leg. tradito. 
Ter. Eun. 3. 3. 18. In cellulam ad te pains 
penum omnem congerebam clanculum. Lucilius 
apud Non. p. 219. 29. Merc, et Priscxan. 5. p. 
659. Putsch. Magna penus parvo spalio consum- 
pta peribit. Ccesar Strabo ibid. Propinquos nos- 
tros penore volebamus privare. Vitruv. 10. 8.Na- 
Ti& imraauibus mercis et penut pondenbus onera- 
u _ h) Speciatim dicitur de cibis (excepto pane) 
et eorum condimentia, ut sale, melle, oleo, aceto: 
item de talgamit cujuscumque generis, ut sunt 
carnet salita, poma, aut olera condita etc. Horat. 
1 Ep. 16. 72. Annona prosit, portet fruinen- 
U penusque. Colum. 12. R. R. 4. 5. Quum ea 
res innoxia penora conserved ubi non innatent, 
ted semper tint jure submersa. Ulp. Pig. 33. 9. 
3. Penus esculenta. -Sueton. Ner. 11, Sparta po- 
pulo missilia omnium rerum, avium cuj usque 
generis multiplex penus, tesserss frumentaria, Te- 
stis, aurum etc. Pert. 3. 73. quod mulla hdelia 
putet In locuplete penu. Hie penu* de penana 
cella intelligi potest. % 2. Penus etiam dictum 
e«t Jocus intimus in sede Vestae tegetibus septus, 
qui cerlis diebus circa Vestalia aperiebatur, ut 
JFestus p. 250. 34. Mull, et Servius ad Virg. 3. 
JEn. 12. docent. Lamprid. Elagab. 6. In penum 
Vestae, quod soke virgiues solique pontifice* ad- 
eunt. irrupit. 

P&PLXS, is, f. 3. neitXic, «I 1. Est herba, quam 
alii 6ycen, alii meconion, alii mecona aphrode 
vocant, ex una radice tenui fruticans, foliis ruta 
paullo latioribus, semine sub foliis rotundo, mi- 
nore quam candid! papaveris. Ptin. 27. Hist, 
nat. 12. 93. (119). Al. leg- peplos. 5 2 - A,ia 
est peplis, quae et porcillaca, de qua Id. 20. ibid. 
20.81.(210). 

PEPLOS. V. »ocem praced. $ 1. 
pfiPLlUM, i'i, n. 2. ireiAtov, herba eadem ac 
peplie, (Euphorbia peplis Linnei). Ccel. Aurel- 
2. A cut. 19. ante meet. Emolliendus est venter 
aut hellebore- nigro, aut peplio nigro, admixto 
dauco, vel seseti, vel cumino, sive aniso, vel aliud 
quodcuroque tranquilium admiscendum ^putat 
{Hippocrates), id est portulacam, vel peplii suc- 
cuui prastare, quae enim admiscemus sibi siini- 
ligena. Adde eumd. 4. Tard. 6- 
PEPLUM, i, o. et 

PfiPLUS, i, ra. 2. ireirXov et irettXoc, 
I.) Proprie. *| t. Slricto sensu, est Testis la- 
nea (ut ail Suid.) exterior, arapla et magnifica, 
palla aut cblamydi si mi Us, qua apud Grsecos 
mos fuit dcorum, Minerva; pracipue, et iunonis 
virginis simulacra amicire. Ea ornabatur purpura 
et auro, et res geslas turn earum, lum virorum 
Ulustrium intextas, aut depictas habebat. Athenis 
dicabatur Minerva, Panalbenaicis ludis, quinto 
quoque auno, manu nuptarum et filios babentium 
elaborata: item quolies placari deam oput erat 
ob insignem calamitatem. Plant, fragm. apud 
Servium ad Virg. 1. £n. 484. Numquam ad 
civitaiem venio, nisi quum infertur peplum. (Adde 
eumd. Merc. Prol. 66.) Virg. loc. cit. lnterea 
ad lemplum non sequse Palladis ibant Crinibus 
Iliadet passis, peplumque ferebant. Id. Cir, 21. 
Sed magno iotexens, si fat est dicere, peplo, Qualis 
Ericbtheis olim porUtur Atbenit, Debita quum 
castBB solvunlur voU Miuervae, Tardaque confecto 
redeunl quinquennia luslro.et max. Ergo Palladiae 
texunlur in ordine pugn«: Magna G'tganleis or- 
naotur pepla tropsis : Horrida sanguineo pin- 
guolur prtelin cocco etc. Stat. 10. Tkeb. 56. Pe- 
plum etiam dono, cujus mirabile textum Nulla 
manus sterilit, nee dissociata marito Versaral, ca- 



lathis, casta? velaraina diva Baud spernenda,fe- 
runt: variis ubi plurima Doret Purpura picta 
modis, mixtoque iacendilur auro. Ipsa illic ma- 
gni thalamo desponsa Tonantis Eipers connubii 
etc. <f 2. De quavis veste magoifica exteriori 
non solum deorum, sed etiam nobilium matro- 
narum et illustrium virorum. Claudian. Nupt. 
Honor. 122. gremio natum Cytherea removit, Et 
crines feslina ligat, peplumque Ouentem Allevat. 
Auson. Edyll 10. 418. Caruleos nunc, Rhene, 
sinus, hyaloque virentem Pande peplum. Irebell. 
in XXX. Tyrann. 23, Ea die, qua est amictus a 
militibus peplo irnperatorio, contione habita, etc. 
•I 3. Et universim de quacumque veste laxa. Ma- 
nil. 5. 387. Accipiunt sinibusque suis, peploque 
fluent!, Osculaque horrendis jungunt impune ve- 
nenis. — Hue referri potest et illud Capell. 6. 
p. 191. Texerat, exterior qui fulget, circulus orbis 
Xtheris aslrifico lumina multa peplo. /urgent. 
Mrthal. 1. p. 617. Stiv. not stellate mundum 
circumlita peplo. h. e. velam'me astrigero. 

II.) TranslatP. Peplum horrendum de vitio 
oculorum, quo quasi velo quodam obducuntur. 
Seren. Sammon. 13. 222. Si vero horrendum 
ducunt glaucomata peplum. Alii leg. plumbum. 
PEPO, 6nis, m. 3. sorta di cocomero, ireir«», 
ovoc, vox Graca, qua signiRcatur fructus quilibet 
a sole exeoctus, et ad maturitatem perductus: a 
tfiirsa CQtjuo. Est autem nomen cucumeris ma- 
gnitudine excedentis. PUn. 19. Mist. nat. 5. 23. 
(65). Placent copiosissimi Africa, grandissimi 
Mcesia: quum magnitudine eicessere, pepones 
vocantur. Id. 20. ibid. 2. 6. (11). Pepones, qui 
vocantur, refrigerant, maxima in cibo, et emol- 
liunt alvum. Caro eorum epiphoris oculorum, 
aut doloribus imponitur. Radix sanat ulceta con- 
creta etc. Tertull. Anim. 32. Empedociet, quia 
se Deum delirarat, idcirco, opinor, dedignatui ali- 
quem se herouti recordari, Thamnus, et piscii 
fui, inquit. Cur non magis et pepo tarn insulsus, 
et cbamaleon lam inflatus? Id. 4. advers. Mar- 
don. 40. Marcion peponem cordis loco habuit. 
h. e. insulsus, insipiens, fatuus fuit. — Slrabus 
Gallus, qui vixit saeculo Christi IX. in Hortulo 
c. 7. videtur vel eos describere, quos Itali po- 
poni dicimus, vel quos angurie. 

PEPTlCUS, a, um, adject, digestivo, a irjirtw 
coquo, digero. Peptica medicina dicuntur a PUn. 
20. Hist. nat. 18. 76. (201)., qua cibi concoctio- 
nem in aloraacbo juvant, vel abscessuum colle- 
ctiones maturant. Adde JEmil. Macr. c. 25. p. 
234. retro ed. Aid. 

PEPUNGULUS, i, m. 2. deminut. peponis. Vox 
a Lcxico expungenda; occurrit enim tantum in 
Not. Tir. p. 168. 

PER, praposit. Accusativum regens. Apud Poe- 
tas poslpouitur aliquando 6uo casui. Lucret. 6. 
1264. Multa sit: protracla viam per proque voluta 
Corpora. Virg. 5. j£n. 663. Transtra per et re- 
mos. et Intcript. apud Fabrtit. p. 420. n. 381. 

MECVM CONVIXIT AUKIS VICHBTI SEPTE (st'c) MEN- 

tss thks per. — Per, quam ducunt a rcspt per 
apocopen, baud probante Hartdio {Tursellin. vol. 
4. p. 429.), signilical motum per locum seu trans- 
itum, vel in se babet notionem medii et per me- 
dium traoseundi, 8«x (It. per, per mezzo; Ft. 
par, a tr avers; Hisp. de medio, par medio, 
por; Germ, durch, durch-hin, durch-hin-dur- 
ch; Angl. through, through the midst of). 

I.) Proprie usurpalur de loco; cl — a) De 
motu ac transitu per locum. Plant. Cas. 3. 4. 
23. Ego jam per hortum jussero isluc transire 
uxorem ad uxorem tuam. Cic. 14. Ait. 16. Mihi 
quidem videtur Rrutus noster jam vel coronam 
auream per forum ferre posse. Cats. 1. S. G. 6. 
Erant omnino itinera duo, quibus ilineribus do- 
mo exire possent, unum per Sequanos-,alterum 
per provinciam noslram. Horat. 1. Ep. 1. 46. 
Per mare pauperiem fugiens, per saxa, per ignes. 
^utnCtf. 12. 9. 2. Non temper exercilus per pla- 
na et amcena ducandus est. — Similiter Liv. 5. 
34. Ipsi per Taurinos-transcerrdeiunt. et 10.20. 
Per Veslinot in Campantam Falernumque agruin 
traoscendunt. — ■ *) De rebus, per quas aliquid 
transit. Cic. 2. Nat. D. 55. 138. In quern sanguis 



PER 

per venam illam cavam influit. Virg. 9. JEn. 418. 

it hasta Tago per tempus utrumque. Quintii. It. 
3. 56. Majorem partem spirilus in loquendo per 
nares eEruudere. Cic. 2. Nat. D. 57. 142. Mem- 
branas oculorum perlucidas f«cii, ut per eas cer- 
ni posset. Plant. Mil. glor. 2. 2. 4. Per implu- 
vium intro spectant. Cic. 4. Acad. (2. pr.) 37. 
It 9. Erit ei persuasura etiam solem, lunam, Stel- 
las omoes, terram, mare deos esse, quod quadam 
animalis iatelligenlia per omnia ea permeet et 
transeal. — c) Per ponitur et loco praposiljon. 
in; et pracipue dicitur de rebus in uno aliquo 
loco dissipatis et distributis. Piaut. Epid. 2. 2. 
11. Ita assimulato, quasi per urbem lotam ho- 
minera quasiveris. Sail. Cat. 52. Quasi vero mail 
atque scelesti tantummodo in urbe et non per 
lotam Italia m sine. Cic 1. Fam. 7. circa med. 
Si rex. amicis tuis, qui per provinciam atque im- 
perium tuum pecunias ei credidissent, Qdera suam 
prastitisset. Sail. Cat. 57. Ipsos in vinculis ha- 
bendos per municipia. Liv. 1. 9. Invitali hospi- 
taiiter per domos. Id. 28. 16. Dissipati per pro- 
ximas civitates sunt. Id. 22. 54. Eos omne* Ve- 
nusini per familias benigne accipiendos curandos- 
que quum divisissent etc. Coss. 3. B. C. 65. Si- 
gnificatione per castella fumo i'acu. h. e- per to- 
tum ord'mem castellorum. Suelon. C<Bs. 19. Pa- 
ctus, ut is-nummos de suo-per centurias pro- 
nunciaret, — Per vias, in omnibus viis. Plant. 
Cist. a. 5.v. 1. Quid hoc negotii est, quod ho- 
mines fabulantur per vias, mihi etse filiam in- 
ventam? Cf. eumd. Cas. 2. 3. 23. V. infra sub 
e. — Ceterum hue referunlur et ilia Sail, fragm. 
apud Priscian. 6- p. 699. Putsch. Dedecoret 
inultique per terga ab hostibus cadebantur. Co- 
lull. 17. 8. municipem meum de tuo volo ponte 
Ire pracipitem in lutum per caputque pedesque. 
Tac. 4. Hist. 29. Ipsorum tela per lenebras va- 
na . _ d) Et de rebus, qua locum permeandum 
explent, et perrumpenda sunt. — Per ponitur 
pro inter. Virg. 1. G. 237. dua (zona?) morta- 
libus ffigris Munere concessa divum, et via tecU 
per ambai, Obliquus qua se signorum verteret 
ordo. et 244. Maxim us hie tlexu sinuoso elabitur 
anguis Circum, perque duas in morem (luminit 
arctos. V. Macrob. 2. Somn. Scip. S. Similiter 
Liv. 24. 43. Per medios bostes evasit. et 22. 60. 
Prius, inquam, P. Seropronto per civium ag- 
men, quam per hostium fuit erumpendum. Cost- 
3. B. G. 26. Hostes se per muniliones dejicere 
et fuga saiulem petere coutenderunt. Virg. 2. fin, 
664. quod me per tela, per ignes Eripis. — In 
alsis ad sigmOcatiooem prapos. supra accedit. 
Liv. 1. 48. Tullia per patris corpus carpaatum 
egisse fertur. Cats. 2. B. G. 10. Per eorum cor- 
pora reliquos audacksime trantire conantes mul- 
; titudine telorura repulerunt. Justin. 32. 3. 14. Na- 
ves suas bumeris per juga montiuni-transtulcruot. 
Curt. 4. 2. 12. Per muros turresque tormenta 
disponunU Virg. 4. £n. 610. Itammvquc furen- 
^es Culmina perque hominum volvuntur perque 
deorum. — e) Per viam et per vim etiam 
de via dici potest, qua in aliquem locum ingre- 
dimur: sic per poitam, per pontem, per gradu* 
el similia. Liv. 2 23. Muliis passim agmin.but 
per omnes vias cum claaiore in forum curritur. 
Quinlil. 10. 7. 16. Si per aliquam rectam viam 
miltamus oculos. Sueton. Tib. 37. Per diversas 
portas in oppidum (milites) immisil. Id. Cal. 
19. Per hunc pontem ultro citro commeavil. 
Quinlil. 8. 4. 5. Per p lures giadut adscenderat. 
— Curt. 5. 13. 23. Jumenla-delata per iv. sta- 
dia, h. e. per viam iv. sladiorura. — / ) De loco, 
in quo aliquid porrigilur, aut de rebus porreclis. 
Virg. 9. JEn. 316. passim somno vinoque per 
berbara Corpora fusa videot. Curt. ». 10. 17. 
Per berbas aqgestamque frondtm proslraverunt 
corpora. Quintii. 1. 10. 43. Pedes quadraglnU 
per oram, quindeni per latera. — g) Per partes, 
b. e. non una re, nee semel. V. PARS. — Similiter 
Lucan. 6. 755. nee se teliure cadaver Paullatira 
per membra levat. Cces. 7. B. G. 25. Per manut 
sevi ac picis tradilas glabas in ignem e regione 
turns projiciebat. passandole di mano in mano. 
Quinlil. 11. 3. 100. Manus ^er tingulot a mioimo 



PERA 

collect* digltoi. Id. 10. I. 85. Idem nobis per 
Romaooi quoque auetore* ordo ducendua est. 

II.) Translate. •?, I. Traasfertur ad tempus, 
at docet Priscian. 14. p 986. Putsch. Scien- 
dum autem, quod omoia locali* possuut eadem 
eliam temporalia esse, ul per medium forum el 
per medium diem dicitnus. — a) Ue eo tem- 
pore, intra quod aliquid lit, vel jo quod aliquid 
incidit. Cic. pro leg. Manil. 11.32. Quam pro- 
vinciam tenuislis a pnedonibus liberara per hosce 
annos? Id. 10. Fam. 3. Per tot anaos republic* 
divexala. Sutton. Cms. 88. Per seplem dies con- 
tinues, et ibid. 6.H. Per aliquot horas. Justin. 
43. 3. 3. Per ea adbuc lempora. Cic. 2, Verr. 5. 
13. Nulla res per triennium, nisi ad nuium istius, 
Judicata est. -per ire anni. et 2. .4 11. 8. Nulla 
abs te per bos dies epislola inanis aliqua re utili 
el suari venerat- in questi giorni. et 3. Cat- 8. 
20. Ludi decern per dies facti sunt. Liv. 33. 
18. Per eosdcm dies ferine gesta. Id. 3S. 14. P-sr 
eos forte dies M. Aeilius consul -pedeslres copias 
Larissam ducere -tribunos jussil. Cic. Brut. 83. 
286. Duo fuerunt p<tr idem tempus dissimiles in- 
ter se. Cato It. R. 23. Per bieinem. ft. e. hle- 
mis tempore. — Cum adjeclo nutneru, ubi Cicero 
in dicit. Ctes. 2. B. C. »9. Quod bis per biduum 
equestri prwlio superaverim? Paltad. 5. R. R. 
1. Sexies per annum metis. Sueton. Vesp. 20. 
Quainvis inediam unius diei per singulos menses 
inlerponeret. — ■ Per noctein, noctu, di notte. 
Plin, -2. Hiit. nal. to. 7. (48). Per oociem cer- 
Duntur sidera. Adde Justin. 1. H. 8. Similiter 
Liv. 42. 04. Per meridiem, ft. e. meridie. — 
ft) Cum numinibus. que res in tenpore facias 
signiiicanl. Plaut. Cist. 1. 1. 91. Per Dionjsia 
mater pumpam me spvclatum duxil. Sic Liv. 2. 
18. Per ludos. ft. e. ludurum tempore. Id. 3. 16. 
Mansuetum id malum, et per aliorum quietem 
m&lorum semper exorien* ft. e. qua alia mala 
quiescebant. Id. 38. 3. extr. Poslero die per io- 
ducias sepeliendi c*sos potestas facta est. Id 8. 
13. ad fin. Sociali egresrio exercitu per inulla 
belts magoaque saepe usl esiis. in molte guerre. 
Sic Colum. I. R- R. 7. 6. Per tiiluram. Sue- 
ton. Ccbs. 80. Per corailla. et ibid. 45. Per 
somnum. ft. e. so inn i, cumilioruin , triluras 
tempore. Similiter Id. Galb. 1. Per expeditlo- 
nera. Id. Claud. 27. Per specie cula. Id. Cess. 
34. Per lumultuin. — Per otium, otii et pacis tem- 
pore. V. OTIUM- — Per vinum, in ebri«tale. 
Plant Mil. glor. 3. 1. 60. N.;que per yiaum 
unquam et me oritur dissidiurn ia convivio. — 
c) Et de temporibus ordine quasi contentis, oullo 
eiempto. Sueton. Vesp. 19. Dabat, sicut Satur- 
nalibus viris apopboreta, ita per Kalandas Mar- 
lias feminis. et ibid. 5. Quercus antique, quae 
erat Marll sacra, per tres Vespasi* partus eiu- 
gulos ramos a fruiice dedit. — d) Per tempus, 
in tempore, a tempo, opportunamente. Ter. 
Andr. 4. 4. 44. O Cbreme, per tempus adveois. 
AdJe Plaut. Cas 2. I. 16., Bacch. 4. 8. 3. el 
Men. 1. 2. 30. *T. 2. Refertur eilam ad perso- 
nas, et signilicat media opera, aui ope alicujtis. 
~ a) Gtneratim. Cic. Ctutnl. 23. 62. PrasUr 
hasce insldias Ariio ab Oppianico per Fabricius 
facias. Id. 1. Oral- 9. 3h. Pluia deuimcnla pu- 
blicis rebus, quara adjumeau, per nomine* olo- 
quenlbsimos impurlala Id. 4. Vtrr. 3. 9. Sta- 
tuerunt istius injufiai per vos ulcisci el partequu 
jjer mezzo vostro. Cf. Liv. 21. 10. Per quoa 
priore bello rupta l'ced<sra sunt ult$. Rursus Cic. 
4. Jit. 16. Nihil videbatur esse, in quo lantulum 
iaterrsset, ulrum per procuratores ageres, an per 
te ipsum. Sueton. ,4u$. V6. Per ilium se rivera. 
ft. e. ejus subjidio. Ovid. 13. Met. 176. per me 

Jacet Inclitus Hector Int^rdum pr*positio per 

prsepoiitioni ab rrspondet. Cic. 3. Fam. 11. 0. 
Nisi jam aliquid factum est per Place jm, Uet a 
me. et 0. .lit. 9. Id anequiiur, si per pratorem 
coniulet creantur: not autem ia libril babeinui, 
non modo confutes a prwtore, sed ne prasjore* 
quidero ereari jus esse. Qzinlil. 3. t. 5. Pleraque 
noa iarenla per me, sed ab aliii tradita. — - Pras- 
cipue per usurpatur de (is, qui la aireadis rebus 
latercedunl, aui ricem alicujui eiptenl- Oc. Rose. 



— 628 — 

Am. 38. 112. Recede de medio: per aliam trans- 
igara. Sail. Cat. 44. Sed Allobroges ei pras- 
c.tpto Ciceronis par Gabinium ceteros conve- 
oiuot. QuinlH. 0. 3. 4t. Ego quum ia gratiam 
redierim cum Appio Claudio et redierim per Co. 
Pompejum. Sueton. Cms. 16. Senatu* graiias 
ei per primores Tiros egit. Cms. 3. B. C. 1. Coasti- 
tuit, ul arbitri dareotur: per eos Cerent ssticpa- 
tiones possessioaum. — b) Speciatiui per se, per 
te, sine alterius ope. Cic. 14. Fan*. 5. Nos quum 
veaerimus, reliqua per nos ageremus. Id. Brut. 
25. 96. Summos boaores homo per se cognitus, 
sine ulla commeadatioae majorum est adeptus. 
Id. Suit. 24. 67. Nihil audacter ipsos per se sine 
P. Sulla facere potuisse. da se soli, et Horat. 1. 
£p. 17. 1. satis per te tibi consults. Cte*. i. B. 
C. 32. Oral ac postulat (Ccesar), rempublicam 
ipitres) suscipiant atque una tecum admiaistreot. 
Sin limore defugiant, Hits se ooeri non futurum 
et per se rempublicam administraturum. Sueton. 
Aug. 20. E\t»roa batla duo omaiao per se gessit. 
—Cum addito ipse. Cic. Topic. 1.2. Ut eos per te 
ipse legeres. Id. Tim. 6. I la se ipse consuinptione 
et senio alebat tui, quum ipse per se et a se et 
pateretur et faceret omnia. *J 3. Kadem ratiooe 
qua, ut in paragr. prjxime prsecedeoti, ad perso- 
nas, saepe refertur ad res, et aotal instrumeatuin, 
modum causam, uode Gt aliquid. — a) (iene- 
ralim. Cic. 5. Alt. 21. ctrea med. Appius turmas 
aliquot equitum dederat Scaptio, per quas Sala- 
mioios coerceret- con le quali. et Vlp. Dig. 18. 
6. 4. su6 fin. Per corbem mensuram vioi facare. 
Cic. 2. Fam. 6. Non dubitavi id a le per litteras 
petere. Id. Rose. Com. 8. 23. Is per surnmsrn 
fraudem et malitiam et perfidiam US IOOD ap- 
petiit. et ibid. 7. 21. Per imprudeniiam de- 
cipi. Id. Rose. Am. 11. 30. Per summum de- 
decus vitatn amittere. Id. 4. Tusc. 37. 79- Per 
iram facere aliquid. Id. 3. Oral. 3. 11. Depulsus 
per invidiam tribanatu. Id. Dom.1%. 59. Aliquem 
per iosidias ioterficere. Auct. B. Afr. 73. Gallos 
bomioes apertos rainimeque insidiosos, qui per 
ftrtutem, non per dolum dimicare coosueverunt. 
— Per ludum el jocum, quasi ludendo et jo- 
cando. Cic. 3. Vtrr. 60. 165. Paucos homines, 
hoc aJjutore, Q. Opimium per ludum el jocum 
for tun is omnibus everlisse. et 7. ibid. 70. 181. 
Non mediocribus laboribus conleadere, ut ad islos 
honores pervenirent, ad quos vos per ludum el 
per oegligentiam pervenUtis. — Per occasionem. 
V. OCCAS10. — Per ordinem, ordine, ex or- 
dine, in ordine. Quintit. V. ORDO. — Per 
officium, potestatem, fuagendo officio, potest*- 
te. Tac. 1. Ann. 2i. Druso propioquanti, quasi 
per ofucium, obviae fuere legiones. Cic. 6. Verr. 
14. 32. Quum ille ab sese hydriam praeclaro opere 
per potestatem abstulisset. per forza. Sic per 
vim. Id. Quinct. 2!. 69. Qui poterant per vim 
et scelus piuriinum. — Ioterdum alteri nomini 
praepositio praefigitur, alterom casu terminatur. 
Lio. 2. 22. Neque palribus satis decorum per 
raetum polius, quam postmodo voluotate. Tac. 
1. Ann. 2. Quum ferocissimi per acies, aut pro- 
scriptione cecidissjot. Id. Agric. 9. Ne fa mam 
quidem, cui etiam saepe booi indulgent, osten- 
taaJa virlute, aut per artrm quaasivit. — b) 
Speciatim, per se exprimit rem, quae in se 
constat, solam, noa aliarum rerum ratiooe habita. 
Cic. 3. Fin. 17. 58. Hasc-pariim sunt per se 
ipsa praeposita, partim quod aliquid efficiuat. e£ 
|. ibid. 9. 31. Voluplaiem ipsam per se esse ex- 
peiendam. Cels. 5. i5. Hasc per se soraaum fa- 
ciunl vel per se asjumpta, vel ei aqua data. 
•J 4. Radem rallone traasfertur ad personas, qu« 
non impediunt, sed coocedunt, ut aliquid fiat, 
atque ad eas res, secuadum. quas aliquid agi li- 
eel. — ■ <*) Da personis; per me, per te stal, 
licet etc. Piaul. Asin- prol. 12. Atinariam vqji 
esse, il per vos licet- Cic. 4. Acad. (2. pr.) 29. 93. 
Per me vel stertas licet, ioquit Caraeades. quan- 
ta a me. et 2. Fin. 98. 92. Consequatur sum- 
mas volap tales non modo parvo, sad per me ni- 
bllo, si potest, et Ter. Andr. 4. 2. 16. Ne pa- 
ter per me stetisse credat, quo minus has fie- 
rent nuptias. cfte io tia stato la cagione. Rurms 



PERA 

Cic. 4. Alt. 16. Per me ista pedibus trabaatur. 
— ft) De rebus. Per naturam, cetatem, lcgem } 
valttudintm etc., quum natura, astas etc. permil- 
tit, fert. Cic. MU. 16. 43. Ut nihil eum de- 
lectaret, quod aut per .naturam fas etset, aut 
per leges liceret. Ter. Eun. 1. 2. 31. Matris no- 
men et patris dicebat ipsa: patriam et sigoa ce- 
tera neque sciebat, neque per setatem etiam pot- 
uerat. Cic. 7, Fam. 1. Et quum per valetudinem 
posses, venire taroen noluisti. Liv. 22. 57. Quan- 
tum per commodum reipublicae fieri posset. 
•J 5. Per, sub prsetextu, sotto specie, sotto co- 
lore, o pretesto. Cic. Ccecin. 3. 7. Qui per tu- 
telaio, aut societatem, aut rem mandalam, aut 
fiduci* ratioaem, fraudavit quempiam. Id. 1. 
Invent. 39. 71. Aliquem per fidem fallere. sotto 
la fede. et Liv. 1. 41. ad fin. Per speciem alieme 
fungendse vicis suas opes Grmavit. Tac. 1. UisU 
74. Praitoriani, quos per simulaiioaem officii le- 
gatis Olho adjunxerat. Sic per causam apud Cxs. } 
Ovid., Tibult. V. CAUSA. 4J 6. Propter. Plaut, 
Capt.3. 5.3i. Qui per virtutem perit, non interit. 
V. PERITO. Id. Aulul. 2. 1. 12. Neque occullum 
id baberi, neque per mctum mussari. - — Hinc per 
hoc, per hcec etc. propterea, apud serioris mvi 
scriplore's. Plin. 8. Ep. 10. Dura se praegnantem 
esse pueliariter nescit, ac per boc quasdam cu- 
stodieoda praegnatHibus umittit. Justin. 41. 2. S. 
Exercitum non, ut alije gentes, liberorum, sed 
majorem partem servitiorum babent, quorum 
vulgus, nulla maouinillendi poteslate permissa ac 
per hoc omnibus servis nasceotibos, in dies cre- 
scit. Sueton. Domit. 14. Per hcec terribilis cun- 
ctis et invisus. *| 7. Inservit saepe jurantibus et 
obsecraalibus. Plaut. Amph. 2. 2. 201. Per lu- 
premi regis regnutn juro. Cic. Rabir. Post. 13. 36. 
Ubi semel quis pejeraverit, ei credi posti*, etiam 
si per plures deos juret, oon oportet. /d.2. J?ivi~ 
nat. 55. 114. Utrum tandem, per deos atque ho- 
mines! magis veri simile est etc? Id. I. ad Brut. 
15. tub fin, Sed propera per deos. Plaut. Asin. 

1. 1. 3. It* te obtestor per senectutem tuam Per- 
que illam, quam tu raetuis, uxorem loam. Liv. 
24. 26. Ad ea addtdit preces nunc per memoriam 
Hieronis patris Gelooisque fralris, ne-sinerent. — 
Hoc u»u transpositiones amat. Plaut. Bacch. 4. 
8. 64. Per te, here, obsecro deos i m mo r tales. Ter. 
Andr. 5. 1. 15. Per ego te deos oro. Virg. 4. 
/En. 314. per ego has lacrimas dextramque tuam 
te Oro. Liv. 23. 9. Per ego te, 6ii, quaecumque 
jura -Jiberos juogunt parentibus, precor quaeso- 
que, ut etc. Adde Vat. Place. 7. 498. et seqq,; 
Stat. 11. TUeb. 367. et 708. et !. A chill. 267.,- 
et Sit. It. 12. 79. — Nomen, ad quod prsepo- 
sitio perlioet, mutatur in formam relaiivam. Virg. 

2. JSn- 142. Per si qua est, quae restet adbuc 
mortalibus usquam Intemerala fides, oro. ft, e. 
per iotemeratam, si qua est, fidem. Id. 10. ibid. 
5U7. Per te, per qui te talem genuere parentes, 
etc. 

In compos ition-e per fere auget, ut pera- 
manter, pervelle, ptrfacilis. laterdum minuit, 
aut conlrarium sigoificat, ut perjurus, perfidus. 
Interdum continuationem noiat el complemen- 
tum, ut perscdere, perspsctare, perorate, ptra- 
gere. Et tmesin in hig aiiquando recipit. C*c. k l. 
Oral. 47. 2>5. Nobis ista sunt pergrata, perque 
jucooda. et ibid. 4 il. 214. Per mini mirum visum 
est. Id. 10. AtL t. Per eoim magni asstimo. Gcll. 
2. Id. Plaloni per fuil familiaris. et 18. 4. Per, 
inquit, magister optimj, exoplatus mihi nuoc 
venis. ~ Per quam (quod scribitur ei perquam) 
maxime auget.Cx'c. 2. Orat. 4a. 201. Per quam bre- 
viter perstriavi. Plin. Paneg. 60. ad fin. Per 
quam nudica cirium merita. Id. 7. Ep. 27. Per 
quam velim scire. A put. 2. Met. Tocetum per 
quam sapidissimum. Inscript. apud Mural. 953. 
2. Parentes per quam infelicissimi. El tolerjeclo 
verba Ter. Hecyr. 1. 1. I. per pol quam paucos 
reperias. — ■ Charit. t, p. ^08. Putsch, docet, 
prasposiiionem per acclpi etiam pro eo quod 
est valde et praeponl absolutisms, et videtur im- 
probare veteres, qui pcroplimus diierunt: lectio 
tamea est vitiosa atque adeo incerla. 

PERA, «, f. 1. bisacda, carniere, tasca, XT? 



PERABJECTUS 

pa, sacculus ei aluta, a colio ad lumbos pendens, 
quo panem el aliquid obsonii gesLare mendici 
solent. Martial. 4. 53. Cum baculo peraque senes. 
L'bi philosophum quemdam notat : erant enim 
baculus et pera insignia pbilosophorum, et Cvni- 
corum in primis, qui pauperes se esse profite- 
baniur el rerum omnium conlemptores. Apul. 
de Mag. Peram et baculum tu philosopbis ex- 
probrares? Phcedr. 4. 9. Peras imposuit Juppiter 
nobis duas: Propriis repietam viiiis post tergum 
dedit: Alienis ante pectus saspendit gravem. — 
IfB. De cogoom. Rom. V. ONOM. 

PKRABJECTfJS, a, um, adject, vilissimo, valde 
abjectus. Cyprian, dc laud, martyr, ad fin. Cti- 
nain pe.rabiecto mihi istud videre continual! 

PfiBABSURUUS, a, um, adject, molto inveri- 
simile, o strano, valde absurdus. Cic. Par lit. 
orat. 15. 54. Haec quia Videotur perabsurda, 
quum graviora sunt quam etc. Adde eumd. 5. 
Pin. 11. 30. Diviaum per tmesin, Paul. Pig. 
22. 3. 25. Per enim absurd um est etc. V. PER 
in tin. 

PERACCOMMOdaTUS, a, um, adject, molto 
acconcio, o comodo, valde accommodatus. Cic. 
3. Fain. 5. Per fore accommodalum libi. V. PER 
in tin. 

PERACCORATUS, a, um, adject, mult urn ac- 
cural us. C. Jul. Vict. Art. rhet. (edente A. 
Malo) 14. Quintilianus praeipit in argumenia- 
tione ante omnia peraccurata utendum esse per- 
spicuitate. 

PERACfiO. V. PERACESCO. 

PifRACER, oris, ere, adject. valde acer, molto 
forte, molto agro. 

J.) Proprie. Plant. Bacch. 3. 3. 1. Nunc ex- 
periar, sitne acetum tibi peracre in pectore. ft. e. 
justa indigoationis sensus. At Fleckeisen. leg. 
sitoe aceto tibi cor acre in pectore. 

II.) Translate. Cic. 9. Fam. 16. ante med. 
Sed tamen ipse Casar babet peracre judicium. 
molto sot tile e fmo. 

PERACERBCS, a, urn, adject, valde acerbus, 
mollo acerbo. 

I.) Proprie. Cic. Senect. 15. 53. Uva peracerba 
gustatu. 

II.) Translate. Plin. 6. Ep. 5. sub fin. Mini 
peracerbum fait, quod etc. 

PERACESCO, acescis, ScOi, Scescere, inchoat. 
3. valde acescere: sed occurrit translate tantura, 
Plaut. Bacch. 5. 1. 13. Hoc, hoc est, quo (pectus) 
peracescit: boc est demum, quod percrucior. che 
mi duolc, mi fa sdtgno. — Praeterit. peracui 
(quod nonnulii voluot esse a peraceo, es) iti- 
dem translate. Id. Aulul, 3. 4. 9. Ita mihi pe- 
ctus peracuil. mi s'accese di sdegno. 

PERACTlO, finis, f. 3. compimento. fine, te~ 
Xeiwotc, perfectio, fioitio. Cic. Senect. 23. 85. 
Senectus autem peractio atatis est. 

PERACTUS, a, um. V. PERAGO. 

PERAt.tJO, is. ui, Qtum, Here, a. 3. agutzar 
bene, valde acutum facio. Cato R. R. 40. Su- 
mito tibi surculum durum, eum peracuito. et 
mox. Eum primorem peracuito. Alii leg. utrobi- 
que praacuito (tit Schneider.), aut proacuito. 

PErAcOTE, adverb, molto acutarnente, valde 
acute. Traaslate. Cic. 1. Acad, (post.) 9. 35. 
Quum Zeno vaide subtiliter dissereret, et pera- 
cute moverelur. Id. 3. Fam. 7. Et simul pere- 
cute quert-bare, quod eos tributa exigere vetarem. 
Apul. de Mag, An peracute reperisse vobis vi- 
debamini ? 

PERACOTUS, a, um, adject, valde acutus, 
molto acuto o tagliente. 

I.) Proprie. Martial. 3. 2*. Ut cito testiculos 
(hirei) peracuta falce secaret. 

II.) Translate. Cic. Brut. 68. 241. Voce per- 
acuta atque magna. Id ibid. 39. 145. Quum per- 
acuius esset ad excogilandum. et 76. 264. Ob- 
icura, quia peracuta oratio. et 4. fcrr. 44. 108 
Ut sibi ipse peraculua esse videatur. h. e, valde 
fnteliigens, sapiens. 

PERAo6lEsCENS, ent's, adject, motto gio- 
vine, vald", juvenis. Cic. pro leg. Manil. 21. 61, 
Quid tarn prater consueludiaem, quam horniui 
peradolescenti imperium atque eiercitum darli 



— 629 — 

PERADC-LESCENTfJLUS, i, m. i. dem-nut. 
peradolesceotis. Nepos Eumen. l. Hie peradole- 

scentulus ad amicitiam accessit philippi. 

PERADPOslTUS, a, um, ft 

PERADTEN'TE, et siatilia. V. PERAPPOSITL'S, 
PERATTENTE. 

PEK.EQO'ATIO, onis, f. 3. ^ 1. Generalim 
est perfecla asquatio^ uguagliamento. Solin. 1. 
Tempo rum peraequalio. Alii leg. adaequatio. Ter- 
tull. 4. advers. Marcion. 29. ante med. Simili- 
tudinuin peraffquatio. *| 2. Speciatim est actio 
per aqua tor is. Impp. Honor, et Theodos. in 
fragm. Cod. Theod. (edenle A. Peyronio) 5. 
4. 3. Opera aulem eorum (colonorum) terra- 
rum domini libera utantur ; ac nulii *ubacta per- 
aequalion: , vel censui subjaceant. h. e. oovalia, 
agri nempe noviter cutti nutli peraquationi, vel 
censui subjaceant. Ita locum edidit, et interpre- 
tatus est C. F. Ch. IFenckius. V. SUPERdG- 
QUAT10. 

PER.EQUATOR, oris, m. 3. qui tributa et ve- 
ctigalia ex aquo civibus impouit, peasatts unius- 
cujusque facultatibus , DitTert a censitore, qui 
primus modum census deliniebat; peraquator 
vero distribuebat aqualiter, et, si minus recte 
esset deunitus, emendibat. Differl etiam ab in- 
8f>ectore, cujus munus erat qualitates agrorum 
inspicere, ut pro eorum ubertate, aut steriliute 
vectigalium et tributi onus dominis imponeretur. 
Hioc in Cod. Justin. II. lit. 57. et iQ Cod. 
Theod. 13. tit. 11. De ceositoribus, peraquato- 
ribus, et inspectoribus. Inscript. apud Gruler. 
361. 1. pkrarovatob censvs provincial gallak- 
ciab. — Alius fuit pjreequator rerum victua- 
lium apud Cassiod. 6. Variar. 6., qui videtur 
fuisse taiator pretii rerum victui populi inser- 
vientium. 

PER.SQUATUS, a, um. V. PER^QUO. 

PERyEQUE, adverb, ugualmente, aque omni- 
no, Cic. 5. J r err. 52. 121. Atque boc peraque 
in oram agro decumano reperietis. Id. Pis. 35. 
86, Quod quum peraque omaes, turn acerbissi- 
me Bceotii senserunt. fteposAtt. 13. Terna millia 
aris peraque in singulos menses. Varro 3. R. 
R. 16. It, Quern audivi dicentem, fratres Veja- 
nos numquam minus, ut peraque ducerent, de- 
na millia HS ex melle recipere esse solitos. h. 
e. per far uso di un numero rotondo. 

PfiR.EQUO, as, avi, Slum, are, a. 1. Pact. Per- 
wquatus. — Peraquare est omoino aquare, «- 
guagliare. Colum. 3. R. R. 3. 3, El apud me octo- 
gena stirpes insita intra biennium septeoos cul- 
Uos peraquareni. h. e. omnino implerent. Sic el 5 
iu. Pilruv. 9. 4. ante med. Peraquatur ejus iler. 
Solm. 1. Lunari compulaiione annum peraqqa- 
runt. ^itruv.5. 1. Contractura peraquau. Id. 0. 4. 
Duodecim partibu* peraquatis. — El absolute, ve! 
neulrorum more, eodera sensu, Inscript. apud 
Mural. 318. i. et apud Guasco, JUus. Capit. 
T. 2. p. 74., qua perlinet ad aon. post Chr. n. 

81. h. MABLIVS IVCCBSSVS QVI CVM MABLIA SVTJTV- 

CMKB. MATHB 6VA SBMISSK (SiC ■ POfiTlONBM H^BEBAT 
KVIVS ARIAK P8RAB0TAV1T CVM SOCIIS SVIS VT COM- 
MUNIS SET H18 9VI 8. 8. S. LiBERTIS LIHKBTA BVSQ1 B 
POSTERISOVB BORVM ITA Q?I TKSTAM8NT0 SCKlpTi 
PV8RINT. 

PER^EQUUS, a, um, adject, valde aquus. Cic. 
6. Verr, 21. 46. Fuisse aliquando apud Sicu- 
los peraqua proportione crtera. Alii aliler te- 
gunt. Similiter Auct. de limit, p. 312. Goes. 
Ager si fuerit trigonus isopleurus, habeas tria 
latera, per qua {lege peraqua, qua) sevagenas 
perticas babeant, etc. Ita cl. Furlanelto in al- 
tera Appendice hunc locum corrigendum putavit. 
At Lachmannus et Rwiorff. (p. 354. lin. 17. 
edit. Beiolin. 1848.) vulgalam lectionem tueniur. 

PER/ESTlMO, as, are, a. 1. plane astirao. 
Impp. C<*nstanlin. et Julian. Cod. Theod. 6. 
29. 2. earfr. Quod si forte aliquis perastirnave- 
rit perpetrandum, etc. 

PERAGlTATUS, «, um. V. voc. seq. 

PER AGlTO, as, avi, Stum, are, a. 1. Part. Per- 
agitatus 1.1. — Peragilare est valde, aut fre- 
quenter agilare, miscere, agitare, mescolare. 

I.) Proprie. ^ 1. Generalim. Cost. 1. B. C. 



PERAGO 

80. Vehementiusque peragitati ab equitatu, moii- 
tem excelsum capiunt. cacoatt, incalzati. Seneca 
3. Benef. 37. jfHaa majore vi peragilata. h. e. 
commoia, astuans. ^f 2. Specistim de liquidis, 
qua valde et frequenter miscentur. Colum. 12. 
R. R. 24. 3. Et, ut permiseeaUir medicarnen, 
rutabulo li^neo peragitare conveuiet. Id. ibid. 
19. 4. Faniculo peragitet (murium), ne quid sub- 
sederit, quod elc. et 24. 1. Diligenter lignea spa- 
tha vel eliain manu [picem aquce marina im- 
mixtam> peragilabimus, ut si quid inest vitii c- 
luatur. 

II.) Translate. Seneca 1. Ira 7. Hie stimulus 
peraeitavit. misiique in pericula audaces. 

PERAGO, Mgis, egi, actum, agere, a. 3. Part. 
Peragens I. 2. et 3.; Peractus et Peragendux 
I. 3. — Peragere est agere trans aliquid, atque 
adeo transfodKre, transcurrere, percurrere, per- 
currere usque ad fineiu (It. cacciare a traverso, 
passare da parte a parte, scorrere, perconere; 
Ft. traverser } passer, parcourir; tlisp. atra- 
vesar , pasar de una parte a. alra, correr; 
Germ, durchstossen, durchtreiben, durchreUen, 
durchwandern; Angl. to run through, to pass, 
or go through). 

I) Proprie. ^ 1. Slricio seDsu. — a> E*t 
trausfodere, passare da parte a parte. Ovid, 
Heroid. 4. 11^. Theseus laius ense peregiL. — 
bt Hmc pro inter (icere, conlicere, finire, am- 
mazzare. Vol. Flacc. 1. 146. ardenti peiagit 
Ciani? Actora quercu. SU. It. 11. 364. nee tan- 
lum fata dederunt, Extern.i peragi Uextra. — 
Et generalim, oraissa transfodiendi si?nilicatiune. 
Martial. 5. 37. Adbac receoti tepct Eiotion bu- 
sto, Quam pessimorum lei avara fatorum Seita 
peregit hieme. — ■ c) Hinc turpi sensu adhibetur 
ab Auct. Priap. 35. Qua quot oocte virus per- 
egit una, etc. ft. e. confecit. — d) Item per- 
currere usque ad finem, percorrere, scorrere. 
Ooid. Heroid. 15. 65. Factus inops agili peragit 
frela carula remo. Id. 13. Met. 618. quum sul 
duodeDa peregit Sigaa. Ci. Vol. Flacc. 1. 566. 
sic orbe peracto Liber et eipertus terras reinea- 
vit Apollo. — Cf. Stat. 5. Theb. 574. lon b us vii 
tola peregit Membra dolor. ^ 2. Est etiam ve- 
hemenler agere, impeUere, egitare, cacciare, a- 
gitare, dya>, inxyu>. Seneca Ep. 58. Hunc, quem 
Graci oestrum vocant, pecora perageuteiu et totis 
saitibus dissipantem, asilum nostd vocabant. ^ 3. 
Item universim, extra rem judicialem est usque 
ad Unem agere, b. e. perticere, absolvere, conti- 
nuare, cotnpirt, ftnire, TtAj'w. Seneca Ep. t*>4. ad 
/in.Multura tg-erunl qui aoie nos fuerunt, sed nun 
peregerunt. — n) Generalim. Cic. Senect. 19. 
70. Neque enim bistrioui, ut plaaeat, peragen- 
da est fabula, modo, in quocumque fuerit actu, 
probetur. Id. 2. Nat. D. 4. 10. Gracchus quum 
comitia nihilominus peregisset, etc. Cces. 6. B. 
G. 4. exir. Peragit concilium Ca- ; ar, equitesque 
imperat civiialibus. Sic Id. 5. ibid. I. Conven- 
libus Gallia cilerioris peraciis. et Nepos Cat. 2. 
Senatu peracto. Sueton. Olh. 7. Subscripsil quin- 
genlies HS ad peragendaro auream du'iiuin. f^irg. 

4. JEn. 653. Vixi, et quf.in dodt-rat cuisum fur- 
tuna, peregi. et ibid. 442. Perag re ineeplum. et 

5. ibid. 362. dona, fmir di dislribuirt. ei Id. l». 
ibid. 942. C*«ies iog ns pt-racta. Stal. I. Silo. 1. 
2. Opus peractum. Ovid. 7. Met. 602. mauilaia. 
Id. 2. ibui- 627.; et Plin. 2. Hist. nat. I0&. 1 12. 
(B4S). jusla. ft. e. persolvere. Colum. 3. R. R 
10. 7. laburis sui penguin. Plin. 7. Ep. 33.. par- 
tes sua*. Liv- 3. 40. s.-nleniiara. fmir di dire 
ii suo par ere. Nepjs A Hie. 2*. propositum. Ju- 
venal. 2. 133. «t II. 114. ofliciurn. Hoi at. 4. 
Od. 14 39. Imperils pera cits, fmilo il comando 
dell'armi. Ooid. 1. Fast. 186. Peragere iter in- 
eeplum. Id. .1. Pont. 2. 66. In vita peragens iti- 
siia sacra manu. Id. 4. Trist. 8. 13. Hac mra 
sic quunda/n peragi speraveiat atas. di finirsi 
cos'i. et ibid. 41. Vila procul pulria peragcoda 
sub axe Boreo. et 2. Pont. 7. 49. Vila ptior vitio 
carel et sine labe peracia. Id. 15. Met. i8h. posl- 
quam senior regnumque avumque peregit. /tr»s 
di reqnare e di vivere. — ■ Similiter peragere 
noctem, agere, pasiar lutla la nolle. Ooid. 1. 



PERAGRANTKR 

Amor. 2. 3. Et vacuus somno noctem, quam 
longa, peregi. Sic Horat. 2. Sat. 4. 22. ille sa- 
Iubres /Estates peragel, nigris qui praudia moris 
Finiet. passer a sano le stali. — Otia peragere, 
agere, in olio degere. Ovid. 1. Met. 90. sine mi- 
litis usu Moliia secure peragebant otia gentes. 
Tibull. 4. 1. 181. Languida nam noster peragit 
labor otia. ■ — > Peragere causas, agere. Pelron. 
Satyr. 137. Carmina corapooat, declaim/ 1, con- 
crepet, omnes Et peragat causas. — responsa, 
exsequi, ct prrestare quod dii oraculo jubcnt. Se- 
neca Troad. 663. Responsa peragam, funditus 
busta ei'uam. — Juvenal. 2.5 5. Vellera peracta. 
lana filata, lavorata. et Id. 10. 6. Votum per- 
actum. h. e. irapetratum. Martial. 1. 28. Quinc- 
uoces peracti. h. e. bibendo rihansti. Lf. Stut. 
11. Theb. 746. viresque peractas Ingemit. h. e. 
confectas, consumptas. finite. — Lum InQnilo 
pro pergere. Pars. 5. 138. Varo, regustatum di- 
gito terebrare salinum Conter.tus perages. si \i- 
vere cum Jove tendis. ^ 4. Specialirn in re ju- 
dicial! et in jure — a> Peragere reum, deferre 
inter reos, acca:are, et omnia perasere, quie ad 
eum damaandum pertinent. Liu. 4. 42. Vus au- 
tem, si reum perago, quid acturi eslis? Plin. 3. 
Ep. U. Mariurn una civiias publice, multrque 
privaii reum peregerunt. Ovid. 4. Pont. 6. 27. 
Lenem te rniseris genuit natura, etc. Vt qui, quid 
valeas, ignorel, Mar to forensi, Fosse luo peragi 
t!x putet ore reos. — bi Apud JCtos peregisse 
reum non alias quis videtur, nisi et condemna- 
verit, ut dp. loquitur Dig. 4S. 5. 2., h. e. t„" 
nuerit, ut condemnaretur. f'al. Max. 6. 2. n. 
4. Ita eodein judicio duos suslinuit reos, accu- 
satione Maoiliutn, libertate Pompejum: et eorum 
alteram lege peregit, allerum professione. — 
c) Peragere accusationern, ea omnia pr* stare, 
qua; ad accusandum damnandumque reum per- 
tinent. Plin. 6. Ep. 31. Adrnooitus, ut perageret 
accusationern, peregit invitus. — d) Peragere 
indicium, probare, demonstrare. Liv. 6, 16. 

11.) Translate. ^ 1. Generatim, Peragere 
humum, est colore. e\ercere assidue, coltivare. 
lavorare. Ovid. 4. Fast. 693. Ille suam perage- 
bat bumum, sive usus aralri, Sive cava? falcis, 
sive bidentis erat. — Peragere cibum, conlicere, 
digerire. Plin. 9. Hist. nat. 60. S6. (183.). Omnem 
cibum statim peragit. ^ 2. specialim est di- 
cendo vel scribendo persequi, tractare, dispulare, 
perscribere, describere. Liv. 3. 40. Sentenliarn 
igitur peregit, nullum placere senatusconsultum 
fieri. L'f. eumd. 7. 35. L'bi sententiam raeam \o~ 
bis peregero, turn, quibus eadem jilacebit, in de- 
xtram partem trans! bi lis. Adde eumd. 22. 6i». 
Id. t. 32. Legatus, ubi ad lines eorum venit,- 
Audi, Juppiter. inquit, etc. Peragit deinde po- 
stu'ata.- Haec paucis verbis carniinis concipien- 
diqui jurisjurandi mutatis peragit. Id. 1. 18. Turn 
peregit verbis auspicia, quae mitli \ellet. et 34. 31. 
Pluiibus me peregisse, quam pro patria serrnonis 
brevitate (ut Madoig. legit in iimendat. Livian. 
p. 502.), fateor. e< 7. 37. Advocata contione, 
P. Decii laudes peragit. Id. 3y. 15. Quum sole- 
mne carmen precationis pe re g is.se t. L'f. Ennius 
apud Lactant. ad Stat. 11. Theb. .">6. Quumgue 
caput caderet, carmen tuba sola peregit, Et per- 
eunte vivo raucurn sonus =ere cucurrit. Ovid. 
2. Amor. 2. 2. Duin perago tecum pauca. h. e. 
loquor. Horat. 2. Sat. \. M. res tenues tenui 
sermone peractas. h. e. tractatas, disputatas. Liu. 
2. 1. Liberi jam bine populi R. res pace bello- 
que gestas, annuos ma gist rat us, etc. pjragam. se- 
guiterb a sr.rivere. Plin. 6. Hist. nat. 28. 32. 
(143i. Reliqua nunc peragemus. 

PfiRAGRANTER, adverb, peragrando. Am- 
mian. 11. 1. Hi peragranter "t dissimulanter ho- 
noratorum circulis adsistendo, etc. ftngendo di 
pasaeggiare. 

PfiRAGRATfO, onis, f. 3. traptvoarrifft?, ambu- 
latio, actus peragrandi. Cic. 2. Phil. 23. 57. Quae 
fuit ejus peragratio itinerum? lustratio munici- 
piorum! V. PERKGRINATIO. 

PERAGRATHIX, icis, f. 3. quae peragrat. Ca- 
pell. 6. p. 1W2. Peragratrii crelicoiarum. 
PER.iGRATCS, a/uui. V, voc. seq. 



— 630 — 

PERAGRO, as, avi, 3tum, are. a. f. Peragror 
deponens. V. sub I. d. — Part. Peragrans II., 
Pe>agratus et Peragrandus I. — Peragrare est 
obire, oberraie, pererraie, lustrare, vagari, quasi 
per agros circumire, nzsiioyoua: , JTip'.vorrsco 
1 1 1 . s c o r r er e , v ia gg iare , per co ire re v iagg iando ; 
Ft. parcourir en' voyageant, traverser, visiter 
successivement; Hisp. c.orrer viajandu ; Germ. 
dure age hen. du rchwandem, durcksegeln, dur- 
chziehen , durchreisen; A n g I . to wander or 
travel through, or over, traverse, survey, per- 
agrate). 

I.i Piopvie. — a Generatim de terris ac re- 
gionibus. Lucret. I. 026. A via Pieridum peragvo 
loca, nullius ante Trita solo. Cic. o. Fin. 10. 
50. A quibus propter discendt cupiditatem vidi- 
mus ultimas terras esse peragratas. Id. 2. Oral. 
64. 258. Quum Aselius omnes provincias stipendia 
me rente in se peraerasse gloriaretur. Id. I/arusp. 
reap. 11. 21. Matri-m rnagnaut, accepimus, agros 
et nemora cum quodam strepitu fremituque per- 
agrare. f r irg. 4. G. 53. de upib. II1.K cootinuo 
saltus silvasque poragrant. Sue ton. Auq. Mi. In 
peragranda .-Egypto paullo detlrctere ad xisendum 
Apim supersedit. — 6) i)e navigantibus. Plin. 37. 
Hist. nat. 3. 11. (45). Eques R. qui et commercia 
ea et litora peragravit. Flor. >. 7. Gr*cias litora 
classe peragrare. Sueton. Col. 37. Litora peragra- 
re liburnicis. Adde Jus fire. 12. 10. t. -- c) De 
ipsis regionurn incolis. Plin. 25. Hist. nat. 2. 5. 
( 13). Peragratis Persidis, A;3bi;p. .Ethiopia?, .Egy- 
plique ina-gis. h. e. aditis, andati a trovare , 
scorsi y visilati. — di Part. Peragratus depo- 
nent!* forma, f'ellej. 1. MI. 4. Nero peragratus 
omnes Germanise partes, sic perdomuit tarn etc. 
avendo scorso. Sed Ruhnhenius, collatis Lio. 
38. 17., Justin. 11. 11. 16. et Quinl.il. Declam. 
3. 14. legendum putat pervagatus; quam con- 
jecturam improbat D'oderlinius {Latein. Syno- 
nym, vol. 1. p. 91.). 

II.) Translate. Cic. Brut. 13. 51. L't semel e 
Piraeeo eloqueotia evecta est, omnes peragravit 
insulas. Id. Batb. 6. 16. Cujus res gestae omnes 
gentes, cum claiissima victoria, terra marique per- 
agrassent. Id. Ctsl. 22. 53. Omnes late bras su- 
spicionurn peragrare dicendo. Lucret. 1. 74. At- 
ijue ornne immensum peragravit menle animoque. 
Plin. Paneg. 1 i. Quum orbem terra ruin nun 
pedibus mag is, quam laudibus peragrares. — Et 
absolute. Cic. 1. Crat. 51. 222. Orator ita peragrat 
per animos ho milium^ its ser.»us mealesquu per- 
tractat, ut etc. Lambinus omitlit per. Id. Mil. 
35. OS. Qua Ones imperii populi Romani sunt, 
non solum faina jam de illo, ->ed etiam betilia 
peragravit. Hell. 7. 16. Peragrantis gulce. et in 
succos insuetos inquirentis industria, et undi- 
qucvursum indagiues cupediarum. 

PER A LRUS, h, um, adject, valde alb us, ut 
Equus peralbus, A pal. 1. Met. Avis peralba, Id. 
5. ibid. 

PERALTI.'S, a, urn, adject, praeaitus. Ennius 
apud Macrob. 6. Saturn. 2. a med. Incedunt, 
arbusta peralla securibu 1 ctedunt. Alii leg. Ince- 
dunt atbjstaper alta, securibu' caedunt. i',\. Pah- 
ten, pus (remain banc lectio neiu ex Li bet. 

PER A WAN'S, amis, paiticip. a pi-ramo, valde 
a mans. Cic. \. Alt. 8. a med. Homo peraraans 
semper nostri fuit. 

PKRAMANTiiR, adverb, valde amanter, Cic. 

0. Fam. 20. Qui me quidem perofliciose et pera- 
manter observant, motto offettuosamente. 

PER A Mill; LAI US, a, um. V. v oc . seq. 

PERAMBL'LO, as, .Hi, a turn, are, a. 1. Part. 
Pf-ambulans el Perambulates I. — Per an- 
bulare ^st ambulando circumire, peragrare, §to- 
5ei.w (It. scorrere passeggiando, girare, passeg- 
giare; Fr. parcourir, traverser; Hisp. trave- 
sar; Germ, dur ch wander n, durchgehen, durch- 
Ziehen; Angl. to travel or pass over, travel 
through, traverse, survey, perambulate). 

I.) Proprie. Plant. Most. 3. 2. 122. Qualibet 
perambula aedes oppido tatnquam ttias. Varro 

1. H. ft. 2. 3. Vu«, qui multas perambulastis 
terras, ecquam cultiorem Italia vidisiis? Phoedr. 

2. 5. Peranobulante lasia domino viridia. Horat. 



PERARoCTUS 

4. Od. 5. 17. Tutus bos etcnim rura perambuiat. 
Catutt. 20. 8. Perambula bit omnium cubilia. Si- 
don, carin. 23. 03. et perambulatum Rouianis 
legionibus Niphatem 

II. > 1'ranslate. Ovid. Hercid. 0. 135. Mens fu- 
git admonitu, frigusijue p.Tambulat artus. scorre 
per le membra, et Hot at. 2. Ep. 1. 79. Recte, 
nee ne crocum rioresque perainbuiet Attn; Fa- 
bula, si d ubi tern, etc. h. e. cadat, an redo talo 
stet, ut /((. loquitur ibid. 176. docte scripta sit, 
an indocte. Mos erat scamam ftoribus et croco 
spargere. Atta vero fuit pravis lultus male talis, 
ut ait Id. 1. Sat. 3. 48. f. ATTA in O.NOM. — 
Seneca 6. Benrf. 16. Medic us ifgrolos peram- 
buiat. It. e. visit hue illuc discurrendo. 

PER A MILL'S, a, urn, adj.ct. valde amicus. Auct. 
Itiner. Alei. ?I . ledente ./. JIaio) 56. Una o- 
mnibtis pen l i bus barbaris, qu« nu minis alien* 
nostratium sibi mutuo peramicw sunt. 

PER A MO, as. 3vi, alum, a. 1. amare calda- 
menle, umpfCksta', valde amo, perfecte amo, ad 
linen) usque amo. Cic. I. I-egg. 18. 40. Si non 
ipse amicus peramatur to to picture. Alii, inter 
ijuos Orellius et Vahlen., leg. per se arnatur. V. 
PERAMANS loco suo. 

PER\M(ENL ; S, a. um, adject, valde arnamus. 
Tac. i. Ann. 67. .Estas in Eavonium obversa, 
et aperto circum pelago peramcena. 

PERAMPl.L'S, a, um, adject, molto grande, 
valde amplus. Cic. 6. f'err. 49. 100. Simula- 
cra perampla atque prx-clara. f'al. Max. 5. 2. 
ii. 4. ejtern. Perarnpluin regnuin. 

PERAMPL'TO, as, are, a. 1. omnino amputo. 
Colum. 7. Ii. Ii. a. 13. Vulnus ita ins^n? bile 
facit, ut tutu m peramputandum sit. Alii rectius 
leg. ut tutus pes amputandus sit. 

PERA.NCEPS, Ipitis, adject, valde anceps. Am- 
mian. 29. 5. a med.; ubi tamen vocem peran- 
cifiilis lacuna C\Cipil. 

PERAXGUSTE, adverb, admodum aiiguste. 
Cic. 1. Orat. 35. 165. H<t'C coarctavit, et peran- 
gustt' refersit in oratione sua. 

PERAN'iiLSTLS, a, um, adject, assai stretto, 
admodum angustus. Cic. 7. f r err. 66. 1C9. Per- 
an^usto frelu divisa servitutis ac tibertalis jura 
cognosceret. Liv. 22. 4. Via perangusla. Cces. 
7. B. G. 15. perangustus ad it us. Justin. 7. 1. 
2. Macedonia termini perangusli fuere. molto 
rislretti. 

PER AN NO, as, are, n. 1. aiit\>ta.u~i<£ta , per 
integrum anni teinpus vivo, annum perago: ei 
per et anno, as. Macrob. 1. Saturn. 12. Ut 
annare perannareque commode liceret. P, AN- 
NO, as. Sueton. f'esp. 5. Ideo puelia nata non 
pet anna v it. A I,, leg. perennavil. l r . PKRENNO. 
PliRANTIQf.T.S, a, um, adject, valde antiquus. 
Cic. Brut. 10. 41. l't apud nus, perantiquns; ut 
apuit Athenienses, nun i la ^ane vetus. Id. 6. 
f'err. 1. i. Erat apud llejurn s^crarium magna 
cum dieniute in aidibus, a majuribus traditum, 
perariti'|uum. 

PERAPPOSITUS, a, urn, adject, valde appo- 
silu.i, seu a plus. Cic. 2. Orut. 67. 274. Non so- 
lum iiiimis ptrapposila, sed etiam quodammodo 
nobis. 

PER AR AILS, a, urn. V. PERARO. 
PKRARIIKO. des, si, dere, n. 2. valde ardeo. 
Puu'.in. JYolan. •arm. 23. 4()4. (;ornminus in 
tug ml vi cilia strage perarsit. 

PKRARIU'LS, a, um, adject. iroXujflxXsjrcs, val- 
de arduus. peidillicilis. Cic. 5. Vvrr, 71. 166. 
Mini autein hoc perarduurn est demonstrare. 
PERAKEO, res, el rectius 
PKRARESLO, arescis, arui, arescere, D. 3. sec- 
carsi affatto, probe aresco. Parro i. It. R. 49. 
1. llerba (juoad perarescat, furcillis versari de- 
bet; quum peraruit, de his manipuloi fieri, ac 
vehi ad villain. Colum. 4. R. R. 24 5. 81 
trunci pars secta solis al'llatu peraruit. Id. 12. 
ibid. 15. 4. Quum <off<E) peraruerint, pica- 
tis vasis eas condunt. Id. 11. ibid. 3. 58. Sed 
nee patieudum est, ut (semen) perarescat. aut 
tot u in decidat; varum integri thaili velleodi sunt, 
et sole siccandi. 

PftRAivGUTUS, a, um, adject, ralde argutui. 



PKBAR1DTS 

^ 1. De sono. Apul. 10. Mel. As in us tintinna- 
bulis perargulis exornatus. Id. Florid, n, 13. 
Hirundm.-s occinunl carmine perarguto. ^ 2. 
De boininis inpenio. Cic. Brut. 45. t6T. Quern 
sludebat imitari L. Afianius poeta, homo perar- 
gutus. /Hit leg. peracutus. 

PERARIDUS, a, um. adject valde aridus. Cato 
R. JR. 5. sub fm. Frondem populneam, ulmeam. 
quei t. earn caedilo, per lempus earn condito, nun 
pe-raridam, pabulum ovibus. Colum. 2. R. R. 
19. 1. Ft ueque peraridum, neque rursus viri- 
de colligatur. Id. 3. ibid. 11.9. Solum siticulo- 
sum et peraridum. 

PER A R MO, as, avi, a turn, are, a. 1. Part. Per- 
artnatui. — Perarmare est probe munire, pro- 
be armare. Curt. 4. 9. Hoc modo inslructo ex- 
ercitu ct perarmato. Babylone copias movil. V. 
ADEQL'ITO. Prudent. 6. Calhemer. 85. Hujus 
manurn potentem Gladius perarmat anceps. Ad- 
de cumrf. 7. ibid. 93. el <S. ibid. 43. 

PERARO. as, avi, atum, are, a. 1. Part. Per- 
arans 4.; Peraratus 3. et 4. — Perarare est 
probe arare, arar bene; sed speciatim et Ggu- 
rate tantum occurril, et ^1. Est navigare. Se- 
neca Med. 650. Ite nunc 1'ortes, perarale pon- 
tum. Sic Virg. 2. .En. 780. vaslum maris aequor 
arandum. et 5. ibid. 158. sulcant vada salsa ca- 
rina. ^ 2. Item est rugis signare, crispare: 
nam ruga- in cute sulcorum in bumo sunt si- 
miles. Ovid. 14. Met. 96. et rugis peraravit ani- 
libus ora- ^ 3. Item est sulcare, signare. Si- 
don. 3. Ep. 13. a med. Taceo cerebrum crebra 
vibice peraratum, quod parum amplius tegi con- 
slaL capillis, quain cicatricibus. f 4. Item scri- 
bere, scrivere: stilo enim per ceram sulcus du- 
citur. Ovid. 9. Met. 563-Talia nequicquam pera- 
rantem plena reliquit Cera manum. Id. i.Art. 
am. 455. blandis peraretur littera verbis. Sic 
Id- 1. Amor. 11. 7. ad dominam peraratas mane 
tabellas Perfer. h. e. scriptas. Id. 3. TYtst. 7. 1. 
Vade salutatum subito perarata Periiiam Lit- 
tera. 

PERASPER, ra, rum, adject, valde asper. Cels. 
5. 28. n. 14. Axpo^ujuov, super corpus quasi 
verrucuia eminet, in summo perasperum. 

PEKASSL'S, a, um, adject, valde assus. Plin. 
Valerian. 2. 29. p. 184. ed. Aid. Oleum ante 
omnia non manducet; assaluras caprinas peras- 
sas manducet. 

PERAST'CrE, adverb, valde astute. Plant. 
True. i. 2. 43. TJt perastute eum injiciatis in 
malam fraudem. Plerique alii leg. Ut pereal, ut 
eum iiliciatis, etc. 

PERASTCTtLUS, a, um, adject, valde astu- 
tus. Apul. 9. Met. Mulier callida, et ad hujus- 
modi llagilia perastutula. 

PERATlCUs, a, um, adject. KEpaxtxd;, qui ex 
icepaTtov yrc, h. e. ab extremis terrae rinibus af- 
fertur. Uinc a Plin. 12. Hist. nat. 9. 19. (35). 
peralicum dicilur bdellium, quod per Mediant 
advebitur. 

PERATIM, adverb, cum pera, vel per peram. 
Peratiin ductare est argento aliquem circumdu- 
ct*™, argentum quod in pera est, alicui caute et 
fraii dulenler sur riper e. Plaut. Epid. 3. 2. 14. 
Nihil moror vetera et vulgata verba; peratim 
duclatc; at ego follitim ductitabo. V. FOLL1- 
TIM. 

PfiRATTENTfi, adverb, valde attente. Cic. 
Cxi- 11. 2i!>. Audiri a vobis nieum fami'iarein 
L. Herennium perattente. 

PfiRATTES TUS, a, um, adject, valde attentus. 
Cic. 5. I' err. o. 10. Superiore omni oratione 
peraltentos vestros animus habuirnus. 

PERATTIlXS, a, um, adject, qui Atticorum 
proprius est, elegaos. Pronto 2. ad M. Caes. (e- 
denie iterum A. Maio) ep. 1. Pro Polemooe rbe- 
tore, quern tu mibi in epislola tua pruxime ex- 
hibuisti Tullianum, ego 'in oratione, quam in 
seoatu recitavi. philosophum reddidi, nisi me o- 
pinio fall it, porallicum. 

PBRALDlENDLS, a, um. panic ip. ab inusit. 
per audio, oinniiio audi end us. Plaut. Mil. glor. 
1. I. 34. Auribus peraudienda sunt. Bothe le- 
gend, pulat perhaurienda vel perKauriunda, 



— 631 — 

ut Ritschel. et Fleckeisen. legunt, quo Plautino 
verbo usus est etiam Apulejus, perpetuus Plauti 
imitator. 

PERBACCH ATI'S, a, um. V. voc. seq. 
PERBACCHOR, aris, alus sum, ari, dep. 1. 
Part. Perbacchatus. — Perbacchari est bacchan- 
tium more fuiere. Uinc translate. Cic. 2. Phil. 
41. 104. At quam multos dies in ea villa tur- 
pissime est perbacchatus! h. e. perpotavit et lu- 
sit convjviis frequentandis. — Et Arnob. 5. 7. 
Furiarum et ipse iAtlis) jam plenus, perbac- 
chatus, jactatus projicit se tandem. Claudian. 
B. Get- 242. passimque crematas Perbacchata 
domus incendia. h. e. incendia, qua? passim va- 
staverunl domus. 

PERU AS tO, as, are, a. 1. valde basio, pero- 
sculor. Petron. fragm. Tragur. 41. Burmann. 
Circumeuntern sane perbasiamus. 

PERBEATUS, a, um, adject, valde beatus. Cic. 

1. Oral. 1. 1. Perbeali fuisse illi videri solent. 

PERBELLE, adverb, valde belle. Cic. 16. Fam. 

IS. Quod quidem aut facis, aut perbelle simu- 

las. et 4. Att. 4. Perbelle feceris, si etc. 

PERBELLUS, a, um, adject, valde bellus. 
Claud. Mar. I'ictor. de Genesi 1. 141. Auciori 
perbella suo turn macbina visa est. 

PERUENE, adverb, valde bene. Plaut. Men. 
5. 9. 80. meretrix hue ad prandium Me abdu- 
lit; me sibi dedisse ajebat: prandi perbene. Id. 
Aulul. 2. 2. 9. me. Am' tu te valere? bv. pol 
ego baud a pecunia perbene. Cic. Brut. 28. 108. 
Perbene loqui Laline putabatur. Liv. 45. 3. Per- 
bene fortunam fecisse, quando etc. 

PERBE.X EMERITUS, a, um. adject, valde be- 
nemeritus. Inscript. Christiana apud Murat. 

1923. 5. H1C IAUET PBRPBTVVS IK CHHISTO DEO 
SVO PEBBENKMURITVS etc. 

PERBfiNEvOLUS, a, um, adject, val. bene- 
volus. Cic. 14. Fam. 4. Pescennius est perbe- 
nevolus nobis. 

PERBfiNIGNE, adverb, valde benigne. Cic. 2. 
ad Q. fr. 9. Perbenigne roihi respondit. Al. leg. 
per mibi benigne. V. PER in Gn. Adde Ter. A- 
delph. 4. 6. 68. 

PERBlBO, blbis, blbi, blbere, a. 3. ralde bi- 
bere, eisupere. 

I.i Proprie. ^ I. Est exsugere, succhiar fuo- 
r ; . Plaut. Siich. 2. 2. 16. At ego perii, cui m«- 
dullam lassitude perbibit. Mar cell. Empir. c. 
22. p. 118. retro ed. Aid. Calidum dabis (re- 
medium), donee totum triduo perbibatur, ^ 2. 
Item est bene recipere, imbui, imbeversi, rice- 
vere. Cato R. R. 130. Ligna amurca cruda per- 
spergito : perbibant bene. Ovid. 6. Met. 397. 
terra Concepit iacrimas, ac venis perbibit imis. 
Colum. 1. R. R. 4. 8. Ubi ovis per triduum 
delibuto tergore medicamina perbiberit. Seneca 
Ep. 71. a med. Lana quosdam colores semel 
ducit, quosdam, nisi saepius macerata et recocta, 
non perbibit. 

11.) Translate refer tur etiam ad animum. Se- 
neca Fp. 94. Hsec quum persuasi mibi et per- 
bibi, etc. Id. Ep. 36. Colere virtutem, perbi- 
bero liberatia studia. et I. Ira 16. Perbibisti ne- 
quitiam, et ita visceribus immiscuisti, ut nisi 
cum ipsis eiire non possit. Ovid. lb. 233. Per- 
bibit inde suae rabiem nuiricis alumnus. 

PERBlTO, as, are, et scepius is, ere, n. 1. el 
3. ^ 1. Est transire, alio ire: nam bilere ire 
est. Plaut. Rud. 2. 6. 11. t'tinam K tu) prius, 
quam te ocuiis vidissem meis, Malo cruciatu 
in Siciliam perbiteres. Jlii leg. in Siciiia, ul 
Fleckeisen. , et ad posterioreru sienilicationem 
trahunt. Pacuvins apud JVon. p. 153. 24. Merc. 
Nam me perbitere illis opitularier, quovis eii- 
tio cupio. h. e. transit e illis opitulatum. ^ 2. 
Ponitur etiam pro perire, perire. teste Paul. 
IKac.p. 21 d. 2. Mull. Perbitere Plautus pro 
perire pusuit. Plaut. Capt. 3. 5. 32. Qui per 
xirlutem perbitat, non intent. Alii leg. peritat.; 
alii peril, at non (»0 inlerit. Liv. Andron. a- 
pud .Yon. loc. cit. Puerum ancill?e subdam, ne 
fame perbitet- Ennius ibid.; et Plaut. Pseud. 
3. 1. 12. Cruciatu maiimo perbitere. 

PERBLANDE, adverb, valde blande. Macrob. 



PERCALLESCO 

1. Saturn. 2. a med. Quum perblande saluta- 
visset. 

PERBLANDUS, a, um, adject, valde blandus. 
Cic. 1. ad Q. fr. 2. 3. Successorem habes per- 
blandum. Lie. 23. 10. Oralio perblanda. 

PERBONUS, a.um, adject, valde bonus. Plaut. 
Most. 3. 2. 3. Prandium per boo um. er ibid. 77. 
,'Estas perbona. Cic. Place. 29. 71. Agros habent 
et natura perbonos. et diligcntia culluraque me- 
liores. Id. 6. Verr. 18. Perbona toreumata. Id. 
6. Att. 1. Quoad mecum rei fuit, perbono loco 
res erat. V. PEROPTIMUS. 

PERBRfiVIS, e, adject, valde brevis. Cic. Brut. 
43. 158. Quodque difficile est, idem et perorna- 
tus el perbrevis. Id. 5. Verr. i). 22. Istos inter 
se peibrevi tempore -studiorum simililudo con- 
junxit. Albinov. 1. 388. bosti perbreve Pontus 
iter. — Dividitur per tmesin. Cic. Cfuent. 1.2. 
Altera pars per mibi brevis -fore videtur. V. PER 
in lin. — Perbrevi, perbrevi tempore. Cic. 6. 
Fam. 12. Sed id erit perbrevi. 

PERBREVlTER, adverb, valde breviter. Cic. 

2. Orat. 58. 235. De omni isto genere quid sen- 
tiam, perbreuter exponam. Adde eumd. Dom. 
15. 40. Sic Id. 2. de republ. 4. ad fin. Propter 
ea-, qua? ante paullo perbreviter altigi. 

PERBb'LLlO, is. Ivi vel li, ire, n. 4. bollire, 
ebullio, multum bullio. Theod. Priscian. 4. 1. 
ante med. Postquam perbullierunt, facies potio- 
nem. 

PERCA, ae, f-. i. pesce ptrsico, Tce'p«i, piscis 
delicatissimus , in genere saxacilium, qui et in 
mari el in fluminibus et lacubus capitur. Perca 
marina maens similis est, Plin. 9. Hist. nat. 16. 
24. (57). et 32. ibid. 9. 34. (107). et ibid. 10. 
38. (116). et ibid. 11. 53. (145). Auson. Edyil. 
10. 115. Nee te, dclicias mensarum, perca, si- 
lebo, Amnigenos inter pisces dignande marinis, 
Solus puniceis facilis contendere mullis: Nam ne- 
que gustus iners; solidoque in corpore partes 
Segmenlis coeunt, sed dissociantur aristis. Adde 
Ovid. Halieut. 112.; et Apic. 10. 1. 

PERCXDO, is, cgcldi, cmsum, caedere, a. 3. 
valde, vel omnino caedo. Flor. 3. 20. In Apen- 
nino Lentuli exercitum percecidit. Id. 4. 12. 
Terga hostium percecidit. V. PERC1UO. 

PERCAlEFACIO, facis, feci, factum, facere, 
a. 3. Pass, est Percalefio sub c; Part. Perca- 
le [actus v*l Pereal factus sub b. — Pereal efa- 
cere est . Ide calefacere. — a) Active, f'itruv. 
8. 3. Sulphurosi foutes nervorum labores refi- 
ciunt percalefaciendo. — b) Part- preeter. piss. 
Lucret. 6. 177. omnia motu Percaleiacta vides 
ardescere. Varro 1. R. R. 27. 1. Oportet, glse- 
bas ab sole percalefactas aptiores facere ad ac- 
cipiundum imbrem. Scribon. Compos. 156. Lo- 
co flamma percalfacto. Val. Max. 9. 12. tt. 4. 
Mullo igni percalfacto cubiculo. ■ — c) Perca- 
lefio pass. anom. f'itruv. 8. 3. Percalefieri co- 
git aquaro. 
PERCALEFACTUS el pcrcalfactu9, a, um, et 
PERCALEFIO, lis, etc. V. voc. praeced. 
PERCALEO. es, el rectius 
PERCALESLiO, calescis, cSlui, oSlescere. n. 
inchoat. 3. valde calescere. Lucret. 6. 28t. Inde 
ubi percaluii vis venti, etc. Ovid. 1. Met. 417. 
postquara vetu9 humor ab igne Percaluit solis. 
PERCALlDUS, a, um, adject, valde calidus. 
Plin. Valerian. 2. 20. p. 181. ed. Aid. Aquam 
percalidam bibat per potiones, quamdiu doloc 
sedatur. Adde eumd. 3. 12. f. 1»2. retro. 
PERCALLEO, es, er rerliuj 
PERCALLESCO, callescis, cMlui, callescere, 
inchoat. 3. callura probe ducere, fare il col- 
lu: et translate 

./) Neutrorum more percailesco est idem at- 
que induratus et obduratus sum longa coosue- 
ludine. Cic. Mil. 28. 76. Sed jam usu obdtrrue- 
rat et percalluerat civitatis incredibitis patientia. 
B) Active est perfect e call ere, essere pratico. 
Cic. 2. Orat. 34. 147. Ubi eum locum omnem 
cogitation* saepseris, si modo usu rerum pereal- 
luetis, nihil te effugie.t. Alii leg. usum. Gell. 1. 
-21. pisciplioas Tubero Stoi^as et dialecticas per- 
calluerat. 



PERCANDEFACtO 

PERCANDEFAtfO, is, ere, a. 3. valde calefa- 
cio. Pilruv. 8. 3, Ignis percandefacit terrain. 

PERCANDlDUS, a, um, adject, vaide candidus. 
Cels. 5. 19. n 24. Percandida composilio. So- 
lin. 37, ad fin. gemma. 

PERCARUS, a, urn, adject, valde carus. 
I.) Proprie est qui magno pretio venditur. 
Ter. Phorm. 3. 3. 24. Quaotum opus est tibi 
argenti? ph. Solue triginta minae. gj?. Triginta? 
Hui, percara (puella) est. Alii leg. prtecara. 

II.) Translate, est valde dilectus et magai ha- 
bitus. Cic. fraqm. or at. pro Scaur. 17. ed. ab 
A. Maio in Class. Auct. T. 2. p. 317. Frater 
meus, qui eis (Sardis) percarus et jucundus fuit. 
Justin. 12. 12. 11. Unus ex amicis ejus, obse- 
quiis regi percarus. Adde Tac. 2. Ann. 74. 

P SRC AT APS AT, valde caedit. Ita Gloss, vett. 
Est vox hybrida, coroposila ex praspos. per et x.a- 
ra^iv mulcere, quod e Grseco a Latinis in co- 
mcedia* sermonern recepttim videtur et mulcare 
signilicat. V. G. Love, Prodrom. Corp. Glossa- 
rior. Latinor. p. 359. 

PERCAUTUS, a, um, adject, valde cautus, Cic. 
1. ad Q. fr. 1.6. Delectus in farailiaritatibus et 
provincialium hominum et Gracorurn percau- 
tus ct diligens. 

PERCEUO, cedis, cessi, cessum, cedere, a. 3. 
valde cedo. Vox a Lexico expungenda; occurrit 
enim tan tarn in Not. 'I\r. p. 17. F. PERCES- 
SUS. 

PERCELEBER, bris, bre, adject, vaide celeber. 
Plin. 10. Hist. nat. 5. G. (18). Est perceiebris 
apud Seston urbem aquiioe gloria. Mela 2, 3. 
ante med. Templum vetustate et reiigione per- 
ceiebre. 

PERCEL|BRAT0S, a, urn. V. voc. seq. 
PERCElEBRO, as, Svi, stum, are, a. 1. Part, 
Percelebratus. — Percelebrare est maxime ce- 
lebrate, frequentare. Cic. C&t. 29, 69. Audita et 
pervulgata el percelebrata sermooibus res est. 
Et oplimis Codd. et pervulgata omisit Orellius. 
Id. 7. Verr. 31. 81. De qua muliere plurimi 
versus tola Sicilia percelebrantur. A mob. 2. 
43. Ct exercerent, ut gererent, ut percelebra- 
lent hasc mala. k. e. frequentarent saepe perpe- 
trando. 

PERCfiXER, ens, adject, valde celer. Cic. Cael. 
24. 58. Cuius perceleri interilu esse ab hoc com- 
probatum venenurn. 
PERCfiLgRrrER, adverb, valde celeriter. Cic. 

6. Faui. 12. Recepit, perceleriter se ablatururn 
diploma. Id. 2. de republ. 7. Atque ha>c quidem 
perceleriter conferit. 

PERCELLO, ceilis, cOli et raro culsi, culsum, 
cellere, a. 3. Perculsi pro perculi dixit Am- 
tnian. 17. 8. Subito cunctos aggressus, tamquam 
fulminis turbo perculsit. Horatio quoque i. Od. 

7. 11. et Terenlio Andr. 1.1. 98. sunt qui ad- 
scribant;sed rectius alii plures percussit. — Per- 
culi* passiva signilicatione, perculsus fuit. Flor. 
3. 10. ante med. Hie, insidiis in valla dispositis, 
dolo perculU. — Part. Percellens II. 4.; Per- 
culsus in omnibus fere paragr. Prajter allata, in 
quibus Perculsus legitur, alia sunt quampluri- 
ma quae afferri possent: sed perculsus et per* 
cussus passim coofudere librarii: ut eruditi jam 
observaruut. Vide, si lubet, Bentlej. ad Horat. 
Epod. 11. 2., Burmann. ad Ovid. 4. Met. 138., 
Drakernborch. ad Sil. It. 2. 213. et Oudendorp. 
ad Zucan. 1, 487. — Ceterura verbum per cellere, 
de quo multa disputaut Lambin. et Bentlej. ad 
Horat. Epod. 11. 2., ab obsoleto cello moveo, 
est xehementer movere, labefacere, urgere, im- 
pellere, evertere, pervertere, humi sternere, we- 
ctxptrttii dt. muovere con forza, spingere, ab- 
battere, atterrare; Fr. ebranler, renverser, a- 
baitre, terrasser, jeter a terre; Uisp. mover, 
menear 6 agitar, abatir, echar por tierra; 
G-erm. niederschmettem, riederschlagen, nie- 
derwerfen, umtverfen, erschilttern ; Angl. to 
thrust or strike aside, move forcebly, strike or 
beat down, wpset, overthrow, overturn). 

I) Proprie. Cato apud Gell. 2. 22. sul fin. 
ventus Cercius- arms turn homrnem, plaustrum 
oneratum percellit. Ennius apud Macrob. 6. 



— 632 - 



PERCEPTIBIL1S 



Saturn. 2. securibu' caedunt, Perce.llunt macnas 
quercus. Cf. Varro apud Non. p. 152. 11. Merc. 
Alius teneram abiatem solus percellit. Plin. 18. 
Hist. nil. 34. 77. (33i). Uic veotus pr.estringit 
atque perceilit radices orborura. — ■ I'sum babct 
saepius in preterit is. Plant. Pers. 5. 2. 28. Hoc, 
leno, tibi. do. perii! perculit me props, quasi 
mi get to a terra. Sic Ter. £un. 2. 3. 87. Quo 
trudis? perculeris jam tu me. mi getterai a terra. 
Cic, Mil. 21. 56. Adde incertos e\itus pugaa- 
rum, Martemque communein, qui sape spolian- 
tem jam et e\sultantera everlit, el purculit ab 
abjecto. Id. Mar cell. 6. 17. Quos amisimus ci- 
ves, eos .Martis vis perculit, non ira victoria". 
Val. Flacc. 4. 592. si quern Perculerit vicina 
lues. Colum. 7. R. H. 7. 1. Quum ad hue paucas 
{capras) peslis perculit. Cf. Catull. 64. 363. ex- 
celso coacervalum aggere bustum Excipiet niveos 
perculsa virginis artus. /i.e. Polyxen* mactata; ad 
Acbillis tumulum, Lachmann. percuss*. — Fe- 
stus p. 230. 14. Mull. Plaustrum perculi di- 

cebant antiqui ab iis, qui plaustrum everle- 

bant , id quod abiit in proverbium. Piautus 

in Epidico (4. 2. 22.): Epidicus mihi magister 
fuit. Perii! plaustium perculi. h. e. rem evcrti 
ac perturbavi. Cf. taraen Donatum ad Ter. 
Eun. 2. 3. 87. 

II.) Translate. ^ 1. Usurpatur pro siroplici 
ferire, percutere, ferire, percuotere. Cic. apud 
Gell. 15. 6, Qui quondam liectoreo perculsus 
concidit ense. Liv. 9. 10. extr. Utec dicenti feciali 
Postumius genu femur, quanta maxime poteral 
vi, perculit. Cf. eumd. 9. 11. Postumius modo 
legatum fecialem genu perculit. Ovid. 2. Amor. 
9. 7. U«emonius quem cuspide perculit beros. et 
i. ibid. 7. 3 J. Pessima Tydides scelerum monu- 
menta reliquil: Hie deam primus perculit: alter 
ego. Hue refer ri potest et illud Nepot. Eamen. 
5. Hac ille perculsus plaga non succubuit, ne- 
que eo secius bellum administravit. /». e. ictus, 
afflictus, colpito, per cos so. /tern illud Flor. H. 
3. Percuisum undique ot perturbatuvi ordinavit 
imperii corpus. ■ — ■ Poetic?, de voce qu* ferit 
aures. Val. Flacc. 2. 91. \ox inde repens ut 
perculit urbem, etc. ^ 2. Saepe translate sumi- 
tur pro evertere, pervertere, labefactar?, de statu 
dejicere, perdtre, rovinare, esser t'allrui rwi- 
na, far cadere. Cic. Dom. 11. 27. Desinant iis- 
dem machinis sperare me restitulum posse labe- 
factari, quibus antea slantem perculerunt. Id. 
Ccel. 32. 80. Ne adoiescentiam plenam spei ma- 
jimae, non modo non aluisse vos, sed etiam per- 
culisse atque afiliwsse videamini. Sic Id. 2. Cat. 
1. 2. Jacet ille nunc prostralus, et se percui- 
sum atque abjectum esse sentit. h. e. du statu 
dejectuin, e vers u in, roi;xnaio. Similiter Tac. 14. 
■Inn. h~i. Perculso Seneca, promptum fuit Ru- 
fum Fenium imrninuere. el 13. ibid. 32. R.'dditur 
ordini Varius consularis, avaritiae criminibus olim 
perculsus. Suet on. Tib. 55. Horurn omnium vix 
dcos aut tres incoiurnes priHslitit, ceteros alium 
alia d.! causa perculit. Tfcpos Dion. 5. Quinqua- 
ginta annorum irnperiuni adeo facile perculit, 
ut etc. Tac. 2. Ann. 39. Mancipii unius auda- 
cia, ni mature subventum forel, discordiis ar- 
misque civilibus rempublicarn perculi.^set. — Si- 
militer Id. 1. Hist. 53. Quasque alias civitates 
atrocibus ediclis, aut damno linium (ialba p«r- 
culerat. h. e. x'exaverat, rnultaverat. ^ 3. Est 
etiam in stuporem rapere, timore concutere, 
consternare, exterrere, sbigottire, sgomentare, 
impaurire, abbattere. Cic. 5. Verr. 57. V.M. 
Ha?c te vox non perculit? non perturbavit ? Ju- 
stin. 2. 5. 5. Inopinanlibu9 verbera inttntant: 
adeoque illos perculerunt, ut quos ferro non pot- 
erant, metu verberum vincerent. Fat. Flacc. 
4. 651. Idem anirnos Amyci viso timor omnibus 
antro Perculerai. et 6. 480. pavor artus Protinus 
atque ingons iEetida perculit horror. Flor. i. 
10. Novissiine etiam tanta admiratione perculit 
u ' . elc " — Part, prater, pass, eodem senau s«- 
p J ssime. Cic. 1. ad Brut. 3. Timore quodara 
perculsa civitas. Lw. 't. 31. sub (in. Exercilus 
ab re male gesta perculsus. abbattuto d'animo. 
et Cox. 2. B. C. 12. Hostes turris repentina 



ruina commoti, inopinato malo turbati, deorum 
ira perculsi, urbis direptione perierriti. Tac. 1. 
.■Inn. 28. lit sunt mobiles ad supeislitionem per- 
culsae semel rnentes. et 2. ibid. 46. nd fin. Spe- 
rabatur rursum puffna, ni Maroboduus castra in 
colles subduxisset: id siguum perculsi fail, et I. 
ibid. 12. Perculsus improvisa interrogation* , 
paullurn reticuit. sorpreso. ^ 4. Pro impellere, 
spingere. Apul. de Mag. Venus nullis ad turpi- 
tudinein stimulis, vel illecebris sectatores suos 
percellens. 

Homonym. V. PERCUTIO sub init. 
PERCKNSEO, s.'S, sfii, sere, a. 2. Part. Ptr- 
censens II. 2.; Percerxsus II. 3.; Percensen- 
dus II. 1. — Percensere est tolum aliquid cen- 
sere, recensere, percurrere, x,c.-c<xs&uohua.t (It. 
fare la rassegna, contare , racconiare , far 
■menzione ad uno ad uno; Fr. passer en re- 
vue, compter, faiie le denombrement; Hisp. 
hacer la riviita, contar, munerar; Germ, et- 
was durchmustern, durchzithlen, herzahlen, 
berechnen; Angl. to count, reckon up, re- 
count). 

I.) Proprie. ^ 1. Est censere nurnerando, 
numerando percurrere, numerare, memorare. 
Cic. post redit. in senat. 1. t. Quod tarn di~ 
vinum est genus orationis, quo quisquam possit 
vestra in nos uni versa promerita, non dicam 
compiecti orando, sed percensere numerando? 
Id. Partit. oral. 36. 127. Quo in genere per- 
censere poterit plerosque inveniendi locos, scor- 
rere. Liv. 33. 32. Percensueiat omnes gentes, 
quae sub ditione Philippi regis fuerant. Tac. 4. 
Ann. 4. Percensere nunierum legionum. Plin. 
7. Hist. nat. 26. 27. (99). percensere res Ca- 
saris. <f 2. Item est percurrere. perambulare, 
inquireodi causa percurrere. Ovid. I. Met. 334. 
Cljmene tugubris et amens Et laoiata sinus to- 
tum percensuit orbem. Cic. 2. leg. Agr. 18. 48. 
Italian) percensuisti: perge in Sicilia m. Ov id. 3. 
Fast. 109. Signaque qu;e longo fiater percen- 
seat anno, Ire per haec uno mense sororis equos. 
Liv. 34. 52. Ha quum percensuisset Thessaliam, 
etc. h. e. tolerabilem rei public* adrninistrandae 
for ma m in ea constituisset. V. ibid. 51. 

II.) Translate. ^ 1. Est considerare, obser- 
vare, recensere singula cxaminando et notando. 
t'arro 1. R. R. 50. 1. Manipulurn, ut quera- 
que subsecuerunt, ponunt in terra: ubi eos fe- 
cerunt multos, iterurn eos p;!rcensent, ac de sin- 
gulis secant inter spicas et stramentum. pren- 
dendoti per ma no od uno ad uno li osseroa- 
no. Liv. 6. 2i3. I.'bi in percensendis captivis quum 
Tuscutaui aliqui noscitarKiitur, secret: abaHits ad 
tribunos adducuntur. Sic non null i: plerii/ue ta- 
me n leg. recenst-ndis. Sil. It. 6. ti'J.S, Qu;c post- 
quam infesto percensuit omnia vultu Adridens 
Pomus, lenta p roc la 111 at ab ira etc. ^ 2. Item 
est percurrere judicando, judicare. rivederc, cri- 
ticure. Liv.'M. 21. n t ation.'s IcJalurmn hester- 
no die dictas pro strntenliis percnsuanius. pren- 
diamo per ma no. examiniamo giudicando. Gell. 
7. 3. ante med. Sibi xisus est urationttm islam 
acri subtilique ing«nio percensuis-e. Apul. de 
Mag. Nam, ut audio, pe mm sen linns iis, qui i- 
stum nuverunt. (is) nulli duo ad hoc ;evi sup- 
pi cavil. ^ 3. Perce mus pro pert/uisitus dixit 
C a pell. 9. p. 3u3. Pujils Jovial is vigoris inaje- 
state percensre. 

PERCENSfO, onis, f. 3. actio percensendi. 
Frnnto de oration, icdente iterum ./. Maio) 
ep. 3. Tua vox... veie.... non..,. his omni- 
bus p'TCtmsio sit. 

PERCKNSUS, a, um. f. PERCKNSEO. 
PERCKPTiBfLIS, e, adject, ^f 1. Passive est 
qui percipi potest, percettibile. Cassiod. 5. Hist. 
Feci. 20. Ante omnem perceptibiii-m opinionem. 
BoeAh. Geom. 2. ;i. L542. Runitas delinita, et 
sub scientia end ens, animoque semper imila bills 
et perceptibilis prima natura est. ^ 2. Active 
qui perc ; pere potest, qui percipiendi f3Cultate 
pollet. Boeth. Dialog. 1. in Porphyr. p. 20. 
Bos est animal, quod neque rationale sit, neque 
risus porceptibile. et ibid. p. 163. Homo perce- 
ptibilia scientire. 



PERGEPTIO 

PERCEPTlO, unis, f. 3. coraprebensio, colle- 
etio, actus percipiendi, raccolla, *xraXij<J'tC- 

I.) Proprie. Cic. 2. Off. 3. 12. Neque fru- 
gum fructuuraque reliquorura perceptio et con- 
servatio tine homiaum opera ulla esse potuisset. 
Adds Colum. I. It. R. 3. t. 

II.) Translate lumitur pro cognition?, perce- 
jione, conosccnza. Cic. 4. Acad. (2. pr.) 7. 
±2. An vero qua potest esse, nisi qua non 
ex una, aut duabus, scd ex multis animi per- 
ceptionibus constat? <t ibid, 6. 17. Cognitio, aut 
pcrceptio, aut, si rerbum e verbo volumus, com- 
prehensio, quara xaxakri^tv illi vocant. Id. 2. 
Hercnn. 31. 50. Ilrec si, ut conquisite conscri- 
psiuius, ita tu diligcotcr fucris consecutu»,-et 
tute nostrum diiigentiam Jaudabis, luaque per- 
ccptione Icelabere. Scribon. ia epist. a meci. 
Totius artis perceptio. Quintil. 2. 17. 18. Nul- 
lam artem falsis assenliri opioionibus, quia eon- 
ttitui sine perceptione non possit, quae semper 
vera sit. At. leg. prceceptioue. 

PERCEPTOR, Oris, ro. 3. qui percipit. Augu- 
slin. i. Soliloq. i. extr. Jubeas mc esse perfe- 
ctum amatorem perceploremquc sapientias tuas. 

PERCEPTUM, i, o. 2. V. PERCIPIO in 0n, 

PERCEPTUS, a, um. V. PERCIPIO. 

PERCERNIS, e, adject, trasparcnle, qui bene 
cerni potest: ab inusii. percemo, ut pcr*picuus 
a pc'ipicio. Inscript. apad Fubrelt. p. 615. n. 

127. NVMPHIS AVG. PERCBRSIBVS T. CIKGSTITS DtO- 
NVS1VS EX VOTO. 

PERCERPO, cerpis, ccrpsi, cerpere, a. 3. de- 
cerpo, carptim lego. Gell. 2. 30. in fin. Cujus 

rei causa quum Aristolelis libroa problematum 
percerpsiraus, notavi. Alii kg. praecerpsimus. 

PERCESSUS, a, um, particip. a percedo, Ei 
corrupta leclione ita Non. p. 261. 12. Merc, ei 
Cic. Oral. 48. 159. Concisum, non concessum, et 
quod quidam percessum eliam tolunt. At apud 
Cic. loc. cit. legitur conccesum, et pertisum. 

PERCtDO, cidis, cidi, cjsum, cldere, a. 3. (per 
et c^do). Praeterilum est eliara percecidi, ut per- 
cur ro habet percwri et percucurri , etc. Flar. 
3. 20. o mtd. in Apennino Lentuli exercitum 
percecidit. taglib a peizi. Adde eumd. 4. 12. — 
Part. Percisus 2. — Percidere est valdc c.-edere, 
fompere, spezzare. ^ I- Generatim. Plaut. 
Pert. 2.4. 12. Non hercle, si os perciderim tibi, 
metuam. Ita legunt in MSS. et veterib. edition, 
plerique Critici. Addit Gruler, excrnplum Se- 
nccce 4, Quasi, nat. 4, Meadacia leviora, in 
quibus os percidl, non ocuii erui solent. Non 
desunt tamen qui ubique prcEcido reponunt, 
Tumeb. addit ei PUiuto et illud Cas. 2. 6. 
52. Percide os tu illi hodie. ^ 2. Speciatim ob- 
scaeno sensu , percidere est Idem ac paedicare. 
Martial. 4. 48. Percidl gaudes, percisus, Papile, 
ploras. et 7. 62. Reclusis forlbus graodes perci- 
dis, Amille. Adde eumd. 6. 3D. et 11. 28., et 
Auct. Priap. 13. Similiter Glost. Philox. Per- 
cisus, psedicatus, KEKvyiofiivoc.. Seneca Prov. 
5. ante med. Percisi et profess! impudicitiam. 
Martial. 12. 35. Dicere percisum te raihi saspe 
60les. Auct. Priap. 15. nemo Percisum scict esse 
me: aed errat. Omnibus tamen bis iocis alii leg. 
prcpo'sus. — Item obscano sensu percidere os 
alicui est idem atque irrumare aliquem. Martial. 
2. 72. Os tibi percisum, quanto non ipse Lali- 
nus Viiia Paonicull pcrcutit ora sono. Alii leg. 
pracisum. 

PERCffiO, es, a. 2. et percto, is, Ivi et l!, 
Hum, ire, a. 4. Part. Percitus in fin. >— Per- 
ciere vel percire est ralde ciere, commovere. 
^ 1. Slriclo scosu. Zucret. 3. 303. irai fai aub- 
dita percit. et ibid. 18. Ocius ergo animus, quam 
res te perciet ulla. ubi perciet pra!sens tempus 
est. et 28. ubi me dlvina voluplas Perciit atque 
horror, h. e. commovlt. Sed Lachmaunus legit 
Perciplt. et 4. 563. rerbum srepe unurn perciet 
aurej Qmnibus in populo, missum praconis ab 
ore. ferisce. llic quoque perciet prccseos tempus 
est. ^ 2. Latiori sensu. Plant. Asin. 2. 4, 69. 
Crura hercle dillriagentur, nl istum impudicura 
pur:ies. h. e. magna voce proclamas, seu pras- 
dic;is, isuirn impudicum esse. — liinc 

Ton. Ill 



— 633 — 

Per ct tut, a, um, particip. praster. e«t com- 
motui, incitatus, incitato } commotio. 

I.) Proprie. Zucret. 2. 1051. Seminaque innu- 
mero aumero, summaque profunda Multimodis 
voiilent seterno percita motu. 

II.) Tracsfertur ad animura. Ter. Hecyr. 3. 3. 
17. Incredibili re atque atrocl percitus. Cic. Mil. 
23. 63. Sive enim illud anirao lralo ac per- 
cito fecisset. Plaut. Asin. 4. 2. 13. Amoris cau- 
sa percitus id fecislL trasportato. ct C'as. 3. 5. 

6. Ira percitus. et Amph. 2. 2. 95. atra bilt. 
Seneca Here. Fur. 108. magno furore, et Jlip- 
pol. 1156. Quis te dolore percilam instigat fu- 
ror? — Liv. 21. 53. a med. IngeDium perci- 
tura ac feroi. impetuoso , ardente. et Sail. 
fragm. spud Priscian. 6. p. 704. Putsch. Quia 
corpore et lingua percitum et inquietem, nomi- 
ne histrionis vii smi, Durbulejum appellabat. 
Corpore percitus bic dicitur, qui corpus vebe- 
meoter jactabat, hue et iliuc Ductuabat et Tacil- 
labat; lingua percitus, qui multa temere effun- 
debat et verba pra»cipitabat. Uxc Kritzius ad 
h. I., collato Cic. Srut. 60. 216. 

PERCINGO. sis, xi, ctum, gere, a. 3. circum- 
quaque cingo. Colum. 10. M. M. 317. S^pc suas 
sedes percioxit vitibus albts. Manil. 3. 331. me- 
dio percingitur ordine mundus. Utrobiquc alii 
leg praecingo. 

PERCtO, is. V. PERCIEO. 

PERClPlUlLIS, e, adject, percettibile, qui per- 
cipl potest. Mar. Victorin. 1. p. 2451. Putsch. 
Vox est aer ictus auditu percipibilis, quantum 
in ipso est. 

PEUClPlO, clpis, c?pi, ceptum, cl'pere, a. 3. 
(per et capio). Percepset pro percepisset non- 
nulli leg. in Pacuvio apud Cic. 3. Off. 26. 08. 
— Part. Percipient II. 1.; Perceptus I. 4. 
et II. 1. 2.; Percepturus et Percipiendus II. 
2. — Percipere est plane, peoitus capere, occu- 
pare, KataXa/x/Savw (It. prendere, occupare, in- 
vestire; Ft. prendre, taisir, s' emparer, enva- 
hir; [ lisp, fomar, agarrar , asir, apoderarse, 
invadir; Germ, ganz, trfassen, crgrcifen; Angl. 
to take up wholly, seize entirely, possess, in- 
vade, occupy). 

I.) Proprie. ^ 1. Generatim est occupare, 
potiri, occupare, impadronirsi , impossessarsi. 
Zucret. 5, 604. Est etiam quoque, uti non ma- 
goo solis ab igni Aera percipiat ca'idis fervo- 
ribus ardor. Plaut. Amph. 5. 1. 66. Mibi hor- 
ror membra misero percipit dictis tuis. Id. Men. 
5. 5. 21. Quid cessas dare potionjs aliquid, prius- 
quam percipit insaoia? Id. Stich. 2. 2. 17. Quid 
ego, cui misero medullam ventris percepit fa- 
mes! Ter. Eun. 5. 6. 2. Neque agri, neque ur- 
bis odium me uoquam percipit. Adde Plaut. 
True. 2. 5. 14. ; et Zucret. 3. 80. ^ 2. Spe- 
ciatim est penitus recipere. Colum. 11. R. R. 
3.' 40. Tbymo pinsito aquam medicare, qu* 
quum succum ejus perceperit, etc. Plin. 21. Hist. 
nat. 5. 13. (26). In faece vim macerantur, ut 
colorem perciptant. Ovid. 4. Met. 744. tactuque 
induruil hujus, PercepiLque novum ramis et fron- 
dc rigorem. Zucret. 6. 984. ?arii sensus ani- 
mantibus insunt, Quorum quisque suam proprie 
rem percipit in se. Ovid. 8. Met. 227. de Icaro. 
Tabuerant ceras: nudos quatit ille lacertos, Re- 
migioque carens non ullas percipit auras. ^ 3. 
Hem capere, colligere, raccogliere. Cic. Senect. 

7, 24. Screre, percipere, condere fructus. Plin. 
15. 7/ist. nat. 1. 1. (3). Fructum percipere ex 
olea. Id. 9. ibid. 54. 79. (168). Magna vectigalia 
ei oslrearum vivariis percipere. ricavare. Co- 
lum. 12. R. R. 3. 9. de officii* vilUcce. Ton- 
suris oviura utique interesse, et lanas diligen- 
ter percipere, et vellera ad numerum pecoris 
recenscre. ^ 4. Item accipere, reoortarc, ob- 
tinere, consequi, riporlare , conseguire, otte- 
uere, ricevere. Colum. 1. R. R. 9. 8. 18. Di- 
ligeos dominus quum a vinctis mauciplis, turn 
ab solulis quirat, an ex sua constitutione justa 
percipiant. Id. 4. ibid. 3. 5. Novella vioea, 
dum adoltscit, nisi omnia justa perceperit, ad 
ullimam redigitur maciem. se non abbia tulta 
la sua giusta coltura. et Cces. 2. B. C. 31. Per-, 



PERCIS 

ciperc prmraia. Justin. 13. 7. 6. Ei proraissik 
dei jam parte percepta. Id. 43. 5. 11. Arum 
suum clvitatem a Cn. Pompejo percepisse. Pe ■ 
tron. Satyr. 141. Oraaes qui in testamento meo 
legata habent, hac cooditione percipient, il etc. 
Sueton. Tib. 15. Ne heredilatem quidem, aut 
legata percepit ulla aliter, quain ut peculio re- 
ferret accepu. Id. Aug. 10 1. Quamvis quater- 
decies millics ex testamentis amicorum percepis- 
set. Plin. 10. Ep. 79. Rogavit testaineoto, ut 
hereditatem suam ndirem cerneremque,'ac deinde 
perceptis l. inillibus numum, reliquum omne 
civilatibus redderein. Ovid.- 1. Fast. 273. Ulili- 
tas aqure pcrctpta. Cic. 2. Nat. D. 36. 91. Aoi- 
mabilis ipirabilisque nalura, cui nococn est aer, 
Gra?cura illud quidem, scd perceptum jam tamen 
usu a nosiris: tritum est enim pro Latino. Cf. 
eumd. 3. Fin. 2. 5. Ea verba, quibus instituto 
veterum utimur pro Latinis, ut ipsa pbilosopbia, 
ut rhetorica, dialectics, grammatica, geomelria, 
musica, quamquam Latine ea dici poteract, ta- 
men, quoniam usu percepta sunt, nostra duea- 
mus. Madvigius ad h. I.: Penitus accepta el 
in Unguam Zatinam recepla verbum signiiicare 
nequit. Significal autem usu sic trila, ut ea in- 
telligantur. 

11.) Translate. ^ I. Est senlirc, sentire, pro- 
vare: et — n) Ad sensus corporis pertinet. 
Cic. Orat. 2. 8. Quod neque oculis, neque au- 
ribus, neque ullo sensu percipi potest. Ovid. 14. 
Met. 700. el totis pcrceperal ossibus aestum, Cic. 
1. Fin. 11. 37. Voluptas, qua; cum jucundilale 
quadam pcrcipitur sensibus. el 2. ibid. 30. 98. 
Memoria voluplatum corpore perceptarum, Plaut. 
Cure. 1. 3. 1. Placide egredcre,-ne quod bic 
agimus, herus percipiat fieri. — 6) Item ad 
animuin. Cic. 14. Fam. 1. Me miserum! Tul- 
liolam nostram ex quo patre tantas voluptales 
capiebat, ex eo tantos percipere luctus. Nam quid 
ego de Cicerone dicam] qui quum primum sa- 
pere ccepit, acerbissimos dolores miseriasque 
percepit. Ovid. 2. Pont. 1. 60. Gaudia perci- 
piens qua dedit ipse suis. ^ 2. Item tnlellige- 
re, comprehendere, cognoscere, discere, asse- 
qui, capire, intendercy imparare, apprendcrc. 
Cic. 4. Acad. (2. pr.) 8. 26. Aliquid percipere 
et comprehendere. et ibid. 9. 23. Comprehen- 
dere et percipere. el 1. Fin. 19. 64. Cogno- 
scere et percipere. Horat. Art. P. 335. ut cito 
dicta Percipiant animi dociles, teneantque fide- 
les, Cic. 1. Orat. 28. 127. Quippiam percipere 
animo, et memoria custodire. Cces. 3. B. C. 84. 
Qui quotidiana consuetudine usurn quoque ejus 
generis prceliorum perciperent. Cic. 1, Orat. 28. 
127. Percipere arliucium aliquod. Id. 1. ad Q. 
fr. 1. 10. virtutem et humanitatem. Id. i. Orat. 
51.219. philosophiam. Id. I. Off. 18. 60. praecepta 
artis. Id. Senect. 7. 21. Themistocles omnium 
civium perceperat nomina. avea imparato a 
mente. et 1, Cat. 11. 27. Percipite, quseso, di- 
ligenter quae dicam, et ea penitus aoimis veslris 
mentibusque mandate. Ovid. 1. Fast. 102. et 
Voces percipe mente meas. Curt 6. 9. Quoi fa- 
cilius, quae dicam, percepturos arbitror. Plin. 
26. Hist. nat. 3. 7. (12). Reraedia nosset oculis 
usuque percipienda. h. e. nosset medicinal Ti— 
dendo et eiercendo. — Similiter Cic. 4. Acad. 
(2. pr.) 14. 44. et 31. 99. Res comprchensa; 
et pcrceplae. et ibid. H. 23. Res percepta et co- 
gnita. Nepos Alt. 17*" extr. Philosophorum ita 
percepta habuerat pracepta. — Hinc 

Per ceptum, i, n. 2. absolute, substantirorum 
more, est Szetacr.ua. Cic. Fat. 6. Divioatio a 
perceptis artis profichcitur: percepta appelio, 
qua; dicuntur Grace Scuif^uaTa.. et mox. Per- 
cepta astrologorum. Alii utrobiquc leg. praece- 
pta. — lliuc Gell. 14. 1. ante med. Miraba- 
tur id cuiquam pro percepto liquere, Stellas 
islas non esse plures etc. come certo e indubi- 
tato. 

PERCIS, Idis, f. 3. conchae marinac species. 
Plin. 32. Hist. nat. 11. 53. (150). Pectunculi, 
purpuras, percides. Quiilam putant, esse easdem 
ac percas; alii leg. pegrides, quarum tamen 
nulla alibi est mentio. Sillig. lectionem pegri- 

80 



PERCISUS 

des tuetur «x Bamberg, et oplimis quibuscum- 
que Codd. 

PERCISUS, a, urn. F. PERCIDO. 

PERClTATUS, a, um. V. voc. seq. 

PERClTQ, as, 5vi, stum, are, a. 1. (per et 
cito). Part. Percitatus. — Percitare est inci- 
tare, Talde movere. Accius &pud Non. p. 467. 
27. Merc. Devagaat matronse percitatse tumullu. 
F. DEVAGOR. Pacuvius apud Festum p. 274. 
27. Mill. Rapto, reciproco, percito, agito ultro, 
citro. Ita leg. Botha ad Pacavii fragm. p. 144. 
At Mullerus: Rapio, reciproco percilo animo, 
ultro citro. 

PERClTUS, a, urn. F. PERCIEO. 

PERCIVTLIS, e, adject. Talde civilis. Sueton. 
Tib. 28. Exstat et sermo ejus in senatu perci- 
vjiis. assai moderator 

PERCLAMO, as, are, a. 1. xaxa/Soaw, Talde 
clamo- Plaul. True. I. 1.8. Quot perclaraanda! 
Dii vostram Cdera! Al. aliter leg. 

PERCLAREO, es, et rectius 

PERCLARESCO, clSrescis, clSrQi, clSrescere, 
incboat. n. 3. valde clarescerc. Translate Sym- 
mach. 10. Ep. 72. Laudandae sublimilatis tuae re- 
latione perclaruiu Id. 10. Ep. 72. Perclaruit, 
voluisse etc. 

PERCLUDO. dis, si. sum, dere, a. 3. conclu- 
des, omniao claudere. Filruv. 1.1. ante tneii. 
Funes, qui non pcrcluduntur, nee praligantur, 
Paul. Dig. 20, 2. 9. Antequam pensionis at,- 
mine percludamur. Utroque loco alii praecludo 
reponunt. Certior est lectio apnd Theod. Pri* 
scian. lib. 2. part. t. c. 5. p. 299. retro ed. 
Aid. Si vero digestio sputorum tarda et dxffi- 
cilis fuerit, Tel si pectora eorum viscosa quadam 
pinguediae percludantur, etc. 

PERCNOPTiJRUS. V. ORIPELARGUS. 

PERCN'OS vel percaus, i, m. 2. jre'pxvo?, aqui- 
l;e genu*, de quo base Ptin. 10. Hist. nat. 3. 3. 
(7). Tertii (generis aquila) morphnos, quam Ho- 
merus et percnum vocal, aliqui et piangum et 
anatariam, secunda magnitudine etvi;huic vita 
circa lacus etc. 

PERCOARCTO, as, ore, a. 1. vehementer con- 
slringo. Colum. 2. R. R. 19. 2, Et utrimque sic- 
catura percoarctabimus in strigam. Alii rectius 
leg. roarcLabimus. 

PERCOCTUS, a, um, F. PERCOQUO. 

PERCCENO. as, Svi, stum, are, n. 1. probe 
cceoare. Gloss. Philox. Perccenare, ditoZetirvr}aa.i. 

PERCOGNfTUS, a, um. F. voc. seq. 

PERCOGNOSCO, gnoscis, gnovi, gnltum, gno- 
scere, a. 3. Part, Percognitus. — Pe-rcogooscere 
est perfecte cognoscere, Siaytvwoxto. Plant. True. 

1. 2. 50. Utrosque percognovi utrobidem. Plin. 

2. Hist nat. 45. 45. (116). Illos quoque legem 
naturae habere non ignotam etiamsi nondum per- 
cognitarn. Id. 4. ibid. 14. 28. (98). Nam Ger- 
manic rouliis postea annis, nee tota, percognita 
est. Id. 37. ibid- 3. 11. (45). Seicenlis m. pass, 
fere a Carnunto Pannoniae abesse litus id Ger- 
manise, ex quo (mccinum) iovehitur, percogni- 
tum nuper. 

PERCOlAPHO, as, are, a. 1. schiaffeggiare, 
colapbis valde percutio. Petron. Satyr. 44. Ut 
Jarvas. sic istos percolapbabant. Alii perperam 
leg. percolaptabant. In Cod. Tragur. legitur 
percolopabant. 

PERCOLAltO, onis, f. 3. actus percolandi. 
f'itruv. 8. 7. sub f*n. Uli percolationibus aquae 
transmutari possint. 

PERCOLATUS, a, um. F. voc. «eq. 

PERLXH-O, as, Svi, atom, are, a. 1. (per et 
Colo i. Part. Percolatus et Percolandus I. — Per- 
colare est per colum transmitters, totum colare, 
colore motto l:.ne, £iuXt'f<u, 5sij5rs«a. 

1.) Proprie. Cato R. H. 108. Turn vmum per- 
colate, poientam abjicito. Cels. 6. 9. Is humor 
percolatur. Scribon. Compos. 73. Aqua perco- 
lala. et Compos. 271. Postero die quura iufer- 
vefacla fuerint. percolanda erunt. Colum. 7. R. 
R- fl. 3. Maxime refert primo quoque tempore 
serum percolari et a concreta materia separari. 
Id. 12. ibid. 42. 2. Quum fuerint decocla (poma), 
ut non multum juris supersil, refrigerantur et 



— G34 — 

percolantur. Plin. 31. Hist, nat. 6. 37. (70). 
Nam in terra marina aqua argilla percolata dul- 
cescit. Adde Fitruv. 8. 2, 

II.) Translate. Lucret. 2. 474. Humor dulcis, 
ubi per terras crebrius idem Percolatur, h, e. 
iransmittitur. Ptin. 18. Hist. nat. 1 1. 21). (110). 
Terra pulverea summa, inferior brbula -crebros 
irnbres percolat atque transmittit. .Seneca prcef. 
Qucest. nat. ante mtd. Quid enim erat, cur in 
numero viventium me posiium esse gauderem? 
an ut cibos et potiones percolarem? ft. e. ede- 
rem, biberem et egererem. 

PERCOLO, cfilis, cSIui, cultum, cSIere, a. 3. 
(per et c51o). Part. Percolens II. 2.; Per cult us 

1. 1. — Percolere est culturain absolvere, supre- 
mam manutn addere,polire, perficere, complere. 

I.) Proprie. Plin. 5. Ep. 6. ad /in. Quae ma- 
xima ex parte inchoavi, aut inchoata percolui. — 
Sic de corporis cultu. Apul. de Mag. Ne ulla 
cura os percolat, neque ille exotico pulvere den- 
ies emaculet. Plant, Pain. 1. 2. 22. Nisi per- 
culta est (femina), meo animo quasi illauia 
est. 

II.) Translate. ^ 1. Est ornare. Tac. Agric. 
10. Quae priores nondum comperta, eloquentia 
percoluere, rerum fide tradentur. ^f 2. Est et- 
iam valde amare, vereri, colere, beneficiis pro- 
sequi. Plant. Trin. 2. 2. 4. Patrem tuum si per- 
coles. Tac. 4. Ann. 68. Neque omiserat conju- 
gem libcrosque ejus percolere. — Similiter Id. 

2. Hist. 82. Multos preefecturis et procurationl- 
bus, pltjrosque senatorii ordinis honore percolait. 
Apul. 8. Mel. Imagineni defunctt divinis per- 
colens honoribus. ^ 3. Item celebrare. Aurtl. 
f r ict. Cossar. 14. Percolere initia Cereris. et 20. 
funus. 

PERCOmESUS, a, um, particip. ab inusit. per- 
comedOj omnino comesus. Est Isid. 10. Orig. 
lilt. e. Exesus, quasi percome«us. 

PERCOMIS, e, adject, valde comis. Cic. Brut. 
58. 212. Qui peritissiraus juris, idemque perco- 
mis est habitus. 

PEKCOMMOdE, adverb admodum commode. 
Cic. C(Bcin. 27. 77. Hoc loco percommode ac- 
cidit quod, etc. molto acconciamente, molto a 
propoxito. et 4. 7\tsc, 30. 64. Itaque, sive ca- 
su accidit, sive consilio, percommode factum 
est, quod etc. et 2. Ferr. 2. 5. Verum hoc 
adbuc percommode cadit, qucd etc. Ziv. 23. 
25. Tumulus est in extrema parte nobis versus 
a mari-,percommode situs ad commeatus exci- 
piendos. 

PERCOMM5DUS, a, um, adject, valde corn- 
modus. Liv. 22. 43. Id quum ipsia castris percom- 
raodum fuit, turn salulare praecipue futurum e- 
rat. frao^fo comodo, accorxcio. Marce.ll. Empir. 
c. 10. p. 100. retro ed. Aid, Uvae immature suc- 
co-n&res fluentes repleri percommodum est. 

PERUO.NFERTL'S, a, um, adject, omnino con- 
fertus, plenissimus. Gloss, vett. Perconferto, 
pleno. 

PEROON'TATfO, onis, f. 3, et 

PKRCO.\TATiV£, adverb, et 

PERCONTATIVL'S. a, um. et similia. F. PER- 
CUNCTATIO, PERCUNCTATIVE, PEROLNCTA- 
TIVL'S et similia. 

PERCONTUMAX, acis, adject, valde conturoax. 
Ter. Hecyr. 3. 5. 54, Percontumax redisti hue 
nobis, Pamphile. 

PERCOOPERfO, is, 5re, a. 4. apte cooperire, 
coprirc esattamente. Theod. Priscitin, 4. 1. sub 
init. Omnia Ioca cum ipsis quoque testibus per- 
cooperis. Gajus inter Gromat. veter, p. 307. ed. 
Rudorff. In termioatione verura quam maxime 
sub terra ipsos palos percooperuimus, et siena- 
tim, ut ioveniaotur pal: ipsi, stellam consecra- 
vimus. 

PERC6PlOSfi, adverb, copiosissirae. Sidon. 4. 
Ep. 1. sub fin, per*opiose me oflicii votivi com- 
pote m fecit, 

PERCOPfOSUS, a, um, adject, valdn copiosus. 
Plin. 9. Ep. 3t. In quibus quidem peicopiosus 
fuisti. 

PERCOQUO, cCquis, coxi, coctura, cBquere, a. 

3. (per et coquo;. Part. Percoctus I. et II. 2. 



PERCRMRO 

— Percoquere est perfecte coquere, cuocere a 
perfezione. 

I.) Proprie. Ptin. 23. Hist. nat. 7.64,(127). 
Bubulas carnes add iti caules magno ligni coni- 
pendio percoquunt. Id. 22. ibid. 25. 78. (142). 
Lens non bene percocla. Scribon. Compos. GO. 
Atque ita {ea) percoquunt fornac*; balncariuruni. 
donee in carbonem redigantur. Ccel. Aarel. 2. 
Tard. 7. 107. Porcine carnis percocta pars ler- 
lia. Et Mar cell. Empir. c. 20. p. 114. retro 
ed. Aid. Cataplasma tit. slornacho laboranti ex 
pomis cydoneis oplirne percocti>. 

II.) Translate. ^ 1. Est calefacerc. I.ucret. 

6. 858. Percoquere humoreru. Id. 5. 1232. qua- 
cumque e causa flammeus ardor Horribili sonitu 
silvas exederat aUis Ab radicibus et terrain per- 
coxerat igni. ^ 2, Item ad maturitatem addu- 
cere, maturare. Cato It. R. 25. Studeat familia 
vinurn (h. e. urain) bene percoctum siccumque 
legere, ne vinum nomen perdat. Ovid. Remed. 
am. 83. teneras mora percoquil uvas. Seneca 

7. Benef. 31, Sol percoquit fructus. ^ 3. Item 
nigrum facerc, abbronzire, annerire. Lucret. 
6. 722. de jEthiop. nigra virum percoctaque sx- 
cla colore. At Lachmaonus leg. nigra viruiu 
percoclo ssecla colore. 

PERCRASSUS, a, um, adject, valde crassus. 
Cels. 5. 26. n. 19. Melicera mala est, multa el 
percrassa. 

PERCREBESCO vel pcrcrebresco , crebrescis, 
crebfji vel crebrui, crebrescere, n. 3. (per et cre- 
bresco). Praeteritum maxime est in usu: in quo 
terlium r usus saepe exlerit: /'. CREBRESCO. 

— Percrebresco — a) Gen era lint est idem ac 
crtber lio, avvenire di frequente, render si fre- 
quent*. Cic. 6. Ferr. 30. 68. Quum haec omni- 
no fa in a de nostrorum bominum avarilia et cu- 
piditate percrebuerii. Adde eumd. ibid. 43. 94. 
et 10. Fam. 10. Co?s. 3. B. C. 43. exfr. Quum 
fama per orbem terrarum percrebuissel, ilium 
a C«sare obsideri. Tac. 12. Ann. 6. extr. In 
fratrum filias conjutjia aliis genlibus solemnia, 
nee ulla lege prohibita: et sobrinarurn diu igno- 
rata, tempore addito, precrebuisse. essersi resi 
frequenti. — b) Speciatim percrebesco est idem 
ac creber fio in ore et sermone bominum, di- 
vulgor. Cic. t. Alt. 1. Ita quiddam spero nobis 
protici, quum hoc percrebescit plurimos nostros 
amicus inveniri. Id. 2. Ferr. 1, 1. In Vetera vit 
jam opinio, qua; non modo Romne, sed et apud 
exteras nationes omnium sermone percrebuit. Id. 
4. ibid. 23. 56. Res percrebuit: in ore aique 
sermone omnium ccpit esse. Id. 9. Alt. 11. Ipsi 
enim 1 Hi. pulavi perniciosum fore, si ejus hoc 
tan turn sceius percrebuisset. — Et cum Infinito 
Sueton. Cal. 6. Quum repente jam vesperi in- 
certis auctoribus (eum) convaluisse tandem per- 
crebuisset etc. 

PERCREPO, pas, ui, Hum, are, 1. est valde cre- 
pare, resonare, personare, perstrepere. risuonare, 
Cmctj-xibj. — a) Neutrorum more. Cic. 7. Ferr. 
13. 31. Locum ilium litoris percrepare totum 
muliernrn vocibus cantuque sjoiphonia'. — b) 
Active Lucilius apud Non. p. 255. 14. Merc. 
Percrepa pugnam Pompilii, facta Cornelii cane, 
ft. e. die, pra?dica, lauda, 

PERCRESCO, is, eraj n. 3. valde cresco. Quin- 
til. 7. I. 17. Vis quasstionum percrescere debet, 
et ad polentissima ab inlinuissimis pervenire 
Alii vero leg. semper crescere. Seren. Sam- 
mon. 36. 680. Avulsamque vetat (hirudo) rur- 
sus percrescere silvam. scil, piioruui in corpore 
humaoo, 

PERCRIBRATUS, a. um. F. voc. seq. 

PERCRIBRO, as, Svi, atum, are, a. 1. Part. 
Percribratus. — Percribrare est cribrare- diligcii- 
ler cribare. Scribon. Compos. 87. Contunditur 
crocum, percribralur. Id. Compos. 269. Res, quae 
infra scripts sunt, contuse et percribralac. Mar- 
cell. Empir. c. 14. p. 104. ed. Aid. Tragacan- 
tbum, sicut est, conlundi et percribrari tenui fo- 
i a mini* oportct. el c. 35. p. 137. retro- In his 
macerantur species, qua; infra script* sunt, r.an- 
tus.e et percribralae f landioribui toramiuinu* 
cribri. 



PERCRUCIO • 

PFRCRUGlO, as, are, a. 1. valde cracio. Plant. 
Dacch. 5. 1. 13. Hoc, hoc est, quo (pectus) per- 
ace?cit; hoc est demum, quod percrueior. 
PERCRCUUS, a, um, adject, valde crudus. 
I.) Proprie. Pitruv. 10. 20. sub fin. Virg* 
creberrim* te\t*, percrudis coriis consul*. 

11. ) Translate est immaturus apud Colum. 
12. H. R. 10. 4. Prima purpurea quum iroma- 
tura. (ion l.amen porcrtida legeris. 

PERCCbO, dis, di, dere, a'. 3. valde cudo et 
forio, cudendo perforo. Colum. 8. H. H. .'». 14. 
Die undevigesimo animadvertat, an puUi rostel- 
lis ova percuderint, et auscultetur, si pipiant. 
At Schneidorus leg. pertuderint- 

PKKCl.TSUS, a, um. P. PERCFXLO. 
PERCl'LSL'S, us, in. 4. percussio, quassatio. Iq 
sexto casu sing. Tertull. Anim. 52. sub fin. >"a~ 
vigia intesiino perculsu desidunt. 

PEKCl'LTOR, ui is, in. ;j. diligens et assiduus 
cultor. .Jure!, f'ict. Cmsar. I. de Aug. Doc to - 
rum, qui abuude erant. neccssaribrumque per- 
cultor. 

PKRCL'LTUS, a, urn. P. PERCOLO. 
PERCCMBO, cum bis, cubui, cum here, n. 3. 
llujus veibi usum his verbis improbat Parro 9. 
L. L. 48. Mull, Quod ajunt ut perse dit et 
perslitit, sic.... peicubuit quoniam non sit, 
no» esse analogiam, vel in hoc errant, quod duo 
posteriori et prioribus deciinata non suot, quum 
analnjia polltcealur ex duobus similibus similiter 
declinatis sirnilia fore. 

PERCUNCTATIO vel pcrcontatio, unis, f. 3. 
lie scribendi ration e P. PERCUNCTOR in it. — 
Percunctatio est inquisitio, inlerrogatio, ricerca, 
interrogazione, j'ewnjffi?. — a) Generatim. Cic. 
Tim. 1. Ac primum quidem tempus salutatjo- 
nibus, reiiquum percunctalione consumpsimus. 
Cces. 5. B. G. 13. ,\'os nihil de eo percuncta- 
tionibus reperiebarnus, nisi cerlis ei aqua men- 
<uris, bre.viores esse nodes, quam in continen- 
te videbamus. Cic. 12 rut. 60. 218. Oinnis ille 
sermo ductus e percunclatione filii, quid in se- 
nalu esset actum. J-'lin. It. Hist. nat. 30. 36. 
1 110). de f'ormicis. Qui* tunc earum concursatio! 
qua in diligens cum obviis qu.rdam collocutio at- 
que percunctatio! Tac. /Hal. de Oral. t. S*pe en 
me requiris, Juste Fabi, cur etc. Cui percun- 
ctationi I'jm rcspondere-vix hercule auderem etc. 
— f>) Specialim inter liguras sententUrum per- 
runrtalii} puniiur a Cic 3. Or at. 53. 203. Et 
rogaiio, atque huic finkima quasi percunctatio. 
liogatio, h. e. iiiterrui?atio, difTert a percuncla- 
titme in co, quod iila lit instandi el arguendi 
causa, haec noscendi. V. PEUCL'NCTOR sub I. h. 
PK1KXNCTAT1VE vel pareunia live, adverb. 
interroguntlo, interrosaf-ive. Char is. 2. p. 161. 
Putsch. P. PUOMNClAllVE. 

PERCLNCTATIVIS rei percontativus, a, uin, 
adject. ^ 1. Striclo sensu est ad interrogation 
riein pf i linens, qui percunctalioni insert il. Dio- 
ine.it- I. p. 328. Put-ich. Modus ouinquc esse o- 
innes fere graiiimaLci consenliunt: nam qui sex 
voluerunt, vario judicio alii promissivum. quidam 
im persona km coiijunjunt ; qui scptom, utrumque 
prioribus ac'jiciunt; qui amplius, percunctativum 
assumunt; qui novem, conjunctivum a subjuncti- 
vj separam ; qui decern, etiam adhcutativum ad- 
scrilmnl. Adde Mux. Pic tar in. p. i'J'iii. Putsch.; 
et Cape! I. 3. p. IS'!. ^ 2. I.atiori sensu est a 
cutictis probalus, omnibus notus. Cu:l. Aurel, 
4. Tar it. H. ante mat. Apollonius Memphiles per- 
cunctativo, sive univer.iali tnudu, quern (xi&ci 
xa&oXota'n von ant, etc. P. PEIlCUNCTO 2. 

PKRCIJNCTATOK ue^ pcrcoiUator, oris, in. 3. 
riterralore, qui peicunclatur. De eo, qui nimis 
cur ipso iuquiril, Plaut. Men. '>. ">. 31. Qui te 
Jupptler diique oinnes, percunct.alor, perduint. 
I/orat. 1. Pp. 1H. 6'J. Percunctaturem fugito: 
nam garrulus idem est. 

PKUCUNCTATUS, a, um. /'. voc. seq. el PKR- 
CIJNCTOH. 

PEIUX'NI^TO vel percotito, as, svi, iituin, are, 
a. 1. Part. Perm net atus 1. et 2. — Pcrcunctarc 
est ideiii ac percuiict.iri ^ ' Striclo sensu. — 
u) Activa forma. .Vu.'riui' apud .Yon. p. 474. 7. 



— 63 



Merc. Docte percunctat Ennius, quo pacto Tro- 
jara reliquisset. Novius ibid. Si percunctassem, 
malum hoc me prasterisset. ApuL 11. Met. Quod 
sedulo percunctaveram. Priscian. 8. p. 7i>9. Put- 
sch, utrumque probat, scil. percunctare et per- 
cunctari. — 6) Passiva forma. Gell. 16. 6. Quse- 
re ea potius, quaj a grammatico quserenda sunt: 
nam de ovium deatibus opiliones percunctantur. 
Apul. t. Met. Et percunctato pretio etc. h. e. 
qusesiio, dimandato. ^ 2. Laliori sensu, per- 
cunctatus est etiam cunctis probatus, universalis. 
Call. Aurel. i. Acut. 5. Xgitur non febricitare 
furiosos, percunctatum non e?t, sive universale, 
(juod Graci xaS'o'Xtxo'y vocant, sed est discrepa- 
tione partile, siquidem quidam febribus afliciun- 
tur etc. V. PERCUNCTATIVUS 2. 

PERCL'NCTOR vel percontor, 5ris, atus sum, 
ari,dep. 1. Activa forma PERCL'NCTQ P. in voc. 
prseced. — Quod ad etymon et scriptionem at- 
tinet, Donalus ad Ter. He.cyr. 1. •?.. 2. per con- 
tor dici ait a conto. quo utuntur naut-Tg ad ex- 
plorandarn .tquas aititudinem: percunctor ab eo, 
quod a cunctis perquiratur (vel rectius, ul Peslus 
ed. Mull., quod is, qui curiose interrogat, per 
cunctas res it). IJtramque notattonem percontor 
et pe.rcunctor ponit etiam Feslus p. 214. 8. 
Mull, et priorem esse Perrii Place i, sibique 
falsam videri; verioiem esse alteram, et percmi- 
ctor rectius scribi. Ex ortbographis alii a Per- 
rio stant, alii a Festo. Litem ego non diremenra: 
tametsi ad Feslum jnclinat animus. Haee Por- 
cellinus. Idem, quod Perrius, etymon proponit 
Nonius p. 44. 20. Merc, idque etiam recentio- 
res plerique approbarunt atque perconiari scri- 
pserunt. — ■ Percunctarier paragoge pro percun- 
ctari est Plaut. Most. 4. 2. 47., Epid. t. 1. 
38., Bacch. 3. 2. 12. et 4. 1. 3., et alibi. — Part. 
Percunctans I. h.; Percunctatus I. a. et c; 
Percurictandus I. f. — Est igitur percunclari, 
cunctari, morari circa aliquem. inquirere diligen- 
ter, ut in cujuspiam rei notitiam perveniamus, 
sive generatim qu«rere, sciscitari, interrogare, 
inquirere, s'pmxcim, dvipcpcu (It. interroqare, di- 
mandare, ricercare, inf'ormarsi ; Fr. s'enqwi- 
rir, $' informer, questionner, intcrroger ; Hisp. 
inquirir, averiguar, escudrifiar, preguntar, in- 
formarse; Germ, fragen, f'orschen, sich erkun- 
digen: Angl. to ask, ask strictly, inquire, de- 
mand, question, interrogate, examine). 

L) Proprie. ^ 1. Stricto sensu occurrit — 
a) Cum Accusativo person*. Plaut. Pert. 4. 4. 
4U. Percuoctart banc paucis bic volt. Id. Asin. 
2. 2. 76. Me in lit percunctarier, ecquern noverim 
Dem^netum. Ter. Pun. 2. 3. 2. illam e coospe- 
ctu amisi moo. L'bi quaerara? ubi inveslifrem? 
quern percunct*? quarn insistam viam? Cic.1. 
Fain. 8. ISeque enim displicirt mihi imporatorem 
siugulos percunclari, cum qua etc. Moral. 1. Sat. 
2. 7. ilunc si porcuncteris , cur etc. Sue ton. 
Aag.Mt.VA amicus adinissos percunctatus, ecquid 
iis videretur etc. • — 6) Cum duplici Accusa- 
tivo, rei et person*. Plaut. Pseud. 1. 5. 47. 
Suot qu;e te volumus percunclari. Id. ,/ulul. 2. 
2. 33. Qu*so, quod te percunctabor, ne id le 
pigeat proloqui. llorat, 1. Pp. 20. 26. Forte 
meuin si quis te percunctabitur jcvuiu. Lio. 
30. 12. Dimissa yEbutia, sacrum rogat, ut Hi- 
spaiain -arcesseret ad sese: earn, quoque esse, qu;e 
percunclari vellet. — c) Cum Accus. person* 
et Ablal. rei el pr*pos. de. Cic. 6. de republ. 0. 
Ego ilium de suo regno, ille me de nostra re- 
publica percunctatus est. Liv. 40. 21. Percun- 
ctatus regionis perilos de ascensu il.eini. — d> 
Cum Accus. rei el Ablat. person* cum pri«pos. 
ab vel ex. Cic. 4. Acad. (2. pr.) 1. 2. Quum 
totuin iter consumpsissct partial in percunciaodo 
a peritis etc. Itaut. Bacch. 2. 2. 12. Istuc vo- 
lebain ego ei te percunctarier. Cic. 2. Divinat. 
30. 76. Solebat ex me Dejotarus percunctari 
nostri augurii discipliDam. — e) Cum Accus. 
rei. Ter. llecyr. t. 2. 2. Modo esse dicito ad 
purlum percunctatum adventum Pamphili. Cic. 
1. Or at. 21. 07. Quo in genere tu n urn quam 
mihi pcrcunctanli, aut quaerenti aliquid defulsti. 
— l'ercunctaluiii patris fauiili* mini en ne quis 



PERCURRO 

servum mitteret, lege sanctum fuisse ait Cato 
in ea, qua legem Orchiam suadet. Fesius p. 242. 
12. Miitl. Codex dissuadet: at V. Jordan. M. Co- 
fonts prcster I. de r. r. quce ex stant. p. lxxxiii. 
Proleg. et p. 53. — Pr*clarum monitum est illud 
Ter. Hecyr. 5. 3. 12. Tua quod nil refert, percun- 
ctari desinas. Quod Plaut. dixit Stick. 2. 1. 48. 
Tua quod nil refert, ne cures. — f) Percunctari 
aliquem ex alio est inquirere de aliquo, infor- 
marsi, dimandare di alcuno. Id. Asin. 2. 4. 05. 
Tu quoque ipse si esses percunctatus me ex aliis, 
scio pol, crcderes nunc quod fers. Ptin. 30. Hist. 
nat. 2. 6. (18). Se evocasse umbras ad percun- 
ctandum Ilomerum, quanam patria quibusque 
parentibus genitus esset. — g) Sequente Rela- 
tive Plaut. Bacch. 4. 1. 4. Percunctarier, u- 
truin aurum reddat, an etc. Id. Capt. 4. 4. 9. 
Coquum percunctabatur, posseatne seri* ferve- 
scere? Cic. Brut. 46. 172. Quum percuncta- 
retur ex antcula quadam, quanti aliquid ven* 
deret. Horat. 1. Ep. 18. 96. percunctabere do- 
dos, Qua ratione queas traducere lenittr *vum. 
el ibid. 8. 13. Post h*c, ut valeat. quo pacto 
rem gerat et se, PetcuncUie. P. alia supra al- 
lata. — /i) Absolute. Cic. 2. Or at. 71. 2rt7. 
Salsura est etiam, qu*rentibus et quasi p-rcun- 
ctantibus lento respondere quod nollent. — Apud 
Rhetores aliud est interrosare, aliud percunctari: 
illud enim ab oratore lit instandi, objurgandi 
aut oxprobrandi gratia; hoc sirnpliciter scisci- 
tandi et cognosceodi. Qumtil. 9. 2. 6. Quid 
enim tarn commune, quam interrogare, vel per- 
cunctari? nam utroque utimur indifferenter: quum 
alterum nosceodi, alteram arguendi gratia vi- 
deatur adbiberi. Ubi Burmann. eos jure rep're- 
hendit, qui illud alterum noscendi ad interro- 
gate refer ri putant. V. PERCUNCTATIO 6. Cic. 
2. Fin. 1. 2. Socrates percunctando atque in- 
terrogando elicere solebat eorum optniones, qui- 
buscum disserebat. 5" 2. Laliori sensu est inter- 
rogando discere et in venire. Apul. 1. Met. Nihil, 
inquam, rerum istarum, quae ilineris ubique rite 
nos comitantur, indigemus. Sed et balneas fa- 
cile perconiabimur. domandando li troveremo. 

II.) Translate. Gell. 13. 20. init. Turn is, qui 
qu*sierat, quooam modo, inquit, vis aurem meam 
interrogem? et Probum ait respondisse, quo suam 
Virgiliua percunctatus est, qui diversis in locis 
urbes et urbis dixit arbilrio consilioque usus 
auris. 

PERCCPlDE, adverb, valde cupide, libentcr. 
Paul. Diac p. 34. 2. Mull. Iilaterare est stulte 
et percupide loqui. 

PERCUPlDLS, a, um, adject, valde cupidus. 
Cic. 1, Fam. 7. Cognovi Ilortensium percupi- 
dum tui. 

PEUcC'PlO, is, ere, a. 3. valde cupio. Plant. 
Asin. 1. ). 61. Percupio obsequi gnato meo. 
Ter, Eun. 5. 2. 57. Visne, domi opperiamur? 
ch. imo percupio. 

PERCCRATUS, a, um. P. PERCURO. 

PERCCrIOSUS, a, um. adject, valde curiosus, 
■tsoXvupdyutov. Cic. Clue.nt. 62. 175. Nicostratus 
lidelis Oppianici sorvulus, percuriosus et minim* 
mendax. 

PERCCRO, as, ivi, Stum, are, a. 1. Pari. /V»- 
curatus I. et II. — Percurare est plane curare. 
perfecte sanare, curare, sanare afj'atto, xata,- 
^rcairsuw. 

1.) Proprie. Liv. 21. 57. Vndum satis percu- 
rato (uluere. Sic Curt. 4. 6. 21. et 7. 6. 23. A- 
lexander, nondum perruralo vulnere, etc. Ptin. 
32. Hist. nat. H. 28. (Srt). Faciendum id quoti- 
die, donee (sfrurmB) percurentur. Colum. 6. H. 
H. 12. 2. Si suppuraverit, tarde percurabitur. 
Seneca 3. Qucest. nat. 1. ad jin. Qu*dam a- 
qu* inveterata et desperata a medicis vitia per- 
curant. 

II.) Translate. Seneca Ep. 94. ante med. Per- 
curare raenlem atgram et vitiis liberare. Id. 
TranifuiU. 15. circa med. Quidquid imbecillum 
in animo, nee percuratum est, eiulcerat. 

PERCURRO, percurris, percurri el percucurrl, 
percursum, percurrere, 3. (per et curro). Part. 
Fercurrens sub A. I. el II. 2.; Percursus sub 



rERCL'RSATin 

A. I. et II. 1. 3. et 4. — Percurrcrc usurpatur 

A) Active; et B) Neutroruni more. 
A) Active percurrere est per varia loca cur- 
re re, obire, Just rare, StxTpiytta (It. scorrere, tras- 
eorreie, percorrere ; Fr. parcourir , traverser, 
visiter a la hate; Hisp. correr, travesar; Germ, 
dure lilau fen, durchcilen, durchzieken, durchrei- 
«'»; Angl. to run or go tlirough or over, tra- 
verse, survey). 

I.) Proprie. — a) Acliva forma. Cces. 1. B. 
C. 15. Auxirao Caesar progresses, omnem agrum 
Pic en urn percurrit. Juct. B. G. 8. 46. Quum 
celerlter omnes conventus pcrcucurrisset. Flor, 
4. 12. ante med. Primum domuit Usipetes, inde 
Tenctheros percucurrit el Cattos. Ovid. 10. Met. 
654. Posse putes iilos sicco frcia raricre passu, 
Et segetis cans stantcs percurrere annas. Pirg. 
8. /En. 391, tonitru quum rupta corusco Ignea 
rima micans percurrit lumine nimbos. Properl. 
!. 3. 31. diversas percurrens luna fenestras, tra- 
passando, penetrando. Lucret. i. 588. de Pane. 
Unco gjepe labro calamos percurrit hiantes. Ovid. 
2. Amor. 4. 27. Ifcec querulas agili percurrit 
pollice cbordas. Virg. 7. .En. 14. Arguto tenues 
percurrit pectine telas. Martial. 3. 82. Percurrit 
agili corpus arte tractalrix, Manumque doctam 
spargit omnibus membris. Vol. Place. 0. 63. tri- 
plici percurrens tempora node. h. e. circumdans. 
Plin. 19. Hist. nat. 8. 47. ',160). Grato menta 
mensas odore percurrit in rusticis dapibus. va 
per iutte le tavole. — b) Passive. Pallad. 1. 
R. R, 6, ante med. Hortus, qui fonlano humore 
percurritur. Plin. 13. Hist. nat. 12. 26. (83). 
Percurritur glulino charta. h. e. contingitur glu~ 
tino ubique. Ammian. 16. 2. Percurso itinere. 
II.) Translate, f 1. De bonorum curriculo 
usurpatur. Sueton. JVer. 3. Restilutus in patri- 
am amplissimos honores percucurrit. h. e. unum 
post aliam brevi tempore assecutus est et gessit. 
corse per tutti gli onori. et Tib. 9. Magistrate 
et maturius ineboavit, et paeae junctim percu- 
currit qua»sturam, praeturam, coosulatum. Am- 
mian. 15. 13. Percursis honorum gradibus. ^ 2. 
De abstracts est diffundi. Curt. 4. 12. 14. Lym- 
pbati trepidare cceperunt omnium pectora oc- 
culta metu percurrente. Lucret. 5. 1220. Ful- 
minis horribili quum plaga torrida tellus Conlre- 
mit et magoo percurrunt murmura caelum. . ^ 3. 
Saipe ad orationem transfertur et est res multas 
dicendo tractare vel attlngere. Cic. 2. Divinat. 
40. 96. Multas res oratione percurrere. Id. 5. 
Pen: 42. 100. Per omnes civitates percurrit 
oratio mea, Id. 3. Oaf. 14. 52. Faciies partes 
e* fuerunt dua?, quas modo percucurri, vel po- 
tius pane praeterii. ho scorso brevemente. et I. 
ibid. 47. 205. Quae valde brevfter a te de ipsa arte 
percursa sunt. Vellej. 2. 38. 1. Paucis percurre- 
re, qua» cujusque ductu gens etc. Plin. 35. Hist. 
nat. 8. 34. (5.3). Nunc celebres in ea arte quam 
maxima brevitate percurram. h. e. percensebo. 
** r ff* 6» &n. 627. Omnia pcenarum percurrere 
noraina possem. Tac. 4. Ann. 40. Suis in eum 
beneficiis modice percursis. — Passive imperso- 
naliter. Cic. 2. Oral. 80. 328. Si consisMtur ali- 
quando, ac non ista brevitate percurritur. h. 
e. usque ad fin'em oratione currHur. *f 4. Re- 
fertur eliam ad animum, et significat cogitatione 
complecti, perpendere, perdisctre. Horat. 1. Od. 
28. 5. Aerias tentasse domos, animoque rotun- 
dum Percurrisse polum. Cic. 1. Oral. 50. 128. 
Est boni oratoris muita auribus accepisse, multa 
vidissc, muita animo et cogitation u, multa etiam 
legendo percurrisse. Id. 2. ibid 32. 140. ft o- 
mnes eas diligentes et memores et sobrii oratores 
percursas animo et prope dicam decantatas babe- 
re debeant. f 5. Et ad ocuios. Horat. 2. Sat. 5. 
54. solus mullisne cohaeres, Veloci percurre ocu- 
lo. scorri coll'occhio. et absolute Val. Flacc. 
6. 600. campis intendere suadet, Dum datur, ar- 
dentesque viri percurrere pugnas. guardare, con- 
tempUire. et Calpurn. 1. Eel. -24. lu potes alto 
Cortice descriptos citius percurrere versus, leg- 
ffere. Sic Liv. 9. 18. a med. Paginas in anna- 
libus magisiraluum fastisque percurrere licet. 

B) Neutrorum more ^ 1. Est valde currerc 



— G3G — 



PERCUTIO 



usque ad aliquem locum, usque ad fmem propo- 
situin currere, correre assai sino a qualche 
luogo , sino al punto o fine proposlo. Ter. 
fleaul.H. 4. 9. bacch. Audisli, modo isle homo 
quam villain demonstravit Cbarini? thhv. audivi. 
raccw. proiimam esse huic fundo ad deitcrom? 
rH»y. memini. bacch. Curriculo percurre. Id. 
Andr. 2. 2. 18. Continuo ad to proper ans per- 
curro ad forum, ut dicam tibi hjec. Ctelius ad 
Cic. 8. Fam. 16. ad fin. Priusquam ad urbem 
accederem, ubicumquc esses, ad tc percurrissem. 
Liv. 26. 15. Inde citato cquo Cales percurrit. 
Lucret. 6. 324. Kt ecleri forme percurrunt ful- 
mina lapsu, Propert. 2. 13. 49. Vidisiis toto so- 
nitus percurrere celo? Vitruv. 9. 1. 10. Sch- 
neid. Marlis (steKa)-in quibus signis celcrius 
percurrit. et ibid. 14. Reliquae stell.-e celerius 
percurrere videntur. ^ 2. Cum pr.t-pos. per 
est per varia loca currere. Lucret. 6. 668. K. 
que mare ac terras rapidus percurrere turbo. CC 
Cic. 5. Verr. 42. 100. Nam per omnes civitates, 
qufB decumas debent, percurrit oratio moa. f'i- 
truv. 8. 3. 2. Schneul. Per longum .spatium 
terras percurrcntes. Cces. '4. B. G. 33. in fin. 
Per temonem currus peicurrere. Sever. ,£tn. 9«. 
atque animantis Per tota errantcs percurrunt 
corpora venae. Rursus Vitruv. 8. 3. 7. Quod 
per terrre dulcem succum percurrit. 

PERCURSATlO, onis, f. 3. scorsa, discorri- 
mento, Siafyofnf, actus percursandi, peragratio, 
ci cursio. Cic. 2. Phil. 25. 62. Italiae rursus 
percursatio eadem comite mima. Adde eumd. 
ibid. 39. 100. 

PERCURSOl, onis, f. 3. actus percurrendi: sed 
occurril translate tantum et ^ i. Referlur ad 
animum, qui multa cogitatione corapiectitur. Cic. 
4. 7Y*sc. 13. 31. Propter animi multarum re- 
rum brevi tempore percursionem. Eodem fere 
sensu Capell. 6. p. 206. Neque enim morosa 
debet esse percursio. _ ^ 2, Est etiam Dgura rbe- 
torica sententiarum, «ircTpox aa ^ 5- iw& distan- 
tia plura inter se velociter oratione percurrimus, 
ut: Caesar in Italiam evolarat, Corflnium praj- 
sidio desertum ceperat, urbe potiebatur, Pompe- 
jum persequebatur. Ita Aquila Romanus de 
figur. sententiar. Cic. 3. Orat. 53. 202. Nam 
et commoratio una in re permultum movet, etc. 
et buic coutraria s*pe percursio. Ita quidam leg. 
ex MSS-, plerique alii prcecisio. V. EPITRO- 
CEIASMUS. 

PERCURSO, as, are, 1. Part. Percursatus sub 
A. •— Percursaie est frequentat. vel rectius in- 
tensirum a jercurro. 

A) Active. Plin. Paneg. 12. extr. Nostra a- 
gmina percursare ripas gaudebant. Jul. VaXer. 
de Obit. Alex. 27. Ergo, Prasiaca percursata, 
revenio etc. 

B) Neutrorum more. Liv. 23. 42. Jam la- 
tronum modo percursant totis finibus nostris. 

PERCURSOR, oris, m. 3. qui percurrit. La- 
ctam. 6. 7. Percursor viae. Alii rectius leq. pras- 
cursor. 

PERCLRSUS, a, urn. V. PERCLRRO. 

PERCL'SSfUlLIS, e, adject, qui percuti potest. 
Active qui percutit, apud Ccel. Aurel. 1. A cut. 
16. a med. Odor percussibilis. Id. 2. Tard. 13. 
ante med. Virtus percussibilis. 

PERCUSSlO, onis, f. 3. actus percutiendi, i- 
ctus, verberatio, pulsatio, percotimenlo, percos- 
sa, picchiata, ■ttlfjl-i.c. 

1.) Proprie. Cic. 3. Tusc. 26. 62. Muliebres 
lacerationes genarum, pectoris, feminum, capitis 
percussiones. Id. 3. Off. 19. 75. ft digitorum per- 
cussione heies posset scriptus esse. h. e. digiiis 
concrepando, ut paullo ante dixerat. Cell. 5. 15 
Non enirn percussus aer, sed plaga ipsa atque 
percussio vox est. 

_ II.) Translate in musica est ictus, seu dimen- 
sio temporum in raelris, et numeris oratoriis. 
v. ICTUS, us. Cic. 3. Orat. 47. 182. Sed sunt 
in signet percussiones eorum numerorum, et mi- 
nuti pedes. Id. Orat. 58, 198. Non sunt in ora- 
tione, tamquam tibicini, percussionum modi etc. 
Adde Quintil. 9. 4. 51. et 75. Sic Id. 11. 3. 
108. Sunt quasdam latentes sermonis percus- 



siones, et quasi aliqui pedes, ad quoj plurimo- 
rum gestus cadit: ut sit unus molus, Ifovwn 
crimen: alter, Cai Ccesar: tertius, et ante 
nunc diem: quartus, inauditum : deinde proptn- 
quus meus: et, ad te Q. Tuber o detulit. Loqui- 
tur Quintil. de gestu manu,, quce varie caden- 
do versuum percussiones imitalur. 

PERCUSSION ALIS, e, adject, qui percuti so- 
le t. Crissiutf. de musica sub init. In slruuien to- 
rum juusicortim genera sunt liia, percussionale. 
sensibile, indatile: percussionalia, ut sunt aceta- 
b-ila xnea et arguitea, vel alia qu;u inetallico 
ago re percussa reddunt cum sua vita te tinnitum. 
PERCL'SSOR, oris, m. 3. qui percutit, ferit, 
occidit, percussore, feritore, rX^XTi;;. % 1. Ge- 
neratim. Plin. 8. Hist. nat. 16. 19. (51). Leo 
vulneratus observations mira percussorem novit, 
et in quantalibet mullitudine nppetit. 5 ^ S P«" 
ciatim est sicarius, qui ad occidendum merce- 
d« conducitur. stcario. Cic. 2. Phil. 29. 74. 
Dorni Caesaris percussor, ab isto missus, depre- 
hensuj dicebatur esse cum sica. Fhr. 3. 1. Mas- 
si vam immisso percussore confecit. Sueton. Ner. 
43. Percussorcs submittere exercitus et provincias 
rcgenlibus. et ibid. 34. Percussor subornatus ali- 
cui. Petron. Satyr. 9. N'octurnus peicussor. Curt. 
4. 11. 18. Quum modo milites meos litteris ad 
proditionem, modo amicos ad perniciem meam 
pecunia sollicitet; ad interuecionem mibi per- 
sequendus est, Don ut Justus hostis, sed ut per- 
cussor veneficus. ^ 3. Item speciatiui est stu- 
prator. Maxitnian. 5. 153. Flet taciturn, ridet- 
qu e suum laniala dolorem, Et percussori plau- 
dit arnica suo. 

PERCCSSUM, j, n. 2. idem ac percussio et 
percussus. Ccel. Aurel. 1. Acut. prcef. ad fin. 
Quum in minutissimis Bunt piag*, sive percussa, 
sire adfricationes. Ita legit Hallerus, alii per- 
cussiones. 

PERCUSSURA, «, f. 1. percussio. Apui. Herb. 
31. Pcrcussura ferro, vel sude facta. Vegel. 3. 
Veterin. 20, Si animal oculum ei percussura lae- 
terit. 

PERCUSSUS, a, urn. V. PERCUTIO. 
PERCUSSUS, us, m. 4. percussio, ictus. — 
In sexto casu sing. Seneca 2. Qucest. nat. 6. 
Vox est inlcnsio aeris lingua; forntata percussu. 
Plin. 7. Hist. nat. 51. 52. (171). Venarum inae- 
quabili, aut formicante percussu, Ovid. 2. Pont. 7. 
40. caducis Percussu crebro saxa cavantur aquis. 
Adde Plin. 28. Hist. nat. 11. 49. (180). et 17. 72. 
(237).; et/'t'fruv. 9. 9. — Accusativus legitur apud 
Apul. Herb. 31. ou fin. Ad ferro vel sude per- 
cussum. Sic Ciel. Aurelian. 2. Acut. 1. Siqui- 
dem babeat m;.?nitudiaem et percussum fortio- 
rem. Tkeod. Priscian. 1. 22. p. 296 refrj ed. 
Ald.^ Apum percussus mal varum folia imposita 
continuo curant. et ibid, in lemmate. De apum 
percussibus, vel scorpionum ceterorumque ser- 
pentum. 

PERCUTIO, cutis, cussi, cussum, cutere, a. 3. 
(per et quatio). In quibusdam ex allatis locis 
nonnulli yerbuir. percello subslituunt praesertim 
in praeteritis, ubi magna inter percussi et per- 
culsi iitterarum similitude est. Sed percello ma- 
jorem vim babet, nempe tanta vi percutere si- 
gnificat, ut non solum pulses, ferias, sed pros ter- 
nas et everlas. V. Bentlej. ad Horat. Ilpod. 
11. 2. Percellere (ait cl. B'6ttiger. in Lex. Tacit. 
p. 350.) ab antiquo cello s. cillo, unde osciUa- 
re, est impellere, movere; est vero ita impellere. 
ut loco moveatur quod impulsum est {Plin. Pa- 
neg. 66. Quos improvisus turbo peiculerat.); trans- 
lata signif. animum quasi gradu rti-jicer.' (Cic. 
5. ^err. 57. 132. Haec te vox non p ere ul it. non 
piTlurbavit?j: contra percutere rei>rlur ad ea. 
qu* concutiuntur quidem, sed loco non moven- 
lur (Firg. 5. Ed. 83. lilora pt'rcussa lluctut; 
translata signif. exprimit non pertuibatum, sed 
graviter ictum et saucium animum. Cic. 1. A- 
cad. (post.)3. 11. Vulnero fortunae giavi» $ ime per- 
cussus. /'. infra II. 1 a . ) — Percusti pro per. 
cussisti apud Horat. 2. Sat. 3. 273. Si came- 
ra rn percusti forte. — Purl. Percuti&ns sub A. 
II. et sub B. I. 1. el 3.: Percussus sub A. I. 



PERDAGATU3 

el II., sub B. I. 1. ct alibi; Percussurus sub 
A. II. i. Percutiendus sub B. I. i. — Pcrcu- 
Lere duo pr.ecipuc signiucat, prout A) Praepositio- 
nis, aut B) Verbi signilicatio prre valet, 

A) Quum praeposilionis pr;evalet significatio, 
percutere est quatiendo, pulsando cavare, per- 
rumpere, traosiigere, transadigere, alque adeo 
caederc, ferirc (It. bailendo e percuotendo per- 
tugiare, Iraftggere, cacciare attraverso; Fr. tra- 
verser en frapp ant, jtereer de part en part, 
traverser; Hisp. atravesar golpeando, pasar de 
una parte a olra; Germ, durchschlagen, dur- 
chstossen, durchstechen ; Atigl. to break thro- 
ugh, to drive, thrust, or rum through), 

I.) Proprie. Cic. Mil. 24. 65. Servos Milonis 
(Licinius narrat) sibi confessos esse de inter- 
Uciendo Pompejo conjurasse, dein postea se gla- 
dio percussum esse ab uno de II I Is, ne indicaret. 
quce percussio dicitur ibid, mox, vulnus in 
latere. Sic Liv. 2. 19. Tantoque vis iofestis 
venientiura bostls fuit, ut brachium jEbutio tra- 
jectum sit, Mamiiio pectus percussum. Ovid. 5. 
Met. 384, Inque cor bamata percussit (Cupido) 
ar undine Dilem. Sic Plin. 23. Hist. nat. 1. 27. 
(56). Ab aspide calcala pcrcussus. — Per- 
cutere venam, incidere, aprir la vena, Seneca 
Ep. 70. a tned. Ad extenuandum corpus vena 
percutitur, — Percussa fossa,, cavata. Plin. 
10. Ep. 50. Per eadem loca inveaio fossa m a ve- 
ge percussa nt. Frontin, 3. Strateg. 17. Fossa 
ia fronte percussa. 

II.) Translate est occidere, interlicere. — 1.°) 
Generatim. — a) De horainibus. Justin. 9. 7. 
13. Novissime gladium ilium, quo rex percussus 
est, Apollini-consecravit. Varro 1. R. A. 69. 2. 
Libertus aedilumi- flens aarrat ab nescio quo 
(eum) percussum cultello coacidisse. Liv. 39. 
43. Multos capitis damnatos in vinculis babcrct, 
quos securi percussurus erat. Adde Cic. Pis. 
34. 84. et i. Fin. 7. 23.; et Justin. 9. 4. 7. 
Suelon. Cat. 3. llostem commious saepe percus- 
sit. Apul. 10. Met. Uxorcm medici sitaul ct suam 
liliam veneno eodem percutit. fnscript. apud 
Fermiglioli, Iscriz. Perug. 319. Percussus a vi- 
pera. Cic. 3. Nat. D. 35. S4. Hunc nee Jup- 
piter fulmine percussit. — b) De brutis ani- 
inalibus. Ovid. J/eroid. 4. 93. Clarus crat silvis 
Cephalus, mulUeque per berbain Concidcrant, 
illo percutientc, ferae. Id. 4. Trist. 2. 5. victima 
rollum percussa securi. Iliac - 2.°) Specialim 
per cuter e fcedus est icere, jungere. Auct. B. 
Alex. 44. Quum M. Octavium audiret cum Bar- 
bar is feed era percussisse. Justin. 42. 3. 4. Cum 
Albanis fcedus percussit. Adde eumd. 43. 5. 10.; 
et Flor. 1. 1. 14. 

B) Quum verbi sigoificatio pruevalet, percu- 
tere est valde qualere, pulsare, verberare, irat'w 
ttXs'ttu (It. colpire, battere, percuoiere; Fr. 
(rapper fortement, battre; Hisp. pegur, cuscar, 
ijolpear; Germ, schlagen, stossen, hauen, schies- 
sen, treffen; Angl. to strike, hit, beat, knock, 
smite). 

I.) Proprie. ^ ! - Generatim. Lucret. 6. 160. 
Fulgit item, nubes ignis quum semina multa 
Excussere suo concursu; ceu lapidem si Percu- 
tiat lapis, aut ferrum. Seneca 2. purest, nat. 
'22. Ignis excitalur ex lapide percusso. Plant. 
Stich. 4. 2. 33.; et Cic. Dom. 5. 13. Percussus 
lapide. Firtj. 7. .En. 190. virga Cf. Ovid. 14. 
Met. 300. Percuiimurque caput converse ver- 
bere virgin. Sueton. FUell. 7. Oalce ab eo per- 
cussus. Cic. 2. Or at. 69. 279. Quum Cato percus- 
sus esset ab eo, qui arcara ferebat. Ovut. 4. Met. 
158. Percutit indignos claro plangore lacertos. 
Proper I. 1. 1. 13. Percussus vulucre. Ovid. 3, 
Fast. 758. percusso claudicat tile genu, paullo 
supr. v. 755. calce feiitur aselli. Id. 6. Met. 
80. Percussa mque sua siinulat de cuspid c terrarn 
Prodere cum bacois fetum canentis oliv.e. Ti- 
bull. I. (5. 31. Janua sed plana est perculienda 
inanu. Firtj. 3. Eel. 83. percussa fluctu Iitora. 
Ml. ft. 13. 241. lonsas Percussere freluin. Ovid. 
:\. Fast. 588. Percutitur rapido puppis aduaca 
Noto. Id. I. Trist. 1. 85. cvmlm vasta percussa 
procetla. Sil. ft. 10. 166. quercus percussa Jovi. 



_ 037 — 

h. e. ab Jovd. Cic. 3. Cat. 8. 19. Turves de 
caelo percussa. h. e- fulmine ictae. Plin. 28. 
Hist. nat. 4. 10. (44). Bomines a serpente aut 
scorpions percussi. Adde eutrwf. ibid. 3. 6. (30). 
Et absolute percussi (subaudi a serpentibus) a- 
pud eumd. 29. tenet. 4. 16. (60). F. PERCUS- 
SUS, us. Et Coil. Aurel. 2. Tar A. 1. sub init. 
Qui non repente fueriat ( paralysi ) percussi. 
h. e. corrcpti. Similiter Seneca Here. Fur. 814. 
Percussit oculos lucis ignotae nitor. Sil. It. 4. 
326. et magno percussit lumine (scuti) cam- 
pos. Lucret. 2. 799. color percussus luce re- 
fulget. Ovid. 6. Met. 63. Qualis ab imbre so- 
let percussus Bolibus arcus. I' vide investita, 
percossa dai raggi solari. et Id. 10. ibid. 159. 
aer percussus pennis, h. e. alis pulsatus. Pro- 
pert. 1. 16. 28. Auriculae voce percussa. Seneca 
Again. 634. Percussit aures taciturn murmur. 
Sit. It. 16. 397. percussus vocibus altis Spectan- 
tum circus. Hue referri potest et illud Ccel. Au- 
rel. 1. A cut. 17. n. 168. Quae omnia (medica- 
mina) igaea atque percutieotia odoris causa esse 
perspiciuntur. ^ 2. Specialim, percutere num- 
mum, cudere, battere. Sueton. Aug. 94. extr. 
Ut nummum argenteum nota sideris Capricorni 
percusserit. Id. Ner. 25. Qua nota etiam num- 
mum percussit, Uinc translate Seneca Ep. 34. 
extr. Omnia facta dictaque tua inter se con- 
gruant'ac respoodeant sibi et una forma percussa 
sint. Sic Apul. de Mag. In quibus {scriptis 
meis) animadveiles-noifliaa Romanis 'musitala et 
ia hodiernum, quod sciam, infecta ; ea Lamen 
nomina labore meo et studio ita de Grrecis pro- 
venire^, ut tamen Latioa moneta percussa sint. 
^ 3. Item in re musica de instrumentis usur- 
patur. Ovid. 3. Amor. 12. 40. Duiaque percus- 
sam saxa secuta lyram. suonata. Cf. Fal. Flacc. 
5. 100. mix toque sonantem Percutit ore lyrarn. 
Albinov. 2. 51. lyram plectro percussit eburno. 
— Per cuter c versus est eos scandere. SI. CI. 
Sacerd. i. 84. Hoc tamea scire debemus, quod 
versus percutientes, id est scandeates, iaterdum 
acccntus alios pronunciamus. ^ 4. Item per- 
cutere aliquem palpo apud Plaut. Amph. 1. 
3. 28. blanditiis quasi demulcere et lenire, adu- 
lari. ^ 5. se jlore Liberi apud Plaut. Cas. 3. 
5. 16. se inebriare. Sic Ennius apud Fulgent. 
prise, term. Nimirum sauciavit se fiore Liberi. 

II.) Translate. <f I. Saepissime usurpatur de 
animo, Neque enim admittitur ab eruditis, quod 
Agroet. tradit de Orlhogr. p. 2274. Putsch, de 
corpore percussum dici, perculsum de animo : 
sed utrumque de utroque metaphorice adbiberi, 
quamvis librarii passim ista confuderint. Itaque 
Senile), ita legit illud Horat. Epod. 11. 1. Petti, 
nihil mc, sicut antea, juvat Scribere versiculos 
amore percussum gravi. (percussus amore, ut 
amore saucius, habetur etiam apud Firg. 2. G. 
476. et 9. JEn. 197. ex plurib. et meliorib. 
MSS., teste Pierio, bis locis, el 1. ibid. 517. et 
apud Stat. 4, Theb. 260., quas Bentlej. ibid. 
congessit.) — a) De nomine, morali ratione. 
Cic. Mur. 24. 49. Homines percussi Sullani 
temporis calarnitate. Id. 1. Acad. (post.). 3. 
11. Fortunae gravissimo percussus vulnere. Orel- 
lius vero utroque in loco perculs. legit. Id. 
9. Fam. 25. Repente percussus atrocissimis lit- 
teris. Sil. It. 5. 587. prsesago percussus pectora 
Iuctu. Fal. Flacc. 1. 475. eUremo percussa 
dolore. Seneca Tioad. 674. Deo percussa Ma- 
nas. — 6) De aaimo ipso usurpatur, et signi- 
ficat pulsare, afficere, et quasi vulnerare dolore, 
suspicionc, desiderio, aliove sensu, toccare sul 
vivo, ferire. Cic. 3. Alt. 12. Pcrcussisti me et- 
iam de oralione prolate : cui vuineri medere, si 
quid potes. Id. Mil. 29. 79. Quonara modo Die 
vos vivus afliceret, qui mortuus inani cogitatione 
percussit? Lucret. 1. 922. acri Percussit thyrso 
laudis spes magna menm cor. et 2. 886. Turn 
porro quid id est, animum quod percutit ipsum, 
Quod in o vet, ct varios sens us eipromere cogit? 
Horat. 1. Od. 7. 10. Me neque tarn patiens La- 
ce dap in on, IScc tarn Larissic percussit campus opi~ 
mic, Quaro etc. Cic. 4. Alt. 8. Audivi ev Ga- 
vio, Romse esse hominem, et fuisse assiduum : 



PERDISCO 

percussit animum. h. e. suspieionem itijecit. (Add* 
Ter. Andr. 1. 1. 98.) Seneca Ep. At. Animum tu- 
um quadam rellgionis suspicione percutlet. Cic. 

2. Orat. 87. 358. de arte memorice. Utendum 
est imaginibus agenlibus, acribus, insignitis, quae 
occurrere, celeriterque percutere animum possint. 
Id. 5. fuse. 11. 33. Quodcuraque nostros animos 
probabilitate percussit. ^ 2, Percutere aliquem, 
multare, fraudare, spoliaro aliqua re, bolo laa- 
ger e, decipere. Plaul. Pseud. 2. 2. 9. Jam pol ego 
advenientem bunc stratioticura nuncium probe 
percutiam. Cic. Flacc. 20. 46. Hunc Ilermippum, 
hominera eruditum , civem suum, cui debebat 
esse notissrmus, percussit. Id. 5. Att. 2. Rufio 
noster, quod se a Vestorio observari videbat, 
stratcgemate bomiaem percussit. — Similiter pro 
evertere, percellere, bonis et vita spoliare, ro- 
vinare. Sueton. Cal, 35. Ptolemaeum arcessi- 
tum e regno et eiceptum honoriuce, non alia 
de causa repente percussit, quam quod etc. 

Homonym. In quo dillerat a per cello, F. 
sub init. 

PERDAGATUS, a, um, particip. ab iausit. 
perdago, indagatus. Claud. Mamert. 2. Stat, a- 
nim. 3. Pbilosopborum volurainibus perdagatis. 

PERDfiCORUS, a, um, adject, valde decorus. 
Plin. 3. Ep. 9. a med. Est alioqui perdecorum. 

PERDfiLEO, es, ere, a. 2. omnia o deieo. Fe- 
get, 3. Slilit. 10. ante med. Nulla, quamvis mi- 
nima, natio potest ab adversariis perdcleri, nisi 
propriis simultatibus se ipsa consumpserit. 7"er- 
tutl. advers. Jud. II. Ioterficile omnes, ut per- 
deleantur. Adde Feget. 3. Feterin. 10, a med.; 
qui tamen iocua falso laudari videtur, 

PERDELlltUS, a, um, adject, vaide delirus. 
Lucret. i. 692. Quod facit hie idem, perdelirum 
•esse videtur. 

PERDENSUS, a, um, adject, valde densus. Co- 
lum. 3. II. M. 12. 2. Perdeasam humum caele- 
stei aquas non sorbere. 

PERDfiO pro pereo. V. PEREO init. 

PERDEPSO, is, Hi, ere, a. 3. valde depso, sub- 
igo. Obscmna significatione Catull. 74. 3. pa- 
trui perdepsuit ipsam Uxorem. Sunt qui leg. per- 
despuit, quod Scalig. ibid, imptobat. F. DEPSO. 

PERDESCRlBO, bis, bere, a. 3. omnino de- 
scribes. Auct. Gromat. ed. Mudorff. p. 365. 
Nunc perdescribantur signa fmalia. 

PERDiCALIS, e, adject, ad perdices pertiaens. 
ut Perdicalis herba, eadem quae perdicium. Apul. 
Herb. 81. 

PERDlClUM, li, n. 2. nomen est duarum her- 
barum, quarum una etiam belxine dicitur, alia 
etiam parthenium, Latine urceolaris. Plin. 22. 
Hist. nat. 17. 19. (41). F. HELXINE et PAR- 
THENIUM. 

PERDlCO, cis, xi, ctum, cere, a. 3. idem ac dico 
vel totum dico. Alcim. 5. 607. vix haec perdixerat, 
illi Prosiliunt. Habent et Not. Tir. p. 10. Dicit, 
perdicit, perdhit- 

PERDIFFlClLIS, e, adject. Sup. PerdiffUiMi- 
mus. — Perdifficilis est valde difflcilia, nav^a- 
Xsiroc. Cic. Partit. orat. 24. 84. Quae perdifficiiia 
sunt, perinde habenda saepe sunt, ac si effici non 
possint. Id. 1. Nat. D. 1.1. Perdifficilis et per- 
obscura quaestio est de natura deorum . Liv . 
40. 21. Quum satis constaret, viam exercitui nul- 
lam esse, paucis et eipeditis perdifllcillimum ad- 
iturn. 

PERDIFFlClLlTER, adverb, valde difflciliter. 
Cic 4. Acad. (2. pr.) 15. 47. Quae pcrdifttcili- 
ter, intcrnoscantur tamen. 

PERDIGNUS, a, urn, adject, valde dignus. Cic. 
13. Fam. 6. a med. Sed tamen suspicor, ipsum 
hominem, quern tibl commendo, perdignum esse 
tua amicitia. 

PERDlLlGENS, entis, adject, valde diligens. 
Cic. 3. ad Q. fr. 5. sub fin. Res operosa est, 
et hominis perdiligentis. 

PERDlLlG ENTER, adverb, valde diligenter. 
Cic. 1. Att. 11. Duabus epistolis tuis perditigenter 
in aamdem rationem scriptis. Adde eumd. Brut. 

3. 14. 

PERDISCO, discis, dldUci, discere, a. 3. Pari. 
iPerdiscendus. — Perdiscere est perfeete diicere. 



PERDISERTE 

— a) Cum Accus. Cic. 3. Or at. 36. 146. Eum 

negasti, qui non cito quid didicisset, uoquam 
omaiao posse perdisccre. Id. 7. Fam. 14. Litium 
jura perdiscere. Id. Balb. 20. -47. Omnia ju- 
ra belli perdiscere ac aosse potuisse. Id. 1. 
Oral. 15. 60. Locus de raoribus est oratori per- 
discendus. Colum. 11. R. R. 1. 7. Muitisque 
prius eipevimentis inspiciendus erit futurus vii- 
licus, an perdidicerit disciplinam ruris. Justin. 
20. 4. 3. Pythagoras .Egyptum pritno, mox Ba- 
bylona ad perdiscendos siderum motus originem- 
que mundi spectandam profectus. — b) Cum 
infinito. Plant. Asin. I. 3. 35. Perdidlci istaec 
esse vera. — c) Absolute. Plant. True. 1. I. 
1. Non omnis aetas ad perdiscendum sat est 
Amanii, dum id perdiscat, quot pereat modis. 

PERDISERTE, adverb. vaide diserte. Cic. 1. 
Orat. 14. 02. Constat, perdiserte populo ratio- 
nem sui operis reddidisse. 

PERllISERTUS, a, urn, adject, valde diserlus. 
Grammat. Vatic, qui Probus esse videtur (c- 
dente A. Maio in Class. Auct. T. 5. 275. col. 
l.i. Per significat et adverbium, ut puta, per- 
disertus. 

PliRDITfi, adverb. <f 1. Est more perditi ho- 
minis, Hagitiose, nequiter, corruple, scapestra- 
tamentH, perdutamtnte, da disperato, a'xoXa- 
aTw;. Cic. 9. Alt. 2. a med. Qui hie potest se 
certrc non perdite? ^ 2. Item vehementer. Ter. 
Heaul. 1. 1. 45. Ejus flllam a mare ccepit per- 
dite. smoderatamente, sino ad andarle perdu- 
to dieho. et Quintil. 2. 13. 5, Perdite conarl 
fare cgni sforzo. 

PERUITIM, adverb, perdite. Afranius apud 
Charts. 2. p. lyi. Putsch. Quia scit, me illam 
a ma re perdjttm. V. voc. praced. 2. 

PERDfTtO. onis, f. 3. amissio, exitium, ruina. 
Olois. Philox. Perditio, duvkti*. Alcim. 4. 138. 
postquam percurrere cceptum Perditiunis iter 
itatuit. Addimt et loc. Flirt. 9. Hist. nat. 35. 
56. (Mi)., sed aiiter ibi est legendum. 

PERDITOR, oris, m. 3. rovinatore, qui per- 
dit. Cic. Plane. 36. 89. L't idem perditor rei- 
publ nij(ni...trer, qui servator fuissem. Id. Pis. 
34. 84. Vexator et perditor. 

PERDITRIX, icis, f. 3. qu* perdit. Tertull. 
Exhort, ad cast it. 13. Luxuria perdilm Casti- 
tatis. Hieronym. Ep. 123. n. 8. Qui castitatera 
reperit perditricem. 

PERDITTJS, a, urn. V. PERDO. 
PRRDlU, adverb, valde diu. Cic. 3. Att. 22. 
Perdiu nihil eram auditurus. Id. i. Orat. 2. 8. 
Quum buni perdiu nulli, vis autem singulis se- 
tatibus singuli tokrabiles oratores Invenirentur. 
Varro 1. R. R. 58, 1. Legumina perdiu inco- 
lumia. 

PERDlCJS, a, urn, adject. ■Ra.vr.uipioc, qui per 
totum diem aliquid agit. Gelt. 2. 1. Stare so- 
Utus Socrates dicilur, pertinaci statu perdius al- 
que pernos, a summo lucis ortu ad solem alte- 
rum orienlem. Aput. 5. Mel. Et perdia et per- 
noi non desinis cruciatum. et 9. ibid. Ego mi- 
sera et peraox et perdia lanificio nervos meos 
contorquco. Addc Symmach. 1. Ep. 53. ; el 
Capeti. I, p. 31. Ammian. 31. 2. ante med. Ex 
ipsis (equis) quivis in hac natione (Hunnorum) 
pernoi et perdius emit et vendit, cibumque su- 
mit et potum, et inclinatus cervici angustaj ju- 
raenli, ia altum soporem adusque varietatem ef- 
funditur somoiorum, 

PERDlUTURNUS, a, urn, adject, qui valde 
dm durat. Cic. 2. Nat. D. 33. 85. Qua? aut sernpi- 
terna sit, necesse est, hoc eodem ornatu quern 
videmus, aut ccrte perdiuturrta, permanens ad 
longiaquum et immensum p«ne tempus. Id. 
Sext. 27. 58. Cum Armeniorum rege Tigrano 
grave bellum perdiuturnumque gessimus. 

PERDIVES, His, adject, omn. gen. ttAuvotj- 
^atoc, valde dives. Cic. 6. Att. 1. Amici regis 
duo, tiesve perdiviles sunt. Id. 6. Verr. 26. 5'J. 
Mulier est Segestana, perdives et nobiiis, Lamia 
nomine. 

PERDIX, ids, m. et f. 3. pernice, m'pBtf, o 
*ai T), avis montaaa satii uota, de cujus natura 
Pin?. 10. Hist. nat. 33. 51. (99). muita: ita 



— G38 — 



PERDO 



autera appellatur a jrs'oSo) pedo , ejus enim vox 
peditum imitatur. V' C AC ABO. Varro apud 
Non. p. 218. 18. Merc. Perdicas Bceotios. Mar- 
tial. 3. 58. Et picta perdix, Numidicaeque gut- 
tata*, et 13. 65., cujus lemma est perdix. Poni- 
tur Ausoniis avis baec rarissima mensis. Ptin. 
loc. cit. Perdicum vita ad sedecim annus durare 
existimatur. Seren. Summon. 13. 214. Seu fei 
perdicis parili cum pondere mellis. — in fabu- 
lis Perdix fuit (ilius sororis Dsedali, qui a matre 
traditus avunculo, ut artes fabriles disceret, ser- 
ram et circinum iovenit: cujus rei inviitia e 
turri a Diedalo prneceps actus, a Pallade in a'em 
sui no minis varsus est. P. Hey tie ad Avollod. 
3. 15. 9. p. 691.; Ovid. 8. Met. 241. et sr'7-7.; el 
Hygin. fab. 274. Design atur ab eod. Ov-d. lb. 
500. L't cui causa necis serra reperta fuit. 

PER 00, dis, dldi, d it urn, dere, a. 3. Perduim, 
perduis. perduit, et perduint apud antiquos Co- 
inicos est pro perdam, perdas, perdal, perdant, 
ab antiquo duo, de quo V. DO, das, init. I'laut. 
Aulul. 4. 6. 6. nam quod edit, tain duim, quant 
perduim. Id.Amph. 2. 2. 215. Cave sis. ne lu tt 
usu perduis. Add« eum4. Capl. 3. 5. 70. et Id. 
Pxn. 3. 4. 2U. Diespiter vos perduit. Adde eurnd. 
Epid. i.t. Q't. Frequent!US7>errfut'?j< apud eurnd. 
Most. 2. 2. 33. Di te deaeque omnes perduint 
cum isto omine. Al. teg. perduaxint, quod est 
suspectum. Adde eumci. Asia. 2. 4. 61., Aulul. 
4. to. 55., Cure. 5. 3. 41. et alibi sajpe. Sic 
Ter. Phorm. 1. 2. 73. Ilium di omnes perduint. 
Adde eurnd. Heaut. 4. 6. 7. et He err. 1. 2. 59. 
et 3. 4. 27. Etiam apud Cic. Dejot'. 7. 21.pi»> 
rique leg. Di te perduint, fugitive. Sic perduunt 
pro perdunt apud Plant. Rud. prol. 24. le- 
gunt nonnulli; at Fleckeisen. legit perdunt — 
Passivum perditur apud Nor at. 2. Sat. 6. 5y. 
V. infra sub I. 4. — Part. Perditus in fin., 
Perditurus IL. 1.; Perdendus I. 2.— Per de- 
re, si Tocem spectes, est a per et do; si no- 
tion em, a tripS-w vasto esse videtur, ail Fircel- 
linus; est autem a per, qua hoc etyrnoa mala 
atque ruinam signiOcat. Ilaque perderc est pio- 
prie in ruinam dare, atque adeo destruere, ever- 
tere, deperdere, arroXXtw, dir^x/Xta fit. man- 
dare a male, mandare in rovina, rovinare; Fr. 
perdre, causer la perte de, miner, del mire, 
rendre malheureux; llisp. perder\ destruir, ar- 
ruinar; Germ, zu Grunde richten, verderbtn, 
verschwenden, verthun, verlieren, ungiucktick 
machen; Angl. to destroy, ruin). 

I.) Proprie. <f 1. Gcnerattin de hominibus et 
de rebus. Plant. Bacch. 3. 3. 3. Per. dure et 
pessumdare aliquem. Id. Aulul. 4. 10. 5. Quid 
emerui, quamobrem meque moosque perditum 
ires liberos? Ter. Phorm. 4. 4. 6. Ut U; quidnrn 
omnes dii dewque superi, inferi, rnaljs eiemplis 
perdant. Cic. Rose. An. 45. 131. Juppiter ur- 
bes delevit, fruges perdidit. Id. 6. An. 1. ante 
med. Ciiilatem fanditus perdidissem. Id. 1. Fin. 
15. 49. Se ipsuin penitus perdt.rc. Id. Hose. Am. 
11. 32. Mors ejus tantum potuit, ut orrnes ci- 
ves juos perdiderit et afiliieril. Id. 5. Tusc. 10. 
29. Perdita valetudo. Nepos Eumen. 5. Quum 
vereretur, ne uno loco man ens equos mil i tares 
perderet, quod spatium non essel anitaudi etc. 
Sil. It. 4. 657. undfeque ad bella p;,r«titis Ex- 
citse pugnant, et ripas perdi.lit ..mniv sell. «iun- 
dans. Jocus ex ambiguo apud Quintil. G. 3. 
87. Consul tori dicenti', navem dinidere vito, 
perdes, inquit. «J 2. Specialim est inturlicerc, 
occ ; dere. Ovid. I. Met. Ia7. Nunc mini, qua 
totum Nereus circumtoaat orbem, Perdertdurn 
mortale genus, et ibid. 224. Nocte grav i; rn joniriu 
nee opina perdere morte Me parat. el ibid. 44 J. 
Ilunc (serpentem Pythona) deus arcitenens-Mille 
gravern telis, exhausta pasne pbaretra, Perdidit 
eduso per vulnera nigra veneno. Pet run. fraym. 
Tranur. 42. Burmann. Medici ilium perd'ide- 
runt. — Plant. Asin. 1. 2. 6. Capitis te perdam 
ego et fiiiam. h. e. ream capitis peragam 4,dde 
eurnd. Bacch. 3. 3. 86. f 3. It.in d,: iis, , <u i 
rem suam absumunt, getlare, o.nsumate. Ter. 
Heaut. 3. 1. 55. Facial quod lub.*t. suinal, c»n- 
sumat, perdat: decretum est j..iti. Cic 5. Fain. 



5. atl fin. Prof under «: et pcrdcrc. Horat. 2. Sat. 
3. 182. perderc bona. ^ 4. Item de iis, q u; e 
sine ulla fiunt utilitate, in quibus sine ulla uti- 
lilate I a bora in us. Cic 4. Herenn. 44. 57. De- 
cius amisit xitam; at nou perdidit. non la gettb 
indamo. Seneca A gam. 5 19.; Sil. It. 4. 607.- 
Lucan. 3. 7u6. ; et"A'(<i/. 9. Theb. 58. perdere 
mortem, ft. e. ignavarn et inbonorabiitm oppe- 
ti*re, xel sine fiuctu, vel inultam. Ovid. 1. Met. 
■>i0. sed enim non suslinel ultra Perdere blan- 
ditias juvenis deus. Cic. 3. Orat. 36. 146.; el 
Ovid. 1. Art. am. 50i. Perdere tempus. per- 
dere il tempo, inn li liter in su mere. Ovid. 2. A- 
mor. I. 31. Quique tot errando, quot bello, per- 
didit annus, h. e. L'tisses. Sue ton. Til. 8. Ile- 
cordatus (Titus) quondam super c<rnam, quod 
iiibil cuiquam toto die prastiiisset, memorabilem 
illam meritoque laudatam vocem edidit: Amici, 
diem perdidi. Quintil. 11. 3. 52. Perdere aquam. 
ft. e. tempus oratori dicenti pra»liniturn. Plant. 
Bacch. 1. 2. 24. et 4. 3. 11.; Cic. Mur. 10. 
23.: et Horat. 1. Sat. 1. 90. Perdere operam. 
Cic. 7. Fun. I. oleum atque operam. V. OLEUM. 
— Passive. Horat. 2. Sat. 6. 59. Perdite r h;cc 
inter mi>ero lux. h. e. peril. Lachmannus ad 
Lticret. 2. 829. banc forma m improbat et in 
Porgitur rnulat; Madvigius vero in Mergitur, 
lioc est occidit et in Ocean urn rutt. Rit.te.rus vu\- 
eatam lectionem recti: tuetur. Perditur occurrit 
ft apud Ammian. U. 5. *J 5. Item de iis, qui 
aliorum mores corrumpur.t, depravant. gnttsta- 
re. Ter. Adelph. I. 1. :m. Cur perdis adolescen 
tern nobis? cur amat ? cur pwtat? Plin. 19. 
Hist. nat. 1.8.(26.1. Ella perdidere imperii mo- 
res, ilia, qua; sani patimiT, luctatus, ceromata. 
Cf. Horat. t. Od. 8. 1. Lydia, die, per omnes 
Te deos oro, Sybarin cur properes amando Per- 
dere. 

II.) Translate est amittcre. jacturam facere, per- 
dere. Cic. 5. Fain. 16. Minus miseri, qui liberos 
his temporibus amiserunt, quam si eosdem bona, 
11111 dunique aliqua republica perdidissent. et 4. 
ibid. 6. Existimabaui, uinnes me et industri;* 
rneai fniclus el lorturu? p.:rdidi=se. /((. I . Orat. 36. 
167. Ne-|ue intelligrbat, litem advursariuin perdi- 
luruin. Id. Rabir. P -H. 9. 24. Perdere libertatem. 
Id. Harusp. resp. 18.37. oculos. Plin. 7. Hist, 
nat. 2M. 29. (10 it. dextram ma num. Cic. Senect. 
7. 21 memoriarn. Mar Hal. Spec lac 13. vitain. 
Cic. Hose. Com. 4. 10. causa.n. Plant. Rud. I. 
4. 3. spent. Oirid. 1. Art. am. '«51. Sic, ne per- 
diderit, non cessat perden; lusor. Ter. Phorm. 
2. 3. 3!». Pcrii bercie ! noriiRri perdidi. h. e. ex- 
cidit inibi. Martial. Spectac. 1 1. Irnplicitam vi- 
sco perdidit ille fueam. h. e. fugiendi viam. 
Quintil. C. 3. 6:). j 1, ,.nirn non lim-s, ne locum 
perdas. di prrder e U i uo luogo, it tuo posto. 
Inquitur tie loco spectamii in ludis. Augustusapml 
■Sueton. Aug. 71. Ad summam tauien {('rater 
luus, perdidit non multum. - Kjju perdidi viginti 
millia itumuin, meo nomine. — (line Part, prx- 
ler. pass. 

rerdltus, a, um, adjective quoifue usiirpalur, 
unrie Co 1 tip. Perdit tor I. n ',. ; e t Sup. Pc.rdi- 
tissimus :i. ^f 1. Est prulligatus, a missus, man- 
d'lto male, rovinato. perdato. ineparabite, r:a,v- 
CAsSfro,- Pl'iut. Trin. i. 3. ii. Si quoi tnu- 
tuuin quid d.-di-ris, lit pru proprio perdi- 
tiun. Cic. 2. Verr. 5. 13. Classes oplim.e, 
at|ue opporl-iui.viiiii.e, cu „, ma^na ignominia 
populi R. aiiiis^e et perdil;e. Id. Ctx'cin. 31. yo. 
Ot-rulis rebus omnibus et perditis. Id. 2. Verr. 
\. 8. Stnatoiia judicia perdita prolligataque esse 
arbitratur. 1,'bi Pseudo- Ascon. Pflidit.iui est, 
quod inv.-niii non ,:oLirsl: proiligaluw, quod pot- 
'•sl. Id. 8. .-///. II. a med. Nihil iimi poiesi 
miseri us, niliil perditi us, nihil fu-dius. Ter. Eun. 
2. 2. -27. Quibus et re saivn, n perdila profue- 
ram. Id. Amir. 3. 5. 12. Tibi e-n credam, fur- 
cifei 7 Tu r.-rn imp.-dit m ut perditam irsltluas"? 
Slat. 1. A chill. 5s I. Et teiiuiire rwU-i atlril<» 
poll ice Ian as Demon sir at. iviieilque cuius, el per- 
dita dura Pensa manu. il .omp-.to sh.tcciato, 
strapazzato. 5 2. S;ppe de eo dicilur, cuju, 
de salute nulla spes, disperato, prrdnto. Quid. 



TERDOCEO 

J. Pont. 3. 90. Neii juver admota perditus «ger 
aqua. Id. 3. Amor. 6. 80. Atque ita se ia ra- 
pidas perdita misit aquas. Plant. Rud. 5. 1. 3., 
fiacck, 5. 1. 6. et Cure. 1.2. 44. Perditus sum. 
son perduto, sono in malora, perii. ^ 3. Item 
de eo, etijus res et fur tuna; pessimo loco sunt, 
afflicto, jacente. Cic. 14. Fain. 1. ad fin. Per 
fortunas vide, ne puerum perditum perdamus. 
Id. 2. Phil. 32. 78. Quem plane perditum sere a- 
lifno egentemque cognoverat etc. fallito. spian- 
tato. et Mur. 40. 8G. Squalore sorJidus, con- 
fectus morbo, lacrimts ac mcerore perditus. Id. 
5. ferr. 26. 65. Tu omnium mortalium pro- 
fligatissime ac perditissime. ^ 4. Do eo, qui 
vehementer deperil hnmoderaleque amat. Plant. 
Cist. 1. 2. 13. Amorc luec perdila est. Propert. 

1. 13. 7. Perditus in quadam lardis pallesceve 
curis Incipis. ^ 5. Refertur etiam ad mores, et 
dicitur de iis, quorum vita adeo contaminata est 
atque impvotia, ul corrigi posse non videatur. 
Cic. i. Tusc. 25. 55. Adolescens perditus ac 
dissotutus. Id. 5. Verr. 53. 134. Homo conta- 
minatus, perditus, flagitiosus. Id, Rose. Am. 13. 
38, Oporlel ostendere et mores feros immanem- 
que Qaturam, et vjtam vitiis flagitiisque omni- 
bus dedilam, el denique omnia ad perniciem 
profligata atque perdita. Catull. 42. 13. o luluin, 
lupanar, Aut si perditius potest quid esse. ^ 6. 
Pro impotent!, Tebernenti. QuintU- declam. 19. 

2. Perditus dolor. Catull. 91. 2. amor. Cic. 
(fluent. 13. 36. Homo perdita ncquitia, et sum- 
ma egestate. Id. 2. leg. Ayr. 20. 55. Consilia 
dissoluta atque perdita. disperati. 

PERDOCEO, duces, docQi, doctum, doccre, a. 
'2. Part. Perdocius sub c. — Perdocere est per- 
fecte docere, insegnar bene, StSacstco. — fl) 
Cum Accusative personas, aut rei. Plant. Capt. 

3. 5. 59. Quid? tu una node postulavisti, et die 
recens captum honwnem, nuperum et novitium, 
te perdocere, ut melius consulerein tibi, quam 
iili, quicum una a puero setatem cvegeram? per- 
suadere, dare ad intendere, indurre. — Et 
cum duplici Accus. Ovid. Re med. am. 490. si 
quid Apollo Utile mortalcs peraocet ore meo. 
— Plant. Stick. 1. 3. 24. ilia ipaupertas) o- 
rtmes artes perdocet, ubi quem attigit. Cic. Sext. 
44. 9*>. Rem quseris prsecJaram jurentuli ad di- 
jcendum, nee mihi difiicilem ad perdocendum. 
OuintU. 1. 1. 8. Suam slullitiam perdocere. 
far conoscere. — b) Cum lnlinito. Lucret. 
~>. 1437. Soi el luna Justi antes (mundum) lu- 
niine circum Perdocuere homines annorum tem- 
pera Verti Et certa ratione geri rem atque or- 
dine certo. Ovid. 4. Pont. 12. 27. Dignam 
Maeoniis Phceacida cuodere chartis Quum te Pie- 
rides perdocuere lu«. — c) Part. Perdoctus a- 
pud Plant. Mil. glor. 2. 2. 103. Doc te tibi ilia m 
perdoctam dabo. Ter. Heaut. 2. 3. 120. clin. 
Verum ilia ne quid tilubet. sv. Perdocta 'st pro- 
be. Lucret. 3. 475. Multorum exilio perdocli 
quod sumus ante. Cic. JBalb. -27. 6l>. Quum me 
praesertim rerum varietate atque usu ip-o jam 
perdoctum viderent. Stat. 5. Silv. 3. 2. pulsum- 
que sinistr32 Da, genitor perdocte. lyre. — Et 
cum Ace us- rei. Ammian. 20. 8. Rumor e quo- 
dam prsvrrsu immineus cxitium i!k perdo- 
ctus. 

PERDOCTK, adverb, ralde docte. Plant. Most. 

1. 3. 122. Ut pel docte cuncta catlet i 
PERDOCTUS, a, urn. V. PEKDO.iEO. 
PERDOLATUS, a, uui, V. PERDOLO. 
PERDOLEO. es, ili. Hum, ere, n. 2. vehementer 

doleo. Ter. Eun. 1. 2. 74. Heu nosier, laudo: 
tandem perdoluit. Cccs. 2. B. C. 15. Suam vk- 
tutem irrisui fore, perdoluerunt. Q. Claudius 
Ouadrigarius a pud Gell. 9. 13. Id subito per- 
dolitum est ciiJam T. Manlio. 

PERDOLESCO, is, ere, n. 3. perdoleo. Accius 
apud Non. p. 100. 31. Merc. Nee perdulescil, 
fligi socios mortc. campos contegi. 

PERDOLO. as,' avi, Slum, are, a. 3. Part. Per- 
dolalus. — Perdolare est perfectr dolare. ritruv. 

2. 10. Quam in materiem perdolantur. Id. 2. 9. 
ante med. Arbor praecisa alie et pcrdulata. Ar- 
nob. 6. 2j. Foines perdolatus in fulminis mo- 



— 639 — 

rem. Auct. Gromat. ed. Rudorff. p. 342. Pe- 
trae-taxatas, non perdolatse a ferro. 

PERUdMlNOR, aris, ari, dep. 1. Claudian. 
Fescenn. de JVupt. Honor. 77. Solus ovaotem 
Zephyrus Perdoiuinetur annum, k. e. dorriinetur 
per annum, toto anno spiret. Nisi malis, verbum 
perdominor regere accusativum : quod insolens 
est. 

PERDOMlTOR, oris, m. 3. qui pcrdomal. Pr«- 
ident. 4. Calhemer. 12. Mortis perdomitor, sa- 
lulis auctor. 

PERDOMITCS, a, urn. V. roc. seq. 
. PERDOMO, as, Di, Hum, are, a. 1. Part. Per- 
domitus I, et II.; Perdomiturus et Perdoman- 
dus I. — Perdomare est perfecte domare, sog- 
gs'ogare. 

I.) Propric. — a) De provinciis, rcgnis, gen- 
tibus. Liv. 8. 13. Placuit, ad perdomandirn; La- 
tium, exercilum victorem circumducere. Id. 9. 
20. Apulia perdomita in Lucanos perrectum. O- 
vid. 3. Fast. 843. Venit perdomitis ad nos ca- 
ptiva Faliscis. Sueton. Tib. 16. e.xtr. lllyrico 
perdomitu el in dilionem redacto. f'ellej.2. 95. 2. 
Gentes locis tutissimas, aditu difliciilimas, nume- 
ro frequentcs perdomuerunt. Justin. 2. 13. 3. 
Qua manu cum gloria ejus perdomiturum se 
Grteciam divit. — — b) De bruiis animaiibus. Odd. 
Heroid. 12. 163. Serpentes igitur potui taurosque 
feroces, Unum non potui perdomuisse virum? 
Tibull. 1. 2. 52. Sola feros liecates (dicitur) per- 
domuisse canes. Colum. 6. R. R. 2. 8. Sic per- 
domili (vituli) rno\ ad aidrurn instituantur. 

II.) Translate. Piin. 5. Ep. 6. ante med. Tan- 
tis gl«bis tenacissimum solum assurgit, ut nono 
dfimurn sulco perdometur. Seneca Ep. 90. circa 
med. Tunc farioatn aqua sparsit, el assidua tra- 
ctatione perdomuit, linxitque panem. Noslrates 
etiamnum dicunt domare. Slat. 1. Theb. 523. 
cumulare canistris Perdomitam saxo Cererera. h. 
e. panem ex inolita farina et subacta, 

PERDORMISCO, is, ere, n. 3. dormire conti- 
nuamente* xarax's-p-cLopxt. Plant. Mien. 5. 5. 
2'J. perdormiscin' usque ad lucem? 

PERDIjAXINT. /■'. PERDO init. 

PER DC CO, cis, li, ctura, cere, a. 3. Perduce 
pro perdue ha bet Seren. Samrnon. 40. 754. 
Gramen bjoscyami cerae se^uque vetusto Conci- 
lia, mixtisque locos perduce dolentes. — Part. 
Perductus I. et II. 1. 3. 4.; Perducturus et 
Perduccndus I. ■ — ■ Perducere est usque ad ali- 
quem locum, aut termioum ducere, 8:ayw (It. 
condurre, menare; Fr. conduire jusq' an bout, 
conduire, mener a sa destination; Hisp. con- 
duct! al cabo; Germ, vohin fuhren, bringen; 
Aqgl. to bring through or all the way, con- 
duct , lead, convey). 

I.) Proprie. — a) Generatim. Ter. Andr. t. 
1. 35. Fiiium perduxerunt illue-mouzn. Liv. 45. 
13. L. Manlius quaestor, qui Rouiam eum (fiiium 
JflasinissfE) publico sumptu perduceret. A'epos 
Dion. 2. Magna cum ambilione S.,racusas per- 
duxit. Cic. 12. Fam. 1'J. Dum ad te iegiones 
eae perducantur, quas audio duel Cess. 7. B. G. 
13. Comprehensos eos ad Csesarem perduxerunt. 
et 3. ifeiii. 28. Qui omnes ad eum perducti in- 
teriiciuntur, f'irg. 6. Eel. 60, Perducere boveni 
irrantera ad stabula. Justin, i. 8. 10. Simuiala 
difiidcutia propter vulnus accept -urn refugiens Cy- 
rum in angustias ptirduxit. Sueton. Xer. 13. 
Perductum deiade (Tiridatem) in thealrum,-ju- 
xta «e latere dextro collocaTit. Id. I\b. 65. Mit- 
terent alterutn e consulibus, qui senem se et so- 
lum in conspectum eorum cum aliquo militari 
prresidio perduceret. Plant. Stick. 4. 2. 46. Hie 
quidena pol summam in crucein casna aut pran- 
dio perduci potis. C'(BS. 3. B. G. 6. eilr. lncolu- 
mera lecionem in AUotrogas perduxit. Justin. 2. 
13. 8. Ille perculsus nuncio Iradit du. ibus milites 
perducendos. Sueton. Fitzll. 9. partitus e>t co- 
pias, quas adversus Othonem pra*mitteret, quas- 
que ipse perduceret. — b) Speciatim perdu- 
cere aliquam, stupii causa, apud Cic. 7. / err. 
1-2. 31.; Horat.2. Sat. 5. 77.: Ovid. 3. Amor. 
12. II.; et Sueton. Tib. 45. et I'esp. 22. /'. 
PERDUCTOR- — c) Item speciaiim usurpatur 



PERDUCO 

de aedificiis, fossis, aquis etc. Cms. 3. B. C. 44. 
Nostri, qui perpetuas munitior.es habebant, per- 
ductas ex castellis in proxima castella. Id. 1. B. 
G. 8. A lacu Lemano ad montem Juram millia 
passuum x. raurum in altitudinem pedum xvi. 
perducit. tira. Sic Liv. 35. 10. extr. Porlicutn 
unam extra portam Trigeminam-; alteram a por- 
ta Fontinali ad Martis aram- perduxerunt. Plin. 

6. Hist. nat. 29. 33. (165). Ex portu navigabilem 
alveum perducere in Nilum. Liv. 39. 2. Ne in 
otio miliiem haberet, viain a Bononia perduxit 
Arretium. Sueton. f'esp. 18. Mechanico grandes 
columnas exigua impensa perduclurum in Capi- 
tolium pollicenti premium obtulil. Trajan-*\ 
ad Plin. 10. Ep. 92. Aquam perducere in co~ 
loniasn Sinopenscm, perducere aquam est aque- 
duct u ducere, fain ilia re Frontin. Aquccd., ut 

7. Eidem mandatum a senatu, ul cur-iret. qus- 
tenus alias aquas quas posset, in urbem perdu- 
ceret per ampliore3 ductus, et ibid. Perducere 
Anioneni in Capitolium. et 10. Virgiuem, in agro 
LuculSano collectam, Romam. et 7. Turn ex »*- 
natusconsulto duumviri aqua? perducend.T creati 
sunt. Plin. 10. Ep. 46. Ex fonte aquam perdu- 
cere. 

II.) Translate. ^ 1. Est perungere, oblinpre. 
per totum inducendo medic amentum. Virg. 4. 
G. 415. liquidum ambrosia; dilTudit odurem, Quo 
toturn nati corpus perdu>it. Ptrs. 2. 55. auro 
sacras quod ovato Perducis facies, Seren. Sum- 
mon. 3i». 73^. Est qui galling perducat stercore 
corpus, et 49 U22. artus perducere succo. ef 25- 
457. de lana suca'da. Proderit hanc asgris cre- 
bro perducere membris. Id. 1. 2'j. Sa?pe cbeli 
donia ex acido perducta liquore Sanavit. et Mar- 
cell. Etnpir. c. 19. p. 112. retro ed- Aid. La- 
pathi radices cum aceto coques ad tertias, et in 
eo jure iterum oryzam discoques, et sic ad per- 
ducenduro corpus uteris. — Hinc et pro indu- 
cere ponitur, b. c. delere, cancellare. Julian. 
Dig. 29. 1. 20. ad /in. Si aliquid interleverit, 
perduierit, adjocerii, emendaverit. Jd. ibid. 37. 
11. 8. a med. Cujus nomen in testamento vq- 
lunlate testatoris perductum sit. /' . INDTJCO. 
^ 2. Item est totum ducere, haurire, perbibere. 
Arnob. x'erteas Orphei carmen, 5. 26. Inde ma- 
nu poclum sumit, risuque sequent! Perducit to- 
tum cyceonis lteta liquorem. Sic Scribon. Com- 
pot. 135. extr, Aqua frigid a vel calida perducta. 
h. e. pota. ^ 3. Generatim perducere est tra- 
here, pertrabere. evehere, provebere, adducere ; 
latissime enim paict. — a) Quum de tempore 
agitur, saepe est penrabore, trabere, tirarz in- 
nanzi, allungare. Cic. 10. Fam, 1. Quae si ad 
tempus tuum perducitur, facilis gubernatio est, 
Liv. 38. 51. Orationibus in ooclem pcrductis. 
prodicta dies est. Id. 36. 23. Inde c«rpta op- 
pugnatio ad inediam rursus noctem perducta 
est. Cu?s. 5. B. G. 30. extr Res disputatione 
ad mediain noctem perducitnr. Liv. 38. 50. Plus 
crimina eo die, quam defensio valuissent, ni al- 
tercationem in serum perduxissent. Cic. 9. Fam. 
20. Usque ad assum viluiinum opera perduci- 
tur. Alii vero legunt producitur. Lucret. 4. 
537 . Perpetuus sermo nigral noctis ad uai- 
bram Aurorre perductus ab exoriente nitore. 
Similiter CV. Senect. 17. 60. M. Valerium Cor- 
vuffl accepimus ad centesimutu annum perduxis- 
se. Alii addunt vita in. Plin. 2'J. Hist. nat. 
i. 8. (15). Subjicit enim, qua medicina se et 
conjugem usque ad locgam secectint perduie- 
rit. Propert. 1. 3. 39. O utinam tales perducas, 
improbe, noctes. Lachrnannui Tero ad Lucret. 
6. 324. de hoc loco valde dubitat, quemadmo- 
dum de ilto Catulli 106- 5. Ut liceat nobis tola 
perducere vita Sternum hoc .<anct* feed us ami- 
citiae. — fc) De aliis, et pra?cipue de valetudine, 
est adducere, ridurre. Cic. -. Invent. 56, 16U. 
Compiere aliquid et ad exitum perducere. Lu- 
cret. 5. 1027. Nee poluissel ad hue perducere s«- 
cla propago. Id. 2. 1116. perducere omnia ad fi- 
nem. Pompon. Dig. 33. 1. 7. extr. aliquid ad effe- 
ctual. Quintil. 5. 14. 28. aliquid ad liquidum 
coiifessumque. far to 2. H. R. 3. 9. ali quern 
ad perniciem, Patron. Satyr, 24. Ad ultimatn 



PERDUCTIO 

perdue tus trislitiam. Plin. 29. Hist. nat. 4. 27. 
(80). Perducere aliquem ad maciem. Id. 30. 
ibid. 9. 2:}. (79). ulceia ad cicatricem. Id. 20. 
ibid. 13. 50. (130). carhunculos ad suppuratio- 
nem. Id. 19. ibid. 3. 15. (44). aliquid ad %a- 
turitatem. — • Similiter Nepos Dion. 5. sub fin. 
Eo rem perduxit, ut tyrannus pace in facere vellet. 
Adde eumd. Epatn, 8. Sic Plancus ad 6'»'c. 10. 
/-hm. 7. Mihi lemperavi, donee perducercm $o 
rem, ut dignum aliquid et consulatu mco et ve- 
stra eispectatione efucerem. Virg. I. Eel. 72. En 
quo discordia elves Perduxit roiscros. — c) De 
hominibus est evehere, provehere. Cces. 7. B. 
G. 39. (et JVepos Phoc. 1.) Quern Caesar ci hu- 
mili loco ad sum mam dignitatem perduxerat. 
Cic. Amic, 20. 73. Perducere aliquem ad amph's- 
simos honorcs. Plin. 35. Hist. nat. 9. 36. (61). 
artera ad magnam glorlam. <f 4. Speciatira est 
pertrabere, inducere, tirare, ridurre, indurre. 
Aucl. B. Afr. 4. Si posset aliqua ratione per- 
duci ad sanitatem. Sail. Jug. 82, Magnis mune- 
ribus et majoribus promissis eos ad studium sui 
perducit. Cces. 6. B. G. 11. Eos ad se magnis 
pollicitationibus perduxerat. Nepos Dion. 5. 
Quam ob causam pauci ad societatera periculi 
perducebantur. Cic. 5. Att. 21. a med. et 4. 
Verr. 28. extr. Hominem ad HS, LXXX. perducit. 
h. e. pertrahil ad solvendum. Nepos Hamilc. 4. 
Assiduk patris obtestationibus eo est perductus, 
ut interire, quam Romanos non experiri mal- 
let. Cic. 4. Tusc. 23. 52. Ajacem ira ad furo- 
retn mortemque perduxit, — Plaul. Most. i. 
3. 41. Si dictis nequia perduci, at vera haec 
credas. Cces. 7. B. G. 4. Perducere aliquem in 
suam sentontiam. tirare. et Cic. 16. Att. 8- ad 
mam sententiam. Sic Cces. 3. B. G. 8. Omni 
ora maritima ad suara sententiam perducta. Ne- 
pos Epam. 4. Micythum adolescentulum quin- 
que talentis ad suam perduxit volunlatem, 

PERDUCTIO, Snis, f. 3. actus perducendi. Vi- 
truv. 8. 6. Nnnc de aquarum perductiooibus ad 
habitations, meeniaque, ut lieri oporteat, expli- 
cabo. 

PERDUCTO, as, are, a. i. frequentat. a perdu- 
co. Plaut. Most. 3. 2. 157. Vin' qui te perductet? 
th. Apage latum a me perductorem: errabo po- 
tius, quam perductet quispiam. V. vocem se- 
quent. 

PERDUCTOR, Oris, m. 3. qui perducit: et 

speciatim qui raulieres honestas vel promissis in- 
ductas, vel minis coactas, aut t! ad aliquem stu- 
pri causa perducit, mezzano di amori, ruffiano. 
Cic Z. Verr. 12. 33. SHeatur de noctumis ejus 
bacchationibus: lenonum, aleatorum, perducto- 
rum nulla mentio fiat. Ubi Pseudo-Ascon. Leno- 
nes aunt scortorum : perductores etiam invitarum 
personarum, et in quibus stupra exercita legibus 
vindicantur. Lactant. 6. 17. a med. Pecuniam 
tuam perductores, aleatores, lenonesque diri- 
piant. Alludit ad bos Plaut. Most. loc. cit. in 
voce praeced. V. et PERDUCO I. b. 

PERDUCTUS, a, urn. V. PERDUCO. 

PERDUDUM, adverb, molto tempo fa, valde 
dudum. Plaut. Stick. 4. 1.69. Vidi edepol ho- 
minem haud perdudum. Ecevtus in 6. Eroto- 
pcegn. apud Priscian. 10. p. 903. Putsch. Te, 
Andromacha, perdudum manu lascivula ac tenel- 
lula, capitl meo trepidans, 11 bens insolito plexi 
munere. At Scaliger Lecet. Auson. 2. 27. et M. 
Hertzius leg. per ludum. 

PERDOeLLIO, dnis, f. 3. owvuQoict, est cri- 
men laesse ma jest a Us, et quidem atrocissimum, 
quum sell, in jpsam rempubL, vel in magistra- 
turn, aut principem injuria infertur. Est a duel- 
lis, h. e. hostis apud veteres. Nomen ex eo est, 
quod a quo committitur, bostis debeat censeri. 
Nam per hie notat perquam, seu valde, ut Var- 
ro 7. Z. Z. 49. Mull.; et Charis. 2. p. 188. 
Putsch, significant. 

t I.) Proprie. (ftp. Dig. 48. 4. 11. Qui perduel- 
lionit reus est, hostill animo adversus rempu- 
blicam, vel principem animatus est. Cic. Pit. 2. 
4, In Rablrio perduellionis reo. Id. Rabir. per- 
duelt. 3. Nam de perduellionis Judicio, quod a 
me sublatum esse, criminari selcs, meum cri- 



— 640 — 



I'ERECERE 



men est, non Rabirii. Ziu. 28. 3. a med. Turn 
Sempronius, perduellionis se Judicare Cn. Fulvio 
dixit, h. e. reum facere, quod exercitum populi 
R. perdidisset. Val. Max. 6. 5, n. 3. Quum Ti. 
Gracchus et C. Claudius, ob nimis severe ge- 
stam censuram, major em civitatis partem exa- 
sperassent, diem his P. Rutilius trib. pi. perduel- 
lionis ad populum dixit. — Apud Liv. 1.26. vi- 
detur usurpari pro bomicidio: nam homicidium 
sororis ab Horatio patratum pcrduellio dioitur. 
Ibidem perduellionem alicui judicare est per- 
duellionis reum facere: Alter inquit, P. llorati, 
tibi perduellionem judico. Conlirmat hoc Tur- 
neb. I. 17. Adversar. c. 7. Sunt tamen, qui ideo 
caedem Horatii perduellionem dici putant, quod 
in conspectu regis et populi earn admist.at: vel 
quod privata auctoritate: quo utroque loasa ina- 
jestas videri potuil: vel denique, quod parrici- 
diurn erat, cujus atrocitatein perduellionis simi- 
!em, eademque pasna puniri eo tempore insti* 
tutum fuerit. Ita etiam Cic. Mil. 1-i. 36. de Clo- 
dio. Diera mihi, credo, indixerat, multam irro- 
garat, actionem perduellionis intenderat. 

II.) Translate, vel concreto, uli ajunt, sensu 
est hostis, it nemico della patria, sed impro- 
batur a Cic. 4. Herenn. 10. 15. his verbis: Tur- 
gct et inflata est oralio, quum aut novis, aut 
priscis verbis, aut duriter aliunde translatis, aut 
gravioribus, quam res postulat, aliquid dicitur, 
hoc modo: Nam qui perduellionibus venditat 
patriam, non satis supplicii dederit, si etc. Est 
qui leg. perduellibus. At Gloss. Labb. Perduel- 
lio, ctvTCtpTiK. Perdu el Jones, oi xara zov Sjj^oo 
tou Pw/iat'wv (Souktuouevoi, ri Jeara ■ fiaoiks wv. 
Adde Paul. Diac. loc. cit. in voc. seq. I. 

PERDtJELLIS, is, ra. 3. (per el dueltum) pu- 
blicus hostis, quocum bellum est: per hie auget, 
ut in voce praeced. dictum est, iroX$'fuo$ (It. ne- 
mico; Fr. ennemi de guerre; Uisp. enemigo, 
contrario en la guerra; Germ, cfer kriegfuhren- 
de Feind, d. Feind; Angl. an enemy). 

I.) Proprie. Paul. Diac. p. 66. 17. Mull. 
Perduellio {h. e. perduellis; V. voc. pra?ced. II.), 
qui pertinaciter retinet bellum. Cajus Dig. 50. 
16. 234. Quos nos hostes vocamus, eos veteres 
perduelles vocabant, per earn adjectionem indi- 
cantes, cum quibus bellum esset. Varro 5. Z. 
Z. 3. Mull. Hostem nunc dicunt eum, quern 
turn dicebant perduellem. Ennius apud eumd. 
7. ibid. 49. Quin inde invitis sumpserint perduel- 
libus. Perduelles, subdit Varro, dicuntur hostes. 
Plaut. Amph. 1. 1. 94. Perduelles penetrant se 
in fugam. Cic. 1. Off. 12. 37. Equidem etiam 
illud anlmadverto, quod qui proprio nomine 
perduellis esset, is hostis vocaretur, lenitate verbi 
tristitiam rei mitigante. Hostis enim apud ma- 
jores nostros is dicebatur, quem nunc peregri- 
num dicimus. Id. 3. ibid. 29. 107. Nam pirata 
non est ex perduellium numero; sed commu- 
nis hostis omnium. Adde Liv. 45. 10. earrr. 

PERDCelLUM, i, u. 2. bellum. Accius apud 
Non. p. 22. 15. Merc. De summa tibi perduel- 
lum est. Ita leg. praeter alios Turneb. I. 17. Ad- 
versar. c. ult. 

PERdCIM, perduis, perduit et perduint pro 
perdam, perdas etc. V. PERDO init. 

PERDULCIS, e, adject, cujus superlat. Perdul- 
cissimu's legitur in quadam Inscript. Christiana 
inferioris notas apud Reines. cl. 20. n. 150. Ex 
Marini loc. cit. in PER constat, optimos scri- 
ptores numquara prasposuisse praspositionem per 
nominibus comparativis et superlativis, nisi in- 
terposito quam, ut per quam dulcissimus. 

PERDUrAbZLIS, e, adject, -erriurafc^e, qui 
diu durat. Boeth. in Categor. Aristot. 3. p. 175. 
Rede igitur habitus diuturnior et permanentior, 
dispositio vero facile mobilis, neque perdur«bilis 
ab Aristotele proponitur. 

PERDCRATfO, onis, f. 3. actus perdurandi. 
Gloss. Cyrill. ll&paoiq, perduratio. It. induri- 
mento. — Et translate pro perpessiooe. C'assiod. 
1. Hist. Eccl. H. a med. Quum esset ad vitam 
monachicam perdurationhi insuetus, omnibus 
eum Antonlus experimentis exercet, 
PERDORATUS, a, urn. V. voc. seq. 



PERDCRO, as, avi, alum, are, n. f . Part. Per- 
durans, Ferduralus et Perdur alurus sub A. 
— Perdurarc 

./) Neutrorum mote est diu dura re, usque ad 
fin em dura re. Ter. JJecyr. 2. 2. 27. Non posse 
apud vos, Painpliilo, sc, abiente, pcrdurare. Sic 
Sueton. Pfer. *24. Excussus curru, ac rursus re- 
positus, quum perduraie nou posset, destitit ante 
decursum. Ovid. Medic, f'ac. 41). probitas Ion- 
gum perdu rat in utvum. Stat. i. Theb. 142. kec 
mora pugn;i> Sula > nee in regem perduiatura se- 
cundum. Seneca Tmnquill. to. circa med. Quid- 
quid imbecillum in animu, nee perduralum est, 
exulcerat. Alii rectius leg. percuratum. Adde 
eumd. 7. Bene/'. 28. Plin. 17. Hist. nat. 20. 
3i. Ml"). Caslanea pedamentis omnibus prae- 
fertur facilitate traclatus, perdurandi pervicacia, 
regerminatioue caedua vel salice laelior. Cassiod. 
5. Hist. Eccl. 42. a med. Multo tempore nobis 
perdurantibus. 

B) Active est durum admodum facere, indti- 
rare. Prudent. Psychom. 4i7. formido pericli 
Perdurat teneras iter ad cruciabile plaotas. 

PEKDCruS, a, urn, adject, valde durus. I'i- 
gurate Papinian. Dig. 4S. 3. 2. Intcrpretatio 
perdma et perniinium sovera. 

PERiiDO, edis, iidi, i-sum, edere, a. 3. Part. 
Peresus II. Let 2. — Peredere est edendo ab- 
sumere, consumare mangiando, mangiar tulto. 

I.) Proprie. Plaut. fragm. apud Priscian, 10. 
p. 893. Putsch. Nil moror inihi fucum in al- 
veo, apibus qui peredit cibum. Prudent. 9. Ca- 
themer. 59. Peredere panem. 

II.) Translate. ^ 1. De rebus pbysicis est ab- 
surnere, corrodere. Horat. 3. Od. 4. 75. nee per- 
edit Impositam celer ignis yEtnarn. J'el. Poeta 
apud Cic. 3. Tusc. 1^'. 26. Lacrimal peredert- 
humore exsangues genas. Lucret. 1. 326. Nee, 
mare quae impendent, vesco sale saxa percsa. hi. 
3. 413. At si lantula pars oculi media ilia percsa 
est. Virg. 3. G. 561. Vellera morbo iiluviequc 
peresa. SU, It. 14. 605. membrisque cutis tegit 
ossa peresis. scil. morbo. Tibull. I. 4. 14. Longa 
dies raolli saxa peredit aqua. 5 a - °e animo. 
Catull. 55. 30. Et multis languoribus peresus 
Essem te mihi, arnice, quaeritando. Virg. 6. JSn. 
442. Hie, quos durus amor crudeli tabe peredit. 
PfiREDO, is, ere, a. 3. idem quod edo, h. e. 
emitto, profero, vel prorsus emitto. Vet. Poet. 
apud SiVion. y. Ep. 14. Sole medere pede, ede, 
perede melos. Cujus et obscura est sententia, et 
iocerta admodum auctorilas. 

PEREFFERO, effers, extuii, Elatum, efferre, a. 
anom. erigere. Ennod. Opusc. 4. sub init. Ine- 
ptum certa miseriarurn caecitas de falsa dicendi 
felicitate perextulit. 

PEREFFLO, as, are, a. 1. omnino efflo. A put. 
8. Met. Postremo balbutiens incerto sermone, 
perefllavit animam virilem. 

PEREFFLUO, is, ere, a. 3. irapapp'u'oitai, o- 
mnino efiluere, atque adeo a recto tramite de- 
Oectere. Vulgat. inter pr. ep. ad Hebr. 2. 1. Pro- 
pterea abundantius oportet observare nos ea, 
qua) audi vim us, ne forte perefftuamus. 

PEREFF'OSSUS, a, urn, particip. ab inusit. per- 
eff'odio, mullum elTossus. Ennod. 2. epigr. 112. 
Orbe perefTosso fluidum de Iumine vulnus Pesti- 
fer ostentans ora sepulta geris. 

PKRfiGER, egris, in. et f. 3. qui peregre abiit, 
peregrinus: a per. et ager, quasi errans per a- 
gros. Ulp. Regular, tit. 17. de caducis. Si le- 
gatarius ante aperlas tabulas decesserit, vel per- 
eger factus sit, Auson. epist. 17. In cornitatu 
tibi verus fui, nedum me peregrem existimes 
coraposita fabulari. Venant. 4. carm. 10. 14. 
Susceptor peregrum. 

PEREGKRE dicebatur expergefaccre. Paul. 
Diac. y. 5MS. 3. Mull, ubi Scaliger legit per- 
gere: at Gesn&rus conjicit legendura perregere; 
recte quidem, ut cl. Furlanelto videbatur col- 
lato Perrectus, quod V. Sed Mullerus Jegit: 
Pergere dicebant expergefacere; et hanc lectio- 
nem luetur collatis Non. p. 104. 15. Mere, et 
Paul. Diac. p. 80. 8. 



PEREGRE . 

PEREGRE, advert, (pereger). Aliam formam 
peregri V. loco suo. — Peregre est peregrinan- 
do, extra patriarn, quasi per agros, eW fe'vijs 
(It. fuori del paese, fuori delta, patria, da lon- 
lano, lungi; Fr. hors de } a ville, dans un pays 
c ir anger ; Ilisp. fuera de la ciudad, en pais 
extrangero; Germ, tiber Land, ausserhalb , 
auswarts; Angl. abroad, from abroad). 

I.) Propria in hoc adverbio, ut in aliis qua? 
locum spectant, conjuncta? Bunt ration** loci, in 
quo quis versatur, nt in quem quis transit, et 
e quo quis aecedu. — o) De eo, qui. non in 
urbe, non in patria, sed extra versatur, et domi 
opponitur. Plant. Fers. 1. 1. 30. quia berus 
pcrcgre est. sa. Ain' tu, peregre est? Id, Trin. 
2. 4. 195. Gestandus peregre clipeus. Cic. 5, Phil. 
it. 30. Utpotc qui peregre depugnatit. Sueton. 
Cat. 20. Edidit et peregre spectacula : in Sicilia 
Syracusis aslicos iudos, et In Gallia etc. Id. 
Gramm. 3. In provincias quoque grammatica pe- 
netraverat, ac nonnulli de notissimii doctoribus 
peregre docuerunt. — b) De eo, qui abit in exte- 
ram rcgionem, vcl locum. Plant. Cas. prol. 62. 
Hunc adolescentem peregre ablegavit pater. Id. 
Cist. 2. 3. 37. Avccta est, inquit, peregre bine ba- 
bitatum. Id. Most. 1. 1. 2t. Postquam hiuc per- 
egre pater abiit. Sic Plin. 35. Hist. nat. , 12. 
43. (151). Peregre abire. Sueton. Cces} 42. pro- 
ficisci. Horal. 1. Sat. 6. 103. uli ne solus rusye, 
peregreve Exircm. Plant. Pseud. 1.1.49. Leno 
me peregre raUiti Maccdonio minis vigfnti-ven- 
didit. fuori di patria. — c) De co, qui a loco 
citerno in patriain redit, aut de re, quae e loco 
externo affertur. Plant. J sin. 4. 1. 16. Epistoia 
peregre allata. Id, Stick. 4. 2. 7. Salvum gaudeo 
peregre te in patriam redisse. Sic Ter. Phorm. 
2. 1. 13. Pericla, darana, exsilia, peregre rediens, 
semper cogites, Rursus Plaul. Amph. 1. 1, 205. 
Tun* domo prohibere peregre me advenientem 
postulas? Ziv. 2. 0. Alios peregre in regnum 
Romaro accitos. Id. 26. 11. Plus omnibus aut 
nunciatis peregre, aut visit domi. — Cum prse- 
pos. a. Fitruv. 5. 7. exlr. de sees na. -the atri. 
Versura? procurrentes, quae efficiunt una a foro, 
altera a peregre aditus in senmam. Charis. t. 
p. 86. improbat prmpositioaem addere. 

H.) Translate. Horal. 1. Ep. 12. 13. ,dum 
peregre est animus sine corpore velox. 

PEREgrEgIOS, a, um, adject, valde egregius. 
Apui. de Mag. Peregregia tragcedia. 

PEREGRI, adverb, idem quod peregre, sed cum 
discrimine in usu, quia peregre inservit et statui 
in loco, et raotui: peregri solum statui, ut Cha- 
ris. 2. p. 189. Putsch, docet. IVcevius ibid. Pa- 
triam ut colatis potius, quam peregri probra. 
Plant. Amph. prol. 5. Peregrique et domi. (Ita 
legitur la vett. MSS. Gruteri, itemque in editio- 
nibus antiquls.) Id. ibid. 1.1. 106. Quia nos eramus 
peregri, tutatu' st domi. Fleckeisenus ipse ita 
edidit,- alii tamen utroque loco peregre legunt. 
Prudent. 4. npi' avt<p. 89. peregri necandus. 
Inscript. a pud Finestres Syllog. inscr. p. 297. 

M. 8ALLVSTIO TtllCX PKRKGal DKFVWCTO S0»ALKS 
HKRCVJ.ANI, 

PEREGRINA, 83, f. 1. V. PEREGRINUS I. 1. 

PErEGRINABUNDTJS, a, um, adject, qui mul- 
tum peregrinatur. Liv. 28« 18. Non peregrina- 
bundum, neque circa amceuas oras Wagantera 
tantum ducem Romanum, etc. 

PErEGRINAT, £«utiimi. Gloss. Gr. Lat. 

PEREGRlNATiO, finis, f. 3. f 1. Stricto 
sensu est actus peregrinandi, pellegrinaggio, et'iro- 
Bijfita. t— a) De hominlbus. — In sing. num. 
Cic. 5. lusc. 37. 107. Exsilium, si rerum natu- 
ram, non ignominlam nomints qussrimus, quan- 
tum demum a perpetua peregrinatione differt? 
Id. 16. Alt. 3. Omne tempus in peregrinatione 
consumimus. Adde eumd. 9. ibid. 10. Quinlil. 
7. 3. 31. Iransmarina perogrinatlo. Sueton. Ner. 
34. Peregiinatlone quldera Graecias, EleutiniU sa- 
cris- inter zsse non a usu* est. nel suo viaggio per 
la Grecia. — In plur. num. Crc. Amic. 27. 103. 
Neque solum militia, sed etiam peregri nationes 
rusiicationesc-ne communes. Piin. 30. Hist. nat. 
1. 2. (9). Peregrination* suscipere. — b) De 

Tom. m 



— 641 — 

brutis animaatibus, quod translatum aliis est. 
Cic. 2. Fin. 39. 109. Bestix partim cursu et per- 
egrinatione lastantur. Plin. 32. Hist. nat. 8. 
21, (61). de ostreis. Gaudent et peregrinatione, 
traosferrique in ignotas aquas. ^ 2. De loco, 
in quo quis peregre moratur, Plin, 3. Ep. 19. 
Habet etiam multum jucunditatis soli caelique 
rautatio, ipsaque ilia peregriaatio inter sua. f. 
Interpp. ad b. I. 

PERfiGRlN^TOR, oris, m- 3. pellegrino, qui 
peregrinatur, Cic, 6. Fam. 18, sub fin. Meber- 
cule non Um sum peregriaalor jam, quam so- 
lebam, 

PErEGRI.NATUS, a, um.. V. PEREGRINOR. 

PEREgRJnITAS, atis, f. 3. conditio peregri- 
ni hominis,* cui opponitur Roraana civitas, I'es- 
sere o la condizione di pellegrino o forastiero. 

I.) Proprie. Sueton. Claud. 15. Peregrinitatis 
reus. h. e. qui quum sit peregrinus, pro cive R. 
se gerit. ~ Ad peregrinitaterrt redddus dicitur, 
qui ob crimen civitate R. spoliatus est. Ulp. Dig. 
2. 4. 10. circo med. Si per pc&nam deportatio- 
nis ad peregrinilatem rcdactus sit patronus. Sue- 
tort. Claud. 16. Splendidum virum Gracia; pro- 
vincias pxincipem, verum Latini sermonis igna- 
rum, non modo albo judicum erasit, sed etiam 
in peregrinitatem redegit. 

II.) Translate mores et sermo peregrini. Cic. 
9, Fam. 15. Quum in u,rbem nostram infusa est 
peregrini Las. Quintil. 11. 3. 30. Pronunciatio 
emendata erif, si fuerit os facile ) eiplanatum, 
jucundum, urbannm, id est, in quo nulla ne- 
que ruslicitas, neque peregrinitas resonet. 

PEREGRINOR, 5ris, Stus' sum, ari^ dep. 1. 
Part. Peregrinans I., Peregrinatus II, 1 ; Per- 
egrinaturus I. — Peregrinari est peregre iter 
facere, per alieoa locu peragrentem proQcisci, pa- 
tria procul abire, ,c'iroST3f«'w (It. andar fuori 
del paese, viaggiara in paesi stranieri, pelle- 
grinare; Fr. voyager a V 'etr anger , (aire de 
tongues courses, des peregrinations; Hisp. via- 
jar, andar tierras 6 mares, peregrinar ; Germ. 
in der Fremde scin, austvarts sein, herumrei- 
sen; Angl. to go abroad,, travel through fo- 
reign parts or countries, live in- foreign coun- 
tries, peregrinate). 

I.) Proprie. Cic. Brut. 13, 51. Peregrioari 
tola Asia. Id. Rabir. perduell. 10. 28. Adeonfc 
hospes bujusce urbis, adeone ignarus es disci- 
plinae consuetudiuisque nostras, ut hmc nescias? 
ut peregrinari in aliena civitate, non in tua ma- 
giBtralum gerere videare? Plin, 6, Ep. 19. De- 
forme arbitratus, honorem petituros urbem Ita- 
liamque non pro patria, sed pro bospitio aut 
stabulo, quasi peregrinantes habere. Pacat. Pa~ 
neg. 6. A quo petit navigaturus serenum, per- 
egri»aturus reditum, pugnaturus auspicium. 

II.) Translate. 5^ 1. Est peregre iter facere, 
sed dicitur de studiis et animo, Cic. Arch. 7. 
16. Hsec studia pernoctant nobiscum, peregri- 
nantur, rusticantur. Id. 1. Nat. D. 20. 54. In- 
termioata in otnnes partes magnitudo regionurn, 
in quam se iojiciens animus et intendens, ita 
late longeque peregrinatur, ut nullam tamen o- 
ram ultimi videat, in qua posslt iosistere. Id. 
5. Tusc. 39. 114. de Democrilo. Quum alii sse- 
pe, quod ante pedes esset, non viderenl, ille in- 
finitatem omncm peregrinabatur, ut nulla in ex- 
tremitate consisteret, h. e. animo et cogitatione 
•percurrebat. Alii leg. per: alii in infinitatem. 
.Id, 4. Acad, (2. pr.) 1. 3. Tanta vis virtutis 
■ atque ingenii peregrinata abfuit ab oculis et fo- 
ri et curife. ^ 2. Item externum esse, essere 
forastiero. Cic. 3. Fin. 12. 40. Mini videris La- 
tine docere phllosophiam, et ei quasi civitateru 
dare, quse quidem adbuc peregrinari Rom^ vi- 
debatur. Id. Mil. 12. 33. Au vos soli ignoratis, 
vos hospites in hac urbe versamini? vestras per- 
egrinantut aures, neque in hoc pervagato civi- 
latis sermone versanturl — Plin. 16, Hist. nat. 
32. 59. (135). Non ferunt amomi nardique de- 
llcla ne in Arabia quidem ex India et nave per- 
egrlftarl. h. e. in alieno solo extra Indiam pro- 
venire. 

PErEgrInCLUS, a, adject, deminut. a pere- 



PEREGRJNUS 

griaus. Translate tenant. Pita Genn. 64. De- 
cet hie illud inseri qualiter peregrinula sit re- 
vocata lux ocuti. h. e. ocult, qui evulsus supra 
maxillam pendebat Cf, eumd. Fit. Alb. 16. Fa- 
gads tenebris sol olim peregTinus illuxit. h, e. 
bomini oculovura luce privato. 

PEREGRINUS, a, um, adject, (peregre) per- 
egre adveuiens, externus, advena, ftvixcj, sfw- 
Ttxo'c (It. forastiero, pellegrino, straniero; Fr. 
etr anger } exoticue; Hisp. exlrangero, foraste- 
ro; Germ, aus der Fremde stammend, ausJd-n- 
discJi, fremd; Angl. foreign, strange, alien, 
exolie). 

I.) Proprie. ^ 1. Generatim. — a) Adje- 
ctive. Plant. Men. 2. 2. 65. Ad portum mittunt 
servulos, ancillulas, Si qua peregrina navis ia 
portum advenit. Id. Pseud. 4. 2. 9. Quis bic 
homo chlamydatus est? aut unde'st? aut quem 
qua;ritat? Peregrina facies videtur hominis at- 
que ignobiiis. Id. Stich. 5. 2. 20. Yolo etua- 
mus bodie peregrina omnia, fforat, 2. Ep. 1. 
203. Tanto cum strepitu ludi spectantur, et 
arles, Divitiseque peregrina?. Id. 3. Od. 3. 10. 
Uion Falaiis incestusque judex, Et muller per- 
egrina vertit In pulverem. Ovid. i. Trist. 8. 
25. Tempus erat nee me peregrinura ducere cae- 
lum, Nee etc. et 3, ibid. 1. 61. Signa peregrinis 
ubi sunt alterna columnis Relides. Id. 8, Met. 
836. peregrini amnes. Id. Jleroid. 1. 59- Quisquis 
ad base vertit peregrinam litora pupplm. Plin. 
15. Hist. nat. 13, 12, (43). Peregrina? arbores. 
Id. 9. ibid. 17. 29. (63). aves. Id. 26. ibid. 10. 
64. (100). .Peregrinus morbus. Firg. 11. j£n. 
772. Ipse peregrina ferrugine clarus et ostro. 
Juvenal. 14. 187. peregrina, ignotaque nobis 
Ad scelus atque nefas, qusecumque est, purpura 
ducit. et 6. 207. Prima peregrinos obsewna pe- 
cunia mores Intulit. Tac. 14. Ann. 53. Augu- 
stus Mcecenati urbe in ipsa velut peregrinum o- 
tium permisit. Catull. 31. 8. peregrino labore 
fessus. A. e. quem pcregrinando exanclavi. Out'd. 
Jleroid. 9. 47. peregrini amores, h. e. quibus 
peregrin® mulieres amantur. Id. 3. Fast. 87. 
peregrini fasti, h. e. in quibus externa narran- 
tur. et 2. tfeid. 359. Adde peregrins? causam, 
mea Musa, Latinamr-?i. e. causas petita? ex re- 
bus externis. Quintil. 6. 3. 207. Ilia est urba- 
nitas, ia qua nihil absonum, nihil agreste, ni- 
hil iaconditura, nihil peregrinum neque sensu, 
nequo verbis, neque ore gestuve possii depre- 
hendi. Id. 1. 1. 13. Oris plurima vitia in pere- 
grinum sonum corrupt!. Id. 8. I. 2. Verba per- 
egrina et externa, — Peregrina sacra appel- 
lanlur, quse aut evocatis diis in oppugnandis 
urbibus Romam sunt coacta; aut quae ob quas- 
dam religiones per pacem sunt petita, ut ei 
Phrygia Matris Magna?, ex Gra?cia Cereris, Epi- 
dauro ^Esculapii : qua? coluntur eorum more, a 
quibu9 sunt accepta. Festus p. 237. 7. Mull. 
^ 2. Specialim peregrinus homo et absolute 
peregrinus est, quicumque extra patriam et 
provinciam suam versaiur. Differt ab advena, 
hospes, incola. Nam peregrinus dicitur respectu 
loci, unde est; adcena loci, ad quem venit; hos- 
pes loci, ubi est; trscoia respectu morse et ha- 
titationis. prseterea hospes potest esse, etiam si 
peregrinus non sit; incola^ etiamsi non sit hos- 
pes. Plant. Pcen. 5. 2. 71. Nequam te esse 
oportet, homioem peregrinum atque advenara 
qui irride&s. Cic. 2. leg. Agr. 34. 94. Nos bine 
Roma qui veneramus, jam non hospites, sed per- 
egrini atque advena? nominabamur. Id. 1. Off. 
34, 125. Peregrini atque incola? officium est, ni- 
hil prater suum negotium agere, nihil de alio 
anquirere, minimeque esse in aliena republic* 
curiosum. Id, Sull. 7. 22. Non Um est ad- 
mirandum, regem esse me, quia, ut tu vis, etiam 
peregrini reges Rome? fuerunt; quam consulem 
Roma? fuisse peregrinum. Cohtm. i. KM. prosf. 
8. Longioqui litoris peregrinus. Inscript. apud 
Carli, Antich. Ital, T. 1. p. 225. colosii 1K- 

COLIS FKRBGHrNIS LAYASDX8 GRATIS ». D- '• P. T. 

— Peregrinorum collegium memoratur in In- 
script. apud Or ell. 176. w h. ». ». (h. c. In 
bonorem domus divinas) ge.kio cottSGl peaborx' 

81 



PERELEGANS 

norum VLP. DECBMBER ST VErCCVKD. CORKVTVI 

D> D . — sic peregn'na, ce, absolute. Ter. Andr. 
3. 1. 11. Adeon' est deraens? ex peregrina? Ubi 
Donat. idest ex meretriee. Mulieres enim pere- 
grioae, inhonestae ac meretrices habcbantur. et 
Id. ibid. 1.1. 119. Pamphilurn pro more ha- 
bere banc peregrinam. ^ 2. Item, saspe sic 
dicitur qui civis R. non est. Cic. 6. ferr. 35. 
77. Repertum esse scitote neminem, neque li- 
berum, neque servum, neque civem, nequc per- 
egrinum, qui etc. Ulp. Regular, lit. 11. Per- 
egrinus fit is, cui aqua et igni interdictum est. 
Id, Dig. 2S. 5. 6. Civis R. scriptus bcres, vivo 
testalore factus est pcrtigrinus; moi ad civitatcm 
R. pervenit, — Peregrinus prcetor, qui Rom.e 
inter peregrinos jus dicebat. Pompon. Dig. I. 
2. 2. circa med. — Peregrina provincia oppo- 
nitur urbance apud Ziv. 40. 44. P. Mucius Scie- 
rola urbanam sortitus provinciam est; et ut i- 
dem qusereret de veneficiis in urbe et propius 
urbem decern millia passuum: Cn. Cornelius 
Scipio peregrinam, Q. Mucius Scuevola Siciliam, 
C. Valerius Laevinus Sardiniara. — Peregrinus 
ager est, qui neque Romanus, neque bosiilis ha- 
betur. Festus p. 245. 27. Mull. Oarius Varro 5. 
L. L. 33. Mull. Ut oostri augures publico dis- 
serunt, agrorum sunt genera quinque, Romanus, 
Gablnus, peregrinus, hosticus, incertus. Roma- 
nus dictus, unde Roma, ab Romulo: Gabinus ab 
Oppido Gabiis: peregrinus, ager pacatus, qui ex- 
tra Romanum et Gabinura, quod uno modo in 
his secunlur auspicia. Diclus peregrinus a per- 
gendo, id est a progrediendo; eo enim ex agro 
Romano primum progrediebantur. Quocirca Ga- 
binus quoque peregrinus, sed quod auspicia .ha- 
bet singularia, ab reliquo discretus. Hosticus di- 
ctus ab hoslibus. Incertus is ager, qui de his 
quatuor qui sit, ignoratur. U&c Varro. — Mi- 
lites peregrini leguntur in Inscripptt., ut apud 
OrtU. 3467. aelyvs valbmmnvs optio perbgri- 
norvm avreliab conivci. Adde alias apud eumd. 
3468- et 3469. V, Marini, Frat. Arv. p. 474. 
Sic Inscript. apud Henzen. 6747. p. aruo p. f. 

PAPIR. MARCELLO CENT. FRVM. SVB PRINClrt PER- 

BGRINORVM etc. De ralione inter frumentarios et 
milites peregrinos obvia disseruit cl. Henzenius 
in Bullettin. dell' Instil. Archeol. a. 1851. p. 
113. et seqq. Similiter Inscript. apud Or ell. 9. 
gesio sancto castrOrvm pbregrcxorvm etc. 

II,) Translate refertur ad ignorantiam, quia 
peregrini, quaj fiunt ibi, ubi versantur, scire non 
solent. Cic 1. Or at. 50. 218. Oratorem nulla 
in re tironem ac rudem, nee peregrioum atque 
hospitem in agendo esse debere. Id. 6. Alt. 3. 
ante med. Est enim quiddam, advenienlem non 
esse peregrinum atque hospitem. 

FERfiLfiGANS, Sntis, adject, omn. gen. valde 
elegans. Cic. 2. Oral. 67. 270. Genus est pere- 
legans, et cum grautate salsura. Id. Plane. 24. 
58. El quoniam tua fuit perelegans ac persubti- 
lis oratio. Vellej. 1. 7. 1. Perelegantjs ingenii 
vir. 

PERELEGANTER, adverb. r.a*(%ahu>' , valde 
eleganter. Cic. Brut. 52. 197. Et satis ornate 
ct pereleganter diceret. 

pERfiLIXO, as, are, a. 1. perfecte elixo. Apic. 
7. 7. Deauo eum perelixabis. Alii leg. perlaxa- 

bis. 

PERElCJQUENS, cntis, adject, omn. gen. val- 
de eloquens. Cic. Brut. 70. 247. Cn. aulem Len- 
tulu8 Marcellinus nee unquam indisertus, et in 
consulatu pereloquens Visus est. 

PEREMENSL'S, a, um, adject, omnino emen- 
tus. Vox a Leiico expungenda; occurrit enim 
tantum in Not. Tir, p. 118. 

PEREMNE, is, n. 3. genus auspicii, quum ma- 
gistratus amaem, aut fontem auspicato transibant. 
jPeitus p. 215. 32. Mull. Peremne dicitur auspi- 
carl, qui amnem, aut aquam, quae ex sacro oritur, 
auspicato transit. Id. p. 250. 12. Petronia amnis 
est in Tiberim perfluens, quam magistrate au- 
jpicato transeunt, quum in Campo quid agere rp- 
lunt: quod genus auspicii peremne vocatur. Cic. 
2. Nat. D. 3. 9. Bella nullis auspiciis ad mini- 
itrantur, nulla peremnia servantur. Alii leg. per- 



— 042 — 

ennia, et interpretantur sacras quasdam caerc- 
inonias quotannis observari solitas. 
PEREMO, «mis, etc. V. PERIMO init. 
PfiREMPTALlA Fulgura, inquit Festus p. 
214. 22. Mull., Gracchus ait vocari, qua? supe- 
riora fulgura, aut portenla vi sua perernant, duo- 
bus modis, prioribus tollcndis, aut majore ma- 
nubia, ut tcrtia secundre, secunda prim<c ccdat: 
nam ut omnia {omina) superantur fulgurc, sic 
icturn fulgur (majoribus) manubiis vinci. V. 
MAN UDLE. Id. p. 243. 22. Pcremptalia ful- 
gura, qure superiora fulgura, aut portenla per- 
emunt, idest tollunt. Seneca 2. Quwst. nat. 
49. Peremptalia fulmina, quibus tolluntur prio- 
rum fulminum mini>*. /". PERIMO. 

PEREMPT10 vel peiumtio, onis, f. 3. actus 
perimendi, occisio. Auguslin. Tract. 27. in 
Joann. sub fin. 

PERES! PTOR vel peremtor, oris, m. 3. qui 
tollit, delet, interimit. Seneca (Edip. 221. Ecquis 
peremptor incliti regis fuit? uccisore. Apul. 3. 
7. et 8. Met. Cruentus mti maiili peiernptor. 

PEREMPTORIE vel penunLoriu, adverb, per- 
entoriamente : V. voc. scq. II. Claud. Mamert. 
3. Stat. anim. 1. Perempiorie arguinentatur. 

PKREMPTORlUS vel pcremtoiius, a, um , 
adject, mortifero, che uccide, iveupsTtxdj, inor- 
liferus: a pericnendo. 

I.) Proprie. Apul. 10. Met. Venerium percm- 
ptorium. Tertull. Anim. 25. Spiculura perem- 
ptorlum. 

II.) Translate peremptorium edict um dicitur, 
perentorio, quod tribus tdictis propositis, vel 
uno pro tribus fieri solet, quia diiimit disce- 
ptationem inter liligatores, idest non palitur, 
adversarium tergiversari. Hoc edictum qui spfii- 
nit, contumax vocatur. Lip. Dig. 5. 1. 70. Sic 
per emptor ice exceptiones , qure somptir locum 
habimt, ncc cvilari possunt. Cajus ibid. 44. 1. 
2. et 3. 

PEREMPTRIX vel pcrcmtrin, Tcis, f. 3. quae 
pevirnk. Tertull. Anim. 42. Mors peremptrix 
sensus, 

PEREV1PTUS vel peremtus, a, um. V. PER- 
IMO. 

PfiRENDlfi, adverb, posdomani, diman I'al- 
tro, peTa'jptcv, post eras, die terlio. Chan's. 2. 
p. 191. Putsch. Perendie, quasi percmpla die: 
quod notaverunt gratnmaticl, quia quum de fu- 
turo dicimus, diem novissimo loco damus, non 
ut die quarto. At II. Keilius leg. Perendie, quasi 
perea die: et Lind'smann. conjecit quasi per 
i.am diem. Isid. 3. Orig. 30. 22. Perendie, id 
yst per ante diem, vel in antecessum, id est 
p rius. ( Tossius vero et Diklerlinius Iradiderunt 
esse die ire'pav). Ceterum in omnibus locis vo- 
cabulutn eras praecedit. Plaul. Aulul. 2. 1. 33. 
His legibus, si quam dare vis, ducam: quae eras 
veniat, perendie foras feratur. Id. Stich. 4. I. 
11. Cras apud me eritis. pamph. At apud me pe- 
rendie. Cic. 12. Alt. 4%, Scies it;itur foilasse 
cras, sumrnum perendie. Id. 18. Fain. 17. 3. 
Cras aderit: videbis igitur: nam ego Lie penm- 
dic mane cogito. Adde eumd. 13. Ait. 30. 

PERENDlNATlO, O'nis, f. 3. in pcrendinurn 
dilatio. Capelt. 9. p. 30'«. 

PERENDINL'9, a, um, adject, a perendie. Cic. 
Mur. 12. 27. Tot homines tain ingeniosos, per 
tot annos statuere non potuisse, utrum di*-m 
tertium, an perendinum dici opurttuet. Ctes. 5. 
B. G. 30. Perendino die cum proximis hiberuis 
conjunct! etc. Auguslin. £p. 23. 9. Crastina, 
vel perendina Domini passio. — Absolute. Plaul. 
Trin. 5. 2. 65. Tu in perendinum paralus sis, 
ut duces. Cell. 10. 24. Sacerdotes populi R. quum 
condicunt in diem tertium, diem perendini di- 
cunt. Hoc dictum est, ut die craslini, pristini, 
quinti etc. 

PERENN& vel peremne, adverb., sed proprie 
est neutrura adject. peren«ts, adverbii more 
U8urpatum: per annum, per decursum anni. 

I.) Proprie. Colnm. 12. R. R. 18. 2. Si ager 
amplus, aut vineta aut arbusta grandia sunt, 
perenne fabricandse decemmodlee et trlraodias, et 
fiscelia? texendae. 



PERENMTER 

II.) Translate pro perenniter. Pallad. 12. Ii, 
R. 15. Abies in operibus siccis perenne durabi- 
lis. Paulin. Nolan, carm. II. in jln. Perenne 
rivai ot memor. 

PERENNlA. v. peremne. 

PiUlESNIS, e, adject, (per et annus; at Do- 
de.iiinius , Lateinisch. Synonym. 8. vol. 1. p. 
8. a per et amnis derivat, V. sub II. 1. init. 
Sunt qui scribunt peremnis, sicut solemnis: sed 
irnprobant Manut., Dausqu. , Cellar. At in 
Irtioipt. apud Gualtani, Mo num. ined. I. 5. 
p. 39., qu.e pertinct ad ann. a Chr. n. cc«xli. 
legitur: onuo et cives spi-rndidi-jSimae civitatis 

DCRICOI.ANAF. ST4TV4M MARMORKAM PATRONO Dl- 
GMSsniO AD rEREM>E TESTIMONIVM PVBI.ICE CBX- 

s^•ERv^T fe Li liter. — In Ablat. etiam in e de- 
sinit. Ovid. Ileroid. 8. 64. Hument incultre fon- 
te perenne gene. Id. 3. Fast. 634. Amne per- 
enne Intens. — C.omp. I'erennior II. 2. — 
Perennis proprie est qui per totura durat an- 
num, che dura tutto I' anno. 

I.) Proprie occurrit tantum apud Plin. 10. 
l/isl. nat. 25. 36. '73). Axes porenncs. h. e. 
quae toto anno apud nos sunt, nee unquam ab- 
eunt. IX PERENNE I. 

II.) Translate. <f 1. S;epissime est continuus. 
perpetuus, quasi per annos duran9, alcioj (It. 
conlinuo, perpetuo , perenne; Fr. condnuel, 
perpeluel , ttternel; Hisp. continuo, perpetuo, 
que siempre dura; Germ, fortdauernd, dauer- 
hijfl, bestdndig; Angl. continual, perpetual, 
lasting, never failing, constant, unceasing, pe- 
rennial, everlasting). Occurrit — a> Frequenter 
de rebus. Cic. 6. Verr. 48. 107. Aquee perennes. 
Sic Aucl. B. G. 8. 43. fons. et Lio. I. 21. aqua. 
et 4. 40. amnis. Plin. 5. Ep. 6. 11. rivi. Lu- 
cret. 3. 79. perennes solis et lunre cursus. Sic 
Cic. 2. Nat. D. 21. 55. Perennes atque per- 
pertui cursus stellarum, Plin. 2. Hist. nat. 25. 
23. (93). Stellae perennes. h. e. quae semper ap- 
parent, cujusmodi non sunt cometne. Colum. 3. 
R. R. 2. 10. Vioum perenne. h. e. quod fert 
jptatcrn: che dura e si conserva. ct Uural. 3. 
Od. 30. 1. Exegi monumentmn rere perennius. 
piii durevole. ct Ovid. 3. Amor. 4. 21. In tha- 
lainum Danaes saxo ferroque perennem. ft. e. 
lirrnum et contra oinnem vim duraturum. Sic 
15. Met. 813. a da mas perennis. — Per ennia 
sacra. V. in PEREMNE. — b) De boinine. O- 
vid. 15. Met. 875. Parte tamen meliore mci su- 
per alta perennis Astra ferar - , noinenque erit 
indehbile nostrum. ^ 2. De aburactis et ani- 
ruo. t'ic. 1. 'fuse. 10. 22. Continuata motio 
et perennis. Id. 3. Or at. 48. th.'i. Rudis et im- 
pi>lita putanda est ilia sine intervallis Ioquacitas 
perennis. Id. Flacc. 11. 1'y. IVrennis et conte- 
slata majorum virtus. Id. post redit. in senat. 
4. 9. Si illud de duobus consulibu" perenne ac 
proprium inanere potuisset. Id. Brut. 97. 332. 
Ijjntine le in tuis perennibus studiis. firg. 9. 
/En. 79. prise a lid is facto, sed fa ma perennis. 
Adde Ovid. 1. Amor. i0. 62. Cic. Prov. cons. 

9. 23. Mttns in rempublicam animus pristinus 
ac perennis. — Perenne auspicari. V . PER- 
EMNE. — NB. De cognom. Rom. V. ONOM. 
— Ilinc 

Perenne, adverbii mure. V. loco suo. 

PERENNISERVUS, i, in. 2. a'ji$.uXo«, qui per- 
petuo srrut sine spe manumissionis. Plaul. Peri. 
3. 3. 16. Perenniserve. lurco, edax. furax. 

PERENN'iTAS vel pere r/mi las, ittis, f. 3. oc- 
currit translate lanluin, et est duralio, perpetui- 
tas, perpetuita, durevotetza, a:$ir,Tr,p — a) 
Generatim. Cic. 2. Nat. D. 39. 1)8. Adde hue fon- 
lium gelidas perennitates. Colum. 1. R. R. 6. 

10. Perennitatem conditis frumentis allerunt. 
Ptaut. Pert. 3. 1. 2. Cibus perennitatis. h. e. 
elbus perennis. — b) Special! m olim perenni- 
tas fuit in litulis principum. Sext. Ruf. Breviar. 
2. Ab Urbe igilur condila in ortura perennitatis 
veslrtE etc. (do Vatente Imp. loquitur). Symmach. 
10. Ep. 45. (al. 52.) Perennitas vestra. — Verum 
hsec longe absunt a l.atini sermonis majestate- 

PERENNITER, adverb, perpetuamente,^ tern- 
pre, perpetuo, aiei. Auguslin. 2. Doctr. Chritt. 



FERENNO 

P6. ante med. Arbor frondens perennher. Sidon. 
7. Ep. 9, in cone, ad fin. Amicitias constanter 
retinet, perenniter servat. Adde Imp. Constan- 
tin. Cod. 12. 47. 1. 

PEREXNO, as, avi, Slum, are, 1. Part. Peren- 
nans sub S. II. — Perennare 

A) Active est diu servare. Colum. 12. R. R. 
20. 8. Defruti sextarios binos singulis amphoris 
miscere oportebit. Ea res, etiamsi non ia totura 
perennat, certe usque in alteram vioderaiam 
plei unique vini saporem servat. At Schneiderus 
ex Cod. Sang, legit perennem, at etc. el ibid. 
19. 2. QuiBcurnque vini nota sine condimento 
valet perennari, optimam earn esse censemus. 
At Schneiderus legit perennare. 

B) Neutrorum more. 

I.) Proprie est per annum durare. Sueton. 
Vesp. 5. V. PER AN NO. 

II.) Translate est per multus annos durare, 
durare molto tempo. Colum. 1. R. R. 9. 2. Ut 
diutius pe-rennent boves, non confecti vexatione 
simul operum verberumque. Ovid. 3. Art. am. 
42. arte perennat amor. Id. 1. fast. 721. do- 
mus cum pace perennet. Colum. 2. R. R. 9. 
18. Semiaa ita rcposita perenuant diutius, quam 
cetera. Solin. 52. ante med. Gens ultra sevi no- 
stri terminos perennans. 

PfiRENTlClDA, x, m. 1. vox joculariter beta, 
signilicans eum, qui peram, seu marsupium in- 
cidi, seque auro emungi patitur. Plaut. Epid. 
3. 2. 13. Ego tuura patrem faciam perentici- 
dam. 

PEREO, is, li, raro Ivi, Hum, ire, n. 4. Per- 
isse. lris>Uab. apud Ovid. 2. Amor. 19. 56. Nil 
fades, cur te jure perisse velim ? ■ — - Praeleritum 
perivi rarum est. Apul. 4. Met. Sic 'f hrasyleon 
nobis perirnitur: sed a gloria non perivit. — 
Petdeam pro peream, inserto d, ut in redeo, 
legitur apud Piaul. Pcen. 4. 2. 62., ubi alii ali- 
ter. — - Futurum peries, perient. f'ulgat. interpr. 
Eccli. a. 18. Et simul cum stultitia illius peries. 
Coripp. in Johann. 7. 27. Perient nihilommu. 
hostes. V. EO, is, init. — Part. Perient in 
recto non est usitatutn, quamvjs iens a Cic. 
usurpelur: in obliq. adhibilum V. I. 1.; Peri- 
turus I. 2. et 3. — Part. Pereundus apud 
Plant. A sin. 1. 3. 91 . Nisi illud per do ar- 
gentum , pereundum est mibi. Sic Cic. 1, Di- 
vinal. 26. 56. Eodem sibi (C. Graccho) leto, 
quo ipse (T. Gracchus) interiisaet, esse pereun- 
dum. et Propert. 2. 1. 55. Scu mihi Cir- 
caeo pereundum est gramine, sive etc. Ovid. 
Her old. lo. 81, Occurrunt animo pereundi mille 
figurse. Sic Sil. It. 3. 559. Quis poena? modus, 
aut pereundi terminus, oro, ,£neadis erit? Plin. 
21. Hist. nat. 6. 1"*. (34). de croco. Gaudet cal- 
cari et atteri, pereundoque melius provenit. Ita 
meliores Codd. probante Sillig. At Pontedera, 
Antiquil. Gr. et Lat. ep. 11. et atteri pereun- 
do: quo melius provenit (Hiuc Forcellinus hunc 
locum aflerens ait: Proprie perire est ultro ci- 
troque ire, ut peragrare , pererrare.). Ceterurn 
alii Codd. atteri pede, quo, quam lectionem 
■probat Schneider, ad Pallad. p. 83. Passive 
PI aut. Epid. 1. 1. 70. Puppis pereunda est pro- 
be, ft. e. necesse est puppim perire. Simile est 
illud ejusd. Trin. 5. 2. 35. Si ilia libi placet, 
placenda dos quoque est. Alii lamen aliter le- 
gendum putant. — Ceterum 

I.) Proprie. ^ 1. Stricto sensu et raro per- 
ire, a per et eo, is, est pertransirc , per, trans 
aliquld ire, passare altraverso. Horat. 3. Od. 
11.26. et inane ljmphae Dolium fundo pereun- 
ti> iino. h. e. pertranseuntis, labtntis, flucutis, 
scor rente. Adde Ptinii locum supra allatum, 
^ 2. Item perire (a per et eo, is, quasi in to- 
tum ire j est omoino secedere, se removere, pro- 
cul abire, allontanarsi , smarrirsi, perdersi. 
Plaut. Capl. 3. 4. 5. t-tinam te di prius per- 
derent. quam periisti e patria tua. ft. e. ulinam 
prius vitam, quam patriam perdidisses. Ter. £un. 
3. 3. 15. ecqua inde (e Sunio) parva pcriisset 
soror; Ecquis cum ea una? Ovid. 3. Trisl. 7. 
16. Ne male fecundre vena periret aquae. Cf. 
Tac. 3. Hist. 1. ex Jr. Ita novas vires adore, et 



— 643 - 

prsesentibus nihil periturum. n. e. decessurum. 
— Pro valde ire, properare Pontedera (Antiquit. 
Gr. el Eat. ep. 59.) alTerebat illud Colum. 5. 
R. R. 10. 3. At si eodem anno et scrobem fa- 
cere et arbores serere peribis. At Schneider, leg. 
serere voles; alii aliter. ^ 3. Laliori sensu et 
generatim de rebus est interire, cadere, perimi, 
inlercidere, p ess um dari, dz6\'f.uucu (It. andar 
male, mancare, perire; Fr. elre detruit, dispa- 
raitre, pen'r, parvenir a son ter me, a son fin; 
Hisp. arruinarsc, acabar, dexar de ser, pe.re- 
cer; Germ, zu Grunde gehen, vergehen, verlo- 
ren gehen, verschwinden, unkommen; Angl. to 
perish, be lost or ruined, be destroyde). Plaut. 
Most. 1. 2. 69. .Edes quura fundamento perie- 
rint. Horat. 1. Od. 16. 19. Urbes pereunt fun- 
ditus. Ovid. 3. Fast. 599. Figitur ad Laurens 
ingenti flumine litus Puppis; et, expositis omni- 
bus, hausta peril. Virg. 2. .En. 660. peritura 
Troja. Claudian. 2. in Eutrop. 296. peritura 
mcenia flammis. — Similiter Horat. 1. Sat. 2, 
133. Ne pereant numi. Cf. Cic. 5. Phil. 4. 11. 
Portenti simile videtur, tantam pecuniam tam 
brevi tempore perire potuisse. Adde Ter. Adelph. 
4. 7. 25. Rursus Horat. 2. Sat. i. 43. pereat 
rubigine telum. Eucrel. 3. 343. artus penitus 
pereunt conque putrescunt. Ovid. 1. Amor. 14. 
31. Formosae periere comae, quas vellet Apollo 
etc. Id. 3. Past. 236. Et pereunt vict* sole te- 
pente nives. T'irg. 2. G. 498. peritura re^na. 
Nepzs Epam. 1. Totum exercitum propter im- 
prudentiaro inscitiamque belli periturum. ^f 4. 
Speciatim et sappe de bominibus usurpatur et 
mori signilicat, tnorire. Et hoc sensu perire de 
nece, b. e. de morte, quae vi est illata, usurpa- 
lur: quo differt ab interire, quod aut placidum, 
aut lenlura cumque cruciatu conjunctura mortis 
genus signilicat: V. Cic. 2. Cat. 10. 21. et 3. 
A' at. D. 33. 81.; et Virg. 3. JEn. 606. infra citt. 
In primis vero dicitur de morte, quam quis sibi 
conscivit, ut apud Cic. 1. Divinal. 26. 56, et 

2. Invent. 57. 172. infra citt. Cf. Horat. A. P. 
466. liceatque perire poetis. et Tac. 2. Hist. 48. 
Otbo pecunias distribuit, parce n«c ut periturus. 
Sic Auson. Cces. 8. Otho hoc solum fecit nubi- 
le, quod periit. — a) Cum Adrerbiis. Cic. 2. 
Cat. 10. 21. Non inteliigo, quamobrem, si vi- 
vere honeste non possunt, perire turpiter velint; 
aut cur minore dolove perituros se cum multis, 
quam si soli pereant, arbiirentur. Horat. 2. Sat. 

3. 42. perire forliter. Id. 1. Od. 37. 21. gene- 
rosius. — b) Cum Ablat. causne vel modi. Cic. 
3. Jiat. D. 33. 81. Suinmo cruciatu supplicio- 
que Q. Varius periit. J'irg. 3. .En. 600. Si per- 
eo, bominum rnanibus periisse juvabit. Auct. 
B. Apr. 43. Peril e inorbu. Cic. 2. Invent. 57. 
172, fame. Id. 1. Divinal. 27. 56. naufragio. 
— c) Perire ab atiquo, vi et opera alicujus. 
Ovid. 2. Art. am. 208. Fac pereat vitreo miles 
ab toste tuus. Id. 3. Pont. 3. 46. Disci pulo per- 
il solus ab ipse ineo. Plin. 11. Hist. nat. 37. 
73. il89~). Marcellus quum periit ab Uannibale 
etc. — Similiter Propert. 2. 20. 69. Solus araans 
novit, quando periturus, et a qua Morte. — Et 
omissa pneposit. Claudian. 2. Laud- Stilich. 
250. Me quoque vicinis pereuntem gentibus, in- 
quit, Munivil. Stilicho. — d- Cum opposito vi- 
vere, perdere; ut apud A'epot. Eumen. 6. extr. 
Eumenes satius duxit perire bene meritis refe- 
rentem gratiam, quam ingratura vivere. Sueton. 
Tit. 9. Nee auctor posthac cujusquam necis, 
nee conscius-: sed periturum se potius, quam 
perditurum adjurans. Cf. eumd. .Ver. 35. Quam- 
vis jurasset, periturum se potius, quam nocitu- 
rum ei. ^ 5. Item speciatim perire dicuntur 
amantes. ? r irg. 10. Eel. 10. inuigno cum Gal- 
lus amore periret. Catull. 45. 3. atque amare 
porro Omnes sum assidue paratus annos, Quan- 
tum qui pote plurimnm perire. Paler. .Edituus 
apud Gell. 19. 9. Duplo ideo pereo. Horat. 1. 
Od. 27. 11. quo beatus Vulnere. qua pereat sa- 
gilta. Propert. 2. 12. 13. Ipse Paris nuda fertur 
periisse Lacsena. — Cum Accusal, persona? , ut 
depereo. Plaut. Pcen. 5. 2. 133. Earutn hie al- 
teram efflictim peril. Inscript. apud Fabrett. p. 



PERERRO 

64. n. 3. NAM FORMAE EXBMFLVM FBB1IT QVVM 
OBtlT MEA LVDE, OVAM PKRIER.B HOMINES, VXL PBR- 

iehe mi. ^ 6. Item perire dicuntur ea, quas 
sine fructu praatereunt, vel fiunt. Ovid. Remed. 
am. 107. auxilii perierunt tempora primi. h. e. 
praeterierunt sine fructu. -Seneca Here. (Et. 1175. 
Herculis vestri placet mortem perire? h. e. sine 
fructu et sine gloria. Plin. 11. Hist. nat. 6. 5. 
(14). Nullus, quum per caelum licuit, otio peril 
dies. Cic. 2. Alt. 17. Ne et oleum et opera phi- 
loIogta» nostras perierit. Colum. 11. R. R. 1. 29. 
Credatque (viliicus), prajterrnissas non duodecim 
horas, sed annum periisse, nisi sua quaque die 
quod instat eOTeceiit. Liv. 39. 18 Multis actio- 
nes et res peribant. ^ 1. Item perire dicuntur, 
qui fortunas, aut dignitatem, aut statum amit- 
tunt. — a) Generatim. Cic. 14. Alt. 10. Quid 
fieri turn potuit? jampridem perieramus. et 11. 
ibid. 9. Meo Vitio pereo. Cf. Ovid. 2. Prist. 2. 
lngeoio perii qui misei ipse meo. — b) Perii 
exclamatio desperantis, son motto, sono spedi- 
to, frequentissima Plauto, et Terenlio, ut a- 
ctum est, interii, dispe^ii, occidi. quae conjun- 
xit Plaut. Most. 4. 3. 36. Hei mihi, disperii! 
vocis non habeo satis: vicini, interii, perii. et 
Aulul. 4. 9. 1. Perii, interii, occidi! quo curram? 
quo non curram ? Ter. Adelph. 3. 2. 26. Perii- 
mui, actum est. Sic Ovid. 3. Art. am. 607. Cal- 
lida prosiliat, dicatque ancilla, perimus. Plaut. 
Pirn. 1. 2. 142. Jam hercle tu periisli, nisi il- 
lam mihi tranquiilam facts. — c) Per earn, si 
non, nisi, ni, si, formula jurandi, poss'io mo- 
rire. Ovid. Her aid. 17. 183. Et peream, si non 
invitant omnia culpam. Id. 3. Pont. 5. 45. Ipse 
quidera Getico peream violatus abarcu: (Et, sit 
perjuri quam prope pcena, vides) Te nisi mo- 
mentis video pasne omnibus absens. Cassius ad 
Cic. 15. Fam. 19. Persam, nisi sollicitus sum. 
Adde Augustum apud Sueton. Claud. 4. ad fin.; 
et Colum. 8. R. R. 16. 3. et Far to 3. R. R. 
3. 9, Peream, ni piscem putavi esse. Cic. 11. 
Fain, 23. Si frenum momorderis, peream, si te 
omnes, quol sunt, conantem Soqui ferre pole- 
runt. 

II. i Translate. ^ 1. Metaphor* ducta a su- 
perior! paragr. 3. De abstracts. Plaut. True. 1. 
1. 22. Si seme! amoris poculum accepit mere, 
Extemplo et ipsus perit et res et fides. Id. Bacch. 
3. 3. 81. Nam ego ilium perisse dico . cui qui- 
dem periit pudor. Ovid. 2. Fast. 227. Fraude 
perit virtus. ^ 2. Metaphors ducti a superio- 
ri paragr. 4. Petron. Satyr. 21. L'terque juravit, 
periturum inter dos secretum. che morrebbe tra 
noi: non vulgatum iri. ^ J. Peril, absolute et 
hnpersonaliter, vanum est et nocet. Inscript. 
apud De-Lama Iscriz. di Parma p. 119. di- 

SC.ITE, OVI LIGITIS, JACTIS EXTE.NnERE FAMAM J TT 
I' BO BAT HIC TITVLVS, KOJS FBRIT ESSE BOSOS. ft. t. 

juvat, non e cosa inutile e vana. 

PEREQUtTO, as, avi, 5tum, are, 1. Part. Per- 
equitans sub A. et B. ■ — ■ Perequitare est cir- 
cum equitaro, equitare in omnem partem, ca- 
valcare inlorno. ptr mezzo, verso, Sucrceuu). 

A) Neutrorum more. Cces. 4. B. G. 33. Pri- 
mo per omnes partes perequitant. Sic Id. 7. ibid. 
6G. Qui non bis per agmen hoslium perequitas- 
set. Id. 1. B. C. 46. Inter duas acies perequi- 
tans. Liv. 23. 47. Quum ei via Ionge perequi- 
tasset. 

B) Active. Liv. 5. 28. ad fin. Quum perequi- 
tasset aciem, promissa repetens. Plin. 9. Hist. 
nat. 8. 8. (27>. Puer delpbino maria perequi- 
taos. 

PERERR.iTUS, a, urn. V. voc. seq. 

PERERRO, as, 5vi, Stum, are, a. 1. Part. Per- 
erratus 1. b. — Pererrare est per multa loca 
errare, vagari, peragrare, percurrere, npfirXa- 
viii^at (It. andare errando, scorrere, vagare; 
Fr. parcourir, travel ser, %-isiter ; Hisp. via jar t 
atravesar ; Germ, durcfttrren, durchslreifen, 
durc.hschwe.ifen; Angt. to wander or travel 
over, pass, go, or run over or through, tra- 
versed. 

1.1 Proprie. — a) Activa forma. Colum. 1. 
R. R. pr.ef. 8. Sempcrque lilt* volucrum Ion- 



PERERUDITUS 



ginqui litoris peregrinus, ignotum pererret or- 
bera. Plin. 2. Nisi. nat. 16. 13. (06). Mcrcurii 
stella e duodenjs paribus Zoiiiaci non ampiius 
octonas pererrat. Feb on. Saiv. 97, Pererravil 
omnes c u in viator e cellas. Hot at. 1. Sat. 6. 113. 
Fallaccm circum vcspertinumqtie pererro Saepf 
forum. Ovid. I/eroid. 14. 103. quid lo frcti 
longa pcrerras? Val. Flacc. 3. 537. Percrrare 
sa3tus et forties. Seneca Here. Fur. '1632. sedi- 
bus pulsac suis Volucres per errant, nemo re sue- 
ciso, diem, ft. e. acra, c;elum. Id. Thy est. 500. 
Umber sucm odorc senlil, et tacito locum rostro 
pererrat. Prudent. 5. -wspi errsf. 338. unguta- 
rum sulcos pcierrarc osculis. ft. e. crrat per vul- 
nera osculabundus. Seneca 3. Qucest. nat. prcef 
ante med. Hannibal, fiaclis rebus etiam post Cnr- 
thaginem pertinax, reges pcrcrravit, contra Ro- 
manos ducem so promillcns. — b) Passive. O- 
rid. 2. Amor. 16. 5. Ana pererrantur Peligna 
Hqucnlibus undis. Firg, 2. /En. 295. Magna per- 
crrato statues qu.T denique ponto. Ovid. 1. Fast. 
231. Orbis peicrralus. 

II.). Translate. ^ 1. Metaphors ductu a su- 
perior! paragr. Firg. 4. JEn. 303. toturuque per- 
errat I.ummibus tacilis. ft. c. lustrat Oculis, cir- 
cumspicit. SU. -It. 4. 174. sonus pererrat cor- 
nua. ft. e. enat per lubara. <J 2. Pro sknptici 
eno, abcrro, frustra sum. Plin. 8. Hist. nat. 
15. 70. (177). de bobus. Conceplio uno initu 
peragilur: quj; si forte pererravit, vigesimum 
post diem marcm feinina repetit. Ita Harduin. 
ex MSS.; alii erravit. Sed Harduini lectionem" 
tuetur Silligius optiraorum Codicura auctorita- 
te fret us. 

PERERUDITUS, a, um, particip. ab inusit. 

pererudio, ncXuua&r.i;, valde eruditus. Cic. 4. Ait. 
15. Et homo pereruditus, ut ajunt. Caij.i- <,pud 
A scon, in Cic. in toga cand. sub fin. El talis 
Curius pereruditus. 

PfiRESUS,jt, urn. V. PEREDO. 

PEREXCRUcfO, as, are, a. 1. vehementer cru- 
cio. Plant. Stick. 3. i. 32. Meam culpam babe- 
to, nisi pcrexcruciavero. Alii leg. probe excru- 
ciavcro: sed nihil mutandum; his enim compo- 
sitis sape utitur Plautus. llxc Forcellinus; at 
Fleckeisenus alteram lectionem in textum rc- 
cepit. 

PEREXfiO, is, ire, a. anom. transigere per all- 
quid. Translate Cassiod. 11. Fariar. 7. Non 
te, tamquam vacuam Dstulam, dicta perexeant. 
PEREXifGfJE, adverb, vatde eiigue. Cic. 16. 
Alt. 1. Perexigue et 7X«xP«« prsebere. 

PfiREXlGCuS, a, um, adject, valde exiguus. 
Cic. 2. Ferr, 2. 6. Itaque quum ego diem in Si- 
cilia inquirendi perexiguam postulavissem. Id. 
2. If at. D. 32. 81. Semen perexiguum. Id. 2. 
Tusc. 13. 30. Bona corporis et fortunao perexi- 
gua et minuta, JYepos Hann. 9. Ignes pcrexi- 
guos facere. Ca>$. 5, B. G. 15. Pereiiguum lo- 
ci spaiium. Id. 3. B. C. 42. Omnibus castellis 
quod esset frumentl, conqulri Jussit: id erat per- 
exiguum. Liv. 22. 52. Ad vescendura (argento) 
facto perexiguo, utique militantcs, utebantur. 
Quintil. 11. 2. 27. Partes perexigme. 

PEREXiUS, e, adject, valde exilis. Colum. If. 
R. 21. 2. 60. Si pcrexiiis est terra, vel rara ipsa 
yilis. Ita legit Schneider.; vulgati libri vocem 
terra omittunt. 

PEREXOPTATUS, a, um, particip. ab inusit. 
ptrexopto, valde exoptatus. Tmesis est in i!lo 
Cell. 18. 4. Per, magister optime, exoptatus mi- 
ni nunc venis. V. PER. 

PfiREXPfiDlTUS, a, um, particip. ab inusit. 
perexpedio, valde expeditus. Cic. 3. Fin. 11. 36. 
IIbc quidem est peri'acilis et perexpedita defend 
sio. 

PEREXPUCATCJS, a, um, particip. ab inusit. 
perexphco, valde explicatus, flnitus. Sidon. carm. 
2s. 383. de stadio circi. Jam sexto reditu per- 
expbcflto. r 

PfiREXS'ICCATUS, a, um, particip. ab inusit. 

perexsicco, valde exsiccatus. Amob. 7. 2\. Pro- 

luvies succis peressiccata vitalibus. 
PEREXTIMEO, es, ui, ere, n. 2. et 
PEREXTI.MESCO, is, ere, n. 3. voces a Lexico 



— 644 — 

occurrunt enim tantum in Ab/. 



PERFERO 



e spun gen J a 
Tir, p. 71. 

PERFAitj.rco, s;, are, a. 1. xaToaxeuct^ofias, 
translate n._;;itur i ,o technis at dolis fal'ere. 
I'taut, J\>s. 5. 2. 4. Ita me Toxillus perfabri- 
c;ivit. 

PERFACKTE, si verb, valde factte, perjucun- 
de. Cic. J. fen: 46. 121. Neque enim per- 
J'.icete diet..., aequo porro bac severitale di?na 
sunt. 3 

PEREACETL'S, a, um, adject, admodum fa- 
cctus. Cic. Brut. 27. 105. Atque eumdem et ve- 
bementcm, et valde dulcera, et perfacetara fuis- 
se dicebat. Addc eumd. Plane. 14. 35. 

PERFAUI.fi, adverb, ^f 1. Stricto 'sensu est 
valde facile. Cic. Rose. Am. 7. 20. Perfacile faunc 
fxoininem incautum et rusticum et Rom* igno- 
tum de medio tolli posse. Id. 7. Verr. 4. 8. Per- 
facile Sic ilia sese tuebatur, ut ne etc. Id. -1. Fin. 
33. 109. Ut In gignendo, in educando perfacile 
appareat, aliudquiJdam its propositum, non vo- 
luptatem. Id. 13. All. 32. Video enim curules 
magistrates eum legitimis acnis perfacile cepisse. 
% 2. Latiori sensu apud antiquos est pcriiben- 
ter^ ffiquissimo animo. Accius apud Ifon. p 433 
6. Merc. Perfacile patior. Plant., Most. 3. l] 
93. Perfacile ictus perpetior argenteos. 

PERFAClLIS, e, adject. J 1. Stricto sensu 
est valde facilis. Cic. 4. Tusc. 3. 6. Sire quod 
erat cognitu perfacilis. Id. 2. leg. 7. 17. Nam 
sentemias interpretari perfacile est. Cces. 1. B. 
G. 3. Perfacile factu esse, conata perficere. \ 2. 
Latiori sensu est humanus, comis. Cic. 1. Orat. 
20. 93. Me .perfacilem in audiendo, te perpu- 
gnacem in disputando . esse visum. 

PERFACUL et per se facul antiqui dicebant, 
quod nunc facile et perfacile dicimus. Inde per- 
rnansil in consuetudine facultas. Festus p 214 
20. Mull, et Paul. Diac.p. 215. 11. 

PERFACU.XDUS, a, um, adject, valde facun- 
Am. Justin. 22. j. 9. Et maim strenuus, et in 
contionibus perfacundus babebatur. 

PERFALSU'S, a, um, adject, valde Iilsus. Boeth. 
ia Anstoi. libr. de interpr. ed. sec. p. Mi. Quod 
perfalsum est. et v . 321. Hoc loco Asp^sius in- 
convenienter interstrcpit; ait enim, Aristotelern 
non in omnes orationes deGnitionem coasiituere 
voluisse, sed tantum in simplices, qua? ex duo- 
bus constant, verho scilicet et nomine: sed ille 
perfalsus est. 

_P£RFAMri.UR(S, e, adject, valde farniliaris. 
Ctc. 5. Fin. 31: 94. Quum visitassct bominem 
{Arcesxlam) Charm ides Epicureus perfamiliaris 
et trlstjs exiret, Mane, quaeso, inquit etc. Sic 
Madvigius: alii vero Cam cades Epicuri etc 
{d.Brut. 45. 168. M. Gratidius M.Afitonii per- 
familiaris. Id. 2. ad Q. fr. 13. sub fin. Ipse 
est veterator raagtius, et perfamiliaris Philisto. 
Id. 13. Fam. 51. P. Messienum, meum perfa- 
miharcm tibi commendo. Gelt. 2. 18. [Misdon 
Socrati, et Platoni per full farniliaris. tmesis. V. 
PER. 

PERFATUUS, a, um, adjoct. valde, fatuus. 
Martial. 10. 18. lieu quam perfatui sunt tibi, 
Roma, togfe! Alii leg. Eheu quam fatua;. 

I PERFECTE, adverb. Comp, Perfectius et Sup. 

j Perfechssime. — Pcrfecte est absolute, plene, 

■ cumulate, compitamenie, a perfezione, perfet- 
tamente, reXeu;. Cic. Brut. 81. 282. Perfecte 
planeque eruditus. Id. 1. Oral. 28. 130. de Ro- 
sew. Nihil ab eo, nisi perfecte, nihil nisi cum 
summa venustate fit. Id. 1. Divinat. 13. 23. 
Numquam pcrfecte veritatem casus Imitator. Co- 
lum. 12 A R. 21. 3. Quum Jam perfecte mu- 
stum deferbuit et constltit. African. Dig. 46. 
3. 38. a med. Isto casu nuilo tempore pcrfecte 
hominem meum feceris. ft. e . p i eno et per fecto 

jure. Apul. Florid, n. 16. sub fin. Sed de hoc 
turn ego perfectius, quum vos efrectius. Gell. 11 
16. exir. Quod a Gracis perfectissime uno ver- 
bo et pianissimo dicitur, 
PERFECTlO, Cnis, f. 3. compimento, perfe- 

zione, xtUtomt absolutio, expletio. Cic. 1. Orat. 

28. 130. Haoc ego absolutionem perfectlonem" 



,.. ^ o ia!ore »*, ti . *s-ir«,.i™ S^:.7S^VSJTJ l T3£ 



In omnibus rebus difficilis est optlmi perfeclio 
atque absolutio. Id. Orat. 29. 103. NulJa est 
utlo in genere laus oratoris, cujus in nostria ora- 
tionibus non sit aliqua, si non perfectio, at co- 
rtatuj tamen atque adumbratic. Id. 3. Fin. 9. 
32. Ea, quae proQciscuntur a virtute, suscep'tlo- 
ne prima, non periectione, recta sunt Judicanda 
PERFECTISSLMATUS, us, in. 4. ditjnitas per- 
fectissuni. Imp. Constanlin. Cod. Theod. 8. 4.' 
3. V. Perfectus 4. in /in. v. PERFICIO." Adde 
t6id. 6. tit. 37. qui De per feet, Ssimatus dignt- 
tate inscribitur, estque etiam in Cod. Justin 
12. tit. 33. 

PERFECT! VL'i, a, um, adject, f l. Genera- 
tim est qui aliquid perOcil. ^oeift. in Caieoor 
Aristot -i. p. 177. Calor et frigus passibiles qua- 
htates dicuntur, non quod ipsa, qua eas susci- 
piunt, aliquid passa sint, sed quoniam singula 
eorum, quaj dicta sunt, secundum sensuum qua- 
litatem passionis perfeotiva sunt, ft, e. passionem 
mducunt. f 2. Speciatim in re grammatica est 
qui action!s perfectionem significat. Prisctan, 14. 
p. 087. Putsch. Per est etiam perfectivum ple- 
rumquc in compositione, ut perficio, percurro 
persevere, percipio,'peroro. Id. 18. p. 1142. 'Edv 
Graeca conjunctio, quae causalis est, vel perfect; va. 
Gramm. incert. ed. Eichenf.'p. 172. AsSa'oxo 
licet ejusdem finis sit, nemo tamen perfectivum, 
non inchoativum, esse dubitavit. 

PERFECTOR, oris, m. 3. compitore, qui per- 
ficlt -. Ter < £u »- v5. tf. 4. O mearum voluptatum 
omnium mventor, inceptor, perfector! Cic. 1. 
Orat. 60. 257. Quern tu vera dixisti perfecto- 
rem dicendi esse ac magistrum. Cf. eumd. 8 
Ail. 11. 

PERFECTRIX, Ic3s> f. 3. q aa9 perficit. Nepos 

apud Lactam. 3. 15. Philosopbia beatas vitae per- 
fects. 

PERFECTUS, a, um. V. PERFICIO. 
PERFECTUS, us, m. 4. perfectio, perfect um 
opus. Vitruv. 1. 2. a med. Si interiors perfectus 
habuermt elegantes. Adde Tertull. Anim. 20. 

PERFECUNDUS, a, um , adject, valde fecun- 
uus. Mela 1. 9. Terra hominum aliorumque a- 
nimalium perfecunda generatrix. 

PERl-fiRENS, entis. /■'. PERFERO in fin. 
PEHFfiRESTlA,*, f. i.sofferenza, tolerantia. 
/.actant. 3. 11. circa med. Virtutis vis in malo- 
rum perferentia posita est. 

PERFERO, fers, mil, latum, ferre, a. anom. 
I art. Perferens in fin.; Perlatus II. 1 2' 
Palatums II. 5.; Perfcrendus II. 1. 6. 7. — 
Porferre est usque ad locum destinatum, vel 
usque ad fmem constitutum ferre, StoxoutCu. 
avap«p« <it. portare sino a qualche segno; Ft. 
porter jusgue an lieu determine, jusqu' au 
bout; Hisp. llevar hasta lugar determinado ■ 
(icrm. bis, an's Ziel tragen, bringen; Angl. 
to bear or carrv through, convey to any par- 
ticular place), 

I.) Proprie. Firg. 12. Mn. 906. lapis vacuum 
per inane volutus Nee spatium evasit totum, nee 
pertulit ictum. Id. 11. ibid. 803. Hasta sub ex- 
sectam donee perlata papillam Useslt. Seneca 3. 
Benef. 37. .Eneas tulit patrem per ignes, et 
(quid noa pietas potest?) pertulit. Colum. 6. 
IL R. 27. 7. Equas venlrem pertulisse. ft. e. 
return tulisse usque ad partura. Sic Plin. 7. 
//ut. nat. 11. 9. (48). et ibid. 13. 11. (58). 
Perferre partum. — Pro simplici fero, alt For- 
cellinus, est apud Colum. 6 R. R. 24. 2. Vaccas 
decern mensibus ventrem perferunt. — Ceterum 
Id. 3. R. R. 20. 3. Si varU generis vlneta 
fecenraus, aliquid ex its inviolatum erit, quod 
fructum pcrferat. ft. c. usque ad maturitatem el 
vindemiam. 

II.) Translate, f 1. De mandatis, nunciis, e- 
pjstolis et simillbus est aflerre, deferre, referre, 
apportc-re, recare, riportare. — a) Generatim. 
- Active Cic. 3. ad Q. fr. 1. 5. Perferre man- 
data atjcujus de re quapiara ad aliquem- Id. 1. ibid. 
1. 1. alicui nuncium rei cujuspiam. Id. 2. Fam. 
6. httcras ad aliquem. ^epoi Pausan. 4. eplsto- 
lara. Ovid. 2. Pont. 2. 4 3. Verbaque nostra fa- 



TERFERUS 

8. Scribont alii: multinunciabunt: perferet mui- 
la etiam ipsa rumor. Similiter Cces. 4. B. G. 21. 
Consilio ejus eogaito et per mercatores perlato 
ad Brilanaos. Liv. 3. 3. Tanto cum tumuilu inva- 
sere fines Romanos, ut ad urbem quoque terrorem 
pertulerint. VoX. Flacc. 5. 386. Perfer opem, regi- 
na, viris. Alii leg. Sed fer. — Passive. Sueton. Ner. 
49. Perlatos codicillos praripuit. Liu. 7. 36. sub 
fin. Perfertur circa collem clamor. Id. 28.13.Quum 
ad eum fama tanii exercilus perlata esset. Nepos 
Themist. 2. Cujus de advent u quum fama in 
Graciam esset perlata etc. — b) Speciatim hue 
pertinent ea in quibus perferre est famam vel 
rumorem perfeire, certiorem aiiquem facere, av- 
vertire , annunziare, riferire, notificare. Cic. 
14. Fam. 1. Et litteris rnultorum et sermene 
omnium perfertur ad me. incredibilern tuam vir- 
tutera ct fortitudinem esse. Liv. 3. 26. Quinque 
cquites-Romam pertulere, consulem exercitumque 
obsideri. Virg. 5. .En. 664. Nuncius Anchisu 
ad tumuium cuneosque tbeatri Incensas per- 
fevt naves Eurnelus, Cic. I. Fam. 9. 10. H*c 
quum ad me-frater pertulisset etc. Id. 4. Jit. 1. 
Omnia aut scripta esse a tuis atbitror, aut etiam 
nuociis ac rumors perlata. Jepos Lysand. 4. 
Deque his rebus suspicaretur, ad cives suos esse 
perlalum etc. Liv. 3. 23. Hac celcriter Romam, 
ab Roma in castra Aatiuni perlata, movent Ro- 
manos baud secus. quam si Capitolium captum 
nuociaretur. Justin. 11. 15. 7. Perferri hac Ale- 
landro jubet. Sueton. Cces. 56. In quibus (epi- 
stolisi si qua occultius perferenda erant, per no- 
tas scripsit. ^ 2. Ferferre se, ferre se. ire. 
Virg. 1. .En. 393. Perge modo, atque hinc te 
r2gina ad iimina perfer. — Hue referri potest 
iilud Liv. 7. 15. Eorum, quos pavor pertulerat 
in silvas, atrox cades -fuit. Forcellinus hoc loco 
per ferre acccpit pro abripere, \i ferre. ^ 3. 
Perferre est etiam ferre, sustincre, portare, sos- 
tenere. Liv. 10. 2. Gravissimas navium non per- 
tulit alveus fiuminis. ^ 4. Item est ad finein 
usque ferre, atque adeo perficere. Xepos Arist. 

1. Decern annorum gravissiinam pcenam non per- 
tulit: nam sexto fere anno restitutus est. Seneca 
Thyest. 307. Love est miserias ferre, perferre 
est grave. Cf. Horat. 1. Ep. 17. 41. Ilic subit 
I anus) et perfert. Ovid. 13. .Vet. 478. Pertulit 
intrepidos ad fata nuvissima vultus. mantenne. 
sina alia morte. et Flin. 1. Ep. 23. extr. Plu- 
rimum interest, quam personam tibi im punas., 
qua sapienti viro ita aptanda est, ut p^rferatur. 
Slat. 12. Theb. 406. Eja agite inceptuiu potius: 
jam sidera pallent Vicinu turbala die: per fer it: 
laborem. h. e. perficite. ^ 5. Perferre legem 
est ita ferre, ut accipialur. Cic. fragm. pro Coi n. 
apud Jscon. Est utique jus vetandi, quum lex 
ieratur, quamdiu non perfertur. Liv. 33. 46. Le- 
gem extemplo promulgavit, pertulitque, ut in »in- 
i'jlos annus judices legeicntur. Id. 3. 11. Legem 
interim non tain ad spem perfer endi, quam ad 
Idcessendam Casonis temeriiatem, ferre. Adde 
Suet on. Jug. 3i. Flin. 34. Hist. nat. 6. 15. 
.32 i. Lex perlata in aiiquem. Sic Cic. 2. ad O. jr. 

2. ad fin. Suspicor. per vim rogation ■' in Cani- 
niurn perlaluium. Sic apud .ICtos perferre actio- 
nem, causatn. (jiuvitionem est usque ad evituui 
deducere. Faul. Dig. 18. 16. 11.; Fnpinian. 
ibid. r>. 2. 6.; Jpul. 7. .Vet. % 6. Ferferre 
legattonem pro at (quo, fungi. Sueton. Claud. 
6. Equeslcr onto bis patron um eum perfc rendu? 
pro se leaationis elegit. % 7. Sape est pcipeli; 
scil. — a) Speciatim i-st obdurare ferendo, toleru- 
re. palienter ferre. sopportare,tollerare, soffrire. 
f'iz. G. Jit. 21, attle ined. L'ortasse tibi sum uio- 
l'.-slus, qui hac pnedicem tie me: pcrtW, si me 
■ima<. Id. 1. Oral. 19. 77. Facile o nines perpc- 
tior et pcrfero. Id. 2. Tusc. 7. 17. Pali, per fer n\ 
non succumbero. Ter. Jndr. 1. 1. 35. Facile omoes 
perferre ac paii. Grid. 3. Jmor. 11.7. Perfer et 
ubdura : dolor bic tibi proderit olim. Cic. 2. Cat. 
">. 9. Frijore et fame et siti ac vitjltits perfe- 
rendis forlis ab istis prsedicabatur. Id. 4. Verr. 

3. '-*. Quum perferre non possent luturiem, 
crudelitatem, avaritiam, superbiam. — ■ Cum In- 
linilo. Proper t. 2. 7. 17. abrepta desertus con- 



— 645 — 

juge Achillea Cessare in tuctis pertulit arms sua. 

— b) Universira est sentire, pati, experiri, ob- 
noiium esse, sentire, patire , provare. esser 
soggetto. Cces. 2. D. G. 14. .Eduos ab Caesare in 
servitutem redactos, omnes indignitates contume- 
liasiue perferre. Firg. 6. /En. 436. quam vel- 
lent sethere in alto Nunc et pauperiem et duros 
perferre labores! Id. 3. ibid. 584. Noctem illam 
tecti silvis iminania monstra Perferimus. Cic. ad 
Fompej. 2. ad fin. post Ep. 11. I. 8. ad Jit. 
Pro meis maumis in rempubl. raeritis supplicia 
raiserrima et crudelisssma pertuli. Ovid. 14. Met. 
559. Non tamea oblitce, quam multa pericula 
savo Pertulerint pelago. Pallad- 10. R. R. 3. 
Segetes perferunt noiia animalia. — ■ Part, praes. 

Per fer ens , entis , adjective occurrit et est 
tolerans, tollerante. Cic. 2. Orat. 43. 184. Ex- 
primere mores integros, religiosos, perferentes in- 
juria rum, etc. Hie vimnominis habet, quum Ge- 
nitivutn pro Jccusativo regat. 

PERFERL'S, a, um, adject, navctypios, valde 
ferus. farro 2. /(. R . 1. 5. Boves perferi et- 
Mra nunc sunt multi in Dardania, el Medica, et 
Thracia. 

PERFER VjiFIO, is, Ten, anom. pass. perfer>i- 
dus fio. Tmesis est in illo Varron. 1. U. R. 9. 
2. Terra, quae sole perferve ita fit, ut radices 
satorum comburat. Sunt qui leg. perfervet 
ita, ut etc. Ceterum hac verba glossema esse 
putant Gesnerus et Schneiderus , ideoque ea 
uncis includunt. V. vocem seq. 

PERFERV£0, es, ere, n. 2. valde ferveo. Mela 
t. 8. de fonte sotis. Quum esl (nox) media, per- 
fervet. 

PERFERVlDl'S, a, um, adject, valde fervidus. 
Colum. 5. R. R. 5. 1. .Estas perfer vida. J Hi et 
ipse Schneider, leg. prafervida. 

PERITCA, w, f. 1. V. PERFICUS. 

PERFlCfi, adverb, perfecte. Lucret. 2. 1116. 
ad eitremam crescendi perlice linem Omnia per- 
duxit rerum naiuva creatrix. Ita perperam legit 
Pareus, et alii ex corrupto loco Aonii p. 160. 
12. Merc. Pcrfice, perfeceris; ubi certissime re- 
ponendum est perfect, perjiciens vel perfectrix: 
adde ultimam in perfice iongani esse. F. PER- 
FICUS. — Sup. Ferficiaime apud Flaut. Rud. 
2. 5. 4. Perlicissime satis ncquam sum. FUrique 
rectius leq. Prseli>cine, satis etc. 

PERFfClO, flcis, feci, fectum, flcsrc, a. 3. (per 
el facio). Part. Ferjiciens II. 2. a.; Per feci ui I. 
et in Jin. ; Pe.rfechirus et Ferftciendus II. 1. 

— Per lice i" est usque ad linem facere. absohere. 
confkere, perajere, zzoTiXiio ilt. finire, om- 
pire, rniriiinre a fine, du-e cornpimento; Fr. 
^ii ire compliment , ache.\:er } accomplir, p -i if ai- 
re ; llisp. ticabar, lerrnimir, coruicir, perjwio- 
nar ; derm. :u Ernie hringen, voile nden , ;(t 
St amis Inin'jen , legehen, voitfi'thren . aus- 
fithien, ditrchjuhren ; Angl. to finish, comple- 
te, nccomjtlish, effect, p".rfor,.i, execute, des- 
patch, achii'i',? . In ing to an end, perfect^. 

].) Proprie. Ctv*. 3. I). ('. 1. Coiuiliis perticien- 
dis undecim dies tribuit. 'V.'. Jich. II. -2H. Qua« 
res nos-s. r es;ifiius, a' licit liic icisibus atque in- 
choa^it: ijuib.is audilN. - i.unc ad peiliciuiniiim 
bovtatus sum. Id. :>. .\al. 1> 13. 35. In oinni 
natuia nt'cesst 1 e<l al.'Sohi .iliquid et periici. f ■ 
AHSOLYO. /,/. Orat. :ii>. 1 05. Vidi-s prufiCto. 
ilium multa pevficei'i', n<^ mult.; con.tii: ilium 
posse, mis velle. /./. t'tvnl. 6s. I9i. et Suit. i~,. 
76. Perlicere scelus. I' ill. Flare. 7. 6t. jussa 
alicujus. adeinpirt'. i-si'jitiie. ct Ter. I nar. i. 
1. 7. pro in i?sa. adempire. ft Cic Dejot. 1. 21. 
cogilata. Cci's. J. />. G. 3. c-.»»al». el ibid. V.I. 
opus. Cic. 3. ad O. jr. S. Ouu.l me institutum 
ad ilium i.Cwsarem) poesiM juhe> pi i licere i-quuii- 
iam cognovit Ctsit me aliquid >■>>« exorsum, 
revcrt.ir ad instilutuni ; idque pcrlieiam his sup- 
plicalionuin dtiosis dii.'bus. Id. Riul. IS. 71. 
Nihil est si mul it im en turn et pei fee turn. Liv. 
•2i. 43. Ni: lustrum per lice rent, mors prohibuit 
P. Furii. Id. 5. i. Aut non »u«cipi btdlum upor- 
luit, aut geri pro dignilalc populi Romani, et 
periici quam primuin. kddc eumd. 45. 39.; et 
Justin. 6. I. 6. Rursus Liu. 26. 29. His sena- 



PERFICIO 

tusconsuttis perfectis, sortitl provincias consule*. 
Id. 22. 1. SacriCcio perfecto. — ■ Perficere an- 
nos, transigere, rivers. Horat. 2. Ep. 1. 39. K«t 
vetus atque probus, qui centum perficit anno*. 
Cf. Ovid. 15. Met. 816. Hie sua complevit 
(pro quo Cytherea laboras) Tempora, perfeclii, 
quos terra debuit, annis. h. e. transcursis, trans- 
aciis. Stat. 5. Theb. 180. perfecio sole. h. e. 
die. 

II.) Translate. ^ *■ De rebus est fahricarl, 
facere, elaborare. Liv. 31. 46. Relictis, quot sa- 
tis videbantur ad opera perficienda, militibus. 
Sic Sueton. Claud. 20. Opera magna potiusque 
necessaria, quam multa perfecit; sed vel praci- 
pua, aqnarum ductum; item emissarium Fucinl 
lacus. Liv. 5. 55. Pradibus acceptis, eo anno 
adilicia perfecturos. Cic. 6. Verr. 28. 64. Can- 
delabrum e geinmis clarissimis, opere mirabili 
perfectum. Sil. It. 2. 403. Hac (lorica) are et 
duri chalybis perfecta metallo. % 2. Sapius est 
aliquid elaborando apte ct decenter conbeere, 
lav or are con la forma e conditio ne valuta dalla 
cosa stessa. — a) Generatim. Plin. 36. Hist, 
nat. 4. 4. (10). Perficere simulacrum, perfe- 
-ionare. et 23. ibid. 1. 16. (22). coria. concia- 
re. et 35. ibid. 15. 52. (190). lanas. purgare. 
et ibid. 50. (174). sulphur igni. raffinare. Sic 
33. ibid. 7. 40. 1 1 18). minium, et excuquere. Id. 
37. ibid. 7. 25. (.92). carbunculos. lustrare, pu- 
lire. — Similiter Id. 23. ibid. 1. 26. (.53). Sto- 
inacho cibos perucieute. et 11. ibid. 53. 118.(283). 
Perlicere cibos arabuiatione. digerire. et 19. ibid. 
5. 23. (65). Cucumeres periici non queunt in 
cibis. — b) Speciatim obscano sensu. Capitolin. 
Maxim. 4. Potes tiicies cum muliere perficere. 
Ovid. 1 . Jrl. am. 389. Aut non tentar is, aut 
perfice. h. e. aut non tentaveris anciilam vitiate, 
aut perprime tentatam, ut Id. ibid. 394. ait. 
Adde Martial. 3. 79. ^ 3. Item est expolire, 
ad perfectionem adducere. Ovid. 1. Jrt. Am. 
11. Phillyrides puerum cithata perfecit Achillem. 
h. e. erudivit, expolivit. Cic. 2. Fin. 15. 48. Habes 
undique e\pletam et perfectam formara honcstaUs. 
/-'. Fer feet us 1. in lin. ^ 4. Sape est ad optatum 
exitum pcrducere, assequi, perviacere, efOcere 
ut, far tanto che_ ottenere, spuntare. Cic. 1, leg. 
Jgr. 9. 27. Si vestrum mihi studium ad commu- 
nem dignitatem deiVndendam profitemini, perfi- 
ciam profecto, ut hujus ordinis auctoritas reip. 
resliluta esse videatur. Ter. Eun. 1. 2. 100. Quam 
joco rem voluisti a me tandem, quin perfeceris? 
Id. ibid. o. 9. 24. PerGce hoc precibus, pretio, 
ut, etc. ye.pos Epam. 6. extr. Eloquentia 
perfecit , ut auiilio sociorum Lacedamonii 
piivarentur. Sail. Jug. 19. Dando et polli- 
ci'ndo multa perfecit, uti etc. Cces. I. B. G. y. 
Obsidrsque , uti inter sesa dent, pcrGcit. — 
Sic in dispulando ille perticit, qui pervincit et 
couvincit. Cic. 1. 7i(sr. 8. 15. Quoniam coegisti ut 
coucederem, qui morlul essent, eos raiseros non 
t'sSi;; periice, >i potes, ut no moriendum quidem 
e-se, miserum putttn. — Cum In Quito. Jrnob. 4. 
/>■ 131. /'. PEKITCCS. — Hinc Part, prater. 
p.is,., cujus exempla et supra retulimus, 

i'erfe.ctus, a, um, adjective quoque usurpatur. 
undo Cump. Perfectior I., et Sup. Perfectissi- 
mu* 1. tt 3. ■ — Translate est absolutus, comple- 
Lu>. perpoIitiiF, suis omnibus partibus expletus, 
i:\t-jlto a ft ne, cjinpito, perfezionato, perfetto, 
z;-::\iop.i-ji,. ^ 1. De rebus pbysicis et abstra- 
cts. — (i) iti'ii'Tiitim. Cic. 6. f'err. 56. 124. 
Yah as perfection's nullas unquam ullo tcmplo 
luisse. Id. 1. Mat. I). 13. 37. Quod aptum 
atque perfectum expletumque sit omnibus suis 
partibus. Id. Orat. 1.3. Quod ego sumraum 
et perfectissimum judico. Id. 1. Orat. 2. 5. Ali- 
quid politius a nobis perfeciiusque proferri. Id. 
2. .Vat. I). 12. 33. Si a primis inchoatisque na- 
turis ad ultimas pcrfectasque volurnus procedere. 
Id. Orat. 50. 168. Aurcs perfecto completoque 
vevborum atnbitu gaudent. Id. 3. Off. 3. 14. 
Officium perfectum atque absolutum. Id. Sext. 
40. 86. Perfecta cumulataque virtus. — b) 
Speciatim perfecta eelas apud JCtos est, qua vi- 
cesimo quinto anno Incboatur. qua et legitirna. 



PERFICUS 

et robusta, ei jusla dicitur. Paul. Dig. 4. 4. 32. 
Minor vigintiquinque anuis adito pneside, ex a- 
spectu corporis falso probavit pcrfectam retatem. 
Adde ibid. 12. 3. 25. — c) Item ad perfectum, 
pcrfecle, piece, omnino. In fragm. Zactant. p. 
m. 575. Magis tunc docebit rerum etperientia, 
quam nunc ad perfectum bominuzn inlelligcnlia 
vdlei consequi. ^ 2. De bominibus, ct prccipue 
de eo, qui in aliqua ro plane doctus et peritus 
Csl ; dot to, pratico, perfetto. Cic. Brut. 70. !>47. 
C. Meinmius perfectus litteris Gr^ecis. Id. 1. 
Fin. 6. 20. Homo eruditus, in geometriaquc 
perfectus. Ovid. 2. Art. am. 347. Hac pro, 
conliteor, nun sum perfectus in arte. Id. 2. A- 
r.ior. S. 1. Ponendis in mille modos perfecta 
capillii. Cic. 1. Oral. 13. 58. Perfect! homines 
in dicendo it perpoliti. et ibid. 50. Oratorein 
plenum atque perfectum esse eum dicam, qui 
etc. Id. 2. Divinat. 72. 150. Philosoplii ahsuluii 
el perfecti. Sic Id. 1. Off. 15. 46. Quuniam vivitur 
nou cum perfcctis bominibus planeque sapien- 
tibus, scd etc. ^ 3, Speciatim, pcrfectissimus, 
Gi?.<;r,u.izzzo? , sequiori ;evo, sub posterioribus 
imper.ttoribus litulus est dignitatis, qua ut de- 
coraii quia possit, quot conditiones requirartur, 
Imp. Conslantin. Cod. 12. lit. 33. docet. Eu- 
meh. Restaur, schol. c. t. 3. el ■%.; Ammian, 
21. 16.; Impp. Dioclet. et Maxim. Cod. 'J. 41. 
11.; Lactam. 5. i r $. sub fin. et Mort. persecut. 
21.; ct Impp. Conslantin. et Licin. in epist. 
ad Procons. Africce, apud Augustin. Ep. 68. 
Porro h»c dignitas multo ante Constantini tmn- 
pora instituta est, ct plerumque his fere nulls 
P. V., vel aliquando V. p. designalur, ut con- 
stat ex Inscript. apud Gruter. 32. 6. et 313. 6., 
quae pertinet ad ann. cr.i. a Chr. n. cr.tvuivs 
ivmanvs P. v. rr.ASF. annonae. Adde aliarn apud 
Fabrett. p. 278. n. 170., quae ad ann. special 
cexxri., et aliam apud Gruter. 272. 1., quae ad 
ann. cexxxix., ubi legitur: M'Misus ovivriovs y. 
p. Ceterum multo etiarn prius bujusmodi digni- 
tatis vestigia apparent ex Cod. 9. 41. 11., ubi 
Diocletian us Aug. narrat, M. Aur. Anloninum 
decreviass, ne filii perfectissirnorum virorum pce- 
nis plebejorum, vel quaestionibus subjicerentur. 
^ 4. In re grammatica est tempus perfectum, 
vel prceteritumperfectum, de quo piurirnis agunt 
Charis. 3. p. 215. Putsch., Diomed. i. p. 360. 
et Grammatici ferme oinnes. 

PERFICCS, a, um, adject, perficiens, ut Per- 
iica natura, apud Lucret. 2. 1116. V, PERFICE. 
— Hidc Perfica est dea rerum obscaenarum, qui- 
bus perficiendis pricerat. Arnob. 4. 7. Perfica 
una est e populo numinum, qua3 obsc«en;is illas 
el luteas \ hi rjptfites ad cxitum perlicit dulcedine 
inolTeosa procedere. Lachmannus ad Lucret. 
toe. cil . ail: sunt autem base noraina substan- 
tia, perfica, prrvfica, prnefucus in acre Hantino, 
anlUtita, conjuga, succuba, comedus apud Ce- 
sium; que si adjecliva essent, quod de perfica 
Hilde brand us die it ad A niobium p. 338., u lille- 
ram reciperent, nisi fallor, et dicerentur peifi- 
cuus, comeduus. 

PERFlDE, adverb, perfulamente, perfidiose. 
Gell. 20. 1. sub (in. Qui quoniam pactum per- 
lide ruperat, laceratus est. Seneca 4. Control', 
26. a med. Crudeliter exjmnentem, perlide re- 
cuperantem. 

PERFlDfiLIS, e, adject. Tr-AurrnjTQr, vatde fide- 
lis. Cic. 2. Alt. 10. sub fin. Si periidelem ha- 
bebo, cui dem, scribam plane omnia. 

PERFfDEN.S, enlis, particip. a perjido (quam 
vocem. V.), vaide lidens, con lid ens. Aur el. Vict. 
Cc£sar. 17. Audacia et robore corporis, pii^nan- 
dique arte pertidens. Addunt et Cic. 1. Off. 26. 
00., sed ibi plerique alii praiftdens. 

PERFlDIA, a;, f. 1. Cperlidus), inlidelitas, fidci 
minime observat5e crimen^ iniquit^N. airtaria (It. 
perfidia, infedelta; Fr. perfidie, tlAoyautK, tra- 
hison; ItUp. perfidia, ileslealtud . traicion; 
Gttm. die Treulosigkeit, Worth • uchi.gkeil. Cn- 
redlichkeit; Angl. perfidy, treachery, perji 
diousness, falsehood). 

I.) Proprie. — a; Raro in plur. num. (quo 
carere ait Charis, 1. p. 22, Putsch.). Plant. 



— 646 — 

Capl. 3, 3. 7. Xeque deprecatio perfidiis meis, 
nee maiefactis fuga *st. Gell. 14. 2. Homo pla- 
nus perlidiarum et fraudum. — b) Ssepissime iQ 
sing. num. Cic. Hose. Am. 38. 110. Istius fide, 
ac potius perfidia deceptus sum. Id. 1. Fam. 
2. a med. L't potest in tanta hominum perfidia 
et iniquitate. Id. II. Phil. 2. 5. DeUene, quae 
iidei testes es.se solebant, sunt perfidia et scelere 
violatae. Id. Hose. Am. 40. 117. Fraude ct per- 
fidia aliquem fallere. Salt. Jug. 115. Sceleris 
alque per ltd le teste m esse. Cic. 2. ad Q. fr. 3. 
Increpare perfidiam aHcnjus in aliquem. Cces. 4. 
B. G. 13. Pcrlidia et simulatione uti. et 7. ibid. 
5. sub fin. perfidia adductum facere quippiatn. 
.\epos Dalam. II. capere aliquem. Sueton. Cies. 
7."). Admittere perfidiam in aliquem. Ovid. 11. 
Jlet. 2J6. add it Pertidi;e cumuluni, falils perju- 
ria verbis. Quintil. Declam. 12. \. Qualis alias 
ab agricolis accusal i solet, perfidia terra rum, et 
ingratx' messis irritus labor. — De iis, qui de- 
fiita inliciantur. Sutton. Ser. 5. Perlidbe tant;e 
(full), ut non mo do argentarios pretiis rerum 
coemptarurn. sed et in pnetura meicede palrna- 
rum aurigarios fraudaverit. 

II.) Translate. Arnob. 1. 21. Sub ipsis po- 
tum labris in acoris perfidiam unum repente 
mutari. Alii pro poturn leg. positum. Ceterum 
cf. Martial. 14. 47. in PER F I DCS II. 

PEftFIDlOSE, adverb. Coinp. Pcrfdiosius. — 
Perlidio?e est iniideliter, perverse, perjidimente, 
infedelme nte, axt'srwj. Cic. 1. I/erenn. 5. 8. 
Si quid eorum spurce, superbe, perlidiose, cru- 
deliter factum ptoferemus. Id. Hose. Am. iO. 
118. L'bi multa avare, tnulta audact.-r, mulls 
imp robe, multa perfitliose facta v id el is. Sueton. 
Aug. 21. Crebrius, aut periidiosius rebjllantes ul- 
cisci. 

PERFIDiOSL'S. a. um. adject. Com p. Perji- 
diosior et Sup. Perjidiosissimus. — IVrlidiosus 
est qvii perfidus esse solet, qui perfidia abundat, 
perjido- Uiffert a perjido, ut ab ebrio t brio- 
mis: non tarnen semper. — at De hominibus. 
Tac. 16. Ann. 32. p . Egnatius aniino per- 
fidiosus et subdolus. Cic. Pis. -27. 6i>. {Ho- 
mo) falfax, perlidiosus, impudens. Id. 3. Yat. D. 
32. 80. Omnium periidiosissimus C. Marius. — 
b) De rebus et abstractis. Cic. 3. Finn. 10. 
Nihil in me perlidiosum et insidiosum et fallax 
in amicilia debes ag no set re. Id. Hose. Com. 6. 
16. Perlidiosum et m-farium est lid em Iran ?e re. 
Anal, gramm. p. 20:S. ed. Lichen f. Perfidus 
est qui lidcm frangit aliquotiens; perfidiosus 
qui omnino c-iret fide. 

PER FIDO, is, tre, n. 3. prorsus fidere. Gloss. 
Lat. Gr . I'erlido, dis, ctaSrasr^w. /'. PER- 
F1DKNS. et cf. PKRIT1H S. 

PER FID CM, ad\erb. K voc. seq. sub I. r. 
PER FI DCS, a, um, adject, qui tide in viola t, 
qui per lidem decipit, prodit, ct'jrtSTo; Clt. diatru- 
te, fellone, perjido; l'r. gui manque a set pa- 
role, gut ria pus de ptobite; lli-p. perjido, 
injiel, desleal, traidor; derm, treulos, tuort- 
bruchig, unredlich ; Angl. breaking hit, faith, 
faithless, un faith jut , perfidious, 'fuUe, tiea- 
cherous, disloyal). 

I.) Proprie. — ■ e) De hominibus. — Absolu- 
te. Cic. 3. Off. 11. 60 Omne>. aliud acrentes, 
aliud si in u f antes, perlidi, iinprobi, malitiosi sunt. 
Id. post redit. ad Quiril. '.). 21. Perfidus ami cos 
ulcisci nihil credendo, atque omnia cav^mlo. 
Horal, 3. Od. 7. 13. Ct Pro? turn mulicr perlida 
credulum F.ilsis impulerit criminibus nimis Casto 
Heilerophonti Maturare nccem refer t. Id. 3. ibid. 
5. 33. perlidi hostes. fug. 4. .fin. 305. Dissi- 
mulare eliam sperasti, perlide, tan turn Posse ne- 
fas? — Cum Genitivo. Sit. It. 1- 5. sacri per- 
il da pacti Gens Cadmea. — b) De rebus ct aki- 
traclis. Sit. It. Jo. «iy. Perlida India. Seneca 
Again. 887. Perfidy neci trad ere aliquem. It. e. 
insidiosae et per sirnulationem amoris illat;e. O- 
vid. 4. Fust. 380. Cassar Perlida magnanimis 
contudit arina Jubw. Id. Itemed, am. 722. per- 
lida verba. — <;) Perjidwn adverbii more pro 
per fate apud Ilomt. 3. Od. 27. 67. adurat que- 
rents Periidum ridens Venus. 



PERFLATUS 

II.) Translate. Seneca Med. 302. Pen'da frot3. 
h. e. mare ialidum. Id. A gam. 570. de .V«a- 
plio. In saxa duxit perlida classern face. Lucan. 
">. 415. Perlida nubiferi vetat inconstantia veris. 
Claudian. VI. cons. Honor. 264. Perlida de- 
plorat vacuis examina ceris. h. e. apes alio mi- 
grantes. Flor. 3. 4. a med. Minutius Scordiscus 
into vastavit Ilebro, mullis quidem amissis, dum 
periidum glacte ilumen equitalur. Si: Ammian. 
15. 10. Patulse valles, per spatia piam glacie per- 
il d.-e, vorant nonnunquam transeuntes. Proper t. 
'». 4. 40. Lubrica tota via est, et perlida: quippe 
tacentes Fallaci ceiat limile semper aquas. Mar- 
tial. 12.47. Impute! ipse deus nectar inibi, fiet 
ace t um Et Vaticani perlida vappa cadi. h. e. 
valde no\ta. nam Id. 6. 02. Vatic an a bibis, bibis 
venenum. Vel perj'ida, quia iliud vinum «ito vap- 
pa fit, et minime ietatem ferens fallit dominum. 
— llinc 

Perjidum. adverb. /'. sub I, c. 

PEUFIDCS, a, uin, adject, lidissimus. Gloss. 
I.at. Gr. Perfidus, media producta, TC:sT3TaTC$. 

PERliCO, gis, ji, xum, gere, a. 3. /'. PER- 
FIXL'S. 

PFKFIXES perfringas. Feslus p. 205. 18. 
.ViiH. 

PEIUTNGO, gis, gere, a. 3. admodtwn fingere. 
Inscript. apud Fabrett. p. 331. n. -Vj'i. Hit siTA 
SV.M v Oil OS AVIYIU FEBFl>fiERE ca.ntvs duct a a- 
V1S E SICVI.0 VRAEDA PIT1TA b!NV. Videlur biC 

adumbrala esse iuscinia. 

PEKl'iMO, is, ire, a. 4. idem quod finio, (i- 
nem impono. Lucret. 1. 618. pars semper ha- 
bebit Dimidiam partem, nee res perliuiet ulla. 
Lachmannus ve.ro lag. prajliniet. 

PER FIXES, a, um, particip. a verbo perfigo, 
liau^liv us. 

I.j Proprie. Lucret. 6. 301. icti flam mas (sce- 
li'iti homines) fulguris halent Pectore perfixo. 
Lachmannus verbum ipsum pet jigo legit ac tue- 
tur apud Lucret. 6. 3 Is. lncolumisque venit 
piT res fulmen) atque inlcgra transit Multa fora- 
minibus liipiidus quia transvol.it ignis Multaque 
purligit, quum etc. Alii vero teg. perfregit. 

II.) Translate. Lucret. 3. 305. Nee gelidis tor- 
pet telis perii j a pavoris. /(/. 2. 350. et crebra re- 
\isit Ad stabulum, desiderio perlixa juvenci. 
PER FI. A II I LIS, e, ad.iect., quod occurrit 
A i Passive, et est qui vent.o perfiari potest, 
penetiabilis, pervius, tenuis, chc pui> essere pe- 
netralo dal venlo. 

I.) Proprie. Cic. 2. Divinat. 17. 40. Deos i- 
psos jouandi causa induxit Epicurus perlucidos et 
perllabiles. Sol in. 27. Auclor est Varro, perlla- 
bilem ibi terram, ventis penetrant! bus, etc- Pat- 
lad. 1. H. II. 36. Sit area loco sublimi et un- 
dccuitique perllabili. esposto at cento. 

II.) Translate. Ammian. 30. 7. Ad ornnes dis- 
-iinsionum motus per 11a biles gentes. mobili, su~ 
scsl I ire. 

It) Active est qui per flat et penlando penc- 
trat. Pal lad- 1. II. II. 6. ante. med. Aer oleas 
tcpidu.s jurat, et ventis mediociibus sine vi et 
horrore perllabilis. Ammian. I '». 6. Perilabilis 
lidriiiii tinnitus. 

PF KIT A i, llioSCS, a, uin, adject, valde Ilagi- 
tiosu". Cic. Cad. 20. 5l). Nuiii I ibi perturpe, aut 
perl! i>l' It irjsiirfi rs.'e videalur? 

PEKFI.AGRA ICS, a, mi), particip. ab inusit. 
jierjlagro; abbruciato , idem ac valde liagratus. 
Co pill. 6. p. ISO. Dispt'iuliaque lint pel tVtgrata 
ca-sum devoiante Mu lei hero. 

I'KRI'I.AMKN. in is. n. 3. idem, quod nam en, 
fiat us. I'mdrnt. Ajiolheo*. 760. s\\v\ divino Do- 
mini per tin mine sum mi Aiida terra 1'uit. 

PKKFI.ATII.1S. e, adject, idi-m quod perria- 
tiiiis. A put. i. Met. Do in us tue pattilus el per- 
flatilis lucus. Alii teg. jui Uabilis. el 3. ibid. jE- 
dium patore pcrllalili. 

PEKlLlrfO, onis, f. 3. idem ac perllatus. 
Capetl. 1. p. 11. Virtus preeed'jnlts -jfllcio, ac 
Me i curia lis virg.T perflation*: concussa, in Cielum 
itura iustollitur. 

PFRFI.ATCS, a, um. /'. PFHILO. 
PERFLATUS, us, in. 4. s>iffo, spimintnto 



PERFLETUS 

d'aria, Staffvcti, actus pcrflandi, aer, aut ventus 
perflans. Cels. 3. 19. JEgex positus loco non ca- 
lido, feneslris patentibus, sic ut perftalus quoque 
aliquis accedal. et 1. 2. /Edificium habens perfla- 
tum eestivum et solem hibernum. Colum. t. R. 
R. 5. 8. Quanto fuerit aedificii solum prooius 
orienti, tanto et aestate liberius capere perdatus 
poterit. PUn. 17. Hist. nat. 19. 31. (140). Aliubi 
ablaqueant, perfiatusque admittunt. lasciano, che 
vi passi I' aria, et 16. ibid. 40. 79. (2t8). Ulmus 
in perflatu finna, robur defossum. esposta all'a- 
ria. el 18. ibid. 17. 44. (154). Loca perflatum 
non babentia. non ventosi, 

PERIL £T US, a, urn, particip. ab inusit. per- 
fleo, multum fletus. Apul. 2. Met. Diutine visu 
perfleto. Est gui leg. pra?fleto eod. sensu. 

PERFLEXL'S, a, um, adject, valde fiexus, at- 
que adeo obliquus. Isid. 1. Orig. 37. Quae (pro- 
sa oratio] non est perflexa numero, sed recta- 

PER FLO, as, Svi, a turn, are, 1. Part. Perflans 
sub A. I. et £.; Perflates sub A. I. — Per- 
flate 

A) Active est flando penetrare, multum flan- 
do commovere, soffiando penetrare, sof flando 
a git are fortemente, St a— vita. 

I.) Proprie. Lucret. 6. 132. quum vent't nubila 
per riant. Ovid. Retried, am. 639. perflant altissima 
venli. fir a. I. -En. 87. renti ruunt et terras tur- 
bine perflant. Varro 1. R. R. 13. 5. Nulilarium 
fenestras babere oportet ex ea parte, unde com- 
modissime perflari possit. P'.in. 18. Hist. nat. 
30. 73. [302). Suspendunt granaria lignea colu- 
mnis, et perflari undique malunt. Sil. It. 14. 
259. Mille (viros) Agathyrna ded.it perflataque 
Troeilos Austris. Lucan. 9. 34S. Deus, quern 
tolo litore pontus Audit, ventosa perflantem mur- 
anura concba. h. e. tuba inspirata soaos eden- 
tem. 

ID Translate. Sil. It. 11. 578. atque adco, 
qui tanta superbo Facta sonas ore, et spumanti 
turbine perflas Ignorantum aures. 

2?> Neutrorum more. Colum. 2. R. R. 20. 
5. Favonius. qui lenis aequalisque astivis men- 
sibus perflat. PUn. 2. Hist. nat. 107. 111. (2'iOl 
Perilaulibus undique procellU. Gurt. 9. 4. Jam 
(dixit Alexander) prospicere se Oceanum, jam 
p?rflare ad ipsos aura in maris. Lucan. 5. 418. 
Hie {aquilo) utinam summi curvet carchesia m»li, 
Incumbatque furens el (J raja ad mamia perflcl. 
h. e. perflando impellat : vel usque ad tiraja 
roccnia flei. 

PER FLORE 0, es, ere, n. 2. valde florere. Pri- 
se ian. Perieg. 1026. Et pretio rubra perfloret 
arundinis ilia. Codex unus prseflovt-f, sed per- 
lioret accommodalius Grivco v. 1 125. ~).£i^uvg; 
-J. v. v.'siLiutzi. iriTv.o:;. Ua?c Jf'emsdorfms, Poelce 
/.at. inin. T. 5. ad h. I. 

PERFLUO, flu is, fimi, fttiere, 3. Part. Per- 
flucm sub A. I. 1. b. — Peril uere 

A ■■ Neutrorum more est flucre per aliqucm 
locum, vel valde 11 uere. scorrere. Siapp'iw. 

I.) Proprie. ^ 1. Stricto sensu. — a) Est 
iht aliqueui locum fluere. Lucret. 2. 391. su- 
bito per colum \ina videmus Peruuere; at con- 
tra Uiihiiit cunctnlur olixum. Pelron. Satyr. 
•23. Pcrfliitbanl per fronlem sudantis acaciae rivi. 

— b) Pro v-ildr (lucre. Lucre!. 3. 935. Nam 
crnti* 1'u it Ivec tibi vita ante acta priurque, Et 
non oimii perl u sum congesla quasi in vas Corn- 
mod. i p L 'itlu\ere htque injraia interiure. I'lin. 36. 
Hiit. nui. 26. fj'.t. 1,190). Belus arnnis in mare 
perfluens. ^ 2. Latiori sensu pro manare, de- 
s'.illare, grondare. Apul. 1. Jlet. Sudore per- 
fniue. <f 3. Item de veste ampla et lluenli. 
A put. 11. Met. Insicnis illius patl.x perfluebat 
amictuj, 

11. i Translate est bumorem transmiitere. Tcr. 
Eun. 1. i. 2f>. I'lrnus rimarum sum. bac atque 
iU sc per flu o. h. e. iircana continert- nescio. — 
Nonnulli buc refcrunt illud Ouintil. 2. 5. 13. 
>ic aiidientibu« securitas aberit, nee qu<e dicen- 
tur, pcriluent aur ; !'. At plerique leg. super fluent. 

— Item pro aflluere, abundare illud Cic. 2. Pin. 
'^•3. 118. Percunctare ipse te, perprluisoe malis 
vulup;atibus perflueos in tranquillitate degere. 



- 647 — 

etc, Sed alii rectius leg. perfruens. V. Orel!, et 
Jftadvig. ad h. I. 

B) Passive. Amob. 6. 3. Hiemalia (dii) sen- 
tiunt frigora, solibus torrentur aestivis, pluviali- 
bus nimbis perfluuntur? Ha Forcellinus. At 
Orellius leg. Hiemalia s, fr., aut solibus t. se., 
p. n. perfluunt, ventorum eos aut turbines ve- 
lant ? 

PERFLCUS, a, um, adject, qui perfluit. Trans- 
late. Apul. 11. Mel. Incessu perfluo feminam 
mentiebatur. h. e. molli et diffluente. 

PERFOCO, as, avi, Stum, are, a, 1. soffocare, 
effoco. Paul. Dig. 25. 3. 4. Necare videtur non 
tantum is, qui partum perfocat, sect et is, qui 
abjicit. Ita. Torrentin.; alii pr&focat. 

PERFODlO, fodis, fodi, fossum, fi5dere, a. 3. In- 
fin. perfodiri ex f'ulgat. vet. Matth. p. 281. 
(.Non sineret perfodiri domum suam.) aflertur 
ab A. Maio in Gloss. Nov. Latin. — Part. 
PERFOSSL'S 1. — Perfodere est perforare, trans- 
figere, ruinpere, pertugiare, traforare, scavare, 
rompere, BiofJTTto. <| 1. Stricto sensu. Piaut. 
Mil. glor. 2. 1. 63. In eo conclavi ego per fo- 
di (Fkckeisen. perfodivi) parieiem, Qua com- 
meatus clam esset bine hue mulieri. Sic Cic. 
f'atin. 5. 11. Licet impune parietes perfoderis, 
vicinos compilaris. Farra 3. B. 11. 17. 9. Perfo- 
dere monlem. Cic. 2. Pin. 34. 112. llellesponto 
juncto, Atbone perfosso. Sueton. Cues. 44., 
Cal. 21. el -Ver. 19. Perfodere Isthmum. Colum. 
10. R. R. 71. Tu gravibus rastris cunctantia 
perfede terga. f'irg. II. Mn. 10. Thorax per- 
fossus. PUn. 3. Ep. 16. Ferrum strinaere, per- 
fodeie pectus. Lucan. 8. 618. postquam mucro- 
ne latus funestus Achillas Perfodil. Sil. It. 2. 
64i. Ecce siinul jugulum perfoderat ense Ly. 
cormas. Gell. 5. 2. Conjectis undique in Ale- 
tandrum telis, vulneribus alle in cervice atque 
in latere equus perfossus est. Id. 3. 7. Quadrin- 
genti turn una perfossi gladiis endunt. — ■ Hue re- 
ferri potest e*. illud Sil. It. 8. 55 S. Ilia perfos- 
sus equus. spronato con forza. Item illud Pe~ 
tron. Satyr. 32. extr. Spina argentea deutes per- 
fodere. stuzzicire. ^ 2. Latiori sensu pro e\- 
cavare. Liv. 33. 17. Leucadia nunc insula est, 
vadoso freto, quod perfo?sum manu est, ab Acar- 
nania di visa. 

PLRFlErrNDCS. V. PERFECUNDL'S. 

PERFCEDERATL'S, a, um. particip. multum 
frrderatus. Vox a Lexico expungenda; occurril 
enim tantum in Jfot. Tir. p. 71. 

PERFCRACI;LL'«, i, n. 2. succhiello, rsv- 
iravov, parva lire bra : est a per for o. ut furfura- 
culum etiam est -^ppeliatum a furfure, quia sco- 
b?m furfur ibus si mil em in forandis lignis fa- 
ciat. Amob. 6. 14. Simulacra isla. quas vos tcr- 
rent, qujpque-adoratis, sunt -fornaci bus incocia 
figulinis, e\ incudibus et malt^is nnia, crospliis 
rasa, descobinata do limis, serris, perforaculis. 
asciis secta, dolata. elTossa, terebrarum excavata 
vertigine, runcinarum levisata de planis. Ex his 
patet, per fora cutis dotal a esse trafora'i coi sue- 
chielli, ut terebrarum excavnla vertigine sunt 
scavali col girar delle t rivet te. Gloss. Fhllor. 
Perforaculum, zp-J~ctv:v. T::£t;ov. Ort'tius in 
Amob. loc. cit. pro perf'orarulis If sit fur jura - 
cutis eadem sitiaiiicatione. 

PER FUR ATIO, Onis, f. 3. actus perforandh 
perfos«io. Civl. Aurel. 1. A cut. 1 I. sub iiii'f. II > - 
d io pis mum iiw;uit fieri) pfrkualioru' earn is in 
parvam formutam viarum , que possit solita 
corporis nutrimenta inaq.iarc. 

PERFORATOR, uris, m. 3. J'. PERFOSSOR. 

PERFORATES, a. um. J'. PERFORO. 

PERFORMIDATUS, a, um. parlicip. a per for- 
mitla. multum formidatus. Sil. It. 3. Go*, .lam 
puer auricomo perforin id ate Raiavo. Alii leg. 
p ra? to v m i d a t e : quod mag is pluat. 

PERFORM IDO. as, are. a. !. (aide fonnidari'. 
Vox r. Lexico expun^ci.da : ociunil enim tan- 
tum in .Vol. Tir. p. 71. /'. xoc. priced. 

PERFORMIUOLOSOS, a, um, adject, valde 
formidolosus. Aurel. f'icl. Caisar. 4. circa med. 
Natura performidolosus. 

PERFORMO, as, are. a. 1. omforruo, informo. 



PERFRICATIO 

Tertull. Apolog. 1. a med. Ad malum perfor- 
mantur. Alii leg. prreformantur. 

PERFORO, as, avi, Stum, are, a. 1. Tmesis 
est in illo Zucret. 5. 1268. Et terebrare etiam, 
ac pertundere, perque forare. — Part. Perfo- 
rata I. 1. et II.; Perforundus I. J. — Perfo- 
rare est ab una ad alteram pari em forare, per- 
tundere, perterebrare, traforare, pertugiare. 
5:aTp'j"aco. 

I.) Proprie. % I. Generatim. Cic. fragm. a- 
pud Quintil. 8. 6. 47. Hoc miror , quemquara 
hominem ita pessundare alterum verbis velle, 
ut etiam navem perforet, qua ipse naviget. 
Auct. B.Altx. 25. Quum triremem hostium per- 
forasset, ac demersisset. et ibid. 46. Malta; na- 
ves nostris perforata? merguntur. Plin. 37. Hist. 
nat. 5. 20. (79). Berylli perforati gratiores, me- 
dulla candoris exempta. Zt'i. - . 38. 7. ad fin. Oper- 
culum dolii pluribus Jocis perforatum. Suelon. 
Cces. 68. Centum el xiginti ictibus scuto perfo- 
rate Colum. 4. R. It. 16. 3. Solum paxillo per- 
foratum. Cels. 8. 9. Si latius aliquid abscedel. 
duobus aut tribus locis erit pcrforandum. — 
Similiter Ovid. 12. Met. 377. Perque arinos uno 
duo pectora perforat ictu. Id. 3. Trist. 9. 26. 
Innocuum rigido perform! ense latus. pasia da 
parte a parte. ^ 2. Obscaeno sensu idem est 
ac psedico. Auct. Priaji. 78. Depi ensos ego per- 
forare possum, Tilliouum, Priamumquc, Nesto- 
remque. V. INFORO. 

II.) Translate. Cic. 3. .Vat. D. 4. 9. Et quum 
rerum natura -duo lumina ab animo ad oculos 
perforata nos habi-re voluisset. Id. 1. 'Tusc. 20. 
46. Vice quasi quxdam sunt ad oculos, ad aures, 
ad nares a sede animi perforata;. Seneca Ep. 
09. ante med. Perforato animo bauriebamus et 
transmittente quidquid acceperal. — Cic. 7. Fam, 
l.ln illo cubiculo tuo, ex quo tibi Slabianum 
perforasti, et patefecisti Sejanum. h. e. fenestram 
fecisti, qua Stabianum prospiceres. — Stat. 1. 
Silv. 5. 45. Multus ubique dies, radiis ubi cul- 
mina totis Perforat, atque alio sol improbus uri- 
tur festu. 

PERFORTIS, e, adject, valde fortis. ^oeift. in 
Categor. Aristot. -1. p. 161. lamblicus duas hu- 
jus rei protulit jolutiones, unam pervacuam, a- 
liam vero perfortem. 

PERFORTlTER, adverb, valde fortiter. Ter. 
A del ph. 4. 2. 28. M-* servulum. qui refer-re non 
audebam, vicit: hui! perfortiter ! 

PFRFOSS10, onis, f. 3. actus pen'odiendi. Gloss. 
Phil ox. Perfossi 0, ccp'jyr. Stopyjui;. 

PERFOSSO, a=', art', n. 1. intens, a perfodiC. 
Gloss. Lai. Gr, Perfosso. Srsp^rw. 

PERFOSSOR, oris, in. 3. traforatore, qui per- 
rodit, StwpbKTi;;. Plant. Pseud. 4. 2. 23. Per- 
l'ossor parietum. Ita vulgnti libri; at Fleckei- 
scn. leg. perforator. Apul. de Mug. Eo quid em 
pacto et qui irnoparones qmesierit, pirata erit; 
et qui vectein, perfossor; et qui gladium, sica- 
i ius. 

PERFOSSfRA. se, f. 1. fossa. Gloss. Lat. Gr. 
Perfossura, Scpyyr;. 

PERFOSSUS, a. um. V. PERFODlO. 

PERFOVEO, es, ere. a. 2. valde foveo. Sedul. 
5. 25. SoUtur nexos in carcere, pcrfovet a?gr(>5. 
Ha bent et .Vol. Tir. p. 134. 

PERFRACTL'S, a, um. /'. PERFRINGO. 

PERFRtiMO, i.-, iii, ere, n. 3. vebementer fre- 
mo. A It ius a pud Cic 2. \at. D. 35. 89. Incili 
atque alacres rostris perfremunl delphini. 

PFRFRKOl'KNS. en lis. adject, valde frequens. 
Liv. »l. 1. In portu emporium brevi pcrfre- 
q uens factum 

PER F RE 01' EN TO. as. are, a. 1. valde frequen- 
t n r ^ . Hygin. mb ./. Maio in Class. Auct. 2\ 3. 
p. 44. editu>| fiib. 12o. Jupplter. completis men- 
sibus. Nwnphis. qua; Nivim monlem Indi.e per- 
frequentabant, clam Ira did it (Liber um) nutrien- 
durn. 

PERFRfiTO, as, Svi. are. n. 1. transfreto, per- 
transeo. Soiin. 27. a med. Inter ha-c vadosa 
classcm Romanam accepimus pcrfretasse. 

PERFRICATIO. onis, f. 3. actus perfricandi, 
frcgagionv. Legllur apuil C<vt. Aurel. 1. To.rd- 



PERFRICATUS 

1, ad fin. — Perfricatio legitur apud Plin. 
Valerian. 1. 55. p. 173. retro ed. Aid. et 2. 
30. p. 185.; utroque tamen loco mataDdum et 
legendum est perfriclio a v. frigeo. 
PERFRICATUS, a, um. V. voc. seq. 
PERFRlCO, fr'icas, frlcoi et frlcffvi, fricStum 
el frictum, fficare, a. 1. (per et frico). Prater. 
perfricavi apud Marcell. Empir. c. 32. p. 133. 
retro ed. Aid. Prodest plurimum, si eo cirtere 
ei aqua locum inguinum perfricaveris. et paullo 
post. Inguina turnida et dolentia sanabis, si-as- 
sidue ea contigeris, vel perfricaveris. Idem ta- 
mea ibid, paullo ante habct perfricueris. — 
Part, Perfricans II. 1.; Perfricatus, Perfriclus 
et Perfricandus I. — Perfricare est valde fri- 
care, Tel totum fricare, mpitpifita (It. fregar 
bene; Fr. frotter, gratler; Hisp. flotar, rascar, 
refregar; Gerra. durchreiben, krauen; Angl. 
to rub all over, rub well or strongly, perfri- 
cate), 

I.) Proprie. Cic. 5. ferr. 25. 62. Quum inte- 
rea Apronius caput atque os suum unguento 
perfricaret. Sueton. Tib. 60. Perfricari eodem 
pisce faciera (piscatoris) jussit. Petron. Satyr. 22. 
Totara faciem ejus fuligine longa perfricuit. Cels. 
3. 14. sub fin. In lectulo se contineat, post fe- 
brem perfricetur. Id. 1. 3. Totum corpus leni- 
ter perfricare ex oleo. Id. 2. 14. Neque audien- 
di sunt, qui numero finiunt, quoties aliquis per- 
fricandus sit. Id enim et viribus bominis colli- 
gendum est. Ut si quis perinGrmus est, potest 
satis esse quinquagies; si robustior, potest du- 
centies esse faciendum ; inter utrumque deinde 
prout vires sunt. Plin. 28. Hist. nat. 12. 52. 
(192). Cervieura dolores butyro, aut adipe ursi- 
no perfricentur. Ovid. 3. Art. am. 216. Nee 
denies coram p&rfricuisse probem. Varro 3. 
R. R. 16. 22. Alvus, in quam transitura sunt 
apes, apiastro perfricanda. Vitruv. 7. 1. cir- 
ca med. Testacea spicata sint externa, et ad 
regulam perfticata. Plin. 28. Hist. nat. 12. 51. 
(190). Faucibus felis fimo extrinsecus perfcicatis. 
Petron. Satyr. 132. a med. Moi perfricta diu- 
tius fronte, etc. Est qui leg. perfricata. Sic A- 
pul. 2. Met. Perfrictis oculis. Sed CcbI. Aurel. 
1. Tard. 4. n. 101. Sape factum est, ut eiper- 
rectis lis, quae iliico intueantur, fallant, nisi per- 
fricatos oculos intenderint. 

II.) Translate. «| 1. Perfricare caput dicun- 
tur, qui in re aliqua harent, neque quid facien- 
dum sit, plane sciuot. Cic. Pis. 25. 61. Ut 
scriba,- perse rip tis rationibus, secum ipse, caput 
sinistra manu perfricans, commurmuratus sit: 
ratio quidem bercle apparet, argentum oiysxat. 
% 2. Perfricare frontem, faciem, os, pudorem 
abjicere, impudentein fieri, depor ogni rossore, 
fare lo sfacciato, mandar giu la visiera, nepi- 
tp'.tyiLaSau tc (isxwrtov: nam quum in pudore san- 
guis in os dilTundatur, qui erubescere nolunt, hi 
solent faciem manu perfricare ad ruborera ilium 
detergendum, et sanguinera ad interiora repel- 
leadum. Cic. 3. Tusc. 18. 41, Quid tergiversa- 
mur, Epicure, nee fatemur, earn nos dicerc vo- 
luptatem, quara tu idem, quum os perfricuisti, so- 
les dicere? Martial. 11. 27. Aut quum perfricuit 
frontem, posuitque pudorem. Quintil. II. 3. 
160. Perfricare faciem, et quasi improbam fa- 
cere. Calvus apud eumd. y. 2. 25. Perfrica 
frontem, et die te digniorem, qui praetor fie- 
res, quam Catonem. V. Victor, far. 8. 6. qui 
banc locutionem illustrat; et cf. Spaldina ad 
Quintil. 4. 1. 42. 

PERFRICTlO, onis, f. 3. duo dirersa signiii- 
cat; scil. 

A) Perfriclio a per et frigeo, It. infredda- 
tura, /luisione per freddo, irept^is xota^u- 
f»5, morbus est, quo frigore totum corpus cor- 
ripitur, ut fieri solet in febris accessione; inter- 
dum aliqua pars tantum corporis iaborat, et ex 
eo torpescit, ut quum occupantur fauces, rauce- 
do seqnitur et tussis; quum nasi meatus obstrui- 
tur, sequitur spiritus difficultas; quum bracbium, 
aut pes torpet, etc. Plin. 20. Hist. nat. 14. 55. 
(166). In tossi ex perfrictione fricari ante balnea 
conyenit. Id. 23. ibid. 8. 80. (155). In fatiga- 



— 648 — 



tione, aut perfrictione lauri succo perungi. Id 
20. ibid. 22. 87. (240). Olco ex sinapis semi- 
ne utuRlur ad nervorum rigores lumborumque 
et coxendicum et perfrictiones. Id. 26. ibid. 12. 
76. (1241. Bibitur in loco calido, et a perfrictio- 
nibus tuto. Scribon. Compos. 57. Si quando 
moventur denies ex perfrictione, confirmandi 
erunt gargarizatione lactis asinini. Adde Ccel 
Aurel. 2. Acut. 13. init. ct 3. ibid. 4. a med. 
B) Perfriclio a frico est corrosione, ulcer a- 
zione, quum frictionc cutis alteritur rumpitur- 
que. Plin. 21. Hist. nat. 18. 69. (116). de cy- 
piro. Intertriginum et alarum vitiis perfrictio- 
nibusque, cum oleo iliitum, non dubie mederi 
PERFRICTlUNCULA, a, f. 1. deminut. per- 
friclionis, quatenus febriculam significat, febret- 
ta, commotiuncula. M. Aurel. apud Fronton. 4, 
ad Jf. Cces. (edente iterum A. Maio) Ep. 6. 
Ego aliquantum prodormivi propter perfrictiun- 
culam, quae videtur sedata esse. 

PERFRICTUS, a, um. V. PERFRICO. 
PERFRIGEFAClO, is, ere, a. 3. valde frigi- 
dum facio. Plaut. Pseud. 4.7. 117. Mibi jarn- 
dudum ille Syrus cor perfrigefacit. h. e. raetu 
et borrore perfundit. 

PERFRIG60, es, ere, n.2. perfrigescerc. Gloss. 
Pkilox. Perfrigeo, Jcata^uvM. Ceterum V. per- 
FRIGESCO. 
PERFRIGERATUS, a, um. V. voc. seq. 
PERFRlGERO, as, avi, stum, are, a. 1. part. 
Perfrigeratus. — Perfrigerare est idem ac re- 
frigerare, raffreddare. Plin. 25. Hist. nat. 13. 
103. (162). Omnium harum vis eadem perfrige- 
rare et astriogere. Harduinus legit refrigr.rare 
ei MSS., quam lectionem Silligius probat. JYoHv 
quoque Tir. p. 113. habent boc verbum. Parli- 
cip. est apud Scribon. Compos. 271. Haec omnia 
infervescunt super carbones, deinde perfrigerata 
eodem cacabo reponuntur. 

PERFRTGESCO, frl?escis, frixi, frlgescere, n. 3. 
valde frige re, perfrictione laborare, infreddarc, 
raffreddarsi. 

I.) Proprie. Varro 2. R. R. y. 13. piuviis 
diebus cubilia substerneada fronde aut pabulo 
{fortasse legend, sabulol duabus de causis, ut 
ne (canes) oblinantur, aut perfrigescant. Plin. 
31. Hist. nat. 6. 33. (66). Difiicilius perfrige- 
scunt (aqua) marina Caiefacta. Scribon. Com- 
pos. 268. Acopum bieme non patitur perfrige- 
scere artus. Cell. 1. 3. Ei, qui perfrixit, opus est 
in lacqnico sedere, donee insudet. Martial. 3. 
18. Perfriiisse tuas questa est praefalio fauces. 
Juvenal. 7. 194. Et si perfrixit, canlat bene. 
Adde Ccel. Aurel. 3. Acut. 17., 1. Turd. 1. el 
alibi; et Marcell. Empir. c. 20. p. 116. et c. 
35. p. 137. redo ed. Aid. 

II.) Translate. M. Aurel. apud Fronton. 4. 
ad M. Cces. (edente iterum A. Maio) Ep. 5. Ego 
videor mibi perfrixisse, quod mane soleatus am- 
bulavi, an quod male scripsi, non scio. Certe bo- 
mo alioqui pituitosus, hodie tamen multo muc- 
culentior mibi esse videor. Jocus hie est in am- 
biguo: fatctur enim, se quaedarrt crassa Minerva 
scripsisse,_et admodum frigida, ac nutlius pretii. 
PERFRtGlDUS, a, um, adject, valde frigidus. 
Cic. 6. Verr. 40. 86. Erat hiems summa. lem- 
pestas perfrigida. Cels. 1. 3. cj'fca med. Vini non 
perfrigidi potio. 

PERFRINGO, fringis, frPgi, fractum, fringere. 
a. 3. (per et frango). Part. Pevfringens et Per'- 
f actus 1. 1.; Per'fringendus II. 1. — Perfrin- 
gere est omnino, vel totum frangere, confringe- 
re, aOringere, Stap'p^yyjptj (h. spezzare, fracas- 
sare, rompere; Fr. b>iser entierement, rom- 
pre, casser, melt re en pieces; Hisp. romper 
del todo, quebrar, desmenuzar , destrozar; 
Germ, durchbrechen, zerbrechen, zerschmet- 
tern; Aogl. to break trough, break or dash in 
pieces, shiver, shatter). 

I.) Proprie. ^ 1. Generatim. Cic. 2. Vivinat.. 
41. 85. Perfracto saxo, sorles erupere. Vol. 
Flacc. 6. 184. perfractaque casdibus arma. Sil. 
It. 16. 412. perfracto volvitur axe Cernuus. Plin. 
5. Ep. 6. ante med. Campi, quos ingentes bo- 
ves et fortissima aratra perfringunt. Alter Plin. 



PERFRUOR 



, 10. Hist. nat. 12. 14. (30). Perfringere nucem. 
Virg. 11. JEn. 614. perfractaque qu?drupedan- 
tum Pectora pectoribus rumpunt. Cels. 8. 9. 
Tola costa perfracta. Plin. 11. Aftst. nat. 37.' 
48. ( 1 32 \ Capitis ossa perfracta non queunt so- 
lidari. Vol. Flacc. 1. 192. Pinguia letifera per- 
fringere colla bipenni. Seneca Here. Fur. 1024. 
In conjugem nunc clava libratur gravis Perfre- 
git ossa. — Perfringere dicitur (ut frangere > 
is ipse, cui quippiam externa vi frangitur, v. gr. 
crus, hrachium. Ter. Adelph. 1. 1. 11. Et qui- 
bus nunc sollicilor rebus! ne aut ille alserit, aut 
uspiam ceciderit, aut perfregerit aliquid. Liv. 
21. 36. extr. Jumenta prolapsa, jactandis gra- 
vius in continendo ungulis, penilus perfringe- 
bant. Id. 22. 20. Naves omnes, qua non per- 
fregerant proras litore illisas, religatas puppibus 
in altura extraxere. ^ 2. Speciatim perfringi 
dicuntur quas in via obstantia quis, ad viam 
sibi faciendam, perrumpit. Cces. i. B. G. 25. 
Pilis missis facile hostium phalangem perfre.ge- 
runt: ea disjecta etc. Tac. 3. Hist. 20. Perfrin- 
gere ac subruere muros. Lucan. 3. 343. vi por- 
tas. Cf. Tibull. 1. if. 53. scissosque capillos 
Fernina, perfractas conqueriturque fores. Tac. 4. 
Hist. 1. Perfringere domos. Curt. 5. 6. Prim us- 
que rex dolabra glaciem peifringens, iter sibi 
fecit. — De nubibus. Lucret. 6. 138. vis venti 
nubem perfriogens impete recto. — Et absolute 
Plin. 5. Hist. nat. 24. 20. (84). de Euphiale. 
Occurrit ei Taurus mons, nee resisiit. Omtnam 
vocant irnimpenlem; mox ubi porfregit, Euphra- 
tem. h. e. frangendo perrumpit. 

II.) Translate. ^ 1. Est violarc, toilere. Cic. 
7. J fr. 15. 3i>. Ji earum reruin vi el auclo- 
ritate omnia repagula juris, pudoris et oflicii 
pcrfrio.-eres. Id. 1. Cat. 7. 18. Tu non solum 
ad ncgligendas leges ac questiones, veiurn etiam 
ad evertendas periringerjdasque valuisti. Id. Mil. 
32. 87. Perfringere decrcta s-.matus. Id. fluent. 
6. 15. Perf regit ac p rostra vil omnia cupiditate 
ac furore. — Et pro disturbare, disjicere. Id. 
4. Cut. 10. 22. Neque ulla (aula vis reperie- 
tur, qua taniam conspirationem boaorum 0- 
mnium perfringere et Jabefaclare possit. 5 2. 
Item est superare, vincere, quasi obstantia quaj- 
que perrumpendo. Cic. Harusp. resp. 23. 4». 
Qui omnes angustias, omnes altiiudines, omnium 
objecta tela semper vi et viriute perfregit. Se- 
neca Here. Fur. 1274. Surge, et ad versa im- 
petu perfringe solito. Cic. Brut. 9. 38. Suavis 
videri maluit, quaui gravis, sed suavitatc ea, qua 
perfunderet aoimos, oon qua perfringeret. 

PERFRlO, as, are, a. 1. probe frio, coatero. 
Colum. 12. R. h. 38. 5. Baccas myrti quam zna- 
lunssimas legito, et perfrialo ila, ne interiora 
semina conteras. 

PERFHiVflLL'S, a, um, adject, valde frivolus. 
lopisc. Awelian.6. extr. u xc video esse per- 
fiivola. 

PKRFRCCTIO vel perfrQltlo, Onis, f. 3. go- 
dimento, a7r:'Xau<7ig, actus perfruendi: a parti- 
cip. fruitus, et fructus. Augustin. Ouantit. 
anim. R. R. 33. 5. Quae sint gaudia, qua perfru- 
ctio summi et veri boni. Id. 6. Trin. 10. Ille 
inelTabilis complexus Patris et imaginis non c~A 
sine perfrui'ione, sine caritate, sine'gaudio. MSS. 
hie babent perfectione, vel perfunctione. 
PiCRFRUCTL'S, a, um, et 
PERFR Of TU$, a, um. V. voc. seq. 
PERFRFOR, frfieris, fructus sum, frlii, dep. 
3. Part. Per fruitus est Ambros. Hexcvm. 5. 10. 
Adspirantis aura amamitate perfruili (pisces), 
rursus Itiemis aspera declinare contenduot. — 
Part. Perfruens I. a.; Per fructus et Perfruen- 
dus 1.6. — Perfrui est plane frui , diu et con- 
sianter frui, oinaem fructum percipere, potiri, 
godrre pienamente, aVoXauw. 

I.) Proprie. — a) Sapissime cum Ablat. Cic. 
Pis. 20. 45. Uis ego rebus pascor, his delector, 
his perfruor. Id. 1. Cat. 10. 26. Hie tu qua 
latitia perfruere? quibus gaudiis exsultabis ? 
quanta in roluptate bacchabe're 1 el 4. ibid. 6. 1 1 . 
Ita mihi salva republ. vobiscum perfrui liceat. 
Id. Brut. 2. 9. Perfrui auctoritate, rerum ge- 



PERFUGA 

starum gloria, sapientiae laude. Id. 1. Legg. 21. 
56. vita modica et apta virtute. Id. 7. Fain. 
1. olio, et 5. ibid. 12. Ut vel auctoritate testi- 
monii tui, vel indicio benevolentias, vel suavita- 
te ingenii, vjvi perfruamur. Id. fragm. apud 
Priscian. 10. p. 883. Putsch. Amcenitate tum- 
ma perfructus est. Id. 2. Fin. 35. 118. Percon- 
tare ipse te, perpetuisne malis voluptatibus per- 
fruens in ea tranquillitate dejere etc. Alii mi- 
nus rede leg. pcrlluens. — b) Raro cum Accus. 
Lucret. 3. 956. Omnia perfruclus vitai prsemia, 
marcBS ? Est qui leg. perfunctus, quam lectio- 
nem ipse Laehtnaonus recepit. Cic. 1. Off. 8. 
25. Expetuntur divitiae quum ad usus vita neces- 
sarios, turn ad perfrueadas voluptates. 

II.) Translate. Ovid. Heroid. 11. 128. man- 
dalis perfruar ipsa patris. h. e- exsequar. Alii 
leg. mandatum persequar. Alii totum illud di- 
stichon spuiium arbitrantur. 

PERFUGA, ee, m. 1. desertore, fuggitivo, ou- 
r6fxo~kotz. Festus p. 214. 14. Mull. Perfugam 
Gallus /Elius ait, qui liber, aut servus, aut ho- 
stis sua volunlate ad hostes transierit: qui idem 
dicitur transfuga. Quamquam sunt, qui credant, 
perfugam esse, non tam qui alios fugiat, quam 
qui ob spem commodorum ad quempiam per- 
fugtat. Hsec Fest. Differt a transfuga, si vim 
verbi spectes, quia perfuga est respectu eorum, 
ad quos confugU: transfuga eorum, a quibus 
discedit: tainetsi in usu loquendt id non serva- 
tur. Dicitur autem non solum de militibus, sed 
etiarn de aliis. Cic. Hose. Am. 40. 117. Iste, 
qui initio proditor fuit, deinde perfuga: qui pri- 
ido sociorum consilia adversariis enunciavit, de- 
inde societatem cum ipsis adversariis coiit. Cras- 
sus apud Cic. Oral. 66. 223. Cur de perfugis 
nostris copias compared contra nos? Cces. 3. B. 
G. lb., Liv. 27. Jo. circa med.; et Nepos Da- 
tam. 6. Qui ubi pro perfuga ad eos veuit, etc. 
fingendosi fuggitivo. et Cic. 3. Off. 22. 86. Quum 
Pyrrbus populo R. bellum intulisset, perfuga ab 
eo venit in castra Fabric ii, eique est pollicitus, 
etc. — Differt a fugitivo. Lie. 30. 43. extr. De 
perfugis gravius, quam de fugitivis consultum. 
V. FUG1TIVUS. 

PERFUGlO, fugis, fngi, fQgere, n. 3. est pla- 
ne fugere, confugere, rcfugere, prresertim auxi- 
ili petendi causa, fuggire, rifuggire, xaxa^euyco. 

I.) Proprie. ^ 1, Generating. Cic. Pis. 36. 
Si), Quum concursum ploranlium ac tempe- 
statero querelarum ferre non posses, in oppidum 
Berceam perfugisti. Al. leg. profugisti. Liv. 1. 
9. Jam Tarquinii ad Lartem Porsenam perfuge- 
rant. If epos Dion. 5. Corintbum perfugit Hera- 
clides, expulsus a Dionysio. Tac. 1. Ann. 32. 
Quum perfugissel ad tribunal, pedibusque Caecinas 
advolveretur. ^ 2. Speciatim de iis dicitur, qui 
ad hostes transeunt.' unde perfuga. Cces. 3. B. 
C. 6t, Ante id tempus nemo a Caesare ad Pom- 
pejum transierat, quum pesne quotidie a Pompe- 
jo ad Csesarem perfugerenl. Cic. Batb. 9. 24. 
Qui hostes ad nostros irnperatores perfugissent. 
Auct. B. Afr. 35. extr, Legionarji compiures a 
Scipione in oastra Caesaris perfutrerunt. 

II.) Translate. Gell. 6. ? ad fin. Qui quum in 
culpa et in maleiicio revicti sunt, perfugiunt 
ad fali necessiiatem, et qu* pessime feceruut, 
ea non suae temciitati, sed fato esse atlribuenda 
dicunt. ricorrono. 

PERFUGfUM, li, n. 2. locus tutus, quo in 
molestia, periculo calamitale perl'ugere conten- 
dimus, xtrra-pvyr; {It. rifugio, ricovero , asilo; 
Fr. refuge, ubri, asile; Hisp. refugio, abriqo, 
asilo; Germ, die Zuflucht, der Schulz, die Zu- 
fluchtstatie, d. Asyl; Aug), a refuge, shel- 
ter, place of safety to flyto, asylum). Plant. 
Cds. 3. 5. 2. Nescio, undo auxilii, praesidii, 
perfugii inibi, aui opum enpiam comparem. 
Zucret. 5. 1186. Ergo perfugium sibi habe- 
bant omnia divis Tradere. Cces. 4. B. G. 3s. 
Quum propter sicciiatcs pallidum, quo se recipe- 
rent, nr>n ha bur t-nt, quo pmfueio super tore anno 
fuerant list. Cic. (,'luent. It. 7. Spes me tenet, 
hunc locum conses«uiiique veslrum ejus for tu- 
na; miser* niultuinquc jactatre portum ac per- 

Tosi. HI 



— 649 — 

fugiuin futurum. Id. Mabir. perduell. 2. 4. 
Nullum extremis reipubl. temporibus perfugium 
et prajsidium salutis. Id. Arch. 7. 16. H<*c stu- 
dia rebus adversis perfugium ac solatium prre- 
bent. Id. SulL 28. 79. Munite communem ar- 
cem bonorum, obstruite perfugia improborum. 
Id. Rose. Am. 52, 150. Unura perfugium, ju- 
dices, una spes reliqua est Sex. Roscio, vestra 
pristina bonitas et misericordia. Sail. Jug. 57. 
In Cassare miseris perfugium, in Catone malis 
pernicies. Cic.l.Orat. 45, 199. Senectuti vero ce- 
lebrandse et ornanda; quod honestius potest esse 
perfugium, quam juris interpretatio ? Id. 4. 
Verr. 41. 101. Postremo illo desperatissimo 
pcrfugio uti posset^ se imprudentem fecisse. Id. 
2. Divinat. 72. 150. Perfugium videtur omnium 
laborum et lollicitudinum esse somnus. Id. pro 
leg. Manil. 13. 39. Hiemis enim, non avaritise, 
perfugium majores nostri in sociorum alque a- 
micorum tectis esse voluerunt. h. e. hiemis vi- 
tandae, non explendae avarilia? causa confugerunt 
ad lecta etc. Id. 8. Phil. 8. 26. Uic est Cam- 
panus ager et Leoutinus, quae duo majores no- 
stri annonae perfugia ducebant. Ammian. 28. 

I. Nominis ejus (irnperato/is) perfugio tectus. 
PERFULCIO, cis, si, turn, cire, a. 4. bene 

fulcire. Auct. Paneg. ad Pison. 86. Eloquio 
sanctum raodo perfulcire senatum. Alii leg. per- 
mulcere. Not. Tir, babent p. 117. Perfulsit. 

PERFCLGfiO, ges, si, gere, n. 2. mukum ful- 
gere. German. Aral. 409. Nee metus ante fu- 
git, quam pars perfulserit omnis. Habent et Not. 
Tir. p. 117. 

PERFULGfiRAT, abat, impers. valde fulgurat. 
Stat. 7. Theb. 502. multoque latus perfulgerat 
ense. Alii leg. praefulgurat. Exbibent tanien et 
Not. Tir. p. 118. 

PERFULGlDUS, a, um, adject, valde fulgidus. 
Cap ell. 1, p. 18. Zona, qua» perfuJgido resplen- 
debat orbe. 

PERFUNCTlO, onis, f. 3. XeiTOUpyta, admioi- 
stratio, exercitatio, actus et terminus perfungen- 
di. Cic. 3. Oral. 2. 7. Qui ei annus primus 
ab honorum perfuoctione aditura, omnium con- 
cessu, ad summam auctorilatem dabat. Id. 1. 
Fin. 15. 49. Nam neque laborum perfunctio, 
neque perpessio dolorum per se ipsa allicit. Am- 
bros. Hexcem. 4. 5. Annua totius spatii perfun- 
ctio. Id. ibid. 5. 10. Novit (piscis) tempus per- 
functionis et jactationis. h. e. actionis, rootus, 
industria. 

PF.RFUNCTORIE, adverb, languidamente, per 
modo di fare, irpc's a^oat'eoeev , languide, re- 
misse, neglecte, oscil^nter, quum quid non serio 
accuratur, sed ut officio perfuncti videamur, et 
quantum satis sit aut ad rcprebensionem vitan- 
dam, aut ad veniam emerendam. Pet von. Satyr. 

II. ^le ceppit non perfuoctorie verbcrare. Pa- 
pinian. Dig. 29. 5. 21. extr. Qui non perfun- 
ctorle debitum officium impleveiant. Torrenlin. 
babet defunctorie. Adde Augustin. Ep. 148. ad 
Videi . 

PERFUNCTORtUS, a, um, adject, (perfunctusi 
languidus, remis«us, netrligens, supe> ftciale, tras- 
curato, leggiero. Novell. Val. 3. de poslul. 2. 
11. c. 1. § 1. Neque per calumniam, neque 
perfuncioria examinatione qceri. 

PERFUNCTL'S. a, um- V. PERFLNGOR. 

PERFUNDO, fundis, fudi, fr.sum, fundere, a. 
3 (per et fundo). Part. Perfundens II. !. et 
6 ; Perfusus I. et U. 1. j. 7.; P t <fundendus 
II. 7. — Perfundere est per Hints partes iiu- 
xuorc coospergere, madefacere, resper^ere, 3tu- 
ypaivM (It. spar gere, gellare o versare addos- 
so, bagnare; Fr. verser, repandre sur, urro- 
ser, mouilter; Hisp. echar, verier, derramar, 
regar, mojar; Germ. vbe> giessen, begiessen, 
benetzen, bespritzen; Angl. to pour or sprin- 
kle all over, besprinkle, tvet or moisten all 
over, wash, bathe I. 

I.) Proprie. — a) Univcrsim et prscipue dc 
aqua. J'arro i. ft. R. 13. 3. Conor? babeat tacum: 
bores enim ex arvo reduct: bic bibunt, hie 
perfundunlur. Firg. 3. G. 44. r ». Dulcibus idcirco 
lluviis pecus omnn magislri Perfundunt. Cic. U. 



PEBFl'NDO 

Herenn. 9. 14. Ccepit, postquam pu if usus est r 
defricari. h. e. postquam e balneo exiit. Sueton. 
Aug. 82. Perfuadebatur egclida aqua, vel sole 
multn calefacta. Cic. 3. Verr. 26. 67. Pro se 
quisque manus ajTert: aqua denique feryenti a 
Rubrio ipso Philodamus perfunditur. Horat. 2. 
Sat, 7. yO. te mulier vctat, foribusque repul- 
sum Perfundtt gelida. Cels. 6. 6. n. 7. Debet 
per caput (cegroti) prius calida, turn egelida 
perfundi. Ovid. 3, Met. 163. Hie dea lilrarum 
veaatu fessa soiebat Virgineos artus liquido per- 
fundere rore. Suelon. Aug. 77. Panis perfusus 
aqua frigida. — fc> De lacrimis. Ovid. Ueroid. 
11. 115. Perfundere aiiqucm lacrimis. et 5. Fast. 
407. Perfusus lacrimis. Liv. 40. 12. Diu fuit si- 
lentium, quum (Demeh ium) p erf u sum fletu ap- 
pareret omnibus loqui non posse. Est tanien 
qui aliter leg. — c; De sanguine. Virg. 11. 
jEn. 88, RuLulo perfusi sanguine currus. Id. 2. 
G, 510. gaudeot perfusi sanguine fratrum. Ovid. 
7. Met. 390. Sanguine natoium perfunditur im- 
pius ensis. Sil. It. 1. 517. Horrida labentis per- 
funditur {Pcenus) arma ciuore. — d) De un- 
gueniis et similibus. Horat. 1. Orf. 5. 2. Per- 
fusus liquidis odoribus. Id. Epod. 13. 9. Per- 
fundi nardo. Sil. It. 11. 402. crinem Assyrio 
perfundere amorno. Sic Lucret, 2. 416. scaena 
perfusa croco. f'irg. 5. £n. 135. oleo perfusa 
juventus. Similiter Horat. 2. Sat. .4. 50. pisces 
perfundere olivo. 

II.) Translate. *f 1. Ipse liquor perfundere 
dicitur. f'irg. ~. En. 459. ossaque et artus Per 
fudi I toto proruptus corpore sudor. Plin. 3. 
Hist. nat. 5. 6. (41). Tot. amnium foutiumque 
ubcrus lotam ltaliam perfundens. Sic Propert. 
3. 5. Nequidquam perfusa meis unguenta capjl- 
Ii». Grat. Cyneg. 54. Sive improvisus c*lo per- 
fudcrit (retiai iinber. ^ 2. Flumina perfundere 
locum aliquem dicuntur, queni alluunt. Plin. 5. 
Hist. nat. 29. 29. (108). Tralli.s alluilur Eudone 
amne, perfunditur Thebaide. et 4. ibid. 12. 23. 
(,72). Insula perfunditur a nine Iliso. Sic poetice 
Sil. It. 1. 158. nee qui riguo perfunditur auro 
Campum atquc iilatis Hermi flavescit arenis. 
^ 3. Pro defjndere, effundere. Colum. 12. Ji. 
R. 24. 3. SextarioB musti in id vas perfun- 
dere, et rutabulo peratjitafe. ^ 4. Perfundere 
alicui oculum. excutere, buttar fuori, apud L'lp. 
Dig. 9. 2. 5. ad fin. Sulor puero forma calcei 
cei'vicem ita percussil, ut oculus peifunderetur. 
Ita Torrenlin. et Haloand. Est qui leg. pro- 
fvnderetur. ^ 5. Siepe est obducere, consper- - 
gere, obtegere. — a) De Coloribus. f'irg. 5. 
.En. 112. ostro perfusae xestes. h. e. con lecta:, 
onirtta, iniexii«, ut Forcellinus , lei iwbutae, 
inl'eciae, ut recentiores interpretantur. — b) De 
iis, qu* consperguotur. f'irg. 12. s£n. 611. Ca- 
nitiem immundo peifusam pulvere turpans. 
Curt. 3. 5. init. pulvere ac sudore simul per- 
f usu in regem imilavit liquor iluminis. ut call- 
dum ad hue corpus ablueret. Pe.tr on. Satyr. 1^6. 
Perfusus pulvere rnulio. Similiter f'irg. I, G. 
78. l.ethaeo perfusa papavem somno. et Stat. 2. 
Theb. 143. iilos post verbera fts^os Eiceptara- 
que biemeui cornu perfuderal omni Somovis. 
Poetice Sit. It. 3. 324. Invert to Libycn Kvirgo) 
perfudit olivo. h. e. olivi usiim docuit. — Hue 
referri possunt et poelica ilia Ovia. 1. Fast. 
303. perfusaqne gloria fuco. et Lucret. 4. 924. 
corpus perfusum frigore leti. et ibid. 81. hrec in- 
tus perfusa lepore. — Perfundere membra rur« 
bam pit arum pro fundere. turbam pit arum per 
membra dixit de. pilario ManU.lt. 168. Ille po- 
tens turbam perfundere membra pi la rum. — c) 
SfEpe est conit'gere, coprire. Lucret. 2. 821. 
omoe genus \al. omnigenis' perfusa coloribus. 
Cf. Petron. Satyr. 138. Ruboit, manifesto per- 
fusus. Sil. It. 2. 404. lorica opibus perfusa Tag!. 
ft. e. auro. Sic Id. 16. 450. Aurifero perfusa 
Tago pocula. Seneca Ep. 1 15. circa med. Quum 
auro lecta nerfundimus, quid aliud quam men- 
dacio gaudemus? tcimus enim. sub illo auro 
lu?d« ligna latitat e. Nemesiun. 3. Eel. 28. Bac- 
chus odoralo perl usus colla capitlo. Seneca Hip- 
pot. 394. tent err jacli* colla perfundunt coma. 

8 a 



PERFUIYGOR 

Id. (Edip. tOOO. atra nube perfundit caput, el 
ibid. 553. Lugubris imos palla perfundit pedes. 
Martial. 7. 33. Dejecto quid, inepte, pedes per- 
fundis amiclu? Arnob. 3. 14. I)ji fluidarum 
vestium superjectione perfusi. h. e. contecti, vc- 
ttili. ^f 6. De luce est convestire, atque adeo 
implere, inveslire, empire: ad rem Lucrel. 2. 
147. Quam subito soieat so) ortus tempore tali 
Convestire sua perfuodens omnia luce. Win, 5. 
Ep. 6. a med. Cubiculum bieme tepidissimum, 
quia plurimo sole perfunditur. Lucan. 7. 215. 
totos perfudit liunim- colics. <;f. Grat. Cyneg. 
97. Mens ignarum perfudit lumiae muadum. 
Rursus Lucan. 7. 546. Quod totos errore vago 
perfuderat agros, Constitit hie beilum. Slat. 2 
Theb. 208. de Fama. Nee minus Ogygias ea- 
dem dea turbida Tisebas lnsilit, et totis per- 
fundil mcenia pennis. ingombra e riempie, spar- 
git rumores tota urbe. f 7. Refertur ad sen- 
sus et animum. et est totum corripere, im- 
buere. Cic. 2. Fin. 34. 114. Sensus dulcedine 
omni quasi perfusi. et ibid. 3. 6. Voluplas, 
quam sensus accipiens movettir, et jitcundilatc 
quadam perfunditur. Id. 4. Tusc. 9. 20. Qualis 
est haBC vol up tas aurium, tales sunt oculorurn 
et tactionurn et odorationum et saporum: qu?e 
sunt oinnes unius generis ad. perfundendum a- 
nimuui tamquam iliiquefacta: \olup tales. Liv. 
10. 38. Erat apparatus sacri, qui perfundere re- 
ligione animum posset. Cic. 8. Alt. 6. Dii im- 
morlaKs. qui me horror perfudit! quam sum sol- 
licilus, quid nam fulurum sit! Pelron. Satyr. 
13-. Si<cretu rubore perfundi. Liv. 30. 16. gau- 
dio. et 2. &'*. timore. Cic. 5. Fin. 24. 70- lae- 
tilia. Ca'uH. 61. 330. inentcm amore. Liv. 2. 
63. Perfusi »ano timore Rom«ni. et 9. 16. sub 
fin. Perfusus ultimi supplicii metu. Fronlo 1. 
ad M. Cws. 2. Crede me tanta lastitia perfusum. 
ut eic. Stat. 3. Theb. 228. Mars perfusus pectora 
belli Tempestale. h. e. furore bellico plenus. 
A put. 10. Met. Bilis furore perfusus. ^ 8. Spe- 
ciatira perfundere aliquem judicio, judicii ve- 
xationem, ceu aquam, otTundere, in jus vocare, 
et afficere molestia sistendi se ante judicem,pa- 
randa; defensionis et causa dicendas. Cic. Rose. 
Am. 29. 80. Mihl videris, Eruci , una mercede 
duas res assequi Telle: nos judicio perfundere; 
accusare autein eos ipsos, a quibus mercedem 
accepisti. Eadcin ralione aspergere alicui mo- 
lesh'am dixit Cic. 2. ad Q. fr. 10. ^ 9. Item spe- 
ciatim perfundi studiis, leviter imbui. Seneca 
Ep. 36. Perseveret perbibere liberalia studia, non 
ilia, quibus perfundi satis est,, sed baec, quibus 
tingendus est animus, et JEp. 110. ante med. 
Si quis hanc bumauorum divinorumque noti- 
tiam acci'perit: li ilia se non perfuderit^ sed in- 
fecerit. Translatio hie est ab as, qua; aqua per- 
funduntur, qu;r licet probe tnadefianl, siccari 
brevi possum: contra qua; inficiuntur coiore 
aJiquo, ut laua, elui amplius fere nequeunt. 

PERFl'NGOR, geris, ctus sum, gi, dtp. 3. (per 
et fungor). Part. Perfunctus in omnibus para- 
gr. ; Per func turns 2. d. — Perfungi est fun- 
gi, obire, agere, vet rectius plene el usque ad 
finem fungi: differt a defungor, quia defungi- 
mur fere in inalis, molestis, gravibus rebus, per- 
f'ungimur stepius in bonis fquod discrimen a 
Forceilino probatum allata infra loca niinime 
con firman t) c'r.ixekitu (It- fare, esercilare intie- 
ramente, *:ompire f fmire; Fr. achever entiere- 
inent, venir a bout de, remplir ente'iement, 
s'acquitter de; Hisp. acabar, terminar,concivir, 
cumplir } etecutar plenamente; Germ, et-was 
ganz verrickten, thun, verwalten; A.ngJ to go 
through with, discarge. execute). ^ f. Strict o 
«ensu — a) Cum Ablative Cic. .9euecf. 21. 
77. Duin suinus in his irrclusi compagibuj cor- 
poris, munere qucdam necessitatis et gravi ope- 
re perfungimur. Id. 1. Oral. 45. 199. Quid e- 
nim est pra?clarius, quam bonoribus et reipu- 
blic2e muueribus perfunctum senem pos*e dice- 
re etc.? Id. 1. Fatn. 8. Quum et honoribus 
ampiissimis ci laboribus maiimis perfundi esse- 
mus. Id. Drul. 2. 8. Quo tempore ajtas nostra 
pfrfuncla rebu* ampiissimis, tamquam in por- 



— 650 — 

turn confugere deberel. — Cum Accusativo. 
Fronlo ad F'erutn imp. (edenle iterum A. Ma- 
io) Ep. 7. Ceterum parsimonia et officiis et fru- 
galitaie onera quiestoria, aedilicia, et prsetoria 
perfunctus est. ^ 2. Laliori sensu, vel trans- 
late, ui aiiis placet, est subirc, ferre, sentire et 
denique evadere. — a) Cum Ablativo sine pra?- 
pos. Cic. Mur. 2. 4. Ut eis faveatnus, qui ea- 
dem pericula. quibus nos perfundi sumus, in- 
grediuntur. che noi ahbiamo passato. el Id. 
31 ar cell. 10. 31. Perfuncta respublica est hoc 
inisern fataliqui' bello. Id. Dom. 52. 134. Quos 
memorise proditum est ab ipso ilcrcule, per- 
functojarn laboribus. sacra didicisse. Id.Tt. Fum. 
12. Ceteris nulla perfunclis propria molestia, ca- 
sus autcm alienos sine ullo dolore intuentibus, 
etiain ipsa misericordia est jucunda. IAv. 26. 17. 
Itomani- perfundi, quod ad Capuam atlinebat, 
cura etc. Similiter Id. 9. I.; el Gell. 10. 18^ 
Perfunctus fato. morto. el Lucet. 3. 968. Qu.t 
tamen omnia le vita perfuncta sequentur. h. e. 
quum vitam, sen durationem peregerint. — b) 
Cum Ablal. et praepos. ab. J'arro 2. H. R. ft. 
5. Sues perfunctas esse a febri et a foria. h. e. 
a febri, qua laboravprinl, liberatas esse. Alii 
omilt. a. — c) Cum Accusativo. Apxd. 8. Mel. 
Timorem ilium satis inanem perfuncti. — Et per 
zeugma Cic. 1. Fam. 9. ante med. Ut mibi tarn 
inult;t pro se perpesso atque pcrfundo conce- 
derel, ut etc. che ho softer to e pas sat o. — ■ d) 
Absolute. Ter. Ile.cyr. 4. 2. 17. nihil jam inihi 
islaec r<s vol up I a lis lVrunt: Dum aetatis lein- 
pus tulit, perfuncta satis sum : satins jam tcnel 
Studiorum istorum. Cic. Cluent. 41. 1 16. Judiccs, 
quod se perfuactos jam esse arbitrantur, quum 
de reo judicarunt, negligentius atlendunt cetera. 
d'aier adpmpito il loco impegno. et Dom. 17. 
44. Equidem jam perfuoctus sum: explevj ani- 
mus ioridorum. ho sofferto e passato la disgra- 
zia del bando. — Hue referri potest et illud 
Brut, ad Cic. 1. ad Brut. 11. Si contigerit nos- 
tris consiliis exitus, quern optamus, perfunctu- 
rus es. Forcellinus et alii leg. diguitate per- 
functurus es. — e) Passive. Cic. Sext, i. 
to. Recito memoriam perfuncti periculi, pra;- 
dicationem amplissimi beneficii, etc. ^ 3. La- 
tissimo sensu est perfrui. Sulpicius ad Cic. 1. 
Fam. 5. a med. Reminiscere, illam omnibus 
bonis propc perfunctam esso. h. e. omnia bona 
percepisse, habuisse. Ovid, 2. At, am. 227. No- 
de domum repetens epulis perfuncta rer'-bit. 
Apul. 3, Met. Perfunrtus ca-na. h. e- qui cus- 
navit. 

PERFCRO, is, er.., 3. valde furere. - a> 
Neutrorum more. Firg. 9. /En. 343. inc nsus 
et ipse Perfurit. Lucret. 1. 275. ila peifurit acri 
fyum fremitu, snevitque minaci murmure pontus. 
Sil. It. 4. 243. Perfurit Ausonius turbata per 
aquora ductor. Seren. Sammon. p. 68. ad /in. 
ed. Aid, Sc'epius occultus victa coxendice morbus 
Perfurit. — fr) Cum Accusativo. Stat. 4. Theb. 
388. Eoasque domos flagrante triumpbo Perfu- 
t is. h. e- fisris per domos. 

PERFCSE. adverb, profuse, abunde, afiluentcr. 
Sisenna apud Non. p. 516. 3t. Merc. Perfuse 
atque abunde sparsa \asa, magnum pondus auri 
argentiqu.e. Lips. leg. profuse. — Compar. ha- 
bent Gloss. Cyrill. Aiccxs^u/isvw;, perfusius. 

PERFCsfO, onis, f. 3. actus perfundendi et 
madefaciendi. Cels. 4. 8, sub fin. Perfusio cor- 
poris multa prodest ei aqua calida. Plin. 18. 
Hist. nat. 7. 14. (74). Italia hordeum sine per- 
fusione tostum in sublilem farinam molil. — In 
plur. num. Id. 2'\. ibid. 9. «2. (164). Mjrtidano 
utuntur ad capillorum nigritiam, rnalaium per- 
fusiones, purgationes lenliginum. h. e. tingendi- 
fucandisque inalis. At Sillig. cum Dalec. collalo 
Dioscor. 1. 155. leg. alarum. Inscript. apud 
He men. 6041. deo mag>o mitb*b- phu.omvs 

PHILOMVSVS EVGS.%U\VS DEI.IBVTVS SACKAT1.SSI5US 

.MtsTEiuis ri.h oi a ('/,. e. omnia) PKOB*Tisst»r\"s 

OVI ET ARUMS PEilFVSIOMBVS IN ABTER>VM R5- 
NATVS TAVHOBOLIVM CRIOBOI.IVMuVE TECH. 

PERFCSOR, oris, rn. 3. qui aiium aqua per- 
fundit. Gloss. Cyrill. Perfusor, itiptyy^tj;. rpoc- 



PERGLISCO 

Xyrrii. Inscript. Pompej. in Bulleltin. Napolit. 
a. 1.S43. II. p. 3. SV'KfODK. PKRFVSOB. CVM SBCV.... 

V. Avellino ibid. p. 67.; el cf. Cels. 6. 24. et 

Sue ton. Aug. 82. At Guar trim*, Continunz. 
de' Fast. Duumv. p. 11., perfusor em hie dici 
putat, qui theatra odotibus perfundit. 

PERFCSORlfi, adverb, occurrit translate tan- 
turn, el valet idem atque vago et ambiguo ser- 
mone, non dare, ncc distutis verbis, non ex- 
presse, quasi perfundendo sermonem obscuri- 
late et tenebris. I'tp. Dig. 43. 24. 5. imf. Si 
quis se denunciaveril opus fadu'um, non sem- 
per non vidiiui dam fecissc, si post denuncia- 
tiouem fcceril : debebit enim et diem, el bora in 
denunci;ttione coniplecti. et ubi, et quod opus 
fac turns sit: neque quidem pcrfusorie, a lit ob- 
scure dicere, aui denunciarc. Sccevola ibid. 21. 
2. 69. a med. Si quis in venditione slaLuiiberum 
perfusorie dixerit. condilionem autcm libertatis 
celaverit, etc. et paulto post. Sic et qui fundum 
tradiderit, et quum sciat, cerlam servilutcm de- 
beri, peifusoiip dixerit: itinera ; actus, quibus 
sunt, ut ila sint. 

PERIL 1 St.) JU US, a, um, adject, qui occurrit 
translate tantum. r.i % i. Kst leviter perfun- 
dens, ncc inlus penetrans, superflciale, lejgiero. 
Seneca Ep. 23. Ua'c, quibus delectatur \ulgus, 
ti-nuern habcni rt perfusoriam voluptatem: hoc 
de quo loquov, solidum est, et quod plus pateat 
in t rursus. ^ 2. Perfuso-ia asse.rtio dicitur sub- 
dola vindicatio alicujus servi in liber tat em, qua 
iieiupe per caluniniam litis Justus dominus in 
peiiculum servi amittendi adducilur: etenim 
quandoquc servus aiiquis se liberum esse asse- 
rebat, et vindicias secundum libertatem a recu- 
peratoribus sive a judicibus postulabat. F. AS- 
SERTIO el VINDICLE. Suet on. Domil. 8. Re- 
cuperatores. ne se perfusoriis assertionibus ac- 
commodarent, identidem admonuit. Est qui per- 
perain leg. persuasoriis. V. PER FUN DO II. 8. 
et voc. praeced, 

PERFCSUS, a, um. V. PER FUN DO. 

PERGAMENA, ae, f. I. V. voc. seq. 

PERGSMENUS, a, um, adject, ad Perga- 
mum pertinr-ns. urbem T road is: F, ONOM. — 
Hinc 

Pergamena, w, t. *. absolute, subs tan tivorum 
more, isubaudi charta), ltalice pergamena, 
carta peco: a, est genus charts ex membranis 
bestia-'um, praesertim ovium a Pergamo urbe, 
ubi inventum est ab Eumene rege, quurr. Pto- 
lemceus ret .Egypti, orta circa bibliotbecas ;emu- 
latione cbartas supprimeret, ut Plin. 13. Hist, 
nat. II. 21. (70). ex Far rone narrat. Hieronym. 
Ep. 7. n. 2. ('.hartam defuisse non puto, /Egy- 
pto rninistiante commercia. Et si alicubi Pto- 
Iem;eus iuaii« clausisset, tamen rex Attalus(£u- 
menis patruelis et successor ) me in bran as a 
Pergamo miserat, ut penuria chart* pellibus 
pensaretur. Unde ei pergamena rum nomen ad 
liunc usque diem, hadente sibi invic.eni posteri- 
tate. servaiinu est. Caji Epiiom. Insl.it. 2. 1. 
§ 4. Quod et dt cha>lis et de prrganienis, si in 
alienis scribal, licet aureis vel argentcis litteris, 
similiter ejus est seripiura, cujus cbaiu aul per- 
gamena fueiit. Fragm. VIII. sermon, antiquor. 
ed. A. Maio in Script!, veil. .V. Coll. T. 3. P. 
2. p. 243- Quemadmodum artifev, qui diligenter 
up i ratur, pellts aninialium, quae dicuntur per- 
gamena, nisi primo auferat ab eis pilum et su- 
perlluam pinguedioem carnis. vel nigrorein san- 
guinis el reliquam imrnundUiam, ut diligenter 
munda et limpida ea perliciat, non potest in eii 
lex Domini scribi. Adde Isid. 6. Orig. 11. 

PERGAM1SA, a;, f. I. idem ac pergamena. 
Legilur tantum in Not. Tir. p. 124., qu* au- 
doritate ornnino carenl. 

PERGACDiiO, es. ere. n. 2. vebementer gau- 
deo. Cic. 3. ad O. fr. t. 3. Trebonium rneum 
?. te aiuari. leque ab illo perttaudeu. 

PERGE VITUS, a, um, adject, idem fere ac 
genitus. Pelagon. T'eterin. \ I . o med. Fiemina 
in geniculis pergenita. 

PERGKiNO. V. PROGIGNO. 

PERGLISCO, is, ere, n. 3. Colum. H. R. R. 



PERGNARUS 

7, 1. Gallina prima lima saginavi ccepta, vige- 
lima pergliscit. fmisce d'ingrassarsi. 

PERGNARUS. a, urn, adject, valde. gaarus. 
Sail, fragm. apud .Yon. p. 33 i. 21. jtferc. Ii 
locorum pergnari, ct sotili nectere ex viminibus 
rasa agrestia. Alii ten. perignari. Apul. de Mag. 
Mania ars colendi deos ac \enerandi pergnara, 

PEUGO, pergis, peuexi, pen ectum, pergere, c. 
(per «»t rego). Pa'i. Pa gens sub J. I. a.; Per- 
rectus sub ■■/. 2.: Pe<reclurus sub ^. II. 1. — 
Per gen? 

./) Acthe *[ 1. (jiTieratim sigoilicat iter, vel 
aliud quippiam creptum conlinuare, prosequi, 
persevtraia (It. seguitare, ccnitrmare, prose- 
guire; Fr. continue) , poursutvre; llisp. conti- 
nuar, proseguir ; Grim, fot tsetzen, mit elwus 
I'orlf'ahren; Angl. /o 90 on forward, advance, 
continue on his way, follow up, prosecute, pur- 
sue}. Occur rit — a) Cum Accusative. Pergere 
iter, ellipsis est, ait Forcellinus, pro iter ire, vel 
facer e pergere. Te' . Hecyr. 1.2. 119. Pergam, 
quo c<Epi, hoc iter. Sail. Jug. 81. Duo fratres 
maturavere iter pergere. Auct. B. Afr. 69. Quum 
Caesar iter ccepturn pergere crepisset. A'Lde Tac. 
4. 4nn. 20. et 13. ibid. 27. — b) Cum Infi- 
ll ito. Ennius apud Non. p. 223. 34., p. 406. 
27. et p. J04. 6. Merc. Heu me iniseram! in- 
terii : pergunt lavere sanguen sanguine. Lucret. 
1. ( J30. arctis Religionum animuin nodis e\sol- 
vere pergo. Codices plerique habenl porgo, 
quod antiquum c'detur, ut vorto pro verlO. 
Cic. 2. Oral. 71. 290. Censeo, ut satis diu 
te putes requiesse, ct iter reliquum conlicere 
pergas. Id. 11. .-tit. 7. a med. H ec tu perge, 
ut facis, mitigare. ft probari quampliirimis. Id. 
Ccecin. 21. 39. Perge porro hoc Mem inter di- 
ctum sequi. Seneca f/ippol. 882. Silere pergit. 
Liv. 32. 6. Ad hoslem ducerc pergit. Q. Cic. 
Petit, cons. 14. 53. Quare etiam alque eliam 
perge lenere islam viain. Cic. 3. Herenn. t. 1. 
Nos proQcisci ad instituta pergemus. — ■ Simili- 
ter Ter. Adel]ih. 2. !. 27. si rnolestus esse per- 
gis, jam intro abripiero. — Pergin' comicuin 
est, et incrspantis. Ter. Eun. 5. 1. 1. Pergin", 
scelesla , uiecum perpleie loqui? h. e. non ces- 
sas? Plaut. A mph. t. 1. 193. Pergin argula- 
rier? — Joculariter Plaut. Pseud. 3. 1. 4. et 
P(En. 1. 3. 24. Pervitin* pergere? seguitate voi 
ad andare innanzi? ^ 2. Pt-rregere dice bant 
expergefacerc. Ila Paul. Piac. p. 215. 3. Mull. 
ex conjectura Gesneri; Scaliger. it Midlerus 
leg. Pergere; alii Pe< egeie. Apul. I. .'let. Per- 
rectis oculis et u bar ma lis ad vijilias. h. e. c\- 
perrectis. Alii ley. peifrictis. ^ 3. Item spe- 
cialim est vehementer move re, alque udeo ag- 
gredi. Tac. I. Ann. 28. Prospere cessura, quae 
pergeret, si etc. h. e. qu.e aggrederentur. 

B) Neultorum more, est ivela ire, vadera, 
tendere, contendere, irofsucfxac (It. an tare; Fr. 
aller , marcher, s ache mi tier , se diriger , se 
r entde quelque part; llisp. ir, andar, enccrni- 
narse; Genu, gelien, koinmen, reisen; Angl. 
to go. proceed, come). 

I.) Proprie. — a) Cum addilo, quo quia per- 
git. Ter. ffe.cyr. 3. J. 30. Horsuin pergunt. /d. 
A'un. 2. 1. 22. Quis hie est, qui hue pergit? 
Sail, Jug. 31. .Non longe ah eo itincre, quo \Ie- 
tellus pergebat. Cces. 3. ff. Cr. 18. e.r(r. L«ti, 
ut explorata victoria, ad castra pergunt. SU. 
It. 7. 171. ad Htora pergens. Sail. Jug. 43. 
Priusquam durnuin pergcrent. et ibiti 77. Motto 
advorsus busies, modo in soliludines peigere. Liv. 
3. 6. Pergit iude (host is) infestus in agros Ro- 
maoos. Justin. 5. 3. 9. lgitur Alcibiades-in bel- 
luin adversus Laceda;moiiios pergit. — Simi- 
liter Ter. Adelph. 4. 2. 47. Sed ct-sso ad eum 
pergere? Cic. Plane. 41. 98. Quum tamen ab- 
essent aliquot dierum viain, in Macedoniam ad 
Plauciumque perreii. Id. i. Ilerenn. 51. 64. 
Frater venit ex Salerno: ego itli obviam pergam. 
■ — b) Cum Supiao. Plaut. Mil.glor. 3. 1. 154. 
Nunc, quod occcpi, obsonatum pergam. — c) 
Cum addito qua quis pergit, vel absolute. Cic. 1. 
Divinal. j4. 123. BaJem, qua oeteri, fugere no- 
luit: quibus qu«i enlibua, cur non eadem via 



— G51 — 

pergeret, deterreri se a deo dixit. Seneca Jled. 
974. Perge tu mecum come*. Id. Thyest. 490. 
Perge non dubio gradu. • — Poetice de inanimis. 
Lucret. 0. 324. Et celeri fermc pergunt sic ful- 
mifta lapsu. At Lachmannus leg. percurrunt 
fu'mina. — d) Passive iinpersonaliter. (^cecilius 
apud Ji'on. p. 513. 3. Merc. Ad plebeiu pergi- 
tur: publicitus defendendum est. — e) Cum 
Iotinito. Ter. Phorm. 1. '♦. 47. domuio ire per- 
gam. et ibid. 5. 0. 26. Eumque nunc esse (ait) 
inlus cum iltis; boc ubi ego audivi, ad fores Sus- 
pense* gradu piacide ire perrexL Cic. 1. Acad. 
(post.) 1. 1. S'ullam moiam interponeridam pu- 
tavimus, quia videremus hominem: itaque con- 
festim ad eum ire pe.rrex.imus. h. e. ire conten- 
dimus. Firg. 6. £n. 193. Observans qus signa 
ferant, quo tendere pergant. Cic. t5. Fam. 4. 
med. Turn id, quod jam ante statueram, vebe- 
menter interesse utriusque provincirv pacare Ama- 
num et perpetuum bostem ex eo monte tollere, 
agere perrexi. — f) El tacito Infinite Liv. 2. 
4<>. De bis videris: quos. si per gis, aut imina- 
tura mors aut ionga servitus manet. h. e. si ila 
agere pergis. 

II.) Translate, ^f 1. Generatim. Cic. Brut. 
43. 158. Pergamus ergo ad reliqua, et insiitutum 
ordinem persequamur. passiamo. et 5. fuse. 

5. 13. Ut ad eas {vir lutes) cursim penectura 
beata vita videatur. — Passive. JUacrob. 7. Sa- 
turn. 16. ante med. Non potest ad simililudinem 
pergi rei, quae necdum est. ^ 2. Speciatim de 
oratione. — a) Cum Inlinito. Cic. Partit. orat. 
8. 28. Perge igitur ordine quatuor mihi isias 
partes explicare. h.e- aggredere explicare. — 61 
S;epius Cacito Infmito. Cic. 5. Verr. 20. 51. Per- 
gam, atque insequar longius. h. e. pergam di- 
cere. Sic Id. 2. Legq. 27. 69. (Jvwtvs. Perge 
cetera, marivs. Pergam equidem, et quoniain etc. 
Id. Brul. 74. 258. Sed perge, Pomponi, de Cjb- 
sare, et redde qune restant. h. e. perge narrare. 
Id. 13. Phil. 19. 40. Pergit in mea maiedicta, 
quasi vero ei pulcherrime priora processerint, 
h. e. pergit effundi. ^ 3. Virg. 6. Eel. 13. Per- 
gite, Pierides. h. e. agile: vox horlanlis. 

PEKGRAClLIS, e, adject, valde gracilis. Plin. 
25. Hist. nat. 13. 101. (159). Longiure caule, 
sed pergracili. 

PERGR.ECOR, aris, ari, dep. t. sXXtjw'£»» est 
Gr;pcorum more inljinperantius bibere, epulis et 
potation ibus inscrvire. Plaut. Most. 1. 1. 21. 
Dies noctesque bibite , pregrajcamini. Tilinius 
apud Paul. Diac. p. 215. 5. Mull. Nunc ruri 
pergrecatur. 

PERGRANDESCO, is, ere, n. 3. grandls lio. 
Accius apud JVon. p. 115. 9. Merc. Fruges pro- 
hibet pergrandescere. 

PERGRANDIS, e, adject, valde grandis. Cic. 

6. Verr. 27. 26. Vas vinarium e\ una gemma 
pergrandi. Id. 1. leg. Agr. 4, 10. A gris public is 
pergrande vectigal impunere. Plaut. Pe.rs. 4. 
3. 23. Pergrande lucrum facere. Liv. 29. 29. Re- 
gnum ad fratrem regis pergranderu natu pervc- 
nit. 

PERGRAPHICL'S, a, urn, adject, idem ac gra- 
piiicus, idest ad unguem factus, absolutus, quasi 
picloris manu expolitus. Plau:. Trin. 5. 2. 13. 
Nimis pergrapblcus sycophanla. 

PERGRATCS, a, urn, adject, valde gratus. Cic. 
Amic. 4. 16. Pergralum mihi feceris, si etc. Id. 
3. ad Q. fr. J. 6. Litter* tu;r pergrate fue- 
runt. et ibid. 4. Id mihi pergratum, perqueju- 
cunduin erit. — Elegans est tmesis in iilo 1. 
Att. 20. sub /in. Per mihi, per, inquam, gratuin 
feceris. V. PER. 

PERGRAVIS, e, adject, valde-gravis. Cic. Sext. 
50. 107. Iltjjus oratio el pergravis, et grata con- 
tioni fuit. Id. Ccel. 2.6. 63. Testes pergraves. 
Ter. Hecyr. 3. 1. 12. Levia sunt baec, quae tu 
pergravia esse in animurn induxli tuum. 

PER(iRiVlTER, adverb, admodum graviter. 
Cic. i. Att. 10. Pergraviter ilium esse offensutn. 
Id. J. Orat. 53. 227. feprebendere aliquem. 

PEIKiOLA, ae, f. J. est pars domus e\porrecia 
et propendens, seu locus apertus, extra parietera 
purree lus, et modo tectus, modo sub dio positui: 



PERHIBEO 

a pei go, ut regula a rego, quia evtra parietem 
pergit, sou porr igitur. trpc/3oA7J, pergolo, ringhie- 
ra, btttlatojo, poggiu/to, logetla, sporto. ^ I. 
Generatim. PUn.'l\. Hint. nat. 3. 6. (8>. M. Ful- 
vius argentarius cuui corona rosacea interdiu e 
pergula sua in forum pri'spcxUse diet us. e*. au- 
ctorilate senatus in carcerem abductus est. ^ 2. 
Pictures in perguiis sua opeia proponebani. Piin. 
33. Hint. nat. 10. 36. :Si). de 4pelU: Perfe- 
cla opera propooebat in pergula iranswunlibus, 
alque ipse post labulam luleu?, vilia, qu;e no- 
tarentur, auscultabat. Lucilius apud Lac.lant. 

1. 22. Pargula piclorum. veri nihil, omnia iieta. 
^ 3. Res quoque veuaks ibi propone hautur. 
l.'lp. Dig. . r ). 1. 19. a med. TabernuSam, per- 
gulam, borreum, armarium, seu ofticinam con- 
ducens. ^ 4. In p..rgulis niatlieuialici artein 
suain prolilebantur, praeceploros erudiebant di- 
sciputos. Sueton. Aug. 9*. sub fin. Theogenis 
mathemalici pergulam, coinite Agrippa, ascende- 
rat. Id. Gram in. Id. Initio circa sc;rnam versa- 
lus est, delude in pergula docuii. Papist- Sa- 
turn. 10. ej.tr. Roiii.y frequenlaxeiat p> , rgulas 
magistrates. Juvenal. It. 137. Sed nee structor 
erit, cui cedete debeat omnis Pergula. h. e. omrics, 
qui itructoriam arlem doc^nl in percrula. aut 
discunl. ^ 5. Ponitur et pro oit-nactilo, vel ca- 
sa, tugurio. Pelron. fragm. Tnujur. 7 4. Bur- 
mann. Hie, qui in pergula naLus est, redes non 
sumnial. h. e. qui pauper est. Anson, eoisl. 4. 
6. Vilis arundiueis cuhibet quern pergula te» 
ciis. ^ 6. Et pro celia inerelrieuin, ubi presta- 
bant. Plaut. Pseud. 1. 2. 7S. Si rnihi non jam 
hue cuileis oleum deportaium erit te ip : am culleo 
ego cr.is faciam ul deporleiv in perguNtu. et 92. 
Cras, Pbeenicium, pbirnicio corio invisiS pergu- 
lam. ^f 7. tn vineis est ramoruin poirecta disposi- 
lio in modum perguiar. Colum. 4. It. It. 21. 2. 
Ilia enim pergulae magis, quam vines tiguram 
obtinet, qure supra nunc modum (h. e. supra 
octo palmiles) materiis dislenditur. Id. 11. ibid. 

2. 32. Si qu;e pergulx vitiuin generosarura a 
putatoribus relict* sunt, utique depulari de- 
bent. Plin. ii. Hist. nat. 1.3. (It). Una Tills 
Roma? in Livias porticibus subdiaies inambula- 
tiones umbrosis perguiis opacat. /'. per gal ce de- 
scription em in ViTECS ad (in. 

PERGULANA, ae, (: 1. genus est vilis, quam 
nuper sibi cogniiam esse ait Colum. 3. H R. 
2. 28. ha fortassu dicta, quod in modum per- 
gulae ejus palmiles disponebanlur. — Pergula' 
na udelur asse, quam llaii nunc pergola et 
pergole.se appellant. 

PERHAURKO, ris, si, slum, rire, a. 4 Part. 
Perhaustus. — Pel haurire est idem atqne e\- 
baurire. Tertu'.l. I. ad IYati»n. IS. ertr. In fan- 
tern totum pnecuquum perhauritis. A put- 10. 
Met. Caiicein uno haustu perhuu^i. Sever. .Eln. 
420. mille peihaustis Ignibus inslaurat vires. 
Plaut. Mil. gtor. 1. 1. 34. Auribus perhaurienda 
sunt. V. PER AUDI EN DCS. 

PERU ACS! US, a. urn. P. vnc. p raced. 

PfcRHlUEO, bi-s, bni, bitum, bere, a. 2. (per 
et Uabeo). Perhiberier paragoge pro perhiberi 
est apud It aut. sub 2. in fin. — Part. Perhi- 
bitus 1. b.; Peihibendus 2. in fin. — Per in- 
here ^ I. Generatim est ewiibere, prasbere, 
(It. esibire, dare; Fr. fournir, dormer, pre'ieii- 
ter ; Hisp. fornir, dar, present nr, ofiecer; Genu. 
hinluilten, verwenden, zuwemlen, gewiihien, 
beilegen, ge.ben, er the Hen; Angl. to exhibit e f 
give). Occurril. — a) I'niveisim el est e\hi- 
bere, pi <e be re. C'afo apud Gelt. 3. 7. Jjarpe post 
ilia operant reipublicw fortem atque stretiuam 
perhibuit. Plaut. Pseud. I. 2. 49. Cur ego ve- 
stem, auruui, atque ea, quibu" est xobis u us, 
peihibeo? Alii leg. praebibeu. Id. Merr. 3. 1. 
46. Or a v it, ut apud me perbiberem sibi locum. 
Plin. 7. Hist. nat. 25- 20. (D3). Idem magna- 
nimilatis perhibuit exemplum, cui couiparaii non 
possil aliud. Alii leg- pnehibuit. — b) Specia- 
tim pro tribuere, attribuire. Plin. 29. Hist. nat. 

6. 39. (,l38i. Magnaui auclorilaii-m huic aniinali 
perhibel Migidius, majoreiii magi. Id. 31. ibid. 

7. 39. (80). Cui juniprideui palm* a plerisque 



PERMBJTUS 

medicis inter omnia salis genera perhibetur. 
Id. 25. ibid, H. 55. (iOi). Morsibus iinponitur 
vettonica pr?ecipue, cui tanta vis perhibetur, ut 
etc. Id. 18. ibid. 11. 26. (104). Quum. ponderosis- 
simo cuique tritico prajcipua salubritas perbibita 
lit. — c) Perhibere aiicui gratias est aver 
obbligo verso quakhednno. Apul. 6. Met. Si 
me doraum pervexcris incolumem, qua; tibi gra- 
tias perbibebo? quos bonores habebo? — d) 
Perhibere horuirem est habere. Plin. 19. Hist. 
nat. 4. 19. (59). Vircrilio quoque confesso, 
quam sit difficile verborum honoreni tam parvis 
perhibere. et 29. ibid. 1. 9. i,29). Ordiemur aulem 
a confessts, hoc est lanis ovisque, obiter ut rebus 
prsecipuls hoaos in primis perhibeatur. — e) 
Perhibere se, oITerre se. Quintil. 1. 1. 12. A 
<»raeco sermone puerum iucipere malo, quia La- 
linus, qui pluribus in usu est,, vel nobis nolen- 
tibus se perhlbet. Al. rectius leg. prabet. — f) 
Perhibere aliquem, offerre, exbibere, sistere, pre- 
sentare. Cic. 1. Att. 1. a med. In causa homi- 
num amplissimorum, qui sine eo, quem Cscilius 
suo nomine perhiberet. facile causam communem 
sustinerent, etc. — g) Perhibere. testimonium, 
dare, ferre, far testimonianza. f'arro 2. R, R. 
5. 1. Veni mi advocatus, dum asses 60lvo Pa- 
lillbuB, si postea a me repetant, ut testimonium 
perhibere possis. Adde Plin. 7. Hist. nat. 30. 
31. (112). et ibid. 38. 39.(127).; et Colum. 3. 
jB. R. 9. 6. — h) Perhibere verba, habere, 
adhibere. Plant. J sin. 1. 3. 36. Si ecastor nunc 
habeas, quod des, alia verba perbibeas. useresti 
aitre parole, aliud diceres. Alii et ipse Fleckei- 
sen. legunt prsehibeas. Id. Rud. 1. 2. 50. Ut ver- 
ba perhibes, me periisse pr*dicas. Et hie alii leg. 
prsbibes. ^ t. Speciatim ssepissime absolute po~ 
nitur. — a) Pro dicere, affirmare, prsedicare, 
dire, affermare, *axa.pnpt. — Absolute. Plant. 
Cist. 1. 1. 68. Quod neque ego habeo, neque 
quisquara, ut perhibent viri. Cic. Ligar. 8. 24. 
Prohibtti estis in provincia vestra pedem pone- 
re, et prohibit!, ut perhibetis, mmma cum inju- 
ria. Virg. 1. G. 2.47. IUic, ut perhibent, aut intem- 
pesta 6ilet nox, etc. Id. 8. J£n. 135. Electra, ut 
Graji perhibent, Atlantide cretus. — Cum Infi- 
nite Pacuvku apud Cic. 2. Herenn. 23. 36. 
Fortunam insanam esse et cacam et brutam per- 
hibent philosophi. Virg. 4. G. 507. Septem ilium 
totos perhibent ex ordine meases Flevisse. Ca- 
tull. 64. 76. Nam perhibent, olim crudeli peste 
coactam Androgeoneas pcenas exsolvere caedis, 
h. e. exsolvisse. — Et "cum Accus., tacito Infi- 
nito. Virg. 4. G. 323. Si modo, quem perhibes, 
pater est Thymbraeus Apollo. — Passive, Plant. 
Stick. 1. I. 25. Monies, qui esse aurei perhi- 
benttir. Cic. 1. Tutc. 12. 28. Tjndaridas fra- 
tret, qui non modo adjutores in praeliis victo- 
ria populi Romani, sed eliam nuncii fuisse per- 
hibentur. Colum. 3. R. R. 8. 3. India perhibe- 
tur molibus ferarum mirabilis. Cic. 5. Fam. 12. 
a med. Nee minus est Spartiates Agesilaus Hie 
peibibendus. h. e. dicendus, commemorandus. — 
6) Haud raro usurpatur pro nominare, appel- 
lare, nominare, chiamare. — a) Active Ennius 
apud Macrob. 6. Saturn. 1. et apud Servium 
ad Virg. 1. .JSn. 530. Est locus. Hesperiam quam 
mortales perhibebant. Pacuvius apud Cic. 2. 
Nat. D. 36. 91. Hoc, quod raemoro, nostri cae- 
lum Graii perhibent sethera. Cic. ibid. 42. 109. 
Quem claro perhibent Ophiucburn nomine Graii. 
Id. 2. Divinat. 5. 12. Est quidam Grsecus vul- 
garis in banc sentenliam versus: Bene qui con- 
jiciet, vatem hunc perhibebo optimum, — * (i, 
Passive. Ennius apud Festum p. 325. 24. Mu'l. 
Nee quisquam sophiam, sapientia quae perhibetur, 
In somnis vidit, prius quam etc. Ter. Adelph. 
3. 5. 58. Vos squo animo eequa noscere oportet, 
ai vos vultjs perhiberi pro bos. Plant, fragm. 
apud Gell- 7. 7. Sane ego me volo fortem perhi- 
berlar viruin. paragoge. et Trin. 3. 2. 66. Qui* 
me improbior perhibeatur esse? 

PgRUfcZTUS, a, um. V. voc. praced. 
PERHfEMO, as, are, n. 1. hiemo, hiemem 
totam transit. Colum. 11. if?. R. 3. 4. Sub ini- 
tium sulcos vacuos perhieinar? pinicu.^r. 



— 652 — 

PERHlLUM, adverb, assai poco, perpaullum. 
Lucret. 6. 576. Hac igitur ratione vacillant omnia 
lecta, Summa magis mediis, media imis. iina per- 
bilum. 

PERHOXESTUS, a, um, adject, valde honestus. 
Arnob. 2. 49. Sint licet perhonesti, fuerintque 
laudabiles. 

PBRHONORlFlCE, adverb. iroXuripue, valde 
honorifice. Cic. 14. Att. 12. Hie perhonorifice , 
et amice Octavius, quem quidem sui Cttsarem 
salutabant. 

PERHO.NORIfICUS, a, uin, adject. iro\uTtu&c, 
valde honoriiicus. <f 1. Est qui bonore plenus 
est. Cic. 2. Att. 18. Consalutatio forensis per- 
honoriiica. Id. Piov. cons. 19. 45. Est ipsi n.ihi 
ornnino perbonoriticum, discessum meuin fun us 
; dici reipublicae. *f 2. Item qui maximum aiicui 
tribuit honorem, qui eum maxime reveretur 
eidemque obsequitur. Ct'c. 1. Alt. 13. Collega et 
in me perbonorificus. et parlium studiosus. 

PERHORREXDL'S/a, um, adject, valde hor- 
rendus. Cyprian, de laud. Martyr, a med. Eru- 
ctuantibus flammis (gehenna) perborrenda. 

PRRUORRfiO, es, ere, 2. vaide horreo, horri- 
dus Co. Cum Acccusativo Jul. Valer. res gest. 
Alex. M. {edente A. Maio) 2. 9. Deinde illi nos 
horum tela atque aciem perhorrebimus. V. voc. 
seq. 2. 

PERHORRESCO, rescis, rtii, rescere, inchoat- 3. 
^ 1. Neutrorum more perhorresco est idem ac 
valde horreo, horridus fio. Cic. Divin.inQ.Caecil. 
13. 41. N'on solum coraraoveor animo, sed etiam 
toto corpore perhorresco. tremo tutto. Id. Pis. 20. 
45. Nemo est qui vos non oculis fugiat, auribus 
respuat, animo aspernetur, recordation denique 
ipsa consulatus vestri perborrescat. Ovid. 8. Met. 
704. quorum (uenrorum) jactatibus omnis Af- 
Oata est tellus, latumque perhorruit asquor. s'in- 
rrespo, si turbo, et 13. ibid. 876. Tantaque vox, 
quantam Cyclops iratus habere Debuit, ilia fuit: 
clamore perhorruit /Elne. si scosse. <f 2, Active, 
seu cum Accusativo est valde metuo, pertimesco, 
temere tremando. Cic. 6. Verr. 35. 78. IJanc 
tu tantam religionem si turn in imperio non 
pertimescebas, ne nunc quidem in tanto tuo pe- 
riculo perhorrescis? Id. 4. Cat. 6. 12. Fugam 
virginum atque puerorum, ac verationem virgi- 
num Vesta limn perhorresco. Id. 13. Phil. 15. 
31. Lupercorum mentionem facere audet? ne- 
que iilius diei memorials perhorrescit, quo ausus 
est etc. Id. 9. Att. 10. Genus belli crudelissimi 
et raaximi-perhorrui. Id. 13. ibid. 25. Sed quid 
est tandem, quod perhorrescas, quia tuo periculo 
jubeam libros dare Varroni? Horat. 2. Od. 13. 
15. navita Bosporum Paenus perhorrescit. Ovid. 
5. TYi'sf. 9. 15. Quumque perhorruerit 's^us 
pars maxima (hominum) nostros, etc. — pit jna- 
stnus est in illo Cic. 5. Fin. 11. 31. bis«-;lu;io- 
nem naturse tam valde perhorrescere. 

PfiRHORRrrtUS, a, um, adject, valde Horridus. 
Liv. 22. 16. Piunus contra intra FormidQ,t sax a 
ac Literni arenas, stagnaque perhorrida situ hi- 
bernaturus csset. 

PERHOSPITALIS, o, adject, valde hospitalis. 
Cic. 6. Verr. 2. 3. Hujus domus est vel opti- 
ma Messanaj, noKssima quidem certe, et nostris 
bomioibus apertissima, maximeque perhospitalis. 
Plerxque optim. editiones et ipse Orell. ha- 
bent hospi talis. 

PfiREIOSPlTCS, a, um. adject, perhospitalis. 
Tibull. 4. 1. 141. aut rapidus, Cyri dementi,!, 
G j ndes, Ardet Arecteis aut unda perhospita cam- 
pis. Alii rectius leg. Gyndes Radit Arecteos haud 
una per ostia campos. h. e. Gyndes (luvius a Cyro 
in CCCI.X. canaliculos divisus alluit campos Are- 
cteos circa Babylonem. Tantie molitijnis causam 
satis ridiculam affert flerodol. 1. 1. c. I Hit. 

PERHCMANtTER, adverb, valde humanity, 
Cic. 7. Fam. 8. Scripsit ad me C»sar perhuma- 
niter. 

PERHU NANUS, a, um, adject, admoduin hu- 
manus. Cic. 2. ad Q. fr. 6. Multumque is me- : 
cum sermonem babuit, et perhumanum. Id. 16. 
An. 1 2. Epistola perbumana. 

PftRHUMlLIS, e, adject, valde humili«. 4m- 



PERiCUTOR 

mian. 16. 10. § 10. Corpus perhuraile curpabat 
portas ingredkns celsas. 
_ PfiRlAMCUS, i. m. 2. pes duabus syllabi* bre- 
vibus constans. Quintil. 9. 4. 80. Spondeus con- 
stat longis duabus, pyrrhichius, quem alii per- 
i am bum vocant, brevibus. At Spalding, leg. par- 
iambum, quam voc. V. 

PERIbOETOS, i, m. et f. adject. izsptf&T.tzc. 
celebratus. Plin. 34. Hist. nat. 8. 19. (69). 
Praxiteles fecit et Satyrum, quem Graeci peri- 
boeton copnominant. 

PErIBOI.L'M. i. n. 'i. ittpifai).Qv, sseptnm. am- 
bitus. /'.C HAL CI DIC IS. 

PER IBOM'S, i. m 2. icspt'jSoVoc, ambitus, am- 
bulacrum. Vulgat. inter pf. Ezech. 42. 7. Et 
peribolus exterior secundum ga/ophilacia. Adde 
ibid. 10. et 1. Machab. 14. 48. 

PERiCARPCM, i, n. 2. irsptx^Trcv , bulbi 
genus, cujus duse species: cortice rubro alterura, 
alterum nigro papaveri simile: sed vis major, 
quam priori: utiique autem excalfaciendo. Haec 
Plin. 25. Hist. nat. 10. 82. (131). Ita porro est 
appellatum, quia ejus fructus undique cingit et 
ambit: a zzci' circum et xaflirej fructus. 

PERICHRISTARION, li, n. 1. colljrii nomen, 
ita app«!latum. (juia oculis illinitur: a nsciyjit- 
<;toj circumlitus. Murce.lt. Empir. 8. ante med. 
Est bujusmodi medicamtutum, quod perichri- 
starion vocant Grapci. qco ita uti oportet, ut pal- 
pebra? sublilitjr inde simerlinantur, ne quid intra 
ocutum tluat. 

PKRICHVl'E, es, f. I Tisstyrusijt circiiuifusio: 
a Kioi circum et y^iut fundo. Propric est col- 
luctatio, lucta^ qua corpora alhlelarum circum- 
plicaQtur. Imp. Justinian. Cod. 3. 43. 3. Or- 
dinet quinque ludos, monobolon, contomono- 
bolon, Quintanum contacem jine fibula, et pe- 
richyten, et hippicen, quibus sine dolo atque 
callidis macbinationibus hidere permittimus. 

PErICLITABCNDUS, a, um, adject, periclitaas, 
experieos. tentabundus. ■ — a) Cum Genilivo. 
Apul. 3, Met. Jain sui pericliubunda, paullatim 
terra resultat, jnox in altum sublimata totis alis 
evolat. Id. 4. ibid. Depromit unam de pharetra 
sagittam, et puncto pollicis extremam aciem pert- 
clitabunda, etc. — b> Cum Accusativo. Id. de 
Mag. Voluntatem meam periclilabundu«. 
PERICLTTANS, antis. V. PERICLITOR. 
PERICI.lTATlO, .mis, f. 3. esperienza, y.iv- 
Silveo/xa, experimentum, usus. Cic. 2. Xal. D. 
64. 161. Ouarum utilitatem longinqui temporis 
usu et periclitationt: percepimus. Cf. Non. p. 219. 
21. Merc. 

PERtCLfTATL'S, a, um. V. voc. scq. 

PERtCLlTOR. Flris. atus sum, avi, dep. 1. (pe- 

liculum). Part. Periclitans sub B. '.V; Pericti- 

tatus dep. neutr. sub B. I. 2. et 3.; Pericli- 

talus passive sub A. 1.; Periclitandtts ^ub ./. 

1. et 2. — Periclitari 

A) Active. ^ 1. (ieneralim est pt!iiculum 
facere, esperiri. teutaie. wyJuveiiw (It. fare espe- 
rienza, e.i}>erimfnt<trt, prorare, ten tare; Fr. 
essayer, fave un essai; Hisp. ensayar, probar, 
hacer unsay; Genu, el was rersuchen , probi- 
ren, priifen, auf die Probe stetlen; Angl. to 
try, prove, make experiment or trial of, es- 
say). — a) Cum Accusativo. Plaut. Amph. 
3. 2. 33. Periclitatus sum animum tuum, quid 
faceres, <;t quo pacto etc. Sisenna apud Non. p. 
364. 6. Merc. Periclitantur tortnenla ac tela mul- 
taque gen.jra macliinamenlcrum. Id. ibid. p. 297. 

2. Funes mpediunt. claustra fori bus imposita per- 
iclitantur. Cic.'. Verr. 50.132. Homines in prce- 
liis belli fortunam ten tare ac periclitari solsnt. 
Sed ten tare manif'estum est gloss, v. periclita- 
ri. Id. Ouincl. 31. 96. Omnia c ire uirisp exit Quin- 
ctius, omnia periclitatus est. Liv. 6. 15. Quum 
{dictator) satis periclitatus voiuntalei hominum, 
disced ore si' nat urn ah se v»;tuisset. S-.din. 19. Pe- 
riclitari (idem alicujus. h. e. experiri, an verura 
dicat. Claud. Mamert. 2. Stat, an.' At), ad fin. 
Porro rnagnuin aliquod e socordi lurba pericu- 
lum pericli tabu re. — b) Passive. Lin. 1. 42. Tul- 
lius haud du biiis rex, seu patrum, seu plebis ani- 
mus periclitaveinr. h. e. tentarelur. Ita in edit. 



PEMCLYMENOS 

aunt 1470. 1482. et Aid. 1518. el quibusd. 

MSS. Alii leg, animos. Cic. 2. Divinat. 46. 97. 
In periclitandis eiperieodisque pueris. Id. 1, 
Onz(. 34. 1 57. Subeuadus usus omnium, et pe- 
liclilands- vires ingenii. Gill. 13. 8. Eierceri in 
rebus comminus noscendis periclitandhque. — ■ 
Cic. Amic. 17. 63. Aliqua parte periclilalis mo- 
ribus amicorum. ^ 2. Speciatim est in diseri- 
uien vocare, mettere a pericolo. Cic. 1. Cat. 5. 
li. Non est srepius in uoo bomine summa salus 
periclitanda reipublicae. 
B) Neutrorum more. 

I.) Proprie ^ 1. Idem significat, quod active, 
scil. periculum facere, experiri. Cces. 2. B. G. 
8. Quotidie equcstribus prceliss, quid hostis vir- 
tute posset, et quid nostri auderent, periclilaba- 
tur. et 7. ibid. 36. Quia equestri prcelio, quid 
in quoque esset animi ac virtutis suorum, peri- 
elitaretur. At Dialer, legit perspiccretur. Sic 
Auct. B. Alex. 13. In partu periclitali remi- 
glo. quid qujeque earum (navium) efficere 
posset etc. Plancus ad Cic. 10. Fam. 18. Per- 
iclitari volui, si possem Lepidum tueri. ^ 2. 
Est etiam, sed raro, periculum audacter subire, 
arditarnente arrischiare. Tac, Germ. 40. Plu- 
rimis ac valentissimis nationibus ciocti, non per 
obsequium, sed prceliis et periclitando tuti sunt. 
Cf. Quintil. 11.1. 32. ( Iu juvenibus etiam uberiora 
paullo et paene periclitanlia fcruntur. troppo 
arrischiate. ^ 3. Sapissime est discrimen subi- 
re, in periculo veisari, pericolare, arrischiare, 
andave a rischio, essere in pericolo. • — ■ a) 
Absolute. Petron. Satyr. 96. Periclitantt succur- 
rere. et ISO. Periclilantium advocatus. Quintil. 
6. 1. 21. Pedclitantern commendat dignitas, et 
studia forlia, et susceptw bello cicatrices, etc. 
Tac. i. Ann. 39. Neque aliud peviclitanti sub- 
itdium, quam caslra prims legionis. Cces. 6. B. 
G. 34. TJl potius in silvis Galiorum vita, quam 
legionarius miles periclitetur. Augustus apud 
Sueton. Aug. 21. ad /in. Ne de summa imperii 
populus R. periclitetur. — b) Cum Ablativo. 
Martial. 6. 26, Periclitari capite. h. e. reum 
esse capitis. Quintil. Declam. 3. 1. vita, andar 
n ritchio di perder la vita, et 7. 2. causa, di 
perder la causa, et Liv. 40. 15. a med. fama 
ingenii. Cels. 5. 26. n. 2*. Quod nimis adstri- 
ctum est, cancro periclitatur. d' incancherire. 
et Justin. 37. 3. 7. veneno, di morir di ve- 
leno. et Plin. 20. Hist. nat. 15. 59. (165). 
paralysi. di diventar paralitico, et 30. ibid. 13. 
39. (114). t'lcera, qua; vermibus periclitantur. 
di farsi verminose. et 17. ibid. 24. 37. (217). 
Nee infirmisjimse arbores gelu periclitaatur, sed 
maxim®, di morir pel freddo. et 32. ibid. 5. 
19. (54). Pavore potus periclitantes ex canls ra~ 
biosi morsibus. u'Spofo'/3o4: laborantes hydropho- 
bia, Liv. 38. 25. Ut tererent tempus, donee res 
suas, cum quibus periclitari nolebant, trans flu- 
men trajicerent. tnsieme con le quali non vo- 
levano mettersi nel cimento delta battaglia. 
Alii omitt . cum. — c ) Cum Genit . Apul. 
8. Met. Hlc ego me potissiraum capitis pericli- 
tatum memini. — d) Cum Infinito, Petron. 
Satyr. 140. Perlolitabatur totam.pasne tragcediarn 
evertere. Plin. 28. Hist. nat. il. 69. (112). O- 
mnia, qua periclitantur secari, argemoota discu- 
tit. Id. 7. ibid. 44. 45. (146). Porlclltatus Me- 
tellirs Macedonicus funus tantum ac tale perdere, 
Quintil. 11. 3. 42. Iraa vox vim non habct, sum- 
ma rumpi periclitatur. Adde Plin. Paneg. 84.; 
et Tryphonin. Dig. 42. 1. 50. 

II.) Translate. Quintil. 7. 3. 17. Optima est 
ilia media via, qua utitur Cicero pro Casclna, ut 
res proponatur, verba non perlclitentur. h. e. 
non incidant in periculum prodendl causam. V. 
et allum ejusd. Quintit. locum allatum sub B. 
X. 2. 

PfjRlCLf Mlfo'OS et periclymenus, 1, m. 2. ?rs- 
ouckxtutvof , herba fruticani, ex Inter vallo duo 
tolia habeoi subcandida, mollia, in cacuraine 
autera semen inter folia durum, et quod diffi- 
cile vellatur. Xascitur in arvjs ac sceplbus, con- 
volrens se adminlculit quibuscumque. Plin. 27. 
Hist. nat. «2, 94. 190). Hsec eadem clymenut 



— 653 — 

etiam dicitur, quam toe em V. Mar cell. Empir. 
c. 23. sub init. p. 119. ed. Aid, Periclymeni, 
quam silvs matrem vocamus, drachma etc. V. 
Cavedoni in Bullett. dell' Instil, archeol. a. 
1845. p. 32. 

PfiRlCOPfi, es, f. 1. ritaglio, Treptxc^, re- 
segmen: a irept ci?*cum et xotttw ccsdo. Traas- 
late. Hieronym. in loel. 2. Junctam et cohae- 
reatem sibi pericopen dividere nolui. h. e. S. 
Scripture partem, seu ^ilatv. 

PfiRiCOLATUS sum, Cato ait in ea oratione 
quam jcripsit ad (fortasse ob) Isles censorias. 
Festus p. 2i2. 34. Mull. Est ab inusit. pericu- 
lor. — Verb, perictifor legitur in Gloss. Lat. Gr. 
PerSclitor, periculor, xcvSuvso'cd. 

PERICOLO, Onis, ra. 3. videtur signiQcare 
eum, qui aliquid eiperitur. Commodian. 12. 11. 
Baccbantur et illi, qualia nunc ipsi videntur, 
Aut pericuiones, Mimoerrai Horaerique sutores, 
PERICULOR, Sris, 5tus sum, ari, dep. 1. V. 
PERICULATUS. 

PfiRtCULOSfi, adverb, Comp. Periculosius et 
Sup. Pfrialosissime. — Periculose est cum pe- 
riculo, per icolosamente, con pericolo, ercottv&'j- 
vw;. Sail. Jug. 8. Periculose a paucis emitur, 
quod multorum est. Cic. 8. Alt. 2. Periculose 
asgrolans. Id. 7. Phil. 3. 8. Periculose dico: 
quemadmodum accepturi, p. C., silis horreo. 
Auct. B. Alex. 6i. Nibiio periculosius se na- 
vigaturum credens. Seneca 3. Ira 22. Quod 
homines et periculosissime et libentissime fa- 
ciunt, de rege suo male existimant. Vegel. 5, 
Veterin. 23. 1 3. Schneid, Periculose se. habere. 
h. e. graviter aegrotare. 

PERlCULOSUS, a, urn, adject. Comp. Peri- 
culo sior et Sup. Fericulosissimus. — Periculo- 
sus est cum periculo conjunctus, periculis ple- 
nus, anceps, praeceps, lubricus, KtvSuvwSTjy (It. 
pericoloso, rischioso ; Fr. danger eux , peril- 
leux , qui suscite ■ un peril', Hisp, peltoroso; 
Germ, gefahrbringend, gefahrlich, gefahrvoll; 
Angl. dangerous, hazardous, perilous, full 
of risk or danger ). — a) Generatim. Cic. 
4. Acad. (2. pr.) 2t. 68. Consuetudo assen- 
tiendl periculosa esse videtur et lubrica. Id. 
i. Off. 24. 83. Gravioribus morbis periculosas 
curatioaos et ancipites adhibera. Id. pro Leg. 
Manil. 2, 4. Bellum grave et periculosum. Id. 
12. Phil. 10. 25. Committere se itineri infesto 
et periculoao. et 14. ibid. 9. 26. Duobus peri- 
culosis vulneribus acceptis. et 7. ibid. 3. 8. Pe- 
riculosissiraum locum silentio sura prsetcrvectus. 
Justin. 39. 4, 3. Periculoso regno securam ac 
tutam vitam anteponens. Liv. 27. 35. Pericu- 
losissiraus annus imminere videbatur. Seneca 3. 
Ira 5. Ira eo turpior, et periculosior. Tac. 
Germ. 21. Periculosiores aunt ioimicUite Juita 
libertatem. Flor. 1, 17. Periculosissimum bellum 
sine periculo explicavit. — 6) Periculosum esse 
in aliqucm, periculum creare alicui. Cic. 13. 
Alt. 27. Aliter fuissemus et in hos inofliciosi, 
et in nosmetipsoi, si ilium ollensuri fuimus, pse- 
ne pcriculosi. Cf. Firmic. 4. Mathes. 1. Faciet 
callidos, periculosos, violentos, sed qui frequea- 
tibus soleant rationibu9 decipi, et quorum vita 
sit maximis periculis mancipata. Adde eumd. 3. 
ibid. 13. § 1. et 8. — c) Neutr. periculosum 
cum Infinito. Cces. 1. B. G. 33. In Galliam ma- 
gnam eorum multltudinera venire, populo Ro- 
mano periculosum videbat. Curt! 5. 12. 3. Sed 
eo rerum ventum erat, ut tam periculosum as- 
set non credere sula, quam decipi. Sic Id. 6. 6. 
27. Quum et progrodl arduum, el reverti peri- 
culosum esset, etc. Plin. 3. Ep. 11. Equidem 
quum essent philoiophl ab Urbe summotl, fui 
apud ilium in suburbano: et quo notabilius hoc 
perlculosiusque esset, ful praetor. 

PERIcOLUM, 1, n. 2. Periclum syncope fre- 
quens est apud Poetas. V. Plant. Bacch. 4. 7. 
29.; he, Ter. cit. sub 3. d. et g.; lucret. i. 
580.; Firg. 2. /En. 709. et 751., 3. ibid. 
711. etc. — Periculum (quod volunt esse ab 
obsoleto perio, unde peritus, ciperior, a mt- 
po'w tenlo; hinc Pseudo-Ascon. ad Cic Divin. 
in Q. Ccecil. 8. afro tine itsipaf) <f 1 . Strlcto 



PERICULUM 

sensu est eiperimentum, nnpa (It. esperienza, 
prova, cimento, saggio; Fr. essai, epreuve, ten- 
tative; Hisp. ensay, prueba; Germ. d. fersuch, 
die Probe, Uebung; Angl, a trial, experiment, 
proof, essay). Fere cum facio jungitur, Ter. 
Eun. 3. 1. 23. Fac periculum in litteris, fac in 
paia?stra, in musicis: quae liberum scire sequum 
est adolescentem, solertem dabo. Cic. 2. Ferr. 

12. 34. Siculos veiie meas fidei diiigentiaque 
periculum facere, qui ianocentise abstinentiffique 
fecissent. et Divin. in Q. Ccecil. 8.. 27. Quo 
tempore, aut qua in re non modo specimen ce- 
teris aliquod dedisti, sed tute tui periculum 
fecisti? Ter. Heaut. 1. 2. 36. Saturn* »\ peri- 
culum ex aliis facere, tibi quod ex usu siet. Curt, 
7. 8. 27. Firmissima est inter pares araicitia, et 
videntur pares, qui non fecerunt inter se peri- 
culum virium. <f 2 - Concreto, uti ajunt, sensu 
periculum dicitur id, quod fit ab artifice peri- 
clitandi ingenii causa et dandi speci minis, sag- 
gio, seu quod primo ab artifice excogitatur et 
efficitur, ut postea expoliatur et accuratius ab- 
solvatur. Cic, 1. Legg. 1. 4. Faciunt imperi- 
te, qui in isto periculo non ut a poeta, sed ut 
a teste, veritatem exigant. h. e. in islo car- 
mine, quod Cicero in P. Marii hooorem icri- 
pserat, quoque periculum virium suarum fecerat. 
Alii leg. opusculo: V. cl. Vahleo. ab h, I. 
Auson. Edyll. 10. 215. Aut Porapejani Myla- 
sena pericula belli. ^ 3. Latissimo sensu et ge- 
neratim est discrimen, dimlcatio, xt'vSuvoc (It, 
rischio, pericolo; Fr. danger, risque; Hisp, pe- 
ligro, riesgo; Germ. Gefahr; Angl. rit k, danger, 
hazard, peril). — a) Uaiversim. Cic. 1. Off. 43. 
154. Si ei subito sit allatum periculum discrimen- 
que patriae. Id. pro leg. Manil. 5. 12. Salus so- 
ciorum summum in periculum ac discrimen vo- 
catur./d. 2. Nat. D. 66, 166. Principibus heroum 
certos deos, discrirainum et periculorum comites 
adjungere. Liv. 1. 54. Obire pericula ac la bore*. 
Tac. 3. Hist. 69. Periculum sumere. h. «. >u«- 
cipere, Cic. Rose-. Am. 38. 110. adire capitis. Id. 
Partit. orat. 19. 66. subire pro amico. Id. Mur. 
30. 76, suscipere. et 2. 4. ingredi. Id. Sull. 4 

13. conOare alicui. Id. Rose. Am. 3. 7. Inten- 
dere in aliquem. et 2. Alt. 19. intendere alicui 
Id. Ccecin. 29. 83, mortis alicui Injicere. Id. 
Divin. in Q. Ccecil. 14. 45. facessere tnno- 
centi. Sail. Cat. 34.; Tac. 13. Ann. 33.; «i 
Cels. 5. 26. n. 4. facere alien!. Id. Tac. 14. 
ibid. 28. facere pecuniae, h. e. jacturara. et 15. 
ibid. 6. gloriae. porsi a rischio di perder la 
gloria, et 4. Hist. 71. summa rei. arrischiare, 
in discrimen adducere. Plin. 21. Hist. nat. 31, 
105. (ISO), afferre majoris mall. Id. 25. ibid. 
5. 22. (54). inferre. Cic. Place. 1. 2. et 2, 
Alt. 22. creare alicui. et ibid. 20. denunciare 
cuipiara. et Flacc. 38. 96. coroparare alicui. 
Id. Sext. t. 1. moliri optimis civibus. Id. post 
redit. ad Quirit. 10. 24. propulsare a republica. 
Id. Ctuent. 6, 17. amici depellere. Plin. 31 
Hist. nat. 2. 11. (23\ a moliri. Varro 7. £. L. 
102, Mull, avertere. Cic. 15. Fam. 1. a med. 
subierfugere. Asin. Pollio ad Cic. 10. Fam. 31. 
refugcre aut deprecari. Id. 7. Phil. I. f. Adducla 
est res in maximum periculum et eitremum 
paene discrimen. Id. Balb. 10. 25. Ne quis se 
pro nostro imperio in periculum capitis atque 
in vitae discrimen inferret. Id. Mur. 27. 55. Duin 
unum gradum ascendere dignitatis conatus est, 
venit in periculum, ne et ea, quos ab ipso parta 
sunt, amittat. Id. Rabir. perduell. 9. 26. Ar- 
cessere aliquem in summum capitis periculum. 
Id. Ctuent. 55. 152. Inclmlere in periculum. Ct'c. 
3. Herenn. 5. 8.; ct firg. 9. .En. 200. iucon- 
sulto se mittcre. Cic. 2. Invent. 8. 27. se com- 
mittere. Nepos Alt. 10. Incidere periculum h. 
e. in periculum. Cic. Cluent. 26. 70. Eripere 
ei periculo. Id. Sext. 4. 11. cUrahcrc. Id. pro 
teg. Manil. 7. 19. Kempubl. a periculo pro- 
hibere. Id. 1. Orat. 8. 32. Libcrare periculis. 
Id. 4. Fam. IS. Esse in periculo. Id. Rabir. 
Post. 9. 23. versa ri. Plaul. Merc. I. 2, 1%; 
et Phredr. 2. 8. Ros in periculo vcrtitur. — 
b) Speciatim. Esse periculo pro in periculo. 



PERIDONEUS 

tfepos Dion. 2. Qutesivlt a medicis, qucinadmo- 
dum se haberet: simulque ab bis pell it, si forte 
majore esset periculo, ui sibi taterentur. Cic. 4. 
Fam. 15. Ne quo periculo te proprio existimares 
esse. Callus ad Cic. H. ibid. 2. Majore esse pe- 
riculo videtur. Petron. Satyr. 129. Numquam 
ego aegrum lam magno periculo vidi. — c) 
Periculo pro cum periculo. A Ulcus ad Cic. 9. 
Att. 10. Tibi non sira auctor, te quoque pro- 
fugere: sum mo enim periculo facies, nee reipu- 
blicaa proderis. Cic. Mur. 13. 28. Quae coosu- 
lunlur, miaimo periculo rcspondenlur. — d) 
Periculo meo, tuo. me, te periclitantc, a mio, 
a tuo rischio. Cic. 7. Verr. 20. 50. Qui ex ffflde- 
re navem vel usque ad Oceanum. si imperasse- 
mus, Kumptu periculoque suo armatam atquw 
omatam raittere debuerunt. Id. Flacc. 17. 41. 
Facis injuste, si putas, periculo nostro viverc 
tuos contuberoales. Id. Sext. 52.111. Tu meo 
periculo, purges ac vorago patrimonii, bellua- 
bare. Id. 6. Alt. 1. ante med. Impingil mihi 
epistolam Scapiius Bruti, rem illam suo periculo 
esse. Ter. Andr. 3. 1. 22. Nunc bujus periclo 
lit, ego in portu navigo. Plant. Pan. 4. 2. 56. 
Crede audacter meo periculo. sopra di me. Sic 
Mar cell. Big. 46. 1. 24. Si petierit a te fratei 
meus, peto, des ei nummos Ode el periculo meo. 
Plant. Bacch. 4. 4. 100. Mea fiducia opus con- 
dun i, el meo periclo rem gero. Id. A sin. 2. 4. 
51. Da modo meo periculo: rem salvam ego ex- 
hibebo, — e) Rem periculi sui facere, ut pe- 
riculo suo sit. Tryphonin. Dig. 23. 5. 16. Si 
funduin, quern Tilius bona fide possidebat, mu- 
lier ut suum marilo dedit in dotem, eutnque pe- 
tere negiexil vir, quum id facere posset, rem pe- 
riculi sui fecit. — f) Bono periculo quippiarn 
facere, est tulo et sine periculo. Apul. de Mag. 
Videbatur sibi peridoneura maritum reperisse, 
cui bono periculo lotam domus fortunam coa- 
crederet. — g) Periculum est, adest, innst, ci 
e pericolo. Cic. 7. Verr. 44. 110. A securi 
negat ei periculum esse. Id. 5. Tusc. 40. 118. 
Baud sane periculum est, ne etc. Plant. Rod. 
1. 2. 56. Nullum est periclum, te hioc ire im- 
praosum domum. h. e. nullum est dubium. Ter. 
Beaut. 3. 1.6. Quum illi pericli nihil ex Indicio 
siet. syncope. ^ 4. Spe.cialim dicilur de inten- 
tatione judicii, accusaiionis, litis, in quibus vel 
capitis, vel furtunarum amiitenJarum periculum 
adilur. Cic. pro leg. Manil. 1. 2. Meus labor 
in privatorom periculis caste integreque versa- 
tus. Id. Arch. 2. 3. In ejusmodi persona, quae 
propter otium ac studium minime in judiciis 
pericuiisque tractala est. .Yepos Phoc. 2. Hunc 
non solum in periculis non defeodii. sed etiarn 
prodldil. ^ 5. Item de raorbis. Plin. 23- Hist. 
nat. 1. 24. (48). In acutis vero periculis nullls 
dandum est vinum, nisi qui manife»tas remis- 
sions babent. ^ 6 - Ue inl " Uu - drnob. 1. 3. 
Terrarum validissimis motibus tremefactas nu- 
tant us>que ad periculum civitates. ^ 7. De li- 
bello, feu elogio damnatiouis. IVepos Epam. b. 
Uoum ab iis petivit, ut in periculo »uo con- 
■criberent, etc. Iluc quadrat locus Cic. 5. Verr. 
7'J. 183. Eorum bomiaum (scribarum) fidei ta- 
bulae public* periculaque rnagistratuum com- 
mitiuntur. ft. e. sentenliae judicialibus verbis 
concept*, quat prselegi damn a to solebant, deinde 
tabulis publicis inferri. V. BREVICULL'S. 

PKRluO.NEl'S, a, um, adject, valde idoneus. 
— a) Cum Dalivo. Ccbs. % B. C. 24. Quod 
is locui peridoneus castris habebatur. Tac. 4. 
Ann. 12. Delegeral homioem consiliis suis per- 
idoneum. — b, Cum Accus. et prapos. ad. Sail. 
fragm. apud Aon. p. 310. 15, Merc, et Servium 
ad Virg. 11. JEn. 515. Gens ad furta belli per- 
idonea. — t> Cum Relative Apul. de Mag. 
Quippe etetiim videbatur sibi peridoneuin ma- 
rilum matri reptrrisse. cui bono periculo totam 
domus fortunam cuncrederel. — d~> Absolute. 
Suelon. Gramm. 11. Docuil {Valerius Cato) 
multos et nobiles: visusque est peridoneus prae- 
ceptor, maiime ad poelicam tendentibus. 

PERIECTICUS, a, urn, adject. «sp«xt«xd?, a 
tttpi el £'x w ' *? ut " complectitur, ei ovo^ct *irept- 



— 654 — 

extixo'v nomen collectivum. Uoc sensu Diomed. 
1. p. 308. Putsch. Alia qua* nomen traierunt 
ex bis qua; continentur, quae Grseci periectica 
appellant, ut vineium, rosetura. Pulschius (Jrae- 
cis, Iieil. vero Lalinis litteris vocabu'lum scri- 
psil. 

PERlfiGKSlS, is, f. 3. irepdJYTjoie, (Jraece est 
circumduclio: a -rcepi dream et ■qyeouau duco. 
Translate TiepiijyTjct; xr^ oi'xou/Aevrj; est descri- 
plio geographies terrarum, qua auctor lectores 
velul circumducil per omnes terra partes, sin- 
gillatim eas verbis describens. Ita inscripserunt 
Avienus el Priscianus poema suum fere lotum 
ex Dionysio Alexandrino Latine vetsum : ex 
quibus aliquoties exempla in hoc opus transtu- 
limus. 

PERlERGLv, ae, f. 1. irepiepyi'a, curiositas, se- 
dulilas, nimia anxietas, el veluti redundaa6 dili- 
genlia. Quintil. scribit Graecis litteris 8. 3. 55. 
Est etiarn qua* irspcspyia vocaiur, supervacua, 
ut sic dixerim, operositas. — Periergia est et- 
iarn noraen proprium pedisequa et collacteae 
Philologias virginis; quo signilicatur , stadium 
inane et supervacaneum vix evilari posse a phi- 
lologis. Captll. 2. p. 27. Pedisequa Philologis 
Periergia, utpote ejus collactea, trepidatione sol- 
licita quid agerel, conspicaiur. et pag. 37. Pe- 
riergia aliis comitata pedisequis dotalibusque 
mancipiis curiose universa perscrutans atque in- 
terrogans sequebalur. 

PERJERO. V. PEJERO inlt- 

PERIGNARUS- V. PERGNARUS. 

PERlUODUS. V. PERIOUUS init. 

PfiRlLEPTlCUS, a, um, adject, a Gr. repAij- 
TTTOf quod a ntpi el Xaf/^aveo, proprie est com- 
plectens, collectivus. Diomed. 1. p. 308. Putsch. 
Sunt qusedam positione slngularia, Intellectui 
pluralia, qua; Graeci perileptica nominant, ut 
conlio, populus, exercitus. Pulschius Gracis, 
Eeil. vero Latinis litteris scripsit. 

PERlLEUCOS, i, f- 2. ic«piXeuxo«, gemma : a 
irepi circum et Xsuko; albut. Plin. 37. Hist. 
nat. 10. 66. (180). Perileucos fit ab oris gemmae 
ad radicem usque aluo descendente. 

PEHILLUSTRIS, e, adject. ^ f - Est admo ' 
dum illustris. Cic. 5. Alt. 20. Ibi raorati bi- 
duum perillustres fuimus. 5 2< Kst eliam v « lde 
notus. If epos Att. 12. Quod quidem sub ipsa 
proscriptione pcrillustre fait. ft. e. omnibus pa- 
tc factum fuit. 

PERlMACHlA, «, f. 1. nepiua%ia, aggressio, 
oppugoatio. Sidon. 1. Ep. 7. circa med. Defe- 
rimus igitur nih'.l tale meluenli totam perima- 
chiain, quam summo artificio acres et flammei 
\iri occulere in tempus judiciis medHabantur. 
?i. e. totum suscept* accusaiionis ordinem et 
apparatum. 

PER1MBEC1LULS, a, um, adject, valde imbe- 
cillus. Cic. 10. Att. 18, Quod quidem est na- 
turn, perimbecillum est. Varro 3. R. R. 10. 5. 
Collum anserum perimbecillum. 

PEKlMETROS, i, f. 2. irepi|*rrpoc, circuitus, 
ambitus, circonferenza: a jrept circum et /as- 
toov mensura. Est autem proprie adjectirum, et 
subintelligitur ypapf*T] linea. Filruv. 5. 6. Tbea- 
tri conformalio sic est facienda, uti quam ma- 
gna futura est peiimetros imi, circuroagalur li- 
nea rotundationis, centro medio collocato. Fr on- 
tin. Aqutsd. 26. Omr.is modulus coHi«ilur aut 
diametro, aut perimelro. et ibid. 40. Fistula se- 
naria babet diametri digitum unum, perimelri 
digitos quatuor. 

PERIMME.NSUS, a, um, adject, valde immeu- 
sus. Ennod. Opusc. 2. circa med. Quern vide- 
bant erogare plurima, perimmensa suspicaban- 
tar abscondere. 

PERlMO, linis, grai, emptum et emtum, Ime- 
re, a. 3. (per et emo). Pro perimo dixere etiam 
peremo. Festus p. 214. 31. Mull. Peremere 
Cincius in libro de verbis priscis ail significare 
idem quod prohibere: at Cato in libro, qui est 
de re militari, pro vitiare usus est, quum ait: 
Quum magistralus nihil aliud audet impcrare, 
ne quid consul auspicii per e mat. Id. p. 2'»5. 22. 
Peremptalia, quae superiora fulgura, aut por- 



PEH1JNAEON 

tenta peremunt, idest totlunt. Usee Festus , et 

similiter p. 214. 24. Hac ratione saepe legitur in 
libris Digestorum, undc multa loca cougessit 
Brisson. 7. 11. de V. S., V. gr. Papinian. 31. 

I. 6S. Solutio prior peremit alteram actionem. 
fenulej. 45. 2. 13. Alteram obligatiouem ab 
altera peremi etc. i)o;v tamen nun in omnib. 
lib. constans est lectio. — Part. Peremptns 1. 
et 2.; Peremplurus t. — Pcrimere ^ 1. Ge- 
neratira est adimere, tollere, auferre, exstingue- 
re, destruere, inteiimere, delere, avaips'w (It. to- 
gliere, distruggere, estinguere, annichilare; Fr. 
enleve.r enti'erement, aniantir, detruire; Ilisp. 
atzar } guitar , aniguilar, deslruir- Germ, ganz- 
iich wegnehmen, zerstoren, vertilgen, verni- 
chten . zu Grunde rich! en ; Angl. to lake 
away wholly, destroy, exstinguish, annihilate). 
Occurrit — a) Cum Accus. Sic Part, prater. 
pass, apud Cic. Haruip. resp. II. 23. Si ludi 
non inlermissi, sed pcrempti atque sublati sunt. 
Id. 1. Tusc. 37. 89. Nee enim potest esse mi- 
ser quisquam, ser.su perempto. Id. 1. Divinat. 

II. 18. Quum claram speciem concreto lumine 
luoa Abdidil, el subito slellanli node peremptn 
est. Virg. 5. jEn. 787. Troja cineres atque ossa 
peremplae Insequitur. Liu. 2. 23. Obsita eral 
squalore testis, tedior corporis habitus pallore 
8C macie perempti. distrutto, disfatto, enecti. 
Paul. Dig. 22. 2. 6. Navis perempla. ft. e. quce 
naufragio periit. — Rursus Cic. fragm. apud 
Non. p. 450. 6. Merc. Ne qui casus perimerel 
superiora. Id. I. Divinat. 12. 19. El dhutn 
simulacra peremit fulminis ardor. Id. Plane. 
42. 101. Si vitam inibi sors ademissel, aut vis 
aliqua major redilum peremitset. Id. 3. Off. 7. 
33. Ejusmodi credo res Panalium perseculurum 
fuisse, nisi aliqui casus aut occupalio consilium 
ejus peremiisel. Id. Sext. 22. 49. Hoc videbam, 
si causam publicam mea mors perernisset, nemi- 
nem fore, qui auderet suscipere contra impro- 
bos cives reipublicae salultm. Plin. 8. Ep. 14. 
Utrumne sentential duae, collatis viribus, oovis- 
simam periment, an separatim unaquaque lan- 
tumdem, quantum altera, valebit? PUn. alter 
11. Hist. nat. 37. 73. (190). Caput extorum tri- 
slis ostenti caesum quoque est, praeterquam in 
sollicitudine ac melu; tuoc enim perimil curas. 
Id. 2. ibid. 53. 54. (141) In fulgurum interpre- 
lalione eo profecit scientia, ut ventura alia (inito 
die pracinat; et an peremptura sin I fatum, aut 
apenura prius alia fata, quae lateant. V. PER- 
EMPTALIA. — b) Absolute. Cic. 1. Tusc. 49. 
117. Si eupremtis ille dies non exslioctionem, 
sed commutationein affnt loci, quid optabilius? 
sin auteru peiimit ac delel oinnino, quid me- 
lius? ^ 2. Speciatim est inlerimere, inte:iice- 
re, occidere, ammazzare , levare dal mondo. 
Festus p. 217. 8. Mull. Perempla ei inlerempta 
pro ioterfeclis poni solct a poelis : Lucretius (4. 
40.) Quum corpus simul atque animi natura per- 
empta etc. J'irg. (>. ,En. 163. crudeli morte per- 
emptus. et 9. ibid. 453. et primis una tot caede 
peremptis. et 11. ibid- 110. Pacemne exanimis, 
et Martis sorte peremptis Oralis? Cic. rertens 
Homeri carmina, 2. Divinat. 30. 64. Ouoc, ubi 
tam teneros volucres matremque peremit, etc. 
Ovid. 8. Met. 395. Hunc tamsn invita perimet 
mea dextra Diana, et 13. ibid. 250. petii tento- 
ria Rbesi, Inque suis ipsurn castris comitesque 
peremi. Martial. 10. 61.; et Seneca Trag. sas- 
pissime. Justin. 7. 6. 3. Caedes fratrum indigne 
pcremptorum. Plin. 8. Hist. nat. 44. 69.(172). 
Conceptum aborlu perimere. Sic de berbis Co- 
lum. 2. R. R- 10. 27. Schneid. Ne alterius gene- 
ris herbs invalidam Medicam perimat. et ibid. 
12.5. de lupino. Sola baec res adeo non infesta- 
lur herbis, ul ipsa herbas perimat. 

PERIMI'KDITUS, a, um , particip. ab inusil. 
perimpedio, valde impedilus. Auct. B Afr. 58. 
in /In. Locus pei impedilus anle aciem Scipionis. 

PgRlN.EON et pgnneon, i, n. 2. wectvato{, 
et irapt'vioj. perinea, spatium illud, quod inter 
penis inilium et anu'm est. Cal. Jurel- 5. Tard. 
4. Circa Turetri inilium, quod Grxci perineon 
vacant, dolor seolitur. 



PERINANIS 



PERlNANIS, e, adject, valde inanU. 'Ovid. 1. 
Art. am. 337. Flevit Amyntoridcs perinania lu- 
miaa Phcenix. Alii disjuncfim leg. per.inania. 
Martial. I. 77. Prater aquas Helicon, et serta 
lyrasque dearum Nil babet, et mai?Dum, sed per- 
inane sophos. Alii leg. semper inane. Angus tin. 
Sertn. contra Pharis. ed. A. Maio in Ifov. 
Pair. Coll. T. t. p. 5. Pectoris forma -redun- 
dans ma lis, sapientia perinanis. 

PERiNCERTUS, a, urn, adject, valde incertus. 
Sail, fragm. apud Gell. 18. 4. Perincertum, 
stolidioi, an vantor. 

PttRiNCOM.VlODE, adverb, valde incommode. 
Cic. 1. Alt- 17. Accidit perincommode, quod 
eum nusquam vidisti. 

PBJUNUOMMODUS, a, um, adject, valde in- 
commodus. Liv. 37. 41. Qua nihil admodum 
Romania, ac perincommoda regiis erant. 

PKRINCONSBQUENS, entis, adject, valde in- 
consequ<ms, valde absurdum. Gell. 14. 1. ante 
med. Per autem , inquil, inconsequens, ipsum 
quidem corpus et' habitum tarn profundi aeris 
sub alio atque alio c*tl curvamine non eum- 
dein manere. tmesis est. V. l»ER. 

PKR1NDB, adverb. Perinde et proinde same 
in MSS. cunfunduntur, et promiscue in Editis 
svpe leguntur. — Perin.de est teque, similiter, 
ad ciimdem modum.i*<Kos, o'pot'w? (U< similme ri- 
te, jtarimente, egnalmenle; Fr. pareitlement, 
de meme; Hisp. igualmente, semejantemenle, 
lo mismo; derm, ebenso, ga.nz so, auf gleiche 
Art Oder ff'eise; Anal, similarly, just the sa- 
me, equally). ^ 1. Absolute, h. e. sine ulla par- 
ticula. Cic. 1. Pin. 21. 72. Ea* ergo artes per- 
s.:queretur, Vivendi artcm tantam, tamque opero- 
sura, el perinde fructuosam, relinqueret 7 Alii 
ornitt. perinde. Liv. 8. 17. ad /in. Eo cevtamine 
superior Alexander, inccrlum qua lade culturus, 
si perinde cetera processissent, pacem cum Ro- 
manis fecit. Tac. 2. Ann. 63. Non Pbiiippum 
Aihenicusibus, non Pjrrbum, aut Antiechum 
populo R. perinde metueados fuisse. Plin. 1. Ej>. 
8. a med. Utilissimum munus, sed non perinde 
populare. Sail, fragm. apud Quintil. 8. 3. 32. 
Mitbridates corpora ingenti, perinde armatus. 
h. e. paribus armis. Fior. 3. 2. Nihil hac plaga 
infestius; atros celum; perinde ingenia. Liu. 3. 
44. Pater Virginia L. Virginius hone.stum ordinem 
in Algido ducebat, vir exempli recti domi mililiae- 
que. Pe«inde uxor instituta fuerat, liberique insti- 
ttcbantur. Tac. 4. Ann. 61. Q. Haterius-eloquea- 
tiffl, quoad viiit, celebrates; monimenta ingenii 
ejus baud perinde retinentur. h. e. non eadem 
celebritate. el 14. ibid. 58. Plauto parari necein 
non perinde occultum fuit. h. e. ut Sullae caedes. 
el. 15. ibid. 36. Testiflcatus non Ion gam sui ab- 
sentiam et cuncta in republics perinde immota 
ac prospera fore. h. «. ac ii adewet, Sueton. 
Cces. 56. Quartam elementorum litteram id est d 
pro a, et perinde reliquas commutet. V. infra 
sub 2. n. — Rursus Liv. 27. 8. Perinde lau- 
daret casligaretque. h. e. ut convenit rei vel cau- 
sa. Sic Id. ibid. 17. Quales ex hac die eipe- 
riundo cognovit, perinde opera eorura pretium 
faceret. Tac. 2. Hist. 97. Integrum illic ac favo- 
rabilem proconsulatum Vitellius, famosum lavi- 
suraque Vespasianus egerat: periude socii de im- 
perio utriusque conjectabant. et 12. Ann. 41, 
Spectaret populus hunc decore Iraperatorlo, il- 
ium puerili habitu, ac perinde fortunam utrius- 
que praisumeret. ^ 2. Jungitur particulii, quU 
bus alterum similitudinls aut ajqualitatis ter- 
minus effertur. — a) Perinde ac, perinde 
atque apud Liv. 28. 38. Africam ei, perinde ac 
debeliatum in Italia foret, provinciam destina- 
bant. Cozs. 3. B. C. 60. sub fin. Quam rnaii- 
mas potuerunt pecuoiaa mutuatl, perinde ac sa- 
tisfacere et fraudata restituere vellent. come se. 
et Cic. Mar cell. 4. ad fin. Vereor, ut hoc ( quod 
dicam, non perinde Intelligi auditu possit, at- 
que ego ipse cogitan.' senlio, Id. 10. All. 5. a 
med. Non perinde atque ego putaram, ampere 
vlsuj est. — b) Perinde et apud Tac. 2. Ann. 
2, Perinde odium praxis et honestis. et 58. ibid. 
13. Servltia peiinde el ingenua plebes. et 4. Hist. 



— 655 — 

43. Perinde dives et eloquentia clarus. — Pro 
et etiara que sequitur apud eumd. t. Ann. 
76. Perinde divina humanaque obtegens. et 2. 
Hist. 97. Perinde legati provincneque cuncla- 
bantur. et 4. ibid. 36. Miles secundis adversisque 
perinde in eiitium ducum accendebatur. et 5. 
ibid. 6. Peril! impcritique nandi periods atlollun- 
tur. Hie tamen usus proximo accedit ad ea, qua 
in superiori paragr. l.ailata sunt. — f> Per- 
inde ut, h. e. eo modo, cost come, tale quale, 
apud Cic 3. Oral. ->6. 213. Sed h*c ipsa omnia 
perinde sunt, ut aguntur. Id. 3. Off. 33. 121. 
Habes a patre munns, Marce fili, mea quidem 
sententia magnum; sed perinde erit, ut acce- 
peris. Liv. 7. 5. Nee perinde, ut inaluisset ple- 
bes-, ita agre habuit etc Id. 1- 6. Perinde, ut 
eveniret res, ita communicatos honores pro bene 
aut secus coosulto habilura. Cic. Brut. 50. 188. 
H<tc perinde accidunt, ut eorum, qui adsunt, 
mentes verbis et sententiis et actione tractan- 
tur. — d) Perinde utcumtfue apud eumd. 
2. Divinat. 42. 89. Perinde utcumque tuinpe- 
ratus sit aer, ita pueros orientes animari s itque 
formari. — e) Perinde ac si apud Cic. 13. 
Att. 4'J. Quod ego perinde tuebar, ac si usus 
essem. Sic Cces. 3. B. C. 1. Perinde wstimans, 
ac si usus essct. Tac. 12. Ann. 60. Dec i eta eo- 
rum perinde baberi jusserat, ac si magistratus 
Ilomaui constituissent. Oratorio elocutioni tri- 
buendum est illud Cic. Rose. com. 5. 15. Per- 
inde ac si in hanc formulam omnia judicia le- 
gitima comprehensa siot, pervinde dicemus. — 
f) Perinde ifuasi apud Cic. C&cin. 21. 61. Perin- 
de v.ilebit, quasi armatissimi fuerint. Id. Quincl. 
26. 83. Atque hac perinde loquor, quasi debuu- 
ris, aut polueris etc. Tac. 13. Ann. 47. perinde 
tamen quasi convictus esset cedere patria jube- 
tur. — g) Perinde tamquam apud Liv. 4, 3. 
ante med. Et perinde hoc valet, plebejus ne con- 
sul fiat, tamquam servum aut liberlinum aliquii 
consulem fulunim dicat? • — h) Perinde prout 
apud Plin. Paneg. 20. extr. Meminerint, perinde 
conjecturam de moribus suis homines esse faclu- 
ros, prout hoc vel illud egcrint. ■— i) Peiinde 
quam, tarn quam, tan turn quantum. Sueton. Do- 
mit. 1 5. a med. Nulla tamen re perinde motus 
est, quam re«ponso mathematici. Flor. 3. 3. a 
■med. Perinde speciosa mors earum fuit, quam 
pugna. Tac. 4. Ann. 20. Provincialibus morum 
criminibus perinde quam suis plectereatur. Adde 
eumd. 6. ibid. 30. et 46., 11. ibid. 10. et alibi 
saepe. — ■ /) Haud perinde quam apud Tac. 
2. Ann. 5. Suum militera haud perinde vulne- 
ribus, quam spatiis itinerum, damno armorum 
afflci. Adde eumd. 14. ibid. 48., 15. ibid. 42. 
et alibi saepe. Id. 4. Hist. 72. Nee perinde pe- 
riculum aut metus, quam pudor ac dedecus ob- 
stupefecerat. Adde eumd. 2. ibid. 39. — m) Per- 
inde quam si unus fortasse usurpat Tac. 1. 
Ann. 73. Jusjurandum perinde ajstimandum, 
auam si Jovem fefellisset. et 13. ibid. 49. Cetera 
per omnes imperii partes perinde egregia, quam 
si non Nero, sed Thrasea regimen teaeret? ■ — n) 
Perinde ut, ita ut, cosi che. Entrap. 10. 16. 
extr. Julianus nimius religionis Christian* in- 
sectator, perinde tamen, ut cruore abstineret. — 
o) Vldetur etlam poni pro multum, admodum, 
valde; sed ellipsis est, aliquid enim supplendum. 
Sueton. Tib. 52. Itaque ne mortuo quidem per- 
inde affectus est. Id. Galb. 13. Quare adventus 
ejus non perinde gratus fuit. h. e. perinde ac 
debebat. Ita Id. -4ug. 80- Coxendice et femore 
el crure sinistro non perinde valebat. supple ac 
dextro. Hcec tamen ad superior em paragr. I. 
referri posse videntur. 

PERINDltlfiO, es, ere, n. 2. valde indigeo. 
Tertull. advers. Gnost. 13. Indigeamus, sed non 
periodigeamus. 

PERINDIGNE, adverb, valde moleste, indigne, 
graviter. Sueton. Tib. 50. a med. Tulit perin- 
digne actum a senatu, ut etc. 

PftRINDIGNUS, a. um, adject, valde indignus. 
Sidon. 4. Ep. 4. aJ fin. Quae vos non perin- 
dignum est deliberare. 

PftRINDUI.fiKNS, erttij, particip. ab inustt. 



PERIODICUS 

perindulgeo, valde tndulgens. Cic. 3. Off. 3'. 
112. Et qui perindulgens in patrem, idem acer- 
be severus in fratrem. Est qui leg. nuper in- 
dulgens, ef qui semper indulgeiis. 

PER INF AMIS, e, adject, valde infamis. Sue- 
ton. Piteil. 2. a med. Vir ianoceas el indu- 
strius, sed amore libertina perinfamis. — Cuai 
Genitivo. Ipul. 3. Met. Alioqui publicitus ma- 
leficae discipline perinfames sumus. 

PERINFIRMUS, a, um, adject, valde iulirmus. 
Cels. 2. 14. 53. Si quis pivinlirmus est. Cic. 2. 
Pin. 16. 53. Sunt enim levia et perinfirma, 
quae dicebantuv a te. 

PKRINGKNlOSL'S, a, um, adject, valde inge- 
niosus. Cic Brut. 24. 92. Quod periDgeniosis ho- 
minibus, neque satis doctis, plerumque contigil. 

PKRINGRATL'S, a, um, adject, valdo ingratus. 
Seneca Ep. 98. <i med. Per ingratus est, qui 
quum amiserit, pro accepto nihil debet. 

PiiRiNlQUL'S, a, um. adject. ^ 1. Est valde 
iniquus. Cic. pro leg. .Van it. 22. 63. Quare vi- 
deant, ne sit periuiquuin et uon fcreodum. 
^ 2. Item valde indignatus. Cic. 12. Fam. 
18. Ef st peiiniquo paliebar animo, te a me di- 
gredi. 

PKRINJPRlUS. a, um, adject, valde iujurius, 
peiiniquus. Cab> apud Priscian. 6. p. 694. Put- 
scli. Nam purinjurium siet, quum mini ob eos 
mores, quos piius hauui, bonus detur. ubi datus 
est. mm utt eos muttm. 

PKR1NS1GNIS. e, adject, xalde ins ignis. Cic. 
i. Legg. 19. .11. An corporis pravitates, si ituiU 
pnrinsignes, habebunl aliquid ofTensiunis? 

I'ERINSOLEN'S, eni.s, adject, valde in-olens. 
Vox a Lexico expungenda . occurrit enim Lantum 
in -Vol. Tir. p. 47. 

PiiR INTEGER, tPgra, legruin, adject, valdt* 
integer, omnino inviolatus. Gell. 3. A. Incorru- 
ptus, et cast us, et pe (integer. 

PKRINTRO, as. are, n. 1. omnino inlrare. 
fenant. fit. S. Martin. 3. 22r». Limine nullus 
obest: ad principis ora perintrat. 

PERlNl'NDO, as, are, a. 1. valde inundo. II- 
lim. 1. 267. t*l nigris i TVt/iifl camp'os perinua- 
dat areois. 

PERlNUNGO. is, ere, a. 3. valde iauago. far- 
ro 1. R. R.. 11. 7. Tonsas recentes eodem dir 
perinungunt vino et oleo. Alii leg. perungunt. 
PfiRINVlSL'S, a, um, particip. ab iiiusit. per- 
invideo: molto odiato, valde invisus. Cic. pro 
Cornel, apud Ascon. in fin. Homo diis ac uo- 
bilitati perinvisus. 

PKRIN VITUS, a, um. adject, valde invilu*. 
Cic. 7. Fam. 33. Ne periavitus lege rem tuas 
litteras. Adde Liv. 40. 57. 

PErIOlHA, as, f. 1. ristretto, compendia, ar- 
gomento, itspioy^rj, summa, compendium, argu- 
mentum: a issp{5^ti) contineo, comprehendo. 
Periochas in Iliadem Homed scripsit Auton.; 
in comcedias Terentii Sulpicius Apollinarit 
granrmalicus , qui Pertinacis Imp. preceptor 
fuit: d' 1 quo Capitolin. Pertin. 1. 

PiiRlOttEL'TA, «, id. I. irspsoosuTijc, risita- 
tore, circuitor, visitator. Sic dicitur a Justin. 
Cod. 1. 3. 42. qui in locum remolioi is episcopi 
substituitur, ut circumeal, et visitet quocumque 
opus est: a itspi circum et o'Stj via. — Etiam 
medici KZ3ioie\jta'. } girovaghi, dicuntur, qui op- 
pidatim medicinam i-xercebant. Modestin. Dig, 
27. 1. 6. 

PRRlODlCUS, a, um, adject, periodico, sjpto- 
Stxd;, qui stalls temporibus ad id, unde di- 
scessit, quasi facta peiiodo, revertitur. ^ 1. 
Sic febres periodic*, q«>* certis temporibus 
abeunt, et quodam quasi circuitu facto rurtui 
redeunt, ut sunt tertian*, ut quartaax. Plin. 20. 
Hist. nat. 3. «. (15). Seaiina ejus (colocynthi- 
dis), si fueriot pari numero in linteo adalligata, 
febribus liberare dicuntur, quas Graeci periodi- 
cas vocant. Ccel. Aunl.1. Acut. 14. a. HO. Typiu 
periodicus. Id. i. Tard. 1. Iatercapedioat* exa- 
cerbaliones interposilis diebu9 -.ino vel duobus, 
sicut quos typicos aut pi»ricdicos circuitus appel- 
tamus. ^ 2. ImbHus periodicus apud Capell. 
3. p. 17:t. Optima oratio liel si nunc ex am bit u 



1>ERJ0DUS 

periodico, nunc ex ilia continuatione perpetua 
elocutionis aptetur. % 3. Periodicum certamen 
est, in quo alhleta vincere periodum poleraat, 
idest eosdem bonores adipisci, ac si Pythia, Isth- 
niia, Ncmeaa, Olympia vicissent. In nuramo Si- 
donis apud Eckkel. D- IV. V. T. p. 449., CKRTa- 
men sacrum rEtuodicum oscvnienicum isklo- 
slicttm. V. (ECUMEN1CUS. 

PErIODUS, i, 1. 2. ptriodo, fiep:o5oc. Scri- 
bilur et perihodus apud Feslum p. 217. 3. 
M\'dl. — Poriodus % J. Apud Rhetores est 
compositum quoddam ex pluribus membria, vel 
incisis, quorum unum ab aJio, coojunctionibus et 
alili oralionis parlibus quasi vinculis quibusdara 
ligalum, dependel. Cic. Oral. 61. 204. In toto 
circuitu iilo oralionis, quem Graci irapto&ov, no» 
turn ambilum, turn circuUum, turn comprehen- 
sioncm, aut continuationem, aut circumscriptio- 
nem dicimus. Id. Brut. 44. 102. Quia eliam 
cornpreliensio, et ambitus ille verborum (si sic 
periodum appellari placet) erat apud ilium (Cras~ 
sum) contractus et brevis. Quintil. 9. 4. 124. 
Periodo plura uomina dat Cicero, ambilum, cir- 
cuUum, etc. ^ 2. Item apud Graces accipitur 
pro itinere et circuitu: quo sensu adhibetur ab 
IJieronymo Vir. itluttr. in Luca: tametii opti- 
ma ediiiones Grace habent ftspto'Souc. *f 3. 1- 
Urn pro complexione quatuor sacrorum Gracia 
cerlamiDum, Pythiorum, Istbmiorura, Neraeaeo- 
rum, Olyrapiorum, quod haec spectaculi unum 
post aliud celebrarentur, et per circuitum, siye 
orbem renovarentur. Hinc apud Festum loc. tit. 
periodum vicisse is dicitur, qui qualuor ilia cer- 
tamina obivit, et in omnibus vicll. V. vocem 
praeccd. 3. 
PERlO, is, et 

PERlOB, pErlris, pgritus mm, pBriri, dep. 4. 
V. PERITUS. 

pERlOSTEON, i, n. 2. trepto'oTtov. Ccel. Aurel. 
5. Tard. i. ante med. Patitur principaliler 
jnembrana, que ossa cireurategit, quam Gracl 
periosteon vocant. 

PERIPATETIC!, Orum, m. plur. 2. TJipwa- 
xrjxtxoi, pbllosopbi illi, qui ab Aristotele origi- 
nem babuere: a Kipiitareo obambulo, quod Ari- 
ttotelea phflosophiam solitus fuerit docere inam- 
bulando in Lyceo. Cic. 1. Acad, (post.) 4. 17. 
at 4. Tusc. 3. 6.; et Gell. 2. 18. 

PErIpATETICUS, a, um, adiect. ad Perlpa 
telicos peninens. Colum. 9. M. R. 3. 1. Peri- 
patelica secta. Gell. 1. 3. pbilosophia. Id. 19. 
5. discipline. Id. 2. 18. Theophrastus Peripate- 
ticus. 

PERIPETASMATA, um, n. plur. 3. arazzi, 
tappezzerie, paramenti, itsptKevxauara, peri- 
stromalo, aulaa ct tapelit, quibus parietes au- 
larum, ornatu9 gratia, leguntur, et pavimenta 
insternuniur: a Keporarx'^M circumquaque ob- 
Undo. Cic. 6. Verr. 12. 27. Quid? ilia Attali- 
c«, tota Sicilia nominata, ab eodem Hejo peri- 
petasmala emere oblitus est et § 28. Nunc 
de peiipelassnatls quemadmodum te expedias, 
non babes, peripetosmatii pro ptripetasmati- 
btu. V. EMBLEMA. init. Ct. Barron. 5. L. L. 
168. Mull, el 3. R. R. 5. 16., ubl vocabulum 
Gracis litlerls usurpatur. 

PERlPllERES, is, adject, omn. gen. mptpt- 
piK> versalilis. Capell. 9. p. 323. Ploce periphe- 
ral est, qua ad utrumque aut accommodatur, 
aut servit. 

PErIPHERU, as, f. 1. periferia, jnptfapsio, 
linea ckculi clrcumcurrens. Capell. 8. p. 278. 
Unum signum quod centron, alterum quod pe- 
ripherian deraoostraret. Id. 6. p. 229. Greeds 
lUteris exhibct. 

PERIPHRASIS, is, f. 3. circonlocuzione, irept- 
ppaotc, pircumloculio, circuitio,tropus, quum Id, 
quod uno, aui certe paucioribus Terbis dicl pot- 
erat, pluribus eipHcalur; a nipofpd^a circum- 
loquor. Quintil. 8. 3. 53. et 6. 61. et alibi, Gell. 
3. 1. Ut Sallustium, vel subUIissunum brevitatis 
artifice m, peripbrasin poetarum facere diceret. 
5u«ton. Gramm. 4. a med. lostituere qaacdam 
genera iostitutionum ad eloquenliam prasparau- 
dam, ui problem*, periphrases, eloculiones, e- 



— 650 — 

thoiogias. Alii leg. problemata, paraphrases, al- 
locutiones, ethologias. Adde Charts. 4. p. 245. 
Putsch.; et Diomed. 2. p. 455. 

pkripleumOnIa. v. peripneumonia. 

PERlPLKaMONlAOJS et 

PERlPLEUMONlCUS, a, um, adject. V. PE- 
RIPNEUMONICUS. 

PERIPLUS, i, m. 2. ftept'irXouCj Grasce signi- 
ficat circumnavigationem. Hinc quidam scrlplo- 
res, qui Oram rcaritimam aliquam descripserunt, 
bujusmodi libros Periplus inscripsere, ut Xeno- 
pbon. Plin. 1. Hist. nat. 48. 49, (155). Xeno- 
phon in Periplo etc. x 

PERIPNEUMONIA, a, f. 1. nspurvaufiovta, 
morbus pulmonutn, de quo V. In voce sequent, 
a meuuav pulmo- Cael, Aurel. 2. Acut. 25. 26. 
et 27. — Apud eumd. 3. Tard. 1. et 5. ibid. 2. 
legitur pen'pleumonva pro peripneumonia, ut 
eliam Greece treptJcXsuucvta et irap;irv£Uf*ovt'a 
dicitur. 

PfiRIPNEUMONlCUS, a, um, adject, qui mor- 
bo laborat, qui traptJrvsuuovta dicitur, qua totus 
pulmo afficitur: sequitur tussii bllem, vel pus 
trahens, pracordiorum totiusque pectoris gravi- 
tas, spiritus dlfGcultas, magna febres, continua 
vigllia, cibi fastidium, tabes: qua est descriptio 
Cefsi 4, 7. Plin. 26. Hist. nat. 7. 25. (41). 
Pleurlticis et peripneumonicls centaurium ma- 
ius bibitur. Adde 20. ibid. 17. 68. (176). el ali- 
bi. Ccel, Aurel. 2. Acut. 15. Peripneumonia 
passio. — Apud Veqtt. 1. V tier in. 38- legitur 
peripleumonicut ; et apud 77ieod. Priscian. 2. 
4. a med. et ibid. 5. peripleumoniacui. Grrece 
item *ipw\tvuwtx6c pro trsp urv euwovixdc dicitur 
eadem significatlone. Pertpfeumoniacus legitur 
etiam apud Marcell. Empir. c. 20. p. 113. re- 
tro ed. Aid. 

PERIPSEM4, 8tis, n. 3. itept'^wo, sordei et 
purgamenta, qua abstergendo et defricando col- 
liguntur:a itept circum et ^w radendo deter- 
geo. Tertull. Pudic. 14. ei Paul. 1. Cor. 4. 13. 

PER1PTEROS, i, m. 2. irsptTrrepo«, genus a- 
dincii, quod ei omnl parte columaarum ordine 
cingilur, quasi circum alatus: a ire pi circum el 
irtepdw ala. Pitruv. 3. 1. et 4. 7. V. Bald, in 
Lex. Grace proprie est adject. irept'«repoc> ov, 
quod La tine substaulivorum more usurpatur. 

PfiRlRATUS, a, um, adject, molto adirato, 
valde iratus. Plaut. True. 3. 1. 11. Fuit edepol 
Mars meo periratus patri. Ctc. 9. Fam. 6. Erani 
nobis perirati, 

- PERISCELIS, Idis, f. 3. rtepuntaXi;, ornamen-. 
turn muliebrej nernpe circulus aureus, vel ar- 
genteus crura supra talos ambiens: a *apt cir- 
cum et oxs'Xo; crus. floral, i. Ep. 17. 56. Nola 
refert mereiricis acumioa, sape catellam, S*pe 
periscelidem raptam sibl llenlis. Peiron. fragm. 
Tragur. 67. Burmann. Venil ergo galbioo sue- 
cincta cingillo, ila ut infra cera&ina apparerel 
tunica, ct periscelides lorta, phacasiaque inau 
rata. Plin. 33. Hist. Nat. 12. 54. (151). casdem 
comptdes vocaf, et argenteas plebejis mulieribas^ 
aureas pairiciis iribuit. Isid. 19. Orig. 31. U. 
Periscelides sunl crurum ornamenla mullerum, 
quibus grep^us earum ornatur. 

PERISCELfUM, 11, n. 2. xepwxe'Xtoy, idem ac 
periscelis. Tertull. Cult. fern. 13. Nescio, an 
crus de periscelio in nervum se patiatur artari. 

PER1SPOMENUS, a, um, adject. V. BARY- 
TONUS. Fragm. de Ferb. ed. Putsch, p. 2774. 
Primo de perispomenis dicemus. 

pERISSEUMA vel peritteuma, Blis, n» 3. ks- 
pioatuua vel «epc'TT«uua, esuoeranza, abuodan- 
tia, idest, donatio ex abundant! facta, perisso- 
choregia, quam vocem vide. Hue retraheodui 
locus ex Cod. Justinian, allatus in V. PARA- 
PETEUMA, ubi pro nomine parapeteumalis le- 
gendum nomine ptritteumatis. 

PEBISSOCHOrEGIA, m, f, 1. *spi<J0ox<>p 1, ?7 l ' a > 
annuoBB prabilio copiosior juslo: a itepiooo'c co- 
piosus etvopij'j'i'a erogalio, largitio. Impp. Theo- 
dos. et Falentinian. Cod. Theod. 14. 26. 2. 
Nt^mo privetur eo, quod nunc usqoe perceplt, 
et perissocboregis nomeo penitus amputetur. 

PERISSOLOGlA, a, f. 1. wtouinXoyia, tuper- 



PERISTYLJUM 

flua locutio, vitiosa qutedam periphrasis, vitiuin 
grammalicale, quum oratio inani verborum tur- 
ba et copiosa loquacitate obruitur: a nipiaac? 
redundant, et \iyoc sermo. V\rg. 1. £n, 662. 
faciem mutatus et ora Cupido. Ubl Servius; 
Et ora, perissologia est. Quintil. 4. 2. 43. et 8. 
6. 61. Grsecis litteris scribit. Latinis vero Cha- 
ris. 4. p. 242. Putsch.; et Diomed. 2. p. 444. 
PftRlSSON, i, n. 2. irapcoao'v, nimius, super- 
vacuus. Its appellatur berba strychnon a Plin. 
21. Hist. nat. 31. 105. (179). Qui parciue in- 
sectantur, manicon cognomioavere; qui nequiter 
occultabant, erylbron, aut neurada; ut nonnulli, 
perissoD. Adde Apul, Herb. 74. 

PERISS6SYLLABA, m, f. 1. a irepioffo's, qui 
communem mensuram excedil et syllaba, est 
syllaba adjecta, vel syllaba adjectio. Cnoris. l.p. 
90. Putsch. Ut pius debet in comparatione pior 
dici ; sed quoniam non habet perlssosjllabam , 
nee comparari potest.- Quee regula de omnibus 
appellatiooibu8, qua non habent in compara- 
tione perissosyllabam, observauda. che nel com- 
parativo non crescono di una sillaba, V. et 
voc. acq. 

PERISSOSYLLABES, adject. treptoaoauXXafc'c, 
hexamelrum dicitur qui propter adjectam sylta- 
bam ceteris longior est. Latinis litteris baud se- 
mel hac vox legitur apud Mar . Fictorin. 4. p. 
163. ed. Keil.; Gracis vero ad. Putsch. 2fil2. 
PjSRISSUS, a, um, adject, trepttroc;, nimius, 
• upervacuus. Capell. 9. p. 321. Alia diastemata 
artia, alia perissa: p4rissa autem, qua in tria 
hemitonia discernuntur. 

PERISTASIS, is, f. 3. ittoioxaaii , circum 
sUruia a fraptorapat circumsto, Petron. fragm. 
Tragur. 48. Burmann. Die ergo, si me amas, 
perhtasie declamationis tua, h. e. arguioentum, 
in quo versslur declamatio tua, cum omnibus 
circumstantiis ad illud pertinentibus. 
PHRISTEREON, on is, m. 3. irepjo-repetiw, ei 
PKRISi'tREOS, i, m. 2. herba caule alto, fo- 
lialo, cacumine in alios caule* se spargeus, co- 
lombis adrnoduru familiarij, unde et nomea (a 
irepisrepa columba). [lac Plin. 25. Hist. nat. 
tu. 78. (126). Henc eamdem Id. ibid. 9. 59. 
(10j). (in vulgalis liJjris; edente vero Sillig. 
perislereon) et Apul. Herb. 3. Graca positioae 
peristereona Accusat.. sing., et Cxi. Aurel. 3. 
Acut. 17. in Genit. perislereonis ellerunt. 

PERlStOMlON, l'i, n. 2. trspt(7To>ov, os, ca- 
ver na. Ambros. de Fide 2. 4. Et per circuitum 
slruet vallis peristomion, et obruet illic Gog et 
totam multitudinein ejus. Sed Grceca vox est 
et fortasse Grcecis litteris scribenda. 

PERIS TRdMA, stis, o. 3. araz,zo, tappezzer-u, 
rrepsarpcSfiot, idem quod peripetasma; a ire^to- 
Tpoivvuut circum slerno. Plaut. Pseud. 1. 2. 
12. Ita ego vestra latera loris faciam valide va- 
t in uti sint, ut ne peristromala quidem aque 
picta slat Campanica. Cic. 2. Phil. 27. 67. Con- 
cbyliatls Cn. Pompeji peristromatis servorum in 
cellis leclos stralos videres. Cf. Quintil. H. 4. 25. 
Coocbyliata peristromala lerunt servi. Varro 5. 
X. L. 168. Mull. Gracis litteris scribit. V. et 
voc. aeq. 

PERISTROMUM, i, n. 2. idem quod peristo- 
ma, ^uct, de dubiis nominibus ed. Kelt, inter 
Grammat. Latin. T. 5. p. 588. Periitromum 
generis ueutri; sed Cicero eiegantlus dixit hoc 
ptrislroma et bsec peristromala. Hinc G. Love 
(Prodromus corporis Glossarior. Latinor. p. 
290.-921). ita emeodandum pulat illud Plauti 
Stich. 2. 2. 54, Turn Babylonlca et peristroma, 
tonsilia et tapetia. Fulgati libri habent: Turn 
Babylonlca et peristromatia (vel peristromata), 
conchyliata upetla. Ipsi Codd. peristroma tuen- 
tur. 

PERlSTROPHfi, es, f. 1. wpiorpofr), conver- 
•io. Capell. 5. p. 186. Quum adversaril proposi- 
tionem in nostram partem convertimus, peristro- 
pben rocamui. 

PERIST?LIUM, li, n. 2. luogo circondato da 
colonne, loggia, chiostro, itipurruXtov, locus co- 
lumnts saptus, vel ubi columna in circuitu dis- 
posita sunt: a «pt circum et otuXoc columna. 



PERISTYLUM 

Fitruv. 3. 1., 5. 11. et 8. 4. et 10.,* et Sutton. 
Jug. »2. 

PfiRISTYLUM, i, n. 2. idem ac peristylium. 
Cic. Dom. 44. 116. In Paiatio, pulcherrimo pro- 
*pectu, porticura cum conclavibus pavimentatam 
trecentum pedum concupierat, ainplissimum pe- 
ristylum. Varro 3. R. R. 5. 1. Peristylum tectum 
tegulis. Anton, de i'rbib. 5. Cunctaque marmo- 
reis ornata peristyla sigdis. 

PERITE, adverb, (peritusl. Comp. Peritius 
et Sup, Peritissime. — Perite est cum peritia, 
seu cogtiitioae, quae ab expericntia nascitur, do- 
cte, scienter, scite^ eti.nm.ipun; (It- con perizia e 
maestria, dottamente ; Fr. en personne experi- 
meniee, exercee, habilcme.nl, avec art, adroi- 
tement; Hisp. en homhre experiment ado, ha- 
bilmente, diestramente. : Germ, mil Einsicht 
Oder Erfahrung, geschickt; Angl. skilfully, 
expertly, in a masterly manner, learne- 
dly). Cic. 2. Orat. It). 81, H*c sunt con- 
cinnc distribula, sed tamen, id quod neces- 
se fuit hominibus expenibus veritatis, con peri- 
te. Petron. Satyr. 135. Dentibus folliculos fa- 
bffi perite spoliat. Ptin. 17. Hist. nat. 4. 3. (29). 
Nee colles opere nudantur, si quis perite fodiat. 
Cic. 2. Legg. 12. 29. Quod institutum perite a 
Numa, posteriorum ponliiicum negligentia disso- 
lutum est. Id. 2. Orat. 2. 5. Bene dicere, quod 
est scienter, et perite, et ornate dicere. Gell. 17. 
5. ad fin. Perite et scienter dicere. Cic. 1. Orat, 
11. 48. Satis callide et perite versari in re alique. 
Id. 4. Verr, 54. 135. Omnia istius decreta, im- 
perii, litteras peritissime et callidissime vendi- 
tabat. Gell. 2. 2t. Scite omnia ac perite disse- 
rere. el 5. 3. Vincluram positufamque ligoi scite 
periteque factara considerat. et 10. 22. sub /In. 
Rempublicam constanter, et forliter, et perite 
adminislrare. Seneca Ep. 90. a med. Quae *ab 
imprudentissimis aut aeque fieri videmus, aut pe- 
ritius. Plin. 5. Ep. 19. Perite uti cithara. Id. 
3. Ep. 15. Suavissime et peritissime legere. 

PERlTiA, a, f. 1. (peritus) cognitio ex expe- 
rienlia, ars, artificium, scientia, iunuola. (It. pra- 
tica, perizia, cognizione, maestria; fr. connais- 
sance acquise par I' experience, science, habi- 
lele ; Hisp. conocimiento experimental, ciencia, 
habilidad , destreza; Germ, die Erfahrung , 
Kenntniss ; Ang!. skill, skilfulness, knowledge, 
expertness). Occurrit — a) Cum Gcnitivo rei, 
cujus quis peritus est. Sail. Jug. 50. in fin. 
In Jugurtba tantus dolus, tantaque peritia loco- 
rum et militia; erat, ut etc. Sueton. Tib. 67. 
Existimant quidam, prsescisse hcec cum peritia 
futurorum. Tac. i, Ann. 69. Acceodebat baec 
Sejanns, peritia morum Tiberii odia in longum 
jaciens. et 4. ibid. 58. Peritia legum. Plin. 18. 
Hist. nat. 6. 7. (32). castrametandi. At Sillig. 
legendum putat castra metantis. Gell. 15.31. et 
disciplioa facieadi obsidii. Quintil. 2. 15. 21. 
gratiee ac voluptatis. scil. conciliandae. — o) 
Absolute. Tac. 4. Hist. 30. Legionarii peritia 
et arte praestantes. Vlp. Dig. 7. 1. 27. Si ser- 
vum disciplinis, vel arte instittierit usufruciua- 
rius, arte ejus, Tel peritia utetur. 

PfRlTO, as, are, n. 1. frequentat. a pereo. 
Plaut. Capt. 3. 5. 32. Qui per virtutem peritat, 
non intent. Lindemannus legit periit, at non 
intent, Fleckeisenus vero perit, at non (is~> in- 
terim Apud Lucret. 3. 710., ubi vett. Editiones 
habent peritat, Lachmannus ex optimis Codd. 
legit periit. 

PERlTONiEOS, on, adject, irepi-rovatoj. V. voc 
seq. ad fin. 

PERITONAEUM ml peritoneum, i, n. 2. irspt- 
ccivaiov et jrspcTovstov , membrana teouissima 
omnibus visceribus reliquisque inferioris Ventris 
partibus circumtensa, unde et nomen : a irep i cir- 
cum et Tet'vu tendo. Ccel. Aurel. 3. A cut. 17. 
Membrana major, quam peritonaeum vocant, sci- 
licet qua? omnia interius tegit atque continet 
viscera. Id. 4, Tard. 6. a med. Membrana, quee 
ventrem iatTa cutem circum tegit et appellata 
est perltonoeon. — Adjective peritonceos mem- 
brana dicitur ab eod. 3. Tard. 4. et 4. ibid. 7. 
— Cels. 4. 1. et 7. 4. Gratis (Uteris utitur. 

Tow. Ill 



— 057 — 

PERITUS, a, um, proprie est particip. ab inusit. 
pen'or (unde experior, ut docet Priscian. 8. 
p. 802. Putsch. A perio quoque aclivo videtur 
quibusdam esse experior commuue et opperior 
deponens.), bine Plant. Pers. 2. 3. 16. Quid 
faciei mihi ? verberibus caedi jusseril, compedes 
imponi ? vapulet. Ne sibi me credat eupplicem 
fore. Mihi jam nihil novi oRVrri potest, quin 
sim peritus, et Accius apud Non. p. 258. 4. 
Merc. Quod periti sum us in vita, et usu calic- 
mus magis. Cf. locum Flori sub I. h., et Au- 
son. sub I. g. — ■ Sed peritus est fere adject., 
unde Comp. Periiior et Sup. Peritissimus I.; 
et est sciens, gnarus, doctus, l^iratpoj (It. pe- 
rito, pratico, intendente, sperto; Fr. habile, 
qui scit, qui connait, praticien, connoisseur, 
bon juge; Ui<p. prdctico, hdbil, diestro, inte- 
ligente, conocedor ; Germ, erfahren, klug , tun- 
dig, geschickt, geschent; Ang J. skilful, well 
skilled, expert, knowing , well versed, well 
practised or taught, able, learned). 

I.) Proprie de hominibus. — a) Absolute. Cic. 
1. Off. 41. 147. Ad ea eligenda, quoe dubitatio- 
nem afTerunt, adhibere doctos homines vi! etiam 
usu peritos. Id. 1. Orat. 23. 109. Usee ab ho- 
minibus callidis ac peritia animadversa ac notata 
sunt, et ibid. 15. 6G. Homo prudenlissimus el pe- 
ritissimus. Cces. 1. B, C. 73. Peritissimi atque 
exercitatissimi duces. Horat. 2. Ep. 2. 13. Vivere 
si recte nescis, decede peritis. Id. 2. Od. 29. 1C. 
Me peritus discet Hiber Rhodanique potor. Pro- 
pert. 1. 9. 7. Me doior et lacrimal merito fe- 
cere peritum: Atque utinam posito dicar amo- 
re rudis. Cic. 3. Off. 3. 15. Quod item in poe- 
matis, in picturis usu venit in aliisque complu- 
ribu:, ut delectentur imperiti laudentque ea, 
quae laudanda non siat-.Itaque quum sunt do- 
cti a peritis, desistunt facile sententia. Curt. 
5, 13. 24. Ha ud procul erat fons, ad quern mon- 
stratum a peritis Polystratus Macedo siti mace- 
ralus accessit. Tac. 3. Hist, 37. Annotabant perili, 
numquam antea, non abroga'.o raagistratu, neque 
leee lata, alium suffectum. t pratici conoscitori 
delle consuetudini e dei fatti. Sueton. Aug. 95. 
Immoianti (Auguslo) omnium victimarum joci- 
nera, replicata intrinsecus ab ima libra paruo- 
runt: ncmine peritorurn aliter conjectante, 
quam Iaeta per haec et magna portendi. h. e. 
haruspicum. — b) Cum Genitivo rei, cujus 
quis peritus est. Cic. Eoritej. 7. 15. Sa- 
piens homo ac multarum rerum peritus. Cass. 
1. B. C. 48. sub fin, Periti earum regionum. 
el 3. ibid. 61. Peritiores rei militaris. Nepos 
Themist. 2. Peritissimos belli navalis fecit Athe- 
nienses. Zti>. 1. 34. Perita caelestium prodi- 
giorum mulier. Curt. 4, 10. Peritissimi caeli ac 
siderum vales. Cic. 3. Off. 14. 60. Homo defi- 
niendi peritus. Nepos Timoth. 1 . Fuit eaim 
disertus.-rei militaris peritus, ncc minus civi- 
tatis regendas. Plin. 2. Ep. 11. Vir movendarum 
lacrimarum peritissimus. — Apud Fronton. 4. 
ad JU. Cces. 3. Tamen est in aliis artibus ubi 
delitescas, et peritus paullisper habeare, quod 
nescias, subintelligitur ejus. — o Cum Abla- 
tivo sine praepos. Eucilius apud Charis. 1. p. 
62. Putsch. Ct jure peritus. Sic Cic. Cluent. 38. 
107. Quis P. Octavio Balbo ingenio prudentior, 
jure periiior? et Aurel. T - r ict. Epit. 19. Jure 
peritissimus. Auct. B. Afr. 31. Mirabili peritus 
scientia bellandi. T'ellej. 2. 29. 3. Peritus bello. 
Gell. 4. 8. disciplina militari. Paul. Dig. 33. 7. 
19. Servus arte fabrica peritus. — d) Peritus in 
aliqua re qui dixerit, invent adhuc neminem, 
ait Forcellinus. Sed per zeugma Proper X. 2. 23. 
81 . Non tamen hxc ulli venient ingrata ie- 
genti, Sive in amore rudis, sive peritus erit. 
Quintil. 11. 1.71, In hoc solo minus peritum, 
quam in ceteris. — e) Cum Accusat. et preepos. 
ad. Cic. Fontej. 15. 33. Vir ad labores belli iro- 
piger, ad pericula fortis, ad usum ac disciplinam 
peritus. Justin. 31. 2. 2. Sed res Hannibalem non 
diu latuit, yirum ad prospicienda cavendaque pe- 
ricula peritum. A Let Jeep. leg. paratum. — fl 
Cum Ablal. et prspos. de. Varro t, R. R. 2. 10. 
Qui de agricuitura Romanus peritissimus exlsti- 



PERJURUS 

matur. — g) Poelice cum Accusat. sine prsepot. 
Auson. epigr. 137. Arma virumque docens, at- 
que arma virumque peritus. — ■ h) Cum Infi- 
nite. Virg, 10. Eel. 32. soli cantare periti Ar- 
cades. Tac. Agric. R. Peritus obsequi. Pers. 2, 
34. urentes oculos inhibere perita. Flor. 3. 1. 
Sed rei peritus, fortius adversus Romanos aw- 
rum esse, quain ferrum, pacem emit. V. dicta 
sub init. 

II.) Translate de abstractis. Auson. Epist. 15. 
92. Suescat peritis fabulis Simul jocari et disce- 
rc. arlificiose. 

Homonym. Inter doctum et peritum, in- 
quit Non. p. 428. 30. Merc, quum simile vi- 
deatur. a Tullio discretnm est. ut sit peritus 
plus, quam doctus (3. Off. 3. 15.). Itaque quum 
sunt docti a peritis, facile desistunt a senten- 
tia. H.-EC IS'on. Sed locus Cicer. nihil pro eo 
facit. Illud potius dicas, doctum esse, qui stu- 
dio: peritum, qui usu et experienlia didicil: 
tametsi ne hoc quidem forlasse perputuurn est. 

I'iiRlXVOMii.VOS, i, m. 2. TTEpt^udftsvo;, no- 
men statuae reiYrenlis hoininem se strigili de- 
slringentem, extergentemve: a irspjjow circum 
rado. Plin. 34. Hist. nat. 8. 19. '(86). V. DE- 
SIR IN GO. 

PER1ZOMA, Atis, n. 3. rspi^w^ca, subliqacu- 
lum: a -K-oi circum et ^avvtfit cingo. Isid. 19. 
Orig. 22. feriz.oma est succinclorium, quo tan- 
tum genitalia conteijuntur. Hoc primuin primi 
morlalcs c foliis arborum sibi fecerunt, quando 
post praevaricationem erubescentes pudenda ve- 
larunt. f'ulgat. interpr. Genes. 2. 7. Et aperti 
sunt oculi ainbormn: quumque cogoovissent se 
esse nmlos. consuerunt folia ficus, et fecerunt 
sibi periiomata. 

PEKJKRO. V. PFJERO. 

PEIUCCUVDK, adverb, valde jucunde. Cic. 13. 
Alt. 52. O hospitern mihi tarn gravera dprra- 
uiXrjov'. Fuit enim perjucunde. et Ccel. 11. 25. 
Versari perjucunde in re aliqua. 

PERJCCUNDUS, a, um, adject, valde jucun- 
dus. Cic. 1. Fam. 7. Cui quidem litterae tuae 
perjucundaj fuerunt. et 2. Orat. 7. 26. Disputa- 
tio perjucunda. Tinesi Id. 3. ad Q. fr. I. 4. Id 
mihi pergratum, perque jucundum erit. V. 
PER. 

PERJCGIS, e, adject, valde jugis. Alcim. Ep. 
24. Ergo perjugibus sollicitudinis vestrae studiis 
opportunissimum his operibus acquirendac $alu- 
tis fenus accrescit. 

PERjCRATtU.N'CULA, m, f. 1. deminut. par- 
vu.n perjurium. Plaut. Stich. 1. 3. 76. Ac per- 
juraliunculas parasiticas (dabit). 

PERJC'RATL'S, a, um, particip. a per jura. V. 
PE.IERO. 

PERJCrIGSCS, a, um, adject, idem ac per- 
jurus. Plant. True. 1. 2. 52. Procac lores estis 
vo*, sed ill i perjuriosi. 

PERJCRfCM, li, n. 2. (perjurus) Jusjurandum 
violatum, juramentum falsum, giaravttnlo frlso, 
spergiuro, £7rtoo>c[a. 

I." Proprie. Cic. 3. Off. 29. 108. Quod ex a- 
nimi tui sententia juraris, id mm facere, per- 
jurium est. Id. 2. leg. 9. 22. Perjurii poena di- 
vina exitium, humans dedecus. Id. Fontej. 16. 
3j. Sceleratorum homiuum perjuria. Ovid. 1. 
Arf. am. 6.'i7. perjuras merito perjuria fallunt. 
Id. 5. Fait. 681. Ablue praeteriti perjuria tem- 
poris, inquit. 

II.) Translate, concreto, uti ajunt, sensu vcl 
abstractum pro concreto, perjuria Graia apud 
Sil. It. 17. 425. sunt phalanx Macedonam pu- 
gnantium pro Poenis contra Romanos post pa- 
cta in cum iis pacem. 

PERJCRO. V. PEJERO. 

PERJCRUS, s, um, adject, (per et jui). Comp. 
Perjurior II.; Sup. Per juris simus I. — Perju- 
rus est qui jusjurandura violat, qui jurando jus 
perverlit, eWopxoc (It. spergiuro; Fr. parjure, 
qui viole son serment; Hisp. perjuro; Germ. 
meineidig; Angl. perjured, forsworn, that das 
violated his oath). 

I.) Proprie. Cic. Rose. com. 16. 46. At quid 
Interest inter perjurum et mendacem 1 et ibid. 

83 



PERLABOR 

7. 20. Ballionem ilium Improbissimum et perju- 
rliiimum lenonem quum agit. Firg. 5. Mn. 811. 
Struct* raeis maaibus perjura mania Trojae. ?». e. 
Ltomedontis Trojanorum regis, de quo Id. 1. G. 
502. Laomedonteae luimus perjuria Trojae. Ovid. 
11. Met. 214. tantique operis mercede negata, 
Bis perjura capit superatae mcenia Trojae. Borat. 
3, Od. 24. 59. Quum perjura patris fides Con- 
sortem socium fallat el hospites. 

II.) Translate est, mendax simpliciter, men- 
litore, bugiardo. Plaut. Mil. glor. 4. 2. 74. Heu 
ecastor hominem perjurumJ et 1. 1. 21. Perju- 
riorem hoc hominem si quis viderit, etc. 

PERLABOR, bSris, psus sum, bi, n. 3. Per- 
labier paragoge apud Lucrel. infra cit. — Part. 
Perlapsus. — Perlabi est per aliquem locum 
labi. Lucrel. 4. 248. Isque (oer) ita per nostras 
acies perlabitur omnis. passa, scorre. et 5. 766. 
supra soli* peilabier orbera. Firg. 1. /En. 151. 
Atque rotis summas levibus perlabitur undas. et 
7. ibid. 646. Ad nos vix tenuis famae perlabitur 
aura, perviene, arriva. Tibull. 4. 1. 127. Ulla 
nee aerias volucris perlabitur auras. Sil. It. 

3. 410. perlabitur (Neptunus) aequora curru. 
Adde eumd. 16. 390. Stat. 4, Silv. 6. 4. hsec 
imos animi perlapsa recessus Iaconsumpta ma- 
net. Cic. 1. Tu.sc. 12. 28. Iadeque perlapsus 
ad nos, et usque ad Oceanum Hercules. 

PERLiETUS, a, um, adject, veheraenter laetus. 
Liv. 10. 2t. Supplicatioque perlaeta fuit. 

PERLAPSUS, a, um. V. PERLA30R. 

PERLAMBO, is, ere, a. 3. multurn lambere. 
Alcim. 3. 243. Quumque canes miti perlambant 
ulcera lingua. 

PKRLATE, adrerb. valde late. Cic. 2. Orat. 

4. 17. Idque (verbum) in sermonis nostri eon- 
suetudine perlate patet. 

PERLATEO, tes, tfii, tere, n. 2. valde latere. 
Ovid. 3. Art. am. 415. Quis Danaen nosset, si 
semper clausa fuisset, Inque sua turri perlatuis- 
set anus? 

PERLATlO, onis, f. 3. trasporto , translatio, 
rerbale a perfero. 

I.) Proprie. Rygin. 1. Attron. prcef. Eiinde 
uniuscujusque signi bistorias causamque ad si- 
dera perlationis ostendiinus. h. e. causaro, ob 
quam ad sidera perlatum quodque signum est. 

II.) Translate est tolerantia, tolleranza. La- 
ctant. 5. 22. Patientia est malorum cum aequa- 
nimitatc perlatio. — De loco Quintil. 6. 2. 0. 
F. adnotat. a Spalding. 

PERLATOR, oris, m. 3. riportatore, qui af- 
fert. Ammian. 21. 16. Perlatore capto. Sym- 
mach. 5, Ep. 28. (al. 30.) Perlator brum lit- 
terarum. Adde Augustin. Ep. 146. extr. et 199. 

PERLATRIX, Icis, f. 3. apportatrice , quae 
perfert. Ennod. 1. Ep. 22. Periatrices querela- 
rum litterae. Adde eumd. Ep. 8. 

PERLATL'S, a, um, particip. F. PERFERO. 

PERLAUDAL'lLlS, e, adject, valde laudabilis. 
DLclys Cret. 6. B. Troj. 14. Simulacrum »"or- 
mx perlaudabilis. 

PERLAVO, as, avi, atum, are, a. 1. perfecte 
lavo. Terlv.ll. Paznit. 4. Te peccatorum ftucti- 
bus mcrsum perlavabit. Pelagon. Feterin. 28. 
a med. Ita ut prius scabies ferro crasa perlave- 
tur urina bominis, 

PERLAXO, as, are, a. 1. valde laxo. Apic. 
7. 7. 

PERLECP.BRA vtl jjellecebia, ae, f. 1. idem 
atque illecebra. Plaut. Asin. 1. 2. 7. Te perdam 
ego et filiam, perlecebrae, peroicies, adolescen- 
tum exitiura. Id. Bacch. 5. 2. 47. Euut eccas 
tandem probri perlecebrs, et persur.strices. Jun- 
clim Fleckeisen. leg. probriperlecebrse. 

PERLECTfO. F. PELLECTIO. 

PERLECTO. V. PROLECTO. 

PERLECTUS, a, um. F. toc. seq. 

PERL-EGO vel pellego, legis, )6gi, lectum, 15- 
g«re, a. 3. (per er lego). Scribitur et pellego: 
quod et Priscian. 2. p. 571. Putsch, admonuit. 
Sic apud Plaut. Pert. 4. 3. 27. et Bacch. 4. 
9. 104., et plerique Codd. apud Cic. 13. Alt. 
44. — Part. Ptrlectus, Perlecturus et Perle- 
gendus 2. — Perlegere est omnia colligere; bine 



— 658 — 

^ 1. Generatim et poetiee perlegere oculit, la- 
itrare, diligenter intueri, contemplari. Virg. 6. 
JEn. 33. quin protinus omnia. Perlegerent ocu- 
lis, ni etc. h. e. picturam oranem contempla- 
rentur. Ovid. 1. Past. 591. Perlege dispositas 
generosa per atria ceras. Stat. 3. Theb. 499. 
Postquam rite diu partiti sidera, cuncias Perle- 
gere animis oculisque 6equacibus auras. ^ 2. 
Speciatim est tabelias, libros etc. percurrendo 
legere, leggere. — a) Cum Accusative. Plaut. 
Bacch. 4. 9. 61. Chrysale, ades, dum ego has 
{tabelias) perlego. et Pers. 4. 3. 27. Tabelias 
tene has, pellege. Cic. 1. Divinal. 5. 8. Per- 
legi, llle inquit, tuum paullo ante tertium de 
natura deorum. Cces. 5. B. G. 46. Perlectam epi- 
stolam in conventu militum recitat. Ovid. 1. 
Amor, 11. 19, perlectis rescribat muKa jubelo. 
Apul. Florid, n. 16. Reliquum sine iotermissione 
deincipe die perlecturus. Plin. 1. Hist. nat. 
prcef. (32"). Libri perlegeodi. Sillig. legendi.-— b) 
Absolute. Plaut. Bacch, 4.9. 104. Sine peliegam. 
^ 3. Item speciatim est a priocipio ad finem 
usque legere. Plaut. Asin. 4. 1. 2. Leges per- 
lege. Liv. 38. 28. Censores senatum perlegcrunt. 
h. e. omnium senatorum nomioa recitarunt. 
Adde Senec. Ep. 46.; et Sueton. Claud. 41. 

PERLENiO, is, ire, a. 4. lotum vel admo- 
dura lenire. Marcell. Empir. c. 9. p. 98. re- 
tro ed. Aid. Quum refrigeratum fuerit (medica- 
men), condes illud in vasculo vitreo, ac tepe- 
factum, quamdiu dolorem et tinnitum vel soni- 
tum auricula; perleniat, io aurem de specillo in- 
fundes. 

PERLfiPlDE, adverb, valde lepide. Plaut. Cas. 
5. 2. 39. Perlepide narras. 

PERLEPlDUS, a, um, adject, valde Iepidus. 
Plaut. Pseud. 2. 4. 53. Euge perlepide, Charine, 
meo me ludo lamberas. 4 Hi rectius leg. Eugepae: 
lepide. 

PERLfiVIS, e, adject, valde levis. Cic. 2. leg. 
Agr. 29. 80. An ignoratis cetera ilia magQifica 
populi R. vecligalia, perlevi saepe momento for- 
tunae, inclinatione temporis pendere? Liv. 21. 
43.Saepe-inciiti populi regesque perlevi momento 
victi sunt. Adde eumd. 24. 34. Sunt tamen 
qui ubique leg. levi. 

PERLEVITER, adverb, valde leviter. Cic. 2. 
ad Q. Fr. 6. Perleviter commotus. et 3. Tusc. 
25. extr. Perlevitfer pucgit animi doler. 

PERLlBENS vel perlubens, entis. V. PER- 
LUBET. 

PERLlBENTER vel perlubeDter, adverb, val- 
de libenter. Cic. Tim. 1. Perlibenter et Nigidiura 
vidi, et cognovi Cratippum. et 8. Alt. 14. Te- 
cum perlibenter loquor. Id. 7. Fam. 14. Illud 
quiuem perlibenter audivi ex eodem Chrysippo, 
te esse taesari familiarera. 

PERLIBKRALIS, t, adject, valde liberalis. Ter. 
Hecyr. 5. 4. 24. Perliberalis visa est. 

PERLiBERALlTER, adverb, valde liberaliter. 
Cic. 10. Alt. 4. a med. Hoc loco mulla perli- 
beraliter. Adde eumd. Rose. Am. 37. 108. 

PERLlBET, bebat, bere. V. PERLUBET. 

PERLtBRATtO, onis, f. 3. livello, actus per- 
librandi. f'itruv. 8- 6. Perduclionis (aquarum) 
prima ratio est perlibratio. /'. HBRATIO et LI- 
BRAMEMTJM- 

PERLIBRATUS, a, um. V. voc. seq. 

PERLIBRO, a6, 5vi, Slum, are, a. 1. Part. Per- 
librans 2-; Perlibratus 1. — Perlibrare, c"ta- 
ara^}ii^«i, ^ I. Est diligenter ac perfecte mensu- 
rare, a ad libram aequare, sive aequalcm facere. 
Colum. 3. R. R. 13. 13. Nam Stella -pariler 
imee fossae solum metitur atque perlibrat. Id. 
ibid. mox. Sic permensura et perlibratum opus 
in similitudinem vervacti semper procedit. Id. 
2. ibid. 2. I. Planicies non perlibrata, sed exigue 
prona. Adde Fitruv. 8. 6. ^ 2. Pro librando 
torquere, lanciar diritto. Sil. It. 2. 189. saevam- 
que bipennem Perlibrans mediae fronti. et 5. 
321. fervid us bastam Perlibrat. el 15. 699. jacu- 
lum a tergo perlibrat ad ossa. 

PERLICET, cebat, impers. 2. valde licet. Vox 
a Lexico expungenda; occurrit enim tantura in 
Not. Tir. p. 35. 



PERLONGJNQUUS 

PERLfCfO. F. PELUCIO. 

PERLlMES, Itis, m. 3. Apud M. J. Nips, inter 
Gromat. vel. ed. Rudorff. p. 290, perlimitea 
videntur esse lineae, quae ad limites definiendos 
ab uno ad alterum terminalem lapidem ducuntur. 

PERLlMO, as, are, a. 1. Filruv. 5. 9. circa 
med. Ex viridibus sabtilis, et extenuatus aer 
oculorum perlimat speciem. h. e. extergit, acu- 
tam reddit et puriorem, quasi lima expoliem. 

PERLlXlO, is, etc. F. voc. seq. 

PERLlNO, ITnis, Htum, llnere, a. 3. et Per- 
Unlo, is, ire, a. 4. Prseteritum perlXni vel per- 
livi vel perlSvi nusquam legitur. — De forma 
perlinio F. sub I. — Part. Perliniens I.; Per- 
litus I. et II.; Perlinitus I. — Perlinere est val- 
de Haire, multum, perfecte, undique totum ob- 
linere. 

I.) Proprie. Colum. 7. R. R. 5. 22. Et tunc 
pice liquida cum adipe suilla perlinuntur. Pal- 
lad. 3. R. R. 30. Insulsa amurca plagae ex- 
cisio perlinetur. Apul. 3. Met. a med. Ab imis 
-unguibus sese totam adusque summos capillos 
unguedine perlinit. Rursus Colum. 9. R. R. 
12. 2. Protinus custos novum loculamentum in 
boc prseparatum perliniat intus praedictis berbis. 
At Schneider, leg. perlinat. Fulgat. interpr. 
Sapient. 13. 14. Perliniens lignum rubrica. Se- 
rtn. Sammon. c. 43. p. 68. retro ed. Aid. Ergo 
age, et arrepiam sal icis frondemqut librumque 
Cum vino tere; sic contractos perline nervos. 
Marcell. Empir. c. 19. p. 113. ed. Aid. Fel 
ursinum leprosos admodum saDat, si eo assidue 
perlinantur. — Part. Perlitus legitur a nonnullis 
apud Cic. Rose. Am. 52. 150. Si non satis ha- 
bet avaritiam suam pecunia explere, nisi et- 
iam crudelitate sanguinis perlitus sit. Alii leg. 
praeditus. Addunt et Plaut. Cas. 2. 3. 23., sed 
ibi quoque plerique. al. aliter. Certior est aucto- 
ritas Apul. 8. Met. Arreptum servulum, nu- 
dum ac totum melle perlitum, firm iter alligavil 
arbori ficulneae. Id. 3. Met. init. Homo ternas 
caedis perlitus cruore. — Perlinitus apud Itid, 
Orig. 7. Ut perliniti ex ea nee tineas patianlur, 
etc. 

II.) Translate. Ammian. 26. 10- Cassianae sen- 
tentiae fuco perliti judices. 

PERLIPPlDUS, a, um, adject, valde lippus. 
Plin. Falerian. 1. 34. p. 170. retro ed. Aid. in 
lemmate. Ad os salivosum et perlippidum. h. e. 
valde stillans et quasi lippiens. 

PERLlQUlDUS, a, um, adject, valde liquidus. 
Cels. 2. 4. sub fin. Si quod descendit, est per- 
liquidum. 

PERLlTATUS, a, um. F. voc. seq. 

PERLlTO, as, Svi ? stum, are, n. 1. Part. Per- 
Hiatus. — ■ Perlitare est perfecte litare. sacri- 
ficio facto deos placare votumque irapetrare, 
xdXki&p&ta. Faler. Antias apud Gell. 1 . 7. 
Si bas res divine factae riteque perlitatae es- 
sent. Liv. 41. 15. Saluli Petilium perlitasse 
nsgant. et ibid. 14. In ea hoslia, qua Q. Peti- 
lius sacrificavit, in jocioore. caput non inventum. 
Id quum ad senatum retulisset, bore perlitare 
jussus. Cf. Fhr. 4. 2. od fin. Nee perlitare cen- 
tum victimis potuerat. — Et impers. lav. 36. 
1, Ea omnia sacrificia lata fuere, primisque ho- 
stiis perlilatum est. — Absolute. Id. 7, 8. ad 
fin. Diu non perlitatum, tenuerat dictatorem, 
ne ante meridiem signum dare posset, h. e. quum 
diu perlitatum non esset, id tenuerat dictatorem, 
ne etc. Quum enira bostiae immolatae sinislrum 
quid in extis suis portenderent, augeri boslias 
imperabant, b. e. majoribus bostiis usque ad li- 
tationem (usque dum exta probarentur) sacriC- 
cabaot. 

PERLrTTfiRlTUS, a, um, adject, valde litte- 
ratus. Cic. fragm. pro Q. Gall, apud Rieronym. 
Ep. 52. n. 8. Homo perlitteratus. 

PERLITUS, a, um. F. PERLINO- 

PERLONGE, adverb, ralde longe. Ter. Eun. 
3. 5. 61. Perlonge est, sed tanto ocius prope- 
remus. 

PERLONGINQUUS, a, um, adject, valde lon- 
ginquus. Plaut. Bacch. 5. 2. 77. Pol id qui- 
dem esse baud perlonginquum. 



PERLONGUM 



- 659 — 



PERLONGUM, adverb. V. voc. seq. sub L 

PERLONGUS, a, urn, adject, valde longus. 

I ) Proprie. Cic. 5. Alt. 20. a nwd. Perlonga, 
et nou satis tula via. — Perlongum adverbil 
more, diii. Auson. epigr. 1. 7. Tu quoque ven- 
turos perlongum consere Janos. 

II.) Translate de tempore est diuturnus. Plant. 
Trin. 3. 3. 17. Nunc si opperiri vis adventum 
Cbarmidis, perlongum est. 

PERLURENS tel perllbenj, entis. V. PER- 
LUBET. 

PKRLUBENTER. v. perlibenteu. 

PERLL'BET vel perlibet, bebat, (bait vel bl- 
turn est), bere, iiupers. 2. Prater, pertubuit, 
perlubitwn est nusquam, quod sciam, iegitur. 
Part. Ptrlubem. — Perlubet est vehementer 
lubet, valde cupio. Ptaut. Capt. 4. 2. 53. Per- 
lubet hunc colluqui huminem. Adde Rud. 2. 
3. 23. et Id. Trin. 3. 3. 50. Tenesjam? ca. pro- 
pemodo! atque auscnllo perlubens. Adde eumd. 
ibid. 4. 3. 31. et Cic. 2. ad Q. fr. 6. ad fin. la 
quibus me perlubente Servius allisus est. 
PERLCCEO, etc. V. PELLUCEO, etc. 
PERLOCESCO, is, ere, iachoat. n. 3. incipio 
perlucere. Gloss. Pkilox. Pcrhicescit, fcafaivst. 
llcim. Sentent. ex serm. die III. rogat. Porro 
ISgnea vascula legitimam conjugatorum prssfe- 
rant simplicitatem, cruore martyris aurea ru- 
beant, virginilatis radio argentea perlucescaot. 
PERLUCTUOSUS, a, urn, adject, valde luctuo- 
sus. Cic. 3. ad Q. fr. 8. a med. Serrani fun us 
perluctuosum fuii. 

PERLCDO, India, lQsi, tusurn, ladcre, a. 3. idem 
ac ludo, aul valde ludo. Jfanif. 5. 81. Obslan- 
tcntque mora totum perludere circum. h. e. iu- 
dere per UHuro circum. Est qui legit prxlulere, 
h. e. perstringere, percurrere. Item qui proeclu- 

dere. 

PERLCMlNO, as, are, a. 1. valde illummarc. 
Tertull. Car. Ckr. 4. a med. Carnem caeca rn 
perlumioat. 

PERLC'O vel pellao, ltiis, latum, luere, a. i. 
Apud Fronton. 4. ad M. Cm. loc. cit. in LAVO 
Iegitur pelluere. — Part. Perluens, Perlutus et 
Pertaendus. — Perluerc est idem ac lavare, vel 
multum lavare. Quid ab abluo, coituo , eluo, 
lavo, elavo, diluo, proluo, subluo dilTerat, V. 
in LAVO in fin. Ovid. 5. Fast. 435. Quumque 
manus pure fontana perluit unda. Alii legunt 
proluit. Colum. 12. R. R. 20. 3. Quum earn dili- 
genter aqua marina periueris. Petron. Satyr. 
120. Nee mea Xisiphone sitientes perluit artus. 
Ptin. 10. Hist. nat. 44.61. (127). j£dera earn 
madentibus pennis perluunt atque purificant. 
Id. 8. ibid. 27. 41. (97). Ibis rostri adun- 
citate per earn partem se perluens, etc. h. e. 
se purgans. Colum. 9. R. R. 16. 1. Express* 
t'avorura reliquiae postquam diligenter aqua dulci 
perlutus sunt. Apul. 2. Met. in (in. Anhelans et 
sudure perlutus. Plin. Valerian. 1. 19. p. 160. 
retro ed. Aid. Si gravitas sit aurium, eodem 
felle cum lacte muliebri perlucndse sunt. — El 
Medio rum apud Graecos more. Cces. 6. B. G. 21. 
extr. Promiscue in tluminibus perluuntur. Mo- 
ral. \. Ep. 15. 4. gelida quum perluor unda. 
PERLOsIO, onis, f. 3. longus ludus. Gloss. 
Cyrill. AtawatYfio'c, perlusio. 

PERLGsOrIUS. V. PROLUSORIUS. 
PERLUSTRATUS, a, urn. V. voc. seq. 
PERLUSTRO, as, avi, alum, arc, a. 1. Part. 
Perlustrans II. 1.; Perlustratus I.; Perlustran- 
dus U. I. — Perlustrare est idem ac lustrarc, 
\el diligenter et attente lustrarc. 

I.) Proprie. Liv. 8. 36 Perlustravitque lio- 
stium agros. Id. 7. 34. extr. Uasc omnia (loca) 
tagulo gregali amictus-perlustravit. Velle). 2. 
106. 1. Perlustrata annis tola Germania. 

II.) Translate. ^ 1. Est ad examen vocare, 
accurate considerare. Cic. Par lit. orat. 11. 38. 
JJujus igitur maleriae ad argumontum subject*, 
perluslrandae animo partes erunt omnes. Liv. 25. 
9. Perlustrarentque omnia oculis. Id. 23- 46. 
Hunc quum perlustrans diu oculis obequitasset 
bostium turmis. ^ 2. Speciatim in re sacra. Co- 
lum. 8. R. R. 5. 11. Paleas, quas substraturi 



sunt, sulphure et bitumine atque ardente Ueda 
periuslrant. ft. e. purgant, expiant. — Mine 
Stat. 4, Silv. 3. 143. Solemai prece quindeciin 
virorum Perlustra mea dicta. 

PERLCTL'S, a, lira. V. PERLL'O. 
PERMACEO, es, ere, n. 2. valde maceo. En- 
nius apud Paul. Diac. p. 367. 7. Jfiitt. Aul 
permaceret paries percuss 'V trifaci. h. e. labefa- 
ctaretur, debilitaretur. Codices habent permace- 
ret, quod tuetur A. Kockius, Exerc. crtt. p. 8.; 
JUulUrus cooj. pertuceret; cl. Vaklen.y Enman. 
Poes. reliq. p. 77., permaceat. 

PERM ACER, in;icra, macrum, aJject. valde 
macer. Plin. 18. Hist. nat. 6. 7. <3i). Omois 
creta coquit, nisi permacra. Plinius Catoni bac 
tribuit; sed borum nihil apud Caton. exstat. 
Gels. 2. 21. Laro domestica permacra. 

PERMACERO, as, are, a. i. jalde, seu per- 
fects macero, subigo. Vitruv. 7. 2. Calculi in 
opere quum perrnaccrantur, dissolvunt tectum 
expolitiones. 

PERMADEFACtO, fdcis, feci, factum, ficere, 

a. 3. <alde ruadefacere. Plaut. .Host. 1. 2. 63. 

pro imbre amor advenit, permadefecit cor meum. 

PERMADEO, es, et rectius 

PERM.4DESCO, madescis, madiii, madescere, 

n. 3. est valde ma dere, 5ta^oix.°H a4 - 

I.) Proprie. Colum. 2. R. H. 4. 4. Quasi hi- 
bernis pluviis terra permaduerit. Adde eumd. -i. 
ibid. 6. «J. et Arbor. 28. Quum tota^ nocte (cyti- 
sus) permaduerit. Prudent. 10. ws?;' c^f. luiO. 
bourn cnede permadescilis. Marcell. Empir. c. 
33. p. 134. retro cd. Aid. Fabam fresam in mul- 
sarn aquam infunde, et, quum bene permadue- 
rit, contere. Id. c. 1. p. 88. Sertula campan* 
coronse quinque ex passo et aqua frigida pari 
mensura coquuntur, donee permadescant. 

II.) Translate. Seneca Prov. 4. Fugite ener- 
vatam felicilatcm, qua antiui permadescunt. h. 
e. debilitantur. Id. Ep. 20. sub fin. Delicus 
permaduimus, 

PERMAGNlFlCCS, a, urn, adject, valde ma- 
gniQcus. fulgat. inter pr. Esther 2. 18. Et jus- 
sit convivium praeparari permagniiicum cunctis 
principibus. 

PERMAONUS, a, um, adject, valde magaus.— 
a) Cum Substanlivis. C'tc. 1. Fin. 17.55. Fieri 
taraen permagaa accessio potest. C<ss. 7. B. <>. 
31. Sagittariorum permagnus Qumerus. ^ucl. B. 
Afr. 40. Villa permagna. Cic. 3. Ve.rr. 10. 27. 
Permagna bereditas. Id. 2. leg. Agr. 2. 5. Hoc 
tarn insigne beneticium, Quirites, quum ad animi 
mei fructura atque betitiam duco esse perina- 
gnum, turn ad curam so'.licitudinemque multo 
magis. avere gran parte. Horat. 1. Sal. 7. 4. Pei- 
sius hie peniiagna negotia dives habebat Claso- 
menis. — b) Neutrum absolute. Cic. 1. Tusc. 46. 
111. Pei magnum existimans, trcs Olyrnpioui- 
cas una e domo prodire. Id. Par tit. orat. i't. 
84. Quod permagni interest, pro necessario 
saepe babetur. Sic tmesis est in illo ejusd. 10 
Alt. 1. Per enim inagni aesttrno, tibi factum 
nostrum probari. V. PER. Ter. Heaut. 3. 1. 57. 
si cerium "st tibi Sic facere, illud permagni re- 
ferre arbilror. Cic. 5. f'err. 39. 90. Decumas 
permagno vendere. 

PERM ALE, adverb, assai rnalamente, valde 
male. Cic 1. Alt. I*. Sequani per male pugna- 
runt. At. leg. male. 

PERMANANTER, adverb. xaTap^ud'JTw;, per- 
manaado, penetrando. Lucret. 6. 916. Usque 
adeo permananter vis pervolat ejus. 

PERMAN'ASCO, is, ere, n. 3. idem ac permano, 
vel incipio permanare. Plant. Trin. 1. i. UH. 
Undo ad eum id posset permanascere. h. e. ad 
ejus Qoiiliam pervenire. 

PERM AN ENS, entis, particip. et adject. / . 
voc. seq. et in On. 

PERMAnEO, manes, mansi, mansum, malnere, 
n. 3. Part. Permanent sub a. et I.; Perman- 
surus sub a. — Permanere est usque inanere, 
durare, perseverare, ut pa let ex Cic. 5. Fain. 2. 
sub (In. Maoeo in voluntate, et, quoad lu voles, 
permanebo. Gr. Ka,rxp,ivia (It. mantenersi, con- 
tinual e, perscverarCj star $aldo; Fr. demeu- 



PERMANO 

rtr jusqu' a la fin, perteverer, persisler ; Hisp. 
persistir, perseverar, estar finno; Germ, ganz 
verbleiben, verharren; Angl. to stay to the 
end, endure, remain, continue, last, hold 
out, persevere). Occurrit — a) Absolute. 
Cic. I. Tusc. 4.5. 108. Mortui cera circum- 
lili ut quain raaxirne pennaneant diuturna 
corpora. Id. 2. Fin. 27. 86. Quis enim con adit, 
semper sibi illud stabile et lirmum permansu- 
rum, quod fragile et caducum sit? Sail. Jug. 5. 
Amicitia Masiniss* bona atque hooesta } nobis 
permansit, sed imperii vitajque ejus finis idem 
fuit. Ter. Hecyr. 3. 1. 25. Ira inter eas rnter- 
cessit, qu« tarn permansit diu. Cic. 2. Legg. 25. 
63. Alhenis jam a cecrope permansit hoc jus 
Ovid. Heroid. 5. 6. N'e tua perraaneam, quod 
mibi crimen obest? Id. 14. Met. 141. contem- 
pto munere Pbcebi, Innuba permaaeo. Suelon. 
Aug. 78. Ibi-ad niultam noctem pevmanebat. 
/d.' Tib. 75. Etiam post mortem tyranni saevitia 
perrnanente. Id. Cces. 60. Permanendi neces- 
silas. Cinna apud Sueton. Gramm. 11. Specula 
permaneat nostri Diana Catonis. — Et cum ad- 
dito tempore, ad quod usque res permanet, per 
Accus. et praepos. ad vel in. Cic. 2. -Vat. V' 
33. 85. Quae \mundi partium conjunclio) aut 
sempiterna sit necesse est hoc eodem ornatu, 
quem videmus, aut certe perdiuturna, perma- 
nens ad longinquum et immensum pane tempus. 
Varro 2. R. R- 4. 8. Verres octo mensum m- 
cipit saiire; permanet, ut id recte facere possit, 
ad trimum. Ovid. 2. Art. am. HO. Solus ad 
extremos permanet ille (animus) rogos. Decrel. 
Tergestin. 2. 26. (apud Lachmann. ad Lucrel. 

1. 120.) \Tl AD POSTER0S NOSTROS TAM VOLVNTAS 
ANPLlSSISir VIRl OV'AM FACTA PEHMANEAST. Ovid. 

4. Trist. 10. 73. Ultima, quas mecum seros per- 
mansit in annos, Sustinuit conjux exsulis esse 
sui. — b) Cum Ablativo et praepos. in. Liv. 3*. 
•>L Seleucus in maritima ora permanens. Hue 
referendus et illud Lucrel. I. 120. Elsi praterea 
tarnen esse Acherusia templa Ennius aternis ex- 
ponit versibus idem, Quo neque permaneant 
anim* neque corpora nostra, Sed quaedam simu- 
lacra mudis pallentia miris. h. e. in quibus per- 
maneant. Ita vero leg. Lachmannus; aln per- 
manant. Cic. i.Att.20. In mea pristina sentenlia 
permanebo. Cces. 5. B. G. 4. Permanere in of- 
ficio. Auct. B. G. 8. 26. perpetuo in amicitia 
alicujus. Cic 1. Off. 31. 112. in proposito sus- 
ceptoque consilio. Luccejus ad Cic 5. Fam. l ■*. 
sub jin. in incepto. — c) Cum Genilivo. Se- 
neca Ep. 76. circa med. Una indepravata virtus 
est, et sola permanet tenoris sui. — Passive im- 
pers. Augustin. de Don. Persever. 43. Lt ve- 
niatur ad lidem et permaneatur in fide. — lilac 
part, praes., cujus exempla supra retulimus, 

Permanens, entis, adjective quoque usurpatur, 
unde Comp. Pennanenlior, apud Boelh. loc. 
cit. in PKRDURABILIS. 

PERMANO, as, 5vi, atum, are, n. 1. Part. /«•»- 
manans I. 2. et II. 1. — Permanare est per- 
ineal, per omnes partes manare, pcrfluere, xa- 
TewV's'w (It. scorrere per ogni parte, passare 
a traverso; Fr. couter a trovers; Hisp. cola-, 
pa&ar por medio; Germ, durchflicssen, durci- 
drinnen; Angl. to flow or pass through). 

I ) proprie. <f l.Stricto sensu est perfiuerc, 
perineare. Lucrel. 1. 348. In saxis ac speluncis 
permanat aquarum Liquidus humor. Id. 6. 951. 
per dissepta domorum saxea voces Pervolitant, 
permanat odor, frigusque, vaposque Ignis. Id. 1- 
404 Permanat calor argentum. h. e. manat per 
argentum. Id. 3. 699. insinuatam Perrnanaro 
animam nobis per membra solere. ^ 2. La- 
tiori sensu, vel translate, ttl aliis placet, est P e- 
nilus manare, penetrare, pervenire, descenders 
C'tc Ctuent. 62. 173. Celerius ne venenum pot- 
nit comesum, quam epotum, in veoas atque in 
omnes partes corporis permanare? /*. 2. Aa(. 
D. 55, 137. Succus is, quo alimur, permanat ad 
jecur per quasdam directai vias. Lucrel. 1. 122. 
Acberusia templa, Quo neque permanent anuria, 
neque corpora uostra. h. e. penetrent, adeant, 
pervenlant. At Lachmannus ei Codicibut leg- 



PERMANSIO 

ptrmantanl et banc lectionem tuetnr. fitruv, 
2. 6. Penitus ignis et flaramas vapor per interve- 
nia permanans. 

II.) Translate. <f 1. De abstractis. Plant. 
Most. I. 63. Amor usque in pectus permanavit. 
Zucret. 3. 252, Neque teraere hue dolor usque 
potest peaelrare, neque acre Permanare malum, 
quiti omnia perturbeotur. Cic. 2. Tusc. 18. 42. 
C,onc!usiuncul3» ad sensus permanantes. Id. Balb. 
25, 56. Ut aliqui sermones hominum etiam ad 
vestras aures permanarent, et ia judicio ipso re- 
dundarent. Id. Rose, Am. 24. 66. Ex quo si 
qua macula concepta est, non modo eiui non 
potest, verum usque eo permanat ad animum, 
ut etc. Id. 4. Tu.sc 1, 2. Pythagoras doctrina 
quum longe lateque flueret, permanavisse mibi 
videtur ia banc civitatem. ^f 2. Est etiam pro- 
diro, pervulgari, trapelare, divulgarsi. Plant. 
Capt. 2. 1.25. Ne permanet palam h«c nostra 
fallacia. Ter. Adelph, 2. 4. 19, Ne aliqua ad 
patrem hoc permanet. non arrivi alle orecckie 
del padre. 

PERMANSlO, Sni9, f. 3. permanenza, 5ia- 
jnvrj, pcrseveraalia. Cic. 1. Fam. 9. a med. Num- 
quam praestamibus in republ. gubemanda viris 
laudata est in una sententia perpetua perman- 
sio. et 2. Invent. 54. 164. Perse verantia est in 
ratione bene considerata stabilis et perpetua per- 
mansio. Id. 11. Alt. 18. Quodvis enim suppli- 
cium levius est hac permansione. 

PERMARlNUS, a, um, adject, qui marl pot- 
ens est. Gloss. Philox. Permariai, $tatrdi»T*ot. 
soil. dii. Hi videntur fuisse appellati etiam dii 
titorales, et Lares marini, quibus nempe vota 
nuncupabant navigantes. V. LITORALIS. Ma- 
rines vero ita memorat Varro apu<i Non. p. 
538. 14. et p. 542, 11. Merc. Suspendit Laribus 
marinis molles pilas, reticula, et strophia. Fog- 
ginius ad Verrii Flacci Fast. p. 79. probat, 
iisdem diem sacram fuisse XI, Kalendas Jaoua- 
rias ex Kalend, Prosnestvn., et ex verbis his Ma- 
crob. 1, Saturn. 10. Undecimo Kalend. Januar. 
ferise sunt Laribus consecrate, quibus aedem 
bello Antiochi JSmilius Regillus prsetor ia campo 
Martio curandam vovit. Z\v. 40. 52. Idem {M, 
/Emilius Zepidus censor ana. U. C. DLXXY.) 
dedicavit aedem Larium permarinum in campo: 
voverat earn annis undecira. ante L. .■Emilius Re- 
gilius navali prcelio adversus praefectos regis An- 
tiochi. et mox, postquam retulit antiquam voti- 
vam inscriptionem ibidem positam, ait: Ejus eel 
ergo jedem Laribus permarinis vovlt. M, Aurel. 
apud Fronton. 3, ad M. Cozs. (edente iterum 
A. Maio) Ep. 9. Nunc redeo Romam, deosque 
viales et promarinos (fortasse legendum perma- 
rinos) votis imploro, ut mini omoe iter tua prae- 
sentia comitatum sit. 

PERMATURESCO, tttrescis, tartU, tOrescere, 
n. 3. prorsus maturus fio. Ovid, 4. Met. 165. 
Nam color in pomo est, ubi permaturuit, ater. 
Cels. 2. 24. Oleas, qua? in arbore permaturuerunt. 
Colum. 2. R. R. 10. 18. Hoc idem semen-ipse 
vidi mense Junio Julioque conseri, et per auctu- 
mnum quum permaturuerit, tolli. V. et voc. seq. 

PERMATCRO, as, Sri, are, a. 1, ad perfectam 
maturilatera perduco. Hygin. fab. 136. Morum 
quum permaturarit nigrum. Alii teg. permatu- 
ruit. 

PERMATCRUS, a, um, adject, ben tnaturo, 
valde maturus. Colum. 12. R. R. 50. 1. Quum 
jam (baccce) ntgruerint, nee adhuc lamen per- 
matura? fuerint, Cels. 6. 13, sub fin. Non perma- 
tura raandere. Mar cell, Empir, c. 23. p. 120. 
ed. Aid. Ebuli baccas permaturas eiprime et ex 
eo succo etc. 

PERMAXlME, adverb, quam raaiime. Cato 
R. R. 38. a med. Austrum caveto permaxime. 
Apul. 10. Met. Metu etiam mortis cruciabar per- 
maiime. Utroque lco alii leg, maxime. 

PERMAXlMUS, a, um, adject. And. declam. 
qua* inscribitur Trihunus Marianus, 8. Quid tibi, 
imperator permaxime, prodest? Sed haec declam. 
nuilius est auctoritatis. Non raodicara habet Pore, 
Zatra declam. in Catil. 21. si salva est lectio: 
Solitudioa locorum permaxima et singulari. 



— G60 - 

PERMEAbILIS, e, adject, qui transiri potest. 
Solin. 47. Latitndo vix est plaustro permea- 
bilts. 

PERMEATOR, oris, m. 3. qui permeat. Tter- 
tull. Apolog. 21. Permeator universitatis spi- 
rit us. 

PERMEATUS, a, um. V. PERMEO. 

PERMEATUS, us, in. 4. meatus qui trans- 
eundo inserviunt. Plin. 20. Hist. nat. 21. 84. 
(228). Succus decoctas (malvce) nervis prodest et 
vesicas et inlestinorum rosionibus; volvas et cibo 
et infusione emollil; in oleum succus decoctas 
permeatus suaves facit, h. e. urinas meatus. Ita 
legit Sillig. ex fconts Codd. ; vulgati libri ha~ 
bent pori meatus ; at vox porus recte Plinio 
abjudicanda. 

PERMEDfOCRIS, e, adject. troXu^iTptoc, ad- 
raodum mediocris. Cic. 1. Orat. 51. 220. Per- 
mediocres ac polius leves motus debere esse di- 
cunt. 

PERMED!TATE, adverb, cum diligenti medi- 
tatione. Plauti exemplum V. in MEDITATE, 
ubi per tmesin per quam meditate legitur. 

PERMiSDlTATUS, a, urn, parlicip. ab inusit. 
permeditor. Plant. Epid. 3. 2. 39. Earn [fidi- 
cinam) permeditatam meis dolis mittam. h. e. 
probe instructara. Alii rectius leg. prperaedita- 
tam. 

PER>l£DfO"S, a, urn, adject, qui omnino me- 
dius est. Fenant, in epist. prtsm. carm. 6. I, 
5. ad fm. In medituliio hujus opusculi illam 
fiximus litteram, quas inter vigintitres numera- 
tur permedia. h. e. littera M. 

PERMENSlO, onis, f. 3. perfects dimensio. 
Capelt. 7. init. Postquam conticuit prudens per- 
mensio terra*, h. e, Geometria. 

PERMEISSL'S, a, um. V. PERMETIOR. 

PERMEO, as, 5vi, stum, are, a. 1. Part. Per- 
■means et Permeatus I. — Permeare est meare 
per aliquam rem, praetergredi, penetrare, 5ta- 
Su'vw (It, passare, penetrare; Fr. aller jusqu' au 
bout, traverser entikrement > paroenir ) penitrer 
jusqu' a; Hisp. atravesar, travesar, pasar de 
una parte a, otra , penetrar ; Germ . durch 
wandern, durchgehen, durchdringen: Aagl. 
to go or pass through or over, penetrate, per- 
vade, permeate). 

I.) Proprie. ^ 1. Stricto sensu. — a) Cum 
Accusative. Plin. 5, Hist. nat. 26. 21. (.90). 
Euphrates mediam Babyionem permeans. h, e. 
means per medidm Babyionem. Ovid. 4. Pont. 
11. 15. Dum tua pervenit, dum littera nostra 
recurrens Tot maria ac terras permaat, annus 
abit. Sil. It. 4. 608. Experiar, sitne in terris, 
domitare quod ensis Non queat Ausonius, Tjr- 
rhenave penaeet hasta. Ammian. 21. 15. Per- 
rneato amne. oltrepassato, transito. Adde eumd. 
24, 2. in (in. Sic Capell. 2. p. 41. Quo hemitonio 
permeato etc. — b) Neutrorum more, cum 
additis. Plin. 10. Hist. nat. 29. 41. (77). Larius 
lacus, ad quern ciccaias non permeant./J.31.tbid. 
5. 30.(55). Quoniarc Alpheus in earn insulam sub 
ima maria permeat. Tac. 15. Ann. 9, Saia et sa- 
gittse loogius in hostes permeabant. Colum. 8. 
R. R. 15. 5. Anates otlenduntur, si non sint libe- 
ra spatia, qua penneent. — c> Passive imp era, 
Aurel. Vict. C(Esar. 13. Iter, quo ab usque 
Pontico raari in GalUara permeatur. ^ 2. La- 
tiori sensu, vel translate, ut aliis placet, pro sim- 
plici ire, aut progredi. Colum. 11. R. R. 1. 16. 
Ut in itinere conficiendo same dimidio matu- 
rius pervenit is, qui naviter et sine ullis con- 
cessationibus permeabit, quam is, qui quum sit 
una profectus, umbras arborum, fonticulorumque 
amcenitatem, vel auras refrigerationem captavlt; 
sic etc. Hie permeare nullo modo pro simplic't 
meare positum est, sed continuum nulloque im- 
pedimento interruptum proficiscendi actum si- 
goificat. 

II. » Translate. Cic, 4. Acad. (2. pr.) 37. 119. 
Quod qusedam animalis intelligenlia per omnia 
ea permect et transeat. Et Orellius et alii re- 
centior. leg. permanet. 

PERMERgiJ, res, rni, r«um, rerc, a. 2, mul- 
lum et legitime mereo: de miiitantibus dictum. 



PERMIRUS 

Stat. 1. Silv. 4. 73. sole sub orani Perraerult 
jurata manus. 

PERMETIOR, metlris, mensus sum, mgtiri, 
dep. 4. In aliis temporibus, quae infra non lau- 
dantur, raro invenitur. part. Permetiens II. 
1.; Permensus 1, et II. 1. 2., 3. et in fin. — 
Permetiri est idem ac metiri, vel totum me- 
tiri. 

I.) Prcprie. Cic. 4. Acad. (2. pr.) 41. 126. Vos 
solis magnitudinem quasi decempeda permensi. 

II.) Translate. ^ 1. Generatira est idem ac 
peragrare. Ennius apud Non. p. 378. 18. Merc. 
Hinc campos celeri passu permeusa parumper 
Conjicit in silvam sese. Id. apud Festum p. 301. 
1. Mull. Sed sola terrarum postquam per- 
mensa parumper. Plant. True. 2. 2. 49. Per- 
mensus est viam ad vos, h, e. confecit, ad vos 
transiit . Zucret. 6, 114t. Nam penitus ve- 
niens ££gypti flnibu' morbus, Aera permensus 
multum camposque natantes, Iacubuit tandem 
etc. Virg. 3. Mn. 157. Nos tumid um sub te 
permensi classibus ajquor. Stat. i. Silv. 3. 202. 
durum permensus iter. Seneca Here. Fur. 393, 
Illyrica Cadmus regna permensus fuga. che 
trascorse fuggendo. Alter Seneca Consol. ad 
Polrb. 36. a med, Italia? ac Sicilies oraa erra- 
bundus permetiens. fitruv. 9. 4. ante med. 
Jo vis steila CCCLXV. diebus singula signa per- 
metitur. <f 2. Speciatim est attente,considerare. 
Stat. 6. Theb. 760. Ut sese permensi oculis et 
uterq-ie priorem Speravere locum, etc. ^ 3. 
Item de tempore. Seneca CEdip. 740. proles Uno 
aetatem permensa die. che ha scorso tutta la 
sua vita. Martial. 9. 30. Permensus sacula. 
— Hinc Part, praeter. 

Permensus f a, um, passive quoque usurpa- 
tnr. 

I.) Proprie. Colum. 3. R. R, 13. 13. Permen- 
sum et perlibratum opus. 

II.) Translate, ^f 1. Est idem ac transitus, 
percorso. Apul. 8, Met. Aliquanto vias per- 
menso spatio. ^ 2. De tempore. Tibull. 3. 3. 
9. permenso defuactus tempore Iuci9. h. e. trans- 
acto. Alii leg. prasmensas defunctus tempore 
lucis. ^ 3. De abstractis. Apul. 10. Met. Gra- 
datim permensis honoribas. 

PERMETO, is, ere, a. 3. omnino metere. Vul- 
gat. vel. Levit, 19. 9. Et metentibus vobis me-t- 
sem terra vestr« 5 non consummabitis messem 
agri tui permetere, et qu» cadent ex messe tua 
non colliges. Vulgat. interpr. habet: non ton- 
debis usque jsd solum superficiem terras, 

PERMETUENS, entis, particip. ab inusit. per- 
metuo, valde metuens. Virg. 2. &n. 572. Et 
punas Danaum, et deserli conjugis iras Perme- 
tuens. 

PERMlLlTO, as, 5vi, stum, are, n. 1. idem 
ac milito, seu pouus justura militias tempus mi- 
lito. Ulp. Dig. 27. 1. 9. Si tribunus in cohorti- 
bus praetoriis permilitaverrt. 

PERMINGO, miagis, minxi, mictura, minge- 
re, n. 3. scompisciare, miageado conspurco. 
Translate psedlco. Horat. 1. Sat. 2. 44. Hunc 
perminxerunt calones. 

PERMfNlMUS, a, um, adject, quam minimus. 
Juvenc. 3. 584. Nam multos homines dignatio 
saocta vocavit, E queis perminimam dignum est 
secernere partem. 

PERMlN'CTUS, a, um, adject, valde mimitus. 
Cic. 2. Tusc. 13. 30. Ut omnia praeterea, quae 
bona corporis et fortunas putantur, perexigua et 
perminuta videantur. Alii et ipse Orellius leg. 
minuta. 

PERMlRABlLIS, e, adject, valde mirabilis. 
Auguslin. 1. Genes, ad litt. 10. Immo vero id 
ipsum permirabile est. 

PER.MlRANDL'S, a, um, adject, valde miran- 
dus. Jul. Valer. res gest. Alex, M. edente A. 
Maio 3. 27. Serpentiura genera permiranda, 
Tmesl Cell. 3. 6. Per hercle rem mirandam A- 
ristoteles dicit. V. PER. 

PERMlRUS, a, um, adject, valde minis, ma- 
gnopere admirandus. Cic. 2. Divinal. 47, 99. 
Ut mihi permtrum videatur, quemquam eistare, 
etc. Id. Z.Fam.lQ. Illud vero mihi permirum 



PERMISCEO 

accidit. Id. 1. Orat. 49. 214. Per mihi mirum 
visum est. tmesis. V. PER. 

PERMISCEO, misces, raiscQi, mixtum et mi- 
Mum, miscere, a. 2. Part, Permiscent II. i.', 

Permixius ia omnibus paragr. el ia fin.; Per- 
mixturu$ II. 1.; Permiscendus II. 2. — Per- 
miscere est valde miscere, coramiscere, coufun- 
dere, xxTapiywiu (It. mescolare, confondere; 
Fr. melanger, allier, unir, confondre, identi- 
fier avec; Hisp. mezchar , unir, confundir; 
Germ, durcheinander mischen, ve.rmisch.en; 
Angl. to mingle, mix, or blend together, throw 
into confusion, confound). 

I.) Proprie. — " a) Cum Ablativo et prsepos. 
cum. Cess. 7. B. G. 62. Sic cum suis fugienli- 
bus permixti, ab equitatu sunt iaterfecti. Sail. 
Jug. 48. Ln* per mix Ci cum militibus diu ao- 
ctuque-vagabautur. Ovid. 14. Met. 801. gene- 
rique cruorem Saaguiae cum soceri permiscuit 
impius easis. Cic. Tim. 7. Periaiscere naturam 
cum materia. — b) Cum Ablativo siae praepos., 
vel cum Daiivo. Cic. Plane. 33. 92. Fructus 
magna acerbitate perumtos tuli. Cf. eumd. Orat. 
57. 106. Oratio permixta et temperata nume- 
ris. et ibid. 56. 187. Intervailorum loagorum 
et brevium varietate implicata atque permixta 
oratio. Horat. i. Od. 1. 24. et lituo tubs; Per- 
mixtus soastus. Colum. 2. R. R. 2. 20. G lie- 
bis dulci aqua periaiscere. Justin. 36. 4. 3. 
noxia gramina innoxiis. Plin. 12. Hist. nat. 
19. 42. (86). /Ethiopia Troglodytis conaubiu 
permhta. imparentata. Id. 36. ibid. 1!>. 34. 
(.142). Gagates lapis cerae permixtus strumis me- 
detur. — c) Absolute, videlur ssepe usurpari 
pro simpHci miscere. Lucret. 6. 364. >"am fre- 
lus ipse anni permiscet frigus et asstum. Id. t. 
1107. Inter permixtas rerura caelique ruiuas. 
Cic. Orat. 57. 195. Omaes ia oraticae esse 
quasi permixtos et confusos pedes. Colum. 12. 
R. R. 24. 3, Sextarios musti ia id vas perfua- 
dere, et ut permisceatur medicamen, rutabulo 
ligaeo peragitare. Plin. 28. Hist. nat. 17. 67. 
(231). Uncia in cyatbura addatur, rutaeque 
rarao permisceatur. Sil. It. 10. 259. segrum cce- 
ptaati attoliere corpus Arduus iasurgeas totum 
permiscuit easem. h. e. immisit ia viscera et 
quasi cum lis permiseuit. 

II.) Traaslate, % 1. De abstractis. Cic. Va- 
tin. 5. 13. Ne tuas sordes cum clarissimorum 
virorum splendore permisceas. Id. 12. Phil. 
II, 26. Cuius acerbitas morum immaaitasque 
naturae ne vino quidem permixta temperari so- 
let. Sil. It. 13. 385. For tuna permisceas tri- 
stia lastis. Lucan. 7. 100. Ut mallet sterni gla- 
diis mortemque suorum Permiscera suis. Id. 

2. 332. geminas (Marcia) e sanguine matris 
Permixtura domos. Tac.i. Hist. 2. Trina bel- 
ls civilia, plura externa ac plerumque permi- 
ita. ^ 2. Est etiam turbare, confundere. Cic. 
Orat. 9. 29. Pericles ab Aristopbane fulgore, 
tonare, permiscere Grasoiam dictus est. metter 
to&sopra. Ita enim Aristoph. A char n. v. 530. 
'HuTpactrrsv , e'(3pdwT<Xi ^ytfsxu'xct tijji EXXaSa. 

Id. 4. Verr. 50. 123. Nun rnodo ilia, quae erant 
Ktatis, ordinis, qussstusque permiscuit, sed etiam 
in bis duobus generibus delectum ordiaemque 
turbavit. Id. Plane. 17. 41. Omnia potius permi- 
scuerunt, quam ei legi coaditionique parerent. 
misero sossopra, fecero di tutto per non obbe- 
dire. Lucan. 2. 253. mundique ruinae Permiscea- 
da fides. Virg. 7. /En. 348. Quo furibunda do- 
mum monstro permisceat omoem. Sail. Jug. 5. 
Qua? contentio divina et humana cuacta per- 
miscuit, Adde Cces. 1. B. C. 8. extr. Flor. 1. 
18. circa med. Omnia gravi timore permiscuit. 
- — Hinc Part. pr»ter. pass., cujus multa supra 
tiempla retulimus, 

Permixtus, a, um, adjective quoque usurpa- 
tur, et ^ 1. Est idem ac promlscuu*. Zucret. 

3. 643 et 5. 1313. permixta caades. h. e. facta 
utriusque partia casdes. Et de tempore Sil. It. 

4. 589. Hlc hostem, orbatus telo, compieclitur 
ulnis Luctaatemque vado permixta morte co- 
ercet. h. e. promiscua, simul cum eo morlens. 
^ 2. Item est plenisiimus, turbatus. Apul. 9. 



— 661 — 

Met, At meus domiaas adhuc maerore permi- 
xtus- tacitus prasteribat. 

PERMISSlO, onis, f. 3. actus permitteudi. 
<f 1. Est actus committendi, sive alicujus arbi- 
trio tradendi. Liv. 37. 7. Ut si dare vera pa- 
cem velient, aut ex summa pecuniae demerent, 
aut permissionem extra civium corpora fieri ju- 
berent. h. e. deditionem, qua omnia arbitrio Vi- 
ctoria permittereatur, excepto si ssvrtre veliet ia 
corpora. ^ 2. Apud Rbetores est figura sen- 
teatiarum, Grace eiriTC^mj, qua orator alicui rei 
vehementer confideas, dicit, se earn tradere et 
permittere aliorum voluntati. Cic. 4. Herenn. 
29. 39. et Quintil. 9- 2. 25. ^ 3 - Item est 
concesslo, facoltd, concessione, permesso, cuy- 
yw3»,3ic. Cic. 3. ad Q. fr. 1. 3. Quod tibi xaea 
permissio maasioajs tux grata est, gaudeo. 

PERMLSSOR, oris, m. 3. qui permillit. Ter- 
tull. 1. advert. Marcion. 22. ad fin. Mali per- 
missor. 

PERMISSUM, i, a. 2. et 

PERM1SSIS, a, um. V. PERMIT TO. 

PERMISSL'S, us, m. 4. permissio. Cic. Harusp. 
resp. 12. 25. Perraissu magistratus. Id. 2. leg. 
Aar. 14. 35. legis. Id. 5. Vtrr. 80. 184. luu. 
Liv. 3. 43. decemvirorum. Clp. Dig. 11. 7. 8. 
Ait Labeo ex?pectandum seu permissum poatili- 
calem, seu jussionem principis. {Torrentin. La- 
bet pontijlcale.) Id. ibid. 42. 1. 15. extr. Pe- 
cuaia etiam citra permissum prsetoris solet capi. 

PERMISTE, et 

PERMISTIO, et similia. V. PERMIXTE, PER- 
MIST10 et similia. 

PERMlTlES. V. PERNICIEi init. 

PERMITIS, e, adject, valde mitis. Colum. 12. 
R. R. 42. 1. Sorba noa permilia, divisa exero- 
ptis semiaibus. non ben mature. 

PERMITTO, minis, mlsi, rnissum, raittere, a. 
-3. Hart. Permittens II. 5.; Permissus II. 1.4. 
5. et in fin.; Permissurus II. 4. et 5.; Permit- 
tendus II. 6. — Permittere est transitum per 
locum aliquem dare (It. lasciar passare; Fr. 
iaisser passer; Hisp. dexar pasar; Germ, dur- 
chlassen, durchgehen lassen; Angl. to permit 
to pass). 

I.) Troprie raro admodum occumt. Pallad. t. 
R. R. 24. init. Fenesteilas permitfant columbas 
ad iatroiturn exitumque. 

II.) Traaslate. *f 1. Generatim est amittere, 
immittere, atque adeo impellere, incitare, lasciar 
andare, e percio cacciare, spingere. Liv. 3. 6i, 
Concitant equos permittuntque ia hostem. Adda 
9. 22. Sisenna apud Non. p. J 62. 3. Merc. 
Equura concicatum princeps ad bostium permit- 
tit aciem. caccia, spinge. et Auct. B. O. 8. 48. 
Incautius se ia hostem permittere . scagliarsi 
addosso. et Sisenna loc. cit. Multi, pr^a missis 
arrais, ex summo se permitterent. si precipitas- 
sero. Nemesian. 1. Eel. 7. viridique greges per- 
mittere campo, Et ros et primi suadet demen- 
tia sol is. Or at. Cyneg. 227. spatiis permissa Le- 
chfflis Thessalium quadriga decus, quam gloria 
patrura Excilat, et primse spes ambitiosa coronas. 
permissa quadriga est lasciata andare. — Et 
Mediorum apud Groecos more. Lucret. 4. 687. 
Hie odor ipse igitur, nares quicumque lacessit, 
Est alio ut possit permitti longius alter. Mela 
L Itf. Dcserta regio ad Arimpbaeos usque per- 
mittitur. si estende. ^ 2. Speciatim est mitte- 
re, transmittere, inviare, apedire , manda- 
te, Stairs' f**r<»>. Colum. 7. R. R. 8. 6. Hoc ge- 
aus casei potest etiam trans maria permitti. 
^ 3. Item speciatim est jacere, coajicere, get- 
tare, lanciare, scagliare. Ovid. 12. Met. 282. 
saxum permittit in hostem. Id. 14. ibid. 182. 
Immanem scopulum medias permisit iu undas. 
Auct. B. G. 8. 9. Longius tela permittere. Sil. 
It. 3. 534, quacumque datur permittere visu9. 
^ 4. Metaphora ducta a superior! paragr. II. 1., 
permittere habenas equo apud Senec. Hippol. 
1006. et Tibull. 4. 1. 92. allentare le briglie: 
et permittere vela ventis apud Quintil. in ep. 
ad Tryyhon. eat dar le vele a' venti. Sio clas- 
tem uentw permittere, apud PUn. Paneg, 35. 
et Fal. Place. 1. 574. saevo permissa pro- 



PERMITTO 

fundo Carbasa. Forceilino hoc in looo na- 
vts permissa est immissa, iacitata; vel data 
in balia del mare crudeU. — Liv. 2. 56. 
Coatraque omaiura opiaioaem, qui eum (Va- 
leronem tribunum pleb.) vexandis prioris an- 
ai consulibus permissuruoi tribuaatum crede- 
baat, - ae verbo quidem violatis coasulibus, roga- 
tionem tulit etc. h. e. eum tribunatui freoa la- 
xaturum, potestate irapoteater usurum ad \exan- 
dos coasules. — ■ Seneca 2. Clem. 6. Sapiens 
etiam ad calamitosos boaitatem suam permittet. 
esteTwiero, fara. arrivare. Cf. Meke loc. cit. sub 
II. 1. — Gell. 6. 16. Quispiam tumultuariis 
et niodicis iinguaj exercitationibus ad famam se 
faoundias petmiserat. si era esposto, et rectius 
aveva aspirato, aveva esteso i suoi sforzi. 
^ 5. Item est committere, deferre, arbitrio ali- 
cujus tradere. ■ — ■ a> Uaiversim. Cic. 2. ad Q. 
fr. y Totum ei negotium permisi, meque ia ejus 
polesiate dixi fore. Id. 2. leg. Agr. 13. 33. Per- 
mittere alicui potestatem inlinitam ianumera- 
bilis pecuniae. Id. Fontej. 14. 30. aliquem ju- 
dicum potestati. Id- Dom. 21. 55. alicui o- 
miihi. lasciar lo far quel che vuole. Sail. Jug. 
110. extr. ageadarum rerum, et quocumque 
modo belli compoacDdi licealiam alicui. dar la 
ptempotenza. Cces. i. B. C, 36. alicui sum- 
mam oeJii administrandi. Id. 5. B. G. 3. extr. 
Suas civitatisque fortuaas ejus lidei permissurus. 
Cic. 5. Verr. 12. 29. Hac liceatia permissa. Id. 
Suit. 7. 2t. Non iastitutum est a me regnum, 
sed noa permissum. At Oreliiu3 legit sed re- 
pressum; alii aciter. Id. 1. Cat. 2.4. Seaalus- 
coasulto coasulibus permissa respublica. Lucan. 
1. 505. Pootifices, sacri quibus est permissa pot- 
estas. Liv. 4. 30. Cugaitio eiua rei Sergio per- 
missa. Apul. de Mag. lilia quibusdam etiam 
procis ad experiendum permissa. — b) Specia- 
tim permittere sibi, sibi potestatem arrogare. 
Quintil. 1. 4. 3. Grammatici libros, qui falso vi- 
derentur inscripti, tamquam aubditicios, sobmo- 
Vera familia, permiserunt sibi. — ■ c) Item per- 
mittere se dicuntur, qui se deduat. Cces. 2. B. 
G. 3. Legat09 ad eum miserunt, qui dicereat, 
se suaque omnia in ad«m atque potestatem po- 
puli R. permittere. et ibid. 31. Se suaque omnia 
eorum polestati permittere dixeruat. Liv. 36. 
28. .-Etolos sa suaque omnia fldei populi R. per- 
mittere. et ibid. 35. Ut mittere legatos Romam 
possitis, per quos seaatui de vobis permittatis. 
Id. 8. 20. Ipsi se in dedilioaem consulis cadu- 
ceum proeferentes permiseruat. Vellej.2. 37. 3. 
Se, regnumque ditiooi ejus permisit. Liv. 31. 
17. Quibus quum Philippus nihil pacati, nisi o- 
mnia permitteatibus, respondissel, etc. se non 
si arrendevano a discrezione. — Hue pertxaet 
et illud Sueton. Galb. 14. Regebatur (Galba) 
trium arbitrio. - lit erant T. Vinius-, Corue- 
lius Laco-,libertu» Icelus-. His diverso vitiorum 
geaere grassaatibus, adeo se abutendum permi- 
sit et tradidit, ut vii ipie sibi constaret. ^ 6. 
Saspa est sinere, coaced«re, poteatatem facerc, 
permettere, dar licenza. Cic. 13. Fam. 71. Nc- 
que hoc tempore dlscessisset a me, nisi ego ei 
permuissem. Id. 3. If at. D. 1. 4. Tibi per- 
mitto, respondere ne mihi malis, an universam 
audire oratioaem meam. Id. 2. Orat. 90. 366. 
Quis Antonio permisit, ut partes faceret ? Id. 7. 
Verr, 9. 22. Ipsis judicibus coajecturam facere 
permittam. Liv. 35. 20. Coasuli permissum, ut 
duas legioae8 scriberet. Id. 24. 14. De eo per- 
missum ipsi erat, faceret quod e republica du- 
ceret esse, Adde eumd. 33, 45. iVepoi Con. 4. 
Ei permisit, quern veliet, eligere ad dispensan- 
dam pecuniam. Cces, 1. B. C. 50. Conatus est 
Ca3sar rericere pontes: sed uec magnitudo fluminls 
permittebat, etc. Liv. 34. 31. Ibi permlsso, ut 
seu dicere prius, seu audire mallet, ita caepit 
tyraanus. Zucan. 7. 731. permittere aliquem 
vitas, lasciarlo vivere. — Passive. Seneca 4. 
Benef. 12. Latronibus circumventum defendo, 
ut tuto transire permittatur. Id. 1. Ira 7. in 
fin. Animus, *i in iram se projeclt, non per- 
mittitur reprimere impetum. In csn. Tab. Ht- 
racl. apud Maioch. p. 465. n. 85. 9VI pbrmm- 



PEBAflXTE 

ivs est i\n vti leges mvkicipibvs darkt. Ccel. 
Aurel. 4. Tard. 3. n. 28. Si ia superioribus 
(uerint utcera, (cegri) eruot pertcittendi egerere 
quuin volent. — El absolute vel intransitive. 
.4uct. Gromat. ed. lludorff. p. 365. Valles au- 
icm si fluviis pennitlunt, et constitutum sit ilu- 
viuui , qui foris agrum non vagatur etc. — 
itnporsonaliter. Plin. 4. Hist. nat. 14. 28. (99). 
Si cunjectare permitlitur. — Et de brut or urn 
animaiium adruissura Colum. 6. H. H. 24. t. 
Mense Julio femins maribus plerumque permit- 
teadae. ^ 7. Item coacedere, dare, condonare. 
("ic. Suit. 16. 46. Permitto aliquid iracundia: 
lus, do adolescentise, cedo amiciliae, tribuo pa- 
re n'.i. Id. Sext. 33. 72. Inimicitias cum aliquo 
iusceplas- patribus conscriptis et temporibus rei- 
publicifi pennittere. Virg. 4. JEn. 640. rogum 
pcnuittere llarnmas. dare atte jlamme. ■ — Hinc 
Pail, praeter. pass., cujus plurima exempla rclu- 
liiuns, 

Per missus, a, um, adjective. Paul. Diac. p. 
'215. 7. Mull. Per miss us appellatur aries, qui 
dnais compluribus tonsus noa est. lasciato li- 
bera. — Iliac 

Permissum, i, a. 2. res permissa, permissio. 
No rat. 2. Ep. 1. 45. L'tor permisso. Inscript. 
apud Gruter. 80. 13. ex fbrmisso aeliorvm v. 

S. L. M. 

PERMIXTE vel permiste, adverb, mescolata- 
mente, permiscendo. Ci'c. Par tit. or at. 7. 24. 
Permixte aiiquid dicere. Id. 1. Invent. 22. 32. 
Si genera ipsa rerum ponuntur, neque permi- 
ile cum partibus implicantur. 

PERMIXTIM vel permistim, adverb, permiv- 
le. Prudent. 11. rzspi ozsp. 191. Conglobat in 
cuaeum Latios simul ac peregriaos Per mix Urn 
populos. Justinian. 2. Institut. tit. 20. § 3. Per- 
mixtim exponere. 

I'EKMlXTiQ vel per mis do, oais, f. 3. idem 
ac iniitio, mescolamento, Scap.u|;t;. 

I.) Proprie. ^ 1. Abstracte. Cic. Tim. 12. 
Superiorisque permistionis reliquias fundeas »- 
quabat. Theod. Priscian. lib. 4. p. 316. bis ed. 
Aid. Si ei uno consensu [viri et mulieris) per- 
rniitio semiais Don f tier it, etc. ^ 2. Con ere to, 
uti ajunt sensu, ipsa? its permixtae. Pallad. 
II. JJ. /£. 20. Decoques, donee tota permixtio 
pinguedinem pari mellis imitetur. 

II.) Fig urate. Aurel. Vict. Ccesar. 41. circa 
med. Cujus gratia reipublicas permixtionem lore, 
ostentorum mira prodidere. h. e. confusionem, 
lurbas, discordias. 

PER MODES ITS, a, am, adject, admodum 
modestus. Cic. 2. Cat. 6. 12. Homo videlicet 
timidus et permodcslus vocein consulis ferre noa 
potuit. Adde eumd. 4. Ait. 8. Sic Tac. 1. Ann. 
7. Verba edicti fuere pauca, et sensu permode- 
slo. assai moderate. 

PERMODICE, adverb, valde modice, valde pa- 
rum. Colum. 5. iJ. R. 11. 7. Medium truncum 
acuto scalpelSo permodice lindito. 

PERMOdICUS, a, um, adject. 7nXurraop<g, Val- 
de modicus. Sueton. Aug. 6. Locus permodi- 
cus, et cellx penuariae instar. Id. Tib. 47. Per- 
iodica res familiar is. Vlp. Dig. 11. 7. 20, ad 
fin. Si dos, quia permodica fuit, in funus noa 
suflicH. Mar cell. JEmpir. c. 28. p. 128. retro 
ed. Aid. Euphorbii pennodicum. Adde Plin. 
Valerian. 2. 18. p. 180. retro ed. Aid. 

PERMCESTliS vel permseslus, a, um, adject, 
valde mcestus Dictys Cret. 1.23. Eum interitu 
(ilia; permcestum consolati. Paulin. Petroc. 5. 
Vita S. Martin. 712. Nam quuin Treverica per- 
moestus ab urbe rediret. 

PERMOLESTE, adverb, valde moleste. Cic. 6. 
Verr. 58. 131. Archimedem quum audisset in- 
terfectura, pei moleste tulit. n'ebbe gran dispia- 
cere. Adde eumd. 15. Att. 17. 

PERMOLESTUS, a, um, adject, vehementer 
mo Seat us. Cic. 1. Att. 18. Atque bi noa sunt 
permoleiti. 

PERMOLLIS, e, adject, valde mollis. Quintil. 
S>. 4. 65. Quod eUam in carminibu* est per- 
molle. 

PERMOLO, Is, ere, ». 3. valde molcre. 



— GG2 — 

I.) Propric. Seren. Summon. Ii». 334. Allia 
parva novem, pipcris tot permole grana. 

II.) Translato et obscaeno sensu. Horat. 1. Sat. 
2. 34. lluc juvenes aquum est descendere, noa 
alieaas Permolere uxores. h. e. subagitare. V. 
MOLO. 

PERMONSTRANS, antis, particip. ab inusit. 
permonstro , moastraas, commonstraas. Am- 
mian. 18. 6. Erupissc hostiura manus, perinon- 
straates. 

PERMORlOR, moreris, mori, dep. 3. idem fe- 
re ac morior. Commodian. 27. 1. Stulte, uon 
permoreris, ace murium effugis AUuui. Adde 
eumd. 2'.). 

PERMUROR, aris, ari, dep. 1. multum, vel 
diu morari. Tox a Lexico expungeada; occurrit 
enim taatum ia Tot. Tir. p. 104. 

PERMOTATCS, a, um, particip. ab iausit. 
permoto, valde mo talus. Commodian. 12. 16. 
Vino permotatL boaorem illi > Baccho) dedere. 

PERMOTIO, oais, f. 3. commotio, motio, per- 
turbatio, xaTax'.'vTiat;, icxp6our,a'.i : sed occur- 
rit translate taatum. ^ I. (ieoeratim. Cic. 2. 
Divinat. 3. y. Mentis permotione magis, quam 
natura bsec sentiinus. Id. 1. ibid. 40. 89. Pria- 
mus noane et Helenum iiiium et Cassandram 
filiam divinantes habebat, altcrum auguriis, al- 
teram mentis incitatione et permotione di- 
vina? Adde eumd. 2. Orat. 53, 216. et Par- 
tit, oral. II. 38. Jam facta et eventus aut con- 
silii sunt, aut imprudentis; qu;e est aut in 
casu, aut in quadam aairui permotione. ^ 2. 
Speciatim dicitur de perturbationibus animi, 
quas Ilali passioni vocant. Cic. 4. Acad. (2. pr). 
44. 135. Atque illi quidem etiam utiliter a aa- 
tura dicebant permotiones istas aaimis aostris 
datas. 

PERMOTL'S, a, um. V. voc. seq. 

PER.MOvBO, mOves, movi, motum, movere, 
a. 2. Part. Permotus I. et II. j Permovendus 
II. — Perrnovere est valde, aut diligenter mo- 
vere, otaxtva'to (It. muovere, commuovere, smuo- 
vere; Fr. agiter ou remuer fortement ; Hisp. 
agilar, mover, remover fuertejnente; Germ. 
durch und durch bewegen , in Bewegung 
setzen, erregen; Angi. to move, move greatly, 
stir up). 

I.) Proprie. Zucret. 6. 726. Quum mare per- 
moturn veatis ruit intus arena in. Colum. 2. I!. 
Ji. 12. 2. Plana sarritione terrain perrnovere. 
Pallad. 11. M. R. 14. Resinae uncias tres doiiu 
imraergunt, et permoveat. 

II.) Translate. ^ 1. Sa?pe rcfertur ad ani- 
raum pro commoveie. — a) Frequenter de ho- 
mine vel ejus animo. Sail. Cat. on. Quern res 
tanta atque tarn atrox uon permovit, eum oratio 
accendel? Cces. 3. B. C. 9. Quum neque pollj- 
citationibus, neque denunciationc periculi per- 
rnovere posset, oppidum oppugnare statuit. Id. 7. 
B. (}. 40. Adhortatus miiites, tie necessario tem- 
pore itincris labore permoveantur. si sgomenti- 
no. el ibid. 53. Coalirmatis militibus, ae ob hanc 
causaia animo permovereatur. Cic. a. Verr. 62. 
144. Si quern aratorum fuga;, calamitates, ei- 
silia, suspeadia denique nun pormovent. nun 
muovono a compassione, o a sdegno . et Orat. 
38. 131. Miseratione mensjudicum permovenda 
est. Id. 2. Orat. 45. 189. In commovendis judi- 
cibus, iis ipsis sensibus, ad quos illos adduci^re 
volo, permoveor. C'es. i. IS. G. 3. His rebus 
adducti, atque auctoritate Orgctorigis permoti. 
Cic. 10. Att. 4. circa med. IIwc sive iracundia, 
sive dolore, sive metu permotus, gravius scripii, 
quarn, ut etc. Sail, Cat. 34. Plebes aut domi- 
aaadi studio penaoia, aut superbia magistra- 
luuru. Petron. Satyr. 101. Permotus miser icor- 
dia. Stat. 12. Tkeb. 589. lacrimis. Tac. 1. Ann. 
61, ad miserationem exercitus. et 1. Hist. di. 
animus ia gaudium, aut fomiidioem. Claudian. 
VI. cons. Honor. 368. Nee duras tantis precibos 
pernio vim us aures? Tac. 14. Ann. 57. Causa m 
abscessus (Tiberii) ad Sejani artes rttuli: quia 
tamen, etc. plerumque permoveor, ttuui ad ipsum 
referri verius sit. — Permotus mente, turba- 
tus, dfjectus, iasanus. Cic. 1. Divinat. G7. \i'J. 



PERMULTUS 

Quod maiime contingit aut dormientibus, aut 
raente petmotis. — b) Raro de ipsis animi per- 
turbationibus. Tac. 1. Ann. 21. Nibil reliqui 
faciant quo minus invidiam, misericoidiam, me- 
tum et iras permoverent. 

PFRMLLCEO, mulces, muisi, mulsum et mui- 
clum, mulcere, a. 2. Part. Permulcens I. er. II. 
I.; Permulsus I. et II. 1,3. el 4.; Permutctus 

11. 4. — Permulcere est leniler contrectare et 
destringere, dernulcere, xaratyiifi (It. paipeggia- 
re, careggiare; Fr. toucher legerement, caresser; 
Hisp. tocar ligeramente, halagar, acariciar; 
Germ, streicheln; Angl. to stroke, caress). 

I.) Proprie. Pacuvius apud Gell. 2. 26. Cedo 
tamen pedum lympbis 11a vis, flavuin ut pulverem 
manibus iisdem, quibus L'l)ssi sajpu pcrmulsi, 
abluam. Adde Catull. 64. 162. Sueton. JYer. 1. 
Permulcere alicui rnalas. Or id. i. Past. 550. Tri- 
ptolemuai gremio sustulit ilia sua. Terque maau 
permulsit eum. Id. 2. Met. 733. Pcrmulcetqut: 
coma?, chlamydcmque ut pendeat aple, Collocat. 
Liv. 5. 41. Permulceas bar bam. Varro apud 
Priscian. 9. p. 871. Putsch. Permulso ca pi te- 
ll.; Translate, ^f I. De rebus physicis est 
leniter molliterque attrectare. ('t'c. in Aral. 2. 
Jfat. D. 44. 144. Aram, quam flatu permulcet 
spiritus austri. h. e. leniter aftlat. Id. 3. Herenn. 

12. 21. ArteruE leni voce permulsie.Ofid. 1. Met. 
716. linnatque soporem, Languida permulcens 
medicata lumina virga. — Hue refer i i potest et 
illud Catull. 64. 2s3. lios (flores) indistinctis 
plexus tulit ipse corollis, Queis permulsa doraus 
jucundo risit odore. profumata. ^ 2. Item de 
rebus phjsicis est mollem reddere. Pallad. 10. 
if. R. 11. Cera picem leuitate permulcet. ^ 3. 
Refertur ad seas us et homines et est blandiri, 
delectare., recreare, accarezzare, piacere, di- 
lettare. Cic. 2. Fin. 10. 32. Permulcere sen- 
sum voluptate. Id- Orat. 49. 163. Duse sunt res, 
qua permulceant omnes, sonus et numerus. Sic 
Sil. It. 11. 289. obtusos immili inunnurc sapive 
Inter bella tubse permulcet cantibus aures. / a/. 
Max. 2. 4. n. %. Ludii decora pernicitas novila- 
te grata Romarjorum permulsit oculos. Cic. 2. 
Orat. 78. 315. Prima est quasi cognitio et com- 
meadatio oralionis in principio, qua: eum, qui 
audit, permulcere atque allicere debet. Capetl. 
9. p. 312. Talibus carminibus oblectati omnes 
permulsique divi. ^ 4. De animo est delinire, 
solari, mitigare, placare, addolcire, mitigare, 
piacare. Cic. fragm. apud Priscian. 9. p. 871. 
Putsch. Purrntilsa atque recreala est. Salt, fragm. 
apud eumd. ibid. Deia, Jeaita jam ira, postero 
die liberalibus verbis permulcti sunt. Gell. 1. II. 
Si permulcti soais mitioribus aoa immodice 
lerocirent. Alii teg. permulsi. Cces. 4. If. G, 6. 
Forum animis permulsis et conllrmatis. Lucret. 
5. 21. Dulcia permulceut animus solatia vita?. 
Liv.'.l. 14. in (in. Paullatim permulceudo tra- 
clandoque inansuefecerant plebem. Cic. Senect. 
2. 4. Prasterita mtas, quam vis longa, quum ef- 
lluvisset, nulla consolatioue permulcere posset 
slultam senectutem. Liv. 3U. 23. et 25. Quum 
leniter permulsissent iram ejus. Sil. It. 13. 343. 
malamque Sedavit rabiem, et permulsit corda 
t'urentum. Tac. 2. Ann. 34. Milibus verbis per- 
mulcere aliquem. et 1. ibid. 29. comitate uii- 
litem. 

PFRML'LCTCS, a, um. V. voc. pneced. 

PKRMCLSlO, on is, f. 3. actus permulcendi. 
V. Xonii toe. cit. in MANSUKTL'S. 

PERMlil.SUS, a, um. V. PERMULCEO. 

PKRMI.LTO et 

PKRML'LTCM, adverb. lucret. 5. 543. At 
qu;»cuii>que foris vuniunt impustaque nobis Pon- 
dira sunt, liedunt, permulto s.epe minora. Cic. 
2. Divinat. 61. 126. Permulto clariora et cerlio- 
ra esse dicit. Id. 3. Fam. 11. De qua elsi per- 
inuiluui ante cerlior facias eram litleris, nunciis, 
etc. /(/.. 1. Off. 8. 27. In omni injustitia per- 
mulLum interest, utium etc. 

PERM LET US, a, um, adject, valde inultus. 
Varro H. L. L. 2. Mull. Ilabet perrnullas et 
maguas partes. Cobs. 3. B. C. 43. Kraal circa 
castra Pumpeji permulti editi atque a "peri colics. 



PERMUNDO 



— 663 



Cic 3 Zeag. 14. 31. Permultl imilatores princi- 

pum eisistunt. //or oM. Sat. 4. 97. causaque mea 
permulta rogatus Fecit. Plaut. Bacch. 2. 3. 86 
Ro ego nescio quantulum altulerit: verurn baud 
permultum attulit. Cic. 5. Fam. 16. a med. 
Permultum erit ex ma»rore tuo dermnutum.— 
Iline permulto et ^multum adverb. J . voc. 

priced. , y .. 

PERMUNDO, as, are, a. J. o(axaS-apt£to, vaiae 
mundare. Pulgat. interpr. Matth. 3. 12. Cujus 
veotilabrum in manu sua, et permuodab;t areara 
suam. Theod. Priscian. 1. 10. p. W. retro ed. 
Aid Ma tur, guttam amraoniaci masticando et 
exhalando, albores oculi, similiter et albas ma- 
culas filii-sapius pennundavit. Id. 1. 32. p. 
298. Et piper cum mjrleis foliis viridibus tri- 
tum-utrasque maculas permundabit. 

PERMUNDUS, a, um, adject, valde mundus. 
f r arro 3. R. R 7- 5. de columbis. Aquam esse 
opcrtet, ubi lavari possint : permundae enim sunt 
ha volucres. 

PERM ON 10, is, ivi, Ttum, ire, a. 4. Part. /*e>- 
muni'tus. — Perraunio est idem atque absolve* 
quod munire cccperam : item probe munio. 
Liv. 30. 16. Ad Tuneta castra refert, et qun? 
munimenta incboaverat, permunit. Justin. 24. 
7. 8. L'rbem suam Delphi permunivere. Tac. 
4. Ann. 24. Locorum opportuna peymunivit. 
Liv. 7. 16. Quum ante mcenia sua castris permu- 
Ditis consedissent. Tac. 2. Ann. 7. ex/r. Cun- 
cta oovis Hirilibus aggeribusque permumta. Ju- 
stin. 2. 15. 9. Permunilas Atbenas esse, et 
posse jam iHatum bellum nonarmis tantum, sed 
etiam muris suslioere. essere ridotte a fine le 
fortificazioni di Atene. 
PERMCnITUS, a, um. V. toc. priced. 
PERMCTABlLIS, e, adject, permutabile, val- 
de mutabilis. Hoeth. in Categor. Aristot. 2. p. 
156. Habitus est dispositionis, vet aflectioms fir- 
ma et noo facile pcrmutabiiis accessio. Am- 
mian. 31. II. Adeo permutabiles el irasci fa- 
ciles. ut etc. 

PERMCTATIM, adverb, permutatamenie, 
cum permutatione. Hoeth. 2. Arithm. 40. p. 
1048. Quemadmodum duo ad unura, sic octo ad 
quatuor: et conversing quemadmodum unus ad 
duo, sic quatuor ad octo: et permutatim, quem- 
admodum quatuor ad unum. sic octo ad bioa- 
riura. Adde eumd. p. 745. et alibi. 

PERMGTATlO, onis, f. 3. ^ 1. Est muta- 
zione, hdWxyust., mutstio. Cic. Sext. 34. 73. 
Magna rerum permutalione impeadente, decli- 
navi paullulum- At. leg. perturbatione. Id. 6. 
Parad. 3. 51. Virtus nee lempestatum, nee tern- 
porum permutatione mutatur. Quinlil. 5. 13. 
42. Defensionis permutatio. Id. 9. 3. 7. Ideoque 
frequens permutatio est, et pleraque ulroque 
modo efferuntur, Adde eumd. 1. 1. 25. ^ 2. Item 
permuta, permutazione , cambio , quura una 
res pro alia datur, accipiturve. ut fit in mercibus. 
Paul. Dig. 19. 5. 5. Si pecuniam dem, ut rem ac- 
cipiam, emptio et vendilio est: si autem rem do, 
ut rem accipiam, quia non placet, permutatio- 
nem reruoa emptionem esse, dubium noo est nasci 
civiiem obligationera. Cic. Pis. 2t. 48. Quum 
partim ejus prada profunda libidines devoras- 
sent, partim etiam in illis locis emptiones, par- 
tim permutaliones .id bunc Tusculanum montem 
cistruenduro. Papinian Dig. 30. i. 51. Haec 
res permutationem non recipit. Juvenal. 6. 6d2. 
similis si permutatio detur, Morte viri cupiant 
animam servare catella. ft. e. ut alter pro al- 
tera mori possit. f 3. Permutatio pecunue est 
cambio. Cic. 3. Fam. 5. a med. Perpaucos dies, 
dura pecunia accipitur, qua mibi ex pubtica 
permutatione debetur, cemmorabor. Id. 5. Att. 
13. Facere permutationem cum aliquo. V . PER- 
ML'TO 4. % 4. Apud Rhetor es est or alio aliud 
verbis aliud sentenlia demoostrans. Ea dividitur 
in tres partes, similitudinem, argumenturn, con- 
trarium. Cic. 4. Herenn. 34. 46. P. 
PERMDTATU5, a, um. V. voc. seq. 
PERMUTO, as, Svi, Stum, ar«, a. t- Part. 
Permutans 5.; Permutaius et Permutandus 
i, et 5. — Permutare est idem quod mutare 



ant prorsu* Riatare, a'vTiAaTTM, a.uu^a> (It. 
mutare; Fr. changer, permuter; Hisp- mu&ar, 

permudar, Germ, ganz und gar,~vollig veran- 
dern, andem, vsrwandeln; Angl. to chan- 
ge, alter). 1 f.Generatim. — a)Ueiis,qua 
facere volumus, velreapse facimus ahter, ac 
sunt. Lucret. 1. 827. Tantum elementa queunt 
permutato ordine solo. Cic. 2. Cat. 7. 14. Si 
Catilina subilo pertimuerit, sententiam permu- 
laverit. Al. leg. mutaverit. Pelron. Satyr. 107. 
Vultuin qui permutat, fraudem parat. Plin. 9. 
Ep. 40. Co^novisli quemadmodum in Tuscis 
otium astatis exigerem: requiris, quid ex hoc 
in Laurentino bieme permutem. Plin. alter 28. 
Hist. nat. 2. 4. (1*). Magnarum reruro fata et 
ostenta verbis permutari. Sueton. Vesp. 6. Ru- 
mor dissipatus,desttnasse Vitellium victorem per- 
mulare hiberna legionum, et Germanicos trans- 
ferre in Orientem. Cic. 3. Legg. 9. 20. C. vero 
Gracchus ruinis et iis sicis, quas ipse se pro- 
jecisse in forum dixit, quibus digladiarentur inter 
se cives, nonne omnem reipubUcz- statom per- 
mutavit? h. e. perturbavil. — b) De iis, qu* 
cum aliis mulantur, scambiare. Plaut. Capt. 3. 
5. 19. Nomina inter vos permulasti«. cambiasle, 
tramutaste. et Pers. 4. 5. 8. At ne cum ar- 
gento protinam permutes domum. h. e. in alum 
domura divertas. Plin. 11. Mist. nat. 37. 80. 
(,204 s. r.ien cum jecore locum uliquando per- 
mutat. Martial. 6. 93. Virus ut hoc alio fallax 
permutet odore. Id. 9. 23. Quem permutatum 
nee Ganymede velim. Similiter Uorat. 2. Ep. 
i. 171. tamquam sit proprium quidquam, puncto 
quod mobilis horaj Nunc prece, nunc pretio, 
nunc vi, nunc morte suprema Permutet dominos 
et cadet in altera jura. Sueton. Aug. 88. Swpe 
non litteras modo, sed syllabas, aut permutat, 
aut pratcrit. Plin. 5. Hist. nat. 3. 2. (2-2). Nu- 
mida dicti Nomades a permutandis pabulis. 
•J 2. Speciatirn et frequenter refertur ad con- 
tractual permutationis, quo merx pro merce da- 
tur et accipitur, permutare, cambiare, barat- 
tare. Martial. I. 42. Qui pallentia sulpburata 
fractis Permutat vitreis. Plin. 34. Hist. nat. 
17. 48. (1631. India neque scs neque plumbum 
babet, gemmisque ac margaritis suis hac per- 
mutat. V «f 3. Hinc ponitur pro emere, comps- 
rare: ductum ab antiquo more, quo ante in- 
ventam pecuniam, omncs empliones venditio- 
nesque permutatione peragebantur, quod et Tro- 
janis temporibus factitatum, Homerus apud Plin. 
33. Hiit. nat. 1. 3. (fi\ tradit. Id. 6. ibid. 3J. 
36. (198). Insula adeo dives, ut equos incols 
talentis auri permutarent. Id. 35. ibid. 9. 36. 
(62). Zeuxis donare opera sua instituit, quod ea 
nullo pretio satis digno permutari posse diceret. 
Jd. 12. ibid. 21. 43. (99>. Serichatum permuta tur 
iu libras denariis sex. Id. 33. ibid. 'i. 13. (45). 
Placuit, denarium sedecirn assibus permutari. 
JJ 4. Pecuniam permutare dicitur, qui pecu- 
niam dat cuipiam, a quo solvatur alteri nomine 
suo, vel alibi sibi: et qui pecuniam accipil ab 
aliquo cum onere earn reddendi alters nomine 
ejus, a quo accepit, vel illi ipsi alio loco: quod 
-oos dicimus cambiare, et dare, o ricevere a 
cambio. Cic. 2. Fam. 17. a med. Ait se curasse, 
ut cum questu populi permutaretur. Id. 12. 
Att. 24. De Cicerone teinpus esse jam videtur. 
Sed quaro, quod illi opus erit Atbenis. permu- 
tari ne possit, an ipsi ferendum sit. se si possa 
fargHelo conlare cola etc. et 15. ibid. lu. sub 
fin. Velim cures, ut permutetur Atbenas, quod 
sit in annuum suiriptum ei. Alii leg- Atbenis. 
et 5. ibid. 15. Vereor ne illud, quod tecum per- 
mutavi, versura mibi solvendum sit. ft. e. quam 
pecuniam a te accepi, solvendam hie tuis pro- 
cur^toribus. Jffawut. %• *• Denique permutare 
interdurn est vertere, convertere, voJtare, nvol- 
tare. Plin. 16. Hist. nat. 40. 77. <210>. Rjgo- 
rem fortissime senal ulmus: ob id cardinibus 
crassamenlisque portarum utilissiuia, quoniam 
minime torquetur: permutanda tantum sic, ut 
cacuraen ab inferiore sit cardine, radix superior. 
Id. 17. ibid. 11. 16. (8i>. Permutantes arbo- 
rem in cuotrarium. Jd. 19. ibid. 6. 32. (106). 



PERNA 

Sequent! anno, permutata ratione, semen gigni- 
tur, caput ipsum corrumpitur. 

PERNA, a, f. I- «£?vtx, xoXea, f> , et xcdXtjv, 
^jvo;, coxa, pracipue suis, usque ad poptitem: vo\ 
Etrusca; eodem enim seosu legitur in Tab. Eu- 
gub. apud Lanzi, Sagg. di ling. Etr. T. 2. p. 
71-2. qui t'&id. et p. 679. et seq. putat, perna 
dici pro pesna, derivari autem ab antiquo pes- 
nis pro penis, quia perna turn peoi, turn caud.t? 
est proxima: hinc offa penita est absegmen car- 
nis suilla en perna simul cum cauda. Porro 
Varro 7. L. L. 27. Jfull. docet, in quibusdaro 
vocabulis vetustiores Latinos s pro r usurpasse, 
receatiores verum irHcrdum r exttivisse, ut Eases 
pro Lares, et Camews pro Casmence. Nihili 
ilaque est facienda ejusd. Parronis auctoritas,. 
qui 5. ibid. 110. pernam a peds derivat. Gract 
recentiores a Latir.is earn vocem mutuati, sspua 
dixerunt: quum antiquiores jcwXiq seu x&iXr.v per- 
petuo usurpavcrint. Hinc Hesych. KcoXta, oxAc; 
uc; oirsc&iov. Plin. 8. Hist. nat. 5t. 77. (208.). 
Castrantur femina (sues) post bidui inediam sus- 
pense pernis prioribus, vulva recisa. At Sillig.. 
Fotbergium secutus , leg. posterioribus; alii 
vero primoribus, ft. e. sum mis. Hie enim Plin. 
verttt ea verba Aristot. Hist. anim. I. 9. c. 50. 
'ExTSwv£Tat c"= tJ xar.f.x Tc5v ^rXciwv ■ji5i> vt-j- 
Qizza.Qa. S-Jo Tifiifa; sTtx xfifwisavT- 5 ; to: 
cTtto^i'tdv <7*s).wv etc. (11. cosri'a, compresa la 
gamba, ossia fmo al poplite; Fr. cuisse avee 
la iambe; Hisp. 7nuslo , pierna; Germ, di 
Hiifte nebst dem Fusse; Angl. the ham, shoul- 
der, or leg of a pig). 

1.) Proprie ^ 1. Perna dicitur coxa huminis. 
Ennius apud Festum p. 305. 19. Mull. His 
(militibus^ pernas succidit iniqua superbia Pani. 
ft. e. Hannibalis. Hie agitur de pugna Cannensi, 
de oua ita Liv. 22. 51. Quosdam et jacenti'? 
vivos, succisis fpminibus poplitibus^ue, invene- 
runt. P. SUPPER NAT US. ^ 2. Usurpatur pra- 
cipue de coxa suis salita in usum cibi, quam 
Itali, quia vento et fumo siccari ea solet, pro- 
sciulto voc ant. Pollux Onom. I. 6. c. 9. § 52. 
K uikrj vs; zexasix^uhoi, axsklhi dXdxvTi/xet, a : % 
irspvat. Id. ibid. 1. 2. c. 4. § 193. SxeXt;^ r< 
vuv xx'Kouuhr, nipva. Cato R. R. 158. Addito 
un^ulam de perna; si ungulam non habebis, 
addito de perna frustum pondo 6emis, quam mi- 
nime pingue. et 162. Pernam salire sic oportet. 
Quum pernas emeris, ungulas earum prn?cidito. 
Ubi jam dies quinque in sale fuerint, eximito 
omnes cum sro sale, suspendito in vento biduum. 
et moT. Suspendito in fumo biduum. et moar. 
Su«pendito in carnario. Plaut. Pers. 1. 3. 25. 
Pernam quidem jus est apponcre frigidam po- 
stridie. Martial. 10. 48. Pullus ad hac, ccenis- 
que tribus jam perna superstes Addetur. Horat. 
2. Sat. 2. 117. prater olus fumosa cum pede 
perna. ft. e. cum parte extrema, eaque sicciore, 
quam Id. ibid, esse ail cibum coloni. Ccel. Sym~ 
pos. cenigm. 83., cujus lemma est Perna. Una 
mibi $i>ror est, plures licet esse putentur. ft. e. 
altera ejusd. porci perna mea soror est, quamv is 
perna omnes aliorum porcorum haberi pro so- 
roribu3 possint. Apic 8. 1. ad fm. Perna aprina 
ita impletur recens. Per articulura pernae palura 
mines ita, ut cutem a carne separes, ut possit 
condimentum accipere per cornutum, ut umversa 
impleatur. Per articulum pernae est lungh ess o 
Vosso del prosciutto. — Ex perna osse com- 
busto optimum fiebat dpntifricium. Plin. 28. 
Hist. nat. 11. 49. (179). Eumdera dentifricii 
usum prabent ossa ex acetabulis pernarum, circa 
qua coxendices vertuntur. Marcell. Empir. 13. 
Perns scrolina os, quod est amplissimum, com- 
bustura tritumquc optimum et salubre dentifri- 
ciurn prastat. — Aliquando perna differt a pe- 
tasone; quandoque enim petaso, qui recens sa- 
litus et nondum siccatus comedi so!ebat,habetur 
•>ro parte perna, quatenus ilia est tola coxa suis 
'usque ad popliteal, iste vero ejus pars carnosa, 
cl quidem lautior et mollior circa coxendicem; 
ideo autem petaso vocatur, quia ita eipansus est, 
uL petaM quamdam figuram rrferal. Hinc Atha- 
ncrus I. H. c. 21. a med. 'Eitu h xas -st»- 



PERNARIUS 

omvc; uepoi txdaxoi JteTrai, ijv itipvav xaXouoiv. 
ft. e. deinde Vero etiam petasonis pars unicui- 
que apponitur, quam pernam (Latinx) vocant. 
Martial. 13. 54., cujus lemma est Perna. Cer- 
retana mibi fies, vel massa llcebit De Meaapls; 
la uti dc petasone vorent. Id. ibid. 55., cujus 
lemma est Petaso, Musleus est: propers, caros 
ncc differ amicos: Nam mihi cum vetulo sit 
petasone nihil. Id. 3. 77. Et pulpam dubio de 
petasone voras. Apic. 5. 3. Pulpa petasonis. Id. 
7. «, pernam a petasone distinguit, et musleos 
petasone* coquere et parare docet. Edict. Dio- 
clet. p. 14. Pernae optima* petasonis sive Mena- 
picf, sive Cerretanas Ital P. unum •$£. viginti. 
ft. e. pondo unum (seu libra una) Italicum per- 
ns optima; ex petasone etc. — Ei Petron. 
fragm. Tragur. 56. Burmann., ubi ccena Trirnal- 
chionis describitur, patet, olim apud Roraanos 
peraas integras et inargentatas in raensam af- 
fcrri solitas. V. ARGENTABULUM. Idem ei eo 
etiam couu'rmatur, quod e ruinis Herculaneosi- 
bus eruta est abhinc paucis annis perna a?re du- 
ctili fabrefacta, qu* argenteae bractea:, qua tota 
fuerat obducla, vestigia adhuc servat, et in parte 
interiore horoiogiura sciothericum delineatum 
exhibel. V. Pitture d'Ercotano 2". 3. in prcef. 
p. 1. et seqq. 

II.) Translate. ^ i. Perna dicitur genus 
quoddarn mariuce conchae, quae et pinna vocalur. 
Ptin. 32. Hist. nat. 11. 54. (154). Appellantur 
et pern* concharum generis, circa Pontias in- 
sula* frequentissimas. Slant veluti Suillo crure 
Ion go in arena defuse, biantesque, qua latitudo 
est, pedali non minus spatio cibum venantur. 
Denies circuitu marginum habent peclinatim 
spissatos: intus spondyli grandis caro est. A 
Theod. P iscian. lib. 4. p. 316. ed. Aid., si ta- 
men salva est lectio, pernica dici videtur. ^ 2. 
Item arborum surculus. Plin. 17. Hist. nat. 10. 
13. (67). Stolones cum perna sua avelluntur, par- 
lemquc aliquam e matris quoque corpore au- 
f i: runt sec urn fimbrialo corpore. Cum sua calce 
dixit Id. ibid. 2!. 35. (.156). Malleolus avelli cum 
sua calce cceplus est. ^ 3. Est etiam convi- 
cium hominis fatui, apud Plaut. True. 2. 7. 39. 
Ubservavi, quern pernam novi, hominero nihili. 
Bothe tamen ita rectius ex MSS. edidit: Obser- 
van", in qua nit perulam. gk. Novi hominern nihili. 
PERNARIUS, ii, m. 2. pernarum venditor 
vel confector. Inscript. in Giorn, Arcad. T. 28. 
p. 358., quae est apud Orell. 4259. valkrivs feli- 

CiSSlMVS rSHA'AHIVS. 

PERNARRO, as, are, a. 1. totum narro. Gloss. 

Phitox. Pernarro, clp-qyovucti. 

PERNA.VlGA.TUS, a, urn, partlcip. ab inusit. 
pern&vigo, navigando peragratus. Plin. 2. Hist. 
■nat. 67. 67. (167). Pars tola vergens ia Caspium 
mare pernavigata est Macedonum annis. 

PERNfiCESSARlUS, a, um, adject. <f 1. Est 
admodum necessarius. Cic. 5. Atl. 21. Non esse 
Romas meo tempore pemecessario, submoleste 
fero. ^ 2. Pro vaide conjuocto et propinquo. 
Cic. Place. 6. 14. Contendisse a Laelio paterno a- 
mico ac pemecessario, ut etc. Id. 13. Fam. 40. L. 
et C. Aurelios, L. filios-commendo tibi majorem 
in modum, adolescentes omnibus optimis artibus 
ornatos, meos pernecessarios, tua amicitia di- 
gnissimos. Al. leg. meosque necessaries. Id, ibid. 
69. Homo intimus ac mibi pernecessarius. Adde 
eumd. 9. ibid. 13. et 2. Or at. 50. 202. 

PERNECESSE, adject, n. indeclin. idem ac 
pernecessarius. V. NECESSE. Cic. fragm. orat. 
pro Tull. (edente A. Peyronio) 49. Istae ipsa* 
leges, quas recitas, signilicant, quatn noluerint 
majores nostri, nisi quum peraecesse esset, homi- 
nern occidi. 

PERNECO, as, svi, Stum, are, a. 1. idem quod 
neco, aut prorsus neco. S-l. It. 4. 608. Experiar, 
sit ne in terris, do mi tare quod ensis Non queat 
Ausonius, Tyrrhenavp. pernecet hasta. Alii re- 
ctius leg. permeet. Augustin. term. 17. (al. 21.) 
tie Temp. Diabolum cum suis legionibus- per- 
necavit. Ia Edit. Monachor. S. Mauri est 120. 
in Appeadice, et Augustini esse negatur. Theod. 
Priscian. lib. 2. pari. 1. c . 13. p. 301. ed. Aid. 



— 604 — 

Cholera vero ei utrisque eDusionibus s*pe et sub 
angusto tempore homines pernecavit. 

PERN EGO, as, Svi, stum, are, a. 1. Part. Per- 
negans sub a. — Pernegare est prorsus negare, 
constantcr negare, negare del tutto, i^apvioucu: 
— a) Stricto sensu pernegare est prorsus 
vel constaater dicere, rem non esse ita, aut ^li- 
quid non esse factum, vel non fore. Plaut. 
Aulul. 4. 10. 34. Negas? lt. pernega imo. Cic. 
Ccel. 27. 65. Imploraret hominum fidem, atque a 
se illam pyiidem traditam pernegaret. Ter. Eun. 
prot. 33. Sed eas fabulas factas prius Latiaas, 
scisse se, id vero pernegat. Plaut. Asin. 2. 2. 
56. Pernegabo atque obdurabo, perjurabo de- 
nique. Id. Men. 2. 3. 62. Hercle omnino per- 
negari non potest, Sue ton. Tib. 57. Equiti Ro- 
mano, quiddam perneganti affirmavit etc. Adde 
eumd. Ner. 35, — b) Latiori sensu est recusare, 
repuisam. alicui dare. Seneca 5. Senef. 17. Ca- 
toni populus R. prsturam negavit, consuiatum 
pernegavit. h. e. seme! negavit prasturam, at 
postea dedit: consuiatum vero numquam. Sic 
Martial. I. 82. Negare jussi, pernegare aon jussi. 
PERNEO, nes, nevi, netum, ncre, a. 2. Part. 
Pemetus. — Pemere est idem quod nere, vel 
totum pensum nere. Martial. 1. 89. Quum mi- 
hi supremos Lachesis perneverit annus. Sidon. 
carm. 15. 167. vitam Rumpere Parcarum vel- 
Iere in ipso Nondum pernetam. 

PERNETCS, a, um. V. voc. p raced. 
PERNICA, as, f. 1. /'. PERNA II. J. 
PERNlClAftRlS, e, et 

PERN'IClALIS, e, adject, mortale, mortifero, 
pernicioso, ckaSptsg. perniciem afferens, mor- 
tem ioferens, exitiabilis, noxius, niortifcr, perni- 
ciosus. Lucret. 1. 451. Conjunctum est id, quod 
nusquam sine perniciali Dtscidio potis est se- 
jungi, seque gregari. Liv. 27. 23. Pestiier.tia 
gravis incidit in urbem, quae tamen magi* in 
iongos morbos, quam in pernicialos evasit. Plin. 
8. Hist. nat. 5. 5. (13). Pernicialia prrtlia. Id. 
24. ibid. 1. 1. (1). odia. Tac. 4. Ann. 34. Id 
perniciabile reo. Curl. 7. 3. Nix pturirnorum 
oculis perniciabiiis. 

PERNiCf ES, T:\y f. 5. (per et net, necis). Alia 
forma permities, lii vel ti, Ace. permitiem, Icgi- 
t u r a Hibbeckio (Fragm, tr agic. Latin, p. 162. ) 
in fragmento Accii apud Non. p. 219. 2. Merc. 
eta cl. Vahlen. (Ennianis poeseos relig. p.l2i).i 
in fragm. Ennii apud Cic. 3. Nat. I), 25. 65. 
— In Genit. sing, pernicies pro pe.miciei olim 
dictum est, teste Dlomed. 1. p. 2*1. Putsch. I- 
tem pemicii. Sisenn a apud Gelt. 9. 1 i. et Non. 
p. 486. 30. Merc. Romanos infereuda? pernicii 
causa renisse. Cic. Hose. Am. 45. 131. Quorum 
nihil pernicii causa factum putamus. Ita legit 
cum aliis Non. loc. cit. At Char is. 1. p. 53. 
Putsch, ubi docet, C'iceronem dixisse pernicies 
cau$a } nunc ipsum fortasse locum design a vit. 
V. DIES inil. et Gell. loc. cit. — Daiivus 
sing, pemicie legitur apud Liv. 5. 23., ubi V. 
Drackenborg. — In plurali numero usurpasse 
dicitur Arnob., nee abhorret analoRia : sic enira 
et labes, et progenies, et alia hujus generis 
pluraliter dicta sunt. Quidam etiam legunl apud 
Plaut. Asin. 1. 2. 7. Pellecebris, perniciis ado- 
lescentum eiitium. Et ita Non. quoque lej:i<se 
videtur p. 153. 20. Merc. Alii tamen plurOs 
peltecebrce, pernicies, etc. — Pernicies est eii- 
tium, interitus, ruina, labes, pestis, calamitas, 
cD.e^po; (It. mo>te, ruina estrema, ester minio, 
disfaci7nento, disgrazia, danno; Fr. perte, mi- 
ne, destruction, malheur ; Uisp. perdidad, di- 
ho, ruina, deslrozo, desgracia; Germ, der l.'n- 
ter gang, das f'erderben, Unglvck; Angl. death, 
destruction, ruin, extermination , a disaster, 
calamity). 

I.) Proprie. A epos Thrasyb. 2. Quae res et illis 
contemnentibus perniciei, et buic despecto saluti 
fuit. Cic. 4. Cat. 5. 10. Quum de pemicie populi 
R. et exitio hujus urbis tarn crudcliler cogitarit. 
Id. 1. ibid. 5. 11. Videbam, perniciem in earn 
cum magna calamitate reipublicae esse conjun- 
ctam. et ibid. 2. 5. Intestinam aliquam quo- 
lidie perniciem reipublica; aioliens. et ibid 



PERNICITAS 

13.33. Hisce ominibus, Catilioa, et cum tua peite 
ac pernicie, cumque eorum exitio, qui se tecum 
junxerunt, proficiscere. /({. Slur. 28. 59. Io- 
cumbere ad perniciem alicujus. Id. Z>om. 35. 
93. Depellere perniciem a patria. Sail. Cat. 
18. macbinari cuipiam. Fhcedr. 2. 4. alicui pa- 
rare. Tac. 1. Ann. 74. invenire sibi, et aliis. 
Cic. 3. Nat. I). 27. 69. Spe dubiae salutis in 
apertam perniciem incurrere. Id. 2. Off. 3. 9. 
Perniciem afferre vit* hominum . Plin. 28. 
Hist. nal. 8. 30. (120). Pius quam drachmas 
pondere potum perniciem affert. reca la morte. 
Pluedr. 3. 12. Ad perniciem agi. Plin. 24. Hist. 
nal. 16. 94. (ISO. in perniciem. Justin. 39. 5. 
4. Vires suas in perniciem mutuant converte- 
runt. Tac. 11. Ann. 37. Pernicies in accu- 
satorem vertit. Phcedr. 1. 20. Stultum consi- 
lium ad perniciem rnortales devocat. Tac. 3. 
Hist. 27. Pvimo sagittis saxisque eminus certa- 
bant, inajore Flavianorum pernicie. con maggior 
danno. Plin. 24. Hist. nat. 11. 62. (103). Hanc 
herbam contra ornnein perniciem habendam pro- 
didere. h. e. contra venena, maleficia, raorbos. 
Colum. 1. H. Jl. 5. 3. Caslestis aqua maxime 
salubris intelligitur, quod etiam venenati liquoris 
eluii perniciem. la malignitd. Catult. 27. 5. 
hinc abite lymph.*, Viai pernicies. Plaut. Bacch. 
4. 7. 29. Miigno in periculo et pernicie esse. 
/t. e. calamitate, serumoa. 

11.) Translate, vel concreto, uti ajunt, sensu, 
de nomine pernicioso et exitiabiii. Piaut. Pseud. 
1. 3.130.; et Ter.Ade.lph. 2. 1. 34. Leno sum, 
fateor, pernicies communis adolescentiurn. Plaut, 
Most. 1.1. 3. de inalo servo. Egredere, berilis 
pernicies, ex oedibus. Cic. 2. Verr. 1, 2. Ad- 
duxi hominern (Vcvremi pnedonem juris ur- 
bani, labern atque perniciem provincial Siciliie. 
Id. Mil. 31, 8'». Illam perniciem (h. e. Clodium) 
t-ist in xit ac sustulit. Horat. 1. Ep. 15. 31. Per- 
nicies et tempestas barathrumque macelli. 

PERNlCjO, Onis, f. 3. idem ac pernicies. Jul. 
('ale. r. res gest. Alex. 31. (edente A. Maio) 
3. 6. Hosce barbaros intelligitis prudentia nostra 
ad pernicionem sui uti posse, h. e, ad interne- 
cionem. 

PFRNlClosf;, adverb. Comp. Perniciosius et 
Sup. Perniciosissime. — Perniciose est cum 
p^rnkie. pestifere, nocivemente, con grave dan- 
no, c'Xjvpiwr. Cic. 14. Alt. 13. ad fin. M. An- 
tonius au me scripsit de restitutione Sexl. Clodii : 
quam honorilice, quod ad me attinet, ex ipsius 
litteris cognosces; quam dissolute, quam turpitsr, 
quamque ita perniciose, ut nonnunquam Ctesar 
di-siderandus esse videatur, facile existimabis. 
Plin. 17. Hist. nat. 22. 35. (178). Vitis per- 
niciose luxuriat. Cic. 2. Legg. 5. 13. Multa per- 
niciose, multa pestifere sciscuntur in populis. 
Ita et cl. Vahlen.: alii leg. perniciosa, et pesti- 
fi-ra. et 3. ibid. 14. 32. Quo perniciosius de re- 
public mtrentur vitiosi principes. Augustin. Bp. 
39. Rebus nortalibus validissime et perniciosis- 
sime cornpediri. 

PEHNLCIOSL'S, a, um, adject. Comp. Perni- 
ciosior et Sup, Pemiciosissirnus. — • Perniciosus 
est eiitiosus, perniciem afferens, pes lifer, damno- 
sus. assai dannoso. malefico, pernicioso, fune- 
slo, zUXf.z;. Cic. '3. cd Q. fr. 9. Exituin ju- 
aicii fepdum et perniciosum levissime tali. Id. 
Dam. 43. 114. Caperc consilia perniciosa rei- 
publica. Cces. 1. B. C. 7. Perniciosa; leges. O- 
vid. 5. 7*ji.sl, 1. 67. uili nee scripta fuerunt No- 
stra, nisi auctori perniciosa suo. Sail. Jug. 50. 
Ut Jugurtha pacem, an betlum gerens pernicio- 
sior esset, in incerto haberetur. Cic. 3. Tusc. 3. 
5. Morbi pernjeiosiores pluresque sum animi, 
quain corporis, Quintil. 2. 2. 10. Studiorum per- 
niciu sissimus hoslis- Id. lu.l. 129. In eloqut-ndo 
corrupta pleraque, atque eo perniciosissima, 
quod abundant dulcibus vitiis. Nevus Agesil. 
ti. Perniciosissimum fore videbat, si etc. In- 
vcript. apud Gutter. 113. 2. s,vbi,ato HOiiE FEa- 
MCIUElSStMO v. b. ft. e. Sfjano. 

PERNICITAS, a lis, f. 3. velocita.-, celeritas, 
aeilitas, velocita , prestezza , wx'-'tt,;. Piaut. 
Men. 5. 2. 4. Peroicitas deserit: cotiSitu:- sum 



PERMC1TEK 

tenectule. Cic. 5. 'fuse. 15.45. Pr.sstans valetudi- 
ae viribus, forma: adde etiam, si libel, pernici- 
tatem et velocitatem. V '. PKKMX, sub init. Coes. 
3. B. C. 84. Adolescpnies atque cxpedilos milites 
ad pcrnicitalim or mis inter equitcs pra-liari ju- 
bfcbat. Liv. 9. 115. de L. Papirio Cur sore. Pr.e- 
cipua pedum ptrnicitas inerat, <;u;» cognomen 
etiam dedit. Id. ±2. 59. Nisi pernicitalis pedum 
et cursus aliquod puemium est. Tac. Germ. 46. 
Pedum usu ac peinicitate gaudent. Alii perpe- 
ram leg. peditum. Id. 2. Ann. 68. Mo* perni- 
citate equi ad amnem Pjramum contendit. Id. 
1. Hist. 79. Equorum peroicitas. Gell. 9. 4. Ho- 
mines singulis cruribus saliualiiu currentes, vi 
vacissimae pernici'atis. Justin, 43. 2. 9. Adullis 
{Romulo et liemo) inter pasiores de virlule quo- 
tidiana cenainina et vires et pernicitatem »u- 
xere. 

PERNlClTKR. adverb, Comp. Pernicius. — 
Perniciter est velociter, celrritev, velocejnente, 
prestamente, ftixiw?. Piaut. Amph. •">. 1. 63. 
Facit recta in angues impetum : allnrum altera 
prehendit eos manu perniciter . Liv . 26. 4 . 
Equo desilire perniciter. Calv.ll, 61. H. Pernici- 
ter exsilire. Plin. 8. Hist. nat. 14. I4.(36i. Aliles 
alte perniciterque voiantes. et. ibid. 53. 79. 214. 
Ibices pernicius, quo libuerit, exsuitant. Clau- 
dian. 3. Jlapt. Pi-os. 19'J. tortaque ruunl perni- 
cius hasia. 

PERNTGER, ntgrn, nigrum, adject, valde ni- 
ger. Piaut. Pan. 5. 2. 153. Ore, parvo, oculis 
pernigris. 

PERSlMlUM, adverb, ptusquam niniimn. Ter. 
Adelph. 3. 4. 28. Niroium inter vos, ac perni- 
mium interest. Papinian. Dig. 48. 3. 2. Msec 
interpretatio perdura et pemumum severa est. 

PERNlMlUS, a, um, adject, plusquam nimius. 
Paulin. Petroc. 5. Fit. S. Martin- 825. Qui, 
quamquam dura jam Jaso judiee cans* Pemi- 
miura sentiret onus. etc. 

PERNIO 0, onis. ' V. roc. seq. 

PERNIO, onis, m. 3. pedignone, pttKxy, yy 
pi%\ov, morbus pedum ex frigore, calcanea prae- 
cipue infestans : a perna, qua pedem, aut cal- 
caneum significat. Plin. 23. Hist. nat. 3. 37. 
(74). Pernionibus nigrw olives amurca utilior. 
ef. ibid. 6. 58. <109). Cortice puoici ex vino 
cocti perniones saoantur. et 28. ibid. 16. 62. 
<221). Perniones ur sinus adeps, rimasque pe- 
dum sarcit. Theod. Priscian. de pernionibus 
agil toto capilt 28. lib. I. p. 297. retro ed. Aid. 
Scribon. Compos. '219. Emplastrum album ad 
comhusta et perniones. — Perniciones legitur 
apud G argil, de pom, 24. in Class. Auct. T. 
3. p. 425. ab A, lUaio edit., sed perniones le- 
gendum videtur. 

PERNlTEO, et, ere, n. 2. valcte niteo. Mela 
3.-9. Est lacus, quo porfusa corpora, quasi oieo. 
pernitent. 

PERNITOR, mteiis, nlsus sum. nlti, dtp. 3. 
consianter niti. Serrius ad Firg. 3. G. 230. Per- 
nii autem perseverans a pernitendo liactum est. 
Sic Isid. 10. Orig, lilt. P. Pernix a pernitendo 
dictum. 

PERN'lL'N'CL'LUS, i, m. 2. deminut. pernio- 
ni's, sed ejusd. usus. Plin. 26. Hist. nat. 11. 
66. <I06). Cjclaminos decocta in aqua perniun- 
culos curat. 

PERNIX, Icis, adject, omn. gen. Lump. Per- 
nicior et Sup. Pernicissimus . — Pernix (quod 
a per niti deducunt) est It. perseveranle e co- 
stante nello sforzo e fatica, qui in niiendo per- 
^everat, atque in labore patiens et coostans est: 
a per et furor, ut docet Servius ad iliud P'irg. 
3. G. ii'A. Ergo omni cura vires exercet, et in- 
ter Dura jacet pernix instrato sava cubili. Ubi 
Pierius eos reprebendil, qui pernox legunt, 
quum omnia MSS. uno consensu pernix exbi- 
beant, Quamquam non desunt primi subseilii 
critici, qui pernox defendunt. Hue trahit Servius 
ilhid Horat. £pod. 2.41. perusta soiibus Per- 
nios uxor Appuli. Ceterum pernix videtur esse 
a nicvx perna. unde trapvotw in longinquam re- 
gionem venum exporto, ut perdix est a ira'pSw 
pedo. — Pr*cipue dicitur de eo, qui multo nisu 

TOM. III. 



— 665 — 

se mo vet, et cfleritatc puliel: el di(T>rt a vdoci 
quia velox celeritatem habet, pernix uatiintiam 
I'ortitudioein et constantiam in mutu ipso cele 
ritatis. Unde Cic. 5. Tusc. 15. 45. pTnicitaltm ft 
vclocitatcm distinguit. Mibiiomimu univciaim 
accipilur pro veloci, cHeii, cilo, cojc»j, tavu;. 
(It. ve.toce. presto, celere; Fr, rapkle, vi'e. lejey, 
prompt; Hisp. rapido, veloz, j.tunlo; licim. 
in ansdanernder Jfeise kurtig, be.hend, $chnell; 
Angl. swist } nimble, quick, rapid, active, 
speedy, fleet). Plant. Mil. gtor . 3. I. 36. 
Clare oculi.s video, sum pernix manibus, pe- 
dibus inobiiis. Tac. 2. Hist. 13. Ni'c agioslvs 
capi poicrant, pernix genus, et en*ii iocurum. 
Liu. 28. 20. Lrviuni corporum homines, el 
rnuita exetcitationt' peruicium • Cohun. 3. 21. 
21. fi. Peinicissim* quadriga;. J'irg. 11. ^En. 
7lfi. ct pei'uicibus ignea plantis Transit e- 
quum cuvsu. /({. 4. ibid. IS-', de Fama. pe* 
dibus celerein et pemicibus aiis. Slut, de eud. 
9. Theb. 33. sulito ptrnicior index, Quum lu- 
genda ret'ert. Cohna. T. 2i. 21. 12. H. Pecuarius 
canis neque tarn slrigosus, aut pernix esse debet, 
etc. Stat. 4. Theb. 312. fugit silvas pernicior 
alitc venio. D« Atalanta loquitur, <|Uain perni- 
cetn puellam \ocat Cutull. 2. 12. Seneca £p. 
108. a med. Temporis pernicissimi Ci'leiitas, quani 
reiinere non possumus. Plin. y. Hist. nat. 47. 
71. (154). Pernici saltu Asistece. Tac. 3. Hist. 
40. Proditam Ravennatein classem , pemicibus 
nunciis accepit. Plin. 19. Hist. nat. 5. 21.(69). 
de cucurbitis. Vires sine adminiculo standi non 
sunt, veiocitas pernix. /*. e. eeleritas crescendi. 
Grat. Cyneg. 120. Pernix Lucania — Cum In- 
finite Horat. Art. P. 165. Sublimis. cupidus- 
que, et amata mlinquere pevnix. presto a la- 
sciare. 

PERN'OBILIS, e, adject, valde nobiiis. Cic. 6. 
Verr. 57. 127. Usee Sappho epigramma Grse- 
cuiu pernobiie incisum babuit in basi. Aurel. 
Vict. Ccesar. iy, Pernobiie genus. 

PERN OCT ATIO, onis, f. 3. actus pernoctandi. 
Ambros. Serm. 90.; el Hieronym. Kp. 10S. 

PERNOCTO, as, Avi, a turn, are. n. 1. Part. 
Pernoctans I. et II. 1. et 2.; Femor.lat.urus I. 
— Pemoctare est noctem totam aliquo in loco 
transigere, sive vigilando, sive dormieudo, sive 
aliud quid operis faciendo } aTrovuxTesgbtD (It. 
stare di notte, per not tare ; Fr. passer la nuit; 
Hisp. pasar la noelie; Germ, iioerrxachfen, d. 
yacht zubringen; Angi. to stoy or pas* the 
whole night, lodge alt night, continue o> re- 
main all night long). 

I.) Proprie. Pompon. Dig. £0. 6. 166. Pemo- 
ctare ejtia urbem inteliigendus es:, qui nulla 
parte noclis in urbe est. Per enim totam noctem 
significat. Cf. Cod. 8. 12. 12. Ceterum Plant. 
True. 2. 2. 22. N'oetern pemoctare perpetem. 
Ter. Hecyr. 4. 1. 23. Nam negabas nuptam 
posse filiam tuam tc pati cum eo-, qui pevnocta- 
ret for is. Sic f'arro 2. R. R. 3. 6. For is quum est 
perooctandurn. Rursus Ter. Adilph. 4. t. 15. sed 
si hie pernocto, causa? quid dicam? Cic, Cluent. 
13. 37. Quum esset adolescens apud raulierculam 
quamdaui, atque ibi pernoctaret. J-ronto de fer. 
A Is. (edeote iteium A. Maio) F.p. 3. a tned. 
Juppiter animadvert! t , Venerein et Liberum 
multo maxime pernoctantibus favere. Liv. 27. 38. 
Jurejurando adacti, non pernoctaturos se esse 
extra mceoia co!oni33 suae . Cic. Dom. 30. 80. 
Propter inopiam tecti in foro pernoctans. Id. 6. 
'err. 11.25. Senator poptili Romani-in vestro 
oppido jacuit et peruoctavit in publico. Id. 2. 
Tusc. 17. 40. Pernoctant venatores in nive. 
Sueton. Aug. 17. In navi victor pernoctavit. 
Auct. B. G. 8. 15. Bellovaci quum-neque per- 
noctare, nequc diutius permanere sine cibariis 
eodem loco possent, etc. Xepos Alcib. 2. Euro 
induxit commemorantem, se. pernoctasse cum 
Socrate. 

II.) Translate. ^ '-Rebus inanimatis tribui- 
tur. Pallad. W. R. RAO. Olivam in canistris esse 
patieris, ut penioctet cum salibus et ducat in se 
eosdem sapores. Ammian. 14. i. Et haec con- 
fidenter agebat in urbe, ubi pernoctantium lu- 



PERO 

milium claritudo dierum solet imitaii i'ulgorem. 
h. e. luoiinum, qui per noctem splendent. — ^2. 
De abstractis. Cic. Arch. 7. 16. Haec studia perno- 
ctant uobiscum, peregrinantur, rustjeantur. Cf. 
eumd. 5. Tusc. 24. 69. Quo tandem igitur gaa- 
dio afiici necesse tst sapientis animum cum bis 
babilantem pernoctanUmque curis? 

PERNOMEN, ini-, n. 3. Vox a Lexico eipun- 
genda; occurrit enim solumniodo in Not. Tir. 
p. 35. 

PERNON'lDEii, aj, I. 1. vel 

PERNONTS, Idis, f. 3. vox a parasito jocula- 
ritei ticta, a perna. Piaut. Men. 1. 3. 27. At- 
que aliquid scitomentorum de foro obsonarier. 
PKj.Glandionidem, suillam, laridum, pernonidem. 

PERNOSCO, noscis, novi, notum, noscere, a. 
3. Part. Pernotus et Pemoscendus. — Perno- 
scere est perfecte noscere, S'.aycvoioxw ■ — ■ a) Cum 
Accusativo. Piaut, Bacch. i. 3. 42. Ingeoium 
haud pornoram buspitis. Id. Aulul. 3, 5. 29. 
Ma tr una ruin bic facta pernovit probe. Cic. 1. 
Oral. 5. 17. Motus aniinoi um sunt penitus ora- 
tori pernoscendi. Id. Fat. 5. Qui se profitebatur 
honiinum mores natuiasque ex corpore, oculis, 
vultu, frontc pernoscere. Horat. 2. Sat. 4. 63. Est 
opera; preliuin duplicis pernoscere juris Naturam. 
Colum. 1. R. R. proef. II. Discendi cuDidiores 
agricolationcin pernoscerent. Curt. 9. 7. Dioxip- 
pus regi pernotus et grains. Mela 2. 3. Marathon 
Persica ntaxime clade pernotus. Seren. Sammon. 
de denlib. p. 66. ea.Ald, Uaud facile est acrem 
dentis tolerare dolorem: Quo magis est aequum 
medicam pernoscere curain. — b) Sequente Re- 
latixo. Ter. Adelph. prol. 12. Pernoscite, fur- 
tum ne factum existimetis, an etc. Id. Andr, 3. 
2. 23. Non satis me pernosti etiam, qualis sim. 

PERNOT ATI'S, a, um. V. PERNOTO. 

PERNOTESCO, nGtcscis, notbi, notescere, n. 
iachoat. 3. perfecte et certe cognoscor. Tac. 1. 
Ann. 23. Neque alii fuisse unquam fratrem, per- 
nomisset. Adde eumd. 13. ibid. 25.; ft Quintii. 
declam. 3. 1, 

PERN'OTO, as, avi, lit um. arc, a. 1. Part. Per- 
notalus. — Pernotaro est diligenter notare . 
Boeth. t. Arithm. 27. p. 1007. Quadruple muUi- 
tudinem pernotabil. Id. ibid. p. 1010. Horum 
exempla inlegre planeque possumus pernotare. 
Id. Music, h. 8. p. 1452. Y lit l era pernotata. 

PERNOTL'S, a, um. /•'. PERNOSCO. 

PERNOX, octis, adject, comin. gen. che dura 
tutta la notte, ndvvs/jc., qui totam noctem 
duraf. liv. 5. 28. et 21. 49. a ineii. Luna per- 
nox erai. Ovid. 7. Met, 268. Addit et erceptas 
luna peraocte pruinas. Stat, 7. Theb. 411. Et 
non adsuelis pernox nlulavit Eleusin Mensibus. 
Gelt. 2. 1. Stare soiitus Socrates dicitur perti- 
naci slatu, perdius atque pernox irconniveos, 
etc. Apul. 9. Met. Ego misera et pernox et 
perdia Janilicio nervos mtos contorqueo. Fronto 
ad J'erum Imp. (cdente iterum A. Maio) Ep. 
1. ad fir.. Somnus pernox. Juvenal. 8. 10. lu- 
di:ur alea pernox. V. PERDIUS. 

PRRNOXlUS, a, um, adject, valde noxiui. 
Mela 1. 19. circa med. Popub* asperi, inculti, 
pemoxii appulsis. 

PERNUMERATUS, a, um. V. voc. seq. 

PERNUMERO, as, svi, stum, are, a. 1. Part. 
Pemumeralus. — Pernurnerare est idem quod 
numerare, vel rectius usque ad unum cumerare. 
Piaut. Epid. 5. 1. 25. Age, absolve me, atque 
argentum numeta. stra. pernumer»tum est. Z»i>. 
28. 34. in fin. Dum imperatam pecuniam Ilergetes 
pernuraerarent. Mar tial. 12. 62. Qu«, Saturne, 
tibi pernumerentur opes. 

PERNUNCIO, as, are, a. 1. a per et nuncio, et 

PERNUNCULUS, i, m. 2. deminul. a perna. 
Voces a Lexico expungendas ; occurrunt enim 
tan turn in ft'ol. Tir. p. 42. et 167, 

PERO, onia, m. 3. iorzflccWTxo, itivaletto, 
eji/3a;, genus calceamenti rustici, praealU ex coiio 
crudo, quod advenus imbres, nlTes et frigora 
commodum est: ejus etymon videtur esse a per*, 
quicum convenit et quoad materiam et quoad 
formam : hoc priici Latini in bello usi sunt. Ca- 
to apud Festum p. 142. 27. Mull, Qui magistra- 

84 



PEROBSCURUS 

turn curulem cepisset , calceos mulleos aluta 
viuctos, ceteri peroaes. Virg. 7. JEn. 690. ve- 
stigia nuda sinistri Instituere pedis: crudus tegit 
altera pero. Juvenal. 14. 185. quem non pudct 
alto Per glaciem perone tegi. April. 7. itlel. Pe- 
ronibus suis ab aquae madoie coasulens agaso, 
ipse quoque insuper Iumbos meos insilier.s re- 
sidebat. Ita loquitur asinus. Sidon. 4. Ep. 20. 
de militib. barbarts. Quorum pedes primi pe- 
rone setoso talos ad usque vinciebantur; genua, 
crura, suraque sioc tegmine. — Peronns fuerunt 
etiam in usum elegantiorum hominum. Tertull. 
Pail. 5. Magnum incessui munimenlum sutrinae 
Venetije prospexere, peroaes efTemioatos. — Pe- 
rones quoque pro saccis bsgi quidam putant; sed 
V. ,£RO, unU 

PEROBSCtRUS, a, um, adject, valde obscurus. 
Cic. 1. If at. L. 1. l.Tnm pcrdiflicilis et pe. • 
obscura qutesijo est de natura dtorum. Liv. 1. 16, 
Fuisse credo turn quoque aliquot, qui discer- 
ptum regem (Romulum) Patruni manibus tacili 
arguereat: manavit enim hasc quoque, sed per- 
obscura, fama. 

PERODL wsus, odisse, a. anom. 4. Part. Per- 
osus. — Perodi lsi idem ac valde odi. Jfanil. 

5. 409. Et quisquis veru favit, culpamque per- 
odit. — Hinc Part, pneter. 

Perosus. a, um, adjective quoque usurpatur, 
unde Com p. Perosior sub B 

A) Active est qui valde ndil, chi ha in odio, 
Stotfutjc'v. — a) Cum Accusative. Virg. 6. JEn. 
435. lucemque perosi. Id. '•>. ibid. 141. genus 
omnes pcrosos Femineum. Ovid. 8. .Vet. Ih3. 
Da.dalus inltrea Creien Icogumque perosus Ex- 
silium. Id. 2. ibid. 379. Perosus jgnem. et 11. 
ibid. H6. opes, et 12. ibid. 582. Achiliem. Id. 
14. ibid. 093. pectora dura perosam Idalien. Id. 
4. Trist. 4. 81. dcae signum crudelia sacra per- 
osa* Transtulit . Liv. 3. 34. Plebs consulura 
noraen, baud secus quaio regum. perosa erat. 
et ibid. 39. Superbiam \iolenliarnque turn pet- 
usos rejis. el ibid. 58. Perosus decwiavirorum 
scelera. Augustus apud .Sueton. Tib. 21. Po- 
pulutn Itoinanum perosi sunt. Val. Jffax. 3. 3. 
1. Perosus, credo, deiteram suam, quod etc. Ju- 
stin. 17. I. 4. Fiiium suum, - non solum ul- 
tra patrium, verum etiam uitra humaoum mo- 
rwn perosus. fat. Flacc 6. 2^9. si fdla peroso 
Tarda tibi torpesque moras non segnius ipsi 
Paruimus. h. e. tibi qui odio babebas lardam 
mortem. Cohim . 9. R. R. 5. 2. Res apiaria 
non curatorem fraud ulentuin tantuin, sed etiam 
immundx segnitia? perosa est. — b< Cum Ge- 
nitivo. Prudent. 3. jtepi atsp. 41. llh perosa 
quietis opein Degeueri tolcrare mora, etc, 

B) Passive est odio habitus, odvito. Tertull. 
Jninx. i. ad fin. Veritas tanto perosior, quanto 
plenior. Id. Virg. veland. 16. Nihil Deo carius 
humilitaie, nihil peresiu6 gloria. Juvenc. 3. in 
Matth- 19. L'l melius fueril thalamis caruis.se 
perosis 

PLRODIaTL'S, a, um. V. IN ODI. iT US. 

PEHODlUSUS, a, um, adject, valde odiosus. 
Cic. 10. Alt. 17. Crebro refricat lippiludo, non 
ilia quidein perodiosa, sed tamen qu<s impediat 
scriplionem meant. Id. 13. ibid. 22. De Bruto 
noslio, perodiosurn: sed vita fert. 

PErOI'FICJosE, adverb, valde officiose. Cic. 
9. Pain. 20. Me perofficiose el perain^nler ob- 
servant. 

PER.OLEO, es, ere, n. 2. valde oleo. Lucret. 

6. 1155. Rancida quo perolent projecta cadavera 
ritu. 

PEROLESCO, lejcis, levi, lescere, n. incboat. 
3. valde crescere. Lucilius apud Priscian. 9. 
p. 872. Ptitsch. Quis votum scis corpus jam per- 
olesse bisulcis. syncope pro perolevisse. 

PErON ATI'S, a, um, adject . peronibus cal- 
ceatus. Pers. 5. 102. Navirn si poscat sibi pe- 
ronatus arator. 

PEROpACUS, a, um. adject, valde opacus. 
Zactant. 1. 22. Spelunca peropaca in nemore 
Aricino. 

PBR6PERTl T S, a, um, adject, valde, vel bene 
opertus. Penant. Port. Fit. S. Mart. 4. 507. 



— m> — 

Ac peroperlum aperit et irt in via nunchts intrat. 
Sunt qui dv'isitn scribunl. 

PEROPPORTCNE, adverb, vaide opportune. 
Cic. 7. Verr. 15. 39. Peropportun<> fort una 
te oblulit. Id. 2. Oral. 4. 1-5. Sed hoc tamen 
cecidit pet opportune, quod etc. Id. 1. If at. D. 
6. 15. Peropportune, inquit. \ enis. Liv. 1. 42. 
Peropportunp ad prwsenlis quietem status bellum 
cum Vejentibus- aliisque Elruscis sumplutn. Id. 
44. 7. ad fin. Incerto inde. quidnam agendum 
foret, -peropportune liltera? a Sp. Lucretio allatae 
sun(.. Id. 2. 35. In eveuntern e curia impetus 
Cactus esset. ni peropportune tribuni diem rti- 
xissent. 

PiiROPPORTDNUS, a, um, adject, valde op- 
portunus. — a) Absolute. Cic. 2. Oral. 57. 234. 
Requtescam in C&esaris sermone, quasi in aliquo 
peropportuno deversorio. Liv. 21. 2. Mors Ha- 
milcaris peropportuna et pueritia Hannibalis dis- 
tulerunt helium, et ibid. 31. Hujus seditionis 
peropportuna disceptatio quurn ad Hannibalfm 
rejects esset, etc. — b) Cum Dativo. Cic. 6. 
Fa,n. 6. 6. Qui duce Pompejo freti peroppor- 
lunaxn et rebus domesticis et cupiditatibus suis 
illius belli victoriam fore putabant. Sic Liv. 
10. 45. Nee populo Romano magoa solum, sed 
peropportuna etiam ea victoria fuit. — a Cum 
Accus. et pnppos. ad. Liv. 40. 57. Peropportuna 
mors Philippi fuit ad dilationem. 

PEROPTATO, adverb, valde optato, sive ex 
animi sententia. Cic. 2. Orat. ">. 20. Nunc per- 
uptato nobis datum est. 

PEROPT.iTOS, a, unr, adject. Gloss, veil. 
Peropt.atus, ralde optatus. Firmic. 3. JUathes. 
10. 5. Qui (Uberi) noa solum parentibus suts 
gaudia peroptata tribuant, sed ad aliquem etiim 
honoris gradum sublevati, eos con mediocri exi- 
stimatione gloiiaque boneslent. 

PEROPL'S EST, valde opus est. Ter. Andr. 

1. 5. 30. Sed nunc peropus est, hunc cum ipsa 
Joqui. 

PERORATlO, on is, f. 3. finunento d'un dis- 
corso , conchiusione e ristretto o compendio 
dell' orazione, peror'azione, £-(Xoyo;, 7-vaxefx- 
Xati'wct;, conclusio orationis, el brevis repetitio 
eorum, qu» dicta sunt. Docet Cic. 2. Herenn. 
30. 47. tres cam habere partes, e*»umcrationem, 
amplifi cation em el cornmiserationtm. Tres item 
ei tribuit Id. 1. Invent. 52. 98. en-irneratio- 
nprn, iudignationem, conquestionem. Id. Brut. 
33. 127. Exstat ejus (C Galbcv) peroratio , 
qui epilogus dicitur: qui tanto in honore, pue- 
ris nobis, erat, ul cum etiam cdisceremus. Id. 

2. Orat. l'j. 80. Jubent exordiri, etc. deinde 
rem narrave, etc. post autern dividere causam. 
efc. Turn alii conclu?ioncm orationis, et quasi 
peroratiooem collocanl : alii jubent, antequam 
peroretur, degredi. deinde concludere ac perora- 
ie. Adde Quintil. C. 1. 36., 7. 10. 12. et alibi. — In 
peroratione maxima locum faabet tractatio ade- 
ctuum, quibu« judicis et auditorum animus per- 
movelur : qua in re pr.rcipuus et admirabilis 
Cicero fuit, ut Brut. SI. 190. et Orat. 37. 130. 
ipse affirmal. Id. Orat. 35. 122. Post omnia 
perorationeui inflammanteaj , restinguenlemve 
concludere. 

PERoKiTCS, a, ura. /'. PERORO. 

PiiRORIGA, vel praeuriga, vel proriga. vel 
pruriga, re. m. 1. chi gov e ma lo Stallone, qui 
adiTiissarii coram habet, eumquf in equas geni- 
tuf;!' causa admittit. f'arro 2. R. R. 7. 7. Ad- 
mitlere 'fijitum' oporlet, quuni tempus anni ve- 
neril, bis in rlie, mane el vesperi, perorigarn. 
Is ita ap,.ellatur, quiqui admittit. Alii leg. mane 
et vesperi. Peiorijrs enim appellatur, quisquis 
etc. Id ibid. 8. 4. Eodein tempore, quo equos 
adducenle>, iidemque ut ineant equas per origas 
curamus. .4 Hi suspicaniur legend, per perorigas 
curamus. Id. ibid. 7. 9. Quum equus mat rem 
ut saliret. ad.iuci non posset, el quum capiie ob- 
voluto proriga adduxisset, et coegissel matrem 
in ire, etc. Alii leg. auriga. Earnuem rem ita 
narrat Plin. 8. Hist. nat. 42. 64. (156). Altum 
(eouumi detracto oculorum operimento, et co- 
gnito cum matre coitu, petiisse prarupta, at- 



PEROSCUJ.OR 

que exanimatutn: JEqua ex causa in Reatino 
agro laceratum prorigam in\'enimus. Alii teg. 
laceratum pariler aurigam in>enimus. Tertull. 
.Vonog. sub init. Quid agis lex creatoris? inter 
alienus spadones et aurigas tuoj tantumdem 
quereris de domesttco ubsequio, quantum de fa- 
siidio extranco. scil. spadones sunt osores nimii 
nupLiarum, aurig* veru conciliatores. Alii pro 
auiigas leg. prurigas. nempe prurigini equorum 
prsefectos: alii prnzwigas, eodein sensu. Mutila 
Inscript. npud Gruter. 1003. 2. si ',>vis hac 

Tkanseat jvncto dkivx^tovs ivme^to itkh 

sciat.... rRORio*.... — F.v locis ailatis satis li- 
quet, voces per or iff a. siiniiesque -pioeiiriga. pro- 
riga et prurigo valde dubi<e esse auctoritatis, 
ut etiam pulal Pontcdera Antig. Or. et Lai. 
p. 434. et Gesnerus in Tlte.<aur. Ling. Lat. } 
iileoqtu- ubique auriga. sivn o>ig'i legi et iutel- 
ligi posse, quari'vis inter eas voces aliqui putent 
id esse disci irrinis. ul auriga ab aurt-a el ago, 
Ofiga .ib ore« origin»irt ducat: alii vero auiiga 
ab ort'ija sola pronunciatione diderre, ut plan- 
strum et plostruin. 

PERORN ATI'S, a. um. adject, valde ornatus. 
Cic. Brut. 43. I5><. Crassus in dtcendo el per- 
ornatus et perbrevis. 

PERORNO, as, avi, Stum, are, a. I. valde or- 
nare. Tat. 16. Ann. 26. Detraheret polius se- 
natui, quem perornavisset, infamiam tanti lla- 
gitii. Adde Paulin. JS'olan. carm. 2n. 304. 

PfiRORO, as., avi, atum, ate, a. 1. Part. Per- 
orans 1.; Peroratus 1 ., 2. et 3.; Perora'urus i. 

— Perorare ^ 1. Mricto sensu e^l omnia dicere, 
cum intenlione animi vocisque orare. dicere (It. 
par la re, dire, tr at tare pienamente, dal prin- 
cipio at fine; Fr. parler depuis tc commence- 
ment jusq'd la fn; Hisp, hablar desde. el prin- 
cipio hasta el /in," Germ, von Anfang bis zu 
F.nde reden. vollstdndig erbrtem; Angl. to 
speak, inveigh o>- declaim against, harangue). 
Lex XII. Tab. apud Gell. 17. 2. is COmitio 

AVT IN FORO ANTE MT5RUUBM CAVSAM COKITCITO 
OVOM I'EROBANT AMBO PRAESESTES. Cic. StX-t. 

2. 3. Quamquam a Q. Hortensio causa «st 
I>. Sextii perorata. Id. Quimt. 24. 77. Mibi 
perdif/icile est contra tales oratores non modo 
tantam causam perorare, sed oinnino verbum 
facere conari. Quintil. II. 1. 61. Quum est fi- 
lio filiive advocalis in matrem perorandum. Plin. 
2'J. Hist. nat. 1. 5. <9t. Rabie quadam in om- 
nes «vi medicos pn orans. 5ueton.. Cal. 53. Per- 
oratarus, stricturum se lucubraiionis sua; telum, 
mioitabatur. Liv. 34. 'Si.extr. Et breviter per- 
oratum esse potuit. nihil me commisisse, etc. 
Tac, 2. .^t»t». 30. Cerlabaut, cui jus pevorandi. 
et 3. ibid. 17. Quum accusatores et testes cer- 
lalim perorarent. JYepos Lpam. 6. Hie in re- 
spondent Epaminondas-quum de ceteris pero- 
rassel, poslquam ad ilia duo opprobria pervenit. 

— Causa perorata dicitur a Cic. Quinct. 30. 91 . 
quum peracla est caus* dictio^ antequam per- 
oraLio fiat. ^ 2. Spec:ialim est orationem Dnire 
et absolvere, quomodo in PERORATIO dictum 
est. conchittdere parlando, perorare. sriktyw, 
aviJtefaXanw. Cic. 4. Aft. 2. Quum horas tras 
fere diiisset, odio el stiepilu senalus coactus est 
aliquando perorare. Id. 2. Orat. 11*. 80. Alii 
jubent, antequam peroretur, degredi. Id. i.Acad. 
cl.pr.) 4S. 147. Quoninm salts ruulta dixi, 8St mi- 
hi perorandum. Id. Ccp.I. 29. a med. Dicta est a 
me causa et perorata. Id. 2. Invent. 15. 48. Quo 
ioco, nisi causa perorata et probata, ncn est u- 
tend'um. Id. 1. Herenn. 10. 17. Perorata narra- 
tiune, debeinus aperire, quid etc. *f 3. Univcrsira 
est die en do linire, fmir di discutere sopra una 
cosa. Cic. 4. Verr. -2'J. 70. Res illo die non pero- 
ralur : dimitlitur judicium, non si jinisce di 
trattare. Id. 5. ibid. 66. 154. De quo quum di- 
xero. iotum hoc crimen decumanum perorabo. 
Alii el ipse OrelHus leg. peroraro. Id. 5. Alt. 10. 
Sed bnec turn laudemus, quum erunt per "rata. 

PEROSCt'LOR, aris, ari, dep. 1. valde oscu- 
lor. Martial. 8. 81. Hos (uniones) amplectitur, 
bos pero?culatur. Ita Heins. ex MSS. Alii de- 
osctUatur. 



PEROSUS 

PEROSL'S, a, uin. V. PERODL 
PERPACATUS. a, um. V. voc. seq. 
PERPACO, as, avi, alum, are. a. 1. Part. 

Perpacatus. — Perpacare est omnino pacare. 
Liv. 36. 21. Paucosque post dies omaibus per- 
paeclis etc. et ibid. 42. Percunctatus de statu 
belli, necdum eoini omnia ia Graecia perpacata 
eranl, etc. Al. leg. pacata. Aurel. Vict. fir. 
illuttr. 33. Quos usque ad mare supernal per- 
pacavit. Flor. i. \± sub init. Brennos, Senones 
per Claudium Drusum peipacavit. 

PERPALLlDUS, a, um, adject, valde pallidas. 
Cels. 2. 6. Color perpallidus. 

PERPARCE, advero. admodum parce. Ter. 
Andr. 2. 6. 24. Tu quoque perparce nimium. 
Charts, l.p. Hj. Putsch. Quscumque nomina 
genilivo singulars in is venarint, ablativo sin- 
gular! in e venire: tamen contra Ruri agere 
vitam, perparce ac duriter sese habere Mitio- 
jiem Terenlius in Adelpkis loquentem de fratre 
commeminit. 

PEKPARCUS, a, um, adject. Gloss. Cyriu. 
4> £ '.ocoXoTaTOS, perparcus, parcissimus, tenacis- 
simus. 

PERPARUM, adverb, valde parum. tic. 5. 
Ve;r. 57. 130. Perparum ex iilis magnis lucris 
ad se pervenire. Alii et. ipse Orelliui leg. per- 
parvuro. Veget. 3. Veterin. 3. a med. Potestas 
bibendi, nisi perparum, concedenda e3t. 

PERPARVULUS, a, um, adject, deminut. per- 
parvi. Cic. 6. Verr. 43. 95. Duo tamen sigilla 
perparvula tollunt. 

PERPARVUS, a, um, adject, admodum par- 
vus. Cic. 1. Legg. 19- 52. Quse et quum ad- 
sunt, perparva sunt. Id. Dejot. 3. 9. Perparva 
culpa. Jd. 5. Verr. 38. 86. et tenuis civitas. 
Id. I. Legg. 20. 54. controversia. At Vahleo. 
leg. parva. Lacret. 3. 216. Ergo animam totam 
perparvis esse necesse est Seminibus. Sue!on Tit. 
1. Perparvum cubiculum. Plin. 5. Hist. nat. 
7. 7. (41). Insula perparva. 

PERPASCO, pascis, pavi, pastum, pascere, a. 
3. Parf. Perpastus in fin. — Perpascere 

I.) Proprie est valde pascere, vesci. Varro 5. 
L. L. 95. Mull. Pecus ab eo quod perpasce- 
bant. 

II.) Figurale, passiva positione. Sever. jEtn. 
487. imequales voivens (fluvius) pcrpascitur 
agros. — Hinc 

Perpastus, a, um, parlicip. bene pastus, ut 
Perpastus canis, apud Pluedr. 3. 7. 

PKRPASTlNANS, anlis, adject i quidam leg. 
apod Tertull. Cult. fern. 9., ubi alii rectius re- 
paslinans. 

PERPASTUS, a, urn. V. PERPASCO. 
PERPALCULUS, a, um, adject, deininut. per- 
pauci. Cic. I. Legg. 21. 54. Deduxitque in Aoa- 
demiam perpauculis p ass i bus. M. Aurel. apud 
Fronton, ad M. C<vs. (tdentc iterum A. Maio) 
£p. 3. Accipe nunc perpaucula contra summun 
ad tua pro somno. 

PERPAUCCS, a, uin, adject. Sup. Perpaucis- 
simus. — Perpaucus in plur. num. fere ad- 
bibetur, et est valde paucus. Ter. Eun. 3. 
1. 18. th. iramo sic homo *st Perpaucorum ho- 
minuin. <;s. immo nullorum arbitror. Liv. 
■43. 11. Perpaucos Italici generis, et magna ex 
parte tumultuario delectu cunscriptos ibi milites 
amissos referebani. JVepos Pelop. 1. Arcem op- 
pidi occupavit impulsu perpaucorum Thebano- 
ruin, qui etc. Colum. 3. R. R. 20. 6. Quum 
perpaucissimh agricolis contigerit. Suelon. Cm. 
84. Perpauca verba addere. — Sic neutr. abso- 
lute. Cic. 1. Legg. 12. 34. De quo quum per- 
pauca dixero, turn ad Jus civile veniam. Id. 4. 
Acad. (2. pr.) 43. 132. Frat quidem, si per- 
pauca mutavisset, germanissimus Sloicus. Mo- 
ral. 1. Sat. 4. 18. Dii me Finxerunt animi raro 
et perpauca loquentis. 

PERPAUPER, 6ris, adject, omn. gen. 3. valde 
pauper. Afranius <*pud Hon. p. 280. 25. Merc. 
Dal rustico neacio cui vicing suo perpaupeii, 
cui dicat doUs paullulum. 

PERPAUX.1LLCM, adverb, deminut. a per- 
paullutn. PlauK Capt. I. 2. 73. he. Sed si pau- 



— 667 — 

xillum poles cootentus esse. eh. Ne perpauxil- 
lum raodo. 

PERPiVEFiClO, is, ere, a. 4. vaide pave- 
facio. Plaut. Stick. 1.2. 28. Perplexabiliter ea- 
rum hodie perpavefaciarn pectora 

PERPEDlO, is, ire, a. 4. impedio. Accius apud 
jVon. p. 238. 10. Merc. Si unquam perpediar. 
scil. morbo, vel senectute. Alii leg. prapeatar. 
PERPELLO, pellis, puli, pulsum, pellere, a. 
3. Part. Perpulsus II. — Perpeliere est ider 
quod pellere vel reciius valde pellert, ntuovert, 
xp'mgzre fortemente, enoiSttti. 

I.) proprie. Nasvius de impudica apud Isid. 
1. Orig. 26. Alii perpeilit pedem, alii dat anu- 
lum spectandum. Alii leg. percellit, alii pervel- 
lit. JYigidius apud Non. p. 14.. 21. Merc. Nixu- 
rit, qui niti vult, el in conatu saspius aliqua re 
perpellitur. t 

II.) Transferer ad animum, et — 1. ) Sieniii- 
cal p er mover e. com move re, affice r e, muovere, 
commuovere. Cic Cxi. IS. 36. Adolescentul.m 
aspexisti: candor hujus te et proceritas, vultus 
oculique perpulerunt. Alii leg. pepuieruut, alu 
perculerunt. PLaut. Tr in. 2. 2. 24. Qui homo cum 
animo dupugiiat suo, si animus hominein per- 
palit, actum est; animo servibit, non sibi: sin 
ipse animum perpulit, dura vivii, victor viclo- 
rum cluet. h. e. loco movit, et vicit. Fronio ad 
Verum Imp. (edenle iterum A. Maio) £p. 9. Me 
ma I is perpulsum. recreatumque tamen aliquan- 
tum fateor. ft. e. aiflicluin. — 2.°) Hinc s*pe si- 
^niticat inducere, impcllere ad aliquid faciendum, 
indurre, obligare, s'ffa«a7Xa^to. — a) Sequeote 
part, ut vel ne. Liv. 2. 61. I»um non min* 
plebis, non senatus preces perpeliere unquam 
potuere, ut etc. Id. 20. 23. Perpeilit, ut legaios 
ad Scipionem niittai. Id. 32. 32. Nee ut disce- 
derent inde aucloritate consulis, perpelli potuere. 
— Frequen t em habet usum in prasteritis. Ter. 
Andr.i. 1. 38. Numquam destilil suadere, ora 
re, usque adeo, donee perpulit. Plaut. Bacch. 
4. 4. 4. Callidmn senem callidis dolis^ compuh 
et perpuli, mi omnia ut crederet. Sail. Cat. 
27. Collegam suum pactione provinci.e perpule- 
rat, ne contra rempubl. sentiret. Id. -lug. 42. 
Aulum spe paction;* perpulerat, ut etc. — b) 
Cum Accusal, el pr;epos. ad. Lit: 32 14. L'r- 
bem metu ad deditionem pevpulit. — ci Cum 
Inlinito. Tac. 12. Ann. 50. Perpellunt Vologe- 
sem omittere pr«sentia. Id. 6. Ann. 33. At ev 
regulis, priur Milbridates Pharasmanen perpu'U, 
dolo et vi conatus suos juvare. Adde eumd. 11. 
ibid. 29., 13. ibid. -Si. et 2. tfisf. 62. 

PERPENDEO, €S, ere, n. 2. in longum, vel 
valde pertdere. tenant. Fort. fit. Hadcg. 30. 
Ergo quum glomus, quern tilavernl, peipenderct 
de camera etc. 

PERPENDICULAR IS, e, c( 
PERPENDlCOCARIUS, a, um, adject, pe'pen- 
dicotaie, ad per pendiculum positus, xa^eTo;. 
Utrumque usuipatur a Fronlin. in Exposit. 
far-mar. p. 32. Goes. At Rudorff. nusquam leg. 
perpendicularius. Capell. 6. p. 2-20. Quandu 
(line a) directa super direcUm jacentem stana 
dextra lajvaque angulos «quales feCcrit, directus 
uterque eft angulus, et ilia superstans perpen- 
dicularis dicitur. 

PERPENDlCULATOR, oris, m. 3. artifex, qui 
perpeodiculo utitur. Aurel. fid. Epit. 14. Fa- 
bres, perpendiculatores, archilectos iu cohortes 
Hadrian us centuriaverat. 

PERPENDfCULATUS, a, um, particip. ab inu- 
sit. perpendiculo , ad perpendiculuin positus. 
Capell. 6. p. 193. Canopum ac Berenices cn- 
nem prorsus non cernlt Italia, quum ill* antar- 
ticis terris conspicuie ac piamitentes, et velut 
peipendiculataJ capitibus suspectentur i'«r(i- 

cali 

PERPENDlCCLLM, i, n. 2. (perpendo). Per- 
pendiculus legitur apud Frontln. 2. de limit, p. 
33. ed. Rudorff. — Perpendiculuin e.«t instru- 
mentum fabii materia ni, seu caemeiitarii, quo 
plurabo a filo pendente, reclitudo, aut obliquitas 
operis perpenditur et etaminatur. Ejus inventor, 
teste Plin. 7. Itiit. nat. 56. 57. (198)., fuit 



TERPENSIO 

Diedalus, xflt&etoc (It. fterpendicolo, pendoto, 
arckipenzolo; Fr. niveau, fil a plomb, direction 
perpendiculaire; Hisp. nivel, plomada, pesa de 
plomo; Germ. d. Bleiloth, Richtloth, d. Per- 
pendikel; Angl. a level, plumb-line). 

1.) Proprie. Cic. -fragm. apud yon. p. 163. 
3. Merc. Si id crederemus, non egeremus per- 
pendiculis, non normis, non regulis. Id. 3. Verr. 
51. 133. Ad perpendiculum columnas exigere. 
xa-ca xd&ctov. el ibid. Nullam esse columnam, 
qu« ad peipeudiculum esse possit. Pseudo-A- 
icon. ib<'d. Perpendiculum, linea iateruin sequa- 
litatem a summo ad imum latitudine probans. 
Hoc autem quum in columais omnibus, turn ma- 
xime in structilibus vetustis, ubi tumoris est ali- 
quid, evenit, in quibus aut media, aut ima cras- 
siora sunt. PUn. 35. Hist. nat. 1 '«. 49. (.172). 
Si ad perpendiculum riant. Id. 36. ibid. 23. 
51. 'J72). Structuram ad nor mam el libellam 
fieri, ad perpendiculuin respoodere oportet. 
Viiruv. 6. It. Uti omnes jlructurae perpendi- 
culo respondeant, neque ha bean l in ulla parte 
proclinaliones. Cic. Fat. 10. 22. Si gravitate 
feruntur ad perpendiculum corpora individua 
rectis lineis. Cces. i. B. G. t7. Tigoa detiverat 
non directe ad perpendiculum,. sed prone ac fa- 
siieate. Colum. i. R. R. 13. 12. L'l lamquam 
supposit* basi ad perpendiculum normata in- 
sistent. 

II. i Translate. Auson. Parental. 5. Ha?c non 
deliciis ignoscere prompla pudendis, Ad perpen- 
diculum seque suosque habuit. h. e. ad normam 
et amussim rectuj ralionis et virtutis. Ammian. 
29 2. Honestatem lenium morum, velut ad 
perpendiculum librans. Cf. eumd. 21. 16. et 
14. 8. 

PERPENDtCL'LUS, i, m. 2. V. voc. priced, 
init. 

PERPENDO, dis, di, sum, dere, a. 3. Part. 
Perpendens y Perpensus el Perpendendus II. 
— Perpenderc est diligenter pendere ac ponde- 
rare, pesare diligent erne nte, bilanciare, era* 
SpAouai. 

I.) Proprie. Gell. 20. 1. a med. Aut talkmem 
in eo vel ad amussim aequipevarent, vel in ii- 
brili perpendevent. 

II. j Translate est diligenter considerare, eia- 
minare, esaminare. considerare, pesare. Cic. 
M-ur. 2. 3. Cato vilam ad certain ralionem diri- 
gens, et diligentissime perptndens momenta of- 
liciorum. et ibid. 36. 77. Hacc omnia ad ra- 
lionem civitatis si dirigas, tecla sunt: sin per- 
pendere ad disciplina? prscepta velis, reperian- 
tur pravissima. Id. 3. Oral. 37. 151. Hoc non 
arte aliqua perpenditur, sed quodam quasi na- 
lurali ser.su judicatur. Q. Cic. Petit, cons. 6. 
23. Judicato el perpendito, quantum quisquc 
possit. Justin. 29. 3. 6. Pcenoruni Romano- 
runn'uc bel'a respiciens, singulorum vires per- 
pendebat. Lucret. 2. 1041. Acii judicio aliquid 
perpeodere. L'lp. Dig. 4. 4. 13. Perpendendum 
eiit prsetori, cui potius subveniat. Suelon. Tib. 
21 med. Vitiia virtu tibusque Tiber ii perpertsis, 
potiores duxit virlutes. Or at. Cyneg. 122. Quo- 
circa et jaculis liabilem perpeudimus usum. et 
Semesian. Cyreg. 148. Pond eve nam cam 1 1 pot- 
eris perpendere vires, Colum. 3. R. R- 3. 1. 
Ut ante perpensum et exploratum habeamus, an 
etc. Arnob. 2. 14. Homo examinis judiciique 
perpensi. Martian. Pig. 48. 19. 11. Perpenso 
judicio, prout quaque res postulat, statuendum 
est. 

PERPENSA. /'. PERPRESSA. 
PERPENSATlO, onis, f. 3. diligens exameu. 
Gell. 2. 2. Perpensatio honor um atque oflicio- 
ruin. 

PERPENSE, adverb. H-ytLotfjwuiveK, pondera- 
le, considerate Occuirit'Comp. apud Ammian. 
26. 5. ad fin. L'tililate rei perpensius cogilala. 
Adde eumd. 25. 10. sub jin. Capell. 5. p. 143. 
IJuuni {genus est) ejus qui secundum ;equita- 
tem aliquid statuit, ct is est perpense judex. Am- 
bros- de A'oe et Area 11. Perpense autem ad- 
didit. 

PERPENSlO, Onii, f. 3. perpendendi actio; 



PERTENSO 

et translate aiiirmdversio, consider aziane. a- 
pud BoelU. m'.Arislot, libr. de imaginat. ed. 
sec. /'. 360. Quotiescuinque irnaginationes qure- 
dam concurrunt amino et voluntalem irritant, 
eas ratio perpendit r-t de his judicat, fit quod 
t'i melius videLur, quum arbilrio perpenderit et 
judicatione collegerit, facit. Ideo noa in volua- 
tate, sed in judications voluntatis Itberum con- 
stat arbitrium, el nun in imaginatione, sed in 
ipsius imaginalionis pevpensione cunsislit; atque 
ideo quaruimlain action uin nos ipsi principia, 
non sequaces sumus. 

PERPENSO. as, arc. a. t. Part. Perpensans. 
— Perpensate, fiequentat. a perpendo, est swpe 
perpend ere, eiamiuare. Or at. Cyneg. 298. lllius 
(caluli) c-t inauibtis vires sit cura t'utuias Per- 
pensare. Arntnian. 19. II. ad fin. Lunge alia, 
quam qu;s gestu prael'eiebant el verbis, altis men- 
perpensani.es. Adde ennui. 24. 2. ad fin. et 
16. *. tml. 

PERPENSl'S, a, um, V. PERPENDO. 

PERPERAM. advmb. a per perus, eadem for- 
ma qua c'am. coram, pala/n, et in plur. num. 
rtfiny, at try ns. ^ 1. Stricto sensu est prave, 
perverse, pi-aspostere, male, cui recte opponi- 
tur . svaA<oipT(o; . irpoTreTto?, fcaxw; (II. mala- 
mente:¥r. de. travers, mal; Hisp. sesgamente, 
de troves, mal; Germ, unrecht , unrickliq, fal- 
sch; A lie I. wrong, amiss). Occurrit — a) Cum 
opposite recte spud f avion. 9. L. L. IT. Mull. 
Ac verba perperam dicta apud antiques aliquos 
propter poetas non roodo nunc dicuntur recte, 
sed etiarn qua» ration? dicta sunt turn, nunc 
perperam dicuntur. Sic Cic. Quinct. 8. 31. Sea 
recte, seu perperam facere creperant. Id. Casein. 
24. 69. At est aliquando contra judicatum. Pri- 
muin, utruiu recte, an perperam? Adds Sail. 
Jug. 37. in fin.; IAi\ 40. ti. et I. 23.; et Ju- 
lian. Dig. 46. 8. 11. $ 4. — b) Cum prave 
conjuntit Ge'l. \. 9. Prave et perperam appel- 
larealiquid. — c) L'niversim et absolute. Plant. 
Cat. 2. 6. 15. Atque adeo dum mihi cupio, 
perperam jamdudum hercle fabulor. h. e,, ut 
ait Lambinus, jamdudum aoimo erro et lingua 
pecco. et aliud pro alio loquor. Id. Men. 5. 8. 
59. An qui perperam insanire me ajunt, ipsi 
insaniunt? h. e. perverso animo. Id. Ca.pt. 2. 2. 
78. Odi ego aurum: inulta multis ssepe suasit per- 
peram. Id. Ainph. 1. 1. 92. Numquam etiam 
quidquam adhuc verborum est proloquutus per- 
peram. Petron. Satyr, 4. Aliquid perperam di- 
scere. PI in. 3. Ep. 5. pronunciare. Gell. 2. 
7. Imp era re. Nigidius apud Gell. 13. 6. Ru- 
iticus fit sermo, si adspire* perperam. Sueton. 
Aug, 92. Si mane sibi calceus perperam, ac 
sinister pro dextero induceretur, etc. Seneca 
Ep. 9. Hoc, mi Lucili, perperam plerique in- 
terprotantur. Atfen. Pig. 42. 1. 82. Qusereba- 
tur, judex si perperam judicasset, an posset co- 
dem die iterum judicare. Paul. ibid. 34. ."i. 20. 
Quum in testatnento ambigue, uul eliarn per- 
peram scripium est, Lenigne interpretari. — Pro 
fatso, falsamente. afTertur illud Ter. Phorm. 5. 
1. 18. Verum istoc de nomine, eo perperam 
olim di*i, nu vns forte imprudeatcs foris elTuti- 
retis, at<(ue id porro aliqua uxor mea rescisce- 
ret. .Sed hie quoque perperam coin-mode inter- 
pretari possumus non recte. f 2. Latiori si- 
gnilicatione est inconsiderate, imprudenter, per 
errorem, inavverlentemente. Auct. B. flisp. 12. 
Tabellarii, qui ad Pompejura missi erant, per- 
peramque ad castra nostra pervenerant. far- 
ro 1. .fl. H. 69. 2. Ab nescio quo perenssum 
cultello concidisse: quem qui esset, animadver- 
tero in turba non potuisse, sed tantummodo ei- 
audiise vocem, perperam facisse, Sueton. Do- 
mit. 10. Perperam prasco non coniulem, sed irn- 
peratorem pronunclavlt. — Adjicitur adverbium 
tam apud Cic. 2. Herenn. 3. 5. Qui illud fe- 
cerit tam nequiter, eumdera boc tam perperam 
fecisse non m Iran dum est. 

PERPiiRE, adverb, perperam. Claud. Ma- 
mert. i. Stat. unim. 1. Opinione* perpere prae- 
suraptge. 

PERPRRlTODO, tnts, f. 3. pravitai: a perpe- 



— 668 — 

rus. Acciut apud Non. p. 150. 14. .-Were. Et 
eo plectuntur poetifi, quam suo vilio, supius, du- 
ctabilitate nirnia vestra, aut perperitudine. 

P£RP£HUS, a, urn, adject, napirepos, pravus, 
vitiosus, temerarius. inconstans. Accius apud .Yon. 
p. 150. 12. Mere. Describere in theatre perperos 
populares. Ubi Non. interpretatur slultos, iodo- 
ctos, rudes, insnlsus, mendaces. f'opisc^ Tacit, 
6. Nihil immalurum, nibil peipermo. Plaut. 
True. 3. 1. 9. Ego perperas, ininas oves in cru- 
mena hac in urbem detuli. Alii rtctius leg. 
Ego propcre ininas etc. V. HINA. Vulgal. Hoi. 
i. Cor. J 3. 4. ed. A. Maio. C*ritas non est 
perpera. — Ratione habita etymi, nibil certi 
afferri potest: sed videtur esse a per, quod (ut 
Gennanicum ver, quocum cf. Fr. pire) perver- 
sam actionem et inleritum sjepe sisnilicat (cf. 
perjurus, ptrfldus, perire etc); hioc per -pe- 
rus esset prorsus perversus. Ex hoc Latino Y0- 
cabulo tira'ca rrspjrspof et ittsmpe'jt&a.'. facta 
esse, coraprobavit Diiderlinius in Elymol. T. 
1. p. 64. 

PERPES, ?tis, adject, omn. gen. — a) Stricto 
6ensn est idem ac perpetuus, jugis, pe rue luo, con- 
tinue. Pectus p. 217. lo. Midi. Perpe tern pro 
perpetuo duerunt poeUe. Pacuvius in Iliona: Fac, 
ut crepisti. Iiaac op era m mihi des perpe tern. Id. 
Pacuvius apud .Yon. p. 88. 2 J. Merc. Concor- 
ditatein ptrpctern conservare. Prudent. 10. Ca- 
themer. 42. Sistilur rivus, cruore qui tluebat 
perpeti. Aput. de. Deo Social . sub init. Luna 
proprio seu perpeti candore etc. Id. Florid, n. 
17. Vox cohibita silentio perpeti. Adde Sedul. 
5. 36. Sic Capell. 9. p. 309. Atque ita perpes 
anient dissiu vinculum, Ut etc. Id. 6. p. 189. 
Ago tibi habeoque, diva, persolvcnsque perpetes 
debebo grates. — b) Latiori sensu de tempore 
est totus. Nox perpes, Integra, tola, notte intiera. 
Plant. Amph. 1. 1. 123. N'eque ego bac nocte 
longiorem me vidisse censeo, nisi itidem unam. 
vprberatus quam pependi perpetem. Adde eumd, 
ibid. 2. 2. tu. et True. 2. 2. 23. Sic Capitolin. 
Per. 4. Nocte perpeti alea ludere. .Safin. 52. 
ante ined. Arenis ferventibus perpetem diem al- 
ternis pedibus insislunt. Luclant. Mort. perse- 
cut. 33. sub fin. Per annum perpetem. Jul. Pa- 
ler, res i jest. Alex. M. (ed. A. Maio). 1. 34. 
Perpes <evi jeternitas. — in recto casu habet 
etiaur Publius Syrus. >ec vita, nee for tun a ho- 
rainibus perpes est. 

PERPESSlCf US vel perpessitius, a, urn, adject. 
toller ante, paziente, iroXorXTJ^wv, qui ex mul- 
torum malorum perpessione jam didicit facile 
pati. Seneca Ep. 53. Levis aliquem motiuncula 
decipit," sed quum creverit, et vera febris exar- 
serit, etiam a duro et perpessicio confessionem 
accipit. Id. P.p. 104. a med. Socrates perpss- 
sicius senei, ei. per omnia aspera jactatus. Adde 
Not. Tir. p. 54. 

PF.RPESSlO, onis, f. 3. — a) Est actus per- 
petiendi, paisio, sunsus, il patire, il sentire, il 
provare. Cic. Rabir. perduell. 5. 16. Harum 
rerum non solum eventus atque perpessio, 6ed 
etiam eispectatio, mentio, indigna hoinine libero 
est. — bi (line est tolerantia, patientia, tol- 
ler anza, so fft rime nt o, u'mpcvij, C'ic. 2. Invent. 
54. 1 6't. Fortitudo est considerata periculorum 
susceptio, et laborum perpessio- et mux. Palientia 
est, honestatis aut utilitatis causa, rerum ardua- 
rum ac difli-ilium voluntaria ac diuturna per- 
pessio. Id. 1. Fin. 15. 49. Laborum perfunctio 
et perpessio dolorum. Seneca Ep. 67. u med. 
Illic est fortitude, cujus palientia, et perpessio, 
et tolerantia, rami sunt, el Ep. 66. ante med. 
Fortis atque obstinata tormentorurn perpessio. 

PERPKSSL'S, a, um. V. PERPETIOlt. 

PERPETIM, adverb, continuamente, pcrpe- 
tuamente, ziau, idem ac perpetuo. F'assius di- 
cit, natura esse accusativum, pro perpetem, qua- 
il dicaa, perpetem diem noctemque: ut amus- 
sirn, unde adamussim, pro amussem, hoc est 
ad amussem, sic perpetim pro perpetem dixis- 
se. Plin. 20. Hist. nat. 6. 21. (44). Ulcus in 
aagulo oculi perpetim humore manans, Ita edit. 
reteres a. 1-470. et 1472. Sed Harduin. el Sil- 



PERFETRABIL1S 

tig, cum aliis perpetuo habet. V. Hand. Tut- 
sell. vol. 4. p. 405. Apul. de Mag. Non quln 

ego Pudentiiiam jam anno perpetim assiduo con- 
victu probe spectassem. 

PERPRTlOR, pgtSris, pessus sum, pSti, dep. 3. 
Part. Perpeliens, Perpessus, Perpessurus et 
Perpctiendus I. — Perpeti eit durare in patien- 
do, constanler pati, sufferre, perferre, tolerare, 
icoiff^d), dvijfopfxt, Cno pitta (It. patire, soffcri- 
re, toller are, sopportare; Fr. endurer avec fer- 
mete, supporter, souffrir, se resigner; Hisp. 
endurar , sufrir , soportar , tolerar; Germ. 
stand-haft ertragen ,-erdulde.n ,- aushalten,- 
ausstehen; Angl. to suffer, endure, beur , abi- 
de, undergo). 

I j Proprie. — ■ «) Geoer&tim. — Absolute, 
h. e. neutroruoi more. Ennins apud Cic. 3. 
Tunc. 3. 5. Animus «ger semper errat, neque 
pati (Ribbeck, poti) neque perpeti Potest (Rib- 
beck. Potis est)-, cupere numquam desinit. 
Cic . 2. Fin. i!0 . 65. Hie casus, qui nobis 
miserabilis videtur audientibus, illi perpetienti 
erat vuluptariu*. Ter. Eun. 2. 1 11. Censeo' 
posse mc oblirmare et Perpeti, ne redearn ia- 
terea? — Curn Accusalivo. Ter. Eun. 1. 1. 3. 
an potiui ita mc comparetn, Non perpeti mere- 
trie um con turrit lias? Cic. 2. Or at. 19. 77. Ac 
mini quid em non ita molesti sunt: facile omaes 
perpeti or et perfero. Adde eumd. 5. Verr, 57. 
131. Sulpicins ad Cic. 4. Fam. 5. Nisi hoc pe- 
jus sit, !:ajc sufferre et perpeti. Cic. 5. Fin. 11. 
32. Mendioitatein mulli perpc:iuntur, ut vivant. 
et 1. ibid. 14. 48. Qui etiam dolorem saepe 
peipetiuntur, ne, si id non fociant, incidant in 
majurem. Id 2. Fam. 16. circa med. Afiirma- 
vi, quidvis me potius perpessurum, quam ex I- 
talia ad belluin civile exitururn. Id. t. Fam. 9. 
ante med. Cum ipsa quasi republics collocutus 
sum, ut mini tam multa pro se perpesso atque 
perlunclo concederet ut etc. Co?s. 1. B. C. 84. 
Perpessus omnium rerum inopiam. Sueton. Aug. 
66, Vitia quoque et deiicta, dumtaxat modica, 
perpessus. Id. Ner. 40. Talem principem paullo 
minus quatuordecim annos perpessus terrarum 
orbis, tandem destituit. — Passive. Cic. 2, leg. 
Agr. 3. 6. Mihi omnia potius perpelierda esse 
duco, quam non ita gerendum coosulatum, ut 
etc. Id. 4. Fin. 26. 72. Fortiorem me fore ia 
paliendo dolore, si eom asperum et difficiiem 
perpessu, quam si malum dixero. f et. potto- 
apud eumd. 2. Tusc. 8. 20. O multa dictu gra- 
\ia, perpessu aspera! — Cum Intioito. Ovid. 14. 
Met. 465. Admonitu quamquam luctus renova- 
tur amaro, Perpetiar memorare tamen. V. et 
infra sub c. — b> Speciatim, perpeti est idem 
ac suscipere, lentare, perpeliare. Moral. 1. Od. 
3. 25. A<ida\ omnia perpeti Gens bumana ruit 
per vetimm nefas. Eodem sensu etiam Grrcci 
iisurpant iiaa^ssv. a quibus plurima rautuatus 
est Hoiatius. Ilaec cl. Furlanetto, fortasse ex 
Heinsia. Sed ruiMiuam Deque perpeti, neque 
z<xo~/o) suscipiendi, i.eriundi. faciendi signilica- 
tione usui pan lur. ,-ludax omnia perpeti (e Gra;- 
co ^pac-J; Ktayzi.-j< est audax ad omnia porl- 
cula subi'iinda. aa gra^issima quaeque. perferen- 
<la, dum sibi satisfacial. -- c) Item cum Infi- 
nite pro sincij. penniltere, iequo animo ferre. 
Plant. A*in. '>. t. 17. Aliam tecum esse, equi- 
dem fac iie possum n>'ipeti. Ter, Eun. 3. 5. 3. 
Nunc est pro fee to, inter lie i quum me perpeti pos- 
sum. Ovid. 3. Met. 62 1. Non tam en banc sa- 
cro violari punderc- pinum I'erpeliar. — d> l- 
tein pro simplici pati, aut valde pati, sentire, ex- 
periri. Ovid. 14. Met. i'O. et ventis inimica per 
jequora rapti, Fulmina, nuclern, imbres, iram 
cnelique marisque Perpetimur IJanai, cumulum- 
que Capbarea cladis. Val. Place. 4. 430. Talia 
prodigia et tales pro crimine pnmas Perpetitur. 

If.) lmproprie de abstract)*, pro simplici fer- 
re Plin. 1. Ep. 11. circa med. Quum me ve- 
bementius putaret intendi, quam gracilitas mea 
perpeti posset, comportare. 

PERPE rRAIllLIS, e, adject. Tertull. 2. ad 
Uxor. 1. Nubere in Domino perpetrabile est. K 
e. permissum est. 



PERPETRATIO 

PERPfiTRATlO, oois, f. 3. actus perp-5tran- 
dl. Tertutt. Pcenit. 3. Aliqua difficultas perpe- 
trationem ejus interclplt. Augustin. 13. Trin. 
6, Perpetralio mali. 

PFRPfiTRATOR, oris, m. 3. qui perpetrat. 
Augustin, 20. Civ. D. 1. Homines peccati ina- 
gni perpetratores, Sidon. 8. Ep. 6. ad fin. Ca- 
dis infaust* perpetratores. 

PERPETRATU3, a, urn. V. voc. »eq. 

PERPETRO, as, 8vi, alum, are, a. 1. (pet et 
patro). Part, ferpelratus-, Perpelraturus et 
Perpctrandus sub a. — Perpetrare est pera- 
gere, perficere, ut Festus exponit loco infra 
laudato sub a, dtxrcparCG) (It. fare compita- 
menle, ftnire, compire, mandare ad effetlo; 
Fr. faire complhtement, execute r, achever, con- 
tommer, accomplir ; Hisp. hacer comptetamen- 
te, executor, acabar, cumpUr ; Germ, zu Ende 
bringen, vollziehen, begehen, verrichten; Angl. 
to effect, perform, go through with, finish, 
achieve, accomplish, complete). Occurrit — 

a) S;epissime cum Accusative-, Pacuvius apud 
Fes turn, p. 217. 29. Mutt. Perpetrat, per- 
agit, perficit. Pacuvius in Teucro: Neque per- 
petrare p reel bus impetrita quit. (Bothe legit: 
precibus, neque pretio quilt.). Et in Niptris: 
Sparlam reportare instate id si perpetrat. Plant. 
Pseud. 5. 1.24. Postquara opus meum, ut ro- 
iui, omne perpetravi, Tac. *. Hist. 65. a med. 
Legati ad Civilem missi cum donis, cuncta ei 
voluniate Agrippinensium perpetravare. Id. 14. 
Ann. 7. Porpetrare promissa. Fior. 3. 14. ecu- 
pta. Justin. 1. 9. 8. sacrllegium, et 27. 1. 3. 
facinus. Liv. 1. 6. caedem. Id. 25. 12. et 44. 
37. sacfilicium. Id. 33. 21. paccm. conchludere. 
et 5uero». Cal. 46. Perpelraturus bellum. Atldo 
Justin. 12. 3. 2. Tac. 4. Hist. 51. Ad reliqua 
Judaici belli perpetranda. Id. 14. Ann. 11. 
Quanto suo labore perpetratum, ne irrumperet 
curiam, quanto averci voluto a fare che, etc. 
Similiter Gelt. 7. 3. a med. Quurn scelera ad- 
missa et perpctrata fueriat. Liv. 44.37. sub fin. 
Sacrificlo rite perpetrafo. Id. 1. G. Perpetrata 
casde, Tac. 13. Ann. 27. exit: Perpetratum ju- 
dicium. Liv. \i'i. 21. Pace nondum perpetrata. 
conchiusa. farro 7. L. L. 110. IHu.ll. Quoniam 
de lingua Latina tres feci partes; prima parte 
perpetrata, ut secundam ordlri possiru, etc. — 

b) Absolute. Martian. Dig. 4S. 21, 3. a med. 
Qui sibi manus inlulit, ef non perpctravit. e non 
fmi di torsi di vita. — c) Cum Intiaito. Plaut. 
True. 2. 5. 12. Male quod mulier facere iocepit, 
nisi id efficere perpetrat, id illi morbo, Id illi 
senio est. 

PERPETUALIS, e, adject, perpetuus. Qui rail. 
2. 13. 14. Ka^oXtxx, idest, ut dicamus, quo mo- 
do possurnus, universalis, vel perpelualia. 

PERPETUAHlUS, a, um. — a) Adject, ptrpe- 
tuo, perpetuus. Seneca Apocoloc. ante med. Per- 
petuarius mulio. h. e. qui perpetuo et in longin- 
quis mugnisque itinerlbus mulionis artem exer- 
cet. — 6) Substantivorum more, Perpetuarii 
apud JCtos dicuntur, qui fundum, &ut rem 
aiiam perpetuo cunJuxenmt, vel perpetuo jure 
possident: iidem vocantur eliam emphyteutica- 
rii. Impp. Theodts. et Patent, Cod. 11. 70. 5. 

PERPETU ATI'S, a, um. V. PERPETUO, as. 

PERPfiTUE, adverb, idem ac parpetuo. Gloss. 
Cyrill. IlawtoTj, jeraper, perpetue. Cassiod. in 
Psalm. 62. 4, Perpetue se esse victuros. 

PERPpi'UlT AS, a" lis, f. 3. contintialio, per- 
ennitaa, diuturnitas, d:Si6xyjq , Stapxssj (It. 
conlinuazione, perpetuitd, tenore cost ante, Fr. 
duree continue, perpeluelle, continuity, con- 
tinuation; Hisp. durada continua, perpetua, 
continuidad, continuac.ion; Germ, die unun- 
terbrochene Fortdaue.r , d. Bestdndigke.it, Stet- 
tigkeil, d. Zusammenhavg; Angl. continuan- 
ce, perpetuity, laslinguess). Lisurpatur — a) 
Sape in sing, numero. — Generatim. Cic. 5. 
T:i8c. 10. 31. Non ex singulis vocibus philo- 
sophi spectandi sunt, sed ex perpetuitate atque 
constantia. Id. 2. Off. 7. 23. Maius custos diu- 
turoitatis metui: contraque benevotentia Gdelis 
est vel ad perpetuitatem. et i. ibid. 33. 119. Ut 



— 669 — 

constare in vita perpetuitate possimus nobismet 
ipsis, nee in ullo officio claudicare. Plin. 34. 
hist. nat. 9, 21, (99). Usus aeris ad perpetuita- 
tem monumentorura translatus est. Quintil. De- 
clam. 1. 15. Sciebas, caecum non aliter, si dux 
defecisset, iDgredi posse, quam si vestigia parie- 
tis perpetuitate dirigeret. h. e. perpetuo et non 
interruplo parietis tractu. — Speciatim, Perpe- 
tuitai orationis est continuatus cursus per pe- 
riodos asqualiter fusas et invicem sibi succe- 
dentes: cui opponitur oratio incisa et per bre- 
via membra quodammodo interrupta. Cic. 3. 
Orat. 49. 190. Neque semper utendum est per- 
petuitate et quasi conversions verborum, sed 
sjepe carpenda membris mioutioribus est oratio. 
— ■ Item perpetuitas sermonis est tolus sermo: 
cul pars opponitur. Cic. 2, Orat. 54. 220. In 
utroque genere leporia eicelleos, et illo, qui in 
pjrpetuitate sermonis, et hoc, quod in celeritate 
atque dicto est. Adde eumd. Orat. 2. 7. — b) In 
plur. num. filruv. 2, 10. Apenniai pars se- 
ptentrional* regioni subjecta contiaetur umbro- 
sis et opacis perpetuitatibus, ft. e. locis longo 
et continue tractu umbrosis. 

PERPfiTUlTASSINT, antique est idem ac per- 
petuent, perpeiuum reddant, quasi a perpetuito. 
Ennius apud Non. p. 150. 30. Merc, liberta- 
temque ut perpetuitassint quam maxime. Sed 
alii et prcecipue cl. fahlen., quern vide, reditu 
leg. perpetuassiot maxime. 

PERPjBTUO, adverb, continue, sine i.itermis- 
sione, assidue, semper, perenniter, del, octSs'coc 
(It. continuamente, perpetu amente, in perpe- 
tuo, per sempre; Fr. continuellement, sans in- 
terruption, pour toujours, a jamais; Hisp, 
continuadamente , incesablemente , siempre; 
Germ, in Einem fort, bestdndig; Angl. conti- 
tinua-Uy, perpetually, uninterruptedly, always, 
for ever.. 7'er. Hecyr. 3. 3. 46. O fortune, ut 
numquarn perpetuo es bona! Cic. 3. leg.Agr. 1. 
2. Ut earn opinionem perpetuo retineatis. Ovid. 
1. Trist. i>. 83. At mihi perpetuo patria tetlure 
careududi osl. Cats. I. B. G. 31. Neque recu- 
saturos, quo minus perpetuo sub illorum dilio- 
ne atque imperio essent. et 7. i&id. 41. Quurn 
nostros assiduo iabore defatigarent, quibus, pro- 
pter magnitudinem castrorum, perpetuo esset 
iisdera in vallo pcrmanendum. Cic. 4. Acad. 
(2. pr.). 19. 63, Horteosius autem vehemen- 
ler admiraixs, quod quidem perpetuo, Lucullo 
loquente, fecerat. Auct. B. G. $. 26. Qui per- 
petuo in amicitia Romanorum permanserat. 
Ter. Eun. 5, 9. 13. Numquid dubitas, quin 
ego perpetuo perierirn? 

PERPETUO, as, avi, atum, are, a. I. Part. 
PerpeLuatus et Perpe.tuandu$, -— Perpetuare 
est perpetuum reddere, cootinuare sine inter- 
missione, continuare, perpetuare, elemare, d- 
t'Jt^ti). Ennius apud Non. p, 150. 30. Merc. 
Liburtatem perpetuare. V. PERPETUITASSINT. 
Plaut. Pseud. 1. 3. 72. Non ess usu quisquarr 
amator, nisi qui perpetuat data. Cic. 'd. Orat, 
46. 181. Clausulas atque iaterpuncU verborum 
animae interclusio atque angustlas spiritus attu- 
lerunt. Id (inventum) ita est suave, ut sicui sit 
inunitus spiritus datus, tamen eum perpetuare 
verba nolimus. Id. Suit. 22. 64. Judicura pot- 
estatem pcTpetuandam, legis acerbitatem miti- 
gandam putavit, Paul. Dig. 27. 7. in fin. Litis 
contestations temporales actiones perpetuantur. 
Arator t. sub fin. His solidata fides, his est 
tibi, Roma, catenis Perpetuate saloj. — Dii te 
perpetuent, formula acclamandi imperatoribus, 
apud Lamprid. Alex. Sev. 6. 

PERPETUUS, a, um, adject, (perpes, petls), 
Comp. Perpeluior dixit Cato apud Priscian. 
,i. p. 601. Idque perpetuius at.iue firmius repsit. 
Sup. Perpetuissimus habet Id. ibid. Ab optimis 
artibus fugit maxima fugels, perpetuissimo cur- 
riculo. — Perpetuus est coniinuus, continuatus, 
conlinens, solidus, integer, non ioterruptus, non 
intercisus, StTjvex^i;, athioc (It. continuo, conti- 
nuato, ttttxero, non interrotto; Fr. continu, 
qui est sans interruption, qui se suit sans in- 
terruption, qui dure continueUemenf ; Hisp. 



PERPETUUS 

continuo, perpetuo, to que se hace sin inter - 
rupcion, siempre duradero; Germ, in Einem 
fort dauernd,~gehend,-laufend, ununlerbro- 
clien, stetig, best&ndig, ewig, gam; Angl, per- 
petual, continual, continued, uninterrupted, 
without ceasing). ^ 1. Generatim — a) 
Universim. Cic. Pis. 2i. 51. Meus reditus 
is fuit, ut a Brundiaio usque Romam agmen 
perpetuum totius Italia? viderem. Vet. cen. 
Tab. apud Marat. 582. ad fin. Semitam lapi- 
dibus perpetuis constratam recte habeto. Plin. 
3, Hist. nat. 5, 7. (48). Apenninus perpetuis 
jugis ab Alpibus tendens ad Siculum fretum. et 
6. ibid. 20. 23. (74). Monies qui perpetuo tractu 
oceaui orae pertinent. Id. 7. ibid. 51, 52. (172). 
Perpetua febris. Id. 17, ibid. 27. 42. (251). Eia- 
ctara falcis aciem utraque manu imprimentes, 
perpetuis incisures deducuat, ac veluti cutem 
(arboris\ laxant. Cato R. R. 33. Vineam arare 
incipito, ultro citroque sulcos parpetuos ducito. 
Colum. 3. R. R. 13. 9. Fossam perpetuam 
educere. Cces. 3. B. C. 44. Perpetu* munUio- 
nes, perducts et casteilis in proxima castella. 
Id. 1- B. G. 26. Palus, qus perpetua interce- 
debat, Romanos ad insequendum tardabat. et 
ibid. 23. Perpetuse trabes. ft. e. integr« solids- 
que. Plaut. Most. 1. 2, 67, Non videor mihi 
sarcire posse aides ineas, quin tota? perpetuw 
ruant, tutte dall'un capo all'altro. pleonasmus. 
Cces. 1, B. C. 21. Miiites disponit non certis 
spafiis intermissis, sed perpetuis vigiiiis stationi- 
busque, ut contingant inter se, atque omnem 
munitionem expleant. Ovid. 2. Art. am. 285. 
perpetuo contendunt ilia risu. Ter, Adelph. 4. 
1. 3. Uunc diem cupio perpetuum in jsetitia 
degere. fuiio intiero. el 4. 1. 4. triduum, et 
Hecyr, 1. 2. 12, biennium. Firg. 7. £n. 170. 
hie ariete caeso Perpetuis soliti patres considere 
mensis. ft. e. non interruptis distinctisve seden- 
tuin ordinibus per lectos triciiniares, sed longis 
et continuis pro numero convivarum. Sic Ovid. 
6. Fast. 305. Ante focos olim longis considere 
scamnis Mos erat, et mensas credere adesse deos. 
Rursus yirg. 8. &n, 182. Vescitur ^Eoeas, ai- 
mul et Trojana juventus Perpetui tergo bovis. 
ft. e. non in frusta secto, sed integro mensae il- 
lato. — b) Perpetua valetudo. V. VALETU- 
DO. — c) Perpetua oratio, qua altercation*:, 
aut interlocutione non interruropitur. Cic. t.Att. 
16. circa med. Clodiura praesentem fregi in se- 
natu turn oratione perpetua, turn aitercatione. 
Liv. 4. 6. Quurn res a perpetuis oralionibus in 
altercationem vertisset. Cic. 2. Orat. 4, 16. Sum 
cupidus te in ilia lonsriore ac perpetua disputa- 
tione audiendi. Id. Topic. 26. 97, Nee solum 
perpetuae actiones, sed etiam partes orationis 
iisdem locis adjuvantur, — d) Perpetuos guce- 
stiones. V. QU.ESTIO. — e) Perpelu i histo- 
ria, qua; res gestas continentes et continuatas 
perscribit. Cic. 5. Fam. 12. bis. Sic Ovid. 1. 
Mel. 3. primaque ab origine mundi Ad mea 
perpetuum deditcite tempera carmen. — ■ f) 
Saepe temporario opponitur, perpetuo, eterno, 
dittos- Nepos Mihiad. 3. Quibus singulis ipsit- 
rum urbium perpetua dederat imperia. Horat. 
1. Od. 21. 5. Quintiliuru perpetuus sopor Urget. 
Cic. post red. in. Senat. 2, 4. Quurn respu- 
blica non solum parentibus perpetuis, vertim et- 
iam tutoribus annuls esset orbata. Id. 4. Cat. 
9. 18. Ignis Vestas perpetuus ac sempiternus. 
Id. t. Nat. D. 15. 40. Lei perpetua et aeterna. 
et 2. ibid. 21. 55. Steliarum perennes cursus 
atque perpetui. Id. 2. Invent. 54. 164. StabilU 
et perpetua permansio. Id, post red. in Senat. 
12. 30. Constans, perpetua, fortis, invicta de- 
fensio salutis meae. Id. 13, Phil. 6. 13. Volun- 
tas mea perpetua et constans in rempublicam. 
Id. 0. Fam. 13. Assidua et perpetua cura salu- 
tis tuse. Q. Cic. Petit, cons. 7. 26. Fir ma et 
perpetua amicitia. Martial. 6. 64. Quas et per- 
petui dignantur scrinia Sill. ft. e. qui fa ma in 
perpetuum vlcturus est. Adde eumd. 7. 63. Sil, 
It. 14. 43, Postquara perpetuos judex concessit 
(..Vinos) ad umbras, — - g) Perpetuum, adverb. 
perpetuo. Stat, I. Siv. 1. 91*. t'tere perpetuum 



TERPEXUS 

populi magnique senatus Munere. — h) In 
perpetuum, in omne tempus, in.perpetuo, per 
stmpre, saeteL Cic. 1. Cat. 12. 30. Hanc pe- 
stem pauliisper reprimi, non in perpetuum coin- 
prirai posse. Id. 2. leg. Agr. 21. 55. Venire res 
vestras picprias, ct in perpetuum a vobis abalie- 
oari. Id. Rose. Am. 48. 139. Obtinere aliquid 
Ld perpetuum. Liv. 7. 37. Milites dupiici fru- 
menlo in perpetuum, in praesentia singulis bo- 
bus donati. — i) In perpetuum modum, idem. 
Piavt. Vast. 3. i. 5. Perii plane in perpetuum 
modura. Adde eumd. ibid. 4. 3.51. ^2. Spe- 
ciatim. Perpeluum fenus apud Cic. 5. Alt. 21. 
ad [in. et perpetua centesima apud eumd. 6- 
ibid. 3. a med. est usura simplex, quae prnestari 
•olet in sortem, qu?sque semper eadem remanet; 
opponitur autem usura usurarum, sive anato- 
cismo, qui est renovatio usurae in singulos an- 
nus et sortem ipsaw auget. F, USURA. ^ 3. 
Item special! in, interdum perpetuus est grmera- 
lis, universalis, et semper locum, ant veritatem 
habeas in aliquo geoere. Cic. 2, Oral. 33. til. 
Perpetui juris ct uoiversi generis qua.*stio non 
hominuro nomina, seel ralionem dicendi et ar- 
gtimentatioLtun fontes desiderat. Cels. 2. 10. 
circa med. Quum sit autera minime crudo san- 
guis miUendus, tamen ne id quidem perpetuum 
est: neque enim semper concoctionem res ei- 
spectat. ne men questo e ssnza eccezione. et 
Plin. 17, Mist. nat. 2. 2. (19). Nee arbitror, 
perpetuum quidquam ia hoc prsecipi posse. % 4. 
Item specialim. Perpetua fulmina apud Stnec. 
2. Qucest. nat. 47. sunt, quorum signiflcatio in 
totam vitani pertioet, nee unam rem id enun- 
ciat, sed contextum rerurn per omaem deinceps 
aetatem complectitur . ^- 5, Item perpetuus 
dictus est a quibusdam Grammatic'is infinitivus 
modus, quia perpetuum est, quod finem non 
babet. Diomed. 1. p. 331. Putsch. — NB. l)e 
cognom. Rom. V. ONOM. 

PERPEXUS, a, urn, particip. ab inusit. per- 
peclo, diligenter pexus. Firmic. 5. Mathzs. 5. 
Pectora pugnis obtundant, et perpexam barbam 
in omnibu? cogitationibus suis permulceant. 

PERPICTUS, a, um, particip. ab inusit. per- 
pimgo, exacte pictus. Ovid. 10. Met. 262, Liiia, 
perpictasque pilas. Alii rectius leg. Liiiaque, pi- 
ctasque pilas. 

PERPINGTJIS, e, adject, valde pinguis, Auct. 
Itin. Alex. M. (edente A. Maio) 45. Arenis circa 
perpinguibus. 

PERPLACEO, cs, ere, n, 2. valde piacere. 
Plaut. Most. 3. 3. 4. Ecquid placeant, me ro- 
gas? immo hercie ero perplaceat. Adde Ter. 
Heaut. 5 5. 22. et Cic. 3. An. 23. a med. Vi- 
de legem, quam T. Fabio scripsit T. Visellius: 
ea raihi perplacei. 

PERPLANUS, a, um, adject, valde planus, 
Diomed. 2. p. 431, Discretio est confusarurn si- 
gn ili cation um perplana expositio. Sic Max. Vi- 
ctor in. p. 188. Kzil. 

PERPLEXABtLIS, e, adject, idem ac perple- 
xes, implex us, invo'ut'-s, obscurus. Ptaut. Asin. 
4. 1. 47. Neque ullum verbum facial perplexa- 
bile. 

PERPLEXABlllTER, adverb, idem ac per- 
plexe. Plaut, Stick. 1. 2, 28. Perplexabiliter ho- 
die e&rum perpavefaciam pectora. 

PERPLEXE, adverb. Comp. Perplexius. — 
Perplexe est obscure, implicite, intricatamente, 
«o\u»r)»ox<*>c. Ter. Bun. 5. 1. i. Pergin' scelesta 
mecum perplexe loqui? Liv. 8. 23. Quid per- 
plexe agimus? inquit. Id. 30. 42. De his rebus 
lnterrogatl Macedones, quum perplexe respoa- 
derent ipsi, etc. Id. 6. 13. in fin. Defectionem 
baud perplexe indicavere. Sic Curt. 8. 5. 13. 
Baud perplexe in Callistbenem dirigebatur ora- 
tio. Prudent. 2. advert. Symmach. 847. An- 
fractus dabios habet, et perplexius errat. Sic 
Ammian. 25. 3. ad f\,n. Super animorum sub- 
limitate perplexius disputan*. 

PERPLEXIM, adverb, idem ac perplexe. 
Plaut. Slick, i. 2. 18. Utrum ego perpleiim 
lacessam oratione. Ccusius Hemina apud Non. 
p. 515. 20. Merc. Perplexim scrlbere alicui. 



— G70 — 

PERPLEXlO, onis, f. 3. translate taotum oc- 
currit; et ^1. Est implicatio, connevio. Boetk. 
in Cic. Topic. 5. p. 835. Fatum dicunt esse 
preecedentium causarum subsequentiumque per- 
plexiouem quamdam et catenae modo continen- 
tiam. ^ 2. Item perplexitas, involucrum, am- 
bages. Pore. Latro declam. in Catil, 33. Me 
fateor vetustissiraa familiaritate Catilinae con- 
junctum, persaepe deiiravisse miris perplexioni- 
bus itlius, neque unquam certi quidquam in ilia 
ingenio cctnprebendere potuisse. 

PERPLEXlTAS, atis , f. 3. perplessita , du- 
bium, ambiguitas. Ammian. 18. 6. a med. His 
ob perplevitatem nimiam segerrime lectis. Id. 31. 
2. Perplexius geographica. 

PERPLEXOR, aris, ari, dep. 1. aliquid per- 
plexum facio, et io dubium voco. Plaut. Aulul. 
2. 2. 81. At scio, quo vos pacto solealis per- 
plexarier. paragoge. 

PERPLEXTJS, ? um, particip. ab inusit. per- 
plecto. Comp. Perplexior et Sup. Perplexissi- 
mus II. — Perplexus est intricatus, involutus, 
implexus, s'rrtjr^.oxo;, intricate, inviluppato, per- 
•plehso. 

I.) Proprie. Lucret. 4. 620. Inde quod ex- 
primimus per caulas omne palati Diditur et rara 
perplexa foramina linguas. Plin. 9. Hist. nat. 

2. t. (2). Perpleiis, et in semet aliter, atque 
aliter nunc Qatu, nunc flactu convolutis semi- 
nibus. f^irg. 9. /En. 931. perplexum iter omne 
revolvens FallacLs silvse, Stat. i. Theb, 502. Per- 
plex! errores. 

II.) Translate accipitur pro obscuro, et ita 
involuto, ut commode intelligi non possit, diffi- 
cile, inlricato. Liv. 40- 5. Singulos a mi cor urn 
patris tentare sermonibus perplexis instilit. Id. 
25. 12. Perplexius carmen. Id. 35. 14. sub pZn. 
Perplexum Punico astu responsum. Id. 34. 57. 
Ignorare se dixit, quidnam perplexi sua legatio 
haberet. Plin. 2. Hist. nat. 15. 13. (62). Ratio 
perplexior multisque involuta rniraculis. Quintil. 
12. 2. 10. Perplexa disc erne re. Id. 11. t. 63. 
Causa difficilis atque perplexa. et 2. 10. 9. Per- 
plexje magis controversiae. .^uc£. Gromat. de 
controv. agr. p. 76. Goes. Magna enim alea 
est litem ad interdictum deducere; cujus est ex- 
secutio perplexissima. 

PERPLlCATUS, a, um, particip. ab inuait. 
perph'co, implicitus, perplexus. Lucret. 2. 394. 
Aut magis hamatis inter se perque plicatis. tine- 
sit. 

PEBPLORO, as, are, a. 1. valde ploro. In- 
scripf. apud Gruter, 928. 11. cresco PERcmseAs 

GAVDKO PKRPLORAS. INVIDE MORKRE. 

PERPLUO, is, ere, 3. est per medium pluere, 
trapiovere } Sta^os^o^iat. 

I.) Proprie. — ■ a) Impersonaliter. Cato IL 
fL 155. Circuire oporte-t, sicubi perpluat. — b) 
Cum Nominativo, Vitruv. 2, 8. 18. Schneid. 
Quum enim in tec to tcgula fuerint factas aut 
a ventis dejectce, qua posait ex imbribus aqua 
perpluere, etc. Plaut. Most. t. 2. 30. Venit im- 
ber, lavat parietes, perpluunt tigna. Quintil. 6. 

3, 64. Quum ccenaculum perplueret. Pectus p. 
250. -Id. Miill. Pateram perpluere, in sacris quum 
dicerent, signilicat, pertusam esse. In Codicibb. 
et Fesli et Paul. Diac, qui eadem exhibet, legi- 
tur perpiovere. 

II.) Translate, ^f 1. Metaphor a ducta" a paragr. 
superior! , transitive pro bumectare, irrorare, 
Apul. 10. Met. ad (in. De summo montis cacu- 
mine, per quamdam latentem fistulam, in excel- 
sum prorumpit vino crocus diluta: sparsimque, 
defluens, pascentes circa capellas odoro perpluit 
imbre. ^ 2. Item morali ratione. — a) Cum 
Nominativo tan turn. Plaut. Trin. 1. 2, 41. Be- 
refacta benefactU aliis pertegito, ne perpluant. 
— 6) Et transitive, cum Accusal. Id. Most. 
t. 3. 6. U."ec est ilia tempestas, quam mihi amor 
in pectus perpluit meum. 

PERPLCRES, ium, adject, plur. valde plures. 
Plin. 13. Hist. nat. 24. 47. (130). Spondelque 
jugero ejus annuos perplures reditus. Alii et ipse 
Sillig. rectius leg. annua as. mm. reditus. 

PERPLCBlMUM, adverb, valde plurimum. 



PERPOSITIO 

Plin. 2. Hist. nat. 54. 55. (143). Itaque perplu- 
rimum refert, ande venerint fulmina, et quo 
cone esser int. Alii et ipse Sillig. rectius leg. plu- 
rimum. 

PERPOL, per Pollucem, adverb jurandi. Ter. 
Ilecyr. 1. 1. i. Perpol quam paucos reperias 
meretricibus fideles evenire amatores. Ubi tamen 
Donaius et Servius ad Firg. i. &n. 644. di- 
ctum fuisse affirmant pro Pol per quam paucos, 
etc.: nam, Lonatus inquit, perpol Latinura non 
est.et .Seruius: Lui (jurantis adverbio) prLcposilio 
numquam cohseret. Quod quum sit verissimum, 
idem dicendum erit de illo Plaut. Cas. 2. 6. 
18. Perpol saepe peccas. k. e. pol persaepe peccas. 
Huic simile est illud Ter. Andr. 3. 2. 6. Per 
ecastor scitus puer. h e. ecastor p«rscitus puer. 

PERPOLlO, polis, polivi, polltum, oc»lire, a. 4. 
Part. Perpolitus. I. et II.: Perpol-endus II. — 
Perpol ix*e est valde polire, ctafeo. 

I.j Proprie. Plin. 33. Hist. nat. 4. 21. (66). 
Aurum cursu ipso attiituque perpolitum. nettato, 
purgalo, fregato. Hue referri potest el illud Cin- 
cii apud Festum p. 265. 16. Mull. Cincius de 
verbis prisr.is s-ic ait: Quemadmodum omnis fere 
materia non deformata rudi« appellatur, sicut 
vesiirnentum rude, non perpolitum: sic etc. 
Veltej. 2. 22. 4. Q. Catulus-quum ad mortem 
conquireretur , conclusit se loco, miper calce 
arenaque perpol ito. Sic Inscript. apud Henzen. 
7372, Er is tbichmnivm sociorvm ex sva pb- 

CYKIK OPBRE TECTOrtI? PSRFOLIT .:T A.MICIS DOXVM 

DEDIT. 

II.) Translate est corrigenda exornare, supre- 
mam m<mum addere, absolvere. Cic. 2. Orat. 
13, 54. Et tractu orationis Seii et itquabili per- 
polivit illud opus. Id. Tim. t3. 1'erpolire et ab- 
solvere aliquid. Id. 2. Orat. 28. 121. Perpolire 
atque conficere. Id. Balb. 7, 17. Adbibere ex- 
tremum perpoliendi operis laborem. di dar Vui- 
tima mano. Id. 5. Fam. 12. extr. Ea, quaa ha- 
bes instituta, perpolies. Id. I. Orat. 13. 58. 
Perfect! in dicendo, et perpoliti homines. Id. 
Pis. 29. 70. Non philosophia solum, sed etiam 
litteris perpolitu*. Id. Sext. 42. 92. Inter bano 
vitam perpoliLam humanitate. et iliam immanem, 
nibil tarn interest, quam etc. Id- 1. Orat. 8. 
31. Sapientibus sententiis gravibusque verbis or- 
nata oratio et perpolita. et 2. ibid. 27. 120. 
Explicatiu iiiustris et perpolita. Quin'Jl. 2. 12. 
8. Confitendum est etiam, detrahere doctrinam 
aliquid, ut limam vudibus, ei cotem hebetibus, 
et vino vetustatem, sed vitia detrabit ; atque eo 
solo minus est, quod litteras perpolicrunt, quo 
melius. Alii perperam leg. prccpolierunt. Mar. 
Viclorin. de ortkogr. 1. p. 2466. Putsch. A- 
sptritas vetuE ill.t paullalim ad elegantiorem vi- 
tre surmonem et limam perpolita. 

PERl'OLITE, adverb, omnino polite. Sup. Per- 
poluissime habet Cic. 4. Herenn. 32. 44. Ut 
continuationes perfecte ct perpoiitbume possint 
esse absolute. 

PERPOI.IlfO, onis, f. 3. abbtllimento, actus 
perpoliendi. Cic. 4. Herenn. 13. 18. Verborum. 
exornatio est, quae ipstus sermonis insignita coa- 
tinetur pcrpolitione, 

I'ERPOUTUS, a, um. V. PERPOLlO. 

PERPtiPLLATUS, a, um. V. voc. seq. 

PERI'OpCLOR, 5ris, atus sum, ari, dep, 1. 
Part. I'erpopulatus. — Perpopulari est totum 
populari et vastare, KataX^CTSUti). Liv. 22. 3. 
Hannibal emissut e maaibus perpopuletur Ita- 
liam. Alii leg. populetur. Id. 34. 56. Ligurum 
quindceim millia aj,rum Placentioum perpopu- 
lalos esse. — Iliac Part, perpopulatus: chi ha 
saccheggiato, qui totum populatus est. Tac. 14. 
Ann. 26. Quosque a versos auirnis cognoverat, 
ciedibus et incendiis perpopulatus, etc. — Pas- 
sive saccheggiato, vastatus. Liv. 26. 9. ad fin. 
Hannibal, perpopulato agro Erugcllano, in La- 
bicanum venit. Alii leg. populato. 

PER^OKTANS, anlis, particip. ab inusit. per- 
porto, apportans, advebens. Liv. 28. 46. Naves 
orserariae prjedam Carthaginem perportantcs. 

PERPOslTlO, unis, f. 3. Ita legitnr apud 
Cassiod. Complex, ad Act. Ap. 17. Quum Sa- 



PERPOTATIO 

maris Spiritum Sanctum in perpositione na- 
nus Petri atque Joannis Apostolorum dcvoti sus- 
ciperent. A I videfur bcribendum impositione, 
ut mox ibid, et in Act. Ap. 8 18. Hsc cl. 
JFuHanetto in I.* Append. Mi hi autein pro in 
perpositione legend u.n ndetur superpositione. 

PERPOTATIO, oais, f. 3. actus perpotandi. 
Cic. Pis. 10. 22. Quid cuin tuis sordidissimis 
gregibus intemp^rantissimas perpotationes pra- 
dicem? PUn. 29. Hist. nat. 1. 8. (27). Pot us 
deinde jejunorum ac voinitiones et rursus per- 
potationes ac pilorum eviratio etc. 

PERPOTIOR, ?ris, Itus sura, iri, dep. 4. Par. 
P&rpotitus. — Perpotiri est omnino et plene 
puliri. Imp. Ze.no Cod. 12. 7. 2. et Imp. Ana- 
slas. ibid. 21. 2. et Imp. Tlieodos. et Patent, 
ibid. 16. 3. extr. Ampel. 18- a med. Sulla, qui 
belio civili victoria perpolitus, Romanum pri- 
inum iuvasit impeiiuin, .-olusquo deposuit. 

PERPOTO, as, avi, a turn, are, 1. Part. Per- 
sians sub A. — P.'rpotare 

A) Neuttoium more est . ilde potare, ve! to- 
tum tempus in potationibus consumere. Cic. 7. 
Perr. 33. 87. Similiter totos dies, in litore 
tabernaculo posito ; perpotabat. Id. ibid. 38. too 
Praetore tot dies cum mulierculis perpotante. 
Id. 2. Phil. 31. 77. Delituit in quadam canpo- 
Dula, atque ibi se occullans. perpolavit ad ve- 
speram. 

B) Cum Accusativo pro simplici poto, haurio. 
Luaet. 1. 940. et i. 15. iaterea perpotct ama- 
rujn Ahsinthi laticem. 

PERPREHENSUS, a, urn, particip. ab inusit. 
perpre Kendo, for titer prehensus. Apul. 6. Met. 
Tunc Juppiter perprehvnsa liupidinis buccula, 
manuque ad os suuin relata, consaviat. Alii leg. 
perpr»-ssa, alii preheura. P. BL'CCULA. 

PERPREMO. P. PERPRIMO. 

PERPRESSA, ie, i. 1. herbs nomen. PUn. 21. 
Hist, nat. 1'J. 77. (132'. Bacchar in medicine 
usu aliqui ev nostris perpres?am vocant. Alii 
leg. perpeasam. Id. 26. ibid. 8. 55. (87), Cal- 
culus ejicit piiipressa, qua? Avretii tt in Illy it Co 
nascitur. 

PERPRlMO, prinus, pressi, pressum , prime- 
re, a. 3. prcmcre assai, valde preruo. xanx- 
me^cD. Horat. Epod. 10. 37. mollis et exspes 
Inominata perprirnal cubilia. Seneca Ep. 99. 
a med. Spiritus iciu doloris impulsus, quemad- 
modutn tolum coipus aualit. Ha oculos. quibus 
adjacentem humorem perprimil el expelUt. Alii 
leg. perpremit. — Obscaeno sensu est idem ac 
stuprare. Ovid. 1. Art. am. 394. Perprime ten- 
tatam (ancillam). 

PERPROBAB1LIS, e- adject, multum probabi- 
Iis. Augustin. 1. Music. 6. n. 12. Perprobabile 
est, neminem esse bistrionum, qui noa sibi pro- 
fe.°sioais bnem in pecunia, seu gloria conslitual 
ac proponat. 

PERPR6PERE, adverb, valde propere. Plaul. 
Mil. glor. 2. 4. 10. Peri perpropere. Alii et 
ipse Fleck eis en. rectius leg. p rap rope re. 

PERPRO>INQUL'S, a, um, adject, valde pro- 
pin quus. Aceius apud Cic. 1. Divinat. 22. 45. 
Populo commutationem rerum portendit (sol) 
fore perpropinquam. 

PERPROSPER, ra, rum, adject, valde prosper. 
Sue-ion. Claud. 31. Valetudine perprospera usus 
est. 

PERPRCR1SCO. is, ere, n. inchoat. 3. Part. 
Perpruriscens. — Perpruriscere est admpdum 
prurire, xaxxxvi^ouai. Flout. Stick, b. 5. 20. 
Ubi perpruriscamus usque ex unguiculis, Apul. 
40. Met. Mulier ex unguiculis perpruriscens. 

PERPTJDESCO, is, ere, n. 3. valde pudere. 
Cornelia in epist. ad Granch. (inter fragm. 
Nepot.) Quaado perpudescet miscenda atqu* 
perturbanda republica? 

PERPUGNAX, a'cis, adject, coram, gen. valde 
pugnai. Cic. 1. Oral. 20. 93. Perpugnacem in 
disputando videri. Quidam perperam leg. repu- 
gnacem. Adde Augustin. 3. contra Acad. 4. 

PERPULCHER, era, crum, adject, valde pul- 
cber. Ter. Eun. 3. 2. 15. Perpulcra, credo, 
dona, haud nostris similia. 



— G71 - 

PERPUL6US, a, um. P. PERPELI.O. 
PERPUXCTL'S, a, urn. /'. voc. seq. 

PERPUNGO, gis, xi, ctura, gere, a. 3. Part. 
Perpunclus. — Perpungere est valde, vel al- 
tius pungere. Gloss. Cyril!. IlapaxEvTw, per- 
pungo. C&l. Awel. 2. Acut. 10. a med. Per- 
puncti sentiunt. Id. 3. Tard. 8. n. 128. Per- 
puncta pcriton«i membrana graves consensus 
atque indignationes affcrt. 

PERPURGATL'S, a, um. P. voc. seq. 

PERPURGO, as, avi, stum, are, a. 1. Part. 
Perpurgatus I. et II. — Perpurgare est omni- 
no purgare, totum purgare, purgare perfetta- 
77J" ie. c'xxa&cr.ipoJ. 

i.) Proprie. Cato It. R. 115. De eo vino cya- 
thuin in cetcrarn potionem indito, alvum ino- 
vcbit, el nostridie perpurgabit sine pcriculo. Cic. 
•2. .Vat. I>. 50. 127. Cervsque ante partum per- 
purgant se quadam herbula. Cels. 5. 26. n. 36. 
Perpurgata ulcera. Adde euind. 2. lo. a med. 

— Joculariter Plaut. Mil. glor. 3. 1. 179. Tibi 
perpurgstis operam dabiirus auribus. h. e. at- 
limtissimis. 

II.) Translate sumitur pro expedire, absolvere, 
finire. Cic. Mur. 26. 54. Locus oratioais per- 
purgatus ab iis, qui ante me dixerunt. Id. 2. Pi~ 
vinat. i. -2. Perpurgatus est is locus a nobis 
quinque libris. A I. leg. pertractatus. — Perpur- 
gare, scii. rationes, expedire aquando singula 
capita dali et accepti, perficere, absolvere. Cic. 
12. Att. 12. De dote tanlo raagis perpurga. 

PERPtRUS, a, um, adject, valde purus. Par- 
ro 3. II. R. 10. 28. In quae addunt lanam per- 
puraia, per quam sugant. Ita emeudari jussil 
Pontedera ex Colurn., probante Schneidero: vul- 
gati iibri kabent purpureain. 

PERPUSILLLVJ, adverb, vel 

PERPCSILLUS, a, um, adject. Cic. 2. Oral. 
GO. 2i5. Non accissabis: perpusilium rogabo. 
Potest hie el adverb, esse et adject. 

PERPUTO, as, are. a. 1. perfecte putare, de- 
clarnre, proferre. Plaut. Cist. 1. 3. 7. Ct ego ar- 
guineatum hoc vobis plane perpjlem, 

PERQL'AM. P. PER. 

PERQCEO, is, ivi, a. anom. idem fere ac 
queo. Apul. i. Met. lit toto biduo non clau- 
stra perfringi, non fores evelli, non dentque pa- 
rietes ipsi perquiveriat perforari. Alii leg. qui* 
verint. 

PERQL'lESCO, is, ere, n. 3. conquiescere. 
Apul. 8. Met. Totam perquiescimus noctem. 

PERQU!RlTATL'S, a, um, particip. ab inusit. 
perquirito, perquisitus. Claudian. Mamerc. I. 
Stat. anim. prozf. Opusculum usquequaque per- 
quiritatum . At hie legendum est proquirita- 
lum. 

PERQL'lRO, qulris, quisivi, qulsltum, quire- 
re. a. 3. Part. Perquisitus et Perauirendus sub 
d. — Perquirere est diligenter quaerere, cercare 
diligcntemenle , ricercare, 5ta^r ; Tsw.' el quidem 

— a) Est diligenter quserere sciutaado. Lucret. 
6. 382. Indicia occulta divum perquirere men- 
tis. Cic. 6. Perr. 18. 39. Scribit ad quosdam, 
ut ea vasa perquiraat. Q. Cic. Petit, cars. 
8. 31. Perquirere et investigare homines ei o- 
mni regione. Rursus Cic. 5. Fin. 18. 48. Pueri 
ne verberibus quidem a contetnplandis rebus 
perquirendisqae deterrentur. PUn. 6. Hist. nat. 
8. »! (23). In que muita aKter, ac veterei, pro- 
diturum me non eo infitias, anxia perquisita 
cura. — b) Item inlerrogaodo. Plaut, Stick. 
1. 3. 49. Adeunt, perquiruat, quid causa siet. 
Cic. Call. 22. 53. Possum etiam ilia ab accu- 
satore perquirere, ubi sit etc. Cces. 6. B. G. 9. 
extr. Aditus viasque in Suebos perquirit. Sue- 
ton. Tib. 56. Quum comperisset, Seieucum 
grammaticum a ministris suis perquirere, quos 
quoque tempore tractaret auctores, etc. — Pas- 
sive impersonaliter. Cic. Cluent. 64. 180. Per- 
quiritur a coactoribus. 

PERQUISITE, adverb, efrxaoahiac,, diligen- 
ter. Comp. Perquisites apud Cic. 1. Invent. 41. 
77. Perquisilius et diligentius conscripsisse pol- 
licemur. 

PERQUISlTlO, oais, f. 3. perquirendi actio, 



PEKROGATIO 

inquisilio. Cassiod. 7. Pariar, 18, Usu ipso 
sublilissimas perquisitionis. 

PERQUISlTOR, oris, m. 3. rieercatore, In- 
quisitor. Plaul. Slick. 2. 2. 61. Malevoli per- 
quisilores aurtionum. Ammian. 14. 5. Id me- 
tuens pcrquisitor male vol us etc. 

PERQUiSITUS, a, um. P. PERQL'lRO, 

PERR A DO, dis, si, sum, dcrc, a. I. Part. Pei- 
rasus, — Perradere est valde raderc. Ceel. 
Anrel. 3. Acut. 18. n. 183. Cucurbitas appo- 
nemus-clunibus atque pube teaus, perrasis ca- 
pillis. Peget. X Peteiin. 13. 3. Sckneid. Reli- 
qua fragmenla ossis, qua? asperata sunt, ferra- 
mentis cmdito coinpeiwutibus atque perradito : 
ut caraem faciiius ioducaat. Numuuain enint 
clauditur vuluus si non taseris, donee sanguis 
per os ipsius respondeat. 

PERRARO; adverb, i-avuerfrayr'u-. valde rare. 
Cic 2. rfe rapuhl. 40. extr. Si quaado id effi- 
eit, quod perraro potest. Id. 2. Fin. 16. 51. 
Qu* perraro appellantur ab Epicuro. Adde 
eumd. Rose Am. 18. 52., Plane. 3. 7. el 4. 
Herenn. 22. 32. Horat. 2. Sat. 5. 50. perraro 
hi»'c a lea fall it. Sue ton. JVer. 12. Perraro pr»- 
sidere. Adde eumd. Tib. 38. 

PERRARCS, a, um, adject, valde rarus. Ziu. 

29. 38. extr. Quod tunc perrarum in mandan- 
dis sacerdutiis erat. PUn. 3t. Hist. not. 3. 23. 
(,381. Quando perrarum est, ut levbr sit a'iqua 
{aqua). 

PERR ASUS, a, um. P. PERRADO. 

PERRECONDl'TUS, a, um, particip. ab InusU. 
perrecondo, valde reconditus. Cic. i. Orai. 30. 
135. Aul perrecoadita, atrt Yalde diflicilis rati" 
consuetudinis. 

PER RECTUS, a, um. P. PERGO. 

PERREGERE. P. PEREGERE. 

PERREPO, is, psi, ptum, pere, n. 3. terpere, 
aggrapparsi, xafoipitio, rependo aliquo pervenio, 
adrepo: a per et repo. — ■ a) Neulrorum mo- 
re. Colum. 6. R. R. 5. 1. Ke ad prassepia sus, 
aut gallina perrepat. Id. 4. ibid. 24. 14. Si a 
capite vilis emicuerit, et hrachiis in aliena ju- 
gorum compiuvia perrepserit. — ■ b) Active. 
Tibull. 1. 5. 43. Non ego tellurem genibus per- 
repere supplei. 

PERREPTO, as, avi, atum, are, 1. freauentat. 
a perrepo. — a) Neutrorum more. Plaut. Rud. 

1. -i. 4. Omnia jam circumcursavi, atque omn ! - 
bus in lalebris perreptavi qu*rere conservam 
voce, oculis, auribus. h. e. quasi reptando cum 
labore et lassitudine obivi. mi sono strascinato. 
At FiecWcisen. leg. atque omnes latebras perTfl- 
ptavi. — b) Active. Id. Amyh. 4. 1. 3. Omnes 
plateas perreptavi, gjranasia et myropolia. h. 
e. reptavi per plateas, etc. Sic Ter. Adelph. 4, 
6. 3. Perreptavi usque oune oppidum, ad por- 
tam, ad iacum, quo non? 

PSRRtOlCULE, adverb, valde ridicule. Cic 

2, Orat. 59. '239. Sed etiam, si quid perridicule 
p ossis. Id. 4. Perr. 6. 18. Quid jste in provin- 
cia facturus esset, perridicule homines augura- 
bantur. Ita Priscian. et boni Codd.; nonnulti 
ve.ro perridiculi. 

PERRIDlCULUS, a, um, adject, valde ridicu- 
lus. Cic. 2. Oral. 19. 77. Sed tamen est eorum 
doctrina perridicula. Cf. Pa'. Max. 9. 12. 8. 

PERRIMOSUS, a, um, adject, multum rimo- 
sus. P. P.EMINOSUS. 

PERRODO, rodis, rosi, rfisum, r^dere, a. 3. 
vebemeater rodere, totum rodere, rodeado pe- 
netrare. PUn. 34. Hist. nat. 18. 35. (177). Va- 
let purgare, sistere, excalfacere, perrodere. At 
Siilig. ex Cod. Bamberg, leg. erodere. Id. 

30. ibid. 16. 53. (149,». Qua? non perroderetur 
a veneno Stygis aquas. Cels. 5. 28. «. 12. Non 
plures sinus perroserxnl. 

PKRROGATtO, 6nis,f. 3. etr«p«TUj*a, rogatio 
ordiais, aut collegii, quum decretum aliquod 
faciendum proponeretur. Cujus perrogationis 
formula continetur in iis siglis, qu« passim ex- 
staat in JCtis ct collegiorum decretis: q. d. s. 
B. r. p. n. e. h. i. c. h. e. quid dc ea re fieri 
placeret, de ea re ita cmsuerunt. Hinc etiam 
legitur acclamatio ilia senatus apud Lamprid. 



PERROGITO 

Commod. 10. Porroga, perroga; omnes cenie- 
raus.,.. de. parricida refer, refer; perroga. In- 
script. apud Maff. Mus. Ver. p. 288. n. 4. riAT 
rKRHOGATio orjmnis. V. Vise. Mon. Gab. p. 
103. 

PERROGlTO, as, are, a. i. frequentat. vel 
intens- a perrogo. Pacuvius apud Priscian. 4. 
p. 634. Putsch, Postquam defessus perrogitan- 
do advenas de natis, neque quemquam invenit 
acium. 

PERROGO, as, Ivi, atum, are, a. t. idem »c 
rogare, slve interrogate, vel ad uaiim omnes 
interrogare. 

I.) Proprie. — a) Cum Accus. tententiam, 
ut apud Tac.A. Hist. 9. Quum perrogarent sen- 
tentias consules. Liv. 29. 19. a med. Perrogari 
ec die sentenliae non potuerunt. ft. e. omnium 
sententias usque ad ultimura senatorera. Sueton. 
Aug. 35. Sententias de majore negolio non mo- 
re atque ordine, sed, prout libuiaset, perroga- 
bat. — b) Absolute. PUn. Paneg. 60. Ut cen- 
sentes audias, nisi et perrogas. Apul. Florid. 
I. Ubi, mensa posita -omnes adolescences -ad 
dapem conveniunt, magistri perrogant, quod 
factum a lucis ortu ad illud diei bonum fe- 
cerit. 

II.) Figurate, perrogare legem est Ha rogare, 
ut perferatur et a populo accipiatur. Vol. Max. 
1. 2. extern, n. 1. Minos a Jove traditas sibi 
leges perrogabat. Id. 8. 6. in fin. Tribunus 
plebis legem perrogavit magna cum clade rei- 
publicae. 

PERRUMPO, rumpis, rGpl, ruptum, rumpers, 
a. 3. Part. Ptrrumpens sub B. I, 2.; Perru- 
ptus sub 2?. I. 1. et 2. ; Perrumpendus sub B. I. 

1. — Perrumpere 

A) Neutrorum more est vi Irrumpere, vl vlara 
sibi facere, penetrare, quasi obstante perfrin- 
gendo, entrare a forza, passare a forza per 
mezzo, passare a forza. Caes. 6. B. G. 39. In- 
tel se cohortati, per medios bostes perrumpunt. 
Sic Id. 5. ibid. 15. Per medios audacissime per- 
ruperunt, seque inde incolumcs receperunt. Liv. 
3. 70. Ser. Sulpicius per mediam hostium aciem 
cum eftuitatu perrupit. Id. 3. 18. a med. Jam 
in veslibulum perruperant templi. Sueton. Olh. 
8. Perruperunt in triclinium usque. Sil. It. 12, 
699. etiamne parabit Nostras ille doraos, nostras 
perrumpere in arces? Liv. 4. 39. Qui quum 
s«pe conati nequissent perrumpere ad guos, etc. 
et ibid, paullo ante. Quod ubi est factum, inter- 
clusi equites: nee perrumpere eodem, qua trans- 
ierant, posse. — Et passive imperson. Lio. 
26. 7. Nee per castra eorum perrumpi ad Ca- 
puam posse. 

B) Active est medium rumpere, prorsus rum- 
pere, diffindere, perfringere, disrumpere, iiap'- 
priyvvut, rompere per mezzo, aprire rompendo, 
$paccare. 

I.) Proprie. % 1. Stricto sensu. Cces. 1. B. C. 
26. Turres omni genere telorum completas ad 
opera C.-esaris appellebat, ut rates perruraperet, 
atque opera disturbaret, Cels. 8. 9. Costa sic 
finditur, ut earn totam is casus per t uperit. Id. 
7. 5. ante med. Si vero plus est per quod telo 
revertendum, quam quod perrumpendum est. 
Cic. 1. T^sc. 18. 42. Ab his perrumpitur et di- 
viditur crassus hie et concretus aer. Virg. 2. 
jEn. 479. correpta dura bipenni Limina per- 
rumpit. et 9. ibid. 512. Saia quoque infesto vol- 
vebant pondere, si qua Possent tectam aciem 
perrumpere. Ovid. 12. Met. 369. Fraxineam mi- 
lit bastam, quae laterutn cratem perrupit. Colum. 

2. R. R. i. 6. PerrupUa rastris et aratris radi- 
ces herbarum. Sil. It. 13. 741 . et perruptis 
raolibus Alpes Eluctatus adest. <f 2. Latiori 
•ensu est vi viam sibi facere, per vim penetrare 
quasi obstantia perfrigendo. Tac. 1. Ann. 51. 
sub fin, Uno impeLu perruptum hoslsm redigunt 
in aperta, casduntque. ft. e. perruptis aciei or- 
dinlbus. sbaraglial-j. Id, 2. Hist. 44. Media acie 
perrupta fugere passim Othoniani. Liv. 8. 10. 
Tanta csede perrupere cuoeos. et 3ii. 17. Qua) 
euneum Macedonum, si possent, pcrrumperent. 
Id. 8. 30. Perrumpere non potuerat bostium 



— 672 — 

agmen. Tac. 4. Ann. 51. Quaedam munimenta 
Romani quasi perrupta omlsere. Cces. 7, B. G. 

19. Ut si earn paludam Romani perrumpere 
conarentur, h;BSitantes premerent ex Iocj au- 
periore. Sil. It. 11. 16. medio (petagus) pcrrum- 
pens arva profundo. Moral. 3. Od. 16. 9, Au- 
rum per medios ire satellites Et perrumpere 
amat saia potentior Ictu fulmineo. Id. I. ibid. 
3. 36. Perrupit Acberonta Herculeus labor. 

n.) Translate. Cic. 3. Off. 8. 36. Pcenam non 
dico leguai, quas saepe perrumpunt. violano. et 
Partit. orat. 32. M2. Perrumpere periculum. 
Buperare. Sic Win. 8. Hist. nat. 23. 35. (ST), 
omnes difficultates. et Cic. 3. Verr. 5. 13 • n- 
fiingat iste sane vi sua consilia scnatoria. qi*--- 
stiones omnium perrumpat, avolet ex vestra se- 
veritate. h, e. eVadat, effugiat. Horat. i. P.p. 
10. 24. usque recutret (natura) Et mala pev- 
rumpet furtim fastidia victrii. Seneca Again. 
604. Perrumpere omne servilium. rompere ogni 
sogg^zione, scuotersi d'attornc ogni servitii. et 
Tac. 3, Ann. 15. Nullo magis exterritus est, 
quam quod Tiberium, sine miseratione, sine ira, 
obstinatum clausumque vidit, ne quo afleclu 
perrumperetur. h. e., perrooreretur, quasi vi af- 
fectu aliquo animum ejus irrumpente. Id. 4. 
ibid. 40. Magistrate et primores, qui te invito 
perrumpunt, h. e., ut ait Rupert., qui perrum- 
punt fines istos, intra quos continere te vis, 
sell, modestiam tuam, qui vim faciunt modestiae 
tuae eamque expugnant, 

PERRUPTUS, a, um. V. voe. prweed. 

PERSAIPfi, adverb, valde saepe. Cic. Amic. 

20. 75. Ne intemperata quoedarn benevolentia, 
quod perscepe fit, impediat etc. Id. 1, ad Q. 
fr. 5. Frons, oculi, vultus perssepe mentiuotur, 
oratio vero swpissime. Plant. Cas. 2. 6. 18. 
Per pol saepe peccas. tmesis pro Pol perscepe. 
y. PERPOL. Adds Cic. 7. Verr. 50. 133 et 1. 
Legg. 14. 40.; et Horat. \. Sat. 2, 82. etc. Sic 
Id. Epod. 14. 11. Qui persaepe cava tesludine 
fievit amorem. 

PERSjEVIO, is, ire, a. 4. valde saevire. Pri~ 
scian. Perieg. 683.Fluclibus iiauo propter per- 
sasvit Caspius aestus. 

PERSjEV'US, a, um, adject, valde saevus. Mela 
2. 5. sub /in. Parva flurnina Telis et Tkbis : 
ubi accrevere, persaeva. 

PERSALSE, adverb, valde salse. Cic. 2. ad 
Q. fr. 15. ante med. Persalse et humanUer etiam 
mibi gratias agit. 

PERSALSUS, a, um, adject, valde salsus. Cic. 
2. Orat, 69. 279. Persalsum illud est apud Nae- 
viurc, Quid ploras pater? Mirura ni cantem. 
Condemnatus sum. 

PERSALCTATlO, 5nis, f. 3. Cic. Mur. 21. 44. 
Non placet mini testium polius, quam 6ufTra- 
gatorum comparatio; non minae magis, quam 
blanditias; non dectamatio potius, quam persa- 
lutatio. h. e. diligens omnium saiutatio. 

PERSALUTO, as, 5vi, Stnm, are, a. 1. est 
valde Balutare, frequenter salutare, ad unuin om- 
nes salutare. Cic. Flacc. 18. 42. Ut omnes nos 
vosque quolidie persalutet. V , SALUTO. Ptuedr. 

4. 11. Caclo receptus propter virtutem Hercules 
Quum gratulantes persaiutassel deos. Adde ^e- 
nec. Tranquill. anim. 12. a med. Curt. 10. 

5. 3. In eodem habitu corporis-duravit, donee 
a toto exercitu illo ad ultimum persalutatjs est. 
Seneca Controv, prcef. a med. Cyneas, missus 
a Pyrrbo legatus ad Romanos, postero die novus 
homo, et senatum et omnem urbanam circrm- 
fusam senatui plebera nnminibus suis persalu- 
tavit. n. e. omnes salutavit. 

PERSANATUS, a, um. V. PERSANO. 

PERSAN'CTE, adverb, valde sancte et reli- 
giose. Ter. Hecyr. 5. 2. 5. Bacchis dejerat per- 
sancte. Sueton, Tit. 10. Persancte jura bat. 

PERSANCTUS, a, um, adject, valde sanctus, 
sanclissimus. Inscript. apud Renier. 4114. Per- 
6ancta conjui. 

PERSANO, as, 3vi, Stum, are, a. 1. Part. 
Ptrsanatus. -- Persanare est omnino sanare. 
Plin. 20. Hist. nat. 22. 89. (244). Vomicas 
rumpere, purgare, persanara promittena. Adde 



PEPSCRIBO 

eumd, 24. ibid. 19. 120. (188). etc. Seneca Ep. 

8. Ulcer* etiamsi persanata non sunt, serpero 
desierunt. Marcell. Einpir. c 35. p. 138. ed. 
Aid, Medulla de spina hjenas- otrvoruin vitia 
omnia doloresque pcrsanat, Adde eumd. c. 32. 
p. 133. retro et c. 34. p. 135. 

PERSANUS, a, um, adject, pcrl'ecte sanus, Cato 
M. R. Mil. sub fin. Ut radices polypi persanas 
facias. 

PERSAplENS, entis, particip. ab inusit. per- 
sapio, valde sapiens. Cic. Pron. cons. 18. 44, 
Quod magni cujusdatn bominis eL persapientis 
videlur. 

PERSAPlENTER. adverb, valde sapienler. Cic. 
Mil. 4. 11, Etsi persapienter, et quodam mode 
tacite, dat ipsa lex po testatum defendendi, 

PERSCEI.ERATUS, a, um, adject, valde scele- 
ratus. Vox a Lexico eipungcnda; occurrit eniiri 
tanLum in JVol. Tir. p. 71. 

PERSClENS, entis, particip. ab inusit. perscio, 
valde sciens. Lamprid. Commod. 5. Perennis 
Commodi animum perscions, invenit etc, 

PERSCl ENTER, adverb, admodum scienter 
et iodustric. Cic. Brut. 55. 202, Ad inlirmita- 
tem la tecum perscienter contentionem omnem re- 
miserat, 

PERSCINDO, scindis, scldi, scissum, scinde- 
re, a. 1. Part. Perscindens el Perscissus- — 
Perscindere est totum scindere, vel per medium 
scindere, — a) Active. Lucret. 6. 137. ut in- 
terdum valid! vis incita venti Perseindat nubem 
perfringens impete recto, et 180. Ergo fervidua 
bic nubem quum perscidit atram. Liv. 21. 58. 
Omnia persctndente vento et rapiente. Tibull. 
1. 11, 61. Sit satis e membris tenuem perscin- 
dere vestem. — 6) Passive. Lucret. 6. 111. 
Interdum (carbasus: perscissa furit petu'antibus 
austris. Id. 4. 601. Perscinduatur enim, nisi re- 
cta foramina tranant, 

PERSCISCO, is, ere, a. 1. plane, scire, co- 
gnosces. Vict. Cret. B. Troj. 37. Causam tu- 
multus cupidus persclscere. — Cum Relative, 
Boeth. in Aristot. de interpr. ed. sec. p. 371. 
Quod lainun fiat, tx ipsoiuiu huminum et actuurn 
ralione persciscal. 

PERSCISSUS, a, um. J'. PERSCINDO. 

PERSCITUS, a, urn, particip. ab inusit. per- 
scio, valde scitus. Cie. 2. Orat. 67. 271. Quod 
apud Catonein est, per mibi scitum videtur, C. 
Publicium solitum dicere, etc. ^ Item perpul- 
cher. Ter. Andr. 3. 2. 6, Per ecastor scitus puer 
est natus Pampbilo. tmesis est pro Ecastor per- 
scitus puer etc. V. PERPOL et SCITUS. 

PERSCRlBO, bis, psi, ptum, here, a. 3. Part. 
Perscriptus I. 1. et 2., II. 1. 2. et 3.; Per- 
scripiurus I. 2.; Perscribendus II. 1, — Per- 
scribere stricto sensu est integre scribere, scri- 
vere interamente. 

I.) Proprie. ^ 1. Stricto sensu est, ut diximus, 
tntegre scribere. ?7ro Tull. apud. Gell. 10. 1. ad 
fin. Cicero pcrsuasit Pumpejo, ut neque ter- 
Ttv.M, neque trrtio scriberetur, sed ad secundum 
uique t uerent littera?, ut, verbo non perscripto, 
res quidem demonstraretur, sed diclio tamen 
ambigua verbi iateret. Cf. Gell. ibid. extr. In 
M. a litem Catoais quarta Origine ita perscriptum 
est: Cartbagiuienses sextum de fredere decessere. 
Suelon. Galb. 5. US namque quingeoties quum 
praecipuum inter iegatarios habuisset, quia no- 
tata, non perscripta erat summa, herede Tiberio 
legatum ad quingenta revocante, ne baec quidem 
accepit. ^ 2. Latiori sensu, ve! translate, ut 
aliis placet, est idem fere quod scribere, aut di- 
lieenter et totum scribere, scrirere. scriveie con 
diligenza, rivnypa^tn. (Tic. 3. Att. 13. Nunc ve- 
il m, mi hi plane perscribas quid v ideas. Id. 9. 
Fam. 25. extr. Quid multa? non mehercule 
tarn perscribere possum, quam mihi gratum fe- 
ceris, si otiosum Fabium reddiderh. Id. 2. In- 
vent. 3. 10. Dubitanter unumquodque dicetnue, 
ne, dum parvuium hoc consequimur, ut satis 
commode haec perscripsisse videamur, illud omit- 
tamus, quod maiimum est, ut ne cui rei tenure 
atque arroganter assenserimus. Meiellus ad Cic< 
5. Fam. 3. Da raeii rebus ad Lollium perscripsi. 



rERSCMPTIO 

f'alinius ad Cic, 5. Fatn. ». Litteras ad se- 
ns turn de rebus nostris gestis, quo exemplo rai- 
seram, infra tibi peracripii. Cic. Pis. 2b. 61. 
Ratiooes Ua sunt perscripta scite et htterate, 
ut etc Yepos Datum. 5. Hac Pandates per- 
scripta ei railtit. Cic. 2. leg. Agr. 32. 88. Hoc 
perscriptum in monumentis veteribus repe- 
rietis, ot etc. Tac. 1. Ann. 11. sub fin. Cuq- 
cta sua mauu perscribere. Cms. 5. B. G. 47. 
■sub fin. Litleras Casari remittii, rem gestam in 
Eburonibus perscribit. Liv. 1. 1. A primordio 
Urbis res poputi R. perscribere. Id. 31. sub init. 
Profiled ausus, perscripturus res omnes Roma- 
nes. Horat. i. Sat. 4. 54. puris versum per- 
scribere verbis, fare, comporre. Sic Hirtius 
a pud Sueton. Cas. 56. Ceteri enim quam bene 
atque emendate, nos etiam^ quam facile atque 
celeriter eos (Commenlarios Ccesar) perscri- 
pserii, scimu» f 3. Item laiiori seosu, vcl 
translate, est liileris aliquem dc re aliqua cer- 
tioiem facers, aliquid alicui scripturo initUre, 
notijicare o mandate ad alcuna per iscritto. 
tie. 3. Att. 15. sub fin. Fac ut omnia ad me per- 
specta et expiorata perscribas. Can. 5. B. G. 
48. Perscribit in Utteris, bostes ab se discessisse, 
etc. Id. 1. B. C. 53. Usee pleniora etiam atque 
uberiora Romans ad suos perscribebaut. Cic. 5. 
Fam. $. Nunc mibi frater mitissimam tuam 
orationero, quam in senatu babuisses, perscri- 
psit. 

II.) Iinpropiie, ^ I. Perscribi dicuntur se- 
natusconsulta, quum, nullo tribuno pleb. inter- 
cedente, in publicas tabulas referuntur\ Cces. t. 
B. C. 6. De t'austo impedit Pbilippus trib. pleb., 
de lBliuuis S. C. perse rib untur. vengono regi- 
strar, et Cic. 3. Cat. 6. 13. El quoniam non- 
dura est perscriptum S. C, ex meinoria vobis, 
Quirites, quid senatus censuerit, exponam. Id. 
3. Verr. 21. 57. In tabulas publicas ad sra- 
rium perscribenda curavit. % 2. Similiter per- 
scribi dicuntur rationes rei familiar is, qua in 
tabulis, seu codice conscribuntor accept! et ex- 
pensi. Cic. Rose. Com. i. 1. Perscribere falsum 
nomen. — Similiter perscribi dicuntur, qua- 
cumque in tabulas trapezilarum refer untur, give 
ut ipse debeas, sive ut tibi debezntur, Cic. 9. 
Att. 12. Pcrsciibere usuras. h. e. pecuniam da- 
tarn sub usuris. Id. Fiacc. 19. 44. Quum iiiam 
pecuniam nominatim Flacco datara referanl, ma- 
jorem etiam aliam quum buic iidem da rent, in 
aedem sacram reiiciendam se perscripsisse dieunt, 
Ter. Phorm. 5. 7. 30. A rg en turn perscripsi ill is, 
quibus debui. h. e. per scripturam ab argentario 
numeravi: seu litis solvendam curavi pecuniam 
ab argentario, cavendo ipsi chirograpbo meo, 
et promissione usurarum: quod est, per scri- 
pturam solvere, cui opponitur prssenti pecunia 
solvere. Cic. 16. Att. 2. De Publilio quod perscri- 
bi oportet, mo ram non puto esse faciendam: sed 
quam videas, quantum de jure nostro decesseri- 
mus, qui de residuis CG(X. HS. CC. pracsentia 
solve rimus, reliqua perscribamus, etc. Alii, inter 
quos et Ore Hi us cum omnibus fere Codd. leg. 
rescribamus -juod idem est. Sic perscriptus, quum 
de pecunia sermo est, opponitur numerate, ut 
apud Suelon. Cces. 42. Si quid usurs nomine 
nuuieratum, aut perscriptum fuissel. tnesso a 
conlo. ^ 3. Perscribere est etiam linea trans- 
versa dividers. I'riscian. de ponder, p. 1347. 
Putsch. As nummus est libra lis, el per I per- 
scriptam notatur I: dupondius nummus est bi- 
libris per duas II. perscriplas U: sestertius num- 
mus duarum semis librarum per dua9 II et S. 
perscriptas HS, unde sestertius dicitur semisler- 
tius: denarius quoque decern librarum nummus 
per X perscriptam notalur iv- *f 4. Pro per- 
discere, osservare. Sail. Jug. 93. Cuius ratuis 
modo, modo eminentibus saxis nisus Ligus, ca- 
stelli planrtiem perscribit. h. e. animo concipit 
si turn et furmam planitiei. At Krilzius Fabrum 
secutus legit in castelli planiliem pervenit; et 
plur%7nis vulgataii. lectionem rejicit ac suam 
tuetur. 

PERSCRlPTlO. onis, f. 3. actus perscribendi, 
scriplio, scriptura, diarjpafr,. scrittura, scritto. 

Tow. III. 



— 673 — 

I.) Proprie. De rationibus, qua? non in codice 
seu tabulis, sed taotura in adversaries perscriptse 
sunt. Cic. Rose. Com. 2. 5. Suarum perscriplio- 
num et liturarum adversaria proferre,non amen- 
tia est? /d.5. Phil. 4. 11. IUa vero dissipatio pe- 
cunia publics ferenda nullo modo est, per quam 
septies millies falsis perscriptionibus donationi- 
busque avertit. h. e. perscribendo in tabulis falsa 
nomina et causas pecunia insumenda. Id. 1. 
Or at. 58. 250. Si de tabulis ei perscriptionibus 
controversia est. Id. 5. Fam. 2. ante med. Jam 
illud senatosconsultum quod eo die factum est, 
ea perscriptione est, ut, dum id exstabit, offici- 
um meum in te obscurum esse non possit. e 
scri«o in termini tali, eke etc. Al. leg. pre- 
scription:. Facile ensru m MSS. ptte et per con- 
funduntur : i>ed perscriptio potior lectio es.t. Huc- 
usque Forcellinus. At OreUius legit prtxscri- 
ptione, el vulgatam lectionem consullo a se re- 
pudiatam signiftcat. 

II.) Improprie, de solutione per scripturam, 
de qua in voce praced. II. 2. dictum est. V. 
DELEGATIO. Cic. 12. Att. 11. ad fin. De Cbb- 
rellia quid tibi placeret, Tiro mihi narravit; 
debere, non e.^se dignitatis mea: perscriptionem 
tibi placere. Id. 4. ibid. 18. Hac pactio non 
verbis, sed nominibus et perscriptionibus facta 
est 

PERSCRIPTlTO, as, are, a. I. frequentative! 
intens. a perscribo, sapius scribo- Terentian. 
de syllab. p. 2391. Putsch, lege raetri cogimur 
Syllabis perscriptUare, non liguris singulis. Ita 
leg. Putsch., Lacbmann. et Keilr alii prascripti- 
tare. 

PERSCRIPTOR, oris, m. S.tcrittore, scrivano, 
ava^payeu;, scriptor, scriba. Cic. 5. Verr. 72. 
168. Scribam tuum dicit, Verm, hujus perscri- 
ptorem fenerationis fuisse. 

PERSCRIPTCRA, a, f. i. scriptura. lip. Dig- 
29. 1 3. Quemadmodum plwrique pagani solent 
quum testament) faciunt perscripturam, adjicere, 
Telle boc etiam vice codicillorum valere. Ita 
Torrentin,; at Baloander : quum testamenlum 
faciuni. p;r scripturam adjicere, velle etc. 
PERSCKIPTDS, a, urn. V. PERSGR1BO. 
PERSCRCTABlLIS, e, adject, qui perscruta- 
tui. Cassiod. dc A Him. 19. Omnia undique, ita 
ut sunt, peiscrutabili virtute cognoscens. V. 
1MPERSCRUTABIL1S. 

PERSCRCTATlO, onis, f. 3. actus perscru- 
tandi. inquisilio. Seneca Consol. ad Uelv. 9. 
sub fin. Quid opus est profundi perscrutalione? 
PERSCRGtATOR, oris, m. 3. investigate, 
investigator. Capitoiin. Maxim. 1. Qui talium 
rerum perscrutalores fuisse dicuntur. Adde Ve- 
get. 3. Milit. 3. Sic pro scrurofor, quam lectio- 
nem exhibel Grotius, perscrutator legit Kop- 
pius apud Capell. 1. p. 2. 
PERSCRCTaTUS, a, urn, et 
PERSCRLTO,as, a>i, alum, are, a. 1. V. voc. 

seq. 

PERSCRCTOK, 3ri», atus sunt, an, dep. 1. 
(per et scrutor). Activa forma perscruto legitur 
apud Plant. Aulul. 4. 4. 30. Postremo hunc 
jam perscrutavi, nihil hie habet. Et Part. Per 
scrutatus apud Ammian. 17. 4. Obelisci mon- 
tium venis perscrutatis excisi erectique. — Per- 
scrutari est diligenter iuquirere^ perquirere, per- 
vestigare, oiipsuvaw (It ce.rcare con diligenza; 
Fr. fouiller, chercher soigneuse-.nenl ; Hisp. e- 
scrudinar, buscar, inquirir cuidadosamente; 
Germ, dwehsuchen, dutch for schen, ergritnden ; 
Angl. to seek or seatck for diligently). 

I.) Proprie. Cic 2. Off. 7. 25. Alexander 
Pbereus-quum uxorem Theben admodum dilige- 
ret, tameo ad earn ei epulis in cubiculum veniens 
pramittebat de scrutatoribus suis, qui perscru- 
tarentur arculas muiiebres. Al. et ipse Orel!. 
leg. acmtarentur. Id. 5. Tusc. 20. 59. Speculari 
et perscrulari aliquid. Id. 6. Verr. 21. 47. Iin- 
mitlebaotur ill i Cibjratici canes, qui investiga- 
bant et per6Crutabaatur omnia. 

II.) Translate est inquirere, examinare. Cic. 2, 
Invent. 4i. 128. Sententiam scriptoris dorne- 
slicis suspicion ib us perscrutari. Id. Fiacc. H. 



PERSECUTUS 

!9. Perscrutari rjenitus caluram raiionemque 
criminum. 

PERSCULPTliS, a. urn, particip. ab inusit. 
persculpo, scuJplus, vel perfecte sculptus. Co- 
ripp. 3, Laud. Justin. 377. Persculpti lapides, 
surds mutaque figura. 

PERSEA, a, f. I. irsposa, arbor .Kgyptia, pro- 
cera, fructu piri, aut mali magnitudine, noxio 
in Perside, vesco jn £gypto. Plin. 13. Hist, 
not. 9. 17. (60). et 15, ibid. 13. 13. (44). ubi 
multa de ea. t'troque loco Sillig. pro Persea 
legit. Persica Codicibus fretus; sed ad lib. 13. 

1. cit. ait, Pint, ex Theophrast. 4. Hist, plant. 

2. 5. legisse persea. — De nomine propr. V. 
ONOM. 

PERSECO, s6cas, sicXxx, sectum, sgcare, a. 1. 
(per et seco). Part. Plersecans. — Persecare est 
idem ac secare, vel perfecte secare, medium se- 
care, tagliare, StaTs'/ivto. 

I.) Proprie. Capell. 8. p. 277. Omnes paralle- 
ls angulis aquales persecantes coluri. 

II.) Translate. Cic. 4. Acad. (2. p».) 39. 122. 
Medici, quorum intererat ea Dosse, aperuerunt 
ut viderentur. -Sed ecquid nos eodem modo 
rerum naturas persecare, aperhe, dividere pos- 
sumus, ut v id earn us, lerra penitusae deliia sit 
etc.? h. e. penetrando explorare, contemplari. 
Liv. 40. 19. in fin. Vitium, ne serpat, perse- 
care. Vel. Orator apud QuinlU. 8. 6. lo. Per- 
secuisti reipublics vomicas. — Vet. Poeta apud 
Cic. 13. Att. 23. Quare da te in sermon em, et 
perseca Et confice, escita, compeha, loquere.h. 
e. si quid obstare videtur, amputa, pracide, 
tolit. At hie legendum persece pro perseque: 
V. PERSEQUOR II. 10. in fin. 

PERSECTOR, 5ris, ari, dep. 1. (per et sector). 
Part. Persectans. — Persectari est idem ac per- 
sequi, insectari, perseguitare. Lucret. 4. 1009. 
AccipHres somno in leni si pralia, pugnas Edere 
sunt persectactes Tisaque volantes. Id. 2. 165. 
Nee persectari priniordia singula qusque. Ita 
celt, libri. et Lachmann.; alii leg. perscrutari. 
Hoc autem postremo loco verbum translate usur- 
pari videtur. V. Lachmann. ad h. 1. Ceterura 
Aurel. Vict. Caesar. 29. Decii barbaros trans 
Danubium persectantes Bruli fraude oecidere. 

PERSECCTlO, onis, f. 3. actus persequendi, 
il seguitare, I'andar dietro. 

I.) Proprie. Apul. 4. Mel. Quidam de latrc- 
nibus importuna persecutionis iadignatione per- 
motus, etc. Ulp. Dig. 41. 1. 44. et Caius ibid. 
5. Quum effugerent bestia nostram persecutio- 

nem. 

II.) Translate. «f 1. Eft actus persequendi 
in judicio. Cic. Oral. 41. 141. In altera (k. e. ir 

juris scientia, est) persecutionum cautionumque 
praceptio. Florentin. Dig. 46. 4. 18. Qucruraque 
rerum mihi tecum actio, quaque adversus te peti- 
tio, vel adversus te persecutio est, /eritque. ^ 2. 
Item inseclatio, vex alio, persecuzione, St»yj*oc- 
L'nuin e scrip lis suis Tertull. inscripsit Defugain 
persecutione. — Casl. Aurel. 2, Acut. 27. Pejo- 
ranie passione thorax etiam extentior fiet, acce- 
dertte spirationis persecutione. h. e. crebritate et 
vehementia. ^ 3. Item est incepti negotii perse- 
cutio, apud Apul. 10. Met. h. e. U proseguire 
l f incominciato affare. 

PERSECfTOR, oris, m. 3. est qui comitatur 
seu prosequitur. 

1.) Proprie de eo, qui simpliciter comitatur, 
seu prosequitur. V. PROSECUTOR. 

II.) Traaslate. <f 1. Est qui jus mum perse- 
quitur. Macer Dig. 48. 3. 7., ubi alii teg. pro- 
secutor. ^ 2 - ltem iosectator, insecutor, per- 
secutore, ZmXTK. — a) Generatim. Capitoiin. 
Albin.it. sub fin. Flagitiorum turpium perse- 
cutor. Adde Sidon. 9. Ep. 16. in carm. a med. 
— b) Specialim de Christianorum persecute- 
ribus Prudent. 1. irtpt a**?- 28.,* el Lactant. 
Mori. per%ecut. 1. aa fin. 

PERSECCTOBit'S. V. PROSECUTORIUS. 

PERSKCfTRIX, icis, f, 3. persecufrice, qua 
persequitur, el vexa*. Augustin. 1. Consens. 
Euunq. 25. Juno perseculrix Uerculis. 

PER-KCrilS. a, um. /'. PERSEQLOK. 

85 



PERSEDEO 

PERSEUEO, se'des, sSdi, letsura, severe, q. 2. 
(per el sedeo) est diu sedere, uique ad finem 
sedere, perm an ere, sedere o fermarti a lungo, 
o sino al fine, naSfi^oftcu. Liv. 45. 39, ad fin. 
Hoc quoque, quod ridetis, ia equo dies nocteique 
persedeado habeo. Sutton. Claud. 34. Bestiariis 
raeridianis adeo delectabatur, ut etiam prima 
luce ad spectaculum descenderet, et meridie, di- 
misso ad prandium populo, persederet. Seneca 
Ep. 108. Nos ooviraus quosdam, qui multla apud 
phiiosophum annis persederint, et ue colorein 
qaidem duxerim. — Omaibus vero praecesserat 
Lucret. 1. 307. quo pacto persederit humor 
aquai. h. t. inhaeserit. 

PERSEDO, as, are, a. 1. valde, vel omniao 
tedare. Est vox a Leiico expungenda; occurrit 
enim tantum ia Not. Tir. p. 83. 

PERSEGNIS, e, adject, valde segnis, Liv. 25. 
15. Pedestre prceliurn fuit persegne, paucU in 
prima acie pugnantibus Romanis. 

PERSEIS, idis, f. 3. Ilepa^'c, Hecate Persae 
filia, de qua V. ia OXOM. — Adjective Kerboe 
Perseidex dicuntur, quibus in veneficiis sag* 
utuntur. Ovid. Remed. Am. 263. Quid tibi pro- 
fueruot, Circe, Perseides herbae? 

PERSfiXESCO, sJnescls, sgaoi, sgaescere, a. 3, 
senex Do, usque ad ultimam senectuiem vivo. 
Eutrop. I. II. Atque Ibl per quatuordecim aa- 
nos privatus cum uxore persenuit. 

PERSE.NEX., ais, adject, valde aenei. Sueton. 
Gramm. 9. Namque Jam persenex pauperem se, 
et habiUre sub tegulis, quodam scripto fatetur. 

PERSENlLIS, e, adject, valde seoiiis. Fulgat. 
interpr. Josue 23. 1 . Josue jam longasvo et 
persenilis aetatis. 

PERSENTlO, sentis, sensi, seasum, seulire, a. 
I. (per et sealio). ^ 1. Stricto seasu est valde 
sentire. Pirg. 4. Sn. 448. magno persentit pe- 
ctore curas. ^ 2. Latlori seasu est cognoscere, 
aver tentore, accorgerti. — a) Cum Accus. et 
Infiaito. firg. 4. £n. 90. Quam simul ac tali 
persenstt peste teaeri Cara Jovis conjux, etc. — 
6) Cum Accus. tantum. Apul. 7. Met. Quid, si 
ceteri Utrones persenserint ? 

PERSENTISCO, is, ere, a. 3. { 1. Stricto 
seasu est idem ac perseatio, vel iucipio persen- 
tire. Lucret 3. 249. Coacutitur sanguis, turn 
viscera perseotiscuat Omnia. ^ 2. Latlori seasu 
est cognoscere, aver tentore, accorgerti. Ter. 
Heaut. 5. 1. 43. Ubi possem persentiscere, nisi 
essem lapis. 

PERSEPHONE, ea, f. 1. IltfaKpom Grsca 
appellatlo Proserpina, uxoris Plutonil, de qua V. 
In ONO.M. — Hiac translate pro morte. Ovid. 
Heroid. 2t. 46. Periepbone nostras pulsat acerba 
foTes. Adde Tibull. 3. 5. 5. V. CATAMITUS. 

PERSEPHONlUM, li, n. 2. jr«pa«pdwov, herba, 
papaver silvalicam, album. Apul. Herb. 53. 

PERSEQUAX, 5cis, adject, strenuus in perse- 
quendo. Sidon. 4. Ep. 9. a med. In reatu per- 
vestigando persequax. Apul. Florid, n. 23. Ales 
ocuiis persequai, unguibus pertinax. 

PERSEQUENS, entis, particlp. V. toe. «eq. 

PERSEQUOR, sBqueris, tScutus sum, s6qui, dap. 
3. (per et sequor). Active persece pro perseque 
dixit VeX. Poeta apud Cic. 13. Alt. 23. tn fin. 
F. infra sab II. — Passive. Hyg. in fab. 198. 
Ilia ae in man praecipitavit, ne persequeretur. 
A 1. aliter leg. Et Part. Pcrtecutus apud Pallad. 
3. H. R. 26. extr. In porcis etiam illud est 
coramodum, quod immissi viaeis necdum tur- 
gentibui, vel eiacta vindemia, gramioe perse- 
cute, diligentiam fosioris imilantur. Sunt tamen 
«?ui to pertecuto neutrorum more usurpalum 
patent, ut tensus tit: quum gramea iterum 
succreverit. — Part. Penequent I. 1. et In fin.; 
Persccutut I. 2. et II. tO.; Pertecuturus et Per- 
sequendus 11. 6. — Persequi est idem ac sequi, 
pone sequi, praeeuntera usque sequi assequendl 
causa, rrapaxoXou^j'w (It. seguilare , andate 
o tetter dietro', Fr. tuivre, succeder; Hisp. se- 
o/utr, ir detrai de alguno ; Germ, eine Gegen- 
stande eifrig , btharrlich folgen, nachfolgen, 
nachgehen; Angl. to follow, follow or come 
after). 



— 674 — 

I.) Propria. ^ 1. Generatim, fere in bonara 
partem. Plaut. Citl. 4. 2. 29. Sed is hac iit : 
hac socci video vestigium In pulvere: persequar 
hac. Ter. Andr. 5. 4. 32. Is nine, bellum fugjens 
meque in Asiam persequens, proficiscitur. Ubi 
Donatus: Persequens dicit, perseverationem se- 
quentis osteodens, persequitur enim qui non de- 
sinit sequi. Id. Phorm. 3. 3. 18. Quoquo hiac 
asportabltur terrarum, certum est persequi, aut 
perire. Cic. 7. Verr. 35. 9t.Reliqui praefecti, ap- 
pulsis ad Elorutn navibus, Cleomeaem perseculi 
sunt. Petron. Satyr. 0. Cunim persequi aliquem. 
Firg. 9. Mn. 217. Quae (mater) te sola, puer, 
multis e matribus ausa Persequitur. Cic. 1. Att. 

22. Ego quid agam? qua, aut terra aut mari 
persequar eum, qui ubi sit, nescio? Id. Brut. 
90. 307. Ut possis videre, que mad mod urn simus ia 
spatio Q. Hortensium ipsius vestigiis persecuii. 
I'abbiam seguitato tulle sue pedate. etl. Or at. 

23. 105. Vestigia alicujus persequi. Colum. 7. 
R, R, 5. 3. Sed modice ac sine festinatione per- 
sequi pecus oportebit, ne imbeciUitas ejus longis 
itineribus aggravetur. cacciarlo dinanzi a se. 
^ 2. Spectatim, in malarn partem, h. e. iaimico 
aaimo, est Insequi, iasectari, perseguitare, incal- 
zare, dar dietro, S'.w'xw. Caes. 7. B. G. 67. Fu- 
gientes usque ad tlumen persequuntur, couiptu- 
resque interficiuat. Liv. 21. 39. Pulsos hostes ia 
castra persequi. Ooid. Heroid. 9. 34. Persequi 
feras. cacciare. Nepos ffamitc. t.Romanos armls 
persequi. Vellej. 2. 6. 4. Ti. Graccbum L. Opi- 
mius, persecutus armia, iaterfecit. Sail. Jug. 54. 
Deterrere hostes a persequeado. Phcedr. 3. 20. 
post obitum quoque Persequitur ilium dura fati 
miseria. — Cum Infinito. Hor at. t. Od. 23. 9. 
Atqui non ego te tigris ut aspera Gaetulusve leo 
frangere persequor. ^ 3. Item speciatim, locunt 
persequi est iavestigaodo peragrare. Cic. Pit. 
22. 53. Quos tu Maeaadros, dum omnes solitu- 
dlaes persequeris, quot deverticula Deiionesque 
quaesivisti ? 

II.) Translate. % 1. De abstracts eo sensu, 
quo usurpatur ia superior! paragr. I. 1. Cic. 
2. Divinat. 71. 149. Superstitionb stirpes omnes 
ejiciendae. Instat enim et urget, et quo te cum- 
que verteris, persequitur. Hor at. 3. Od. 2. 14. 
Mors et fugacem persequitur virim. ^ 2. Per 
metaphoram, generatim, persequi viam, teaere. 
Ter. Hecyr. 3. 5. 4. Certum obBrmare est viam 
me, quam decrevi, persequi. h. e. rationetn,quam 
sequi decrevi. Cic. 4. Fam. 13. ad f\n. Et certe 
omnes vias persequar, quibus putabo ad id, quod 
voluraus, perveniri posse, ^f 3. Item persequi 
est affectare, appetere, cercare, andar dietro. 
Cato apud Charis. 2. p. 181. Putsch. Pleraque 
Gallia duas res industriosissime persequitur, rem 
militarem et argute loqui. Cic. 3. Off". 28. 101. 
Nam quis est, qui utilia fugiat? aut quis potius, 
qui ea non studiosissime persequalur7 Ptaut. 
Merc. 5. 1. 7. Ego mibi alios deos Penates per- 
sequar, aliurn Larem, alrani urbem, aliam civi- 
tatem. mi procaccierb. (Forcellinus hunc locum 
singular! paragr. disliniit his verbis: persequi 
sibi aliquid, quserere, acquirere). Ter. Andr. 
4. 5. 20. Clamitent, me sycophanlam , hereui- 
lates persequi. Sic Cic. 3. Legg. 8. 18. Qui !e- 
gatione hereditates, aut syngraphas sua* perse- 
quuntur. Id. 2. Fin. 7. 2.? Quod its vivereat 
[luxuriosi), ut persequerenlur cujasquemodi vo- 
laptales. — Persequi promissa, urgere, ut im- 
pleantur. Plaut. Merc. prol. 85. Sed mea pro- 
missa non negleiit persequi. di essermi addosso, 
percke io mantenessi te promesse. — Mortem 
inedia persequi apud Petron. Satyr. 111. est 
quaerere, appelere, oppelere. ^ 4. Iliac spe- 
ciatim pertiaet ad forura et judicia. Ter. Adetph. 
2. 1. 9. Crede hoc, ego meum jus persequar. 
Co ripefero, fard valere il mio diritto pretso \ 
tribunals. Sic Cic. Dioin. in Q. C&cil. 6. 21. 
et Casein. 3. 8. Cur his non modo persequendi 
juris mi, ted etiam depLorandx calamilatis aui- 
mit potestatem ? Id. Flacc. 20. 47. Hunc sestusn- 
tera tt tergiversantem judicio ille persequitur. 
gli muov elite, et 5. Ferr, 13. 32. Bona sua re- 
pettre, ac persequi lite atque judicio. Id. ^mnd 



PERSEQUOR 



13. 45. rem suam. et 1. Fam. 9. ante med. 
Quum tribunus plcbis panas a sedilioso cive per 
bonos viros judicio persequi vcllet. ^ 5. Item 
speciatim dicitur de persona vel re, quam quis 
veluti ducem vel exemplar sequitur./'/aur. Asia. 
1. 1. 58. Eos me decretum est persequi mores 
patris. Cic. I.Acad, (post.) 2. 7. Sive enim Ze- 
nonem sequare, magnum est etc. Si vero Acade- 
miam vcterem persequamur, quam nos, ut scis, 
probamus, etc. Id. 7. Verr. 70. 181. Persequi se- 
ctam et iastituta alicujus. Id. 9. Fam. 3. Ego ne- 
glecta barbarorum iascitia te persequar. Id. 2. O- 
rat. 22. yo. Ergo boc sit prirnum ia praeceptis 
meis ut demonstremus, quern imitelur, atque ita, 
ut, quoe maxime excellant in eo, quem imitabitur, 
ea diligentissime persequatur. ^ 6. Item per- 
sequi est ulcisceadi animo aliquem urgere; atque 
adeo est utcisci, vendicare. Hue referendum vi- 
delur illud Senecce Hippol. 138. Tibi ponet o- 
dium, cujus odio forsitaa persequitur omaes? 
h. e. exsecratur, odia: si tamen saha est lectio. 
Certa sudI ilia Cas. 5. B. G. 1. Nisi ita feceriat, 
sese bello civilatcm persecuturum demonstrat. 
ct 3. B. C- 83. Omaes aut de honoribus suis, 
aut de persequendis ioimicitiis agebanl. Cf. Cic. 
4. Acad. (2. pr.) i, 1. Paternas inimicitias ma- 
gna cum gloria [L. Lucullus) est persecutus. 
— Cces. 7. B. G. 38. Persequamur eorum mor- 
tem, qui indignissime interierunt. h. e. ulcisca- 
mur. Cs'c. Ferr. 6. 16. Injurias alicujus ulcisci 
et persequi. ef Mur. 21. 44. Acceptam injuriam 
persequi non placet? et Sail. Cat. 9. extr. Ac- 
cepts injuria ignoscere, quam persequi malebant. 
Adde eumd. Jug. 14. et Id. Jug. 54. Per- 
sequi maleficia. Cic. 9. Att. 14. poanas. Se- 
neca 4. Controv. 20. Ego taceain de adulterio, 
quod persequitur etiam populus? ^ 7. Est 
etiam scribendo sequi. Cic. Suit. 14. 42. Intro- 
ductis in senatum indicibus conslitui senatores, 
qui omnium indicum dicta, iaterrogata, respoosa 
perscribereat. At quos viros! non solum summa 
virtute et fide-, sed etiam quos sciebam memoria, 
scientia, consuetudiae et celeritate scribendi, fa- 
cillime, quae dicerentur, persequi posse. % 8. 
Item exsequi, facere, eseouire, fare, atque adeo 
colere, exercere, circa rem aliquam studiose ver- 
sari. Plaut. Stick. 1. 2. 84. Persequi imperium 
patris. eseguire. Id. Merc. 3. 2. 11. Hoc, ut 
dico, faclis persequar. Io mottrero coi fatli. et 
Ter. Hecyr. 4. 3. 10. Ex usu quod est, id per- 
sequar. Cic. 2. ad Q. fr. 14. a med. Ut mea 
maadata digeras, persequare, conficias. • — Id. 
1. Fin. 21. 72. Eas ergo artes persequeretur, 
vivendi artem tantam tamque operosam-retin- 
queretl h. e. coleret, exerceret. Sic Virg.% G. 
407. Rustlcus et curvo Saturn! dente relictam 
Persequitur viteua attondens. — Penequi vitam, 
sequi, iastituere, amplecti. Cic. 12. Phil. 7. 15. Ut 
cedamus, abeamus, ritam inoptm et vagam per- 
sequamur. ci diamo ad una vita etc. ^ 9. 
Item prosequi, proseguire, seguitar a fare. Cic. 
Dom. 55. 141. Neque institutes cajremonias per- 
sequi, neque verbum ullum toleraoe potuit ef- 
fari. Liv. 6. 33. Persequi incepta. Justin. 22. 
8. 15. Pcsni ad persequendum belli reltquias 
duces in Siciliam miserunt. h. e. ad coaficien- 
das, ad debellandum. Cic. Prov. cons. 8. 6. 19. 
Bi idem extrema persequitur qui inchoavil, jam 
omaia perfecta videamus. se da I' ultima ma- 
no. Hor at. Epod. 1. 7. Utrumne jussi perse- 
quemur otium, Non dulce, ni tecum simul, 
An hunc laborem mente laturi, decet Qua ferra 
non molies viros? <| 10. Item est dicendo, aut 
scribendo eiplicare, enarrare, spiegare, narrare. 
Lucret. 5. 55. Cujus eg;o ingressus vestigia, dum 
rationes Persequor ac doceo dictis, quo quaeque 
creala Fcedere sint, etc. Cic- Plane. 23. 56. Ne- 
que necesse est me id persequi voce, quod tos 
mente videatis. Id. Senect. 8. 16. Quae versi- 
bus persecutus est Ennius. Id 1. 4i4ui. (post.) 
3. 12. Brutus philosopbism Latinis litteris pcr- 
sequifur. Id. 15. Fam. "21 Quum es, quae scri- 
plur* persecutus es, sine lumroo »mor« cogitare 
aoo putueris. che hai metfc in iscrifto. et Id. 
2 ^|T 24. 87. Has ret commodissime Xeno- 



PEBSERO 

pboo Soeraticus pe'seeutus esl in eo libro, qui 
CEconomicus inscribilur. Sir. .Vepos Cat. sub fin, 
Hujus de vita el moribus plura in eo libro per- 
seculi sudiui, qucin etc. — Cic. I. /fat. D. 40. 
1U Epicurus obsc;enas voluplates pcrsequitur 
omnes nominalim. Id. 1. ZMi»*flt. 24. 49. Is 
diligentissime res Hannibalis perscculus est. /<*. 
5. Fam. 13. Circumspicc omnia membra rei 
public*-: nullum reperics pro recto, quod non 
fractum debilitalumve sit. Qua; persequerer, si 
commemorate possem sine dolore. Plin. 28. 
Hist. nat. 1. 2. <r>). Omnia persecuti usque 
ad resegmina unguium. Adde eumd. 19. ibid. 
2. to. (32). — Absolute Vet. Poela apud Cic. 
13. Alt. 23. e-rlr. Quare da te in sermonem et 
persece Et confice< excila, compella, loquere. 
fWi-Mcr est pro perset/ue. Vulgati libri habent 
pprteca, $ed minus recte. Etiam se</twr et xn- 
tei/uor narrare significant. — tlinc Part, prajs., 
cujus exempla supra retulimus, 

Persetjuens, entis, adjective quoque usurpa- 
tur, unde Sup. Persequentissimus ; et translate 
est qui persequilur, seu sectatur. Plaut. Cas. 
2. 1. 12. Acheruntis pabulum, flagilii perse- 
quentem. h. e. amatorem. Cic. 2. Hereon. 19. 
29. Virum integerrimum, inimicitiarum perse- 
quentissimum. h. e. ulciscentera inimicilias. 

PERSERO, sens, (sertiil, seme, a. 3. (per et 
aero, serui) immittere, inserere, infitzare. P arro 
1. R. R. 41. 5. Per resticulam ficos, quas edi- 
mus, maturas perserunt, et eas, quum inaruerunt, 
complicant, ac quo volunt, mittunt. 

PERSERO, s6ris, sevi, serere, a. 3. (per et sere, 
sevi) to turn seminare, seminar e. Sidon. carm. 
7. 383. atque ad sua tecta ferentem {Cincinna- 
tum) Quod (semen) non persevit. non termi-no 
lit seminare. 

PERSERPO, is, ere, a. 3. valde serpere. Lu- 
cilius apud Charts. 1. p. 77. Putsch. Intubus 
Interea pedibus perserpit eqninis. Ita vetus Co- 
dex Dousk, qui legendum eonjecit proserpsit, 
ot Scaliger prseserpsit; Nonius vero p. 209. 3. 
Merc. pr«tensus. 

PERSERVlO, is, ire, n. 4. idem quod semo. 
Vopisc. Prob. 18. Probo potius perservire ma- 
luerunt, quam cum Bonoso esse. Al. aliter leg. 
PERSERVO, as, avi, Stum, are, a. 1. constanter 
aervo. Tertull. Patient. 5. ante med. Numquam 
omnino (Heva) peccasset, si in divino interdicto 
paticnliam perservasset. Alii leg. prasservasset. 

PERSEVERABlUS, e, adject, eonstans, per- 
•ererans. Ccel. Aurel. 3. Acut. 21. Persevera- 
bilis tenacrtas. 

PERSfiVERANS, antis. V. PERSE VERO. 
PERSE TERANTER, adverb. Comp. Perseve- 
rantiut et Sup. Perseveranlissime. — Perte- 
veranter est consUnter, per sever ant emente, co- 
stantemente, etrtu*»a>c. Liv. 4. 60. Patres be- 
ne cceptam rem perseveranter tueri. Suetim. 
Jug. 62. Liviam Drusillam matrimonio Tibe- 
rii Neronis, et quidem praegnantem, abduxit, 
dileiitque et probavit unice ac perseveranter. 
Plin. 13. Hist. nat. 1. 2. (6). Panalbenaicon 
suum Athena; perseveranter obtinuere, Liv. 81. 

10. Vereor, ne perseverantius saeviant. Plin. 4. 
Ep. 21. Nam patrero illarum defunctum quoque 
perseterantisiime diligo. Ccel. Aurel. 1. Acut. 

11. n. 84. Oportet aegros perseveranter movere, 
«d leniter atque sensim. 

PERSEVERANTIA, v, f. •• perseveranzal 
imuowj, ^ I. Subjective, uti ajuot, boc es- 
ratione babita hominis, est in ratione bene con. 
siderata ttabilis et perpetua permansio, ut Cic. 
2. Invent. 54. 164. definil. Id. 7. Phil. 5. 14. 
Retinenda est vobis conxtantia, gravitas, perse- 
verantia. Id. Partit. oral. 19. 65. Disputandura 
eit, aliud, an idem sit pertinacia et perseveranlia. 
(V. PERTINACIA). Caes. 3. B. C. 26. Lahore 
et perseverantia nautarum vim tempestatis supe- 
rare. Auct. S. Alex. 26. Perseverantia constan- 
tiaque oppugnandi, in suara potestatem oppidum 
redegit. Cic. / > ianc.36.89. Ergo ille quum suum, 
non senatus factum defenderet, quum perseve- 
rantiam sentenli* sua, non salutem reipubUca; 
retinuisset, etc. ^ 2. Objective, boc est ratione 



— 675 — 



bobiu ret, est diuturnitas. Justin. 3. 4. 3. Per- 
severantia belli, continuazione, lunghezza. Sic 
Mar cell. Empir. c. 8. sect. 1. p. 93. ed. Aid. 
Perseverantia humoris. 

PERSfcvERATlO, onis, f. 3. perseverantia, 
constantia. % 1. Abslracte. Hygin. de Limit, 
p. 178. Goes. MuHi perpeluos limites egerunt, 
et in ilia opens perseveratione peccaverunt. Ctet. 
Aurel. 2. Acut. 37. n. 196. Frigidam infun- 
denles spongiis-ac jugiter muUntes, ne perse- 
veratione tactus e^ vaporc tepcscanl. Adde eumd. 
2. Tard. 3. init. et 4. ibid. 3. % 2. Concreto, uti 
ajunt, sensu Apul. Trismeg. in fin. de I)eo lo- 
quens. Cogoovimus le, ceterna perseveratio. 
PERSE VERATL'S, a, uin. V. PERSEVERO. 
PERSEVERE, adverb, severamente, cum se- 
verity te. Plin. 9. Ep. 5. tntl. Egregie facis (in- 
quiro enim, et persevere), quod juslitiam luam 
provincialibus mulU bumanitale commendas. 
Alii minus recte leg. pcrsevera. 

PERSEVERO, as, 5vi, Stum, are, 1. Part. Per- 
severans sub B. b. et in (in.; Perseveralus sub 
B. d. ; Perseveralurus sub A. c. ; Perseveran- 
du$ sub B. d. — Peraeverare usurpatur 

A) Neutrcrum more, et est severe in sententia 
permanere, cum cunstantia aniini et quadaro 
quasi severitate perstare, itaiuvw (It. persistere, 
per sever are, continuare; Fr. persiverer, per* 
sister; Hisp. perseverar, persistir, estar fir- 
mo en alguna cosa; Germ, streng verharren,- 
verbleiben bei etwas, verharren, fortfahren, 
stavdhaft worin verharren, beharrlich sein; 
Angl. to persevere, persist, hold out, be fixed 
or determined, continue). Usurpatur — a) 
Cum Ablativo et prspos, in. Cic. 3. Legg. 11. 
26. Perseveras tu quidem, ft in tua vetere sen- 
tentia permanes. Cws. 1. B. C. 72.; et Cic. 

4. Phil. 4. It. Perseverare in sua sentenlia. 
Id. 2. Invent. 2. 5. in vitiis. Id. 12. Phil. 2. 

5. in eirore. Curt. 8. 1. 2. in defectione. Id. 
4. 13. 23. in eadem admiralione, — Et cum In- 
finite Cic. Prov. cons. 5. 10. Statuit ab initio, 
et in eo persev-eravit, ju6 publicano non dicere. 
Sed to dicere a verbo statuit pendere videiur: 
— b) Cum Ablativo sine praepos. Curt. 3. 12. 18. 
Equidem, si bac continentia animi ad ultimum 
Tit* perseverare (Alexander) potuisset, felicio- 
rem fuisse crederem. Justin. 38. 4. 12. Quos- 
dam pro vice imperii bellis continuis perseve- 
rasse. — c) Absolute. Sueion. Cces. 75. ad fin. 
Acerbe loquentibus satis babuit pro conlione 
denunciare, ne perseveraretU. Plin. 8. Ep. 6, 
Et perseveraturum fuisse se, nisi obsequeretur 
principis volantati. 5ueton. JVer. 21. Nioben se 
cantaturum-pronunciavit, et in horam fere de- 
cimam perseveravil. — d) Passive impersonaH- 
ter. Liv. 2. 35. Ipse quum die dicta non adesset, 
perseveratum in ira est, Cic. 6. Verr. 39. 85. 
Non est ab isto peneveratum. Cces. 1. B.C. 26. 
Omnibus rebus in eo perseverandum putabat. 
Sic Justin. 4. 5. 3. Neque in bello male auspi- 
cato amplius perseverandum. 

B) Active est constanter conlinuare, constanter 
prosequi, continuare, seguita'-e, proseguire. — 
a) Cum Infinite Cic. Quinct, 8- 3t. Dota- 
bella injuriam facere fortissime perseverat. Cu- 
rius ad Cic. 7. Fam. 29. Persevera constanter 
no* conservare. C&s. 2. B. C. 22. Fugere per- 
severavil. et 3. ibid. 37. discedere. Martial. 8. 
33. At si quis dare Domini reliclo Post manfs 
tumulumque perseveret, etc. — Ellipsis est in 
his. Cic. Amic. 7. 24. Quum Pylades Oreslem 
se esse diceret,- Orestes autem Orestem se esse 
perteveraret. supple dicere. Vtlitj. 2. 92. 3. 
Et quum, id facturos »e, perseverarent. supple 
profiler!. Sueion. f'esp. 6. Aquilejarn nsque per- 
severaverunt. supple ire. — b) Cum Accusalho 
(nisi malis esse eliipsin, et verbum aliquod sub- 
audiri). Symmach. 1. Ep. 90. {al. 96.) extr. Vale. 
et ut es nostri diligens, religiosam observantiam 
persevere. Firmic. 5. Mathes. 2. o med. Iras 
suas perpetuus indigaaUonibus perse veraotes. — 
c) Cum Accusativo com muni. Cic. (hiinct. 24. 
76. Neque te ipsum id, quod turpissime suscc- 
pisses, perseverare et transigere potuisse. Liv. 12. 



PEBSICtS 

38. extr. El, quo id constantiui perscverarcl. Q- 
I'abius Maiimui sic eum proflciscenlem adlo- 
cuius fcrtur. — d) Passive. /«s*tn. J2. 6. 15. 
Ob h*c ilti quatriduo persererata inedia ««. 
h. e. perseveravil ille in inedia. Symutach. to. 
Ep. 73. Quae dementia veslra divioo judicio, et 
perseverand* religionis reverenlia decernenda 
credidit. h. e. retinendne, conscrvanrisr. tuend>e. 
Auct. B. A jr. 18. Quum equKes jumenta ad 
insequenduin hostem persereraudumquc curium 
lardiora haberent. — UinC Pari, pr.-esens, cuius 
exempli* 6upra reluJimus, 

Perseverans, antis, adjective quoque usurpa- 
tur, unde Comp. Perscverantior et Sup. An- 
severantissimus ; et esl qui perseverat, qui con- 
slans est, per sever ante. Curt. 6. 7. Aversim 
seel us perseverantem metu jnorlis terret. Liv. 
5. 31. Valerius persevevantior full cat den (Us bo- 
slibus in fuga. Vol. Max. 6. 6. n. 1. extern. 
Perseveranlissimus sui cultus. Colum, !. R. R. 
prtef. 19. Isque mos serratus est perseverantissi- 
mo colendorum agrorum studio. 

PERSE VERU5, a, urn, adject, valde •everui. 
'lac. 15. Ann. 48. ex1> . Imporium perseverum. 
PERSlBE, adverb, acute, callid?. .Vceyfu* apud 
J'arron. 7. L. L. 107. Mull, al Scaliger legit: 
Persibe, perite. mox f'arro addit: Itaque sub 
hoc (persibe grammalici) glossema collide sub- 
scribunt. In editionib. vulgo leg. PerubiM ape- 
rile. r 

PERStBUS, a, um, adject, peracutos. J ■ PER- 
SICUS primo loco. 

PERSICA, ae, f. 1. vox joculariter composita 
ex praeposilione per iotensjva et si'ca culter : hac 
ulitur (ex sententia Fr. Oriol. in Opusc. di Bo- 
logn. T. 1. p. 116.) Petron. Fragm. Tragur. 56. 
Burmann. Porro et persica; Qacellum et cul- 
trum accepit- — Alio sensu V. PERSEA. 
PERSICCATUS, a, um. V. voc. seq. 
PERSICCO, as, avi, Slum, are, a. 1.^ Part. 
Persiccatus. — Persiccare est valde . siccare. 
Marcell. Empir. c. 29. p. 30. ed. Aid. Ova pu- 
tidissima in sole ponito, ut persiccentun quum 
aruerini, conteres et minutitsime percribrabis. 
Sic Id. c. 23. p. 120. retro. Partem vero diml- 
diam radicis illius lino ligabii, et ad fumom sua- 
pendes otque illic, donee persiccetur, manere 
palieris. Apic. 7. 6. Persiccatam, et sabano ei- 
pressam eliiam perfundia. Apul. Herb. 61. Her- 
ba pes lepotis persiccau, in pulverem redacta. 
PERSICCL'S, a, um, adject, valde siccus. Cels. 
3. 6. ante med. Si oculi graves, et aut per- 
sicci, aut subbumidi sunt. Adde Festum p. 306, 
29. Mull, et Paul. Diac. p. 307. 4. 

PERSICE, adverb, alia Persiana, Persarum 
more, aut lingua. Quintil. 11. 2. 50. Tbe- 
mistoclen intra annum optime tocutura esse Per- 
sice, constat. 

PERSlCUM, i, n. 2. V. PERS1CUS secundo 
loco. 

PERSICUS, peracutum significare videtur, ut 
Plautus : Nihil deconciliare sibi, nisi qui peril- 
ous sapis. N'asvius: Et qui fuerit persicus car-. 
penti adstratio. H*c Festus p. 217. 26. MuU. 
quae corrupla esse putant critici, et sic legenda: 
Persibus peracutum significare videtur, ut Pjau- 
lus: Nihil deconciliares ibus, nisi quid persibus 
sapis. Navius: Et qui fuerit persibus carpenti 
adest ratio. V. S1BUS. 

PERSICUS, a, um, adject, ad Peraidem spe- 
ctans, Persiano, di Persia. V, mulla in ONOM. 
— Hinc ^ 1. Persica malvs est rrspo-ixrj u,it- 
lia, persicajo, pesco, arbor buaiili*, folio linguss 
simili et amygdalae, paullo majore, (lore sub- 
pun iceo, fruclu simili cordi, quod Persicum ma- 
lum vocalur. Nomen habet a Perside, ex qua 
a Macedonibus post rictum Barium in Graeciam 
translata est. Sacra fuit Harpocrati silentii deo, 
ut huctor esl Psut. I- de Iside et Osiridt, quia 
ejus folium lingua; simile est, fructus cordi. V. 
Macrob. 2. Saturn. 15.; et Plin. Hist. nat. I. 
12. ef 13.; et Colum. 10. 1. a v. 409.; et Pallad. 
12 R. R. 7. — Dicitur etiam Persicus, i. f. 
2. absolute. Pallad. !. R. R. 37. Persicus, pirua. 
pomiferseque arbores. Adde eumd. 12. ibid. 7, 



PERSIDEO 

^ 3. Persicum malum et saepius absolute 
persicum est persico. pesca, fruclus Per3i- 
cae arboris, foris molli lanugine vestitus, car- 
nosus, succulentus, intus osse duro et scabro, 
quod nttcleum amygdalae sirailem habet. Plin. 
15. Hist. not. 12. 11. (39). Sed Persicorum 
palma, duracinis, etc. Adde eumd. ibid. 13. 
13. (44).; et Colum. 10. R. R. 405. f 3. Est 
etiam Persica malus apud Macrob. toe. cit. 
eadem qur^ Medica, et citrea : de qua V . ASSY- 
Rlt'S. ^ 4. Uenique alia ab bis, neque cognita 
nobis est Persica arbor, similis piro, folia re- 
tinens, quam describit PUn. 13. Hist. nat. 9. 
17. (601. ifi hie vulgati tibri leg. Persea, quam 
voc. V. 

PERSfDEO, sides, sedi, sessum, sldere, o. 2. 

Jtaaa^oficu, permaneo: e.\ per et sedeo. Plin. 
17. iftsr. nai. -24. 37. (222). Pruinas pernicio- 
sior natura, quoniam lapsa persidet gelatque. 

PERSIDO, sldis, sedi, sessum, sldere, n. 3. 
«mxd$'r^at, deorsum ferri, prorsus sidere, sub- 
side™, descendere, peoetrare. Lucret. 0. I I2S. 
peslilitftwjae Aut in agros cadil, aut fruges persi- 
dit in ipsas. Id. !. 307. At neque quo pacto per- 
sederit humor aqaai Visum 'st. f r irg. 3. G. 442. 
ubi frigidus imber Altius ad vivum persedit. 

PERSIGNO, as, are, a. 1. (per et signo), 
Part. Persignandus t. — Persignare ^ 1. Est 
signarc, obsignare, aotam vel signum apponere, 
emor,uaivta, segnare. Liv. 25. 7. Creali sunt 
triumviri bini, uni sacris conquirendis donisque 
persignandis, alteri etc. h. e. qui dona in tabulis 
perscriberent, Htteris consignarent. Mela 1. 19. 
Moasyni notis corpus oranepersignant, propatulo 
vescuntur. Adde Firmic. 3. Mathes. 7. n. 12. 

PERSILIO, is, ire, n. 4. Vox a Lexico expun- 
genda; occurrit enim tantum in Not. Tir. p. 
146. 

PERSILLUM vocant sacerdotes rudusculum 
picatum, ex quo unguine (lamea Portunalis ar~ 
ma Quirini unguet. Festus p. 217. 13. Mull. 
Quae verba Paul. Diac. p. 216. 2. ita contraxit: 
Persillum dicebant vas quoddam picatum, in quo 
erat unguentum, unde atma Quirini ungebantur. 

PERSlMlLIS, e, adject, valde similis. Cic. Par- 
tit, orat. 7. 26. Memoria est gemma (al. germa- 
na) litteratur* quodammodo, et in dissiraili ge- 
nere, persimilis. Id. Pis. 38. 93. Illi autem sta- 
tuam, istiua persirailem, deturbant. fforat. Art. 
P. 6. Credite, Pisones, isti tabula fore Jibrum 
Persirailem. 

PERSIMPLEX, pltcis, adject, valde simplex. 
Tac- 15. Ann. 45. extr. Persiraplici victu tole- 
rare vitam. 

PERSISTO, sistis, sistere, □. 3. Praeterilum per- 
stiti commune cum persto babet. Extra praete- 
ritura perrari est usus: atque ego praeter Livium 
allatum, Auson. Eclogar, 1. 22. et Prudent. 2. 
advert. Symmach. 772., qui usurpaverit, inveni 
adhuc aeminem. — Persistere est perstare, per- 
severare, permanerc, persistere, perseverare, 
ttar cos (ante, ifijiivm. Liv. 38. 14. a med. Nisi 
praesens quoque in eadem impudentia persistas. 
Auson. I. c. Divulsisque triens probibet persi- 
stere bessem. — Part. Persistent habet fulgat, 
interpr. Tub. 3. 11. In oratione pecsisteas cum 
lacrirais. 

PERSITES, *, m. 1. tithyraali species apud 
Apui. Hetb. 108. 

PERSOL ATA, a, f. l. oomen herbae. Plin. 
25. Hist. nat. 9. 66. (113). Persolata, quam nemo 
ignorat, Graeci arcion (apxsiov) vocant, folia 
babet majora eliam cucurbitis et birsutiora ni- 
grioraque et crassiora, radicem albam et gran- 
dem. Alii leg. persollata. A foliorura rero am- 
plitudine est appellata, quibus caput ab insola- 
tione et pluviis vindicare possis. V. TERSO- 
NATA. 

PERS6LEMMS, e, adject, valde solemnis. 
Sueton. Ner. 28. Puerum Sporum cum dote et 
flammeo persolemnl nuptiarum celeberrirao of- 
ficio deduclum ad se pro more habuit. Alii 
rectius leg. per soiemne nuptiarum. 

PERSOlIdO, as, are, a. 1. idem ac solido. 
Slat. 1. Theb. 352. sicco quos asper hiatu Per- 



— 676 — 



solidat Boreas, h. e. congelat. Theod. Priscian. 
3. 3. Has (curationes) semper persoiidabit etiam 
lavacrorum frigidorum coasuetudo disposita. 

PERSOLITUS, a, um, adject, rauUum solitus. 
Vox a Lexico expungeada; occurrit enim tantum 
in Not. Tir. p. 46. 

PERSOLLA, a, f. I. deminut, persons, syn- 
cop, pro person u la, ut corolla a corona. Plaut. 
Cure. 1. 3. 35. Tun' etiam cum noctuinis oculis 
odium me vocas, ebriols persolla, nugse? Glossce 
Placid, et alias mult* hanc vocem conflrmaat. 
V. G. Love. Prodromus Corp. Glossar. Latin 
p. 261. 

PERSOLLATA. V. PERSOLATA et PERSO- 
NATUS. 

PERSOLUS, a. um, adject, idem ac solus, seu 
merus. Plaut. Men. 1. 2. 46. Oculum effodito 
persolum rniLi, si ullum verbum faxo, nisi quod I 
jusseris, j 

PERSOLC'TA, ;e, f. 1. berba hortensis, apud ( 
^gyptios. Plin. 21. Hist. nat. 33. 108. (184), ' 
Et persolutam /Egyptus in hortis serit corona- j 
rum gratia, (lii leg. persolatam; Sillig. vero \ 
pesotutam, quam scripturam conformant Codd. \ 
Indicis. ! 

PERSOlOTL'S, a, um. V. voc seq. 
PERSOLVO, solvis, solvi, solutum, solvere, a. 
3. (per et solvo). In carmine diaeresin patitur, 
Ovid. 5. Fast. 329. consul cum consule ludos 
Postumio Lanas persoluere mihi. Albinov. i. 
370. Mutua, nee certa persoluenda die. — Part, 
Persolutus I. et II. 1.; Persoluturus II. 1.; 
Persolvendus ; nit. — Pursoivere est idem quod 
solvere, vel totum solvere, SiaXiiw (It. pagare. 
soddisfare; Fr. payer integralement, acquitter; 
Hisp. pagar, satisfacer lo que se debe; f.erm. 
ganz losen, auszahlen , berzahlen; Angl. to 
pay, pay, completely). 

I.) Proprie. Cic. Ftacc. 20. 47. Hermippo per- 
contauti de nomine Fufiano, respondit, se o- 
maem pecuniam Fufiis per6olvisse. Sic Tac. 1. 
Ann. 37, Pecuniam alicui persolvere. Rursus 
Cic. 5. Att. 14. Stipendium militibus persolu- 
tum. Brutus ad Cic. 11. Fam. 11. Tantum me 
tibi debere evistimo, quantum persolvere diffi- 
cile est. Sail. Cat. 37. Quuru alienis nominibus 
liberalitas Orestillre suis copiis persolverit. Sue- 
ton, Cal. 16. Persolvere legaia cum fide. Id. Aug. 
15. veteranis piomissa praernia. Adde eumd, 
Vesp. 8. Sic Flor. 4. 5. Agri, quos Caesar vete- 
ranis pretium militi* persolvit. 

II.) Translate. 5^ 1. Generatim est dare, red- 
dere, et de iis s-Bpe dicilur, quae aliqua ralione 
debentur. — a) Univer»im. Ter. Andr. 1.1. | 
12. Quod habui sumtnum pretium, persolvi tibi. | 
Cic. Plane. 12. 101. Pollicebar, hos omnia tibi ' 
illorum laboium prtemia pro me persoluturos. '■ 
Sueton. Cal. 26. Quibus omnibus pro necessi- \ 
tudinis jure prope raeritorum gratia mors per- ! 
soluta est. Seneca 3. Benef. 16. Inferias alicui j 
persolvere. firg. 5. .En. 483. Hanc tibi, Eryi, j 
meliorem aaimam pro morte Daretis Persolvo. — ' 
6) Speciatim persolvere grates, gratiam, red- 
dere. Firg. 1. .En. 604. grates persolvere dignas j 
Non opis est nostras. Adde 2. ibid. 537. Cic. \ 
Plane. 33. 80. Meritam diis immortallbus gra- | 
team justis honoribus et memori raeote persol- ! 
vere. — C) pienas, luere, dare, pendore. Phaedr. ' 
3. 5. Comprensus namque po3nas persolvit cruce. \ 
pagb il fio. et Cic. 11. Phil. 12. 29. Pcenas diis j 
bominibusque meritas debitasque persol vat. Id. \ 
Orat. 63. 214. Poena; alicui ab omnibus persolu- j 
tae. h. e. datae. Adde Cm. 1. B. G. 12.; Senec. \ 
Agam. 1001.; et Virg.$, JEn. 423. Sic Tac. 6. ' 
Ann. 26. extr. Sera magis, quam imrnerita sup- 
pticia persolvit. et Claudian. 2. in Ruftn. 437. 
Persolvere frandes. k. e. luere. — d) honor em 
diis, facere debito sacrificio pro accepto mu- 
nere. firg. 8. .En. 62. — e) vota, implcre. 
Cic. Harusp. resp. 13.28.; Tac. 3 . Ann. 64. 
extr. ; et Senec. Here. Fur. 1037. — f) justa, 
praestare, facere. Id. (Edip. 998. Justa persolvi 
palri. Sic Curt. 4. l'i. init. Alexander corpori 
uxoris ejus {Darii) justis persolutis. fatte l'e- 
sequie. Adde eumd. 6. 6. — g) promissa, prae- 



PERSONA 



stare. C'tc. 3. Fam. 9. Velim, reliquum quo<J 
est promissi ac muneris tui, mihi persolvas. Sie 
7. Verr. 71. 183. Quum et populo R. satbfc- 
ctum, et receplum officium Siculis, necessariii 
meis, erit persolutum. et Plane. 42. 103. Sinite 
me, quod vobis fretus huic sape promisi, id a 
vobis ei persolvere. k. e. per vos, de vestro. — 
b) epistolce, respondent Cic. 14. Att. 20. Per- 
solvi prima; epistol*: venio ad secundam. ^ 2. 
Speciatim ad intellectum refertur, et persolvere 
'jtuEslionem, dubium, est solvere, explica'e. Ct'c. 
7. Att. 4. ad fin. Si mihi hoc frnj/Mt persolveris, 
magna rne molestia liberaris. 

PERSONA, as, f. 1. est larva histrionalis, utp- 
uoXxiksiov, naoowuuov (It. maschera da com- 
medianle, traviso; Fr. masque de I'kisirion; 
Hisp. mascara, curatula, caranlona; Germ. 
die JUaske, Larve; Angl. a mask used by pla- 
yers, a vison larva histrionalis, ut diximus, 
h. e. licticia facies, qua fabuiarum actores ute- 
bantur, instar galeae, et totum caput obtegens, 
aversa parte capillamento instructa, adversa hu- 
manum vultum senis, aut adolescentis, aut mu- 
lieris etc. referens, ore tamen jitsto latiore et 
rotundo, qua vox exiret faciiius: a personando. 
Gabius Bassus apud Gell. 5. 7. Caput et os 
cooperimento persona tectum undique, unaque 
tantum vocis emittendae via pervium, quoniara 
non vaga neque diffusa est, in unum tantum- 
niodo exitum collectam coactamque vocem, et 
magis ciaros canorosque soaitus facit. Quoniam 
igitur indumentum illud oris clarescere et reso- 
nare vocem facit, ob earn causam persona dicta 
est, o littera, propter rocabuli formam, produ- 
ction. Haec Bassus. Alii, quia obstat quantitas, 
ducunt a j-poCTwriM, quod veteres Romaai vitiosa 
pronuaciatione io personam mutarunt, ut alia 
in 'lit a. V. CATAMITUS. 

I.) Proprie. ^ 1. Stricto sensu est larva hi- 
strioaalis. Phcedr. 1. 7. Personam tragicam forte 
vulpis viderat: O quanta species, inquit, cere- 
brum non habet! Martial. 3. 43. scit te Pro- 
serpina canum: Personam capiti detrabet ilia 
tuo. Plin. 12. Hist. nat. 14. 32. (59). Alicui 
personam capiti addere . incappucciarlo . —* 
Personarum usus apud Romanos multiplex fuit 
turn in ludis sc;enicis, turn in Bacchanalibus, ac 
prajsertirn in Quinquatribus minoribus. Hoc 
festum agebatur Idibus Juniis, quo die tibicines 
varia ac muliebri veste induti, personati ac te- 
mulenti per urbem vagabantur; ejuB vero ori- 
gin em f. in QLINQL'ATHUS. Hue porro spectat 
nuinmus gentis Plautia- apud Eckel. D. Ft. V. 
T. ."). p. 276., in quo personam muliebrem in- 
tends cnijiimio serpentibus cernere est. — Li- 
gneas fuisse personas colligitur ex illo Prudent. 
1. advers. Symmach. 646. Lt tragicus cantor 
ligno teg it ora cavato, Grande «liquod cujus per 
Malum crimen anhelet. Hue pertinet et Ulud 
firg. •>. G. 387. Oraque corticibus sumunt hor- 
renda cavatis. — Fictilem memorat Martial. 
et Lucre t. mox affereudi sub l. 2. — 01 im , 
inquit Diomedi 3. p. 486. Putsch., galeris, non 
personis, utebantur, ut qu.tlitas coloris indicium 
facrfret a;tatis, quum essent aut albi, aut nigri, 
aut rufi. Personis vero uti primus ccepit Roscius 
Gillus pr;ecipuus histrio, quod ocuKs perversii 
'■ita KeiL; alii obversis) erat, nee satis deco- 
rus in personis, nisi paraailus, pronunciabat. 
Hrec Diomed. ■— Dc ore lato personce est illud 
Juvenal. 3. 17">. quum personae pallentis hiatum 
In greraio matris formidat rusticus infant. — 
Proverb, aut yvtiur, est illud Publii Syri apud 
Gell. 17. 14. Heredis (let us sub persona risus 
est. ^ 2. Latiori sensu a similitudine dicuntur 
persona; simulacra et imagines, hominum aut 
animalium capita vultusque forentes, mascheroni. 
Lucre t. 4. 296. ut si quia, prius arida quam 
sit Cretea persona, allidat pilaeve trabique. Mar- 
tial. 14. 176. Jam (iguli [usus run persona 
Batavi: Q-iae tu derides, haec timet ora puer. 
Plin. 35. Hist. nat. 12. 43. (152). Butades 
primus personas tegularum extremis imbricibus 
imposuit. Vlp. Dig. 19. 1. '.1. sub fin. Item 
constat, sigilia, columojs quoque, et perso- 



PERSONALIS 

nas, e quarum rostris aqua salire solet, villas 
else. 

II.) Translate. *f 1. Persona dicitur ipse 
actor et histrio, attore, personaggio. Hinc in 
f rente fabularum Terentii et Piauti enumeran- 
tur personce, quae in iis inducuntur loquentes: 
et muta persona est histrio qui prodit quidem, 
sed non loquitur, x»<po'v trpo'ffwirov. Ter. Eun, 
prol. 25. Colacem esse Naevii et Plauti veterem 
fabulam: parasiti personam inde ablatara et mi- 
litis. Adde ibid. 32. et 35. Hue pertinet illud 
GeU. 13. 22. Plautus in Truculento, conjugem 
esse Nerienem Martis, dicit: atque id sub per- 
sona militis, in hoc versu: Mars peregre adve- 
niens, etc. Pellet. 1. 3. 2. Nihil enim ei per- 
sona poets, sed omnia sub eorum, qui ilio tem- 
pore vixerant, (tragici) dixerunt. if 2. Univer- 
sity, translate ab bistrionibus, — a) Persona 
est conditio, status, munus, quod quisque inter 
homines et in vita civili gerit. Cic. 8. Phil. 
10. 29. Quam magnum est personam in repu- 
blics tueri principis! Plin. 18. Hist. nat. 3. 4. 
(17). Ipse sua lege damnatus, quum, substituta 
filii persona, amplius quingentorum jugerura pos- 
sideret. JVe-pos Pelop. 4. extr. Denique baec fuit 
altera persona Tbebis, sed tamen secunda, ita 
ut proxima esset Epaminondae. Cic. Pis. 11. 24. 
Non capiunt angustiae pectoris tui, non recipit 
levitas ista, non inflrmitas ingenii sustinet tan- 
tarn personam, tam gravera, tarn severam. ft. e. 
raunus conaulatus. Id. Still. 3. 8. Islam ipsam 
personam vebementem et acrem, quam mihi turn 
tempus et respublica iraposuit, jam voluntas et 
natura ipsa detraxit (V. infra sub b). Id. ad 
Cces. post ep. 11. I. 9. ad Att. Ad earn ratio- 
nem eiistimabam satis aptam esse et naturam, 
et personam meam. Id. Quinct. 13. 45. Peti- 
toris personam capere, accusatoris deponere. Id. 
1, Oral. 37. 169. Qui banc personam suscepe- 
rlt, ut amicorura causas tueatur. Id. Pis. 29. 
71. Qui philosophiam profitetur, gravissimam 
mihi sustinere videtur personam. Id. 3. Orat. 
14. 54. Neque adbuc quam personam teneant, 
aut quid proftteantur, intelligere potuerunt. Id. 

1. Off. 32. 115. Ipsi gerere quam personam ve- 
limus, a nostra voluntate proficiscitur. Alii leg. 
agere. Id. Plane. 41. 100. AbjecU quaestorla 
persona, comitisque sumpta. Quintil. dectam. 
9. 22. Ferre personam sceleris. far comparta 
da reo. — 6) Item dicitur persona quidquid 
simulandi causa assumitur. Cic. Jttur. 3. 6. 
Partes lenltatis et raise ricordiae semper egi li- 
benter; illam vero gravitatis severitatisque per- 
sonam non appetivi, sed ab rep. mihi impositam 
sustinui. Xt'w. 3. 3ft. Hie finis Appio alien* per- 
sona ferendse fuit : suo jam vivere ingenio cmpil. 
Seneca Ep. 24. circa med. Non horninibus tan- 
tum, sed et rebus persona demenda est, et red- 
denda facies sua. *J 3. Item ipse homo, qua- 
tenus hanc vel illam personam gerit, persona, 
personaggio, soggetto. Cic. ad Pomp. 2. ad fin. 
post ep. 11. I. H. ad Ait. Ut mea persona sem- 
per ad improborum civium impetus aliquid vi- 
deretur habere populare- Id. ibid. 12. a med. 
Ecqu» pacifica persona desideretur, an in bel- 
latore sint omnia. Id. Cluent. 29. 78. Hujus 
Staleni persona, populo jam oota atque perspecta, 
ab nulla turpi suspicione abhorrebat. Id. 6. 
Fam. 6. a med. Caesar nuraquam, nisi honori- 
ficenlissime, Pompejum appellat. At in ejus per- 
sonam multa fecit asperius, etc. Seneca Apoco- 
loc. circa med. Ne videar in personam, non in 
rem, sententiam dicere. Sueton. Cces. 43. Certis 
personis et retatibu*. Id. Tib. 32. Minoribus quo- 
que et personis et rebus. *| 4. Item pro homine, 
absolute, persona, uomo. Sueton. Ner. i. Praeno- 
mina Cnaei et Lucii usurparunt, eaque ipsa no- 
tabili varietate, modo continuantes unumquodque 
per temas persona*, modo alternantes per sin- 
gula*. Paul, Dig, i. 5. 1. Omne Jas, quo ati- 
mur, vel ad personal pertinet, vel ad res, vel 
ad actlones. *J 5. Apud Grammaticos persona 
in verbis, et nominibus est substantia ad pro- 
priam significationem dlcendi relata, ut Cham. 

2. p, 142. Putsch, defiait. Adde Tarron. 8. 



— 677 — 

L. L. 20. Mull, et 9. ibid. 32., 95. et 101. J 
Quintil. 1. 4. 27. Diomed. 1, p. 323.; et Pris- 
cian. 8. p. 840. Putsch. 

PERSONALIS, e, adject, personal*, irpoeK*- 
srtxo'c, ad personam seu hominem pertinent. 
•J 1. Generatim. Personalia dicuntur a JCtis, 
qua persona adharent, non rei, aut causa. 
Paul. Dig. 8. 3. 37. TJsum aquae personalem ad 
heredem transmitti non opoTtere. Id. ibid. 24. 3. 
13. Tale beneficium personate est, et cum per- 
sona eistinguitur. Ulp. ibid. 50. 16. 178. Perso- 
nales actiones. *f 2. Speciatim apud Gramma- 
ticos verbum personate est, quod personal tres 
habet utroque nuraero. Charis., Diomed., Pri- 
scian. passim. 

PERSONALITER, adverb, personalmente. 
•J 1. Generatim est cum respectu ad personam. 
Arnob. 3. 42. Etiamsi personaliter ignoramus, 
qui sint Lares, qui Novensiles, qui Penates, 
3sse illos tamen consensio ipsa vindicat aucto- 
rum. non sappiamo personalmente distmguere 
etc. Salvian. 6, Gubem. D. init. Personaliter 
diu locuti sumus, et excessisse videmur regulam 
disputandi. Cogitat enim absque dubio is, qui 
legit: Cogitat de me forsitan, vel dicit. % 2. 
Spec'atim apud Grammaticos stgnificat, cum per- 
sonis, ut Verbum personaliter dictum, Gell.Xh. 
13. 

PERSONATA, be, f. 1. herba, quam eamdem 
cum persolata esse volunt. Colum. ft. R. R. 17. 
1. Venena vipers depellit herba, quam vocant 
personatam. Apul. Herb. 36. personaciam vocat. 
Marcelto autem Empir. c. 17. p, 110. retro 
ed. Aid. et c. 32. p. 133. retro est lappa ma- 
jor et herba personacea. V. PERSOLATA. — 
Folia ipsa herbae persolata per translationem a 
personatus, ut ail Forceilinus, personata dicun- 
tur a Plin. 21. Hist. nat. 15. 5i. (87). Foliis 
lattssimis ad similitudinem eorum, qua* perso- 
nata in nostril amnibus vocamus. Alii leg. per- 
sonalia, al. persolata:. 

PERSONATlO, onis, f. 3. personandi actio, 
ingens sonitus. Cassiod. in Psalm. 150. 3. Tu- 
ba spirltu retracto cornpleta terriblli penona- 
tione dilatatur. 

PERSON ATlVE, adverb, cum persona junctlm. 
Charis. 2. p. 161. Putsch. Adverbio aecidit si- 
gn! Bcatio per8onaliv«s, mecum, tecum; vocative, 
heus, heja. Ita Lindemann. et Seil. ex Cod.; 
at Putsch, percontative. 

PERSON ATTJS, a, am, perticip. ab inusit. 
persono; mascherato, u'tro5aSu*oc, o a'» tspoo«- 
RstM, qui persona, h. e. larva indutus est. 

I.) Proprie personal!, teste Fetto p. 217. 126. 
Milll., dicebantur histriones Atellani, quia Jus 
erat iis non cogi In scasna ponere personam, 
quod ceteris bistrionibus pati necesse erat. Ctc. 

3. Orat. 59. 221. Qui personatum, ne Rosclum 
quidem, magnopere laudabant. Horat. 1. 'Sat. 

4. 54. Quem (versum) si dissolvas, quivii stoma- 
chetur eodem, Quo personatus pacto pater, fc. e. 
pater in comcedia inductus. Intelligit autem De- 
meam in Adelphis Terentii, — Personata fa- 
bula dicitur, quae agltur a personalis hlstrioni- 
bui. Hoc nomine fabula quasdam N&oti inscri- 
bitur, non quod primum ab histrionibus persona- 
tls acta sit, ut quidam putant, quum multli post 
annis comcBdi et tragtEdi personis uti caaperint; 
sed quia propter inopiam comtBdorum acta nova 
est per Atellanos, qui proprie vocabantur per- 
nonatl. Festus loc. cit. 

II.) Translate. — a) Personatus dicl potest, 
quisquis foris aliud ostendit, et intus aliud sen- 
tit et machinatur. Cic. 15. Att. 1. Quid est au- 
tem, cur ego personatus ambulem? — Personata 
felicitas, quae vera non est, sed simulau, Seneca 
ep. 80. sub fn. et Personati fastus, superci- 
lium et severitas affectata et ficta. Martial. 11.2. 
— c) De foliis herbae persolatae V. in fin. voc. 
PERSONATA. 

PERSONO, s<lnas, s5nBi et rara sonlvi, sfl- 
nYtum, sdnare, 1. (per et sonoK Personavi pro 
personui est Apul. 5. Met ; et persotiaiie pro 
personuisse est Prudent, its ft oxtp. prtef. 47; 
V. infra. — Part, Personam sub B. 1. ; Per- 



PERSPECTIVA 

sonandut lub B. 2. — Personare murpttur A) 
Neutrorum more; et B) Active. 

A) Neutrorum more. 5 '■ Generatim est 
resonare, valde sonar e, ab una ad alteram par- 
tem sonare, if rj^ouftou (It. risuonare, rimbom- 
bare, luonare doll' una banda all'altra; Fr. 
rtsonntr tout entier, relentir avec force; Hlip. 
re$onar, retumbar fuertemente; Germ, dur- 
chschallen, durchtonen, durch und durch er- 
schallen,-ertonen; Angl. to sound loudly, make 
a loud noise, resound, ring, echo). Cic. Pis. 10. 
22. Quum collegae tui domus cantu et cjmbalii 
personaret. Id. Rose. Am. 46. 134, Ut quotl- 
ditno cantu vocum et nervorum el tibiarum 
nocturnisque convivils tola vicinitas personet. Id. 
2. Phil. 41. 105. Personabant omnia vocibuj 
ebriorum. Horat. 2. Sat. 6. 114. Slmul domui 
alia Molossis Personuit canibus. Id. 1. Od. 17. 
10. Utrumque dulci, Tyndari, fistula Vallea et 
Uitica cubantis Levia personuere saxa. Liv. 39. 
15. Crepitus et ululatus nocturni personaat tot* 
urbe. Sic Id. 41. 2, Una vox audiebatar ad mart 
vocanlium. Id forte temere ab uno exclamatum 
totis passim personabat castrii. Curt. 10. 5. PIo- 
ratu lameniisque et planctibui tota regia perso- 
nabat. Ovid. 1. Trist 2. 46. Quantus ab aetherio 
personal axe fragor. SU- It. 2. 43. Ac repeteni 
questus furibundo personat ore: Poscimur, o 
socll! etc. h. e. magna voce ait. *J 2. Specia- 
tim de Bdicine, tibicine etc. Kirg, 1. £n. 744. 
citbari crioitui lopas Personat aurata. Sic SU. 
It. 11. 288. Personal Euboica Teuthras testu- 
dine etc. 

B) Active. % 1. Generatim est magno sonltu 
replere. Virg. 6. JEn. 417. Cerberus hasc ingem 
latratu regna trifauci Personat. Curt. 8. 2. Ilia 
buml prostraverat corpm, gemitu ejulatuque rai- 
serablli totam personans regiam. Alii aliter leg. 
Claudian. Cont. Mall. Theod. 314. qui pulplta 
socco Personat. h. e. comcedum aglt. Capell. l.p. 
6. Ita fiebat, ut nemus illud harmoniam totam 
superumque carmen modulatione congrua perso- 
naret.-~Pauive.5ohn. 24. a med. Moos choris JS- 
gipanum undique personatur. % 2. Item est alt* 
voce clamare, gridare ad alt a voce. Cic. C«J. 
20. 47. Ilia vero non toquuntur solum, verum 
etiam personant, hue uniut mulleris libldinem 
ewe prolapsam etc. Liv. 3. 10. Tribuni coram 
in foro personare, fabulam compositam Volscl 
belli, Bern ices ad partes paratos. Horat. I. Ep. 
1. 7. Bst mihi purgatam cvebro qui personet 
aurem: Solve senescentem mature sanus equum, 
ne etc. h. e. in aurem clamet. Vol. Flacc. 2. 
163. totam inde per urbem Personat ut etc. 
h. t. clamat suadendo et hortando. Toe. 14. 
Ann. 16. li dies ac nootes plausibus personare 
formani priaeipis vocemque deum vocabulis ap- 
pellaotes. Prudent, irept oxtf. pr&f. 47. Quid- 
quid illud accidet, Juvabit me personam, h. «. 
laudibus cecinisse. Sic Paulin. Nolan, carm. 24. 
561. casti* sanctos quoque vocibus hymnos Per- 
sonat. — Passive. Sext. Ruf. Breviar. 29. Quam 
magno deinceps ore tua facta inclita sunt perio- 
oanda! ^ 3. Speciaiim de tibicine, etc. Apul. 
5. Met. Jam sumpsil arrna et castra commovit 
et aciem dlrexit et classicum per»onavit. 

PERSONUS, a, urn, adject, personans, riso- 
nante. Vol. Flacc. 4. 418. Io Asplde clncta 
comas, et ovanti persona slstro. Petron. Satyr. 
120. verno persona cantu virgulta. Mamertin. 
Grat. act. ad Julian. 10. Lata camporum b*- 
latu, hinnitu, mugitlbus persona. 

PERSORBfiO, es, Ql, ere, a. 2. raultum sor- 
bere. Occurrit tantum Part. Persorbens apud 
Plin. 31. Hist. nat. 11. 47. (!23). Spongias per- 
sorbentes. In Not. Tir., quae carent auctoritate, 
p. 168. legitur persorbet et persorbuit. 

PERSPBCTE, adverb. Jt«papiv«i>c , ditigenter 
et docte. Plaut. Mil. ghr. 3. 1. 161. Ut docte 
et perspecte sapit! 

PERSPECTlO, onis, f. 3. perspictentia. La- 
ctant. 2. 8. sub fin. Terrenum animal rerum c»- 
lestium perspectionem non capit. Adde eumd.Ir* 
D. 1. 

PERSPECTIVA, m, L 1. oirctKii, mathematice 



PKRSPGCTU 

riisciplina, quse circs visum versatur. V, Boethii 
toe. tiit. in MACHINATIVUS. 

PERSPECTO, as, avi, Stum, are, a. 1. fre- 
quent at. a perspicio. ^ !• Est totum spec tare, 
aliquid ad linem usque speclare. Saeton, .4ug. 
98. Quamquam non in fir mis intestinis, tainen 
quinquennale cerlamen gymnicum perspectavit. 
h. e. usque ad linem spectavit. Adde eurnd. Po- 
mit.A. 5" 2. Item est diligenter spectare. Plaut. 
Most. 3. 2. 128. Quin to is intro, atque otiose 
peispectas, ui lubet? 

PERSPECTOR, Oris, m. 3. qui perspicit. Ju- 
venc. 2. 275. mentis perspector lesus. A I. leg. 
prospector. 

PERSPECTUS, a, uin. f. PERSPICIO. 
PERSPECTCS, us, tn. i. perspiciendi ac con- 
lempiandi actus. Lucan. 8. 384., ubi alii leg. 
prospectus. 

PERSPfiCUfcATUS. a, urn. V. voc. seq. 
PERSPKCULOR, aris, atus sum, ari, dep. i. 
Part. Perspeculatus. — Per»piculari est dili- 
genter specular i. Auc.t. B. Afr. 31. Quum de 
a alio perspecularetur. Sutton. Cces. 58. Evcrci- 
luxn neque per insidiosa itinera duxit unquam, 
nisi perspeculatus iucoruiu situs, dojto avert 
aitentamenie spiato od osse.rvato. 

PERSPERGO, spcrgis, spersi, spersum, sper- 
gere, a. 3. (per el sparge) idem atque adspergo, 
xaranxaotMt. 

I.) Proprie. Cato R. R. 130. Ligna amurca 
cruda perspergito. Solin. 42. Prusiadem urbem 
alluit Hylaa fiumen, et perspergit Hyjas lacus. 

II.) Translate. Cic. 1. Orat. 34. 139. Quo 
tamquam sale perspergatur omnis oratio. 

PERSPtCABfLIS, e, adject, conspicuus. Am- 
miun. 14. 8. Tarsus urbs perspicabilis. Adde Au- 
gustin. ep. 32, ad Paulin. 

PERSPl'CACE, adverb, perspicaciter. Afranius 
apud Jfon. p. 513. 19. et 515. 31. Merc. Quam 
perspicace, quam benigae, quara cito! Alii < inter 
quos et Neukirch de fab. too. Rom. p. 194.) 
leg. perspicate. 

PERSPlCAClA, sb, f. 1. idem ac perspicacitas. 
Cic. 10. Alt. 16. Quod ipsum perspicaciam ali- 
quam significant. Alii pro perspicaciam repo- 
nuot, et recti us, irpoitsmjv, b. e. progressum, 
profectum. 

PERSPICACITAS, atis, f. 3. acutezza, per- 
spicacia, iroXuSepxeta, acumen. Cic. 1. An. 18. 
sub fin. Et si ei iis, quae scripsitnus (tanta es 
perspicacitate) etiam a me uon scripta perspi- 
cis, etc. 

PERSPfCAClTER, adverb. Corap. Perspica- 
cius et Sup. Perspicaciaxiine. — Perspicaciter 
est acute, cum perspicienlia. Ammian. 29. 4. 
a med. Omnibus perspicaciter inquisitis. Boeth. 
in Categor. Arittot. 4. p. 204. Non est idem 
ci«cum esse, quod non videre perspicacissime. 
PERSPfCATB. V. PERSPICACE. 
PERSPlCAX, a"cis, adject. Comp. Perspica- 
cior et Sup. Pers-picacissimus. — Perspicax est 
qui valde perspicit, acutus, solera, acuio, perspi- 
cace, o'fuSe'pxTjc. Cic. 1. Off. 28. loo. Assequeraur 
et id, quod acutum et perspicax natura est, etc. 
V*X. Poeta apud eumd. 3. ibid. 26. 98. Palamedis 
perspicax prudentia. Ter. Heaut. 5. 1. 1. Ego, 
me non tam astutum, neque ita perspicacem 
esse, id certo scio. et 2. 3. 129. Palrem novisti, 
ad has res quam sit perspicai. Apul. 2. Met. 
Homo perspicacior Lyncco, vel Argo, et oculeus 
totus. Augustin. De peccat. merit. 3. 2. Id 
quod intellectu perapicacissimo assequi non vale- 
mug. 

PEftSPlClBlLIS, e, adject, qui perspici potest. 
Fitruv. 9. 4. ante med. Parspicibilis et patens 
solis splendor. 

PERSPlCtENTlA, m,t.t. cognizionc, Sivpia, 
perfecta vUio, vel cognitio. Cic. i. Off. 5. 14. 
Aut en in) in perspicieutia veri solerliaque ver- 
satur, etc. 

PERSPlClO, splc'is, speii, spectum, splcere, a. 
3. (per et ant. specie). Part. Perspeclus io fin.; 
Penpicitndut II. i. e t 2. — Perspicere est in- 
trospicere, pervidere, Siopaw (It. penetrare con 
I'occhto, vedere adraverjando, vedere adden- 



— 678 — 



PERSTIMULO 



tro; Fr. voir a (ravers, voir dans, penetrer 

de ses regards, ilisp. ver por medio, »<■»■ a- 
travesando, per.etrar mirando ; (icrm. durch-, 
ansehen - , .ickj'ien, hineinseken; Angl. !o see 
through). 

1.) Proprie. farro apud .Son. p. 49. 15. Merc. 
Non animadvertis cetarios, quiun videre volunt 
in mari thunnos, escendere in malum allc, ut 
penitus per aquam perspiciant pisces? Crcs. -2. 
B. G. 1". sub jin. Sfcpes in>tar inuri inuninientuin 
prfebebant, quo non modo 'non) intrari, sed ne 
p'Tspici quidem possrt. Lir. iO. 22. Pcrvr-nere 
doinde in tain opacum iter, ut, pre dentitate 
arhorum itntriissorurnque alioruin in alios laino- 
rum, perspici caelum vi» posset. Ovid. •>. Pont. 
10. 21. Te d'ice magnificas A^i.e pt i rspo\iinus 
urbes; Trinacris est oculis te duce nota mui.-i. 
^ II.) improprie. ^ 1. Pra?gnante, uti ajunt, 
significatione ad ocuios referiur i?t ist atlcnte 
penitus inrpjeere, diligenter animadvcrteie, veder 
bene, mirare attentamenle , considerare,. — a) 
Cum A ecus. Cic. 5. fam. 6. sub /in. Do mum 
tuam atque sediticationem omnem perspevi, el 
vehementer proba^i. Sic id. y. ibul. 15. erlr. 
To velim. ut scribis, cum fabris earn (domum^ 
perspicias. Id. Mil. 20. r )4. Uevertit in viMam 
Pompeji. — Viilam ut, peispiceret? Millies in 
ea fuerat. C<rs. 7. B. (i. \\. Quurn in minora 
castra op oris perspiciendi causa ve russet, etc. Sic 
Curt. 8. 10. 30. Non tamen ante se recto it 
' Alexander) In castra, quam cuncta per :,pe\it, 
et, qufc fieri vellet, ednit. Plin. 17. Hist. nat. 
10. 14. (71). Minimis id granis constat, ut vii 
perspici qu.edam possint. — b) Sequent^ Rela- 
tive. Plaut. Can. 3. 6. 24. Perspicito prius, ! 
quid intus agatur. ^ 2. Metaphorice transfer- 
tur ad animum, et est plane videre, cogcoscere, 
intelfigere, considerare, discernere, conoscere 
perfettamenle. — a) Cum \ccus. Lucret. 
1. 478. Perspicere ut possis res gestas fun- 
ditus omnes. Vol. Max. i. 7. n. 2. Augustus 
vero, pr*ter naturaiem animi in omnibus rebus 
subtiliter perspiciendis vigorem, etiam etc. Cic. 
1. Legg. 22. 59. Quum ?e ipse persp^xerit, 
iotumque tentarit, intelliget etc. Id. Sull, 27. 
76. Pcrspicite etiam atque etiam, judices. etc. 
penitus introspicite Catiline, Autronii, celero- 
rumque memos. Id. 1. ad Q. fr. 4. ad fin. Sed 
tu perspice rem, et pcrtenta. Id. 2. leg. Agr. 35. 
95. Hoc, qu:eso, perspicite, atque cngnosci- 
te. Id. pro leg. Manil. 9. 26. Conjectura per- 
spicere aliquid. Id. 2. Orat. 78. 318. Totam 
causam pertentare atque perspicere. Cces. 5. B. 
G. 5. Perpaucos, quorum in se fidem perspe- 
xerat, relinquere in Gallia decreverat. Cic. 4. 
ferr. 2. 4. Cuius virtutem hostes, misericor- 
diam vicli, lidem ceteri perspexerunt. Id. 14. 
Alt. 13. b. init. Non enim solum ex oratione, 
sed etiam ex vullu et uculis et fronte, ut ajunt, 
meum erga te amorem perspicere potui^ses. — ■ 
b) Cum Ace us. et Infinilo. Cic. 1. fam. 2. ad < 
med. Perspiciebant enim (consults) in Ilorien-ii 
senteniiam mullis parlibus plures ituros, quam- 
quam aperte Volcatio assentirentur. - <) Se- 
quente Relative Cic. 3. Fam. 10. Nollem ac- 
cidisset temp us, in quo perspicere posses, quanti 
te facercm: quamtjuam «n consufitudim: quoti- 
diana perspexisses, sicut perspicies. Id. Amic. 
17. 63. Quidam stepe in parva pecunia perspi- 
ciunlur, quam sint leves. Cms. 2. B. (',. jj. \\ HC 
re :h. e. repent! na bostiurn profuctione) statim 
Caesar per speculatom cognita insidias veritus, 
quod, qua de causa discederent, nonduui j)erspe- 
xerat, etc. Cf. Curt. 3. 1. 17. Series vinculorurn 
erat ita adstricta, ut unde nexus inciperent, quo- 
ve se conderent, nee ration e, nee visu percipi 
posset. — Hinc Part. pr»;ler. 

Per spec tus, a, um, adjective quoque usur- 
patur, unde Sup Persper/issimus; cl est dili- 
genter animadversus, inspeclus, evploratus, co- 
gnitus, certus, bene ossei vatu, conosciuto, pro- 
vato, Qioioauivoz- Cic. 1. Orat. 20. 92. Ars 
rebus cognitis penilusque perspeclis continetur. 
et 23. 108. Ars definitur ex r«-bus penitus per- 
speetis planeque cognitis, etc. Id. l, ad Brut. 



1. Clodii animum prrspectum habeo. cognitiim, 
ludicatum. Id. Batb . 6. 16. Virtus alicuju^ 
experta atque perspecta . Id. Orat. 34. 121. 
Erit ei perspectum, nihil anihigi posse . in quo 
etc. siprn egli benissimo. Id. 3. 7f(.'t3. sub 
I'm. I'ac, ut omnia ad me perspecta et ejplo- 
rata perse ribas. et 11. ibid. 1. Omiuin spem 
habeo in tua erga me mihi pers|)ectissima bt*ni'- 
volenlia. 

PERSPlCt'C, adverb, (perspicio) quod trans- 
late lan turn occurril et «si dilucide. api'ite, 
manifesie, chiarnmente , aperlamente . ipzve- 
ctiiq. ('if. 3. Pin. '> . 19. Plane et purspicue 
expedire aliquid. Id. * I'trr. 7. 20. Aperle 
et pi-rspicue nulla esse judicia. Id. ('cvl. II. 26. 
Non me hrec rnov«nt, qu.e perspicue f.il«a sunt. 
Pt-n. IS. Hist. nat. 28. 68. (,27 il. Nitucide 
atque perspicue. — Sic de oratione. Cut. 2. In- 
vent. 2. R. Nomina I irn cuj usque praecepta magna 
conquisitn cura perspicue con?cripsit {Ariatole- 
IfS' atque enodata diligenter exposuil. Oumtil. 
H. 3. 3. Laiine perspicueque dicere. 
PERSPfCL'tTAS. aCs, f. 3. 
I.) Proprie est pelhiciditas, traspaienza. Plin. 
■*7. Hist. nat. 10. 54. i'141). Sunt cjiimaxime 
probe nt vitrearn pcrspiciiitatein in bis. Adde 
evmd. ibid. 5. 20. (79). 

II.) Translate e»t evident Sa. evidenza, chia- 
rezza, evxpyEia. Cic. 4. A fad. (2. pr.) 6. 17. 
Nihil est clarius svafyjict, ut Crsci: perspicui- 
tatem aut evidentiam nos. si placet, nominemus. 
Id. 3. .Yat. D. 4. 9. Neque ego in causis, si 
quid est evidens, argumentari soieo: pcrspicuitas 
1 enim argumentations elevatur. In verbis, inquit 
Quintil. 8. 2. I., pnecipuam habet propneta- 
tem. et Id. 8. 3. 1">. Perspicuitatem prcpriis, 
ornatum translatis verbis rnagis egere. 

PERSPlCLXS, a, um, adject, fperspicio) e«t 
qui usquequaque perspici potest, pellucidus, tras- 
parents, rilucente, chio.ro, $:a£ctvT,;. 

I.) Proprie. Ovul. 5. Met. 588. Perspicuas 
(aijuas) iino, per quas cumerabilis alte Calculus 
omnis erat, Plin. 31. Hist. nat. 7. 39. (79). Sal 
maxime perspicuus. Martial. H. 68. Perspicua 
gemma. Id. 4. 86. Perspicuus calix. Stat. 3. 
Sitv. 3. 94. Nives perspicue. h. e. c-rjstalla. Se- 
neca 2. Controv. 5. ad jin. Infelices ancillarum 
greges laborant, ut adulters tenui veste perspi- 
cua sit, et nihil in corpore uxoris suae plus ma~ 
ritus, quam quilibet alienus peregrinusque agno- 
verit. 

II. t Translate est apertus, manifpstus, evidens, 
minime dubius, chiaro, evidente. Cic. 3. .Yat. 
D. 4. 11. Quasi vero hoc perspicuum sit, con- 
stetque inter omnes, esse deos. et 2. ibid. 2. 
4. Quid potest esse tam aperttim, tamque per- 
spicuum, etc? Id. Hose. Am. 7. 18. Quod .id hue 
est suspiciosurn, pwrspicuum res ipsa faciet. Id. 

4. Here tin. 40. 53. Suspiciones, quas, separatim 
dict.e, mi n litre et intirtaaj erant, unum in lo- 
cum coaclne rem videntur perspicuam facere, 
non suspiciosam. Id. Pom. 24. 64. Se in me- 
dios hostes ad perspicuam mortem injeci^se. 
Quirtiil. 4. 2. 31. Neque refert, an pro lucida 
perspicuam • narrandi ralionem) dicainus. Id. 

5. 1. 1. Verba ut sint La Una, perspicua, or- 
nala. 

PERSPlRO, as, are, a. I. Part. Perspirans. 
— 1'eri.pirare est valde spirare, aut spirando 
transire. Cato R. II. 157. circa med. Ven.-n omnes 
ubi sufilata sunt ex cibo, non possunt perspirara 
in toto corpore. Plin. 2. 7/isf. nat. 45. 45. (116). 
Venli stati atque perspirantes. 

PERSTERNO, stern is, stravi, stratum, sterne- 
re, a. 3. Part. Perstratus. — Persternere est per- 
fect « vel totum sterno. Iav. 10. 47. Damnatis 
aliquot pecuariis, via a Marlis silice ad liovillas 
perstrata est. Pitruv.l. I. in fin. Quum fuerit 
hoc ita perstratum, supra nucleus inducatur. 

PERSTH.I.O, as, are, n. 1. Part. Perslittans. 
■ — Perslillare est mullum stillare, rro'XucTafw. 
Vulgat. inter pr . F.ccle. 10. 18. in in lir ill ita te 
manuum perslillabit domus. et Proverb. 19. 13. 
Tecta jugiter perstillantia. 

PERSTlML'I.O, as, are, a. 1. idem ac stimu- 



PfiRSTINO 

late, valde stimulate. Tac. 4. Ann. 12. extr. 
Agrippina proiirai illiciebantur pravis sermoni- 
bus spirilus perstimulare. 

PER ST 1 SO. f r . PRjESTISO. 

PBRSTlPO, a», are, a. 1. valde stipare, vel 
consttinRere. Ctsl. Aurtl. 3. Acut. 8. 93. In 
ferventibus lavacris corporis superlicies persti- 
pamr. 

PERSTO, stas, slUi, slatum, stare, a. 1. (per 
el slu). Pari. Perstans et Perstaturus II. 2. — 
Persian; est idem ac iirntiter in loco stare, sta- 
re f'enno, immobile. 

1.) Proprif. /-if. 44. 33. exrr. Armali omnes 
el frenatis cquis equiles diem lolum prrsiabaol. 
.■/lief. if. <■//>. 61. Exercitus a mane usque ad 
horam X. diei perstiterunt. 

ll.i Translate. ^ 1. Ponilur pro durare, rfu- 
rare. Ovid. 3. Fust. 137. Laurea (la minibus, 
qua* to to perslilil anno. Tollilur, et fro tides sunt 
in iumore nova*. Id. 13. .Vet. 177. nihil est lo- 
to. quod perslet. in orbe: Cuncla fluunt. Id. 
Heroid. IS. 206. Quum tua contigero litora, per- 
slel tuems. ^ 2. Metaphorice el Sicpissime pro 
perinani-re, peisevorare, persistere, persisle.re, 
star saldo, per sever are, iixfis'vtn, £/i(i;viD. — 
a) Cum Ablat. el pr«vpos. in. Cic. .1. Off. 9. 
39. Urgent justice sane. Neganl enim pos- 
se, el in t:u perstanl. Id. 2. Fin. 33. 107. Per- 
tiuacisshrius fueris, si in eo perstiteris. ad cor- 
pus pa, qoa> dixi, referre. Id. 4. .lead- ( 2. m. ' 
8. 26. Tamenne in isL) praxilate persiabi- 
lis? Id. Ro>c. Com. 9. 56. Persia! in im- 
pudentia. Cars. 7. B. G. 26. Ubi eos in semen - 
tia perstarc vidnrunt- I 'at. Fiacc. i. 143. dictis 
perslantiin cernit in isdem. Liv. fc». 34. Se ta- 
meD perstaturum iu incepto. et ibid. 33. Quuin 
pen.Uret in inctplo iinrnitis animus. Alii leg. 
inceptu. — El passive impersonality. Liv. Epit. 
49. <:atouis senienlia pervicit, ut in decreto per- 
slaretur. Alii omitt. in. Liv. 37. 9. Sena t us el 
optimates in Roniaua socielate perstauduin cen- 
sebant. Tec. 13. Ann. 37. Si perstavetur in 
±>trllci. — £> ' Cum Ablal. sine p;«epus. Seneca 
Troad- 589. Hie ipse, quo nunc conturnax prr- 
stas, amor monet etc. Stat. II. Theb. 429. Spe- 
ctabimus ergo Inachidw Tjriique nefas? ubi 
jura deique? Bella ubi? no perstate animis. h. 
e no persexeraie bis furoribus. — c* Absolute. 
firq. 2. .En. 650. Talia perstabat memorans. 
til usque ma Q ebat. et 3. ibid. 812. Nunc quoque 
mens eadein perstat rnihi. fforat. 2. Sat. b. 39. 
Persu. at que obdura. Ovid. 4. Pont. 10. h'i. 
Ha'c tibi, qui perstas indeclinatus amico. Tac. 
11. Ann. 29. Perslilil Narcissus, h. <*. in sen 
lentia sua. — d) Cum Inflnilo. Orid. 1. /VrW. 
5. 34. Damnosa persto condere semen hurao- 
fal. Fiacc 7. 5S. persias non cede re terris. 
Tac. 4. Ann. 3S. Perstilitque postbac aspemari 
talem sui cultum. Sil. It. 5. 104. ne ca?licolis 
contender" peril^l. 

PERSTRATl'S. V. PERSTERNO. 

PER:? TR EN OK. adverb, valde strenue. Ter. 
Adelph. -2-. 1. 13. Abi perilrenue, ac fores aperi. 
Ila U'gii .Von. p. 236. 13. Merc, alii abi prce- 
strenve. aut recti us abi pr-.t strenue. 

PKRSTREPO. pis. piii, pilum, pere, n. 3. 
^aide sirepere, xaTon|<;psw. - o) Active. Ter. 
Eun. 3. ">■ ">'-. Abeunl la^atuin, perstrepunt. 
Sta!. 2. Ackil! 76. Rumor in arcana jamdu- 
dum persirepit aula, Virginibus qua fida domus, 
Tenisse Pelasgum Ductores. Sil. It. 8. 428. Nee 
caetu leviore, ubi mille per agmina virgo Luna- 
tis acies imilalur Martia peltis, Perstrepit e' 
tellus el Amazunius Tberrnodon. — b) Cum 
Accus. loci, ralione praepo?. Ciaudian. 1. tn 
Hujin. 213. Turba salutantum Satas ibi perstre- 
pit cedes, h. e. strepil per asdes, ut Firg. 6. /En. 
171. personal *quora concha. M. Aut. apud 
Fronton. 4. ad M. 6'ips. (edente ilerum A. 
Maio) Ep. 5. J ubi lis suis cubiculum meum per- 
strepunt. — c"' Pasiive. Apul. 3. Mel. su6 tml. 
Quali fores inierdum, el frequenli claraore ja- 
nua noslr* peislrepi. 

PERSTRICT1M, adverb, valde ilridim. Cas- 
siod. Insiit. divin. litter, prxf. ad fin. Ut in 



— 679 — 

sequenti libro de orthograpbiie regulis persiri- 
ciiti pro caplu ingeuii nonnulla poneremus. 

PERSTRICTIO, ouis, f. 3. inj'reddatura, co- 
stipamenlo, perfrictio. Fegel. 1. Velerin. 33. 
Qui en perstriclione febrit, rigidus esi. Adde i- 
bid. 3S. 

PERSTftlCTL'S, a, urn. V. PERSTRISGO. 

PERSTRlUO, is, ere, n. 3. stridere pes ali- 
quern locum. Germanic. I'roanost. I. 6. At 
Geminis leviier perstridunt cnerula venii. h. e. 
stridunt per c*rul2. 

PERSTRIN'GO, strings, strinxi, slrictum, strin- 
gere, a. 3. t.per et stringo). Quod ad Codicum 
scripturam altinet, iu plerisque e\ allalis ei- 
emplis, pr.psertim vero quuin de acie oculorum 
serrno est, prcestringo legunt alii e\ probatis 
MSS. Facile enim fuil librariis allerum pro al- 
tero ponere, quum in codicibus manu exaralis 
solcant per . pro et pro; per notain unius p 
transversa subler lineola eibiberi. Hujus varie- 
latis plurs eiempla aiTert Drakentbi.tr eh. ad Sil. 
It. 1. 33S.« 4. 3 is. el G. 43. — Part. Fer- 
itringens II. 2.; Perslrictui I. I. et 2. et 4.; 
Ferst.ringeTuiu.-i II. 4. — Perstrintrere est valde 
siringere, Stacii'yyw (It. striizgere a*sai i Fr. 
Her, atlacher, *errer jortemenl; llisp. tigar, 
a'ar. cerrar , e>lrechv fuertcmente; Germ. 
fesl zusammenbinden, zusamme.nzienen; Angl. 
to die. straiilyi- 

1.) Proprie. ^ '• ^ r i cl ° sensu. Calo R. R. 
32. Vile* bent nodentur per omnes ramus. Ui- 
ligenter caveto, ne vitein pnecipiles, et ne ui- 
in iu in persirinsas. Grat. Cmeg. 296. Verum 
ubi Caurino perstrius.il frigore vesper, subaudi 
membra. Ammian. 22. 8. ad fin. Quidquid au- 
tein ejusdem Pontici sinus Aquilone c*ditui ct 
pruinis, ila perilringitur ge)u, ul nee amnium 
cursus subler vohi credanlur, r.ec etc. Plin. 17. 
Hist. nal. 24. 37. (217). Quoniarn persti ictus 
gelu non poluit eo pervenire bumor. Alii leg. 
priestiiclus. f'egtt. 3. f'eterin. 33.(3. /'pterin. 
34. 3. Schneiit.). Stomach uj nimio rigore per- 
siricius, nti coquere poteril, etc. At Scbneider. 
ieqit conslriclus. ^ 2. l.atiori sensu est per- 
currere feriendo, aut sulcando. Cic. 2. leg. Agr. 
23. 67. Quod solum lam exile et iuacru;n 
est, quod aratro perstringi non possit? h. e. a- 
ratru lamquair. radj el scindi. Sic 2. Phil- 40. 
102. Arairi xotnere poriam Capua? pwne per- 
sirinxiiii. Seneca A gam. 334. Ajac-'m liamma 
perstrinxit csdeiii. h. e. fulmen ambussil. / irg. 
Iu. .En. 344. ma unique femur pt rslrini.il Acha- 
Up. h. e. scarilJcavii, leviier vulneravii. Sil. It. 
4. lib. lostroqut corusca; Perstringens {Jocis 
aies> coquui gale;B. 

II.) Translate % 1 Est restriugere el co- 
arctate: hinc — ai Pe^ stringer e. (ubi tamen 
Sillig. le^it picEsI' inga e) aciem gladiij apud 
Fiin. 13. Hi>l. nat. 14. J 3. <02). est obiuii- 
drre, hebetare. Quo sensu Horai. 2. Od. 1. 
17. Jam uuuc minaci murrnure coruuuin Per- 
strincis aur-s, tntumi, a*iordi t nimio strepilu 
obtundi* et cisuidas. — b) Octilos perstrin- 
gere t;sl ferire nimio lumine, aiq-ao adeo restriu- 
gere el coarciare, :naiu el palpebras ail uiniiuin 
lumen Claude re sol em us > ut cernendi facultatetn 
amittant, (.qua tamen sigiiiQcatione recention-.s 
pb*rique omnes prx** ringer e scribunl: V. qu;« 
sub init. dixitnus) abbagliare, acciccaie : el re- 
ferlur etiarn ad aniicum. Luciliui apud .yon. 
p. 34. 32. JIv c. Peislringatquc oculorum aciem 
sp I en dure micanli. Adde Platil. Mil. glor. i. I- 
i. Plin. 2. Hist. nal. 18. 16. (80). Quum solis 
radii \isus peislrin\ere nustros. Cic. 4. Herenn. 
50. 63. Exisiimal se gernm* nilore et auri 
splendor? aspectus omuium perstringere. Id. 
Senect. 12. 42. lmpedit enim consilium vo- 
luptas rationi inimica, ac mentis, ut ila dicam, 
persuing it oculos. Id. Habit: Post. 16. 43. Nee 
illius animi aciem perstringit splendor sui no- 
minis, nee menli5 quasi luminibus ofucil alli- 
tudo fortun* et gloria. 2d. 1. ad Brut. 18. Qui 
splendore falsi honoris objecto, aciem boni in- 
genii perstringi posse confidant. Id. 12. Phil. 
•2. 3. Quod videbam equidem, sed quasi per call- 



PERSIA PEO 

ginem: persirirtxeral aciem animi Bmti salus. 
Gell. 11. 13. ad fin. Ift.i caverclis, ne vo* fa- 
cile perstri nuclei modulalus aliquis currentis 
facundije sonitus. Suit. ."». Theb. 666. El juve- 
nem multo persu'mguni I urn inc. ^ 2. Mela- 
phorice el generaliiu est ferire. arripeie. Liv. 
1. 23. Ul micautes fill sere gladii, horror ingens 
speclantes perstringit. n. e. corripit. Eudem mo- 
do et fat. Fiacc. 1 . 81. locutus est. Sic Id. 7. 
191. Virginia ecce no\ us inenietii perstringere 
languor iucipil. Curt. 3. 9. init. lire dicenle 
Datio, piii'St-ulis periculi species omnium simul 
corda animosque horrore perstrin*eral. ^ 3. 
Specialim esi verbis aliqutm pungere vol car- 
pere. Cic. Plane. 14. 33. Ille L. Crassi, i tie 
M. Anlotiii voluntatiin aspeiioiibus laceliis per- 
slrinxil impuue. It. e. pupugit, carpsit, tocci) sui 
vivo, et Sext. 6. 14. Qua in oralioue si aspe- 
rius in quosdam homines irn ehi veiled, quis 
non concederet, ut eo^, quorum sceb'ris furore 
violalus essem, \ocis liboriate perslringerem ? 
Id. Sail. t6. »G. Nemo unquam nu lenuissima 
suspicione pi'istriniit, qut-m non prir'.eilerim. 
Tac. 3. Ann. II. Regulum oblique pcrslriuve- 
rat. /d. 2. ibid. 39. Tiberius, cullu babiluque 
ejus lenibas verbis psrsiricto, acerrirue incre- 
puit, quod etc. Id. 1. Hist. So. Ea oialio ad 
piTStiingeudos ruuioendusque militutu auimos et 
severilalis modus eic. ^ i. Horn specialim, est 
striclim breviterque dictro, el veluli in traus- 
cursu alque obiter . (occur e brenernentc e di 
passaggiu : ducta inelapliora vel a sagilU, quaa 
leviter punsil. et pra-tervolat, nee inligitur; vel 
ab aialro, quod proscindil el transit. Cic. Hose. 
Am. 32. 91. li> auimo est leviier liansire, ac 
tantummodo pei.-lrintrere unamquamque rein. 
Id. 2. Otat. 4;». 201. Pciquam breviur per- 
striiigere atque atlingere. Id. 2. Phil. 19. 47. 
Sed rdiquum vi!n; cursum videle: quern quidem 
cele.riler peistriugait;. Adde Plin. Paneg. 25. 

PERSTRfiifl'S, a, um, particip. a p^rstruo, 
usqje ad linem exstiucius. Fitruv. 7. 4. Quum 
paries in allitudinem fuerit ptrrstruclus. 

PERS1RLO. f. PR.ESTRL'O. 

PERSTL'l»iOSE, aaveib. valde sludio»e. Cic. 
Brut. 36. 207. Eumque audire persludiose so- 
lercm. 

PERSTI" Di OS US, a, u>n, adject. ircXucnrcu- 
8 a: o;, valdr studios us. Cic. C. 7"usc. 22. 63. Mu- 
sicorum voio perstudiusus. Id. Senect. I. 3. Grae- 
cavuiu lirteraidin perstudiosum esse. 

PERSUA1>£(>, des, si, sum, derc, a. 2. Part. 
Persuadens- I. c. ; Persuasus 1. e. et in fin..; 
Fertnutiurus 2. «7 — Petsuadero *| i. Gene- 
ratiiu e^l eo usque suadere, ut credalur, probe- 
iu r . lideiu face i e, prohare, ctvaircibw (U. pef 
sitadfr, /ii' credere; Fr. persuader, convain- 
cn\ l'ai"e done; llisp. persuailir, conven- 
i'. 1 ' ; Gfiiu. iibe.i > eden , bereden , riberz-eugen; 
Angl. (o pcisuuda, advise, induce, prevail 
upon). Occurrit — a) Cum Dalivo persona: 
el lnlinilu vpl Accus. lei. Cic. II. Fam. 5. 
in fin. Velt in sibi ita persuadeas, me luis 
coasiliis nulla kico defulurum. Antonius ad 
Cic. post ep. 8. /. 10. ad Ait. Sic enim 
tulu le tibi persuadere. milii neiuinein esse ca- 
riorem It- -»po.s F.um?n. 3. Mililibus pcisua- 
sit. se conira Barbaros proficisci. fe credere, 
diede ad intendere. el Cic. 16. All. 5. Hoc 
quum mi hi non modo coniirruasset, sed etiam 
persuasive!. C-xs. 3. B. G. 38. Facile hac ora- 
tiune Nerviis peisuasit. floral. 1. Sal. 6. 7- 
Quum referre nfjas quali sil quisque parente 
Nalus, dum ingenuus. persuades hoc tibi vere,- 
Mulios s;ep- virus nullis major ibus orlos Et viiia- 
se probos etc. Ouinril. 5. II. 6. Ad persuaden- 
dutn id. quod inlander is. Id. t. 6. 42. Nee collos 
mihi Calvus persuaseril. — Et passive impersona- 
liter. Cues. I. B. G. 40. Sibi quidem persuader!, 
cognilis suis postulatis, euin ncque suam, neque 
populi Romani Rratiam repudialurum.Cf. Quin~ 
til. 7. 3. 13. Persuade ndu in judici esi. — by 
Cum Ablai. rt-i et praepus. de, vel cum Accus. 
rei et Infinito. Cic. 4. Tu*c. 27. 50. Ne si forts 
de pauperia'e non p^rsua««iis, sil agritudlnf 



PERSUASIBILIS 

concedendum. — Et passive impersonaliter. 
Brutus ad Cic. II. Fam. 2. init. De tua fide 
et benevolentia in nos nisi persuasum esset no- 
bis,, non conscripsisseraus haec. Cces. 6. B. G, 
13. In primis hoc volunt persuadere, non interire 
an i mas. — c) Absolute. Cic. 1. Orat. 31. 138. 
Oraloris officium est dicere ad persuadendum 
accommodate. Quintil. 2. 15. 3. Aut in persua- 
dendo, aut in dicendo apte ad persuadendum, 
posilum orandi munus sunt arbitral!*. Ovid. 1. 
,4r\. am. 371. Turn de te narret: turn persua- 
deniia verba Addat. — rf) Cum Accus. perso- 
na'. Scrvius ad f'irg. 10. jEn. 10. alTert, tam- 
quam ex Ennio; Quia te persuasit? Ktiam sua- 
deo hunc casum admittit. — e) Hinc homo 
persuasus cui persuasum est, qui pro certo ha- 
bel, qui decrevii. Ccecina ad Cic. 6. Fam. 7. 
sub init. Hoc si non cogitat, omnibus rebus 
felix est: si scit et persuasus est, quid irascitur 
ei, qui aliquid scripsit contra suam voluntatem? 
Cic, 1. Herenn. 6. 9. Quum animus auditoris 
persuasus videtur esse ab iis, qui ante contra 
diierunt. Ovid. 3. Art. am. 679. Jamdudum 
persuasus erit, miserebitur ultro. Phcedr. 1. 8. 
Tandem persuasa est jurejurando gruis. Pal. 
Max. 3. 8. n. 1, Capua Italia? regnum nefaria 
defectione pacisci persuasa. Justin. 2. 11. 14. 
Nihil est difficile, persuadere persuasis mori. 
'fvniur,, ^ 2. Speciatim est eo usque suadeo, ut 
fiat id quod saadeo, jnduco, illicio, indurre a 
far qualche cosa. — a) Cum Dativo persona? 
et part, ut, ne. Plaut. True. I. 2. 98. Metue- 
bat, ne sibi persuaderes, ut etc. Cces. 3. B. G. 
18. Huic magnis praemiis poliicitationibusque 
persuadet, uti ad hostes transcat. Id. I. ibid. 6. 
Allobrogibus sese vel persuasuros-existimabant, 
vi coacturos, ut per suos fines eos ire pa- 
terentur. Cic. 2. Phil. 10. 24. Duo fuerunt tem- 
pore, quibus aliquid contra Caesarem Pompejo 
suaserLm: unum, ne etc., alterum, ne etc. quo- 
rum si uirumvis persuasissem, in has miser ias 
numquam incidissemus. — Pro gimplici suadeo, 
aut vaide suadeo. Ter. Jndr. 3. 3. 45. Et is 
mihi persuadet, nuptias, quantum queam, ut 
maturem. Alii plerique leg. suadet. — Et omis- 
sa part. ut. Sail. Jug. 39. Huic Albinus persua- 
det^ regnum Numidiae ab senatu petat. — Et 
passive impersonaliter. Cces. 2. B. G. 10. extr. 
His persuaded, ut diutius morarentur, non pot- 
erat. — b) Cum Accu6. personam Petron. 
fragm. Tragur. 46. Burmann. Aliqua die te p«r- 
suadeam, ut ad villain tenias. et 62. Persuadeo 
bospitem nostrum, ut etc. — c) Cum Infinite 
Gell. 4. 5. Quod quum ita fieri persuasissent, de- 
lati ad populura, proditique sunt, avendo in- 
dotto i Romani a cib fare, et Nepos Dion. 3. 
Persuasit ei tyrannidis facere finem. — • Et pas- 
sive impersonaliter. Plaut. Bacch. 4. 9. 93. 
Persuasum 'st facere, cujus me nunc facti pudet. 
— d) Absolute. Pectus apud Non. p. 72. 27. Merc. 
Persuasit maeror, anxitudo, eegror, dolor, eegror, 
pro error ut est apud Non., correxil Lachmann. 
ad Lucret. 6. 1132. Ceterum Ter. Adelph. 3. 
4. 23. Hoc quidem ferendum aiiquo modo est: 
persuasit nox, amor, vinum, adoiescentia. h. e 
induiit, illexit. — Hinc Part, prater, pass. 

Persuasus, a, urn, adjective quoque usttrpa- 
tur, unde Sup. Persuasissimus ; el est creditus. 
pro certo habitus, persuaso, nenziapJvos:. Cic'. 
3. Tusc. 29. 72. Opinio mali, quo viso et per- 
suaso aegritudo insequitur necessario. Id. 7, 
Verr. 25. 64. Hodieque omnes sic habent per- 
suasum, istum clam a piratis ob hunc archipi- 
ratam pecuniam accepisae. Sed Mud persuasum 
est glossa, quce in textum irrepsit; V. Orel) 
et Klotz. ad h. I. Brutus ad Cic. 11. Fam. V, 
Sed quod rnihi persuasissimum est, Lepidum re-' 
cte facturum numquam. Colum. 12. R. R. 1. 
5. Ea porro persuasissimum habere debebit etc 
PEUSCASlBlLIS, e, adject, probabile, veri- 
s\mik, persuasibile, ir&awc, qui persuader! 
potest, probabiiis, veri similis. Quintil. aliquo- 
lies 2. 15. 13. et 16. ct 2. 21. 2., ubi de rhe- 
toric® definitione disserit, et Latine vertit vo- 
cem Aristoteiis, et aliorum, m&xyee. Est qui 



— G80 — 



PERTAEDET 



legit persuadibilis. Fulgat. inter pr. 1. Cor. 2. 
4. Non in persuasibilibus human* sapientia? 
verbis. 

PERSUASIbIlITER, adverb, per suasibUmen- 
te, jrt^avw;, verisirailiter, probabiliter. Cels. a- 
pud Quintil. 2. 15. 22. Finis rhelorices est, di- 
cere persuasibiliter in dubia et civil! materia. 
Adde Quintil. ibid. § 14. Hermagorae Gr<cca 
verba vertentem. Cic. t. Invent. 5. 6. dicil, 
apposite ad persuasionem. 

PERSUASIO, onis, f. 3. actus persuadendi, 
il persuadere, iteioic., avzyvai<nq. 

I.) Proprie. Cic. 1. Invent. 5. 6. Officium ejus 
facultatis videtur esse, dicere apposite ad per- 
suasionem. Justin. 34. 4.2. Hortati sunt, ut 
in auctorem retorqueat scelus: nee difficilii per- 
suasio fuit. 

II.) Translate, vel passive, ut aliis placet, est 
credulitas, firma opinio, fides, persuasione, ere- 
denza, opinione. Plin. 25. Hist. nat. 2. 5. 
(10). Durat taraen tradita persuasio in ma- 
gna parte vulgi, veneficiis et berbis id co- 
gi. Id. 30. ibid. 13. 39. (115). Nervos ab- 
scisos illitis vermibus solidari, persuasio est. 
Quintil. i. 1. 8. Qui paullura aliquid ultra pri- > 
mas iitteras progressi, falsam sibi scientise per- 
suasionem induerunt. Id. 2. 4. 16. Arrogans 
de se persuasio. Id. 5. 11. 38. Earum persuasio 
nationum, quae fietibus natos prosequuntur, Id. 
8. 2. 21. Pervasit jam multos ista persuasio, ut 
putent etc. Sueton. Tib. 69. Persuasionis pie- 
ous, cuncta fato agi. Gargil. de re hortens. 
(edente A. A. Scottio) 1. 4. Tenet quosdam 
hodie, quas (at A. Jf/aius in Class. Auct. T. 1. 
p. 394. recte vidit legendum hodieque) vana 
persuasio, ut putent, os&a, qua; dente contacta 
sunt, aut prorsus eistingui, aut infeliciter nasct. 
PERSUASOR, oris. m. 3. persuasore, qui 
persuadet. Legilur a nonnullis apud Cic. Rabir. 
Post. 8. 21.; sed locus est admodum dubius. 
Certa est lectio apud Capell. 5. p. 151. Quid 
enim, aut quis intendet. vel ordine soluto per- 
suasor dissuasorve confligent?-Sed tamen accu- 
satoris partes dissuasor videtur arripere-;persua- 
sor vero partes arripit defensoris.-Ei quo et dis- 
suasor intendere el persuasor depellere memo- 
randi. Augustin. Exposit. Symb. contra Ju- 
decos init. Scelerura caput princeps, omnium vi- 
tiorium, persuasor etiam turpium voluplatum. 
Adde eumd. de Genes, contra Manich. 2.. 20. 
Cassiod. 1. fariar. 4. Facilis recti persuasor 
est innocens judex. 

PERSUASORlUS, a, um, adject, ad persua- 
dendum idoneus. Jul. net. art. rhet. 5. p. 13. 
ed. A. Maio. Persuasoria controversia. V et 
PERFUSORIUS. 

PERSUASlTRIX vet 

PERSUASTRIX, Icis, f. 3. quae persuadet. 
Plant. Bacch. 5. 2. 47. Eccas tandem probri 
perlecebra, et persuastrices. Apud Capell. 5. p. 
167. habetur persuasitrices. 
PERSUASUS, a. um. /'. PERSUADEO, 
PERSUASUS, us, m. 4. persuasio. In sexto 
casu sing. Plaut. Epid. argum. 1. Emit fidi- 
cinam, liliam credens, pater, persuaso servi. 
Cic. fragm. apud Quintil. 5. to. 69. Casu, an 
bujus nersuasu et ioductu. 

PERSUAVIS, e, adject, valde suavis. Jut. T'a- 
ler. res gest. Alex. M. (edente A. Maio) 3. 30. 
Persuavis polus. 

PERSUAVlTER, adverb, valde suaviter. Au- 
gustin. 4. Music. 13. Die mihi, quomodo tibi 
aurem tangat metrum hoc. D. Persuaviter. 
PERSUBTiLlS, e, adject, valde subtilis. 
I.) Proprie. Lucret. 3. 179. Animus pcrsub- 
tilis atque ramutis perquaui corporibus factus. 
II.) Translate. Cic Plane. 24. 58. Et quon- 
iam tua fuit perelegans ac persubtilis oratio. 
Boeth. in Aristot. libr. de. interpret, ed. sec. p. 
285. Persubtilis argumentatio tali ralione for- 
mata est. molto ingegnosa. 

PERSUBTlLTTER, adverb, valde subtiliter, 
acutissime. Boeth. in Aristot. de interpret, ed 
sec. p. 3*0. Persubtiiiler Theopbrastus ait. 
PERSULCO, as, svi, stum, are, a. 1. Occur- 



runt tantura Part. Persulcans et Persulcatus. — 
Persulcare proprie est sulcos ducere: hinc trans- 
late. A put. A. Met. Passim maria persulcantes 
tritonum caterva. h. e. n^vigantes. Alii leg. per- 
sultantes. Claudian. 1. in Rufin. 136. rugiique 
severas Persulcata genas. 

PERSULCATUS, a, um. f. voc. praced. 
PERSLLTATOR, oris, m. 3. qui persultat, 
Symmach. 6. Ep. 23. (al. 22.) Bajanl litoris 
persultator. 

PERSUUTO, as, avi, alum, are, 1. (per et 
salto). Fart. Persultans I. b. et II. b. — Per- 
sultare est super rem aliquam saltare: quod pro- 
prie ferarum est et pecudum, quae in pabuli uber- 
tate identidem subsiliunt, oxipzata: quum vero 
de hominibus agitur, saepe est cum petulanti 
quadam insultatione locum agrumve percurrere 
el interdum saltando Itetuiam animi ostendere. 
I.) Proprie. — a) Neutrorum more. Liv. 34. 
20. Quam saspe in agro eorum impune persul- 
tassenl. Id. 44, 9. Nunc velul propugnantes per 
oras extremae lestudinis, nunc in media inter se 
concurreotes, baud secus quam stabili solo per- 
sullabant. Seneca P-ov. 4. ad fin. Super durata 
glacie stagna persultant. Tac. 5. m$t. 15. Ger- 
mani notis vadis persultabant. Id. 4. Ann. 47. 
Qui ante vallum more gentis cum carminibus et 
tripudiis persultabant. Adde Sit. It. 3. 385.; et 
Senec. 2. Ira 31. — by Cum Accus. Lucret. 
I. 14. Inde ferae pecudes persultant pabula laeia. 
Tac. 3. Hist. 49. Captam Italiam persultare! 
Id. 11. Ann. 9. Ibero exercitu campos persul- 
tante. Id, Agric. 37. Rariores silvas equitem per- 
sullare jussit. 

II.) Translate. — o) Neutrorura more, de 
voce. Prudent. Hamartig. prcef. 10. Vox ecce 
suramo missa persultat throno. h. e. resonat, re- 
sultat. — b) Cum Accus. Id. 11. ni-pl ^ e p. 
77. Haec persultanti. h. e. super be imperanti. 

PERSCMPTUS, a, um, particip. ab inusit. 
persumo, large sumptus. JEmil. Macer (si saiva 
est lectio) de satureja p. 234. ed. Aid. Pectoris 
humorem pellit persumpta tenacem. h. e. si large 
hibitur, ut ait Id. Macer paullo post. 

PERSUO, is, ere, a. 3. per aliquam rem suo. 
Gloss. PhUoz. Persuo, &«tpoairr». Habent et 
Not. Tir, p. 136. 

PKRTAUESCO, tabescis, tabui, tabescere, n. 
3. valde tabescere. Sever. jEtn. 472. Turn si 
quis lapidum summo pertabuil igni. h. e. exco- 
ctus est, exesus, comminutus. 
PERT,€I)EO. V. PERT/EDET. 
PERT.CDESCO, descis, dGi, descere, inchoat. 
3. taedio vebemonter affsci, abripovsQucu. Cato 
R. R. 156. sub fin. Nolito multurxt dare, ne per- 
tasdescat. Gell. 1. 2. Jamque omnes finem cu- 
perent, verbisque ejus defaligati pertssduissent, 
Cledon. p. 1915. Putsch. Tcedeo in Casina Piauti 
legimus. Secundum hoc verbum principal posi- 
lum est pert&duit me illius rei, et pertcesum 
est illius jam pro arbitrio scribentis usurpatum 
est. y. TJEimo. 

PERT.EDET, taedebat, taesum est, taedere, im- 
pers. 2. Perf. Pertxduit V. in voc. priced. 
Part. Pcertesus sub b. — Pertnedere est taedio 
vehementer affici, rincrescere molto, a'tifiuoveZ- 
xcu. — a) Saepe occurrit Perf. pertcesum est, 
ut apud Plaut. Most. i. 4. 4. Ita me ibi male 
convivii sermonisque pertosum est. Cic, t. ad 
Q. fr. 2. 2. Perteesum est enim Jevitatis. Nepos 
Att. 15. Numquam suscepli negotii eum pertag- 
sum est. Virg. 4. /En. 18. Si non pertaesum 
thalami tsedasque fuisset. Id. 5. ibid. 713. et quos 
Pertasum magni incepti rerumque tuarum est. 
Liv. 3. 67. Decemvirorum vos pertasum est. — 
Cum Infinity. Lucret. 3. 1060. Exit saepe foras 
magnis ex aedibus iile, Esse domi quem pertie- 
»um 'st. — Cum Dativo. Gracchus apud Dio- 
med. 1. p. 291. Putsch. Usque adeo pertaesum 
vos mihi esse. — b) Part. Pertcesus apud Tac. 
15. Ann. 51. Lenitudinis eorum pertasa. — . 
Cum Accusal. Sueton. C(ss. 7. Et quasi pertse- 
sus ignaviam suam, quod nibil dum a se memo- 
r a bile actum esset. — Pertisum pro pertcesum 
diierunt antiqui: ridetque ob id Scipionem Afri- 



PERTAESUS 

canum Pauti (ilium Lucitius apud Festum p. 
273. 8. Mull, quum ait: Quo facetior videare 
et scire plus quam ceteri, pertisum bomiuem, 
non pertisum dicere ferunt. f. DISTISUM et 
PERCESSLS; et Paul. Viae. p. 216. 5. et p. 
72. 18. Mull. Sic Cic. Or at. 48. 159. Quidam 
pertisum etiam rolunt: quod eadem consuetu- 
do non probavit. 

PERT,ESUS, a, um. f. voc. praeced. 

PERTANGO pro pertingo, is, ere, a. 3. J fie. 
6. 9. Pulium assabis, et suo sibi jure pertangis. 
ft., e. perfundis, Adde 8. 8. 

PERTECTUS, a, um. V. xoc. seq. 

PERTfiGO, legis, texi, tectum, tegere, a. 3. 
Part. Pet rectus 1. — Pertegere est omni ex parte 
tegere, coprire da ogni parte, xaT<x<Wfa£ft>. 

I.) Proprie. Plant. Rud. 1. 3. 35. Qui perte- 
gamus villam. fairo apud Non. p. 448. 27. 
Merc. Reliquum pedem penula scortea pertegero. 
V. Turneb. Advers.28. 12. Cast. Aurel. l.Tard. 
1. Vehiculum adhibemus pertecto, «quabili, lu- 
cido et mediocriler caiido loco. Theod. Priscian. 
3. 5. Lini semen, altheam, faenograscum, omnia 
asquis ponderibus ia vas novum mittimus, ubi 
uleum duice et aquam asqua mensura adjiciemus, 
ut seinina pertegantur. 

II.) Translate. Plaut. Trin. 2. 2. 41. Bene- 
facta benefactis atiis peitegito, ne perpluant. 

PERTfi.MERA.RlUS, a, urn, adject, valde te- 
merarius. Imp. Anastas. Cod. 1-2.21.2. Quum 
perabsurdum, perque temerarium sit, etc. tme- 
sis. 

PERTENDO, dis, di, sum, dere, 3. Part. Per- 
lendens sub B, II. Pertentus legilur lantum ia 
Not. Tir. p. 19. — Pertendere occurrit A) A- 
etive; et B) Neutrorum more. 

A) Active et proprie est usque tendere, exten- 
dere, Ssaraevto: bine translate pertendere ali- 
guid, i-sque ad Gnem perducere. Ter. Heaut. 
5. 5. 9. Video non licere, ut easperam, hoc per- 
tendere. 

B) Neutrorum more est recta tendere, con- 
tendere, pergere usque ad aliquem locum. 

I.) Proprie. Liv. 5. 8. ad fin. Perpauci in 
majora castra, pars maxima Romara pertende- 
runt. tirarono diritto sino a Roma. Auct. B. 
Alex. 30. Protinus victor ad regis castra per- 
tendit. Sueton. Cces. 32. Ingenti spiritu classi- 
cum exorsus, pertendit ad alteram ripam. Id. 
ibid. 4. Ab Rhodo, quo pertenderat, transiil in 
Asiara. Id. fit. Plin. Quum flagrante Vesevo 
ad explorandas propius causes Hbumica perten- 
disset, etc. 

II.) Translate ponitur pro persistere, perseve- 
rare, persistere, perseverare , oslinarsi. Ter. 
Bun. 1. 1. 6. Yerum si incipies, usque pertendes 
naviter. farro 5. L. L. 2. Mull. A qua re sit 
pertinacia quum quteritur, ostenditur esse a per- 
lendendo; in qna re sit impositum, dicitur quum 
demonstrate, in quo non debet pertendi et per- 
tendit, pertinaciam esse. Propert. 2. 12. 17. 
Quod si pertendens aniroo veslita cubaris. etc. 
— KB. Pro conferre, contendere, comparare, 
confrontare, esaminare paragonando, atlertur 
i.lud Cic. Balb. 5. 11. Nos Pompeji decretura 
cum legibus conferemus? cum fofcderibus omnia 
acerbissiraa diligentia pertendemus? At ibi te- 
nendum est perpendemu6. V. Orell. ad ft. I. 

PERTENEO, es 3 Qi, ere, a. 2. somper teneo. 
flieronym. Ep. 66, n. 13. Ego quidem Rom* 
non erara, et tuus me tenebat e^emus, atque 
utinam pertenuisset! 

PERTENTATUS vel perteraptatus, a, um. V. 
voc. seq. 

PERTENTO vel pertempto, as, avi, alum, are, 
a, 1. (per et tento). Part. Pententatus II. in 
omnibus paragr.; Pert»ntandu.s II. t. — Per- 
tentare est vebementer tentare, atque adeo ex 
plorare, eipiscari, dncntipdouat (It. tastare 
per tutto, tentare bene, provare; Fr, later par- 
tout, essay er, tenter, sonder, explorer, eprou- 
ver; Hisp. ensayar, probar , tentar, sondar ; 
Germ, nach alien Seiten betasten, befuhlen, 
daher pr'ufen, probiren; Angl. to try thorou- 

9 hl r>- 

Tom. Ill, 



— 681 — 

I.) Proprie. Tac. 2. Hist. 49. Allati* pugio- 
nibus duobus, quum utrumque pertentawet, etc. 

II.) Translate. ^ 1. Metapbora ducU a su- 
periori paragr. de bominum mente et de aliis. 
Ter. Andr. 3.- 4. 0. Sed ea gratia simulavi, ut 
vos pertentarem. Tac. 6. Ann. 20. Quem acci- 
tum et diversis sermonibus pertentatum, postTe- 
mo Grsecis verbis ^adlocutus etc. Id. 1. Hist. 29. 
Placuit pertentari animum cohortis. Id. 1. Eist. 
25. Data pecunia ad pertentandos plurium ani- 
mos. Lucret. 5. 190. omnia pertentare. Plin. 1. 
Ep. 20. a med. Omnia pertento, omnia eipe- 
rior, ira'vra denique "Xi'^ov xtvi>*. fitruv. 8. 1. 
ad fin. Quum baec *ita erunt pertentala , etc. 
^ 2. Ponitur eliam pro considerare. Cic. i. ad 
Q. fr. 4. ad fin. Sed lu perspice rem et per- 
tenta. Id. 2. Invent. 12. 38. Ex facto autem 
ipso suspiciones ducentur, si tolius administratio 
negotii ex omnibus partibus pertentabitur. Id. 
2. Or at. 78. 318. Hsc ei ipsis viscen'bus causae 
sumenda sunt, Idcirco tola causa pertentata at- 
que perspecta, iocis omnibus inventis atque in- 
structs, considerandum est etc. ^f 3. Item pre 
permovere, comraovere — a) In bonam partem. 
firg. i. Mn. 506. Lalonae taciturn pertentant 
gaudia pectus. Sic Id. 5, ibid. 827. Hie patris 
JEnese suspensam blanda vicissim Gaudia per- 
tentant Hienlem. Pelron. Satyr. 127. Tarn dul- 
cis sonus pertentabat aera, ut putares inter au- 
ras canere Sirenum concordiam. Alii leg. per- 
tentatum muJcebat aera. — b) In maltrr. partem. 
firg. 3. G. 250. ut tota tremor perlentet equo- 
rum Corpora. Id. 7. JEn. 354. Ac dum prima 
lues udo sublapsa veneno Pertentat sensus, at- 
que 0S6i*bus implicat ignera. Apul. 1. Met. In- 
solita vinolentia ac diuturua fatigatione perten- 
tatus, sopitus jam stertebat altius. 

PERTENUIS, e, adject, valde. tenuis, molto 
fenue, iroXuXeirro? . 

I.) Proprie, PUn. 18. Hist. nat. 6. 7, (34). 
Sabulum pertenue. 

II.) Translate suraitur pro valde par^o. Cic. 
14. Fam. 3. Spe« salutis per tenuis ostenditur. 
Id. 2. leg. Agr. 3-2. 87. Quum pertenui discri- 
mine separarentur. Id. l. Orat. 23. 107. Mibi 
dicendi aut nutlam artem, aut pertenuem videri. 
Id. 2. ferr. 6. 17. Pertenue argumentum. Id. 
Ctuent. 60. 168. Perienuis suspicio. 

PERTfiPlDUS, a, um, adject, valde tepidus. 
fopisc. Carin. 17. Fons aqua perteplda. 

PERTfiRfeBRATUS, a, um. V. voc. seq. 

PERT8REBRO, as, avi, Stum, are, a. 1. Pari. 
Perterebratus. — Perterebrare est idem ac te- 
rebrare, seu plane terebrare. Cic. 1. Divinat. 
24. 48. Haombalem Caelius scribit columnam 
auream perterebravisse. fitruv. 8. 7. circa med. 
Lapis perterebratus. drnob. 3, 13. Aures et- 
iam sequitur ut babeant curvis perterebratas 
anfractibus, h. e. aures, qua* habent introitu6 
multis cum flexibus, ut Cic. 2. Nat. D. 57. 
144. loquitur. 

PERTERES, 5tis, adject, omn. gen. valde teres. 
V. Apul. loc. cit. in ORRHOPYGIUM. 

PERTERGfiO, ges, si, gere, a. 2. estdiligenter 
tergere, abstergere, nettare, forbire, dKopAxXb). 

I.) Proprie. Colum. 12. E. R. 9. 2. Munda 
spongia vasa pertergere. Horat. 2. Sat. 8, 11, 
Gausape purpureo mensam pertersit. 

II.) Translate est tangere, pellere. Xucrer. 4. 
248. Isque (aer~) ita per nostras acies perlabitur 
omnes, Et quasi perterget pupillas, atque ita 
transit, et ibid. v. 251. et quanto plus aeris ante 
agitatur Et nostros oculos perterget longior aura, 
Tam procul e«e magis res quaeque remota vi- 
detur. Sic legit Lacbmann.; al. pertergitj al. 
prseterget. 

PERTERGO, gis, si, sum, gere, a. 3. idem ac 
pertergeo- Legitur in Not. Tir. p. 80. f. voc. 
pr«ced. 

PERTERMtNIS, e, adject, qui fit per termi- 
nos, vel ultra termiuos. Mar. fictorin. Art. 
gramm. p. 2461. Putsch. Pertermine dicitur au- 
spicium. quod fit quum de tine Romano in »- 
grum peregrinum transgrediuntui. 

PERTERO. teris, trlvi. tritora, tSrere, a. 3. 



PERTICA 

(per et tero). Part. Pertritus I. et II. — Per- 
terere est valde terere, perfriare, proterere, com- 
minuere, tritare, pest are, xararpi^i. 
I.) Proprie. Colum. 12. R. R. 38. 7, Mjr- 

ti baccam quum paullum siccaverunt, perterunt 
ita, ut quantum fieri potest, interior* semina 
integra permaneant: turn per iineum fiscum, 
quod pertriverant, eiprimunt. Id. 8. ibid. 5. 2 J. 
Uva pertrita et cum aqua potui data. 

II.) Translate pertritus est usu tritus, vul- 
garis. Seneca Controv. 18. a med. Vulgaris in 
ejusmodi controversiis et pertrita qu-esiio. molto 
usitata. Adde eumd. Ep. 63. ft wed. 

PERTERRfiFAGlO, facis, feci, factum, facere, 
a. 3. (perlerreo et facio). Part. Per ter ref actus. 
— Perterrefacere est valde terrefaccre, perterre- 
re. Ter. Andr. 1. 1. 142. Perterrefacias Davum. 
Brutus ad Cic. 11. Fam. 20. Sperare eos, le 
perterrefacto, adolescente impulso, posse magna 
consequi praemia. Alii et ipse Orell. leg. perti- 
mefacto, quod recentiores haud probant. 

PERTERREFACTUS, a, um. V. voc. praced. 

PERTERRfiO, res, rQi, rltum, rere, a. 2. (per 
ef terreo). Part. PerterHttis. — Perterrere est 
valde terrere, atterrire grandemente, spaven- 
tare, y.axaickirxv>. Ter. Eun. 5, 3. 13. Hunc 
perterrebo sacrilegum. Cic. Casein. 9. 24. Ferro, 
inquit, te rejeci atque perterrui. Cces. 7. B. G. 
4. extr. Maguitudine pcense perterrere alios, et 
ibid. 50. Hi similUudine armorum vebementer 
nostros perterruerunt. — Part. Perterritus sae- 
pius usurpatur — a) Cum Ablative Cic. Cce- 
cin. 10. 26. Omnes melu perterriti. Id. CUient, 
13, 38, Recenlis maleficii conscientia perterri- 
tus. Id. 2. Cat. 7. 14. Spoliatus armis audaciae, 
obstupefactus ac perterritus mea diligentia. Id. 
Coecin. 13. 37. Tu solus prohibitus et a tuis 
aedibus vi atque armis perterritus. ft. e. perter- 
rendo summotus. At hie legendum videtur pro- 
territus. Nepos Themist. 4. Incendii flamma per- 
territus. — ft) Absolute. Cic. Cat. 28. 66. Ne 
tot unum, valeotes imbecillum, alacres perter- 
ritum superare non possent. Ovid. 11. Met. 771. 
Visa fugit Nympbe, veluti perterrjta fulvum 
Cerva lupum. ■ — c) Poetice de inanimis. Ovid. 
1. Pont. 2. 19. His (spiculis) eques iDStruclus 
perterrita moenia lustrat. 

PERTERBJcrEPUS, a, um, adject, (perterreo 
ef crepo) terrorem crepando incutiens, e'xirX*j- 
icTUtdc. Vet. Poeta apud Cic. Orat. 49. 164. 
Habeo islam ego peiterricrepam. Lucret. 6. 129. 
de tonitru. Turn perterricrepo sonitu dat fissa 
Cnuftes) fragorem. 

PERTERRITO, as, are, a. 1. freifuentat. a 
perterreo, Avien. Aral. 1169. Scorpius ingen- 
tem perterritat Oriona. Conpp. 2. Johann. 479. 
perterritat bostis Cuucta ferus, 

PERTERRITUS, a, am. V. PERTERBEO. 

PERTEXO, lis, xoi, xtum, xere, a. 3. (peret 
teio). Part. Pertextus 1. 1. — Pertexere est to~ 
tum texere, ad finem usque texere, (eiiere in- 
teramente, hivfcuvta. 

I.) Proprie. If 1. Stricto sensu. Apul. 11. 
Met. Palla bysso tenui pertexta. f. DETEXTUS. 
^ 2. Latiori sensu est texendo vel connectendo 
perficere, peragere , exornare. fitruv. 5. 9. O- 
deum, quod Pericles columnis lapideis disposuit, 
naviumque malis et antennis pertexuit. Id. 7. 
prcef. ad fin. Cereris cellam Dorieo more per- 
texit. 

II.) Translate saepe refertur ad sermonem et 
narrationem. Lucret. 6. 42. Quo magis inceptum 
pergam pertexere dictis, Cic. 2. Orat. 33. 145. 
Pertexe modo^ quod eiorsas es. Id. l.Att. 14. 
Totum hunc locum valde graviter perteiuit. 
fopisc. Aurel. 15. Longum est cancta perte- 
xere: nam et actae sunt Crinito a Valeriano gra- 
tia?, et adoptio, ut solebat, implela. 

PERTEXTUS, a, um, V. voc. prseced. 

PERTlCA, a, (. 1. Ratione babita etymi, ap- 
pellata est ab inusit. pertico pro perfinjjo, ut 
putat foss. in Etymol. At laid. 15. Orig. 15. 
n. 3., inter Gromat. p. 290. Goes, et p. 367. 
Rudorff. Pertica autem a portando dicta, quasi 
portica. Omnes autem prsecedentes mensune in 

86 



PKBT1CALIS 

corpore sunt, ul palmus, pes, passus et reliqua: 
sola pertica portatur. Est eaim x. pedum. — 
Ceterum pertica est lignum, seu bacul-is obloa- 
gus ad ratios usus, Kaput- (Ii. pertica, stanga, 
lunge bastone ; Fr. percke, gaule } long baton, 
echalas; Hisp. percha, pertiga, vara larga y- 
de.lnada; Germ. e. langer Stock od, Stangt; 
Angl. a perch, pole, long staff}. 

I.) Proprie. ^ 1. Generatjm. Plaut. Main. 
3. 2. 43. Nimis vellem habere perticam, qui 
verberarem asinos. Ovid. 3. Fast. 117. Perlica 
suspensos portabal longa maniplos. /<J. de nucc 
67. At quuin matnras fisso nova cortice rirnas Nut 
agit, ad partes pertica saava venit: Pertica dat 
plenis immitia vulnera ramis. Plin. 13. Hist, 
nat. 3. 3. Hi. Perlicis oleas decutere. Id. 18. 
i hid. 30. 72. tiWi). Messis alibi tribulis in area, 
alibi equurum grcssibus exterilur. alibi perlicis 
flagellalur. c.o' balacchj. et 16. ibiA. 37. 68. (174). 
Salices in proceritatem magnam emittunl jagis 
vinearuin perlicas. Sic de arundine Colum. 4. 
R. Ii. 32. 2. Bulbus arundinis obrutus anno 
celerius perticam pr:ebet. h. e. adeo crescit, ut 
perlicr vicotn jutrandis vitibus praebeat. — Ce- 
terum Cutt. '}. 2. in fin. Cujus ilubcei sonus 
plerumque, luinulMianlium freraitn eioriente, 
haucf satis exaudiebalur. Ergo perticam, quae un- 
dique conspici posset, supra prretorium s tat nit, 
e\ qua signum eminebal pariter omnibus con- 
spicuum. Apul. 7. Mel. sub /in. Pertica, qua 
<labuli fores oburmari solebant ; arrepta, non 
prius rne desiit oblundere quani manibus ejus 
fu«tis es*et elapsus. tip. Dig. 33. 7. !'-'. ante 
med. Perticas. quibu? aranere deterguntur. <f 2. 
Speeiatira de rarno tercli, oblongo, suae arbori 
conjuncto. Colum. 4. Ii. R. 33. 3. de castanea. 
Melius ex vicino, si competil, raergi more, per- 
tica declinata propagator, quara exempta rese- 
ritur. ^ 3. Item speciatim de arbore admodum 
juveni. Plin. 17. Hist. nat. 20. 32. (141). Salices, 
quartim satio fit loco madido, tamen refosso pe- 
des duos et semipedem , talea sesquipedali vel 
pertica. qure ulilior. quo plenior. ^ 4. Saepe 
dicitur de longa regula, qua agros dimetiri mos 
est, quae ct decempeda- Unde in Gloss. Philox. 
non solum xajta^, sed eliam xavoiv verlitur. 
Crebra ejus menlio apud auctores rei agrariae 
Goesii. — Pertica mililaris est, qua divideban- 
tur militibus in praeraium agri adempli privalis. 
Servius ad Vira. 9. Eel. 7. qua se subducere 
colie6 lncipiunt: L'sque ad eum locum, inquit, 
perticam militarem Oelavius Musa porreierat, 
limitator ab Augusto datus. De ea, quatenus pri- 
\atorum agros are alieno laboraotium auferebat, 
Valer. Cato in Diris 45. Pertica, quae nostros 
metata est impia agellos. et Proper t. 4. 1.130. 
AbstulH excultas pertica tristis opes. 

II.) Translate. ^ 1. Apud Auctor. Agrar. 
dicitur etiarn pertica universus ager alicui co- 
lonise assignatus. Solum, inquit Frontin. de li- 
mit, agr.p, 43. Goes., quodcumque colonis est as- 
eigaatum, id unhersum pertica appellatur. Quid- 
quid huic universitati applicitum fuerit ei al- 
terius civitatis One, sive solidura, sive cultellatum 
fuerit. praefectura appellatur. llaec Frontin. ^ 2. 
Una pertica, uno modulo, una ratione ac mo- 
do. Plin. 8. Ep. 2. in fin. Ex ipsis eliam, quos 
non una, ut dicitur, pertica, sed distincte gta- 
datimqoe tractavi, quanto quis raelior et probior. 
tanto mibi obligatior abiit. 

PERTlCALIS, e, adject, ex quo Hunt perticae. 
Colum. 4, R. R. 31. 2. Perticalis fere salix 
eumdera agrum, quem viminalis, desiderat. Adde 
Plin. 17. Hist, nat, 20. 32. (142). 

PERTfCARlUS, a. urn. adject, ad perticam 
perlinens. Inscript. apud Marangon. Gio. Delle 
cose gentil. p. 488. et apud Jfajfei. Mus. Vtr. 

p. 320. 5. D. M. M. LIC1KIO WOJCHO >B'iOTIASTI 
FKRTICARIO BT CORNBLJAE FBOCLAK COMVGI TOM- 
PONIVS OLYMFVS FR4TKR BT riLVMKKV* SOTTS 20- 
SIMVS LIBBRTl KT BKKF.DES FEC8R. 

PERTtCATUS, a, urn, adjeci. Martial. 5. 12. 
Quod nutaolia fronts perticata Gestat pondera 
Mastblion superbuB. h. e. frons, qua: perticam 
gerit. Alii rtctiui Ua, pcrtintci. 



— 682 — 

PERTIM£f''ACTr;>, a, uro, particip. ab inusii. 
pertimefacio. perterrilus, Pucuvius apud Ifon. 
p. 467. 3i. Merc. Is triplici pertimefactus mcrro- 
re animi. incerle errans vagal. V. PERTERRE- 
FAC10. 

PBRTfMftO.. es. ere, a. •>. valde timeo. I.e- 
gitur tantum Part. Perlimrni apud Lactant. 
6. 17. circa med. PusiJlitas animi aut pertimentis, 
ne desit, aut desperanlis, posse illam reparare. 
Alii teg. prxtimeDtis. f'ulgai. inter pi . 1. Pelt. 
3. 6. Non pertimentes ullam perturbationem. — 
Ceterum f '. voc. seq. 

PERTIMESCO. timescis, tlmiji, tunescere, in- 
cboat a. et n. 3. Part. Pzrlime.se endus sub 1." 
h. — Pertimescere est valde timescere, incomin- 
ciare a lemere fortejnenle , ternere gravemen- 
te . Keptpsfiiouxi. — 1.°) Active. — a) Cum 
Accusal. Cic. Quinct. 1.1. Id vero non rnedio- 
criter pertimesco. Id. 6. Ve.vr. 33. 77. Ilanc 
lu tantam religionein si tuin in i:nperi<i pro- 
pter cupiditatem et audaciam non pertimesce- 
bas, etc. Id. Pis. 10. 21. In quo. quum il- 
ium saltatorium versaret orbem. ne ruin qui- 
dem fortuna* rotam perlirnescebai . Ovid G. 
Fas'. 243. et leto consulis omnc' Attunili Mau- 
ras perlittiuerc manus. — 6i Passive. Cic. 1. 
leg. Agr. 17. 4i>. Grave est enirn nomrn imperii, 
atque id etiarn in levi persona pertimescitur.( "-ass. 
5, Ii. G. 29. extr. In quo si nou prresens peri- 
culuci, at certe longa obsidione fames esset per- 
timesceuda. At Dialer, legit timenda. — 2°) 
Neutrorum more. — a) Cum Abtatati>o rei 
et pra;posilione de. Cic. IHvin. in (>, Ccucil. 
•2t. 71. Eos, qui alter um accusant, non mi- 
nus de laude, de honore, de faina sua. quam 
illos, qui accusantur , de caplte ac fortunis suis 
pertiroescere. Id. 7- f r err. 44. 115. Hie cun- 
cti Siculi-graviter coramoventur, el de suis pe- 
riculis fortunisque omnibus pertimescunl. — 
6) Sequente part. ne. Cic Sort. 49. 105. Plau- 
sum vero etiam si quis eorum aliqnando accepe- 
rat, ne quid peccasset, pertimescebat. JVepos Al~ 
cib. 5. Pertimuerunt, ne descisceret. — c) Ab- 
solute. Tax.. 1. Ann. 21». Nihil in vulgo modi- 
cum: terrere, ni paveant: ubi pertimuerint, im- 
pune contemni. 

PERTJnACIA, a», f. 1. usurpalur morali tan- 
tum ratione, et est finnitas, obstinatio, pervica- 
cia, a'J&a'Scia (It. pertina>,ia, fermezza , du- 
rezza , ostinazione ; Fr. opiniatrele , ob.-tina- 
tion, fermele ; Ilisp. pjrfla, obsignation, /i»- 
meza; Germ. d. Beharrlichkeit, Ausdauer ; 
Angl. obstinacy, stubbornness, frowardness. 
pertinaticy . perlinaciousness) . Occurrit — 
a) S*pe in rnalam partem; et est obstinatio, 
pervicacia , quum in re mala desistere. aut 
cedere nolumus. f'arro 5. L. L. 2. Mull. In 
quo non debet pertendi. et pertendit, pertiua- 
cia est: in quo opcrtel manere, si in eo per- 
stet, perse vera alia est. Cic. 2. Invent. 51. 165. 
Unicuique vjrluti linitimum vitium reperielur, 
ut atidacia, quae lidentix; perlinacia, qua- per- 
severanlix (iniiima est. Cf. ct Accii locum cit. 
in PER VIC AX I Cic. Mar cell. 10. 31. Quae 
enim perlinacia quibusdam, eadem aliis cjnslan- 
tia Tideri potest. Id. 1. Acad, (post.) I'i. 44. 
Cum Zetione Arcesilas certainen in<*tituit. non 
perlinacia aut studio vincendi, sed earuni rcrurn 
obscurilate, qua? etc. Civ*, t. B. G. 42. In spem 
v*Tjiebat, fore, uli perlinacia desisterel. Id 3. 
B C. 10. Perlinaci;e iinern facere. Tac. 4. Hist. 
56.: el Justin. 39. 3. 10. M'Jliebri perlinacia 
actendi. Tac. 2. Ann. 81. Pertinaciam alicujiis 
vincere. Petron. Satyr. 111. expugnare. et ibid. 
frangore, — b) In bo nam partem pro constantia. 
Liv. \2 62. ad fin. Miraculo ignaris moris per- 
linacia Romanoruru esse. 5ueton. Cces. 68. Nt 
patientia et pertinacia hostis, animi suorum fran- 
gerentur. Plin. 37. Hist. nat. 3. 13. {bi). De 
lyncurio dici cogil aucloruro perlinacia: quip- 
pe gemmam esse volunt. — c) In fabulis est 
soror jEtheris et Diei, habetque praelerea fratres 
Fatura, Laborem, Dolum etc., sorores Inviden- 
tiam, Hueriam, Querelam etc. Cic. 3. If at. D. 
17. 44. 



PERT1NAX 

PERTTNACfTER, adverb, iiomp. Perlinacius 
el Sup. Pertinacissime 1. et 2. — Per ttnac iter 
est idem ac valde tenacilpr, motto tenamncnte. 

I.) Proprie, de rebus ph>sici«. Plin. 33. /fist. 
vat. 6. 3:i. (100). tie a r gen1o vi>:o. Quum »ra 
ioauraotur, sublituni bractein pertinacissime re- 
tinet. Id. 1G. ibid. 43. 83. ••221). I.igna viridia 
serr.e pertinacius resislunt. ft. e. Valid in 5, fortius, 
retinendo serram, el remorando. Sueton. Tib. 
74. Onis exarsil i^pente, atque in multiin no* 
Clem perlinaciter lutil. h. ?. constantei ignem 
retinuit. Quin! il. 1. t. J. Die ipsa ma sis per- 
linaciter hit- rent, qua- d" ten 'Ma sunt, el ibid. 
13. Pflrliuaci.s-inie d urate. 

II.) Tran.»Ut«, morali ratione. — a > In ma- 
lam partem est obstinate, coiiturnaciter. nimis 
per sev era titer, pervicacilcr. ostxnalamenle, per- 
tinacemente. j7rt(Aov»j. Suli. in oial. licinii ad 
pleb. a med. Si re> perlinaciter iclinebunt. Plan- 
cus ad Cic. JO. Fatn. -2 J. N't- cui ubt recta to ruin 
viderei uirnium perlinaciter Lepido wilen^us. Sut- 
ton. Cues. 1 . Perlinaciter contendere, et ibid. 16. 
Caeciliu Meteilo ttirbulentissimas lepei ft;renli, 
aucLoiein se pertinacissime pnestitit. - b) Id 
tjonam partfin est cons tan tcr, perseieranter, co- 
ftanlejiientf. ;77:udvr»r. f'arro 1 Ii. Ii. 20. 3. 
Neque periinariter, qnem juvtmcum fece*"is dex- 
ter u in. in eo manendum. Ain't. B G. 8. 13. 
Quurn conslantius univursi paludern transissent, 
et pertinacius reliquaiu mullitudiniiu essent in- 
secuti. Sue.lon. Claud. 40. evtt . Portinaci»sime 
liberallbus studiia dedilu>. Seneca Ey. \i. Per- 
linaciter studes. ft, omnibus omissi>, hoc ursum 
as is. 

PERTiNAX. acis, adjtCl. Comp. Pctinacior 
et Sup- Pert Lnacissimus II. 3. 2. y — Pertinax 
est valde tenax. foil iter re line us, inolto tenace. 

I.i pioprie. Il.nat. 1. Od. 'J. 2:\. Pisriu>'i.ie 
dereptun: lacerlis, Aul digiio male pertinaci, 
A put. Florid. 7i. 23. Ales oculis persequ.ix. ua- 
guibus pertinax. 

II. "i Translate. ^ De avaro dixil Piaut. ('apt. 
2. 2. 35). Tenax ne pater est ejus? phi. immo 
edepol pertinax. avarissimo ^ 2. De rebus 
physicts, eH qui diu durat. Plin. 10. }IiU. 
nat. -29. 43. (81). dV luscinia. Tanta vox tarn 
parvo in corpusculo, tain pertinax Fpiri'us. (.Adde 
Quintil. 11. 3. 40.) Id. 18. ibid. «. 20. (.83). 
Siligo in Allobrogum aero pertinax : in ceteris 
biennio in trilicum transit. ^ 3. Hern qui diu 
et constarster durat. qui perseverat; et occurrit 
quum in bonam, turn in inalam partem- — 1.°) 
De abstractis. Liv. 2">. 14. Vicit tamen omnia 
pertinax virtus. Martial. 8. 38. Qui praestat pie- 
late pertinaci, etc. Adde Senec. P.p. 120. circa 
med. Plin. 24. Hist, nat. 17. lol. (159). Hoc 
volumen Pythagorae pertinax fain a anliquitasque 
vindicant. Quintil. 1. proccm. $ 27. Pertinax 
sludium — Cic 1. Fin. 8. 21. (^oncertationes 
in disputando pertinaces. indi^nas philoiopbia 
mibi videri soient. Plin. 2'» Hist. nat. 1. 1. 
(1). odium. Liv. 2. 40. sub fin. certamen. Se- 
neca Here. (Et. i8r>4. dolor. Quintil. declam. 
9. 8. sub fin. Pertinaces laciimae. GeU. 2. 1, 
Stare solitu* Socrates dicitur pertinaci statu, 
perdius atque pernox etc. — 2. u ; De hominibus. 
— a) Absolute. — In bonam partem signifi- 
cat censtantem, perse verantera. costanle. fe.rjno. 
per sever ante, ixiucvo-. Liv. 2S. 2.2. ad fin, 
Vetus miles adversus temerarios impetus perti- 
nax. ef 2!». 33. Turma pertinacior in repugnan- 
do. telis obruta est. - In m-ttara partem signi- 
ficat obsliaatum, oblirmaium, pcrvicacem, coo- 
lumacem. nimisqite in sentcntia persisteDtem ; 
pertinace., ostinato, tcstardo . cj~;cjct:;. Cic. 
1, Fin. 8. 2S. Certe pertinax non ero. tibique, 
si mihi probabis ea qua- dices, libeater assen- 
tiar. ef '2. ibid. 33. 107. Pertinacissimus fue- 
ris, si in eo perstiteris. — b> Cum Infmito. 
floral. 3. Od. 29. 51. Fortuna Ludum insolen- 
tem ludere pertiuax. — C) Cum Genilivo. Apul. 
de Mag. sub fin. Virum sequum, et justitia? per- 
tinacera. Vol. Max. 6. 3. n. 3. irae. Alii leg. 
ira. Sed et tenax Genilivum regit. — A' If. De 
coguom. Rom. V. ONOM. 



PERTINENTER 

PERTINENTER. adverb. Comp. Pertinentius 
et Sup. Fertinentissime. — Pertineoter est con- 
venienler, a pie, <« propositi}. Tertutl. 4. flrfuers. 
J/dr..\on 38. Vides quum peitiaenter ad cau- 
*iiin? et ibid. 9. Per tint iiUls volebat agnosci. 
e/ «/»£«<. 31. Pertineniissime ad Kane parabolam. 

PIlRTlNEO, a.'?, niii, "ere, n. 2. per et le- 
nt,, a r Inmate ten r/noJ ft in tendo inest). Part. 
Pert menu I et II. I. — Perlinere (quod usum 
habel in leiliis porsonis, in Inlinilo et in Parlici- 
pio est pervenire. periinKere. penetrans permea- 
re. diripi. porri2i, extendi, y.a^rxw, itap7jx<o M. 
giungere. art irate, slender six fr'r. s'etendre, a- 
bouii> , alter }u>«,u a, m diriger vers; IJisp. 
extrnderi.e, Herat se ha at a ; Ceim. sic/i wo/iin. 
prhfikcn. -au&deltnen . reichen , -■'•■ft -<alre 
cken: Angl. (u reach, extend, stretch). 

I.i Proprie. fie. -2. -Vat. /). 54. 136. Aspera 
aiteria ad puimoni-s usque pertinet. Win. 11. 
i/i.s?. nof. '37. G.">. i M'J). Vt-nas ab oculis perli- 
nere *»■.! cerebrum, pciitissimi auctores tradunt. 
Ca?i. 1. B. G. I. Relg;e ab evtremis Gallia* ii- 
nibus oriuntur. pertinent ad inleriorem partem 
flumini; Rheni. /d. 3. /?. ('. 49. Omnes mos, 
qui ad mare pertinebant, Caesar averterat. met- 
Ua.no capo, et 6. B. G. 10. Silt am ibi esse in- 
finita m;igniludir.>-: banc longe introrsus per- 
tinere. I lv. Dig. 4;t. 22. t. a med. Quod ait 
praetor, pertinet, hoc Mgnilica' : quod e\ edibus 
ejus in tuas pertinet. hoc est dirjgiiur, exten- 
ditur, peri en it. Au\ 25. 24. In vast* magnitu- 
dinis urbe, partium sensus non satis pertinens 
in omnia. Cic. 2. .V«f. D. 35. 137. Vena; in 
winiifis partes corporis perUneutes. et ibid. 135*. 
Nervorum implicatio toio corpore pertinens. 
el ibid. 28. 71. Ueus pertinens per naturam 
cujusque rei, per terras Ceres, per maria Ne- 
ptunus, alii per alia. Auct. B. .-ilex. 2. In omnes 
partes, per qu.-.s .Egypli regnuin pertinet, lega- 
tos miserant. 

II.) Translate. % 1. L.ite patet, et signUi- 
cat pertingere, porrigi, extendi translate sum- 
pta. Plin. IS. 'Hist. nat. 35. 78. (341). Quam- 
obreru el hope brpviter altingimus . scrutati 
maxime pi.rtinentia. quelle, cose che (anno pir't 
a propositi;, tl 29. ibid. I. 1. {2>. Quae jam 
parata atque pcrlinenlia erant. Gelt. 16. 3. Verba 
Erasislrati ad ea<« rtrri pettinenlla. Liv. 23. 27. 
£a car ita j patriae per omnes ordjnes, velut te- 
nure uno, pertinebat. Seneca 2. Quaes t. nat. 
57. Fulinina perpetua, quorum signiticatio in 
totam vitam pertinet. Id. F,p. 12. a med. Uic 
pertinet a nalali ad diem extremum. L'ic. Amic. 
1i. ">0. Constat, bonis inter bonos quasi necessa- 
riain benevolenliam esse. Sed eadem bODitas et- 
iam ad multiludinem pertinet. s'estende an- 
che sopra la mottitudine . et Scctvola Dig. 
17. I, 60. Semproniam ad animuin meum per- 
tinere cognovisti. h. e. a me amari, vel raihi 
curse esse. Cic. 2. Oral. 2. 6. Non cogoitis rebus 
omnibus, qua: in (at. ad) tantara prudentiam per- 
tinereut. che entrant) a costituire una si gran 
cognizione. et .Senect. 23. 82. Magnos virus 
lanta esse conatos, qu;e ad posteritatis meroo- 
riara pertinerenl. che giungessero. et 2. leg. Agr. 
S. 20. Illud de minore parte poptili, quo pertt- 
neat, vioete. dove vada a finite, quo tendat. 
Sic f'arro 2. H. H. !. 26. Uabent in villis uiu- 
iieres: et id perlinere putant, quo facilius ad 
greges pastores retineant. truer per fine; per 
mira di trattene.re, etc. Cic. 8. At I. \f. Eo 
scripsi, quo in suadendo pius auctoritalis habe- 
rcrn : codemque pertinet, quod causani ejus pro- 
bo. ha la medesima mira. et Brut. 87. 200. 
Quod aulem plures a nobis nomioati sunt, eo 
pertinuit, quod intelligi vului, in eo, cujus o- 
mnes cupidissimi essenl, quam pauci digni no- 
mine evadcrent. Id. 7. Verr. 10. 2fi. Sum ma 
Jlluc pertine'., ut sciatis, q«oniam plura gefiera 
sunt imperalorum, ex quo genere isle sit. et 3. 
yfal. D. 23. 6o. Interpretando, quorsum quid- 
que pertineat. cne voglia sigjiijicare. Sic Plant. 
Merc. 2. 1. 2K. Hoc quam ad rem credam per- 
tinere somnium, nequeo invenire. % 2. Per- 
tinet ad me, cadit in me. Id. True. k. 3. 36. 



— 683 — 

Magis pol bsc roalitia pertinet ad viros, quam 
ad mulieres. Cic. Rose, Am. 7. 18. Spero, ei 
hoc ipso non esse obscurum, ad quern suspicio 
maieficii pertineat. Phadr. I. 14. Hoc perlinere 
vere ad illos diierim, el«. cade<e. calzart>. qua- 
drate. ^ 3. attinet, special, appartiene., fis- 
tpiaida, co nce.r ne, irpcsijxet. Pompon. Dig. 50. 
16. 181. Verbuni illud perlinere latissime patet. 
Nam et eis rebus petendis aptuni est, qu* noslri 
dominii sint, "t eis, quas jure aliquo pos«idea~ 
mus. quamvis non nostri dominii sint. Perlinere 
»d nos etiam ea diciiiius, qua; in nulla earuro 
cai^a sint. sed esse possml. rac. 3. Hist. 14. 
F . -.fiu^natae urbis pr.tdam ad militem, dedita; ad 
• uces per tin ere. Cic. 3. Pin. 1). 24. Quum ani- 
mal proefssit paulluin, et, quatenus quidquid se 
altingat, ad seque perlineat. perspiccre ciepit, 
etc. Id- 13. Fain. 13. Quum virtutibus, turn et- 
iam forluna, si quid hoc ad rem perlinet, or- 
nalus. se cib j'a punto a proposito. et Plant . 
Mud. 4. '♦. 62. Quid ista ad vidulum pertinent, 
servae sint ist«x, an libera;? che han che /'are? 
At Fleckeisen. iei;. Quid id ad vidulum alli- 
net. yepos Thrasyb. 2. sub fin. Nil altigil, nisi 
arma, et qu« ad victum pertioebant. Tac. 3. 
Ann. 48. Nihil ad patriciam Sulpiciorum fami- 
liam Quirinius pertinuit. non ebbe alcuna at- 
tinenza con etc. Martial. 7. lu. Illud dissi- 
rnulas, ad te quod pertinet. Ole, Quodque ma- 
gis cura? convenil esse tua;. a te importa, tua 
interest. V. reliquum epigratnma. Cic. Rose. 
Am. 13. 36. Ili^ res ad meum officium perti- 
net. Id. 1. ad Brut. 2. Et id valde pertinuit, 
ut ego turn intelligebam, ad rempublicam; ut 
nunc judico, ad dignitatem loam. h. c. luit e 
republica, expediit, interfuit, utile fuit. 

PERTLNGO, is, ere, a. 3. uirivare, giungere, 
pervenio, pertineo. AlTeruntur loca Cic. 2. JYat. 
D. 9. 24.; C(£s. 3. B. C. 68.; Sail. Jug. 52., 
Liv. 25. 24.; Quintil. 2. 4. a med.; et Plin. 

11. //is/, not. 37. 55. (149)., sed ubique lectio 
variat, et pertineo ab aliis reponitur. Sic apud 
Lucrel. ■%. 277. non pertingit, sed perlerget le- 
gendum est. — IIwc Forcellinus. Ceterum ad 
v«rba Salt. Jug. 52. {.al. 48.) Ei eo medio quasi 
coilis oriebatur in immensum pertingens. Ii> i- 
tzius bsec aduotavit: I'ertingens, quod ad unuin 
omnes tenent libri, plurimi editores auctore 
Gionovio a<> Liv. 25. 24. 6. mutarunt in per- 
tinens; et sane per tinere verbum frequentius 
esf in locorum situ describendo. Sed Gertachiv, 
qui pertingere probat, asseulimur, nihil esse, 
cur iioc verbum omnibus Codd. lirraatum, per 
se suspectum habeamus, praesertim apud Sallu- 
stium, in muitis a vulgari usu discedentem. Sic 
et f r itruv. 2. 10. 1. Schneider. Montis (Apen- 
runi)jugum se circumagens et media curvatura 
prope laugens oras maris lladriatici pertingit cir- 
cuilionibus contra frelum . Amen. Descript. 
Orb. 986. Infortunalam pertingens cespite Tro- 
jam. Vbi Scbrader. : Vellem equidem scripsisset 
Avienus contingent, sed nihil ten tare tiitius est. 
f'ulgat, inter pr. ad Hebr. 4. 12. Vivus est 
enim sermo Dei et efficai et penetrabilior omni 
gladio ancipiti ; et pertingens usque ad divisio- 
nem animts ac spirit us. Venant. Fort. 6. cartn. 

12. 53. Longtus id absens, ibi sed per tin go 
quod opto. h. e. tandem atlingo. 

PERTISUM pro pertcesu-m. V. PERT^EDEO. 

PERI OlERO, as, svi, atum, are, a. I. valde, 
aut usque ad (inem tolerare. Accius apud JVon. 
p. 292. 12. Merc. Pertolerarem vitam. Zucret. 
5. 315. nequ6 enim caderent avulsa repente Ex 
inCnito quae tempore pertolerassent Omnia tor- 
menla .etatis. 

PERTOnO, nas, nrji, nare, n. 1. Part. Per- 
tonans sub a. — Pertonare est valde tonare; 
sed occurrit translate lantum. — a) Absolute. 
Hieronyrn. Ep. 53. n. 8. Abdias perlonat contra 
Edom sanguineum terrenumque bominem. Id. 
advert. I/elvid. n. 20. Quando vero vox ilia 
pertonuit. Id. Ep. 51. n. 4. Doclrina oubis est 
diinitienda ipsius Domini Salvatori* in Kuange- 
lio pertonaDlis. — b) Cum Accus. Ambros. 
Serm. f'er. 2. Pertonare gloriam Chrisli. 



PERTRACTUS 

PERTORQUfiO, torques, torsi, tortum, tor- 
quere, a. 2. idem ac torqueo, distorqueo. Lu- 
cret. 2. 401. ferique Ceotauri fcedo pertorquent 
ora sapOTe. Afranius apud Festum p. 339. 28. 
Mutt. Quam senlicosa verba pertorquet turba! 
ubi pro turba alii leg tuba, alii alia. 

PERTRACTATE, adverb. Plaut. Capl. prol. 
54. Profecto eipediet fabula? huic operam da- 
re: Non pertractate facta 'si, neque item ut ce- 
tera, h. e. non vulgariter, non ralione in aliis 
usitata el pertraciata. sed nova et singular!. 

PERTRACTATIO eel pertrectatio, onis, f. 3. 
f " i " i !n« *t assidua tractatio, maneggiamento, 
syxsipY,otq. Occurrit translate lantum; et ^ 1. 
Est actus tractandi aliquid manibus, sed meta- 
pborice. Gelt. 5. 1. Proinrte ut eum alTecerit 
animi partium aul dncerarum aut segrarum 
philosopbi pertrectatio. ^ 2. Item est actu« 
versandi, percurrendi, considerandi. Cic. I. Oral. 
'♦2. 187. In grammaticis, poetarum pertractatio, 
historiarum cognilio, verborum interprttatio. et 
ibid. 11. 48. Non enim sine mulla perlracta- 
tione omnium rerum publicarurn etc. 

PERTRACTATOR, oris, m. 3. qui pertracial; 
et translate qui versat, esplicat. disserit Augu- 
stin. 3. contra Faus,t. 2. Divinarum Scripiura- 
rum pertractatores diligentissimi. 

PERTRACTATUS vel pertrcctatu ? . a, urn. f. 
voc. seq. 

PERTRACTO vel pertrecio, as, avi, stum, 
are^ a. 1. (per et traclo). Part. Pertractans I. 
et II. ; Pertractandus II. — Perlractare est 
manibus tractare, versare, conlingere , contre- 
ctare, Eyvetsew (It. toccare, maneggiare ; Fr. 
jat«r, patper, toucher; Hisp. locor, tentar, 
palpar, manosear ; Germ, betasten. befiihlen, 
begreifen; Angl. to handle much or often, 
touch). 

I.) Proprie. Plaut. Asin. 1. 3. 71. Si papil- 
lam pertractavit. Cic. 5. Pared. -2. 38. Revi- 
viscat M\ turius, et videat aliquem barbatuios 
mullos exceptantem de piscina et pertractan- 
tem. Justin. 1. 9. 17. Turn pertractare caput 
dormienti jubet. Auct. B. Afr. 72. Nam et mi- 
lites bestias manibus pertractabaut. Plin. 25. 
Hist. nat. 6. 30. i66). Cbironi Herculis bo- 
spitio excepti pertraclanti arma, sagitta eicidit 
in pedem. Po-tlad. 4. R. R. 12. llubulcus ad- 
mulceal nares {bovutm el lerga pertractet. Pe- 
tron. Satyr. 24. Pertrectato vasculo lam rudi, 
hoc, inquil, etc. At. leg. protracto. Mar cell. 
Empir. c. 15. p. 106. ed. Aid. Interiora fau- 
cium remedio aliquo pertractare. 

II.) Translate est diligenter versare, persol- 
vere, percurrere, considerare. Cic. 2. Fin. 35. 
118. Introspice in mentem tuam, eamque omni 
cogitatione pertraclans, percontare ipse te, an 
etc. Id. 1. Orat. 51. 222. Orator ita peragrat 
per animos hominum, ita sensus mentesque per- 
tractat, ut etc et 2. ibid. 8. 32. et 44. 186. Per- 
lractare animos hominum. Id. 2. Invent. 14. 
45. Facilius ad inventionem animus incedet, si 
gesti negotii et suam, et adversarii narrationera 
saepe et diligenter pertractabil. Plin. 7. Ep. t7. 
Primum, quae scripsi, mecum ipse pertracto, 
deinde duobus aut tribus lego, esamino, ritoc- 
co. et Cic. i. Nat. D. 4. 9. Ad toum phi- 
Iosophiam pertractandam se dare- a trattare, 
spiegare. et 4. 7"msc. 10. 23. Qua oratione pr«- 
termissa, ea, quas rem continent, pertractemus. 
/». e. disseramus, disputemus, explicemus. Id. 
1. Divinat. 56. 128. Qui cur sum rerum even- 
torumque consequentiam diuturnitate pertra- 
ctata ootarerunt. et 3. 7Y*sc. 14. 30. Perco- 
ptas penitus el perlractatas res humanas habere. 
— Et absolute. Boeth. De differ, topic. J. p. 
858. Ilia vero de philosophise ralione pertractat. 
et ibid. p. 859. Nunc de theseos divisioue pertra- 
ctabo. — Per tractate visit vulnera apud SU. 
It. 10. 452, est diligenter allenteaue perspicere, 
et quasi manu explorare: catachresis. Simile est 
derorare oculis apud Justin. 21. 5, 7. et o* 
cutis comedere apud Martial. I. 97. 

PERTRACTUS, a, urn. /'. PERTRAHO. 

PERTRACTUS, us. in. 4. mora, pcrduralio. 



PERTRAHO 

Tertult. Orat. 5. Quidam pertractum quemdam 
in saeculo postulant. P. voeem sequent. 

PERTRAHO, tra"his, traxi, cractum, trahere, 
a. 3. (per el Iraho). Part. Pertractus I.; Per- 
trahendus II. 2. — Pertrahere est trabere, per- 
ducere. ad destinalum finem trahere, cum mo- 
limine trabere, i'^Akw (It. trarre , tirare a 
forza, strascinare, condwre; Fr. lirer jusqtC a, 
trainer vert, entrainer de force; Hisp. tirar, 
rastar fuertemente, arrastrar ; Germ. hinzie~ 
hen 3 -schleppen, mit Gewalt weg- ,hin- , fort- 
bringen, fiihren; Angl. to draw, draw with 
an effort, drag, l-ead, conduct). 

I.) Proprie. Liv. 7. 39. ad /in. Somno gravi 
Quinttum oppressum, mortem, ni sequeretur, 
denunciantes, ia castra pertraxerunt. Id. 21. 28. 
a med. Ralis ah actuariis aliquot navibus ad 
alteram ripam pertrahitur. Plicedr. 3. 10. Ac- 
cusalores postularunt mulierem, Romamque per- 
traveruDl ad ceotumviros. Vol, Max. 5. 2. n. 
3. extern. Pertrahere aliquem in jus. et 1. 7. 
n. 8. extern, aliquem intra maenia vinctum. 
Plin. 7. If iit. nat. 2. 2. (11). Homines silves- 
tres ad Alexandrum Magnum pertractos, Baeton 
itinerum ejus mensor prodidit. Tac. 2. Hist. 
72. Pertractus ad Vitelliurn. Aurel. Vicl. Cce- 
sar. 8. a med. Ad scalas Gemonias, perque eas 
pertractus, in Tiberim dejicitur. — Liv. 6. 24. 
Romanus, cedentem hostem effuse sequendo in 
locum iniquum pertractus, opportunus huic e- 
ruptioni fuit, 

II.) Translate. % 1. Pro exlrabere. Scribon. 
Compos. 173. extr. Oportet autem locum raor- 
sum a rabioso cane, val a serpenie, diu tenere 
in exulceratione ; neque pati cicatricem ducere, 
ut virus ilia pertrahatur. ^ 2. Item in longum 
traho, produco. Ptin. 28. Hist. nat. t. 2. (9). 
Vitam quidem non adeo cxpetendam censemus, 
ut quoquo modo pertrabenda sit. A I. et ipse 
Sillig. leg. trahenda. 

PERTRANSEO, is, Ivi vel li, Hum, ire, n. 
anom. per medium transire, passare, oltrepas- 
sare, Steoyjiuat, 8ia/3aSi £w.' 

I.) Proprie. Ptin. 37. Hist. nat. 5. 18. (68). 
de smaragdo. Nubecula albican lis est vilium, 
quura viridis non pertransit aspectus, sed aut in- 
tus occurrit, aut etc. 

II). Translate. Seneca Ep. 4. Mors ad te venit. 
Timenda erat. si tecum esse posset; necesse est 
aui non perveniat, aut pertranseat. 

PERTRANSLCClDUS, a, um, adject. valde 
transtucidus. Plin. 13. Hist. nat. 12. 24. (79). 
Cbarta indecoro visu pertrauslucida, 

PERTRECTO, as, etc. V. PERTRAGTO. 

PERTREMISCO, is, ere, inchoat. n. 3. valde 
tremo. //ieronym. 3. in Isaj. 7. 2. Populus 
David, simpliciter credens in Dominum, pertre- 
miscet. Id. I. ibid. 10. 5. Semper sibi irapen- 
denlem manum Domini pertremiscant. 

PERTRRPlDUS, a, urn, adject, valde trepidus. 
Capitolin. Maxim, et Balbvn. 1. Senatus per- 
trtpidus in aedem Concordiae concurrit. 

PERTRfBl'O, bQis, boi, batum, bdere, a. 3. 
idem ac tribuo. Plin. 10. Ep. 18. Apud me et 
miliies et pagani certatim ei, qua privatira, qua 
publice, testimonium pertribuerunt. Alii leg. 
retribuerunt. Id. PUn. 10. Ep. ad Trajan. 18. 
Qua prlvaliin, qua publice, testimonium per- 
tribuerunt, ef Paneg. 95. Vos (mihi) in istis 
offlciis etiam-cuncti constants antiquissimum 
testimonium pertribuistis. At legendum est per- 
hibuerunt, perbibuistis. 

PERTRlCOSUS, a, um, adject. scabro$o, mo- 
lettOy valde tricosus, tricis plenus, difficilis. Mar- 
tial. 3. 63. Res pertricosa est, Gotile, beiius bomo. 
Alii leg. petricosus; flit* prsetricosus. 

PERTRISTIS, e, adject, valde tristis. 

1.) Proprie. Vet. Poeta apud Cic. 1. Di- 
vinat. 8. 14. Ssepe etiam pertrtste canit {Or ell. 
ciet) de pectore carmen, h. e, augurii valde in- 
felicis. 

II.) Translate est idem ac perseverus. Cic. 
Ccel. 11. 25. Fuit in bac causa pertristis qui- 
dam patruua, censor, magiater. 

PERTRITUS. 9 , um. V. PERTBRO. 



— 684 — 

PERTRUX, ucia, adject, omn. gen. Talde trui. 
Apul. 5. Met. Qua: te pertrucis bestiae nuptiis 
dastinatam esse clamavit. Alii leg. trucis, et qui- 
dem, ut probat Oudendorp. multo melius. 

PERTUMESCO, mescis, mui, mescere, inchoat. 
n. 3. valde tumesco. Vox a Leiico expungenda ; 
occurrit enim tantum in Not. Tir. p. 115. 

PERTfJMlDUS, a, um, adject, valde tumidus. 
Apul. de deo Socrat. init. Pertumida iuna. El- 
merh. proturaida legit- 

PERTC'MDLTUOSfi, adverb, vaide tumultuose- 
Cic. 15. Fain. 4. Pertumultuose, neque tamen 
non vere, Parthos in Syriam transisse, nuncin- 
verunt. 

PERTUNDO, tundis, tddi, tQsum, tundere, s. 
3. (per et lundo). Part. Pertusus. — Pertun- 
d<*re est tundendo perforare, Stottpuira'd), Bcaxd- 
nTwilt- battendo forare, traforare; Fr. per cer 
d'outre en outre, trouer, perforer, creuser; 
Hisp. agujerar, koradar, barrenar ; Germ, dur- 
chstossen. durckbohren, durchlockern ; Angl. 
to beat or break trhough, bore through, per- 
forate, punch). Occurrit — ■ a) Generatim. En- 
nius apud Friscian. 10. p. 871. Putsch. Ingenio 
forti dextrum latus pertudit hasta. Id, apud Ser- 
vium ad Virg. t. /En. 81. nam me gravis impe- 
tus Orci Pertudit in latus. CatoR. R. 41. Terebra 
vitem pertundere. et 52. Calicem pertundito per 
fundum. et 157. a med. Sub sellarn supponito 
pertusam: eo mulier assidat. Plaut. Pseud. 1. 
2. 37. ye quisquam pertuodat crumenam, cautio 
est. Varro apud Non. p. 544. 18. Merc. Si vasa 
babes pertusa, plumbum non babes? Zucret. 4. 
1286. >onne vides etiam guttas in saia cadentis 
Humoris longo in spatio pertundere saia? et h t 
1267. levare ac radere tigna, Et terebrare etiam 
ac pertundere, perque forare. Catull. 32. 10, 
Nam pransus jaceo, et satur supinui Perlundc 
tunicamque palliumque. Colum, 6. H. R. 15. 
1. Si bos surculum calcaverit, aut acuta testa, 
vel lapide ungulam pertuderit. rompera. et Vi- 
truv. 10. 22. suo fin. Crebra foramina pertudit. 
Inscript. apud Henzen. 7297. si potest illa 

(VenUS\ MIHI TBNERVM PKRTVWDERB PSCTVS OVXT 
BGO NON POSSIM CApVT DBAB PHANGBRB ? Ulp. big. 

9. 2. 27. ad fin. Si uxor margaritas perforasset, 
ut pertusis in linea uteretur. Pers. 4. 28. jugum 
pertusa ad compita iigit. h. e. pervia. — by 
Speciatim, In pertusum dolium quippium con' 
gerere, proverb, frustra laborare, tempua lerere, 
operam ludere, nihil proQcere, perder il tempo, 
imbottar nebbia. Ductum est a fabuta Danaldum. 
Plaut. Pseud. 1. 3. 135, In pertusum ingeri- 
mus dicta dolium. Lucret. 3. 935. Nam gratis 
fuit h*c tibi vita anteacta priorque, Et non o- 
mnia pertusum congesta quasi in vas Commoda 
perflux'.'re atque ingrata interiere, Cur non ut 
plenus vitac con viva recedis? Adde ibid. 1009. 
et 6. 20. 

PERTUNSOHlUM vel pertusorium, li, n. 2. 
veretrum, penis. Ex multis Gloss, vett. vocabu- 
lum hoc eruendum videtur: V. PERTUNDA in 
ONOM. et G. Lowe, Prodrom. in Corp. Glos- 
sar. Latin, p. 411. 

PERTURDATE, adverb, confusamente, 8«-r- 
rapaXTw;, confuse, non servato ordine rerum 
et temporum. ( , ic. 1. Invent. 20, 29. Ne quid 
perturbate, ne quid contorte dicatur. Id. Orat. 
35. 122. Sua conOrmare, adversaria evertere, 
eaque eflicere non perturbate , sed singulis ar- 
gumentationibus iia coocludendis, ut efficiatur 
quod sit consequens iis, fjuaa suraentur ad quam- 
que rem confirmandam. h. e. sine nexu idoneo, 

PERTURBATro, onis, f. 3. tarbatio, confusio, 
tapa^V (It. confusione, perturbamento, disor- 
dine; Fr. confusion, perturbation; Hisp. con- 
fusion, desordtn , perturbation; Germ, die 
Verwirrung, Unordnung, Zerruttung, Unra- 
he; Angl. confusion, disturbance, disorder, 
disquiet, trouble, perturbalion). 

I.) Proprie. Cic. 2. Divinat. 45. 94. Turn sere- 
nitas, turn perturbatio caeli. 

II.) Translate. ^ 1. Generatim de inordinata 
et grayi rerum et animorum mutatione. Cic. 9. 
Earn. 15. med. Mir arts me tanta perturbatione 



PERTURBO 

valetudiois tuas tarn graviier exanimatara fuiss* ? 
Id. 3. Parad. 2. 26, Quidquid peccatur, pertur- 
batione peccatur rationis atque ordinis. Id. 1. leg. 
Agr. 8. 24. Hoc motu atque hac perturbatione 
animorum atque rerum. Id. I. Nat. D. 2, "V Qui- 
bus sublatis, perturbatio vitas sequitur et ma- 
gna confusio. Id. Place. 37. 94. Videtis, in quo 
motu temporum, quanta in conversione rerum 
ac perturbatione versemur. Cces. 4. B. G. 29. 
Magna totius exercitus perturbatio facta est. 
^ 2. Speciatim et s;epe dicitur de cornmotione 
animi, affectione. passione, uffetto, naSr:;. Cic. 

4. Tusc. 5. 10. Qua» Graeci wa^i; vocant, no- 
bis perturbationes appellari magis placet, quam 
morbos, el ibid. 6. II. Est igitur Zenonis b*c 
definitio, ut perturbatio sit aversa a recta ra- 
tione, contra naturam, rtiiimi commotio : quidam 
brevius, pertuibationem e.-se appflilum vehemen- 
tiorem. et 15. 34. E\ vitiositate concitantur per- 
turbationes, quae sunt turbidi animorum con- 
citatique motus, avcrsi a ratione, et immicissimi 
mentis vitaeque tranquillae. Id. 3. Fin. 10. 35, 
Perturbationes junt geneie quatuor. partibu* 
plures, aegritudo, for mid. o, libido, Iwtitia. Id. 2. 
Orat. 42. 178. Impetu quodarn animi et per- 
turbatione magis, quam judicio, aut consilio regi. 
Id. 1. Off. 7. 23. Qui injuste impetum in quein- 
piam facie aut ira aut aliqua perturbatione in- 
citatus, is etc. Id. 1. Divinat. 30. 62. Pertur- 
bationem allerrc. Id. 1. Off. 30. 131. In per- 
turbationes atque eianimationes incidere. 

PERTURBATOR, oris, m. 3. pet turbatore, 
xaocLXT-rJs, qui perturbat. Sulpic. Sev. 2. Hist, 
sacr. 49, I'erturbator Ecclesiarum. 

PERTURBATRIX, Icis, f. 3. perturbat rice, 
quae perturbat. Cic. 1. Legg. 13. 39 Pert-ir* 
batricem autem harum omnium rerum Acade- 
miam, banc ab Arcesila et Carneade recentem, 
exoremus, ut sileat. 

PERT0R8ATUS, a, um. V. PERTURBO. 

PERTURBlDUS, a, um, adject, vaide turbidus, 
perturbatus. Vopisc. Saturnin. 7, Si perturbi- 
dam civitatem vidisset, etc. 

PERTURBO, as, avi, Jtum, are, a. 1. (per et 
turbo). Part. Perturbans II. 2.; Perturbatus 
II. 2. et in fin. — Perturbare est valde turbare, 
confundere, ruiscere, Stirapclrxu) (It. perturbare, 
confondere, sconvolgere, sconcertare, disordi- 
nare; Fr. troubler fortement, porter le desor- 
dre dans; Hisp. turbar fuertemente, desa* 
zonari Germ, ganz in Unordnung , - Verwir- 
rung bringen; Angl. to disturb greatly, throw 
into confusion, confuse, trouble, disorder, 
perturb, perturbate). 

I.) Proprie. Lucret. 4. 664. Quippe, ubi mi 
febris bili superaate coorta est, Aut alia ratione 
aliqua 'st vis excita morbi, Perturbatur ibi jam 
totum corpus, <*t omnes Commutanlur ibi po- 
situras princtpiorum. 

II.) Translafe. ^ 1. De rebus physicis est 
permiscere, mescolare. agitando. Pallad. 12. 
R. R. 18. Inulam., lanri folia et cyperum permi- 
»cere cum salibus, et diu oleo injecta pertur- 
bare. ^ 2. Gen«ratim est inordinate mutare, 
evertere, subvertere. Ter. Andr. 3. 4. 22. jam 
perturbavi omnia: Herum fpfulli; in nuptias con- 
jeci herilem filium etc. Cic. 4. Acad. (2. pr.) 

5. 14. Similiter vos, quum perturbare, ut iili 
(Gracchi) rem publicam, sic vos philosophiam 
bene jam constitueam velitis etc. el ibid. § 15, 
Ut in optima re publics Ti. Gracchus, qui otiura 
perturbaret, sic etc. Id. Sull. 20. 56. Sittius est 
ab hoc in ulteriorem Uispaniam missus, ut earn 
provinciam perturbaret. Id. Brut. 62. 223. Ut 
in his perturbem retatum ordinem. Id. 3. Off. 
29. 108. Coodictiones pactionesque bellicas 
perturbare perjurio. Sail. Jug. 63. Implicara 
ac perturbare aciem- Cu?s. 4. B. G. 32. extr. 
Paucis interfeclis, reliquos incertis ordinibus per- 
turbaverant. et 5. ibid. 37. Impetu facto pertur- 
bare ordinea. Plin. 1. Ep. 20. Oratio magnifies 
et excelsa tonat, fulgurat, omnia denique per- 
turbat et miscet. — Similiter part, prster. apud 
Cic. 3. Orar. 1 3. 49. Non confusis personis, noa 
perturbato oidine. Id. i. leg. Agr. 8. 23. Civitai 



PERTURPIS 

sediiionibus perturb&ta. Id. 1. Divinat. 29. 60. 
Soruoia vero raulto plnra cvenirent, si ad quie- 
tem inlegri iremus: nunc onusti cibo et vino 
perturbala et confusa ceroimus. Adde eurnd. 
ffarusp. rap. 21. 45. ^ 3 Specialim srape re- 
fertur ad animum, ct significal aiiquo ailectu et 
perturbatione commovere. Cic. Rabir. per dwell. 
6. 18. >iumqoain pupulus K. consulem me fe- 
cmet. ii vestro clamore perturbatum iri arbifra- 
retur. Id. Orat. 37. 128. Alteram, quod it*$r)- 
Ttv.ov numinaat. quo p^rlurbantut animi et con- 
citantur. Id. Mil. 1.1. Quum Milo roagis de 
re.ipubiica s.iSute, quam do. sua perturbetur. Id. 
h.Verr. 57. 132. Heec te vos noil perculit? 
noil peiturbavit? Id. H. Att. 1!. Quod rue roa- 
gno aiiirni motu perturbatum patas, sum equi- 
detu. — IfB. Pro deturbate. V. PER STRING 
sub II. — Hinc Part, prater, pass., cujus etem- 
pia supra mulimus, 

FerturbatUi, a, um, adjective quoque usur- 
patur, uo.de Comp. Pcrlurbatior'i. et Sup. Per- 
turbatissimus 1. Translate •[ I. Esi inquies, 
inordiaatus: cf. Ii. 2. Seneca 7, Qtuvst. nat. 
10. Perturbatissimum tempestatis genus. ^ 2. 
De aoimo, qui aiiquo afftciu et perturbatione 
afticitur et commovetur: cf. II. 3. Cic. 10. Att. 
14. Numquani vidi bominem perturbatiorem 
metu. 

PERTURPIS, e, adject, valde turpis, Cic. Cat. 
20. 60. (lum hac aliquid adolescentem hominern 
habuisse rationia, non tlbi perturpe, aut perfla- 
gitiosum esse videatur? 

PERTUSOR1UV vel pertuasorium, li, n. 2. 
V. PERTCNSORICM. 

PERTCsCRA, a, (. t. perforatio. Ccel. Aurel. 
5. Tard. i. n. 18. Pertusura patiens iocus. 
PERTtJSUS, a, uro. V. PERTUN'PO. 
PERUBIQl'E, adverb, idem quod ubique, ad- 
dita per pleonasmum praHposit- Tertutt. Pall. 2. 
ad fin. 

PERULA, a, f. 1. deminut. a pera, parva 
pera, sacculus, Hitchetla. 

I.) Proprie. Seneca Ep. 90. ante med. Dioge- 
nes quum vidissel puerurn cava manu hibentem 
aquum, f regit protjnus exempt um e perula ca- 
licein. 

II.) Translate. Apul. 5. .Vet. Psyche, non ita 
ut pridctn parvula. et ipsa jam mater es. Quan- 
tum, putas. boni nobis geris in ista perula? h. e. 
in hoc mem? sermo enim est sororum Psyches, 
qua cam gravidam alloquuntur, et illius uterum 
intumescentem manu tangunl. — IVB. Perula, 
alio sensu. V. PIRULA. 

PfiRUNCTlO, unis, f. 3. inunctio , unctio. 
Plin. 28. Hist. nat. 16. 63. (226). Perunctione 
prodesse' diciliir, Adde eurnd. 24. ibiik 15. 80. 
(131). Sic Tcel. Aurel. 2. Acut. 18. n. 105. 
Tunc-quiescere pormiUimus x}grn lantern, atque 
resumptum laxativa perunctione curari. Adde, 
eurnd. 2. ibid. 6. n. 28. ct 4. Tard. 3. ». 7,5. 
Sic Mar cell. Empir. c. 10. p. 100. retro ed. 
Aid. Si quando ulcuscuia in naribus fuerint, sa- 
nabuntur fomento aquae puiaE calidae per mollcs 
spongias, et medicamentorum infra scriptorum 
perunctiono, id est succo de. mods u«m vino 
tepefacto etc. Adde Theod. Priscian. I. 2. part. 
2. c. 2J. p. 308. ed. Aid.; et Plin. Paler ian. 
1. 54. 

PBRUNCTUS, a, um. f. voc. seq. 
PERl'NGO, gi3, xi, ctuin, gerc, a. 3. (per er 
ungo). Part. Perungens I.; Perunctus I. et II.; 
Fenmgentfus I. — Perungere est valde ungerc, 
circumquaque ungere. 

I.) Proprie. Varro 2. /{. fl. 11. 7. Tonsas 
(ones) recentes eodem die perungunt vino et oleo. 
Cic. I. Tusc. 47. 113. Corpora oleo perunxcrunt. 
Morat. Epad. 5. 59. Nardo perunctus. Ii. Art. P. 
1"i~l. faxtbus ora peruncti. Ovid. 3. Art. am. 
755. Carpe cibos digilis: est quidam gestus eden- 
di: Ora nee immunda tota perunge manu. Plin. 
31. Hist. nat. 9. 45. (104). Fervores febrium 
sale cum oleo perungere. Id. 29. ibid. 4. 28. 
(90). Perungere vulnera. Id. 28. ibid. 9. 37. 
(141). Adipe verrino axibus vehiculorum perun- 
gendis utl. V. AXUNGIA. Cassiod. 6. Hist. 



— 685 — 

Eccl. 12. a mtd. Bum ex melle et iiquamine 
perungentes. 

II ) Translate est illioere, distendere, spal- 
ma^e. Scribon. Compos. 20. Idem hoc medica- 
mentum etiain supra perunctum Urdius qujdem, 
sed eosdem efTeclus prsstat, maxime in teneris 
corporibus et Compos. 250, Beoefacit bujus 
radicis recentis succus ad sugillstiones et li- 
Tores perunctus. Adde ewnd. Compos. 224.; 
Mar cell. Empir. c- 36. p. 139. retro ed. Aid. 
a» c. 28. p. 128.; et Theod. Priscian. 4, p. 310. 
retro. 

PERURDANE, adverb. Sidon. 5. Ep. 17. od 
fin. Respondit tile perurbane. h. e. perfacete. 

PERURBANUS, a. ura, adjeci. valde urbanus. 

I.) Proprie. Cic. Brut. 68. 239. Etiam L. Tor- 
quatjs elegans in dicendo, in existimaudo admo- 
dum prudens, toto genere perurbanus. Ailde 
ewnd. 1. Orat. 16. 72. Utroque autem loco pei- 
facetum signilicare videtur. 

II.) Translate pro studioso urbis seu rerum 
urbanarum videtur poni in illo ejusd. -. Att. 
15. ad fin. Denique si solus non potero, cum 
rusticis potius, quara cum his perurbanis. 

PfiRURGfiO, ge$, si 3 gere, a. 2. <:per et urgeo). 
Part. .Perurtjendus 2. — Perurgere est valde 
urgere, impellere, iostare. ^ 1. Striclo sensu 
Trebell. GaUien. b. Quum helium Odenatus in- 
ferred Aureolus perurgeret Illyricum. Theod. 
Priscian. 4. p. 316. bis retro ed. Aid. Quod, 
quum medicaminum atque ungueotorum virtutes 
usque ad altiora viscera perveniant, necessario 
materice tenduntur et oppressione ventris perur- 
gentur. ^ 2. Latiori sensu. ^uefon. Tib. 25. 
Sum ma vi Germanicum ad capessendam rem- 
publicara perurgebant. Ammian. 29. I. Nocen- 
tes innocentesque maligna insectatione volucriter 
perurgebat S parti an. Sever. 23. Quum videret 
se perurgeri sub hora mortis. Imppp. Gratian., 
FalenUnian. et Theodos. Cod. Theod. 1.2. 6. 
Quum sint acerbius perurgendi, qui etc. — Per- 
urgere sacra, apud Sever. ,Etn. 226. est in- 
cumbers et instare inquirendis porscrutandis- 
que sacrorum rerumque cselestium arcanis et 
iatenlibuf causis. 

PERCROj firis, ussi, ustum, urere, a. 3. (per 
et. uro). Part. Perurens II. ; Perustus I. 1., 
3. et 4. ct II. — Perurere est valde urere, 
urendo consumere, fitxseajw (It. abbruciare; 
Fr. bruler, consumer; Ilisp. quemar, abrasar, 
conswnir, Germ, gens durchbrennen; Angl. 
to burn up, scorch). 

1.) Proprie. ^ 1. Generatim. Lucret. 5. 396, 
Ignis enim superat et lambens multa perussit, 
Ovid. 5. Past. 454. Spargebant lacriniis ossa 
perusta suis. Plin. 34. Hist. nat. 17. 49. (,165). 
Eadem in aqua calculus aereus quadrans si ad- 
datur, vas peruri. Curt. 4. It. 26. Quippe ubi 
loricam corpusque fervens arena penetravcrat, 
nee ulla vi excuti poterat, et quidquid attigerat, 
perurebat. — Sic de sole. Propert. 4. 9. 46. 
Libyco sole perusta coma. Seneca Med. 48 1. 
Usque a perustis Indira populis petunt, abbru- 
stolati. et Macrob. 2. Somn. Scip. 8. Zona per- 
usta. torrUla. Lucan. 4. 679, mixti Garamante 
perusto. et Colum. Arbor. 11. 2. Uvas, qu?e 
meridiem aut occidentem spectabunt, ne peru- 
rantur, 6uo sibi parnpino tegito. ^ 2. Specia- 
tim de asstu. Plin. 7. Ep, 1. Ardentissima fe- 
bre peruri. Curt. 4. 16. 12. Sitis prracipue fati- 
gatos et saucios perurebat. Al. leg. exurebat. 
^ 3. Item speciatim de lis, qu.ie cutera rumpunt, 
deterunt, perterunt et quasi igne amburuot. 
Ovid. 1. Pont. 5. 24. Subducunt onen colla per- 
usta boves. Morat. Epod. 4. 3. Ibertcis peru- 
sle funibus latus, Et crura dura compede. logo- 
rato, acciaci.ato, roso, lacerato. et Lucan. 6. 
193. Et galera fragmenta cava compressa per- 
urunt Tempora. acciaccano, ammaccano. ^ 4. 
Item de gelu et frigore quod conslringit et qua- 
si igne urit. Cato R. R. 161. Substramentis 
per hiemem operito, ne peruratur. Colum. 4. 
R. R. 8. 2. Hiemalis aqua brum» congelatio- 
nibus nova vulnera peruret. Seneca 4, Qucest. 
nat. 13. Viscera istorum vitiis torpentia nihil 



PERVADO 

sentiunt, niii frigore ilia vehementiora pwus- 
seris. Ovid. 3. ZYwc. 4. 48, aditricto terra per- 
mta gelu. Sic Quintit. Declam. 3. 3, Praadura 
priscii moribus mater t frigoribus ac solibus per- 
usta. 

II) Translate. Cic. 13. Fam. 15, Hominern 
perustum gloria volunt incendere; sed minus jam 
movent. Seneca Med. 547. Pectus perustum cu- 
iis. Ovid. 3. Art. Am. 543. Sed facile basremus, 
validcque peruriraur astu. h. e. amore accen- 
dimur. Martial. 12. 49. Illos {uniones) qui 
male cor meum perurunt. h. e. accendunt cupi- 
ditate habendi. Vol. Place. I. 76. tu sola ani- 
raos mentemque peruris Gloria, Seneca Const. 
Sap. 17. Paupertatis maledictum quosdam per- 
ussit. sco Ltd. — De iis, qui rivalem in amore 
ferre non pogsunt, Catull. 76, 3. atque intestina 
perurens Mi raisero eripuisti omnia nostra bo- 
na. 

PERUSTlO, onis, f. 3- perurendi actio, flagran- 
tia, abbruciarnento. — a) In re medica. Mar cell. 
Empir. c. I. p. 87. retro ed. Aid. Ad capiti* 
dolorem factum ex perustione prodest rosa sue- 
cus infusus capiti, sed etc, — b) Generatim. 
Auct. in Anthol. Lai. T. 2. p. 69. edente Bur- 
mann. Hac tellus nimis arida est, viator, No- 
stri facta perustione amoris. 

PERUSTUS, a, ura. V, PERURO. 

PERUTlLIS, e, adject. ndywooxoZ) valde uti- 
lis. Cic. 9. Att. 17. In hac enim for tuna peru- 
tilis eji.s e_t opera et fidelitas esset. 

PErCTIEItER, adverb, summa cum militate. 
Plin. Valerian. 1. 55. p. 173. retro ed. Aid. 
Hac prascripta eodem modo et ad dolorem la- 
lerum faciunt perutiliter. 

PERVACUUS, a, um, adject, vacuus; el trans- 
late infirmus, quo sensu V. in PERFORTIS. 

PERVADO, die, si, sum) dere, n. 3. (per et 
vado). Part. Pervadens I. I.; Pervasus I. 2.; 
Pervasurus I. i. — Pervadere est per aliquara 
rem vadere, pertransire, SictfiaUva (It. aridare 
atlraverso, attraversare, passare per ou-alche 
luogo; t'r. passer a, se faire jours a travers; 
Ilisp. pasar, atravesar; Germ, hindurch-ge- 
hen,-dringen, kommen; Angl. to go through 
or over, pass through, enter, penetrate, per- 
vade). 

I.i Proprie. ^ 1. Stricto sensu est per ali- 
quara rem vadere, pertransire; et occurrit — ■ 
a) Cum Accus, et prapos. per. Cic. 5. Vtrr. 
26. 66. Incendjum per agros et reliquas fortunas 
aratorum pervasit. Cf. Liu. 37. 25. Per oranea 
proximos velut continens incendium pervasurum. 
Id. 25. 14. a med. Per aqua et iniqualoca per- 
vadunt irrumpuutque. Pitruv. ii. 4. Saturni 
stella per signi spatium pervadens. — b) Cum 
solo Accusat. sine prapos. qua inest ipsi verbo. 
Accius apud Varron. 7. L. L. 14. Mull. Per- 
vade polum. h. e. vade per poluro, ut ipsemet 
Varro explicat. Tac. 13. Ann. 16. Venenum 
ita cunctos artus pervasit, ut etc. Id. 4. ibid. 51. 
Neque tameo pervasere hostes, nisi admodum 
pauci. — c) Et absolute. Id. 2. ibid. 17. Ni- 
su tamen corporis et impetu equi pervasit. h. 
e- perrupit evasitque. ^ 2. Latiori sensu est in- 
gredi, iavadere, penetrare, pervenire. — a) Cum 
Accusat. et preepos. in, ad, sub. Cic. 2. Nat. D. 
57. 145. Nares contractiorea habent introitus, 
ne quid in eas, quod noceat, possit pervadere. 
Trebell. Poll. Gall. 11. Scytbas in Cappadociam 
pervaseruat. Liv. 7. 36. Inter trepidationem tu- 
multumque Samnitium, prasidium Romanorum, 
obviis custodibus casis, ad castra consulis per- 
vadit. Id. 26. 5. a med. Cohors Hispanorum 
usque ad vallum pervasit. Sil. It. 5. 390. geli- 
dusque sub os«a Pervasit miseris conspectl con- 
sulis borror. — b) Pervasus pass. Ammian. 
24. 3. Pervasa urbe. Id. 31. 3. Pervasls regio- 
nibus. 

U.) Translate, f 1. De abstractis eat vadere 
per aliquam rem, pertransire. Cic. 3. Verr. 16. 
44. Quacumque iter fecit, ejusmodi fuit, non 
ut legatus popull Romani, led ut quaedam ca- 
lamitas pervadere videretur. Id. pro leg. Manil. 
9. 23. Opinio, qu» per animot gentium barba- 



PERVAGABJLIS 

rarum pervaserat. — Bt cum Ace us. sine pras- 
pos. Cic. Sull. 19. 53. Quas oras quasi morbus 
quids m iUiui furoris pervaserat. Liv. 5. 7. Quum 
tami e* forum atque urbera pervasisset. avendo 
scorto per la piazxa e per la citta. et 26. 15. 
Murmur a tribunal! iotam contionem pervasit. 
Ouintit. 8. 2. 21. Pervasit jam multos ista per- 
suasio, ui id eleganter dictum putent, quod 
interpretandum lit. Sil. It. 7. 427. quisve ora 
reperue Permit pallor? h. e. invasit infecitque. 
Pseudo~Sall. orat 1. ad Cast, de republ. ordin. 
6. Quare capesse per deoi rempublicarn, et o- 
mnia a»pera, uti soles, pervade, h. e. aggredere 
et vince. ^ 2. Item de abstracti* pro pene- 
trare, pervenire. Cic. 5. Vert. 89.207. Locus intra 
Oceanum jam nuliui est, quo non - nostrorum 
bominum libido iniquitasque pervaserit. Lucret. 

1. 554. TJt nil ei illis a certo tempore posset 
Conceplum, sumraum atatii pervadere florem. 
ialii fiuem). h. e. vadere usque, seu pervenire 
ad tummum *tatis florem. Ita Forcellinuf: at 
Lachmann. ad b. I.: Veriui est a poet* manu 
boc esse, summa, hoc est universo vivendi actu, 
atatit pervadere fines, per omoes vitas spatium 
vadere; fines enim locum flnibus tignatum dici 
nemo ignore t. 

PERVAGAbILIS, e, adject, pervagans. Sidon. 

2. Ep. 2, * med, de loot. Pelagi campus cym- 
bulis late secalur pervagabUibus. 

PERVAGATUS, a, urn, et 

PERVAGO, as, etc. V. voc. seq. 

PBRVAGOR, Sris, Itus sum, ari, dep. 1. For- 
ma Pervago apud Cic. 3. Herenn. 22. 37. Sed 
11) ud facere oportebit, ut identidem primos quos- 
que locos imaginum renovandarum causa cele- 
riter animo pervagemus. Ita leg. Codices ali- 
gui, et hanc lectionem receniioret nonnulli 
tutmtur; Orellius leg. pervagemur. — Part. Per* 
vagans II. 1., Pervagalus I. et in fin. — Per- 
vagari est per aliquem locum vagari, mo tf tpo- 
ftat (It. andare vagando; Fr. aller ca et la, 
errtr, parcourir, traverser; Hum. errar, va- 
gar , discurrtr; Germ. durchslrcifen,-schwei~ 
ftn t 'tvandern; Angl. to wander through, 
wander or go over, rove about, spead over, 
over, overrun). 

I.) Praprie. Cic. 7. Verr. 37. 98. Hie, te pr»- 
tore, prssdonum neviculae pervagata! sunt. Liv. 
58. 17. Inter mitissimum genus bominum ferox 
natio, perragata bello prope orbem terrarum, ae- 
dem ceplt. Fellej. 2. 97. 4. Pervagatus (Nero) 
victor omnes partes Germanise-, sic perdomuit 
cam, ut etc. Quintti, Declam. 3- 14. Gens ma- 
Jorem terrarum partem, vie tor Ui pervagata. Rur- 
sus Liv. 1. 29. Nunc errebundi domos suas, 
uHimuoi illud (al. itlii) visuri, pervagarentur. 
Plin. 5, Hist. not. 29, 31. (113), Maeander Apa- 
xnenam pervagatur regionem. Cass. 7. B. G. 45. 
Imperat, ut paullo tumuUuosius omnibus in locls 
pervagarentur. Al Dinter. leg. omnibus loci! va- 
garentur. 

II.) Translate. % 1. Ponltur pro spargi, spar- 
gtrti, dilatarsi. Cic. 6, Verr. 28. 64. Quod in 
eiteris nationibus usque ad ultimas terras perva- 
galum est. Vitruv. 2. 6. Pervagantes in agris 
ardores. % 2. Pro invadere, implere. Cic. 1, 
Legg. 11. 32. Molestiae, lsetitise, cupiditatas, tf- 
moret similiter omnium mentei pervagantur, 
Plin, 1. Ep. 12. Dolor omnia membra pervaga- 
batur. et 6. ibid. 10. Cujui memoria orbem ter- 
rarum pervagatur- % 3. Est etiam generale, vel 
commune fieri, dsuenlare generale, comune. 
Cic. 2. Invent. 39. H3 % Ne is honor nimium 
pervsgetur. h. e. nlmls multls habeatur. MaA- 
vigiv* ad Cic. 2. Fin. 5. 15. prsefert pervul- 
getur, coltato Cic. ibid. $ 114. — Hinc Part, 
pratter. 

Pervagatus, a, um, astpe passive et adjective 
usurpatur, unde Com p. Pervagatior % et Sup. 
Pervagalittimut 1., et % 1. Divulgatum, per- 
vulgatum sigoiflcat, divulgate, pubblicato, spar- 
so per tutto, noto, ordinario. Cic. Plane. 19. 
47. Desinamm aliquando vulgari et pervagata 
declamatione eoutandert. Id. Orat. 57. 1»5. TJt 
parvagatum ac vulfara videatur. Id. 1. Orat. 



— 686 — 

36. 165. De cominunjbus et pervagatii rebus 
audire. Id. Topic. 18. 69. Mala pauciora ants- 
ponantur malts plurlbus, diuturniora bona bre- 
vioribus, tonge ct late pervagata angustis. Id. 
Mar cell. 8. 20. Gloria est illustris ac pervagata 
fama merilorum. Id. Orat. 43. 147. Pervaga- 
Ussimus ille versus, qui vetat Artem pudere pro- 
loqui, quam factites. % 2. Item est generale, 
multis commune. Cic. 2. Invent. 14. 47. Pars 
argumentorura est adjuncts causa;, pars perva- 
gatior. piu generale, comune a piu cose. 

PERVAGUS, a, um, adject, valde vagus. Ovid. 
2. Art. am. 18. Um vasto pervagus orbe puer. 
Adde Sabin. Ep. 1. 91. 

PERVALDE, adverb, plurimum. Gloss. Philox. 
Pervalde, mulium, woXu, uavu, Vav. 

PERVALEO, ei, ere, n. 1. multum valeo. Lu- 
cret. 6. 916. Ljsque adeo permananter vis perva- 
let ejus. Alii leg. prsevalet. Turnebus Adversar. 
26. 13. et Hentlejus, probante Lachmanno, per- 
volat. 

PERVALlDUS, a, um, adject, multum validus. 
Ammian. 29. i. init. Agminibus pervalidis. Aliud 
eiemplum, quod affertur ex Liv. 40. 47. dubiam 
babet lectionem. Certa est lectio apud Pulgat. 
inter pr. Isai. 30. 14. Et comminuetur, sicut 
conteritur lagena figuli contritione pervalida. 

PERVARlE, adverb. KoXuirotKiXwc, valde varie. 
Cic. 2. Orat. 80. 327. Reliqua pervade jucun- 
deque narranlur. 

PERVARlUS, a, um, adject, valde \*r\ut.Apul. 
de Deo Socrat. Pervariae utilitates in vita agenda 
animad versa*. Al. aliter leg. Cerlior est lectio 
apud tenant. For tun. vit. JKauril. 23. Perva- 
riit vulneribus obsessi atque fedali. 

PERVASlO, Snis, f. 3. actus pervadendi, in- 
vasio. Salvian. 5. Gubern. D. 10. A rerum 
alienarum pervasiooe non abstinent. Id. de vero 
Judic. 4. sub init Si quidem pervasionibus prse- 
potentum, aut sua homines imbecitlLaut etiam 
se ipsos cum suis pariter amktunt. Cod. Theod. 
2. 4. 5. Ne pervasionibus improborum protelan- 
dse cognitionis prsebeatur occasio. Novell. Va- 
lentin, tit. 8. 2. Moti ingest* nobis pervasionls 
iavidia. Adde ibid. tit. 34. 

PERYASOR, oris, m. 3. qui per vim aliens 
invadit. Catsiod. 4. Variar. 20. Mancote pasna 
perrasori, qui veterum dona et Eeclesiw pro* 
batur violasse compendia. Paulin. Petroc. 6. 
44. proprias alieno in corpore voces Edere per- 
vasor captivo ei ore jubetur. Cod. Theod. 2. 
4. 5. Nee aliqua pervasori dilatio concedatur. 
Novell. Patent, tit. 8. Si divalium sanctionum 
nulla pervasorem poena percelleret. Alcim. A vit. 
Ep. 6. Pervasor alienarum aediurn. 
PERVASTATUS, £, um. V. voc. seq. 
PERVASTO, as, Svi, stum, are, a. 1. (per el 
vasto). Part. Pervaslatut el Pervastandus. — 
Pervastare est prorsus vaitare. Liv. 33.37. Quum 
Boji Laevos Libuosque pervaslassent. Id. 6. 4. 
Ad pervastandos fines" dutere. Id. 8. 19. Per- 
vartatis passim agris , praedaque abacla . Tac. 
15. Ann. 45. Conferendis pecuniis pervastata 
Italia. 

PERVASUS, a, um. V. PERVADO. 
PKRVECTlO, onis, f. 3. pervebendi actus. Cod. 
Theod. 11. 1. 13. Ut aulera nihil de transmis- 
sione aut pervectione obscuritatis oriatur, tabu- 
larios prasfecti anoonaK Africae, sed et urbis Ro- 
ma* ad officium, quod solertiae tua; paret, de- 
duci praecipimus, collaturos apud acta, quid 
traosmbsum, quid perveclum est. 

PERVECTOR, Oris, m. 3. qui pervehit. Sym- 
mach. 4. Ep. 65. (al. 64.) Pervector apicum. h. 
e. tabellariui. V. APEX. 
PERVECTUS, a, um. F. voc. seq. 
PERVEHO, vghis, veii, vectum, vSbere, a. 3. 
(per et veho). Part. Pervectuc I. 2,; Pervehen- 
dun I. 1. — Pervehere est per locum vel per 
rem aliquam vehere, deferre, 8taxo}«£» (It. por~ 
tare attraverso, condurre attraverso; Fr. faire 
passer, transporter a trovers; Hisp. trarw- 
portar de medio; Germ, durchziehen, ~ tragtn,- 
fahren,-fuhren; Angl. to carry along, con- 
vey, conduct). 



PERVENIO 

I.) Proprie. ^ 1. Stricto sensu est, ut dixi- 
mus, per aliquem locum vehere. Liv. 44. 6. Ne- 
que commeatibus pervehendis eo patuisset iter. 

— Et pervehi cum Accusat. Mediorum apud 
Gracos more. Tac. 2. Ann. 8. Lacus inde et 
Oceanum secunda navigatione pcrvehitur. Sil. 
It. 4. 51. Jam consul, rolucri pcivectus litora 
classe, Scipio etc. ^ 2. Laliori sensu, vel trans- 
late, ut aliis placet, est usque ad aliquem lo- 
cum vehere, deferre, navj, equo, aut curru. Liv. 
5. 40. exrr.; et Fal. Max. 1. 1. n. 10. Sacra in 
plaustrum imposuit, et Casre perveiit. .Sueton. 
Tib. 7. Drusum fratrem in Germania amisit, 
cujus corpus pedibus toto Jlinere praegrediens, 
Roraam usque perveiit. Plin. 35. Hist. nat. 6. 
22.(39). Sandaracam et ocbram in insula Rubri 
maris nasci, sed inde non pervehuntur ad nos. 
Apul. de Deo Socrat. de equo. Volo enim non 
modo perniciter, sed etiam molUter pervebat. 

— Passive saepius adhibetur. Vet. Poeta apud 
Farron. 5. L. L. 153, Mull. Dictator ubi cur- 
rum insidit, pervehitur usque ad oppidum. Cic. 
14. Alt. 19. Alium portum videbamus, in quern 
mallem pervehi. Id. 1. Tusc. 49. 119. Quo uti- 
nam velis passis pervehi liceat. Plin. 9. Hist. 
nat. 8. 8. ("28). Arionera, quum se Jecisset in 
mare, esceptum a delphino Taenarum in litus 
pervectum. Id. 2. ibid. 67. 67. (169). Gades us- 
que pervectus. et 12. ibid. 1. 3. (6). ad Morinos 
usque. Vellej. 2. 55. 1. in African). Liv. 31. 
23. Cbalcidem. — De eo, qui pedibus procedit. 
Sil. It. 8. 126. Ilia cito passu pervecta ad Ji- 
tora, etc. 

II.) Translate. Cic. 2. Off. 6. 19. Quum pro- 
spero Datu fortunae utimur, ad eiitus perve- 
himur optatos. Alii leg. provehimur. Est autem 
inter baec discrimen : nam provehimur a terra 
in altum, perveJnmur afa alto ad portum. Ta- 
metsi ne hoc quidem perpetuum est. Cf. Curt. 
8. 5. 17. Credisne itlos unius convivii dec re to 
deos factos 1 Prius ab oculis mortalium araolila 
natura est, quam In caelum fama perveheret. 

PERVELLO, vellls, velli, vulsum, vellere, a. 
3. (per et vello) est valde vellere, vellicare, ali- 
quid in corpore summii digitis evellendi causa 
attrahere, aut comprimere, Siart'XXu (It. pizzi- 
care, stirare; Fr. tirer, pincer, arrachtr ; Hisp. 
ptllizear, pizear, tirar, arrancar; Germ, starch 
Oder heftig zupfen, rupfen, berupfen; Angl. 
to pinch, twitch). 

I.) Proprie. Plaut. Pers. 5. 2. 66. Hei, na- 
tes perveliit. Pseudo -Ascon. ad Cic. 3. Verr. 
13. 35. Compilarit: pilos pervellerit. Phoedr. 
5. 5. Perveliit aurem vero Iporcelto) quem ce- 
leverat, Et cum dolore vocem naturas exprimit. 
— Pervellere alicui aurem translate est ad- 
monere, et meraoriam aJicujus rei renovare. Vat. 
Max. 1. 5. n. 8.; et Seneca 5. Benef. 7. ad fin. 
et 4. ibid. 36. et Ep. 94, a med. V. AURIS; et 
infra sub II. 2. 

II.) Translate. % 1. Ponitur pro irritare, tor- 
quere, mordere, pungere, dolorem aflerre. ~ 
a) De rebus pbysicis. Horat. 2. Sat. 8. 8. Ra- 
pula, lactucje, radices qualia lassum Pervellunt 
stumachum. n. e. irritant, excitant, et orexim 
faciuDt, eccitano I'appetito. — b) Morali ra- 
tione. Cic. 3. Tusc. 17. 36. Fortuna pervellere 
te forsitan poterit et pungere, non poterit cer- 
te vires frangere. et 2. ibid. 20. 46. Si te forte 
dolor aliquis pervellerit, eiclaroabis ut mulier? 
— Similiter Id. 1. Orat. 62. 265. Neque tam 
mini molestus fuit, quod jus nostrum civile per- 
veliit, quam etc. h. e. convellit, dictis pupugit, 
ei obtrcctavit, ^ 2. Pro excitare. Seneca 5. 
Benef. 23. Quorumdam ad referendam gratiam 
fides non cessat, sed languet: hanc pervellamus. 
h. e. excitemus, admoneamus, tamquam aurem 
pervellendo. f . supra I. 

PERVENlO, v8nis, v5ni , ventum, vSnire, n. 
4, (per et venio). Pervenibo pro perveniam, 
poiltio non infrequens in 4. conjugat. Pompo- 
nius apud /Von. p. 508. 6. Merc. Quo illaj per- 
venibunt divltia*. — Part. Perveniens I. 2.° C.; 
Perventurut I. 2.° b. et II. — Pervenire est usque 
ad eonctitutam locum venire, devenire, accede- 



PERVENOR 

re, perduci, perlinere, a'<puveo/*ai (It. giungere, 
arrivare, pervenire; Fr. arriver a, parvenu* 
a, atleindre, gagner ; I lisp. llegar, anibar, al- 
canzar; Germ, an 's Ziel kommen , wohin 
kommen, -gelangen; Angl. to come to, arrive 
at, reach). 

I.) proprie. — i.°> L>e hominibus. — a) 
Cum Accusat. et praepos. in. Cce$. 4. B. G. 6. 
Germaoi in fines Eburonum pervenerant. C'ic. 
1. Cat. 12. 30. S3 iste, quo intendit, in Man- 
liana castra pervenerit. Ifepos Chabr. 4. IVaudo 
in tutum pervenerunt. Ovid- 13. Met. 909. Per- 
venire in summum moutis. Quintil. 2. 17. 
24. Gubemator vult salva nave in portum 
pervenire. — b) Cum Accus. et praepos. tub. 
Val. Flacc. 7. 394. utque sub alias Pervenere 
trabes. — c) Cum Acous. et praepos. ad. Cic. 
Pit. 25. 61. Ipse cum hominibus quindecim 
male vestitis ad portam Caelimontanain sitiens 
pervenen'm. Liv. 29. 30. Ad Sypbacera, quo pri- 
mutn intenderant iter, pervenerunt. — d) Cum 
Adverb, motus ad locum. Cic. Mur. 9. 22. Ille 
(dux vigilat), ul eo, quo iotendit, mature cum 
exercitu perveniat. JYepos Epam. 4. Presidium 
dedit, ut eo tuto perveniret. — e) Cum Dati- 
ve Inscript. apud Menzen. 6406. pBti vsq. a 
fvbertats senectab meab pBRVENntE. — /^Ab- 
solute. Horat. 1. Ep. 17. 38. qui pervenit, fe- 
citDe viriliter? — g) Passive impersonaliler. Ter. 
Phorm. 4. 3. 35. Non potuit melius perveni- 
rier eo, quo nog volumus. paragoge. Cces. 6. 
B. G. tl. Quoniam ad hunc locum perventum 
est, non alienum esse videtur etc. Sail. Jug. 
107. Deind? paucis diebus, quo ire intenderant, 
perventum est. Vi r g. 4. G. 374. Postquam est 
iu tbalami pendentia pumice tecta Perventum, 
etc, et 2. /En. 634. Ast nbi jam patriae perven- 
tum ad limina sedis Antiquasque domoB etc. -— 
2.°) De rebus. — a) Generatim. — Absolute. 
Lucret. 6. 383. Unde volans ignis pervenerit, 
aut in utram se Verterit hinc partem, h. e. hue 
pervenerit. Sic Id. -4. 553. Hoc ubi non Ion- 
gum spatium 'st, unde una profecta Perveniat 
voi quseque, necess 'st etc. Adde eurnd. ibid. 
285. _ Ceterum farro 1. R. It. 23. 3. Si ad 
siliquas non ita pervenit (lupinum), ut fabam 
legere eipediat. Cic. pro leg- Manil. 12. 32. 
Duodecim secures in praedonum potestatera per- 
venerunt. Cces. 1. B. C. 52. Jam ad denarios 
l. in singulos modios annona pervetierat. — b) 
S«c dicitur pervenire, quod cuiplam contingit. 
Sail. Jug. 35. /Estiraabilis, qualis ilia pax. aut 
deditio sit, ex qua ad Jugurtbam scelerum im- 
punitas, ad paucos potentes 1 maximae divitiae, iQ 
rempublicam damna atque dedecora pervene- 
rint. Cces. 1. B.C. 26. Cujus rei magnam par- 
tem laudis ad Libonem perventuram. Nepos 
Epam. 4. Ne, si tibi sit pecunia adempta, all- 
quis dicat, ad me pervenjsse. Cic. 2. Fin. 17. 
55. Ut omnis hereditas ad filiam perveniret. Id. 
Cluent. 64. 180. Perquiritur a coactoribus: in- 
venitur ea serrula ad Stratoaem pervenisse. soil. 
in auctione empta. — c) Pervenire ad ali- 
quem, ad notitiam alicujus: ad aures., ad ocu- 
los hominum, sciri, videri. Plaut. Mil. glor. 2. 
4. 50. Si ad herum ha»c res pervenerit, peristi 
pulcre. At Fleckeisen, legit: Si ad herum ve~ 
nerit ha>c res, peribis pulcre. Colum. 5. B. 
R. 8. 3. Olearum plura genera esse arbitror, 
sed in meam notitiam decern omnino perve- 
nerunt. Cic. 6. Verr . 28. 64. Quum pul- 
critudo ejus recens ad oculos hominum at- 
que Integra perveniret. et mox. Pervenit res 
ad istius aures, nescio quomodo. Virg . 9- 
JZn. 396. clamor ad aures Pervenit. — Cum 
solo Accusativo. Ovid. 3. Met. 462. Verba re- 
fers aures non pervenientia nostras. Claudian. 
B. Get, 73. non pervenere juventae Robur Aloidae. 

II.) Translate dicitur, pervenire qui boni ali- 
quid adipiscitur, vel in malum aliquod incidit. 
Ter. Eun. 1. 2. 44. Sine, me pervenire, quo 
volo. h. e. dicete omnia, quae institui. farro i. 
R. R. 4. 3. Calamitas colonum ad fructus per- 
venire non patitur. Cic. 13. -Tarn, 26. extr. Sed 
quum ilium (Mcscinittm) studeo quam facilli- 



— 687 — 

me ad luum pervenire, turn iliud laboro, ut non 
minimum hac mea commendatkme se conse- 
cutum arbitretur. Id. 4. Verr. 18. 45. Populum 
Syracusanum in maxtmam invidiam sua infamia 
alieno praemio pervenisse. Nepos Lysand. 1. et 
Phoc. 2. Pervenire in odium alicujus. Id. Cim. 

2. ad principatum. et Alcib, 5. in amicitiam 
alicujus intimam. Id. Alt. 10. extr. ex tot pro- 
cellis civilibus ad incolumitatem. Id. Hamilc. 
2.; et Cces. 2. B. C, 42. ad desperaiionem. Cces. 

1. ibid. 61. in magnum timorem, ne etc. Cic. 
Flacc. 18. 43.; et Sail. Jug. 4. in senatum. h. e. 
ad ordinem senaloriura. Cic. 5. Fam. 12. in 
scripta alicujus. ft. e. obtinere, ut aliquis de no- 
bis scribat. Id. Rose. Com. 11. 30. ad primos 
comcedos. arrivare ad esser de' primi. Id. i. 
Off. 31. 113. Ut ad id aliquando, quod cupie- 
bat, perveniret. Id. fragm. pro Scauro ed. 
Schvtz. 16. Posse virtutera sine praesidio for- 
tune, quo contendisset, labore et constantia 
pervenire, et Pompon. Dig. i. 2. ante med. 
Evenit, ut plebs in discordiam cura patribus 
perveniret. ubi Forcellinus: Pro simpiici venio. 
*— Item qui certum vilse terminum attigit. Cic. 
i. Divinat. 23. 46. Ad septuagesimum regni 
annum pervenit. Quintil. 5. 10. 16. Eum, qui 
recte valeat, in crastinum perventurum, — Pas- 
sive impersonaliter. Cic. 1. Att. 17. ad /in. Quin 
erat dicturus (ad quem propter diei brevitatem 
non est perventum) heros ille noster Cato, Caes. 

3. B. C. 6. Quoniam prope ad finem laborum 
esset perventum. Cic. Sext. 36. 77. Raro ad 
manus pervenitur. si viene alle mani. 

PERVENOR, aris, ari , dep. 1. xaTaSnipe'to, 
diligenter venor, solertia adhibita investigo. 
Plaut. Merc. 4. 5. 3. Defessus sum urbem to- 
tam pervenarier. 

PERVENTlO, onis, f. 3. arrivo, actus perve- 
niendl. Jugustin. 6. Confess. 1. et 2. Consens. 
Euang. 20.; et Capell. 4. p. 126. 

PERYENTOR, oris, m. 3. qui pervenit. Ju- 
gustin. 2. Consens. Euang. 20. Vulgo perven- 
tores appellantur, qui potenlium quorumlibet 
tamquam inaccessibiles animos, per convenien- 
tium personarum interpositionem, ambitionis 
arte pertingunt. 

PERVfiNUSTOS, a, urn, adject, valde venu- 
stus. .Stdon. 3. Ep- 13. anfe med. Elegans ho- 
mo pervenustusque. Id- 9. ibid. 9. a med. Per- 
venustarum vestium rugae. 

PERVERRO. V. PR.EVERRO. 

PERVERSATUS, a, um, particip. a T. perver- 
sare, quod a perversus, est depravatus, vehe- 
menter vexatus ac distortus. Mar cell. Empir. c. 
28. p. 128. retro ed. Aid. Si ventriculus per- 
versatus fuerit alicui, aquam bibat unde pedes 
laverit suos. 

PERVERSE vel pervorse, adverb. Cotnp. Per- 
versius et Sup. Perversissim,e. — Perverse est 
idem ac perversa ratione, Jtaotpo^o)?. 

I.) Proprie. Sueton. Galb. 18. extr. Sella 
curulis in senatu perverse collocata. 

II.) Translate slgniflcat omnia ea, quae Sunt 
secus ac debent, id est prsepostere, perperam, 
prave, stravoltamente, a rovescio, malamente. 
Ennius apud Gell. 11. 4. Haec tu etsi perverse 
dices, facile Achivos fiexeris. Plaut. Merc. 2. 

2. 19. tjb. Quid tibi ego setatis videor? vx. A- 
cherunticus, senex, vetulus, decrepitus. db. per- 
vorse vides, puer sum septuennis. Id. Most. 4. 
2. 36. Erras pervorse, pater. Id. Trin. 1. 2. 
146. Hnec suot: si recte, seu pervorse facta 
sunt. Cato apud Gell. 10. 23. Si quid perverse 
tetreque factum est a muliere, multatur. Plaut. 
True. 1. 2. 41. Pervorse interpretari. Cic. 3. 
Nat, D. 28. 70. Deorurn beaeQcio perverse uti. 
Id. 3. Off. 32. 113. Stulta calliditas perverse 
imitata prudentiam. Id. 1. Orat. 33. 150. Per- 
verse dicere homines, perverse diceodo facilii- 
me consequi. Pseudo-Sail. orat. 1. ad Cces. de 
republ. ordin. 1. Plerique rerum potentes per- 
verse consulunt, Tertull. Apolog. 2. Perversius 
cogilis tormentis de confessione decedere. Hie- 
ronym. in 1. Matlh. 25. Quidam perversissime 
suspicantur. 



PERVERTO 

PERVERSlBlLIS, e, adject. Prudent. 10. *ap« 
atef. 136. Cave benignus esse perversihilis. Ple- 
rique alii leg. Cave, benignus esse perverse 
velis. 

PERVERSlO, onis, f. 3. actus pervertendi, in- 
versio , $iac-Tpo<firi. Cic. 4. Herenn. 32. 44. 
Transgressio est, quae verborum perturbat ordi- 
nem perversione, aut transjectione. Perversione 
sic: lloc Tobis deos immortales arbitror dedisse 
pietate pro vestra. Tertull. 4. aduerj. Marcion. 
5. a med. Competit, ut si qui Euangelium per- 
vertebant, eorum magis curarent perversionem, 
quorum sciebant auctoritatem receptiorem. 

PERVERSlTAS, Stis, f. 3. stravolgimento, 
pcrversita, iiaaxpofij, xajcoy.S'ica, ordo prse- 
posterus, inversio, perturbatio, pravitas. Cic. 
Orat. 9, 31. Quae est autem in hominibus tanta 
perversita6, Qt, inventis frugibuj, glande vescan- 
lur? Id. 3. 7\isc. 1. 2. In omni pravitate et in 
summa opinionum peiversitate versamur. Id. 1. 
Off. 40. 145. Quae maltum ai) bumanitate dis- 
crepant, ut si quia in foro cantet, aut si qua est 
alia magna perversitas. Id. 1. ad Q. fr. t. 13. 
Quum te alicujus improbitas perversitasque com- 
moverit. Quintil. 1. 6. 17. Inhaerent quidam 
molestissima diligentia perversitate, ut audaci~ 
ter potius dicant, quam audacter. Sueton. Aug. 
62. Pertaesus morum perversitatem ejus. 

PERVERSUM, i, n. 2. V. PERVfcRTO in 
fin. 

PERVERSUS vel pervorsus, a, um. V. voc. 
scq. 

PERVERTO vel pervorto, tis, li, sura, tere, 
a. 3. (per el verto). Part. Perversus in fin.; 
Perversurus II. a. — Pervertere est evertere, 
percellere, subvertere, SjaaTp^w (It, rouesciare, 
stravolgere, mettcre sossopra, atterrare, abbat- 
tere, rovinore; Fr. mettre sens dessus dessous, 
renverser, bouleverser, retourner' } Hisp. tras- 
tomar, derribar, abatir; Germ, ganz umke- 
hren , um-und umkehren^drehen,' sturzen, 
umtuerfen, umsturzen; Angl. to overturn, o- 
verthrotv, turn upside down, upset, subvert, 
beat or baiter down, throw doum, destroy). 

I.) Proprie. Ennius apud Macrob. 6. Saturn. 

2. Piuus proceras pervortunt. Plaut. Cas. 4. 1. 
16. Coqui aulas pervortunt, ignem restinguunt 
aqya. Cic. 1. Divinat. 24. 49. Turn visam bel- 
luara vastam et immanem, quacumque incederet, 
omnia arbusta, virgulta, tecta pervertere. Plaut. 
Bacch. 4. 4. 59. Ballista pervortam turrim et 
propugnacuia. Id. Stich. 2. 1. 14. Si rex ob- 
slabit obviam, regem ipsum prius pervortito. 
buttaio a terra. Hirt. ad Cic. post ep. 6. f. 15. 
ad Att. Noli sinere baec omnia perire, qu* fun- 
ditus medius fidius rapinis, incendiis, csdibus 
perverluntur. Petron. Satyr. 102. ad fin. Tam- 
quam hie solus color figuram possit pervertere. 
distruggere, scontraffare le fattezze. 

II.) Translate. — o) Generatim. Cic. 2. Di~ 
vinat. 56. 115. Quum sors ilia edita est opu- 
lentissimo regi Asiae, Crcesus Halym penetrans 
magnam pervertet opum vim; hostium vim sese 
perversurum putavit, pervertit autem suam. Id. 

3. Fin. 21. 70. Labefactare atque pervertere 
amicitiam, aut Justltiam. Id. 1. Off. 2. 5. Omne 
offlcium pervertere. et ibid. 8. 26. omnia jura 
divina atque humane. Id. ffarusp. resp. 27. 57. 
sacra inexpiabill scelere. — 6) Speciatim sub- 
vertere, efficere, ut aliquis a recto deflectat, de- 
ficiat , desciicat, pervertire. iVepo* Lysand. 2. 
Quod ea civitas praecipua fide fuerat erga Athe- 
nienses, earn pervertere eoncupiYlt. Id. Hamilc. 
3. Et princepslargitione vetustos pervertit mores 
Carthaginiensium. Cic. Brut.79. 273. Nescio quo- 
modo, discessit a sese, ceciditque, postquam eos 
imitari ccepit, quo* ipse perverterat. — c) Item 
labefactare, evertere, de statu dejicere, perdere, 
rovinare. Cic. Divin. in Q. Ccecil. 14. 44, Nura- 
quam ille me oppriraet consilio, numquam ullo 
arliQcio pervertet, Tac.Z.Hist. 38. Ubi, asperatum 
Vjtelliuro, et posse Blaesum perverti, satis patuit 
lis, qui principum offensas acriter speculantur. 
Id. 13. Ann. 45. Nam OIHurn honorlbus non- 
dum functum sraicitia Sejani pervertit. et 16. 



PERVESPERI 

HH6. 22. ad fin. Ut imperium evertant, liber- 
titem praferunt : si perverterint, liberutem ipsam 
•ggredientur. — Hinc Part, prater, past. 

Per versus, a, um, adjective occur rit, unde 
Comp. Perversior II. el Sup. Perver tissimus 
I.; est autem inversus, dlstortus, pravus, prsepo- 
•terus, stravolto, rovescio, strano , perverto, 

I.) Proprie. Farro apud Geil. 16. 16, extr. 
Rectus perversusque portus. Cic. 1. Nat. D. 28. 
79. Eral, slcut hodie est, perversissimis ocu- 
lis. Piin. 10. Hint. nat. 16. 18. (38). Pondere capi- 
tum perversa ova. Seneca 1. Ira 16.; et Petron. 
fragm. Tragut. 58. JSurrrwxnn. ad fin, perversa 
veitis. h. e. pulla. F. Interpr. ad scriptorem u- 
trumque. Ovid. 3. Art. Am. 246. Dictus eram 
cuidam subito venisse puella: Turbida perversas 
induit ilia comas, et ibid. 287. perverso distor- 
que.re ora cachinno. Liv. 21. 33. Perversis ru- 
pibiis, juxta invia ac devia, discurrunt. seoscese, 
prccipilose, ripidt. Pelagon. Feterin. 5. Kquus 
perversui ambulabit pedibux incerlis, et interdum 
cuilibet aut ttipiti, aut Jacentibus lapidibus pedes 
oflendit. va torto con pass* inccrti. Auson. epigr, 
70. Perversa Veneris postico vulnere fossoi. h; e. 
padico, qui praposteram Yenerem eiercet. 

II.) Translate. — a) Generatim. Plaut. Men. 
b. 5. 1. N* hie dies pervorsus atque ad versus 
mibi obligit. Cic. Harusp. resp, 12. 25. Quid ma- 
gis deformatum, inquinatum, perversum, con- 
turbatum dici potest? Id. Rose. Com. 10. SO. 
Nihil ab hoc pravum et perversum produci poaae 
arbitrabantur, et ibid. 18. 56, Perverso more 
quipplam facere. Id. 5. Tusc. 17. 50. Ita erit 
beats vita melius aliquid: quo quid potest dici 
perversius? Id. Cluent. 26, 71, Itaque, ut erat 
semper praposterus atque perversus, initium facit 
a Bolbo. Id. Mur. 36, 75. Perversa sapientia. scil. 
Stoicorum. Seneca Sippol. 984. Trulls Tirtas 
perversa tulit prsemia recti, h. e. penas, calami- 
tates pro bonis. Firg. 7. Mn. 584. bellum Contra 
lata deom, perverso numine poseunt. h. e. averso, 
adverse, irato. Stat. 1. Theb. 69. perversa vota. 
h. e. quibus mala petuntur. Plin. 35. Hist. nat. 
3. 4. (13). Scutls continebanlur Imagines: unde 
et nomen babuere clipeorum, noa, ut perversa 
ftrammaticorum subtiiitas voluit, a cluendo. — 
o) Speciatim. Perversus homo interdum est nn- 
levolus, invidus, mallgnus, Uraquam si perversis 
obllqulsque oculis alterius bona aspiciat, invidio- 
$o f maligna, perverso. Brut, ad Cic. ll.-Fom.10. 
Gratiorem me esse in te posse, quam isti perversi 
nont in me, cxploratum babes. (Manut. hie ad- 
scribll Ulud Cic. 1, ad Brut. 15. circa med. 
Decrevj, ut in fastis ad earn diem Bruti nomen 
adscrlberelur etc, Atque illo die cognovi, paullo 
plures in senatu malevolos esse, quam gratos). 
Firg. 3. Eel. 12, Aut hie ad veteres fagos, quum 
Daphnidis arcum Fregisti et ealamos, quie tu, 
perverse Menalca,Et, quum vidisti puero donata 
dolebas; Et si non aliqua nocuisses, mortuus 
esses. — Hinc 

Perversum, i, n. 2. absolute, substanltvo- 
rum more, translate legltur apud Senec. Fit. 
beat. 5. a med. Ratio prava, et malo suo, atque 
In perversum solers. 

PERVESPERI, adverb, atsai tardi, sero ve- 
speri. Cic. 9. Fam. 2. Caninius quum ad me per- 
vesperi venlsset. Alii leg. nuper vesperi. Orellius 
vulggUm led. probe relinuit. 

PERVESTIGATIO, oais^ f. 3. actus pervesti- 
gandl, diligcnte ricerca, e'fi^vtaope;. 

I.) Proprie. Cod. Theod. 8. 2. 3. Militia: nu- 
meTut, qui ex vagis veieranorumquc filiis va- 
cantibusque polueril fida perrcsligaticne com- 
pter i. 

EL.) Translaw. Cic. 1. Orat. 3. 0. Sed omnia, 
quecumque possent, vel sciential pervestigiUione, 
vel dlsserendi ration* comprebeodcrint. 

PERVESTlGATOR, Oris, m. 3. ricocalore, 
ayiYvauTTjf, qui pjrvettlgat. TJieronym. Fir. il- 
lustr. 81. dt Eutebio. Blbliothecw divina; dili- 
feutlmaiui pervestigator. 

PBRVESTlGATUS, a, am. V. voc, seq. 

PERVBSTlGO, as, «vi, Itum, are, a. 1. (per 



— 688 — 

et Testigo). Part. Peroestigatut II. — Pervesti- 
gare est vestigia sequendo (ut canes venatici so- 
lent) inquirer*, invenire, reperire, ricercare con 
diligenza, investigare, trovare, scoprire, a'vt- 

I.) Proprie. Cic. 6. Ferr. 13. 31. In Siciliam 

posteaquam venerunt, mirandum in modum, 
(canei venaticos diceres) ita odorabantur omnia 
et pervestigabanl, ut ubi quidque esset, aliqua 
ratione invenirent. 

II. Translate. Plaut. Merc. 5. 2. 54. Operam 
ut sumam ad pervesligandum, ubi sit iliac. Cic. 
7. Ferr. 68. 174. Quae tenuta jam et ccepU ab 
isto sunt, a me autem pervestigala et cognlta. 
Id. 2, Orat. 34. 147. INosse region&s, intra quas 
venias, et pervestiges, quod quasras. Ita Forcel- 
linus: Orellius vero intra quas venere. 

PERV&TUS, Wris, adject, omn. gen. molto 
vecchio, itoXu^povo;, valde vetus, Cic. 6. Ferr. 
3. 7. Signum pervetus ligneum. et ibid. 33. 
72. oppidum. Id. 13. Fam. 17. Pervetus ami- 
citU. Id. 3. od Q. fr. 1. 4. epistola, sed sero 
•llata. ^uct, B, Afr. 37. TurTes speculwque 
perverteres. Ctls. 5. 26. n. 30. Vinum non per- 
vetus. — Absolute Cic. Orat. 3. 12. Ego autem 
et me sape nova videri dicerb intelligo, quum 
pervetera dicam, sed inaudita plerisque, 

PERVETUSTUS, a, um, adject, idem ac per- 
vetus. Cic. 3. Orat. 52, 201. Ut translates verbis 
utamur frequenter, interdumque factts, raro et- 
iam pervetuslis. 

PERVlAM, adverb- ut obviam. ei per et via. 
Charis. 2. p. 187. Putsch. Divus Augustus re- 
prehendens Ti. Claudium ita loquitur: Scribis 
enlm per'viam dvxi too obiter. Plaut. Aulul, 3, 
2. 24. Quia angulos omnes mearum adium et 
conclavium mihi perviam facitis. h. e. accessi- 
biles, et qui adiri ab omnibus possint. Fronto de 
oration, (edente iterum A. Maio) ep. 1. ad 
fin. Regiones verborum et saltus noverimus, ut, 
ubi quasitis (.verbis) opus sit, per viam potius 
ad vestigandura, quam invio progrediamur. Ita 
divisim per viam perperam editum est, quum re- 
cte in 1. editione junctim ptrviam. F. 1NVIUS. 
PERVfATfCUM, i, n. 2. Idem ac viaticum. 
Fronto 2. ad amic. (edente iterum A. Maio) 
ep. 6. Estne Volumnio legato perviaticum pu- 
blice decretum ? Alii legendum putant semper 
viaticum. 

PERVlCAClA, a, f. 1. (pervicai) obstinatio, 
duritiei, firmitas, osttnozione, pervicacia, du- 
rexxa, au'&a'5«ta, fxovoxovia. — Quomodo a per- 
tinacia differat, F. in PERVICAX I. 

I). Proprie. Cic. 4. Tusc. 11. 26. ,/Egrota- 
lioni ulia quadam subjects sunt, avaritia, am- 
bitio, raulierositas, pervicacia, etc. Liv. 9. 34. 
ad fin. Hac, quae adhuc egi, pervicacia tua et 
superbia coegit me loqui. 

II.) Translate usurpatur pro perseveranlia, fir- 
milate, Tac. 12. Ann. 20. extr. Ita majoribus 
placitum, quanta pervicacia in boslem, taota be- 
nrfjeentia adversus supplices utenduro. Plin. 17. 
Hist. nat. 20. 34. (147) Castanea pedamentis o- 
mnibus prafertur perdurandi pervicacia. 

PERV'icAClTAS, alis, f. 3. pervicacia. Gloss. 
Phiiox. M-voTCw'a, pervicacitas. 

PERVlCAClTEU, adverb. Comp. Pervicacius. 
— Pervicaciter est pertiaaciter, ostinatamenlt, 
ivoTOiwetac. Ulp. Dig. 26. 10. 3. od fin. Neque 
pecuniam deponere pervicaciter perstant, Tac. 
4. Ann. 42. laclemetitiam pervicacius amplecti, 
et 13. ibid. 54. extr. Casis qui pervicacius re- 
sliterant. Liv. 4-2. 14. Pervicacius causam belli 
quarere. Curt. 10. 6. Nearcbo pervicacius tuente 
senientiam. et paullo post. Quo modesiius, quod 
eispectabat, appeterel, pervicacius oblaturos esse 
credebat. 

PER VlC AX. acis, adject, omn. gen. (a pervico 
pro pervinco). Comp. Pervt'cacsor el Sap. Per- 
vicacissimus I. — Pervicai est obst'iDalus, ob- 
firmaluk, pcrlinax, contentiosus, neque cessans, 
donee pervicerit, au&aSijc, jaovotovoc (It. osti- 
nato, per*f*iente, pertinace, caparbio; Fr. opi- 
niatre, obstinc, entete; Hisp. porfiado, obsti- 
nado; Germ, fest behar rend, beharrlich, auch 



PER VIDEO 

hartndckig, halsstarrig ; Angl. obstinate, stub- 
born, tvilful, positive, headstrong, frotvard, 
pervicacious). 

I.) Proprie Ter. Hecyr. 4. 1. 17. Adeon' 
pervicaci esse animo, ut puerum praoptares per- 
ire, potius quam etc? fiorat. 2. Od. 19, 9, 
Pervicaces Tbjades. h. e. qu?e in furiosa latitia 
die noctuque perdurant. et 3. ibid. 3. fin. de- 
sine pervicax Referre sermones deorum. Flor. 
1. 11. a med. Pervicacissimi tamen Latinorum 
/Equi et Volsci fuere, et quotidiani, ut ita di- 
xerim, hostes. Tac. 13. Ann. 33. Pervicaci aceu- 
satione conflictalus. Id. 3. ibid. 33. sub fin. 
Pervicacia et prapotentia mulierum jussa. Co- 
turn. 6. J?. H. 2, 11. de bove domando. Per- 
vicai contumacia pierumque savienlem f.iligal. 
Curt. 8. 6. In Callisthenem pervicacioris ira fuil. 
— Olim inter pertinacem et pervicacem ita di* 
stinguebant, ut il le in raaiam partem semper ac- 
ciperetur, hie in bonam. Accius apud JYon. p. 
432. 32. Merc. Tu pertinaciam esse, Anliocbe, 
banc pradicas: Ego pervicaciam ajo, et ea me 
uli volo. Nam pervicacem dici me esse, et vin- 
cere, Perfacile patior: pertinacem nit moror. 
Hac fortis dicitur; illam indocti possident. Tu 
addis quod vitio est; demis quod laudi datur. 
Hac Accius. Utrumque tamen in utramque par- 
tem adhibetur, ut hie, el in PERTINAX videre 
est. Aliud est discrimen in ipsa vi verbi: nam 
pertinax firrmter tenet tueturque quod habet: 
pervicax obstiaate perstat, ut quod non habet, 
acquirat, Apal. 'J. Met. Muiier scava. sava, vi- 
rosa, ebriosa, pervicai, pertinax. Id. de Deo So- 
crat. Homines pervicaci audacia, pertinaci spe. 
• — Sed ne hoc quidem servari solet: nam per- 
vicax pro pertinax aperte est in illo Senec. 
Here. Fur. 501. Coajugia quoniam pervicai 
nostra abnuis. 

II.) Translate in bonam partem pro constaoti, 
firmo, costante, fermo, apud Tac. 4. Hist. 5. 
extr. Opum contemptor, recti pervicax, constans 
adversus rnetus. Ubi notandus GenUivus Tacito 
familiaris. Sic 4. Ann. 53. Agrippina pervicai 
ira. 

PERV1CTUS, a, um. V. PERVINCO. 
PERVlCUS, a, um, adject, idem ac pervicax 
apud veteres. Accius apud Non. p. 487. 15. 
Merc. Pervico Ajax animo, Plaut. fragm, ibid. 
Hie quidem pervicus custodem addidit. 

PERVlDENS, entis, parlicip. a pervideo : per- 
spicace, provido, valde videos, providus, sagax, 
Frontin. Aquced.it. Qua ratio movent Augu- 
stumj pervidentissimum principem, producendi 
Alsietioam aquam, non satis perspicio. Alii leg. 
providentissimum. 

PEKVlDEO, vides, vldi, visum, videre, a. 2. 
(per ff video"). Part. Pervidens, y. voc. praced.; 
Pervisus et Pervidendus II. 3. — Pervidere 
est diligenter et perfecte videre, perspicere, St- 
oirTeuw (It, L'edere bene o affatto; Fr. voir com- 
pletement, voir tout ; Hisp. ver perfectamente, 
ver todos; Germ, beschauen , iiber,-durch- 
schauen: Angi. to see or perceive thoroughly, 
see clearly, discover). 

I.) Proprie, Ovid. 14. Met. 375. sol, qui per- 
videt omnia. Id. dixit 2. ibid. 32. Sol oculis 
juvenem, quibus aspicit omnia, vidit. 

II.) Translate. *| 1. Intellectual! ratione. 
Ovid. 1. Pont. 8. 33. Eque domo rursus pulcra 
loca vertor ad urbis Cunctaque mens oculis per- 
videt ilia suis. Horat. 1. Sat. 3.25. Quum tua 
pervideas oculis mala lippus inunctis, Cur in 
amicorum vitiis tarn cernis acutum] Legit cum 
aliis Bentlejus: Quum tua pravideas oculis male 
lippus inunctis. Ritterus: Quum tua per videas 
etc. Ceterura Forcellinus hoc loco pervidere 
pro iimplici vt'dere usurpatum ait. *^ 2. Figu- 
rate est expendere, r.onsiderare. Lucret. 1. 956. 
Pervideamus, utram Bailum funditus omne Con- 
siet, an immensum pateat vasteque profundum. 
h. e. eipendamus. Cic. 4. Alt. 11. Viuebo te et 
pcrvidebo. et 15. ibid. 4. Ibi te quamprimum 
pervidere velim. «J 3. Item est percipere, intel- 
ligere, comprendere. Lucret. 2. 89. Et quo ja- 
ctari magis omnia materiai Corpora pervideas, 



PERVIGEO 

reminiscere totius imum Nil esse in summa etc. 
Cic. 10. Fam. 9. Meritorum meorum fieri ac- 
cessionem pervidere te spero. Id. 12. Alt. 38. 
Oportere jam pervideri inOrmitatem animorum. 
Id. 3. Off- IS. 74. Atqui in talibus rebus all .'. 
u tiie interdum, aliud bonestum videri solet. F;, 
nam eadem utilitatis, quae honestatis, est regi . 
r.ui boc non perviderit, ab hoc nulla frau ab - 
rit, nullum lacinus. Est qui leg. provider t. Co- 
lum. 2. R. R. 1. 5. Videt sine dubio quid eve- 
niat; sed, cur id accidat, non pervidet. Boeth. 
3. Music, 5. p. 1115. Quod inter ducentos uin- 
quaginta sex et ducentos quadraginta tres per- 
visa sit differentia Id. ia Topic. Cic. 5. p. 837. 
Discemendae sunt causae et pervidenda necessitas. 

PERVlGEO, ges, glii, gere, n. 2. v,ccxaxuct£m, 
valde vigeo. Tac. 4. Ann. 34. Et terque opi- 
bus atque honoribus perviguere. 

PERVIGIL, gtlis, adject, comm. gen. Cura 
pervigilis in recto singulari dixit Apul. 11. Met. 
— Pervigil est valde vigil, et qui tota nocte vi- 
giiat, wavvu^joc- 

I.) Proprie. Ovid. Heroid. 12. 60. Ante meos 
oculos pervigil auguis erat. et 1. Amor. 6. 44. 
Pervigil in medise sidera uoctis eras. Id. 10. Met. 
369. at virgo Ciojrcia perigil igui Carpitur in- 
domito. PUn. Paneg. 63. Pervigiles et insomnes. 
PUn. alt. 33. Hist. nat. 4. 21. (" 7 2). Ruinam 
solus intelligit in cacumine ejus monlis pervigil. 
Silhg. vero ex oplimis Codd. leg. vigil. 

II.) Figurate. Justin. 12. 13. 7. Quum diei no- 
ctem pervigiiem junxisset. h. e. integram vigi- 
iando. 

PERVlCiL -NTiA, ae, f. 1. pervigilatio. Gloss. 
Cyrill. 'A^p'jnvia, lucub ratio, pervigilantia, vi- 
giiium etc. 

PERVlGlLATlO, Onis, f. 3. wwvu^ic,, actus 
pervigilandi. Cic. 2. Zegg. 15. 37. Et in his 
(diis) colendis nocturnas pen;~ilaliones. 

I'ERVlGlLATUS, a, um. V . ..^.RVIGILO 

PERVlGtllA, as, f. 1. pervigi, '.io. Justin. - 1 4. 
8. 7. Fames et lassitudo, super haec maximum 
pervigiliae malum. Alii leg. pervigilii. Charis. 1. 
p. 43. Putsch, conteodit in plur. num. semper 
pervigilias dici debere, non pervigilia. 

PERVIGILIUM, li, n. 2. vigilatio Integra no- 
ctis, veglia di tutta la nolle, travvu^t's, sawu- 
Xiajio;. 5" 1. Generatim. Plin. 11. Hist. nat. 
53. US. (283.1. Pervigilio quidem prascipue vin- 
cuntur cibi. Justin. 13. 8. 6, Securis in itinere, 
et pervigilio faligatis occursum est. Capell. 1. 
p. 2. Fabellam tibi, quam olim Satura commi- 
niscens hiemali pervigilio marcescentes mecum 
lucernas edocuit,-explicabo. Et in plur. num. 
Id. ibid. p. 13. An vero quisquam est, qui Phi- 
lologiae se asserat pervigilia laborata et lucu- 
brationum perennium nescire pallorem? ^ 2. 
Speciatim est sacrum noctumum, in quo tota 
nocte vigilatur. Liv. 23. 35. ad fin. Castra 
Campana, ut pervigilio neglecta, simul omnibus 
portis invadit. PUn. 18. Hist. nat. t2. 32. (124). 
Cicer, quod religio pervigiliis adhibet. Sueton. 
Galb. 4. Simulacrum aeneum deae Fortunae men- 
struis supplicationibus et pervigilio anniversario 
coluil. Id. Vitell. 40. in fin. Pervigilium agere. 
Id. Cal. 54. indicere. Tac. 15. Ann. 44. celebra- 
re. Petron. Satyr. 21 . extr. Dormire vobis in 
mente est, quum sciatis, Priapi geaio pervigilium 
deberi ? Inscript. apud Henzen. 6111. cvrvs DR- 

DIG. DECVRIOMBVS SING. HS. XII. AVGVSTALIB. BS. 
Til. -DED. ITEM PB. IDVS FEBR. DIE PERVlGILlI DBI 

patriI altbrvm taktvm dbdit. — Pervigilium 
Veneris litulus est carminis incerti poetae, sed 
an*iqui tamen, in quo Veneris et veris laudes 
celebrantur. Catullo perperam est qui tribuit, 
alii Q. Catulo Urbicario , alii Senecce Floro, 
alii aliis. V. FFtrnsdorf. ad Poet. Lai. Min. 
T. 3. p. 425. et T. 4. p. 854., ubi accurate il- 
lius auctor, et terapus, et argumentum inquiri- 
tur. V. vocem seq. I. 2. 

PERVlGlLO, as, avi, Stum, are, n. 1. Part. 
Pervigilans, Pervigilatus et Pervigilandus I. 
1. — Pervigilare est valde vigilare, diu vigilare, 
usque ad finem et tota nocte vigilare, xavvu- 

3rfC". 

Tom. 111. 



— iiS9 — 

-.) o.-;i>: ^ '. ''.eneratim. ( y ic. Rose. Am. 
3j. 98. Non ora', u: earn noctem pervigilet? Liv. 
l 4. 38. Pervi lar in armis. Virg. 1. G. 291. 
s os biberni ad uininis ignes Pervigilat. Mar- 
■%'. 9. 6'J. Vicini somnum non tota nocte ro- 
.a>. s. . am vigilare leve est, pervigilare gra- 
ve. Propert. 1, 16. 40. Sollicitas trivio pervi- 
gilare moras, h. e. ducere longam, tristeni et 
in ouinem in trivio noctem. Liv. fragin. I. 91. 
(edeote iVie6aurio) p. 91. Nocte tamen insequen- 
ti, ipso pervigilaote, in eodem loco alia eicitata 
lurris prima luce miraculo boslibus fuit. Curt. 
6. 2. 2. Intempestiva convivia, el perpotaodi 
pervigilandique insana dulcedo. — Passive. Ovid. 
6. Past. 326. In multo noi est pervigilata mero. 
Auct. Pervigil. Vtn. 46. De tenente tota no* 
est pervijrilanda canticis. syncop. pro pervigi- 
laoda. ^ 2. Speciatim, pervigilare Veneri, 
est nocturr.um sacrum Veneri facere. Plant. 
Cure. 1 . 3. 25. Tu Veneri pervigilare te vovisti. 
V . vocem prasced. 2. 

II.) Translate. Tibull. 3. 6. 54. Et tecum 
longos pervigilare dies. 

PERVJLIS, e, adject, admodum vilis. Liv. 31. 
50. Annona quoque eo anno pervilis fuit. Pau- 
lin. Nolan, carm. 18. 219. de nummis pau- 
peris viduce. Queis pretium pietas pervilibus 
aurea fecit. 

PERVINCA. V. VTNCA PERVINCA. 

PERVINCIS, e, adject, ila cognominatur Co- 
nors quarta praatoria in Inscript. apud Marin. 
Prat. Arv. p. 622. m. avgvstivs vrsvs dec. spe- 

CVLATORVM COHOR. I1II. PR. P. V. PERVINCIS. Sic 

Pervincus, h. e. pervincens, est cognom. Rom. 
r. ONOM. 

PERVINCO, vincis, vlci, victum, vincere, a. 3. 
(per ef. vinco). Part. Pervictus I.; Pervin- 
ceiuius II. 3. ■ — Pervincere est prorsus vincere, 
de^ incere, ixvixa : u (It. vincere affatto ; Fr. vain- 
ere entitlement; Hisp. veneer totalmenle; 
Germ. Jemanden oder etwas ganzlich - t vollig 
besiegen; Angl. to overcome, get the belter of). 

I.) Proprie. — ■ a) Neutrorum more. Tac. 11. 
Ann. 10. In transgressu amnis multum certato 
pervicit Rardanes. — b) Active. Plaut. Mil. 
glor. 3. 3. 6*;. Ilaud vercor, ne nos subdola per- 
fidia pervincamur. Hue referri potest illud Se- 
nec. Here. Fur. 654. pervince Tbeseu, quidquid 
alto in pectore Remanet pavoris. Item illud Se- 
ren. Sammon. 32. 1. Si cui vesicae tardus cun- 
ctabitur humor, Usee mora rumpetur vino per- 
victa vetusto. Demura illud Propert. 1. 17.15. 
Nonne fuit melius dominse pervincere mores? 
h. e. pervicaciam. 

II.) Translate. ^ 1. Pervincere dicitur is, 
cujus sententias plerique accedunt. Cic. 2. Alt. 
1. a med. Restitit ac pervicit Cato- % 2. Item 
est lODge superare. Horat. 2. Ep. 1. 200. nam 
quae pervincere voces Evaluere sonum, referunt 
quern nostra theatra ? — Similiter in licitatione, 
vel simili re. Plaut. Cure. t. 3. 57. Facito, ut 
pretio pervincas tuo. ^ 3. Item — o) Per- 
vincere aliquem, ut, est idem atque ei persua- 
dere, vet eum pertrahere, ut a liquid facial. Liv. 
42: 45. Hegesilocbus mullis rationibus pervice- 
rat Rhodios, ut Romanam sucietatem retinerent. 
gli avea ridotti a forza di molte ragioni a 
ritenere etc. Tac. 15. Ann. 57. At illam non 
verbera, non ignes pervicere, quin objecta de- 
negaret. — b) Pervincere atiquid, et pervin- 
cere, ut, magao conatu, multo molimine evin- 
cere, obtinere, ottenere I'intento, ottenere a 
forza, guadagnare, vincere. Liv. 37. 16. Per- 
vicerunt quidem remis, ut tenerent terram, sed 
neque tuta statio eiat, etc. et 4, 12. Neque, ut 
de agris dividendis plebi referrent Coss. ad »e- 
natum, pervincere potuit. Catull. 76. 15. Una 
salus haec est: hoc est tibi pervincendum. Tac. 
14, Ann. 14. Senecae ac Burro visum, ne utra- 
que pervinceret, allerum concedere. % 3. Per- 
vincere aiiquid dictis, prObare, ostendere, ma- 
nifestum facere. Lucret. 5. 99. Et quam diffi- 
cile id mihi sit pervincere dictis. 

PERVlO, as, are, n. 1- idem fere ac vio. Auct. 
Itiner. Alex. M. (edente A. Maio) 104. Xtaque 



PERVIUS 

pervianlj multis aliis gentibus cassis et oppidis 
caplis. 

PERVlOLENTUS, a, um, adject, vebementissi- 
mus. Coss tod. Instil. Divin. Lilt. 20. Cum 
gravitate acuttts (Ambrosius), perviolenta per- 
suasione dulcissimus. At recentiores leg. invio- 
lentus, vocabulum ceaue ignotnm. 

PERVlRENS, entis. pavticip. ab inusit. pervi- 
reo, valde virens. Paulin. Nolan, carm. 7. 11. 
Et fronde numquam defluente pervirens, Stabit 
perenni vividum lignum coma. 

PERVlRlDIS, e, adject, valde viridis. Plin. 6. 
Hist. nat. 22. 24. (87).; et Solin. 53. a med. 
Mare colore pervjridi- Mela 2. 5. a med. Cam- 
pus minuia arundine gracilique perviridis. 

PERViSO, is, sere a. 3. pervtdeo, cerno. Ma- 
nil. 4. 925. Parvula sic magnum pervisit pu- 
pula caelum. 

PERVlUM, ii, n. 2. V. PERVIUS in fin. 

PERVIVO, vis, xi, clum, vere, n. 3. 8ta^ato, 
usque vivo, superstes vivo. Plaut. Capt. 3. 5. 
84. Etsi pervivo usque ad summarn astatem , 
tamen breve spatium est perftrundi, quae mi- 
nitas mihi. Accius apud Non. p. 238. 2. Merc. 
Pervixi usque adhuc. 

PERVlUS, a, um, adject, (per et via) qui adirt 
a transiri potest, patens, apertus, Sia^aros, 
eunopoe (It- accessible, aperto. dove si puo an- 
dare o passare; Fr. qu'on peut traverser, par 
oil Von peut passer, accessible, ouvert; Hisp. 
accesible, aquello a que podetnos llegar facil- 
mente; Germ, wo ein Jf'eg durchgeht, gan- 
gbar, tvegsam; Angi. accessible, open, having 
a way trough, that, may be entered or passed 
through, passable, ensy or passed, pervivus). 

1.) Proprie. — a.) Absolu/e. Ter. Adelpk. 5. 
7. 14. Fratri aedes Gent perviae. Virg. 2. £n. 
453. Limen erat, caecseque fores, et pervius usus 
Tectorum inter se Priam i. Cic. 2._ Nat. P. 27. 
67. Jsni ab eundo nomen est ductum; ex quo 
transitiones pervi*, jani nominanlui. Liv. 9. 
43. Omnia itinera obsaepserant hostes, saltusque 
pervios ceperaut. Tac. 12. Ann. 12. Unde raaxi- 
iae pervius amnis. n. e. vadosus. — - b) Cum Da- 
tivo. Lucan. 6. 645. Phcebo non pervia tax us. h. 
e. quae solis radios non transmittit. Vol. Flacc. t. 
719. Frela puppibus pervia. et ibid. 127. moles 
non pervia ponto. h. e, navis in quam aqua, ma- 
ris penetrare non potest. Seneca Here. OJt. 151. 
Nullius vulneribus pervia membra sunt. Lucan. 
2. 310. cunctjs pervius hastis. PUn. 6. Hist, 
nat. 4. 4. (13). Phasis pontibus CXX. pervius. 
Ovid. 15. Met. 301. quum carcere rima Nulla 
foret toto, nee pervia flatibus tsset. st 8. ibid. 
376. Vulnera fecisseot, nisi seliger inter opacas, 
Nee jaculis, isset, nee equo loca pervia, silvas. 

II.) Translate, f 1. Active est qui aperit, 
transit, per v Sum facit. Sil. It. 10. 249. qua fla- 
tus agit, qua pervius ensis. ^ 2. Fabius Pict. 
apud Gill. 10. 15. Annulo uti, Daminem Dia- 
lem, nisi pervio cassoque, fas non est. /i.e. cavo, 
non solido. ^ 3. Figurate. Plaut. Pseud. 2. 
4. 69. Quidquid incerti milii in animo prius, 
aut ambiguum fuit, nunc liquet, nunc defasca- 
tum est: cor mihi nunc pervium est. Tac. 13. 
Ann. 4. Nihil in penatibus suis venale, aut am- 
bitioni pervium. Claudian. B. Get. 130. nulli 
pervia culpa* Pectora Fabricii. — Hinc 

Pervium, ft, n. 2. absolute, substantivorum 
more. — o) Generatim. Tac. 3. Hist. 8. In- 
terjectus eiercitus Rteliam Juliasque Alpes, ne 
pervium ilia Germanis exercitibus foret. subaudi 
iter. Cf. Varro 5. L. L. 145. MvtlL In oppido 
vici a via, quod ex utraque parte viae sunt ae- 
dificia. Fundulae a fuodo, quod eiilum non 
babent, ac pervium non est. et .Fesius p. 371. 
26. Mull, de vicis. Tertio, quum id genus asdi- 
ficiorum definitur, quae in oppido prive, id est, 
in suo quisque loco proprio ita aedificai, ut in 
eo asdificio pervium sit, quo itinere habi'atores 
ad suam quisque bebitalioaem babeat accessum. 
— b) Speciatim pervium est via angusta inter 
montium saltus patefacla, uarco, sfreffo. In- 
script. quas pertinet ad ann. a Chr. n. CCCLXX., 
et insculpta in vertice montis ultra Julium Car- 

87 



PERVOLATIGUS 

nicum, apud Filia*. Mem. de' feneti, etc. T. 
2. p. 457. edit. 2. iv hoc pbrvio HOMtnrjis bt 

ANIMAL IA CVM FKRICVLO FBRTRAWSlBANr. 

PERVOlatICUS, a, um, adject, qui pervo- 
lat. Tertult. Anim. 46. in fin. Vis vaga el per- 
volatica. 

PERVOLGO. V. PERVOLGO, 

PERVOlITANTIA, x, f. 1. circumrolutio. 
Vilruv. 6. 1. Mundi circa terram pervolitantia. 
Alii leg. pervolitantis. 

PERVOlJTO, aa, are, n. i. frequent, vel in- 
tent, a pervolo. Part. Pcrvolitans. — Pervoli- 
tare est multura volHare. Lucret. 6. 952. per 
dissaepta domorum saxea voces Pervolitant. Id. 
2. 346. Et qu;« pervolgant nemora avia pervo- 
Htaotcs. V.irg. 8. /En. 24. Omnia pervoUtat late 
loca. Val. Flacc. 4. 505. Pervolitare tecta. 

PERVOLO, as, a"vi, Stum, are, n. 1. (per et 
volo, as). Part. Pervolaturus I. 2. ~ Pervo- 
lare est per aliquem locum volare, volare per 
qualche luogo, Stows to pcu. 

I.) Proprie. ^ 1. Stricto sensu est per ali- 
quem locum volare. Ennius apud Dfon. p. 205. 
28. Merc. Crassa pulvs oritur, omnem pervolat 
ca?li fretum. Alii minus recie pervolgat. Virg. 
12. /En. 473, Nigra velut magaas domioi quum 
divitis asdos Pervolat, et pennig a)ta atria lustrat 
hirundo, Ovid. 2, fast. 252. Corvus et aerium 
pervolat altus iter, et 6. ibid. 527. Rumor, ut 
est Yulox, agitatis pervolat alis. ^ 2. Latiori 
sensu est aliquo advolare. Vet. Potto, apud 
Augustin. 3. Music. 3. Pegasus ia nileotem 
Pervolaturus tetheram. Cic. 6. de republ, 26. 
Animus velocius in baac sedem ac domum 
suarn pervolabit. 

II.) Translate. Lucret, 6. 1059. raro quia 
sunt cum corpora, ut aestus Pervolet intactus, 
nequeuat impeltier usquam. passa per mezzo 
volando. Cf. eumd. 4. 203. de solis luce. Per- 
que volare mare ac terras circumque rigare. 
Cic. Rose. Arn.l. 19. Decern boris nocturnis sex 
et quinquagiata millia passuum cisiis pervola- 
vit. Juvenal. 6. 397. totain pervolet urbera. el 
1. 60. dum pervolat axe citato Flaminiam. Clau- 
dian. de Apono, 10. Hunc, qui tot popuiis per- 
volat ora, locum, corre per le bocche. 

PERVOLO, vis, velle, a. aoom. a volo, vis. 
Quibusdara eoira teraporibus et persoois ejus 
verbi additur per ad siguificandum prorsus velle, 
vehementer cupere. Cic. 11. Att. 14. extr. Te 
exspecto, quern videre pervellem. et I. ibid. 1. 
Abs te mibi ignosci pervelim. Liv. 39. 43. Ilia 
negavit unquara vidiase, et perrelle id videre. 
Lucret. 2. 1047. Atque animi tactu3 liber quo 
pervolit ire. h. e. pervelit: anliqui enim volim 
pro veiim dixere, teste Priscian. 9. p. 84H. 
Putsch. Hasc Forcellinus ; et rectius Lack- 
mann. Atque animi jactus liber quo pervolet 
ipse, 

PERVOLOTATUS. V. PERVOLVO I. 

PERVOlOTO, as, are, a. 1. Part. Pervolu- 
tandus. — Pervolutare, intent, a pervolvo, 
avajcruauo) , est multum volutare; et usurpa- 
tur pro omoi adhibits diligantia legere. Cic. 
5. Att. 12. Quoniam meos cum Tballumeto 
nostro pervolutas libro*. Id. I. Orat. 34. 
158. Omnium bonarum artiura scriptore* ac 
doctores et legend), et pervolutandi. 

PERVOlCTUS, a, um. V. voc. seq. 

PERVOLVO, vol vis, volvi, volfllum, volvere, 
a. 3. (per et rolvo). Part. Pervolulus I. — 
PerTolvere est magna vi volvere, valde versare, 
ttax\ikt»$4ta, volgere da ogni parte. 

i.) Propria. Ter, Andr. 4. 4. 37. Nisi pue- 
rura tollis, jam ego huac la mediam viam pro- 
volvata, leque ibidem pervolvam in luto. ittt>. 
24. 34. sub fin. Ut non solum missa tormento, 
sed etiam quae pondere suo pervoluta essent, 
graviter in bostem iacidcrent. Alii teg. provo- 
luta. Apul. 8. Met. Ferro sub papillam trans- 
adacto, et in suo sibi pervoluta sanguiae, etc. 
Oudendorpiut ei plurib. codd. MSS. probavit 
legend, pervolutata. Porro Apulcjut saepe uti- 
tur simplici volutatUM. 

II.) TransJata. 5 1. Pro diUgenter legere. 



— 690 — 

Catull. 95. 6. Smjrnam incana diu saecula per- 
voluent. t,ubi diasresi ujus est metri causa.) <J 2. 
Figurate sumitur pro valde versari. Cic. 2. Orat. 
35. 14y. Deinde ut in iis Iocis parvolvatur 
animus. 

PERVORSE, PERVORSUS, PERVORTO et si- 
milia- V. PERVERSE, PERVERSUS, PERVER- 
TO etc. 

PERVULGATE, adverb, usitato more vulgi. 
Gell. 16. 7. Cocionem pervulgate dicit, queru 
veteres arulatorem dixerun'.. Adde 12. 10. 

PERVULGATUS vel pervolgatua, a, um. V. 
voc. seq. 

PERVULGO vel pervolgo, as, avi, stum, are, 
a. 1. (per et vulgoi. Part. Pervulgans I. 1.; Per- 
vulgatus I. 1. et in fin.; Pervulgaturus I. 1. — 
Pervulgare est cum vulgo communicare, in val- 
gus spargere, diYuigare, disseminare, $iaoizeipo> 
(It. fare comune a tutti, divulgare, dissemina- 
re , pubblicare; Vr. communiquer au public, 
publier > divulguer • Hisp. exparcir alguna cosa, 
hactila pubtica, divuigar, publicar; Germ. 
dem fVolke mittheilen, daker offenllich mit~ 
theUen-y-bekanntj gemein oder allgemein ma.- 
chen; Angl. to publish, spread- abroad, divul- 
ge, make known or common, disseminate). 

I.) Proprie. ^ 1. Generatim. Lucret. 6. 1161. 
quae causa deum per niagnas nuraina gentes 
Pervulgarit et ararura compleverit urbas. Ctc. 

2. Fin. 5. 15. De re illustri et facili etiam in 
vulgus pervulgata loquitur. At Manutius, Davis. 
et Madvig. ex bonis Codd. pervagata. Id. 4. 
ferr. 42. 104. In re tam clara, tarn testata, 
tarn abs te ipso pervulgata. et ibid. 34. 85. Cupi- 
ditate ilia sua nota, atque apud omnes pervul- 
gata. Alii et ipse Orellius legunt pervagata. Id. 
Suit. 15. 42. Illas tabulas non occulta vi, non 
continui domi, ged describi ab omaibus statim 
librariis, dividi passim, et pervulgari atque edi 
populo R. imperavi. Id, 2. Invent. 39. 114. 
Prremia virtutia et ofGcii Mucta et casta esse 
oportere, neque ea ant cum improbis commuai- 
cari, aut in mediocribus bominibus pervulgari. 
Q. Cic. Petit, cons. 11. 44. Operam suam per- 
vulgare et communicare. h. e. vulgo passim 
oflerre. Sil. It. 7. liJ3. Viticolse nomen pervul- 
gatura Faierni Munera. ^ 2, SigniGcat etiam 
prostituere. Cic. Ctsl. 16. 38. Mulier, quae se 
omnibus pervuigaret. 

II.) Translate est pervagari, pererrare, obire. 
lustrare, girare, andar vagando, scorrere: qua- 
si per vulgus ire. Pacuvius apud Varron. 1. 
L. L. 88. Mull. Halcyonis ritu lilus pervol- 
gans furor. (Sic Seneca Agam. 775. lain per- 
vagatus ipse se fregit furor.) .4lii leg. pprvolans 
feror. Lucret. 2. 164. et i. 208. Tempore, quo 
solis pervolgant lamina cielum. Id. 2. 346. Et 
quae pervolgant nemora avia pervolitantes. F,n- 
nii locum V. in PERVOLO, as I. — Hinc Part, 
praster. pass., cujus exempla supra retulimus, 

Pervulgatus, a, um, adjective quoque usur- 
patur, unde Comp. Pervulgatior et Sup. Per- 
vulgatissimus; et est, communis, consuetus, valde 
usitatus, commune, usitato, consueto. Cic. C(sl. 

3. 6. Sunt ista maledicta pervulgata in ornries, 
quorum etc. Id. 5. Fam. 16. Est autem consola- 
tio pervulgata, homines nos ut esse memineri- 
mus. Plant. Bacch. 4. 9. 149. Ne mire mini, 
quod non triumpho: pervoigatum est, nil mo- 
ror. Id. Pseud. 1. 1. 121. pssvd. De istac re 
in oculum utrutnvis conquiweito. ca. Iq ocu- 
luinne, an ia aurem? psbvd. at hoc pervoigatum 
est nimis. Gell. 7. 17. circa med. Quod videtur 
notius pervulgatiusque esse, id me doce. Cic. 4. 
Herenn. 8. 11. Infima et pervulgatissima verbo- 
rum dignilas. 

PKS, pSdis, m. 3. ejusdem thematis ac (irwca 
vox idem significans irouc, tcoJoj, est eitrema et 
inOma pars corporis, qua animal insistit et in- 
greditur (It. piede; Fr. pied de I'homme el 
de$ animaux; Hisp. pie; Germ, der Fuss bei 
Thieren und Mentchen; Angl. a foot)- 

I.) Proprie. ^ I. Generatim. — a) Uni- 
versim. Ennius apud Auct. B. Hisp. 31. pre- 
mitur pede pes atque armis arma teruntur. Id. 



PES 

apud Non. p. 255. 25. Merc. Sed sonitus auru 
meas pedum pulsu increpat. Cic. Tim. 6. Itaque 
nee ei manus affinxit, nee pedes, nee alia mem- 
bra, quibus etc. Id. 2. Tusc. 22. 52. Nos, si 
pes condoluit, si dens, ferre non possumus. Id. 
1. Orat. 54. 231. Calcei habiles et apt! ad p«- 
dem. Ovid. 5. Met. 264. ictus pedis, calcio. et 

12. ibid. 304. Certamine pedum vincere. nel 
corso. et Plaut. £pid. 5. 1. in /in. Provocare 
aliquem pedibus. sjidare al corso. et Liv. 8. 8. 
Pede presso. a pie fermo. et 9. 22. ad fin. De- 
scendore ad pedes, smontar da cavalto. Pro- 
pert- 2. 5. 29. qu* limina ponam, Qu* num- 
quara supra pes initnicus eat? Plaut. A sin. 4. 1. 
30. Neque illaec ulli pede pedum homioi premat. 
non giuochi di piedi con verun uomo. — b) 
Speciatim, in pedes, prwtuissis pedibus, coi pie- 
di innanzi. Plin. 10. Hist. nat. 53. 74. (149). 
Aves omnes in pedes nascuntur, contra quam 
rellqua animalia. — c) In pedem cogere equum 
est costringerlo a camminare. Pelagon. Ve- 
terin. 4. 1. Post sextum diem lente in pedem 
cogatur (eguus) et quum ambulaverit, in pisci- 
nam milti convenit, ita ut nalet. — d) Pede 
terrain pulsare. saltare, ballare. Jforat. i. Od. 
37. 1. nunc pede libero 1'ulsaoda tellus. Sic ibid. 
4. 7. alterno pede terram quatere. et 4. ibid. 

1. 27. pede candido In morera Salium ter qu — 
tient humum. — e) Ilia supplicis et demisti 
sunt. Cic. 1. Att. 14. a med. Ad pedes omnium 
sjngillaUm accidente Clodio, ut etc. et 4. ibid. 

2. a med. Abjecta toga, se ad goneri pedes ab- 
jecit. et Sexl. II. 26. Vos pro meo capite 
ad pedes lenonis iiupurissjmi projecistis. et 2. 
Phil. 18. 45. Filius *e ad pedes meot proster- 
nens, lacrimans, te mibi coin raenda bat. Id. 7. 
Verr. 49. 129. Mater mibi ad pedes misera ja 
cuit. Ovid. 9. Met. 605. Aniplcctique pedes, af- 
fusaque poscere vita in. Id. Her aid. 12. 186. 
Ante pedes alicujus procumbere. Flor. 4. H. 
ad fin. Regina ad pedes Ciesaris provoluta. ■ — ■ 
f) Pedem ferre, est ire. f'irg. 1. G. 11. Ferte 
sirnul FauniquB pedem Dryadesque pueliue. ue- 
nite. et Seneca Med. S62. Hue fert pedes et 
illuc. va or qua, or la. Catull. 14. 21. abite 
UluCj unde malum pedem tulistis. h. e. extuii- 
stis. — ■ Et in ferre pedem, inlroirc. Cic. Ccecin. 
14. 39. Pedem quum intulero, atque in possessio- 
nem vestigium fecero. quando sarb entrato. — 
Et pone re eod. sensu. Id. ibid. 11. 31. Si in fun- 
do pedem posuisses. Id. 2. Phil. 19. 48. Quid 
erat in terris, ubi in tuo pedem poneres? Id. 

3. ibid. 11. 28. Hodierno die primurn in pos- 
sessionem libertatis ped*m ponirnug. — Et ef- 
ferre, egredi. Ennius apud Cic. 2. Herenn. 22. 
34., Fat. 15. 35. et Ccel. H. ia. Nam numquam 
bera errans mea dorno ecferret pedem Medea. 
(If. e.uind. apud Won. p. 297. 18. Merc. Plaut. 
Bacch. 3. 3. 19. Digituin longe a paedagogo pe- 
dem ut eflVrres asdibus. Cic. 6. All. 8. Pedem 
porta non plus extulit, quam douto sua. non t 
uscito. — ■ Et refer re, revocare, regredi, retro 
ire. Ovid. Heroid. 15. 186. Quum profugum pos- 
sis ipse referre pedem. riiurnare. et Quintil. 6. 

4. 10. Ab iis, quae non adjuvant, quam mol- 
lissime pedem oportet referre. ritirarsi. et f r irg. 
9. /En. 125. revocatque pedem Tiberinus ab 
alto. — g) Pedibus, ambulando, non equo, aut 
curru, aut navi. C'ic. Senect. 10. 34. Masinis- 
sam nooaginta annos natuin, quum ingressus 
iter pedibus sit, in equum ornntno non ascen- 
dere. quando s't potto in viaggio a piedi. et 
Sueton. Aug. 53. in consulalu pedibus fere, ex- 
tra consiilatum srepe adoperta sella per publi- 
cum incessit. — g) Item terra, non mari, per 
terra. Cic. Valin. 5. 12. Quum iliud iter Hispa- 
niense pedibus fere coniici soleat; aut si quis 
navigare velit, certa sit ratio navigandi. Propert. 
2. 20. 53. Seu pedibus Partbos sequimur, seu 
classe Britanaos. Adde Cic. 5. Att. 9.; et Cost. 
2. B. C 21. sub /in, — h) Conjicere se in 
pedes, fugas se dare, apud Ter. {harm, 1. 4. 

13. Kt omisso verbo, Eun. 5. 2. 5. Ubl vidi, 
ego me in pedes, quantum queo, in aogiportum 
quoddam desertum. a gambe, Of. Lucan. 8. m3o. 



FES 

solos tibi. Magne, reliquit Partborum forluna 
pedes? h. e. fugaces Partoos. — i) Servus a 
pedibus, quo mitteodo ultro citroque dominus 
utitur, face/it-, valletto, cursor. Cic. 8. Att. 5. 
pollicem, servum a pedibus raeum, Romam mi- 
si. Alii leg. a pedibus meis. Sunt etiam qui su- 
spicantur ilia servum a pedibus non esse Cice- 
roni's., sed a lieu jus grammatici explicanlis, Hu- 
jus Poliicis meminit Cic. etiam 11. ibid. 4. exlr. 
et 13. ibid. 46. et 14. Fam. 6., quibus locis of- 
iicium quidem ejus buc illuc ilaadi indicat, sed 
a pedibus numquam appellal. Idem servile of- 
licium memoratur in Inscript. apud Gor. Co- 
tumb. Liv. p. 76. asthvs liviak pter a pbdibts. 
Ceterura Scheidius ad Sanctii Minerv. p. 726. 
rede pulat, servum a pedibus idem sigrulicare 
ac servurn ad pedes, F. in littera A. Etetiim 
siinili modo serous a cyalho idem est ac ser- 
ines ad cyathum, F. CYATHUS. et servus a 
manu idem ac servus ad manuin, V. MAN US. 
Hos vero servos a pedibus. vel ad pedes, vocat 
pedum turbam Martial. 3. 82. At ipse retro 
fleius ad pedum turbam, etc. Id. 3. 23. Omnia 
quum retro pueris obsonia tradas, Cur non raeosa 
tibi ponitur a pedibus? F. litteram seq. et OR- 
CLMPEDES et SOLEA. — I) Servus ad pedes, 
qui ad pedes doniini ccenantis presto erat. Id. 
12. 88. Bis Cotta soleas perdidisse questus, Dum 
negligentem ducit ad pedes veroam. .Seneca 3. 
Belief- "27. Servus, qui camanti ad pedes stete- 
mat, narrat quae inter ccenam ebrius di\isset. 

— m) Sub pedibus esse dieuntur, qua? in di- 
tione et potentate sunt, Firg. 7. JEn. 99. quo- 
rumque ab stirpe nepotes Omnia sub pedibus. 
qua sol utrumque recurrens Aspicit Qceanum, 
vertique regique videbunt. Adde Sil. It. 17. 
145. Sic ii'v. 34. 32. Argos et Lacedfemonein, 
duas clarissimas urbes sub pedibus tuis relin- 
quemus? — n) Sub pedibus ponere, nihil) fa- 
cere. Seneca Here. (Et. 107. Quisquis sub pe- 
dibus fata rapacia. Et puppem posuit fluminis 
ultimi, etc. Sic Ovid. 14. Met. 488. dum pe- 
jora timentur, Est in vota locus: sors autem ubi 
pessima rerum, Sub pedibus timor est, sccura- 
que summa malorum. Adde eumd. 1. Xrist. 8. 
15. — o) Pedem opponere, adversari, obstare, 
supplaoiare, Ovid. 4. Pont- 6. 7. Perslat enim 
Fortuna tenax, votisque malignum Opponii. nos- 
tris iusidiosa pedem. — p) Pedem trahere. 
claudicare, zoppicare. Translate de versu sca- 
zonte Ovid. Rerned. am. 377. Liber in adver- 
sos hostes stringatur iambus. Seu celer, extre- 
muiD sen trahai illo pedem. F. H1PPONAX. 

— q) Trahantur hwc pedibus, formula , qua 
de iis utimur, qua; nihil curamus, aut timemus, 
quse contemnimus: ducLum ex eo, quod reos, et 
contemptibjles homines, et victos bostes pedibus 
trahi mos fu.il, ul de Hectore ab Achille tracto, 
et Caco ab llercule legimus: item de Sejano, 
etc. Cic. 4. Alt. 16. Eratrem mecum, et te si 
habebo, per me ista p«dibus trahantur. Alii leg. 
trahuntur. Id. 7. Fam. 32. De judiciis quod 
quereris, multo laboro minus: trahantur per 
me pedibus ornnes rei. V. Juvenal. 5. 125. 

— r) Ante pedes, qua sub oculis, et praesen- 
tia sunt, et omnibus obvia. Ennius apud Cic. 
1. de republ. 18. Quod est ante pedes nemo 
spectat: cali scrutantur plagas. Ter. A del ph. 3. 
4. 22. (al. 3. 3. 32.) Istuc est sapere, non quod 
ante pedes modo est, videre, sed etiam ilia, qua- 
futura sunt, prospicerc. Cic. 3. Oral. 40. 160. 
lns?enii specimen est quoddam, transilire ante 
pedes posita , et alia longe repetita sumere. 

— s) Stans pede in uno quippiam facere di- 
citur, qui cito, et nullo labore facit. florat. 1. 
Sat. 4. 9. de Lucilio. in hora scepe ducentos, 
Ul magnum, versus diclabat, stans pede in uno. 

— f) Contra omni pede stare, omni conten- 
tione adhibita , et totis viribus incumbendo. 
Qviittil. 12. U. 18. Itaquc in his actionibus 
omni, ut agricolae dicunt, pede standum est, 

— u) Religio fuit veteribus locum aliquem in- 
pressuris, nisi dextrum pedern priorem intulis- 
sent: sinistrum enim omen habebatur, aliler fe- 
cisse. Hab*s eiemplum apud Petron, Satyr, 30, 



— 691 — 

atque hinc est^ quod Vilruv. 3. 3, gradus tem- 
plorura impares esse jubet, ut quum deitro pede 
primus gradus ascenditur, idem in sumtno pri- 
mus ponatur. ■ — ■ Etiam offensio pedis io. limine 
exeuntis aut jngredientis habita est mali cmiois. 
Tibull. 1. 3. 19. O quoties iogressus iter mibi 
tristia divi OlTensum in porla signa dedisse pe- 
dern! Adde Ovid. 1. Amor. 12.*3. ; Vol. Max. 
1. 4. n. 2. ; et Plin. 2. Hist. nat. 7. 5. (24). — 
Dexter, felix, secundus pes, felU accessus, ad- 
veutus boni ominis. Virg. 8. JE«. 302. Et nos, 
et tua dexter adi pede sacra secundo. Sil. It. 
7. 171. Attulit ho<pitio pergentem ad Htora 
Calpes, Extremumque diem, pes dexter, et hora 
Lyjeum. Ovid. 1. Fast. 514. Ripaque feiici ta- 
cta sit ista pede. Augustin. Ep. 44. ad Maxim. 
gram mat. circa med. Nympbanio quid aliud si- 
gnificat, quam boni pedis bominem, id est cu- 
ius adventus aMerat atiquid felicitatis? sicul so- 
lemus dicere, secundo pede introisse, cujus in- 
troitum prosperitas aliqua consecuta sit. — v) 
Nee caput, nee pedes, proverb. V. CAPUT. 
— z) Pedibus pecunia compensatur , aliud 
proverb. Catonis apud Cic. Flacc. 29. 72., quo 
signiiicatur, agros ab urbe remotos minore qui- 
dem pretio emi, sed itinerum labore prctium 
compensari. ^ 2. Speciatim, in re miiitari. — 
a) Ad pedes descenderc dicebantur equites, qui 
pedestre prcelium inibant. Liv. 9. 22. ad /in. 
Sed extemplo ad pedes descensum ab Romanis 
est, coactique idem Samnites facere: et repen- 
tina acies circa corpora ducum ptdeslre pr®- 
lium iniit, quo haud dubie superat Romanuf. 
Sic Id. 29- 2. Itaque, otnissa pugna equestri, ad 
pedes Hispani equites descenderunt. Addi' eumd. 
22. 49. Similiter Id. 3. 62. Peditem ne ad pe- 
des degresso equiii parem esse. Id. 38. 26. Equi- 
tatum ad pedes deductum, decern millia homi- 
num, ab dextro locaverunt cornu. Adde eumd. 
4. 40. Cces. 4. B. G. 12. Consuetudine sua ad 
pedes desiluerunt. Rursus Liv. 2t. 46. Deio, 
quia turbant equos pedites intermiiti, multis 
labentibus ex equis, aul desilientibus. ubi suos 
premi circumventos vidissent , jam magna ex 
parte ad pedes pugoa ieiat. Sic leg. Drakenborg.; 
alii pugna erat; alii venerat. — i" Pedibus 
tnerere, peditem militare, militare da pedone, 
nella fanteria. Liv. 24. 18. Cf. eumd. 3. 27- 
Dic'.ator-magistrum equitum dicit L. Tarqui- 
tiuin patricise gentis, sed qui, quum stipendia 
pedibus propter paupertatem fecissct, etc. — c) 
Confer re pedem, congredi, ventre alle stretle. 
azzuffarsi. Liv. 26. 39. circa med. Coll a to pede 
rem gerere. Adde Curt. 3, 11. Cic. Plane. 19. 
48. Num possum magis pedem confeire, w. 
ajunt, aut propius accedere? ^3 Item sp>-cia- 
tim in re pubiica, ire pedibus in sententiam 
alicujus, sententiae a lieu jus accedere. Liv. It. 8. 
Quum omnes laudibus modo prosequentes vi- 
rum in sententiam ejus pedibus irent. Adde 
eumd. 9. 8. et 22. 56. V. EO et SENTENTIA. 
•f 4. Item, pedem, aut pedes tollere, ext oiler e 
in re turpi obscanaque locum habet. Martial. 
iO. 81. et 11.71.; et Petron. j'ragm. Tragur. 
55. Burmann. ; et .Vovius apud .Von. p. 474. 14., 
Merc, quibus locis itiustratur jocus Ciceronis in 
Clodium, ejusque sororem 2. Alt. 1. 

II.) Translate. ^ 1. Pes dicilur de mensa, 
lecto et similibus. Seneca 2. Benef. 34. Pedem 
et nostrum dicimus, et lecti, et veil, ct carrni- 
nis. Ovid. 8. Met. 660. mensam succincta tre- 
mensque Ponit anus: mens* sed erat pes ler- 
tius iinpar ; Testa parem fecit. Te r . Adelph. 4. 
2. 46. Lectulos in sole ilignis pedibus faciundos 
dedil. Plin. 34. Hist. nat. 2. 4. (9). Antiquis- 
sima arts gloria Deliaco fuit, mercatus in Delo 
cekbrante toto orbe. - Tricliniorum pedibus ful- 
crisque ibi prima Kris nobilitas. Cic. 4. Herenn. 
55. 68. Hie subselliura quoddam calce premens, 
dextra pedem defringit. *J 2. Pes veli est imus 
veli angulus, vel polius funis, quo imus veli an- 
gulus utrimque religatur od latera Davit, ut ex- 
pansum sit ? et ventum concipiat: quod munus 
in summo velo antenna prsestat. Hunc et Grseci 
rtoSa vocant. Duplex est, dexter el sinister: ille 



PES 

dicilur Italics pogyia, hie orza. Catull. 4. 19. 
Iseva sive dextera Vagaret aura, sive utrumque 
Juppiter Simul secundus incidisset in pedem, 
Ovid. 3. Fast. 565. Nacta ratem, comitemque 
fugte, pede labitur asquo. h. e. vento secundo 
et prospero cursu. quod Viva, dixit 4. JE«. 587. 
asquatis classem procedere velis. V. £QUATUS. 
• — Hinc facere pedem est velum, extensis irais 
fuujbus, espandere, ut ventum concipiat. P'irg. 
5. /En. 828- jubet ocius omnes AUoili malos, 
intendi brachia velis. Una omnes fecere pedem: 
pariterque sinistros, Nunc dextros solvere sinus: 
una ardua torquent Cornua detorquentque. — 
Proferre pedem., alterutrum veli angulum, las- 
sato remissoque fune pro venti flalu, in ante- 
riorem partem protendere, andar a poggia, o 
ad orza. Plin. 2. Hist. nat. 47. 48. (128). Iis- 
dem autem ventis in contrarium navigatur, pro- 
latis pedibus, ut noctu plerumque adversa ve- 
la concurrant. Lucan. eod. seusu dixit 5. 427. 
obliquare Ia;vo pede carbasa. et Fir a. 5. JEn. 
16. obliquare sinus. V. OBLIQUO. <j 3. Mon- 
tis pedes sunt ima ejusdem pars. A-mmian, 14. 

8. Orontei imos pedes Casii montis pratermeans 
fundilur in Parthenium m^re. le. radici. Etiam 
Homer. Iliad. 1. 2. v. 824. 7to;a: vocat. Cf. 
Cassiod. 8. f'ariar. 32. sub init. Est sub pede 
coUtum supra maris arenam ferlilis campus. 
■f 4. Frequenter poela; fontibus et tluminibus 
pedes tribuuol. IJoral. Epod. 16. 47. montibus 
allis Levis crepantc ljtupha desilil pede. Firg. 

9. .En. 125. revocatque pedem Tiberinus ab 
alto. Id. Cul. 17. Castaliieque sonans liquido 
pede labitur unda. Sil. It. 6. 140. Turbidus 
arentrs lento pede sulcat arenas Bagrada. — Si- 
militer de tempore, ;etate. Ovt'd. 3. Art. am. 
65. Utendum est atate: cito pede labitur cetas. 
et 4. Trist. 6. 17. Cuncta potest igitur tacito 
pedt! lapsa vetustas Praterquam curas attenuare 
meas, — Suo pede fluere, ex se et sponte sine 
opera hominu.ni. Sever. £tn. 13. de aurea (sla- 
te. Ipse suo flueret Bacchus pede. Alii aliter ex- 
plic. Sed etiam Tibull. 2. 1. 4fi. signiiicare vi- 
dttur ulim homines no a calcasse uvam, sed 
sponte flu en a muslum bibisse. *f 5. De lectica. 
Catull. 10. 21. At rat nutlus erat ncque bic, ne- 
que illic, Fractum qui veteris pedem Rrabati In 
collo sibi collocare posset. *f 6. Pedes in navi 
sun*, rerniges. F. NAVAL IS. ^7. In aediliciis 
quid sit pes planus, F. in PLANUS. ■! 8 Pes 
pro tiaciu, vel liifiite, vel solo, Iratto, confine, 
paese. Solin. 32. Nilus in Ctesariensis pede pro- 
ruinpeus ampliov. et 27. Oinnis Africa a Zeu- 
gttano pede incipit. Auson. Edyll. 10. 327. 
Quiu etiam ripuis hurnili pede condila pralis, 
h. e. hum ili solo, in sito basso. Inscript. apud 
Murat. 821. 4. ivuvs weko mil. com. hi. tk. 

ORIVSDVS \\ PANNOMV SVpEBlOUK PEDE VAVSTl- 

su>o. Alia apud May in. Frat. Arv. p. 269. 
CANDimo VALKNrwo totiri ^v^lsnI si>c. wa- 
tiosk pa\>". civi i - \istia>o, etc . Hinc patet, pe- 
dem Faustiniunum. sive Faustianurn fuisse 
apptllalum limilem quemdam in Pannonia. ibi- 
qun oppidum eodem nomine exstilisse. ^ 9. 
De pediculis Vinaceoruni. et de ipsa vinaccorum 
massa prelo subjecta ad vinum exprimcnduni. 
Colum. 12. 11. R. 45. 2. Turn vinaccorum pes 
bene pielo expressus proruitur, et modice se- 
paratis scopionibus , resolutaque intrila folli- 
culoruin in dolio substernitur. el ibid. 36. 1. Mu- 
slum tortivum est, quod post primam pressu- 
ram vinaceorum circumciso pede exprimitur. et 
ibid. 19. 3. Anlequam prelo pes eximalur. — 
Plin. usurpat ue sampsa, h. e. massa olearum 
prelo subieclarism, 15. Hist. nat. 1, 2. i5). Prima 
unda preli laudatissima, ac deinde per deminutio- 
nes, sive in sportis premantur, sive, ut nuper in- 
ventum est, exilibus regulis pede incluso. — Pet 
milvinus, et milvi, est coliculus balidis. Colum. 
12. R. R. 7. I. — Pedes gallinarei, alia licrba, 
de qua Plin. 25. Hist. nat. 13. 98. (155*. Ca- 
pnos prima, quam pedes g;-.Uinaceos vocant, nn- 
scens io parielinis et saepibus, etc. — Pedes br- 
tacei sunt betarum cauliculi. Farro \,R. R. 2. 
27. Malo de meis pedibus audire, quam quemad 



PESCIA 

modum pedes bataceos sari oportest. «J 10. Iq 
carmine (alque etiam in sol u la oratlone, ubi ora- 
♦irius numerus servandus est. V. Cic. 3 Oral. 
47. et seqq.) pes est pars versus, duabus, aut 
tnbos, aut etiam pluribus syllabis constats, ut 
spondeus, dactylus, dicboreus, etc de fruibus V. 
grammaticos ; quia his quasi quirusdam pedi- 
brs versus procedit. Mar. Fictorin. 1. p. 2486. 
Putsch. Pes autem dictus est, sive quaedam pars 
mensural et m dus quidam. Similiter pes voca- 
tur, sive quia in percus ione metrica pedis pul- 
sus ponitur toliiturque: seu q ua , ut nos pedi- 
bus mgredunur atque progredimur; ita et ver- 
sus per hu» pedes met-ios procedit et scandit. 
ierenlian. v. 79. Uum certo tjradimur pede, 
Ips- n_ trcpident pedes, etc. ft/ e . oe VaciHet 
vers u uii' modus. Cekrum Horat. 2, Sat. 1. 28 
me pedibus d *-erl t claudeie v t -rba. Sic Ovid. 5. 
r*'*!;. 13 ' 3 i- ln< * ue Suos volui cogere verba pe- 
des. Cm. 3. Oral. 47. 182. Ad heroam nos dactyl! 
et anapaest] et spondei pedem invite t. Ovid. 1. A- 
mor. i. 30. Musa per undenos eraodulanda pedes. 
ft. e. per versus hexametrum et pentametruro. il- 
ium sex, hunc quinque pedes batentem. — i>er 
synecdochen poaitur pro genere carminis. Horat. 
4. Od. 6. 35. Lesbium servate pedem, meique 
Pollicis tctum. Ovid. lb. 645, Postmodo plura 
leges, et nometi habentia verum, Et pede, quo 
debent fortia bella geri. Similiter Horat. Art. 
P. 80- Hunc {iambum) socci cepere pedem 
grandesque cothurni. Id. 1. Sat. 4. 47. nisi quod 
(coma?d:a) pede certo DifTert sermoni, sermo 
merus. tj 11. Pedes muski, mensurai et mo- 
duli, quibus metiuntur cantus. Plin, 29. Hist. 
nat. i. 5. (6). Heropbifua in musicos pedes ve- 
aarum puisn descripto, etc. Id. 11. ibid. 37. 88. 
(219;. Arteriarum pulsus in modulos certoa ie- 
gesque metricas descriptus ab Uerophilo medi- 
cinal vate, etc. «J 12. Est etiam laensur* ge- 
nus, qua; quinquies products passum efiicit: con- 
stat autem quatuor palrais, quorum sjuguli qua- 
tuor transversos digitos (ongitudinis habent (ft. 
e. 295 ut statute Cms. Tambroni in Atti 
dellAccad. Archeol. Rom. T. 7. p. 16.): ila 
efflcilur, ut babeat pes sexdecira digitos, ut est 
«pud Vitr w . 3. 1. a med. Dividitur autem in 
duodecim partes, seu uncias, at as. Y. Colum. 
•>••'. 7. 1. f.j Frontin. Exposit. formar. p . 
•i«». ' ' s.; et alterum Frontin. Aquced. 2*.; et 
nota> Poleni ad artie. 5., ubi de pedis Romani 
Ior.gitud.ne agit .iccurate. Figuram pedis, q ua - 
tenus racnsura est, vide in Jfus. Borb T f, 
lav. 15. n. 8. Can. 7. B. G. 73. Du as fossas 
quindccim pedes latas cadem altitudine perdu- 
«t. Pmt eas aggerem ac vallum duodecim pe- 
■■iim exstruxlt. Cic. 7. Alt. 22. Pedem in Italia 
r ideo nullum esse, qui non in istius sit potesta- 
•e. non v' e pie di terra. Docei Plin. 6. Hist 
nat. 26. 30. (121). pedem Babylonium tribus* 
diguia longiorem fuisse, quam Roma num. — 
Pes autem Romanus, qui et monetali. dice- 
"!a«i ' M0S «TAL1S), men.ura a^quat partes 
••,-9624. metri Gallic! recentioris, quo nunc 
';. ,Mm ut,mur 'O Europa, ut ci ..ccuralissimii 
«orum computationibus artruit Cetesl. Cave- 
«om in Marm. Moden. p. f r>6. — P es P( - 
lemaicus, quo utefcantur olim .Eiryptii, habebat 
ut ait Hygin. de limit, p. 210. Goes., pedem 
mor.etaJem seu Rom.:num et serauaciam. h. e. 
duodecim uncias cuin dimidio. — Pes Drttsia- 
nuj r. uo i-tebantur Gerraaoi, habet, ut ait Id. 
toe. cit., pedem munetalem et sescunciam. ft. e. 
uncias tredecim pedis Romani cum dimidio. — 
In his, quae subjicio, non tarn pro mensura mo- 
do dicta accipitur, quam pro magnitudine ipsa 
human! pedis. Cic. Dejot. 15. 42. N-ffat, umquam 
VL a ] e Pedem discessisse. ne pur «n passy. et 
rt ' 6l pedern e vil! * ad hue egressi non 
«umus. Qumtil. declam. 6. 14. Won reliqui, non 
abscessi, neque pede, quod ajunt, uno a parente 
di«c?rs:. — De mensura, aut modo generatim, 
seu universe cujuspiam rei quantitate. Plin. 18 
Ihn nat 31. 7*. (316), Pressura una culeos 
'mp ere deoet. Uic est pes Justus. Seneca Tran- 
quM. 10. circa med. Exiguae sajpe area? in mul- 



- i>*)2 — 



lo.' u,u.i describentis arte patuor,-, u . (i i atari* 
angustum pedem disp..,iti fecit babitabii.m. — 
| £ede suo se rnetiri, regolar.-.-: -econ,') U sue 
forze, est Horat. 1. E:>. 7. extr. «f i;j. De p ■- 
diculis, pidocchi. Pest us -,. 21;). ii. Mull. Pe- 
dibus obsitum, :j esi rediculis.- Pedes autem 
pro pediculis sic f'lau.'ug refert in Cur.ulion 
(4. 2. 13.): Item genus ,-; lenooiun- inter ! omi- 
res meo quidem d.-im,.. ut muses, r u ii C es p - 
desque pulicesque. i-t /.i i u $ in Gladioio: Puil- 
cesne, an cimices, «n p des? response m\- , r.t 
Zucitius: U»)i m<i ri.lit, caput scahit, ( . ,es' Je- 
git. rarro 3. R. R. 9. 14. ,fc pB /-,- s .,„,,,•.,_ E 

capite e. e collo eorum crebro eli.--.ndi pede-; 
t pollini. 

PESGf A, orum, n. plur. 2. in Saliari carmine 
^Itus Sttlo dici ait, cd:,itia ex pelltbus agninls 
facta, quod Gra3Ci pelies vocent neoxr) neutro 
genere pluraliter. Pestus p. 2 JO. 5. Mull. 

PESESTAS, inter alia, qua? Sates precatjonem 
dicuot, quum fundus lustratur, sipniQcare vide- 
tur pestilent! sm. Pestus p. 210. 19. Mull. Sic 
Paul. Diac. p. 211. s. Pesestas dicebatur pe- 
stileutia. r 

PESMS. pennis, ut Casmenas dicebant pn. 
Camems: ; ; fl as pro cosnis. Fesius p. i,0-"». 14. 
Mull. r 

PESSARtUM, Ti, Q . ■>. ^nus medicament!, 
idem quod passu m, vel ei simile, apud Tkeod 
Prtscian. 3. 5. Adde eumd. 3. ■>. et 3. 3 • et 
C(zl. Aurel. 5. Tard. 4. n. 70 

PESSlME, adverb. V. MVLE. 

PESSlMO, es, are, a. 1. xaxo'w, pessimum 
reddere, malo afOcere. fulgri. interpr. Eccli 
11. 26. Ne dicas: Sufflciens mihi sum, et quid 
ex boc pessimabnr? Adde ibid. 36. 11. et 

m,?J B 5? lMUS ' a ' ura ' ad J ect - super., anora. V. 
trlALUS. 

PESSULUM, i, n. 2. idem quod pessum, i. 
Ccel. Aurel. 3. Acut. 18. a med. In mulieribus 
etiam pessulum oJeo calido infundentes. Adde 
eumd. 4. Tard. 7. extr. -. Alio sensu V. voc . 
seq. mit. 

PESSULUS, i, m. 2. Pessulum neutr. <?en 
hoc sensu dixit Paulin. Y„!;in. carm. 18 41 2 
removem et pessula claust.n. - Pessulus, chia- 
mstello ^o X Xo S , ^rpov, ; ',t,/3Xfc, paryxvov, 
vecus ferreus. vel li^neu-, . 5 u.i lores clausae ob' 
nrmantur intu<: a s.- 3 :-A s; poxiKw, c/avus. 
Duos obdebant, qui tutioL,.-> esse vellent. Plant 
tutu. I.-... 23. ()ccl,.i, ; S) , fores ambobus pes- 
sulis. tor. He-tut. 2. .1. .17. Anus foribus obdit 
pessuiuin «/ Aut,. :;. :,. r>5. Pessulum ostio obdo 
A put. ,i. jfet. El cum die to pessulis injectis, et 
uncmu lirii.uer immisso, sic ad me reversa, etc. 
e [j „ ,v,,ducw fore » pessulisque firmatis. et 
xoid Posies .:,d r.pagula redeunt, ad claustra 
p«Mttli r.xurrur.t. el paullo post. Subdita clavi 
pessulos reduco. Marcell. Empir. c. i7. ad fin 
p. Hi. bis fc d. Aid. In eo loco, vel foramine 
in quo janme pessuli deacendunt, quidquid re- 
pereris, collige. 

PKSSUM, adverb, vel adverb!! simile, fortasse, 
ut aonnulli putant, a (3uco6q lonice pro fio^oc 
profunditas, vel, ut alii arbitrantur, per synco- 
pe id pro perversum, vel rectius a pes, pedis. 
quocum cf. nsSov et rr^a, idem significat, quod 
in profundum, vel deorsum, quasi sub pedes fit 
m» profondo, a basso; Fr. en 60s, a fond, au 
fond; Hup. abaxo, a fondo- Germ, nach den 
Boden hvn, zu Boden, ;u Grund; Angl. down 
to the bottom, under foot). ' 

I.) Proprie. Abire pessum, dictum de navi 
et rete, afjondarsi, a Plaut. Hud. 2. 3. 64. Nunc 
earn (cis tellulam > cum navi scilicet abiisse pessum 
m altum. et Aulul. 4. 1. 12. Ne (raffs) pessum 
cheat, et True. 1.1. IS.Quando abiit rete pessum 
tunc adducit sirium. — Hinc generatim. Lucret 
6. j8J. multae per mare pessum Subsedere suis 
panter cum civibus urbes. Colum. 12. R. R 
6. 2. Est aliud murise naturae eiperitnentum •' 
nam ubi dulcem caseum demiseris in earn si 
pessum ibit, ^cies esse adhuc crudarn; si irma'ta- 
bit, m.aturam. Zucan. 3. 674. sidentia pessum 



TESTIBULA 



Corpor caesa tenant. Id. 5. 618. quam celu 
cacumina pei>ura Tellus victa dedit. Prudent 
pra-f.J. in Sjrmmach. 06. pessum mergere p«-' 
des. affix tare. — Pessum acciptre, est in imum 
rec. K ere. Mela 3. <\ La.us adeo ad sustinenda 
411.- ineiduot, i-rmus, ut folia etiam proximo) 
decisa frondibus, non innatantia ferat, sed pec- 
sum penitus accipia.. 

ID Tra .slate. «[ l. Pessum ire, est rue- 
re penre, andare in rovina, o in malora. 
Plan'. Cut. 2. 1. 12. Neque, nisi quia miser 
non eo pessum, mihi ulia abest perdito perni- 
cies. re. 1. A.m. 79. Pessum ituros fecundis- 
simvs italias campos, si amnis Nar in rivos de- 
dactus >uperstagnavisset. Plin. 14. Hist. nat. 
pr^-xm. 1. (5). Pessum iere vita? pretia. Sic Se- 
neca Con.-t. Sa;.. 2. Cato adversus rltia civitatis 
■'egener.mtis, et pessum sua mole sidentis, stetit 
solus. a( 2, / essum dare, vel junctim pessum- 
dart, et pe,s indare, et raro pessum premere, 
agerc dejicere, est perdere, evertere, mandare 
m malo, a, rovinare: ducta metaphora a mer- 
gent'ia aavibus, ut monet Donatus ad illud Ter. 
Andr 1. 3. 3. Quae si non astu providentur, me," 
Ti .^"™ P essuadabun '- - a) Pessum dare 
j baoet Ctc. fragm. apud Quintil. 8. 6. 47. Hoc 
I 'inror querorque, quemquam hominera ita pes- 
1 sundare alterum verbis velle, ut etiam navem 
perroret, qua ipse naviget. Plaut. Rud. 2. 6 23 
Pessum dedisti blandimentis me tuis. Tac.3.Ann. 
66. Quod multoa etiam bonos pessum dedit 
qui spretis quae tarda cum securitate, prematura' 
vel cum exltio properant. Ovid. 3. 2V tat 5. 45. 
won mihi quaarenti pessum dare cuncta, petttum 
'-^sareum caput est, quod caput orbis erai.Plaut 
Merc. 5. 2. 4. Domi era*, quod quseritabara. Ibi 
sex sodales reperi, Vitam, Amicitiam, Ctvitatem 
etc. Eorum inventu res decern siraitu pessimaj 
pessuadedi, Irani, Inimiciliam, Stultitiam, etc. ft. 
e. eipuh perdidi, et quasi in mare projeci. Id. 
l . ... ■ 3 * Exem P I um pessumum pessundate 
ft- e. tolhte, delete. Vol. Max. 4. 4. n. 5. In- 
gentes bostium copias pessundare. dis/are. — 
larttcip. Pessumdatus apud Salt. Jug. 1. Ani- 
mus ad inertiam et voluptates corporis pessum- 
aatus. — 6) p essum premere, pessundare, per- 
dere. Plaut. Most. 5. 2. 49. Quidvis impetrari 
a me facihus perferam, quam ut non ego istum 
pro suts faciis pessimis pessum premara. — c) 
Pessum acta cstas, usque od senium, ad termi- 
num vitas. Vet. Poeta apud Lactam. 1. 11. 
/FJate pessum acta, in Cretam vitam commu- 
tavit, et ad deos abiit. — d) Pessum dejicere 
apud Apul. 5. Met. Nee sum mulier, nisi earn 
pessum de taotis opibus dejecero. ft. e. extur- 
bavpro. 

PESSUM, i, n. 2. pessario, jreooe'e, medica- 
mentum molli lana compositum, quod femini, 
inter naturalia inditur, si doleant. Describit illud 
. ■ °- * 2,J > sed Graeca voce utitur, quam attu- 
ninus, Latina vero pluries Tkeod. Priscian. 3 
0. ell. 2. part. 2. c. 20. Apul. Herb. 121. Herb* 
anetbi medicamine pessum factum injiciatur ab 
obstetr.ee. V. PESSARIUM et PESSULUM. — 
M pessus, %, masc. gen. 2. dicitur a Plin. ra- 
ter. 1. 5. od fn. Pessus Livianus, quo utebatur 
I-ivia regma, faciens ad secundas, etc. Eumdem 
Theod. Priscian. 2. 5. Zivianum pessarium 
appellat. r 

PESSUMDATUS, a, urn, et 

J *f. ES J SL!MD0 vel P essuQ do, vel pessum do, das, 
dSdi, datum, dare, a. 1. est deorsum, aut in pro- 
fundum mutere, demergere, mandare mettere 
zjondo, abbasso, affondare, sommergere, /V 
»4^u, xaTarcowre'ftu, a'troaSaUw. V. PESSUM 
primo loco I. et II. 2. 

PESSUS, i, m. 2. V. PESSUM, i. 
PESTIlrfLIS, e, adject, pestiiens. Impp. Dio- 
clet. et Maxim. Cod. 4. 58. 4. Pestibitis fundus, 
hoc fist pestibiles herbas, vel letiferas habens. 
■ tin legunt: PestibiHs fundus, hoc e<t pest ibu las, 
vel her bam Iciifeom habens. Pestibulas autem 
interpretatur Cujac. I. g. Obse.rvat. c. 2't. na- 
tricurn et alia rum noxiarum serpent urn pestes. 
PESTiBUI.A, ai, f. V, in dicll0(lf . pr;e ' Ct;d 



PESTIFER 

PESTlFER et pesUftrus, ftra, feYura, adject, 
(pestis et fero) Xoiuiai^. ^ f . Stricto sensu est 
pestem afferent, pestifera, pestilcnziate, Liv. 25. 
26. Ut mortui aegros, asgri validos quum raetu, 
turn tabe ac pestifero odore corporum conficerent. 
•f 2. Latiori sensu est noxius, valde noxius. Cic. 
Dom. 32. 85. Tu unus pestifer civis. Cels. 2. 
6, Sudor frigidus in acuta febre pestiferus est. 
et mox. Sauguinem ia febre vomuisse, pestife- 
rum e*t. Id. 4. 1. n. 1. Acutus et pestifer morbus. 
Virg. 7. /En. 589. ruptoque ingens Acberoate 
vorago Pestiferas aperit fauces. Fal. Flacc. 4. 
594. Pestiferas aquas. Cic. 4. Fam : 3. Pestiferum 
bellum. Colum. 10, R. R. 331. Pestifer aer. Cic. 
Harutp. resp. 24. 50. Vipera venenata et pe- 
stifer*. Id. 2. Nat. £>. 47. 120. Res pestiferas 
et nocentes. Id. Bom. 1. 2. Pestifer et funestus 
tribunatus. Id. 3. Phil. 2. 3. Antonii reditus 
crudelis et pestifer. Plin. 4. Hist. nat. 11. 18. 
(51). Scopulirm cemunt dirum ac pestiferum. 
Cic 2. Nat. D. 12. 34. Accessus ad res salutares, 
a peatlferis recessus. — Pestiferum fulgur di- 
citur, quo mors exsiliumve S'gnificarj solet. Fe~ 
stus p. 210. 7. Mull. Similiter Id. p. 245. 21. 
Pestifera {fulgur a), quae mortem, aut exsilium 
ostendunt. — Paul. Diac. p. 244. 18. Mull. 
Pestifera auspicia esse dkebant, quum cor in ex- 
tis, aut caput in jocinore non fuisset. 

PESTlFfiRE, adverb. "Xocytwc, perniciose. Cic. 
2. Legg. 5. 13. Quid, quod multa perniciose, 
multa pestifere sciscuntur In populis ? 

PESTILENS, eutis, adject, (pestis). Comp. 
Pestilentior I, et II. ; Sup. Pestilentissimus I. 
— Pestilens est pestifer, perniciosus, nocens, pe- 
stilenziale, pestilente, pernicioso, nocevole, Xot- 

I.) Proprie. — a) Absolute. Cic. Fat. 4. 7. 
Inter locorum naturas quantum intersit, videmus: 
altos salubres, alios pestilentes. Id. 3. Off. 13. 
54. j£des pestilentes. infette. Varro 1. R. R. 
4. 4. Fundus pestilentior. Liv. 4. 21. annus. 
Sic Cic. 5. Fam. 16. Gravissimus et pestilentis- 
simus annus. Id. 1. Divinat, 57. 130. Aspi- 
ratio gravis et pestilens, Horat. 3. Od. 23. 5. 
Nee pestllentem sentiet Africum Fecunda vi- 
tis. — b) Cum Dativo. Liv. 3. 6. Grave tem- 
pus et forte annus pestilens erat urbi agrisque, 
nee hominibua magis, quam pecori. Id. 5. 

13. Gravis pestilensque omnibus animalibus 
aulas. 

II.) Translate. Liv. 2. 41, Pestilens collegae 
munus esse; agros illos servitutem iis, qui acee- 
perint, laturos. Cic. 7. Fam. 24. de Tigellio 
Sardo. Homo pestilentior patria sua. Seneca 
ffippot. 489. Pestilent invidia. 

PESTtLENTlA, as, f. 1. est pestis, seu mor- 
bus contagione in plurimos se effundens, ac turn 
homines, turn varia brutorum genera vulgatis 
funeribus absumens, Xotpo'c (It. peste, contagio, 
pestilenza, epidemia; Ft. epidemie, maladie 
contagieuse, peste; Hisp. epidemia, enferme- 
dad contagiosa, peste; Germ, austeckende 
Krankheit, Seuche, Pest; Angl. a plague, pe- 
stilence, epidemic disorder, an infection or 
contagion). 

I.) Proprie. Cobs. 2. B. C. 22. Massilienses 
gravi pestilentia cinQictati ex diutina conclusio- 
ne, et mutatione rictus. Cofc.n, 6. R. R. 5. 
1. Id praecipue, quod egerit sus aegra, pestilen- 
tiam facere valet. Id. 7. ibid. 7. 1. Alia genera 
pecorum quum pestilentia vexantur etc. Liv. 27. 
23. Eo anno pestilentia gravis incidit in urbem 
agrosque, quae tamen magis in longos morbos, 
quam in perniciales evasit. Colum. 9. R. R. 13. 
1. Morbo, vei pestilentia iaborare. Liv. 10. 47. 
Pestilentia urens urbem atque agros. Tac. 18. 
Ann. 13. In urbe orane mortaiium genus vis 
pestilentiae depopulabatur. Plin. 23. Hist. nat. 
8. 80. (157). Pestilential contagia prohibere. Id. 
10. ibid. 28. 40. (75). Pestilentiam afTerre. 
— Pestilentiae descriptionem babes a pud f'irg. 
3. G. 478. et seqq.; Ovid. 7. Mel. 523. ft. seqq.; 
Lucret. 6. 1136. et seqq.; Liv. 25. 26.; Sil. {I. 

14. 582. et seqq. — DiCTert a peste , quae est 
generate nomen, et non solum de morbis, sed 



— 693 — 

de quacumque cladc , malo, calamitate, noxa, 
pernicie usurpatur. 

II.) Translate. ^ 1. Suraitur pro gravitate 

casli, aut loci : cui salubritas opponitur, catti- 
va aria, luogo malsano. Cic. 2. leg. Agr. 26. 
70. Agrorum genus propter sterilitatera incul- 
tum, propter pestilentiam vasturn atque deser- 
tum. Id. 1. Divinat. 57. 131. Ex habitu exto- 
rum atque ex colore turn saiubritatis, turn pe- 
stilentiae signa percipiuntur. Id. i. leg. Agr, 5. 
15. Locupletavis aut invidi*, aut pestilentiae pos- 
sessoribus, agri tamen emantur. h. e. iis qui 
possident agros vel Sullaoa proscriptione coem- 
ptos et invidias subjectos, vel gravitate coeli pe- 
stilentes. V. eumd. 2. leg. Agr. 26. 68. % 2. 
MetapborS ducta a superiori paragr. I. Catull. 
44. 11. Orationem in Antium petitorem Pie- 
nam veneni et pestilentiae legi. ft. e. quae pesti- 
lentiae modo enecare auditores posset.— In plur. 
numero Gell. 1. 2. Aaimorum labes et pesti- 
lentias. 

PESTlLENTlAJRtUS, a, um, adject, pestilens. 
Tertult. Spectac. 27. Cathedra pestilemiaria. 

PESTlLENTlOSUS, a, um, adject, idem ac pe- 
stilens. Ulp. Dig. 43. 8. 2. a med. Si odore soli 
locus pestilentiosus fiat. Mar cell. Empir. c. 11. 
p. 103. ed. Aid. Ad ulcera quae nascuntur pueris 
vel infantibus utriusque sexus in ore, aut in gut- 
ture, aut in stomacbo, quas pluribus. uno tem- 
pore soleat accidere, et ideo pestilentiosa appel- 
lantur. Adde eumd. ibid, ad fin. 

PESTfLENTUS, a, um. adject, pestilens. L<s- 
vius apud Gell. 19. 7. Loca pulverulenta et pe- 
stilenta. 

PESTlLIS, e, adject, pestilentiosus. Arnob. i. 
20. Possunt nos auris pestilibus enecare. — 
Theod. Priscian. 4. p. 313. ed. Aid. Consequun- 
tur pulmonura labor, phthisis et nigri fellis iras, 
acutee febres, et semper pestilis somaus. 

PESTlLlTAS, atis, f. 3. idem ac pestis. Lu- 
cret. 6. 1096. Atque ea vis omais raorboruru, 
pestilitagque. Adde 1123. et 1130. Non. 158. 2. 
Merc, laudat versiculum allatum Lucretii. 

PESTJMUS, a, um, adject, pestifer, qui pe- 
stem affert. Gloss. Gr. Lat. \otftof>6ooc, pestimus. 
PESTIS, is, f. 3. aomen est generale omais 
mali, perniciei, morbi, exitii, caiamitatis, ruinae, 
cladis, noxaB, sive hominibus incidat, sive brutis, 
sive rebus inanimis. Quare differt a pestilentia, 
ut genus a specie. P~. PESTILENTIA. Ita Liv. 
4. 25. et 5. 14. et 25.26. utitur quidem voce pe- 
stis ad pestilentiam significandam, sed postquam 
pestilentice meationem fecit. Gr. xcocov, ^XdJSij 
(It. male, calamita, disgrazia, rovina, da-nno; 
Fr. peste, mine, destruction, {ie.au, perte; Hisp. 
peste, ruina, destrozo, perdicion; Germ, das 
Ferderben, der Untergang, Tod, das CJnheil; 
AngL a pest, mischief, calamity by fire, the 
sword etc., destruction, ruin). 

I.) Proprie. % 1. Generatim. — ■ a) In sing. 
numero. Plaut. Capt. 3. 3. 11. Oppetere pe- 
stem. ft. e. mortem. Cic. 2. 0/f. 5. 16. Nulla 
tam detestabilis pestis est, quae non homini ab 
homine nascatur. Id. Rabir. perduell. 1. 2. Pe- 
stis ac pernicies civitatis. et ibid. 9. 26. Ista ima- 
go, quas dorni posita, pestem atque etsilium Sex. 
Titio attulisset. Lucret. 3. 347. Discidium ut 
nequeal fieri sine peste maloque Cic. 1. Nat. 
D. 36. 101. Ibes avertunt pestem ab jE^ypto, 
quum volucres nngues vento invectas interficiunt 
atque consumunt. Liv. 25. 19. ertr. Adeo ne 
fug?e quidem iter patuit, ut vix mille evaserint: 
eeleri passim, alii alia peste, absumpli sunt. Cic. 
vertens locum Sophocl-% Thsc. 8. 20. Ipse illiga- 
tus peste interimor textili. h. e. Teste imbuta Ncs- 
si sanguine. I r irg. 5. /En. 69?». servatrc a peste 
carinas, h. e. ab incendio. Id. 10. ibid. 55. belli 
evadere pestem. Tac. 2. Ann. 47. Itnprovisior 
graviorque pestis fuit. ft. e. damnum ex terrae 
rnotu. ei 4. ibid. 62. I'nde trravior pestis fuit. 
ft. e. c lades e» ruina theatri Plaut. ('apt. 4. \. 
3. Quanta pernis pestis veniet! quanta labes la- 
ndo! ft. e. ex parasiti edacitate. Catull. 69. 9. , 
crudelem nasorum interlice pesti-m. h. e. mali \ 
odoris hircum sub alls. Cic, I. ad Brut. 15. I 



PETASO 

Pestem depellere. Id. Dejot. 15. 43. mUerriuum 
imporlare alicui. Id. 3. Nat D. 26. 66. ma- 
chinari alicui. Liv. 2. 49. minilari. Sail. Jug. 
73. Monere, ne prasraia Metelli in pestem suam 
coaverteret. in sua rovina o malanno. et ia e- 
pist. Mithrid. ad Arsac. ad fin. Roman! peste 
conditi orbis terrarum. nali per la rovina del 
mondo. — ■ 6) In plur. numero. Firg. 1. G. 
181. Turn varias illudunt pestes, saepe exiguus 
mus etc. Adde eum<J. 3. ibid. 471. et alibi. Sic 
Colum 7. R. R. 5. 19. Quod in omnibus 
morbis ac pestibus faciendum esse censeraus. et 
2. ibid. 9. 10. Quasdam subterransae pestea 
adultas segetes enecant. 5 2 - Speciatim pro 
morbo, pestilentia, peste. Ennius apud Priscian. 
9. p. 861. Putsch. Hos pestis necuit, pars occi- 
dit ilia duellis. Addunl Lucan. 6. 89., Sil. It. 
14. 582. et 622., sed ha?c non videntur rem 
conficere, nisi eo modo, quo de Livii locis sub 
init. dictum est. 

II.) Translate per metonymiam dicitur de ho- 
mine pubiice pernicioso. Ter. Adelph.2. 1.34. 
Leno sum, fateor, pernicies communis adofesceu- 
tium, perjurus, pestis. Cic. Sext. 14. 33. Pro- 
ducti in cootionem ab ilia furia ac peste pa- 
triae. Id. 5. Verr. 54. 125. de Verre. Ne post 
abitum quidem hujus importunissimae pestis. Id. 
Harusp. resp. 4. 6. de Clodio. T. Annius ad 
illam pestem com prim en dam , exstingueodam, 
funditus deieodam natus esse videiur. Id. ibid. 2. 
4. Cum his furiis et facibtis, cum bis, inquam, 
exitiosis prodigiis ac paene bujus imperii pesti- 
bus bellum mibi etc. Id. 5. Fam. 8. Quaedam 
pestes homioum laude aiieaa dolentium. Sic A- 
pul. de Mag. Nunc enim mibi, quod aegre fero, 
a commemoratione tanti viri ad pestes istas o- 
ratio revolvenda est. ft. e. ad jEmilianum et Ru- 
finum. Adde eumd. 5. Met. 

PKTACfTER, adverb, (petax) multum peten- 
do, et translate idem atque avide. Occurrit tan- 
tum Comp. Petacius apud Avian. Prognost. 
432. Gramina si carpit semesa petacius anser. 

PfiTALlUM, li, n. 2. it&xaktov, genus unguen- 
tl, Latine foliatura et nardinum: a nsxc&ov fo~ 
Hum. Plaut. Cure. 1. 2. 7. Tu mihi stacte, tu 
cinnamum, tu rosa, tu crocinum et casia 's, tu 
petalium. At plerique et ipse Fleckeiien. leg. 
bdellium. 

PETA.LUM, i, n. 2. sis'toXow, lamina, bractea. 
Isid. 19. Orig. 21. Petalum, aurea lamina in 
fronte pontificis, quas nomen Dei telragramma- 
ton Hebraicis litteris habebat scriptum. Inscript. 
apud Murat. 1199. 3. tbrra sir rakc pbtalO 
non onkrosa prkcor. CI. Furtaaetto in suit 
MSS. hanc Inscript. hue retutil: mihi vero 
Mud PBT4LO nomen proprium esse videtur. 

PBTAMlNARtUS vel petamenarius, ri, m. 2. 
chi fa salti mortali, qui strenua corporis agi- 
litate saltans volare videtur: a Kexduevcx; votans. 
Firmic. 8. Mathes. 15. Cum Marte vero et Mer- 
curio petaminarius, ephalmator, orchestopolarius, 
petauristariua. Salvian. 6. Gubern. D. 3. Lon- 
gum est nunc dicere de omnibus, arnpbiteatris 
scilicet, odeis, lusorits, pompis, athletis, petami- 
nariis, pantomimis, ceterisque portentis. — Pt- 
taminarios descripsisse videtur Claudian. Cons. 
Mall. Theod. 420.; et Manil. 5. 539. 

PRTASATUS, a, um, adject, nsxocotafj.swc. t 
petaso tectus. Cic. 15. Fam. 17. de tabellariit. 
Id facerent commodius, si mihi aliquid apatii ad 
scribendum darent; sed petasati veniunt, comi- 
les ad portam exspectare dicunt. Sueton. Aug. 
82, Domi quoque non nisi petasatus sub dio spa- 
tiabatur. Hieronym. procem. I. 2. in Zachar. 
Urget petasatus libri portitor. Adde Farron. 
apud Non. p. 319. 4. Merc. 

PKTASIO. r. vocem sequent, ad fin. 
PETASO, onis. m, 3. protciutto, jtaraatSy, coxa 
suis salita, seu potius pern* portio. Quomodo 
a perna dilTerat, dhimus in PERNA. Martial. 
3. 77. Et puipam dubio de petasooe voras. h. e. 
jam corrumpi incipiente, rancido. Parro 2. 
R. R. 4, 10. Succidias Galli optimas et m»- 
ximas facere consueperunt. Optimarura signum, 
quod etiam nunc quotanois e Gallia apportan- 



PETASUNCULUS 

tut Romam perna? toinaciose et taniacse el pe- 
tasones. Alii perpsram leg. pelasiones. Id. apud 
Non. p. 400. 14. Merc, ut pueri in asdibus Sas- 
plus pedibus oflensant, duro petasones nmsteos 
In carnario fluitare suspiciunt. Ita legendum 
coajecil cl. Fahlen. (In M. Ter. Far r on. Sa- 
tur. Menipp. Conject. p. 79.), collato Martial. 
13. 55. Musteus est: propera, caros nee differ 
amicos. Nam mibi cum vetulo sit petasone nihil. 
PETASUNCULUS, i, m. 2. duo diversa signi- 
ficat, prout est deminut. 

A) A petasone, et est parvus petaso. Juvenal. 
7. 1 1U. Quod vocis prelium? siccus pelasuncu- 
lus, et vas Pelamidum. siccus, h. e. parvi pre- 
tii; nam petasoni gratia, si iiiusieus sit. V. Mar- 
tial. 13. 05. et Far ran. in voc. praeced. 

B) A petasui, i, et est parvus peiasus, cap- 
pelluccio. Arnob. 6. 12. Mercuriu det radios: 
Solis capiti petasunculum superponat. 

PETASUS, i, m. 2. cappelto, irrraaos, capi- 
tis legmen, galeri genus: a rcxavvupj extendo, 
quod iatos habere! margines, quemadmodum vi- 
dere est in imaginibus Mercurii, qui petasatus 
pingitur. Utebantur petaso longum iter facien- 
tes, quo adversus solis et imbrium iojurias fa- 
ciem luerentur. V. PETASATCS. 

I.) Proprie. Plaul. Amph, prol: 142. Nunc 
internosse ut nos possitis facilius, Ego has ha- 
bebo usque bic in petaso pionulas. Adde eumd. 
ibid. 1.1. 287. et Pseud. 2. 4. 43. Etiam opu'st 
cblamyde, et machajra, et petaso. Arnob. 6. 
12. Cum petaso gnatus Majaj, taniquam vias 
aggredi praeparet, et solem puJveremque decli- 
ned 

II.) Translate petasus dicitur quiddara in ga- 
leri formam aediliciis superpositum , extensum 
et expiicatum, in metae formam se contrahens. 
Varro apud Plin. 36. Hist. nat. 13. 19. (92). 
Ut in suramo orbis zeneus, et petasus unus o- 
mnibus sit irapositus. h. e. fornix, Ilaiice cupo- 
'«■ — Apud_ (Jaipur n. 6. Eel. 51. est nomen 
equi; a TtexdaSat volar e. 

P&TAURISTA vel petauristes, ae, m. 1. tte- 
raup!or»j{, qui ex petauro se in aerem excutit, 
atque in terram devolat. 

I.) Proprie. Festus p. 206. 26. Mull. Petau- 
ristas Luciiius a petauro appellatos existimare 
videtur, quum ait: Sicuti mechanici cum alto 
etsiluere petauro. At .Elius Siilo, quod in aere 
yolent, quum ait, petaurista proprie Gr;ece, quod 
16 Trpc'c as pa nix arm. Scaliger ad Fes turn liu- 
jusmodi fuisse docet, qui desperata audacia in ma- 
cbina, vel rota trajiciebant se. V, vocem sequent. 
A iVom'op. 56. 26. Merc. petaurisUe deliniunlur, 
qui sallibus, vel schemis levioribus moventur. 
Varro ibid. Nee minus aliquo in genere sunt 
ludi velitis Galii, Germani pctaurisiae. Adde a- 
lium ejusdem Farron. locum ibid., ubi Grace 
ponitur ex lectione Scalig., <>t pro saltalore tan- 
turn accipiendus esse videtur. Paciaudius in 
Comment, de xu/^crTijoas § 7. putat, petaurislam 
ewe, qu-m Itali capilomhotatore vacant, atque 
ideo baberi in Gloss. Philox. DiTauptCT*)?, cer- 
nulus, jrETaupcarat, cernuli. V. CERNUUS. 

II.) Translate ita vocantur etiam animalia, 
quae, ut pulices, mira pedum alacritate prwdita 
suot. Plin. It. Hist. nat. 33. 39. (115). Alia 
< animalia) generantur sordibus a radiis solis, 
posteriorura lascivta crurum petauristse. 

PfiTAURISTARiL'S, li, m. 2. idem qui pe- 
taurista. Petron. fragm. Tragur. 53. Burmann. 
Petaurtstarii tandem venerunt: baro insulsissi- 
mus curn scalis constitit, puerumque jussit per 
gradus, et in summa parte odaria saltare, cir- 
culos deinde ardentes transire, et dentibus am- 
pborain sustinere. Adde ibid. 60.; Finnic. 8. 
Matkes. 15.; et Not. Tir. p. 173. ad fin. 

PBTAUROM, i, n. 2. jr-'xaupov, machina in 
tublimi suspensa, ex qua se in aerem eieutie- 
bant, atque in terram devolabant: ab aopa 
aura et nirouai volo, as. Uoc nomioe compre- 
hendunt et macliinam iignearn, genu* ludi, quo 
homines per aerem rotarum pulsu jaclantur, 
et omne id, supra quod homines agililate cor- 
porum insignes luduat, ut sunt hastas, eirca 



— 694 



PETJTKI 



quas se volvuot, furies, supra quos cliam reci- , ibid. Petila labra. Feslus p. 205 •>•> Mull Pe- 



proci ambulant, circuii, per quos se more pi- 
scium transmiltunt, tabula, c quibas in acre 
pendent, uno bracbio se sustincntes. (Jra-ce si- 
gnilicat perticam, lignum, asserem, super q-io 
gallia* dortniunt. Luciiius apud Festum p. 
206. 27- Mull. Sicuti mechanici cum alto exsi- 
luere petauro. Juvenal. 14. 265. An maiii* ob- 
leciant aoimum jaciala petauro Corpoi; ( , quique 
solet rectum descendere funem? Mami. 5. \.\\. 
Corpora, quae \a(ido saliunt excussa petauro, 
Alteroosque cient inotus: flatus et ille Nunc 
jacet, atque hujus casu suspenditur ille, Mern- 
braque per ilimrnas orbesque emissa flagrante*. 
L'bi Scalig. Rota in sublimi posita a duobus 
versabatur: alter superne, alter inferne niieba- 
tur. Ita (iebat, ut alternis dejecti, nunc pende- 
rent, nunc arecti sederent. Il;ec Scalig.; quae 
confirmari video tur fragrnento illo Petronii p. 
674. Burmann. Petauro jubente modo superior 
Martial. 2. 86. Quid si per graciles vias pe- 
taun Invitum jubeas subire Ladam ? In ill.i 
ejusd. 11. 21. Quaru rota transmisso toties irn- 
pacta patauro: Turneb. 1. 8. Adversar. c. i. 
putat petaurwn esse lignum per rotam a pe- 
taurista transmidsum. Est qui ipsurn petauristam 
mtelltgit. Scalig. ad Manit. mallet intacta pro 
impacta. V. PETAURISTA I. 

PETAX, acis, adject, oran, gen. chieditore 
importune, qui multum petit. Fulgent. 2. My- 
thol. i. Vita activa est, quae tan turn vita? com- 
modis anxia, ornatus petax, habendi insatiata, 
rapiendi cauta, servandi soUicita geritur. Id. 
ibid.X Junonis in tutelam pavum ponunt, quod 
ornnis vttV potential pelax in adspectum sui sem- 
per quaerat broatus. 

PETKSSO vel petisso, is, ere, a. 3. (peto). 
Part. Petessens. — Petessere est idem quod pe- 
tere, aut frequenter petere. Festus p. 206. ll>. 
Mull. Petissere antiqui pro petere dicebant, ea 
quidera forma verbi qua sunt lacessere et in- 
cessere. Sed, ut mihi videtur^ turn significabant 
s«pius petere. Itec Festus, ubi, si rem species, 
petesso legendum videtur: si seriem litterarum. 
petisso. Porro Festus h»c addidit, ut signtli- 
caret, sibi petissere non desideralivum, sed fre- 
quentativum videri: contra Priscian. 8. p. 827. 
Putsch, verba capesso, facesso etc. frequenta- 
tiva esse negat et intrir desiderativa recensenda 
esse putat. Cic. 2. Tusc. 26. 62. Apud quos ve- 
nandi el equilandi laus viget, qui banc petes- 
sunt, nullum fugiunt dolorem. Lucret. 3. 648. 
pugnam cedesque petessit. et 5. 810. fugiens 
buDiorem, aurasque petessens. Ita leg. J ach- 
mann.; vulgati libri petissit, petissena. Adde 
Paul. Diac. p. -212. 11. Mull.; et Fet. Poet. 
apud Festum toe. cit. 

PETHERfiOfUM, li, n. 2. petitio bereditatis: 
vox composita a peto et keredium. Eutyches 
apud Cassiod. de orthogr. 'J. petheredium a pe- 
lendis hereditalibus. 

PETlCtUS et petitius, a, um, adject, petai. 
Gloss. Isid. Pelitius, qui frequenter petit. — 
NB. De cog num. Rom. V. ONOM. 

PKTiGf NOSUS, a, um, adject, pelfginibus la- 
bora ns. Tkeod. Priscian. 1. 12. 

PK'liGO, Ii?lnis, f. 3. volalica, eadem quae 
impetigo. Luciiius apud Non. p. 125. 31. (; t 
160. IK. Merc. Ilfuvies, scabies oculos huic dein- 
que petigo Cu ascend ere. Alii et ipse Mereerus 
deque petigo. C'afo It. R, 157. in fin. Peiigini 
parce brassicam opponito, sanam faciei. Ala e t 
ipse Scbneiderus Irg. depeligini. al. imptligini, 
qua voce Plin. ui.it.ur eamdern Catonis spur en-' 
Ham refer ens 20. Hist. nat. !». 33. f'8 3 ). 

PE TILlUM, li, n. I. flos auclumnalis, et circa 
vepres nascens, et tan turn colore cutmnrndatus, 
qui est rosae silvestris, foliis par vis, qutnis. Mi- 
rumque in eo inllecti cacurnea, et non nisi relor- 
to folia nasci, parvo calyce ac versicolor!, Iu- 
teum semen includente. Plin. 21. Hist, nat 8 
25. (49). 

PRTlLUS, a, um, adject, siccus, tenuis, exi lis, 
strigosu*. Luciiius apud Non. p. !49. 7. Merc. 
Insignis varis est cruribut atque petilis. Plant. 



tilarn suram, siLcam et substrictam vulgo intei- 
prelanlur: Scevola ait, ungulam equi albam ita 
dici. li. Gloss. Isid. Pelubis (lege Petilusi equus 
qui habet albos pedes. Dacerius pulat esse a 
tjTaXov (quod lonice nizrjkcv) folium. 

PEITMK.N, l uis, n. 3. guidalesco. Petimina 
in burner is J u in en to rum uUtsra, et vulgo appcl- 
lat ft Luciiius meminit, quum ait: L't petimen 
naso, aut lumbos cervicibu' tangal. Ej nomine 
autem et inter duus annus suis quod est, aut 
pectus soiilurn appellari, teslatur Naevius in de- 
scriptione suillaf, quum ait: petimme piscino qui 
merueiat. ll.ee Festus p. 2oy. I. Mull. Pro pi- 
se inu Dalecampius rnalit porcino. At Scalig. 
qui verba ilia N&vii de jugulu tbjnai inlelii- 
genda esse pulat, rniratur, cur Festus ad suil- 
lam lra\erit. Cf. Paul. Diac. p. 208. 1. Mull. 
Petimina in humeris jurnenlurum ulcera. et 
Gloss. Labb. Pe lumen, xttjvous sXxo;. 

PEIIOLUS, i, in. 2. pedicello, iro^tov, parvus 
pes. 

I.) Proprie. Afranius apud Non.: F. locum 
cit. in Pediolus, ubi alii PETIOLL'S. Cels. 2. 
18. a med. Ex agno, haedove, cum petiolis to- 
tum caput aliquanto, quam cetera membra, le- 
viora sunt. Id. 2. 22. In peiiolis capetulisque 
hasdorum et vitularum et agnorum. 

II.) Translate est pediculus fructuum, quo 
ramis adhaerent, picciuolo. Colum. Arbor. 23. 
Quum matura mala fuerint, anlequam rumpan- 
tur, petiolos, quibus pendent, intorqueio. Id. 
12. H. ft. 4'j. s. Olivae poseae, antequam mite- 
scant, cum petiolo legunlur. 

PETiSIA Mala, n. genus malorum miauto- 
rum, sed_ sapore gralissimo. Plin. 15. /fist. nat. 
14. t5. (50'. Petilia fortasse legend., a quodam 
Petilio sic appellata. 

PETISSO. F. PETESSO. 
PETlrfO, onis, f. 3. est actus impetendi et 
ictum in aliquern intendeodi, stoccata, colpo, 
ul gladiatorum, sicariorum etc. 

I.) Proprie. Cic. 1. Cat. 6. 15. Quot € g tuas 
petitionea ita coajectas, ut vitari non posse 
udercntur, parva quadam declinatione, et, ut 
ajunt, corpore elTugi? Setvius ad firg. y. ,En. 
439. Petitiones proprie dicimus impetus gladia- 
torum. 

II.) Translate. ^ 1. Metaphora duel., a su- 
per iori paragr. Cic. Or at. 68. 228. Sic o ratio 
nee p la gam gravern tacit, nisi petnio fuit apta 
etc. <f 2. Siepissime et generatim est actus 
petendi, a-.rriots 'It. dimanda, petizione, sup- 
plica; Fr. demande, petition, requite, suppti- 
que; Hisp. peticion, demanda, reguesta; Germ. 
Mitten, Ansuchen, Anliegen; AngI, a peti- 
tion, demand, desire, requeste). Plin. 29. 
Hist. nat. 4. J 9. (66-. Magi sanguini basilisci 
attribuunt et successus petitionum a potestati- 
bus, et a dii* etiam precum. Trajan, ad Plin. 
10. ep. 23. Quum Harpocrali civitalem impetra- 
veris, huic quoque petitio ni Iu;e negare non sus- 
liaeo. Adde Getl. II. 16. sub fin; et Apul. 
Florid, n. 16. J 3. Speciatiin est actus pe- 
l»ndi honores, concorso, brogiiv, ambitus, arab- 
itio. Cic. 1. Att. I. Petit ionis nostra;, quam 
Ubi sum hi* cur* esse scio, hujusmodi ratio est, 
etc. Prenyl (ialba sine fuco nc fallaciis, more 
majorum. <>. Cic. Petit, cons. 7. 25. In pe- 
litiotie, nisi id agas el cum rnultis et diligenter, 
nullus petilor esse >ideare. Cces. 1. B. C. 22. 
Quod in petitione consulatus ab eo eral suble- 
vntus. Salt. Cat. 49. Petitio pontilicatus. Justin. 
1. 10. 17. In regni peiitione superalus. Fal. Max. 
6. 4. tn jln. in pctiliune magistratus viclus. Sue- 
ion. Cres. 26. Uare alicui pelilinn.rin consulatus. 
ft. e. ad petendum adrnitlere. et ibid. 2«. Absentes 
a petition*; iionorum submovere. Tac. 2. Arm. 
43. Abstinere petitione honorum. Cic. 13. Fam. 
10. Petition i se dare, f 4. Item i-i^ciatim in re 
forensi est iulentio actoris, qua rem suam per- 
sequitur. Papinian. Dig. 44. 7. 27. Actio in 
personam infertur, petilio in rem. Ulp. ibid. 5. 
fit. 3. qui est De petitione bereditatis, 16. Pe- 
iitione hercditatis teneri. h. e. actione, que he- 



PETITIUNCULA 

reditas petitur. Quintii. 4. 4. 6 Recusatio quoque 
plures interim propositions habet, ut cootra 
pelition>.-m pecuniae: M.ile pelis; procurator! enim 
tibi esse noo licuit. Cic. Brut. 5. IK. Tibi ego 
non eoJvam, nisi prius a te cavero, amplius eo 
nomine neminem, cujus petitio sit, peliturum. 
h. e. jus petendi. Sic Florentin. Dig. 2. 14. 
56. Heres meus ab omnibus vobis pelitionem 
habebit. Sic in sJBre Salpensan. apud JJenzen. 
Inscript. 7421. col. 2. lin. 9. DRyVB ea fb :vnia 

MVMC1PIVM 8IVS MVWICIP1 CF1 VOLET CVIQV8 PKR 
HAlkC LEGKM LlCSBIT ACTIO PBTtTt© PERSKCVTIO 
BSTO. 

PfcTiTlUNCULA, *, f. I- deminut. petitionis. 
Gloss. Philox. Pctiliuncula, SitjocSfov. 

PETITOR, oris, ra. 3. qui petit sive impetit; 
sed occurrit translate tantum, et ^ 1. Gene- 
ratim est qui aliquid assequi contendit. Lucan, 

1. 131. de Pompejo. famajque petitor Multa da- 
re in vulgus- ambizioso di gloria. — Frontin. 
Aquced. li>9 Quum vacare aliquse coeperiol aquae, 
adnunciatur, ut petitoribus ex vacuis dari pos- 
siol. Apul. 4. Mel. ad fin. Nee quisquam cu- 
piens ejus nuptiarum, petitor 3ccedit. h. t- pro- 
cus: quo sensu adhibeliir eliara a Seneca fragm. 
apud Jugustin. 6. Civ. D. 10. sub fin. ^ 2. 
Speciatim qui honores petit, candidalus, con- 
cor rente. Scipio African. JEmilian. apud Ma- 
crob. 2. Saturn. 10. Vidi in bis unum pucrum 
buliatum, petitoris filium, cum crotalis sailare. 
Moral. 3. Od. 1. 10. bic generosior Descendat 
in campum petitor. Sueton. Cces. 23. In ma- 
gno negotio habuit obligare semper anouos 
magistratus, et e petitoribus, non alios adjuva- 
re, aut ad bonorem pali pervenire, quam qui 
etc. *| 3. Item speciatim de eo qui bona 
petit, rem suam judicio persequitur, et litem 
inlendit, pelilore, attore: cui reus et possessor 
respoodet. Cic. Hose. Com. 14. 42. Quis erat 
petitor? Fannius: quis reus? Flavius : quis ju- 
dex? Cluvius. Id. Ccecin 3. 8. Praetor numquam 
p-.'litoii pr*sliluit, qua actione ilium uti velit. 
Jd. Quinct. 13. 45. Possumus petitoris perso- 
nam capere, accusatoiis deponere? Ptin.fi. Ep. 

2. Oculum modo deitrum, mudo sinistrum cir- 
cumlinebat: dextrum, si a petuore; aUerum, si 
a possessore esset acturus. — Cum o.ctore jungi- 
tur a Cic. Par I 'it. oral. 32.110. In conjectura 
igitur, quum est in infitiando reus, accusatori 
bxc duo prima sunt {sed aecusatorem pro omni 
actote et pelitore appellor possunt enim etiam 
sine accusatione in causis bee eadem controver- 
siarum genera versarit; sed etc. Sic Id. Tull. 
$ 28. Ergo addito doto malo, actoris et petito- 
ris tit causa copiosior. «J 4. Item petitor mili- 
tia; in Inscript. apud Mural. 788. 7. et 794. 7, 
et apud Gruter. 531. 10. videtur labente Lati- 
nilale dictus fuisse, qui supplemeota peteret, et 
quaereret ad militiarn, quique ltalice ingaggia- 
tore appellatur. Orellius n. 3563. alias ciUt 
inscriptiones, in quibus id muneris babelur : 
cujusmodi vero fuerit, ignotum et est, ut etiam 
Eellermanno Pig. Rom. latere, p. 62. n. 206. 
'P. plures de hoc munere conjecturas apud 
Marat. 788. 7. 

PETITORIUM, li, n. 2. V. toc. seq. in Gn. 

PETITORlUS, a, urn, adject, ad petendum 
pertioens, petitorio. ^J I. Speciatim de iis, qua? 
ad honores petendos pertiaent. Mamctin. Grat. 
act. ad Julian. 16. Blaodiri populo, palpa r e 
obvios, et artes pettlorias exercere. gli artipZzi 
di chi broglia. ^ 2. item de iis, quae pertinent 
ad aliquid judicio et lite postulandum. Cajus 
Dig. 6, 1. 36. Qui petitorio judicio utitur, ne 
frustra experiatur, requirere debet, an is, cum 
quo insliluit actionem, possessor sit. — Hinc 

Petitorium, 1i, a. 4. absolute, substantivorum 
more est iibellua, quo quis aliquid ab alio petit, 
libellus pe.litorius, supplica, memorial?, llali 
modo dicunt. Gloss. Cyrill. Ac'mffif, petitorium, 
petiliti, poslulalio. Ennod. Opusc. 7. (ierontiutn, 
cujus a me cumperta fides, pudor, integritas ex»- 
gil iibertatem, per pr*»ens petitorium a bealitu- 
dine vestra Roman.? deprecor civitalis gaudere 
coasortio. Cod. Theod. 10. 10. 2'J. Uno tamen 



— 695 — 

petitorio singulorum bonuscula jubemus «d- 
scribi. 

PKTITRIX, lets, f. 3. quae petit, et ^1. Spe- 
ciatim qu* honores petit. Quintii. declam, 252. 
ante med. Quid posn* adjicitur, quod adver*.us 
petilricem, quod adversus earn, quae sacerdotium 
jam prope acceperat? <| 2. Item actrix in rem, 
quas petit judicio aliquid. Paul. Dig. 36. 1. 74. 
extr. Contra petitricem pronunciavit. 

PETlTUM, i, n. 2. petitio, domanda, richiesta. 
Sunt qui legunt apud Catull. 68. 3il. Quod tibi 
non utriusque petiti copia facta est. Sed pleri- 
</ue et ipse Lichniann. leg. petenti. 

PETITURlO, is, ire, a. 4, honores petere cupio. 
Cic. i.Atl. 14. in fin. Cam Luccejo in gratiam 
redi. Video bominem valde petiturire. h. e. } ut 
Id. ait 1. ibid. 17. Luccejum scito consulatum 
habere in aaimo statim petere. 

PETIT US, a, ant. f. PETO. 

PETITUS, us, m. 4. actus impetendi, ten- 
denza, tnciina^ione. 

I.) Proprie. Lucrel. 3. 172. AttameD iosequi- 
tur languor terrasque petitus. h. e. cupido humi 
decumbendi. 

II.) Translate est idem ac petitio. Gell. 18. 
3. ad f\n. Jussitque cum consensu petituque o- 
mniurn etc. Apul. 6. Met. Petitu superbo Mer- 
curii, dei vocalis, oper<ne necessariara usuram po- 
stuiat. Id. de Mag. Quatuordecim servi petitu 
meo adsunt. el naurf multo post. Et ego non 
nego petitu medici (mutierem) a me inspectam. 
Adde eumd. Doctr. Plat. Sic Inscript. apud 
Henzen. 6473. or.mo avxbktiO dravco-pbtitv 

SBNATVS AHrHSStMt OV'l EST IVSTVS AHB1TRB DI- 
GMTATV'M-TBBOUOSIVS BT PLACIDVS VALKNTIMANVS 
IKVICTt AC TRiVMFATORBS PRINCIPKS SSMJ'BR AV- 
GVSTl-JTATVAM-BRIGI C0»L0CAKH,tX-B tVSSKHVKT. 

Adde aliam apud Gruter. 438. 4. 

PETO, lis, ti vi vel Ui, tltum, ere, a. 3. Petit 
pro petiit babel ultimarn longam, quia duas 
vocales in unam contrabit. Ovid. 1. fast. 109. 
Flaiiirna petit altum, propter locus aera CJpit. 
Pirg. 'J. /En. S*. Scaeplra Palatini sedemque petit 
Euandri. V. hac de re Lachrnann. ad Lucret. 
3. 1042. — Part. Pelens 1. 1. 4. et II. 3.; 
Petitus I. -2. 4. 5. et II. 1. 2. 3.,- Petiturus 

11. 3.; Pelendus I. 5. et II. 1. — Ralione 
babita etyroi, a nonnullis jungitur cum v. ac'rto 
postulo , ab aliis cum v, jto^w desidero, a pie- 
risque cum v. Kern), unde iri'irtw, quocum cf. 
impetus, prcepes etc. — Petere universim esl 
versus locum aliquem tendere, aliquo iter dirige- 
re ad aliquid assequendum vel obtinendurn. 

I.) Proprie. <f t. Generatim esl iter dirigere. 
versus aliquem locum tendere , ire, tendere, 
votgersi;, dirigersi, avviarsi verso qualche tuogo, 
aruiare. Lucret. 3. 10o3. Vulvilur (saxum) et 
plani raptitn petit aequora campi. Cic. 2. Nat. 
D. 40. 125. Grues loca calidiora petenles maria 
transmiltuut. Pirg. 1. G. 401. At nebula niagis 
ima petunt campoque recumbunt. Id. 3. ibid. 
521. per prata volutus Ptirior electro campum 
petil amnis. Ovid. 3. Fast. 457. Petere caelum 
pennis. Id. 1. Met. 316. Mons ibi Terticibus 
petit arduus astra duobus, Nomioe Parnassus. 
s'innalza verso le stelle. et Plin. 27. Hist. nat. 

12. 96.(121). Polygala palmi allitudiaem petit. 
cresce all'altezza d'un palmo. SilliR. vera ex 
Codicib. legendum putat implet. et f'irg. 9. /En. 
119. Delphiuumque modo demersis asquora rostris 
Ima petunt. catano al fondo. et 3. ibid. 93. Sub- 
missi peliinus lerram. k. e. genua Qectimus, nos 
ipsi prosternimus. Plin. 31. Hist. nat. 3. 24. 
(41). Transit (aqua Marcia) Mar6os-Romam 
non dubit peten*. ^ 2. Speciatim eodem sen- 
su frequeotissime usurpatur de ilineribus, cur- 
sibus etc., que quis suscipit. — a) Sa;pissine 
cum Accusalivo loci, quo quis iter babet. Cic. 14. 
Fam. 4. Per Macedonians Cjzicurn petebarnus. 
Id. Plane. 41. 97. Dyrrachium petere conlendi. 
Neoos Miltiad. 5. Adeo perterruerunl, ut Pers.T 
Don castra, sed nares petercnt. Liv. 25. 27. a 
med. Classis petere altum visa est. f'irg. 6. .En. 
10. borreudaeque procul secreia Sibyllas, Antrum 
inunane, (Mneas) petit. Id. 4. ibid. 162. Et 



PETO 

Tyrii comiles passim -diversa per agro* Tecta 
metu petiere- Moral. Art. P. 298. eecreta petit 
loca, balnea vital. Ovid. 2. Met. 306. summam 
(Juppittr) petit arduus arcem. Id. 4. Pont. 10. 
52. Et quondam Grajis Pbasi petite viris. Pirg. 
6. Eel. 80. Petere cursu deserla. Id. 1. Mn. 
162. litora cursu. Id. 3. ibid. 563. Lsevam cun- 
cta cobors remis venti6que pelivit. Ovid. He- 
roid. 1. 5. quum (Paris) Lacedaemona classe pe- 
tebat. Pirg. 2. JEn. 25. Nos abiisse rati et vento 
pel'isse Mycenas. — b) Petere iter, viam, in- 
gredi, inire. Cic. Plane. 40. 96. Iter a Vibone 
Brundisium terra petere contendi. Adde Liv. 44. 
2. Pal. Flacc. 1. 91. celerique per aetbera lapsu 
Uiversas petiere vias. Cic. 3. All. 8. Ille incertus, 
ubi ego essern, fortasse alium cursum pelivit. 

— c) Petere fugam, quaerere fugieDdi locum, 
aul rationem, cercare scampo. Caes. 2. B. G. 
2i. Aliam in partem petebaot fugam- Liv. 28. 
6. Nee fuga effuse petHa, nee periinaciter projlio 
inito. Sic* Pirg. 12. JEn. 263. peiet ilie fugam, 
penilusque profuodo Vela dabtt. ^ 3. Item 
speciatim pefere aliquem, in bonarn partem, h, 
e. amico animo, est adire, conieoire, visere, etc. 

— at Generatim. Plant. Cure. I. 2. 60. Pe»~ 
suli, hens pessuli, vos saluto lubens. Vos amo, 
vos volo, vos peto atque obsecro. Forcellinus 
hoc loco ait: petere aliquem est rogare, ut vi- 
detur. Acciui apud -Von. p. 111. 27. Merc. 
l)cum adfare et famulanter pete. Pirg. 6. &n. 
115. ut te supplei peterera et tua limina adirem. 
Capitolin. Maximin. 2. Imperatorem publice 
petiit, ut sibi daret licentiam contendendi cum 
its, qui etc. — b) Speciatim. M. Ccetius apud 
Quintii. 4. 2. 124. Collum ejus amplexu pete- 
bat. Ovid. 6. Met. 6t)4. Oraque develat uiiserae 
pudibunda sorori, Amplexuque petit, f'irg. 1. 
JEn. 614. Sic fatus, amicum Jlionea pelit dex- 
tra, lasvaque Serestum. Similiter Id. 5. ibid. 
732. lnfernas accede domus. et Averna per alta 
Congressus pete, nate, nieos. Id. 8. ibid. 615. 
Dixit, et amplexus nati (^ylberea pelivit. — c) 
Hire ea signiticatio in rebus amatoriis. Propert. 
2. 7. 61. Hie etiam pelitur, qui te prius ipse 
reliquit. Id. ibid. 16. 27. Quum te lam mulli 
peterent, tu me una petisti. Sail. Cat. 25. 
Lubidine sic accensa Sempronia, ut viros SiBpius 
peteret, quam peUretur. Catull. 61. 151. Nupta, 
tu quoque. quas tuus Vir petet, cave, ne neges; 
Ni petiium aliunde eat. ^ 4. Item specia'im 
petere aliquem, in malam partem, hoc e«t iii- 
mico animo, est impelere, invadcre, assaltare, 
tor di mi'-o, andor a ferire, colpire. — a) 
l)e liostibus. qui urbem. aut rempublicam ali- 
q u a m impetunl. Liv. 26. 7. Multa secum vol- 
vetili iMannibali) subiil animum impetus caput 
ipsuni belli Romam petendi. Pirg. 3. .En. 603. 
petere bello urbem. Ji'stin. 9. 5. 5. imperiutn 
apparatibus. Peliej. 2. 6S . 3. palriam armis. 

— b) De giadiaturibus et similibus. Cic. Orat. 
68. 228. lit alhielas, nee multo secus gladia- 
tores videutus nihil nee vitando (acere cautc, 
nee pelendo vehementer. Quintii. 9. 1. 20. {In 
exercitatione armorum> aliud oslendisse, quam 
petas, arlis est. Cic. Ligar. 3. 9- Cujus la- 
tus ille mucro petebat '. Id. Mvr. 26. 52. Scie- 
bam Caliliuam non latus aut ventrem, sed ca- 
put et collum solere petere. Curt. 6. 1. 4. L'ndi- 
que nunc comminus, nunc emious petebatur; 
diuque arnia ciicumferens, alia tela clipeo exci- 
piebat, corpore alia vitabat. Cic. 1. Cat. 5. It. 
Quotie«cumqu'- me petisti, per me tibi obstitt. 

! Sic d.- ludo pilarum Inscript. apud Henzen. 

! 73U3. AMIANTHVS BPAPHRA TBRTITS LVDAKT CVI* 
HBOVSlO IVCTKDV8 KOI.AWVS PBTAT SVMBBBT CI- 
TVS BT STACVS AMI «TH>». c) De alltS. POCU- 

vius apud Aon. p. lit. 5. Merc. Canis lapidem, 
quo ipsa icta est, petit. Ovid. II. Mel. 56. Hie 
ft-i us eipositum peregrinis an^uis arenis Os petit. 
Tibull. 2. 1. 71. Nee pecudes, vetut ante, (Cu- 
pido ■ petit: fixisse puellas Gestil. Id. 1. 2. 8. 
Te yjanua) Joyis hnperio fuIiBina inissa petant. 

— Saepissime cum Ablalivo instrumenti, quo 
quis aliquem petif. Lucret. 5. 1067. canes mor- 
su pe'.enles. Liv. 2. 20. P«tere aliquem spiculo 



PETORITUM 

infesto. Horat. Epod. 5. 98. ; et Ovid, de nuce 
2. el 122. aliquem sails. Ovid. 3. Fast. 700. 
aliquem tells. Suelon. Cces. 82. strictis pugio- 
nibus peti. Tibull. 1. 9. 21. Petere corpus fer- 
ro. Ovid. 2. Art. am. 452. alicui genas un- 
gue. Id. 5. Met. 185. pectora alicujus gtadio. 
Horat. Epod- 5. 10. Petita ferro bellua. assa- 
lita, percossa. Suet on. 1Kb. 72. Petere aprum 
jaculis. Horat. 2. Sat. 2. 13. aera disco. — d) 
Translate. Cic. 1. Cat. 5. 11. Nunc jam aperle 
rempublicam uoiversam petis. Id. 2. Att. 2. Qui 
me epistola petivit, ad tc comminus accessit. 
Id. Harusp. resp. 21. 45. Injecta est fa* lu- 
ctuosa reipubllcae-, petita est auctoritas vestra. 
Id. 4. Herenn. 16. 23. Petere aliquem veneG- 
cio. Liv. 40. 55. aliquem fraude et insidiis. Tac. 
4. Ann. 31, aliquem falsis criminibiu. firg. 9. 
JSn. 128. Trojanos ha?c monstra petunt. h. e. 
designant, spectant: in Trojanos recidunt. ^ 5. 
Petere dicitur etiam is, qui aliquo it, ut inde 
re aliqua potiatur: qua signifkalione occurrit 
— o) Cum Accusativo rei, quam quis assequi 
conatur, et Accusative- loci, quo tendil: bine 
petere aliquid aliquo, ire aliquo ad quippiam 
surnendum, accipiendum, andare a prendere- 
Plin. 9. Hist. nat. 54. 79. (169). Visum est tanli 
in extremam Italiam petere Brundkium ostreas. 
Id. 12. ibid. 15. 33. (66). Myrrbam petunt ad 
Troglodytas. et 36. ibid. 6. 9. (51). Arena ad 
JLlhiopas usque petitur. At Sillig. ex bonis 
Codicib. ab ^Ethiopia. Id. 16. ibid. 10. 15. 
(37). Collis, in quem vimina petebaotur. Id. 19. 
ibid. 4. 19. (58). Quaque trans maria petimus. 
el ibid. (52). Ares ultra Phasidem peti. Id. 5. 
ibid. i. 1. (3). Colonia jura in Balicam petere 
jussa. Id. 6. ibid. 22. 24. (88). Si perducta mens 
illuc usque cogitet, quid, el quo petatur, et 
quare. — b) Cum Accusativo ret, quam quis 
assequi conatur, et Ablativo loci, ubi vel unde 
rem ipsam sumit: et est ducere, sumere, cape- 
re, tirare, prendere, torre, pigliare. Ennius 
apud Cic. 2, fferenn. 22. 34. diiecti viri Vecti 
petebant pellem inauratara arietis Colchis. Ter. 
Eun. 3. 2. 38. E flamma petere te cibum posse 
arbitror. Horat. Epod. 11. 10. latere petitus 
Imo spiritus. h. e. tractus, tirato. et Ovid. 2. 
Met. 622. gemitus alto de corde petiti. Horat. 
2. Sat. 2. 120. bene erat non piscibus urbe pe- 
titis, Sed pullo etque haedo. Tibull. 1. 1. 36. de 
magno est prada petenda grege. — c) Abso- 
lute. Plaut. Cist. 1. 1. 57. Hoc sis vide, ut pe- 
tivit suspirium alte ! Cic. 9. Fam. 2. into. Ca- 
ninius-quum ad me pervesperi venisset et se 
postridie mane ad te iturum esse dixisset: diii 
ei me daturum aliquid; mane ut peteret, roga- 
Ti. cfw venisse a prenderlo. et Plane. 9. 23. 
Quibu8 e municipiis vix jam, qui carnem Lati- 
nis petant, reperiuntur. 

II.) Translate. ^ 1. Petere est ducere, su- 
mere, capere, pigliare, prendere. Ennius apud 
Cic. 2. Tusc. 16. 38. Patricoles, ad vos ad- 
veniens auxilium et vestras manus Peto. Ter. 
Phorm. 5. 1-2. Unde mihi nunc auxilium pe- 
tam? Cic. CcEcin. 4. 10. Si forte videbor altius 
initium rei demonstranda pelisse. Id. 1. Acad. 
(post.) 2. 5. Qua docti, ut dixi, a Graecis petere 
malent, indocti a nobis ne accipient quidem. 
Id. 5. Fam. 15. ad fin. Sic litteris utor, non 
ut ab bis medicinara perpetuam, sed ut exiguam 
doloris oblivion em petam. Id. 1. Invent. 14. 
19. et 1. Att. 16. circa med.; et Sail. Jug. 69. 
Petere pmnas ab aliquo. Quintil. 7. procem. 
4. consilium a se ipso. Id. 12. 11. 17. rerurn 
exempla ab historicis, aut dicendi ab oraloribus. 
Tac. 3. Hist. 51. Usee ex veteri memoria pe- 
tita. F"irg. 4. G. 8. Principio sedes apibus, sta- 
tioque petenda. h. e. capienda, eligenda. ^ 2. 
Item est appetere, sectari, cupere, parare, an- 
dare in cerca, cercare, procacciarsi. ~ a) 
Cum Accusativo. Livius Andronicus apud Non. 
p. 475. 10. Merc. Da mihi hasce opes, quas 
peto, quas precor. Cic. 3. ad Q. fr. 8. Presi- 
dium firmissimum petebamus ex optimi et po- 
tentissimi viri benevolentia ad omoem statum 
nostra dignitatis, Tibull. 1. 10. 9. Lucra peti- 



— 696 — 

turas freta per parentia ventis Ducunt instabiles 
sidera certa rates. Virg. 4. JSn. 100. habes, to- 
ta quod mente petisti. Sail. Cat. 57. extr. Quo 
minus gloriam petebat, eo magis sequebatur. Id. 
ep. Mithrid. ad Arsac. a med. Ea re a nobis 
ad societatem, ab illis ad pradam peteris. Luci- 
lius apud Non. p.367. 10. Merc. Petere bona. Zu- 
cret. 5. 1141. Imperium sibi quum ac summa- 
tum quisque petebat. Ctc. Or at. 15. extr. Petere 
eloquentiae principalum. Hasc Forcellinus; ipse 
locum mioime inveni. Cces. 2. S. C. 32. pre- 
mium. Horat. 1. Ep. 17. 41. aut virtus nomen 
inane est, Aut decus et prelium rede petit ex- 
peri ens vir. Cels. 2. 8. ante med. Sanguinis 
profusio vel fortuita, vel petita. procurata, cer- 
cata. — Petere salutem fuga apud Nepot. Han- 
nib. 11. cercar di salvarsi fugcendo. Sic Ovid. 

I. Met. 533. Ut canis in vacuo leporem quum 
Gallicus 8tvo Vidit, et bic pradam pedibus petit, 
ille salutem. — o) Cum Intinito, Horat. 1. Ep. 

II, 28. navibus atque Quadrigis petimus bene 
vivere. Stat. 1. A chill. 352. arma humeris ar- 
cuinque animosa petebat Ferre, et Amazonio 
coonubia pellcre litu. Martial. 5. 50, Meque 
petis stricto medium transfigere ferro. Adde Sil. 
It. 3. 12. ^ 3. Item et saspe est poscere, po- 
stulare, rogare, contendere, quarere, diman- 
dare, chiedere, pregare, ricercare : generatim. 
— a) Cum Accusatiro tantura rei, vel cum 
Accusativo rei et Ablativo persona, a qua quid 
petimus. Ter. Heaut. 3. 1. 75. Quodcumque 
inciderit in mentem, volet, neque id putabit pra- 
vumne an rectum sit quod petet. Ovid. 10. Met. 
613. Petere conjugium. Id. 13. ibid. 552. col- 
loquium. Liv. 26. 17. diem colloquio. Cces. 5. 
B, G. 55. gratiam. Ovid. 4. Met. 641. hospi- 
tium requiemque. Cic. Sull. 23. 64. veniam er- 
rato. Sic Horat. Art. P. 11. Scimus, et banc 
veniam petimusque damusque vicissim. Cces. 4. 
£. G. 13. Petita pai. et i. ibid. 13. extr. Pas- 
sis raanibus pacem a Romanis pelierunt. Cic. 
5. Tusc. 2. 5. Petere opem ab aliquo, Id. 2. 
ad Q. fr. 15. M. Curtio tribunatum a Cass re 
petivi. h. e. pro M. Curtio. Sic Tac. 2. Ann. 
31. Petere vitam nocenti. Brutus ad Cic. 1. ad 
Brut. 16. a med. Si Octavius tibi placet, a quo 
de nostra salute petendum sit. — Similiter, et- 
iam de inanimis, est exigere, postulare, poscere, 
rtcWeiere, volere. Cic. 3. Or at. 31. 123. Ei 
iis tantum, quantum res petet, haurierous. Var- 
ro \.R. R. 23. 5. Ita petit asparagus. Quintil. 
7. 1. 55. Petuntur iQ vincula, qui parentes 
guos non alunt. et ibid. 6. 6. Petere aliquem 
ad supplicium. — b) Sequente part, ut, ne. 
Cic. 13. Fam. 7. a med. A te etiam a',que et- 
iam, pro nostra conjunctione, majorem in mo- 
dum peto atque contendo, ut etc. Id. 5. ibid. 

4. Peto quasoque, ut etc. et 9. ibid. 13. Pelo 
igitur a te, vel, si pateris, oro, ut etc. Id, 6. 
Verr. 29. 66. Id sibi ut donaret, rogare et ve- 
hernenter petere ccepit. et ibid. '28. 64. Petit a 
rege, et eum pluribus verbis rogat, ut etc. et 

5. ibid. 82. 189. Petivit in beneficii loco et gra- 
tia, ut etc. Petron. Satyr. 17. Peto et oro, ne 
religiones jocurn facialis, etc. Cces. ad Cic. post 
ep. 8. /. 10. ad Att. Quod ne facias, pro jure 
amicitia nostra a te peto. Cic. Sull. 19. 55. 
Per Hlteras precibus a Sulla petit , ut etc. 
PntEdr. 3. prol. since rum mihi Candor e noto 
reddas judicium, peto. Vlp, Dig. 13. 6. 5. act fin. 
Si de me petisses, ut triclinium tibi stprnerem. 
h. e. a me. — Similiter pefiJo Abl. abs- Justin. 
43. 5. 6. Petilo, ut intrare urbem liceret. n. e. 
cum petisset. — c) Cum duobus Accusals is. 
Ovid. 7. Met. 295. admonitus, juvenes nuttici- 
bus annos Posse suis reddi, petit boc .-Eetida 
miinus. et 14. ibid. 767. Has petit auiilium. 
Ouintil. declam. 9. 2. Quidquid petii palrem. 
exoravi. Fhasdr. 1. 2. liana regem pelierunt 
Jovem. Ilac conjressere Heins. el Burmann. 
ad primum Ovidii locum: fatenlur tamen, in- 
certa lectionis esse omnia. ■ — d> Cum Infinito. 
Inscript. apud Henzen. 6406. pkti (n. e. petii) 

VSQ. A PViiKRTATB SKMtCTAB MKAB FBfiVRflRK. 

e) Absolute. Sparlian, in Hadrian. 15. Amicus 



PETRA 

ditavit, et quidem non petentes, quum petenti- 
bus nihil non negavit. ^ 4. Speciatim petere 
de honoribus usurpatur, concorrere. brogliare. 
— a) Cum Accusativo. Ctc. 2. Pkil. 30. 76. 
Qui magister equitum fuisse tibi viderere, in 
proximum annum consulatum peteres, vel po- 
tius rogarcs. Id. 2. Verr. 8. 23. Quam libera- 
liter eos tractasset etiam antea, quum ipse pra- 
luram petisset. Adde Q. Cic. Petit, cons. 3. 10., 
4. 13. et alibi. — b) Absolute. Sail. Jug. 67. 
Tamen ad id locorum talis vir (nam postea am- 
bitione praceps datus est") petere non audebat. 
et ibid, 68. Marius ab Metello petundi gratia 
missionem rogata. Cic 1. Att. 1. Nemo est ex iis, 
qui nunc petunt, qui Drmior candidatus fore 
tideatur. Liv. 1. 35. Ergo virum, cetera egre- 
gium, secuta, quam in petendo habuerat, etiam 
regnantem ambitioest. V. PETIT10 II. 3. et PE- 
T1TOR 2. «| 5. Item speciatim est judicio ali- 
quid postulare, litem intendendo rem suam 
repetere. Ctc. Rose. Com. 18. 53, Qui per se 
litem contestatur, sibi soli petit: alter! nemo 
potest, nisi qui cognitor est factus. Id. Cluent. 
59. 163. Atiquando cum servo Aviti furli e- 
git: nuper ab ipso Avito petere ccepit. Id. Mil. 
27. 74. Qui non calumnia lilium, non injustis 
vindiciis ac sacramento aliecos fundos, sed ca- 
slris, exercitu, signis inferendis petebat. V. PE- 
TITIO II. 4. et PETITOR 3. Hinc unde petitur 
est is, a quo in judicio quippiam petitur. f. 
UNDE. 

PETORlTUM vel petorritum, i, n. 2. carret- 
ta, genus vehiculi Galiici. Nituntur etymologi 
ex Graco ducere. V. P'oss. Negat Gell. 15. 30. 
e liraco esse, sed vocem mere Gallicam; idque 
Varronis auctoritate confirmat. Festus p. 206, 
70. Mull. Petoritum et Gallicum vehiculum es- 
se, et nomen ejus dictum existimant a numero 
quatuor rotarum: alii Osce, quod hi quoque 
petora, quatuor vocent : alii Grace, sed Ai'oXi- 
xwc dictum. Cf. Ouintil. 1, 5. 57. Horat. 2. Ep. 
1. 192. Esseda festinant, pilenta, petorita, naves. 
Id. 1. Sal. 6. 103. plures calones atque coballi 
Pascendi, ducenda petorrita. Plin. 34. Hist. nat. 
17. 48. (163), Stanno esseda et vehicula et pe- 
torila exornare. (Sillig. tx Cod. Bamberg, legit 
esseda sua colisalaque, et adnotat colisatum 
esse genus vehicutorum Gallicum hucusque in- 
audiium). Auson. episl. 5. 35. Invenies prae- 
sto subjuncta petorita muiis. et ibid. 8. 5. Cor- 
nipedes raptant imposta petorita mula. Adde 
Not. Tir. p. 174., ubi tamen mendose legitur 
petrotum. 

PETRA, a, f. 1. irsTpot, saxum, lapis, pietra, 
sasso, atque adeo rupes, cautes, scopulus, ru- 
pe, roccia, scoglio, Petrarum, inquit Festus p. 
206. 12. Mull., genera sunt duo, quorum alte- 
rum naturale saxum prominens in mare, cujus 
Ennius meminit lib. xi. : Alte elata jacet pe- 
trisque ingentibus tecta. et Lcevius in Centauris: 
Ubi Echo scspta petris, Alterum manufaclum, 
ut docet JE\i\xs Gallus: Petra est, qui locus de- 
xtra ac sinistra f'ornicem expletur usque ad 
libr amentum summi fomicis (h. e., ut ait Mai- 
ler, ad h. I., solida saxa, quibus pila et incum- 
ba fornicibus subjects a latere continentur et 
amplilicantur, ut oneri fornicationis satis resi- 
slere possint). — Cetefum Plaut. fragm. apud 
Servium et Philargy-r. ad Virg. 4. G. 171. Quam 
folles taurini habent, quum liquescunt petra, 
ferrum ubi lit. Plin. 37. Hist. nat. 10. 56. (154). 
Cyitis (gemma ) videtur intus habere petram, qua 
sentiatur etiam strepitu, lta Harduin. ex MSS. 
Libri editi et Sillig. par turn, qui. Adde Paul. 
Diac. p. 243. 5. Mull., ubi petras agri vitiuin 
vocal. — Forcellinus in iis, qua hucusque atluli- 
mus, pe Irani accepit pro saxo, lapide; in iis vero, 
qua subdunlur, pro rupe, caute, scopulo. Plin. 
10. Hist. nat. 32. 48. (91). Gavia in petris 
nidificant. Petron. fragm. 675. Burrnann. exciso 
defossa marmore petra. Seneca Here, (Et. 804. 
Petra Capharides. Id. Hippo I. 1022. Et scelere 
petr* no biles Scironides. Pi in. 32. Hist. nat. 
6. 22. (66)- Caudalissima alga, qua juxta ter- 
rain in petris nascitur. Id. 34. ibid. 12. 29.(117). 



PETRABULUM 

Chaleitis ex subdialibus petris caeditur. Adde 
Gell. 10. 16. a med. — Hinc nomen est aliquot 
oppidorum, quae in rupibus sita sunt, de quibus, 
el de Petra cogoom. Rom. V. ONOM. 

PETRABULUM, i, Q. 2. mrpofiokov, catapul- 
ta, quas iapides jacit: a tra'Tpa lapis el /Sa'XXu 
jacio. Vox a Lexico expungenda; occurrit enim 
tantum in Not. Tir. p. 179. 

PETROUS, a, um, adject, in petris nascens, 
ut Petraea brassica, apud Piin. 20. Hist. nat. 
9. 36. (.92). et Alum petrseum, Id. 27. ibid. 6. 
24. (41). V. OCR1S. — NB. De noia. propr. V. 
ONOM. 

PETREIA vocabatur, quae p om pa m p raced ens, 
in coloniis, aut municipiis, imitabatur anum 
ebriam, ab agri vitio, scilicet petris appellata, 
Paul. Diac. p. 243. 5. Midi., quocum cf. Fe- 
stus p. 242. 14. Similia fuere Citeria, et Man- 
ducus, quae V. 

PETRENSIS, e, adject, petreeus, ut Petrenses 
pisces apud Ctsl. Aurel. % Tard. 1. n. 26. b. 
e. saxatiles. 

PETREUS, a, um, adject, a petra, aut Pe- 
tro Augustin. term. 297. 2. exlr. Aspera via 
mortis, spinis plena: sed istae spinas, Petra et 
Petro transeunte, petreis pedibus tritae sunt. 
PfiTRICOSL'S. V. PERTRICOSUS. 
PETRlMJS, a, um, adject. irsTpivo;, qui est 
ex petra, ut Petrina acies, apud Tertull. 3. ad- 
vers. Martian. 16. et advers. Jud. 9. a med,, 
qua scilicet circumcisio liebat. Adde Lactant. 
4. 17. et Hieronym. 1. in Jovinian. n. 21. 
Grcumdabit populum cultello petrino. 

PETRITES, *, in. 1. genus vini ila dictum, 
ut videtur, quia circa Pelram, Arabice urbem 
nascitur. Plin. 14. Hist. nat. 7. 9. (75). 

PfiTRO, oniSj m. 3. <f 1. Petro dictus est 
rusticus a petrarum asperitate duritiaque. Festus 
p. 206. 23. Mull, et Paul. Diac. p. 207. 6. 
5[ 2. A petra quoque ariet.es vocantur petrones, 
idest a durilie et asperitate. Plaut. Capt. 4. 2. 
40. Qui petroni nomen induot verveci sectario. 
h. e. qui peironum, sire arietum carnem vendunt 
pro vervecina, quae sapore magis commendatur. 
— NB. De cognom. Rom. V. ONOM. 

PfiTROCARPOS vel petrocarpus, i, f. 2. ire- 
TedxapKo;. herbae nomen a nsrpa petra et xap- 
*o; fructus. Theod. Priscian. 4. t. ad (in. Item 
berba, qu;e appellatur Graece petrocarpos: na- 
scitur in petrosis locis. 

PETRONlUS, a, um, adject- Petronios canes 
apud Grat. Cyneg. 202. et 206. intelligit Uli- 
tius per rupes, seu petras et aspera monlium 
venari solitos. V. PETRO § 1. 

pETrOSELINUM, i, n. 2. petroselino, ir«Tpo- 
vikitov, genus apii in petris nascens et in aspre- 
tis: a jra'rpa petra et os'Xtvov apium. Plin. 20. 
Hist. nat. 12. 47. (118).; et Pallad. 5. JR. R. 3. 
pEtrOSUS, a, uro, adject. iMTptoSrss, petris 
abundans. Plin. 9. Hist. nat. 31. 50. (96). de 
locustis aauatilib. Vivuot petrosis locis, cancri 
mollibus. Id. 26. ibid. 8. 29. (.46). Astragalus 
nascitur in petrosis, apricis etc. V. PETROCAR- 
POS. 

PETEUMA. V. PYTISMA. 
PETULANS, antis, adject. Comp. Petulantior 
et Sup. Petulantissimus 1. — Petulans (parti- 
cip. ab inusit. petulo, quod a peto) est procax, 
improbus, immodestus, qui quoslibet siae discri- 
mine petit et lacessit et kedit, u/Spt<mj; (It. pe- 
tulante, insolente, sfacciato; Fr. petulant, bou- 
Ward, impudent, insolent, impertinent; Hisp. 
pctulante, insolente, descarado, de$\^ergonzj,~ 
do; Germ, neckisch , muthwillig, leichtfertig, 
ausgelassen, frivol, schadenfroh in fVorten 
oder ff'e.rhen; Angl. petulant, insolent, im- 
pudent, saucy, pert, forward, impertinent, 
freakish, skittish, wanton), ^f 1. Generatim. 
Festus p. 206. 4. Mull. Petulantes, et petulci 
etiara appeilantur, qui protervo impetu et cre- 
bro petuDt Ssedeodi alterius gratia. Cic. 2. Orat. 
75. 305. Illud assequor, ut si quis mibi forte ma- 
iedicat, petulans, aut plane insanus mibi esse 
videatur. Id Pis. 5. 10. Quam potestatem mi- 
nuere. quo minus de moribus nostris quinto quo- 

JOY. 111. 



— 697 — 

que anno judicaretur, nemo tarn eduse. petu- 
lans conatus est. Id. Brut. 68. 241. Ferridum 
quoddam, et petulans, et furiosum genus dicen- 
di. Amob. 4. 34. Ne vestras aures convicio 
aiiquis petulantiore pulsaret. Pers. 1. 12. sum 
petulant! splene cacbinno, Lucret. 6. 111. Car- 
basus perscissa petulantibus auris, Juvenal. 12. 
5. Hostia petulans. h. e. vitulus, qui cornu pe- 
tit, Petron. Salyr. 92. Et me quidem pueri, 
tamquam insanum, imitatione petulantissima oe- 
riserunt. Pseudo-Cic. in Sail. 8. 22. Desine 
bonos petulantissima consectari lingua. Pseudo- 
Sall. in Cic. 4. 7. BIbulum petulantissimis ver- 
bis Isedi?. 5" -• Speciatim est lascivus, h. e. 
ad quidlibet sine modo agendum proclivis, etiam 
si non laedat. Gell. 17. 20. a med. Uti qusedam 
animaiium parva et vilia, ad imitandum surit, 
quas res cumque audierint viderintve, petulan- 
tia. Petulantem picturam vocat Plin. 35. Hist, 
nat. 11. 40. (140)., qua Juppiter pictus fuit mi- 
tram habens, et habitu parturientis Baccbum in- 
ter obstetricia dearum muliebriter ingemiscens. 
Dedecent enim ba?c maiime regem deum atque 
bominum, et fulmina jaculartem. — Item signi- 
ficat lascivum in turpi libidine. Cic. 3. Parad. 

1. 20. Lapsa est libido in muliere ignota: dolor 
ad pauciores pertinet, quam si petulans fuisset 
in alicrua generosa ac nobili virgine. 

PEtCLANTER, adverb. Comp. Petulantius 
et Sup. Petulantissime. — Petulanter csl idem 
ac licenter, procaciter, improbe, insolentemente, 
sfacciatamente, con petulanza, u^pt<7T(Xw;. Cic. 

2. Alt. 19. Dipbilus tragcedus in nostrum Pom- 
pejum petulanter invectus est. Id. Ccel. 16. 38. 
Si vidua libere, proterva petulanter, dives effu- 
se, libidinosa meretricio more vjveret. et ibid. 

3. 7. Contumelia si petulantius jactatur, con- 
Ticium; si facetius, urbanitas norainatur. Id. 9. 
Ait. 19. Ea, quae quum a bonis viris, quum justo 
in bello, quum modeste fiant, tamen ipsa per se 
molesta sunt; quam censes acerba nunc esse, 
quum a perditis in civili nefario bello petulan- 
tissime fiant? 

PETULANTlA, se, f. 1. (peto) iramodestia, 
improbitas ilia, qua alios per contumeliam pe- 
timus, et generatim effrenalio immodica adquod- 
libet vilium, ujSpts (It. immodeslia, insolenza, 
petulanza, sfacciataggine ; Fr. petulance, fou- 
gue, audace, insolence, impudence, imperti- 
nence, effronterie; Uisp. petuiancia, insolencia, 
descaro, desvergonzamiento ; Germ, neckische 
JVesen, Leichtfertigkeit, Ausgelassenheit, Scha- 
denfreude, Frivoliidt, Mutheville; Angl. wan- 
tonness, insolence, petulance, freakishness, 
impudence, sauciness). 

I.) Proprie. ^ 1. Generatim. — ai Stricto 
sensu dicitur de bestiis, quae cornu petunt. Co- 
lum. 7. JR. R. 6. 4. Maritos gregum mutilos 
esse oportebit: quoniam cornuti fere perniciosi 
sunt propter petulantiam. ■ — - b) Latiori sensa. 
Cic. fragm. apud Non. p. 23. 18. Merc. Itaque a 
petendo petulantia, a procando, idest poscendo, 
procacius nominata est. Id. Senect. 11. 36. Pe- 
tulantia et libido magis est adolescentiura, quam 
senum; nee tamen omnium adolescentium, sed 
non proborum. Id. 2. Cat. 11. 25. Ex hac par- 
te pugnat pudor, illinc petulantia. Id. Pis. 14. 
31. Abjecti hominis furorem petulantiamque fre- 
gistis. Id. Ceecin. 35. 103. Neque quicquam 
illius audacias petufantiasque concessit. Id. Fon- 
tej. 12. 27. Nulla turpitudo, quae a libidine, ant 
a petulantia, aut ab audacia nata esset. Propert. 
1. 16. 37. Te (janua) non ulla meae Jsesit petu- 
lantia liuguaj, Qua solet iratus dicere trila loco. 
Quintil. 6. 3. 33. Petulantia dicendi in aliquem. 
Petron. Satyr. 126. Oculorum mobilis petu- 
lantia. Cf. ibid. 138. Petulantes oculi. — In 
plurali num. Gell. 3. 3. extr. Quum delicta sua 
et petulantias dic'.orum diluisset. ^ 2. Petulan- 
tiam vocat Plaut. Men. 5. 1. 43. quum quis alte- 
rum. fatso insimulat. ^ 3. Item negligentiam, 
socordiam, qua quis amittit aliquid, quod magni 
momenti erat, Id. Cist. 4. 2. 3. 

II.) Translate. Plin. 16. Hist. nat. 30. 53. 
(124\ Prsecipue domibus expetitur ramorum pe- 



PH 

tulantia, brevi caudice latissima exspatiantium 
umbra, et in vicinas domes saepe transilientium. 
h. e. dilatatio exuberans, luxuria. Gelt. 12. 5. 
a med. Vidistis phiiosophum, ratione decreti sui 
nixum, cum petulantia morbi dolorisquc eisul- 
tantia colluctantem. 

PfeTULCUS, a, um, adject, qui cornu petit, 
petulaus, lascivus: a peto, is, ut biulcus, ab hio 
as: et dicitur eiiam de pecudibus, qu« cornibus 
carent, sed Jasciviunt tamen, exsullant, insole- 
scunt, che cozza, insolente, xocuirci~ko$. 

I.) Proprie. Lucret. 2. 368. agoique petulci. 
Firg. 4. G. 10. neque oves baedique petulci Flo- 
ribus insultcnt. Colum. 7. if. JR. 3. 5. Capri vel 
arietis petulci saevitiam pastures hac astutia re- 
pellunt. — Festus p. 206. 10. Mull. ait:lnter- 
dum pro veloce usi videntuv antiqui; ut hoc ver- 
su intelligi potest : Exsiluit quasi petulcus qui- 
dam , pedibus convibravit. Ita Festus; sed non 
est necesse a priore notione discedero. 

II.) Translate. Afranius apud Festum p. 206. 
8. Mull. Nostrum in conventum aut consessum, 
ludum lapsumque petulcum. Salvian. 3. Gub. 
D, 8, a med. Idcirco ait Dominus, petulcos im- 
pudicorum bominum intuitus noxa adulterii nnn 
cavere. — lta vocantur stiam meietricts. Ser- 
vius ad Firg. 4. G. 10. Haedi petulci dicti ab 
appetendo: unde et meretrices petulcas voca- 
mus. 

PEL'CE. as, f. 1. rreuxi;. ^ 1. Graece est pi- 
cea, pinus, aut larix. Plin. 11. Hut. nat. 35, 
41. (118). Cantbaridas vermiculi ficorum et 
piri et peuces geoerant. ^ 2. Apud eumd, 14, 
ibid. 1. 9. (74). est genus uvae in yEgyplo. — 
NB. De nomine propr. V. ONOM. 

PEUCEDANCM, i, n. et peucedanos, i, m. 2. 
finocchio porcino, jrsuxeSavo?, herbse genus, a 
ireuxij pinus, quia ejus folia imitalur, ut myr- 
tidanum a myrtus : unde t-t pinastellum non- 
nulli ex recentioiibus appellaverunt. Plin. 25. 
Hist. nat. 9. 70. (117). Sed inter primas cele- 
bratur peucedanum, iaudatissimum in Arcadia, 
mox Samotbrace. Caulis ei tenuis, iongus, fceni- 
culo similis, juita terrain foliosus, radice nigra, 
crassa, gravi odore, succosa: ^ignitur in mon- 
tibus opacis , etc. Apul. Herb. 94. A Graecis 
dicitur peucedanos: Latini pinastellum vocarunt. 
— Vim babet praecipue contr.i serpentes. Piin. 
loc. cit.; Lucan. 9. 919. 

PEUME.XE, es, f. 1. res'jfis'vTi, spuma x argen- 
teae genus. Plin. 33. Hist. nat. 6. 35. (108). 
V. STERELYTIS. 

PEUSIS, is, f. 3. rceuffj;, interrogatio. Cassiod. 
Exposit. in Psalm. 4. 6. Base figura dicitur 
Graece peusis, Latine autem percunctatio, ubi et 
interrogatio lit et responsio parala subsequitur. 
Isid. 2. Orig. 21. Peusis, id est soliloquium, 
quum ad interrogata ipsi nobis respondemus. 

PEXATUS, a, um, adject, qui pexa veste est 
indufus, hoc est cujus flocci nondum sunt de- 
triti. Martial, 2. 58. Pexatus pulcre rides mea. 
Zoile, trita. Seneca fit. beat. 25. Pexatus et 
gausapatus. V. Senecce loc. cit. in SEMITE- 
CTUS. 

PEXlTAS, atis, f. 3. Pexitas telae est lanugo 
telae pexae. Plin. 11, Hist. nat. 24. 28. (81), 
de tela aranei. Quanta arte celat pedicas a scu- 
tulato rete grassantes! quam non ad hoc videtur 
pertinere crebratse pexitas telae, et quadam po- 
liturae arte ipsa per se tenax ratio tramse! 
PEXL'S, a, um. V. PECTO. 
PEZlCJ: vel peiltae, m, plur, 1. ir«^X8«, ira- 
£eai, fungi sine radice, aut pediculo: a«s^t; vel 
Tra'^f? pedes, quasi pedestrcs, quod non tollant 
sese altius a terra, apud Plin. la. Hist. nat. 
3. 14. (38).; et Aihenceum I. 2. c. 19. 

PH 

PH. De pronunciatione barum liUerarum, quas 
Graeci unica f comprthendunt, haec babet Quin- 
til. 12. 10. 27. L2tina facundia est ipsis sonis 
durior, quaodo et jucundissimas ex Graecls lit— 
teras (h. e. u et $) non habemus. vocal^m al- 

88 



PHACOIDES 

teram, alteram consonantem, quibus nulla apud 
eos dulcius spirant: quas mutuari solemus, quo- 
ties illorum nomioibus utimur. Quod quum 
contingit, nescio quomodo hilarior protinus re- 
nidet oratio, ut in Epkyris et Zephyris, qua 
si nosuis litteris scribantur, surdura quiddam 
et barbarum efficient, et velut in locum earum 
succedenl tristes et horrida, quibus Gracia ca- 
ret. Nam et ilia, qua? est sexta nostrarum (h. e. 
f) pane non humana voce, vel omnino non 
voce potius, inter discrimina dentium efflauda 
est: qua. etiam quum vocalem proxima accipit, 
quassa quodammodo, utique quoties aliquam 
consonantem frangit (V. FRANGO.), ut in hoc 
ipso frangit. multo sit horridior. 

PHACOlDES, is, adject, oma. gen. fax.Q6t.Brii, 
qui lentis figuram habet, a faxo; lens et sc r §oj 
figura. Theod. Priscian. 4. 2. ad fin. Quum 
ex corde sensilica virtus, limpida atque splendens 
ad oculos provcnit infusa per bumorera vitreum, 
quem Grsci hyaloidem vocant, eiinde rursus va- 
dit ad spharam, hoc est oculi ultimara interius 
tunicam, quarn Graci crystalloidem vocant, seu 
pbacoidem, a ut disaidem (lege discoidem); tunc 
tenuans at<[ue spleodilicans spbaram, ad cen- 
trum ac mediam partem, quatn appellamus pha- 
coidem, confugit. 

PHACOS, i, m. 2. pro sphacos legitur apud 
Apul. Herb. 101. Cf. Plin. 21. Hist. nat. 25. 
71. fii(i). Est silvestris elclisphacos dicta Gra- 
cis, aliis sphacos. V. SPHACOS. 

ph.ecasIa. v. ph.ecasium. 

PH.ECaSI.INI dii dicebantur, quorum simula- 
cra phrecasiis ioduta eraol. Alii intelligunt deos, 
quorum sacerdotes pkcecasiani dicebantur, quod 
phascasia gestarent. quales Atbenis, et Alexan- 
dria) fuisse, Appian. I. 5. de B. Civ. c. II. 
osteodit. Juvenal. 3. 236. hie nuda et Candida 
signa, Hie aliquid praclarum Euphranoris, et 
Polycleti, Phrccasianorum rctera ornamenta deo- 
rutn. Alii leg. Phcer.asiatorum, eod. sensu. Re- 
centiore? vero legunt Hcec Asianorum, 

PHXCASl ATI'S, a, um, adject, pbacasiis in- 
dutus. Seneca Ep. 1 13. Qua decent pbacasiatum 
palliaturnque. h. e. Gracum philosophum. Pe- 
tron. Satyr. ~,1. Age ergo, in quit ille, in exer- 
citu veslro pha?casiali inilites ambulant? V. vo- 
cem praced. 

PH/ECASIL'M, li, a 2. et Pbacasia, a, f. 1. 
sorta di calzare. pxixa'stov, genus calceamenli, 
e corio. Gracorum proprium, turn viris, turn 
mulieribus commune, turn rusticis^ turn urbanis: 
quin et deorum simulacris aliquando inditum. 
.Seneca 7. Benef. 21, Pythagoricus quidam erne- 
rat a sutore phacasia. Petrcm. fragm. Tragur. 
67. Burmann. Galbino succincta cmgiilo, ita ut 
infra ceiasina appareret tunica, et periscelides 
torts, pbaeasiaque inaurata. 

PtLEVlON, li, n. 2. <pa:w'ov, deminut. f acve;, 
anemone. Plin. 21. Hist, nat 23. 94. (164). 
Anemonas coronarias tantum ditimus, nunc red- 
demus et medicas. Sunt qui pbanion vocent. 
Duo ejus genera, etc. Mix et ipse Sillig. leg. 
phrenion. 

PHENOMENON, i, n. 2. fatve/xevov a fa:'vw 
ostendo. <f 1. PbanomeDa ab astronomis di- 
cuntur, qua in aere et calis digna observatione 
apparent. Lactant. 2. 5. a med. Is (JYaso) eum 
librum, quo Phanomena breviter compreben- 
dlt, his tribus versibus terminavit, etc. De his 
exstat Arati carmen ab Avie.no Latine red- 
ditum. ^ 2. Medici phcenomena vocant, qua 
in corpore observantur, et in sensus incurrunt, 
Tneod. Priscian- 2. 7. Si rheumatismus fauces 
inquietaverit, gargarisjnatis styplicis imminebo, 
qua in primo phanomeno ordinata transegi- 
mut. 

PH.£NON, onis, m. 3. paiviov, Stella Saturni: 
a <pdw> luceo. Auson. Edyll. 18. 11. Qua Stil- 
boo volvat, qua sacula Phanon. Id. Epist. 7. 
11. Quotque annis (30.) subiimis agit sua sa- 
cula Phanon. Capell. 8. p. 287. Nam Saturnum 
Pbanona vocant, Phaenona - est Accusat. sing. 
Graca positioois. Id. ibid. p. 299. Phanonij 
autem, hoc e»t Saturni prasaitiui omnibus sidus, 



— 698 — 

etc. Adde Cic. 2. Nat. D. 20. 52.. qui Gratis lit- 
teris acribxt. 

PH.EOS, a, on, adject. f>a<o'c, subniger, neric- 
cio, nero bigio. Mar cell. Empir. c. 8. sect. i. 
p. 93. ei. Aid. Quorum (collyriarum) pracipue 
hoc mihi placet, quod a colore phaon dicilur. 
^ PHAGEDENA, a, f. 1, paye'Satva, iromodicus 
cibi appetitus, edacitas prater consuetudinem: a 
fdyea edo et aS^v affatim. ^ 1. Proprie. vel 
stricto sensu, ut aliis placet. Ccel. Aurel 3. Tard. 
3. Est phagedana ex stomachi passionibus. qua 
affectos^sequitur cibi vebemens appetentia, quam 
Graci opeftv appellant. V. OREXIS. — Dicitur 
etiam de morbo apum, quum cera partes vacua 
computrescunt, et serpenle latius vitio ipsa quo- 
que apes intereuot. Colum. 9. R. R. 13. n. 
Sape etiam vitio, quod Graci fayd^atvav vo- 
cant, intereunt. <f 2. Translate, vel latiori 
sensu, sic dicitur exulceratio usque ad ossa, ce- 
leriter depascens, saniem male olentem emittens, 
et ad mortem perducens. Plin. 26. Hist. nat. 
11. 68. (110). Pbagedanis (quod nomen sine 
modo esurieotium est, alias ulcerurn) tithyma- 
li medentur cum sesamis sumpti. Id. 28. ibid. 
18. 74. (242). Ea, qua phagedanas rocant in 
ulcerum genere. et 35. ibid. 15. 52. (189,1. Stron- 
gyle phagedanas ulcerum ex aceto sanat. Id. 
23. ibid. 7. 63. (123). Phagedanas remedium 
est, licum imponi. 

PHAGfiDXNlCCS, a, um, adject, ad phage- 
danam pertinens. ^ 1. Proprie, vel stricto sen- 
su., phagedcenici, orum, m. plur. 2. absolute, 
substantivorum more, sunt qui phagedana sive 
orexi laborant: V. voc. praced. 1. C(Bl. Aurel. 
3. Tard. 3, Pbagedanicis hoc convenire nega- 
mus. ^ 2. Translate, seu latiori seusu. Plin. 24. 
Hist. nat. 4. 5. (9j. Phagedanica ulcera. k. 
e- qua celeriter depascunt. 

PH.iGER vel phagrus, i, m. 2. <pdyp^i t ge- 
nus piscis, qui lapidem in capite habere existi- 
matur. Plin. 32. Hist. nat. 11. 53. ,150)., qui 
9. ibid. 16. 24. (57). pagrum vocat: nam Grace 
etiam 7:aypo; dicitur. V. PAGRUS. At SUlig, 
etiam lib. 9. ioc. cit. ceoset phagrum esse le- 
gendum. Adde Isid. 1:2. Orig. 6. 22. 

PHAGO, onis, m. 3. edax, vorax. heluo. Edo- 
nes et pbagones, inquit Non. p. 48. 17. Merc. 
ab edacitate (scilicet a <pxyv edo) unum Lati- 
num, alterum Gracum. Varro ibid. Sed propter 
pbagones ficedulam pinguem, aul turdum nisi 
volantem non video, fopisc. Aurelian. 50. Ve- 
hernentissime delectatus est phagone, qui eo usque 
multum comedit. ut uno die aprum integrum, 
centum panes, vervecem et porcellum comede- 
ret, biberel autem, infundibulo apposito, plus 
orca. V. Lips. Centur. miscell. 3. Ep. 51., ubi 
alia exempla hujusinodx phagonum refert. V. 
POLYPHAGIAS. 
PHAGRUS. V. PHAGER. 
PHALA, a, f. J. V. FALA. 
PHALAlROCORAX, acts, m. 3. ^aXaxpoits- 
po^, corvus aquaticus: ita dictus a naturali cai- 
vitie: nam ipa>,axpo; calvum, xopx!- corvum si- 
gnificat. Plin. to] Hist. nat. 48.68.' 133). Per 
Alpes capiuntur et pbalacrocorace>, axes Balea- 
rium insularura peculiares. Cf. eumd. 11. ibid. 
37. 47. (130>. 

PilAL.'EClUM et Phalacum, carmen est hen- 
decasyllabum, ut Tidi erudite per lacus Lucri- 
nos: ct constat spondeo, dactylo, et tribus cho- 
reis. Dictum est a Phalaco poeta Graco inven- 
tore, ut docet Diomed. 3. p. 509. Putsch. Servius 
in Centime.tr. p. 1825. et Terentian. p. 24 40., 
ubi pro spondeo docet admittere etiam jam- 
bum et choreum, et Catulli exemplis continual. 
Auson. Epist. 4. 79. Notos lingo libi, poeta, 
versus Quod scis bendecasyllabos vocari, Sed ne- 
scis modulis tribus moveri. Istos cornposuit Pha- 
lacus oliiii, Qui pentbemimeren babent priorem, 
Et post semipedem duos iambos. Sed Atil. For- 
tunat. ait p. 2674. Putsch. Hendecasyllabus Pba- 
leucius ex simili causa, ut plerique, a cultore suo, 
non iuventore, nomen accepit. Sulpicia Sat. 4. 
quare nee carmine curro Phalaco, Nee trimerro 
iambo, nee etc. — Aliud est phalacium cho- 



PHALAN'GIUM 

riambicum, de quo agit TWnriaTi. p. 2424., 
ut Jane pater, Jane tuens, dive, biceps, bifor- 
tnis. V. Grammaticos, 

PHALANG.E et palanga, arum, f. plur. 1. 
curri, fai.ayyti, vel $a\dyyi%. « 1. De his 
ita Non. p. 163. 23. Merc. Phalanga dicuntur 
fustes leretes qui navibus subjiciuntur, quum al- 
trahuntur ad pelagus, \ el quum ad lityra subdu- 
cunlur: unde etiam nunc phalangaiios dicimui, 
qui aliquid oneris iuslibus transvehunl. farro 
apud eumd: ibid. Quum Pcenus in freturn obviam 
vtnisset nostris et quosdam cepisset, crudelissime 
pro palangis carinis subjecerat, quo metu debi- 
litaret nostros. Cces. 2. B. C. 1o. extr. Hoc opus 
orane phalangis. subjeclis ad turrim hostium ad- 
movent, ^ 2. Item vectes, quibus onera jnajora a 
bajulis portantur, palanche, slanghe. t'iiruv. 
10. 8. Onerum maxima pondera quum ferunlur a" 
phalangariis bexaphoris et tetraphoris, examinan- 
tur per ipsa media centra pbalangarum etc. ^ 3. 
Hem fustes generatim, bastoni, pertiche. Plin. 
7. Hist. nat. 56. 57. (200). Pralium Afri con- 
tra .tgyptios prirni fecere fustibus, quos vocant 
phalangas. Id. 12. ibid. 4. 8. (17». In tributi 
vicem regibus Persidis e materia ebeni centenas 
phalangas tertio quoque anno pensitasse .Ethio- 
pas. 

PH. 4L AN G ARILS et palangarius ef palan- 
carius, li. m. 2. facchino da stanga, qui ali- 
quid oneris fustibus lrasveb.il. /". vocera pra- 
ced. $. 1. et 2. Inscripl. apud Fabrett. p. 10. 

n. L. (,). C^ELILlyS 1,1. L. FKIMVS EMIT IS MUKV- 
MENTO PALAXCABrORVM I\ AGRU FONTEIASO OVOD 
EST VIA AVRKLIA I?. r.MVO HVTARIO 



PARTE SIM- 
STERIOflE COLTMBAKIA >. X. OLLAR\M X. XXXX. 

etc. Alia in Giorn. Pisan. T. 16. p. 1i»2. pa. 

LANCARII OVI DE CTCOMIs AD TEMPLVM CVPAs RE- 
y&RRKCONsVEi.UNT etc. 

PHALANGARlL'S, a, um, ad]ect. duo di versa 

significat; scilicet 

A : Phalangarius a Voce phalanges, arum, 
est ad phalangas pei linens; bine phalangaria 
fuit appellata legio v. Macedonia, quia phalan- 
gis instructa erat. Inscript. apud Gruter. 391. 4. 

Tl. CL4VDIVS T. F. VITAL iS rKOWOTVS IK LEG. V. 

mac. phal. Alia apud eumd. 67. 9. c. ivl. pron- 

TOXIAXVS VET. E-V KF. COS.. LEG. V. MAC. P. h. e. 

ex beneficiario consulis iegione quinta Macedo- 
nica palangaria. 

B Phalangarius a voc. phalanx, angis, est 
ad pbalangorn pertinens. Hinc phalangar'ii sunt 
miiites exercitus ab Alex. Severo instituti ad 
similitudinem phalangis Macodonica armati; is 
autem constabat triginta millibus militum, quum 
Macedonica sedecim tantummodo. Eamprid. A- 
lex. Sen. 5o. Fecerat et phalangem iriginta mil- 
liuin bominum, quos pbalangarios vocari jusse- 
rat. 

PHALANGlON. I r . PHALA NGICM. 

PHALANGIT.E, arum, m. plur. 3. mililes ex 
phalange. Ziv. 37. 40. Decern et sex raillia pe- 
dilum more Macedonum armati fuere, qui pha- 
langita appellabantur. Adde eumd. 42. 51. 

PHALANGITES, a, m. 1. ipaKxyyirr,-. genus 
herba. Plin. 27. Hist. nat. 12. 98. (124). Pha- 
langites a quibusdam phalangion vocat ur. ab 
aliis leucamhemon, vel (ut in quibusdam exem- 
plaribus invenio) leucacantha. Ramuli sunt ei 
iiuiaquam pauciorcs duobus, in di versa tenden- 
tes : flos candidus, lilio rubro similis, sem'me 
nigro, lato ad lenticula dimidia figuram, muito 
tKnuiore: radice tenui berbacei colons. Uac 
Plin. addens, ejus folio, vel ilore, vel semine 
sanari phalangiorum ictus. 

PUALANGlL'M vel phalangion, li, n. 2. Et- 
iam Falangio, onis, m. 3. scribitur, et decli- 
natur apud Pelagon. feterin. 20. 3. Item si 
equuin falangio percusseiit. et 4. Item si vi- 
pera, aut falangio, aut mus araneus momorde- 
rit, etc. Apud f'eget. 3. Veterin. 76. et 79. le- 
gitur in quibusdam editionibus it sphalangium: 
et ibid. 81. in recto sphalangius. ^ 1. Phalan- 
gium est genus aranei, tarantola di Puglia, 
pwtkdyyiQv a paXay^, quod idem no tat. Plin. 
18. Hint. nat. 17. 41. (,136>. Nascilur et pha- 



PHALANGO 

langion in ervo, bestiola aranei generis, si hiems 
aquosa sit. Id. 8. ibid. 27. 41. <97). Cervi 
percussi a phalangio, quod est aranei genus, 
cancros edeodo sibi medentur- Id. It. ibid. 24. 
28. (79). Phalaog'ta ex his (araneis) appellan- 
tur, quorum nodi raorsus, corpus exiguum, va- 
rium, acuminatum, assultim ingredientiurn. Ad- 
de Cels. 5. 27. n. y. — Masc. gen. Tsid. 14. 
Orig. 6. Phalangios venenatos gignit. 1 % Est 
etiam herb* nomen. V. voc. praced. 

PilALANGO seu palango, as, are, a. !. por- 
tare a stanga, onus aliquod fuste transveho: 
a phalangis. Afranius. Et capream unam semi- 
laceram quaterni simul phalangabant. Ita Pe- 
rottus in C'ornucop. ad epigr. 115. Martial., 
quern penes sit fides. 

PHALANX, angis, f. 3- pa'Xa?£, est densum 
militum agmen, schiera, squadrone, falange. 
I.) Proprie. *f *• Generatim. Virg. 6. /En. 
489. At Uanaum proceres Agamemnoniaque pha- 
langes, L't videre virum etc. et 12. ibid. 662. 
de Latirtis. Soli pro portis Messapus et Acer 
Atinas Sustentant aciem: circuir hos utrimque 
phalanges Slant densa. et ibid. 531. Tuscor uni- 
que phalanx, et 277. phalange in vocat octo fra- 
truin pugaantium numerum. Imi'.alus est Vol. 
Flacc. 1. 436. — Videtur de classe dici a Virg. 
2. .En. 254. Et jam Argiva phalanx instructs 
navibus ibat A Tenedo. Nisi velis intelligere 
Gracorum exercitum navibus instructis imposi- 
tum. <f 2. Speciatim apud Lacedaemonios et 
Athenienses erat medium agmen, quod delectis 
densisque militibua coastabat. Xepos Chabr. 1. 
et Pelop. 4. *\ 3. Item speciatim in exercitu 
Macedonura t'uit agmea peditum fortissimorum 
confertis ordinibus, quadrata acie, aut cuneata: 
simile Roman* legionis, nisi quod in exercitu 
Macedonico una tantum phalanx erat ex selectis 
militibus composita, robur totius acici; ia Ro- 
mano plures eraat legiones: praterea phataox 
sexdecim millibus peditum fere coastabat, ut ex 
Liv. 33. 4. et 37. 50., item ex Appiano et Xi- 
philino colligitur: legio sex millia numquam 
excessit. Curt. 3. 2. Ipsi phalangeal vocaat 
peditum stabile agmen: vir viro, arma armis 
conserta sunt. Liv. 31. 39. Erant pleraque sil- 
vestria circa, incommoda phalangi inaxime Ma- 
cedonum, qua nisi ubi pralongis hastis velut 
vallum ante clipeos objecit, (quod ut tiat, libero 
carnpo opus est) nullius admodurn usus est. Sic 
Id. 32. 17. Coriortes in vicem sub signis, quae 
cuneum Macedonura (.phalangem ipsi vocant) si 
posseat vi perrumperent, emittebat. — f'egetius 
2. Milit. I. etiam Gnecis el Dardanis tribuit, 
et octo millia hominum babuisse dicit: unde 
C0lli o 'i potest, plures in uno justo exercitu ba- 
buisse phalanges. Sed hac pro tempoium et 
opum varietate mutari potuerunt: nam et Lam- 
prid. Alex. Sev. 30. extr. narral, Alevandium 
Severuin phalangem sibi fecisse triginta millium 
hominum, qua erat ex sex legionibus similiura 
armorum. <f 4. Item speciatim de militum or- 
diae ia quadtdtum agmen per longiludiaem dii- 
pwsilorum, quud apiid Helvetios et Germanos 
usu venit. Can. 1. B. G. 24. extr. Ilelvetii con- 
fertissima acie, phalange facta, sub priiuain no- 
stra in aciem success* runt, et ibid. 25. Militcs 
pilis missis facile hostium phalangem perfre- 
gerunt. Adde ibid. 52. 

II.) Translate. Prudent. Psychom. 316. Pha- 
langes culparuin. 

PIIALARICA. V. FALARICA. 
PHALARIS vet phaleris, idis, f. 3. $u\ctpi<; 
ct $?Jk\",piq, a paXepoc. atbus, splendidus. *\ t. 
Est hoc nomine genus avis, seu galiina aquatica, 
apud J'arron. 3. H. H. 11. 4. SckneUl. ; Plin. 
10. Hist. nal. 48. 67. (132).; et Colum. 8. M. 
Jt. 15. 1., apud quos legilur et phaleris. ^ 1. 
Hem genus berba. Plin. 27. /Hit. nal. 12. 
102. (126). Phalaris tbyrsum habet longura, le- 
Quem ceu calamum, in summu llorem inciina- 
tum, semen simile sesamae. Est Phalaris cana- 
riensis Linn. 

PHALEUjE, arum, f. plur. 1. tot faXapct. — 
Neutr. gen. Plin. 33. Mist. nat. I. 6. (18). de 



— 699 — 

Flavio. Quo facto tanta senatus indignatio ex- 
arsit, ut «annulos abjectosn in aatiquissimis re- 
periatur aanalibus. Fallit plerosque, quod turn 
et equestrem ordinem id fecisse arbitraatur; ut 
eaim adjectum hoc quoque: ^sed et phalera 
posita ", propter quae aomen equitum adjectum 
est, anaulos quoque depositos a aobiUtale in 
annales relatum est, aon a senatu uniferso. Ea 
verba sed et phalera posita feminiaum geaus 
singuL numeri osteDdere videntur; sed similius 
est veri, esse neutr'uin plurale, Graeco more, Ta 
<pd\apa. At Sillig. ex Cod. Bamberg, legit sed 
et phaleras positas. V. Liv. hoc. cit. sub I. 1. 
init. — Geterum 

I.) Proprie. <J 1. De homioibus phalerae — 
a) Erant oraamenta ex auro vel argeato, bui- 
larum forma, quae viri aobiles ac praesertim 
milites, honoris causa, in pectorc pensilia gesta- 
baat, quseque alicujus N'u minis, vel Augusti, vel 
alius cujuspiam rei imaginem referebaat: a idXr,- 
po j, Dorice fakapoq splendidus; cujus vocis pa»a- 
ultima licet longa sit, brevis taraea est turn 
ia ta f aXapa, turn ia phalercs.^ (Hinc Plutarch. 
in Qucest. Mom. rVcwv xiq s'izl ^Xjuaopw Ttpoa- 
yef at, itat8txcv dvayduEws nepiSipaiGv, S xa- 
Xouaj /SouXXav. Sed baec delenda ; nihil eaim ad 
rem). Liv. 9. 46. a med. Tantum Flavii comi- 
tia indignitatis habuerunt, ut plerique nobilium 
annulos aureos et phaleras deponerent. V. suprc. 
Ex Floro I. 5. discimus, ab Etruscis ad Roma- 
nos phalerarum usum transisse una cum trabeis, 
sellis curulibus, praetexta, annulis ceterisque in- 
signibus: quia aliquamdiu ipsorum regum pro- 
prias fuisse. Etenim sic Id. 3. 10. in fin. Ipse 
ille rex (Fercingetorix) supplex quum in ca- 
stra venisset, turn et phaleras et sua arma ante 
CsBsaris genua projecit. — b) Fuere praesertim 
inter militaria praemia. Liv. 39. 31. sub fin. 
pro contione postero die laudati, doaatique a C. 
Calpurnio equites phaleris: Quiatias alter prae- 
tor sttos equites catellis ac fibulis donavit. Plin. 
1. Hist. nat. 28. 29. (102). L. Siccius Denta- 
tus donatus hastis puris XVIII., pbaleris XXV., 
torquibus LXXX1II., armillis CLX. , coronis 
XXVI., civicis XIV., aureis VIII., muralibus III., 
obsidionali una. Adde de eodem fal. Max. 3. 1. 
n. 24.; et Gell. 2. II.; ct Dionys. Malic. I. 10. 
p. 663. Sil. It. 15. 254. Turn merila requan- 
tur donis, et praemia virtus Sanguine parta ca- 
pit: phaleris hie pectora fulget, Hie torque au- 
ra to circomdat bellica coila. Juvenal. 16. 59. 
Ut, qui fortis erit, sit felicissimus idem, Et Ixli 
phaleris onines, et torquibus o nines. F'irg. 9. 
z£n. 359. Eurjalus phaleras Rbamnetis, et au- 
rea bullis Cingula... rapit, atque bumeris ne- 
quidquam fortibus aptat. Mililis porro phalffis 
Oinati tigurain babes apud Mural. Inscript. 
p. 2030.71. 1.: el Maff. Mux. t'er. 121. 4. — 
c) Etiam mulieves pbaleras gestabant. P. Syrus 
apud Pi.tr on. fragm. Tragur . 55 . Bunnann. 
Quo margarita cara tribacca et lndica'i An ut 
matrona ornata phaleris peiagiis Tollat pedes 
etc? Vet. epithalam. apud ff'ernsdorf. in Poet. 
Lai. min, T. 4. p. 491. Deuique mirarnur, quid 
colia monilia gestent; Ex humeris frtislra pha- 
leras iroponis eburnis, Nam tibi aon gemmae, 
sed tu das lumina gemiiiis. ^ 2. Item equo- 
rum phalera? proprioe sunt, borr.hie. f'irg. 3. 
/En. 310. Primus equum phaleris insignem vi- 
ctor habeto. Liv. 22. 52. Argenti pluiimum in 
pbaleris equorura erat. Cic. G. /'err. 12. 29. A 
Phiiarcho (Jenturipino, bomine locuplete ac no- 
bili, phaleras pulcherrime factas, quae regis Hie- 
ronis fuisse dicuntur, utrum tandem abstulisti, 
an einisli? -alias item nobiles ab Aristo Panor- 
mitaao, tertias a Cratippo Tyndaritano? Clau- 
dian. IF. Cons. Honor. 548. Turbantur p ba- 
ler*, spumosis morsibus aurum t'umat. Id. epigi . 
20. Dumque auro phalerae, gemmis dum frena 
reuident. Adde ibid. 24. in fin. Gell. 5. 3. In- 
ducebat etiam currus cum falcibus, et elepban- 
tos cum turribus, equitatumque frenis, ephip- 
piis, monilibus, phaleris praefulgentem. Plin. 
37. Hist. nal. 12. 74. (193). Gemmae cochlides 
I uunc vulgatissimae fiunt verius, quam nascuatur. 



PHALERO 



et mos <I94). Quondamque tanta magnitudinis 

fecere, ut equis regum in oriente frontalia ac pro 
phaleris pensilia facerent. Inscript. apud Gru- 
ter. 416. 1. c. oavio l. f. stbl. silvako dowts DO- 

NATO A DIVO CLAVDIO BBLLO BRITAM3SIC0 TOBOVl- 
BVS ARMILLIS PHALERIS CORONA AVRKA. Alia apud 

eumd. 1096. 6. cw. marcio c^. p. gal. plabtorio 

CELBBl DONIS DONATO A DUO TBAIANO IN BBCXO 
PARTHICO CORONA M^ RALl T0RQV1BVS ARMILLIS 

PHA£.BRI6. Sueton. Aug. 25. Dona militaria, ali- 
quanto facilius, phaleras, et torques, et quidquid 
auro argentoque constaret, quam vallares ac mu- 
rales coronas, quae hoaore pracellerent, dabat: 
has quam parcissime, et sine auibitione, ac sape 
etiam caligatis tribuit. Apul. 10. Met. Me pha- 
leris aureis, et fucatis epbippiis, et purpureis 
tapetis, et frenis argenteis, et pictilibus balteis, 
et tintinnabulis perargutis eiornatum ipse resi- 
dens comissimis affatar sermoaibus. Id. de 
Deo Socrat. Neque eaim in emendis equis pha- 
leras consideramus, et baltei polimina inspici- 
mus, et ornatissima cervicis divitias contempla- 
mar; si ex argento et auro et gemmis monilia 
varise gazae dependent; si plena artis ornameata 
capiti et eollo circumjacent; «i frena calata. si 
tphippia fucata, si ciDgula aurata sint. 

II.) Translate phalera dicuatur — a\ Gene- 
ratim de rebus externis, fucatis et speciem bo- 
ni pra se ferentibus. Pers. 3. 27. an deceat 
pulmonem rumpere veo lis, Stemmata quod Tu- 
sco ramom millesime ducis, te,nsoreraque tuum 
vet quod trabeate salutas? Ad populuin phale- 
ras. n. e. coram populo jacta fortuaae boaa, qui 
stupet ia titulis et imaginibus; pbalera enim 
sunt equestris ordinis ornameata. Cf. Inscript. 
apud Gruter. 450. 5. de Sexto Petronio Probo. 

BiS GB>1 IN A POPVLOS PRAJKFECTVS SEDE GVBERNANS 
HAS -MVHDI PHALERAS HOS PROCERVM TITVLOS 

tbanscbndis senior. — 6) Speciatim de or- 
natu dicendi. Capell. 3. init. Rursum Camena 
parvo Pbaleras parat libello. Symmach. £p. 83, 
{al. 89.) Prafer loquendi phaleras, quibus te 
natura ditavit. Sidon. I. Ep. 9. sub fin. Col- 
tata vestris mea carmina, aon heroicorum pha- 
leris, sed epitaphistarum neniis comparabuntur. 
Adde eumd. 9. Ep. 16.; et V. Fronton. 3. ad 
M. Cces. 16. ad fin. 

PHALERATUS. a, um, partieip- a phalero, 
phaleris ornatus. decorato di medaglie d'onore. 

I.) Proprie. *J De hoininibus. Perron. Satyr. 
28. Lectica impositus e^t, pvaecedentibus pha- 
leralis cursoribus quatuor. Sueton. .»r. 3o. exlr. 
Soleis mularum argenteis, caausinatis mulioni- 
bus, armillata et phalerata cum Mazaeum tur- 
ba atque cursortun. /'indent. Psychom. 30. 
Ilia hostile caput phalerataque tempora vittis 
Altior insurgens iabefaclat. Fulgent. 1. JUithol. 
ptosf. a med. Cujus {Veneris} phaleratum ex- 
oticis diadema carbunculis corniculata luna si- 
nuatio deprimebat. f'enant. Forlun. 8. carm. 
26 . Egregio compacla sinu, pbalerata rotatu 
Atque Sopbocleo pagiua fulta sop ho. *J 2. 
De equis. Liv. 30. 17. ad fin. Muncra, qua 
legati ferrent regi, sagula duo purpurea, et 
equos duo phaleratos, etc. Sueton. Cal. 19. 
Per hunc pontem ultro citro commeavil, bi- 
duo continenti. Primo die phaierato equo, in- 
signisque quernea corona etc. Prudent. Psy- 
chom. 105. phaleratum Cucumflectit equum. 

II.) Translate. Ter. Phorm. 3. 2. 14. Adeon' 
te esse incogitantem atque impudentem, ut pba- 
leratis dictis ducas me, el meam ductes gratiis? 
con belle par aline, verbis specie boaestis, sed 
dolosis. Fulgent. Expos, serm. ant. prcef. p. 
558. Merc. Nob tarn phaleratis sermonum stu- 
dentes spurnis, quam rerum manifestatioaibus 
danles Operarn dilucidandis. 

PHALERIS. V. PHALARIS. 

PHALERO, a3, 5vl, atom, are, a. 1. Part. Pha- 
leratus V. loco suo; Phalerandus ia fln. — 
Phalerare est phaleris ornare; sed occurrit trans- 
late tantum. Ambros. in Luc. 2. 18. Pkbem 
Dominus simplicem requirebaf, qua phalerare 
auditu, et fucare nesciret. Id. 1. Of\ic. 12. Elo- 
queatia phaleraada gratia. 



PHALKUCIUM 

PHALEUCffJM. V. PHAL^CIUM. 
PHALLlCA, orura, n. plur. 2. fxWtxx, car- 
mina id honorem Bacchi, item Priapi : a fak- 
Xdc pern's. Phallicus aucior est iite qui Priapea 
scrip sit, qu;« perperara Virgilio quidsm tribuunt, 
Sed haec Grasca sunt. 

PHALLICUS, a, urn, adject, metrum est tri- 
bus constans trocbaeis. Terentian. de metr. v. 
2545. Quem oos bendecasvllabuni soleraus Tara- 
quam de nutuero voeare versum, Tradunt Sap- 
phicon esse nuncupandum. -Sed primi pedis ante 
lex tenenda est. Spondeoa siquidem videmus 
istic Tamquam IcgUiraum solere poni. Post bunc 
dactylon, atque tics trocbaeos, Cui notnen quo- 
que pbaliico dedcrunt. et Mar. Fictorin. p. 
2617. Putsch. PiRQultima autent delracta (ex 
versu Non ebur neque aureum) phallicum red- 
del ita : JVon ebur neque durum, et Id. p. 2565. 
Idem Arcbilocus pasnultimis heroi hexametri 
partibus adjecta syllaba hujusrnodi versum in- 
duxit, qui metro phallico, id est tribus trochseis 
ultlmis clauderetur, ut est At tuba terribitem 
sonitum dedit cere canoro. Adjecta enim ante 
uitimos pedes sed syllaba, Ret .Ere sed canoro, 
quod est metrum phallicum. Ita Gaisdorf. ; at 
Keil. phalascium. Adde eumd. p. 2566. Put- 
schius pn'mo loco recte phallicum, in aliis vere 
legit Phaloscium. Similiter phallicum pro pa- 
nicum legundum conjecit Santenius apud Ser- 
vium Cenlim. p. 1823. Putsch. V. PHELLOS. 
PHALLOPOTA. V. DRILOPOTA. 
PHALLdVITROB^LL'S, i, m. 2. poculum ob- 
sc*nae iiguras, Priapua ex vitro, apud Capitolin. 
Pertin. 8., ubi alii leg. phallovitrobelum, alii 
phalloverelroboli eod. sensu. Alii leg. alvei vi- 
trei belli, h. e. alvei, seu tabulae latrunculariae, 
in quibus vitreum bellum ludebant veteres. 
_ PHALLUS, i, ra. 2. paXXo'j, penis ligneus, vel 
vitreus, vel coriaceus, quem in Bacchi Testis 
plaustro impositum per rura et urbes magno 
honore circumferebant, ut Auguslin. 7. Civ. D. 
21. narrat. Arnob. 5. 28. Pudor me habet, Ali- 
raontja iJla proferre mysteria, quibua in Li- 
beri honorem Patris phallos subrigit Grajcia, 
etc. Alii et ipse Orell. leg. ithy phallos. V. ALI- 
MONTIA. Id. ibid. 29. To tain interroget Grae- 
ciam, quid sibi velint hi phalli, quos per rura, 
per oppida mos subrigit et veneratur antiquum. 
Phallus antiquitus ponebatur in introitu porta* 
urbiura. V. AnrMl. dell' Istitut. A<cheol. T. 1. 
p. 65., T. 7. p. 16. init. et T. 13. p. 19. 
not. 2. 

PHA"NfiR<5SIS, is, f. 3. rivelazione, potvioa- 
<?«c, manifestatio. Vox Graeca, qua librum quem- 
dam suum inscripsit Valentiuus, in quo arcana 
multa, a mala femina dictata, perscripserat. Ter- 
tull. advers. Hosret. 30. et 51. 

PHANTAstA *, f. 1. fantasia, immagina- 
zione, pxvtaaia, tisum, imago rerum animo in- 
sidentium. Ita dicta est a tpa.hop.at appareo, 
quia species rerum, quas sentimus, vel etiam sen- 
tire oos putamus, intus apparent, Grace Cic. I. 
Acad, (post.) 1!. 40. In qua primum de sensibus 
ipsis quaedam dixit nova, quos junctos esse cen- 
suit e quadam quasi impulsione oblata extrtnse- 
cus, quam ille pavTocotav, nos visum appellemus 
licet. ^ l. Apud Rbetores accipitur pro mentis 
conceptu, concetto, idea, pensiero. Seneca Sua- 
sor. 2. amed. Cestius quum descripsisset honores, 
quos etc. adjecit: per sepulcra nostra jurabitur. 
Nicetas ionge disertius banc phaotasiam movit 
etc. Cf. Ccel. Aurel. 3. Acut. 13. Oranis phan- 
tasia, cujus diversilatei Latini visa vocaverum, 
ut Tullius, sive ilia naturalia sire contra naiu- 
ram fuerint, animi, non corporis esse aoscuntur. 
Hydropbobi igitur phantasia jactantur. Cf. Vul- 
gat. interpr. Eccli. 34. 6. Cor tuum phantasias 
patitur. ^ 2. Phantasia, non homo, convi- 
cium apud Petron. fragm. Tragur. 38. Bur- 
mann. sub (in. quasi species et simulacrum ho- 
minii, non homo: vel homo jactabundus et va- 
nu». 

PHANTASM A, atis, n. 3. favraajxa, species, 
vel imaginatio falsa, quales sunt, quas dormien- 
te« videre sibi videotur. «| |. Generatim de 



— 700 — 

imagine, vel limulacro rei oujuspiam. Augu- 
stin. de Trinit. 8. 6. Alexandria ra quum eio- 
qm volo, quam numquam vidi, prassto est apud 
me phantasma ejus, fulgat. interpr. Marc. 6. 
40. Putaverunt esse phantasma. f 2. Specia- 
tim de spectro. Plin. 7. Ep. 27. tub init. Velim 
scire, esse aliquid phantasmata, et habere pro- 
pnam figuram, numenque aliquod putes, ;to ina- 
nem et variara ex metu nostro imaginem acci- 
pere. Tertull. 5. adoers. Martian. 7. Si phan- 
tasma fuit Christus. Adde Prudent. Hamartiq. 
59, * 

PlIANTASMATlCUS, a. urn, adject, pertinens 
ad phantasma. Isid. 8. Orig. 9. Non aliquam 
phantasmaticam illusionem, Satan* fallacia fa- 
cta hi etc. 

PHANTASTfCUS, a, um, adject. favraaTixc'c 
fantasneo, qui ex phantasia oritur. Cassiod. 
Complex. Act. Apost. 3. Ne aliquis tale mira- 
culura phantastica crederet imaginatione de- 
monstratum. Id. de anim. 2. ante med. Anima 
sibi repra?sentat, quod phantastica imaginatione 
conceplt. 

PH.4RETRA, as, f. 1. faretra,, turcasso, <pa- 
petpa, theca, ubi sagittaj reponuntur: jrapa to 
fspuv ia rpMd* 8uva>ava. Virg. 1. JE,n\ 327. 
Succinclam pharetra, et maculosa; tegmine lvn- 
cis. Horat. 1. Od. 22. 3. Nee venenatis gravida 
sagittis, Fusee, pharetta. Vira. 1. /En. 504. ilia 
pbaretram Fert humero. Slat, 4. Theb. 259. 
Amyclasas humeris aptawe pharetras. Proper i. 
2. 9. io. Et pharetra ex bumero Gnosl'a utroque 
jacet. Ovid. i. Met. 419. Pharetram exuere bu- 
mero. et 5. ibid. 379. solrere. h. e. aperire ad 
depromendas sagitus. — NB. De cognom. Rom. 

PHABJTRATUS, a, um, adject. f orni t Q di 

faretra, pharetra instractus. Virg. 11. /En. 649. 
pharetrata Camilla. Id. 4. G. 290. Persia, h. e. 
quas sagittis raaxlme delectatur et pollet. Sic 
Horat. 3. Od. 4. 35. pharetrati Geloni. Ovid. 
10. Met. 525. pharetratus puer. h. e. Cupido. 
Id. i. Amor. 1, 10. pbaretrata virgo. n. e. Diana 
Val. Place. 6. 696. pharetrata tapeta. h. e. in 
quibus est pharetra. 

PHARETRAZO.MUM, U, n. 2. z0 Qa, ei qua 
pendet pharetra. Vox a Lexico expuDgenda; oc- 
currit enira taulum in iVof. Tir. p 128 

PHARfiTRtGER, ggra , gSrura,' adject, qui 
pharetram fert. Sil. It. 14. 286. Clade pharetrl- 
geri subnixas regis Athena*, h. e. Xersis Persa- 
Comrura regis. 

PHARlCON vel Pharicum, i, n. 2. papixo'v, 
genus veneni, ita dicti a Pharico inventore 
Plin. 28. Nut. nat. 10. 45. (158).; et Scribon. 
Compos. 195. 

PHARMACEUTtCUS, a, um, adject, py.op.ci- 

Keutsxc?, farmaceutico , ad pharraacum perti- 
nens. Ccel. Aurel. 5. Tard. 10. ad fin. potui 
danducn lac cum succo mali punici, vel iis qua; 
in pharmaceutic Responsioaum tr'adidimus li- 
bris. Sic Isid. 4. Orig. 9. Secundum (genus) 
pharraaceuticum. — Et absolute, substantive- 
rum more. Id. ibid. Pharmaceutica esi medica- 
mentorum curatio. 

PHARMACEUTRtA, s, f. |. ma ga, slrega, 
papftaxauTpia, saga, veaefica. Hoc nomine Virg. 
Ectogam octavam inscripsit, in qua Theocriti 
imitatione venetica quaedam inducitur, quas ma- 
gicis incantationibus aniinura viri, a quo sper- 
nebatur, ad sui amorem conatur revocare. Ser- 
vuu ad Virg. he. cit. Theocritus, qui frequen- 
ter dicit in Phaimaoeutria etc. 

PHARMACl A, ae, f. l. papuaxsia, farmacia, 
medicamentorum composilio. Cxi. Aurel. 2. 
Tard. 14. ante med. Medicaminum ratio, quam 
pbarmaciam appellant. Adde Isid. 5. Orig. 9 2 
Rursus Ccel. Aurel. 2. Tard. 12. exir. Et me- 
dicaminum regula, quam Greed pharmacian 
appellant. Theod. Priscian. 4. p. 317. ed. Aid. 
Divisam esse dicimus medicinam in partes qua- 
tuor: regularem, quam diaetarn vocarnus; ma- 
nuum oflicjum, quod chirurgiam vocarnus; me- 
dicamen, quod pbarmaciam vocarnus; prasno- 



scentiam, quam prognosin dicimus. 



FHASCOLA 

PHARMACOPOLA, m , m. 1. chi vende medici- 
ne, speziate, pcLppaKonuik-nc,, qui pharmaca ven- 
dtt: a pappaxov medicamentum et noXiat ven- 
do. Ohm alii erant pharraacopotae, quam hodie. 
Nunc etiam simplicia divendunt, atque ex me- 
dicorum prasscripto pharmaca concinnant. OUm 
simplicia divendebaut seplasiarii, qui Grascis 
uavToirtoXat; pharmacopoiaaaulem non ex alieno 
agebant prrescripto, sed ipsimet remedia concin- 
nabant, venaliaque habebant, quales nunc medi- 
ci cicumforanei, qui per fora atque urbes cursi- 
tant, et pentiam suam ac remedia jactando sim- 
plici popello sublinere os »olaat, cerrelani. Ca- 
to apud Gell. 1. 15. Itaque auditia, non auscul- 
tatis, tamquain pharmacopolam. .Nam ejus verba 
audiuntur, verum ei se nemo committtt, si aeger 
est. Cic. Cluent. 14. 40. Tom tepente Anconita- 
num quemdam, L. Clodium, pharmacopolam cir- 
cumforineurn, aggreditur. Adde Horat. 1. Sat. 
2. 1.; et Scribon. Compos. 199. 

PHARMA.CUM, i, n. 2. pdop.ay.zv, medica- 
mentum. Vox media est, quales multas recenset 
Gell. 12. 9. et Cajus Dig. 50. 16. 236. Sumitut 
enim et pro racdicameato saiutifero, et pro ve- 
neno raalo, seu toxico, quemadmodum et Latine 
medicamentum vox media est, et tarn in raalam, 
quam in bonam partem accipitur, ut Won. p. 
345. 16. Merc, auctor est, ubi tamen haoc vo- 
cem Grascis litteris exhibet. Imcript. apt;d Orell. 

144. L. APEMBIO L. F. ZMABACDO AHOMATartO 

9 vi VAsevta dvlcu Riorum ccc. irer* as. lx. ts- 
STAMenfo MLiquit c. statilio pracd abomato- 
no cbsbho svo vi ABGBi* i.\o?t6us coionice 
vxticis Loniensis vHAnmaca bt MVLsutn sine 
pRetio KROGaref. 

PUARMACUS, i, m. 2. papp.y.n.oz, homo sacer, 
exsecrabilis, devotus. Servius ad Virg. 3. JEn. 
57. ex Petron. Satyr. 141. narrat, raorera fuis- 
se apud Massiiienses, ut quoties pestileatia la- 
borarent, unum aliquem abjectum et pauperem 
hominem eiigerent, qui se pro civitate devove- 
ret, et annum publice alt us exquisitis ciborum 
deliciis, tandem ornatus verbenis et sacris ve- 
stibus, tota urbe circumductus, omniumque ex- 
secrationibus oneratus, ut in eum mala civium 
redder ent, extra urbem saxis obrueretur, aut 
pr*ceps daretur c rupe, aut ad aras communis 
victima mactaretur. Quam rem habet etiam Vet. 
Scholiast. Statii ad 10. Theb. 793. Hie igitur 

fxepajco; dictbatur. Hesych. <J>appcx>eoc , xa- 
apniptos, irsptxaS'aipovTec Ta; rtdXetc. Hinc 
de eo, qui parl«m corporis quasi devoverat, vel 
qui scelestus est et detestabilis, ita Petron. Sa- 
tyr. 107. eztr. Cui Deo crinem vovisti? Phar- 
rnace, responde. 

PH A R.N AC EON, i, n. 2. <papv<xxetov, herba, 
genus panacis, folio longiore, et serrato, ita di- 
ctum a Pharnace rege Ponti inventore. Plin. 
25. Hist. nat. %. 14. (33 1. 

PHAKMCPRlLS, a, um, adject, ret Pharnu- 
prium, li. n. 2. legitur in palimpsesto Plinii 
ed. Perth. 14. Hist. nat. 16. 19. (102). Sic fit 
et sycites e (ico, quem alii pharnuprium, alii 
trochin vocant. Vulgati libri et Sillig. leg. pal- 
miprimum. Unde vero dhtum sit. pharnuprium, 
viderint eruditi. 

PHAROS vel Pharus, i, f. 2. *<apo?, oppidum 
.Egypti apud Alexandriam, in insula cognomine, 
f . ONOM. : in ea ingens turris, ex qua lumen 
per noctem navigantibus elucebat, ut est apud 
Plin. 36. Hist. nat. 12. IS. (83)! Hinc * 1. 
Ut scribit Solin. 32. su b fin., machinae in por- 
tubus ad pra*lncendi ministerium wdilicat® phari 
deinceps apud omnes genles appellari c<r.plx 
sunt. Val. Place. 7. 84. claramque serena Arce 
pharon subiit. Sneton. Tib. 74. Turris phari 
terras motu Caprcis concidit. Stat. 3. Silv. 5. 
100. feleboumque domos, trepidis ubi dulcia 
nautis Lumina noctivagaj tollit pharus aemula 
lun;e. Ergo post Tiberii tempora iterum ea 
turris restaurati fuerat; nam Slatius haec scri- 
psit imperante Domitiano. <| 2. Unde translate 
est splendidus vir. Venant. H. carm. 21. 4. 
liluslrans populo? spargeris orbe pharus. 
PHASCOLA (<poc'ox«Xa, xs) appeilaot (irasci, 



PHASELARJA 

qua* vulgus peras vocat. Paul. Diac. p. 223. 

1. Mill. 

PHASELArIA, turn, n. plur. 3. V. FASE- 
LARIA. 

PHASfiLUS vel faselus el pbasellus vel fa- 
sellus, i, m. et f. 2. <pa<tt)Xo;, 

I.) Proprie est genus legumini9: quod quidara 
in duo genera dividunt, majus et minus: majus 
putant esse quod Itali dicunt fava: minus quod 
appellant fagiuolo. De hoc mi no re intelligunt 
illud Virg- 1. G, 227. viciamque seres, viiemque 
pbaselum. et Colum. 10. R. R. 377. Et gravis 
atriplici consurgit longa fasellus. Adde eumd. 

2. ibid. 10. 4.; et Pallad. 10. R. R. 12. At 
Schneiderus ad Colum. locis citatis putat, unum 
tantummodo esse leguminis genus, quod pha- 
selus et phaseolus et faselus et faseolus scri- 
bi solet. V. voc. seq. 

II.) Translate est navigii genus, mixtam ha- 
beas formain ex oneraria et longa triremi, quod 
tam velis, quam remis agi poterat. Servius ad 
Virg. 4. G. 289. monet, esse brevem naviculam; 
Aero ad iiorat. 3. Od. 2. 29. scribit, es9e navem 
veiocem et oblongam; Aon. p. 534. 23. M ere. 
dicit, esse navigium Campanum; Bayfius eum- 
dem putat ac myoparooem, aut certe ab illius 
figura non multum distantem, Cic. 1. Att. 13. 
Accepi tertiam (epistolam>, quam, ut scribis, 
ancora soluta, de phaselo dedisti. Sail, apud 
Non. loc. cit, et ibid. 6. Cohors una grandi pha- 
selo veeta, a ceteris de^rravit. Adde Sisennam 
et Patron, apud eumd. ibid. Martial. 13. 30. 
Pictam pbaselon adjuvante fert aura, phaselon 
est Accusal. Graecae positionis. Catull. 4. 1. pha- 
selus itle, quern videtis hospites. Lucan. 5. 518. 
Et latus in versa nudum munita phaselo. — Fi- 
ctiles etiam phaselos fuisse in usu apud /Egy- 
ptios, testator Strabo I. 17. el Juvenal. 15. 
127. Parvula Gctilibus solitum dare vela pha- 
seiis. — NB. De cognom. Rom. V. ONOM. 

PHASEOlUS et faseolus., i, m. 2. fagiuolo, 
(pdqr}ko$, genus leguminis, siiiquam ferens lon- 
giorem, quam fcenogriBCum, qua? una cum se- 
mine manditur viridis ex oleo et aceto. Pro eo 
pkasiotus vel passiolus legas in antiquis Plinii 
codicibus, qui ejus meminit 24. Hist, nat. 'J. 
40. (G5). Sic Colum. II. R. R. 2. 72. Milium 
et- pauicum hoc tempore demetitur, quo faseo- 
lus ad esc am seritur. V. vocem praced. I. 

PHASGANION, li, n. 2.' <pdcyavo<; , gladiolus 
herba. Plin. 25. Hist. nat. 11. 89. (138). Xi- 
phion et phasganion nascitur in bumidis. V. 
XIPHION. Seren. Sammon. 40. 751. Aut de 
phasganio radix decocta paiustri. V. et voc. seq. 

PHASGANON, i, n. 2. paoyavov, pro phas- 
ganion legitur apud Apul. Herb. 46. V. voc. 
praeced. 

PHASlANARfUS, li, m. 2. faasavorpq^o?, qui 
pLasiaaos pascit. Paul. Dig. 32. 66. Phasiana- 
rii et pastores anserum non contiaentur. 

PHAsIAnINUS, a, urn, adject, ad phasianum 
pertinens, ut Phasianina ova, Pallad. 1. R. R. 
29. Sic Plin. Valerian. 2. 30. p. 185. et 185. 
retro ed. Aid. Adeps phasianinus. 

PliAsIAN'US, a, um, adject. Scribitur et 
fasianus: V, jq ("id. ■ — ■ Phasianus est ad Pha- 
sira pertinens, ut Phasiano? aves, et Phasia- 
nce absolute; qua; phi rim* circa Phasidis ostia 
conveniebant: iodeque in Europam ab Argonau- 
tis advectfe sunt, et in deliciis ccenaruro habits, 
fagiani: de qui bus Martial. 13. 72. Argiva 
primtim sum transportata carina: Ante mihi 
notum nil, nisi Phasis, erat. Id. 3. 58. Et im- 
piorura phasiana Colchorum. Plin. 10. Hist. 
nat. 48. 67. (132). Phasianae aves in CholcMs 
geminas ex pluma aures submittunt subrigunt- 
que. Id. 11. ibid, 37. 44. (121). has aures cor- 
nicula appellat. Id. ibid. 33. 39. (114). de pedi- 
culis. Hoc quidera et aves infestat; phasianas 
vero interimit, nisi pulveranles scse. Adde Sue- 
ton. Cal. 22. et Vopisc. Tacit. 11. Phasianam 
avem, nisi suo ct suorum nalali et diebus fc- 
stissimis, non posuit. — llinc 

Phasianus, i, m. 2. absolute, substantivomra 
more, h. e. phasianus ales. Sueton. Vitell. 13. 



— 701 — 

PhasianoTum et pavonum cerebella. Pallad. 1. 
R. R. 29. Si pituitam patientur phasiani. Lam- 
prid. Alex. Sev. 41. sub fin. Aviaria instituerat 
pavonum, phasianorum, gallinaceorum. Adde Se- 
nec. Consol. ad Helv. 9. a med.; et Paul. Dig. 
32. 64. — Scribitur etiam fasianus et fasiana. 
£dict. Dioclet. p. 14. Fasianus pastus ^ du- 
centis quinquaginta, fasianus agrestis 5e centum 
vigintiquinque; fasiana pasta ?£ ducentis, fasiana 
non pasta ^£ centum. — NB, De nom. propr, 
V. ONOM." 

PHASlOLOS vel pbasiolus et fasiolus, i, ra. 
2. faaiokoc, idem quod phaseolus. Est autem 
nomen herbae isopyri, quoniam ejus folium, quod 
est aniso simile, more phaseoli in pampinos tor- 
quetur. Capitula sunt in suramo caule tenuia, 
plena seminis melanthii. P'in. 27. Hist. nat. 
11. 70. (94). 

PHASMA, atis, n. 3. fdoua, visum, spectrum, 
idem ac pbantasma. Hinc nonnulli phasmala le- 
gunt pro phantasmata in episL Plinii, quara 
in PHANTASMA 2. attulimus. — Est etiam no- 
men unius es fabulis Menandri, Ter. Eun. prol. 
9., cujus argumentum ibi Donatus enarrat. I- 
tem cujusdam Catulli mimographi apud Juvenal. 
8. 186. Hinc Fulgent. 1. Mil hoi. prcef. Pellaae 
gentis enerves sensus aut satyra luseram, aut 
comcedico phasmate delectabam, aut tragica pi- 
etate mulcebam, aut epigramraatum brevitate 
condibam. Alii leg. plasmate. 

PHASSA, *, f. 1. est Graeca vox faaoa, a 
©s'^Ofxaj timeo, perinde ac si dicatur timidaJH. 
la timida, h. e. columba palumbus Linn., spe- 
cie di Colombo selvatico. Servius ad Virg. 6. 
Eel. 78. Omnes in aves mutati sunt; Tereus in 
upupam, Itys in phassam, Procne in hirundinem, 
Philomela in lusciniam. Ccel. Aurel. 3. A cut. 

21. n. 204. Dabimus quidquam pomorum-,at- 
que volantium pectora, sed non pinguium, ut 
perdicis, vel phassas, vel similium. 

PUATNiE, arum, f. plur. i, fdxvai. Vox Grae- 
ca, qua prajsepia signiQcantur. Plin. 18. hist. 
nat. 35. 80. (353). Sunt in signo Cancri duaa 
Stella? parva, AseJli appellataa, exiguum inter illas 
spatiurn obtinente nubecula, quam Prsesepia ap- 
pellant. Cic. Prognost. apud Priscian. 16. in 
fin. et 18. p. 1170. Putsch. Ast autem tenui 
quae candent lumine Phatnas. V. ASELLUS. 

PHAULlUS, a, uin, adject. fauXw;. Olivse 
phauliae sunt grandissimaj, sed minimo succo, 
quse et regia? ab aliis, ab aiiis majorinas appel- 
lantur: a pctuXos vilis, null ius pre tii. Plin. 1 5. 
Hist. nat. 3. 4. (15). Apud Macrob. 2. Saturn. 
sub /in. legitur pauliae, sed phauliae corrigen- 
dum videtur. 

PHELETA, a?, m. 1. fijXijTijc. fallax, fur: a 
<pyjks<a decipio, Seneca Ep. 51. ad fin. Volu- 
ptates eiturba, latronum more, quos pheietas 
iEgyptii vocant: in hoc nos amplectuntur, ut 
strangulent. Alii perperam leg. philetas, a ftXij- 
T»js amator, basiator. 

PHLLLASURlON, li, n. 2. pXkdvtytov, her- 
ba palustris, folio apii, cujus potu levari vesi- 
cae vitia, tradit Plin. 27. Hist. nat. 12. 101. 
(.1261. 

PHELLOS, i, m. 2. fcXXo'j, Grjece est suber, 
genus arboris. Accipitur autem pro tympano ex 
subere, Italice rotella di sove.ro, quod locum 
habel in horologio aquario. Fitruv. U. 9. de 
horotog. /Equaliter per id cavum influens aqua 
subievat scapbum inversum, quod ab artificibus 
phellos, sire tympanum dicitur. Terentian de 
metr.v. 1845. IthyphalHca porro citarunt inusici 
poets, <)ui ludicra carmina Baccho, versibus pe- 
tulcls, Grajo cum cortice phello, tres dabant 
trochreos, Ut nomine fit sonus ipso, Bacche Bac- 
che Bacche. 

PIIENGtTES, ae, m. 1. ps-jTtTTi?, lapis ita ap- 
pellatus a ^s'yyo? splendor. Plin. 36. Hist. nat. 

22. 46. (163). Ncrone principe, in <]appadocia 
repertus est lapis duritia marmoris , candidus 
atque transluccns, etiam qua parte fulvrc inci- 
derant venae, ex argumento phengites appcllatus. 
Sueton. Domit. If. Porticuum, in quibus spa- 
tiari consueverat, parietes phcogite lapide distin- 



PHIDITIA 

lit; e cujus spbndore per imagines quidquid a 
tergo fieret, provideret. 

PHfiOS, i, n. 2. pi &>s, herba folils et caule 
spinoso, alio nomine stcebe. Plin. 21. Hist. nat. 
15. 54. (91). at 22. ibid. 11. 13. (28)., ubi alii 
et ipse SUlig. leg, phleos. 

PHERECRATIUS, a, um, adject, ad Pherecra- 
tem, 4»spsxpaT7jVj poetam comicum Atheniensem 
pertinens, quern Pherecratii versus inventorem 
fuisse ferunt. Mall. Theod. de metr. 4. Melrum 
dactylicum trimetrura Pherecratium constat ei 
spondeo, et dactylo, et spondeo sive trochso, ut 
est apud fforal. (1. Od. 5. 3.) Grato, Pyrrha, 
sub antro. Sidon. 9. Ep. 13. in carm, Dum metro 
quatitur chorda Glyconio, Nee non Alcaico, vel 
Pherecratio, Juncto Lesbiaco, sive anapaestico. 
Hie Sidonius licenter pasnultimam syllabam cor- 
ripit; Graece enira est <I>3(3e>tpaTsTo?. Adde Ser- 
vium Centim. p. 1824. Putsch.; et Dunned. 
3. p. 518. 

PHEROMDROS, li, m. 2. ita appeltatur cucu- 
mis silvaUcus apud Apul. Herb. 113.: a p£p« 
porto et opppos itnber, quasi far ens imbreua. 

PHETRlUM, li, n. 2. pijrptov lonice pro ppa- 
rpfov, locus, in quem phetrii, seu qui sunt ejus- 
dem sodalicii, conveniunt, maiime sacrorum 
causa. Inscript. apud Gruter. 214. YESBiSYs 

AVO. LIB. PUKTRIVM ATGVSTALIBVS MVMCIPl CAB- 
RITVM LOCO ACCEPTO A REP. SVA IMPENSA OMSI 

(cultu) bxornatvm dosvm dboit etc. ACT. idib. 

IVNls 0. MJfSlO H^STA P. MANILIO VO PISCO COS. 

h. e. ann. a Chr. n. CXIV. Adde aliam apud 
eumd. 215. 1. Cic. 14. Alt. 14. Itaque joca tua 
plena facetiamm de haeresi Vestoriana, et de 
phetriorum more Puteolano risisse me satis, ni- 
hil est necessc rescribere. Ita legend, putant Gro- 
novius, et Martorellius Thee, calam. p. XXIX. 
pro pherionum, quod legitur in editiooibus. 

PHETRlUS, li, m. 2. fretriacus, qui est ejus- 
dem fratria? seu sodalicii, et in idem phetrium 
convenit. Inscript. mutiia et mendosa apud Gru- 
ter. 418.6., suppleta.atque emendata ex Marto- 
rellii conjectura, ab Augustin. Gervasio iu Os- 
servaz. sopra un'iscriz. Sipontina, Neapoli ana. 
1837. edit, ex apograpbo Fabii Giordani in Hist. 
Neapolit. p. 20., integra mendisque purgata af- 
fertur ita p. 31. c. herbatio maec ro.viano db- 

MARCHISANTI II. ALIMBNTORVM QVAKST. CVR. SA- 
CRAK PBCVN. CVR. II. FRVM. COMP. SB VIVO FBCIT 
1,1 VI 08 PR0M1SSAM VENAT. PHKTRlS 0IVISIT QVINA 
ML. >VM. 

PHEUGYDROS, i, f. 2, f eu'^pos ^cadem at- 
que hydrophobia, a £>«o-yo fugio et uoop a<fua. 
Ccel. Aurel. 3. Acut. 9. Hydrophobiam alii pho- 
bodipson appellant, quod cum timore sitiat: Po- 
lybus pheugydron, siquidem aquam fugiat: nos 
denique aquifugam dicere poterimus. V. et voc. 
seq. 

PHEUGYDRUS, a, um, adject. peuyuSpoc, q u i 
aquam fugit. Ccel. Aurel. 3. Acut. 15. ante 
med. Polybus banc passionera memoravit, dicens, 
aquifugas cao interirc, quos pheugydros appel- 
lavil. V. voc. prapced. 

PHEUXASPfDlON, li, n. 2. herba eadem ac 
polton, apud Apul. Herb. 57.: videtur esse a 
fsvfi; fuga et aVrrtSsov parwus serpens; quia 
tineas arcere crcditur. V. POLION. 

PtllALA, ae, f. 1. tazza, coppa, bicchiere, 
$icft.yi, poculi genus in superiori parte latius: 
et fere ex auro, aut alia pretiosa materia. Ju- 
venal. 5. 37. ipse capaces Hcliadum crustas, et 
incequales beryllo Virro tenet phialas: tibi non 
coinmitlitur aurum. Martial. 8. 5t. Quis labor in 
phiala? docti Myos, anne Myronis? Vtentoris 
h;ec manus est, an, Polyclete, tua? Id. 3. 41. 
Inserta phialae, Mentoris manu ducta, Lacerta 
vivit, et timetur argentum. Plin. 33. Hist. nat. 
12. 55. ;156). Ulysses et Diomedes erant in phialse 
emblemate, Palladium surripientes. Adde Mar- 
tial. 8. 33. et 14. 95. Inscript. apud Henzen. 

5005. NOR K ME AX'G. SACR. 0. FABIVS MODEST VS DO- 
MO ROMA I)FC. A0. I. AVC. THRACVM FHIALAM AR- 
CS VT. P. It. KMBI.KM. \OKBIAK AVRgA VNOAS DVAs. 

— De nom. propr. V. ONOM. 

PHH)iTlA, orum, n. plur, 2. ipetStTta, scil. 



FHILAINTHROPIA 

to Sstirva, ccenationes, sive convivia apud La- 
cedajmones, ita dicta a parsiraoaia, a peth'oua.t 
par co, parce utor. Conveniebant cnim ad Phi- 
ditia conferentes siaguli farm* modium. vini 
coros octo, casei quinque minas, ftcuum quin- 
que semis ra'tnas. Cic. 5. Tusc. 34. 98, Quid? 
i ictuin Lacedajmoniorura in phiditiis nonne vi- 
demus? Ubi quitm tyrannus ccenavisset Dionysius, 
negavit, se illo jure nigro, quod caput ccena; 
erat, delectatum. V. J then. Dipnos. I. \. c. 6. 
et Pausan. 1. 7. c. 1, Alii legunt philitia eo- 
dem sensu, nam Greece quoque fysit'.Tia et pcXi- 
ria usurpantur. 

PHlLAXTHROPlA, a?, f. i. ftXav^pania., hu- 
manitas, amor erga homines, liberalitas: a pCkog 
amicus et a'v~pw7roc homo. Vlp. Dig. 50. 14. 
2. Si quid philanthropise nomine acceperit. Me- 
Jiores libri habent philantropii, b. e. prajmii, 
quod proxenetis pro navata opera datur. Itali 
dicunt ia senseria. V, PROXEXETICL'M. 
PHfLAXTHROPl'UM, Ti, n. 2. V. voc. priced. 
PHfLAXTHROPOS, i, m. 2. lappa* genus, Dio- 
scoridi aparioe: a fiXos amicus et av&pwjro; ho- 
mo, quia restibus bominum adhrerens, eos amare 
Tidetur. Plin. 24. Hist. nat. 19. 116. (176). et 
27. ibid. 5. 15. (32). Est Galium aparine 
Linn. 

PHlLARGlCUS, a, um, adject, amans otii: a 
ptXo? amicus et a'pytxo; otiosus. Fulgent. 2. 
JBrthol. 1. Philosophi tripartilam bumanitatis vo- 
luerunt %sse vitam, ex quibus primam tbeore- 
ticam, secundam practicam, tertiam philargicam 
voluere, quas nos Latine contemplativara, acti- 
vam, voluptariam nuncupamus. Usee muluatus 
est ex his Plutarch, de liber, educat. c. 10. a 
tried. Tp:t5v yap ovruv /3t««j uv 6 p.sv e'oTt frpa- 
XTtxo;, c Se %taer,Ti)Ki } ~6 Se a'ncXauatxc'g, etc. 
Philargicus igitur idem est ac Toluptarius, His 
similia habet Lactant. Placid, apud A. Jfaium 
in Class. Auct. T. 3. p. 155. /ab. 206. V. COX- 
TEMPLATIVCS. 

PHlLARGt'RlAj se, f. 1. piXapyupta, avaritia, 
a $ikoz amicus et dpyupc; argentum, pecunia. 
Isid. Reg. monach. 33. Philargyrise contagium 
abhorreat. 

PIJtLfiMA, Stis, n. 3. p tX^oa, osculum. Trans- 
late accipitur de inuliere, qua? totum osculum 
est. vel omnibus osculanda, et Philema. 02. f. 
1. declinator. V. SCHEMA. Hinc Luc'ret. h. 
1169. Simula SiJena ac satura est j labiosa. phi- 
iema. 

PIIILETA. V. PUELETA. 
PHlLET.ERIA, «, f. 1. pO.szaipm:; berba 
alio nomine polemonia, a ctrtamine regum in- 
venlionis. V. CHILIODYNaMA. 

PHILIPPEUM, i, n. 2. V. voc. seq. 
PHlUPPELS, a. um, adject. #iXi;meio;, ad 
Pbilippum Macedonum regem pertinens. Hinc — 
a) Philippeus numwus, est nola sigaatus Philip- 
pi regis. Plant. Rud. 5. 2. 27. Octingenti in mar- 
supio nummi aurei infuerunt: Prxterea centum 
Philippine mine in pasceolo seorsus. Id. A sin. 
1.3. 1. Unurnquodque islorum verbum nummis 
Philippeis aureis Non potest auferre hinc a me. 
si quis emptor venerit. Id. Trin.4.2. 112. Ad ille 
tarn esset stultus, mibt qui mille nummum cre- 
deret Philippeum ? Liv- 39. 7. Philippeorum au- 
Teorum nummorum sedecim millia. Plant. Cure. 
a: 3. v. 70. Statuam vult dare aureara solidam 
faciundarn ex auro Phiiippeo. h. e. ex eo auro, 
unde cuduntur Philippei nummi. Porro Philip- 
peorum nummorum valor duos fere aureos Gal- 
licos a;quasse creditur. — b) Philippeum ab- 
solute, h. e. nomisma, Varro apud Ifon. p. 78. 
It. Merc. >'obiiius est Philippeum, quod acce- 
pimus, quam quod bibimus ; quum allerum ad- 
damus in buSgam, alterum in vesicam. — c) 
De alii^ quoque nummis, b. e. alia forma vu!- 
tuve signatis, dicitur. V. PUIIJPPUS. Valerian. 
Imp. apud Vopisc. Aurelian. 9. extr. Ipsi ad 
sumptus dabis argenteos Philippeos minutulos 
quiaquagenos. Adde ibid. 12. et 14. — Hinc 

Philippeum > i, n. 2. absolute, substantivorum 
more, subaudi nomisma, V, supra sub b. 
PHlLIPPUS, i, m. 2. *('X»nroc, rex Macedo- 



— 70^2 — 

num. pater AJexandri M., de quo V. in OXOM. 

Hinc — Metonjmice Philippus aureus vel ab« 
solute Philippus, i } m. 2. est nummus Philip- 
peus. Plaut. Bacch. ii. 2. 52. Mille et ducentos 
Philippos lulimus aureos Epheso, quos bospes 
debibuit nostro seni. Id. ibid. it. 2. 64. Quadri- 
gentis Philippis filius me et (Jhrysalus circum- 
duierunt. Adde eurnd. Prsn. 3. 5. 26. Horat. 
2. Ep. i. 233. incultis qui versibus et male natis 
Rettulit acceptos, regale uomisma, Philippos. — 
Dicitur etiam de aliis nummis. Auson. Epist. 5. 
19. Ris sept era. rutilos, regale nomisma, Philip- 
pos. Darios appeltat ibid. 23. Sic Valerian, apud 
Trebell. Claud. 14. Philippeos nostri vultus aQ- 
nuos centum quinquaginta. 
PHILITlA. V. PHIUITIA. 
PHILOCALIA, ae, f. 1. ftXoxaXja, amor put- 
critudinis; a f;Xoc amicus et xoXc'c pulchex: 
item studium' honestatis, elcgantise, nitoris, ur- 
banitatis in rebus omnibus, in cultu corporis, in 
conviviis, supelleclile^ sedibus, convictu etc. Au- 
gustin. 2. contra Acad. 3. et ibid. 2. in ftn. 
Quid est philosophia ? Amor sapientix. Quid 
est philocalia? Amor pulcritudinis. 

PHlLOCALUS, a, um, adject. CiXc'xaXo?, a- 
mante del bello } pulcritudinis amator. Pelagon. 
Veterin- prcef. Talem autem equum aut com- 
parare, aut e gregibus eligere, pbilocalum do- 
minum cunvenit, ut sit exiguo capite etc. Adde 
ibid. 10. — NB. De cognom. Rom. V, O- 
NOM. 

PHlLt5CH.4RES, is, n. 3. p^o^aps';, a ?Cko; 
amicus et yjxps; gratia, venuslas*. herba eadem 
qua? pbilop^s, et marrubium. Plin. 20. Hist. 
nat. 22. 89. '241). 

PHI LOGR .ECUS, i, m. 2. $i\iXkr,v, qui li- 
benter utitur dictionibus Grajcis: vox bybrida 
ex Graeco OtXo; amicus, et Grcecus Latino. 
Varro 3. R. R. 10. 1. Transi, inquit Alius, 
nunc in illud genus, quod vos philogneci vo- 
catis ciftipif&iov. 

PHlXOLOGlA, ae, f. 1. ^tXoXoyta, studio di 
belle letter e, studium eruditionis, seu humanio- 
rum litterarum, quarn eruditionem appellat Sue- 
ton. Aug. 89. etc. Cic. fil. 16. Fam. -21. Quid 
de Bruttio dicam? cujus quurn frugi severaque 
est Tjta, turn etiarn jucundissima convictio: non 
est enim sejuoctus locus a phitologia el quoti- 
diana uUjijT^cs:. Cic. 2. Ait. 17. ,\e et opera 
et oleum philologia- nostra perierit. J'Uruv. 7. 
prcef. Reges Atialici rnagnis philologia? dulcedi- 
nibus inducti, quum egregiam biblioth<:xam Per- 
gami instituisscnt. et mox. Humerus poelaruin 
paren... i;i philologia- omnis dux. — Pruprie est 
amor sermunis. lo'iuacitas, nimium verborum 
studium: a ^:Xs; amicus et Xc'70; strmo. Hinc 
Seneca P.p. 10S. a med. Qwe philosophia fuit. 
facta est philologia. 

Pill LO LOG US, a, um, adject. £tXc'Xoyog, ad 
eruditionem pertinens. Vilruv. 6. procEm. Quum 
et paunlum cura. et pr;eceptorum doctcinis au- 
cLas haberem copias disciplinarum, philulogis et 
philott'cbriii rebu?. commentariorumque tcriptu- 
ris ifif d idee la lis, etc. cose erudite. — Hinc 

P!ni»ii)gu.s, i. m. 2. absolute, substantiv^rum 
more, est >iudiosuj philologia;. Cic. 13. ./((. {2. 
In ((ua iioiniiies nobiles illj quidem, sed nullo 
modo philulogi. nimi- acute loquuntui'. Seneca 
Ep. 1"s. ,•/ med. Quum (iiceronis libro> de lepu- 

bliCi pEi'V'.rn 1 ;! bliiO phiiulOgUS aliquii. IlillC 

gramiiiaii-- :>•>, j.inc piulosophi;*- deditus. ?. ibi 
reliqiii. iindf i;iii-iii^f.s, quuduam phiiuio^i *i- 
mul fi i/ramnniici ufliciuin et studium ;,it. Sue- 
ton. (rra;-'i;;i. iu. uV Atejo. Phituiusi appella- 
tionem surnp.-lss.' vidi-lur. quid, sicul liratosthe- 
nes, 'i til piiriui- bo i' cognomen sibi vindicavtt, 
multiplici a a« 1.1 iju •■ iloctrin.i censebatur. — yB. 
De copnom. Rom. f. OXOM. 

PHlLOMEi.A, a.-, f. 1. qVt/.c^Xr,, Pandionis 
regis Albimieri^iurt lilia, qu.e in lusciniarn rnu- 
tata fiTtut : V. muki in OXOM. Hinc — Pro 
luscinia. aut pro qua vis avo. Vitg. 4. G. . > 1 1 . 
Qualis populea iiKr.rens piiilomelu sub umbra A- 
missos querilu: fetus, quos durus arator Obser- 
vans nido implumes detraxit. Cassiod. b. Va- 



PHILOSOPHIA 

riar. 31. Mortalinm penatibus fiducialis nidos 
philomela suspendit, et inter commanentium 
turbas pullos nutrit intrepida. 

PHILOP.LSj *dis. m. 3. amans puerorum:a 
pfkr,: amicus et *ra v r c puer. Plin. 20. Hist. nat. 
22. 89. (211). Marrubium nonnulli philopada 
voc. int. Phitopceda est Accusations Gra?cae posi- 
tionis. 

PHfl.OPARABOLOS. on, adject, periculosus, 
ut Curalio philuparabolos apud Ccel. Aurel. 1. 
A cut. 15. n. 131. et 144. V. PARAROLAXI. 
Rectius lumen hneo vox Gra>cis litteris scribitur. 
PHlLOP^GISTA, x, m. !. ptXouuyiffTTj'c, pre- 
dico. Vet. Scholiast, ad Juvenal. 9. 1. In bac 
satyra nebulo philopygista quasritur, quod divi- 
tes cina?di avarissirni sunt. 

PHlLOSARCA) x, m. 1. amator carni> : a pi 
Xo; amicus et "apj euro. Jo harm. Jerosolymit. 
apud Ilievonym. advers. eumd. n. 25. Xos siin- 
plices et phifosarcas dicere, quod eadem ossa et 
sanguis et caro resurgat. 

PHlLOSOPHA, se, f. 1. V. PHILOSOPHL'S, 
a, um, in fin. 

PHILOSOPHASTER, tri, in. 2. (ilosofaslro, 
malus philosophus. Augustin. 2. Civ. D. 27. 
Vir gravis et philosophaster Tullius a?dilis fu- 
turus clamabat in auribus civitatis, inter cetera 
sui magistratus ofucia sibi Fioram matrem lu- 
dorum ceiebritate placandam: qui ludi tanto 
devotius, quanto turpius celebrari solent. V. Cic. 
7. f'err. 14. 36. Sunt tamen qui de lectione 
dubitant. 

PHILOSOPHIA, as, f. 1. filosofia, fikooopia, 
amor et studiui/i sapicntis: a piXo; amicus et 
acticc sapientia. Cic. ita descripsit 2. Off. 2. 5. 
N'ec quicquam aliud est philosophia. si interpre- 
tari velis. prxter studium sapientia;. Sapientia 
autem est. ut a veteribus philosophis definitum 
est, rerum divinaruin et human arum causarum- 
que, quibus ea? res continenlur, scientia. V. 
Senec. Ep. 89. — a) L'niversim. Cic. 1. Legg. 
22. 5S. Ita lit, ut mater omnium booarum re- 
rum sit sapientia, a cujus amore Grxco verbo 
philosophia nomen invenil. Id. 3. Or at. 16. 60. 
Quod omnis rerum optimarum coznitio atque 
io iis exercitatio philosophia nomina-etur. Id. 
1. Tusc. 26. 64. Philosophia omnium mater 
aitium quid est aliud, nisi- inventuui deurum? 
Seneca Ep. 89. Sapientia perfectum bonum est 
mentis huriiana': philosophia sapientia 1 amor est 
el a (Tec laii 0. Cic. 3. Fin. 2. 4 . Ars vita- phi- 
losophia. /d. 2. Tusc. 5. 13. Cultura animi pbi- 
losopbia est. Id. Brut- 94. 322. Philosophia 
mater omnium bene factorurn beneque dictorum. 
Id. 3. Tusc. 3. 6. Medicina animi philoso- 
phia. Id. 5. ibid, 2. 5. Vila; philosophia dux , 
virtutis indagatrix expultrhqui' vitiorurn. Id. 2. 
ibid. 1. 4. Philosophia paucis contenta judicibus 
multitudinern consulto ipsa fugiens eique suspe- 
eta et inrisa. Id. 1. Acad- {post.) 4. 15. Philuso- 
phiam a rebus oceullis et ah ipsa natura invo- 
I utis avocare et ad vitam communem adducere. 
Id. 1. Tusc. 3. 6. Philosophia: fontes aperire. 
Id. Brut. 93. !322. Philosophiam complecti. Id. 
4. Acad. 2. p.) 2. 6. laudare. Id. 1. Tusc. 
3. ">. ii lust rare et excitarc. Id. 1. Acad. ; post.) 
3. 12. Lalinis litleri.-. persequi. Id. Pis. 29. 71. 
pioiileri. Id. 2. Tusc. 2. 4. Piiilusuphiat \itu- 
p e r a tor: bus respondere. — Ir, Triplex est, ph>- 
sica, etiiica, logica, quo do mine etiam melaphy- 
.•iic.i a veieribus comprehfnditur. Prima rerum 
uaiurain Si-Tut-itur, s.cunda auiiaum componit, 
is'.rtia ben 1 disserendi rati on en: ducet. Cic. 1, 
<.pGsf.)e! 2. 'pr.'jAcad., l>. Fin.. Oral. 14., item 
Seneca Ep, 89., ubi varits eju s divisiones perse- 
quitur. 1)e divisione philosophi.1 1 secundum sectas 
Lie. disherit 1. {post.' Acad., 1. Legg. et 3. Oral. 
— Ita veto dividitur ah Isid. 2. Orig. 24. Alii 
ciflinierunt. philosophia' r<itiuneni in Juabus con- 
sisteit- partibus, quai urn prior inspectiva est, 
secunda aclualis. Inspect! v. e deiinitionem V, in 
iXSPECTJVUS. Porro inspectiva dividitur in aa- 
turaiem, doclrinalem et divinalem. Actualis di- 
citur, qux res propesila; operationibus suis ex- 
plicat. cujus partes sunt tres, moralis, dispen- 



philosophic*; 

sativa et civilis. Civilis dicitur, per quam lolius 
civilatis utilitas administrate, — c) Per onto- 
nomasiam, seu per excellentiam philosophi* no- 
mine ethica, sen moralis iatelligitur, Cic. 2. Di~ 
vinat. et 1. Orat., 61 Seneca passim. — d) In 
plur. num. usurp at Cic. 3. Orat. 27. 107. et 
Gell. 4. I. et 5. 3. Ille significat sectas Acade- 
micorum et Peripateticorum: hie vero priore lo- 
co subtiles disputandi raliones, posteriore partes 
ipsas pnilosopbiee, dialecticara, ethicen etc. Mad- 
vigius {Actuers. crit. ad Script.t. Gr. et Lat. 
col. 2. p. 527.) in plur. num. iogit etiam illud 
Cass ii He. mince a pud Piin. 13. Hist. nat. 13. 
27. (.86). In bis libris scripts .jraut philosophic 
Pvthagoric* , eosque combustos a Q. Petiiio 
prtetore, quia philosophise scripts erant. fulgati 
libri et Sillig. utroque toco scripta crant: Pa- 
limpsest, a Pertz. ed. scripta eorant. 

PH1LOSOPHICE, adverb, da [ilosofo, philo- 
sophorum mure. Lactant. 3. 1 i. ad fin. Philo- 
sophice viveie. Cic 1. Acad, {post.) 2. vi. Qua: 
in laudalionibus, in his jpsis anLiquitatum proce- 
raiis, philosupbicu sciibeie \uluiinus. Ita legit 
Orel I ins; alii aliter: sed T'. it'll, ad h. I. 
Claud. Mamt>rl. 1. Stat, anitn. 20. L'nde non 
poetice, sed philosophice Papinius ait etc. M. 
Claud. Sacerd. I. 12-i. Philosophice pro merilo 
elemtnta ordinavit. 

PHILOSOPHICUS, a, uui, adject, filosoftco, 
ftXosoptxc's, ad philosophiam spec tans. Cic. 5. 
Tusc. if. i 21. A quo nou modo impulsi suinus 
ad philosopbicas scripliones, veium etiain laces- 
sili. Al. leg. philusophas, ut Otellius; alii phi- 
losophicas; Nonius vero p. 174. 13. Merc, et 
recentiores plerique philosophic. Seneca 1. 
Conirou. 7. .irgerit. Locus philosophicus. Ma- 
crob. 7. Saturn. 1. init. Tamquam deheat ser- 
vis, vel i-liam philosophicis carere tractatibus 
tale convivium. Sed Jan. ex MSS. leg. philo- 
sopbis. 

PHlLOSOPIIOR, aris, atus suin,ari,dep. l.Part. 
Philosophans et Phitosophatus. — Philosopha- 
ri est sapientiae sludere, return naturas perscru- 
tari, philosophorum more disputare, fUosofare, 
studiare (Uosojla, £cXoaofEw. Etmitis apud Cic. 
2. Tusc. 1. 1. et 1. et 1. de republ. 18.; et 
Gell. 5. 10. et 16. Philosophari est mi hi neces- 
se, at paucis: nam omnino baud placet. Sic Cic. 
2. Orat. 37. 106. Ac sic decrevi philosophari 
putius, ut Neoplolemus apud Ennium, paucis: 
nam omnino baud placet. Plaut. Capt. 2. 2. 
31. Salva res est: pbilosophalur quoque jam, 
no a mendax modo "si. Id. Merc. t. 3. 36. Phi- 
losophari numquam didici, ueque scio. Cic. 1. 
Tusc. 37. # f J. Quid opus est in hoc philoso- 
phari, quum rem non magno opere pbilosophia 
egere videamus? Id. 1. Nat. D. 3. 6. L'nde 
hoc pbilosophandi nobis subilo studium exstitis- 
set.-Nos autern nee subito ccepimus philosopha- 
ri -et quuin minime videbamur, turn maxima 
philosophabamur. Tertull. de anitn. 3. Per phi- 
losophaias doctrinas homioura. Apal. ID. Mel. 
ad (in. Ecce nunc patiemur philosopbantem 
oubis asinum? Sidon. 1. Ep. 4. Inter bibea- 
dum philosophantes. — Reperitur etiam impers. 
Plaut. Pseud. 2. 3. 21. Sed jam satis eat phi- 
losophaluiii. 

PHILOSOPHCmGNOS, a, urn, particip. ftXo- 
co^ouf*£vo; a psXoaopeoftae philosophorum mo- 
re disputo. Est Claud. Mamert. prosf. Stat, 
an. Quippiam ex. nonnullis philosophumenon 
regulis quam potuit parciter praelibavit liber 
primus, Apud Porpkyr. ad Horat. 1. Ep. 4. 4. 
quod mendose legitur: Silvas libros philosopho- 
rum amcenos significat, ita corrigendum vide- 
tur: Silvas libros philosophurnenos significat. 
Sic edidit, sed Graecis litteris, Franc. Pauly : 
verum Aero ad Horat. loc. cit. Silvas libros phi- 
losophorum appellat; salubres, i. e. amronas, 
aut quia salubriores sunt silvas. 

PHlL6sOPHUS, a, um, adject. Primara sylla- 
bam poetce necessitate pioducunt. Sidon. carm. 
15. 43. Innuinerabilium primordia philosopho- 
rum. Adde ibid. 182. — Philosophus est ad phi- 
losophiam pertinens, philosophicus, ftiosofico. 



— 703 — 

Pacuvius apud Gell. 13. 8. Ego odi homines 
ignava opera, pbilosopha senleniia. Sfacrob. 7. 
Saturn, i. a med. Philosopbum verburu. V. et 
PHILOSOPHICUS. — Hinc 

Philosophus, i } m. 2. absolute, substantivo- 
rum more, amatore delta sapienza, filosofo, 
fiXz'sofoi, araator sapieatiae, naturae interpres, 
magister virtutis, qui rerum cognitione delecta- 
lur : a fiDwos amicus et oopc'ij sapiens. Cicero 
sic describit 1. Orat. 4J>. 212. Pbilosophi deni- 
que ipsius, qui de sua vi ac sapientia unus o- 
mnia pcene profitetur, est tamen quaedam de- 
scriptio, ut is, qui studeat omnium rerum di- 
vinarum atque humanarum vim, aaturam cau- 
sasque nosse, et umnem bene vivendi rationem 
tenei e et persequi, nomine hoc appelletur. Cf. 
eutnd. 2. Divinat. ~i$. 119. — Hoc nomen a Pj- 
thagora originem habuit. Quum enim Phliunlem 
venisset, et cum l.eonte piincipe Phliasiorum 
docte et copiose disseruisset, ejus ingenium et 
eloquentiam quum adrniratus esset Leon, qu;e- 
sivit ex eo, qua inaxime arte confideret; at ille, 
artem quidem se scire nullam, sed esse philoso- 
phuin, respondit. Cic. i>. Tusc. 3. 8. — Primus 
philosophus Thales Milesius fuit. Cic. i. .Vat. 
D. 10. 25. et fragm. apud Lactant. 3. 16. ad 
(in. — Ceterum Plaut. Rud. 4. 3. 46. gr. Meura 
quod rete atque hami uacti sunt, meum potis- 
simum 'st. th. immo hercle baud est, si quidem 
quod vas excepisti. or. Philosophe. Ter. Andr. 
1.4. 2 ( J. L'c anitn um ad aliquod studium ad- 
juugant, aut equos alere aut canes ad venaadum, 
aut ad pbilosopbos. Cic. 3. Orat. 16. 01. Quutn 
omnes se philosophi Socraticos et dici velleut, 
et esse arbilrarentur. Id. ibid. 17. 62. Fuerunt 
etiam alia genera philosophorum, qui se omnes 
fere Socraticos esse dicebant, Eretricorum, He- 
rilliorum, Megaricorum, Pynhoneorum. J'arro 
apud Mon. p. 56. 15. Merc. Nemo ajgrotus 
quidquara somniat tarn inland um, quod non 
aliquis die at philosophus. .Vepos Jtt. 17. Nam 
et principum philosophorum ita perccpta habuit 
praecepta, ut etc. 

Philosopha, ie, (. I. quae philosophiam pro- 
fitetur, vel philosophurum more vivit et dis- 
putat. Cic. 3. ad Q. fr. I. ante med. Ea villa, 
qu;e nunc est, tamquam philosopha videtur es- 
se, quae objurget ceterarum villarum insaniam. 
— Et per appositiouem I'np. f'erus in epist. 
apud f'ulcat. Avid. Cass. 1. Te philosopham 
aniculam vucat. 

PIlfLOSTORGL'S, a, um, adject. £i\ out ooyos, 
propensus in mutuum amorem parentum erga 
libetos, el liberorum erga parentes: a yi\oq a- 
mic.us el crs'pyo) amo liberos el parentes. 
Pronto ad f eruin Imp. •. edente iterum ./. 
Maio) Ep. 7. Siaiplicitas {Gavii Clari). castitas, 
Veritas, lides Romana plane: -piXocrocyix vero 
nescio an Romana; quippe qui nihil minus in 
lota mea viu Romae repperi, quam hominem 
sincere <p'.\6axop^ov\ ut putem, quia reapse ne- 
mo sit Romae ^jXcatop^o?, ne nomen quidem 
huic virtuti esse Romanum. Id. 1. ad amic. Ep. 
6. t'rugi, probus, philostorgus, cujus rei nomen 
apud Rornanos nullum est. 

1'HIlOTECUNUS, a, um, adject. ptXdfe^vo;, 
qui ad optimarum artium studium pertinet: a 
fiXo? amicus et te^vij ars. T r itruv. 6. prosf 
Philoiogis et philotechnis rebus me delectans. 
PHILTRODES, is, n. 3. pi\rpms$, et 
PU1LTR(3D0TES, ae, m. 1. qui philtrum pr<-e- 
bet; a $ 1 Xxoov philtrum, et Sot*); dator. ■{ 1. 
Ita appellatur heiba, quce el splenium. Apul. 
Herb. 56. <f 2. Item qu« peristereos. Id. ibid. 
65. 

PMLTRUM, i, n. 2. medicamento per far 
amare, malia, fCkxpov, amatorium poculum, 
quod in amorem, et plerumque in insaniam in- 
ducit: a ptXsto amo. Ovid. 2. Art. am. 105. Nee 
data profuerint pallentia philtra puellis; Philtra 
nocenl animis, vimque furoris habent. Juvenal. 
G. 609, Hie magicos allert cantus, hie Tbessala 
vendit Philtra, quibus valeant raentem vexare 
mariti, Et solea pulsarc nates. Adde Losvium 
poetam apud Jpul. de Mag. 



PHLEBOT0MO 

PHlLUS, a, um, adject, amico, 0t'Xo;, amicus. 
Petron. Satyr. 110. Quam facile (mulieres) 
adamarent! quam cito etiam philorum oblivi- 
scerontur! Alii minus recte leg. filiorum. — 
NB. De cognom. Rom. V. ONOM. 

PHll.tr. A et pbilura, ae, f. 1. fcXtipa. ^ 1. 
Est merabtana tenuissima inter corticera et li- 
gnum tiiice arboris : nam Grceca vos tiliam si- 
gnificat. Plin. 16. Hisl. nat. 14. 25. (65). de 
tilia. Inter corticem et lignum teaues tunica 
multiplici membrana, e quibus vincula tilia 
vocanlur: tenuissimura eorum philyr*, corona- 
rum lemniscis celebres, antiquorum honore. 
Horat. 1. Od. 38. 2. Uisplicent neiaj pbiljra 
co rouse. Plin. 21. Hist. nat. 3. 4. (,6). Lemni- 
scos ca:lare primus instituit P. Claudius Pulcber, 
hracteasque etiam philyrae dedit. h. e. iemnisco 
tenuissimo aureo adjecit bracteas aureas. Ovid. 
5. Fast. 337. Ebrius incinctis philyra conviva 
capillis Saltat. Plin. 24. Hist. nat. I. 1. (3). 
Philyra coci et polline nimiura saletn cibis exi- 
muut. Id. 19. ibid. 2. 9. (31). J unco Guecos 
ad fuues usos, postea palmarum foliis phiijra- 
que manifestum est. — Etiam ad scii.h c nJum 
philyris tiliarum sunt usi veteres. C'lp. Big. 32. 
1. 52. Libroruin appellatione continentur omnia 
volumina, sive in charta, sive in membrana sint, 
sive in quaus alia materia. Sed et si in philyra 
aut tilia, ut nonnulli conflciunt, aut in aliquo 
corio, idem erit dicendum. Capell. 2. p. 35. Alia 
(voluminai ex papjro, qua; cedro perlila f.ia- 
rant, videbantur; alii carbasinis voluminibus 
complicati libri, ovillis multi quoque tergori- 
bus; rari vero in philyrae cortice subnotati. In- 
script. apud Fea, far. di notiz. p. 172. Phi- 
lura calculatoria. h. e. in qua calculi bunt, ^f 2. 
Dicitur item de tenuissiinis papyri membvanis, 
ex quibus charta lit. Plin. 13. Hist. nat. 12. 
23. (74). de papyro. Praeparaatur ex eo charts, 
diviso acu in prtetenues, sed quam ialissima* 
philuras. — Jr r B. De nomine Nymph* V. ONOM. 

PHIML'S, i, ra. 2. ftftdj, fritillus, pyrgus. Qui- 
dam iegunt in illo Horatii 2. Sat. 7. 17. Mit- 
teret in phimutn talos. At plerique pyrgum. 
liaec Farcellinus: sed recentiores phimum Ie- 
gunt- f'et. Scholiast, ad Juvenal. 14. 6. Fritil- 
lus, pyxis cornea, qui phimus dicitur GiiEce. 

PHLNEL'S, i el eos, m. 2. et 3. disyllab. 
"Pivsc's, vates Apollineus, a diis exc&catus, de 
quo r. multa in ONOM. Uinc — Melon yniice 
pro quocutnque caeco, in plur. num. Martial. 
9. 26. Si noa vis teneros spectet conviva miai- 
stros, Phineas invites, Afer, et CEdipodas. Phi- 
neas est Accusal, plur. Graecae positionis, <P«- 

PHLASCA et flasca, ae, f. I. fiasca, (iasco > 
vas vinarium: videtur esse composila vox a fia- 
Xt;; aaxe'e, h. c. phialae culleus, unde Grseci 
vulgo fXacrxi). Hesych. ^Xaoxtoy Si ioxi £iSoc 
710X1,2400. Isid. 20. Orig. 6. Phlascas a Graeco 
vocabulo dictae. Uss pro vehendis ac reconden- 
dis phialis primura factoe sunt, unde el nuncu- 
pate. Postea in usuin vini transierunt, manente 
Graeco vocabulo, unde et sumpserunt initium. 
Id. in Gloss. Phlasca, vas vinarium ex corio. 

PIILEb6t0m.\TUS et flebotomatus, a, um. 
V. PHLEBOTOMO. 

PHLftBOTOMlA et aebotomia, as, f. 1. salas- 
.so, incisio venae, ^Xe^oTOptia : a fXa'^, ^c? vena 
et Tgfxvw seco. Casl. Aw el. 2. A cut. 18. Si do- 
lor vehemens fuerit, pblebotomiam convenit ad- 
hibere. Veget. I. felerin. 14. Si phlebotomia 
uti volueris. 

PIILEBOTCJMlCfi et fiebotomice, es, f. 1. f\s- 
iSoTOficx-rj, phlebotomia. Cost. Aw el. 1. Acut. 3. 
a med. Phiebotomice adhiberi probibetur. 

PIILEb5t6M0 et ilebotomo, as, avi, 5tum, 
are, a. 1. Part. Phlebotomatus et Phlebotoman~ 
dus. — Pblebotomare est incisa vena sanguinem 
extrahere curationis causa, saiassare, cavar 
sangue, pXs/3oTOf*;<i>. Vtgel. 1. Felerin. 24. Ad- 
missaries Hebotomare non est opus. Coil. Aurel. 
I. Acut. 14. Pblebotomat eos, qui etc. Adde 2. 
ibid. 19. a med. Theod. Priscian. 1. 10. Oculi 
phlebotomandi. Id. 1. 12. Phlebotomandus erit. 



PHLEBOTOMUM 

Ccel. Aurel. 2. Tard. 13. Delnc erit aneeps, u- 
trum irruente rursum tumore phlebotomandi, 
necne sint aegrotantes: sed phlebotomati aper- 
tissitue interficiuntur, non phlebotomati magno 
adjutorio privantur. 

PHLEBOTOmUM, i, n. 2. V. voc. seq. 
PHLEBOtOMUS et flebotomus, i, m. 2. so- 
lasso, fXtfiotofiov, incisio venas, phlebotomia : 
item scalpellum, quo vena iaciditur, lancetta. 
Veget. 1. Veterin. 19, Quae in cauieriis, vel 
phlebotomo facienda sunt, et ibid. 27. extr. 
Caute transvcrso phlebotomo percuties. Cost. 
Aurel. 2. Acut. 19. a med. Phlebotomo uti. 
Theod. Priscian. 2. 21. Pblebotomus adbiben- 
dus. ■ — Neutro genere. Isid. 4, Orig, 11. 2. de 
instruments medicorum. Phlebotomum ab in- 
cisiooe vocatum. Nam incisio Latine, Grasce to- 
fit) dicitur. 

PHLEGMA et flegma, gtis, n. 3. {lemma, fXi- 
ffia, bumor in corpore frigidus et bumidus, 
bieme potissimum exuberans. Pallad. 8. R. R. 6. 
Hoc vini genus ventrem purgabit, flegma dissol- 
ve!. Veget. 2. Veterin. 12. Jumeuturn insaniens 
multum Ilegmatis ex ore profundet. et 3. ibid. 
19. Flsgma in genibus jumenti curare. — Yolunt 
esse a pXeyw inflammo, per antiphrasin, quia 
minime calidum est: et sunt qui Plinio etiam 
tribuunt 23. Hist. nat. 1. 17. (28)., sed, ibi fie 
tnina legendum est. Gargil. de pomis, edente- 
A. Maio in Class. Auct. T. 3, p. 418. Dulcia 
(mela) m egeruntur, Dogma nutriunt, fellis ar- 
dorem movent. Id. ibid. Dissolmnt stomachum 
inhasrentem flegraati densissimo. Bieronym. Ep. 
52. n. 6. Ipsi apponunt mappulam, obsident 
ledum, purulentiam stomachi et pblegmata pul- 
monis roanu propria suscjpiunt. Adde C(£l. 
Aurel. 2. Tard. 14. n. 199.; et Marcell. Empir. 
c. 30. p. 131. retro ed. Aid. 

PHLEGMiTlCUS et flegmaticus, a, um, ad- 
ject. f\«7fKiTixef, pblegmate abundans. Theod. 
Priscian. 4. 2. Omnes viri artus pblegmatico 
bumore sunt corroborati, Gargil. de pomis n. 
25. edente A. Maio in Class. Auct. T. 3. p. 
425. Pinorum nuclei flegraaticos curant. 
PHLEGMON, Onis, f. 3. fXsyfmv, et 
PHLEGMO.NE, es, f. 1. flemmone, fXtynovyj, 
collectio sanguiais in aliqua parte corporis cum 
rubore, tumore, calore et dolore, quae quatuor 
Cels. 5. 10. signa inQammationis esse posuit: a 
'Xsyta inflammo. Plin. 20. Hist. nat. 4. 13. 
24), Raphanos tusos phlegmone illinere. Al. et 
ipse Sillig. leg. pblegmoni, ut sit phlegmon, 
onis. Adde Veget. 6. Veterin. 28. 17. Schneid. 
PHLEOS. V. PHEOS. 

PHLOGlNOS, i, m. 2. pXcyjvo;, gemma colore 
flammeo: a $\i'ytn. inflammo. Plin. 37. Bist. 
nat. 10. 66. (179). 

PHL6GITES, *, m. 1. fXoykrjc, gemma ea- 
stern, qua; phlogitis. Solin. 37. extr. Phlogites 
oatentat intra se quasi flammas aestuantes. Cf. 
Isid. 16. Orig. 14. 9. 

PHLOGtTIS, Idis, f. 3. (pkoy'ius, gemma, in 
qua intus ardere flamma quasdam videtur, quae 
non eieat. Plin. 37. Bist. nat. fl. 73. (189). 
V. vocem prseced. 

PHLOgIDM et plogium, li, n. 2. pXoytov, est 
nomen collyrii, quod fit ex floribus violas, qua 
phlox dicitur. V. Plinii loc. cit. in PHLOX- 
Inscript. apud Tochon. Cach, des Oculist, p. 

70. C. ITWII IAVKI JLOGIVM AD GBKAS ET CLARI- 
TATXM, 

PHLOMIS, Idis, f. 3. p AOfu'c, herba hirsuta, 
rotundb foliis, humilis, quasi parvum verba- 
scum. Ejus tria genera recenset Plin. 25. Mist, 
nat. 10. 74. (12i)., et tertium genus ait habere 
folia crassa et pinguia, aptaque lucernarum lu- 
minibus: unde et lychnitis dicta est. 

PULOmOS, i,m. 2. p\'!fioi, berba eadem qu» 
Terbascum. Plin. 25. Bist. nat. 10. 73. (120), 
Adde Ccel. Aurel. 2. Acut. 22. n. 130. et 132.; 
et Marcell, Empir. c. 35. p. 140. retro ed. 
Aid. 

PHLOX, pblSgis, f. 3. £>Xd£, cycc, Gnuce 
flammam significat: a 2>X«y» incendo. Est etiam 
nomen violas silvestris, colore flammeo. Plin. - 



— 704 — 

21. Bist. nat. 11. 38. (64). — Unde pblogium 
est collyrii genus ex pblogis floribus, V. PHLO- 
GIUM. 

PHObA, *, f. 1. pojSrj, ex Tkeophrasl. Bist. 
plant. I. 8. c. 4. aruadinacea coma fragum o- 
mnium, qua ad milii similitudinem surguut. 
Plin. 18. Bist. nat. 7. 10. (53),, ubi SUlig. 
legit phoba, alii ooba, alii opsa. V. OBBA. 

PHOBODIPSOS, i, f. 2. po/3d&i<J»o«, morbus i- 
dem atque hydrophobia. V. Ccel. Aurel. loc. at. 
in PHEUGYUROS, i. 

PHOCA, ae, et phOcS, es, f, !. vecchiomarino , 
^ftixij, vitulus marinus, belua, quae corio et pi- 
lis tecta est, canum modo coit, parit in terra 
pecudum more, et sono instar bovis mugit (est 
Phoca vittUina Linn. ). Plin. 9. Bist. nat. 
7. 6.(19). et ibid. 13. 15. (41). Virg. 4. G. 432. 
Steruunt se somno dirersse iu more phocas. et 
ibid. 395, de Proteo. et turpes pascit sub gur- 
gite phocas. Ovid. 1. Met. 300. Deformes pbo- 
cas. et 2. ibid. 267. Corpora phocarum summo 
resupina profundo Exanimata jacent. — Fingunt 
poetae, Protea vehi curru, quem Junctas phocas 
trahaut. Vol. Place. 2. 319. — Fabulantur et- 
iam uQum quemdam nepotem Cephisi ab Apol- 
line in buuc piscem conversuoi. Ovid. 7. Met. 
388. Cephison procul bine deflentem fata neoo- 
tis Respicit in turaidam phocen ab Apolline 
versi. 

PHOGIS, tdis, f. 3. pMXt's, apud Cbios genua 
est piri, quam si Jarabat aut mordeat capra, u- 
tiliorem fieri, scribit Plin. 17. Bist. nat. 24, 
37. (237)., quum alias arbores ea injuria fiaot de- 
teriores, alias moriantur. — NB. De nom. pro- 
pr. V. ONOM. 

PH03BAS, Sdis, f. 3. mulier Phcebi vates, quas 
ejus numine concepto furere et bacchantis more 
agitari, et futura prasdicere jredita est. Eadem 
et Pythia dicitur. Lucan. 5. 128. Limine tei- 
ritico metuens consistere Phcebas. et ibid. 155. 
tandemque potitus Pectore Cirrhseo non un- 
quam plenior artus Pbcebados irrupH Pasan. V, 
ibi reliqua, et adde SU. It. 15. 282. ubi Pbcs- 
bas Iliaca est Cassandra. Sjc Ovid. 2. Amor. 8. 
12. Serva Mycenaeo Phmbas amata duci. Adde 
eumd. 2. 7Vist. 400.; Propert. 3. 11. 61.; Se- 
neca Agam. 586. et 710.; et Sidon. carrn. 15, 
2. et carm. 5. 194. 

PHCEBEDM, i, n. 2. ^otjSeeov, Phaebi tem- 
plum, quod nomen dedit loco Spartae adjacenti. 
Liv. 34. 38. 

PHCEBlGSNA, es,™. 1. Phasbi filius. Virg. 7. 
Mn. 773. de jEsculapio. Fulmine Phcebigenam 
Stygias detrusit ad undas. Adde Seren. Sam- 
mon. 12. 186. et 20. 364. 

PHCENICATL'S, a, um. V, PHOCMCIATUS. 
PHCENICE, es, f. 1. fo7vt£. % 1. Est herba, 
quam Latini bordeum murinuai appellant, qui- 
dam hodie sterilem avenam. Plin. 22. Bist. nat. 
25. 65. (135\ Sillig. legit phcBDice; alii vero 
phceuicea. 5" ^- * ta ctiaci ^ppfllatur a pluribus 
Aretus miuor, qua a Gr^ci-^ Arctophylax, a non- 
nullis Canis Cauda vacatur, quam Stdoues ad- 
spicientes contiouo aa(igant. Vet. Scholiast, ad 
Germanic. Arat. 21. V. SEMICINGO. 
PHCE.NlCEA, o», f. 1. V. voc, pr'eeced. 
PHffiNICEUS ef fceniceus et pceniceus, a, um, 
adject, rosso, rosseggiante, Pbceniceus color, foi- 
vixouv •fcp&fj.z, idem qui spadiceus, et badius. 
Gell. 2. 26, ad fi.i. Phccniceus, et rutilus, et 
spadix phcenicei ffuvalvuwo;, exuberantlam splen- 
doremque significant ruboris: quales sunt fru- 
ctus palmas arboris, non admodurn sole incocti: 
unde spadici et pbceniceo nomen est. Hie Gell. 
ostendit notationem nominis: nempe a fotvi^ 
palma. Differt a purpureo, qui proprie ad ni- 
grum magis accedit. Plin. 21. Bist. nat. 23. 
94. (164). Aut phceniceum florem habet, aut 
purpureum, aut lacteum. V. tamen quae in ea 
voce dicemus. — ■ Phceniceum colorem Latini 
aliquaudo p(Bniceum> et puniceum diiere, et 
secundam syllabam corripuerunt; derivarunt e- 
nim pcenicus et punicus, quas voces vide suo 
loco. V. BABYLONICUS. — Hinc 

Phanicewn, ti, vel phenicium, U, n. 2. ab- 



PHOENIX 

! solute, subttantivorum more, est pannus phiBri- 
ceo colore. Marcell. Empir. c. 25. p. 122. e ' 
Aid. Ad ischiadem physicum remedium. Te< i- 
dinis aquaticas crus prascide, et phfenicio i o- 
lutum, ex ea parte qua quis ischiadem patitur, 
adpone. Id. c. 22. p. 119. Lacertam vi idem 
prende, et de acuta parte cannas jecur ei tolle, 
et in pbcenicio vel panuo naturaliter ugro al- 
liga, atque ad dextram partem lateiis aut bra- 
chii iaboranti epatico suspende. 

PUCGNIcIAS, as, m. 1. ^otvjicia?, k'entus 6pi- 
rans media regione inter ortum brumalem et 
meridiem. Plin. 2. Bist. nat. 47. 46. (120). 
Alii hie leg. Phoenix: at Sillig. leg. Phoenicia- 
collate Aristot. 2. Meteor. 6. p. 364. V. EUl'r- 
NOTUS. 

PHCENlClATUS, a, um, adject. V. Prea.as 
a, um, in fin. verbi PREMO. 

PUCENiCtNUS vel ftenicinus, a, um. idject. 
fotviKtwt;, idem ac phceniceus. Edict JHoclet. 
p. 25. Mellis optimi Ital. P. unum >X"« ';uadra- 
ginta, mellis secundi ltal, P. unum '-. _ viginti, 
mellis pbosuicini Ital. P. unum \" octo. 

PUffiNiClTES, h. e. fotvixin.: ot-.o;, vinum 
ei phosnicobalanis, ut videiu. . Th 'vd. Priscian. 
lib. 2. part. 2. c. 18. Si» vero confici vina 
placuerit, fit myrtinum, 6l craanthinum, fit cum 
mespilis, fit cum sorbis, et phcenicites. 

PHO2NI0ITIS, itldis, f. 3. gemma ex balani 
similitudine appellata, inquit Plin. 37. ^t'st. nat. 
10. 66. (180). 

PHCENICfUS, a, um, adject, ad phosnicem ar- 
borem pertinens, b. e. qui fit e fructibus pal- 
mas, qua* Graec y.'vtg dicitur: V. PH(ENICE 
1. Gargil. de p./'inis 26. edente A. Maio in 
Class. Auct. 1'. 3. p. 426. Fit ex iis (palmis) 
cmplastrum ;. irificum, quod phosaicium appel- 
latur. 

PHCEN1C0BA.L.4NUS, i, m. 2. pomxopxkx- 
vo$, b, e. palma cum nucleo, palmae .■Egyptias 
fructus pras maturitate nigrescens, vescentesque 
inebrians. Plin. 12. Bist. nat. 22. 47. (103). 
Adde Ccel. Aurel. "■■ Tard. 4. n. 62. et 5. ibid. 
10. n. 125. 

PHCENlCOPTERUS, i, m. 2. ^otvtxcrrTe^oc, 
species avis rubentcs pennas babentis. Suapte 
natura nomen adjectivum est, et commune, quod 
significat pennas habens punicei co!ori«: ex fot- 
wf, qua colorem notat puniceum, et itxtpov 
penna. Plin. 10. Bist. nat. 48. 68. (133). Phce- 
nicopteri linguam praecipui saporis esse, Apicius 
docuit nepotum omnium altissiraus gurges. Mar- 
tial. 13. 71., cujus lemma Phcenicopterus. Dat 
raihi penna rubens nomen, sed lingua gulosis 
Nostra sapit. Quid, si garrula lingua foret? Id. 
3. 58. de eod. Nomenque debet quae (avis') ru- 
bentibus pennis, Seneca Ep. 110. a med. Quod 
non desideras raJUiarios apros, nee linguas pboe- 
nicopterorum, et alia porUnta luxuries. lam- 
prid. Elagab. 20. Exhibuit et Palatinis ingentes 
dapes extis mullorum refertas, et cerebellis pbce- 
nicopterum, et perdicum ovis etc. Celt. 2, 18. 
In media materia numerari debere ex quadru- 
pedibus leporem, aves omnes usque ad pheenico- 
pterum, pisces omaes etc. Juvenal. 11. 139. Et 
Scytbicas volucres et phcenicopterus ingens, 

PHCENtCURUS, i, m. 2. fornxoupoc, coda- 
rossa, avis a caudas rubore sic dicta. Plin. 10. 
Bist. nat. 29. 44. (86). Erithacus hieme, idem 
pbcenicurus eestate. 

PHCENIX, icis, m. 3. ^otwf, e*t avis in Ara- 
bia nobilis, de qua Plin. 10. Bist. nat. 2, 2. 
(3). Haud scio, inquit, an fabulous, unus in 
toto orbe, nee visus magnopere. Aquilse narra- 
tur magnitudine, auri fulgore circa colla, cetero 
purpureus, caeruleam roseis caudam pennis di- 
stinguentibus, crislis fauces caputque plumeo a- 
pice honestari. Hasc Plin., qui deinde ex sen- 
tentia aliorum narrat, nulli visum vescenteax, 
sacrum Soli esse, vivere annis dxl. ? senescentem 
casia turisque surculis constcuere nidum, replere 
odoribus (addunt alii, accendere Solis radiis, 
alarum agilatu), et superemori: ei ossibus de- 
inde et raedullis ejus nasci pritno ceu yermicu- 
tum, inde fieri pullum, principioque justa fu- 



PHONASCUS 

nera priori reddcre, et totum deferre nidum 
prope Pancbaiam in Solis urbcm, et in ara ibi 
deponere: Q. Plautio, Sex. Papinio Cots. b. e. 
anno v. c. dcclxxxix. devolavisse in jEgyptum : 
allatum etiara case in Urbcm Claudii principit 
censura, a. v. dccc. et in Comkio proposilum. 
Sirnilia his mult* babe» apud Solin. 33., Tac. 
6. Ann. 28., et Aurel. Vict, Ctssar. 4. Descri- 
bitur ctiam a Claudian. et Ovid. 15. Met. 391. 
et tt<iq. Varie de loogiludine viUe ejus varii pro- 
diderunt: et falsum denique esse, turn Plin., 
turn Tac. loci* cilatis, merito suspicaatur, 
Ovid. 2. Amor. 6. 14. Et vivax Phoenix, unica 
semper avis. Claudian. 2. Laud. Siilich. 417. 
Unicus extremo Phanix procedit ab Euro. Id. 
episl. ad Seren. 15. Veoit et extreme Phoenix 
longavus ab Euro. Stat. 2. Silv. 4. 36. senio 
uec fessus inert! Scandit odoratos Phcenix feli- 
cior ignes. Ovid. 15. Met. 393. Assyrii Phceni- 
ca vocant. Jn$cript. sepulcralis apud Henzen. 

7411. SIT M1HI TERRA tEBlS SET TAMER AD MA- 
KES FOBNIX MB SERBAT IN ARA OVI MBCVM pRO- 

j-krat se reparar* «ui. Seneca Ep. 42. Vir 
bonus, tamquam phcenix, semel anno „quingen- 
lesimo nascitur. — De vento V. PHCENIC1AS. 
— NB. De nom. propr. V. ONOM. 

PHONASCUS, i, m. 2. <f>wvacxo'c. PhSnascus 
V. in fin. — Phonascus, It. maestro di decla- 
mazione, est vocis exercitator, vocis pronuncia- 
tionisque magister et moderator: a ftavy vox 
et aWu exerceo. Varro apud Aon. p. 176. 
30. Merc. Phonascus adsura, vocis luscitabulum. 
Sutton. Aug. 84. Pronuaciabat dulci et proprio 
quodam oris sono, dabatque assidue phonasco 
operam. h. e. qui vocem inlorquere, remitters, 
lenire, exasperare docebat. Id. her. 23. Conser- 
vanda vocis gratia nihil quldquam serio joco- 
que egerit, nisi adstante phonasco, qui moneret, 
parceret arteriis. Quintil. If. 3. 19. Sed cura 
non eadem oratoribus, quae phonascis, Ubi Tur- 
neb. Hit vocem efficiunt raoliem et teneram: 
quum orator deslderet fortem et durabilem. In- 
MCript. apud Gruter. 1089. 9., quae est apud 
Or ell. 2635. ti. clavthvs oVi. macedo phora- 
%gvs. . — Interdum phonascus dicitur pracentor 
in choro canentium , quem ducem carminis 
Apul. de Mundo vocat, maestro di cappella. 
Sidon. 4, Ep. 11. in carm. Psalmotum hie mo- 
dulator, et phonascus. ubi contra naturam Gra- 
cae vocalis u, primam corripuil. 

PHoNEMA el fonema, Jtis, n. 3. ftovrjua, di- 
ctum, sententta. Fronto de eioq. <edent« Iterum 
A. Maio) p: 236. Nam illic quoque in philo- 
sophia disciplinis, ubi tutum sibi perfugium pu- 
tant, Platonis fonemala erunt audienda. 

PHONOS et pbonus, 1, m. 2. pdvoc, caedes. 
Plin. 21. Hist. nat. 16. 56. (95). Atraetylis 
sangulneum succom fundit: qua de causa pho- 
nos vocatur a qutbusdaro. — KB. De cognom. 
Rom. V. ONOM. 

PHORCUS, i, m. 2. fooxo;, nomen piscis cu- 
jusdam, apud Plin. 32. /list. nat. 11. 53. (150). 
Alii leg. porcus. 

PHORMlO, Cnis, m. 3. pdppov, sporta, teges, 
store*. Donatus in Ter. Phorm.X. 2. 72. Pbor- 
mio non a formula, sed a pbormio dicitur »par- 
teo. quem nos aronem dicimus trivialiter et 
pro consuetudine. Id. ibid.prol. 27. scribit phor- 
mium dici tegetieulura, quo pavimentum inster- 
nilur. Porro foojuov Grace est deminut, a Cop- 
pic, spcrta, corbis, item teges, storea. Vlp. L>ig, 
33, 7. 12. ante med, Centoncs, pbormiones, 
spongias, et hamas. Sunt qui scribunt formio- 
nes. — NB. De nom. propr. V. ONOM. 

PHOSPHOROS et phosphorus, i, m. 2. Luci- 
fer o, $>tno<p6poz, Lucifer, Stella Veneris matutino 
tempore. Nam vespere eadem Hesperus vocatur. 
Est a pug lumen et fipo porto. Cic. 2. Nat. 
D. 20. 53. Gracis Htteris Martial. 8. 21. Phos- 
puore, redde diem. Capell. 9, p. 305. Hesperus 
inUctatn servet licet usque puellam, Nuptam vi- 
•Icbia, Pbosphore, V. Catulli Joe. cit. in HK- 
SltRUS. 

PHRAGMAT1CUS, a, urn, adject. Phragma- 
i%cum j amentum legitur apud Veget. 5. Vete- 

Tos«. HI. 



— 705 — 

rin. 29. init; Schntiderus autem nescit, an 
emphragmaticus legendum sit, Viderint eruditt. 

PHRAGMlTIS, if, f. 3. fpaypiros, o, genus 
calami, seu arundinis tenuis et gracilis: ila ap- 
pei latum a ppa-jfia scepes, quia circa tsepes na- 
scitur. Plin. 32. Hist. nat. 10. 52. (141). Phrag- 
mitis radix recens lus« luxalis medetur. 

PHBAGMOS, i, m. 2. pp*Yuo'c, saspimentum. 
Cael. Aurel. 3. Acut. 17. Medicantes Graeco no- 
mine (ileon) phragmon vocant. 

PHUASIS, is, f. 3. frate; locuzione, stile, 
ppaoce, dictio, stilus, elocutio, genus elegans et 
ornatum ioquendi : a fodfa dico , loquor. A 
Quintil. 8. 1. 1: dicitur Latine elocutio, et 10. 1. 
87. corpus eloquentiae. Macer, inquit, et Lucre- 
tius legend! quidem, sti non ut phrasim, idest 
corpus eloquentiae faciant. Sentca 3. Controv. 
procem. de dlbucio. Splendor oralionis, quantus 
nescio an in ullo alio fuerit: non lexis magna, 
sed phrasis. 

PHRENESIS, is, f. 3. frenesia, Qpiroatc, in- 
sania, furor: a fpijv, fpevrfc mens. Seneca I. Ira 
13. Die et phrenesln et insaniam riribus neces- 
sariam, quia saepe validiores furor reddit. Ju- 
venal. 14. 136. Quum furor baud dubius, quum 
sit manifesta pbrenesis. Seren. Sammon. 7. 90. 
et Prudent. Hamartig. 125. secundam corri- 
puere: qua in re imitandi non sunt. V. PHRE- 
NITIS. 

PHRfiNETfCUS et phrBnltTcus, a, urn, adject. 
frenetico, ppewjrtxo'c, qui phrenesl laborat. Cic. 
1. Divinat. 38. 81. Ego autem baud scio, an 
nee cardiacls hoc tribuendum sit, nee phrenetlcis. 
Martial. 11. 28. Invasit medlcus Nasica phre- 
neticus Eucll, etc. Varro apud Non. p. 46. 9. 
Merc, ventos vocat pbrencticos Septentrionum 
Qlios. Adde Plin. U. Hist. nat. 6. 16. (25). et 
26. ibid. II. 72. (118). Sic Celt. 3. 18. Es phre- 
nlticis alii bilares, alii tristes sunt. Cael. Aurel. 
Acut. prccf. n. 8. Phrenitlcam paitionem lliam 
esse dixit etc. Adde eumd. 1. Acut. 10. init. 

PURfiNlON V. PH^NION. 

PHRENlTlCUS. v. phreneticus. 

PHRENlTIS, mdls, f. 3. frenaia, paizia, 
deliriQj ppevtttj, phrenesis., morbus. In quo fe- 
bris cum jnsania. Cels. 3. IS. Pbrenitis turn 
demum est, quum continue dementia e*se incipit; 
aut quum seger, quamris adbuc saplat, tamec 
quasdam vanas imagines accipit : perfecta est, 
ubi mens Wis imaginlbus addicta est. Alii leg. 
phrenesis. Certa est lectio apud Casl. Aurel. 1. 
Acut. i. n. 6. et 7. et 8. etc. 

PHRENlTIZO, as, are, n. 1. frenelicare, <ppe- 
vttt'^w, pbrenesi laboro. CobL Aurel. Acut. prcef. 
Phreni titan di causas dicere. 

PHRONESIS, is, f. 3. ppovyoitf prudenlia (Cic. 
I. Off- 43. 153. Prudentia, quara Graeci <pp6vt}- 
otv dicunt). Hoc nomin? appellatur mater Phl- 
lologia apud Capell. 2. p. 27. Verum secretum 
Cubiculi repente Pbronesis mater irrumplt. et 
p. 28. At cingulum, quo pectus annecteret, sibi 
prudens mater exsolvit: el, ne PLilologia ipsius 
Pbronesis careret ornallbus, ejus pectori, quo 
verius comeretur, apposuit. 

PHRifGANlON, li, n. 2. animal quoddam, 
quod se ignorare PUn. 30. Hist. nat. 11. 30. 
(103). fatetur, quum tamen remedlo esse quar- 
tanis febribus ei Cbrysippo commemoret. For- 
tasse nomen habuit a ppo'yavov virgultum, vel 
ab ejus deminutivo (ppvydvtov parvum virgul- 
tum. 

PHRfGlO, oni9, m. 3. ricamatore, fpu^cs, 
qui acu pingit, vel qui Testes auro inteiit: & 
Phrygibus, qui artificio vestes acu pingendi no- 
bllas eraat, atque adeo artem banc inrenisse exi- 
siimantur, ut auctor est Scrvius ad Virg. 3. 
JEn. 484. et 9. ibid. 614. etPtt'n. S.Hist.nat 48. 
74. (195). his verbis; Acu facere id Phryges inve- 
neruat: ideoque Pbrygiones appellati sunt. Hat- 
dut-n. probante Sillig. ex MSS. omnib. leg.: «Jeo- 
que Phryyionioe appelates sunt, subaudi vestes. 
Tilinius apud Non. p. 3. 10. Merc. Pbrygio fui 
primo, beneque id opus scivi: reliqui acus acias- 
que bero atque beras nostra. Varro ibid, ex 
lectione Scalig. Pbrygio qui pulvinar poteral 



PHTHISISCENS 

pingere, soliar laevigabat. Plaut. Julul. 3. 5. 
34. Stat fullo, Pbrygio, aurifex, lanarius. Id. 
Men. 2. 3. 72. Pallam illam ad Phrygionem ut 
deferas, ut reconcinnetur, atque ut opera addan- 
tur, qua volo. V. BARBARICARII. 

PHRtGXONlUS, a, urn, adject. V. in diclione 
praced. 

PURYNlCHlUS, a, urn, adject, ad Pbrynicura 
pertinens. Mar. Victoria. 2. p. 2532. Putsch. 
Quod genus, si hexameti um sit, I'hrynichium de 
auctoris tragcediographi nomine nuncupabitur, 
aptum canendls laudibus (Jereris et Liberi. Adde 
Servium in Centim. p. 1823. 

PHR?NlON, li, n. 2. fpuvtov, berba, qua et 
poterion dicitur, et neuras, large fruiicans, spi- 
nis retorrida, lanugine spissa, foliis parvis, ro- 
tundis, ramulis longij, mollibus, lentis, tcnuibus, 
fiore longo herbacei coloris: seminis nullius usus, 
sed gustu acuto et odorato. Invenilur in aquosis 
collibus. Radices babet duas aut tres binum cu- 
bitoruxn in altitudine, nervosas, Candidas, firmat. 
Nomen habet a ^>puvec, rubeta, quia centra 
hujus venenum auxilio est. PUn. 27. Hist. nat. 

12. 97. (1230. et 25. ibid. 10. 76. (123). 
PHRTNOS, t, m. 2. fpuvo;, rubeta venenata, 

in vepiibus vivens. Plin. 32. Hist. nat. 5. 18.(50). 

PUTUIR. V. PHTH1TARUS. 

PUTHIRIASIS, is, f. 3. mal di pidocchi, 
p&atpi'joi;, morbus pedicularls, quo, corrupto 
sanguine, nascuntur in homlne animalia eiesu- 
ra corpus, ut Plin. loquitur 26. Hist. nat. 13. 
86. (138)., ubi tradit, eo Sullam dictatorem con- 
sumptum fuisse. Id. ibid. Phthiriasi resistitur 
uva tamtnle succo. Id. 20. it-id. 6. 23. (53). 
Allium phthlriases et porrigines compescit. Id. 
25. ibid. 5.25. (61). Elleboro phthiriasii emen- 
datur. Id. 24. ibid. 10. 47. (79). Lacrima be- 
dera psilotruu: est, phthlriasimque toll it. Adde 
Aurel. Vict. Vir. tilustr. 75. extr. V. PEDICU- 
LARIS. — Celt. 6. n. 15, f$npiajnv vocat, quum 
inter pilos palpebrarum pedicull nascuntur. 

PHTUIR6PH0R0S, i, f. t. p& S ;pof6poc, ge- 
nus plcea nucleus ferentis: a p&ai'p nucieu* et 
psp« gigno. Plin. 16. Hist. nat. 10. 19. (49). 

PHTHlSlLUS, a, urn, adject, tisico, f&iotxdc, 
pbthisi laborans. Vitruv. 2. 9. sub (in. Resina, 
qua medetur pbthisicis, Plin. 20. Hist, nat.t. 
21. >46). Sanguinem vero exscrcantibus et pbthi- 
sicis succus prodett. Adde eumd. 24. ibid. 16. 92. 
(145). et 28. ibid. 17. 67.(230). et alibi. Scribon. 
Compos. 186. Minutatimque per tabem, quasi 
phthisici, consumuntur. Martial. 11. 21. Phthi- 
sicus cinadus. CaL Aurel. 2. Acut. 26. Pbthi- 
sica passio. Adde eumd. 2. Tard. 9.; Marcell. 
Empir. c. 23. p. 119. retro ed. Ald.;et Theod. 
Priscian. I. 2. part. 2. c. 8. 

PHTHISIS, is, t 3. tisica, tisichezza, p^/eic,; 
tabes, morbus totiua corporis, quo ex pulmonum 
vftlo macies cum febrl, tussi et sputo purulento 
totum corpus paullatlm extenuat et consumit: a 
pSta> corrumpo. Seneca Ep. 91. ante med. 
Invadit temperantissimos morbus, validissimos 
phthisis. Id- Ep. 75. a med. Destillatio una, nee 
adhuc in morem adducta, tussim facit: assidua 
et vetus phtbisim. CoUtm. 6. i^. B. 14. 1. de 
morbis bourn. Est etiam ilia gravis pernicies, 
quuin pulmones exulcerantur : inde tussis et ma- 
cies, et ad ultimum phthisis Invadit. Juvenal. 

13. 95. Et phthisis, et vomica putres, et dimi- 
dium crus, etc Plin. 26. Hist. nat. 7. 21. (38). 
Peculiariter pulmonibus, et quos ab bis phthisis 
tentat, radix herb* consiliums medetur. Id. 19. 
iiui. 5, 26. (8ft). Pbthisim cordi intus ioharen- 
tem depellere. At Sillig. leg. f^upiaaiv ex 
MSS. et ex Plin. Valerian. 4. \. y qui hunc lo- 
cum exscripsit. Id. 20. ibid. 6. 23. (53). Pblhi- 
sim extenuat aiiium. Aliler omnino legit Sillig- 
Id. 31. ibid. 6. 33. (62). Phlbisi affectus. — 
Gen- phthiseos Graca positione apud Marcell. 
Empir. c 16. p. 107. retro ed. Aid. Quum 
autem ad omnia, qua supra dixi, manifeste {hoc 
medicatnentum) prosit, turn pracipue ad initia 
phthiseos benafaclt. 

PHTHISISCENS, enlis , particip. ah inusit. 
pAihtmco, phtbisicus fieri incipiens.5i'don.5,£p. 

89 



PHTHITARUS 



14. Jeeorosi* ac phtabiicentibus medic* Wis oi- 
tcina. 

PHTHfTARUS, i, in. 2. nomen piscis aastris 
ismporibus iacognitl. Jfitsn. 32. BisL nat. U. 
S3. (150). At smig, kg. phthir. r. adaotat 
ad h. 1. 

PHTH0B, «, f. 1. *&o'tj, tabes. Ceel. Aurel. 
2, Tard. 14. init. Phthisis, sive, u( plerique ap- 
pellaat, pbthoe, quod corporis faciat defluxionem, 
slvg corruptionem. 

PUTUONGCS, I, m. 2. p>o' n .c, sonus: a 
pSinej"" vocem ecfc, sono. la muiica ett so- 
nus et vox unius lenoris, qua a proximo uno 
mtegro, aut dimidio intervallo dlstlnguitur, no- 
ce, tuono. Item plurium sonorum conformatio, 
▼el gravis vel acuta et lncitata Tel Inter has 
media, qua ratlone Pythagoras apud Plin. 2 
Hut. not. 22. 20. <84). planetarum motua ex- 
plicabat, et Saturaum dicebat Dorio mover! 
pbthongo, Jovem Pbrygio, etc. V. LYDIUS. Ei 
Plinio eadem fere habet Captll. 2. p. 44 V 
Bopp. ad ft. /. — BB. De cognom. Rom." V. 

PHTHORtUS, a, um, adject. **•><>«, corrum- 
pendl, seu exstinguend! vim habeas: a pSapd 
pemxdes. Ptin. 14. Hist, nat. 18. 19. (110). 
Hoo vinum phthorium vocant, quoniam facit 
abort uj. V. Dioscor. 5. 77. 
PHU, duo diverse signiflcat: scilicet 
A) Phu, n. indeclin. fou, eat nardus Cretica, 
qua et agria nardus dicitur, herba folio oluse- 
iri, caule cubitaii, genicuieto, in purpura albi- 
cante, radice obltqua vfflosaque, et ImiUnte a- 
vlura pedes. Plin. 12. Hi*t. nat. 12. 28 (45) ; 
Scrxbon. Compot. 176. et 177.: et Mar cell, 
Empir. c. 20. p. 114. ed. Aid. Secundum Silt- 
norp. e»t Valeriana ZHoscoridii. 

S) Phu est interjectio malum odorem asper- 
namis. Plaut. Pseud. 5. 2. 5. Phu! in malam 
crucem. Alii \ eg . phui, «m f u eodem sensu. 
Dicltur et fi. V. Charis. 2. p. 213. Putsch, et 
^Hjcxoti. 15. p. 1024, V. FI et FUE. Cetarum 
Fleckeuen. apud Plaut. he. tit. legit: Fu, ma- 
lam i in crucem. 

POUI. V. toc. praced. sub B. 
PHY, interjectio rairantis, tette Donalo ad 
tllud 7>r. Adelph. 3. 3. 5». Phy Moral habuit, 
unde disceret. Priscian. 15. p. 1024. Puttcft. 
reoenset Inter eat, quat vocat illltteratorum so- 
nituum imitationea, at haha, heu. ofte, au etc 
r. FI et FUE. ' ' 

PHfCIS, Idii, f. 3. pvKt'o piscis verno tem- 
pore varil colorii, reliqui* annl partibm candl- 
dua. Plin. 9. Hist. nat. 28. 42. (81). Est a 
fuxio* alga, quia j Q e a aldiflcat. Secundum 
nonnulloi est Petromyzon fluviatilis Llan. 

PHYClTIS, idle, f. 3. ^xTrtc, gemma alga 
colorem referens: a p,*',, alga! Plin. 37. 
Hut. nat. 10. 66. (180). 

PHYCOS, I,n. 2. {tfxaf, fru tex marlQus, idem 
M fucui, folio lato, colore viridi, nasceoTin va- 

folio simile f.nlculo, in »xi. nasceus; Ltlum 
gramln simile, radice geaiculata et caule qua- 
liter calami. Plin. 13. Hist. nat. 25. 48 (135) 
et (136). et 26. ibid. 10. 66. (103). 

1 ,/ H 1 ?LAC , A ' *',/• f * P*" 1 ^"** puXix„*, career: 
item locus in adibus urbanls, in quo vinctl cu- 
•todlunlur servi. Vox Grace, a pvkdxr* custo- 
dy. Plaut. Capt. 3. 5. 93. Illic abductus est 
recta in phyiacam, ut dignu* est. 

PBYLACISTA, a, ra. 1. fuXax«mic, caicerii 
eustoi: a pSkarv* custodio. Plaut. Autul. 3 
?/•.?* Trecen « luum sunt phjiacUta in atrila! 
Ubi translate intelliglt Importunos creditores 
qui non minus custodiunt debitores suos, nuam 
eustoi carcere detentos. ' H 

PHtLACTfiRtUM, li, n. 2. ftAaxTijpwv, amu- 
letum Apud Hebraos erat membrane contlnens 
verba Decalogi, , U a m complicatam et llgatam 
geitabaot in froale, et in brachlo sinistro, ut 
v iderantur legem Dei semper habere ante oculoi. 
i Ig «? te L CU,,odire: ?«■ d« ™ HUronym. 4 
Z« a h -J X . 5 * - Pro «""il«to quocumque. 
Marctll. Empir. 8. od ep.pftor. tt lippitud. etc 



— 706 — 

I Dolorem oeulorum at non patiaris, etc. da tribua 
[ cerasis lapillos pertundea, et lino inaerto pro 
phylacterio uteris. Adde tumd. c. 14. p. 1Q4. 
retro ed. Aid. — Item pro torque, seu tesse- 
rl* lorqul adnexis, quas palastrita et gladii- 
tores pro jjctoriarum nuraero ex colio suspensas 
ferebant V. SPECTATUS. T«(. Scholiast, ad 
^uuenoi. 3. 68. Et est seams: En tibl, o Ro- 
raule, rustic! tui in omnera diffundi luxum Jam 
dldicerunt, et palastris frui, et phylacteriis. Nam 
et niceteria pbylacteHa sunt, qua ob vlctoriam 
Debant, et de colio pendentla gestabantur. Alii 
mendose leg. syllacteriis et *v-«actena pro fyla- 
cteriis et fylacteria, muUta scilicet Gracorura 
Uttera p In Latinorum f, ut fama pro Doric 
faua. V. Ducang. Gloss, med. et inf. Latinit. 



PflYSIOGNOMON 



In Filaterium. 

«i P ?l LARCH ^ S> '' m - ^ r^?X°h tribunu,, 
vel tribuum princeps, regulus, dynasta: a pvU 
tribxu et apx^v princeps. Cic 15. Fam. 1. 
Jambl ichua phylarcbus Arabum, Ammian. 24. 
2. Malechus pbylarcbus Saracenorum Assanlta- 
rum. Sex. Ruf. Breviar. 14. Phylarchi Sarace- 
norum in Osroene superati cessere. — BB De 
nom. propr. V. ONOM. 

PHYLLANTHES, is, n. 3. P uXXa«^,' ; , herba 
«x genera aculeatarum, sed mitloribus aculels 
ab radice tantura foliate, apud Plin. 21. Hist 
nau 16. 59. (99). Est a ptfttov folium et efv*oe* 

K J ! ,H ^' IJ * NUS, *» um ' adjecl - a4 "borem phyl- 

« T- v< ? c -"1->Ae.a.mTgdali pertinens. ^far- 

ceU. Empir. e. 35. p. 138. ed. Aid. Oleum phyl- 

PHYLLIS, Idis, f. 3. *„Utc, filia Lycurgi re- 
gu Thracum, Demophoontis amore capta, qua 
laqueo ritam DnMt et in arborem amygdalum 
converse est; V. plura in ONOM. Hlnc — Me- 
tonymice de arbor e araygdali. Pallad. de vnsit. 
149. Phyllis odoratos priraavU lloribus artus Di- 
scissi prunl cortice fixa teglt. Addet*6id.61. et 97. 

PHYLLON, i, n. 2. ^"XXov, Graca vox, qua 
folium, aut frondem signiflcat. f 1. A Gracis 
vocatur herba In saxosi, montibus, mas, et f e . 
mina: bac magis herbacel colorls, ciule tenui, 
radice parva, semine rotund! papareris simili: 
mas srfrnine tantum dlfferens, quod est inclpien- 
tls oliva Ha* Plin. 27. Hut. nat. 12. 100. 
(125). «T 2, Alia est, qua et leucacantha, et 
iachias, et polygonaton dicitur, radice cyperl. 
Plin. 2*. Hist. nat. 16. 18. (40). 

PH?MA, «tis, n. 3. pupa, tuberculum furun- 
culo slmlie, sed rotundius et planlus, sape et - 

ImJV^'a C K lt -J' *■*■"■ 9 > Ubi P lu "^ eo. 

Adde eumd. 5. 18. n. 23. el 33. Est autem a 

pirn nascor, quia e.t ei lis, qua sponte enascun- 

tur, sine externa causa. 
PHYNON, 5nis, m. 3. pyy wv , nomen est col- 

Jym, cujus conflciendi rationem tradit Cels 6 
6. n. 20. At 7-ar 5 a reposuit ex MS. cfttron'ita" 
fortassa appellatum a Chirone Centauro. 

PHYRAMA, His, n. 3. pupau*, lacrima ge- 
nus, ei metopio arbore stillans, pioiriie et resi- 
nosum. Plin. 12. Hist. nat. 23. 49 (107) Est 

™m m .lJ!uf P . 0(ia l miSCt0 > St P f °P riB m ' !l ^- 
ram signiflcat, quia quum in terram decidat, 

miscetur terra, calculi, et xordibus. Aiterum l.i 

crima genus, nobilius et pretiosius, rocant thrau- 

ston, ^pauorov, miscall turis simile: a Sodt* 

&J:\i%r sl fragmentum ' au< par « fui * 

. E? WAU % Mb, f. 3- Graca vox »Wfc 

ou«a aqua: bulla, a Au« (quocum confer. Lat 

SS p Ti j "W^ "^ Eit hwb » 

nomen apud SfarceK. ^mpir. c. 26. p. i 2 i 
retro ed. ^W Qerba phy.alidis bacca. ternai 
per tnduum giutiat. ^uo»nam vtro herba fuerit 
Viderxnt eruditi. l"*™, 

flatum quiddam, velat abortus quidam mt ' r ° 
ntarum «i„ 4 », ^^ ^ 35> 54 (1 • »■ 

m«roantif. Si vero etiam lonuerlt, pavidas ac 
repente compresses, qua vocant physemata ef- 
ucere speciem modo inanl inflatam sine corpo, 
re. has tsst coacbarum abortus. 



PHYSETER, Bris, m. 3. fwnjnj'p, belua ex ba- 
lanarom genera, in mari Gallico et Indico. Wo- 
men habet a fuoaa fio, quod non ore, sed flstu- 
is quibusdam in ?ertica prope oculos positla, 
iogentem aquarum vim eructet. Plin. 9. Hut 
nat. 4. 3. (8). Maximum animal in Indico mari 
pistnx, et balaoa est, in Gallico Oceano physe- 
ter, ingentis columna modo se attollens, altior- 
que narium veils diluviem quamdam eructans. 
Seneca Hippol 1030. Quaiis per alta vehitur 
Oceani freU Fluctus refundens ore physetcr ca- 
p „ _ Propria signiflcat fistula m, cannello. 
Pelagon. Pterin, ad /In. Fundum anophori 
vitrei in pulverem mollissimum redige, et ei 
tequo) per pbyseterem in pupuiam euradera pul- 
verem sparge. Hie ex vitio aaculi, seu librarii 
imperitia fueterem scribitur. 

PHYSIC A, a, vel Physico, es, f. 1. fisica, ^u- 
9txr), acientia naturaUs, idest qua circa res aatu- 
rales versatur. Csc. 1. Acad, (post.) 7. 25. Sed 
enitar, ut La tine loquar, nisi In hujuscemodl 
verbis, ut philosopbiam, aut rhetorkam, aut phy- 
sicam, aut dialecUcam appellem, quibus, ut aliis 
raultis, consuetudo jam utitur pro Latiais. Alii 
teg. physicen. Adde eumd. 3. Fin. 21. 72 et 
22. 73. V. PHYSICS. 

P"J S {CA, urum. V. PHYSICUS in fin. 
PUYSICE, adverb, fuicamente. more physi- 
corum. Csc. 3. Bat. D. 7. (18). Qua a te phy- 
tic* dicta sunt de vj ignea. Alii et ip*e Orel- 
Iiim »«ttd pbisyce ujunt esse rocativum. Certior 
est lectio, apud eumd. Cic. i. Divinat. 55. 126. 
Ex quo Intelligitur, ut fatum sit non id, quod 
superstitiose, sed id, quod pbyslce dicitur, causa 
sterna rerum^ cur etc. 

PHtSlCCLATDS, a, um, partlcip. ab inusit. 
physicuh, physice inquirendo examiaatus, ut 
myslculata eitorum prosicla apud CapeU. 1. 
p. 5. At omnino iegendum fissiculatce. V. FIS- 
S*C ULO. 

PHYSlCUS, a, um, adject, ©uonco'c- Nimb U- 
center produxit primam Sidon. carm. 15. 101. 
Physica vel logico, logicum rel juagit ad ethos. 

r. MACISCO Pbyslcos, a p6otc natura. est 

naturalis, sive ad rerum naturam periioens 
Csc. 2. Divinat. 59. 122. Aut geometricura 
quiddam, am physkum, aut dialecticum expH- 

Moreen. Empir. carm. de medic. 19. Qua 
curls homioum physicorum iavenU pararlnt — 
renus Physica T idetur esse, qua vsi-vTjTt- 
nic iwpfoic utriusque sex us praesse putabatur, 
quas partes pu'otv Graci, naturam Latin! di- 
cuat. Inscript Pompejls reperta, edlla vero a 
Fleetwood Syllog. inscr. p. 32. et a C. Hosin. 
Duseri. uagog. p. 60. mpiaio vbnbhu ravsrCAK 

I0VI O. M. AMTISTU MKTHB ANTISTn PRIMIGSSU 

IX D "/ > ',. e * AdIU "« Metbe AntistU PrimigenU 
uxor desiderlo concipiend* e marito, et prolis 
generanda donum dedicat Jori 0. M., ex decreto 
seu permissu decurlonum. V. Or ell. ad Inscript. 
1370. et pracipue Avellino, BuUett. archeol. 
Bapol. ann. IV. p. 91. - Hinc 

**?***, arum, n. plur. p»at*d, absolute, 
subitantivorum more, sunt res naturales, scieatia 
naturalis, llbri, In quibus de rebus naturalibua 
di.saritur.Ctc. Or at. 34. 119. Quern etiam quo 
grandior sit, et quodammodo excelsior, ne phy- 
sicorum quidem esse ignarum volo. Adde eumd. 

S 7 *' 6 ' 17, €t 5 * * «/»«"■ 3. 

Physicus, i, m. 2. absolute, substanUrorum 
more, fisico, fdosofo, pumxd?, phUosophus aa- 
turahs, seu qui physic* dat operam, qui rerum 
naturam rimatur, vtj, ut Cic. Tim. 1. defi- 
nlt, acer investigator et diligens earum rerum 
qua a natura involuta videntur. Id. 1 Bat D. 
30 83. Non pudet Igitur pbysicum, Sdest 'spe-' 
culatorem venatoremque aatur*, ab anlmis coa- 
suetudme imbutii petere testimonium TeritatisT 

Fu I * A 4 °- U Si sunl « erail »» in ""» 

ut alt physicas Anaxagoras 

P u | s JeUS, i, m. 2. r.'voc. priced, in fin. 

PHfsrOGNOMON, ffnla, m. 3. chi sa di fiso- 
nomxa, fisonomxtta, fuc f oy»«^«y, qui hominum 
mores ex vultu it corpora cognoscit. Ctc. Fat. 



PHYSI0GN0M0N1CUS 

5. 10. Quid? Socratem uonne legimus, quemad- 
niodum notaril Zopyrut pbytiognomon, qui te 
profitebatur hominum moret naturasque ex eor- 
pore, oculis, tultu, froote peraoscere? Est a 

Gvote natura et f^uav cognosctns. 

PHf SIOGNGMOnICUS, a, um, adject, fuoto- 
wvwiMvtxoc, fsionomico, pertinent ad artem ju- 
dicandw indolis bomlnum et oris forma. Boeth. 
Analyt. prior, Aristot. 2- 88. p. 521. in lem- 
matc. De syllogismo phytiognomouico. - Ful- 
cent. Contin. Virg. init. Secundus (Georgian 
liber) phytiognomonicus et naturalis. h- 1. In .quo 
nalurales rerum qualitates inspectiooe dijudr- 
caotur. , ... 

PHfSlOLOGlA, at, f- 1. puoioXo^o, tcieutia, 
qua? de naturis rerum ditserit, eedem ac physica. 
Ctc. i. Nat. P. 8. 20. Hunc ceuses primis, ut 
dicilur, labrls f ustasse phytiologiam 1 Id. 1. ■#*- 
vinat. 41. 90. Qui et natures rafionem, quara 
pbysjologiam Grasci appellant, notam tibi esse 
profltebatur. Hoc $ecundo loco Grcecis litteris 
rectiui scribas, probante Orelllo. 

PHlfSlOLOGlCE, adverb, secundum naturam. 
Tertull. 2. ad nat. 12. Sed elegante*, quidam 
tibi videntur physiologice per allegoricam ar- 
gumentationem de Saturno Interpreted tem- 
pos esse, et ideo Cseium et Terram parentes, ut 
et ipsos origini nulioa, et ideo falcatum, quia 
tempore omnia dirimantur, 

PHfSlOLOGlCUS, t, um, adject, ad physio* 
logiam pertinens. Tertutl. 2. ad not. 4. Sed 
quid ego cum argumentationibus physiologicis? 
Jugustin. 7. Civ. P. 5. De natural! enim (theo- 
logia) paucisslma pneloquitur {Varro) in hoc 
llbro: in quo videblmus, utrum per interpre- 
Utiooes physiologicas ad banc naturalem pos- 
sit referre civilem, quam de diis selectis ultimam 
scripsit. 

PHYSIOLOGUMENUS, a, um, adject. pwtoAo- 
TPujxavoc, qui de rerum natura agit. Est titulus 
operis Democriti, celeberriml pbilosophi Abde- 
rita. Fulgent. 3. MUkti. 7. Sicut Democritus 
in Physiologumen'u scripsit. 

PHlSlOLOGUS, a, um, adject. pucioXo70«, 
qui de rebus ad naturam pertinentibus tractat. 
Fulgent. 2. Mithol. 4. Sicut Juba in Physiolo- 
gis narrat. — Rinc 

Physiologut, i, m. 2. absolute, Bubslanttvorum 
more, est qui etiam Italice fisiologo dicitur, qui 
nempe natura- arcana inquirit et interpretatur. 
Fulgent. 2. Mithol. 16. Melissus Eubolcus 0- 
ronium pbysiologorum sententias disputavlt etc. 
PHtSlOLGGUS, i, m. 2. V. voc. pratced. 
in (in. 

PHtSIS, is, f. 3. puoi;, Graece naturam slgni- 
ficat. % 1. Generatim. Vet. carm. in Jnthol. 
Lai. T. 2. p. 414. Burmann. Priape poteos, 
amice, salve, Seu cupis genitor voc&ri, et auctor 
Orbis, aut pbysis ipsa, Panque, sahe. % 2. Spe- 
ciatim, vel concreto, uti ajunt, sensu physes ap- 
pellari ait PUn. 37. Hist. nat. 12. 74. (195). 
quasdam gemmas proprio nomine carentes, quia 
Ipsius naturae admirationem in se continent. — 
KB. De cognom. Rom. V. ONOM. 

PHtTEUMA, Stis, n. 3. futeu^a, berba araa- 
toria. PUn. 27. Bitt. nat, 12. 99. (125). Phy- 
teuma quale sit, describere supervacuum habeo, 
quum sit usus e(us tantum ad amatoria. 



Pi 



PlABlLIS, e, adject. c?ie si pud espiare, 
qui piari potest et purgari. Ovid. 3. Fast. 289. 
Cui Dea : ne nimium terrere: piabile fulmen Est, 
ait, et ssevi flectitur ira Jovis. 

pIACtjLARIS, e, adject, purgativo, espiato- 
rio, soddisfattorio. xaS-apoioj, vim babens e>- 
piandi. purgandi placandi, satisfaciendi pro sce- 
lere adroisso. f'arro 6. L. L. 30. Mull. Prator, 
aui turn fatus est, si imprudens fecit, piaculan 
hostia facia piatur. Liv. f. 26. ad fin. Is qui- 
fufdam piacularibus sacrifictis factis, transmisso 



— 707 — 

per Tiam tigillo, velut tub jugum misit jurenem. 
— Absolute. Id. 42. 3. sub fin. Ut piacularia 
JunonU fierent. — Piacularia auspicia, inquit 
Fettus p. 244. 14. Mull., appellabant, antiqua 
loquendi consuetudlne, quum aut hostia ab art 
fugit, aut percussa mugitum dedlt, aut in a- 
Uam, quam oportuit, partem corporis cecldit. 
Scilicet quia piaculari sacro opus erat ad tristia 
UU avertenda. ■ — Piacularis porta Roma ap- 
pellabatur propter altqua piacula, quae Ibidem 
fiebaut. Idem p. 212. 27. ^ Urbane Plaut. 
Epid. 1. 2. 36. Men' piacularem oportet fleri 
ob stullitiam tuaroT ut meum lergum stultitiss 
tuse subdas succidaneum ? 

PXACClARITER, adverb, ita ut piaculo opus 
*it, impie. Tertutl. Pudic. 22. extr. Piaculariter 
negare. Alii leg. peculiariter. 

PIACULO, as, ivi, Stum, are, a. 1. eiplo, pia- 
culis place Cato R. B. 141. Mars Pater, te his- 
ce tuovetaurUibus piaculo. 

PlACCLUM, i, n. 2. Piaclum syncope est a- 
pud Prudent. 10. rsp* oraf. 219. — Piacuium 
est sacrum piaculare, et quldquid ad piandum et 
purgandum pertinet, dyvtauii^ lu&dpoiov (It. 
espiazione, purgazione , sacrifuio in toddis- 
fazione di peccato; Fr. expiation, sacrifice cx- 
piatoire; Hisp. expiation, sacriflcio; Germ. 
das Suhnmittel, Fersohnungmittel ; Angl. an 
expiation, expiatory sacrifice, atonement). 

I.) Proprie. Cato M. B. 139. Porco piaculo 
facere. h. e. piacuium facere porcum immolan- 
do: vel facere porco (b. e. sacrificare porco) 
in piacuium seu piacuii causa. Sic ibid. 140. 
Si fodere velis, altero piaculo, eodem modo fa- 
cito. Liv. 8. 10. ex vet. formula. Signum in 
terram defodi, et piacuium bostia csedi. ft. e. 
eaesa bostia piacuium Beri. Ctc. 2. Legg. 22, 
57. Habendas triduum ferias, et porco femioa 
piacuium paU. Borat. I. Od. 28. 33. precibus 
non linquar inuitis, Teque piacula nulla resol- 
vent. Gell. 4. 5. Fulgur piaculis luere. 

II.) Translate. % 1. Metonymice, vel concre- 
te, uti ajunt, sensu est ipsa res. qu;e placuli 
causa adhibetur. Virg. 6. /En. 153. Due nigra? 
pficudes; ea prima piacula sun to. Ovid. 6. Met. 
56y. et inane sepulcrum Conslituil, falsisque pia- 
cula Manibus infert. — Hinc melapborice. Liv. 
21. 10. a med. Nee dedendum solum {IJanmba- 
lem) id piacuium rupti foederis, sed, si nemo 
deposcat, devehendum in ultimas oras, etc. ^ ^. 
Item pcena. Liv. 29. 18. o med. Dea suum Inn- 
plum aut tutata est, aut a aiolatoi ibus giavia 
piacula eiegit- h. e. pecnas repetiit piacuii loco. 
Eodem modo locuti sunt Justin. 8. 2. 6.; Stl. It. 
13. 702.; el Vol. Max. 1. 1. n. 14. % 3. Item 
ipsum scelus piaculo purgandum, scelleraggine, 
peccato. Virg. 6. /En. 5,68. Qu» quis apud Su- 
peros, furto Injlatus inani, Distulit in seram com- 
missa piacula mortem. Plaut. True. 2. 1. 13. 
Piacuium est, misereri nos hominum rem male 
gerentum. Fabius Pictor apud Gell 10. 15.de 
flamine Diali. Si quis ad mbeianduro ducatur, 
si ad pedes ejus supple* procubuerit, co die ver- 
berari piacuium est. Ennius apud Festum p. 
145. 26. Palam mutirc, plebrjo piacuium est. 
Tac. 1. Ann. 30. Solutus piaculo. PUn. Pa- 
neg. 37. in fin. Nee sine piaculo quodam san- 
ctissimas necessitudines scindi. Liv. 39. 47. in 
fin. Ut ii quid minus factum sit, quam debue- 
rit, turn quoque sine piaculo rerum praetermis- 
sarum Dat. h. e. sine culpa, et obligatione satis- 
faciendi. PUn. 7. Hist. nat. 30. 31. (116). Sed 
quo te, M. Tulli, piaculo laceatn? quove ma- 
lime eicellentem insigni prffidicem? ^ 4. I- 
tem triste augurium, maleBcium, pericuium, 
quod piaculo egeat. PUn. 25. Hist. nat. 8. 
46. (84). Vettonica herba tantum glori.-e ha- 
bet, ut domus, in qua tit, tuta existimelur a 
piaculis omnibus. 

PlAM, syllabica adjectio, quae eiira composi- 
tion em nibil sigoibcat, in composilione aliquid 
addit signification! dictionis, cum quit componi- 
tur, ut {juispiam, uspiam. f'ossius etiam in 
Usque meram vocis productioncm esse putat. 
Dacerius ad Festum p. 254. 28. Mull, docet, 



P1CEA 

Otcos diiisse piam, pro quam, ut pilpit pr# 
<fuidgu id : inde esse quispiam, nuspiam, uspiam 
pro quisquam, nutquam, uttjuam. Hoc idem do- 
cet etiam Car. Od. Mullerus de Etrusc. T. t. 
p. 31. 

PlAMKN, Inls, 0- 3. idem ac plamentum. O- 
vid. 2. Fast 19. Februa Roman! dixere plamin.* 
patrec. 

PlAMENTUM, i, n. 2. purgazione, xazctpoic, 
eipiatio, actus eipiandi: item Id ipsum, quo 
In espiando utebantur, ut Festus ait p. 213. 26. 
JfiiB. 

I.) Proprie. PUn. 25. Hist. nat. 4. 11. (30). 
Hac evulsa, scrobem repleri vario genere fni- 
gum, religlo est ac terra? piamentum. et ibid, 
9. 59. (107). Favis ante et melle terrae ad pia- 
mentum datis. 

fj.) Translate. PUn. 37. Hist. nat. 1. 2. (3). 
Ut Polycrati Samio felicitatis susa, quam nlmlam 
fatebatur etiam ipse, satis piamenti in unius 
gemma voluntario damno videretur. Seneca 
Consol. ad Heiv. 16. Fuerim tantum doliture do- 
mus piamentum. 

PlATlO, 5nis, f. 3. piamentum, expiatio. PUn. 
28. Hist. nat. 2. 5. (27). In mensa id reponi, 
adolerique ad Larem, pialio est. 

PlATRIX,Icis,f.3.dicebatur sacerdof, qua ei- 
piare erat solita, quam quidam slmulatricem, alii 
sagam, alii espiatricem vocant, ut Festus p. 213. 
23. Mull, docet. Plaut. Mil. glor.Z. 1. 101. Turn 
piatricem clementer non potest quin munerem. 
— Simulatrix dicta est, quia qua* in sacris suii 
vera repraesentare non poterat, Ccla et simulate 
adbibebat. Virg. 4. Mn. 512. Sparserat el latices 
simulates fontis Averni, Ubi 5ervius: In sacris, 
quae exhiberi non poterant, simulabantur, et 
erant pro veris. At Mullerus illud simul atrium 
apud Festum loc. cit. in simpulatricem mutan- 
dum arbitratur, collato Paul. Diac. p. 337. 10. 
Mull. 

PlATUS, a, um, V. PIO. 

PICA, x, f. 1. xma (It- pica, casta; Fr. 

ptc; Hisp. pico; Germ, die Ehler; Angl. a pie, 

magpie), est avis magnitudine palumbis, alis 

vario colore, et prsesertim cseruleo- depictis, bu- 

mana imitans verba. In has aves fabulantur poe- 

ta mutatas esse Pierides, idest novem Blias Pie- 

ri et Euippes, quod cum Musis certare ausae es- 

senl, in deque illis prislinam loquacitatem hu- 

aian;pque linguae studium remansisse. Pen. prof. 

in fin. Quod si dolosi spes refulserit numml, 

Coros poetas et poetrias picas Cantaro credas 

Pegaseium melos. V. PUn. 10. Hist. nat. 33. 

50. (08). et ibid. 42. 59. (118).; et Ovtd.fi. 

Met. 29'*. et seqq. et 663. ct seoq.; et Martial. 

14 76 — Est et alia pica, sub ventre alba, tu- 

perius nigra, cauda longa, quse varia appellator, - 

quae ab Apennino Romam versus Ptinii alate 

cerni car-pit. PUn. 10. Hist. nat. 29. 41. (76). Ea- 

dem et monedula dicilur. V. MONEDULA. — A- 

pud Festum p. 206. 2. Mull, phica et pica spbm- 

gem signiDcat, Graece ft'xa et ft'ya. At Midlerus 

legit (ira. — NB. De cognom. Rom. V. ONOM. 

PlCARlA, «, f. 1. locus ubi pix elToditur, 

(est enim pix quaedam fossilis, teste PUn. 16. 

Hist. nat. 12. 23. (59)). vel ubi coquitur. C«. 

Brut. 22. 85. Liberi, societatis ejus, qu« pica- 

rias redemisset. Alii leg. picearias, alii pecua- 

rias. L'lp. Dig. 50. 16. 17. Veetigal sallnarum, 

metallorum, et picariarum. Ita Torrenlin., alii 

piscariarum. Sed quum Ctc. loc. cit. de sllva Sila 

in Brutiiis agat, Bruttia autem pis celeberrlma 

sit (V. BRL'TTIUS in ONOM.), Ciceronis lectio 

picarias et Ulpiani altera picariarum mlnime 

est sollicitanda. 

PiCATRIX, lois, f. 3. sirrwTpta, wapaTiXtpta, 
qua? pilorum succrescentem segelein pice ealcnte 
suburit. V. P1SCATRIX, et RESINARIA. 
PICATUS, a, um, V. PICO. 
rlCATUS, i, m. 2. Festus p. 206. 2. JfwW. 
Picati appellanlur quidam, quorum pedes fot- 
mati sunt in specicra spbingum, quod ea$ Doiii 
picas vocant. Alii leg. picas, alii phicas. V. PI- 
CA exlr. , 
FlCEA, a-, f. 1. iwxii, genus arboru picem 



PICEARIA 

fundent: • voce Graea allaia, uade etiatn no- 
strates vulgo pezzo dicunt, et Etrusels picta, 
quam tamen camdem esse noil afflrmaverim (Pi- 
nut tilvestris Li an.). Ptin, 16. Silt. nat. 10. 
18. (40). I'icea monies amat atque frigora, fe- 
ralli arbor, et funcbri iadiclo ad fores po$ita, 
ac rogia virens : jam tamen et in domos recepta, 
tonsil* facilitate. Uac plurimam resinam futtdit, 
interventente Candida gemma, tarn siraill turia, ut 
miiU visu discern! non queat. et mox (41). Picea 
rami pane stalim ab radice modici,velut brachia 
laleribus inbarent. et mox (42). Maleries picea 
ad iisjiles scandulas cupasque et pauca alia ae- 
carneuta.et ibid. 19. (46). Picea minus alta, quam 
Jarix. Ilia crassior ieviorque cortice, folio villo- 
sior, pingulor, ct donsior, molliorque fiexu. At 
picea rariora siccioraque folia, et tenuiora, ac 
magis nlgcntia: totaque horridior *t perfusa re- 
slna: lignum abieti simillus. et ibid. 24. 38. 
(DO). Folia insecta pectinura modo picea, abie- 
ti. et mox (01). pungentia pioo, picea, abieti, la- 
rici. Ovu.1. Heroid. 12. 67. Est neraua et piceis, 
frondibus ilicis atrum. 

PlCEARlA. V. PICAJUA. 

PlCEASTER, slrl, in. 2. plcea silvestris. Ptin. 
14. Hist. nat. -20.25.(127). Fit e piceas resina, 
in Hispania autem e piceastris minima laudata. 
Harduin. babet pinastris, quam leclionem tue- 
tur et Sillig. 

PlCEATUS, a, urn, particip. ab inusit. piceo, 
pro quo est pica, trtcoo^pccTOC, pice illltus. 
Martial. 8. 59, Non fuit Autolyci tarn piceata 
man us. Ubl piceatam manum dicit pro furaci, 
quasi quae picis Instar quod tanglt, auferat. (Sic 
Catttll. 23. 9. Qua? nunc tuts ab unguibus re- 
glulina, et remitte.) Al. et recentlores plerlque 
leg. piperala: quod explicare conatur Rarlhius 
ad Claudian. 2. in An/in. 438. et I. 14. Ad- 
versaria): c. 14. V. GLUTINEUS. 

PlCEUS, a, uin, adject, di pece, nero come 
la pece, viaomrft, qui est ex pice, et qui picis 
iostar nigsr est. firg. 2. G. 308, de igne. Et 
lotum iovolvit flammi* nemus, et ruit atram Ad 
calum picea crassus caligine nubem. Id. 3. /En. 
572. tie /Etna. Interdumque atram prorumpit 
an alhera nubem, Turbine fumantern plceo, et 
candenle faviila, el 0. ibid. 75. piceum fert hu- 
mida lumen Tads, et ibid. 813. toto corpora 
sudor Liquitur, et piceum flumen agit. Ovid. If. 
Jffet. 5*9. inducia piceis e nubibus umbra Omne 
Intel caeium. Val, Fla.cc. 2. 115. piceus nimbus. 
et ibid, 517. piceum calum. et 3. ibid. 439. 
Turn picea mactantur ovej. Martial. 2. 4i. den- 
ies piceique, buxeique. £ucan. 10. 491. piceo 
anguine tinctus. Ptin. 16. Hist. nat. 33. 61. 
(143). Imber piceus crassusque. Capelt. 7. p. 
237. Ac tunc oborto terrigcnls mussaniibus raur- 
mure puer ille piceus jussus admonere silentium. 
h. e. Harpocrates, quippe .Egyptiua. V. Kopp. 
adnotal. ad h. I. et SUBFUSCULUS. 

PlCLNUS, *, um, adject. Picina uva, a colore 
picis dicta, omnium nigerrima est, teste Plin. 
14. Mist, nat 3. 4. (42)., ut quidem legit Har- 
duin. et Sillig. ex MSS, — Picinum oleum. V. 
P1SSINUS. 

PlClTUS, a, ura. V. voc. seq. In fin. 

PlCO, as, avi, alum, are, a. 1. (pix). Part. 
Picans i.) Picatus 1. et 2. — Picarc eat pice 
linire, ircx-roco (It. impegolare, impeciare; Fr. 
eiiduire de poix, poisser, goudronner; Hisp, 
embrear , cmpegar , bailor con pez; Germ. 
mit. Ptch geschmieren, verpichen, theeren; 
Angl. to pilch, daub or lay over with pitch). 
^ 1. Stiicto sensu est pice linire. Cato 11. 
Ji. 25. Doiia picata, lacus vinarius pica- 
tus. Sic Colum. li. li. R. 2. 70. Dolia 
parlim pica la , partim de'iicala. ct Sueton. 
('laud. 10. Picarc dolia. firg. Cop. 11. Est et 
vappa cado nupcr diffusa picalo. Colum. 12. R. 
R. 18. 3. Et ferreotissiina pice infusa novo 
alio ruUbulo f-.t scopula picatur. Plin. 30. Hist, 
nat. 22. 46. (16G). Tofura cura tuenlur, picando 
parieli-s. f'itruo.7. 4. Intcriorcs tegularura partes 
curi'jsius pic en l ur. Ptin. 11. Hist. net. 7. 6. 
(10). Pissuceros super earn Tenit, picantiura 



— 708 — 

modo, c«u dllutior oera. % 2. LtUori sensu, 
Tel translate, ut alii* placet, vinum picatum 
dicltur, quod pice conditum est. Solebat enim 
musto in prbno ferrore (qui fere novem diebus 
peragitur) pix aspergi, ut odor tino conclliare- 
tur, et quoddam saporls acumen. Plin. 14. Hist, 
nat. 19. 24. (120). et ibid. 20, 25. (124).; et 
Colum. 12. R. R. 23. 1. et 2. — Fuit et vinum 
picatum naturale ex uva plcata, qua natura pi- 
cis odorem et saporem habebat, in agro Viennen- 
si. Plin. 14. Hist. nat. i. 3. (18). et ibid. 2. 
4. (26). Id. 23. ibid. 1. 24. (47). Ad omnia 
hac utilius id, quod sponle natura sua piceum 
resipit, picatumque appellatur. Martial. 13. 107., 
cujus lemma Picatum vinum. Hac da vitifera 
venisse picata Vienna, Ne dubites. — Mali pi- 
cati et piciti, h. e. pice obducti pro terrainis po- 
siti, apud Auct. Gromat. p. 349., 307., 346. et 
361. Rudorff. 

PlCRA, *, f. I. videtur esse medicare en tu.ni 
et aloe, 4U0d Grace irixpa lead dicitur. Theod. 
Priscian. i. 19. ante med. Prasungendum est 
vulnus picra solutione. Id. lib. 2. part. 2. c. 1. 
ad (in. Peracto igitur cyclo, aliqui hieram ad- 
hibuemnt, quam alii picram appellaverunt. ot 
Mar cell. Empir. c. 20. p. 113. retro ed. Aid. 
Hac antidotos hiera dicitur. Hoc enim nomen 
tribuit ei propter duas cauaas, ut existimo: u- 
nara, ae nomen ejus verum dicendo, ostenderet 
qua e»set; dicitur enim a quibusdam picra, 
quia araara est, a quibusdam diacolocj-nthi- 
dos: alteram, quod ideo IndJtum est, quo ma- 
gi* sub tanla specie nomiuis commendaret me- 
dicamentum. V. HIERA et HI8RACIUM. 

PtCRlDLE, arum, f. plur. 1. picrides, lactuca 
agrestes. Augustin. Serm. ad Catechum. de 
cataclysm. 4. ad fin. V. vouein sequent, 1. 

PlCRIS, idis, f. 3. irtxpt?. \ 1. Est lactuca, 
vel clchorei agrestis genus: a rrtxpoc amarus. 
Plin. 19, Hist. nat. 8. 38. (128). Pcssimum 
autera genus cum exprobratione amarltudinis 
appellavere picrida. % 2. Est et alia herba hoc 
nomine, toto anno Dorens, rotundo folio. Plin. 
21. Hist. nat. 17. 65. (105). et 23. ibid. 22. 
31. (66). 

PICT ACl (JM. r. PITTACIUM- 

PICTlLIS, e, adject, pictus, ornatus. Apul. 
10. Met. Asinus phalerU aurcis, et frenis argen- 
tels, et plctiiibus battels eiornatus. 

PICTOR, 6ris, m. 3. (pingo) pittore, ypaftve. 
% 1. Generatim est qui pingit, seu picturam 
exercet. Cic. 4. ^coi. (2. pr.) 7. 20. Mulla vident 
plctores in umbrls et in emlnentia, qua nos non 
yldemus. Bar at. A rt. P. 9. pictoribus atque poetia 
Quldlibet audendl semper fuit aqua potestas. 
Adde Farron. 3. R. R. 17. 4. Inscript. apud 
Orell. 4262. Pictor quadrigularias. Alia apud 
eumd. 2636. Pictor icanarius. — Vol. Max. 5. 
1. ad fin. vocal pictor em Alexandrinurrt, quern 
Diodor, Sic. in Excurs. 1. apud A. Maium lib. 
xxx. c. 8. p. 84. appellat AijjitjTptov TOiroypa- 
fov, b. e. Italice dipintore di carte iopografi- 
che. V. Annal. delt'Institut. archeol. ann, 1845 
p. 278. Cf, farron. 1. R. R. 2. 1. Offendi ibl 
(h. e. in ade Telluris) C. Fundanlum-et C. 
Agrium-et P. Agrasium ~ spectantes in parlete 
pictam Italiam. — De priscis pictoribus multa 
Plin. 35. Hist. nat. c. 8. et seqq. et Quintil. 12, 
10. 3. 5 2 - Epeciatirn piclor dicitur, qui rica- 
matore Italice appellatur. Coripp. 2. Laud. Ju- 
stin. 280. Illic (sciKc. in veste) barbaricas fluxa 
ccrvlce pbaiangas, Occisos reges subjectasque 
ordtne gentes Pictor acu tenui multa formave- 
rat arte._ V. PIN GO I. 2. 

PICTORlUS, a, um, adject, ad pictores perti- 
nens. Tertull. 1. advers. Marcion. 3. Poetica 
etpicloria licenlia. Julian. Dig. 38. 1. 23. Fa- 
briies, vel pictoria opera. Mar cell. Empir. c. 
26. p. 124. retro ed. Aid. SiL pictorium. 

PICTORA, a, f. 1, ars pingendi, -rpxptxr; (It. 
pittura; Fr. V art de peindre, la peinture; Ilisp. 
cl arte de pintar, pintura; Germ, das Malen, 
die Malerei; Angl. the art of painting, pain- 
ting). 

I.) Proprie. Cic. 3. Oral. 7. 26, Una est ars 



PICUS 

ratioque pictura, dissimillimique tamen inter *e 
Zeuxia, Aglaophon, Apelles. Id. i. ibid. 16. 73. 

Ut qui aliquid fingunl, etai turn pictura nihil 
utuntur, tamen, ulrum sciant pingere, an ne- 
sciant, non obscurum est: sic etc. Id. Brut. 18. 
70. Similia in pictura ratio est: in qua Zeuxim-et 
eorum, qui non aunt usi plus quam quatuor co- 
loribua, formaa et Hneamenta laudamus. Plin. 35. 
Hist. nat. 3. 5. (15). De pictura initiia incerta, 
nee instituti operis quaestio est. Id. ibid. 3. 6. 
(17). Jam enim absoluta erat pictura etiam in 
Italia, et ibid. 2. 2. (4). Imaginum quidem pi- 
ctura, qua maxime similes in avum propoga- 
bantur figura, in lotum exolevit. Apul. de Mun- 
do. Pictura ex discordibus pigmentorum colori- 
bua imagines usque imitatur. 

II.) Translate. ^ 1. Est fucus, pigmentum, 
quo muliere* faciem llliiuut, belletto. Plant, 
Most. 1, 3. 104. ph. Turn tu igitur cedo purpu- 
rissam. sca. Non do: scita es tu quidem: nova 
pictura interpolare vis opus lepidissimum? h. 
e. pigmento corrumpere via faciem pulcberri- 
mam? ^ 2. Metonymice accipitur pro tabu- 
la, vel tela, vel alia re picta. Cic. 6. Verr. 1. 1. 
Nego, ullam picturam neque in tabula, neque 
textilem fuisse, quin conquisierit, inspexerit, quod 
placitum sit, abstulerit. Id. Or at. 11. 36. In 
picturis alios borrida, incuita, abdita et opaca; 
contra alios nitida, lata, collustrata deiectant. 
Id. 4. Acad. (2. pr.) 7. 20. Adhibita vero exer- 
citatione et arte, ut oculi pictura teneantur. 
aures cantibus etc. Inscript. apud Henzen. 6630. 
fl. astigonvs vir perfectissimus rraerositus 

COLYMBVM MBMVS VF.TVSTATB LAPSVM TBSTACIO 
P1CTVRU AC STATVIS CVM OMiVI CVLTV ADORnOVtt. 

— Lucret. 2. 35. Textilibus si in picturis ostro- 
que rubenti Jacteris. tele ricamate. Sic de opere 
musivo dixisse videtur Virg. Cul. 64., ubi tamen 
alii aliter interpretantur. *T 3. De imagine, qua 
verbis reprasentatur. Cic. 5. 2"usc. 5. 13. Iste 
chorus vlrtutum in equuleum impositus imagines 
constituit ante oculos cum amplissima dignitate, 
ut ad eas cursim perrectura, nee eas beata vita 
a se desertas passura videatur, Quura autem a- 
nimum ab ista pictura imaginibusque virtutum 
ad rem veritatemque traduxeria etc. Adde eumd. 
ibid. 39. 114. 

PICTORA.TUS, a, um, adject, pictura exorna- 
tus, pitturato, dipinto, itQixCkofpaxvoc.. 5 *• 
Vestes picturata dicuutur, qua acu picta sunt. 
Virg. 3. JSn. 483. Fert picturatas auri suble- 
miae vestes. Ad hac Serufua: Picturatas 
participium sine verbi origlne, vel a feminino 
genere derivatum pro pictas, i. e. pictura deco- 
rataa. ^ 2. Item variis coloribus exornatus. 
Stat. 6. Theb, 58. picturatus floribus ager, C/au- 
dian. epist. ad Seren, 3. picturata volucres, 
PICTUS, a, um. V. PINGO. 
PlCULA, a, f. 1. deminut. picis. Translate 
usurpatur de strigmento puerili, seu sordibua, 
quas a corpore puerorum oleo unctorum in bal- 
neis aut palastra deradebantur: Gracis vocatur 
yXoto's nafStiec'?, cujus meminit bis Pelagon. Vei* 
terin. 26. ante med., ejusque virtu tern pradicat 
Plin. 28. Hist.nat.4. 13. (50). V. STRIGMEN- 
TUM. Apul. Herb. 36, Ipsam herbam cum ni- 
tro, et axungia, ct picula ex aceto teres. Adde 
Feget. i. Velerin. 11., 2. ibii. 46. et 3. ibid. 
16. 70. et 71.; Marcelt. Empir. c. 36. p. 
139. retro ed. Aid.; ct Theod. Priscian. 4. p. 
315. V. Schneid. ad Feget. 5. Velertn. 70. 3. 
PlCUS, i, m. 2. *J 1. Est avig pracipui usus 
in auspiciis, ittkixdv (It. picchio; Fr. pic, pi- 
vert, grimpereau; Ilisp, pico verde; Germ. 
der Specht, Baumhacker ; Angl. picus). Plin. 
10. Hist. nat. 18. 20. (40). Sunt et pftrva 
aves uncorum unguium, ut pici, Martio cogno- 
mine insignes et in auspiciis magni. Quo in. f e- 
nere arborura cavaitores scandeutesin subreptum 
felium modo; ilii vcro et supini, percussi cor- 
ticis sono, pabulum sub esse intelligunt. Pullos 
in cavis {arborum) cducaot avium soli. Adactos 
cavernia eorum a pastore cuncus, admoU qua- 
dam ab his herba, elabi credttur vulgo. - Ipsa 
principales Latio suot in auguriis, a rege, qui 



PIE 

nomeo huic avi dedit. et ibid. 33. 50, (96). 
Picorum aliquis suspenditur nidus surculo pritniB 
in ramis cyathi raodo, ut nulla quadrupes possit 
accedere. Id. II. ibid. 37. 44.(122). Cirrus na- 
tura pico quoque Martio dedit, et grui Balea- 
ricse. Plant. Asin. 2. 1. 12. Quovis admittunt 
aves: picus et comix ab laeva, corvus, parra ab 
dextera. — De Pico, qui huic avi nornen de- 
disse dicitur, V. ONOM. % 2. Picos, inquit JYon, 
p. 15:1. 7. Merc, veteres esse voluerunt, quos 
Grseci YpuVa; appellant, forlasse quia sicut gryps 
effodere lerram dicitur ia montibus Hyperboreis, 
et aurum scrutari; ila picus tundit et cavat er- 
borum cortices, et formicas venatur: uode 8puo- 
)coXairT»3s, et Italice picchio appellator; hinc 
picchiare ltaiorura verbum. Plaut. Aulul. 4. 8. 
1. Picos divitiis, qui aureos monies colunt, ego 
solus supero. V. GRYPS. 

Pl£, adverb. Sup. Piis&ime. — Pie est cum 
pietate ia Deurn, patriam, majores, consangui- 
neos, mortuos, religiose, sancte, divotamente, 
religiosamenle, piamente, £u'a£/3c5s- Ter. A- 
delpk. 3. 4. 13. Neque faciam {h. e. neque 
vos deserara), neque me satis pie posse arbi 
iror Cic. 1. Nat. D. 17. 46. tt 20. 56. Pie 
sancteque colere deos. Id. Mil. 38. 103. Pace 
tua. patria, dixerira: metuo enim, ne »celerate 
dicam in te, quod pro Milone dicam pie. Id. 
Senect. 22. HI, Memoriam nostri pie inviola- 
teque servabitis. Id. 11. Fam. 27. ad fin. Alia 
sunt , qua defendam a te pie fieri et humane, 
ut de curatione ludorum. Id. 2. Or at. 40. 167. 
Si pietati summa tribuenda laus est, debetis mo- 
veri, quum Q. Melellum tarn pie lugere videatis. 
Id. 6. Atl. 7. Q. Alius pie sane aoiraum patris 
sui sorori tua? reconciliavit. Apul. 2. Dogm. 
Plat, ad fin. Pie vivere. Ovid. Nevoid. 15. 153. 
Sola virura non ulta pie nKBStissima mater. 
Seneca Consol. ad Polyb. 34. a med. Quod 
utrutuque piissiine et forlissime tulit. 

PlKNS, en lis. V. PIUS in fin. 

Pi ETAS, a lis, f. 3. est virtus justitis aubje- 
cta, qua parentes colimus, vel alios majores, et 
consanguineos, amicos, benevolos: item patriam, 
qua? altera parens est; item Deum : et dicitur 
etiam amor, caritas, ofticiuru, sludium, benevo- 
lentia, sanctitas, euXajSeia, eu'ae'pjta tit. pitta, 
venerazione, rispelto, affetto] tt. piete filiate, 
piete, devotion, affection; Hisp. piedad filiate, 
piedad, devocion; Germ, die pflichtmdssige 
Gesinnung, das Pflichgefuhl, die Pietdt; Aagl. 
piety, veneration, respect, duty, love, affection). 
^ 1. Est virtus justitias subjects, qua parentes 
colimus, vol alios majores el consanguiaeos, ami- 
cos, benevolos : item patriam. Cic. 2. Invent. 
22. 66. Pielas, quae erga patriaru, aut parentes, 
aut alios sanguine conjunctos oflicium conser- 
varc monet. Id. Par tit. oral. 22. 78. Justitia 
erga deos religio, erga parentes pielas nomi- 
nator. Id. Plane. 33. sO. Quid est pietas, nisi 
voluntas grata in parentes? Id. 6. de repubt. 3. 
Justiiiam cole et pietatem, qua quum sit magna 
in parentibus et propiaquis, turn in patria ma- 
xima est. Id. Rose. Am. 13. 37. Si (id quod 
pr.-eclare a sapientibus dicitur) vultu sape !*- 
ditur pietas : quod supplicium satis acre repe- 
rietur in eum, qui mortem obtulerit parenti? 
Id. I. fam. 1. Ego uuini oflicio, ac potius pietate 
erga te Ceteris satisfacio omnibus, et ibid, '.'. 
Te perspicere ineam in te piotatem: quid enim 
dicam hooevolen tiara, quum illurl ipsum gravis- 
simuin et sanctissimum nonieu pietati? lev i us 
mibi meritis er;a me tuU viacalur? et 6. ibid-. 
20. extr. Hie lui omues vaient, summaqoe pie- 
tale te desiderant. Tac. Agric . 7. Solemnia 
pietatis. h. e. justa funeris, quas matri defunclse 
Jilius persolvit. Calult. 66. 29. Egregium narras 
inira pietate yin jllios) par en tern. Liv. 34. 3. 
ad fin. Nun pietas, nor. sullicilurlo pro suis, scd 
religio congrcqavil eas (inatronas). Plin. Pa- 
neg. 21. »c publics? pietatis intererat, quid \o- 
caiere. all' emote dei cittndini. Ovid. 1. Met. 
20 i. Nee tibi gram minus pielas, Auguste, tuo- 
rum, Quaoi ftiit ilia Jovi. Trajanus apud Plin. 
10. P.p. 2."). Nt; itnpedisiU cursum erpa me pie- 



— 709 — 

tatis tuae videar. Justin. 39. 2. 7. Poculum ve- 
neni (mater Grypo'i obtulit. Sed Grypus pne- 
dictis jam ante insidiis, veluti pietate cum matre 
certaret, bibere ipsam jubet; abnuenti instat. rt~ 

verenza, osstguio, ■ — ■ Hinc pietatis causa, vel 
ex pietate in vetustis monumentis sepulcralibus 
quandoque adjicitur, quod quidem ex testamento 
opponitur, ut nempe appareat, nihil a pareni 
tibus vel conjunctis testamento Malum, at sib- 
sepulcrum conderetur, filium tamen, vel conju- 
gem pietatis, ut par erat, officio functum fuisse. 
Intcript. apud Fabrett. p. 710. n. 314. q. fa- 
bio O. t. BSOVJLINA CALAT1KO FABIVS 9. X. KSQ. 

su.vbstbh pietatis GAvssA, Alia apud Zaccar. 
M 'arm. Salon, p. 37. n. 191. statia prima statio 

VRSIWO COMVGI BENE MBRENTI KX PIETATE POSVIT. 

V. Orell. Inscripl. 4693. et alias Inscriptt. ibid, 
in not. cit, ^ 2. Item erga deos: eaderaque 
fere est ac religio, divozione, piete, religione. 
Cic. i. Nat. D. 41. 116. Est enim pietas ju- 
slilia adversum deos. Id. Dom. 41. 107. Nee est 
ulla erga deos pietas, nisi honesta de numine 
eorum ac mente opinio. Id. 1. Nat. D. 2. 3. Qua 
potest esse pietas, qua; sanctitas, quae Teligio? 
baec enim omnia pure et caste tribuenda deorum 
numini sunt. Id. Topic. 23. 90. jEquitas tripar- 
tita dicitur esse, una ad superos deos, altera ad 
manes, tertia ad homines pertinere. Prima pietas, 
secunda sanctitas, tertia just it' a aut tequilas no- 
minatur. Id. 3. fin. 22. 73. Nee vero pietas 
adversus deos, nee quanta his gratia debeatur, 
sine eiplicatione naturse intelligi potest. Id. 2. 
Off. 3. 11. Deos placatos pietas efficiet et san- 
ctitas. Lucret. 5. 1198. Nee pietas ulla 'st ve- 
latum saspe videri Vertier ad lapidem atque o- 
mnes accedere ad aras. ^ 3. Item justitia, qua 
dii res hominum regunt, et pro meritis pmnas, 
aut praemia tribuunt, miseros fovent, maios exa- 
gitant, etc. Virg. 2. JSn. 535. At tibi pro sce- 
lere, exclamat, pro talibus ausis Dii, si qua est 
caelo pietas, quae talia curet, Persolvant grates 
dignas, el praemia reddaat Debita. Id. 5. ibid. 
6S7. Juppiter omnipotens, si nondum exosus ad 
uuum Trojanos, si quid pietas antiqua labores 
Respicit humanos, da flammam evadere classi. 
^ 4. Item dementia, mitis animus, et facile mi- 
serans et parcens, piela , tenerezza, compas- 
sione. Domit. apud Sueton. Domit. 11. Permit- 
lite, P. C, a pietate vestia impetrari, ut damna- 
tis liber urn mortis arbitrium indulgeatis. Mar- 
tian. Dig. 48. 9. 5. Patria potestas in pietate 
debet, non atrocitate consistere. Justin. 10. 1. 
4. Darius post nova patern* pietatis exempla, 
interriciendi patris consilium cepit. del pater no 
affetto. V. Stat. 11. Theb. 457. et seqq. — In 
plur. numero Auct. Paneg. ad Maximian. et 
Constantin. 13. Perpetuis profecto pietatibus 
affinitas ista coalescat. Alii aiiter leg. ^ i>. Ro- 
manis Pietas dea fuit, qua? prius sacellum, dein 
templum Romae in foro Oiitorio habuit, ubi po- 
slea Marcelli Iheatrura dedicavit Augustus. Locus 
sacello eidem dea? exsivuendo delectus, ubi me- 
morabile pietatis exemplum editum fucrat (quo 
vero anno, ignotum est) a quadani igoobiSi puer- 
pera, quae, ut Plin. 7. Hist. nat. 36. 36. (.121). et 
F'al. Max. 5. 4. n, ~i. narrant, supplicii causa 
carcere inclusa matre, ibique inertia consumenda, 
quum iinp.'trasset aditum, ajanitore semper ex- 
cussa, ne quid infrrret cibi, deprehensa est ube- 
ribus suis aluns earn, ifestus p. 209. 28. Mull. 
et Solin. I. a med. patrem fuisse tradunl.) Quo 
rniraculo inatris salus doaata (ilia? pietati est, 
ambxquc perpetuis alimentis: et locus ille eidem 
consecratus est deas (V. Mus. Borbon. T. 1. 
tav. 5j. M." autern Acilius GlaDiiu consul ana. 
U. G. DL\HI., quo die cuni Antiocho prospere 
pugnavit ad Thcrmopylas, ut est apud Liv. 40. 
34., temp turn Pietati vovit, quod e»s>tructum pro- 
pe Pietatis sactllum decern post annis dedicavit 
M." Acilius Glabrio Alius ejus, ideinque ante 
ipsum templum statuam equestrem auratain, 
tquao, teste Xit'. loc cit. el f'al. Mm. 2. 1. 
init.. prima omnium in Italia statua aurata fuit) 
patri Glabrioni posuit. Tandem ann. L'. G. IM-I V .. 
loco sacelii, templum Pietatis a'dificatum in illius 



PIGER 

carceris lede narrat Plin. loc. eft., ubi poatea 
Marcelli theatrum fuit, in quo ipsum deas tem- 
plum inclusum fuisse videtur. Ulriusque porro 
templi inter se proximi, turn subterranel car- 
eens, et hypobasis equestris statuee vestigia in- 
geatia paucis abhinc annis ibidem detecta sunt, 
ubi nunc ecclesia est di S. Nicola in carcere, 
ut fuse perstquitui Guattanius in Mem. En- 
cictop. delle antich. di Aoma per il MDCCCXYI. 
p. 17.-23. Ceterum V. Cic 2. Legg, 8. 19. et 11. 
28. et 1. Divinat. 43. 98.; Ovid. 10. Met. 321.; 
et Inscript. apud Orell. 1824. et 3291. — NB. 
De nora. propr. et cogaom. Rom. V. ONOM. 

PlGEO, es. V. P1GET, gebat. 

PlGER, gra, grum, adject. Comp. Pigrior 
et Sup. Pigerrimus I. et II. 1. Pigrissimut 
pro pigerrimus est Tertull. Exhort, ad catt. 
13. — Pigrum putant quidam esse a R«cpdj 
quod Uesych. dpyaXsov interpretalur, h. e. dif- 
ficilem, molestum, quasi difflcile moveatur. Cerle 
est a piget, et est qui aliquid facit invito animo, 
segnis, tardus, c'xvjjpoc., p'a^u/ioc, a'pyc'? (It. che 
fa rr.alvolentieri, pigro, tardo, accidioto; Fr. 
paresseiu;, lent, indolent; Hisp, perezoso, tar- 
do, lento; Germ, ungern oder mit Verdrust 
an etwas gehend, verdrossen, trag, faul; 
Angl. slow, lazy, inactive, dull, slothful, slug- 
gish, listless). 

I.) Proprie, piger est quern aliquid facere 
t8?det, qui aliquid facit segre, invito animo, se- 
gnis. Ccelius ad Cic. 8. Fam. 1, Ad Utteras 
scribendas pigerrimus. Liv. 21. 25. Gens piger- 
rima ad militaria opera. Seneca 3. Ira 3, Ad 
conatus niagnos pigrum inertemque Ueri. Ilorat. 
1. Sat. 7. 17. discedat pigrior, ultro muneribui 
missis. — Cum Infmito. Horat, 1. Sat. 4. 12. 
piger scribendi ferre laborem. — Cum Genitivo. 
Id. 2. Ep. 1. 124. Militias piger et mains. 

II.) Translate. ^ 1. Universim est tardus, 
lentus;et latissime patet. — a) De boraiuibus. 
Cic. 7. Fam. 17. Interdum piger, interdum li- 
midus in re militari videbare. Martial- 3. 67. 
pueri Vatreno Eridanoque pigriores. — Hue per- 
tinet et iliud Tac. Germ. 14. extr. Nee a rare 
terram, aut exspectare annum, tarn facile pmua- 
seris, quam vocare hostes et vulnera meieri: 
pigrum quia immo et iners videtur, sudore ad- 
quirere, quod possis sanguine parare. — Et Cum 
Geniiivo. Sil. It. 14. 264. Non lierbesos iners, 
uou Naulocba pigra pericli Sederunt. — 6) De 
pondere est gravis. Claudian. 2. Laud. Stilich. 
355. Elephanti pigra moles. Ii. e. gravis. — c) 
De aquis est immolus, aut lente Oueos. Ovid. 4. 
Pont. 10. 61. stagno similb pigraeque patudi. 
h. e. immotas, staati. Colum. 7. It. R. 8. 4, 
Pigro humore defluore. h. e. spisso et lento. 
Plin. 3t. Hist. nat. 3. 21. (31). Stagnantes 
(aquas) pigra«que merito damnant. Tac. Germ. 
45. Mare pigrum ac prope imtnotuin. Id. Agric, 
10. Mare pigrum et grave reiniganiibus perhi- 
bent. — Et cum Geniiivo. Sit. It. 15. 504. 
Serpit Arar per rura pigerrimus und». — d) 
Hinc de tempore el de iis, quae ad tempus re- 
foruatur, et est iongus. Ilorat. 1. Ep. 1. 21. 
piger annus Pupillis, quos dura premit custodia 
matrum. h. e. longus. Sic Ovid. 2.* Fail. 727. 
Dum nos difticilis pigro tenet Ardca s bello. — 
Rursus Horat. 1. Od. 22. 17. Pone me, pigris ubi 
nulla campis Arbor aestir* recreatur aura, h- e. 
perpetuo frigore obsilis, atque adeo sterilibus. 
Colum. 2. ii. R. 18. 3. Pigriora simt isla re- 
media, quum sit eflicacissimum de inlcgro locum 
exarare. % 2. Metonymic*, vel active, «stpigros 
i'aciens; et usurpatur — a\ Sfrpe de frigore i,V. 
Charia. 4. p. 244. Putsch, et Uiointd. *. p. 
454.); hinc f'irg. 4. G. 259. apes aontlacto 
frigore pigii«. Luc.ret. 5. 7S6. Tandem bruma 
nives adl'ert pigrumquf rigorem, Prodit v biems. 
Ov LI. 3. Amor. 6. 92. ton lis habcJ' xnstar 
ptuxidmquc nivesque solutas, fjuas tibi <U villas 
pigra rn mist rat hi ems. Tibull. 1. 2. 29. pigra 
ITigora. — b) De aliis. Catull. 63. 37. Wger 
sopor. Tibull. i. 11. 40. Pigr* senecla. ,^ 3. 
Item est otiosus. Stat. I. Sil*-i. 57. pigra. vita. 
h. e. otiosa. Ovid. 2. Amor. 3. 1 4. In oig» i est 



PIGET 

pigro forma perire situ. ft. e. quse nee amet, nee 
atnetur. Martial. 10. 104. Pigrum aiiquem fa- 
cere, ft. e. otiosum reddere, et securum a labore. 
^ 4. Item tristis. Martial- 2. 11. Piger vultus. 
ft. e. demissus, torpens, rocestus. Sic Apul. 4. 
Met. Rex olim beatus, alTatu sanctaj vaticiaatio- 
nis accepto, piger trislisque retro domum per- 
git. Alii leg. pigens, ■ — NB. Ingerere pigros 
in os senatoris , apud Senec. 2. Benef. 12. 
extr V. EPIGRUS. 

PfGET, gEbat, guit et gttura est, gere, impers. 
•2. De forma pers. Pigeo V. in PUDET init. — 
Pepiaat, dpyjuxta$ pro pigeat quasi a pepigo, 
usurpat Varro apud IS on. p. 176. 18. Merc. Sed, 
n Petrulie, ne meum taxis librum, Si te pepigat 
hie modi Ecsena tills. At Oehlerus conjecit legen 
dum defigat collato Pers. 5. 16. — Part, Pigens 
V. in voc. praeced. II. 4.; Pigendus (ita ut sit 
verbum pers.) upud Propert, 4. 1. 76. aversus 
Apollo Poscitur in vita verba pigenda lyra. — ■ 
Piget est idem ac taedet, molestum est, dolorem 
a (Terl, [iexap.iy.si, xaToxvto (It. rincresce, viene 
a noja; Fr. etre fache, mecontent de;- Hisp. 
ser enfadado, descontento, desgustado; Germ. 
cs ist verdriesslick, erregt Cnlust oder Mis- 
smuth oder }P~iderwiUen, es verdriesst mich, 
macht mich missmuthig ; Angl. it grieves, re- 
pents, or pains, it is irksome or troublesome). 
I.) Proprie. — a) Cum Accus. persona; et 
Genit. rei. Accius apud Cic. 1. Divinat. 31. 66. 
Mea mater, tui me miseret, mei piget Id. apud 
yon. p. 424. 3. Merc. Dolet pudetque Grajum 
uie et vere piget. Turpilius apud eumd. ibid. 
Pudet, piget mei me. Ter. Adelph. 3. 3. 37. Fra- 
tris me quidem pudet pigetque. Ubi Donatus: 
Pudet quod turpe est, piget quod dolet. Sic Non. 
p. 123. 28. Merc. Pudet verecundise est, piget 
pcenitentiae. Tac. 15. Ann. 25. Et Corbulo-ge- 
renda? rei pra-.Qcitur, ne cujus alterius inscitia 
peccaretur, quia Pasti piguerat. Sail, Jug. 4, 
extr. Dura me civitatis morum piget tsedetque. 
Cic. Dom. 11. 29. Ut me noo solum pigeat 
slultitiae meae, sed etiam pudeat. — b) Cum 
Accus. couarauni, vel Nomin. Plaut, Pseud. 1. 
3. $7. Nimio id quod pudet, facitius fertur, quam 
illud, quod piget: Non dedisse, istum pudet; me, 
quia noa accepi, piget. Ter. Meant, prol. 18. 
Factum esse id noa negat, neque se id pigere. 
Id. Phorm. 3. 3. 21. Ne quid plus minusve 



— 710 



FIGNUS 




ferunt, si (equi) deambulen! inter pigrnentarios; 
quia odores diversi latentcr puhiionibus prosunt. 
h. e. in mezzo alle officios dei projumieri. 
Scribon. Compos. 22. Collyrium ex lacte ipso 
papaveris capitum fit, non ex succo foliorum 
ejus, ut pigmentarii institores ejus rei cumpertdii 
causa faciunt. Firmic. 8. Matlies. 27. a med. 
Tuiarios faciei, vel pigmentarios, seu pbarma- 
copolas. Fulgent. Exposit. sermon, antiq. n. 
43. Myropol* sunt, qui ungucnta vendunt, m 
cunt pigrneQtarii. Inscript. apud I/enzen. 5080. 

DIS MAN. O. FA3SO THBOCONO PIGMBNTARIO NEGO- 

tiaisti ssyviLis isdbm < h. e. idem) *d statvam 

FLANCI FAB [A NOBIXIS PATRONO OPT IMO- FECIT ET 
SIB1. 

PIGMENTATCS, a, um, particip. ab inusit. 
pigmento : imbellettato, TtspapLucxw/Lisvo; pig- 
mentis ornatus. Ter full. Cull. fern, in fin. Ta- 
liter pigruentatae Deum babebitis arnatorem 
Prudent. Hamartig. 316. Quas (illecebras) 
pigmentato meretrix jacit improba crine. 

PIGMENTUM, i, n. 2. a sup. pictum verbi 
pingo, c in g converso, adbibetur fere in plur 
Dumero, et significat colores pictorum, vctiipa 
ra (It. colori: Fr. matiere color ante, couleui 
pour peindre; Hisp. materia colorante, coloi ; 
Germ, der Fdrberstoff, d. Farbe; Angl. pain 
ters' colours, paints, pigments). 

I.) Proprie. ^ 1 - Generatim. Cic. 1. Divi- 
nat. 13. 23. Aspersa temere pigmenta in tabu- 
la oris Iraeamenta efticere possunt. Plin. 35. 
Hist. nat. 11. 42. (150). Vela in cortinam pig- 
menti ferventis mersa, post momentum oxtra 
huntur picta. — Joculariter Plaut. Epid. 5. 
1 . 20. Quern Apelles Zeuxisque duo piagent 
pigmentis ulmeis. ft. e. virgis ulmcis utentur ad 
corpus meum sanguine pingendum. ^ 2. Spe- 
ciatim sumitur pro unguento, quo mulieres u 
tuntur ad venustandam faciem, qualis est ccrus- 
sa aliique id genus fuci, quibus cuti candorem 
et ruborem inducunt, belief to, liscio, tti/xa;. 
Plin. 16. Hist. nat. 43. 84. (233). Nuper por- 
tentosis iugeniis principatu Nerouis inventum, 
ut pigmentis (jestudo) perderet se. ^ 3. Item 
speciatim quaudoque accipitur pro succo herba- 



faxit, quod uos post pigeat. — c) Cum Infinite rum, unde pigmenta fiunt et pharmaca. Fi> mic. 

Sail. oral. Philippi contra Lepid. circa med. " " -- -- 

Nisi forte pudet, aut piget recte facere. Id. Jug. 

100. extr. Nam postea quae fecerit incertum 

habeo, pudeat magis, an pigeat disserere. Tac. 

1. Mist. 55. Insila mortalibus natura, propere 

sequl, quae piget incboare. Apul. i. Met. Ne 

pigeat te, vel teedeat reliqua perteiere. Petron. 

Satyr. 127. Neque eaim me piguit quaerere. Sil. 

It. 7. 173. Nee pigitum parvosque lares, bumilis- 

quc subire Limina calicolam tecti. Castricius 

apud Gell. 13. 21. Pigitum est, cinctos saltern 

esse et paenulatos? — d) Absolute- Cic. Brut. 

50. 188. Oratlone multitudo ad misericordiam 

inducitur, ad pudendum, ad pigendum. 

II.) Translate. ^ 1. Ponitur pro poenitere. 
Justin. 12. 6. 5.P08lquam in irae locum succe.ssit 
a?slimatio, pigere eum facti coepit. Apul. 7. Met, 
Profecto vos hujus omnis injuriee pigeret. Paul. 
Diac. p. 212. 6. Midi. Pigere interdum pro 
tardari, interdum pro poenitere poni solet. ^ 2. 
Item pro pudere. Liv. 8. 2. extr. Adrersus hac 
responsum anceps datum, quia fateri pigebat, 
in poteslate sua Latinos jam non esse, timebant- 
que, ne arguendo abalicnarent. Apul. de Mag. 
Hie etiam pro sua gravitate vitiu mihi vertebat, 
quod me nee sordidiora dicere honeste pigeret. 
PIGMENT ARlCS, a, um, adject, et 
PIGMENT AnfUS, Hi, m. 2. absolute, substan- 
livorum more, chi vende colori, speziale, dro- 
ghiere, profumiere, qui pigmenta vendit, item 
medicaments, aromata, urjguenta. Gloss. Philox. 
Pigmentarius, •^tauaxo^a'Xtje , fapuaxoitdikrjq , 



8. Mathes. 17. Marsi erunt, vel qui venenis ex 
herbarum pigmentis confectis salutaiia suleant 
hominibus remedia cornparare. Casl. Aurel. 2. 
Acut. 9. ». 46. At si venter strictus fuerit, aloes 
jubet dari-cum aqua ante cibum.-Credibile au- 
tem, ad ejus pigment! in stomacho effect um 
sensum, accurrere materiam. Plin. Valerian. 
2. 31. Spuma? argenti (unciam) unam, turis 
unam, ceraa punicae sex, adipis anserini sex (sa- 
me). <.oniicies sic : omnia pigmenta simul teres 
cum vino veteri austero sicut collyrium. Adde 
eumd. ibid, paullo post. Sic Firmic. 3. Mathes. 
14. Pigmenta medicinalia. — Similiter Pallad. 
6. R. M. 9. Caseo qualeincumque etiam sapo- 
rem velis efficere, poteris, adjecto, quod elege- 
ri«, condimentu, seu piperis, seu cujuscumque 
pigment! 

II.) Figurate dJcitur de coloribus rLetoricis, 
idest de exornationibus. Ctc. 2. Att. 1. Meus 
autem liber totum Isocratis /xupoSr^xcov, atque 
omnes ejus discipulorurn arculas, et nonniriil 
etiam Aristotelia pigmenta consumpsit. Id. 
Brut. 87. 298. Volvendi sunt libri Catonis : in- 
telliges nihil illius lineamentis, nisi eorum pig- 
mentorum, qu* toventa nondum erant, florem 
et colorem defuisse. — Item de ornamentis ina- 
nibus, de rnendaciis, de fraud ibus. Nam ejus 
qui pingitur, non est naturalis color, sed arti- 
licialis. Cic. 2. Orat. 45. 188. Tam integne 
sententine, tam verse, tarn nova-, lam sine pig- 
mentis fucoque puerili. 

PIGNfiRATlClUS et pignoraticius, a, um, 



pupo*MXT,«. Vox est adjectiva. Cic. 15. Fam. j adject, ad pignus pertinens. Pompon.' Dig. i3. 
17. Altius pigmentarius valde gaudebat, etc. 7. 6. Pigm-raticius fundus, ft. e. qui pignori 
Martian. Dig. 48. 8. 3. Ut pigmentarii, si cui te- l datur, impegnato, ipotecalo. lip. ibid. leg. 1. 



pigneralicia actio, h. e. quae datur creditori rem 
*ibi oppigneratam repetenti adversus debitorem. 
Id. ibid. 39. 2. 15. a med. Pigneralicius cre- 
ditor, h. e. qui sub pignoribus crcdidit. Id. ibid. 
13. 7. 24. et. 36. Pigneraticium judicium, ft. e. 
quod de pignore instituitur. 

PIG NE RATIO et pignoratio, on is, f. 3. actus 
pienerandi, pignus. Cajus Dig. 20. 1. 9. Quod 
emptionem venditionemque recipit, etiam pigne- 
latiouern potest recipere. 

PIGNER.iTOR ef pignorator, oris, in. 3. s've- 
X>?<xctt)';, qui pignus accipit. Cic. 5. ferr. 11. 
27. Quum in bis quidem rebus omnibus publi- 
canus petitor ac pignerator, noa ereptor neque 
possessor sol eat esse. 

PIC NER ATI'S, a, um. f r . voc. seq. et PI- 
GNEROR. 

PIG NERO, as, avi, a turn, are. a. 1. Part. Pi- 
gneiatus I. et II. 1.; Pignerandus I. — Pigne- 
rare, ab antiquo pignera pro pignora, est rem 
pignori dare, uiroTj'&eftat (.It. dare in pegno, 
impegnare; Fr. engager, met be en gage, don- 
ner en gage; Uisp. empenar, dar 6. dexar al- 
guna cosa en prendas; Germ, verpfanden, 
zum Pfand geben, versetze.n ; Angl. to pawn, 
pledge). 

I.) Proprie. Sueton. Htell. 7. Ulque ex aure 
matris detractum unionem pigneraverit ad iti- 
neris impensas. Modestin. Dig. 41. 5. 5. Si rem 
quam tibi pigneravi, subripuero. Liv. 29. 36. 
extr. Q.uim absentes damnati essent, corporibus 
subtractis, buna tan turn, qua; publicari poterant, 
pigneranda poftn» pnebebant. ft. e. relinquebant, 
ut iis publicaodis penna sumeretur, da conftscar- 
si. Juvenal. 7. 73. Cujus et alveolus et Icenam 
pignerat Atreus. ft. e. Rubrenus pocta (de quo 
senno est) dum Iragrediam de Atteo scribit, co- 
gitur ob paupertatem alveolus et lamam pignori 
dare. Itaque perperaru quidam hoc loco pigne- 
raie accipiuut pro pignus capere. C'lp. Dig. 40. 
5. 24. ante med, Si quis servo pignerato dire- 
ctam libertatem dederit. et ibid. 46. Ancillam 
suam pigneratam maaumiltere. 

II.) Translate. ^ 1. Metapbora ducta a supe- 
rior! paragr. Liv. 24. 1. V c iut obsidibus datis 
pigneratos habere animus. ^ 2. Est etiam ge- 
neratim pignore obligare, devincire. Apul. 3. 
Met. Tuumque mancipium irremunerabili be- 
ne (icio tibi perpetuo pignera. Xazar. Paneg. 
ad Constantin. 35. Quuin «x omnibus provinciis 
optiioates i iros curi;e tuae pigoeraveris. ft. e. ad- 
dix.Tis. — Uoc sensu dixeie etiam pigneror de- 
ponentis forma, ut Gell. 18. 12. extr. et Pri- 
scian. H. p. 799. Putsch, adnotarunt. V. vocem 
seq. 

PIGNEROR. aris, atus sum, ari, dep. 1. Part. 
Pigneralus 1. - Piguerari est pigaus capere, 
ingaggiare; sed occurrit translate tantum et 
^ 1. Est obnoxium sibi reddere. Cic. 14. Phil. 
12. 32. Mars ipse ex acie forlissimum quernque 
pignerari solet. ft. e. sibi asserere, vindicare, ve- 
luti in pignus accipere: itaque sensus est, for- 
tissimum quernque primum in prrelio occumbere 
solere. Id. fragm. apud Non. p. Ml. 32. Merc. 
Sed ut plurimas et max! mas nostri animi, in- 
genii, consilii parte ipsa (patriat sibi ad utili- 
tatum pignerarelur. ft. e. vindicaret. Sueton. 
Claud. 10. extr. Primus Caesarum lidem miii- 
tum etiarn pnemiu pigneratus. ^ 2. Item est 
tamquam pignus accipere. Ovid. 7. Met. 620. 
sint ista, precor, felicia mentis Signa tuae, dixi: 
quod das mihi , pigneror omen. ft. e. accipio 
tamquam pignus, et Odem tuae in me voluntatis. 
PIGNOrISCApIO, onis, f. 3. seguestro, quasi 
captio pignoris, Calo apud Gell. 7. 10. Pigno- 
riscapio ob ;es mililare, quod ass a Iribtino ae- 
rario miles accipere debebal, vocabuium seorsum 
fit. 

PIGN(5SA. V. voc. seq. in It. 
PIGNUS, oris ef ^ris, n. 3. Pignosa pignora, 
eo rnodo, quo Valesii, Auselii etc. dicebantur. 



PIGRE 

Festus p. -213. 11. Mull., ubi mallet foss. ia 
Etymol. legi pignesa quia et pignera olim di- 
clum fuit, ut Priscian. docet 6. p ; 721. Putsch. 
— Quod ad etymon perlinet, Cajus Dig. 50. 
16. 238. a pugno dictum putat, quia quae pi- 
gnori dantur, manu traduntur: alii a pango 
derivanl, quia paclione pignus traditur. Utraque 
notatio Forcellino nimis longe peti videtur. 

Cclerum pignus est id, quod alter t datur, ut 

sit securus Tel de re sua nobis tradita, vel de 
re aut opera nostra ei promissa, uiroSV*^ (It. 
pegno, gaggio, ostaggio; Fr. gage, nautissemenf, 
Hisp. p'renda; Germ, das Pfandnehmen ; Angl. 
a pawn, pledge, gage, mortgage). 

I.) Proprie. 5 1. Generatim. Plant. Pseud. 
1. 1. 84. ca. poles nunc rautuam Drachutnam 
mihi unam dare, quam eras reddam tibi ? pssvd. 
Vix bercle opino, etsi me opponam pignori. Ter. 
Fhorm. 4. 3. 56. Ager oppositus est pignori ob 
decern minas. V. OPP0NO,et in fin. hujus pa- 
ragr. Coes. 1. B. C. 39. A trifiuais milium 
centurioaibusque muluas pecunias sumpsit; bas 
eiercitui distribuit: quo facto, pignore animos 
centurionura devinxit, et largitioae redirait mi- 
litum voluatates. Papinian. Dig. 21). 1. 1. Ser- 
vum pignori dare, et mox. Quum prasdium pi- 
gnori daretur, nom'raatim, ut fructus quoque 
pignori assent, convenit. et ibid. 3. Rem aliquam 
pignori obligare. et ibid. 2. Fidejussor, qui pi- 
gnora, vel hypothecas suscepH, atque ila pe- 
cunias solvit. Paul. ibid. 28.; et Tac. 3. Hist. 
65, Rem alicujus pignori accipere. Cajus Dig. 
13. 7 1-2. Sub pignoribus mutuas pecunias ac- 
cipere. Papinian. ibid. -20.4.2. Habere aliquid 
pignori. Pompon, ibid. 4. Liberare pignus a cre- 
dilore. Martian, ibid. 5. 7. Reddere pecuoiam, 
et pignus recuperare. Ulp. ibid. 43. JJ. 2. Pi- 
gnoribus cavere alicui. Id. ibid. 13. 7. 27. Au- 
rutn pignori apud aliquem ponere. dar in pe- 
qno. impegnare : quod ssepius probati scriptores 
opponere dicunt. 5 2. Speciatim est etiam pi- 
gnus, quod magistrates capil contumaciam vm- 
cendse causa, ut si v. gr. senator per viatorem 
accitus venire in senatum recusavent, vel in 
seaatu contra magistratum oblocutus fuent, etc. 
Liv. 3. 38. ad jin. Dimissi circa domos appa- 
ritores simul ad pignora capienda sciscitandum- 
que sum consulto detrectarent. Adde eumd.. 
37. 51 .Cic 3- Orat. t . 4. Hie quum Philippo quasi 
quasdam erborum faces admovisset, non tulit 
ille, el graviter exarsit, pignoribusque ablalis 
<;rassum instituit coercere. Id. 1. Phil. 5. 12. 
Sen a to res pignoribus cogere. — Pignora cce- 
dere, conciderc, est pignora contumaci ablata 
a magistraiu distrabere, sub hasta vendere, con- 
sumerc. V. C/EDO. Crassus apud Cic. 3. Orat. 
1. 4. An tu, quum oraaem auctoritatem universi 
ordinis pro pignore putaris, eamque in cons- 
peciu populi R. concideris, me bis pignoribus 
cxistimas posse terreri? Non tibi ilia sunt cx- 
denda, si Crassum vis coercere : base tibi est ex- 
cidenda lingua, etc. Hinc sua pignora ccedere, 
sibi ipsi damno esse, seipsum kedere: prover- 
bialis Iocutio. Tibull. 4. 13. 17. Quid fac»0 de- 
mens? heu heu mea pignora csedo. Sunt qui 
leg cede: sunt qui credo: sed cxdo ex Crassi 
verbis satis Onnatur. f 3. Est el aliud pignons 
genus, quod praBtorium dicitur, quum creditor, 
aut fideicommissarius in possessioaem rei a pr«- 
tore mittitur, ejus servacdae causa. Ulp- ®t>9- 
13. 7. 26. et Paul. ibid. 41. 5. 12. etc. ^ 4. 
Item de obsidibus, vadimonio, et similibus. Liv. 
9. 15. Equilibus recuperalis, quos pignora pacts 
custodiendos Luceriam Samniles dederant. Id. 
33. 22. Oppidotura paucorum ac vicorum falsas 
et in tempus simulatas, sine ullo pignore, dedi- 
tiones facta* esse, et 28- 34. Se neque arm* "* 
adempturum, quippe ea pignora timentium re- 
bcllionem esse. Cic. 1. Alt. 19. 3. Una voce 
senatus frequens retinendum me in urbe censuit. 
Hoc idem post me Poropejo accidie ut nos duo 
quasi pignora reipublica; retioeri videremur. 
Sutton, Aug. 21- Jurare {barbaros) coegit, man- 
suros se in fide ac pace, quam peterent; a qoi- 
buidam vero novum genus obiidum, feminas, 



— 71 i — 

exigere tentaverit,, quod negligere raarium pi- 
gnora sentiebat. Liv. 5. 42. Non omnia concre- 
mari tecta, ut, quodcumque superesset urbis, id 
pignus ad flectendos hostium animos haberent. 
Ovid. 6. Fast. 445. Pignora virgineis falalia tol- 
lite palinis. h. e. Vestam. ^ 5. Item pignus dici- 
lur id, quod deponitur ab iis, qui simul de rt 
aliqua decertant, ut sit victoris, scommessa. 
Plaut. Epid. 5. 2. 34. Da pignus, ni ea sit filia. 
et mox. Ni ergo matris filia est, in raeum num- 
miim, in tuum talentum pignus da. h. e. ut ego 
rtummum amittam, tu talentum. Pirg.S. Ecl.Zf. 
Gertare pignore cum aliquo. scommettere. Sic 
Catull. 44. 4, Quovis Sabinum pignore esse con- 
tendunt. h. e. parati quamvis pecuaise suinmam 
pignori opponere. Adde Pkcedr. 4. 20. Gell. 5. 4. 
Contra librarius in quod vis pignus vocabat, ni 
in una uspiam littera delictum esset. (Jlii leg. si 
in una nuspiam.) h. e. provocabat ad quodvis 
pignus deponendum. Ovid. 1. Art. am. 168. Et 
q merit, posito pignore, vincat uter. Vol. Max. 
4. 3. n. 3. extern. Pignore cum quibusdam po- 
sito, an posset etc. et mox. Ponere pignus cum 
aliquo de re quapiam. ^ 6. Jurisconsult! pi- 
gnus dicunt quemvis contractu™, in quo pigaus 
detur. Hinc apud eos, coutrahere, Gnire, solvere 
pigaus. Ulp. Dig. 13. 7. 1. et ibid. 20. 6. 3. etc. 
II.) Translate. 5" *• Abstracte pignus dicitur 
quidquid facil ad continendum in officio, fidera 
alicujus rci faciendam, aut retinendara, aut obli- 
gandam^ pegno } sicurezza, prova. Cic. 1. Phil. 
•2. 4. Magnum pignus ab eo reipublicse datum, 
se liberam civitatem essr velle, quum dictatoris 
nomen sustulisset. Id. Cael. 32. 78. Ha bet a M. 
Ccelio respubl. duas accusationes, vel obsides pe- 
riculi,vel pignora voluntatis. Plin. 19. Ep. 11. 
Tanlam mihi post consulatum reverentiaro pr»- 
slat, ut publicae necessitudinis pignora privatis 
cumulet officiis. Cic. 13. Phil. 3. 6. Nee pro 
his libertatem, sed pro Hbertate hac projicias, 
tamquam pignora injuriae. h. e. taraquam pi- 
gnore injuri* subeundas; quia dum vis fortu- 
nes ct vitam servare, fis obnoxius certa? servi- 
tuti. Tac. 3. Hist. 72. Scdes Jo vis Opt. Mai. 
auspicato a majoribus pignus imperii condila. 
et 4. ibid. 61. Pauci centurionum reservaotur, 
pignus societatis. et ibid. 57. Militum emebantur 
animi, ut pignus tanti sceleris nece aut vinculis 
legatorum daretur. Curt. 6. 7. eitr. Dextram 
ei reconcUial* gratia; pignus obtuiit. — Item 
cerium argumentom, signum. Sever. JEtn. 45y. 
Certaque Ventura pra;miltit pignora flammse. 
Ovid. i. Met. 38. Pignora da, genitor, per qu.-e 
tua vera propago Credar. Id. 2. Art. am. 378. 
Ardet, et in vultu pignora mentis ha bet. Ph&dr. 
5. 5. Turpemque aperio pignore errorem pro- 
bans etc. Grat. Cyneg. 232. Nee levem praedam, 
a-ut propioris pignora lucri Amplexus. h. e. certa 
rei eventura signa. ^2. Concreto, uti ajunt, sen- 
su pignora sunt — a) filii et nepoles, quia con- 
jugalis amoris et fidei vinculum. Propert. 4. 
11. 69. Nunc tibi commendo communia pignora, 
natos. Ovid. 11. Met. 542. subeunt illi fratres- 
que, parensque: Huic cum pignoribus domus. 
Id. Heroid. 6. 121. prolemque gemellam, Pi- 
gnora Lucina bina favente dedi. Id. 3. Met. 
134. Tot natos natasque et, pignora cara, ne- 
poles. Stat. 2. SUv. 1. 86. adscita pignora. fi- 
gliuoli adottivi. — b) Item parentes, fratres, 
uxor, cognali. Plin. 1. Ep. 12, Habens filia m, 
uxorem, nepotem, sorores, interque tot pigno- 
ra veros amicos. Quintil. 6. 1. 33. Quare et 
obsecralio ilia judicum, per carissima pignora, 
utique si et reo sint iiberi, conjux , parenles, 
utilis erit. Tac. 12. Ann. 2. Uaudquaquam 
novercalibus odiis usura in Britannicum et Octa- 
viarn, proxima suis pignora. Id. 15. ibid. 36. 
TJt in privatis necessiludinibus proxima pignora 
praevalerent, Ha populum Romanum vim pluri- 
mam habere. Id. 16. ibid. 26. Ne in conjugem, 
in familiam, in cetera pignora ejus sseviret. 
■| 3. I)c surculis insitis, qui aunt quasi filii ado- 
ptivi. Pa}lad. de insit. 109. Necnon et citrei 
paliuntur mutua rami Pignora, quae gravido 
cortlce morus alit. 



PILA 

Homonym. Quomodu pignus ab hypothec a 
differat, in ea voce dictum esi. 

PIGRE, adverb. Cotnp. Pigriiu. — i-jgi'e est 
segoiter, tarde, pigramentb, lentamenU, imi r 
pw$. Colum. 1. R. R. b. 3. Pigre ac ssgniler agt- 
re. Seneca 3. Ira 17. Pig re ia servitatsm trans- 
iens. Plin. 10. Hist. nat. 34. 52. (105), Pigrm* 
intrante femina ad pultos. Lucan. b. 434. alto 
torpore ligatse Pigrius irc.nutis hssere palndibus 
undas. 

PtGREDO, Inis, f. 3. idem ac ptgriiia. F'ulgat. 
inter pr. Prov. 19. 15. Pigredo immittit sopo- 
rem ; 

PIGREO, es, ere, n. 2. essere pigro, piger 
sum. Ennius apud If on. p. 219. 12. Merc. Post 
astate pigret sufferre laborem. Accius ibid. Oinnes 
gaudent recte facere, mali pigrent. Ubigue. al. 
aliter leg. 

PiGRESCO, is, ere, n. 3. divenir pigro, %x- 
ToxveM, fio piger, vel lentus. Plin. 18. Hint, 
nat. 18. 47.(167). de NUo. Mox pigrescit, in 
Virginem transgresso sole. Pegct. I. Milit. 4. 
Saltus el cursus anl« lenlanuus est, quam cor- 
pus aelate pigrescat. Theod. Priscian. I. 2. part. 
t. c. 8. Hydrophobici pigrescunt ad omnia. Am- 
bros. 6. Hexcsm. 3. Nee desidia corporis ani- 
mique pigrescere. Auguslin, Ep. 58. Pamma- 
chio. Sic enira extero facto fieri posse ia Africa 
credent, quod forte dum putent fieri non possa, 
pigrescunt — Part. Pigrescens est apud f'enanl. 
fit. S. Martin. 1. 26. Faece gravis, sermone 
gravis, ratione pigrescens. 

PlGRlTAS, atis, f. 3. pigrilia. Gloss. Lai. 
Gr. Pigritas, dpyia. 
PIGRlTlA ae, f. 1. et 

PIGRlTlHS, ei, f. 5. tarditas, ignavia, negli- 
gcnlia, oxvia (It. pigrizia; Fr. paresse; Hisp. 
pereza; Germ. die. Trdghe.it, Uerdrossenheit; 
Angl. slowness, slothfulness, laziness, inacti- 
vity, dulness). 

I.) Proprie. Cic. 4. Tusc. 8. 18. Pig r ilium de- 
fiixiunt, metura consequeotis laboris. Id. 1. Off. 
29. 102. Ut appetitus rationi obediant, eamque 
neque prascurrant, nee propter pigriliam aut 
jgnaviam deserant. Id. 16. Att. 15. Noli putare, 
pigritia me facere, quod non mea manu scri- 
bam. Petron. Satyr. 85. Pigritiamve recedendi 
imposuerat bilaritas longior. Liv. 54. 42. extr. 
Nov et fugientes texit, et Romanis pigritiem ad 
sequendum ignotis locis fecit. Martial. 11. 79. 
Arguiraur lentas crimioe pigritia. — Ingenua 
Purina apud eumd. 12. 4. est honestum otium. 
II.) Translate. Seneca Frovid. 3. ante med. 
Conchyliis superi atque infer, maris pigriliam 
slomachi nauseantis erigere. h. e. ostreis. 

PIGRlTOR, aris, atus sum, ari, dep. t. [re- 
quentat. a pigror. Gloss. Gr. Lat. v £}xv?)oa, 
pigritalus sum. Fulgai- interpr. Act. Apost. 
9. 38. Ne pigriteris venire usque ad nos. 

PIGRO, as, 5vi, atuin, are, n. 1. piger sum, 
tardo, idem ac pigror. iV T <m. p. 153. 31. Merc. 
exponit retinere. Accius ibid. Meliu' st pigrasse: 
nam properasse est nefas. Id. ibid. Sed cur 
propter te pigrem haec, aut hujusce dubitem 
parcere capilt? Lucret. 1. 410. Quod nisi pigra- 
ris, paullumve recesseris ab re. pro pigraveris. 
Polest cliam esse a pigror, aris: V. vocem seq. 
PIGROR, Sris, ari dep. 1. tardare, oxve'u, per 
pigriliam cunctor, moror, tardo, diflero. Cic. 
14. Att. i. Tu, quffiso, quicquid novi, sciibere 
ne pigrere. , 

PiGROR, oris, m. 3. pigritia. Lucilius apud 
Non. p. 219. It. Merc. Languor et oppressil, 
pigror, torporque quietem. 

plGUUS, a, urn, adject, quem piget. Agnosci- 
lur a Prisciano 4. p. 635. Putsch., sed sine 
exeinplis. 

PlLA, hb, f. 1. (quae ratio p. e habita etymi noa- 
nullis videtur esse a j«Xo» stipo, denso; aliis 
vero rectius a pinsere vel pisere per jyncopen 
pro pisula) est mortarium, vas ©reum, lapideum 
aut ligneum, in quo aliquid piositur et com- 
minuitur, 6*XfW«, <"y^> *w«t« ( u - morta )°'> J r « 
mortier a piler ; Hisp. mortero; Germ, der 
Mvrser; Angl. a mortar). 



PILA 

I.) Proprie. Cato R. R. 14. Pilam, ubi triti- 
cum piasaat, unam. Plm. 18. Hist. nat. 11. 

29. (112). Zea granura tunditur in pita lignea, 
ne lapidis duritia conterat. Colur.i, 12. R. R. 
53. 3. Aromata in pila quam mundissime cou- 
tundilo. Ouid. lb. 573. Aut, ut Anavarchus, 
pila rainuaris in alta, Ictaque pro solidis fru- 
gibus ossa sonent. 

11.) Translate. ^ 1. Pila est structura erecta 

ia modum coluraoa, ad aliquid fuiciendum, pi* 

lastro, piliere, xiw. Differt a columna, qu* uno 

scapo constat, la. e. lapide oblongo perpetuo: 

pila vera structilis est pluribus lapidibus aut 

lateribus. Paul. Diac. p. 204. 9. Mull. Pila, 

qua parietem sustentat, ab opponendo dicta. 

Post. putat legendum ab oppilando, h. e. sti- 

pando, urmando. Doderlinius vero, Latein.Syn- 

onym. vol. 6. p. 269,, putat pilam hoc sensu 

ease per syncopea pro pigula a pango, pepigis- 

se. Ceterum Inscript. apud Gruter. 711. 3. et 

Smet. 139. 1. pixje strvctixrs h. Vitruv. 6. 11. 

Eorum parietes, pilas, column* ad perpeadicu- 

lum collocntur. Id. 2. 8. a med. Pilis lapideis, 

■tructuris testaceis altitudines exstructa. Horat. 

1. Sat. 4. 71. Nulla taberna meos habeat, neque 

pila libellos. h. e. venales non sint inei libelli; 

nam, ut ait ad bunc locum Aero, bibliopola 

staliones vel armaria circa pilas, vel columnas 

habebaot. Catull. 37. I. Salax taberna, a pilea- 

tis nona fralribus pila. h. e. nona a Castoris et 

Poliucis templo taberna; quae a numaro pilarum, 

quibus a proximis distinguebatur, nomen habet. 

Martial. 7. 61. Nulla catenatis pila est pracin- 

cta lagenis. Nepos Alcib. 4. Ejus devotionis exem- 

plum in pila lapidea incisum. Seneca 6. Quast. 

■nat, 30. Pilas operibus subdere. Liv. 40. 51. 

Locavit pilas poutis ia Tiberim: quibus pilis for- 

nices post aliquot annos locaveruat iraponeados. 

PUn. li. Hist. nat. 10. 10. (23). Apes ruenf.es 

ceras fulciunt, pilarum intergerivis a solo forui- 

catis. ^ 2. Item saxea moles, qua prastruitur 

litori ad frangendarn undarum vim, molo, evSo- 

W-X^i £J<w conficieadae et in mare jacien- 

d* Vitruv. 5. 12. rationem docet. Virg. 0. /En. 

711. Qualis in Euboico Bajarum litore quondam 

Saxea pila cadit, maguis quam molibus aate 

Construclara ponto jaciunt. Adde Sil. It. 4. 297.; 

et Sueton. Claud. 20. 

Homonym. Quomodo pila a mortario dif- 
ferat, V. in MORTARIUM. 

PlLA, a, f. 1. Pilai in Genit. more suo di- 
lit Lucret. 5. 713. — Pila, qua videtur es9e 
« Ws'XtD seu nskafictt versor, est sphara, globus, 
quo luditur, afedpa (It. pall a, globo; Fr. pan- 
me, balle a jouer; Hap. juego de pehta con 
pala; Germ, tier Ball, der Spielball, Ballon; 
Angl. a ball to play with). 

I.) Proprie. — a) Uniiersira. Cic. 3. Orat. 
23. 88. Ut si velim ego talis optime ludere, 
aut pila studio tenear. Horat. 1. Sat. 5. 49. 
Namque pila lippis inimicutn et ludere crudis. 
Propert. 3. 12, 5. Quum pila veloci fallit per bra- 
chia lapsu. Virg. Cir. 149. Quura lapsa e mani- 
bus fugit pila, quumque relapsa Procurn't virgo. 
(Hinc disces, Gracis vlrginibus raorem fuisse pila 
ludere, leviore taraen et mioori, quam viris, 
artificio et labore corporis. V. Ovid. 3. Art. 
am. 381. et seqq.). Petron. Satyr. 27. Pilam re- 
petere, qua terram contigit. et mox. Pilas inter 
manus lusu expellenle vibrare. Varro apud Son. 
p. 10*. 29. Mire. Videbis Roma in foro ante 
ianienas pueros pila eipulsim ludere. Martial. 
14. 46. cujus lemma Pila trigonalis. Si me mo- 
bilibus scis expulsare smistris, Sum tua; si ne~ 
aci», rustice, redde pilam. Auct. Paneg. ad Pis. 
173. Nee libi mobililas minor est, si forte ro- 
lantem Aut geminare pilam juvat aut revocare 
cadentem, Et non sperato fugieotem reddere ge- 
stu. Seneca 2. Benef. 17. Pilam cadere non est 
dubium aut mittentis vitio aut accipientis. Tunc 
cursum suum servat, ubi inter manus utriusque, 
apte ab utroque el jactata et eicepta, versatur. 
Necesse est autem, tusor bonus aliter illam col- 
lusori longo, aliter brevl mittat. et mox. Pila 
utcumque venerit, manus Illam oipedita et a- 



— 71^ — 

gilis reperculiel. Si cum tirone aegolium est, 
non tam rigide, nee tarn excusse, sed languidius, 
et ip ipsam ejus dirigeates maaum, remisse oc- 
euiremus. et ibid. 32. In lusu est aliquid, pilam 
scite et diligenter excipere: sed non dicitur bo- 
nus lusor, nisi qui apte et expedite remisit, quam 
exceperat. Manil. 5. 165. Ule pilam celeri fu- 
gientem reddere plants, Et pedibus pensare ma- 
nus, et ludere saltu. f. DATOR. — Trcs au- 
tem modos ludendi pila observant eruditi, data- 
tim, raptim, cxpulstm. V. suis locis. Alphen. 
Dig. 9. 2. 62. sub fin. Quum pila com p lures lu- 
derent, quidam ex his servulum, quura pilam 
percipere conaretur, impulit. — b) Aliuin pila 
ludum pueilis aptum V. apud Ovid. toe. cil. in 
RETICULUM. — c) Pilam lusoriarn, inquit 
Plm. 7. Hist. nat. 56. 57. (205)., Pythus inve- 
nit. Ejus quatuor sunt genera, trigoaalis, papa- 
nica, follis, et harpastum. K suis locis. — d) 
Pila vilrea ludere primus ceepit Ursus Toga- 
tus. V. PILICREPUS. — e) More claudi re- 
tinere pilam, proverb, apud Cic. Pis. 28. 60. f. 
CLAUD US. — /") Mea pila est, aliud pro- 
verb., res est in raea manu et potestate. Plant. 
True. 4. 1.7. Tutus gaudeo: mea pila est. Nos 
quoque eod. sensu dicimus. auere la patla in 
mono. — g) Eoimvero dii nos quasi pilas 
homines habent, Plant, ('apt. prol. 22., b. e. 
agitant, versant, et fort una ludenti in rebus 
humanis objiciunt. fanno di noi alia palla. Si- 
mile est illud Petron. fragm. Tragur. 44. Bur- 
maim. Singutos velut pilas tractabat. Alii aliter 
leg. Aurel. Vict. Epit. 18. de Pertinace. Hoc 
exitu obiit vir ad humana conversations exem- 
plum per laboris genera universa assutnptus, 
provectusque eo, ut Fortuna vocaretur pila. 

IT.) Translate pila dicitur quidquid rotundum 
est instar pila. f t. Generatim. PUn. 12. Hist, 
nat. 10. 21. (3S). Pilse lanuginis, ex quibus ve- 
stes pretioso linteo faciunt. bottom, pallottole, 
globetii. et 11. ibid. 28. 34. (98). Scarabai e 
fimo ingentes pilas avers: pedibus volutant. Se- 
ren. Sammon. c. 60. v. 4. p. 69. rerro ed. Aid. 
Conversa in cinerem platani pila curat utrum- 
que. et c. 14. v. 28. p. 66. retro. Aut tu sume 
pilam, quae caudis haret ovinis: Msec siccata da- 
bit molles et fracta farinas. — Sic de terra, quae 
instar pila rotunda est. £nniu$ apud Scalig. 
in Paul. Diac. p. 39. 5. Mull, pilam vii Sol 
mediam: complere cohum terroribus cali. At cl. 
Vahlen., Enniarue poes. reliq. p. SO. voc. pilam 
omittit et legit: V'u solidum complere cohum 
terroribus caeli. Varro apud Son. p. 333. 25. 
Merc. Hie liquit homines omnes in terra pila. 
— Pila est sphara, sfera, in illo Propert. 4. 
1. 76. Nescius aerata signa movere pila. h. e. 
aslrologus nescius versare signa calestia in spho;- 
ra ex are. — Pila; jyursince apud Martial. 
13. id. sunt rapa rotunda. *f 2. Speciatim pila vi- 
trea, vel crystallina, eaque aqua plena et adversi 
solis radiis oppusita utebantur veteres ad eombu- 
rendum. PUn. 36. Hist. nat. 26. 67. (109). Quu ;i 
addita aqua vitrea pila sole ad verso in tantum 
candescant, ut vestes exurant. Id. 37. ibid. 2. 10. 
(28). Invenio apud medicos, qua sint urenda cor- 
porum, non aliter ulilius uri putari, quam crystal- 
Una piia adversis opposita solis radiis. /.act ant. de 
ira Dei 10. ante med. idem narrans, or hem vi- 
treum plenum aqua vocat. *f 3. Item pilam cry- 
stallinam, vel succineam matron* ddicatiore- 
astivo tempore ad calorera ex ejusden frigore mi- 
tigandum manibua tenere solcbant, Propert. 2. 
18. 60. Et manibus dura frigus habere pila. Hue 
pertinet illud Martial. 11. 8. Succina virginea 
quod (fragrant) regelata manu. ^ 4. Colum. 
5. R. R. 9. 8. pilam vocat glabam adharentem 
arbusculaa radicibus, quum e seininario cum sua 
terra evellitur, alio transferenda. At Scbeneide- 
rus Gesneri conjecture m probans pilam in palam 
mutavit. <^ 5. lie suffragiis, qua Itali balle, Etru- 
»ci f'ave, et ballotte. A scon, ad [In. ar gum. Miio- 
niancs. Ut coram accusatore ac reo pila, in qui- 
bus nomina'judicum inscripta essent. aquarentur. 
Propert. 4. 11. 19. Aut si quis posita judei sedet 
,Eacu3 urna, In mea sortita vindicet ossa pila. 



P1LASTILUS 

^ 6. Sunt eliam pilce globi ex lana, aut veste far- 
ta in modum pilas, et humana capita referentes: 
de quibus Paul. Diac. p. 239. 1. Mull. PU» 
et effigies viriles et muliebres ex lana Com- 
pitalibus suspendebantur in cumpitis, quod nunc 
diem festurn, esse deorura inferorum, quos 
vocaat Lares, putarent: quibus tot pilae, quot 
capita servorum; tot effigies, quot essent li- 
beri, ponebantur, ut vivis parcerent, et essent 
his pilis et simulacris contenti . ^f 7. Ad 
harum instar pilas dicta sunt stramenticia ef- 
figies, scil. e vestibus stramento fartis, quibus 
objeclis ad spectacu'um pi abend um tauri irri- 
tarentur, ut A scon, loquitur ad illud fragm. Cic. 
pro C. Cornel. Videlicet homines fecneos in 
medium ad tentaadum periculum projectos. Mar- 
tial. Spectac. 19. Qui inodo per to tam ilammis 
stimulatus arenam Sustulerat raptas taurus in 
astra pilas. et ibid. 9. de rhinoceronte. Quantus 
erat corny, cui pila taurus erat! Id. 2. 43. de 
toga trita et lacera. qua passa est furias et cor- 
nua tauri: Noluerit dici quam pila prima suam. 
Hinc Id. 10. 86. Sed qui primus erat lusor, dum 
floruit atas : Nunc, postquam desit ludere, prima 
pila est. 

PlLANUS, i, m. 2. idem qui triarius, ut Var- 
ro 5. L. L. 89. Mull, docet: a pilum, telum 
sive hastile Romanorum proprium. Ovid. 3. .Fast. 
127. Id pares centum denos secrevit in orbes 
Romulus, hastatos instituitque decern. Et totidem 
princeps, totidem pilanus habebat Corpora. Paul. 
Diac. p. 204. 11. Mull. Pilani, pilis pugnantes. 
V. TRIARIUS. 

PILARIS, e, adject, ad pilam lusoriarn per- 
tinens. Stat, prcef. 4. Silv. Sed et sphceroraa- 
chias spectamus, et pilaris lusio admittitur. 

PILARlUM, li, n. 2. loculus ad mortuorum 
cineres in pila Ggulini operis adservandos; ut 
ollarium, ubi olla erant. Inscript. apud Fa- 
brett. p. 13. n. hi. fabu agathangblis fbcit 

L1BBHTI3 LIBIRTABVSQYX SVIS OLHRIA ET FILAR1A. 

PlLARlUS, a, um, adject. Gloss. Cyrill. 2fs- 
poetSxi;, globosus, pilarius. 

PlLARlUS, li, in. 2. giuocolatore di busso- 
lotti, o di palle, prwstigiator, qui levi agita- 
tione parvas pila." videtur ernittere, aut in vas 
injicere, quura sccus faciat, vel qui piures pilas 
in altum et circa se jacit, easque manibus vel 
ore excipit, iterumque continua circuitione ja- 
cit excipitque. ^ut'ntt'f. 10. 7. 11. Quo constant 
miracula ilia in scants pilariorum ac veati- 
latorum, ut ea, qua? emiserint, ultro venire in 
manus credas, et qua jubentur, decurrere. 
Hinc lUanil. 5. 168. Ille potens turbam perfun- 
dere membra pilarum, Per tut unique vagas cor- 
pus disponere paimas, Ut teneet tantos orbes, 
sibique ipse reludat, Et velut edoctos jubeat vo- 
litare per ipsum. Inscript. apud Fabrett, p. 250, 
n. 2., qua est apud Or ell. 2590. p. aelio avo, 

LIB. SKCVNttO P1LABIO OMMVM KMINKWTISS.I MO etC. 

Habent hanc voc. et Not. Tir. p. 173. Hierosal- 
pinctes, pilarius. V. PIL1LUDIUS, PR.EST1- 
GIATOR, PSEPUOP/ECTA et SPU.EROP^- 
Cl'A. 

PILASTILUS, i, m. 2. Inscript. apud Murdt. 
538. et Bertol. Antick. di Aquileja p. 161. n. 

164. Tl. CXAVDtVS BPAPHR0D1T1ANVS VKT. LfSG. VII. 
CL. P. P. PILAST1LVS OOLABRAR. COL. FAB. MurO- 

torius loc. cit. interpretatus est, qui pilas. in ha- 
sta gerebat, sed Bertol. loc. cit. rectiua putat 
interpretandum, qui dolabram gerebat; nam 
imago hujus Claudii in eodem marmore scul- 
pta non vexillum lava tenet, sed dolabram. 
Quare pilastilus nobis videtur faber, qui pilum 
seu cuspidem dolabris sistit, che rimettz la pun- 
ta ai picconi, cujus opera dolabrariis quotidie 
necessaria profecto fuit; vel, si a Graca lingua 
deducenda vox est, nempe a xCkow constipo, 
coarclo et azuXscv manubrium securis, est qui 
dolabras manubrio instruit. Ceterum, si vera 
vocis scriptio est pilastylus, ut habent Ephe- 
mer. Ve.net. Litter at., teste eodem Muratorio, 
aliud quarendum vocis etymon, nempe ab eod, 
ni\6u>, et (xctuXoj columnis carens; sed quae- 
nam sit ejusdem interpretatio, aliis inquirendum 



PILATES 

relinaruiraus. At unice araplectenda videtur in- 
terpretatio hujus vocis, quam ex Hagembuchio 
attulit Orellius n. 4081., qui pro pilastilvs le- 
gendum putal fil. astilvs; eademque locum ha- 
bet in altera Inscript., quam e\ Asquinio se- 
cundo loco attulimus. Astylos autem fuit qo- 
men Centauri apud Ovid. 12. Met. 308., et co- 
gnom. Kom. ; de quo V. ONOM. 

PILATES, genus iapidis, cujus meminit Calo 
Originum Hbro quiato: Lapis caadidior, quam 
pilates. Festus. p. 237. ">. at Paul. Diac. p. 236. 
7. Mull. Est tamea qui legit Pellates, &ik\d- 
ttj$; item qui pelasles; et qui pellates ratione 
habita etvmi conjungunt cum jraXXos pallidas 
et c'waXXtoj. 

PtLATIM, adverb, per pilaslri, per pilas, seu 
columaas structiles. 

I.) Proprie- fitruv. 6. 11. Item quae pilatim 
aguntur aediucia, et cuneorum divisionibus, coa- 
ginenlis ad centrum respondentibus, fornices 
concluduntur. 

II.) Translate est militare verbum, pertinens 
ad ordinem aciei densae, et in longum direct.*, 
piheque Cguram referentis. AselUo apud Ser- 
vian* ad Pirg. 12. ,£n. 12!. Triariorum quar- 
tum signum antecedebat, sive pilatim, sive pas- 
sim iter facere volebat. in colonna. et Scau- 
rus ibid. In agruni hostium vent, pilatim exer- 
citum duxi. h. e. strictim et dense, iaquit Serv. 
V. PILATUS. 

PILATRIX, icis, f. 3. rubatrice, qua» ptlat, 
h. e. spoliat. Titinius apud Non. p. 102. 4, 
Merc. Quam ego hodie hac domo pilatricem 
pallii pulcre evallavero. 

PiLATUS, a, urn, particip. V. PILO et PI- 
LO. 

PiLATUS, a, um, adject, a pilum, i, piio ar- 
matus, firg. 12. ,£n. 121. Procedit legio Auso- 
nidutn, pilataque plenis Agtuina se fundunt por- 
tis. Martial. 10. 48. Et pilata redit jamcjue, 
subitque cohors. h. e. cohors militum praetoria- 
norum, quae in palatio excubias agebat. — Lo- 
cum firgilii alii aliter explicant; nam pilata 
agmina intelligunt densa, spissa: a zikota cogo, 
coarcto, stipo. Varro apud Servium ad nunc 
locum. Quadrature agmen, quod immixtis etiam 
jumentis incedit, ut ubivis possil considere: pi- 
latom, quod sine jumentis incedit, sed inter 
se densum est, quo facilius per iniquiora !oca 
transmittatur. Ennius ibid. Inde loci liqui- 
das piiatasque aetheris oras Contemplor. Alii 
pilata agmina volunt esse ia longitucliaem di- 
rects, in colonna; a piU structili: vel tixa et 
stabtlia, iustar pilaB struclilis, quae fixa manet. 
V. PILO sub I. in tin. Ilinc translate Hoslius 
ibid. V. loc. cit. in PILO sub It. Heynius ta- 
men ad Vita. loc. cit. doctam quidem esse Ser- 
vii notam, sed minus recte locum esse interpre- 
tatum puiat; ideoque pilata est pilo armata. — 
Similiter aliter leg. alii locum Martial. Atque 
pilata redit, etc. h. e. caha et depilata; a pilis, 
(.eucapillis: unde pilar e , ut nostrum pelare et 
petato , capillis spoliatus. Putaot autem sermo- 
nem esse de sacerdotibus Isidis, quos calvos fuis- 
se, Id. 12. 29. signilical. — NB. De cognom. 
Rom. y. ONOM. 

PILEN'S, enlis, m. ■j. idem ac pileotum, est 
fenant. Fort. 6. 7. 183. Hie pilente petit loca 
tallica. 

PILE AT US, a, um, particip. a pileo: iriXo£6- 
po?, pileo tectus. Liu. i't. 1 6. ad (in. Pileati, 
aut lana alba velatis c.ipitibus volones upulati 
sunt. Id. 45. 44. sub {in. liege in pilealum ca- 
pita raso, obvium ire iegatis solitum, lihertum- 
que se populi R. ferre, et iduo insignia ordini* 
ejus geit; re. Id. 33. 23. Mag is iD se co over lit ocu- 
los Cremoneusium-colotiorum turba pileatorum, 
currum sequentium. h. e. tamquam libertorum 
imperaturis. Seneca Ep. 18. Nee per oinaie nos 
similes esse pileatw turba voluisses. h. e. populo 
R., qui Salurnalibus p ileus sumebat. Iliac Mar- 
tial. II. 6. Vtirsu ludere non laborioso Permittis, 
puto, pileata Roma. Sueton. AVr, 37. Tantum 
gaudium (mors ejus* publice pr.ebuit, ut plebs 
pileata tola urbe discunerct. h. e. quasi e ser- 

TOM. 1)1. 



— 713 — 

vitute in libertatem emersisset: ve! quasi Satur- 
naiicios dies ageret. Aurel. f'ict. Ccesar. 13. 
Vires Roraanis trans Istrum propagavit, domitis 
io proviaciam Uacorum pilealis. h. e. quibus mos, 
et patrium gestare pileos. Eadem ratione Mar- 
tial. 10. 72. Ad Parlbos procul ite pileatos. Ilinc 
Pautin. Nolan, carm. 17. 242. Et Geta cur- 
runt, et uterque Dacus, Qui colit terrae medio. 
vel ille Divilis multo bove pileatus Accola ripse. 
Mii perperam leg. pclleatus, — Pileati fralre* 
apud Catull. 37. 2. suut Castor et Pollux, quo- 
rum proprium gestamen pileus. V. PILED M et 
OBBATUS. — Pileati servi, qui pileo iinposito 
vendebantur: de quibus Gell. 7. 4. Pileatos ser- 
vos venum solitos ire, quorum nomine venditor 
nihil praestaret, Ccelius Sabinus jurisperitus scri- 
ptum reliquit. Cujus rei causam esse ait, quod 
bujusmodi conditionis mancipia insignia esse in 
vendundo deberent, ut emptores errare et capi 
nun possent. V. ibi reiiqua. 

PILENTL'M, i, n. 2. cocchio, carrozza, piTi- 
tapov o^Tjfxa, vehiculi genus, quo matronas fe- 
rebantur, ita libratum duabus rotis. ut cjnsi- 
lentes ia pulvlais, in aere suspeasae agitari vi- 
<iereotur. Differebat a petorito, quod quatuor 
rotis constabat: pilentum t'uit inventum Ilispa- 
norum, petoritum Gallorum. Alii tamen dicuot, 
pilentum a T use is esse. Festus p. 245. 4. Mull. 
Pilentis et carpentis per urbetn vehi matronis 
concessum est quod, quum aurum non reperire- 
tur, ei voto, quod Camillus voverat Apolliai 
Delphico, coatulerunt. De bac eadem collalione 
ita Liv. 5. 25. Honorem ob earn muniiicenliam 
1'eruQt matronis habitum, ut pilento ad sacra lu- 
dosque, carpentis festo profestoque uterentur. 
Virg. 8. &n. 665. casta? ducebant sacra per 
urbem Pileutis matres in moilibus. Herat. 2. 
Ep. t. 192. Esseda festinant, pilenta, petorita, 
naves. — Ei loco Livii allato discimus, pilenti 
usum matronis concessum sacrorum tantum et 
ludorum causa, E.i iis vero, qua habet Macrob. 
t. Saturn. 6. ei ferrio Placco, sacra solum- 
modo, et iastruraenta atque arcana sacrorum 
pilentis gestari solita in area super his compo- 
sita, antequam vectandi matronis destinarentur : 
eosque pellibus aut !ana coactili (qua tuXo? Grae- 
ce dicitur, unde his nomeni contegi consuevis- 
se, ne vulgo conspicerentur. 

PtLfiO, as, avi, alum, are, a. 1. pileum alicui 
servo imponere in siguuin liberlatis. Vlp. Co Hat. 
Leg. Mosaic, tit. II. leg. 7. Qui in ludum da- 
mnaotur, non utique consumunlur, sed etiam 
pileari et rudem accipere possunt post inter- 
xallura; siquidem post quinquennium piteari, 
post triennium autem rudein induere eis per- 
mittitur. r. PILEUS et PILEATUS. 

PILE6LUM, i, n. et scepius 

PILE6LUS, i, m. 2. deminut. berrettino, jtj- 
XtStov. parvus pileus. Horat. 1. Ep. 13. l.'i. Ut 
cum pileolo (partes) soleas conviva tribulis. Co- 
lum. Arbor. 25. sub jin. Antequam frigus ca- 
cumtaa adurat, omnia folia decerpere expediet, 
et ita cras^is arundinibus, qua ab una parte no- 
dos integros babent, quasi pileoios induere. //ie- 
ronym. Ep. 85. n. 6. Piteolunt textura breve, 
catitate Utissimum, senili capili conlovendo, li- 
benter accept, et raunere et muneria- aucwre 
Iaetaius. Id. Ep. 64. n. 13. Rolundum pileolum, 
quale pictum in Ulyxi couspicimus. quasi sphcera 
media sit divisa, et pars tina puna hi r in capite: 
hoc Grasci et nostri Ttxpav, nonnulli galerum 
vocant: non fiab j t acumen iu summo, ncc to- 
turn usque ad contain caput legit; sed tertiam 
partem a Frontt; iuopertam r el iaquit. Hoc pileo 
tarn sacerdotes, quam pontilices utuntur. Kx his 
patet, pileolum esse, quod Galli nunc calotte, 
Itali be>rettino vocant. 

I'lLRUM, i, n. 2. et 

PlLEUS, i, in. 2. tegmen et indumentum vi- 
rile capitis, ut calvatica et mitra muliebre, ut 
Servius ad Firg. 9. .En. 616. docet, rerXo?, m- 
Xtcv (.It. berrelta; Fr. feutre, chapeau, bonnet; 
Hisp. fieltro, sombrero, bonete; Germ, der Filz; 
Angt. a covering for the head, a hat, cap, or 
bonnet •. 



PILICREPUS 

I.) Proprie. ^ I. Generatim. — a) Pxlei 
figura fere similis erat dimidio ovi putamini, ut 
sunt qui hodieque a nobis gestantur in cubicu- 
lo et in lecto. ldeo <;astori et Polluci tribuun- 
tur, ut in PILEATUS dictum est, quia et ovo 
nati fmguntur, Paul. Diac. p. 207. 4. Mull. 
aliam causam alTert : Pilea. inquit, Caslori et 
Polluci dederunt antiqui, quia Lacones fuerunt, 
quibus pileatis pugaarc mos est. Plaut. fragm. 
apud .Yon. p. 220. 14. Merc. Pileum, qucm ha- 
buit , deripuit eumque ad caelum sustulit. — 
6) Pileorum materia fere fuit lana coacta: id 
eaim indicat Graeca x'oi retX^;, unde irtXow cogo, 
denso. Puuperiores etiam ex segmentis tritae la- 
cernse pilea sibi consuebant. Stat. %. SUv. 9. 
23. usque adeone defueruut Caesis pilea suta de 
lacernis? Martial. 14. 132. cui titulus, Pileus, 
Si possem, tolas cuperem misisse lacernas : 
Nunc tantum capiti muuera mitto tuo. V. Lips, 
de Amphith. c. 19. et 20. — Etiam ex petle 
Cebat pileum, eoque utebantur milites extra 
prselium. fegei. 1. Milit. 20. L'sque ad prae- 
sentera prope aetatem consuetudo permansit, ut 
omnes milites pileis, quos pannonicos vocabant, 
ei pellibus uterentur, quod propterea servaba- 
tur, ne gravis galea rideretur in praelio homini, 
qui gestabat aliquid semper in capite. — c) 
De tribus pileorum generibus V. in GALERL'S. 
— d) Romani passim Salurnalibus pilea ge- 
stare solabant, quo tempore maxima xoluptatum, 
risus et joci tota urbe libertas erat, et servi 
ipsi teinporaria quadara liber tate fruebantur. V. 
PILEATUS; et Martial. 14. 1. — e) Quod 
Apul. de Mag. Mercurio pileum tribuil, videtur 
cum petaso confuodere. ^ 2. Speciatim apud 
Rom an os pileus erat libertatis insigne, gestaba- 
turque a aovis libertis, qui, quum in servitute 
promissum capillum et nudum caput gererent, 
manumissi capillum stalim radebant, pileumque 
iuduebant: idque in temple Fevunia?, quae liber- 
torum dea , ut Servius ad f r irg. 8. .En. 564. 
docet. Causam afTert Non. p. 528. 21. Merc, 
quam f. in RADO. Plaut. Amph. 1. 1. 305. 
Quod ille facial Juppiter, Ut ego hie bodie raso 
capite calvus capiam pileum. Pers. 5. 82. Haec 
mera libertas: hanc nobis pilea douant. Servius 
loc. cit. tradit, Tarracinae templum Feioniae fuis- 
se, et in eo sedile iapideum in quo hie versus 
incisus erat: Benemeriti servi sedeant, surgtmt 
liber i. — Ilinc servos ad pileum vocare est vo- 
care ad libertatem, excitare ad arma cum pro- 
missione libertatis: quod fere seditiosum fuit. V. 
Liv. 2i. 32. in fin.; Sueton. Tib. 4.; Seneca 
Ep. 47. -tci fin. ; et fal. Max. 8. 8. n. 2. — 
Apud Martial. 2. 68. Totis pilea sarcinis rede- 
mi. h. e. libertatem, vendita ornni mea supelle- 
ctili, recuperavi, effecique, ut sine aliena spor- 
tuta vivere possem, qua; me obnoxium, et quasi 
servum aliorum fee erat. — Etiam ingenui, qui 
aliquando in ciplivitatem incidissent, libertate 
recuperata pileum tanlisper sumebant. Exem- 
pt um habis in Q. Terenlio Culeone apud Liv. 
30. ij.; Quintil. declam. 9. 20. ; et Vol. Max. 
5. 2. n. .">. et 6. V. et Liv. 34. 52. in jin. — 
Etiam gladiatores, si pluries vicisscnt, post quin- 
quennium manumissi pileum accipere poterant, 
Tertull. Spectac. 21. ad ftn. Qui insigniori cui- 
que hoiuicidas leonem poscit, idem gladiatori a- 
troci petat rudein et pileum praemiurn conferat. 
f. PILEO. 5 •*- Item, pileum meum, appel- 
latio hoininis amici, et nos nostraque mentis ct 
foventis Plaut. ft agin, apud Non. p. 220. 16. 
Merc. Te obsecro, Lyde. pileum meum, mi 
sodalis, mea salubritas. Alii melius leg. Obse- 
cro te, pileum vide meum, etc. 

II). Translate hoc nomine appellatur etiam 
membrana, seu pellicula, qua fetus coniecli na- 
scuntur. Lamprid. fliadum. 4. Solent pueri 
pileo insigniri naturali T quod obstetrices rapiunt, 
et advocatis credulis vendunt; siquidem causidici 
hoc juvari dicuntur: at iste puer pileum non 
habuit, sed diaderaa lenue, etc. Hoc Itali na- 
•icere vestito dicunt. 

PlLICREPUS, i, tn. 2. qui pila ludit, camque 
mittendo et remittendo, et solo iinpingendo, 

90 



BILILUDIUS 

crepat, et sonitum edit. Glott. I$id. PUicrepus, 

qui pila ludit. V. vocem sequent. Seneca Ep. 
56. Si vero pilicrepus superveuerit, et name- 
rare cceperit pilas, actum est. Inscript. apud 
Gruler. 637. i., quae est apud Oreil. 259J. vrsvs 

TOGATVS VITRBA OVl PKtMVS PILA LY«I DBCBNTSR 
CVM MBIS LVSORIBVS LAVDANTS POPYM> MAX1MIS 
CLAMORIBVS THBHMtS TRAUNl THXRMIS AGRIPPAE 
BT TITI MVLTVM KT WBR0H18 SI TAWBN MIHI CRB- 
DlTtS »O0 8VM . OVANTBS CONYBSITB PILICRBPI 

etc. Hujus Inscriptionis interpretationem attulil 
M or cell, de stil. Inscript. Lai. T. 1. p. 454. 
edit. Patav. Lips, ad loc. Senecm tit. vult ia- 
telligi cos, qui tusoria pila se exercebant in Lal- 
neis, super tabulatis valde ex ictu pilae crepan- 
tibus. Unde Stat. I. SUv. 5. qu* est de balneo 
Etrusci,57.Quid nunc strata solo referam tabula- 
ta, crepantes Auditura pilas, ubi languidus Ignis 
inerrat ^Edibus, et tenuem volvunt bypocausta 
vaporem? AUter alii haac vocem evplicant, Tur- 
•neb., Hieron. Mercurial., Ccel. Rhoiigin., item 
Hadrian. Jun. qui pilicrepum intelligit pilos 
evellentem e corpore: sed hoc in allata Inscri- 
ptione locum non habet. Inscript. inscripta in 
eitemo parietc balnel Pompejis reperta, edita ve- 
ro a Car. Mosino Dissert, isagog. p. 66. a. vet- 
tivm firmvm ABDtJem or at vt save at Dignum 
»ei vublicce oral vt faveat: pilicbkpi facite. 
h. e. qui plla hie luditis, magno piiarum crepitu 
plaudite. Haoc eamdem Inscript. exhibet ffen- 
zenius n. 7305., cui sic legendum videtur: Or ant 
vt taciatis oignum Re publica orant vt Fa- 
tiatis. 

PlLlLCDlUS, li, m, 2. idem ac pilarius, qui 
duabus, vel pluribus pills utraque mana alter- 
natim jaclatis ita lodit, ut a tergo eas capiat,, 
quas ab antica parle projecerit, et quas manu 
reOexa a tergo projecerit, altera manu recipiat 
ab antica; quod apprime con v en it Manilii loc. 
cit. in PILARIUS. Oloss. Isid. Pilicrepus, qui 
piia ludit: pililudius, qui pilotello ludit. Pilo- 
tello videtur vox corrupts ex pila alterna, vel 
pila a tergo. V. Museo di M ant ova a lo. La- 
busio editurn T. 3. tav. 24. p. i67., ubi hujus- 
rnodi piiarum lusor in antiquo lapide sculplus 
Tisitur, ibique ab eodem docte itlustratur. 

PILO, as. avi, stum, are, a. 1. Part. Pilans 
I.; Pilatus I. el II. — Pilare, quod ratione ha- 
bita etjmi conjungi potest cum Gr. ikaouv aut 
rctAeiv stipare, densare, significat premere, fi- 
gere, densare, premere, addensare. 

I.) Proprie. Hostius apud Servium ad Virg. 
12. /En. 121. Percutit, alque bastam pilans prae 
pondere frangit. ubi Servius: Pilans, id est fi. 
gens. — Hinc Pilatus est densus, pressus. V, 
Parronis et Ennii loc. citt. in PILATUS, a, 
um: Servius vero ad Ennii loc. cit: Pila t as, 
firmas et stabiles significat el quasi pilis fultas. 
II. > Translate. Hostius apud Servium loc. cit. 
Sentenlia praesto pectore pilata. ubi Servius: 
Id est fixa. 

PlLO, as, Svi, fitum, are, 1. duo diversa si- 
gnificat; scilicet 

A) Pilare, verbum neutr. a pilus, est pilos 
accipere, vel emitlere, xpiypwt. Paul. Diac. p. 
204, 8. Mull. Pila I pilos habere incipit; alias 
pro detrabit pilos, a quo depilati. et Non. 
p. 39. 25. Merc. Pilare dictum est, ut p'.umare, 
pllia vestiri. Afranius apud eumd- ibid. Praeter- 
ea corpus meuin nunc pilare primum coepit. 
Ifovius ibid. Pali dum poterunt, antequam pu- 
gae pliant. 

B) Pilare (a quo Part. Pilans et Pilatus 
[I.), verbum act., et compilare a Graeco trahi- 
tur : Graeci enim fures philetas dicunt, ut ait 
Paul. Diac. p. 204. 7. Mull. P. PHELETA. 
Alii ducunt a tttXouv aut itCkiiv itipare , den- 
sare; quia furcs stipant ea, quse furantur: alii 
denique a tyCk6u calvum reddo atque adeo 
nudo, spolio. Quidquid sit de etymo, pilare si- 
gnificat pilos evellere, seu detrabere, pelare. 

1.) Proprie. Martial. 6. 56. Teque pilare 

tuas usuries re nates, et 12. 32. Summoeoianae 

qua pilantur uxores. V. Paul. Diac. loc. cit. 
ioh A. 



— 714 — 

II.) Translate est furari, expilare, suppilare, 
espilare, rubare, cu).<xo>. Ammian. 31. 2. Nee 
castra inimica pitantes. et ibid. 5. Jam turmce 
prasdatoriae concursabant, pilando villas et in- 
cendendo. Id. 14. 2. Cognitis pilatorum cae- 
sorumque funeribus, nemo deinde ad has s ta- 
ttooes appulit navem. TribuLlur etiam Petron. 
fragm. Tragur, 43. et 44. Burmann. 

PlLOSlTAS, Stis, f. 3. abstracts qualitas ejus, 
qui pilis est plenus. Oloss. Cyrill. Tpt^toacc, 
pilositas. 

PlLOSUS, a, um, adject. Oomp. Pilosior. — Pi- 
losis est pilis pleuus, peloso, xpiyjiaiiic,. Cic. Pi£- 
1.1. Non enim nos cojor isle servilis, non 
pilosce genae, non denies putridi deceperuot. 
Farro 2. fl . R. 2. 3. Ovis ventrem ha beat 
pilosum. Bin, 20. Hist. nat. 16. 64. (172). E 
cootrario qu« mollis vocatur, pilosioribus foliis, 
ac ramis et a'culeatis. Martial. 12. 59. Te vici- 
nia tota, te pilosus Hircoso petit osculo colo- 
nus. Auct- Priap. 47. Ursis asperior, pilosiorque. 
PlLtJLA, ae f. 1. deminut. a pila, est parr a 
pila, globulus, sphaericum quiddam et rotundum, 
palletla, pallotola, opaipiiiov. % 1. Genera- 
ting PUn. 16. Hist. nat. 7. 10. (28). Nascuatur 
in eo pilulae nuclbus non absimiles. Pelagon. 
Feterin. 14. Pilulae cupresst. coccole di cipresso. 
Mar cell- Empir. c. 9. p. 89. retro ed. Aid. De 
muds fimo pilulas septem teres, et c. 29. p. 
130. Leporini stercoris pilulas septem teres. ^ 2 - 
Speciatim usurpatur de pharmacis, quee hac for- 
ma sumimus, quseque Graecis dicuntur jcara- 
iroTta, a xaxanivm deglutio. Non enim commi- 
nuendae dentibus, aut gustandae sunt pilulae, sed 
integrae devorandaE. Plin. 28. Hist. nat. 9. 37. 
(138). Vetus axungia phthises pilulis sumpta. 
saoat. in pillolt. Mar cell. Empir. c. 28. p. 
128. ed. Aid. Fades pilulas magmtud'me ea, 
qua a no injici possint. V. CATAPOTIUM. 

PlLUM, i, n. 2. quod, ratione habita etymi, 
coojuQgi potest cum Gr. iu\6ta denso, conslipo, 
est pistilium, instrumentum, quo quippiam mor- 
tario teritur, uirepov (It. pestello ; Fr. pilon; 
Ilisp. mano de mortero; Germ, der Stengel 
zum Slampfen, die Mdrserkeule; Angl. a pe- 
stle or poundre, to bray any thing in a mor- 
tar with). 

I.) Proprie. Cato R. R. 10. Pilas duas, pilum 
fabarium unuin, farrearium unum. et 18. ad fin. 
de paviment. De glarea et calce arenato pri- 
mum corium facito: id pilis subigito. Plin. 18. 
Hist. nat. 10. 23. (97). Pinsenle pilo praefer- 
rato. — Pilum Graecum est, teste Turnebo I. 6. 
Adversar. c. 18. el /. 17. c. 8., quod in pin- 
sendo fritico una deprimitur parte, altera attel- 
litur. Plaut. fragm. apud Feslum p. 274. 29. 
Mull. Quasi toileoonem, aut pilum Graecum re- 
ciproces plana via. Forcellinus ita edidit Fur- 
nebum t. 6. Adversar. 16. et I. 17. 18. secu- 
tus : Miillerus vero legendum putat: Quasi tol- 
leno, aut pilurn Graecum reciprocas plagas ita. 
II.) translate, pilum, wIao;, fuit telum missile 
Romanum, cujus hastile, teste Vtget. 2. Milit. 
15., erat quinque pedum et semis, et ferrum 
trigonali ligura novem unciarum. Generaliter 
tamen pila, ut ait Servius ad Virg. 7. £n. 
664., tela Romana sunt, sicut gsesa Gallorum, 
et sarissae Macedonum. Cic. 11. Phil. 2. 5. Cervi- 
cibus caput abscidit, idque adthum geslari jussit 
in pilo. Lucan. 1. 7. pares aquilas, et pila mi- 
nantia pilis. Liv. 9. 19. Macedonibus arma, cli- 
peus sarisiaeque: Romano scutum, majus corpori 
legutnentum, et pilum, haud paullo, quam hasta, 
vehemeotius ictu missuque telum. Cess. i. B. 
G. 25. Milites e loco superiore pilis missis fa- 
cile hostium phalaogem perfregerunt. .Seneca 3. 
Ira 2. In imperatorem suum legiones pila tor- 
aerunl. Tac. 15. Ann. 7. Et pila militum arsere 
magis insigni prodigio, quia Paribus hostis mis- 
silibus telis decertat. — Polybii ;etalc ',V. Po- 
lyb. 6. 21.1 hastile ligneum irium cubilorum 
fuit, ferro ejasdem longitudinis ita praefixum, ut 
ferrum in medio bastili inciperet. V. /fen. ad 
Cass. I. B. G. 25. et Heindorf. ad Nor at. 2. 
Sat. 1. 13. — Mar alia pila, apud Cces. 5. B. 



PILUS 

G. 40. et Tac. 4. Ann, 51., sunt quae in hostes 
e muris jaciuntur. — ■ Pilum prcepilatum. V. 
PR.EPILATUS. — Pilum alicui injicere apud 
Plaut. Most. 3. 1. 43. est impedimentum alTerre 
et quasi injecto pilo morari. — NB. Sunt qui 
pulaut pilum significare etiam pilum seu colu- 
innam structilem, pilaslro, ex illo Liv. 1. 26. 
Spolia Curiatiorum fixa eo loco, qui nunc Pila 
Horatia appellator, et mox. Modo inter ilia pila 
et spolia bostium. et Propert. 3. 2. 7. Et ce- 
cinit Curios fratres, et Horatia pila. Porro Di n - 
nys. Halic. 1. 3. 2tvXtf, inquit, O'paTt'a xa- 
Xoufj-ivn nCkz. h. e. columella appellata Pila Ho- 
ratia. Sed base rem non conftciunt. Nam pita 
Horatia comraode intelliguntur arma Horatio- 
rum seu Horatii pilati: quod de loco Propertii 
affirmant Passerat. el Brouchusius. Dionys. 
vero hoc dicit, cotumellam illam sic vocatam 
fuisse, quia Horatia arma olim babuit imposita. 
— De pilo ordine aciei, V. PILL'S. 

PiLCMEN, quidquid in pila tunditur. Gloss. 
Isid. 

PILUMNOE POPLOE in carmine Saliari Ro- 
mani, velut pilis uti assueti, vel quia praecipuc 
pellanl hostes. Haec Pestus p. 205. 24. Mull. 
Forcellino Pilumnce, h. e. Pilumni, sunt Roma- 
ni. Alii putant, Pilumnce esse Genitivutn singu- 
larem, poploe rectum plurale, ut significetur 
populus Pilumni, h. e. Hamuli, qui Pilumnus di- 
ctU3 est a pilo, ut Mars a pico Picumnus, Sed 
hoc est minus probabile. 

PlLUS, i, m. 2. qui ratione habita etymi a 
nonnullis conjungitur cum Gr. mCkov penna, 
ala, est excremenlum in pelle anirnalis. DitTert 
a capillo, quia pvius est in omnibus corporis 
partibus: capillus, q ui caput contegil. Sed hoc 
discrimen nonnunquam confunditur. Gr. 3"pt^ 
(11. pelo; Fr. poll; Ilisp. pelo; Germ, das em- 
zelne Haar; Angi. a hair). 

I.) Proprie. — a) Generatim. Phtsdr. 5. 6. 
Invenit calvus forte in trivio pectinem: Accessit 
alter aeque defectus pilis. h. e. capillis. Ovid. 3. 
Art. am. 194. Neve forent duris aspera crura 
pilis. Plin. 11. Hist. nat. 37. 47. (130). In ca- 
pile cucctorum animalium homini plurimus pi- 
lus. Varro 2. R. R. 11. 11. lit fructum oris e 
tana ad veslimentum, sic capra pilos ininlstrat 
ad usum nauticum. Cic. 2. Jfal. D. 57. 143. 
Munitae sunt palpebraB tamquam vallo pilorum. 
Hot at. 2. Ep. 1. 45. L'tor permisso, caudseque 
pilos ut equinae Paullalim vello. Haec Horatii 
verba illuslranlur ex narratione J'al. Max. 7. 
3. 6., ubi Sertorius Lusitanorum dux jubel, im- 
becillum 6enem paullatini carpere validissirai 
equi caudarn, quam frustra fortissimus juvenis 
universam convellere nisus fuerat. Usee eadem 
narral Plutarch. Sertor. 17.; et Frontin. 1. 
Slrateg. 10. et 4. ibid. 1. — Contra pilum, 
Ilalice a contrappelo. Pelagon. feterin. 26. ad 
fin. Pice cum melle sulphureque et vjni fae- 
cibus veterrimis et stercore ovillo cominixtis 
leqnum) contra pilum fricato. et mox. Contra- 
que pilum jumentum ungis. Adde Vegtt. 1. Ve- 
terin. 10. 7. et 11. 3. Sckneid. — c) Prover- 
bium videtur illud apud Senec. Tranquill. anim. 
H. 3. Non minor raolestum esse calvis, quam 
coniatis, pilos velli. Item illud apud eumd. 4. 
Qwest, nat. 11. Propius quidem est, sed sic, 
quomodo est pilus pilo crassior. 

II.) Translate dicilur de re minima et nullius 
momenti. Cic. 2. ad Q. fr. 16. extr. Ego ne 
pilo quidem minus me amabo. punto di meno. 
et b. Alt. 20. a med. Interea e Cappadocia ne 
pilum quidem. Id. Rose. Com. 7. 20. Qui ca- 
pite et superciliis semper est rasis, ne ulluin 
piluio viri boni habere ditatur. Catull. 10. 13. 
non facit pili cohortem. n07» ia stima un pelo. 
Sic Id. 17. 16. Ludere banc sinit, sit fubet, nee 
pili facit uni (uni pro utiiusi. 

PlLUS, i, in. 2. Quidaui Lexicographi neutrius 
generis fecere, ita nimirum postulante analogia J 
sed nullo exemplo gerus coulirmant. Certe ma- 
sculini generis est apud Sueton. Cat. 44., cujus 
verba sub I. b. afferuntur. — Pilus est a voce 
pilum, quam V. sub II., et fere dicit ur pnmu* 



PINA 

pilus, et priori asvo etiam junctim primi- 
pilus, 

I.) Proprie est centuria prima seu triariorum. 

fl) Universim. Caes. 5. B. G. 35. Superiore 

anno primura pilunx duxerat. Id. 1. B. C, 46. 
Ceecilius primi piSi centurio. Adde eumd. 1. 
ibid. 13. et 3. B. G. 5. Liv. 42. 34. Quater 
intra paucos annos primura pilum duxi. Cess. 
3. B. C. 53. Quem ,Sca?uam cenfuriorwrn >, ut 
erat de se meritus et de republica, donatuin mil- 
libus ducentis «eris ab octavis ordinibus ad pri- 
mum piluoi se transducer pronunciavit. — 
b> Sueton. Cal. 44. Plerisque centurionum ma- 
tures jam, et nonnullis ante paucissiraos quam 
cousuminaturi essent dies, primos pilos ademit. 
tohe il comando dei triarii. — c) Poetice sum- 
mi pi/iiegitur apud Lucan. 1. 356. summi turn 
munera pili LkHus, cmeritique gereas insignia 
doni, Servali civis referentera pramia quercum. 

d) poetae car ruin is cau>a pilum etiam sim- 

pliciter dicuot pro primum pilum. Martial. 1. 
32. Grata Pudens meriti tulerit quum. prasmia 
piii. Adde eumd. 6. 58- 

II.) Translate prijnipilus et primopilus, i, 
(de qua scrip tione V. infra) rn. 2. rrawTcu xt- 

Xou apx wv i est c enturio P r ' mi P ili ' h - e " dux 
prim* centuriae in ordine pilanorum, seu tria- 
riorum. Feget. 2. Milit. S. Veins consuetude- 
tenuil, ut ex priino principe legionis promove- 
retur centurio primi pili, qui non solum aquil« 
preeerat, verum etiam quatuor centurias, b. e. 
quadringentos milites in prima acie gubernabat. 
Hie tamquam caput totius legionis merita con- 
sequebatur et commoda. His similia babet Dio- 
nys. Halic. I. 9. p. 567. Silb.,qui addit : tou- 
T0U5 'Ptjp.it ot tcu« TJjsftdvac Tig waTpc'w -yXidT- 
tt; KpiuirUXous wXova-.v. Liv.' 7. 41. a med. 
A'dditum legi, ne quis, ubi tribunus roilituni 
fuisset, postea ordinum ductor esset. Id propter 
P. Salonium postulatum est, qui allernis prope 
annis et tribunus militum et primus centurio 
erat, quem nunc primi pili appellant, h. e. cen- 
turionem primi pili. Cces. 2. B. G. 25. Omni- 
bus centurionibus aut vulneratis, aut occisis, in 
his primipilo P. Sexto Bacuio. Alii legunt primo 
pilo, alii primi pili. Fal. -Wax. I. 6. n- 11. 
Aquilarum altera vh couvelli a primipilo po- 
tuit. — Ei locis alialis constat, vetustiores dis- 
janctim primus pilus scribere maluisse, recen- 
tiores sajpius conjunctim primipilus et primo- 
pilus, et utrobique vocem centurio omisisse: 
quod' clarius patebit ex sequentibus Inscript. 
apud Marin. Iscriz. Mb. p. 12JX m. pomfsio 

IS. F. AN. ASPRO FRIMOP. LEG. IJII . CYKEN. etc. 

Alia apud Gruter. 34'J. 4. paulo aBmilio pri- 

MOFILO BIS PRAEF. BOllT. TRIBVNO COHORTIS 1III. 

praetor, etc. .-ilia apud eumd. 370. 1. sbx av- 

I.IBr.0 SBX. t. AM. PRIMOPIL. 11. TRIB. MIL. etC. 

Adde aliam apud eumd. 437. 5., ubi laraen se- 
paratim legitur primo pilo. Alia apud Labus. 
Dissert, de la cerlit. de. la science des antiq. p. 

61. C. RAEBIO J". V. CLA. ATT1CO PHIMOP1I,. LBG. 

',-. macbdonic. pRiHurtL. itbrvm etc. — Aiiquan- 
do etiam pilus pro primus pilus dicebatur: V. 
sub I. d. et infra. — Summa erat primi pili di- 
guilas, quique earn obtinebat, stalim in eque- 
strem ordinem referebatur. Martial. 6. 58. Et 
reft res pili prwmia clams eques. Ilinc Ovid. 3. 
Amor. 8. 10. Ecce recens dives, parto per vul- 
nera censu, Prwfertur nobis, sanguine fact us 
eques. et mox etpMWtxw? 25. Uiscite, qui sapilis, 
non quae nos scirnus incites, Sed trepidas acies 
ct fera castra sequi. Proque bono yersu primum 
deducite pilum. V. Lips, de milit. Horn. I. i. 
dial. 8. 

PlNA, a, f. 1. r. PINNA. 

PlNACOTURCA, x, et plnScotbgce, es, f. 1. 
gaiter ia, it£vaxo^7)x»j, locus in aedibus amplus, 
piclis tabulis et veterttin itnaginibus exornatus: 
a Ttiva.% tabula et $rix>i repositorium. fitruv. 
6. 5. Pioacolhecae, uti exedrse, amplis magnitu- 
dinibus sunt coostituendBe. et ibid. 18. llabent 
ex dotnus >. Grcecorum) vestibula egregia porti- 
cusque oroatas. el in porticibus, qu» ad septen- 
trionem specta'nt, triclioia Cy/icena et p'maco- 



— 715 — 

thecas: ad orienlera autem bibliothecas, etc. 
Varro. 1. R. R- 2. 10. Hujus spectatum veniunl 
villas, non ut apud Lucullum, ut vide ant pina- 
cotliecas, sed oporolhecas. et ibid. 59. 2. Ut 
in pinacotbece. faciaut, quod spectaculum datur 
ab arte. PHn 35. Hist. nat. 2. 2. <4). Et inter 
hajc pinacothecas reteribus tabulis consuunt, 
alienasque effigies colunt. er ibid. 11. 40. (148). 
Ceieberriroi pictores, quorum tabula? pinaco- 
thecas implent. Inscript . apud Fabrelt, p. 
724. n. 443., quae flst apud Orell. 2417. flavivs 

APOLLONIVS PROCURATOR AVGV3TI OVI FVIT A Pl- 
KACOTHBCIS BT M. VLPIVS AVC. LIB. CAPITO ADIV- 

tor eivs etc. custode dimostratore delle gal- 
lerie, et ajutante del custode, etc. 

PlNALIS, e, adject, qui est ex pinu, pineus. 
Isid. 17. Orig. 7. Resina pinalis. 

PINASTELLCS. V. PEUtlEDANUM. 

PINASTER, tri, m. 2. vi-ne. aYpta,piuus sil- 
vestris. Plin. 16. Hist. nat. 10. 16. (.39). Pina- 
ster nihil est aliud, quam pinus silvestris, raira 
altitudine, et a medio ramosa, sicut pinus in 
vertice. 

PIN AX, acis, m. 3. tabula, trfva^; Grasca vo*.. 
Capetl. 2. p. 42. Erigonu spicas maou, csela- 
tumque ex ebeno pioacem argumentis talibus 
aflerebat. Ita Kopp. ex omnibus mss. Grotius 
tero Graecis litteris usus est. Hue pertinet Gloss. 
Placid, edente A. Maio in Class. A net. T. 3. 
p. 496. Pinaces dicuntur imagines mire depictx. 
— Pinax Cebetis est libellus Cebelis phiiosophi 
Thebaoi, iu quo humaa;e natures el vitae ratio- 
nem tamquam in tabula descripsit. Tertu.ll. ad- 
vers. Haeret. 39. Inter cetera stiii sui olia Pi- 
nacem Cebetis explicuit. — Eliam Aurelius O- 
pilius grammaticus libellum scripsit, qui Piaai 
inscribitur. Sueton. Gramm. 6. extr. — Cassiod. 
Divin. litt. 25. Pinacem Dionysii discite breviter 
comprehensam ; ut quod auribus in supra dicto 
libro percipitur, psene oculis intuenlibus videre 
possitis. h. e. descriptioaem orbis terrarum a 
Dionysio Grasce scriptam et a Prisciano in I.a- 
tinam linguatn conversara. — PB. De cognom, 
Rom. V. ONOM. 

PINCERNA, ae, in. 1. coppiere, oi'voj(O0S, po- 
cillator, servus a cyatho, a polione, minister vini: 
a lri'vetv xipva ad bibendum misce, vel potius 
ab i'lctxspvTiC, quod ab s'rtxapa'vvjpt admisceo. V. 
Ducang, Gloss. Grcecit. in V. xlryxapv-r;;. Pse.udo- 
.4 scon, in Cic. 3. Verr. 26. Provocant se invi- 
cem; inajoribns autem poculis poscunt a pio- 
cerna, id est petuni: ut subaudiatur bibere. V. 
POSCO. Lamprid. Alex. Sev. 41. Ita ut anno- 
nas, non dignitates acciperent fullones et vt-sti- 
torcs lit piclores ct pincern;e. Inscript. t'.bri- 
stiana apud Marin. Iscriz. Alb. p. 188. an- 
tilocho piscbrnab Qitivixit Ann. xxx. Hie Videtur 
Christianus de domo Caesarum fuisse, ibique pin- 
cornse oflicium evercuisse. V. Lamium de eru- 
dit. A postal, p. 320. Hieronym. Quaest. in Ge- 
nes. 40. 1. Quem servum nos possurnus more 
vulgi vicare pincernam. Nee vile putctur ofti- 
ciurn, quum apud reges barbaros usque hodie 
maximaB dignitatis sit, rcgi poculuni porrexisse. 

PINDARNXS, a, um, adject, ad Pindarum 
pertinens : F. ONOM. — Pindaricum metrum 
constat trimetro brachyc italecto, ut est hoc: Me- 
dium rapido mare Tibris adU fluvio. Serv. Cen- 
times, p. 1822. Putsch — Priscian. de XII. 
vers. ,£n. 1. p. 1216. Putsch. Dicuntur hyperca- 
talecti, quibus abundat una vel duae syllable, ut 
novenarium Pindaricum, quod, quum sit dime- 
trum iarabicum, habet tainen unam syllabam 
lylus in fine: Horalius: Silvae laborantes geluque. 
PlNEA, m, f. t. T. PIXEL'S in fin. 
PlNETUM, i, a. 2. selva di pini, pinelo, 
ircTuoiv, locus pinis consilus, pinorum silva: et 
per synecdochen sumitur pro quovis nemore. 
Ovid. 2. Past. 275. Cinctaque pinelis nemoris 
juga Nooacrini. Id. lo. Met. 603. Qualia suc- 
cinctis, ubi trui insibilat Eurus, Murmura pine- 
lis fiuot. Id. 4. Fast. 273. inaumeraa caeduut 
pineta secures. Plin. 27. Hist. nat. 8. 43. (66). 
Cbrysolachanum in pineto lactutae simile nasci- 
tur. 



PINGO 

PINEUS, a, um, adject. c?t" pirm, iktuivoc, qui 
est ex pinu, Fir g. il. JEn. 788. cui pineus ar- 
dor acervo Pascitur. h. e. ignis e pineis lignls 
succensus. et ibid. 320. et celsi plaga pinea 
montis. h. e. ubi moos est pinis consilus. Sio 
Fal. Place. 3. 521. juga pinea montis. Firg. 
9. JEn. 85. pinea siiva. et 2. ibid. 258. claustra. 
h. e. latus equi duratei. Propert. 4. 6. 20. moles. 
h. e. oavis. Ovid. 14. Met. 530. fert avidas in 
pinea Turnus Texta faces, h. e. in labulata na- 
vium. (Adde Catull. 64. 10.; et Ovid. 1. Past. 
506.) Martial. 9. 76. Pinea compages. h. e. ta- 
bularum pinearum. Plin. 15. Hist. nat. 10. 9. 
(.35). Pineas nuces. et ibid. (36). Pinea corona 
victores apud Islhmum coronantur. Lucret. 4. 
587. Pan Pioea semiferi capitis velamina quas- 
saas. — Hinc 

Pinea, a?, f. 1. absolute, substantivorura mo- 
re, est nux, vel arbor pinea, pt'no. Colum. 5. 
R. R. 10. 14. Eodem tempore juglandem, et 
pineam et castaneam serere oportet. Id. 10. 
ibid. 239. de cinara. detlexaque collo Nunc ado- 
perta manet, nunc pinea vertice pungit. h. e. 
velut pinea nux. Lamp) id. Commod. 9. Isiacos 
pineis usque ad perniciem peclus tundere coge* 
bat. h. e. slrobilis. 

PlNGO, pingis, pinxi, pictura, pingere, a. 3. 
Part. Piclus I. 1.2. et in tin.; Picturus et Pin- 
gendus II. 3. — Pingere, quod, ratione babita 
etymi, est a fingo, ui voluul nonnulii, vel a 
sanscr, pic-a-mi, orno, lingo, unde et Gr. ir«- 
xt'Xo? variegatus , et conjungi potest cum Gr. 
TTi'va; pictura, tabula, est for mam alicujus rei 
ductis lineis et inductis coloribus reprasentare, 
yoxfoi (It. dipingere, pingere; Fr. peindre, re- 
presenter en peinture; Hup- pintar, figurar 
con el pincel y los colores; Germ, malen, ab- 
malen; Aagl. to depict, delineate, paint, draw, 
portray). 

I.) Proprie. ^ I. Genera tim. Cic. 2. Fam. 
12. (et Horat. 2. Ep. 1. 239.1 Neque Alexander 
gratias causa ab Apelle potissimum pingi, et a 
Lysippo fingi volebat. Id. 2. Invent. 1. 1. Ta- 
bulas pingere. et ibid. Helen* simulacrum. Id. 
2. Orat. 16. 69. hominis speciera. Horat. Art. 
P. 21. ;ere dato qui pingitur. Ovid. 10. Met. 
516. Corpora nudorum tabula pingantur Amo- 
rum. Phcedr. 4. 5. Quum victi mures mustela- 
mm extrcitu, Historia quorum in tabernis pia- 
gitur , etc. Seneca Ep. 9. Pingere artifici ju- 
cuodius est, quam pinxisse. Plin. 35, Hist. nat. 
7. 33. (51). Nero princeps jusserat se pingi 
cxx. pedum in linteo, incognitum ad hoc tera- 
pus. — El cum lnfinitu Ovid. 1. Amor. 14.33. 
quas (comas) quondam Dione Pingitur bumenti 
susiinuisse manu. — Tabula picta est pictura in 
tabula, una pittura. Cic. Brut. 75. 261. Tabula* 
bene pictas coliocait in bono lumine. Sic Horat. 
I. Sat. 1. 72. pictis gaudere tabellis. — Sic pro 
ductis lineis repr.esentare. Tibull. I. M. 31. Ut 
mihi potanti possit sua dicere facta Miles, el in 
mensa pingere castra niero. et Outd. 2. Art. 
am. 131. Hie levi virga etc. in spsso litore pin- 
git opus, delinea, descrive. ^ 2. Speciatitn acu 
pingere est quod nos Itali dicimus ticamare. 
Cic 5. Tusc. 21. 61. Stragulum textile magni- 
fies operibus pictum. Ovid. 6. Met. 23. Seu 
piagebat acu, scires a Pallade doctam. Id. 3. ibid. 
556. pictis iatextum vestibus aurum. Id. He- 
roid. 12. 30. Et premitis pic los corpora Graja 
toros. h. e. toros pictis tapelibus ornatos. Toe. 
6. Ann. 34. Simul horridam stiorum aciein, pi- 
cta auro Medorum agmina: hinc virus, inde prae- 
dam ostendere. h. e^ agmina pictis auroque in- 
tcxtis vestibus induta. Sic Martial. 10. 72. Picti 
reges. ft. e. pictis vestibus induti. — Picta toga 
qU'B Iriumphantium fuit, itemque consulum sub 
imperatoribus, et prastorum, quoties ludos ede- 
renf, iia dicta est, quod ecu elaborala esset, ct 
opere Phrygio dislincta. Eadem et palmata di- 
cta est, quamqiiam saepius apud Latinos scripto- 
res iuvenies palmatam tunicam, quam palma- 
tam togam. F. PAL MAT US. Item CapitMna 
aliquando dicitur, turn quod ea Juppitec Capito- 
liaus indutus esiet, turn quod vestes triumphslet 



FINGUAMKN 

in icmplo Jovis Capitolini servarentur, et inde, 
quura opus foret, deproroerentur. Lamprid.Alex. 
Sev. 40. Praeteitam et pictara togam numquam 
nisi consul tccepit, et eamdem quidem, quam de 
Jovis tcmplo sumptam alii quoque aecipiebant 
aut prselores, aut consules. — ■ Piin. 33. Hist, 
nat. 9.46. f 131). Tingit .*gyptus argentum, ut 
in vasis Anubim suum spectet, pingitque, non 
caelat argentum. Ad h»c Letronne in Annal. 
dtli Instit. T. 6. p. 230. «De ee passage uni- 
que il resulte, que cet art fut une iodustrie pro- 
pre a 1' Egypte. Le procede conaistait non pas 
a peindre 1' argent, mais a le teindre pat des 
alliagei, el ft produire de» figures, au moyen de 
mordans appliques a la surface. C est un procede 
chimique et metallurgique, que M. Quatremere 
de Quincy (Jupiter Olymp. p. 59.-62.) a tres-bien 
explique v. 

II. 1 ) Translate. *f I. De rebus est colore* in- 
ducere, inficere, colorire, tingere; atque adeo 
variis coloribus ornare, variare. Virg. 6. Eel. 
22. Sanguineis frontem moris et terapora pingit. 
Lucret. 4. 336, palioribus omnia pingunl. Id. 
2. 374. Concbarumque genus parili ratione vide- 
mui Pingere I el Juris greraiura. et 5. 1395. anni 
Tempora pingebant viridantes floribus berbas. 
Cf. Virg. Cul. 69. Florida quum tellus gemman- 
tes picta per herbas. Id. 2. Eel. 50. Mollia lu- 
teola pingit vaccinia caltba. Martial. 14. 5. Nigra 
Ubi niveum littera pingat ebur. et ibid. 77. Gau- 
debalque suai pingere barba genas. Auct. Priap. 
16. Quale fult malum, quod littera pinxit Acontl. 
V. Ovid. Heroid. 20. 337. % 2. Item de rebus 
pro simpliciter ornare. Cic. 4. All. 5. extr. Bi- 
bliothecam mihi tui pinxerunt constructione et 
silly bis. Seneca Med. 310. steltis piogitur aether. 
^ 3. Transfertar conclnne ad orationem. Cic. 
Brut. 37. 141. 2^ri/*xTa non tam in verbis 
pingendis habent pondus, quam in illuminandis 
sententiis. h. e. per tropos ornandis, Id. 1. Alt. 
14. Totum bunc locum, quem ego varie mei* 
orationibus soleo pingere, de flamraa, de ferro, 
valde graviter pertexuit. Id, 2. ad Q. fr. 15. 
Modo mihi date Brrtanniam, quam pingam colo- 
ribus tuis penicitlo meo. Boeth. in Porphyr. 2. 
p. 56. Ut lector acquiescat ac sileat ad id, quod 
picturus eat, Peripateticorum auctoritate con6r- 
mat. V. infra Pictus sub 3. — Hinc Part. 
praeter. 

Pictut, a, um, adjectire quoque usurpatur, 
unde Comp. Pictior 3., et transiaU ^ 1. Est 
variis coloribus ornatus, variegatus, multicolor, 
variopinto, screziato. Virg. 3. G. 243. Et ge- 
nus sequoreum, pecudes pictasque volueres. Ovid. 
2. Met. 532. Picti pavpnes. Id. 3. ibid. 669. 
Pictae panthers, et 4, ibid. 398. Purpura fulgorem 
pictis accommodat uvis. % 2. Item est non sin- 
cerus, fucatus. Cic. 5. Fin. 27. 80. Qua? qui- 
dem dicunt, qui numquam pbilosopbum pictum, 
ut dicitur, viderunt. Quo quasi proverbio no- 
tantur ii, qui philosophiae sunt prorsu* ignari et 
senium tantom coram unera sequuntur. ^ 3. De 
oratione est ornatus. Cic. Brut. 85. 293. Lysia 
nihil potest esse pictiua. h. e. in dicendo orna- 
tius. Id. Orat. 27, V6. Florens orationis, pictum 
et eipolitum genus. ^ 4. Item est vanus. Pro- 
pert. 4. 6, 50. Quodque vehunt prorae Centauros 
saxa minantes, Tigna cava, et pictos experiere 
melus. h. e. vanos; picti enim erant Centauri 
in prora naris Cleopatras. 

PINGUAMEN, ibis, a. 3. piDguitudo, pingue. 
Gioss. Cyrill. Aiicoc, sevum, pinguamen, adeps. 
Glou. Lat. Gr. Pinguameu, Xijtq?. Cyprian. 1. 
advert. Jud, Holocausta et pinguamioa agoo- 
rura. 
PINGUE, is, n. 3. V. PINGUIS I. 1. 
PINGUEDlN'BUS, a, um, adject, pinguis, oleo- 
*us. Plin. 35. Hist. not. 15. 51. (178). Gignilur 
et pingued'mei liquoris. Ita S almas. ; atii et 
pingue, liquorisque etc. ; alii aliter ; Sillig. vero 
et pingue oleique liquoris. 

PINGUfiDO, Inis, f. 3. grassezza, grasso, \i- 
tro^ Xtfrapt'a, substantia oleosa in animalibus, 
et aliis rebus. 

I.) Proprie. Plin. 12. Hist. nat. 15. 35. (68). 



— 70) — 

de myrrha. Unguentarn digerunt baud difficul- 
ter odoris atque pinguedinis argumentis. Hoc 
uno in loco ita legit Harduin. (itemque Sillig. 
nulla prorsus variante lectione), nam in ceteris, 
quae a lexicograpbis aflerri solent, pinguitudo 
reponit. Quin. numquam Plinium voce pingue- 
dinis usum, s*d pinguitudinis , asserit Grono- 
viui. Agnoscit etiam ut Latinum Euthyches de 
discern, conjugat. 1. p. 2155, Putsch. Itaque 
Servius ad Virg. 3. G. 124. Latioum esse fru- 
stra negat. V. et qu* sequuntur. 

II, ) Translate est idem ac spissitudo. Pallad. 
3. M. R. 29. ad fm. Succus ex aqua ad sapse 
pinguedinem resolutus. Id. 11. ibid. 20. Decoques 
donee tota permixtio pinguedinem pari mellis 
imitetur. Sic Theod. Priscian. 1. 1. Identidem 
{hcBc} conteri facies usque in pinguedinem mel- 
iis, et capillos linies. Adde eumd. c. 11. et 27. 
Similiter Plin. Valerian. 1. 2. sub init. Simui 
omnia coques, ita ut pinguedinem aquatioris 
mellis accipiat, Sidon. 2, Ep. 2. a med. Limi 
bibuli pinguedo coalescit. Ccel. Aurel. 3. A cut. 
17, n. 151. Tunc oleum remanens concepta le- 
nitate atque pinguedine e.\ radice supradicta 
etc. mucilaggine. 

PI.NGUfiPAClO, facis, feci, factum, fScere, a. 
3. et Pingueflo, lis, factus sum, fieri, pass. Pari. 
Pinguefaclus I- — Pinguefacere est piaguem 
efficere, ingrassare, Xtitatva. 

I.) Proprie. Plin. 16. Hist. nat. 44. 93- (246). 
Hyphear ad saginanda pecora utiiius. Vitta modo 
purgat primo, delude pinguefacit quee sufTecere 
purgation!. Tertuli. advert,. Psych. 6. ex Deuler. 
32. 15. lncrassatus est dilectus, et pinguefactus, 
et dilatatus est. 

II.) Translate. — a) De medicament^ pro 
spissare, spissum reddere. Theod. Priscian, lib. 
2. part. 2. c. 16. p. 306, ed. Aid. Succi mentbae 
Tiridis partem unam, tribus malogranati succi 
parlibus admisceo, et coquo, ut paullatim pingue- 
fiat. — 6) De sono, Pompej. grammat. Com- 
ment, art Donal. p. 21. Lindem. Grseci dice- 
bant 'Evato'g, adde digammon et facimus Ve- 
netus : nam quomodo £ 11 is digammos pinguem 
sonum facit, sic etiam V littera juncta verbum 
pinguefacit. 

PINGUEFACTUS, a, um, et 
PINGUEFJO, fis, etc. V. PINGLEFACIO. 
PINGUESGO, is, ere, n. incboat. 3. Part. Pin- 
guescens I. • — P'mguesco est idem ac piuguis 
lio, Xnra'w, nctyyvoficti (It. ingrassarsi; Fr. s'en- 
graisser, devenir gras, grossir; Bisp. engor- 
darse, engrasarse, hacerse grueso; Germ, felt 
tverden; Angl. to grow fat). 

I.) Proprie. Colum. 2. R. R. 1 1. 2. Omoe ema- 
ciatum armentum ex medica pinguescit, Plin. 9. 
Hist. nat. 15. 17. (,44). Attilus (piscis) in Pado 
inertia piuguescens, Seneca Ep. 122. Aves im- 
raotae facile pinguescunt. Plin. 18. Hist. nat. 
14. 36. (134). Pinguescere lupini satu arva vl- 
neasque. Virg. I. G. 491. bis sanguioe nostro 
Emathiam et latos Hsmi pinguescere campos. 
Piin. 17. Hist. nat. -I. 2. (15). ita maxime fru- 
menta pinguescunt. el 19, ibid. 5. 3u. (95). Bul- 
bus pinguescit. 

II.) Translate. ^ 1. Pinguescere est crasse- 
scere instar pinguis. Plin. 14. Hist. nat. 4. 6. 
(54). Vinum Maroneum vctustate pinguescit. Sic 
Id. 15. ibid. 22. 24. (87). N'uces juglandes ve- 
tustate pioguescunt. Theod. Priscian. 1.19. Oli- 
varum amurcam coques- tertio molli vapore, quo 
pinguescere possit; quum vero coagulaverit, re- 
ponis in vas muadum. Ambros. in P$. 36. 14. 
Prorumpentia semina, si fuerint obumbrata, te- 
nuanlur; soii objecta pinguescunt, <J 2. Pro 
nitere. Plin. 37. Hist. nat. 10. 65. (177). Acha- 
tes quum politur pinguescit. h. e. nitorem induit 
instar pinguis. ^ 3. In re giammatica pingue- 
scere dicuutur dictiones, quum aspirantur; pin- 
guius enim quiddam tunc soaant. Sergius in Po- 
nat. p. 1827. Putsch, /Eolenses Grasci quibus- 
dam dictionibus, ut pinguescant, digamma ap- 
ponsunt, ut pro Elena dicant Velena. V. PIN- 
GUIS II. 5. et PLNGUEFACIO II. 6. 
PINGUlARlUS, Ii, m. 2. qui pinguia amat, 



PINGUIS 

Martial. II. 100. Carnarius sum, piaguiarius 
non sum. V. CARNARIUS. 

PINGUlCULUS, a, um, adject, grassetto, de- 

minut. pinguis, aiiquantisper pinguis, pinguiu- 
sculus. Pronto 4. ad M. Cces. (edente iterum 
A. Maio) ep, 12. Periculum est, ne Faustina 
iilia tua posceoti mihi mauus et plantas ad sa- 
viandum ea causa iratior subtrahat, aut gravatius 
porrigat; cujus ego manus parvolas, plantasque 
illas pinguiculas turn libentius exosculabor, quam 
tuas cervices regias, tuumque os probum et fa- 
cetum. 

PINGUlFlCO, as, are, a. 1. idem ac pingue- 
facere. Augustin. Serm. 361. 11. Unde terra 
pinguilicatur, nisi de putredine terrenorum ? 

PINGUIS, e, adject. Comp. Pinguior I. 1. et 
II. 2. d., 4., 5. et 6. ; Sup. Pinguissimus I. 1. 
et 2. f. h. et II. 2. d. ■ — Pinguis (quod non- 
nulli deducunt a jr^eX*);, alii a irt'wv, quas idem 
significant, alii a icaj^y; crassus) est opimus, 
crassus, obesus, et opponitur macro, 'Xtirapc? (It. 
grasso, pingue; Fr. gras, bien nourri, engraisse; 
Hisp, graso , gordo, grueso; Germ, felt, feist; 
Angl. fat, plump). 

I.) Proprie. ^ 1. Stricto sensu dicilur de a- 
nimalibus came et adipc abuadaotibus. Plaut. 
Aulul. 2. 5. 5. Pioguiorem agnum isti habent. 
stbo. At nunc tibi dabitur pinguii>r fidicina. Cic. 
Fat. 4. 7. Crassum Thebis caelum: itaque pin- 
gues Tbebani, et valentes. Horat. 2. Sat, 5. 40. 
pingui tentus omaso Furius. Id. I- Ep. 4. 15. 
Me pinguem et nitidutn bene curata cute vises. 
Juvenal. 11. 65. pinguissimus haedulus. Colum. 
8. R. R. 7. 1. Pinguem facere gallinam. Horat. 
2. Sat. 6. 64. Uncta satis pingui ponentur olu- 
scula lardo. — Pingue absolute est ipse liquor 
crassus, grasso, Trt^tsXij ozeac: et diflert ab adipe, 
ut Plin. docet 11. Hist. nat. 37. 85. (212). quia 
adeps concretus est, et quum refrixit, fragilis, 
semperque in flne carnis; contra pingue inter 
carnem cutemque, succo liquidura. Sed hoc loco 
Plin. pingue cum sevo confundere videtur. Vir- 
gil, vero cum adipe. quum ait 3. G. 124. omnes 
ImpenduQt curas denso distendere pingui (in- 
grassare) Quem legere ducem, et pecori dixere 
maritum. Piin. toe. cit. Omnibus animalibus est 
quoddam in ueulis pingue. Id. 28. ti>id. 9. 38. 
(144). Taurorum, leonum ac pantherarum pin- 
guia. Teste Philargyrio ad Virg. loc. cit. hue 
pertinet el illud Lucret. 1.257. Bine fessce pe- 
cudes pingui per pabula lasla Corpora deponunt. 
Sic Seren. Sammon. 16. 287. Anseris aut 
pingui torpenlia colla fovebis. Adde Mar cell. 
Empir. c. 15. p. 106. ed. Aid. *| 2. Latiori 
sensu de pi u rim is rebus pbysicis dicitur et est 
uber, crassus, copiosus. — a) Ager pinguis 
dicitur, qui gisebas habet humore veluti macera- 
tas, lenaces, spissas, et digitis adbaerentes, instar 
adipis: cui macer opponitur. Colum. 1. it. R. 
4. I. et 2. ifctd. 2. 2.; Plin. 17. Hist. nat. 4. 3. 
(-26). et 18. ibid. 19. 49. (174).; Virg. 1. G. 64.; 
et Ovid. i. Fast. 689. Sic Horat. 2. Od. 1.29. 
let Stat. 7. Theb. 545.) Quis non Latino san- 
guine pinguior Campus? Lucan. 6. 382. pinguis 
sulcus, h. e. in agro pingui ductus.— 6) Pin- 
guis fimus dicitur et ob eamdem rationem, et 
quia campos pinguefacit. Virg. 1. G. 80. Ne sa- 
turare fimo pingui pudeat sola. Sic Id. 9. JEn. 
31. aut pingui flumine Nilus Quum refluit campi*. 
— c) Pinguis hortus idem et fecundus, et 
fructu dives babetur. Virg. b.,G. 118- Pingues 
horti. — d) Pinguia stabula de apum alvea- 
ribus dixit Virg. 4. G. 14,, qua Servius jnter- 
pretatur plena, sicut inanes res, tenues nomina- 
mus. Reclius dices, respexisse ad pinguitudinem 
cerae ft mellis. — e) Pingues £cus, crassae et 
succi plenae. Horat. 2. Sat. 8. 88. Pinguibus 
el Qcis pastum jecur anseris albi. — /.) Pinguis 
liquor, crassus, oleosus et lenie fluens, adipisque 
similior, quam aqu;e. llujusmodi est oleum, un- 
guenta, mustum. Ovid. 10. Met. 176. Corpora 
veste levant, et succo piDguis olivi Splendescunt. 
Horat. Epod. 2.55. lecta de pinguissimis Oliva 
ramis arborum. Ovid. Medic, fac. 88. Myrrba 
pingues. Seneca Thyest. 948. Pingui madidu* 



PINGU1TER 

crinU amomo, Lucan. 3. 681. Pinguw taeda. 
h. e. multa pice fluentea. TibuU, 1. 1. 6;et Co- 
lum. 10. A A 432. pleno pinguia musta la- 
cu. Sic dlcitur fumut, flamma pinguis, h. e. 
crassior, oleoslor , et qua contigerit facile in- 
ficiens. Seneca Here. Fur. 909, quldquid In- 
dorum seges, Arabesque odoris quldquid arbori- 
bua legunt, Conferte in araa: pinguia exuodet 
vapor. Lucan. 8. 730. nou pinguia ad astra Ut 
ferat e membris Eooa fumua odores. Ovid. 5. 
2V»at. 5. ii. Da mihi tura, puer, pingue* fa- 
cienlia flamma*. — g) Pvngiies aros, sanguine 
dellbutas propter frequentiam vlctiraarum. Virg. 
4. J2n. 62. et 7. ibid. 784. — . h) Pinguis co- 
ma et unguentis madens intelligitur, et densa ac 
multo capillo abuadana. Posteriori sensu Sueton. 
Ifer. 20. extr, Insignea pinguissima coma, et 
eicellentissimo cultu pueri. Priori Martial. 2. 
29. Gujua olet to to pinguia coma Marceliano, 
— i) Pinguia Herodts palmeta Horat. diclt 2. 
Ep. 2. 184. propter opobaisaml copiam. — 
f) Pingue merum apud eumd. 2. Sal. 4. 85. 
quidam intelliguntj non defacatum: alii plenum, 
cui oppocltur tenue. Nostrates vulgo tondo di- 
cant et pieno; quo sensu videtur etiam Cell. 
2. 18. a med. dixisse, pingue vinum. V. PLE- 
XUS. — m) Pinguis mensa, epulia copiosa, 
iauta. Catult. 62. 3. Surgere Jam tempos, jam 
pinguea llnquere mensas. Similiter pinguia Phry- 
gia e3t dives, opulenta. Horat. 2. Od. 12. 22. 
Aut pinguis Phrygian Mygdooias opea. 

II.) Translate. 5 *■ De recus P^yaicia in- 
terdurn pinguia est unctus, oblitus. Sic pinguia 
crura Into apud Juvenal. 3. 247. aunt oblita, 
et crasso luto quasi peruncta. Sic Martial. 9. 
55. Pinguis et implicita* virga teneret aves. h. e. 
visco illlta. *| 2. Item de rebus pbysicls sape 
est densus, crassus. Sic — a) Pingue caelum 
crass! et bumidi aeris, di aria grossa. Cic. 1. 
IHvinat. 57. 130. Si Canicula obscurior exsti- 
terit, pingue et coucretum. esse calum, ut ejus 
adspiratio gravis et pestilens futura sit: sin II- 
Iustris et perlucida apparuerit, significarl calum 
esse tenue puromque, et propterea salubre. • — 
b) Pinguis toga, crasso filo contexta et densa. 
Sueton. Aug. 82. Hieme quaternla cum pingui 
toga tunlcis muniebatur. Juvenal. 9. 28. plagues 
aliquando lacernas, Munimenta toga, duri cras- 
alque coloris, Et male percussas textoris pectine 
Galli. Martial. 6. 11. Te Cadmea Tyros, me 
pinguis Gallia vestit. — - c) Pingue aurum, est 
CTassum, soiidum atque adeo multl pretli. Pert. 
2. 52. Si tibl crateras argentl, incuaaque pingui 
Auro dona feram. ■ — d) Pinguia folia, crassa et 
velutl carnosa. Plin. 16. Hist. nat. 34. 62. (145). 
Duo genera heder?B : major traditur mas et cor- 
pore et folio duriore etiam ac pinguiore. Id. 21. 
ibid. 9.29, (53). Sertula Campana foliis brevissi- 
mis atque pingulssimis. — e) Pinguis saliva, sputo 
grosso. Seneca 3. Ira 38. extr. — f) Pinguis 
color, aaturus, et velutl cracsus obtususque. Plin. 
37. JKar. nat. 8. 37. (115). Iaspidem smaragdo 
similem ferunt Indi, Cypres duram glaucoque 
pingui, Persa aeri similem. <| 3. Pinguis sapor, 
obtusus et aurdus, nou acer, non acutus, qualia 
est in lacte, oliva., lauro, nuce juglande, amyg- 
dalia, ut est apud Plin. 15. Hist. nat. 27. 32. 
(106). et ibid. 28. 33. (109). % 4. Aliquando 
ad ingeaium refertur, et crassura, stupidum, 
hebes tardumque signlflcat. Ovid. II. Met 148. 
Pingue sed ingenlum mansit: nocituraque, ut 
ante, Rursus eraot domino stolidao pracordia 
mentis. Cic. Arch. 10. 26. Ut etiam Corduba 
natis poetis, pingue quiddam 9onantlbus atque 
peregrinurn, tamen aurea suas dederet. Quintil. 

1. 5. 14. At Hie pexus pinguisque doctor pu- 
ta bit, etc. (bic simul ad corporis obesitalem et 
ingenli tarditatern respicitur.) Colum. 9, A A 
14. 12. Nee tamen Hlpparchl subtitita* pingulo- 
rlbus, ut ajunt, rusticorura liUerii necessaria 
eat. off a grossolana erudizione. Sic ^"irg. Cata/, 
H. 12. pingui nil mlhi cum populo. Uinc pro- 
rerb. pingui Minerva. V. MINERVA. Horat. 

2. Ep. 1. 266. JYec prate factls decorari ver- 
sibua opto, Ne rubeam pingui donatui munere. 



— 7i7 — 

Cic. 4. Acad. (2. pr.) 34. 109. Quod ipsi An- 
tlocho pingue ridebatur, et aibl contrarium. Gell. 
13. 20. Verte et muta, ut urbet dicaa, insubidiua 
neacio quid facias et pingulus. V. PINGUESCO 
II. 3. — Pinguia vitiis, qui crapula et rola- 
plalibus turn corpui pingue reddidit, turn simul 
animum depravavlt corrupitque. Horat. 2. Sat. 
2. 21. ^ 5. Pinguia verba, quasi crassa, plena, 
inflsta, sonantia, et quae efferendo buccas im- 
plent, quibus opponuntur tenula, gracilis, sub- 
tilia. Quintil. 12. 10, 35. Nee rerum nimiam 
tenuitatem, ut non dicam plnguloribus, fortio- 
ribus certe verbis miscebimus. et mox. § 36. Non 
posiutnus esse tam gracilea? simus fortiores. Gell. 
17. 10. Ejusmodl sententiaa et verba molitus 
eat, ut Pindaro quoque ipso, qui minis opima 
pingulque esse facundia existimatus eat, insolen- 
tior tumtdlorque alt. % 6. De abstractis, — 
a) Pingue otium, In quo minima est corporis 
agitatio, aptum proinde alendo corpori et pin- 
guefaciendo. Plin. 1. Ep. 3. Quin tu humilea et 
sordidas curas aliis mandas, et ipse ta in alto 
isto pingulque secessu studils adieris? Id. 7. Ep. 
29. Mollis et pinguia vita. Id. 5. Ep. 6. sub fin. 
Altius ibi otium et pingulus, eoque securiua. 
Adde eumd. 9. Ep. 3.; et Senec. Ep. 73. a med. 

— 6) Pinguis somnus, tranquil I us et profun- 
dus, et pinguefaciendo corpori idoneus. Ooid. i. 
Jmor. 13. 7.; et Lucan. 10. 354. Sic Ovid. Ri- 
med, am. 206. et pingui membra quiete levat. 

— c) Pinguis amor, qui redamantem facile 
invenit, nullo labore, aut metu, aut zelolypia 
exercitus, quietus, securus. Ovid. 2. Amor. 19. 
25. Pinguia amor, nimiumque patena in taedia 
nobis Vertitur, et stomacho, dulcis ut esca, nocet. 

PINGUlTER, adverb. Comp. Pinguius I. I. 
et 2. — Pinguiter est cum pinguitudine, con 
della grewsezzo, Xtirapw?. 

I.) Proprie. Cofum. 2. R. R. 2. 5. Solum pin- 
gue ac putre prsEStantiasimum: proximum huic 
pinguiter densum. grasso insieme e denso. 

II.) Translate. 4 1. Est largiter, opulente. 
Paul. Dig. 42. 1. 49. Pinguius donatori succur- 
rere deberaus, quam ei, qui verum debitum per- 
solvere compellitur. h. e. uberiua, largius, et 
plura ei condonando. ^ 2. Ad ingenium quo- 
que transfertur et est crassa Minerva. Paul. Dig. 
44. 2. 14. Pinguius accipere aliquid. h. e. cras- 
siore Minerva et laxius, piu alia grossa. 

PINGUlTlA, as, f. 1. et 

PINGUlTlES, 5i, f. 5, pinguitudo. Arnob. 7. 
20. Non videtia albaa esse hosliarum carnes, 
ossa, dentes, pinguitias? Apul. 10. Met. Corpus 
obesa pinguitie compleveram. Adde Theod. Pri- 
scian. 4, p. 31 6. a. ed. Aid. 

PINGUITCDO, Inia, f. 3. Scribitur et pingue- 
tudo, unde pinguedo per syncop. facta ease vi~ 
detur. — Pinguitudo est pinguilia, pinguedo, 
pingue, grassezza, grasso, mutXij, Xixoc.. 

I.) Proprie. Varra 2. A. A 4, 6. de sue. Quas 
res non modo pinguitudinem efficit, sed etiam 
carnis Jucuadum saponin, Cato apud eumd. ibid. 
Sus usque adeo pinguitudine crescere soiet, ut 
se Ipsa stan9 sustinere non possit, neque progredi 
usquam. Plin. 11. Hist. nat. 37. 71. (186). In 
corde summo pinguitudo quasdara est last is extis. 

II.) Translate. ^ 1. De rebus pbysicis est 
crastitndo et apissitudo. Colum. 12. R. R. 52. 
17. Piaguiludo olet Id. 4. ibid. 24. 19. soli. 
Pallad. 3. A A 12. palraitia. — Plin. Fait- 
rian, 3. 8. Debinc coques,- donee in mellls pin- 
guitudinem redigatur. Id. paullo post. Qua; cum 
oleo rosalo teres ad apissftudinem mellis. — 
De colore. Plin. 35. Hist. nat. 6. 19. (37). Eo 
(melino) non utuntur pictores propter nimiam 
pinguitudinem. ^ 2. De oratlone. OuintU. 1. 
11. 4. Vitia, siqua sunt, oris emendet, ut ex- 
pressa slot verba, ut auis quasque litteras sonis 
enunclentur. Quarumdam enim vel eiilitate , 
vel pinguitudine nimia laboramus. h. e. vastum, 
crassum, at juito pleniorem sonum hebentlum. 
Ita legit Spalding.; alii pinguedine. 

PINGUlUSCfJLUS, a, um, adject, demtnut. a 
pinguior, idem ac pinguiculua. Solin. 11. a med. 
Plurlmum se aquilonibna eraduQl (cotumices), 



PINSITO 

ut corpora pinguluacula, atque eo Urda facillua 
provehat aiccior et vebementior ipiritua. 

PlNlFER, fgra, f?rum, adject, pinum ferena, 
pin! ferax, nnvduc.. Virg. 4. JEru 248. de 
Atlante. cinctum assidue cui nubibua atria Pi- 
niferurn caput. Id. to. Eel. 14. Pinifer Maena- 
lua. Stat. 3. Silv. 4. 12. Pinifera Ida. 

PlNlFERTUS, a, um, adject, (pinus et fertua) 
plnia abundans. Avien. Or. mariL 556. Qua 
plniferto stat Pyrene vertiee. 

PlNfGER, gSra, ggrum, adject, pinum gerena. 
Ovid. 3. Fast. 84. Pini^erum Pauni MaenalU 
ora caput, scil. colit. Vol. Flacc. 6. 393, Pinl- 
ger Otbrys. Stat. 12. Tneb. 225. plnigeri Slmo- 
entia ad amnem. et 7. 272. Plnigeri agri. 

PINNA, ae, f. 1. V. PENNA. 

PINNA vel plna, a, f. 1. lu'vvct, piscia est mari- 
nus ex genere concharurn, duabus testis patulua, 
et parva squilla comitatua, qua ducem ei ae 
praebet, (pinnoteres ideo dicta) et cibi prasentb 
admonet; tunc ille comprimit se, et quldquid in* 
clusit, exanimat, parteraque soclas tribuit. Cic. 
2. #aL D. 48. 123. et 3. Fin. 19. 63., et Plin. 
9. Hist. nat. 42. 66. (142). Ejus lanoaitatem 
celebrat Tertull. Pall. 3. a med. bis verbis-. Et 
de mari vellera, quo muacosa lanosilatis plaulio- 
rea conchas cornant. 

PINNACOLUM, i, n. 2. extrema adificii para 
pinuis instructa, fastigium, culmen. Tertull. od- 
vers. Jud. 8. Dicit enim Daniel, et civitatem et 
sanctum terminari cum duce venture, et destrui 
pianaculum usque ad interitum. V. Daniel. 9, 
26. 

PINNALIS, e, adject, qui in pinnam desinit, 
acutus, Frontin. de colon, p. 120. Goes. Rigor 
pinnalis. Alii leg. finalis: V, banc vocem. Haec 
Forcellinus: at Rudorffius legit pinnalis. 

PINNATUS, a, um. V. PENNATUS. 

PINNlCILLUM, i, o. vel pinnicillua, i, m. 2. 
penicillum, vel peunicillus : quasi ex pinnia fa- 
ctua. Pallad. 4. A A 1. a med. Ligatura ipsi 
pinnicillo tenuis debet frequenter buraor affundi. 
Alii rectius leg. penicillo. K PENICILLUM. 

PINNlGER, ggra, gSrum. V. PENNIGER. 

pinnIpOtens. V. PENNIPOTENS. 

PINNlRAPUS, 1, m. 2. rfT«pu7oXa^of, qui cum 
Samnite gladiatore depugnabat, quod pinnam, 
idest summitatem in illius galea appeteret et 
raperet. Juvenal. 3. 158. Hie plaudat nitidi 
prasconis Alius inter Pinnirapi cultos Juvenea. 
Hac habet ad bunc loc. Vet. Scholiast. Pinnia 
pavonum ornari solent gladiatores, ai quando 
ad pugnam descendant. V. PENNA. 

PINNOPH?LAX velrectius plnophjlai, 8cis, 
m. 3. BivvofuXof (a rovva pinna et <p £ka% cu~ 
stos) idem qui pinnoterea. Plin. 9. Hist. nat. 
42. 66. (142). — De acribendi ratione V. voc 
seq. in fin. 

PINNOTERES vel rectius :>iootere», m, m. 
1. rrtvvorjjpijf, custos pinna; a tw'uva pinna 
et xvpita servo. Plin. 9. Hist. nat. 42. 66. 
(142). et 32. ibid. 11. 53. (150). et Cac. 3. 
Fin. 19. 63. — Alii scribunt pinnotheras, ae, 
irtBvo&ripa-;, a &ijp3to venor, quasi venator pin- 
na, quia prasdae prcesentis earn admonet, ut in 
PINNA dictum est. — Eat et alius pinnothe- 
ras, nempe minimus piscis in cancrorum ge- 
nere, ideo opportunuj injuria. Huic aolertla eat 
inanlum ostrearura testis se condere, et quam 
accreverit, migrare In capaciores. Plin. 9. Hitt. 
nat. 31. 51. (98). — Quod ad scriptiooera at- 
tioet, optimi Codd. Ptinii (item Arislot. Hist. 
anim. 5. 15. et £liani Hist. anim. 3. 29.) ex- 
bibent pina et p trio feres vel pinotheras; cut 
scribendi rationl favet etiam Hesych. 

PINNOTUfifiAS. V. vocem praced. 

pinnOla. v. pbnnula. 

PINSATlO, Cnis, f. 3. actus pinsendi. ritruu. 
7. 1. Rudu.« vectibus ligneis crebrlter pinsatione 
solidetur. 

Pl.NSl TO, as, are, a. 1. ava/xa'aae* frequentat- 
a pinso. Plaut. Asin. 1.1. 18. Qui poientam pln- 
sitaat. Alii rectius legunt praosilant. Haec For. 
cellinut: at Fleckeisenut legit pintilant; quod 
confirmtl Gloss. Lat. Gr. Pinstto, as, avsisatrra*. 



PINSJTOR 

PINSlTOR, 6rl«, m. 3. qui pistil. Mar. Vir 
ciorin. I. p. 2461. Putsch. At si pilum tit, quo 
pinsi lores utuulur, etc. 

PINSlTUS, a, urn. V. voc. teq. 

PINSO, pintls, pinti tt pinsui, pinsum el pin- 
lUum el pistum, piastre, el Pito, plsis, ptti, pi- 
lert, a. 3. Part. Pintens tub B; Pinsu*> Pisitus 
el Pistus (quae agnoscunt eiiara Diomed. et 
Prttcian. tods infra cit.) et Pisatus sub A.— 
jPi-iJO, ante* piso (a jk'oow, mox irrt'roet, quod 
ab inusit. siwpremo) etl idem ac tundo, frango, 
lerD, iru oow, p/toota (It. pestare; Fr. broker, 
piler, taster, oatlre; Hisp. major, triturar, 
machacar, pegar; Germ, zerstossen, zerttam- 
pfen, klein stamp fen; Angl. (o bror, bruise, 
stamp, beat or pound). 

A) Forma pintere. — a) Pinsibant pro 
pinstbant, dpyattM*;. Ennius apud Varron. 

5. L. L. 23. jtfuU. In terrain cadentea, cubilis 
pinsibant humura. ft. e. feriebanl: quo sensu 
Id. apud Z?iot»e<t. 1. f». 370. Pinsunt terram 
gem bus. — b) In prima conjug. Varro 1. A. 
ii. 63. X. Far promendum, ut In pistrino pluse- 
lur ac torrealur, Nonius p. 163. 17. Hull, legit 
pisetur, ut lit a puo, 04, pro pt'nio: alii piso- 
lur (Schneid. Tero pinsatur), ut tit a pito, is. 
Vitruv. 7. 3. ad /in. Schneid. Mortario collo- 
cate, ealce et arena ibi confusa, decuria ho- 
iniauin inducts, ligoeis teetibus pinsaut mate- 
riarn, el lu subacla utuntur. — Hinc Part. 
JPisatus apud Apul. Herb. 10. Herba arte- 
misia pisata, Pelagon. Veterin. 6. a med. Co- 
cuinerii radix piuta. et mox. Panacu radii 
pisata. Sic Feslus p. 158. 28. Mull. Muries 
queroadraodum Veranius docet, ea qua fit ex 
salt sordido, in pita pisato, et in ollam ficti- 
lem coujecto. — c) Celerum Pinsere legitur 
apud Barron. 5. L. L. 138. M ill. Pilum, quod 
eo far pinsunt, a quo ubi id fit, dicitur pistri- 
nam. Mullerus pisunt. Id. apud Non. p. 152. 
14. Merc. Neque pistorem ullum notsent, nisi 
eum, qui in pistrino pinseret farina m. Alii leg. 
far. Id. 3. Ii R. 16. 28. Alii uvam p&ssam et 
Scum quum pinserunt, atTundunt sapam. Pom- 
pon, apud Diomtd, 1. p. 370. Putsch, et Pri- 
scian. 10. p. 902. Quum Interim neque molis 
molui, neque pilis pinsui. At Reil. leg. neque 
malis raolui, neque palatis pinsui. — Pintere 
flagro, verberere. Plaut. Merc. 2. 3. 81. V. 
PENSUM, — De illo Persii t. 58. Jane, a 
tergo quern nulla ciconia pinsit. V. CICONIA- 
Ceterum in hoc Persii loco ambiguum est, pi- 
sot, an pisit legendum lit, inquit Diomed. I. 
p. 37a. Putsch. — d) Particip. Pintus apud 
Fitruv, 7. 1. Rudus pinsum absolutura crassi- 
vudine sit dodranlis, — e> Piasitus apud Colum. 
2. R. R. 9. 19. Panicum pinsitum et evolu- 
tum furfure, etc. Id. 6, ibid. 31. 1. Pinsita lens 
et a valvulis separata, minuteque molita. et ibid. 

6. 6. Tribu* bemiuis vini tres unci* pinsiti allii 
permiscentur. et 8. 1 . Allium pinsitum cum 
oleo per nares infundere. — f) Pistus. Ubi le- 
gitur apud Festum p. 210. 27, Mull. Pistum 
a pisendo pro politum antiqui frequentius usur- 
pabant, quam nunc not dicimus. Scaliger iltud 
politum in molitum mutat, probanie Mullero. 
Plin. 20. hist. not. 5. 20. (43). Csepa sale el 
aceto pista et arefacta. Id. 18. ibid. 10. 20. (93). 
Tradunl, team ac tiphen, quum sint degene- 
res, redire ad frumentum, si pistse serantur. h. 
e. decoriicalae et purgalse. 

B.) Forma pitere apud Caton. R. R. 136. Si 
communiter pisunt. Plin. 18. Hist. nat. 10. 23. 
(97). Etruria (picara farris tosti pisente pilo pr.t- 
ferrato, fistula serrate, el itella intus denticulate, 
ul, nisi intenti pisant, concidantur grana ferrum- 
quo fiangalut. V. PISTURA. Id. ibid, be ipsa 
raiione pisendi. el mox (98). Lenlein lorreri 
prius, dein cum furfuribus leviter pisL et mox- 
(90). Acus TocatuT, quuin per se pisitur spica. Ita 
legunt Harduinus et Sillig.i alii ubtque pinso 
reponunt. Sibilominus piso agnoscilur ut Lati- 
num a Diomed. 1. p. 370. Putsch. 

PIN US, us, et i, f. 4. et 2. Est aecundie et 
quarts declinal., non tamen promiscue in omni- 



— 7i8 — 

bus eaiibus. — Plnus ut arbor ex earum ge- 
nere, qua? retina m fundunt, Umetti minime 
omnium ejus ferai, in magnam altitudinem te 
prominent, ramosa in rertice, folia habens ca- 
pillamenti modo prstenuia, longa, raucrone aeu- 
leata et numquam decidentia, numquam Co- 
re ns, t rue turn habens alium maturescentem t 
ilium proximo anno ad maturitatem renturum, 
alium deinde tertio. H»sc ex Plinio 16. Hist, 
nat. 20. 33. (79). et ibid. 25. 40. (95)., qui 17. 
toid. 12.18. (89). addit, umbram ejus necare gra- 
mina. trtru;, uoc (It. pino; Fr. pin sauvage, 
pin de Geneve; Uisp. pino salvage; Germ, die 
urilde Fiehte, Fohre, Kieser ; Angl. a pine, pi- 
ne tree). 

L) Proprie. % 1. Sepiislme est pinus arbor, 
de qua diximus. — a) Universim. Virg. 7. Eel. 
65.Fraiinus in silvis pulcherrima, pinut in hortis, 
Populus in fluriis, abies in montibut altis. Id. 
2. G. 389. Oscilla ex alta sutpendunt mollia pinu. 
Plin. 23. Hist. nal.B. 74. (142). Corticis e. pinu 
in tino decoctum contra tormina datur. Virg. 8. 
Eel. 22.' argutumque nemus plnosque loquenles. 
Accius apud Non. p. 506. 18. Merc. Lsetum in 
Parnaso inter pinos tripudiantem. Virg. 11. J£n. 
136. erertunt actas ad sidera pinut. et 10. ,£n. 
230. Nos tumus Idaew tacro de rertice pinus. 
Plin. 23. Hist. nat. 2. 30. (62). Contra canlhari* 
das, buprestim, pinorum crucas. Id. 37. i6vd. 3. 
11.(42). Gummi In cerasit, retina in plois. Pal- 
lad. 4. R. R. 10. extr. Locis frigid!* pini semen 
aspergitur. Plin. i!4. Hist. nat. 6. 20. (29). Her- 
ba Dore pinus et odore. — b) In fabulis est sacra 
Cybelae, ut Phosdr. 3. 17. et Macrob. 6. Saturn. 
9. ad fin. docent. Ovid. 10. Met. 103. Et tuc- 
cincta comas, hirsutaque Terlice pious Grata 
deum matri: siquidem Cybeleius Atys Eisuit 
bac hominem, truncoque induruit illo. — c) 
Item Dianje. Horat. 3. Od. 22. 1. Montium cu- 
stos, nemorumque, Virgo etc. Imminent villa 
tua pinus esto. Propert. 2. 15, 17. jam nunc 
me sacra Dianse Suscipere, et Veneri ponere vota 
juvat. Incipiam captare ferai, et reddere pinu 
Cornua. h. t. cornua cerrorum captorum, voto 
promissa Diana, reddere ei affixa pinu. — d) 
Corona et pinea fronde gestamen est Panos. 
Ovid. 14. Met. G37. et I. Fasl. 412.; et Sil. It. 
13. 331. Hoc ideo, quia Pan amavit Olim Pityn 
nympham,qu*, quum Boream amantem se aver- 
saretur, ab hoc allisa solo, In arborem sui no- 
minis versa est. Hinc Propert. 1. 18. 20. et Ar- 
cadio pinus arnica deo. — • Item Fauni. Ovid. 
Her oid- 5. 137. Cornigerumque caput pinu pr«- 
cinctus acuta Faunus, — Etiam victores Islb- 
miuruin pinu coroosbantur, lesle Plinio 15. 
Hist. nat. 10. 9. (36). V. ISTHMIA. f 2. Aliam 
pinum a memorala diversam enumerat Plin. 16. 
Hist. nat. 10. !6. (38). ^ 3. In illo Virg. 4. 
G. 112. Ipse thymum, pinosque ferens de moo- 
tibus altis: pinus eruditis nonnullis non arbor 
est, ted flos, qui charaapUjs dicitur. Sic apud 
ewnd. Cul. 407. Bupbilialmusque virens, et 
semper florida pinus. flegant tamen alii: alii 
tinos legi volunt. 

II.) Translate a superiori paragr. 1. — fl) 
Aplissimain pinus praebet materiam construendis 
navibus: unde per synecdocben pro navi ponitur. 
Virg. 10, /En. 2l>6. quos M'mcius infesta ducebal 
in jequora pinu. Horat. Epod. 16. 57. Non buc 
Argoo cootendit remige pinus. Ovid. 14. Met. 
88. orbataque pra*side pinus Inarimen Prochy- 
tenque legit. — b) Synecdoche est et in illo 
Virg. 9. JEn. 72. Atque manum pinu flagranti 
fervidus implet. h. e. taeda pinea. — c) El Stat. 
8. I%eb. 539. una duo corpora pinu Corni- 
pedemque equitemque ferit. h. e. hasta. — d) 
Pro remo posuit Xucan. 3. 531 . — ,.e) Pro co- 
rona Propert. 1.18. 20. V. sub I. 1. d. — NB. 
De cognoin. Rom. V. ONOM. 

plO, as, ivi, ftum, are, a. I. (pint). Pari. Pia- 
tus II. 2.; Pidndus I. et II. 2. ■ — Piare est pla- 
eare, propitium reddere, tatisfacere, oifSoum (H. 
placare con sacri/izi, toddisfare, render e pro- 
pixio; Fr. opaiser par des sacrifices expiatoi- 
res, rendre propice; Htsp. apadguar con sa- 



PIPKR 

crifui, hacer piopicio; Germ, durth tin Opfer 
zu versahnen sue hen, suhnen, besanftigen; 
Angl. to propitiate, appease by sacrifice). 

I.) Proprie. Horat. 2 Ep. 1. 143. Tellurem 
porco, Silvanum lacte piabant. Ovid. 1. Fast. 
318. Janus Agonal! luce piandus erit. Id. 13. 
Met. 513. Piare butta. ft. e. placare Manet. Sic 
Virg. 6. JEn. 367. piare ossa. Propert. 3. t7. 
17. Nam quid Medeae referam, quo tempore ma- 
tris Iram natorum csede piavit amor? soiio, sod- 
disfece , sfogb. Id. 3. 3. 9. Crassos cladetque 
piate. ft. e. Crassi cladis macuiam piate. 

II.) Translate. «f 1. Est pie colere. Plaut. 
Asin. 3. 1. 3. Ubi piem Pietatem, ti Itto more 
moratam tibi pottulem placere, mater, mihi quo 
pacto pr«cipis? Propert. 3. 8. 19. coronatat ubi 
lure piaveris aras. Id. 1. 1. 20. in magicis sacra 
piare focis. h, e. sacra magica pie facere vel tra- 
ctare in aris eistructb ad deos raagicos et inferos 
placandos, vel eliciendos, ^ 2. Item purgare, 
expiare, procurare, puroare, espiore, afoatooi. 
Cic.Dom.b\. 132. Si quid tibi piandum fuisset 
religione domestica, ad pontiOcem detulisses. O- 
vid. 3. Fast. 291. et 311. Piare fulmen. ft. e. 
scire remedia, quibus averti possinl, qua per ful- 
minis jactum in humanis fieri rebus Juppiter 
constituerit. Virg. 2. Mn. 184. Effigiem tutuere, 
nefas qua triste piaret. et 140. et culpam hanc 
miserorum morte piabunt. Sil. It. 17. 565. quis 
nostra satis delicta piabit Tartareus torrens? Id. 
4. 821. Dii patrii, quorum delubra piantur Caedi- 
bus. Plin. 2. Hist. nat. 25. 23. (92). Cometes, 
terrificum raagaa ex parte sidus, ac non leviter 
piatura, ut civill molu Octavio consule, iterum- 
quu Pompeji et Casaris bello. ft. e, non levi ca- 
lamitate el clade reipublica eiplatum. Ovid. He- 
roid. 19. 193. Nee minus hesterna confundor 
imagine noctis: Quamvis est sacrls ilia piata meis. 
— Piare damna, est rifare, rimediare, apud 
Ovid. 3. Art. am. 160. Quarum sunt multis da- 
mns planda modis. ^ 3. Item purgare ab amen- 
tia. Festus p. 213. 8. Mill. Piari eos velul pro- 
prio verbD, ait Verriut, qui parum animati, quum 
mentis sua non sunt, per quadam verba libe- 
raniur incommodo. Ubi Verrius de expiatione 
Oreslis et aliorum, qui Furiis agitari ferebantur, 
cogitaxse videtur. Plaut. Men. 2. 2. 17. Jube te 
piari de mea pecunia. nam ego quid em insanum 
te esse certo scio. Adde eumd. ibid 3.2.51. ^ 4. 
Addit Perottus: Quandoque capitur pro eo, quod 
est pie imo. Navi us: Nemo est, qui magis sun? 
pie'. liberos. 

PlPATlO, onis, f. 3. clamor plorantis, lingua 
Oscorum. Paul. Diac. p. 212.9. Mull. V. PI- 
PO. 

PlPATUS, us, m. 4. vox pullorum- Varro 7. 
L. L. 103. Mull. Pipuium declinaium a pipatu 
pullorum. 

PlPER, pipfris, n. 3. Herodianus gummi quo- 
que el piperi barbara dicit esse, sed nostri piper, 
piperis dcclioaveruat, Uac Priscian, 6. p. 082. 
Putsch. — Piper est fructus cujusdam arboris in 
India, condimentis aptus: a voce Graea infra al- 
lala, per apocopen, ut a uiXi mel. Arbor est juni- 
peris noslris similis: semen ajunipero distat par- 
vulis siliquis, quale* in faseolis videmus. Hae prius- 
quam dchitcant, decerptse, toststque sole faciunt 
quod rocatur piper longum: pautlatim vero dehi- 
scenle6 maturitate, ostendunt candidum piper, 
quod deinde tostum solibus, colore rugisque mu- 
talur. Piperis arborem jam el Italia habet, nee 
absimilem. Amaritudo grano eadera, qua pipert 
musteo creditur esse. Hac et alia plura Plin. 12. 
Hist. nat. 7. 14. et 15., qua tamen magna ex 
parte aliter se habere receotiores tradiderunt. In- 
ter ea, qua calefaciunt, Cels. 2. 27, enumerat. 
jrstrept (It. ptpe, pevere; Fr. poivre; Hisp. pi- 
mienta; Germ, der Pfeffer; Angl. pepper). 
r l.) Proprie. Horat. 2. Ep. i. 270. Et piper, 
et quidquid cbartis amicitur ineptis. Martial. 
13. 5. Cerea qua palulo lucet Qcedula lumbo, 
Quum tibi forte datur, si sapis, adde piper. Per$, 
3. 55. Rugosum piper, et 6. 21, sacrum inro- 
rans patiuae piper, sacrum dicit, quia, tamquam 
rei sacra?, avarus ei parcit. Hinc Horat. 2, Sat. 



PIPERACIUS 

3. ttO. awclui atl Composltis, metuensque velut 
oontingere sacrum. 

II.) Transfertur eleganter ad ncrlmonUm dl- 
ceodL Eieronym. Ep. 31. n. 2. Ut te allquld et 
piperii mordeat, etc. Perron, fragm. Tragur. 44. 
Burmann. Piper, non homo. h. e. praditus aspe- 
ra acrlque libertate loquendl. prombiom. 

PIPERACIUS, a, urn, adject, idem ac plperinui. 
Far. Auct. de limit, p. 310. Goes. Terminus, 
si aspratilii fuerit, el mixta plperacia loca babue- 
rit, line dublo la trlfinio constat: parallelooeura 
vocamus. 

PIPERArIuS, a, um, adject, ad piper per tin ens. 
Caper p. 8239. Putsch. Pepiraria mala dlcen- 
dum non est, sed piraria. eorrige piperarla. 

PlPERi-TARtUS, a, um, adject, ad piper per- 
tinens, qui piper contlaeL Hieronym. in Chro- 
nic. Euseb. ad ana. xcn. a Chr. n. Multa opera 
Roma facta, in quibus Capltollum, Forum trans- 
itorium, Isium ac Serapium, stadium, horrea pl- 
perataria, etc. 

PlPSRiTUM, i, n. 2. F. voc seq. I. 

PlPBRiTUS, a, um, adject, plpere conditus. 

I.) proprle. Plin. 14. Bist not. 16. 19. (108). 
Qualia (vims) nunc quoque fiunt pipers et 
melle addllo, qua alii condita, alii piperita ap- 
pellant. CoJum. 12. R. R. 49. 5. et 59. 1. Pl- 
p era turn acetum. Petron. fragm. Tragur. 36. 
Burmann. Garum plperatum. Adda Marcell. 
Empir. c. 23. p. 120. retro ed. Aid. — Hlnc 
Piperatum, absolute, condimeotum ex pipere. 
CeJa. 4. 19.; Apia. 3. 14.; et PegeLt. Peterin. 
8. 6. Schneid. 

II.) Translate. Sidon. 5. Ep. 8. Plperata fa- 
cundia. h. e. acria, mordax, sate et dlctis aspersa. 
Id. 8. Ep. 11. de epigrammalis. Eadera quura 
non pauca plperata, mellea multa conspiceres, o- 
mnia tamen salsa cernebas. V. PIPER II. — • Pi- 
perata manus. V. PICRATUS. 

PIpERATORIUM, II, n. 2. Tas quo piper in 
mensa contlnetur. Paul. Sentent. 3. 6. 86. Item 
rainisteria omnia debebantur, veluti urceoll, pa- 
ter*, lancea, piperatorla. 

PIPfialNUS, a, um, adject, hoc nomine vo- 
catus est lapis Albanus, nunc peperino , quia 
micas subnigras continet, qua; piper Imilan'ur. 
Itid. 19. Orig. 10. Lapis plperinus, subalbldus 
cum punctis nigrls, durus atque fortissiraus. 

PlPfiRlTIS, is, vel Idis, f. 3. gengiovo, next* 
P'*'C» genus herb*. Plin. 20. Bist. not. 17. 66. 
(174). Plperltls, quam et siliquastrum appella- 
•vimus, oontra morbos comltiales bibltur. Castor 
et aliter (h. e. aliud genus: at Silllg. legit tall- 
ter) demon strabat, caule rubro et longo, densis 
genlculis, folils lauri, semine albo, tenui, gustu 
plperis, utilem ginglvis, dentibus, oris suavitati 
et ructibui . Fortasse est Capticum annuum 
Linn. 

PlPlLO, as, are, a. 1. Part. Pipilans. — Pi- 
pilare, Hal, pigolare , est Idem quod plpire. 
Catull. 3. 10. de passere. Ad solam dominam 
usque plpilabat. Intcript. In Anihol. Lai. T. 
2. p. 294. Burmann. Luacinia pulcherrima, 
cantrlcl suariss. , omnibus gratlis ad dlgitum 
pipilanti, etc. 

PIPINNA. V. PISINNUS. 

PlPlO, as, are, n. l.pipire, vagire piorando. 
Tertull. Monogam. 16. in fin. Uteri nauseantes, 
et infantes plpiantes. Id. adoers. Palentinian. 
15. Caelestes imbres pipiavit Acbamotb. h. e. pi- 
plans et Dens velut etTudlt. V. PIPATIO, PIPO 
et PIPULUM. 

PlPlO, la,Jre, rt 4. pigolare, tunica, verbum 
etprimena vocem pullorum gallinaceorum, item 
passer um et alia rum avium minutarura: a voce 
Grace allata; Tel a pipo, a$. Colum. 8. R. R. 
5. 14. Aviarlua animadvertat, an pulli rostel- 
lis ora pertuderict: et auacultetur, si piptant. 
And. carm. Philom . 30. Pessimus at passer 
tristla flendo pipit. Hie prima corripitur. 

PlPlO, o"ois, m. 3. pullus avium piplens. De 
puilis palumbium, aut columbarum, ut censet 
Salmai., est illud Lamprid. Alex. Sev. 41. extr. 
Ne eorum (palumbium) putus gravaret aono- 
nam, servos habult rectigajea, qui eos et oris 



— 749 — 

et pallieeoii as plploaibus alereat. h. t. et pt- 
eunU, quss ▼eadlUs oris, pullicenis, etc. redige- 
batur. Pulliceni sunt pulli gallloacel, p%dcinii 
et pipionei palumbini, aut columbini, piccioni, 
pippioni. V. VIPIO. Plin. Faltrian. 5. 27. 
Games vero omnes sunt inutlles de agrestibus 
avibus, quod genus sunt turdns, p er dices -,et 
maxima ptplones omnes non saginatl coquendi 
sunt in posca, et delnde assaodi. Adde eumd. 
ibid. 34. et 41. et 3. 13. 

PlPIZOj 6nis, m. 3. gruis pullus: a pipio, 
onis pro vipio, quam rocem vide suo loco. Mi*' 
ronsm. Ep. 22. n. 28. Prandium nidorlbua pro- 
~>% a* altill geranopepa, quae vulgo piplao no- 
iiiaatar. V. GERANOPEPA. 

PlPO, as, are, n. 1. Idem ac plplo, is. Varro 
■pad If on. p. 155. 25. Merc. Mugit bos, balat 
ovls, eqoi hlnniunt, gallma pipat. — ■ Apud Auct. 
carm. Philom. H. tribuitur et accipltrl: et pri- 
ma syllaba producitur. Addit Scalig. in Conje- 
ctan. ad Varron. p. 165. Oscoa pipare dhisae 
pro eo quod est ejulando conquer!. Hlnc nostra- 
tes, dum pueros plorantes audiunt, eos fifare 
vulgo dlcunt. r. PIPATIO et P1PIO, as. 

PIPOLUM, I m. et 

PlpCLUS, I, m. 2. «I 1. Est ploratus infan- 
tlum, piagnUteo, Pronto 1. ad Antonin. Imp. 
(edente iterom A. Bfaio) Ep. 3. Ut oralionis tuss 
lepidum ilium et liquidum sonum nescio quo 
pacto in utrlutque (Jilioli tut) plpulo agnosce- 
rem. V. PIPO in fin. «| 2. Plaut. Aulul. 3. 
2. 31. Nisi reddi mibi vaaa jubes, pipulo bic 
differam te ante ades. Varro allerens hunc 
Piauti locum, ita explicat 7. L. L. 103. MuU. id 
est convicio: declinatum a plpatu pullorum. Vult 
ergo conviclura ei facere, gallinarum vocem 
imitando. Eodem fere sensu dicebant occentart 
ante ottium. — Iliac pipulo poscere, quod dixit 
Cn. Mattiut apud GelU 20. 9., est convicio po- 
scere, clamore, ejulatu, ploratu, quae vel Dagi- 
tationem, vel irriiionem conlumeliamque signi- 
ficent. 

PlRAClUM, II, n. 2. sxdro di pere, vinum ex 
pirla. Hieronym. 2. advert. Jovinian. n. 5. 
extr. referens ipaius Jovinianl verba: Paulus Ti- 
motheo dolenti atomacbum, ylnum auadet bibere> 
non piracium. Fenant. Fit.S. Radeg. 15. Potum 
vero, prater aquam mulsam, atque piracium, non 
bibit. 

PlRATA,"a, m, 1. cor sale, cortart, Tstpa- 
ttk, prado maritimus: a nomine Graeco allato, 
quod a irsipa'o* conor, tento. Cic. 3. Off. 29. 
107. Nam pirata non est ex perduelUum nu- 
mero, sed communis hostis omnium. Fellej. 

2. 31. 2. Pirata orbem classlbus terrebant. 
Cic. Rose. Am. 50. 146. Quis unquam prado 
fuit tarn nefarius, quia pirata tam barbarus, ut 
etc? Zucan. 3. 228. Itque Cllix Justa jam non 
pirata carina. — IfB. De cognom. Rom. F. 
ONOM. 

PtRATlCA, a, f. I. F. PIRATICUS in fin. 

PlRATlCfi, adverb, piratarum more: affertur, 
nulio tamen auctore laudato, a Charis. 1. p. 
161. Putsch. A poeta et pirata, qua sunt Graca, 
poetice et plratlce dlclmus. 

PlRATlGUS, a, um, adject, di cor sale, ntipan- 
xo'c, ad piratas spectans. Cic. 7. Ferr. 28. 73. 
Myoparone plratlco capto, dui liberatus, sjm- 
phonlaci Romam mlssi. Id. post redit. in Se- 
nat. 5. 11. Plraticum bellum. h. e. contra pi- 
ratas. Plin. 3. Hist. nat. 26. 30. (152), Piratica 
statio. Lttcan. 1. 122. Et vlctis cedat piratica 
laurea Gallis. h. e. parta ob victos piratas. — 
Hlnc 

Piratica, ce, f. 1. absolute, substantirorum 
more ; est piratarum ars et vita, pirateria, rcat- 
pa-reia, Cic. post redit. in Senat. 5. 11. Egestate 
et Improbitate coactus plraticam Ipse fecisset. 
Justin. 8. 3. 13. et 22. 1. 14. Piraticam exer- 
cere ad versus patriam. ^uint»7*'ans* temp ori bus 
hasc vox nova videbatur. Piraticam (inqult 8. 

3. 34. quoque, ut musicam, et fabricam dicl 
adhuc dubitabant mei praceptores. Fortasse i- 
gnorabatur, ea multo ante usnm Ciceronem 
fulsie. 



PISCATOR 
pirpit. F. pitpit. 

PiRCLA wet perula, a, f. 1. Itid. I. Orig. 
1. Bttremitas ejus (nasi) pirula, a formula pomi 
piri. Gloss, ejusd. Perula, extreme pars nasi. 
Hinc Itali per ajneopen perla vocant margari- 
tam, qua parvi piri, Itallce pcro, formam ha bet, 
nostrates vero vulgo perolo dlcunt, quod Ita- 
llce ciondolo, nempe inauris, quia ex margaritis 
plerumque fit. 

PlRUM, i, o. 2. pera, an t ov, fr actus piri ar- 
boris: a sup ignis, quia Qamma instar e lato 
in oblongum et acutum fastigiatur ac proten- 
ditur,u in t' transeante, ut a <pu*> est f.0. Legi- 
tur tamen et pyrum. airco* (iLpera; Fr. poire; 
Bisp. pera; Germ, die Birne; AngC a pear). 
Horat. Epod. 2. 19. Ut gaudet insltiva decer- 
pens pira.'/d. 1. Ep. 7. 19. hac {pira) por- 
cis bodle comedenda relinques. Hsec ait Ca- 
laber rusticus bospiti suo, qui pira agrestia com- 
edere recusaverat, qua etiamnum Calabri Gra- 
ca appellatione vocaot agrapidi, vel Latina pe- 
raggine. — PIrorum varia sunt genera, qua enu- 
merant diligenter Plin. 15. ffist nat 15. 16. 
(53). et seqq.; Colum. 5. R. R. 10. 18. ; et et 
Cloatio Macrob. 9. Saturn. 15. Aliquot recen- 
sent esjam Cato R. R. 7.; et Celt. 2. 24. — 
Plautus de bominibus ex aere magno numero 
decideutibus, Fden. a. 2. v. 38. Tam crefcri ad 
terram accidebant, quam pira. 

PlRUS, i, t 2. pero, amoc, genus arboris, 
cujus fructus pirum oicitur. Firg. 1, Ed. 74. 
laser e nunc, Melibae, piros. Plin. 16. Hist. nat. 
24. 38. (90). Pira circ'mata folia, et ibid. 26. 
46. (109;. Perdunt facillime fructum ante matu- 
ritatem amygdala, malus, pirus. et ibid. 27. 31. 
(117). Amygdala et pirus in senecta fertilissi- 
m». 

PIS A, a, f. 1. V. PISUM. 

PlSACOLUM, i, n. 2. pistillum, pilum. Gloss. 
Philox. Pisaculum, unapow. Gloss. CyriU. 'T*i- 
pov, plstaculum, pilum. An pisaculum legendum 
est ? Nihil tamen obstare videtur quominus et 
pistaculum dictum fuerit, ut pisto, as. 

PlsATlO, 3nis, f. 3. actus pisandi, hoc est 
pinsendi. Seneca Ep. 86. ad fin. Terram non 
aggessit tantum, sed calcavit et pressit. Negat, 
quidquam esse hac, ut ait, plsatione utlllus. Alii 
plerique legunt apissatioae: at fortaite legen- 
dum pinsatione. Hac Porcellinus. Sed a parti- 
cip. pisaiut, quod usu reaisse probavimus in 
PINSO sub A. b., recte derivatur pisatio. 

PISATUS, a, um., F. PINSO. 

PlSCARlA, a, f. 1. F. PISCARXUS, a, um. 

PISCARIOLA, a, f. 1. vulgare vocabulum, 
idem ac chamapitys. Plin. Falerian. 2. 4. 5. 
p. 188. bis retro ed. Aid. Herba camiplde/i 
(lege chamapityi), quam plscariolam vocant, ta- 
res, si virldls est, denarios ILL 

PISCARlUS, a, um, adject cflueuTtxo'c, ad pl- 
aces et ad piscandum pertineos. Plaut. Cat. 2. 
8. 65. Ex copia piscarla consulere quid eraara, 
aquuiu est. Id. Cure. 4. I. 13. Forum pisea- 
rium. (quod Sex. Ruf. et P. Fict. ponunt to 
regione octava Urbis Roma.) Id. Stick. %, 4. 
17. A.rundinem fert sportulamque et hamulum 
piscarium . — Piscarium argumentum Apul. 
de Mag. dixit, h. e. ductum a piscibus. — 
Hlnc 

Piscaria, Xce, absolute, i'y&voth.&sIov, pesche- 
ria, piscarium forum: et Piscarius, i*i, qui pi- 
sees vendit, pescivendolo. Farro apud Perott. 
in Cornucop. (quem penes sit fides.) Nullus in 
piicaria piscis erat; later piscarios nemo ven- 
debat. Ulp. Dig. 50. 16. 17. Vecilgal sallnarum 
et metaltorum et piscarlarum. Ita Ealoandcr t 
at Torre ntin. rectius ha bet picariarum. Sed 
Gloss. Lai. Gr. Piscaria, i^uo'jr<oX*f. 

PISCATlO, Onis, f. 3. pesca, pescojion*, 
aXut'a, piscatus. Ulp. Dig. 8. 4. 13. Piscatiodem 
thynnariam exercere. Id. ibid. 7. 1. 9. Piscatlo- 
num reditum ad fructuarlum pertinere. 

PISCATOR, Oris, ra. 3. qui plscatur, paaco- 
tore, dXitvc. Plaut. Rud. 4. 3. 48. Sed tu ea un- 
quam piscatorem vidisti, venefice, Vidulum pl- 
scem cepisse, aut protullsse nllura in foramt 



PISCATORIUM 

Cic. 3. Off. 14. 58. Piscatores ad te convocat. 
Adde Ter. Eun. 2. 2. 26. Jnsertpt. apud Fa- 
irrttt. p. 731. «. 450. Piscatores propola. h. e. 
qui pitces sb alii* caplot publics dlvendunt. In- 
ncript. apud Ore//. 4115, n. clavdio ksotu.. 
aiVXRO DICVmALl lictohi pathoxo corporis pi- 
SCATORVM IT THJNATOR. 81C. 

PISCATORtUM, li, a. 2. V. voc. seq. in flu. 
PISCAtOeIUS, a, urn, adject. petchereccio, 
o/.teuTtJtoc, ad piscatum et piscatores pertinent. 
Cost. 2. B. C. 4. Piscalorise naves. Petron. 
Satyr, 115. Piscatoria casa. /tin. 16. Hist, nat. 
36. 66. (172). aruodo. Id. 24. iovi. 9. 40. (65). 
lina. /*. e. ad relia piscaria facienda. Colum. 
8. R. R. 17. 15. Piscatoriura forum. — PUca- 
turii iudl vocantut, qui quotannis mense Junlo 
trans Tiberim fieri solent a praetore urbano pro 
piscatoribus Tiberinis, quorum quaestus non in 
maceUum pervenit, aed fere in arcam Vulcani, 
quod id genus piscieulorum vivorum datur el 
deo pro animis huraanis. Festus p. 210. 33. et 
p. 238. 23. Mull. — Meminit horum ludorum 
Ovid. 6. Fait. 239. — Piscatoriura ess vetuslo 
more appellatur, quod in moate Albano' datur 
pro piscibus. Festus p. 410. 1. Hull. — NB. 
De cognom. Rom. V. ONOM. — Hiac 

Piicatorium, fi, n. 2. absolute, substantivo- 
rum more, est piscarium forum. Glott. Cyrill. 
'Ij(&uoK<ifXiov, piscatorium. 

PISCATRIX, icis, f. 3. pescatrice, a'Xiiurpta, 
qua piscatur. Plin. 9. Hitl. na(. 42. 67. (143), 
Nee minor aolerlia ranae, quae in mari piscatrii 
vocalur. Jn$cript. apud Gud. 192. 8. avrilia 
c. l. saw piacATatx etc Sunt qui legend, putenl 
picatrix. F. RESINARIA. 

PISCATCRA, sb, f. 1. plscatu*. Tertull. 4. 
advert. Marcion. 9. Ad placaturam reapeiit. 

PISCATUS, u*, m. 4. Olim fuit wcundae de- 
clinotionis: V. Pompon, et TurpU. sub II. I. 
•— Piicatut eit idem ac piscatio, pesca, pesca- 
oione, aiXjita. 

I.) Proprie. Plaut. Rud. 4. 2. 6. quae {horia) 
in mari Ouctuoso Piacatu novo me uberi com- 
polivit. Miro mibi modo atque incrediblli hie 
plscatui Lepide evenil. PKn. 6. Hitt. nat. 22. 
24. (91). Raae et in piscatu TolupUlem, maiiioe 
testudiaura. ~ In plur. num. Id. 8. ibid. 16, 
17. (44). Quos Tenatui, aucupie, piscatusque 
atebant. 

XI.) Tranalate. ^ I. Concreto, uti ejunt, 
aensu pucatus dicuntur ipii places capti. Plaut. 
Most. 1. 1. 63, Ego ire in Pirseura volo in ve- 
■parum parare piscatura mihi. et 3. 2, 41. Vino, 
et vlctu, piscatu probo vlum colitis. Adde Cic. 
8. Fin.6.'lS. Pomponiut apud Non. p. 488. 17, 
Merc. Quid habes in acirpiculis, calve? omne 
piscati genus. Turpil. ibid. Inopia turn erat pi- 
icati. % 2. Figurale pitcatus bonus eat quiestus 
merelricius apud Plaut. Bacch. i. 1. 69. 

PISCEUS, a, um, adject, ad piacem perti- 
neni. Castiod. 11. Caviar. 40, a med. Pisceus 
lupus arenis sb mollibus, ut plumbati lini insi- 
diai evadat, immergit. Pisceus hie dicitur, ul 
a lupo quadrupede distinguerelur. Forlasse pi- 
sceus mendum est pro pitcii. 

PISClCAPUS, i, m. 2. qui pisces capil, pisca- 
tor. Imcript. Pompejis reperla apud Arditi, 
Leggt Pelron. p. 14., quae est apud OreU. 3700. 
porioiVM kvfvm Atoilem piscicapi orant, vt 
Tkciat. f. vocem aeq. 

PBClCEPS, leupis, m. 3. qui pisces capil: 
vol sic iraprobata a Patron. 8. L. L. 61. Mull. 
8i ab afibus capiendis auccps dicatur^ dtbu'use 
ajunt ex piicibus capiendis pisciceps, ot aucu- 
pem, aic piscicupem dici. T r - vocem pr«ced. At 
Mullerut apud Varron. Codicis leclionem reti- 
nuit et legit pucivtm. V. ibl adnotat. 

PISCICOLKNTUS. V. PISCULENTUS. 

PISClCOLUS, i, m. 2. demiout, peicetfo, pe- 
tcioiino, iypiiiov, parvus piicis. Cic. 2. Nat. D. 
48.1-23. ltaque quum piscicull parvi in concham 
hlaotem innataverint. Ter. Andr. 2. 2. 32. Olera 
et piaciculos minuto* ferre obolo ia ccsuem 
Farro 3, R, R. 5. 15. Pisciculi ultro ac ci- 
tro commeant. Cet$, 4. 5. Adjiciendui eat cibo 



— 720 — 

placiculus , aut earo. MarctlL. Empir. c. 8. 
tect. 5. p. 97. ed. Aid. Placiculus, qui equum 
mariaum aimulat. — Pisciculi dicti aunt Cbri- 
itiani, quia talea olim quodammodo fiebant, 
quum per tmmersionem beptizabantur, et quia 
idem Cbristus mvstice piacla dictus eat: etenim 
iV^u{, pucis, componitur ei voclbua "Itjcouc 
XptOTo'c @»ou uco'c oeaTrip, Jesus Christua Dei 
Qliua Salvator. Tertull. Bapt. i. Sed nos pisci- 
culi secundum ijf&u'v nostrum Jeaum Christum 
in aqua nascimur. Hiac Jfieronym. Ep. 7. n. 
3. BonosuSj ut acribitis, quasi Glius I'v^uog, id 
est piscis, aquosa petit. V. Augustin. 18. Civ. 
D. 23. Inde in moaumeatis Christiaaia pavss, 
videre est piscis symbolum. — • NB. De cognom 
Rom. V. ONOM. 

PISCINA, », f. 1. lacus et stagnum, to quo 
vivi pisces coercentur, ut Gtll. 1. 20. docct, i-fj- 
SueTpcHf>«Tov (It, peschiera,* Fr. itang peuple de 
poittont, vtvier, pitcine ; Hisp. es£07u?ue para 
tener pesco, piscina; Germ, ein Fischteick, 
fFtiher; Angl. a fish-pond). 

I.) Proprle. farro 3. A. R. 17. 2. Quu,m pisci- 
narum genera sint duo, dulcium et salsarum : al- 
terum apud plebem et non aine fructu, ubi lym- 
phee aquam piscinis nostris villalicis ministrant, 
ill* autem maritimae piscinas nobilium, quibus 
Neptuous, ut aquam, sic et pisces ministrat, magis 
ad ocuios pertinent, quam ad vesicam, et potius 
marsupium dornini eiinaniuot, quam impleat. 
Adde eumd. 3. ibid. 3.2., 5. et 10.; et Colum. 
8. R. R. 17. 1. et seqq. ubi ejus conGciendas ra- 
tionem tradil. Cic. 5. Parad. 2. 38. Barbalulos 
mullos eiceptans de piscina. Adde eumd. 2. 
Alt. 1. a med. et Seneca 3. Ira 40. Murasnas 
ingeotes in piscina conlinebat, Tac. 13. Ann. 
21, Bajarum suarum piscinas eitollebat. 

II.) Translate. ^ 1. Quoniam in piscinis 
etiam homines natare solebant, invaluit consue- 
ludo, ut oranes in hunc usum collectae aqu*, 
•ive frigids, jive calidae, piscinae dicantur, quam- 
ria In his nihil pisc'tum sit, KoXu/z^rJ^pa. Au- 
gustin. de dialect. 6. circa med. Quum piscind 
dicilur in balneis, in qua piscium nihil sit, nl- 
hilque piscibus simile habeat, videtur tarn en a 
plscious dicta propter aquam, ubi piscibus vita 
est, Ita vocabulum nou translatum aimlUtudine, 
sed quadara vicinitate usurpatum est. Plin. 5. Ep. 
6. Si natare latius aut lepidius velis, in area pisci- 
na eat. Id. 2. Ep. 17. Cobaerei c&lida piscina, e\ 
qua natantes mare aspiciunt. Seneca Ep. 86. 
Thasiua lapis piscinas nostras circumdedit, in 
quas multa sudnliooe corpora exinanila demil- 
tiraus. Lamprid, Elagab. ty. Bic non nisi un- 
guento nobili.aut croco piscinis infcetis natavii. 
et 24. Momeatarias de rosato et rosis piscinas 
eibibuil. Sueton. Ner. '27. Refotus saepe calidis 
piscinis, ac tempore aestivo nivalis. Martial. 3. 
4i. de importuno poeta. Ad tbermas fugio, sonas 
ad Auiem: Piscinam peto, non licet ualare. f". 
BAPT1STER1UM. Festua ;>. 213. -i.MWll. P.scina 
public t bodieque nonien rrnnet, ipsa non eistai, 
ad quam et natatum et eierciULionis alio^ui cau- 
sa veniebat populus. Piscina publica ad portam 
Capenara memoratur a Liv. 23. 32. — De fri- 
gidaria cella in balneis usurpat Lamprid. Alex. 
Seu. 30. Inde uuctus lavabalur, ita ut caldariis 
vel numquam vel raro, piscina semper uteretur. 
^ 2. Immo piscinas etiam vocaatur, ubi anates 
ianatant, unde pecora bibuot ; denique ubicurc- 
que aqua est ad usum aliquem horoinum collecta, 
vasche. Colum. I. R. R. 0. 21. Circa vlllam esse 
oportebit piscinas minimum duas, alteram qua 
anseribua ac pecoribus serviat, alteram, ia qua lu- 
pioum, vimina et virgas atquc alia, qute sunt usi- 
bus noslrft apta, maceremus. Id. ibid. 5. 2. Vastas 
cisternse hominibus, pisclnafque pecoribus io,- 
struantur. Has Farra 1. R. R. 13. 3. focus vocat. 
^ 3. Prasterea pucinas vocal Plin. 3. tfist. nat. 
5. 9. (53). ubi de Tiberi verba iacit, clauatra 
in tenui Duvio ad suatinendam aquam, ut diu 
ibi concepta et coercita, deinde emisaa, largius 
Ouat, et aliquanlisper aavigabilia sit, terra, ter- 
raglio, cateratta. % 4. Deoique piscina dicitur 
quoque de vasis ligneis amplioribus, ad lenendam 



PISCIS 

aquam. Plin. 34. Hist. nat. 12. 32. (123). Et 
in piscinas ligneas fundilur. 

PISClNALIS, e, adject, ad piscinam apectans. 
Pallad. 1. R, R. 40. Flsciaales cella in eestivia 
balneis a septentrione lumen acctpiant, in biema- 
libus a meridie. h. e. cells frigidarise. V. PI- 
SCINA II. 1. in fin. 

PISCtNARlUS, a, um, adject, ad piscinam perti- 
neos, piscinalis. Varro 3. fl.il. 17,7. Hortensius 
salsamenta in eas piscinas empticia conjiciebat, 
quum mare turbaret, ac per tempestatera macellum 
pjsc'marium, uti mare, obsonium pneberet, neque 
ererriculo in litus educere possent vivam saginara, 
piebeja- casnae pisces. Ita ei Codd. textum resti- 
tuil Pontedera Oper. pott. T. 1. p. 105., non 
jenprobantfi Schneidero > pro uti per tempesta- 
'ens suit piscibus e tnacelio cetariorum, uti « 
marij obsonium praeberet. — Hinc 

Piscinarius, li, m. 2. absolute, substantivorum 
more, est i^uotpopnif, qui amplis et sumptuo- 
sis piscinis delectatur, in quibus pisces magni pre- 
tii, gulae et deliciarum causa, aluntur, cujusmodi 
fuere Hortensius, Lucultus, et alii. V. TRITON. 
Cic. I. Alt. 19. a med. Beatos homiues (hos pi- 
scinarios dico, amicos tuos) non obscure nobis 
i avid ere. Adde eumd. ibid. 20.; et Macrob. 1. 
Saturn. 1 1 . 

PISClNENSIS, e, adject, piscinalis. Luciliut 
apud Festum p. 213. 5. Mull. Pugll plscinensis. 
PISCfNILLA et 

PISClNULA, as, f. 1. derainutiva sunt a pisci- 
na. Varro 9, L. L. 74. Mull. ; sed improbare 
videtur. Legitur piscinula in MSS. Hieronym. 
Fit. S. Hilarion. n. 31. Quare piscinillam ego 
quoquo improbaverim, piscinulam non item. 

PI SCt N US f a, um, adject, ad piscem pertinens. 
V. Ncevii loc. cit. in PETIMEN ibique var. 
led. 

PISCIS, is, m. 3. animal, quod in aquis elegit, 
et proprie quod legitur squarais ut ex PKn. 9. 
Hist. nat. 12. 14. (40). apparet: sed Id. 11. ibid. 
51. 112. (267). turn nioliia turn crustis intecta 
anitnalia vocat pisces, iyfivc <It. pesce; Fr. pots- 
son; Hisp. petcado, pez, pece; Germ. d. Fisch; 
Angl. a fish). 

I.) Proprie. Ennius apud Paul. Diac. p. 59. 
5. Mi'itl. Propter stagna. ubi lanigerum pecua pi- 
scibus pasctl. Id. apud Apul. de Mag. Apricu- 
luui piscem scilu primum esse Tarenti. Plaut. 
A sin. 1. 3. 26. ()uasi piscis, itidera est amator 
lenie: nequam est. nisi recens. Id. True. 2. 5- 
1. I'i-ces ego credo, qui usque dum vivunl, Is- 
-ant, minus diu lav ere, quam hsec lavat Pbrone- 
siutn. Cic. •>. Nat. D. 51. 129. Etai pieces, ul 
ajuot, ova quuin genuerunt, relinquunt, Horat. 4. 
Od. 3. 19. O mutis quoque piscibus Donatura 
c\cni, si llbeat, sonum! Seneca Ep. 90. Piscium 
distinclos greges saginare. — Non le peto, pi~ 
teem peto. V. in RET1ARIUS. — Quod ltali di- 
citnus, il petce grosso inghiottisce il mino r e, 
aut divora il piccolo, est Farronis apud Non- 
p. 81. 11. Merc, pisces ut saepe mlnutos Ma- 
gnu' contest, ut aves unecat accipiter. — Piscis 
femina. Ovid. 1. Art. am. 4S1. cuin quo sua 
gaudia juogat, Invenit in ratdia femina piscis 
aqua. Similiter est nomen collectivum apud Plin. 
It. Hist, nat. 53. 116. (28 li. Adeoque magna 
differentia est victus, ut in tractu pisce viveotiura 
Tbeophrastus prodat boves quoque pisce vesci, 
sed nonnisi vivente. 

II. » Translate. ^ 1. Pisces sunt unum ex 
signis Zodiaci, consiaos ex quatuor et triginta 
sideribus. Quum olim bello Giganteo Venus Tj- 
pbonem fugiens ad Eupbratem una cum Cupi- 
dine venisset, repeatino arborum et cannarum 
slrepitu, qua; circa Oumen eranl, perterrita in 
ipsum in^ocatis Nymphis prosiluit. Duo pisces 
accurrerunt, alterque Venerem. alter Cupidinem 
trans Eupbratem incolumes detulerunt. Hoc me- 
rito in caelum translali sunt. Ovid. 2. Fast. 457.; 
item Hygin. 2. Citron. 30. et 3, ibid. 29. qui 
dicit, Venerem cum Clio se in piscium formam 
verlisse: quod et Ovid. 5. Met. 331. narrat. Inde 
factum, ut Syri ea loca accolentes, piscibus in 
cibo abstinerent, ne aut deorum praasidia impu- 



PISCOR 

gnare, aut ipsos captare videautur, ut ait If y gin. 
ibid. Colum. 11. R. R- 2. 20. XV- Cal. Mar- 
tii sol in Pisces transitum f&cit: ucaaunquam 
veatosa teinpestas. — Horum alter (ut est apud 
Germanic. Arat. 240.) in Austros Tendit, Tbrei- 
ciura Boream petit alter, etc. Eadem habet Ovid. 
3. Fast. 400.; Avien. Arat. 545.; et Cic. Arat. 
11. — De nodo, quo iavicero connecluatur, V. 




sidus fugiens ubi Piscis aquosi Tristiot hiberaas 
caelo desceadil in undas. aquosu* dicitur, quia- 
videtur ore aquam excipere a signo Aquarii. Ore- 
ditur autem esse pater duorum illorum Piscium 
Zodiaci, et laborantem quondam Iain servasse; un- 
de in caelum locatus est. Hygin. loc. cit. 41. et 3. 
ibid. 40.; et Manil. 1. 428. Situs est autem in 
Australi parte caeli infra Tropicum Capricorai, 
sub Aquarii pedibus. Appeltatur Notius major, 
a Nolo, b. e. Austro: quia Notius minor est al- 
ter e Piscibus Zodiaci in Austruin versus, ut mo- 
do diximus. % 3. Piscis vocatur Jesus Cbrislus, 
V. PISCICULUS ad fin. 

PlSCOR, aris, atus sum, an, dep. t. Part. Pi- 
scans.— Piscari est pisces venari, pescare, aXtcuw. 
Cic. 3. Off. 14. 58. Ut ante suos bortulos po- 
atera die piscarentur. Horat. 1. Ep. 6. 57. ea- 
mus, Quo ducit gula, piscemur, venemur, ut o- 
Jim Gargilius. Sueton. Aug. 83. Piscari harao. 
Id. Ner. 30. Piscatus est rete aurato. Plin. 19. 
Hist. nat. i. 2. (15). Retia in piscando du- 
rar.tia. — Piscari in aere, proverb, est ope- 
rant ludere, frustra laborare. Plant. A sin. 1. 1. 
86. Jubeas una opera me piscari in aere. Simile 
est illud, quod subdit ibid. Venari retiaculo in 
medio man'. — Piscari hamo aureo aliud pro- 
verbium. Sueton. Aug. 25. Minima commoda non 
m'mimo secuntes periculo similes ajebat esse aureo 
hamo piscautibus, cujus abrupli damnum nulla ca- 
plura pensari potest. Adde Aurel. Ficl. Epit- i., 
ubi btec eadem fere babentur. 

PISCOSUS, a, um, adject, che abbonda di pe- 
tti, ('x&w»Sijc, piscibus abundans, vel in quo pi- 
scari facile est. Ovid. 3. Fast. 581. Est prope 
piscosos lapidosi Crathidis amnes Parvus ager. 
Virg. 4. uEn. 255. Piscosi scopuli, Albinov. 2. 
41. Piscosus Pelorus. — Ccel. Aurel. 1. Tard. 
6. n. 182. Accepti cibi -corruptio cum ructatio- 
nibus odoris telri, hoc est fumosi. vel bromosi, 
vel piscosi. h. e. qui pisces olet. 

PISCULENTUM, i, n. 2. V. voc. seq. in fin. 
PISCULENTUS, a, um, adject. Sup. Pisculen- 
tissimus. — Pisculentus est idem ac piscosus. 
Cato apud Non. p. 181. 7, Merc. Naro et Ibe- 
rus fiuvii pisculenti. Plaut. Hud. 4. 2. 2. Qui 
salsis locis incolit pisculentis, Solin, 5. de Si- 
cilia. Promoutorium omnibus mari nantibus pi- 
Kculenlissimum. — Hinc 

Pisculenlum, i, a. 2. absolute, substantivorum 
more, est medicamentum ex piscibus confectum. 
Apul. de Mag. Numquam marino aliquo el pi- 
sculeato medicavit nee Proteu6 faciem, nee Ulysses 
scrobem eic. Alii leg. pisciculento. 

PISCULUS, i, m. 2. deminut. a piscis, pisci- 
culus. Aflertur, nullo tamen auctore laudato, a 
Charis. 1. p. 73. Putsch. Item deminutionis in*>- 
qualitas dura est: ut juvenis juvenculus,~panis 
pastillus, homo homunculus et bomuncio, pi- 
scis pisciculus et pisculus. Eeil. quoque ita edi- 
ct! t. 

PlSINNUS, a, um, adject, piccino, vetus vora- 
buium significans pusillum: a pusio. Labeo apud 
yet. Scholiast. Pers. 1. 4. Crudum manduces 
Priamum, Priamique pisinnos. f r . LABEO in 
ONOM. Martial. 11. 72. Drauci Natta sui vocat 
pisinnam, Collatus cui Gallus est Priapus. h. e. 
Natta mentulam sui drauci vocat pisinnam, quae 
si conferatur cum mentula Priapi, hie videri pos- 
lit Gallus, cui nempe Samia testa ea pars omni- 
no abscisa est. V. GALL I in ONOM- Alii leg. 
pipinnaro eodem sensu: alii vepenem. Marcell. 
Empir. c. 8. sect. 3. p. 95. Lacerlas pissinnas 
(lege pisinnas), quae in segetibus morantur, quas 
Graeci aruras Tocant, comburito. Id. c. 26. pag. 

Tom. III. 



— 721 — 

113- ed. Aid. Quura autem fuerit necessarium re- 
medium, potionem in pisinno calice c&lda mi- 
xtam jejuno dabis bibendam. V. PUSINNA in 
ONOM. 

PlSlTO, as, are, a. 1. verbum eiprimens vo- 
cem sturni. Auct. carm. Philom. 17. sturnus 
tunc pisitat ore. 

PISO, as, atura, are ; a. 1. et 
PISO, sis, si, sere, a. 3. V, PINSO. 
PlSO, oais, m. 3. mortarium, in quo aliquid 
pisitur. Marcell. Empir. c. 8. sect. 2. p. 94. ed. 
Aid. Radices betae lavabis, siccabis, delude tundes 
in pisone marraoreo. — NB. De cognom. Rom. 
V. ONOM. 

PISSASPHALTUS, i, m. 2- pissasfalto, taooa- 
ofaXroc, pix mixta bitumini, qua? in Apollonia- 
tarum agro reperitur: a ntaaa pix el aa<paKxoi 
bitumen. Plin. 24. Hist. nat. 7. 25. (41). et 35. 
ibid. 15. 51. 1.178). Similiter Marcell. Empir. 
C. 16. p. 109. ed. Aid. Rubrics Scythica, quam 
alii pissasphaltum vocant, 

PISSEL.EON, i, a. 2. wicoe'Xacov, oleum, quod 
ex pice cedrina fit. Plin. 24. Hist. nat. 5. 11. 
(19). Fit ex eo et oleum, quod pisselaeon vocant. 
Sed Marcell. Empir. c. 9. p. 98, retro ed. Aid. 
Auribus prodest prsecipue picis flos, quern pisse- 
la?on Gra?ci vocant, cum oleo communi miitus. 
PlSSl.NUS, a, um, adject, niaatvcC) piceus, qui 
e pice tit : a nicox pix. Plin. 15. Hist, nat. 7. 
7. (31). E pice fit (oleum) quod pissinura ap- 
pellant, quum coquitur, veileribus supra halitum 
ejus expansis, atque ita ejpressis: probatum ma- 
xime c Bruttia; est enim piuguissima et resino- 
sissima. Quidam edili libri habent picinum) at 
MSs. omnes pissinuvi, teste Harduino. Id. 23. 
ibid. 4. 50. (96). Pissino oleo usus ad quadrupe- 
dum scabiem est. Cf. eumd. 25. ibid. 5. 22, 
(55). 

PISS6c£ROS, i, m. 2. moooKY/poi, genus mel- 
Iiginis mixtum e ccra et pice: a wioact pix et 
xijpc's cera. Plin. 11. Hist. nat. 7. 6. (16). de 
apib. Prima fundamenta commosim vocan' pe- 
riti, secunda pissoceron, tertia piopolin. Com- 
mosis ctusta est prima, sapori3 amari; pissoce- 
ros super earn venit, picantium modo, ceu dilu- 
tior cera. 

PISTAGlA, a;, f. 1. arbor pistacium ferens. 
Pallad. 3. JS. R. 25. exlr. Et pistaciae planta 
vel nunc sta*ui, aut inseri potest. Plin. 15. Hist. 
nat. 22. 24. (91). lestalur, e Syria in ltaliam 
inlulisse pistacia Vitelliura, atque eodem tem- 
pore in Hispaniam Flaccunt Pompejum, novissi- 
mis Tiberii Cresaris temporibus. Ceterum de pi- 
staciis agit <Scrinctder. ad Pallad. 11. R. R. 
12. 

PISTACIUM et pistaceum, i, n. 2. pistacchio, 
meX'XX'.ov, nucij genus Syria" et Paiaestinae pro- 
pi ium; unde etiam vocis etjmon deduceadum 
est, quod vide apud Hesych. T. 1. ;/. 729. not. 
5. Plin. 13. Hist. nat. 5. 10. (51). Syria pecu- 
liars habet arbores: in nucum genere pistacia 
nota. Pallad. 11. R. R. 12. ejus arbor is salio- 
aem et culturam docet. Id. de insit. 157. Quin 
et arnygdaieos subeunt pi.-tacia ramos. Hie licen- 
ter an tep.Tn ultima producitur. breviatur autem, 
et quideru recte, apud Nicand, Theriac. 89 f. V. 
roc. praced., et PS1TTACIUM. 

PISTANA, *< L 1. Grascis dicitur ulva? genus, 
quod Latini sagittam vocant. Plin. 21. Hist. nat. 
17. 68. (111). 
PISTATLS. a, um. V. P1STO. 
PISTICUS, a, ym, adject, itionxoe, fidelis, sin- 
cerus, non adulteratus. Hieronym. prcEf. in XII. 
Prophet. Ne pularemus nardum pisticum, id est 
unguentum fidelissimum, ad aliud quid esse re- 
ferendum, f'ulgat. interpr. Euang. Jo. 12. 3. 
Accepit libram nardi pistici, pvetiosi. V. Memo- 
rie deW Accad. Ercolanese T. 2. p. 87., ubi 
multa verborum luxuria idem probatur. Similiter 
Jmhros. in Luc 10. 24. Mystico igitur unguen- 
to illo pistico consepelitur Ecclesia. 
PISTILLUM, i, n. et 

PISTILLUS, i, m. 2. pestello, Crrepcj, pilum, 
h. e. instrumeotum, quo quippiam in mortario le- 
ritur: a 6up. pistum verbi pinso. Plaut. Auhil. 



PISTOR 

I. 2. 17, Cultrum, securim, pistillum, mortarium, 
qua? utenda vasa semper vicini rogant, fures ve- 
nisse atque abstulisse dic-ito. Colum. 12. R. R. 
57. 1. Semen sinapis in mortarium conjicito, 
et pistillis coaterito. Plin. 34. Hist. nat. 18. 50. 
(169). la mortario Iapideo plumbeo pistillo te- 
rere. Auct. Morel. 111. Sed gravior lentoi ibat 
pistillus in orbes. Hieronym. Ep. 69. n. 4. Acu- 
men omni pistillo relusius. h. e. argutia obtusa 
et infirma. De pistillo est epigramma apud Sym~ 
pos. 85. Una mihi cervix, capitum sed forma 
duorum, — • In neutro gen. Vet. Script or apud 
Non. p. 221. 5. Merc. Pistillum gvaade est. Sunt 
qui pulant, Nonium eo loco aon de pistillo, sed 
de pastillo verba facere: cui magis congruere 
videnlur, quae ibi afleruntur eiempla. 

PISTO, as, atum, are, a. 1, Part. Pistattss. — 
Pislare est idem ac pinsere, vel reclius frequentat, 
a verbo pinsere, pesfare. Vegel. I. Vtlervn. 32. 
In pila lignea pistabis, cernesque ftibliliter. Apul. 
Herb. 75. Herba seaecion pistala cum aiungia 
vetere pedum dolorera tollit. 

PIST6lOCHIA, as, f. 1. iC5J7oXoxs*> herba, 
g^enus arislolochi?e, densis radicis capillameutis: 
ita nppellata a mere; fidelis et \6yia partus pur- 
gamenta, quasi Udelis puerperis inulieribus. Ejus 
meminit Plin. 25. Hist. nat. 8. 54. (96)., ubi 
tamen Harduinus et Siilig. ex MSS. Iegunt pli- 
stolochia, a wXscct^j plurimus. h. e. plurimum 
adjuvans puerperas. V. ARISTOLOCIIIA. 

PISTOR, oris, m, 3, ^ 1, Apud antiques erat 
ftayeu'c, <7tTorroio<; ) qui ante inventum molarura 
usurn frumeatum in pila contundebat: a pinsen- 
do. farro apud Non. p. 152. 14. Merc. Nee 
pistorem ullum nossent, nisi cum, qui in pistri- 
no pinseret far. Id. ibid. Nee pistoris nomen erat, 
nisi ejus, qui ruri far pinsebat- Adde Plaut. Capt. 
loc. cit. iu PISTRINAL1S. Plin. 18. Hist. nat. 

II. 28. (108). Certum fit Ateji Gapitoais sen- 
tentia, coquos turn paaem lautioribus coqucre 
solitos ; pistoresque taatum eos, qui far piusebant, 
nominatos. Plaulus quoque pistor fuit boc sen- 
su, scilicet molis versandis operam suam locare 
solitus, ut Gtll. 3, 3. ad fin. tiadit. <f 2. De- 
inde dici ccepit de eo, qui fariaam sublgit, po- 
nemque coulioit, pt'*tore_. fornajo, dpTonoi6{. 
Plin. loc. cit. (107). Pistores Romae aoa fuerunt 
ad Persicum usque bellum, annis ab Urbe coadi- 
ta super quingentos ocloginla. Ipsi panera facie- 
bant Quirites: muHerurnque id opus erat, sicut 
etiam nunc in plun'mis geatium. Varro apud 
Gtll. 15. 19. Si quaatuin operas surapsfsti, ut 
tuus pistor booum faeeret paaem, etc. Sueton. 
Cass. '»8. Ut pistorem, alium, quam sibi, panem 
coavivis subjicientem compedibus vinxerit. — 
Juppiter pistor dictus est, <iuod obsessis in Ca- 
pilolio Romanis earn meutem dedit, ut panes ia 
muniraenta Gallorum ubsidenlium dejicereat ad 
simulaadam copicm, ne illi fame posse vinci spe- 
rarent. Ovid. 6. fast. 377. ef seqq.; et Lactant. 

I. 20. — Pistorum, ut eelerorum fere artilicum, 
corpus et collegium Rora» fuit, quod nos dici- 
mus fraglia de' pistor i, ut apparet ex Inscript. 
apud Grocer. 81. 10. et 255. 1.; et ex Cajo Dig. 
3. 4. 1. et Papiniano ibid. 27. 1. 46. Hoc vero 
collegium olim jam exstitisse, persplcuum est pr«- 
sertim ex Inscript. apud Don. cl. 9. n. 11., in 
qua illud 4ovi conservalori statuam dedit pro sa- 
lute Imp. Ca?s. Augusti; verum ex Aur. Fict. 
Ccesar. 13. novimus. Trajauura Aug, annonae 
perpetuae mire consuluisse, recepto firmatoque 
eodem collegio. Quod confirraatur ex Fragm. 
juris antejustin. ab A. Maio edilis p. 56., ubi eo- 
rum pistorum numerus ceatenarius fuisse dicitur. 
Sequiori vero tempore etiam in domo Augusta 
corpus pistorum fuit, ut constat ex Inscript. Ra- 
vennae repeita, edita autem in Giorn. Fiorent. 
ana. 1750. p. 685., quae est apud Henzen. 6336. 

PLORBHTIVS PATER PISTORVM REGIS THFODORICl. k. 

e. prasfectus pistorum. ^ 3. Etiam qui placen- 
tas et alia opera dulciaria facit, pistor dicitur, 
ciambellajo, confortinajo, pasticciere. Martial. 

II. 32. et 14, 222.; et Petron. fragm. Tragur. 
60. Burmann. Sic pistor dulciarius, siliginarius, 
et candidarius, quae V. suis loc. 

91 



PISTORICIUS 

PISTORlClUS, a, um, adject, pistorius. Plin. 
Valerian, 5. 41. De opere autem phtoricio noli 
dare, 

PlSTORlCUS, a, um, adject, idem ac pisto- 
riiu. Ulp. Dig. 32, 1. 7!. Sed quorum operas 
locabat vel pistoricas, vel bistrionlcas. Alii leg. 
phtoriai. Gloss. Lot. Gr. Pistoricua, a'pToiroMjTc- 
xd?. Pistorius, ffiTorroJijToeos. 

PISTORlE.NSIS, e, adject, idem ac pistorius. 
Affertur, nullo tamen auctore laudato, a Pri- 
scian. 4, p. 633. Putsch. Sin vero (nomina sunt) 
tenia declinationis, abjiciunt extremam s Genitivi, 
et assumunt ensis, pistor, pistoris, pistoriensis; 
Carthago, Carthaginis, Carthagioiensis. At Keil. 
leg, Pistoriensis, a Pistorjo Etruria urbe, V. PI- 
STORIENSIS in ONOM., ibique Plstorienses 
myites a Plauto jocose et ambigue dicti Capt. 
1. 2. 57. 

MSTOrTCS, a, um, adject, da pistor e, otto- 
nou.x.6*;, o'ptoirotixd;, ad pistorem pertinens, ut 
Ars pistoris., quod fuit nomen generale ad panem 
et ad omnia deiicatiora panis genera, cujusmodi 
erant, quas placentas et mazas appellabant. Plin 
18. Hist. not. If. 27. (106). Ad opens pistorii 
genera transeunte cura. Cels. 2. 18. Opus pisto- 
rium valentissimum esse, quod ex frumento, adi- 
pe, melle, caseo constat. - Forum Pistorium 
Roma fuit in Aventino, quae est Regio XII. P. 
rictor de Meg. U. R. 

PISTRtGER, ggra, geVum, adject, a pistrix. 
Sidon. 4. Ep. 8. in carm. Pistrigero quae concha 
vehit Tritone Citheren. h. e. Tritone in pistricis 
formam cauda desinente. Alii lea. pristizero. V 
PISTRIX. 3 8 

PISTRIN A, a, f. 1. idem ac pistrinum. Plin. 
18. Hist. nat. 9. 20. (86). E siligine lautissi- 
mus panis, pislrinarumque opera iaudatissima. 
Adds eumd. 19. ibid. 8. 52. (167)., ubi intelligit 
ofjicmam pistoris dulciarii; et Lucilium apud 
Charts, f p. 55, Putsch. 

PISTRlNALIS, e, adject, ad pistrinum perti- 
nens, pistrmensis. Pistrinates sues dscuntur, qua 
t" b^b 00 alunttir furfurib us et farina. Colum. 
7. R. R. 9. 2. de suib. Si regio temperata est, 
glabrum pecus, vel etiam pistrinale album potest 
pasci. Hue facit illud Plauti Capt. 4. 2. 27. Pi- 
stores scrofipasci, qui alunt furfure sues, quarum 
odore praterire nemo pistrinum potest. Quidam 
in verbis Colum. legunt pristinale, sed non fa- 
cile coofirmant. 

PISTRlNiRfoS, li, ra. 2. qui pistrinum exer- 
cet. Vlp. Dig. 16. 3. 1. Actionem esse adversus 
pistnnarium. 

PZSTRlNENSIS, e, adject. puWf, ad pistri- 
num pertinens. Sueton. Cat. 39. Comprehends 
ad deportandum meriloriis quoque vehiculis, et 
pistrinensibus jumentis. 

PISTRIMCUS , a, utn, adject, ad pistrinum, 
Tel pistorem pertinens. Gloss. Cyrill. 'AaMieo- 
w:xoj, pistrlnicus. 

> PISTRINUM, i, n. 2. a pinsznio, est locus, 
in quo frumenturc et alias fruges ante molarurn 
trusatilium inventionem in pilis conterebantur: 
Uem post molas inveotas omnia locus, in quo 
fruges molis circumactis, opera jumentorum, vel 
servorum, vel impulsu aquae, aut renti corami- 
nuebantur, puXeav (It. pistrino, molino; Fr. mou- 
»n; Hisp. molino; Germ, die Stamp fmiihle; 
Angl. a grinding -house, mill). 

I.) Proprie. Plant. Bacch. 4. 6. If. Ut tua 
Jam virgis latera lacerentur probe, Ferratusque in 
pistrino auatem conteras. Id. Most. 1. 1. 16. Quod 
te Hi pistrinum scia actutum tradier. Ter. Andr. 
1. 2. 28. Verberibus caesum te in pistrinum, Da- 
ve, dedam usque ad necem. Cic. t. Orat. 11. 
46.0ratorem in judicia, tamquam in aliquod-pi- 
•trmum, detrudi et compingi videbam. Pallad. 
"1. R. R. 42. Si aquae copia est, fusuras balnea- 
rum debent pistrina auacipere; ut ibi formats 
aquarns molis, sine animalium, vel hominum la- 
bore frumenta frangantur. Hinc Plin. 18. Hist. 
nat. 10. 23. (97). Major pars Italia ruido uti- 
tnr piio: rotis etiam, quas aqua verset et molat. 
Hmc est etiam convicium in pessimum ser- 
vum. flout. Pert. 3. 3. 15. pistrinorum civitas. 



— 722 — 



| II.) Translate. ^ f. Dicitur de loco, in quo 

farina subigitur panisque conficitur. Sueton. 
u4ug. 4. Exercere pistrinum. h. e. artem pisto- 
riam. ^ 2. Item pro quo vis operoso loco, tcI 
labore accipitur. Cic. 2. Orat. 33. 144. Tibi me- 
cum in eodem est pistrino, Crasse, vivendum. 

PISTRtNUS, a, um, adject, ad pistoriam artem 
pertinens. Gloss. Placid, edente A. Maio in 
Class. Auct. T. 3. p. 462. Formastro opere, 
(opere) pistrino. Cf. PISTRINA et PISTRINUM. 
— Ceterum V. PRISTlNUS. 

PISTRIS et rectius per metathesin pristis, is, 
item pistrix, vel pristix, icis, f. 3. ma-sots et 
not on {. 

I.) Proprie est genus marin« bellu* longi cor- 
poris et angusti. Flor. 3. 5. Nunoius per me- 
dias hostium naves utre suspensus, et pedibus iter 
adgubemans, videntibus procul, quasi marina pi- 
strix, evaserat. — Hujus belluas iiguram vide a- 
pud Hygin. Astronom. 3. n. 30. p. 532. edit. 

Staver. et in Mus. Borbon. T. 8. tav. 10. 

Hoc sensu dicitur pistris, is, et rectius per me- 
tatbesin pristis. Plin. 9. Hist. nat. 3. 2. (4). 
In Indico mari balasna quaternum juger^m. pri- 
stes ducenum cubitorum. Val. Mace. 2. 530. 
jamque agm'me toto Pistris adest, miseraque in- 
hiat Jam proiima prada. ^irg. 3. Mn. 427. de 
Scylla. Prima hominis facies, e4 pulcro pectore 
virgo Pube tenus : postrema immani corpore pi- 
strix. Ubi Servius: Si navem intelligas, hcec pri- 
stis, hujus pristis facit: Si de beliua, hcec pis- 
trix, hujus pistricis. Arnob. 3. 31. Frater Jovis 
Olyrapii germanus, tridenti armatus ferro, pistri- 
cum dominus atque manarum. Adde Albinov. 
fragm. de navigat. Germanici 6. 

II.) Translate. ^ 1. Pistris est sigoum cale- 
ste, de quo satis in CETE dictum est. Cic. Aral. 
152. Flumine miita retro ad Pistricis terga re- 
verli. Germanic. Arat. 338. Auster Pistrin agit: 
duo sidera pralegit unum. f 2. Pistris esf el- 
lam navigii genus, ut ait Non. p. 335. 23. Merc., 
a forma pristium marinarum, qua lontri corpo- 
ris sunt, sed angusti. Claud. Quadrigarius ibid. 
Qumque pristes: navigium ea forma a marina 
beliua dictum est- Hermannus Peter (Histori- 
corum Rom. reliquiae, Lipsioe 1870. pag. cccn.- 
cccm.) hunc locum Claudia Quadrigario abju- 
dicat et tribuendum putat Servio Clodio glos- 
sographo: praterea pro ea forma leeendum a 
forma coajecit. Virg. 5. JEn. 116.' Velocem 
Mnestbeus agit acri remige prislin. Ubi Pierius 
docet (ut et ad 10. ibid. 209.) in antiquis ple- 
risque codicib. pristin legi, in aliis pistrin: et 
dictam esse a rcpe^w findo, a secandis fluciibus. 
Ceterum in boc rira. loco usurpatur oris lis in- 
signe navis pro ipsa navi. Liv. 44. 28. Perseus 
prafectus classis cum xl. lembis (adjects ad hunc 
numerum quinque pristes erant) Tenedum mittit. 
— Pristis videlur fuisse eadem species navigii. 
quod octo actum remis Veneti nunc bissona vo- 
cant. Illud tamen discriminis est, quod pristis ad 
belli usum, bissona vero ad pompam tantum- 
modo comparata sit. 

PISTRIX, rcis, f. 3. fornaja. ^u>.to&p:;. o'p- 
toxojto;, mulier, qua fruges pins'it: item qu?e pa- 
nem conficit: nam panis confectio apud Roma.ios 
fuit opus pracipue mulierum, ut Plin. 18. Hist. 
nat. 11. 28. (107). docet. Lucilius usurpavit, te- 
ste Barron. 5. Z. L. 138. Mvll. Verba autem 
refert ^esrus p. 142. 6. Mull., ubi V. Ceterum 
Gloss. Philox. Pistrix, dprortoiie. 

PISTDR4, a, f. f. pestamento, macinamento , 
actus pinsendi frumenta in usum panis. Plin. 18. 
Hist. nor. 10. 23. (97). Pistura non omnium 
facilis : quippe Etruria spicara farris tosti piseate 
pilo praferrato, etc. et paulh post (99). Et ipsa 
qua evailunlur, variam pisturarum rationem ha- 
bent. Acus vocatur, quum per se pisitur spica 
etc. 

PISTUS, a, um. V. PINSO. 
PlSUM, i, n. 2. et pisa, a, f. 1. ititjov et re-'o- 
oof, genus tegurainis, rolundo in siliquis grano, 
caule oblongo, et spargente se humi, si careat 
adminiculo; ita dictum, quod semper pisitur, an- 
tequam coquatur (It. pisello; Fr. pots; Hisp. 



PITTACfUM 



guisanles, aherjones; Germ, die £rose, Hul- 
semfrucht; Angl. pease). — a) Forma pisum 
apud Colum. 2. R. R. | . 4. Pisum facilem 
et solutam terram desiderat, tepidumque locum 
Plin. 18. Hist, nat. 12. 31. (123). Pisum in a- 
pricis seri debet, frigorum impatientissimum. Id. 
ibid. 33. (125). piso siliqua cvlindrata. — 5) 
Forma pisa, x, apud Apic. 5." 4. Pisam mittis 
m lanceara. Id. ibid, pluries. Pallad. 11. R. R. 
14. a med. Si ex Afra pisa lomentum adjiciaturj 
etc. Edict. Dioclet. p. 27. Pisa fracta K. M. 
unum ?£ centum, pisa non fracta K. M. unum 
h£ seiaginta. 

PlTHALXES. r. PVTHAULES. 

PlTHAULlCL'S. V. PVT11AULICUS. 

PlTHEcrUM, li, n. 2. 5 1. Est Italice scin- 
imotto, f"S-r;xjov,deraiQui.a irc»r ; xoc,simia. Plant 
Mil. glor. 4. f. 42. Pithecium bac est pra ilia, 
et spintburniciura. ^ 2. Est etiam nomen her- 
ba, apud Apul. Herb., 86. alio nomine canis ce- 
rebrum. 

PITHECUS, i, m. 2. Rt'&iixse, »in»ia, scimmia: 
legitur tantum in Not. Tir. p. 176. Pitbecus, 
cercopithecus, cercops. 

PlTUEUS i, m. 2. disyllab. n&<u ?) el plthlas, 
a, m. 1. ir'.^aiaj, e t plthus, i, m. 2. ni^of, no- 
men globi ignei in calo apparentis, doiii figura, 
in conca»o fumida lueis, ut ait Plin. 2. Hist' 
nat. 25. 22. (90).: a tr'&oc doliam. Apul. de 
Mundo. Sunt et alia ejusmodi imagJmjm geaera, 
quas Graci faces, el docidas, et pithos, cl bothy- 
nos, ad eorum similitudinem, unde dicta sunt, 
nominant. De his ita Manil. 1. 840. Quia etiam 
tumidis exaquat dolia flammis Procero distenta 
utero, parros que capillos Mentilur, parvos ignis 
Rlomeratus in orbes. — De forma pithias V. in 
voc. seq. 

PlTHlTES, as. m. 1. m^-Tr,?, genus ful?oris 
caJestis, seu cunieta. dolii simi s itudineni referens: 
tr:^o; enim Grace dotium sienificat. St-neca I 
Ouxst. nat. fi. sub ini;. Sunt ardores pith ita, 
quum magmtudo vasli rotuodique ignis dolio si- 
milis vel fertur, vel in uno loco flagrat. Ita 
recentiores plerique; libri veteres habent pi- 
thia. Adde eumd. loc. cit. in TRABS 

PfTIShO. V. PYTISSO. 

PM'PIT Osce quicquid. Paul. Diac. u. 212 
11. Mull. 

PITTACfUM, li, n. 2. trjTTaxtov. Sunt qui 
senium pitacium, alii pictacium, alii pyct actum ■ 
sed veiior est scribendi ratio, quam posuimus. 
Daus,j. f f. Pittaciurn est — m scbedula brevis, 
seu membrana, aut obarta particula, qua alicui 
re 1 pice vd cera aliave r? affigitur, et paucis ver- 
bis perscribitur memoria causa: a wirta. pix 
Pel r on. Satyr. 34. Altata sunt amphora vitrea 
dihgentcr s?)psata, quarum in cervkibus pittacia 
erant affixa cum hoc titulc : Falerouoi Opimia- 
num annorum centum. Id. fragm. Tragur. 56. 
Burmann. Quum pittacia in scjpho circumferri 
cceperunt, puerque super boc positus officium 
apophoreta recitavit. be his Plaut. Pcen. 4. 2. 14. 
Ibi tu videa> litteiatas fictiles epistolas, pice si- 
gnatas: normna insunt cubltum longis litteris. Ita 
vinanorum habemus nostra delectum domi. — 
b) Item brevis charta. libellus, in quo memoria 
causa aliquid adscribitur. licet nullibi affigatur. 
Gloss. Philox. IItTTaK:ov, pittaciurn, brevis. (V. 
BREVIS). Gloss. Isid. Pittacia, epistola brevis et 
modica. Lamprid. Alex. Sev. 21. sub fin. De 
promovendis etiam sibi annotabat. et perlegebat 
cuncta pittacia. Impp. Valenlinian. el Valens 
Cod. Theod. 7. 4. If. de erooof. annonar. mi- 
lit. Susceptor antequam diurnum pittaciurn au- 
thenticum ab actuariis susceperit, non eroget: 
quod si absque pittacio fuerit erogatio, id quod 
expensum est, damnis ejus potius deputetur. et 
ibid. 13. Actuarii per singulos, vel, ut multum, 
binos dies autbentica pittacia prorogent, ut hoc 
modo immissis piitaciis, species capitum, anno- 
narumve ex horreis proferantur. — Ex his et 
prasertim ex loco mox citando palet, pittaciurn 
esse, quod nunc nostrates vulgo bolletla dicunt, 
scilicet apocham, quam exactor vectiealts solutori 
prabet, securitatis causa. Impp. Theod. et Va- 



P1TU1NUS 

lentin. Novell. I. 1. n. 51, No bill urn rerum e- 
missis pUtaciii, is, qui propositus fuerii huic mu- 
neri, profiteatur, se id, quod per banc legem 
compendiia publicis decretum est, consecutum, Cf. 
Cassiod. 12. Ep. 20. Retiaetis mecum, fidelissi- 
mi viri, sanctum Agapitum, urbis Romae papam, 
quum ad Orientis principem legation!* gratia mit- 
ieretur, juasione regia datis pignoribus, a vobis 
tot libras auri facto pittacio solemniter accepis6e. 
h. e. facta apocha, cautione. — Apud Hygin. 
de limit, p. 133. Goes, pittacia sunt cbartu- 
lae, in quibus inscribebantur nomlna sortienda. 
F. SORTICULA, 5 2 - Item emplastrum, seu 
paani particula aliquo medicamento illita, quae 
impooitur alicui parti corporis ad sedandum do- 
lorem. Cels. 3. 10. Si capitis dolores sunt, oportet 
habere duo pittacia, quae latitudiuem frontis a- 
quent: ex his invicem alterum in aceto et rosa 
habere, alterum in fronte. Sic Marcell. Empir. 
c. 33. p. 134. ed. Aid. Inde emplastrum facies, 
vel pittacium, et pones in dextri pedis pollice. 
et Feget. 1. Feterin. 22. 6. Schneid. Plagas ve~ 
ro {in vena facta ad sanguinem detrahen- 
dum) pittacium impones, ut diligentius claudat, 
licet quidam utantur et creta. ubi pittacium est 
quod Itali cuscinetto vocant ad sanguinem si- 
stendum. — Laberius apud Gell. 16. 7. Induis ca- 
pitium tunieae pittacium. h. e. quod tamquam pit- 
tacium tunicse adsutum et affixum est. Cf. Fulgat. 
interpr. Josue 9. 5. Caiceamentaque perantiqua, 
quae ad indicium vetustatis pittaciis consuta erant. 

PlTUlNCS et pltylnus, a, urn, adject, nrtTuc- 
voj, qui e pinu fluit: a ws'tu? pinus. Feget. 4. 
Feterin. 28. a med.; Scribon. Compos. 202. 
et 205. ; et Pelagon. Feterin. ad fin. Resina pi- 
tuina. Id. ibid. 28. a med.; et Marcell. Empxr. 
36. a med. Resina pitjina. 

PiTUITA, ae, f. 1. Prima syllaba producitur, 
et tertia. Catull. 23. 17. Mucusque et mala pi- 
tuita nasi. Secunda et tertia aliquaado per synas- 
resim coalescunt. Pets. 2. 57. Somnia pituita 
quae purgatissima mittuat. Horat. 2. Sat. 2. 75. 
Dulcia se in bilem vertent, stomacboque tumul- 
tum Lenta feret pituita: vides ut pallidus omnis 
etc. — Pituita ^ 1. Genera lira de ho minibus 
et aliis animantibus est sanguis imperfecta co- 
ctus, humor crudus, aqueus, excrementicius, vel 
naturaliter, vel praeter naturam in corpore ge- 
nitus : quo pertinent mucus ciarium, qui ex ca- 
pite redundat, saliva, phlegma ventriculi, et in- 
testinorum: a irrJw et mxCa spuo, et ytTudw 
coagulo. Ridet Quintil. i. 6. 36. eum, qui di- 
ctam putavit, quia petat vitam. Gr. fXiypa. (It. 
{lemma, catarro; Fr. humeur piluitaire, mu- 
cus, ptiuire; Hisp. pituita, cblera; Germ, der 
Schleim, die Ferschleimung, Ausfiuss des Kor- 
pers beim Schnupfen; Angl. phlegm, rheum, pi- 
tuiie). Cic. 4. Tusc. 10. 23. Quemadmodum quum 
sanguis corruptus est, aut pituita redundat, aut 
bilis, in corpore morbi aegrotationesque nascun- 
tur. Plin. 25. Hist. nat. It. 90. (141). Uujus 
radix pituitaa capitis purgal. Id. 23. ibid. 1. 13. 
(17). Pituitam oris siccare. Id. 24. ibid. 6. 21. 31. 
delrahere per alvum. Id. 20. ibid. 14. 57. (159). 
discutere. Cato R. R. 1 56. ejicere. Colum. 6. it*. 
R. 34. 2. elicere per nares. Plin. 22. Hist. nat. 
22. 40. (83). extenuare. Id. 23. ibid. 8. 80. (158). 
extrahere. Id. 21. ibid. 23. 94.(166). trahere. Id. 
20. ibid. 7. 26. (64). Pituitae lentitiam digerere. 
Id. 26. ibid. 11. 73. (120). eruptiones emendare. 
Id. 22. ibid. 25. 68.(138). Adversus acutas pi- 
tuitte (luxiones, quas Graeci rheumatismos vocant. 
^ 2. Speciatim sumltur pro morbo ex pituita 
fluxu nato, quo etiam gallince infestaotur. ('alum. 
8. R. R. 5. 20. Ipsis matribus etiam vitanda 
pituitae pernicies erit. Pallad. 1. R. R. 27. Pi- 
tuita his nasci soiet, quae alba pellicula Jtnguam 
vestit extremam. Adde Plin. 10. ibid. 57. 78.(157)., 
ubi et remedia atlert. Itali vocant la pipita. 
<| 3. Dicitur etiam de humore lento ex arbori- 
bus effluente. Id. 17. ibid. 27. 43. (252). Amy- 
gdala? ex amarls dulces fiunt, si stipite ab ima 
parte circumforato, defluens pituita abstergeatur. 
Id. 22. ibid. 23. 47. (96). Fungorum origo non 
nisi ex pituita arborum. 



— 723 — 

PlTOlTARlA, ab, f. 1. berbae ipecieJ, al. asta- 
phisagria, seu uva agrestis, ita dicta, quod pi- 
tuitam oris siccet. Plin. 23. ffist. nat. 1. 13. 

PlTUlTOSCS, a, urn, adject, pituxtoso. pituita 

abundans^XsVfAatwJrij. Cic. Fat. 4. 7. Inter loco- 
rum naturas quantum intersit, videmus: alios esse 
salubres, alios pestilentes: in aliis esse pituitosos 
et quasi redundantes, in aliis exsiccatos atque 
aridos. M. Aureh apud Fronton. 4, ad M. Cces. 
(edente iterum A. Maio) ep. 5. Certe homo alio- 
qui pituHosus, hodie tamen multo mucculentior 
mihi esse videor. — Absolute. Marcell. Empir. 
c. 30. p. 131. ed. Aid. Hoc medicamentum de- 
trabit pitultosa et bilioaa. et paullo post. Irinum 
oleum per clysterem immissum pitultosa et aqua- 
ta et purulenta et atra deducit. 

PITULUS, i, m. 2. m'tiAo«, remigatlo, Inscript. 
apud Henzen. 6891. D. m. s. c. ivlio panisco 
pitvlo septes,.,oduli nu. m 4lia apud eumd. 

6892. O. M. C. SBRENl MAXIM! P1TVLI MVtW IlII. 
VISTA MAT. ABG. VIX. ANM. XXXV II. etC. PituluS, 

ait cl. Henzen., est a ihtuXw, i. e. remigatione. 
CI. vero Mommsen., Inscript. lYeapol. 2722. 
et 2723. base adnotavit: Jam constat legendum 
esse in altero titulo n. 6891. pitvlo sbftbm- 
sBMOutALi, in altero 6892. expllcandum pitulo 
modiorum septem semissis, signiflcarique hie mo- 
dium navium, id est cavum in navi, cui arbor 
inststit. Quamquam accurate adbuc de munere ne- 
quaquam constat. 

PlTflNUS. V. PITUINUS. 

PlTfS, Ido«, f. 3. fftTWf, nux pinea e pinastris. 
Plin. 15. Hist. nat. 10. 9. (36). Sic Ca>l Aurel. 
2. Acut. 29. ad (in. Multi empirici potionibus 
atque sorbilibus cibls usi sunt: item pityida (sic) 
et ruta et menta-et pulegio atque origano. Vi- 
detur corrigendum pityide; sed fortasse usu ve- 
nit etiam pityida, », f. 1. 

PiTYOCAMPA, 3b, et pttydcampe, es, f. 1. 
trttuoxapiwti, eiuca e picea nascens, venenata, et 
vim babens adurendi corpus et crustas obducen- 
dt, ut Plin. 29. ffist. nat. 4. 30. (95). docet. 
Id. 28. ibid. 9. 33. (128). Potis pityocampes, 
cantharidum, aut salamandree venenis. 

PITYRIASIS, is, f. 3. Graeca vox iKtupt'aais, 
a 7WTupos furfur, sunt furfures, quibus caput la- 
bo rat. Marcell. Empir. c. 4. p. 90. ed. Aid. 
Pityriasin et porrigines capitis, quae plerumque 
in perniciem se convertunt, nisi occurratur, per- 
ungi oportet assidue bulbis tritis etc. Adde eumd. 
ibid, pluries. 

PtTYSMA. V. PYTISMA. 

PlUS, a, urn, adject. Piius geminaia littera i 
scribitur in Inscript. apud fiscont. Monum. 
degli Scip. tab. 6. n. I., quod placuisse Cicero- 
m narrat Quintil. 1. 4. ante med. - Vocat. 
pie legitur apud Prudent. 3. Cathemer. 1. O 
crucifer boae, lucisator Omnipotens pie. — Com- 
parative caret: pro quo magis pius dicimus, ut 
Charis. monet 1. p. 88. et 2. p. 130. Putsch. 
Superlativ. est piissimus: de quo sic reprehendit 
M. Antonium Cic. 13. Phil. 19. 43. Tu porro 
ne pios quidem, sed piissimos queeris: et quod ver- 
bura omnino nullum in lingua Latina est^ id 
propter tuam divinam pietatem novum induci3. 
Post Cicer. tamen usurparunt multi. Seneca Con- 
sol, ad Polyb. 26. a med. Quod longe a sensi- 
bus tui3 prudentissimis piissimisque abest. Seneca 
alter 4. Controv. 27. a med. Piissimo patri tor- 
mentum qu.esiisse. Tac. Agric. 43. Cohaeres 
optima? uxori et piissimse liliae. Adde Qtiintil. 
dectam. 6. 3. ad fin.; Flor. 4. 7. in fin.; Curt. 9. 
6.; et plurimas t-ef. Inscript. apud Gruter. et Rei- 
nes. et alios, Sed In oaque multis, habetur pt'en- 
tissvmus, tametsi piens non sit iu usu : (quam- 
quam legitur in Inscript. apud Maff. Mus. fer. 

129. 3. PARENTIS PIBNTE8 FIUO PBCBRVNT. Et in 

alia apud Murat. 1624. 4. piestbssalvktb.). Sed, 
pulo, plenius et sonantlus posterioribus tempo- 
ribus visum est. — Pius ^ 1. Est qui parentes, 
raajores, sanguine conjunctos, amicos, patriam 
amat, colit, fovet, Usque obsequitur et inservit 
(ut in PIETAS dictum est), benignus, miseri- 
cors, euVe/3i)'s (It. pto, pietoso, rispettoso, affet- 



PIUS 

tuoso; ft. pieux, tendre, affectione, affectueux; 
Hisp. pio, tierno, afeciuoso; Germ, hererbietig, 
Uebevoll, zartlich, gesinnt, pflichtgetreu ; Angl. 
pt'ous, dutiful, affectionate, virtuous, respectful, 
loyal). — a) De hominibus. Cic. 3. Off. 23. 90. 
Ipsl patriea conducit pios habere elves in paren- 
tes. Ovid. 4. Trist. 5. 30. illo, Quo pius affectu 
Caatora frater amat. et 5. t'rJid. 4. 43, Pro quibus 
afflrmat fore se raemoremque piumque. Id. 8. 
Met. 475. Incipit esse tamen (Althaea) meiior 
gerraana parente: Et, consanguineas ut sanguine 
leniat umbras, Impietate pia est. h. e. pia vide- 
tur. fuisse fratrum ceedem ulciscendo; impia Q- 
lium necando. — b) De abstractii et aliis. Ter. 
Hecyr. 1. 2. 77, Pium ac pudicum ingenium 
narras Pampbili. Ovid. 11. Met. 389, Pii melus, 
h. e. uxoris pro mariti vita sollicitaa. Id. 7. ibid. 
482, Aruia juves oro pro gnato sumpta, piaeque 
Pars sis militias. Cic. Sext. 2. 4. Plus dolor et justa 
iracuodia. Ovid, fferoid. 7. 107. seniorque pa- 
rens, pia sarcina natl.h. e. Ancbises humeris sub- 
latus ab ;£nea, qui idcirco pius passim a Firg. 
dicitur. Liv. 39. 36. a med. et 30. 31.; et Sil. 
It. 15. 162. Pium bellum. h. e. quod pro sociis, 
aut patria suscipitur. ^ 2. Item qui deos vere- 
tur colitque, et Sanctis est moribus, religioso, da 
bene, divoto, pio. — 1.°) De hominibus. — o) 
Generatim. Plaut. Rud. prol. 26. Facilius, si 
quis pius est, a diis supplicans, quam qui sce- 
lestus est inveniet veniam sibi. Id. Amph. 5. 1. 
33. At ego faciam, piam et pudicam esse tuam 
uiorem ut scias. Cic. 2. Legg. 7. 15. Piorum 
et impiorum (deos) habere ratioaem. Id. 6. de 
republ. 15. Quare el tibi, Publi, et piis omnibus 
retinendus est animus in custodia corporis: nee 
injussu ejus (dei), a quo ilia est vobis datus, ex 
hominum vita migrandum est. Firg. 3. G. 513. Di 
metiora piis. Horat. 1. Od. 24. 11. Tu, frustra pius, 
heu non ita creditum Poscis Quintilium deos, — 
b) Hinc pii dicunlur poeta?, quia divinum aliquid 
habere creduntur et deorum oumiae afflari. Ca- 
tull. 16. 5. Nam castum decet esse pium poetam, 
etc. Virg. 6. i£n. 662. Quique pii vates et Phoebo 
digoa locuti. (Servius intelligil vaticinantes, non 
mendaces, Alii pios doctos volunt esse, et impijs 
indoctos. V. IMPIUS). Ovid. 3. Fast. 325, Scire 
nefas homini; nobis concessa canantur, Quaeque 
pio disci vatia ab ore licet, — c) Item Elysii ma- 
nes. Id. 11. Met. 62. quaerensque per arva pio- 
rum fovenit Eurydicen. Cic. 14. Phil. 12. 32, Vos, 
qui extremum spiritum in victoria edudlstis, pio- 
rum esti9 sedem et locum consecuti. Adde fal. 
Place, Virg., Sil. It., Lucan., Martial, et alios, 
quorum loca congessit Bentlej. ad illud Horat. 

3. Od. 4. 6. audire, et videor pios Errave per 
lucos. tibi Elysium pleriijue intelligunt, quod 
Virg. Cul. 38. et 374. sedem piam, et Albinov. 
1. 329. pium arvum vocat. Ipse tamen pios lu- 
cos capit nemus Heliconis el MuSarum. — 2. ) 
De rebus physicis et abstractis, qua ad religio- 
nem pertinent. — a) Generatim. Horat. 3. Od. 
23. 19. Mollivit aversos Penates Farre pio et sa- 
liente mica. Ovid. 11. Met. 577. Omnibus ilia 
quidem Superis pia tura ferebat. — b) Pia et 
ceterna pax sit, formula adhiberi solita in fce- 
derlbus, ut est apud Cic. Balb. 16. 35., ubi pia 
dicitur, quod pie sancteque colenda sit. — ■ c) 
Pium est, pie et diis placens res est. Cic. 3. de 
republ. 9. Peni homines immolare et pium et diis 
immortalibus gratissimum esse duxerunt. Ovid. 

4. Fast. 829. Quosque pium est adbibere deos. 
— Et junctim jus piumque, h. e. fas. Ovid. 1. 
Trist. 2. 98. nee, quae damnaverit ille, Criinina 
defendi, jusve piumvc pulo. Id. Heroid. 8. 4. lu- 
clusam contra jusque piumque tenet. Adde eumd. 
1. Art. am. 200. ^ 3. Pius, Justus, crimine ca- 
rens. Cato R. R. prcefi Ex aRricolis maxime pius 
quoestus, stabilissimusque consequitur. h. e. legi- 
timis arlibus partus, guadagno innocente. ^ 4. 
Est etiam benignus, clemens, misericors, pietoso. 
ckmente. Claudian. IF. cons. Honor. 275. Sis 
pius in primi9: nam quum vincamur in omni Mu- 
nere, sola deos eequat dementia nobis. M. Au- 
rel. in ep. ad Faustinam, apud Fulcat. Galli- 
can. Avid. Cass. 11. Non enim quidquam est, 



PIX 

quod iraper<uorem Romanum melius coramendet 
gentibus, quara dementia. Hsec pattern tuura in 
prim is Pil nomine ornavit. V. Capitolin. Anto~ 
nin. 2. qui ob quinque causss, Antoninura im- 
peratorem Plum fuisSe appellatum, narrat, Hinc 
T. Antoninus Aug. omnium primus in nummis 
et mannoribus passim Pius appellatur, de cujus 
taraen appellation!* causa plures sunt eruditorum 
sententiae, quas omnes recenset Eckhel. D. N. 
V. T. 7. p. 36. et T. 8. p. 453. et Jfforcell. de 
ttil. Inter ipt. Lai. T. 1. p. iOi. edit. Patav. 
Deinde alii quoque imperatores R. cognomiue 
Pii donati sunt. ^ 5. Item minirne gravis, blan- 
dus, jucundus, amoraus. Horat. 3. Od. 21. 2. Seu 
tu querelas, sive geris joeos, Seu mam et insano* 
amores, Seu facilem, pia testa, somnum. (Bent- 
lej. ita distinguit : Seu facilem pia, testa, somnum : 
ut pia sit tanturamodo, quum somnum gerit. Sed 
quidquid testa secum ferat, semper jucunda et 
b'anda eat, quum bibitur.) Alii tamen aiiter in- 
terpretantur, Germanic. Arat. 624. Argusque 
ipsa pio caelo resecetur imago. Ita leg. Grot, et 
interpretatur. Capell. 6. p. 191. Moxque imitata 
pium lactea Luna diem. 

PIX, plcis, f. 3. niaua, fluxus combustae in 
toeda sua resinae. Differ t a resina. Nam resina 
est liquor crassus ex arboribus fluens, et saepe 
sua sponte siccaius ad solem: pix est, qua fit 
ex arborum minis ad ignem decoctis, idque 
ad navium et aliarum multarum rerum usum 
(It. pece, pegola; Fr. poix; Hisp. pez, pega; 
Germ. d. Pech, der TKeer ; Angl. pitch). 
— a) In singular! numero. Ptin. 23. Hist. nat. 
I. 24. (48). Sed et picem meminisse debemus 
non aliud esse, quam combusts resinae fluxum. 
Of. Id. 14. ibid. 20. 25. (122). Crassiorem resinam 
et ad pices facienda3 cedrus fundit. Ovid. Heroid. 
18. 7. Caslum pice nigrius. Horat. 3. Od. 8. 10. 
Hie dies, anno redeunte, festus Corticem adstri- 
ctutn pice dimovebit Amp horse. Ovid. 5, Trist. 
10. 25. pastor junctis pice cantat avenis. Plaut. 
Most. 3. 2. t40. Postes satis boni sunt, si sint 
inducti pice. — Fuit inter tormenta servorura, 
quum fervens instillabatur corpori.Zucret.3.1017. 
Verbera, carnifices, robur, pis, lamina, tssdse. 
Plaut. Capt. 3. 4. 64. At pol te, si hie sapiat 
senex, atra pis agitet apud carnificem, tuoque ca- 
pltl illuceat. — Picis coquendas et conflciendae 
rationem tradit Flin. 16. Hist. nat. 11. 21. 
(52). et seqq. — o) In plur. numero, Virg. 3. 
G. 450. Jdaasque (miscent) pices et pingues 
unguine ceras, Adde Win. locum 14. Hist. nat. 
allatum sub a. 



PL 



PLACABtLIS, e, adject. Comp. Placabilior sub 
A. I. et sub B. 

A) Passive, placabilis 

I.) Proprie est qui facile placatur, exorabilis, 
che facilmente si placa, pieghevole, placabile, 
eu'^Xatof, eimapafw'SiTToe. Cic. 4. Herenn. 15.21. 
et 45, 58. Inimicis te placabilem, araicis inex- 
orabilem prsebes. Id. 1. Att. 17. ante med. Ir- 
ritabiles animos esse optimorum saepe bominum, 
et eosdein placabiles. l.iv. 4. 42. sub fin. Placa- 
bile ad justas preces ingenium. Cic. 4. Verr. 38. 
95, Omnia babuisset asquiora et placabiliora, 
quam animum praetorU. Ovid. 3, Tritt. 5. 31. 
Quo quisque est major, magis est placabilis ira. 
Alii leg. ir*. Horat. 1. Ep. 20. 25. Irasci ce- 
lerem, tamen ut placabilis essem. 

II.) Traaslate aram placabilem Dianae et Pa- 
liej dixit Virg. 7. ASn. 764. et 9. ibid. 585., 
quia quum olim humanis hostiis coleretur, mitl- 
gata aliquando ilia sacra erant, et ad victims* 
animaliuoi redacta. 

B) Active est qui facile placat, vel ad placan- 
dura idoneus est. Ter. Adelph. 4. 3. in fin. Qua- 
propter te ipsum p.urgare ipsi coram, piacabiiius 



— 724 — 

est. Adde eumd. Phorm. 5. 7. 68. Lactant. 4. 

28. Si una bostia placabilis, piacabiliores utique 
bostiae plures. 

PLACABfLfTAS, atis, f. 3. piacevolezza, to 
ewXaTov, ienitas, mansuetudo. Cic. i.Off. 25. 88. 
Nihil enim laudabilius, nihil magno et prasclaro 
riro dignius placabititate atque dementia. 

PLACABILlTER, adverb, placate, Gell. 7. 3. 
JJudices conciliando* esse ac propitiandos lauda- 
biiiter ac placabiliter et leniter. At Hertz, omisit 
laudabiliter. 

PLACAMEN, Inis, n. 3. idem ac placamentum. 
Liv. 7. 2, Ludi quoque scaenici, nova res bellicoso 
populo, inter alia caelestis irae placamiua instituti 
dicuntur. Sil. It. 13. 415. Due praedicta sacris 
duro placamioa Diti. 

PLACAMENTUM, i, n. 2. placamento, pla- 
cazione, id quo quis placatur. Plin. 21. Hist. 
nat. 7. 19. i42). Hoc veluti plaeamento ter- 
rae blandiuntur. ~ Et in plur. num. Tac. 15. 
Ann. 44. Non largitionibus principis, non deum 
placamentis decedebat infamia. Id. I. Hist. 63. 
Stratis per vias pueris ferainisque, quajque alia 
placamenta bostilis ita; etc. Adde Amob. 7. 8. 

PLACATE, adverb. Comp. Placatius. — Pla- 
cate est idem ac quiete, pad ficarne rite, d,xapd~ 
xtcoj. Cic. 6. Fam, 1, Oraaia humana placate et 
moderate feraraus. et ibid. 13. Sed hoc ipsum 
inteiligamus eum quotidie remiss-ius et placatius 
ferre. 

PLACATlO, oais, f. 3. placazione, e^iXacpjx, 
mitigatio, paciDcatio. Cic. 4. Tusc. 28. 60. Sed 
omnis ejusrnodi perturbatio animi placatione 
abluatur. Id. 3. If at. D. 2. 5, Placatio deorum 
immortalium. 

PLACATORfUS, a, um, adject, ad placandum 
pertinens, Tertull. Patient. 13. Hostia placatoria. 
PLiCATRIX, Icis, f. 3. quas placa l Salvian. 
3. Gubern. D. 9. Ipsa Ecciesia, quas in omnibus 
esse debet placatrii Dei, quid est aiiud, quam 
eiacerbatrix Dei? 
PLACATUS, a, um. V. PLACO. 
PLACENS, entis. V. PLACEO. 
PLACENTA, a?, f, 1. rtXaxo'j? , Tt^axdavToj 
ouvtoc, panis ex farina siliginea sine fermento 
coctus, caseo et melle adjecto, et in latam ac te- 
nuem formam compositus: a Graaca voce allata, 
quae a wXa'f, TsXattdc crusta. Ejus conflciendae 
rationem fuse tradit Cato B. R. 76. Coctam in 
quadras secabaat 'magna enim forma fere nebal), 
et convivis dividebaQt. (It. focaccia, schiacciata, 
torta; Fr. gateau; Hisp. torta hojaldre; Germ. 
der Kucken; Aagl. a cake, cheesecake). Horat. 
1. Sat. 10. 10. Utque sacerdotis fugitivus Hba 
recuso ; Pane egeo jam mellitis potiore placen- 
tis. Id. 2. ibid. 8. 24, absorbere placentas. Ju- 
venal. 11. 59. puites Coram aliis dictem puero, 
sed in aure placentas. Martial. 5. 39. misi Hy- 
blaeis madidas tbymis placentas. Id. 6- 75. Qua- 
dram placentas alicui mittere. — Erat ejus usus 
etiam in sacris, ut liborum. Id. 9. 91. Et cum 
ture, meroque, victimaque Libetur tibi Candidas 
ad aras Seeta plurima quadra de placenta. 

PLACENTARlUS, li, m. 2. qui placentas coa- 
flcit. Gloss. Philoz. IlXaKOuvTaptoc, placentarius, 
dulciarius. Paul. Sentent. 3. 6. 72. Inter urbana 
ministeria contineotur obsonatores et vestiarii et 
cellararii et cubicuiarii et arcarii et coqui, pla- 
centarii, tonsores, pistores, lecticarii, stabularii. 

PLACENTlA, ae, f. 1. piacenteria, a'pa'axsca, 
studium et ars ubique et omnibus placendi. 
Apul. 2. Dogm. Plat. In homine ad placentiam 
ac raediocritatem libido flectitur. — NS. De 
nom. propr. V. ONOM. 

PLACEO, places, piacui et plScItus sum, pia- 
cltum, plScere, n. 2. Part. Placens sub A, i.; 
Placitus in fin.; Placilurus sub A. 1.; de Part. 
Placendus hasc Forcellinus: Insolens nee facile 
iroitanda ilia loquendi ratio apud Plaut. JYin. 
5. 2. 35. Si ilia tibi placet, placenda dos quoque 
est, quam dat tibi. Simile eat illud Epid. 1. l. 
70. Puppis pereuada est probe. — Passive oc- 
currit apud Cyprian. Epist. 61. Erudiens et e- 
dooens, quemadmodum masculus frangatur in 
feminam, et seius arte mutetur, et dtabolo divi- 



PLACEO 

num plasma maculanti per corrupt! et enemti 

corporis delicta placeatur. — Placeo ast idem 
ac jucundus sum, arrideo, satisfacio, a'ps'tiKw (It. 
piacere, aggradire, andare a gusto, andare a 
genio; Fr. ptaire, etre agreable, agreer; Hisp. 
placer, agradar; Germ, gefallen, gefallig sein, 
zusagen willkomrnen Oder angenehm sein; Angl. 
to please, give content, give satisfaction, hu- 
mour, suit the taste or temper of, delight). Est 
autem A) Verbum personate : et B) Imperso- 
nal e. 

A) Piacere v. person. ^ I. Generatun si- 
gnilicat jucundura esse, arridere, satisfacere, et 
usurpatur — a) De personis. Plaut. Cos. 2. 3. 
10. Myropolas omnes sollicito, ubicumque est le- 
pidum unguentum, ungor, Ut illi placeam: et 
placeo, ut videor. Id. Epid. 1. 2. 30. meo neque 
cara est cordi, neque placet. Horat. 4, Od. 3. 
24. Si spiro et placeo, si placeo, tuura, est. Id. 
1. Ep. 17. 35. Principibus placuisse viris noil 
ultima laus est. Ovid. 2. Amor. 4, iy. Est quae 
Callimachi pras nobis rustica dicat Carmina: cui 
placeo, protinus ipsa placet- Id. 11. Met. 301. 
quae dotatissima forma Mille procis placuit. Id. 
4. TYist. 3. 57. omni tibi dote placebara. Tac. 
4. Hist. 55. Proaviam suam divo Iulio, per Gal- 
lias bellanti, corpore placuisse. — Sic Part, prass. 
Horat. 2. Od. 14. 21. Linquenda tellus et domus 
et placens Uxor. h. e. quae placet, placita, cara, 
diletta, grata, piacente. — o) De rebus phy- 
sic is et abstractis. Petron. Satyr. 93. Afras vo- 
lucres- placent palato. Cic. 2. Phil. 5. 12. Non 
placet Antonio consulatus meus: at placuit P. Ser- 
vilio, placuit Q. Catulo, placuit duobus Lucullis, 
placuit M. Catoni. Id. 3. ad Q. fr. 1. 4. Eri- 
gonam si accepero, scribam ad te, quid sentiam, 
nee dubito, quin raibi placitura sit. Ter. Hecyr. 
2. 2. in fi,n. Et quae vobis placita est conditio, 
datur. Horat. 1. Ep. 7. 4i. mibi jam non rtgia 
Roma, Sed vacuum Tibur placet aut imbelle Ta- 
rentum. Id. 2. ibid. 1. 101. Quid placet aut odio 
est, quod non mutabile credas? Ovid. It. Met. 
172. Judicium sanctique placet seotentia montis 
Omnibus. Cic. 13. Att. 1. Eispecto quid istis 
placeat de epistola ad Csesarem. IVepos Arist. 1. 
Se ignorare Aristidem : sed sibi non piacere, 
quod cupide elaborasset, ut praater ceteros Justus 
appellaretur. Cces. 3. B. C. 10. ad fin. Interea 
et reipublicas, et ipsis piacere oportere, si uterque 
juravisset etc. Plin. 12. Hist. nat. 7. 14. (28). 
Piper sola placet amaritudine. Tac. Agric. 18. 
Ingredient! provinciam (Agricolae) - labor et pe- 
riculum placuit. — Sic Part, praes. Cic. 3. Fin, 
S. 27. Illud autem perabsurdum, bonum esse 
aliquid, quod non expetendum sit: aut expeten- 
dum, quod non placens. — Similiter de re scaa- 
nica. Ter. Andr. prol. 2. Id sibi negotl credidit 
(poeta) solum dari, Populo ut placereat, quas 
fecisset fabulas. Id. Hecyr. prol. alt. 12. Ubi 
sunt cognitae, placita; suut. Sueton. Ifer. 42. 
Cuidam sc*oico placenti nuncium lai'it, abuti 
eum occupatiooibus suis. Id. Galb. 12. Cano au- 
tem choraulse, mire placenti, denarios quinquo 
donasae. ^ 2. Speciatim placet, ne . increpantis 
et quaerentis. Ter. Eun. 5. 2, 11. Bone vir, sal- 
ve: die mibi, aufugistin'? chbr. hera, factum, 
tha. satin' id tibi placet? Cic. 6. Att. 6. Sed 
heus tu, wupou'e. e:'{ S^fzov Atbenis? placet hoc 
tibi? ti piacel sta bene questo? ^ 3 - ^"e 
piacere alicui, veile gratiDcari. Cic. 2. ad Q. 
fr. 6. Longilium redemptorem cohortatus sum : 
Udem mibi faciebat, se veile nobis piacere. Id. 
13. Att. 13. Volo Dolabella? valde desiderantl 
piacere: non reperio quid. Alii piacere omitt. 
«f 4. Piacere sibi, efferri, gloriari, compiacersi, 
esxere contento di se stesso, vantarsi, insuper- 
birsi. Cic. 2. Oral. 4. 15. Ego numquam mihi 
minus, quam hesterno die, piacui, Plin. 35. Hist. 
nat. 9. 36. (63). de Zeuxi. Adeo sibi in illo 
(athlela picto) placuit, ut versum subscri beret 
etc Petron. Satyr. 120. Nolo tibi tam valde 
placeas. Sidon. 7. Ep. a. Omnes competitores pla- 
cebaut sibi, omnes omnibus displicebant. Hue 
special illud Liv. 33. 31. Antiochum trans^res- 
surum in Europara, quum primum el res suae 



PLACESCO 

placuissent. tosto che i suot interessi gli fossero 
andati bene: vel tosto che avesse avuto forze 
da fidarsi. Sic enim et Tac. 4. Hist. 23. Non 
loco neque munimentis labor additus: vis et 
irma satis placebant. 

B) Placet, placebat, placuit et placitum est, 
t. imperson., sape poaitur pro videtur, voluntas 
ant sententia est, docetur, tenetur. 5 l - Gerie " 
ralim. — o> Cum DatJvo. Cic. i. Fin. 9. 29. 
Priraura igitur sic agam, ut ipsi auctori hujus 
discipline placet: constituam etc. Id. 1. Diyinat. 
49. 100. Natura deorum, a qua, ut doctissimis 
sapientissimisque placuit, baustosanimos et libatos 
habemus. Id. t. Orat. 34. 155. Postea mibi pla- 
cuit, eoque sum usus adolescens, ut summorum 
orat rum Gracas orationes explicarein. Id. 2. 
Herenn. 1. I. Ita nobis placitum est, ut ea potia- 
siruum cotiscriberemus, Horat. 2. Od. 17. 16. sic 
Justilia placituraque Parcii. Vol. Flacc. 3. -290. 
quod si jam bella manebaat, Et placitum hoc 
Superis. Ovid, 4. Pont. 11. 7. Son ita dis placuit. 
Plin.U, Hist. nat. 18. 50.(1*4). Nero (quoniam 
ita dis placuit; prioceps. Cic. 4. Acad.vl. pr.) 31. 
99. Duo placet esse Carneadi genera visorura. Id. 
1. de republ. 38. Sub regno igitur tibi esse placet 
omnes animi partes, et eas regi consilio? Horat. 
t.Od. 33. 10. Sic visum Veneri, cui placet impares 
Forraas atque animos sub juga abenea Mittere. 
Id. i. Sat. 3. 96. Quia parva esse fere placuit 
pe^cata, laborant Qoum etc, — b) Sine Dativo. 
Cic. 1. de republ. 46. Quam (rempubl.), si pla- 
cet, simui et qualis sit et optimam esse osten- 
dam. Id. 2. ibid, 4*. Sed, si placet, in bunc 
diein hactenus. Id. Sext. 51. 109. Venio ad com- 
ilia, sive magistratuum placet, sive legum. Id. 
1. de republ. 12. Dein quum essent perpauca inter 
se- collocuti, placitum est, ut in aprico maxi- 
me pratuli loco considerent. Id. ibid. 45. Placet 
eoim esse quiddam in re publica pfastans et re- 
gale, et ibid. 38.: Si quidem omnes multos appellari 
placet, et ibid. 32. extr. Si enim pecunias a?qua- 
ri oon placet, etc. «jj 2. Speciatim pertinet ad 
consultationes, deliberationes, edicta senatus, ma- 
gistrates, coocilii. Cass. 7. B. G. 15. Deliberate 
de Avarico ia comrauni coocilio, incendi place- 
ret, an defendi. Pompej. ad Coss. post ep. 12. 
I, 8. ad Itt. Placitum est mibi, ac ita video 
censeri Marcello et ceteris nostri ordinis, ut Brun- 
disium ducerem hanc copiam, quam mecum ha- 
beo. Cic. 11. Phil. 12. 30. Senatui placere, C. 
Cassiura proconsulem provinciam Syriam obti- 
nere. et 14. ibid. 14. 38. Senatui placere, ut 
consules curent, etc. Ia edicto censor, apud Sue- 
ton. Rhetor, 1. Quapropter et iis, qui eo* ludos 
babent, et iis, qui eo venire consu.;runt, videtur 
faciendum, ut oslendamus nostram sententiam, 
nobis non placere. Sueton. Aug. 44. extr. Edi- 
lit, mulleres ante horam quintam venire in itaea- 
trum, noa placere. ^ 3. Si diis placet. V. 
DEC'S. — Hinc Part, prater. 

Pl&cltus, a, urn, adjective qooque usarpatur, 
unde Sup. Placitissimus, et est placens, gra- 
tus, piaciuto, gralo, caro, geniale, dptoxos. O- 
vid. 1. Amor. 4. 17. Sive es docta, places rara3 
dotata per artes: Sive rudis, placita es simplici- 
tate tua. Sail. Jug. 81. In locum ambobus pla- 
citum eiercilus conveniunt. Virg. 2. (*. 425. et 
placitam paci nutritor olivain. Ovid. Heroid. 17. 
98. Est virtus placitis abstinuisse bonis. Justin, 
6. 7.12. Atque ita, veluti ex placito consensu, a 
prcBlio disceditur. Id. 18. 3. 9. Eum iegem pla- 
citissimum diis, qui solera orientem primus v id is- 
let. .^{»» et ipse Jeep. leg. aeceptissiinutn. Stat. 
12. Theb. 302 cultrix piacitissima nostri Inachia 
Argia. Alii leg. placidissima. Tac. 2. Ann. 66. 
Nee tamen Caesar placitas semel artes mutavit. Id. 
4. ibid. 37. Placitum jam exemplum secutus sum. 
— Hinc 

Pl&cltwn, i, u. 2. absolute, subslantivorum 
more, ^ 1. Est id quod placet. Virg. 7. Eel. 
27. Aut, si ultra placitum laudarit, baccare fron- 
tem Cingite, oe rati uoceat mala lingua futuro. 
h. e. si plus, quam ipil placet, hoc est videtur, 
laudamur ab eo; si Codrm qos immodice et pra- 
ter veritatem laudat. <f 2. A placeo, qua signi- 



— 725 — 

flcat sentire, eensere, tenere, placitum, apud se- 
riorls avi scriptores, est sententia, opinio, deer 6-; 
turn, dogma, opinxone, decreto, sentimento, to 
ctpsoxov, tifua. Piin. 15. Hist. nat. 5. 6. (20). 
Nunc dicentur Catonis placita de olivis. Id. 14. 
ibid. 22. 28. (1*3). Medicorum placita, novita 
te aliqua s«se commendantium. Tac. 14. Ann. 
22. Ipse placita majorum colebat habitu severo 
etc. Id. Dial, de orat. 19. Ipsorum quoque ora- 
torum paueissirai pracepta rhetorum, aut philo- 
sopborum placita cognoverant. 

PLACRSCO, is, ere^ n. 2. inchoat. a placeo, 
placere incipio, et generatim placeo. Vet. Poeta 
in Anthol. Lat. T. 2. p. 613. ed. Burmann. Sic 
placet obscuros elephas immanis in artus, Sic 
turis piperisque Indi nigredo placescit. 

PLACfBlLrS, e, adject, qui placere potest, pla- 
cens, placitus. Tertull. Resurr. earn. 43. ei 2. 
Corinth. 5. 9. et ibid, 47. ex Rom. 12. 1. 

PLACODE, adverb. Camp. Placidius et Sup. 
Placidissime. — Placide est siae strepitu, quie- 
te, leniter, sedate, placate, tranquille, soavemen- 
te , pian piano, piacidamente . quietamente, 
tranquiUamente, tiavyr). 

I.) Proprie. Plaut, Batch. 4. 7. 35. Forem 
hanc pauiillulum aperi, placide, ne crepa. Id. 
Mil, glor. 2. 2. 65. Propare hoc, non placide 
deoet. Virg. 5. /En. 86. Ampleius sanguis) pla- 
cide tumulum. Cces. 6. B. G. 7. Placide pro- 
gredi. Ter. Phorm. a. 6. 28. Suspenso gradu 
placide ire perreu. PUn. 10. Hist. nat. 18. 
20. (Hi. Picus in capite pratoris ita placide 
«edit, ut maou prehenderetur. Plaut. P(zn. 3. 
1. 42. Placide otios^que agere aliquid. Cic. 2. 
Tusc. 24. 58. Placide et sedate ferre dolorem. 
Id. Orat. 27. 92. Sedate placideque loqui. PUn. 
7. Ep. 1. Spe balinei placide leoiterque dimis- 
sa. Gell. 13. 24. a med. Leniter ac placide ob- 
jurgare. Salt. Jug. 45. Populus et senatus pla- 
cide modesteque inter se rempubl. tractabant. et 
110. Placide et benigne simul verba facit. Gell. 
19. 1. circa med. Placide et comiter loqui. Sail, 
Cat. 40. Plfbem placidius tractare. Augnstin. d. 
Confess. 1. Placidissime respondit. 

II.) Translate. Liv. 38. 20. Animadvertit, me- 
ridiana regione terrenos et placide acclives ad 
quemdam linem colles esse. 

PLAClDlTAS, atis, f. 3. placidezza, tvapi- 
oxtjqk;, leoitas. Varro 2. R. R. 1. 4. Oves as- 
suraptas, et propter utilitatem, el propter placi- 
ditatem. Hinc Ovid. 15. Met. 116. oves vocat 
placidum pecus, easdemque 13. ibid. 925. pta- 
cidas dicit. Gell. t3. 21. ex comment. Servilii 
Claudii. Nerio dictum quasi Neirio, hoc est sine 
ira et cum placiditate. Capell. 1. p. 13. Qui pla- 
ciditatern arTerre solitus, Plioebus. 

PLACfDO, as, avi, are, a. 1. placidum reddo. 
Ambros. de Virgin. 3. Ubi cursus - suos ab equo- 
rum perluibatioQe placidaverit, 

PLACfDL : LCS, a, urn, adject, placidetto, dc- 
minut. placidi. Auson. Parental. 27. Cinis pla- 
cidula. 

PLACfDCS, a, urn, adject. Comp. Ptacidlor 
1. et 3., Sup. Plaridissim'M 1. — Placid us est 
sedatus, placatus, iranquillus, lenis, quietus, mi- 
tis, perturbatione animi carena: a placeo. Differt 
a clemente, quia, test.' Donato, clemens est cir- 
ca recce agentcs, placidus eiiain circa delinquen- 
test clemens animo, placidus viiltu, Kpac?, evue- 
vyjs (It. piacevole, placido, mansueto, tranquil- 
to; Fr. douc, tranquille, paisible, calme\ llisp. 
pacifuo, quiet o , sosegado , tranquilo, duke; 
Germ, gefdllig, mild, sanft, ruhig , still, fried- 
sam; Angl. quiet, gentle, soft, mild, calm, ex- 
sy, still, placid). ^ •• Generatim. — a) De 
hominibus. Plaut. Cure. 5. 3. 48. bisce ego, si 
tu me irritaveris, Placidum te hodie reddam. 
Ter. Adelph. 5. 4 9. llle semper «g>t suara vi- 
tam in otio, in convivils, clemens, placidus, nulli 
ladere os, arridere omnibus. Id. ibid. 4. I. 18. 
Qutim fervet maxime, tam placidum, quam ovem, 
reddo. S\e Cic. Ccecin. 10. 28. Ita eum placi- 
dum mollemque reddidl- Seneca 3. Ira 41. Au- 
daces in honore sunt, placidi pro inertibus ha- 
bentur. Tac. 2. Hist. 48. Placidus ore, intrepi- 



PLACO 

dus verbis, intempestivus suorum lacrimal coer- 
oens> _- 6) De abstractly et rebus phjsicis. Cic. 
4. ruse. 5. 10. Tranquillitas animi, id est pla- 
clda quietaque constantia. Id. Senect. 5. 13. 
Placida ac lenis senectus. Id. 2. Orat. 43. 183. 
Non semper fortis oratio quaritur, sed sape 
placida, summissa, lenis. Id. 5. Tuse. 16. 48. 
Semper in ejus anirao placidisaimam pacem esse. 
Lucret. 5. 1122. Placidam vitam degere. Liv. 
3. 14. Nihil illis placidius, aut quietius erat. — 
Cesium placidum, serenum notat. Sil. It. 12. 
667. nee placido commota tonitrua calo. — Di*s 
placidus, tranquillus et serenus. PUn. 5. Ep. 6. 
Accipit ab hoc auras quam libet sereno et pla- 
cido die. — Placidum mare, aut flumen, eat 
aullis Quctibus turbatum, leni motu fluens. Id. 

9. Ep. 25. Nequaquam par gubernatoris est vir- 
tus, quum placido, quum turbato mari vehitur. 
Ovid. 1. Met. 702. placidum Ladonis ad amnem. 
Sic dicitur placida' mors, Virg. 1. JSn. 522. pla- 
cidus somnus, Ovid. 3. Fast. 185. urbs placida, 
/k e. qua belli expers est, Virg. 7, JEn. 46. loca 
placidiora, Pallad. 1. R. R. 6. circa med. b. e. 
qua cali injuriis minus infestantur : quibus op- 
ponit molestiora. *f 2. Speciatim, placidce uvce, 
matura. Sedul. I. 29. Labruscara placidis quid 
adhuc praponitis uvis ? «| 3. Item speciatim, 
placida arbor est, cui sil^estris opponitur. Pliit. 
16. Hist. nat. 5. 6. (16). Praterea sunt aliquat 
silvestres, alia placidiores, qua culta obtinent. 

PLACIFER. V. PACIFEB. 

PLACITIS, Itldis, f. 3. tertium genus Cadmia, 
in lateribus fornacium adharens, qua propter 
gravitatem ad camaras perveniie non potuit. Est 
a irXoif, irXaxc';, crusta, quia crusta est veriur, 
quam pumex, intus varia. PUn. 34. Hist. nat. 

10. 22. (102). 

PLACITO, as, are, n. 1. frequentat. a placeo- 
Plaut. Bacch. 4. 10. 6. Neque placitant mores, 
quibus video gnatiS vulgo esse parentes. Ad itlud 
ejusd. Cure, a. 3. v. 31. Licetne inforare, d 
incomitiare baud licet? vetus Gloss. Inforare, In 
foro placitare. T. Gust. Love, Prodrom. Corp. 
Gtossar. Latin, p. 261. 

PLACITUM, i, n. 2. et 

PLACITUS, a, um, particip. V. PLACEO In 
fin. 

PLACtVL'S, a, um, adject, placens. Gloss. Gr. 
Lat. 'Apsotos, placivus. 

PLACO, as, avi, Slum, are, a. I. Part. Pla- 
cans, Placaturus et Placandus sub a; Placatus 
in tin. — Placare est placidum reddere, leoire, 
initigare, sedare, reconciUare., irpaovw, dpimsuai 
(It. pacificare, placare, addolcire; Fr. apaistr^ 
calmer, fiechir, adoucir; llisp. apaciguar, aquie- 
tar, pacificar, suavizar, ablandar; Germ, be- 
ruhigen, besdnftigen, wieder gut machen, ver- 
sohnen; Angl. to appease, pacify, make calm, 
mild or gentle, soften, calm, quiet, mitigate). 
Occurrit — a) Stricto sensu. Ter. Phorm, 5. 
3. 1. Agedum, fac, ilia ut placetur nobis. Cf. 
Orwt. 6. Fast. 701. Phabe, querebaris: Deus 
est; placare parent)*. Nepot Pelop. 5. Nuraquam 
is animo placari potuit in eum, a quo erat vio- 
latus. Cic. 2. Cat. 8. 17. Quos quidem ego, si 
ullo modo lieri posslt, non tarn ulcisci studeo, 
quam sanare, et ipsos placare reipublica. Id. 1. 
Fin. 14. 47. Temperantia pacera animis affcrt, 
et eos quasi concordia quadam placat ac lenit. 
Id. 10. Phil. 3. 6. Placa animum istum ali- 
quando, et mitiga. Cces. 8. B. G. 15. Pro vita 
hominis nisi vita hominis reddatur, non posse 
atiter deorum Iintno^alium numen placari ar- 
bitrantur. Virg. 2. Mn. 118. Sanguine placastw 
ventos et virgine casa. Liv. 4. 33. Placare ali- 
quem bene lie iis. Cic. 2. Legg. 9. 22. Impius ne 
audeto placare donis iram deorum. Id. Hamtp. 
resp. 2s. 63. Nostra noBis sunt inter nos ira dis- 
cordlaque placanda. Sic Tjbull. 4. I. 46. seu ju- 
dicls ira Sit placanda. Rursus Cic. !• Wat, I>. 
3. 5. Benevolos objurgatores placare. Id. Dom. 
55. 140. Divinum numen scelerc violatum placare 
precibus. ef 17. 14. Placare odia improborura. 
Moral. 2. Sat. 3. 13. invidiam. Vat. Flacc. 5. 
99. placantia carmina Manes. Just in. 18 6.6. Vel* 



PLACOR 

ut placatura viri Manes. — Placatum supinum. 
Dictys Cret. 5. 8. Hecuba, re cognita, placatum 
deos egreditur. — Nor at. 1. Od. 36. t. Et ture 
et Qdibus juvat Placare et vituli sanguine debito 
deos. h. e. vota sacra dijs persolvere, qui me- 
rito irascentur, nisi reddamus ea, quae voto pro- 
misiraus. — Placare aliquem, placare conari. 
Id. 2. Od. 14. 5. Non si trecenis, quotquot eunt 
dies, Amice, places illacrimabilem Plutona tauris. 
•— 6) Poeiice, vei translate, ut Forcellino pla- 
cet. Ovid. 11. Met. 432. Ilippotades quum vult, 
aequora placat. Phcedr. 4. 9. Parva libellum sus- 
tine patientia, Sereritatem froatis dum placo 
tu*. h. e. lenio et miouo tuum legendi fastidium. 
— Placare esca venlrem iratum apud Horat. 
2. Sat. 8. 5. est satiare famera. Sic Ovid. 15. Met. 
94. placare voracis Et mate raorati poteris jeju- 
nia ventris? et Martial. 1.50. placare sitiin. — 
Hinc Part. prster. 

Placatus, a, um, adjective quoque usurpatur, 
unde Comp. Placatior et Sup. Placatissimus, 
eij-st lenitus, placato, quieto, mite, s'foXacS-et'c, 
«bc'XciTo;. Liu. 2. 60. Turn duci, turn propter du- 
cem Patribus quoque placatior eiercitus rediit. 
A'epos Iphicr. 3. Vixit ad senectutem, piacatis 
in se suorum civium animis. Cic. 3. Cat. 8. 19. 
Nisi dii immortales omni ratione placati suo nu- 
mine prope fata ipsa Qexissent. Id. Oral. 10. 
34. Conscqueris tamen, ut eos ipsos, quos contra 
statuas, asquos placatosque dimittas. Id. 5. Tusc. 
6. 16. Animi quietus et placatus status. Id. 1. 
Fin. 21. 71. Placata, tranquilia, quieta, beata 
vita. Id. 5. Att. 1. Nihil tam vidi mite, nihil 
tam placatum, quam mens frater erat in sororem 
tuam. Id. Orat. 19. 63. Res placatae ac minime 
turbulentse. Virg. 3. En. 69. placataque renti 
Dant maria. Lucret. 1. 8. rident sequora ponti, 
Placatumque nitet diffuao lumine Caslum. Liv. 37. 
45. Placatiore animo aliquid facere. Plin. 12. 
Hist. nal. 18. 41. (83). Nee minus dil propltii 
erant mola salsa supplicantibus, immo vero, ut 
palam est, placatiores. Cic. 1. Tusc. 41. 97. Qui 
nonnumquam etiara sine visis somnlorum placa- 
tissimam quietem affert. 

PLACOR, oris,,m. 3. (placeo) placentia, bene- 
placitum. Gloss. Cyrtil. Placor, daiaxata. Vul- 
gat. interpr. Eccl. 4. 13. Qui illam (sapientiam) 
dxligit, diligit vitam; et qui vigilaverint ad illam, 
complectentur placorem ejus, et ibid. 39. 23. In 
prascepto ipsius fit placor. 

PLACOR, oris, m. 3. (placo) quies, placiditas. 
Gloss. Isid. Placor, tranquillitas. 

PLACUSA et plSctlsIa, a, f. 1. V. PLAGU- 
SIA. _ 

PL AG A, ae, f. 1. TrXij-pj, ictus, percussio; a 
voce Grasca allata, quee a irXrJTTw percutio, (It. 
percossa , colpo, battitura; Fr. coup, percussion, 
secousse; Hisp. golpe , percusion, sacudida; 
Germ, der Schlag, Streich, Hieb, Stoss; Angl. 
a stroke, blow, stripe, lash). 

I.) Proprie. * 1. Generatim. — a) Stricto 
lens-j. Cic. 7. Verr. 51. 134. Dico, in iilo sup- 
plied mercedem lacrimarum, mercedem vulne- 
ris atque plaga?, mercedem funeris ac sepultura 
constitui, nefas fulsse. Virg. 7. JEn. 382. de tro- 
cho. Dant aniraos plagas. Gell. 5. 15. Non per- 
cussus aer, sed plaga ipsa atque percussio vox est. 
— b) Latiori sensu, de incursu, et impulsione ato- 
morum. Cic. Fat. 20. 46. Atomi aliam quamdam 
vim motus habebunt a Democrito impulsionis, 
quam piagam ille appeilat: a te, Epicure, gravita- 
tis et ponderis. Adde ibid. 10. 22.; et Lucret. qui 
s*pe piagam dicit concursum atomorum, alias 
aliis ferientibus, unde variae res gigni ia natura, 
et diusolvi possint. V. ernnd. 1. 633. et 1050. et 
2. 223. etc. — c) Item est ipsa ruptio et flssio 
merabri, quae in flic ta plaga fit, piaga, fertta. Di- 
stinguit Plin. inter piagam et vulnus , ut ilia 
sit, qua perforator et finditur corpus, eVropij; 
boc, quo pars ejus laceratur et avellitur, JXxotf! 
Sic enim ait 16. Hist. nat. 12. 23. (57). Ape- 
ritur picea e parte solari, non plaga, sed vulner* 
ablati corticls. (Cf. Mar tell. Empir. c. 33. p. 
134. ed. Aid. Cera sum novel lam radicibus suis 
stantem mediam flndito, ita ut per piagam puer 



— 726 



PLAGA 



trajici possit. ) Alio modo Celsus 8. 4. ante 
med. Piagam, si ex vulnere est, talem necesse est 
babeamus, qualem acceperimus: si manu facienda 
est, ea fere comraodissima, quae liuerae X figu- 
ram accipit. Id. 5. 26. saepe piagam et vulnus 
promiscue accipit. Apud Sueton. Vitell. 10. Ver- 
bera et plagas, saspe vulnera, nonnunquam ne- 
cem repraesentantes adversantibus: verbera sunt, 
quae virgis, fuste, loro inlliguntur; plagae, qua? 
pugnis, calcibus, saxis, aliove duro instrument; 
vulnera, quce gladio, hasta, aut hujusmodi, unde 
membrum rumpitur. V. Fall. I. 6. c. 47. Ele- 
gantiar. In illr» Caton. apud Gell. 10. 3. ad fin. 
Insignitas injurias, plagas, verbera, vibices, eos 
dolores atque carnificinas-te facere ausum, etc. 
plagas puto esse flagrorum ictus: verbera addi 
amplificandi gratia, quia loquitur de liberls ho- 
mipibus flagro caesis. V. integr. loc. Hieronym. 
U in Isaj. 1. 5. Verberibus livent corpora, plagis 
lament, hiant vulneribus. % 2. Speciatim: pro- 
miscue ad piagam, sive ictum, sive vulnus signi- 
fleet, base pertinent. Virg. 10. Mn. 797. Jam- 
que assurgentis dextra plagamque ferentis .-Enea? 
subiit raucronem. Plant. Pseud. I. 2. 4. Neque 
homines magis asinos unquam vidi: ita plagis 
costae callent. Ter. Fun. 2. 2. 13. Ego neque 
ridiculus esse, neque plagas pati possum. Cic. 2. 
Tusc. 17. 41. Plagas perferre. Id. 7. Phil. 6. 17. 
Piagam luculentam accipere. Id. VaXin. 8. 20. 
mortiferam iniligere. Id. Orat. 68. 228. gravem 
facere. Id. Sext. 19.44.; et Petron. Satyr. 105. 
alicui imponere. Plin. 28. Hist. nat. 18. 74. 
(243). inferre. Auct. B. Alex. 52. Sauciare ali' 
quern plagis. Sueton. Cms. 82. confodi. Cic. 7. 
Verr. 54. 140. confectus. Cels. 5. 26. tj. 24. 
Piagam curare, et n. 23. suere. Plin. procem. I. 
23. Hist. nat. 3. (6). Scorpionum et canum pla- 
gas sanare. le morsicature. 

II.) Translate. Cic. Mur. 23. 48. Ilia plaga 
est injects petitionj tuae maxima. Id. Orat. 68. 
228. Sic nee oratio piagam gravem facit, nisi 
petitio fuerit apta. Id. 9. Fam. 16. ad /in. Levjor 
est plaga ab amico, quam a debitore. h. e. jactu- 
ra. flepos Eumen. 5. Hac ille perculsus plaga 
non succubuit. ft. e. calamitate. 

PLAGA, », f. 1. a ttXaytoc obliquus, transver- 
sa, ut proprie transversum obliquumve spatiura 
significet; vel rectius a irXa'f, nXaxo's, planities, 
est planities. Duo autem diverse signiflcat, prout 
in plaga A) vel spatium consideramus, B) vel 
corpus. 

A) Plaga, si consideratur ut spatium, est tra- 
ctus, regio, xXt/^a, ^a (It. tratto, clima , re- 
gions, contrhda; Fr. contri , region, plage; 
Hisp. comarca,pais; Gmn.e.Gegend, Zone, Erd- 
sirich, Landstrich; Angl. a tract of country, 
clime, climate, region), et est vocabulum Geo- 
graphis usitatum. Virg. 7. Mn. 226. et si quern 
extenta piagarum Quatuor in medio dirimit 
plaga solis iniqui. zone. Sic Seneca Here. 
Q£t, 67, zonam torridam, ardentem piagam: 
et 1219. fervidam appeilat. Adde Melam 1. 1. 
Plin. 16. Hist. nat. 32. 59. (136), Septentrio- 
nalis plaga. Id. 5. ibid. 5. 5. (34). Ab his ad 
Troglodytas hiberni occasus plaga dierum vti. 
iter. Id. 6. ibid. 19. 22. (70). A Gange versa 
ad meridiem plaga tinguntur sole populi. Seneca 
QSdip. 426. Omnis Eoce plaga vasta terrae. Ju- 
stin. 42. 3. 2. Primusque {lason) humanorum 
post Herculem et Liberum, qui reges orientis 
fuisse traduntur, earn caali piagam domuisse dl- 
citur. Lucret. 5. 31. Tbracem Bistoniasque pla- 
gas atque Ismara propter. Firg. 11. /En. 320. 
Haec omnia regio et celsi plaga pinea monlis 
Cedat amiciti» Teucrorum. Flor. 1. 16. Omnium 
non modo Italia, sed toto orbe terrarura, pulcher- 
rima Campaniae plaga est. Id. 3. 5. a med. Cy- 
zicum nobilis civit'as, arce, mamibus, portu-Asia- 
ticae plagae Iitora illuatrat. — Speciatim pro 
regione, seu pago. Liv. 9. 41. a med. Repena 
adventus consulis ita exterruit Umbros, ut bellum 
oinittendum censerent. Plaga una (Materinarn ipsi 
appellant) non continuit modo ceteros in armis, 
sed confestim ad certamen egit. h. e. regio una, 
seu pagi unius milites, un distretto, un canto- 



ne, ut recentiores plerique interpretantur. Aliis 
vero plaga est pars aciei, uno squadrone: et for- 
tasse, ioquit Glarean., acies quadrata altera parte 
longior, quae nka.fi a Grasce dicitur, quia trans- 
versa hosti opponitur. Gloss. Philox. UXayla, 
transversa. — Et generatim. Vet. Poeta apud Cic. 
2. Divinat. 13. 30. Quod est ante pedes nemo 
spectat: ca»li scrutantur plagas. Virg. I. JEn. 394. 
/Etheria quos lapsa plaga Jovis ales aperto Tur- 
babat ca»lo. Gell. 17. 10. od (in. Fluere amnes 
fumi, et flammarum fulva et tortuosa volumina 
in plagas maris ferre. Pindari locum interpre- 
tatur, qui habet a? /Sa^etav reovtou trXaica: in 
profundum maris tequor. Seneca Hippol. 930. 
te licet terra ultimo Suramota mundo dirimat O- 
ceani plagis. Stat. 4. Silv. 3. 93. pariterque se 
levar»t Ingenti plaga marraorata dorso. un tun- 
go tratto di strada 

B) Plaga, si tamquam corpus consideratur, 
est retis genus ad capiendas feras, rete, cassis, 
&r'paTpov, apxuc 'It. rete; Fr. refs, jilet; Bisp. 
red; Germ, ein Netz, Gam; Angl. nets, sna- 
res or toils); et plerumque in plurali numero. 
Sunt enim qui putaot, plagas proprie esse ma- 
culas, seu foramina, quibus rete constat, ma- 
glie. Servius ad illud Virg. 6. JEn. 131. Retia 
rara, plagaj : mutti, inquit, dividunt, ut sint retia 
rara majora; plagas vero minora intelligamus. 
Alii plagas per definitionem accipiunt, ut intel- 
ligamus quae sunt retia rara, plag*. Sciendum 
tamen proprie plagas em fuoes illos, quibus retia 
te.nduntur circa imam et summam partem. Hsec 
Servius. 

I.) Proprie. Plaut. Pan. 3. 3. 35. Canes com- 
pellunt in plagas lupum. Cic. 3. Off. 17, 68. Suntne 
insidiae, tendere plaga3, etiamsi excitaturus non 
sis, nee agilaturus? Horat. 3, Od. 5. 31. extri- 
cata densis cerva plagis, Ovid. 7. Met. 767. de 
vulpe. Ilia levi velox superabat retia saltu, Sum- 
maque transibat positarum Una piagarum. et 2. 
ibid. 499. Nexilibusque plagis silvas Eryraanthi- 
das ambit. Id. 6. Fast. 110. Nodosasque cava 
tendere valle p!agf»s. Id. 3, Art. am. 428. Inque 
piagam nullo cervus agente cadit. Alii leg. pla- 
gas. — Distiaguit inter plagas et retia Nemesian. 
Cyneg. ubi alt, 299. Nee non et casses iidera 
(servt) venatibus aptos, Atque plagas, longoque 
meantia retia tractu Addiscant raris semper con- 
tetere nodls, Et sen-are modum maculis, linoque 
tenaci. Ad quern locum Ulitius observat, etiam 
Horat. distinguere Epod. 2. 31. Aut trudit acres 
hinc et hinc multa cane Apros in obstantes pla- 
gas : Aut aroite levi rara tendit retia, Turdis eda- 
cibus dolos: item Virg. loc. cit. Retia rara, pla- 
gae. Vult itaque, (id quod ex Servio diximus) 
retia esse majora, et quae in amplis tractibus 
tendantur, plagas minores, et quarum sit usus in 
vm angustis, ubi magnis retibus locus non est. 
Dictas autem esse a itXayto; obliquus, quia obli- 
quae objiciuntur. Potest etiam dici ex loco Ho- 
ratii, esse plagas majoribus fen's capiendis aptas, 
retia minoribus, et avibus. 

II.) Translate ^ 1. De aranea dixit Plin. 11. 
/list. nat. 24. 28. (83). Quum vero captura in- 
cidit, quam vigilans et paralus adcursus? Licet 
extrema haereat plaga, semper in medium cur- 
rit. ^ 2. Moral! ratione. Plaut. Mil.glor. 4.9. 
11. Ipsus illic sese jam impedirit in plagas. Id. 
Trin. 2. 1. li.N'uraquam Amor quemquam, nisi 
cupidum bominem, postulat se in plagas conjicere 
Petron. Satyr. 107. Juvenes casu in has plagas 
incidisse. aver dato in questa rete. et Cic. 4, 
Acad. (2. pr.) 48. 147. De sorite, aut pseudo- 
meno: quas plagas ipsi contra se Stoici texue- 
runt. Id. 7. Verr. 58. 151. Si ex bis laqueis te 
exueris, in illas tibi majores plagas incldendum 
est. Id. 12. Fam. 25. dreamed. Antontum con- 
jeci in Caasaris Octaviani plagas. — Cornice Plaut. 
Mil. glor. 3. 1. 14, Speculabor, no quis nostro 
consilio vena tor adsit cum auritis plagis. h. e. 
arrectis attentisque auribus. ^ 3. In illo Var- 
ron. apud If on. p. 162. 23. Merc. Nulla potest 
bene judicare, quid sit bene pictum a plumario 
in pulvinaribus plagis: pulvinares plaga viden- 
tur esse relicula, quibus pulvini involvuntur. Ad- 



PLAGATUS 

dit .Yon. p. 378. 9- et p. 537. Ql.iuml piagam 
pro sindone, seu velo, quo lectica, aut lectus in- 
tcgitur, cortinaggio, cortina, tenda. Varro ibid. 
Eburneh lectis et plagis sigillatis. Id. ibid. Chla- 
mydes, plagae, vela aurea. V. PLAGULA. Idem 
forlaste significat Varro prior e loco alia to. — 
Item pro clavo vesti adsuto. Pacuvius ibid. Et 
siraitu' pictas plagae pallam. Ita leg. Voss. ; at 
Ribbeck (Tamen) etsi meluo picta de palla pla- 
gara. 

PLAGATUS, a, urn. V. PLAGO. 
PLAGELLA, as, f. 1. deminut.. a plaga, idem 
quod plagula. Cael. Aurel 3. Tard. 2. a med. 
Coavenit etiam multiplicati liutfcaminis vaporatio, 
sive pannorurn, vel plagellarum, quae Grasci *ru- 
Y/iata vocant, oleo tinctarum. 

PLAGfARlUS, li, m. 2. ^ I. Est qui man- 
cipia aliens soliicitat, celat, supprimit, item qui 
liberum hominem sciens emit, abducit, invitum 
in servitute retiaet. Seneca Tranquill. 8.; Ulp. 
Dig. 21. 1. 17. el 47. 2. 49. et 53. et 48. 15. 
1. et Callistrat. ibid. 6. Et videtur etiam Cic. 
usurpaise, ubi ait 1. ad Q. fr. 2. 3. Licinium 
plagiarium cum suo pullo milvino tributa eiiy 
gerc. % 2. Transferer ad eum, qui alieni libri 
se auctorem falso praedicat. Martial. 1. 53. lm- 
pones plaglario pudorem. 

PLAGIATICIUS, a, um, adject, ad plagiatorem 
pertlnens. Voi a Lexico expungenda; occurrit 
enim tantum in Not. Tir. p. 80. 

PLAGtATOR, oris, m. 3. J i. Est idem ac 
plagiaries. TertulL 1. advers. Marcion. 23. Talis 
assertor (semi) etiam damoarelur in saeculo, ne- 
dum plagiator. % 2. Item qui seducit pueros, se- 
duttore. Ilieronym. Ep. 5. n. 3. Magistrum autem 
pueri tui, de quo dignatus es scribere, (quern 
plagiatorem ejus esse non dubiura est) same Eua- 
grius presbyter, dum adhuc Antiochise essem, me 
prasente corripuit. Hasc Forcellinus. Sed plagia- 
tor apud Sieronym. loc. cit. eamdem, atque apud 
TertulL, sigaificationem habere videtur: addit 
enim Hieronym. Cui ille rcspondit: Ego nihil 
timeo. Dicit se a domino suo fuisse dimissum; 
et, si vobis placet, ecce hie est, transmittite quo 
vultis. In hoc arbitror me non peccare, si ho- 
minem vagum non sinam longius fugere. 

PLAgIATUS, a, um, adject, vel particip. a 
plagio, obliquus. Simplic. de re agr. p. 88. Goes. 
Antemissse vera arbores solent etiam plagiatam, 
aut flexuosam similemque corticibus ostendere 
cicatricem. Ita Goes. leg. pro plagatam. At Ru- 
dorff. vulgatam lectionem exhibet. 

PLAGIAULES, as, ra. 1. *XaytauXi7S, obliqua 
libia canens: a irXsq-io? obliquus et auXdf tibia. 
h. e. suonatore di flauto a tr aver so o di ttor- 
ta. V. VASCUS ibique adnotata. Vox a Lexico 
expungenda; occurrit enim tantum in Not. Tir. 
p. 173. Plagiaules, monaules, ascaules. 

PLAGlGER, gfira, ggrum, adject, irXijycf dpoc, 
qui plaga6 gerit, qui natus est ad plagas feren- 
das: et dicitur de servis. Plaut. Pseud. 1. 2. 20. 
Plagigera genera hominum. Fleckeisenus legit 
plagigeruia et totum versum uncis inclusit. 

PLAGlGERULUS, a, um, adject, idem ac pla- 
giger. Plaut. Most. 4. 1. 19. Peculii sui prodigi, 
plagigeruli, V. voc. praeced. 

PLAGlOSIPPUS et Plagioxippus, i, m. 2. vox 
Acta ad significandurn eum, qui plagas infert: 
vel (si raalis ducere a plagium) eum, qui furtis 
delectatur. Cic. 4. Herenn. 31. 42. Pronomina- 
tio est, qua sicuti cognomine quodam extraneo 
demonstrat id, quod suo nomine appeltari non 
potest; ut si quis de adversarlo dicat : Videte, 
judices, quemadmodum me Plagiosippus iste tra- 
ctarit. Turneb. I. 20. c. 25. ei conjectura lectio- 
nem mutare conatur. 

PLAGlPATlDA, se, comra. gen., qui plagas 
patitur, plagarum patiens. Plaut. Capt. 3. I. 
12. Nil morantur jam Lacones imi subsellii Vi- 
ros plagipatidQs. V. BOMONICJ3. Id. Most. 2. 
1. 9. Ubi sunt isti plagipatidee, ferritribaces vi- 
ri? 

PLAGIO, as, avi, Stum, are, a. J. Ttkctftdtw, 
avSpairc-Ss'^w, hominem liberum abducere. Collat. 
Mot. et Rom. leg. tit. 14. in lemmate. Quicum- 



— 727 — 

que plagiaverit quemquam in Israel et vendide- 
rit eum, morte moriatur, V. voc. seq. 1. 
PLAGIUM, ii, n. 2. 1 1. Est crimen illud, 

quo qui* hominem, quem scit liberum esse, emit, 
et pro servo tenet, vel vendit: item qui alieno 
mancipio persuadet, ut a domino fugiat, vel i- 
psum, invito vel insciente domino, celat, vinctum 
habet, emit, vendit, donat. Est a rcXayiO;, quod 
proprie notat obliquum, metaphorice autem pro 
doloso sumitur a'vSpajro8w/*6{. Callistrat, Dig. 
48. 15. 6. et Ulp. ibid. 1. f 2. Est etiam rete 
pluribus plagis contextum. Grat. Cyneg. 23. Car- 
mine et arma dabo, et venandi persequar artes, 
Armorum casses, plagiique exordiar astus. Alii 
rectius legunt: Carmine et arma dabo venanti, 
et persequar artes Armorum, cassesque ptagarum- 
que ordiar astus. 

PLAGO, as, Svi, 5tum, are, a. 1. mpiagare.. 
plagam facere. Augustin. 21. Civ. P. 11. Ser- 
vus, qui verbo, aut ictu lacessivit dom'mum, vel 
plagavit. — Part, Plagatus apud Cassiod. 3. 
Hist. Eccl. 2. ad fin. Milesius raulta soepe passu* 
et plagatus et tractus. Vet. Scholiast, ad Juve- 
nal. 13. 113. Mars quum plagatus est a Diome- 
de. Vulgat. interpr. Zach. 13. 6. His plagatus 
sum in domo eorum, qui diligebant me. 

PLAGOSUS, a, um, adject, f 1, Passive est 
plenus plagis, impiagato, iCkrrft^tii- Apul. 9. 
Met. Plagosum dorsum, et 8. ibid. Plagosa crura. 
5 2. Active pro eo, qui frequentes et multaa 
plagas infert. Horat. 2. Ep. 1. 70. memini quae 
plagosum mibi parvo Orbilium dictare. 

PLAGULA, «, f. 1. deminut. a piSga, parva 
plaga. ^ *• Est velum, aut pars veli, quo le- 
ctus, aut lectica integitur, aut insternitur. (V. 
PLAGA sub B. II. 3. Afranius apud Non. p. 
378. 10. Merc. Demitto plagulam de lecto, Varro 
apud eumd. p. 86. 7. Qui primus uxorem duce- 
bat, duabus cutcitis ac duabus toros plagulis 
quum strasset. Sueton. Tit. 10. Quum inde lectica 
transferretur, suspeiisse dicitur dimotia plagulis 
caelum. Ziv. 39. 6. Luxuris peregriaas origo ab 
eiercitu Asiatico invecta in urbem est. II pri- 
mum lectos asratos, vestem stragulam pretiosam, 
plagulas et alia textilia Romam advexerunt. ^ 2. 
Item pars vestis. Varro 9. Z.L.19. Mull. Si quis 
tunicatn in usu ita consult, ut altera plagula sit 
angustis clavis, altera latis. ^ 3. Item cbartas 
folium, foglio. Plin. 13. Hist. not. 12. 23. (77). 
Premitur deinde prelis, et siccantur sole plagulas, 
atque inter se junguntur, etc. numquam plures 
scapo quam vicense. 

PLAGtStA, ae, f. 1. genus piscis. Plaut, Rud. 
2. 1. 8. Captamus conchas, marinam urticam, 
musculos, plagusias. A iikdyw<; obliquus dictam 
volunt, quia obliqua incedat. Alii legi mallent 
pelagias: alii placusa vel placusia. 

PLANA, x, t 1. pialla, instrumentum fabrile, 
quo utuntur fabri lignarli ad asquaQdas tabulas 
ligneas, quodque nostrates vulgo piana vocant. 
Arnob. 6. 14. Simulacra terebrarum excavata 
vertigine, runcinarum levigata de planis. Pla- 
na et runcina idem significant; has tamen vo- 
ces more suo auctor conjungit: nisi planis ac- 
cipere velimus da parte runcinse lignum leri- 
gante. 

PLANAbATRUM, 1, n. 2. aratrum cum dua- 
bus rotis, quo primum usi sunt Galli Cisalpini 
seu Raeti; quum Romani rotis non uterentur, ut 
passim videre est in antiquis monumentis. Plin. 
18. Mist. nat. 18. 48. (172). Non pridem inven- 
tum in Rsetia Gallia, ut duas adderent tali ro- 
tulas, quod genus vocant planaratri. Barduinus 
leg. piaustrarait, at fortasse rectiui plaustrara- 
tri, aratrum nernpe, cui adjectum est plaustrum. 
Idem describit Virg. 1. G. 174. ubi Serv. Cur- 
rug autem dixit propter morem provinciae »use, 
in qua aratra habent rotas, quibus juvantur. Sil- 
ligius legit pJaumorati, eique conatus banc vo- 
cem Ingenio linguw Latinaa accommodandi ina- 
nes videntnr, quia Plinium vocem Rasticara at- 
tulisse apparet. 

PLANARIS, e, adject, idem ac planarius. Ca- 
pell. 6. p. 228. Primae formandorum scbematum 
partes duae sunt; una, quae dicitur planarb, quam 



PLANCUS 

sirtireSov Graecc soleo raemorare ; alia solida , 
quam orepecv dicimus. et mox p. 229. Circulus 
est planaris figura. 

PLANARlUS, a, um, adject, qui in piano lit, 
ut Planarius coqflictus, apud Ammian. 19. ,5. 
Planaria interpellate, Imp. Constant. Cod. 3. 11. 
4. h. e. compellatio raagistratus, quae fit de pia- 
no, h. e, antequam in tribunal ascendat, 

PLANATUS, a, um. V. PLANO. 

PLANATiO, flnis, f. 3. (piano) exaequatlo. 
Gloss. Cyrill. 'Airdp&»o;c, planatio. 

PLANCA, ae, f. 1. irXctf. ^f 1. Generatim est 
tabula plana, vel comptanata. Paul. Diac. p. 
231. 3. Mull. Plancae, tabulas planes; ob quam 
causam et planci appellantur, qui supra modum 
pedibus plani sunt. Plin. 8. Hist. nat. 43. 68. 
(169). Nee pontes asini transeunt, per raritatem 
plancarum translucentibus Duviis. Ita in vet. edit. 
anni 1470. et 1472. At antiquior 1469, Harduin. 
et Sillig. ex MSS. per raritatem eorum habent. 
Pallad. 1. R.R. 21. Plancas roboreee suppoaantur 
stationibus equorum cum stramine, ^2. Est etiam 
tabula marmorea, qua sarcopbagum cooperitur. 
Inscript. apud Murat. 1427. 4. n n. h. pla>c. 

P. BXC. EOR. Q. S. S. S. A. D. IN P. C. US- 1. N. 

h. e. Si quis banc plancam post ercessum eorum, 
qui supra script! sunt, amoverit, dabit in Gscum 
Cajsaris, sestertiorum quinquaginta millia num- 
mum. Alia apud Donat. 278. 3. i^ p. obit. b. q. 

6. S. S. H. PLAXC. A, D, X>. R. P. R. SS. M. M.^ N. 

h. e. Si post obitum eorum, qui supra scripti 
sunt, base planca amovebitur, darl debebunt rei 
publfcas Ravennatium sestertiorum duo millia 
nummum. 

PLANCTUS, us, m. 4. (plango). % 1. Gene- 
ratim est percussio, plaga, ictus cum strepitu, 
piangor, «Xtj|{c, xotraTC? (It. percossa, baitimento 
strepitoso; Fr. action de frapper avec bruit, 
battement; Hlip. el acto de pegar, de golpear, 
percusion; Germ, das laut tonende, rauschende 
Schlagen, Rauschen, Schwirren; Angl. a stri- 
king or knocking against, a striking or bea- 
ting attended with a loud noise). Vol, Place. 
4. 494. unum omnes incessere planctlbus, unum 
Infestare manus, De Harpyis loquitur, alarum 
agitatione strepitum faciontibus. Sic de iisdem 
Petron. Satyr. 136. tremult perterritus aether 
planctibus insolitis. Zucan. 6. 690. quod si- 
bllat anguis, Exprlmit, et planctus lllisae cauti- 
bus undas, Silvarumque sonum. ^ 2. Speciatim 
vero et prascipue dicitur de ictibus, qui in fletu 
et lamentis fiunt quum querentes pectus tundunt, 
brachia, vultum feriunt, battimento di petto, 
xoppe'e. Seneca TVoad. 92. Vacet ad crebri verbe- 
ra planctus Furibunda manus. Id. Thyest. 1045. 
pectora Uliso sonent Contusa planctu, Petron. 
Satyr. 81 • Verberabam aegrura planctlbus pe- 
ctus. Lucan. 2. 23, nee mater crine soluto Exi- 
git ad sasvos famularum bracbia planctus. Id. 2. 
37. planctu Uventes contusa lacertos. Id. 9. 49. 
luctus planctusque ferebant. Vat. Place. 2. 175. 
Flet Venus, et scevis ardens dea planctlbus lnstat. 
Claudian. 2. Rapt. Pros. 248. planctuque la- 
certos Verberat, et questus ad nubila rumplt ina- 
nes. Tac. i.Ann. 41. Gemitus ac planctus. Se- 
neca Troad. 902. Planctus et gemitus sonent 
Rursus Tac. 4. Hist. 45. Planctus et lamenta et 
supreraorum imago. Flor. 4. 1. circa med. Thea- 
tri plausum in modum planctus circumsonare. 

PLANCUS, a, um, adject, chi ha-i piedi piar 
nx, fftsyavdirouj, ffXatwroof, ut in Gloss. Fhitex. 
eiponitur, qui pedes supra modum pianos habet, 
ut Pauf. Diac. p. 231. 3. Mull, docet, h. 9. 
sine vola, seu cavitate In solo medio pedis, Plin. 
11. Hist. nat. 45. 105. (253). Vola homlnl tan- 
tum, exceptis quibusdam: namque et hlnc cogno- 
mina inventa Planci, Plauti, Scauri, Panra. Ce- 
terum Gloss. Placid, ed. A. Maio in Class. Auet. 
T. 6. p. 539. Plancus, pedibus latis et plani*, 
quem Umbri ploton vocant. 

PLANCUS, 1, m. 2. Ab Aristot. Hist. anim. 
I. 9. c. 41. dicitur reXa'Y*oc species quasdam a- 
quilas, quam plancum itidem appellat Plin, 10. 
Hist. nat. 3. 3. (7). At Sillig. plangus emen- 
davit, apud Aristot. enim I. cit. est ■zkafyos. 



PLANE 

PLANE , adverb, (planus). Corap. Planius 
II. 1.; Sup, Pianittime II. 1. et 3. 

I.) Proprie, b. e. prima bujus adverbii signi- 
ficatio, qua pianum opponitur proclivi aut ini- 
quo, exstat in uno ilio lusu Plaut. Asin. 3. 3. 
67. ahgyr. Hie pone, hie Islam colloca crumenam 
in collo plane. Leonida ob ambiguum sensum 
postta (licit v. 73. Istuc proclive 'st, quod jubes 
me plane collocate. Hue perlinet et illud Nepot. 
Eumen. 5. Substringebat caput (equi) loro al- 
tius, quam ut prioribus pedibus plane terram 
posset attingere. h. t. quam ut toto pede terrain 
•ttingeret: V. Hand. Tursell. T. 2. p. 242. 

II.) Translate. ^ 1. Sapissimc plane usurpa- 
tur pro clare, perspicue, manifeste, aperte, piano 
et facili ad intelligendum modo, pecvepw;, irpo- 
2t/Xo>c (It. apertamente, schiettamenle, chiara- 
mentc, pianamente ; Fr. clairement, nettement, 
intelligiblement ; Hisp. claramente, de un modo 
claro y distincto, limpiamente ; Germ, mit 
klaren Jforlen , deutlich , klar , ausdrucklich, 
gradczu , rundheraus; Angl. openly, manife- 
stly , clearly, plainly, evidently , expressly, 
explicitly). Cic. 2. Pin. 3. 10. Tu istuc diiti 
bene Laline , parum plane . hinc mox. Non 
satis perspicio. Id. 2. Oral. 80. 329. Alia po- 
les, semel si obscurius dixeris, dicere alio loco 
planius. Id. 1. ibid. 32. 144. Plane et dilucide 
loqui. Id. 7. Phil. 6. 17. Plane et Latine loqui. 
Jd. 2. Fin. 5. 15. Epicurus autem- nee non vult, 
li pouit, plane et aperte loqui, nee etc. Sic Id. 
Rose. com. 14, 43. Planius atque apertius di- 
cere. et 4. Verr. 64. 156. Apertisslme planissi- 
meque eiplicare. Id. 3. Fin. 5. 19. Plane et per- 
spicue eipedire posse, docti et intelligentis viri 
(est). Plaut. Amph. i. 1. 30. Satin' hoc plane, 
satin' diserte, here, nunc videor tibi locutus? 
Farro 7. L. L. 22. Mull. Wecz apertius duis- 
•em, nisi breviue eo nuac mallem, quod infra 
sunt planius usurpanda. % 2. Item omnino, 
prorsus, penitus, affatto, totalmente. Cic. Brut. 
59. 215. Nee vcro Sulpicio, neque Cottae dicere 
possumus rem ullam plane atque oranino defuisse. 
Id. 1. Oral. 35. 161. Ita neque hoc possum di- 
cere, me omn'mo ignorare, quid possideat, neque 
plane nosse. Plaut. Men. 4. 2. 104. Ex hac fa- 
milia mo plane excidisse intelligo. Id. Pseud. 

4. 7. 115. Plane perdidisti muiierem. Id. Epid. 
3. 4. 55. Tibi os est sublitum plaoe et probe. 
Ter. Beaut. b. I, 24. Sed te miror, qui alia lam 
plane scias, Cic. Brut. 81. 282. Erat autem quum 
institutus optime, turn etiam perfecte planeque 
erudilus. Id. 1. Or at. 23. 108. Ei rebus penitus 
perspectis planeque cognitis. Id. 4. Herenn. 20. 
28. Fieri potest, ut non plane par sit nurae- 
rus syllabarum. Id. 13. Att. 6. Quod reliquos 
coheredes convenjsti, plane bene. Id. Divin. in 
Q. Cacti. 17. 55. Plane nihil aapit. Horat. 1. 
Sat. 3. 66. Communi sensu plane caret. Cic. 3. 
Fam. 10. Illud plane moleste tuli, quod etc. Id. 
Brut. 97. 332. Quod jam propemodum, vel plane 
potius effeceras. Id. 12. Att. 37. Accepi-Piiiam 
et Atticam plane belie se habere. Piin- i. Ep. 

5. Rogd mane videas PUniura domi, sed plane 
mane. h. e. bene mane. — Plane velle significat 
firtnum et cerium consilium. Cic. 1. Legg. 20, 
53. Ego plane vellem me arbitrum inter antiquam 
Acaftemlam et Zenonem datum. Id. 8. Att. 12. 
Explicari mihi tuum consilium plane volo, ut 
peritus intelligam, voglio assolutamente. Adde 
Quintil. 2. 7. 2. et 6. 3. 30. —-In familiar! ora- 
lione plant est statim, sine alia conditione, 
tenz'altro. Cic. 2. Alt. 24. Te rogo, ut plane 
ad nos advoles. Adde eumd. 8. ibid. 12. — Plane 
quasi legltur apud Flor. 1. 10. Plane quasi adul- 
terum ad inferos usque sequeretur. Adde eumd. 
1.11. — Notandum et illud Tac. Dial.de oral. 
26. exir. Ut se non quidem ante Ciceronem nu- 
meral, sed plane post Gabinianum. in ogni caso. 
— Comparativis jungitur a Tac. ibid. 27. Paullo 
ante diilitl, plaue mitior et eloquentia; tempo- 
rum nostrorum non iratus. et ibid- 35. Suasoria 
quidem, tamquara plane leviores et minus pru- 
dently exigentes, pueris delcgantur. ~ Inscript. 
apud (rtuter. 208. plawf cvm iv bk praksenti 



— 728 — 

IKftPBXBHrM LITVFtATVM AO. BT BRASVM, h. e. prw- 

sertim quum. ^ 3. In responsionibus afQrmandi 
vim babel. Ter. Phorm. 5. 2, 3. dk. Nonne id 
tat erat, aocipere ab illo injuriam? etiam argen- 
tum est ultro objectum, ut sit, qui vivat, dum 
aiiud aliquid flagitii connciat. gi. planitsime. de. 
His nunc praemium est, qui recta prava faclunt. 
gs. veristirae. cosi e per appunto. Sic Plaut. 
True. 2. 7. 57. Egc et donis privatus sum, et 
perii. gk. plane istuc esi. Cic 1. 7Wc, 7, 13. m. 
Non dicis igitur, miser est M. Crassus, sed tan- 
tum, miser M. Crassus. a. Ita plane. Cf. Plaut. 
Epid. 3. 2. 8. Plane hercle hoc quidem e»t. et 
Mil. glor. 2. 5. 52. Immo edepol plane ea est. 
— Similiter in concessione ptane fere significat 
quidem, ut apud Tac. 3. Ann. 34. Bella plane 
accinctis obeunda: sed re verier! ti bus post la- 
borem quod honestius, quam uxorium levamen- 
turn ? *f 4. Plane si est Jurisconsultorum, et 
ab interpret, pro sei si accipitur. Clip. Dig. 9. 
2. 7. Plane si cedentem vuineravent, erit Aqui- 
liee locus. Id. ibid. 32. 1. 52. Plane si mihi pro- 
ponas, adhasrentia esse membra domus armaria 
vel aflixa, sine dubio non debebuntur. 

PLANES, etis. V. PLANETA init. 

PL.iNESCO, is, ere. n. 3. incboat. planus fio. 
Paulin. JVol. 5. 318. leniet aspera, dura Molliet 
et totum cogel planescere raundum. 

PLANETA. se, in. 1. In tert. declin. planes, 
His, m. 3. ffXavr);, rjroc, legltur apud Gell. 14. 

1. ante med. Ut alii quidam planetes pari pot- 
estate essent. — Planeta , Kkav-ovrj' pianeta , 
e6t sidus errans; a lika-vacuai erro, vagor. Ita 
autem planetae vocantur, non quia errerit re vera, 
sed quia errare videantur, quia nunc alio, atque 
alio distent intervallOj quum idem semper spatium 
servent sidera cetera. Sunt autem septem: Satur- 
nus summum locum obtinet, proiimum iuppiter, 
tertium Mars, quern deinde Sol subsequitur, So- 
lem Venus, sub Venere Mercurius situs est, Luna 
ultimum terrisquc proximum, eumderaque mini- 
mum orbem possidet. Cic. 1. Tusc. 25. 62. et 

2. iV'at. D. 20. 51. vocat Stellas errantes, at Se- 
neca, A'igid. et farro appellant erraticus, et 
erronet,. V. Plin. 2. Hist. nat. 8. 6. et seq.; Ma- 
crob. I. Somn. Seip. 17. 19. et 21.; Cic. 6. de 
repuhl, 17. et Lucan. 10. 199. qui omnes de 
bis verba faciunl: sed planetas qui appellaveril 
Latious sciiptor, inveni adbuc neminem, praeter 
Auson. Eclogar. de nominib. VII. dier.; Fir- 
mic. 2. Mathes. 2. ; CapeU. 8. p. 287,; Isid. 3. 
Orig. 71. et 19. ibid. 25. ad fin,; et Inscript. 
apud Pabrett. p. 709. n. 307. 

PLANETArIL'S, li, m. 2. osservator de' pia- 
neti, astrologo, astrologus. Augustin. 4. Confess. 

3. Illos planetarios. quos mathematicos vocant, 
consulere non desistebam. Alii rectius leg. p\%- 
aos. Adde Serv. ad ? r irg. 3. JEn. 2S4. 

PLANETlCUS, a, um, adject. rXav*)T£K0f, ad 
planetam pertinens. Sidon. 8. Ep. 11, a -med. 
Planeticopura siderum globus. 

PLANGO, gis, xi, ctum, gere. a. 3. Port. Plan- 
gens in omnibus paragr.; Plancturus II. — 
Plangere verbuin est fere poeticum a plago (ut 
tango a tago) quod a WXaya Dorico pro irXijyrf 
percussto _, et significat percutere , verberare , 
trX^TTw , kcirrco (It. percuotere , batter e; Fr. 
frapper, battre; Hisp. cascar, golpear, pegar ; 
Germ schlagen, bes, mit Getose; Angl. to b&at, 
strike, knock, dash against). 

I.) Proprie. <f 1. Generating. Lucret. 2. 1155. 
Nee mare, nee fluctus plangentes saxa crearuut. 
Id. 6- 114. Aut ubi luspensara vestem charlasque 
volantes Verberibus renti versant, planguntque 
per auras. Ovid. 12. Met. 118. plangens mod- 
bundo vertice terra m. Id. Htroid. 16. 334. O- 
saque sanguineam victima planget humura. et ibid. 
19. 121. Mc; miseram! quanto planguntur litora 
Ouctu! Sil. It. 1.588. de Borea. semperque rigens 
nunc litora pulsat, Nunc ipsas alls plangit stri- 
denlibtu Alpes. Catull. 64. 261. Piangebant alise 
proccris tympana palmis. — Plangi mediorum 
apud Graecos more. Ovid. 11. Met. 73. Utque 
suum laqueis, quos callidus abdidit auceps, Crus 
ubi commisit volucris, sensitquc teneri, Piangilur 



PLANIPES 

ac trepidans adstringit vineula molu. h. e. agitat 
»b, et alas diverberat, ut efTugiat. ^ 2. Specia- 
tim, saepc dicitur de Us, qui flentes querentesque 
pectus lundunt, vultum, brachia feriunt prae do- 

, lore. Pefon. Satyr. 111. Funus sparsis prosequi 
crinibus, et nudatum pectus in conspectu frequen- 
tly plangere. Ovid. 6. Met. 248. laniataque pe- 
ctora plangens. et 11. ibid. 81. femur moerenti 
plangere dextra. et 9. ibid. 635. a pectore ve- 
stem Deripuit, planxitque suos furibunda lacertos. 
— ■ Passive vel rectius mediorum apud Graecos 
more. Ovid. 8. Met. 525. scissaeque capillos Plan- 
guntur matres Calydonides Eueninaa, h. e. lundunt 
se prae dolore. Alii leg. plangunt se: alii plan- 
gebant: sed Heins. to planguntur defepdit. Sic 
5. ibid. 675. Dumque rolunt plangi. 

II.) Translate ponituv pro vehemonter queri, 
lamentari, deplorare; et occurrit — a) Abso- 
lute. Virg. 11. JEn. 145. Contra turba Phrygum 
veniens plangentia jungit Agmina. Ovid. 3, Met. 
505. planiere sorores > a ides, et seclos fratri po- 
suere capillos: Pianxere et Dryades: plangentibus 
adsonat Echo. Stat. 11. Theb. 417. Cuncta ma- 
dent lacrimis, et ab omni piangilur arce. Ju- 
stin. 19. '•£. 11. Toto litore piangentium ge- 
mitus. Apul. 5. Met. Ibique deflebaut oculos et 
plangebant ubertim. — 6) Plangere aliguem, 
aut aliquid, fletu, lamentis et pectoris verbera- 
lione prosequi, piangere. Tibull. 1. 8. -7. suum 
pubes miralur Osirim Barbara, Memphitem plan- 
gere docta bovem. Vol. Flacc. 3. 297. nonne 
bsec mea justius essent Funera, meque tuus po- 
tius nunc plangeret error? Germanic. Arat. 198. 
tendH palmas, ceu sit planctura relictam Andro- 
medam. .Stat. 2. Silv. I. 123. Et mouslrare artes, 

el verba refringure, quje nunc Plangimus. Id. 

11. Theb. 117. plangunt sua damna coloni. ei 

12. ibid. 383. Mene times? mea membra tenes, 
mea funera plangis. Tac. Agric. 46. Nosque, do- 
mum luam, ab inCrmo desiderio et muliebribus 
lamentis ad contempiationem vivtulum tuarum 
voces, quas neque lugttri, neque plangi fas est, 
Claudian, 2. in Eutrop. proi. 49, Direptas quid 
plangis opes? Id. 3. Rapt. Pros. 159. Nee deflet, 
plaogitve malum. Stat. 3. Theb. 196. et longc 
examine matres Invidiam pianxere deis. h. e. la- 
mentando necem natorum Niobes, invidiam in 
deos moverunt, a quibus inierfecti fuerant. — 
Apud eumd. 3. Theb. 505. ales fugiens placabile 
planxerit omen. h. e. alls aera vcrberando omen 
dederit. Al. leg. plauserit, 

PLANGOR, 'oris, m. 3. (plango). % i. Gene- 
ratim est percussio, ictus cum strepitu, percossa 
con istrepito, xoTrero's. Cic. 3. Herenn. 15. 27. 
Sin utemur amplificatione per conquestionem, 
femiois plangore et capitis ictu-uti oportebit. 
Catull. 64. 272. qua; (unaVr) primuin dementi 
flamine pulsse Procedunt, ieni et resonant plan- 
gore cachinni. Ovid. 3. Mel. 497. de Echo. Quum- 
que suos manibus percusserat ille lacertos, Htec 
quoque reddebal sonitum plangoris eumdera. ^ 2. 
Speciatim vero ac praecipue sic dicitur percussio 
pectoris, aut vultus in lamentatione et fletu, ul 
planetas. Cic. Oral. 38. 131. Plangore et lamen- 
tatione complerimus forum. I r irg. 2. jEn. 487, 
penitusque cavae plangoribus aBdes Femineis ulu- 
lant. Ovid. 6. Met. 532. caesis plangore lacertis, 
et 4. soiVi. 553. dum solito tental plangore ferire 
Pectora. et 14. ibid. 420. Nee satis est Nymphae 
flere, el lacerare capillos, Et dare plaogorem. 
Vol. Flacc. 3. 274, Tnm super exsangues con- 
sertje csedis acervos Praeoipiti plangore ruunt. 

PLANGUS, i, m. 2. V. PLANCDS. 

PLANlPEDlUS, a, um, adject, humiiis, ut Pla- 
nipedia coracedia. Donat. in fragm. de comced. 
et trag. Planipedia dicta ob humilitatem argu- 
ment!, ac vililatem actorum, qui non cothurno 
aut 6ocoo utuntur in scaena aut pulpito, sed piano 
pede: vel ideo quod non ea negotia continet, 
qu« personarum in turribus, aut in ccanaculis 
habitaniium sunt, sed in piano et humili loco. 
V. vocem sequent. 

PLANtPES, «dis, m. 3. mimus. qui interim 
dum in scaena fabulae eiplicarentur, non in sug- 
gestu scsenae seu podio, sed in piano orchestr« 



PLAN1TAS 



liciniatus actitabat, vel nudis pedibus, h. e. non 

cum soccis, ut comici, neque cum coihurnis, ut 

Iragici, scanam ingrediebatui . Ltramque opinio- 

neni alien Diomed. 3. p. 487. Putsch., sed prio- 

rem praferunt Scaliger ad Fest. p. 181. 22. Mull, 

et Toss. Jnstit. poet. I. i. c. 3'-'., quam vis enim, 

inquiunt, return est, pedibus nudis fuisse; lamen 

falsum, pedem nudum esse pedem planum: patet 

ieitur, planipedem esse, qui, uti dicunl Itali, a 

pie piano recita. V. PKDEPLANA et PLANUS. 

At recenliores putant planipedem etcatceaturn 

fuisse, collato Senec. Ep.B. V. EXCALCKATCS. 

Mia apud Diomed, toe. cit. Daman' eslis au- 

rum? exsultat planipes. Gell. 1. 11. a med. Quid 

cnim foret lata re ineptlus, si ut planipedi sal- 

tanti, ita Graccbo contionanti numeros et modos 

tibicen incinerei? Juvenal. 8. 189. populi irons 

durior hujus, Qui sedet et spectat triscurria pa- 

Iriciorum, Planipedes audit Fabios (Cf. Sueton. 

A'er. 4.; et Tac. 3. Hist. 62.), Macrob. 2. Saturn, 

1. Hac nobis sit litleraU lalitia, et docta cavilla- 

tio, vicem planipedis et fabuionis (saonionis?), 

impudica et prateilata verba jacienlis, ad pudo- 

rem ac modestiam versus imitata. Cassius apud 

Quintil. 5. 11. 24. Quis istam faciem planipedis 

senis torquens? Alii leg. Qui* isie? faciem etc. 

Alii melius lanipedis. h. e. laneis vinculis pedes 

deligatos habentis, iamquam ulcerosi sint: atque 

*deo tardigradi, Unix. Plura de planipedibus ha- 

bent Reuvensius Collect, litter. T. 1. p. 51.62, 

et Osannus in Analect. ait. T. 1. p. 67. et 

seqq. Otcrura Festum p. 274. 33. Mull. Reci- 

nium-e$se dixerunt virt'tis togae simile, vest*- 

mentum, quo mulieres utebantur, prateitum 

clavo purpureo, unde reciniati mimi planipedes. 

Adde Auson. epist. 1 1 • 

PL ANITAS, alls, f. 3. Tac dial, de Oiat. 23. 
ad /in. Ea est electio invent.onis, is ordo re- 
rum) is composilionis deoor, sentential um plani- 
tas, etc. h. e. aquabilitas, vel perspicuitas. Alii 
matlent plenitas, alii sanius, alii gravitas. 
PLAMTIA, a", f. I. et 

PLANtTlES, iii, f. 5. picnura, piano, pia- 
nezza, tptaXoTij;, usSt'ov, aqualitas loci, aquor, 
locus planus. — a) Forma planities apud Cic. 
6. Verr. 48. 107. Quo in suiumu (ioco) est x- 
quata agri planities et aqua perennes. Id. 1. D\- 
vinat. 1. 2. Principio Assyrii propter planitiem 
magniludineraque regionuin, quas incolebant, etc. 
Cces. 1. B. C. 43. Erat inter oppidum et coilem 
planities circiter passuum CCC. Sail. Cat. 62. Pla- 
nities erat inter sioistros inontes. Lucret. 4. 294. 
Pianitiem ad speculi veniens c«uum offendit imago. 
Id. ibid. 290. di\ erat cequor speculi. — b) For- 
ma planitia apud Auct. B. Hisp. 2s. extr. In- 
terim nulla planitia dividit. Aucl. B. Ayr, 28, 
Consederat cum copiis rex loco natura munito, 
quod erat ipse eicelsior; planitia ex omnibus 
partibus subjecta. Adde ibid. 51. el Liv. 44. 6. 
ad fin. Partem pianili e aut Jovis teoiplum, aut 
oppidum tenet. Vittui: 7, 3. Planitia corona- 
rum sunt periculosai. Inscript. apud Gruter. 
152. 7. se?;atvs popvlvsove hO«*kvs cxivom 

MART1S PBCVKU rVBI.ICA l> PI.AKIT1AM REIHGBN- 

dvm cvbavit. Alia vero eadem sentenlia, qua? sub 
l.onstantio el Conslante Augg- insculpta est, a- 
pud Murat. 405. 9. sbsatvs fopvi.vsi.ivf hOma- 

KVB CMWM TIBTHT1>'TM IN PLAMTIEV RKDBGIT. 

PLAN IT C DO, luis, f. 3. planitia. Gloss. Pkxlox. 
Planitudo, c>a).:'a. Tribuuat el Columella 4.H.JL 
30 4. Sed r. PLENITUDO.CerU est lectio apod 
Boeth. i. AHlhm. 2S. p. 1o35. Unitas quum 
vel se ipsa multiplicaverit, vel in planiludine, 
vel in profundilate, vtl si alium queuilibet nu- 
merum per m-ipsam raultiplicet, a prions quaa- 
titatis forma non discrepal. et ibid. 25. v ' 34t>. 
Habebit superlicies vi., quorum singula plamlu- 
do tetragono iili priori aqualis est Adde eurnd. 
Geom. i- p- 1526. 61 1528. 

PLANlTCS, adverb, plana via. Tetu.ll. Fall. 
4, Quo pkmitus adeantur. Alii melius leg. ple- 
nius. Logitur tarn en in Gloss. Lai. Gr. Planitus, 

PLANO, as, ar.-. a. 1. appianare, oua.Ki.Qa, 
planum facio, complaoo. Coripp. i. Laud. Ju- 

Ton. ill. 



— 729 — 

stin. 223. Ante pedes planate vias. Id. 4. Jo- 
hann. 1063. Implicitas planate vias. Alcwn. 5. 
698. Turn vallis completa perit. ilucluque re- 
verso Oucitur extentum planati gurgitis aquor, 

PLANTA^ ae, f. 1. (cujus vocis notatio apud 
etymologos valde est incerta) duo prac'pue si- 
gnificat; scilicet 

A) Est surculus, seu ramus tenerior et yirens, 
qui in summitate ramorum ab arbore emiltitur, 
et desectus transferri, aut inseri potest, xXaSt- 
axos, kXu'v, tovoc {It. ramuscello, pollone, mar- 
so; Fr. plant, rejeton, surgeon, jeune branche, 
bouture; Hisp, planta, renuevo, vdslago, pirn- 
polio; Germ, ein griinender Zweig, Pfropfreis, 
Pflanzreis; Angl. a small twig or branch, a 
sprout, shoot, sprig, a graff, scion). Cic. Senect. 
15. 52. Malleoli, planta, sannenta, tivi radices, 
propagines, nonne ea efliciunt, ut etc.? Varro 
I. R. R. 55. 3. Qui quatiet, ne adversam cae- 
dat: saepe enim ita percussa olea defert de ra- 
nmlo plantam. Virg, 2. G. 23. Uic planus te- 
nero abscindens de corpore matrum, Deposuit sui- 
cis. et 300- neve tlagella Summa pete, aut sum- 
ma destringe ex arbore plautas. et 78. enodes 
trunci resecantur, et alte Finditur in solidum 
cuneis via : deinde feraces Planta immittuotur. 
— Apud Festum p. 250. 2. Mull, planta olea- 
ginea est virga foliala ex olea deplantata. — Si 
cum ramus jungatur, ita ab eo differ!, ut minor 
a majore: vel planta una virga constat, ramus 
pluribus. Colum. 5. R. R. 10. 6. Semina si ex 
veterlbus ramis sumes, illos magis eligito, qui 
sunt contra solem, quam qui umbris, rami*, aut 
plantis continentur. At Schneider, ea; Codd. alia 
inserit et aliter leg. Id. Arbor. 20. 2. Arbor 
insita fructuosior est, quam qua insita non est, 
idest quam qua cum ramis, aut plantis ponilur. 
•( 2. Per sjnecdochen est tota arbor, aut herba, 
pianta, fytcv, sed cum respectu ad transiatio- 
nem, aut saliunein. Ptin. 17. Hist, not, 11. 14. 
(75). Plantas ex seminario transfer re in aliud , 
priusquam suo loco ponantur. Colum. M. R. 
R. A. 4U. Ha res (b. e. herba, qua: condt- 
mentorum causa seruntur) el semioe ft plan- 
tis circa aquinoctium vemuin seruntur. Outd. 
Remed. am. 103. Ipse poles riguis plantam de- 
pouere in bonis. Fallad. 5. R. R. 2. Aliqui 
oleas in radicibus inserunt, et ubi comprehen- 
deriot, cum aliqua parte radicis avellunt, et trans- 
ferunl more plan tar urn. *f 3. Et universim 
quidquid e terra gorminat. Juvenal. 3. 226. llor- 
tulus hie, puteusque brevis, nee reste moveudus, 
In tenues plantas facili diilunditur haustu. 

B) Apud Paul. Diac. p. 231. 2. Mull, di- 
cuntur plants etiam semina oleruro, quod plana 
sunt. Appellantur etiam, inquit Id., ex siraili 
planta nostrorum pedum. Dicitur enim planta 
pedis, et planta absolute, solum pedis, et ipse 
pes, pianta, e pianta del piede, piede, ntlua. 
Plin. 7. Hist. not. 2. 2. (24). In meridianis In- 
dia viris plantas esse cubitales, feminis adeo 
parvas, ut slrutbopodes appellentur. el ibul. 
(11). Homines aver sis pest crura plantis, eximia 
velocilatis. Virg. 10. Ed. 49. Ab ! Ubi ne teneras 
glacies seeet asp^ra plantas. Id. 8. /£«._ 458. Et 
Tyrrheriti pedum circumdat viucola plantis. Ovid. 
10. Met. 501. Aura refert oblata citis talaria 
plantis. Sil. If. 13. 246. per aperta volantem 
Assequitui planta. h. e. cursu. Sic Id. 16. 458. 
lasts ad cc. lamina planta In v Hal. Id. 6. 212. 
Quadrupedem planta todiens. h. e, calcaribus. Se- 
neca Ep. 111. Exsurgere in plantas. alzarsi in 
punta di piedi. fal. Fhicc. 6. 702. Improba 
barbarica procurrunt legmina planta. h. e. pedis 
barbarico calceo indtiti, vel etiam ipsixis calcei. 
— Supra olantam, proverb, apud f at. Max. 
8. \1. extr. et Ammian. 2s. 1. ante med. ea in- 
dent ha bet senlenliam, ac supra crepidam. V. 
CREPIDA. — SB. lie co«nom. Rom. * . O- 

>OM. , . 

PLANT AGO, glnis, f. 3. berba vulgaris, cujus 
duo genera. Minor angustioiibus foliis el nigrio- 
ribus) lingua pecorum similis (unde apvoiXtoc- 
ni, dicitur), caule anguloso, in terrain inciinato. 

in pratis nascens. Altera major, foliis laterum 



PLANURA 



modo inclusa, qua quia seplena sunt, quidam earn 
heplapleuron vocavere. Uujus et caulis cubital is 
est, et napi similis. Nassitur in humidis roalto 
efficacior. Plin. 25. Hist. nat. S. 30. (8w. 
PLANTAR1S, e, adject, duo significat. scilicet 
A) Pertinens ad plantas, qua seruntur; hinc 
I.) Proprie plantaria n. plir. absolute sunt 
ipsa pianta. Virg. 2. G. 23. Sil var unique alia 
piessos propaginis arcus Eispectant, et viva sua 
plantaria terra. Plin. 21. Hist. nat. 10. 34. 
(60). Abrotonum seritur semine melius, quam 
radice aut surculo; semine quoque non sine neg- 
otio: plantaria transferuntur. Juvenal. 13. 123. 
non Epicurum Suspicit eiigui latum planlaiibus 
borti. h. e. oleribus, erbaggi. Hac etiam ad vo- 
cem sequent, pertinere possunt. 

II.) Figurate. Fers. 4. 39. Quinque palastrita 
licet hac planlaria valiant, h e. inguina densis 
pilis obsita. Sic Auson. epigr. 131. Sed quod et 
elixo plantaria podice vellis. h. e. vellis pilos 
circa podicem, frequenti balneo velul elixum, na- 
scentes. — Alio sensu. Coripp. 2. Jofcunn. 38. 
Tunc furor incerti posuit plantaria Marlis. n, e. 
seril causas belli. 

B) Est etiam ad planum pedis speclans, ree*.- 
^atwST)?. Stat. 1. Theb. 3U4. de Mercurio. Sam- 
ma pedum propere piantaribus atligal alls- f at. 
Ftacc. 1.67. nunc aerii plantaria vellet Perseos. 
PLANTARlUM, ii-» n. 2. semenzajo, semina- 
rio, ?>u«oT7Jptov, locus plantarum, semiuarium. 
Plin.n. Hist. nat. 4. 8. (36,.cie pa/mis. Ergo 
plantaria instituunt, aonicuiasque transferunt, et 
iterum bimas. Id. 17. ibid. 20. 34.(1*0). Ideo nu- 
cibus polius, quam vlviradicibus, plantaria cadua 
implentur. Id. 16. ibid. 33. 60. (141). de cm- 
pressu. Quastuosissima in satus ratione stlva; 
vulgoque dolem filiarum antiqui plantaria ap- 
pellabant. L'bl Sillig. plantaria ea appellabant 
scribendum est- V. et voc. praced. sub A. 

PLANTATlO, onis, f. 3. piantamentc, pian- 
taqione, poreusi;, actus plantandi, aut transfe- 
reodi. Plin. 21. Hist, no I. 4. 10. (17). de row. 
Pang*us mons fert numerosis foliis ac parvis: 
accola transferentes conserunl, ipsaque planta- 
lione proliciunt. 

PLANT ATOR, oris, m. 3. pizntatore, qui plan- 
tal. Est Augustini Ep. 89. (al. 157.) 20. et Ep. 
112. {al. 147.) sub init. et serm. 358. edit, re- 
cent, in fin. _ 

PLANTATR1X, icis, f. 3. qua plantat. Cos- 
siod. 11. Variar. 38. de charta ex pa pyro. Qua 
(fades) nigredinem suscipil ad decorem, ubi api- 
cibus elevatis fecundissima verborum plaEtatrix 
seges fructum menlibus toties suavissimum red- 
dit, quoties desiderium lectoris invenent. Alu 
leq. plantata. 

PLANTATUS, a, um. V. PLANTO. 
PLANTIGER, g6ra, gerum, adject, pmefopoe, 
plantas gerens, vel ei se pullulando emittens. 
Plin. 13. Hist. nat. 8. 16. (59). Siliqua plan- 
tigera est imis partibus. 

PLANTO, as, 5vi. alum, are, a. 1. Part. Plan- 
tatus. — Planta re est per plantain arbor em w- 
rere, aut transerere, piantare, Uaspiantare,P<.- 
retko, p-erapepw. Ptin. 17. Hist. nat. 10. 13. (67). 
Slolones cum peraa sua avelluntur, paiteroque 
aliquam e matris quoque corpore auferunt Mcum. 
Hoc modo plantantur puuica, coryli, inali, sor- 
bi. Pallad. 4. R. R. 5. Sinapis et caules opli- 
me seruntur, vel plantantur. ft. e. semine, vel 
planta. Vulgal. interpr. Luc. 13. 6. Arborero 
fici babebal quidam pianutam. typnan de 
Cruc. 3. de rterili succiso robore lignum Plan- 
talum. Venant.Fortun. 2. 1. To planlala (Crux) 
micas, secus est ubi cursus aquarum. 

PLAN II LA, a, f. i. deminut. plana, p»a«e«a, 
nostrateL vulgo pianetta vocant. Gloss. Phtlox. 
planula, evMom'c fr . PLANA. 

PLANLM, i, n. 2. V. PLANUS, a, urn, sab 

PLANCRA. a, f. 1. pianura, planities, planus 
campus. Far- auct. de limit, p. 260. Goes. Tri- 
fioiuni dua'ms lineis descendit per planunam. 
corr^e plar-jram. Id. ibul. p. 277. Vallis, in 
aua pianura et pratuni. 

92 



PLANUS 

PLANUS, a, um, adject. Comp, Planior et Sup, 
Planissimus I. et II. 2. — Planus est aequus, 
aqualis, sequabilis, in quo nihil cminet, non cli- 
vosus, non editus, juakot; (It, piano, eguale, 
piulto, spianato; Fr. plan, plain, uni, egal , 
plat; I lisp, llano, igual, piano; Germ, platt, 
plan, eben, flach; Ansel, plain, even, fiat, le- 
vel, smooth). 

I.) Proprie. — a) Adjective. — Generalim. 
Plant. Trin. 3. 2. 19. Faciiis et plana via. Cic. 
2. Nat. D. 18. 47. Quura duae forms praestantes 
»int, ex solidis globus, ex plaois circulus aut or- 
bis. Id. Tim,. 5. Si univeisitatis corpus planum 
ct aequabile explicaretur. Id. Ccecin. 17. 50. 
Jiquus et planus locus. Id. 2. leg. Agr. 35. 
96. Capua pianissimo in loco eiplicata. Cces. 4, 
B. G. 23. extr. Aperto ac piano litore naves 
constituit. Flin. 9, Hist. nat. 20. 37. (73). 
et ibid. 51. 74. (158). Plani pisces. V. in JACENS. 
Liv. 34. 29. A porta unde aditua planior erat, ir- 
rumpcre coaabantur. XJlp. Dig. 43. 8. 2. a med. 
Deteriorem viam fieri, si, quum plana fuerit, cli- 
vosa fiat. Quintil. 5. 10. 37. Locus montanus, an 
planus. Id. 7. 2. 6. Luna globulosa, an plana, an 
acuta. — — Speciatim. Pes planus idem ac pedepla- 
nus. V. PEDEPLANA. Vitruv. 6. 11. yEdificia, 
quae piano pede instituuntur. h. e. sine hypogaeis 
et concamerationibus. Id. 7. 1. Si piano pede erit 
ruderandum. a pic piano ' cui opponitur in con- 
tignatione. Sic ibid. 4. Conclavia, quae piano 
pede sunt. — b) Planum, i, n, 2. absolute, 
substantirorum more, est planities, piano, pia- 
nura. — Generatim. Justin. 2. 10. 24. de 
Xerse. Monies in planum deducebat, et con- 
vexa vallium asquabat. Sail. Jug. 53. extr. Aciem 
in planum deducit. Ovid. 2. Art. am. 243. per 
planum ire. cui mox opponit per praeceps. Id. 
3. Trist. 4. 17. cadere in piano, cut mox oppo- 
nit tecto delapsus ab alto. Seneca Tranquill. 10. 
a med. In planum deferre aliquid. Flor. 4. 12. 
Castra quae In piano erant. Id. 3. 5. In plana 
descendere. alia pianura. Phasdr. 2. 4. quercum 
vult evertere, Ut nostram in piano facile proge- 
niem opprimat. Quintil. 12. 9. 2. Per plana et 
amcena. Id. 5. 10. 21. Piscium genera alia pla- 
nis gaudent, alia saxosis. — Speciatim, De piano, 
ex aequo loco, non ex edito, in piano, in plana 
terra, ^a/wS'ey, «£ tmifiioM. Ulp. Dig. 13. 6. 
5. ante med. Hoc verum puto, si servum tibi 
commodavi, ut in macbina operaretur: ceterum 
si ut de piano opus faceret, etc. Auson. Grat. 
act. 21. Has Htteras si in omnibus pilis atque 
porticibus, unde de piano legi possint, instar edi- 
ct! pendere mandavero. Hinc illae notae V. D. P. 
R. L. P. in edictis et legibus proponendis, qua 
habentur in aenea Tabula optima notse apud 
Murat. 582. 2. lin. 16., hoc est Unde, vel ubi 
de piano recte legi possint: quae verba Integra 
habentur in Inscript. apud Gruter. 509. lin. 22. 
Et in alia apud Vise. Mus. Pio-Clem. T. 6. 
p. 241. edit. Mediol. hoc d«crktvm post trbs 

RELATIONE* PLACVIT IK TABVLA .VERBA SCRJBI IT 
PROfOfll IN FVBLICO VNDK DK PLANO RSCTE LRGI 

possrr. At contraritim fecit Caligula, qui, teste 
Sueton. Cat. 41., proposuit quidem legem, ted 
et mlnutissimia litteris et angustissimo loco, uti 
ne describere liceret. His lirailia hahet Dlo I. 59. 
c 28. — Item speciatim apud JCtos signiQcat 
omlsia forma judicii, vel extra tempus juris di- 
cendl, in forma estragiudiziaria: cui pro tri- 
hunati opponitur: hinc judices pedanei, et de- 
Curtones pedani vel pedarii dicebantur, qui non 
in tribunal!, seu biselliis, sed in subselliis sede- 
bant. F. PEDANEUS et PEDARIDS. Sueton. 
Tib. 33. Judices aut e piano, aut e quaesiloris 
trlbunaii, Jegum et religionis admonebat. Paul. 
Dig. 48. 18. 18. extr. Custodla non solum pro tri- 
bunali, sed et de piano audiri possunt atque da- 
mnari. Adde Ulp. ibid. 33. 1. 3. tub fm. et alibi. 
Hue pertinet illud Senec. Clem. 5. Usee ma- 
gnanlmltai in bona fortuna laxiorem locum ba- 
bel, meUusque in tribunal!, quam in piano con 
•plcltur. h. e. in horaine divite ac nobili, quam 
paupere et huraili loco oato. 

II.) Translate. ^ 1. De plana est facili netr- ' 



— 730 — 

otio, nullo labore, non multa opera ct cura 
adhibita. Lucret. 1. 411. Hoc tibi de piano possum 
proraitlere, Memmi.Cf. Cic. Place. 42. 105.111am 
viam vita, quam ante praecipitem et lubricant 
esse ducebat, huic plana? et stabili prasponendam 
esse. <f 2. Est etiarn planus, apertus, clarus, 
manifestus, qui facile inteiligitur, piano, chiaro. 
Plant. Pers. 2. 2. 1. Satin' hsec sunt tibi plana 
et certa? Cic. Topic. 26. 97. Ut narrationes 
plana? sint, breves, evidentes. Plin. 2. Hist. nat. 
7. 5. (21). Minus plana de Deo conjee tatio. Quin- 
til. 8. 2. 22. Sermo el doctis probabilis et planus 
imperitis. Id. 8. 2. 24. Quae causa -dicta obscu- 
rius est; ad planiora et communia magis verba 
descendimus. Id. 2. 3. 6. Quia pluriraum in pr.e- 
cipiendo valet ratio, quae dociissimo cu'tque pla- 
nissima. Codd. leg. plenissima. V. Spalding, ad 
h. I. — Planum eat, e cosa chiara. Plant. Capl. 
3. 4. 32, Pol planum id quidera est, non novissc. 
Adde eum<J. Mil. glor. 2. 4. 52. — Planum fa- 
cere, patefacere, declarare, ante oculos ponere, 
far vedere, spiegare ad evidenza. Cic. 7. Verr. 
64. 165. Quum bice omnia quse polliceor, cumu- 
late tuis proximis plana fecero. Id. 2. ibid. 14. 
40. Quum planum facere multis testibus possim, 
Verrera dixisse, etc. Lucret. 2. 934. planum fa- 
cere alque probare. 

PLAS'US, i, in. 2. impostor t, ingannatore, 
barattiere, fur bo, rXavo; vel rrXavrjm?, ut est 
apud Sophocl. (Ed. Col., proprie est erro, va- 
gabundus, a irXavij error: sed accipitur etiam 
pro eo, qui decipiendi causa vagatur, impostore, 
nebulone, sycopbanta, fraudulento, fallaci, ut et 
Gell. observat 16. 7. Cic. Cluent. 26. 72. Hie 
ille planus improbissimus, qui etc. Petron. Sa- 
tyr. 82. Notavit me miles, sive ille planus fuit, 
sive nocturnus graisator, Acron. ad Horat. 1. 
Ep. 17. 59. scribit, Planum nomen fuisse no- 
tissimi impostoris, qui quum finxisset aliquoties, 
se crus fregisse, ut in vehiculo tolleretur, quum 
postea vere crus fregisset, rogaretque, nt vehi- 
culo in Urbem reportaretur, non fuit ei creditum. 
Horat. loc. cit. sub fin. Nee semel irrisus triviig 
attollere curat Fracto crure Planum. Recentiores 
tamen putant etiam hie planum esse nomen com- 
mune. Capitolin. 31. Aurel. 13. Planus quidam 
contionabundus, ignem de celo lapsurum, finem- 
que mundi adore dicebat. Adde Plin. 35. Hist. 
nat. 10. 36. (89).; et Arnob. 2. 32. extr. etc. 
PLASEA. V. PALASEA. 
PLASMA, Stis, n. 3. irXa'fffia, a nXciasoi fingo, 
I.) Proprie est opus fictile figuli arte e luto 
formatum. Hinc a poetis Christi&nis nonnunquam 
de bomine dicitur, qui e luto factus est. Pruaent. 
1. Cathemer. 184. Emancipator servientis pla- 
smatis. et 9. ibid. 91. Quid tibi, profane serpens, 
profuit rebus novjs, Plasma primum perculisse 
versipelli hortamine? 

II.) Translate. ^ 1. Est fictio, figmentum, 
fmzione. Auson. Epist. 10. 1. Si qua fides falsi* 
unquam est adbibenda poetis, Nee plasma semper 
allinunt. Id. Perioch. Homer, prcef. Plerique 
Helenam juxla Homericum plasma ad Trojam 
deporiatam fuisse existimaverunt. Capell. 9. p. 
309. Jam vos vicissim proque lege numinum 
Post has sonabit disgregalo plasm ate. h. e. 
unumquemque canel particular! ficlione. Id. ibid, 
p. 33C. disciplinas ejeficas Garrire agresli nuda 
finxil piasmHlft. Adde Fulgentii loc. cit. in 
PHASMA. Prosper At\ui\, epigr. 100. 3. Lubrica 
dum trepido mendacia plasinate fing-it. ^ 2. Est 
etfam polio ex dutciuribus quibusdam rebus com- 
posita, qua colluebaia os et fauces ad Gngendam 
vocem, ut liquida esset, clara et suavis, garga- 
ritinu per la voce. Pers. I. 17. Sede leges celsa, 
liquido cum plasmale guttui Mobile coilueris. 
Quintil. 1. 8. 2. Si Idctio non in canticum dis- 
soluta, uec plasmate, ut nunc a plerisque fit, ef- 
feminata. 

PLASMABfLI.S, t, adject, qui plasmatur, qui 
fingttur. Vena.nl. For tun. 2. 5. 3. In me qui 
regit ire lutum plasmabile numen. 

PLASMATIC onis, f. 3, actus plasmandi. Hie- 
ronytn. Ep. 22. n. 3H. Quomodo possunt hono- 
rare pi ai ma lion cm bostis sui? 



PLATANISTA 

PLASMATOR, Oris, m. 3. qui plasmai. Terlult. 
advers. Jwl. 2. Deus universitatis conditor, ho- 

minis plasmator. 

PLASHATUS, a, um. V. voc. seq. 
PLASMO, as, Svi, alum, arc, a. I. Part. Plas- 
inatus. — Plasmare est e Into linger*, fur mare, 
itkdoow. Prudent. Apotheos. 933. Ut per cor- 
poream speciem plasmasse feratur Corporis ef- 
figiem. Tertull. Speclac. 23. ldeu hoinini oculos 
Deus plasmavit. ut vapuiando deficiant? id. ad- 
vers. Jud. 13. circa med. Ilia terra virgo, ex 
qua homo tunc primum plasmatus est. 

PLASSO, as, are, a. 1. plasmo, linju, formo, 
nkaaao). Est Apicii 2. 1. Isicia plassantur. 

PLASTES, se, m. 1. chi fa statue, o altro di 
terra cotta, irXacTTTC, qui vasa vel statu as, ali.ive 
opera ex argilla vel gypso fa cit, figulus: a irXaocrw 
fmgo. rellej. 1. 17. 4. Hoc idem cvenisse grani- 
maiicis, plastis, pictoribus, scalptorlbus. Plin. 35. 
Hist. nat. 12. 45. (154). Plastae laudatissimi fuere 
Damophilus et Gorgasus, iidemque pictores. 7*pi- 
tull. Idolol. 3. Neque interest, an plastes effingat 
idolum, an chelator exsculpet. Edict. Dioclel. ;». 
20. Plastes imaginarius, plastes gypsarius. V . 
GYPSARIUS et GYPSOI'LASTES. 
PLASTlCA. V. PLASTICE init. 
PLASTlCATOR, oris, m. 3. qui ex argilla opus 
facit. Firmic. S. Mo.th.es. 16. Erunt aurilices, bra- 
cltatores, inauratores, plasticatores, margaritarii. 
PLASTlCE, es, f. 1. TTkctcziKr,. Plastica, a», 
Latina positioae usurpatur a Tertull. Cult. fern. 
2. sub fin. et ibid. 5. et Spectac. 18., ubi de 
hominis creatione sermo est. — Ceterum pla- 
stice est ars faciendi statuas, aliudve opus e\ 
gypso, creta, aul argilla: a id.ioaa fingo, It. 
arte di fare statue di terra cotta, o di stucco. 
V. GYPSOPLASTES. Plin. 35. Hist. nat. 12. 
43. (151). narrat, Dibutadem (Sillig. legit Buta- 
dem collato paragr. 152.). Sicyonium figulum, 
primum invenisse Corintbi, filiae opcr3, quae ca- 
pta amore juvenis, illo abeunte peregre, quum um- 
brara ex facie ejus ad lucernam in pariete lineis 
circumscripsisset, illis pater impressa argilla ly- 
pum fecit, et cum ceteris fictilibus induratum 
igni proposuit. Id. ibid. 12. 45. (156). Qui pJa- 
sticen mairem caelaturae, slatuarise sculplurteque 
dixit. 

PLASTlCUS, a, um, adject. rcXaafifccs, ad pla- 
sticen pertinens, h. e. ad fingendum ev argilla. 
Vitruv. 1. 1, a med. Architectus non potest esse 
plastes, ut Myron, md rationis plasticae non igna- 
rus. Tertull. 1. ad Nation. 12. Plastica manus. 
— Hinc 

Plaslicus, i, m. 2. absolute, substantivorum 
more, est idem ac plastes. Firmic. 7. Mathes. 
25. Faciei pictores, plasticos, aurifices. 

PLASTlCUS, i, m. 2. V. voc. praeced. in fin. 

PLASTL'S, a, um, adject, idem ac plaslicus. 

Fig urate Fulgent. 1. My thai, prcef. ad fin. Jam 

.simulacra mod is mentes fallentia plastis. h. e. 

fiotis et fallacibus. 

PLATALSA, eb, f. I. avis, de qua Cic. 2. Nat. 
D. 49. 124. Legi etiam scriptum, esse avem quam- 
dam, qu;e plalalea nominaretur: earn sibi cibum 
quaerete advolantem ad eas aves, quae se in mari 
racrgereat; quas quum ernersissoni piscemque ce- 
pissent, usque eo premere earum capita mordicus, 
dum illae captum amitterent, id quod ipsa inva- 
derct. Eademque htec avis scribitur conchia se so- 
lere complere, casque quum stomachi calore con- 
coxerit, evomere, atque ita eligere ex iis, quae 
sunt csculenta. Hac Cicero. Eadern narral Plin. 
10. Hist. nat. 40. 56. (115). sed plateam vocal. 
Aristot. 1. 9. Hist. anim. c. 10. ireXexava. Ei 
Italis raulti dicunt palettonc. 

PLATANfiTUM, i, n. "2. idem ac platanon. 
Gloss. Philox, nXatavaiv, platanetum. 

PLAtAnLnUS, a, um, adject. irXaravsvo'c, qui 
ex platano est. Colum, 12. R. R. 16. 3. Alii 
foliis vitigineis , nonnulii plataninis semivietas 
uvas contogunt. 

PLATANISTA, ae, m, 1. reXaravj crr»jc, piscis, 
de quo Plin. 9. Hist. nat. 15. 17. (48). In Gange 
India platanistas vocant, rostro delpbinl et Cau- 
da, magnitudme autem sexdecim eubitorum. 



PLATANON 

PLAtAXON, 0ni8, m. 3. jrXctTavwv, locui pla~ 
tanis consitus. Pelron. Satyr. 131. Postero die 
in aumdem platanona descendi. Martial. 3. 19. 
Exornant ficta quae platanona fera. Vitruv. 5. 
11. ad fin. Faciunda autem xysta sic videntur, ut 
sint inter duas porticus siivse, aut platanones. — 
Rectus casus platanon est apud Plin. 1. Ep. 3., 
et iu quibusdani editlonib. Gracis litteris i:Xa- 
tavwv. 

PLATANUS, i, f. 2. In quarta declinat. Virg. 
Cul. '122. prona surgebaut valle patentes AerLe 
platanus. Est qui legit platani. — Ceterum plata- 
nus, trXaTavoc, Platanus orientalis Lino., It. 
platano, est arboris genus, quod umbra tantum 
gratia expetitur; a itXarJ; latus. Iliac ab Horat. 
2. Od. 15. 4. caelebs dicitur, quia non solet adhi- 
beri ad vites fulciendas, ut ulmus. Cic. 1 . Oral. 
7. 28. Nam me hac tua platanus admonuit, quae 
non minus ad opacandum hunc locum patulis 
est diffusa ramis, quam illd, cujus umbram secu- 
lus est Socrates, qua rnihi videtur non tarn ipsa 
aquula, qua describitur, quam Platonis oratio- 
ne crevisse. Plin. 12. Hist. nat. 1. 3. (6). Quis 
non jure rairetur, arborem umbra? gratia tantum 
ex alieno petitam orbe? Platanus hac est, mare 
Ionium Diomedis insula tenus ejusdem tumuli 
gratia primum invecta, inde in Sicilian! trans- 
gressa , atque inter primas donata Italia, et 
jam ad Morinos usque pervecta, etc. et mox 
5. (9). Celebrata sunt primum in ambulatione 
Academiae Atbenis cubitorum XXXIII. Nunc 
est clara in Lycia, gelidi fontis socia amcenita- 
te, itineri apposHa domicilii modo, cava octo- 
ginta atque unius pedum specu, nemorosa vertice 
et se vastis protegens ramis, arborum instar, agros 
longis obtinet umbris, etc, V. ibi reliqua. Virg. 
2. G. 70. Et steriles platani malos gessere va- 
lentes. Adde Cic. 2. Divinal. 30. 63.; et Ovid. 
10. Met. 95. et 13. ibid. 794, 

PLATEA; ae, f. 1. nkai&ia. Extrita subjuncti- 
va dipbthongi panuliima corripitur. Horat, 2. 
Ep. -2. 69. Purse sunt platea, nihil ut properan- 
tibus obsteut. Adde Catull. 15. 7. — Platea 
^ I. Est via lata in urbe: a Graeca voce allata, 
in qua suppleudum est oSo<; via. Est enim adject. 
femin. nominis TrXa-ni; latus (.It. strada larga; 
Fr. large rue, place puMique; Hisp. calle an- 
cha, plaza; Germ. eine. Strasse in der Siadt; 
Angl. a bread way or street). Ter. .4ndr. 4. j. 
1. In hac babitasse platea dictum est Chrysidem. 
Cces. \. B. C. 27. Portas obstruit, vicos plateas- 
que ioadifical. Aucl. B. Alex, 2. extr. Turres 
subjeclis rotis, funibus, juraentisque, directls pla- 
teis, in quamcumque erat visum partem move- 
bant. ^ 2. Quandoque eliam capitur pro area 
in raediis cedibus, tortile. Lamprid. Elagab. 24. 
Plateas in Palatio stravit Lacedsemoniis et por- 
pbyreticis saxis. 

PLATE A, a, f. 1. no m en avis, jreXsxav. V. 
PLATALEA. 

PLATEOLA, a, f. 1. deminut. platea, piaz- 
zetta, parva platea. Vox a Lexico expungenda; 
occurrit enim tantum in Ifot. Tir. p. 194. 

PLATESSA, a, f. f. genus piscis plani et ja- 
centis. Auson. EpisL 4. 58. mollesque platess*. 

PLATlCE, adverb. 7tXaTt>ct3?, alia grossa,roz- 
zatnenle, ruditer, lave, universini. Firmic. 2. 
Mathes. 16. Debet enim is, qui instituitur, pri- 
mum platico iuslitui, ut his apertioribus levio- 
ribu3que compositus, secretiora deinceps conii- 
dentius consequalur, 

PLATlCE, es, f. t. abbozzo, irXattxrj, rudis et 
compeadiaria instructio, quam postea sequitur 
plenior doclrina. Firmic. 2. Mathes. 10. extr. 
Nunc ad platicem, tocorumque deQnitionem re- 
vertamur. 

PLATlCUS, a, um, adject. 7vXcruxo'c, laxus, la- 
tus, remotus. Firmic. 3. Mathes. 2. a med. Et 
quamvis quidam putent, platicam istam disposi- 
tionem e6se, discentis tamen ingenium facili in- 
jtitutionis magisterio componit. un abbozzo, 

PLAtO.N'IA vel platunia, a, f. I. lastra mar- 
morea, lapis in tabula formam dissectus: ex 
deminut. trXatuvtos tabella, ut videtur. Auct. de 
limit, p. -248- Goes. Terminos in modum pla- 



— 731 — 

tunia posuiraus, ut qui nesciunt, milliarios eoi 
putent. Alii leg. platuma, Cassiod, 3. Variar. 
9. In municipio itaque vestro sine usu jacere 
comperimus columnas, et lapides vetustatis in- 
vidia demolitos, et mox. Supra memoratas pla- 
tonias, vel columnas ad Ravennatem civitatem 
contradat modis omnibus devehendas. Alii leg. 
platomas. V. Ducang. in Gloss, med. et inf. Zat, 
in V. Platonce. V. STRATEGEUM. Ceterum vox 
platonia mire corrupta est a Latinis, quum de- 
beat esse platumma vel platymma, atis, a Gra- 
co itkclzuuua., nkdfosua. 

PLATONlTAS, arts, f. 3. qualitas et proprie- 
tas Platonis. £aelh. in Aristot. libr. de interpr. 
ed. sec. p. 339. Age enim, incommunicabilis ilia 
Platonis proprietas, Platonitas appelletur; eo enim 
modo qualiUtem hanc Platonitatem ficto vocabu- 
lo nuncupare possumus, quo modo hominis qua- 
litatem dicimus humanitatem. Uac ergo Plato- 
nitas solius unius est hominis, et hoc non cu- 
juslibet, sed solius Platonis: humanitas vero et 
Platonis et ceterorum, quicumque hoc vocabulo 
continentur; unde fit, ut quoniam Platonitas in 
anum convenit Platonem, audientis animus Pla- 
tonis vocabulum ad unam personam unamque 
particularem substantiam referat. 

PLATtCfiROS, Otis, in. 3. irXattixepac, daino, 
lata cornua habens: a rrXaru^ latus et xs'paj 
curnu. Plin. 11. Hist. nat. 37.45. (123). Alio- 
rum {animalium cornua) fudil in palmas, di- 
gitosque eraisit ex its : unde platycerotas vocant. 
h. e. dorcades. LTXaTuxe'puTaj quidam leg. et a- 
pud farron. 2. R. R. 1. 5., ubi libri habent 
ccprarum quas Latins rotas appellant. Alii 
melius leg. strepsicerotas pro inepta lectione 
rotas. Adde Jiot. Tir. p. 175., ubi tamen men- 
dose platocerus pro platyceros legitur. 

PLATlfCORlASlS, is, f. 3. pupilla ultra na- 
turalem modum dilatatio, movbus equorum oculos 
infestans: a TrXatv? latus et xdp-i} pupilla. Ve- 
get. 2. Feterin. 16. Sic de hominibus Theod. 
Priscian. lib. 2. part. 2. c. 6. ad /in. Nam 
phthisis et mydriasis certissima paralysis oculo- 
rum est. Qua phthisis ex contractione vel de- 
minutione pupilla conlingit: ea resolutione vero 
vel dissoiutione pupilla mydriasis, qnam medici 
platocoriasin (scribe plat,yeoriasin) appellaverunt. 

PLATtOPHTHALMUS, i, in. 2. irXaTUC^aX- 
fWS, ita cognomiaatur stibium, lapis spuma Can- 
dida nitentisque, oculos dilatans: a nXaruf latus 
et 6<p%akuo<; oculus. Plin. 33. Hist. nat. 6. 34. 
(102). 

PLATtPHYLLON, i, n. 2. trXatufuXXov, genus 
tithymali latis foliis. Plin. 26. Hist. nat. 8. 44. 
(70). et ibid. 11. 73. (119). Est autera a *Xa- 
Tu<; latus et <puXXov folium. 

PLATYS, yos, m. 3. irXatuj, latus. Plin. 26. 
Hist. nat. 8. 58. (90). Nervus, qui plalys ap- 
peliatur. 

PLAUDO, dis, si, sum, dere, a. et n. 3. Pro 
plaudo dixere etiam pJodo, ut coda pro caudn, 
plostrum pro plaustrum, etc. , unde explodo 
complodo. Varro apud Hon. p. 487. 5. Merc. 
In balneis plodere capimus et murmurari. Adde 
Cic. fragm. apud Piomed. 1. p. 378. .Putsch.; 
et Quintil. 6. 1. 52. ed. Spalding. — Part. Plau- 
dens sub B. I,; Plausus et jPiaudendtxs sub 
A. I. et B. I. 2. — Plaudere 

A) Active est cum sonitu percutere, plangere, 
verberare, pulsare, ferive, xpore'w (It. percuotere, 
battere con istrepito; Fr. frapper, battre quel- 
que chose avec bruit; Hisp. cascar, pegar, gol- 
pear con fuerte ruido ; Germ, eftoas Oder an 
etwas klatschen, so schlagen, dass es klatscht; 
Angl. to beat, make a noise by beating or stri- 
king). 

I.) Proprie. Virg, Cir. 179. Non Libyco molles 
plauduntur pectine tela. Ovid. 2. Met. 866. modo 
pectora prabet Virginea plaudenda manu. Stat. 
7. Theb. 134. clipeum lev pectore plausit. Id. 
1. Silo. 3. 74. vitreasque natatu Plaudit aquas. 
Virg. 6. jEn. 644. Pars pedibus plaudunt cho- 
reas, /i. e. pede terram pulsando choreas agunt. 
— Sic Part. Piautus apud Virg. 3. G. 185. de 
equo. blandis gaudere maglstri Laudibus, et plau- 



PLAUSTRARIUS 

sa sonitum cervicis amare. et 12. JEn. 80. Cir- 
cumstant properi auriga, manibusque lacessunt 
Pectora plausa cavis. Vol. Place- 3. 527. Ipsa 
citatarum tellus pede plausa sororum Personal. 

II.) Figurate. Ovid. 14. Met. 576. prapes Sub- 
volat, et cineres plausis ev«rberat alls, strepitan- 
do col battere insieme le alt. 

B) Neutrorum more plaudere est rem cum re 
percutieado sonitum edere. 

I.) Proprie. 1 1. Generatim. — a) Cum 
Ablativo rei. Virg. 5. JEn. 515. alis Plaudentera 
figit sub oube columbam. Ovid. 8. Met. 238. 
prospect ab ilice perdix, Et plausit pennis, te- 
slataque gaudia cantu est. Id. 6. ibid. 97. plau- 
dit crepitante cicooia rostro. — ■ b) Absolute. 
.Seneca 2. Qucest. nat. 28. Aversa inter se ma- 
nus collisa non plaudunt, sed palma cum palma 
coliata plausum facit. risuonano, ^ 2. Sape est 
colllsis raanibus sonitum edere, quod fit quum 
alicui re bene gesta gratulamur, quum probamua 
aliquid, quum latitiam ostendere volumus, ap- 
plaudire. Cic. 16. Att. 2. Populum R. manus suas 
non in defendenda republ., sed in plaudenda 
consumere. Alii leg. in iaudando. et 2. ibid. 19. 
Huic ita plausum est, ut salva republ. Pompejo 
plaudi solebat. — Plaudite , extrema vox acto- 
rum, aut cantoris in theatro peracta fabula, ut 
apud Terent. et Plant, videre est. Quintil. 6. 1. 
52. Tunc est comraovendum theatrum , quum 
ventum est ad ipsum illud, quo veteres tragce- 
dia comcediaque clauduntur, Plaudite. Horat. 
Art. P. 155. usque Sessuri, donee cantor, vos 
plaudite, dicat. Cf. Cic. Senect. 19. 70. Neque 
sapienti usque ad Plaudite veniendum est 

II. ) Translate. ^ 1. Ponitur pro probare, 
as3entiri. Cic. 2. ad Q. fr. 4. Vatinium arbitratu 
nostro concidimus, diis bominibusque plaudentt- 
bus. Horat. 2. Ep. 1. 88. Ingeniis non ille fa- 
vet plauditque sepultis. ^ 2. Plaudere sibi, si- 
bi placere, blandiri, sua nimium amare, proba- 
re. Plin. 9. Ep. 14. Nee ipse tibi plaudis, et 
ego nihil magis ex fide, quam de te scribo. ifo~ 
rat. 1. Sat. i. 66. populus me sibilat: at mihi 
plaudo Ipse domi, simul ac nummos conteni- 
plor in area. ^ 3. Plaudere in aliquem, con- 
tra atiquem, et quasi exsibilare. Minuc. Fel. 
Octav. 14. 

PLAUROMATI. V. PLANARATRUM. 

PLAUSlBlLIS, e, adject, plausibile, favorevo- 
le, grato, che piace, xpotTjTOc, qui placet, qui 
plausum meretur, popularis, gratus. Cic. Divin. 
in Q.Ccecil. 3. 8. Censorium nomen, quod a«pa- 
rius antea populo videri solebat, id nunc popu- 
late atque plausibile factum est. Cf. Quintil. 12. 
10. 73. Dicendi genus magis poputare atque 
plausibile. Rursus Cic. 3. Tusc. 21. 51. Hac 
plausibilia non sunt, ut in sinu gaudeant, glo- 
riose loqui desinant. Seneca Ep. 59. Anliqui, 
apud quos nondum captabatur plausibilis ora- 
tio. Quintil. 4. 3. 1. Plerisque moris est, pro- 
lato rerum ordine, protinus utique in aliquem 
latum ac plausibiiem locum, quam maxima pos- 
sint, fa vorabi liter excurrere. 

PLAUSlBlLlTER , adverb, plausibilmente , 
cum plausu. Sidon. 8. Ep. 10. Magnus orator, 
si negotium aggrediatur angustum, tunc am- 
plum plausibilius manifestat ingenium. 

PLACSlLIS, e, adject, plausibilis. .Sidon. 9. 
Ep. 14. Plausilibus aliquem fovere ulnls. Alii 
leg. plausibilibus. JVot. Tir. p. 172. plausills, 
plausibilis. 

PLAUSlTO, as, are, n. 1. frequentat. a plau- 
do. Auct. carm. Philom. 21. Plausitat arbor ea 
damans de fronde palumbes. 

PLAUSOR, oris, m. 3. applausore, qui plau- 
dit. Horat. 2. Ep. 2. 130. In vacuo latus »«*- 
sor plausorque theatro. Petron, Satyr. 5. neve 
plausor in scans Sedeat redemptus histrionia 
addictus. Sueton. Ifer. 25. Sequentibus cur rum 
ovantium ritu plausoribus. — Dicitur etiam plo- 
sor y ut plodo pro plaudo. 5»'don. 9. Ep. 3. a 
med. et cartn. 9. 300. 

PLAUSTRARATRUM. V. PLANARATRUM. 

PLAUSTRARlL'S vel plostrarius, a, um, ad- 
ject, ad plaustrum pertinens. Cato R. R- •!• 



PLAUSTRARIUS 

Asino* plostrarios duos, et. mox, Jugum plostra- 
rium. — Hinc 

Plaustrarius, ti, m. 2. absolute, substantivo- 
rum more, *J 1. Est Ital. carrozzajo, du&£o- 
iryrci;, opifex plaustrorum. Lamprid. Alex. Sev. 
24. Linteonum, vitreariorum, plaustrariorum et 
ceterarum allium vectigal pulcherrimum insli- 
tuit. *J 2. Item qui plaustrum regit, carretta- 
jo, v.fial-ts\js. L'lp. Dig, 9. 2. 27. ad fin. Si ex 
plauslro lapis cecideiit, et quid ruperit, vel fre- 
gerit, Aquiliae aciione plaustrarium teneri placet. 
Alii leg. plostrarium, Inscript. Pompejana apud 
Romanelli Viagg. a Pompei. T. I. p. 276. mab- 

CECUNVM AfiUILBM LIGNARll ET PLOSTRABU ROG. 

vt v. k. e. rogant, ul faveat. Ibi tamea lignahI 
et p:.OaTAHl .legitur. 

PLAUSTRARIUS vel plostrarius, li, m. 2. K , 
voc. praeced. in fin. 

PLAUSTRlLUCUS, a, urn, adject, lucens instar 
sideris, quod plaustrum dicitur; quam vocem vi- 
de sub II. Capell. 9. p. 309. Sub te plauslrilu- 
cis luminal ignibus Anguis Parrbaiias disjiciens 
feras. Grotius mallet plaus triducis a plaustri- 
ducus, a, um, qui plauslro ducitur: sed nihil 
mutandum, nam Capella malus est prosodies 
auctor. 

PLAUSTRIX, Fcis, f. 3. qua* plaudit. Tam- 
quam Latinum agooscit Ifon. p. 150. 29. Merc. 
Ita tonstrTx, ita irupulstrix, ita curatrix, ita plau- 
strix, ita asseslrix. 

PLAUSTRUM vel plostrum, i, a. 2. carrus, 
vebiculum magnis oneribus ferendis aptura, prae- 
sertim apud rusiicos: a plaudendo, quod terrain 
plaudat, ut Scaligero placet, dpa^n, oyrm% (It. 
carro, carretta, carrettone ; Ft. chariot, chariot 
de bagage, charrette, voiture; Hiip. carro, car- 
reta; Germ, der Wagen, bes. dtr Zast-oder 
Frachtwagen; Angl. o waggon, wain, cart). 

I.) Proprie. — a) Forma plaustrum apud 
Plant. Aulul. 3. 5. 31. Plus plaustrorum in as- 
dibas videas, quam ruri, quando ad villain ve- 
neris. Cic. i. Divinat. 27. 57. Se interfectum 
in plaustrum a caupone esse conjectnm, et su- 
pra stercui injectum. Ovid. 3- Trist. 10. 59. 
Ruris opes parvus, pecus et stridentia plauttra. 
Id. t2. Met. 281. inque humeros llmen tellure 
revulsum Tollit, onus piaustri. Id. 4. Pont. 7. 
9. Ipse vides, onerata ferox ut ducat lazyx Per 
medias Istri plaustra bubulcus aquas. Virg. 11. 
Mn. 138. Nee plausiris cessant vectare gementi- 
bus omoi. Juvenal. 3. 256. Pinum plaustra ve- 
hunt. — b) Forma plostrum apud Sueton. 
Vttp. 22. Nonnulia ejus facetisilma eistant, in 
quibus et baec : Mestrium Florum, admonitus ab 
eo, plaustra potius, quam plostra dicenda, die 
postero Flaurum salutavit. Cato R. R. 2. extr. 
Vendat boves vetulos, plostrum vetus. Colum. 
6. It. R. 2. 8. Juvenci post ejusmodi experi- 
menta vacuo plostro subjungendl. Adde Varron. 
1. A JR. 22. 3.; florar. 1. Sat. 6. 42.; et Vet. 
Tab. cert, apad Murat. 582. su6 fin. Ei lo- 
co Suetonii apparet , plostrum fuiue semper 
in sermone familiari, plaustrum vero apud cul- 
tiores homines, ut orum (unde Itali oro nunc 
dicunt) vulgo olim Roma, et pmsertira a ruati- 
Cis usurpatum fuit. — c) Scytha in plaustris 
babitasse dicuntur. V. HAMAXOBII. Horat. 3. 
Od. 24. 9. Camp est res melius Scytba, Quorum 
plaustra vagas rite trahunt domos. — d) Plau- 
stris sacra Cereris, ejusque ministras Athenis ve- 
ctare mos fuit: item Romae, teste Servio ad il- 
!ud Virg. 1. G. 163. Tardaque Eleusinaa matris 
volventia plaustra. — e) Fabularum agendarum 
initium in plaustris fuit: nam, ut ait Horat. 
Art. P. 275. Ignotum tragic* genus invenisse 
Camenae Dicitur, et plaustris veiisse poemata 
Thespis, Quae canerent agereutque peruocti fae- 
cibus ora. At plaustris venitst poemata cornice 
dictum est de caterva peregrinantjum: eosdem 
de plaustro egisse fabulas in his verbis non 
in est. — f) Plaustrum percvii, proverb, ru- 
sticum, h. e. res meas perturbavi, everti: due turn, 
ut Festus p. 230. 14. Mull Fest. ait, ab eo, qui 
pede onusta plaustra perculit, evertitque. Plaut. 
Epid. 4.2. 22. Perii! plaustrum perculi. Donatus 



— 732 — 

ad itlud Ter. Eun. 2. 3. 87. Quo trudis? pet- 

cuieris tu jam me: Perverteris, inquit. unde pro- 
verbium: bene plaustrum perculi. ubi Scalig. 
ad Festutn monet legenduiu pene, seu p&ne. 

II.) Translate. Plaustrum est signum csleste, 
de quo Ovid. 10. Met. 447. Fleserat obiiquo 
plaustrum teraone Bootes. Jd. 4. Pont. 10. 39. 
Proxima sunt nobis piaustri ducentio. formain, 
Et quas praecipuum sidera frigus habent. V. SE- 
PTENTR10. 

PLAUSUS, a, um. V. PLAUDO. 

PLAUSUS, i, m. 2. V. voc. seq. init. 

PLAUSUS, us, m. 4. (plaudo). Plosus pro 
plausus quidam leg. in itlo Ennii apud Macrob. 
6. Saturn. 1. It eques, et plosu cava concuth 
ungula terram. At cl. Vahlen. leg. pl.iusu. — 
Plausus, i, m. 2. Impp. Honor, et Tneodos. 
Cod. Theod, 15. 9. 2. Inconsulta plausorum in- 
sania. — Ceterum plausus ^ 1. Generatim ac 
proprie ost percussio cum sonitu, percossa, bat- 
timento con suono, xpo'tTjatf. Virg, 5. Mn. 215. 
de columba. plausumque eUerrita pennis Dal 
tecto ingentem. Seneca 2. Qucesl. nat. 28. Pal- 
ma cum palma collata plausunv facit. Bnnius 
apud Cic. 2. Divinat, 26. 57. de gallis galli- 
nac. Favent faucibus russis canlu, plausuque 
premunt alas. Plin. 10. Hist. nat. 21. 24. (46). 
de iisd. Diem venientem nunciant canlu, ipsum 
vero cantum plausu laterum. Id. 11. ibid. 20. 
22. (68). de apib. Gaudent plausu atque tinnitu 
aeris, eoque coavocantur. Apul. 9. Met. Jamque 
et plausus manuum et aurium flexus et ductum 
capistri placide patiebar- Hie loquitur asinus. 
^ 2. Speciatim et saepius de collisione manuum 
in gratulatione, laetilia, studio, applauso, plau- 
so,festa. Cic. 14. Att. 16. Prassertim taatis plau- 
sibus, tanta approbatione inlimorum. et 4. ibid. 
i. circa med. A plebe plausu maiimo est mihi 
gratulatio significata. Id. 1. ad Brut. 3. Maxi- 
mo clarnore alque plausu in Rostris coltocatus 
sura. Quintil. 8. 3. 3. Admiiationera suam bon 
acclamatione tantum, sed etiam plausu confileri. 
Cic. Senect. 18. 64. Quibus quum a cuncto con- 
sessu plausus esset multiplex datus, etc. Id. 2. 
Att. 18. Huic plausus maiimi a bonis imperiiun- 
tur. Id. Sext. 58. 124. Tantus est ex omni- 
bus speclaculis plausus eicitalus, ut etc. Id. 8. 
Att. 9. In aliqua re plausus qu&rere. Horat. 
2. Sat. 3. lbo. ferre. riportare. et Cic. 2. 
fuse. 26. 64. caplare. Quintil. 4. 1. 77. pe- 
tere. Virg. 1. Mn. 751. ingeminare. et 5. ibid. 
506. ingenti soauerunt omnia plausu. et ibid. 
576. Aliquem plausu excipere. Seneca Ep. 29. 
Si intrante te clamor et plausus el pantomimica 
ornamenta obstrepuerint. Cic. Sext. 54. 115. 
Piausurn immortalitatem, sibilum morlem videri. 
Tac. 16. Ann. 4. Et plebs quidetn urbis-perso- 
nabat certis modis plausuque composilo. — Ro- 
mie aliquando plausuum ars quaedam fuit: ac 
tria eorum genera sub Nerone, bom bos, imbri- 
ces, testas, enumerat Sueton. Ner. m. Olim res 
fuit simplex, et arle carens, ut ait Ovid. 1. Art. 
am. 113. — Apud Cilices plausus supplicantium 
signum fuit, ut est apud Flor. 3. 6. ad fin. 

PLAUTUS et plotus, a, um, adject. Uomp. 
Plautior 1. «J i. Paul. Diac.p. 231. 1. Mull. 
Plauti appellantur canes, quorum aures languidae 
sunt ac flaccid®, et latius videntur patere. Pon- 
tedera Antiguit. Lat. et Grate, p. 433. ita ca- 
nes appellatos putat, quia eorum pedes eilror- 
sum vergunt, seu quibus pedes disploduntur, 
ideoque Paulum Diac, qui aliler docuit, falsi 
insimulat. — Plauliores conchas apud Ter lull. 
Pall. 3. sunt pinnas, quae muscosam lanositatem 
praebent vestibus faciendis aptain. *f 2. Nolat 
etiam eum, qui planis est pedibus. Festus p. 
238. 31. Mull. Ploti appellati sunt Umbri, pe- 
dibus plani* quod essent. Unde soleas dimidia- 
tas, quibus utuntur in venando, quo planius pe- 
des ponerent, vocant aemiplotia. Et ab eadt-m 
causa M. Accius (at. M^accius) poela, quia Um- 
ber Sarsinas erat, a pedum planitie initio Plo- 
tus, postea Plautus creptus est dici, ut idem F/>.$t. 
docet. Cf. Paul. Diac. p. 239. 4. Mull.; et Placid. 
Gloss, ed. A. Maio in Class. Aunt. T. 3. p. 



PLEBISCITUM 

492. — NB De Plauto corn fed ioaiapho V, O- 
SOM. 

PLEB6CULA. x, f. 1. Plebicula !egit;.r apud 
Jul. Vaisr. res gest. Alex. M. ed. .-/. Maio 2. 

36. — Plebecula, deminut. a pleb*. c >i inlimni 
plebs, popcllus, rjentaglia, plebagtia, inftma ple- 
be, Srjfxt'Siov. Cic. \. An. 16. Ilia contionalis 
hirudo a?rarii, misera ac jejuna plebecula, mi- 
ab hoc Magno t.nice diligi putat. Horat. ■>. Ep. 
1. 185. media inter carmioa poscunt Aul ur- 
sum, aut pugiUs: his nam plebecula gaudet. 
Pers. i. 6. commota fervet plebecula bile. — De 
artilicibus, artigiani. .Sueton. Vesp. 18. Sineret 
se plebecutam pascere. V. integrum locum. 

PLEBE J US, a, um, adject, qui est ex plebe, h. 
e. ex tertio iniimoque oidim: populi Bomani, 
delta plebe, pleb*>o, Stj^otjxo?. 

I.) Proprie. Cic. -9. Fam. 21. Quid Ubi venit 
in mentein negare, Papirium quemquam un- 
quam, nisi plebejum fuisse? fuerunt enim patricii 
minorum gentium. Id. Mur. 7. 15. Sunt ainplte 
et bonest* familiie plebsjae. Liv. 6. 40. N*e, si 
duos licebil creari patricios consoles, neminem 
creelis plebejum. Id. 10. 23. Virginia Auli Qlia 
patricia plebejo nupla Volumnio consuli. et ibid. 
Ilanc ego aram Pudicitia? plebija» dedico. Flor. 

1. 26. Plebeji magistratus. Horat. 2. Sat. 3. 188. 
rex sum. Nil ultra quaero plebejus. — Lvdi ple- 
beji, a plebe R. instituti, V. CIRCENSIS. Liv. 
29. 38. Ludi Romani biduum instaurali: idem 
per biduum plebeji ab adilibus. — Absolute. 
Ennius apud Festum p. 145. 26. Mull. Palarn 
mutire plebejo piaculum est. a un plebeo. 

II.) Translate est ad plebem pertinens, vulga- 
ris, humilis, abjectus, vilis. Plaut. Poen. 3. 1. 
12. Nos videmur tibi plebeji et pauperes. Plin. 
15. Hist. nat. 18. 20. (78). Vilis atque olea, se- 
dulitale plebeja sata?. Cic. 9. Fam. 21. Quid tibi 
ego in epistolis videor? nonne plebejo sermone 
agere tecum? Id. Sext. 8. 19. Vestitus a«pere 
nostra hac purpura plebeja, ac pjene fusca. Id. 
fragm. apud Augustin. 2. confr. Petag. 37. 
De plebeja face sellulariorum. Id. 1. Tuse. 23. 
55. Licet concurrant pleb ji omnes philosophi: 
sic enim ii, <^ai a Platone et Socrate et ab ea 
Camilla dissident, appellandi videntur. Gelt. 12. 

2. Eruditio yernacula et plebeja, niliilque ex vc- 
terum scriplis habens neque grathr, neque digni- 
tatis. Proper t. 2. 10. &%. Plebeii parv;e funeris 
exsequia. Ovid. lb. 154. dare plebejo corpus ina- 
ne rogo. Plin. 1 4. Hist. nat. 6. 8. ffiu). Plebeja 
vina. Id. 13. ibid. 12. 23. (75). charla. Id. 37, 
ibid. y. 45. (120). gemma. Proper t. 2. I a. 81. 
plebejus amictus. Martial. 13. 8. Imbue plebpjas 
Clusinis puliibus ollas. — Absolute. Petron. Sa- 
tyr. 93. at aibus anser Et pictis anas reuovata 
pennis Plebejum sapit. 

PLfiBES, is, et ei. V. PLEBS init. 

PLEfilUOLA, a*, coram. «en. 1. 5tj/*;kij3»j;, qui 
plebem colii, et plebi ser\it. Cic. Sext. 52. 110. 
Qui credo non libidinis causa, sed ut plebicola 
videretur, libertioam duxit uiorem. Alii leg. po- 
plicola. Id. 2. leg. Agr. 31. 84. Ab hoc plebi- 
cola tribuno plebis ejicitur. Liu, 3. 33. Regimen 
totius magistratus penes Appium erat, fax-ore ple- 
bis: adeoque novum sibi ingenium induerat, ut 
plebicola repente, omnisque aune popularis ca- 
ptator evaderet pro truce severoque insectatore 
plebis. 

PLEBIS, is, f. 3. V. PLEBS init. 

PLEBISCITUM, i, n. 2. Divisim etiam u»ur- 
patur. /'. SCITUM. — In quarta declinat. In 
vet. decreto apud Cic. %. Att. 2. bis. Neque po- 
puli jussu, aut plebis scitu. Alii leg. scito. — 
Ceterum plebiscitum, decreto, o legge fatta dai 
popolo, fyr/P'.aua., y^etpa-e^via, t;st decretum ple- 
bis, seu populi R., quum interrogata in contione 
plebs rogatione magistralus, velitne, jubeatque 
quippiam beri, ipsa per sufTragia id jubet, aut 
vetat: a scisco, decenio. Senalus enim censere 
et auctor esse, plebs sciscerc et jubeie dicitur: 
seoatus sunt consul ta, plebis sc.it a eijussa, Cic. 
Horn. 17. 41. Velitis, jubeatis, ut. M. Tultius 
in ciuitate ne sit, bonaque ejus ut mea sint. 
Ita enim fecit, etsi aliis verbis tulit. Hoc plebi- 



PLEBITAS 

?citum est? hsc lex? h«c rogatio est? Id. 2. 
Fin. 16. 54. Ut tribnnus plebis ferret ad ple- 
bera, rellentne de ea q uteri. Quo plebiscite de- 
creta a senatu est consuli qua-stio. Id. 2. Orat. 
48. 199. Piebiscitis toties consularem potestatem 
minui. Liv. 4. 49. Tribuni pleb. nullum plebi- 
scitum, nisi ex auctoritate senatus, passuros se 
perferri ostenderunt. Id. 7. 42. Alii* piebiscitis 
cautum, ne quis euindem magistratum intra de- 
cern annos caperet, neu duos magistrate uno 
anno gererel. Id. 8. 12. ad fin. Q. Publitius 
Philo (ann. V. C. CCCCXVI.) dictator legem lu- 
lit, ut plebiscita otnnes Quiriles tenerent. Zcelius 
Felix apud Gell. 15. 27. Tribuni neque advo- 
cant patricios, oeque ad eos referre ulla de re 
possunt: ila ne leges quidem proprie, sed ple- 
biscita appellantur, quae tribunis plebis feren- 
tibus accepla sunt: quibus rogath-uibus^ ante pa- 
tricii non tenebantur, dunce Q. Hortensius dicta- 
tor (.ann. U. C. CCGCLXII.) Itgem tulit, ut eO 
jure, quod plebs statuisset, o nines Quirites te- 
nerentur. De hoc Q. Hortensio mentio est in 
Spit. Livii I. 11. 

PLEDlTAS, atis, f. 3. conditio" plebeja, igno- 
bilitas. Cato apud .Yon. p. 149. 4. Merc. Pro- 
pter tenuitatem et plebitatem . Cass. Hemina 
ibid. Quicumque propter plebitatem agro publico 
ejecti sunt. Alii scribunt plevitas propter affini- 
tatem litterarum b et v. 

PLEBS, plebis, f. 3. Quod pertinet ad alias 
formas. — l.°) In sing. num. — a) Rectus 
casus pleps frequenter legitur in antiquis mo- 
numentis. F. Marini, Iscriz. Alban. p. 41. — 
b) Item in recto c«su plebis habetur in Inscript. 
apud Gud. in not. ad Phcedr. 4. 5. extr. At in 
bac eadein Inscript. qua; utpote adhuc Concor- 
dia exstans alTertur a Bertol. Anlich. d' Aquiieja 
p. 2117. n. 413., legitur plebs. — c) Item in 
recto casu plebes optimis etiam scriptoribus fuit 
usi tat urn. Cic. 3. Legg. A. 9. Plebes quos pro 
se auxilii ergo creassit, etc. Sail. Cat. 34. a 
med. Sajpe ipsa plebes dominandi studio per- 
mota, etc. Pkcedr. 4. 5. extr. Minuta plebes 
facili pra-sidio latet. Auct. B. Alex. 5. Plebes 
ac multitude Zucan. 7. 760. capit impia ple- 
bes Caespitc patricio somnos. Sil. It. 8. 271. Mar- 
tia plebes, Adde Liv. 6. 32. et alibi saepe, Flor., 
Stat, Plin. , Tac, Claudian. et alios. — Et 
cum verbis et adjectivis pluralis numeri. Liv- 4. 

9. ad fm. Plebes ad expugnandum secum Ardeam 
Volscos excivere. Stat. 5. Theb. 488. f remit im- 
pia plebes Sontibus accensse stimulis. — d) 
llinc plebei in Genit. et Dat. pan ultima corre- 
pta, pro plebis, plebi, ut sit quints declinat., ut 
Iribunus plebei, in veteri decrelo apud Gell. 7. 
19., item apud Cic 7. Fam. 27., Liv. 3. 64. in 
antiffua formula rogationis, et alibi saepe: et 
Sail. orat. Licimi Irib. pleb. Adde Varron. 5. 
L. L. 81. Hull, et 6. ibid. 91. (t*M Mullerus 
leg. plebis); et Priseian. 6. p. 704. et 7. p. 780. 
Putsch. In Dativo Plin. 11. Hist. not. 11. 10. 
(26). de apib. Domos primura plebei exasdiricaat, 
deinde regibus. Id. 19. ibid. 4. 19. (51). Ex 
borto plebei macellum, quanto inaocentiore victu! 
— Verius tamen est fortasse, quod alii sentiunl, 
to plebei non Genitivum, sed Uativum esse dl- 
syllabum ex consuetudine veterum Latinorum 
scribendi ei pro i longa, uti docet Priseian. I. 
p. 552. et 561. Ilinc Sulpicius apud Varron. 5. 
L. L. 40. Midi. Dividit illico Siccius plebei rura 
Iargiter ad aream. Quod autem afTert Priseian. 
6. p. 704. ex fragm. Sail, Plebei tribuniciam pot- 
estatem, (quae verba babentur in Orat. Philip- 
pi contra Lepid. a med.) sequitur verbum re~ 
stitui, ex quo intelligitur esse Dativum, non pa- 
trium. Neque obstat, quod tribnnus plebei di- 
xere Sail., Cic, Liv. etc. ; nam ea forma di- 
xere, qua imperator Hoinanis, et triumviri co~ 
loniis deduce ndis, etc. II asc et alia in hanc rem 
Cor tins ad Sail. 37. — el Plebi etiam pro 
plebei in muliis Livii locis baberi in (ienitivo, 
docet Drakenborch. ad 2. 13. — 2.°) In plur. 
Hum. ■ — a* PU'.iium in Genit. dixit Prudent. 

10. irsfi' otsp. 709. Scribas et ipsos, et corona in 
plebi urn. — b) Plebes apud Colum. 9. ti. R. 



— 733 — 

11. 1.: V. infra sub II. 3. — c) Plebibus 
apud Augustin. Ep. 166. Recedite a plebibus 
nostris, — Ceterum plebs (a tcXij^o; vel irX>i^v? 
unde plebes; et contract, pkbs) 

I.) Proprie est ea pars populi Romani, quae a 
patribus, seu patriciia distinguitur, Tt\f$o$, 5r;poc 
(It. plebe, popolo; Fr. le plebeiens, la classe 
du peuple, la plebe; Hisp. pueblo, la gente co- 
mun, poblacho; Germ. d. Volksmenge ; Angl. 
the common people, or plebeians). — ■ a) Dif- 
fert a populus, quia hoc nomine omnis pars- 
civitatis , omnesque ejus ordines continentur: 
plebs vero ea dicitur , in qua gentes civium 
patricias non Insunt, ut ait Gell. 10. 20. ei 
Atejo Capitone. Liv. 2. 56. a med. Appius ne- 
gare, jus esse tribuno in quemquam, nisi in 
plebejum: non enim populi, sed plebis eum ma- 
gistratum esse. Cic. Mur. 1. t. Ut ea res mihi, 
magistratuique meo, populo, plebique Romaoae 
bene atque feliciter eveniret. — b) Hoc sen- 
su etiam equester ordo plebe comprehenditur. 
Pseud -Sail. orat. 2. ad Cass. 5. de republ. 
ordin. In duas partes ego civitatem divisam 
arbitror , sicut a inajoribus accepi^ in patres 
et plebem. Liv. 2. 56. Huic actioni , gratissi- 
mae plebi, quum surnma vi resisterent patres. — 
c) Populus etiam aliquando pro plebe hoc sensu 
ponitur: ut quum dicitur Senatus populuique R. 
et Liv. 2. 55. Provoco ad populum. mox enim 
subdit: Provoco, et fidern plebis imploro. et i, 
47. ad fin. Non per sufTragium populi, non au- 
ctorious patribus, rognum occupasse. — d) Fre- 
quenter plebs dicitur de tertio ordine populi R., 
etclusis equitibus et patribus. Ilinc illud Auson. 
Edyll. II. 78. Martia Roma triplex equitatu, ple- 
be, senatu. Ovid. 4. Trist.2. 15. Plebs pia, cum- 
que pia Icetetur plebe senatus^, Parvaque cujus 
eram pars ego uuper, eques. — e) In hac quoque 
significatione populus interdum pro plebe poni- 
tur. Martial. S. 15. Dat populus, dat gratus e- 
ques, dat tura senatus. — f) Plebs urbana 
Roma? erat turba otiosorura, egenorum, factio- 
sorum, turbulentium, et in foro assidue versan- 
tium, quos in quatuor tribus redegit Q, Fabius 
Max., ut Liv. 9. 46. extr. narrat. Sail. Cat. 38. 
Sed urbana plebs prieceps ierat rnultis de causis. 
Contra plebs rustica, qua; in agris degit. Plin. 
17. Hist nat. 24. 37. (219). Ct 18. ibid. 3. 3. 
(13). 

II.) Translate. ^ 1. Est populi multitudo, ea 
prajsertim quaj optimattbus opponitur, quod nos 
Itali dicimus la democrazia in opposizione ai 
conservatori. Cic. 1. Tusc. 45. 108. In Hyrca- 
nia plebs publicos alit canes; optimates, domesti- 
cos. fd. Mil. 35. 95. Plebem et in ti main raul- 
titudinem delinire. ^ 2, Item unirersim in qua- 
cumque civitate plebs est ordo inOmorum homi- 
num, pauperiorum, viliorum^piete, plebaglia,po- 
polaccio. Horat. \. Ep. 1. 59. Si quadringentis 
sex septem millia desint, Plebs eris. h. e. unus 
plebeji ordinis, ut ait Forcellinus, quia hunc 
locum ad I. retulit. r d. 1. Sat. 8. 10. Hoc rat- 
sera? plebi stabat commune sepulcrum. Id. t. 
Ep. 19. 17. Non ego ventosae plebis soffragia ve- 
nor. Juvenal. 11. 194. mihi pace Immensae ni- 
miaeque licet si dicere plebis. ^ 3. Ilinc de quo- 
cuinque inlimo ccetu dicitur. Ovid. lb. 81. Vos 
quoque plebs Superum, Fauni. S?tyrique, Lares- 
que, Fluminaque, et Nymph.-c, Semideumque 
genus. Colum. 9. R. R. if. I. de apib. dicit 
plebem vulgus apuui, ut distinguatur ab earum 
regibus; ejus verba sunt: Quod si nullam pro- 
geniem tulerint favi, duas vel traa alvorum ple- 
bes in uDum contribuere licebit. 

PLECTA, ie, f. 1. idem ac plexus. Vulgat. in- 
terpr. 3. Reg. 7. 29. Et inter coronulas et ple- 
ctas leones et boves. 

PLKCTlBfMS, e, adject, duo diversa signlficat: 
scilicet 

A) A Latino verbo plectere ^f 1. Passive est 
plecti dignusj degno di castigo. Sidon. 4. Ep. 6. 
ad fm. Plectlbilis invidia. Id. ibid. 13. a med. Et 
quoniam nemo ferme est, qui plectibilibus careat 
occultis, h. e. criminibus. Alii leg. prolectibilibus, 
h. e. malis illecebris, a prolecto, as. Oterum 



PLECTO 

pltctibilis habetur etiam apud Claud. Mamert. 
1. Stat anim. 1. et 2. ibid. 10.; et Imppp. Gra- 
tian., Falentinian. et Theodos. Cod. Theod. 14. 
3. 16. ^ 2. Active est qui plectit vel punit. Cod. 
Ineod. 12. 1. 161. PlectLbili severitate obvian- 
dum. 

B) A Graeco v. nKexta est idem ac plectilis. 
Gloss. Philox. Plectibile, nksxxiv, tttuxto'v. Ple- 
ctibilis hoc sensu probatur analogia; praBterea in 
Glossario Philox. sequitur plectile. 

PLEGTlBlLlTER, adverb. irremissibUmente, 
sine venia. Occurrit Comp, tautum apud Alcim. 
Ep. 4. ante med. Qui veniaiibus onerabatur fra- 
gilitate peccati. plectibilius opprimetur abusione 
remedii. 

PLECTlLIS, e, adject, intreociato, nkex.x6s, 
plexus, nexilis. 

I.) Proprie. Plaut. Bacch. 1. 1. 37. Pro in- 
^igni sit corolla plectilis. Adde Gloss. Phihx.: 
V. voc, praeced. sub B. 

II.) Translate. Prudent. 2. Apotheos. prcef. 
36. Syllogism! plectiles. intricate. 

PLECTO, is, ere, a. 3. Praeter. pkett est caden- 
tis Latinitatis: V. sub 2. — Part. Plectendus sub 
2.° — Plectere, ut irXijxTite percussor a -XtJT- 
tsiv, nfXjjfat, est verberare, ferire, percutere, per- 
cuotere, battere; atque adeo universim punire, 
supplicio afficere. — 1.°) Fere autem passiva voce 
usurpatur, et plecti est pcenas dare, luere, pagar il 
fio, provar la pena. — a) Absolute. Ter. Phorm. 
1. 4. 43. Tu jam lites audies: ego plectar pen- 
dens, nisi quid me fefellerit. Horat. 2. Sat. 7. 
105. Tergo plecti. Plin. 6. Ep. 29. sub fin. Quae- 
situm est, an provinciales plecti oporteret: pcenas 
luerunt. Cic. 3. Legg. 20. 46. Ut in suo vitio 
quisque plectatur. Id. Cluent. 2. 5. Ut in judi- 
ciis culpa plectatur. Nepos Ait. 11. extr. Cavit, 
ne qua in re jure plecteretur. Phcedr. 1. 31. De 
reliquis tunc una: Merito plectimur. ben ci sta. et 
Cic. 2. Off. 8. 18. Jure igitur plectimur. Nisi enim 
multorum impunita scelera tulissemus, numquam 
ad unuin tanta pervenisset licentia. Gell. ex 
Tiron. Ciceronis lib. 7. 3. a med. N eminent, qui 
male facere voluit, plecti sequum esse, nisi, 
quod factum voluit, etiam fecerit. — Poetic* 
de iuanimis. Horat. 1. Od. 28. 25. sic, quod- 
cumque minabitur Eurus Fluctibus Hesperiis, Ve- 
nuslna? Plectantur silvas te sospite. — 6) Ad- 
dita causa, qua quis plectitur. Ovid. 3. 7Vtsf. 
5. 19. Inscia quod crimen viderunt lumina, ple- 
ctor, Cic. Amic. 22. 85. Quum multis in rebus 
negligentia plectimur, turn maxime in anriefc 
deligendis. h. e. ob negligenliam. Ovid. 4. Pont. 
14. 17. Krgo ego cessabo numquam per carmina 
laedi ? Plectar in incauto semper ab ingenio? Apui. 
Genitivum adjunxit in Apolog. Ut obtentu ejus, 
aetatul*. ipse insimulationis 1'alsae non plecteretur. 

— e) Addita pcena, qua quis plectitur. Mode- 
stin. Dig. 4k. 9. 9. et Ulp. ibid. 8. 10. Capitis 
poena plecti. Adde Cod. 9. 20. 7. mox ciland. 

— 2.°) Active. Impp. Dioclet.et Maximian.Cod. 
9. 2o. 7. Si quem hujusmodi facinore deprehen- 
deris, capite eum plectere non dubitabis. Addunt 
quldam ex Plaut. Capt. 4. 2. 116. fust! plecti- 
to. et Men. 5. 7. 28. plecte pugnis. Sed utroque 
loco legendum est pecto: quant vocem .vide. So- 
lin. tamen dixit 15. a med. Grypes velut geniti 
ad plectendam avaritlas temeritatem. et Auson- 
episl. prtefxa Edyll. 6. Quce sibi ignoscunt, et 
plectunt deum. h. e. Cupidinem. pcrdonano a 
se e castigano il name. Et Auct. carm. de Pro- 
videntia 778. Quos 3i muita inter inorum deli- 
cta priorum Plectisset propriaj rigor implacabi- 
lis irs, etc. 

PLECTO, ctis, xi et xfii, mm, ctere, a. 3. 
Plexi habet in praeterit., ut Priseian. docet 10. 
p. 903. Putsch . exemplum offerees Loevii in 
Erotopcegn. Foss. de Grammat. I. 5. c. 31. et- 
iam plexui tribuit, sed aucloritate Fulgat. in- 
terpr. Judic. 16. 13., quam f , mid I. b. — Part. 
Plexus sub I. a. et II. I. — Plectere, quod ra- 
tione habita etymi cocjungendum est cum v. 
nXixu, est implicaie, nectere, texere, intreC' 

I.) Proprie. — - n) Sa-pissimc occurrit Part. 
Plexus apud Classicos. Feitus p. 230. 2. Mull 



PLECTRICANUS 

Plexa colligata significat, ex Graeco (scil. a n\i- 
xw),cuinos etiam prapositionem adjicimus,quum 
dicimus perplexa. Zucrei. 5. 1398. Turn caput 
atque humeros plexis redlmire coronis. Co-lull. 
64. 283. Hos ({lores) indistinctis plexos tulit ipse 
corollis. Fitruv. 10, 1. Scansoria ratio catena- 
tionibus, et transversariis, et plexis colligationi- 
bus, et erismatum fulturis continetur, Lucret. 4, 
620. lode quod exprimimus, per caulas omae 
palati Diditur et rarae per plexa foramina lin- 
guae, h. e. quae recta, transversa, obliqua, inter- 
current linguam pervadunt. At Lachmannus 
junctim leg, perplexa. — b) Ut verbum flnitura 
legit ur apud Fulgat. interpr. Judic. 16. 13. Cui 
responcUt Samson: Si septem crinea capitis mei 
cum licio plexueris, et clavum his circumliga- 
tum terra fixeris, infirraus ero. Auct. Paneg. 
ad Pis. 169. Mobilitate pedum celeres super or- 
biius orbes Plectis. Alii leg. Dectis. 

II.) Translate. ^ 1. Plexus est idem ac per- 
plex us, ambiguue. Pacuvius apud Non. p. 237. 
4. Merc. Plexa, non falsi autumare dictio Del- 
phis solet. ^ 2, Plectere est etiam plicare, fie- 
ctere. piegare. Phcedr, 5. 9. Angusto in aditu 
taurus luctans cornibus, Quum vix intrare posset 
ad prasapia, Monstrabat vitulus, quo se pacto 
plecteret. t' intricasse. Alii leg. fiecteret. Juve- 
nal. 6. -195. plectitque comas, et volvit in or- 
bem. Alii leg. pectit. 

PLECTRIClNUS, a, urn, adject, qui plectro 
canit. Epigr. in Anthol. Lot. T. 2. p. 320. Bur- 
mann. PlectricanaB citbarae septem discdmini- 
bus, quos Assimilans genitor concord! examine 
junxit. 

PLECTRlFER, f6ra, f5rura, adject, qui ple- 
ctrum fert. Dracont. 10. carm. 285. ed. Duhn. 
Plectriferi germana dei. 

PLECTRJPC'TENS, Sntis, adject, poeticae et 
musicae peritus. Sidon. 9. Ep. 13. Qua Flaccus- 
lyricos Pindaricum ad melos Frenis flexit equos 
plectripotentibus. 

PLECTRUM, », n. 2. ffiX-qsttpos', instrumentum 
cithartEdi, quo ab il!o Gdes, sive chordae percu- 
tiuntur: a nomine Graco allato, quod a rrX/joaw 
feriOj Latine pulsabulum dicitur, It. plettro. 

I.) Proprie. ^ !. Stricto sensu est, ut dixi- 
mus, instrumentum, quo citharcedus chorda* per- 
cutit. Cic. 2. Nat. D. 59. 149. Itaque plectri 
similem linguam nostri solent dicere, chorda- 
rum denies. (Hinc Prudent, to. irept axty. 6. 
plectrum palati et faucium linguam vocat). O- 
vid. W.Mel. 167. Inatructatnque fidem gemmis 
et dentibus Indis Sustinet a lava: tenuit raanus 
altera plectrum. Id. Heroid. 3. 113. plectra mo- 
vere. *f 2. Latiori sensu plectrum est navis gu- 
bernaculum, vel ipsius gubernacuH summa pars. 
Sil. It. 14. 549. Non plectro ratis, aut frangen- 
da in vulnere prora Parcitur. et ibid. 403. De- 
duxit telum, et residentis puppe magistri Affixit 
plectro dextram. 

II.) Translate, per metonyniiam {V. I. 1.) a 
Poetis fere usurpatur pro lyra ipsa; item pro 
ipsis carminlbus. Tibull. 3. 4. 39. plectro modu- 
latus eburno. Horat. 2. Od. 13. 26. Et te »o- 
nantem plenius aureo, Alcaee, plectro. Id. 2. ibid. 
1. 39. Mecum Dionaeo sub antro Quaere modos 
leviore plectro. 

PLECTtRA, a, f. 1. irXoxr), intreccio, plexus. 
Ennod. Diet. 1. ante med. Offinis ramorum 
plectura diffunditur. 

PLECTUS, a, urn, particip. a plecto, quatenus 
percussum, jtX^xtgv, signiQcat. Seneca 1. Quosst. 
nat. 15. ante med. Ab his (fulgoribus) tecta vi- 
dimus icta, qua aspersa Greeci (ai. Graeci asper- 
sa) pl«cta vocaot. Ita vulgati libri: at recen- 
tiores rectius iegunt asteroplecta. 

PLEGUS vel pleglus, fi, m. 2. pieggio, Ede- 
jussor. Vox cadenlis Latinitatis. V. Ducang. Gloss, 
med. et inf. Eat. in V. Plegius, et infra PLI- 
GORI.E. 

PLEJADES vel Pleiades, um, f. plur, et ple- 
jas vel Plias, 5dis, f. sing. < V, sub I. f.) 3. UXt- 
taBs;, nXeca'c, Fiejadi, le Gallinelle. 

J.) Proprie ■ — a) Sunt septem Glia Atlantis 
ex Pleione Nympba, nempe Electra, Halcyone, 



— 734 — 

Celano, Maja, Asterope, Taygete, Merope, qua 
in caelum translata, et ante genua Tauri collo- 
catae finguntur. Ovid. 3, Fast, 105. Quis tunc 
aut Hyadas, aut Plejadas Atlanteas Senserat? — 
b) Dictae Sunt dm xou trXe'jtv, idest a navlgan- 
do, quia exortu suo indicant tempus navigation! 
idoneum. Alii dictas putant, quasi nXacovs?, quod 
numquam singulae appareant, sed fere omnes si- 
mul, prater Meropen, quae vix cernitur. Causa 
hujus rei afTertur, quod quum reliquae sorores 
diis nupsissent, Maja Electra, et Taygete Jo\i, 
Halcyone et Celeeno Jfeptuno, Asterope Marti, 
sola Merope mortali viro Sisypho nupsit: quam 
ob causam veluti pudibunda latitat. Sed alio- 
rum opinio est, banc esse Electram matrem Dar- 
dani, et idcirco obscuriorem videri, quod exci- 
dium Trojse spectare non potuerit, sed oculis 
manum opposuerit. V. Ovid. 4. Fast. 169. et 
seqq.; et Hygin. 2. ,^sCroTx. 21. — c) A Latinis 
appellantur Vergiliae, a verni temporis significa- 
tione, quod indicant, dum in nostro hemisphaerio 
oriantur. Nam vere exoriuntur, et circa osquino- 
ctium earum ortus matutinus est. Hygin. loc. 
cit. Inter hujus Tauri finitionem, et caudam 
Arietis stellee sunt, quas nostri Vergilias, Graci 
ITXetaScK dixere. — d) Hac dictio aliquaado 
flt tetrasyllaba, ITXijia?. Propert. 3. 3. 58. Ple- 
iadum denso cur colt imbre chorus? — e) Ali- 
quando ex diphthoDgo et poeta abjiciunt e, et 
dicunt Fliades, priore correpta. Stat. 1. Silv. 3. 
95. Nee per et JSgaas Hyadas, Pliadumque ni- 
vosum Sidus. — f) In sing. num. Id. 1. ibid. 
6. 22. Terras obruit aut soluta Plias. (Hie pri- 
ma producitur. Sic Val. Flacc. 2. 357. Pliada 
lege poli nimboso moverat astro. V. et II.) Virg. 
4. G. 233. Plejas, et Oceani spretos pede reppu- 
lit amnes. — g) Ovid, trisyllabam facit, 1. Met. 
670. Plelas enixa est, letoque det, imperat Ar- 
gum. 

II.) Translate ponitur aliquando pro tempe- 
state et pluvia. Val. Flacc. 4. 268. spumanti 
qualis in alto Pliade capta ratis. et 2. 405. aspe- 
ra si te Plias in adversa tenuisset litore Thra- 
ces. Adde eumd. ibid. 357. ; et Propert. loc. cit. 
sub I. d. — NB. De cognom. Rom. V. ONOM. 

PLEMINA, um. V. FLEM1NA. 

PLENARlUS, a, um, adject, plenus, absolutus. 
Ennod. Ep. 8. Plenarium documentura. Adde 
Augustin. 5. Confess. 5. et 10. ibid. 30. Cas- 
siod. 3. Fariar. 5. Tuarum munus plenarium 
dignitatum. 

PLENfi, adyerb. Comp. Plenius, et Sup. Pie' 
nissime II. — Plene est ad plenum, con pie- 
netza. 

I.) Proprie. Plin. 14. Hist. nat. 22. 28. (139). 
Ingentia vasa corripere, ac plene infundere. 

II.) Translate, compitamente , totalmente, 
perfecte, cumulate. Cic. 2. Divinat. 1. 3. Ut 
ejus loci quastio plene esset cumulateque perfe- 
cta. Cces. 3. B, G. 3. Quum neque opus hiber- 
norum munitionesque plene essent peifecta, ne- 
que etc. Cic. 1. ad Q. fr. 1. 13. Si hoc plene 
vitare non potes. Id. 1. Off. 15. 46. Homines plene 
sapientes. Orellius plane. Quintil. 2. 2. 8. Licet sa- 
tis exemplorum (prceceptor) ad imitandum ex le- 
ctione supptditet, tarnen viva ilia, ut dicitur, pox 
alit plenius. Ovid. 2. Pont. 11. 20. Plenius fa- 
cere aliquid. h. e. impensius, promptius, diligen- 
tius. Plin. 18. Hist. nat. 28. 68. <273\ Ostende- 
musque jam plenius. h. e. fusius, copiosiua, ube- 
rius. At Sillig. planius. fforat. 2. Od. 13. 26. Et 
te sonantem plenius aureo, Alcae , plectro. Id. 
i. Ep. II. 14. Plene prastare aliquid. et 2. tbio>. 
2. 10. Plenius aquo laudare. ptu del dovere. 
Plin. 5. Ep. 8. sub ft,n. Quamvis illud plemssi- 
me, hoc restrictlssime feceris. Quintil. 2. 13. 14. 
De his plenius suo quidque loeo tractabimus. 
Id. 1. 5. 38. Per quot autem et quas accidat 
($olo2cismus) species, non satis convenit. Qui ple- 
nisslme, quadripertitam volunt esse rationem. 

PLEnILCNIuM, li, n. 2. plenilunio, navai- 
Xtjvov, oppositio luna et solis, quum luna soli ex 
diametro opposita tola ab illo iilurainatur: tem- 
pus illud, quum luna. quintadecima et rotunda 
eat. Plin. 18. Hist. nat. 32. 75. (323;. Quum vcro 



PLENUS 

occidente sole orietur ex adverso, ita ut pariter 
aspiciantur; turn erit plenilunium, Colum. It. 
M. M. 2. 85. Ut pridie quam plenilunium sit, 
si minus, certe ipso plenilunio omnem, quam 
saturus es, fabam uno die spargas. Plin, 9. Hint. 
nat. 15. 20. (53). Latent in gurgitibus imis, ni- 
si tepore aliquo evocati, aut pleniluniis. Adde 
Theod. Priscian. 4. p. 315. ed. Aid. 

PLENlPOTENS, entis, adject, omnipotens. Af- 
fertur, a alio tamen auctore laudato, a Priscian. 
de accent, p. 1295. Putsch. Cetera vero brevian- 
tur, ut omnipotens, plenipotens, armipotens, 
audiens. 

PLENfTAS, atis, f. 3. idem quod plenitude 
I.) Proprie. Vitruv. 8. 2. Nubes propter ple- 
nitatem et gravitatem liquescendo disperguntur. 
Id. 5. 9. a med. Quum corpus motionibus in 
ambulatione calescat, humores ex membris aer 
eisugendo, immiQuit plenitates, extenuatque dis- 
sipando quod plus inest, quam corpus potest sus- 
tinere. Adde eumd. 7. 8. 

II.) Translate. Fitruv. 6. 1. Sub septentrioni- 
bus nutrluntur gentes iramanibus corporibus, 
sanguine multo, quooiam ab humcris plenitate 
calique refrigtrationibus sunt conformati. 

PLENITER, adverb, idem ac plene. Translate 
Ennod. 5. Ep. 16. Dominum anima mea Se- 
narium, ut apud me maneat, exorare pleniter 
non omittas. Pet. Scholiast, ad Eucan. 7. 816. 
Quam rem Felix Capella pleniter prosequitur. 

PLENllTDO, Inis, f. 3. pienezza, grossezza, 
corpulenza, rrAripwos?, plenitas, crassitudo. Cic. 
4. Herenn. 20. 28. Longitudo, aut plenitudo syl- 
labarum. Colum. 4, R. R. 30. 4. Pertica ca- 
cuminum mudica plenitudinis. Est qui leg. pla- 
nitudinis , male. Plin. 11. Hist. nat. 37. 87. 
(216). Homo crescit in longitudinem ad annos 
usque ter septenos, turn deinde ad plenitudinem. 
Quintil. declam. qua Trib. Marian, inscribitur, 
3. Attendat Romanse militia plenitudo-. h. e. uni- 
versi Romani milites. Cave, imiteris. 

PLENL'S, a, um, adject, (pleo). Comp. Plenior 
I. 4., 5., 7., 8., 9. et 10., et II. 2. et 3.; Sup. 
Plenissimus I. 1., 4., 6., 7. et 8. — Plenus 
(quocum cf. Gr. it\lo$) inani opponitur et est 
refertus, confertus, repletus, rcXs'os, reXijpijs, fte- 
ot6{ (It, pieno, ripierio; Fr. plein, rempli de 
quelgue chose ; Hisp . lleno , pleno , tupido ; 
Germ, voll; Angl. full, replete, filled). 

I.) Proprie. ^ t. Generatim: Genitivum regit, 
et Ablativum; sed cum Genitivo est magis Lati- 
num, ut Quintil. 9. 3. 1, monet. — a) Cum 
Genitivo. Ter. Eun. 1. 2. 25. Plenus rimarum 
sum, hac atque iltac perfluo. Id. ibid. 2. 3, 26. 
Color verus, corpus soliduui et succi plenum. 
Cic. Fonlej. 1. 1. Referta Gallia negotiatorum 
est, plena civium Ro manor um. Id. 4. Ferr. 14. 
35. Plena domus calati argenti multaque stra- 
gula vestis. Id. post redit. in senat. 6. 13.; et 
Farro apud Non. p. 498. 33. Merc. Vjni, so- 
mni plenus. Cic. 6. de republ. 11. Ostendebat 
Carthagvnem de excelso et pleno stellarum, illu- 
stri et claro quodam loco. Ovid. 2. Met. 112. 
rutilc patefecit ab ortu Purpureas Aurora fores 
et plena rosarum Atria. Id. 9. ibid. 693. Plena- 
que somniferi serpens peregrlna veneni. — 6) 
Cum Ablativo. Cic. Sext. 10. 23. Otiosa vita^ 
plena et conferta voluptatibus. Id. 6. Ferr. 57. 
126. Plena domus ornamentis fanorum atque op- 
pidorum. Eiv. 26. 42. Urbs omni bellico appa- 
ratu plena. Id. 1. 25. Feroces et pleni adfaor- 
tantium vocibus. — Deo plenus est afflatus, in- 
stinct us, invaso, investito. Eucan. 9. 564. Hie 
deo plenus, tacita quern mente gerebat, EITudit 
dignas adytis e pectore voces. — Ovid. 15. Met. 
176. magno feror aquore, plenaque ventis Vela 
deal. — c) Absolute. Firg. 5. JSn. 281. et 1. 
ibid. 404. velis subit ostia plenis. a piene vele. 
Cic. Dom. 10. 24. Plenissimis velis navigare. — 
d) Et neutrum absolute, substantivorum more. 
Cic. 4. Acad. (2. pr.) 37. 118. plenum et inane. 
Patlad. 2. R. R. 15. Sorba lictilibus usque ad 
plenum claudantur urceolis. Firg. 2. G. 243. 
dulcesque a fontibus undae Ad plenum calcen- 
tur. ^ 2. Speciatim de aoimantibus plenus est 



PLEO 

gravidus, pregno, gravida. Ovid. Heroid. 16. 46. 
Plexitis venter. Plant. Atrvph.2. 11. 49, Et quum 
te gravidam, et quum to pulcre pie nam aspicio, 
gaudeo. Ovid. 10. Met. 469. de Myrrha. Plena 
patris tbalamis excedit. Val. Flacc. 1. 413. Nee 
timet Ancaum genitrix committere portto, Plena 
tulit quern rege maris. Cic. 1. Divinat. 45. 101. 
Ul sue plena procuratio fterel. Of. Ovid. 4. Fast. 
633. Nunc gravidum pecus est, gravida nunc se- 
mine terra: Teiluri plena? victims plena datur. 
Colum. 6. R. R. 24. 4. Bos plena fetu. «| 3. 
Item de animantibus est salur, satiatus, saziato, 
sa~io. Ovid. 2. Amor. 6. 29. de psittaco. Plenas 
eras milio Translate Horat. 1. Ep. 20. 8. et 
scis In breve te cogi, plenus quum laoguet ama- 
tor. ft. e. satur et fastidiens. et 2. ibid. 1. 100. 
Quod cupide ppiiit, mature plena reliquit. Hue 
piTtinnt et illud Ovid. 3. Pont. 4. 55. Ilia bibit 
sitirns lector, mea pocula, plenus. ^ 4. Item de 
animantibus et rebus plenus — a) Est eras- 
sus, grosso. Colum. 4. R. R. 29. 9. Ut ab 
ima parte aculu? surculus, latere altero sit te- 
nuior, atque altero plenior. Cels. 8. 4, Specil- 
lum neque nimis lenue, neque acutum, neque 
nimis plenum. Cic. 2. Nat. D. 6. IT. Quod et- 
iam quilmsdam regionibus conlingere videinus, 
bebetiora ut sint horn in urn ingenia propter cali 
plcniorem caturam. aria grossa. — b) Item 
corpulentus, pinguis. grasso, corpulento. Cic. 2. 
Divinal. 69. 142. Pleni, enecline simus, etc. 
Fairo 2. R. R. 5. 12. Tauros palea ac fceno 
facere pleniores. Horat. 1. F.p. 7. 31. Vulpecula 
pleno corpore. Ovid. 2. Art. am, 661. et Re- 
ined, urn. 327. Die habilem, quacumquc brevis; 
qu;j* turgida. plenam. Cels. 1. 9. Frigus inimi- 
cum est scni. tenui: at prodesl juvenibus, et o- 
mnibus plenis. et 2. 1. a tried. Qua? pcricula ple- 
ni ssimi cuj usque sunt. Cic. 2. Divinat. 13. 30. 
AYuv pecudis jeeur nitidum atque plenum est, 
alia? Inn rid um et exile. ^ a. Item de- cibis. 
Pleniores cibi a pud Cels. 3. 20. in (In. sunt 
crassiores, valentiores. et inajoris alimenti. — 
Vinum plenum apud eumd. 1. 6. opponitur te- 
nui. ^ 6. Item de animantibus el rebus, fere 
cum Ablativo, -st onustus, carico. Stat. 4. 7Tieb. 
812. et pleni dominis armisque ferunlur Qua- 
drupeds. Ovid. 2. Amor. 14. 23. Quid plenam 
fraudas vitem crescenlibus uvis? Virg.i. G. 181. 
Crura thymo (apes) plena?. I.iv. 41. 28. Exerci- 
lus plenissimus prada. Propert. 4. 10. 6. exuviis 
plenus ab hoste redis. Translate Plin. 2. Ep. 1. 
Plenus honoribus. ft. e. qui ad sumnoos honores 
pervenit. *f 7. Item de rebus est integer, Cui 
nihil deest, intiero. < — a) Universim. Cic. 3. 
Earn. 6. a med. Illud me movet in tanta mili- 
tum paucitate abesse tuas cohortes, qua? sint ple- 
nissima. Sic Cass. 3. B. G. 2. Legionem, neque 
earn plenissimam delraclis cohortibus duabus et 
compluribus singillatim, qui etc., propter pauci- 
tatem despiciebant. Id. 4. ibid. 29. Eadem nocte 
accidit, ul esset luna plena. Cic. Mil. 9. 24. Ut 
haberet ad praluram gerendam plenum annum 
atque integrum. (T. Ulp. Dig. 50. 4. 8. infra 
cit. sub g. — Similiter est perfectus, Justus, pie- 
no, compito. Quintil. 1. 1. 20. Nee sum adeo 
aetatum imprudens, ut instandum teneris proti- 
nus acerbe putem, exigendamque plenam operam. 
Alii plane. Cic. 2. Keren-it. 20. 31. Perfects et 
plena argumentatio ex quinque partibus constat. 
Id. 4. Fin. 14. 36. Perfe:ta et plena sententia. 
(cui curta opponitur.) Id. 5. Tusc. 23. 67. Ei 
perpetuis plenisque gaudiis vitam beatam exsi- 
stere. Id. 6. de republ. 12. Numerus plenus. — 
6) Pleno aratro sulcare apud Colum. 2. R. R. 
2. 25. est toto aratro terras immerso. — c) 
Pleno gradu est ita citato, ut parum absit a 
cursu, a gran passi. Habent Sail. Jug. 103.; 
TVebon. ad Cic. 12. Fam. 16,; Liv. 4. 32. et 
34. 15. et alii. — d) Plena manu, tota manu, 
totis manus viribus. Tibull. 1.6. 31. nee verbis 
victa fatiscit Jaoua, sed plena est percutienda 
manu. Grat. Cyneg. 147. hastilia plena Cade 
mann. — Translate est coplose, abundanter, a 
mani piene. Cic. 2. All, 25. H or talus quam 
plena manu, quam ingenue, quam ornate nostras 



— 735 — 

laudes in astra sustalit! — el Pleno vertice, 
toto vertice, conleuta cervice. Ovid. 2. Pont. 7. 
77. Snstineas ut onus, nitendum vertice pleno 
est. Sic plena cervice apud Stat. 2. T%eb. 559. 
Savum ingens, quod vis plena cervice gementes 
Vertere humo, murisque valent inferre juvenci. 
— Sic pleno lumine, intentis oculis , diligenti 
obtutu. Claudian. 3. Rapt. Pros. 441. et pleno 
rimatur lumine campos. — f) Pleno ore vesci 
apud Ftin. 8. Hist. nat. 22. 34. (84). avide, et 
buccas implendo, a piena bocca. — Translate 
pleno ore laudare, quantum potest, impense, li 
beraliter, large. Cic. t. Off. 18. 61. Qua magno 
ammo et fortiter gesta sunt, ea nescio quomo- 
do quasi pleniore ore laudamus. — 3) Ilia sunt 
JCtorum: Ulp. Dig. 32. 71. Suos servos vel an- 
cillas eos accipimus, qui sunt pleno jure testan- 
tis. ft, e. quorum non solum ususfructus, sed et- 
iam proprietas ad testantem pertinet. Martian, 
ibid. 48. 16. 1. a med. An plenam habuerit ali- 
quis accusandi facultatem. Ulp, ibid. 50. 4. 8. 
Annus vicesimusquintus cceptus pro pleno habe- 
tur. Id. tit. 20. regular, de testam. Impubes 
nondum plenum judicium animi habet- ■ — ft) 
In plenum, plene, omnino, summatim, univer- 
se. Plin. 13. Hist. nat. 4. 7. (31). Quod in ple- 
num satis sit dixisse hoc in loco. Adde eumd. 
16. ibid. 40. 79. (217). Seneca Ep. 91. ante 
merf. In plenum cogitanda fortuna est. Pompon. 
Dig. 40. 7, 11, Si beres pecuniam donasset sta- 
tulibero, ut sibi earn daret, et liber esset, non 
fieri liberum, Aristo ait: sed si in plenum ei 
donasset, fieri liberum. ^ 8. Refertur etiam ad 
vocem, litteras, verba. — a) Plena vox, ma- 
gna et clara, fusa et grandis, canora, resonans, 
voce piena: cui opponitur exilis, tenuis, ut est 
apud Quintil. 11. 3. 15. Cic. Brut. 84. 289. Sub- 
sellia grandiorem et pleniorem vocem desid>,rant. 
Virg. 1. G. 388. Turn comix plena pluviam vo- 
cal improba voce. Cic. J. Orat. 29. 132. Ego ne- 
minem voce pleniorem, aut suaviorem mibi vi- 
deor audisse. — b) Plence litter ae, qua sonan- 
tiores sunt, et plena voce efferuntur. Cic. 3. Orat. 
12. 46. Cotta noster, cujus tu ilia lata imitaris, ut 
Iota litteram tt»llas, et E plenissimum dicas. Id. 
Orat. 47. 157. Siet plenum est, sit imminutum, 
Id. 4. Herenn. 20. 28. Pleniores syllaba. — c) 
Plena verba, plene significanlia. Ovid. 10. Met. 
290. Turn vero Paphius plenissima concipit he- 
ros Verba, quiuus Veneri grates agat. ■{ 9. Item 
de hominibus et rebus, plenus est dives, abun- 
dans, ricco, pieno , ahbondante. Cic. 4. Verr. 
4, 12. Non tam Siciliam, quam inanem orTfin- 
derant, quam V err em ipsum, qui plenus deces- 
serat, etc. Id. 1. Earn. 9. Serius potius ad nos, 
dum plenior. Id. Rose. Am. 2. 6. Quoniam in 
alienam pecuniam tam plenam atque praclaram 
nullo jure invaserit. Id. Pis. 37. 91. Mobiles 
urbes atque plena. Horat. i. Sat. 5. 50. plenis- 
sima villa. Id. 2. Od. 12. 24. plenas Arabum 
domos. Virg. 11. &!n. 738. Exspectare dapes et 
plena pocula mens®. — Sic plena epistola est 
longa et malta continens. Cic. 11. Fam. 12. Tres 
uno die a te accepi epistolas, unam brevem, duas 
pleniores. — Sic pro numeroso, numeroso. Ovid. 
1. Art, am, 66. Hoc quoque, crede mihi, ple- 
nius agmen erit. Tac. 4. Ann. 3. Ceterum plena 
Casarum domus, juvenis filius , nepotes adulli 
moram cupitis afferebant. Sueton. Cces. 49. Ple- 
num convivium. Adde euind. Aug. 51. et Cal. 
24. *| 10. Demura refertur etiam ad atatem. 
Virg. 7. JEn, 53, jam plenis nabilis annis. h. e. 
idoneis ad nubendum. Sic Val. Flacc. 5. 258. 
plena necdum Medea juventa. Plant. Merc, 3. 
3. 13. Jam plenus atatis. veccftio. Alii rectius 
leg. Jejunitatis plenus. Stat. 2. Silv. 2. 129. 
Plenus vita. Plin. 2. Ep. I. annis. ft. e. qui ad 
surnmam senectutem pervenit. Val. Flacc. 1. 
376. plenior annis, pin avanzato. 

II.) Translate. % I. Generatim plenus est re- 
fertus, repletus, sed de abstracts usurpatur. — 
a) Cum Genitive Commode dicuntur hac: plenus 
consilii, Plaut. Epid. 1.2. 49. vitii, probrique, 
Id. Mil. glor. 2. 5. 13. et Rud. 2. 2. 13. frau- 
dis, sceleris, parricidii, perjurii, Id. Rud. 3. 2. 



PLEROMARIUS 

37. officii, Cic. 7. Att. 4. negotii. ft. e. occupa- 
tissimus, Id. 1. Nat. D. 20. 54. ira , Liv. 3. 
48. et Justin. 14. 4. 15. iidei. ft. e. valde fidus, 
^nntus apud Ctc. Senect. 1. 1. ingenii. ft. e. 
valde ingeniosus , Cic. Flacc. 6. 15. laboris. 
ft, e. laboriosissimus, Plin. 6. Hist. nat. 19. 22, 
(66). Alio sensu Virg. 1. ,£n, 464. Qua regio 
in terris nostri non plena laboris? ft. e. ubi nota 
non sint mala nostra, et non sit multus sermo 
de bis? — 6) Cum Ablativo. Cces. 1. B. C. 
74. ad fin. Erant plena latitia et gratulatione 
omnia. Plin. 1. Ep. 10. Amarique ab eo labo- 
ravi, etsi non erat laborandum. Est enim obvius 
et expositus, plenusque bumanitate, quam praci- 
pit. Cic. 3. Att. 14. Ex tuis litteris plenus sum 
exspectatione de Pompejo. •( 2. Speciatim. — 
o) Piena orarto copiosa, rebus et ornamentia 
instructa et referta. Cic. 1. Off. i. 2. Oratio- 
nem Latinam eflicies profecto legendh nostris 
pleniorem. Sic Cces. 1. B. C. 53. Hac Afranius 
Petrejus et eorum amici, pleniora etiam atque 
uberiora Romara ad suos perscribebant, ■ — b) 
Sic plenus orator, copiosus. Cic. 3. Orat. 4. 
16. Si quis erit, qui aut Antonium jejuniorem, 
aut Crassum fuisse pleniorem putet. et 1. ibid. 
13. 59. Oratorera plenum atque perfeclum esse 
eum dicam, qui de omnibus rebus possit varie 
copioseque diceve. Quintil. 9. 4. 138. In pro- 
cemiis plerumque submissi, in narratione pleni 
atque expressi, in argumentis citati sumus. de 
compositions loquitur. Tac. Dial, de orat. 18. 
Catoni seni comparatus C. Graccbus plenior et 
uberior. «J 3. Item speciatim, plenus inimico- 
rum, qui plurimos habet iaimicos. Cic. Prov. 
cons- 8. 19. Quis plenior inimicorum fuit C 
Mario ? 

PLfiO, es, a. 2. impleo. Festus p. 230. 4. Mull. 
Plentur antiqui etiam sine prapositionibus dice- 
bant, ft. e. sine in, con, re, ex, de. etc. ex qui- 
bus sunt hujus verbi composita. Cf. Paul. Diac. 
p. 231. 9. Mull. Et Pompej. grammaticus Com- 
ment, art. Donat. 23. Est compositum, quod 
non potest fieri simplex, ut compleo, nemo di- 
cere potest pleo. V, PLETUS. 

PLEfJNASMUS, i, m. 2. uXgoyacrfio;, abundan- 
tia, redundantia, vitiura, quo supervacaneis ver- 
bis oratio oaeratur, ut Ego oculis meis vidi: 
Sic ore locuta est; nam oculis meis et ore su- 
perflua sunt. Sed vox Graca est, et Gratis lit- 
teris scribenda. Quintil. 1. 5. 40. adjectioni: 
vitium appellate et 9. 3. 46. abundantem supra 
necessitatem orationem. Bursas Id. 8. 3, 54. 
Emendavit hoc urbane in Uirtio Cioerc , qui 
quum, in Pansim declamans, filium a matre 
decern mensibus in utero latum esse dixisset, 
quid? alice, inquit, in pcenula solent ferre? 
Notmumquam tamen affirmationis gratia adhi- 
betur {Virg. 4. .En. 359.) vocemque his auri- 
bus hausi. At vitium erit, quoties otiosum fue- 
rit et supererit, non quum adjicietur. Sic 9. 3. 
46. Id quum supervacua oneratur adjectione, vi- 
tium dicitur: quum autem auget manifestam sen- 
tentiam, sicut hie, virtus: vidi oculos ante ipse 
meos: vidi, ipse, ante oculos, quot verba, toti- 
dem sunt adectus. Hac Quintil. Latinis litteris 
legitur apud Capell. 5. p. 176.; Aquilam de fig. 
sentenl. et elocut. § 46. Ruhnken.; et Priscian. 
18. p. 1191. Purscft. 

PLERfMUS. V. PLERCS. 

PLERlQUE, aque, Sque. V. PLERUSQUE. 

PLEROMA, Stis, n. 3. lAvjpwua, pienitudo, 
coraplementum: vox Graca, quam usurpat Ter- 
tull. Prescript. 49. jEonum triacontas, quse sit 
in pleromate ex octoade, et decade, et duode- 
cade. 

PL£rOMAJR!US, li, m. 2. nauta, qui in ma- 
joribus onerariis navibus operam praestat; quem- 
admodum lenuncularius est, qui in minoribus 
navigiis seu lenunculis; auiiliarlus vero idem 
esse videtur qui et levamentarius dicitur: est a 
v\r,ooiua complementum. Hinc Servius ad illud 
Virg. 11- &n. 327. Seu plures (naves) comple- 
re valent: hac habet: Proprie verbum nauti- 
cum; nam Grace nK-rjptoua. Inscript. apud Vi- 
scont. Op- var. T. 2. p. 56. edit. Medial, ordo 



PLEROTICUS 

COBFORATORV* LBWVNCVLABIOBVW FLBROMABIOBVM 

AVXitiABiOBVs oiTUKsivM. Base inBcriptio perti- 
net ad ann. a Chr. n." CC, et slmilis est alias 
apud Gruter. 1077., in qua tamen, ii modo 
certa est lectio, tdbulariorum pro pleromario- 
rum legitur. la alia vero apud eumd, 398. 7. 

fATRONVS COBPOBIS £,BJ»VTfCVtARlOBVM — AWI- 
LIASIOBVM OSTIBNSIVT*. — ^WCOntSU* iOC. Ctt. 

putat, pleromarios esse earn navalls militia; par- 
tem, quam Itali equipaggio delle navi da guer- 
ra vocant, frelui prassertim hoc loco Hesych. 
II>.TJpwfta, vauj xoayM-jy n^* 1 quidam P/° *pc 
fUYi legunt OTpariftDcr), «lii tamen melius fop- 
tiki?» nempe navis oneraria. Allata? enim inscri- 
ptions de Ostiensibus quidem nautii, mlnime 
vero dfe militibus, agere videntur, qui ibidem 
corpus seu sodalicium, Itali fraglia appellant, 
constituebant, cujue quidam patroni, alii quin- 
quennales, ceteri plebs dicuntur, unde facili neg- 
otio coliigi potest, eos non milltes, sed opera- 
rios fuisse, qui ex nurcibus illuc iinportalis, et 
quemlibet in locum ipsorum opera convehendis 
victum sibi queererent, Hinc Strabo I. 6. p. 231. 
narrat, Ostiae urbem importuosam ex limi agge- 
stione fuisse, et actuarial naves ad excipiendas e 
magnis navibus merces, aliasque ad easdem ira- 
portandas magno numero ibidem fuisse, ita ut 
naves, priusquam nd Tiberim pervenirent, cele- 
riter subvehantur onerum parte Jevatae. 

PLEROTlCUS, a, urn, adject. TtXijpwrtxo?, sup- 
pletus, adjectus supplendi gratia: a *Xtjpou> im- 
pleo. Frontin. de colon, p. 131. Goes. Plebe de- 
fhiente, aliis paucioribus ager est assignatus tei- 
minis pleroticis. In editionib. perperam legitur 
pleuricis. Hsec ForcelUnus. At Rudorff. vulga- 
tam lectionem Juetur. V. PLEURICTJS. 

PLERUMQUE, adverb., vel reetius est neu- 
trum a plemtque, quod adverbii more ponitur, 
et % 1. Stricto sensu significat magna ex parte, 
ut plurimum, fere, in to troXu, ks «' rt oXu (It. 
il piii delle volte, per lo piit, d'ordinario; Fr. 
U plus souvent, ordinairement, d'ordinaire; 
Hlsp. al ordinario, ordinariamente, frequente- 
mente; Germ, meittens, gewthnlich, gemeini- 
glich, insgemein; Angl. often, oftentimes, for 
the most part, commonly, generally). Occurrit 
— a) Absolute. Plant. Rud. 4.7. 10. In estate 
hominum plurlmse fiunt transennae, ubi decipi- 
untur dolis, atque edepol in eas plerumque esca 
imponitur, quam etc. Ter. Andr, 1. 2. 22. Ani- 
mum asgrotum ad deteriarem partem plerumque 
applicat. Cic. 1. Off. 15. 46. Fortis animus et 
magDus in bomine non perfecto nee sapiente 
ferventior plerumque est. Liv. 22. 22. Qualia 
plerumque sunt barbarorum ingenia. Horat. 1. 
Sat. 10. 14. ridiculum acri Fortius et melius 
magnas plerumque secat res. — b) Cum oppo- 
litis aliis Adverbiis. Cic. Or at. 51. 170. Quod 
fit eliam ab antiquis, sed plerumque casu, saspe 
natura. Sueton. Tib. 29. Dixi-principem senatui 
servire debere et universis civibus s«pe et ple- 
rumque etiam singulis. Liv. 40. 46. Ex infestis 
hostibus plerumque socii fideles, interdum etiam 
cives fiunt. Cic. 2. Nat. D. 27. fl9. Partus ran- 
turescunt aut septem nonnunquam, aut ut ple- 
rumque novem lunae cursibus. Sic (^uintii. 8. 3. 
5. Plerumque ipsa delectatlone capiuntur, non- 
nunquam admiratione auferuntur. Cic. 2. Di 
vinat. 5. 14. Hsec ipsa fortuita sunt: plerumque 
enim, non semper eveniunt. Sic Liv. 7. 21. 
Bern -plerumque parti utrique, semper certe al- 
teri gravem-sustinuerunt. et Quintil. 6. 3. 6. 
Ridiculum dictum plerumque falsum est, hoc 
semper humile; s»pe est industria depravatum, 
prasterea numquam honorificum. Colum. 7. R. 
R. 4. 2. Tareotinum pecus raro foris, pltrum- 
que domi alitur. Cic. 1. Invent. 1. I. Rloquen- 
tiam sine sapieutia nimium obesse plerumque, 
prodesse numquam. — c) Plerumque fere, ple- 
rumque omne.s (h. e. plerique omnes) sunt for- 
mula;, qua* JHandio (Tursell. T. 4. p. 473. > lio- 
guee vulgari tribuendaj videntur. Ter. Phorm. t. 
2. 39. Hie xolebaraus fere plerumque earn oppe- 
riri. Zucret. 4. 1049. Namque omnes plerumqne 
cadunt in vulnus. Co?s. 2. B. G. 30. Nam pie- 



— 736 — 

rumque omnibus Gallis pras magnitudine corpo- 
rurn suoium brevitas nostra contempta est. et 5. 
ibid. 57- Equites plerumque omnes tela intra 
vallum conjiciebant. ■ — d) Pro saepe, saepissime, 
frequenter, afferuntur ilia Sueton. Cces. 65. Quod 
etiam sine causa plerumque faciebat, praccipue- 
pluviis et festis diebus, et Tib. 33. Magistratibus 
pro tribunali coguoscentibus plerumque offere- 
bat consiliarium. et Claud. 32. Convivia agita- 
vit et ampla et assidua, ac fere patentissimis lo- 
cis, ut plerumque sexcenteni simul discumbe- 
rent. Tac. 4. Ann. 57. Plerumque permoveor. 
num-verius sit etc. et Dial, de oral. 15. Ut 
causes hujui infinitae differentiae scrutetur ac 
reddat, quas mecum ipse plerumque tonquiro. 
et 5. Mist. I.Ac plerumque in opere. in agmi- 
ne, gregario militi mixtus. et Germ. 13. Expe- 
tuntur enim legationibus el muneribus ornantur 
et ipsa plerumque farria bella profligant. <| 2. 
Pro nonnunquam, interdum, alle volte. Quintil. 
declam, 15. 11. sub fin. Excussa sunt plerum- 
que languentium verberibus, redemptaque debi- 
litate vitia. Paul, et Ulp. Dig. 2. 14. 25. et 26. 
Sed quamvis fidejussor!* pactum reo non prosit; 
plerumque tamen doli exceptionem reo profutu- 
ram, Julianus scripsit: videlicet si hoc actum 
est, ne a reo quoque pctatur. 

PLERTJM, adverb, plerumque. V. voc. seq. 
sub b. 

PLERUS et antiquitus plcerus, a, urn, adject. 
Sup. Pierimus. — Pier us, quod Possius a irXeoc. 
vel TrATjpTj; derivavit, Doderlein. vero {Lateinisch. 
Synonym. T. 6. p. 274.) ad troAtis refert, anti- 
quum est pro plerusque. — a) Adjective. Pa- 
cuvius apud Priscian. 5. p. 668. Putsch. Pa- 
ter Achivos in Caperei saxis pleros perdidit. 
h. e. plerosque , raajorem partem. Id. apud 
Festum p. 230. 6, Mull. Periare Danai, plera 
pars pessum data 'st. Cato apud Priscian. loc. 
cil. Agrum quern Volsci habuerunt, campestris 
plerus, Aboriginum fuit. piano fer la maggior 
parte. Alii leg. plerus Abariginum, h. e. plenus; 
a rcX^pcc- Cic 3, Legg. 3. 6. Minor es magistra- 
tui partlti juris plures in plera sunto. h. e. in 
pJerisque muneribus relpublicaB. — b) Hinc 
plerum plerumque. Astllia apud Priscian, loc. 
tit. Fieri solet plerum, ut in victoria mitior 
mansuetiorque Qat. — c) Sup. Pierimus apud 
Gcll. A lfl. Plerimo cibo uti. Alii et ipse M. 
Hertz, rectt'us legunt pluriroo- 

PLEROSIS, is, f. 3. irX*jp<o0i«, abundantta, re- 
dundantia. Probus Instit. art. p. 118. ed Keil. 
Item sunt nomina , quas plerosim patiantur , 
boc est quw e litlera plus scribaatur, ut puta 
limen et leimen et cetera talia. 

PLERUSQUE, Sque, umque, adject. Factum est 
ex antiquo plerus, adjecto que, ut in quisque, 
uterque: V. Priscian. 5. p. 667. Putsch, et voc. 
PLERUS. — Plerique (namque in plurali numero 
saepius usurpatur) uni et paucis opponuntur, et 
significant id, quod est in Gloss. Philox. itXet- 
owj, vXiluxu, permulti, bona aut major pars, 
oc itoXXot, Tra'/iTioXXot (It. molti, buona parte, la 
maggior parte; Fr. la plupart, la plus grande 
partie, k plus grand nombre; Hisp. la mayor 
parte, el major numero; Germ, sehr vie.lt, der 
meiste, ein sehr grosser Theil; Angl. many 
persont, a great part or portion, tht greater 
part, most). Occurrit — 1.°) In plur. nume- 
ro. — a) Genera tim. PI aut. Cure. 3. 7. Ha- 
bent bunc morem plerique argentarii. Ter. 
Eun. 1. 2. 38. Sororem plerique esbe crede- 
bant meara. Cic. 1. Invent. 36. 65. Multi 
nihil prodesse philosophiain, plerique etiam ob- 
esse, arbitrautur. J'arro 2. R. R. 5. 13. Ple- 
raEque bov*s pariunt in decern annos, qufedara 
etiam in plures. Liv. 27. 3. Frant pleraque te- 
cta ex cratibus, alia arundine tuxla. Cres. 3, B. 
C. 29. Fierasque naves in Italiam lemitlil. et 2. 
B. G. 4. Plerosque Beiges esse ortos a Germa- 
nis. et 1. B. C. 72. Hoc consilium Csesaris a 
plerisque noo probabatur. — Parti lb", cum prae- 
pos. ex apud Plin. 5. Hist. nat. 1. 1. (8). Ple- 
rique e Graecis, nostrisque. — b) Specialim, 
minus est quam plurimi. Tac. 4. Hist. 84. extr. 



FLETURA 

Deum ipsum multi ^sculapium, quidam Osirim, 
plerique Jovem , plurimi Ditem palrem conje- 
ctant. Id. 13. Ann. 27. Plurimis equitum, ple- 
risque senatorum non aliunde originem trahi. et 
Dial. de. orat. 3t. extr. Incidunt enim causae, 
plurima* quidem ac paene omnes, quibus juris 
notitia desideratur: pleraeque autem, in quibus 
hae quoque scienti* requiruntur. Inscript... quae 
pertinet ad ann. a Chr. n. gcltii., apud Pea, 
Framm. di Fast. cons. p. 13. n. 46. idbo coo- 

PTAMVS BVTILIVM VIATOREM FATROKVX CVM II* 
OVI INFRA S. S. KOMVM GRATIUASVM C. V. BT 

E0NATIVM SBTTIANVM C V. PLBBOSyVB SFLENDIDOS 
BOV1TBS BOMAHOS ET CONCVRULBS BIVSDEM V1ATO- 

ris. h. e. omnes, seu utrosque. — c) Cum Geni- 
tivy. Justin. 41. 1. 12. Parthis pleraque finium 
frigoris raagnitudo possidet. Plin. 21. Hist. nat. 
15. 50. (86). Pleraeque gentium. — d) multi, 
molti. A/ epos Timoth. 4.Timothei autem raoderatae 
pientisque vita; quum pleraque possimus proferre 
teslimonia, uno contenti eriraus. Est qui aliter 
leg. Tac. 1. Hist. 86. Rapti e publico plerique, 
plures in tabernis et cubitibus intercepli. — e) 
Pleraque, omnia. Lucret. 6. 44. Et quacumque 
in eo (mundo) fiunt, fierjque necesse est, Plera- 
que dissolvi. Alii leg. quaec umque in eo fiunt, 
(Unique, necesse Esse ea dissolvi. Reetius La- 
chmannus/ej. Et qu^cumque in eo fiunt, fatea- 
re necesse 'si Pteraque dissolvi. Cic. 1. Invent. 
2. 2. Fuit quoddam tempus, quum in agris ho- 
mines passim bestiarum more vagabantur, et sl- 
bi victu fero vitara propagabant : nee ratione 
animi quidquam, sed pleraque viribus corporis 
administrabant. Ubi adverte pleraque et nee 
quidquam tibi inviccm opponi. — f) Pleraque 
Accusative Graeco more. h. e. in plerisque rebus. 
Gell. 17. 19. extr. Is eril pleraque impeccabiiis, 
vitamque vivet tranquillissimam. — g) Plerique 
omnes, itXeeoye; navtss, elegans Hellenismus, 
idem fere signilicans quod plerique, aut aliquid 
plus, paene omnes, maxima pars. Quidam pulant 
subintelligi vel: et dici ut plus minus, se.v se- 
ptem, in quibus vel omittitur. Ter. Andr. I. 1. 
28. Quod plerique omnes faciunl adolescentuli, 
ut animum ad aliquod studium adjungsnt, aut 
equos alere, aut canes ad venandum, etc. N<b- 
vius apud Donat. ad hunc loc. Plerique omnes 
subiguntur sub suum judicium. iVepos Eumen. 
V-i. Quurn plerique omnes idiniraientui. Ter. 
Phorm. 1. 3. 20. Ita plerique ingenio sumus 
omnes: nostri nosmet pcenitet. Id. Heaut. 4. 7. 
2. Quid rei esset, dixti huic? sv. diii pleraque 
oraaia. Adde Gell. 1. 3. et 4. — 2.°) In sing, 
num. — a) Adjective. Sail. Cat. 17. Juventus 
pleraque, sed mavime nobilium, Catilinae favebat. 
Id. Jug. 81. Qua tempesiate i:arthaginienses 
pleraeque Africae impcritabant. et ibid. 60. Exer- 
citum plerumque in iisd^n iocis opperiri jubet: 
ipse cum delectis equilibus Mutcllum sequitur. 
Gell. 17. 21. ante med. Xerves ab Atheniensi- 
bus et pleraque Graxia navali pirelio victus. 
Apul. de Mag. sub fin. Uti rem familiarem meo 
adhortatu pleramque filiis condonasset. et 9. Met. 
Comae pleramque conteeebant f*«ciem. — 6) Et 
neutrum cum genitivo. Sail. Jug. 24. Ubi ple- 
rumque noctis processit, obscure etiam turn lu- 
mine, milites castra hoslium invadunt. la mag- 
gior parte delta nntte. et Liv. 43. 5*. Finis in- 
cliti per Europee plerumque atque Asiam omnem 
regni. 

PLETHORA. V. voc. seq. ad fin. 

PL£TCRA, as, f. 1. riempimento, repletio: est 
a jrXjjS'wp'?} redundantia. 

I.i Proprie. Paulin. Nolan, catm. 21.47. de 
naufragio. lnterea navis alii us decresceie, Cre- 
scenle pietura sui. h. e. intrantibus aquis, et earn 
iinpleutlbus. 

XI. > Translate est uiraia sanguinis copta, et in- 
flam matin , ripienezza. Pelagon. Peter in. 5. 
circa med. Si 'eimusj oaput a pietura, au' a 
perfrictionibus plenum habuerit, sanguis aut de 
tetnporibus, aut de ore emittendus est. Feget. 1. 
I'eterin. 35. Si quod jumentum ab indigestione, 
vel pietura febricitaverit. Id. 3. ibid. 12. Ani- 
malibus otiosis el pigiis contingit e\ pietura 



PLETUS 

sanguinem mingere. et ibid. 44. Si animalia, dum 
sudant, hordeum comederiot, absque dubio in- 
digestio et pletura comitabitur . — Sunt qui 
ubique scribendum puteni plethora; sed fortas- 
se Pelagonius et Vegetius vocera ex Grasca lin- 
gua Latinam reddiderunt: bine Pelagon. Vete- 
rin. 2. t. Sanguis de malrice toliatur, ne pleto- 
ra (scribe pletura vel plethora) afferat necem. 

PLETUS, a, um, par'.icip. a pleo: pieno, em- 
pito } imp'etus, pleous. Lucret. 2. 631. Curetes 
Phrygii sanguine pleti. Alii leg. fleti: alii Iceti. 
et 6. 1203. Corruptus sanguis pletis e naribus 
ibat. Alii leg. phnis: alii pleris end. sensu, 
nempe a irXijac'c- Lachmannus ad {. 2. v. 631. 
Bentleji conjecturam probat et pro sanguine 
pleti legit sanguinolenti : in I. veto 6. v. 1203. 
legit expletis naribus ibat. 

PLE VITAS. V. PLEB1TAS. 

PLEURlCUS, a, um, adject, later ale., ad latus. 
vel in latus positus, obliquus: a irXsupa latus. 
Frontin. de colon, p. 117. Goes. Termini pleu- 
rici positi sunt. Rudorffius bunc Frontini lo- 
cum et alium cit. in v. PLEROTICUS unum 
idemque esse, Codicutn auctoritate fretus, afiir- 
mat: hinc PLEROTICUS est vox a Lexico aman- 
danda. 

PLEURLSIS, is, f. 3. eadem quae pleuritis. Cor- 
ripit pagnultimam Prudent. 10. nspt ctj^. 484. 
ISon ungularum tanta vis latus fodit, Mucrone 
quaolo dira pulsat pleurisis. 

PLEURlTfCUS, a, um, adject, pleuritico, qui 
pleuritide laborat, irlsuptT'xo?. Plin. 27. Hisl. 
nat. 4. 3. (12). Medentur ischiadicis, pleurilicis. 
a chi ha mal di punla. Adde 20. ibid. 5. 15. 
(31 ). et ibid. 17. 68. (176)., 24. ibid. 6. 1 4. (23). et 
26. ibid. 7. 25. (41). Adde Marcell. Empir. c. 
24. p. 121. ed. Aid.; et Theod. Priscian. lib. 2. 
part. 1. c 4. — Hucusque substantivorum more 
usurpaturn legimus; adjective autem apud Ccel. 
Aurel. 5. Tard. 10. Alii ex pleuritico morbo, 
aiii ex pleumonico (lege pneumonico) in supra- 
dictam passion em devenerunt. Id, 2. J cut. 13. 
Pleuritica passio. 

PLEURITIS, idis, f. 3. wXsocIts?. ^ 1. Est 
lateris duior acutus ac punguns cum febre assi- 
dtia, spirandi difficultale, tussi, sputo citius, vel 
tardius subsequente, orta ab indammatione mem- 
branse costas succingenlis, ob sanguinis efferve- 
scentis impeditura per- venas Ibidem fluxum. 
Tunc enim inter merabranam et costas sanies 
colligitur, et apostema generatur: a rcXsupct, vel 
rcXeupo'v, latus. Unde dolorem lateris appeilat 
Cic. 3. Orat. 2. 6. Vitruv. 1. 6. Arthritis, tussis, 
pleuritis, phthisis. *f 2. Pleuritides apud eumd. 
10. 13. sunt in hydraulicis organi* regulae inter 
tabulam et canona inwrpositas, et ad eumdem 
modum foratae, quo tabula, et oleo subactae, quo 
facilius impellantur et rursus introrsus reducan- 
tur, ut obturent, aut aperiant terebrationes ipsius 
tabula?, i registri. Dictae sunt a nXeupa casta, 
quia sunt veluti parvse quaedam costse per cano- 
nem et sub tabula porrectae. Alii leg. plintbi- 
des, a jrXtt&ts laterculus, quia oblongorum la- 
terculorum iigurara referunt, 

PLEXIBlLlTER, adverb, idem ac plectibiliter. 
Vet. inter pr. ed Virg. 8. Eel. 29. Et ait, quod 
raulier in publico osculum offerre debuerit, nee 
obtulerit plexibiliter. Ob id enim iostitutum hoc 
apud veteres habebatur, ul probaret se temulen- 
tam non fuisse. Uaec cl. Furlanetto in I. Ap- 
pend. At legendum mihi videiur plectibiliter . 

PLEXlLIS, e, adject, pleclilis. Legitur apud 
Ampel. 8. 24. edente Ed. ff'dllflin.; sed locus 
est coiruptus. 

PLEXUS, a. um. V. PLECTO secundo loco. 

PLEXUS, us, m. 4. intrecciamento, intrec- 
ciatura, n).cxr i; tmplexus. implicatio. Jtfanil. 5. 
147. tortos in pJexum ponere crines. Alii leg. 
llexum, alii fluctum. 

PLIADES. V. PLEJADES. 

PLlCATlLIS, e, adject, pieghevole. nXexTo;, 
qui plicatur, aut plicari potest. Plin. lo. Hist. 
nat. 29. 44. (86 >. L'pupa crista visenda pllca- 
tili, contrabens earn, subrigensque per longito- 
dinem capitis, — Navis plicatilis est oavis fac^a 

Tom. III. 



— loi — 

ex corio, quae compHcata circumfertur ad traji- 
cieudos amaes. Id. 5. ibid. 9. 10. (.59). Ibi JElhio- 
picas conveniunt naves. Na tuque eas plicatiles 
humeris transferunt, quoties ad catarractas ven- 
tum est. 

PLlCATtRA, ae, f. i. piegatura, actus pli- 
candi. Plin. 7. Hist. nat. 51. 52. (171 >. de signis 
mortis. Slragulae vestis plicatura?. 

PLlCATUS, a, um, et 

PLlClTUS, a, um. V. voc. seq. 

PLlCO, cas, catum et cltum, care, a. 1. nXi'xw. 
Pra»ter. plicui et plicavi agnoscitur a Priscian. 
9. p. 860. Putsch., sed sine exemplis: qua; in com- 
positis non desuot, v. gr. in applico, complico. 
— Part. Plicans, Plicatus et Pticitus. — PU- 
care est flectere, complicare, contrahere, pie- 
gar e. Lucret. 6. 1087. quasi ut anellis bamisque 
plicata Inter se qusedam possint coplata teneri. 
Id, 4. 823. Lumina ne facias oculorum clara 
creata, Prospicere ut possemus, et ut proferre 
queamus Proceros passus, ideo fastigia posse Su- 
rarum ac feminum pedibus fundata plicavi. Mar- 
tial. 4. 83. Si nimis est legisse duos, libi charta 
plicetur Altera: dirisura sic breve fret opus. Gell. 
17. 9. Ut ore lori, quod plicabatur, coirent. Virg. 
5. £n. 279. de angue. seque in sua membra 
plicaatem. Sic Seneca Med. 68!). Tumidum nodis 
corpus acgestis plicat, Cogitque in orbes. ffeme- 
sian. 3. Eel. 18. Te cano, qui gravidis bederata 
fronde cor ym bis Vitea serta plicas. Capell. 7. p. 
239. Decas plena his quatuor numeris gradatim 
plicitis iotegratur, id est, uno, duobus, tribus, 
quatuor. Improbat Koppius lectionem plicitis 
et ex Cod. plica tis edidit. 

PLIGORI^; vel plegoriae lineae, in re agraria 
sunt quae in lateribus agrorum. pro media, quae 
principalis dicitur, quasi spondere videntur (ple- 
gus enim est fidejussor^, atque in oronetn even- 
turn cavere, ne limitis rectura oblivioni rnande- 
tur. Innocent, de casis litter ar. p. 224. Goesii, 
et ipse Goes. Antiquit. agr. c. 8. p. 79. 

PLINTIIIS, Idis, f. 3. «Xt»Ks. f 1. Est par- 
vus later, laterculus, mattoncello : deminut- a 
nki\fto; later. Apud Vitruv. 3. 2. accipitur pro 
ipsa plyotho, quae sub column* spira ponitur. 
V. PLISTHUS 1. % -l. PUnt hides sunt in hy- 
draulieis organis regulae inter tabulam et canona 
iuterpositae. V. PLEURITIS 2. ^ 3. Apud Gro- 
maticos est forma agri quadrata ad modum plin- 
th i. ffygin, de condit. agr or. p. 210. Goes, et 
p. 122. ed. Mudorff. In qua t.provincia Cyre- 
nensium) agri sunt regii, id est illi quos Ptole- 
meus rex populo Romano reliquit; sunt plinlbi- 
des, id est laterculi quadrati uli centuria?, per 
seoa millia pedum limitibus inclusi, babentes sin- 
guli laterculi jugera numero dccl. Alii leg. plin- 
thi. Adde ejusd. toe. cit. in PLINTHUS 2.; el 
V. Hudorffii aduotata iu Die Schriften der M- 
misck. Feldmess. T. 2. p. 287. et 421. 

PLINTUlUM, li, o. 2. maltoncelio, irXiv&tov, 
laterculus: deminut. a nXivS'os. Accipitur a Vi- 
truv. pro quadrato lapide aut tabula io modum 
plintbi, in qua lineae descriptas suit ad boras de- 
prebendendas, quadrante. Sic enim ille9. 9. Plin- 
thiuin, sive lacunar, quod etiam in circo Flami- 
nio est positura, dicitur invenisse Scopas Syra- 
cusius. 

PLINTHUS, 5, f. 2. ptinto, quadrato, zoccolo, 
dado, ttXivStoj, Grace est later, ^f 1. In archi- 
tectura est mombrum quadrata (igura in modum 
lateris, quod columnis subjicitur, et urroitatem 
concinne fa cit. Vitruv. 4. 7. Habeant spiras ea- 
rum plinthuni ad circinum aitam su« crassitu.- 
dinis dimidia parte. ^ 2. In re agraria est for- 
ma agri plinthum referens, »t certum jugorum 
numerum corilinens. Hygin. de condi'. agror. p. 
205. Goes. Quasstorii dicuntur agri, quos popu- 
lus R. devictis pulsisque bostibus possedil, man- 
davitque quasstoribus, ut eos venundarent: Qua? 
centurb' nunc appeilantur plintbi, idest latercu- 
li. Adde p. 21u. .iff hie locus cum Rigaltio ef 
Rudorff. p. 115. sic est corrigendus : Quastorii 
dicuntur etc. ul eos veuderent: quae cenlurise 
nunc appeilantur, id est pSintbides, hoc est la- 
terculi, eosdem in quinquagenis jug«ribus qua- 



PLORO 

dratos cluserunt limitibus, atque ita certum eui- 
que moiiuiu vendiderunt. 

PLtSlMA. V. PLUSIMUS. 

PLIST6lOUHIA. V. PISTOLOCHIA. 

PLISTOLYUlA, se, f. 1. idem ac pistolochia, 
quam aoc. V. 

PLOCE, es, f. 1. itXoxij nezus , a jrXs'xw ne- 
cto. ^ I. In Khetoricis, ploce est copulatio, in 
qua idem verbum aut nomen continuo positum 
diversa signiricat, ut est: Sed tamen ad illam 
diem Merainius erat Memmius, Haec Capell. 5. 
p. 174. Eadem ferme hibet Aquila Rom. de fig. 
sentent. et elocut. § 28. Ruhnken. Adde Jul. 
Rufiniun. de schem, lex. $ 12. Graece scribitur 
a Quintil. 9. 3. 41. ^ 2. In re musica, ploce 
dicitur, qutim diversa sociamus, ut ait Capell- 

9. p. 323. /'. AGOGE. 

PLOClMUS, a, um, adject, nXoxiuoq, teitilis. 
Hinc calamus plocimus dicitur a Plin. 16. Hist. 
nat. 36. 66. (168). arundinis genus quoddam, 
quo storea: tegetesque fierent , quodque Theo- 
phrast. Hist, plant. 4. It. izkzy.tuov Rem vocat. 
Harduinus ei MSS. plotian, trXwriav, in textum 
admisit, quod s'ni rwu irXoa'Seuv, in iosulis Qui- 
tantibus nascitur. Plin. loc. cit. Characian vo- 
cabant (arundineni) crassiorera firmioremque, 
plocimum vero subtiliorem: hanc in insulis flui- 
tantibus naurn, illain in ripis eispatiantis lacus. 
Haec cl. Furlanetto in I. Append. At Sillig. 
codicum scripiuram tuetur et cum Harduino le- 
git plotian. 

PLO0O. V. PLAUDO. 

PLORABlLIS, e, adject, lugubre, lagrimevole, 
ftebile, ot/xcDXTc;, ploratu dignus, lugubris, fle- 
bills. Pes. i. 34. Phyllidas, Hypsipylas, vatum 
et plorabile si quid Eliquat. Claudian. 1. in 
Eutrop. 261. veriisque sonat plorabile quiddam 
Ultra nequitiam fractis. 

PLORABU.M>U*S, a, um, adject, raulium plo- 
rans, Seoaxpufiavos. Plaut. Aulul. 2. 4. 38. Ho- 
mo ad praetorem plorabundus devenit. Plerigut 
alii leg. deplorabundus venit. Aero et Porphyr. 
ad Horat. 1. Ep. 17. 52. Idem, quod meretrii 
facil amatori suo, quern simulatis damnis plora- 
bunda spoliat. 

PLOKATlO, onis, f. 3. pianto, ploralus, oiuta- 
yij. Augustin. serm. t7. de S. S. circa med. A 
convaMe plorationis usque ad montem pacis. 

PLORATOR, oris, m. 3. ot'uai^wy, qui plorat. 
Martial. 14. 54. Siquis plorator collo tibi ver- 
nula peodet, 

PLORAT US, a, uro. V. PLORO. 

PLORATUS, us, m. 4. actus plorandi, (letns, 
pianto, kXou&uc?. 

I.) Proprie. Cic, vertens Sophoclis versus, 2. 
Tusc. 9. 21. lieu virginaSera me ore ploratum 
edere. Liv. 29. 17. a med. Omnia mulierum plo- 
ratibus sonant. Flin. 36. Hist. nat. 5. 4. (29). 
Ploratum infantis cohibere. 

II.) Translate. Plin. 12. Hist. nat. 25. 54. 
(116). Succus e plaga manat, quem opobalsa- 
mum vocant, suavitatis eximias, sed tenui gulta 
ploratu etc. h. e. quasi lacrima, Sillig. : tenuis 
gutta; ploratu. Ruhnken. vero ad Rutil. Lup. 
p. 163. vocem gutta ex glossa vocis ploratu or- 
ta m esse censet. 

PLORO, as, avi, atum, are, n. el a. i. Ploror 
dep. affertur, nullo taroen auctore laudato, a 
Priscian. 6. super XII. vers. JEn. p. 1251. 
Putsch. Multa tamen similia (verb, lacrimo et 
lacrimor) inveniuntur, lugeo et lugeor, ploro 
et ploror. — Part. Piorans sub A. 2.,' Ploror 
tus sub S. I. — Plorare est 

A) Verbum neutrum et *f 1- Gentratim. 
Oliin erat plane jnclamare, ut ait Festus p. 230. 

10. Mull. Hinc ilia in Leg. Serv. Tull. apud 
eumd. si fakente.m pveb vbrbkhit ast OLtl 
plorassit. Miillerus pro plane inclamare legit 
flere, inclamare, et postremara hanc vocem de- 
lend am censet. <| 2. Speciatim etsaspe est mul- 
tis lacrimis et clamore flere, o<p«^w, Sjxxpu'w 
(It. piangere gridando, piangere assai; Ft. 
pleurer, verser des larmes en criant, se lamen- 
ter; Hisp. llorar, derramar lagrinas gritando; 
Germ, weinend oder klagend schreien, iaut 

93 



FLOROR 

iveinen, plarren, heulen ; Angl. to wail, 
weep, cry oul, lament, deplore). — a) Uui- 
versim. Plant. Pa'n. I. 2. 164. Jam ego her- 
cle faciam ploraniem ilium, nisi te facio pro- 
pitiam. Ter. Phorm. prol. 8. Earn plorare, ora- 
re, ut subveniat sibi. Cic. 15. .-tit. 9. Rides in- 
quies, in talibus rebus? Quid faciam? ptoran- 
do ffissus sum. Id. Pom. 21. 55. Ut senatum 
pro mc Don modo propugnare, scd etiam plorare 
et supplicate, mulata veste, prohiberent. Ovid. 3. 
Jrt. am. '29!. discnnt lacrimare decenter, Quo- 
que volunt plorant tempore, quoque modo. Mo- 
ral. 1. Sat. 5. 68. tacitus leget (testament* ta- 
bula.!;), invcnietque Nil sibi legatum praeter plo- 
rare suisque. fuel, apud Quintil. 6. 1. 47. Date 
puero panem, ne ploret. Seneca Ep. 63. Nee 
*icci nnt oculi, omisso amico, nee !luant: lacri- 
ijiandum est, non plorandum. — b) Speciatim, 
jubeo te plorare, male tibi cupio, infelicem es- 
se vnlo. Horat. 1. Sat. 10. 90. Demetri, teque, 
Tieclli. Discipularum inter jubeo plorare cathe- 
dias. z'fuo^itv xeXrJw dicunt Graeci eod. sensu: 
cui conlrarium est ^ai'paw, aut tunodvestv xs- 
Vej'eiv. qua? il hist rat Lambin. ad Horat. Epod. 
5. 74. 

B) Active, eadem significatione, 

I.) I'roprie. Horat. 3. Od. 27. 38. turpe co ra- 
in issum plorare. Id. 4. ifcirf. a. '21. Flebili spon- 
s;e juvenemve raptum Plorat. Quintil. 6. 1. 29. 
Nee speremus fore, ut aliena quisquam diu plo- 
ret. Stat. 5. Silv. 3. 245. plorare funera. — Sic 
Part. P/oratus apud Ovid. 1. Art. am. 75. Ve- 
neri ploratus Adonis. Id. 4. Past. 856. plorato 
subdita flam ma rogo. Slat. 4. Theb. 460. plo- 
rata cuprcsstts. 

II.) Translate, cum Accusativo et Infinito, ut 
indignari, nolle, est aegrc ferre, dolere. Plant. 
.-iulul. 2. 4. 29. Aquam hercle plorat, dura la- 
vat, profundere. rjli piange il cuore. et Horat. 

2, Ep. t. 9. Ploravere, suis non respond ere fa- 
vorem Speratum meritis. et 3. Od. 10. 2. me 
tamen a6peras Projectum ante fores objicere in- 
colis Piorares Aquilooibus. 

PLOROR. Si is, dep. 1. F. voc. praced. init. 

PI-OSOU. V. PLAUSOR. 

PLOSTELLUM, i, n. 2. car ret to, dua^i%, de- 
ntin ut. plostri. Farro 1. Ii. R. 52. 1. Plostel- 
Jum Pirnicum. V. TRIBULUM. Horat. 2. Sat. 

3. 247. plostello adjungere mures. Augustin. 7. 
Civ. I). 21. Turpe membrum plosteilis imposi- 
tum. 

PLOSTRARlUS, a, um. V. PLAUSTRARIUS. 

PLOSTRLM. V. PLAUSTRUM. 

PLOSIS. F. PLAUSl'S. 

PLOTlAS. F. PLOf.IMUS. 

PLOXiiML'M, i. n, 2. capsus in cisio, ut nH 
Pesius p. 230. 7. Mull. Est vox Gallica. quam 
Quintil. I. 5. S. dicit a Catullo circa Paduni in- 
venlam esse. Catull. 94. 6. Gingiva* vero ploxe- 
mj habet veleris. — Scribitur et ploximum, et 
ploxenum. A Graeco 7rX;')tavov deducit Voder- 
Inn. Lutein. Synonym. T. 6. p. 273. 

PLUIT, pluebat. F. PL {JO. 

PLUMA, ,t, f. 1. in avibus est id, quo vesttun- 
tur, exilius, mollius, densiusque (V. PENNA), 
ir?s7.ov (It. piuma ; It. plume tendre, duvet ; 
Ilisp. pluma, plume n; Germ, die Flaumftder; 
Angl. a small or soft feather, a plume). 

I.l Proprie. — a) Universim. Cic. 2. Nat. 
D. 47. 121. Animaotes alias pluma, alias squa- 
ma ridemus obductas. Id. 3. Fin. 5 18. Alia ad 
quemdam ornatum, ut Cauda pavoni. plumae ver- 
sicolores columbis. Fira. 10. .£n. 192. mollis 
piuma. Pet on. Satyr. 127. a med. Implicitum 
brachiis rnollioribus pluma deduiit in terrara. 
Ovid. Heroid. 8. 68. in pluinis delituisae Jovem. 
h. e. sub forma eyeni. Colum. 8. R. R. 2. 7. 
Galljnas sunt rubicund* vel fuse* plumae nigris- 
que pennis. Seneca Ep. 42. Te non pedem te- 
nere, sed pennatn. Mentitus sum : pluma teneba- 
tur. — b) Piuma farciebanlur a ditiortbus cul- 
cilje, cervicalia, lecticac. Martial. 12. 17. Dormit 
et in pluma, purpureoque toro. Id. 14, 146. 
Tinge caput nardi folio, cervical olebit. Perdidit 
unguentura quum coma, pluma tenet. Juvenal.10. 



— 738 — 

361. et potiores Herculis asrumnas credat etc, 
et coeais, el plumis Sardanapali. Id. 1. 159. Pen- 
silibus plumis vehi. ft. e. lectica. — Adhibetur 
in .proverbiis ad signiiicandam animi levitatem. 
Plaut. Men. 2. 3. 22. Quid ais, homo levior 
quam pluraa, pessime et nequissime? Id. Pcen. 
3. 6. 17. Si quid benefacias, levior pluma est 
gratia. Sic Cic. 8. Att. 15. a med. Nee me con- 
sules movent, qui ipsi pluma, aut folio facilius 
moventur. — De re nuliius pretii. Haul. Most. 
2. t. 60. Pluma haud interest, patronus, an cliens 
probior siet. 

II.) Translate. ^ 1. Dicitur de prima barba. 
Horat. 4. Od. 10. 2. Inspcrata tuai quum veniet 
pluma superbi*. Alii intelligunt caniliem. Bent- 
lej. utrumque rejicit, et bruma legit. ^ 2. In 
thorace militari parvce lamin* consertse, alia sub 
aliam adnexa, more plumarum in avibus, plumce 
dicuntur. Stat. 11. Theb. 542. alte ensem ger- 
rnani in corpore pressit, Qua male jam plumis 
irnus tegit inguina thorax. Vira. 11. Mn. 770. 
Spumantemque agitabat equum, quom peilis ahe- 
nis In plumam squamis auro cooserta tegebat. 
Sail, fragm. apud Serv. ad hunc lor.. Equis 
paria ornamenta (rectius KrP.z. leg. operimenta) 
erant, qure lintea ferreis laminis in roodura plu- 
raas adnexuerant. Pluma hie aperte colleetivum 
sensum habet. V. PAVONACEUS. Lactant. ad 
illud Stat. 4. Theb. 268. (aspera plumis Terga) 
Joricse squamas eiplicuit, quam alii cataphractam 
vocant. Ammian. 24. 4. n. 15. Et primi Romani 
hostem undique laminis ferreis in modum tenuis 
plumae consceptum, (identemque quod tela rigentis 
ferri lapsibus impacta rcsiliebant, crebris procur- 
sationibus et minaci raurmuie lacessebant. 

PLtJMAClL'M, Ii, n. 2. piumaccio, culcita pin- 
mis repleta. Ambros. Ep. 26. n. 12. Quum de eo 
convenirem comites ejus, ne sine veste, sine plu- 
macto paterentur extrudi senem, extrusus ipse 
Bum. Hie Ambros. loquitur de Hygino episcopo 
sene in exsiiium acto, cui nihil jam nisi extiemus 
superesset spiritus, ideoque petierat, ut fracta il- 
iius senis ossa pautlo mollius jacerent. Cassiod. 
7. Hist. Eccl. 16. ante med, Plumaciura lantum- 
modo et codicem gerens. 

PLCMALIS, e, adject, qui pluma tectus est. 
Auct. incertus eleg. in Anthot. Lat. T. 1. p. 
691. Burmann- v. 58. de Leda. plumalem de 
Jove fecit avem. scil. qui ob ejus amorem in 
eyenum versus est. 

PLCMARlUS, a, um, adject, ad plumas per- 
tinens. Hieronym. Ep. 29. n. 6. In Exodo, cete- 
risque Iocis, ubi describuutur vestes plumaria 
arte context®. — Iliac 

Phumarius , U, m. 2. absolute, substantivorura 
more. ^ 1. Est iziix.tXtvr}-, ricamatore , qui 
acu pingit, et tenue opus variumque in veste, 
plumarum instar, format. Varro apud Non. p. 
162. 27. Merc. Etenim nulla, quze non didicit 
pingere, potest bene judicare quid sit bene pictum 
a plumario aut textore in pulvinaribus ptagis. 
Fitruv. 6. 7. sub fin, Plumariorum textrinse, 
pictorumque ofiicinas . Inscript . apud Gruter. 
649.8. ahtemidokO plvmario uonlegab. Alia apud 
Meines. ct. It. n. 1 1 4. et apud Murat. 906. 1 3. 
et 924. 11. c. ivlivs evphrosynvs avg. pi,vma- 
kivs h. s. F. Salmas. ad Vopisc. Carin. 20. do- 
cet, plumarios esse, qui plumas avium in vesti- 
bus acu pingunt: plumas autera vocasse vete- 
res rotundas notas ex auro vel purpura, et in 
modum plumarum factas, quibus vestes intexe- 
baotur ac variabantur: sic iaminas rotundas, vel 
circulos ferreos, e quibus loricse liebanl, plumas 
dixisse. V. PLUMA II. 2. Clavos quoque tunicis 
intextos hoc nomine fortasse appeliavisse, quia 
Non. p. 540. 19. Merc, plumatile interpretatur 
aut clavalum, aut ex plumis factum. Sed omnino 
jpsum adire opus est, copiosissime- de his dispu- 
tantem. Aliorum eruditorum sententias in re sa- 
tis obscura V. apud Bald, in Lex. Fitruv. Con- 
sule etiara, si placet, dissert. 25. Muratorii de 
antiquitatib. Ital. p. 401. <| 2. Item in Gloss. 
Philox. est rcuAopapos, h. e. qui plumas colo- 
ribus pingit. 
PLC.MARf'08, Xi, m. 2. V. voc. priced, in fin. 



PLUMBEUS 

PLCMATlLIS, e, adject, ad plumas, et plu- 
marii artem pertinens. Plaut. enumerans varia 
veslium genera, Epid. 2. 2. 49. C? ma tile, aut 
plumatile, cerlnum, uut melinura. subaudi vesti- 
mentura. V. et Nonii loc. cit. in PLUMARIUS. 
a, um, sub 2. in fin. 

PLC.MATUS, a, urn. V. PLUMO. 

PLUMBAGO, Inis, f. 3. piombaggine, uo~ku- 
(jiaivct. <f 1. Elt genus metalli, plumbi et ar- 
genti simul naturam referens. PHn. 34. Mist. 
•not. 18. 50. (168)., ubi et molyhdcenam appel- 
lat, quod idem est. V. hanc vocem. <f 2. 
Item talis metalli color. Id. 37. ibid. 5. 18. .70). 
de gemmis. Frequens est in bis et plumbago, 
hoc est, ut in soio (al. sole) plumbei videantur. 
5 3. Item genus herbae. Id. 25. ibid. 13. 97. 
(155). V. MOLYBDiENA. 

PLUMBAhIUM, li. n. 2. V. roe. seq. in fin. 

PLL'MBARlUS, a,'um, adject. (xoXuj3S(X=;, au 
plumbum pertinens. Inscript. apud Orell. 4266. 

D. M. FBCtT MtSDtA HELPIS C. IVLIO THALtO MA- 
WTO SVO BE>'KMIRBMI OVt BGIT OFFICIKA8 M.VM- 

bahias. h. e. prafuit ofiicinis plumbariis, ad fi- 
stulas praesertim aquasductuum flandas destinatis. 
Ita of'jicinatores plumbarii in Inscript. apud 
Gruter. 182. 9. Ptin. 34. Hist. nat. 18. 54. (175). 
Psimithium quoque, hoc est cerussam , plum- 
bariae dant officin e. Id. 33. ibid. 1. 40. (119). 
Plumbarium metallum. h. e. miniera di piombo. 
Fitruv. 8. 7. o med. Artifices plumbarii — Hinc 
Plumbarius, li, m. 2. absolute, substantivorum 
more, est qui opera ex piumbo facit. Aurel. Ar- 
cad. Big. 50. 6. 6. Plumbarii, ferrarii, lapidarii. 
Adde Inscript. apud Murat. 900. 4.; et Ftontin. 
Aquced. 25. — Plumbarii appeilati sunt Medu- 
brigenses quia plumbariis fodinis abundant. F. 
MEDUBRIGENSIS in ONOM. 

Plumbarium, li, n. 2. absolute, est locus, in 
quo ptumbea vasa reponuntur; ut aurarium, in 
quo aurea; argentarium, in quo argentea. Not. 
Tir. p, 164. Plumbum, plumbeus, plumbarium. 

PLUMBARIUS, Ii, m. 2. F. voc. praeced. in 
fin. 

PLLMBAtCRA, se, f. 1. impiombatura, p,o- 
Xu'/j&aKJif, ferruminatio, et quaecumque conjunctio 
piumbo facta. Cassius apud Paul. Dig. 6. 1. 
23. Ferruminatio pur earndem ntateriam facit con- 
fusionem, plumbatura non eflicit. 

PLUMBAT.E, 5rum, f. piur. 1. V. PL UMBO 
in tin. 

PLL'MBATl'S, a, um. F. PLUMBO. 
PLUMBEA, «, f. 1. et 
PLUMBftUM, i, n. 2. V. voc. seq. sub I. 
PLUMBEUS, a. um, adject, qui est e piumbo, 
di piombo, /zoXupfovoc. 

I.) Proprie. — c) Adjective. Lucret. 6. 306. 
plumbea saspe Fervida Ot glans in cursu. Plin. 
3*. Hist. nat. 18- 50. (169). plumbeo pistillo te- 
rere aliquid. Id. 33. ibid. 6. 35. (109). Piumbeum 
vas. Id. 13. ibid. <!. 21. (69)" Publica monu- 
menta plumbeis voluminibus conlici. h, e. piura- 
beis laminis in volumen convolutis. Id. 26. ibid. 
II. 67.(107). Vettonica pota colorem piumbeum 
corporis emendat. — Ictus plumbei Prudent. 10, 
Trap* oxs$. 122. sunt plumbatarum. V. Plum- 
bates ia fin. v. PLUMBO. — b) Hinc Plum- 
beum, i, n. 2. absolute, substantivorum more, 
est vas piumbeum. Martial. 6. 55. Fragras plum- 
bea Niceroliana. h- e. vasa plumbea Nicerotis un- 
guentarii. Nam unguenla apte coquuntur plum- 
beis vasis, ut Plin. 13. Hist. nat. 2. 3. (19). docet. 
Cata R. R. 105. Must urn in aheneum, aut pium- 
beum infundito. Colum. 12. R. R. 19. 6. Oleo 
plumbea intrinsecus imbuere, et bene fricare. et 
ibid. 52. 10. Plumbea quadrats. — c) Plum- 
bea, a?, f. f. absolute,- plumbea pila, plumbata. 
Spartian. Sever. 11. Ingcns periculum equi casu 
adiit, Ra ut mortuug ictu piumbeae crederetur. 
F. Plumbatce 1. in fin. v. PLUMBO. 

ID Translate. ^ 1. Plumbea arma, obtusa, 
bebetia, line aeie, ottuse, senza taglio. Cic. 1. Att. 
16. Ouurn ilium plumbeo gladio jugulatum iri 
tamen diceret. Id. i. Pin. 18. 48. O piumbeum 
pugionem! h. e. argumentum frigidum, et sine 
vi. ^ 2. Usurpatur de multii rebus pbysicis, quae 



PLUMBO 

nutlius prelii et mala sunt. — a) Plumbeus 
nummus nullius prelii. Plaut. Cas. 2. 3. 40. 
Cui bomini hodie peculii nummus non est plum- 
beus. Id. Trin. 4. 2. 120. Cui, si capitis reus 
siet, nummum numquam credam plumbeum. Id. 
Most. 4. 2. 11. Tace sis, faber, qui cudere soles 
plumbeos nummos. moneta falsa. Absolute, Mar- 
tial. 10. 74. quaradiu salutator Antearubulones et 
togatulos inter Centum merebor plumbeos die lo- 
l<>7 eerafo miserabili quattrini. Intelligit autem 
sportulam,qua erat centum quadrantum: et plum- 
beos dicit per contemptum. nam quadrantes erant 
arei. Vel respicit ad materiam, quia ass qua- 
drantum adeo viliore raixtura erat, ut plumbum 
videri posset. Quo pertinet illud ejusd. 1. 100. Et 
BepLem veteres tui sodales Constamus tibi plum- 
bea selibra. Supra dixerat, Nigra sordibus ex- 
pirees monetae. Fronto de or at. (edente iterum 
A. Maio) Ep. 2. ad fin. Monetam illam veterem 
6ectator. Plumbei nummi, et cujuscemodi adul- 
terini in istis recentibus nummis sapius inveoiun- 
tur,quam in vetustis. Ex his patet, nummos plum- 
beos esse adulteriaos, quum monetam publicam 
neget unquam fuisse plumbeam Eckhel. D. A*. 
V. T. 1. p. XX. -el T. 8. p. 318. — b) Plum- 
bea vina, obscuri colons et vilioris pretii. Mar- 
tial. 10. 49. Quisquam plumbea vina vuU in 
auro? — c) Plumbea mala, itidem a malo co- 
lore et vili prelio. Id. ibid. 94. nee furem plum- 
bea mala timent. — d) Plumbea carmina, 
mala. Auson. Epist. 6. 1. Aurea mala, Theon, 
sed plumbea carmina mittis. *f 3. Plumbeus 
Auster, humidus, gravis, et gravedinem indu- 
cens corporibus. Horat. 2. Sat. 6. 18. nee plum- 
beus Ausler, Auctumnusque gravis. <f 4. Plum- 
bea ira, gravissima et diuturna. Plaul. Pcen. 3. 
8. 16. Ita sunt isti nostri divites: Si quid be- 
nefacias, levior pluma est gratia: Si quid pecca- 
tum est, plumbeas iras gerunt. ^ 5. De homi- 
nibus plumbeus est hebetis ingenii, stultus, stu- 
pidus, stolidus. Cic. 1. Tusc. 29. 71. Nisi plane 
in pbysicis plumbei sumus. Ter. Beaut. 5. 1. 3. 
In me quidvis harum rerum convenit, qua sunt 
dicta in slultum: caudei, stipes, a sin us, plumbeus. 
— Hue refeni potest et illud Licinii Crassi a- 
pud Sueton. Ner. 2. Non esse mirandum, quod 
(Cn. Domitius) aneam barbam baberet, cui os 
ferreum, cor plumbeum. cuore insensibiie. — 
Bine 

Plumbeum, i, n. 2. et 

Plumbea, ce, f. i. absolute, substantivorum 
more, V. sub I. b. et c. 

PLCMBO, as, avi, atum, are, a. 1. Part. Plum- 
batus 1. et 2. — Plumbare ^ t. Est ferrumi- 
nare, plumbo conglutinare, impiombare, saldare, 
ftoXu/3$ow. Caro R. R. 21. sub fin. Modiolos 
indet, et plumbet. et 20. Modiolos oleaginos fa- 
cito, et eos circum plumbato. Plin. 34. Hist. 
nai. 17. 48. (161). Neque argentum ex stanno 
plurnbatur. Pompon. Dig. 41. t. 27, Si tuura 
scyphum alieno plumbo plumbaveris. Tertull. 
Apolog. 29. Salutem non putamus in man! bus 
esse piumbatis. Potest tamen piumbatis inlelligi 
plumbeis. V. PLUMBEUS I. a. in fin. — Plumbatus 
est etiam qui plumbum in extremitate suslinet. 
V. Cassiod. loc. cit. in PISCEUS. <f 2. Plum- 
bare est etiam ex plumbo facere; hinc plumba- 
tus est fere adject, di piombo, plumbeus. Plin. 
10. Hist. nat. 33. 50. (97). Plnmbatis sagittis 
nidos avium decutere. Solin. 33. a med. Plum- 
bata jacula. Froniin. Aqucsd. 124. Plumbati ca- 
nal es. Val. Max. 3. 7. tj. 2. Omnia vada pium- 
batis tabulis consternere. — Hinc 

Plumbatce, arum, f. plur. 1. absolute, sub- 
stantivorum more, ^ 1. Sunt pila e plumbo 
quibus exercebantur milites, piombate, f«>Xu/36V 
Ss«. Veget. 1 Milit. 17. V. MARTIOBARBULUS. 
^ 2. Plumbatce, ltalice quoque nunc piombate, 
appellatas fuerunt etiam pilae plumbea pluri- 
bus funiculus seu coriis consutx, quibus reorum 
terga flagellabantur. A. M. Lupius Disse.it- 
XII, agit de piumbatis, qua Roma in sepulcro 
cujusdam marlyris reperta sunt. Erant ilia gian- 
des ex are, non e; plumbo, et catenulis, non fu- 
niculis aut loris alligatae. Idem suspicatur glan- 



— 739 — 

des initio factas fuisse ex plumbo, unde plurcba- 
larum nomen manserit; aeque enim audierat, 
usquam asservari plumbatas e\ plumbo. Imppp. 
Valentin., Salens et Gratian. Cod. Thtod. 9. 
35. 2- Plumbatarum vero ictus, quos in inge- 
nuis corpcribus non probamus, non ab omni or- 
dine submovemus, sed decemprimos tantura or- 
dinis curiales ab immanitate hujusmodi verberum 
segregamus, ita ut in ceteris animadversiooisistius 
habeatur modcratio commonentis, Adde ibid. 12. 
1.80. Hinc Prudent. 10. irspi oxty. 118. Tundatur, 
inquit, terga crebris ictibus, PJumboque cervix 
verberata extuberet. el mox 121. Pulsatus ergo 
martyr ilia grandiae, Postquam inter ictus dixit 
hymnum plumbeos, etc. 

PLUMBOSUS, a, urn, adject. Sup. Plumbosis- 
simus. — Plumbosus est plurimum plumbi ha- 
bens admixtum. Plin. 34. Hist. nat. 18. 53. (173). 
Quantoque miuus plumbosa, friabiiis et modice 
gravis. Id. 33. t'&id. 5. 34. (103). Fax ejus (srt&tt) 
intelligitur plumbosissima. 

PLUMBUM, i, n. 2. uok\)($o<; (It. piombo; Fr. 
plomb ; Hisp. plom'o ; Germ. d. Blei; Angl. 
lead). 

I.) Proprie. ^ 1. Generatim plumbum est 
genus metaili duplicis generis, candidi, et nigri. 
Pretiosissimum candidum, Jungi inter se nigrum 
sine albo non potest, nee hoc ei sine oleo: ac 
ne album quidem secum sine nigro. Nigri origo 
duplex: aut enim sua provenit vena, necquidquam 
aliud ex se parit: aut cum argento nascitur, mi- 
xtisque veois conflatur. Ejus qui primus fluit iu 
fornacibus liquor, staonum appellatur; qui se- 
cundus, argentum: quod remansit in fornacibus, 
galena, qua esl tertia portio addita vena. Hac 
rursus conOata dat nigrum plumbum, deductls 
partibus duabus. Hac, et alia pluia Plin. 34. 
Hist. nat. c. 16. et 17., ubi c. 18. persequitur 
ejus usus in medicina. Ceterum plumbum album, 
quod quidem idem est cum stanno seu cassitero, 
etiam Cm. 5. B. G. 12. mem or at. Cassiod- 3. 
Fariar. 31. /Es lonos Thessalia rev , plumbum 
Midas regnator Pbrygia rcpererunt. Cato R. R. 
39. Dolia plumbo vincito. Lucret. 6. 1079. /Eri- 
que as plumbo lit uti jungalur ab albo. — Castus 
piumbo onerabant, quo gravius tunderent. Firg. 
5. j£n. 405.; et Val. Place. 1. 420.— Proverb, est 
iilud Petron. fragm. JYagur. 43. Burmann. Plane 
fortuna filius: in manu illius plumbum aurum lie- 
bat. % 2. Speciatim, per synecdocben est glans, 
seu pila plumbea. Ovid. 2. Met. 727. Balearica 
plumbum Funda jacit: volat illud, et incande- 
scit eundo. Adde 4. ibid. 709. I'irg. 9. Mn. 587. 
fundam ter adduota circum caput egit babena, 
Et media adversi liquefacto tempora plumbo Dif- 
fidit. V. GLANS. % 3. Iteni fistula plumbea. 
Horat. i, Ep. 10. 20. Purior in vicis aqua ten- 
dit rumpere plumbum. Stat. 1. Sitv. 3. 66. Te- 
que, per obliquum penitus qua laberis amnem, 
Marcia, et audaci traoBcurris llumina pluir.be. — 
Fortasse hue pertinet servus a plumbo in In- 
script. apud Gruter. 640. 10., scilicet curam ha- 
beas tistularum aquaeductus. Spon. Miscell. p. 
35. tres affert plumbeos tubos, in quibus vilici 
nomen inscriptura est. ^[ 4, Item flagellum plum- 
bo Instruct urn. V. locum Prudent. 10. irspt aref. 
116. cit. in Plumbatce 2. in fin. verbi PLUM- 
BO. 

II.) Translate plumbum est vitium ocuii. Plin. 
25. Hist. nat. 13. 97. J155). de plumbagine. Hac 
commanducata si oculus subinde liniatur, plum- 
bum (quod genus vitii) ex oculo tollitur. 

PLUMELLA, a, f. 1. deminut. pluma. Vox a 
Lexieo expungenda; occurrit enim tantum in Ifot. 
Tit: p. 171. 

PLUMESCO, is, ere, n. incboat. 3. metter le 
piume , avzit-repcoacu , piumas emittere incipio. 
Plin. 10. Hist. nat. 53. 74. (149). Vicesimo die si 
moveatur ovum, jam viventis intra putamen vox 
auditur. Ab eodem tempore plumescit. 

PLCMEUS, a, urn, adject, qui est ex pluma, 
di piuma. 

I.) Proprie. Cic. 3. Tusc. 19. 46. Colloce- 
mus in culcita plumea. Plin. 10. Hist. nat. 23. 
33. (68). Olus auribus plumeis eminenlibus. 



PLUO 

Dracont. 1, Hexcem. 240. Plumea gens, h. e. 
aves. 

II.) Translate. ^ 1. Plumeus dicitur qui plu- 
ma qualitates vel similitudinem refert. Martial, 
4. 19. Plumea seu laxi partiris pondera follis. h. 
e. levia; nam follis erat vento r epletus. Amob.2. 
59. Nives plumea. h. e. minuta et leves, quaque, 
ut ait Id. ibid. 58., veluti plumea crustula sunt. 
Apul. 3. Met. Plumea et lactea cutis, morbida 
t dclicata, ^ 2, Refertur etiam ad opus acu 
pictum in veslibus, ut in PLUMARIUS dictum 
est. Prudent, Hamartig. 295. avium quoque ver- 
sicolorum Indumenta novis texentem plumea ie- 
lis. 

PLCMlGER, gSra, gSrum, adject, qui piumas 
gerit, ut Plumigeri anseres, Plin. 10. Hist. nat. 
22. 27. (53). Plumigera series, h. e. penna, Pru- 
dent. 3. Cathemer. 44. Plumigera aves, Cas- 
siod. 2. Variar. 19. 

PLCMlPES, Sdis, m. et f. 3. nrxeccirouf, qui 
pedes pennatos habet. Catull. 55. 27. Adde hue 
plumipedes volatilesque, etc. 

PLUMO, as, avi, atum, are, a. et n, 1. Part. 
Plumans sub B. ; Plumaius sub A. I. et II. 1. 
2.; Plumaturus sub A. I. — Plumare 

A) Active est plumis tegere, coprire di piu- 
me. 

I.) Proprie. Cic. vertens Arati carmina, 2. 
Nat. D. 44. 114. plumato corpore corvus. Plin. 
8. Hist. nat. 32. 50. (117). de cervi cor nib. Ea- 
dem teneris inerescunt ferulis, arundineas in pa- 
niculas molli plumaia lanugiae. Apul. 3. Met. 
ladicat, dominam suam in avem se plumaturam 
atque devolaturam. 

II.) Translate. ^ 1. Piumatus est acu pictus. 
arle plumarii, ricamalo. Lucan. 10. 123. Strata 
micant, Tyrio quorum pars maxima fuco Cocta 
diu, virus non uno duxit aheno. Pars auro plu- 
maia nilet, pars ignea cocco. Cf. Vopisc. Carin. 
20. Laneas tunicas purpura micantes et plumandi 
difficultatt! pernobiles. V. PLUMARIUS in On. 
sub 1. ^2. Hem in pluma forraam consertus. 
Justin. 41, 2. 10. Munimentum ipsis equisque 
lorica plumata sunt, qua utiumque toto cor- 
pore tegunl. V. PLUMA II. 2. 

B) Neutrorum more est piumas e mi Uere, fare 
la piuma. Gell. 2. 29. Pullis jam jam pluman- 
tibus. Tertull. carm. de Sodom. 113. Aut si quis 
plumat senio modulatior ales. 

PLCMOSUS, a, urn, adject, plumis tectus, plu- 
mis abundans. 

I.) Proprie. Propert. 4. 2. 34. sed arundine 
sumpta Faunus plumoso sum deur aucupio. 

II.) Translate. Plin. 25. Hist. nat. 6. 29. (S5). 
et 27. ibid. 8. 37. (59). Plumosa folia. 

PLUML'LA, », f. 1. deminut. pluma, irriXtov, 
parva pluma. Colum. 8. It. R. 5. 19. Plumula 
sub cauda clunibus detrahenda. Apul. Florid, 
n. 12. Color psittaco viridis et intimis plumulis 
et extimis palmulis. 

PLUO, pltiis, plcii et plilvi, pluere, n. 3. Pluit 
in praterito priniam habet longam ut P'arro 
docet 9. L. L. 104. Mull., maxime si pluvit 
scribas. f. LUO init. — iluvit legitur apud 
Plaut. (V. loc. infra cit. sub I. a.) et sape 
apud Livium Andron. teste Priscian. 10. p. 881. 
Putsch, conlirmantibusque Codd.— -Part. Pluens 
II . b. — Pluere , quod ratione habita etymi 
deducitur a irXuva) lavo, vel a pk6<a scaturio, 
mano, et certe cum fluo conjuogi potest, est 
irabrem decidere, fipeyja, uo> (It. piovere; Fr. 
pleuvoir ; Hisp. Hover. Germ, regnen; Angl. to 
rain, fall like rain). 

I.) Proprie. — a) Impersonaliter — Absolute 
Plaut. Men. prol. 63. Nam rus ut ibat forte, 
ut mulluin pluverat. Id. Cure. 1. 2. 42. Pluet 
credo hercle hodie. Varro 1. R. R. 51. 1. A- 
ream esse oportet-poiisiimum rotundaro, et me- 
diant pauilo extumidam, ut, si pluerit, non con- 
sistat aqua. Cic. 2. Nat. D. 43. 111. Has Grasci 
Stellas Hyadas vocitare suerunt, a pluendo: uaiv 
enim est "pluere. Id. Topic. 9. 38. Omnem aquam 
oportet arceri, qua pluendo crevisset. Firo. 10. 
,jEn. 805. Omnis et agricola, et tuta latet arce 
viator, Aut amnis ripis, aut alti fornice »axi, 



PLUOR 

Duoi pluit. Plin. 16. Hist nat. 26, 46. (109). 

Etiam si aon pluat. ~ Cum Accusative vel Abla- 
tivo rei, qua pluit. Cic. 2. Divinat. 27. 58. San- 
guinem pluisse senatui nunciatum est. Liv. 4. 
19. In area Vulcani sanguiaem pluit. Id. 27. 11. 
Lacte pluisse. Id. !. 31. et 7. 28., et 35. 9. et 
alibi, lapidibus. Plin. 2. Hist. nat. 56. 57. (1*7). 
lacte, sanguine, carne. Martial. 3. 47. Capena 
grand! porta qua piuit gutta. — Passive. Apul. 
Florid, n. 2. Totum illud spatium, qua pluitur, 
et ningitur. — b) Personaliter. Arnob. 1. 9. 
Non piuit, inquit, caelum. Plin. 2. Hist. nat. 
56. 57. (.147). Effigies, quae pluvit, spongiarum 
fere similis f nit. 

II. > Translate est cadere more imbris. — a) 
Imperson. f'irg. 4- G. 81. Nee de concussa tan- 
luin pluit ilicc giandis. — 6) Personaliter. Stat. 
1. Silv. 6. 10. Jam bellaria adorea pluebant. — ■ 
Et cum Accusal. Id. 8. Tkeb. 416. stridenlia 
fundas Saxa plount. — Sic Part. Pluens apud 
Lactant. carm. de passion. 43. Undique diva 
pluens vivmn super ora cruorem. — Passive plui 
legitur apud Aucl. incert. ad Constantini imp. 
tempo ra pertinentem, ed. ab A. Maio in Class. 
Aucl. T. 3. p. 389. Sed panem quidera eis (He- 
bnvis) plui per singulos dies asserunt. 

PLUOR, ori*, m. 3. pioggia, pluvia. Laberius 
apud tfon. p. 220. 33. Merc. Qui pedem ex ta- 
herna tulimus, tantus quum staret pluor. 

PLURALIS, e, adject, (plus) ad plures, sut 
plura pertinens, del numero di piu, plurale,isKii- 
Suvtcko';. ^ 1- Genera tim. Lip. Dig. 22. 5. 12. 
Pluralis elocutio teslium. f 2. Speciatim, plura- 
lis nu.nerus apud Grammaticos, quo plura signi- 
Ocantur. Quintil. f, 5. 42. Prjeterea numeros, in 
quibus nos singulaicm ac pluralem habemus, Grae- 
ci et Sui'xo'v. Adde Pompon. Dig. 50. 16. 122. 
Rursus Quintil. 1. 6. 26. Genilivus piuralis. — 
Absolute. Quint it. 9. 3. 8. Quum singularis plu- 
rali subjungitur. et ibid. § 63. Sioguiaria plura- 
libus miscet. Adde eumd. 1. 5. 16. et 8. 6. 28. 

PLCRALlTAS, alia, f. 3. pluralild, piuralis 
numerus. Charts. 1. p. 50. et 72. Putsch. Sic 
extra rem grammalicam Boeth. in Aristot. de 
interpret- ed. sec. p. 541. Alia est differentia, 
qua; ex indelinita multitudinc et innumera plu- 
ralilate ad unum proposition!* vim colligit atque 
constrinsit. Id. de (.'nil. p. 1276. Omnis plura- 
lilas ex unitatibus est. Id. I. Arithrn. 4. p. 1298. 
Praedocuimus quanlitatem in infinilas pluraiilates 
accrcscerc. Ambros. in Ps. 118. prol. L't simul 
et unitatern doc«ret, non pluralitatem. 

PLURAL ITER, adverb, pturalmente, in p/u- 
rale, icXi7^uvt(x»c, plurali numero. ^ 1. (jene- 
ratim. Cod. 7. %. ii. Pluraliter nuncupare. ^f 2. 
In re grammatics. Seneca 2. Q"-'vst. nat. 56. 
Haec antiqui fulgetra dicebant: tonitrua nos plu- 
raliter dicimus. Quintil. 8. C. 28. Quum dico 
vultus hominis pro vuttu, dico pluraliter quod 
singulare est. Adde eumd. ibid. 3. 35. et 1. 6. 
25. 

PLCR.vTIVUS, a, urn, adject, plurale, ttXij- 
S'bvTtxc'c, pluralis. Gelt. ID. 8. Quadrigas plura- 
tivo semper numero dicendas putat, Adde eumd. 
1. 16.; et Arnob. 4. 13. - Neutr. absolute. Gell. 
20. 6. Mei interrogaodi casus est, et ab eo de- 
clinature quod est ego. Hujus deinde plurativurn 
est nos. 

PL ORES. V. Plus in v. MULT US. 

PLf RlES vel pluriens, adverft. piit volte, jto"X- 
"Xaxij, pluribus vicibus, saspius, Ccbs. \. B. C. 
79. Cohortes agmen claudebant, pluriesque in 
locis campestribus subsistebant. At recentiores 
critici rectius leg, plures. Immo llandius (Tur- 
sell. T. 4. p. 473.) scr ibendum putat: Expedite 
cohortes novissimum agmen claudebant plures, 
quae in locis campestribus subsistebant. Similiter 
apud Trebell. Poll. G allien, t. Quum pluries 
ejus causa convenissent. incerta est scriplura; 
nonnulli e.nim Codd. habent plureis, 

PLUrJfArIAM, adverb, in piit luoghi, o par- 
ti, wXetcraxis, noXhayj-M, pluribus locis, aut par- 
ti bus. V. HI F AM AM. 

I.) Proprie. Sueton. Aug. 46. Italiam operibus 
as vectigalibus publicis plurifariam instruxit. el 



— 740 — 

80. Callis quibusdam ex prurigine corporis, assi- 
duoque et vehement! strigilis usu plurifariam con- 
cretis. Id. Tib. 43. Cubicula plurifariam dispo- 
sita. Id. Claud. 21. Gladiatoria munera pluri- 
fariam ac multiplicia exhibuit. Est qui leg. plu- 
rifaria, ut sit adject. Imcript. pertinens ad ann. 
a Cbr. n. (XI., sub Septimio Severo et Garacalla 
Augg., apud Gruter. 187. 3. argvs (.oklimontanos 

PLVK1FAR1AM VtiTVSTATK CO\LAFSUS ET CONRVPTOS 
A SOLO SVA PECVKIA RESTITVXRV>T. Gell. 2. 22. O 

med. Praeter bos sunt alii plurifariam venll, suae 
quisque regionis indigent. Insc.riut., quae per- 
linet ad ann. post Clir. n. 165. et exstat Neapoli 
in Mus. Borbon. ob perpetvam et plvrikahiam 

MVMFJCENTIAM KIVS. 

II.) Translate est idem ac pluribus modi*, in 
piit modi. A pal. Florid, n. 17. tieterum ipsius 
vocis hominis cxercend* causa cassus labor su- 
pervacaneo studio plurifariam superalur. Solin. 
38. Mods Taurus pro gentium ac linguarum va- 
rietate plurifariam nominalus. 

PLURlFARlK, adverb, plurifariam. Gloss. Phi- 
lox. Plurifariam, ttoXXaicMj, Pturifarie, Tr^XXa- 

PLCRlFAltfUS, a, urn, V. in vece prseced. 

PLURlFORMIS, e, adject, di moke maniere, 
ut Pluriformi modo, Ipul. Florid, n. 3. Pluri- 
forrais vestis, Capell. 7. p. 236, 

PLCRlLAtERUS. r. TRILATEttUS. 

PLCrIMUS, a urn, odject. Superlat. a plus, 
pluris. V. MULT US. 

PLOhI.NOMINIS, e, adject, idem ac synony- 
rnus. /sio?. 1. Orig. 3. Synonyraa, hoc est plu- 
rinomina. 

PLf RlVOCLS, a, urn, adject. Capell. 4. p. 97. 
Quaeritur quid sit aequivocum, quid univocura, 
quid, ut ita dicam, plurivocum. Debetis quippe 
insolentiam perferre sermonis, qui G raj am disser- 
tare Latialiter conipulislit. Fd, ibid. p. 104. Plu- 
rivocum est, quando multis nominibus una res 
dicitur, ut gladius: nam et ensis et mucro idem 
significant. 

PLUS, pin a j, adject, et adverb. V. MULT US. 

PLUSCULK. adverb- aliquaato plus. V. A put. 
loc. cit. in K\CORIO. 

PLL'SCULl.M, adverb, aliquanto plus. Plaut. 
Amph. i. 1. 127. Mira sunt, nisi invitavit sese 
in ccena pluscuium. un po' piu del solito. et 
Pers. 1. 1. 21. Negotium edepol fuit plusculum 
annum hand probe, h. e. aliquanto plus, quain 
annum. Farro 2. R. R. 7. 10. Videndum, ne 
equse laborent plusculum. 

PL USC L'L US, a, urn, adject, deminut. a plus, 
aliquanto plus, plus paullo. ■ — a) Adji.'clive. — 
In sing. num. Ter. Phorm. i. 3. 60. L'xuri emen- 
ds ancillula est: turn pluscula supellectile opus 
est. un poco piii. Colum. 1 2. R. R. 52. 1 2. 
Plusculo sale utendum r;rit. — lu num. piur. 
A put. 2. Met. Ad cujus noct's exemplar similes 
adstruximus plusculas. et 3. ibid. Pyxides pluscu- 
ias inde depromit. h. e. plures. — o) Pluscu- 
lum absolute, substantivorum more. — Gum Ge- 
nii. Cic. 2. Or at. 2 J. 99. Gausae, in quibus plu- 
sculum negotii est. Colum. 12. R. R, 47. 5. 
Eiiguum aceti piperati et plusculum mellis adji- 
ciunt. un p:ico pin di mete. — Sine Genit. et 
6equente part, guatn. Cic. 5. Fam. 12. Pluscu- 
lum etiam, quarn conctdit Veritas, amor! nostro 
largiare. 

PLCSlMUS olim pro plurimus, ut. pt;jfnosa, 
Fusiiy pro pignora, Furii, et alia qu* f r arro 
congerit 7. L. L. 27. Mull. Adde Feslum p. 
205. 17. Mull.; licet apud hunc lilterarum se- 
ries plisima ibi, non plusima legi postulel. ','.e- 
terum V. MULT US. 

PL USQU AM PERFECT UMj i, n. 2. (subaudi 
tempos; est teinpus conjugationis Latinte. Hri- 
scian. H. p. 807. Putsch. In hoc ante in modo 
(optalivo) dumtaxat et inlinitivu tern porn con- 
juncta habent f.atini, prwsens cum pr-reterilo im- 
perfecto, et pneteriturn per fee turn cum plusquarn- 
perfecto, ad imitationern Grjecorum. Adde aumd. 
passim. 

PLUTftALlS, e, adject, ad pliiteum pertinens. 
Cic. 1. Att. 10. Typos tibi rriando, et plute.ilia 



PLUTEUS 

sigilla duo. Alii aliter leg. V. PUTEAL. Orellius 
leg. pulealta sigillata duo. 

PLC'TfiARlUS seu plutiarius, li, m. 2. plu- 
teorum artifex. Inscipt. apud Donat. 417. 9. 

T. CABCir.lI EROJUS PI.VTtARH OSSA HIC SITA SVNT. 

PLUTEUM, i, n. et scepius 

PLUTKUS, i, m. 2. «j J. Est machina mili- 

taris ex tabulis, asseribus, cratibus, qua milites 
protect! ab injuriis hoslilibus, opus faciunt, %a>- 
pa'xto» (It. parapetto, riparo, galleria; Fr. toil 
de defense, mantelet, parapet servant a la de- 
fense; liisp. mantelete, parapeto; Germ. Schirm- 
dach oder Sturmschiren; Angl. a parapet, shelter, 
ur gallery). Paul. Diac. p. 231. 5. Mull. Plutei 
dicuntur crates corio crudo intenlae, quae solebant 
apponi militibus opus facientibus, et appeilaban- 
tur mililares. Ammian. 21. 12. Ptoteus igitur 
praeferentes oppugnalores, cratesque densius te- 
xtas, sensim incedentes et caute, murorura ima 
suffodere ferramentorum mullitudine conabantur. 
— Alius videtur esse ille, ejusdem la men officii, 
quern ita describit ^eget. 4. Milit. 15. Plutei 
dicuntur, qui ad simililudinem absidis (alii leg. 
cassidisi contexuntur e vimine, et ciliciis vel co- 
riis proleguntur, ternisque rotulis, quarurn una 
in medio, duae in capitibus apponuntur, in quam- 
curaque partem volueris admoventur more car- 
penti: quos obsidentes applicant muris, eorumque 
munitione protecli, sagittis, sive fundis, vel missi- 
libus defensores omnes de propugnaculis extur- 
bant, ut scalas ascendendi facilior pr*stetur oc- 
casio. V. Lips. Poliorcet. I. 1. dial. 7., ubi et 
liguram exhibet. Similis est etiam ille, de quo 
t'itruv. 10. 21. a med. Supra caput eorum, qui 
contrnebant arietem, collocatum crat pluteum. 
turriculse similitudine ornaturn, uti sine periculo 
duo milites tuto stantes prospicere possent, et 
renunciare, quas res adversarii conarentur. Liv. 
34. 17. extr. Segesticam vineis et plute : s cepit. 
Salt, fragm. apud Non. p. 95. 21. Merc. Piuteos 
rescindit, ac munitiones demolitur, Iocoque sum- 
mo potitur. Adde Ca>$. 2. B. C. 9.; et Liu. 21. 
61. Sic Tac. 2. Hist. 21. Vitelliani piuteos cra- 
tesque et vineas sulTodiendis muris protegendis- 
que opp ugna tori bus - expediunt. Adde eumd. 3. 
ibid. 20. — Translate. Plaut. Mil. glor. 2.2. 111. 
Si invenio (jui vidit, ad eum vineas pluteosque 
a nam. h. e. omni arte et vi eum aggrediar. *| 2. 
Praeteiea plutei dicuntur tabul;c, quibus quid 
prresaepitur, ut ait Paul. Diac. loc. cit. Itaque 
universim plutei sunt quaccumque legumenta et 
munitiones alicui rei praeliguntur ad vim et i- 
iinein hostilem arcendum. Cobs. 7. B. G. 41. 
Iiuabus ri'liclis porlis, obstruere ceteras, pluteos- 
que vallo addere. et ibid. 25. Eo magis, quod 
deustos piuteos turrium vide bant. Id. 3. B. C. 
l't. Scaphas navium magnarum cratibus pluteis- 
que contexit. et I. ibid. 25. sub fin. Rates a 
fronle atque ab utroque later*; cratibus ac pluteis 
prutegebat. Adde Liv. li. 38. ^ 3. De sponda 
I i"»cti interiore, quae tabula claudebatur, quum ex- 
terior aperta esset ascendendi gratia. Martial. 3. 
91. Excid unique senein, spondse qui parte j ace- 
bat; Namque puer phi leu vindice tutus erat. *J 4. 
Dp lecti tticliniaris tabula, qua ejus pars exte- 
rior ri ,i mens* remola rnuniebalur. Sueton. 
Cat. 26. Quo ?d am sum in is honoribus functos. 
cnmaiiti .modo ad pluteum. mudo ad pedes stare 
succinctos linteo passu 5 est. Fr opart. 4. 8. 68. 
Lygdamtis aci plutei fulcra sinistra la tens. In 
Glost. Philox. exponitut" Greece p lute us a'vaxXt- 
70 v. h. e. rec Una to riu in. et trap i^E/Lix i'^-wvtoa 
TssxXi'r^j. adilitamentum angulosum triclinii. el 
SruuiXTj irAc:'oii, puipiluin, su^gesmni in naviret 
fortasse intelligit tabitiam i -vstaiitem ad la ter a 
navis ad arcendos fluc'iis. Qu.p emiiia licet con- 
lirrnare Latini scrip tor is te-limonio facile non 
sit, aliquant tamen I uorri afTenini his. >am usur- 
palur etiam de tabula super r-jiun posita in 
modum lecii, ii;u de ipso leclu funebri piuteis 
munilo. in quo extendi-batui c;n' ivev luunburen- 
dnin. Martial. H. 't'i. Mijita'jut: pi:, -urn te ja- 
cente, vel sauim, F.i;lui papyro clnui tibi to- 
rus creacil, etc. *f \. 1)! l.\buliS puieti .i liv is 
urnatus, aut inniteadi <ral.;-i. v, ■_ . ■v<<. in 'edi'lur. 



PLUVIA 

aut tcribitur: item repositoriis libroruiB, tabu- 
la rum pi eta rum, statuarum, et hujusmodi. Vlp. 
Dig. 29. 1. 17. Reticuli circa columnas, plutai 
circa paiietes, item cilicia, vela, aedium non sunt. 
Juvenal. 2. 7. Et jubet arcbetypoi pluteum ser- 
vare Cleanthas. Per*. 1. 10*5. Nee pluteum cadit 3 
nee demorsos sapit ungues. ^6. Est eliatn sa~ 
ptum ex marmore, aut lateribus, aut alia ma- 
terie, quo iatercolumnium claudi et ssepiri solet, 
Itali dicunt parapetto, cancello, balaustrata. V\- 
truv. 4. 4. Item intercolumnia trla , qua erunt 
inter aatas et columnas, piuteis raarmoreis, sive 
ei intestino opere factis intercludantur, ita ut 
fores habeant. per quas itinera pronao fiant. Id. 
5, 1. Pluteum, quod fuerit inter superiores co- 
lumnas, item quarta parte minus quam superio- 
res columna fuerint, oportere fieri videtur; uti 
supra basiliC'E conlignationein ambulantes ab 
negotiatoribus ne conspiciantur, 

PLUVIA, a, f. I. (subaudi aqua, proprie est 
enim adject, a pluvius) est aqua jugis ex aere 
et nubibus decidens, imber, ustq; (It. pioggia; 
Fr. pluie; Hisp. lluvia; Germ, der Regen; Angl. 
rain). 

1.1 Proprie. ^ 1. Stricto sensu. Cic. 15. Alt. 
16. Equidem etiam pluvias metuo, si prognostics 
nostra vera sunt: rana enim pijToaeuouoiv. Virg. 

1. G. 92. Teoues pluviae. et ibid. 325. Pluvia 
ingens. et 4, ibid. 191. irapendens. Martial. 9. 
99. grandis. Ovid. 2. Fast. 71. Sape graves plu- 
vias adopertus nubibus Auster Concitat. Stat. 1. 
Silv. 2. 1.H6. quum pluviis rarescunt nubila. ^ 2. 
Latiori sensu est aqua, qua ex aere et nubibus 
decidit, acqua piovana. Plin, 33. Hist. nal. 6. 
34. (103). Stibium teritur in mortariis, admivta 
pluvia. At Sillig. leg. immixta aqua pluvia. 

II.) Translate. <f 1. Pluvia est instrumen- 
turn, quo flores aqua perfundimus, annaffuitojo. 
Claudian. Xupt. Honor. 298. pluvias fiores di~ 
spergere rilu. ^ 2. Pluvia hominis est urina 
apud Seren. S amnion, c. 20. p. 66. retro col. 

2. cd. Aid, 

PLUVIALIS, e, adject, da pioggia, piovoso, 
opfiptoq, v«'ts-,s, ad pluviam pertinens, pluvius, 
pluviosus. Virg. 3. G. 42-9. Vera madent udo 
terra ac pluvialibus Austris. Id. 9. /En. 668. 
Quantus ab occasu veniens pluvialibus Hadis Ver- 
berat imber humum. Colum. 2. R. R. 13. 9. 
Pluviales dies. Ovid. 7. Met. 393. fungi. Id. 4. 
Fast. 506.; Seneca 3. Qucest. nat. 7. extr.; et 
Colum. 1. R. R. 5. 2. Pluvialis aqua, piova- 
na. et Tac. 5. Hist. 23. ad fin. Flexu auctumni, 
et crebris pluvialibus imbribus superfusus amnis. 
Vet. Scholiast, ad Lucan. 1. 21s. Pluviales lu- 
nationes. Vet. Sc ho liast. ad Juvenal. 9. 28. Plu- 
viales Iacema. h. e. qua muniunt » pluvia. 

PLUVlATlCUS, a 3 um, adject, pluvialis. Mar- 
cell. Empir. 8. Teritur ex aqua pluvialica, atque 
conficitur. 

PLUVtATlLlS, e, adject, pluvialis. Colum. 9. 
R. R. 1. 2.; et Cels. 4. 12. ad /in. et 7. 3. Aqua 
pluvia tikis, piovana. 

PLUVIOSUS, a, um, adject, piovoso, ue'fio;, 
pluviis abundans, pluvius, pluvialis. Plin. 18. 
Hist. nat. 25. 60. (225). V'ergHlarum sidus nu- 
bilo occasu pluviosam hiemem deaunciat. — 
Pluviosus videtur legendum apud Theod. Pri- 
scian. lib. 2. part. 1. c. 8., ubi Aldus edidit plu- 
mosus. 

PLOvIUS, a, urn, adject, (pluo) pluviam fe- 
rens, pluvialis, pluviosus, piovoso, Oextoc. Fragm. 
Legg. XII. Tabul. si aova flvvia nockt. Sic 
Cic. Mur. 9. 22. .Ut aqua pluvia arceantur. 
Adde eumd. Topic. 9. 38. Cato R. R. 2. Pluvia 
tempestates. Varro 1. R. R. 13. 2. Ptuvium 
calum. Plin. 2. Hist. nat. 39. 39. (106). Sucu- 
las Graci piuvio nomine (Hyadas) appellant. Virg. 
;i. JEn. 516. Arcturum, piuviasque Hyadas, ge- 
rninosque Triones. Horat. 1, Od. 17. 4. Pluvii 
venti. et 3. ibid. 3. 56. rores. Colum. 2. R. R. 
15. 7. dies. /J. 2. ibid. 10. 21. Pluvius csli 
status. Horat. Art. P. 18. arcus. I'iride. quia 
post pluviam apparet. Ovid. 1. i?fe(. 66. Plu- 
vius Auster. 5eren. 5ammon. c. 20. p. 66. re- 
tro col. 2. ed. .t/W. Pluvius liquor, et Pluvius 



— 741 — 

ro*. h. e. aqua pluvia. Tibull. 1. 8. 26. Plu- 
vius Juppiter: (hunc loc. Seneca 4. Qu&st. nat. 
2. memoria lapsu Ovidio tribuit.) Zav? Oetcoj. 
— Pluvii Jovis imago exstat in nummo G. 
Cornelia apud Morell. tab. 3. n. 6. Is est Jup- 
piter Ephesinui, qui Eptaesi praesertim 'Qufipiov 
nomine cotebatur. V. Eckhel. D. IS. V. T. 2. p. 
514. et NUDIPEDALIA. — Figurate. Ovid. 4. 
Met. 609. neque enim Jovis esse putabat Persea, 
quern piuvio Danae conceperat auro. 



PiN 



PNEUMATlCUS, a, um, adject, irveupanxde, 
spiritalis: a nvtuua. spiritus: ut Pneumatica or- 
gaoa, spiritalia, hoc est, qua vi flatus, vel spiri- 
tus aliquid hauriunt, vei attrabunt. Plin. 19. 
Hist. nat. 4. 20. (60). E puteo rota, organisve 
pneumaticis, vel tollenonum baustu hortos ri- 
gandos. Id. 7. ibid. 37. 38. (125). Laudatus est 
Gtesibius pneumatica ratione et hydraulicis or- 
ganis repertis. Vitruv. 9. 9. Ctesibius Alexaadri- 
nus, qui spiritus naturales pueumaticasque res 
invenit. 

PNEUMAtOmACUI, Srum, m. plur. 2. rTv«u- 
fjaTOfta^ot, h. e. impugnantes spiritum: a jrveu- 
fta spiritus et uz^Quzt pugno. Hoc nomine fue- 
runt bseretici, qui Arian» hareseos partem alte- 
ram, qua est de Filio, rejicienles, alteram de 
Spiritu S. moTdicus tetintierunt, ejus divinita- 
tem infitiantes. Eorum tnentionem faciunt Impp. 
Theodos, et Valentin. Cod. 1. 5. 5. 

PNEUMOnICUS et 

PNEUMONITIS US, a, um, adject, ad pulmo- 
nes pertinens; a Ttvsu'jxmv pulmo. Cxi. Aurel. 5. 
Turd. 10. Pleumonicus (lege. Pneumonicus) mor- 
bus. V. PLEURITICUS. Mar celt. Empir. c. 16. 
p. 109. ed. Aid. Mus gliris deg'.uptus et cum 
oleo ct sale assatus pleumoniticis (lege pneumo- 
niticis), vol empyicis cibo datus, mire succurrit. 
h. e. qui pneumonico morbo laborant. 

PN'lGE US, i, m. 2. diayliab. revtysy?, a jrvjyw 
suffoco, machina quadam, seu vas ad iostar io- 
fundibuli inversi, quas in organo bydraulico ae- 
rem ascendeutem coercet, et veluii suffocat. Vi- 
truv. 10. 13. V. Bald, in Lex. Vitruv. In qui- 
busd. edit. Vitruvii leg. phigeus male. 

PNlGITIS, Id is, f. 3. itviyixts, terra quadam 
ere trie simillima, grandioribus tantum glabis, et 
glutinosa: ita dicta, quod earn deglutienti peri- 
culum sulTocationis sit: rvtyw enim suffocare si- 
gnificat. Plin. 35. Hist. nat. 16. 56. (194). 



PO 



PO, pavticula. ^ 1. Est prapositio insepara- 
bilis, ex qua nonnulla verba componuntur, ut 
polliceri, pollere; est atitem po pro por, h. e. 
pro. % 2. Inter dum etiam est posf, ut in v. 
pomeridiem : V. Quintil. 9. 4. 39. *} 3. In Sa- 
liari carmiae po est potissimum. V. PA. 

POBLlCUS. V. PUBL1CUS. 

POQLLATOR, oris, m. 3. coppiere, os'vo^oo?, 
qui est a poculis, pincerna: qualis fait Ganyme- 
des in mensa Jovis: a pocillum. Apul. 6. Met. 
Quo, ductu Uupidinis, Jovi pocillatorem Phry- 
gium sustulerat. el mox. Tunc poculum nectaris, 
quod vinum deorum est, Jovi quidem suus po- 
cillator ille rusticus puer, ceteris vero Liber mi- 
nistrabat. Id. 10. ibid. Sitieosque, pocillatorfl re- 
specto, cil«is alterna connivens, bibere llagita- 
rem. 

POCILLUM, i, n. 2. deminut. parvum pocu- 
lum, bicchieretto, tazzetta, fjurmf^xTcov. Cato 
R. R. 156. In iintfum exsugeto succum, quasi 
heminara, in pocillum fictile, et mox. Postea po- 
nito pocillum in sereno noctu. Sueton. Vesp.i. 
Pocillo argenteo potare. Liv. 10. 42. in /in. Vo- 
verat, Jovi Victori, si legiones bostium fudisset, 



PODAGER 

pocillum mulsi, priusquam temelum biberet, se- 
se facturum. Aiii aliter leg. Sed Plin. de eadem 
re verba faciens 14. Hist. nat. 13. 14. (91 'i. eo- 
dem pocilti verbo utitur: nisi quod non mulsi, 
sed vini pocillum narrat. 

pou Claris, e, vel 

POUUL ARIL'S, a, um, adject, icdtt^os, poto- 
rius. Paul. Sentent. 3. 6. 61. Escaria quoque 
et pocularia vasa debentur. et ibid. 67. Et vitrea 

vasa tain escaria, quam pocularia legato cedunt. 

POUULENTUS, a ( um, adject, da berz, nwt t 
troTifio;, potui aptus. Cic. 2. 3'af. D. 56. 141. 
Gustatus habitat in ea parte oris, qua esculentis 
et poculentis iter natura patefecit. Alii leg- po- 
tulentis a potus, quod nihil abhor ret a Latina 
analogia. Q, Sccevola apud Gell. 4. 1. ad fin. 
Penus est, quod esculentum, aut poculentum est. 
Adde ipsum Gell. 17. 11. — In Inscript. apud 
Gruter. 643. 3. videtur raentio Deri argenti po- 
cvlenti, b. e. poculorum ex argento: quod alibi 
argentum potori.um dicitur. — ■ Celerum ubique 
legendum videtur polulentus, quam voc. V. 

POtlt'LUM, i, n. 2. Poclum per syncop. Plaut. 
Cure. 2. 3. 80. Jacto basilicum, propioo magnum 
poclum: iile exhibit. Ita etiam Fleckeisen.; alii 
leg. poculum. Lucilius apud JVon. p. 260. 28. et p. 
308. 18. Merc. Cum poclo bibo eodem; ample- 
ctor, labra labeSlis Fingens compono. In c[uo- 
dam carm. apud Arnob. 5. 26. Inde manu po- 
clum sumit, risuque sequent! Perducit totum cy- 
ceonis lata liquorem. Adde Prudent. 6. Cathe- 
mer. 16. ct 10. twos' g~s§. 1264. — Poculum, 
quod cum (ir. ttow, ictvw jungitur, est vas, quo 
bibitur, troT^pcov, ^ottjo (It. vaso da bere. tazza, 
bicchiere, got to; Fr. vase a boire, coupe; Hisp. 
vaso de oe&er; Germ. d. Trinkengeschirr, der 
Becker ; Angl. a cup, drinking pot or bowl, 
beaker). 

I.) Proprie. Plaut. Cure. 2. 3. 89. Mac sunt 
veotri stabilimeuta: pane et assa bubula. Pocu- 
lum grande et aula magna. Fleckeisen. Poclum. 
Id. Rud. 2. 3. 32. Periit potando, opinor. No- 
ptunus magnis poculis hac nocte cum iovitavit. 
^"17-3. 3. Eel. 4'«. El nobis idem Alcimedon duo 
pocula fecit., El raolli circum est ansas aniplexus 
acantho. Ovid. 5. Fast. 522. Terra rubens cra- 
ter, pocula fag us erant. Tibull. 1. 1. 31. ricttlia 
antiquus primum sibi fecit agrestis Pocuia, de faci- 
!i composuitque luto. Horat. 1. Sat. 2. 114. Num., 
tibi quum fauces urit sitis, aurea quaris Pocula? 
Id. 3. Od. 19. 11. tribus aut novcin Miscentur 
cyathis pocula commodis. Cic. 3. Verr. 26. 06. 
Hortatur hospes : poscunt majoribus poculis. Id. 
Cluent. 31. It. Exhaurire poculum. Horat. 1. 
Od. 17. 22. ducere. Petron. Satyr. 92. a vide 
siccare. — Proverbium sapit illud Plaut. Cas. 
b. 2. 44. Ut seoex hoc eodem poculo, quo ego 
bibi, biberet. a'XX>7ycp{xwc ut eamdem sentiret 
calamitatem. 

11.) Translate. ^ I. Per metonym. est ipsa 
potio. bevanda. Virg, 2. G. 528. victu pascuntur 
simpiicii herba : Pocula sunt fonlcs liquid!. No- 
tandum et illud sane peregrin um ejusd. Virg, 

1. ibid. 9. Poculaque inventis Acbeloia miscuit 
uvis. /t. e. Acbeloi aquara. Cf. Macrob. 5. Sa- 
turn. 18. ad h. 1. Horat. Epod. 5. 37. Exesa 
uti medulla et aridum jecur Amoris essct po- 
culum. et ibid. 17. 80. Desiderlqqe temperare 
poculum. h. e. philtrura. Flor. 2. 10. Epulantes, 
et, ubi essent, pra poculis nescientes. h. e. pra 
ebrietate. Adde Lamprid. Elagab. 10.; et Petron. 
fragm. Tragur. 66. Burmann. V. CORONATUS. 
<[ 2. Item compotatio largior in ccenis. Cic. 2. 
Phil. 25. 63. Si inter canam, in ipsis tuis 
immanibus poculis hoc libi accidisset. Id. Se- 
ne-ct. 14. 46. Is sermo, qui more majorura a 
sumino adhibetur in poculis. *J 3. Sape, quum 
de veneOcis potionibus sermo est, poculi nomen 
usurpatur. Cic. Cluent. 10. 30. Uxori sua 
quum ipse poculum dedisset, subito ilia in media 
potione exclamavit, etc. Alia ex Virg., Horat., 
Proper t- congessit Broukus. ad Tibull. 3. 5. 9, 
quibus adde Ovid. 14. Met. 295. el Val. Flacc. 

2. 155. 

POPAGER, gra, grum, adject, podagroso, no- 



PODAGRA 

Sato's, podagricus. Ennius apud Priscian. 8. 
p. 829. Putsch. Numquam poetor, nisi si podager. 
Claudian. epigr. 29, Atque nihil prorsm stare 
putat podager, 

PODAGRA, ae, f. 1. gotta, podagra, notidypa, 
morbus articularls, pracipuo pedes infestans: sic- 
ut chiragra inanus. Vox Graca, quasi aypa 
tuv kgSwv captura pedum. Ptin. 26. Bi$t. nat. 
10. 64. (100). Podagras morbus rarior solebat 
esse non modo patmra avorumque meraoria, ve- 
rum etiarn nostra, peregriaus et ipse. Nam si 
Italia fuisset antiquitus, Latinum nomen inve- 
nisset. Insaoabilis noa est credendus, quippe 
quoniam et in multis »ponte deaiit, et ia pluri- 
bu» cura. Alter PUn. 1. Ep. 12. podagram vocat 
pedum dolorera. Sic Ccel. Aurel. 5. Tard. 2. sub 
init. Podagra pedum tanturamodo dolor est: ar- 
thritis vero etiam cunctorum articulorum sive 
maltorum; et aliquando etc. Catull.li. 2. Aut si 
quern merito tarda podagra secat. et ibid. 6. Il- 
ium affligit odore, ipse perit podagra. Martial. 
i. 99. Litigat, et podagra Diodorus, Flacce, la- 
borat: Sed nil patrono porrigit; hac chiragra 
est. Cic. 2. 2Vsc. 19. 45. Qui complures an- 
nos dolon'bus podagra crucietur majimis. Id. 
5. Fin. 31. 94. Quum arderet podagra dolori- 
bus. Ovid. 1. Pont. 3. 23. Tollere nodosam ne- 
scit medicina podagram. — In piur. num. Cels. 
5. 18. Malagma ad calidas podagras aptum. Adde 
Plin. sapissiine. 

PODAGRlCUS, a, um, adject, gotcoso, poda- 
groso, jrc&xYpixo's, iro&xypds, podagra laborans, 
podagrosus, podager. Pelron, Satyr. 132, Poda- 
grici pedibus suis maledicunt, chiragrici manibus, 
lippi oculis, Cels. 4. 24. Vitfa, qua io podagricis, 
chiragrlcisve esse consuerunt. et sub fin. Equi- 
tare podagricis alienum est. Adde Plin. 28. Hist. 
nat. 8. 29. (116). et alibi; Laberium apud Cha- 
rts. 1. p. 58. Putsch.; et Senec. Ep. 24. etc. — 
Adjective. Ccel, Aurel. 5. Tard. 2. sub init. Qui- 
dam medici arthriticara passionem genus vocant, 
podagricam vero spcciem. 

PODAGROSUS, a, um, adject, gottoso, poda- 
groso, iraSafpo'c, podagricus. Plaut. Pcen. 3. 1. 
28. Nunc vos, quia mini advocatos dlxi, poda- 
grosi estis, ac vicistis cochleam tarditudine. Id. 
Merc. 3. 4. 8. Podagrosis pedibus esse. Lucilius 
apud Non. p. 166. 14. Merc. Quod deformi' »e- 
nex, arthriticus ac podagrosus. Ita leg. Mcrce- 
rus; Forcellinus vera ac padidus ac podagrosus. 
— Podagrosi horainis infelicitatem describit Cas- 
tiod. 10. Variar. 29. 

pQDERES vel poderis, is, ra. 3. camice, iro6"rr 
pr,i, tunica sacerdotalis, lioea, corpori adstricta, 
et usque ad pedes descendena: qua vulgo Cami- 
lla vocatur. Hac Isid. 19. Orig. 21. Adde Ter- 
tull. advers. Jud. 11.; est a rrouc, oSd^ pes et 
aput apto. Cassiod. Complex. Apocal. 3. Erat 
podere vestitus, quod ad sacerdotium non est du- 
blum pertinere. 

PODEX, Tcis, ra. 3, par* pudenda inter nates 
animalis, qua stercus egeritur, trpuXTo';. Videtur 
esse a pedo, is. Horat. Epod. 8. 5. Hietque tur- 
pi* inter aridas aates Podei, velut cruda bovis, 
Juvenal. 2. 12. sed podice levi Caduntur tu- 
mida, medico ridente, marisca. 

PODIA, x, f. 1. poggia, funis nauticus, qui 
In dextro navi* latere alligatur; opponitur au- 
tem ei, qui est In siniatro latere, quemque Itali 
orza vocant. Servius ad illud Virg, 5. /En. 830. 
Una omnes fecere pedem; pariterque sinistros, 
Nunc deitros solvere siau* (Tutti a un tempo 
fer piede; a poggia, ad orza Spiegaro i seni.): 
Fecere pedem, h. e. podiam, fanern, quo tendi- 
tur velum, quod Graci jto'Soc vocant. 

POdIarIFJS, ii, m. 2. qui ad podium *eu sug- 
geitum theatri mimoa recital, ut eiodlarius, qui 
in floe fabula. Not. Tir. p. 174. podium, po~ 
diarius. Gloss. Isid. Podiarius, inter mimos. 

POdICUS, a, um, adject, pedalls: a ttouj, c8dc 
pe«. Capell. 9. 328. Sed temporum alia simplicia 
sunt, qua podica etiam perhibentur. Pes veri 
e*t numeri prima progrewio. 

PODISMAlis, e, adject, ad podismum perii- 
nens. Boeth. Geometr. Euclid. 2. p. 1212. Po- 



— 742 — 

ditmorum notitiam hie liber quasi qusjttionarius, 
et omnium podismalium quaitionum scrupolosi- 
tatea incunctanter absoivei. Adde eumd. ibid. p. 
1213., ! 521. et 1527. 

POdISMA'F ICUS, a, um, adject, qui podismum 
exercet. Boeth. Geometr. Euclid. -2. p. 1212. 
Prisci igitur podismatici cautissimi dispectores 
duodecim meosurarutn genera comtiiuerunt. 

PODISMATlO, onis, f. 3. idem ac podismu*. 
Boeth. Geometr. Euclid. 2. p. 1226. Hac de 
eplpodarum podismationibus figurarum ad pra- 
sens dicta sufficiant. 

P6DISMATUS, a, um. V. voc. seq. 

PdDISMO, as, stum, are, a. 1. Part. Podi- 
smatus. — Podismare eat pede metiri, jroSt'^u. 
Boeth. Geometr. Euclid. 2. p. 1215, Quorum 
medietate sape dicti trigoni scaleni embadum po- 
dismatur, ut in subjecta rigura nolatur. JVtpius 
in Auct. Gromat. p. 301. ed. Budorff. Et ce- 
tera trigona eadem ratione podismabuntur. Fron~ 
tin. de colon, p. 132. Goes. Ager podismatu*. 

PODISMOS, i, m. 2. iroStcfzd{, idem ac peda- 
tura, ideal menaura jugeri, &r«j aut alterius rei 
pedibus deflnita: a iroSi^u pedibus dimetior. Pe- 
dibus enira, vel pasaibus, vel fune, aut pertica 
certam pedum mensuram habente colligebatur 
magnitudo loci. Veget. 2, Milit. 1. ad (in. Men- 
sores sunt, qui ad podismucn dimetiuniur loca, 
in quibus tentoria milites figant etc. Adde eumd. 
3. x*6 id. 15.; Frontin. de colon, p. 130. Goes. 
Inscript. apud Reines. ci. 7. n. 16., qua est 
apud Orell. 4570. podismvs strvcttonis scala- 

RCS. 

PODIUM, Ii, a. 2. itdSiov, est locus editus, 
luogo elevato, poggio. «J 1. Generatim dicitur 
de quolibet suggestu, Pallad. 1. A. R. 38. Po- 
dia ternia alta pedibus fabricenlur, inducta te- 
staceo, et albario opere levigata. et mox. Super 
hac podia alvearla collocentur, (Colum. 9. R. R, 
7. 1. suggestus lapideos vocat.) Id. ibid, 18. 
de cella vinaria. Si cupis locum suum deputa- 
blmus, is locus ad calcatorii similUudinem po- 
diis brevibus, et testaceo pavimento sotidetur. 
et ibid. 19. de horreis. Si terra pauperies mi- 
nora promiliit, vel craticiis podiis eruat discer- 
nenda granaria, vel vimineis vasculis reditu* te- 
nues colligemus. ^ 2, Speciatim dicitur de quo- 
libet loco porrectc extra do in us parietem instar 
pulpiti, qui aliter dicitur maenianum. Plin. 5. 
Ep. 6. circa med. Est et aiiud cubiculum a pro- 
xima platano viride et umbrosum, marmore ex- 
cultum podio tenus. Adde Fitrttv. 3. 3. et 5. 
7. ^ 3. Est Itaiice parapetto, poggio, poggiuo- 
lo, quasi pes totius circi, vel amphitbeatri, b. 
e. murus lalissimus arenam circi, vel amphitbea- 
tri cingens, isque gradus dignissimus, quia arena 
proximus, et aliis latior fuit: in eo itaque sug- 
gestus erat imperatoris, ac consules, pratores, 
aliique, quibus id jus, aedebant sellis curulibus, 
cum lictoribus, apparitoribus et magistratus sui 
pompa. Sed et in eodem fuit tribunal editoris, 
et Virginum Vestalium sedes. Plura de eo Lips, 
de amphith. c. 11. Juvenal. 3. 145. Et Capi- 
tolinis generosior el Marcellis, Et Catulis, Pau- 
lisque minoribus, et Fabiis, et Omnibus ad po- 
dium spectanlibus. Sueton./Ver. 12. Accubans pri- 
mum parvia foraminibus, deinde loto podio ada- 
perto spectare consueverat. Adde Plin. 37. Hist. 
nat. 3. II. (45). 

P6£MA, atis, n. 3. noiriua. In Genitivo plur. 
poematorum dixere Varro, Q. Lcelius, Accius, 
et ipse Cic. pro Gallio, teste Charit. 1, p. 114. 
Putsch., lamquam a recto poematutn, i, et A (ra- 
mus apud Non, p. 493. 9. Merc; a quo et poe- 
matis in Dat. plur. usurparunt idem Varro 7. L. 
L. 34. Mull., et Plaut. A sin. 1. 3. 22., el Flor. 
apud Charis. ibid., et Cic. 4. Herenn. 4. 7. 
item 3. Off. 3. 15. (ut cum aliis letzit Non. p. 
488. 21. Merc.) et drat. 21. 70. Sed et poe- 
matibus recte dicitur cum Cic. 4. Herenn. 2. 

3. el aliis. Libenter itaque poematis dixurim, 
ila jubenle usu, ut epigrammalis, emblemalis, 
peripetasmatis, et aliis, qua cougessit Voss. I. 

4. de Grammat. c. 14. ad fin. At poematorum 
non videtur ita usu obllnuisse. V. EMBLEMA init. 



?OWA 

— Ceierum poetna (It. poema, composizione 
poetica; Fv.poeme, piece de vers; Hisp. poema; 
Germ, die Dichtung, d. Gedicht; Angl. a poem, 
copy of verses, piece of poetry.) proprie est opus 
quodlibet factum, vel quodlibet figmentum: est 
a Trotiu, seu potius a tros'w facio, fingo: sic eaim 
scribunt veteres Attici, et Dores, ut est in Ety- 
mol. M. V. Gregor. de dialect. Ling, Gr. p. 
75. ed. Schceffer. Dici'ur pracipue de opere poe- 
tico, quia poetarum est facere et flngere. Difle- 
runt poema et poesis; hac est magnum et to- 
tura opus; illud parvura, aut pars operis. Lu- 
cilius apud Non. p. 428. 12. Merc. CujusyU 
operis pars est non magna poema. Pars est par- 
va poema, proinde ut epiitola quavis. Ilia poe- 
sis opus totum, ut tola Ilia* una Est &*oi{, 
annalesque EnnI: atque isloc opus unum Est 
majus multo, quam quod dixi ante poema. Ita 
bos versus apud Non. perversos, aut corrupto* 
Janus Dousa ordinavit, reslituitque. In eam- 
dem sentealiara sunt ilia Varron. (si modo 
Farron, sunt omnia) apud Non. ibid. Poema 
est Xa'ftc supo^fMi;, id est verba plura modice in 
quaradam conjecta formam. Itaque etiam distichon 
epigramraation vocant poema. Poesis est perpe- 
tuum argumentum e rhvthmis, ut llias Homerl, 
et Annales Ennii. Cic. quoque poema vocat 1, 
Divinat. 31. 66, paucos versus veteris poeta: 
et Catull, mox cxtand. carmen unum hendeca- 
syllabum. • — Hoc tamen discrimen non obser- 
vatur: et poema universim quodcumque opus 
poeticum dicitur, eive breve sit, sivo Iongum. 
Catull. 50. 16. Hoc, jucunde, libi poema feci, 
Ex quo perspiceres raeum dolorem. Cic. 1. Acad. 
(post.) 3. 9. de Varrone. Atque ipse varium et 
elegans omni fere Qumero poema fecisti. Id. 3, ad 
Q. fr. i. 4. Poema ad Casarem quod corapo- 
sueram, incidi. Id. I. Alt. 16. ad fin. Gracum 
poema condere. Horat. 1. Ep. 18. 40. pangere. 
et 2. ibid. 1. 117. scribere. Petron. Satyr. 118. 
exstruere. Cic. 1. Oral. 50. 217. Egregium poe- 
ma. Id. Pis. 29. 70. ila festivum, ita concin- 
Dum, ita elegans, nihil ut fieri possit argutiu*. 
Id, 1. Divinat. 31. 66. lenerum, et moratum, 
atque molle. Id. 4. Herenn. 28. 39. Si poema 
loquens pictura est, pictura lacitum poema debet 
esse. 

p6£hAtIL'M, Ti, n. 2. breve composition 
poetica, noivudztov, breve poema. Plin. 4. Ep. 
14. a med. Sive epigrammata, sive edyllia, sive 
eclogas, sive, ut multi, poeinatia vocare malueris, 
ticebit voces: ego tantum hendecasyllabos prasto. 
Adde eumd. Ep. 27. Utroque autem loco sunt 
qui aiiter leg. Auson. epist. pralha Edyll. 7. 
Poematia, quas in alumnam meam luserara. 

P02NA, a, f, 1. troivij proprie est multa pro- 
pter homicidium irrogata, id quo quis alter!, 
quern laserat, reconciliatur ; bine iatiori signifi- 
catione est animadversio. suppiicium, nitio pec- 
cati, multa: a voce Graca allata (It. pena, ca- 
stigo; Fr. ch&timent, punition, peine; Hisp. ca- 
sligo, punicio n, pena ; Germ, die Genugtkuung? 
der Ersatz, daher bald Rache , bald Strafe; 
Angl. punishment, casligation). 

I.) Proprie. ^ 1. Generatim. Cic. Flacc. 17, 
39. Poena est Dorylai gravior, quam apud alios, 
falsarum iitterarum. Id. fragm. apud Augustin. 
21. Civ. I). 11. Octo pcenarum genera in leg i bus 
conlinentur, damnum, vincula, verbera, talio, 
ignominia, exsiliuin, mors, svrvitus. Id. 1. ad 
Brut. 15. In animadversione pcenaque duriorem 
esse. Id. Balb. 18. 42. Multa et pama multare 
aliquem. Fragm. Cegg. XII. Tabul. st iniv- 

KtAM FAXIT ALTER! V1GINTI OV^OVK ABRIS FOB- 
S'* E svsto, Ennius apud Macrob. 6. A'aturn. 
1. Nee pol homo quisquam faciei imp una ani- 
matus Hoc nt»i tu: nam mi caiido das sanguine 
pcenas. Sic Virg. 9. .En. 422. Tu tamen iaterea 
caiido mini sanguine pcenas Pcrsolves amborum. 
u bi V. Servium. et Id, 4. ibid. '.166. da bis, im- 
probe, panas . Hoc st-nsu dare pcenas atiam 
Cic. Harusp. resp. 18. 39. et 5. Ztisc. 19. 55, 
dixit. Id. Cic. Mil. 31. 85, p«>nan justas et de- 
hitas solvere. Id. 1, Verr. 63. 163., e' C. 
Carbo apud eumd. Or at. 63. 214. Quicum- 



POENALIS 

que earn violavisscnt, ab omnibus esse ei pcenas 
persolutas. averle tutti pagato il fio. Plaut. 
Bacch. 3. 3. *21. Ante solem nisi lu exorientem 
in paltBStram veneraj, Haud inediocres gymnasii 
preefecto pcenas penderes. et Asin. 2. 4. 77. Pro 
dictis vesti is maledicis pcena pendentur mi hodie, 
Ter. Heaut. 4. 4. 6. Syrus mihi tergo pcenas 
pendet. me la paghera colla schiena. et Cic. 11. 
Atl. 8. Maximas pcenas pendo temeritatis m*&. 
Id. Sext. 67. 140. Ornries fere reipubiicse pcenas 
aut prajsenti morte, aut turpi exsilio depende- 
runt. Id. 2, Tu.sc. 10. 23. Prometheus pcenas ci- 
pendit Jovi fa to supremo. Cic. Dom. 52. 134. Ferre 
pcBnam temeritatis. Id. post redit. ad Quirit. I. 
1. sustinere. Id. 2. leg. Agr. 34. 92. perfcrre. 
Id. Flacc. 38. 96. suffer re. id. 3. Off. 16. 65. 
iubire. Vet. Poeta apud eumd. 3. Nat. D. 38. 
90.; et Ovid. 8. Met. 689. luere. Id. 9. ibid. 
372. et 1. Fast. 483. pati. Sueton. Cces. 14. ul- 
timara statuere in aliquem. h. e. mortem. Quin- 
til. 6. 4. 16. irrogare alicui. Cic. pro leg. 
Manil. 3. 7. dignam suo severe suscipere. ri- 
cevere, riportare. et 7. Verr. 63. 163. et Rose. 
Am. 24. 67. Repetere pcenas ab aliquo. h. e. 
curare, ut pcenas det. farsela pagare. et 1. 
Att. 16. circa med. Ut aperte viclrix nequitia 
ac libido pcenas ab Optimo quoque peteret do- 
lori* sui. et Harusp. resp. 20. 43. Gracchum 
mors fraterna ad expetendas poenas domes tici san- 
guinis eicitavit. et i. Fam. 9. ante med. Pcenas 
a seditioso cive per bouos viros jadicio perseqni. 
Plin. 7. Hist. nat. 44. 45. (144).; et Ovid. 4. 
Met. 190, et 8. ibid. 125. Pceaam ab aliquo ei- 
igere. Sail. Jag. 71.; et Curt. 4. 6. ad fin. Ca- 
pere pcenas pro embus, k. e. sumere, repetere, 
cives ulciscendo. Liv. 2. 5. Capere pcenam de 
aliquo. Curt. 4. 6. sub fin. capere in bostem. 
Firg. 2, Mn. 586. sumere pceaas. Cic. 2. Off. 
5. 18. Pcena aliquem afllcere- In SCto apud 
eumd, 2. ad Q.fr. 3. a med, Teneri ea pcena, qax 
est de vi, — Pcena pecuniaria opponitur coei- 
citioni in corpus (Ital. alia pena corporate) 
apud Modestin. Dig. 48. 1. 2. — De multa, 
quam in ludo victus solvit. Ovid. 2. Art. am. 
205. Seu jacies talos, victam ne pcena sequatur, 
Damnosi facito stent tibi seepe canes. — Est 
isot»T) Grace etiam debita merces, pretium quod 
tolvitur pro injuria illata, aut pro opere, aut 
opera, mercede, pena. Quo sensu Firg. Cir. 83. 
Ausa quod est mulier nuraen fraudare deorura, 
Et dictam Veneri votorum vertere pcenam. ^ 2. 
Speciatim apud Poetas Pcence sunt Furiae, quia 
sunt scelerum vindices, sic et Dotvat Graecis. Vol. 
Flacc. 7. 147. Turbidus ut Pcenis caecisque pa- 
voribus ensem Corripit, et saevae ferit agmina 
matris Orestes. Stat. 8. Theb. 25. S«vaque multi- 
sonas exercet Pcena catenas. Farro apud Non. 
p. 390. 9. Merc. Tertia Pcenarum Infamia stans 
nexa In vulgi pectora, fluctuantl intonsa coma, 
sordida vestitu, ore severo. Scalig. ad Vivo. Cul. 
218. el 375. praeponenda bis ceoset ilia ejusd. 
Farron. apud Non. p. 295. 25. Videmus popu- 
lum Furiis instinctum tribus Diversum ferri, ex- 
territum formidtne. Deinde post pauca, quce in- 
tercidere, Tertia Pcenarum, etc. Quidam distin- 
guunt Pcenas a Furiis, fortasse ut Furiae sint, 
quae vexant animos et cruciant conscientia see- 
ieris; Pcenae, quae animadversione et suppliciis 
apud Inferos, rcotvoiroiot. Cic. Pis. 37, 91. i£to~ 
liam, qua; medio fere Grasciae gremio continetur, 
(o Pcena, o Furia sociorura!) decedens miseram 
perdidisti. Id. Dom. 2. 3. Iliud a te, bomine 
vesano ac furioso, requiro, quse te tanta pcena 
tuorum scelerum vexet , ut etc, Vel Pcena est 
Furiarum mater, ut in illo Val. Flacc. 1. 7%. 
Ultricesque deae, Furiaeque, et saeva sororum Pce- 
na parens. 

II.) Translate pcena est labor, moleslia, pena, 
fatica, travaglio, molestia. Seneca Hippol. 439. 
Namque anxiam me cura scllicitat tui, Quod te 
ipse pcenis gravibus infestus domas. Seneca alter 
Ep. 5. circa med. Frugaiitatem exigit pbilosophia, 
non pcenam. Plin. 2. Hist. nat. 7. 5. (27). In 
tantis vitas pcenis. Id. 9. ibid. 6. 5. (13). Ba- 
laenas utero graves, pariendivc pcenis invalids. 



— 743 — 

Id. 23. ibid. 2. 28. (.59), Acetum scilliaum prod- 

est acescentibus cibw: gustatum enim diseutit 
pcenam earn. Justin. 11. 14. It. Pcenam captivi- 
tatis truncata corporis parte tulerant. Id. 3. 5. 2. 
Post longam pcenarum patientiam bellum re- 
staurant. 

PCEN'ALIS, e, adject. Comp. Pcenalior et Sup. 
Pcenalissimus. — Pcenalls, Ital. penale, est ad pce- 
nam 9pectarjs, pcenam conlinens. Plix. 18. Hist. 
nat. 1 1 . 29. (112). Pilo viuctorum pcenali opera. Id. 
i.ibid. 8. 15. (31). Pcenales aquas dirisque genitas. 
Solin. 46. Pcenales tenebrae. h. e. in quas aliquts 
pcenae causa conjectus est. Modestin. Dig. 40. 12, 

21. Pcenalls actio. Paul. ibid. 19.2. 54. a med. 
stipulatio, Ulp. ibid. 46. 3. 7. causa. Sccevola ibid. 

22. 2. 5. conditio. Paul. ibid, et 50. 17. 108. 
pcenalia judicia. Cajus 1. Institut. (.edente ite- 
rum Goesckenio) § 128. Quum autem is, cui ob 
aliquod maleficium ex lege pcenali aqua et igne 
interdicitur. Salvian, 6. Gub. D. 11. Scelera 
non minima, sed in boc ipso pcenaliora commit- 
timus. Id 2. Avarit. 10. Cogltantes inter haec 
borrenda et pcenalissima alia haec praeclara ac 
beatissima, — Ilinc pcenales, ium, absolute, sub- 
8tantivorum more, sunt homines pceua digni, see- 
ierati. Imp. Constantin. Cod. 10. 19. 2. Career 
pceoalium, career hominum noxiorum est, Cf. 
Cyprian, de I dolor, van. Quum daemones sint 
ipsi pcenales, non aliud illis studiura est, quam 
quasrere sibi ad pcenam comites, quos ad crimen 
suum faciant errore participes. 

PCENALITEA, adverb, per pcenam. Ammian. 
16. 8, Reus delalus, raptusque in judicium pce- 
naliter interibat. Claud. Mamert. 1. Stat. anim. 

23. Agilur anima pro aCectuum diversitate et de- 
lectabiliter et pcenaiiter. 

POENABlUS, a, urn, adject, idem ac pcenalis. 
Quintit. 4. 3. 9. Si legem asperam tuebirnur, aut 
pcenarias actiones inferemus. h. e. quibus pceoa 
irrogatur. Has pcenales actiones vocant JCti pas- 
sim in Digest. 

PCENlCE, adverb. Punice. Varro 1. R. JR. 2. 
ante med. Qui de agricultura scripserunt et Pce- 
nice, et Gra?ce, et Latine. Ceterum V. PUNICE. 

PCENlCfiUS. a, um, adject, idem ac phceniceus; 
in quo tamen secuada syllaba longa est, quum 
brevis sit in illo. Ovid. 12. Mel. 102. circo tau- 
rus aperto Quum sua terribili petit irrilamina 
cornu, Pcenioeas vestes, elusaqne vulnera sentit. 
et 14. ibid. 345. Pcenicea chiamys. Zucret. 2. 
830. Pceniceus color. 

PCENlCUS, a, um. V. PUMCUS. 

PCENlO, is, ire, a. 4. (pcena) pro punio (ut 
mcenio pro munio } mcerus pro murus, Pceni- 
ceus lto Puniceus) legitur apud Cic. Mil. 31. 
85. et 1. Tusc. 44. 107. et 3. tie Rep. 9. 
(.edente A. Maio) et apud Gcll. 6. 14., 7. 3. sub 
fin., 11. 18. et 20. 1. in multis edilionibus, et 
1HSS-, teste Pareo in Lex. Crit. Hinc Inscript. 
apud Gruter. 040. 7. hic tvmvlvs svllo patebit: 

SI CfXIS ATTBM IX HOC SBFVLCHVM BBLIOV1AS CORPO- 
RIS INTVLKRIT POBKIB1TVR INTXH 8VOS COLUBBKTOS 

US. M. n". Similiter pcenitio pro punitio, et pceni- 
tus pro punitus apud eomcJ, Gell. etc. 6. 14. et 
11, 1. et 12. 7. — Apud Cic. 1. Tusc. legitur de- 
poneatis forma loc. cit. Multi inimicos etiam 
mortuos puniuntur. h. e. multi in inimicos etiam 
mortuos ullionem per se ipsi exercent. V. Dii- 
derlein. Zatein. Synonym. T. 5. p. 249. — 
Part. Pcenisus legitur apud Cassiod. Complex. 
Ad, Apost. 7. Qua praedicatione compunctos 
tria miUia virornm pceoisos et bapti/atos esse te- 
statur. 

PCENISUS, a, um. F. toc. praeced. 

PCENlTENS vel paenitens, entis, par'icip. V. 
PCENITET. 

PCENlTENTER vel paenitenter, adverb, cum 
pcenitentia. Minuc. Fel. Octav. 26. Auspicia et 
auguria pcenitenter omissa, observata feliciter, 

PCENlTENTlA vet paenitentia, ae, f. 1. actus 
pcenilendi, dolor ob aliquod factum noxium, aut 
occasionis prate rmission em, usx^vota (It. peni- 
tenza, pentimento ; Fr. repentir, regret } Ilisp. 
arrepentimiento, pesar; Germ, die Reue', Angl. 
repentance, penitence „ contrition). Phcedr, 



POEMTET 

1. 13. Qui se laudari gaudent verbis subdolis, 
Serae dant pcenas turpes pcenitentice. Liv. 31. 
32. Celerem pcenilentiam, sed eamdem seram. 
atque inutilem sequi. Plin. 7. Ep. 10. Ne rur- 
sus provincice, quod damnasse dicitur, placeat, 
agatque pcenitentiam pcenitentia sua. Petron. 
Satyr. 132. Pcenitentiam agere sermonis mei 
ccepi, secretoque rubore perfundi, quod etc. Ad- 
de Curt. 8. 6.; et Tac. dial, de Or at. 15. 
Senec. 2, Qucest. nat. prcef. Fidelissimus est 
ad honesta ei pcenitentia transitus. Plin. 17. 
Hist. nat. 12. 19. (94). Nihil est fcedius agri- 
colis, quam gestae rei pcenitentia. Id. 10. ibid. 
23. 33. (67). tlanc avem pcenitentia cum la- 
bore subit. Id. 7. ibid. 25. 26. (93). Caesari 
proprium et peculiare dementias insigne, qua 
usque ad pcenitentiam omnes superavit, fino a 
pentirsene, et Sueton, Cces. 9, Pcenitentia, vel 
meln diem caadi destinatum non obiit. Tac. 4. 
Hist. 37. Dein mutatl in pcenitentiam primani 
quartaoique Vocutara sequuntur, Flor. 3. in fin. 
Inde Sardiniam recessit, ibique morbo et pceni- 
tentia interiit. Ulp. tit. 22. regular. Qui beredes 
instit. ad fin. Pcenitentia actus cerneodo heres 
fieri potest, h. e. pcenitentia ductus, ut loqui- 
tur Imp. Probus Cod. 8. 56. 2. — Cicero- 
nem hac voce abstinuisse, notavit et Auson. 
Epist. 12. 10. — Monet Lactant. 6. 24. quum 
de dolore peccatorum apud Christianos sermo 
est, aptius Grasce fisravotav, et Latine resipi- 
scentiam dici, quam pcenitentiam: haec enim 
solum respicit factum prasteritum, de quo do- 
let; usravoia, ct resipiscentia et praeteritum 
factum dolet, et coritclionem futurae vitas respi- 
cit, confirmans animum suum ad rectius viven- 
dum. Nibilominus et pcenitentia hoc sensu usur- 
patur a Tertull. Pcenit., Augvstin. et Hieronym. 
— Pcenitentiam agere est far penilenza: et ptsni- 
tudinem gerere est pentirsi. Id patet ex bis verbis 
Rufmi 2. Invect. in Hieronym. n. 29. Propter 
hoc forte me invitabas ad pcenitentiam? (n. 28. 
Si agas pcenitentiam, bene facis).Noo intellexeram. 
\ r erumtaraen scito, me de boc quidem pcenitudi- 
nem gerere, quin dtcam non omnia. 

PCENlTENTlALIS vel peenitenlialis, is, m. 3. 
penilenziere, qui pubiicas confession! modum 
imponit, definiens, quaenam occulta crimina a 
pcenilentibus essent in publicum evulganda. In- 
script. apud Mural. 419. 2, hic reqvibscit is pack 

GKRVKTIVS V. C. POBMTBNTIALiS OVi VIXIT AKN. PL. 
M. LVI. DBPOSITVS KST SVB DIB NON. DBCBMB. 

Maximo v. c. cons. ind. se... h. e. ann. a Chr. 
n. DXXIII. At Marin. Papir. diplom. p. 284. 
contendit, bunc Geruntium, qui Sir Clarissimut 
appcllatur, non ecclesiaslica, sed civili aliqua di- 
gnitate pra? f ulsisse; sed quaenam base fuerit, mi- 
nime statuit. V. Pcenitentiarius apud Ducang. 
Gloss, med. et inf. Lat. — Pwnitentialis mo, 
seu pres&yfer super pcenitentes institutus videtup 
rnulio priu9 Romas et Constantinopoli, ut narrat 
Cassiod. 9. Hist. Eccl. 35. 
PGi.NlTEO vel pceniteo, e», Qi, el 
PCEN'ITET, 6bat, tiit, ere, a. pers. et impers. 

2. Scribitur et pcenitet per ne. Sic enim per- 
petuo habetur in Pandectis Florent. Sic in 'fab. 
aerea apud Gruter. 502. col. 2. ad /in. Non magi* 
sunt pasniteadi senatores, quam pienitet, etc. Sic 
etiam in libris veterib. et Virgil io Carpensi ha- 
beri testatur Manut. Hue facit, quod Gelliut 
17. 1. non a pcena, sed a pcene, et pcenuria 
ducendum putal, quod sane vidctur probabile, «i 
dicamus primam et propriam bujus verbi vim 
esse, quum pro parum videri ponitur- Quod con- 
hrmat Donatus ad illud Ter. Phorm. 1. 3. 20. 
nostri nosmel pcenitet. Pcenitet (inquit) eum, qui 
parum putat.— Part. Pcenitens, Posniturus at Pee- 
nitendus sub A. — Pcanitere, inquit Gell. 17. 1., 
turn dicere solemus, quum quae ipsi feclmus, aut 
quw de nostra voluntate nostroque consilio facta 
sunt, ea nobis post incipiunt displlcere, senten- 
tiamque in lis nostram demutamus. Itaque pce- 
nitere, a pxnio, h. e. punio, est dolcre, moleste 
ferre, displicere quod placuit, uzxavoia (It. pen- 
tirsi ; Fr. se repentir de, regretter ; Hisp, arre- 
pentirse, pesar se de lo hecho; Germ, reuen, 



POEMTIO 

gereuen, Reue, Uniust, Unzufriedenheit iiber 
etwas tmpfinden; Angl. to repent, be grieved 
or vexed at, be sorry for, be dissatisfied with, 
regret). 

A) Verbum personate. — a) In plur. num. 
Pacuinus apud Non. p. 475. 18. Merc. Nunc 
pcenitebunt: libant liberi grato ex loco. — b) 
Cum Nomina tivo aut Accusativo rei. Plant. 
Stick, 1. i. 50. Et me quidem haec conditio 
nunc non pcenitet. h. e. non displicet. CI". Cic. 
5. Tusc. 18. 53. Sequitur, ut nihil pceniteal, ni- 
hil desit, nihil obstet. Id. 5. Tusc. 28. 81. Sa- 
pientis est proprium, nihil, quod pcenitere pos- 
sit, facere. Id. 2. Invent. 13. 43. Quasri opor- 
tet, utrum id facinus sit, quod pcenitere fuerit 
necesse. — c) Cum Nominal, persona. Liv. 36. 
22. iEtoIus quoque, quamquam non secuti sint 
regem, sed arcesseriut, et duces belli, non socii, 
fuerint. si poenitere possint, posse et incolumes 
esse. Est qui legit possit. Forcellinus vero in 
his Nominativum latere ait. Juslin. 11. 3. 3. Athe- 
niensos sicut primi defecerant, ita primi poeni- 
tere cceperunt. Adde eumd. 31, 6. 6. et 38. 10. 
12. Et Vulgat. interpr. Luc. 10. 3. Oliui in ci- 
licio et cinere sedentes pceniterent. Id. Judith. 
5. 19. Quotiescumque autem pcenituevunt se re- 
cessisse a cultura Dei. et Eccli. 32. 24. Fili, 
sine consilio nihil facias, et post factum non pce- 
nitebis. Cyprian, de singul. Cler. sub init. Si 
non pcenitueritis, similiter perietis. — Hinc Part, 
press. Pcenitens, is, quern pcenitet, chi si pente, 
penitente, apud Cic. 12. Phil. 2. 7. Optimus 
est portus pcenitenti mutatio consilii. Sail, apud 
Charts. 3. p. 224. Putsch. Lepidura pcenitentem 
consilii. Sueton. Cluud. 43. Signa quaedam nee 
obscura pcenitentis de matrimonio deque adoptio- 
ne dederat. — Simiiiter (a Pcenitus, quod V. in 
v. PCENIO) Part. Pcenilurus apud Quintil. 9. 

3. 12. Eo usque processum est, ut nan pcenitu- 
rum pro non acturo pceaitentiam, et in'suros ad 
videndum missos, Sallustius dixerit. Accins apud 
Non. p. 158. 5. Merc. Neque te, neque quem- 
quam arbitror tuae pcenilurum laudis. — d) 
Sic saspius Gerundium usurpatur. — Absolute. 
Cic. 4. Tusc. 37. 79. Alexander quum intere- 
misset Clitum, vii a se manus abstinuil: tanta 
vis fuit pcenitendi. Liv. 24. 26. ad /In. Ira deinde 
ex misericordia orta, quod adeo festiaatuin ad 
supplicium, neque locus pcenitendi, aut regressus 
ab ira rel ictus esset. Cic. fragm. apud Lactant. 
6. 24 . Corrigere errorem paenitendo. Phcedr. 
5. 5. AJ pcenitendum rebus maoifestis agi. Tac. 

4. Ann. 11. Nullos ad pcenitendum regressus. — 
Cum Dativo personae, aut Genit. rei. Cic. 7. Att. 
3. a med. Valde ego ipsi, quod de 6ua sententia 
decesserit, pcEnilendum puto. Id. 9, Fam. 5. Con- 
silii nostri, ne si eos quidem, quod id secuti non 
sunt, non poeniteret, nobis pcenitendum putarem. 
— e> Item Gerundivum Pcenitendus apud Sail. 
Jug. 84. 28. Kritz. Sed quoniam vestra consilia 
accusantur, qui inibi summum honorem et ma- 
ximum negotium imposuistis, etiam atque etiara 
reputate, num id pcenitendum sit. Ita Cortius, 
haud omnino improbanle Krilzio, qui tamen 
legit num eorum pcenitendum sit. Tac. 6. Ann. 
40. Arruntius respondit non aliud pcenitendum, 
quam quod anxiara senectam toleravisset. Colum. 
2. R. R. 2. 7. Itaque hie ager sive e.xercetur, seu 
cessat, colono est pcenitendus. e di pentimento 
al colono. Liv. 1. 35. Sub baud paenitendo ma- 
gistro. Gell. I. 3. Dicta mea factaque pleraque 
omnia f'lisse non pcenitenda. Sueton. Vesp. l. 
Gens Flavia obscura ilia quidem, sed tamen rei- 
publicffl non pcenilenda. — Legitur etiam pceni- 
teor pass, vel dep. apud Fulgat. interpr. Marc. 
1. 15. Pcenitemini et credite Evangelic 

B) Verbum Imperson. ^ 1. Generatim pro 
dolere, raoleste ferre, displicere quod plaeuit. — 
— a) Cum Accusat. personam et Genit. rei. 
Cic, 3. (hat. 9. 32. Ego autem, quamquam me- 
met mei poenitet, cum hoc maume tamen in 
comparatione conjungor. Id. Plane. 33. 82. Me- 
que vehementer vitae mess poeniteret, si in mea 
famiHaritate locus esset nemini, nisi litigioso, aut 
nocenti. Id. 5. Tusc. 18. 53. Sapientia semper 



— 744 — 

eo contenta eat quod adest, neque earn umquam 
sui poenitet. Atticus ad Cit. 9. Att. 10. ad fin. 
Hoc dicam, non pcenitere me consilii de tua man- 
sione. Nepos Timoth. 4. Quum populum judicii 
sui posniteret. Liv. 2. 54. extr. Neminem noxas 
pcenitebat. Tac. Agric. 33, Neque me militum, 
neque vos ducis pcenituit. — AHquando Accusa- 
tive persona; omittitur. Horat. 3. Od. 24. 45. 
Vel nos in Capitolium-, Vel nos in mare proxi- 
fflum Gemmas el lapides, aurum et inutile- Mit- 
tamus, scelerum si bene pmnitet. Ovid. 1. Pont. 
1. 57. S*pe levant (dii) pcenas ereptaque lumina 
reddunt, Quum bene peccati poenituisse vident. 
Pcenitet o, si quid miserorum creditur ulli: Poe- 
nitet, et facto torqueor ipse meo. (ubi notandum 
to pcenitet omnino absolute usurpatum). Curt. 
10. 7. Pcenitebat (subaudi eos) modo consilii, 
modo pcenitentiae ipsius. Tac. 2. Hist. 19. Provisa 
parataque non arma modo, sed obsequium et pa- 
rendi amor; quod solum illis partibus defuit, 
quum virtutis haud poeniteret. — b) Sequente 
propositione relaliva. Plant. Trin. 2. 2. 30. Is 
probus est, quern non pcenitet, quam probus sit, 
et frugi bonae. h. e. qui ultro, libenter et con- 
stanter probus est. Ita Forcellinus; at Fleckei- 
sen. omittit non. Cic, i.Off. I. 2, Tamdiu autem 
velle debebis, quoad te, quantum proficias, non 
pcenitebit. Id. 2. Att. 4. Neque mihi umquam 
veniet in mentem Crasso invidere, neque pceni- 
tere, quod a me ipse non desciverim. Adde Tac. 
2- Ann. 46. Rursus Cic. 8 Att. 5. Etsi solet 
eum, quum aliquid furiose fecerit, pcenitere. V. 
alia in paragr. prosime seq. — c) Cum Infinite 
Cic. 2. Or at. 19. 77. EfiiciunJ, ut me non di- 
dicisse, minus pceniteat. Id. Sen&ct. 23. 84. Ne- 
que me vixisse pcenitet, quoniam ita vixi, ut etc. 
*J 2. Speciatim dicitur de iis rebus, quas nee 
voluntate, nee consilio nostro factse sunt: et 
ponitur pro displicere, dolere, pigere, t^edere, 
aut pudere. Cic. Senect. 6. 19. Num igitur, si 
ad centesimum annum vixisset, senectutis eum 
suae pceniteiet? gli rincrescerebbc la sua vec- 
chiaja? et 6. de republ. 3. extr. Ipsa terra ita 
mihi parva visa est, ut ine imperii nostri, quo 
quasi punctum ejus attingiuius, pceniteret. mi 
vergognava. et 11. Att. 13. Ait, se pcenitere, 
quod animuin tuum offenderit, sed se jure fecis- 
se. che gli rincresceva di etc. Stat. 2. Silv. 3. 
23. Pcenituit vidisse deam. h. e. displicuit des 
vidisse. Adde Cic. Ccel. 3. 6. ^ 3. Et de iis, 
quas contemnimus, parvi facimus, et quae non 
satisfaciunt. Cic. 4. Acad. (2. pr.) 22. 69. Cur 
non se transtulit ad alios, et maiime ad Stoicos ? 
Quid? eum Moesarchi pcenitebat? quid? Dardani? 
qui erant Athenis turn principes Stolcorum. non 
gli piaceval non lo soddisfaceva? et Plant. 
Aulul. 3. 2. 20. Me haud pcenitet: tua ne expe- 
tam? non contento di quel che ho. Liv. 8. 23. 
Minime pcenitere se virium suarum, si b«llum 
placeat. ^ 4. Pcenitet, parum videtur. Ter. 
£wru 5. 7. 12. An pcenitebat flagitii, te auctore 
quod ficisset adolescens, ni miserutn iosuper et 
iam patri indicares? ti pareva poco? non ti 
content avi? Adde Heaut. t. 1. 20. Sic Plant. 
Stick. 4. 1. 44. Immo duas dabo, inquit ille 
adolescens, una si parum est: et si duarum pce- 
nitebit, addentur dune. Adde True. 2. 4. 77. et 
2. 6. 52.; et Liv. 9. 34. a med. Sic Caes. 2. B. 
C. 32. a med. An pcenitet vos, quod salvum at- 
que incolumem exereilum, nulla omnino nave 
desiderata, transdunerim? 
PCEMTfO. V. POCNIO. 

PCENITL'DO, tois, f. 3. posnitentia. Pacuvius 
apud J\'on. p. 152. 30. et 169. 25. Merc. Deside'io, 
pcenitudine. .^ujoti. Sept. Sap. de Thai, 22. 
Praedes, vadesque pcenitudinis rei. Adde Sidon. 
6. Ep. 9. ; et Hieronrm. 2. advers. Jovinian. 
n. 8. Sic Ccel. Aw el. 1. Tard. 5. n. 177. Fe- 
ram feminam-,s»vo pcenitudinis dolore commo- 
tam, sua manu suos exstinxisse. 
PCBNtTCS. V. PffiNlO. 

PCENL'S, i, m. 2. Cartbaginiensis. V. ONOM. 
— Translate ponitur pro vafro, callido, veriuto. 
Tales enim Poeni babiti sunt. Plaut. Po?n. prol. 
111. Ita docte atque astu Alias quasrit suas: Et 



POETICE 

is omnes linguas scit, sed dissimulat iciens se 
scire. Pcenus plane est. Cornp. Pcenior V. in 
PU.MOR, oris. 

POESIS, is, f. 3, jrot'tjudc, a woisw facio, fingo. 
— Cave imiterts Prudent, mediam syllabam cor- 
ripientem 2. in Synmach. 52. quum pulcrum 
poesis castraverit Atyn, — Poesis ^ 1. Est ars 
carmina componendi. Quintil. 12. It. 26. Quan- 
tum poesis ab Homero et Virgilio, tantum fa- 
stigium cepit eloquentia a Demostbene atque Ci- 
cerone. ^ 2. Item est opus poeticum. Horat. 
Art. P. 361. Ut pictura, poesis: erit quae, si pro- 
pius stes, Te capiat magis, et qusedam, si lon- 
gius abstes; H<ec araat obscurum, volet bsec sub 
luce videri. Cic. 4. Tusc. 33. 71. Anacreontis 
tola poesis est amatoria. Id. 3. Oral. 25. 100. 
Quamvis Claris sit coloribus picta vel poesis 
vel oratio, non potest in delectatione esse diu- 
turna. V. POEMA, ubi de discrimine inter u- 
tramque vocem. 

POETA, as, m. 1. TroiijTrj;, a irois'oj facio, 
fmgo. — Poetes Grasca terminatione legitur in 
Inscripi. apud Orelt. 1163. diphilo> poetes. — 
Ceterum poela •! 1. Generatim est artifex, ar- 
chitectus: nam no:T,xr : g proprie est, qui quippiam 
facil. (Haud recte itaque ait Diomed. 3. p. 488. 
Putsch. Is, qui versum facit, dictus jrotTjirl;, quum 
tamen artiUces, qui asque quid faciunt, non dican- 
tur poetae.) Plant. Asin. 4. 1. 1. Agedum, istum 
ostende, quern conscripsisti, syographum. Nam 
tu poeta es ad earn rem unicus. Id, Cas. 5. 1. 
6. neque fallaciam Astutiorem ullus fecit poeta, 
atque Ut base est fabre facta a nobis. ^ 2. Spe- 
ciatim et saepius est carminum scriptor, poeta, 
rimatore. F. POEMA. Ennius apud Fronton. 
4. Ep. 12. p. 110. ed. Rom. visus Uoraerus 
adesse poeta. Lucret. 2. 600. Hanc veteres Gra- 
ium docti cecinere poetae etc. Cic. Arch. 8. 18. 
Ceterarum rerum studia et doctrina et praeceptis 
et arte constant; poeta natura ipsa valet, et men- 
tis viribus excitatur, et quasi divino quodam 
spiritu ioflatur. Id. 2. Or at. 40. 194. Poetam 
bonum neminem sine inllammauooe animorum 
exsislere posse, et sine quodam afllatu quasi fu- 
roris. Id. ibid. 14. 61. Poetae quasi alia qua- 
dam lingua locuti. Id. 5. Tusc. 22. 63. Adhuc 
neminem cognovi poetam, qui sibi non optimus 
videretur. Horat. Art. P. 9. Pictoribus atque 
poetis Quidlibet andendi semper fuit aequa pot- 
estas. et ibid. 372. mediocribus esse poetis Non 
dii, non homines, non concessere columna?. Quin- 
til. 10. 1. 89. Cornelius Severus, versificator, 
quarn poeta, melior. poetam intdiigii, qui et apte 
in venire ac fingere iiniiando potest, simulque ver- 
sus idoneis verbis componere: versificator em, qui 
alteruni tantummodo potest. — Per antonoma- 
siam poeta Grascis Homerus, Lalinis I'irgitius 
est. Justinian. 1. Institut. 2. J 2. 

PdETfAS, aldis, f. 3. idem ac poetria. In* 
script. JVursin. in Bullettin. delV Institut. ar~ 
ckeol. ann. 1831. p. 46. c. calvkuivs friscyk vi. 

VIR A Vii. S1EI BT AKH1AE POKTlAUi CONIVOI SVAE 

kt siLVsyrm riL. v. a. v. iOsihn posvit- V. eam- 
dein Jnacript. cum variant, lection, in Annali 
dell' Instil . T. 6. p. 117., ubi poethadi. 

POETICA, ae, et 

POETICE, es, f. 1. poelica, jrct^TOcr;, ars scri- 
bendorum versuutn. Cic. t. Tusc. 1. 3. Serius 
poeticam nos accepimus. el 4. ibid. 32. 69. O 
pra»claram emendatricem vita? poeticam! J\'epos 
Attic. 18. Attigit quoque poeticen: credimus, ne 
ejus expers esset suavitatis. jPfin. 7. Ep. 4. N" um- 
quam a poetice alienus t'ui. 

POE'ftVE, adverb, da poeta, poeticamente, 
so^Ttxwj, poet.t: more modo que. Cic. 5. Fin. 
4.9. Ut nulla pars calo, maii, terra, ut poetice 
loquar, prastcrmissa sit. Plin. 2. Ep. 5. cs'txd 
med. Descriptioues locorum, qua? in hoc libro 
frequentiores erunt, non hislorice tantum, aed 
prope poetice prosequi fas est. Id. 8. ibid. 4. 
Pande vela, ac, si quandu alias, toto iogenio ve- 
here: cur enim non ego quoque poetice cum 
poeta? Pelron. Satyr. 90. Minus quarn duabus 
horis mecum moraris, et saepius poetice, quam 
humane locutus es. Adde Quintil. 9. 1. 13, 



POETICUS 

1*0 KT tCCS, a 7 urn, adject, da poela, poetico, 
TToi^Ttxc;, ad pot'tam p«rtinens. — a) Cum Sub- 
siautivo. Cic. 3. Or at. 38. 153. Poeticum ver- 
buin. et 1. ibid. 33. 151. Collocatio verborum 
perlicitur in scribendo, non poetico, sed quodam 
oratorio numero et inodu. Id. 3. Nat. D. 31. 77. 
Poetici dii. h. e. qui et quales a poetis finguntur. 
Id. >. ad O. jr. iS.Cursu corrigam tardilntem, 
lum equis, turn (^uoniam scribis poema ab eo 
noiLinm piubari) quadrigis poeticis. Horat. 1. 
Ep 19. 44. manarc poetica mella. Qitintil. 10. 

1. 46. de Homero. M»n poetica inorfo, sed ora- 
lotia virlul cminenlissinius. Id. JU. 1. 90. Poe- 
ticum ingeniurn. el 1.5. 12. Poetico jure, ef 10. 
5. 4. Poetica liberate, ef 2. 4. 3. Poetica licentia. 
— b) .Noun, absolutv. Ouintil. 9. 4. 56. v EvpuS"- 
fAov. quod poeticum est. — Et io plur. num. Id. 
8. it. 60. Si qui* poetica vulgaribus misceat. — 
llinc 

Poetica, k, f. I. (subaudi firs) absolute, sub- 
stantive rum more. f'. loco suo. 

POETILLA, re, in. I. poetastro, mains poeta. 
f/r/Kf. 7V«c. 2. G. 4. Et Honieronida' poet ill t 
nnlle meinorari potest. Bo the rectius edidil: Et 
Homer or.idd\ el pout ilia mille memirrari potis. 
h. e. potis sunt. 

POETO. as. are, n. et 

POETOR; iris, ari, dep. 1. poelam agere, ver- 
sus facere, poetare, verseggiare wottiTcfw. — a) 
Form.i potior. Ennitis apud Priscian. 8. -p. S29. 
Numquam por.tor, nisi podagev. Anson. Epist. 
proefixa Edylt. 6. Mirandi stuporem transtuli ad 
ineptiam poetandi. — b) Forma poeto. Vtrus 
Aug. apud Fronton. 2. ud SI. Cces. (edente ite- 
rum A. Slaio) Ep. 8. Igitur priusquam pot tare 
incipio, pau sain tecum facio. 

POETRIA, *, f. 1. poetessa, rimatrice. no'.r,- 
xptcL, i'emina poelices perita. Cic. Ccel. 27. 64. 
V«'tus et plurimarum Tabular urn poetria. Ovid. 
Heroid. 15. 1S3. Grata I) ram posui iibi, Phtebe, 
puetria Sappho. Pers. prol. 13. Corvos poetas 
el poeirias picas Cantare credas Pegrseium me- 
los. Sunt qui teg. poctridas, a poets!;, idjs, eod. 
sensu. Etiam Thorn-. Thesaur. nov. Latillit., edit, 
ab A. Maio io Class. A vet. T. 8., hunc iocum 
aflert et exhibit poetridas. Ceterum Terentian. 
de metris v. 2151). p. 2431. Putsch. Continuasse 
pedes istos (Adnnios) in carmine solos Dicitur 
haec eadem prsrclara poetria Sappho. 

POETRIS, idis, f. 3. V. voc. priced. 

POGONlAS, s, m. 1. irw-ywvi'a;, genus come- 
ts, stelia; barbate similitudinem referens; vta- 
ywja enim Graeci barbam vocant. Seneca 1. 
Qua-st. nat. 15.; et PHn. ±. Hist. nat. 25. 22. 
(89). Designate a Jfanil. t. «36. Nunc prior heec 
species dispersis crinibus exit, Et globus ardenli 
sequitur sub imagine barb.T. 

POL, per Pollucem, inleri:>ci. vel adverb, ju- 
randi, quod juramenli genus tain viris, quam 
mulieribus erat commune. Apud Comicos fere in 
quacumque pagina legiiur vel ab initio oratio- 
nis, vel srepius post primuin vocsbulum — a) 
Sine additis. Ennius apud Cic. 3. Tusc. 19. 4 i, 
Poi mihi fortune, magis nunc derit, quam genus. 
/«./. apud Macrob. 6. Saturn. 1. Nee poi homo 
quisquam faciet impune-animatus Hoc nisi tu. 
Plaut. A sin. 5. 2. 10. Pol ni vera ista essent, 
nuruquam faceret ea, qude nunc facit. et ibid. 5. 
t. 9. Pol ego utrumque facio, ut equum 'st ti- 
ll um. Id. Aulul. 2. 7. 2. Quos pol ut ego hodie 
servem, cura mamma est. Id. Asin. 2. 2. 86. 
Ego pol Sauream non novi. Sic Ter. Andr. 5. 

2. 25. Ego pol hodie, si vivo, tibi ostendam, 
herum quid sit pericli fa Here. Catull. 20. 19. 
Velim pol, inquis: et pol ecce villicus Veoit. 
Hor at. 1. Ep. 7. 92. pol, me miserum, palro- 
ne, vocares. Id. 2. ibid. 2. 138. pol, me occidi- 
stis. amici. — 6) Cum additis aliis affiTmaodi 
particulis. Plaut. Men. 5, 9. 5. Pol profecto 
baud est dissimilis. et Arrrpk. 1. 1. 215. At pol 
profecto ingratiis. Ter. £%in. 4. 4. 8. Istuc pol 
vero bene. Id. ibid. 4. 5. 5. Cerle tu quidem 
po) muito bilarior. Id. Andr. i. 4.2. Sane pol 
ilia iemuienta 'bI muiier. — c) . Inseritar inter 
per et aliud vocabulum per tmesin diajuncta. 

Tom. m. 



— 7-45 — 

Ter. Ilecyr. 1. 1. I. Per pol quam paucos rc- 
perias meretricibus iideles. ubi Donatus: Ordo 
est pot per quam paucos reperias: nam per pol 
non est Latinum, sed xata T^-ijutv, per quam, 
id est nirriio. ■ — d) De forma edepol, V. banc 
voc. loco suo. 

POLKA, fp, f. 1. ird^tov, limus pulli asinini. 
PHn. 28. Hist. nal. IS. 57. (200). Asinini pulli 
iimum, quod primuin edidit, polcam vocant 
Svri. 

POLEMON1A, SB, f. 1. iro^s/ittvjov, herba, ruta 
capraria. Plin. 25. Hist. nat. 6. 28. (64). V. 
CH1LIODYNAMA. 

POLENTA, ae, f. 1. Dicitur et Polentum, 1, 
n. 2. Ccel. A wet. 3. Tard. 2. ante med. L't len- 
tiscuin, rosa, vel p'olentum infusum. Adde Ma- 
crob. loc. infra cit. sub d. — Polenta (.fortasse 
a iraXij pollen), polenta, akpnov isefnjpusvQv, 
pdi^a., cibus vilUsimus ex farina hordeacea tosta, 
proprius tenuiter vivenlium. Kebat autem a 
Grsecis bac ratione. Perfusum aqua bordeum sic- 
cabant nocte una, postero die frigebanl, dcinde 
molis frangebant, servabanlque in rmiltos dies: 
quuin vero uli vullent, partem illius laiiua; aqua 
aspergobant, et torrcbant in sailagint. Ita nar- 
rat Plin. 18. Hist. nat. 7. 14. (72)., additque 
alias conliciends polenta? rationes ab iisdem 
usurpatas: alii enim adjiciebant bordeo seraina 
lini, it ccriandri, sal, etc. Italia vero, subdit Id. 
ibid., sine perfusioni toslum hordeum in subti- 
iem for mam molit, iisdem additis, atque etiam 
milio. V. eumd. et. I. It. c. 25., ubi medicinas 
«x polenta recenset. — a) Universim. Pers. 3. 
55. de Stoicis, detonsa juvenilis Invigilat, sili- 
quis et grandi pasta polenta. Seneca Ep. 110. 
sub fin. Disce parvo contentus esse ; et illam vo- 
cem magnus atque animosus exclama: IJabeamus 
aquam, habeamus polentam, Jovi ipsi de felici- 
tate controvsrsiam faciamus. Turpe est beatam 
vitara in auro et argento reponere: itque turpe 
est in aqua et po'enta. Hie vero Seneca vertisse 
videtui ea \erba Slobai Floi id. sertn. 17.' EX e^e 
5"EjWK:upos £T0tf/w5 ijetvyxai jt& A'j't into 
su'Sccspovjas ot.ayjm?»o%ai fxd^av iy^tav xai' uSwp. 
Cf. Senec. Ep. 25. 4. Colligas inde, licet, rnwam 
idem significare ac polentam. Ovid. 5. Met. 450. 
Dulce dedit, tosta quod coxerat ante polenta, linde 
ibid. 454. Cum liquido mixta perfudit diva po- 
lenta. Videlur Ovid, hie describere cyceonem, 
cujus meminit Arnob. 5. 25. ef 26. V. CYCEON 
et COCETUM. Colum. 6. ft. R. 17. 8. Epipho- 
ram supprimit polem'a conspersa mulsa aqua, ct 
in supercilia genasque imposita. Apul. 6. Met. 
Offas polentas inulso concretas ambabus gestare 
manibus. Celt. 4. 11. Poleni. - vino aspersa. Apul. 
1. Met. Polentse caseats ollula. Plin. 24. Hist. 
nat. 1. 1. (3). Nitrosae, aut axnara: aqu* po- 
lenta addita mitigantur : qua de causa et in sac- 
cos vinarios additur polenta. Id. 30. ibid. 12. 
33. (107). Carbunculus aboletur polenta imposita 
inspfrsa. Id- 27. ibid. 8. 37. (59). Herba, qua: 
ignes sacros cum llore polenta sanat imposita. h. 
e. cum flore farina, ex qua polenta fit: vel cum 
polenta liquidiore, de qua infra sub d. — b) 
Differt a pulte, turn quia puis Latina vox est, et 
res I talis, polenta Grnecia?: turn quia puis ex farre 
est, polenta ex bordeo. Plin. 18. Hist. nat. S. 19. 
(84i.Videtur tarn puis ignota Grsecise fuiese, quam 
Italis polenta. — C) Macedonibus mos fuit, 
urbis, quam condere pararent, muros polenta 
designare, teste Curt. 4. 8. Adde Vai. Max. 1. 
8. n. 1. extern. — d) Polenta, orum, neutro 
genere. Macrob. 7. Saturn. 15. Si naturalis via 
potum In pulmonem traberet, quum poUnta bi- 
buntur, vel quum hauritur potus adroixlis granis, 
seu ex re aliqua densiore, quid his sumptis pul- 
mo pateretur? bibuntur dicil, quia polenta ita 
temperari potest, ut potui sit: unde Scribon. 
Compos. 159. Polenta tenuis c\athi duo. 

POLENTACIUM, ii, n. 2. edulium ex polen- 
ta. Vox a Leiico expungenda; occurrit enim tan- 
turn m ftot. Tir. p. 112. 

POLENTARIUS, a, um, adject. aXfcrixoc, qui 
est ex polenta. Plaut. Cure. 2. 3. 16. Eos ego 
si olTendero, ex nnoquoque eorum excutiam ere- 



POLIO 

pitum polcntariuin. h. e. adeo oubito, aut pe- 
ctore, aut genu oUendam, ut pederc cogatti istos 
Graecos palliatos polenta pasLos. Apul. 6. Met. 
PolenLaiium damnum, h. e. jactura oITib ex po- 
lenta facta?. 

POLENTUM, i, n. 2. V. POLENTA init. 

POLET pro pollet. V. POLLEO. 

POLlA, ae, f. 1. gemma caaitiem quamdam 
sparti indicans: a iro\to? canus. Plin. 37. Hist. 
nai. II. 73. (191). At Sillig. unuin Bamberg. 
Codicem secutus ita legit, ut sensus sit: Poliam 
vocant cam genimam, qua? caaitiem spargit, spar- 
topolian, qua? rariorem caaitiem. V. ibi »d- 
notat. 

POLIA, ae, f. 1. greggia di cavalli, rccoXet'a, 
grex uquorum : a irwXo; pullus equinus. Zip. 
Dig. 21. 1. 38. sub fin. Si polia venierit, dice- 
mus unuin equum, qui vitiosus est, non omaera 
poliam redhiberi oporterc. 

pOl.lMEN, Imtnis, n. 3. a polio, quod niti- 
dum, quod politum est {V. sub II. in fin.): 
bine 

I.) Proprie ita vucanlur glob'.ili nietaU.ci, qui 
ornamenli causa «i balteis cquorur v e l diado- 
matis mulierum pendent. Apul. de Deo Soaat. 
a med. Neque eni>" in emciidis tquis plialeras 
consideramus, et ba It el polimina inspicimus. Ful- 
gent. Mythol. prcef. ad fin. Quorum {mulierum) 
dexterior veranda quadam majostate subnixa, 
eSata frontis polimina argenteis astiorum crispa- 
verat margaritis. h. t. aureos diadematls globu- 
les inlersilis candidis margaritis distinxerat. 

II.) Translate polimina sunt testiculi. Arnob. 
7. 24. Polimina porro sunt ea, qua nos pro- 
les verecundius dicimus:a vulgaribus autem as- 
solent cognoroine testium nuncupari. — Forcel- 
linus banc esse puta\it propriam vocabuli si- 
gnification em; et quod ad etymon perttnet, illi 
polimen videbatur esse a polio, pila ludo, vel a 
pelte, nam veteres poliones pro pelliones dice- 
bant. /'. voce in seq. 

POlI.MENTA, orum, n. plur. 2. idem ac po- 
limina. f'errius Flaccus apud Festum p. 234. 
34. Mull. Poiimenta antiqui d'C«banl testiculos 
porcorum, quum eos castrabaot; a poiitione .se- 
getum, aut vestimentorum : quod similiter, atque 
ilia, curentur. Plaut. Men. I. 3. 28. Jube de 
foro obsonarier sinciput, aut poiimenta porcina, 
aut aliquid ad eum modum. Alii leg. aut omenta 
porcina. Disp licet Scaligero in Conjeclan. ad 
f'arrun. p.li. ca notatio verbi a Fcslo allata: 
vult autem dici poiimenta a polis seu polulis, 
qua; fueiint pilulae ex aluta, tomento molli far- 
cue, quibus datatim ludebant: unde poli!, pila 
ludit, apud Paul. JJiac. p. 243. 4. Midi., qui 
tamen leg. pollit, non polit. 

POL1NDRCM, i, n. 2. ncmen ficti aromatis, 
joculariter usuTpatum a coquo apud Plaut. 
Pseud. 3. 2. 43. Vulgali lihri habent sipolin- 
drum ; Fleckcisen. vero cepoliodrum. 

POLIO, is, Tvi vel ii, Itura, ire, 8. 4. Polibam 
pro poliebam : quae posit io in 4. conjugatione 
frequens eat: Virg. 8. Mn. 435. Palladis arma 
Certatim squamis serpentum auroque poiibant. 
— Poliens 1. 3.; Politus in omnibus fere pa- 
ragr. el in fin. ; Poliendus I. 4. — Polit t, quod 
deducunt a iro"X»o's candidus, est levigate, niti- 
dum reddcre, perlicere, et dicitur proprie de iis, 
quse fricando et lerendo nitorem acquirunt, Xti- 
ot'vo), awo^EW (It. pulire, lustrare, nettare, li- 
sciare, ornare ; Fr. timer, rendre lisse, uni, po- 
lir; Hiip. pu/ir, alisar, acicalar, limpiar, li- 
mar\ Germ, poliren, feilen, gldtten, abputzen; 
Aug), to polish, smooth, furbish, clean, mack 
neat, trim, deck, adcrn). 

L) Proprie. % 1- Generalim. leg. XII. Tab. 
apud Cic. 2. Legg. 23. 59. rogvm ascia nr po- 
lito, Lucret. 5. 1451. et dsedala signa polire. 
Plin. 28. Hist. nat. 9.41. 1.148). Polire scabri- 
tiam ferri hircorum sanguine. Id. 19- ibid. 5. 
26. (87). Raphani poliunt ebora. Id. 36. ibid. 
21. 40. (152). L*pis Sainius poliendo auro uti- 
lis. Id. 37. ibid. 8. 32. (109). Polire gemmas co- 
tibus. Id. 9. ibid. 12. 14. (40). et 32. ibid. 9. 34. 
(108). Squatina? piscis cute poFre iigna. Id. 3«. 

94 



POLIO 

ibid. 6. 9. (52). marmora. Sic Id. 36, ibid.' 13. 
19. (86). For nices tecti laplde pollto. Vitruv. 7. 

4. Supra podia abaci ei atramento sunt subigen- 
di et poliendi, Martial. 4. 46, Synthesis craiso 
figuli polita ceelo. Id. 5. 37. Cui nee laplllos 
praferas Erythrasos, Nee mode politum pecudis 
Indicae dentem. Id. 9. 58, Tusca ligo vines po- 
litus. h. e. detritus, atque adeo niten*. Id. 8. 72. 
liber Morsu pumicis aridi politus. Sic Ovid. 1. 
TVist. t. 11. Nee fragili geminae poliantur pu- 
mice froutes {libellorum). Sueton, Cces. 67. Ar- 
gento et auro polita aima, — Hoc politum est, 
perfectura est. Plant. JEpid. 3. 2. 3. Hoc oppi- 
do politum est. Ita Forcellinus: alii tamen ali- 
ter hunc locum interpretantur. — Et de corpo- 
ris cultu. Quintil. 8. procem, 22. Ungues polire, 
et capillum reponere, Plaut. Pcen. 1. 2, 9, Am- 
bae numquam concessavimus iavari, aut orna- 
ri, poliri, eipoliri, pingi, Angi. Ovid. Medic, fac. 
25. Feniinea vestri poliuntur lege mariti. Firmic. 
de err. proph. relig. 4. Effeminare vultum, polire 
Cutem, et virilem sexum ornatu muliebri dede- 
corare. ^ 2. Speciatim polire domum est niti- 
dam facere. Varro 3. R. A. 2. 9. Villa polita 
opere tectorio eleganter. Sic fit raw. 7, 4.; et 
Colum. 8. A. R- 8. 3. Parielem tectorio po- 
lire. intonacare. farro I. R. R- 2. 10. Regie 
polita ssdilicia. Cic. 3. ad Q. fr. 1. i. Porti- 
ons tota patet, et columns politae sunt. ^f 3. 
Item polire Una et lanas est lavare, nettare. 
Plin. 19. Hist. nat. 1. 2. (10), Hispania citerior 
habet splendorera lini praecipuum, torrentis, in 
quo politur, natura. et ibid. 3. (18). Iterum deiude 
in 61o politur, illisum crebro in silice ex aqua. 
Id. 8. ibid. 48. 73. (192), Quippe (lance) ahenis po- 
lientium extracts in tomenti usum veniunt etc. 
^ 4. Item polire vestes est fullonum, qui lavant, 
iliidunt ex aqua, et pectice vilios destringunt, 
yvdrctstv, purgare, ligiare. Plin. 35. Hist, nat, 
17. 57. <1 97). Creta Umbrica poliendis vestibus 
assumitur, Ulp. Dig. 47. 2. 12. Fullo, qui cu- 
randa polieodaque vestirnenta accepit. Cajus 
ibid. 19. 5. 22. Si tibi potienda, sarciendave ve- 
stirnenta dederim. 

II.) Translate. ^ 1. De rebus pbysicis est ex- 
colere, ornarcentis instruere, perficere. — a) 
Polire agros, rastris, bidente, crate quasi pecte- 
re, occare, radere, excolere. Ennius apud Non. 
p. 66, 27. Merc. Rastros dentiferos capsit causa 
poliendi agri. Hinc politus ager, diligenter et 
plane cultus. Id. apud eumd. ibid, testes sunt 
Lati caropi, quos gerit Africa terra politos. Varro 
3. R. R. 2. 5. Fundus cultura politus. V. PO- 
LITOR et POLITIC — by Polita domus, per- 
fect*, omnibus ornacnentia inslructa, piene or- 
nata. Phcedr, 4. 4. Domum politam, et deiica- 
tos hortulos. Varro apud iVon. p. 06. 29. Merc. 
Politam ccenaculura. Plin, 2. Ep. 17. ante med. 
Cubiculum politissimum. "| 2. Transfertur ad 
am'mum, — o) Morali ratione. Varro 1. R. 
A. 2, 10. Vir omnibus virtutibus politus. Pert. 

5. 116. Pelliculam veterem retines, et fronte 
politus A:!utara vapido sarvaa sub pectore vul- 
pem, h. e. eit=rna specie virtutibus ornatus. 
Petron. Satyr. 5. mores Fru^alitatis lege polUt 
esacta. — b) Sspissime refertur ad culturam 
ingenii, et litterarum, et orationis. Cic. 1. Orat. 
14.. 63. Igaarus faciendae ac polienda oratio- 
nis. Quintil. 10. i. 4. Sit aliqumdo, quod pla- 
caat, aut certe quod sufficiat, ut opus poliat 
lima, non eiterat, Ph&dr. t. prol. /Esopus au- 
ctor quam materiam repperit, Hanc ego poliri 
versibus senarlis. Ovid. t. Pont. 5. 61. Cur ego 
sollicita poliam mea carmina cura? — Hinc ea- 
dem significalione saepissime occurrit Part, pra- 
ter, pass., cujus exempla et supra relulirnus, 

Politus, a, urn, quod adjective quoque usur- 
patur, unde Comp. Politior et Sup. Politissimus 
\V. et supra sub II. 1.). VaX. Max. 5. 4. n. 5. 
extern. Doctrloa proflclt, ut politiora, non ut 
meliora Bant ingenia- Id. 2. 2. n. 2. Facundia 
polltlorem fiari. Lucret. 3. 307. Doctrina bomi- 
nes politos constltuit. Plin. t. Ep. 16. Qui uxo- 
rem tarn doctam polltamqne reddiderit. Sueton. 
Cast. 47- Servitia recentiora politioraque im- 



— 746 — 

meoso pretio comparare. Cic. Pis. 25. 59. Homo 
ad persuadendum concinnus, perfectus, politus e 
schola. Id. 13. Fam. 1. ad fin. Vir omni libe- 
rali doctrina politissimus. Id. 1. Fin. 7. 2ft. 
Non satis politus iis artibus, quas qui tenent, 
eruditi appellaniur. Id. 2. Orat, 17. 72. Homo 
communium litterarum et poiitioris bumanilatis 
expers. Tac. dial, de Oral. 18. Gracohus in di- 
cendo plcuior et ubciior, Crassus politior et or- 
natior. Cic. Brut. 95. ;?26. Accurata et polita 
oratio. Plin. 7. Ep. 13. Bpistola tam polita, 
quae nisi a studente, non potest scribi. Cic. 2. 
Att. 21. circa med. Sic ego hunc, omnibus a 
me pictum et politum artis coloribus, subito de- 
formatum non sioe raagno dolore vidi. Id. t. 
Fam. 9. circa med. Ut Apelles Veneris caput 
et summa pectoris politissima arte perfecil, re- 
liquam partem corporis iochoatam reliquit. 

POLIO, finis, m. 3. qui arraa polit. Aurtl. 
Arcad. Dig. 50. 6. 6. Poliones et custodes ar- 
morum. Torrenfin, habet pollicnes • ffaloand. 
pelliones: alii politores. Quidam LexicograpLi 
addunt et locum Firmici, sine notatlone libri, 
aut cap. Fortasse designant 3. Mathes. 13. ad 
fin., ubi tamen pelliones, non poliones legitur. 
— In Gloss. Fhilox. Polio, icatott^dy^. h. e. 
glutto, qui patrimonia devorat. 

POlION vel polium, li, n. 2. polio, mJXsov, 
noraen herbas Grascum, Latine tiniaria apud 
Scribon. Compos. 83., quoniam ad arcendas ti- 
neas interponitur vestibus: duplex est, campe- 
stris, major; silvestris, minor. Folia sunt canis 
hominum similia (unde nomen: nam troX40j ca- 
num significat) a radice protinus, numquam pal- 
mo akiora. Its Plin. 21. Hist. nat. 7. 21, (44)., 
qui miros ejus usus in raedicina recenset ibid. 20. 
84. (145)., et folia ejus aster na esse traditx'btd. 17. 
60, (100). V. OMNIMORBIA. 

p6lIS, is, f. 3. iroXi;, civitas. CoHpp. 4. Jo- 
hann. 64, Justiniaoa polis saevis tunc tradita 
Mauris. Adde ibid. 75. 

POLIT. V. POLLIT. 

POLITE, adverb, Comp. Politius; de Sup. V. 
in fin. — Polite, pulit amenle , elegantemente, 
con pulitezza, ^Xa^upw;, ornate, eleganter, splen- 
dide, perfecte. Cic. 4. Acad. (>. pr.) 38. 120. 
Negatis hasc tam polite tamque subtiliter effici 
potuisse sine divina aliqua solertia. Id. Brut. 
19^-76. Et luculente quid em scripserunt, etiamsi 
minus, quam tu, polite. Id. Ccel. 3. 8. Or- 
nate politeque dicere. Id. 4. Fin. 3. 5. Polite 
apteque dicere. Plin. 1. Ep. 16. Causas agere 
acriter et ardenter, nee minus polite et ornate. 
Ctc. 1. Acad, (post.) 1. 2. Quae et sunt magna 
sane, et limantur a me politius. Id. 4. Herenn. 
32. 44. Ut perfecte et politissime possint esse 
absolutss. Ita referl hufm. de metr. com. p. 2715. 
Putsch, la. e-dit'ts est perpolitissime. 

pOLlTlA, as, f. 1. repuofc-Jica, c govemo della 
repubblica, noiixtia, respublica, status civitatis, 
et, ut Aristoteles definit in Rhet., principatus, 
et consuetudo rerum, secundum quam vivere 
unumquemque et conversari decet. Hoc nomine 
inscriptum est opus Platonis de Republics, quod 
in decern dialogos distinguitur. Cic. 1. Z>iuinat. 
30. 60. Vide, quid Socrates in Platonis Polilia 
loquatur. Adde 2. ibid. 27. 59. Ambros. Ilexasm. 
5. 15. Sic ab initio acceptam a creatura, exem- 
plo avium, politiam homines exercere cteperunt. 
Cassiod. 9. Variar. 2, Quarum (oruum) morem 
scriptores rerum naturalium contuentes, politiam 
quamdam inter ipsas esse commemorant, quas 
civico afTectu vivere cognoverunt. 

pOLtTlCE, es, f. 1. iroXt7;KT5, civilitas, reipu- 
bliCEe status, et ars ejus adrainistrandse. Apul. 2. 
Dogm. Plat. Civil itatem Plato politicen vocal. 
Alii scrib. 7roXtxtX7]v. Cicero quoque 9. Att. 18. 
Greece usurpat. 

POLlTlCUS, a, urn, adject, politico, civile, 
Ko\(Ti*6<;, ad politiam, et rempubl. pertioens, 
civilis. Cic. 7. Fam. 1. Sed quae potest esse ho- 
mini politico delectatio, quum etc.? Alii leg. po- 
lito. Id. 3, Orat. 28. 109. Illi olim, propter eii- 
raiam rerum raaximarum scientiaro, a Gracis 
politici philosophi appellati. Id. 9. Att. 4. Quas- 



POLLEN 

dam tamquam 3"«osk» quae et politicas sunt, et 
lemporum borum. Ccel. ad Cic. S. Fam. i. Tui 
libri politici omnibus vigent. Macrob. 1. Somn, 
Scip. 8. Politics virtutes. 

POLITIES vel policies, ei, f. 5. a v. polio, est 
elegantia, Glots. Lai. Gr. Policies, yXafuporjj?. 
POLlTlO, finis, f. 3. pulitura, oxi^paai^, Xsiw- 
otc, actui poliendi et perficiendl. 

I.) Proprie. Vilruv. 7. %. Quibus rationibus 
siccis locis tectoria oporteat fieri, dixi : nunc 
queraadraodum humldis locis politicoes expedian- 
tur, ut permanere possint sine viliis, exponam, 
h. e. tectorii inductiones, tnfonacature. et ibid. 
3. a med. Speculum argenteum recipiens in se 
politionem, fuigentes imagines reddit. fregagione 
e lisciatura. et Paul. Diac. p. 71. 20. Mull. 
Depolitum, perfectum, quia omnes perfectiones 
antiqui politiones appellabant. 

II.) Translate. Politio agri est suprema el di- 
lic/entior cultura, occando, et complanando ler- 
ram: quod fit et ante, et post jacta semini. Cato 
R. R. 136. Politionem quo pacto dari oporteat. 
In agro Casinate et Venafro, in loco bono, parte 
octav? corbi dividat, etc. Loquitur Cafo de con- 
tractu, quo ager colendus et poliendus sub certa 
frugum mercede dabatur. Fesfus p. 234. 1. Midi. 
Politio segetum, aut vestimentorum. V. vocem 
sequent. 

POLITOR, firis, m, 3, pulitore, attX/SaJv, qui 
polit. 

I.) Proprie. Firmic. 4. Mathes. 7. sub fin. 
Facit gemmarum politores. 

II.) Translate. Politor agri, qui diligenter ex- 
colit, et supremam cuHurae manum imponit, ut 
in voce praeced. II. dictum est. Cels . apud 
Ulp. Dig. 17. 2. 52. Si in coeunda societate ar- 
tem operamve pollicitus est alter, veluli quum 
pecua in commune pascendum, aut agrum poli- 
tori damue in commune quaerendis fructibus. 
Calo R. R. 5. Operariura, mercenariuro polito- 
rem diutius eumdem ne habeat die. Adde ibid. 
136. Frustra sunt, qui his locis aliter leg. V. 
vocem praeced- II. In Tab. Antiat. apud Vulp. 
s^Lvrva polit, h. e. Salvius politor villas Antla- 
tinae: etenim ibidem recensentur nomina servo- 
rum, qui iu eadem Tiberii Aug. villa erant. 

POLlTCLUS, a, um, deminut. politi. Cic. 7. 
Fam. 33. Opus est buc iimatulo et politulo tuo 
judicio. At Orellius et alii leg. polito. 

P0LITCRA, as, f. 1. pulitura, lisciatura, pu- 
limento, Xeiwoc?, politio, perfectio. Vitruv. 7. 1. 
de pavimentis. Super fricaturam, levigattonibus 
et polituris quum fuerint perfects, incernatur 
marmor, et supra loricas ex calce et arena indu- 
cantur. Plin. 36. Hist. nat. 6. 9, (53). Crassior 
arena plus erodit mannoris, majusque opus sca- 
britia politurae relinquit. Id. 13. ibid. 12. 25. 
(81). Charta politura minus sorbet, magis splen- 
det. Id. 17. ibid. 26 39. (246). de vitib. Gem- 
marum, si frigus retorridas hirtasque fecerit, re- 
pumicatio et qusedam politura. Id. 11, ibid- 24. 
28. (.84). de araneo. Scissa protinus reficit, ad 
polituram sarcians. racconciando a perfetione. 
Ccel. Aurel. J. A cut. t. sub init. Nova politura 
in muris parietis cubiculorum. h. e. in muris et 
parietibus cubiculorum. 

P6LTTUS, a, um. V. POLIO, is, 

POLlUM, «. V. POUON. 

POLLEN, Inis, n. et pollis, inis, f. et m. 3. 
est tenuissima farinae pars, que? circa molas, et 
loca, quibus panis pinsitur, volitat, et parietibus 
adbaeret, (P. POLENTA) icakr,, irsnaXij, yu'ptf 
(It. farina di friscello o fuscello; Fr. farine 
tres-fine, fieur de farine; Ilisp. la flor de la 
harina; Germ. d. feine Mehl, Staubmehl; Angl. 
the flour that sticks to the walls of a mill). 

I.) Proprie. — a) Universim. Ter. Adtlph. 
5. 1. 60. Atque ibi favillae plena, fumi ac pol- 
linis coquendo sit faxo et molendo. Cato R. R. 
156. et 157. a med. Postea salem addito et cu- 
mini paullulum et poiiinem polenta, h. e. fari- 
nae bordeaceas, ei qua polenta fit. Plin. 13. Hist. 
nat. 12. 26. (82). Glutinum vulgare e pollinis 
flore temperatur fervente aqua, minimo aceti 
aspersu. Priscian. 6. p. 708. Putsch. Hasc pol- 



L 



POLLENS 

lis, pollinis: sic Cbarisius (J. p. 27.). Probug au- 
tem, et Casar hoc pollen, pollinis declinaverunt. 
Phocas ia arte p. 1697. Ilia sunt generis ma- 
sculini, quae in genilivo una tyllaba accrescunt, 
ut hie lapis; idis; hie pulvis, eris; hie sanguis, 
inis; hie poilis, inis. — b) Sumitur etiam pro 
farina tenuissima, non solum a furfuribus secre- 
ta, sed etiam densiore cribro excernendo, tenuis- 
sima facta, fior di farina, PUn, 18. Hist, nat 
9 : . 20 *. (87 ^ de siliaine, qum est genus tri- 
tici. Si veto pollinem facere libeat, seidecim 
pondo panis redeunt (e modio\ el cibarii tria, 
furfurumque semodius. el ibid. 10. 20. (89). Ex 
Africo (tritico) justum est e modiis redire se- 
modios (similaginis), et pollinis sextarios quin- 
que. V. inte.gr. c. 9., unde etiam coliiges, polli- 
nem tcnuiorera esse, quam ipsum Qoreui farina. 
II.) Translate dicltur de tenuissima farina alia- 
rum rerum. PUn. 19. Hist. nat. 5. 29. (91). 
Inula in pollinem lunditur arida. Id. 29. ibid. 
3. 11. (39;.; et Colum. 6. R. R. 30. 6. Pollen 
turis. h. e. tus mi nu turn, quod et manna turis 
aliis dicitur. Ceis. 4. 4. Polline etiam piperis pa- 
latum rect'e respergitur. Mar cell. Empir. c. 19. 
in fin. p. 113. retro ed. Aid. Aphronitri unciam 
S„ sulphuris unciam S., ervi farina unciam S., 
hac omnia in pollinem tenuissimum redacta 
aceto colliges et permiscebis. 

POLLENS, entis. V. POLLEO. 
^ POLLENTER, adverb, potenter. Legitur tentum 
Comp. Pollentius apud Claudian. IV. cons. 
Honor. 254. casaque redit pollentius hydra. 

POLLEMTlA, a, f. 1. % 1. Est potentia, po- 
tenza, 5"uvafu$. Plant. Rud. 3. 2. 4. Ne impio- 
rum potior sit pollentia, quam innocentium. et 
Cas. 4. 4. 3. Nova nupta, sospes iter incipe hoc, 
ut Tiro tuo semper sis superstes, atque ut potior 
pollentia sis, vincasque virum, etc. h. e. vigore 
et viribus corporis, «J 2. Pollenlia fait etiam 
dea apud Romanos a pollando dicta, qua? eadf.ro 
videtur ac Victoria et Pellonia. Ziv. 39. 7. Ma- 
ins in circo instabilis in signum Pollentia pro- 
cidit, atque id dejecit. Ea religione moti patres 
et diem adjiciendum ludorum celebritati cen- 
suerunt, et signa duo pro uno reponenda, et 
novum auratum faciendum. — NB. De nomine 
urhis V. ONOM. 

POLLEO, es, ere, n. 2. Antiqni poleo dixere, 
teste Festo p. 203. 16. Mull, quia nondum ge- 
minabant consonantes. — Prateritis ac supinis 
caret. Usus tamen est praterito pollui bis verbis 
Isid. 1. Orig. 40. Appellantur fabula vEsopica, 
quia is (JSsOpus) apud Phrjgas in hac re pol- 
luit. — Part. Pollens in fin. — Poliere est pos- 
se, valere, vigere, vim viresque multas habere, 
tcx.ua) (It. potere, avere polenza, forza, virtu, 
valore; Fr. pouvoir, etre puissant, influent, 
avoir beaucoup de pouvoir; (lisp, pader, tener 
expedita la facultad 6 potencia de hacer al- 
guna cosa; Germ, eiwas vermogen, ausrichten 
kbnnen, in etwas stark, etwas zu thun im 
Stande sem; Angl. to be able, be very strong 
or mighty, be of great force or power, prevail 
much, bear rule or sway, excel). 

I.) Proprie. «J 1. Generating — c) Jungitur 
cum possum. Ziv. in voter i formula fo>deris, 1. 
24. sub fin. Ian toque niagis ferilo, quaoto ina- 
gis potes pollcsque. et H. 33. Qui unus plus, 
quam tua dlctatura, potest polletque. Plaut. 
A sin. 3. 3. 46. Videtin', viginti mina, quid pol- 
lent, quidve possunt7 Adde Vet. Poet, apud 
Cic. 4. Tusc. 32. 69. V. POLLENS sub init. — 
Hac quidam ita distinguunt, ut poliere refera- 
tur ad vires insitas, ct a natura: posse ad acqui- 
silas, et ab exercitatione. Sed hoc incertum dis- 
crimen est, passimque negligitur, prasertim a 
poetis. — b) Absolute. Cic. 3. de republ. 12. 
Imperare quam plurimis, ftui votuptatibus, pol- 
iere, reenare, dominari. Cces. fragm. apud Sue- 
Ion. Cces. o.Reges, qui plurimum inter homines 
pollent. Id. 1. B. f. 4. g u j j n republica judi- 
ciisque turn plurimum pollebant. Cic. 2. Off. 9, 
■y*. Ad fidem faciendam justitia plus pollet. Id. 
B'-ut. 51 190. Perorandi locus, ubi plurimum 
pollet oratio. Flor. 4. 2. Quum Roroana maje- 



- 747- 



sifts toto orbe polleret. Tac. 4. Ann. 33. Olim, 
plebe valida, vel quum Patres pollerent, noscen- 
da vulgi natura. PUn. 28. Hist. nat. 2. 5. (25). 
Etiam mutas religiones poliere manifestum est. 
— Et cum Infinite vicem Nominalivi gerente. 
Cic. Brut. 69, 242. Is omnibus exemplo esse de- 
bet, quantum in hac ufbe polleat, multorum ob- 
edire tempori, multorumque vel honori, vel pe- 
riculo servire. — c) Cum Ablativo rei, qua quis 
pollet. Propert. 3. 8. 17. Poliere forma. Sueton. 
Cces~ 19. peeunia.' Tac. 4. Ann. 55. antiquitatis 
gloria, et 11. ibid. 24. armis. et 14. ibid. 57. 
malis artibus. Id. 2. Hist. 92. gratia, et 3. ibid. 
45. nobilitate. Apul. 2. Met. Quod sciam, tern- 
plis et lavacris et ceteris operihus cunctas civl- 
tates anteccllimus: utensilibus praterea pollemus 
affatim. /». e. cibariis abundamus. Rursus Tac, 
3. Hist. 55. Tot millia armatorum, lecta equis 
virisque, si dux alius foret, inferendo quoque 
belJo satis pollebant. 5 2. Speciatim de Us, qua 
vim habent in medicina. PUn. 24. Hist. nat. 
19. 110. (171). Herba contra anginas efQcacissi- 
me pollet, ex aqua pota. Id. 20. ibid. 16. 63. 
(171). Cunilago pollet adversus scorpiones ex po- 
sca. et 33. ibid. 4. 25. (84). Aurum plurimis 
modis pollet in remediis. Jd.28. ibid. 8. 29. (114). 
Chamaleonis linguam ad judiciorum even tus pol- 
iere. et mox (115). Pedem dextrum contra latro- 
cinia terroresque nocturnos. 

II.) Translate de rebus inanimis. Horat. Art. 
P. 242. tanlum series juncturaque pollet. PUn. 
36. Hist, nat. 22. 47. (165). Ex oieo et aqua 
Cilicia cotes polleat, ex aqua Arsinoitica. sono 
buone assai. et 14. ibid. 6. 8. (70). Quum eadem 
vitis aliud aliis in locis polleat. Id. 19. ibid. 3. 17. 
(47). Sunt etiamnum duo genera, non nisi sordido 
nota vulgo, quum quastu multum polleant. h. e. 
quum valde quastuosa sint. ~ Hinc Part. pras. 
Pollens, entis . adjective quoque usurpatur, 
unde Comp. Pollentior et Sup. Pollentissimus 
i.; et est potens, valens, pofe?t*e, Suva'ftevoff. 
^ 1. Gencratim. — a) Aliquando pollens cum 
potens jungitur. Sail. Jug. 1. Dux atque impe- 
rator vita mortaliura animus est, qui ubi ad 
gloriam virlutis via grassatur, abunde pollens 
potensque, et ciarus est, neque fortuna eget. 
Ziv. 2. 34. a med. Cur Sicinium potentem pol- 
lentemque video? Inscript. apud Gruter. 50. 3. 

HERCVLl VICTOR! POLLBNTI POTEJT1 IBVICTO etc. 

V. POLLEO L 1. a. — 6) Absolute. Vellej. 
1. 2. 5. Classis plurimum pollens mari. Plaut. 
Capt. 2. 2. 28. Genus pollens et bonoralissimura. 
Terlull. advers. Psych. 6. Multo pollen tioris 
mentis. Solin. 2. ante med. Pollentissima inge- 
nia. — c) Cum Ablativo. Ncevius apud Ma~ 
crob. 6. Saturn. 5. Dein (incedit) pollens sa- 
gittis, inclutus Arcitenens. Ovid. 3. Trist. 10. 
55. Hostis equo pollens longeque volante sagit- 
ta. Zucret. 1. 60. Pollens opibus. Val. Place. 
6. 85. venenis. — d) Cum Geoitivo. Plaut. 
Cure. 1. 2. 21. de Baccho. Villi pollens Liber. 
— e) Cum Accusative Seneca A gam. 805. Soror 
cuncta pollentis viri, Argollca Juno. -- /') Cum 
Infinito. Zucan. 6. 685. Turn vox Letbaos cun- 
ctis pollentior berbis Excantare deos. Sit. It. 14. 
80. tractare sereno Imperio vulgum pollens. 
^ 2. Speciatim, pollentes her bee sunt qua vim 
habent in medicina. Ovid. 2. Past. 425. non tu 
pollentibus herbis, Nee prcce, nee magico car- 
mine mater eris. Adde eutnd. 7. Met. 196. Clau- 
dian i. in Ruftn. 150. funestarumque potestas 
Herbarum, quidquid letali gramine pollens Cau- 
casus. V. POLLEO I. 2. 

POLLEX, icis, in. 3. primus et crassior digi- 
tus in manu et pede: a polleo, quia supra ce- 
teros vim habet, ut Atejus Capita apud Ma- 
crob. 7. Saturn. 13. docet, avrc'yetp (It. dito 
grosso, pollice; Fr. le pouce; Hisp. pulgar; Germ. 
der Daumen; Angl. the tumb, the great toe). 
I.) Proprie. — a) Universiin. PUn. 11. Hist. 
nat. 43. y0. (244). ilominis digiti r.rticulos ha- 
bent ternog, pollex binos, et digitis adversus uni- 
versis flectitur; per se vero in oblJquum porri- 
gitur, crassior ceteris. Uuic minimus mensura 
par est. — Hinc, cum addito digitus, de men- 



POLLICEOR 



sura. Cato R. R. 20. Tunicas latas digitum pol- 
licem facito. Cces. 3. B. G. 13. Clavi digiti pol- 
licis crassitudine. — Ceierum Cic. 3. Off. 11. 
46. Durius Athenienses, qui sciverunt, ut ^gi- 
netis, qui classe valebant, pollices praciderentur. 
Horat. Epod. b-. 47. irresectum sava dente li- 
vido Canidia rodens pollicem. Ovid. 4. Met. 36. 
levi deducere pollice fiium. et 6. ibid. 22. ver- 
sare fujum. V%rg. 11. Mn. 68.; et Colum. 10. 
R. R. 303. duro demetere flores. Ovid. 2. Art. 
am. 494. movers fila lyra. (Bine ^orat. 4. Od. 
6- 35. Lesbium servate pedem meique Pollicis 
ictum.) Id. 8. Met. 198. moilire ceram. (Hinc 
Juvenal. 7. 237, mores teneros ceu pollice do- 
cat, Ui si quis cera rultum facit.) Id. 10. ibid. 
289. tentare venas. Martial. 6. 89. argnto ma- 
tellam poscere. h. e. crepando digitis. Sueton. 
Aug. 24, Equitem R., quod duobus filiis adole- 
scentibus, causa detrectandi sacramenti, pollices 
amputasset, ipsum, bonaque subjecit hasta. V. 
MURCUS. Terentian. proef. v. 33. p. 2384. 
Putsch. Alterna vice pollicem. — b~> Speciatim! 
In pollice erat favoris studiique significatio: 
nam faventes premebant, aversantes iraproban- 
tesque vertebant retro et subrigebant. PUn. 28. 
Hist. nat. 2. 5. (25). Pollices, quum faveamusj 
p rem ere etiam proverbio jubemur. Horat. 1. Ep. 
18. 66. Fautor utroque tuura laudabit pollice 
ludum. Juvenal. 3. 36. Munera nunc edunt, et 
verso pollice vulgi Quemlihet occidunt popular!- 
ter. Prudent. 2. adders. Symmach. 1097. pe- 
ctusque jacentis Virgo modesta jubet converso 
poUice rumpi. Adde Stat. 8. Theb. 26. Auct. 
incertus in Anthol. Zat. T. 1. p. 534. Burmann. 
Sperat et in sava victus gladiator arena, Sit Ih 
cet infesto pollice turba minax. — Infestus ita- 
que pollex est conversus et subrectus, quia ta- 
lis esse aversantium solet et damnantium: ve* 
rum idem erat proprius etiam oratorum loqui 
incipientium, qui, licet in mili negotio usurpa- 
relur. infestus tamen dicebatur. V. DIGITUS. 
Quintil. 11. 3. 119. Fit et Hie habitus, qui es- 
se in statuis pacificator solet, qui, inclinato in 
humerum dextrum capite, brachio ab aura pro- 
tenso, manum infesto polJice extendit. Apul. 2. 
Met. Duobus infimis conclusis digitis, ceteros 
eminentes porrigit, et infesto pollice clementer 
subridens inlit. — c) De pollice pedum exempla 
habes apud PUn. 28. Hist. nat. 4. 9. (42). et 
alibi; et Martial. 8. 75.; et Sueton. Cal. 57.— 
d) Per synecdochen pollex eat tota manus. Ovid. 
3. Amor. 6. 71. scindens inimico pollice crinem 
II.) Translate. «J 1. Per metaphoram est pal- 
mes brevior crassiorque, figura pollicis, qui et 
custos, et resex, et prasidiarlus, et subsidiarius 
dicitur, ut Colum. 4. R. R. 21. 3. docet, id 
est sarmentum gemmarum duarum, vel trium, 
ex quo quum processere frugifera materia, quid- 
quid est supra vetusti brachii, amputatur. Id. 
ibid. 24. 1 3. Subsidiarius custos in pollicem subse- 
cari non debet, quum etc. PUn. li. Hist. nat. 1. 

3. (14). Vites excrescere ultra suos pollice* pro- 
hibita. Adde eumd. 17. ibid. 22. 35. (186). ^ 2. 
Item nodus, et veiut crassus unguis e*stans in 
trunco et cortice palmarum. PUn. 13. JVist. nat. 

4. 7- (29). Retiqua teretes atque procera, densis 
gradatisque corticum potiicibua, aut orbibus, fa- 
ciles ad scandendum Orienlis se populis prabent. 
— NB. De nom. propr. V. ONOM. 

POLLfCARIS, e, adject, di un pollice, pollicis 
magnitudinem habens. PUn. 27. Hist. nat. 9. 40. 
(73). Folia pollicari ampiiludine. Id. 15. ibid. 
24. 26. (75). Siliqua pollicari latitudine. Id. 13. 
t&td. 23. 45. (128). Frulex pollicari crassitudine. 

POLLlCEO, es, etc. V. voc. seq. sub B. 

POLLlCEOR, llcgris, Ucttus sum, Hcerl, dep. 2. 
Part. PotUcent sub A. a.; PolUcitus sub A. c. 
et B. — poUJcerl est promiltere, profiteri, de- 
ferre, offerre, vmoyyioua',, titayyikouai (It. pro* 
mettere, esibire, offeriie; Fr. proposer, offrir, 
promettre de faire guelgue chose; Hisp. propo- 
ner, ofrecer, promcter; Germ, sich erbieten zu 
etwas, etwas zu leisten versprechen, etwas 
verheissen zvsagen; Angl. to promise, assume, 
hold forth, offer). 



POLLICITATIO 

A) Deponent, forma et vi. — o) Ratione ha- 
bita etymi, alii ducunt a pote et liceor, alii vero 
a por et ticeor, quasi proprie dicatur de eo, qui 
pretium pro merce, aut opere prornittit. Ter. 
Andr. \. I. 49. Araana accessit pretium polli- 
ceos. Id. Phorm. 1. 2. t8. Is senem per episto- 
las pcllexit modo non montes auri poilicans. 
Sail. Jug. 19. Dando et pollicendo muita per- 
fecit, nt etc. — b) Universim tamen adhibetur 
pro promittere: nisi quod nonnuiSi (ut Dona- 
tus ad Ter. Andr. 2. 3. 27.) ita distinguunt, ut 
polliceri majori affirmatione dicatur, quam pro- 
mitter*: alii, (ut Servius ad Firg. 1. Sn. 241.) 
polliceri uliro ac sponte, promittere rog tos. 
Sed has-c discrimina aut vera non sunt, aut per- 
raro servaoiQr. Ceterum — c) Cum Accusa- 
tivo rei. Ennius apud Cic. 1. Divinat. 58. 132. 
Sed supers' itiosi vates impudentesque arioli-Qui- 
bus divitias polticentur, eis dracburoam ipsi pe- 
tunt. Plant. Bacch. 2. 2. 8. Hospitium et cce- 
nam polliceri peregre advenienti. Id. True. i. 
4. 23. Plus pollicere tu, quara ego a te postulo. 
Cic. Plane. 42. 101. Nihil tibi ego turn de meis 
opibus pollicibar, sed de horum erga me bene- 
yolentia promiUebam. Id. 7. Fam. 5. Neque 
minus ei prolixe de tua voluntate promisi, quam 
eram solilus de mea polliceri. Id. 5. Fam. 8. 
a med. Ego vero tibi prouteor atque polliceor 
meum studium in omnl genere officii. Id. pro 
leg. Ma nil. 24. 69. Quidquid auctoritate pos- 
sum, id omne ad banc rem conucieadam tibi 
polliceor ac defer o. Id. 10. Phil. 4. 9. Polli- 
ceri presidium suum alicui. et Divin. in Q. 
Ccecii. 6. 21. suam operam. Tac. 2. Ann. 40. 
OOerant pecuniam, fldem atque p a ricula polli- 
ceantur. Plin. Paneg. 70. Impunitatem male 
consultis polliceri. Seneca Thyest. 6t9. Nemo 
tarn divos habuit faventes, Crastinum ut possit 
sibi polliceri. — ■ Similiter Part. Pollicitus a- 
pud Plant. Aulul. 3. 4. If. Credo ego edepol, 
1 1 Li raercedem gallo pollicitos coquos. Cobs. 2. B. 
G. 4, flellovacos pollicitos lecta miilia lx. Flo- 
rat. 1. Od. 15. 29. Quern tu-Sublimi fugies 
mollis anhelitu, Non hoc pollicitus tuse. — d) 
Cum Infinilo. Plaut. Most. 5. 1. 3d. Quin jus- 
iurandum pollicitus est- dare, si vellum, mihi. 
Ter. Hecyr. 4. 4. 57. Pollicita tst ea, se con- 
cessuram ex a-dibus. Id. Andr. 3. 5. 7. Qui mo- 
do sum pollicitus ducere. Cic. 2. leg. Agr. 37. 
103. Pro certo polliceor hoc vobis atque con- 
lirmo, me esse pcrfecturum, ut etc. — e) Ab- 
solute; Accusativus enim vel Infinitus facile sub- 
auditur; et aliquando cum Adverbiis. Cic. l.ad 
Q. fr. 2. 5. Noslrre causae ncn videntur homi- 
nes defuturi: mirandum in niodura proQtentur, 
offer unt se, pollicentur. Id. 13. Alt. 1. D r testate 
polliceris, vel potius recipis. Id. 5. ibid. 13. Pol- 
liceri liberalissiine. Id. 4. Fam. 13. beuigue. Id. 
Dom. 11. 28. prolixe. Flor. I. 1. Ita illi avet. 
pollicebantur. — f) Proveibium est illud Ter. 
Phorm. 1. 2. 18. Monies aurl polliceri. V. Su- 
pra in a. Similiter illud Sail. Cat. 23. Polliceri 
maria montesque. 

B) Active positione olim polliceo dictum est. 
Varro apud Non. p. 471. 13. Merc. Ne darts, 
ne polliceres. — Hinc polliceor passiva signifi- 
catione. JffeteUus Numidic. apud Priscian. 8. 
p. 792. Putsch. Ut aliis ob metum statuae pol- 
liceantur. Ulp. Dig. 14. I. i. a med. Exercenti 
navem actio non pollicetur. — Et Part. Pollici- 
tus, passive, pTomissus, promesso, esibito. Fel- 
lej. 2. 111. 1. Senatorura euuitumque R. eiacta? 
ad id helium operse pollicita. Sed de hac le- 
ctione valde dubitandum est; alii enim aliter 
omnino legunt. Ovid. 3. Fast. 366. Pollicitam 
dietis, Juppiter, adde fidem. et Heraid. 21. 140. 
Exige polliciti debita jura tori. Adde eumd. ibid. 

6. 110. — Hinc 

Pollicitum, i, n. 2. absolute, substanlivorum 
more, est promissio, pollicitatio, promessa. Co- 
Iwn. 11. R. R. 3. 1. Memores polliciti nostri 
subjungerans cultus bortorum. Ovid. 1. Art. am. 
632. Pollicito testes quoslibet adde deos. et ibid. 
355. Pollicitis eorrumpere aliquem. et 3. Amor. 

7. 70. capi. 



— 748 — 

POLLfClTATlO, onis, f. 3. promessa, esibi- 
zione, offerta, eitdyyeXux^ JiroV^ectf, promissio 
iterata, vel rauicarum rerum, ut ail Donatuj 
ad Ter. Andr. 3. 2. 47., item simpliciter pro- 
missio, pnescrtim ejus, qui ultro, et non roga- 
tus pollicetur, Ter. Phorm. 5. 6. IS. Quin tu 
hinc pollicitationes aufer: quod fers, cedo. Coes. 
3. B. G. 18. et 26. Huic magnis prsemiis pol- 
licitation ibusque persuadet, ut etc. et 7. ibid. 1. 
Omnibus pollicitationibus ac pr^raiis deposcunt, 
qui belli initium faciaat. et 3. B. C. 10s>. Hunc 
iacitatum su'ts, et regis indatum pollicitationibus, 
etc. Sail. Jug. 65. Multis pollicitationibus ag- 
gredi aliquem. ^lintu Pollio ad Cic. 10. Fam. 
32. a med. Quum legionem ad se arcessisset hac 
poliicitatione, denarios quingenos militibus da- 
turum. — A JCtli sape de ea promissione dici- 
tur, quae lit civitati, aut reipublicas, ut videre 
est Dig. 50. fit. 12. qui de pollicitation^, in- 
scribitur. Plin. 10. Ep. 48. Huic theatro ei 
privdtorum pollicitationibus multa debentur. In- 
script, apud Gruter. 422. 3. c. ivlio avcvsti l. 

HKLKNO EX DKCRBTO DBCVR. MVNICIPII ALBTB1NAT. 
ET POLLICITATIONS ?BVIR. BT WVWICIPVM BT IK- 

colar, ob mbrita eivs — Dicitur etiam do metu 
alicujus infortunii. Inscript. apud Jfurat. 135. 

1. OVTM RBSPVBLICA PKAKDIA SVA VBND1DERIT OB 
FOLLICITATIONBM BBLLI Tf AVALIS t. P. LuciliUS Ga- 

mala) hs. tcctooa. rbtpyblicab donavit. 

POLLlCtTATOR, oris, in. 3. qui pollicitalur. 

Tertull. advers. Jud. 1. Habemus denm idoneum 
pollicitatorem, et fidelem sponsorem. 

POLLfClTATRIX, icis, f. 3. quae pollicitatur. 
Tertull. Apolog. 23. Virgo piuviarum pollicita- 
trii. 

POLlIClTATUS, a, urn, particip. V. voc. 
seq. 

POLLiCf TOR, aris, atus sum, ari, dep. 1. fre- 
quentat. a p&Uiceor. — Part. Polite it ans et Pol- 
licitatus. — Pollicilari est multa, aut s.epe pro- 
mittere,, otlerr^, promettere , esibire, offenre, 
\>-Kta-/vi'.p.xi. Plaut. Rud. 4. 2. 24. Pauiillatim 
pollicitabur p.o capite argentum, ut sim liber. 
Id. Mil. glor. 3. ?,. 6. Pollicilari alicui operam 
suam. Ter. Phorm. 3. 2. 35. Ego te comp lures 
menses tuii pollicitantem, nihil ferentem. Id. 
Andr. 5. 4. \i. Sullicita.ido et poilicitando eo- 
rum animos lactas. Salt. Cat. 38. Deia largiundo 
et pollicitando magis incendere. Ulp. Dig. 50. 
12. 6. Etiam femiflas, si quid ob bonorem pollici- 
tatce sunt, debure implere, sciendum est. — Passive 
fenant. For tun. 6. carm. 4. 94. Pollicitata se- 
mel, perpetuata maaent. h. e. promissa. 

POLLlClTUM, i, n. 2. et 

POLLICITUS, a, urn. V. POLLICEOR. 

POLLfNACfiUS, a, urn, adject, idem ac poi- 
lioarius. Gloss. Cyrill. Tupt-njc apToc, pollina- 
ceus. 

POLLJfNARIS, e, et scspius 

POLLlN VRlUS, a, urn, adject, ad pollinem 
pertinens. Plaut. Pren. 3. 1. 10. Iste quidem 
gradus succretus est cribro pollinario. h. e. bre- 
vissimus, et mioutissimas, rainimumque proce- 
dens. Plin. 18. Hist. nat. 11. 28.(108). Cribro- 
rum genera Galli e setis equorum invenere, Hi- 
spani e lino eicussoria et polliaaria. Gloss. Cy- 
rill. Pollinare cribrum, yupioxrjpiov xdaxtvov. 

POLLINCTOR, oris, in. 3. Quidarn scribunt 
pollictor. — Pollinctor est qui cadaver curat, 
lavat, uogit et rogo parat, a pollingo, becca- 
mortij becchino , evrapcoffTije, Ta®eO?, vexpo- 
oto'Xo^. 

I.) Proprie. tfon, p. 157. 20. Merc. Pollin- 
ctores sunt qui tnortuos curant. Sic Fulgent, de 
prise- serm. p. 559. 9. Merc. Pollinctores dicti 
sunt, qui funera morientium accurant.- Dicti au- 
tem pollinctores, quasi pollutoruin unctores, id 
est cadaverum curatores. Farro apud Non. loc. 
cit. itaque plures dies inter medici discessum 
et adventum pollioctoris interfuerunt. Plaut. 
Pcen. prol. 63. Quia mihi pollinctor dixit, qui 
eum pollinxerat. AdJe eumd. Asin. 5. 2. 60. 
Martial. 10. 97. 4am scrobe, jam lecto, jam 
potlinctore parato, Heredem scripsit tne Numa: 
convaluit. Ulp. Dig. 14. 3. 5. bi libitinarius ser- 



POLLUCEO 

vum poUinctorem habuerit. — Et u nicer sim ve- 
spilio, libitinarius. Sidon. 3. £p. 13. ortfe med. 
Cadaver rugale, quod facibus admolis ?emicom- 
bustum, moxque sidente strue torrium devolu- 
tura reddere pyrae jam fastidiosus pollinctor ei- 
horret. 

II.) Translate est qui hominem immolat. Ter- 
tull. advers. Gnost, 7. Quis (.Deo nostro) ex- 
probrasaet et aram rogum et polliaciorem sa- 
cerdotem, et non beatam amplius reputasset, 
quera Deus couiedissei? 

POLLINCTORIUS, a, um, adject, ad poUin- 
ctorem pertinens. Plaut. in Supposit. Aulul. 
scaena, Quid hie, 4. Libitiaarius, sive pollincto- 
rius eiTerar. 

POLLINCTCRA, ae, f. 1. unctio et curatio 
cadaveris. V. POLLUCTURA. 

POLLLN'CTUS, a, um. K voc. seq. 

POLLINGO, lingts, !in\i, linctura, lingere, a. 
3. Quidam pollincio esse putant in praesenti: 
sed pollingo agnoscit etiam Charts. 3. p. 218. 
Putsch. De etymologia V. Foss. — Part. Pol- 
linctus I. et II. — Pollingere est cadaver cura- 
re, lavare, ungere ad rogum et sepulturam, go- 
vernare e ungere i cadaveri per la sepoltura. 

I.) Proprie. Gloss. Philox. Pollingo, nepcurs'X- 
\w vBxpc'y, ctporrXo'xw, raptyeu'w, £vza£td£». 
Plaut. prut. Pcen. 63. Quia mibi pollinctor di- 
xit, qui earn pollinxerat. Ammian. 19. 1. Le- 
ctuli iigmeuta vehentes homioum mortuorum, 
ita curate pollineta, ut imagines essent corpori- 
bus similes jam sepultis. Apul. Florid, n. 19. 
Jam iniseri illius membra omnia aromatis per- 
spersa, jam os ipsius unguine odoro delibutum, 
jam eum pollinctum, etc. 

II.) Translate. Seneca Fit. beat. 7. Voluptas 
med ica mentis pollineta. Alii rectius leg. polluta. 
Vol. Max. 7. 7. 4. Spernis quos genulsti, nubis 
efleta , neque erubescis ii lotum patrimoaium 
addicere, cujus pollincto jam corpori marcidam 
senectutem tuam substravisti. Hie f'al. Max. 
Septiciam quamdam alloquitur, quae (iliis irata, 
quum jam parere non posset, Publicio admodum 
seni nupserat, testamento etiam utroque tilio 
prteterito. 

POLLLS, Inis. V. POLLEN. 

POLLIT, pila ludit. Paul. Diac. p. 243. 4. 
Mull. Alii leg. polit. V. POLIMENTA in fin. 

POLLUBRUM et polubrum, i, n. 2. cotino, 
bac.ino da lav or le mani, ^spvt^ov^ vas eici- 
piendae aquae, dum manus lavantur, aut pedes, 
malluvium, trulleum, pelvis: a polluo, quod a 
por pro et luo lavo. Non. p. 544. 21. Merc. 
Polubrum, quod Cracci ^s'pvtjSa, nos trulleum 
vocamus. Paul. Diac. p. 247. 1. Mult. Pollu- 
brum peliuvium vas, quod nos pelvem vocamus. 
Gloss. Placid, in Class. Auct. T. 3. p. 493. 
ed. A. Maio. Pollubreo, tulleo. Lege PolSubro, 
trull eo. Liv. Andr on. apud Non. Ipc. cit. Ar- 
genteo pollubro, et aureo gulto. Rectius Miille- 
rus iad Fest. el Paul. Diac. Suppl. Annotat. 
p. 396. > legit: Argeuteo polubro, aureo oglutro. 
His vero Livius, parum quiaem accurate, ex- 
prossit ilia Homer. Odyss. 1. 136.-137. Fabius 
Pictor ibid. Aquara manibus pedibusque dato: 
polubrum sinistra manu ieneto, dextera vasum 
cum aqua. V. PELL U VIA. 

POL LC CEO, ces, xi, ctum, cere, a. 2. Part. 
Potluclus II. in omuibus paragr. ; Polktcendus 
I. — Pollucere sacrorum verbum est, de illis, 
qui diis libamenta offerunt: videtur esse idem 
ac porricio. V. Farronis loc cit. in Polluctum, 
i, in tine hujus vocis. 

I.) Proprie est partem victimae populo per- 
mittero, ut vescatur, postquam pars diis data et 
porrecta est (F. infra II. 1- et 2.). Sed accipi- 
tur etiam pro sacra facere, diis oflerre, consecra- 
re. Cato R. R. 132. Juvi dapali culignam vini, 
quinluin 7:s polluceto. Quum pollucere oportebit, 
sic facies. Juppiter dapalis, quod tibi fieri opor- 
tet, in domo familia mea culignam vini dapi, 
ejus rei ergo made hac dape pollucenda esto. 
Plaut. Stich. 1. 3. 80. Uti decumam partem 
Herculi polluceam. Plin. 32. Hist. nat. 2. 10. 
(20). ex Cassia Hemina. Numa constituit, ut 



POLLUCIBILIS 

pjjcej, qui squamosi non essent, ni pollucerent: 
parcimonia commentus, ut convivia publica et 
privala, ccensBque ad pulvinada facilius compa- 
rarentui, ni qui ad polluctum e me rent, pretio 
minus parcerent, eaque prmraercarentur. Festiu 
p. 253. 17. Mull, quoque ea percenset, quae 
pollucere licebat, h. e. coemere dii* offerenda, 
et in conviviis sacrorum causa adhibenda, nimi- 
rum far. polentam, vioum, panem fermentatum, 
ficum passam, suillam, bubulam, agnioam, ca- 
aeos, ovillam, alicam, sesama, oleum, et pisces, 
quibus est squama, prater scarum. H rculi au- 
tem omnia esculenta, poculenta. 

IJ.) Translate. ^ 1. Polluctut est mens* 
appositus, in medium positus, omnibus commu- 
nis: ductum a polluctis, ad quae quilibet conve- 
niebat. Postquam enim pars victim*, v. gr. exta, 
diis porrecla et oblata erat, reliqui cum populo 
communicabatur, ut sb eo cousumeretur. Hinc 
translate Plant. Rad. 2. 4. 11. Non ego sum 
pollucta pago: potin' ut me abstineas manum? 
•f 2. Sigoiiicat etiam opiparc acceptus, laute 
habitus, nempe- quia pollucentes veteres convivia 
lauta instituebant. Hinc jocose Id, Cure. 1. 3. 37. 
Pclluctus virgis servus. ^ 3. Item imbutus, 
quasi particeps factus alicujus rei. .-/moo. 5. 12. 
Hoccine de diis quisquam ve) exigua diierit eo- 
rum opinione poliuctus7 — Uinc 

Polluctum, i, n. 2. absolute, substantivorum 
more, est sacrifleium, sive convivium, quod Jovi 
dapali, Herculi, aliive deo tiebat. farro 0. L. L. 
54. Mull. Polluctum, quod a porriciendo est fi- 
ctum. Quurn enim ex mercibus libamenta porre- 
cla sunt Herculi in a rain, turn polluctum est. 
Cassius Hemina apud Plin. 22. Hist. nat. 2. 
10. (20). Ni qui ad polluctum emereat, pretio 
minus parcerent. Macrob. 2. Saturn. 12. in fin. 
Proprie autera catiliones dicebantur, qui ad pol- 
luctum Herculis ultimi quurn venirent, catillos li- 
guriebant. — Propria aulem polluctum erat pars 
victim* reliqua, qua a populo consumebatur, 
postquam alia pars diis data et porrecta erat. 
Hinc Plant. Mud. 5. 3. 63. Spectatores, vos quo- 
que ad ccenam vocem. ni datuius nil sim, neque 
sit quicquam pollucli domi. 

POLLfClBlLIS, e, adject. Comp. Poltucibi- 
lior. — Poliucibilis est opulently, opjparus, splen- 
didus: a polluceo, quia polluctum plane opipa- 
rum ac sumptuosum erat. Macrob. 2. Saturn. 
13. ad fin. Altera die Cleopatra pertentans An- 
toniuiu, pollucibilera sane ccenam paravit, sed 
quam non miraretur Anton j us. Tertull. Jejun. 
17. Quis sane tin r inter vos, nisi convjvandi fre- 
quentior, nisi obsonandi pollucibillor, nisi cali- 
cibus instructior? h. e. sumptuosior, magnifi- 
centior. 

POLLfJCfBlLlTAS, Stis, f. 3. Fulgent. J. My- 
thol. 2. Saturnus Pollucts filius dicitur, sive a 
polleodo, she a pollucibilitate, quam nos huma- 
nilatem dkimus. Adde Mythograpk. tertium ab 
f. Maio edit u in in Class. Juct. T. 3. p. 165. 
n. 9. 

POLLFCfRfLlTER, adverb. JtoXoreXwc, opipa- 
re, splendide, laute. Plant. Most. 1. 1. 23. Pa- 
scite parasites, nbsonate poilucibiliter. Id. fragm. 
a pud Fulgent. 1. Mythol. 2. Bibite, pergr*ea- 
inini poilucibiliter. 

POLLUCTE, adverb, opipare, a polluctum. 
Plaut. fragm. apud Festum p. 229. 21. Mull. 
Pollucte prodigum esse amatorem addecet. Pol- 
lucte sine dubio verius est, quam quod in vul- 
gatis legitur, producte. Ita Voss. in Polluceo. 

POLLUCTUM, i, n. 2. V. POLLUCEO in 
fin. 

POLLL'C'I'Cra, k, f. i. lautum convivium, 
ctrna lautu ac Mimptuosa. Plant. Stick. 5. 4.6. 
QuUquis (Fleckeisen. Qui) pr^tereat, comissa- 
tum volo viicari. st. Coovenit, dura quidem ber- 
-:!•' cum via quisque vt-niat vino. Nam hinc qui- 
■1-ni nodie pulltictura, prajter nos, jactura dabi- 
tur n-'ii-ini. Bo the recUiis legend, ptitat pollu- 
<-':i<-:r. Se;l Fie- i-.ri&m. >'un bine quidem Hodie 
; '■■ilii.'tura prm-T :ius j,im dahiiur nemini. 

i* *»[.[.[•.. n>. i. .mi. r. polluceo. 

Pt-'ILt'O, iriis, li,i, lotum, lliere, a. 3. Part. 



— 749 — 

Pollutns II.; Pollutu* I. II. et in fin.; Pol- 
luendus II. — Polluere u por et Inert) est in- 
quinare, maculare, fcadare, contaminate, jaoXuvw, 
utatvo) (II. sporcarc, lordare, imbrattare, soz- 
zare, macchiare; Fr. salir, touiller, g&Ur, cor- 
rompre; Hiip. en$uciar, manchar, emporcar; 
Germ, besudeln, btflecken, verunreinigen; Angl. 
to pollute, infect, defile, corrupt, taint, conta- 
minate). 

I.) Proprie. y%rg. 3. .£n. 233. de Earpyiis. 
Turba sonans pra?dam pedibus circumvolat un- 
cis, Polluit ore dapes. Ovid. 15. Met. 98. nee 
polluit ora cruore. Tac. 4. Ann. 49. Pollui cun- 
cta sanie, odore, contactu. Id. 13. ibid. 57. Pol- 
lute usu tegmina. Plin. 14. Hist. nat. 19. 23. 
(119). Prolibare diis nefastum habent vina-super- 
na deeiduo immundiore lapsu aliquo poliuta. 
Seneca Octav. 723. Hcminum cruenta casde pol- 
lute maous. Sil. It. 11. 337. Uospitia poliuta 
sanguine. Id. 7. 183, poliuta mensa cruore. 

II.) Translate est, morali aut religiosa ratione, 
contaminare, violare, pervertere. — ■ a) Gene- 
ra tim. Cic. 7. Verr. 72. 187. Poliuta et viola ta 
sacra. Id. Rose. Am. 26. 71. Ne, quum delati 
essent in mare, ipsum polluerent, quo cetera, 
quae violata sunt, expiari putaatur. Id. Pom, 
40. 105. Qui non solum aspectu, sed etiam in- 
cesto flagitio et stupro polluit caeremonias. Id. 
11. Phil. 12. 29. Omnia deorum aominumque 
jura inexpiabili scelere polluerit. Propert. 4. 9. 
S. de Caco. furto polluit iile Jovem. Gell. 2. 28. 
Polluere ferias. h. e. opus faciendo violare. Sail. 
Jug. 45. Avaritia invedir, polluit, vastat omnia. 
Gell. '.). 2. a med. Nelas ducebant, nomina li- 
bertati patriis devota servili contagio pollui. 
Propert. 3. 19. 16. Pollueritque novo sacra ma- 
rita toro. Ovid. 2. Met. 7U3. de Invidia. Aflla- 
taque suo populos, urbesque, domosque Polluit. 
Tac. 3. Ann. 50. IN'efaria voce mentem suam 
et aures hominum poliuere. Plin. 4. Ep. 11. 
Quum ipse fratris filiam incesto polluissct. Plin. 
alter 15. Hist. nat. 30. 40. (135). In profanis 
usibU9 pollui laurura et oleain, fas non est. 7K~ 
bull. 1. 10. 17. auro ne pollue formam. h. e. ne 
corrumpas pretio accepto formam tuam. firg. 
5. JSn. 5. duri st-d a more dolores Polluto. h. e. 
laeso. et 7. ibid. 467. Poliuta pax. rotla, violata. 
Sic Sit. It. 11. 322. hie erit ille, Qui poliuta 
dolis jam fcedera sanciet, easis. Seneca Here. Fur, 
1261. Poliutus animus, h. e. scelere coniamina- 
tus. Tertull. Cor. mil. 12. In his erlt serti mi- 
iitaris superstitio unique poliuta, et polluens o- 
mnia. Tac. 2. Hist. 76. Polluendam perdendam- 
que rempublicam relinquere, — b) Spectatim, 
polluere absolute, stupro fcedare. Tac. Agric. 31. 
et 12. Ann. 46. — c) Item dedecore aflicere. 
Id. 3. Ann. 29. extr. Polluisse nobilitatem fa- 
miliaB videbantur. Phcedr. 3. 10. Stuproque turpi 
pollui fa ma in do in us. — dt Polluere jejunia, 
solvere, rumpere, guastare il digiuno. Xigiaius 
apud Isid. 20. Orig. 2. Nos ipsi jejunia jenta- 
culis levibus polluimus. Symmach. 1. Ep. 7. Nod 
deerit, quo famem polluant. Ita leg. Salmas., 
alii pellant. Fronto 2. ad M. Cces. (edente ile- 
rum A. Maio) Ep. 10. At ego Rom* h»reo 
compedibus aureis vinctus: nee aliter Kal. Sept. 
exsptcto, quam superstitiosi stellam, qua visa je- 
junium polluant.' — Hinc Part, prater, pass., cu- 
ius exempla supra retulimus, 

Pollutns, a, urn, adjective quoque usurpatur, 
ande Comp. Pollutior, translate. Liv. 10. 23. 
a med. Vulgata dein religio a pollutis, nee rna- 
tronis solum, sed omnis ordinis feminis. h. e. 
minime pudicis. Sil. It. 11. 46. sed enim teme- 
rarla pubis Delicta augebat, pollutior ipsa, sene- 
ctus. h. e. vitiis inquinatior. Gell. 1. 5. Parura 
rirum, et ore polluto esss. — Sup. Potfufvsstmus 
habet Apul. 9. Met. Pollutissimus dives, Pollen- 
tissimus tamen nonnullj legunt. — Poliutus a 
porriciendo lictus, diis oblalus, legitur in Codd. 
Barron. 6. L. L. 54. Miill.; sed alii, et ipse 
Mullerus, rtrtius leg. poliuctus. 

POLLUTE, adverb, inquinate, fcede. Occurrit 
tantum Comp. Pollutius apud Paulin. Nolan, 
carm. 26. 177. Atque erat in toio quasi sanctior 



POLYANTHEMUM 

agraine cultor, Qui Veneris sacris pollutius Itv- 
caluisset. 

POLLUTlO, Cnis, f. 3. actus polluendi. Pal- 
lad. «. R. R. 10. Aqua colore perlucido, careni 
iDusco, et omni Iabe pollutionis aliena. 
POLLCTUS, a, um. V, POLLUO. 
PILOSE, adverb, per polos. Capell. i. p. 14, 
Obliqua decussata poiose. Ita perperam legitur 
in quibusdam editionib. pro oblique decussatot 
polos. Ita Forcellinus ex Grotii emendaticne. 
At Kopp. vulgatam lectionem tuetur; Gloss, 
enim Isid, Poiose, alte; polosus, altus. 

POLTKO pro ulteriore. Festus p. 205. 15. 
Mull. Vulgati libri leg. poltejo. 
POLCBRL'M. v. pollubrcm. 
POLULUS, a, um, adject, antique pro paulu- 
lus. Cato R. R. 10. Labelium polulum. et ibid. 
21. Subiamin* poiul*. Scribitur et pollulus, ut 
paululus et paullulus. 

POLUS, i, id. 2. *dXt;, a iroXju verto, est 
cardo, seu extrema pars axis, quo rota vertitur, 
polo. 

I.) Proprie. Duo Dguntur poli in caelo, Arcti- 
cus, seu borealis et Antarcticus, seu austrinus: 
quorum prior alte et supra nos Europam inco- 
lentes positus, alter depressus est et abscondi- 
tus. Latine vertices dicuntur. Ctc. 2. .Vaf. D. 
41. 105. Eitremusf,ue adeo duplict de cardine 
vertex Dicitur esse polus. Virg. 1. G. 242. Hie 
vertex nobis semper sublimis: at ilium Sub pe- 
dibus Styx atra vjdet, Man esq ue profundi. Plin. 
2. Hist. nat. 15. 13. (63). Terra a verticibus 
duobus. quos appellavevunt polos, centrum c*li, 
necoon ct Signiferi est oblique inter eos siti. Id. 
ibid, 70. 71. (179). Neque enim mundus hoc po- 
lo excelsiore se attollit. Id. 5. ibid. 9. 10. (56). 
Sol in Capricornum et austrinum polum rever- 
sus. Ovid. 2. Pont. 7. 64. trlstlor ista Terra sub 
ambobus non jacet ulla polis. Id. 2. Met. 74. 
poterisne rotatis Obvius ire polis ? ne te citus au- 
ferat axis? 

II.) Translate. ^ 1. Est nomeii stellae in ipso 
boreali polo sitae, in Cauda minoris Ursae, quam 
nos dicimus la tramontana. Vitruv. 9. 6. ad fin, 
Stella, qun» dicitur polus. ^ 2. Per synecdoch. 
sumitur passim a poetis pro ipso c*lo, cielo. Cf. 
Patron. 7. L. L. 14. Mull. Quod est ap-id Ac- 
cium: Pervade polum, sple-ndida mundi sidera 
etc. polus Grsecuin; id significat circuiu caeli; 
quare quod est: Pervade polum, valet: vade 
ffspe ffidXsn. Virg. 3. JB». 585. Nam neque erant 
astrorum ignes, neque iucidus aethra Siderea po- 
lus. et 5. ibid. 721. Et nox atra polum bigis sub- 
vecta tenebat. Horat. Epod. 17. 77. et polo De- 
ripere Lunam vocibus possum meis. Id. 1. Od. 
28. 4. nee quidquam tibi prodest Aerias tentasse 
domos animoque rotundum Percurrisse polum. 
et 3. tbid. 29. 43. eras vel atra Nube polum pa- 
ter occupalo, Vel sole puro etc. Outd. 4. Fast 
834. et laovo fulmina raissa polo. Adde etimd. 1. 
ioid. 054. et 5. ibid. 180. — In plur. num. Vol. 
Ftacc. i. 622. Quura picei fulscre poli. — Et 
de spha?ra, qua mundi et elementorum ratio ocu- 
lis s ifcjicitur, Ovid. 6. Fast. 277. Arte Syraco- 
sia suspensus in aere clauso Stat globus, immen- 
si pan a figura poli. ^ 3. Et pro or be terra- 
rum. Ammian. 25. 10. sub init. Maximiani Cas- 
saris statua araisit repente sph*ram auream for- 
raatam in speciem poli, quam gestabat. 

POLfACANTHOS, i,f. 2. eoXuaxctv&of, herb* 
folio et caule spiaosa? lanugiois, ut alt Plin. 21. 
Hist. nat. 16. 56. (94).: a KoXii? multus et 
aKctv3"a spina. 

POL? ANDltfOX, ti, n. 2. woXuaySptcv, sepul- 
cretum, vel multorum commune sepulcrum: a 
iroXiic multus et o'vrip, dv&pac vir. Arnob. 6. 6. 
extr. Polyaadria ilia Varronis quibus temp lis con- 
tegantur, quasque in se habeant superlati pon- 
deris moles. Laclant. Gnece usurps t Epit. 72. 
Latine habetur etiam in vet. Inscript. apud El- 
merihorst. in Observat. ad Arnob. loc- cit.; et 
Anihol. Lai. T. 2. p. 21. Burmann. In Glass, 
Philox. TtoXu3v8piov, strages vertitur. 

POLY ANTHftMLM, i, n. 2. iroWv$r«**ov, her- 
ba, qu* et bairacliijn, et Latine rauunculus: a 



POLYARCHION 

ttcX'J; muHus et civ^euov flos. Plin. 27. Hist. 
nat. 12. !>0. (112). 

POLiAHCHfON, U, q. 2. nomen raalagraalis 
cujnsdam: a ttoXuc r>m/fus el ap^*} dominatio. 
Cxi. Aurel. 2. /*cuf. 24. Probat {Heraclides) 
post usum cataplasmalts malagma, quod Apollo- 
phams appeliatmis, sive polyarchioa. Id. 2. Tard. 
14. a vied. Qtium firmum apparuerit lenimen- 
tum, erir Amilhaonium imponendum., vcl po- 
lyarcyon (corrige polyarchion) malagma. Tlieod. 
Priscian. lib. 2. pari. 2. c. 18. ad fin. Impouo 
(iT/ifri) poljarchion, aut diasperraaton, 

POlVCAHPOS, i. f. 2. noXuxapiro?, herba ea- 
dem qu;r polygonus. A put, Herb. 18. 

1'OLVCHRFSTUS, n, uin, adject, valde utilis: 
ex ircXti wuhum el ^p r, a to? utilis, Feget. 3. 
Feterin. 6. Potionem quoque ex antidoto poly- 
chrestopcr dies plurimos dabis. 

POLYCHROMES, a, urn, adject. «oXuxp° yt °Si 
mulluni diuturnus: a iroXii multum et ^pdvto? 
(fiufu)-nus. Finnic. 8. Mathes. 28. a med. No- 
biles crunt pohebronii, sed qui biothanali mo- 
rianliir. — NB. De eognum. Rom. V. ONOM. 
POLYCNEMON, j, n. 2. rroXuxvi7i*>», ou, her- 
ba cumins bubuliP similis, semine pulegii, surcu- 
losa (unde nomen, a iroXu'$ multus et xvijuyi 
crus) mullis genicuiis, corymbo odorato, acri et 
dutci odore. Plin. 26. Hist. nat. 14. 88. (14S). 
POLfETES, is, adject. irdXuenk, a izok\>$ mul- 
tus et j'tg{ ann«$^ annosus, qui multos durat 
annos. Ita interpretandum videtur itlud Marcell. 
Empir. c. 20. p. H5. retro ed. /^W. Oxvporium 
Olympianum poljetes ad digestioaem paraixdam, 
POLYGALA, is, f. 1. jroXiiyaXov, herba palmi 
altitudinem petens, in caule summo foliis lenti- 
cular, guslu adstricto: qua? pota lactis abundan- 
tiam facit: unde nomen, a ttqXu multum et yaXa 
lac. Plin. 27. /Yist. nat. 12. 96. (.121). 

POLYGALA, s, f. 1. rroXuyafAi'a, conditio 
viri, qui uno tempore plures uiores habet, Tel 
qui unaro post alia «) plures duiit. Hieronym. 
prcef. Comment- in Ie.re.rn. Ul praieream contra 
Jorinianum volumina, in quibus dolet (Pelagius) 
virginitatem nuptiis, et nuptias digamise, diga- 
miarn polygamic esse praelatam. 

POLYGON A TON, i, n. 2. Tr-cXt/ydvaTov, herba, 
genus polygon!, a geniculorum frequentia di- 
ctum: nam iroX-j multum et *ydvu, ^ovaro? genu. 
Plin. 27. Hist. nat. 12. 91. (113). 

POLYGONIUM, li, n. 2. herba eadem quae po- 
lygonos. Scribon. Compos. 193. — Alio sensu 
F. voc. seq. in fin. 

POLYGOnIUS, a, urn, adject, di molti ango- 
li : luXxy^iavioc , multos habeas angulos, rnultan- 
gulus: a ttoX-j's multus et ytavia angulus. Viiruv. 
1. 5, a med. Turres rotunda, aut polygon'^ sunt 
faciendse: quadratas enim machine celerius dis- 
sipant. — Hioc 

Polygonium, li, n. 2, absolute, substantive- 
rum more, est figura polygonia. Autt. Gromat. 
p, 225. edente Rudorff. Ceteri limites juxta for- 
mes et inscripliones polygoniorura nomina acce- 
perunt, vel ex lilteris Grascis. V. POLYGONUM. 
P0LYG0.\0iDES, is, q. 3. rtoXuyov-.etSe;, her- 
ba alio nomine clematis jEgyplia, et daphnoidei, 
folio lauri, longa tenuisque: ad^ersu* *erpentes 
ac privatum aspidas, t\ aceto pota, efficai, Plin. 
24. Hist. nat. 15. 90. (HI).— Sic appellatur, 
quia propter crebra genicula speciem habet po- 
lygon:: a ttoXu; multus et el&oz species, forma, 
fades. 

p0L"£g0.NOS et polygonus, i, f. 2. herba, qua? 
Latine sanguinaria. Non attollitur a terra, foliis 
rut*, semine graminis: a soXu multum et ydvy 
genu, quia geniculis abundat, Plin. 27. Hist. 
nat. 12.91. (113). Poligonon Grseci vocant etc. 
Id. 26. ibid. 15. 9. (158>. Polygonus pota men- 
ses ciet. Adde Mar cell. Empir. c. 10. p. 100. 
ed. Aid. et Theod. Priscian. lib. 1. c. 4. p. 
291. retro. — Dicitur et polygonium, quam vo- 
cem V . loco suo. 

POLYGONUM, i, n. 2. troX'jycovov, figura ma- 



— 750 — 

caret efficientia; ejus enim iinea nultius polygoni 
afticit latus. Pronlin. de Colon, p. 117, Goes. 
Ceteri limites juila formas et inscripliones poly- 
gonurum nomina acceperunt, vel ex lilteris Graa- 
cis. Hie Rudorftius legit polygoniorum. 

POLYGHAMMOS, i, f. 2. icoWypafifioc, g«nus 
gemmne lineis albis multis distincta, cetera srna- 



POLYPUS 



ragdo similis: a ttoXOs muiffus et foauur, linea. 
Plin. 37. Hist. nat. 9. 37. (118). 



POLYGYN.ECON, i, n. 2. iro\uyuveux«tov, frc 
quentia. seu seoatus mulierum. Plin. 35. Hist. 
nat. 11. 40. (134). Pinxit in templo Eleusine 
Phylarchum, et Atbt-nis frequentiain, quam voca- 
vere polygynascon. Aliqui legunt gynteconitim, 
alii poZ/jfj-nceceon. Harduin. denique et Sillig. 
ex God. Bamberg, syngenicon, h. e. cognatio- 
nem, ctuyyevckov : qute vox habetur etiam ibid. 
(143). Sed bcee Grseca sunt omnia. 

POlI'OISTOR, oris, adject. jcoXitiaTBp, opo; 
multiscius, varia multipiicique eruditione prsdi- 
tus: a «oXu multum et (0?wp sciens, peritus. Ita 
appellatus est Solinus: item Cornelius Alexander 
grammaticus Graecus, teste Sueton. Gramm. 20. 
Ei bocmulta bausit Plin. in sua Nat. Historia, 
eumque inter externos auctores rececset lib. 1, 
in indice lib. 3. 4. 5. 6. 7. 9. etc. 

POly.MaCH.EROPLACIdeS, 33, m. 1. nomen 
mililis fie turn a Plauto Pseud. 4, 2. 31,, quasi 
dicas probe quidem machara armatum, sed pla- 
cidum tamen el imbellis animi. Vox est hybrida 
ex ircXu's multus, udycupa gladius, et placidus. 
Alii vero, et ipse Fleckeisen., leg. Polymachce- 
roplagides. 

POLiMfiTER, tra, trum, adject. TroX^rpo;, 
ad multos tnetros perlinens. Priscian. 6. p. 712. 
Putsch. Lsevius in Polymetris: Omnes sunt de- 
nis svllabis versi. h. e. in quo libro de variis 
metris egit. Ita edidit et Keilius. At Reine.sius 
(far. lect. lib. I.e. 1. p. 126.) pro Polymetris 
scribi mavult Po^ment's, seu Polumenis, ITw- 
Xoupii'vitg. V. hac de re If "etcher t. Poet. Latin, 
reliq. p. 61. et seqq. 

POLf MlTARlUS, a, urn, adject, qui polymita 
facit. Venant. in epist. pra3missa carm. 6. /. 5. 
Polymitarius artifex vestes texuit sacerdotum. 
Vulgat. interpr. Exod. 36. 35. Fecit et velum 
opere pohmilario. — llinc 

Polymitarius, Xi, m. 2. absolute, substantivo- 
rum moie, est artifex polymitarius. Vulgat, in- 
terpr. Exod. 35. 35. Opera abietarii, polymila- 
rii, plumarii. 

POLYMfTA, orum, n. plur. 2. V. voc. seq. 
POLYMItLS, a, urn, adject. TCsk-jpiTog, mul- 
tis liciis, atque adeo muftis filis contextus: a rro- 
"Xii? multus et ptsro; filum, licium. Plin, 8. Hist, 
nat. 48. 74. (196). Plurimis vero liciis texere, 
qua; polymita appellant, Alexandria instituit. V. 
LICICM. Petron. fragm. Tragur. 40. Burmann. 
Barbatus ingens, fasciis cruralibus alligalus, ct 
alicula subornatus polymita. Hieronym. Ep. 64. 
n. 12. Baiteum ita polyraiia arte distinctum, 
ut div-r-os (lores ac gemma* artificis manu oon 
teitas, sed addiia6 arbitreris. Martial. 14. 150., 
cujus lemma est Cubicularia polymita, II see tibi 
Memphilis tellus dat i/iunera: victa est Pectine 
Nfliaco jam Babylonis acus. — Ex his collige. it 
multicolora sspe fuissf Hcia, seu fila in polymita 
veste, rt a Babylonici; difrerre, quod acus in his, 
in polymita opu? faccr-l ipsa textura. Hinc Am- 
tnian. 14, 6. Tuiiicir \ irietale liciorum tfligLata 
in erji'cius aniifj^iium muHiformes. f. MCLTI- 
CICS. — Hinc 

Polymita. oriur< 3 :■.. plur. absolult, substanli- 
vorum more. V, locum Plinii allatum sub 
init. 

P0L?MYXOS. i, f. 2. lucerna di molti stop- 
ping r:dX'j/xu£:r, iuC'-rna, quae mullis ellychniis 
lumen in diver i .t spaigit: a ttdXO; multui et 
itu'fa, quod inter «!ia eiiam de lucern* ellychnio 
dicitui. Leg! [lit cjpuri Martial. 14. 14. in lem- 
mate. V. MYXOS. 

P0i-YNE[TxO> . i, n. i. koXumiooii, herba 
muivai- libra- veluti ncrvo-, habens, quae dicitur 



thematica pluribus angulia constans: a TroXOi 

multus et ytevo; angulus. Censorin. de die nat. i etiam plantago major. Apul. Herb. 1. 

H. a med. Ceteruro a loco sexto conspectus omni ' pOLfONlMOS, i, adject. rcXimivu^ioc 



•r j. 



Est berba perdicalis: a tcoXu multum et c'vufxa 
nomen: ita vero est appellata, quia multis pra- 
terea nominibus appellalur. Apul. Herb. 81, 
^f 2. In re grammatica est qui multas habet 
significationes. Priscian- 15. p. 1022. Futscft. 
Quomodo autem sunt nomina synonyma et po- 
Ijonyma. sic inveniuntur adverbia vel in una 
signilicalione multas babentia voces, x el in una 
Aoce multas habentia signilicationes. 

POLtPHAGL'S, i, m. 2. mangione, jroXu*a- 
y:;, multum comedens, Torax, heluo: a noXu 
multum et pdya> edo. Sueton. S'er. 37. Credilur 
etiam polypbago cuidam .Egyptii generis, crudam 
carnero, et quidquil daretui, mandeie assueto, 
etc. — Strenui polyphagi exemplum habes apud 
Fopisc. Aurelian. in fin. V, PHAGO. 

POLiPHlLL'S, j, m. 2. rcoXi'fiXos, qui multos 
amat: a rr^Xu'c multus et piXog amicus. Videtur 
significare idem quod philocalus. ft. e. amante 
del hello, dilettante. Pelagon. Veterin. 30. Hoc 
ex polyphilis Euranius expertum ewe firinavit. 
h. e un dilettante di cavalli. 

POLY PLE LRUS, a, um, adject. TtoX-JirXeuDO;, 
rnuita habens latera: a ito\v: multus ei TtXsupa 
latus. Capell. 6. p. 2"0. Dictum de tetrapleuris, 
quorum sisnilitudo polypleura schemata potes, 
docere. 

POLYPLCsIL'S, a, um, adject. iroXvrrXoOctos, 
valde dives; a rroXu multum et sXou'cio? dives. 
Apud Plant. Capt. 2. 2. 27. et 5. 2. 20- co- 
gnomen est gentis, aut familia» joculariter con- 
ficlum. 

POLYPOdIUM, li, n. 27i:oXu7rd5io"v, herba qu» 
et serpyllum, et dolichos dicitur. Plin. 16. Hist. 
nat.. 44. 92. (244). et 26. ibid. 12. 75. (122). 

POlIePOSUS, a, um, adject, qui polyp o mor- 
bo laborat. Martial. 12. 37. Nasutum voio, 
nolo polyposum. Adde Ulp. Dig. 21. 1. 12. 

pOlyI'SEPHL'S, a, nm , adject. floXbtSrT^o;, 
mullis lapidibus seu gemmis constans: a irsXu; 
multus et ^7J*o; lapis. Inscript. apud Murat. 
139. 1. IJIGITO SB<JVE\Tr anvlvs polypsephvs. 

pOlyPTOTON, i, n. 2. rrcXunTwtov, traductio, 
iigura locutionis, qua casibus diversis oratio di- 
slinguitur : a no^hq multus et tttio'c's cadens: 
ut apud Virg. 4. JSn. 628. Litora litoribus con- 
traria, fluctibus undas Imprecor, arma arrnis 
pugnent, etc Graece scribitur apud Quintil. 9. 3. 
37., Latine vero apud Capell. 5. p, 175.; Charis. 
4. p. 251. <-t Diomed. 2. p. 442. Putsch. 

POLYPTYCHA, orurn, n. plur. 2. V. voc. 
seq. 

POLYPTYCHUS, a, um, adject. TrcXujtTuyoc, 
multiplex, hoc est multas plicas habens: a iroltc 
multus et wi-fT, plica, — Uinc Polyptycha, 
orum, n. plur. 2. absolute, substantivorum more, 
sunt tabula?, seu libri polyptychi. F'eget. 2. Milit. 
19. Res anconaria, vel civilis polyptychis anno- 
tatur. ft. e. tabulis, seu libris ceusuum, et pu- 
blicarum rationum. Cassiod. 5. Fariar. 14. extr, 
Ul omnibus a te sollicita indagatione compertis, 
polyptychis jubeantur adscribi. Adde Impp, Ar- 
cad. et Honor. Cod. Theod. 11. 26. 2. et Honor. 
et Tiieodos. ibid. 28. 13. V., si lubet, Gothofr. 
ad Cod. Theod. loc. cit. 

POLYPI'S et polypus, i, m. 2. TroX-jjrouf, At- 
tice r.sht.ur.oi, et Do rice zcokor.Ci, It. polpo. 

I.) Propric est piscis marinus a multitudine 
pedum dictus (a ircX'Jc multus et tzi\>; pzs): octo 
enim habet qui vicem pinnarum prttbent. Nulla 
cute tegitur: cerebrum habet, quamvis careat 
sanguine: in terram exit: paril vere ova tortili 
vibiata parnpino, lanta fecunditatc, jt multitu- 
dinern occisus non recipiat cavo capitis, quo pras- 
gnans tulit; excludilquf ea quinquagesimo die, 
multis propter numerum intercidentibus: adhse- 
ret firmissime petris, nee avelli iudc potest: i 
deiTi tamen, cunila admota, ab odore prolinus 
,-psilil. Multa sunt polyporum genera: terreni (b. 
e. prope litus accolentes, et in tfrram exeuntes) 
majores, quam pelagii; omnes biachiis (quye el 
HagelU. et crines, et cirri, el pedes dlcuntur), ut 
pedibus ac manibus, utuntur: cauda ^ero bisul- 
ca et acuta. Est iis etiam fistula in dorso. qua 
traiisrnittunt mare: eamuue modo in dexteram 



POLYRRHIZOS 

partem, modo in sinistram transferunt: natant 
obliqui in caput, quod prsedururn eit. Cetero 
per brachia velut acetabulis dispersis, haustu 
quodam adhaerescunt : tenent supini, ut avelli 
non queant. Colorem mutant ad simiiitudinem 
loci, et maxime in raetu, Usee omnia ex Plin, 
9. Hist. nat. 12. 14. ■"40)., ibid. 19. 33. (71)., 
ibid. 20. 37. (73)., ibid. 29. 46. (85)., ibid. 
51. 74, (158)., 10. ibid. 70. 90. (194)., et 11. ibid. 
37. 49. (133). et ibid. 48. 108. (258). — Declinatur 
Latino more polypus, »*; Graeco esaut polypodis, 
Ovid, Halieut. 30. At contra scopulis crinali 
corpore segnis Polypus hseret, et hac eludit retia 
fraude. Plin. 12. Hist. nat. 9. 20. (37). Arbo- 
re» sicco litore radieibus nudis polyporum modo 
amplexae steriies arenas. Id. 11. ibid. 37. 78. 
(199). Intestinus ab ore incipit, et quibusdam 
eodem refJectitur, ut sepi* et polypo. Id. 9. ibid. 
51 74. (164). Polypus femina modo in oris se- 
det, modo careroam canceliato bracbiorum im- 
plexu claudit. Adde Ennium apud Apul. de 
Mag. — In fern in. gen. Zucilius apud If on. p. 
220. 4. Merc. Paullisper comedens edet hac se, 
ut poljpus ipsa. Tangit Lucilius opinionem vul- 
gi credVntis, poiypum sua sibi brachia rodere: 
quod fa I sum esse, Plin. ait 9. /list. nat. 29. 46, 
(87). Verba Lucilii possunt et ita legi, ut ipsa 
nou ad polypus, sed ad hese se referatur: Paul- 
lisper comedens edet ha % c se, ut polypus, ipsa. 
— Latine dicitur etiam pulpa, quam voc. V. 

II.) Translate. ^ 1. Dicitur de bomiue ra- 
paci. Plant. Aulul. 2. 2. 21. Ego istos novi po- 
lypos, qui sibi, quidquid attigerint, ten en t. *J 2. 
Est etiam hoc nomine morbus in naribus, hoc 
est caruocula, modo alba, modo subrubra, na- 
rium ossi inhaerens, quae modo ad labra tendens 
narem implet: modo retro per id foramen, quo 
spiritus a naribus ad fauces descendit, adeo in- 
crescit, ut post uvam conspici possit; strangu- 
latque borninern, maxime austro, aut euro flan- 
te: fereque mollis est, raro dura: eaque magia 
spiritum impedit. et nares diiatat: fereque xap- 
x{yfco§>js est. Ita Cels. 6. 8. n. 2. describit. Ma- 
bel autem nomen a polypo pisce, quia et carne 
eum refert, et multas habet radices, ut ille pe- 
des, floral. Epod- J 2. 4. sagacius unus odoror, 
Polypus, an gravis hirsutis cubet bircus in alis. 
Plin. 24. Hist. nat. 16. 92. (146). L'lcera o- 
mnium generum, sive phagedaenae sint, she car- 
cinomata, sive polypi in naribus. 

POLYRRHIZOS, i, leoWppifoc, adject, multas 
radices habens: a noki^ multus et p't'fa radix. 
Cognomen est multarum herbarum, ut plistolo- 
cbia?, apud Plin. 25. Hist. nat. 8. 54. (96). 
hellebori nigri, ibid. 5. 21. (51). aristolocbiae, 
ibid. 8. 54. (98). et peculiaris herbae folio myrti, 
rad'ee multa, 27. ibid. 12. 103. (126). 

pOlYSARCIA, ae, f, 1. jroXuao-pxta, nimia cor- 
poris obesitas. Coel. Aurel. 5. Tard. 11. sub 
init. Poiysarcia, quam recte cachexiam nuncu- 
pamus, inultis accidentibus denunciat periculum. 
POlYsEMUS, a, urn, adject. noXxxrquoc, muJ- 
ta significans: a koXv? mullus et ctjux signum. 
Servius ad Virg. 1. JSn. 1. Polysemus sermo. 

POLYSIGMA, Stis, n. 3. vilium elocutionis: a 
rccXuj multus et aiyua sigma littera Graeci al- 
phabeti, quae t Latine scribitur. Capell. 5. p. 
167. Polysigma, ubi s littera crebriua geminatur. 
Sosia in solario soleas sarciebat suas. 

PtiLYSPASTON, 1, n. 2. taglia a piit puleg- 
gie, o girelle, machina tractoria, ita appellata, 
quia multis orbiculis constat: a roXu'c multus et 
ondm traho, Vitruv. 10, 5, Hoc genus machines 
polyspaiton appellatur quod multis orbiculorum 
circuitiontbus et facilitatem suramam prsestat et 
celeritatem. Id. ibid. 16. Catapult* all® etiam 
vectibus et suculis, nonnullas polyspastis, aliae 
ergatis, quaedam etiam tympanorum torquentur 
rationibui. 

POlY SYLLABUS, a, um, adject. noXucro'XXajSoc, 
polisillabo, qui plures babet syllabas. Priscian. 
de accent, p. 12N6. Putsch. Verba terti® con- 
jugationis, qu* in secunda persona preaientis 
lemporls is sjilaba Gniuntur, si in trisyllabis, 
▼"• tetrasyllabls, vel polysyllabic veniunt, corri- 



- 751 - 

piuntur ia praesenti et in ceteris temporibus, nisi 
sint positione longa. Adde eumd. ibid. p. 1297. 
et 1298. Sic Charts. 1. p. 36. Putsch. Tracta- 
bimus ergo primum nomina polysyllaba polysyl- 
laborumque quasstiones, deinde monosyllaba mo- 
nosyllaborumque qusestiones. Se'vius ad Virg. 
6. JSn. 792. Littera: enim naturam servari et in 
polysyllabis convenit. 

P6lYSYNTHETON, i, n. 2. figura verborum 
per adjectionem, per quam eadem cortjunctio in 
membris, vel incisis orationis frequenter repeti- 
tur: a sroXd multum et G\}vzi,%r,ui simul pono. 
Quidam duas Sguras distinguunt, polysyndeton, 
et polysyntheton: et polysyndeton esse volunt, 
quum eadem conjunctio ssepius in incisis repeti- 
tur : a ou'vSstoj colligatus, quod a 8sw ligo ; po- 
lysyntheton, quum in membris ejusdem conjun- 
ctloQis repetitio fit, vel etiam plures conjunctio- 
ns diverse afferuntur, Exemplum prioris est ia 
illo yirg. 3. G. 344. tectumque, laremque, Ar- 
maque, Amyclceumque canem, Cressamquc. pha- 
retram. V. M. Claud. Sacerd. I. 125. Poste- 
rioris hoc modo apud Iiutiliu-m Lupum I. \. 
Ille hunc pcena constrictum trahebat, hie au- 
tem vociferabatur : concursus vero non medio- 
cris erat, quum tamen omnes opitulari ve.Uent, 
sed nemo auderet: neque ibi magistralus ade- 
rat , neque circumspicientes, quo potissimum 
con fuger emus, reperiebamus. Utraque bsec vox 
Graeca est, atque Graccis iitteris est scribenda. 
Latinis Iitteris polysyndeton legitur apud Charts. 
4. p. 167. et Diomed. 2. p. 442. Putsch. 

P<5LYTECNrA, ae, f. 1. TrcXuTexvta, multhudo 
filiorum. Fulgent. 1. Mythol. 2. ad /in. Hella- 
nicus in Dios polytucnia, quam descripsit, ait 
Junonem ab Jove vinctam catenis aureis et de- 
gravatara incudibus ferreis. Alii leg. polytocia, 
h. e. icbXuTOKt'oc, partuum multitudo. 

P6LYTELES, is, n. 3. uoXoTsXe's, titulus est 
Ubri septimi Apicii, et significat suraptuosum, 
impendiosura : a rccXo multum et xCko$ vectigal, 
impensa: quia in eo iibro multa traduntur con- 
dimenta, qua3 magnas impensas requirunt. 

POLYTRICHO", i, n. 2. TtoXuxpiyov. ^ 1. 
Est herba, capilius Veneris, a multitudine te- 
nuium fibrarum, seu capillamentorum ia radici- 
bus sic dicta,' nam jtoXu multum et &pt'^, tcj- 
£o'c capillum signiflcat. Plin. 22. Hist. nai. 21. 
30. (.62). Adde Theod. Priscian. lib. 1. c. 3. p. 
291. retro ed. Aid. — ■ Eadem dicitur et poly- 
tnrix, icis, iroXu&ptf, a Plin. 26. Hist. nat. 14. 87. 
(147). ^ 2. Polythricos nomen est gemmaa ca- 
pillamentum referentis. Id. 37. ibid. 11.73. (190). 
P6LYTHRIX, icis, f. 3. jroXu'Srpjf. V. voc. 
praeced. sub 1. 

pOlyTROpHUS, a, um, adject. iroXuTpofoc, 
nutritorius, qui valde nutrit. Theod. Priscian. 
lib. 2. part. 2. c. 21. Sic a carnibus polytrophis, 
sic ab usu venereo continendo, stomachi prae o- 
mnibus bona valetudo custodienda est, quo ac- 
cepti cibl facilius transigantur. 

P6LYZ6NOS, i, m. 2. rtoVJ^tovoc, gemma ni- 
gra multis zonis candicantibus distincta. Plin. 
37. Hist. nat. 11. 73. (189;. 

POMARfCM, «, n. 2. % i. Est locus pomi- 
feris arboribus consitus, pometum, pomiere, po- 
melo, nac-dfetcoq. Cic. Senect. 15. 54. Nee ve- 
ro segetibus solum et pratis et vineis res ru- 
sticae la3tae sunt, sed etiam hortis et pomariis, 
Farro 1. R. R. 2. 6. Non arboribus consita 
Italia est, ut tota pomarium videatur? HoraU 1. 
Od. 7. 13. Tiburni lucus, et uda MobiUbus poma- 
ria rivis. Ovid, de nuce 111, Hesperii regis poma- 
rla tuta fuissent: Una sed immensas arbor babe- 
bat opes. Plin. 34. Hist. nat. 14. 39. 1 138;. Serere 
arbusta, pomaria ponere. Sillig. ex Bamberg, leg. 
Serere arbores, arbusta tondere. Seneca Ep. 122. 
Pomaria in 6urnmis turribus serere. Sic Tac. 
Germ. 26. Pomaria conserere. Colum. 5. R. R. 
10. 1. et seqq. poraarii constituendi ratiooem tra- 
dit. ^f 2, Item locus in villa, ubi decerpta poma 
condunlur, Varro 1. R.R. 2. 10. Hujusce pomaria 
sumraa sacra via, ubi poma veneunt contra au- 
ream imaginem. Scaliger et Schneiderus recte 
legend, putant contra aurum; et glossam id est 



POMERIUM 

magna, quae postea in imaginem con versa fue- 
rat, rejiciunt. Plin. 15. Hist. nat. 16. 18.(59). In 
universum de pomis servandis praecipitur, po- 
maria in loco frigido ac sicco contabulari, se- 
ptentrionalibus fenestris sereno die patere, etc. 
Uinc liquet, nihili faciendam esse aucloritatera 
Charts. 1. p. 85. Putsch. Pometa dicuntur, ubi 
poma nascuntur, ut oliveta; pomaria autem, ubi 
scrvantur, ut penuaria. 

POMARlUS, a, nra, adject, ad poma perlinens. 
Cato R. R. 48. Pomarium seminarium ad eum- 
dem modum, atque oleagineum facito. Varro 1. 
R, R. 23. 4. Nee minus ea discriminanda in 
conserundo, quae sunt fructuosa, propter (lege 
praHer. auctore Pontedera et probante Schneide- 
ro) voluptatem, ut quae pomaria ac lloralia ap- 
pellantur. — Hinc 

Pomarius, ft, m. 2. absolute, substantivorum 
more, est pomorum venditor, fruttajuolo, c'ttw- 
ptov^;. Horat. 2. Sat. 3. 227. Edicit, piscator 
uti, pomarius, auceps, etc. Adde Lamprid. Ela- 
gab. 27.; et Inscript. apud Grute'\ 651. 11. Cf. 
Inscript. in Rullettin. dell' Instil, archeol. ann. 
1845. p. 75. — A'R. Pomarius, hoc est locus 
pomis condendis, agaoscitur a Chjrij. 1. p. 23. 
Putsch., sed nullo exemplo firmatur. 
POMARIUS, li, m. 2. V. v oc . priced. 
POMATIO, onis, f. 3. ir.is>Z'.zp^'„ fructuum 
auctumnalium collectio. Ita damnare videtur 
banc vocem Hieronym. Ep. 57. n. li. Quis pro 
frumento et vino et oleo possit vel legere, vel 
intelligere ^eilfia, oitsptsficv, cTtAirvCTr,Ta, quod 
nos possumus dicere fusioniim, pomationem, et 
splendcntiam. 

POMERIDIaNTS, a, um, adject, di dopo mez- 
zod'i, SstXtvos, qui post meridiem est, aut fit. 
Cic. 3. Oral. 30. 121, Ambulatio antemeridia- 
na, aut pomeridiana sessio. Id. ibid. 5, 17. Po- 
meridianum tempus. Alii leg. postmeridianum; 
quod et apud f'itruv. 1.6. et Sueton. Gramm. 
24. legitur: sed Cic. Or at. 47. 157. libentius se 
ait dicturum pomerulianus, quam postmeridia- 
nus: nimirum quia est suavius. AUamea etiam 
postmeridianus apud Senec. Apocolocynt, 0, Pri- 
mus interrogatur sententiam Janus Pater; is de- 
signate erat in calendas Julias postmeridianus 
consul, h. e. sutTectus in idem tempus; nam ex 
Augusti et Tiberii tempore post sex menses suf- 
flciebantur novi consules: dicitur autem postme- 
ridianus ironice, quia ut dies in duodecim ho- 
ras, sic anous in duodecim menses divldebatur. 
Y. Borghesi de tess. § 9. 

PO' MERiDlEM vel pomeridiem pro postmeri- 
diem dixisse quosdam, scrlbit Quintil. 9. 4. 39. ad 
evilandum consonantium concursum. 

POMERlCM et ponKerium, li, n. 2. Ad scri- 
ptionem quod attinet, diphlhongum omittunt 
Inscript. apud Gruter. 196. 2. et 4. et 242., et 
apud Spon. Miscell. antiq. p. 264. a Manutio 
allalse, quibus adde Dausq., Cellar, et Harles., 
et Griccorum scriptorum consuetudinem truuig- 
ptov scribendi. Quare altera scriptio per diphthon- 
gum os, quae in mcerus pro murus servatur, li- 
cet gravlssimos auctores habeal, miaime proban- 
da videtur. V. Pea, Framm. Fast. Cons. p. 
xlii. — Ceterum pomertum 

I.) Proprie est lecus intra et extra murum ur- 
bls: a post vel pone, et murus aut mcerus. De 
eo ita Liv. 1, 44. de Servio. Ad earn multilu- 
dinem Urbs quoque amplificanda visa est. Addit 
duos collet, Quirinalem, Viminalemque: aggere 
et fossis et muro circumdat Urberu: ita pome- 
rium profert. Pomeriura , verbi vim solam in- 
tuentes, postmerium (alii leg. post murum) in- 
terpretantur esse. Est autem magis circa murum 
{alii leg. circaraerium) locus: quern in conden- 
dis urbibtis quondam Etrusci, qua murum du- 
cturi erant, certis circa terminis inaugurato con- 
secrabant, ut neque in interiore parte aedificia 
mcenibus continuarentur, qua? nunc vulgo etiam 
conjungunt; et eitrinsocus puri aliquid ab bu- 
maao cultu pateret soli. Hoc spatium, quod ne- 
que habitari, neque arari fas erat, non magis 
quod post murum esset, quam quod murus post 
id, pomerium Roman! appellarunt: et In Urbi* 



POMETUM 

incremento semper, quantum mcenia processura 
eraot, tantum termini hi consecrati profereban- 
tur. Usee Livius. Id antiquis ljbria de auspiciis 
apud Gell. 13. 14. ica definitur: Pomerium est 
locus intra agrum effalum, per totius urbis cir- 
cuiturn, pone muros regionibus certis determi- 
nate, qui facit finem urban! auspicii. farro 5. 
L. L. 143. Miill. Post ea qui iiebat, orbis, urbis 
principium; qui, quod erat post mururn, postrae- 
liura dictum ejus, quo auspicia urbana fioiunlur. 
Addit Gell. loc. cit. jus proferendi pomerii fuis- 
se penes eum, qui populum R. agio de boslibus 
capto aujisset. Post Servium Tullium id afTecUs- 
se Sullaru, deinde Julium Caesarem: quibus adde 
Augustum et Claudium imperatorem, ut est apud 
Tac. 12. .inn. 23. et 24., ubi etiam terminos 
antiqui pornerii ab Romulo constitutes enarrat. 
Sullam affectasse inquit GeU., quia pomerium 
proferre, numquaia provincial)', sed solum Ua- 
lico agio acquisito, mos foil, ut Seneca docet 
Brevit. vit. 14. Id tamen intellige sub libera re- 
publica: nam sub imperatoribus, etiam barba- 
rico agro acquisito prolatum est pomerium, ut 
colligitur ex I'opisc, Aurelian. 21., qui Nero- 
nem quoque, et Trajanum dicit pomerium pro- 
tulissc. V. quae ad bunc loc. adnotavit Salinas,, 
ubi inquirit, nura etiam Aurelianus protuleril. 
Consulesis Morcell. de stil. Inscript. Lat. T. i. 
p. 237. ed. Patav. — Ctterum Inscript., quae 
pertinet ad ann. V. C. dccxlvi., apud Orel'. 1. 

C MARCIVS L. F. L. N. C.ENSORSNVS ET C. ASIKTVS C. 
F. GALLVS CO». EX S. C. F1J*. POMER. TERMIK. Alia 

apud Gruter. 242., quae est apud Orell. pag. 
567. vtiqve ei (Fespasiano) ¥ i: xks fomebii pro- 

FBRRR PROMOVERB CVM IX RE FVBL1CA CEASEBIT 

esse LictBiT. Alia apud Orell. 710. ti. clavdivs 

DRVS1 F. CA1SAR POMKRIVSl AMPJ-lAaiT TERMIWAilTO. 

Alia, quse pertinet ac! anc. post Cbr. n. cxxi., 
apud eumd. 811. collegivm avgvrvm- terminos 

POMERII RRSTITVfc.M)OS CVHAVIT. 6'lC. 2. Nat. V. 

4. H.Quum pomerium postea intrasset habendi 
senatus causa, in redeundo, quum idem pome- 
rium transisset, auspicari esse oblitus, itaque vi- 
tio creatos consules esse. Id. 2, Divinat. 35. 
75. Quid enim scire Etrusci haruspices ^ut de 
tabernaculo recle capto, aul de pemerii jure po- 
tuerunt? 

II.) Translate. Varro i. R. R. 2. 13. Vi- 
deo, qui de agricultura scripserunt, lalius va- 
gatos, quam oportuerit. Ego vero, inquit Stolo, 
eos non in omni re imitandos arbitroi, et eo 
melius fecisse quosdam, qui minore pomerio fi- 
nierunt. Macrob. 1. Saturn. 24. Belli isti ho- 
mines certos scientiae fines, et velut quaedam po- 
meria et effata posueiunt, ultra quae etc. 

POMETUM, i, n. 2. idem quod poraarium. 
Pallad. 1. R. R. 36. Sit area longe ab bonis, 
vineis atque pometis. V. POMAR1UM. 

POMlFER, ftra, Hrum, adject, da frutii, irtu- 
pifxo?; poma ferens. Horat. 4. Od. 7. 11. simul 
Pomifer auctumnus fruges effuderit. Id. 3. Od, 23. 
8. Pomifer annus. Graf. Cyneg. 148. dum po- 
miferis advertUur annus Frondibus. h. e. qui 
frondes una cum maturis pomis ostendit. Seneca 
Merc. Fur. 700. Non ulla ramos sslva pomiferos 
habet. Plin. 12. Hist. nat. 3. 7. (15). de malo 
Assyria. Arbor ipsa omnibus horis pomifera est, 
aliis cadentibus, aliis maturescentibus, aliis veto 
subnascentibus. V. S1LVANUS. 

POMlFERO, as, are, n. 1. poma ferre. Gloss. 
Lat. Gr. Pomiferat, ciropc/rpofei. 
POMCERIUM. V. POMERIUM. 
POMONA, se, f. 1. dea pomorum, h. e. praeses 
fructibus arborum. V. multa in ONOM. — ■ Hinc 
translate *| i. Accipitur de scientia et arte po- 
morum serendorum ac sgrvandorum. Plin. 23. 
Mist. nat. procem. 4. (1). Peracta cerealium in 
medendo quoque natura est.- Non cessit his po- 
mona, partesque medicas et pendentibus dedit. 
Solin. 22. a med. Thyle larga et diutina pomo- 
na copiosa est. h. e. pomorum proventu et co- 
pia. V. THULE. % 2. Pomona videtur esse 
idem atque encarpus, seu pancarpia corona, 
quam festone nunc Itali diennt. Intcript. apud 



752 — 



LBGAVTT AD EXORNANDAM AEDEM POMOM5 EX OVA 
SVMMA FACTV'M EST FASTIGIVM INAVRATVM PO- 
DIVM PAVIMRHTA MARM. OPVS TBCTORIVM. V. Gar- 

rueci, Ant. de' Liguri Beh. p. 38. 

POMO.NAL est in agro Solonio, via Ostiensi 
ad duodecimum lapidem, deveiticulo a milliario 
octavo. JFestus p. 250. 3. Midi. Ceteium Pomo- 
nal est templum deae Pomonae. V. SOLONIUS. 
POmONALIS, e, adject, ad Pomonam perti- 
nens, ut Pomonalis llainen, Ennius apud ''ar~ 
ron. 7. L. L. 45. Mull.; et Feslus p. t54. ~2<). 
MWll. 

POmOSUS, a, um, adject, pomis abundans. 
Tibull. 1. 1. 21. Pomosisque ruber custos pona- 
tur in hortis, Terreat ut saeva fake Priapus aves. 
Proper t, 4. 2. 17. Insitor hie solv t pomusa vola 
corona, h. e. facta ex ramis imple\is cum suis 
pomis. et ibid. 7. 81. Pomosa avva. Colum. 10. 
R. R. 138. et pomosi Tiburis arva. 

POM PA, as, f. 1. itoftnt}, deductio, translatus, 
transvectio, apparatus solemnis per publicas ur- 
bis vias cum ostentalione et specie quadam 
triumphi, ct agmine plurium incedentium, tain 
in lastis rebus, quam in lugubribus: a ■KifXKO) 
mitto, deduco, transveho. Ilujusmodi erant de- 
ductio sponsas in domum sponsi, eisequise, trans- 
vectio sacrorum in ludis, in supplicationibus, 
triumphis, (It. processione con apparato o so- 
lennita; Fr, procession publique et. solennelle; 
ilisp. procesion publico, y solemne; Germ, ein 
bffentlicker } feierlicher Aufzug, Vmtug, Pioces- 
sion; Angl. a solemn procession). 

I.) Proprie. ^ i. Generatim. Lucan. 2. 352. 
de nupt. Caton. Fcedera sola tamen, vanaque 
carcntia pompa Jura placent. Cic. 5. 2\isc. 32. 
91. Socrates, in pompa quum magna vis auri 
argentique ferretur, Quam multa non defidero! 
inquit. Id. 1. Off. 36. 131. Cave n dum est, De 
tarditatibus utamur io gressu mollioribus, ut 
pomparum ferculis similes esse videamur. Id. 
Mil. 13. 33. Cadaver Clodii spoliatum imagi- 
nibus , exsequiis, pompa, laudatione, Ifepos 
Alt. 22. Elatus est in lecticula, sine ulla pompa 
funeris, comitantibus omnibus bonis, maxima 
vi'igi frequentia. Ovid. 6. Fast. 663. Adde, quod 
udilis, pompam qui funeris irent, Artifice* solos 
jusserat esse decern, ire pompam, ut ire ezse- 
quias. Alii tamen leg. pompa. (De hac pompa 
funebri V. Propert. 2. 10. 19. et 25.1 P'irg. 3. 
G. 22. jam nunc solemnes ducere pompas Ad 
delubra juvat, caesosque videre juvencos. Id. 5, 
AZn. 53. Annua vota tamen, solemnesque ordine 
pompas Exsequerer, strueremque suis altaria do- 
nis. Plant. Cist. 1. 1. 92. Per Dionysia mater 
pompam me spectatum duxit. 5uefon. Cces. 37. 
Pontico triumpho inter pomp.-B fercula trium 
verborum prastulii titulum; veni, vidi, vici. Ovid. 
3. Pont. 4. 95. Quid ccssas currum pompamque 
parare triumphis, Livia? Martial. 8. 78. Pompa 
Indica. h. e. triumphus Bacchi. % 2. Praecipue 
vero dicitur de solemni circensium, cujus ini- 
tiura erat pompa cum simulacris deorum, fercu- 
lis, thensis, etc. Macrob. 1. Saturn. 6. Verrius 
Flaccus ait, quum populus R. pestilentia laboraret, 
essetque responsum id accidere, quod dii despi- 
cerentur, amiam Urbem fuisse, quia non iutel- 
ligeretur oraculum; evenisseque, ut circensium 
die puei de ccenaculo pompam superne despice- 
ret, et patri referret, quo ordine secreta sacro- 
rum in area pilenti composita vidisset : qui quum 
rem gestam senatui nunciasset, placuisse velari 
loca ea, qua pompa veheretur.* atque ita peste 
..edata puerum, qui ambtguitatem sortis absolve- 
rat, togae preeteitas usum munus impetravisse, 
Tertull. Spectac. 7. Sed circensium paullo pom- 
patior suggestus, quibus proprie hoc nomen 
pompa praecedit. Liv. 30. 38. in fin. Ludorum 
ipso die, serenitate subita orta, pompa duci ece- 
pta ad porlam Collinara, revocata, deductaque 
in circum est Inscript. apud Gruter. 622. 9. 

M. LAELIO SAE..UAN0 DECVR1ALI AEDTLICIAE rOM- 

pae etc. Ovid. 4. Fast. 391. Circus erit pom- 
pa celeber numeroque deorom. Adde eumd. 3. 
Amor. 2. 43. et $eqq., et 1. Art. am. 147.; Sue- 



Gruter, 94. 11. r. tittiihvi filix rs. l. m. k. 1 ton. Cces. 77,, et Claud. 11. etc. 



POMPE UM 

11.) Translate. ^ 1. Transfertur ad quodvis 
airmen, longum o id in em, et comitalum inceden- 
tium , comiliva } seguito, treno, equipagyio. 
Plant. Cure. 1. 1. 1. Quo ted hoc noctis dicam 
prolicisci foras cum istoc ornalu, cumque hac 
pompa, Phaedrome? 'Per. He ant. 4. '♦. 17. Tians- 
eunduin nunc libi art Mencdemum est, et tua 
pomp? eo traducenda. Cic. -2. Fat'i. 16. Accedit 
etiam uiolesla h;ec pompa licturum nieurum, 
nomenque imperii, quo appellor. O. Cic. Petit. 
cons. 13. 52. PuSlreiuo tola petitio cura ut pom- 
pas plena sit, ut illustris, ut spltndida, ut popu- 
laris. ^ 2. Et ad serifin atque ordimrn varia- 
rum rerum, qua? transferuntur. Seneca P.p. 110. 
a med. Quid sibi vuli isla pecuniae pompa? 
Plaul. fragrn. apud Mac'ob. 2. Saturn. 12. Quis 
est moi talis lanta fortuna afTectus unquam, 
quanta ego nuoc sum, cujus h.«c ventri porta- 
tnr pompa? h. e- multiplex i bwniunt el sum- 
pluosum. Tibull. 3. 1. 3. Et vaga nunc corta 
discurrunt undique pompa Perque vi?s urbis 
munera, perque domos. Martial. \>. 32. in fn. 
Saicinarum pompa. salmeria. <J 3. Et ad osien- 
lationem, fasttnii, jactalionern, splendorern v«r- 
borum in dicendo, aut in aliis rebus. Cic. 2. 
Oral. ~i. 294. Adhibere quamdam in dicendo 
speciem atque pompam. Id. 4. Tusc. 21.48. Ilia 
quidem ex rhetorum porapa, ardures animorum, 
cotesque virtutum. Seneca i. Benef. 13. Beni- 
gnissimus fuit, descenditque in a;quum, et de- 
traxit muneri suo pompam. Dixerat ibid. 1 1, exfr. 
Detrahenda est inanis jactalio: res loquantor, no- 
bis tacentibus. l.'fp. Dig. 13. 6. 3. extr. Non 
potest commodari, id quod usu consumitur: oist 
forte ad pompam, vel ostentationem quis acci- 
piat. — Commode opponitur pugQa; et conten- 
tioni. Cic. Orat. 13. 42. KpidJcticum genus pro- 
prium sophislaruin; pompae, quam pugme a 
ptius; gjuinasiis et palaestrae dicatum; sprotum 
et pulsurn foro. Id. 2. Oral. 22. y4. Eiortus 
est Isocrates magister istorum omrium: sed eo- 
i'um partim in pompa, partim in acie illustres 
esse voluerunt. Terentian. praef. v. 84. p. 2385. 
Putsch. Pompas gloria vilis est. 

POMPABlLIS, e, adject, pomposo, in pomp* 
modum ornatus, splendidus. Trebell. in XXL£. 
Tyrann. 30. de Zenobia. Ducta per triumphum 
ea specie, ut nihil pompabllias populo R, vide- 
retur. 

POMPAUlLtTAS, atis. V. POMPALITAS. 
POMPABlLlTER. V. POMPALI1ER. 
POMPAL1S, e. adject, pompabilis, spectabilis. 
Capitolin. Gordian. 6. Et erat canitie decora, 
et pompali vultu. 

POMPALITAS, atis, f. 3. Priscian. de vers, 
comicis p. 1320. Putsch. Altitudinis causu et 
pompalitatis, quae stilo elocutionis coovenit Lf- 
tinae. h. e. splendoris et pompae verborum, e" 
stiii grandioris. Santenius ad Terentian. p. 342. 
legendum esse putat popular it atis. At lieilius 
leg. pompabilitalis. V . POMPA sub II. 3. 
init. 

POMPAI.lTER, adverb, in modum pomp?e. 
Trebell. Gallien. 8. Gladiatores pompaliter or- 
nali. Alii leg. pompabiliter. 

POMPATlCE, adverb, pompaliter. Jul. Pict. 
Art. rhet. (edente A. Maio) 10. At vero orator 
nihil horum sibi probandum putat, nisi forte 
haec ipsa pompatice exsequi volet alio modo et 
alia ratione. Pulgat. interpr. Amos 6. 1. Io- 
gredientes pompatice domum Israel. 

POMPATlCLS, a, um, adject, pomposo, in 
modum pompae ornatus. Tertull. Cult. fern. 9, 
Si quas vel divitiarum suarurn, vel natalium, vel 
retro ^ignitatum ratio compellit ita pompalicas 
progr. di. A put. 10. Met. Ad consaeptum caveas, 
prosequente populo, pornpatico favoic deducor. 
Pronto 3. ad M. Cess. 16. Nuper crppisti leg ere 
ornatas et pompaticas orationtj. 
POMPATUS, a, um. V. POMPO. 
POMPfiUM, i, n. 2. iro^reic.', locus Athenis, 
in quo pompas parabantur, vasiique &s>er\ari so- 
lita ad pomparum solemnia \\, I'j;i3t()euaici>. 
Plin. 35. Hist. nat. 1 1. 40. (140 1. Crater, k (Su- 
lig. Cratinus) comcedos (al. comadus) Atbenis in 



POMPEUTICUS 

Pompeo (al. Pompejo) piniit. V. Pollucis Onom. 

i. y. c. 40. 

POMPEUTICUS, a, um, adject. iroiuriUTcxce, 
ad pompam pcrtinens. V. POMPICUS. 

POMPllOLYX, ygi»,f. 3- ffoftfbXuf, fuligo me- 
ta Mica. Graece bullam signilicans, quia instar 
bulhe concrescit. De ea Plin. 34. Hist. nat. 13. 
33. (127). Etiamnum in aeraiiis reperiuntur, qua- 
vocant pompbolygem ct spodon. Differentia, 
quod pompbolyx lotura separatur: spodos Biota 
est, Aliqui quod sit candidum levissimumque 
pompbolygem dixere, et esse <eris et cadmiae fa- 
villam: spodon nigriorem ponderosioremque, de- 
rasam parielibus fomacium, mhtis sc in till is, ali- 
quando et carbonibus. V. OPOPANAX. Adde 
Mar cell. Empir. c. 10. p. 100. ed. Aid.; et 
Theod. Piiscian. i. 5. p. 292. 

POMPlFER, f5ra, ferum, adject, qui pompam 
fert. Auct. incertus epigr. in Anthol. Lat. T. 1. 
p. 690. Burmann. Conspicuani primum spe- 
ciem, quam fata bearunt, Desine pompifero tu 
violare tore 

POMPlCUS, a, um, adject, idem ac palimbac- 
chius. Mar. Viclorin. 1. p. 45. ICeil. (p. 2487. 
Putsch.), Cui (bacchio) mutato tempi* rum ordi- 
ne, mensura autem permanenlc, palimbacchius 
contrarius dabitur sive poropicus temporuni to- 
tidem, ut Bomanus. et p. 207. Iie.il. (p. 1956. 
Putsch.). Bacchius, palimbaccbius sive. anlibac- 
cbius sive pompicus. Zindemann. vero leg. pom- 
peuticus. 

POMPILUS, i, m. 2. noftirtXos, piscis marinus, 
a pompa sic appeliatus. Plin. 9. Hist. nat. 15. 
20. (51). de thyhnis. Iidem saspe navigia velis 
euntia comitantes, mira quadam dulcedine per 
aliquot horarum spatia et passuura millia a gu- 
bernaculis spectantur, ne trideote quid em in eos 
saspius jacto territi, Quidam eos, qui. hoc e thyn- 
nis faciant, pompilos vocant. Ovid. Halieut. 100, 
Tuque comes ratium, tractique per ajquora sul- 
ci, Qui semper spumas sequeris, pompile, nilen- 
tes. Adde Plin. 32. Hist. nat. 11. 54. (153). 
— Quidam hoc nomine vocant etiam nautilum, 
piscem velilicantem, de quo V. suo loco. Plin. 
9. ibid. 29. 47. (88). 

POMPO, as, alum, are, a. 1. Part. Pompatus 
in fin. ■ — Pompare est cum pompa aliquid age- 
re. Sedul. 1. 2. Grandisonis pompare modis tra- 
gicoque boatu. ■ — ■ Hinc -Part, praeter. pass. 

Pompatus, a, um, adjective quoque usurpa- 
tur, unde Comp. Pompatior, et tst pompam ha- 
bens. Tertull. Spectac. 7. Sed circensium paullo 
pompatior suggestus, Cassiod. 9. Patiar. 33. 
ante med. Si aliquis rusticorum causas nefandae 
litis attulerit, inter ipsa initia comprebensus fu- 
stuaria? subdatur protinus ultioni, et pomputus 
mala nota corrigat, qui prius occuUum facinus 
excilare tendebat. 

POMPOSE, adverb. Sidon. 9. Ep. 9. a med. 
Scripseras autem plurima ardenter, plura pom- 
pose, h. e. graviter et magniiice. 

POMPOSUS, a, um, adject. Sidon. 4. Ep. 9. 
Pomposus incessus, animus serius. h. e. gravis, 
tardus, similisque pomparura ferculis, ut ail Cic. 
1. Off 36. 131. Fragm. incerli Auct. (cdente 
A. Maio inter opera Symmach.) 3. Ilispauia 
nobil'.s obstupescat, ubi roseas virgines intue- 
mur pinnU rutilantibus alatas, quaies pompo- 
sas decet esse Victorias. Cassiod. 8. Variar. i. 
Pomposa legatio. — Hinc translate. Venant. 3. 
carrn. 21. 7. Vi\ modo tam nitido pomposa poe- 
mata cultu Audit Trajano Roma verenda foro. 
Cassiod. 1. Hist. Eccl. 14. ante med. Verisi- 
inilibus et pomposis corrupt'tbilem doctrinam 
juara velantes eloquiis. Ccel. Aurel. 5. Tard- 16. 
sub init. Ne sanguinis pomposus fluor pericu- 
lum faciat asgrotanti, h. e. copiosus. Sic Id. 2. 
Acut. 34. a med. Vulnu> possil accipere, et pom- 
posa atque coacervata sanguinis fiat effusio. 

POMULUM, i, n. 2. deminul. porai. Paulin. 
Petroc. 5. 452. Monstrabat fractos mater mce- 
stissima rainos Repere consuetis per mitia po- 
muia natis. h. e. per ramos pomis onustos. 

POMUM, i. n. 2. Batione habita etymi, volunt 
CBS* a ncp-SL sen x<t>ux potus, quia potui poma 

Tom. ILL 



— 753 — 

sunt hominibus. Varro tamen i, ft. ft. 31, 6. 
In poma, quae insita erunt, siccitalibus aquam 
addi quolidie veiperi: a quo, quod indigent po- 
tu, poma dicta ewe possunt. — ■ Ceterum pomum 
est omnis fere fructus, qui ex arboribus esui a- 
ptus provenit, ut malum, pirum, prunum. per- 
sicura, cerasum, jorbum, ficus, etc. De hoc enim 
postremo sunt aperta Plinii verba 15. Hist. nat. 
18. 20. (74)., qua* in voce seq. sub II. refere- 
raus, item 12. ibid. 5. 11. (23). et 16. ibid. 26. 
49. (113). et 17. ibid. 26. 39. (247). et Ovid. 2. 
Fast. 253.: quamvis ab Afran. et Cic. fragm. 
apud Macrob. 2. Saturn. 16. pomum a ficu et 
uva distinguatur, V . infra sub I. t. f«j\ov, o'rui- 
pct (It. frutta, frutto; Fr. fruit; Uisp. fiuto; 
Germ, jede Obstfrucht Oder Baumfrucht; Angl. 
the fruit of any tree jit for eating*. 

I.) Proprie. — a) Generalim, Virg. 7. Eel. 
54. Strata jacent passim sua quseque sub arbore 
poma. Ovid. 1. Pont. 7. 13. Nos habeat regio 
nee porno feta, nee uvis. Adde ibid. 3. 51. et 

13. Met. 812. et 1. Amor. 10. 55. et 2. ibid. 

14. 23., quibus omnibus locis uvas a pomis e» 
cludit. DifTert a nuce, quia base dicitur de iis, 
quae duro sunt tegumenlo, ut juglandes, castaoea, 
etc. f'irg. 1. Eel. 82. sunt nobis mitia poma, 
Castaneas molles. Pomum de iis, qu« tenero et 
eduli. Uoc tamen discrimen magis inter mala et 
nuces locum babel, ut io MALUM dictum est. 
Sed et nuces aliquando pomi appelialione signi- 
ficantur, ul apud Plin. 15. Hist. nat. 22. 24. 
(88). de juglande. Solum hoc pomum natura 
compactili operimento clausit. Adde Ovid, de 
nutre 6.; et Martial. 13. 25., ubi agit de pineis 
nucibus. • — o> Speciatim de i'ructu palmarum. 
Plin. 13. Hist. nat. 4. 7. (30), Coma ouinis in 
cacumine et pomum est. Adde ibid. 9. (40). — 
c) De moris. Ovid. 3, Met. 89. arbor ibi niveis 
uberrima pomis, Ardua morus erat. — d) lie 
tuberibus. Martial. 13. 50. Rumpimus akricem 
tenero de vertice terram Tubers : bolelis poma 
secunda sumus. — e) De glande qui usurpave- 
rit, inveni adbuc neminem. Plin. 15. Hist. nat. 
24. 26. (95). Glandes inter poma numerari non 
possunl. — f) Videtur dici posse de oleis: ta7 
metsi baa inter baccas numerantur. Id. 15. ibidZ 
24. 29. (101). Pomum cerasis primo candidum, et 
fere omnibus baccis. Moi aliis virescit, ut olivis, 
lauris: rubet vero moris. cerasis, cornis: deinde 
nigrescit moris, cerasis, olivis. — g) De semine 
arboris balsami. Solin. 35, Post lacrimam secun- 
dum in pretiis locum poma obtinent. Plin. 12. 
Hist. nat. 25. 54. (Ii5 >. semen vocal, Diosco- 
rid. I. 1. c. 18. a med. xaprcdv. — h) De aliis. 
Plin. ib.Hist. nat. 28. 34. (117). In papyris et 
ferulis spinaque alba caulis ipse pomum (fit. h. 
e. pomi instar manditur. — t.i Etiam uvae po- 
mi appellatione comprehendi possunt, sed non 
omnes. Paul. Dig. 50. 16. 205. Qui fuodum 
vendidit, pomum recepit. Nuces, et ficus, et uvas, 
dumtaiat duracinas, et purpureas, et qua? ejus- 
dem generis essent. quas non vini causa habe- 
remus, quas Grreci Tpo>>cu.ou? appellant, reeeptas 
Tideri. Ha dislinguit Torrentin. et alii. Haloand. 
vero ita: Qui fundum vendidit. pomum recepit, 
nuces, et ficus, et uvas. Dumtaxat duracinas, etc. 
Sed prior distinctio magis placet: fx qua lit, ut 
uvae quoque pomi nomine veniant, sed conditi- 
vae solum, et cibi causa paratse, non vini: quod 
et Cotum. facit 12. ft. R. 44. 8. Si enim \\m 
causa sint, a pomis dislinguuntur. ul sub init. 
dictum est. Tainetsi .Vemestan. etiam uias cal- 
candas poma dixit 3. Eel. 38. Mirantur Sa- 
tyri frondes et poma Lya?i. Ubi qui don<i repo- 
nunt, improbanlur a Barth., L ! lit.> Butmann, 
— 1 1 Pomum in nuptiis est symbolum mater- 
nitatis et fee undi talis, V. Mus. Borbon. T. 12. 
tav. 17.; et cf. f'irg. 3. Eel. 6H. Malo me Ga- 
latea petit. — m) Obscaenum quoque sensum 
haec vox habere dicilur. et t-.v; tpyj'-S signifi- 
care. Servius ad illud f'irg. 2. hcl. 51. Ipse 
ego caoa legam tenera lanugine mala: Verecun- 
de, inquit, rem inhonestam supprimit, quam 
Theocrit. Edyll. 2, v. 120. aperte commemorat. 
Adde quag in banc rem cougessit Zips. I. 3. 



PONDERATIM 

Antiq. lection, c. 1. e* Property. 3. 24. et 2. 
23. 95,, ex Priapejis carm. 15. et 74. etc. V. 
KRACEL'S. 

II.) Figurate dicitur etiam pomum de ipia 
arbore. Cato ft. ft. 28. Oleas, ulraos, ncos, po- 
ma, vites, pinos, cupressos quum seres, bene 
cum radicibus eximito, Firg. 3, G, 426. Poma 
quoque, ut primum truncos sensere valentes, Et 
vires habuere suas, ad sidera raptiir. VI propria 
nituntur. Plin. 18. Hist. nat. 26. 65. t,240). 
Poma serantur inseranturque. Plin. alter 5. 
Ep. 6. a med. Alternis meluhe surgunt, alternis 
ioserta sunt poma. 

POMUS, i, f. 2. arbor pomifera, albero do 
frutte, porno, uiikta. 

I.) Proprie. Tibull. 2. 1. 43. Tunc victus ab- 
iere feri, tunc iosita {al. consita) pomus. 

II.) Translate est ipse fructus, frutto. Plin. 
15. Hist. nat. 18. 20. (70). de ficu. Interrogo 
vos, inquit {Cato), quando banc pomum dem- 
plam putetis ex arbore. Quum inter omes re- 
centem esse constaret; atqui tertium, inquit, diem 
scitote decei plain Cartbagine. Ita Harduin. el 
Siltig. ex MSS. suis omnib. Alii le§. hoc pomum 
deptum, et mox decerptum: sed to recenfem, 
quod non vaiiat, satis genus femin. iadicat. 

POMUSCULUM, i, n. 2. deminul. pomi. Auct. 
incerlus epigr. in Anthol. Zat. T. 2. p. 461. 
Burmann. Uuumquemque suum refeiunl pomu- 
scula succum. 

PO.NDERAbILIS, e, adject, qui ponderari pot- 
est. Claudian. Mamert. 2. Stat. anim. 4. Cor- 
pora numerabilia , ponderabilia et mensurabi- 
lia. 

POiNDERALE, is, n. 3. idem ac ponderarium. 
Inscript. apud Jleines. cl. 7. «. 15. verba fa- 
cta SVKT M. M. MEM MI OS HVFOS PAT. ET F1L. II. 
TIE. ITER. PBCVMA (Sua) FONDER ALE Bi' CHALCl- 
D1CVM ET SCHOLAM SKCVKOVM MVXICtPU SPLENDO- 

rem fecisse etc. Hujusmodi vocabulum, donee 
alius suppetat scriptoris, aut veteris monumenti 
locus, in quo usurpatum fuevit, e Latio tollen- 
dum est: nam Auguslin. Gervasio in Oster- 
vaz. sopra un'iscriz. Siponlina, edit. Neapoli 
ann. 1837., aliud attulit multo conectius exem- 
plar in$criptionis a fteines. loc. cit. alia tie, in 
que ea verba sic se habent; Verba facta sunt 
MM. Remmios Rufos pair, et fil. II. vir. iter, ex 
sua pecunia pondera et chalcidicum e, scbolam 
secundum municipii splendorem fecisse etc. Pon- 
dera atiiem, non ponderale, esse Jegendum, ex 
eo eliam appare', quod veiba pondera et chal- 
cidicum et scholam iterum paullo post in ea- 
dem insc iptione legunlur. 

PONDER ANS, antis, particip. V. PONDERO. 

PO.NDfcKARlUM, li, n. 2- locus, in quo pon- 
dera et meosurpe et slaterae publica nuctorilate 
eiiguntur, et res publice ponderantur. Inscript. 
apud Grufer. 1020. 10. et Don. cl. 2. n. 67. c. 

CAES1VS C. F. OVP. SK.VBSTER P. P. PONUBHAHIVM 
S. P. r. S. *". ET CKAR1ST10NBJT AEREVM P03., STA- 
TERAM ET POKDEKA 9VAK ASTEA RESP. EMIT. etc. 

Vide ha rum siglarum interpretationem In voc. 
CI1ARISTION. Adde aliara Inscript. in voc. 1N- 
TERPROMIN1US allatam. V. TIBRIPENS. 

PONDERARlUS, ii, m. 2. idem ac ponderator 
et sacoinarius. Inscript. apud Augustin. Ger- 
vasio in Osservaz. sopra un'iscriz. Siponlina 
p. 44., qua; est apud Henzen. 6294. CKOfiGUE 
CONSXRVAE V MARSVA POKDXB. V EPAFHRA 8AL- 
TVAR. V COMVCES FECER. V KPAPHRlOHl POKDER. 

v orisb BBI.PH1DI filiis etc. Vides hie, patrem 

et filium eodem ponderarii ministerio functos 
fuisse. Hue usque cl. Furlanetlo In /. a Append. 
Illud fonder. Henzenio quoque est ponderarius: 
quamquam nihil est, cur novum prorsus voca- 
bulum por.derarius hinc eliciatur; quum to 
ponder, recte legi possil po-nderafor, pondera.- 
tori. 

PONDERATE, adverb, ponderatim, et translate 
consideranter. Hieronym. in Ps. 36. Quum omnia 
ponderate el non fraudulenter enarrat. 

PONDERATIM, adverb, ponderatamente, et 
translate idem ac consideranter, vel, rectius. quo 
seusu dixit Horat. Art. P. 260. In scaenam mis- 

95 



PONDERATIO 

sos cum magno pondere versus. Cassiod. 2. Fa- 
riar. 40. a med. de cithara. Ibi enim quidquid 
excellenter, quidquid ponderatira, quidquid vacue, 
quidquid' purissime aliasque distantias sonat , 
quasi in unum orQatum constat esse coile- 
ctum. 

PONDfiRATlO, Snli, f. 3. actus ponderandi, 
cxamen, libra. FUruv. 10. 8. a med- la statera 
xquipundium cum examine progredilur ad fi- 
nes ponderationum. ITieod. Priscian. Jl. 13. J£- 
qua ponderalione confici. Cassiod. 3. Fariar. 
48. Echini quadam ancorarum ponderalione )i- 
brati. Adde eumd. 12. ibid, 16, 

PON'DERATOR, oris, m. 3. pcsatore, ^uyoara- 
tk;?, qui ponderat, pensitator. De ponderatoribus 
insert bitur lit. 71. I. 10. Cod. et tit. 7. I. 12. 
Cod. Tkeod. Adde Inscript. allalam in voc. 
PO\DERARIUS. Sic Gloss. Lai. Gr. Ponderator, 
OTaSuiorr]/;, ij ^uyoffraTij;. 

PONDRRATIjKA, ce, f. 1. ponderandi actus, 
il pesare. Gloss. Gr. Lai. Sva&po'c, pondera- 
tura. 

PONDER iTUS, a, um. f. PONDRRO. 
PON'DfiRfTAS, 5lis, f. 3. peso, idem quod , 
pondus. Accius apud iVou. p. 156. 6. Merc. 
Ponderitatcm gravitalemque bominis. 

PONDRRO, as, ijvi, alum, are, a. 1. (pondus). 
Part. Pon loans II. et in fin.; Fonder alas I-, 
II. et in Jin. • Ponderandus II. — Ponderarc 
est libra re, pondere, pondevibus cxaminare, axa- 
%udoucu (It, pesare; Fr. peser, Tnesurer; llisp. 
pesar; Germ, el was tvagen, abwiigen; Angf. 
to weigh). 

I.) Proprie. /'/in. 18. ffist. nar. 7. 12. (66). 
Si quis granum ipsum pondcret. Flaut. Avxph. 
1. 1. 156. (laud malum huic est pondus pugno. 
so. perii! pugnos ponderat. Propert. 2, 13. 12. 
Semper amatorum ponderat ilia sinus. Scribon. 
Compos. 106. In unum omnia ponderata con- 
tunduntur. ct cribrdntu 

II.) Translate capitur pro cousiderare, cxami- 
narc, esaminare, ponderate. Cic. 1. Off. 15. 49. 
In quo tamen imprimis, quo quisque animo, stu- 
dio, benevoientia fecerit, ponderandum est. Id. 3. 
Oral. 37. 150. Verborum dcleclum aurium quo- 
dam judicio ponderare. Id. 1. Legg. 13. 39. 0- 
3nn5a, qurr. sequantur in vita qiiaque fugiant, 
voluptatibus et doloribus pondcrantes. Id. Cas- 
ein. 21. 60. Ponderare causas non ratione, sed 
vocibus. Id. Habir. Post. 1.1. consilia even- 
tis. Id. 3. Ferr. 16. 42. crimina rerum magoi- 
tudinc. Id. Partit. oral. 34. 117. Non esse fidi-m 
ex fortuna ponderandam. Id. Fontej. 6. 11. In 
rebus judicandis non minimam partem , ad 
unamquamque rem exislimandara moinentoque 
suo ponderandam, sapientia judicis tenet. Quinlil. 
8. procem. 27. Plerosque yideas hasrentes circa 
singula, et dum inveniunt, et dum inventa pon- 
derant ac dimetiuntur. — Hinc Part. pra?s. 

Ponderous, antis, adjective quoque usurpatur, 
unde Corop. Ponderantior, et neutrorum more 
est pondus habens, pesante. Translate Sidon. 8. 
JEp. 6. ante med. Scnteniia afTectu ponderan- 
tiore prolata. Alii leg. ponderatiore. 

Ponderalus, a, um, adjective quoque usur- 
patur, unde Comp. Ponderatior translate apud 
Ne-pot. in fragm. Cod. Guelferb. 2. Locnples ac 
divina natura, quo raajorem sui parjret admira- 
tionem, ponderatioi'aque sua essent taneficia, ne- 
que uni omnia dare, nee rursus cuiquam omnia 
voluit negare. F. et Fonderans paullo supra. 

PONDiiROSUS, a, um, adject. Comp. Ponde- 
rosior et Sup. Ponderosissimus I. — Pondero- 
sus est multum ponderis babens, gravis, pesan- 
te, grave, ]3apuj. 

I.) Proprie. Plant. Capt. 3. 5. 64. t'bi pon- 
derosas, crassas capiat compedes. Farro 1. R. 
R. 52. 2. Frumentum ponderosum. et 2. ibid. 
11. 9. Ex sudore ejus iana fit moitior, et pon- 
derosior, et colore mcliore. Plin. 36. Hist. nat. 
19.30.(138). Pondereilssiml lapides. Fal. Max. 
i. 8. in fm. Silicutn crebria et ponderosis ver- 
beribus anguis procubuit. 

II.) Translate. Cic. 2. Alt. 11. Isti puero da 
ponderosam aliquam epistolam, plenam omnium 



— 754 — 

non inodo aclorum, sed etiam opinionum tua- 
rum. Sic Id. 1. ibid. 13. Idcirco sum iardior, 
quia non invenio fidelein tabeUarium. Qnolus 
enim quisque est, qui epistolam paullo graviorem 
fcrre possit, nisi earn pcllectione relevant? Fal. 
Max. 6. 4. n. 1. exlr. Pondcrosa vox. h. e. 
dictum plenum gravitalis et severitalig. 

PONDlCULUM, i, n. 2. deminut. ponderis, 
pondusculum. De a>quipondio stateras. Claudian. 
Mamerl. 2, Stat. anim. 4. Et numeri in cor- 
pora certus est modus, et pondiculi trutin.-e cer- 
ium est pondus, ct decempedse certa raensura 
est. 

PONDO, indeclin. peso, pondus, quod in re- 
bus per libram, aul stateram deprehenditur: a 
pendo. Videtur esse Ablalivus casus ab obsoleto 
pondus, i, ut censct etiam Gronov. de pecun. 
Fet. I. 1. c. 6. Jungitur aulein cum vocabulis 
varia rerum pondera signilicantibus, ut uncia, 
semis, quadrans, libra, etc., quae pununlur illo 
casu, quern ipsum vcrbum, aut constructio re- 
qu'trit. — a i Gen«ralir». Flaut. Hud. 4. 2. 8. 
Nequc piscium ullaiu unciam bodie pondo cepi. 
Cels. 5. 19. n. 19. llabct salis ammoniaci pondo 
serais, aeruginis rasw pondo bessem. el ibid. 25. 
n. 16. Croci, costi iinciie singula-; styracis, re- 
sinee terebintbin/e pondo sexlantes. Colitm. 12. 
R. R. 12. 2. Sextarium aquas cum dodrante 
pondo mellis diluunt. Plin. 26. Hist. nat. 7. 19. 
(33). Stomacho niedetur vettunic.ne tusae pondo 
libra, mellis Atlici scmuncia. Id. 33. ibid. 12. 56. 
(158). de sile. Pretium in pondo libras denarii 
duo. due tire per ogni libra di peso. — h) 
Ilia vocabula saepe cum pondo in Accusativo 
ponuntur, quamvis alium casum requirere vi- 
deatur ratio syntaxeos, Farro 5. L. L. 169. Mull. 
As urat libra pondo. Alii tig. librre pondus. et. 
ibid.Mb. Libram pondo as valebat. Paul. Diac. 
p. 98. I. Mull. Grave xs dictum a pondere, quia 
deni asses, singuli pondo libras, efliciebant dena- 
riuin. Jav. 26. 47. Paterre aure» fuerunt cr.r.xxvF., 
libras fere omnes pondo. Utroque loco sunl qui 
putant libras «ssc Genitivum, ut familias, mo- 
nelas: sed videtur refugium infelix. Alii legunt 
librae, pvobante Madvig . Emendation. Liv. 
pag. 389.-390. Liv. 3. 20. Ut exercitus coro- 
nam auream dictator], libram pondo, decreve- 
rit. Id. 4. 20. Dictator coronam auream, li- 
bram pondo, in Ca pit olio Jovi donum posuit, 
Utroque loco alii leg. libra; sed contra stat 
Gronov. loc. cit. Colum. 12. R. R. 28. (I). 
lrim cribralam, qua sit ins tar pondo quincun- 
ccm, permisccto. et Hid. 20. 5. Adjici debent 
myrrh.x quincunx, calami pondo libram, ca- 
sia selibram, amomi pondo quadrans, croci 
quincunx, cripce pamplnacce libram. Alia con- 
gerit Gronov. loc. cit. Ex liis patct pondo li- 
b>am esse v«eluli formulam, qua sub quolibet 
verbo utebantur. ~ c) Quoties pondo absolute 
ponitur, significat librae pondus, una libbra di 
peso, Xs'rpav: quia hsec ponderis quantitas no- 
tissima omnium et usilatissima est. Cic. Cluent. 
64. 179. Et ami quinque pondo abstulit. Quirt- 
til. 6. 3. 79. Torques aureus centum pondo. 
PI aul. A sin. 2. 2. 33. Quot pondo te censes es- 
se nudum? Cces. 2. B, C. 18. Argenti pondo 
viginti millia. Plin. 33. Hist. nat. 3. 15. (51). 
Populus R. Cartbagini viette argenti pondo an- 
nua in quinquaginta annos imperavit, nihil 
auri. (F. qure Sillig. ad hunc locum adnota- 
vit. et mo.v. Cyrus devicta Asia pondo xxxiv. 
millia auri invenerat. Id. 37. ibid. 9. 43. (128). 
Bocchus auctor est, chrysolitbon xir. pondo a se 
visam. Id. 31. ibid. 6. 31. (58). Si fistulas qui- 
narioe erunt, sexagena pondo peadere legitimum 
est. Id. 18. ibid. 7. 10. (54). ix.. pondo panis 
e modio milii reducunt. Id. 11. ibid. 42. 97. 
(241). Caseus Lunensis magnitudiae conspicuus, 
quippe et ad singula millia pondo premitur. 
Gell, 2, 24. Neque argenti in convivio plus pon- 
do, quam libras centum illaturos. V. Swindenii 
Diatrib. in Inscript. quusdam in Miscell. N. 
Dorvill. T. 3. p. 100. et seq. — Sequente Ge- 
nitivo. Farro apud Ifon. p. 149. 19. Merc. Re- 
tuli auri pondo mllle octingentum septuaginta. 



PONDUS 



et ibid. p. 163. 33. Delphos Apollini munera 
missa corona a urea pondo diicentum. — Antm- 
adveitendug est locus Quint it. f. 5. 15. Nam 
dua el Ire et pondo diversorura generum sunt 
barbarisnti: at duapomlo et tre pondo usque ad 
nnstram jclalcm ab omnibus dictum «sl etc. Ubi 
Spalding, barbarismuni in V. pondo eo sensu 
putat agnosci a Quintit,, ut semper cum nit ine- 
rt aul tibrarum vocabuto, expresso aut intellecto, 
consti "uclum apparere debeat, Deinde loculioneiu 
dua pondo, tre pomlo cum Gronov. sic explen- 
dam putat: duas libras pondo, trcs libras pondo. 
PONDUS, eris, n. 3. a pernio, est qucd adbi- 
betur iu statera, vel lance ponderandi gratia (II. 
peso\ Fr. poids; llisp. peso; Germ. d. Gerricht; 
Angl. weight, the weights of a balance). 

I) Proprie. 5 '• Generatiin. C&s. 5. B. G. 
12. L'luntiir aut nummo .ereo, aut talcis ferreis 
ad cerium pondus examinatis pro nummo. Liv. 
5. 48. exlr, Pondera ab Galtis allata iniqiui, et 
additus ab insolente Gallo ponder! gladius. lip. 
Dig. 19. 1. 32. Emptor circumscripta a venrii- 
lore pondcribus ininoribus. Ammian. 27. 9. n. 
10. Vctlius Pralcxtalus Prjpf. Urb. pondera per 
regioncs inslltuil universas, quum axiditati mul- 
lorum ex libidinc trutinas componentiunt oc- 
cur ri nequirel. Inscript. in ulrotiuc latere incn- 
sre pouderaria;, Minlurnis rcperta, apud fie men. 
7316. f.. gei.livs i.. i'. i'vm.ir.or.4 r, caeixcivs c. 

>'. DVO. MR. KX S. C. l-OMJEHA ET METIIA EXAE- 
yVARVWT K1D8M DE &VA I'JCVKIt 1'ONKKDA. ^ 2. 

Speciatim pro pondere libr«*, ut pondo. Fano 
5. L. L. 169. Mult. Dupondiu* a duobus pon- 
deribus, quod unum pondus assipondium diceba- 
tur: id ideo, quod as erat libra pondus. Martial. 
7. 53. Argenti potuit (ferre) pondera quinque 
puer. 

II.) Translate. % 1. De rebus physicis, abs- 
tracte pondus est gravilas, momentum, onus, 
peso, gravita, pondo, ^a'po?. — a) Gcneralim. 
Cic. Fal. 11.24. Quum per" inane uiovcalur gra- 
vitate et pondere. Id. J. Tusc. 17. 40. Keliqu:v 
dua partes -in medium locum mundi gravitate 
feruntur el pondere. Ctcs. 2. R. G. 29. el 7. 
ibid. 22. Magni ponderis saxa. Firg, 6. £n. 413. 
geniiiit sub pondere cyrnba. Plin. 12. Hist. nut. 
7. 14. (29). ct 35. ibid. 17. 57, (107). Pondere 
emere aliquid. comperare v peso. Tac. 6. Ann, 
28. Primam (credidere) adulto (pnct'nicO curam 
sepeliendi patris: neque id temere, sed sublato 
m.jrrh.1 pondere, tcntatoque per longum iter, 
ubi pai oneii, par meatui sit, subire patrium 
corpus etc. Fitruv. 10. 8. Examinare paucis raa- 
nibus oneris maximi pondus. — Hue pertinent 
ilia JCtorum: Cajus Dig. 18. 1. 35. circa med. 
In liis, qure pondere, numero, mensura constant, 
vcluli fruratnto, vino, oleo, argento. Vlp. ibid. 
30. 1. 17. Si id petatur, quod pondere, numero, 
mensura con tin etui'. — 6) Speciatim, pro ictu, 
colpo, bolla, percossa: quia ictus venit ex pon- 
dere. Juvenal. 3. 270. quoties rimosa et curta 
fenestris Vasa cadunt, quanto percussum pondere 
signent Et laedant silicem. (Adde eumd. 15. 66.). 
Cic. Fal. 10. 22. Tertius quidam motus oritur 
extra pondus et plagam, quura declinat atomus, 
etc. Adde eumd. ibid, 20. 46. Hue pertinet et illud 
Horat. 1. Ep. 6. 50. Mercemur servuro, qui di- 
ctet noraina, laevum Qui fodiat latus, el cogat 
trans pondera dextram Porrigere, h. e. servus 
monendo dominum cogat exerere toga dextram, 
seu porrigere trans togam bracbio et huraero 
obvolutam, quae quonlam brachium premcret et 
oneraret, ideo poetice pondera appellatur. V, 
Fea ad loc. cit., qui pluribus rem confirinat. F. 
TOGA. At J. Matth. Gesnerus illud trans pon- 
dera explicuit: ultra sequilibrium corporis cum 
periculo cadendi: quam interpretationem proba- 
vit Lachmannus ad Lucret. p. 380. allatis locis 
Lucret. 2. 218. et 6. 574., Lucan. 1. 57. et 
Orn'd. 1. Met. 13., item iiitteru*. ^ 2. Item de 
rebus physicis, sed concreto, uti ajunt, sensu, 
ipsa res ponderosa pondus dicitur. — a) Gene- 
ralira. Cces. 3. B. C. 66. Triclinia strata, ma- 
gnum argenti pondus expositum. et ibid. 103. 
iEris magno pondere in naves ' imposito. gram 



PONDUSCULUM 

somma d» danaro. et Cic. 3. Verr. 17. 45. Ex 
ade Minerva? grande auri pondus ablatum. Id. 
Sext. 43. 93. Innumerable pondus auri. Id. 6. de 
reputf. II. In terram feruntur omnia suo nutu 
pondera, Lucan. 6. 199. vastl muralia pondera 
saxi. Martial. 5. 65. Quot graviora cadunt Ne- 
me<eo pondera monstro. h, e. apri NemcaBO ma- 
Jores. Id. 12. 66. Et Maurusiaci pondera rara 
citri. h. e. mensae citreae. Id. 14. 164. Spariani 
pondera disci. Vira 10. JSn. 496. rapiens ira- 
mania pondera baltei. Stat. 6. Theb. 648. ahenae 
lubrica massa P.mdera. ft. c. discum. Sil. It. 2. 
246. oodosw pondera clavae. et 9. 335. bi »ude 
pugna», Hi pinu flagrante cient, hi pondere pilL 
Adde eumd. 15. 687. — 6) Speclatim, poeticc, 
apud Catult. 63. 5. DevoMt ilia acuta sibi pon- 
dera silice. h. e. t<x ai'Sota. (Eod. rnodo ponde- 
ra uiurpasse videtur Stat. 3. Silv. 4. 77.) Apud 
Ovid. 2. Amor. 14. 14. et 9. Met. 684.; et ifor- 
tial, 14. 151. pondera sunt opus ventris, h. e. 
fetus, il feto. Adde Proper t. 4. i. 96. — c) 
Item speclatim, pro numero, se'u multitudlne, et- 
iam earum rerum, quae non ponderantur, scd 
numerantur. Varro apud Non. p. 466. 5. Merc. 
E Gracla Aslalica* in villas comportasse magnum 
pondus omnium artificum. *| 3. Moral! ratioce 
pondus est vis, auctorltas, momentum ad per- 
movendum, et ad faciendam fidem: ducta trans- 
lation e ab aequlpondio libra: autorita, peso, 
fona. Cic. 11. Ail, 6. Addis etiam, ceteris quo- 
que, id est qui pondus habent, factum nostrum 
probarl. Id. 2. Orat, 74. 302. Habet enim 
et voluntatem nocendl In iracundia, et vim in 
ingenio, et pondus in vita, credt'fo. Id. Topic. 
19. 73. Persona non qualiscuroque, testimonii 
pondu* habet; ad faciendam enim fidem aucto- 
rltas qiwritur. Id. 3. If at. D. 35. 85. Et vir- 
tuth et vltiorum, sine ulla divina ratione, grave 
Ipsius conscientlas pondus est. Id. rutin. 4. 9. 
Bonl vlri Judiceat: id est maximi moment! et 
ponderii. Id. 11. Fam. 29. Quod In utramque 
partem In mentem rauila venlebant, magnum 
pondus accessit ad tollendam dubitationem, Ju- 
dicium et consilium tuum. et 2. ibid. 19. ad 
fin. Tuse litteree maxim! sunt apud me ponde- 
ris. et 13. ibid. 25. Pergratum mihl feceris, si 
dederis operam, ut is intelligat, hanc meam com- 
mendationem magnum apud te pondus habuisse. 
Id. 9. Att. 9. Dubilanti mihi, quid me facer e 
par sit, permagnum pondus affert benevolentia 
erga Ulum. et 10. ibid. 1. Ejus igltur mihi vivH 
auctorltas, et simillimuB ejus Alius eodem est a- 
pud me pondere, quo fult Hie. Ovid. Heroid. 3. 
4. et 3. Pont. 1. 158. lacrima? pondera vocis 
habent. Id- 2. Amor, 14. 42. Et sint ominibus 
pondera nulla meis. non abbiano alcuna forza 
i miei augurii. et Sorat. 1. Ep. 19. 42. nugis 
adders pondu*. far valere. Sic Pers. 5. 19. Non 
equldem hoc studeo, builatis ut mihi nugis Pa- 
gina turgescat, dare pondus idonea fumo. — 
Pondera verborum, verba vim magnam biben- 
tia ad faciendam fidem. Cic. 2. Orat. 17. ad fin. 
Omnium sententiarum gravitate, omnium verbo- 
rum ponderibus est utendum. Horat. Art. P. 
319. Interdum speciosa Iocis, morataque recte 
Fabula, nullius Veneris, sine pondere et arte, 
Yaldiu* oblectat populum, meliusque moratur, 
Quam versu* inope* rerum, nugseque canorae. h. 
e. sine verborum ponderibus. *J 4. A pondere 
librae ilia quoque translate sunt. Cic. 1, Tusc. 19. 
43. Quum animus lul simllem et levitatem et 
calorem adeptus, tamquam paribus examinatus 
ponderibus, nullam In partem movetur, etc. et 
Plane. 32. 79. Sed ego meis ponderibus ex a- 
minabo, quid cuique debeam- Lucan. 8. 279. 
curarum vobls arcana mearum Expromam, men- 
tiique me*e quo pondera vergant, Seneca Med. 
391. Quo pondu* animi verget? ubl ponet rai- 
nai? 5" 5 * Translate a pondere simpliclter, et 
qua onu* *lgniflcat: Pondera curarum, t pest 
delle cure, apud Lucan. 9. 951. et Stat. 4, 
Theb. 39. rerum, del governo, apud Ovid. 2. 
Trist. 237. et Martial. 6. 64. mall, U peso della 
ditgrazia, apud Senec, Here. (Et. 231. senectae, 
il peso degli anni, apud Ovid, 9. Met. 436. fa- 



— 755 — 

mas, Lucan. 8. 22. de Fortuna. quae tanto pon- 
dere famas Res premit adversas, fatisque priori- 
bus urget. h. e. magnitudine famae antea pra?- 
clarae. In bonam partem Claudian. in II. cons. 
Stilich. 79. de Roma, venerabile famae Pondus, 
et amissas vires et regna recepit. ^ 6. Hac ra- 
tione eleganter ponitur pro Grmitale et cocstan- 
tia, costanza, fermezza, stabilita. Proper t. 2. 
19. 62. nulla diu femina pondus habet. Stat. 1. 
Theb. 287. de Jove, neque me (detur b! copia) 
fallit, Malta super Thebis Bacchum, ausuramque 
Dionem Dicere: sed nostri reverentia ponderis 
obstat. h. e. decreti et voluntatis me* immuta- 
bilis et firmae. % 7. Item pro gravitate, gravi- 
ta } decoro, sostenutezza. Stat. 2. Silv. 3. 65. 
Blandus honos, hilarisque (tamen cum pondere) 
virtus, et 5. ibt'd. 3. 246. Quid referam exposi- 
tos, servato pondere, mores? Fa,. Max. 8. 10. 
in fm. Expertus acerrimum oculorum vigorem. 
terribile vultus pondus, accommodatum singulis 
verbis sonum vocis, efficacissimos. corporis mo- 
tu*. 

PONDUSCOLTJM, i, n. 2. deminut. ponderiB, 
piccolo peso, /SctpuXXtov, parvum pondus. Colum. 
12. R. R. 53. I. Aromata in reticulum adjici, 
et cum saxi poDdusculo in olei partem demitli. 
Aliquot Ubri verba cum savi pondusculo omit- 
t«r»t. PUn. 11. Hist. nat. 10. 10. (24). de apib. 
Si cooriatur procella, apprehensi pondusculo 1a- 
pilli se librant. 

l'ONfi, adverb, et prseposlt. De origine bujus 
rocabuli mutta Etymologl; nihil tamen ccrti : V. 
Hand. Tursell. vol. 4. p. 478. — Inter antiqua 
recensetur a Quintil., ut In OLLUS dictum est. 
DifTert a post, quod etiam ad tempus refertur; 
pone ad locum tantum: quod et Servius ad V\ra. 
2. jEn. 208. et 725. et Caper p. 2243. Putsch. 
docent; hoc autem ex ea oplnione profectum est, 
qua existimabant post recentiore tempore in vi- 
cem alterius particula? successisse. Idem Servius 
ad cit. 2. JEn. et ad 3. ibid. 3. vult accentum 
in ultima applngl, ad discrimen tou pone, quum 
verbum est. Festus quoque p. 249. 33. Mull. 
Pone, inqult, gravi sono antiqui utebantur pro 
loci aignitlcatione. Hoc tamen non Ha intelligi 
debet, quasi ultima sit acuenda: quia in Latinis 
vocibus ultima syllaba nee acuta unquam exci- 
tatur, nee Oexa circumducitur, sed in gravem, 
vel duas graves cadit semper, ut ait Quintil. 
12. 10. 33. et 1. 5. 22. Adde Diomed. 2. p. 
425. Putsch. — Ceterum pone est idem ac post, 
retro, In loco postico, a tergo: cui ante oppo- 
nitur, cWffto, oina^ev (It. a dietro, in dietro, 
dietro', Fr. en arriere, par derriere; Hisp. ha- 
cia atras, detras', Germ, fcinten, von hinten, 
nach hinten, hinterxoarts ; Angl. behind, af- 
ter). Pone ^ 1. Est adverbium. — a) Po- 
ne versus aut vorsus (qua; et junctim scribi 
possunt), retro et versus aliquem locum. Cato 
epud Chart's. 2. p. 191. Putsch. Postquam au- 
spicavi atque exercjtum edduxi pone versus castra 
hostium. (V, Liv. 34, 14.). Id. ibid. N'ostro pone 
versus hostes esse ab deUra parte, et ibid. Villa 
est patrui: hie ager est ubi stas: pone versum 
iliac mare est. Fovcellinus etiam postreraum 
hnnc locum Catoni tribuit; lordan. vero inter 
Catoniana fragraenta eum minime recensuit; 
profecto in Codd. Charis. ante hunc locum la- 
cuna est et auctoris nomen excidit. — b) Pone 
sine additis. Ennius apud/esfum p. 356. 3. Mull. 
Pone petunt: exim referunt ad pectora tonsas. 
Ter. Phorm. 5. 6. 23. Pone apprehendit pallio. 
Cic. Tim. 13. ad fin. Mover i et ante et pone, 
et ad laevam et ad dextram, et sursum et deor- 
sum, modo buc modo illuc. Val. Max. 1. 7. n. 
1. extern. Pone respicere. Proper!. 3. 13. 28. 
venire. Virq. 10. JEn. 225. sequi. Id. 2. ibid. 
288. pars cetera pontum Pone legit, et ibid. 723. 
deitrae se parvus lulus Implicuit, sequiturque pa- 
ttern non passibus cequis. Pone subit conjux. Sil. 
It. 8. 561. facilesque comae, nee pone retroque 
Cassaries brevior. ^ 2. S*pe est praposit. Ac- 
cusativum regsns. Plaut. Pcen. 3. 2. 34. Pone 
nos recede. Id. Cure. 4. 1 , 20. Pone ®dcm 
Castoris, Id. ibid. 4. 2. 1: Non queo, quod pone 



PONO 

me est, servare. et 2V»«. 3. 2. 37. Tute pone te 
latebis facile, ne inveniat te honor. Cic. Tim* 
10. ad fin. Et pone quos, aut ante labantur. Liv, 
40. 30. extr. Pone castra pabulatum ibant. Tac. 
3. Hist. 84, Vinctse pone tergum manus. Id. 4, 
Ann. 69. Si pone fores assisterent. Justin. 7. 2. 
8. Rege-pone aciera posito. Sueton. Domit. 23. 
Pone cervicem. el Tib. 68. Capillo pone oceipi- 
tium subraissiore. 

P6NE VERSUS vel yorsus, vel junetim pohe- 
versus. V. voc. praeced. 1. a. 

PONO, ponis, p5sni et olim pOsTri, pOsltum 
et per sync, postum, ponere, a. 3. Posivi et 
poseit'i praeterit. est Plauti Pseud. 5. 1. 3a. 
Commuto illico pallium: illud posivi. et 7'rin. 
1. 2. 108. Mibi quod credideris, surnes, ubi po- 
siveris. et fragm. apud Priscian. 10. p. 898. 
Putsch. Apud sequestrum vidulum posivimu*. 
Cato R. R. prcef. 1. Ma jores nostri hoc sic ha- 
buerunt, et ita in legibus posiverunt, furem ett, 
Ceterum adde eumd, Calon. R. R- 4.; et In- 
script. apud Gruter. 150. 6. In Inscript. autem 
apud Or ell. 3308. poseivei. Sic in compositis 
apposiui, composivi, deposivi, exposivi, impo- 
sivi, opposivij reposivi, supposivi, qua babes 
suis locis. — Post'f pro posuit in Inscrijit. apud 
Gruter. 541. 8., 571. 9., 724. 8. et 382. 14.' 
apud Maff. Mus. Ver. 154. 2., 160. 6., 225. 7., 
256. 6., apud Fabrett. p. 137. n. 225. et p. 
247. n. 3., quibuscum cf. Inscript. apud OeH.71., 
732., 1475., 3087. et alias, idiotismus potius di- 
cendus est, quam error lapicidarum; etenim potit 
magis quam posuit Italoruin pose respondct. Si- 
militer POSJEBu-nt legitur in Inscript. apud Orell, 
5001. — Postus pro positus syncope, unde com- 
posluSj reposlus. Lucret. I. 1058. omnia sursum 
Nitier, in terraque retro requiesccre posta. et 3. 
871. semina in eodem online posta. et ibid. 884. 
ut putescat corpore po'sio. sepolto. et Ehnius 
in fragm. apud Merul. p. 310. posturaque tj- 
ranni Tarquinii (Prisci) corpus bona femina la* 
vit et unxit. h.e. jacentem in lectc funebri. Hbsc 
ex Ennio Forcellinus; quae cl. fahlcn. (En- 
■niance poes. reliq. pag. 185). jure tamquam spu- 
ria rejecit. Sil. It. 13. 553. nee caeli posta sub 
axe. — Part. Ponens I. 12.; Positus. I. 1. 2. 
3. 4. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. et 16., et II. 1. 2. 
6. 7. et 9.j Positurus I. 4. 11., et II. 3.; IV 
nendus I. 3. 6. 10., et II. 4. 5. el 9. — PQ' 
nere, quod volunt esse contraction es po, h. e. 
post, et sinere, est locare, statuere, constiluere* 
Ti&ijfie (It. porre } collocare; Fr. poser, placer- 
mettre; Hisp. posar^ colocar, asentar, meter $ 
Germ, irgend etwas oder Jemanden niederlat, 
sen, niedersetzen, nicderstellen,hinsetzen ) hin- 
stellen, hinlegen, irgend vohin thun, e-rittgenj 
Angl. to put, place, set, lay). 

I.) Proprie. % 1. Generatim. — a) Univer- 
sim..C«BS. 3. B. C. 10S. Tabulae testamenti, qu* 
Romam erant alia ire, ut in rerario ponerentur, 
quum poni non potuissent, etc. Cic. Flacc. 9. 
21. Tabulas obsignatas in publico ponere. Ccet. 
1. £. G. 22. extr. Millia passuum tria ab eo- 
rum castris castra ponit. et 3. B. C. 108. Caesar 
in proximo colle castra ponit. el 1. ibid. 81. 
Castra portit iniquo loco. Adde Liv. 5. 20., 28. 
13. et alibi. Quintil. 1. 7. 12. Columna, qua. 
est Dueilio in foro posita. h. e. statuta, erecta. 
Sic Id. 7. 7- 5. Tyrannicidse imago in gymna- 
sio ponalur. Cic. Horn. 30. 81. Qui tibi sta- 
tuain in meis jedibus posuit. ffepos MUtiad, 6. 
In decern praelorum numero prima ejus {Mil- 
tiadis) imago ponftbatur. el All. 3. Ne qua sib! 
stalua ponere.ur, restilit. Liv. 31. 50. Signa asnea 
quinquo ex multaticio argenlo in aerario posuerunt. 
Similiter Id. 38. 35. Eo anno 3n aedera UerculU 
sigoum dei ipsius ox decemvirorum responso, et 
sejuges in Capilolio aurati a P. Cornelio posit!. 
Cato R. R. 7. Ponere oleas in solein. Horat. 1. 
Od. 19. 13. Hie vivum mibi cespitcm, bic Ver- 
benas, pueri, ponite. Id. 2. Sat. 3. 142. Pauper 
Opimius argenti positi inlus et auri. Cf. eumd. 
ibid. v. 115. Si positis intus Cbli veterisquc Fa* 
lerni Mille cadis, etc. Ovid. 8. Met. 452. Stipl- 
tem in (lam ma ponere. Id. Remed. am. 119. 



PONO 

aliquid in ignes. Gefl. 3. 15, coronam in caput. 
Virg. 2. Eel. 54. Ut vos, o lauri, carpam, et 
te, proxima rayrte, Sic positae quoniam suaves 
raiscetis odorcs. h, e. sic junctae. fiorat. 3. Od. 
20. 11. posuisse nudo Sub pede palmam Fertur. 
Id. 4. ibid. 6- 11. Procidit late, posuitque col- 
lum in Pulvere Teucro. Virg. 1. jEn. 177. Et 
sale tabentes artus in more ponunt. Ovid. 7. 
Met. 558. Non stratum, non ulla pati velamina 
possunt: Dura sed in terra ponunt prajcordia. 
Id. 9. ibid. 648. quum tu lassata sequendo Pro- 
cidis : et dura positis teilure capillis, Bybli, taces. 
3io Vol. Ftacc. 4, 378. saxo posuit latus. posb. 
Horat. 2. Sat. 8. 58. Rufus posito capite, ut si 
Filiu9 immaturus obisset, flere. h. e. stratus in 
lectura capite ibidem posito etc. — b) Specia- 
tim pedem, vestigia ponere usurpalur. Cic. Li- 
gar. 8. 24. Prohibiti estis -in provincia vestra 
pedem ponere. Id. 4. Fin. 25. 69, Ubi pedem 
poneret, non habebat. Tibuil. 1.2.20. Ilia (Ve- 
nus docet) pedem nuilo ponere posse sono. Et 
flgurate Cic. 3. Phil. 11. 28. Longo intervallo 
in possessionem libertatis pedem ponimus. et Id. 

5. Fin. 2. 5. Quacumque ingredimur, in ali- 
quam historiam vestigium ponimus. fiorat. 2. Sat. 

6. 101. quum ponit uterque In locuplete do- 
mo vestigia. Ovid. 8. Met. 694. baculisque le- 
vati Nituotur longo vestigia ponere clivo. Tibuil. 
4. 1. 13. Laeta Molorcheis posuit (Alcides) ve- 
stigia tectis. Sil. It. 6. 397. patria vestigia pri- 
mum Ponentem terra occursu celebrabat amico. 
Id. 4. 63. et qua ponere gressura Amphitryo- 
niadae fuerit labor. • — ■ Similiter genua ponere, 
h. e. flectere. Ovid. 2. Fast. 437. Hue ubi 
veuerunt, pariter nuptaeque virique Suppliciter 
posito procubuere genu. Curt. 8. 7. ad fin. Tu 
Macedonas voluisli genua tibi ponere, venera- 
rique te, ut deum. — c) Item, ponere se, se- 
dere. Ovid. 11. Met. 471. Ut nee vela videt, 
vacuum petit anxia ledum, Seque toro poait. 
Flor. 1. 13. In curulibus sellis seae posuerunt. 
si misero a sedere. — ■ d) Item ponere est of- 
ferre, presentare. Cic. fragm. apud Quintil. 
9. 3. 50. Qui indicabantur, eos vocari, custo- 
diri , ad senatum adduci jussi: in senatu sunt 
positi. presentati. — Et praecipue in re sacra 
pro a'vaSatvcu. Tibuil. 1. 1. 19. Et quodcumquc 
mihi pomum novus educat annus, Libatum agri- 
colae ponitur ante deo. Nepos Pausan. 1. ad 
fin. Primum in eo est reprehensus, quod ex prae- 
da tripodem aureum Delphis posuisset. Hue per- 
tinet et illud Ovid. 3. Met, 505. de Narcisso 
mortuo. planxere sorores Naides, et sectos fratri 
posuere capillos. ^ 2. Speciatirn usurpatur in 
re milltari, quum legiones aut singuli in aliqua 
station* collocantur. Cobs. 2. B. G. 5. In eo 
flumine pons erat: ibi praeaidium ponit. Sic Ne- 
pos Alcib. 4. extr. Deinde Deceliam in Attica 
munierunt, praesidtoque perpetuo ibi posito in 
obsidione Athenas tenuerunt. Rursus C(Bs. 3. B. 
C. 34. Legio, quam tuendae orse maritimae po- 
suerat. uvea postata. Cic. 2. leg. Ayr. 18. 49. 
Ponere insidias contra aliquem. — Aliter Cic. 
Dejot. 7. 21. Ille signa aenea io insidiis posuerat. 
~ Castra ponere, V. supra 1. init. ^ 3. Item 
apeciatim est exstruere, erigere, formare, fabbrv- 
care, fare, formare. — a) De urbibus, aedificiis, 
temp lis, aris el simiilbus. Horat. 2. Od. 6. 5. 
Tibur Argeo positum colono. h. e. conditum 
ab Argivis. et Virg. 5. /En. 60. Urbs posita. 
fondata, fatta. Sil. It. 1. 24. Turn pretio mer- 
cata (Dido) locos, nova moenia ponit. Cf. eumd. 
11. 441. lapidem testudine felix (Amphion) Du- 
cere, et in muros posuisse volentia saia. h. e. 
composuisse. (Uinc Part, positus est situs, situato. 
Cic. 2. leg. Agr. 35. 96. Roroarn in monlibus 
positam et convallibus-prse sua Capua contem- 
nent. Id. pro leg. Manil. 18. 55. Delos io JE- 
gaeo mari posita. Liv. 4. 48. In urbe alieno 
solo posita. Cces. 7. B. G. 36. Perspecto urbis 
situ, quae posita in altissimo monte oranes adi- 
tus difficiles babebat. Justin. 22. 5. 5. Hue ac- 
cedere, quod urbes castellaque Africae non mu- 
ris cinctee, non in montibus positae sint). Ceterum 
Horat. i. Ep. 10. 13. ponendaeque domo quae- 



— 75(i — 

renda est area primum. Id. 2. ibid 1. 16. Ju- 

randasque tuum per nomen ponimus aras. Sic 
Virg. 3. /En. 404. ; et Liv. 10. 23. ponere aras. 
Virg. 6. /En. 19- posuitque immania templa. 
Nepos Datatn. 8. Ponere tropseum. Ovid. 8. 
Met. 160. ingenio iabrae ceieberrimus artis Po- 
nit opus. — Hinc iliud posuit, ponendum cu- 
ravit frequentissimum in antiquis monurn. — 
Similiter Horat. 4. Od, 12. 5. Nidum ponit Ityn 
(lebiliter gemens Jnfelix avis. — 6) De imagi- 
nibus. Horat. 4. Od. 8. 6. I'arrhasius aut Sco- 
pas, Hie saxo, liquidis iile coloribus Sollers nunc 
hominem ponere, nunc deum. h. e. formare. et 
ibid. i. 19. Albanos prope te lacus Ponet mar- 
moream sub trabe citrea. Cf. eumd. Art. P. 34. 
quia ponere lotum Nesciet. Virg, 3. Eel. 44. Al- 
cimedon duo pocula fecit, Orpheaque in medio 
posuit silvasque sequentes. Cf. Plant, fragm. 
apud Charis. 2. p. 179. Putsch. Nihil quidquam 
factum nisi fabre, nee quidquam positum sine 
luco, auro, ebore, argento, purpura, picturis etc. 
messo a legname lavorato, a oro, ad avorio, 
ad argento etc. Bothe rectc edidit sine luxu 
pro sine luco. *J 4. Item serere, piantare. Virg. 

1. Eel. 74. Insere nunc, Melibree, piros, pone 
ordine vites. Colum. 4. R. R. 1. 2. Quid ita 
censemug altius pasttnare, tam humili mensura 
vitem posituri? Id. 10. ibid. 122. Atque oleris 
pulli radix, lacrimosaque cspa Ponitur. Horat. 

2. Od. 13. 1. Iile et nefasto te posuit die, etc. 
Pallad. 12. R. R. 7. 18. Ponere castaneas. et 
ibid. $ 23. Hoc raense locis calidis ac siccis re- 
gionibus agrestium pirorum plantas ponimus. 
Colum. Arbor. 4. 2. Vinea op time repastinato 
agro ponitur. Vttlgatum reponitur recle impro- 
bavit Gesner., probante Schneider. Virg. 2. G. 
354, Seminibus positis, superest etc. h. e. snr- 
cuiis plantatis. PUn. 16. 7/»st. nat. 33. 60. (139). 
Cupressus funebri signo ad domos posita. ^ 5. 
Ponere ova dicuntur animalia, quaa ilia omk- 
tunt. Colum. 8. R. R. 2. 12. Qux tamen (gal- 
lince) ternae siogulis maritantur: et quum pauca 
ova posuerunt, inertes ad incubandum, multoque 
magis ad excludendum, raro fetus suos educant. 
Ovid. 8. Met. 255. Non tamen hsec alte volu- 
cris sua corpora toll it, Nee facil in rainis alto- 
que cacumioe nidos: Propter humum volitatj 
ponitque in s;epibus ova. ^ 6. Item est dispo- 
nere, et pr^cipue de capillis dicitur. Ovid. 2. 
Amor. 8. 1. Ponendis in mille raodos perfecta 
capillis, Comere sed solas digna, Cypassi, deas. 
V. POSITUS, us. Id. 1. Fast. 405. Naides ef- 
fusis alias sine pectinis usu, pars aderant positis 
arte manuque comis. Cf. eumd. 1. Met. 477. 
Vitta coercebat positos sine lege capillos. et Ht- 
roid. 4. 77. positique sine arte capilli. ^ 7. 
Item reponere. — a) Generatim. Pallad. 2. 
R. R. 15. 4. Sorba servantur hoc genere: lecta 
duriora, ac posita, ubi mitescere Cfnperint, ficti- 
libus usque ad pleaum clauduatur urceolis. — b) 
Speciatirn et ssepius est collocare fenori, met- 
tere a usura. Cic. fragm. or at. pro Tullio (c- 
dente iterum A. Maio) 7. Etiam illud addam, 
pecuniam nescio quomodo quaesitam dum vult 
in praedio ponere, non posuit, sed abjecit. Ho- 
rat. 1. Sal. 2. 13. et Art. P. 421. Dives 
agris, dives positis in fenore nummis. inve- 
stiti. Id. Epod. 2. 69. Omnem redegit idibus 
pecuniam, Qnsrit calendis ponere. ^ 8. Item 
depoaere in pignore, scommetlere, metier pe- 
gno, deporre. Plaut. Cure. 2. 3. 77. Pono pal- 
lium: iile suum anulum opposuit. Virg. 3. Eel. 
36. pocula ponam Fagina, cajlatum divini opus 
Alcimedontis. Cf. Plaut. Capt. 2. 3. 73. Cogi- 
tate, meam esse vitam hie pro te positarn pi- 
gnori. — Similiter prcemi'a ponere est, ut a- 
pud Ci£s. 5. B. G. 58., proponere. Sail. Cat. 
20. ad fin. En ilia, ilia, quam saepe optatis, 
libertas, praeterea divitiae, decus, gloria in oculis 
sita aunt! Fortuna omnia ea vlctoribus pr.smia 
posuit. Virg. 5. /En. 291. Hie qui forte ve- 
lint rapido contendere cursu, Invilat pretiis ani- 
mos et praemia ponit. Adde eumd. ibid. 486. 
Sic Sil. It. "16. 459. positis accendit peclora 
donis. Et cum duplici Accus. Id. 4. 267. jam 



PONO 

nunc tibi praemia pono Ilium, Sidonio fuigen- 
tem ardore, tapeta. — Hue referri potest el 
illud Horat. 2. Sat. 3. 23. CalHdus buic signo 
ponebam millia cantum. ^ 9. Item apponere, 
b. e. ad latus, vel circa aliquem ponare. Cces. 1. 
B. G. 20. extr. Dumnorigi cuslodes ponit, ut, 
quae agat, scire possit. Cic. Place. 19. 45. Gustos 
frumento publico -est positus. et Tibuil. 1. 1. 23. 
Pomosisque ruber custos ponatur in borlis. et 
Sil. It. 9. 191. Quum ventis positus custos. Rursus 
Tibuil. 1. 2. 5. Nam posita est nostra? custodia 
saeva puellaB. — Similiter Sail. Jug. 24. Me, quern 
vos imperatorem Numidis posuistis, clausuui ob- 
sidet. Nepos Hann. 2. Te ipsum frustraberis, 
si non Hannibalem in eo bello principem po- 
sueris. Sil. It. 6. 593. rectorem ponere castris. 
Id. 9. 226. Quis positum agminibus caput ira- 
periumque Neulces. Curt. 6. 7. merl. Nobilis ju- 
venis super armamentarium positus. Ccelius apud 
Cic. 8, Fam. 12. ad (in. Qutbus quum parum 
procederut, ut ulla lege mihi ponerent accusato- 
rem, etc. Cic. Sull. 18. 50. Judicem ponere. 
^ 10. Item apponere, h. e. ponere in mensa ante 
aliquem, mettere innanzi. Cato R. R. 79- et 81. 
Globos melle unguito, papaver infriato: ita po- 
ntto. Horat. 2. Sat. 2. 23. posito pavone. Id. 
ibid. 4. 14. Ponere ova. et ibid. 6. 64. L'ncta 
satis pingui ponentur oluscula lardo. Adde eumd. 
ibid. 8. 91. et Art. P. 422. Ovid. 1. Art. am. 
231. positi Baccbi cornua. Petron. Satyr. 34. 
Pcnere vinum. Pars. 1. 32. calidum scis ponere 
sumen. Martial. 8. 22. In vitas ad apruin, ponis 
mihi, Galtice, porcum. Juvenal. 5. 135. Da Tre- 
bio! pone ad Trebium! vis frater ab ipsis Ilibus? 
Ovid. 5. Met. 40. Palpitat, et positas aspergit 
sanguine mensas. h. e. paratas, instructas. Cf. 
Val. Max. 2. 6. 1. Jonas secundre mensos po- 
nendae coosuetudinem reperisse. ^ 11. Item de- 
ponere, deporre, metier giu. Cic. 5. Tusc. 20 
60. Quum pila ludere veilet, tunicamque pone- 
ret. Id. i. ibid. 47. 113. Ponere vestem. Ovid. 

2. Art. am. 613. ponere velamiua. Similiter Id. 
4. Met. 545. velamina de corpore. Cces. 4 
B. G. 37. Arma ponere jusserunt. Liv. 1. 19. 
Nisi universa gens, positis annis, in (idem con- 
sul is venisset. Tibuil. 2. 1. 81. sasittas. Liv. 30. 
8. bastas. Horat. 3. Od. 4. 60, Numquam bu- 
rner is {Apollo) positurus arc urn. Id. ibid. 2, 19. 
Nee sumit, aut ponit secures Arbilrio popularis 
aurae. Cic. 1. ad Q. fr. 1. 8. Ponere Hbros e 
manibus. Et absolute Id. I. Tusc. II. 24. Dum 
lego, assentior ; quum posui librurn,-assensio 
omnis ilia elabitur. Sueton. Cat. 5. Ponere bar- 
bam. Horat, Art. P. 296. ungues. Id. 2. .SVlt. 

3. 254. insignia mor»i. Ovid. 11. Met. 652. po- 
sitisque e corpore pennis. Horat. 1. Sat. 5. 47. 
muli clitellas ponunt. — Hue referri potest et 
illud PUn. 37. Hist. nat. 7. 25. 94). Fulgorem 
carbunculi debere esse candidum positi, cxtremo 
visu nubilantem; si altollatur, exardescentem. 
poslo giii, giacenle, qui sit humi positus, depo- 
situs, dejectus. At Sillig. legit: Fulgorem carbun- 
culi debere candidum esse ; ut positus extremo 
visu nubiiantes attollal eiardescente fulgore. h. e. 
positus in tabula aliqua.-^. ibi a Sillig. ad- 
notata. ^ 12. Item componere, sepelire. Lu- 
cret. 3. 871. ut aut (homo) putescat corpore 
posto. Virg. 6. /En. 508. te, amice, nequivi 
Conspicere, et patria decedens ponere terra. Cf. 
Ovid. 8. Met. 236. Hunc miseri tumuto ponen- 
tem corpora nati Prospexit etc. Virg. 4. j£n. 
681. sic te ut posita crudelis abessem? h. e. exa- 
nimata, estinla, caduta morta. Sic Stat, apud 
Servium ibid, positusque beata Morle pater. 
Ovid. 5. Fast. 480. positis justa feruntur avis. 
sepotli. Clp. Dig. 34. 1. 18. sub fin. Ubi cor- 
pus mecum positum fuerit. Inscript, apud Or ell. 
4370. VT OYANDO BGO ESSE DBSIBRO PAMTER <:VM 

kis (conjuge et (ilia) ponah. Alia apud eumd. 

4550. IN MAC CVPA MA TUB KT FILIVS POSITI SVNT. 

Alia apud eumd, 4489. cinsres bivs ntc positi 
svxt. — Albinov. t. 135. Tene ego eustineo po- 
situm scelerata videre? h. e. mortuum et lecto 
corapositum ad sepulturam. Sic ibiil. 249. Nee 
juvenis positi supremos destrue honores. et Virg. 



PONO 

4. /En. 527. pecudes pictaeque volucres etc. so- 

mno positae sub node silenti. giacenti, coricaie, 
(latest in preda al sonno. *f i3. Calculos po- 
nere ligurate est rationem inire, expendere, fare 
i conti, catcolare. Petron. Satyr. 1. 5. Si bene 
calculum ponas, ubique naufragiura est. h. e. si 
rem bene e\pendas, el diligentera rationem ineas. 
Plin. '2. Ep. 19. in (in. Sed plane adhuc, an sit 
recitandum, evamina tecum, omnesque, quos ego 
movl, in utraque parte calculos pone: idque eli- 
ge, in quo ricerit ratio. Id. Paneg. 20. Cum 
imperii) calculum ponere. h. e. cum principibus 
ac potenlissimis viris, ^f 14. Item est dare. Pro- 
pert. 2. 10. 29. Osculaque in gelidis pones su- 
prema label! is. Sic Stat. 2. Theb. 354. et oscula 
mens lis Tempestiva gpnis posuit. firg. 6. /En, 
610. Aut qui diviliis soli iucubuere repertis, Nee 
partem posuere suis. ./sinius Pollio a pud Cic. 
10. /'am. 32. Ludis pratextam (h. e. fabulam 
praet.) de suo ilinere ad L. Lentulum procos. 
sollicitandum posuit. Et quidem quum agerelur, 
devil. ^ 15. Item demittere, abbassare. Horat. 
1. Oil. 3. n. rabiem Noli, Quo non arbiter Ila- 
drise Major, tollere, seu ponere vult freta. — Et 
absolute neutrorum more f'irg. 7. JEn. 27. 
Quurn venli posuere, omnisque repente rpsedit 
Flatus, supple vim, llatum. Sic 10. ibid. 103. 
Turn Zephjri posuere, pi emit placida wquora 
pontus. ^ 16. Item deorsuro. mittere, mandar 
giit. Seneca Phcenits. 370. Bruma ter posuit 
nives. h. e. Ires jam hiemes transierunt. — liinc 
eleganter posita dicuntur, quae ca»lo delapsa in 
terra jacent, ut nix, ros, pruina. Horat. 3. Od. 
10. 7. positas ut glaciet nives Puro numine Jup- 
piter. Ocid. 2. Fast. 7'2. posita sub nive terra 
latet. et 6. ibid. 200. Factaque erit posito rore 
bis uda seges. Propert. 1. 8. 7. pedibus positas 
Caleare pruinas. 

II.) Translate. ^ I. Generatim morali ratione 
ponere est aliquid aliqua in conditione statuere. 
Ennius apud Macrob. 6. Saturn. 1. et Cic. 1. 
Off. 24. 8i. et Senect. \. 10. Unus homo nobis 
cunctando reslituit rem. Ncenum rumores pone- 
bat ante salutem. Cic. 2. Phil. 45. 115. itecor- 
dare igitur ilium diem, quo etc.-; pone ante 
oculos Isetiliam senatus populique Romani etc. 
Sic Id. 1. Farad. 2. 11. Ponite ante oculos 
uaumquemque regum. Id. 1. Ordl. 43. 192. O- 
rania sunt posita ante oculos, collocata in usu 
quotidiano. esposte. Id. \. Tunc. 29. 62, Humana 
in conspectu posita natura. et 3. Or at. 40. 161. 
Ilia vero oculorum multn acriora, quae ponunt 
p*ne in conspectu anirni, quae cernere et videre 
non possumus. et Q. Cic. Petit, cons. 1. 1. L't 
ea, qu;e in re dispersa atque inlinita viderentur 
esse, ratione et distribulione sub uno adspectu 
ponerentur. Id. 6. Att. 6. At te apud eum, dii 
boni! quanta in gratia posui. ti ho messo in 
gra-ia. Sic Id. 5. ibid. 11. Apud . Patronem le 
in maxima gratia posui. el Id. 5. ibid. 3. Apud 
Lentulum ponam te in graliain. Ernestus ma- 
U-bat in gratia. Gf. Plant. Trin. 3. 3. 11. Hoc 
ego wreur, n« ist;pc pullicilatio Te in crimen 
populo pun at atque in lamia m. h. e. apud popu- 
luin. Cic Sext. 66. 139. Neque eos in laude po- 
sitos v idem us. /». e. laudatos. Id. Topio. 13. 
55. Ilunc metuere, alter um in ruetu non pone- 
re. Ii. e. non metuere. Id. 2. Fin, 22. 72. Qua- 
rum omnium i virlutum > fundamenta vos in vo- 
luptate, tamquam in aqua, ponitis. Sic Id. Pis. 
4. It. Ergo his fundamentis positis consulatus 
tui. Curt. 6. 10. a med. Sin autem in illo for- 
tunoe gradu positum renerari necesse erat. etc. 
Cic. Oral. 5'J. 199. Ponendus est ille ambi- 
tus, non abjiciendus. Seneca 1. Ira 7. Pone- 
re se in possessione- Quintil. 9. 3. 71. Ponere 
in distinguendum. h. e. distinguendi causa. — 
Cic. y. Fam. 15. a med. Et quidem quum in 
mentein venit, ponor ad scribendum. h. e. quum 
venit in mentem G;csari, qui senatusconsulta 
dorni suae scribenda curat, ponitur nomen me- 
um, quasi in senatu scribendo adfuerim. f r . 
ADSUM . — Pro expooere, objicere, esporre. 
PI aut. Ca.pl. 3. 5. 29. Meumque potius me ca- 
put pcricuio prasoptavisse, quam is periret, po- 



— 757 — 

1 nere. *f 2. Speciatira ponere. aliquid in ali- 
qua re, constituere, reponere, mettere, riporre. 
Cic. 2. Att. 23. ad fin. Credibile non est, quan- 
tum ego in consiliis et prudentia tua, quantum 
in amore et fide ponam. Id. 6. ibid. I. In Pora- 
pejo le spem omnem otii ponere non miror. Sic 
Cces. 5. B. G. 34. Omnem spem salutis in vir- 
tute ponere. Id. ibid. 48. Unum communis sa- 
lutis auxiliurn in celeritate ponebat. (X Sil. It. 
15. 571. Age, perge, salutem Ausonise ancipites 
Superi, et, stet Roma cadatne, In pedibus po- 
suere tuis. h. e. omnis spes victoriae et fortunie 
in celeritate posita est. Cic. 4. Acad. (.2. pr.) 
28. 92. Sed quoniam tantura in ea arte ponitis, 
videte etc. Curt. 5. 5. med. Qui multum in suo- 
rum misericordia ponunt, ignorant, quara cele- 
riter lacrima? inarescant. — Similiter Particip. 
praeter. pass. Cic. Flacc. 1. 3. L't omnia rei- 
publ. subsidia, salutem praesentium, spem reli- 
quorum, in vestris sententiis positam esse et de- 
fixam putetis. Id. 2. leg. Agr. 9. 22. Ceteri fru- 
ctus omnium reruro, qui in spe legis bujus po- 
siti sunt, communi cautione atque aqua ex par- 
te retinentur. Id. 16. Att. 1 6. f. exrr. Omnia 
posita putamus in Pianci tui liberalitate. Id. 
Orat- 8. 27. Demosthenes negat in eo positas 
esse fortunas (iraecias, hoc an illo verbo usus sit. 
Id. i. ad Brut. It), circa med. Quandoquidem 
potentia jam in vi posita est et arrnis. consists, 
e fondata. Id. 16. Att. 16. b. § 8. In te posi- 
tum est, ut nostras sullicitudinis rinem quampri- 
mum facere possimus. sta in tua mano il fare, 
che etc. Cf. Sil. It. 14. 666, Ausonius ductor, 
posttjuam sublimis ab alto Aggere despexit tre- 
pidam clangoribus urbem, Inque suo positum 
nutu, stent mcenia regum, An nulios oriens vi- 
deat lux crastina muros, Ingemuit etc, — Liu. 
34. 5. Ut in dubio poneret, utrum id-matronae 
sua sponte, an nobia auctoribus fecissent. Id. 
prcefat. § 8. Sed bsec et his similia, utcarnque 
aaimadversa et eiistimata erunt, baud in magno 
equidi;m ponam discrimine. ^ 3, Item specia- 
tim de tempore, cura, sumptu, est consumere, 
adhibere, consumare, passare, adoperare, usa- 
re, impiegare, mettere. (.'ic. 3. Oral. 5. 17. tljtta 
dicebat, omne illud tempus meridianum Cras- 
sum in acerrima atque atlentissima cogilatione 
posuisse. Id. Brut. 22. 87. Unum medium diem 
fuisse, quern totum Gal bam in consideranda 
causa componendaque posuisse. Id. 6, Alt. 2. 
circa med. Ibi quum Junium mensem consum- 
psissem, cogitabam, Quintilcm in reditu ponere. 
Id. 5. Fam. 21. L'num tecum diem libentius 
posuerim, quam etc. Horat. 2. Sat. 7. 11'J. otia 
recte ponere. Cic. Mw. 22. 45, L't candidatus 
totura aoimum, atque omnem curam, qperam, 
diligentiamque suan\ in petitione non possit po- 
nere. Sic Id. I. Divinat. 42. 93. Omnem curam 
in siderum cognitione posucrunt. Id. 1. Tusc. 
19. 44. Totosqu* nos in contemplandis rebus 
perspiciendigque ponemus. Id. 3. ad Q. fr. 1. 
2. Pra'stabo. sumptu in nusquam melius posse 
poni. /if. 13. Fam. 64. extr. Si eum adjuveris 
eo studio, quo ostendis'ti, apud ipsum pr.vclaris- 
sime posueris. Sic Q. Cic. /V(i(. cons. 12. 47. C. 
Gotta -dicere solebat, se operam suam, quoad non 
contra oflicium rogariHur , polliceri omnibus; 
itnpertire iis, apud quos optime poni arbitrare- 
tur. Rursus Cic. 13. Fam. 54. A te peto, quoa- 
iam apud gratos homines beneflcium ponis, ut 
eo libenlius iis commodes operamque des, quoad 
fides tua patietur. et ibid. 26. ad fin. Scriberem, 
quam id beneficium apud Mescinium positurus 
esses, nisi etc. Similiter Id. 13. Fam. 56. Apud 
gratlssimum bominem atque optimum virum, 
quam bene positurus sis stadium tuum atque 
oflicium, dubitare te non eustirno. ^ 4. Item 
censere, repulare, judicare, numerare. — a) 
Gum prwpos. in et Ablalivo. Sail. Jug. 17. In 
dirisione orbis lerrje plcrique in parte tenia A- 
fricam posuere. Cic. 15. F-.nn. 4. a med. Qua 
ego in beneficil loco non pono, sed in veri te- 
stimonii atque judicii. Id. tamen 6. ibid. 1. Quod 
ego quasi consolationis loco pono. Geterum 
Id. 3. Fin. 8. 29. Qui mortem in malis ponit. 



PONO 

Id. 2. Cat. 9. 20, Quos ego utrosque in eodem 
genere praedatorum direptorumque pono. Id. 
Cluent. 20. 57. Ut, quaecumque dicendi potestas 
esset data, in honore atque in beneficio pone- 
rent. Id. Topic. 18. 71. Si consilio juvare ci- 
ves el auxilio, aequa in laude ponendum est. 
IVepos Epam. 1. Scimus musicen noslris mori- 
bus abesse a principis persona : saltare vero et- 
iam in vitiis poni. Horat. 2. Sat. 3. 286. hoc 
quoque vulgus Chrysippus ponit fecunda in gen- 
ie Meneni. h. e. ponit in magno numero insa- 
norum. — ■ b) Gum Accus. et prrepos. inter. 
Horat. 4, Od. 3. 13. Romre, principis urbium, 
Digoatur suboles inter amabiles Vatum ponere 
me chores. Id. 2. Ep. 1. 43. Isle quidem vete- 
res inter (poetas) ponetur honeste. — c) Gum 
duplici Accusal, lY'epos J'hrasyb. 1. Uunc pri- 
mum omnium ponam. Id. Alcib. 3. Neque ei 
par quisquam poneretur. Id. prcef. a med. Quae 
omnia apud nos partim infamia, parlim humjlia 
atque ab hOQestate remota pouuntur. — d) 
Gum Intinito. Cic. 1. Acad, iposf.) 10. 36. N'eu- 
tra autem in mediis reliaquebat, in quibus po- 
nebat, nihil omnino esse momenii. *| 5. Item 
est imponere, dare, statuere, saocire. Cic. 7. 
Verr. 11. 28. lilis diligenter legibus, quae in 
poculis ponebantur, obtemperabat. Ho>al. 1. 
Sat. 3. 1o5. Oppida cceperunt munire, et ponere 
leges, Ne quis fur esset; etc. et Sil. It. 13. 533. 
ponere leges gen ti bus. Tac. h. Hist 5. extr. Li- 
ber festos laetosque ritus posuit: Judfeorum mos 
absurdus sordidusque. piant'o. istilui. Quintil. 
8. 3. 36. Ponere alia, quam quae illi primi fe- 
cerunt, fas non est. h. e. nova verba fingere. — 
Sic de pretio alicujus rei constituendo. Horat. 2. 
Sat. 3. 23. Gallidus huic signo ponebam millia 
centum, ubi Heindorfius laudat illud Senec. Ep. 
87. Quis pleno sacculo ullum pretium ponit, nisi 
quod pecuniae in eo conditae numerus efTecit 7 
— Generatim, Cic. 10. Att. 18 % Ut male posui- 
mus initia, sic cetera sequentur. Id. i, -Tat. D. 
17. 44. Sunt enim rebus novis nova ponenda 
nomina. Id. 3. Tusc. 5. 10. Qui base rebus no- 
mina posuerunt. f'irg. 7. Mn. 63. Laurentesqtio 
ab ea nomen posuisse colonis. Horat. 2. Sat. 3. 
48. qui libi nomen Insano posuere. — Similiter 
rationem ponere alicujus rei vel cum aliquo, 
est inire, stab Hire i conti, render e i conti. Co- 
lum. I. R. Ii. 3. 2.; Sueton. Oth. 7.; et Dig. 
4a. 3. 89. ^f 6. Item, quum de sermone agitur, 
est dicere, pronunciare, pro certo asserere, dire, 
scrieere, mettere per certo: ad rem Cic. 2. Fin. 
i. 4. Hoc positum in Pbaedro a Platone proba- 
iit Epicurus, ditto, scritto. Id. 2. iVaf. D. 12. 
32. Ilunc autem inetum {Plato) in solis .inimls 
esse posuit. Id. 2, Legg- 3. 6. Recte Magnus 
ille noster, ine audienie, posuit in judicio, rem- 
publ. nostram justissimas huic municipio gratias 
dgere posse, quod etc. Id. i. Fam. 9. a med. 
Quamobrem, ut paullo ante posui, si essent omnia 
mihi solutissirna, tamen etc. Id. 2. Fin. 3!. 100. 
Hoc ipsum elir-jantius poni meliusque potuit. Liu. 
10. 9. ad fin. Kl ne pro certo ponerem, vetustior 
annalium auctor Piso effecit. Juvenal, \. 155. Po- 
ne Tigellinum: tarda lucebis in ilia, etc. h. e. 
die, vel scribe aliquid in Tigellinum, Cic. Brut. 
45. 165. Elsi non fuit in oratorum numero, ta- 
men pono, satis in eo fuisse orationis atque in- 
genii, quo et magistratus personam, et consula- 
rem dignitatem tueretur. ^f 7. Item fingere, el 
quod in scholis dicunt, supponere, fingere, sup- 
porre: fac etiam hoc sensu dicimus, et Graeco 
■c&tt, Ter. Pkorm. 4. 3. 23. Sudabis satis, si 
cum illo inceptas homine: ea eloquentia est. Va- 
rum pone, esse vie turn eum: at etc. Ulp. Dig. 
47. 10. 5. circa med. Ponamus, studiorum cau- 
sa Romae agere. — Hoc posito, posto cib f cib 
sufiposto. posto per vero. Cic, 3, Fin. 8, a med. 
Quo posito et omnium assensu approbato, illud 
a8sumitur, etc. Id. i. Divinat. 52. 118. Hoc po- 
sito atque concesso, etc. Sic C(Bcin. 11. 32. Eat 
h»c res posita, qu® ab adversario non negatur, 
Cajcinara pulsum prohibitumque esse, et Orat. 
4. 14. Positum sit igitur in primis (quod post 
magis intelligetur) sine philosophia non posse 



PONS 

effici, quem quserimus, eloqueutem. ^ 8. Item 
proponere. in medium afferre, proporre. Cic. 2. 
Or at, t. 2. Intelleximus, ilium (Crassum) do- 
ctoribus nostris ea ponere in percontando eaque 
ipsa omni in sermone tractare, ut nihil esse ei 
novum, nihii inauditum videretur. Id. Fat. 2. 4. 
Banc Academicorum contra propositum dispu- 
tandi consuetudinem indicant te suscepisse Tu- 
sculaoae disputationes; ponere aliquid, ad quod 
audiam, si tibi non est molestum, volo. Id. I. 
Tasc. 4. 7. Ponere jubebam, de quo quis au- 
dire vellet: ad id aut sedens, aut ambulans dis- 
putabam. Id. 1. Orat. 22. 102. Ponere alicui quae- 
stiunculam. Fetron. Satyr, lib. Quum ponere- 
rous consilium, cui nos regioni crederemus. Se- 
neca Suasar. 6. in fin. Solent scholastic"! decla- 
matores ponere: Deliberat Cicero, an promit- 
tente salutem Antonio, orationes suas comburat. 
metlere, proporre questo tema, etc. • — Et pas- 
sive impersonaliter. Cic. Amic. 5. 17. Doctorum 
est ista consuetudo eaque Graecorum, ut iis po- 
natur, de quo disputent quaravis subito. ^ 9. 
Item deponere, deporre, metter giu. • — a) Ge- 
neration et saepissime de animi aflectibus, Ccelim 
apud Cic. 8. Fam. 6. Ponere inimicitias. Cic. 
3. Tusc. 28. 66. dolorem. Liv, 1.19. curam. Rur- 
sus Id. 7. 32. Positis omnium aiiarum rerum 
ris. Cic. 3. Orat. 12. 46. vitia. Horat. 4. Od. 
12. 25. moras et studium lucri. Id. 1. Ep. 1. 
10. versus et cetera ludicra. Id. 3. Od. 10. 9. 
snperbiam. Id. Art. P. 160. iram. Id. ibid. 469. 
mortis amorem. Ovid. Remed. am. 63. amorem. 
Id. 1. Met. 736.; et Plin. 5. Ep. 6. metum. 
Sil. It. 8. 95. spem. Liv. 8. 1. animos feroces. 
Virg, 1. .En. 302. corda ferocia. — b) Spe- 
ciatim de vita. Cic. 9. Fam. 24. in fin. Si in 
hac cura atque adrainistratione vita mihi po- 
nenda sit, praeclare actum mecum putem. Sil. 
It. 10. 302. ponere animam. Id. 13.473. Regia 
quum lucem posuerunt membra, etc. h. e. quum 
mortua sunt. • — c) Item de bello. Sail. lug. 
112. Dicitque sibi per Dabarem ex Sulla cogni- 
tum, posse condilionibus bellum poni. Id. fragm, 
Histor. t. 8. Kritz. Dum metus a Tarquinio et 
bellum grave cum Etruria positum est. Tac. 2. 
Hist. 52. Posito ubique bello magna pars sena- 
tus extremum discrimen adiit. Horat. 2. Ep. 1. 
93. Ut primum positu nugari Grtecia bell is Cce- 
pit. Sil. It. 4. 397. ponere preelia. ft. e. cessare 
a pugna. Cf. Liv. 3. 30. Posito legis certamine. 
Hue referri potest et illud Propert. 2. 1. 36. Et 
sumpta et posita pace fidele caput. — d) Apud 
Sueton. iVer, 22. ponere rudimentum. et apud 
Juatin, 12. 4. 6. tirocinium, ft. e. exire, exue- 
re. — e) Sil. It. 2. 460. tandem sequore vano 
Avertunt ocutos frustrataque litura ponunt. ft. e. 
desinunt spectare litora, unde exspeclabaat auxi- 
lium. Burmann. mallet lumina ponunt, quod 
eerie est mollius. 

PONS, pontia, m. 3., quod alii ducunt a jro- 
po; transitu/, alii a pendeo, est omne id, quo 
iuper flumen, vel fovearo, vel simile quid trans- 
imus, ys'fupa (It. ponte; Fr. pont; Hisp. puente; 
Germ, die Briicke; Angl. a bridge). ^ 1. Ge- 
nerating Cees. 1. B. G. 13.; iSepos Miltiad. 3.; et 
Plancus ad Cic. 10. Fam. 15. Pontem in flumine 
facere. Flor. 1. 4. Interfluentem Urbi Tiber inum 
ponte commisit. Cic. 6. Verr. 52. 117. Pars 
oppidi, quae appellatur Insula, mari disjuncta 
angusto, ponte rursus adjungitur et contioetur. 
Tac. 4. Hist. Tt. Pons, qui ulteriora colonias 
anneclit. Liv. 26. 6.; et Tac. 15. Ann. 9. Pon- 
tem injicere. gettare. Sic Sueton. Cat. 22. extr. 
Super templum divi Augustl ponte transmisso, 
Palatium Capitoliumque conjunxtt. Id. ibid. 19. 
Bajarum medium intervallum trium millium et 
sexcento.rum fere passuum ponte conjunxit. Curt. 
5. 1. a med. Pons lapideus Uumioi imposilus 
jungit urbem. (Sic Inscript. apud Gruter. 162. 
4., quas est apud Or ell. 163. aoviflavixnsbs pon- 
tbm lapidxvm de svo f. c. Adde Intcript. apud 
Cavedoni, Marm. Moden. p. 203.). Pons saxeus 
apud Zucan. 4. 15. Saxeus ingenti quern (Sico- 
rim) pons araplectitur arcu. Curt. 3. 7. et 4. 9. 
Ponte fiuvium' Jungere, Tac. 13. Ann. 39. amnem 



— 758 — 

transgredi. Plin. 8. Ep. 8. Dumen transmitlere. 
Flor. 4. 12. trajicere. 7"ac. 2. Ann. 68. (et Quintil. 
2. 13. 16.>. Pontem rumpere. Id. 3. Hist. 6. 

extr. et 4. ibid. 70. abrumpere. tagliare. Curt. 4. 
16. recidere. Plancus ad Cic. 10. Fam. 23., et 
Cces. 1. B. C. 16. 'mterrumpere. Cic. 2. Legg. 4. 
10. interscindere. T'irg. 8. JEn. 650. vellere. Ne- 
pos Miltiad. 3. rescindere. Id. Tkemist. 5. dissol- 
ves. Tac. 1. Ann. 69. solvere. Id. 13. t'oid. 7. per 
amnem jungere. et 6. ibid. 37. navibus efOcere. Id. 
12. ibid. 57. Inditis pontibus (in lacu) pedestrem 
ad pugnam. Justin. 2. 10. 24. Xerxes qusdam 
maria pontibus sternebat. Auct. B. G. 8. 14. 
Pontibus palude constrata, exercitum transducit. 
Ainmian. 17. 10. init. Contexto navali ponte 
Rheno transito. Sic Id. 21. 7. 7. Euphrate na- 
vali ponte transcurso. Inscript. apud Orell. 3176. 

C. C0B8I0 A. F. OVT. PAT. MVK1C. CVRATORI YIA- 
HVM ET PONTIVM TMBRIAB ET PICEKI CtC. — POO- 

tis ex tabulato confecti super Tiberim babes de- 
scriptionem apud Cassiod. 12. Fariar. 19, — In 
pontibus fluminum stabant mendici stipem pe- 
tentes. Seneca Vit. beat. 25. In Sublicium pon- 
tem me transfer, et inter egentes abjice. Juve- 
nal. 4. 116. dirusque a ponte satelles. Adde 
eumd. 14. 134.; et Martial. 10. 5. et 12. 32, 
extr. — la pontium transitu erat etiam olim, 
qui a transeuntibus vectigal exigeret. .Seneca 
Const, sap. 14. .Nee indignabitur aliquid impen- 
dere, ut limen transe.at, cogitans, et in pontibus 
quibusdam pro transitu da i. — Ubi ait Horat. 
•1. Sat. 2. 31. L'nde datum seatis, lupus hie Ti- 
berinus, an alto Captus biet? pontesne inter ja- 
ctatus, an amnis Ostia sub Tusci ? pontes intel- 
ligit in Tiberi, de quibus V. LUPUS. <| :5. 
Speciatira, ftomae comitiorum tempore in campo 
Martio, aut in foro pontes ad tempus constitue- 
bantur, b. e. tabulata angusta, et a solo excita- 
ta, in morem ponlis, per quae populus suflragia 
iaturus de saepto in saeptum tfansibat, acceptis ta- 
bellis, quae a diribitoribus ex ipsis pontibus dis- 
tribuebantur. Cic. 1. Att. 14. a med. Consul la- 
tor rogationis, idem erat dissuasor. Opera Clodia- 
nae pontes occuparant: tabellae ministrabantur, 
ita ut nulla daretur, L'li rogas. V. MARI US in 
ON'OM. — Narrant autem, ut est apud Festum 
p. 334. II. Midi, ex Sinnio Capitone, quum 
primum per pontes suflragia ferri coepta sunt, 
juniores conclamavisse, ut de ponte dejicerentur 
sexagenarii, qui jam nullo publico muneru fun- 
gerentur, ut ipsi potius sibi, quam illi deligerent 
imperatorem. Ovid. 5. i^asr. 633. Pars putat, ut 
ferrent juvenes suITragia soli, Pontibus infirmos 
praacipitasse senes. % 3. Item speciatim, de via 
lignis strata in locis palndosis. Tac. 1. Ann. 63, 
Pontes iongos quam inaturrime superare: angu- 
stus is trames vastas inter paludes, et quondam 
a L. Domitio aggeratus. ^ 4. De iis, quibus in 
navem ascenditur. Virg. 10. JEn. 653. Forte ra- 
tis celsi conjuacta crepidine savi Expositis stabat 
scalis, et ponte parato. et 10. ibid. 287. socios 
de puppibus altis Pontibus exponit. ^ 5. De 
tabulatis navium. Tac. 2. Ann. 6. Multae (naves) 
pontibus strata, super quas tormenta vehcrentur. 
^f 6. Sunt etiam pontes tabulata, quibus turrcs 
iostruuntur: ut Servius docet ad illud Firg. y. 
JEn. 530. Turris erat vasto suspectu et pontibus 
altis. Sic Id. 12. ibid. 674. Turrim, corapactis 
trabibus quam eduxerat ipse, Subdideralque ro- 
tas, pontesque instraverat altos. ^ 7. Item qui 
de turri liguea ex superiore ejus parte trochleis 
laxatur, et muro obsessae urbis imponitur, ut per 
ilium obsidentes mrp.nia invadant: qui a Veget. 
4. Milit. 21. samluca et exostra dicitur. Sue- 
ton» Aug. 20. Et crus et utrurnque brachium 
ruina pontis consauciatus. Plin. hoc idem nar- 
rans 7. Hist. nat. 45. 46. (148). ruina t: turri 
periclitatum dictt. Harduin. autem ex Dione I. 
49. c. 35. et Appiano Illyr. c. 20. docet, turris 
pontem inlelligendum esse. Hinc corrigendus est 
error Flori 4. 12., ubi perperam narrat, id ac- 
cidiese in trajectu fluminis. Simiies his sunt pon- 
tes in illo Tac. 4. Ann. 51. In vallum manua- 
iia saxa, prseustas sudes jacere, complere fossas, 
pontes et scalas inferre propugnaculis. nempe 



PONTIKKX 

tabulata trajiciendx foss;t el scandeodo vatlo 
apta. <| 8. In illo firg. 9. .En. 169. nee non 
trepidi formidine portas Exploranl, pontesque 
et propugnacula jungunt: pontes inlelligit Ser- 
vius, qui iiuni in muris angustioribus, ut tit 
facilior transitus ad divisas inuri paries. Ilorum 
fit mentio et apud Stat. 10. 77mA. 879. — JVB. 
De nom. propr. in re geograph. f. ONOM. 

PONT.ANUS, a, um, adject. /'. PONTIUS. 

PONTArIL'S pro punclarius, li, m. 2. gladia- 
tor, qui punctim ferit, cfte si batte a stoccate, 
seu potius qui leves conserit pugnas, quas Paul. 
Diac. p. 243. 9. Mull, appeliat punclariolas, 
atque adeo is esse videtur, qui pungendo tan turn 
adversarium suum viacit; idemque forte haben- 
dus cum gladiatore ludicro, qui voce Graecanica 
p&g-niarius, Latin a vero punclarius dicilur, qui 
nempe non gtadio, sod palo pugnat. F. PALL'S, 
i. Inscript. apud Gud. 106. 1, PHtwo nvv>ivi«\- 

TV APOLLl.VARIBVS IN KORO POMPAM TAVROS TAV- 
ROCBnTAS SVCCVRS0R8S PONTARtOS PARIA HI. PV- 
GILBS CATBRVAR10S BT PVCTAS (dedit). SECVMX) 
DVVMV1RATV \K SPBCTACVLIS ATHLKTAS PARIA XXX. 
G/.AD. PAR. Y. etc. 

PONTIC CLUS, i, ra. 3. deminut, pontis, pon- 
ticello ; yepu'ptov, pons exiguus. Cic. 5. Tutc. 20. 
59. Ejusque fossae transilum ponliculo llgneo 
conjunxisset. Catull. !7. 3. Crura ponticuli ad- 
sulitantis. Colum. 2. B. H. 2. 11. More ponti- 
culorum binis saiis pilarum vice constitutis. In- 
script. apud Murat. 598. Ponticulus lapideus. 
Adde Sueton, Cces. 31. 
PONTlFEX, tlflcis, m. 3. pontefice, itpaa, 
I.) Proprie est sacer magistratus, sacrorum 
prssses, antistes, magister religionis. De notatione 
ita Varro 5. L. L. S3. Midi. Sacerdotcs uoi- 
versi a sacris dicli: poaiiiices, ut Q. Scaevola 
pontifex maiimus dicobat, a posse et facere ut 
potifices: ego a pome arbitror; nam ab his Sub- 
licius est factus primum, ut restitutus saspe, 
quum in eo sacra et uls et cis Tiberim non me- 
diocri ritu liant. — a) Universim. d:. 2. Legg. 
8. 20. Divis aiiis alii sacerdoles. omnibus pon- 
UCces, singulis Qumine* sunto. Id. liarusp. resp. 
6. 12. Meam domum P. Lentulus consul et 
pontifex, L. Lentulus flamen Martialis, L. Clau- 
dius rex sacrorum, (J. Cornelius, Q. Terentius 
pontifices rninores, omni rdigiono liberaverunt. 
Id. 3. Orat. 19. 73. L"t pontificus veteres pro- 
pter sacrificiorum multitudinem tres virus epu- 
lones esse voluerunt, quum essent ipsi a Noma, 
ut etiam illud ludorum epulare sacrificium fa- 
cerent, instituti; sic etc. On id. 6. Fast. 454. fa- 
ctum dea rapta piobavit, Pontificisque sui mu- 
nere tuta tuit. Horat. 3. Od. 23. 12. Victims 
ponitficurn sccuiim Service tinget. Id. 2. ibid. 
l't. extr. ft iru'ro Tinget paviuientum superbo, 
Port tific ii m potiore comis. ft. e. qus? dabaatur a 
potitificibus, quum sacerdotium inibant. V. ADI- 
TIA1.IS. ■-■ b) Specialim, pontilices diu, prae- 
terquam e patribus, creari non licuit. Sed ana. 
L\ C. col(.i.iv, M. Valerio et Q. Apulejo Loss, et- 
iam piths ad hujusmodi sacerdotium adintssa est. 
Liv. 10. 6. Omnibus onus praefectus fuit a Nu- 
ma. isque pontifex maximus appellatus; eorum 
primus fuit Mariius Martii filius, Numae gener. 
Adde eumd. 1. 20. — c.) Si Liv. 10. 6. audias, 
fuerunt ab initio quatuor; si Cic. 2. de Rep. 1 i. 
edente A. Maio), quinque. Postquam autem 
cum plebe quoque communicatus pontiiicatus 
est, quatuor alios creari ex plebe ponlibces pla- 
cuit. Liv, loc. cit., mox eorum aumerum L. 
Sulla dictator ita auxit, ut essent XV. Id. Epit. 
89.: hi pontifices majores sunt appellati. Alii 
vero era at pontifices rniaorcs, qui majorum icri- 
b;i: fuisse videntur. Ait enim Cupitolin. Macrin. 
7., Op ilium Macrinum, quum scriba pontilicum 
esset, (quos bodie pontifices rninores vocant; pon- 
tilicem maximum appellasse stnatum, Pii nomi- 
ne decrelo. Cic. J/aru&p. i esp. 6. 12. et Liv. 
22. 57.; quot autem hi numero essent, incom- 
pertum se habere testa tur 3 or is. Cenotaph. Pis. 
p. 63., Cic. quidein loc. cit. tres tantum nomi- 
nal. — d) Etiam in municipiis el coloniis erant 
pontifices, qui sex erant Capuae, ut affirmat Cic. 



P0NTIFICAL1S 

2. leq. Agr. 35. 96. Iloruin primus prcefectus 
sacrorum dicebatur. Inscript. apud Gruter. ill. 
',1. el alia apud Murat. 763. 5. — e> In mini- 
mis ei veterib. monumentis pontificalus maximi 
symbol* sunt simpulum , instrumentum illud 
aqu.v lustrali a9pergend?e, quod Grn-ci wsptppav- 
■n;'ptov, Itali as/icsorio dicunl, securis, et apex ; 
ponlilicatus vero majoris, siinpulum tantum, 
q- andoque etiam securis et secespila: ut probat 
F>. fioryhesius Dec. numism. 7. n. 7.: priori? 
symbola videre est in nummis G. Julis apud 
JUorett. lab. 4. n. 7., alterius in nummis G. Cor- 
ncli.p apud eumd. lab. 2. n. 5. — f) PontiG- 
cuin collegium hunuralius erat ex quatuor col- 
le^iis, tiu.ii Suelon. Aug. 100. summa a pp el I at, 
nempe pooliiicum, augurum, quindeeemvirorum 
sacris f.iciundis, seplcmvirum epulonum, quibus 
postea accessit collegium sodalium Augustalium. 
Tac. 3. Ann. 64. iti summam potestatem babe- 
bant, et praecrant omnibus sacris publicis priva- 
tisque. Leges etiam de sacris fcrre solebant, de- 
que omnibus causis ad sacra pertioentibus ipsi 
tamquam supremi judices cognoscebant: qua in 
re et mulctandi jus babebant, quum ipsi nulli 
mulct* nutliusque arbitrio obnoxii essent. Liv. 
1, 20. — g) Ponlifei raaximus dicitur, inquit 
Paul. Diac. p. 126. 10. Mntl., quod inaximus 
rerum, quae ad sacra et religiones pertinent, ju- 
dex sit. vindexque contumaciae privatorum ma- 
gistratuumque. liujusque rei exempla habemus 
apud Fal. Max. 1. 1. n. 2. et Macrob. i. Sa- 
turn. 16. } quibus locis et in privalos et in ma- 
gi-lralus imperium exercuisse pontitices iegimus, 
quum de rehgione ageretur. Creabalur a populo 
in comitits, ut apparel ex Liv. 23. 5. et Cic. 2. 
leg. Agr. 7. 18. Ha be bat ex Numa sacra omnia 
exscripta t-isignataque, quibus diebus , quv ad 
templa. quibus lioslib sacra lieri deberrnt, atque 
unde in cos ,-umpms pecunia eroparetur. Hinc 
cotmi-entarii, el apud Liv. 4. 3. libri puniiiicum, 
(■\ .'/■>} ui. 2. /p. I. 26. Kelinebal dignitatem 
lol.i vita: prrelexta utebalur. Ycr-tales cligebal, 
Ciiniebatqiie: ediccbal comitia, iisque prreerat 
ret'ts sacrorum, et (iaininum creandorum causa: 
inliTev.it arrogaliunibu;- et adopliunibus lege cu- 
ria I.', faclis, m- sacra privata familiar.! in aliquid 
detriment! ca parent. Alia multa ad eum perii- 
nentia !'. apud PHisc. et alios. — Eliam in 
municipiis et colonic pontifex maximus erat. 
Inscripl., qu;f periinet ad llippunium seu Vi- 
bonem Yalentiam. nunc Monletione in IJrutliis, 
t-dila in Mem. deli' Inst Hut. arche.nl. T. 1. p. 192. 

I.. LlIIEliTIVs C. Y. TOy. XI XX. Mil. MR I. I>. O. C. 

p. h. e. ponlifex maximus.. quatuor vit juri di- 
cundy, quinquennalis censuria poteslale. 

II.) Translate, pontifex pro episcopo, vtscovO; 
apud Christianos. Sidon. carm. 16. 6. 

PO.NTlFICALIS, e, adject, pontificate, tspxp- 
yixc';, ad pontificem pertinens. Cic. 2. Legg. 21. 
52. Si pontificaiis maneret auctoritas. Ovid. 1. 
Fast. 462. Arcadia sacrum ponlilicale de«. et 3. 
ihid. 420. Accessit litulis ponuDcalis bonus, h. e. 
honor pontificatus maximi, quern Augustus post 
Lepidi mortem assumpsit, quod ceteri deinceps 
imp^ratores fecerunt. Liv. 10. 7. a meti. Ponti- 
licalia atque auguralia insignia. Suelon. Jug. 
44. Pontiiicales ludi. h. e. editi a pontif. max. 
initio honoris initi. A won. Gral. act. 18. Pon- 
tificalia comitia. h. e. quibus praseral pontifex 
maximus majoribus pontificibus creandis. In 
fragm. Festi: Pontificale pomrerium appeUabant 
locun ilium, agrumque prope murum, in quo 
pontiiices sua constituerent auspicia. /f"oc Festi 
fragm. nullibi invent. 

PONTlFlCANS, emtis, par tic ip. ab inusit. pon- 
Hficor, pontiOcalu fungor- Inscript. apud Fa- 
brett. p. 735. n. 4C3. iiwpera>te d. v. itstinia- 

VQ P II SSI MO AVU. A>>. BIVS CONSVI.ATVS OVARTO 
FOKT1MCAMB APOSTOLICO VIRO DOM NO SERGIO Pr. 

Ano secvxdo. lliec pertinel, si ratio babeatur 
consulatus quarti Justiniani Aug. II., ad annum 
a Cbr. n. dclxxxviu., quo Sergius I. Papa fuit 

anno II. , 

PONTIFlCATt'S, us, m. 4, pontificate, ap- 
vtccwcbvi;, ponlificis munus et dignitas. Cic. 



— 759 — 

Harusp. resp. 9.18. Qui statas solemnesque ca>- 
remoniai pontificatu, rerum bene gerendarum 
auctoritates augurio contineri putnrunt. Fellej. 
2. 59. 3. Pontificatus sacerdotio puerum boao- 
ravit. Tac. 1. Hist. 77. Otho pontilicalus au- 
guratusque honovatis jam senibus, cumulum di- 
gnitatis addidit. Sueton. Cat. 12. Priusquam 
ioauguraretur, ad pontilicatum traductus est. Id. 
Jug. Si. Post qua m Tero pontiOcatum maximum, 
mortuo Lepido, suscepit etc. Id. Cces. 13. De- 
posila provinciee spe, pontiOcatum maximum pe- 
tiit. Aide eumd. ibid. 46., Fiii.il. 11. et Tit. 9. 
PONTlFlClUM, li, n. 2. propric est auctori- 
tas et potestas pontificis in rebus sacris. 

I.) Proprie. Solin. 16. extr. Devotion is, quam 
peregre prosequebantur, pontilicium mox intra 
fines suos receperunt. Imppp. Gratian., I'alen- 
tinian. et Tlieados. Cod. Theod. 16. 5. 13. 0- 
mnes. qui harum professionuni vel pontificium 
sibi, x el ministerium vindicarunt. 

II.) Translate sumttuv pro munere, l'acultale_, 
potestate, jure faciendi aliquid. Gell. 1. 13. Re 
semel statuta deliberataque, ab eo, cujus id nego- 
tium pontificiumque esset, etc. Symmach. 3. Ep. 
17. Pontificio iterati honoris auctus. et 10. Ep. 
44. (al. 51.) a mcd. Ut fEternitati ve«tr;e causre 
islius pontificium reservavem. Imp. Const ant in. 
Cod. Theod. 8. 18. 1. Ut fruendi pontificium 
habeant, alienandi eis liccntia derogetur. Jrnob. 
2. 65. Ut enim dii certi certas apud vos babent 
tutelas, licentias, potestates; ita unius pontificium 
Christ i est dare animis salul»m. 

PONTlFltlLS, a, um, adject pontificate, pon- 
tificaiis. Cir. Pom. 14. 36. Nego, islam adoplio- 
nem pontificio jure esse factam. Id. I. /Vat. D. 
30.84. Pontiiicii iibri. Adde eiimd-2.de reuubl. 
31. et fragm. apud yon. p. 174. 7. Merc. — 
De pede pontificio, I'. SPONDXUS. 

PONTU.IS, c, adject, ad puntem pertinens. /V- 
get. 1. f'elerin. 56. (2. 2S. 2. Schntid.> f. I stra- 
tum pontilibus emineat. Id. 2. ibid. 38. (3. 58. 1. 
Schneid.) Koboreis pontilibus slabula constec- 
nantui. Ha pro pontihus e did it Schnoiderus, 
quod idem conjeceral Gesne.ru s. In simili loco 
Col tun. 6. li. it. 30. 2. Stabula rubor eis asssibus 
constrala. ei Pallad. 1.11. It. 21. Plane* robu- 
re;r ;i. \ ponantur slationibus cquorum. 

PONTlUS,a, um, adject, ad pontem perti- 
nens. Probus seu Grammoi. f'atic. edit us ab 
J. Muio in Clan. Juct. T. 5. p. 184. II;rc de- 
ri\atio nomiuum biformi specie uascitur, ut pu- 
ta, a monte montius et montunus, a ponte pon- 
tius et pontanus. 

PONTlVAGUS, a, um, adject, qui per pontum 
vagatur, vel man gaudet. Absolute more substan- 
tivi usurpat 'ucf. incsrtus ept.gr. in Jnlhol. Lai. 
T. t, p. 487. Burmann. Lustrent pontivagi Cu- 
mani litoris antra, ludigens placeant plus mibi 
delicia?. 

PON TO, on is, m. 3. ponlone, navis transreben- 
dis jumentis et vehiculis accommodata: sive in- 
tclligas tabulatum duobus lintribus simul colli- 
gatis fultum; cujusmodi hodieque utimur tra^i- 
ciendis flurninibus, ubi pontes non sunt, rcligato 
ad utramque ripam fune, et sequente navi, ubi 
ille attrahitur: sive navem solam piano tabulato 
constratam, et in mari quoque utilem. De hac 
Cces. 3. B. C. 29. Plerasque naves in Italiam re- 
mitlit, ad reliquos milites equitesque transpor- 
tandos: pontones, quod est genus naviurn Galli- 
carum, Lissi relinquit. De priore Juson. Edyll. 
12. 10. Lintribus in geminis constratus ponto 
sit, an pons. Paul. Dig. 8. 3. 38. Flumen, in 
quo pontonibus trajiciatur. Etiam Gell. 10. 25. 
inter varia na^ium nomina pontones recenset. 

PONTONlUM, li, n. 2. deminul. pontonis. Isid. 
19. Orio. 1. Pontonium navigium fiuminale, tar- 
dum et grave, quod nonnisi remigio progredi 
potest. 

PONTUS, i, m. 2. In plur. num. ponfi, orum, 
Latinitas non recipit, inquit Sennus ad T'irg. 3. 
/En. 104. — Pontus, icovtos, mare, Gra?ca vox 
mare significans apud Poetas. 

I.) Proprie. Ennius apud Priscian. 9. p. 870. 
Putsch, Mulserat hue navem compulsam flucti- 



P0P1NA 

bu' pontus. Lucrcl. 1. 7. tibi rident asquora pon- 
ti. Sic f'irg. I. G. 469. tellus quoque et aequora 
ponti. el ibid. 356. freta ponti Incipiunt agitata 
tumescere. Id. 4. ibid. 430. vasti gens huraida 
ponti. Id. 2. /En. 207. pars cetera pontum Po- 
ne legit, et 9. ibid. 121. ferri ponto. Horat. 3. 
0.1 3. 37. Dum longus inter s»viat Ilion Ro- 
mamque pontus. Id. ibid. 27. 27. scatens belluis 
pontus. Id. 4. ibid. 24. vitreo daturus Nomina 
ponto. Ovid. 13. Met. 900. neque enim medio 
sa credere ponto Audet. Seneca (Edip. 488. Na- 
ios ^Eg;eo redimita ponto. — Ponton Grasca 
forma dixit Sil. Il.it. 473. Cum etiam Pagasaa 
ratis quum casrula, nondum Cognita terrenas, 
pontonque intrare negaret, Ad puppim sacr« 
cithara eliciente carines Adductum cantu venit 
mare. Vulgali libri habent pontoque intrare ne- 
garet. V. Lachmann. ad Lucret. p. 294. 

II.) Translate. <f 1. Est profundum, abjssus,^ 
ut ff'agner pulat ad illud Fivg. 10. /En. 377.' 
Ecce, maris magna claudit nos objice pontus: 
Deest jam terra fugje. Pontus potest tamen poe- 
tice abundare^ ut apud Homer. irdnTo; a'.:; p:- 
Xtr^. ^ 2. Pro maris (luctu. T'irg. i. .En. 114. 
Ipsius ante oculos iogens a vertice pontus la 
puppim ferit. — -VB. De Ponto nom. propr. 
r. ONOM. 

POP A, :»•. m. 1. &-JT-.,;. 

I.'' Proprie est victimarius, h. e. minister sa- 
ccrdotis, victimas ad attarc admovens, ac feriens: 
idem erat etiam viclimarum venditor: itemsa- 
crificulus, qui circn domos, sacriiiciis familias 
puigaturu«, uberrabat. Apparebat ab umbilico in- 
^olutu» veste, nudus cetera. 6'e7 - iiius - ad J irg. 12. 
.En. 120. I.imus est vestis, qua ab umbilico us- 
quj ad pedes teguntur pop«. Apud Montfaucon. 
Jntiqu.it. illustr. T. II. tab. 69. 73. visunlur 
popn' infra pectus tecli limo usque ad genua. 
Sueton. ('al. 'i>. si.o fin. Admota altaribus vi- 
ctima sucrinctus poparum habitu, elato alte mal- 
leo, c ultiar in m m acta vit. Popa est hie, qui raal- 
K'O bovcm lundit: ailtrarius qui jugulat. V. 
Baumgm-ien. :d Sueton. Cal. 32. Proper t. i. 
3. G I. Ilia dies bornis credem der uncial agnis: 
Succin clique calent ad nova lucra pops. Cic. 
Mil. 2't. 65. Quin etiam audiendus sit popa Li- 
cinius nescio qui. etc. Ubi Jscon. ad 25. base 
adnotal: Lioinimn quemdam de plebe, sacrificu- 
lum, qui solilus esset f.tmilias putgare. — Popa, 
etiam fern. g«n. videtur signilicare earn, qua; vi- 
ctimis venal ibus negotiatur. Inscripl. apud Fa- 
brett. p. 17. n. 75., qua; est apud Or ell. 4276. 

CRVTOSI A *,'■ '- I'HI'TMA rOI'A 1)E INS VI. A. At Cl. 

Fur lane tlo videbatur potius lege n dum copa, 
iiu:e nempe xinum vemlit, ostessa. Ita eliam in 
alia Inscript. M. Grunnii Corocotlse Porcelli a- 
pud Gruter. inter spuria p. 18. ». 5. CoCO do, 
lego ac dimitto popam tt pislilluin; legendum 
videtur copam;ibi enim est pro cupam, nempe 
morlarium. 

II.) Translate. Popa venter opponitur macro 
apud Pers. 6. 72. mini trama figursJSst reliqua; 
asl ilii tremat omeuto popa venter? h. e. mini 
corpus ita macrum fuerit, ut vix ossibus h»- 
reani; illi vero venter sit ita obesus, ut popa 
esse videatur? Etenim popae, ut apud nos Iann 
et coci, obeso plerumque ventre esse solebant, 
quippe qui viclimarum carnibus affatim explen 
poterant. 

POPANUM, i, n. 2. wkavov, placenta lata, te- 
nuis, orbicularis, teste Suida: a itstttw co<?uo, 
utpote genus rerum, quse coquuntur. Harum 
placentarum usus in sacrificiis fuit, quernadmo- 
dum indicat Aristophanes in Pluto v 660., et 
Lucianus de sacrificiis. Juvenal. 6. o4o. bcili- 
cet et tenui popano corrup'.us Osiris . Panxfrcmm 
Latin a appellatione vocat Sueton. f esp. 7. 

POPELLUS, i, m. 2. popoZaccxo, vtl plebe, 
qentame, lr,pLhw> t plebecula. Horat. 1. Ep. 7. 
65. Vilia vendentem tunicato scruta popellO. 
Pers. 4. 15. blando caudam jactare popello. 

POPINA, a?, f. 1 . a popa, vel, ut aliis placet, 
a tt6«w, ssir^M coquo, est locus, ubi cocta ob- 
sonia et delicatiores cibi publice venduntur et 
coraeduntur, ganea. Eo conveniebant fere gulosi 



POPINALIS 

homines, lurcones, heluones, et ventri dediti, y,%- 
TctfXtTov, oi£oTt&)Xe{Ov, daws&trt (It. tavema, bet- 
tola; Fr. iaverne, cabaret, restaurant; Hisp. 
iabema; Germ. d. Garkiiche; Aug], a tavern, 
cook' s - shop, victualling -house, eating- house). 
I.) Proprie. Plaut. Fain. 4. 2. 13, Bibilur, 
estur, quasi in popina, baud secuB. Cic. 2. Phil. 
28. 69. Hujus in sedibun pro cubiculis stabuia, 
pro tricliniis popinse sunt. Sueton. Tib. 34. Dato 
sdilibus negotio popinas ganeasqua usque eo in- 
hibendi, ut ne opera quidem pistoria propoui 
veaalia sinerent. Id. Ner. 16. Interdictum , ne 
quid in popinis cocti prater leguraina, aut olera 
veniret, quum enlea nullum non obsonii genue 
proponeretur. Cic. 13. Phil. II. 24. In lustris, 
popinis, alga, vino teropus setalis omae consu- 
mere. Martial. 5. 70. In sellarioljs vagus popi- 
nis. et 1. 42. fulttantia qui tomacla raucus Cir- 
cumfert tepidis vagus popinii. Ilorat. 1. Ep. 14, 
21. fornii tibi et uncla popina Incutiunt urnis 
desiderium. Id. 2. Sot. 4. 62. immunda? popinas. 
II.) Figurale. ^ i. Per metonymiam dici- 
tur de ipsis cibis delicatioribus et largioribus. 
Cic. 3. Phil. 8. 20. Vino atque epulis ret em us 
£st; si illre epulae pctius, quam popina nomi- 
nand« sunt. Id. Pis. 6. 13. Quum isto ore fee- 
tido teterrimam nobis popinam ichalasses. <| 2. 
Papiiia videtur dici etiam copa, la ostessa } si 
Odes est Nonio, qui ad confirmandam vocem Po- 
pinones. b. e, tabemariu3, qui popinam exercent, 
allert ettam p. 161. 17. Merc, ill ad Lucilii: In- 
famarn, boneslam (num bonestos?) turpemque 
gdisse popinam. Gloss. Eat. Gr. Popinula, xa- 
ks).sxo'c, quod el. Quicberal. emendat xainjkiq. 
POPINALIS, e, adject. a^ono text's, ctyajJTUTi- 
xdc, ad popinam pertinens. Colum, 8, ft. ii. 16. 
5. Jam eniui celiibres erant deliciae pcpinales. 
Apul. 8. ./Wet. SUfi init. Juvenis natalibus prse- 
nobijis; sed luxuris popinalis. 

PQPLNARlA, w, L 1. quffi popioam ex era el: 
legitur in Inscript. mutila apud ffenzen. 7269. 
Jatet hoc awemowe sepvlcro . . . . patriae popi- 
h'ABiA kota. V. et roc. seq. 



— 760 — 



POPULARIS 



POPLVAGIUS, It, m. 2. tavemaioj beltoliere f 
ty9RA&3}(, qui popinam exercet. Lainprid, Alex. 
Sev, 49. sub /in. Quum Christian! quemdam lo- 
cum, qui publicus fuerat, occupassent, contra 
popinarii dicereni, sjbi eum deberi, reseripsii, 
melius esse, ut quomodocumque Deus ille cola- 
tur. quam popinariis dedatur. Firmic. 4. Mathes. 
15. Hospites, popinarii, tabemarii, myropolse. — 
V. voc. priced. 

POpLnATOH, oris, m. 3. qui popioam fra- 
quentat, popino. Macrob. 7. Saturn. 14. Apud 
popinatores pleraqne scilamentorum cernimus 
proposita. 

POPlXOj onis, m. 3. leccardo, ghiottone, ta- 
verniere, crapulone, aecorog, heluo, gulo, qui 
se popinis dedit. Varro apud JYon. p. 161. 16. 
Merc. Quia poculis argenteis chorum introibil? 
popino. Moral. 2. Sat. 7. 39, Imbecillus, iners, 
sim quid vis, adde, popino. Sueton. Gramia. 15. 
Lurconem et nebulonem popinoneraque appel- 
lans. 

POPJETVOr, Sris, ari, dep. 1. darsi alia era- 
pula, UyjsuiA, heluor, induJgeo popinis. Tr shell, 
in XXX. Tyrann, 29, de Celso. Dum Callienus 
popinatur, et balneis ac lenonibus deputat vi- 
tam, etc. 

POPJNtjLA, s,f. 1. parva popina, vel copa. 
K POPINA II. 2. 

POPLES, His, m. 3. pars ea, qus genu oppo- 
sUa est: ex post et plico. quia post genu plic&lur 
ac curvetur, t'yvja (It. piegatura o giuntura in- 
terior* del ginocchio; br.j arret ; llisp. jarrete- 
Germ, die Itniebeuge, liniekehle; Angl. the 
ham of the knee), 

I.) Proprie. Colum. 6. II. H. 12. 3. de ha- 
ve. QJeo et sale genua poplitesque et crura 
oonfricanda sunt. Ziv. 22. 51. Quosdam et ja- 
centes vivos succisis femiaibus poplitibusque in- 
venerunt. Sic Pirg. y. jEn. 762. et succiso po- 
phte Gytjen Eicipit. Plin. 11. Hist nat 45. 
101, (24B). Elepbas poplites jotus Oectit, homirdi 
modo. Id. 28. ibid. 6. 17. (59... Assidere gravj- 



difi, vel quum remedia alicui adbibeantur, digi- 
tis pectinatim inter se implejis, venellcium est: 
idque compertum tradunt Alcmena Herculem 
pariente: pejus, si circa unum ambove genua, 
it era poplites alternis genibus imponL Ideo h»c 
in conciliis ducum polestatumvc fieri vetuere 
majores, Telut omnem actum impedlentia; ve- 
tuere vero et sacris votis?e simili rnodo intcresse, 
Hinc de Lucina Alcmena Herculem parturiens 
sic loquitur apud Ovid. 9, Met. 297. I'tque mecs 
audit gemilus, subsedit in ilia Ante foxes ara, 
deitroque a popiite ltevum Pressa genu, digilis 
inter se pectine junctis Susiinuil nhus. et mox. 
divam residentcm vidit in ara > Bracbiaque in 
genibus digitis conneia leaeDtem. Hujusraodi 
porro poplitum cum geuibus altema implicatio 
apud Komenos dim fasciuationis evitandse cau- 
sa, nunc apud noBtratts urbanitatis et eorum, 
quibuscum versamur, reverentiie gratia impro- 
batur. 

II.) Translate usurpatur pro genibus. Lucret- 
4. 952. Drachia palpebrsque cadunt, poplitesque 
cubanti S»pe tamen surnmittuntur viresque re- 
solvunt, Pirg, 12. Mn. 927. incidit ictus Ingens 
ad terram duplicate popiite Turnus. h. e. genu 
Eeio. Karat. 2. Sat. 7. 97. Contento popiite mi- 
rari aliquLd. o pie fermo. Catull. 64. 366.; et 
f al. Place. 6. 245. aubmisso popiite. piegato il 
ginocchio. et Stat.. 6. Theb, 590. fiexo popiite 
sidere. Lucan. 1. 613, Vidima deposito prsebebat 
popiite collum. Curt. 6, 1. et 9. 5. Eicipere se 
poplitibus. atzarsi, sosteniarsi sulle ginocchia. 
Claudian. 2. Rapt. Pros. 34. yestis popiite fusa 
tenus. sino al ginocchio. — In recto singul. Lu- 
can. 9. 770. Membra natant sanie; surse Duxere: 
sine ullo Tegmine puples erat. 

POPLlCE, adverb, ant. pro publice. Tab. Ban- 
tin. Jin. 9. VT BO.V'A BITS FOFL1CE POSSlOBAhTVR 
JACITO. 

POPLlClTUS, adverb, publice. Ennius apud 
Gell. 16. 10. Proletariu' poplicitus seutoque fe- 
roque Ornatur ferro. a spese del pubblico. et 
Plaut. Stich. 3. 2. 35. Ambracia veniunt hue 
legati poplicitus. Alii, et ipsi Fahlen. et Fle- 
ckeisen.. utroqua loco leg. publicitus: et apud 
Plaut. etiam pulHce. 

POPLlCOLA et pop[icula_, se, m. 1. cogaotnen 
fuit P. Valerii, qui in locum L. Tarquinii Col- 
latini consul a poputo sutlecius fuit; iia dictus 
a poplus pro populus, et colo, quasi populum 
coleret observaretque, ul plebicala } qui plebem 
colli, quia fasces ei in contione submisit. et de 
provocations adversus magistratus legem tulit, 
ut 2Av, 2. 7. et 8. et Pal. Max. 4. I. narrant. 
V. plura in ON OBJ. — Hinc poetice de quocurn- 
que populi studioso. Sidan, cartn. 23. 80. Inter 
publlcolas manu feroces Trunco Mucius eminpt 
lacerto. 

POPLlCL'S, a, um , adject, publicus: a po- 
plus, Ennius apud Cic. 7. Font. 6. Multi susm 
rem bene gessere et puplicam patria procul. 
Plaut. Trin. 1. 1. 16. Keuioramque iaciunt rei 
privalse et peptics. Alii, et ipsi Fahlen. et Fie- 
ckeisen.j utrobique leg. publicus. In$cript. opti- 
ma not» apud Grvter, 204, tin. 13. aghi po- 
FLict' ovOd la.ngenses possiliext. ita sffipe in 
cod. lapide. Alia ibid. 150. 6. tTBMOVE f*gei 
VT DE ACKO POPt.ICO ARATORIBVS CEDEBEKT PA- 

stoms. Sic Tab. JBantin, lin. 3. irsva is rs 
poplico lvvci PFAETEX.TAM HABExo. Cf. Senatus- 
cons. de Bacchan. sacra ait pvt>ova:m fecise 

VELET ^ , EVE IK POPLICOD XSVB IK rfiElVATOD. 

POPLlFUGrA. V. POPLUFUGIA. 

POPLUS, i, et 

POPOLUS, i. P. POPULUS init. 

POPPYSMA, atis, n. 3. rrdrr-uopa, palpum, vel 
sonus lingua, manibus ac similibus modis eici- 
lalus ad favorem ostendendum. Proprie esi oris 
pressi sonus, et labiorum in se collisorum stre- 
pitas, ut lit quum cupide osculamur: a imKjrufoui 
sibilate: quod quidam etiam ejponunt applo- 
dere, idest inisis manibus inter se et palroa cum 
palma collata piausum edere. Juvenal. 6. 583. 
fronten^uf manumque Prsbebit rati crebrum 
ptippysina roganti. Pet. Scholiast, ad h. I. Pop- 



pysma oris prewi soaus, ut (carrige auO labio- 
rum in se coliliorura strepitus. Plin. 28. Hist, 
not. 2, 5, (25). Fulgetras poppysmis adorare, 
consensus gentium est. Hoc poppysmis potest es»e 
etiam a tecto poppytmus (Grs?ce enim est etiam 
SOfrffucjuo?, ut apud Xenoph, irept' cmrcx. c. 9. 
§ 10.) sed etiam neutra in a Daiivum plur. in 
is habent, ul epigrammatis, peristromatis, etc. 
V. i — De sibilo cunni imitantis peditum. Mar- 
tial. 7. 18. Quis ridere potest fatui poppysraata 
cunni? 

POppYSMUS. F. m voc. priced. 
POPPYZON , ontjs, m. 3. iroinruijwv, particip. 
verbi iroTCmi^to, quod signiOcat blande contre- 
ciare, palpare, lenui sibilo ore emisso, quod fa- 
cere ii solent, qui equos feroces demulcere et 
mites reddere voluot. Plin. 35. Hist. nat. 10. 
36, (104). Quum pingeret poppyzonia retinen- 
tem equum. poppyzonta est Accusativus singul. 
Grsicse positionis. Sillig. legit par equum. h. e. 
equorum. 

POPULABILISj e, adject, qui populari potest. 
Ovid. 9. Met. 263. Interea quodcumque fuit po- 
pulabile Jlammas, Mulciber a.bstulerat. 

POPULABL'NDUS, a, urn, adject. efctXajcd^oa, 
qui populatuj-j prEedabundus. Ziv. 1. 15. In fi- 
nes Romanos eicurrerunt, populabundi magis, 
quam justi more belli. Sisenna apud Non. p. 
471. 23. Merc. Protinus agros populabundus ad 
Nuceriam convert! t. Jlii Numeriam. Adde eumd. 
apud Gell. 11. 15. F. VITABUNDUS. 
p6plXACIA et 

POpCLARfA, lum, V. voc seq. 
POPULARIS, e 3 adject. Popolaris antique pro 
popularise popolus. Enrtius apud Gell. 12. 2- 
is diclust ollts popolaribus olim. Alii et ipse Vab- 
len. leg. popularibus. — Lorap. Popidarior I- 
1. — Popularis est ad populum pertinens, Sr- 
fiOTiKos (It. popolare, del popalo; Fr. du peu- 
pk } qui concerne le peuple, qui emane du peu. 
pie, papulaire; Hisp, popular; Germ, zum Vol, 
he gehoriq, das Folk best.irtvmi. volksthi'imlich; 
Angl, of Or belongin to the people, popular). 

I.) Proprie. ^ 1. Generatini. Cic. 2. legg. 4. 
9. Ante quam ad populares leges venias, vim 
istius cfdestis leg-is esplana. h. e. pupulorum scito 
conditas. Id. i. ad Q. fr. i. 8. sub /in. Patere 
aufes tuas querelis omnium: nulllus iuopiam ac 
solitudineni non modo illo populari accessu ac 
tribunali, sed ne domo quidem et cubiculo esse 
exclusam, Id. 4. Acad. (2. or.) 2. 6. Popularis 
cetus. el max. Populares illustresque laudes. 
Id. 2. Off. 10. 35. Popularibus verbis est agen- 
dum et usitatis. quum Ioquimur de opinions po- 
pulari. Id, 3. Legg. 6, 14. Veteres acute illi qui- 
dem, sed non ad bunc usum popuiarem atque 
civilem de republica disserebant. Id. I. Oral. 
23. 108. Sunt enim varia, el ad vulgarem popu- 
tartimque sensum accomniodata , omnia genera 
nnjus forensi6 nostra dictionis. Plin. 13, Hist. 
nat. 4. 9. (48). Ei reliquo genere plebejee ri- 
denlur et quas tragemata appellant; nam in alia 
parte Pbccnices Cilicitpque populari etiam nomine 
a nobis appellantur balani. Id. 7. ibid. 56. 57. 
(199). Regiam civitatem .Egyptii, popularern Al- 
tici invenerunt, ft. e. qua populi arbilrio guber- 
natur, democraiia. Alter Plin. 1. Ep. 8, a med. 
Ulilissimum munus. sed non perindo popular? . 
h. e., ut ait Forcellinus. populo gralum et jn- 
cundum. Sic Lactant. Ira D. 5, Favorabilis ad- 
modum et popularis oratio, — Popidaria sacra 
apud Ftslum. p. 253. 13. 3fuU. es Labeone t 
sunt qus omnes cives faciunt. nee certis fa no il Ij s 
atuibuta sunl ; Fornacalia, Pariiia , Lararia, por- 
ca pracidaiifa. — Cic, fragm. pro C. Cornel. 
apud A scan. Quod passus e&set turn prinium a 
populari consessu senatoria subsellia s^parari. ft. 
e. a loco in theatre, ubi populus, id est plebs 
sedebat, videlicet media et summa cavea: qui 
popularia etiam absolute dicitur. ut eque&tria 
locus, unde equites spectabant: sic apud •Sueton. 
Dom-il. 4. exlr. Et quia pars major (missUkim) 
intra popularia deciderat, etc. Id. Claud. 25. a 
•nied. Germanorutn legatis in orchestra seder*; 
permisit, simpUciiatc euruirt et fidncia moius. 



FOrULARIT.VS 

quod in popularia doducti, quum animadverlissenl 
Parthcs- et Armenios sedenles in senatu, ad ea.- 
dem loca sponle transierant. Tac. 13. Ann. 54. 
idem aliis verbis, et ah Nerone factum narral. 
Sunt qui ulrobiquc ad voccm popularia sub- 
intelligendum putant subsellia. — Similiter popu- 
lare geDeratim et absolute occurrit apud Cic. 1. 
leg. Agr. 8. 23. Mibil tarn populare, quam pacero, 
quam concordiam, quam olium reperiemus. /». e., 
ut ait Forcetlinus, lam populo gralum el jucun- 
dum. Sic Liv. 7. 33. lit, quo Dibit popnlarius 
est. quibus artibus petierat magistratus, iisdem 
gerebat. et Ptin. Paneg. 77. Populare gralumque 
audientibus. ^ 2. Specialim, qui ad nostrum po- 
pulum vel nationem pertinet, patrius, domeslicus, 
nazionale. — a) Adjective da rebus physicis. 
Ovid, 7. Met. 408. ramumque tenens popularis 
oliva. h. e. quae plurima in ejus patrio solo co- 
litur et in bonore babetur. Loquitur de rege 
Athenarum , qua* sub tutela Minerva sunt, cui 
sacra oliva. Id. I. ibid. 577. popularia flumina. 
h. e. ejusdem regionis. — b) Popularis, is, 
m. 3. absolute, substantivorum more, de bomi- 
nibus, dicitur qui est ejusdem populi, civis, mu- 
nicep9, incola, conlerraneus, compatriota , pae- 
sano , cj/*KaTpt(iJT»$. A&vius apud Fes turn p. 
317. 27. Mull. Seseque ii perire mavolunl ibi- 
dem, Quam cum flupro redire ad suos popula- 
ics, Plaut. Pcen. 5. 2. 70. O mi popularis, salve. 
'Per. Eun. 5. 9. 1. populares. ecquis me vi- 
vit bodie fortunatior r Id. .4 del ph. 2. 1. 1. Ob- 
sccro, populares, ferle misero atque. innoccnti 
aux ilium. Cic. I. Legg. 23. 61. Seseque non his 
eircumdatum mcroibus popularem alicujus de- 
tin ili loci, sed civcm tot ins mundi ago over it. Ita 
legit cl. f'ahlen.; at Orellius a tiler omuino. Id. i. 
Acad. (2. pr.) 37. 118. At hoc Thales Anaiiman- 
dro popular! et sodali suo non persuasit. Id. 10. 
Ait. i. Ego vero Solonis, popularis tui, ul puto, 
eliam mei, legem neeligarn. Cicero, quum bare 
scripsit, Alhenis vilam agebat. Ovid. 12. Met. 
191. Popularem esse alicui. Sail. Jug. 62. Melel- 
lus. converso equo, animadveriit , fugam ad se 
vorsum fieri; qua res indicabat populares esse. 
de' suot. 

II.) Translate, ^f l.Gcneralim, et quidem — 
a) De besliis et planlis. popularis usurpalur de 
ea quae est ejusdem regionis. Plin, 8. Hist. nat. 
57. 82. (224). de glirib. Qua in re nolatum, Don 
congregare nisi populares ejusdem silts: et, si 
misceantur alienipena, ainne vel monte discreti, 
interire dimicando. Ovid. lb. 503. Leana popu- 
laris. Plin. 15. Hist. nat. 13. 12. (43). de pru- 
nis. Simui dici possunt populares eorum myxa, 
qua? et ipsa? nunc capcrunl Roma nasci, insila 
sorbis. — b) Item de bominibus, qui ejusdem 
sunt fortuna et conditionis. Ttr. Phorm. 1.1. 
1. Amicus summus meus et popularis tieta. h. e. 
servm, ut ego. — c) Item de iis, qui ejusdem 
sunt factionis et societalis. Sail. Cat. 23. Quum 
ad jusjurandum populates sceleris sui adigerct. 
et ibid. 25. Quod factum primo populares con- 
juraliuiiii concusserat. Seneca Vit. beat. 13. In- 
vitis hoc nostris popularibus dicam. h. e. mese 
secta Sloicis. <| 2. Specialim et sapc, in re, 
uti ajuot, polilica, popularis dicitur populi stu- 
diosus et fautor, ej usque gratia m captans, ft/o- 
TxoXcnjc, domocratico. — at Adjective. Cic. apud 
Aon. p. 242. 31. Merc., scil. 2. de republ. 23. 
Statu esse Optimo constitutam rempubiicam, qua 
ex tribus generibus illis, recali ct optimal! el po- 
psilari confusa modice. Id. Chient. 28. 77. L. 
•Juinctius bomo mavimc popularis, qui omnes 
rumorum et contionum ventos colligere con- 
?uesset. Id. 1. teg. Agr. 7. 23. Consul veritete, 
non ostentatione popularis. Id. 't. Cat. 5. \i. Ani- 
mus vere popularis, saluti populi consuleos. Liv. 
'-'. 24. Populare in gen mm. — Aura popularis } 
fatia et fai-or populi, quern alTectant, qui po- 
pulares (■>■.- vol u nf. Cic. Harusp. resp. 20. 43.; 
Vor of. 3. Od. J. 20.: el I'irg'. 6. JEn. 817. — 
■ Populates .iusoiute, 6ubstantivorum more. 
1 •■£". Sext. 45. yf>. Duo genera semper in bac 
imitate fuerunt eorum, qui \ersari in re publica 
alque in ea se rui.i:s:Hius getere *tudueru&t; 
Tom. 111. 



— 761 — 

quibus et generibus alter! se populares, alteri 
oplimates et baberi et esse voluerunt. Qui ea 
qua faciebant, multitudini jucunda esse vole- 
bant, populares; qui aulem ita *e gerebant, ul 
sua consilia Optimo cuique probarent, optimates 
habebaotur. Id. i. Off. 25. 85. Qui parti civiurn 
consulunt, partem negligunt, rem perniciosissi- 
inam in civilatem inducunt, seditionem atque 
discordiam: ei quo evenit, ut alii populares, alii 
studiosi optimi cujusque videantur, pauci uni- 
versorum. V. OPTIMATES. f 3. Populares, 
populus urbis, plebs urbana: et distinguuutur 
a militibus, qui exlranei plerumque e$se solebant 
posterioribus R. imperii lemporibus. Sail. Jug. 
1. Ilcmo tam acceptus popularibus. Forcellinus 
hunc Sallustii locum atlulit, qui aliter interpre- 
tandus videtur. Justin. 26. 3. 5. Qua res su- 
specta primo virgini, dein popularibus militibus- 
que invisa fuit, Capitolin. M. Aurel. 17. Pesti- 
lentia gravis multa millia et popularium et mili- 
lum interemerat. Vlp. Dig. t. 12. 1. ad fin. 
Debet dispositos rnilites stationarios habere ad 
tuendam popularium quielem. ^ 4. Popularis 
eiian) dicitur bumilis, vjlis, sordidus, teste Ponato 
ad Ttr, Phorm. 1. 1. 1. Hinc Calo Ii. Ii. 88. 
Sal populare. h. e. vulgare, quo populus passim 
utilur. Colum. 9. R. R. 11. 4. de npibus. Po- 
puiaris oota pulJi. h. e, fetus plebis apum , 
quibus opponuntur pulli regura. — Populare 
carmen apud Senec. QZdip, 402. est peculiare, 
proprium et solemne loti populo. — Popularia 
agere, b. e. nugatoria, vel puerilia. Zaberius 
apud Non. p. 150. 25. Merc. Popularia agimus 
per ludum. Alii leg. populacia eodem sensu, 
guam leclionem tuelur O. Ribbeck. Comic. Lat. 
reliq. p. 245. — Hinc 

Popularis, is, m. 3. absolute. V, sub I. 2. b. 
Populares, ium, m. plur. 3. V. sub II. 2. fc. 
Popularia, ium, n. plur. 3. /'. sub I. 1. in 
fin. el sub II. 4. in fin. 

POPULARlTAS, atis, f. 3. % I. Aliquando 
ponitur pro conjunctione, qua debet esse inter 
populares, scu pro amicitia, qua ex ejusdem pa- 
triae babitatione contrabilur. Plaut. Pan. 5. 2. 
81. Si quid opus est, quaso, die atque impera 
Popularilalis causa. ^ 2. Sapiu9 est sludium 
populi, bumanitas, blandilia, quibus populi fa- 
vorem aucupamur, gratia e favor e popolare, 
popolar-.ta, Sij^ayuyi'a. Plin. 6. Ep. 31. Homo 
munificus et innoiia popularitatis. ^(tt leg. in- 
nonie popularis. Sueton. Tit. 8, Ne quid popu- 
larilalis prjeterrnitleret, non nunquam in ther- 
mis suis, admissa plebe, lavit. Tac. 3. Ann. 60. 
Quanto rarior apud Tiberium popuiaritas, tanto 
lalioribus animis accepla. Stat. 2. Silv. 7. 60. 
Et gralus popularitate Magnus. Sidon. c.arm. 9. 
295. Et carus popularitate princeps. Id. cttrm. 
23. 400. Alter, dum popularitate gaudet, Deiter 
sub cuneis nimia cucurrit. h. e. plausu populi, 
qui in cuneis sedebat. Id. i. Ep. 7. ante med- 
Prafecturam primam gubernavit cum magna 
popularilale, conscquentemque cum maxima po- 
pulatione. «f 3. Est etiam abslractum populi, 
h. e. multitude, nimius numerus, ut videtur, a- 
pud Tertult. de anim. 3. Dum solemnes etiam 
migraliones, quas dzoixias appellant, consilio 
eioneranda popularitalis, in alios fines eiamina ] 
gentes eructant. Fortasse tegemium est populo- 
si talis, quam voc. V. ^4. Occurrit etiam pro 
alicujus rei participationc. Donalus ad Ter. 
Adelph. 2. 1. 1. Popuiaritas in ornnis rei con- 
sortium sumitur. 

pOPULARITER, adverb, popolarmente, cr.uo- 
Ttxw;. *| 1, Generalim est idem ac more po- 
puli, vulgo, pro popular! inscitia, ut Populariler 
agere, loqui, scribere, etc. Cic. 6. de republ. 22. 
Homines enim populariler annum tantummodo 
solis, idest unius astii, reditu metiuntur. Id, 2. 
Fin. 6. 17. Loqui populariler. Id. 5. ibid. 5. j 
12. Duo genera librorum sunt, unum populari- 
ter scripture, quod g'^MTesixsv appellabant; aite- 
rum Hraatius, quod in commentariis reliquerunt. 
^ 2. Interdum ponitur pro sediiiose, cum gratia 
populi. Cic. 2. Off. 21. T3. Sed quum in agendo 
multa populaiiier, turn iilud male, noa c»e in 



POPUiMFER 

civitate duo millia hominum, qui rem babereot. 
Id. Cluent. 34. 93. Conliones quotidiana »edl- 
tiose ac populariler excilata. Juvenal. 3. 37. 

Quemlibet_oecidunt populariler. 

POPULATIM, adverb, calervalim, in univer- 
sum, per populos. Pompontus apud Nov. p. 150. 
20. Merc. Poeta placuit populaljrn omnibus. Coz~ 
cilius ibid. p. 154.14. Ego te perdidi, qui omnes 
servos perdo populating 

POPULATlO, onis, f. 3. duo diversa signilicat: 
scilicet 

A) Populatio a v. populor est actus populan- 
di, pradatio, direptio, jrop&Tjctf (It. saccheggia- 
mento, sacco, ruberia, guasto; Ft. devastation, 
ravage, pillage; Hisp. devastation, asolamien- 
to, pillage, sugueo ; Germ, die Ferheeiung, 
Verwvstung, Ptitndeiung; Angl. a laying va» 
ste, depopulating, ravaging, ransacking, spoi- 
ling, pillaging, plude>ing), 

I.) Proprie. Liv. 3. 3. in /In. ./Equos popula- 
lionibus incursionibusque meliores esse. Id. 2. 
64. Populalioncm adeo effuse fecit, ut nihil bel- 
lo intactum relinqueret, multipliciqr.e capta prse- 
da redirel. Cces. 1. B. G. 15. Iloslem rapiois, 
pabulalionibus populalionibusque piobibcre. 

II.) Translate. ^ f. Concrcto, uti ajunt, sen- 
su est ipsa prada. Liv. 2. 43. Vujentes, pleni 
jam populalionum, Romam ipsam se oppugna- 
luros minltabantur. % 2. De bestiis fruges pdS- 
sim absumentibus. Colum. 2. R. R. 10. I. Ea 
res a populalione murium foimicarumque fru- 
menta defeudit. Id. 3. ibid. 21. 5. Viademia 
populationibus volucruin pluviisque aut venlis 
lacessita dilabitur. <| 3. In re morali. Plin. 9. 
Hist. nat. 34. 53. 104. Quum populatio morum 
alque luiuria non aliunde major, quam etc. gua- 
sto, corrultela. et Colum. 1. R. R. 5. 7. Villa 
juncta mililari via pratereuntium viator um po- 
pulationibus et assiduis devertenlium hospitiis 
diveiat rem familiarem. 

B) Populatio a n. populus est populi multi- 
tude, popalazione. Sedul. 4. 275. Flebant ger- 
mana, flebat populalio prasens. 

POPliLATOK, oris, m. 3. qui populatur, de- 
populator, direplor, saccheggiatore, quastatore, 

I.) Proprie. Liv. 3. 68. sub fin. Populatores 
agiorum fusos fugalosquc caslris eiucre. Ovid. 
13. Met. 655. Troja populator AlrideJ. Mar- 
tial. 7. 26. Tusca glandis aper populator. Val. 
Place. I. 683. Calabri populator Sirius arvi In- 
cubuit. 

II.) Translate. Quint il. dectam. 12. 24. extr. 
Populator eversorque civilalis. Claudian. i. in 
Rufin. 35. Et luxus populator opum. et 2. ibid, 
377. sic aUonitos ad litora pisces .tquoreus po- 
pulator agit. 

POpOLATRIX, Id's. f. 3. qua populatur, sac- 
cheggialrice, guastatrice. 

I.) Proprie. Stat. 3. Silv. 2. 86. Siculi popu- 
latrii virgo profundi. /». e. Scyllu. Claudian. 3. 
Rapt. Pros. 165. allonilus slabulo ecu pastor 
inani, Cui pecus aut rabies Pcenorum inopina 
ieonujn, Aut populairices infestavere caterva. 

II. j Translate. Martial. 13. 104. Hoc tibi Tbe- 
sei popuiatrix misit Hjmetli Pallados a silvis 
nobile nectar apis. 

POP LI AT US, a, um. V, POPULOR. 

POPULATL'S. us, m. 4. saccheggiamenhi, nc'p- 
Stjcsr, populatio. Lucan, 2. 634. Ardent llespcrii 
savis populatibus agti. Claudian. 1. in Eutrop. 
244. squalent populatibus vgri. 

POPLLETL'M, i, n. 2. Xjuxoiv, locus, ubi mul- 
ta populi consita sunt. Plin. 14. Hist. nat. 6. 
8. (61). Anlea Cacubo erat genrrositas ceieber* 
lima in palusiribus pupuleiis. 

POPL'LiiLS, a, um, adject, di pioppo, Xeu'xt* 
v,;, ad pop ul urn arbor em per linens. Ennius a- 
pud Aiiion. Edyil. 5. 160. ponulea Irons. Sic 
f'iig. 10. .En. VJO. et 8. ibid. 32. Frondes po- 
puleir. Id. 4. G. 511. Qualis populea mcerens 
Philomela sub umbra. Horat. 1. Od. 7. 23. Po- 
pulea corona. Seneca Here. (Et. (641. silva. 

IN.iPULli'ER, fera, ferum, adject, populorum 
arborum fciax. Ovid. 2. .4mor. 17. 32. Ft igid.ua 

9t\ 



POPULIFUGIA 

Eurotas, populiferque Padua. Adde eumd. i. 
Met. 579. 

PG-PfJllFUGlA et Pcfplifugia, 6rum. n. plur. 

2. Piso apud Macrob. 3. Saturn, 2. a me A. 
Tostridie Nonas Jul. re bene ges^a, quum ptidie 
populus a Tuscib in fugam ver;u* sil, untie l'o- 
pulifugia vocantur, post Victorian) certis rtiebus 
lint vitulatio. PauIIo aliter Varro 6. L. L. 18. 
Mull. Dies Poplifugia videtur nominatus, quod 
eo die tumultu repeal* fugerit popuhn; non 
mulio enim post hie d".c», ^uam deeeisus Gallo- 
rura ex urbe, el qui um sub urbe popul', at 
Ficuleates ac Fidenates et Anitimi alii, contra 
oos conjurarunt. Aliquot oujus die! vestigia fugs 
in sacris apparent, de quihus rebus Antiquila- 
tu;n libri plura referunt. Vet. Calendar, apud 
Oruter. 133. et apud Orell. vol. 2. p. 304. in 
Jul. Aon. POPLTF. wp. 

POPULISCITUM, i, o. 2. decreto del popolo, 
fyr^icua. Lcgilur aliquoties in quibusd. MSS. 
apud Nepol.f ut in Aristid. t. ex(r. et Alcib. 
5. et Zipam, 7. el Phoc. 2., ubi in editis sem- 
per est plebiscitum. 

POPULlTO, as, are, a. 1. frequenlat. a popu- 
to. Papir. Dig. 49. 1. 21. extr. Quum frucius 
agroium uopulitarentur ab adversario. Ita 7V- 
renlin , alii popuiarenfur. 

POPULNEUS et 

POPULNUS, a, um. adject, di pioppo. popu- 
lous, XtOsMvoj. Cato R. R. 5. Frondeni popul- 
neam, uimeam, quernpam crsdito. Alii leg. popu- 
leaiu: quoinodo et Plin. 16. Hist. nat. 24. 38. 
(92). buoc euradem Catonis locum refereus, ubi 
iamen Silhg. pio populnea legit o popufo. Co- 
lum. 6. /i. if. 3. 6. Probatur maxime ulmea, post 
frasinea, el «b bac populnea. Id. 12. ibid. 43. 
4. Arida populnea, vel abiegna scobe virides uvas 
cuslodiunt. Plaut. Co*. 2. 6. 32. Num ista aut 
populna sors, aut abiegna est tuai" 

POPULO, as, avi, atum, are, a. et frequen- 
tius 

POPULOB, aria, alus sum, ari, dep. i. Part. 
Populam I. a. et II. a.; Populates I. a. et b. 
el II. a. et 6.; Popula.urus I. a.; Populandus 
I. a. et II. a. — PopulaH tricto tensu est popu- 
ium caedibus absumere, ut ail Forcellinus, qui 
atlert loc. Liv. 3. 6., Propert. 2. 7. 7. et Ovid. 
1. Met. 249., qua P". infra, lUceotioribus vero po- 
pulari est depopulari, igni ferroque corrumpere, 
vastare, praedas agere, diripere, absumere: a po- 
pulus, quia populo, ut ail forcellinus, et integrae 
regioni damnum inferlur; vel quia depopulatores, 
ut alii rolunt, populi more, turmatim bac et 
iliac dispergutUur, rrtp&w (It. sacche^jvare, met- 
tere a sacco, dare il guaslo, >ubare; Fr. deva- 
ster, ravager, piller, depeupler, desoler, de- 
Iruire, aneantir; H'tsp. devaslar , despobiar, 
asolar, saquear , pillar, arruinar, deslruir ; 
Germ, vertvitsten, verheeren; Aogl. to depopu- 
late, desolate, ravage, ransack, lay waste, de- 
stroy, spoil, plunder, pillage). 

I.) Proprie. — a) Forma popular. N&vius 
apud Non. p. SO. 29. Merc. Romanus exercitus 
insulam (Melitum) integrara urit, populatur, va- 
stat. Cie. t. Off. tO. ad fin. Quum triginta die- 
rum essent cum boste pacta ioduliae, noctu po- 
putabatur agros. Sic C&$. 5. B. G. 56. Pronun- 
ciai, se Remorum agros populaturum. et Curt. 4. 
t. 31. Castrisque positis, viclores ad populandos 
agros eduxit. Liv. 3. 23. Ita bifariam consules 
ingressi bostium fines, ingenti cettamine, bine 
Volscos, bioc Xquos populaotur. Rursus Curl. 
4. 9. 8. Eidera mandatum, ut regiooem, quam 
Alexander esset aditurus, popularetur atque ure- 
ret. Flor. 2. 17. sub fin. Omnia igni ferroque 
populatus. Adde eumd. ibid. 2. et 3. 7. Sic Lu- 
can. 2. 445. arva ferro populatur ct igni. Slat. 

3. Tlveb. 221. Geticas populatus caedibus urbes. 
avendo spopolato. Claudian. VI. cons. Honor. 
132. piralica puppis, Qua?, cunctis infensa fretis, 
scelerumque referta Divitiis, mullasque diu po- 
pulata carinas, etc. Sil. ft. 6. 649. errantibus 
armis, Quo spolia invitaat, transfert populantia 
$igna. — 6) Forma populo. — Active. Pacu~ 
vius apud ffon, p, 3tf, 32. Merc. Pairiam po- 



— 762 - 

pulavit meam. Claudius Quadrigar. ibid. p. 471. 
20. Agrum Nolanum populare creperunt. f'irg. 
i-Z. /En. 263. et litora vestra Vj populat. Pro- 
pert. 2. 7. 7. Hie olim ignaros luclus populavit 
Achivos. — Passive. Liv. :t. 6. Urbem Komanam 
deum ira morbo populari. Id. ibid. ',5. tub fin. 
In oppida sua 6e reccpere, uri sua popularique 
passi. Cic. Divin. in Q. Ccec.il. 1. 2. Sicull 
nunc populati atque veiati, cuncti ad me pu- 
blice ssepe venerunt. Id. 5. Vtrr. 52. 122. po- 
pulata veiataque provincia. el Divin. in Q. 
Ccecil. 3. 7. Provincia poputatse, veiatas, fun- 
iitns e?ert*. Hot at. 3. Od. 5, 23. et arva Marte 
col* populata nostro. Eutrop. 9. 8. Paononia a 
Sarmatis Quadisgue populata est. Plin. 8. Hist. 
nat. 55. 81. (217). Cunicuii famem Balearum 
instil is, populatii mesiibus, affereotes. consuma- 
te, absumptis. -Cf. Sil. It. 3. 208. Quantus per 
campos populatis montibus actas Contorquet 
ailvas squalenti tergoie serpens etc. 

II.) Translate est absuraere, consumere, cor- 
rumpere. — a) Forma populor . Virg. 12. 
/En. 5J4. Pant souilum 6pumosi amnss et in 
."equora currunt, Quisque suum populatus iter. 
h. c ruendo et corrumpeodo quacumque fluunt. 
Ovid. 1. Mel. 24*,». fetis populandas tradeie gen- 
tes. Sil. It. 10. 555. Turn, face conjecta, popu- 
latur fcrvidus ignis Flagrantem molem, Ovid. 2. 
Mel. 319. rutilos Gamma populanle captllos. Id. 
Medic, fac. 45. formam populabitur astas. Seneca 
Hippol. 377. Populatur artus cura. et ibid. 1095. 
Et ora durus pulcra populatur lapis, guasta, dis- 
forma, et Claudian. 1. Rapt. Pros, de vento 
subterraneo in ./Etna, 174. Putria muilivagij po- 
pulatur flatibus antra, h. e. esedit, diruit, per- 
rumpil. Sil. It. 12. 243. Solvilur omoe decus 
leto, nivcosque per artus It Stygius color et for- 
ma? populatur honores. Hyperbole est in illo 
Slat. 5. Theb. 1. populataque gurgitis alveum 
Agmina Sinquebaut ripas. soil, quasi lotum flu- 
vium bibendo cssiccassent. — 6) Forma populo, 
Plaut. fragm. apud Diomed. I. p. 395. Putsch. 
Qux ego populabo probe. Virq. i. G. 185. po- 
pulatque ingenlem farris acervum Curculio, at- 
que Inopi metuens formica 6eneclae. — Id. 6. 
/En. 405. Deipbobum vidit tacerum crudeliter 
ora, Ora manusque ambas, populataque tempora 
raptis Auribus, et trunca* inbonesto vuloere na- 
re». guastate, disformate. et Seneca Agam. 503. 
Navis lacera, et omni decore populato Jevis. 
guasto ogni ornamento. et Ovid. Halieut. 36. 
de polypo. Brachia dissolvit, populalumque ei- 
spuit hamum, h. e. esca spoliatum. Apul. de 
Mag. Caput juvenis barba et capillo popula- 
tum. 

PtiPfjlOSlTAS, Stis, f, 3. multitudo, ut Po- 
pulositas sum ma deorum, Amob. 3. 5. Sic 
Fulgent. 1. Mythol. 24. Mercurius Argum lu- 
mmum populositate consseptum inleremit. Ma- 
crob. de differ. Gr. Latin, ferbi, ubi agit de 
plurali numero p. 2745. Putsch. Et si omnis 
multitudo constat ei singulis, recte est praeraissa 
unltas et secuta populositas. 

POpCLOSUS, a, um. adject. Comp. Populosior 
et Sup. Populosissimus. — Populosus est po- 
pulo abundans, bominibus frequens, popolato, 
popolo so, r.wneroso, — oVjxv&jmro;. JYemesian. 
Cynen. 136. tibi ei placitnm populosos pascere 
fetus, scil. can ii m. Apul. Florid, n. 6. Iodi gens 
popitlosa cu'toribus, et finibus maiima. Id. 5. 
Met. Populosa familis. Sidon. carm. 15. 27. Plu- 
rimus hie Itriareus populoso corpore pugnat. 
Vegel. 3. Milit. 19. sub fin. Contra quern alter 
populosior, vel fortior immittitur globus. Solin. 
52. Ir. Gange insula est populosissima. 

POPULUS, i, m. 2. Pop'.us per syncopen poe- 
tis concessam. Plaut. Amph. prol. 101. ct 1. I. 
103. Thebano poplo. Id. Cos. 3. 2. 6. Presi- 
dium popli. Id. Ai.n. piol.i. Auritum poplura. 
Habetur etiam in fragm. antiquissims InscriptiO- 
nis column* Rustralae apud Gutter. 404. 1. -— 
Item popolus antique. In formula concipiendi 
ferias, apud Ge!l. 10. 24. Pie noni popolo Ro- 
mano Quirilibus Contpitalia erunt. In alia Cfl- 
piendos Festalis ex Fab, Piclor. apud eumd. !• 



POPULUS 

12. Sacf-rdotem Vp*!.iU-im l'.iccie pro popolo Ro- 
mano Quiiitibus. Adde Fnnii loctirn apud Bar- 
ron. 7. L. L. 2S. Midi., aliuni apud Non. p. 
150. 8- Merc, alium ibid. p. 385. 17. etc, qui- 
bus loci* par o mediam syllabam multi libri ha- 
bent: atque hanc scriptionem agnoscil elinin 
Mar. Victorin. 1. Gramm. p. 2458. Putsch. 
Simpler popolus iegitur in Tab. Banlin. Alii 
tamen libri in allatis locis habent populus. — i)e- 
terum populus (quam vocem ducunt alii ab 
oj^Xoc multitudo; alii a jtoXu; mult us) est mul- 
titudo hominum unius urbis, aut territorii, aut 
regionia, 8r)(io; (It. popolo, plebe, gente; Fr. peu- 
ple; Uijp, puebto; Germ, das folk; Angl. a. 
people, state, nation). 

I.) Proprie. % I. Geoeratim. — a) Univer- 
sim. Cic. 1. de republ, (edente A. Maio) 25, 
Populus autem (est) non omnis bominum ccetus 
quoquo modo congregatus, sed ccetus multitudi- 
nis juris consensu et utilitatis communione so- 
ciatus. Aicgustin. 2. Civ.D.2i. et 19. ibid. 21. 
et 24. fere similiter ei eodern deOnii. Cic. 6. 
Phil. 5. 12. Populus Romanus victor dominus- 
que omnium gentium. Id. 7, Verr. 48. 126. Ad 
populum Ruiiianum confugient? Id. 3. Phil. 14. 
36. Mii!to« menses df populi Romani I'bertate 
comme.ntati atque meditali. et 8. ibid. 6. 18. 
Quo quidem tempore populus Romanus inga- 
muit. Hot at. 1. Od. 2. 4t>. La?lus iniersis populo 
Quirini. Ennius apud Van on. l. L. L. 28. 
Mull. Quam prisci casci populi tenuere Latini. 
Liv. 22. 61. su6 fin. DtTecere ad Pcenos bi po- 
puli: Atfllani, Calatini, Jlivpirii, Appulorum pars, 
lirutlii omne.s, l.ucani. Ovid. 2. Fast. 679. Est 
via, quo? popu'utn Laurenles ducit in agros. Ho- 
rat. 2. Sat, 1. 69. Primores populi arripuit po- 
pulumque tributim. Id. 1. Ep. 16. 27. Tene ma- 
gis salvum populus velit, an populum tu. — b) 
Jungilur varia ratione cum gente, populo, mul- 
titudine, ut apud Liv. 6. 12. Nod c\ iisdem 
semper populis eiercitus scripti, quamquam ea- 
dem temper gens bellum intulerit. Id. 4. 49. 
iEquos triennio ante accepla ciades probibuit 
Bolanis, sua gentis populo, praesidium ferre. et 
ibid. 56. Eorum legalos uiriusque gentis (Vol- 
scorvm et /Eguorum) popuios circumisse, ca- 
stigantes ignaviam, quod etc. Sic Ovid. 2. Met, 
215. Cumque suis tolas populis incendia genles 
In cinerem vertunt. et Virg. JO. /En. 201. Man- 
tua dives avis; sed non genus omnibus unum: 
Gens illi triplex, populi sub gente quaterni. Sail. 
Cat. 10. Reges magni bello domiti, nationes 
fera» et populi ingentes vi subacti. Id. in epist, 
Milhr? ad Arsac. § 5. ed. Iiritz. Namque Ro- 
manis cum nalionibus, populis, regibus cunctis 
una et ea vetus causa betlandi est, cupido pro- 
funda imperii et divitiarum. Sic Cic. 2, Off. 8. 
26. Regum, populorum, nalionum portus eral se- 
natus. Justin. 7. t. 4. Subactis primo fioitimis, 
moi populi? nationibusque, imperium-prolaluuu 
el ibid. $ 12. Regibus pulsis in locum omnium 
solus successit primusque adunatis gentibus va- 
riorum populorum veluli unum corpus Macedo- 
nia fecit. Cf. Liv. 1. 8. Vocata ad concilium 
multiludine. qure coalescere ia populi unius cor- 
pus nulla re, pr;eterquam lesribus, puterai etc. 
Quintil. 2. 26. 9. Ut vaga ilia multitudo coirtl. 
in popuios. — c) Apud Itomauus boc sernu 
comprehendit omnes omnium ordinum. Phcedr. 
4. 5. Quemcumque populum trislis eventus pre- 
mit, Periciitalur rnacnitudo principum: MinuLa 
plebes facifi prassidio la let. Festta p. 233. 20. 
Mull. Populi commune est in legibus ferendis 
cum plebe sulTraziuiu: nam comitia centuriaia 
ex patribus et plebe constant. V. Pl.EBS. — »f) 
Interdum signilicat omnes pra?ler senaLum ; unile 
illtid passim in public is moimmentis: Senates 
■populusque Romanus legilur. Liv. 2. 56. extr. 
El patres in populi fore potesl3le. — e) Inter- 
dum plebera tantum. Martial. 8. 15. Dal popu- 
lus, dat gratus eques, dat tura senatus. V. PLEBS. 
— f) Populus urbanus apud Nepot. dm. 2. 
etereitui opponitur. ^ 2. Specialim populus 
ioterdum signilicat id, quod publicum est, il ptib- 
blico. Ovid, i. Fast. 135. Omnis babet geminas 



POPULUS 

bine alqae hinc janua fruntes; E quibus bac po- 
pulum special, at ilia Larem. — Hinc ire, eli- 
te, milter e in populos, in Iucern, in omnium 
notiliam. Sit- It. 7. 711. Use mine in populos, 
et ad hue mnjota cl.ibuntur. i.Adde J' at. Flacc. 
2. 439.) Eumen. Or at. act. ud Constant in. 1. 
Ne meum sludium dicendi minus, quam ie di- 
4;rMim esset, ircl in populos, Claudian. VI. cons. 
Honor. 64y. Exeat in populos cuoclis illustvior 
annus. Sic ire in sacula, Sil. It. 12. 312. et Plin. 
Paiteg. 55. passare. a poster i: in famam et sa- 
cula raitti, Lucan. 10. 533. 

11.) Tianslale. ^ I. Per metonymiam con- 
tenti pro conlioente populus est regio, locus, 
paese. Ziv. 21. 34. Pervenlum iude ad fiequen- 
tem cultoribus a!ium, ul inter montana, populum. 
^ 2. Dicitur et — a) De quacuraque multitu- 
dine, turba. Ovid. Heroid. 14. 115. De fralrum 
populo pars exiguissima restas. Id. 6, Met. 197. 
tingite demi lluic aliquid pepuio natorura posse 
meorum. Lucan. 3. 665. Nular-Hque ratis populo 
perilura recepto- /*. e. pluribus vecloribus. Ju- 
stin. 10. 1. 6. L'bi in tanto popuio non so- 
lum sociari, verum etiam sileri parricidium po- 
tuit. h. e. in tanto Gliorum numero: quinqua- 
ginta enim fi aires erant. Apul. de Mag. Quiu- 
decirn liberi homines populus est; totidem servi 
familia; totidem vincti ergaslulum. Id. 4. Met. 
IiiUT lot ac tales latvones et borrendum gladiato- 
r::m populum. Ouintil. declam. 5. 19. Totus 
ilif ciica nus caiceiis populus oblicuit. — b) De 
apibus. Colum. y. It. R. 13. 12. Duo populi 
cunjungi debent, qui possint adhuc integras ce- 
ras ex pi ere. Sic actios populos dixit Manil. 5. 
363., u. e. aves. — c) De cujuscumque ret mul- 
tiludine. Plin. 33. Hist. nat. 9. 45. (129). Pocuia 
Ha iigurantur, ut, vel uno intuente, popuius toti- 
dem imagioum liat. Fatlad. 7. R. H. 2. Si a- 
qualiier spicartim populus maturato rubore lla ve- 
stal. Sidon 6. Ep. 1. ad (in. Populus scelerum. 
POPL'Ll'S, i, f. 2. pioppo, aiboris genus: cujus 
tria genera, nigra, ai'yespos; alba, Xaitr;; et qua 
Libyca appellator, minima folio, ac nigerrima, 
fungisque enascenlibus laudatissima. Alba folio 
bicolor, superne candicans, iufertore parte viri- 
di. lluic, nigraque folia in juventa circinala ro- 
tunditatis sunt, veiustiora in angulos exeunt. IPec 
in alba per solslitium circumaguntur, ita ut alia 
parte caelum respiciant, quam spectaverc pridir, 
quod et olca, et ulmo, et salici. et til ire even it: 
nee aliud est certius confecti solstitii argum.n- 
tuin. Populus turn nigra, turn alba seritur vitium 
causa, post ulraos maiiuie utiiis; alba tamen pr.-t- 
cipue. Nullum fert fructum, carnosum rugosum- 
que habet corticem , seritur serrtine, feslinanler 
ginninat, tarde senescit. Ex foiiis grand issimarn 
eniittil lanuginern. Animal fluvios, et in aquosis 
latissime provenit, ct in magnam alliludinem 
eicrescit. Usee ex Plin. 16. Hist, nat. 23. 35. 
(85)., item ibid. 18. 31. (77*., ibid. 26. 45. 
(108)., ibid. 28. 51. ill'Ji., ibid. 31. 55.(126)., 
item 17. ibid. 11. 15. (78'., ibid. 23. 35. (2l)0). 
et 18. ibid. 28. 68. (266). Ovid. 5. Nevoid. 27. 
Popule, vive, precor, qua consila marpine lipa 
Hue in rugoso cortice carmen babes. Hoy at. >. 
Od. 3. 9. Quo pinus ingens albaque popuius Lin- 
brarn hospitalem consociare amant Kami's etc. 
Id. Epod. 2. it. ad u ita v ilium propagine Altas 
marital populos. — llercuii sacra babetur, ut 
est apud Virg. 7. Eel. 61., Ovid. Heroid. 9. 64., 
Phu'di. 3. 17. et Plin. 12. Hist. nat. 1. 2. i3). 
Servius ad Virg. loc. cit. narrat, Leu ceil Ocean i 
iiliam a PI u tone adainatam fuisse: post ejus mor- 
tem natam esse arborem cognominem in Elysiis, 
vel in ripa Aoheronlis, ex qua Hercules rediens 
ab Inferis coronam sibi fecerit, duplici foliorum 
colore, gc mi nos la bo res, superovum inferorumiiue, 
ptofessus. Ob banc causa rn sacrilicantes ei apud 
ai.im maximam populea corona omari solebanl 
ante Roma in con di lam, ut Id. ad Virg. 8. /En, 
•276. et Macrob. 3- Saturn. 12. tradunl: quam- 
quam post ea tempore lauro usi sunt, laureto 
instituto in Avenlmo. — In hanc arborem ver- 
aae fmguntur sorotes Phaethonti*. dum ejus ca- 
sum lugeieat in l»udi lipis. f'vg.iO./En. 190., 



- 7G3 — 

tametsi 6. Eel. 63. in alnos dicft. V. Ovid. 2. 
Met. 345. et seqq, 

POR, oris, m. 5. servo, antique, puer, servus: 
unde Marcipor, Lucipor, Olipor, Publipor, Quin- 
lipor, Caipor (quae babentur suis locis) k, e. ser- 
vus Marci, Lucii, Oli, Pnbiii, etc., ut est apud 
Priscian. 6. p. 700. Putsch. ; est ab iEolico jto'tp 
pro Teats, puer. F. MARtlPOR. Insnipt. apud 
Gruter. 952. 11. p. rvbbio latino sici.mvs r. rOH 
patbO!\o svo b. iw. — Sic pora, <x, puera, ser- 
va. Alia apud Reims, cl. 17. n. 180. iuiia aexia 

M. IVL. PORA. 

PORA, m, f. i. V. voc. prseccd. ad fin. 

PORCA, a , f . 1. sus femina, scrofa, u$, cC? 
(It. scrofa, Iroia, porca; Fr. feme tie du pore, 
troie; Ilisp. la hembra del puerco; Germ, das 
weibtiche Schwein, die Sau; Angl. a sow pig, 
sow, female swine, porket). 

I.) Proprie. Cato R. R. 134. Porca prsecida- 
nea. V. PRvECIDANELS. Pallad. 3. R. R. 26. 
Neque gregatim claudenda; sunt pore®, sed etc. 
— Per quamdam euphoniam de porco masculo 
dixit Firg. 8. JEn. 641. et casa jungebaat fce- 
dera porca. Ubi Servius ad sacrificium, quod in 
firderibus fiebat, porcum, non porco m, adhibitum 
ait: quod et Ziv. tradit 1. 24. et Varro 2. R. 
R. 4. 9. Unde Quintil. 8. 3. 19. Qusedam non 
tarn ratione, quam sensu judicantur, ut aliud: 
cceso jungebant feeder a porca. Fecit elegans 
fictio nominis : quod si fuisset porco, Tile eral. 
V. CERVA. — Porcam auream et argenteam, 
hoc est efiigiem pores ex auvo et argento ad- 
hiberi solitam in sacrittcio Ceriali. docet Fe.stus 
ex Capilone Atejo p. 238. 11. Midi. — Porcam 
contrahere quid sit, V. i n PR .EC 1 DANE US- 

11.) Translate. % \. Tc at'ootov -j-uvaiXEtov in 
virginibus poscam dixere, ut et Grceci ycloiv, te- 
ste Vary on. 2. R. R. 4. 10., ubi plerique porcum 
leguDt. Cato R. R. 157. eztr. Petigini pore® 
brassicain opponito: sanam faciei, ct ulcus non 
faciet. Schneiderus, duce Pontedera, edidit de- 
pfligini spurcce. Potto quum pore us Gncce ap- 
pellelur ScXipaf a SiXfu; uterus t quia porca ex 
omnibus animantibus maximum uterum babel* 
bine porcus partem genitalem mulieris signibcat! 
V. Annali delt'Instit. archeol. ann. 1842. p. 85. 
^f 2. In agro porca est quod in a ran do ex s tat, 
seu lenatlata in'er duos sulcus: qua: et lira di- 
citur. Varro 5. Z. Z. 39. Mull. Ab eo quod ara- 
tri vomer sus!u!it, sulcus: quo ea terra jacla, id 
est projecta (alii porrecta~), porca. Id. 1. R. R. 
29. 3. Qua arairum vomere lacunam striam facit, 
sulcus vocatur. Quod est inter duos sulcus, elata 
terra, dicitur porca, quod ea seges frumentum 
porricit. (alii leg. porrigit. Nam Fesrus p. 238. 
7. Mull. Porca s, qua; in agris Hunt, ait Varro di- 
ci, quod porrigant frumentum.) Colum. II. R. 
R. 3. 44. In locis siccis partibus sulcorum imis 
disponenda sunt sernina, ul tamquam in alvco- 
lis maneant: at uliginosis e contrario in sum- 
mo porcae dorso coilocanda, ne bumore nimio 
l.edantur. V. LIRA. — Alio 6eusu Feslus p. 218. 
16. Midi. Porc.-eappeliantur rati sulci, qui du- 
ctintur aqua demand* gratia: dicti quod por- 
cent, idest prohibent aquam frumentb nocere: 
nam crebriores sulci limi (Miillerus lira corri- 
git) vocanlur. ^ 3. Apud Cn-licos, teste Colum, 
5. R. R. 1. 6., porca est spntium agri triginta 
pedum latitudine et cenium ocloginta longilu- 
dine. Cf. /»t'ci. inter Aucl. rei gtomat. p. 368. 
ed. Rudorff. 

POKCAMIS, ia, f. 3. fortasse a porca (V. POR- 
CA II. 3.) est menaura agri, de quo ita Auct. 
Gromat. p. 372. edeate Rudorff. porca mis est 
pars agri, babenn in latitudine ped. XXX., id est 
perticas decempedas VIII. Sunt qui legendum 
pure-it Porca unius est pars etc. 

POHCAKlL'S, a, inn, adjtct. -£otptvo{, idem ac 
porcinus. Vulva porca Ha dicebalur ilia, qua, edi- 
to parlu, vescebnntur. PUn. II. Hist. nat. 37. 
84. (2101. Vulva ejecto partu melior, quam edi- 
to. EJecticia vocatur ilia, hsec porcaria: primi- 
para suis optima. Hinc Martial. 13. 56. Te for- 
tasse magiu capiet de virgine porca, Me materna 
giavi de sue vulva capit. — Hinc 



POBCINUS 

Porearius, ii, m. 2. absolute, subslantiTortiTn 
more, porcaio, evfioiir.Sy porcorum custos, sub- 
utcus. Finnic. 3. Mathes. 6. n. 6. Faciet arraetv 
tarios, bubulcos, porcarios, etc. 

PORCAHfUS, li, m. 2. F. voc. praced. in fin. 

PORCASTRIM, i, n. 2. berba eadem qua por- 
cilaca, aut portulaca. Apul. Herb. 103. 

PORCELLINDS, a, um, adject, qui est ex por- 
cello, ut Porcellina glandula, Apic. 4. 3. Adde 
Theod. Priscian. de diceta 6. 

PORCELLIO, onis, m. 3. pcrcellino, genus 
vcrmiculi. Ca?l. Aurelian. 1. Tard. 4. n. 119. 
Porcelliones, idest animalia, qua humeclis locia 
nascuntur, a Gracis appellata o«oxo«. Adde Pe- 
lagon. Veterin. 5. ante med.; et Theod. Pri- 
scian. lib. 3. c. 1. 

PORCELLA, a, f. 1. denunut. a porca, parva 
porca. Theod. Priscian. 4. 1. Uncia una aiuo- 
gia sine sale de porceila virgine. V. et in POB- 
CLLA. 

PORCEI.LTJS, i, m. 2. porcelletto , porcelli- 
no > X°'P {0V » deminut. porculi, Varro 2. R. R, 
4. 15. Ne_ qui porceJJus a matre cpprimalur 
Sueton. A'er. 33. ad fin. Venenum porcello ob- 
jecit: quo statim eiaoimato, etc. Adde PUn. 30. 
Hist. nat. 6. 16. (17)., item Phcedr. 2. 4„ ubi 
de fetu apri usurpat. 

PORCEO, es, ere, a. 2. Prateriturn porxi po- 
nitur a Charis. 3. p. 217. Putsch., sed sine ex- 
emplis. — Porcere, antiqua vox ex porro et 
arcere, est probibere, impedire, impedire, «/- 
lontanare, oivtipya. Paid. Diac. p. 15. 13. Midi. 
Porcet quoque dictum ab antiquis quasi porro 
arcet. Sic Non. p. 159. 33. Merc. Porcet signi- 
ficat prohibet. V. et Feslum cit. in PORCA II. 
2. Ennius apud Aon. p. 160. 5. Merc. Dein 
senis roe facere pietas, civium porcet pudor. Ac- 
cius ibid. Jam ab armis porcent anni. Zucilius 
ibid, non tc porro procedere porcet. Varro ibid. 
Hunc Ceteris cibi ministra frugibus suis porcet. 
Adde Pacuvium ibid. 

PORCETRA, a, f. 1. x«P«f, «1. SiX^af, por- 
ca, qua semel tan turn peperil, ut scrofa, qu?a 
sapius. Cell. 18. 6. ex jEUo Melisso. 

PORClLACA, a, f. t. berba, qua et peplis di- 
citur, dupiicss generis, sativa, et silvestris. Plin. 
20. Hist. nat. 20. 81. (210). et 13. ibid. 22. 40. 
(120)., ubi adracblem (al. aodrachnem: at V. 
Siliig. ad h. I.) nominal. — Dicitur et poitulaca, 
et ita refertur a Ifonio 551. 15. ^ferc. ei Var- 
rone. 

PORClLlA, a, f. 1. porchetta di lalte, porca 
lactens, porcula. Inscript. apud Marin. Frat. 
Arv. n. it. lin. 22. bt porcilias piacvlarbs bpv- 
lati svkt. h. e. eas, qua ob piaculum immola- 
bantur. Cf. Not. Tir. p. 167. Porcus, porca, por- 
cilia. V. et voc. seq. 

PORClLlARIS, e, adject, ad porciliam pertl- 
nena. Inscript. apud Marin. Frat. Arv. n. 41. 

tin. 18. AD ARAM BXTAS REDDIDIT P0RCIL1ARKS. 

PORCINA, a, f. I. V. PORCINUS I. 

PORLInArIuM, It, n. 2. porcorum stabulum, 
porci7e. Gloss. Gr. Lai. 'Tofop^tov, porcina- 
rium. 

PORClNARlUS, If, m. 2. qui carnes porcinas 
vendit. Plaut. Capt. 4. 3. 5. Quanta laniis las- 
situde' quanta porcinarils! 

PORCINUS, a, um, adject, qui ex porco est 
porct'no, di porco, j^cipeioc. 

I.) Proprie. Seneca 2. I> a 12. Elephantes por- 
cina vox lerret. Plau!. Men. 1. 3. 28. Polimenta 
porcina. Pelron. ftagtn. p. 683. Suimann. Ju- 
daus licet et porcinum numen adorct. Mar cell. 
Empir. c. 9. p. 98. retro cd. Aid. Fel porci- 
num. — Porcina, oe, absolute est caro porcina. 
Plaut. Capt. 4. 2. 68. Juben', a Hum pisces pva- 
slinatum abire? alium porcinam alque agninam? 

II.) Translate. Po>\inum caput in re milttari 
est genus aciei, de quo ita I'eget. 3. Milit. 19. 
ad jin. Cuneus dicitur mullitudo peditum, qua 
juncta acie prirno angustior, rieinde latior pro- 
cedit, et adversariorum ordines rumpit, quia a 
pluribus in unum locum tela mittuntur: quam 
rem milites Dominant caput porcinum. Contra 
quod oidinatio ponitur, quam lorliccm vocant. 



PORCOPOR 

Cf. Ammian. 17, 13, ante med. Eosque desinente 
in angnstum fronte, quern babitum caput porci 
simplicitas mililaris appellat, impetum disjecit ar- 
denti. — Hioc 

Porci na, <s, f. 1. absolute, eubstantivorum 
wore, subaudi caro. V. sub I. — De cognom. 
Rom. V. ONOM. 

PORCOPOR, Sabirta lingua est porcus, testa 
farron. 5. L. L. 97. Midi. Por autem vidctur 
in lingua Sabiua eade.m esse termmatio, quae in 
iiiis Umbrias monumentis per in popluper et si- 
milibuc. Haec Mullerus ad he. cit. F. PORCUS 
init. 

PORC0LA, ae, f. I deminut. pores, porcel- 
letta, voiptSsov, parva porca. Translate de mu- 
liere. Plant.. Mil. glor. 4. 2. 67. Ni huic verri 
alTertur merces, non hie suo seminio quemquam 
porculara impertiturus est. Est qui leg. porcn- 
lenam; FJeckelsen. vero porcellam eodem sensu. 
PORCULATlO, onij, f. 3. j£ocpo/3o<JKsa, por- 
corum nutrllio. Varro 2. R. R. 4. 13. In nu- 
tricatu, quam porculationem appellant, etc. bi- 
nis mensibus porcos sinunt cum matrlbus. 

PORCULATOR, oris, m. 3. qui porculos nu- 
trit, qui feturae su'illae curam habet. Differt a 
*ubulco, qui sues pascit custoditque a laete e- 
pulsos. Varro 2. R. R. 4. I. Sed quit e por- 
culatoribu* Italicis prodit, ac de suillo pecore 
ejpedit? Ha edidit Schneiderus ex Gesntri con- 
Jeciura, quura vulgo sine sensu; Sed <]uis e por- 
tu post Italico prodit? Colum. 1. R. R. prcef. 
25. Porculatoris et subulci diversa profess io , 
divers* pasliones. Id. 7. ibid. 9. 12. Porculato- 
t» maiimum ofOcium est, ut unamquamque 
scrof&m cum sua prole claudat. 
PORCULfiNA. V. PORCULA. 
PORCULETUM, i, n. 2. ager, terra in crebrai 
porcas, seu areas et pulvlno* elaborata serendi 
causa. Ptin. 17. Hist, nat. 22. 35. (171). Um- 
bri el Marsi ad vicenos pedes intermiltunt (spa- 
tium inter binas vites) arationii gratia, ia bis, 
qune vocant porculeta. 

PORCULUS, i, m. 2. deminut. porci, parvus 
porcus, porcellclto, y^oipiav. 

I.) Proprie. Ptaut. Men, 2. 2. 38. SI me con- 
sulas, nuramum ilium, quern mibi dudum poi- 
licitui dare, jubeai, si saplas, porculum alterri 
tibi. h. e. quem nummum mibi pollicitus dare, 
illo jubea* porculum emi, et afTerri tibi. (Sic 
Amph. 4. I. 1. Naucratem quem convenire vo- 
lui, in navi non erat. et Virg. 1. /En. 577. Ur- 
bem quam statuo, vestra est.) Gell. 4. 11. Por- 
culis minusculis et hsedis tenerioiibus victitare. 
Arnob. 7. 17. Quum porculi ccenura vobis pro- 
funderent ex volutabris horrentibus. — Jocula- 
riter Ptaut. Rud. 4. 4. 126. Quia dierecta i tu 
cum sucula et cum porculis. V. infra II. 2. 

If.) Translate, «J 1. Por cuius marinus, ge- 
nus piscis rostrisuilli simililudine. Ptin. 9. Hist. 
nat. 15. 17. (45). Silurus in Danubio porcu- 
!o raarino simillimus. «J 2. In torctilari por- 
culus dicitur bacillus aut uncus, qui flgebatur, 
ut leneret funem, quo, dum rersabatur torcular, 
sucula circuraplicabatur. Ita Turneb. I. 7. Ad- 
versar. c. 25. ad iiiud Cafon. R. R. 19. Por- 
culum in media sucula facilo. el mox. L'bl por- 
culum figere oportebit. 

PORCUS, i, m. 2. Ratione habita etymi Varro 
b. L L. 97. Mi'tll. Porcus, quod Sabinis di- 
ctum Ammo porcopor, inde porcus; nisi si a Grae- 
cis, quod Athenis in libri* iscrorum scripta Ka- 
ffp» xai no'pxw. Ceterum V. Voss. in Etymot. 
— Poicus est sus domesticus, ut aper ferus, voT- 
F ;. wj« (It. porco; Ft. pore, cochon; llisp, 
puerco, tocino, techon, cochino, cerdo; Germ. 
das zahme Schwein; Augl. a hog, swine, pig). 
I ) Proprie. — a) Genera lira. Cato R. R. 150. 
Porcos serarios in ovet denas stngulos paicat. 
f'arro 2. R. R, 4. 13. s cro f a j n gun qamqne 
hara sues alat oportet porco». Cic. Scnect. 16. 
56. Villa abundat porco, baedo, agno, gallina etc. 
Ptin. 18. ffitt. nat. 35. 88. (364). Turpes porci 
maaipulos feeni lacerantes. Martial. 3. 58. Avldi 
sequuntur villica sinum porci. Id. 8. 22. In vi- 
tas ad apium; ponis milii, Gallice, porcura — b) 



- 1U - 

Porcus femina pro porca olim dixere. Cato R, 
R. 131. Priusquam porcum feminam immolabis. 
Cic. 2. Leg. 22. 57. Porco femina piaculum 
pati. Hinc, ut Festus docet p. 256. 17. Mi'tll., 
saepe in libris pontificalibus dicitur hcec ajnus, 
hcec porcus: qux non ut vitia, sed ut antiquam 
consuetudinem teslantia debemus accipere. — c) 
Ab suillo genere pecoris immolandi milium pri- 
mum sumptum videtur: cujus vestigia, quod ini- 
tiis Ceteris porci immotantur ; el quod initiis pa- 
ds, fcedus quum ferilur, porcus occiditur; et quod 
nupliarum initio antiqui reges ac sublimes viri 
in Etruria, in conjunctione nupliali, nova nupta 
et novus maritus primum porcura immolant. Pri- 
sci quoque Lalini, el etiam Grceci in Italia idem 
fsctitasse videntur. Haec farro 2. R. R. '♦. !>. - 
Porco fiebat etiam ad expiandam insaniam. Ptaut. 
Men. 2. 2. 15. men. Adolescens, quibus hie pre- 
tiis porci veneunt 6acres, sinceri? cvl. Nummo. 
men. Eum a me accipe; jube te piari de mea pe- 
cunia. Nam ego quidem, insanum esse te, ceito 
sclo- Adde ibid. 36. Item Laribus, et Genio, et 
Telluri. Id. Rud. 4. 6. 4.; ftorat. 2. Sat.. 3. 161., 
3. Od. 17. exit., 2. Pp. 1. 143.; et Tibatl. i. 
11. 26. Et universim divis placandis. Horat. 1. 
Ep. 16. 58.; et Ovid. 3. Amor. 13. 16. V. etiam 
Martial. 6. 47. ~ d) Porci effigies inter signa 
militaria quintum locum obtinebat: quia confe- 
cto beilo, inter quos populos pax fiebat, ca?sa 
porca fcedus (irmari solebat. Ita Festus p. 234. 
31. Mull. Plin. 10. Hist. nat. 4. 5. (16). inter 
sigaa legionum aprum recenset. 

II.) Translate. 5 *■ Porcus Trojanus , qui 
aliis animalibus inclusis fartus coquebatur, qua- 
iem plenum turdis describit Petron. fragm. Tra- 
gur. 40. Burmann. in coma Trima!chioni3. No- 
men tractuin est ab equo Trojaoo, in quo multi 
viri ioclusi Tuere. Macrob. 2. Saturn. !). ad ftn. 
Cincius objecit sseculo suo, quod porcum Troja- 
num mensis inferat. ^ 2 - p ^r convicium dici- 
tur de bomine obeso et corpulentiore et ventri 
dedito. Horat. 1. Ep. 4. 15. Me pinguem et ni- 
tidum bene curata cute vises, Quum ridere voles, 
Epicuri de grege porcum. Catull. 39. II. Aut 
porcus Umber, aut obesus Etruscus. % 3. Por- 
cum olim dixere tc at'Sotov itas&evtxo'v. V. POR- 
CA II. 1. ^ 4, Est boc nomine etiam marinus 
piscis, alius ab eo, quem in PORCULUS II. 1. 
posuimus. Plin. 32, Mitt. nat. 2. 9. (19). Apion 
maiimum piscium esse tradit porcum, quem La- 
cedasuioni orthagoriscura vocant: grunaire eum, 
quura capiatur. et ibid. 5. 19. (56). Inter venena 
sunt piscium porci marini spina? in dorso. ^ 5. 
Porci caput, forma quaedam aciei, de quo V. in 
PORCINUS II. 

PORGO, is, ere, idem ac porrigo. V. PORRI- 
GO init. — Porgo pro pergo, ut vorto pro verto 
etc. tegunt nonnulli apud Lucret. 1. 932. Reli- 
gionum animos nodis exsolvere porgo. At Lach- 
mann. leg. pergo. 

PORPH^rEtICUS, a, um, adject, ii porfido, 
ad porpuyriten pertinens, ut Porpbyrelicum raar- 
mor, Sueton. Ner. 50. Porphyretica saxa, Lam- 
prid. Elagab. 24. por tic us, fopisc. Prob. 2. Co- 
lumn® porphyretic.e, Capitolin. in Pio, 11. Cf. 
Cassiod. 2. Hist. Feci. 18. V, PURPURITICUS. 
PORPHtRlO, Cnis. m. 3. iropfapiuw, genus 
avis, quae a nonnullis pelecanus dicitur. Plin. 
10. Hist. nat. 46. 63. (129). Porphyria solus 
morsu bibit. Idem est proprio genere, omoem 
cibum aqua subinde tingens, deinde pede ad ro- 
strum veluli manu afferens. Laudatissimi in Com- 
magene. Rostra lis et prwlonga crura rubent. 
(Inde nomen habuisse videntur.) Id. 1 1, ibid. 37. 
79. (201). Quaedam neutro modo, sed vent rem 
proximum babent, quibus praelonga colia et an- 
gusta, ut porphyrloni. Martial. 13. 78. in iera- 
mate Porphyriones. Nomen habet magni volu- 
cris lam parva gigantis ? Bt nomen prasinl Por- 
phyrionis habet. Videtur fulica porphyrio Linn, 
V. PURPUREUS. 

PORPllfRlTES, w, m. 1. adject, porfido, irop- 
^upt'tfjj \i^o^, genus lapidis ,f:gyptii rubenlls: 
quo in genere si albis punctis disiinclus sit, leplo- 
piepbos vocalur, vel melius leucosiicios, ut Plin. 



PORRIGO 

35- Hist. nat. 7. 11. (,.*)7>. tradit: a izop^Lpa pur- 
pura. Id. ibid. 13. 1!). t,88). Intus columns 
porphyria tapide. 

PORPHVRITIS, Idis, f. 3. irospupt'ti;, inhft 
purpura? colorem referens: a zopivoot, purpura. 
Plin. 15. Hist. nat. 18. 19. (.71)! Prime prove- 
nit porpbyrilis (ficus), longissimo jurdiculo. 

PORR.iCEUS, a, um, adject. Trpaciuoc. ad por- 
rum pertiaens, porrum id'ereiis. Plin. 21. Hist, 
nat, 18. 70. (117). Cyperi folia porraceis exilio- 
ra. Id. 37. ibid. 10. 58. {160). Kumithres gem- 
ma porracei coloris. Id. 24. ibid. 4. 6. (11). Vi- 
scum extra fulvum, intus porraceum. 

PORRECTE, adverb, eilense. Occurrit tantum 
Comp. Porrectius a pi id immian. i\\. 5. a med. 
Finn us equo cclsioii insidens. sagn puniceo por- 
reciius panso. Id. 21. 9. Porrectius ire pergebat. 
h. e. ullerius. /(/. 20. 3. Porrectius progressa. 
Apud Cxi. Aurel. 1. Tar A. 4. pro ytorrectius vi- 
detur 'egendum cortectius. 

PORRECTlO. 611 is, f. 3. estensione, allunga- 
mento, EftsxTacs;, actus porrigendi, extenlio. Cic. 
2. Nat. D. 60. 150. Digitorum contractio facili;, 
facilisque porreclio propter molles commissuras. 
Id. 3. Herenn, 15. 27. Celcri porreclione bra- 
chii, Orellius proieciione legit, ex Lamb, con- 
jectura. 

PORRECTUM, i, n. 2. et 
PORRECTUS, a, um. V. PORRIGO et POR- 
RICIO. 

PORRfCJE/E. V. PROSICLE. 
PORRI'.IO, rlcis, rrci , rectum, ricere, a. 3. 
Part. Porrectus I. — Porricere est porrigere, 
dare, olTerre. 

I.) Proprie verbism est solerane sacrilicantibus 
ex disciplina baruspicum, et praccepto pontitt- 
cum, ut ait Macrob. 3. Saturn. 2., et signlficat 
diis offerre, ca;sa exta arae comburenda impo- 
nere, aut in fluctus projicere eipiationis causa: 
a porro et jacio, ut Festo p. 218. 25. Mull. 
placet, feranius apud Macrob. ibid, ex FabiO 
Pictore. Exta porriciunto, diis danto in altaria, 
aramve, focurave, eo-'e, quo eita dari debebunt. 
Eadem habet Festus post Prophanum: sed bunc 
Festi loc. a Forcellino laudatum in Mulleri edi 
tione ipse minime invent. Ncevius apud IYon. p 
76. 6. Merc. Simul atrocia porricerent exta mini- 
stratores. Ptaut. Pseud. 1. 3.31. Si sacrificem sum- 
mo Jovij atque in manibus exta teneam, ut por- 
riciara. farro 6. L. I.. 31. Mi'tll. Intercisi dies 
sunt, per quos mane et vespeii est nefas, medio 
tempore inter hosliam caesam et exta porrecta 
fas. et ibid. 16. Flamen Dialis-agna Jo?i facit, 
inter cujus exta ca»sa et porrecta- vinum legit. 
V. in fine hujus paragr. Liv. 2». 27. Secundum 
eas preces cruda exta, c.esa victima, uti mos, in 
mare porricit. Alii teg. porrigit: alii projecit. 
f'irg. 5. yEn. 238. et 775. extaque salsos Por- 
riciara in fluctus. Ita Macrob. toe. cit., repre- 
hendeos eos, qui pro^iciam substituunt. Nibilo- 
minus omnia antiqua exemplaria habent proji- 
ciam, aut proiciatn, teste Pierio ad utrumque 
loc. V. etiam f^oss. in Ftymol. et He.ynium ad. 
f^irg. loc. cit. — Pr;eleritum porreci, vel por- 
rexi. Fenestella apud .Yon. p. 154. 21. Merc. 
Et quaedam eita presente suis, quaedam absente 
porrecisscm. A til leg. piojeeissem. — Hinc etiam 
proverb. Inter cvsa et porrecta apud Cic. 5. 
An. 18., de quo V. in C.EDO. 

II.) Translate, extra rem divinam. Varro 1. 
R. R. 29. exlr. Dicitur porca (in agris) } quod 
ea seges frumentum porricit. Sic quoque exta 
deis quum dabatit, porricere dicebant. Alii leg. 
porrigit, et porrigere: qui>d cotruptum vidctur. 
Minus enim apte porca a porrigo ducerctur. f r . 
PORCA It. 2. 

PORRlGlNOSUS, a, um. adject. t:;tu3cl ^«ho;, 
porrigine laborans. Plin. l r ale r . 1. 4. Caput por- 
riginosum beti« succo lotum. M arce.lt. Empir. c. 
4. p. 90. ed. Aid. Hetae \:iidi< conluSiE exprci- 
saeque succo poniginosum caput frf^ieote in bal- 
neo lotum oron' tabe purgatur 

PORRIGO, rrglni-. f. 3. ru'.-.ziazi-, Uv; lit. 
fosfora , tigna; Fr. teigne, '■tven-.e, tiiyvia.- 
sc; Hisp. tiiia; Germ, der Grind. Amschlagi 



PORRfGO 

AngJ. scurf or scales in the head, bear a, or 
eye -brows, dandruff), morbus in cute capitis 
quem Ha describit Cels . 6. 2. Porrigo est 
ubi inter pilos qusedam quasi squamula stir- 
guat, eaque a cute resolvuntur: et interdurn 
roadent, mullo sapius sicca sunt. Idque evcnit 
modo sine ulcere, modo exulcerato loco: buic 
quoque modo malo edore, modo nullo acceden- 
ce. Fereque id in capillo fit, rarius in barba, 
aliquando etiam in supercilio. Seren. Sammon. 
3, 3*. Est insensibilis morbus, sed noiia forma. 
Quum caput imraensa pexum porrigine ninguit, 
Copia fa iris uti frendentibui edita sax is. Luci- 
lius apud Non. p. 160. 21. Merc. Tristem, et 
corruptum scabie, et porrigini 1 plenum. Horat. 
2. Sat. 3. 125. Ungere si caules oieo meliore, 
caputque Cceperis impexa fcedum porrigine. Plin. 
20. Hut. nat. 6. 23. (53). Allium pbthiriascs et 
porrigines compescit. et ibid. 8. 27. (69). Ucta 
nigra radices porriginera tolluot. Id. 28. ibid. 
11. 4G. (163). Ursinus adeps porrigini cum vino 
prodest. Id. 32. ibid. 4. 14. (35». Porrigines cu- 
rare. — Oicitur etiam de aliis corporis parlibus 
qua pilis vestitas sunt: nee solum de bominibus, 
3ed etiam de bestiii. Scribon. Compos. 243. Ad 
papulas in capile erTervescentes, vei qualibet parie 
corporis totius porriginem. Juvenal. 2. 79. grex 
totus in agris Unius scabie cadit, et porrigine 
porci. Alii leg. prurigine. 

PORRlGO, rtgis, rexi, rectum, rlgere, a. 3. 
Porigo antiquum est teste Feslo p. 218. II. 
Mull. Porigam dixisse antiqui videnlur, pro- 
pter morem non ingemi nan datum literal urn. — 
Porgere per syncop. a Poetis frequenter usur- 
patur. Virg. 8. /En. 274. et pocula porgite dex- 
iris. Fat. Place. 2. 656. duci porgens carchesia 
Grajo. Stat. 8. Theb. 755. Impevat abscisum 
porgi. Auson. Edylt. 4. 37. vei re, vel spe mihi 
porge fruendum. Festus p. 218. 15. Mull. An- 
tiqui etiam porgain dixerunt pro porrigam. Stat. 
2. Silo, i. 204. steriles ramos mutasque volu- 
cres Porxit. Sil. It. 9. 458. porgebat protinus 
ensera. M. Awel. inter Fronton, ep. ad An- 
tonin. imp. 2. 4, tlanc ipsam epistolaro paullu- 
lum me porgere sinunt instanles cura. — Part. 
Porrigens II. 3.; Porreclus I. 1. 2. et 3., et 
II. I. 2. et in fin.; Porrigendus I. 1. et 4. — Fe- 
st-us p. 218. 13. Mull, docet ductum esse ver- 
bum a porro et rego, probante Foreellino; aliis 
vero, addit Festus, id frivotum videri, quum a- 
perte ex, i'nopiynv tractum sit: sunt etiam qui 
a pro et rego deducunt. Ceterum porrigere est 
in longum vel planum eHendere, protendere, 
rtooTeivw (It. stendere, sporgere; Fr. etendre, 
ailonger; Hisp. extender, estirar; Germ, vor- 
iwdrJs-, vor sich himtrecken , ausstrecken , 
ausbreiten, ausdehnen; Angl. to stretch, reach, 
or spread out, extend). 

I.) Proprie. ^ 1. Generatira. — a) Praci- 
pue usurpatur de corporis roembris. Cic. 1. Di- 
vinat. 53. 120. Animal membra, quocumque 
vult, flectit, contorquet, porrigit, contrahit. Sic 
Ovid. 2. Met. 197. Porrigit {Scorpios Z^diaci 
signum) m spatium signorum membra duo- 
rum. Rursus Cic. Ccel. 26. 63. Quum jam ma- 
num ad tradendam pyxidem porrexisset. Id. 
3. Nat. D. 34. 84. Victorious aureas et pa- 
tera* coronasque, qua? sirnulacrorum porrectis 
manibus sustinebantur. Ovid. i. Met. 767. utra- 
que carlo Brachia porrexit. et 3. ibid. 458. Quum- 
que ego porrexi tibi brachia, porrigis -iltro. Cic. 
3. Fin. 17. 57. Ne digitum quidem ejus causa 
porrtgendura esse dicebant. Liv. 8. 8. Sinislro 
crure porreclo, scuta innisa bumeris, hastas sub- 
recta cuspide in terra lixas - tenebant. Horat. 
1. Sat. 3. 89, Porreclo jugulo historias captivus 
ut audit. — Similiter de aliis. Auct. B. Afr. «0. 
Ponexerat aciern usque ad etc. Sail. Jug. 56. sub 
fin. Aciem latius porrigere. Plin. 17. Hist. nat. 
22. 35. (197). Pampinos teneroa alligato levi- 
ler porrigiloque. Cato R. 8, 33., ur ,de hoc Plin. 
sumpait, habet: corrigitoque. — Et passive, Me- 
diorura apud Gracos more. Horat. 3. Sal. 6. 88. 
paler ipse doinua palea porrectus in horna. Id. 
3. Od. 10. 3. me ante fores porrectum etc. Stat. 



765 — 



2. A chill. 75. Porrectus somno. Cf. Calull. 67, 
6. Postquam es porrecto facta marita sene. /». e. 
mortuo et porrecto in lerotro. morto disteso. 
Horat. 2. Sat. 8. 42. AfTcrtur squillas inter mu- 
rcna nalantes In patina porrecta. Virg. 6. JSn. 
596. de Tytio. per tota novem cui jugera cor- 
pus Porrigitur. Sic Tibull. 1. 3. 75. Porrectus- 
que novcm Tytius per jugera terrae. Ovid. 4. Met. 
574. Ipse, precor, serpens in longam porrigar al- 
vum. Sil. It. 6. 153. serpens centum porrectus in 
ulnas. 7Yo jus apud Plin. 11. Hist. nat. 52. 114. 
(275). Supercilia quibus porrigentur in rectum, 
molles significant. Plin. ibid. 40. 95. (235\ Del- 
phini papillas gerunt paullum in obliquum por- 
rectas. Id. 28. ibid. 4. 12. ('18). Porrectis ma- 
nibus ultra caput. Id. 9. ibid. 37. 61. (132). Por- 
reclas linguae, h. e. e>scrta». Id. 31. ibid. 2. 10. 
(.14). Porrecta coma, dis tesa: cui crispa opponi- 
tur. Val. Place. 6. 234. Abies (h. e. hasta) por- 
recta per armos et caput equi. Auct. B. Afr. 17. 
Jubet eoim in longiludinem quam maximam por- 
rigi. et 30. Porrecta equitum peditumque raulti- 
tudo. Colum. 12. B. B. 16. 1. Sereno et sicco 
caelo (uva-s) legi oportet et in labulis paullisper 
porrigi, ne inter sc pondere suo pressae collidan- 
tur. Id. 5. ibid. 4. 2. Viles project* per hu- 
mum porriguntur. Plin. 5. Ep. 6. Per latus 0- 
mne vineas porriguntur. Alter Plin. 19. Hist, 
nat. 8. 41. (141). Caules in orbem porrecti. 
At Sillig. ex 6onis Codt'ci'6. legit correctis. Id. 
17. ibid. 10. 11. (64). Juglandes nuces porrectaj 
seruntur, commissurisjacontibus. — b) Item de 
locis, praecipue passive, Mediorum apud Grsscos 
more, usurpatur. Ovid. 4. Met. 526. scoputus 
frontem in apertum porrigit sequor. Plin. 2. 
Ep. 17. a med. Procceton et cubiculum porri- 
gitur in soiem. Tac. 13. Ann. 38. Locum dele- 
git, cujus pars colles erant, pars in planitiem 
porrigebatur. Justin. 42. 2. 9. Armenia in la- 
titudinem millia pass. DCC. porrigitur. PUn. 4. 
Hist. nat. 12. 20. (58). Creta inter ortum oc- 
casumque porrigitur. s'estende per lungo. et 5. 
ibid. 20. 17. (77). Libanus mille et quingentis 
stadiis Simyram usque porrigitur. Sail. Jug. 49. 
In eo coile, quem transvorso itinere porrectum 
docuimus, etc. Virg. 3. G. 351. medium Rho- 
dope porrecta sub aiem. Liv, 1. 3. Qu«, ab si- 
tu porrecta in dorso urbis, Longa Alba appel- 
iata. Plin. 4. Hist. nat. 12. 26. (83). PaminsuSa 
ad forma m gladii in trans versum ponicla. et ibid. 
22. (05). Insula in quindecim millia passuum 
porrecta. Similiter Id. 5. ibid. 5. 5. (33). Mar- 
mandae a Paraetonii ferme regione ad Syrtin us- 
que porrecti. et 6. ibid. 28. 32. (154). Ad utra- 
que maria porrectis gentibus. IX Id. 2. ibid. 
81. 83. (196). Nubes in longum porrecta spa- 
tium. 5 2. Specialim est ad tcrram sterner^. 
Virg. 9. £n. 589. et mulla porrectum ex tend it 
arena, lungo e disteso. Ovid. 7. Met. 253. in 
plenos resolulum carmine somnos, Exanitni si- 
railem, stratis porrexit in herb'rs. coricb, stese. 
et Val. Place. 6. 553. utrumque ab equis in- 
genti porrigit arvo, Et Zacorum et Pbalcen. at- 
terra, getta a terra lunghi e distesi. et Liv. 7. 
10. ad fin. Uno alteroque subinde ictu ventrem 
hausit, et in spatium ingens ruentera porrexit bo- 
stem. Martial. Spectac. 15. Et volucrem longo 
porrexit vulnere pardiim. f 3, item speciatim 
est prolata manu oJTerre, prabere, dare, porge- 
re, dare, offerire. — a) Universim. Cic. Mil. 

3. 9, Aliquando gladium nobis ad nccidendum 
homioem ab ipsis porrigi legibus. Auct. B. Afr. 

4. Porrigere lilteras alicui. Ovid. 8. Met. 9i. 
scelerataque dextra Munera porrexit: Minos por- 
recta refugit. et 3. ibid. 451. oscula lymphis. Id 
3. Pont. i. 13. Nee tibi pampineas auctumnus 
porrigit uvas. Id. 2. Met. 861. et (lores ad Can- 
dida porrigit ora. Horat. 2. Sat. 3. 258. Porri- 
gis irato puero quum poma, recusal, et ibid. 8. 
30. Ingustala mihi porrexerat ilia rbombi. Id. 
t.Ep. 18. 91. Potores liquidi media de luce F.»- 
ierni Oderunt porrecta negantem pocula. Pro- 
pert. 4. I. 115. Naupllus u I tores sub noctem 
porrigit ignes. h. e. profert, exlollit, ostendit. Ho- 
rat. 3. Od. 16. 39. Contracto melius parva cu- 



PORBIGO 

pidine Vecligalia porrigam, Quam si etc. h. a 
solyam. — Et cum Conjunct. Apul. 2. Met. Ar- 
ripit poculum; desuper aqua caltda injects, por- 
rigit bibam. — 6) Speciatim porrigere dexte- 
ram, amicitia, iidei et opis siguum. Plin. 11. 
Hist. nat. 45. 103. (250). Dextra osculls avena 
appetitur, in fide porrigitur. Cic. Dejot. 3. 8* 
Per dexteram te istam oro, quam regi Dejotaro 
bospes hospiti porrexisti. V. infra II. 3. — Por- 
rigere dextram trans pondera quid significet, 
V. in PONDUS. f 4. Item porrigere manum 
est in altum tollere probandi causa. Sic de mani- 
bus sum agiorum causa sublatis apud Cic. Flacc, 

6. 15. Sic sunt eipressa ista praclara, qua re- 
citantur, psephismata, non sent en ti is, neque au- 
ctoritatibus declarata, nee jurejurando constricla, 
sed porrigenda manu, profundendoque clainore 
uiultiiudinia concitata. Hinc figurate Symmach, 

7. Ep. 15. Quare si tu quoque buic sententie 
manum porrigis etc. % 5, Porrigere manum 
aliquando referlur ad lumendum, vel raplendum 
quod opus est. flepos Dion. 7. Celeriter pecu- 
nia deesse ccepit: neque quo manui porrigeret, 
suppetebat, nisi in amicorum pouetsiones. Se- 
neca fit. beat. 3. Hoc eruamus : nee ionge po- 
silum est, invenietur: scire tantum opus est, 
quo manum porrigas. Curt. 7. 8. a med. Jam 
etiam ad pecora nostra avaras et iastabiles ina- 
nus porrigis. Simile est illud Senee. Ep. 119. 
Fames me appellat? ad proxima quaque tenda- 
tur manus: ipsa mihi commendabit quodcumque 
comprehendero. Nos dicimus mettere, ttender 
le mani su qualche cosa. 

II.) Translate. ^ 1. Generatim est prolatare, 
exlendere. Hot at. 4. Od. 15. 14. famaque et im- 
peri Porrecta majestas ad ortum Soils ab Hespe- 
rio cubili. h. e. producta, propagala, prolata. 
Om'd. 3. Trist. 11. 5. Quis gradus ulterior, quo 
se tua porrigat ira, Restal? Plin. 17. Hist. nat. 
23. 35. (208). Gallica putatio vitis in traduces 
porrigitur. Apul. 10. Met. Ut splendori capes- 
sendorum responderet fasciura, munus gladiato- 
rum triduani spectaculi pollicitus, latius munifl- 
centiara suara porrigebat. ^ 2. Speciatim de 
tempore, et est protrahere, differre. Ovid. 4. Met, 
199. de sole. Spectandique mora brumales porri- 
gis horas. allunghi. Cels. 2. 5. Neque uila alia 
spes est, quam ut impetum morbi trahendo ali- 
quis eflugiat, porrigaturque in id tempus, quod 
curationi locum prastet. — Sic in re metrica, 
porrecta syilaba est producta. Quintil. 1. 6. 32. 
Aut correplis, aut porrectis Uteris syllabisve. Id. 
1. 7. 14. Porrectas syllabas geminis vocalibus 
scripserunt. tX Ovid. 4. Pont. 12. 14. Et sit 
porrecta longa secunda mora. ^ 3. Item spe- 
cialim est offer re, prabere, dare. Cic. 3. .Tot. 
D. 34. 84. Esse slultiliam, a quibus bona pre- 
caremur, ab lis porrigentibus et danlibus nol- 
le sumere. Id. 1. Oral. 40. 184. Prasidium 
clientibus, atque opem amicis, et prope cunctis 
civibus lucem ingenii et coosilii sui porrigere 
atque tendcre. Id. post red. in senat. 9. 24. 
Qui mihi primus a I flic to et jaccnti consularem 
lidem dexteramque porrexit. V. sub I. 3. b. Sic 
Id. 7. Ferr. 58. 153. Cui civi jupplici non ilia 
dextera invicla et (idem porrexit, et spem salutis 
ostendit? — Hinc Part, prater, pass., cujus plu- 
rima eiempla supra reluliinu3, 

Porrectus, a, urn, adjective quoque usurpatur, 
unde Comp. Forreclior ; et est in longum ex- 
tensua, protentus, disteso per lungo o in piano, 
allunyato, npOTEjauivOi. Cobs. 2. B. G. 19. Por- 
recta et apeita loca. piani. et Horat. 1, Ep. 7. 
41. locus plartis porrectus spatiis. Ovid. Heroid. 
10. 93. Si mare, si terras porrectaque litora vi- 
di. Sit. It. 14.647. porrecto limite. Tac. Agric. 
35. sub fin. Porrectior acica. — Porrecta from, 
allegra, lata, hilaris, exporrecta: cui contracta 
opponilur. Plaut. Cat. 2. 4. 3. Ego te porre- 
ctiore fronte volo mecum loqui. — Hinc 

Porrectum, i, n. 2. absolute, substanli varum. 
more, usurpatur. — a) In porrectu.n adverbii 
more. Plin. 4. Hist. nat. 9. 16. (32). Tbessalia 
in porrectum loogitudo cccclxxxx. mill. pass. Ira- 
ditur, latltudo cclxsxvh. mill, per lungo. et Ca- 



POBBINA 

jut Dig. 8. 3. 8. Vis latitudo ex lege xii. Tab. in 
porreclum oolo pedes babeat: in anit actum, id 
est, ubl Qeium est, sedecim. k. e. id rectum, ubi 
via recta est. — b) Ponectum est linea recta 
apud Fitruy. 10. 3. I. Schneid. Unum porrecti, 
quam Graci euSsiav vocilant, alterum rotundi- 
lalis, quam Graci xuxXwTrjv appellant: sed vero 
Deque sine rolundilate molus porrecti, nee sine 
poirecto rotations versaliones onerum possum 
facere levationes. — c) Ponecta ncutr. plur. 
cum Genit. Minuc. Fel. Octav. 17. sub fin. Ue- 
cta monliuro, eollium Deja, porrecta campororn. 
I'esiensione delle pianwe. 

PORRlNA, as, f. 1. muliitudo porrorum uno 
ioco satorura: at locus, ubi seruntur: item ipsum 
porrum. Cato R. R. 47. Quotaonis porrinam in- 
serito: quotannis babebis quod eiiraas. Arnob. 
2. 59. Quid sit triticum, dicite, far, hordeum, 
ciccr, lenlicula, porrina, cape. Sccevola Dig. 7. 
1. 58. Sempronio do, lego ex reditu fructuuni 
oleris el porrina, qua babeo in agro farrario, 
partem leitam. 

PORRtXO, as, are, a. 1. fiequentat. fel intens. 
a pomgo, ve! porricio, idcnlidetn porrigo. Apul. 
in fiagm. fO. Met. apud Oudtnd. p. 717. Mor- 
dicibus gannieos ego, et denies ad Jovem elevaos, 
Priapum frequent! frictura porrhabarn. h. c.'pe- 
nem frequent! dlgitorum frktiope excitatura 
identidem porrigebam. ' 

PORRO, adverb, loci, quod, ut Gracum widdn. 
tranipoiitione litterarum ex pro factum esse 
nunc inter oranei constat; et est idem ao looge 
In anteriorem partem, ante oculos, sed procul, 
eminua, ultra: cui retro oppooitur (It. da lun- 
gi, in aoanti; Fr. au loin, loin, en avant; 
HUp. lejot , a h lejos en adelante ; Germ- vor- 
warts, weitfort, in die Weite, weit, wetter: 
Angl. right onward, farther, afar off ' at a di- 
stance), 

I.) Propria de loco. — o) Cum Verbis mo- 
turn xignifkantlbus. Ter. Hecyr. 3. J. 18. Hem 
nova res orta est, porro ab bac qua me abstrabat. 
Liv. t. 7. Ex Joco infesto agete porro armentum 
occepil. Cato apud Chari$. 2. p. 190. Putsch. 
Inde pergo porro ire in Turtam. Liv. 9. 2. Aut 
eadem, qua te insinuaveris, retro via repeteada; 
aut si ire porro pergas, per alium saltum eva- 
dendum. Plaut. Capt. 3. 5. 85. Inde ibis porro 
in latomias lapidarias. Id. Merc. 5. 2. 98. Porro 
proficiscor quasitum. Sic Cato apud Charis. 2. 
p. 190, Putsch. Itaque porro in Turtam profi- 
teer servatum illos. — Similiter inde porro apud 
Comicos. Plaut. Merc. 3. 4. 6*. Jam inde porro 
aufugies. et Pan. 5. 3. 33. Quos ego detrudara 
ad molas, lade porro ad pluteum. Sic figurate 
L%v. I. 40. 81 regnom-praceps inde porro ad 
servjtia cadereL — Porro Quirites, formula in- 
ciamantis, et fidem auiiliumque exposcentii, ac- 
corr'uomo: vest ram fidem. Laberius apud Ma- 
crob. 2. Saturn. 7. porro Quirites! iibertatem 
perdimus. Auct. Priap. 26. Porro (nam quis 
erit modus?) Quirites! Adde Tertull. advers. 
ralentinian. 13. Porro bic idem esse vldetur, 
atque adesle, Id est vos qui porro et procul 
Mtit, venite, accedite, ut opem feratls. — p) 
Cum Verbis quietem aiffnificantibus. Plaut. Bud. 
4.3. 95. Ubi tu hie habitas? am. Porro illic Ion* 
ge usque in carapis ultimls. T'irg, Q, JEn. 711. 
lnscius iEoeas, qua slnt ea flumina porro. in 
lonlanapza. Solin. 22. a med. Orchades ab 
Hebudibus porro sunt septera dierum cunu. 

II.) Translate- ^ 1, De tempore usurpatur; 
«t — a) Raro adraodum refertur ad tempus 
prateritum. Ovid. 1. Fast. 635. Altera (Nym- 
pna), quod porro fuerat, ceciaisse putatur: Al- 
tera, venurum postmodo quiquid erat. — b) S«- 
ptssime ad futurum, et significat postea, deinde, 
in posteruin, in futurum, poi, per I' avvenire, 
mo. Cato apud Chat is. 2. p. t90. Putsch. Me 
sollioitum habitum esse, atque porro fore. Ter. 
Andr 4. 3. 16. Move ocius te, ut, quid agam, 
porro intelligas. Id. Phorm. 5. 8. 36, Quid mibl 
,i *, ! I* r *» 1 u « m obrem sporem, porro non fore? 
Id /tecyr. 5. I. 38. Fac, eadem ut sis porro. 
Id. Andr.prol. 22. Debinc ut quiescant porro, 



— 766 



inoneo, el desinant mal«dicere. Catull. 45. 3. te 
prrdite amo, atque ainare porro Oimies sum as- 
siduc paralus aonos. Liv. 10. K. ^Eque adhuc 
piosperum plebejum ac palriciuin fuit porroque 
erit. Ter. Hecyr. 3. f. 20. Quid reslal, nisi ut 
porro liam miser? Id. Phorm. 3. 1. 10. Ecquid 
spei porro 'si? Id. Adelph. 3. 2. 37. Quod ad 
hanc rem opus est porro, consule. Id. Phorm. 
5. 7. 44. Si porro esse odiost pergitis. Liv. iO. 
36. Neque se divinare posse quid iu ammo Cel- 
liberi habereni, aut porro habituri essent. Slat. 

1. Theb. 546. tu porro sequtiris? — - c) Non 
desunt senlenliae, in quibus porro pro postea, 
posthac accipi potest. Afranius apud Charts. 2. 
p. 1«J0. Putsch. Nunc est dislenius animus ut 
oegotiis: porro autein propero. Plaut. Asin. 5. 

2. 54. Jace, pater, tales, ut porro nos jaciamus. 
Ter. Andr, prat. 22. Dehinc ut quiescant por- 
ro moneo. — Sic deincJe porro, hinc porro, ut 
apud Plaut. Trin. 4. 2. 102. sy. Alii dii isse 
ad villain ajebant servis depromptum cibum. 
Ueinde porro. ch. Delude porro nolo quldquam 
pradices. Plin. 5. Ep. 6. ante med, Pralum 
inde, non minus natura, quam arte visendum. 
Campi deinde porro, multaque alia prata et ar- 
busta. Alii leg. Campi deinde, porro multa alia 
etc. Virg. 5. JEn. 600. Aibani docuere suos, 
hinc maxima porro Accepit Roma, et patrlum 
servavit bonorem. h. e. post longuro interva- 
vallum. ^ 2. Generatiia inservit actionum 
vel_ rerum conllnuatioui signiiicanda. Plaut. 
Asin. 5. 2. 25. Is etiam corruptus porro suum 
corruplt fiiium. Cic. Senect. 13. 43. Saspe au- 
divi a majoribus natu, qui se porro pueros a 
senlbui audissa dicebant. Porcellinus ad prater- 
itum tempus retulit et interpretalus est jam 
ante. Liv. 27. 51. Ut quisque audierat etc., ex- 
templo aliis porro imperticbat gaudium suum. 
agli altri di mano in mano. % 3. Speciatim 
babet vim coojungendi sermonis: ita laraen ut 
conlinuaiionem semper aliquam aut loci, aut 
temporis, aut ordinis rerum succedenliura adsi- 
goiGcel, poi. — a) Univeisim. Sail. Jug. 30. 
Leglones per Italiam Rbegium, atque in Sici- 
lian), porro ex Siciiia in Africam transvecta?. 
C»'c. 7. All. 1. a med. Ei porro assensus est 
unus, famiUaris meus, Favooius. Sail. Jug. 27. 
Timebat iram senatl, ni paruisset legatis; porro 
animus cupidine cacu6 ad inceptum scelus ra- 
piebat. Cic. Mil. 9. 25. Occurrobat, man cam ac 
debilera praturam suam futuram consule Milo- 
ne: eum porro summo consensu populi R, con- 
sulem fieri videbat. Id. Rose. Am. 40. 116. Vi- 
dete Jam pofro cetera. Id. 2. Divinat. 51. 105. 
Sequitur porro, nihil deos ignorare. Id. Quinct. 
8. 31. Clamabat porro ipse Quinctius, sese idcirco 
nolle satvsdare, ne etc. sponsionem porro si 
isviusmodi faceret, se de capite suo priore loco 
causam esse dicturum. ^ b) Jungitur cum au- 
tern. Cic. i. Att. 5. Numquam certior sum fa- 
ctus, esse cui Jitteras dare possera: pOTro autem 
neque mini accidit, ut baberem qui in Epirum 
proficisceretur. Sail. Cat 47. Porro autem an- 
xius erat, quid facto opus esset. Ter. Phorm. 1. 
I. 13. Porro autem Geta ferietur alio rounere, 
ubi bera pepererit: porro autem alio, ubi erit 

puero natalis diet «) Porro loqui, dicere, 

progredi dicendo, prosequi sermone qua narran- 
da restaot, proseguire. Plaut. Amph, 5. 1. 67. 
Quid fit deinde? porro loquere. Id. Cure. a. 3. 
v. 83. Immo etiam porro, si vis, dicara. — ' d) 
Aliquando est borlantis, el ad pergendum quo- 
damraodo urgentie. Cic. 7. Verr. 22. 56. Age por- 
ro, tu, qui te lam reJigiosum eiistiraari voluisii, 
cur etc. Ter. Adelph. 4. 4. 21. Cessalum usque 
adhuc est: nunc porro iEscbine, expergiscere. 
IT 4. Videtur etiam esse coojunctio expletiva, ut 
adeo, jam, autem, qua nonnumquam eip!en- 
da et jungenda atraul oraiionis gratia ponun- 
tur. Ita accipil Donatus in illo Ter. Andr. 1. 
5. 42. Adeon' me ignavum putas? adeon 1 porro 
ingratum, aut iohuraanurn, aut ferum? Cic. 3. 
Ferr. 46. 121. Neque eoim perfacete dicta, "n<h 
que porro hac teveritate digna sunt. Id. 5. Fin. 
26. 78. Ea not mala dicimus, sed exlgua, et por- 



PORTA 



ro minima. Ita Forcellinux. At Madvig. legit 
pane minima, repugnante Handio, Tursell. voU 
4. p. 486. 

PORRUM, i, n. et 

PORK US, i, m. 2. upaocv (It. porro; Fr. por- 
reau, polreau; Hisp. pofreeu; Germ. Lauch, 
Porree; AngJ. a s'callion, leek) est genus ole- 
ris duplicis generis, seclivi , et capitati: illud 
ita dicilur, quia saptus secalur demetiturque; 
hoc quia a radice in caput extuberat, Utrius- 
que serendi Plin. 19. Hist. nat. 6. 33. (i08). 
et Colum. 11. A. R. 3. 30. rationem tradunk 
Colum. 10. ibid. 370. Et Tartesiacos Paphiot- 
que reveliere thyrsos, Atque apio fasces et seclo 
cingere porro. Martial. 3. 47. El utrumque 
porrum sessilesque lactucas. Id. 13. 19. Mittit 
pracipuos nemoralis Aricia porros: In niveo vl- 
rides stipite cerne comas. Id. 5. 78. Viles Can- 
padoca, gravesque porri. Cels. 4. 6. Jus, in quo 
porrus cum pulio gal.linaceo codus sit. Juvenal. 
3. 293.; et Martial. 10. 48. seclile porrum. Pat* 
lad. 3. R. R. 24. a med. Hoc menie porrus se- 
rend us: quern si sectilem velis, etc. — Sectivus 
porrus in Qla dissectus iDferebatur. Martial. 13. 
18. Fila Tarentini gravjter redoientia porri Edi- 
eii quoties, oscula clausa dato. Id. It. 53. et 
porris fila resecta suis. — Fere cum laetucix com- 
edebatur, ut constat ex eod. ibid, et 3, 47., 6, 
78. et 10. 48. etc. Solus, erat pauperlorum cl~ 
bus. Juvenal, loc. cit. — Porri caada videntur 
usi fuisse pro ferulis iudiraagistri in schoiis. Pe- 
rron, fragm. Tragur. 56. Burmann. Porri et 
persica: flagellum et cullrum accepit. Ita Pe- 
tronii locum ioterprelatur Fr.Oriolius in Opusc. 
Letter, di Bologn. T. i. p. 116. V. PERSICA. 
PORTA, a, f. 1. In Dal. et Ablat. pJur. num. 
portabus pro portis male dicilur juxta ea, qua 
in ASIN A init. dicta sunt. Dixit tamen Cn. Gelt. 
apud Chart's, i. p. 40. Putsch. — Porta est ad- 
it us urbis, ve! altcrius loci vallo fossa ve munliL 
qua res imputantur et exportantur. Aiii ducunt 
a portando et suspendendo vomere, quo loco 
aditus essel relinquendus, quum aratro manium 
locus designabatur. F. ARATRUM. Recenliores 
vero coojungunt hanc vocem cum Gr. nc'p-oc; 
Iransttus, a wgipw vel irepa&> transeo, ut sit via, 
qua ex uno in alium locum transitur: F. POR- 
TO. DifTert a for-, janua, ostio, qua adiuru pri- 
vatsrum sunt. rroXij (It. porta delta cilta; Fr. 
porte; Hisp. puerta; Germ, das Thor y Stadt' 
thor; Angl. the gate of a city, a door. port. 
portal). 

I.) Proprie. Ovid. t. Amor. 9. 20. bic (miles) 
porlas frangil, at ille (amans) fores. Plaut. 
Bacch. 4. 4. 60. Recta porta invadam extemplo 
in oppidum antiquum et vetus. Id. Mil. glor. 2. 
4. 7. Credo, istoc exemplo Ubi esse eundura a^ 
ctutum extra portam, dispessis mantbus patibu- 
ium quum habebis. Cic. 4. Fin. 9. 22. Si Hanni- 
bal ad portas venisset, murumque Jaculo traje- 
cisset. Cic. 7. Att. 2. a med. et 8. ibid. 2. sub 
fin. Pedern porta efferre. t«cir di citta. et Pis. 
23. 55. Ad portam prasto fuere. et ibid. Quasi 
ad rem pertineat, qua tu porta inlroieris, modo 
ne triumpbali: qua porta Macedonicis semper 
proconsulibus ante te patuiL Id. 1. Tusc.7. 13. An 
tu egressus porta Capena, quum Calatini, Scipjo- 
nura, Serviliorum, Metellorum sepulcra vides etc.? 
Id. 2. Legg. 23. 58. Nostis extra portam Collioam 
adem Honoris. Liv. 2. 49. Infelici via dexlro 
fa no porta Carmen talis (Fabii) profecti. Id. 1. 
14. In ipsis prope portis bell urn or turn. Id. 5. 
13. extr. Refugientfcs in urbem multi ante por- 
tas casl. Uorat. 3. Od. 5. 23. Portasque (vtdi) 
non clausas.' h. e. portas Carthaginis. Firg. 8. 
X.'n. 585, exieral portis equitatus aperlis. Id. 4. 
ibid. 130. it portis delecta juventus. Id. 7. ibid. 
135. portarum ingenlia claustra. et 2. ibid. 803. 
Danaique obsessa tenebaot Limina portarum. et 
9. ifcid. 45. Portas objlcere. chiudere. et Ovid. 
U. Met. 780. claudere objice firma. Id. 3. Art. 
am. 577. reserare bosti. Id. 6. Met. 597. refria- 
gere. — Cum addito urbis. Cic. 14. Phil. 6. 15. 
Qui Capitolium, qui Rostra, qui urbis portas oo- 
cuparent. et 1. de republ. 1. Nee id (bellum) • 



PORTABIL 

portis bujus urbis avulsum P. Africanus compu- 
Jiiset intra hoslium mccnia. Cf. I/oral. 3. Od. 
16. 14. diffidit urbium Porlas vir Maccdo. — Ad 
iliud Firg. 2. Mn. 012. bic Juno Scaeas sasvis- 
tima portas Prima tenet, Servius notat, porta- 
Tura urbi» Junonem pra-sidem esse, quia portara 
]uminis nascentibus prabet. — Porta itineri 
longissima, proverb, apud Farron. 1. R. R. 2. 
2., quo sighificatur plus sspc temporu consu- 
rai in apparatu, dum ad portam vcniaa, quam 
in ipso itinere. Simile est ill ud nostrum, it piu 
duro passo t quel delta soglia. . 

II.) Translate. ^ 1. Pbyslca ralione et a Poe- 
tis praecipue dicitur de quovis adilu. — a) In 
re mililari. Cces. 3. B. G. 25. Non eadem esse 
diligentia ab decumana porta castra munila. 
Addc Ziv. 3. 5. et 10. 32.; et Feget. I. Milit. 
23. Sic Liv. 40. 27. Porta (caslrorum) princi- 
palis. Auct. B. G. 8. 9. Portia fores altioresque 
turres imposuit. Cces. 7. B. G, 70. Hosles in 
fugam conjecti te ipsi muliitudine impediunt at- 
que angustioribus portis relictis coacervantur. et 
ibid. 4). Summis copiij castra (Romanorum) op- 
pugnata demonstrant.- Fabium diseessu eorum 
duabu* relictis portis obstruere cetera* pluteos- 
que vallo addere. — b) Generating. Plaut. Pers. 

3. 3. 30. Cilius a foro fugiunt, quam ex porta 
ludis quum eratssus est lepus. h. e. ex ostio cave® 
circi, unde emittebantur bestiae. Plin. 28. Hist. 
nat. 10. 44. (157). Yeneficii* rostrum lupl resi- 
stere ajunt, ob fdque villarura portis praefigunt. 
ju i portoni. Ovid. 6. Met. 596. venit ad sta- 
bula avia tandem, etc. portasque refringit, Ger- 
manamque rapit. Enniut apud Borat. i. Sat. 

4. 60. et apud Servium ad firg. 1. JSn. 622. 
postquam discordla tetra Belli ferratos postes 
portasque refregit. ft. e. tempi! Jani. Cf. euind. 
Firg. 1. ibid. 294. diraa ferro et compagibus ar- 
ctis Claudentur Belli portas. Id. ibid. 86. venti, 
velut agraine facto, Qua data porta, ruunt. — 
c) Da freto maris, $tretto. Manil, 4. 604. Ast 
ubi se priraum porta mare fudlt ab ilia, Enatat 
lonio. — > d) De- porta cesli. £nnius apud Se~ 
nee. Ep. 10. (at F. cl. Faklen. Ennian. poes. 
reliq. p, 86. in adnolat. ad ft. I.) et firg. 3. G. 
260. quern super ingens Porta lonat cceli. Ser- 
vius aerem intelllgit, per quem iter in caelum 
est. — e) Solis, Macrob, 1. Somn. Scip. 12. 
et l. Saturn. 17. a med. Duo tropica Signa Ca- 
pricornum et Caocrum, Solis portas pbysici vo- 
carerunt, quia in utraque, obviante solstitio, ul- 
terius Solis prohibetur accessio, etc. Per has por- 
tas animas de caelo in terras meare, et de terris 
in cslum Temeare creduntur: ideo hominum 
una, altera deorum vocatur: hominum Cancer, 
quia per hunc in inferlora descensus est: Capri- 
corn us deorum, quia per ilium animas In deo- 
rum numerum rp.vertuntur. — f) Portae Somni 
apud Firg, 6. J£n. 894. duae sunt, quarurn al- 
tera ferlur Cornea, qua veris facllis datur exitus 
umbrls: Altera candeuti perfecta nitens elephan- 
to: Sed falsa ad caelum mittunt insomnia Manes. 
Ubi Servius ex physiologia docet, per corneam 
oculos signiOcari, qui cornei sunt coloris: per 
eburnearri os et dentes. Quae loquimur enim, 
falsa esse possunt: ea vero, qua? vjdemus, sine 
dubio vera sunt, etc. Stat. 5. Silv. 3. sub fin. 
Inde tamen venias. melior qua porta malignum 
Cornea vincit ebu'r. Propert. 4. 7. 87. Nee lu 
sperne pits veoleiitia somnia portis. Quum pla ve- 
nerunt somnia, pondus habent. Borat. 3. Od- 
27. 39. an vitlis carentem (me) Ludit imago 
Tana, qua porta fugiens eburna Somnium du- 
cit? V. Homer. Odyss. x 562. et seqq. — g) 
De portis Inferorum seu TartaTl. Propert. 4. 11. 
7. Vota movent superos: ubi portltor sera rece- 
pit, Obserat umbrosos rorida porta rogos. Cf. 
Ovid. 10. Met. 12. ne non tentaret et umbras, 
Ad Styga T»naria est ausus {Orpheus) descen- 
dcre porta. — k) Porlce jecoris dicuntur de 
ejus parte sima, ubi duo sunt tubercula, quas 
portas dhere, arbitrati succum confecti aliment! 
per eas in Jecur defefrl: unde et vena inde ex- 
orta, vena portm dicta est. Cie. 2. Nat. t>, 55. 
137. Si intestinis secretus a cibo succui is, quo 



— 767 — 

alimur, permanat ad jecur per quasdam a medio 
inteslino usque ad portas jecoris (sic enim ap- 
pellant) ductas et directas vias. — ») Porta 
etiam pro podice usurpatur. Catull. 15. 17. dc 
pcena tncechorum. Quem, altractis pedibus, pa- 
tente porta, Percurrent raphanique mugilesque. 
F. MUGIL. — t) De angustiis et faucibus mon- 
tiuin. Plin. 5. Hist. nat. 27. 27. (99). Taurus 
ubi debiscit, seque populis aperit, portarum ta- 
men nomine unilatem sibi vindicans, qua? aliubi 
Armenia?, aliubi Caspia, aliubi Cilicias vocaQtur. 
Cf. Ammian. 23. 6. a med. Hecatompylos, a cu- 
jus finibus per Caspia litora ad usque portarum 
angusttas stadia quadraginta numerantur et mil- 
le. Fal. Place. 3. 496. primusque coacta Adve- 
hit Albana Styrus gener agmioa porta. Nepos 
Datam. 7. Uic ne intrare posset saltum, in quo 
Cilicia porta? sunt sitae, Datames pra?occupare stu- 
duit. ^ 2. Portce, metaphorice. Lucret. 6. 32. 
Et quibus e portis occurri cuique deceret. 7». e. 
e quibus viis, quibus rationibus: ducta transla- 
tione a portis urbis, aut castrorum, unde in bo- 
stem eruptio 6t, 

PORTADlLIS, e, adject. Comp. Portabilior. — 
Portabilis est qui portari potest, portabile, pep- 
tdf. Sidon. 8. Ep. 11, circa med, Et portandus 
quidem, sed portabilis, Auguslin. Ep. 34. Onus 
tolerabilius et portabilius. 

PORTARlUM, «, n. 2. F. PORTOR1UM init. 

PORTAillUS, li, m. 2. portinaio, ^uptopo';, 
janitor. Fulgat. inlerpr. 4. Reg. 7. 11. lerunt 
ergo portarii, et nunciaverunt in palatlo regis 
intrinsecus. Adde 1. Paralip. 16. 42. 

PORTATlO, 5nis, f. 3. it portare, dy«rfo> fcpa, 
actus porlandi, delatio, imporlatio. Sail. Cat, 43. 
Nocturnis consiliis, armorum atque telorum por- 
tationibus, festinando, agitaado omnia, etc. Fi- 
truv. 10. l.o med. Portationes eorum non es- 
sent, nisi plaustrorum per terram, navicularum 
per aquam inventae essent macbinationes. 

PORTATOR, oris, m. 3. qui portat, portitor. 
Prob. art. min. ed. Eichenfeld. p. 42!. et eden- 
te A. Maio in Class. Auct. T. 5. p. 315. Sic 
(ut calcatum calcator) utique portatum porta- 
tor, et cantatum cantator suaa positionis noml- 
na, non a verbis venientia, sunt pronuncianda. 
Vulgati libri exhibent banc vocem apud Isid. 9. 
Orig. 4., ubi Areval. leg. portitor. 

PORTAT6RIUS, a, am, adject, ad portandum 
Idoneus. Coil. Aurel. 1. Tard. 1. n. 15. Ante 
cibum erit adbibeoda gestatio, portatoria scilicet 
sella, sine vebementi motu. Auctor serm. de 
Ascens. Domini, inter term. Augustini, de 
Temp, 180. Delectat aspicere Cbristum Domi- 
num portatoriis nubibus ascendentem. 

PORTATRIX, icis, f. 3. portal ice, qu.-B por- 
tat. Inscript. apud Donat. 33. 9., quae est apud 
Orell. 1373. vekeri probas sanctissimak sacrvm 

TI. CLAYHIY8 MARCION. SALVB MILLS AMMARVM 

illvstri cbwarb opvs (lege genre opu' pro ge- 
nere) salve pvlcki okkris portatrix ikixvpe- 
rabilr donvm. Videtur legendum insuperabile. 
V, Ignarra de phratriis p. 117. 

PORTATCS, a, urn. F. PORTO. 

PORTATUS, us, m. 4. portalio. Plin. 9. Hist. 
nat. 35. 56. (114). Ta?dia exquisita perdito por- 
tatu. Harduin. et Sitlig. ex MS. legunt nepo- 
tatu. Sit. It. 12. 443. Perque aversa tulit porta- 
tus in arva carinas. Sed rectius leges porta tas 
arva. — Supinum est quum dicit Plin. 14. Hist, 
nat. 3. 4. (42). TJvae portatu faciles. et 23. ibid. 
7. 62. (116). Mala piraque portatu jumeatis mi- 
re gravia sunt vel pauca. 

PORTELLA, ab, f. 1, deminut. a porta, parva 
porta. Gloss. Lat. Gr, Portella, pufioiruAtov, ira* 
pamJXwv. 

PORTEMfA, ae, f. 1. navicula, qua utebantur 
in Pannonia, apud Isid. t9. Orig. 1. 26. Videtur 
esse vox corrupta a Gr. irop)tyuTov. 

PORTENDO, tendis, tendi, tentum, tendere, a. 
3. (pro vel porro ef tendo). Portendier per pa- 
ragogen est Plaut. he. cit. sub o. — Part. Por- 
tendent tub 6.; Porte ilus legitur in Hot. Tir. 
p. 19. j hlnc lamuu /'orlentum , i, quod F. 
loco mo. «— PorUTidere e»t rerbum sacrum sc 



PORTENTOSUwS 

religiosum , et valet piasmonstrare, prae dicer t, ■ 
ante significare, «wtar?f*at'vu» (it. presagire, mo- 
strare da lungi, pronosticare; Ft. montrer, 
annoncer; Hisp. moitrar, seh~alar t pronosticar, 
anunciar; Germ, .zeigen, anzeigen, ein ffahr- 
zeichen geben, darreichen, prophezeihen, iveis- 
sagen; Angl. to presage, portend, forebode, fo- 
retell, foreshow, betoken, augur, prognosticate). 
Turn in bonis, turn in malis adhibelur. — o) In 
malls. Plaut. Pan. 3. 5. 4. Haruspices dudum 
dicebant mihi , malum damnumque mavimum 
portendier. Id. Cure. 2. 2. 22. Malum, quod 
in quiete Ubi portentum est. Accius apud Ctc. 
1. Divinat. 22. 45. Nam id quod de sole osten- 
tum est tibi,Populo commutationem rerum por- 
tend'tt fore. Id. Harusp. resp. 25. 53. Periculuro 
caedemque alicui portendere. — Sic portentum , 
omen, prodigium portendere dicitur Justin. 17. 
1. 3. Quod portentum dira Lyslraaeho itirpique 
ejus ac regni ruinam cum clade vexatarum re- 
gionum portendebat. Id. 40. 1. 1. Quod prodi- 
gium mutationera rerum portendere baruspkes 
responderunt. F. mox sub b. — b) In bonis. 
Cic. 1. Divinat. 23. 46. Ex trlplicl appetitione 
solis, triginta annos Cyrurn regnaturum esse, 
portendi. Auct. B. Afr. 82. Victorlam sibi pro* 
priam a diis immortalibus portendi. Liv. 31. 7, 
extr. Dii Immortales mihi sacriGcanti, precantl- 
que, ut hoc bellum mihi, senatui vobisque fell- 
citer eveniret, lata omnia prosperaque porten- 
dere, Plaut. Pcen. 5. 4. 35. Nimiae voluptatl est, 
quod in extis nostris portentum es^t. Liv. t. 55. 
Magaitudinem imperii portendens prodigium. et 
Justin. 12. 16. 6. Quod omen universarum ter- 
rarum victoriam infant! portendebat. Cf. Liv. I. 
8. Ab numero avium, quae augurio reguum por« 
tenderant. — c) .Prorniscue. Sail. Jug. 97. 0* 
mnes credere, i I li aut mentem divinam, aut deo- 
rum nutu cuocta portendi. h. e. si'gnificari, pras- 
dici. Ziv. 1. 50. Sin suos ejus pceniteat, quid 
spei melioris Latinis portendi 7 Id. 29. 11. Con- 
sulates, ad quod negotium domo missi assent, 
perficiendi ejus quam sibi spera popuioque R. 
portenderet. Cf. Id. 30. 32. Ominatur, quibus 
quondam auspiciis patres eorum pugnaverint 
ad Agates insulas, ea ilh's exeuntibus in aciera 
portendisse deos. Ovid. 15. Met. 571. Quidquid, 
ait, Superi monstro portenditur isto, Seu latum. 
est, paiiise laetum populoque Quirioi; Sive mi- 
nax, mihi sit.— d) Interdum est sigaifican in 
futurum cum elTectu, secura ferre. Sail. Jug. 
3. Omnes rerum mutatlones c*dem, fugam alia- 
que hostilia portendunt. porfano seco. et Ziv. 
28. 5. Hi omnes suis quisque urbibus, quae pe- 
rlcula terra marique portendebantur, memoran- 
les etc. 

PORTENSIS. F. PORTUENSIS. 

PORTENTfFER, Rra, fSrum, adject, portent* 
ferens, portentosus. Ovid. 14. Met. 55. Huno 
(gurgitem) dea pr?evitiat, portentiferi'ique vena* 
nis Inficit. Est qui leg. porteniificis. 

PORTENTfFlCUS, a, urn, adject, portentosus. 
— > a) In bonam partem. Lactant. 4. 13. ver- 
tent illud Apollinis oraculum de Cbrislo: ©vtjtc- 
in v Kara capita ccpoc TSpartoSsacv Epyoi;: Nam 
quod ait, portentilica ilium opera fecisse, quo 
maxima divinitatis fidem meruit, asseoliri nobis 
jam videtur, Adde ibid. 15. ■ — 6) In malarn. 
Id. 2. 13. a med. Xgyptii portentificas anima- 
lium figuras, quas colerent, comment! sunt. h. e. 
monstrosas. F. vocem pranced. 

PORTENTOSUS, a, um, adject. De alia forma 
Portentuosus V. ad fin. — Comp. Portentosior 
et Sup. Portentosissimus. -— Portentosus, por- 
tentoso, mostruoso, xtoaxo&vs, portenti plenus, 
monitruosus, prodiglosus. Nam quas monstruosa 
sunt, aut praster morem, portendere aliquld cre- 
duntur. Cic. 2. Divinat. 28. 60. An vero ilia 
nos terrent, si quando aliqua portentosa aut ex 
pecude, aut ex nomine nata dicuntur? Sutton. 
Domit. 4. Puer portentoso pairvoque capite. Plin. 
36. Hist. nat. 13. 19. (84). Dicamus et labyria- 
thos, vel porte'ntosissimura humani impend!! 
opus. Id. 5. ibid. 1. 1. (4). Portentosa Graecia 
meadacia. Id, V. ibid. 41. 65. (140). Ingenia. Id. 



PORTENTUM 



14. (bid. 22. 28. (142). libido. Id. 2.3. ibid. t. 
27. (58). scientia. A. e. quae portentosas res do- 
cet. Id. 30. ifruf. 1. 2 ; (8). ars. /d. 24. tfcid. 
17. 102.(160). Ille magorum studiosissimus quan- 
to portentosiora iradii! Seneca Ep. 87, a merf. 
Quo quid fieri porlimtosius potest? Id. Ep. 1!4. 
de Mxcenate. Hanc ipsam laudem suam corru- 
pit islis oration is portentosissima deliciis. slra* 
nissima. Sueton. Cal. 37. Commentus novum 
balnearum usum, portentosissima genera cibo- 
ruin atque ccenarum. — Est et alia forma Por- 
tentuosus apud serioris avi scrip tores. Jul. Va- 
let. de obit. Alex. M. 3. 19. Et cum his homines 
senis manibus portenluosis. et ibid. 47. Porlen- 
luosn plurirna ex peril erant. Gloss. Cyrill. Te- 
fataXd-yo;, prodigiosus. portcntuosus. et ibid. 
fspatwOTis, inonstruosus, portentuosus. Adde I- 
sid. 12. Orig. 3. et 14. ibid. 3. 

1'ORTENTUM, i, n. 2. (porlendo) est id, ei 
quo aliquid futurum significatur et portenditur, 
monslrum, ostentum, prodjgium, portento, pro- 
digio, avvenimento che signified il futv.ro, 

I. ) Propria. Cic. 2. Hat. 3. 7. Pradictiones vero 
el prasensiones rerum fulurarum quid aiiud decla- 
rant, nisi bominibus ea, qua? futura sunt, ostendi, 
monstrart, portendi. pra?dici 7 ex quo ilia osten- 
ta, monstra, porlenta, prodigia dicuntur. • — Inter 
portenta et ostenta discrimen quidam posuere. 
Justus p. 245, 14. Midi. Porlenta eiistimarunt 
quidam gravis esse, ostenta bona. Alii porlenta 
quadam bona, ostenta quadam tristia appellari : 
portenta, quae, quid porro tendatur, indicent; 
ostenta, quae tantummodo ostendant: monslra, 
qua pracipiant quoque remedia. Hac Festus; 
qua tameo scriplores non observant. V. MON- 
STKUM. Paul. Viae. p. 244. 9. ibid. Portenta 
rcrum fieri dicuntur, quum solida corpora raro 
se ostendunt, ut cometae, turbines, baratbra, se- 
rcno calo facta tonilrua. Rursus Cic. 2. Divinat. 
28. 61. Nam si quod raro fit, id portentum pu- 
landum est, sapientem esse, portentum est. Sa- 
pius enim mulam peperisse arbitror, quam sa- 
pientem fuisse. Sail. Cat. 31. Simul, quod in 
tali re fieri solet, alii portenta atque prodigia 
nunciabant. Virg. 8. /En. 532. ne quare pro- 
fecto, Quern casum portenta ferant. Vet. Poeta 
apud Gell. 15. 4. Portentum inusitatura confla- 
luro est recens. Nam roulos qui fricabat, consul 
factus est. 

II.) Translate. *\ 1. Portentum est quidquid 
monitruosum est, quod naturae modum egredi- 
tur, quod mirum in modum est deforme, turpe, 
deterrimum. — a) Physica ratione. Zucret. 5. 
37. Cetera de genere hoc qua sunt portenta per- 
empta, Si non victa forent, quid tandem viva 
nocerent? Borat. 2. Ep. 1. 11. diram qui con- 
tudit bjdram, \otaque fatali portenta labore 
subegit. Id. 1. Od. 22. !3. Quale portentum ne- 
que militaris Daunias lalis alit esculetis, Nee etc, 
Ovid. 2. Amor. 16. 23. qua? virgineo portenta 
tub inguine latrent. h. e. canes Scylla. Cic. 2. 
Hat. D. 5. 14. Prater naturam hominum pecu- 
dumque portentis. Id. 3. de republ. 9. Videat 
in ilia incorrupta maiime gente <Egyptiorum -bo- 
vem quemdam putaii deum, multaque alia por- 
tenta apud eosdem et cojusque generis belluas 
numero consecratas deorutn. — 6) Morali ra- 
tione de bomine pernicioso. Cic. Pis. 4. 9. p. 
Uodius, fatale portentum prodigiumque reipu- 
blica. Id. Prov. cons. 1. 2. Gabinius et Piso, 
duo reipublica porlenta, ac pane funera, *t 2. 
Fictio, mendacium, commentum incrediblle et 
natura repugnans, Cic. 1. Tusc. 6. 11. poeta- 
riun et pictorum portenta convincere. Lucret. 
4. 590, Cetera de genere hoc monstra et por- 
tenta loquuntur. Gell. 10, 12. Porlenta atque 
prastigias scrihere. 

POniEXTCOSUS, a, urn. V. PORTENTOSUS 
ad lm. 

POKTE.VTtS, a, urn. V. PORTENDO. 

PORTHMEUS, ei et eos, m. 2. diiyUab. bar- 
cawolo, rrop^Euc, qui trans flumen, aut fretum 
homines navigio transducit, portilor; a Koo%u6f 
Velum. Juvenal, 3. 266. Jam sedet in ripa, le j 



— 768 — 



if unique nouiius horret Porthraea, nee sperat 
cceoosi gurgitis alnum./*. e. Cbaromem. Sic Pe- 
Iron. Satyr. 121. vix navila Porlbmeus SufCciet 
simulacra virum traducere cymba. Inscript. apud 
Fabiett. p. 702. n. 235. sat ivfbat iokthmbv 

CYMBA TEX1SSB MAIIITAJH. 

PORT1IMOS vet porthmus, I, m. 2. sfrefto di 
tnare, irop&/*of, fretum. Plin. 3. Hist. nat. 5. 
10. (74). porthmos a Gracis, a nobis Gaditanurn 
fretum. Adde Melam 1. 1. — JSB. De nom 
propr. V. ONOM. 

PORTtCATfO, Onis, f. 3. porticuum ordo. 
Macer Dig. 1 1. 7. 37. Si ampiurn quid adiJi- 
can testator jusserit, veluti in circuilu (sepul- 
cn) porticationes, eos sumptus funeris causa non 
esse. 

PORTlCULA, a, f. 1. picciol portico, par^a 
port.cus Cic. 7. ram. 23. a med. Eiedria qua- 
dam mtbj nova sunt iasiituta in ponicula Tu- 
sculani. 

PORTiCULUS, i, m. 2. * 1. Est idem ac 

porticula. Inscript. apud Murat. 1716. 14. haec 

AVTEM 3IACERCA COMPRESA (*t'c) CVM IMVMMF.STO 
ET PORTICVLO 9VAE EACIT IK FRONTR TEDES XX 
IK acbo fedes xxvj[. f 2. Est idem ac parvus 
portus in Gloss Eat. Gr. Porticulus, \tMvawc. 
PORTICUNCULA, a, f. 1. deminut piccolo 
porhchettO; parva porticula. Inscript. apud Gor 
Inter. Etr. T. 1. p. 195., qua est apud Or ell. 

4821, AGATHOPVS AVG. UB. INVITATOROVK AD MO- 
DVM IN IKTROITVM PORTICVKCTLAB AD MOMUEK- 
TVM AVHSLIAE IRENES SVPERFOSITO TITVLO DE SVO 
FECIT. 

PORTlCUS, us, t. 4. Porticuum in Genit. 
plur. Pitruv. 5. 1. Traces, in quibus invebun- 
tur porticuum contignationes. Adde Sueton. 
Cat 37. et Domit. 14. — Porticus, ut ait Isid. 
15, Ortg. 5. quasi porta, est locus amplus el lon- 
gus, columnis, aut pilis suspenso lecto munitus, 
cetera apertus, deambulationis, urnbraque, et 
imbrium vitandorum causa. Erant privala, quas 
ditiorea sibi construebdnt turn in urbe, turn in 
agris: erant publica ingenti sumptu ewtrucU?, 
signis, picturis, marmoribus eioinata, in quibus 
non solum otiosi homines deambulare solebaot, 
aed aliquando Jus dictum, senalum habitum, ei* 
ceplos legates legiinus: item varia negoiia agi- 
tata, sponsalia inita, merces pretiosas exposilas 
etc. De his Pitisc. in Lex. fuse et accurate. 
aroa (It. portico; Fr. galerie a colonnes, ga- 
lerie couveite, portique; Ilisp. portico; Germ. 
d. Saulengang, Halle, Gallerie; Aogl. a por- 
tico, porch, covered walk surrounded with 
pillars). 

I.) Proprie. PlauL Most. 3. 3. 7. Quia ego 
ipse et Philolaches in publico omnes porticus 
Sumus commensi. «• ibid. 3. 2. 69. Gynaceum 
vult hie adificare in suis Et balineas et ambu- 
lacrum et porticum. Cic. 1. de republ. 12. Quum 
paullulum inambulavisset in porticu etc. et 3. 
ibid. 31. Via lata, porticus, lempla eic. Id. *. 
Att.tfi. ad fm. In Campo Martio 6apta tribuiis 
comitiis marmorea sumus et tecta facturi: ea- 
que cingemus excelsa porticu, ut mille passuum 
conficiatur. Id. Dom. 44. 116. In Palatio, pul- 
cherrimo prospectu, porticum cum conclavibus 
pavimentatam trecenium pedum concupierat, 
amplissimum peristylum. Martial. 1. 13. ||jc iu- 
dis astivas praslabat porticus umbras: lieu quam 
paene novum porticus ausa nefas! Nam subitc 
collapsa mit, quum mole sub ilia Gestatus bijugis 
Regulus esset equis. Virg. 2. /En. 528. Porlici- 
bus longis fugit, et vacua atria lustrat. et 3. ibid. 
353. lllos porticibus rex accipiebat in amplis. 
Ilorat. 1. E p , i. 71. cur n oq ut porticibus, sic 
judiciis fruar isdem. Pitruv. 5. 11. Consliluun- 
tur in tribus porticibus evedree spatiosa, baben- 
tes sedes, in quibus pbilosopbi, rhetores reliqui- 
que, qui studiis delectantur, sedentes disputare 
possunt. Justin. 21. 4. 3. Plebi epulas in pu- 
blics porticibus (Carthaginis), senalui In domo 
sua parat. Plin. 36. Hist. nat. 13. 19. (88). 
de labyrintho JEgypti. Quin et cccnaeula clivis 
eicelsa; porticus quoque descenduntur nonage- 
nil gradibus, — Labeo apud Herat. Dig. 39. 2 



PORTJO 



47. porticum memorat jq superiore adium pane 
posilam. — Sueton. Aer. 31. Ut porticus triplices 
milhanas haberet. h. e. portici con tre ordini 
di colonne, e tunghi mitte passi. 

II.) Translate. *J 1. De tentoriis videtur in- 
teliigendum illud Ennii, uni saucius miles in 
eiercitu Ctacorum ad Trojam ita loquitur a- 
pud Cic. 2. Tusc. 16. 38. Namque ^Isculapi 
liberorum saucii opplent porticus : Non poiis 
accedi. f 2. De quovis tecto ad latera aperto. 
ties. 2. B. C. 2. Pedafibus ligoi9 conjunctis in- 
ter se porticus integebatur. h. e. vinea militaris 
tectum. Colum. 9. H. R. 7. 4. Convenit alvea- 
na porticibus supermuniri. et ibid. 14. 11. Por- 
ticu protecta vasa. f 3. Metonymice refer- 
tur ad discipiin?m Stoicorum, qui in porticu 
disputare soliti. Cic. 4. Acad. (2. pr.) 24. 75. 
Quum faabeam Cbrysippum, qui fulcire putatur* 
porlicum Stoicorum. Borat. 2. Sat. 3. 44. in- 
sanum (liunc) Chrysippi porticus et grex Autu- 
mat. Rursus Cic. fragm. apud Augustin. 3. contr. 
Acad. 7. Clamat Zeno, et iota ilia porticus lu- 
multualur. Adde Gelt. 12. 5. ad fin. 

PORTIO, onis, f. 3. dicta est quasi partio, vol 
pa»-tt/io, a pars (quocum junge et jrdpa) diuido) 
et partem significat, uipoi;, p:sp i? (It. por^tonc, 
parte; Fr. portion, partie; llisp. porcion, par' 
te. partida; Germ, die Abtheilung, d. heit, An- 
theil; Angl. a portion, pari). 

J) Proprie usurpatur a Scriptoribus, argentea 
quos dictint atatis. Plin. 2. Hist. nat. 9. 6. (42). 
Luna modu curvata in cornua facie, modo aqua 
portione divisa. Ammian. 22. 13. extr. Quarto 
nonas Decembres, vergenie in vesperam die, re- 
Iiqua Nicomedia collapsa est terra motu, ili- 
demque Nicaa portio non mediociis. Juvenal. 
9. 127. brevissrma Vila Portio. Justin. 24. 4. 
2. Ex his portio in Italia con«edit,-et portio 
Illyricos sinus penetravit. Id. 36. 2. 5. Portio 
hereditatis. Id. 8. 5. 6. prada. Id. 21. 1. 2. 
Regnum portionibus inter plures lilies dividers 
Id. 28. 1. I. pars Acarnania, quam in portio- 
nem belli pater pupillorum acceperat. h. e. in 
mercfdcm belli gesli. et 5. 2. 9. Vocare aliquein 
in portionem muneris. chiamare a parte. Plin. 
17. Hist. nat. 22. 35. (177). Nihil natura por- 
tionibus parit. h. e. per paries et intervalla. Id. 
12. ibid. 18. 41. (84). Quota portio ex itlis ad 
deos jam pertinet? Id. 8. ibid. 28. 42. (102). 
Circa quod magna raortalium portio baret. Id. 
34. ibid. 9. 20. (97). Massa proflatur in primis; 
mox in proflatum additur tertia portio aris col- 
lectanei. Id. 6. ibid. 13. 14. (33). Asia magna 
portio apposila septentrioni. Id. 26. ibid. 8. 49. 
(78). Ad calculos veiionicam et verbenacam et 
millefolium aquU portionibus ex aqua bibere 
6uadent. ana. Sic Ceis. 4. 24, a med. Pari por- 
tione inter se mixta pii, cera, alumen. et 5. 18. 
n. 4. Glandis cortex et niirum paribus portio- 
nibus. 

II.) Translate porlio signiQcat comparationem 
et proportionem alicujus rei ad alteram, propor- 
zione; quo sensu occurrit — a) Pro portione 
apud Classicos. Cato IL H. 106. extr. Si quis 
plus voles aqua marina concinnare, pro portio- 
ne ea omnia facito. Varro 1. II. R. 18. 3. Quod 
Cato si Toluit, uli pro portione ad majorem fun- 
dum vel minorem adderemus etc. Cic. 1. Ferr. 
21. 55. Numquam in Sicilia frumentum publice 
est emptum, quin Mamertinis pro portione im- 
peraretur. per la loro parte, vel a propoizione 
di cib che raccolgono. Id. Place. 14, 32, Quum 
omnes Asia civitates pro portione in provincia 
descripsisset. Id. 2. Orat. 79. 320. Oportet, ut 
adibus ac templis vestibula et aditus, sic causis 
principia pro portione rerum praponere, Liv. 
34. 50. Mille ducentos ea ratione Achaia ha- 
buit. Adjice nunc, pro portione quot verisi mi- 
le sit toiam Graciam habuisse. Colum. i. R. R. 
4. 8. Pro portione etiam facultatum, quam upti- 
me pater families debet habilare. — Similiter 
pro rata portione, pro sua quisque portione, 
pro sua portion", ut apud Plin. 11. Hist. nat. 
15. 15. (40). jEstiva mellatione decimam partem 
spibus relinqui placet, si plena fuerint alTi: si 



P0RT10NALIS 

minus, pro rata portione: aut si iuanes, omnino 
non attingi. Censorin. de die nat. 3. Sed et alii 
sunt dii bominura vitain, pro sua quisque por- 
tione, adminiculantes. QuintU. 10. 7. 28. Pro 
sua scilicet porlionc. — b) Portione sine pra- 
pos. eodem sensu apud Plin, If. Hist. nat. 37. 
49. (133). Cerebrum omnia babent animaiia, 
qu* sanguinem: sed homo portione maximum. 
o proporzione dell a mole del corpo, xa~a ui- 
y&oc. Adde eumd. ibid. 70. (183). et ibid. 2. 
1.(21. et Colum. 2. R. R. 9.1. Uberem cam- 
pum in singula jugera tritici quinque medios 
obserere praecipiunt: atque hac portione medio- 
cribus agris semina praebeoda censent. con que- 
sta proporzione. Quintil. 6. 1. 26. Tanto qua- 
dam portione ad afficiendum potentiora. Id. 11. 
3. 139. Pars posterior eadem portione altius qua 
cinctura terminatur. Ita legendum conjecit Spal- 
ding.; Codd. habent quam. — c) Ad portio- 
nem, supra portionem apud Plin. 14. Hisl. nat. 
21. 27. (133). Mitiores plagse doliis vina conduut, 
infodiuntque terras tola, aut ad portionem situs. 
a proporzione del clima. Sic 24. ibid. 8. 30. 
(V>). Foiiis cum -vino iritis ad ririum portionem. 
et 36. ibid. 16. 25. (130). Omnes oculorum me- 
dicamentis prosunt ; ad siiam quisque portionem. 
ognuno a proporzione della sua virtu, et Co- 
turn. 7. R. R. 1. 2. de asello. liujus anircalis 
tarn exiguae tutelse plurima et necessaria opera 
supra portionem respondent, pit) di quel che 
importa la spesa di mantenerlo. — d) Itaro 
in aliis casibuj usurpatur. Curt. 7. 11. 12. Ea- 
dem ad decern homines servabttur portio. Colum. 
11. R. R. 2. 87. Magnis arboribus quaternos 
modios stercoris circumspergere: in ceteris au- 
tem pro magnitudine portionem servare. 

PORTION AL1S, e, adject, portionem continens. 
Tertull. Virg. veland. 4. sub fin. Subjectum 
igitur est generali speciale, el portionale univer- 
sali. Id. advers. Psych. 9. Eiceptio edulium 
quorurndam portionale jejunium est. 

PORTISCULUS, i, m. 2. comito, aguzzino, 
portolatto, xeXeuCTTij's, pausarius qui remigibus 
signum dat, bortator remigum, et eorum in re- 
migando ictus ac vires voce et signo moderans: 
a porta, quia in portu tnodum dat classi, ut ait 
AElius Stilo apud Festum p. 234. 5. Mull. Te~ 
nebat is perticam, qua? malleus dicebatur, for- 
tasse quia una parte capitata erat: qua raodum 
daret remigandi. Ea quoque pertica portisculus 
dicebatur, ut Festus ibid, et iV'on. p. 151. 20. 
Merc, do cent. 

I.) Proprie. Ennius apud Non. loc. cit. tonsas 
ante teneotes Parerent, observarent, portiscu- 
lu' signum Quum dare ccepisset. Cato apud Fe- 
stum loc. cit.C. Licinio praetore, remiges scrip ti 
civet R. sub porlisculum, sub flagrum conscripti 
veniere passim, Laberius apud Aon. loc. cit. 
Nee palmarum pulsus, nee portisculi. Sil. It. ita 
describit 6. 360. media stat margine puppis, Qui 
voce alternos nautarum temperet ictus, Et remis 
dictet sonitum, pariterque relatis Ad numerum 
plaudat resonantia caerula tonsis. V. CELEUSMA 
et HORTATOR. De portisculo disputavit Grono- 
vius Observ. 4. 26. 

II.) Translate. Plaut. Asin. 3. 1.14. Et meara 
partem loquendi, et tuarn trado tibi: ad loquen- 
dum atque ad tacendum tute habeas portiseu- 
ium. 

PORTiTANS, antis, particip, ab inusit. porti- 
to, saspe portaos. Gell. 20. t. ante med. Eura 
servus sequebatur, cruraenam plenam assium 
portitans. At Hertz, legit ferens crurnenam ple- 
nam assium. 

PORTlTOR, Oris, m. 3, duo di versa significat; 
scilicet 

A~) Portitor a portu est qui stipem, quae por- 
torium dicilur, eiigit a viatoribus pro transitu 
mercium, aut hominum ex uno in aiium locum; 
qui fructus pecuniarios ex portu conducit. Sunt 
tamen qui putant, portttores proprie non pu- 
blicanos, sed eorum operas esse (V. Casaitb. ad 
Theophrast, 6. et Siirmamv. de vectigal. p. 
140.I-. atque ubi de publicanis dictum cit, ibi 
■portitor vocera esse translautn ad publicanos ab 

Tow. III. 



— 709 — 

eorum operis. Non. p. 24. 19. Merc. Portitores 
dicunlur telonarii, qui portum obsidentes omnia 
sciscitantur, ut ex eo vectigal accipiant. sXkiut- 
vjctt;? (!'• pedaggiere, doganiere, gabelliere; 
Fr. ptager, receveur de ptage; Uisp. peagero; 
Germ, der Zolleinnehmer , Zbllner; Ang). a 
toll -gatherer , custom-house officer, custom-re- 
ceiver, collector of portage). 
I.) Proprie. ^ t. Stricto sensu. Plaut. Asin. 

1. 3. 7. Ego po! istura portilorem privabo por- 
torio. el Trin. 4. 4. 15, Solutum 'st portitori 
jam portorium. Varro apud Non. loc. cit. Turn 
portitores aera induxere. Cic. 1, Off. 42. 150. 
Improbantur ii quasstus, qui in odia bominum 
incurrunt, ut portitorum, ut feneratorum. Id. 
fragm. apud Non. loc. cit. Nolo eumdem populum 
imperatorem et portitorem esse terrarum. Id. 2. 
leg. Ayr. 23. 61. Est iniquum, bos decern viros, 
portitores omnibus omnium pecuniis constilui, 
qui non modo reges atque exterarum nationum 
homines, sed etiam imperatores nostros excu- 
tiant. ^f 2. Latiori sensu est unus idemque, sed 
qua tabellarii munere fungebatur, tabellarius, 
portalettere. Ter. Phorm. 1. 2. 99. Sed episto- 
lam ab eo allatam esse audivi modo, Et ad por- 
titores esse delatam: banc petam. Ubi Donatus: 
Ad eos qui in portu sunt. Et quo more hoc 
dixerit, vide, Attico an Romano. Hieronym.Ep. 
6S. ». 2. Quod si sanctus diaconus {Heraclius) 
portitor litterarum tuis rursum amplexibus fue- 
rit irretitus etc. Adde Cassiod. 1. Variar. 46. 
V. tamen infra sub S. 4., quo hsec Mieronym. 
et Cassiod. transferenda videntur; et CONSUE- 
TUDINARIES. 

II.) Translate de muliere, qua nimium solli- 
cite vhi actiones percontabatur. Plaut. Men. 1. 

2. 5. Quoties foras ire volo, me retines, revocas, 
rogitas, quo earn, quam rem again, quid negotii 
geram, quid petam, quid feram, quid foris ege- 
rim. Portilorem domum conduxi: ita omnem 
mihi rem necesse loqui est, quidquid egi atque 

2?) Portitor a porto, as % 1. Stricto sensu 
est qui mercede ex uno in alium portum navi 
transducit, barcajuolo, «opS|«u?. Seneca 6. Be- 
nef. 18. Plato quum Uumen nave transisset, nee 
ab illo quidquam portitor exegisset, etc. ^ 2. 
Ilinc a Poetis sa?pe de Charonte usurpatur, qui 
transvebere dicitur defunctorum animas, et pre- 
tium exigere. Virg. 4. G. 502. nee portitor Orci 
Amplius objectam passus transire paludem. Adde 
6. £n. 298. Propert. 4. 11.7. ubi portitor aera 
recepit, Obserat herbosos lurida porta rogos. 
Slat. 12. Theb. 559. Letbaei portilor amnis. Al- 
binov. 1. 357. Fata manent omnes, omnes ex- 
spectat avarus Portitor. Adde VqX. Flacc. 1. 784,; 
et Senec. Here. Fur. 768. 5 3 - Translate, ut 
Forcellino; latiori sensu, ut aliis placet. Colum. 

10. R. R. 155. et Martial. 9. 72. Quid meruit 
terror Nemees. quid portitor Helies? h. e. aries, 
qui Phrixum el Hellen trans mare vexit. Alii 
apud Martial, leg. proditor; qua? varietas le- 
ctionis etiam apud Lucan. 4. 57. babelur. Stat. 
1. Theb. 692. sed jam temone supinu Languet 
hyperbore» glacialis portitor Ursae. h. e. Arclo- 
pbylax, seu Bootes, qui Ursae majoris plaustrum 
agere fiogitur, ut portitor navem. ^ 4. Gene- 
ratim est etiam portitor, qui portat seu navi, 
seu manu, hume isve, portatore. Claudian. epi- 
gr. 49. 17. Jussus post multos graditur paralyti- 
cus annos (Mirandum) lecti portitor ipse sui. 
Capell. 2, p. 41. Tunc portitores diva? cor rep ta 
lectica magno eatc molimine subvexere. Prudent. 
5. wept' oMp- 405. Nam corvus Uelias datus Olim 
ciborum portitor. Impp- Arcad. et Honor. Cod. 

11. 4. 1. Ne quis audeat portitores frumenti ad 
suscipiendum onus aliqua necessitate compeSlere. 
condot tieri, o barcajuoli. Sidon. 6. F.p. 3. Com- 
mendamus apicum portitorem. Arnob. 1. 65. 
Nunciator et portilor muoeris laDti. 

PORTlTORlUM, li, n. 2. telonium, ad quod 
sedet portilor. Gloss. Lat Gr. Portitorium, te- 
XtDvatov. 

PORTICNCULA, ae, f. 1. deminut. portionis, 
'porzionctila, mpic,, parva portio, particula. Plin, 



PORTO 

28. Hisl. nat. 7. 23. t'83). Vestis portiuncula. 
Ulp. Pig. 3D. 2. 15. Si modica portiuncula as- 
dium amplissimarum vitium facial. 

PORTO, as, avi, Stum, are, a. 1. Part. Por- 
tans Let II.; Portatus, Portaturus et Portan- 
dus I. — Portare (quod ratione habita etymi 
cum Gr. nopsiv conjungi potest) est ferre, gesta- 
re, bajulare, vehere, comportare. A noonullis 
putatur esse a ^opros onus. Cajus Dig. 50. 16. 
235. docet, proprie dici de iis, quae jumento fe- 
runtur, sicut ferre de iis, quae quis suo corpore 
bsjulat. Si allafam notationem probes, quum $6p- 
toc dicatur de onere navium, portari dicentur, 
quae navi vebuntur. Sed in usu quocumque mo- 
do ferre, portare est. f>5peo, fiaoxd^a) (It. por- 
tare, recare; Fr. porter, transporter; Hisp. 
llevar, transportar ; Gorm. tragen, forttragen, 
fahren, fortfahren; Angl. to carry, bear, con- 
vey). 

I.) Proprie. Cic. 2. de republ. 4. extr. Ut 
quod ubique gentium est, ad earn urbem, quam 
quisque incolat, possit adnare, el rursus ut id, 
quod agri efTerant sui, quascumque velit in terras 
portare possit ac mittere. Id. 2. ad Q.fr. to. Quum 
bominem porlarem ad Bajas octophoro. -Yepos 
Phoc. 4. Quum pedibus jam non v»leret, et vehi- 
culo portaretur. Horat. 1. Sat. 6. 76. Sed pue- 
rum est ausus Romam portare docendum Artes. 
condurre. et 1. Ep. 13. 12. ne forte sub ala 
Fasciculum portes librorum, ut rusticus agnum. 
Virg. 5. £n. 565. quem Thracius albis Portat 
equus bicolor maculis. Val. Flacc. 2. 429. Jam 
rerai rapuere ratem, jam flamina portant. Lu- 
cre*. 4. 443. venti per caelum oubila portant. 
Cces. 1. B. G. 5. Frumentum omne, praeter quod 
secum portaturi erant, comburunt. Id. 5. ibid. 
23. Ut nulla navis, quae milites porlaret, deside- 
raretur. Id. 1. B. C. 78. Quorum corpora erant 
insuela ad onera portanda. JVepos Datam. 4. 
Quae regi portarentur, abripiebai. Cic. 12. Fam. 

3. sub fin. Portare viaticum ad hostem. Virg. 
11. AEn. 281. ad aliquem munera. Seneca (Edip. 
59. mortuum ad ignem, h. e., ut ait Ovid. He- 
roid. 15. 116., poriare corpus ad rogum. Plin. 
7. Hist. nat. 44. 45. (146). aliquem in rogum. 
Nemesian. Cyneg. 155. calolum cubili. h. e. ad 
cubile. Sic Val. Flacc. 5. 9. robora ceedunt Pars 
siJvis, portantque ar*. h. e. ad aram exstruen- 
dam. Albinov. 1. 125. lumulo portaris et igni. 
h. e. ut cremeris el tumuleris. Cic. 2. Off. 8- 
28. Poriare aliquid in triumpbo. Horat. 1. Sat. 

5. 90. panem bameris. Colum. 9. 72. R. 8. 3. 
aliquid collo. Ovid. 14. Met. 647. stitnulos ma- 
nu. et 6. ibid. 138. aliquid in sinu suo. Plin. 

4. Hist. nat. 8. 15.(31). Peneus accipit amnem 
Hereon, nee recipit, sed olci modo supernatan- 
tem, brevi spalio portatum abdicat, — Portare 
se est Veget. 1. Veterin. 26. extr. Sale fricabis 
oleoque et aceto, linteolisque munibis, dumtaxat 
singulos pedes, ita ut (et/uus) portare se possit. 

II.) Translate. — a) De bominibus. Plaut. 
Stick. 2. 1. 3. Ita onustum pectus porto iaBlitia 
lubentiaque. Id. Capt. 4. 2. 89. Taotnm ego 
nunc porto a portu tibi boni. Sic Ter. Andr. 
2. 2. 1. DI boni, boni quid porto! Id. ibid. 2. 

6. 2. Aliquan. alicui portare fallaclam. Id. He- 
cyr. 3. 5. 63. Porto hoc jurgium ad uxorem. 
Sail. Cat. 6. Post, ubi pericuia virtute propu- 
leraol, sociis atque amicis auxilia portabant. Id. 
ibid. 58. Meminerilis vos divitias, decus, g.'oriam, 
praeterea libertatem atque patriam in detteris 
vestris portare. Lw. 1. 34. Has spes cogitatio- 
nesque secum portantes urbem ingressi 6unt. Id. 
45. I. extr. Ludis relictis domus magna pars bo- 
minum ad conjuges Hberosque Jaetum nuDCium 
porlabant. Id. 21. 18. Hie vobis bellum et pa- 
cem portamus. Horat. 1. Od. 6. 3. tristitiam 
tradam protervis in mare portare ventis. Pro~ 
pert. 1. 3. 29. limorem cuipiaro. recare. et Val. 
Flacc. 2. 32C. alicujus preces alicui. riper tare, 
riferire. Sil. It. 16. 160. incendia in Libyam. 
Cf. Manil. 5. 17. Et Canis in totum portans in- 
cendia mundum. — Sti. It. 10. 633. portare ti- 
tubantem ad mcenia gressurn. Id. i. 318. obvia 
quisque Ora duci portans, cau sulos bella capes- 

97 



PORTORIUM 

sit. — Hue pertinet et illud Coripp. 4, Johann. 
735, belli portare labores. h, e. sustinere. — b) 
De abstract!*. Ter. Heaut. 4. 1. t2. Neseio quid 
peccati portat haec purgatio. h. e. arguit, conti- 
net, parla seco. et Ovid, 3. Pont, 4. t. portaa- 
tia verba salutem. 

PORTORfUM, II, n. 2. (porto). Dat. plur. por- 
tOribis V. in Inscript. allata sub 1. fl. Por- 
torium est vectigal, quod solvitur pro rerum 
transveclione per maria, Uuraina, lacus: quod qui 
redimunt, portitares dicuatur: V. PORTITOR, 
sub A. init., tsXoc (It. pedaggia, gabella den- 
trata e uscita, dazio ; Fr. peage, droit d'en- 
trer et de sortir de douane ; Hisp. peage; 
Germ. Abga.be fur ein-und ausgefvhrte ffaa- 
ren, Zoil be-i der Einfuhr od. Ausfuhr ; Angl. 
the tax or tribute paid for goods imported or 
exported, customs, tolls-, tollage, portage), Plaut. 
Trin. 4.4. 15, Portitori portorium solvere. Luci- 
lius apud Non, p. 37. 20. Merc. Facit idem quod 
jili qui iascriplurn e portu exportant clanculum, 
Ne portorium dent. Adde Coecil. apud Gelt. 15. 
14. Cic. 4. Verr. 72. 176. Dico, te multam Delia- 
cam supellectilem, plurima vasa Corinthia, raa- 
goum numerum frumenti, vim meliis maxiraam 
Sjracusis e\portasse: his pro rebus quod porto- 
rium nott esset datum, litteras ad socios misisse 
L. Canulejum, qui in portu operas daret. Auct. 
B. Alex. 13. Erant omnibus ostiis Nili custodiae 
exigendi portorii causa dispositce. Labeo Dig- 
19, 2. 00, ad fin. Quum pontem transiret, redem- 
ptor ejus pontis portorium ab eo exigebat, Cic. 
Fontej. 5. 9. Titurium Toloses quaternos dena- 
rios in singulas vini amphoras portorii nomine 
exegisse. Id. Pis. 36. 87. Vectigalem provin- 
ciam, singulis rebus, queecumque venirent, certo 
portorio impoaito, servis tuis publicanis a te fa- 
ctam esse, meministU Id. i. Invent. 30. 47. 
Si Rhodiis turpe non est portorium locare, ne 
Hermacreonti quidem turpe est conducere. Cces. 
1. B, G. 18. Portoria reliquaque omnia ,£duo- 
rum vectigal ia parvo pretio rederapta habere. 
Id. 3. B.G. 1. Iter per Alpes, quo magno cum 
periculo magnisque portoriis mercatores ire con- 
sueverant. con grandi spese di gabelle. Plebi- 
scilum de Thermens. apud Murat. p. 582. lin. 
67. et apud Or ell. Inscript. 3673. exir. ovam 

LEGBM POBTORIBIS TSRRBSTRIBVS MARITIMEISQV'K 
TBBMEN9E9 MAIORBS PHISIDAE CAPIVNDB1S INTRi 
SYOS FINEI5 DK1X8BRINT KA LBX IBIS F0HTORIKIS 
CAPIVNDEIS BSTO DVM N8t OVID PORTORI AB 1EIS 
CAPIATVB QVBI PVBLICA FOPVLI ROMANt VBCTIGALIA 
HKDBMTA HABEBVNT QY08 PER BORVM FINB1S PYBLI- 
CAKZI EX EO V8CTIOALI TRANSPOBTABVKT. <f 2. Qui 

portorium naulum intelligunt, non babent, opi- 
nor, quo se tueantur. H*c Forcellinus. At Apul, 
6. Met. Charon expetens portorium. 

PORTtJENSIS vel portensis, e, adject, ad Por- 
tum Tiberis portinens, qui et Portus Romanus 
dicitur, prope Ostiam. Ibi corpu6 erat menso- 
rum, qui annonam a caudicariis per Tiberim in- 
vehendam in Urbein metiebantur. Impp. Arcad. 
et Honor. Cod. Theod. 14. 4. 9. Ad excluden- 
das patronorum caudicariorum fraudes el Por- 
tuensium furta raensorum. Inscript. apud Gru- 
ter. 462. 1. vt mbnsOrbs nos portvbnsbs qvibvs 

VBTVS pvtT CVM CAVDtCARIIS DIVTVRNVMOVB LV- 

ctambk etc. Adde 235. 7. Alia apud Pahrett. 

p. 84. It. 144. M. MVRDtVS M. t. ONeSlTROPHVS 

pabbb FKRRARiva portvbnsw. Alia apud Murat* 
720, 2.j quae est apud Orell. 3184. mbmmio vi- 

TRA6IO ORPlTO V. C. OB BIVS TEMPORIBVS DIPFl- 
CILL1M18 BGREGIA8 AC SAUVTARES PROVISIONED S''.S- 
CKPTOaVJI OSTIBNSIVM SIVB PORTVBNSl'"M AJiTl- 
9VISSIMV1W CORPS'S 6TATVAM CONSTITVIT. h. «. tUffl 

Ostiensium, turn Portuensium; hie enim sive si- 
gnlricat et. V, SIVE. — Etiam Portensis scri- 
bitur. Inscript. apud Gruter. 437. 2. el 1027. 

4. P. MARTIO OVIR. PHIMPPO TRiBVNO FABHVM >A- 
VALIVM PORTBNSl'um COHPVS FABRVM NAVALIVM 

osTiKNst'um. — Portensis est etiam qui pertinet 
ad portum querolibet. Inscript. Panormitana 
apud Murat. 654. 1. cvaafor portbnsis KALen- 
darii, h. e. curator ei action is, quara portitores 
et scripturarii solvere debebant relpubltcce Pa- 



— 770 — 

normitanse, pro mercibus in portum invehen- 
dis. 

PORTC'LA, se, f. I. deminut. ports, porlella, 
portelto, porticella, wuXe's, parva porta. Liv. 25. 
0. Portula assueta venationem inferens, et mox. 
Portula aperitur. Inscript, apud Gruter. 207. 

COl. 2. PORTVI.AM TBGITO TKGVLAR\TW OROrNtBVS 
5ENIS QVOOVO VERSVS. 

PORTULACA. f r . PORCILACA. 
PORTUMNALfA vel Portunalia, lum, n. plur. 

3. sacra in honorern Porlumni, seu Poriuni, Ua- 
Xxip.6vta. Parro 6. L. L. 19. Mull. Portumna- 
lia dicta a Portumno, cui eo die ;edes in portu 
Tiber ino facta et feriae instil utae. In vet. Ca- 
lendar, apud Gruter. 133. et 134., quocum cf. 
Orell, Inscript. vol. 2. p. 396., et in aliis duo- 
bus apud Foggin. ad Faslus Virrii Flucc. p. 
112. is dies est XVI. Kal. Septembr., et ha?c sa- 
cra ad pontem jEmilium, seu Sublicium fieri 
consuevisse dicuntur. V . TIBERLNAL1A. 

PORTL'OSR, adverb, commode, ut in portu. 
Occurrit Comp. Portuosius apud Jul. faler. res 
gest. Alex. M. (edente A. Maio) 1. 20. extr. 
Portuosius illic alveus Nili latiusqus in latera 
descendens, 

PORTUOSL'S, a, um, adject. Comp. Portuo- 
sior. — Purtuosus est portubus abundans, vel 
ad quern facile est appeliere, portuoso, \tu&vu>~ 
Stj?. Cic. 3. Orat. 19. 69. Superum mare Ionium 
portuosum, inferum Tuscum scopulosum atque 
infestum. Sail. Jug. 19. Pars Numidle portuo- 
sior. Plin. 3. Hist. nat. 12. 17. (106). Flu men Tri- 
nium portuosum. Id. 37. ibid. 13. 77. (201). Li- 
tus portuosum. Id. 4. ibid. 12. 23. (73). Samothra- 
ce attollitur monte Saoce X. mill. pass, aliiiudi- 
nis, vel portuosissima omnium. Harduin. et Sillig. 
ei MSS. leg. importuosissima. Ammian. 1 i. S. 
ad fin. Cyprus insula procul a continenti discreta 
et portuosa. — Similiter Cic. 6. Fam. 20. Na- 
vigatio longa et hiemalis et minime portuosa. 
Ammian. 22. H. ad fin. Quum autem ad alium 
portuosum ambitura fuerit ventum, qui arcus 
(iguram deterrainat ultiraam etc. 

PORTUS, us, m. 4. Genitivum in secunda de- 
clinat. habet Turpilius apud Non. p. 491. -20. 
Merc. Neque nautae, quum essent circuraventi 
ventis, incerto ilinere, porti indlgentes. — In 
Dat. plur. et portibus dicimus, ut sensibus, cur- 
ribus: et portubus, ut arfu^s, lacubus, spe- 
cubus. Utrumque in optimis lib. passim. 

A) Olim porlus erat doinus, asdes. Festus p. 
233. 28. Mull. Portum in duodecim (Tab.) pro 
domo positum, omnes fere consentiunt: <:vi te- 

STIMON1VM BBFVBRIT, IS TBRTHS DIEBVS OB POR- 

tvm OBVAGvtATVM ito. Donatus ad Ter. Adelph. 

4. 2. 39. Domes vel portus, vel insulas veteres 
dixerunt. 

B) in posterum, portus fuit locus in secessu 
litoris vel natura, vel manu conclusus, aditu in 
mare patenti, ubi naves consistunt a ventorum 
injuria liberae. Est vel a port.ando, quia res per 
eum iraportantur et exportaotur; vel a frcpo; 
transitus; vel a iz-jpSuis. Ejus illustrem di;scri- 
ptiunem poeticam rirg. t. /En. 163. et 3. ibid. 
533. dabit. \iu-qv (It. porto; Fr. port; Hisp. 
puerto de mar; derm. d. Hafen; Angl. a port, 
harbour, haven). 

I.) Proprie. — a) Generatim. Cic. pro leg. 
Manil. 12. 33. Portus Cajetee celeberrimus ct 
plenissimus navium. Horat. Epod. 9. 19. Hosti- 
liumque navium portu latent Puppes. Id. i Od. 
14. 34, nam libi quo die Portus Alexandria sup; 
picx Et vacuam patefecit aulam, etc. Nepos The- 
mist. 6. Quum Phalereo portu neque magno, 
neque bono Athenienses ucerentur. 6'»c. Senect. 
19. 71. In portum ex longa navigatione v enire. 
Id. 1. Fam. 9. In navigando tempestati obspqui 
arlis est, etiamsi portum tenere non queas. Id. 
Mur. 2. 4. E portu solvere. Cces. 3 B. G. 14. 
proficisci. et 1. B. C. 57- ct 2. ibid. 22. naves 
educere. et 2. ibid. 4. e*ire. firg. 3. .En. 300. 
Portu progredi, Cic. Mur. 2. 4. In portum ex 
alto invehi. Id. 1. ffcrenn. 11. 19. defer ri. Ne- 
p-is Chabr. 4. intrare. Cces. 4. B. G. 22. pcr- 
venire. et 2. B. C. 22. se recipere. et 1. ibid. 



PORUS 

58. extr. naves compellere. Cic. 2. Intent. 32. 
98. navim conjiceie. Orellius ?ero aiiter omni- 
no legit. Id. 7. Verr. 37. 96. penetrare. Tae. 
16. 4nn. 23. Portum aperire. Horat. 1. Ep. 
6. 32. occupare. Pirg. 1. .En. 19S. et Cic. 
Plane. 30. 91. p.-tere. T'i>g. ?>. .En. 289. lin- 
quere. et 4. ibid. 612. tangere. approdare. Sic 
Cms. 4. B. G. ?i6. capere. — b) Speciatim re- 
feriur aliquando ad portitores, et portorium, quod 
ab his exigilur. Cic. 4. / r i/v. 70. 171. Canule- 
jus, qui in portu Syracusis operas dabat, furta 
quoque is tins perm ul id nominatitn ad socius per- 
scripserat, ea, qua 1 sine portorio Syrac iiis erant 
exportata: portum aut«m et scriplurim eadein so- 
cietas liabebat. Id. pro leg. Manil. 6. 15. Ne- 
que ex portu, neque ex decimis, neque ex scri- 
ptuta vectigal cunservari potest. — c> Res est 
in portu, in tuto, extra imine periculum. Plant. 
in Supposit. Merc, scajna, i/uce incipit: S>ra nun 
redil, 48. Crbem hanc se deserturum autumat. 
i>o. In portu res tst. Cf. Cic. 9. Fam. 6. ad jln. 
Quum enim te semper magnum huininein duxi; 
turn, quod his lempestatibus es prope solus in 
portu. — di In portu navigare , extra omne 
periculum, in vado, in tuto esse. Ter. Andr. 3. 

1. extr. >'unc Lujus periclo lit: ego in portu na- 
vigo. — e) Impinge* e in portu, in ipso sta- 
tim operis initio peccare. Quiniil. 4. 1. 61. Pes- 
simus certe gubernrjtor, qui uavem, dum por- 
tum egreditur, imperil. Sic Id, declam. 12. 23. 
In portu naufragium fecimus. 

II.) Translate. ^ 1. Dicitur de ostio flumi- 
num. Ovid. 2. Amor. 13. 10. de Nilo. Per se- 
ptein portus in maris exit aquas. Adde ?umd. 
Heroid. 1 i. 107. ^ 2, Per metaphoram est lo- 
cus tutus, el quudditin in adveisis perfugium et 
{{uies, >iroi;ero, rifugio, asilo, poi to, riposo. £n~ 
nius apud Cic. I. Tusc. 44- 107. SKpulcrum vo* 
cat portum corporis his verbis: Neque sepulcrum, 
quo recipiat, habeat portum corporis, L'bi remissa 
iiutnana vita corpus requiescat nialis. Cic. 7. Fam. 
30. Qu« quidem ego non f.irrein, nisi me in phi- 
losophi;e portum contulissem. Id. Biut. 2. 8- 
Quo tempore ;etas nostra perfuncta rebus am- 
plissimis tamquam in portum confugere deberct, 
non inertia;, ncquc desidiae , sed olii moderati 
atqoe honesti. id. t. Orat. 60. 255. Tain qua in 
portum aliquem exspecto istam, quam tu times, 
solitudinem. Id. 2. Off. 8. 26. Regum, populo- 
rum, nationum portus erat et rel'ugium senatus. 
Id. I. ad Brut. 5. Turn et fuga portus erat in 
tuis tastris, et subsidium salulis in tuo exercitu. 
Id. Ccecin. 3*. 100. Exsilium non supplicium est, 
sed perfugium portusqu^ supplicii. Id. 1. Tusc. 
49. 118. Portum potius paratum nobis et perfu- 
gium p litem us. Plin. S. Ep. 12. Co! it studia, 
studiosos amat, multorumque, qui aliqua compo- 
nunt, portus, sinus, prcemium. Ovid. Heroid. 1. 
MO. Tu cilius venias, portus et ara tuis. Sic Id. 

2. Pont. 8. 68. Vos eritis nostr;e portus et ara 
fugae. Justin. 23. ;). 8. In hoc «stu periculorum 
tutissimus portus consiliorum visu a est omnibus 
viribus decernere in Sicilia. ^ 3. Prseterea por- 
tus appellatus est conclusus locus, quo impor- 
tantur merces, et inde exportaatur, ut ait (flp. 
Dig. 50. 16. 59. Nos dicimus magazzino. Inde 
est ungiportum. 

P6RCS, i, m. 2. passaggio, wepoj, meatus, via, 
transitus: a -zeipia transen. !>e meatu urinae 
Plin. 20. Hist. nat. 21.84. '228.1. SuoCus -malva) 
decoctie pori meatus suave* facit. Alii et ipse Sil- 
lig. leg. permeatus pro pori meatus: et quidem 
rede; optimi enim Codtl. habent permeatus; 
prceterea voc. porus serius usu venisse patet 
ex Ctsl. Aurel. 3. Tard. 3. Ueplelis viis, quas 
Graeci Trc'pou? appellant. Sic Id. 5. ibid. 1. n. 
15. et 2. Acut. 2. n- 13. Seminates x iae, quas 
tlreci spermaticos poros appellant. Similiter 5. 
Tard. 3. n. 55. Urinales via?, quas Gra?ci ure- 
ticos poros appellant, et 'Theod. Priscian. lib. 
4. p. 316. a. ed. Aid. Seminaies viae, quas (irasce 
spermaticos poros appellamus. Cf. Isid. It. Orig. 
1. Pori corporis Graeco nomine appellantur, qui 
Utine proprie spirameota vocantur. Ceterum 
Ambros. 3. He.xcem, 9. Snbtilibus poris in cor- 



PORUS 

dis sui sedera ducentibus. Boeth. Aristot. Anal, 
post. 2. II. p. 551. Etenirn ex necessitate digre- 
ditur per majores poros. 

PORTS, i, m. 2. TCbypoq, genus lapidis, servan- 
dis corporibus, nee absuraendis idonei. Win. 36. 
Hist, nat. 17. 128. (132). Pario similis candore et 
duritia, minus tamen pondefosus, qui porus vo- 
catur. ef ibid. 6. 9. (53). Arena, qua tit e poro 
lapide. — TfB. De norn. propr. V, ONOM. 

POS, potens, uade compos, impos : nam pos 
non est in usu. Videtur olim fuisse etiam re- 
ctus casus pro pons. Varro 5. L. L- 4. Mull. 
Recto casu quuin dicimus impos, obscurius est 
esse a potentia, quam quum dicimus impotent ; 
et eo obscurius lit, si dicas pos, quam impos; vi- 
detur enim pos significare potius pontem, quam 
potentent. Id. ibid. 58. Et bis quos Augurum 
libri scriptos babent sic: Divi qui poles, pro illo 
quod Samo'.braces &eoi Suvatoi. V. POT1S. A- 
pud Alcim. Avit. Ep. 31. Hujus quoquc nos 
voti potes. legendum videtur compotes. 

POSCA, ae, f. 1. Legitur et pusca apud Veget. 
2. Veterin. 48. a med. Spongiam cum pusca 
acri supra vulnus imponunt. — Posca, Ital. aqua 
con ace to, o'fvxsaTov, ut in Gloss. Philox. ex- 
ponitur, hoc est aqua aceto mixta: a item polo. 
ul esca ab edo : quia potui idonea. Plant. Mil. 
glor. 3. 2. 23. Alii ebrii sunt, alii poscaro po- 
tilant. ( Lindemannus ad b. Plaut. loc. ail, po- 
sca ab initio fortasse omnem potion em signiti- 
casse; ut enim ab esu escam, ita a potu po- 
scam-. Id. True. 2. 7. 48. Tun' tantilli doni 
causa, olerum atque escarura et poscarum, etc.? 
Cels. 4. 5. ad fin. Si plus doloris est, dandua 
pan is t\ posca frigida. Plin. 27. Hist. rial. 4. 
12. (29). Radii decoquitur in posca dolori den- 
tiuui. Id. 28. ibid. 5. 14. ( 56). Posca colluen. 
oculos contra lippitudines, certa experiment* 
sunt. Scribon. Cotnpos. 46. Proderit {eruptioni 
sanguinis de narib.) aqua frigida, vel posca 
subinde aspergere totam faciem. Sueton. J'itell. 
12. Pose am venders. — Posca, sive acetum, da- 
batur etiam militibus pro annonae parte. Spar- 
Han. Hadrian. 10. Cibis etiam castreosibus in 
propatulo libpDter utens, boc est larido , caseo 
et posca. Hinc vero Vulcat. Avid. 5. Praeter la- 
riduin ac buccellatum atque acetum , militem 
in expeditione portare prohibuit. 

POSClNUMMlL'S, a, urn, adject, qui nummus 
po*cit. Apul. 10. Met. Tunc excsculata pressule, 
uon qualia in hipanari solent basiola jaclari vel 
meretricum poscinummia, vel adventorum ne- 
gantinummia, sed pura atque sincera irsstruil. 
Hinc Martial. 9. 33. arnica m vocal poscen'.em 
nummos. V. NEGANTINUMMIUS. 

POSCO, poscis, poposci, poscere, a. 3. Olim 
peposci dictum a Valer. Antiate. teste Gell. 7. 
•J. V. MORDEO init. — Part. Poscens 1. a. e. 
et h.\ Poscendus 2. — Poscere e9t petere aliquid 
tamquam sibi jure debitum, suum jus petere. 
petere. requirere , postulare , flagitare , cutew 
(It. chiedere alcun che per diritto , esigere. 
chie<t*}t, dotnandare, chiedere istantemente ; 
Fr. demander, solliciter, priei , reclamer, exi- 
ger ; Hisp. demandar, rogar, solicitar, recla- 
ma>\ exigir; Germ, ettvas ah e. Hecht fordern, 
el was dringend, i7.sta.ndig, nachdriicklich for- 
dern , verlangen , haben wollen ; Angl. to 
aak, cull for, demand, pray earnestly, im- 
portune). <f 1. Generatim, — 1.°) Sa?pissime 
de hominibus. - Petimus, ioquit Donatus ad 
Te>. Andr. ->. ;>. 11. et Heaut. 4. 5. 27., pre- 
cario: poscimus imperiose: postulatnu* jure. 
Cic. 5. J"err. 34. 78. Incipiunt postulare, po- 
scere, minari. Id. 6. ibid. 20. 44. Nemo In- 
ventus est tarn aniens, qui illud argenlum eri- 
peret : nemo tarn audai, qui posceret : nemo 
tam impudens, qui poslularet, ul venderel. Var- 
ro apud Serviurn ad Virg. 9. .fin. 191. poscere 
ait esse, quum aliquid pro merito nostio deposci- 
mut: petere, quum aliquid humiliter et cum pre- 
cibus poslulamus. — Haec sane discrimina per- 
petua non sunt. Pius est tamen po*ce r e, quam 
petere. Ter. Heaut. 5. 1. 52. Fac, te patrem 
esse sentiat: fac, ut audeat tibi credere omnia, 



— 771 — 

abs te petere et poscere. — Est et minus quam 
flagitare. Cic. 7. Verr. 28. 71. Reliquos non 
desideraret solum, sed etiam posceret et flagi- 
taret. — Ceterum varie construitur. — a\ Cum 
Accusative — Frequenter cum Accusat. rei. En- 
nius apud Cic. 1. Off. 12. 38. Nee mi aurum 
posco, nee mi pretium dederitis. Plaut. Aulul. 
2. 5. 9. Detrusisti me ad senem parcissimum, ubi 
si quid poscamus, ad ravim poscamus, priusquam 
quidquarn detur. Id. ibid. 2. 2. 42. Filiam tuam 
mihi posco uxorem. Cic. 2. de republ. 36. extr. 
Quum ipse potestatem summam baberet, vades 
tamen poposcit. Id. 1. Oral. 7. 29. Crassus 
puivinos poposcit. Horat. 2. Sal. 3. 2. membra- 
nam. Id. 2. Ep. t. 113. cbartas et scrinia. Id. 
2. Sat. 6. 77. soleas. Id. 1. Ep. 17. 21. Tilia 
rerum. Id. 2. Sat. 8. 35. calices majores. Id. 2. 
Ep. 1. 185. aut ursum, aut pugiles. Justin. 28. 

4. 8. Ingressus in urbem non bumi consedit, non 
cibum aut potum poposcit, non etc. Cic. Rose. 
Am. 13. 35. Crim.nis confictionem accusator 
Eruciiis suscepit : audacise partes Roscii sibi po- 
poscerunt. Id. Plane. 19. 48. Ego boc conten- 
do, me tibi ipsi adversario, cujuscumque trlbus 
rationem popofceris, redditurum. Id. 2. Verr. 
15. 44. Populus R. poscebat tnbuniciam pot- 
estatem. Liv. 2. 45. Poscunt pugnam, postulant, 
ut signum detur. Horat. Art. P. 411. Poscit 
opem chorus. Id. 1. Sat. 3. 74. asquum est, Pec- 
catis veniam poscentem, redder e rursus. — Po- 
scere pcenas est repetere, eipeiere. Firg. 2. 
Mn. 72. Dardanidae infensi pcenas cum sanguine 
poscuat. Adde Senec. Here. (Et. 1006. — Justin. 
11, 11. 10. Tenia inierrogalione poscenti viclo- 
riara omnium bellorum possessionemque terra- 
rum dari respondetu. . Alii leg. interrogationem: 
Forcellinus poscere interrogatione ait idem esse 
atque interrogare. — o) Addita persona, a qua 
quid poscimus, per Ablat. et praepos. ab. Valer. 
Antias apud Gell. 7. 9. Licinius tribunus plebi 
comitiis diem a M. Marciu praetore peposcit. Cic 
6. Verr. 16. 36. Non debebam ego abs te has 
litteras poscere. Id. 4. ibid. 47. 117. Si boc a me 
muneris non universa provincia poposcisset. Sue- 
tan. Aug. 94. Poscere tutorem ab aliquo. Adde 
Ter. allatum init. — c) Cum duplici Accusat. 
personae et rei. Cic. 3. Verr. 17. 44. In Achaia 
magistratum Sicyonium numos poposcit. Id. 3. 
Tusc. 3. 7. ft in Academiam nostram de- 
scendimus, poposci eorum aliquem, qui aderant, 
cau-ain disserendi. Id. 3. Verr. 3. 7. Qui pa- 
rentes pretium pro sepultura liberum posceret. 
Liv. 27. 24. ad fin. Claves portarum quum ma- 
gistratus poposcisset. Horat. 1. Od. 24. 12. non 
ita creditum Poscis Quintilium deos. Vi>g. 4. 
JSn. 50.; et Sil. It. 4. 76S. veniam deos. V%rg. 
11. JEn. 362. pacem te poscimus omnes. Horat. 
2. Sat. 7. 90. quinque talenta Poscet te mulier. 
Ovid 3. Ait. am. 805. qua? poscet munu« arnan- 
tem. Id. 1. Amor, 4, 30. tu puerum poser quod 
ipsa velis. Pers. 6. 61. cur me in decursu lam- 
pada poscis? — d) Passive. Ovid. 4. East. 670. 
gravida posceris exta bovis. Id. 7. Met. 771. 
Poseur et ipse meum consensu Laelapa magno. 
Id. t. ibid. 137. Nee tan turn segetes alimenta- 
que debita dives Poscebatur humus. Gell. i. IS. 
in fin, .-Egre passus, quod rationem pecunbe prse- 
dataj posceretur. • — Similiter de sermone et 
praecipue de carmine. Horat. 1. Od. 32. 1. Po- 
scimur; si quid vacui sub umbra Lusimus te- 
cum, etc. h. e. poscimur. ut cantemus. Sic Ovid. 

5. Met. 333. Poscimur ^Eonides. Et cum Accu- 
sat. Id. 4. East. 721. Palilia poscor: Non po- 
scor frustra, si favet alma Pales, h. e. poscitur 
a me, ut can am Palilia. Propert. 4. 1. 76. aver- 
sus Apollo Poscitur invita verba pigenda ljra. 
Hue referri poiest et illud Horat. Art. P. 190. 
Fabula qua posci vult et spectata reponi. — e) 
Cum Conjunct, et partic. ut. Juvenal. 5. 112. Po- 
scimus, ut ccenes civiliter. et 7. 71. Poscimus, 
ut sit etc. Tac. 2. Hist. 39. Militibus , ut im- 
perator pugnas adesset, poscentibus. Cic. de re- 
publ. apud Augustin. 2. Civ. D. 21. Suscepit 
deinde Philus et poposcit, ut hac ipsa quaestio 
diligentius tractaretur ac de justitia plura dice- 



POSCULA 

rentur. At hie Augustinus suis verbis Ciceroni's 
sententiam proposuit. — /") Cum Infinite Ho- 
rat. Art. P. 339. Ne quodcumque velit poscat 
sibi fabula credi. Id. 1. Od. 4. 11. Nunc et in 
umbrosis Fauno decet immolare lucis, Seu poscat 
agna, siTe malit bsedo. Ovid. 8. Met. 710. Esse 
sacerdotes delubraque vestra tueri Poscimus. Vol. 
Place. 4, 194. contraque occunere poscunt. Pers. 
1. 128. lusco qui poscit dicere, lusce. At Car. 
Frid. Hermanous rectius kg. possit. Claudian. 
1. in Eutrop. 151. Cernite, quem Latiis poscant 
annectere Fastis. Seneca i. Controv. 8. Ego 
vero te etiam morari posco inter voluptates. Ar- 
nob. 7. 47. Sed bonus auxiliator numquam ro- 
gari se poscit. Rut it. Lup. de Fig. sentent. 
et eloc. 2. 19. Quod vobis, Athenienses, in sua- 
denao assentiuntur, vos fallere poscunt. Ita Ste- 
phanus legendum conjecit, probante Frotscher.; 
vulgati libri possunt. — g) Per ellipsin po- 
scere in conviviis est petere bibere. Cic. 3. Verr. 
20. 66. Hortatur hospes: poscunt majoribus po- 
culis. Ubi A scon. Sunt, qui producta o littera 
poscunt legunt, quasi sape potant: sed poscuru, 
provocant, intelligen<ium est, ut sit sensus, pro- 
vocant se invicern. Hoc sensu Virg. 8. £n. 61 i- 
Aut acrem duhites in prcelia poscere Turnum. 
-— h) Absolute. Horat. 2. Od. 12. 26. aut fa- 
cili sasvitia negat 'oscular Qus poscente magis 
gaudeat eripi. Id. 1. Ep- i~>. 43. Coram rege 
sua de paupertat -> lacentes Plus poscente ferent. 
Adde Cic. 5. Verr. 34. 78. allatum sub init. 
— 2.°) Interdum de rebus physicis el de abs- 
tractis. C'tcs. 7. R. G. 1. Addunt ipsi, et affin- 
gunt rumoribus Galli, quod res poscere videba- 
tur. et 4. ibid. 2. Ad equos se celeriter, quum 
usus poscit, recipiunt. Sail. Jug. 60. Ratus id. 
quod negotiuni poscebat. JVepos Alcib. 1. Quum 
tempus posceret, laboriosus, pati^ns. Petron. Sa- 
tyr. 111. Si antequam fata poscant, spiritum ef- 
fuderis. Plin, 7. Ep. 17. Lyrica non lector em, 
sed chorum et I) ram poscunt. Quintil. 11. 3. 
172. Aliud in eadera (narration*! poscent affe- 
ctus vel concitati, vel flebiles. — Et cum InG- 
nito Plin. 17. Hist. nat. 22. 35. (170). Siccus 
ager auctumno poscit seri. ^ 2. Speciatim po- 
scere aliquem, scilicet ad pcenam propter scele- 
ra admissa. Cic. Rose. Am. 5. 13. Accusant ii, 
quos populus poscit: causam dicit is, qui etc. 
Liv. 9. 26. Privatis dictatorem poscere reum 
verecundiae non fuit. Sil. It. 1. 677. Poscenduin 
po?D;e juvi-ncm. et 2. 44. Poscimur, o socii, Fa- 
biusque e puppe catenas Ostentat. ^ 3. Item 
speciatim, poscere est inclamare, vocare, invita- 
re. Plaut. Cure. 5. 3. 5. Clamore bominem po- 
sco. h. e. inclamo, clamore voce. Seneca Here. 
(Et. 1887. Poscite magno Alciden gemilu. ft. e. 
clamate, vocale. Adde Virg. 8. £n. 614. allatum 
sub 1. g. Similiter Sil. It. 1. 420. Turn ducio- 
rem avido clamore in prcelia poscit. — Et pas- 
sive. Virg. 8. -En. 532. ne quaere profecto, 
Quem casum portenta ferant: ego poscor Oljm- 
po. ft. e. vovor, invitor. ^ 4. Item orare. Virg. 

1. JEn. 670. Ad te confugio, et supplev tua nu- 
raina posco. Cf. Sil. It. 2. 166. Asbytes cut rum 
et radiantis tegmina la;nfe Poscebat voiis. ^ o. 
Item iuquirere, sciscitari. Virg. 1. JEn. 417. neu 
quis contingere posset, Molirive moram, aut ve- 
niendi poscere causas. Slat. 8. Theb. 22. Dux 
Eri.bi populos poscebat crimina vit*. Virg. 3. 
JEn. 59. el, quae sit senlentia, posco. ^ 6. Item 
locum habet in emptione et venditione: et — a) 
Est indicate pretium rei venalis. Plaut. Merc. 

2. 4. 22. Tanti quanti poscit, vin' tanli illatn 
emi? — b) Est etiam pretium onVrre, sponde- 
re, liceri in auctione, sibi petere rem aliquam 
pretio oblato. Plaut. Stich. 1. 3. 58. Logos ri- 
diculos vendo. agite, licemini. Qui c<ena poscit? 
ecqui poscit prandio? Plin. 35. Hist. nat. 10. 
36. (88). Perconlanti, quanti liceret opera ef- 
fecta, parvum nescio quid dixerat; at ilie quin- 
quagenis talentis poposcit. Adde Plaut. Merc. 2. 

3. 101. — TfB. Add it .Von. p. 374. 7. et 18. 
Merc, poni etiam pro accipere, et adversari: 
sed nihil probant, qua* affeit exempla. 

POSCL'LA. ae. f. 1. deminut. a pjsca et idem 



POSEA 

signilicans. Theod. Priscian. lib. 1. c. 8. init. 
Easdeia (parolulas) frequenter per initia mol- 
lienlcs spongia in pofcula iafusa compescimus, 
assidue humectando, Ita edidit Aldus p. 292. 
retro; si quis mallet posiola, pro parum posiae 
vel pauseae, nihil motor. 

POSE A vet posia. V. PAUSE A. 

POSlMKHlL'M. V. POMERIUM. 

POSlO, uois. V. PUSIO. 

POSlOLA. V. POSUULA. 

POStTfO, Onis, f. 3. actus ponendi, institutio, 
il poire, %eoi$. 

I.) Proprie. Ftonlin. Aquced. 36. Sed et ca- 
licls positio babet momentum. Colum. 3. if. R. 3. 
15. Spes vindemiarum cohorlari nos debet ad 
positionem vincarum. et ibid. 17. I. Positio sur- 
culi. Id. 4. ibid. 1. 3. Nee sane positio seminum 
praealtum sibi cubile substerni deaiderat. et ibid. 
$ 6. Humilis positio seminum. Id. 11. ibid. 3. 
21. Est autem frigidis et pluviis regionibus po- 
sitio ejus {brassicce) optima post Idus Aprilis. 

II.) Translate. ^ 1. Est ratio loci, quo quid- 
que positum est, situs, positura, sito, situazione. 
positura. Seneca i. Qucest. nat. 16. a med. Ea, 
quae ab aspectu corporis nostri positio submovit. 
Plin. 37. Hist. nat. 13. 77. (201). de Italia, 
Quod contigit positions procurrentis in partem 
utitissimam el inter ortus occasusque mediarn. 
Id. 36. t'6wi. 13. 19. (87). Labyrintbi positio- 
nem, singulasque partes enarrere. Colum. 3. R. 
R. i. 1. PeregTina semina reformidant muta- 
tam caili locique positionem. et ibid. 21. 9. 
Pro situ et positione locorum. Gell. 14. 1. circa 
med. L'aiuscujusque stellarum forma et positio. 
^ 2. Item in oratione est verborum usus et col- 
locatio. Quint il. 8. 6. 23. MsTwvtpts'a est nomi- 
nis pro nomine positio. Id. 1. 5. 51. In oratio- 
ne com prehension is unius sequentium ac prio- 
rum inter se iaconveoiens positio. ^ 3. Spe- 
ciatim positio etiam dicitur, quum aliquid dicen- 
do ponimus et affirmamus. Seneca Ep. 87. ad 
fin. Pauperlas non per positionem, sed per de- 
tractiocem dicitur, vel, ut antiqui dixerunt, per 
orbationein. ^ 4. Apud Rhetores est ( funda- 
mentum, quo argumenta innituntur, &«'«?, te~ 
ma. Quintil. 2. 10. 15. Quin aliquando etiam 
argumenta ei ipsis positionum vitiis ducimus. 
Adde eumd. 7. 4. 40. et Id. t. 2. 13. Taceo 
de positionibus et declamationibus rhetorum. 
Plerique al. leg. partitionibus. ^ 5. In re 
grammatics est terminatio seu finis, desinenza. 
Quintil. 1. 4.24. Quae feminiaa positionc mares, 
neutrali feininas significant, ut sunt Mur&na, 
Glycerium. Id. 1. 5. 6. Quorum (nominum) 
prima positio in casdem litteras exit, et 1.6. 10. 
Quia prima positio paciscor faceret tempore 
praeterilo pectus sum. ^ 6. In re metrics est 
depressio et quasi depositio, cui sublalio oppo- 
nitur, abbassamento. Quintil. 9. 4. 48. Temp us 
sonum metitur, ut a sublalione ad positionem 
iisdem sit spatjis pedum, et paulto post $ 55. 
Khylhmi qua cceperunt sublationc ac positione, 
ad linem usque decurrunt. % 7. Item in re 
metrica, positio syllabce est situs, quo posita 
est, unde quantitatem mutat. Quintil. 1. 5. 28. 
Eve nit, ut melri quoque conditio mutel accen- 
tum , ut pecudes pictceque volucres. (Firij. 3. 
G. 243.); nam volucres media acuta legam, quia 
etsi natura brevis, tamen positione longa est, ne 
facial iambum, quern non recipit versus heroi- 
cus. Diomed. ~i. p. 423. Putsch, septera tradit 
modos, <*uibus syllaba brevis Gt positione longa. 
^ 8. Per metaphoram de animo. Seneca Ep. 
64. la quacumque positione mentis sum, quum 
lego hunc, libet omnes casus provocare. h. e. in 
quacumque cogitatione, aut affectu sum. ^ 9. 
In plur. num. positione* rei sunt adjuncts, cir- 
cottanze. Quintil. 1. 4. 40. Sed nee omnes mini 
persequi materia* in animo est, nee communes 
sunt earum quaestiones, quia positionibus mutan- 
tur. L'lp. Dig. 1. 1. 1. Hujus studii duse sunt 
positiones, publicum et privatum, k. e. membra, 
partes. 

POSITIVE adverb, in re grammatica est idem 
alque in prima vel pecuiiari quadam et sui ge- 



— 112 — 

n8rts positione. Priscian. 17. p- t065. Putsch. 
Principalia vero pronomina, id est ego, tu, mei-, 
positive raagis per siogulos casus declinantur: 
quum non possit ego, secundum rationem casua- 
liura, met Genitivum adhibere. et mox. Nnmeris 
quoque positive co.ntrtutatis, ego, mei, nos, tu, 
tui, vos. Adde eumd. ibid. p. 1066. 

PdSlTiVUS, a, urn, adject, positivo, qui po- ; 
nitur; et usurpatur tantum in re grammatica. 
^ 1. Generatim, Gell. 10. 4. in lemmate. Quod 
P. Nigidius argutissime docuit, nomina non po- 
sitiva esse, sed naturalia. h. e. non positu for- 
tuito, sed quadam vi et ratione naturae facta es- 
se, ut Gell. ibi loquitur. ^ 2. Posit iv a nomi- 
na apud Grammaticos sunt, quae prirno posita 
sunt, et rem absolute ac simpliciter significant, 
ut fortis, doctus, magnus: ei quibus compara- 
tive et superlativa ducunlur. Cledon. p. 1893. 
Putsch, et Servius ibid. p. 1781. 5 3 * Posi- 
tivum nomen, substantivi>m. Mactob. 1. Sa- 
turn. 4. Quum dicitur formosa fades viridiorum, 
tunc viridia quasi positivum ponitur. non acci- 
dens. r. VIUl DI A. 

PCSITOR, oris, ra. 3. fondatore, S-s'ttjs, qui 
ponit, conditor. Ovid. 9. .Vet. 447. et in Aside 
terra Mcenta constituis positoris habentia nomen. 
Id. 2. Fast. 63. Templorum positor, templorum 
sancte repostor. 

POSlTCRA, ae, f. 1. positus, positio, disposi- 
tio, positura, situazione, disposizione. 

I.) Proprie. Lucret. t. 684. sunt quadam cor- 
pora, quorum Concursus, motus, ordo, positura, 
flgura, Efficiunt ignes. Cels. prcef. ante med. 
Eorum, quae natura ante clausisset, posituram, 
colorem, figuram considerarint. Targa pro posi- 
turam reposuit ex MSS. positum, qua voce alibi 
saepe Celsus usus e»t. Pr opart. 4. 3. 36. Qua lis 
et haec docti sit positura dei. k. e. descriptio et 
dispositio mundi. Gell. 5. 3, Juncturam positu- 
ramque li?ni scite periteque factam considerat. 
et "2. 21. a med. Sidus, quod a figura positura- 
que ipsa, quia simile plaustri videatur, a'^ca^av 
dixerunt. 

II.) Translate. <f 1. De verborum collocatio- 
ne. Gell. 1. 7. ad fin. Sonus et positura ipsa 
verborum. ^ 2. Apud Grammaticos positurce 
sunt distinctions, vel distinctionum nota?, quas 
Gneci ^eoecg vocant, quas inter legendum dant 
copiam spiritus'reficiendi, ne contiauatione de- 
iiciat, interpunzione. Diomed. 2. p. 432. Putsch. 
et Donat. edit. 1. p. 1742. Putsch. 

pOsfTUS, a, urn. V. PO.\0. 

I'OSlTUS, us, m. 4. positura, sito, disposizio- 
ne, positio, positura, situs, dispositio. Sail, apud 
Donat.um ad Ter. Phorm. 1.2. 47. Quum pra?~ 
diiero positum insulae. Cels. prcef. a med, Se- 
dem, positum, ordinem, figuram gimi'iaque co- 
gnoscere prudeotem modicum. Id. 8. init. Prius 
positus figurasque ossium indicabo. Onid. 4. 
Pont. 7. 23. L'rbs, dubium positu melius defen- 
sa, rnanuve. Id. Medic, fac. 19. Vultis odoratos 
positu variare capillos. e£ 3. Art. am. 151. Nee 
mibi tot positus numero comprendere fas est. 
tante fogge di ornamenti di capelli. Tac. 6. 
Ann. 21. Positus siderum , ac spatia dimensus. 
Id. 4. ibid. 5. Positus regionis. 

POSSESSlO, onis, f. 3. actu«, aut jus possi- 
dendi, xttjctss (It. possesso, possessione, posse- 
dimento; Fr. action de posscder, possession, 
pouissance, propriete; f lisp, el acto de poseer, 
possession, propriedad; Germ, das Besitzen, der 
Besitz; Angl. the act, or right, of possessing, 
possession). 

1.) Proprie abstracta significatione. Pestus p. 
233. 1. Mull. Possessio est, ut definit Gallus 
.Eiius, usus quidam agri, aut aedilicii, non ipse 
fundus, aut ager. Paul. Dig. 41. 2. t. Possessio 
appellata est, ut I.abeo ait, a sedibus, quasi po- 
sitio, quia naturaliter tenetur ab eo, qui ei in- 
sistit, quam Gr.eci xixtc^tjv dicunt. Cic. 12. Pam. 
25. Non solum spe, sed certa re et possessione 
deturbari. Id. Mil. 27. 75. Utrique mortem est 
minitalus, nisi sibi hortorum possessione cessis- 
set. et ibid. Dejicere aliquein de possessione fun- 
di. Id. Quinct. 26. 83. Mi iter e aliquem in pos- 



POSSESSOR 

sessionem. et ibid. 27. 85. prolicisci. Id. 4. Alt. 
2. v«nire. Id. 10. Fam. 27. restituere. Seneca 1. 
Ira 7. Pouere se io possessione. Cic. Ccecin. 7. 
19, Esse in possessione bonorum. Inscript. apud 
Gruter. 208. ovvm patkh bvfint et postba rvfi- 

SVS SBMPER Iff POSSESS10SEM JVERIKT. C\C, 7. 

Fam. 2t. Possessionem bonorum dare cuipiam. 
Cass. 1. B. G. 44. extr. traders. Xepos Timol. 

2. teoere. Gell. 11. 18. circa med. Fundi pos- 
sessione dominum intervertere. Justin. 11. 9. 8. 
Ipse {Darius) omnia circumire, singulos {mili- 
tes) hortari, veteris gloriae Persarum irnperiique 
perpetuus a diis immorialibus datse possessionis 
admonere. Id. 29. 2. 6. Gratius habitants, si in 
possessions imperii sui socium polios, quam 
busies videret. Id. 2. 1. 15. Si ignis prima pos- 
sessio rerum fuit, qui pauliatim exslinclus ?edem 
terris dedit, etc. h. e prius cuncta mundi obti- 
nuit, occupavit: deirt pauliatim eistinctus etc. 
— Possessio vacua, f. VACUUS. 

II.) Translate. <f 1. Concrete, uti ajunt, sen- 
su, frequenter sumitur pro ipsis rebus, quae pos- 
sidentur, pr;tsertiin immobilibus, xnjpta. Festus 
p. 241. 23. Mull. I'ossessiones appellantur agri 
late patentes, publici privatique qui non manci- 
pations, sed usu tenebantur, et, ut quisque oc- 
cupaverat, colebat. At. colebantur; at. possidebat. 
Cic. 6. Parad. 3. 51. Prata, et areas quasdam 
magno wstimant, quod ei generi poss.rssionuoi 
rainime noceri potest, et paullo sup. § 49. Cujus 
possessio quo est major, eo plus requirit ad s« 
tueadam. Cces. 1. B. C. 17. Militibus in contione 
agros e\ suis possessionibus pollicetur qualerna 
in singulos jugera. Id. 1. B. G. 11. Qui trans 
Rbodanum vicos possession esq ue ha be bant. ^Ve- 
pos Alt. 14. Omnis ejus pecuniae reditus consta- 
bat in Epiroticis et urbanis possessionibus. Sail. 
Cat. 36. ,Es alicnuui meis nominibus ex posses- 
sionibus solvere possem. <f 2. Per metaphoram. 
Cic. 3. Oral. 31. 122. Nostra est omnis ista pru- 
dentiae doctrinaeque possessio, in quam homines, 
quasi caducam atque vacuam, abundantes otio, 
nobis occupatis, involarerunt. et 2. ibid. 49. 200. 
Quod tibi senst me in possessione judicii ac de- 
fens ion is meae constitisse, etc. Plancus ad Cic. 
10. /"am. 7. Possessionem laudis occupare. et 
ibid. 21. a med. Respublica in possessione vi- 
ctoria; permanebit. 

POSSESSIUNCUUA, ae, f. 1. possessioncella, 
parva possessio. Cic. 13. Att. 23. Mini major; 
offensioni esse, quam delectation!, possessiunculas 
rneas. 

I'OSSESStVUS, a, urn, adject, possessi'uo, xttj- 
v-v.ic,, possessionem signilicans, ut, — a) Pos- 
sessiva nomina, quibus res possessa, vel ad ali- 
quem perttnens signilicatur , ut Cicero nianus, 
Pompejanus, Euandrius, .Eneius. Ita Char is. 
■I. p. 128. et 133. Putsch, el Diomed. 1. p. 310. 
1'raeterea Priscian. 2. p. 585. ponit inter pos- 
sessio a etiam ea, quae formam lanturamodo pos- 
ses.sivorum habent, ut Romanus, Latinus: item 
f'erreus, aureus et alia multa, quae ibi fuse per- 
seuuilur. — b) Possessiva pronomina sunt meus, 
tnus, suus, noster, vester, quae a pronominibus 
final. Servius p. I7H6. Putsch. Sic Quintil. 1. 

3. 4">. In quibus patrium pro possessivo dicitur. 
— - c) Possessivus casus est Genitivus, quia pos- 
sessionem eo signilicamus, ut Priami regnum. 
Priscian. 5. p. 670. Putsch. 

POSSESSOR, ori3, rn. 3. qui possidet, posses- 
sore, padrone, xtyjtwo. 

J.) Proprie. Cic. 5. Phil. 7. 20. Tantum quis- 
que habebat possessor, quantum reliquerat di- 
visor Antonius. Id. 2. Off. 22. 78. Rem agra- 
riam tentant, ut possessores suis sedibus pellan- 
tur. Hot at. 1. Ep. 2. 49. valeat possessor opor- 
tet, Si comportatis rebus bene cogitat uti. Liv. 
2. 41. Id multos quidem Patrurn, ipsos possessores, 
periculo reruio suarum terrcbat. Cic. 2. Orat. 
70. 283. Vide, Scaure, mortuus rapitur, si potes 
esse possessor. Id. Quinct. 8. 30. Iste, homo acer- 
rimus bonorum possessor, eipulsor, everscr. 
usurpatore, occupatore , detentore, invaSore. 
Lucan. 6. 779. rcgni possessor inertis. h. e. Plu- 
to Inferorum rei. Sil. It. 6. 686. Possessor pe- 



POSSESSORE 

lagi pronaque Lutatius aura Captivas puppes ad 
litoia victor agebat. — Apud JCtos possessor 
proprie dicitur rerum dumtaiat corporalium, ju- 
ris vero velut possessor, ut ait Lip, Dig. 5. 3. 
18. a med. Hue pertiaere videlur illud Quintil. 
7. 1. 38. Id scbola quasri nihil attiaet, quum ia 
declamationibus iisdem narrare et contradictio- 
nes solvere, tarn ab actore, quam a possessore 
concessum sit. Ub't Spalding.: Possessor dici 
videtur pro defensore. Et sane petitor pro ac- 
cusatore usurpatur ; bine possessor appellari 
potuit, qui aggressionem a se amoliretur: sic 
Dig. 5. 1.62. Inter litigantes non aliter lis ex- 
pediri potest, quam si alter petitor, alter pos- 
sessor sit. 

II.) Translate. Pelron. Satyr. 114. Saepissime 
Italici litoris Aqutlo possessor convertebat hoc 
illuc obnoxiam ratem. — NB. De cognom. Rom. 
V. ONOM. 

POSSESSORlUS, a, um, adject, possessorio, 
stTTiTcxo? , possessivus. Tryphonin. Dig. 38. 2. 
50. N'umquid prastor ei denegare possessorias 
actiones debeat? Cajus 4. Institut. (edente ite- 
rum Goeschenio) § 145. Bonorum quoque em- 
ptori proponitur interdictum, quod quidam pos- 
sessorium vocant. 

POSSESSUS, a, um. V. POSSIDEO et POS- 
SIDO. 

POSSESSUS, us, m. 4. possessio. In sexto caiu 
sing. Apul. de Mag. Plurimis rebus possesiu ca- 
reo, usu fruor. 

POSSESTRIX, Icls, f. 3. postcditrice, quss pos- 
sidet. Afranius apud Non. p. 150. 28. Merc. 
Ejus monilis possestricem. 

POSSlBlLlS, e, adject. Comp. Possibilior, — 
Possibilis est Hal. possibile, fattibile, 5vv<xto'c, qui 
fieri potest. Quintil. 3. 8. 25. Melius qui tertiam 
partem dixerunt SuvaTo'v, quod nostri possibile 
nominant: quse ut dura videatur appellatio, ta- 
rn en sola est. Pompon. Dig. 28. 3. 10. ad fin. 
Conditiones, si possibiles sunt et exsistere pote- 
runt, efOciunt, ut etc. Paul. ibid. 25. 2. 3. Sed 
et cum uxors furti agi possibile est, si etc. Id. 
Sentent. 3. 4. 1. Possibilis conditio est, quae per 
rerum naturam admitti potest; impossibilis, quae 
non potest. Sedui. 4. 17. Possibile est jus omne 
Deo. Boeth. in Aristot. de interpr. ed. pr. p. 
269. Eligendum est hoc, quod est possibilius. 

POSSlBlLlTAS, Stis, f- 3. postibilita, facultas, 
potentia. A mob. 1, 44. Constat, Christum o- 
rania ilia, quae fecit, nominis sui possibilitate 
fecisse. Pallad. 3. R. R. 14. In eis brachiis sar- 
menta pro vitis possibilitate servabis. Ammian. 
19. 2. sub fin. Medebatur suis quisque vulneri- 
bus pro possibilitate, aut curantium copia. Cu- 
pell. 4. p. 96. Fandi possibilitatera per scbolas 
Ausonias comparavit. Id. 2. p. 40. Ex bac divi- 
nandi possibilitate Amphiaraus Mopsusque ce- 
lebrati. Ccel. Aurel. i. Tard.i. n. 22. Juxta vi- 
rium possibititatem, 

POSSlDEO, sides, »Sdi , sessurn, stdere, a. 2. 
Posidet legltur in Monum. Scipion. apud Orell. 
Inscript. 555. et in Sentent. de limit. Genuat. 
edente Rudorffio; in alils vero Inscripptt. baud 
raro posident, posidebunt, posideto, posidere, 
item posedeit et posedet pro possedit. — Part. 
Pcssidens I. b.; Possessut I. b. et e.; Posses gurus 
et Possidendus I. b.~ Possidere est, ut ait Forcel- 
linus, a pos pro potis et sedere, quasi sedere pos- 
sum, ut ipsum possum a potis et sum conflatur. 
Ceterum possideo est idem ac teneo, habeo in mea 
potestate, xraofzai, tartya (It. possedere, te- 
nere, essere in possesso, avere; Ft. possider, 
avoir en sa possession, etre proprietaire de; 
Hisp. poseer, tener en su poder, ocupar; Germ. 
etwas besitzen, in Besitz haben, inne haben, 
haben; Angl. to possess, have, hold, enjoy, 
own, be master of). 

I.) Proprie. — a) Dicltur proprie de iis, quae 
tangi possunt, ut ait Festus p. 233. 3. Mull., et 
praecipue de rebus immobilibus. Vetus formula 
praetoris apud Festum p. 233. »• Mull. Uti nunc 
possidetis eum funduro, quo de agitur, quod nee 
vi, nee clam, nee precario alter ab altero pos- 
sidetis, ita possideatis : adversus ea vim fieri veto. 



— 773 — 

Papinian. Dig. 41. 2. 49. Qui in aliena pot- 
estate sunt, rem peculiarem tenere possunt, ha- 
bere et possidere non possunt: quia possessio 
non tantum corporis, sed etiam juris est. Liv, 
26. 11. Solum, quod ipse bello captum posside- 
ret baberetque. — b) Hoc tamen discrimen non 
servatur. Cic. Quinct. 6. 25. Postulat a praetore 
Naevius, ut ex edicto bona possidere liceat. Id. 
4. Verr. 18. 46. Huic omnia utenda ac possi- 
denda tradiderat. Cces. 6. B. G. 11. Partem fi- 
nitimi agri per vim occupatam possidebant. Liv. 
2. 41. Adjiciebat buic muneri agri aliquantum, 
quem publicum possideri a privatis crimiaaba- 
tur. Horat. 4. Od. 9. 45. .Non possidentem mul- 
ta voeaveris Recte beatum. Justin. 38. 4. 7. Galli 
Italiam maximis plurimisque urbibus possident. 
Id. 20. 1. 4. Aggreditur omnes Graeci nominis 
Italiam possidentes. Id. 11. 6. f. Nee perdenda 
ea, quae possessuri venerint. Tac. 6. Ann. 31. Se 
invasurum possessa Gyro, et post Alexandre, per 
vaniloquentiam jaciebat. Martial. 9. 102. As:e- 
ruit possessa malis Pallatia regnis. — c) Ilia 
sunt JCtorum possidere pro emptore, pro dona- 
to, pro legato, pro dote, pro herede, pro suo. h. 
e. jure emptoris, rei donatse, legaUeve,, etc., de 
quibus sunt tituli 4. 5. 6. 7. etc. I. 41. Dig. 
— d) Absolute, praedia, aut domos possidere. 
Callistrat. Dig. 47. 9. 7. Hi qui juxta litora 
maris possiderent. Ulp. ibid. 43. 14. 1. a med. 
Qui trans flu men possidebunt. — e) De rebus 
mobilibus. Plin. 9. Hist. nat. 35. 58. (119). Duo 
fuare maximi uniones per omne aevum: utrum- 
que possedit Cleopatra. Cf. Val. Place, t. 60. 
possessa dracone Vellera. 

II.) Translate. % 1. Interdum possideo est 
idem ac possido, h. e. significat in possessionem 
venire, invadere ? occupare, potiri, prendere pot- 
sesso, occupare, impadronirsi. Vet. Poeta apud 
Ctc. 3. Or at. 26. 102. Sed quid video? ferro sseptus 
possidet sedes sacras- h. e. obsidet, occupat. Cic. 
Dom. 42. 110. Quum forum armatis catervis per- 
ditorum hominum possideres. Id. i.Herenn. 11. 
19. Magnitudine tempestatis omnes perterriti na- 
Yim reliquerunt, et in scapham conscenderunt, 
praeter unum segrotum.-Casu et fortuitu navis 
in portum incolumis delata est: illam aegrotus 
posaidet: navim petit Hie, cujus fuerat. Ovid. 4. 
Met. 686. veniens immenso bellua ponto Emi- 
net, et latum sub pectore possidet aequor. ^ 2. 
Per metaphoram possideri dicuntur, quae quo- 
cumque modo habentur, tenentur, ut abstracta. 
Plaut. Mil. glor. 2. 5. 27. Possidere noraen. 
avere o tener name. Id. Most. 1. i. 31. pal- 
mam. Id. True. prol. 13. saecli mores in se. 
Vet, Poeta apud Cic. 1. Invent, 45. 83. in- 
verecundum animi ingenium. Cic. Rose. Com. 
6. 17. Qui mediuslidius plus fidei quam artis, plus 
veritatis quam disciplinae possidet in se. Id. Rose. 
Am.ii. 66. Magnam vim, magnam necessitatem, 
magnam possidet religionem paternus maternus- 
que sanguis. Ovid. I. Fast. 586. Possidet hunc 
Jani sic dea mense diem. 

POSSlDO, sldis, sessi, sessum. sldere, a. 3. Part. 
Possessut I. a et II. ; Possidendus I. o. in fin. — ■ 
Possido (ut consido, desido) et possideo est For- 
cellino unum idemque; sed recentioribus (V. 
Kritz. ad Sail. Jug. 16. extr., F. A. fVolf. ad 
Tac, 2. Ann. 5. et ffertel. ad Tac. Agric. 18. 
med.) possido est idem atque alicujus rei posses- 
sionem capio, in possessionem venio, potior, oc- 
cupo, invado, prendere possesso, impadronirsi, 
occupare, invadere, con<]uislare. 

I.) Proprie. — a) De hominibus. Lucret. I. 
965. Usque adeo, quem quisque locum possedit 
(sic Lachmann.; Force Uinus possidit) in omnes 
Tantumdem partes infinitum omne relinquit. 
Sail. Jug. 16. extr. Illam alteram (partem)- Ad- 
herbal possedit. Sic ibid. 48. Erat in ea parte 
Numidiae, quam Adherbal in divisione possederat, 
(lumen etc. et ibid. 11. ad fin. Persae a parenti- 
bus digrcssi possedere ea loca, quse proxuma Car- 
tbaginem Numidia appellatur. Cic. 2. Orat. 70. 
283. Quum Scaurus nonnullam haberet invidiam 
ex eo, quod Phrygionis Pomp- ji locupletis homi- 
nis bona sine testamento possederat. Id. 1. leg. 



POSSUM 

Agr. 2. 5. Post autem (venire jubeat) agros in 
Hispaaia apud Cartbaginem novam, duorura Sci- 
pionum eiimia virtute possessos. Auct. B. Alex. 
34. Ne regnum Ariobarzanis possideri vastarique 
pateretur a Pharnace. essere occupato. Sic /a- 
stin. 2.6. 15. Post ^Egeura Theseus ac deinceps 
Tbesei filius Demophoon- regnum possedit. Cur t. 
4. 1. 27. Et quum in illo statu rerum id quem- 
que, quod occupasset, habiturura arbitraretur, 
velut certo jure possessum, ./Egyptum petere de- 
crevit. Tac. 14. Ann. 21. Majores quoque non 
abhorruisse spectaculorum oblectaraentis-: et, 
possessa Achaja Asiaque, ludos curatius editos. 
Plin. 3. Hist. nat. 7. 13. (85). Possessa ab 
(Enotriis Italia. Petron. Satyr. 120. Quae nora 
semper amas et mox possessa relinquis. Lucan. 
6. 314. Deserit a verso possessam numine sedem 
Caesar. Sil. It. 7. 415. possessa iitora proris. Id. 

3. 423. possessus Baccbo. h. e. ebrius. — Possi- 
dere publice, confiscare. Cic 11. Phil. 6. 15. 
Judicavit hostem Dolabeilam; bona ejus cetuuit 
publice possidenda. Liv. 38. 60. In bona L. Sci- 
pionis possessum publice quaestores prstor miiit. 

— b) De inanimis. LucrtU I. 385. nempe aer 
omne necesse 'st, Inter corpora quod fiat, poi- 
sidat inane, h. e. occupet, obiineat, impleat. Ovid. 
1. Met. 31. circumduus humor Ultima possedit. 
h. e. infimum locum tenuit. et ibid. 355. pos- 
sedit cetera pontus. Justin. 2. 1. 14. Ignis cun- 
cta possedit. 

II.) Translate. Cic. 5. Verr. 68. 158. Quibus 
rebus non sensim atque moderate ad istius ami- 
citiam adrepserat, sed brevi tempore totum bo- 
minem totamque ejus prseturam possederat. s'era 
fatto padrone. Ovid. i. Amor. 2. 8. Et posses- 
sa ferus pectora versat amor. Id. Heroid. 17. 107. 
Ad possessa venis praeceptaque gaudia serus. Plin, 
UO. Hist. nat. 1.1. (2). Poss«ssis hominum sen- 
sibus triplici vinculo. Aurel. Vict. Epit. 1. a 
med. Possessus amore conjugis. Plin. Paneg. 58. 
Miseros ambitionis, qui ita consules semper, ut 
semper Principes erant: quamquam non ambilio 
magis, quam livor et malignitas, videri potest, 
omnes annos possidere. h. e. occupare, singulis 
annis sibi consulatum vindicaxe, ne aliis ad eum 
gerendum locus relinquatur. 

POSSUM, pCtes, potest, pdtQi, posse, n. anom. 

— 1.°) Quod ad quantitatem attinet, possi* se- 
cundam babet coramunem. Horat. I. Sat. 2. 103. 
Metiri possis oculo latus. Juvenal. 5. 10. quum 
possis honestius illic. Alii rectius leg. possit. — 
2.°) Plures sunt formse, quae apud veteres tan- 
tum uaa venerunt , sell. — a) Potissnm pro 
posxum, quidam leg. apud Plaut. Cure. 5. 3. 
23., et potessunt pro possunt, apud eumd. Pcen. 

1. 2. 17.; alii potis sum, et potis sunt. — b) 
Ut siem pro s»«i, ita potsiem,-es,-et^ pro pos- 
sim,-is,-it dixere Cic. Arat. 304.; Plaut. Bacch. 

4. 5. 2., Most. 2. 2. 34. et 4. 2. 68. et alibi. 

— c) Potessim pro pofis sim, passim, est Plauli 
Pert. 1. 1. 41. — d) Patisit pro possit vela- 
rum nonnullorum fuit, teste Diorned. 1. p. 381. 
Putsch., et babetur apud Fabrett. p. 427. in 
vet. S. C. de Bacchanal.; sed potissit apud Lu- 
cret. 5. 880. — e) Potesset pro posset est Lu- 
cilii apud IVon. p. 445. 29. Merc, ubi alii leg. 
potisset (quod unum probat Lackmannus ad 
Lucret. 5. 880 ): quod alii eidem tribuunt etfam 
alio loco, quem refert Pseudo • A scon, ad Cic. 
Divin. in Q. Ccecil. 13. — f) Potesse (et po£- 
isse in Codd. LuciUi apud Non. p. 445. 31. 
Merc.) est Plaut. Aulul. 2. 4. 30 , Cist. t. 1. 
33., Epid. % 2. 43., Bacch. 3. 6. 30. et ali- 
bi; Ter. Eun. 4. 3. 24.; et Lucret. 1. 665., 

2. 225. et 1010. — g) Poteste , potesto , pote- 
slote, possunto, personee imperativi, quas agno- 
scit Charis. 3. p. 231. Putsch., nulla ab eo au- 
ctoritate firmantur. Potesto tamen legltur in In- 
script., quae pertinet ad ann. U. C. ocxvi., apud 
Murat. 587. 1. ovkm oaovqvz vatevs fvrfbks 

FKCERINT QVOD SK SBJITIVXT K.AM REM StfTB SCB- 
LERB SINK PIACVLO A LIS (,h. 6. alii) >E POTESTO. — 

h) Passiva terniinatione potestur habent Lucret. 

3. 101 0.j Pacuvius et Quadrigar. apud Non. 
.p. 50». 29. Merc., item Scipio Afric. apud Fe- 



POST 

stum p. 241. 26. Mull, et Ennius apud Dio- 
med. 1. p. 381. Putsch,, item Virg. 8. JSn. 402., 
ut ia aliquot MSS. se vidisse ait Pierius, tametsi 
ipse cum aliis plerisque nou probat. — • Potera- 
tur est Ccelii apud Non. lac. cit. 33. et C. 
Grucch. apud Festum loc. cit., et Scauri apud 
Diomed. i. p. 381. Putsch. — Possitur ejusdem 
Scauri ibid. — Possetur est Claudii Quadri- 
gar. apud Non. ibid. 30. — Possitur item Ca- 
ton. R. M. 154., ubi alii leg. possit. Et in vet. 
monum. apud Gruiei. 509. lin. 22. vbi db fla- 
«o UKCTK lkgi possitvr. — Etiam possuntur a 
nonnullis vettium dictum fuiase, testatur Dio- 
med. i . p. 380. Putsch. Verum passive haec for- 
ma antiqua est, et omnino obsolevit. — Part. 
Potens, ut Pote et Potis, f. loco suo. • — jPos- 
sum, contractum ei potis potens et sum, est 
idem ac valeo, polleo, facultas mibi est, vires 
babeo, Suvctjxou (It. potere, avere possa; Fr. pou- 
voir, avoir le pouvoir de, etre capable de; Hisp. 
poder, tener expedita la facultad 6 potencia 
de hacer alguna cosa; Germ, im Stande tein, 
kbnnen, vermbgen; Angl. to be able, have 
power). ^ 1. Generation. — a) Uuiversim, 
Cic. 6. Fam. 5. Quotiescumque filium tuum 
video, poiliceor ei stadium meum sine ulia ex- 
ceptione: gratiam autem cum hac exceptioue, 
quantum valeam quantumque possim. Id. 4, 
Alt. 13. Velim res istas et prseseotem statum 
reipubl. rescribas ad me, quautam potes et va- 
les. Ita Aldus : alii quantum potest. Cf. Xenoph. 
Cyr. 5. 4. 25. to? av 8uvw'n«^a. et ibid. 5. 3. 
14. "H/yco Se 1 , toe av Suvatov v\, rcopavoo/xou. V. 
infra sub d. Id. 6. Phil. 7.' 18. Quamobrem, 
Quirites, cousilio, quantum potero, labore plus 
paeoe, quam potero, excubabo vigilaboque pro 
vobis. Id. 2. ibid. 10. 23, Nihil praetermisi, 
quantum facere enitlque potui, quin etc. Id. 3. 
ad Q fr. 5. circa med. Facerem tamen, ut 
possein, sed etc. Id. Amic. 1. 1. A patre ita 
eram deductus ad Scsevolam, ut, quoad possem 
et liceret, a senii latere numquam .^scederem. 
Id. 1. Tusc. 34. 83. Quid ego nunc lugeam vi- 
tam hominum? Vere et jure possum. Id. 2. ibid. 
27. 65. Barbari quidam ferro decertare acerrima 
possunt, aegrolare viriliter noa queunt. Horat, 
1. Od. 28. 27. multaque merces Unde potest tibi 
defluat aequo AJ> Jove. Id. Epod, 6, 3. Quin hue 
inanes, si potes, vertis minas Et me remorsu- 
rum petis. Sic Id. 2. Sat. 6. 39. Dixeris, expe- 
riar; si vis, potes, addit et instat. Id. ibid. 2. 7. 
cur hoc? Dicam, si potero. Just in. 9. 4. 10, De 
judicibus vitae necisque suae, quemadiuodum pos- 
sunt, sentenliam feruat. Cic. fragm. pro Cornel. 
apud A scon. Nihil unum posse contra multos. 
Id. 1. Oral. 10. 44. Hoc ampiius si quid poteris, 
non id mibi videbituc orator, sed Crassus sua 
quadam propria, non communi oratorum facul- 
tate posse. Cm. "2. B. G. 8. Hostes, quod tan- 
turn mulliludine poterant, etc. Cf. et Ter. Beaut. 
paullo infra allatum. Horat. Art. P. 439. melius 
te posse negares Bis terque expertum frustra, de- 
lere jubebat. Id. 2, Ep. 1. 257. Si quantum cu- 
perem, possem quoque. Ter. ffeaut. prot. 13. 
llic actor tantum poterit a facuadia, quautum 
etc. Plin. Paneq. 61. Ut felicitatis est quantum 
velis posse, sic magnitudiais velle quantum po»~ 
sis. Cic. 3. ad Q. fr. 5. sub (in. Sed tamen quod 
fieri potest, non negligam. — b) Cum Superlat. 
Cic. 7. Fam. 17. circa med. Caesari te commea- 
davi et tradidi, ut gravissime diligeniissimeque 
potui. Id. Dom. 36. 95. Dico igitur, et quam 
possum maxima voce dico. — c) Potest fieri, 
ut, Ital. e. possibile che, apud Cic. 13. Fam. 
73. Mihi ita persuadeo (potest fieri, ut fallar) 
earn rem laudl fore. Id. I. Tusc. 3. 6. Fieri au- 
tem potest, ut recte quis sentiat, et id, quod sen- 
til, polite eloqui non possit. Similiter Id. 4. Verr. 
77. 190. Fieri non potest, ut, quem video, te 
praetore, in Sicilia fuis.*e,-eum tu in tua provin- 
cia non cognoris. et 1. leg. Ayr. 11.29. Si hoc 
fieri potest, ut in hac civitate-quisquam nullis 
comitiis imperium aul potestatem assequi possit. 
h. e. assequatur. — ■ d) Potest absolute pro pot- 
est fieri, aut bujusmodi. Cic. 1. Fam. 2. ad fm. 



— 774 



POST 



Nos in senatu dignitatem nostram, ut potest in 
tauta hominum perfidia, retinebimus. Plant. 
Pseud. 2. 2. 38. Potest, ut alii ita arbitrentur, 
et ego ut ne credam tibi. Cic. Ctuent. 37. 103. 
Nihilo minus enim potest, ut illam multam non 
commiserit, accepisse tamen etc. Ter. Phorm. 
2. 1. 73. Non, non sic futurum est, non potest. 
Id. Eun. 5. i. 20. Compreheadi bominem jube, 
quantum potest. Plaut. Men. 5. 2. in fm. Ibo, 
atque arcessam raedicum, quantum potest. — Si- 
militer Cic. 1. Tusc. 31. 76. m. Ego autera num- 
quam ita te in hoc sermone dimittam, u |la uti 
ratione mors tibi videri malum possit. a. Qui 
potest, quum ista cognoverim? Id. 1. Acad, 
(post.) 7. 29. Quia nihil aliter possit, atque ab 
ea constitutum sit. Alii leg. aliter esse possit. 
Ziv. 10. 25. Detisque operam, ut base ara, quam 
ilia, si quid potest, sanctius coli dicatur. — e) 
Non possum quin, non possum facere ut, non 
possum non cum Infinito, Ital. non posso a 
tr.eno, non posso fare a meno di etc. Cic. 2. 
Orat. 10. 39. Non possum quin eiclamem, ut 
ait ille in Trinummo (Plaut. Trin. 3. 2. 79.). 
Piaut. Mil. glor. 3. 1. 6. Et bene consultum 
inconaultum 'st , si id inimicis usui 'st, Neque 
potest quin, si inimicis usui 'st, obsit tibi. Rur- 
sus Cic. 2. leg. Agr. 3. 7. Neque enim ullo mo- 
do facere possum, ut, quum me intelligam-con- 
sulem ita factum, ut nobilissimis hominibus lon- 
ge praeponerer, non et in hoc magistratu et in 
omni vita sim popularis. Id. 8. Att. 14. Ut nihil 
ad te dera litterarum, facere noa possum. Id. 
ibid. 2. init. Alterai (od Ccesarem Htteras) eo- 
dem die dedi, quo has ad te. Non potui non da- 
re, quum et ipse ad me scripsisset et Balbus. Id. 
2. Nat. D. 21. 54. Qu» quum in siderihus ines- 
se videamus, non possumus ea ipsa non in deo- 
rum numero reponere. Id. Amic. 2. 8. Animad- 
vert!, te doiorem, quem acceperis quum summi 
Tiri, turn amicissimi morte, ferre moderate: nee 
potuisse non commoveri, nee fuisse id bumani- 
latis tuffl. ~ El absolute Plaut. Bacch. 3. 6. 
30. Video non potesse, quin tibi ejus nomen elo- 
quar. veggo non essere possibile che io etc. nisi 
quis subaudiat video me non potesse etc. — p 
Minantis, aut urgentis sunt ilia Plauti Amph. 
1. 1. 190. Possum scire, quo profectus, cojus sis, 
aut quid veneris? et Ter. Eun. 4. 4. 44. Pos- 
sumne ego hodie ex te exculpere verum? — 
g) Infinitum posse substantivi gerit vicem apud 
Ovid. 2. Met. 483. Posse loqui eripitur. et 11. 
ibid. 177. et dat posse moveri. h. e. movendi se 
facultatem. ^ 2. Speciatim, saepe est auctori- 
latem, vim, opes, potentiam babere. — a) De 
hominibus. Plaut. Cas. 2. 4. 4. Stuititia est, ei 
te esse tristem, cujus potestas plus potest. Id. 
True. 4. 2. 42. Vocat me, quae in me plus pot- 
est. Cic. Quinct. 21. 69. Qui turn et pot- 
erant per vim et scelus plurimum, et quod pot- 
erant, id audebant. Id. Ease. Am. 1. 4. Qui 
apud me et amicitia et beneficiis el dignitate 
plurimum possunt. Cces. 1. B. G. 18. Neque 
solum domi , sed etiam apud finilimas civita- 
tes largiter posse, atque hujus potentiaj causa 
etc. Liv. 1. 24. Tantoque magis ferito, quaoto 
magis potes pollesque. Id. 8. 7. Cum illis ad- 
erit Juppiter ipse, federum a vobis violatorum 
testis, qui plus potest polletque. et ibid. 33. Pro- 
voco ad populum; eumque judicem fero qui cer- 
te unu» plus, quam tua dictatura, potest pollet- 
que. Horat. 4. Od. 14. 8. Vindelici didicere nu- 
per, Quid Marte posses. Nepos Dion. 3. Plato 
autem tantum apud Dionysium auctoritate potuit 
valuitque eloquentia, ut etc. Liv. 21. 31. Regoi 
certamine ambigebant fralres. Major- minore ab 
fratre et ccBtu Juniorum, qui jure minus, vi plus 
poterant, pellebatur, — b) Tribuitur et rebus 
inanimis vim ad aiiquid efDciendum habentibus. 
Cic. 5. Verr. 57. 131. Plus aliquanto apud 
te pecuniaB cupiditas, quam Judicii metus potuit. 
ebbe piu forza. et 2. Orat. 42. 180. Ordo, et 
dispositio tantum potest in dicendo, ut ad vin- 
cendum nulla plus possit. Id. 1. Divinat. 10. 16. 
Quid scammoniae radii ad purgandum, quid ari- 
stolocbia ad morsus serpentum possit. Cces. 6. 



B, G. 30, Multum in re militari potest fortuna. 
Horat. 1. Ep. 2. 17. quid virtus et quid sapien- 
tia possit. et ibid. 12. 19. Quid velit et possit 
rerum concordia discors. Id. 4. Od. 2. 25. Sen- 
sere quid mens, rite quid indoles Nutrita fau- 
stis sub penetralibus Posset, ^ 3. Item specia- 
tim, posse aliquam interdum signiucat posse fe- 
miuam vitiare- Martial. 3. 32, Num possim ve- 
tulam, quseris Matrinia? possum. Adde Plauti 
loc. cit. in ADHINNIO. ^ 4 - Item P ro debere, 
oportere, aequum esse. Forcellinus baec atlulit. 
Cic. 2. Att. 9. Minore sonitu, quam putaram, 
orbis hie in republica est coaversus: citius o- 
mnino quam potuit. et 3. ibid. 15. circa med. 
Si quisquam fuisset, qui me a turpissimo con- 
silio revocaret: quod unus tu facere maxime pot- 
uisti. Est qui hue refert et illud tyusd. 2. Legg. 
3, 6. Recte igitur Magnus ille noster posuit in 
judicio, rempuhlicam nostram justissimas huic 
municipio gratias agere posse, quod ex eo duo 
sui conservatores exstilissent. ^ 5. Pro bene va- 
lere, sanum esse, videtur poni in illo Cic. 2. 
Tusc. 19. 44. Si est tantus dolor, quantus Philo- 
cteiae, bene plane magnus mibi quidem videtur, 
sed tamen non summus. Nihil enim dolet, nisi 
pes: possunt oculi; potest caput, latera, pulmo- 
nes; possunt omnia. Possis tamen ita interpre- 
tari, possunt dolere oculi, etc. 

POST, quod, ratione habita etymi, Scaliger (de 
Caus. Zing. Lat.p. 398.) contractual esse putat 
ex po«e est; alii vero ex posino pro pono (unde 
posite, poste, posti, post) deducunt, est A) Ad- 
Yerbium; et B) Preepositio. 

A) Adverbii more post usurpatur sine casu, 
vel com Ablativo temporis: quamquam non de- 
sunt, qui semper praepositionein esse ajunt et Ab- 
lativo etiam jungi, ut Servius ad Virq. 1. Eel. 
30.: at V. Priscian. 14. p. 987 et Cfcart's. 2. 
v. 209. Putsch., ei Hand. Tursell. vol. 4. p. 
457, — Ceterum post % 1. De ioco usurpatur 
et indicat id, cui aiiquid est antepositum; bine 
est idem ac pone, a tergo, retrorsum; eique op- 
ponuntur ante et post (It. di dietro, in dietro; 
Fr. en arriere , par derri'ere, apres; Hisp. 
atras, detras, despues, Iras; Germ, hinten. 
hinterwdrts , hintennach; Angl. behind). ~ 
1.°) Proprie. Liv. 11. 5. Fors conglobat et ani- 
; rnus suus cuique ante aut post pugnandi ordi- 
nein dabat. Cic. Mil. 10. 29. Coedere iocipiunt 
ejus servos, qui post erant. Plin. 11. Hist. nat. 
45. 102. (249). Lacertis priora genua post cur- 
vantur, posteriorn in priorem partem, h. e. re- 
tro rsu in curvantur. Forcellinus addit etiam illud 
J\epot. Eutneii. 5, Substringebai caput \eqtio- 
rum) loro altius, quam ut prioribus pedibus 
plan* terram possent attingere: deinde post ver- 
beribus cogebat exsultare. co' piedi di dielio. Ple- 
rique tamen post apud Nepot. de tempore ac- 
cipiunt. /'. sub 2. b. — 2.' J ) Figurate de giadu. 
Sail. Cat. 23. exjr. ed. Aritz. Sed ubi peiicu- 
lum advenit, invidia atque superbia post fuere. 
Cf. T'er. Adelph. 2. 3. y. Qui omnia sibi post 
pulavil esse prae rneo commodo. ^ 2. S*pis- 
sime ponitur de tempore et babet significationem 
rei succedentis. — a) Absolute. Vel. Poeta 
apud Plin. 35. Hist. nat. 10. 37. (115). Quem 
nunc et post semper ob artem banc Ardea lau 
dat. Ennius apud Cic. 1. Divinat. 20. 40. o 
gnata, tibi sunt ante fereodas ^rumnas, posi ex 
nuvio fortuna resistet. Plaut. Men. 3. 2. 7. ob- 
servabo, quid agat; Hominem post adibo atque 
alloquar. Ter. Hecyr. 4. 3, 2. Istuc est sapere, 
qui ubicumque opus sit, animum possis flectere: 
quod sit faciendum post, idem hoc nunc si fe- 
ceris. Cic. 7. Fam. 5. Ut initio mea sponte, post 
auiem invitatu tuo nuttendum duxerim. Id. 3. 
Fin. 6. 12. Son inest in primis naturae conci- 
iiationibus bonesta actio; coosequens enim est, 
et post oritur, h. e. prugrediente natura et ra- 
lionis luroine exorto, quum in primo appetitu 
non fuisset. Id. Mosc. Am. 30. 84. De Capitone 
post viderimua, si, quemadmodum paratum au- 
dio, testis prodierit. Cces. 3. B. G. 5. Milites 
certiores facit, paullisper intermitterent prcelium-, 
seque ei labore reficerent; post dato signo ex 



POSTANTE 

castris erumperenl. Liv. 29. 27. Divi divaeque,- 
vos precor quaesoque, quae in meo imperio ge~ 
sta sunt, gcruntur postque gerentur, ea inibi etc. 
Virg. 5. JEn. 507. Post acer Mnestheus adducto 
constitit arcu. Horat. Art. P. 75. Versibus im- 
pariter junctis querimonia primum. Post etiam 
inclusa est voti sententia compos. Adde ennui. 
1. Sat. 3. 102. et Art. P. 111. — Sail. Jug. 55. 
Rursus aliis. post aliis roinitari. — 6) Cum ad- 
ditis inde, , deinde, in qui bus pieonasmus esse 
r.onnullis videtur. Ennius apud Farron. 5. L. 
L. 59. Mull. Ova parire solet genus pinnis con- 
decoratum, !Son animam: et post inde venit di- 
vinitus pullis Ipsa anima. Lucret. 3. 529. Inde 
pedes et crura mori, post inde per artus Ire a- 
lios tractim golidi vestigia leti. Ter. Andr. 3. 2. 
3. Priinum fac, islaec ut lavet: post deinde quod 
jussi ei dare bibere, date. Adde Senec, 2. Senef. 
34. ; el f'irg. 5. JEn. 321. — c) Cum addito 
Ablative temporis. Cic. Flacc. 23. 56, Pecunia 
recuperata est muKis post annis. Id. Brut. 60. 
218. et 2. Divinat. 33. 71.; et Liv. 2. 16. 
Res, quas Caesar anno post, et deinceps reliquis 
annis administravit. tin anno dopo. et Plant. 
Men. prol. 36. Paucis diebus post, et 5. 9. 72. 
Multis annis post. Liv. 32. 5. a med. Ipse post 
paucis diebus gravjore secutus agmine. Sic In- 
script. apud Slur at. 318. 1. liberti libebtO- 

HVM HOC MOMMBMTM NBGLEGSM'IAX (nVm ne- 

glegenter lege-nduml) cvratvm post mvltis as- 
Nii rbstitvbrvkt. Cic. Brut. 91. 316. Biennio 
post. Id. 4. Att. 16. 12. Hora post. Horat. 1. 
Sat. 6. 61. et revocas nono post mense- Firg. 

1. Eil. 30. longo post te-mpore venit. Justin. 1. 
7. 19. Brevi post tempore. Plin. 16. Hist, ^at. 
25. 42. (103). Parvo post florent pirus et cerasus. 
scil. parvo tempore. Pacuvius apud IVon. p. 
414. 3. Merc. Quam te po6t multis tueor tempe- 
stalibus? — d) Jungitur cum aliis Adverb, in o 
desinentibus. Cic. 16. Fam. 5. sub fin. Malo te 
paullo post valentem, quam slalim imbecillum vi- 
dere. Cess. 1. B. C. 22. ; et Liv. 5. 57. Quum se- 
natus post paullo haberetur. Firg. 3. G. 476. 
Nunc quoque post tanto. Nepos Pausan. 3. At 
ille post non muHo ad exereitum rediit. et Citn. 
3. Post neque ita multo Cyprum missus, Cic. 
Ccecin. 4. 11. Aliquanto post Fulcinius prasdia 
mercatur. Id. Oral. 30. 107. Post aliquanto sen- 
tire ccepimus. Liv. 2. 31. Gum iEquis post ali- 
quanto pugnatum est. Plant. Merc. 2. 1. 10. 
Ea Simia adeo post baud multo ad me venit. — 
e) Post-quum , post-ubi, post-quam, ut apud 
Cic. Cluent. 24. 67. Post autem quum esset 
Scamander unius Staleni sententia absolulus-, 
acrioribus saluti suae remediis subveniendum pu- 
tavit. Adde eumd. Mur. 13. 29. Sail. Cat. 24. 
Primo iagentes sumptus toleraverant; post, ubi 
aetas tantummodo quaestui, neque luxuriae mo- 
dum fecerat, tes alienum grande conflaverant. 
Id. ibid. 6, Post, ubi pericula virtute propule- 
rant, sociis atque amicis auxilia portabant. Cic. 
12. Att. 1. Tjndecimo die postquam a te discesse- 
ram, boc litterularum exaravi, et 13. ibid. 4. 
Filius anno post quaestor fuit, quam consul Mum- 
mi us. Adde Liv. 42. 2. Rursus Cic. 12. Att. 
49. Heri non multo post, quam tu a me disces- 
sisti etc. 

B) Praepositio post Accusativum regens de- 
monslrat ordinem loci et teinporis. f 1. De 
loco post est pone-, die fro. — I. 3 ) Proprie. Sul- 
picius apud Cic. 4. Fam. 5. Post roe erat /Egi- 
na, ante Megara, dextra Piraeus, sinistra Corin- 
thus. Plant. Epid. 2. 2. 52. Occepere alia; inu- 
lieres duse post me sic fabulari inter sese. CfBs. 

2. S. G. 9. Quod (/lumen) esse post nostra ca- 
stra demonstratum est. Id. 7. ibid. 83. Post 
xnontem se occultavit. et ibid. 88. Repente post 
tergum equitalus ceraitur. Id. 2. ibid. 19. Post 
eas (legiones) tolius exercitus impedimenta col- 
locarat. Sic Curt. 4. 12. 9. Post quas quinqua- 
ginta quadrigas Phradates magno Caspiorura ag- 
raine aniecedebat. Virg. 3. Eel. 20. tu post ca- 
recta latebas. Sic Horat. 1, Sat. 8. 36. post ma- 
gna {lunam) latere sepulcra. Id. 3. Od. 1. 40. 
Post equitem sedet atra cure. Auct. B. Afr. 



— 775 — 

18. Uoslibus post collem dejectis. Ovid. i. Amor. 
2. 31. manibus post terga retortis. Plin. 28. 
ffisl. nat. 4. 11. (45). Rejectis post terga ma- 
nibus. Id. 35. ibid. 10. 36. (68). Ambire ettim 
se ipsa debet extremitas et sic desinere, ut pro- 
mittal alia post se. Liv. 22. 4. Baliares ceteram- 
que Ievem armaturam post montes circumducit, 
— 2.°) Fig urate est infra, sot to. Horat. 3. Od. 
9. 6. neque erat Lydla post Chloen. ft. e. minus 
amabatur. Cels. 2. 18. circa med. Piscium gra- 
vissimi sunt ex quibus salsamenta fieri possunt: 
deinde bi, qui ere: turn plani: post quos etiam 
leviores sunt lupi raullique: et post hos omnes 
saxatiles. Plin. 33. Hist. nat. 2. 8. (34). Eque- 
ster ordo et nunc post populum scribitur, quia 
novissime cceptus est adjici. fi. e. extreme loco, 
senalus, populusque R. et equester ordo. Simi- 
liter Sail. Jug. 73. ad fin. Uli opifices agrestes- 
que omnes-relictis operibus frequentarent Ma~ 
rium, et sua necessaria post illius bonorera du- 
cerent. Liv. 2. 56. Post publicam causam pri- 
vato dolore habito. Sic Tac. 3. Hist. 64. Id Ve- 
spasiano {convenire), ut ceteri post Sabinum ha- 
berenlur. Seneca Ep. 104. ante med. Tantus 
erit ambitionis furor, ut nemo tibi post te vi- 
deatur, si aliquis ante te fuerit. — 3.°) Post 
rem aliquam, earn se.quendo. Pallad. 5. R. B..B. 
Quum ad eum convenerint apes, atque ingressae 
iuerint post odorem, foratren pollice Claudes. 
Pontedera malebat propter odorem, Columella 
enim ad odorem. ^ 2. Saepissime de tempore 
ponitur et demonstrat ipsius temporis ordinem, 
dopo. — a) Cum nominibus temporis. Plant. 
Rud.o. 3. 60. Numquam hercle-iterum delrau- 
dabis me quidem post bunc diem, C&s, 6. B. 
G. 33. Dlscedens post diem septimum sese rever- 
surum conlirraat. Id. 4. ibid. 36. Paullo post 
mediam noctem naves solvit. Liv. 7. 18. Ablato 
post undecimum annum a plebe consulatu. 
Phosdr, 1. 17. Post paucos dies. Liv. 41. 25. 
Paucos post dies. Id. 31. 24. Paucas post boras, 
Cic. Rose. Am. 44. 128. Aliquot post menses. 
— Notandum illud Cic. 3. Att. 7. Alii pueri 
post diem tertium ejus diei alias litteras reddi- 
deruot. Plin. 32. Hist. nat. 1. 24. (71). Post 
paullum. h. e. paullo post. Sic Cces. 7. B. G. 
50. extr. Ita pugnans post paullum concidit. et 
Quinlil. 2. 17. 25. Post paullum clarius osten- 
demus. — b) Cum nominibus rerum tempore 
quodam actarum, aut hominum aliquando viven- 
tium. Cic. 4, Fam. 4, circa med. Sic fac eiis- 
times, post bas miserias, id est postquam armis 
disceptari ccsptum est de jure publico, nihil esse 
actum aliud cum dignitate. Id. 3. Verr. 7. 18. 
Post bunc 6tatum rei publicae, quo nunc utimur. 
Sail. Jug. 5. Bello Punico secundo, quo -Han- 
nibal post magnitudinera nominis Roman! Ilaliae 
opes attriverat, Massinissa etc. ft. e. postquam 
Romaai magni facti sunt el ad tantum potentiae 
fastigium perveoerunt. Id. Cat. 5. Hanc post 
dominationem L. Sullae lubldo maxima invaseral 
reipublicae capiunda. Id. Jug. IS. Neque post 
iosidias Jugurtbae effuso exercitu praedari. Nepos 
Att. 9. Quum fundum emisset in diem, neque 
post calamitatem versuram facere potuisset. h. e. 
postquam in calamitatem inciderat. Tac. I. Ann. 
68. lnguiomerus post vulnus pugnam deseruit. 
ft. e. postquam vulnere ictus est. Justin. 8. 1.6. 
Quasi post arma et bellum locum legibus reli- 
quissent. ft. e. postquam arma sumpserant et 
bellare cojperant. Horat. 1. Od. 18. 5. Quis post 
vina gravem mil.itiam aut pauperiera crepat? 
ft. e. post benignam compotationem. Cf. eumd. 
2. Sat. 4. 59. nam lactuca innatat acri Post vi- 
num s to macho. Cic. 2. Phil. 38. 97. Ne post 
M. Brutum proconsulem sit Greta proviucia. Sic 
Id. 9. Fam 14. Quem quidem post te consu- 
lem solum possumus vere consulem dicere. Id. 
4. 7\isc. 3. 7. Post Araasinium autem multi ejus- 
dem aemuli rationis multa quum scripsissent etc. 
Seneca Ep. 119. Post Barium et Indos pauper 
est Alexander, h. e. victo Dario. Lucan. 2. 634. 
quas est vulgata per urbes Post me Roma du- 
cem. ft. e. postquam ego dm eram 1'aclus. — 
■ Et addito tempore definite Cic. Balb. 21. 48. 



POSTAUCTUMNALIS 

Quum paucis annis post hanc ctvilatu donatio - 
nem acerrima de civitate quaestio Licinia et Mu- 
cia lege veuisset. Id. 6. An. 1. Qui magistratus 
multis annis post decemviros institutus est. — 

c) Cum Participio prasteriti temporis, ut omne 
id tempus designetur, quod inde ab aliqua re 
facta sequutum est. Cic. 6. Cat. 7. 14. Ciusa 
est post urbem conditam haec inventa sola. Id. 
Harusp. resp. 8. 16. Post hanc urbem consti- 
tutara. Id. 1. Divinat. 44. 100. Sexennio post 
Vejos captos. Liv. 27. 3i. et 31. 5. Paucis men- 
sibus post pacem Cartbaginiensibus datam. Id- 
27. 30. Paucis post prcelium factum ad Beeculam 
diebus. Cic. Brut. 62. 224. Longe post homines 
natos improbissimus C. Servi!ius Glaucia. Sic Id. 
Balb. 10. 26. Quum pauci post genus hominum 
nat urn reperti sint, qui etc. Id. 5. Verr. 17. 44. 
Quod nemo umquam post hominum memoriam 
fecit. Adde eumd. 1. Cat. 13. 2S. ei Pis. 27. 
65. Sic Aepos Themis t. 5. extr. Maxima post 
hominum memoriam classis. dopo che 'I mondo 
e mondo. — Horat. Art. P. 141. Die tnihi, 
Musa, virum, captae post mcenia Trojae Qui mo- 
res hominum multorum vidit et urbes, Oiid. 
12. Met. 607. Quod Priamus gaudere teoex post 
Hectora posset, ft. e. post mortem Hectoris. — 

d) Post cum Accus. temporis sequente quam vel 
quo. Cces. 4. B. G. 28. Post diem quartum, 
quam est in Britanniam ventura, naves ex porta 
solveruut. Adde Cic. Mil. 16. 44. et 9. .Att. 12. 
Sic Nepos Arist. 3. Decessit post annum quar- 
tum, quam expulsus fuerat. Id. Citn. 3, Post 
annum quintum, quo expulsus erat. — - e) Post 
omnia est Cic. Oral- 35. 122. Post omnia, per- 
orationem concludere. — f) Post id, post ilia, 
post hoc, post hose, {post ea, V. infra sub g. 
et POSTEA), Comicis prascipue, sunt postea. 
Plant. Cas. a. 1. v. 42. Post id, quum lassus 
faeris et famelicus etc. Id. ibid. v. 32. Post id 
locorum-dabitur tib< amphora una. Sail. Jug. 
72. Neque post id iocorum Jugurtbae dies aut 
nox ulla quieta fuit. Plant. Cure. 4. 2. 43. 
Turn qui vendidit, numquam post ilia vidi, Ter. 
Phorm. 2. 2. in fin. Si eum sustinueris, post 
ilia jam, ut label, ludas licet. V. POST1IXA. 
Horat. 2. Ep. 1. 175. Gestit enim numum in 
loculos demittere, post hoc Securus, cadat an 
recto stet fabula talo. Plin. 5. Ep. 1. Post hoc 
Hie cum ceteris subscripsit, Adde Martial. 4. 
73. ; Sueton. Gramm. 3. ; Cafpurn. 3. 59. ; et 
Colum. 12. R. R. 38. 2. Quintil. 6. pr. 9. 
L'na post haec Qumtiliani mei spe ac voluptate 
nitebar. Propert. 1. 4. 19. Nee tibi me post haec 
committet Cynthia. Sic Lachmannus restituit 
apud eumd. I, 15. 13. quamvis numquam post 
haec visura dolebat. Alii leg- postbac . Adde 
Cels. 1. 2.; Colum. 12. R. R. 2. 1. et 3. ibid. 
4. 3. j Tac. 3. Ann. 16.; et Sueton. JVer. 25. 
et FiteH. 5. — g) Quod ad collocationem at- 
tinet, post suo casui postponitur apud Cic. 2. 
Tasc. 6. 15. Bunc post Rhodius Hieronyraus, 
vacare dolore, summum bonum dixit. — Inter 
praepositianem et casum interdum aliqua parti- 
cula interseritur, ut apud Cic. 2. Fin. 13. 43. 
Itque hie ipse jampridem est rejectus; post enim 
Chrysippum nou sane est disputatum. Sic Id. 2, 
Off. 8. 27. Post vero Sullse ric Curiam. Id. 3. 
F err. 41. 106. Qui ab A. Postumio, Q. Fulvio 
censoribus, postve ea fecit, fecerit. Sic Liv. 39. 
3. Et quem M. Claudio, M. Livto censoribus, 
postve eos censores, ipsura parentemve ejus a- 
pud se censum esse probassent etc. Id. 41. 9. 
Qui socii ac nominis Latini, ipsi majoresve eo- 
rum, M. Claudio, T. Quinctio censoribus, post- 
que ea, apud socios nominis Latini censi essent, 
etc. 

POSTANTE, adverb, ut exante, inante. Varro 
6. L. L. 87. Mull. Postante conventionem lia- 
bet. Ita Scalig. in Append, ad conjectan. Alii 
post autem. Mullcrus post fum^probante Hand., 
Tursell. vol. 4. pag. 502. 

POSTAUCTUMNALIS, e, adject, post auctu- 
mnum veniens. Plin. 15. Hist. nat. 15. 16.(54). 
Pira Aniciana postauctumualia, acidulo sapore 
jucunda. 



POSTCANTATIVUS 

POSTCANTATIVUS, a, om. V. ANTECAN- 
TATIVCS. 

POSTDELICTUM, i, u. 2. delictum postea com- 
missum. Vlp. Dig. 29. 2.71. § 9. Qui semel se 
abstinuit, quemadmodum e* postdelicto obliga- 
tor. 

POSTEA, adverb. Videtur ultimam produxisse 
Plant. Pcen. i. 1. 19. Si auctoritatem postea 
defugeris, Bothe ex MSS. edidit postera, nempe 
die. — QuoUes apud poetas (excipio comicos) 
reperies (quod perraro fiet), rectius post ea di- 
visum scribes, nam eoojunctum languet. Sic apud 
Ovid. 1. Fast. 165. Post ea mirabar, cur non 
sine Htibus esset Prima dies. Handius vero, Tur- 
sell. vol. 4. pao. 503., postea b'uyllabum esse 
ait. — Postea (ex post ea, ut prceterea et antea 
ex prceter, ante et ea) est idem ac post ea, post, 
post hasc, post id, post ilia, srca, eitetxa (It. do~ 
po, di pot, dappoi, poscia; Fr. ensuite, apres, 
puis; Hisp, despues, trot, desde; Germ, hernach, 
nachher; Angl. afterward, after that or this, 
hereafter). 

I.) Proprie. ^ 1. De tempore ssepissime po- 
nitur. — a) Cum oppositis nunc, ante, turn. 
Liv. 5. 4. Quam boc consilium collegarum meo- 
rum-neeessarium fuerit, postea disseram: nunc 
de ipsa conditione dicere mihi tantum libet. Celt. 
7. 7. n. 8. Si superior palpebra est, ante: si in- 
ferior, postea propius ipsis pilis incideodum. Plin. 
22. Sist. nat. 22. 46. (95). Fiaiini folia nee 
postea nascentia, nee -ante decidentia. Id. 28. 
ibid. 12. 50. (184). Foveri et ante et postea ju- 
bant. Liv. 2- 9. Nee quisquam unus malis arti- 
bus postea tarn popularis esset, quam turn bene 
imperando univertus senatus fuit, — b) Univer- 
sim. Cato R. R. 156. Postea, ubi occipiel fer- 
vere, paulliaper dimittito. Plant. Asin. 2. 2. 90. 
Inde buc veniet postea. Id. Slich. 4. 2. 43. Deos 
talutabo modo, postea ad te continuo transeo. 
Cces. 5. B. G. 27. Naves priori* commeatus, et 
quas postea Labienus faciendas curaverat. Id. 1. 
ibid. 21. extr. P. Considius, qui in exercitu P. 
Sullae, et postea in M. Crassi fuerat. et ibid. 40. 
Quos aliquaDdiu mermos timuissent, bos postea 
armatos et victores superarunt. Cic. 3. Fin. 18. 
61. Nam bonum illud et malum, quod saepe jam 
dictum est, postea consequitur. Id. Brut. 3. 12. 
Posteaque prosperae res deiuceps multse consecu- 
tae sunt. Liv. 2. 16. Additis postea novis tribu- 
libus. Justin. 12. 7. 10. Filiumque ab eo geni- 
tum Aiexandrum nominavit, qui postea regno 
Indorum potitus est. — c) Cum Ablativis ali- 
quando, multo, brevi raro usurpatur. Cic. 2. 
invent. 51. 154. Postea aliquanto ipsos quoque 
tempestas jactare ccepit. Id. 1. Cat. 6. 15. Neque 
enim sunt aut obscura, aut non multo postea 
commissa. Alii tamen aliter leg. Plin. 1 3. Hist, 
nat. 1. 2. (13). Postea multo successit propter 
gloriam appellatam megalium. Cic. 7. Verr. 54, 
142. Brevi postea est mortuus. — d) Etiam vo- 
cabulo postea adjicitur prseter necessitatem de- 
lude, ut apud Cic. Mil. 24. 65. Deinde postea 
se gladio percussura esse. Adde eumd. Cluent. 
26. 71. et 4. Tusc. 1. 2. Sic Liv. 41. 24. extr. 
Legati deinde postea missi ab rege. Ceis. 7. 8. a 
med. Trajicere id cavum acu satis est, postea 
deinde imponere id, quod purget. — e) Postea 
loci; ut post id locorum, postea. Sail. Jug. 102. 
Kritz. Postea loci consul pervenit in oppidum- 
Mritzius et Faber difisim scribendum esse pu- 
tant. — f) Ad tempus designandum, quum, 
ubi adjunguntur, Cces. 2. B. C. 17. Postea ve- 
ro, quum C«esar«m ad Massiliam detineri cogno- 
vit,- se quoque ad motura fortunaa movere ca?pit. 
Cic. 2. fiat. D. 35. 90. Pbilosophi debuerunt, 
si forte eos primus aspectus conturbaverat, post- 
ea, quum vidissenl motus flnitos etc., intelligere 
inesse aliquem etc. Adde eumd. Cluent. 67. 192.; 
et Liv. 5. 54. et 29. 22. Cato R. R. 156. Postea, 
ubi deorsum versus ibit, beminam-bibat. — g) 
Postea quam, divisim vel junctim scriplum, 
usurpatur quum temporis ratlone duas res com- 
ponutUur, et est idem quod postquam,dop0 che, 
da poi che, sW, entttir,. Cces. 4. B. G, 37. Post- 
ea vero quam equitatus in conspectum venit, 



- 776 — 

etc. Cic. 3. Fain. 1. ad fin. Postea vero quam 
ita ciEpi, etc. Sail. Jug. 29. Kritz. Postea vero 
quam particlpem negotii Scaurum accepit. Cic. 
2. Off. i. ad fin. Posteaquam honoribus inservire 
caspi. Id. 10. Fam. 1. Posteaquam de medio 
cursu reipublicse voce sum revocatus. Id. 5. Fin. 

I. 2. Hostiliam dico, non banc novam, quae mi- 
nor mihi esse videtur posteaquam est major. Sic 
Justin. 2, 14. 3. Posteaquam nullo prelio liber- 
tatem videt bis venalem, etc. Cic. Rose. com. 

II. 30. Qui posteaquam e sceena non modo si- 
bilis, sed etiam convicio explodebatur-, confugit 
in hujus domum. Adde eumd. 7. Fam. 5. Id, 
Casein. 21. 69. Posteaquam bis consul et censor 
fuerat. — Addito turn apud Cic. 4. Verr. 29. 
70. Posteaquam ad causam dicendam ventum 
est, turn vero sine metu, sine cura omnes erant. 
Adde eumd. 3. Tusc. 27. 66. — Sequente re- 
pente, statim, apud Cic. 4. Verr. 56. 138. Post- 
eaquam ego inquirendi causa in SIcIliam veni, 
repeats istius amicus (Me) factus est. Adde 7. 
ibid. 41. 106. Et 7. ibid. 37. 96. Quern postea- 
quam inanem locum offenderunt,-statim sine 
ullo metu in portum ipsum penetrare cceperunt. 
Adde eumd. ibid. 69. 178. ^ 2. In compara- 
tionlbus, hoc est de gradu vel dignitatis ordine. 
Plin. 17. Hist. nat. 16. 26. (121). Fertilissima 
omnium inoculatio, postea emplastratio. et ibid. 
Capacissima insitorum omnium ducitur platanus, 
postea robur. ef ibid. 22. 35. (176). Optimum 
autem, matrem esse flrmam, postea fetum auda- 
cem. 

I.) Translate. •! 1. Pro praeterea. Plant. 
Merc. 2. 3. 35. Nescio quid meo anlmo est ea- 
gre, pater; postea bac nocte non quievi satis ex 
mea sententia. *J 2. Quid postea? quid inde? 
quid bine sequitur? Ter. Fun. 4. 7. 23. Dixtin 1 , 
bos mihi dies soli dare te? tha. Quid turn post- 
ea? Cic. Rose. Am. 33. 94." Quid postea, si 
Romas assiduus fui? Liv. 4. 4. At enim nemo 
post reges exactos de plebe consul fuit. Quid 
postea? e per questo? 

POSTBAQUAM. V POSTEA sub I. 1. g. 
POSTELLA, ee, f, 1. idem ac postilena. Isid. 
20. Orig. 16. Antella, quasi ante setlara, sicul 
et postelia, quasi post sellam. 

POSTfiO, is, ire, n. 4. andar dopo, ess ere 
inferiore, post aliquem eo, inferior sum: cui 
anteire opponitur. 5idon. 1. Ep. 11. a med. Qui 
Severinum 6icut bonore postibat, ita favore prae- 
cesserat. 

POSTER. V. POSTBRLS init. 
POSTERGANEOS, a. um, adject, qui post <er- 
gum et retro est. ^r7io6. 4. 5. Id septentrio- 
nem si ora traduxero, erit mihi sinister oc- 
casus, qui ab sole posterganeus habebitur. Ccel. 
Aurel. 3, A cut. 6. Baptus vero posterganeus, 
quem opisthotonon Gr*ci vocant, est involon- 
taria colli retractio. 

POSTERGO, as, are, a. 1. post tergum relin- 
quere, atque adeo negligere. Gloss. Lat. Gr. Pos- 
tergo, u&ituau. 

POSTfiRI, orum. V. POSTERUS sub A. \. f. 
POSTERIOR, lus, oris, adject. F. POSTERUS 
sub B. 

POSTERlTAS, Stis, f. 3. posterum, seu futu- 
rum tempus, et ipsi homines, qui post nos erunt, 
oi ditoyovai (It. posterita, disce-ndenti, posterv; 
Fr. postirite, descendants; Hisp. posteridad, 
descendienti; Germ. d. Zukunft, zukunfXige Zeit, 
Nachwelt, JYachkommenschaft; Angl. posterity, 
succeeding generations, descendants, after ages). 
I.) Proprie. Cic. Amic. 4. 15. Sperare videor, 
Scipionis et LaBlii amicitiara notam posteritati 
fore. Id. 12. Ait- 19. Domini innumeraJ^iles fie- 
ri possunt In infinita posterilate. Id. 2. Phil. 22. 
54. IJujus rei ne posteritatem quidem omnium 
saecuiorum unquam immemorem fore. Of id. i. 
Fast. 239. At bona posteritas puppim servavit 
in aere. Id. 3. Pont. 2. 30. Si tamen a memori 
posteritate legar. et 4. ti»*d. 8. 48. Notitiam se- 
ras posteritati* habet. Id. 4. Tritt. 9. 26, Per- 
petuae crimen posteritatis eris. Id. Heroid. 16. 
374. Somen ab aeterna posteritate feree. Id- 2. 
Pont, 6. 34. in ore frequens posteritatis. eris. 



POSTERUS 

Propert. 3. 1. 34. Hoinerus Posteritate suutu 
crescere sentit opus, coll' andar del tempo. Cic. 
1. ITusc. 15. 35. Quum optimus quisque ma- 
xime posteritati serviat. h. e. famae apud poste- 
ros. Quintil. 10. 1. 31. Historia non ad actum 
rei, sed ad memoriam posteritatis componitur. 
— In posteritatem, in posterum. Justin, 2. 3. 
16. Nee passuras , ut in posteritatem Scjtha- 
rum genus intercidat. — Dicilur interdum de 
tempore mox futuro , etiam viventibus nobis. 
Cic. 2. Fam. 18. in fin. Si me audies, vitabis 
inimicitias, et posteritatis otio consules. Id. i. 
Cat. 12. 29. Verendum mihi non erat, ne quid, 
hoc parricida civium interfecto, invidiam mihi in 
posteritatem redundaret. Cces. 1. B.C. 13. Pro- 
inde habeat rationem posteritatis et periculi lui. 
II). Translate. % I. De bestiis. Juvenal. 8. 
62. Sed venale pecus Coryphaei, posteritas et Hir- 
pini. ^ 2. Posteritas quetenus opponitur prio- 
ritati, ut barbare loquuntur scholee. Ter lull. 
Prescript. 31. Principalem veritati, et posteri- 
tatem mendacitati deputare. 

POSTfiRruS. V. POSTERUS sub B. 
POSTERO, as, Svl, are, n. 1. differire, pos- 
porre, in posterum differo, u'crape'w. Pallad. 
12. R. R. 4. Oliva quum varia cosperit esse, colli- 
gitur, ex qua primum fiet oleum: nam quum tota 
nigrescet, quod speciei merito posteravit, fun- 
dendi ubertate compensat. Schneider, de hac 
voce dubitat; Crescentius enim habet deroga- 
vit. 

POSTfiRULA, x, f. 1. deminut. a posterus. 
^ 1. Subaudi janua, et est Ital. postterfo, «u- 
X('f, portula, quae ab utraque portarum urbis 
parte esse solet. Cassian. 5. Instit. ccenob. 11. 
Quantalibet urbs sublimitate murorum et clau- 
sarum portarum firmitate muniatur, posterulae 
unius quaravis parvissimae proditione vaslabitur. 
^f 2. Subaudi via, et est devius callis. Ammian. 
30. 1. circa med. Quum bivium armato milite vi- 
disset oppletum, per poster ul am, traraitera me- 
dium squalentem frulectis et sentibus, vitabun- 
dus excedens. h. e. per posticum, vel potius per 
s«mitam reductam et occullam. 

POSTERUS vel poster, ra, rum, adject, (post). 
Rectus casus masculin. postet-tts ne sit, an po- 
ster, nondum plane constat, — Non imitanda 
licentia iSlius, qui in Inscript. apud Fea, Relaz. 
di un viaggio p. 11. et apud Vise. Mon. Tab. 
p. 91. posteriis dixit pro posteris. Banc aedern 
posuit, strusitque novissima templa Manibus, et 
cincri, posteriisque meis. — Positiv, est Poste- 
rus sub A.; Corop, Posterior sub B.; Sup. Po- 
stremus sab C et alia Superlativi forma Pottu- 
mus sub D. 

A) Posit. Posterns est qui post venit, sequens, 
consequens, vc?too<; (It. vegnente, seguente, av- 
venire; Fr. qui vient apres, qui suit, $uivant; 
liisp. siguiendo, el qui sigue; Germ, hinten - nach 
folgend, folgend, kvnftig; Angl. coming after, 
following, next, ensuing). 

I.) Proprie de tempore. — a) Generatim. Cic. 
Cluent. 13. 37. Quum ibi diem posterum com- 
moraretur. Id. Dejot. 7. 2t. In po6terura diem 
distulit. Id. 4. Verr. 17. 41. Postero die mane. 
Sail. Jug. 78. ad fin. Po6tera die. A'epos Eu- 
men. 9. nocte. Id, Arist. 3. Poslero tempore. 
Cic. Partit. oral . 20. 69. Provisione posteri 
temporis. Id. fragm. pro C. Cornel, apud Ascon. 
a med. anno. Horat. 1. Sat. 5. 39. Postera lux 
oritur. Id. ibid. v. 96. Postera tempestas melior. 
Id. 2. Ep. 1 . 42. et praesens et postera setas. Id. 
3. Od. 30. 7. usque ego postera Crescam lau- 
de recens. h. e. iaude posterorum. Cic. 3, Fin. 
9. 32. Posterum quods m modo et consequens 
putandum est. et ibid. H*c non in posteris 
et in consequentibus , sed in primis continuo 
peccata sunt. — Postero die sequente quam, 
apud Cic. 2. Oral. 3. 12. Postero igitur die, 
quam ilia erant acta, hora fere secunda, etc. — 
6) Posteri dies, atri et ominosi. Mm. p. 73. 
32. Merc. Atri dies dicuotur, quos nunc nefa- 
stos, vel posteros vocant. Posteros opinor dictos, 
quod atri essent quicumque dies poitridie calen- 
das, Dorias, idus, ut in ATKR dictum est. Hujue 



POSTERUS 

lamrn appellation is nullam aucloritatem sv gra- 
vioreia .Vonius alTrrl. — c) Postero , postero 
die. if. Horat. I. Od. M.S. carpe diem, quam 
minimum credula postero. Tac. 4. .inn. 45. 
Idem quum postero ad quaeslionein lelraherelur. 
— d ) In posterum , in posterum diPin. Cars. 
7. B. G. 11. Diei tempore exclusus, in poste- 
rn in oppuenationem differl, Adde Cic. 10. Fain. 
12. a med. Sic Justin. 11. 12. 1ft. Aut dedi- 
tionem ea die, aut in posteram aciein paret. — 
e) In posterum, in posterum temp us. Ctes. t. 
B. C. 3. et 2. ibid. 21. Laudat promptos, atque 
in posterum confirmat. Cic. 2. leg. Agr. 33. 
91. Multum in posterum providerunt. peJ tew- 
po (ivvenire. et 2. Fnm. $. L't ab liomine longe 
in posterum prospicicnte, futura exspecto. — f) 
Posteri, orum, absolute, substantivorum more, 
sunt qui post nos, vel ex nobis, vel ex aliis na- 
scentur, poster i , dtscendenfi, cV sircyivcfiEvoc , 
ancyovot, et praasertim qui post, eos, quorum 
sunt vocabula propria, scilicet post trinepotes, ut 
infra sub B. I. c. dictum est. His majores op- 
ponuntur. Cic 3. JYat. D. 38. 90. Ut etiam si 
quis inorte pcenas sceleris efTogerit, expetantur 
eae poena; a liberis, a nepotibus, a posteris. Sail. 
Jug. 85. J 23. Kritz. Majorum gloria posteris 
quasi lumen est, neque bona eoruni, neque mala 
in occulto patitur. Moral. Epod-. 9. 11. Roma- 
nus (eheu posteri negabitis!) Emancipatus fe- 
rn in ie. I-nscript. apud Gruter. 698. 7. cn. ofil- 

LIO CN. F, QVIR. riSOK', CN. OFII.MO O'. F. QVIR. 
FRVC1 CN. OFILMVS SVCCBSSVS ET ANTONIA REST!- 
TVTA, FARKKTES FILIIS F1ENTISS1M1S FECERVKT ET 
SIB I ET 6VIS LIBKRT1S LIBERT A BVSQVE POSTERIS- 

nvE eorvm. — Posterum pro posferorum babet 
Tac. 3. Ann. 72. Opes ornatum ad urbis et 
posterum gloriam conferre. — Animadverten- 
dum et illud Sue'on. Cat. 38. Negabat { Cali- 
gula), jure civitatem Romanam usurpare eos, 
quorum majores sibi posterisque eam impetras- 
sent, nisi filii essent; neque enim intelligi debere 
posteros ultra bunc gradum. 

II.) Translate, posterns est inferior. Capell. 
4. p. 96. Posteram Romuleis virtutibus Grajam 
aestirnans levitatem. 

B) Comp. Posterior j ius, oris, adject, oran. 
gen. (Posterior in neutro genere, V . PRIOR 
init.) est inferior, secundus loco, ordine, tempore: 
cui prior, superior opponitur, Jor-repo?, ckictts- 
pos, Ssurepccj che vien dopo, posleriore, se- 
condo. 

I.) Proprie. — a) Adjective. Plin. 11. Hist. 
nat. 45. 102. (249), Ova parientibus quadripe- 
dum crocodilo, lacertis, priora genua post cur- 
vantur, posteriora in priorem partem. Id. ibid. 
45. 101. (248). Elepbanto pedes majores priores; 
in posterioribus articuli breves. 7je' piedi di die- 
tro. et Ovid. 4. Fast. 717. Vacca sit, an taurus, 
non est cognoscere promptum: Pars prior ap- 
paretj posteriora latent. Cic 3. Orat. 48. 186. 
Paria esse debent posteriora superioribus, extre- 
me primis. Id. 4. Acad. (2. pr.) 14. 44. Ita 
priori posterius, posteriori superius non jungitur. 
Morat. 1. Sat. 4. 58. et quod prius ordine ver- 
bum est, Posterius facias. Cic. Brut. 11. 43. 
Thucydides paullo state posterior. Id. 12. Phil. 
2. 5. Posteriores cogitationes, ut ajunt, sapien- 
tiores esse solent. Sail. Jug. 88. Nam gerere, 
quam fieri, tempore posterius, re atque usu prius 
est. — b) Posteriora absolute, substantivorum 
more. Lamprid. Elagab. 5. Nudus ingenicularet, 
posterioribus eminentibus in subactorem rejectis 
et oppositis. h. e. nalibus. — c) Posteriores 
absolute . Queroadmoduro omnes cognati supra 
tritavum, generali appellatione majores vocan- 
tur, ita post trinepotem posteriores, ut ait Paul. 
Dig. 38. 10. 10. Hi tamen sa?pius posteri dicun- 
tur. V. POSTERUS sub A. I. f — d) Posterius 
adverbii usum habet, dopo, di poi, post, postea, 
ucTspcv. Plaut. Epid. 2. 2. 76. Vos priores esse 
oportet, nos posterius dicer e. Id. A sin. 1. 1.48. 
Posterius istuc dicis, quam credo tibi. h. e. cre- 
do tibi, priusquam dicis. yepos Citn. 4. Procul 
ab eo loco infoderunt, in quo erat mortuus: 
inde posterius dei Detphici responso erutus etc 

Tom. III. 



— 777 — 

Cic. 6. /'err. 29. 66. Mitt it rex ad istuni, si si- 
bi videator, ut reddat. Jubet isle posterius ad 
se reverli. Id. Brut. 83. 288. Thucydides si po- 
sterius fuissrt, multo maturior fuisset et mitioi. 
11.) Translate posterior est minus carus, vi- 
lior, minor, delerior. Plaut. Mil. glor. 4. 1. 7. 
Omnes res posteriores pono, atque operam do 
tibi. h. e. postbabeo. Cic. 10. Alt. 4. ante med. 
Quorum utrique semper patriae salus et dignilas 
posterior sua dominatione et domesticis commo- 
dis fuit. Id. t3. Phil. 3. 6. Ita vita in corpus- 
que servato, ita fortunas, ut haec libertate poste- 
riora ducas. Id. Pis. 27. 66. Nihil scitote esse 
luxuriosius, nihil libidinosius, nihil posterius, ni- 
hil neqnius. Alii leg. protervius. Ter. Adelph. 

5. 4. 26. Si id fit dando, atque obsequendo, non 
posteriores feram. Ubi Donat, Subauditur par- 
tes: id est non vincar a Micione. Translatio de- 
sumitur a personis comicis, in quibus alias pri- 
raarum, aliae secundarum, alia? denique posterio- 
rum partium erant. 

C) Sup. PostremuS; a, um, cui primus op- 
ponitur, est ultimus, extremus, eayaxos, teXsu- 
Tato?, wtaTO?, ultimo. 

I.) Proprie. — a) Adjective. /lor at. 1. Ep. 

6. 47. Si res sola potest facere et servare bea- 
tum, Hoc primus repetas opus, hoc poslremus 
omittas. Cic. Oral. lb. 50. De urmissimis alia 
prima ponet, alia postrema. Sail. Jug. 107. 
Postremam Romanorum aciem invadunt. h. e. 
postrema m aciei partem, et ibid- 49. In agmine 
in primis modo, modo in postremis, sa?pe in 
medio adesse. Justin. 2. 10. 23. Ipse primus 
in fuga , postremus in pro^lio semper vjsus est. 
Plaut. Cist, in fin. Date plausum postrema in 
comcedia. h. e. in fine comcedise. Justin. 43. 5. 
11. In postremo libro. h. e. in fine libri. Pal- 
lad. 7. R. R. 2. Mense postremo. al fin del 
mese. Rursus Justin. 3. 4. 13. Ut ossa sua pos- 
tremasque reliquias conterant. Catu',1. 101. 3. 
Postremura munus. h. e. exsequiee, justa. f^irg. 
3. G. 404. Nee tibi cura canum fuerit postrema, 
Cic. 1. Fam. 9. circa med. Ego autem quum ilia 
sequor, quae paullo ante proposui, turn hoc non 
in postremis, de quo cceperam exponere. Justin. 
31. 5. 1. Dicitur, quum frequenter de bello con- 
silium remoto Hannibale habuisset, tandem eum 
vocari jussisse,-omnibusquo perrogatis postre- 
mum interrogasse. — Cum Infinite Sil. It. 1. 
160. Primus inire manu, postremus ponere Mar- 
ten*. — ■ b) Postremo adverbii vim habet, ulti- 
mamente, finalmente, to xsXeuTarov, uaxaTov, 
denique, tandem, ad extremum, Ter. Andr. 2. 
2. 20, Quidquid dicunt, laudo : id rursum si 
negant, laudo id quoque. Negat quis, nego: ait, 
ajo: postremo, imperavi egomet mibi, Omnia as- 
sentari. Cces. 7. B. G. 1. extr. Postremo in 
acie prasstare interfici, quam etc. Sail. Cat. 14. 
Aliis scorta praebere , aiiis canes atque equos 
mercari, postremo neque sumptui, neque mode- 
stiae (Madvig corrigendum putat molestiae) suae 
parcere. Id. ibid. 20. 12. Kritz. Quum tabulas, 
signa, toreumata emunt, nova diruunt, alia <Edi- 
ficant, postremo omnibus modis pecuniam tra- 
hunt, vexant, tamen summa lubidine divitias vin- 
cere nequeunt. — Denique • postremo apud Cic. 
2, leg. Agr. 23. 62. Omnes urbes, agri, re- 
gna denique, postremo etiam vectigalia vestra ve- 
nieriot. Id. bis ponit 1. flat. D. 37. 104. Quae- 
ro igitur, vester deus primum ubi haJbitet : de- 
inde quae causa eum loco moreat: porro Deus 
quid appetat: ad quam denique rem raotu men- 
tis ac ratione utatur: postremo, quo modo" bea- 
tus sit. — c) Ad postremum idem est. Plaut. 
Pcen. 4. 2. 23. Sed ad postremum nihil appa- 
ret. Sail, fragm. apud Augustin. 3. Civ. D. 
17, Pturim.ie turbas, seditiones, et ad postremum 
bella civilia orta sunt. Auct. B. G. 8. 43. Ad 
postremum cuniculis venae fontiura intercisas sunt. 
Liv. 38. 16, ad fin. L't Syrise quoque ad postre- 
mum reges stipendium dare non abnuerent. Ju- 
stin. 6. 2. 6. Ad postremum statuerunt, melius 
esse etc. Sail, in orat. Philippi contra Zepid. 
Qui ad postremum usque legatos, pacem, con- 
cordiam decrevere. — d) Postremum est — 



POSTERUS 

Idem atque ultima vice, per V ultima votla. 
Ter. Andr. 2. 1. 22. Si id facis , hodie postre- 
mum roe vides. Cic. 3. Orat. 2. 6. Ut vestigium 

illud ipsum, in quo ill e postremum institisset, 
contueremur. Justin. 14. 3. 12. Desperatis re- 
bus-, petit ut postremum sibi alloqui exercilum 
liceret. — Item est tandem, ad extremum. Ju- 
stin. 39.2. 8. Ribere ipsam jubet: abauenli in- 
stat: postremum protato iudice eam arguit. Pal- 
lad. 12. R. R. 22. a med. Postremum in el et 
acetum superfundas : novissime optimi olei quan- 
tumcumque miscebis. 

II.) Translate postremus est non solo loco aut 
ordine ultimus.. sed eliain pretio et aestimatione 
vilissimus, nequissimus, abjectissimus. Cic. 2. 
Car, 10. 22. Postremum autem genus est non 
solum numero, veruin etiam genere ipso atque 
vita: quod proprium est Catilinae, de ejus delectu, 
etc. Id. Rose. Am.il. 137. Sin autem id actum 
est, ut homines postremi pecuniis alienis locu- 
pletarentur, etc. Brutus ad Cic. 1. ad Brut. 
16. ante med. Quod si Romanos non esse roe- 
minissemus. non audacius dominari cupereot po- 
stremi homines, quam id nos probiberemus. Sell. 
in orat. Philippi contra Lepid. M. .tmilius, 
omnium fiagitiosorum postremus, qui pejor an 
ignavior sit, deliberari non potest. Id. in epist. 
Mithr. ad Arsac. Incepia mea poslremus ser- 
vorum Archelaus exercttu prodito impedivit. Cic. 
2. Phil. 44, 113. Servitus omnium malorum po- 
stremum. Apul. 9. Met. Erat ei tamen uxorcula 
etiam satis quidem tenuis et ipsa, vcrumtamen 
postrema lascivia* famigerabilis. h. e. summa, 
eccessiva. — Hac eadem signilicatione tegitur 
etiam Comp. Postremior apud Apul. de Deo So- 
erat. Plerique se ita depravarunt, ut possit vi- 
deri, nullum animal in terris homine postremius. 
Sup. Postremissimus apud eumd. de Mag. Cum 
adolescentulis postremissirais puer hoc asvi con- 
viviura agitat. Adde C. Gracch. apud Gell. 15. 
12.; et Tertull. Cult. fern. 1. init. 

D) Alia Sup. forma est postumus, a, um, a 
posf, ut a cis citimus, extra extimus, intra in- 
timus (quod et extumus, et intumus olim di- 
ctum est, ut maxumus pro maximus , etc. sic 
postimus postumus): vel a posterus, ut infimus 
ab inferus: vel per syncop. a posterrumus inu- 
sit- — De scribendi ratione V, infra sub I, b. 

I.) Proprie. — a) Virg. 6. j£n. 763. Sil- 
vias, Albanum nomen, tua posturaa proles, Quem 
tibi loDgavo serum Lavinia conjux Educet sil vis. 
Ccesell. Vindex apud Gell. 2, 16. Postuma pro- 
les non eum significat, qui patre mortuo, sed qui 
postremo loco natus est. — 6) Sunt qui scri- 
bunt posthumus cum aspiratione: et in loco Vir- 
gilii allato postumara prolem intelligunt cum Sul- 
picio Apollinari apud Gell. loc. cit. et Servio, 
qua; post humatum patrem nata sit. Nam, teste 
Gell. ibid., omnium ferme annalium monumen- 
ts scriptum est, Silvium post mortem patris na- 
tum esse. Praeterea Varro 9, L. L. 60. Mull. For- 
sitan ab eo qui mane natus diceretur, ut is Ma- 
nius esset: qui luci, Lucius: qui post patris mor- 
tem, Postumus. Festus p. 238. 2. Midi. Postu- 
mus cognomioatur post patris mortem natus. 
Plautus in Aulularia (2. 1. 40.). Post mediam 
astatem qui mediam ducit uxorem domum, Si 
eam senex anum praegnantera fortuito feoerit, 
Quid dubitas, quin sit paratum bis nomen pue- 
ris, Postumi? Haec Festus : quae tamen non tam- 
tam vim babent, ut nos cogant credere, postu- 
mus a post et humus conflatum esse, et cum 
aspiratione scribendum. Nam pos;umus filius di- 
citur mortuo patre natus, non quia post ejus 
mortem, sed quia postremus filiorum ejus, Unde 
apud JCtos sic etiam appellatur is, qui vivo pa- 
tre, post testamentum ab eo factum natus est, 
ut docet Cajus Institut. tit. 11., et colligitur 
ex Vlp. Dig. 26. 2. 16. extr. et ibid. 28. 3. 3. 
et 12. et ex Pompon, ibid. 2. 8. Itaque aspira- 
tionem rejiciunt plerique critici Manut., Voss., 
Cellar., Dausqu., Cujac. I. 3. Observat. c. 4. 
etc, ut in POSTUMIL'S ; n ONOM. dictum est. 
II.) Translate de abstractis. — a) Adjective. 
Apul. 6. Met. prope fin. Ccenam, quam postu- 

98 



POSTFACTUS 

ma diligentia praeparaverat infelii anicula, feri- 
nis invadunt anjmls. (postumam diligentiam di- 
cit, quia ilia anus post ccenam coctam laqueo ex 
arbore se suspenderat). et 4, ibid. Tandem po- 
stumae spei fatigati, secumque collocuti, etc. Id. 
de Mag. Quamquam est praecipiti aevo, tamen 
suscipiat disciplinam, seram plane et postumam. 
Sidon. 3. Ep. 12. in carm. Tempore postumo. 
et carm. 7. 160. Sunt alii, per quos se postuma 
jactet origo. — 6) Postumum absolute, $ub- 
stantivorura more, est extreraum, I' estremita. 
Tertull. advers. Gnost. 1, Cauda erit quodcum- 
que de postumo corporis propagatur et verberat. 

POSTFACTUS et Post factus, a, um, parli- 
cip. ab inusit. postfacio: fatto dopo , postea fa- 
ctus. — o) Cum suo nomine. Gell. 17. 7. Vi- 
ros doctos dubitasse, utrum ne in postfacta mo- 
do furta lex valeret, an etiam in autefacta. ■ — 
b) Absolute. Paul. Dig. 21. 1. 44. extr. Neque 
ex postfacto decrescit obligatio. 

POSTFERO, fers, latum, ferre, anom. Part. 
Postferendus et Postlatus. — Postferre est post- 
babere, postpouere, posporre; sed occurrit trans- 
late tantura. Liv. 3. 64. Qui libertati plebis 
suas opes postferrent. SU. It. 2. 700. neu rum- 
pite fodera pacis, Nee regois postferte &dem. 
Fellej. 2. 69. 3. Quum et Brutus cuitibet du- 
cum praeferendus rideretur, Vatiniua nulli non 
esset postferendus. Plin. 36. Hist. nat. 5. 4. 
(32). Non postferuntur et Charites, quas So- 
crates fecit, non si stimano poco. Ambros. in 
Ps. 118. serm. 17. lo unius immolatiooe fllii 
postlata patriae mentis pietate (Abraham) lu- 
ctatura. 

POSTFtJI et 

postfCtCrus. v. POSTSUM. 

POSTGENlTUS et Post geoitus, a, um, adject, 
post natus. Horal. 3. Od. 24. 30. Clarus post- 
genitis. appresso i posteri. 

POSTHABfiO, bes, btii, bltum, bere, a. 2. Part. 
Posthabitus. — Postbabere est postponere, neg- 
ligere, posporre, stimare meno , lasciare da 
parte, vatepov Sio&ac, Ssikepov a?siv. Ter, 
Phorm. 5. 7. 15. Omnes posthabui mibi res, ita 
uti par fuit, postquam, tantopere id vos velle, 
animum adverteram. Cms. 3. B. C. 33. Prope- 
raret ad se cum exercitu venire, omniaque post- 
baberet. Firg. 7. Eel. 17. Posthabuit tamen il- 
lorum mea seria ludo. Cic. 5. Tusc. 1. 2. Ut, o- 
mnibus rebus posthabitis, totos se in optimo vitae 
statu exquirendo collocarent. Firg. 1. JEn. 19. 
Quam Juno fertur terris magis omnibus unara 
Posthabita coluisse Samo. Toe. 2. Ann. 86. 
Praslata est Pollionis filia.-Et Caesar (Agrippce 
fdiam) posthabitam dote solatus est. Id. 4. Hist. 
7. Ne aliis electis postbabitus crederetur. 

POSTHABITUS, a, um. V. roc. praeced. 

POSTHAC, adverb, post boc tempus, delnceps, 
in posterum, per I'avvenire, in awenire , da 
ora innanzi, sioauS'tc, pera raGta. Plant. 
Men. 4, 3. 21. Alium posthac invenito, quern 
tu babeas frustratui. Id. Asin. i. 2. 11. At posthac 
tibi, male quod potero facere, faciam. Ter. Eun. 
5. 2. 59. Hunc tu in aedea cogitas recipere post- 
hac? Id. Andr. 3. 5. 5. Posthac incolumem sat 
scio fore me, nunc si devito hoc malum. Cic. 7. 
Att. 3. a med. Sed in hoc genere non accusa- 
bimur posthac: neque hercule antea negligentes 
fuiraus. Id. 3. Cat. 12. 28. Vobls erit providen- 
dum, qua conditione posthac eos esse velitis. Id. 
2. Phil. 31. 77. Caput autem litterarum, sibi 
cura ilia mima posthac nihil futurum. Id. 7. 
Pam. 26. Posthac igltur erimus cautiores, Mo- 
ral. 2, Sat. 3. 297. Arma dedit, posthac ne com- 
pellarer inultus. Martial. 4. 73. Seque mori post- 
hac credidit ille senem. Alii leg. post hoc. - — 
Pro deinde, postea, pot, di poi a Porcellino duo 
afferontur; illud Plant. Amph. 2. 2. 164. Pate- 
ram huic dedisti , posthac rursus obsignavisti 
clanculum. et illud Sueton. Tit 9. Fidem prae- 
stitit, nee auctor posthac cujusquam necis, nee 
conscius, d'allora in poi. Sed in his etiam vo- 
cabuli significatio una eademque est. 

POSTHJ2C et post haec, adverb, poi, di poi, 
uexd xavra, postea, deinde. Cic. 1. Invent. 23. 



— 778 — 

33. Primum gnati vitam: deinde suum consi- 
lium: posthaec, quid Sosiam velit facere. Iffulti 
Codd. leg. hie quoque deinde, quam lect. pro- 
bavit Orellius. Ceterum in Ciceronis libria unus 
tantum est locus, in quo Codices non variant, 9. 
Pam. 8. 2. Posthaec autem, mi Varro, quam 
plurima, si videtur. Fideant Critici, an in boc 
uno loco ferendura sit, 

POSTHINC et post hinc, adverb, di poi, e£ijs, 
deinceps, deinde. Firg. 8. /En. 546. Posthinc ad 
naves graditur, sociosque revisit, et 3. G. 300. 
Posthinc digressus jubeo frondentia capris Ar- 
buta suffice™. Sed Grammatici ex duobus vo- 
cabulis unum fecerunt, quod absurdum. 

POSTHOC et post hoc, adverb, posthaec, post- 
ea, posthac. In fragm. legis Papir. apud Fe- 
stum p. 347. 4. Mull. Quicumque praetor posl- 
boc factus erit, Ita Codd.; at plerique et ipse 
Mii 11. corrignnt posthac. 

POSTHUMDS, a, um. Falsa scribendi ratio. 
V. POSTL'MUS in v. POSTERUS sub D. I. 6. 
POSTlBI, adverb, poscia, postea: ut inibi, in- 
teribi', antiquum est vocabulum, Comicis obvium. 
Plaut. Pcen. prol. 108. Dat aurum: rogitat post- 
ibi, unde sit. Id. Rud. 3. 1. 8. Postibi videtur 
ad me simia aggreairier. et 4. 7. 37. Nunc hie 
ibo intro, et sacrificabo: postibi jubebo nobis 
coenam continuo coqui. Id. Mil. glor. a. 5. v. 25. 
Verberetur etiam: postibi amittundum cenieo. Sic 
Fleckeisen. et recentiores omnes; vulgati Libri 
post tibi. 

POSTICA, ae, f. 1. /'. POSTICUS in lia. sub 1. 
POSTlClPO, as, are, a. 1. posticipare, post 
capio. Claudian. Mamert, 1. Slat. anim. 21. 
Est ergo in pecude corruptible corpus et mor- 
talis anima, quae vitam corporis nee anticipat, 
nee posticipat. 

POSTIC1UM, li, n. 2. V. voc. seq. in fin. 
POSTlClUS, a, um, adject, idem ac posticus. 
Inscript. apud Fabrett. p. 629. n. 248. et apud 
Cardinali Iscriz. Felit. p. 44., quae pertinet ad 
aan. a Cbr. a. ccclxiv.- ccclxxv. amphithbatrvm 
cvm portis posticus. — Hinc 

Poslicium, fi, n. 2. absolute, substantivorum 
more, est pars postica. Hygin. Gromat., qui scri- 
psit imperante Trajano, p. 7. col. 2. Quaestorium 
minori esse debet latitudine, quam prietorium, 
ut strigae ad posticium praetorii proximae sint. 
et max. Lateribus eju6dem tendere debent ad 
viam quintanam centuriae statorum, ut posticium 
prastorii tueantur. JRecentiores tamen utrobique 
legendum putant posticum. Grammat. incert. 
ed. Eichenf. p. 108. Posticium, Trapcx'&upio?. Sic 
Gloss. Philox. Posticium, rcapa&upa, jrapaSo'- 
p«o». Fenant. Fit. S. Radeg. 24. Ipsa de po- 
sticio, quantum ligni opus erat, sola ferebat io 
sarcina. 

POSTICULA, bb, f. 1. deminut. a postica, por- 
ticella di dielro, parva janua in postico aedium. 
Apul. 2. Met. Me perduxit ad domum quam- 
piam, cujus ipsis foribus obsaeptis, per quamdam 
brevem posliculam introvocat me. Gloss, vett. 
(ed, Gustav. Love in Prodrom. Corp. Glossar. 
Latin, p. 136.). Posticia (lege, posticla, k. e. po- 
sticula), modica janua. Cf. eumd. ibid. p. 415. 
POSTlCULUM, i, a. 2. deminut. a posticum, 
ptcciota stanza, o luogo dietro la casa, parvum 
posticum. Plant. Trin. 1. 2. 157. Posticulum boc 
recepit, quum asdes vendidit. et 4. 3. 78. Ubi 
nunc Alius meus habitat? sta. hie in boc posti- 
culo. 
POSTrCUM, i. n. 2. F. voc. seq. in fin. 
POSTICUS, a, um, adject, (post) est retro po- 
8itus, a versus, posterior; cui anticus opponitur, 
che e di dietro, posteriore, onic^toc. — a) Ge- 
neratim. Paul. Diac. p. 220. 1. Mull. Posticum 
ostium dicitur in posteriore parte aedium. Cete- 
rum antiqui etiam vicinum, babitantem ad po- 
steriorem partem aedium, sic appellarunt. Plant. 
Stick. 3. 1. 40. Est etiam hie ostium aliud po- 
stienra nostrarum aedium. Liv. 23. 8. ad fin. 
Locus erat posticis eedium partibus. Farro apud 
Non. p. 217. 17. Merc. Pen-exit in interiores par- 
tes domuis posticae, ut ait Plautus, penitissimae. 
Cf. Fal. Max. 5. 7. 3. Quum domo postica clam 



P0STILENA 

esset egressus. h. e. postica parte domus. Sueton. 
Oth. 6. Proripuitque se postica parte Palatii ad 
constitutum. Farro 5. L. L. 42. Mull. Postici 
muri. h. e., ut ah Mull, ad k. I., tamquam ad 
posticam Salurniae regionem pertinentes. Luci- 
lius apud Non. loc. cit. Non peperit, verum po- 
stica parte profudit. h. e. e podice: F. infra Po- 
sticum sub 6. Sotin. 26. a med. de ursis. In- 
terduin posticis pedibus insistunt. Pers. 1. 62. 
posticae occurrite saunas, h. e. irridentium a ter- 
go. Auson. epigr. 70. Perversae Veneris postico 
vulnere fossor. ft. e. pajdicalor. — b) Specia- 
lity Pestus p. 233. 33. Mull. Posticam lineam 
in agris divideodis Servius Sulpicius appellavit, 
ab exoriente sole ad occidentem quae spectabat, 
— Paul. Diac. p. 220. 2. Mill. Quae ante nos 
sunt, antica; et quae post nos sunt, postica di- 
cuntur: et dextram anlicam, sinistram posticam 
dicimus. Sic etiam ea caeli pars, quae sole illu- 
stratur ad meridiem, antica utique nominatur; 
quae ad septentrkmera, postica. Farro 7. L. L. 7. 
Midi. Ejus templi partes quaiuor: antica ad me- 
ridiem, postica ad septeatrionem, etc. — Hinc 

Posticum, i, n. 2. absolute, substantivorum 
more. % 1. Est postica domus janua. Plant. 
Most. 3. 3. 27. Ego me ilia per poslieum ad 
congerrones confornm. per I'uscio di dietro, 
^euSo&u'po), trapa^bpw. Sic Horat. 1. Ep. 5. 31. 
Atria servantem postico fatle clientem. Adde Ti- 
tinium apud Non. p. 217. 20. Merc. Et Sueton. 
Claud. 18. Detentus quondam medio foro a iur- 
ba, conviciisque ac simul fragminibus panis ita 
insectatus, ut aegre, nee nisi postico evadere in 
Patatium valueiit. -- Eodem sensu postica, ce, 
t. 1. usurpatur. Apul. 9. Met. post init. Canem 
rabidam paullo ante per posticam impetu miro 
sese direxisse. subaudi januam. Sic Ulp. Dig. 7. 1. 
13. a med. Aditus, posticasve vertere. — ^2, 
Item est postica domus pars. Titinius apud Non. 
p. 217. 19. Merc. Duo postica, quae loco mer- 
cep*e. aue stanze o casette dietro la casa, oma- 
S'cSopot. Fitruv. 3. 1. in /in. Aditus val varum 
ex utraque parte in pronao et postico. ^ 3. 
Item cava loca in postico amphilheatri, unde feras 
in arenam eraittebantur. Fopisc. Prob. 19. Leo- 
nes, qui omnes posticis interempti sunt. Alii 
leg. contificiis. Cf. Ammian. 28. 1. ante med. 
Ut saepe faciunt amphitheatrales ferae, diffractis 
tandem soluta? posticis. h. e. cavis locis, portis 
in postico amphitheatri. % 4. Item generatim 
partes posticae. Capell. 1. p. 17. Contegit ex po- 
sticis caput quodam velamine rutilante. ^ 5. 
Alio sensu Lucilius apud Non. tec. cit. Pistrinum 
appositum, posticum, sella, oulina. h. e. locus 
exonerando ventri, qui fere in postica aedium 
parte _ est, il cesso. % *• Pro ipso podice. Far- 
ro ibid. Retrimenta cibi, quae exierunt per po- 
sticum, vallern fecerunt. Arnob. 2. 16. Cibo 
sustentantur et potu, et superfluas fceditates in- 
ferioribus egerunt, abjiciuntque posticis. 

Postica, 02, (. 1. absolute substantivorum mo- 
re, est janua in postica domus parte. F. Posti- 
cum, i, sub i. 

POSTlDfiA, adverb, (quod nonouHi compo- 
situm volunt ex posf id ed, alii vero ex poiti 
et ed, inseria d littera paragogica) est idem quod 
postea, post id, poscia, poi: cui antidea oppo- 
nitur. Plaut. Aulul. 1. 2. 40. Nunc quo profe- 
clus sum, ibo, postidea domum me recipiam. 
(Alii leg. postidem eod. sensu: quod quidam et- 
iam Farroni tribuunt 9. L. L. 16. Mull, sed 
iocerta admodum lectiooe, MiUlerus leg. postea). 
Adde eumd. Stich. 1. 2. 40. Apud eumd- True. 
2. 4. 67. antiqui libri habent post id ego, ubi 
vulgati el Porcellinus leg. postidea. — Posti- 
dea loci, idem. Plaut Cist, in fin. Ubi id erit 
factum, ornamenta poneat: postidea loci, qui 
deliquit, vapulabit. Adde eumd. Stich. 5. 5. 17. 
POSTiLENA, ae, f. 1. groppiera, posoliera, 
posolino, ujrsups'c, cW&svtj, lorum, vel lignum 
incurvum, quod ex epbippio aut clitellis sub Cau- 
da et posterioribus jumenti coxis alligatur, ne 
sarcina in anteriorem partem decidat: a post. 
Plaut. Cas. 1. 1. 36. Ita te aggerunda curvum 
aqua faciam probe, ut postilena possit ci te fieri. 



POSTILIO 

Gloss. Philox. et Cyrill. Postiiena, o'ttto&ta, oma- 
S-e'vij. r. ANT1LENA, et POSTELLA. 
POSTlLlO. r. in POSTL'LATIO. 
POSTILLA et post ilia, adverb. p«st»a, di 
poi, post ilia, postea. Ennius apud Cic. 1. Di- 
vinat. 20. 40. Postilla, germana soror, errare 
videbar. Cato apud GeW. 3. 7. Eum sustulere, 
isque convaluit; sspeque post ilia ope ram rei- 
publica? fortera perhibuit. Sic Forcellxnus, Jor- 
dan, et alii ; libri vero post illam, quod Mar- 
tinus Hertz, probavit. Plant. Cure. 4. 2. 43. 
Sed eum, qui mihi vendidit iiiam, ounquam post- 
ilia Tidi. da quel tempo in qua. et Men. 4. 3. 
11. Nunc redeo , nunc te postilla video. Ter. 
Amir. 5. 4. 33. Postilla nunc primum audio. 
Id. Phorm. 2. 2. in (in. Prima coitio est acer- 
rima: si earn sustinueris, postilla jam, ut lubet, 
ludas licet, Catull. 84. 9. Nee sibi postilla me- 
tuebaat talia verba. 

POSTIS, is, m. 3. In Ablat. habet etiam po- 
sli. Ovid. 5. Met. 120. Kaptaque de dextro ro- 
busta repagula posti. Ha legit etiam Priscian. 
7. p. 768, Putsch. — Postis est lignum , aut 
lapis erectus ab utroque latere porta?, januse, 
quod inferiori limine sustinetur, superius et val- 
vas sustinet. Alter postis valvas fulcit cardinibus 
affiiis : alter seram recipit et repagula: hsec in- 
tellige, quum valva? gerainae non sunt, nccpaoxd<; 
(It. stipite delta porta; Ft. poteau, jambage de 
porte; tfisp. poste, jambas de la puerta; Germ. 
d. Pfoste: Angl. a door-post, jamb). 

1.) Proprie, Ovid. 2. Amor. 1. 27. insertaque 
posti, Quamvis robur erat, carmine victa sera 
est. et 1. ibid. 6. 24. excute poste seram. Id. 
Reined, am. 35. Rigido jurgia posti dicere. Id. 
14*. Met. 378. laqueoque ianectere fauces Dosti- 
nat, et zona summo de poste revincta, etc. h. e. 
de superiore parte pestis. Cic. 3. Alt. 15. a 
med. Quoddam caput legis Clodium in curiae 
poste fixisse. Val. Place. 3. 25. Et nunc ille 
jubas captifaque postibus ora Imposuit. Horat. 
i. Ep. 1. 5. amis Herculis ad postern in is. 
Virg. 5. JE-n. 360. Neptuni sacro ciipeum de 
poste refixum. Val. Max. 9. 12. n. 6. Quum in 
carcerem duceretur, in ejus postern illiso capite 
concidit. Juvenal. 6. 51. necte cotonam Posti- 
bus, et densos per limina tende corymbos. — 
Tenere postern erat dedicantis zedem divis. Cic. 
Dom. 46. 121. Postern teneri in dedicatione 
oportere videor audisse templi: ibi enira postis 
est, ubi templi adilus est et valv<e. Ziv. 2. 8. 
Postern jam tenenti consuli, fcedum inter preca- 
tiooem deum nuncium inculiunt. et mox. Te- 
nens postern precationem peragit, et dedicat tern- 
plum. Adde Val. Max. 5. 10. n. 1. 

II.) Translate. \ 1. Etiam in aliis operibus 
arrectaria tigna aut saxa pastes dici possunt. 
fitruv. JO. 20. de testudine militari. Insuper 
hauc compactionem erigantur postes compacti- 
!es etc. Cic. Dom. 46. 121. Ambulations po- 
sies nemo unquarn tenuit in dedicando. ^ 2. 
A Poetis ssepe ponuntur pro ipsis valvis, seu fo- 
ribus, le imposte, la porta. Virg. 2. JEn. 480. 
Limina perrumpit, postesque a cardioe vellit 
jtratos, et ibid. 493. a?rati procumbunt cardine 
postes. et 8. ibid. 227. fultosque emuniit objice 
postes. Val. Place. 7. 322. impulso sonuerunt 
cardine postes, Adde Senec. Here. (Et. 254. Id. 
Hippol. 863. Reserate clusos regii postes Iaris. 
Lucan. 5. 531. poste reciuso. ^ 3. Per meta- 
phoram. Lucret. 3. 368- Jam magis exemptis 
oeulis debere videtur Cernere res animus, sub- 
latis postibus ipsis. h. e. oeulis, qui sunt veluti 
fores et fenestra: animi. 

POSTLIMINIUM, K, n. 2. (.post et limen). 
I.') Proprie, Gr. e'jrotvoSo;, aW?rc/zTrt/xov, ut est 
in Gloss. Philox., delinitur a Paulo Dig. 49. 
tit. 15. qui De postliminio inscribitur, ly. jus 
amiss;e rei recipienda? ab exlraneo, et in statum 
pristinum restituends, inter nos ac liberos po- 
pulos regesque, moribus, legibus constitutum. 
Qua de re ita Cic. Topic. 8. 36, Quum ipsius 
postliminii vis qiucrilur, et verbum ipsum no- 
tatur: Servius ooster nihil putat esse notan- 
dum, nisi post; et liminium illud productionem 



— 779 — 

esse verbi vult, ut in (inilimo, legitimo, cediti- 
mo, non plus inesse timum, quam in meditul- 
lio tullium, SciKVola autem P. F. junctum putat 
esse verbum, ut sit in eo et post et limen: ut, 
quae a nobis aiienata sunt, quum ad bostem per- 
veneriot, et ex suo tamquam limine eiierint, de- 
in quum redierint post ad idem limen, post- 
liminio videantur rediisse. Hsec Cicero : quibus 
similia habet Justinian, t. Institut. tit. 12. § 4. 
— De ipso jure Cic. loc. cit. Postliminio redeunt 
haec, homo, navis, mulus clitellarius, equus, 
equa, quae frena recipere solet. Gallus JElius 
apud Festum p. 218. 19. Mull, postliminium 
receptum (postliminio legi vult Voss. io Ety- 
mol.) ait esse eum, qui liber, ex qua civitate in 
aliam civitatem abierat, in eamdem civitatem 
redit eo jure, quod constitutum est de postlimi- 
niis: item qui servus a nobis in bostium pot- 
estatem pervenil, postea ad nos rediit in ejus pot- 
estatem, cujus antea fuit jure postliminii. Equi 
et muli et navis eadem ratio est, etc. Cic. 1. 
Oral. 40. 181. et 2. ibid. 32. 137. Quem pater 
suus, aut populus vendidisset, aut pater patra- 
tu- dedirijsset, ei nullum esse postliminium. Id. 
Bulb. 11. -28. Postiminio potpst civitatis fieri inu- 
la tio. et 12. 29. Civi Romano licet esse Gadita- 
ouin, sive exsilio, sive postliminio, sive rejectione 
bujus civitatis. h. e. si l.dierit Gades, ubi antea 
ftvis fuerat, quam civis Romanus esset, et ejus 
civitatis jus recipit, civitate Romana accepta amis- 
sum. Uasc Ernest, habet, Papinian. Dig. 29. 
15. 5. Postliminii jus competit aut in pace, aut 
in bello. Id. ibid. Postliminium dare aiicui. Id. 
ibid. Postliminio reverti. Paul. ibid. 19. reci- 
pere aliquid- et ibid. Transfugae nullum post- 
liminium est. et ibid. 17. Postliminio carent, 
qui armis victi hostibus se dediderunt. Gell. 7. 
18. Octo ex his. postliminium justum non esse 
sibi responderunt, quoniam dejurio vincti forent. 
Papinian. Dig. loc. cit. 14. Duae species post- 
liminii sunt, ut aut nos revertamur, aut aliquid 
recipiumus. Alia ad hoc jus pertinentia, qu« loc. 
cit. Dig. explicantur, omittimus, vim et usuin 
verbi significasse contenti. 

II.) Translate. ^ I. Postliminio - — a) Ab- 
solute est iterum, rursus. 4pul. \. Met. sub [in. 
Statim arrepta dextra, postliminio in forum cu- 
pedinis reducens, etc. k. e. iterum, rursus. et 3. 
ibid. Kvibis asinum, statimque in meum Lucium 
postliminio redibis. - — b) Cum Genitivo est 
idem ac post. Id. 2. ibid. Corpus istud post- 
liminio mortis animare. h. e. post mortem, et 
4. ibid. Quid repente postliminio pressa? quietis 
lamentationes Iicentiosas refricas? ^ 2. Per 
metaphoram. Tertull. Pudic. 15, Quum fornica- 
tor! postliminium largitus ecclesiasticae pads sta- 
tim ingesserit. k. e. reconciliationem. 
POSTLATUS, a, urn. V. POSTFERO. 
POSTMKRiDlEM, inter adverbia enuraeratur 
a Diomed. 2. p. 168. Putsch. Noclu, iaterdiu, 
postmeridiem, antemeridiem. 

POST MERIDIAN US. V. POMER1DIANTS. 
POSTMITTO, is, ere, a. 3. projtcere, negli- 
gere. Gloss. Lai. Gr. Postmitto, £io. 
FOSTMODO et 

POSTMODUM, adverb, di pot, poscia. in bre- 
ve, postea, post, mox: et fere de tempore brevi 
fuluro dicuntur. — a) Postmodo iegitur apud 
Liv. 2. 24. Ncc palribus satis decorum per me- 
tum polius, quam postmodo volunlate, afflictis 
civium suorum fortunis consuluisse. Id. 3. 41. 
Prope malebanl postmodo ipsos decemviros vo- 
luntate abirt; magistratu, quam invidia eorum 
exsurgere rursus plebem. Adde eumd. 2. 43., 6. 
30. et alibi same. Propert. 2. 8. 22. Sentiet ilia 
tuas postmodo capta manus. Ovid. 1- Art. am. 
486. voti postmodo compos eris. Id. f. Amor. 
14. 55. reparabile damnum est: Postmodo nativa 
conspiciere coma, Adde eumd. 1. Fast. 636. — 
Cum Accusativo, ut cuipiara videtur. Horat. 1. 
Od. 28. 30. Negligis immeritis nocituram Post- 
modo te natis fraudern commitlere? Sed to te 
verius est Ablativus tou naft's, nempe ex te na- 
tis; et postmodo conjuogendum est cum nocitu- 
ram. — 6) Postmodum Iegitur tantum apud Ziv. 



POSTPRINCIPIA 

in aliquot decadis tantum prima? locis ut 1. 9. 
sub /in. Saepe ex injuria postmodum gratiam 
or la in. Id. 4. 7. Fore, ut postmodum gaudeant, 
se irae moderatos. Adde eumd. 2. 1. et 2, 9. — 
Ter. Hecyr.2. 1. 11. Meque abs te immerito esse 
accusatam, postmodum rescisces, scio. At postmo- 
do e Bembino Cod. Faeraas re.stituit, etiam me- 
tri necessitate coactus, probante Fleckeisen. 

POSTMD'RIUM est vocabulum, quod ad po- 
mcerium declarandum effinxit Priscian. super 
XII. vers. /En. p. 1236, Putsch. Pomcerium, 
quasi postmurium. 

POSTOMIS, (bWto(«s, ut babetur in Gloss. 
Philox.) dicitur ferrum, quod ad cohibendam 
equorum tenaciam naribus, vel morsui imponi- 
tur : Grasce dm tcu <jt6uo.-zz<;. Lucilius apud 
IVon. p. 22. 27. Merc. Trulleu' postomis buic 
ingens de naribu' pendet. Ad quem locum Tur- 
neb. I. 17. Adversar. c. ult. Eleganter transtu- 
lit ad potores Lucilius, quibus e naribus pocuia 
pendere videntur. Dicitur autem postomis voce 
lacessita et lassa, veluti epistomis, aut episto- 
mium: imrao vero tamquam irf:c?:p«';. id est 
additamentum ori adjectum et appensum: aique 
ita scribendum videtur. Use Turneb. Alii locum 
Lucilii ita leg. Prostomides hinc ingentes de na- 
ribu' pendent. Etiam Dausguio magis placet pro- 
stomis. Sunt qui legunt pastomis. 

POSTPARTOR, oris, ra. 3. qui post nos bona 
nostra possidebit. Plaut. True. 1. 1. 42. Un.de 
anteparta demus postpartoribus. V. PARTOR. 

POSTPONO, ponis, pOsfii, pOs'ltuin, ponere, 
a. 3. Part. Postpositus et Postponendus. — 
Postponere est posthabere, vilius putare, negli- 
gere, posporre, lasciar da parte, stimar da me- 
no, cWrepcv dystv, uorep cv nomlaSai. Cces. 5. B. 
G. 7. Intermissa profectione, atque omnibus re- 
bus postpositis. Id. 6, ibid. 3. Initium belli hoc 
esse arbitratus, ut omnia postponere videretur, 
concilium Luteliam Parisiorum transfert. Cic. 
fil. ad Tir. 16. Fam. 21. a med. Omnia post- 
posui, duramodo praeceptis patris parerem. Ho- 
rat. 1. Ep. 18. 34. Dormiet in lucem, scortO 
postponet honestum OfGcium. Plin. 4. Ep. 1. 
Non ut rem familiarem oeulis subjiciamus (id 
enim postponi potest), sed ut fungamur necessa- 
rio officio. Ovid. 6. Met. 211. vosque est post- 
ponere natis Ausa suis. Plin. 34. Hist. nat. 7. 
18. (46). Zenodorus scientia fingendi nulli vete- 
rum postponeretur. Justin. 30. 4. 9, Ne Hanni- 
balem quidera Alexandro Magno postponendum. 
Plin. 10. Ep. 19. Otii et senectutis ratione post- 
posita. 

POSTPOSITIVE, adverb, postponendo. Pri- 
scian. super XII. vers. JEn. p. 1266. Putsch. 
Atque tarn prepositive, quam postpositive posita 
copulalionem solam significat. 

POSTPOslTlVUS, a, um, adject, qui post po- 
nitur, ut conjunctio postpositiva apud Pompej. 
Comment, art. Donat. p. 387. Ordo conjunctio- 
num hie est, quod sunt aliquae prcepositivae, sunt 
postpositiva?, sunt mediae, Praeposiiivae conjun- 
ctiones multae sunt quidem, <juae prasponuntur 
semper. Ills postponuntur semper, ut que. Si di- 
cas primusque, non potes dicere que primus. Est 
etiam media, ut est igitur. Sic Priscian. super 
XII. vers. jEn. p. 1238. Putsch. Que conjun- 
ctio potestatis copulathoe, ordinis postpositive 
Adde eumd. ibid. p. 1252. 
POSTPOSITUS, a, um. V. POSTPONO. 
POSTPRINClPlA, orum, n. plur. 2. avanza- 
mento, piogresso, progressus rei alicujus, qui 
principium subsequitur. Varro apud Gell. 16. 
18. extr. de geomelrice parlibus. Voluplas, ve! 
utiiitas disciplinarum in postprincipiis exsistit, 
quum perfectse absolutasque sunt: in principiis ve- 
ro ipsis inept;e et insuaves videntur. Id. apud 
eumd. ibid. 9. Quod si non horum omnium simi- 
lia essent principia ac postprincipia, susque deque 
esset. Plaut. Pets. 4. 1. 3. Ferme ut quisque 
rem accurat suam, sic ei proreduot postprinci- 
pia denique. Vetus Poela apud Cic. Sext. 55. 
118. Postprincipia atque exitus vitiosse viue. — 
Proverbii vim habet apud f'arron. 3. R. R. 4. 1. 
Nam postprincipia in re militaii est locus post 



POSTPUTO 

aciem, quse principia dicunlur: Uode Farro: 
L'ndc veils me incipere, Aii, die. Ille, Ego vero, 
inquit, ut ajunt, postprincipia in castris: id esl 
ab his potius teraporibus, quam superioribus. 
Alii leg. Ego vero a postprincipiis, ut in. castris, 
etc. V. PRIIS'CIPIUM. At Scbneider. vulgatam 
lectionem tuetur. 

POSTPUTO, as, Svi, atum, are. a. 1. pospor- 
re, stimar meno, uVrscov rud'efxac, postbabeo, 
postpono, minus puto. Ter. Adelph. 2. 3. 9. Qui 
ignominias sibi postputavit esse pras meo com- 
mode At post divisim scribendum est, perti- 
uet enim ad v. esse, minime vero ad v. puta- 
vit. Id. Hecyr. 3. 5. 33. Quum te postputasse 
omnes res prae parente intelligo. 

POSTQUAM et post quam , adverb, vei con- 
junct. ^ 1. Est adverb, vel conjunctio, qua Qt 
dubrum temporum comparatio et idem est ac 
posteaquam, ubi, ut, simul ac, gtcstcj-rf ( It. dopo 
che, poi che; Fr. aprts que, quand, lorsque; 
Hisp. detpuef, Germ, nachdem, seitdem, alt, 
da; Angl. after, after that, tven, as soon as), 
Postquam semper cum Indicativo jungitur (.f. 
et infra sub /".); et — a) Gum Perfecto, natura 
sua, usitatissimum est; demonstrat enlm, quum 
aliqua res facta esset, aliam esse sequutam, vel 
ex quo aliquid factum sit, fieri aliud. — Quare 
in alter* sententias parte adduntur turn, tunc, 
inde, ibi, et de proibnis rebus illico, extemplo. 
repente, continuo, protinus, ut apud Cic. i. 
Invent. 2. 3. Poslquam vero comraoditas quae- 
dam-dicendi copiam consecuta est, turn ingenio 
freta malitla pervertere urbes adsuevit. Liv. 23. 
17. Pcenos- postquam obstinatos vidit, obsidere In- 
de atque oppugnare parat. Plant. Cist. 1. 3. 28. 
Postquam ille uxor! justa fecit, illico hue com- 
migravit. Ter. Hecyr. 3. 3. 13. Postquam iutroii, 
extemplo ejus morbum cognori miser. Liv. 31. 
42. Postquam mota signa Macedonum sunt-, o- 
mnes repente- ad castra Atbaraaoum perfugiunt. 
Cic. Cluent. 63. 178. Lavinum postquam ve- 
nit, instructam ei continuo et ornatam - taber- 
nam dedit. Auct. B. Afr. 84. Qui postquam ani- 
madverterunt nemlnem esse ibi praesidio, proti- 
nus -in regia castra fugere contend unt. — Et 
sine additis. Plaut. Merc. prol. 12. Bienniam 
jam factum est, postquam obii domo. Cces. 1. 
B. G. 27. Eo postquam CaBsar perveait, obsi- 
des, arma, servos, qui ad eos perfugissent, po- 
poseit. Sail. Cat. 11. Postquam L. Sulla -bonis 
initiis malos eventus habuit, rapere omnes etc. 
Liv. 6. 33. Finis certaminis fuit, postquam utris- 
que apparuit nihil per alteros stare, quo minus 
incepta persequerentur. Horat. 1. Ep. 10. 37. 
postquam victor discessit ab hosie. et 2. Od. 4. 9. 
Barbaras postquam cecidere turmas Thessalo victo- 
re. — Sequente post. Plant Trm. 2. 4. 15. Post- 
quam comedit rem, post rationem putat. Adde 4. 
2, 133. et 156. — 6) Cum Plusquam perfecto 
niinus est usitatum (T. Kritz. ad Sail. Jug. 21?.). 
Sail. fug. 97. Jugurtha postquam oppidum Cap- 
sam aiaiserat. Id. ibid. 102. Post diem qu'mtum, 
quam pugnaverarit. Cic* 12. Att. 1. Undecimo die 
postquam a te discesseram. JYepos Dion. 10. 
Quartum post annum, quam ex Peloponneso in 
Siciliam redierat. Liv. 22. 48. Postquam omnium 
animos oculosque occupaverat certamen, turn ad- 
reptii scutis -aversam adoriuntur Romanorum 
aciem. Vellej. 2. 44. 4. Jus civltatis restitutum 
post annos circiter cut., quam - Capua in for- 
mam prefectures redacta erat. — c) Cum Im- 
perfecto ponitur, ubi res significanda est, quae 
dum continua erat aut fieri solebat, alia in- 
cidit. Sail. Cat. 6. Postquam res eorum sa- 
tis prospera videbatur, invidia ex opulentia orta 
est. Cces. 3. B. C. 58. Postquam noo raodo hor- 
deum pabuiumque omnibus locis herbaque de- 
sectas, sed etlam frondes ex arboribus deficiebant, 
corruptis equis mtcie, conandum ■Ubi aliquid 
Pompejut de truptione existimarlt. Liv. 25. 36. 
Postquam toto agraioi tres imperatores cum tri- 
bus jastis eiereitibui aderaot apparabatque pa- 
rum armii-vtltturos ewe, circumipactare atque 
agit&re dux e«pit etc. Id. 30. 18. Postquam ni- 
hil commorebant, turn Cornelio Qulntillas ate. 



— 780 - 

et 38. 48. Poslquam indomilos atque implacabi- 
les cernebam, turn dcraum vi atque arrais coer- 
cendos ratus sum. — Cum InQnitivo liistorico 
Tac. 3. Ann. -26. At postquam exui ;equalitas, 
et pro modestia ac pudore ambitio et vis ince- 
debat. — d) Cum Futuro exacto. Pallad. 12. 
R. R. 22. Postquam tepuerit, refuades admisto 
sale. — e) Cum Prasenti usurpatur, pracipue 
junctum cum Verbis sentiendi utdere, cernere, 
ut apud Plaul. Capt. 3. 1. 27. Abeo ab illis, 
postquam video, me sic ludificarier: pergo ad 
alios. Ter. Hecyr. 5. 3. 28. Postquam video, ne- 
scio quid suspicarier, magis ccepi in stare- ut di- 
cat. Adde eumd. Phorm. 4. 1. 3. Et Sail. Cat. 
40. Poscquacn ilios videt queri de avaritia magi- 
stratuum etc. Adde eumd. Jug. 15.; Liv. 6. 9. 
et 4. 10.; Tac. 14. Ann. 60.; et Ovid. 15. 
Met.' 628. — Ceterum Plaut. Most. 3. 3. 22. 
Qui tibi numquam quidquam, postquam tuus 
sum, verborum dedi, da che, ex quo tempore 
servus sum tuus. Phcedr. 1. 11. Qui postquam 
cade fessus est, asinum evocat. Sail. Jug. 56. 
extr. Sed miiites Jugurthini, paullisper ab rege 
susteotati, postquam majore vi hostes urgent, 
paucis amissis profugi discedunt. Adde eumd. 
ibid. 69. et 104, Liv. 31. 13. Postquam nee ab 
Romanis vobis ulla spes est, nee vestra jam aut 
arma vos aut mcenia satis defendunt, pacem af- 
fero ad vos magis necessariara, quam sequam. 
Tac, 14. Ann. 44. Postquam vero nationes in 
familiis habemus, quibus diversi ritus-sunt, col- 
iuviem istam non nisi metu coercueris. — f) 
Cum Conjunctive a Forcellino affertur illud Cic. 
6. Alt. 3. Etsi nil sane habebam novi, quod post 
occidisset, quam dedissem ad te Philogeni liberto 
tuo litteras, tamen etc. In his Conjunctivus al- 
ter alteri assvmilatur. V. Hand., Tursell. vol. 4. 
p. 501. *f 2. Postquam est etiam conjunclio 
causalis pro quoniam, ut videtur, gut che. Plaut. 
Bacch. 3. 6. i. Reddidi patri omue aurum. Nunc 
ego. illam me velim Convenire, postquam inanis 
sum, contemptricem meam. Ter. Adelph. prol. 1. 
Postquam poeta sensit, scripturam suam ab ini- 
quis observari, etc. Ubi Donatus: postquam pro 
quoniam , cujus reciprocum quoniam pro post- 
quam. Plaut. in Aulul, (prol. 9.). Quoniam is 
moritur (ita avido ingenio fuit), numquam indl- 
care id Olio voluit suo. 

POSTREMlTAS, 5til, f. 3. estremita, extre- 
mltas. Macrob. 1. Somn. Scip. 11. a med. In 
terram desinat tarn ima, quam summa postre- 
mitas. 

POSTREMUS, a, um. V. POSTERUS. 

POSTRlDtE, adverb, quasi posteridie , ut die 
crastini, vel quasi poster oidie ut Corinthi pro 
Corinthoi, est idem ac postero die, T*j vaxeocua 
(It. U giorno dopo o seguente; Fr." le lende- 
main; Hisp. el dia siguiente; Germ. d. Tag 
nachher , Tags darauf, am folgenden Tage; 
Angl. the day after, the day following). Usur- 
patur — a) Absolute. Ter. Andr. 1, 1. 117. 
Venit Chremes postridie ad me, clamitans etc. 
Cic. 2. Phil. 25. 63. Tantura vini in Hippia? nup- 
tiis exhauseras, ut tibi necesse esset in conspectu 
populi R. vomere postridie. Id. 11. Fam. 6. et 
3. Verr. 27. 68. Quum Romam sexto die venis- 
set, postridie me mane convenit. Id. 2. ad Q. 
fr. 8. Quod idibus et postridie fuerat dictum 
de agro Campano actum iri, non est actum, 
Caes. 1. B. C- 67. extr. Prima luce postridie 
constituunt proficisci. — b) Sequente quam. 
Cic. 14. Fam. 7. Quid causas fuerit, postridie 
intellexi, quam a vobis discessi. Adde eumd. 2. 
ad Q. jr. 9. et 9. Att. 5. — c) Cum Genit. 
aut Accusat. Caes. 4. B. G. 13. et 5. t&id. 10. 
Postridie ejus diei mane eadem pertidia usi Ger- 
man! , etc, Ccelius ad Cic. 8. Fam. 2. Postridie 
ejus absnlulionis in theatrura introiit. Alii leg. 
absolutionem, Cic. 16. Att. 4, Venatio, quae po- 
stridie iudos Apollinares futura est. Liv. 6. 1. 
in {in. Postridie calendas, nonas, idus. (Hi dies 
atri erant. V. ATER. et POSTERUS sub A. I. 
&.). Festus p. 281. 3. Mull. Postridie nuptias. 
Sueton. Aug. 92, Postridie nundiaas. — d) Dici- 
tur etiam postriduo, Plaut. Mil. glor. 4, 2. 90. 



POSTL'LATIO 

Postriduo natus sum ego, quam Juppiter ex Ope 
natus est. 

POSTRIDUANL'S et postridianus. a, um, ad- 
ject, qui postridie venit, aut fit. Macrob. 1. Sa- 
turn. 15. sub fin. et ibid. 16. Omnes postriduani 
dies, seu post calendas, she post nonas, idusve, 
ex aequo atri sunt. V. ATER et POSTERUS sub 
A. I. b. 

POSTRIDUO. V. POSTRIDIE sub d. 

POSTSCjEN'IUM vel postscenium, li, n. 2, lo- 
cus post scaenam, ubi multa fiebant, quas a spe- 
ctatoribus non ceraebantur. Translate. Lucret. 
4. 1185. quo magis ipsa Omnia summopere hos 
vitas postscaenia ceiant. h. e. omnia ea , quae 
solse aomi et clam faciunt, et occulta esse vo- 
lunt. 

POSTSCRlBO, bis, psi, ptura, bere, a. 3. scri- 
ver dopo , post scribo. Tac. 3. Ann. 64. Tibe- 
rii nomen suo postscripserat. 

POSTS KCUS, adverb- (cf. altrinsecus, circum- 
secus) ^ i. Est pone, retro, retrorsum. Bis le- 
gitur in Gloss. Philox. Postsecus, citta&ev. Gloss. 
Cyrill, K.XTc'inaS'ev, postsecus. Cf. Isid. 19. Orig. 
24. Togs lacinirt quse postsecus rejicitur. ^ 2. 
Est etiam deinceps. Gloss. Cyrill, "'OjrtaSsv. fxeta 
rxuva, postsecus. Ibid. Aosftov, inippiiva, post- 
secus. 

POSTSIGNAM, orum, in. plur. 2. miiites post 
signa in acie collocati. V, ANTESIGNANUS. 
Frontin. 2. Slrateg. 3. n. 17. Turn postsigna- 
nis, qui in secunda acie erant, imperavit, ut 
densos numorososque palos in terram defigerent: 
iotraque eos, appropinquantibus quadrigis, ante- 
signanorum aciem recepit. Ammian. 18. 8. Post- 
signani nostri, qui lenebant editiora collis. Id. 
24. 6. a med. N'e postsignani, pone omnes re- 
jecti centurias, nullo retinente liceatius verterent 
terga. 

POSTSUM et post sum, fui, esse, anom. Part, 
Postfuturus I. 

I.) Proprie occurrit Postfuturus, h. e. futu- 
rus, che sara dopo. Sail, in orat. Lep. ad P. R. 
Supplich in postfuturus composuit. Plin. 1. Hist, 
nat. blS. 56. (190). Perdit profecto ista dulcedo 
credulitasque prcecipuum naturae bonum, mor- 
tem, ac duplicat obiluri dolorem etiam post- 
futuri asstimatione. Gell, 17. 7. sub fin. Turn 
videbitur lex in postfuturum loqui. 

II.) Translate postesse est idem ac postha- 
beri. Sail, Cat. 23. Kritz. Ubi periculum adve- 
nit, invidia atque superbia postfuere. V. POST 
sub A. I. 1. 2.° Hue pertinet et illud Ter. 
Adelph. i. 3. 9. Quin omnia sibi post putavit 
esse pr* meo commodo. 

POSTUI.ARlA fulgura a Festo p. 245. 19. 
Mull, dicuntur, qua votorum, aut sacriQciorum 
spretarn religionem designant: quasi postulent, 
vota, aut sacrificia instaurari. A Ccecina apud 
Senec. 2. Qu<est. nat. 40. dicurjtur postulatoria, 
quibus sacrilicia intermissa, aut non rite facta 
repetuntur. V. POSTULATIO sub 2. 

POSTl'LATlClUS, a, um, adject, qui postu- 
latur, pri-carius. Postulaticii gladiatores , qui, 
postulantrt populo . pneter ordinarios exhiberi 
principis benignitate solebant. Seneca Ep. 7. Iloc 
(meridianorum gladiatorum genus) plerique or- 
dinariis paribus et postulaticiis praaferunt. V. in 
POSTLT.O sub 2. Gloss. Isid. Postulaticius, qui 
postulat. lege postulatur. 

POSTULATfO, onis, f. 3. actus postulandi, pe- 
titio, postulatum, curate (It. domanda, richie- 
sta, pretensione; Fr. demande, pritre; Hisp. 
pregunta, rttego; Germ. d. Forderung, d. Ver- 
langen; Angl. a demand, request, desire). 
^ 1. General! m. Cic. Rose. Am. 2. 7. Si vo- 
bis aqua et bonesta postulatio videtur, ego con- 
tra brevcm postuiationem aflero . Id . 2. In- 
vent. 34. 1 04. Deprecatio est, in qua ignoscendi 
postulatio continetur. Id. Mur. 23. 47. Conce- 
dere postuiationi alicujus. Id. 1. ad Q. fr. 11. 
resistere. % 2. Speciatim, in sacris erat genus 
aacrificii, quod Cebat, quum dii violati aliquid 
fieri postulabant ad se placandos, et avertenda 
mala , quae ostenlis minabantur, Cic. Harusp. 
resp. 10. 20. De ea re scriptum est, postulatio- 



POSTULATOR 

ties esse Jovi, Saturno, Neptuno, etc. et ibid. 
14. 3. Eodem ostento Telluri postulatio deberi 
dicitur, — llaec antiquiore vocabulc et haru- 
spicura proprio postilio , vel postulio dicebatur. 
Varro 5. L. L. 148. Mull. In eo loco dehisse 
terram, el id ei senatus eonsulto ad haruspices 
relatum esse: responsum, deum Manium postu- 
Uonein postulare, id est civem fortissimum eo 
demitti. Ita leg. Scaliger; at JIulterus: posti- 
lionem postulare id, civem etc. Amob. 4. 31. 
In caeremoniis vestris rebusque divinis, postulio- 
nibus locus est, et piaculi dicitur contracta esse 
commissio, si etc. Quidam ita legendum putant 
etiam ia allatis Cic. iocis. Hoc pertinent postu- 
latoria fulmina, de quib. V. in POSTULARIA. 
% 3. Est etiam accusatio, querela. Plant, Cas. 
3. 2. 26. Si quid ejus esset, esset mecuin postu- 
latio. Id. Batch. 3. 3. 45. Acris postulatio h*c 
est, quum hujus dicta intellego. Ter. Hecyr. 1.2. 
105, Neque Utes ulla? inter eas, postulatio num- 
quam, ^ 4. Item in re forensi postulaiiones 
sunt actiones oratorum, patronorumque. Sueton. 
Claud. 1. a med. Auspicatus est et jurisdictionera 
prsefectus urbi, ceieberrimis patronis non trala- 
ticia9, ut assolet, et breves, sed maximas pluri- 
masque postulationes cerlatim iagereotibus. Plin. 
5. Ep. 14. Promisi scripturum me tibi, quern ba- 
buisset eventum postulatio Nepotis circa Tusci- 
lium Nominatura. Adde eurnrf, ibid. Ep. 20. et 7. 
Ep. 6. el 32. <J 5. Item petitio deferendi no- 
minis cujuspiara, accusandi gratia. Ccelius ad 
Cic. 8. Fain. 6. Inter posiulationem et nominis 
deiationem uxor a Dolabella discessit. V. POSTU- 
LO sub 4. b. 

POSTULATOR, oris, m. 3. qui postuiat, *ivr)~ 
t*k. Sueton. JVer. 14. In jurisdictione postula- 
toribus, nisi sequenti die, ac per iibellos, non te- 
mere respondit. avvocal*, procurator^. 

POSTCLATORlUS, a, um, adject, ad postulan- 
dura pertinens, ut Postulatoria fulmina. V. PO- 
STULARIA. 

POSTULATRIX, Tcis, f. 3. qua? postuiat. Ter- 
lull. Cor. mil. 13. a med. Solemnitates postula- 
trices. Alii rectius leg. solemnitates, pop u la ro- 
tates. 

POSTULATUM, i, n. -2. domanda, richiesta, 
prejensione, acTijpta, postulatio, petitio. Cic. 12. 
Fam. 4. Ultro ab illo ad nos intolerabiiia po- 
stulate retulerunt. Id. 12. Phil. 12. 28. Reli- 
quura est, ut et accipiantur, et remittantur po- 
stulata per litteras. Cces. 1. B.C. 9. Deferrc ad 
quempiam postulate alicujus. et 4. B. G. 11. 
sub jin- De postulates alicujus cognoscere. A'epos 
Alcib. 8. Id etsi vere dictum Philocles animad- 
vertebat, tamen posiulata facere ooluit. soddis- 
j'are alle domande. 

POSTULATUS, a, um. V. POSTULO. 
POSTULATUS, us, m. 4. postulatio, postula- 
tum. Liv. 1. 9. Ventum in jus est: postulatu 
auditu matri> tutorumque, magistratus secundum 
parentis arbitrium dat jus nuptiarum. Inscript, 
apud I/enzen. 6516. m. antomo yitelliah'.) v. 

E. PATH. COr.. CASTS P- Y. TRACTVii APVLtAE (I ALA- 
RM AE LVCAMAB BRVFTtOR. OB INSIGNEM fclVS ERG A 
P ATM AM AC GIVES ADFECTIONSM BT StNGVLAREM 
IXUViTHlAM AD yVlETEM REClOMa SEBVAM3AM PO- 
ST VHTV POPVM D. I>. r. 

I'OSTfLlO, onis, f. 3. V. POSTULATIO 2. 
POSTULO, as, avi, Stum, are, a. 1. Part. Po- 
stulans I. a. et 2.; Postulatus I. a., 2. et 3.; 

FosLulalurus i.e.; Postulandus 3. — Supinum 
Postulatu V. in DO. — Postulare, quod a posco 
derivatum esse volunt, est petere, poscere, requi- 
rere; el videtur dici proprie de iis, qua; jure ali- 
quo nobis deberi putamus, ut in POSCO ev Do- 
nato adnotavimus. Curt. 4. 1. Postulabat autem 
magis, quam petebat, ut accepla pecuoia matrem 
sibl reslitueret. Ita Curt. Sed universim usurpa- 
tur pro petere. et ostendere se Yelle, quocumque 
modo, atte'to, oiouai (II. chiedere, domandare, 
pretendere, votere; Fr. demander, prier, vou- 
loir, desirer, solliciter; llisp. demandar, rogar, 
pedir, desear, apetecer; Germ, fordern, verlan- 
gett, uachsuchen um s. Recht, e. Gesuch stetlen; 
Angl. to demand, ask, desire, require, will) 



- 781 — 

^f 1. Generatim. — a) Cum Accus. rei, quas 
postuiatur. ~ De hominibus. Plaut. Aulul. 4. 

10, 27. eu. Tun' habeas me invito meam? tt. 
Hand te invito postulo, sed meam esse oportere 
arbitror. Ter. Adelph. 2. 1. 47. Suum jus po- 
stuiat. Id. Andr. 5. 3. 30. ./Equura postuiat, da 
veniam. Cic. 2. Att. 24. Statim fidem publicam 
poslulavit. implorb. Id. 1. de republ. 20. Ut Lstud 
efticere possimus ipsum, quod po»tula». Id.Amic. 
2. 9. Quod mihi tantum tribui dicis, quantum 
ego nee agnosco nee postulo, facii amice. Liv. 
38, 47. Tribuni plebis antea solebant triumphum 
postulaatibus adversari. Cces. 1. B. G. 31. Ro- 
mam ad senatum venisse auxilium postulatum. 
Phcsdr. 2. 2. Prsedatoriam partem postulantes. 
In vet. decreto apud Gell. 7. 19. Quod P. Sci- 
pio Africanus postulavit pro L. Scipione Asiatico 
fratre, etc. Flor. 4. 12. Silentio postulato. Gell. 

11. 13. Ideoque veniam gratiamque mala? eiisli- 
mationis, si qu/d esset erratum, postulavit. Adde 
Suelon. ITib. 71. — De abstracts est eiigere, 
requirere, richiedere , volere. Ter. Andr. 1. 2. 
t8. Nunc bic dies aliam vitam affert, alios mo- 
res postuiat. Cic. i. Off. 23. 81. Quum tempus 
necessitasque postuiat, decertandum manu est. 
Id. 2. Or at, 77. 313. Res enim hoc postuiat, 
ut eorum exspectationi occurratur. Id. 2. Fam. 
16. extr. Ut amicitia nostra et tua fides postu- 
labit. Id. 1. ad Q. fr. 1. 14. Ea nostra ratio 
est, ut omnes boni quum faveant, turn etiam a 
nobis omaem diiigentiam virtutemque et postu- 
leot et exspeclent. Zii*. 34. 6. Frumentum et ce- 
tera, quas belli usus postulabat, prfebenda. Id. 



POSTULO 

4. 25, Ego a meis me amari et magni pendi po- 
stulo. Plaut. Men. 2. 3. 88. Sed ego inscitus, 
qui me bero postulem moderarier. Id. Rud. 2. 
3. 62. O. facinus impudicum ! quam liberam esse 
oporteat, servire postulare. Id. Stich. 3. 2. 32. 
Hand postulo equidem in lecto me acourabere. 
Sail. Jug. 17. Res postulare videtur Africa si- 
tum paucis exponere. Luccejus ad Cic. 5. Fam. 
14. a med. Nou intelliges duplicari sollicitudinei, 
quas elevare tua te prudentia postuiat? tfepot 
Eumen. 8. Ilia phalanx non parere se ducibus, 
sed imperare postulabat. Plin. 18. Hist. nat. 14. 
36. (134). de lupino. Ne spargi quidem postuiat, 
decidens sponte. Justin. 6. 2. 15. Postuiat dari 
sibi raagistrum impensae, quia pluribus id man- 
dare perniciosum est. — g) Absolute. Cic. 5. 
Verr. 34. 78, Incipiunt postulare, poscere, rai- 
nari. Id. Quinct. 3. 13. Tametsi causa postuiat, 
tamen quia postuiat, non flagitat, prateribo- Id. 
Mil. 13. 33. Tu me iratum, Sexte, putas tibi, 
cujus tu inimicissimum multo crudelius etiam 
punitus es, quam erat humaoitatis mex postulare? 
Morat. 2. Sat. 5. 16. ne tamen illi Tu comes ex- 
terior, si postulet, ire recuses. — Sic de disputan- 
tibus, quum aliquid sibi dari petunt, unde aliud 
inferant, ut geometrae. Cic. 1. Legg. 7. 21. Dasne 
igitur boc nobis, Pomponi, deorum vi, oatura, 
ratione, etc.? attic, do sane, si postulas. «J 2. 
Speciatim de populo petente pugiles et gladiato- 
res extraordtnarios, qui postu*aticii dicebantur. 
Sueton. Aug. 44. Pugilum par postulatum diV 
tulit in sequentis diei tempus. Id. Claud. 21. a 
med- Frigidus ejus jocus, qualis est, ut quum Pa- 



il. 20. Ut quasque usus eorum postulaverunt, I lumbum [gladiatorem. postulanlibus daturum se, 



dona dedit. Id. 5. 47. Trahentes alii alios, prout 
postularet locus. Sic Quintil. 10. 1. 17. Non et 
actio decora, commoda, ut quisque locus postu- 
la bit. Plin. 28. Hist. nat. 4. 14. (53). Abstioere se 
cibo omni aut potu, alias vino tantum aut came, 
alias balineis, quum quid eorum postulet vale- 
tudo, in praesentissimis remedus habetur. Horat. 
2. Od. 6. 21. Ille te mecum locus et beatas Po- 
stulaat arces. ~ b) Cum addito Ablat. perso- 
nae et praepos. ab. Cic. Amic. 10. 35. IUoa au- 
tem, qui quidvis ab amico auderent postulare, 
postulatione ipsa profiteri etc. et ibid. 22, 82. 
Neque quidquam unquam, nisi bonestum et re- 
ctum, alter ab altero postulabit. Passive Id. ibid. 
10. 35. Quum aliquid ab amicis quod rectum 
non esset, postularetur. Id. 1. Zegg. 2. 5. Po- 
stuiatur a te jam diu, vel (lagitatur potius histo- 
ria. V, alia mox sub c. — c) Sequente part. 
ui vel ne. Plaut. Capt. 5. 1. 18. Postulo abs te, 
ut ilium mihi reddas servum. Ter. Andr. 5. 1. 4. 
Quam maxime abs te postulo atque oro, Chre- 
me, ut etc. et 3. 3. 18. Immo ita volo, itaque 
postulo, ut fiat. Liv. 38. 47. Non sum postula- 
turus a vobis, Patres conscript!, ut etc. Cic. 10. 
Att. 4. Nee jam recusal, sed quodam modo po- 
stuiat, ut quemadmuduin est, sic etiam appelle- 
tur tjrannus. Id. 1. Fam. 2. Postulatum est, ut 
Bibuli sententia divideretur. Sail. Jug. 85. Le- 
gates ad Bocchum mittil postulatum, ne sine 
causa hostis populo R. (ieret. Horat. 1. Sat. 3. 
50. concinnus amicis Postuiat ut videatur. et ibid, 
v. 73. Qui ne tuberibus piopriis offendat amicum 
Postuiat, ignoscet verrucis illius. — rf) Cum 
duplici Accus., persona* et rei. Cic. 2. Att. 7. 
Orationes autem me duat postulas. Alii, quod 
rectius videtur, a me. ■ — e) Cum Ablat. rei 
et praepos. de. Cic. Batb. 15. 34. Sapientes ho- 
mines et publici juris periti, Gaditani a senatu 
de fcadere postulaverunt. h. e. quaesieruat, quid 
de feeder e sentiret: vel foedus a senatu petierunt. 
Cces. 1. B. G. 42. Ariovistus legatos ad earn 
mittit , quod antea de colloquio posiulasaet, id 
per se fieri licere. — f) Cum Infioito, et sa>pe 
est dare operain, contendere, cupere, velle. En- 
nius apud Gell. 18. 2. Nam qui Iepide postuiat 
alterum frustrari, Quum frustra 'st, frustra il- 
ium dicit fruatra esse. Ter. Eun. i, 1. 16. In- 
cerla haec si tu postules ratione certa facere, ni- 
hilo plus agas, quam si des operam, ut cum ra- 
tione insanias. Id. Andr. 4. 1. 20. Etiam nunc 
me ducere iuis dictis po«tuIa»? Id. Adelph. 5. 



proimsit. si captus esset. Adde eumd. Domit. 4. 
Cf. Cic. \. ad Q. fr. 8. sub fin. Ludos apparat 
magnificentissimos; sic, ioquam, ut nemo sum- 
ptuosiores: stulte bis terque, non postulato*. 
Alii leg. postulatus. ^ 3. Item speciatim per- 
tinet ad forum et judicia, et saepe ponitur pro 
accusare, chiamar in giuditio, accusare. Cic. 3. 
ad Q. fr. 1. 5. Gabinium tres adbuc factiones po- 
stulant. Id. fragm. pro C. Cornel, apud A scon. 
Postuiatur apud me pmtorem primum de pecu- 
niis repetundi9. Tac. 3. Ann. 38. Priscus Cor- 
dum proconsulem Cretae postulaverat repetundis. 
C(Elius ad Cic. 8. Fam. 12. ad jin. Insolentis- 
siiai homines postulandum me lege Scantinia 
curant: ego Appium censorem eadem lege po- 
stulavi. Sueton. Cces. 4. Dolabellam repetun- 
darum postulavit. Id. Aug. 56. ad fin. Postulari 
injuriarum. Plin. 33. Hist. nat. 2. 8. (33). Ut a- 
pud Uaudium Caesarem Flavius quadringentos ex 
ea causa reos postularet. Plin. alter 7. Ep. 33. 
Aliquem impietatis reum postulare. Papinian. 
Dig. 46. 1. 53. Postulare aliquem capitis. Simi- 
liter Part, p raj ter. apud Plin. 7. Hist. nat. 27. 
28. (100). Sit proprium Catonis, quater et quadra- 
gies causam dixisse, nee quemquam saspius po- 
stulatum, et semper absolutum. Cic. 2. ad Q. 
fr. 3. a med. Sextius a Nerio de ambitu postula- 
tus. Id. fatin. 14. 33. Postulatus lege Licinia. 
Apul. 3. Met. Nee tan til lo quidem unquam cri- 
mine postulatus, — Absolute. Ammian. 14. 5. 
Quod nominatus esset, aut delatus, aut postula- 
tus. ^f 4. Item in re forensi. — a) Genera- 
tim. Vlp, Dig. 3. tit. 1. qui De postulando in- 
scribilur, 1. Postulare est desiderium suum, vel 
amici sui in jure apud eum , qui jurisdiction! 
prseest, exponere, vel alterhu desidcrio contradi- 
cere. In decreto prcetor. ibid, a med. Ill pro a- 
lio, quam pro quo licebit, in jure apud me no 
postulent. — b) Speciatim est petere, ut alicu- 
jus aomeu deferre liceat, eumque reum facere, 
chieder licenza di accusare: quod quum impe- 
tratum est, tunc rei nomen defertur; isque ac- 
cusatur. Cic. Divin. in Q. Ccec.il. 20. 64. Nu- 
per quum in Gabinium Piso deiationem nominis 
postularet, et contra Cascilius peteret, etc. — c) 
Postulare qucestionem > judicem, petere, ut qu»- 
stio instituatur, judex detur etc. Liv. 2. 2D. ; et 
Cic. 5. Perr. 58. 135. Sic postulare servos in qu«- 
stionem. Id. Mil. 22. 59. - d) Etiam ipse ma- 
gistratus postulare dicitur, quum pro tribunali pe- 
tit aliquid. Plin. 5. Ep. 4. N'epoj praetor postu- 



rOSTUMATUS 

lavil, ut Nominatus induceretur. ^ 5. Postu- 
lare cum aliqao, queri, eipostulare. Plaut. Mil. 
glor. 2. 6. 34. Ut nesciam, ulrum ne postalare 
prius tecum fEquom siet, an me expurgare hie 
tibi videatur a?quius. At Fleckeiscn. legit expo- 
stulate, et alia etiam aliter. 

POSTL'MATFS, us, m. 4. locus posterior. Ter- 
lull. advers. f'alenlini.in. 35. Sunt qui nee prin- 
cipatum llytho defendant, sed postumatum. 

POSTi'!\IO, as, are, k. !. posterior sum. Ter- 
tull. Apolog. 19. Ceteri propbeta? etsi Moysi po- 
slumant, etc. Id. Resurr. earn. 45. Omnis con- 
summation elsi ordine posturnal, elTectu tameQ 
anticipat. 

POSTCMUS, a, um, adject, sup. V. POSTE- 
RLS. 

1'OSTLS. a, it m. V. PONO. 
POSTVKMrNS. v ulis. parlicip. ab inusit. post- 
'enio: chi vien dopo , iiz'.div, succedens. Plin. 
18. Hist. nat. 25. 57. <2i>7). Nunc pr.TCurrente 
lernpeslatum significatu. quod Kpoy^e'.p.'^siv Gras- 
ci vocant: nunc posti eniente, quod e'm^ei/Aa'^etv. 
POST VOX A, ;*. f. 1. adjunctum Veneris. Ser- 
vius ad I'vg. 1. .En. 724. Dicitur etiam Obse- 
quens Venus, quam Fabius (Juries post peracturn 
beltum Samniticum, ideo hoc nomine consecra- 
vit, quod sibi fuel a I obsecuta. Ilanc Itali Post- 
votam dicunt. 

POTABlLIS, e. adject, bevibile. potabile, «6ci- 
(iOZy qui potari potest. Anson. Clar. urb. 14. 31. 
Salve urbis genius, medico potabilis haustu. Lo- 
quitur de Divona fonte Hurdieahe. Ammian. 18. 
9. Sub arce fons dives exundat, potabilis qui- 
dern, sed vaporatis restibus nonnumquain fsetens. 
Ctel. Aurel. 1. Tard. 4. n. 112. TJiendum po- 
ta bi!i bit > medica minibus. 

POTACU.UM, i, n. 2. potio, poiatio. Ter full. 
Apolog. 39. Non epulis, nee potaculis, nee in- 
gratis voratrinis dispensatnr. sed egeuis alendis, 
humandisque. Adde Resurr. earn. 3. a med. 

POTAmaNTIS, Idis, f. 3. herba, qua pnta 
lymphantur homines, obversantibua miraculis. 
Plin. 2*. Hist. nat. 17. 102. (164). Alii vero 
leg. potamitis, a zoraulri^, quasi ftuviatilis; alii 
Potamocyde, ut appellatur in Indice I. 1., oem- 
pe a ir-.TCtfto-j, xCSc;. h. e. fluvii gloria. Sillig. le- 
gii potamaugis. V. THALASSEGLE. 
POT AM AUG IS. r. voc. pneced. 
POT AMIS, ldis, f. 3. iroTapcs's. ad flu men per- 
tinens, flumineu*. Lactant. ad Stat. 4. Theb. 
255,; el Mythogr. pr. ed. A. Maio in Class. 
Auct. T. 3. p. Iii3. Nymph.* potamides. 

P6TAM6g£T0N et potamoglton, Onis, f. 3. 
irofafiOYfiiTtav, eve;, herba in arjuosis locis na- 
scens: a m~a.[ric fluvius et •ytiztov vicinus: si- 
milis bets foliis, minor tan turn hirsuliorque, 
pauHum semper eminens extra aquam. Alii ali- 
ter novere, tenui folio, v»lut equinis sastis, thyr- 
«o longo et lavi. Plin. 26. Hist. nat. 8. 33. 
C50). ei 32. ibid. 5. 19. (53). 

POtAMOPMVLACIA. a?, f. I. guardia del 
flume, flu minis custodia : a iroTXfAcg [lumen et 
p'jXasoi custodia. Inscript. apud Mural.. 1056. 4. 

!.. VAI.ER 10 I- ?. OVIR. PBOCVI/O P^AEF. CLASSIS 
ALEtANDBINAE T.T POTAMOrVLAClAI etc. h. e. CU- 

itodia? Nili fluminis. Potamopylaciai scribitur 
eitrita aspirata. ut saepis«ime alias, et termjaa- 
lione antiqua, seu Grycariica ai pro diphthon- 
gs (T. 

POTATIO, onis, f. 3. i! here, gozzoviglia, be- 
veria. itoac, cvuTziv.ov , actus potandi, compo- 
tatio. Pi out. Batch . 1. 1. 46. Si apud »e eve- 
niat desubito prandium, aut potatio forte, aut 
c<rna , ut solet ii. istis fieri conciliabuHs. Cic. 
f> agm. apud Quintil. 8. 3. 66. Quosdam ex vi- 
no vacillantes, quosdam hesterna potation e osci- 
tantes. Alii leg ex potatione, alii epotatione. 
Seneca £p. 12. ante med. Dcdilos vino potatio 
extrema delectat. ilia qux mergit, qua? ebrietati 
summam ruanum imponit. 

POTATOK, oris, m. 3. bevitore, K07r,<;, potor. 
Plaut. Men. 2. 2. 34. Voluptarii atque pota- 
tores maumi. Popisc. Firm. 4. De numero ve- 
xiilariorum riotissimus potator. JJieronym. Ep. 
52. n. 11. Vini potator. Sic Falgat. interpr. 



— 782 — 

Matth. U. IU. Ecce homo voras et potaloi vi- 
ni, publicanorum et peccatorum amicus. Adde 
Tertull. Monog. 8. 

POTATORlX'S, a, um, adject, da here, ad po- 
tanduin aptus. Plin. T'ale.r. 3. 53. Elect rum est 
atirum, etc. ei quo si quis vase potatorio uu- 
tur, etc. 
POI ATL'S, a, um. V. POTO. 
POT.iTL'S, us, rn. 4. bevanda. potto. Apul. 7. 
Met. Vinum potatui alTalim sufficient. Seneca 2. 
Controv. y. ante med. Neque po talus objicis li- 
lio. Alii leg. nepo talus. 

POTAX, acis, rn. 3. qui niutlum no tat. Gloss. 
Philox- YloxrjS, bibax, potax. 
POTE. V. POT1S. 

Pf>TENS, entis, parlicip. a possum, quod ad- 
jeclivi more usurpatur, unde. tlomp. Potentior 
I. a. b., 4. b. tt 5.; et Sup. PotnAissitnus 1. 
a. et 5. — Potens est qui potest, vires habtns, 
ivjxpBv^ {It. che. ha farza, che pub, ,>otente, 
c apace; Fr. qui pent, puissant, influent, capa- 
ble de; ilisp. potente, poderoso, capa--. Germ. 
vermogend, machtig, einflussreieh ; Angi. po- 
tent, powerful, having power, able, .capa- 
ble, strong). ^ 1. Generulim el s;epjssjme 
potens dicitur qui multum potest, qi-; gratia, 
opibus , divitiis apud omnes ^ , alet , turn in 
bo nam . turti in ma lam partem, potente, forte, 
di autorita, prepotente . t'svupic, bu-jxri;. — 
a) Absolute. Voces pollens potensoue baud raro 
conjunguntur; sensu autem ita differunt. ut pol- 
lens dicatur is, cui multa sup[>etuDl quiqoe ma- 
gnis viribus prasditus est, potens vero sit is. qui 
virium, quas babel, usu multum efficere valet 
(V. Doderlin.. Latein. Synonym, vol. 4. p. 163.;. 
Sail. Jug. 1. Qui (animus* ubi ad gloria ru vir- 
tues via grassatur, abunde pollens potensque et 
ciarus est. neque fortuna egel. Cf. Ziv. 1. -24. 
Quanto magis potes pollesque. V. I>7a\enborq. 
ad Lie. 2. 34. Sic Inscript. apud Orell. 1555. 

HERCVLI VICTORt I'OLLEMI POTENT r 1W1C10, 

Ceterum Cic. 2. Invent. 56. 109. Amph 1 atque 
potenles civitates. Id. pro leg. Ma nil. 2. 4. Ouo 
potentissimi reges. Id. Pom. I!'. 41*. Ouurn tu ilo- 
rens ac potens per medium cohortis popularis vo- 
litares. Id. Plane 2i. 51. Potential rn us et cla- 
rissiinus civis. Ziv. 23. \. ad fin. Familiar clarrr ac 
potentes. Sueton. Aug.od. Amici magni el poten- 
les. Horal. 2. Od. 18 11. nihil supra Di-us la- 
cesso, uec polentem amicum Larglora llacilo. Id. 
Art. P. 116.; el Juvenal. 1. 6J). matrona potens. 
Horat. Ppod. 2. 7. Forumque vital el superha 
civium Potentiorum lin>ina. Sic f<l. t. Od. 35. 
23. L'lc unique mutali- potentes Vfsto domos ini- 
mica (Port una) linrjuis. Cic. 2. Hirenn. 26. 40. 
Si quis potens ae factiosus in contiune dixerit, 
etc. .Vepos Chabr. 3. extr. Atbrnis ei honora- 
lus et potens. Cces. 6. B. G. ',{;. Ne quis e* 
plebe contra potenlioren. auxilii eperet. Phaedr. 
I. 24. Jnops ^polentem duiu vult in'jitar 1 . petit. 
et ibid. 5. N urn quam est fid el is cum potent!' so- 
cietas. et ibid. 30. IlumiU:* laburant, uti [uten- 
tes dissident. Cic. V>. Pain. 16. a med. Rellquum 
esl, ne quid stultp. ne ifuid tern ere dicarn aut 
faciam corilra- potentes: id (luoqiu puto e^s.- sa- 
pient is. Vellej. 2. 3. 3. Inde (h. r. a Grace his! 
jus vi obrutuin, potemioiqu" habitus prior. Ho- 
rat. 2. Pp. 1. 6(). Ilos < .Xivviiim at':ue Knniuui) 
ediscit. el hos arctn stipata the.'ilro special Roma 
potens. firg. 6. ,En. .247. Hecjten c-*lu Freljo- 
que polentem. — 1)« corporis viribus. T'opLc. 
Prob. 16. Potentissiino lair one capto. i'.f. ''/in. 
2. Hist. nat. S5. 87. f-201). Eadeiti nasLcolium 
causa teriarum est.- fjuum idem ille spirilus i h. 
e. venlu<) attollendo potens solo non xaluil <■- 
rumpere. — b) (jum. Ablativo rei. qua quis pot- 



POTENS 



est. firg. 1. .P.n. 535. Terra antiqu:i , pnUns 
arinis atque ubere gla'be. Ovid. 4. Fast. 255. 
Roma potent opibus. Id. 13. Met. 22. NohiU- 
tate potens. Id. 6. ibid. 67S. Erechtheus Jusli- 
tia dubiurn, validisne potentiur armis. Hot at. 4. 
Od. 10. 1. Veneris muoeribus potens. Tac. 1. 
Hist. 73. Mulier potens pecunia et orbitate. 
Martial, y. 87. Stilus Ausonio non semel ore 
potens. h. c . eloquenlia praditus. Horat 3. Od. 



27. 33. centum tetigil potentem Oppidis Creten. 
— ci lium Genitivo rci. quam quis cflkere pot- 
est. Tac. 3. Hist. 70. extr. Ipse (T r U e llius) ne- 
que jut—ndi cqoe vetandi potens, non jam im 
peraior. sed tanlum belli causa, er;'t. incapace. 
Plin. 10. Hi.<t. nal. '.). 11. (27.). Accipiter jam 
volandi putens. Quintil. 12. 11. 10. Quanta sit 
humani inseiiii t. is, quam potens efticiendi quse 
velit. Lie. 8. 3i». Hostes neque pugme. neque 
fuc'c saii j potente- c;eduntur. incapaci e al corn- 
batten e a! fungire. el Id. 21. 54. Ut vii ar- 
rnorum lt-n indoiurn potenlia essent corp'~a. V. 
POT EN IT A I. Id. 2i. 4. extr. Potens regni. h. 
e. qui regnare potest, regno idoneus et ma tu- 
rns. — d) Notandum et illud Liv. 9. 17. Fcr- 
tuna per omnia burnaua, maxim e in res bellicas 
p ulens. — ei Gum Infinito. lip. Dig. 16. 2. 
10- Si quis compel) sa re potens soherit. Apul. 1. 
Met. Saga, inouit, et diwuu {mulier) potens cae- 
lum depunere, terrain suspender? , fontes dura- 
re. etc. — /') (]iim pr;epus. apud et Accus. per- 
son r, in quam .juis potenliam e\serit. Sueton. 
P esp. 4. Agiippina potens adhuc apud (ilium. 
^ 2. Speciiliiri , cum Genitivo significat eum, 
qui in re aliqua potest, qui rei cujuspiam plene 
dominus est, atijue ta utitur, ul libel, padroni, 
Ctunpos. lAv- -6. 13. a med. CrLciatus contu- 
rneliasque, quas sperat hostis, dum liber, dmit 
rnti potens sum, elTugere rnorte possum. Curt. 
i. lit. a med. Potens mei non eram. era fuor 
di me s'esso. et Ovid. 2. Trist. 139. sanus men- 
tisque put ens. che ha it suu buon giudizio. et 
Liv. 23. 16 I'l polentes rerum snarum atque 
urbi.-., ptimum pro Itomano acciperent. padroni 
e. dispolici. et S. 13. Ilii kninorUles ita vos po- 
tentes hujus consilii fecerunt. ut, sit Latium de- 
inde., an non sit, in vestra manu posueriol. pa- 
ri; uii di que.sta deliberazione. et 28. 30. .Est us 
totius cenaininis potens. Stat. t. Theb. 30. ma- 
neas bom iiium contentus habenis Undarum ter- 
r;eijue polens, et sidera dories. / ellej. 2. 65. 1. 
Urutus et Ossius jam decern et seplem legionum 
potente*. erarit. I'irg. I. .En. 84. nimborum 
tempi stalumque potens. h. e. .Eolus. Horal. I. 
Od. 3, I. Itiva potens Gjpri. ft. e. Venus. Id. 3. 
ibid. 25. 14. Naiadurn potens Bacchus. Id. Carm. 
stecul. 1. Silvarum potens Diana. Tac. '♦. Hist. 
Si. exti. Rerum omnium polens Juppiter- Ovid. 
9. Met. 315. Diva potens uteri, h. e. Lucina , 
qua- prwest, et dominatur in partus. Id. 3. 
Amor. 10. 35.; el Seneca Here. Fu>. 300. Diva 
polens fruguin. ft. e. Ceres. Lucan. 5. 199. Pot- 
ens Veii P;ran. Horat. 1. Od. 6. 10. Mush po- 
tens l;r;r. ft. c. Ijrici carminis prases. Lucan. 
fi. 4S5. Animal potens Itti. ft. e. leiiuu inferre 
potens. Cwt. 4. 2. Potens ine. ft. e. qui irae 
mod era tin. /./. 7. 7. circa med. superstitionis. 
ft. e. qui superstilione non ducitur. Colum. 1. 
11. Ii. 1. 12. Arzricolaiionem Virgilius carrni- 
num potent*m fecit, de' car mi la fe' signora. 
■- Potens imperii apud I.ic. 22. 42. ex'r, et 
Tac, 1). Ann. 31. est qui impeiare putesl, ita 
ut el pareatur : pad>\>nc di comandare. Sic apud 
eiu/'d. Tac. 14. ib<d. tj'.i. dicitur potens mar Hi 
iii'ilnT. qua- in hum riunmiatur. ^ 3. Dici- 
tur etirtrrj polens alicujns rei, qui ea politus est, 
e*. cornpus fa cms Odd. s. Met. 80. et 409.. 3. 
F,i.sf. -Jfiii. et 5. ibid. 258. Polens voti. Vol. 
Place. 6. 880. Incepti jam Juno polens. Id. 4. 
366. Muneris ilia polen>. Plant. Peen. 5. '». 9. 
Pnrpntentes, pulciie pacisque potentes, soroi , 
luimus. — Potent jussi apud Ovid. 4. Met. 
oO'.K ipii jus.a peregil. ^ 4. Item est felix in 
aliqua re. — a • Pot en.- in amorc, qui ft I id- 
ler amavit. Catull. 10'). s. Cf. Proper! . 2. 18. 
21. Nunc admirentur. 'jucd tain mihi pulcra 
puella Serviat, et tula dicar in urb" potens. — 
b) lie liomiin.'; qui aliifliid asset] ui potest. Of id. 
4. Met. 325. Sed lem ge cunclis longeque poii.n- 
tior illis. Si qua tibi sponsa est. et 10. ibid. 339. 
.Nunc quia tarn meus esl, non est meus; ipsaque 
liamno Est mibi proiimitas: aliena potentior es- 
sfiin. Adde eumd. 14. ibid. 65 T. ^5. De ?na- 
nimis quoque usurpatur, et pra?cipue de iis, quae 
in medicioa, aut aliis rebus utilia sunt, efficace. 



POTEJNTATOR 

Ovid, fferoid. 5. 147. Quaecumque herba pot- 
ens ad opem, radixque medenli Ulilis. Plin. 25. 
Hist. nat. 10. 81. (130*. Uerba potens .adversus 
ranas. Id. 23. ibid. 1. 12. (15). Pass am ex uvis 
contra baemorrhoida potens. Quintil. 6. 1. 26. 
Tanto sunt qu*dam ad affieienduin potentio- 
ra, quum etc. Plin. 29. Hist. nat. 4. 30. (94). 
dt cantharidib. Potentissimae inter o miles variae 
lute is lineis. h. e. prxsenlissimi veneni. Ovid. 3. 
Amor. 8. 20. admooitus nihil esse potenlius 
auro, Liv. 31. 7. sub fm. E\perti jam sumus 
foris nobis, quam domi, feliciora potentioraque 
arma esse. Plin. 13. Hist. nat. 2. 3. (19). In- 
ter omnes potentissimus odor, quisquis novissi- 
me additur. Ovid. 3. Amor. 11. 31. Uesine blan- 
ditias et verba potenlia quondam Pexdere: non 
ego sum stullus, ut ante fui. Quintil. 6.4.22. 
Poteulissirna argumenta. 

POTENTATOR, oris, m. 3. dorainator, prin- 
ceps, potens. Tertull. Resurr. earn. 23. ei 1. 
Timoth. 6. 15. Beatus, et solus potentator, et 
rex regnantium. Vv'gata babel potens. 

PO'IKNTATUS, us, in. 4. ^ 1. Gciieratim est 
vires, facuitas. Arnob. 1. 51. Si facias ipse, 
quod possis, et quod tuis sit viribus potenta- 
tuique conveniens. ^ 2. Speciatim est princi- 
palis, imperium, suprema potestas, dominium, 
principato, dominuzione , comando , potenza , 
8uvc.o?6ta, 8-jvafu;. Cces. 1. B. G. 31. Quum tanto 
opere de potentatu inter se conlenderent. Liv. 
26. 38. Quum ab re aversus, turn aemulo poten- 
tate iniuiicus. Lactant. 6. 17. ante med. Opes 
et honores et potentaius et regua ipsa conte- 
nt net. Adde Papinian. Dig. -23. -2. 63. Cic. 2. 
tie republ. (edente A. Maio) 8. Post interilum 
Tatii quum ad eum pole n tat us omnis recidisset. 
Ita Co>i. prima inanu, turn secunda lefectuiu do- 
minalus, Isevo, ut censeo, consilio, et nirnia ca- 
stigandi libidine: nam potentaius generosior vox 
est, eaque proeter alios utitur Lactant. loc. cit. 
Ciceronis pedisequus, eamderaque revocari vult 
in usuin f'orstius de Lai. negl. I. 4 c. 1. IlasC 
Mains. ^ 3. Item, abstractum, uti ajunt, pro 
concreto, est homo for Us, apud fulgat. interpr. 
Fccli. 10. 11. Omnis potentaius brevis vita. — 
Et in plur. num. Id. Ps. 19. 7. In potentalibus 
salus dexter as ejus, et I's. 89. 10. si autem in 
potentatibus, octoginta anni. 

POTENTER, adverb. Comp. Potentius et Sup. 
Potentissime. 1. — Po tenter f 1. Est idem 
ac vi, xiribus, potentemente, con forza , vali- 
dumente, Suvaxwc. Horal, 3. Od. 16. 9. Aurum 
per medios ire satellites, Et p^irurapere amat 
saxa potentius Ictu fulmineo. f'u.1. Max. 1. 1. 
7i. 1. extern. Se ipsam potenter atque efficaci- 
ter dea defendit. Quintil. 6. 4. 18. Quod in al- 
tercatione potentius fit, quam in actione. Id. 
12. 10. 72. Sic iiet, ut orator dicat utiliter, et 
ad efficiendum, quod inteudit, potenter. Quin- 
til. IJeclam. 274. part. uti. in sarin. L't in 
comparalione legum ill id potentissime dicamus, 
earn legem esse etc. ^ 2. Item pro virihus, 
juita vires, Kara c:Jva(Aiv. Horal. Art. P. 40. 
cui lecla potenter erit res, Nee facundia deseret 
bunc , nee lucidus ordo, 

POTENT!*, », f. 1. (potens* vis, vires, pote- 
stas, $w*iwz (It. forza, potenza ; Fr. vertu. puis- 
sance., pouvoir, force; liisp. virlud, poder, po- 
tencia, fuerza; Germ. d. fermbgen, d. Macht, 
liraft; Angl. power, force, efficacy). 

I.j Proprie. Liv. 21. 54. in fin. Egressis aquam 
rigere omnihus corpora, ut vi\ armorum tenen- 
dorum potentia esset. At alii rectius leg. poten- 
tia essent: V. Drackenborg. ad h. 1. et POTENS 
1. c. f r irg. 1. G. 92. rapidive potentia solis 
Acrior. Ovid. 2. Amor. 16. 27. Neptunum ven- 
tosa potentia vincit. Id. 10, Met. 573. lanta po- 
tentia forms est. et 7. ibid. 537. subiti depren- 
Ba poteatia morbi. — Sic dc facuitate videndi. 
Cels. 7. 7. n. 14. Concrescit humor sub duabus 
tunicis (oculi), isque paullatim iudurescens in- 
teriori potentias se opponit. la potenza visiva. 
et 6. 6. n. 35. Suffusio oculi potenliee, qua cer- 
nit, se opponit. Alii hie leg. pupillae. 

II.) Translate. ^ 1. Est virtus et vis in me- 



— 783 — 

dicioa et bujusmodi, virtu, efficacia. Ovid. i. 
Met. 522. Herbarum potentia. PUn. 25. Hist. 
nat. 8. 53. (93). Dictamnum qui legere, in fe- 
rula aut arundine condunt, ne potentia evane- 
scat. Id 37. ibid. 10. 54. t,142>. Achatae poten- 
tiam habere contra scorpiones dicuntur. Id. 31. 
ibid. 1. I. (3). Aquarum potentia exerapla po- 
nemus. Id. 28. ibid. 9. 38. (143). Quae ratio a- 
dipis, eadem sevi est, non minoris potentiae. Id. 
34. ibid- 15. 45. (.152). de rubigine. Potentia 
ejus Hgare. siccare, sistere. ^f 2. Per metapho- 
rara est captus, facuitas, capacita. Justin. 12, 
16. 1. Alexander, vir supra humanam poten- 
tiam magnitudine anirni preeditus. <J 3. Item 
sgepe est auctoritas et opes cMles, turn in pri- 
vata re, turn in publica, ex divitiis, honoribus, 
copia amicorum, eloquentia, gratia et hujusrao- 
di: turn in bonam, turn in malam partem, po- 
tenza, autorita, credito, prepotenza. Cic. 2. In- 
vent. 56. 16i). Potentia est ad sua consei van- 
da, et alterius obtinenda, idonearum rerum fa- 
cuitas. Sail. Cat. 12. Postquam divUia? bonori 
esse cceperunt, et eas gloria, imperium, potentia 
sequebatur. Cces. 6. B. G. 14. Ut quisque est 
genere copiisque amplissimus, ita plurimos cir- 
cum se ciientes habet. Hanc unam gratiam po- 
tentiamque noverunt. Cic. I . Herenn. 5. 8. In 
invidiam trahemus, si vim, si potentiara, factio- 
nem, divitias adversariorum proferemus. Auct. 
B. G. 8. 50. Contra tictionera et potentiam 
paucorum. C<£$. 1. B. C. 4. Legiones, quas ab 
ilinere Asiae ad suam potentiam dominatumque 
converterat. Auct. B. Alex. 66. L't sacerdos ejus 
dew majestate, imperio et potentia secundus a 
rege habeatur. Cic. 1. Off. 3. 9. Consultant, 
ad facilitates rerum atque copias, ad opes, ad 
potentiam conducat id, nee ne. Id. Plane. 10. 24, 
Noq enim opibus, non invidiosa gratia, non po- 
tentia vix t'erenda, sed commeraoratione beoefl- 
cii, sed misericordia, sed precibus aliquid attu- 
limus etiam nos. Id. Mur. 11. 25. Erant in ma- 
gna potentia, qui consulebantur. Id. Mil. 5. 12. 
Potentiam alicujus invidiosc criminari. Ovid. 2. 
Met. 416. nulla potentia looga est. Tac. 2. Ann. 
34. Crgulanias potentia adeo nimia civitati erat, 
ut testis in causa quadam, quae apud senatum 
tractabatur, venire dedignaretur: missus est prae- 
tor, qui domi ioterrogaret; quum virgiues Ve- 
stales in foro et judicio audiri, quoties testimo- 
nium dicerent, vetus mos fuerit In plur. num. 

Cic. Cael. 9. 22. Contra periculosissimas hominum 
potentias condilioni omnium civium providere. 
-- Interdum est imperium, dominatio, impero, 
dominio. Ovid. 2. Met. 259. Cuique fuit rerum 
promissa potentia, Tibrin. Aurel. Vict, de Ccesar, 
28. in fm. de Philippis Impp. Annos potentiae 
quinque egere. JYepos Dion. 9. Singularis po- 
tentia. monarchia. Aurel. Vict, de C<Esar. 45. 
3. Usque ad pnefecturae prastoria; potentiam con- 
scendit. — Arnob. 7. 34. Dies nobis uatalitii 
sunt, et potentias oolites dies autumant habere 
nalales. h. e. deos. — „>"j?. De urhiurn nom. 
V. ONOM. 

POtENTIAIJTEK, adverb. Sklon. 7. Ep. 14. 
a med. Ilium Philagrium cordis oculo semper 
inspicio, cui me animus potentialiter notum mo- 
rum sirnilitudine facit. Claud. Mamert. 1. Stat, 
anim. 25. circa med. Quum unum circini ra- 
dium (iieris, atque alium a ceniro extrinsecus 
circumduxeris, attende, centri potentiam ab sta- 
bili radio ilium, qui circumagitur, radium re- 
gere, et illic, ubi localiter non est, potentialiter 
circulum ligurare. 

pOTEXTOH, aris, ari, dep. 1. potentia aliis 
p rues tare. Idac. Chron. ad Olymp. ccxcix. Ala- 
ni, qui Vandalis et Suevis potentabantur, adeo 
caesi sunt a Gothis, ut pauci, qui superfuerant, 
Gunderici regis Vandalorum se patrocioio sub- 
jugarent. 

pOtERION, li, n, 2. irorripiov, genus berbae, 
quae et phrynion appellatur. V. hanc vocera suo 
loco. 

POTERlUM, Ii> n. 2. bicchiere, tazza, gotto, 
iroT-rjptov, poculum. Plant. Slich. 5. 4. 11. Qul- 
bus divitiee domi sunt, scaphis, canth&ris Batia- 



POTESTAS 

cis bibunt: nos nostro Samiolo poterio bibimus. 
Id. Trin. 4. 3. 10. Tribusne te poteriis me- 
moriae esse oblitum? 

POTESSE et potessim . V. POSSUM sub 
inil. 

POTESTAS, atis, f. 3. (possum) facuitas, co- 
pia, qua aliquid facere possumus, atque adeo po- 
tentia legibus homini tributa, jus in re. Pote- 
statis lerbo, inquit Paul. Dig. 50. 16. 225,, 
plura signiQcantur: in persona magistratuum , 
imperium; in persona liberorum, patria pot- 
estas; in persona servi, dominium: at quum 
agimus de nox.-e deditione cum eo, qui ser- 
vum non defendit, pnesentis corporis copiam 
facultatemque significamus. Ex lege Atinia in 
potestatem domini rem furtivam venisse videri, 
et si ejus vindicandae potestatem habuerit , Sa- 
binus et Cassius ajunt. Gr. Suva/it? (It. po£ere, 
facolta, potere legale, diritto; Fr. pouvoir, facul- 
ty, droit; Ilisp. poder. facultad, derecho; Germ. 
d. K'dnnen, Fermdgen, d. Macht etit'as zu thun, 
d. gesetzliche Geivalt, d. Recht iiber etwas ; 
Angl. ability, pouer, leave, license, liberty, 
permission). 

I.) Proprie. ^ 1. Generntira. a I'niver- 
sim. Fragm. XII. Tabul. si fvriosvs est. agka- 

TORVM GBNTILrVMQVB IN EO FBCVTi'LAOVE BIVS POT- 

bstas esto. Ttr. Heaut. 4. 3. 31. Hie me ma- 
gnifies effero, qui vim tantam in me, et potesta- 
tem babeam tantse astutiaj. Cic. 10. Fam. 13. Ut 
primura potestas data est augendae dignitatis tu®, 
nihil praetermisi in te ornando. Id. 2. Invent. 7. 
24. Aut potestas aliis defuisse demonstranda est, 
aut facuitas, aut voluntas. Id. Dom. 29. 77. Vita 
necisque potestatem habere in aliquem. Id. 5. 
Fam. 2. circa med. Private aliquem potestate 
contionis habendae. Id. 1. ad Q. fr. 1. 3. Ut 
ea potestate, quam tu ad dignitatem permisisses, 
ad quaestum uteretur. Id. Balb. 16. 37. Pote- 
statem deferre imperatoribus beneficiorum vir- 
tutis causa tribuendorum. Id. Quinct. 2. 8. adi- 
mere. Id. 12. Phil. 7. 16. peccandi cuipiam con- 
cedes. Id. 11. ibid. 12. 30. Jus potestatemque 
habere faciendi aliquid. Id. Mil. 2. 4. Si urn- 
quam de bene meritis civibus potestas vobis judi- 
candi fuit. Curt. 8. 6. sub init. Castigandi ver- 
beribus eos nulli potestas praeter ipsum [regent) 
erat. Alii aliter leg. Horat.2. Sal. 7. 61. estne 
marito Matron* peccantis in ambo justa potpstas? 
Id. Art. P. 9. Pictoribus atque poetis Quidlibet 
audendi semper fuit *qua potestas. Capell. 2. 
p. 41. fJi taraeo et prsesciendi et incursandi et 
nocendi habent prassentissimam potestatem. — 
Poetice cum Inlinito. Lucan. 2. 40. nunc Gere 
potestas, Quum pendet forluna ducum. Slat. 3. 
Theb. 296. soli cui tanta potestas Divurumque 
hominumque meis occurrere telis, Hos afsistere 
equos, hunc ensem avellere devtra. Adde 4. ibid. 
249. — b) Potestas mea, tua, etc. possum, 
potes, est facuitas, arbitrium. Ter. Heaut. 4. 3. 
42. Quasi non ea potestas sit tua, ut etc. Cic. 
ad Plane. 5. post ep. 16. I. 16. ad Att. Prae- 
sertim quum tota potestas ejus rei tua sit, ut ea, 
quas consules decreverunt, comprobes. Id. fa- 
tin. 17. 40. An erit haec optio et potestas tua, 
ut dicas etc.? Id. 2. Att. 5. Si deferetur, erit 
quaedam nostra potestas , et turn deliberabiraus. 
avrb i/ualche arbitrio. et 4. ibid. 2. ad fm. Vo- 
lul meam potestatem esse vel petendi, vel eieun- 
di. — c) Est mihi potestas, est in mea vote' 
state, possum. Cic. Prov. cons. 1. 2. Quoties- 
Cutoque ei locus dicendi ac potestas fuit. Id. 4. 
Verr. 60. 148. Petls a me, quod in tua potentate 
est, ut id tibi facere ne liceat? sta in tua ma- 
no, potere, balia, arbilrio. et 4. Acad. (2. pr.) 
12. 37. Assensio, quae est in nostra potestate si- 
te. Id. Quinct. 14. 46. Qui inter tot anno* ne 
appellant quidem Quinclium, quum potestas esset 
agendi quotidie. — d) Hoc est potes talis mece, 
tuce, etc in mea, tua est potestate. Liv. 24. 39. 
Quum consulis ea de re jus ac potestatem esse, di- 
xisset. Adde ifrid. 37. — e) Esse in potestate 
alicujus, parere, subjectum esse, essere, o star 
soggetto, obbedire, soggettarsi. Cic. 6. Pkil. 2. 4. 
Mittuntur legati, qui nuncient, ut sit in senatus 



POTESTATIVE 

populique R. potestate. Id. Quinct. 2. 6. (logitant, 
quid possit is, cujus in ditione ac potestate sunt. 
Id. t. Att. 10. Magnopere confido, ilium fore 
in officio et in nostra potestate. — f) Habere 
f am Mam in potestate dicitur dominus, qui ser- 
vos suos in servitute apud se retinet, nee manu- 
miUit. In quibus causis servi ad quaeslionem po- 
stulari poterant, vetabatur dominus eos manu- 
miltere, ne manumissi et liberi facti , torqueri 
ampiius con possent, ut Vlp. docet Dig. 40. U. 
12. Hinc apud Liv. 8. 15. Mioucia Vestalis quum 
in suspicionem venisset iropudicitiae , jussa est a 
pontificibus abstinere sacris, el fa mil i am in pot- 
estate habere. Simile exemplum babes apud A- 
scon. in Cic. Mil. 25. ^ 1. Speciatim, politica 
ratione, samtssime significat imperium, ditionem, 
jus, dominium, sive iegitimum, sive non, sive pri- 
vatum, sive publicum, dominio, poLere, impero. 
A'epos Pelop. 5. Quum Thessaliam in potestatetn 
Thebanorum cuperel redigere. Liv. 24. 31. a 
ined. Daret operam, ut cos in suam potestalem 
redigeret. procurasse d'averli nelle rnani, in 
suo potere. el Cic. 4. Verr. 54. 136. Scitote, 
in Timarchidis potestate sociorum populi R. li- 
beros, bona forlunasque omaes fuisse. et ibid. 

10. A certis hominibus dominationem potesta- 
temque omnium rerum queri. Sic Forcellinus; 
ipse locum minimi inveni. et 3. ibid. 38. 97. 
Teaere aliquem in sua potestate ac ditione. 
Similiter Id. ibid. 57. 150. Venire in arbi- 
trium ac potestatem cujuspiam. Id. 3. Cat. 9. 
21. H<ec omnia deorum irnmortalium nutu at- 
que potestate administrari.. Id. 3. JVat. D. 36. 
88. Vis omnis deorum ac potestas. et 2. ibid. 

11. 29. Omnium reruin potestate dominatuque 
dignissimus. % 3. Item speciatim de imperio et 
jure magistrate. — l.°) Abstracte. — Id sing. 
num. Cic. pro leg. Manil. 24. 69. Quidquid hac 
potestate pra?toria possum. Id. 1. Phil. 1. 18. 
Qui togatus io republica cum potestate imperio- 
que versatus sit. Id. 6. Verr. 11. 9. Imperium 
aut potestatem assequi. et ibid. 5. Sic Forcel- 
linus; ipse locum minime inveni. Cum pot- 
estate aut legatione in provinciam pro&cisci. /- 
(em ibid. 24. 53. Palam per potestatem, uno im- 
perio, ostiatim totum oppidum compilavil. Id. 
Cluent. 27. 74. Tribunus plebis judicium pro 
potestate dimitti jussit. Id. 4. Verr. 55. 138. 
Censores dederunt operam, ut Ha potestatem ge- 
rerent, ut etc. Liv. 2. 42. SoUicitati et eo anno 
sunt dulcedine agrariae legis animi plebis. Tri- 
buni plebi popularem potestatem lege popular! 
celebrabant. flepos Cat. 2. Al Cato, censor cum 
eodem Flacco factus, severe praefuit ei potesla 
ti. — In plur. num. Cic. 3. Legg. 3. 9. Impe- 
ria, potestates, legationes, quum senatus creve- 
rit, populusve jusserit, ex urbe eieunto. Id. 3. 
fferenn. 7. 14. Quemadmodum habuerit in pot- 
estatibus gerendis animum. Cf. Sail. Jug. 63. 
Kritz. Deinde ab eo magistratu alium post alium 
(JUarius) sibi peperit, semperque in potestatibus 
eo modo agitabat, ut etc. — 2. = ) Concreto, uti 
ajunt, sensu, vel per meton\miam, poteslas est 
ipse magistratus, praesertim civilis et provincia- 
lis. Cic. 1. Tusc. 30. 74. A magistratu aut ab 
aliqua potestate legitima evocatus. Juvenal. 10. 
100. An Fidenarum , Gabiorumque esse pote- 
stas. podestd. et Sueton. Claud. 23. Jurisdictio- 
nera potestatibus per provincias demandare. 
Adde Plin. 9. Hist. nat. 8. 8. (26). et 28. 
ibid. 6. 17. (59). In conciliis ducum potesta- 
tumve. Id. 29. ibid. 4. 20. (67). Primura spon- 
dylum draconis aditus potestatum mulcere: den- 
tes ejus mites prasstare dominos potestatesque 
exorabiles, Ammian. 27. 6. Splendore oobiiium 
circumdatus potestatum, Salvian. 1. Gab. Dei 
2. Tunc ill i (veteres Rotnani) pauperes magi- 
stratus, opulentam rempublicam habebant; nunc 
autem dives potestas pauperem facit esse rem- 
publicam, Hue pertinet et illud Virg. 10. JSn. 
18. O pater, o hominum divumque aeterna pot- 
estas. scil. Juppiter, ^ 4. Item in rebus in- 
animis est nature, vis, potentia, natura. forza. 
Lucret. 5. 1242. Et limul argenti pondus, plum- 
bique potestas, et ibid. 880. de centauris. Ex 



— 784 — 

alicnigeois membris compact,! potestas. A{ V. 
Lacbmann. ad h. I. VH>uv. 9. 4. In bis locis 
ita naturalis poieslas arcbilcctata esi. Id. 7. 14. 
Potestates colurum. Virg. 12. .En. 306.; el Plin. 
25. Hisl. nat. 2. 5. (9). Potestates xintijue her- 
barum demonslrare. Gelt. 1. 3. a ined. Ponde- 
ribus hsec potestalihusqie pnestmlibus, non \o 
cabuloruin appellalionibus dijudicanda sunt. ( tp. 
Dig. y. 4. 1. Quarum actionum vis cl pulcstas 
haec est, ut etc. Cajus ibid. 13. 't. 3. Pec u ma- 
rum poleslas. valore, prezzo. — Si de nu uteris 
scrmo est, significat ipsius nunteri plenttudinern. 
Capell. 2. p. 26. Quaternarius numerus suis par- 
tibus complet decadis ipsius potestatem, ideoque 
perfectus est, et babelur. h. e. decas plena his 
quatuor numeris gradatim plicitis integrator, id 
est, uno, duobus, tribus, quatuor; ut ait Id. 7. 
p. 239. V. DYNAMIS. 

II.) Translate. % 1. Aiiquando potestas men- 
tem ac rationem respicit. Cato apud Gelt. 7. 3. 
ante med. Suadeo, uii hrec res aliquot dies pro- 
feratur, dum ei tan to gaudio in potestatem no- 
stram redearnus. in noi stessi. — Hinc exire de 
potestate, mentis impoiem lieri , valionis usuni 
amittere, uscir di senno. Cic. 3. Tusc. 5. 11. 
Nihil melius, quam quod est in consuetudine ser- 
monis Latini, quum eiisse ex poteslale dicimus 
eos, qui efTrenati feruntur aut libidine, aul ira- 
cundia. et mox. Qui exisse ex potcr.iaie di- 
Cuntur, idcirco dicuntur, quia non sunt in pot- 
estate mentis, cui regnum totius animi a natura 
tributum est. et 4. ibid. 36. 77. Iratos proprie 
dicimus exisse de potestate, id est de consilio, de 
ratione. de menle: horuin enim poteslas in to- 
tum animum esse debet. % 2. Item potestas est 
Iicentia, facultas, commodum. lic.enza, facotta . 
possibility, comodo, permesso. — a) Oenera- 
tim. Ter, Andr. 1. 1. 24. Nam is postquam e^- 
cessit ex ephebis, Sosia, Liberies vivendi fuit pot- 
estas. Cic. 1. Fain. 7. Quoties ruihi certorum 
hominum poteslas erit, quibus rectp dem (litte- 
ras), non praHermitlam. Al. leg. facultas. Co- 
lum. 12. jR. R. 59. 4. Possunt tamen hrec a- 
rida, si reiiquorum non sit potestas, etiani sin- 
gula caseo misceri. — b) Speciatim, facere pot- 
estatem, licentiam . facultatem, commodum da- 
re, dar licenza, facolta , comodo , permettere. 
Cic. 3. Cat. 5. 11. Si quid de his rebus dicere 
vellet, feci potestatem. Id. 1. Phil. 15. 38. Qua? 
potestas si raiht saepius fiet, utar. Id. Divin. in Q. 
Ccecil. 14. 45, Quoties ille libi potestatem optio- 
nemque facturus est, ut eligas utrum velis. Id. 
Rose. Am. 27. 73. Facio libi interpellandi put- 
estatem. Id. 6. Verr. 66. 149. Ego legem re- 
citare, omnium mihi tabularutn «i iitterarum 
fieri potestatem oportere. darmi licenza di ve- 
dere tutte le scritture etc., dare, in mia bal'ia 
etc. Colum. 6. R. R. 27. 13. de equis. Nam 
id prsecipue genus pecudis amore natorum, nisi 
fiat potestas, noxam trahit. se non si lascino 
star con loro. — Et in re militari Cces. 3. II. G. 
17- Quotidie productis copiis pupnandi potesistem 
faciebat. Justin. 2. 5. 10. Non facienlibus hostibus 
pugnae potestatem. — c> Item speciatim. pote- 
statem sui facere, prnebere se, aditum ad se el 
copiara secum agendi dare, nee data opera la Li- 
tare, lasciarsi vedere, o trovare, dar udienza, 
accesso. Cic. 1. ad Q. fr. 2. 5. Quum neque 
pratores diebus aliquot adiri possent, vel pote- 
statem sui facerent. Id. 8. Phil. 10. 31. Fa- 
cere omnibus conveniendi sui potestatem. Sic 
Sueton. Tib. 34. Offensus interpellari se ab iis, 
qui potestatem sui non habuissent. • — Et in re 
militari Cces. 1. B. G. 40. Ariovistus multos 
menses castris le ac paludibus tenuerat, neque sui 
potestatem faceret. JVepos Ages. 3. Laco aulem 
quum videret hostei equitatu superare, numquam 
in campo sui fecit potestatem, et his locis manum 
conseruit, quibus plus pedeslres copiee valerent. 
Similiter tut poteitatem facere apud Cces. 3. B. 
C. 1. est offrire il suo servigio nella milizia. 
^ 3. Potestas est filia Palladis et Stygis apud 
Bygin. fab. procem. 

POTESTATIVE, adverb, usu potestatis. Cy- 
prian, de Ccen. Dom. init. Impossible est suam 



TOTJOiNO 

animam ab inferno teneri, qui alienam potesta- 
tive extraxerat. 

POTEST ATI Vl'S, a, urn, adjecl. potestatem 
haliens. Terlull. adders. JUerrnog. 19. sub jln. 
Voeabulum, quod est a'p^ij, n:m tantum ordina- 
livuiu, sed et poleslatixiim capit principatum. 
non solo di or dine, ma anche di merito. 
PO TEST Lit. V. POSSUM sub init. 
POT 1 10 S, i, in. 2. iro£os. ^ 1. Est (Ins qui- 
dam M'stivus, de quo ha;c Plin. 21. //is/, nat. 
11. 39. itJT). Sed maiime spectabilis potbos Duo 
genera hujus: unum cui llos hxacinlbi est: alter! 
caiulidius, qui fere nascitur {Ilarduin. mallet ja 
r{tur)in tumulis, quoniain fortius durat. Est au- 
tem Grceca vox, qure desiderium significat. ^ 2. 
Pothos fuil etiain sign urn a Scopa factum. Id. 
36. ibid. 5. 4. (n. 7.). 

POTll.IS, e, adject, potabile , itcciuoz, aplus 
ad potandum, polabilis. Varro apud IS'on. p. 
145. 4. Jlerc, cujus verba in NIDUS retulimus. 
Cci'l. Aurel. 5. Tard. 10. a med. Aloe, vel sty- 
race impositis igni jegros biscere jusserunt, et 
rapl-i quodam potili nidorem transvorare. h. e. 
fcibenlis more liaurire. Id. 3. ibid. 8. Potilis hau- 
stus. 

POTIN". V. POTIS. 

POTlO, onis, f. 3. bevanda, pozione, wcfia, 
tzociz, actus bibendi, et ipsa res, quae bibitur, po- 
tus. q 1. Generatim. Cic. Cluent. 10. 30. 
Quum ipse poculuro dedisset, subilo ilia in media 
potione exclamavit, se maximo cum dolort 1 . mori. 
Id. 1. fin. 11. 37. Quum cibo et potione fames 
sitisque depulsa est. Id. o. Tusc. 35. 100. Nc men- 
le quidem recte uti possumus. multo cibo et po- 
tione completi. Id. Senect. 11. 36. Tantum cibi 
et potionis adhibendum, ut reficiantur vires, non 
opprimantur. — Servus a potione, pincerna, 
coppiere , qui et pocillator dictug, et servus a 
cyalho, vel ad cyathura: est inter officia domus 
Augusta;. Inscript. apud Gruter. 578. 1. M. vl- 

TIO AV«. LIB. PHASDIMO DIVl TRAiAM AVC. A TQ- 
T10\K ITEM A LAGV3A ET THICLINIABCH02 LICTOHI 
FHOXIMO ET A COMMENT. BXA'EFICIOM'M etc. El 

his patet, servum a potione esse, qui poculum 
vel cjathum domino porrigebat; a laguna, vel 
a lagena, qui in lagenis vinum purum a cellis 
vinariis depromptum ad mensam ferebat, idque 
pucillalori subministrabal; tricliniarcham vero. 
qui totius convivii apparalui et tricliniari mini- 
sterio pnefectus erat. Priorem itaque Italice cop- 
piere dixeris., allerum bottigliere, tertium creden- 
ziere. Hinc patet, hunc Phaedimum Trajani li- 
bertum, dum adinodurn puer esset, a polione; 
quum adolevisset, a lagena; quum ad virililatem 
pervenisset, triclinio Augusti praefuisse. mox ejus- 
dem lictorem proximum < V. LICTOB), tandem 
a cornmentariis beneficiorum fuisse. h. e. depu- 
tato al registro de.lle beneficenze del principe. 
Adde alias apud eumd. 582. 2. et 3. ^ 2. Spe- 
ciatim dicitur de medicamento, quod bibitur, 
medicina in bevando. Plaut. Men, 5. 5. 21. 
Quid cessas dare potionis aliquid, priusquam per- 
cipit insania? Celt. 4. 8. Pr?eter cibos, qui uri- 
nam movent, potionesque ad id efficaces. Plin. 
20. Hist. nat. 13. 51. (140). Rut am dederunt 
cum biluraine infriatam potioni, propter anheli- 
tum. ^ 3. De veneno. Cic. Cluent. 14. 40. Phar- 
macopola circumforaneus prima potione mulitt- 
rera sustulit. ^ 4. De philtro. Horat. Epod. 5. 
73. Non usitatis, Vare, potionibus Ad me re- 
curres. 

POTlO, is, Ivi, Hum, ire. V. POTIOR, iris, 
init. 

POTION ARIL'S, a, urn, adject, ad potionera 
pertinens. Vox a, Leiico expungenda ; occurrit 
enim tantum in riot. Tir. p. 169. 

POTION ATL'S, a, urn. V. voc. seq. 

POTlONO, as, alum, are, a. 1. Part. Potiona- 
tus. — Potionare est potionem dare. Hinc po~ 
tionatus est qui potionem sumpsit , ac-f>ei>erato. 
Sueton. Cal. 50. o med. Creditur potionatus a 
Caesonia uxore, amatorio quidem medicamento, 
sed quod in furorem verterit. ( Baumgart en. alii- 
que crjtici conjiciunt legendum potione tentatus 
pro potionatus). Hinc Juvenal. 6. 615. Et fu- 



POTIOR 

rere incipias, ut avunculus ille Neronis, Cui to- 
tam tremuli frontem Casonia pulli Infudit, F. 
HIPPOMANES. — De medicament!*. Feget. 1. 
Feterin. 46, Potionabis autem illos diuretica 
potione. Adde 34. et 38. et 3. ibid. 59. Sic Pe- 
lagon. Feterin. i. 8. Juinemum poliona hac po- 
tione decocta. 

POTIOR, Iris, Itus sum, iri, dep. 4. Potto, is, 
activa fjrma legitur apud Plant. Amph. 1. 1. 23. 
Qui hodie fuerim liber, eum nunc potivit pater ser- 
vitulis. h. e. servituti subjecit, servire coegit. Hinc 
Part. POTITUS passive - , quod F, in fin. — In qui- 
busdam personis ac temporibus apud poetas est 
tertia? conjugal. Firg. 3. JEn. 55. Polydorum 
obtruncat, et auro Vi potitur. (sapius apud poe- 
tas potitur invenies correpta panult. quam pro- 
ducta.) Manil. 4. 882. Et capto potimur mun- 
do. Ovid. 13. Met. 130. Tuque tuis armis, nos 
te poteremur, Achille. Catull. 64. 402. Liber ut 
innupta poteretur flore juventa. Auson. Epi- 
taph. 35. Fortis pragressis ut potereris equis. 
Pacuvius apud IVon. p. 475. 29. Merc. Usi onere, 
credo, Acbivi adhuc scaptrum patiertlur poti. pro 
potiri. Adde Propert. 2. 7. 64.; et Val. Place. 7. 
54. Servius ad Firg. 3. JEn. 56. putat, decipi 
eos, qui potiris dicunt: quo significare videtur, 
pQtSris in tertia conjugat. esse dicendum. Etiam 
apud pros* scriptores in optimis MSS. potere- 
mur apud Colum. 1. H. R. 3. 12. et potere- 
tur apud Sueton. Ccbs. 64. extr. reperitur , te- 
stibus Heins. et Burmann. ad Ovid. 13. Met. 
130. De quantitate syllaba panultima in poti- 
tur disputat Alcim. Ep. 51., quem consuie sis. 
— Part. Potiens I. b.; Potilus I. a. b., II. b. 
et in fin.; Potiiurus I. a. c. et II. a.; Potien- 
j us J, c# _ Potior est idem ac potis, b. t. po- 
tens, compos et dominus no, acquiro, vindico, 
adipiscor, ■ejriTt)y)£avw (It. impadronirsi, impos- 
sessarsi, ottenere, acquistare; Er. entrer ou 
etre mis en possession de, se rendre maitre, 
s'emparer de, conquer ir , atteindre , acquerir, 
obtenir; llisp, conquistar, sujetar, dominar ; 
Germ. e. Sache theilhaft iverden, sich bemci- 
chtigen, sie bskommen, erreichen, erlangen; 
Angl. to be or become master of, gain posses- 
sion of, acquire, obtain). 

I.) Propiie. — a) Cum Genitivo. Ccbs. 1. B. 
G. 3. extr. Totius Gallia sese potiri posse spe- 
rant. Sail. Cat. 47. Setertium esse, cui fatum 
foret urbis potiri. Id. Jug. 75. Spe patrandi bel- 
li, si ejus oppidi potitus foret, - naturam etiam 
vincere aggreditur. Curt. 3. 1. a med. Editam 
esse oraculo sortem, Asia potiturum, qui inei- 
plicabile vinculum sotuisset. Id. 5. 4. sub init. 
Inde vires imperii lepetituri, si regionis potiri 
contigisset. Liv. 25. 14. Exsecralus seque et co- 
hortem, si ejus vexiUi hostes potiti essent. Cic. 4. 
Berenn. 25. 34. Atheniensium potiti sunt Spar- 
tiata. Fellej. 2. 25. 3. Sertorium et multos 
alios, potitus eorum, dimisit incolumes. avendoli 
falti prigioni. Cic.i. Fam. 7. ante med. Si ex- 
ploratum tibi sit, posse te illius regni potiri. A'e- 
pos Ages. 2. liic, simul atque imperii potitus 
est, persuasit Lacedamoniis, ut etc. Sil. It. 15. 
331. votique potitus. Inscript. apud Fabrett. p. 
421. n. 388. xxxx. anm)s jut a mbcis pOtioh. 
h. e. xl. annos oata obii. — 6) Cum Ablativo. 
Cic. 2. Off. 23. 81. Clandestine introitu urbe 
est potitus. Id. 3. 7tisc. 18. 41. Fore, ut natura 
iis potiens, dolore careat. Cces. t. B. G. 2. Per- 
facile esse totius Gallia imperio potiri. ef 3. ibid. 
24. Sine utlo vulnere victoria potiri. et 1. ibid. 
21. Impedimentis castrisque nostri potiti sunt. 
Ovid. Heroid. 14. 113. Ille ferox solus solio 
scaptroque potitur. Sail. Jug. 55. Ut bostium 
agro potiretur. Id. ibid. 76. Romani-post dies 
quadraginta, quam eo ventum erat, oppido mo- 
do potiti. et ibid. 92. Denique multis locis poti- 
tus, ac plerisque exercitu incruento, etc. Horat. 
2. Od. 3. 20. Divitiis potielur beres. Liv. 3. 8. 
Potiri prada. Tac. 2. Ann. 3. et 4. Hitt. 73. 
regno. Lucilius apud Priscian. 10. p. 881. 
Putsch. Deficit alma Ceres, nee plebes pane po- 
titur. JVievius ibid, tbalamoque potitur. Ovid. 9. 
Met. 313. potiturque puerpera vote — c) Cum 

Tom. III. 



— 785 — 

Accusative Pacuvius apud Non. p. 481 . 32. 
Merc. Regnum potitur transmissu patris. Pectus 
ibid.; et Lucret. 3. 1038. unus Homerus Scaptra 
potitus. C'tc. 1. Tusc. 37. 90. Cur doleam si 
ad decern miilia annorum gentem aliquam ur- 
bem nostram potituram putent? Alii leg. urbe 
nostra. Cces. 2. B. G. 1. Hostibus spes potiundi 
oppidi discessit. Id. 3. ibid. 6. Qui in spem po- 
tieDdorum castrorum veneranl. Adde Sail. Jug, 
41. extr. Nepos Eumen. 3. a med. Qui sum- 
mam imperii potirentur. Auct. B. Bisp. 13. Op- 
pidum potiri se posse sperarent. Ovid. 9. Met. 
751. non se negat ipsa roganli, Nee tamen est 
potiunda tibi. Id. 3. Fast. 21. Mars videt banc, 
visamque cupit, potiturque cupitam. Tac. 11. 
Ann. 10. sub fin. Potilus regiam. Justin. 6. 4. 
8. Tbebani vie tor jam potiti. Sic vulgati libri, 
probante Ieep., alii victoria. Id. 9. 7. a med. 
Spectaculo pendentis ultionem potita est. — d) 
Absolute. Cic. Senect. 12. 39. Voluptatis avidse 
libidines temere et eflrenate ad potiundum inci- 
tarentur. Id. 1. Fin. 18. 60. Potiendi spe in- 
flammati, 

II.) Translate potiri est tenere. frui, in pot- 
estate habere, possedere, gpdere. — a) Cum 
Genitive Potiri rerun: dicuntur, qui suromun: 
imperium alicubi obtinent, et summam rerum 
ad se trabunt. Cic. 4. Acad. (2. pr.) 41. 126. 
Cleanlhes solum doniinari, et rerum potiri pu- 
tat. Id. Rose. Am. 25. 70. prudenlissima civi- 
tas Atheniensium, dum ea rerum potita est, 
fuisse tradilur. JVepos Att. 9. Nemini in opinio- 
nem veniebat, Antonium rerum potiturum. — 
Potiri etiam dic'tur qui in malum incidit. Ter. 
Phorm- 3. 1. 5. Ne quid propter tuam fidem 
decepta poteretur mali. Cbi Donatus: Legitur 
et potiretur. quia potior twv pucwv fuit. F. in- 
fra Auson. sub b., Accium et Gel I. sub c, et 
Potitus in fin. — b) Cum Ablativo. Cic. Se- 
nect. 14. 48. Rona a?tas voluptatibus fruitur, qui- 
bus senectus si non abunde potitur, non omnino 
caret. Liv. 6. 33. Quoniam oppido potirentur. 
Id, 25. 11. Neque arcis tam munita espugnanda 
viam cernere, neque in obsidione quidquam ha- 
bere spei, donee mari potiantur bostes. Tac. 2. 
Ann. 42. Rei Archelaus quinquagesimum an- 
num Cappadocia potiebatur, Colum, 10. ft. ft. 
274. Et nunc inferno potitur Proserpina regno. 

— Potitus monte dicitur qui in ejus cacumen 
scandendo pervenit. Ovid. 5. Met. 254. Virgi- 
neumque Helicona petit: quo monte potita Con- 
stitit. Sic Firg. 11. JEn. 492. Qualis ubi abru- 
ptis fugit prasepia vinclis Tandem liber equus, 
campoque potitus aperto, etc. — Potiri est et- 
iam amantum, quum amoris sui potentes fiunl et 
speratis fruuntur. Ter. Beaut. 2. 3. 81. Vis ama- 
re, vis potiri. Ovid. 1. Art. am. 711. Ut potia- 
re, roga ; tantum cupit ilia rogari. et 3. Met . 
405. Sic amet iste licet, si con potiatur amato, 

— Stat. 1. Theb. 637. juvenes, qui cade potiti. 
h. e. cadem adtniserunt. Auson, Edyll. 15. in 
fin. Non nasci esse bonum, natum aut cilo mor- 
te potiri. — c) Cum Accusativo. Ter. Adelph. 
5. 4. 16. IIoc fructi pro labore ab bis fero, 
odium: ille alter sine labore patria potitur com- 
moda. et ibid. 22. Miseriam orcnem ego capio: 
bic potitur gaudia. ■ — Sic de malis. Accius apud 
Ponatum ad Ter. Adelph. 5. 4. 16. feras poti- 
rentur plagas. Ge.ll. 13. \. a med. Elisa, qua 
mortem per vim potita est. — d) Absolute. Cic. 
7. Att. 12. An cuncter, et tergiverser, et iis me 
dem, qui tenent, qui potiuntur? — Hinc Part, 
prater. 

Potitus, a, um, passive quoque usurpatur, a 
potio, is, (.F. init.); et potitus dicitur, qui in 
hostes incidit, et servitutem: ductum a Gracis, 
ut Pe.stus p. 250. 32. Mull, monet, qui dicunt 
eadem ratione a'-7tauf«rv SouXaJai;, aut xaxou, 
quasi frui servitute, aut malo. Plaut. Capt. 1. 
2. 41. Postquam gnatns tuus potitus est bostium, 
Id. Epid. 4. 1. 5. et 35. Gnata mea hostiun! 
est potita, necj" e 6 %° Q unc, ubi sit, nescio. Sic 
Dig. 4. 6. 15., 29. i. 10. et alibi. Qui bostium 
potitus est. Similiter Lucret. 4. 766. mortis le- 
tique potitus. — Et cum Ablat. Festus loc. cit. 



POTIS 

Potilus servitute apud antiquos dicebatur, qui, 
ut ait Labeo, servitutem servit. 

POTIOR, ius, oris, adject. F. voc. Beq. 

P0TIS, adject, indecliu. (cujus etiam Neutr. 
Pote), unde Comp. Potior sub B, } et Sup. Po- 
tissimvs sub C. 

A) Posit. Pod's est qui potest. Suva-re's, ut pa- 
tet ex Farron. 5. L. L. 58. Midi. Et hi quos 
Auguium libri scriplos bafcent sic: L>ivi qui pa- 
tes, pro illo quod Samotbraces &e&{ Suvatot. 
Cf. Macrob. 3. Saturn. 4. — Etsi neutrum pote 
usurpatum sit, ex his tamen, qua sub 1.° allata 
sunt, apparet, potis cum omnibus generibus jun- 
gi, et cum plural, num., quamquam Priscian. 
6. p. 708. et 15. p. 1009. Putsch, esse docuit 
hie, et hcec potis, et hoc pote. 

1.°) Potis est vox fere poelica. — a"> Potis 
est sapissimj occur r it- Ennius apud Cic. 2. 
Tusc. 16. 38. Neque sanguis ullo potis est pacto 
profluens consistere. JEdituus apud Gell. ly. 9. 
Istara noD potis est vis sava eistinguere vtnli. 
Firg. 11. j£n. 148. At non Euardrum potis est 
vis ulla tenere. Ter. Beaut. 2. 3. 79. Enimvtrc 
feticere nequeo: multimodis injuriu* Clitipho, 
neque Jerri potis est. Lucret. 2. 91 ii. Ncc ma- 
nus a nobis potis est secreta, neque ul'a Corpo- 
ris omnino sensum pars sola tenere. et ibid. 850. 
Quoad licet et potis es reperire. Firg. j). .En. 
795. nee tendere contra Ille quidem hoc cupiens 
poiis est per tela virosque. Ter, Eun. 2. 2. 32. 
Sectari jussi, si potis est. Id. Adelph. 4. 1. 5. 
Its Cat, et istoc si quid potis est lectins. Lucret. 
I. 451. Conjunctum est id, quod nusquam sine 
perniciali Discidio potis est sejuogi seque grega- 
ri. et 5. 719. Nee potis est cerni, quod cassum 
lumine fertur. Catull. 76. 24. Non jam iliud 
quaro, contra ut me diligat ilia, Aut- quod non 
potis est, esse pudica ve'it. Id. 72. 7. Qui potis 
est? inquis. h. e. quomodo fieri potest. — b) 
In plurali numero. Farro 2. ft. R. 2. Ut vi- 
deamus, quid paslores potis sint. Plaut. Pcen. 
1. 2. 17. Dua plus satis dare potis sunt. Ennius 
apud Festum p. 333. 8. Mull. Spero, si spe* 
res (h. e. spes in plur. num.) quidquam prodes- 
se potis sunt. — c) Et abjecto verbo Ennius 
apud Piomed- 1. p. 381. Putsch. Quis potis in- 
gentes oras evolvere belli? Firg. 3. JEn. 671. 
Nee potis Ionics ductus aquare sequendo. ■ — d) 
Potin'dt. puoi tul si pub 1 .) potis ne es? po- 
les ne? Vox familiaris et poeiica. Ter. Andr. 2. 
6. 6. Potin'es mibi verum dicere? Plaut. fragm. 
apud Gell. 7. 7. Potin' es tu homo facinus fa- 
cere strtnuum? Id. Amph. 3.2. 22. Potin' as ut 
abstineas manum? At Fleckeisen. omisit es. Id. 
Pan. 4. 2. 94. Potin'ut taceas? Ter. Adelph. 
4. 1. 23. Potin' ut d»sinas? 

2.°) Pote est vox lere poetica. Foss. I. 4. 
de Grammat. c. 21. vull esse adjectivuro, et po- 
sitionem neutr am masculini potis: quamvis fa- 
leatur etiam cum masculinis nominibus jungi. 
et potis cum neutr is. Forcellinus vero ait pote 
esse idem quod potest, potis est, abjectis per 
apocopsn ultimis lilteris. — a) Pote frequen- 
ter occurrit. Ter. Adelph. 2. 3. 11. Nihil pote 
supra. Cb> Ponalus: Subaudienduro est esse, 
vel dt'ei. Ut pote pro potis, el mage pro magis, 
Tt5 a'p^atepw. Lucret. 3. 1079. Nee devitari le- 
tu'm pote, quin obeamus. Fal. Flacc. 4. 680. 
nee eniti remis pote. Propert. 2. 1. 46. Qua pote 
quisque, in ea coolerat arte diem. Farro apud 
Aim. p. 183. 6. Merc. Viget, veget, ut pote plu- 
rimum. Id. 2. JR. R. 2. 6. Nee non emptor pote 
ei empto vendito ilium damnare. Pers. 1. 56. 
Qui pote? vis dicam? nugaris. come pud e*se- 
re? et Catull. 98. 1. In te, si in quemquam, di- 
ci pote, putide Vettj, Id, quod etc. et 67. II. 
Nee peccatum a me quisquam pote dicere quid- 
quam. Id. 76. 16. Hoc facito, site id non pote, 
sive pote. h. e. sive potest fieri, sive non potest. 
Martial. 9. 16. quid pote simplicius! — Usur- 
pat et Cicero, sed in familiari serroone, ut Brut. 
46. 172. Hospes, non pote minorie. k. e. ven- 
di non potest. Id. 13. Att. 38. H'»c quidquam 
pote impurius? h. e. potest fieri aut esse. — b) 
Quam pote, quantum fieri potest. Apul. 1. Met. 

99 



POTISSIME 

Aufugiamus istinc qutm pote longissime. et 2. 
ibid. Quam pote tutu* ab ejus aspectu. — c) 
Hinc pote eat, fieri potest, e possibile. Catu.ll, 
42. 16. Quod *I aoa aliud pote est, rubor em 
Ferreo canis exprlmamus ore. Tribuunt etiam 
Arnobio multii in locis I. 2. 4. 6. et 7., sed 
ubique alii potit reponuni. — Utpote V. mo 
loco. 

B) Gorap. Potior, ius, Oris, est quasi plus po- 
tens, poteolior, atque adeo raelior, prjestaiitior, 
migliore, xpihaiav, fiskriav. — a) De horai- 
nibus potior dicitur is, qui jure aliquo, auctori- 
tate, potenlia, gratia, aliave re prastat, et po- 
tentior est. Vet. Poeta apud Cic. 4. Tusc. 32. 
69. Dicere audet, ccrajugeni se habuisse ilium, 
amor quem dederat, qui plus pollet. potiorque 
est patre. Cic, Amic, 5. 10. Itaquc cives po- 
tiores, quam peregrini; et propinqui, quam alie- 
ai. Tibull. I. C. 33. At tu, qui potior nunc es, 
mea furta caveto. h. e. prior et felicior in amo- 
re, apud amicara gratiosior. Sic Horat. Epoil. 
15. 14. Non feret, assiduas potiori te dare no- 
des, Ter. Fhorm. 3. 2. in (in. Si ra'ibi prior tu 
altuleris, rnea lege utar, ut potior sit, qui prior 
ad dandum est. Paul. Big. 18. I. 34. a med. 
Ut in judicio possession!* potior esset. Adde ibid. 
20. lit. 4. cuju$ in scrip tij Qui po tiores in pi- 
gnore, tic, Imp. Antonin. Cod, 8. 18. 4. Si 
fundum pignori accepisti, aatequam reipublica 
obligaretur, sicul prior es tempore, ita potior es 
jure. Liv. 1. 48. Ille (Tarquinius) ferociier ad 
hsec : Se patris aui tenere sedein, multo, quam 
servum, potiorem Glium regis regni heredem. 
Justin. 43. 2. 1. Numitor et Amulius regno po- 
tlti sunt. Sed Amulius quum vi state potiorem 
Numitorem oppressisset, etc. Plaut. Pseud. 4. t. 
17. Numquam edepol erit iile potior, quam ego. 
h. e. prastantior. Cic. 10. Fam, 3. ISemiai con- 
cedens, qui tibi vet us tale neceasitudinls potior 
posiit esse. h. e. conjunctior, — Sequeute qui 
cum Conjunct., ita ut potior sit dignior. Liv. 26. 
31.Posim et Mericum Hispanum, quibus tantum 
crederem, potiores habui. — b} De rebus pby- 
»lcU et abstractis potior est melior, prastantior, 
antiqulor, prior. Varro 1. R. A. 15. 1. de ulmo. 
Nulla potior serenda. h. e. nulla prior, nulla 
magis. Horat. 1. Ep. 10. 14. Novistine locum 
potiorem rure beato? Id. %,Od. 14. 26. ei me- 
ro Tinget pavimentum superbo, Pontificum po- 
tiore coenis. Plin. 38. Hist. nat. 22, 43. (158). 
Succus potior, h. e. in mediclna utilior. Sail. Jug. 
8. Homines novi atque nobiles, quibus divitia 
bono honestoque poliores erant. Id. ibid. 16. 
extr. Altera (Numidice pirs) specie, quam usu 
potior. Id, ibid. 71. Illi turpis vita integra fama 
potior fuit. Cces. 1. B, G. 8. Semper se reipu- 
blicfe commoda privatis nscessitatibus habuisse 
potiora. avere preferito. Cic. 10. Phil. 9. 19. 
Mors civibus Romanis semper fuit servitute po- 
tior. Id. Topic. 2. 8. Inveniendi artem, qua 
Topice dicitur, quasque ad usum potior erat, et 
ordine naturae certe prior , totam reliquerunt. 
Horat. 1. Sat. 1. 7. Militia est potior. Id. Epod. 
16. 17.; et Pirg. 4. <£n. 287. Potior sententia. 
Horat. 4. Od. 6. 24, ducti potiore aiite tnuri. 
con migliori auspicii. Liv. 7. 27. Fides tamen 
publica privatis difficultatibus potior ad curam 
senatui fuit. — Et neutr. potius apud Cic. 6. 
die rep ubi. y. Quum in Africam venissem, ni- 
hil mlhi potius fuit, quam ut Massinissara con- 
venirem. non ebbi cosa piu premurosa. et Id. 
3. Orat. 22. 82. Ilia semper potiora duiisti, quae 
ad sapientiam spectarent. Curt. 4. 1. a med. 
Quum primas spes fortuna destituit, futura pra- 
senllbus videntur esse potiora. Jfepo* Alcib . 
2. extr. Odiosa multa delicate jocoseque fecit, 
qua referremus, nisi majora potioraque habere- 
raus. 

C) Sup, Potittimus est optimus, pracipuus, 
singularis, ottimo, principals, speciale, singo- 
lare, unico. — a) De bominlbus. Plaut. Men. 
2. 3.7. Eccum video, qui mlhi est usui, et plu- 
rimum prodest; item huic ultro fit, ut meret, 
potissimui nostra domi ut sit. it piu ben vedu- 
to. et Stat. 4. Theb. 627. cur Lectus ego au- I 



— 786 — 

gurio? tantisque potissimus urabrij Qui Ventura 
loquar? Sail. Jag. 94. Krilz. Ipse cum illorum 
armil sequi, qua dubia nlsu videbantur, potis- 
simui tentare. h. e. omnium primus. Alii leg. 
potissiraum. Liv. 5. 12. Nee satis constat, cur 
primus ac potissimus ad novum delibandum ho- 
norem sit habitus. Tac. 14. Ann. 65. Potissimos 
libertorum veneoo iulerficere. — 6) De rebus 
physicis et abstractis. Cic. I. Invent. 12. 17. 
Comparalio, in qua p<;r conteutionem, utrum po- 
tius, aut quid polissimum sit, quaritur. Liv. 26. 
40. Primum ac polissimum omnium ratus (Lce- 
vinui) Syracusis nova pace inconditas res com- 
ponere. Stat. 4. Sitv. i. 20. Quid luus ante 
oinnos, tua oura polisiima, Gallus? Plin. 14. 
Hist. nat. 2. 4. (2S). Potissima nubilitas vi- 
tibus vernaculis Iulia. Plin. alter i. Ep. 14. 
in fin. Si hoc opusculum nostrum aut potissi- 
mum esset, aut solum. Tac. 1. Ann. 15. Etsi 
potissima arbitrio principis, qusedam tamen slu- 
diis Iribuum fiebaat. le c-)se piu imporlanti. et 
4. ibid. 16. Potissimam causam afTerebat. f^uin- 
tit. 12. 3. I. (Jt semel, quod est polissimum, di- 
cam. Alii leg. potentissimum. 

POrfSSlME oel potissume, adverb, idem ac 
potissimum, nondum certis eiemplis confirmarl 
potest. Nam apud Cic. M.ur. 2. 4. Si-palronus 
huio causae publice constituerelur, is potissime 
honore allecto defensor conslUuereCur, qui etc. 
Codices habent potUsimo; 5 3. prcecedunt verba 
is polissimum consul: hinc el $ 4. rextituendwm 
est potissiraum, V. Madoig, 0pu.se, Acad. alt. 
p. 369. et Hand. Tur sell. 'vol. 4. /*. 52t. Simi- 
liter apud Celt. 3. 6. circa med. Qua mole pie- 
rique agros in ipso impetu febris poliisimeque 
ubi ardens ea est, male habent. Codices exhi- 
bent Qua male- pessirneque: unde Panlinus leg. 
Qua male plerique agros in ipso impetu febris, 
pessirneque ubi ardens ea est, habent. 

POTISSIMUM vel potissumum, adverb, vel ad- 
jectiva forma in adverbialem usum adhibita, et 
signiiicat rem aiiquam ceteris omnibus praferri, 
soil, est idem ac pra ceteris, raaximo opere, ma- 
xime, pracipue, /xiXiara (It. sopra tutto, spe- 
cialmente, principal-mente; Fr, principalernent, 
par-dessus tout, de preference; llisp. principal- 
mente; Germ, am vorzuglichslen, hauptsachli- 
chsten, am starksten, am liebsten; Angl. most 
of all, especially, principally, peculiar ll/). 
Plaut.' Trin, 4. 2. 38. Multa simul rogitas: ne- 
acio quid eipediatn potissiraum. Id. Merc. 1. 4, 
15. Responde, quo leto censes me ut peream po- 
tissimum. Ter. And", i. 6. 23. Quem vocabo 
ad c<Bnam meorum aqualium notissimum nunc T 
Cces. 2. B. C. 43. Tanta erat contentio, qui pf>- 
tissimura ex magno numero conscenderent, ut 
etc. Sail. Jug. 16. Quid agam? aut quo potissi- 
mum infelix accedam? Cic. 1. Legg. 7. 21. Ab eo 
nobis ordienda est potissimum. Id. 5. Tusc. 4. 
12. E quibus nos id potissimum consecuti suraus, 
ut etc. iVepos Miltiad. 1. Quo potissimum duce 
uterentur. Id. Alt. 3. In ea potissimum urbe 
natui, qua etc. Cic. Ccel. 14. 3J. Eustat iijitur 
ei hac ipsa familia aliquis ac potissimum Gaecus 
ille. Liv. 3. 64. Duilio potissimum sorte evenit. 
Plaut. Pseud. 1. 5. 45. Decet innocentem, qui 
ait, atque innotium servum superbum esse upud 
berum potissimum. Id. Asin. 5. 2. 52. SI do mum 
redierit hodie, osculando ego uloiscar potissi- 
raum. Cic 1. .Vat. D. 3. 6. Multii etiam sensi 
mirabile videri, earn nobis potissimum probatam 
esse philosophiam, qua lucera eriparet. h. e. ma- 
ximopere probatam. — Putant adhiberi in com- 
paratione plurium, et potius duorum tantum. 
Cic. 3. Herenn. ■>. 2. Delib3rationes partim sunt 
hujusmodi, ut quaratur, utrum potius faciendum 
sit: partim hujusmodi, ut, quid potissimum fa- 
ciendum sit, consideretur. Utrum potius, hoc 
modo: Carthago tollenda, an relinquenda videa- 
tur. Quid potissimum, hoc pacto: ut si Hannibal 
consultet, in Italia remaneat, an domum rcdeat, 
an in /Egyptum profectus etc. Sed contra est il- 
Iud Cic. 2. Invent. 58. 174. Ut quamquam pra- 
stet bonestas incoiumitati, tamen, utri potissi- . 
mum consulendura sit, deliberetur. ' 



POTIUS 

POTISSO, as, are, a. 1. frequent at. idem ac 
potare. Plotius (Jff. Claud.) Sacerd. i. p. 431 . 
ed. Hell. Sunt frequentativa tantum sine verb i 
substantia, ut grcecisso, patrisso: quadam utrum - 
que gradura frequentalivum habent sine verbi 
substantia, ut potisso, poto. Sic, nv.Uo auctore 
laudato. 

PdTtSSUM. V. POSSUM sub inil. 
POTlTO, as, are, a. 1. bere 3pesso, frequen- 
tat. a poto, as, saps bibo, bibere consuevi. 
Plaut. Amph. 1. 1. 105. Patera, qui Pterela po- 
titare rex solltus est. Id. Asin. 4. 1. 26. Tecum 
una postea aque pocula potitet. Id. Mil. glor. 
3. 2. 23. Alii ebrii sunt, alii poscam potitant. 

P6TIT0R, oris, m. 3. qui alicujus rci potitur. 
Val. Max- 3. 2. n. 20. Hannibalem pauilo ante 
spe sua Capua potitorem, ne castrorum quidem 
suorum potentem esse passa est trium virorum 
fortis temeritas. 

PdTlTUS, a, um. V. POTIOR, iris. 
1'OTlU.VCULA, a, f. 1. picciofa bevanda, 
parva polio. Sueton. Dotnit,. 21. Ut modicam 
in ampulla potiuoculam surneret. Petron. fragm. 
Tragur. 47. Burmann. Subinde castigamus cre- 
bris potiunculis risum. 

P6TlUS, adverb., quod rem praferondara si- 
gn! ficat, el non tam rei conditionetu, quam ju- 
dicium de ea factum signiiicat; est autem idem 
quod magis, prius, citius, uiXkov (It. piu to- 
slo; Fr. plutot, de preference ; Flisp. antes, 
primer o; Germ, lieber, mehr , vielmehr , vor- 
zuglicher; Angl. rather). Occurrit — a) Ab- 
solute Plaut. Aulul. 4. 6. 15. Certum est, ma- 
lam rem potius quarara cum lucro. Ter. He- 
cyr. 5. 1. 27. Sed scin', quid volo potius, so- 
des, facias? Cic. 1. Off. 29. 103. N'eque enim 
ita general! a natura sumus, ut ad ludum et 
jocura facti esse videamur: ad severitatem potius 
et ad quadam studia graviora atque majora. Id. 
2, Orat. 78. 317. In oratione non vis potius, sed 
delectatio postulatur. focabulum potius inter- 
polatum putat Ernestius. Liv. prcefat. extr. Cum 
bonis potius ominibus votisque-inciperemus, Ho- 
rat. 2. Od. 9. 17. desine molliutn Tandem que- 
relarum, et potius nova Cantemus August! tro- 
paa Casaris. Ulp. Dig. 1. 5. 16. Quastio ergo 
facti potius, non juris. — Et cum particulis vel, 
sive, aut, ac, que, ut apud Cic. Brut. 85. 290. 
Cum Attico Lysia Catoaem nostrum cornpara- 
bas, magnum mehercule borniaem, vel potius 
suramum et singularem virum. Id. Quinct. 25. 
SO. O hominem fortunatum, qui eju^modi nun- 
cios, seu potius pegasos habeat. Quintil. 5. 10. 
18. Non enim longum tantum, sed etiam im- 
possible, aut potius infinitum est. Cic. 1. Off, 
20. 68. Nee vero imperia expetenda: ac potius 
non accipienda interdum. Id. 4. Acad. (2. pr.) 
IS. ">6. Primum quidem me ad Democritom vo- 
cas, cui non assentior, potiusque refello. — b) 
Sequente quam. Ter. Eun. 5. I. 56. Visne in- 
lerea, dura venit, domi opperiamur potius, quam 
hio ante ostium? Cces. 1. B. G. \h. N'eque se 
judicare, Galliam polius esse Ariovisti, quam po- 
puli R. pj'u tosto che. et Cic. 2. Tusc. 22. 52. 
Perpessus est omnia potius, quam conscios indi- 
caret. Id. Sext. 20, 45. Jecissern me ipse potius 
in profundum, ut ceteros conservarem, quam II- 
los-in magnum vitae discrimen adducerem. Id. 
7. Att. 7. ad fm. Depugna, inquis, potius, quam 
servias. Sail. Jug. 24. Ego quidem veilem et 
hac, qua scribo, el ilia, qua .intea in senatu 
questus sum, vana forent potius, quam miaeria 
rnea fldem verbis face ret. — Et cum part, ut, 
scil. quam ut. Liv. 6. 28. Locum, insignern me- 
moria cladis, irritaturum se potius ad delendam 
memoriam dedecoris, quam ut tiraorem faciat, 
ne etc. Id. y. 14. Deceptos potius (dixerunt), 
quodcumque casus feral, passuios, ((uarn ut spre- 
visse pacis auctores Tarentinos videautur. Justin. 
5. 10. 1. Quum exercitus fugeret, Thrasybulus 
eiclamat: cur se victorera fugiant potius, quam 
ut vindicem communis lihertatis adjuvent? — 
c) Quam potius, potius quam. C. Tilius apud 
Macrob. 2. Saturn. 12. Quid mi hi ncgotii est 
cum istis nugacibus, quam potius potamus mul- 



POTO 

sum, etc? An legendum quin7 Virg. Cop. 5. 
Quid jurat aestivo dcfeiJum pulvere abesie, $uam 
potius bibulo decubuisse toro? — d) Interdum 
omittitur. Plaut. Rud. 4. 4. 70. Taeita, bona 
est mulier semper, quam loqueoi. Id. Men. 5, 
1.26. Quin vidua vivam, quam tuos mores per- 
feram. Nepos Datam. 8. Tamen statuit congre- 
dij quam cum tantis copiis refugere. Sail. Cat. 
9. In pace vero, quod beneficiis, quam metu im- 
periuro agitabant. Vol. Flacc. 1. 428. idque se- 
det, quam non quacuraque subire Patris jussa 
tQJ. — e") Interdum redundat. Cum verbis pra>- 
stat, malle. Ter. Adelph. 2. 2. 13. Verum ego 
numquam adeo astutus fui, Quin quidquid pos- 
sein, mallem auferre potius in praesentiam. Cic. 
Pis. 7. 15. Ut emori potius, quam servire prse- 
staret. JVepos Con. 5. Potius patriae ope? auge- 
ri, quam regis maluit. Cato apud Cic. 15. Fam. 
5. Quod Bi-casum potius, quam te iaudari ma- 
vis, etc. Hue pertinet et illud Justin. 3. 7. 15. 
Indutias, quas proprio nomine condiierant, ex 
sociorum persona rumpebant, quippe quasi mi- 
nus perjurii contraherent, si ferrent sociis auii- 
lia potius quam si ipsi aperto praelio dimicas- 
sen t, .— Cum Comparativo. Varro 2. R. R. 10. 

2. Oportet esse omnes (pasfores) sub uno magi- 
stro pecoris: eum, esse majorem natu potius 
quam alios. Cajus Big. 50. 17. 167. Favorabi- 
liorea rei potius, quam adores habentur. — < f) 
Potius est, magis est. African. Dig. 46. 1. 21. 
Si vero fidejubeat in obligationem naturalem 
suam, potius est, ut nihil agatur. V. MAGIS. 
Hie tamen potius adjective accipi posse vide- 
tur. 

POTO, as, 5vi {et potus sum), Stum <et po- 
tum), are, a. 1. De altero prasterito Varro apud 
GeU. 2. 25. A camo, et prandeo, et poto, et ccs- 
natus sum, et pransus sum, et potus sum dici- 
mus. V. Potus in fin. hujus vocis- — Part. Po- 
tans sub A. II. 1.; Potaturus sub A. 1. et sub 
B. 1.; Poturus sub J. I. et II. 2. et sub B. I.; 
Potandus sub A. I. — Part. Potatus legutst 
nonnulli apud Cic. 5. Tu$c. 5. 13., Cels. 4. 19. 
sub fin. et PUn. 2. Hist. nat. 103. 106. '230)., 
sed ubique alii potus reponunt. Priscian. 11. 
p. 920. Putsch. Pr;eterea dubitabatur, utrum 
potatu, potaturus et potatus secundum analo- 
giam, an potu } poturus per syncopen melius di- 
catur, quae in usu sunt. Incertam vocis lectio- 
nem coDfirmant Gargil. de pomis apud A. Ma- 
ium in Class. Auct. T. 3. p. 422. ad fin. Gum- 
mus earum (ceresiarum) cum mero potatus cal- 
culos frangit. Cassiod. 8. Variar. 32. Ut aliqui 
fontes potati animalibus reddant varium colo- 
rem. Sic Vutgat. interpr Eccli. 31. 36. Vinum 
moderate potatum. et Cyprian. Cruc. 52. Et male 
potatum tandem evomuisse saporem. — Porro 
Potatus esi etiam is, cui potus datus est, abbeve- 
rato. Vulgat. interpr. 1. Cor. 12. 13. Et omnes 
in Spiritu potati sumus. Adde Tertulliani loc. 
cit. in SPUTAMEIN'TUM. — Potare, a Graeco 
inusit. jtc'w, unde iMTranta, ireiccs, itcua, ko- 
tos, etc. est bibere, trtvco (It. bere; Ft. boire; 
Hisp. beber; Germ, trinken; Angl. to drink). 
Usurpatur autem A) Active; et B) Neutrorum 
more. 

A) Active. 

I.) Proprie. — a) Cum Accusativo liquoris, 
quem quis potat. Ccecilius apud GeU. 2. 23. a 
med. Ut devomas, vult, quod foris potaveris. Virg. 

3. G. 463. Et lac concretum cum sanguine (Gelo- 
nus) potat equino. Horat. 1. Od. 20. 1. Vile po- 
tabis modlcls Sabinum Cantharii. et 2. Sat. 3. 
116. acre Potet acetum. Ovid. Neroid. 15. 198. 
Cum dis potaodas nectare miicet aquas. Sueton. 
Ner. 48. Aquam potaturus manu bauiit. Mar- 
tial. 14. 100. Potasti testa Rhaetice Vina mea. 
PUn. 14. Hist. nat. 5. 7. (58). Vinum poturus 
memento te bibere sanguinera terrae. Colum. 6. 
R. R. 7. 4. Medicamen potandum praebent. 
PUn. 8. Hist. nat. 43. 68. (169). de asinis . 
Nee nisi assueto* potant fontes, quae sunt in pe- 
cuariis. — Plaut. Rud. 2. 7. 28. Ut edormiscam 
hanc crapulam, quam potavi praeter animi sen- 
tentiam, — fc) Cum Accusativo penonae est 



— 787 — 

causa tivum, far bere, dare a bere. Theod- Pri- 
scian. lib. 2. part. i. c. 4. Diebus pluribus ei 
mellicrato aut hysiopum,aut rutam viridem de- 
coquam, et ex hoc frequenter eos potabo. Cf. 
Vulgat . interpr. Ps. 59. 5. Potasti dos vino 
compunctionis. 

II.) Translate, f 1. De inanimis diciiur, et 
est humore imbui. Zucret. 4. 1121. Veaiis sudo- 
rem potat. PUn. 9. Hist. nat. 38. 62. (134). 
Quinis lana potat (purpura colorem) bori», rur- 
susque mergitur carminata, donee omnem ebibat 
saniem. Horat. 1. Ep. 10. 27. potantia vellera 
fucum. ^ 2. Poetice potare /lumen aliquod 
dicuntur, qui ejus accolsj sunt. V. BIBO. Seneca 
Hippol. 57. Petitur telis fera, quae gelidum potat 
Araxen. Claudian. Cons. Mall. Theod. 286. so- 
nipes, qui splendida potat Stagna Tagi. Id. 2. 
in Eutrop. 250. pro Rheno poturus Halyn. 

B) .Neutrorum more. ^ 1. Generatim. Plaut. 
Pseud. 5. 2. 27. ps. Redi modo: non eris dece- 
ptus. si. Redeo. ps. Mecum i potatum. Ter. Phortn. 

5. 5. 8. Nam potaturus est apud me. Cic. Brut. 
83. 288. Si potare velit, de dolio sibi baurien- 
dum putet. Id. fragm. apud Ammian. 15. 12. 
Gallos post taaec dilutius esse poturos. Virg. 7. 
Eel. 11. Hue ipsi potum veniuoi per prata ju~ 
vend. PUn. 27. Hist. nat. 13. 109. (136). Se- 
men Smyrnii hydropicis datur potu. Id. 11. ibid. 
37. 45. (126 >. Urorum cornibus barbari potant. 
Colum. 12. R. R. 53. 3. Dabitur potantum im- 
becillis bobus. ^ 2. Speciatim et saepe est large 
vino indulgere, poculis deditum esse, sbevazza- 
re. Ter. Adelph. 1. 2. 37. Obsonat, potat, olet 
unguenta de meo. Seneca Ep. 122. ante med. 
Ut in ipso paene balnei limine bibant, imo po- 
tent. Sail. Cat. 11. Ibi primum insuevit exer- 
citus populi R. amare, potare, signa, tabulas pi- 
etas mirari, etc. Cic. 5. Tusc. 41. 118. Frui cum 
aliis voluptate potandi. Id- 2. Phil. 27. 67. Bo- 
mus erat aleatoribus referta, plena ebriorum: 
totos dies potabatur. Adde Plaut. Men. 3. 2. 11. 
Sic Horat. 2. Sat. 8. 3. De medio potare die. 
Id. 2. Od. 11. 16. Assyrioque nardo Potamus 
uncti. — PUn. 8. Hist. nat. 2. 2. (5). de ele- 
phantis. Plenis bominum tricliniis, accubitum 
iere per Wtos ita libratis restigiis, ne quis po- 
tantium attingeretur. h. e. convivarura. — Hinc 

Potus, a, urn, particip. ^ 1. Active (V. Po- 
tus sum init.) est Itaiice chi ha ben bevuto, qui 
potavit. Ter. Hecyr. 1. 2. 64. Plus potus ado- 
lescens. Cic. 7. Fam. 22. Etsi domum beoe po- 
tus, seroque redieram. Id. Mil. 21. 56. Adde 
inscitiam pransi, poti, oscitantis ducis. Horat. 4. 
Od. 13. 5. Anus pota. Ovid. 3. Art. am. 753. 
Etsi turpis eris, formosa videbere potis. Id. 6. 
Fast. 682. Potaque se Tibur turba redire putat. 
^ 2. Passive bevuto, potatus. Cic. Brut. 11. 43. 
Sanguine tauri poto. Ovid. 4. Fast. 68. tanto 
est Albula pota deo. Horat. 3. Od. 15. 16. Cadi 
faece tenas poti. PUn. 23. Hist. nat. 8. 75. (144). 
Amygdalae ex aqua potse. Id. 20. ibid. 21. 86. 
(234). Radix pota vino, et ibid. 23. 93. (252). 
Semen potum e vino. Id. 23. ibid. 8. 78. (150). 
Nuces in aqua mulsa potse. 

POTOR. oris, m. 3. polator, bevilore, wc't>j?. 

1.) Proprio. ^ i. Generatim. Horat. 1. Ep. 
19. 2. Nulla placere diu, nee vivere carmina 
possunt, Quse scribuntur aquae potoribus. ^ 2. 
Speciatim et saepe est vino indulgens, Jbibax, 
ebriosus, beone. Horat. 2. Sat. 3. 58. Testis 
roarcentem squillis recreabis, et Afra Potorem 
cocbiea. et ibid. 8. 37. acres potores. Martial. 

6. 78. Potor nobilis. Propert. 1. 16. 5. Janua 
nocturnis potorum saucia rixis. PUn. 23. Hist, 
nat. 8. 75. i.145). Quinis amygdaiis praesumplis 
ebrietatem non sentire potore;. cf ibid. 4. 50. 
(96). Potores certaturi. et 20. ibid. 23. 99. (263). 
Cardui radii potoribus sitim facit. 

II.) Translate. Horat. 2. Od. 20. 20. Rboda- 
nique potor. h. e. Rbodani accola. 

POTORlUM, li, n. 2. V. voc. seq. in fin. 

POTORlUS, a, um, adject, da bere, troTtfio;, 
ad potandum pertinens. PUn. 36. Hist. nat. 7. 
12. (52). Potoriu vasa. Pompon. Big. 34. 2.22. 
Potorium argentum. Arnob. 6. 25. In Liberj 



POTUS 

dextera pendens potorius cantbarus. Pelagon. 
Fetcrin. 21. Si! potorium. h. e. Uquido. — Pro- 
positus auri potorix inter officia domus Augu- 
stas fuit, qui cyalhorum aureorum curam babe 1 - 
bat. /nscrvpt. apud 6rufer.lt If. 13. m. vlpivs 

AVG. LIS. HUSRAX PBAJSrOSITVS AVHI PO TOHIt CAB- 
SARIS f^ Sic alia apud eumd. 582. 9. pahtektvs 
cab?aris n. ab argento fOtOrio. Alia apud Mu- 
rat. 895. 2. T. FLAV1VS AVO. l. vxnvstvs ab AVRO 

fotorio. — Hinc 

Potorium, li, n. 2. absolute, substantivorum 
more, est vas potorium, poculum, lazza, bic- 
chtere, gotto, mxr.piov. PUn. 37. Hist, nat. 2. 
6. C17). Potoria gemmata. Id. 33. ibid. 10. 47. 
(136). aurea. et ibid. 12. 55. (157). parvula. 

POTRIX, Icis, f. 3. oevttrfce, rrcrij, quae po- 
tat, ebn'osa. Phxdr. 4, 25. Potrici plenam an- 
tjquis apothecam cadis. 

POTt'LENTUS vel poculentus, a, um, adject. 
<f 1. Est potui aptu*. V. POCULENTUS. f 2. 
Item ubbriaco, bene potus, ebrius. Sveton. Oth. 

2. Ferebatur et vagari noctibus soliius. atque in- 
validum quemque obvium, vel potulentum cor- 
ripere. Apul. 3. Met. Quum a ccEua me seriui 
aliquanto reciperem. potulentus alioquin. 

POTtRA, ae, f. t. potio. Legitur apud Var- 
ron. 4. L. L. 5. edit, vet., sed Scalig. et alii 
aliter. 

POTUS, a, um. V. POTO. 

POTUS, i, m. 2. puer delicatus: a ncoS'r, qua 
turn prseputfum, turn ipse penis signilicatur: vel 

ab Hebr. JV\£) pot, pudendum muliebre, Itaiice 

potta; nam in loco Virg. mox citando significat 
puerum meritorium. qui loco feminse babetur. 
Virg. Catal. 9. Dispeream, nisi me perdidit iste 
potus. Sin autem praecepta vetant mc dicere, sa- 
ne Non dicam; sed, me perdidit iste puer. V. 
ibi Scalig., el Voss. Etymol. in Prceputium. 
V. et PUTILLUS. Ceterum Ribbekius Scalige- 
rum secutus pro potus legit putus. 

POTUS, us, m. 4. est potio, bevanda, no'ctj, 
Ktua. 

I.) Proprie. ^ t. Generatim. Cic. 1. Bivi- 
nat. 29. 60. Immoderato obstupefacta potu at- 
que pastu. Cels. 2. 13. extr. Illud scire oportet, 
omne ejusmodi medicamentum, quod potui da- 
tur, non semper a?gris prodesse, semper sanis 
nocere. PUn. 26. Hist. nat. 3. 8. (17). MediCa- 
mentorum potus stomacho inimici. Id. 22. ibid. 
25. 82. (164). Potus ex frugibus fiunt. Tac. 
Germ. 23. Potui est humor ex hordeo in quam- 
dam similitudineu vini corruplus. PUn. 8. Hist. 
nat. 42.65. '162'. Potum exiguum equis imper- 
tiri. Id. 9. ibid. 15. 17. (46). Elepbanli ad po- 
tus venientes. Id. 32. ibid. 4. 14. (34). Squamae 
tesludinis derasae, et in potu datas. Id. 13. ibid. 

3. 5. (25). Quidam unguenta etiam in potus ad- 
dunt. A'emesian. Cyneg. 222. Di6ce igitur potus 
medicos curamque salubrem, Colum. 8. R. R. 
5. 21. Uva quoque, quam Graeci dypiav ctttyt- 
Xijv voeant, cum cibo mixta prodest, vel eadem 
pertrita et cum aqua potui data. ^ 2. Specia- 
tim est compotatio. PUn. 21. Hist. nat. 3. 9, 
(121. In potu atque bilaritate odoTum vis sur- 
repit fallaciter. Id. 36. ibid. 21. 42. (156). Im- 
menso potu impleri. 

II.) Translate est lotium, b. e. potus burnani 
excrementum, ut Plin. 9. Hist. nat. 39. 64. - 138). 
loquitur. Id. 17. ibid. 9. 6. (51). de fimi gene- 
ribus. Alii ex bis prseferunt bominum putus. 
Humanas dapes simili ratione pro stercore bo- 
minum ibid, dixit: quod est honeslo vocabulo 
rem fcedam appellare. 



PRACTIGUS 



PR 



PRACTtCUS, a, um, adject, pratico, noaxxt,- 
ko;, qui in agendo positus est, activus. Fulgent. 
2. Mylhol. t. Vita practica. f. PHILARGI- 

t:us. 

1'RiE, iut pro et pri in pridem et pridie 
ejusdem originis cum Graecis Ttpo et wpt in ircj'i. 
ft cum Sanscrito p>a) est .4) Adverbiura; et B) 
Pry.positio. 

A^ Adverbium prce, ab antiquis tautum umr- 
palurn, significat ante, avanti. 

1.) Proprie occurrit cum v. abire et ire. Plant. 
Amph. 4. 3. 45. Abi prae, Susia, jam ego se- 
quar. Sic Ter. Eun. 5. 2. 69. I prae: sequor, 
Rursus Plant. Cure. 4. 2. t. I tu prae, virgo : 
non queo, quod poae me est, servare. et Pers. 
4. 4. 56. Age, age nunc tu, i prae: vide, ut in- 
grediare auspicate. Adde eumd. Pseud. 1. 2. 37.; 
Ter. Andr. t. 1. 144.; e t Touium apud Festum 
p. 364. 1. Mull. 

II) Translate prce uf, prce qttarti, Fel prcsut, 
prrequam locum habent In cumparationibus et 
Comicorum fere sunt. Plant. Men. 5. 5. 33. Mo- 
desiior nunc quidem est de verbis, prae ut du- 
dum full, in paragone di. et Amph. 1. 1. 218. 
Parurn etiam, pra? ut futurura est, praedicas. Id. 
Mil. rjlor. 1. i. 19. xihii berele hoc quidem est, 
pra? ut alia dicam, tu quae nuraquam i'eceris. Id. 
Men. 2. 3. 24. Folia nunc cadunt, prae ut si tri- 
duum hoc hie erimus: turn arbores in te cadent. 
h. e. si comparaveris ea, quae post triduum fient. 
Ter. Eun. 2. 3. 8. Ludum jocumque dices fuisse 
ilium alteram, prae ut hujus rabies qu* dabit. 
Adde Fronton. 2 . ad Antonin. Imp. ( edente 
iterum A. Maio) Ep. 12. — Plant. Most. 4. 
2. 65. Nihil hoc quidem est, triginta minae, prae 
quara alios dapsiles sumptus facit. Id. Amph. 
2- 2. 1. Satin' parva res est volup latum ia vita 
atque in ajtate agunda prae quam quod mole- 
stum est. Id. Aulul. 3. 5. 33. Sed hoc etiam 
pulcrum est pr* quam ubi sumptus petunt. Ad- 
de Gelt. 16. 1. 

B) Praepositio prce Ablativum regit. — Cum 
Accusative juniit Petron. fragm. Tragur.' 46. 
Bannann^ Scimus te praB litteras fatuum esse. 
Svd ibi -ot.ux^-jjzx loquentem inducit. Recea- 
tiures vero lectionem prce litteras falsam esse 
ducunt et prce Htteris leguat. — Ceterum prae- 
pos. prte sieniGcat ante, r.si tit. avanti, dinan- 
zt; Kr. deuant, pardevant) en avant de ; Hisp. 
ante, delante; Germ, vor , vor-her; Angl he- 
fore). 

I.) Proprie de loco. — a) Saepe occurrit in 
formulis pra se ferre, prce se agere, et aliquao- 
do prce se pellere, mittere. Cic. 2. Phil. 12. so. 
Ille qui stillantem prae se pugionem tulit. Liv. 
23. 38. Urbem est ingressus, argentique prae se 
in Terarium tulit quatuordecim raillia pondo. 
Sueton. Cat. iy. prae se ferens Oariurn puerum. 
Liv. t. 7. Prae se agens armentum. Lucret. 4. 
23ft. Atque alium prae se propellens aera vnlvlt. 
Sail. Jug. yy. Singulos prae se inerraos mittere. 
— 6) Raro admodum cum aliis Verbis. Colutn. 
1. H. R. o. 4. Villa a tergo potius, quam pr*\ 
se llumea habeat. Apul. de Mundo. Limina alia 
prae aliis erant: interiores fores exteriores janua? 
muniebani. - c) Prce manu, et raro mani- 
bus, m manu, ad manum, in mano, alia ma- 
no, per t e mani, in pronto. Plant. Bacch. 4. 
3. 9. Patri reddidi orane aurura, quod fuit prae 
manu. Ter. Adelph. 5. y. 23. Si huic aliquid 
pauiiulum pr* manu dederis, unde utatur, red- 
det tibi cito. Vlp. Dig. 13. 7. 27. Petenti pecu- 
mam creduori, quum pra manu debitor non ha- 
bere!, species auri dedit. Gell. 19. 8. Si Cssaris 
liber ptae mambus est, proini jubeas. J 



— 788 — 

II.) Translate. f 1. Generating Prts se fer- 
re, gerere, et aliquando declarare, ostentare, 
quasi ante se et palam. h. e. osteudera, profite- 
ri, demonitrare, mostrare apertamente, far pom- 
pa. Cic. it. leg. Agr. 2. 4. Vocem vivara prae 
vobis, indicem vestrarum erga me voluntatum 
ac studiorum, lulistis. Id. Or at. 42. 14ft. Ac for- 
tasse ceteri tectiores: ego semper, me didiciase, 
pra? me tuli. Id. Mil. !«. 43. Cruentis manibus 
scelus et facinus pra? se ferens, et confitens. Id. 
2. Alt, 23. a med. Sampsicerano negat, ceteris 
prae se fert et ostentat. Id. 5. Twic. 17, 50. Bea- 
ta vita glorianda, et praedicanda, et prae se fe- 
renda est. Id. 2. Invent. 9. 30. Affectionis ra- 
tio perspicuam sole; prae se gerere conjeclurara. 
Auct. B. Afr. 10, Aniraura attum et erectum 
pra se gerebat. Calull. 64. 34. pra? se decla- 
rant gaudia vultu. Apul. Florid, n. 3, ad fin, 
Prae se masiraam speciem ostentare. Pirg. y! 
Mn. 134. Nil me fatalia terrent, Si qua Phry- 
ges pra se jactant, responsa deorura. ^ 2. Spe- 
ciatim locum habet in comparationibus et si- 
gniQcat quod nos Itali dicimus in paraqone a 
confronto. Plaut. Cure. 1. 2. 5. Omnium uq- 
guentum odor prae tuo nautea 'st. Id. M-.n. 1. 
2. 67. Satin'ut occaioatus est (sol) prae hijjus 
corporis candoribus. Id. Mil. glor. 4. 4. 4. \ on 
sum dignus pra? te, ut Ogam paiura in parte tem. 
Id. Most. i. 3. US. Video te nibili pendere pra? 
f'hilolache omnes homines. Ter. Eun. 2. 2. s. 
Hie ego ilium contempsi pra? me. Cu?s. 2. B. G. 
30. Gallis pra? magnitudine corporum suorum 
brevitas nostra contemptui est. Nepos Eumen. 
10. Videbant, Eumene recepto, omnes pra; illo 
parvi futuros. Cic. 2. leg. Agr. 35. 96. Roraara 
pr;e sua Capua irridebunt atque contemaent. Id. 
Brut. 83. 286. Veros illos Atticos prae se pane 
agrestes putat. Id. 4. Fam. 4. Non tu quidem 
vacuus moiestiis, sed pra? nobis beatus. Id. pro 
C. Rabir. 5. 14. Quae si in illo minima fuissent, 
tarnen pra? tuis facultatibus mavima putarentur. 
— Prce quod, pr* eo quod. Plaut. Stich. 2. 2. 
38. Immo res omnes relictas habeo, pra? quod 
tu veiis. Gell. I. 3. Visum est esse id, quod fe- 
ci, prae hoc quod erant alia, toleratu facilius. 
J 3. Saepe causam signiQcat, ob, propter, per, 
da: et ejus causie abundantiara, seu magnitudi- 
nem quamdam ootat. Plaut. True. 2. 3. 7. p r « 
lassitudine opus est, ut lavem. Id. Stich. 3. 2. 
13. Prae Irelitia lacrimae prosiiiuat mihi. Ter. 
Heaut. 1. 1. 71. Domum reverter m<Estus atque 
animo incerto prae segritudine. et ibid. 2. 3. 67. 
Prae gaudio ubi sim nescio. Lucret. 4. 1160. vi- 
vere non quit Pr;e macie. Cic. Plane, 41. 99. 
Nee loqui prae mcerore potuit. Id. 13. Phil. i). 
20. Quorum ille nomen prae metu ferre non pot- 
erat. Liv. 31. 24. extr. \ ec divini humanive 
juris quidquam pra? impotenti ira est servatum. 
et 39. 49. Vii sibimet ipsi prae nee opinato gau- 
dio credentes. Cic. 1. rase. 42. 101. So I em pr* 
jaculoruru multitudine non videbitis. ^ 4. Pro 
prceler. 4pul. 7. Met. Me, prae ceteris (Ugitiis, 
nuac novis pericuiis etiam angit. 

In compositioae vim suam saepe retinet, 
ut prcsdico, ante dico, prcemoneo, ante moraeo, 
prxmaturus, anie tempus maturus.-s.epe augetj 

ut in praaltus, prceclarus, prcevalidus, etc. 

In carmine, si sequatur vocaiis, corripi solet: 
produxit tamen Paulin. Pfolan. carm. 21. 752. 
et 871. in pr&erit, et praeeunt; et Capell. i 
p. 9. in prceoptare. V. PR.EOPTO init. 

PR.E4CCfPlO, is, ere, a. 1. ante accip^re, 
Giass. Lat. Gr. Prseaccipio, TrpoXa^avoi. 

PR.42.4CUO, cuis, cDi. catum, ciiere, a. 3. Part. 
Prceacutus. — Praeacuere est in anteriore parte 
acuere, vet valde dcuere. Cato R. R. 40. j 2. 
et 3. Sumito tibi surculum durum, eum pr«- 
acuito-Eum primorem praeacuilo. Alii minus 
recte leg. p«racuit„: r. PERACUO. Id. ibid, 
paullo post. Librum ad librura wium facito, 
artito usque adeo quo prasacueris. Id. ibid. J It! 
Surcuius aridus pr.eacutus. Cess. i. B. G. 17. 
Tigna paullum ab imo preacuta. Sail. Cat. .j'j. 
Pra?acuta? sudes. Ouid. 7. Met. 131. praacutw 
cuspidis hasue. Plin. S. Hist. nat. S. s 28 



PRAEBEO 



Pra?acuU bipennU. Id. 9. ibid. 10. 12. (38). Prasa- 
cuti scopuli. 

PRiEACUTE, adverb. Ita nonnuili p^rperam 
pro perorate legunt apud Apul. de Mao. toe 
cit. in PERACUTE. 

PR/EACCTUS, a, um. V. PR^ACUO. 

PR,E/EQUO, a», are, a. 1. ante aequare. Vos 
a Leuco expungenda; occurrit enim tantum in 
Not. Tir. p. 76. 

PRvEALTE, adverb, molto alto, valde alte. 
reget. 4. Milit. 21. Trabes in ter ram pra?alte 
dehgitur, 

PR.EALTUS, a, um, adject. Comp. Prceialtior 
sub a.; et Sup. Prcealtissxmus sub b. — Prae- 
altus est valde alius, molto alto, uTvepu^Xo?. — 
a) Est valde excelsus, sublirais. Liv. 40. 58. Prag- 
alta? rupes. Auct. B. Afr. 37. Jugum ingeos a 
man ortum, neque ita pra?a!tum. Curt. 6. 4. 
sub init. Nemus praealtis densisque arbortbus 
umbrosum est. Plin. 2. Hist. nat. 10. 7. (48). 
Volucrum praealti volatus. Capell. 8. p. 299. Sa- 
turai praealtius omnibus sidus raodico minus an- 
nis triginta circulum suum per longitudinem cir- 
cumcurrit.— b) Item est valde profundus. Liv. 
10. 2. Ostium fluminis praealti. Plin. 5. Hist- 
nat 19. 17. (76). Pra?altum mare, assai pro- 
fondo. quo sensu Sail. Jug. HO. Proxima terras 
prasalta sunt, et Tac. 5. Hist. 15. Quum pra>al- 
tis paludibus arma, equi haurirentur. Apul. 8. 
Met. Praealtissiraua puteus. 

PR.EAMBL'LO, as, are, n. 1. ante ambulo. 
Capell. 9. p. 306. Tanti comitatus praeambulare 
visuntur. 

PREAMBCLUS, a, um, adject, qui ante am- 
bulat, pr?eceden8. Capell. 9. sub fin. Jove assur- 
gente, dirisque pra?ambuli». Id. 2. sub fin. Ma- 
tre prasambula. 

PR/EARGOMENTOR, aris, ari, dep. 1. antea 
argumentari. Boeth. Aristot. Topic. H. p. 729. 
Sustinere autem et positionem et definitionem, 
ipsum sibipsi oporte^ argumentando. 

PR.EAUDlO, is, Ivi, Itum, ire, a. 1. Part, 
P'^p audit us. — . Praeaudire est ante audire. Ulp. 
Dig. 1. 16. 6. Custodiarum cogniliunem man- 
dare legatti, scilicet ut praeaudiias custodias ad 
proconsulem remittant. Cassiod. 9. Hist. Eccl. 
14. Majoris profectionis neque speravimus opus, 
neque praeaudivinius omnino. 

PR.EAUDITUS, a, um. V. voc. pra?ced. 
PR.-EBENDA, ae, f. 1. prebenda, res quae pri- 
vatis publice praeberi seu prrestari solet. Cassiod. 
~>. Fariar, 39. a med. Pnebendarum tenor ad- 
scripts, quern nostra diversis largitur humani- 
tas, provinciatibus sug.*eritur intolerabilis causa 
esse damnorum; quando et in species exigitur, 
et impudenter ejus pretium postulatur. 

PR.EBEO, bes, bQi, bftum, bere, a. 2. Part. 
Prcebens II. 1. c . et 3.; Prcebitus I., II. 1. a. 
et 2.; Prcsbiturus II. 1. a. et 3. c. ; Prreben- 
dus II. 1 b. -~ Prcsbere, a praihibere per syn- 
copen (quam vocem V. suo loco), est porrige- 
re, protendere, ulTerre, Jrapsyw (It. porgerg 
stendere, presentare, offrire; Ft. tendre, offrir, 
presenter; llisp. ofrecer, proponer de dar; Germ. 
hmhatten, darreichen, hinreichen; Angl. to q\- 
ve, supply, afford, offer, minister). 

l< Proprie. Ter. Adelph. 2. 2. 7. Pra?bere os. 
h. e. colaphis. Liv. 4. 35. ad fin. os ad contu- 
meiiarn. Ovid. 1. Art. am. 16. man us verberi- 
bus. Juvenal, lo. 269. collurn cultris. Plin. 9. 
Hist. nat. H. S. (25). Dorsum ascensuro. Justin. 
1 . 4. med^ Can is parvulo pr*bens ubera. Seneca 
A gam. 973. Pr^bere jugulum. Petron. Satyr. 
97. cervicem. Liv. 38. 52. extr.; et Plin. 2. 
Ep. 1 i. a med. aures, et aurem. ascoltare, da- 
re ascolto. Ovid. 13. Met. 476. Pr*bita conje- 
cto rupit pr=ecordia ferro. h. e. ultro oblata ad 
feri end urn. Id. 1o. ibid. 706. Qu;p (ferre) non 
terga fug.*, sed pugnae pectora pr;ebent. 

H.) Translate. ^ 1. Saepissime de rebus phy- 
sicis usurpatur, el est dare, suppeditare, pra?sta- 
re. — . at L'niversim dicitur fere de iis, qui fa- 
cile et sponte olTerunt, et ultro copioseque iar- 
giuntur. lAicret. 2. 596. Code etiam fluvios, fron- 
des et pabula laeta Montivago generi possit (na- 



PRAEBIA 



tura, prabere ferarum. Id. 3. 991.; et Colum. 
a. R. R. 1. 1. Prabere cibum de manu. tfe- 
pos Themist. 10. Urbem ei donarat, qua paaem 
praberet, Farro 2. R. R. 9. 6. Prabere alicui 
cibaria. Sail. Jug. 54. Frumentum eC alia, quae 
usui forent, aflatim prabita. Colum. 7. R. R. 3. 
20. Nisi pecudum fastidio pastor occurrerit prse- 
bito sale. Moral, 1. Sat. 4. 88. Prabere aquam. 
h. e. prandium exhibere. Id. 3. Od. 19. 7. do- 
mum. Virg. 2. G. 216. l&tebras. Justin. 31. 4. 

1. Asiam el vires belli et sumptum prabituram. 
Sail. Jug. 17. a med. Praebere spectacutum. 
Ovid. 11. Jtfel. 515. viam undis. Xtu. 8. 5. a 
med-.; et Seneca Troad. 180. iter alicui. Cic. 

2. ail £. /r. 6. A. d. Tin. Id. April, sponsalia 
Crassjpedi prabui. Huic convivio Quinctus t-us 
defecit. — b> Speciatim dicitur de Us, qui qua- 
dam necessaria ad vitam certa mensura suppe- 
ditant. Horat. 1. Sat. 5. 46. tectum Prabuit, et 
parochi quae debent Iigna salemque. Gell. 15. 4. 
Muli et vehicula, quae magistratibus, qui sortiti 
prorincias for eat, publice preebenda conduxisset. 
Farro 2. R. R. 5. 17. Si quae vitulum ami- 
ait, ei supponere oportet eos, quibus uoa satis 
prabent raatres. F. Prcebita in fin. — c) Frce- 
here se, se dare, exhibere, offerre, darsi, esibir- 
si. Cic. 2. Fin. 19. 61. Cum Pyrrbo bellum ge- 
rens consul {Decius) cecidit seque e contineati 
genere tertiam victimam reipublica prabuit, 
Liv. 4. 28. Praebere se telis bostium Ovid. 12. 
Met. 100. nee tertia cuspis apertum Et se pra- 
bentem (ictibus) valuit destringere Cycnum. Lu- 
cret. 2. 66. tu te dictis prabere memento, stare 
attento. Seneca Ep. 70. ante med. et Controv. 
23. Praebere se legibus. h. e. permittere se, sub* 
jicere, judiciorum aleam subire. — • d> Absolute 
prcebere dicitur rauHer, quae sui copiam alicui 
viru facit. Ovid. 2. Art. am. 685. Odi qua pra- 
bet, quia sit praebere necesse. — e) Prcebere 
vicem, prasiare, fungi vice. Plin. 8. Hist. nat. 
10. 10. (31 J. Elephanti dentes postium vicem in 
domicilii?' prabent. servono di etc. Id. 13. ibid. 
12. 23. (77). Turbidus liquor glutinis prabet 
vim. — Prcebere usum, utiiem esse. Plin. i- 
bid. (76). Charta emporetica inutilis scribendo, 
involucris cbartarum. segestriuraque in mercibus 
usum praebet- e buona per etc. el 28. ibid. 11. 
49. (179). Tali bubuli cinis dentifricium est: 
ossa ex uagulis suum combusta eutndem usum 
prabent. Id. iy. ibid. 1. 3. (18). Cortices lini 
clibanis et fur n is prabent usum. Similiter Cces. 
2. B. G. 17. extr. Effeceranl, ut instar muri life 
saepes munimentum preeberent. ^ 2. Per meta- 
phorain; de abstractis est dare, tradore, suppedi 
tare, exhibere, prastare, itnpertire. — a) Cnt- 
versim. Farro 3. R R. 9. 6. Fenestra -r virai- 
nibus facta raris, ita ul lumen prsebeant mul- 
turn. Lucret. 5. 124. Prabere notitiam. Cic 2. 
Nai. I>. *5. 117. Aer cali tenuitate et calore 
temperalus vital em et salularem spiritum prabet 
animantibus. .luct. B. G. 8. procem. Ut prarepta, 
nou prabita faeultas scriptoribus videatur. Plin. 
15. Hist. nat. 4. 5. (19). Prabere hoaorein ali- 
cui. Id- 21. ibid. 32. 107. (184). auxilium. Id. 
8. ibid. 40. 61. (148). occasioned). Liv. 5. 4. 
suo sumptu operam reipublica. Id. 3. 46. mate- 
riain seditionis. Id. 30. 4. cauaam tollendi indu- 
tias. Colum. 11. R. R. 1.21. spem irapunitatis, 
aut locum peccandi. Nepos Datam. 6. suspicio- 
nem iosidiarum. Sail. Ep. Mithrid. ad Arsac. 
exemplum. Plin. Paneg. 64. jusjurandum. h. e. 
deferre, proponere. Liv.' -25. 27. gaudium ct me- 
tum. h. e. aderre. Sic 28.7. lumultum. et Juct. 
B. Alex. 6. adrnirationem bomiaibus. et Cces. 
3. B. G. 17. opinionem timoris. Cic. Arch. 7. 
16. perfugium et- solatium rebus adversts. Ne- 
pos Atl. *. tidem alicui in periculis. h. e. pra- 
stare. Ovid. 5. Fast. 429. nox somao silentia 
prsbet. Liv. 7. 36. OfTenso scuto prabuit soni- 
tum. fece strepito. Propert. 3. 19. 18. Et caput 
arguta prabeat bisloria. h. e. prabeat argu- 
mentum fabula lepida. — b) Prcebere speciem, 
videri, par ere. far comparsa. Cces. 3. B. G. 25. 
Auxiliares speciem atque opinionem pugnanlium 
prabebant. Plin. 24. Hist. nat. 15. 87. (137' 



— 789 — 

Ctinopodion speciem lecti pedum pratwni. Id 34. 
ibid. 8. 20. (94). Ms coronarium taurorum felle 
tinctum speciem auri in coronis histrionum pra- 
bet. — c) Prcebere Judos, edere, ridendi ma- 
teriam prabere. Ter. Eun. 5. 7. 9. ffon potest 
satis narrari, quos ludos prabueris intus. quanto 
hai fatto ridere di te. — d) Hue pertinet et 
illud Ovid. 1. Art. am. ill. Dumque, rudem 
prabente modum tibicine Thnsco, Ludius aqua- 
tarn ter pede puisat bumum; etc. Item illud Ju- 
stin. 21. 5. 5. Risura Hbentius prabere, quam 
captare. <f 3. Item per melaphoram, de homi- 
ne, prcebere animum et sapissime praebere se, 
est exbibere, ostendere, se dare, gerere se, esi- 
6>>s', mostrarsi. Cic. 3. ad Q. fr. 3. a med. 
Animum prabeo ad iliius perniciem moderatum, 
ad verum eTentum leoissimum. Sueton. IVer, 22. 
Universorum se oculis in Circo maitmo prabuit, 
Cf. Plin. 5. Hist. nat. 15.15. (71). Amnis amoe- 
nus, et, quatenus locorum situs patitur, ambitio- 
bus, accolisque se prabens, — - a) Hinc prcebere 
se aliquem sapissime occurrit. Nepos AgetU. 
6. Talem se imperatorem prabuit, ut etc. Cic. 
Rose. Am. 4. 11. Te magnopere quaso, ut qua- 
lem te antea populo R. prabuisti, talem te et 
nobis impertias. Id. Ccecin. 10. 26. In re mi- 
sericordem se prabuit, et in testimonio religio- 
sum. Id. 5. Fam. 18. Rogo atque oro, te col- 
Ugas, virumque prabeas. Id. 15. ibid. 17. Mul- 
tos miseriis levavit, et se in raalis hominem pra- 
buit. Id. 2. ibid. 10. ad fin. Prabere *e dignum 
suis majoribus. Anton, ad Cic. post ep. 13. I. 
14. ad Alt. in fin. se placabiliorem alicui. Cic. 
3. Verr. 32. 82. se non legatum populi R., sed 
tyrannum. Id. 8. Att. 4. se superbum in fortu- 
na. Id. 2. Fam. 1. se aquura alicui. Id. 3. Nat. 
D. 1. 2. se attentum. Id. 2. Tusc. 6. 15. se 
docileiu. Id. 15. Att. 16- a. se creduluin. Id. 
14. ibid. 13. extr. se facillimum. Justin. 43. 2. 
5. Lupa nutricem se infantibus prabuit. — b) 
Prcebere se cum Ablative Nepos Hann. 7. In 
magistratu pari se diligentia prabuit. Id. Datam. 

2. Pari se virtute postea prabuit, quum etc. — 
c) Cum Gerundive Sail. oral. Licinii ad pleb. 
Mere pecorum vos multitudo singulis habendos 
fruendosque prabetis. Liv. 3. 53. ad /in. EUam 
si quando metuendos vos prabituri estis. Plin. 
9. Hist. nat. S. 8. (-26). Delphinus prabens ee 
tractandum- — d) Et omisso se. Ter. Pkorm. 

3. 1. 12. Turn Phormio itidem in bac re, ut 
aliis, strenuum hominem prabuit. — e) Cum 
Infinite. Ovid. Heroid. 5. 132. Qua toties rapta 
est, prabuit ipsa rapi. h. e. se rapiendam ullro 
obtulit. Pers. 2. 28. Idcirco stolid am prabet tibi 
rellere bar bam Juppiter? Stat. 8- Theb. 527. 
mortemque invenerat hasta: Sed probibet, paul- 
lumque bumeri libare sinistri Prabuit, et merito 
paruit Tritonia fiatri. h. e. permisit, concessit. 
— Hinc 

Prcebita, drum, (i. plur. 2. absolute, substan- 
tivorum more, sunt qua alicui suppeditantur ad 
victum necessaria, gli alimenti. Sueton. 7\b. 50. 
Sed et peculio concesso a patre, prabitisque an- 
nuls privavit. Colum. t. R. R. 8. 17. Ne ser- 
vi in ceteris prabilis injuriose tractentur. V. 
sub II. \.b. 

PRiEUlA, flrum, u. plur. 2. aXe£i? -ipf*aKa, 
amuleta. Gloss. Philox. dbuXaxTrjpcov, amuletum, 
prabia. Festus p. 234. 7. JUitll. Prabia dicunlur 
curandi mali remedia, videlicet qua curationis 
causa prabeantur. Farro 7. L. L. 107. Hull. 
Prabia a prabendo, ut sit tutu.- , quod sint re- 
media in collo pueris. Usus est Ncevius in Sti- 
gmatia. Critici mallent scribi prcebia a prohi- 
bendo: afferuntque alium Fesfi" locum p. 238. 
32. bis verbis: Prosbia Verrius vocari ait ea re- 
media, qua Caja Cacilia uxor Tarquinii Prisci 
invenisse eiisliraatur, et immiscuisse zona sua, 
qua pracincta statua ejus est in ade Sanci, qui 
deus Dius Fidius vocatur: ex qua zona perieli- 
tantes ramenta sumunt: ea vocari ait pro2bia, 
quod mala probibeant. 

PR.EBlBO, bis. bi, bere, a. 3. Part. Prcebi- 
bendus. — Prabibere est ante bibere, bere in- 
nanzi, wpanW Cic. 1. Tusc. 40. 96. Ei. cui 



PRAECANTAMEN 

renenum prabiberat. Ita Mos. et Orel!.; alii 
leg. prabuerat. Apul. 10. Met. Cantharum mulw 
contempera, et offer parasito meo: simul, quod 
ei ppabiberim, commoneto. che gli ho fatto un 
brindisi. et Ccel. Aurel. 1. STard. 4. n. 93. Da- 
bimus aquam prabibendam. Adde eumd. 2. AcuU 
24. et 3. ibid. 8. extr. Gloss. Gr. Lat. IlpoXivw, 
propino, probibo. lege prabibo. 

PR.EBITA, urum, n. plur. 2. V. PR.EBBO 
in tin. 

PR,EBlTlO, onis, f. 3. il dare, il sommini- 
strare, provvedimento, wapojrrj, actus prabendi. 
• 1. Generatim. De prabitione ccenae. Farro 
apud Non. p. 152. 33. Merc. Quod ea die mea 
erat prabitio, in januam, cave canem, inscribi ju- 
beo. F. CAMS. ^ 2. Speciatim de iis, qua dari 
publice jubentur. Justin. 38. 10. 8. Quum gra- 
vari se copiarum- prabitione et injuriis mititum 
civitatcs viderent. Aurel. Fict. Cassar. 41. o 
med. Remota olei frumentique adventicia pra- 
bitiones, quibus Tripolis ac N'icaa acerbius an- 
gebantur. Inscript. apud Henzen. 6633. m. xr- 

EJLIO MASCVLO V. B. OB-VBGBNTIS A>>OHAR PRAE- 
BITIONBM AC MVNIFtCENTIAM-COLLEG. III. (h. t. 

collegia trial qvibus ex senatus i,onsult^ coire 
termissum est paibono dicmss. 

PR.*B!TOR, oris, m. 3. chi da, reapers, qui 
prabet, dator- % 1. Generatim. Cic. 2. Off. 15. 
53. An tu id agis, ut Macedones non te regem 
suum, sed ministrum et prabitorem sperent fo- 
re? ^ 2. Speciatim. Inscript. in Giorn. Ar- 
cad. T. 24. p. 82. avrbuvs hylas prabbitor. 
h. e. qui ligna, salem, hospitium iter facientibus 
reipublicw causa prabet, fomitore. 
PR.'EBlTUS, a, urn. F. PR^EBEO. 
PR.EBLANDUS, a, um, adject, valde blandus, 
blandissimus. Juvenc. 1. 7IU. Nee nte quod do- 
minum prablanda adulatio dicit. ubi secunda 
in v. adulatiu male corripitur. 

PR.ECADENS, entis. particip. ab inusit. pr<e- 
cado, procidens. Ccel. Aurel. 5. lard. 4. Podex 
pracadens. 

PRiEOECATUS, a, urn, particip. ab inusit. 
prcecceco, antea cacalus. Fenant. Fit. S. Germ. 
33. Pracaecatis oculis. 

PR.EC^DO pro pracido legunt nonnulli in 
»erbis Claudii Quadrigarii apud Gell. 9. 13. 
ad fin. Ubi eum evertit, caput pracadit. 

PR.-ECALEFACTUS et Pracaifacius, a ; um, 
particip. ab inusit. prcecalefacio, ante aul valde 
calefactus. Scribon. Compos. 156. In sole, aul 
loco flamma pracalfacto. et ibid. 238. Cera pra- 
calfacta. Ccel. Aurel. 1. Acut. 17. ante med. 
Fracalefacta apponere. Adde eumd. 3. Tard. 6.; 
Mar cell. Empir. c. 25. p. 121. ed. Aid.; et 
Theod. Priscian. lib. 2. part. 2. c. 1. ad fin. 

PR.<£CALlDUS, a, um, adject. Sta&Ep/xo;, valde 
calidus. Tac. 13. Ann. 16. Pracalida potio. Pru- 
dent. 2. in Symmach. 320. Sanguine pracalido 
fervet nervosa juventa. 

PRjECALVUS, a, um, adject, in parte ante- 
riore calvus, vel valde calvus. Sueton. Galb. 21. 
Statu ra fuit justa, capite pracalvo. 

PR.ECANDlDDS, a, um, adiect. valde candj- 
dus. Mcecenas apud Isid. 19. Orig. 32. ad (in. 
Nee pracandida margarita quaro. Alii leg. per- 
candida. 

PR;ECANO, is, ere, a. 3. ^ !• Est pracmere, 
prfedicare. Tertull. advers. Jud. 10. ad fin. Cum 
amaritudine manducaturo? pracanebat. Id. i. ad- 
vers. Marcion. 40. Quantitatem pretii Hieremias 
prac«nit. Mameran. Genethl. 10. Trasimenuro 
et Cannas dolore prasago pracanebant. Alii leg. 
pracinebant. ^ 2. Alio sensu Plin. 29. Hist. 
nat. 4. 21. (69). Ajunt, viperam pracanere. h.e. 
incantationem ante repellere, recanere. Ita Har- 
duin. ex MSS. At Silligio. qui pr&canere, in 
textu retinuit, legendum videtur recanere, eot- 
latis ejusdem Plin. 28. ibid. 2. 4. (19). verbis: 
Multi figlinarum opera rumpi credunt tali mo- 
do, non pauci etiam serpentes ipsas recanere. 

PR.ECANTAMEN, minis, n. 2. idem quod pra- 
caotatio. Jul. Faler. Alex. Ort. 1. Et pracan- 
tamina loquebatur, quibus vocaret deos superos 
inferosque. 



PRAECANTATIO 

PRvECANTATlO, onis, f. 3. incantesimo, in- 
cantatio, incantamentum, ^tiintiJ. declam, 14. 
4. Virus diris earminibus et feraliurn pracanta- 
tionum terrore perm ii turn. Augustin. tract. 7. 
in Joann. ante med. Qui seducunt per ligatu- 
rai, per pracantationes, etc. Adde Isid. 8. Orig. 
9.; et Pelagon. Veterin. 7. 3. Confer Veget. 2. 
Veterin. 11. 2. Schneid. Quibus (morbis) aut 
praecantationes anicularum more, aut aliquod 
quasi physicum remedium afferre conantur. 

PR^CANTATtVUS. V. ANTECANTATIVUS. 

PRjECANTATOR , oris, m. 3. incantatore, 
ttregone, e'jrtoSo's, qui incantatiooibus medetur, 
Augustin. serm. de Temp, apud Gronov. I. 2. 
Observat. c. 1. Nullus sibi pracantatores adbi- 
beat. et mox, Sed iterum" dicis: aliquoties, si 
praecantatores non fuerint, aut de morsu serpen- 
tis, aut de alia qualibet infirmitate, prope usque 
ad mortem multi periclitantur. Id. tract. 7. in 
Joann. ante med. Non, quando nobis dolet ca- 
put, curramus ad pracantatores, ad sortilegos, 
ad reraedia v.mitatis. 

PR.ECANTATRIX et PR/ECANTRIX, Icis, f. 
3. Strega, incantatrice, saga , quae rncantationi- 
bus medetur. Varro apud Non. p. 494. 27. Merc. 
Quod faciunt pleraque, ut adbibeant pracantri- 
ces, Dec medico ostenSunt. Alii leg. pracentri- 
ces. Plaut. Mil. glor. 3. 1- 99. Quod dem Quin- 
quatribus pracantatrici, conjectrici, harioUe at- 
que haruspicae. Sunt t/ui legunt precatrici; serf 
Fleckeisen. rectius pracantrici. Augustin. in Ps. 
127, 11. Quarentes sortilegos, euntes ad pracan- 
tores et pracantatrices. Num hie quoque pra- 
cantrices? 

PR^ECANTATUS, a, ura. V. voc. seq. 

PR/EC ANTO, as, 3vi, stum, are, a. 1. Part. 
Prcecantalus 2. — Pracanto ^f 1. Est idem 
ac pracrno, pradico. Lucilius apud Non. p. 102. 
9. Merc. Quae nunc .Emilio pracanto atque exi- 
go. — Et in re medica Marcell. Empir. c, 36. 
p. 140. retro ed. Aid. Carmen, quod lenire po- 
dagram dicitur. In manus tuas exspues autequ*ra 
dices: Fuge etc. -Aut si alii praecantas, dices 
etc. Id. c. 29. p. 130. retro. Aut si filum pra- 
cantabis, dices etc. ^ 2. Item incantare, vel 
ante incantare, incantare. Petron. Satyr. 131. 
Ter me jussit exspuere, terque lapilloa conjicere 
in sinum, quos ipsa pracantatos purpura invol- 
verat. 

PR.ECANTOR, oris, ra. 3. qui incantationibus 
utitur, vel qui futura pracinunt plebera fallen- 
tei. Ambros. Serm. 24. 6. Qui volunt augures-, 
vel haruspices, divinos et pracantores. Adde Au- 
gustin. loc. cit. in PR^CANTATRIX. 

PRSCANTRI*, Icis, f. 3. V. PR/ECANTA- 
TRIX. 

PRiECANUS, a, urn, adject, valde, vel ante 
tempuj canus. Horat. 1. Ep. 20. 24. Corporis 
exigui, preecanum, solibus aptum. Schol. Cruq. 
ad h. I. Ante terapus canum. et Porphyr. Pro- 
pera canitie et ante annos albo capillo. 

PRJECARPO. V. PRyECERPO init. 

PR/ECARUS, a, um, adject, qui magno ven- 
ditur- Glost. Lat. Gr. Pracarus, ■vtfj.MVaro';. Ce- 
terum r. PERCARU9. 

PRJSCAUTfO, onis, f. 3. precauzione, ante 
cautio. Ccel. Aurel. 1. Acut. 15. ante med. Pas- 
sionis avertenda pracautio. Id. 2, ibid. 37. n. 
202. At si tumor aliquti in pracordiis fuerit, 
non sine pracautione erit cataplasmatibus bis 
loealibus utendum. Id. 2. Tard. 13. n. 161. Paul- 
latim erunt agrotantes resumendi cum pracau- 
tione vehementium commotionum. 

PRiECAUTUS, a, ura. V. voc. seq. 

PRdSCAVEO, caves, cavi, cautum, cSvere, 2. 
Part. Prcecavens sob B.; Prcecautus et Prce- 
cavendut sub A. — Pracavere est ante cavere, 
providere, decllnare, trpofuXarroftai (It. preve- 
dere, guardarti, metier ti in guardia, itare al- 
Verta o alle vedette; Fr. se mettre ou te tenir 
sur ies gardes, prendre des precautions, se 
garder de; Hisp. gua> darse, abstenerse de ha- 
cer, precaverse de; Germ, ettvas vorher ver- 
huten, vorbeugen , abwenden, vorsichtig tein, 
sick vorsehen,.-huten,-in Acht nehmen; Angl. 



— 790 — 

to provide or guard against, take care or be- 
ware beforehand, stand on one's guard, be 
on the watch or on the alert). Usurpatur 

A) Active. Plaut. Men. 5. 2. 107. Il!ud prse- 
cavendura est atque accurandum mibi. Cic. Rose. 
Am. 40. 116. Ea sunt animadvertenda peccata 
maiirae, quae difficillime prascaventur . Id. 2. 
Atl. 1. a med. Quod a me Ha pracautum atque 
ila provisura est. Id. 6. Verr. 42. 91. Res mibi 
tota praevisa atque prsecauta est. Suefon. Cal. 
23. ad /in. Antidotura ad prscavenda venena 
sumptum. Tac. 18. Ann. 32. Dedit eiemplum 
praecavendi, quomodo fraudibus involutos aut 
flagitiis commaculatos, sic specie bonarum ar- 
tium falsos et amicitis fallaces. Gell.l. 3. a med. 
Injurias imminentes prascatisse juslum est, quam 
eispectavisse. Cxi. Aurel- '1. Acut. 22. Cibum 
inquit dandum prajcauta secunda die. h. e. vitata. 

B) Neutrorum more. — a) Absolute. Plaut. 
True. 2. 5. 21. Iste hie hand multo post, credo, 
aderit: nunc prius pra?caveo sciens. Pacuvius 
apud Cic, 5. Pin. H. 31. Quibus abest ad prw- 
cavendum intelligendi astutia. Cic. Plane. 22. 
53. Qui te incautum loco demovere potuerunt, 
providentem autem ante et praacaventem num- 
quam certe movebuot. — b) Cum Ablativo rei 
et praspos. ab. Liv- 9. 17. ad fin. Prascavere ab 
insidiis. V. et infra sub /'. — ■ c) Cum Conjun- 
ctivo et part. ne. Cces. S. B. G. 38. Quod ne 
accideret, magnopere prsecavendum sibi Caesar 
existimabat, — Impersonaliter, Liv. 36. 17. a 
med. Satis undique provisum, anteque prpecau- 
turn est, ne etc. Adde eumd. 22. 42. et 24. 8. 

— d) Cum Part. perf. Absolute. Plaut Merc. 
2. 2. 61. Sed praecauto est opus, ne ad iliam me 
animum adjecisse aliqua seutiat. precauzione. — 
e) Cum Infinito. Paulin. Nolan, carm. 27. 286. 
PrsecaveanL de terrenis sibi parcere rebus. — f) 
Cum Dativo persona, quae suaj cavet incolumi- 
tati. Ter. Andr. 3. 3. in fin. Hoc tempus prae- 
cavere raihi me, haud te ulcisci sinit. Liv. 3. 53. 
Valerius Horatiusque-decemviris quoque ab ira 
et impetu multitudinis prsecavere jubentur. 

PR^CEDENS, entis. V. PR/ECEDO. 

PRjECEDENTfA, ae, f. I. precedenza, pro- 
gressio, Cassiod. de astronom. circa med. Prae- 
cedentia vel antegradatio stellarum est, quam 
Graeci nponohtouov vocant, dum stella motum 
suum consuetum cogere videtur, et aliquid praa- 
ter consuetudinem praecedit. 

PRjECEDO, c5dis, cessi, cessum, cgdere, 3. 
Part. Prcecedens sub B. — Pr*cedere est an- 
tecedere, pr<«gredi, ante ire, trpo/3a(va> (It. an- 
dare innanzi, precedere, oltrapassare; Fr. mar- 
cher devant, preceder, devancer ; Hisp. prece- 
der, ir delante; Germ, vorangehen, vorherge- 
hen ; Angl. to go before, precede, outgo). Usur- 
patur 

A) Active, n. e. cum Accusativo, 

I.) Proprie. — a) De hominibus. Viry. 9. 
Mn. 47, ante volans tardum praecesserat agmen. 
Justin. 14. 4, 15. Custodes 3uos praecedere ad 
Antigoni castra crepit. — d) De rebus. Ovid. 
1. Fast. 705. At quae venturas praecedat sexta 
(dies) calendas. Vellej. 2. 129. 3. Nunciosque 
periculi victoriae pracederet nuncius. 

II.) Translate est antecellere, praestare, essere 
superior e, avanzare. Cces. 1. B. G. 1. Helvetii 
reiiquos Gallos virtute praecedunt. Quintil. 10. 
1. 103. Pracedere aliquem aetate. Plin. 3. Hist. 
nat. 1. 3. (7). Bastica cunctas provinciarum 
diviti cultu ac nitore pracedit. Id. 18. iota*. 3. 
5. (27). In quo pracessit omnes D. Silanus, Liv. 
38. 51. Si ab annis septemdecira ad senectutem 
semper vos atatem meara honoribus vestris an- 
teistis ? ego vestros honores rebus gerendis pra- 
cessi. Colum. 3. R. R. 2. 7. Uv», qua ceteras 
omnes sapore pracedunt. Quintil. 10. 1. 96. Eum 
longe pracedunt ingenia viventium. Stat. 2. 
Silv. 2. 145. et priscea titulos pracedite fama. 

— Et cum Ablativo, omisio Accujativo. Juve- 
nal. 13. 58. Tarn venerabile erat pracedere qua- 
tuor annis. Quintil. 11. 1. 29. Ut quisque atate, 
dignitate, usu pracedit, magis in ea (actionei 
reprebeadendus. 



PRAECELLG 

B) Neutrorum more. 

I.) Proprie. Co?*. 7. B. G. 54. Litavicum ad 

sollicitandos .Cduos profectum: opus esse et ipsos 
pracedere ad confirmandam civitatem. Ovid. 9. 
Met, 137. Fama loquax pracessit ad aures Dei- 
anira tuas. et 5. ibid. 614. Sol erat a tergo: 
ridi pracedere longam Ante pedes umbram. 
Horat. 1. Ep. 2. 71, Nee tardum opperior, nee 
pracedentibus insto. Quintil. 8. 6. 19. Ut inlel- 
ligamus pracedentibus sequentia. Plin. 31. Hist. 
nat. 6. 33. (64). In quo usu prsecedere vomitum 
voiunt. Id. 8. ibid. 32. 50. (115). Cervi maria 
tranant capita imponentes pracedentium cluni- 
bus. Id. 28. ibid. 16. 63. (224). Dantur triti in 
lacte, pracedente vioi abstinentia. Id. 11. ibid. 
37. 55. (149). Multis repente ablatus visus, nulla 
pracedente injuria. 

II.) Translate, cum Dativo. Plaut. Asin. 3. 
3. 39. Ut vestra fortuna meis pracedunt, Li- 
bane, longe. 

PR,£C£LER, 8ris, e, adject, valde celer. Plin. 
9. Hist. nat. 46. 70. (153). Praceleri vi rapere 
aliquid. Id- 8. ibid. 23. 35, (87). Praceleri fuga. 
Stat. 6. Theb. 550. Viri cursu praceleres. 

PR^ECELfiRO, as, are, 1. affrettarsi assai, 
valde celero, depropero. 5" *• ^ ura Accusativo. 
Stat. 6. 7?ieo. 798. pars cinguat, pars arcla pie- 
be sequuntur, Pracelerantque ducem. h. e. pro- 
perantes antecedunt. ^ 2, Neutrorum more. 
Id. 2. ibid. 496. Fert via per dumos propior, 
qua calle latenti Pracelerant. 

PR.ECELLENS. entis. V. PRjECELLO. 

PR/ECELLENTlA, a, f. 1. excellcntia, pra- 
stanlia. Tertull. A polo g. 23. Ubi est ergo pra- 
cellentia divinitatis, quam utique superiorem 
onini potestate credendum est? 

PR.ECELLEO, es, ere, n. 2. idem quod pra- 
cello, ut excelleo excello. Plaut. Pseud. 2. 3. 

13. Ut quisque fortuna utitur, ita pracellet. 
PR.BCELLO, cellis, celsum, cellere, 3. Aliam 

formam V. in voc. p raced. — Part. Prcecellens 
et Prcecelsus in fin. — Pracellere est excellere, 
prastare, anteoellere, superare, avanzare, supe- 
rare, soprastare, -rrape^w. — Usurpatur 

A) Active, h. e. cum Accusativo. 7*ac. i. Ann. 
43, Pracellere aliquem fecunditate. Papinian. 
Dig. 50. 2. 6. extr. ceteros honoris ordine. 

B) Neutrorum more. ^ LGeneratim. Claud. 
Quadrigarius apud Gell. 17. 2, Simul forma, fa- 
ctis, eloquentia, dignitate, acrimonia, confidentia 
pariter pracellebat. Lucret. 2. 161. Pracellere 
mobilitate. Plin. 15. Hist. nat. 21. 23. (85). 
odore et suavitate. Sueton. Ner. 23. arte. Id. 
Aug. 25. honore. Tac. 16. Ann. 7. opibus ve- 
tustis et gravitate morurn, claritudine generis et 
modesta juvenU. Id. 3. ibid. 24. per insignem 
aobilitatem et eloquentiam. Papinian. Dig. 2. 

14. 8. dignitate inter aliquos. ^ 2. Speciatim 
cum Dativo pro imperare, praeesse. Tac. 12. Ann. 

15. Missis legatis ad Eunonem, qui Adorsorum 
genti pracellebat. — • (line Part. pras. 

Prcecellens, ends, adjective usurpatur, unde 
Comp. Prcecellentior H Sup. Prcecellentissimus; 
et est valde excellens, prastans, molto ecceilen- 
te, Cnipoyoz. — a; [)e homioibus. Cic. Batb. 
10. 25. Vir et anirao et virtute praceilens. Id. 
6. Verr. 44. 97. Vir omnibus rebus pracellen- 
tissimus. Sil. It. 3. 603. Turn juvenis, magno 
praceilens robore mentis. Capell. 9. p. 305. Pra- 
cellentissima feminarum Harmonia. — 6> De 
abstractis et de rebus physicis. Gell. 19. 8. C. 
Casar vir ingenii pracellentis. Plin. 7. Hist. 
nat. 53. 54. (184). Homines forma pracellente. 
Id. 9. ibid. 35. 56. (113). Uniones magnitudine 
pracellente8. Id. 12. i'6td. 6. 12. (24). Arbor 
pomo el suavitate pracellentior. — Et Part. 
prater. 

Prcecelsus, a, um, adjective usurpatur, unde 
Comp. Prcece.lsior II.; Sup. Prcecelsissimtss (a- 
pud Alcim. Ep. 5.) est valde celsus, praaltus. 

I.) Proprie, Cic. 6. Verr. Mi. 107. Enna est 
loco pracclso atque edito. Libri habent perex- 
celso, quod poeticum est. f'irg. 3. Mn. 245 
Pracelsa rupes. Stat. 1. Silv- "». 27. moles. 

II.) Translate. .S'Jat. 3. Silv. 3. 85. Jamque 



PRAECEIVSURA 



piain lux alta domum, precelsaque toto lotravil 
fortuna gradu. Ambros. de Fide 4. 1. Semper 
enini victor et precelsior estimatur. Id. in 
Luc. 3. 3. David non eo precelsior, quod ho- 
minem se esse cogaovit. Salvian. 6. Gub. D. 
p. 226. Viri precelsiores. 

PR.ECEN'SC'RA, e, f. 1. conditio alieujus agrl, 
aotequatn censeatur. Frontin. de colon, p. 134. 
Goes. Eidem iitilili ager ejus [oppidi) in pre- 
censura est assignatus. h. e. antequam censen- 
tur. Etenim Id. ibid. Ager ejus {Fori Popilii) 
Hinilibus Augusteis in jugeribus est assignatus: 
nam imperator Vespasianus postea lege sua a- 
grum censeri jussil, Hasc cl. Furlanetto in /, 
Append., fretus, ut videtur, auctoritate Guarini, 
Illusirazione delta campagna Tauiasina, p. 
100. Idem tainen Furlanetto in suis MSS. le- 
gend urn censuit in prcecisaris, ut p. 126.; et 
ipse. Rudorff. legit in precisura. 

PRjECENTfO, onis, f. 3. npoaopa, cantus ti- 
bicinum, qui pramittitur sacris,'aut prcelio. Cic. 
Harusp. resp. 10. 21. Te appello, Lentule. Tui 
sacerdotii sunt tbense, curricula, precetuio, lu- 
di, libationes, epuleque ludorum publicorura. 
Gell. 1.11. Quum instruct* erant acies, ccsptum- 
que in Lostes progredi, tibicines canere incepta- 
bant. Ea precentione tranquilla et delectabili 
vis et impetus militum cohibebatur. 

PRECENTOR, oris, m. 3. YopoaTatije, qui 
canentibus preest. Apul. de Mundo. Quod est 
in trirerai gubernator, in curru rector, precen- 
tor in choris, boc est in mundo Deus. Augustin. 
Enarr. in Psalm. 87. Quemadmodum dicuntur 
in arte musica, sicut ea docti homines Lati.ne 
dlcere potuerunt, precentor, et succeator: pre- 
centor scilicet, qui vocem premillit: succentor 
autem, qui subsequenter. intonatore , maestro 
di coro. 

i'RiECENTORfUS, a, um, adject, ad preciuen- 
dum pertinens. Solin. 5. a med. Arundines ac- 
commodaUssime in omnem sonum tibiarum, seu 
precentorias facias, quarum locus est ad puM- 
naria precinendi; seu Fascas, que forarainum 
nuraeris precentorias antecedunt, etc. 

PR^CENTRIX. V. PRJBCANTRIX. 

PR.ECENTURlATUS, a, um, particip. ab inusit. 
prcecenturiare, antea centuriatus. Frontin. 2. 
de limit, p. 31. in fin. ed. Rudorff. Et coerci- 
tam (obliquitatem extremitatium) mensuralibus 
metis certo precenturiato spatio simili future 
tradimus forma?. 

PR/ECEPS, adverbii more usurpatur. V. voc. 
seq. in fin. 

PRCECEPS, cipitis, adject, omn. gen. Preci- 
pes, cipis, olim pro prceceps, cipitis, ut ancipes 
pro anceps. Piaut. Rud. 3. 3, 8. Scelestus sa- 
cerdotem anum precipem reppulit, propuiit. Id. 
fragm. apud Priscian. 6. p. 725. Putsch. Sa- 
hara in puteum precipes. Ennius ibid. Obcum- 
bunt multi letura ferroque lapique Aut intra 
muros, aut extra precipe casu. — Prceceps, a 
precipes per syncop. (quod a prce ante et ca- 
put, ut ab ancipes anceps) est qui in caput 
deorsum et celeriter fertur, rrpoxaprjvoe, irpoirs- 
ttjc, itp<ntpn»Y}>; (It. chi cade o cor re col capo 
in giu, precipitoso; Fr. qui tombe la tete la 
premiere, la tete en avant; Hisp. precipitoso, 
Germ, mxt dem ICopf nach vom, voran, kopfu- 
ber, jdhhngs; Angl. headlong, with the head 
foremost). 

I.) Proprie. — a) Stricto sensu preeeps di- 
citur qui in caput deorsum fertur. Ter. Adelph. 
3. 2. 20. Adolescent! ipsi eriperem oculos: post 
bee precipitera darem, Cic. 6. Verr. 40. 86. So- 
patrum de porticu-precipitem in forum dejiciunt. 
Lxv. 31. 37. Ruente saucio equo, preceps ad 
terram datus. Ovid. lb. 259. ab equo preceps 
in Aleia decidit arva. Horat. 1. Sat. 2 41. Hie 
se precipitin tecto dedit.' Catull. 64. 244. We- 
cipitem sese scopulorum e vertice jecit. Id. 17. 
9. de ponte Ire precipitem in lutum per caput- 
que pedesque. Auct. B. Hisp. 15. act fin. Ho- 
apites jugulare, ei de muro precipites mittere. 
Virg. 5. JSr. 859. Cumque gubernaclo liquidas 
projecit in undas Precipitem ac socios necquid- 



— 794 



quzm sepe Tocantern. Sic ibid. 175. In mare 
precipitem (Menceten) puppi deturbat ab alta. 
Id. 8. Eel. 59. Preceps aerii specula de mon- 
tis in undas Deferar. Id. 4. G. 79. magnum 
mute (apes) glomerantur in orbem, Precipites- 
que cadunt. Martial. Spect. 11. Preceps ursus 
se rotat. h. e. in caput. — h) Latiori sensu 
preceps dicilur qui ceierrime aliquo currit, che 
va a rompicollo, che corre precipitosamente. 
Plant. Pseud. 1. 5. 79. Juberes hunc precipi- 
tem in pistrinum trahi. Cic. Ccecin. 21. 60. Si 
fustibus aliquem de fundo precipitem egeris. Sic 
Cast. 5. B. G. 17. Nostri acriter in eos irnpetu 
facto repulerunt-et precipites bostes egerunt. 
Adde Virg. 5. /En. 456. Rursus Cces. 2. B. G. 
24. Precipites se fuge mandabant. Ovid. 7. Met. 
844. Conjugis ad vocem preceps amensque cu- 
curri. Adde eumd. 3. Amo'r. 11. 25. Horat. 1. 
Sat. 4. 30. preceps Fertur, uti pulvis coilectus 
turbine. Ovid. 12. Met. 128. preceps curru fre- 
mebundus ab alto Desilit. Curt. 5. 13. init. Ibi 
transfuge nunciant, precipitem fuga Bactra pe- 
tere Dariura. Virg. 3. JSn. 5<J8. mox sese ad 
htora preceps Cum fletu precibusque tulit. Sue- 
ton. Cal. 35. Ita »e proripuit e spectaculis, ut, 
calcata laciuia toge, preceps per gradus iret. 
Tac. 2. Hist. 6. Antequam Titus adventaret, 
sacraraentum Otbonis acceperat uterque exerci- 
tus, precipitibus, ut assoiet, nunciis, et tarda 
mole civilis belli. — Similiter Ter. Phorm. 4. 
3. 19. omnes modo Ono ore auctores fuere, ut 
(herus) precipitem banc daret. h. e. repente 
eipelleret. Cic. 4. Herenn. 8. 12. Ut eum, qui 
fortunas omnium voluerit prodere, precipitem 
prnturbetis (al. deturbetis) ex ea civitate, quam 
etc. Ovid. 3. Met. 694. Precipitem {hunc) fa- 
muli rapite bine. Virg. 11. JS n . 671. alter Dum 
subit ac deitram iabenti tendit inertem, Preci- 
pites pariterque ruunt. 

II.) Translate. % i. Dicitur de loco edito, 
maxime declivi, prerupto, et unde facile quis 
preceps cadere potest, precipitoso, strabocche- 
vole. — a) Adjective. Lucret. 4. 509. Precipi- 
tesque locos vitare. Cces. 4. B. G. 33. in de- 
clivi ac precipiti loco incitatos equos sustinere. 
Cic. Place. 42. 105. Viam precipitem et lubri- 
cam plane et stabiii preponere. Ziti. 38. 23. 
Ruunt ceci per vias, per invia : nulla precipitta 
saxa, nulle rupes obstant. Plin. Paneg 16 
Mons preceps. Firg. fl. JEn. 888. ; et Ovid. 1. 
Met. 97. Fosse precipites. Id. 4., Trist. 3, 74 
Vadere per iter preceps. Colum. 1. B.. R.2. i. 
Segetes campis melius, quam precipitibus' locis 
proveniunt. — b) Hinc prceceps absolute, sub- 
stantivorum more, est locus preceps, precipi- 
zio. Vellej. 2. 3. 4. Ubi semel recto deerratum 
est, in^ preceps pervenitur. Juvenal. 10. 107. 
altior Casus, et impulse preceps immane ruinel 
Apul. 4. Met. Per altissimum preceps in vallem 
pronmam asinum precipitant. Virg. 2. JEn 
464. Turrim in precipiti stantem. Plin. 2. Hist. 
nat 45. 44. (H5). Specus vasto in preceps 
biatu. ^eneca Ep. 8. ante med. In precipitia 
cursus iste deducit. — /„ prceceps. in profun- 
dum. Vtrg. 1. g. 208. Non aliter quam qui ad- 
verso vix numine lembura Remigiia subigit : si 
brachia forte remisit, Atque ijl um i n preceps 
prono rapit alveus arani. Ovid. 2. Met. 319. At 
Phaeton, rutilos flamraa populante capillos, Vol- 
vitur in preceps, longoque per aera tractu Fer- 
tur. Id. 12. ibid. 338. Dum fugit instantem tre- 
pidans Ixione natum Decidit in preceps; et pon- 
dere corporis ornum Ingentem fregit. Liv. 5. 
47. RuinSque tota proiapsa acies in preceps 
deferri. Virg. 6. jEn. 577. turn Tartarus ipse 
Bis patet in preceps tantum fenditque sub um- 
bras, Quantus etc. Tac. 4. Ann. 22. Plantius 
Silranus, pretor, incertis causis, Aproniam con- 
jugem in preceps jecit. f 2. Preceps dicitur 
etiam qmdquid ad finem suum properat: sic 
— _ o) De tempore. Virg. 3. G. 359. sol pre- 
cipitem Iavit equore currum. Liv. 10. 42. Jam 
preceps in occasum sol erat. Curt. 4. 16. a med. 
Preceps in noctem diei terapus causatus est. — 
Hinc dies, nox preceps, ad occasum properans. 



PRAECEPS 



Lw. 4. 9. ad fin. Precipitique jam die curare 
corpora milites jubet. Similiter ver prceceps, 
mensis prceceps, ad finem accedens. Servius ad 
illud Virg. 1. G. 43. Vere novo etc. rere novo 
accipiamus prima parte verts. Nam anni quatuor 
suDt terapora, divisa in ternos menses, qui ipso- 
rum temporum talem faciunt discretionem, ut 
primo raense veris novum dicatur ter, secuado 
adultum, tertio preceps. Sicut etiam Sallustius 
dicit ubique nova cestas, adulta, prceceps. Hasc 
Servius. Sic Auct. epist. ad Octav. circa med. 
Ulamitosa ac preceps senectus. h. e. que pro- 
xime accedit ad mortem. Sic Curt. 6. 5. sub 
mit. Ego ceteris ietus hoc uno torqueor, quod 
precipiti senectute diu frui tua bonitate non 
possum -Nonagesimum et quintum annum age- 
bat. — b) In vitibus prcecipites palmites di- 
cuntur, qui de bornotinis vjrgis enati, in duro 
ailigantur. Hi plurimum fructus afferunt, sed 
plurimum matri nocent. Itaque nisi extremis ra- 
mis, aut si yitis arboris cacumen superaverit, 
precipitari paimitem non oportet. Ita Coium. 
5. R. R. 6. 33. Nomen autem inde habenu 
quia deorsum, et quasi in caput pendentes aili- 
gantur: vel quia velut precipites feruntur in 
fructum. f 3. Item de iis, que ceierrime ferun- 
tur, aut fiunt. Horat. 1. Od. 7. 13.; et Ovid. 14. 
Met. 330. Preceps amDis. Ovid. 2. ibid 185 et 
^erotd. 10. 30. ventus. Id. 9. Met. 485, noi. 
he. brevissima. Stat. 5. Theb. 419. procella. 
Val.Flacc. 3. 404, oceaoi fragor. Curt. 3. 6. 
sub init. Is non preceps se, sed strenuum *re- 
medium afferre-promisit. Cic. Flacc. 20, 48. 
Quum se homo volubilis quadam precipiti ce- 
leritate dicendi :11a oratione jactaret. Attic, ad 
Cic. 9. Alt. 10. a med. Subitum discessum et 
precipitem profectionem periculosam puto. Virg. 
3. G 103. quum precipiti eertarnine campum 
Corripuere, ruuntque effusi carcere currus. Quin- 
til. 9. 4. 71. Preceps adbuc (cursus in rhythmo) 
firmatur ac sustinetur ultimo, et ibid. § 83. Et 
illud, ubi opus est velocitate, tardum et segne, 
et hoc, ubi pondus exigitur, preceps ac resul- 
tans, ^f 4. Transfertur ad animum et festina- 
tionem mmiam ac temeritatem significat ce- 
co velut impetu agentis. Cic. 5. Phil. 13. 37. 
Homo amectissimus, atque in omnibus consiliis 
preceps et devius. Id. Harusp. resp. 24. 51. 
Ule demens, et jarapridem ad pajnam exitiumque 
preceps. Id. 7. Verr. 46. 121. Preceps amentia 
ferebare. Soli. Cat. 26. Sa?pe fidero prodiderat, 
creditum abjuraverat, cedis conscia fuerat, lu« 
xuria atque inopia preceps abierat. Cic. Plane, 
3. 6. Cecum et precipitem ferri in causa. Liv. 
26. 38. Preceps in avaritiain et crudelitatem 
ammus. Id. 23. 7. extr. Preceps ingenio in 
iram erat. Tac. 16. Ann. 21. Animus ad Qa- 
gitia_ preceps. Virg. 9. £n. 685. Vir preceps 
ammi. Cic. Ccel. 15. 35. Mens nescio que ef- 
frenata et preceps. Id. Vom. 34. 91. Preceps 
furor. Val. Max. I. 6. n . 7. audacia. Sueton. 
Aug. 8. consilium, et immaturum. Id. Cat. 48. 
cogitatio. f 5. Prceceps absolute, sub»tantivo- 
rum more, est summum discrimen. Liv. 27. 27. 
ad fin. Tam improvide se collegamque, et prope 
totam rempublicam in preceps dederat. h. e. in 
summum discrimen adduieral. Cels.% 6. a med. 
iEger est in precipiti. «u gli estremi. et Horat. 
2. Sat. 3. 292. casus, medicusne ievarit jEgrum 
ex precipiti. Juvenal. 1. 147. Omne in preci- 
piti yitium stetit. e giunto al sommo: ultra pro- 
gredi non potest sine ruina reipublice. Ovid. 
13. Met. 378. Si quid adhuc audax, ex preci- 
pitique petendura. — Hue pertinet et illud Stat 
1. Silv. 4. 51. subiti preceps juvenile pericli. 
V. JUVENILIS. Plin. 9. Ep. 26. Debet orator 
erigi, attolli, interdum etiam effervescere, etTerri, 
ac sepe accedere ad preceps. — Hinc 

Prceceps, cipitis, n. 3. absolute, substantivo- 
rum more. V. sub IL 1. 6. et 5. 

Prceceps, adverbii more 
_ I.) Proprie. Tac. 4, Ann. 62. imtnensamque 
vim mortalium, spectaculo intentos, aut qui cir- 
cum adstabaut, precep? trahit atque operit. 
II.) Translate. Tac. 6, Ann. 17. Eversio rei 



PRAECEPS 



farailiaris dignitatem ac famam praceps dabat. 
ft. e. in summum discrimen adducebat. Ammian. 
29. I. ante med. Ut penatibui mulli protrude- 
reatur insontes, praceps in enilium acti. 

PRACEPS, clpllis, n. 2. F. voc. priced, II 
i. b. et 5. 

PR.ECEPS, dpi lis, adject, a prcecipio, qui an- 
te temp us capit aiiquid. Inscript. in Bullett. 
archeol. yap. T. 3. p. 41. si non fatorvm prak- 

CJPS eSC MORTIS OBIRET, -MATER IM HOC TITVLU 

dbbvit amtu vbhi. ft. e. pracipiens fata mortis 
ut apud Flor. 3. 9. Yeneno fata pracepit. ' 
PR.ECEPT10, unis, f, 3. preoccupazione, a- 
ctua pracipiendi, praoccupatio, Kpc'Xr.iJ.jc. «J I. 
Iliac apud JCtos per prceceptionem dare, leqa- 
re, relinguere est ita dare, ut percipiatur, ante 



— 792 — 

faliaciam docuil. Cic. 3. Or at. 15. 57 Stout 

disjunct! doctores, sed iidem erent viveudi pra- 
ceptores atque dicendi. Id. i. Invent. 25. 35 
Comiderare oportet, quos habuerit artium libe- 
ral'"^ magjstros, quos vivendi praceptores. Id 
2. Fhvl. 6. 14. Hunc tu auctorem et prace- 
ptorem omnium consiliorum totiusque vita de- 
buisse. habere. Id. 5. Fam. 13. Hoc fortiorem 
me puto, quam te ipsum, praceptorem fortitu- 
diait. Petron. Satyr. W . ad fin. Senatus recti 
bonique praceptor. Vol. Max. 8. 7.n. 3. extern. 
Plato praceptorem Socratem sortitus. A'epos 
Epam. 2. Pbitosophia praceptorem bubuit JLy- 
sim. PUn. 35. Hist. nat. 10. 36. -75). Para- 
philus Apellis praceptor. Sutton. Tib. 57. Tbeo- 
dorus rhetoric* preceptor. Ovid. 1. Art. am. 



PRAECIDANEUS 



quam tota hereditas dividatur, et partes alii, C0 - k" „v P r ™P"> r - <***. 1. Jrt. am. 

txrcdibu. distribuantur. <V rJEr ?fl 24. I "/JS"? ^T? *° .""V P r * Ce P tor "<">™- 

tie fejaf. Per praceptionem legamus sic: L. Ti- 

lius iilam rem pracipito. Sccevola Dig. 32. 1. 

31. Uedit aulem par praceptionem Mario certas 
species. /<*. ibid. 31. j. si*. § 4. Quatuor lilios 
aequis partibus instituit, et fundum per prace- 
ptionem singulis Iegavit. Id. ibid. 32. I. 34. § 
"2. L'ni ex heredibus per praceptionem reliquit 
<a, qua etc. »f 2. Prceceptio est etiam jus 
ipsum, quod inde acquiritur. Plin. 5. Ep. 7. 
Salurninus, qui nos reliquil beredes, quadrantem 
reipublica nostra, deinde pro quadrante prace- 
ptionem quadringentorum miiiium dedit. Papi- 
man. Dig. 33. 7. 2. Quum pater piuribus filiis 
faeredjbus scriptis, duobus praceptionem bono- 
rum avia prater partes hereditaria* dedisset. 
1 3. Prceceptio dotis est. quum ante alia omnia 



Juvenal. 7. 209. Dii praceptorem sancti voluere 
parentis Esse loco. Clp. Dig. 50. 13. 1. prace- 

ptores studiorum liberalium. — Jurisprudent!;* 
auctor. Cajus ibid. 39. 2. 32. Est plan, nostrum 
praceptorum bac sententia, ut etc 

PR.E CEPTORIUS, a, um, adject, ad praci- 
piendum, h. e. praoccupandum pertinens. Plin 
* Ep. 13. Interim ne quid festinationi me* 
pereat, quod sum prsesens putiturus. bac quasi 
prieceptoria epistola ro?o. Alii l eg . r'ectius pra- 
cursoria. 

PR.ECEPTUM, i, n. 2. instruzione, reooia 
msegnamento, avviso, precetto, ordine, ivzoXr] 
napa.yye'kp.a., jussio, jussum, institutum, manda- 
tum: et prasertim quod cum rnonitione et du- 
ctrina coojunctum est, et non solum jubet. s«d 



dos capitur.' Id. ibid. 2i.'l~26. : 'eT Pallia 2w ' 1 3T ° , a « endum sit > d ""t. Cic. 5. 
tO. 2. 46. r. PR^CIPIO et PRECIPUCS Wi' ?JT' , Q^mquam tub monitis pra- 



Item est animi, vel mentis praoccupatio, cogni- 
zioneantetiore, concetto anteriormente accol- 
to. Lie. Partit. oral. 36. 123. Uter deiiniendo 
desenbendoque verbo magis ad sensum judicis 
opmionemque penetrant, et ad earn praceptio- 
nem, quam incboalam habebunt in animis ii 
qjii audient, magis et propius accesserit, is vin- 
cat necesse est. % 5. Frequenter est praceptum, 
doctrina, msegnamento, precetto, trapaooat?, 
napMvs^. Cic. 2. Nat. D. 31. 79. Lei est re- 
cti praceptio, pravique depuisio. Id. Or at. 41. 
141. In juris scientia est perseeutionum "cau- 
uonumque praceptio. Id. 1. Off. 2. 6. Ita- 
que propria est 6a praceptio Stoicorum, Acade- 
micorum, Peripateticorum. Seneca Ep. 95. a 
med. Posidonius non tantum praceptionem (ni- 
hil enim nos hoc verbo uti prohUiet), sed etiam 
suasionem, et consoiationem, et exhortationem 
necessariam judical, h. e. praceptum pbiloso- 
phia. Adde Cael. Aurel. 5. Tard. 3. init. * 6 
Pro simplici jusso, comando, ordine. legitur in 
Cod. i. 12. 2. et 11. 59. 3. 

PRECEPTIVE, adverb, pracipiendo. Tertull. 
5. advert. Mardon. 10. a med. Portemus, in- 
quu, non portabimus, praceptive, n0 n promis- 

PRMPTIVC8, a, um, adject, precettivo, 

praceptum contmeai. Seneca Ep. 95. Pars phi- 
loiophia, quam Graci napa^tzi^ Tocant, nos 
praceptivam dicimus. Tertull. Aesurr earn 
49. circa med. Portemu. praceptrvo modo di- 
cens. 

PRECEPTO, as, are, a. J. frequentat. a prce- 

ctpxo, sape pracipio. Pestus p. 205. 10 Mull 
Praceptat, in Saliari carmine est, 8aS pe pra^ 

PRECEPTOR, oris, m. 3. f 1. Est qui pra- 
Gipit , b. e. praoccupat. Paulin. Nolan, ep. 23. 

(ai.d.) n. 4. Liberahum planus affectuura, sed 
servihum praceptor operum, vix ut me aquam 
mmiitrare manibus suis sineret. E^t qui malit 
prareptor, aut pnecerptor : sed illud videtwr 
Jff"; V - PB-EC1PIO. f 2. Item chi co- 
manda, ematdtr,^ qui jubet. Gell. 1. 13. Nam 
m iaU praoeptori ratio reddenda sit, nihil fa- 
ciendum eiie monuerunt alitor, quam prace- 
Einf 6 "' ( T 3 ' Itfem qui docet ^ in«Ututor, do- 
Pteud. 4. .. Q6. p racep t 0r tuiu> qu . te hanc 



Off. I. t. Abundare praceplis institutisque poi- 
losophia. Id. Brut. 76. 263. Hermagora disci- 
plina 1 dat rationes certas et pracepta dicendi 
Id. Orat. 41. 141. Studios* dicendi pracepta, 
et quasi tias tradere, qua ad eloquentiam fe- 
rant Id. 2Tusc.2i.o8. Hoc praceptum, quod 
de dolore datur, patet latius. Id. 2. Off 14 
51. Atque etiam hoc praceptum officii diiieen- 
ter tenendum est, ne quem unquam innocen- 
tem judicio capitis arces?as. Id. Pal 6 Prace- 
pta artis. F. PERCEPTUS in v. PERCIP10. 
Ccbs. o. B. G. 35. Quo pracepto ab iis dilicen- 
tissime observato, etc. Nepos Attic. 17 Philo- 
sophorum ita percepta babuerat pracepta, ut 
bis ad Titam ageQdam, non ad ostentationem 
uteretur. Horat. 2. Sat. 4. 95. Atque baurire 
queam vita pracepta beata. Petron. Satyr. 4. 
Praceptis sapientia animos componere. et ibid. 
140. salubribus instruere afiquem. Phcedr. 3. s' 
pracepto monere aliquem. Propert. 3. 7 21 
Pracepta alicujus recipere. Firg. 6. y £ n '036 
eisequi. et 5. ibid. 747. edocere. Plant. Pcen. 
3. 2. 1. tenere in corde. Justin. 2. 12. 25. Io- 
nes, juita praceptum ThemJstociis, pugoa se 
•ubtrabere. ft. e. consilium, aut horta men turn. 
Sail. Cat. 45. Allobroges ei pracepto Ciceroni's 
ceteros conveniant. Colum. 11. R. R. 1. o, Nu _ 
merum, quera jam quasi consummaveram, vo- 
lummum excessi, et hoe undecimum praceptum 



rusticationis memoria tradidi. quest' undec mo n LV t '" nUerut > (,U1 M <*<»<*>«■ 'egit pr, 
K6ro, o in«r^ t -o»e. Sic /wij 1 B « « I ^'"/f";^^' '"^ P lamina fore,. 



tifiro, tnslrjm'one. Sic Pallad. i. R. jR 43 
; in /In. Expletis his, qua pertinent ad generate 
praceptum, nunc operas suas singulis mensibm 
exphcabimus. instruzione in genere. ~ p ro 
simplici jusso, comaTido, ordine, in singular! 
paragr. a Forcellino afferuntur sequentia, q um 
tamen ad pracedentia faciJe referri possant. 
rxrg. 4. G. 448. Deum pracepta secuti Venimus 
bine lapsis quasitum oracula rebus, et ibid. 548 
pracepta facessere rnatris. Nepos Eumen. 9 a 
med. Quibus Imperaturo erat, dtligenter prace- 
ptum curant. Tac. Agric. 37. Transmeta pra- 
cepto ducis a tergo pugnantium ala. Justin 3 
*15. Praceptis parere. His addi potest iliud 
-t-'V. 9. 31. PoslquAm ad signa undique coibant 



PR.ECEPTUS, a, um. V. PRACIPIO. 
PR-ECERPO, pis, psi, ptura, pere, a. 3. pra 

et carpo). Etiam prxcarpo legitur. Oppius ap u d 
Jtacrob. 2. 5atur7i. 15. In Perside omni tem- 
pore mala citrea alia pr*carpuntur, alia interim 
maturescunt. ^~ Part. Prcecerpens et Prmcer- 
ptus II. 1. — Pracerpere est ante tempus de- 
cerpere, npoa^atfio). 

I.) Proprie. Plin. IS. Hist. nat. 10 49 (177) 
Boves araturos fiscellis capislrari, ne germinum 
tenera pracetpant. Ovid, heroid. 20. 1 43. Q„is 
tibi permisit nostras prascerpere messes'' 

II.) Translate, f 1. Kst delibare, pr* gU sta- 
"' C . lc - 6 - r « rr - 37 - 80 - -N«"» pracerpo fructum 
oilicn tui: noo alienam inibi laudem appeto. 
£iv. il. 1. Victoria nuncii celuriter Huinam 
quum venissent, pracerptam tamen ejus rei heti- 
tiam invenerunt. PUn. Paneg. 5S. ad fin. Sum- 
mum illud purpura decus nun nisi pracerptum 
prafloratumque transmittere. Id. 5. Ep. 10. rx tr 
Ne giatiam novitatis et flor em epistola loqua- 
citate pracerpam. ft. e. delibem, deilotem. coi- 
rumpara. Val. Max. H. 2. n. ;*. y wi p i ura 
pia-cetpens, quam acciderunt. Alii leg. praci- 
piens. «f 2. Pro simplici carpo, decerpo, car- 
ptim evello. Stat. 9. Theb. IW2. de leone cceso 
a pastonb. magno subeunt clainore coloni, Pra- 
ceipuutque jubas, immaniaque ora rechidunt. 
•f 3. De libris est aliqua inde excerpere. sno'. 
gliare. Gell. 2. 20. in fm. Quum Arhtoteiis !i- 
bros problematorum pruxerperemu? 
PR.ECERPTUS, a, um. F. voc. priced 
PR.ECEKTATIO, onis, f. 3. enie criatio, vel 
aens certatio. Cic. 4. fferenn. 30. 41. Mihi te- 
cum pracertatio non est. At Kayser. nonnullo- 
rum conjecturam par certatio recte in textum 
re.cepit. 

PRICES SlO, unis, f. 3. anluces.-io. Boelh. in 
^rwiot. Pradic. 4. p. 206. Dum proprie luqui- 
mur^secundum temporis pracessionem. et ibid. 
p. 276. Secundum pracessionem possibilis. 

PROCESSOR, uris, m. 3. predecessore, np6- 
rovo?, decessor, pradecessor, antecessor. Tertull 
adveis. Prax. 1. a med. Pmxessorum ejus au- 
ctuntaU'S defendendo. Hiercnym. 3. in Rufm. 
n. 20. (Jui pi aces- or is ejus habeas testimo- 
nium. 

PR.ECIA, a, m. I. a prm ante, et do ciarao. 
Paul. Diac. p. 22i. 1. Mull. Pr.Tcias dicebant, 
qui a Jlaminibus pramittebantur, ut denuncia- 
rent upificibus, manus abstinerent ab opere, ne, 
si vidisset sacerdos facientem opus, sacra poliue- 
rentur. Apul. 11. Met. ibant dicati magno Se- 
rapi tibicmes et pracia, qui facilem sacris viam 
dari pradicarent. Ita legit Dousa; omnes vero 
Lodd. plerique. Hi a Servio ad Firg. I. G. 268. 
pontiiicum calatores dicuntur. — Iidem et prce- 
ctamitatores dicebantur. Fest-.ts p. 249. 20. 
Mull. Praclamita tores dicuntur. qui flarainibus 
IJiaji, Quirinaii, Martial! antecedentes eiclamant 
feriis publicis, ut homines abftineant se opere, 
quia bis opus facientem videre, religiosum est. 
Scalig. legi veilet: Practice metatores ; sed me- 
tatores ab ea re alieni, ut ad Paul. Diac. loc. 
cit. ait Milllerus, qui ex Codicibus legit pros- 



HR.ECtAMITATOR, oris. V. voc. praced. 
PR.EClANL'S, a, um, adject. Pracianum vi- 
num nobile in Adriatico siau creditur esse, quod 
nou procul a Timavo fonte, saxeo colle oa»ci- 
tur, maritimo aftlatu paucas coquente amphoras. 
Hoc miris laudibus Graci celebrant: nee aliud 
aptius medicamentis judicatur. (lac ex Plin 14 
Hist. nat. 6. 8. («0). F. PL'CINL'S. Si Nig. vero 
leg. Pr*tetianum. At Pr*cianum pirurr. legitur 
apud Macrob. 2. Saturn. 19. 

PR.ECJDANEUS, a, um, adject, qui antecedit; 
a procedendo fsicut succidaneus, qui post se- 
quitur; a succexiendo), vel a praxulendo, h. e. 
ante cadendo. Hinc 

I.I Proprie, porca prcecidanea, agna prceci- 



et noti, ordinibus in v^tere disciol L mm-"' ^ T 1 "'"'' p0TCa P r(1£C *' ia >'™> «!?«*» V^c 

jam si.e pracepto nliiu. sue IrS ' f ' ^ * nt > (f "* ^ ali ' 13 ™*^" '> I- 

aciea etc. et Sueton Tib il P,iL ebalur a qU * Cereri ^actabatur ab eo, qui murt.10 

3 ' 1 aoa m{i ^ eiat ei facere prius, quam novas fru- 



PRAECIDARIUS 

get guslarenr. Ita Paul. Diac. p. '223. 19. JtfuJI., 
quocum cl. Feitus p. 218. 17. Varro apud 
.Yon. p. 163. 19. Merc. Quod bumatus non tit, 
heredi porca prascidanea suicipienda TeUuri et 
Cereri: aliter familia pura non est. Gell. 4. 6. 
ngo a cedo, sed a ccedo ducit. Ejus verba suut: 
Praecidane* hostiae dicuntur, quae ante *acrificia 
soletnnia pridie cseduntur. Porca etiam prasci- 
danea appellate, quam piaculi gratia, ante fruges 
novas captas, immolari (iereri mos fuit, si qui 
familiam funestam aut non purgaverant, aut ali- 
ter earn rem, quam oportuerat, procuraverant. 
Cato li. It. 134. Priusquam messim facies, por- 
cam praecidaneam hoc modo Qeri oportet. V. 
ibi reliqua. — Qui mortuo justa non fecisset, 
dicebatur porcam contrahere, ut innuitur a 
Cic. 2. Legg. 22. 55. et clarius a Mario Vi- 
ctor ino 1. p. 2470. Putsch. 

II.) Translate, ferine prcecidanece, quae sole- 
mnes et legitimas I'erias praecedebant. Atejus 
Capito apud Gell. 4. 6. Qui quidem putat, ut 
dictum est, banc vocem non <• cedentiOj sed a 
ccedendo duci, quod hostia ante ca«datur, quam 
fruges capianlur, etc. Sed in prcecidaneis feriis 
haec notatio locum non habet. V, Voss. in E- 
tymol. et infra SUCCEDANKUS. 

PR/ECIDARfUS, a, urn, adject, idem quod 
prcscidaneus, ut extraneus, extrarius, et peda- 
neus, pedarius. Sic prcecidaria porca, eadem 
quae prcecidanea. Festus p. 218. 17. Mull. 
et Mar. Fictorin. 1. crt. giammat. p. 2470. 
Putsch. 

PRvEClDO, dis, di, sum, dere, a. 3. (prae et 
ca?do). Prcecedo pro prcecido, V. PR^EGEDO 
loco suo. — Part. Prcecisus I. et II. 1. 4. a. et in 
Qa.; Prcecisurus II. 2.j Prcecidendus I. -- Pr*ci- 
dere proprie est ante caedere (unde Paul. Diac. 
p. 252. 6. Mijll. Pra?cidere antecidere, id eat 
ante immolare), vel in anteriore parte sen cacu- 
ntine abscindere; universim vero abscindere, 
araputare, secare, ejuxcjitw, irpoTapvu (it. ta- 
gliare, troncare; Fr. coupe r, tailler, trancher; 
Hisp. coitar, tajar qualquiera cosa, acortar; 
Germ, abschneiden, abhauen; Angl. to cut or 
chop off, cut in two, cut). 

I.) Proprie. Plaut. Aulul. 2. 2. 12. Cui ego 
jam linguam prrecidam, atque oculos effodiam. 
Auct. B. G. 8. 44. Omnibus, qui arma tulerant, 
manus prwcidit. Sic Suelon. Claud. 15. Procla- 
mante quodam, pnecidendas falsario manus, etc. 
Petron. Satyr, 1. Tyranni imperant iiliis, ut 
patrum suorum capita praecidant. Id. ibid. 105. 
Praecidere capillos. Justin. 1. 10. 15. aures, na- 
sum et labia alicui. Cic. 7. Verr. 34. 88. an- 
coras. Id. Habir. perduell. 11. 31. fistulas, qui- 
bus aqua suppeditatur. Plin. 32. Hist. nat. 10. 
42. (124). forficibus sugenlia ora birudinum, et 
17. ibid. 23. 35. (211). traducem. — Sic Part. 
praeter. apud Colum. 11. R. R.2. 54, Stramen- 
ta praecisa in acervum congeruntur. Plin. 29. 
Hist. nat. 6. 38. (121). Vipera quatuor digito- 
rum raensura utrinque prtecisa. Id, 30. ibid. 11. 
30.(101). Limacum capita praecisa arundine. Id. 
11. ibid. 3y. 94. (228>. Praecisag pennae- non cre- 
scunt, tvulsae renascuntur. Id. 28. ibid. 13. 56. 
(198). Hire os, barba praecisa, non abire in alie- 
oum gregem. 

II. i Translate, ^ 1. Praecidere est in partes 
vel in frusta caedere, tagliare in pezzi, tagliuz- 
zare. Lucret. 3. 636. Si subito medium (homi- 
nis corpus) celeri praeciderit ictu Via aliqua, ut 
sorsum partem secernat utramque, etc. Liv. 40. 
6. Caput mediae canis prrecisae et prior pars ad 
dexleram, cum extis posterior ad laevam viae po- 
nitur. Cic. 1. Vivinat. 17.32. Pr^cidere cotem 
novacula. Petron. Satyr. 102. Descendimus in 
scapham, pr.-pcisoque vinculo etc. Plin. 25. Hist. 
nat. 5. 19. (43). Pr^cisos nerros glutinare. Cic. 
9. Att. 6- Naves, quibus usiu non est, omnes 
aut pnecidisie,, aut incendisse dicunt. avere ta- 
gliate in pezzi e disfatte. <J 2. Prcecidere 
sitium maris, narigando ita curium dirigere, 
ut non legatur terra, et curvum litui circumve- 
hamur, $cd recta ab uco ad alterum tinua cor- 



— 793 — 

traversare il golfo : prseciduntur euim omnes 
cireuitut, et recto tramite mare secatur. Seneca 
Ep. 53. Quo celerius evaderem, protinus per 
altum ad Neiida direii, prpecisurus omnes sinus. 
Sic Quintil. declam. 12. 22. a med. Non pne- 
cides medium mare? non tola in fugam vela 
torquebis? Lucan. hoc sensu dixit 8. 248. ma- 
gnosque sinus Telraessidos undae Compensat me- 
dio pelagi. ^ 3. Pro ralde caedere, b. e. ver- 
berare, pulsare. Plaut. Cas. 2. 6. 52. Prscide 
os tu illi. ^ 4. Per metapboram est brevera 
reddere, decurlare, auferre, eripere, deminuere, 
actionem interrumpere. — a) Generatim. Lu- 
can. 6. 340. de umbra Pindi. Et maturalo pree- 
cidit vespere lucem. accorcia il giorno. Plin. 8. 
Hist. nat. 22. 34. (84). Prsecisum iter, tagliato, 
attraversato. et Cic. i. Off. 33. 120. Amicilias, 
qu» minus delectant, magis decere censent sa- 
pientes sensim dissuere, quam repente praecidere. 
Horat. 1. Ep. 2. 9. Antenor censet belli praeci- 
dere causam. Cf. Ter. Hecyr. 4. 2. 22. Tempus 
est concedere: sic optime, ut ego opinor, omnes 
causas prpecidam omnibus, togliero tutti i pre- 
testi. el Plin. 9. Ep. 1. extr. Temporis ratio 
cunctationem praecidit. Cic. 4. Vtrr. 62. 151. 
Da mihi hoc: jam tibi maximam partem defen- 
sionis pr.-ecideris. Id. 3. ibid. 7. 20. Ut reo 
pecunioso , profuso spem judicii corrumpendi 
praeciderem. et 5. ibid. 1. 3. Praecidere si- 
bi Hcentiam libertatemque vivendi. Id. Pis. 22. 
51. sibi reditum. — Sic Part, prater, apud Cic. 
i. Oral. 7. 28. Praecisa, inquit, mihi quidem 
dubitatio est- Id. 1. ad Brut. 15. ante med. 
Oppressa ab impiis. civitas, opitulandi potesta- 
te praecisa. Id. 2. ad Q. fr. 11. Tenediorum 
libertas securi Tenedia praecisa. Id. 5. Verr. 
64. 151. Ilia quidem certe tibi praecisa de- 
fensio est. Petron. Satyr. 82. Praecisa ultione. 

— b) Speciatim de sermone. Plaut. Mil. glor. 
4. 6. 56. Dum te obtuetur, interim linguam 
oculi pra2Cidcrunt. h. e. obmutescere coegerunt. 

— c) Prcecidere sermonem, et prcecidere ab- 
solute, abrumpere, et, ut Plaut. Capt. 5. 2. 12. 
ait, dictis compendium facere. Cic. 4. Herenn. 
54. 67. Per afcscissionem significatio fit, si, quum 
incipimus aiiquid dicere, praecidimus. tronchia- 
mo le parole, et Id. Senect. 16. 51. Brevi prae- 
cidam. Agro bene culto nil potest esse nee usu 
uberius, etc. To brevi videtur esse super fluum 
additamentum, et merito a rnultis rejicitur. Id. 
4. Acad. (2. pr.) 43. 133. Praecide, inquit. Alii 
aliter leg. — d) Hac ratione ponitur pro ne- 
gare, abnuere, vecusare, negare assolutamente: 
hoc enim paucis verbis lit, et spes obtinendi 
prascidituv. Cic. 8. Att. 4. Numquara reo cui- 
quam tarn humili, tarn soidido, tarn praecise ne- 
gavi, qnam hie mihi, plane sine ulla exceptione 
praecidit. el 10. ibid. 16. Cupiebam eum esse 
nobiscum: quod quia praeciderat, etc. ^J 5. Ob- 
scaeno sensu a Martial. 7. 62. et alibi: sed pas- 
sim in libris rectius in percido mutatur. V. 
PERCIDO. V. ibidem et Percisus pro irruma- 
tus et pro paedicatus. — Ilinc Part, prater. 
pass., cujus eiempla supra retulimus, 

Prcecisus, a, urn, adjectire quoque usurpatur, 
unde Comp. Prcecisior II. 4.; et 

I.) Proprie est divulsus, decisus, sfnecafo. Ma- 
nil. 4. 630. Trinacria Italia tanlum praecisa re- 
cessit. separata dall' Italia. — Ilinc Prcecisum, 
i, n, 2. absolute, substantivorum more, est pars 
viscerum, aut carnis praecisa. JVcevius apud JVon. 
p. 151. 2. Merc. Prxcisum, omasum, pernam, 
callum , etc. Zucilius ibid. Illi prseciso atque 
epulis capiuntur opimis. 

II.) Translate. ^ 1. Est exsectus, castratus. 
Lamprid. Elagab. 7. Jactavit autem caput inter 
prascisos fanaticos, el omnia fecit, quae Galli fa- 
cere solent. ^ 2. Item praeruptus, abrupius, prae- 
ceps, dirupato, scosceso, straripevole. Accius apud 
JVon. p. 15. 25. Merc. Quemcumque instKerern 
grumum, ant praecisum jugum. Sail. Jug. 97. 
ad fin. Iter casteHanorum angustum admodum, 
utrinque pra?cisum. Virg. 8. £n. 233. acuta si- 
tes 



es preecisis undique saxis. Quintil. 12. 9. 2. 
nu navis feratur, andare a golfo lanciato, at-' Civitates praecisis impositas rupibus. Sil. It. 13. 
Tom. III. 



PRAECINGO 

337. similisque volenti Cornipedem tulerit praa- 
cisa per avia planum. Mela 3. 9. Vasta omnia, 
vastis praecisa montibus, ripas potius sunt, quam 
litora. ^ 3. Transfertur ad oralionem brevero, 
circurocisam, abruptam, concisam, breve, sue- 
cinto, conciso- Quintil. 9. 2. 57. Praecisa velut 
ante legilimum finem oralio. V. PR/ECISIO. et 
10. 2. 17. Qui praecisis conclusionibus obscuri, 
Sallustiura atque Tbucydidem superant. et 7. 3. 
15. Praecisa coraprehensio. et 4, 2. 47. Simplex et 
undique praecisa, non tarn narratio vocari potest, 
quam confusio. Gell. 7. 2. sub Rn. Praecisis inter- 
ruptisque verbis eiclamare. ^ 4. Pro duro, dif- 
Gcili. Arr. Menand. Dig. 49. 16. 4. Non omnis, 
qui litem habuit, et ideo militavit, exauctorari 
jubetur; sed qui eo animo militise se dedit. ut 
sub obtentu militiae praecisiorem se adversario 
faceret. Alii leg. preliosiorem. 

PR.ECINCTlO, onis, f. 3. In tbeatro est divi- 
sio graduum in orbem facta; sive gradus reiiquii 
duplo altior laxiorque, quo equitum v. gr. gTa- 
dus a plebejis separabantur: quo loco commode 
in gvrum transversim, sine impediraento eorum 
qui in gradibus sedebant, ambulari poterat. Ra- 
tio appellasionis est, quia speciem cujusdara fa- 
sciae prae se fert graduum loca cingentis, Sta^w- 
pa, cinta, pianerottolo. V. B.4LTEUS. Vitruv. 
5. 3. Praecinctiones ad altitudines tbeatrorum 
pro rata parte faciend* videntur, neque alttores, 
quam quanta praecinctionis itineris sit latitudo. 
— A similitudine Id. 2. 8. circa med. Is locus 
est theatri curvaturae similis. In imo forum est 
constitutum: per mediam autem altitudinis cur- 
vaturam pra?cinctionemque platea ampla latitu- 
dine facta. 

PRjECIXCTORlUM, «, n. 2. V. voc. seq. in 
fin. 

PR/ECINCTORlUS, a, um, adject, ad praecin- 
gendum aptus. Vitruv. 10. 21. Eique funes prae- 
cinctoriis transversis eraot religati. Alii rectius 
leg. Ejusque praecincturae funes transversis erant 
ligati. ■ — Hinc 

Prcecinctorium, n, n. 2. absolute, substan- 
tivorum more, est subligar, praecinctura, itepi- 
£ap.a. duguslin. 2. contra Julian. Pelag. 6. 
V. MUNTTLRA. 

PRiECINCTtRA, ae, f. 1. cintura, -Stajwaij, 
zona, cineulum, aut ipse praecingendi modus. 
Macrob. 2. Saturn. 3. In Caesarem quoque mor- 
dacitas Ciceronis denies suos strinxit. Nam post 
victoriam Cassaris interrogatus, cur in electione 
partis errasset, respondit: prcecinctura me de- 
cepit: jocatus in Caesarem, qui ita toga praecin- 
gebatur, ut trahendo Ir.ciniam velut mollis in- 
cederet. V. PR.ECINGO I. 6.; et adde Fitruvii 
loc. cit. in voc. praeced. 

PRjECINCTUS, a, um. V. PRjECINGO. 
PR^ECINCTL'S, us, m. 4. praecinctura. 
I.) Proprie. Varro apud JVon. p. 548. 29. 
Merc. Castula est palliolum praecinclui, quod 
nudce infra papillas praecinguntur. 

II.) Translate ipsae vestes, vestito. Macrob. 2. 
Saturn. 9. Hortensiua vir ex professo mollis, et 
in prcecinctu ponens omnem decorem : fuit enim 
vestitu ad mundiliem curioso. 

PRjECINGO, gis, xi, ctum, gere, a. 3. (prae 
et cingo). Part. Prcecingens II. 1.; Prcecinctus 
in omnibus paragr. — Praecingere est ante, aut 
circum ciogere, Siajwwufu (It. cinoere; Fr. cet'n- 
dre, enceindre; Hisp. cenir, rodear, cercar; 
Germ, gurten, umgitrten; Angl. to gird, begird, 
encompass, surround, enclose). 

I.) Proprie de cinctu vestium. — a) Raro 
active. Martial. 14. 153., cujus lemma est Se- 
micinctium. Det tuoicam dives: ego te praecin- 
gere possum. Grat. Cyneg. 341. Jam Toletano 
praecingant ilia ultro. — 6) Sarpissime prcecingi 
usurpalur Mediorum apud Gtaecos more. Cic. 
fragm. apud Non. p. 538. 12. et p. 537. 5. 
Merc. Quum calvaticam capili accoramodareB, 
quum stropbio accurate praecingerere. V. CAL- 
VATICA. Ovid. 2. Trist. 271. Et latro et caulus 
pracingitur ense viator, si tinge al fianco. — 
Similiter Part, praet. jProvctndus apud Plaut. 
JSacch. 3. 3. 28. Cincticulo praecinctus in sella 

10U 



FBAECINO 

apud magistrum asstderes. Petron. Satyr. 95. 
Anus sordidissimo linteo pracincta. et ibid. 19. 
Et praecincti eerie altius eramus. succinti, alti- 
cincti, atque adeo expediti, parati, prompti. Sic 
Horat. J. Sat. 5. 5. Hoc iter ignavi divisimus, 
altius, ac nos, Pracinctia unuio. et 2. ibid. 8. 70. 
ut omnes Pracincti recte pueri comptique miui- 
strent, eujwvot. Sueton. Cces. 45, Ut male pra- 
cioctum puerum caverent. Adde Macrob, 2. Sa- 
turn. 3. r. PR.CCIM.TURA. — c) Prate inctus 
etiam dicitur, qui mililari dignitate praditus est. 
V. CINGULUM. L- f'erus apud Volcat. in A- 
vid. Cass. 1. Sed vide, ne tibi et liberia mis non 
bene consults, quum tales inter pracinctos ha- 
beas, quales milites libeater audiunt, libenter 
video t. 

II.) Translate. *f 1. Pracingere est circum- 
dare, circondare- Ovid, 1, Art. am. 223. Eu- 
phrates praecinctus arundine frontem. Id. 14. 
Met. 838. pinu praecincti cornua Panes. Id. He 
roid. i. 71. flore capiili. Plin. 11. Hist. nat. 1. 
1. (1). Insecta appellata ab inc'uuris, quae nunc 
cervicum loco, nunc pectorum atque alvi pra- 
cincta separant membra. Id. 2. ibid. 66. 66. 
(166). Tellus praecincta circumauo mari. Ovid. 3. 
Fast. 263. Vallis Aricina siiva praecinctus opaca 
Est lacus. Martial. 7. 61. Nulla catenatis pila 
est pracincta lagenis. Plin. 37. Hist. nat. 7. 27. 
(99). Gemmae Candida vena pracincta. Propert. 
4. 4. 7. fontem vsllo pracingit aceroo. Sil. It. 
3, 243. praecingere litora muro. Plin. 23. Hist. 
nat. 1. 17. (28 1. Ajuot, si quis villam vite nigra 
pracinxerit, fugere accipitres. Id. 37. ibid. 9. 
37. (118). Gemma per transversum linea alba me- 
dia pracingitur. Id. 5. ibid. 32. 40. (143). Pra- 
ciagitur gens mari. Seneca Med. 70. Prascingens 
roseo tempora vinculo, coronando. ot Martial. 
11. 37, tota gemrnam pracingere libra, nempe 
auri, legare in oro. — Urbane. Claudian. B. 
Get. 296. Quid turpes jam rnente fugas, quid 
GalHca rura Respieitis, Latioque libet post terga 
relic to Loogiaquum p'rofugis Ararim pracingere 
cattr's? h. e. quasi ante se constituere, locando 
post ipsum castra. — Hue pertinet et iilud Plin. 
10. Ep. 48. Parietes sine caraento medio farti, 
nee testaceo opere praecincti. h. e. obducti. ^ 2. 
In illo Ennii apud Gell. 6. 6. Brundusium pul- 
cro pracinctum praepete portu' st praecinctum 
intelllge instructum, et habens ante se pulcrum 
portum. 

PR£G(NO, ciais, clntli, centum, claere, 3. 
(prae et cano). Praeteritura prcececinit legitar a- 
pud Terlull. Idolol. 15. — Part. Prcecinens 
sub A. \. — Pracinere 

A) Neutrorum more. % l.Est ante canere, 
precedere col canto o suono, repoaSw. Cic. 4. 
Tusc. 2. 4. Et deorum pulvinaribus et epulis 
magistratuum fides pracinunt. Flor. 2. 2. ante 
med. Ubi a ccena rediret, praelucere funalia, pra- 
cinere sjbi tibias jussit. Gell. 1. 11. Cretenses in 
praelia ingredi aolitos, praecinente ac pramode- 
rante citbara gresiibus. ^ 2. Speciatim de pra- 
cantatore, h. e. morbis remedia carminibus et 
iocantatfonlbus aflereate, Macrob. 2. Somn. Scip. 
3, circa med. de musica. Hinc est, quod agrls 
remedia prastantes pracinere dicuntur. Tibull. 

1. 5. 11. Ipseque ter circum lustra vi sulphure 
puro, Carmine quum magico practnuisset anus. 
V. PR*CANTATOR. 

B) Active, h. e. cum Accusative % 1. Est 
aliquid ante canere. Stat. 5. Silv. 3. 58. Ipse 
madens oculis, umbrarum animaque sacerdos 
Pracinerem gemitum. h. e. carmen lugubre pri- 
raus canerem. ^ 2. Sape est prauunciare, pra- 
dicere, predire, presagire. Cic. Harusp. resp. 
10, 20. Quis est tarn imp! us, qui hoc tam novo 
tantoque motu non magnum aliquid deos populo 
a. praraonstrare et pracinere fateatur? Tibull. 

2. 5. 73. Atque tubas atque arma ferunt crepi- 
tantia caalo Audita, et lucos pracinuisse fugam. 
Plin. 8. Hist. nat. 46. 71. (185), Hi greges re- 
pente lymphati futura pracinunt. Id. 25. ibid. 
9. 59. (106). Praciaere responsa. k. e. de futu- 
ris responsa dare. 

PR.ECrPES, is. V. PR,£CEPS init. 



— 794 — 



PR/ECfPfO, cipis, c?pi, ceptum, cipere. a. 3. 
(pras et capio). Prcecepso antique, pracepsero. 
Cato R. R. 142. Villici offlcia, qua doramus 
pracepsit. Alii leg. pracipit, alii et Schneider. 
ipse pracepit. — Part. Prcecipiens H. 2. 6. et 
3.; Pr&ceptus I. t. et II. 1. et 2.; Prxcipiendus 
II - a - — Pracipere est ante capere, praoccupa- 
re, praripere, pravenire, irooXa^avm (it. p»- 
gliare innanzi , anticipare\ preoccupare ; Fr. 
prendre le premier, obtenir le premier, pren- 
dre auparavant; Hisp. prevenir, preocupar ; 
Germ. voraus-,vorker- , im Voraus nehmen, 
vorherbekommen; Aug!, to take or seize befo- 
re, anticipate, prevent, forestall, preoccupy). 

I). Proprie. ^ 1. Generatim. Lucret. 6. 1049. 
prior astus ubi aris Pracepit, ferrique vias pos- 
sedil apertae. et ibid. 802. Carbonumquc gravis 
vis atque odor insiouatur Quam facile in cere- 
brum, nisi aquara pracepimus ante. Cces. 3. B.C. 
31. A publicanis debitam biennii pecuniam exe- 
gerat, et ab eisdem insequentis annt mutuam pra- 
ceperat. Ziv. 36. 19. Aliquaotum via praceperat 
rex, ut qui non ante, quam Elatia, ab efTuso con- 
stiterit cur»u. Id. 3. 46. a med. Sedulo tempus te- 
rens, dum praciperent tter nuncii missi in castra. 
avanzassero la strada. et 32. 16. Jussis navibus 
maturate sequi, ipse tribus quinqueremibus ex- 
peditis Piraeum pracepit. Va\. Flacc. 4. 340. 
exsortia lerga Laccni Pracipiunt pecudum. Virg. 
3. Eel. 98. si lac praeceperit astus. Sail, fragm. 
apud Gell. 10. 26. Mons a Lusitanis praceptus. 
Hue referri potest et iilud Plin. 7. Hist. nat. 
35. 35. (120). Sulpicia electa ex centum prace- 
ptis, qua simulacrum Veneris dedicaret. h. e. 
anteelectis. V. VaX. Max. 8. 15. n. 12. \ 2. 
Speciatim apud JCtos est per praceptionem ca- 
pere, aut habere. Plin. 5. Ep. 7. Nee heredem 
inslitui, nee pracipere posse rempublicam con- 
stat. Julian. Dig. 30. 122. Si heres centum pra- 
cipere jussus sit. V. PR.-ECEPTIO 1. 

II.) Translate. «f t. Refertur ad bominem, 
qui eventum vel actionem praoccupatj item sa- 
pe ad animum, qui futura quocumque modo 
percipit, vel sibi reprasentat. Ziv. 30. 8. extr. 
Aliquanturn ad fugam temporis Syphax et Has- 
drubal praceperunt. Sic Id. 1. 7. Tempore 111 i 
pracepto, at hi numero avium regnum trahe- 
bant. anticipato. C(. Stat. 8. Theb. 328. celeres 
neu pracipe Parcas. et Flor. 3. 9. Et ille qui- 
dem ad rei famam veneno fata pracepit. Contra 
Curt. 9. 8. extr. Hoc si lieuerit, ipse prastabo: 
si me praeceperit fatura, vobis mandasse memen- 
tote. Tac. 3. Hist. 15. Auxilia Yitellius acciverat, 
immensam belli luem, ni Antonius, id ipsum 
metueus, festinato pralio victoriam pracepisset. 
Vira. 6. AZn. 105. Omnia pracepi, atque am- 
mo mecum ante peregi. ho antiveduto, mi sono- 
prefigurato. Cic. i. Off. 23. 81. Pracipere co- 
gitatione futura. Cces. 7. B. G. 9. Hac usu Ven- 
tura, opinione praceperat. Firg. 11. jEn. 491. 
Exsultatque animis et spe jam pracipit hostem. 
Cces. 3, B. C. 87. extr. Jam anirao victoriam 
pracipiebant. Auct. B. G. 8. 51. Fora templa- 
que occupabantur, ut vel exspectatissirai trium- 
phi latilia pracipi posset. M. Antonius apud 
Cic. 13. Phil. 20. 45. Pracipio gaudia suppli- 
ciorum vestrorum. Ovid. Heroid. 17. 107. Ad 
possessa venis praceptaque gaudia serus. Nepos 
An. it. ad fin. Immortali memoria praeepta 
retinebat beneficia. Mamertin. Grot. act. 28. 
Adventare noi princtpi nuucialur. Statim e ao- 
lio, tamquam praceptus, exsiluit, prevenuto. 
^ 2. Est etiam ante monere, docere, tradere, 
instituare, el re ante pramonstrata aliquid man- 
dare, insegnare, instruire, ordinare. Differt ab 
impero et jubeo, quia hac eliam nihil docendo 
fiunt: qui autera pracipit, simul docet. Porro 
usurpatur cum Accusative, cum Relativo, et se- 
quentibus part, ut, ne. ~~ a) Generatim. Auct. 
B. Afr. 8. Hac ita imperabat, itaque unicuique 
pracipiebat, ut etc. Nepos Pausan. 4. Itaque 
huic indici, quid Geri veltent, praceperunt. Ter. 
Adelph. 5. 9. 5. Ego IstoS usque a pueris cu- 
ravi ambos sedulo: docui, monui, bene pracepi 
semper, qua? potui omoia. Plaut. Mil. glor. 2. 2, 



PRAECIPITANTKR 



92. Similiiraas dicito esse; et Philocomasio id 
pracipiendum est, ut sciat. Perron. Satyr. 85. 
Ego studia ejus ordinare, ego docere ac praci- 
pere. Horat. Art. P. 335. Quidquid pracipics, 
esto brevis, ut cito dicta Percipiant animi doci- 
les, teneantque fideies. Cic. Mur. 2. 4. E por- 
tu solventibus ii, qui jam in portum ex alio 
invehuntur, pracipere summo studio soleot et 
tempeslatura rationem et prsedonum et locorum. 
Colum. 10. R. R. procem. 3. Pracipere cultum 
hortorum diligentius, quam tradiderunt majo- 
res. Ovid. 2. Trisi. 486. artem nandi. Plin. i. 
Ep. 10. humanitatem. Quintil. 3. 1. 14. orato- 
riam. Horat. i. Od. 24. 2. cantus lugubres. A- 
sin. Gall, apud Sueton. Gramm. 22. Qui caput 
ad lavam deicit, glossemata nobis Pracipit. Cic. 
Amic. 20. 75. Recte etiam pracipi potest in 
amicitiis, ne etc. el ibid. 16. 60. Iilud polius 
pracipiendum fuit, ut earn diligentiam adhibe- 
remus, etc. Sail. Jug. 30. His pracipit, omnes 
morlales pecunia aggrediatHur, Plin. 29. Hist. 
nat. 1. 1. (I), Natura -remediorum, atque mul- 
tiludo instantium ac praccptorum, pluia de ipsa 
medendi arte cogunt dicere. h. e. eorum qua 
proxime dicenda, et qua jam ante dicta sunt- 
Sic Cels. 3. 23. Utendurn ductione alvi, vel ni- 
gro veratro, sicut prajceptum est. h. e. ante in- 
dicium ac jussura est. — Cum Infinito. Ovid. 2. 
Art. am. 415. Sunt qui pracipjant herbas, sa- 
tureja, nocentes Sumere. Plin. 25. Hist. nat. 
■'<. 10. '29). Paoniim pracipiunt eruere noctu. 
Sueton. Ner . 31. Quorum operum perncien- 
dorura gratia, quod ubique esset custodia, in 
Italiam deportari, etiam sceiere convictos, non 
nisi ad opus damnari , praceperat. Inscript. 
Christ, apud Smet. 110. 10. dvlcis apud masks 

ZOE BBNKDICTA MORARtS TV SBCVRA IAUB5 NOBIS 
RELIOVISTI yVERBLAS FRAECBPST1 (ft. t'. ptaCCpi- 

sti) HospiTiyit Dvx,cB pararb tvi's. — b) Spe- 
ciatim de respondentibus ex oracuJo. JVepos Mil- 
Had. I. Consulentibus Pytbia pracepit, ut MU- 
tiadem sibi imperatorem sumereot. — c) De 
jubentibus et imperantibus, comandare. Cces. 
5. B. G. 58. Pracipit atque interdicit, omnes 
unum peterent Indutiomarum. Plaut. A sin. 2. 
4. 15. Cui numquam unam rem me licet serael 
pracipere furi. Max verbo jubeo utifur. Curt. 
9. 6. sub init. Pracipiens, ne quies corpori im- 
pediretur. Sccevola Dig. 31. 1. 89. § 7. Codi- 
cilios aperiri testator pracepit. Callistrat. ibid. 
48. 10. 15. D Claudius edicto pracepit. Vlp. 
ibid. 50. 3. 1. Lege municipal! pracipitur. — 
d) Pro euadere, monere, suggerere, sine ulla ju- 
bendi auctoritate, suggerire, persuadere. Nepos 
Themist. 6. ad fin. Reliqui legati ut turn exi- 
rent, quum satis aititudo muri exstructa videretur, 
pracepit. Curt. 4. 13., Furum ista sol^rtia est 
quam pracipitis mihi. Justin. 18. 6. 7. Ituram 
se ad virum, sicut praceperint. ^f 3. Absolute, 
pracipere est praceptorem seu doctorem esse. 
Nepotis fragm. apud Lactant. 3- 15. Qui in 
schola de pudore et contiaentia pracipiunt ar- 
gutissime. Cic. 2. Orat. 1 1 . 48. Num igitur pla- 
cet, quum de eloquentia pracipias, aliquid etiam 
de testimoniis dicendis quasi in arte tradere? 
Plin. 18. Hist. nat. 24. 56. (201). Pracipere de 
agricultura. Ctc. 1. de republ. 56. Ne si diuUus 
in hoc genere verser, quasi pracipientis cujus- 
dara et docentis, et non vobiacum simul consi- 
derantis esse videatur oratift mea. Quintil. 2. 6. 6. 
Jam prope consummata fuerit pracipientis opera. 
Id. 2. 3. 5. In numero prscipientium. Sueton. 
Gramm. 10. Scbolam aperuit, sed ita ut paucis, 
et tantum adolescentibus praciperet. Adde ibid. 
16. Id. Ner. 7. Seneoam visum sibi per quie- 
tem, C. Casari pracipere. — NB. Prcecipere 
absolute est radicari, prender radice, quum de 
seminibus plantarum sermo est. Gargil. 4. 5. 
(edente A. A. Scottio). Robustior, etsi tardior, 
planta (persici) pracepit ex osse, quod simplici- 
ter expouatur. Hac cl. Furlanetto ia /. Append. 
At, etiam si salva est lectio, to prcecepit accipi 
posse videtur pro ante capit. praeripuit ex osse. 

PR-EClPlTANS, antis. r/ptUECtPlTO. 

PR/ECfPlTANTER, adverb, precipitosamente, 



PRAECIPITANTIA 

npontxmt, in praeceps, prsecipiti festtoatione, in- 
considerate, temere. Zucret. 4. 1063. Currit a- 
gens mannos ad villain praecipitanter. Gloss. P ! a- 
cid. ed. A. Maio in Class. Auct. T. 3. Melius 
pracipitanter quam pracipiter dicimus. 

PR.EClPlTANTlA, s>, f. 1. il cader precipi- 
tosamente, irpotre'taea, preecipilatio. Gelt. 9. 1. 
Si in proaa jacias, moderatio atque ratio mit- 
tentis praecipitantia ipsa et pondere cadentis teli 
corrun pitur. et 6. 2. a med. Lapidem cylittdrum 
si per spatia terrse prona atque deruta jacias, 
causam quidem ei el initium praecipitantiae de- 
deris. 

PRAECIPITATIO, onis, f. 3. precipitazione, 
precipitcmento, -pr.vtaptc'c, casus, aut cursus praa- 
ceps. Vitruv. 5. 12. Arena fluctibu3 subruta ef- 
liciet in mare pilse praedpitationem. Seneca I. 
Jra 12. in fin. Ira aliquando, ut venenum et 
praecipitatio et naufragium, ex inopinato pro- 
fuit. Apul. de Mundo. Nimbus quanto repent*- 
cior est, tanto vehementior: et quanto impro- 
visior ejus praecipitatio est, tanto breviore casu 
restringitur. Adde Vulgat. interp. Ps. 51. 4. 

PRECIPITATOR, oris, m. 3. qui aliquem 
praecipHem agit, ad eiitium impellit, che rovina, 
distruttore. Augustin. de Grat. et lib. arbitr, 
14. init. Quum fuerint eonvieti Don defensores, 
sed inflatores et praecipita tores liberi arbitrii. Ad- 
de eumd. 1. Ep. in Pelag. 4. 
PR/ECMTATUS, a, um. V. PR,EUPlTO. 
PRJECIPITER, adverb. V. PRJECIPITANTER 
in fin. 

PR.EClPlTlL'M, li, n. 2. precipizio, xpypvos, 
locus prasceps, unde fa cilia est casus. 

1.1 Proprie. Sueton. Aug. 79. Quo minus in 
transitu Alpium in prsecipitium propelleret. 

II.) Tiansiate. ^ 1. Prsecipitium dicitur id, 
in quo summum discrimen ac periculum inest. 
Lactant. 6. 17. Animus si aberraverit -, aut per 
confragosa vexabitur, aut per praecipitia labetur. 
•J 2. Est eliam praeceps casus, caduta precipe 
tosa. Lactant. 2. 3. a med, bum aliorum prae- 
cipiliurn vident, non prosp^xerunt, quid ante suos 
pedes esset. Plin. 22. Hist. nat. 17. 20. (43). de 
herb a urceolari. Sed contra ulcera, rupta, la- 
psusque, et praecipitia, aut vebiculorum eversio- 
nes, singularis. 

PR/EClPlTO, as, Svi, stum, are, I. (praeceps). 
Part. Prcecipitans sub B. I. a. et b. et II. a. ; 
Prcecipitatits sub A. I. a. et b. et II. 2.; Prce- 
cipitaturus sub A. 1. c; Prcecipitandus sub A. 
II. 2. — Praecipitare usurpatur A) Active et 
B) Neutrorum more. 

A ) Active praecipitare est pronum dejicere, 
praecipHem agere, in praeceps proptdlere, preci- 
pitare, irpTjwJw, xaToixpijfxvt^w. 

I.) Proprie de hominibus, et rebus, ■ — a) Cum 
Accusativo. Cic. 4. Tusc.iS. 41. lit si posse pu- 
tet euin, qui se e Leucade praecipitaverit, susli- 
nere se, quum veiit. Zucret. 4. 1020. de monti- 
bus altis Se quasi praecipitent ad terram corpore 
toto. At Lachmann. legit. Ut qui praecipitant. 
Seneca Ep. 4. Alius se praecipitavit a tecto, ne, 
etc. Cces. 3. B. C. 69. Sese in fossas praecipita- 
bant. Auct. B. Alex. 18. Se per molem in ma- 
re praecipilaverunt. Liv. 23. 37. Quum armatorum 
multitudo de turri se praecipitaret. Id. 23. 19. 
Praecipilassc se quosdam, non tolerantes famem, 
constabat. h. e. in fluvium, ut ait Duker. Ovid. 
5. Fast. 634. Pars putat, ut ferrent juvenes iuf- 
fragia soli, Pontibus infinnos praecipitasse senes. 
Sueton. Aug. 27. Augustus Attedium Afrum - 
tantis conterruit minis, ut is se praecipitaverit. 
— Sic Part, praeter. apud Cic. Ccecin. i7. 50. 
Quj se praecipitatos ex locis superioribus dice- 
rent. Sueton. Claud. 9. Prescipitatus in llu- 
meo. — De rebus: prcecipitare aliquid, est de- 
orsum jacere, ruere, gettar giu, far cader e. Zu- 
cret. i. 250. Postremo pereunt imbres, uti eos 
pater aether In greniium matris terrai preecipi- 
tavit. Stat. 10. Theb. 881. truncas rupes in te- 
cta domosque Prwcipitat. Ovid. 15. Mel. 518. 
quadrupedes Praecipitent currum acopulis. Stat. 
2. A chill. 546. vetitasque solo procumbere pinus 
Prsecipitat. Cf. Virg. 2. En. 36. Aut pelago 



— 795 — 

Danaum insidias auspectaque dona Praecipitare 
jubent. Ovid. Heroid. 10. 13. conterrita virgo, 
Membraque sunt viduo praecipitata toro. dal let- 
to. Id. 11. Stat. 556. unda praecipitata ruit. — 
6) Passive, sed Mediorum apud Graecoj vi ac 
more. Sail. Jug. 62. ad fin. Quum alii super 
vallum praecipitarentur. Ovid- 4. Met. 91. lux 
tarde decedere visa Praecipitatur aquis. h. e. dies 
et sol ad occasum pervenit, iramonta. Sic Id. 
4. Fast. 164. Scorpios in virides praecipitatur 
aquas. Cf. Vol. Flacc. 4. 642. Sed pracipitata 
profundo Siderei pars visa poll*. ■ — c) Absolute; 
Accusativus enim facile subauditur. Cic. 5. Fin. 
11. 31. Si quando pueris ludentes minamur, prse- 
cipitaturos alicunde, exttmescunt. 

II.) Translate. ^ 1. Prcecipitare vitem apud 
Caton. M. M. 32. est deorsum nimis intorquen- 
do frange re. Sic prcecipitare palmitem apud 
Colum. 4. R. R. 20. 4. et 5. ibid, 6. 26. est 
cacumine deorsum verso alligare, ut fructu u- 
beriore induatur. V. PRAECEPS. 5 2 - Per 
metapboram generatim est de gradu dejicere, in 
summum discrimen vel eiitium impellere, prse- 
cipitem agere. Cic. Dom. 37. 98. Prsecipitari ex 
altissimo dignitatis gradu. Sail. Jug. 14. Ego 
infelix, in tanta mala praecipitatus ex patrio re- 
gno. Liv. 22. 12. Qui [magister equitum) nihil 
aliud, quam quod impar. erat imperio, morae ad 
rempublicam praecipitandam habebat, ferox rapi- 
dusque in consiliis. Ovid. 3. Pont. 1. 140, caveque 
Spem festinando praecipitare meam, rovinare. et 
Plin. 16. Hist. nat. 36. 65. (161). Calamorum usus 
in Creta bellatores suos praecipitavit. fu la loro 
rovina. At Sillig. aliter leg. Cels. 2. 10. a med. 
Satius est primum levare segrum, deiode perpur- 
gare, quam simul omni ri eJTusa fortasse praeci- 
pitare. mandarlo in precipizio. Pirg. 2. JSn. 
317. furor iraque mentem Praecipitant. Petran. 
Satyr. 118. Per ambages, deorumque ministeria, 
et fabulosum sententiarum tormenlum praecipi- 
tandus est liber spiritus. h. e. immittendus, ve- 
lut praeceps furore poetico. Cels. 6. 7. Aurium 
dolores inlerdum ad dementiam mortemque {ho- 
minem) precipitant. Sic yopisc. Prob. 12. Prae- 
cipitare aliquem in dementiam. Rursus Cels.. 3. 
2i. Praecipitare se in eiitium. Plin. 17. Hist, 
nat. 12. 19. (94). Adultas arbores interlucare 
justo plus, et in senectam praecipitare. farle in' 
vecchiare prima del tempo. — ■ Hinc aliquando 
est accelerare, nimia festinatione urgere, affret- 
tare, accelerare. Matins ad Cic. 11. Fam. 28. 
An quod adolescens prastiti, id nunc, aetate prae- 
cipitata, commutem? Vellej. 2. 49. 1. Quiela, 
aut certe non prsecipitata morte fungi. Ovid. 1. 
Trist. 3. 47. Jamque morae spatium non praeci- 
pitata negabat. h. e. in diem vergens et prope 
accedens. — Prcecipitare moras, festinando mo- 
ras abjicere, levar ogni indugio. Virg. 8. En. 
443. et 12. ibid. 699. Sic Sil. It. 13. 774. tu ma- 
gna gerendi Praecipita tempus: mors atra impen- 
det agenti. cogli prestamente il tempo. — Simi- 
liter Lucan. 7. 51. sua quisque ac publica fata 
Praecipitare cupit. Quintil. declam. 4. 10. Prae- 
cipitare suprema sua. Id, Ep. ad Tryphon. Usus 
Horatii consilio, qui in arte poetica (a v. 388.) 
suadet, ne praecipitetur editio, nonumque pre- 
matur in annum. Sil. It. 3. 166. Prsecipitat con- 
sulta viri segnemque quielem Terret. Colum. 3. 
R. M. 21. 10. Praecipitare vindemiam. dp. Dig. 
23. 3. 33. Parcendum marilo, qui non praecipi- 
taverit eum ad solutionem, qui donaverat. — 
Cum Inlinito. Virg. 11, En. 3. sociis dare tem- 
pus humandis Praecipitant curse. Stat. 1. Theb. 
679. eodem modo iocutus est. — iVB. Prceci- 
pito, frequenter praecipio, jubeo. Plaut. Trin. 
2. 2. 17. Qua; ego tibi praecipito, el faeito. Alii 
et ipse Fleckeisen. rectius leg. praecipio, ea fa- 
eito. 

B) Neutrorum more, b, e. sine casu ssepe ad- 
bibetur, sed AccuBativus ?« subauditur. 

I.) Proprie — a) De hominibus, et rebus. Liv. 
39. 2. Ligures per invia et rupes deruptas praeci- 
pitantes fugerunt. h. e. praecipitantes se. Firg. 
6. En. 349. Namque gubemacium multa vi forte 
revulsum etc. Prsteipilans traxi mecum. Id. 11. 



PKAECIPUK 

ibid. 617. excussus Aconteus Praeclpital longe, 
et vitam dispergit in auras. Cic. 1. Nat. D. 32. 
89. Praecipitare istuc quidem est, non descen- 
dere. Liv. 25. 11. Plurhni in fossam praecipita- 
vere. Id. 2. 51. Secuti dedlta opera passim ad ille- 
cebras propulsa pecora,praecipitavere in insidias. 
Lucret. 6. 291. videtur in imbrem vertier aether, 
Atque ita praeclpitans etc. Vol, Edituus apud 
Gell. 19. 9. Aut imber caelo candido praeclpitans. 
Cic. 3. Or at. 48. 186. Amnis praecipitans. Id. 
6. de republ. 18. Ubi Nilus ad ilia, quae Cala- 
dupa nominantur, prascipitat ex altissimis mon- 
tibus. Id. 2. Legg. 3. 6. Fibrenus-statim prse- 
cipitat in Lirem. Virg. 9. En. 669. quam multa 
grandine nimbi In vada praecipitant. — b) De 
iis, quae ad tempus referunrur. Cic. 3. Or at. 55, 
209. Sol praecipitans. h. e. ad occasum prope 
accedens. Virg. 2. En. 8. et jam nox humids 
ceelo Prascipitat. Cces. 3. B. C. 25. ^*ulti jam 
menses transierant, et bien praecipitaveral. — 
c) De iis, quae ceieriter deorsum fetuntur. vel 
ruunt. ZucreC 4. 628. Quum vero deorsum per 
fauces (succus) prgEcipitavit, Nulla voiuptas est. 
Id. 2, 247. Pondera, quantum in se est, non 
posse obliqua meare, Ex supero quum praecipi- 
tant. 

II.) Translate. — o'i Generatim. Plaut. Trin. 
2. 1. 36. Qui in amorem praecipitavit, pejus pe- 
rit, quam si saxo saliat. Fleckeisen. praecipitavit, 
peril! quasi (de) saio saliat. Cic. Rabir. Post. 
1. 2. Satis est homines imprudenlia lapsos non 
erigere: urgere vero jacentes, aut praecipitantes 
impellere, certe est inbumanum. Id. 1, de re- 
publ. 45. extr. Non est enim causa conversions, 
ubi in suo quisque est gradu urmlter collocatus, 
et non subest, quo prsecipitet et decidat. Id. 
Sull. 31. 87. Reipublicae preecipitanli subvenlre. 
et ibid. 1. 1. Preecipitanle republics. Liv. 27. 
40. Quum ad Cannas preecipitasset Romana res. 
Rursus Cic. 3. Alt. 15. ad fin. Me certe ad eii- 
tium praecipitantem retinuisses. Id. Dom. 15. 40. 
Tuo praecipitante jam et debilitalo tribunatu. ■ — 
6) Speciatim. Cic. 4. Acad. (2. pr.) 21. 68. Sus- 
tinenda est potius omnis assensio, ne prsecipi- 
tet, si temere processerii. 

PRiEClPUA, drum, n. plur. 2. V. PR^CI- 
PUUS in fin. 

PR^ClPt'E, adverb, in primis, potissimum, ma- 
xime, particolarmente, spezialrnente, singolar- 
mente, segnatamente, principalmente , paki- 
ma, s'I'ajpfiTwj; et saspissime dicitur de rei modo, 
et quidem de re prater ceteras et maxime vel 
frequentissime agenda. Plaut. Most. 1. 3, 31. 
Tu ecastor erras, quae quidem ilium exspectes 
unum atque illi morem praecipue sic geras, at- 
que alios asperneris. Cic. 1. Oral. 8. 30. Haec 
una res in omni libero populo, maximeque in 
pacatis civitatibus praecipue semper floruit. Id, 
Sull. 29. 82. Neque ego praecipue de consulari- 
bus disputo: nam haec unheni senatus commu- 
nis est iaus. Cces. 7. B. G. 40. Semper jEduo- 
rurn civil ati praecipue indulserat. Curt. 4. 16, 12. 
Sitis praecipue fatigatos et saucios perurebat. JYe~ 
pos Alt. 16. Eum praecipue Cicero dilex*it. Quin- 
til. 12. 1. 8, Non prtecipue acoit ad cupiditatem 
litterarum amor laudis? Gell. 20. 1. a med. Po- 
pulus Romanus omnium maxime atque praecipue 
fidem coluit. Quintil. 1. 6. 1. Ralionem preestat 
preecipue analogia, nonnunquam et etynjologia. 
Id. 1. 8. 11. Nam praecipue quidem apud Cice- 
ronero, frequenter tamen apud Asinium etiam 
videmus etc. — Cic. Rabir. 1. 4. Labor in hoc 
defendeDdo praecipue meus est: studium vero 
conservandi hominis commune mibi vobiscura 
esse debebit. Id. 2. Fam. 6. 13. Non enim mihi 
tarn mea saius cara fuit, in qua praecipue sum 
ab iilo adjutus, quam pietas erit in referenda 
gratia Jucunda. Id, 2. Legg. 18. 43. Color au- 
tem albus praecipue decorus Deo est. Quintil. 10. 
1. 3. Non autem ut quidquam praecipue oeces- 
sarium est, sic ad efficiendum oratorem maximi 
protinus erit momenti. Horat. 1. Zp. 1. 108. 
Praecipue sanus, nisi quum pituita molesta est. 
ft. e. optima valetudine utens, ut interpretatur 
Forcellinus; vel sanus praeter cetetus et animo 



PRAECIPUUS 

et corpore, ut alii putaat; vel isaui, quod ma- 
ximum est, u( alii. — Can. 3. B. C. 68. For- 
luna, qua plurimum potest quum ia relicjais re- 
but, turn pracipue in hello. QuintU. 9. 4. 37. 
Consonantes quoque, earuraque pracipue quas 
sunt asperiores. Adde eamd. V. 4. 35., 8. 6. 14., 
9. 2. 77. et alibi. Id. 10. 1. 101. AOVctus qui- 
dem, pracipue eos, qui sunt dulciores-, nemo 
historicoruni commendavit magis. Firg. 2. G. 
371. Texenda sapes etiam, et pecus omne te- 
nendum, Praecipue dum irons tenera imprudens- 
que laborum. — Prxcipueque, et prcecipue, vel 
prcecipue, prcecipue vero, apud QuintU. 11. 1. 
68. Aliquaodo etiam inferioribus, pracipueque 
adolescentulis parcere aut mederi decet. et 2. 2. 

8. Viva ilia, ut dicitur, vox alit plenius, praeci- 
pueque ejus praceptoris, quern etc. Id. 9. 2. 42. 
Novi vero, el pracipue declamatores, audacius 
imaginantur. et 9. 3. 1. Oranes veteres, et Ci- 
cero prsecipue. Id- 10. 1. 105. Oratores vero vel 
praecipue Latinam eloquenliam parem facere 
Graca possinl. h. e. prater alios. Tac. 12. Ann. 
60. Quum Mar'ms et Sulla olim de eo vel prae- 
cipue bellarent. QuintU. 6. I. 38. Vultu risum 
eliam moventes saepe vidi, praecipue vero, quum 
aliqua velut scanice fiunt. 

PRiSCfPfJUS, a, um, adject, a prcecipio [V. 
lub I. b.) proprie est is qui ante capitur; aique 
adeo peculiaris, proprius; cui communis oppo- 
Ditur, ef atperos, Sja^opoj, (It. particolare, pro- 
prio; Ft. particuiter, qu'on a par precipue; 
Hisp. particular, singular, especial; Germ. e»- 
genthumlich, besonder ; Angl. particular , pecu- 
liar, special). 

I.) Proprie. — a) Generatim. Cic. Sull. 3. 

9. Necesse est, quod mihi consul! pracipuum 
fuit prater alios, id Jam privato cum ceteris esse 
commune, et ibid. 4. 12. Turn commuoibus, turn 
pracipuis patris tui periculis coramovebatur. Id. 
4. Fam. 15. Non debes aut propriam fortu- 
nam et praeipuam postulare, aut communem 
recusare. Id. Prov. cons. 1. 2. Praecipuum il- 
ium et proprium sensum doloris mei, quern ta- 
men vos coinmunem semper vobis raecum esse 
duxiitis, a sententia dicenda amovebo. Id. 1. de 
republ. 3. Non praecipuam, sed parem cum ce- 
teris fortunae conditionem subire. — b) Specia- 
tim. Praecipuus est a prcecipio, b. e. ante ca- 
pio, ea ratione, qua conspicuus et perspicuus 
ab aspicio sunt: ut sit id, quod ante et prater 
alios capitur, ut Paul. Diac. docet p. 80. 3. 
Mull. Unde apud ICtos dicitur proscipuum, quod 
inter rauKos in divisionera non venit, sed ab uno 
aliquo extra sortem pracipitur. Sidon. 6. Ep. 12. 
ante med. Illud autem deberi tibi quodam, ut 
Jurisconsult! dicunt, praecipui titulo, nee tuus 
poterit ire pudor infieias, etc. Sueton. Galb, 5. 
Livia testamento pane ditatus est; BB namque 
qulngenties quum praecipuum inter legatarios ha- 
buisset, etc. Ulp. Dig. 33. 4. 2. in £n. Habe- 
bit praecipuam dotern cum frugibui suis: id vero, 
quod eitriosecus ei relictum est, restituet. Pa- 
pinian. Dig. 40. 5. 23, a med. Quum peculium 
castrense Alius et inter legitimos heredes praeci- 
puum retineat. Id. ibid. 31. t. 79, a med. Nee 
ob earn rem apud arbitrum divisionis praecipuam 
causam filiae fore, V. PRiECEPTIO. lluc perti- 
oere videtur illud Ter. Adelph. 2. 3. 5. Itaque 
unam banc rem me habere praeter alios praeci- 
puam arbitror, fratrem, etc. et Piaut. Mud. 1. 
3. 6. Hanccine ego partem capio, ob pietatem, 
praeipuam? 

II.) Translate. ^ I. Sapissime est insignis, 
slngularis,eximius, potissimus, insigne, singolare, 
esimio, principalt, distinto. — a) Cum Sub- 
slanlivo tantum. Plancus ad Cic. iO.Fam.9. Nisi 
in multitudine optimorum civium impetus animi 
mei fuerit singuiaris, et opera praecipua, nibil 
ad meara dignitatem accedere volo suffragatione 
vestra. Cic. it anil, 19. 58. Qui in hoc bello et- 
iam praecipuo jure esse deberet. Cess. 5. B. G. 
52. Quos praecipuo semper honore Cassar habu.it. 
Firg. 3. G. 74. quos in spem statues submitlere 
geotis, Praecipuum jam inde a teneris impende 
Iaborera, Cic. 4. Fam. 3. In commuaibus mi- 



— 796 — 

serii* praecipuo quodam dolore angi. Id. 1. Off. 
4, 12. Natura iageaerat praecipuum quemdam 
a mo rem in eos, qui procraati sunt. Plin. 12. 
Hist. nal. 7. 15. (30). Piper praecipua araaritu- 
dine. Ovid. 4, Pont. 10. 40. Et quae praecipuum 
sidera frigus habent. Seneca Thyest. 285. Quod 
est in isio scelere prascipuum nefai, hoc ipse fa- 
ciei QuintU. 2. 15. 1. Prima ac praecipua opi- 
nionum circa hoc differentia. Id. 1. 3. 1. Ioge- 
nii signum in parFis pracipuum memoria est, 
proximum imitatio. Id. 10. 1. 80. Neque has so- 
las virtutes, sed has praieipuas puto. — b) Cum 
addito Ablativo rei, qua quis est eximius, sin- 
guiaris, etc. — Per Ablat. QuintU. 6. 3. 3. Ci- 
cero pracipuus in eloquentia vir. Tac. 12. 
Ann. 40, Praecipuus scientia rei militaris Venu- 
sius. Plin. 7. Hist. nat. 48. 49. (154). Vir prae- 
cipuus corpore viribusque. Flor. 3. 1. Ut rex 
fraude praecipuus, fraude caperetur, V, alia in- 
fra sub d. — Per Genit, Tac. 6. Ann. 4. La- 
tiaris prascipuus olim circumveniendi Sabini, et 
tunc Juend* pcBna primus fuit. h. e. qui prae- 
cipuam dederat operam, ut Sablnus cirouraveni- 
retur. — c) Cum addita re, cui quid mirifice 
prodesl. Piin. 25. Hist. nat. 13. 107. (170).Herba 
dentibus praecipua. Id. 11. ibid. 49. 109. (261), 
Calculo humano remedia praecipua. Id. 8. ibid. 
25. 38. (91 ). Sciucos contra venena praecipuus an- 
tidotus. et ibid. 27. 41. (97). Herba ad serpentium 
ictus praecipua, — d) Est etiam, ut ait Forcelli- 
nus, princeps, primus. Firg. 8, Mn. 176. grami- 
neoque viros locat ipse sedili: Praecipuumque to- 
ro, et villosi pelle leouis Accipil .Eoeam, solioque 
invilat acerno. Tac. 15, Ann. 56. exlr. Praeci- 
pui amicorum, et 14. ibid. 55. in fin. Praecipuus 
caritate. et 16. ibid. 33, magnitudioe opum. et 

3. ibid. 30. Praecipuus, cui secreta imperatorum 
inniterenlur. Haec Foicellinus. Ceterura hoc sen- 
su, ut apud Tac. 15. Ann. 56. extr. loc. cit., 
absolute quoque usurpatur. Sic QuintU. 8. 3. 
89. Ex quibus prascipuos attingemus. Id. 10. 1. 
81. Pbilosophorum Platonem esse prsecipuum, F . 
et infra sub f. — ■ e) Neutro gen. absolute. Cic. 
2. Fin. 33. 110. Et homini, qui ceteris animan- 
tibus plurimum prsestat, praecipui a natura nihil 
datum esse dicemus? QuintU. 1. 5. 1. Dioere 
apte, quod est praecipuum, plerique ornatui sub- 
jiciunt. Id. 6. 4. 13. la qua (.alter catione) prae- 
cipuum est, semper in oculis habere, de quo quae- 
ritur. Id- 11. 2. 47. In actionibus Inter praeci- 
pua servandura est. — Et cum Genitivo. Tat, 

4. Ann. 40. Ceteris mortalibus in eo stare con- 
silia, quid sibi conducere putant: priocipum di- 
versam esse sortem, quibus praecipua rerum ad 
famam dirigenda. — f) Vicem superlativi gerit 
apud Sueton. Ner . 31. Praecipua caenationum 
rotunda (erat), qua perpetuo diebus ac noctibus 
vice raundi circumageretur. ^ 2. Speciatim proe- 
cipua, drum, n. plur. 2. sunt Stoicorum irporj- 
yusvx, ea scilicet quas non sunt absolute bona, 
sed qua secundum locum obtinent, et ad sum- 
mum bonum proxime accedunt. Cic. 3. Fin, 
16. 52. — Uinc 

Prceaipua, Brum, n. plur. F. sub II. 2, 

PR/ECISALlA, lum vel lorum, n. plur. 2. vi- 
dentur esse sacra, qua tempore pracidendi arbo- 
res fiebant. Prob. Append, in Anal. Gramm. 
p. 441. Lupercalia, Pracisaiia, Quiaquennalia. 
Ita edidit et Keil. p. 196. 

PR.BClS AMENTUM, i, n. 2. Isid. 19. Orig, 
22. Vestis segmentata est zonis quibusdam et 
quasi praecisamentis ornata. Nam et pailiculas 
cuicumque materia abscisas prasegmioa vocant. 
F. SEGMENTUM. 

PRECISE, adverb, pracidendo; sed occurrit 
translate tantum, et ^ 1. Est Ital. brevemente, 
succintarnsnte, affotc'ftwc, breviter, paucis, ser- 
monem pracidendo. Cic. 2. Wat. D. 29. 73. Pra- 
cise dicitur providentia mundum administrari: 
plene autem et perfecte sic dici existimato, pro- 
videntia deorum mundum administrari. Gell. 3. 
16. Id obscure atque pracise dictum. ^ 2. I- 
tem est absolute, simplictter. Cic. 8. Alt. 4. Pra- 
cise negare alicui. h. e. absolute, nude, simpliciler, 
aique adeo dure. F. PRZECIDO. II. 4. d. (Up. Dig. 



PRAECLARE 

36. 3. 1. sub fin. Cavebitur ei non pracise, ted 
sub condilione. h. e. non absolute. Justinian. 
4. Institut. tit. 3. Quod autem non pracise de 
quadrupede, sed de ea tantum, qua etc, h. e. 
simpliciter, et universim. 

PRiEClSlO, Oais, f. 3. actus pracidendi, reci- 
sio, taglio, troncamento, dnoxofifj. 

I.) Proprie. Apul. 1. Met. Ea bestia {castor) 
captivitatis metuens, se ab insequentibus praci- 
sione genitalium liberat. 

II.) Translate. % 1. Est locus, ubi aliquid 
pracisum est. Fitruv. 5. 7, Ad ejus mensura 
perpendicutum inferiores sedes prascindaotur, et 
qua pracisio fuerit, ibi etc. Id. 4. 2. Projectu- 
ras tignorum prasecuerunt, et tabellas contra 
tignorum praciiionei in fronte fixerunt. Capell. 

6. p. 222. Caucasus portas habet, quas Caspiai 
vocant, cautium pracisiones etiam ferreis trabl- 
bus obseratas ad externorum transitum cohiben- 
dum. 

PR^IClSOR, oris, m. 3, incisore, ita appel- 
lantur quatuor primores in homine dentes, qui 
Grace touixoi. Isid. 11. Orig. 1, llorum priml 
pracisores dicuntur, quia omne, quod accipitur, 
ipsi prius incidunt. F. DENS, 

PRACISUM, i, n. 2. F. Pr&cisus sub I. in 
fin. v. PRJECIDO. 

PRJEClSCRA, a, f. 1. ritaglio. Pracisura aspa- 
ragorum Apicio 4. 2, sunt, qua pracisa abji- 
ciuntur. Pracisura agrorum Frontino de colon. 
p. 102, et 126. et 140. Goes, sunt piuguiores 
agrorum lacinia, ut ipse Goes, interpretatur. V. 
G-uartnt, Illustrat. delta campagna Taurasina 
p. 99. et 103. — In re medica. Theod. Priscian. 
lib. 4- p. 312. ed. Aid. Ad ulcera recentia, ad 
luxatum, ad pracisuram, ad scabiem in capite 
etc. per i tagli. 

PR.ECISUS, a, um. F. PR.ilUIDO. 

PRJECLAMITATOR, 6ris, ra. 3. F. PR^CIA. 

PR^CLAMO, as, 3vi, are, n. I. gridare in- 
nanzi, !rpoj5oa'w, ante clamo. Paul. Dig. 48. 8. 

7. Si putator ex arbore quum ramum dejiceret, 
non praclamaverit, et piatereuntem Occident. 
Alii leg. proclamaverit. Habent et IVot. Tir. p. 
93. Proclamat, praclamat. 

PR.3BCLARE, adverb. Sup. Prceclarissime 2. 

— Praclare occurrit translate tantum, et ^ 1. 
Est valde clare, dilucide, perspicue, molto chia~ 
ramente, Katafctvw;. Cic. 1. Acad, (post.) 9. 
33. Praolare expllcatur Academia veteris aucto- 
ritas. Id, Brut. 15. 5V. Ingeoii lumen eloquen- 
tia, qua virum excellentem praclare, etc. Id. 
13. Fam. 7. Tibi negotium datum esse a Casare, 
non judicium, praclare intelligo. so benissimo. 
et 4. ibid. 7, Ego te eum esse, qui etc., pracla- 
re memlni. Plin. 3. Ep. 13. Invenire praclare, 
enunciare raagnifice, disponere apte. Gell. 2. 23. 
praclare, et apposite, et facete scribere. ^ 2. 
Item valde recte, commode, optime, benissimo, 
egregiamente, ottimamente, koXw?. — a) Ge- 
neratim, Cic. 3. Ferr. 4. 9. Praclare nobiscum 
actum iri, si populus R. istius unius supplicio 
contentus erit. et 4. ibid. 61. 149. Omnino pra- 
clar-3 te habes, quum is ordo tibi est inimicissi- 
mus. so cne stat bene, ironia. et 6. ibid. 55. 122. 
Pugna in tabulis picta praclare. et ibid. 44. 96. 
Simulacrum praclare factum e raarmore. Id. 3. 
Phil. 10, 25, Praclare facitis, qui de prasidio 
consulum referalis. Id. Bote. Am. 13. 37. Si 
(id quod praclare a sapientibus dicitur) vultu 
sape laditur pietas. Id. 13. Fam. 41. Id his 
valde graturn fore, teque apud eos praclare po- 
siturum, connrmo el spondeo. con ttto gran 
vantaggio. Sic ftosc. Com. 12. 34. Praclare 
suum negotium gessit Roscius: fundum fructuo- 
sissimum abstulit. — 6) Speciatim est vehemen- 
ter approbantis. Cic. 13. Phil. 4, 9. Pacem 
vult M. Lepidus: praclare, si etc. benissimo. 

— o Item cum multa gloria, aut iaude. Cic. 
Mil. 35. 96. Se nihil in vita nisi praclarissime 
fecisse. Auct. B. Alex. 30. Ca6ar, re praclaris- 
sime gesta, victor ad castra contendit. — d) 
Item de bis qua utiliter adhibentur in medicina. 
Plin. 29. Hist. nat. 4. 25. (78). Jus quoque ex 
his potum praclare medetur. Id. 26. ibid. 15. 



PRAECLAREO 



90. (I6t). Dictamni folia praeclare danlur ex 
aqua. Id. 22. ibid. U, 22. i48>. Radii c«liac»s 
praeclare facit. Id. 32. ibid. 4. 14, (35). Testu- 
dinura carnes contra aala'mandras pr»clare aa- 
xilfantur. 

PR;£CLA\REO, e», Di, ere, a. 2. valde, vel prae 
ceteris clarere. Alcim. Avit. ad sdror. i>. 508. 
sancto eunctis pracclarult ore. 

PR^ECLARtTAS, His, f. 3. atJxXeia, eicelleo- 
tia. Fulgat. interpr. Sapient. 8. 18. Praeclaritas 
in comraunicatione jermonis ejus. 

PRyECLARtTER, adverb, praeclare. Claudius 
Quadrigarius apud Non. p. 516. 12. Merc. El 
Ita rebus prsclariter gestla, Romam reverlerunt. 
Pritcian. 15. p. 1010. Putsch, enumerat prce- 
clariter inter adverbia ab Ennio uaurpata. 



— 797 — 



PRjECLAKUS, a, um, adject, (prae et clarus). 
Comp. Prmclarior et Sup. Prceclarissimus II. 
— Praeclarus est valde claruj, illustris, spiendi- 
dus, xatapavtj's (it. molto chiaro; Fr. tres-clair, 
lumineux, brillant ; Hisp. claro, luminoso, bril- 
lante; Germ, sehr hell, ,ehr teuchtend; Angl. 
very clear or bright). 

I.) Proprie. Lucret. 2. 1032. Lunamque r\ 
solia praclara luce nitorem. Id. 5. 120. prae- 
clarum cwli restinguere solem. Juvenal. 5. 42. 
prasclara iaspis. 

II.) Translate latissfme patet; usurpatur enim 
de rebus paysicis, de bominibus, de animo et de 
abstracts, et est formosus, nobilis, iiiostris, egre- 
gius; saspe cum Ablative— a) De corpore eat 
formosus, pufcher, bello. Lucret. 4. 1038. Nuncia 
praeclari vultus, pulcrique coloris. (He. 6. Verr. 
52. 117, TJrbs situ quum munito, turn ex omnj 
aditu, vel terra, vel raari, praeclaro ad aspe- 
cturn. Jccius apud Cic. 1. Divinat. 22. 44. Duos 
arietes inde eligi, praeclariorem alteram immo- 
lare me. — 6) De genere est illustris, nobilis, 
nobile. Sueton. Oth. 1. Materno genere praecla- 
ro. Virg. 4. G. 322. prasclara stirpe deorum. 
Val. Place. 2. 149. magni proles prasclara Do- 
rycli. — c) Dehomine, de animo et de abs- 
tracts est illustris, commemorandus, famosus, 
egregius, eximius, illustre , cospicuo, famoso, 
insxgne, nobile, preclaro , celebre, eccellente. 
rug. 8. jEn. 480. et 12. ibid. 347. Gens bello 
praeclara. Stat. 3. Theb. 284. Praeciarus armis. 
Plaut. Mil. glor. 4. 2. of. Hominem taai pul- 
crurn, et praeclarum virtute, et fortem factis. 
Sail, J ug , 88 , Q Uant0 vita niorum prsola- 
nor, tanto horum socordia flagitiosfor. Sueton. 
Cat. 22. simulacra numinum, religioue et arte 
praeclara. Cic. 1. Pam. 7. a med. Minime mi- 
ramur, te tui», ut egregium artiflcem, pracclaris 
operibus latari. Id. 1. Orat. 11. 46. Multi praa~ 
olan in philosophia et nobiles Id. ibid. 29. 131. 
In vobis egregiam quamdam et prwclaram indo- 
lem ad dicendum esse cognovi. et 2. ibid. 21. 
89. Genus dicendi magnificum atque praecla- 
rum. Id. 10. Pam. 5. Nee quidquara ei omni- 
bus rebus humanis est prseclarius, aut praeitan- 
tius, quam de republ. bene mereri. Id. 1. Off. 
20. 67. Quaa eximia plerlsque et praeclara viden- 
tur, parva ducere. et Orat. 4. 15. Quum alia 
p?v ar * qussdftm et magniflca didicisset. Id. 4, 
Phil. 2. 5, Praeclara et laculenta reclamatione 
factam Martlalium comprobastis. JVgpos Timol. 

1. Praeclarissimum facinus. et ibid. 2. Praeclara 
victona. Virg. 4. Mn. 665. urbs. Auct. B. Alex. 
24. Praeclamsima patria. Plin. Paneg. 88. ad fin. 
Prasclarior iaua. Ovid. 3. Trist. 5. 40.; et Pers. 

2. 10. Praeciarum funus. h. e . crebris fisnalibui 
et pompa magniflcura. — Cum Genit. Tac. 4. 
Ann. 34. T. Livius, eloquentia ac fidei pr.-ecla- 
rus in pnmis. ~ i n maiam par t em , Sall Juq 
17. Quj nunc scclehbus suig feroi atque prae- 
clarus est. — d) De re familiar! est copiosus, 
abunaanj, dives. Horat. 2. Sat. 5. 45. Si cui 
preeterea validus male Qlius in re Praeclara sub- 
latus aletor. — e) De lis, quae famam utilitatlt 
habent in medicina. Plin. 23. Hist. nat. 3. 36. 
('3). OHVfe alb« praeclarum habent asum re- 
c«njes, per se cibi raodo devorat*. Id. 20. ibid, 
i. 26. (61). succus ad multa prteclarui. Id. 27 
ibid. 4. 14. ..3H. Herba praeclara in vutneribas.* 



Id. 22. ibid. 24. 51. (110). Aqua rnuUa praecla- 
ram utilitatem ha bet. Id. 35. ibid. 6. 14. 33. 
Rubrica in medicina res prasclara habetur. F 
PB^CLARE sub 2. d. 

PR^CLAVIUM, n, n. 2. vestis, cui nondum 
elavi, ornamenli causa, additi sunt, vestis non- 
dum clavata, quam ita definit Non. p. 64. 22. 
Merc. Pr*cfavlum, pars vestis, qaae ante elarum 
texiiur. Afranius apud eumd. ibid. Tertium 
diem praeclavlum unum teiere. Id. ibid. Mea 
nutrii surge, si vis, profer purpuram, prsecla- 
vium teitum est. 

PR^ECLCdO, dis, si, som, dere, a. 3. (pr* et 
claado). Part. Prceclusus I. at II.; Prceclusurus 

1. — Praecludere est ante aliquem cfaudere, val- 
de claudere, SiaxAtita (It. chiudere in faccia, 
serrare; Fr. fermer devant ou a quelqu'un; 
Hisp. cerrar, tapar, circundar; Germ, vorn 
zuschliessen, verschliessen; Angl. to shut in 
the face of, shut against, bolt, bar). 

I.) Proprie. — a) De rebus pbysicis. Cm. 2. 
B. C. 19. extr. per se cohortes ejecit, portas- 
que praeclusit. et 3. ibid. 12. lili daturos se ne- 
gare, neque porta* consuli pra?clusuros. Lucan. 
9. 39. classi praecludere portus. Propert. 2. 4. 
21. Nee mea praeclusas fregerit ira fores. Cces. 

2. B. C. 20. Quum sese Italicara venturum pro- 
misisset, certior a suis factus est, praeclusas esse 
portas. Sueton. Oth. 8. extr. Via lapidum ruina 
praeclusa. Seneca Thyest. 781, Saepe pr.eclusae 
cibura tenuere fauces. Sil. It. 9. 511. denso fau- 
ces prasclusua pulvere miles. Sueton. Cal. 26, 
extr. Horreis praeclusis populo famem indiiit! 
— 6) De hominibus, pro coercere, impedire, 
prohlbere, excludere. Sueton. Iter. 32. Quum ln- 
terdixisset usum amethystini ac Tyrii coloris, 
submisissetque qui nundinarum die pauculas 
uncias venderet, praeclusit cunctos negotiators. 
Bud&us mallet perculit. At Crusius nihil mu- 
tandum, atque ita interpretandum putat: portis 
praeclusis, Urbe excedere prohibuit , eorurcque 
merces remque familiarem confiscavit. 

II.) Translate est univeraira intercludere. im- 
pedire, praecidere. Val. Place. 4. 668. scopuUs 
proclusa ratis. h. e. clausa inter duos scopulos. 
.stucf. B. Alex. S. Quae diversas navigationes 
numquam uno tempore adversis ventis praeclude- 
rentur. Cic. Plane. 40. 96. Nam maritimos 
cursus praecludebat hiemis magnitudo. Auct. B. 
Alex. 8. Pnecludere navigationem. Seneca Here. 
(Et. 1920.; et Ovid, 14. Met. 790. iter. Id. 2 
ibid. 658. usum vocis. Plin. 8. Hist. nat. 12. 
12. '32). spiritum. torre il fiato. et Colum. 6. 
R. R. 18. 1. Hirudo faucibus adherens trans- 
ltum cibis praecludit. — Cic. 7. Verr. 65. 168. 
Jam ora-oem orbem terrarum, qui semper noa- 
tris hommibua maxime patuit, clvibus R. i.na 
defeniione praecluseris. Id. Pis. 17. 40. Si non 
tuis nefariis in hunc ordioem contumeiiis in 
perpetuum tibi curiam praeclusisaes. Id. 7. Verr. 
8. 21, Facile oatendam, tua crudelitate in alios' 
omnes tibi aditus misericordiae judicum jampri- 
dem ease praeclusos. Sic Perron. Satrr. 87. Prv- 
cludere sibi aditum. Lucret. 1. 975. effugiura 
alicui. et ibid. 321. speciera videndi. Phcedr. 1 
23. linguam cani, ne latret. et ibid. 26. vocera 
praecludit metus. Sic Liv. 33. 13. Quamquam 
i vel inimicissimis omnibus praeclusisse voc*m vi- 
debatur. et Claudian. VI. cons . Honor. 265 
ubi praedusfe voci laxata reinisit Frena dolor. 

PR/ECLUEO, es. ere, n. 2. Aliam formam V 
m Gn. — Part. Prcecluens. — Praeclueo est idem 
ac vatde elueo, Celebris sum. Terentian. p. 2433. 
Putsch. Vel qui in vetusta piaacluent comcedia. 
Prudent. 4. Cathemer. 37. Sic oliin tua prae- 
cluens potestas. — Est etiam 3. conjug. apud 

1 i« £ r " 9eSt AUx - M - edeate A ' Vai ° 
1. J8. Lt vos, qui ei ubertate terrac praecluatis. 
etc. r ' 

PR.-ECLLTS, e, adject, valde illustris. fama ce- 
lebns. Capell. t. p. 2. Liberi praeclues. et p. 10 
Paret praecluibus libens profatis, et 9. p 307 
Heroum convenes praectui enituit admiratione. 

PR.ECLL'0, is, ere, n. 3. V. pR/nci,UEO in 
tin. 



PRAECO 



PR^CLOSlO, dnis, f. 3. serramento, ouVxXst- 
fft?, actus pratcludendi, condusio. Vitruv. 9. 9 
o med. Prscluaio aquarum. 

PRiECLCSOR, 5rls, m. 3. qui praecludit. Ter- 
tull. 4. advert. Sfarcion. 27. sub fin. Pr»clu- 
sores legis. h. e. non admittentes quemquam ad 
legis inteilectum. 

PR,ECLCSUS, a, um. V. PR^ECLUDO. 
PR.ECO, iiaij, m. 3. Praschones in quibus- 
dam macriptionibus acriptum fuiase, testatur 
Quintil. 1. 5. 20. - Praeco, qui videtur esse a 
prteeteo, vel a pratcino, (hinc Priscian. 14. p. 
997. Putsch. Praeco quoque a valde canendo est 
dictus) vel quasi prtedico, per syncop., est buc- 
cinator, preedicator, minister publicus, qui voce 
quaestum facit, xijpu|. < It. banditore, gridatore; 
Fr. cn'eur public, heraut, huissier; Hisp. gri- 
tador, voceador, pregonero; Germ, der Herald, 
Ausrufer; Angl. a public crier, common crier, 
beadle). ' 

I.) Proprie. Pneconum multiplex fuit opera. 
— a) Nam in auctionibus pretium rerum da- 
more pronunciabant, et ad eraendum taudando 
invitabant. Horat. Art. P. 419. ft praeco, ad 
merces turbara qui cogit emendas. Plaut. Bacch. 
4. 7. 17. Stulle, nescis, nunc venire te, atque in 
eopse astas laptde, ut praeco prssdicat. Cic. 3. 
.Vat. D. 34. 84. Haec sublata de fanis in fo- 
rum protulit, et per praeconem vendidit. Id. 
12. Att. 40. ad fin. De bortis Scapulanis hoc 
videtur efGci posse, ut praeconi subjiciantur. Id. 
Dom. 20. 52. Ut Cyprius rex cum bonis omni- 
bus sub prascone subjiceretur. — b) Magistra- 
tibus apparebant, reos citabant, siientium indl- 
cebant, eorum edicta, sententias judicum, et alia 
hujusmodi pubiicabant. Liv. 26. 15. a med. Prae- 
coni imperavit consul, ut lictorem lege agere 
juberet. Pseudo - A scon, in Cic. 3. Terr. 1. Apud 
reteres et judices, et rei, et accuaatores, et defen- 
sors citabantur a praecone preetoris. Cic. 4. 
Verr. 30. 75. Testes citari jubet: dicit unus 
et altev breviter. Nihil Interrogator. Prwco, di- 
xisse pronuociat. ^uefon. Tib. 11. Citatum pro 
tribunal! voce praeconis conviciatorem rapi Jus- 
sit in carcerem. Liv. 3. 47. extr. Quum repelle- 
retur assertor Virginia, siientium per praeconem 
factum. — c) Ad contiunem et comitia popu- 
lum vocabant; in his eorum nomina ranuncia- 
bant, qui crearentur. Censorice tabulcE apud 
Varron. 6. L. L. 86. Mull. Ubi noctu in tem- 
pium censurse auspicaverit,- praeconi sic impera- 
to, ut virus vocet. et mox $ 87. Praeco in templo 
primura vocal, postea de mceris vocat. Item Var- 
ro 7. ibid. 42. Alterum, comilils quum recitatur 
a praecone, dicilur, olla centuria, non ilia. Cic. 
4. Herenn. 55. 68. Jubet advocari contionem! 
ejc. 111! praeco faciebat audientiam. Id. 2. leg. 
Agr. 2. 4. Me non singula voces praeconura" 
aed una voce universus populus R. consulera 
d e ,Iaravit. Gelt. 12. 8. ad fin. Populus eos si- 
raul ceasores facit: atque ilU, ubi voce prae- 
conis renuaciati sunt, etc. - d) In aliquibus 
convemebant cum accenais. Farro 6. L. L. 89. 
Mull. Quare hie accenso, illic praeconi dicit hsec' 
est causa: in aliquot rebus item ut praeco, ac- 
census acciebat. — e) Ad ludos invitabant, et 
in his victores qui fuissent, clara voce et mul- 
ti* laudibus enunciabant. Sueton. Claud. 21 
Quare vox pra>conts irrisa est, invitantia more 
solemni ad ludos, quos nee spectaaset quisquam, 
nee spectaturus esset. Cic. 5. Pam. 12. ad fin 
Dicant, verecundiores esse pr*cones ludorum 
gymnicorum, qui, quum ceteris coronas imposue- 
rint victonbui, eorumque nomina magna voce 
pronunciarint, quum ipsi ante ludorum raissio- 
nem corona donentur, alium praeconem adhi- 
beant, ne sua voce ipsi se victores esse praedi- 

? m ', T„ '' Ia tbeatril siientium indicebant. 
Apud Plaut. ita Prologui loquitur, Pcen. proi. 
11 Exsurge, prreco, fac populo audientiam. Jam- 
dudum eispecto, si taum oflicium scias. Exerce 
vocem, per quam vivis, et colts. Nam nisi cla- 
mabis, taciturn te obrepet fames. — g) Adhi- 
bebaoiur ad res amissas investigandas. Plaut. 
J Ier c . 3. 4. 78. Cerium est pr^conum jubere 



PRAECOCTUS 

jam quantum est eonducier, qui iliam investi- 
gent, qui inveniant. Petron. Satyr. 97. Intrat 
•tabulum praeco cum seivo publico, el hac pro- 
clamavit: Puer in balneo paullo ante aberravit, 
etc. Si quis euin reddere, aut commonstrare vo- 
luerit, accipiet nummoi mille. V. PRAECONIUM 
II. l. — h) Item funeribus indioendit, «t ad exse- 
quiai hominibus evocandis, Festus pag. IOC. 13. 
Mull. Indictivuru funus, ad quod per praeconem 
evocabantur. Formulam indicendi refert Ter. 
Phorm. 5. 8. 37., item Varro 7. L. L. 42. Mull. 
V. EXSEQULE et OLLUS. — *') Eorum ministe- 
rium parum bonestum et rile, quamvis quaestuo- 
iuid, habebatur. Nam in Vet. S. C. apud Mazoch. 
Tab, Heracl. p. 415. Neve quis qui praeconium, 
dissignationem, libitinamve faciei, dum eorum 
quid faciet, in municipib, colonia, praefectura 
duumviratura, quatuorviratum, aliumve quem 
magistratum petito, neve capito, neve gerito, neve 
habeto, neve ibi senator, neve decurio, nere 
conscriptus esto, neve sententiam dicito. V. Cic. 
Quinct. 3. 11. Ceterura C. Julius Caesar dictatu- 
ram consecutus iu lege Julia, quam icripserat, 
et ferre jam constituent, eorum conditionem 
paullo honestiorem fecit. Id. 6. Pain. 18. Quae- 
sivi a Balbo, quid esset in lege. Rescripsit, eos, 
qui facerent praeconium, vetari esse in decurio- 
nibusj qui fecissent, non vetari. Neque enim 
erat ferendum, quum, qui hodie haruspicinam fa- 
cerent, in senatum Romae legerentur; eos, qui 
aliquando praeconium fecisseQt, in municipiis 
decuriones esse non licere. Martial. 5. 56. Artes 
discere vult (filius tuus) pecuniosas? Praeconem 
facias, vel arcbitectum. — I) Anuli distiniere 
alterum ordinem {h. e. equestrem) a plebe, sieut 
tunica (h. e. laticlavia) ab anulis senatum tan- 
tum: quainquam et hoc sero: vulgoqne purpura 
latiore tunicse usos invenimus etiara prcecones, 
sicut patrem L. £lii Stilonis, Praeconini ob id 
cognominati. Haec Plin. 33. Hist, not. 1. 7. ('29). 
V. Sueton. Gramm. 3. — Hinc si quis praeco- 
nium faciens de patria sua bene meritus esset, in 
ordinem decarionum adlegebatur ejus Alius ob 
merita patris, ut patet ex Inscript. Puteolana in 
PR2ECONIUS allata. 

II.) Translate (V. supra sub e.) ponitur pro 
laudatore. Cic. Arch. 10, 24. O fortunate ado- 
lescens, qui tuae virtutii Homerum praeconem 
in veneris! 

PR.ECOCTUS, a, um. V. PR.ECOQUO. 

PR.EC03PI, isti, isse, defect, ante ccepi. Auct. 
J tin. Alex. M. Cedents A. Maio) 84. Ipse vi- 
cesima die urbem, quam praeccepit, substruit. 

PRECOGlTATlO, onis, f. 3. ante cogitatio, 
Tertu.ll. 4, advers. Marcion. 39. anU med. Co- 
bibuit praecogitationem. 

PR^ECOGlTATUS, a, um. V. voc. aeq. 

PR,EC6GJTO, as, -svi, atum, are, a. 1. Part. 
Prcecogitatus. — Praecogitare est ante eo git a re, 
praemeditari, pensare innanzi, premeditare, 
trpovcoofKu. Liv. 40. 4. ad fin. Multo ante prae- 
cogitatum facinus. Seneca Ep.1f>. sub /in. Pr«- 
cogitati mali mollis ictus venit. Quintil. 12, 9. 
20. Licet praecogitare plura, et animum ad o- 
mnes casus componere. Imppp, Arcad., Honor. 
et Theodos. Cod. Theod. 8. 4. 20. Praecogitare 
abscessum. Vulaat, interpr. Marc, 13. 11. Et 
quum duxerint vos tradentes, nolite praecogitare 
quid loquamini: sed quod datum vobis fuerit in 
ilia hora, id loquimini. 

PR^ECOGNlTlO, onis, f, 3. anticipata cogni- 
tio. Boeth. 5, Consol. Philot. pro$. 4. Hoc igi- 
tur modo etiam si praecognltio nou fuisset, ne- 
cessarios futurorum eiitus esse constaret. 

PRJECOGNlTOR, oris, m. 3, qui antea cogno- 
icit, qui per se cognoscit. Ambros. de Fide 2. 
prcefat. Si factura est, con est omnium factor. 
Si discern, non prcecognitor. Si accipiens, non 
est perfeclus. 

PR,ECOGNLTUS, a, um. V. voc. seq. 

PR.ECOGNOSCO, gnoscis, gndvi, gnitum, gno- 
scere, a. 3. Part. Prcecognitus, — Praecognoscere 
est antea cognoscere, preconoscere, antivedere. 
Plancut ad Cic. 10. Fam. 15. ad fin. SI latro, 
praecognlto noitro adventu, rursus in Italiam se 



— 798 — 

recipere caeperit. Sueton. Aug. 97. Mors quoque 
ejus, dt qua dehinc dicam, divinitasque post mor- 
tem, evidentissimis ostentis prsecognita est. Boeth. 
Aristot. analyt. potter. 1. p. 522. Dupliciter 
autem est necessarium prscognoscere, alia nam- 
que, quia sunt, pmopinari necesse est, alia vero 
quia est quod dicitur intelligere oportet, quae- 
dam autem utraque, Adde Fulgat. interpr. 1. 
Petr. 1. 20, Praecogniti quidem ante mundi con- 
stitutionem. 

PR.ECOLLIGO, is, ere, a. 3. Part. Prcecolli- 
gendus V. in PRjECONFESSIO. — Praecolligere 
est antea colligere- Boeth. Aristot. Topic. 8. p. 
724. Occultantem vero ratiocinatione praecolli- 
gere oportet ea, per quae syllogismus ejus, quod 
ex principio est, debet fieri. 

PR^COLO, cSUs, cClOi, cultum, cdlere, a, 3. 
Part. Prcecultus 1. et 3. — Prscolere occurrit 
translate tantum; et ^ 1. Est antea excolere, 
prseparare. Cic. Partit. orat, 23. 80. Sunt alii 
quidam perfecti animi habitus, ad virtutem 
quasi prseculti, et praparati rectis studiis et ar- 
tibua. <f 2. Est praeferre, pluris quam alia fa- 
cere. Tac. 14. Ann. 22. Fovebantque multi, qui- 
bus nova et ancipitia prsecolere, avida et ple- 
rumque fallax ambitio est. <f 3, Item valde 
exornare. Quintil. 11. 1, 31. Genus eloquenti* 
plenum, et erectum, et audax, et prascultum se- 
nibus non convenit. Stat. 2, Theb. 297. Tunc 
donis Argia nitet, vilesque sororis Ornatus sa- 
cro praeculta supervenit auro. 

PRiC0MM6D0, as, are, a. 1. ante commodo, 
praebeo, Impp. Theodos. et Valentin. Cod. 
Theod. 14. 27. 2. Quingentos solidos (it's) pree- 
commodari decernimus. Coripp. 1. Zand. Justin. 

7. Officio quocumque datur, prascommodo lin- 
gua m, 

PR^COMMOVfiO, es, ere, a. 2. ante, aut val- 
de commoveo. Seneca Thyest. 299. Si nimis 
durus preces spernet Thyestea, liberos ejus ru- 
des, et facileB capi praecommovebunt. 

PRECOMPOslTUS, a, um, particip. ab inusit. 
proscompono : preparato, ante compositus, me- 
dilatus, paratus. Ovid. 6. Past. 674. Quum prse- 
composito nuncius ore venit. 

PR/ECONANS, antis, particip. ab inusit. prce- 
conor, praeconem agens. Capell. 1. p. 17. In- 
gressuros cunctos nominatim vocabat Fama pree- 
conans. 

PR.ECONCEPTDS, a, um, particip. ab inusit. 
prcECOTtctpi'o , ante conceptus, rcpcouXX^^st?. 
Plin. 2. Hist. nat. 82, 84. (197). Specus prsecon- 
ceptum spiritum exbalant. Harduin. ex MSS. 
legit conceplum, 

PR.ECONC1NNATUS, a, um, particip. ab inu- 
sit, prceconcinno , preparato. Apul. 5. Met. Ilia 
( Psyches soror) prasconcinnato mendacio fallens 
maritum, etc. h. e. ante composite. Alii minus 
recte leg. reooncinnato. 

PRiECONDtO, is, ire, a. 4. ante condio. Apic. 

8. 8. a med. Leporem prscendies, sicut haedum 
Tarpejanum. 

PRfCONDlTUS, a, um, particip. ab inusit. 
prcecondo, antea conditus. Augustin. Gen. ad 
litt. VI. 23. Si sic in illo (spirttu Angelica) 
inest animse humanaa creand«E praecondita ratio, 
sicut in nomine futures prolis suae, et ibid. 28. 
Deum simul omnia creavisse, quaedam conditis 
jam ipsis naturis, quaedam praeconditis causis. 

PR^CONFESSlO, oni«, f. 3. confessio antea 
facta. Boeth. Aristot. Topic. 7. 6. p. 715. Prae- 
confessione utendum pro talibus, aut praecolli- 
gendum, quod aequivocum, vel univocum, aut 
utrumque fuit. 

PRiECO.NFlTEOR, 5ris, erl, dep. 2. antea con- 
fiteri. Boeth. Aristot. Topic. 1. 2. p. 673. Con- 
struentibus autem prseconfitendum quod cuivis 
inest. 

PRiECONtALIS, 6, adject, preeconio dignug. 
Casiiod. 8. ^nriar. 1. Pietati vestree prseconiale 
est diligere, quorum patres contigit vos amasse. 
Id. 9. ibid. 25. PrasconiaJes viri. Id. de anim. 

9. ante med. Sic omnia prnconialia creata sunt, 
si peccatls polluentibus non redderentur obscae- 
na. Id. 7. Tartar. 5. sub init. Isstimonium 



PRAECONTEMPLATIO 

praconiale regnorum. h. e. testimonium Cum 
prasconio administrantium. 

PR.ECONlALlTER, adverb, laudabiliter, cum 
praeconio. Cassiod, 10, Variar. 11. Quidquid 

prsconialiter egeris, proprio matrimonio dignis- 
simus aestimaria. 

PR^CONlTJM, li, n. 2. proprie neutrum ad- 
jectivi PR.ECOMUS, substantivorum more usur- 
patum, est officium, munua et vox praeconis, uf- 
fizio del banditore, x^'puf^a. 

I.) Proprie. Cic. 6. Fam. 18. Eos qui facerent 
prseconium, vetari esse in decurionibui. Sueton. 
Gramm. 3. Lucius .Elius cognomine duplici fuit: 
nam et Praeconinus, quod pater ejus praeconium 
fecerat, vocabatur, et Stilo, quod etc, 

II.) Translate. ^ 1. Est publicatio, divulga- 
tio, divolgamento, propalazione, pubblicazione. 
Cic. 13. Att. 12. Ligarianam praeclare vendidi- 
sti. Posthac quidquid scripsero, tibi praeconium 
deferam. h. e. quidquid venale scripsero, ven- 
dendi curam tibi tradam. Simul allegocice hoc 
dicit: orationem meam pro Ligario pulcre com- 
mendasti, et in causa fuisti, ut multi probarent. 
Postbac quacuraque scripsero, edenda tibi raan- 
dabo. Apul. 6. Met. Nil superest, quam tuo prae- 
conio premium investigationis publicitus edice- 
re. h. e. te prrecone prsedicante et rem amissam 
et praemium invenientis: nam praecones adhibe- 
bantur amissis rebus investigandis. V. PRJ1CO 
sub I. g. Sueton. IS'er. 24. Victorem autem se 
ipse pronunciabat. Qua de causa et pra?C0- 
nio ubique contendit. Cic. 2. Orat. 20. 86. Ho- 
mo stuUiliae sua- quamplurimos testes domeslico 
praeconio colligens. Ovid. 5. Trist. 1. 9. Ut ce- 
cidi, perago subiti praeconia casus. Id. i. Pont. 
1. 55, Talia cwtestea fieri praeconia gaudent, Ut, 
sua quid vaieant numina, teste probent. Id. i. 
Trist. y. 19. Nostra per immensas ibuni praeco- 
nia gentes: Quodque querar, notum, qua patet 
orbis, erit. Id. Heroid. 17. 207. Non ita con- 
temno volucris praeconia Fama, Ut probris ter« 
ras impleat ilia meis. ^ 2. De praedicatione, 
quae cum laude conjuncta est (ex more prseco- 
num res venales laudantium), lode, encomio. 
Cic. Arch. 9. 20, Neque quisquam est tam aver- 
sus a Mu6is, qui non mandari versibus suorum 
iaborum facile praeconium patiatur. Id. 5. Fam. 
12. ad fin. Ut non solum mlhi praeconium, quod 
Alexander ab Homero Achilli tributum esse di- 
xit, sed etiam grave testimonium impertitum 
clari hominis magnique videatur. Plin. 16. Hist. 
nat. 13. 24. (62). Multum Hoineri praeconio 
Achillis hasta nobilitata est. Ovid. 4. Pont. 8. 
45. Carmina vestrarum peragunt praeconia lau- 
dum. Id. 3. Amor. 12. 9. quid enim formae 
pr.fconia feci? Vendibilis culpa facta puella 
mea e6t. Ironice Cic. 7. Fam. 24. Id ego in lu- 
cris pono, nou ferre homiaem pestilentiorem pa- 
tria sua: eumque addictum jam turn puto esse 
Calvi Licinii Hipponacteo prreconio. 

PRiECONlUS, a , um , adject, ad praeconem 
pertinens. Cic. Quinct. 31. 95. Cujus vox in prae- 
conio quaestu prostitit. ft. e. qui vocem venalem, 
utpote praeco, habuit. Inscript. in Novell, lett. 
di Fir. T. 12. p. 438. m. falcidio m. fil. pal. 

HYPATIASO ADLBCTO IN ORDIKEM VZCUriOUUm 
PVTKOLA.NOR. OHDO DBCVHIAX IVLIAB PRABCOnW? 

cotsularis ob mbrita m. FALCinii cvpixi: prab- 

COKJS BT APPARITOR. AVG. PATR15 BIVS. HuC per- 

tinere videtur alia apud Gruter. 36. 6. l. ara- 

TIVS PHOBBVS DBCVRIAL1S DKCVR. IVLIAB PRAKCO... 

consvlaris voto svscKPTO etc. Haec itaque de- 
curia a Julio Caesare instituta dicitur prceconia 
consularis, quia solis praecoaibus consuli inser- 
vientibus constabat. V. PRAECO sub I. 5. At al- 
latae Inscriptt. aliter legends? videntur. 

PR^EUONSCMO, mis, mpsi, mptum, mere, a. 
3. Part. PrcEconsumptus, — Praeconsumere est 
ante consumere, consumare avanti il tempo. 
Ovid. 7. Met. 488. utilius bellum putat esse 
minari, Quam gerere, atque suas ibi praeconsu- 
mere vires. Id. 4. Trist. 6. 29. vires afferre re- 
centes, Nee praeconsumptum temporis esse malis. 

PR/ECONSUMPTUS, a, um. V. voc. pra?c. 

PRAECONTEMPLATIO, onis, f. 3. praviden- 



PRAFXONTRECTO 

tia. Cassiod. 1. Hist. Eccl. 14. ante med. Scivit 
de illo Deus pr^scientia et praecontemplatione, 
quia euro aon esset spreiurus, eligeudus .foret ex 
omnibus. 

PR/ECONTRECTO, as, are, a. 1. ante contre- 
cto. Ovid. 6. Met. 478. Special earn Tereus, prae- 
contrectatque videndo. Sic dixit Cic. 3. Tusc. 
15. 33. mente contrectandas voluptates. et Tac. 
3. Ann. 12. Nudare corpus, et contrectandum 
vulgi oculis permittere. 

PRyECOQUB, adverb, immatwamente , ante 
tempus maturitatis. Translate, Auct. Itin. Alex. 
M. (edente A. Maio) 38. At enim Alexander 
pra»coque properans. 

PR.ECOQUIS, *. V. PR;ECOX. 
PRXC.OQUO, cOquis, coxi, coetum, cfiquere, 
a. 3. Part. Prcecoctus 1. et 2. — Prapcoquere 
5" 1. Est ante coquere, cuocere avanti, jzpog'tyta. 
Plin. 1 8. Hist. nat. 29. 69. (288). Vapore con- 
stat culpa acinique prrecoquuntur in callum. h. 
e. priusquam crescant, decoquuntuf in callum, 
ut ait Id. 17. ibid. 24. 37. (226). Sie Ccel. 
Aurel. 3. Acut. 4. n. 42. L'titur ralilso, in quo 
preecoquit ficurn. Id. 2. Acut. 34, Mulsum, in 
quo pr'ecocta, vel praeinfusa fuerit ruta. Adde 
eumd. 4. Tard. 3. n. 26. et 3*. 5 " 2 - llem 
valde coquere. excoquere, cuocere bene. Plin. 
14. Hist. nat. 9. 11. (81). de passo. Quidam e 
quacuraque dulci (uva) dum praecocta alba, fa- 
ctum. 

PR.ECOQUUS, a, um. V, PRECOX. 
PR/ECORDfA, orum, n. plur. 2. In sing. num. 
praecordium legitur tantum apud Isid. 10. Orig. 
litt. F. — Pracordia, Ital. settotraverso, fphts, 
§<cJ£oa'}'£ ia > Scajto^a, membrana pectoris viscera 
ab alvo seu ventre separans: ita dicta, quia co* - - 
di prastenditur. 

I.' Proprie. Plin. 1 1 . Hist. nat. 37. 77. (1 97). Ex la 
bomtni ab inferjure riscerum parte separantur 
membrana, qufe praecordia appellant, quia cordi 
pratenditur, quod Graeci appeHaverunt tposvas. 
(Quod fpsva? idem sint ac &ea'£wf/a, et Scaf pay- 
pa, dare ducent Aristot. 1. 3. de part. anim. 
c. 10. et Plato in Timceo p. 70.) et mox. In 
ead-'m praecipua hiiaritatis sedes. Ob hoc in 
praeliis mortem com risu trajecta praecordia at- 
tulerunt. Cic. 1. Tusc. 10. 20. Iram in pectore, 
cupiditatem subtex praecordia (Plato) locavit. 

II.) Translate. ^ 1. Metonymice praecordia 
aunt pultno et quaxumque partes cordi vicinae, 
item universira viscera, intestina, le viscere. Plin. 
30. Hist. nat. 5. 14. (42). Praeccrdia vocamus 
uno nomine exta in ho mine. M. Cfelius apud 
Quintil. 4. 2. 123. Ipsum offendunt temulento 
sopore proQigaturu, totis praecordiis stertentem. 
Celt. 4. I. Sub corde atque pulmone transver- 
sum ei valida membrana saeptum est, quod a 
praecordiis uterum diducit. Plin. 11. Hist. nat. 
37. 82. (207). Pectus, hoc est ossa, pr^cordiis 
et vitalibus rtatura circumdedit. Id. 26. ibid. 7. 
19. (35). Acoron jocioori raedetur, thoracj quo* 
que et praecordiis. — Sic universim sunt visce- 
ra. Cic. 5. Fin. 30. 92. Ipse annulus in prae- 
cordiis piscis inventus est. Horat. Epod. 3. 5. 
Quid veneni saevit in praecordiis. firg. 9. /En. 
411. hasta volan* noctis diverberat umbras, Et 
venit adversi in terguco Sulmoni*, ibique Fraa- 
gitur, ac fisso transit prsecordia ligno. — Item 
aliquando ea, qua* wro^ovSpta Graeci vocant, h. 
e. spatium utrimque sub costis spuriis, in quo 
sunt ventriculus, hepar, lien, etc. Cels. 2. 3. et 
7. Si praecordia sine ullo sensu doloris aeqaaliler 
mollia in utraque parte sunt. Id. 5. 26. n. 10. 
Ad spinam reducta pracordia, et n. 12. Pracor- 
dia cum ventriculo ab eadem parte induresount. 
Sueton. Aug. 81. Pracordiorum inflatione ten- 
tari. ^ 2. Item prsecordia, fere apud Poetas, 
— ai Sunt cor et pectus. Liv. 42. 16. Spiritu 
reman ente in pr*cordiis. Firg. 2, G. 484. Fri- 
gidus obstiterit oircum praeccrdia sanguis, et 10, 
/En. 420. frigidus coit in praecordia sanguis. 
Ovid. 12. Met. 140. clipeo genibusque premens 
pr.i-cordia duris. — 6) Ut cor et pectus, ita 
praecordia sunt sedes sensuura et affectuum. Ju- 
venal. 13. 181. quorum prsecordia nullis Inter- 



— 799 — 

dum, aut levibus videas flagrantia causis. h. t- 
ira ardentia. Id. 1. 167. tacita sudant prsecor- 
dia culpa. Ovid. Heroid. 12. 183. si forte pre- 
ces prsecordia ferrea tangunt. Tibull. 1. 1. 77. 
Flebis: non tua sunt duro praecordia ferro Vin- 
c*.a, nee in tenero stat tibi corde silex. Propert. 

2. 3. 13. Alter sape uno mutat praecordia ver- 
bo- h. e. sentenliam : mollitur, cedil. Virg. 2. 
/En. 3G7. Quondam etiam vietis redil in pr?e- 
cordia virtus, ritoma in petto il coraggio. et 
Petron. Satyr. 17. Major in pracordiis dolor 
saevit, Horat. I. Sat. 4. 89. Condita quum verai 
aperit prsecordia Liber, i secreti del cuore. Sic 
Pers. 5.21. tibi nunc, bortante Camena, Eicu- 
tieuda damus praecordia. fopisc. Car. 2. Eo 
usque gravata est respublica Punicis bellis ac 
terrore Pyrrhi, ut mortalitatis mala praecordio- 
rum tremore sentiret. scil. cirXa-y^ocoi xaxfti^ 
a'va/SaXXofze'vcwj, ut ait Aristeus apud Longin. 
de Subl. 10. 4. — ci Praecordia mentis, sedes 
intima mentis. Ovid. 11. Met. 148. Pingue sed 
ingenium mansit: nociiuraque, ut ante, Rursus 
erant domino stolidse praecordia mentis. — d) 
Hinc translate praecordia mundi sunt signa cae- 
lestia apud Manil. 1. 16. impensius ipsa Scire 
juvat magni penitus pra?cordia mundi. ^ 3. Pro 
toto corpore. Ovid. 7. Met. 558. Non stratum, 
non ulla pati veiamina possunt, Dura sed in 
terra ponunt praecordia: ncc Qt Corpus bumo 
gelidum, sed humus de corpore fervet. 

PR.ECORRUMPO, rumpis, rQpi, ruptum, rum- 
pere, a. 3. Part. Prcecorruptus. — Prascorrum- 
pere est ante corrumpere. Ovid. 14. Met. 134, 
dum pra'corrumpere donis Me cupit. Id. 9. Met. 
295. Ilia quidern venit, sed praecorrupta, meura- 
que Qu^p donare caput Junoni vellet iniqua. 

PR/EGOX, cQcis, et prsecCquis, e, et prsecd- 
quus, a, um, adject, (a prce et co^uo maturo) 
est maturescens celeriter, ve! ante tempus juslum 
et legitimum, pramaturus, avwpo?, jrpwipjc (It. 
maturo innanzi il tempo? prematura, preco- 
ce ; Fr. qui fleurit ou murit avant le temps, 
precoce; Bisp. precoz, precocidad; Germ, fruh- 
reif, vor d. Zeit reif; Angl. soon or early- 
ripe, ripe before the usual time, rather ripe, 
precocious). 

I.) Proprie dicitur — a) De terrae fructlbus. 
Plin. 19. Hist. nat. 6. 34. (111). Allium precox 
maturescit sexaginta diebus. /d.21.v&id. 4.10.(19). 
Rosa hierae tola praecox. Id. 17. ibid. 2, 2. (16). 
Quum praicoces excurrere germinationes, evocatoe 
indulgentia c^eii, secutis frigoribus exuruntur. 
Qua de causa serotln?e bieraes noxis. Colum. 

3. A. H. 2. 18. Vites pr;ecoquis fructus. Id. 5. 
ibid. 10, 18. Pira voleraa, mulsa, pr.TCOcia. 
Id. 12, ibid. 37. t. et 39. 1. Uvas prsacoquas 
quam maturissimas legero. Calpurn. 2. Eel. 42. 
et rnodo cogit Insita praecoquibus subrepere per- 
sica prunis. Alii leg. praecocibus. Colum. 1. JR. 
H. 6. 20. Vina celerius vetustescunt, quae fu- 
mi quodam tenore prascocem maturitatem tra- 
hunt. — Hlnc prcecoqua, absolute sunt persico- 
rum, vel prunorum, vel armeniacorum praco- 
clum fructus, qui aestate maturescunt; hinc eos- 
dem Graeci recentiores corrupte /Sepuoicxa, no- 
strates vulgo baricocoli, Itali albicocchi vocant. 
Pallad. 2. JR. R. 15. ad fin. Pruno armenia 
inseremui, et praecoqua. Id. 12. ibid. 7. ante 
med. Armenia, vei praecoqua prunis, duracioa 
amygdalis melius adhaerescuntj et tempus aetatis 
acquirunt. GargU. 4. de re hort. (edente A. A. 
Scotto) 8. Omnibus persicis, maxime tamen prae- 
coquis, et armeniis, quoties abundantibus pomii 
arbor onerata est, decerpenda sint aliqua. et 9, 
Sed armenia, vel praecoqua peculiariter prunis 
insita floridiora sunt. — 6) De arboribui prae- 
cocem fructum ferentibus. Colum. 3. R. R. 1. 7. 
et 3. 1. Praacoques vites. Plin. 16. Hist. nat. 27. 
50. (114). Prsecoces arbores. 

II.) Translate. % 1. Prcecocia loca, vel prce- 
cocia absolute, sunt loca, iu quibus fructus pras- 
coces sunt. V. SEROTINUS. % 2. Per meta- 
pboram de omnibus dicitur quae ante tempus 
flunt, vel contingunt. Afraniut apud Gell. 10, 
11. Appetis dominatum demens praemature prae- 



PRAECURRO 

cocem. ffovius apud Non. p. 150. 18. Merc, 
Huic puellac pnecoquis libido est. Ennius ibid. 
Prasco* pugna. Lucilius ibid.; et Varro ibid. 
678. fuga. Seneca Brevit. vit. 6. audacia. h. 
e. quae in puero et praeteitato est. Stat. 2. 
Stiv . I. 39. modestia. Plin. 7. Hist. nat. 
procsm. (3). de infantib. Risus praecox ille et 
celerrimus ante quadragesimum diem nulli da- 
tur. Quintil. 1. 3. 3. Illud ingenlorum velut 
prsecox genus non temere unquam pervenit ad 
frugem. Tertull. Anim. 20. Pueri mense citiu» 
eloquuntur praecoce lingua. — - Praecox mediei- 
na, che previene il male, apud Seren. Sam~ 
mon. c. 46. p. 69. col. 1. ed. Aid. Dicendum 
et qure sit prscox medicina timenti: (^autio nam- 
que potest diros praevertere {serpentum) morsus. 
— Hinc 

Prcecocia et prcecoqua, n. plur. 2. absolute. 
V. sub I, a. et II. 1. 

PR,£CRASSUS, a, um, adject, valde crassus, 
Plin. 16. Hist. nat. 8. 13. (34). Suberis cortex 
prsscrassus, ac renascens. 

PR/ECRUDESCO, is, ere, incboat. 3. valde 
crudesco. Vox a Lexico expungenda; occurrit 
enim tantum in Not. Tir. p. 81. 

PRiEGfJLCO, as, are, a. 1. ante, aut valde in- 
culco. Tertull. Monog. 10. Ad cujus sensum fa- 
cilius perspiciendum tanto instantius prajculcan- 
dum est, mulierem teneri etc. 

PR/ECULTUS. a, um. V. PR^COLO. 

PRJSCOPlDUS, a, um, adject, valde cupidus, 
percupidus. Sueton. Aug. 70, Notatus est, ut 
praetiosse supellectilis Corinthiorumque praecupl- 
dui. 

PR.ECURATUS, a, um. V. voc. seq. 

PR/ECCRO, as > 5vi, Stum, are, a. 1. Part. 
jPrcscuratui et Pr&curandus. ■ — Praecurare est 
ante curare. Cxi. Aurel. 2. Acut 37. Corpus 
erit prescurandum unctione olei lentiscini. Id. 
3. ibid. 21. n. 201. Praecuratis aegris, ut in car- 
diacis docuiraus, cibum damus etc. et 3. Tard. 
3. n. 30. Qua (perunctione) praecurato aegro etc. 
Tertull. 2. advers. Marcion. 29. sub fin. Res 
suas rational! asmulatione maturitatis praecu- 
rare. 

PRJSCURRENS, enti». V. voc. seq. 

PRJSCURRO, curris, cQcurri et curri, cursum, 
currere, 3. Part. Frascurrens sub A. IT., B. 1. 
et in fin.; Prcecursus in fin.; /Vcecursurus sub 

A. I. — Praecurrere 

A) Neutrorum more est ante currere, correre 
innanzi, precorrere, rrpoTpiyw. 

I.) Proprie. Plaut. Merc. i. 2. in fin. Ea hue 
prsecucurri gratia, ne te opprimeret impruden- 
tem. Ter. Hecyr. 3. 3. 11. Propere prsecucur- 
rit, nuncians me venisse. Id. Eun. 3. 2. 46. AJbi, 
prsecurre. Liv. 40. 7. a med. Praecucurrit index 
ad Persea. Alii leg. praecurrit. Ccbs. 6. B. G. 
39. Preecurrunt equites. Id. 2. B. C. 34. Ille 
sequi sese iubet et praecurrit ante omnes. Auct. 

B. Alex. 8. Praecursuri et loca excelsiora atque 
aediflcia occopaturi. 

II.) Translate. Cobs. 3. B. C. 80. Eo fama 
jam prsecucurrerat de praelio Dyrrhacbino. Cic. 
1. ,^cad. (post.) 12. 45. Nihil esse turpias, 
quam cognitioni et perception! assertionem ap- 
probationemque praecurrere. Id. i. Divinat. 52. 
118. Ut certis rebus certa signa prsecurrerent. 
Id. 4. Cat. 9. 19. Qui mini studio petne pree- 
curritis. Id. 3. Orat. 61, 230. Vobis vero ilium 
(oratorem) praecurrere, vix bonestum est. Id. 
Partit. orat. 2. 7. Primordia rerum, et quasi 
praecurrentia. V. Prcecurrentia in fin. 

B) Active, h. e. cum Accusativo, translate tan- 
tum occurrit. ^ I. Generatim est praecedere. 
Lucret. 1. 370, Illud in his rebus ne te dedu- 
cere vero Possit, quod quidam Qngunt, pracur- 
rere cogor. Sil. It. 4. 457. Bis conatus erat prae- 
currere fata parentis, Conversa in semet dextra: 
bis etc. Val. Max. 5. 2. extern, n. 4. Ille, ad- 
ventum ScipionJs fatls suls prascurrentibus, haeo 
praeceperat. Cic. Orat. 52. 176. Horum uter- 
que Isocratem »>late praecurTlt. Id. Amic. 17. 
62. Praecurrit amicitia judicium. Id. \.Off. 29. 
102, Efficiendum, ut appetilus ration! obediant, 



PRAECURSATOR 

eamque neque praecurrant, nee propter igna- 
Tiam deserant. ^ 2. Speciatim est anteire, su- 
perare, antecellere, super are, vincere. Horat. 1. 
Ep. 10. 32. licet mb paupere tecto Reges et re- 
gum vita praecurrere amicos. h. e- diutius vivere. 
Proper t. 1.13. 25. Una diet omnes potuit prae- 
currere amantei. <Q- Cic. Petit, com. 7. 28. 
Ut homo iners - hominem piurimorum studio mu- 
nitum praecurrat, line magna negligentia fieri 
non potest. Nepos Thrasyb. 1. Quum eum nemo 
anteiret hi* virtutibua, multi nobilitate praecu- 
currerunt. Tac. Dial, de Orat. 22. Cicero nulla 
re magis ejuBdem aetatis oratores praecurrit, 
quam judicio: primus enim excoluit orationem, 
etc. — Hinc a Part. praes. 

Prcecurrentia, turn, n, plur. 3. absolute, sub- 
slantivorum more, a Rhetoribus dicuntur quae 
rem aliquam vel actionem praecedunt, sicut on- 
tecedentia; et consequenlibus opponuntur. Id. 
2. Orat. 39. 166. Et conlraria, et coniequenlia, 
et consentanea, et quasi praecurrentia. 

Prcecursus, a, um, particip. prater., precorso, 
preceduto, qui pracucurrit. Ammian, 18. 2. H«- 
rebat anxim, qua vi, qua celeritate, rumore prae- 
ourto, terras eorum invaderet. 

PRBCURSATOR, oris, m. 3. idem ac precur- 
sor. Ammian. 16. 12. ante, med. Revochtia prae. 
cursatoribus jam antegressis. 

PRiECCRSlO, onis, f. 3. precorrimento, npo- 
Bpofnj, actus praecurrendi, antecessio. ^ 1. Ge- 
neratim. Cic. Fat. 19. 44. Confitentes, non fieri 
aisensiones sine praecursione visorura. % 2. 
Speciatim in re mllitari. Plin. 6. Ep. 13. extr. 
Jistima quantum prtElium, quanta pugna certa- 
mini maneat, cujus quasi preelusio atque prae- 
cursio has contentiones excitavit. scaramuccia. 
^ 3. Item speciatim apud Rhetores est ipsa cau- 
sa prsecedens et praemovens. Cic. Topic. 15.59. 
AHa prascursionem quamdam adhibent ad effi- 
cienduro, et quaedara afferunt per se adjuvantia, 
ut amori congressio causam attulerit, amor fla- 
gltio. 

PRECURSOR, oris, m. 3. qui pteecurrit, pre- 
cursore, foriere, corridore, rcpdSpopoc. 

I.) Propria. % 1. Generatim. Plin. Paneg. 
76. ad fin. Ita domo progrediebatur, at ilium 
nuilus apparatus arrogantiae principalis, nullus 
praecursorum tumultus detineret. h. e. anteam- 
bulonum. 5f 2 * Speciatim in re militari prae- 
Cursores sunt qui ante signa procurrunt. Ziv. 
26. 17. extr. Levia prtelia inter extremum Pu- 
nicum agmen praecursoresque Romanorum fie- 
bant. 

II.) Translate. ^ 1. Generatim. Ifazar. Pa- 
neg. Const. 3. a med. Quorum in annis pube- 
scentibus non eruptura? virtutis turaens germeo, 
non flos precursor indolis bonae, etc. ^ 2. Spe- 
ciatim et urbane. Cic. 7. Verr. 41. 108. Quem 
iste in decumis, in rebus capitalibus, in omni 
calumnla praecursorem habere solebat et emis- 
sarium. 

PRjECURSORlUS, a, um, adject, qui prascur- 
rit. Plin. 4. Ep. 13. Interim ne quid festina- 
tioni meae pereat, quod sum praesens petiturus, 
hac quasi praecursoria epistola rogo. et Ep. 9. 
extr. Habebis hanc interim epistolam ut itpo'Spo- 
fiov. V. PR/EGEPTORIUS. Ammian. 15. t. Apo- 
demius, praecursorlus index, Medlolanum adve- 
nit. Alii leg. procursorius. Adde eumd. 31. 3. 
Cassiod. 3. Variar. 51. Equl desuhorii, per 
quos circeniium miniatri missus denunciant exi- 
turos, laciferi preecursorias velocitates imitantur. 

PR&CURSUS, a, um. V. PR^CURRO. 

PRiECTJRSTJS, us, m. 4. praecursio. In sexto 
casu sing. Plin. 16. /Kit. nat. 25. 42. <104j. 
Deflorescunt omnia intra octavum Idus Julii, 
etesiarum praecursu. h. e. praecurrendo etesiai. 

PRXCUSSTJS, a, um. V. toc. seq. 

PR^CtJTlO, oOtii, cussi, cussum, cfitere, a. 3. 
(prae et quatio). Part. Prcecussui, — Praecutere 
est ante qaatere. Propert 3. 14. 16. Ip»e Amor 
acceruas praecutit ante faces. Ovid. 4. Met. 757. 
taedas Hymenaeus, Amorque Praecutiunt. h. e. 
dum praeferunt tsedas ante sponsos, easdera qua- 
tiunt, ut magis splendescant. Apul. 3. Met. So- 



— 800 — 

oitu vebementi, et largo strepitu pra-cussit ja- 
nuis. Alii rectius leg. percussu, 

PR.EDAi *, f. 1. In Ab!. fra^dao apyaixtjbc 
legitur in Col. rostr. Duil. apud Orell. Inscript. 
549. — Olim praedam tocabant, inquit Scalig. 
in Conjectan. ad Var r on., id, quo in locatio- 
nibus, et rebus mancupi, et alii» ejusmodi pu- 
blice cavebatur. Itaque ubi legitur apud Farron. 
5. L. L. 40. Mull. Prasdia dicta, item ut prse- 
des, a praestando, quod, eo pignore dato, publi- 
ce maocupes fidem praestent; Scalig. ita legi mal- 
let et recte: Praeda dicta, item ul pr«de», a prae- 
stando, quod, ea pignori data, etc. — Quidquid 
sit de bac Scaligeri opinione, pratda Bunt cor- 
pora rerum, qu«; c&pta sunt, ut definit Gell. 13. 
24. ai fin. V, MANTJBLE. Vwrro 5. L. L. 178. 
Midi. Praeda est ab bo6tibus capta, quod manu 
par la, ut parida, praeda. V. Voss. in Etymol. 
\eia (It. preda, bottino, tpoglio; Fr. burin, do- 
pontiles; HiBp. botin; Germ. d. in Eampf Er- 
beutete, d. Seule; Angl. prey, booty, plunder, 
spoil, pillag). 

I.) Proprie. Ennius apud Servium ad Firg. 
2. G. 437. pra;da exercitus undat. h. e. abundat, 
Cic. 2. leg. Agr. 23. 61. Si est aequum, praedas 
ac manubia8 suas imperatores, non in urbis or- 
camenta conferre, s«;d ad decemviros reporta- 
re. Id. Prov. cons. 11. 61. Ilium putabam et- 
iam sine hoc subsidio pecuaite, retinere exerci- 
tum pr?eda ante parta. et bellum conficere pos- 
se. Sail. Jug. 15. ad fin. Regnuin ejus sceleris 
sui pra>dam fecit, et ibid. 37. Ei pacatis prsdas 
agere. Liv. 2. 64. Ingeates tamen pr»-das ho- 
miaum pecorumque egere. Sic Curt, 9. 8. extr. 
Magna; inde preedae actae sunt pecorum armen- 
torumque, magna vis reperta frumenti. Virg. 9. 
/En. 613. pnedas comportare, et vivere rapto. 
Tac. 4. Ann. 48. vastare, urere, trahere. Aepos 
Chabr. 2. magnas facere ab bostibus. Cic. Dom. 
58. 146. Praedam capere *\ fortunis alicujus. 
Plaut. True. 1. 2. 14. capere de prsdonibus. 
Ccps. 7. B. G. 11. extr. militibus donare. Lw 
can. 7. 737. Militem in praedam ducere. Cas- 
sius ad Cic. 12. Fam. 12. Sequi spem praeda? 
et rapinarum. Virg. 9. JSn. 450. victores prae- 
da spoliisque potiti. IS epos Alcib, 5. Inde prae- 
da onusti, locupletato exercitu, Athenas vene- 
runt. P'ellej. 2. 86. 3. Itaque discriraini ?e- 
stro me subtrabara, et ero praeda victoris. Sic 
Liv. 32. 21. Quid aliud, quam praeda victoris? 
et Vol. Max. 5. 6. 7. Quum urbs nostra nihil 
aliud, quam praeda victoris esse videretur. et 
Justin. 41. 1. 4. Parthi, sicut vulgus sine no- 
mine, praeda victorum fuere. 

II. ) Translate. ^ 1. Speciatim. — a) De 
venatione. Horat. 4. Od. 4. 50. Cervi luporum 
praeda rapacium. Plin. 8. Hist. nat. 55. 81. (219). 
Lepus omnium preedte nascens. Adde Pho?d*~. 1. 
5.; Virg. 3. JEn. 223.; .Martial, et Ovid. s»- 
pe; Manil. 4, 181.; et Nemesian. Cyneg. 50. 
— b) De piscatu Ovid. 13. Met. 936.; et Plaut. 
Bud. 4, 2, 4. — c) De aucupio Seneca Hip- 
pol. 819. Praedam de mediis nubibus afTeres. 
■— dj De hominibus. Ovid. Heroid. 15. 51. 
Nunc tibi Siceiides veoiunt, nova praeda, puel- 
lae. Plaut. Pseud. 4. 7. 23. Praeda baec mea est: 
scortum quaerit, babet argentum. Verba sunt 
hnonis. ^ 2. Generatim de quocumque lucro, 
quaestu, guadagno, pro fit to, prezzo. Horat. 2. 
Sat. 3. 68- Rejecta praeda, quam praeseos Mer- 
curiua fert. Tibull. 2. 6. 17. Ferrea non Vene- 
rem, sed praedam saecula laudant: Praeda tamen 
multis est operata malis. Cic. 5. Verr, 50. 119, 
Maximo* quaestus praedasque facere . guada- 
gni e ruberie. et Plin. 26, Hist. nat. 1. 3. 
(3). Medici hano solam operam afferentes, ma- 
gna sua pr;cda, — Hue peitinet illud Proverb. 
31. 14. Facta est quasi navis institoris, delonge 
portans panem suum: Et de node surrexit, de- 
ditque praedam domesticls suis, et cibaria ancil- 
lis suis. — De re inventa usurpat Phcedr. 5. 6. 

PR^EDABTJNDUS, a, um, adject, multas prae- 
das agens. Sail. Jug. 95. Dicit, se prredabundura 
eodem esse venturum. Liv. 2. 26. Exercitus pra?- 
dabundus. Tac. 3. Ann. 39. Alarios equites ac 



PRAEDATR1X 

levea cohortiucn mittit in eos, qui praedabundi 
aut aeiumendis auxilijs vagabanlur. 

PRjEDAMNATlO, onis, f. 3. aniicipata damna- 
tio. Tertull. Habit, mul. 4. Notam praedamna- 
tionis inurere alicui. Adde eumd. Apohg. 27. ft 
med. 

PRJSDAMNATUS, », um. V. voc. seq. 

PR^EDAMNO vel praedemno, as, avi, Stum, 
are, a. 1. Part. Prcedamnatus I. et II. — Prae- 
damnare est ante tempus, vel indicia causa da- 
mnare, condannare innanzi, irpoxaTaStxccJu. 

1.) Proprie. Liv. 4. 41. ad fin. Culpam ejus 
temporis in praedamnatam collegam transferens. 
Id. 5. 11. Et tamen eos, tot judiciis confessos 
praedamnatosque, venire ad populi judicium; et 
existimare; defunctos se esse, satisque p.-enarum 
dedisse, quod duobus mensibus citius prirati fa- 
cti siot, Sueton. Aug. 56. Ne si deesset, destl- 
tuere ac prffdamnare amicum existimaretur. La- 
ctant. 5. 1. Nee pr*damnari quemquam inco- 
gnita causa licet. Frontin. de colon, p. 115. 
Goes. Lex Hmitum eas (rit»as) pr.Tdamnavit. 

II.) Translate. Liv. 27. IS. Oslendebat bostem, 
pra-damoata spe aequo dimicandi campo, ca- 
ptantem tumulos, loci fiducia, non virtutis ar- 
morumque, 6tare in conspectu. h. e. improbata, 
abjecta, rejecta. Carl. Aurel. 3. Tard. 8. n. 142. 
Solum (eum) praedamnamus, quod humorem 
detrahens purgativls,-quibus ex rebus sudor mo- 
vendus sit, tacuerit. Vol. Max. 6. 9. Stullum est 
perpetu* infelicitatis se p^aedemnare. 

PR.ED.iTtClUS, a, um, adject, di preda, Vijt- 
Sto;, Krji'uTOC, qui est ex praeda, Gell. 14. 18. 
extr. /Egre passus, quod rationem pecuniae prae- 
daticiae posceretur. Adde eumd. 13. 24. ad fin. 

PR^DATlO. Onis. f. 3. ruberia, saccheggia- 
mento, X>;aTeta, ov'Xtj, dyp £'j3i(. actus praedan- 
di. Tac. '12. Ann. ii9. Fama ditis regni, quod 
Vannius praedationibus et vectigalibus auxerat, 
Vellej. 2. 73. 3. Latrociniis ac praedationibus 
infestato mari. Lactant. 5. 9. Aperta praeda- 
tione grassari, 

PR^EDATIVUS, a, um, adject, praedatorius, ad 
praedam pertinens. Gloss. Lat. Gr. Praedativus, 
>.i]otc'$. ubi legendum videtur \r;cxw6$. 

PR.EDATOR, oris, m. 3. qui praedas agit, 
praedo, saccheggiatore , rubatore, predators, 

XTji'cTrc. 

I.) Proprie. Sail. Jug. 48. Exercitus iners. 
imbellis, praedator ex sociis. et ipse praeda ho- 
stium. Cic. 2. Cat. 9. 20. Quos ego in eo- 
dem genere praedatorum direptorumque pono. 
Liv. 2. 11. Porsena-pra-datum milites trans 
flumen per occasiones aliis atque aliis locis tra- 
jiciebat. - Valerius consul, ut elicerel praedatores. 
edicit suis etc. 

II.) Translate. ^ 1. Speciatim est venator. 
cacciatore. Ovid. 12. Met. 306. Abas praedator 
aprorurn. Phcedr, 2. 1. Super jurencum stabat 
dejectum leo: Praedator interrenit partem po- 
stulans. Stat. 4. Theb. 315. raptis velut aspera 
natis Pra>dato.ris equi sequitur vestigia tigris. V. 
VENATOR. — Hinc per melapboram Petron. 
Satyr. 85. Ne quis predator corporis admitte- 
retur in doinum. h. e- pudicitia? corruptor. ^ 2. 
Generatim est lucri, prrdrr, pecuniae cupidus, 
avarus. Tibull. 2. 6. 23. Praedator cupit imrnen- 
sos obsidere campos, Ut multo innumeram ju- 
gere pascat overa. ^ 3. Prcedator Juppiter di- 
ctus est, non quod praeda? prasesset, sed quod 
praeda? aliquid ei deberetur: babuitque boc no- 
mine Romae templum, si Servio credimus ad 
illud Virg. 3. Mn. 222. ipsumque vocamus In 
praedam partemque Jovem, 

PR.CDAT0R1US, a, um, adject, da predare, 
ad praedatorem, seu ad praedandum pertinens, 
X*]ffTtxo;. Sail. Jug. 23. ad fin. Non, ut antea, 
cum praedatoria manu, sed magno exercitu com- 
parato bellum gerere Ccepit. Liv. 29. 28. Pr*- 
datoriae classes , quibus exscensiones in agros 
maTitimos facts erant. Id. 34. 36. Omnera oram 
praedatoriis navibus infestam habeas, navi da 
corso. Adde Plaut. Men. 2. 2. 69. 

PR.EDATRIX, icis, f. 3. piedatrice, >r,0Tpi«, 
quae praedatur. Stat. 1. Siiv. b. 22. et Herculei 



PRAEDATUS 

praedatrix cedat alumni, h. e. Dryope Nympba, 
qu« Hylam rapuit. Ammian. 26. 6, Subsidebat, 
ut prsedatrh beslia, viio quod c*pi poterat, pro- 
tinus eruptura. 

PREDATUS, a, am. V. PREDOR. 

PREDATL'S, a, um, adject, ante datu». Ca?l. 
Aurel. 2. Acut. 37. a med. Ut mediocriter ci- 
bum demus, sed per interval!* frequentius, prie- 
sentientes jam fuisse digeila praedaia. Adde eumd. 
3. ibid. 17. et t. Turd. 1. et 2. ibid. f. et 3. 
ibid. 7. ad fin. Huic opponitur superdatus, 
quara vocem vide suo loco. 

PREDATL'S, us, m. 4. praedatiu. Liv. 38. 23. 
Consul dirrptiooe prasdatibusque abstinet . Ita 
leg. ex coojectura Gronov. Alii prcedaque. V. 
Brakenborgii adnotat. ad h. I. 

PREDECESSOR, oils, m. 3. predecessore, de- 
cessor, processor, irpoctpfa?. Rutit. 1. Itiner. 
47 *. Pr;edecessoris major amore fuit. Symmach. 
10. Ep. 47. (al. 54.) Cognilio et relatio viri il- 
lustris praedecessoris niei. Cassiod.S. f'ariar. 
44. ad Antonium Polensem episc. Stepbanus 
scilicet flebili aditione conquestus est, casam sui 
juris ante decessorem pra-decessoremque vestrum 
longa ;etate possessam, ante hos fere novein 
menses ab bominibus Ecclesia?, cui pra-sidetis, 
despecto civilitatis ordine, fuisse pervasam. 

PREDELASSO, as, are, a. 1. ante delasso. 
Ovid. 11. Met. 728. adjacet undis Facta manu 
moles, qua; primas aequoris iras Frangit, et in- 
cursus qua? pnedelassat aquarum. 

PREDFXEGATlO, onis, f. 3. deiegatio ante 
temp us facta. Jmpp. Theodas. el Valentinian. 
Cod. 11. 5. 3. Ut praedelegatio inanifestetur in 
locis etc. 

PREDEMNO. r. PREDAMNO. 

PREDEMPTUS, a, um, particip. ab inusit. 
prcedemo, ante demptus. Ccel. Aurel, 2. Tard. 
13. n. 160. Danda etiam-mala cydonia cocta 
recent! mulso, vel tosta praedempto tegmine. h. 
e. ante ablato cortice. Alii leg. torrida prasumpto 
tegmine. 

PR EDEN'S AT US, a, um, particip. ab inusit. 
■prcedenso, praedensus. Plin. 9. Mist. nat. 33. 
52. (103). Praedensata, porrecta, sinuata. Ita 
edition, vet. 1469. et 1 472. Alii cum Harduin. 
densata. 

JPREDENSUS, a, um, adject, valde densus. 
Plin. 18. Hist. nat. 16. 41. (142). Farrago prae- 
densa seritur. et ibid. 7. 10. (53). Panicum 
praedensis acervatur grahis. et ibid. IS. 48. (171). 
Culter vocatur, pradensam, prius quam proscin- 
datur, terram secans. 

PR.EDES. V. PRES. 

PREDESIGNATUS, a, um, particip. ab inusit. 
prcedesigno, ante designate. Tertull. Resurr. 
earn. 22. in fin. Et mittat praedesignatura vo- 
bis Christum. 

PREDESTfNATfO, onis, f. 3. vox theologo- 
rum. Est Auguslini liber, qui de prcedestina- 
tione Sanctorum iascribitur, et Boethii 4. Con- 
sol, phiios. pros. 6. 

PR.EDESTtNATUS, a, um. V. voc. seq. 

PREDESTlNO, as, avi, Stum, are, a. l.Part. 
Prcedestinans et Prcedestinatus. — Prsedesti- 
nare est ante destinare. Liv. 45. 40. sub fin. 
Quos prseteitatos curru vehi cum patre, sibi 
ipsos similes pra?destiuantes triumpbos, oportue- 
rat. Aucl. Paneg. ad Maxim, et Constant. 7. 
Quura tibi in ilia jucundissima sede hetiti* ha- 
rum nuptiarum gaudia praedestinabas. Prudent. 
12. Cathemer. 67. Puer o, cui trioam pater 
Praedeslinavit indolem. Vulgat. interpr, Rom. 
1. 4. Qui praedestinatus est Filius Dei in virtute 
etc. Adde ibid. 1. Cor. 2. 7. Et Ambros. Ep. 
0. 70. Sampson divino oraculo praedestinatus. 
Augustin. de Don. Persev. 21, Huuc esse ex 
pr.aedestinatis, iilum non esse. 

PREDETERMlSO, as, are, a. 1. ante deter- 
minate. Part. Prcedeterminans legitur apud 
Augustin. Or at. F. 47. p. 1126. ed. Migne. Ho- 
rarum spatia praedeterHHuantes. 

PREDEXTER, ra, rum, adject, valde dexter, 
agilis, aptus. Grat. Cyneg. 67. ceciditque suis, 
Ancaeus in armis, Ut praedexter erat, geminisque 

To*, in. 



— 801 — 

securibus ingen*. Barthius inleltigit aequima- 
num, ambideiterum, a/*ft8s'ftov: ideo duabui 
tecuribuf armatum: hinc ab Ovid, dicitur 8. 
Met. 391. bipeonifer Areas. At ff r ernsdorf\.o il- 
lud pr&dexttr est valde deiter, vel valide dex- 
tra usus, Grace rcape§e£ioc. 

PREDIARIUM, li, n. 2. locu», in quo prasdia 
publico obligata hastae subjiciuntur. Vol a Le- 
xico expungenda; occuirit enim tantum in iiot. 
Tir. p. 62. 

PREDlATOR, oris, ra. 3. acquirtnte de' beni 
confiscate dal pubblico per gravezzt dovute, 
qui pnedia publico obligata, et bast» subjecta 
ob vectigalia non soluta emit. Gloss. Philox. 
Pr radiator, wvvr>]c u'jroc^cvrwv: u'irsp fopou ir,- 
u.ou 6vSs5e/*tvo?. Salmasius ita rectius legend. 
putat: uirap^dvTWv. Praediatus, uffsp popou 3i)'/xw 
s»5ec£/*2vcc. Cic. 12. Att. 14. Procurator es Cor- 
nificii et Apulcjum pr3edialorem videbis. et ibid. 
17. Etsi reus locuples est, et Apulejus prsediator 
iiberalis. Id. Balb. 20. 4j. Si Q. Scaevoia augur. 
quum de jure praediatorio consuieretur homo ju- 
ris peritimmus, consultores suos nonounquam 
ad Furium et Cascellium prasdiatores rejiciebat, 
quod assiduus usus uni rei deditus et iugen-um 
et a r tern saepe vincit; quis dubitet, de foederi- 
bus, et de toto jure pacis et belli omnibus ju- 
ris peritissimis imperalores nostros anteferre? 
V. Val- Max. loc. cit. in voce sequent. In Dig. 
23. 3. 54. in lemmate. Cajus ad edictum prae- 
toris Urbani, titulo de praediatoribus. V. Caji 
loc. cit. in PREDIATURA. 

PREDlATORlUS, a, um, adject, ad prsedia- 
torem pertinens. Sueton. Claud. 9. Ad ea9 rei 
familiaris angustias decidit, ut, quum obligatam 
srario (idem liberare non posset, in vacuum le- 
ge pra^diatOTia pependerlt sub edicto praefecto- 
rum. Pal. Max. 8. 12. n. 1. Q. Scaevoia quo- 
tiescumque de jure pr^diatorio consulebatur, ad 
Furium et Cascellium, quia huic scienti;e dedlti 
erant, consultores rejiciebat. Quo quidem facto 
moderationem magis suam commendabat, quam 
auctoritatem minuebat, ab bis id negotium aptius 
explicari posse conOtendo, qui quotidiano ejus 
usu ca lie bant. Adde Cic. Balb. 20. 45. loc. cit. 
In voce priced. In JSre Salpensano apud 
Henzen. Inscript. 7421. col. 6. lin. 51. et 54. 
Lex pr^ediatoria. 

PREDfATCRA, «, f. 1. acquisto de'beni con- 
fiscati dal pubblico per gravezze dovute, emptio 
prasdiorura populo obiigatorum, et ob vectigalia 
non soluta hastae subjectorum. Cajus 2. Institut. 
(edente Uerum Iroeschenio) § 61. Si rem obli- 
gatam sibi populus veodiderit, eamque domictus 
possederit, concessa est usureceplio : sed hoc casu 
praDdium biennio usurecipitur. Et hoc est, quod 
vulgo dicitur ex pr.ediatura possessionem usure- 
cipi; nam qui mercatur a populo, prnediator ap- 
pellatur. 

PR.EDlATUS, a, um, particip. ab inusit. pros- 
dio. ^ 1. Est praediis instructus, locuples. Apul. 
Florid, n. 22. Ipse bene vestitus, bene pra»dia- 
tus. *f 2. Pr&diatus lepida translatione dicitur 
Juppiter apud Capell. 1. p. 16. In secunda (re- 
gione) itidem mansitabaot, prseter domum Jovis, 
quae ibi quoque sublimis est, ut est in omoibus 
praediatus, Quirinus, Mars, etc. In 'Ifvesaur. JTov. 
Latinit. ed. ab A. Maio p. 451. prwdiatus di- 
citur deus, qui prtediis prteesset. ^ 3. Item 
qui pntdia sua populo obligavit ob non soluta 
vectigalia, aut tributa. V. Gloss. Philox. loc. 
cit. in PREDlATOR. 

PREDlCARlLIS, e, adject, qui praedicail, et 
palam dicr, ac pr;e se ferri potest, praedicandus, 
gloriandus. Cic. 5. Tusc. 17. 49. Est in aliqua 
vita pr<edicahile aliquid et gloriandum ac prw 
se ferendum. Inscript. apud Torremuzza, /n- 
scria. Sicil. p. 59. n. 43. stbbxvvs bt phabdica- 
bilis IVDBX. 

PREDfG AMENTUM, i, n.. 2. xa-pryopea, de- 
mon stratio, ostensio apud Logicos. V. PREDI- 
CATIVUS. Gloss. Philox. Praedicamenta, repo- 
XTipwruaxcu Pra?dicamenta, irpwrcTUirot, irpo'SijXa. 
Boeth. in Porphyr. dialog. 1. p. 4. Omnes pro- 
positiones ex sermonibus aliquid significantibus 



PRAEDICATOR 

componuntur. Itaque liber, quem de decern pras- 
dicamentis scripsit (Aristoteles), quae apud Gras- 
cos xctTTj'j'optcu dicuntur, de primii rerum no- 
minibus significantibusque est. Id. in Arittot. 
cattgor. 2. p. 114. Si praedicamenta juncta fa- 
ciunt affirmationem, pr.Kdicamentorum traotatui 
non de rebus, sed de vocibus est. Id. in Por- 
phyr. 3. p. 69. Praediximus ab Aristotele decern 
praedicamenta esse disposita, quae idcirco praedi- 
camenta vocarerit, quooiam de ceteris omnibus 
pra-dicentur. Cf. Isid. 2. Orig. 26. 1. Sequuntur 
Aristotelis categoria?, qu:»? Latine praedicamenta 
dicuntur; quibus per varias significationes omnis 
sermo conclusus est. 

PREDlCATlO, onis, f. 3. pubblicazione, x-rj- 
pu^tc, actus pr.iedicandi, et palam faciendi, ce- 
lebratio, commemoratio. ^f 1. Saepe dicitur de 
praeconio, h. e. praeconi? munere aliquid elata 
voce enuociantis, grida, bando. Cic. 2. leg. Agr. 
18. 48. Quam ego pr.-e.com huic ipsi luctuosam et 
acerbam pnedicationem futuram puto. Apul. 6. 
Met. Mercurius raandatae pra-dicationis munus 
exsequebatur. V. PREDICO, as I. — De aliis re- 
bus. Cic. 5. F'err. 61. 140. Cogit Scaodillum Apro- 
nio , ob singularem improbitatem atque auda- 
ciam, praedicatiooemque nefaria? societatis, dare 
etc. Apul. de Mag. In quibus omnia contra 
prrpdicationem istorum pro me reperiuiUur. con- 
tra cio che han detto pubblicamente costoro, 
^ 2. De ea, quae cum laude conjuncta est, Plaut. 
Mil. glor. 4. 6, 22. Metuo, ne prradicatio tua 
nunc meam formam eisuperet. Cic. 1. ad Q. fr, 

I. 14. Quod si in mediocri statu sermonis ac prae- 
dicationis nostra res essent, nihil abs te exi- 
mium postularetur. Id. Harusp. resp. 8. 16. Nee 
vereor, ne ba?c mea vestrorum beneficiorura prae- 
dicatio-arrogans videatur. Id. Arch. 11. 26. Prae- 
dicationem nobilitatemque despicere. Id. Dom. 

II. 27. Qui ab illo in me honos, quae praedica- 
tio de mea laude praetermissa est? Plin. 6. Ep. 
8. Nam et ille amicitiam meam latissima praedi- 
catione circumfert. et 7. Ep. 31. a med. et 9. E-p. 
y. extr. Cujus memoriam tarn grata praedicatio- 
ne prorogat et extendit, ut etc. Plin. alter 20. 
Hist. nat. 10. 42. :109). Radix asparagi pluri- 
moruin pr;cdicatione trita. Flor. 4. 2. a med. Ne* 
vana de se praedicatio est (^aesaris, ante victura 
bostem esse, quara visum, vanto, vantamento., 
Sic Plin. 35. Hist. nat. 3. 5. (15). Egyptii apud 
ipsos (picturam) inventam afiirmant, vana prae- 
dicatione, ut palam est. ^ 3. Speciatim apud 
serioris aevi logicos est efTatum, enunciatum, pro- 
positio, affermazione, proposizione, Boeth. In- 
trod. ad Syllog. p. 574. In aliis vero cunclis 
pnedicationibus, uni Veritas, alleri falsitas cedit. 
Adde eumd. ibid. p. 790. Sic Capell. 4. p. 114. 
Istae sunt decern praedicationes, ex quibus ali- 
quid necessario singulatim enuociamus. 

PREDICATIVE, adverb, demonstrative, cum 
pntdicatione, vox est Logicorum. Boeth. Aristot. 
analyt. prior. 1. p. 471. Neque enim, si am bo 
intervalla particularia predicative, vel privative 
dicantur, aut hoc quidem pn-dicativum, illud 
vero pnvativum, vel hoc quidem indefinitum, 
illud vero detinitum, vel ambo indefinita, non 
erit syllogism us nulio modo, 

PREDlCATlVL'S, a, um, adject, vox logico- 
rum, ut Prcedicativa proposilio apud Apul. 
Dogm. Plat. 3. sub init. Proposition um duee 
species sunt: altera praedicativa, quae etiam sim- 
plex est, ut si dicamus: Qui regnat, beatus est; 
altera substitutiva, vel conditionalis, quae etiam 
composita est: Ajax, qui regnat, si sapit, bea- 
tus est } substituis enim condition>>m, etc. Sic 
Capell. 4. p. 127. Ratiocinatio-dividitur in duo 
genera, in praedicativum et conditionalem syllo- 
gismum. Praedicativus est, in quo surapta Ita sibi 
nexa sunt, ut aliquo extrinsecus addito supplean- 
tur, ut hoc-: omnis voluptas bonum, omne bo- 
num utile est. Adde eumd. ibid. p. ( J8. et 133,; 
et Boeth. loc. cit. in voc. praeced. 

PREDlCATOR, oris, m. 3. f 1. Generatim 
est Ital. pubblicatore , divulgatore, banditore, 
xyj'puf, qui praedicat, palam et s.-tpe dicit, pro- 
nunciat, divulgat. Proprie est pr a- con is. Apul. 6. 

101 



PftAEDlCATORJUS 

Met. Si quis a fuga retrahere, vel occultam de- 
monstrare poterit fugitivam Psycheo, conveniat 
retro metas Murtias Mercurium praedicatorera, 
accepturus indicine nomine etc. V. PR/EDICA- 
TIO t. et PR.EDICO, as I. ^2. Speciatim est 
qui cum laude commeraorat et commendat, lau- 
dator, buccinator: ut praecones faciunt, quum res 
venates pronunciant. Cic. Ball. 2. 4. Qui sui 
facli, sui judicii, sui beneficii voluit me esse-et 
predicatorem et auctorem. Id. 1. Fam. 9. Pom- 
pejo pjurimum, te quidem ipso predicatore ac 
teste, debebam. Plin. 7. Ep. 33. Debemiis optare, 
ut opcribut nosiris sirailis lui scriplor praedica- 
torque conlingat. — Item speciatim apud Scripto- 
res Ecclesiasticos est .qui Cbristi Reiigionem et 
preccpla publico sermone divulgat et docet. 
Tertull. 4. advers. Martian. 28. circa mtd. 
Christus premiserat digniores predica tores, pro- 
mulgator^ predicatori. 

PR/liDlCATORlL'S, a, um, adject. Iaudatorius. 
Salvian. 3. advers. avarit. 19. ad (in. E tiara 
iaudari a le tales hos Deus prohibet, et tu ditare 
non in etuis? dari his predicatoria verba non 
vult, et tu etiam taienta largirig? 

PRXDlCATIUX, Icis, f. 3. que praidicat. Ter- 
tull. .fnim. 46. Nee bee sola species erit sum- 
marum prsdicatrix polestatum, sed et periculo- 
rum. 

PR.EDlCAI I'M, i, n. 2. id quod de aliqua re 
predicatur, vd affirmatur, attributo, predicate. 

Boelh. Inlrod. ad Syllog. p. 362. Predicatum 
est quod dicitur de subjecto. Id. in Topic. Cic. 
5. p. 823. Omnis simplex proposilio ex subjecto 
predicaloquu consistit. Isid. de Act. Rhetor, in- 
ter Antiq. Itket. p. 389. Subjectum, de quo di- 
citur aliquid; predicatum, quod dicitur de ali- 
quo. Quinque predicate sunt: genus, species, 
dilTerentia, proprium et accidens. Gloss. Lat. 
Gr. Predicatum, to xaT^opou/ifvov. 

PR.EDfC ATI'S, a, um. ?. roc. seq. 

PR.EDICO, as, avi. Stum, are, a. 1. Part. 
Pr&dicans II. 1.; Prcedicalus II. 1. el 3.; Prce- 
dicaturus et Prcedicandus II. 2. — Predicare 
est de re aliqua sepe ac palam dicere, sermone 
celebrare, commemorare, divulgare, pronuaciare, 
avayopeuo), Kijpdaow (It, pubblicare, divolgare, 
far la grida, bandire; Fr. proclamer, crier, 
publier- Hisp. proclamar, publicar; Germ, of- 
fenttick ausrufen,-bekannt machen; Angl, to 
spread abroad, proclaim, report, publish, de- 
clare). 

I.) Proprium est preconum elata voce rem ali- 
quam publice pronuncianlium, ut res venalet, 
etc. Cic. 5. Per*. 16. 40. Si palam praeco jussu 
tuo praedicasset, non decurnas frumenti, s.ed di- 
midias venire partes, et ita em ptoses accesaissent, 
etc. Plant. Stich. i. 3. 42. Itaque auctionem 
predicem, ipse ut vend) tern. Adde Cic. Quinct. 
15. 50., A. Off. 13. 57. et 5. Fam. 12. ad fin.; 
et Plant. Bacch. 4. 7. 17. 

II.) Translate. *\ 1. Generatira est cujuique 
palam loquentis, enarrantig. Ter. Eun. 4. 4. 53. 
Utrum taceam ne, an predicem? Sail. Cat. 49. 
Ipsum Crassum ego postea predicantem audivi, 
tantam illam contumeliam sibi ab Cicerone im- 
posilam. Ter. Andr. 3. 1. 7. Actum est, siqui- 
dem base vera predicat. dice il vero. et Cces. 4. 
B. G. 34. Barbari nuncios in omnes partes di- 
miserunt, paucitatemque nostrorum miiitum suis 
prxdi cave runt, et quanta prede faciendae facul- 
tas daretur. Cic. Plane. 21. 5 J. Avus vero tuus 
tibi ediliciam predicaret repulsam. ti direbbe e 
ridirebbe. et Liv. 4. 53. a med. Consul praedam 
in aerarium redigere queatores jusait, turn pre- 
dicans panicipera predae fore exercitum, quum 
militiam non abnuiieet. dicendo apertamente 
etc. If epos Att. 13. extr. Atque hoc non audi- 
tum, sed cognitum predicamus. lo raccontiamo. 
et Eumen. 13. Neque quod initio praedicarunt, 
se Aiexandri liberis regnum servare, id praestare 
voluerunt. si dichiararono, »' impegnarono. et 
Ter. Phorm. 4. 5. 13. Volo ipaiua quoque vo- 
iuntale hoc fieri, ne se ejectam praedicet. non 
vada dicendo d'essere slata tcacciata. et Plant. 
Amph. 1. 1. 246. Quod mifai praedicas vitium, i 



— 8U2 — 

id tibi est. h. e. dicis, afiirmas, me habere. Sic 
ibid. 2. t. 11. Scelestissime, audes raihi predicare 
id, domi te esse nunc, qui bic adesT Cic. 1. 
Cat. 9. 23. Si mihi, inimico, ut praedicas, tuo, 
conflare vis invidiam. Ter. Andr. 5. 3. 4. Ain' 
tandem, civis Glycerium est? pam. ita predicant, 
cosi si dice pubblicamente. et Fun. 3. 5. 17. 
Quid ego ejus tibi nunc faciem praedicem, aut 
laudem? ft descriva. et Ptaut. Pcen. 5. 4. 75. 
Ei pr%dicabo, quomodo vos furta facialis multa. 
gli dirb a note chiare. et Petron. fragm. Tra- 
gur. 74. Burmann: Maledicere Trimalchionem 
cojpit, et purgamentum dedecusque pr^dicare. 
chiamarlo ad alta voce, e piu d' una volla. et 
Colun. 7. H. R. 12. 1. Can is falso dicitur mu- 
tui custos. Nam quis hominum clarius, aut tanta 
vociferatiooe besliam, vel furem pr.edicat, quam 
iste latralu? — Sic part, pr-eter. pass, apud 
Plant. Trin. 2. 2. 5*. Edepol hominem pnedi- 
catum fir me et familiariter. descritlo. et Plin. 
12. Hist. nat. 17. 39. (78). Arbor cum mira- 
culo li is tori is Claudii Cajsaris prrdicata. et 13. 
ibid. 24. 47. (130). Frutex ab Aristomacho miris 
laudibus pra>dicatus. ^ 2. Speciatim et s*-pe 
est commemorare cum laude, commendare, ver- 
bis uxtollere: ductum a pnpeone, qui, ut ait 
Horat. 2. Ep. t. 11., laudat venales, quum vult 
extrudere, mercee. predicare , lodare, far ono- 
rata menzione. Cic. Arch. 9. 21. Nostra sem- 
per feretur et pnndicabitur pugna, etc. et ibid. 
11. 26. Prxdicart de se, ac nominari volunt. Id. 
11. Phil. 13. 33. Quae de illo viro Sulla, quae 
Lucullus. quam ornate, quam honorifice, quam 
graviter s*pe prsdicaverunt! Plin. 19. Hist. nat. 
4. 19. (57). Uortoium Cato praedicat caules. 
Id. 25. ibid. 5. 18. (40). Prasdicare aliquid mi- 
ris laudibus. iVepos Timol. 4. laudes alicujus. 
Id. Dion, sub fin. aliquem liberatorera patriae, 
tyrannique expulsorem. Cces. 2. B. C. 32. Qui 
de meis in vos meritis prxdicaturus non sum. 
Plin. 1. Ep. 8. a med. Qui benefacta sua ver- 
bis adornant, non ideo pnedicare, quia fecerint, 
sed, ut praedicarent, fecisse creduntur. Id. ibid. 
14. sub fin. Omnia louge ampliora, quam a me 
piadicantur, invenies. Tac. Agric. 8. extr. ita 
virtute in obsequendo, verecundia in pr^edican- 
do, extra invidiam, nee extra gloriam erat. net 
vantarsi, gloriarsi: quo sensu Cic. Dom. 35. 
93. Hoc reprehendis, quod solere me dicas de 
me ipso gloriosius pr<edicare. Id. Pis. .1. 2. 
Mihi ista licet de me, vera cum gloria, predica- 
re. Id. 5. Tvsc. 17. 50. Beata vita glorianda et 
pnedicanda et prac se ferenda est. Cces. 6. B. G. 
17. ualli se oinnes ab Dite patre prognatos pre- 
dicant. Nepos Thrasyb. i. Fortuna, se plus va- 
luisse, quam ducis prudentiara, vera potest pre- 
dicare. ^ 3. Videtur etiam sumi pro predicere. 
Tertull. Fug. in persecut. 6. Persecutiones eos 
passuros prwdicabat, et lolerandas docebat. Id. 
ibid. 12. a med. Persecutiones predicates prac- 
cavere. h. e., ut videtur, praedictas, predeffe. 

PR^UICO, cis, xi, cturn, cere, a. 3. Part. Prce- 
dicens et Pratdicendu* 2.; Prredictus in omni- 
bus paragr. — Praedicere est ante, seu prius di- 
cere, npo'keyb) (It. dire innanzi, premettere ; 
Fr. dire devant; Hisp. decir ante; Germ, vor- 
her-, vor-au$sagen,-ne7inen; Angl. to tell 
before, premise). ^ 1. Generatira. Ter. Andr. 
4. 4. 54. Alio pacto haud poterat fieri, ut aciret 
baec, quae volumui. my. hem praediceres. dovevi 
dirmelo prima, et Id. ibid. 1. 1. 19. Hoc pri- 
mum in bac re prsedico tibi. et 5. I, 21. Credo, 
et id facturas, Davus dudum predixit mihi. et 
1. 2. 34. Neque tu hoc dic»s, tibi non p indi- 
cium. Seneca Ep. 102. At nisi aliquid predi- 
xero, intelligi non poterunt, quae refellentur. 
Vellej. 1. 4. 1. Cbatcidenses orti, ut praediji- 
muj, Atticil. Plin. 10. Ep. 5. Kpistolae, quai de- 
tin ere, ut ante prap.dUi, nolui. Colum. I. /?. R. 
procem. 1. Saepenumero civitalis nostr.e princi- 
pe» audio culpantes modo agrorum infecundi- 
tatem, modo ca?li noxiam frugibus intemperiem. 
qnosdam praedictas querimonias velut ratione 
certa mitigantes, etc. Quintil. 4. 2. 57. Ut a Ci- 
cerone sunt quidem utilinime prsdicta omnia, 



PRAEDICO 

per que Miloni Clodius insidiaiui esse videatur. 
Id. 10. 1. 74. Theopompus his pruximus, ut 
in historia prediclis minor, ita oratori magis 
similis. Plin. 3. Hist. nat. 3. 4. (27). Ad ocea- 
num reliqua vergunt, Vardulique ei predictis 
et Cantabri. Id. 12. ibid. 16. 35. (70). Sembra- 
cena myrrh* praedictis vitiis caret. Adde Tac. 
1. Ann. 60. ^ 2. Speciatim est futura pr.enun- 
ciare, cane re, praesignificare, predire, profetiz- 
zare. Cic. 6. Fam. 6. ante med. Quo in bello 
nihil adversi accidit, non predicente me. Id. I. 
IHvinat. 1. 2. Cbaldei scieoliam putantur ef- 
fecjsse, ut pradici posset, quid cuique eventu- 
rum, et quo quisque fato natus essel. er ibid.; et 
Petron. Satyr. 137. ad fin. intdligere et pre- 
d ice re futura. Cic. Harusp. resp. 25. 53. Dii de 
clai issimorum oivium dissensione predicunt. Id. 
Senect. 14. 49. Defectiones solis et lunae mul- 
to ante predicere. Id. 2. Pi at. D. 61. 153. be- 
fectiones solis et lune cognite predicleque in 
omne posterum tempue, quae, quanta?, quando 
future sint. Plin. 2. Hist. nat. 12. 9. {53). In 
conlioaem productus ad predicecdam eclipaim. 
Tac. 6. Ann. 22. extr. A fitio Thrasulli pre- 
dictum Neronis imperium in tempore memora- 
bitur. Virg. 1. Eel. 17. malum hoc nobis De 
celo tactas memini predicere quercus. h. e. por- 
tendcre. Sic Seneca 2. (>ucrs£. nat. 32. a med. 
Nullum animal est, quod non motu et occursu 
suo praedicat aliquid. ^ 3. Item speciatim prce- 
dicere est proprium magistratus, qui quid, quan- 
do, quo modo etc. faciendum sit, conatituit.' ffoe- 
vius apud Aon. p. 197. 16. Merc. Res divas edi- 
cit, praedicit castas. — Sic prmdicere diem, con- 
atiluere, appuntare. Tac. 2. Ann. 79. Ubi pre- 
lor reo atque accusatoribua diem pracdixisset. Sic 
Id. 11. ibid. 27. Consulem designatum, cum mo- 
re Principis, predict* die, adhibitis qui obsigna- 
rent,-convenisse. Similiter Sail. Jug. 75. Diem 
locuraque, ubi presto forent, pnedicit. Sueton. 
Claud. 8. Si paullo seriua ad predictam ccene 
ho ram occur risset. Plin. 10. Hist. nat. 23. 31. 
(61). rie ciconiis. Abiturae congregantur in cert* 
loca, et ceu lege predicta die recedunt. «f 4. Item 
seiio monere, de re aliqua, qu* faciende sit, in- 
dicere, denunciare, far arvisato, intimare, far 
intendere con premura: nam que serio volu- 
mus, multo ante quam fiant, iadicere solemus. 
— a) Cum Conjunct, et part, ut, ne. Cces. 3. 
B. C. 92. Pompojus suis prediierat, ut Cesaris 
impelum exciperent. Liv. 2. 10. Itaque -monere, 
predicere, ut puntem ferro, igni, quacumque vi 
possent, interiuinpam. V. I)rakenbjrg. ad h. I., 
qui affert et illud Cic. 2. Verr. 12. 36. Moneo, 
predico, ante denuncio,-abstineant in hoc judi- 
cio man us. A'epos Themisl. 7. Col leg as jusait 
proficisci, eisque pr.tdiiit, ut ne prius legatos 
dimilterent, quam ipse esset remissus. Cic. 1. 
IHvinat. 24. 48. El visarn zs^e. Junonem predi- 
cere, ne id faceret, minitarique jtc. Velltj. % 
82. 2. Accessit nocte ad stationem Romanam, 
predixitque, ne destinalum iter peterent , sed 
etc. Tac. 13. Ann. 36. Ne pugnam priores ad- 
irent, predicit. Et cum Ablat. absolute Id. 16. 
ibid. 33. Montanus patri concessus est, predicto, 
ne in republica haberelur. con la intimazione. 
■ — b) Cum Accusative Cic. 6. Phil. 3. 5. 
Testifieor, denuncio, ante predico, nihil M. An- 
tonium eorum, qute legatis sunt mandata, factu- 
rura. yirg. 3. .■En. 435. Unum illud tibi, nate 
dea, proque omnibus unum Predicam, et repe- 
tens iterumque Iterumque monebo. — Sic Pirt. 
preter. past, apud Val. Place. 7. 71. ac si quid 
in isto est Robore, predict! veniea in rura la- 
boria. et 8. 127. aociis, qui tunc praedicta tene- 
bant Ostia, etc. h. e. que jam moniti, aut jusii 
fuerant tenere. Sic 7. 188. Et juvenera £mo- 
nium predicto sistere luco. et Ovid. 15. Met. 
608. El spectant frontes, pradictaque cornua 
quaerunt. — Cum Accut. 9t I a li al to Veil*). I. 
13. 4. Mumraiua juasit prsdici conducentibai, 
si eas (statuas) perdiditsent, nova* eos redditu- 
ros. — c) Absolute. Curt. 3. 6. lu6 init. Id 
ipsum, quod post diem tertium medicamentum. 
aumpturus eaa^t (ita enim medicua prasdiierat) 



PftAKDICOR 

agre ferens. — Hinc a Part, praeter. paw., cu- 
jus plurima exeinpla retulimus, 

Prcedictum, i, n. 2. absolute, sabslsntivorum 
more. <| 1- Est pradictio, predizione, prono- 
stico. Cic. 2. Divinat. 42. 89. Chaldaorum pra- 
dicla. et ibid, 88. astrologorum. Id. 2. Legg. 
12. 30.; et Virg. 4. J3n. 464. vatum. fa*. Ftace. 
4. 460. deorum. h. e. portenta. Sueton. Olh. 6.; 
et Plin. 2. Hist. nat. 7. 5. (24). baruspicum 
^ 2. Item edictum. Liv. 23. 19. Pradic'.um etat 
dictator!*, ne quid, abseote eo. rei gereretur. 
Alii leg. edictum. ^ 3. Item condictum, accor- 
do, convenUone, concerto. Liy. 33. 6. Velut ex 
pradlcto ambo Scotussam petierunt. 

PR/EDlCOR, Sris, atus sum, art, dep. 1. idem 
ac predicate. Cassiod. Complex. Act. Ap. 33. 
Quibus (discipulis) coostitueates (Paulus et Bar- 
nabas) presbyteros, cum jejunatione pradicati 
sunt, Dominoque eo? sancta commendatione re- 
li^uerunt. 

PR/EDICTlO, onis, f. 3. actu9 pradicendi. 
^ 1. Est rbetodca exornatio, species protepsis. 
Qutntil. 9. 2. 17. Est quaedam pramunilio, etc. 
quadam confesgio, etc. quaedam pradictio, ut: 
Dicam enim non augend! criminis gratia. ^ 2. 
Item Ital. predizione, profezia, pronostico,itpcp- 
pyois, ffpoaydpeuacs, irpo^]TBi'a, actus pra>dicen- 
di, et jpsum id, quod pradicitur, divinalio. Cic. 
2. fiat. D. 3. 7. Pradictiones et prasensianes 
rerum futurarum. Sueton. Tib, 14. Rediit magna 
spe futurorum, quam et ostenti3 et pradictioni- 
bus ab initio atatis conceperat. Cic. 2, Divinat. 
25. 54. Omnis pradictio mail turn probatur, quum 
ad pradiclionem cautio adjungitur. et ibid. 42. 
87. Chaldais in pradictione et in notatione cu- 
jusque vita' ex nataii die minime em creden- 
dum. et 1. ibid. 2. 4. Hariolorum el vatum 
furibundas pradictiones audire. 

PR/EDICTlVUS, a, um, adject, -jpopp'ijTtKd*, 
qui pradicit, qui prognoslica conlinel. Cad. Au- 
ret. t. Acut. 12. Item libro pradictivo, quem 
spcp'o'xTtxbv ( Hipp oct ales j appcllavit. Adde 
eumd. 3. ibid. 15. sub init. 

PR/EDICTUM, i, n. 2. V. PR.EDlCO in fin. 

PiL-EUICTUS, a, um. V. PRiEDlCO. 

PR<£DIFFldLIS, e, adject. Tta-yvaXercoc, P er ' 
difficilis. Terlull. Baptism. 2. ad fin. Prsdifii- 
cilia penes bomines, facilia penes Deum. 

PR/EDIGESTl'S, a, um, particip. ab inusit. 
prctdigero, nullis cruditalibus, aut obstiuclioni- 
bus impeditus. Cctl. Aurel. 5. Tard. 2. Adji- 
cienles quod bibi debeat medicamen pradigesto 
corpore, et omnino nullo obstaculo impedito, 

PR.tDlOLl'M, i, n. 2. deminut. a p radium, 
poderetto, poderino, possessioncellu, ^wpcStov, 
parvuni pradium, agellus. Cic. 3. Or at. 27. 108. 
De nostra possossione depulsi, in parvo, et eo 
litigioso, pradiolo reiicti. Id. 16. Att. 3. circa 
med. Pradiola belie adificata, et »otis arnoena. 
Adde Plin. 1. Ep. 24. extr. 

PR/EDlRUS, a, um, adiect. valde dirus. Am- 
mian. 31. 8. a med. Facta dictu visuque pra- 
dira. Vet. epigr. in Anthol. Lat. T. 2. p. 329. 
Burmann. Infernas uluians mulier pra'dira sub 
umbras 

PR. £ DISCO, is, ere, a. 3. imparare innan- 
zi, irpo/Aav^avc<>, ante disco. Cic. i. Oral. 32. 
147. Qui qua agenda sunt in foro, tan quam in 
acie, pussunt etiam nunc exercitatione quasi lu- 
dicra pradiscere ac meditari. Virg. i. G. 51. 
Venlos et varium cali pradiscere morem, H;rc 
Virgilii rerba iaudantur a Colum. 1. B. B. 4. 
4. et Plin. 18. Hist. nat. 24. 56. (206). Ceterum 
Seren. Sammon. c. 46. p. 69. ed. Aid. Vis et 
mirificos cautut pradiscere odores, Accensis qui- 
bus arcetur leterriraa serpens? 

PR.fcDISPOSlTUS, a, um, particip. ab inusit. 
prcedispono, aDle dispositu*. Liv. 40. 56. extr. 
Nuncios pradispositos, ita ut convenerat, misit 
ad Perseum, Theod. Priscian. lib. 4. p. 316. ed. 
Aid. Sic urina-secemitur, effiuens ad inferio- 
rem locum in corpore ad id pradispositam ve- 
sicant. 

PR.EDlTTJS, a, um, adject, (pra et datus. qui 
babet, instructus, affectos, omatus, t%t#v (It. che 



— 803 — 

ha, dotato, fornito, ornato; Fr. pourvu de, doue 
de, qui a, qui possede; Hisp. proveido, dota- 
do; Germ, versehen, begabt, behaftet mit et- 
was ; Angi. having, possessed of, endued with, 
furnised or gifted with). ^ 1. Genera tim, 
cum Ablativo jungitur. — a) Universim. Plaut. 
Amph. 1. 1. 63. Teleboa ei oppido Legiones 
educunl suasj nimis pulcris armis praditas. Zu- 
cret. 5. 144. Haud igitur constant divino prae- 
dita sensu. et 1. 236. Immortali sunt n^tura 
pradita certe. Cic. Divin. in Q. Coecil. 21. 69. 
Homo parvis opibus ac facultatibus praditus. 
Id. t. A'at. I>. 8. 18. mundus animo et sensi- 
bus. Id. Rose. Am. 8. 23. imser Iqcvu. Alii 
leg. perditus. Id. 5. Tv.sc. 4*1. Non ut parvo 
metu praditus sit, sed ut nullo. Hac Forcelli- 
nus; ipse locum minime invent. Id. 2. Verr. 3. 
10. Ea spe istum fuisse praditum, ut omnem 
rationem saiutis in pecunia poneret. Id. Tim. 
9. ad fva. Siderum errore» multitudine infinita, 
Tarietate admiiabili praditi. SU. It. 14. 88. bis 
octOLis nondura rex praditus armis. Cic. 2. He- 
renn. 27. 44. Mortuum deformatum, tumore 
praditum -fuisse constat: ergo veneno necatus 
est. Plin. 8. Hist. nat. 32. 50. (116). Dextrum 
cornu cervi medicamento pr*ditum. Auct. £. 
Apr. 58. Quum tarn magnis copiis auxiliisque re- 
gis essenl praditi. Justin. 41. 4. 8. Duarum 
civitatum imperio praditus. Adde Sail. Co.*. 50. 
— b) In ma lam partem. Cic. Divin. in Q. Coe- 
cil. "- . 6. Homo singulars eupiditate , auda- 
cia, scelere praditus. Id. 4. Verr. 42. 104. 
Tanta amentia praditus atque audacia, ut etc. 
Id. Place. 3. 6. levitate, egestate, perfidia. Id. 
Sull. 3. 7. singulari immr.nitale et crudelitate. 
Id. i. Invent. 47. 88. vitio grandi et perypi- 
cuo. Lucret. 5. 199. culpfl. — c) Sapius in 
bonam. Cic. pro leg. Ma-nil. 17. 51. Q. Horten- 
sius sumrais ornamentis honoris, fort una, virlu- 
tss, ingenii praditus. Id. Dam. 15. 39. Vir singu- 
lar! virlute, constanlia. gravitate praditus. et ibid. 
42. 110. singulari bonitate et modeslia. el ibid. 
53. 136. et 8. Att. 3. ampiissimo sacerdotio. Tac. 
Agric. 44. consularibus ac triumphaiibus orna- 
mentis. <f 2. Speciatim de diis cum Dativo jun- 
ctus est idem ac propositus. M. Aurel. apud 
Fronton. 3. ad M. C<xs. (cdeote iterum A. Maio) 
ep. 9. Me pro genere cujusque voti in eo loco 
constiluo, de quo deus ei rei praditus facilius 
ex.audiat. Pronto de eloq. ante med. Minerva ora- 
tionis magistra, Mercurius nunciis p r aditus, A- 
polio paanum auctor. Apul. de Mag. Mitto di- 
cere earum alteram Venerem vulgariam, qua sit 
pradita popular! amori, alteram vero calitem, 
praditam optimati amori. Id. de Deo Socrat. 
a med. At uhi vita edita reineandum est, eum- 
dem ilium (Genium) qui nobis praditus fui(, 
raptare illico, at trahere veluii custodiam suam 
ad judicium. 

I'R.EUlUM, li, n. 2. -^wpiov (It. pedere, pos- 
sessiOTie,, fondo, propriela specialmcnte rurale; 
Fr. propriety, domaine; Hisp. propritdad, do- 
minion Germ. e. Landgut, Grundstvck, Vor- 
werk , e. Besilzung , gaw. landlich; Aogl. 
a farm, estate, manor). — a) Ducunt etymo- 
logi a prces, p r ardi$. et boc a prccstando, 'it 
pnvdia proprie sint bona, quibus quispiam al- 
ter! se obligat, et pro re aliqua eidem caret, 
pignori ea opponendo. Cic. 3. Verr. 54. 142. 
et ibid. 55. 143. Pradibus et pradiis populo 
cautum est. I.iv. 22. 6u. Quum dandam ex a- 
rario pecuuiam mutuam, pradibusque ac pra- 
diii cavendum populo censereot. Cato apud Fe- 
stum p. 25**. 25. Mitll. Vinum redemlsti: pradia 
pro vini quadrantalibus seiaglnta in publicum 
dedisti: vinum non dedisti. — 1 1 Universim 
dicilur de quacumque posseiaione. Differt tamen. 
quia possessio omnia bona complectitur, mobilia 
et immobilia: prwdium immobilia tantum. Dif- 
fer! etiam a fundo, qui fere de possessione ru- 
stica dicitur: prcedium etiam d" urbana. Ctc. 
Civcin. 4. 11. Huic fundo uxoris continenlia 
qua-darn pradia atque adjuncta mercatur. Nepos 
Cim. 4. Quum compluribus locis praedia hortos- 
que baberet, Dumquam eis cuslodem posuit. Cic, 



PRAEDIV'INO 

Rose. Am. 15. 43. Tot pradia, tam pule i a, tam 
fructuosa, Clio suo colenda ac tuenda tradiderat. 
Id. ibid. 42. Ilium tecum omni tempore vole- 
bat esse: hunc in pradia rustica relegarat. Id. 
5. Verr, 86. 199. Habet in nummis, babet in 
urbanis pradiis. Colum. 1. R. R. 1. 19. Sub* 
| urbanum pradium commodissimum esse puto. 
Sueton. Cces. 50. Amplissima pradia ex auctio- 
nibus hasta ei dono addiiit. Cic. 11. Att. 2. In. 
quos enim sumptus abeunt fructus pradiorum? 
— Translate vel rectius urbane Martial. 12. 72. 
Deseris urbanas, tua pradia, Pontice, Hies. — 
Ulp. Dig. 50. 16. 198. Urbana pradia omnia 
adificja accipimus, non solum ea, qua sunt in 
oppidis, sed et si forte stabula sunt, vel alia me- 
ritoria in villis et in vlcis, vel si praloria volu- 
ptati tantum deservientia, quia urbanum pra- 
dium non locus facit, sed materia. — ~ c) Ad 
illud Cic. 3. Verr. 54. 142. Vbi ilia coosuetudo 
in bonis pradibus pradiisque vendendis, omnium 
consul um, censorum, pratorum, quastorum de- 
nique, ut optima conditione sit is, cuja res sit, 
cujum periculum? /"seurfo-y/scontus hac adscri- 
bit: Bona pradia dicuntui bona satisdationibus 
obnoxia, sive sint in mancipiis, sive in pecunia 
numerata: pradia rero domus, agri. Hrec omnia 
venduntur, si rationi pubhea locator sartorum 
tectorum non respondent, et paullo post. Pradia 
aunt res ipsn 1 : prades, homines, idest fidejusso- 
re«, quorum re? bona pradia {non/ uno nomine 
dicuntui 1 . Hac Pseudo -Asconii verba, si sana 
credimu?. satis obscura sun;, neque paucis illu- 
strari facile possunt. In verbis Ctcer. to oanis 
tam ad prcfdiis, quam ad prcedibus r^ferlur: 
prtrdes vendere non est ipsos homines fidejus- 
sores vetidere, sed eorum booa: ea raiione, qua 
apud Sueton. Claud. 9. dicitur Claudius Venalis 
pependisse, b. e. ejus bona. Sic Cic. 2. Phil. 31. 
78. Et domi quidem causam amoris habuisti: fo- 
ris etiam turpiorem: ne L. Plancus prades tuos. 
{Or ell. suos) venaeret. Quod additur apud Cic. 
cit. Verr. 3. pra'dibus pra'diisque, primum bona 
pradum, altevum mancipis, h. e. ejus, qui se ob- 
lig^verat, significare vjdutur. Hot toman. ha'C ali- 
ter interprelatur. Bona intelligit ipsa opjsva, qua 
locantur, quia fiunt veluti bona ejus, qui con- 
duct, quum lucrum ei pariant: vendere positura 
j ait pro locare. quemadmodum redimere est con- 
I ducere: pra'dibus pra'diisque absolute sexto ca- 
' su dici patat, ut datis, vel apposiiis subintelli- 
gatur. V. etiam Manut. et Grtev. — SB, Apud 
Festum p. 234. 7. Mi'i/l. hac leguntur: Pradia 
rursus Veriius vocari ait ea remedia etc. et mox. 
Ea vocari ait pradia, quod mala prohibeant. 
L'trobique legend- pra'bia, qua nunc I tali vo- 
cant brevi. V. integrum locum in PR.-EBIA. 

PR.t.I>I v ES. His, adject, omn. gen. assai ric- 
co, ncXvKTTiTCii, valde dives. — a) De homini- 
bm. Liv. 45. 40. Admodum inops pecunia Phi- 
iippus, Perseus cootra pradives. Tac. 15. Ann. 
64. Seneca pradives et prapotens. Plin. 34. 
Hist. nat. 3. 6. (12>. Receptus in torum, mox 
in testa.Tienturo pradives. — b) De rebus. Ovid. 
9. Met. 91. totumque tulil pva-divite cornu Au- 
ctumnum. Juvenal. 10. 16. magnos Seneca pra- 
divitis hortos. 

PR.-LDlViDO, is, ere, a. 3. ante dividere. Jul. 
Vict. Aur. rhet. 'cdente A. Maio) c. 15. p. 84. 
Sapcnumero >n principiis etiam causam pradivi- 
dimus ex utilitate nostra, ut Demosthenes contra 
,£schinern. 

PR.£DlVlNATlO, onis, f. 3. presagto, indo* 
x'inamento, uxvzela, divinatio. Plin. 8. Hist. 
nat. 25. 37. (89). CtocouiIus parit ova, eaque 
extra eura locum semper incubat, prardivinatione 
quadam, ad quem sumrao auctu eo anno egres- 
surus est Nilus. 

PR.EIDlVlNO, as, svi, are, a. t.indovinare, Ttpo- 
$?£ctjt/£w. divino, prasenlio. Plaut. True. 2. 3. 
17. Vide, ut jam, quasi vulturii, triduo prius 
pradivinant, quo die esuri sient. Varro 6. L. 
L. 52. Mull. Et qui futura pradivinando soleant 
fari, fatidici dicti. Plin. 11. Hist. nat. 10. 10. 
(20). Apes pradivinant rentos imbresque, et se 
continent tectis. Prontin. 2. Strate^. 5. 38. Quod 



PRAfiDIVKVUS 

fulurura quum praediviaasset Caesar, etc. — Ab- 
solute Spartian. Carac- 8. Et fertur quidem 
Papiniaous, quum raptus a militibui ad Pala- 
tum traheretur occidendus, praedirinasie dicens, 
etc. 

PR .EDlVlML'S, a, uro, adject, vaide divinus, 
leu muiiuin divinans. Plin. 37. Hitt. nat. 10. 
60. (167). flamraonis cornu, gemma aureo co- 
lore, arietini cornus efflgiem reddens, promitti- 
lur praedivina somnia repraesenla^e. Eadem ha- 
bet Solin. 27. a med. 

PR.EDlVlsIO, onis, f. 3. diviiio ante facta. 
Probux ad V{rg. Hue. et Georg. p. 25. ed- Keil. 
Praedivisione, quam Graeci itooaioiotv vocant, 
quid quoque libro praecipiat, stgnificat. 
PR.£DO, as. V. PK EDOR iait. 
PR.EDO, onis, ra. 3. praedator, latro, qui terra 
marive grassalur, Xtjcttsc (It. ladro, rubatore, 
cor sale, assassino; Fr. brigand, voleur, cor- 
saire, pirate; Hisp. salteador de caminos, la- 
dron, cosario, pirata; Germ. d. Rduber, Plun- 
derer, Seeraubet ; Angl. a robber, spoiler, pil- 
lager, plunderer, pirate, picaroon, corsair, as- 
sassin). 

I.) Proprie. lip. Dig. 49. 15. 24. Hostel sunt, 
quibus bellum publice populus R, decrevit, Tel 
ipsi populo R. Ceteri latrunculi , vei praedones 
appellantur. Cic. 2. Herenn. 21. 33. Qucmiam 
hominem occisum constat esse, necesse est, aut 
a prssdonibus, aul ab iniraicis occisum esse. Id. 
2. T'err. 5. 13. Urbes piralis praedonibusque pa- 
tefacUe. Liu. 38. 40. ad fin. Alibi praedo, alibi 
pripdae vindex cadit. Cess. 3. B. C. 110. Hue 
accedebant collecli ex praedonibus latronibus- 
que Syria Ciliciaequr provinciae , A'epos The- 
mist. 2. Maritimos prasdones conseclando, ma- 
re tuturo reddidit. Cic. 3. Oral. 1. 3. De- 
ploravit casum atque orbitatem senatus : cujus 
ordinis a.consule, qui quasi parens bonus, aut 
tutor DdeJis esse deberet, tamquam ab aliquo ne- 
fario praedone diriperetur patrimonium dignita- 
tis. Sail, fragm. apud Tow. p. 534. 18. Merc. 
Cohors una grandi vecla faselo, a duobus prae- 
donuna myoparonibus circurnventa. Moral. 1. 
Sat. 2. 42. hie decidit acrem Praedonum in tur- 
bam. Cic. Dom. 55. 140. Omnium ternpforum 
atque tectorum, totiusque urbis prgsdonem. Virg. 
7. /En, 362. PerCdus alia petens, abducla vir- 
gine, praedo. Ovid, 4. Fast. 501. At neque Per- 
sephone digna est praedone mariio. h. e. Plutone 
raplore. Apul. 8. Met. Vindicavi mei mariti 
cruentum peremptorem; punita sum funestura 
nuptiarura mearum praedonem. 

II.) Translate. — a) Colum. 0. R. R.io. Z. de 
fucis. Nee rursus multitudinem praedonum coa- 
lescere paliendum est, ne universas opes elienas 
diripianl. Martial. 14. 116. Accipiter praedo volu- 
crum. — b) Apud JCtos praedo est eliain, qui 
quum nullam causam possidendae heieditalii ba- 
beat, in radii tamen, et possidet, Ulp. Dig. 5. 3. 
25. Quod autem ait senatus, eos qui bona invasis- 
sent; loquitur de praedonibus, id est de bis, qui 
quum scirenl, ad se non pertinere her,edUalem, 
invaserunt bona : scilicet quum nullam causam 
haberent possidendi. — Item cujuscumque rei 
iojustus possessor. Cajus ibid. 9. 4. 13. Absur- 
dum videretur, eos quidem, qui bona fide pos- 
sidereoi excipere actionem, praedones vero se- 
curos esse. 

PR.EDOCE0, dfices, ddctii, docturu, docere, a. 
2. Part. Prwdoctus. — Praedocere est ante do- 
cere, praemonslrare. Sail. Jug. 94. Ilia proedocli 
a duc« anna mutaverant. istruiti innanzi. et 
Plin. IK. Hist. nat. 34. 77. (334). Praedoclus 
psto: alia rcbustis prosunt, alia infantibus. Pru- 
dent. 12. Cathemer. 72. myrrheus Pulvis sepul- 
crum pr.edoeel. 

PR/F.DOCTUS, a, um. V. roc. prasced. 
PK^dOMO, mas, mui, are, a. 1. ante doma- 
re. Translate. Seneca £p. 113. a med. El omnes 
casus, aniequam eiciperet, prasdomuit medi- 
tando. 

PR.EDOnIUS, a, urn. adject. "X^aTtxc'j, ad pree- 
doneoi perlinens, praedatorius: Ulp. Dig. 5. 3. 
45. Conscius ad se nihil hereditatem pertinere. 



— 804 — 

praedonio more versari ccepit. Ita Torrentin., 
nam /faloand. habet proedonis. V. PR,CDO sub 
II. b. 

PR.EDO.NC'LUS, i, m. 2. deminwt. ab inusit. 
pr&donus, quod a prcedo, ut dlecurionus a de- 
curio. Feslus p. 242. 5. Mull. Praedonulos Cato 
u'ffoxoptOTtXMj dixit in Epist. Quia »a>pe utilei 
videntur prssdonuli. Scalig. vult legi prcedoncu~ 
lot, ut a latro latrunculos. 

PR/EDOPIONT, praoplant. Festus p. 205. 13. 
Mill. Ita legendum conjecit Meurs., Ex critic. 
I. Casin. 2., probante Miller o; est enim a pr&d 
(ut red, sed, prod) et op themate verbi optare: 
Codices Prcedotiont: alii mallent prceoptinunt, 
vel potius prceoptinant, ab obsoleto optino, quod 
ab opto. 

PR/EDfJR, Sris, 5ius sum, ari, dep. 1. Prcedo, 
as, etc. V. infra sub C. — Part. Prcsdans »ub 
A. L; Prcedatus sob A. I. et II., »ub B. I. et 
sub C. — Praedari est prapdas agere, diripere, Ti 
auferre, Xtjc'^w, auXa'w (It. rubare, predare, sac- 
cheggiare; Fr. piller, fourrager, marauder; 
Hisp. pillar, robar, saquear, talar, picarear; 
Germ. Brute machen, rauben, plundem; Angl. 
to rob, plunder, pillage, spoit, ravage). 

A) Neulrorum more; et quidem 

I.) Proprie. Cic. 4. Phil. 4. 9. Spes rapiendi 
atque praedandi obescat animos eorum. Nepoi 
Alcib. 8. exit. Vulgum Atheoiensiura in terrain 
praedatum esisse, navesque pane inanes relictaj. 
Liv. 4. 55. Volscos et .Equos praedatum extra 
tints eiisse in agrum Latinum Hernicumqae 
afferlur. Id. 22. 3. Ab efTusa praedandi licentia 
boitem cohibere. Cres. 7. B. G. 46. extr. Vix 
se ei maaibus pr*dantium militum eripuit. Ju- 
stin. 23. t. 10. Ex agris finitirnorum praedari 
soliti. Tac. Agric. 29. Praemissa classe, quae plu- 
ribus iocis pr;edata, magnum terrorem faceret. 
— Sic de brulis animantibus, Plin. 10. Hist. 
nat. 71. 91. (196). Alia (animalia) dentibus 
prwdantur, alia unguibus. — Cic. 4. T'err. 19. 
46. Eripe heredilatem propinquis, da palastritis: 
pra?dare in bonis alienis nomine ciritatis. ruba, 
guadagna. et 5. ibid. 78. 182. TuuB apparitor 
de aratorum bonis prapdabitur. et 3. Off. 17. 
72. Hoc secundum naturam est, neminem id 
agere, ut ex alterius pra?detur inscieotia. 

II.) Translate. Part. Prcedatus est prxda po- 
titus, ditatus, onu6tus. Plaut. Pseud. 4. 7. 39. 
et Rud. 5. 2. 29. Bene ego ab hoc prasdatus ibo. 
Id. Pers. 4. 4. 115. Heu pncdalus probe! 

B) Active, h. e. cum Accusative 

I.) Proprie. Tac. 12. Ann. 49. Dum socios 
raagis, quam hosies predator. Sutton. Domit. 
12. Nibil pensi babuit, quin pnedarelur omni 
rnodo bona vivurum et mortuorum. fat. Flacc. 
5. 647. rirgineas pr.vder si Cecropis arces. La- 
ctant. 5. 9. circa med. Prsrdari maria. corsej- 
Oiare. Petron. Saiijr. 83. II) lam Nympba pra?- 
dala imperasset amori suo, si venturum ad in- 
terdictum Herculem credidisset. — Similiter de 
piscatu. Propert. 4. 2. 37. pisces calamo pra- 
dabor? Inscript. apud Or ell. 1603. silvako in- 

VICTO SACRVM t. TKTIVS VKTVRIVS MICIA5V9 PR. 

(h. e. praefectus) AtAB ssbo;ia>ae ob AfRTsi exi- 

MJAB rOBSUg CAPTVM QVIM MVLTI Ah'TZCBMORXS 
IIVS PRAEDARI NO> POT VIR VST V. S. L. P. h. C 

voto soluto libens posuit. — El de brutis ani- 
mantibus Ovid. 3. Art. am. 419. Ad multas lupa 
tendit oves, prwdetur ut unanj. 

II.) Translate. Ovid. 3. Amor. a. 57. Omnia 
possideant: ill ia Campusque, Forumque Servial: 
bi pacem crudaque bella gerant. Tanlum oe nos- 
troi avidi pr.edentur amores. Al. aliter leg. Id. 
i. Amor. 3. 1. qua; me nuper prssdata puella est. 
Seneca GBdip, 557. Flamma pra?datur dapes. h. 
e. populatur, absumit. Horat. 2. Ep. 2. 55. Sin- 
gula de nobis anni praedantur euntes: Eripuere 
jocos, venerem, conritia, ludum: Tendunt ei- 
torquere poemata. 

C) Prcedo, as, ab antjquis dictum est, tesiu 
Priscian. 8. p. 799. Putsch. Plaut. Rud. 4. 7. 
16. Mi istapc videtur prosda praedatum trier. Vul- 
gat. interpr. Judith. 2. 13. Effregit autem civi- 
tatem-Melothi, pr;t'davitque omnes filios Tharsis 



PRAEDURE 

et filioi Ismael. et Isai. 24. 3. Dissipations dis- 
sipabitur terra, et direpllone praedabitur. Am- 
bros. de Fide 3. 3. Et eruol in praeda qui pr»- 
daverunt eos. Vopiic. Prob. 8. Quum de prae- 
dato repertus eiset equui non decorua. 

PR.EDORMlO, is, ire, n. 4. antea dormire. 
Auguttin. Serm. ed. A. Maio in IVov. Pair. 
Collect. T. 1. p. 1. Ibi amicus decor pr.edormit 
in gem mis. Gramm. incertu$ ed. Eichenf. Dor- 
mio, dormis, praedormio, praedormis. V. et Gram- 
maticorum vol. 5. p. 637. ed. Keil. 
PR.EDOTIONT. V. PR.EDOPIONT. 
PR.EDCCO, cis, xi, ctum, cere, a. 3. Part. 
Prrxduclut. — Praeducere est ante ducere aut 
face re, praBitruere, praetexere, tirore, fare o met- 
tere innanzi a qualche cosa, npodya. Cms. 7. 
B. G. 69. Fossam el maceriam sex in aititudi- 
nem pedum praeduxerant. et 1. B. C. 27. Vicoa 
plateasque inaedificat, fosias transversa* viis prae- 
ducit. Tibult. 4. 1. 83. tutam castris prxducere 
fossam. Sil. It. 10. 411. fossas producers mu- 
ris. Sic Seneca 2. Ira 8. ad fin. Prasductam 
obsessis parentibus fossam. — Similiter Co?*. 7. 
B. G. 46. Ei grandibus satis sex pedum mu- 
rum, qui nosirorum irapelum tardaret, praeduxe- 
rant Galli. Tac. 14. Ann. 32. Tutela templi fre- 
ti- neque fossam aut vallum prseduxerunt, neque 
etc. Avien. Perieg. 625. locus undique sa?ptu* 
Aggere prarducto. Plin. 33. Hist. nat. 4. 21. 
(75). Lineas itineri praeducere. h. e. ductU lineis 
iter prassignare. Vet. Poela in Catalecl. Pithcei 
P- 129. Hesperie pulcras strophio praeducta pa- 
pillas. h. e- slrophium habens papillis praedu- 
ctum. Alii Ug. producta, sed male. Stat. 5. Silv. 
3. 12. Quis steriii mea corda situ, quis Apolline 
verso Frigida damnatae praeduxit nubila roenti? 
Alti leg. produxit. Qua? lectionis varietal est et- 
Ibui in illo Zucani 6. 465. nunc omnia com- 
plent Irabribus, et calido praeducunt nubila Phce- 
bo. 

PR.EDL'CTAL, alii, n. 3. riga, regulo, stilus, 
vel plumbum, quo line* in membrana pra>du- 
cuntur ad scripiuram dirigendara. Gloss. Philox. 
Prarductal, napaYpafoc. Hinc Catull. 22. 8. Mem- 
brana directa plumbo. 

PR.EDUCTORlUS, a, um, adject, ad praedu- 
cendum pertioens. Cato R. R. 135. Lora prse- 
■ductoria. h. e. quibus regebantur juncti boves- 
PR. E DUCTUS, a, um. V. PR.EDUCO. 
PR.EDULCE. V. PR.EDULCIS in Co. 
PR.EDULCtA, lum, n. plur. 3. V. voc. saq. 

1. et II. 

PR.EDULCIS, e, adject, valde dulcis, ajtax 
dolce, troAuy/.uX'j;. 

I.) Proprie. Lueret. 4. 636. Hoc tamen esse 
aliis possit pr»>dulce videri. Alii et ipse Lacb- 
msnn. leg. perdulce. Plin. 12. Hist. nat. 3. 
11. (23). Pra»dulcis sapor, et 15. ibid. 18. 19. 
(71 j. iicus. et 13. ibid. 4. 9. (44). Mel prasdul- 
ce. et 14. ibid. 6. 8. (64). Prsedulcia vina. — 
Hinc Prcpdulcia absolute, substantivorura mo- 
re- Id. 24. ibid. 1. 1. Prsdulcium fastidium sal 
temperat. 

II.) Translate. Sueton. Cal. 33. Collaudans 
vocem deprecanlis, quasi eliam in gemitu prae- 
dulcem. Piin. 11. Hist. nat. 17. 18.(55). Prse- 
dulcis eloquii suavitas. Virg. 11. Mn. 155. Pras- 
dulce decus. Vol. Flacc. 4.61. noraen. Quintil. 

2. 5. 22. genus orationis. Claudian. 2. in I. 
cons. Stilich. 132. Luxuries prn^dulce malum. 
.Yemesian. Eel. 1. 22. Prapdulcis tibia. — Sic 
Picedulcia absolute, subslanlivorum more. Quin- 
til. 8. 3, 56. Praedulcia. abundanlia (in sermo- 
ne). — Hinc 

Prcvdutce adverbii more. Stat. 5. Silv. 3. 82. 
Tyrrhene volucies (h. e. Sirenes) nautis pras- 
dulce minanlur. 

PR.EDtR\TUS, a, um- V. voc. seq. 

PR.EDCrE, adverb, valde dure, durissime. 
Avien. Or. marit. 487. Hi lacte semet atque 
pjngui c&seo Pra^dure alenles, profcrebant spiri- 
tum. h. e. vitam ducebanl. Ita legit ffernsdorff, 
cum vett. edition.; ffeinsius vero Prcedurum, 
et Burmannus mailei Prcedzve. quod ingenio- 
6um, sed minus rei aptum. 



PRAEDURO 

PRzEDCRO, a», Ivi, Itum, ar«, a. 1. Part. 
Praeduratus I. — Praedurare est valde dura re, 
indurare, indurare. 

I.) Proprie. Kin. 23. Hist. nat. 7. 71. (139). 

Succum pomi, myrrha adject a, praeduratum ad 
xolem lorrebant. Adde .4 pic. 6. 9. a med., 7. 4. 
et 8. etc. Nam quod addunt Colum. 3. R. i*. 
if. 10., reetius ibi aliter leg. Auct. E pit, Iliad. 
364. Et prssdurato transflgil peclora telo, 

II.) Translate- Prudent. 5. wept step. 177. Si 
tanta callum pectoris Prasdurat obstinalio. 

PR/ED^RUS, a, um, adject, valde durus, assai 

I.) Proprie. PUn. 18. flitt. nat. 12. 30. (121 ». 

Faba prsedura, et qu^-e percoqui non potest. Id. 
26. ibid. 8. 29. (46). Pratdur* radices. Id. 9. 
ibid 29. 46. (86). Praedurum caput. Sic Quin- 
til. 1!. 3. 69. Praeduro et rigente capite. Tac. 
1. Hist. 79. Praedurum corium. Martial. 13. 66, 
Praeduras dens. Alii leg. perjurus. 

II.) Translate. «f 1. De corporis viribus, qui- 
bus aliquis praestat. f'irg. It). .-En. 748. homo 
praedurus viribus. k. e. praevalidus. Sic Id. '2. 
G. 531. Corporaque agresti nudant pr^dura pa- 
laestra. Adde Sue ton. Galb. 22. Hue pertinere 
videtur et illud Ovid. 12. Met. 347. preniamque 
sinistra Cesariem retinens, vultum minitantiaque 
ora, Robore aodoso, prajdoraque tempora fregit. 
• 2. Per metapboram de animo el de abstra- 
cts. Quintil. declam. 3. 3. Praedura priscis mo- 
ribus mater, Vol. Flacc. 1. 235. Praedurus la- 
bor, ft. e. perdifficilis. Colum. 6. R. R.2. 1. 
Neque ante tertium, neque post quintum annum 
juvencos domari placet: quoniam ilia aetas adhuc 
teuera est, baec jam praedura, Quintil. 6. 4. 11. 
Praeduri oris esse. h. e. vaide impudenlis, impro- 
bi. Id. 1. 6. 26. Praedura verba. 

PR.EDUUS, a, um, adject, a pr cedar, ut oc- 
ciduut, civduus, perspicuus etc. ab occido, cae- 
dOj perspicio etc., afTertur ab Eutyche p. 2150. 
Putsch., nullo tamen auctore laudato. 

PREfiLlGO, llgis, legi, !6gere, a. 3. preeleg- 
gere, praefero, praeopto. Sidon. 7. Ep. 4. Ego 
tamen morum illius emulator esse praeelegerira. 
Adde Boeth. p. 724. 

PR.EfiMlNEN'S et praeminens, entis. V. PR.EE- 
MINEO. 

PROMINENTIA, a?, f. 1. preminenza, ex- 
cellentia, praestantia. Claud. Mamert. ep. prce- 
fixa I. I. de Stat. anim. Ad negotii praeemi- 
nentiam spectare. 

PREEmINEO, es, ere, q. 2. Quod ad scriptio- 
nem attinet, omnibus locis allatis, et apud Apul. 
6, Met., alii primum e eiterunt: quod apud 
Auson. sub II. a. sine dubio exterendum est. 
Part. Praeeminens I., It. et ia fin. — Praeemi- 
nere est prae aliia erainere, sporgere in fuori a 
prefer enza, essere prominente. 

I.) Proprie. Vlp. Dig. 21. 1. 12. Praeminen- 
tes ocuii. Ita Hatoand., sed Torrentin. babet 
eminentes. Augustin. 6. Confess. 9. Cancelli 
plumbei, qui vico argentario desuper preemi- 
nent. 

II.) Translate prceemineo est idem ac superior 
sum, prasslo. — a) Cum Dalivo. Seneca 1. 
Controv. 4. sub fin. Albutium, qui Graecis prase- 
minet. ^uion. Ccesar. n. 15. Adsciti quantum 
prwmineant genitis. Capelt. ~. p. 34. Femina 
sacro lumine aethereoque resplendens venerabi- 
li antistitio praeeminebat. — b) Cum Accusat. 
Tac. 3. Ann. 56. Ut appellatione aliqua cetera 
imperia praeemineret. Id. 12. ibid. 12. Cassius 
ceteros praeeminebat perilia legum. — c) Ab- 
solute. Prudent. 1. Cathemer. 109. Insigais ipse 
et praeminens. — Hinc Pari, praes. 

Prcv eminens, entis, adjective quoque usurpa- 
lur, unde Comp. Prceeminenlior apud Claud. 
Mamert. 1. Stat. anim. 6. Praeeminentior est 
ceteris sensibus visus. 

PREEMPTOR, Oris , m. 3. qui ante emit. 
Gloss. Gr. Lat. Upoayopaaxr^, prasemptor. 

PR.EEO. is, Ivi et Y\, Hum, ire, n. anom. 
(prae et eo). Quando post prcv sequitur e. ali- 
quando in scriptis Lapidib. e omitti solet, prce- 
unfe, prcesse. Ita in utroque Cenotaphio Pisa- 



— 805 — 

no, et ia quampluriraU aliis monumantis apud 
Marin. Prat. Arv. p. 106. — Part. Prceiens 
ia recto non est uiitatum, (legitur enim tantum 
apud Jornand. Get. 28. Ipse in exsequiii fere- 
tro ejus praeiens.;; in obliquis adbibitum, V . I., 
a. et H. 1., 2. et 3 — Praeire est ante ire, prae- 
cedere, rraoe'pvpjMu (It. andare innanzi, pre- 
ctdere ; Fr. alter ou marcher devant, pre cider ; 
Hisp. prtceder, ir delanle; Germ, varan -,vo- 
rausgehen; Ang!. to go before, lead the way, 
precede). 

I.) Proprie. — a) Neutr. Cic. 2. de republ. 
31. Publicola initituit primus, ut singulis con- 
sultbus alternis mensibus Iictores prasirent. Stat. 
6. Tkeb . 519. quum vacuus domino praeiret 
Arion. Liv. 26. 27. extr. Latvinus Romam praci- 
vit. Varro 5. L. L. 80. JM'xill. Praetor dictus, 
qui prasiret jure et eiercitu. ef ibid. 87. In re 
militari praetor dictus, qui praeiret exercitui. 
Virg. 5. JSn. 186. >ec tola tamen ille prior 
pra?eunte carina. Ovid. t. Fast. 81. Jamque novi 
praeeunt fasces, nova purpura fulget. ■ — 6) Cum 
Accusative. Tac. 6. Ann. 21. Is corpore valido 
per avia ac derupta praeibat eum, cujus artera 
etperiri Tiberius statuisset. 

II.) Translate. *J I. Generatim. — a) Neu- 
tr. Ci'c. 5. Fin. 21. 58. Ad quorum cognitio- 
nem et usum, natura ipsa praeeunte, deducimur. 
— ■ b) Cora Accusative Tac. 15. Ann. 4. Acto 
raptim agmine, ut famam sui praeiret. *J 2. 
Speciatim prceire verba, et verbis, el praeire 
absolute, est certara verborura formulam alicui 
dictare, quam is totidem verbis referat. Mos 
enim erat, ut in eisecrationibus et derolionibus, 
in ftrderibus, in dedicationibus, in votis, jura- 
mentis et aliis hujusmodi, certa verba adbibe- 
rentur (quod carmen dicebatur), a quibus oe 
minimum quidem licebat discedere. Itaqu: ne 
quo in verbo peccaretur, praesto erat pontifei, 
aut sacerdos, qui vol memoriter, vei de scripto 
dictabat, quae dicenda erant- — d< Prceire 
verba apud Liv. 8. 9. Agedum pontifei publicus 
populi R. pra»i verba, quibus me pro legionibus 
devoveam. Id. 9. 46. .Edem Concordiae dedica- 
vit: coactusque pontifei mai. verba praeire. Id. 
31. 17. o tnecf. Et se facinus perpetraturos, pr:i- 
euntibus Risecrabile carmen sacerdolibus, jureju- 
rando adacii. Val. Max. 4. 1. n. 10. Quum Afri- 
canus censor lustrum conderet, ioque solito fieri 
sacrificio scriba ex publicis tabulis solerane ei 
precationis carmen praeiret. Sic Sueton. Claud- 
22. Priuire obsecrationem. Tac. 1. Hist. 36. et 

2. ibid. 74. sacramentum. — b) Prceire verbis 
apud Plant. Rud. 5. 2. 47. cm. Per Venerem 
banc jurandum est tibi. la. quid jurem? CRt. 
quod jubebo. j.a. praei verbis, quid vis. — - c) 
Absolute. PUn. 10. Ep. 6. Praeivimus et com- 
militonibus jusjurandum more solemni praestan- 
tibus. Cic Dom. 52. 133. Ades, Lueulle, Servi- 
li, dam dedico domum Ciceronis, ut mihi pr3sea- 
tis, postemque teneatis. Plin. 28. Hist. nat. 2. 

3. (11). Et ne quod Terborum praelereatur, aut 
prasposterum dicatur- de scripto praeire. *J 3. 
Hinc ilia translata. — a) Generatim. Cic. Mil. 
2. 3. Qui hesterna etiam contione incitati sunt, 
ut vobis voce prrcirent, quid judicaretis. Gtll. 
1. 11. a med. Tibia? illius contionatoriae in men- 
tem venit, quam C. Graccbo cum populo agenti 
prwisse ac prasmonstrasse modulos feruni. Quin- 
til. 2. 5. 3,. Non videntur tempora suffeclura, 
si legentibus singulis praeire semper ipsi velint. 
h. e. prelegere. Id. I. 10. 16. Praeeunte aliqua 
jucunda voce. — b) Speciatim pro imperare, 
docere. Liv. 43. 13. in fin. Omnia, uti decem- 
viri pr.eierunt, facta. Gtll. 14. 2. circa tned. 
Sed si de omni quoque officio judicts pr.rire me 
libi vis, nequaquam est ve! loci hujm, Tel lem- 
poris. 

I'R.IIESL'S. a, um, particip. ab inusit. pra?e- 
do : mangiato innanzi, ante esus. Vox a Lexico 
expungenda; occurrit enim tanium m .Vol. Tir. 
p. 166. 

PR E EX ERCtT AMENTUM, i, n. 2. Priscian. 
de Prceexerc. rhet. p. 1329. Putsch, pr-fexerci- 
larnenta vertit rd woayjuviiQfjaLTx, h. e. prueludia. 



PBAEFATIO 

PR.EEXERClTATlO, onis, f. 3. anterior exer- 
citatio. Priscian. de Prceexerc. rhet. p. 1343. 
Putsch. Legis quoque lationem in praeexercita- 
tionibus ponunt. ei p. 1341. Quidam eloquen- 
tissimorum earn quoque {descriptionem* tradi- 
dere inter praeexercitationes. 

PR.EEXSISTENS, entis, particip. ab inusit. 
prceexsislo; preesistente, qui ante exsistit. Boeth. 
Aristot. analyt. poster. 1. p. 521. Omnis do- 
ctrina et omnis disciplina iatellecliva ei praeeii- 
stente fit cognitione. 

PR.EFAClLIS, e, adject, valde facilis. Plaut. 
Epid. 5. 2. 21. De praefacili exoras. Ita in qui- 
busd. MSS. apud Taubmann. Alii facile exoras. 
At in A'of. Tir. p. 51. Facilis, praefacilis, 

PR E. F ACTUS, r. PR.EFECTUS. a, um, prl- 
mo loco. 

PR .EFAMEN, Tnis, n. 3. proemio, prefazione. 
praefatio. procemium. Symmach. 2. Ep. 34. Nam 
recordaris, hoc te praefamine epistolatn texuiwe. 

PR/KFAMlNO et 

PR/EFARIS, Stur, atus sum. V. PR.EFOR, 
aris. 

PREFASCfNE. V. PREFISCINE. 

PR/EFASClNO, as, are, a 1. ante fascinare. 

— Part. Praefascinandus legitur apud Porphyr, 
ad Horat. Epod. 8. 18. .Equa pro virili parte 
(fascinum) posuit, quoniam pr^fascinandis re- 
bus Iitc membri deformitas apponi solet. Prce- 
fascinare exbibent et JVbt. Tir. p. 182. 

PR/EFATIgATUS, a, um, particip. ab inusit. 
prcefatigo, aote fatigatus. Ccel. Aurel. 3. Tard. 
7. n. 94, Igneo in loco ve! ferveoti fricari ja- 
bet {Themiso) prapfaiigaios sudoribus aegrotan- 
tes. 

PREFATlO, Snis, f. 3. id quod ante rem ali- 
quam pr^eloquimur, introduzione. *f 1. Spe- 
ciatim de formulis, qua? ia exsecrationibus, ia 
frederibus, in dedicationibus etc. adbibebantur, 
ut in PR.EEO II. 2. dictum est. Cic. 5. Terr. 
80. 187. Annulo est aureo scriba. donatus, et 
ad earn donationem contio est advocata, etc. 
Quae porro praefatio tuae donationis fuit? Ilia 
scilicet vetus atque imperatoria ? Quando tu qui- 
dem in prcelio etc. Liv. 45- 5. Omnis pra-fatio 
sacrorum, eos, quibus non sint pura? maaus, sa- 
cris arcet. Plin. 7. Hist. nat. 26. 27. (98). de 
Pompejo. Triumpbi vero praefatio hnec fuit: 
Quum oram maritimam praedonibus liberasset. 
•J 2. Generatim est quidquid orationi vel operi 
scripio praeloquimur. — a) L'niversira. Plin. 
Hist. nat. prcef. § 13. Vocabula rustica, aut 
externa, immo barbara etiam cum honoris prae- 
fatione pontnda (V. PREFOR). Sueton. Do- 
mit. 11. Nuraquam tristlorera sententiam sine 
pr^fatione dementia? pronunciavit. fat. Max. 
2. 8. n. 8. C. Cassius numquam sine praefatione 
publici parricidii nominandui. PUn. Hist. nat. 
prcef § 1. Libros naturalis historiae-narrare con- 
stitui tibi, jucundissime iraperator (sit enim haec 
tui praefatio verissima, dum maximo coosenescit 
in patre). h. e. appellatio. Cajus Dig. I. 2. 1. 
Si in foro causas dicentibus nefas videtur esse, 
m'lla praefatione facta, judici rem eiponere. 
ForcelHno videtur hoc loco sumi pro axordio. 

— b") Speciatim est brevior sermo aut o ratio, 
quae ante opus praemiltitur, consilium scriptoria 
et sum mam operis brexiter exponeus: item in 
deciamationibus, controverslis et causls quidquid 
pr.rmitlitur. et ad ipsam causam non pertinei, 
prefazione, preamboto, frsoot^iov: quare difTert 
ab exordio, quod causae pars est. Plin. 1. Ep. 
13, Subinde sibi nunciari jtibent, an jam reci- 
tator intraverit, an dixerit praefationem, an ex 
maijna parte evoiverit librum. Id. 4. Ep. 11. 
ad fin. Cle mentis Nervw translatus est in Sici- 
lian!, vi bi nunc profitetur, seque de fortuna prae- 
falionibus vindicat. Quintil. 11. 1. 67. Itaque 
Clce.ro, quamquatn erat in Cottara gravissime di- 
cturus, neque aliter agi P. Oppii causa poterat, 
longa tamen praefatione eicusavil officii sui ne- 
cessitatem. Id. 8. 3. 31. Mcinini inter Pompo- 
nium et Seneca in etiam pnrfatiooibus esse tra- 
ctalum, an gradus eliminat apud Accium in 
iragcedia dici oportuissel. Martial. 3. 18. Perfri- 



PRAEFATIUNCULA 



— 806 



lisje tuas H uesta est praefatio fauces. Quum te ex- 
cusaris, Ma time, quid recital? Adde Plin. 2. Ep. 
3. et 4. Ep. 14. — Mos erat declamaturis, ut 
in prefatione sederent, ia declamatione surge- 
rent. K PR,ELOCUTIO. f 3. Est etiara com- 
mendatio alicujus rei, Tel persone magnibcis 
concepta verbis. Apul. 7. Met. Ergo, evocato 
arroentario equisone, magna cum prefatione de- 
ducendus assigaor. con calde raccomandazioni; 
etenim mox de ead. re sic: Equorum magister, 
qui me curandum magna iJle quidem commen- 
datione susceperat, etc. 

PR.EFATll.NCULA, e, f. 1. breve prefazione, 
brevis prefatio. Bieronym. Ep. 64. n, 8. Et de 
observalione pontincis prasfatiuncularn struerem. 
Adde eumd. Ep. 112. n. 20. 

PR.EFATOR, oris, m. 3. vocabulum ab Isid. 
efflctum 7. Orig. 8. Nostri prophetas vocant, 
quasi prefalores. 

PRiEEVfUS, a, am. V. PR.EFOR. 
PR.EFATUS, us, m. 4. In sexto casu siugulari 
Symmach. f 0. Ep. 22. (at. 29.) circa med. Ubi 
coinperit mao prefatu, affore dona. etc. h. e. 
mea prediclione. 

PR/EFECTlANCS, a, um, adject, ad prefe- 
ctum prelorio pertiaens. Ammian. 17. 3. sub 
fin. Ut nee prefectianus, nee presidialis appa- 
ritor ad solveadum quemquam urgeret. Adde 
Impp. Valentin, et talent. Cod. 12. 5:!. 2. 

PR,EF£CTfO, onis, f. 3. prsficiendi actus. 
Varro 7. L. L. lo. Mutt, Claudius scribit: que 
praeficeretur anciilis quemadmodurn lamentaren- 
tur, prefica est dicta. L'trumque ostendit a pre- 
fectione prsefica dicta. — Legitur etiam Capell. 
7. p. 239. Muudana prefectio. Ita vulgati libri; 
at (irotius in margine perfectio; quam lectio- 
nem recepit Koppius. 

PR^EFECTORlUS, a, um, adject, ad prefe- 
ct um pretorio per linens. Fir prcefectorius, qui 
prefectura functus est, ut consularis, qui con- 
sulate dp. Big. l. 9. 1. Vir prefectorius an 
feminae consular! preferatur, videndum. Sidon. 
i. Ep, ii. ad fin. Mini consul ad pectus, prse- 
fectorii ad man us cadere. Boeth. inter Auct. 
Gromat. p. 398. ed. Rudorff. Alia loca sunt 
pnefectoria, que ad jus publicum pertinent. 
PR.EFECTURA, e, f. 1. dignilas et officium 
prefect!, prefettura, soprantendenza, governo, 
eTtapj^t'a, itpoorattia. 

1.) Proprie. «J 1. Geoeratiin. Varro 1. R. 
H. 17. 6. Prefectura ville. Cf. Plaut. Cat. a. 
1. v. 11. Quin ruri es in prefectura tua? k. e. 
in villicatione. Id. de cure, ciborum et culine 
Capl. 4. 3. 7. Nunc ibo (in rneanu pr e feet u ram, 
ut jus dicam larido. et Plin. 28. Hi*i, «... 5. 
14. (56). Lucullus banc de se prr.-fecluram s«rvo 
dederat. h. e. hoc uegutium, banc provinciam, 
ut ciborum mensucan crenanti sibi prseslituere'. 
Sueton. Aug. 38. Liberls senatorum mil ilia m 
auapicantibus non iribunatum modo legioaum, 
sed et prefecturas alarum dedit. Id. Cobs. 76.; 
et Plin. Paneg. 45. Prefecture mo rum. h. e 
censura. Auct. B. G. 8. 12. Susclpere prefe- 
cturam equilum Gallorom. lurel. fict. Caesar. 
9. sub fin. Filium Titum victorem prefectura 
pretorio extulerat. Plin. 7. Bist. nat. H. 12. 
(62). Volusio in L'rbis prefectura exslincto. Ulp. 
Dig. I. 12. 1. Omnia omnino crimina prefectura 
Urbis sibi vindicavjt. Alii leg. Urbi. Adde Sue- 
ton. Aug. 37., Tib. 42. et Vesp. 1 . «J 2. Spe- 
ciatim in re milltar! significat imperiura, quo 
proconsules et proprretores in provinces funge- 
bantur ia eiercilum ibidem commoraotem. Cic. 
6. Alt. 1. ante med. Meminisli, uos sic agere, 
ut quut vellet, pr*fecturas sumeret, dum ne neg- 
otiatori: itaque duas ei praelerea dederarn. Id. 
5. ibid. 21. $ 10. Prafecturam petivit: negavi 
me ouiquam negotiant! dare. Nepos Att. 6. Mut- 
ter um consulum pr&storurnque prfeefecturai de- 
latas sic accepit, ut nemlnern In provinciara ait 
secutus, honor* fuerit cootentus. ^ 3, Specia- 
tim sumitur etiam pro administraUone alicujus 
provincise. Sueton. Aug. 66. Quem (Comelium 
Galium) ad prsefecturara ^Egypti ei infima for- 
tuna proveierat. Adde eumd. Ner. 47. Et Sal- 



vian. 4. Gub. D. 4. Quid est enim aliud digni- 
tas subliraium, quam proscriptio civitatura; aut 
quid aliud quorumdam pratfectura, quam pr<e- 
da.? 

II.) Translate. 5 T - A P"<i Romanos pr.Tfe- 
cturae erant urbes Italiae cum suis agiis, quarum 
populi quum iniqui ingraiique erga populum 
R. fuissent, propriis legibus ac magistrattbus spo- 
iiati, magistratuum Romanorum arbitrio pare- 
bant, qui in eas urbes quotannis Roma mitte- 
bantur. Exemplum habes de Capua apud Liv. 
26. 16. Habitari tantum, tamquam urbem, <;a- 
puam, frequentarique placuit: corpus nullum ci- 
vitatis, nee senatus, nee plebis consilium, nee 
magistratus esse: sine ccrasiiio publico, sine im- 
perii multitudinein, nuliius rei inter se sociam, 
ad consensum inhabilem fore: prasfectum ad 
jura reddenda ab Roma quotannis missuros. H;ec 
Liv. Itaque quemadmodurn provincial, ita et 
prajfectura-, non perpetuis legibus, qu=r a popuio 
R. dale essent, sed arbiirariis edictis, qu* ipsi 
pra-fecti promulgabant, administrabantur: erani- 
que in limft conditione post municipia et colo- 
nias. Eeslus p. 233. J!. Mull. Prsfecturrt ta 
appellabantur in Italia, in quibus et jus diceba- 
tur, et nuodinas agebantur, et erat qua?dam en- 
ram respublica: neque tainen magistraius suos 
habebant: in quas legibus prasfecti mittebantur 
quotannis, qui jus dicerent. Quarum genera fue- 
runt duo: alterum, in quas solebaot ire praefe- 
cti quatuor e xxvi. virum numero, qui (alii leg. 
quatuor ex xvi. viris; alii ire prasfecti, qui au- 
ctore xxvi. virum numero, populi etc.; populi 
suffragio creati erant, in hac oppida, Capuam, 
Cumas, Casilinum, Volturnum, Liternum, Puteo- 
los, Acerras, Suessulam, Atellam, Calatium; al- 
terum, in quas ibant, quos praetor urbanus quot- 
annis in quwque loca miserat legibus, ut Fun- 
dus, Formias, Caere, Venafrum, Allifas, Priver- 
num, Anagniam, Frusinonem, Reate, Saturuiam, 
Nursiam, Arpinum, aliaque complura. Hoec /^e- 
stus. Aliquaudo tamen idem oppidum et pra.>f e - 
ctura, et municipium fult, ut Cumas, Arpinum: 
aliquando et praefectura et colooia, ut Vena- 
frum, Capua, Casilinum: aliquando et praefectu- 
ra et colonia et municipium. ut Atella, Ana- 
gnia^ Fundi. Erat enim praefectura, quatenus a 
prajfecto regebatur: municipium, quatenus Jura 
civitatis Romanae, ex peculiari aiiqua concessio- 
ne, cum, vel sine suffragio, gaudebat: colonia, 
quatenus in earn pars aiiqua cnium Romano- 
rum transcribebalur. Cic.Sext. 14. ;i>. Nullum 
erat Italiae municipium, nulla colonia, nulla pif- 
fectura, etc. fellej. 2. 44. '%. B«-llo Punicn ab 
Romanis Capua in forma m prefecture redacts. 
^ 2. Pr;Ffeclura dicitur elJam ipsa piovincia, 
cui pra- feet. is prasest; PerSir salrapiam \ocant, 
-Egypti i nomon, tir.i-ci sjjapjy'av, np-^taztia-j, 
etc. Pltn. 5. Mist. nat. M. !l. (4i»). . Eg j plus di- 
viditur in praei'eeturas oppidoruin, quas nomos 
V'.'fKal. 'fac. 11. Ann. 8. Neque cunctalur, quin 
proiimas prrefecturas corripiat. Pronto piincip. 
hist, tedente ite-rum A. Maio<a med. Ilia, qu.f 
Aieiandri com i tea famili a res-rue tenuerunt, pr ;t .- 
fectura? magis, quam irnperia appellanda:. ^ 3. 
In re agraria quid s-t pr-efeclura, docent Sicu- 
lus Place, de condit. agror. p. 21, Goes.. Iron- 
tin, de limit, ibid. p. 43.; et Aggen. in eumd. 
Prontin. p. 56. V. PERTICA; et Guarini, It- 
lusirazione delta campagna Tauranina p. 105. 
PR.EFECTfRALIS, e, adject, ad pr.efeCluruin 
per tin em. Sicut. Place, p. -n. (i e». Li mites 
prvfecturales, undecimani, colonici. V. \oc. pri- 
ced. II. 3. 

I'R.EFECTUS, a, um, paiticip. ab inusit. prre- 
facio, vel adject., ante factus, fat to innanzi. Hoc 
sensu adhibetur a Ccel. Aurel. 3.Acut. 17. sub 
fm. et 2. Tard. eztr. et 5. ibid. 4. a med. etc. 
quibus locis alii leg. prcefaclus. 

PR/EFECTUS, a, um, parlicip. a PRyEFICIO 
quam voc. V. ' 

PR.EFECTUS, i, m. 2, proprie particip. pre- 
ter.a v. prceficio, absolute aubstantivorum more 
usurpatum, et est qui alicui rei, vel negotio pre- 
flcitur, praepositus, prsese*. JmoTamc, it^ixai- 



PRAEFECTUS 



T-rjc, i'wapjfo? (It. soprani endente, presidente, 
prefetto; Fr. gouvemeur } administrates, dire- 
cteur, chef, in^endant, prefet, commardant; 
Hisp. prefecto, gobernador, administrador, di- 
rector, cabo, intendente; Germ. Aufseher, P 'er- 
st eher , P er waiter , Cornmandeur ; Aogl. a 
super intendant, overseer, director, president, 
prefect). ^ 1. Generatim. Plaut. Bacck 3. 
3. 2 j. Ante solem orieutem nisi in palest ram 
veneras, gymnasii prefecto baud mediocres poa- 
nas peoderes.^ f'arro 1. R. R. 17. 5. Prefectus 
vilie. Cic. Cluent. 46. 2'J. de censor e. Tu es 
pre feet us rnoribus, magister veteris discipline, 
ft. e. censor. (Prarfectus rnoribus ab eodem 
Cic. 'J. Earn. 15. dicitur G. Julius Cesar, qui 
a Sueton. Cils. 76. prirfecturam mo rum re- 
cepisse dicitur, b. e. censuram ejitra urdinem. 
Sic a Juvenal. 4. i:. judex morum dicitur Uo- 
mitianusi. .Yepos Hamilc. 3. Ut a prefecto mo- 
rum M a in i lea r cum eo vetaretur esse. Cic. apud 
-Von. p. 499. to. Merc, h. e. 4. de republ. 
6. Nee veto muiieribus prefectus preponatur, 
qui apud Grecos creari soiet < scit. yuvaixo- 
vc'fto;) ; sed sit censor, qui virus doceat mo- 
derari uxoribus. Cf. Plaut. Aulul. 3. 5. 3o. 
Moribus prefectum mulicrum bunc factum ve- 
lim. .Yepos Eumen. 11. Quum eum in custo- 
diam dedisset, et prefectus custodum quesis- 
set, etc. Cic. Pis. 6. His (Gneculis philoso- 
nhis> ulilur quasi prefeclis libidinum suarum. 
Uaec Porcellinus; ipse locui minime inveni. c 
■f 2. Speciatim — a) PrwfeVMs sac~rorum~ 
is esse vjdetur in municipiis et cn'oniis, qui r 
religionis curam habuU, cujusmodi erat Rome 
pomife\ maximus. Inscript. apud Gruter. 411. 

3. r. K LAV IO T. t. CLV. ISlDOhU ATCVRI 3ACBH- 

doti eo nt if if: i tkabi'. sachOrvm etc. Adde a- 
lias apud Mural. 763. o. et Vonat. 26. 4. — 
b) In militia externa prcefectus est, quem nos 
generate, aut luogolenente generate dicimus. 
<yepos Alcib. 5. Ad Tissaphemera prefectum re- 
gis Darii se contulit. Id. Agesil. 2. Tissapber- 
nes, qui summum imperium inter pretectal 
habebat regios. Adde Flor. 3. 5. et 11. — C ) 
Prcftctm equilum est, ijui apud nos generate 
delta cavalteria. Auct. B. O. H. 12. Amisso 
Vertisco, principe civitatis, pr.i-fecto equitum. 
■ d In Romana, qui preest singulis alis in 
equitetu, aut cobortibus in peditatu sociorura 
adjuncto legionibus, cotonnelto, capitano: erat- 
que leiu in auxiHis. quod in legionibus tribu- 
. nus. C(ps. 3. B. G. 7. Prefectus tribunosque 
J inilitum complures in tiaitimas civitates, fru- 
; menti petfndi causa, ui.nisit. el I. ibid. 30. Ti- 
mor prim urn ortus est a tribunis inilitum ac 
prwfectis. Suit. Jug. 50. In utrumque latus equi- 
tes auiiliaiios tribunis legioaum et prefectis 
cu ho ilium disper live rat. Cu;. 3. Earn. 8. a med. 
Si aut legato rum tuoruin cuipiarn, aut prefecto- 
ruin, aut tribunurum inilitum male dicitur. — 
fr) Hujusmodi prit-ftcli creabanlur ab imperalore 
ipso Romano, a consuls, a pnrtore, aut propre- 
loiv. in evercitu, in pruvinciis. Cic. 7. Earn. 5. 
ad fm. Huic ego ncjue prefecturam, neque ul- 
lius beneiicii cerium nurnen peto: benevolentiam 
tuam et liberal ita tern peto. ad Cwtarem loqui- 
tur. Adde 5. Att. 21. a rned. — f) Prwfectus 
legionis est qui prius legatus legion is, vel legio- 
riis prepositus dictbalur, preerat autem toti U- 
giuui. Tac. I. Hist. H2. Vulnerato Julio Martia- 
ie iribuno, et Viiellio Saturnine praefecto legio- 
nis. Inscript. apud Gruter. 465. 2. c. hvtilic 
c f. ldci.iti riiAKF. 1, jo. mn, Apud f'eget. 9. 
Milit. integrum caput nonum a git de officio 
prefecii legionis. - g> Fuerunt alii praefecti, 
qui in exercitu et provinciil a R, magistratibua 
creahantur, ut castrorum, fabrum, evocatorum 
de quibus infra. IVepos Att. 6. Multorum con- 
sulum pretorumque prefecturas delates sic ac- 
cepit, ut neminem in provinciara tit secutus .- 
honore fuerit contentus, rei far.iliaris despeierit 
fructum. — h) Prefectus classis, axoXapYOc., 
qui ciassl preest, ammiraglio. Ita dicebatur tem- 
poribus reipublic®, qui sub auspiciis consulls, 
terra bellum gerentis, classi preerat. Liv. 26. 



PRAEFECTUS 

48. t. Laslius praefeclu* classis. Adde Fior. 3. 7.; 
el Liv. 36. 20. et 42. Sic apud Cic. 7. Vtrr. 
34. 89. Oeomenes sub pranore Sicilian Vtrr*!, 

dux prwfectusque clatsis dicitur. Sub Augustis 
vero talis erat, qui ciassem regendam ab his ac- 
cipiebal; vfdeturque ortum babuisse ab Augusto, 
qui quum duas classes Ravennalium et Misena- 
tium, ad tutelam superi ioferique maris, cunsti- 
tuisset, ut est apud Suet on. Aug. 4 'J., bis pro- 
positi prtvfecli appellnti sunt, ut videre c»t apud 
Tac. 3. Hist. 12. el Vtget. 4. Milit.32. - ii 
Prcefecti naviwn apud Liv. 36. 44. et Fior. 2. 
5. sunt capitani di nave. — l\ Prcvfectus ca- 
strorum, et castris fuit in singulis iegionibus, 
quetn nos dice re possum us maresciallo di cam- 
po: cujus erat inuuus castrorum positio. valli et 
foss* aestimatio. impedtioeoiorum atque aezro- 
tantium miUlum cura, ilemque vehiculorum, fer- 
rameatoruni, ligni, slraminis, macbinarum rnili- 
tarium, et hujusmodi, ut T'eget. 2. Jfihl. 10. 
perscribit. Tac. 14. Ann. 37. Pceorus Pustumus 
prs-efectus castrorum secund,£ legionis. et 1. ibid. 
20. Rufus diu manipularis, dein centurio, mo\ 
castris prasfectus. Adde Fellej. 2. 119. 3. — mi 
Prcefectus fabrum, errac^o? xtov Tsjfvtrwv, du- 
piicis fuit generis. Alius enim in militia, praeerat 
artificibus in usum mililarem machinas, tormen- , 
taque, etc. facienlibus, cujus mentio e*l apud i 
Nepot. Att. 12.: (.'ces. ad Oppium post ep. S. ! 
I. 9. ad Att.; Flin. 36. Hist. nat. 6. 7. i48i.; 
et Fellej. 2. 76. 1. /". FABER. 9e pra feeds fa- 
brum multa apud 0re/<. Jnscript. 3428. , ad 
quam Inscrip!. base addidit Henzen. Inscripl. 
p. 347.: l)f pr refect in fabrum disputavjt nuper 
Borghesius, Ann. Istit. Arch. 1849. p. 46- et 
seqi.~is omaes titulos, in quibus pra-fecti fa- 
brum legionis alicujus iegunlur, spurius esse 
eunOrmavR. a ducibus vero eiercituum provin- 
ciarumve prasidibus in lempus roagi-aratus eo- 
rum eos nominatos esse docuit: unde .acile in- 
lelligitur. quo modo in monumentis pra?fecli fa- 
brum ilerum. tertium, sexto commemorari pos- 
sint. Alius autem erat hoc nomine in municipiis 
el coloniis, de quo F. FABER. — n) Free fe- 
et us remigutn in classe, capo delta ciurma, ca- 
pitano de' condannati, apud Tac. 13. Ann. 30. 
— o % i evocatorum. qui mili lib us evocatis praee- 
rat, capitano. F. EVOCATUS. — p> Frirfe- 
ctus prettorio, et prCBtorii, qui mililibus iis 
praeeral. quos Augusti ad sui corporis custodiam 
adsciverant, et Romas plerumque degebat: capi- 
tano delta nuardia. vnasyj>: xr;t aoArje. lnsti- 
tulus fuit ab Augusto, et "primo modica initia 
babuit: mot paullatim ad earn dignitatem ac 
poteoiiam crevil. nou solum in re mititari, Sid 
eiiam in administratione rerum eivilium pluri- 
niarum, ut non multum abfucrit a prioclpatu: 
siquidem ip9e iraperator ejus Jidei se commute- 
bat. Sueton. Tit. 6- Prasft-cturaio quoque prrr- 
torii suscepil, numquam ad id tempus, nisi an 
equite R. admioislratam. Aurel. Arcad. Dig. i. 
lit. H. qui est De officio prmfecti pratorio. 
Ad vicem magistri equitum praefectos pratorio 
antiquitus esse iostitutos, a quibusdam scripto- 
ribus trad'furn est. et max. In tantum meruit au- 
ger!, ut appellari a praefectis pr»lorio non pos- 
jit. Tac. 1. Ann. 24. et 1. Hist. 13. ef 19. 
Praetorii praefeclus jElius Sejanus. — Postea vero 
tres fuisse prsetorio prasfectos testis est Lamprid. 
Commod. 6. Tunc primum tres prafecti prae- 
torio fuere. Hinc Flavius Juvenalis terlius rra?- 
fectus prietorio apud Spartian. Sever. 6. — q) 
Poslerioribus teraporibus, 9ublatis praetorianis 
(F. PlVETORlUS), Lonstantinus Magnus adeiu- 
ptani prcefectis praetorio poiestalem mililarem 
in magJ6tros equitum peditumque translulil, di- 
vjsoque orbe Romano in quatuor pra?cipuas 
partes, quatuor etiam coostituit prasfeclo-; prie- 
torio. tice imperatoris partem imperii admini- 
itrante*: quorum prin.us priefectus prcetorio per 
Orientem. aUer per Illyricwn, terlius per Ita- 
lian, postremus r,tr Gallias dicebalur. Quin- 
tum addidit Justinian us I. per African. V. Ao- 
tit. dignit. Imper.. 1 1 qui de bis scripsere. • — 
•*; Prcefectus vigitum, el vigilibus, vuxTt'i^eu^o;. 



— 807 — 

institulus est ab Augusto, qui leptem cobortibus 
opportunis locis per Tjrbem conatitutis, arcendo- 
rum incendiorum gratia spectabilem iis virum 
prasposuit, qui eo nomine est appellatu*. Is co- 
gnoscebat de incendiariis, effractoribus, furibus, 
raptoribus, et receptoribus. Pet totam noct^m 
vtgilare debebat, et coerrare cum bamis et do- 
labris, et inquilinos aduonere, ne per negligen- 
tiam incendii casus oriretur. Paul. Dig. 1. 15. 
3.; Julian, ibid. 47. 2. 58.; et Sueton. Aug. 30. 
In aliis etiam urbibus erat qui hujusmodi ntu- 
nere fungebalur, et nyctostrategus dicebalur. 
/'". banc vocem suo loco. — s) Etiam in ad- 
mioistrationf ci^ili reipublicae multiplex est pra;- 
fecti nomen et vis. Prasfec.tus ur bis, et urbi fuit 
magistratus Romas, qui urbanis negotiis praeeral, 
aovernatore. .4 principio creabatur, (juotii-scuui- 
qut regem abesse oporteret: reipublicae tempo r e, 
quolies consults aliique magisiralus in monte 
Albano Feriis Latinis operam darenl. At sub im- 
peratoribus ccp.pit esse stabilis ac perpetuus, e\ 
instiiutione Augusti, teste Sueton. Aug. 37., mui- 
laque reipublicae partes ejus procurationi tribu- 
tse sunt: de quibus V. Ulp, Dig. 1. tit. i2. V. 
etiam Tac. 6. Ann. 10. et 11., ubi ejus uiigi- 
nein ab imperii usque initiis persequilur; et 
JBaumgarten. ad .Sueton. Aug. 37. p. 26V. f'arro 
apud Gelt. 14. 7. ponit, qui fuerint, net quos 
mure majorum senatus babeti soletel, eosque 
nouiiaat, djciator^m, consulem, praetores. iribu- 
no« plebi. int-rregem, pra?fectum urbi. Flin. ii. 
Hist. not. 3S. 90. '223). Volusius Saturninus 
I'rbis nrH9j"rclus nonagesimura eicessil annum. 
De pr U- feet is L'rbi accuratissime egil Eduard. 
Corsinius in opere Pisis ann. mdcclxvi. edito. 
Ceterum ex opere Laurent. Lydi de magistral. 
Horn. 1. i.e. 49. et I. 2. c. 19. ann. 1812. pri- 
mum edi!o, nnvimus. imperante Domitiano, duo- 
decim ptajfectos Urbi pro uno fuisse institulos, 
qui totidem L'rbis parlibus praeessent: quod his 
verbis jam incuerat Juvenal. 4. 76. rapta pro- 
perabat abulia Pegasus attcntlaE positus modo 
villicus F'rbi. Anne aliud nunc prarfecti? — O 
Pr es feci us eprarii. et rerario, qui una cum aiiis 
a»rarii curam habel, presidente alia zeeca, te- 
soriere. Olim aerario pr^fuere questores, delude 
epdiles, puslea pr:r tores : indt rursu^ qu«sluies, 
uc.Tiom praefecti. V. Tac. tZ.Ann. 29.: ft Lips, 
excurs. Ii. ad eum libr. Plin. Paneg. 92. Nobis 
praefectis aerario consulatuin, antequam succ«;s- 
sorem, dedisti. Id. 3. Ep. 4. Accepto. ut priefe- 
ctus aerarii. commeatu. Adde Cell. 13. 21. sub 
fin.; et CapHolin. Cordian. 4.— Pros feet us J.'rn- 
?ii milita'is memoratur in Jnscript. apud Or ell. 
945., 1172. el 1811. F vEKARIt'M- — u) Frce- 
f'e.ctus annotuE, magistratus extraordinarius. qui 
6 Tac. 11. Ann. 31. rei frumentari* praefectus 
voeaxur. in annon.e difiicullatc creabatur, pre- 
sidente. alia grascia, soprantendente ai river i. 
Stante repubUca, ann. I;. L. ctcxlvii. prius ele- 
Ctus est, ut patet ex Liv. 4. 12. Perpulere ple- 
beji, baud adversante senalu, ut L. Miuucii:s 
prasfectus aDnonap crearetur. Anuo vero L'. C. 
dcxcxii. creatus est Cn. Pump ejus, teste Cic. 4. 
Alt. 1. Quum essrt annonse summa caritas, le- 
gem coLsuies conscripserunt, qua Pompejo per 
quinquennium ornnis potestas rei frumentariii' 
toto orbe terrarum daretur. At anno ante Cbr. 
n, xxxii. Aui usto. ut ail Diobi. 1. oi' Pwua'to: 
vptcr.X^ov s'm^tijX^TTJv tcj oct-u Sso^svo: \e- 
yJJTTJvai. JtaSajrsp itcte toy IIofir>::ov. yevsc^jz:. 
kxI c; T.utc u-i" avaynaiw; sSs^axo, xai £X=- 
\a\i3t 5 - js ovSpaj ?uv iff- it=vT5 uou at; =tbw 
saTpan;Y*;itt-TMy *p-5 T1 JV "■"^ oitou S-avci^y 
xaT'ito; a.ipiic%a:. Et ibid 17. AiavofAO^sTEt, 
tva eit! vr, tou citou Siaocjs; nsejS-a i.\oyta:, 
xa: oi' c'v mis dcya'i a«j c"vt:; jvi enac~cv 
sk Ttov TTpt 73twv stcov £ wTpaT7iyr;xcTtiiv. xas e£ 
ailTwv TS3"ape; o.' Xaj^cvra; aiToSsTtd-tv ax b':a- 
^oyr t -. Hiuc deinde ccepil esse ordinarius magi- 
stratus, babebatque facullatem exerceudi juris in 
negoliateres rerum ad viclum pertinentiuiu Tac. 
1. -inn. 7. ('.. Turranius pra v feclus annonx. Anno 
iandem circiter dxivi post (^hr. n. viloit bujus 
magistratus dignitas: sic enim Boeth. de i\>ii$ol. 



PRAEFECTUS 

philos. 1. pros. 4. Si quis quondam populi cu- 
rasset annonara, magaus habebatur; nunc ex 
praefectura quid abjectius? Ceterum de praefecto 
annon;* hasc Cassiod. 6. Variar. 18. Per offici- 
nas pistorum discurris, pensum et raunditiam 
panis exigis. et mox. In fraudulentes distringe, 
paois pondera asquus exauiinator intende: solli- 
citius auro pensetur uo.de a Quiritibus viritur. 
— v) PrcefeClus /Egypti, magistratus iEgypto, 
in provinciae formam redact*, ab Augusto im- 
positus i unde et Augustalis dictus est) ad simi- 
litudinem proconsulis, govematore. Sueton. Aug. 
IS, et 66.; et Fesp. &'.; et Ulp. Dig. 1. tit. 17. 
Jnscript. apud Gruter. 113. 1. c. ivt-iVS sex. ?, 

COB, POSTVMVS. PKAEF. AEGVPT. TI. CLAVDll CAKSA- 

Mts *vg. germamci. De his poiTO piasfeCtis ac- 
curatam seiieiii ab Augusto ad Catacaliam texuit 
Jo. Labusius in opere, cui titulus: Di uri" Epi- 
grafe scoperta in Egitto etc. p. 49-147. F. io- 
f i a sub z. Similiter prcefectus Lydier, Ionia?, 
etc. apud JYepot. Z'atam.2. ext>\. qui Persarum 
regis aoicine eas provincias administrabat. — y> 
Denique pra'fectus nomen est generate cujus- 
cumque magistratus proprio nomine carentis. 
Sueton. Cres. 79. Ltroque anno binos consules 
substituit sibi in ternos ncvissimos menses, ita 
\rt medio tempore comitia nulla babuerit, pra- 
ter tribunorum. et aedilimn plfbis, praefectosque 
pro prietoribus cunstiluetit. qui proesente se res 
urbanas administrarent. Tac- 4. hist. 55. Julius 
Tutor, rip;p Rheni a Vitellio praefedus. Flin. 
It). Hut. not. 4k. 6S. '1.14).; el Jnscript. apud 
Gruter. 2HT. 7. Kunatius Calvious praefectus Al- 
pium. — s) (.tutiiiadnn/uum Romae. quum ob 
civium dissidia consules cieati non poterant, in 
eorum locum eltgrbfitur interrex, qui quinto 
quoque die sureessorem accipiebat; ipse vero 
</«sar Augustus ann. L". C. dcgliv. et deinceps, 
ut constat ev Fnigm. J r ast. Gab. a Marin, 
Fiat. Arv. j). 24. pdiiu. et a Clem. Cardinali 
in Mem. Jiom. di antich. e belle arti T. 1. p. 
179. suppietu et illustrato, ad tollendos candi- 
datorum ambitus, pluribusque gratilicanduin, 
consults creare ca?pil non anouos, ut prius, sed 
tantum semestres: ita etiam .in nuinicipiis et co- 
loniis, quum quatuorviri, vel duumriri jure di- 
cundo, et aediiicia potestate propter contentiones 
candidatoruin, ut babemus in Cenotaph. Pisa- 
?i", esse non possent, eorum loco prwfecti crea- 
ban:u', pents quos jurisdictio esset, donee qua- 
tuor wri, vel duumviri tligerentur. lii porro prce- 
fecti semestres tantum erant. quum annui essent 
ordinal ii mij.' -stratus, quod patet ex Jnscript. 
Casin;jle apud Fnbrett. 'p. 483. n. 159., in qua 
licet duo i|uutnnnis adnotentur i ill, viri I. D. } 
anno lam en U. C. dlccxxii. (ialba II. et T. Vi- 
nio Los. unus est 7777. vir I. D. et duo prcefe- 
cti ' Fabreltus enim loc. cit. pist, . , . s ifuJ- 
lus TTil. rir /'. L. P. ornisil bunc alterum 
pneieclum .... ajus A'iger tin. vv P. L. P., 
qua- verba in lapide ad hue exstare teslanlur turn 
Eug. Gw.ic.u in JtJus. Capitol. T. \. p. 157., 
turn F Bvrghesius, qui lapidem eumdem Ro- 
mr inspexii) ; anno \ero insequente quatuor Qu- 
merantur prccfecti ita descripti: nil. vir. P. L, 
P. h. e. (,) uiit uor viri Praefecli Lege Petronia. f. 
PETROMA in Onom. Hinc Jnscript. PaUvini 
nitrndosa quidem apud Muiat. 759. 1.. quea ta- 
meu in iapide adbuc eistante ita legitur: rv- 

BI.ICF. D. I). l.OCVS SEPVi-TVRAK DATVS .... VLCIO 
t. F. Fl . . O CA . . , IIII. \'IB. PRAEF. TABRVM 

fraff. i. o. ex i). o. Alia item Patavina men,- 
dosa apod Gutter. 354. 8.. emendaiior apud 
eumd. 40 i. 6. t. kskivs r. r. fab. secvndvs 
rKiti. shut. miiK. l- i>. cvr. abr. t. f. i. Alia 
itidem Paia^na mendosa apud Gud. 119. 4., 
Don. cl. 5. n. 233, et Murat. 571. 3., at qua 
hodieque Patavii txstans ita incipil: L. camvs 

FFSTVS, C. AVFiniV* CA^DlIlVS, C. AVILITS t?. P., I- 
CIKRVIVS STALJLIs I'HAEFFCTI DKCVRIO'BS COK8V- 
LVERVKr VI. W\*S MA IAS •>' CIl'RlA etc. 61 THOX. 

yvon FT.AiFKm v. f. l. FBB^ER^A^^ asiiajttvm 
efc. Alia >' a r bun en 'is apud Gruter. 4K8. 7. r. 
vim n: to m. v. r&<%}. fro ii tiro etc. Alia XI- 
ciensis apud JJu-C. 626. 1. c. mtm-miO macriwo 



PRAEFECUNDUS 



— 808 



PRAEFEST1NO 



Q, ii. vtHO qq. itbm praefbcto pro u vuo QQ. eiatira in triumpbi et Mcrormn pomps pr«.elpue 
tic. Alia Gaditana apud Gruter. 195. 4. et 1093. locum babel. Sueton. Cces. 37. Pontico triumpho 



9. t. FABIV8 L. F. GAL. RVFINVS flVIR FRAJP. ITR. 

dic. ab dbcvrioxibvs cbbatvs. Alia Felirienais, 

nunc Ateite exstans, apud eumd. 555. 2. l. 

OCXATIVS L. F. MBK- ROC1AXVS iTHviR PH. 1. !>• 

etc. Alia Brixiana apud eumd. 428. 2. m. labti- 

1IV4 FAB. CASSIANVS PH*KF. ABDIL. POT. BRIX. ttC. 

— z) Praetor bos prcefectos in raunicipiis el 
coloniis, ex lege Petronia et decurionura decreto 
pro quatuorviris, vei duumviri* ordinariis creari 
solitos, alii itidem erant, qui, quum a municipiis 
et coloniis Augusti interdum, vel eorum filii et 
nepotes, vel primarii Roma viri honoris causa 
quatuorviri, vel duumviri, vel quinquennales, 
vel dictatores nominarentur, nee ipii per se id 
muneris obire possent aut vellent, in eorum lo- 
cum sufJecti eorumdem prcefecti dicebantur. In- 
script. Attidiensis apud Murat. 686. 6. et 1096. 

3. C. CAM VRIO C. F. h%U. CLBMKKTI PRABF. FA- 
8RVM If II. PRABF. I. D. lUPER. CABS. TRAIANI AVG. 

etc. Alia TJlieasi8 apud Gruter. 345, 6. p. aelio 

T. F. FABIAIiO FATRI AKD. II. VIRO PRAFBCT. C. 

CABsARts prabf. itbrvm efc. Alia Formiana apud 
eumd. 491. 10. arhto sai,ako praxf. qvisq. ti. 

CABSARIS PRABF. OVIKO. NERONIS KT DRVSt CAESA- 

kvm DgsiGNATO etc. Alia Dyrrachiensis apud Mu- 
rat. 746. 8. L. 8TATILIO L. F. ABM. SVLP1CIANO 
PRABF. QVI.NO. T. 8TATIU1 TAVRI PATRIS etC. Alia 

Ariciensis apud Gruter. 41. 7. dianae nemoreksi 

VB8TAE SACRVM DICTdtOre IMP, NBRVA TRAIAKO 
AVG. PRABF. BTV8 T. VOLTKDIO MAMILTANO etc. 

Hinc est, quod Caesar Augustus, /Egypto in pro- 
vincial formaro redacta, eidem non senatorem, 
sed equitem R. praeposuit, eurodemque con pro- 
consulem, nee proprwtorem, nee praesidem, nee 
legatum, sed praafectum suum appelJavit, quia 
nempe is ejus nomine ibidem suramam ac paene 
regiam, ut afErmat Tac. 1. Hist. 11., eiercebat 
auctoritatem. V. supra sub v. 

PR.EFECUNDUS, a, urn, adject, valde fecun- 
dus. Plin. 16. Hist. nat. 27. 51. (118). Omnia 
celerius senescunt praefecunda. 

PR^EFBrIcC'LUM, i. n. 2. vas seoeum sine 
ansa, patens summura, ut pelvis, quo ad sacri- 
ficia utebantur in sacrario Opis ConsivnV, Ita 
Festus p. 249. 14, Mull, Dictum autem videtur 
a prceferendo, quod in eo res sacrae praeferren- 
tur. Cf. Paul. Diac. p. 248. 11. Mull. 

PR/EFERMENTO, as, are, a, 1. ante fermento. 
Plin. 18. Hist. nat. 11.26. (103). Quum fieret au- 
tem panis hordeaceus, ervi aut cicerculae farina 
ei praafermentabatur. Hfivduin. ex MSS. leg. ipse 
fermenlabatur, quam lection»m probavil Siilig. 
PRjEFfiRO, fers, tuli, latum, ferre, a. anom, 
(prea et fero). Part. Prceferens II. 4.; Prcela- 
tus I. 1. et 2. II. 2. b. et 3. et in fin.; Prcefe- 
rendus II. 4. — Praeferre est prae, seu ante, vel 
palam ferre, itpo<pip<a (It. portare innanzi a 
qualche cosa , o palesemente; Fr. porter de 
vant a quelqu'un ou devant soi , porter en 
avant; Hisp. llevar ante, traer delante; Germ, 
vorantragen, voraustragen ; Angl. to bear or 
carry before, carry openly or publicly). 

I.) Proprie. ^ 1. Generatim. — a) Active. 
Cic. •. Verr. 34. 74. Sinistra manu retinebat 
arcum, dextra ardentem facem prapferebat. Cf. Id. 
i. Cat. 6. 13. Cui tu adolescentulo non aut ad 
audaciam ferrum, aut ad Jibidinem facem prse- 
tulisti? Cces. 3. B. C. 71. IVeque in iitteris, De- 
que in fascibus insignia laureae praetulit., Cic. 7. 
Verr, 9. 22. Quamobrem fasces pr*loribus prae- 
ferantur, cur secures datse? Ovid. 2. Fast. 336. 
Et praefert cautas, subsequiturque manus. stende 
brancolando. firg. 11. JEn. 249. Munera prae- 
ferimus. .— b) Part. Proslatus, Medtorum apud 
Graecos more, est ante latus, praetervectus, por- 
tato oltre, trasportato. Tac. 6. Ann. 35. Vul- 
nus per galeam adegit, nee iterare valuit, prae- 
latus equo. Liv. 2. 14. ad fin. Cum anas cohor- 
tes effuse praelatos hostes ab tergo adortae sunt. 
Id. 7. 24. a med. Praeter castra etiam sua fuga 
prselati. arcem petuot. Adde eumd. 38. 27. — 
Et cum Accusal. Id. 5. 26. a med. Ut efTusa fuga 
castra sua prselati, urbem peterent. «| 2. Spe- 



inter pompse fercula trium verborum praetulit 
titulum: Veni, Vidi, Vici. Id. Tit. 2. Quae sta- 
tus eircenii pompa hodieque praefertur. Liv. 3. 
29. Ducti ante currum hostium duces, signa mi- 
litaria praelata. Adde 3t. 49. Flor. 2. 7. Popu- 
lus R. Ionium mare ingressus, tola Graeciae li- 
tor; veiuti triumphanle clesse peragravit. Spolia 
quippe Siciliae, Sardiniae, Hispaniae praeferebat. 
Sic Plin. de pompa funeris 21. Hist, nat. 3. 7. 
(10). Populus funuB elocavit, quaque praefereba- 
tur, flores e prospectu omni sparsil. Et de nu- 
ptiali Seneca Octav. 24. Ilia ilia meis trisiis 
Erinnys Thalamis Stygios praetulit igoes. 

II.) Translate. *J 1. Generatim, metaphora 
sumpta a superiori paragr. 1,, de abslt*ctis, raro 
tamen, usurpstur, quae ante alios quodammodo 
feruntur. Cic. Sull. 14. 40. Vo§ denique in tan- 
tis tenebris erroris et inicientiae clarissimum lu- 
men prastulistis menti meae. Id. 2. de republ. 
34. Nee leges impoolt populo, quibus ipse non 
pareat, sed suam vitam, ut legem, praefert suis 
legibus. alle leggi mette innanzi, quasi luce, 
le azioni della sua vita. — Pr is ferre opem, 
afferre. Stat. 6. Theb. 476. nee praetulit ullarn 
Frater opem. — Prceferre causam, praelexere, 
Sisenna apud iVon. p. 58. 17. Merc, C. Titi- 
nius quidam, cui minus proprietas mentis ab 
natura tradita videretur, primo ante testudinem 
constitit, deinde apud consulem causam atque 
excusationem prseferre ctEpit. — Prafertur, ja- 
ctatur, di6seminatur. Cces. 1. B, C. 47. Sed haec 
ejus dlei prasfertur opinio, ut se unique supe- 
riores discessisse existiraarent. «J 2. Speciatim 
et saepe est anteponere, anteferre, preeponere, 
preporre, preferire, antiporre. — a) Active. 
Sail, Cat. 37. TJrbanum otium ingrato labori 
praetulerat. Cic. Brut. 26. 101. Quum ille Q. Scae- 
volam sibi minorem natu. generum praetulisset. 
Id, 9. Att. 13. extr. Quern cui nostrum non 
saepe praetulit? Id. Amic. 17. 63. Sin erunt ali- 
qui reperti, qui pecuniam prseferre amicitise sor- 
didum exisliment. Id. 1. Fin. 7. 23. Prseferre 
jus majestatis atque imperii ipsi naturae patrio- 
que amori. Id. pro leg. Manil. 24. 71. Sta- 
tui, vestram voluntatem meis omnibus comrno- 
dis et rationibus praeferre. — Sic prae ferre se 
apud Cic. 2. Orat. 84. 342. Non se prsetulis- 
se aliis propter abundantiam fortunae. Cces. 2. 
B. G. 27. Equites vero, ut turpitudinem fugae 
virlute delerent, omnibus in locis pugnarunt, 
quo se legionariis militibus praeferrent, — b) 
Passive. Cic. 1. de republ. 2. Ergo ille ipsis est 
praeferendus doctoribus. Quae est enim istornm 
oratio tarn eiquisita, quae sit anteponenda bene 
constitutae civitati? - Equidem quemadmodum 
urbes magnas viculis et castellis prasferendas pu- 
to, sic eos, qui etc. ionge duco sapientia ipsa esse 
anteponendos. Vellej. 2. 69. 3. Brutus cuilibet 
ducum praeferendus, Cces. 5. B. G. 52. extr. 
Qui virtute belli omnibus gentibus praefereban- 
tur. Plin. 36. Hist. nat. 11. 40. (134). Niciae 
comparator, et aliquaodo praeferlur Atbenion 
Maronites. Liv. 1. 2. Praelalum sibi advenam 
aegre patiens. Ovid. 4. Met. 56. Altera {Thisbe), 
quas Oriens babuit, praelata puellis. Id. 8. ibid. 
109. patriae praelate meae, praelate parenli. 
Virg. 5. J5n. 541. Nee bonus Eurytion prselato 
invidit bonori. Plin. 12. Hist. nat. 15. 33.(66). 
Sativa mjrrba multum silvestri praelata. — c) 
Cum Infinite Horat. 2. Ep. 2. 183. Cur alter 
fratrum cessare, et iudere, et ungi Prseferat He- 
rodis palmetis pinguibus. Colum. 1. R. R. 3. 6. 
Ul multi pr«etuierint carere penatibus. — d) 
He rebus physicis Plin. 15. ^Tis*. nat. 23. 25. 
(94). Etereiana, quam rubens cortex praefert tri- 
angulis, rende preferibile per la sua utilita. 
^ 3. Item speciatim de tempore. Prceferre diem, 
praecipere, antevertere, anticipare. Liv. 39. 5. 
a med. Triumphare medio Januario statuerat, 
sed quum, etc. praetulit triumphi diem: triumpba- 
vit ante diem X. Kal. Januarias. 4lii leg. re- 
tulit. Nam Festus p. 289. 21. Mull. Referri diem 
prodictam, id est anteferri. At Prcetor apud 



Ulp. Dig. 2. 13. 1. Editionei sine die et con- 
sole fieri debent, ne quid excogitelur, aut prae- 
lato die Oat. Modettin. ibid. 48. 10. 28. Si a 
debitore prselato die pignoris obiigatio mentia- 
tur, falsi crimini locus est. Alii utrobiq. leg. pro- 
lato, quod corruptura esse censet C'ujac, I. 3. 
Observat. c. 7. ^ 4. Demum praeferre est et- 
iam prae se ferre, ostendere, indicare, mosfrore, 
far apparire. Plancus ad Coss. etc. 10. Fam, 8. 
a med. Ut quum praeferreraus sensus aperte, turn 
etiara acid, quid defensuri essemus, non esset 
periculosura. Cic. Rose. Am. 31. 87. Avariiiam 
praefers, qui sorietatem coieris de municipis co- 
gnatique fortunis cum alienissimo. Ovid. Heroid. 
17, 36. Si modo, quein praefers, non simulatur 
amor. Curt. 6. 9. init. Rex deinde in contionem 
procedit, vultu preeferens dolorem animi. Id. 4, 
9. a med. Vuitus tuus, inquit, nescio quod iD- 
genj malum praefert. CX, Seneca (Edip. 509. Ipse 
vuitus ilebiles praefert notas. Liv, 42. 14. Pro- 
pter adventum ejus, quern moturum aliquid re- 
bantur, miserant plerapque civitates. alia in spe- 
ciem praeferentes, legatos. Id. 27. 34. Erat vesle 
obsoleia, capilloque et barba promissa, praeferens 
in vultu babituque insignem memoriara ignomi- 
niae acceptae, Plin. 5. Hist. nat. 16. 15. (72). 
Fons CalHrrhoe, aquarum gloriam ipso nomine 
praeferens. Id. 11. ibid. 37. 50.(137). Atires in 
equis animi indicia praeferunt. Justin. 12. 16. 
5. Duae aquilae supra culmen doraus sederunt, 
omen duplicis imperii proeferentes. Tac. 13. 
Ann. 45. Modestiam praeferre, et lascivia uti. — 
Hinc Part, praeter. pass., cujus multa exempla 
supra retulimus, 

Prcelatus, a, um, adjective quoque usurpa- 
tur, unde Comp. Prcelatior apud Tertull. 3. 
advers. Marcion. 24. ct'rca med. Jacob, qui po- 
steriori* et praelatioris populi figura est. Ccel, 
Aurel. 3. A cut. 8. n, 94. Neque melior, quam 
phhbotomia, vel praelatior usus cucurbitae esse 
potest. 

PR.EFEROX, ocis, adject, omn, gen, valde fe- 
rox. Liv. 5. 36. Mitis legatio, ni praeferocet le- 
gatos, Gallisque magia, quam Romanis similes, 
habuisset. Sueton. Cazs, 35. Mulliplici successu 
praeferocem una profligavit acie. Tac, 4. Hist. 
23. Scandebantque jam quidam (vaJ/um)~prae- 
feroces initio et rebus secundis nimii. Id. 4. Ann. 
60. (inavus (Sejanus), praeferocern (Drusutn) et 
insidiis magis opportunum. 

PR.EFERRA TL'S, a, um, adject, cinfo di fer- 
ro, ferro vincliis. 

I.) Proprie. Cato R. R. 11. Modium prasfer- 
ratum uoum, semodium unum. ~ Prceferratum 
pilum, ferrum babens in summitate. Plin. 18. 
Hist. nat. 10. 23. (97). Etruria spicam farris 
tosti pisens lege pinsit) pilo praeferrato, fistula 
serrata. 

II.) Translate. Plaut. Pers. 1.1. 22. Pluscu- 
lum annum fui prasferralus apud molas tribu- 
nus vapularis. h. e. ferreis compedibus vinctus. 
PR.EFERTIL1S, e, adject, valde fertilii. Pru- 
dent. 2. advers. Syi.imack. 1025, praefertile 
germen I.uxuriat. Alcim. 5. 1 19. praefertilis ube- 
re terra. 

PR/EFERVtDUS,. a, um, adject, valde fervi- 
dus. 

I.) Proprie. Accius apud Servium ad Virg. 1, 
JEn. 42. Praefervidus fulgor. Colum. 3. R. R. 1. 
3. Vitis omni paene regione, nisi tamen glacia- 
li. vel prsefervida, curse mortalium respondet. 
Tac. 1 %. Ann. 64. Praefervidi balnei vapore ene- 
catur. V. PERFERVIDUS. 

II. ) Translate. Liv. 9. 18. Trux ac praefervi- 
da ira. 

PR.EFESTlNATIM, adverb, praefestinando. Si- 
senna apud If on. p. t&l. 29. Merc. Judices, 
quos vellent, iostituerent praefestinatim et cu- 
pide. 

PRjEFESTlNATTJS, a, um. V. voc. sea,. 
PREFESTlNO, as, avi, stum, are, a. 1. Part. 

Prcefestinans 2.; Prcefestinatus i Praefesti- 

nare ^ 1. Generatim est valde festinare, pras- 
propere agere, affrettarsi o affrettare assai. 
Plaut. Bud. t. 2. 31. Qui praefestinet, ubi he- 



PBAEFESTJNUS 

rus ass it, praeloqui. Liv. 23. 14. ad fin. Conce- 
dendo plebi senalum, ubi velint, defecturos se, 
ne delicere praefeslinarent, effecisse. Colum. 11. 
H. R. 2. 3. Quia oeque pra?festinatum opus ni* 
inium immature videri possit ante quindecim 
dies factum, oec rursus post totidem nimium 
tarde. Ovid- de nuce 97. Jam tamen invenias 
qui me jaculenlur, et iclu Praefestinato munus 
inane petant. ^ 2. Speciatim est propere per- 
cuirere, Tac. 5. .4nn. 10. Thoronaeum, Tber- 
maeuroque sinuiu piarfestinans. h. e. navigando 
propere percurrens. 

PR.EFiiSTIMS, a, uin, adject, valde festinus. 
Gloss. Ci/rill. Hx'vy ciretJSwv, prajfestinus. 

IMCEFlCA, ae, f. 1. donna pagata per iodare 
e piangere un mo* to, tTjXe/ij'cTjjca, £rpi?vi9Tpt*, 
mulier deflendis inortuis praepo6ita: a prafieio. 
Paul. Diac. p. 223. 16. Mull. Prseticae dicuntur 
mulieres ad lamentandum mortuum conductas, 
quse danl ceteris inodum plangendi, quasi in 
hoc ipsum praefectas. A'cevius ibid, et apud Var- 
ron. 7. L. L. 70. Midi. Haec quidem, hercle, 
opinor, prajfica est, nam mortuum collaudat. 
Varro ibid. Prasiica dicta, ut Aurelius scribit, 
njuiier, ad luctum quae conduceretur, qua; ante 
domum mortui laudes ejus caneret. et mox. Quas 
pr,-eficeretur ancillis quemadmodum lamentaren- 
tur, prasfica est dicta. (Scalig. ibid, ait esse in- 
ventum Pbrjguro.i Id. apud Aon. p. 67. 7. et 
p. 145. 28. Merc. Ibi a muliere, quae optima 
voce esset, perquam laudari. dein neniam can- 
ts ri solilam, etc. IIssc mulier vocitata olim pras- 
fica usque ad Punicum bellum. Lucilius ibid. 
mercede quse Conducts fient alieno in funere 
prasficae, Multo et capillos scindunt, et clamant 
magis. Plant, fragm. ibid. Superabo omncs ar- 
gutando preeficas. Id. True. 2. 6. 14. Sine vir- 
tu te argutum civem mibi babeam pro praeflca, 
Qua? alios coilaudare absentes, sese vero non 
potest. Inscript. apud Murat. 954. 2. hbv! fla- 

VI A OVARTILLA PRAEFICA \ixit ANK, tXI. — • Ad- 

jective. Gell. 18. 6. Cotligitis leiidia, res tetras, 
et inanes et frivolas, tamquam mulierum voces 
pra?ficarum. 

PR/EFlClO, ftcis, feci, fectum, ftcere, a. 3. 
(pra» el facto). Part. Prcefecius et Prcrficiendus 
I. — Prseficere est prasponere, prssidem, prae- 
fectum esse jubere, creare, i^ioxr,p.t (It. prcpor- 
re, far presidente, dare' la soprantendenza, de- 
putare ; Fr. preposer, mettre a la tete de; Hisp. 
preponer, anteponer, cargar a uno de una 
comision; Germ. Jemanden xtber etwas setzen, 
vorsetzen; Angi. to set over, put in authority, 
appoint to the command of, cause to superin- 
tend or preside over, depute, constituie, de- 
legate). 

I.) Proprie. — a) Saepissime cum Dativo. 
Plant. Pseud. 1. 2. 25. Te cum securi caudi- 
cali pra?ficio provincial. Cic. Dom, 8. 2D. Pecu- 
niae deportanda? el bello gerendo M. Catonem 
pra?fecisti. Id. Plane. 25. 62. Prasficere ali- 
quem pecoii. Id. pro leg. Iff anil. 16- 49. im- 
peratorern bello. Id. Dom. 33. 89. duces po- 
pulo. Nepos Jffiltiad. 4. aliquem ctasii. Sic Liv. 
35. 42. Neque (censebat) minus quemquam ei 
ciassi, quam Uannibalem prfeficiendum, Cass. 5. 
B. G. 24. Prasficere legatos legionibus. Cic. 2. 
Legg. 26. 66. alicui procuration! certura ma- 
gistratum. Plin. 9. Hist. nat. 8. 8. (27). ali- 
quem sacerdotio Neptuni. Tac. 6. Ann. 8. ra- 
tionibus, libeltis et epistolis liberlos. et 13. ibid. 
46. provincise Lusitanias. far govematore. et 2. 
ibid. 4. Ariobarzanem Tolentibus Armeniis prae- 
fecit. fece re. Virg. 6. JSt>, 118. nee te Nequid- 
quam tucis Hecate praefecft Avernis. Ovid. Be- 
roid. 12. 87. Conscia sit Juno sacris praefecta 
maritis. — Similiter Liv. 1. 19. Ejus (Egerice~< 
se monitu, qua- acceptissima diis esseot, sacra in- 
stituere; sacerdotes suos cuique deorum prasfi- 
cere. — b) Sine Dat. Cic. 4. fVr. 59. 144. 
Aliquem curatorem praeficere, qui statuis faciun- 
dis pra?sit. Id. Sext. 18. 41. In eo eiercitu 
inimici mei fratrem prsefecerat. h. e. cuidam 
parti ejus eiercitus praeposuerat. 

II. J Ttanslate. Cic. 2. Vivinat. 4. 12. Nee 

Tom. HI. 



— 809 — 

omnium divinatio est. ut ratio docuit: nee lo- 
cus, nee materia invenitur, cui divinationem 
praeficere possimus. h. e. in qua possimus divi- 
nationem ponere, ut in ea veluti dominetur. ■ — 
Prceficere pro anteferre usurpatura videtur in 
Inscript. apud Henzen. 7414. Glyptes conjui 

TACBT, 0.MMBV8 OHM QVAS V8NVS ISSPIX1T FRAS- 

ficibnda boms. — Hiuc a Part, praeter. pass. 

Prcefectus, i, m. 2. absolute, substantivorum 
more. V. toco suo. 

PRiEFlDENS, enlis, particip. ab inusit. pr<£- 
f-do, vaide confidens. V et. Poeta apud Cic. 3. 
Orat. 41. 166, Eisultantem te, et prasfidentem 
Ubi Repriment validae Iegum habenae. Cic. 1. 
0/f. 26. 90. Homines secundis rebus efTrenatos, 
sibique praeiidentes. 

PR.EFtDENTER, adverb, confidenter. Jugu- 
stin. £p. 55. ad Macedon. Pnefidentius, tam- 
quam suis viribus, cucurrerunt. 

PR.EFIDL'S, a, ura, adject, valde fidus, Ode- 
lissimus. Nisi vetaret quantitas pa?nullinia?, quae 
longa profecto esse debet, admittenda esset pro- 
babilis conjectura Caroli Pea, qui ita edidit, et 
inultis firmare rationibus studuit ilium locum 
JHoral. \. Sat. \. 28. Il!e graven) duro terram 
qui vertit aratro; Pni'Odus hie campo miles; 
nautseque, per omne Audaces mare qui currunt, 
hac mente laborem Sese ferre, senes ut in otia 
tuta reccdant, Ajunt, quum siJbi sint congesla ci- 
baria. MSS, et editiones fere omnes habent Per-* 
fidus hie caupo, miles, etc. Lectionem potius 
Cod. Chig., quam ipse alTert in Miscell. Pih' 
log. T. 1. p. 12., amplectendam aliquis putave- 
rit, si modo is Codex tanti est habendus, ubi 
pro Pfidus et hie campo miles forlasse rectius 
Pidus legendum esset. 

PR.l'.FIGO. gis, xi, xum, gere, a. 3, Patt. Prae- 
fixus in omnibus paragr. — Pra?ngere est ante 
aliquid figere, npoirij'ptvui (It. ficcare o confic- 
care innanzi, o in cima a qualche cosa; Fr. 
at tocher devant, planter, ficher par devant, 
attdcher, suspendre a; Hisp. atar delante, $• 
xar ante; Germ, vorn anfestalten,~befe$tigen, 
vorste.cken; Angl. to fix or fasten before, set 
up in front, fix on the end or extremity of, 
point, head). 

I.) Proprie. Cces. 5. B. G. 18. Ripa eutem 
erat aculis sudibus pra?(jiis munita. Sueton. Cces. 
85. Caput ejus pra/fhum hastae circumlulit. Id. 
Cal. 15, Prafiiium in biremis puppe Texillum. 
Virg. 10. J£n. 80. prsefigere puppibus arma. et 
9. ibid. 465. capita in hastis. Kemesian. Cyneg. 
55. felemque minacem Arboiis in trunco Ion* 
gis pra?f;gere telis. Colum. 8. JR. B. 17. 6, Ri- 
vis, per quos eiundat piscina, praBgantur asnei 
foraminibus exiguis cancelli, quibus impediatur 
fuga piscium. Plin. 28. Hist. nat. 10. 44. tl57). 
Rostrum lupi villarum portis pmfigunt. — Poe- 
tice. Pers. 4. 13. nigrum vitio preefigere tbeta. 
h. e. notare, damnare. 

II.) Translate. ^ 1. Praefiius dicitur qui ba- 
bet aliquid ante, aut in summitate Cium. Cces. 
2. B. C. 1. Asseres cuspidibus prreflii. Liv. 26. 
4. Jacula pnefixa ferro. Virg. 10. J£n. 479. ferro 
pr?eti»um robur acuto. Id. 5. ibid. 557. pra?Bxa 
hastilia ferro. et Ovid. 7. Met. 112. praetixa eor- 
nua ferro. — Similiter hypallage est in illo 
Virg. 3. G. 399. Primaque ferratis pra'figunt 
ora capistris. h. e. praligunt capistra oribus b*- 
dorum, atque adeo ipsa ora claudunt. ^ 2. Ali- 
quando est pra-cludere, c/ttudere. Plin. 19. Hist. 
nat. 4. 19. <59). Praefigi prospectus omnes coe- 
git multitudlnit innumera? sa>va latrocinatio . 
h. e. claudi omnes fenestras prospicientes in y't- 
cum, Cajus Dig. 8. 2. 5. Si asdes tua? aedibus 
meis serviant, ne altius tollantur, el ego per 
itatutum teropus fenestras meas pra-ftxas babue- 
ro, vel obstruxero, etc. ^ 3. Item conflgere, 
trajicere, trafiggere. Tibull. 1. 7. 55. de sacerdote 
Bellontg. Statque latus praefixa veru, »tat saucia 
pectus. ^ 4. Item incantamentis defigere. Quin- 
tal, declam. 10. 8, Pr*Qxum clausumque ttrmu- 
lum nudis cecidh uberibui. 

PRJEFlGCRATlO, onis, f, 3. prtfigurazione. 
Augustin. 16. Civ. Z>. 2. a mtd. Hac Scriptu. 



PRAEF1SCINE 

ra? secreta divin* indagamus, cerium tenentei, 
non ea sine aliqua preefiguratione futurorum ge- 
sla atque conscripla, neque nisi ad Cbristutt et 
ejus Ecclesiam esse referenda, 

PR^FlGtRATOR, Oris, m.3. qui pr;efigurat. 
Augustin. Conjug. adult. 6, Tamquam >*ovi Te- 
stament! prapfjgurator. 
PRjEFIgCrATLS, a, um. V. voc. seq. 
PR/EFlGURO, as, avi, alum, are, a. 1. Part. 
Prcefiguratus. • — Pravfigurare est ante ngurare, 
formare. Zactant, de speciaculls agens mimorum 
impudicorum, 6. 20. a med. Quid juvenes, aut 
rirgints faciant, quum baec et fieri sine pudore, 
et spectari libenter ab omnibus ceraunt? Admo- 
nentur utique quid facer t- possint, ac se quisque 
pro sexu in 11 lis imaginibus prirfigural. Teriull. 
PrcBScript. adv. Hcer. 26. Ipse per similiiudinem 
praeOguraverat. Cyprian. 2. Ep. 3. Sacramentum 
prasiiguratum. 

PR.EFLNlO, is, Ivi et li, Hum, ire, a. 4. Part. 
Pra'finitus. — Praeiinire est praestituere, prar~ 
seribere, ante liniie, preset ivere, determinant 
limitare. irpocps'£ci,. Cic. 5. Tusc. 8. 21. Contra 
Brutumne me dicturum pulas 1 a. Tu vero, ut 
videtur: nam pra-linire non est meum. Id. 2. 
Legg. 18. 45. Sed eeo cetira non tarn restricts 
praefjnio. €i ibid. 27. 68. A Platone sumptus fu- 
nerum pra?finiiur ex censibus. Id. 7. Fam. 2. 
Eo vidisti multura, quod praefinisti, quo ne plu- 
ris ernerem. Id. 7. Verr. 68. 174. Neque de illo 
quidquam tibi pra?finio, quo minus ingenio me- 
cum contendas. Id. Prov. cons. 15. 37. Prajfi- 
nit successori diem. Id. 6. Fam. 8. Calenda» 
Jan. tibi prsfinilas esse. Ouintil. It. 3. 52. 
V ilium nimiae tarditatis (in dicendo) et se- 
gnitia solvit animos , «t, in quo est aliquid, 
temporibus praefinitis aquam perdit. Suefon. 
Galb. 14. sub fin. Ad certum pra?finitumque 
tempus. Gell. 1. 25. ad fin. Dies certus prsfi- 
nilus. — Cum opposito infinitum apud Cic. i. 
leg. Agr. 3. 10. Etenira quod superiore parte 
legis prfefinitura fuit, Sulla et Pompejo consuli- 
bus, id rursus Iiberura infinitumepue fecerunt. — 
Absolute. Lucret, I. 617. Quippe ubi dimidiaj 
partis pars semper habebit Dimidiam partem, 
nee res praehniet ulla. — Hinc a Part, prater, 
pass. 

Prcefinito, adverbii more, prasfinito tempore, 
aut modo. Ter. Hecyr. 1. 2. 19. Nam illic haud 
licebat, nisi pra?nnito, loqui qua? illi p!acerent. 
Ubi Donat. Deest tempore, aut quid tale. Duo 
dixit, et prcefinito, et quo/ illi placerent, ut ne- 
que quantum velles, neque quod velles, diceres. 
PRjEFINITIO, onis, f. 3. determination, li- 
milazione, TTfoopiaiic's, actus praeliniendi. Julian. 
Dig. 36. 2. 19. Quum sine praefinhione temporls 
legatum ila datum fuerit, etc. Marce.ll. ibid, 20, 
Si cum praefinitione annorum legatum sit, velut: 
Titio dena usque ad annus decern. 

PRJEFFNTTO, adverb. V. PR.EFIMO in lin. 
PRjEFIMTUS, a, um. V. PRjEFIHJO. 
PRJEFISClNE et praefiscini, adverb, afiaoxdv- 
tidc. De duplici scribendi ratiooe Gell. 10. 24. 
Extremam istius vocis (die quint e) syllabam turn 
per e, turn per i scriptam legi. nam sane quam 
consuetum veleribus fueral, litteris iis plerum- 
que uli indifferenter, sicuti prceftscine et prcs- 
fiscini, proclivi et proclive. Similia habet Non. 
p. 153. II. Merc. At Charts. 2. p. 235. ed. Ileik 
(p. 210. Putsch.^ babel prafascine. — Praefisci- 
ne, ex pro? el fascino conflatum, inseivit aver* 
tend a? fascinationi: ut deprecandae invidias est 
illud, absit vtrbo invidia: et malo omini, dwi 
omer! avertant, etc. Putabanl, quum quis impen- 
se vel ipse se laudaret, vel laudarelur ab alio, 
fawinationis periculum esse: cui declinando in- 
terponebant prasfiscvne, ni, b. e. quod sine fa- 
scino sit. Prce boc loco pro sine positam esse 
Charts, docet 2. p. 210. Putsch. Tilinius ibid, 
p. 189. Paula mea, amabo, pol tu ad laudem ad- 
dito, pra?li«cini; ne puella fascinetur. Afraniut 
ibid. Sc'is babitum ita ut nunc obtinet praensclrje. 
Plaut. Attn. 2. 4. 84. Praefiscini boc nunc di- 
xerim: nemo etiam me accusavit merito meo. 
Id- Cat. 5. 2. 43. Inde foras tacitus, prarfiscioi, 

102 



P&AEFIXUS 

eieo boc ornatu, quo vide*. Petron. fragm. Tra- 
gur. 73. Burtnann. Homo, pr.efijcini, frugi- Apul. 
3. Florid, Quod difficile factu erat, quodque re 
vera arduum nobis existimabatur, gratura esse 
populo, placere ordini, probari magistratibus et 
principibus; id, prsefiscioe dixerim,jam quodam- 
modo mibi obtigit. 

PR EFIXUS, a, um. V. PR£FIG0. 
PRXFLETCS. V. PERFLETUS. 
PR.EFLOR.iTUS, a, um. V. PR.EFLORO. 
PR.EFLOREO, es, ere, n. 2. ante floreo. Plin. 
16. Hist. nat. 29. 51. (11U). Ideo et pr^Oorent 
talia, el praegerminant, atque in totum prrecocia 
ft ant. 

PR.EFLORO, as, a~vi, atum. are, a. 1. Part. 
Prcefloratus. — Prwflorare, IUl. sfiorare, est 
(lore ante tempus spoliare: sed oceurrit translate 
lantum, et est dellorare, delibare, detur^.are, cor- 
mmpere. Civ. 37. 5S. ad fin. Gloriam ejus vi- 
ctorias pr;e!loralam apud Thermopylas esse. Alii 
leg. delloratam. Plin. Paneg. 58. Quamquain 
non ambitio magis, quam livor et malignitas vi- 
deri potest, omnes annos (consulatum) posside- 
re, suinmumque illud purpura; decus non nisi 
pr'aecerplum prseftoratumquc transmittere. Gell. 
14. 1. extr. Futurum gaudii fructum spes tibi 
jam pr;e flora vent. Alii perperam leg. deflora- 
verit. Apul. de Mag. Vidua qualis nuptiis venit, 
talis divortio digreditur; nihil afTert irreposcibi- 
)e, sed venit jam ab alio prasftorata. Gloss. Lai. 
Gr. Prsefloro, olnxv^i^tD. 

PR.EFLL'O, is, ere, 3. Part. Prcefluens sub b. 
— Pruefluere est ante fluere, pranerfluere, scor- 
rere innanzi, Trpspp'iw. — a) Neutr. Liv. 1. 
Kb. sub fin. lnfima' valle prrcfluit Tiberis. — b) 
Cum accus. Moral. 4. Od. II. 26, Aufidus, Qui 
regna Oauni pr;eiluit Appuli. Plin. 3. Hist. nat. 
18.22. (126). Natiso cum Turro pr«fluentes Aqui- 
lejam. Tac. 15. Ann. 15. Flu mini Arsanite (ete- 
uim is castra pneiluebat) poatem imposuit. 

PR.EFLtCS, a, um, adject, qui pi-re fluit. Plin. 
19. Hist. not. 4. 20. (60). Hortos riguos haben- 
dos prsfluo amne. 

PR.EFOCAUlLIS, e, adject, affore-jcydet;, pr«* 
focandi vim baben9. Ccel. Aurel. 2. Acul. 35. 
Cum gravedioe thoracis atque spiratione prcefo- 
cabili. et ibid. 37. Loca plus satis brevia sunt 
prsfocabilia. Id. 3. Tard. 2. Transvorandi dif- 
ficultas cum prafocabili sensu. 

PREFOCATIO. onls, f. 3. so/focamenfo, xx- 
Tairv:;t( r actus pr*focandi, suffocatio. Scribon. 
Compos. 1O0, Ad suspirium et ad vocis absci- 
sionera et subiias pnefoeationes. Ccel. Aitrel. 2. 
Ana. 5. Faucium siccilates prajfocationis imi- 
tantur effeclum. 

PR.EFOCATL'S, a, um. P. voc. seq. 
PR.EFOCO, as, avi, atum, are, a. 1. Part. 

Prwfocatus Prcfocare est fauces preclude™, 

sufTocare, sojfoca>e, aiismi-yu. Ovid. lb. 560. 
;• re fo cent amnrr (iaosii me!! a viam. Paul. Dig. 
25. 3. 4. Pr-.efocare partum. Arnob.T. 2*J. Suc- 
r.urritc, prop<-rate b Jovi optirno i;nuitio merum, 
ne pr.ffocetur, date. Sfacrob. 1. Somn. Scip. 
12. Vel ex :.buridantia pncrocari se e^i. timet, vel 
gravanlibu? cxonerari. Catpurn. Eel. 4. 115. 
nee pr^focata malignum M;:3is habet lolium, 
nee inertibus athet avenis. Ctrl. Aurel. 2. Acul 
9. init. Jubet etiam ea adhiberi, qua. epilepti- 
cis, vel matrice prrefocatis adbibuit odoranda. 

Iu.EFOdIO, fodis, fodi, fosium, fudere, a. 3. 
Part. Przfvssus 1. — Pnfodere est 3nte fode- 
re, iT;o:p'JiT». 7 < Oe loco. Virg. 11. Xn. 
473. 'Pr;efoLiJunl alii porlai, aut ^.ia r-.r!:3q.;e 
Sub s-.-c tint. L'bi Ssrvi-ss: id :rt 3-V.e porlai fos- 
sr.s faciunt. Parphyr. ad iilud fl'oraf. 1. Ep. 
{'(.29. muUa mole (r;v:ss) doctndus, all: DDcel 
pr^fuiiis trainitibu*. 7 2. De tj;rpore. Pin. 
17. i/isf. nat. 11. 16. t79). ?r:.:fo J ^re probes 
ante, si fieri pu;sit, tsnto prius, donee pingui 
::.T.pite oWucantur. Ovid. 13. :iet. 30. et oiten- 
dit, quod ;arn pr^foderat, aurum. ft- e. ante fo- 
Ji^ndo occaltaverat. 
ritXFCXCUNOUS. V. pr.-efecundus. 
PR.EFOMEMO, as. are, a. 1. aula a fomenlo. 
Part. Fnzfamntand'M apud ITieoti. Priscia-n 



— 810 — 

1. 19. a med. Prajfomentanda sunt ioterea tuI- 
nera aqua gelida. 

PREFOR, fsris, fat-^s sura, fari, dep. 1. (pr« 
el fari). Pnefarr.ino imperativi voi est pro prce- 
fare; prevfato est pro prtvfator. V. sub 1. a. 
— Part. Prcefans \. a. et 2.- Prcefandus i.e., 
d. et e. Prcvfalus I. a., b. et in tin. — Prafari 
^ 1. Generatim est ante fari, pr^dicere , pr:c- 
loqui, iraoXiyco, itpooc/ita'^w (It. parlarr. innanzl, 
pretnetiere parlu.nd&; Fr.dir, par lei le premier; 
Hisp. decir antes, hablar antes; Germ, vorher 
sagen f -reden; An/I. to speak before, utter forst, 
preface, premise). — a') Ratio ne habila religio- 
nis. Cic. 1. Divinat. 15. Oil. Majores nostri-o- 
ninibus rebus agendis Quod bonxim, fuustum, fe- 
lix fortunatumnue. essel, pr;efaDantur. - Prrv- 
fari carmen, prceiru. Liu. 5. 41. Sunt, qui, M. 
Fabio poatilice max. prxfante carmen, dcvonjse 
eos se pro patria, tradant. V. PR EEO. — Cato 
R. R. 134. Jure, vino Jano, Jovi, Junoni prre- 
fato. ft. e. pr;efator. Id. ibid. HI. Jan u in Jovein- 
que vino prasfamino. h. e. vinum otT^rens Janum 
Jovemque prius invocato. T r . AN'TESTOR. Pirg. 
If. Mn. 301. Prwfatus divos solio rex inlil ab 
alto. — b) Dniversim. Cic. Tim. 10. extr. Q»p 
de deorum natura prjerati sumus, habeant hunc 
terminum. Colum. 1. R. R proiem. S3. Quas 
ordine suo tunc demum p^rsequar, quutn pr.-e- 
fatus fuero, qu* reor ad universam disciplinam 
maxirae pertiaere. Apul. II. Met. Tacitus b;o- 
rebam, quid potissimum pnjfarer primariura. 
Gell. y. 15. Introll adolescens, et prrefatur ar-» 
rogantius et elatius, quam re tali ejus decebat : 
ac deinde jubet exponi controversia. fa una pre- 
fazione. V. PR.EFATIO. — Et cura lnfinito. 
Smton. Cces. 2S. M. Claudius Harcellus consul 
edicto prsefatus, de summa se republica aclu- 
rum, retulit ad senatuni, ut ei succederelur ante 
tempus. Justin. 11. 5. '». Palrimuniuin omni: 
suum, quod in Macedonia habebat, amicis divi- 
dit, sibi Asiam suflicere prafatus. dicendo eke 
etc, — Cum Conjunct, Sueton. Pesp. 18. Ope- 
ram remisit, praefatus, sineret se plebeculam pa- 
scere. — ■ Pro prslegere dixit Auson. Edyll. 4. 
54. Et melicos lyricosque modos praefando nova- 
bis. — c) Speciatim, prcefari aliquem est ejus 
nomen auctoritatemque praemil'.ere. Plin. R. 
Hist. nat. !6. 17. (43). Aristoteles diversa tra- 
dit, vir, quem in bis magna secuturus ex parte 
praefandurn reor. — d) Prcefari honor em di- 
cimur, quuiQ turpe quid dicturi, aliquot verbis 
pr.sm'tssis (v. gr. honos auribus si!) mollimus, 
quod alioqui pudicre aures aversarentur. Ctc. 9. 
Fam. 22. a med. Si dicimus. i lie patrem strangu- 
lavit, honorem non priciamur: sin de Aurelia 
aliquid, aut Eollia, bonos pr.efandus est. Plin. 
7. Hist. nat. 51. 5i. (.171). Prafandi humoris e 
corpore efHuvium. V. PR.EFATIO. — e) Prce- 
fari veniam, prtere antequam loqui incipias. 
Apul. Florid, init. Mibi ingresso sanctissimara ci- 
vitatem pr.Tf?nda venia et habenda oratio est. 
Id. 1. .Vet. init. Ecce prafamur veniam, si quid 
rudis locutor oITendero. -| 2. Pro pr,edicere, 
vaticlnari, predire. Catull. 64. 3«2. Talia pras- 
fantes quondam, felicia Pelei Carmina divino ce- 
cinerunt omine Pare*. Alii rectiJB leg. profan- 
tes. H"ec Fo r cellinus; at Lachmann. leg. pra> 
[antes. — llinc Part, praeter. 

prcefatus, a, um, passive ruoque usurpatur, 
et est verbis praemissus, antcdictus, prsedictus, 
supra dictus, premesso } anzidetto , sopraddet- 
to, prefato. Quintil. 8. 3. 45. In prafata vi- 
de mur incidere. Alii recti us leg. prtxfanda, b. 
e. ob^oama, et quw sinP prafatione honoris et 
venis dicenda non sint . Sic Arnob. 5. 27. 
Partes ill.T, quas inter aures castas sine venia 
a eras est ac sine henoribus app«;llare prasfatis. 
Popisc. Aurelian. 1 . Vir illustris ac prsfata 
reverentia rominandus. h. e. pr^raissa reveren- 
tis C(..m memc ration e. — Paul. Dig. 10. 3, 10. 
Ut prwfata jura aut mensura, a sit temporibus 
dividantur. Xartian. ibid. 20. 4. 12. Condemna- 
tus ei pr;efati6 causis. Auson. prcefat.2. in fin. 
Sic etiam nostro praafatus babebere Hbro. h. e. 
dictus, noninatus initio iibri nostri. — Alio sen- 



PRAKFRLNGO 

6U. Seneca 5. Bene.f, 17. a med. Hoc ingrati 
est, non esse contentum prasfalo tempore, n. e. 
fa lis pr.Tstituto- Alii leg. prt'slito, alii rectius 
pr;rteriU>. ■■- llinc 

Frafatum, i. n. '2. absolute, substantivoruni 
more, idem ac praefaiiu. Syrnmach. 6. Pp. 3. 
Prxfatu opus est, si arduu postulentur : pfonis 
ac facilibus ad mover! ambitum nun oportet. 

PR.EFORMATOP, oris, in. :i- qui ant^ format 
et instruit. Tertull. Pnvsnipt. 30. Marcion in- 
sti tutor ft pri'formatur. 

HR.EI ORMATl :>, a, um. /'. PRE FOR MO. 
PR KFORMlDVns, i«, u in. V. voc. seq. 
PR.CFORMiUO, as, Rvi, atum, are, a. 1. Par* 
PrcEj'ormidatus. — Pia;fo i.Vulan' est anti! for* 
mid a re, pr.ptimere. Quintil. 't. U. 5. Quam judex, 
si pro vide t. non a I iter pr.Tfurmidat, quam qui 
ferruin medici, prius quam curelur. aspexit 4lii 
leg. peilormidat, al. refnnnidat. Si!. It. 3. 6U8. 
Jam puer auricomo pr fformidatu batavo. Alii 
leg. performidale. 

PR EFORMO, as. Svi, atum, are, a. 1- Part. 
Prcv formal us. - Pr.«formare est ante fonuare, 
in st rue re, pisparare. .ViV. It. 7. 3Sj. Atque his 
praformat die lis, fingltque mom.-ndo. Tertull. 
Apolog. 1. ad fin. Q.uanti ad malum pr;eforman- 
lur! qua mi transfuga' in pervursuin ! Quintil. 2. 
6. T). Namque incipienlibus dauda urit velut pr;e- 
formata materia, secundum cuj usque vires. /«». 
5. 1 '«. HI, Pneformat.c infantibus Iitter;e. 

PR.-EFORTIS, e, adject, v.ilde for lis. Tertull. 
Car. Ckr, 5. a ine.d. Mine inlirmum, iride p re- 
lb rtem exhibuil- 

PR.EFOTIS, a, um, panic ip. ab in u sit. prce- 
fovea, ante folus. Ccel. Aurel. 4. Tard. '1. Prw- 
folis partibus aqua marina, vel aceto salso. 

PR.EFKA.CTE, adverb. Coinp. Prcefraclius. — 
Translate est idem ac perlinaciter, obstinate, ri- 
solutamente, oslinatamente, aJ^raStij. Cic. 3. 
Off. 12. HH. Nimis mihi pr;*-fracte udebatur »- 
rariurn vectiealiaque defendere • Xon. p. 155. 
11. Merc, legit pnefractum. Pal. Max. V. 7. in 
fin. Dissolutara disciplinam militarem prwfiactius 
et rigilius adstringere conatum privavit vita. 
PR.EFRACTUS/a, um. V. PR.EFRINGO. 
PR.EFRlCATL'S, a, um. particip. ab inusit. 
prcefrico, ante fricatus. Ccel. Aurel. 1. Acut. 
11. sub init. Prsefricatis partibus ad traclatio- 
nem manuum. 

PR.EFRlGIDl'S, a, um. adject, assai freddo, 
xacratjiu^pos, valde frieidus. Ovid. '*. Pont. 12. 
35. Et tepidus Boreas, et sit pni-frigidus Auster. 
Plin 17. Hist. nat. 20. 34. M i'» . Seplentrio- 
nali' et pr;e frigid us situs. Cels. 2. 30.; et Ju- 
stin. U. 8. 3. In pr;pfrigidam undam se proje- 
cit, Pallad. It. R. R. 5. 1. pr;efrigida biems. 
PR.EFRINGO, fringis, fre^i, fractum, fling ero, 
a, 3. (pr* et frango). Part. Frci'fadus et in fin. 
— Praefrineere est in anteriore. parte fiangere, 
confringere, perfringere, spezzare. scarezzare, 
r ampere, Stapp'^yvufw. Liv. 8. 10. Quum hastas 
prwfregissenl, aut hebelassent. Alii leg. perfre- 
gissent. PHn. 17. Hist. nat. 22. 35. (197). ex 
Catone R. R- 33. Vineas novellas allicato cre- 
bro, ne caulis prsfrincatur. Justin. 6. S- 2. Nam 
sicuti telo si primam aciem pr.Tfrcgeris, reliquo 
ferro vim nocendi sustuleris; sic etc. Lucilius 
apud Gell. X 13.' scruta quidem, ut vendat, 
scrutariu' laudat, Pr^fractam strigi'ero , soleam 
improbu' dimidiatam. Lucre.!. 1. Hill . Postremo 
in lignis cinerem fumumque videri, Quum prae- 
fracta for en I, ignesque latere minutos. Seneca 
Ep. 71. a med. Quredam rectissima, quum in a- 
quam demissa sunt, speciem curvi p«-;efractique 
visentibus reddunt. Ovid. 12. Met. 35s. solido 
revellere dumo Annosain pinum mag-io molimi- 
ne tentat: Quod quia non poiuit. pr;efraclam 
misit in hoslem. Cels. 5. 26. n. 35. Surculum, 
w fieri potest, oportet vel manti, vel ferramento 
educere: si vel prrefractus est, vel altius descen- 
dil, quam ut ita fieri posstt, medicamento evo- 
candus est. Cces. 2. B. C. 6. Triremes aoet gra- 
viter inter se incitata; conflixerunt, ut altera, pr*- 
fracto roslro, tola collabefleret. — Hinc Part. 
praeter. pass. 



PRAEFUGIO 

Prxfractus, a, um, adjective quoque usur- 
patur, unde Comp. Prcefractior 1. et 2.; et trans- 
late ^ 1. Refertur ad genus dicendi abruptum, 
durum, asperum. Cic. Orat. 13. 40. Nam quum 
concisuJ Socrati Thrasyma'hus minutis numeris 
videretur, -Thucydides autem prasfractior, nee sa- 
tis, ut ita dicam, rotundas; primus instituit di- 
latare verbis et mollioribus numeris explere sen- 
tentias. ^ 2. Item ad animum, et est durus, 
.obstinatus, conlumax, infiexibilis, ostinato, ri- 
gido, severo. inflessibile, xaprepofptov, ce'reps- 
pwv, au'&aCTjg, videturque ductura ex iis, quae 
nimis dura sunt, et franguntur potius, quam 
lU-ctantur. Cic. fragm. apud If on. p. 155. 14. 
Merc. Iluic contrarius Aristo Chius, prasfraclus, 
ferreus: nihil bonum, uisi quod rectum et ho- 
nestum est. f'al. Max. 6. o. sub /in. Sed ali- 
quanto Charond.r Tburii praefractior atque ab- 
scissior juslitia. Id. 3. 8. n. 3. extern. Socratis 
autein virililatis robore palliatus animus ali- 
quanto prtel'ractius peiseverantias e\emplum edi- 
dil. h. e. constantly. 

PR.EFUGIO, fugts, fiipi, ffigere, a. 3. ante fu- 
gio. Tertull. Anim. 33. circa med. Sed etsi ani- 
ma pnefu^erit, etc. 

PK.EFULClO, cis, si, turn, cire, a. 4. Part. 
Piwfullus I. • — Piiefulcire est ante luicire, prae- 
munire, soslentare innanzi, puntellare, forti- 
(icare, ;:e:'o*<i>. irepecw. 

I.) Proprie. Prudent. 5. jispe oref. 333. Mol- 
lire prwfiiltum torum. 

II.) Translate. Cic. 5. Alt. 13. Per furtunas! 
quoniam Romae manes, prinium illud praefulci 
atque pneni^ni, quasso, ut simus annui. Gell. 7. 
3. a med. Lain non nudam, neque solitariam, 
neque improtectam banc epagogen facit, sed 
multis earn modis praefulci t, multisque al iis ar- 
guments con\e!at. Plant. Pseud. 3. 1. 5. Velut 
haec mi evenit servitus, ubi ego omnibus parvis 
magnisque oiiseriis praefulcior. k. e. undique cin- 
gor et comprimor , quasi fulcimentis quibus- 
dain, qu* ut sustentare possint, arete haerere et 
coinpiimere. debect. At Fleckeisen. pro miseriis 
legit miHsteriis per syncop. pro ministeriis. — 
Id. Pers. 1. 1. H. Quasi lippo oculo meus me 
berus manum abstinere haud quit tamen, quin 
mihi imperet, quin me suis negotiis praefulciat. 
h. e. praeficiat tamquam columen et fuicimentum 
rei Bug? familiaris 

PR.EFULGEO, ges, si, gere, n. 2. Part. Prtv- 
fulgens I. et II. - — • Prasfulfere est valde fulgere, 
risplendere assai, neptGTtkfim. 

I.) Proprie. Phccdr. 3. 18. de pavone. Nitor 
smaragdi collo pnefulget tuo. Seneca Again. 
72S. genii no sole praeiulget dies. Virg. 8. JBn. 
552. equus, quem I'ulva leonis Pellis obit totum, 
praefulgens dentibus aureis. Gell. 5. 5. Equita- 
tus 1'renis, epbippiis, pbaleris prasfuigeos. Sil. It. 

4. 324. Advolat aurato prafulgens murice do- 
ctor Sidonius. 

II.) Translate. Cic. 3. Berenn. 19. 32. Nee ni- 
mis illustfes, nee vehementer obscuros locos ba- 
beri oportct, ne aut obcaecentur lenebris imagi- 
nes, aut spleudore prasfulgeant. abbaglino. Vel- 
lej. 1. 14. 1. Nam militarium (rerum) et cau- 
sae et auctores ex ipsarum praefulgent nomine. 
Tac. 3. Ann. 76. Sed prsefulgebant Cassius at- 
que Brutus eo ipso, quod effigies eorum non vi- 
sebantur. et 13. ibid. 45. Poppaeus Sabinus con- 
sulari et triumphati decore pr^fulgens. Gell. t2. 

5. circa med. Prs ceteris omnibus enituit et 
praEfuisit decori et bontisti dignitas. 

I'R.EFL'LGlliUS, a, um, adject. > aide fulgidus. 
Juvenc. 3. 330. in JUatth. 18. cceii prasfulgida 
nube6 Circumjecta oculis veslibat lumine mon- 
tern. 

PRjEFULGURO, as, are, 1. valde fulgurare, 
prafulgere. ^ I. Neutr. Stat. 1. Theb. 501. 
longe tua jussa cohortei Eispectant, multoque 
latus preefulgurat ense. % 2. Active. Vol. Place. 
3. liy. strictoque vjas praefulgurat ense. h. e. 
fulgore via* implet, strictum ensera vibrando. 
Coripp. 3. Laud. Justin. 222. Narsei auguitam 
cuitu praefulgurat aulam. 

PR.tFlJLTCRA, a, f. 1. V. FCLTfJHA. 



— 811 — 

PR£FULTL'S, a, um. V. PB^EFDLCIO. 

PR/EFUNDO, fundis, fndi, fnsum, fundere, a. 
3. Part. Prcefusus I. et II. 1. et 2. — Praefun- 
dere est antea fundere, versare prima. 

I.) Proprie. Ccei. Aw el. 2. Acut. 18. n. 111. 
Frequent! mutatione aqua innovanda, prsefusa 
scilicet anteriore. 

H.) Translate. ^ 1. Est aspergere, madefa- 
cere. Ccel. Aurel. 2. Tard. 1. a med. Noiius 
est usus pilei vino calido prrefusi. ^ 2. Sim- 
plic. inter auctor. rei agrar. Goes. p. 87. Sub- 
cisiva possessionibus vicinis Domitianus impera- 
tor prafudit. h. e. addidit, adjecit, jnsuper assi- 
gnavit, quasi superfudit. Alcim. Ep. 8. Volis 
praefusa suppiicatio. 

PRyEFURNlL'M, ii, o. 2. bocca del jcrno, os 
furni, aut fornacis. Cato Ii. M. 38. Fornacem 
calcariam pedes latam decern facito. Si uno prse- 
furnio coques, lacunam intus magnam facito, 
uti satis siet, ubi cinerem concipiat. Si duobus 
prasfurniis eoques, lacuna nihil opus ei it. Quum 
cinere eruto opus erit, altero prafurnio eruito: 
in altero ignis erit. et mcx. Ventus ad prasfur- 
nium caveto ne accLdat. Vitruv. 5. 10. de hy- 
pocausto balinei, quod fornacis genus est. Sus- 
pensurse caidariorum ita sunt faciendw, ut pri- 
mum sesquipedaiibus tegulis solum stcrnatur in- 
clinatum ad hjpocausim, uti pila quum mittatur, 
non possit intro resistere, sed rursus redeat ad 
praefurnium. Id. 7. 10. Fit fornacuJa habens in 
laconicum nares, et ejus prgefurnium magna di- 
ligentia comprimitur, ne fiamma extra dissipe- 
tur. 

PRiEFURO, is, ere, n. 3. ante, aut valde furo, 
Stat. 2. Theb. 420. torvus poefuris. et. 4. ibid. 
822. juslumque in gurgite Martem Prasfurere. 

PR.EFUSCt'S, a, um, adject, valde fuscus. Ma- 
nil. 4. 721. .Ethiopes maculant orbem, terras- 
que figurant Pra'fuscas. Alii leg. tetrisque figu- 
ris Perfusas etc 

PR.tFt'SOR, oris, m. qui prasfundit, h. e. 
aquam in balneis aflundit. Gloss. Cyrill. Dapa- 
yCxyiz> mestrinus (sic), praefusor. 

PRjEGELfDL'S, a, um, adject, assai freddo, 
xara^ii^pos, valde gelidus, praefrigidus. Liv. 21. 
54. a med. In locis Alpibus Apenninoque in- 
terjectis propinquitate etiarr fluminum ac palu- 
dum pragelidis. Colum. i. B. B. 8. 3. Prage- 
lida frigora. Id- 3. ibid. 12. 1. loca. et 5. ibid. 
6. 20. Prsegelidus cceii status. Plin. 5. Bist. 
nat. 16. 24. (57). biems. Sil. It. 4. 226. Praege- 
lidi rivi. 

PRvEGENfiRATUS, a, um, particip. ab inusit. 
prcegenero, ante genera tus. Prosper A quit. Epi- 
taph, hares, ffestor. el Pelag. ab init. Nesto- 
riana lues successi Peiagiana?, Qua; tamen est 
utero praagenerata meo. 

PR.EGERMlNO, as, are, a. 1. ante germino. 
V. Plinii loc. cit. in PRvEFLOREO. 

PR/EGERO, gPri», gessi, gestum, g?rere, a. 3. 
Part. Pr&gestus in fin. — Praegerere est ante 
gerere, praeferre. Apul. 4. Met. prope fin. Alius 
sub oculis dominae speculum prsegerit. — liinc 
a Part, praeter. pass. Pr&gestus, 

Prcegesta, Brum, n. plur. 2. absolute, sub- 
atanlivorum more, sunt ante acta, ante facta. 
Ca'l. Aurel. 1. Tard. 5. n. 150. exir. Oblivione 
picegestorum affici. 

PRvEGESTlO, is, ire, a. 4. Part. Prcvgestiens. 
— Praegestire est ante et valde gestire, magno- 
pere cupere, desiderar molto. Cic. Cat. 28. 67. 
Prcegestit animus jam videre primuni lautos ju- 
venes, etc. Borat. 2. Od. 5. 7. juvencae nunc 
in udo Ludere cum vitulis salicto Pragestientis. 
Catull. 64. 145. Quis (sermonibus) dum aliquid 
cupiens animus preegestit apisci, Nil metuunt 
jurare, nihil promiltere parcunt. 

PRyEGESTGS, a, um. V. PR.EGERO. 

PR/EGIGNO, is, ere, a. 3. progignere, produ- 
cere. Plaut. Pseud. 1. 5. 77. Quia nolebam ei 
me morem prwgignl malum. Alii et ipse Fle- 
ckeisen. leg. progigni. 

PR^GL0RI6SI'S, a, um, adject, valde glorio- 
iu». Legitur lantum Sup. Prcegloriosissimus in 
Inscript. sub Impp. Arcad. et Honor, apud 



PRAEGNATIO 

Gruter. 391. 5., quas est apud Orell. 1182. cl. 

CLAVDLAr>0 1BTBB CETBEAS VIGK^TES AHTXS PJUJ- 
GLORIOSISSIMO JPOKTARVM etc. 

PR^EGNANS, antis, particip. per syncop. pro 
pr&genans, a prte et geno gigno. — Etiam prce- 
gnas, atis, dictum est. Plaut. True. 1. 2. 95. 
Quae num^uam full prsegnas, qui parere potuit? 
Adde eumd. ibid. 4. 3. 37. Sic Macrob. 3. Sa- 
turn. 11. in fin. Cereri faciunt sue praegnate. 
Etiam apud Ct'cer. ita quidara leg. ex MSS. 1. 
Alt. 10. o med. Quod soror prsgnas est. M. 
Aurel. apud Pronton. 4. ad Can. (edente ite- 
rum A. Maio) ep. 6. Quum maenas bene prwgna- 
tis (h. e. praegnates) alios vorantis (pro voran- 
les) viderem. — Pragnaos est in utero fereas, 
gravida, inciens, i'^xuos sfxCuwv (It. gravida, 
tnct'nra, pregna; Fr. enceinte, pleine; Hisp. 
preftada, encinta; Germ, schveanger, triichtig; 
Angi. with child, big with joung, pregnant ;. 

I.) Proprie. Praegnantem a gravida et 
inciente ita distinguit Paul. Diac. p. 97. 13. 
Mull. Gravida est quee jam trra\atur c^nce- 
tu : pr;pgnans velut occupata in genetando 
(alii leg. genandoj quod conceperit: inciens 
propinqua partui, quod incitatus «it f e ius ejus. 
Egeriae njmpbat (eod- te>ie p. 77. 10. .Will.) 
saciiOcabant praegnantes, quod earn putabant fa- 
cile conceptam alvum tgerere. ■ — a) De mu* 
lieribus. Ter. Becyr. 4. 4. 18. Nam abducta a vo- 
bis praegnans fuerat filia, neque fuisse praegnan- 
tem unquam ante hunc scivi diem. Cic. 1. Orat. 
40. 183. Quum paterfamilias uxorem praegiian" 
tern in provincia reliquisset. Juvenal. 6. 404. 
Facere aiiquam praegnantem. — - b) De bestiis. 
Borat. 3. Od. 27. 2. praegnans canis. Varro 2. 
R. R. 4. 7. sus. et ibid. 2. 14. ovis. Plin. 10. Bist. 
nat. 63. 83. (181). Vicisse Olympia eqiram prae- 
gnantem, invenimus. et ibid. i,182). Praegnantes 
quadripedes. ei 29. ibid. 4. 27. (89). Si mus ara- 
neus pra;gnans momurdit. 

II.) Translate. % 1. Speciatim. — a) De ar- 
boribus. Plin. 12. Bist. nat. 14. 32. (58). de 
arbore luris. Prior atque naturalis vindemia in- 
cidentibus qua maxime videaluv esse, pragnans, 
tenuiasimusque tendi cortex. Id. 17. ibid. 14. 24. 
(105). Surculi prsegnantes. et ibid. 21. 35.(155). 
Prasgnantes oculi arborum. — b) De lapidibus. 
Id. 10. ibid. 3. 4. (12). de aetite. Est autem la- 
pis iste praegnans, intus alio, quum quatias, vel- 
ut in utero, sonante. Id. 37. ibid. 10. 66. (180). 
Pesanilides gemmae praegnantes fieri et parere 
dicuntur. — c) Et de aliis rebas. Id. 31. ibid. 
10. 46. (112). Spumam nitri antiqui negabant 
fieri, nisi quum ros cecidisset, praegnanlibus nl- 
trariis, $ed nondum parientibus. i'crifeon. Com- 
pos. 61. Solent gingivae quorumdam fluore infe- 
st&ri: quas pragnantes vocant. Idem ait Mar cell. 
Empir. c. 10. p. 100. retro ed. Aid. <J 2. Est 
etiam universim plenus, gravidus, pieno, gravi- 
da. Plin. 24. Bist. nat. 13. 80. (13U). Praegnans 
succo herba. Id. 32. ibid. 6. 21. (59). Ostrea 
multo lacte prwgnantia. Id. 11. tbid. 37. 62. 
(164). Praegnans veneno vipera. — Item turgens, 
tumidus, instar uteri prsegnaniis. Colum. 10. R. 
R. 379. gelidas per giaminis umbras Intortus 
cucumis, pnegnansque cucurbita serpil. Plaut. 
Asin. 2. 2. 10. Etiam de tergo ducentas plagas 
praegnantes dabo. Juvenal. 2. 55. teuui pnegnan- 
lem stamine fusum Torquere. 

PR/KGNATfO, onis, f. 3. graviditas, gravi- 
danze., xuijot?. 

I.) Proprie. — a) De mulieiibus. Seven. Sam- 
mon. 33. 622. Atque ubi jam certum spondet 
praegnatio fetum etc. Apul. 1. Met. Eadem auia- 
totis sui uxorem, quod in eum dicacule probrura 
dixerat, jam in sarcinam praegnationis obswpto 
utero, et repigrato felu, perpetua pr.egDalione 
damnavit. — b) De bestiis. Varro 2. R. R. 1, 
18. Appeilo feturam a conceplu ad partum: hi 
enim prse.gnationis primi et extremi tines. 

II.) Translate, <f 1. De arboribus. Farro t. 
R. R. 44. 4. Prsegnantia quum sunt, matura pa- 
riunt poma, aut spicam. In eodem loco eodem 
•nno nihil renaicitur, quod praegnationis diem 
idem bis habere non potest. ^[ 2. Per meta- 



PRAEGNATUS 

phoram. Deum ipsum ita alloquitur Apxd. Tris- 
mtg. ad fin. Cognovimus te, lumen maximum; 
intelleximui t«, o vita vera vita, o naturarum 
omnium fecunda pragnatio. h. e. qui pragnantes 
facia. 

PR.EGNATUS, a, um, adject, antes natus. Vox 
a Lexico expungcnda; occurril enim tantum in 
Not. Tir. p. 79. 

PR,EGNATUS, us, m. 4. pragnatio. Tertv.il. 
advers. Jud. 9. ante med. Juvenculae pragnalus 
el partus. Adde eumd. 3. advers. Marcion. 8. 
PREGNAVtTER, adverb, vaide gnaviter, se- 
dulo. Plaut. Pers. 4. 4. 39. Age, indica pra- 
gnaviter. Alii leg. prognaviter, eod. seasu: alii 
cum Non. p. 150. 7. Merc, prognariter, h. e. 
vaide gnare.. scite, perite, aperte. Sic Ennius 
apud .Yon. ibid. Ut pro Romano populo progna- 
riter armis Certando, prudens animam de cor- 
pore mitto. h. e. strenue, coostanter, fortiter, ut 
ipse Non. exponit. 

PR.EG.N'AX, acis, adject, omn. gen. qui mul- 
turn et sape pragnans est. Fulgent. 2. Mythol. 
3. Junonem dearn etiam partus volunt, quod 
divitia semper pragnaces sint, et nonnumquam 
abortiant. Hecentiores tamen recte putant le- 
gendum pragnates. 

PREGRAClLlS, e, adject, molto gracile, xx- 
uvyryot, vaide gracilis, pergracilis. Tac. 4. Ann. 
57. Erat illi pr.v gracilis et incurva proceritas. 

PR.EGRADO, as, are, a. 1. precedere, pra- 
gredior, pracedo, antevenio. Pacuvius apud 
If on. p. 65. 3. .Were. Extreroum intra campte- 
rem ipsum rtapvivo; eum pragradat. Ita legit 
Bothe. V. CAMPTER. 

PR/EGRANDIS, e, adject, vaide grandis, per- 
grandis, assai grande, oitepuifcts. 

I.) Proprie. Pacuvius apud Festum p. 355. 
24. Mull. Feroci ingenio torvus, pragrandi gra- 
du. Plin. 13. Hist. nat. 25. 49. (,138i. Pragran- 
des arbores. Id. 4. ibid. 13. 27.(95). aures. Id. 
8. ibid. 33. 5t. (121). (et Sueton. Tib. 68.) oculi. 
et ibid. 45. 70. (176). boves. Id. 3. ibid. 16. 20. 
(119). Claudius Cfcsar pragrandi ilia domo verius 
quam nave intra vit Hadriam. Id. 11. ibid. 37. 
74.(191). Praegrande fel. Id. 8. ibid. 15. 16. (40). 
labrum superius. Sueton. Tib. 60. pragrandis lo- 
custa. 

II.) Translate. Pers. 1. 124. praegrandis senex. 
h. e. Aristophanes. 

PR,EGRAVATUS, a, um. V. PR,EGRAV0. 
PR.EGRAVlDUS, a, um, adject, vaide gravi- 
dus. seu gravis. Stat. 6. Theb. 700. Molia pra- 
gravidae castigat pulvere lapsus, h. e. disci pon- 
derosi. 

PR.EGRAVIS, e, adject, vaide gravis, pergra- 
vls, assai grave, pesante, irept^apu;. 

I.i Proprie. Ovid. Her aid. 9. 98. Pragrave 
compressa fauce pependit onus. Plin. 8. Hist. 
nat. 21. 32. (77 j. Fera catoblepas caput pra- 
grave agre ferena; id dejectum semper in ter- 
rain. Martial. 4. 18. hibernp praegravis unda 
gelu. Plin. 10. Hist. nat. 33. 51.(103). de per- 
dice. Si auceps ad nidum ccepit accedere, ad- 
procurrit pedes ejus feta, pragravem aut delum- 
bem sese simulans. h. e. tardam et volatui in- 
babilem. — ■ Similiter Tac. 1. Hist. 21. Aperti 
iacautique muros subiere, -cibo vinoque pra- 
graves. 

II.) Translate. — o De abstract!!. Plin. 7. 
Hist. nat. 8. 6. (45). Prsegrave servitium. h. e. 
vaide molestum, onerosura. Varra apud Non. 
p. 440. 14. Merc. Ubi pragraves pascuntur pa- 
vonum greges. h. e. magni sumptus. Alii leg. 
graves. ~— b) De bominibus. Tac. 11. Ann. 19. 
Sin prospere egisiet, formidolosum paci virum 
insigneni, et ignavo Principi praegravem. et 14. 
ibid, 3. Postremo -praegravem (Agrippinam) ra- 
tua < Nero), inter ficere conatituit. 

PRJSGRAVO, as, aM, Slum, are, a. 1. Part. 
Proegravans, Prcegravat%ts et Prcegravaturus 
I. — Pragravare est idem ac vaide gravem esse, 
pondere premere, opprimere, obruere, aggravare 
motto, essere assai gravoso, premere, oppri- 
mere, e'rcc/SfH^w. 

I.) Proprie. Liv. 7, 23. sub fin. Onerati tells 



— 812 — 

GalH, quibui aut corpora transGxa, aut praegra- 
vata inhaerentibua gerebant acuta. Colum. 6. 
R. R. 7. 4. Praegravato capite ai ssepius lacri- 
m* produent, etc Grat. Cyneg. 119. Aut con- 
tra, ut tenero destrictaa cortice virgas Praegravat 
ingenti pernix Lucania cultro! h. e. onerat ha- 
stile grand! spiculo tenui virga prasQxo. Horat. 
2. Sat. 2. 77. corpus onustum Uesternis vitits 
animum quoque praegravat una. Colum. 7. R. 
R. 6. 2. Caper oplimus habetur plena et brevi 
cervice, flaccidis el prasgravantibus auribus etc. 
h. e. deorsum pendentibus quasi graves sint. Liv- 
35. 42. extr. Si surnma petantur, et dantem et 
accipieotem pragravatura. Id. 5. 34. Exonerare 
praegravante turba regnum cupiens. Ccel. Aurel. 
2. Tard. 13. n. 163. Cicatricis novitas-si carnis 
pondere fuerit praegravata, etc. Cf. Ammian. 18. 
1. Diligenter observans, ne quern tributorum sar- 
cina prwgravaret. 

II.) Translate, ^ 1. Est praeponderare, pre- 
ponderare, pesar piii, otrapoTaSrfxc^o^xt. Plin. 
17. Hist. nat. 22. 35. (184). de putatione vi~ 
tium. Dividi putatione pollices aequali exami- 
ne, ne praegravet fructus parte aliqua. ^ 2. 
Item supergrediendo opprimere. Horat. 2. Ep. 
1. 13. Urit enim fulgore suo , qui pragravat 
artes Infra se positas. h. e. longe multo su- 
perat, et gravis est inferioribus. *f 3. Per me- 
taphoram est prasvalere, avere il sopravven- 
to. Seneca I. Clem. 24. Gilo apparebit, pars ci- 
vitatis deterior quanto praegravet. Sueton. Cxs. 
76. Praegravant tamen cetera facta dictaque ejus, 
ut et abusus dominatione, et jure casus existime- 
tur. Adde Val. Max. 3. 7. n. 6. extern. 

PR.EGRfiDfOR, gredeYii, gressus sum, grSdi, 
dep. 3. Part. Prcegrediens et Prcegressus I. — 
Pragredi est ante gradi, praecedere, praire, pre- 
cedere, andare innanzi, itpoctyw, noonoss'Joua.t. 
I.) Proprie. — a) Cum Dativo. Varro 2. R.. 
R. 7. 6. Equi boni futuri signa sunt, si, quum 
flumen trajiciendum est, gregi in primis pra- 
greditur, ac non respectat alios. ■ — b) Cum 
Accusativo. Sueton. Tib. 7. extr. Pragredi ali- 
quem pedibus toto itinere. Liv. 28. 1. non so- 
lum nuncios, sed etiam faraam adventus sui. Id. 
21. 35. Praegressus signa Hannibal. Justin. 24. 
3. 4. Pragressa igitur virum, diem festum urbi 
in adventum ejus indicit. Tac. 14. Ann. 23. Il- 
ium fines suos pragredientem incursavere Mardi. 
— c) Absolute. Cic. 13. Phil. 2. 4. Latera te- 
gentes alios, sequentes alios, alios pragredientes 
amicos. Sail. Jug. 94. Igitur pragrediens Ligus 
etc. Liv. 35. 30. Sequi suorum agmen aliquan- 
tum pragressum inslatunt. Tac. 11. Ann. 37. 
Raptim in hortos praegressus. 

II.) Translate. ^ 1. Ponitur pro pravenire, 
giungere prima, prevenire. Stat. 5. Silv, 1. 105. 
Quaque tuas laurus volucri, Germanice, cursu 
(al. curru) Fama vebit pragressa diem, f 2. 
Item pro auperare. Pseudo-Sail, in orat. 1, ad 
Ccbs. 1, Qui tantum alios pragressus es, uti prius 
defessi sint homines laudando facia tua, quam 
etc. di tanio hai avanzato gli altri, etc. 

PR.EGRESSIO, onia, f. 3. precedimento, ffpo- 
^aai^, actus pragrediendi, pracursio. Cic. Fat. 
19. a med. Ut nihil Geret sine pragressione 
causa. 

PR.EGRESSUS, a, am. V. PR,T:GREDIOR. 
PR^GRESSL'S, us, m. 4. pragressio. Ammian. 
21. 5. extr. Expertus, quid in rebus tumultuo- 
si* anteversio valeat et pragressus. Adde Cic. 1. 
Off. 4. 11., ubi alii leg. progressus. Ceterum vo- 
cem proBgressus eihibent etiam Not. Tir. p. 44. 
PR.EGUBERNANS, antis. particip. ab inusit. 
prceguberno, praeundo gubernaos. Sidon. 5. Ep. 
13. Musculis similia, inter aaxosa, vel brevia ba- 
lanarum corpulentiam pragubernantibuJ. 

PR/EGUSTANS, antia, particip. V. PRyEGU- 
STO I. in Gn. 

PR/EGUSTATlVUS, a, um, adject, qoi antea 
gustari solet. Fulgent, de prise, sertn. 40. p. 
565. 9. Merc. Edulium ab edendo dicitur pra- 
gustativa comeslio. 

PR.CGUSTATOR, oris, ra. 3. qui prasgustat, 
wpoyjuatrif, npoTs'v&r;? (It. assaggiatore, coppie- 



PRAEHIBEO 

re,' Fr, degustaleur, ichanson; (lisp, el horn- 
fere guien gusta, copero, escanciann ; Germ, der 
Vorkoster, d. Mundschenk; Angl. a taster, fo- 
re-taster, a carrer, a cupbeaber). 

I.) Proprie. Servos habere prasgustatores, qui 
cibum potumque epulantibus dominis inferrent, 
et gustu explorarent, ut ait Tac. 12. Ann. 06. 
et 13. ibid. 16., Persa primum ac Graci insti- 
tuerunt, turn ad judicanduin, an 3pti essent re- 
cteque conditi, turn prasertim ad veneni suspi- 
cionem tollendam, uti a Xenoph. Cyrop. I. I.e. 
3. et Athenaeo Dipnos. I. 4. c. 21. prodUurn 
eat. E Roinanis primus forlasse M. Anton ins pra- 
gustatore usus est apud Clcopatram, a qua sibi 
injuria venenum metuebat, ui narrat Plin. 21. 
Hist. nat. 3. 9. (13>. Mox eumdem ipse adscivit 
Augustus, ac deinde reliqui (^asares hahuere: 
quin etiam non uno it aut ;ilteru pragustatore 
contenti, horum collegium in domo Augusta in- 
stituerunl, in qua et procurator et decuriones 
pra-gustatorum fuert. V. LIBATOR. Sueton. 
Claud. 41. Veneno occisum quidam tradunt per 
Halotum spadonem pragustatorem. Adde Tac. 
12. Ann. 66. Inscript. apud Gruter_ 602. 4. 
praegvstator uivi avo^sti. Adde ibid. 582. 1. 
Alia apud Don. cl. 9. n. 24. chrvsaori avo. l. 

PRAEGVSTATORI BENKBIERBNTl COLLEGIA M PKAEGV- 

statokvm fecit. Alia apud Gruler. 581. 13. ti. 

CL4VOIVS AVG. 1.1 B. ZOSIMVS PROCVRATOR FB^EGV- 

.statorvm. Alia apud Mural. yi)T. 3. c. ivlivs 

AVG. L. PRIMITIVVS DEC V RIO PRAEGVSTATdRVM. 

— Ex plurimis InicripLionibus jam innotuerant 
pragustatores Augu»torum, at nunc id muneris 
datum fuisse tricliuiarcha, cognosciinus ex alia 
nuper reperta, edita vero in Enilett. detl ' Insti- 
tut. archeol. anno 1S40. p. 95. ti. c.i.ivmva avg. 

LIB. BVf-OI.AS PRABGVSTATOR TKLCClMARtH. Et- 
iam privati homines pragustatorem habuisse vi- 
de ntur. Inscript. apud tiruter. 626. 2. si. VI- 

BtO M. LIB. CATIMO VIBIO.M>0 31. VI BUS HILARVS 

PRAEGVSTATOR. 

II.) Translate. Cic. Do,n. 10.25. Heluoni spur- 
cisiimo, pragustatori Hbidinurn tuarum, bomini 
egentissimo et facinorosissimo Sex. Clodio, etc. 
Lactant. Mart, persecut. 38. Hunc jam indu- 
xerat morem (Maximinus Daza). ut nemo uxo- 
rera sine permissu ejus ducerel, ut ipse in omni- 
bus nuptiis pragustator esset. V. PROPINO. 

PR.EGCSTATUS, a, um. V. voc. seq. 

PRiEGUSTO, as, Svi, atum, are, a. t. Part. 
Prcegustans et Preggustatus I. — Pragustare 
esi ante gustare, prajibare, gustu explorare, gu~ 
stare inrianzi, assaggiare f itpo^sCo/xou. 

I.) Proprie. ■-- at Gen era li in. Phcedr. 4. 23. 
Ubi immolatur, exta pragusto deum. Ovid. 1. 
Amor. 4. 33. Si tibi forte dabit, quos pragusta- 
rerit ipse, Rejice libatos illius ore cibos. Plin. 
27. Hist. nat. 9. 55. (80;. Pragustare mel. 

— b) Speciatim Justin. 12. 14. 9. Philippus 
et Jollas pragustare ac temperare potum re- 
gis soliti. far la crsdenza. Adde Juvenal. 6. 
633. Similiter Justin. 12. 14. 9. In aqua fci- 
gida venenum babuerunt , quam pragustatae 
jam potioni supermiserunt, Plin. 21. Hist. nat. 
3. 9. (.12). Gratiticationem ipsius regioe Anto- 
nius timwns, nee nisi pragustatos cibos sumens. 
V. PR.EGUSTATOR I. — Part. Prcegustans est 
idem ac pragustator apud Plin. 21. Hist, nat. 
3. 9.(13). En ego sum, inquit, ilia, Marce An- 
toni, quam tu nova pragustantium diligentia 
cavea. 

II.) Translate. ^ 1. Est ante sumere. Juve- 
nal. 6. 659. At nunc res agitur teuui pulmone 
rubeta: Sed tamen et ferro, si pragustaret Atri- 
des Pontica ter victi cautus medicamina regis. 
h. e. Anlidoia Mithridatis ante sumeret, ut se a 
venenis tutum redderet. ^ 2. Per inetaphoram. 
Cassiod. 6. Hist. Ec.cL I. ante med. Apud quem 
(Libarium) Juiianus quum verba phiiosophica 
pragustasset, ccepit etiam doctoris imilari reli- 
gionem. 

PRdSGYPSO, as, are, a. 1. gjpso ante obduco. 
Ccel. Aurel. 3. Tard. 2. ad fin. Sed erit primo 
oa vase til i pragypsaodum. 

PR/EHlBfiO, es, ere, a. 2. dare, somministra- 



PRAEINFUSUS 

re, vernum Plautinura, et prce et habeo , idem 
valeni ac prceoeo, quod ab eo contracte factum 
eit. Plant. Pseud. 1. 2. 49. Cur ego vestem, 
aurum, atque ea, quibus est vobis iwul, prahi- 
beo? et i. 3. 134. Prabibere alicul cibum. et 
Merc. 3, 1. in fin. alicui locum, et Fers. 4. 3. 
41. alicui operam atque hospitium. et Bud. 1. 

2. 5. Ut verba prahibes, me periisse pradiens. 
k. *. ut verba facis, ut loqueris. Adde eumd. 
Merc. 5. 4. 63. Petron. Satyr. 117. Meodacto 
Mem prabibere. Alii tamen leg. prabere. 

PBjELNFCSUS, a, um, particip. ab inusit, prce- 
infundo, ante infusus. Ccel. Aurel. 2. Acut. 34, 
Mulsum, in quo pracocta, vel praiofusa fuerit 
rata. Id. ibid. 37. n. 200. TJtemur etiam pra- 
infusis Thebaicis palmulis. Adde eumd. 4. Turd. 

3. h. 47. 

PR.CINNUO, is, ere, a. 3. ante innuo, praesi- 
gniiico. Vavro apud jfon. p. 91. 4. Merc. Aut 
frigidos nimbos aqua icta caduciter ruenlis Pra- 
innuerint aquatiles querquedula nalantes. Alii 
leg. perlimuerint, probante Ohelero, M. Ter. 
J'arron. Satur. Menipp. p. 117. el cl. /. T'ah- 
leno , Analect. Ifonian. p. 27. Pro nimbos 
aqua icta caduciter BUchelerus, Mus. liken, 
XI V. p. 438., recie leg. nimbos cito ac cadu- 
citer. 

PR/E1.NSTO, as, are, n. 1. antea inslare. Boeth. 
Aristot. elenck. sophist. 2. p. 748. Qua6cumque 
inlerrogationum prasenserit aliquis, prainstan- 
dum est. 

PR,EINSTRUO, is, ere, a. 3. antea instruere. 
Boeth. Arislot. elench. sophist. 2. p. 756. Quia 
autem pnuinstruitur quis ab ea propter sophi- 
slices vicinitatem, etc. 

PR.£lNTELLlGO, is, ere, a. 3. ante intelligo. 
Boeth. in Porphyr. dialog. 2. .p. 44. Hue ac- 
cedit. quod species pramoscunlur, id est pnein- 
telliguntur, hoc est ante esse cognoscuntur, quam 
accidentia, 

PR,£I.\TERR6G0, as, are, a. 1. antea inter- 
rogate. Boeth. Aristot. elench. sophist. 2. p. 754. 
Sed oporlet hoc pra»interrogare. 

PR,£JACEO, es, ere, n. 2. Part. Prcejacens. 
— Prajaceo est idem atque antea jaceo, aut po- 
sit us sum, giacere o essere situato innanzi, 
cpcxeipau — a) Cum Dativo. Plin. 4. Hist, 
nat. 12. 24. (75). Vastum mare prajacens Asia?. 
■ — ■ b) Cum Accusativo. Tac. 12, Ann- 36, Cam- 
pus, qui castra prajacet. — c) Absolute. Plin. 
3. Hist. nat. 4. 5. (33). Oppida de cetero rara, 
prajacentibus stagnis. et 9. ibid. 20. 46. (86). 
de poly pis. Vescuntur conchy liorum came, quo- 
rum conchas comple\u crinium frangunt: Ua- 
que prajacentibus testis cubile eoruin deprehen- 
ditui. 

PR/EJAClO, jacis, jeci, jactum, jScere, a, 3. 
Part. Prcejicientes ab alia forma prcejicio legi- 
tur apud Festum p. 240. 34. Mull. V. et PR.£- 
J1CIO loco suo. — Part. Prcejaclus II. — Pra- 
jacere est ante jacere, 7vcc|3aXXa>. 

I.) Proprie. Colum. 8. A. H. 17. 10. Mox 
pjajaciuntur in gyrum moles. 

II.) Translate. Diclys Cret. 2. B. Troj. 24. 
Mullis in conluraeliam Gracorum prajactis pro- 
bris. 

PRiEJACTO, as, Svi, are, a. 1. antea jactare. 
Vet. Scholiast, ad Cic. Plane. 24. (edenje A. 
Maio in Class. Auct. T. 2. p. 70.). Cassius pra- 
jactaverat, hunc adilem primo ante alios loco 
-fieri debui6se. 

PR.EJECTIVL'S, a, um, adject, qui prayicitur, 
vel praponitur. Scaurus de orthogr. p. 2254. 
Putsch. O prayectiva est e littera, ut oe, el se- 
cundum antiques eadem t. V littera omnibus 
vocalibus et prajectiva et subjecta consentit, ut 
etc. Adde eumd. ibid., et V. PR,£,UCIO. 

PR.EJECTUS, a, um. V. voc. seq. 

PR.EJlClO, jlcis, jeci, jectura, jlcere, a. 3. 
Panrt. Prrejectus. < — Prarjicere est praeponere 
apud Scaurum de oithogr. p. 2254. Putsch. F 
pra-jecta conspirat cum I, n, r. et paullo ante. 
Ei consonantibus b prxjicitur litteris d, I, v-. 
r-\ aiii nulii. Adde eumd. ibid, saepe. V. et 
PRilJACIO *ub init. 



— 813 — 

PR.£JGDEX, icis, m. 3. qui ante judtcat. Gloss. 
Phiiox. Praejudei, ^po5txai7T»i?, 

PRiEJtDlCATlO , onis, f. 3. pr*judicium. 
Quintil. 4. 2. 25. Si jam praejudicatione ssna- 
tus damnatus esset Milo. Plerique alii leg. prse- 
judicio. 

PR*:JtDlCATTJM, i, n. 2. et 

PR^EJCDlCATfJS, a, um. V. PRXJUDICO in 
(in. 

PR.EJCDiClALIS, e, adject, ad prsejudicium 
perUnens. ^ 1. Generalim. Imppp. Falenti- 
nian., 7%eodos. et A read. Cod. Theod. 11.30. 
50. et Impp. Honor, et Theodos. ibid. 65. Prae- 
judicialem multam subire. h. e. quae judicio ante 
habito, vel legibus antea la'is irrogata est. Adde 
Symmach. 10. Ep. 51. (ai. 58.) ^ 2. Specia- 
tim de actionibus praejudicialibus, et formulis. 
V. PK.EJLDICIUM II. 3. 

PR.EJCDlClALlTER, adverb, cum pra?judic»o, 
vel damno. Cassiod. de anim. 9. Suot etiam 
singularia in medio constitula, ne in unam par- 
tem pta-judicia liter vergentia alteram compelen- 
ti decore nudarent, nasus, os, guttur, pectus, 
umbilicus et genitalium vjrga descendens. 

PR.EJLDlClL'M, li, n. 2. judicium ante fa- 
ctum, senlentia ante lata de eadem re, aut si- 
mili, sive pro, sive contra causam, de qua nunc 
agitur, KfoSt/aot'a, ^poxaTaYvwaif (It. giudizio 
o senlenza anticipata; Fr.jugement antirieur, 
decision prealable, premier arret; Hisp. juicio 
anterior , sentencia anterior, primero arresto; 
Germ. d. vorlaufige Urtheil^Erhenntniss, Pra- 
judiz; Angl. a jugement or sentence which af- 
fords a precedent to be ofteriuard followed), 

1.) Proprie, Quintil. 5. 2. 1. Pntjudiciorum 
vis omnis tribus in generibus versatur: rebus, 
qure aliquando ei paribus causis sunt judicata, 
qua? exempla rectius dicuntur, ul de rescissis pa- 
truin testamentis, vel contra Alios confirmatis: 
judiciis ad ipsam causam pertinentibus; unde 
etiam nomen duclum est; qualia in Oppianicum 
facta dicuntur, et a senatu adversus Milonera: 
aut quum de eadem causa pronunciatum est, ut 
in reU deportatis, el assertione secunda, el par- 
tibus centumviralium, quse in duas bastas divi- 
sse sunt. Cic. IHvin. in Q. Ccecil. 4. 12. De 
quo non prajudicium, sed plane judicium jam 
factum putatur. L'bi Pseudo-Ascon. Prsejudi- 
cium dicitur res, qua? quum statuta fuerit, affert 
judicaluris exemplum, quod sequantur {caso se- 
guito): judicium autem res, qus causam Jitem- 
que determinat. Cic. Cluent. 22. 50. Apud eos- 
dem judices reus est faclus. quum iis duobus prae- 
judiciis jam damnatus esset. Quintil. 5. 11. 13, 
Per qua; /ere omnia Cicero praejudicia, qua- de 
Cluentio videbantur facta, sufcvertit. Id. 6. 5. 10, 
Cicero pro Milone non ante narravit, quam pra?- 
judiciis omnibus reum libera\it. Curt. 7. 1. Si- 
ne praejudicio dicimus causam, liberis corporibus 
animisque. Plin. 7. Ep. 6. Postulavit, ne co- 
gnitioni Cassaris prejudicium tieret. h. e. ut In- 
tegra omnia cognit^oni C.esaris reservarenlur. — 
In bonam partem. Liv. 35. 10. His obtinuit, ut 
praeferretur candidato, quern Africanus frater 
deducebat, quern Cornelia gens, quem tantum 
prasjudicium seuatus. 

II. i Translate. % t. Prayudicium dicitur quid- 
quid antea gestum impulsui aut e^mplo est ad 
quippiam faciendum. Cci's. 2. B. C. 32. Pompe- 
jus nullo prcelio pulsus, vestri facti pntjudicio 
demotus Italia eicessit. et ibid, sub fin. Hispa- 
niarum deditionem, Africi b;lli pr*judicia sequi- 
mini. Cic. Mur. 28. 60. Iniquam legem, judi- 
ces, et miseram condilionem instiluet periculis 
bominum, si eiistimabit, judicium accusatoris in 
reum pro aliquo praejudicio valere oportcre. Sue- 
ton. Ciss. 23. Functus consuiatu in provinciam 
abiit, et statim quaestor ejus in prejudicium ali- 
quot crimioibus aireptus est. h. e. in spem et 
eiemplum similis futuri da ao judicii. Plin. 5. 
Ep. 1. Curianus orabat, ut sihi donarem por- 
tionem meam, seque praejudicio juvarem. P^opisc. 
Aurelian. 16. Praejudiciis fultus. h. e. gravi m»- 
gnorum virorum auctoritate. ^ 2, Interduro 
ponitur pro re, quae judicio moi ferendo obeit, 



PRAEJUDICO 

pregiudizio, danno. Seneca 4, Benef. 35. Pro- 
mid advocationem: postea apparuit, per illam 
causam prsejudicium in patrem meum quaeri. 
Gell. 2. 2. Invitavit Taurus patrem praesidis, ut 
sederet: atque Hie ait: sedeat hie potius, qui 
populi R. magislratus est. Absque praejudicio, ip- 
quit Taurus, tu interea sede, dum inspicimus 
etc. Imp. Gordian. Cod. 7. 56. 2. Re6 inter 
alios judicata neque emolumenlum afferre bis, 
qui judicio non inlerfuerunt, neque prajudicium 
solent irrogare. Vlp. Dig. 1. 6. JO. Neque enim 
alimentorum causa veritati facit praejudicium. 
Sccevola ibid. 40. 4. 29. a rued. Filium nihil 
pra-judicii passum fuisse, si pater eum ignoravlt. 
Tryphonin. ibid. 26. 2. 27. Sine ullo litis pra- 
judicio. ^ 3. Apud JCtos prajudicium dicitur 
quaestio controversa, de qua prius cognoscendum 
est, quam praecipua causa disceptetur, quia ilia 
huic prajudicium facit. Hujusraodi sunt ea ju- 
dicia, quae de statu persona redduntur, in qui- 
bus quaritur, an tilius quis sit, an pater, an ser- 
vus, an Hbertus, an ingenuus, etc. Civ. Dig. 40. 
14. 6. Quoties de hoc contenditur, an quis li- 
berius sit, sive operoe pelantur, si\f obsequium 
desideretur, etc. redditur praejudicium. sed et 
quoties qgis libertum se quidem conlitetur, li- 
bertum autem C. Seji se negat, idem pra?judi- 
cium datur. h. e. prius disceptatur et deciditur, 
an libertus sit: postea, an operas, aut obsequium 
debeat. Papir. Just. ibid. 42. 5. 30. Qui bona 
sua negant jure venisse, prajudicio experiri de- 
bere. Vlp. ibid. 25. 3. 5. a mid. Nee tamen ali- 
mentorum decretum toilet liberto facultatem, 
quo minus praejudicio ceilaie possit, si libettum 
se neget. Id. ibid. 22. 3. 1H. Patronus in pra- 
judicio possessor esse videtur. Id. ibid. 2. 4. 8. 
Si prajudicio pronuncietur esse libertus. — Hinc 
prn?judiciales actiones apd Justinian. 4. Instit. 
tit. 6. ante, med., quibus scilicet hujusraodi pra- 
judicia inslituuntur. Et prcejudiciales formulce 
apud Cajum 4. Instit. (edente iterum Goesche- 
7iiO) § 44. Sieut in prajudicialibus formulis: 
qualis est, qua quaritur, aliquis libertus sit, vel 
quanta dos sit, et alia complures. ^ 4. Pro 
^ententia vel proposito ante tempus ab aliquo 
prolato, dectswne, risoluzione avanti il tempo, 
gffertur a nonnullis illud Liv. 3, 40. Ceterum 
neminem, majore cura occupatis animis, verum 
esse, prajudiciura rei tanta afferre. Sibi placere 
de eo etc. At Madvig. {Emendat. Livian. p. 07. 
edit, alt.) legendum putat: Ceterum (etenim, ma- 
jore cura occupatis animis, verum esse, praju- 
dicium tanta rei haul fieri) sibi placere etc. 
<| 5. Est etiam sententia vel judicium de futuro 
reium eventu, pronostico. Tac. Germ. 10. extr. 
Est et alia observatio auspiciorum, qua gravium 
beltorum eventus eiploraot. Ejus gentis, cum 
qua bellum est, captirum, quoquo modo interce- 
ptum, cum electo popularium suorum, patriis 
quemque arrnis, commiltunt: victoria hujus vel 
Ulius pro prajudicio accipitur. *f 6. Hem sen- 
tentia antt; anirao concepts, prevemiOTie. fulg. 
inte r pr. 1. Tim. 5. 21. Testor- ut bate custodias 
sine prajudicio, nihil faciens in alteram par- 
tem declinando- ^ 7. Item generalim est im- 
pedimentum , damnum, V. II- 2. Theod. Pri- 
scian. lib. 1. c. 10. p. 203. retro ed. Aid. Ca- 
ligantes vero oculos boo modo curamua, si vul* 
neris aliquod non interfueril prejudicium. et i- 
bid. c. 18. p, 295, retro. Cauteres admovendi 
eidem loco, si nullum obstiterit prajudicium, ut 
loca vjtalia pet iclitentur. Adde eumd. lib. 2. part. 
2. c. 18. extr. 

PR^EJCulCO, as, Svi, atum, are, a. 1. Part. 
Picejudicatus in fin. — Prajudicare est ante ju- 
dicare, prayudicium facere, giudicare anticipa- 
tamente, ttpoScxa^u). 

I.) Proprie in re Judicial). Cic. 5. ferr. 65. 
153. Miror, quomodo de quo nomine prajudi- 
cium noluerit fieri per recuperatores, de hoc 
ipso noo modo prajpdjearit, verum gravissime 
ac vehementissime judicarit. 

II.) Translate. *f t. Extra rem judicialem 
Cic. 3. Legg. 20. 47. A pad censores qui magi- 
stratu abierint, edani et exponant, quid in ma* 



TRAEJUNCTUS 

giatratu gesserint: deque iis censores praejudl- 
cent. scil, antequam causa ad legitimos judicei 
deferalur. Brut, ad Cic, 1. ad Brut. 4. Quod 
nondum senates censuit, nee populus R. jussit, 
id arroganler non prsejudico, nee reveco ad 
arbilrium meum. ^ 2. Cum Dativo est obesse, 
pregtudicare : eo raodo, quo in voce praeced. II. 
2. dictum est. 31 ar cell. Dig. 42. 1. 63. Res inter 
alios judicata- aliis non praejudicant. Ulp. ibid. 
47. 10. 7. Privato judicio legi Cornelia prseju- 
dicari. — Ilinc Part, prfeter. pass. 

PicEjudicalus, a, um, adjective quu^ue usur- 
patur, undo Sup. PrtEJudicatissimus ; el est de 
quo antea judicature est, ante judicatus, giudi- 
cato innanzi, Kpc>caxp<fievo?. Cic. Cluent. 17. 
49. Ita reum citatum esse ilium, ut, re seme! 
atque itcrura praejudicata, condemnatus in judi- 
cium vcueiil. Id. 1. Nat. D. 5. 10. Tantum 
opinio prayudscata poterat, ut etiam sine ratio- 
ne lalernl auctoritas. la preventions, et Liv. 
42. 6t. Praejudicatum eventum belli babetis: me- 
Iiorem partem boslium fudistis. — Fir prceju- 
dicatissimus dicitur a Sidon. post carm. 22. 
Papinius Statius, quod de ingenii ejus prsestan- 
tia jam omnium consensu judicatum sit. — Mine 
Prazjudicatum, i, n. 2. absolute, substantivo- 
rum more, ^ i. Est propositum vel consilium 
antea caplom, risoluzione , decisione. presa pri- 
ma. Liv. 26. 2. Ne idipsum, quod consultation! 
reliquerant, pro prsejudicatu ferret. ^ 2. Item 
opinio vel senlenlia antea animo concepta, pre- 
ver.zione. Cic. Cluent. 2. 6. Poslulo, ut ne 
quid hue praejudicati afTeratis. 

PR.EJUNCTUS, a, am, particip. ab inusit. prce- 
jungo, ante junctus, prasmissus, M. Claud. Sa~ 
cerdos 2. 1. Aliqua consonans pra?juncta, 

PR^EJCRATIO, onis, f. 3. juratio ante facta. 
Praejurationes faccre dicuntur hi, qui ante alios 
conceptis verbis jurant: post quos in eadem ver- 
ba jurantes tantummodo dicunt, idem in me. 
Hsec Paul. Diac. p. 224. 3. Mull. Cujus rei 
exemplum habes apud Liv. 2. 45. ad fin. 

PR/EJURO, as, are, a. i. antea jurare. Gloss. 
Lai. Gr.^ Praejuro, Trpoc'/xvu/xt. 

PR^EJUVO, jQvas, juvi, jDvare, a. 1. ajutare 
innanzi, ante juvare. Tac. 3. Hist. 65. Et cre- 
debatur allectam ejus fidem prsejuvisse, domo 
agrisque pignori acceptis. 

PR./ELADOR, laberis, lapsus sum, l5bi, dep. 3. 
Part. Prcslabens II.; Pro?lapsus I. — Pralabi 
est prsefluere, ante labi, scorrere innanzi; npep- 
p'e'to. 

I.) Proprie. — a) Neutr. Cic. in Aral. 2. 
Nat. D. 43. 111. Pisces, quorum alter paullum 
praeiabitur ante. Tac. 2. Hist- 35. Insula, in 
quam Germani nando praslabebantur. Apul. 
Florid, n. 2". Festinabant-vulpes cursu, corvus 
volatu. Igitur ales bestiam praeveoit, et secundo 
flalu, propassis utrisque pennts praeiabitur st 
anticipal. Lucan. 'J. 355. Quam juxta Lethes ta- 
citus praeiabitur amnis. • — b) Cum Accusative 
Virg. 3. G. loll. Alphea rotis praelabi lluraina 
Pisce. Lucan. 6. 76. Quo que modo Horns pro- 
lapsus mcenia Tibris In mare descendit. 

II.) Translate est pra=terlabi, prajterQuere, 
scorrere via. Petron. Satyr. 99. Ira feras qui- 
dem rnentes ubsidet, eruditas pnslabilur. Colum, 
I!. R. R. 1. 21*. Prslabentis veto temporis fuga 
quam sit irreparabilis, quis dubitet? 

PR.ELAMBO, is, ere, a. 3. Part. Pralambens 
I. — PraHambere est ante Iambere. prasgustare, 
prselibare, leccare o assaggiare innanzi, npo- 

I.) Proprie. Horat. 2. Sat. 6. 108. nee noo 
vtrniliter ipsis Fungitur ofQciis, prxlambens o- 
rnne, quod affert. V. Bentlej- qui vult prceli- 
bans ei duob. MSS. 

II.) Translate de fluvio lambente seu alluente 
rjpas. Prudent. Hamarlig. 357. Sed dum liveo- 
tes liquor incorruptus arenas Prslambit, putre- 
facta inter contagia sordet. Avian. Perieg, '.94. 
de Tibri. Romanosque lareB Japsu pralambit 
atumuo. 

PR.ELAPSUS, a, uiu. V. FHJEL.ISOR. 

PRjELARGUS, a, um, adject. Sup, Prcelargis*- 



— 814 — 



PRAEUGO 



simus. — Praslargus est valde largua. Pers. t 
14. Grande aliquid quod pulmo aniraa?. pTalar- 
gus anbelet. Juvenc. 3. 754. Praelargas dapes, 
Eugen. Tolet. prcef. ad Dracont. Implorans ve- 
stri solii pralargissirnatn pietatem. 

PR-ELASSATUS, a, um, particip. ab inusjt. 
prcelasso, ante lassalus. Frontin. 2. Strateg. 5. 
extr. Prselassatos facile superavit. 

PR^ELATlO, on is, f. 3. preferimento, prela- 
zione, jrpdxpiot?, actus praeferendi, seu anlepo- 
oendi. Pal. Max. 7. H. n. 4. Ut non solum fla- 
gitiosum silentium, sed etiam praelatio eontume- 
Hosa videri posset. Tertull. .-/polog. 13. Praelatio 
alterius sine contumelia alterius non potest 
procedere. Adde eumd. advers. falentinian. 
22. 

PR.-ELATlv'LS, u, um, adject, qui pralatio- 
nem significa.t. Cassiod. de orat. 1. ante med. 
Alii quatuor dicunt grudus esse comparationis : 
positivum, qui est ductus; comparativurc, qui 
est tarn doctus; praelativura, qui est doctior; su- 
perlativura, qui est doctissimus: diccntes, non 
posse ilium dici comparativum, qui e^t doctior, 
quia non tarn comparare, quam prreferre videa- 
tur. Haec Cassiod. His similja atque insuper alia 
plura hue spectantia Dabet Pom pejus Continent, 
art. Donat. 10. — Prwlalivn conjunctiones. ut 
si, sin, memorantur ab .-tspero p. 1734. Putsch. 
PR.fiLATOR, oris, m. 3. prej'eritore, npoxpj- 
»»v, qui prafert et anttponit. Tertull. Pudic. 
2. Idem misericordi* pr;elator, quam sacrilicii. 
PR/EL ATUS, a, urn. V. PR.EFERO. 
PRjELAVATUS, a, udj, particip. ab inusit. 
proslavo, as, ante lavalus. Theod. Priscian. 1. 
27. ante tned. Caricarum pinguiura combusta- 
rum cinis vino tepido praelavaius. 

PR/EL A VO, is, ere, a. 3. ante lavo. .Ipul. 
de Mag. Ejus raerito os. ut bono potui poculum, 
prselavitur. 

PR.ELAUTUS a, um, adject, assai lauto , 
splendido, valde lautus. Sueton. Ner. 30. Sor- 
did os ac deparcos esse putabat. quibus ratio 
impensarum constaret: pr«lautos vereque ma- 
gniflcos, qui abuterentur ac perderent. Id. Vi- 
tell. 2. Pralautus alioqui, famosusque ccRnarum 
magnificentia. 

PR.ELAXATL'S, a, um, particip. ab inusit. 
proplaxo, relaiatus. Ccel. Jurel. 2. Tard. 1. n. 
27. Motus beneficio pra;laxatus a?grotaos. 

PR.ELECTIO, onis, f. 3. lezione maestrale, 
z&TfjVK) lectio, qua magister praeit discipulis. 
explanandi et docendi causa. Quintil. usurpat 
de ea, qua legentibus singulis ipse pr;vit: ut 1. 
2. 15. At enim emendations pralectionique nu- 
merus t discipulorum) obstat etc. et 2. 5. 4. 
Et hercle pralectio, quae in boc adhibetur, ut 
facile atque distincle pueri scripts ocuiis sequan- 
tur: etiam ilia, qu;i» vim cujusque verbi, si quod 
minus usilatum incidat, doctt, multunt infra 
rbetoris officium exislimanda est. V. integr. lo- 
cum. 

PR.-ELECTOR, oris, m. 3. tettore, maestro, 
ypafifiaxtozrif, qui singulis discipulis pi wit le- 
gendo, doceodi gratia, v. vocem priced. Gelt. 
18. 5. El quid putatis, si magistrum prn-lecto- 
remque habuissel alicujus a-tis. quadrupes equus 
dicturum fuisse, ac non quadrupes eques? 
PR.ELECTL'S, a, um. V. PR.ELEGO. 
PR.ELEGATIO, onis, f. 3. actus pra?legandi. 
dp. Dig. 33. 4. 1 . et 2., ubi tamen plerique 
alii leg. re I eg alio. 

PR.EL EG ATI'S, z, um. V. voc. seq. 
PR/ELEGO, as, avi, alum, are, a. 1. Part. Pra>. 
legatus. — Pr.eleg:ne, est It. lasciare anticiputa- 
mente, o in ispezialita in t est anient o, ante ali- 
cui legare, h. e. testa mento relinquere, per pra- 
ceptioaem legare. f. PR.ECEPTIO 1. Piin. 33. 
Ffist. nat. 2. II. (38). Earn coronam testaniento 
ei praelegavit. Scttvot. Dig. 33. 8. 26. Peculia 
filiis pr;elegavit. Papinian. ibid. 31. 1. 61>. ante 
med. Fi d«i com miss um non magis petetur, quam 
si alteri fund urn praslegasset. Id. ibid. 31. 79. 
ante med. Arbiter non patietur, cum paries co- 
heredibus pr=elegatas restituere. Adde Inscripi. 
apud Gruter. 551. 3. et apud Orell. 3461.; et 



Sccevol. Dig. 32. 1. 31. — Obligatio prcelegata, 
h. e. imposita. Pompon. Dig. 34. 3. 8. ad fin. 
PRjELEGO, ISgis, legi, lectum. 16gere ; a. 3. 
Part. Pr&lectus 2.; Prcelegendus 1. — Praele- 
gere <f I. Est Ita 1. leggere innanzi, o mae- 
stralmente, spiegare , insegnare , rcpoavaytvoi- 
axtii, ante legere, legendo prwire, enarrandi et 
docendi causa. V. PR.ELECTIO. Quintil. 1. 5. 
11. Auctores, quos praelegunt, ciiminantur. et i- 
bid. 8. 8. Sed pueris, qua; maiime ingeniurn aiant, 
pnt'legenda. Sueton. Gramm. 16. Primus dicitur 
Virgilium et alios poetas novos pr;plegere ccb- 
pisse. ^ 2. Item est ante seligere. .-Ipul. 7. 3Iet. 
Gregatim pecua comminantes: unde pra-lectum 
grandem hircum Marti victimant. Adde Tertull. 
3. advers. Marcion. 7. in carm. Instript. apud 
Orell. 3425. r.iciMO p. P. gal. licimaho frab- 

FECTO COHORTIS VII. FR.iKLKCTO. BVM. lege pTiV 

lector um. Cf. Notit. Prov. sub disposit. Comitis 
rei mi lit. per /Egyptum f. 20 i. b. Ma quintt. 
PrcelectoruTii ; et f. 233. a. Conors I. Julia Prce- 
lectorum. ^ 3. Item prvterire, praBterna^igare, 
trascorrere. Tac. 6. Ann. I. Caesar, transmisso 
freto, Campaniarn pnvlegebat. Rutii. 1. Itiner. 
223. Alsih praelegilur tellus, Pjrgique recedunt. 
PR.LI./BA'flO, onis, 1". 3. actus prelibandi, 
del ilia tig. 

I. Proprie. Paul. Duic. p. 235. 4. Mull. 
Praemetium, quod pni'libalioi.is causa ante prae- 
melilur. Ambros. de. Isaac et Anim. 3. Stcut 
etiam ii qui se osculantur, non sunt labiorum 
pr;+!ibalione contenti, sed spiritum suum sibi 
invicem infundere videntur. 

II.) Translate. Tertull. Anim. 58. Salvum de- 
bet esse judicio divi'io negotium suum sine ulla 
pr^-libatione sentcntii^-. 

PR.ELllJATCS. a, um. V. PR.ELIBO. 
PR.ELIBER, ra, ruin, adject, omnino liber. 
Prudent. Apotheos. 115. de natura superni 
ignis. Pura, serena , inicau^, iiquido praelibera 
motu. 

PR.ELlRO, as, Slum, are, a. 1. Part. Prceli- 
bans J.; Prcelibatus I. et II. — Prailibare est 
ante libare, praegustare, delibare. 

I.) Proprie. Stat. 3. Silv. 4. 60. Care puer, 
superis qui praelibare verendum Nectar, etc. 
Capell. 1. p. 2. Hymen.To pra>!ibante disposita. 
Alii leg. praslibanter. Ambros. de Dignit. Sa- 
ceri. 5. His ita pr.tlibatis. 

II.) Translate. Stat. 2. A chill. 87. Turn vero 
intentus vultus, ac pectora Ulysses Prfelibat visu. 
ft. e. scrutatur ocuiis, cotitemplatur, totumque 
per er rat tuminibus tacit is, ut ait T r irg. 4. JEn, 
363. Trebell. Poll. XXX. Tyr. 13. Multa de 
buc in palris imperio pralibata sunt. Sic Boeik. 
in Porphvr. Dial. 1. p. 6. Ha-c igitur, nisi 
praelibata ceneris specieique cognitione, sciri non 
possum. Id. in Topic. Cic. 5. p. 823. Quum 
h;ec ad scientiam rile prarlibata pervenerint. — 
Singulaie est illud tenant. Fortun. 5. carm. 
4. prcefat. Et si non aliqua compte, saltern 
comiter pr.i-libaie. ft. e. oratione prasstringere. 

PR.ELlCENTER, adverb, asset ftcenziosa- 
mente, valde licenter. Gell. 16. 7. Laberius ia 
Mini is, quos scriptitavjt , oppido quam verba 
u'niil pr.rlicenter! Nam et raendicimonium dicit, 
et moichiiiionium, etc. Ammian. 16. 5. Prrli- 
center disponens, quid in convivio Gvsaris im- 
pendi deberet. Adde eun-d. 17. 8. 
PR.ELlIiO. r. PERLUDO. 
PR.El.lG iM EN, Inis, n. 3. Usurpari dicitur a 
Mar cello Empir, c 8. et c. 31. p. 132. ed. Aid. 
pro amuleto. V. PR.ELiGO. 

PR.ELlGANEUM Vinura apud Cafon. R. R. 
23. a pr;i'legendo dictum videtur, quod ante ju- 
stam vindemiam legantur et premantur uvae , 
qua' etatem fene non queunt. V. Catonis verba 
loc. cit. in MISCELLUS. 

PR.ELlGATL'S, a, um. V. voc. seq. 
PR.ELlGO, as, avi, stum, are, a. 1. Part. Prce- 
ligatus in omnibus paragr. — Pneligare est an- 
te, vel circurn ligare, legare innanzi o interna, 
axoSito. 

I.) Proprie. ^ 1. Est in anteriori parte, vel 
circuro ligare. Liv. 22. 16. Arida sarraenta pr*- 



PRAEL1NITUS 

ligantur corriibus hour.*. Plin, 29. Hist. nat. 2. 
10. (38). Cauda pecoris quam arctissime pr.eli- 
gata. Id. 17. ibid. 14. 24. (109). Vestigjo fissu- 
r;e falce in truncis facto, salice praligant rnar- 
ginem ipsum. ^ 2. Item rsi rem aliquant cum 
alia ligare. .Suefors. Cces. 79. Quum quidara sta- 
tu* ejus coronam Candida fascia praeiigatam im- 
posuisset. Plin. 17. Hist. nat. 22. 35. (180). 
Dejecta pars palmitis, aut pnrligata fructum dat. 
Id. 30. ihid. .">. 12. (40). Linum quo pr^ligata 
infra caput vipera pepeoderit, donee exaniraare- 
tur. 

II.) Translate. ^ 1. Est nodo vel alia ratione 
conjungere. constringere, colligere. Cic. 2. In- 
vent. 50. 1 49. Os ubvolutuin fulliculo et pr eli- 
gatum. Plin. 28. /risf. nat. 6. 17. (63). Vulnera 
nodo llerculis pr;eligare. Id. 25. ibid. 8. 53. 
(93). Dictamnum qui legere, in ferula, vel 
arundine condunt, pneligantque, ne potenlia 
evanescat. ^ ii. Item obvolvere, obtegere. Pe- 
tron. Satyr. 102. extr. Pradigemus vestibus ca- 
pita, et qos in profundum mergafnus. h. e. ub- 
volramus. Spartian. Did. Jul. 7. Pr.sdigatis ocu- 
Ijs. <f 3. Per metaphor a in. I'laut. Bacck. 1. 

2. 28. pr.cligatum pectus! h. e. insanum, d<>- 
mens: quasi vencticiis el incan lament is, ceu qui- 
busdam vinculis, ligalum el delhum. 

PR.IXlNiTL'S, a, uin. V. voc. seq. 
PR.ELlXO, linis, litum et linltum, linere, a. 

3. Part. PrcElitus et Praelinitus I. — Pnelinere 
est idem fere quod linere, vel in anteriore parte 
linere. 

I.) Propria. Gell. 13. 23. M. Cato, consularis 
et censorius,- villas suas ineicultas et mdes, ae 
tectorio quidem pr;«-litas fuisse dicit. CosL Aw el. 

2. Tard. 4. a med. Linteolum prrplinitum oleo 
coclo vel sale. Id. 3. ibid. 8. n. 120. Vas ficti- 
le novum, pnelitum. 

II. i Translate. Gell. 7. 14. extr. Unumquod- 
que genus quum caste pudiceque orrsatur, lit il- 
luBtrius; quum fucatur atque praelinitur, fit prae- 
stigiosum. 

PR.LLIOR. V. PRGEIJOB. 

PR. ELlQL" ATI'S, a, um, particip. ab inusit. 
prceliquo, antea liquatus. Ccel. Aurel. 5. Tard. 
10. ante med. Pr.tliquatus atque pravus liquor. 

PR.ELlTUS, a, urn. V. PKjELINO. 

PR.ELllM. V. PRfELIUM. 

PR.ELOCO, as, avi, alum, are, a. 1. antea loca- 
re, prwponere. prremittere. Capell. 5. p. 170. Si 
pro trocbieo pacnultimo spondeum pr*locaveris, 
August in. 7. de Gen. ad litt. 17. Sensus in sola 
facie pr tiocati sunt. Terentian. de syllab. p. 
2390. Putsch, Consonans si pr Hocatur una, quan- 
tum differat. 

PH.ELQCCTIO, unis, f. 3. prefazione, proe- 
mio, irp'-it^wv, prirfatio, procemium. 

I.) Proprie, v t .i abstracta signincatione. Seneca 

3. Excerpt, conlrov. prcef. a med. Silo Poinpe- 
jus sedens et facundus vi litteratus est; et habe- 
retur diserlus, si a pmlucutiune dimitteret: de- 
clamat lam male, Lit ridear belle optasse. quura 
dixi: numquam surgas. V. PR.EFATIO. 

II.) Translate, vel concrete, uti ajunt, sensu. 
Augustin. 4. Doc.tr, Chr . 2. Exspectationem 
legentium ista pr;«locutione cobibco. Kremlin. 

3. Strateg. jntef. Nee (lectorem) morabor ulla 
pr Hocutioni'. 

PR KLdCCTL'S, a, um. ?. PR.ELOQUOR. 

PR-ELONT-O, as, are, a. 1. allunyare, valde 
longum facio, airofojxvvw- Plin. It. Hist. nat. 
2. i. {'A), de insect. Qua subtilitale nalura pen- 
□as adnevil! pr;clongavit pedum crura! 

PR.ELONGUS, a, um, adject, assai lungo, ir«- 
f>tpvr)*r,<;, valde longus. Lucret. 3. 614. Praelonga 
cornua senis cervi. Liv. 22. 46. PrHongi gla- 
dii. PUn. 8. Hist. nat. 33. 51. (121). Cauda 
pr^longa in te-auitatem desinens. Id. 13. ibid. 

4. [). (46). Pr.tlonga gracilitas. Tac. 2, Ann. 
21. Pra?longas hastas protendere. Quintil, 6. 3. 

67. Bomo- pralongus. spilungone. et 10. 3. 32. 

Praclongi sermones. 

PR.fi l0QU1L'M, li, n. 2. praefatio. Ennod. 2. 
£p. 10. Domni Avleni dictionibus a me deben- 
lur >sta praloquia. Adde eumd. 4. ibid. 4. 



— 815 — 

PR,'ELCiQUOR, qugris, catus sum, I5qui, dep. 
1. Part. Prcelocutuz 1. — Praeloqui 4 *■ ^e- 
neratim est ante loqui, parlare innanzi, itpo- 
Xi'-vw. Plant. Rud. i. 4. 28. Occupas prseloqui, 
que mi est oratio. Plin. 3. Ep. 4. College de 
communis officii necessitate prseiocuti, excusare 
me tentarunt. f 2. Speciatim est prsfari, h. e. 
prielationem praemittere. Plin. 8. Ep. 21. Ac- 
cidit, ut in advocationem subitam rogarer, quod 
mihi- causam prit'Ioquendi dedit. Sum enim de- 
precatus, ne etc. fare una prefazione. et 4. Ep. 
5. Libri amplitudo non sinit me longiore epi- 
stola prseloqui. 

PR.ELOTUS, a, um, particip. ab inusit. prce- 
lavo, antea lotus. Ccel. Aurel. 3. Tard. 4. n. 
63. In qua (aqua) it cantabrum (h. e. furfures) 
prrelotum. 

PR.ELUBRlCUS, a, um, adject, valde lubricus. 
Ennod. 2. epigr, 46. Spiritus exhausto volitat 
pneliihricus auro. 

PR.ELCtEO, ces, li, cere, q. 2. Part. Prce- 
lucens I. c. — Pr.'elucere est ante lucere, sp/en- 
dere innanzi, wpc^aivw, otrepXaptirw. 

I.) Proprie. — c) De bominibus, qui aliis 
lumen pnvferunt, far lume, portare il lume in- 
nanzi. Cum Dalivo. Sue ton. Aug. 29. Quum per 
cocturnum iter lecticam ejus fulgur perstriniis- 
set. servumque praslucentem exanimasset. Stat. 
I. Silv. 2. 89. et saspe oatanti Praiuxi. — o) 
De ipso lumine. Martial. 12. 42. Pr.-eluxere fa- 
ces, velarunt flamea vultus. Flor. 2. 2. ante 
med. Duilius ubi a ccena rediret, prcelucere fu- 
nalia, prarcioere sibi tibias jussit. Phcedr, 4. 10. 
ne ignis noster prrtduceat facinori. h. e. facienti 
facinus facem pr^ferat. — c) De aliis rebus, 
qua- lucent. Seneca Troad. 888. Tsdis quid 
opus est? quldve solemni face? Quid igne"? tba- 
lamis Troja pr^Iucet novis. Plin. 32. Hist. nat. 
10. 52. (141). Pulmone marino si confricetur 
lignum, ardere videtur, adeo ut baculum ita 
pr;i'luceat. 

II.) Translate. Cic. Amic. 7. 23. Quum plu- 
rimas commoditates amicitia contineat, turn ilia 
nitnirum prasstat omnibus, quod boDa spe prae- 
lucet in posterum, nee debilitari animos, aut 
caderp patilur. Alii leg. spem bonam. — Hum 
Accus. Auson. Edyll. 't. 95. lumenque tuaj pr»- 
luceo vita. — Horat. 1. Ep. i. 83. Nullus in 
orbe sinus Bajis praslucet amccnis. 

PR/ELTJClDUS, a, um, adject, vaide Iucidus. 
Plin. 37. Hist. nat. 6. 23. (88). Sardonychae. 
Arabicpe excellunt candore circuli praelucido at- 
que non gracili. 

PR.ELCDlfJM, li, n. 2. repeat fwov. Translate 
et in malam partem, tribuitur Cic. 14. Phil. 3. 
8. Pr.fludium illud et portentum L. Antonius. 
Si'd alii propudium reponunt, alii prodigium, 
alii proludium, quidam proluvium. Re vera a- 
pud Cic. minirae probanda est vox preeludium, 
qua in vis earn exhibeaut Gloss. Lai. Gr. Pri«lu- 
dium, irpootp'ov. 

PK.jlLCDO, dis, si, sum, dere, n. 3. firg., 
Ovid., Seneca utergue, etc. in meliorib. lib. 
MSS. et excusis proludo dixere eod. sensu: quod 
jam optimi critici admonuerunt. — Part. PRiE- 
LUDENS II. 2. — Preeludere est ante ludere, 
quasi per ludiim aliquid facere, quod postniodum 
serio faciendum sit,- leve quiddam, ceu majoris 
r2i initvum pr«mittere, prepararsi, provarsi a 
far qualcke cosa, dvafiaXkopau. 

I.) Proprie. Plin. 37. Hist. nat. 2. 7. (19). 
Tbeatrum quod a populo impleri, canente se, 
dum Pompejano prasludit, etiam Neroni satis 
erat. h. e. dura parut se ad canendum in thea- 
tro Pompejano. Gell. 19. 11. Quum tragcediis 
quoque eodem tempore faciendis pr.ieluderet. 
Tertull. 3. advert. Marcion. 5. ilis prictuserim. 
quasi de gradu primo adhuc, et quasi de Ion- 
ginquo. — Cum Accus. Rutil. 1. Itiner. 257. 
de tauro. lit solet excussis pugnam pr^ludere 
glsebis. 

II.) Translate. ^ t. (ieneratim, metapbora 
sumpta a superiors paragr. Flor. 4. 2. Ac Ma- 
riana qukiem rabies intra Urbem prnsluserat, 
quasi experiretur. — Cum Dat. Sidon. 4. Ep. 



PRAEMATURUS 

25. a med. Nunc ergo Jurensia si te reraittunt 
jam monasteria, in qu« libenter solitus asceo- 
dere, jam cselestibus supernisque prseludis habi- 
iaculij. ^ 2. Speciatim est se ad aliquid accin- 
gere, armarsi. Capitolin. Maxim, duob. 19. 
Praludens ad imperium. 

PR/EL UM. V. PRELUM. 

PR^ELUMBO, ai, are, a. 1. lumbos perfringo, 
delumbo. Novius apud Non. p. 156. 12. Merc. 
C<Epil unumquemque prcelumbare fustibus. 

PR.ELCmINA.TUS, a, um, particip. ab inusit. 
prrefumtrto, ante illustratus, explicatus. Tertull. 
Resurr. cam. 33. Parabola a commentatore 
Euaogelii praluminata. 

PR.€LCSlO, onis, f. 3. preludio, pr ova, sag- 
gio, actus praeludendi, prolusio. Plin. 6. Ep. 
13. extr. ^Estima, quantum prcelium, quanta pu- 
gna certamini maneat, cujus quasi prselusio 
atque prsecursio has contentiones excitavit. £«- 
men. pro restaur, schol. 2. Ibi proelusio, hie 
pugna committitur. Alii leg. apud PUn, pro- 
lusio. Marcell. Empir. 20. ante med. Qate coq- 
tusio frequenter gladiatoribus accidere in prae- 
iusionibus solet. 

PR.ELUSTRIS, e, adject, molto chiaro, o il- 
lustre, uTtEpXanirpos, valde Iucidus, illustris. Ovid. 
3. Trist. 4. 5. Vive tibi, quantumque potes, pr«- 
lustria vita. Saevum praelustri fulmen ab arce 
venit. 

PR.ELCTUS, a, um, adject, vel particip. ab 
inusit. prxluo, antea lotus. -Sidon. 4. Ep. 25. 
Prseluta babitacula. 

PR.EMACERO, as, are, a. 1. irp o?apex. £U 'w> 
ante macero. Scribon. Compos. 193. Praemaee- 
rantur mala cydonia. 

PRXMADEO, es, Qi, ere, o. 2. valde madeo, 
ebrius sum. Orient. Commonit, 2. 228. Ante 
diem nimio praemaduisse mero. 

PR.EMAGNUS, a, um, adject, vaide raagnus, 
Boelh. de Definit. p. 897. et p. 900. T. 64. ed. 
Migne. Prae magna merita. 

PRjEMAlEDICO, cis, xi, cere, a. 3. ante ma- 
ledico. Tertull. 5, advers. Marcion. 3. a med. 
Quomodo prfemaledijisset eura creator, quem 
ignorat? 

PR.-EMALO, vis, anom. idem quod malo. Apul. 
3. Met. Adjuro per istum capilri tui nodulum, 
me oullam aliam mea? Fotidi prceraalle. Alii 
plerique rectius leg. mea Folide malle. V. A- 
LIUS. 

PR^EMANDO, as, avi, atum, are, a. 1. prius 
mando, committo, jubco. Plaut. True. 2. 4. 49. 
Pr e.mandare et quaerere Puerum aut puellam, 
qui supponantur mihi. ordinare, procacciare. • — 
Patinius ad Cic. 5. Fam. 9. ad fin. De quo tu 
mihi nihil mandasti: ego tamen terra raarique 
ut (ieruus fugitivus) conquireretur, praemanda- 
vi. ho mandato lett 're ^ompuisone, di arre- 
sto. 

PR.EMANDO, i*, ere, a. 3. prius raando, man- 
duco. Translate. Gell. 4. 1. circa med. Sed si 
me tibi pneraandere, quod ajunt, postulas, fa- 
ciam sane id quoque. h. e. diligcntius et minu- 
tius explicare, et quasi cibum mansum in os in- 
serere, ut ait Cic. 2. Oral. 39. 162. ', 

PREMATCRE, adverb. Comp. Frcematurius. 
— Prwmature de tempore usurpatur et est Ital. 
prima del tempo, troppo presto, tcpauauxatcij 
itpo Katpou, valde mature, ante tempus, imma- 
ture, intempestive. Gell. 10. 11. Quum signifi- 
candum est coaclius quid factum et festinatius, 
turn rectius prcernature factum id dicilur, quam 
mature. I'laut. Most- 2. 2. 68. Me Acheruntera 
recipere Oicus noluit, quia praemature vita c&- 
reo. Papinian. Dig. 45. 1. 118. Nee videri 
praemalurius agi, non finito stipulationis die. 

PRXMAtCKUS, a, um, adject. ^ 1. Stricto 
sensu est qui ante alios maturescit, prseco>,ma- 
luro avanti il tempo solito, primaticcio, repw- 
loc,, irpowpoc. Colum. 11. R. R. 3. 51. Qui 
praematurum fructum cucura^ris habere volet. 
^ 2. Laliori sensu, vel translate, ut aliis placet, 
est immaturus, legitimum tempus praevertens, 
intempestivus, prseproperus, immaturo, troppo 
presto, avanti il tempo. Plancus ad Cic. 10, 



PRAEMEDICATUS 

Fam. 8. circa ined. Quod prematura denuncia- 
tio boni civis imparati quam perieulosa eiiet, 
ex casu college videbam, Plin. 8. Hist. nat. 
45,70. (180). Domitura bourn in trimatu: post- 
ea sera, ante prematura. Id. 7. ibid. 51. 52. 
(171). Senilem juventam pramaturs mortis esse 
signura. Tac. 1. Ann. 30. el 2. ibid. 5. Prema- 
tura hiems. et 4. ibid. 17. Mobiles adolescentium 
animus pramaiuris honoribus ad superbiam ex- 
tollere. et 14. ibid. 57. extr. Caput pramatura 
canitie deforme. et 3. ibid. 66. extr. Spretis quae 
tarda cum securitate, pramatura vel cum exitio 
properant. — Neutr. absolute. Plin. 8. Hist. 
nat. 48. 75. (198). Castrari agnos, nisi quinque- 
mestres, pratnaturum existimatur. 

PR/EMEDlCATUS, a, urn, particip. ab inusit. 
prcemcdico , medicamentis prwmunitus. Ovid. 
Her oid. 12. 15. Isaet anhelatos non pramedicc- 
tus in ignes Immemor /Esonides. Tertull. Jejun. 
12. a med. Antidote pramedicatus. 

PR/£MEDlTATfO, onis, f. 3. premeditation* , 
antivedimento, jrpoftsXETTjoic, medilatio, provi- 
sio. Cic. 3. Tusc. 14. 29. Praerrieditatio futuro- 
rum malorum lenit eorum adventum. Id. ibid. 
15. 31. Quare accipio equidem a Cyrenaicis hac 
arms contra casus et eventus, quibus eorum ad- 
venientes impetus diuturna prameditatione fran- 
gantur. 

PR.EMEDlTATORlUM, li, n. 2. locus ad pra- 
meditandum. Translate. Tertull. Jejun. 6. Quura 
lotum illud domicilium interioris bominis, escis 
stipalum, rinis iaundatum, decoquendis jam 
stercoribus astuans, pramedUatorium efficitur 
latrinarum. V. MEDITATORIUM. 

PRiEMJgDlTATUS, a, um, V. voc. stsq. 
PRyEMEDlTOR, aris, stus sum, ari, dep. 1. 
Part. Prasmeditans et Prcemeditatus. — Pra- 
meditan est prius meditari, pracogitare, preme- 
ditare, pensare prima, Kpcuikexdta. -- a) Cum 
Infinite Lucret. 4. 823. Ktfugere illoramque er- 
rorem pramedilemur, qui etc. At ibi cum Laeh- 
manno legendum est EfTugere (tnttum); errorem 
vitareque prametuenter. Cic. 11. Pkil. 3. 7. 
Est sapienlis, quidquid homini accidere possit, 
id, prameditari, ferendurn modice e.^se. — by 
Cum Relative Id. 6. Alt. 3. Formam mihi to- 
lius reipublica velim mittas, qua mihi ob- 
viam veniat, ei qua me frag ere possim, et 
prameditari, quo animo accedam ad Urbem. — 
Absolute. Tac. 14. Ann-. 15. Multa cura tentans 
cUbaram et praemeditans. — Iliac Part, pra- 
ter. 

Prcemeditatus, a, um, passive usurpatur, et 
est pracogitatus, premeditato, pensato prima. 
Cic. 3. Tusc. 15. 32. Nam neque vetustate mi- 
nui mala, nee fieri prameditata leviora; stul- 
tamque etiam esse meditationem futuri mali. 
Quintil. 4. 5. 2. Qui ad agendum nihil cogi- 
tati pramedilatique detuleril. Id. 5. 13, 3. Prae- 
meditata pleraque domo adferre. — Active; pro 
eo qui prius meditatus est, a Forcellino afTertur 
illud Cic. 2. Off. 13. 47. Id se in foro optime 
jam prameditatum facere, quod etiam turn pot- 
erat domi cum laade meditari. Sed Orellius et 
alii vocem prameditatum recta omittunt bono- 
rum Codd. auctoritate freti. 

PR.EMEMOR, Oris, adject, valde memor, bene 
memor. Vet. Poet, in Anthol. Lat. ed. Bur- 
mann. T. 2. p. 591. Volatu pramemore* famulo 
non repetunt patriam. 

PR/EMENSUS, a, um, particip. ab inusit. prce- 
metior, signiDc, passiva. misurato innanzi, ante 
mensus. TibuU, 3. 3. 9. pramensa defunctus 
tempora vita. h. e. cajus spatium Parca, qua 
unicuique sua vivendi tempora praliniunt, jam 
roensa sunt. Ita Bronchus. Alii leg. permento 
tempore. V. PERMETIOR. Certioris auctoritatis 
est locus Sicul. Flacc. de condit. agr. p. 3. Goes. 
Pramensum quod universis suffecturum vjdeba- 
lur solum, territis fugatisque inde crvibus, ter- 
ritorium dixerunt. 

PRyEMERCOR, aris, artus sum, ari, dep. 1. 
comperare innaiut, ante mercor, emptione pra- 
venio. Plaut. Epid. 3. 3.25, Ma islam tempore 
gnato tuo fumui pramercaii. Cassius fltmina 



— 816 — 

apud Plin. 32. Hist. nor. 2. 10, (20). Ni qui ad 

polluctum emerent (pisces), pretio minus parce- 
rent, eaque pramercarentur. incalzassero I'un 
I'aitro nel comperare. 

PR/EM ESSIUM vel 

PRjEMESSUM. V, pRyEMETIUM. 

PR.EMfiTATUS, a, um. V. PR.EMETOR. 

PRjEMETlUM, li, n. 2. quod pralibationis 
causa ante prametilur, inquit Paul. Diac. p. 
235. 4. Mull, (ubi alii leg. prcemessium, aut 
prcemessum), h. e. primitia spicarum, qu;e pra- 
metebantur Cereri oiTerend.p. Id. p. 319. 1. Pra- 
metium de spiels, quas primum messuissent, sa- 
crificabant Cereri. Cf. Festus p. 318. 28. Gloss. 
Philox. Prsemetium (alii Praiuetivum), r, npd 
&epto^ou A-rj^i-rjTpac &uot'a. 

PR.EMETO, is, ere, a. 3. ante metere. V. vo- 
cem priced. 

PR.EMETOR, 5ds, atus sum, ari, dep. 1. Part. 
Prcemetatus. — Pr;pmetari est ante metari. — 
a) Active. Solin. 40. I>inocratem Alesandri jus- 
su Alexandriam prarnetatum, supra eiposuimus. 
— fc) Passive- Capell. 8. p. 273. extr. Prame- 
tata divum itinera. 

PRyE MET CENTER, adverb, ante metuendo, 
caute, provide. Lucret. 4. 823. errorem vitare- 
que pr^metuenter. Ita Gronov. et Lackmann. 
ex MSS.,. alii aiiter. 

PICEMETtO, uis, Qi, uere, 3. Part. Prceme- 
luens. — Prasmetuere est ante metuere, temere 
anticipalamente, ircoTap^sw, irpcSsi'Su. — a) 
Neutr. Lucret. 8. 1018. at mens sibi, conscia 
factis, Prametuens adhibet stimulos, terretque 
flagellis. Ca?s. 7. B. G. 49. Caesar prametueBS 
suis. — b) Cum Infinite Prudent. 2. in Sym- 
mach. 681. Qui dum prametuit cultus inolcsce- 
re Christi. — c) Hinc Part. pras. cum Geniti- 
ve Phwdr. i. 16. Ovis prametuens doli. 

PRjEMlATOR, OTis, m, 3. nocturnus prado, 
ut Non. interpretatur p. 150. 2i. JHerc, est a 
prcemior, NcRvius, vel lYovius ibid. Nam in 
scasna vos nocturoos ccepit pramiatores tollere. 

PRiEMlATRIX, icis, f. 3. premiatrice. qua 
pramium seu mercedem dat. Ammian. 14. 11. 
Ultra faeraorum impiorum, bonorumque pra- 
miatrix Adrastia. Adde Merobaud. he. cit. in 
CONSCIENTIA. 

PRjEMfCO, as, are, n. 1. Part. P>cemican$. — 
Pramicare est valde micare, prafulgere, Apul. 
5. Met. Lucernam completam oleo, claro lumine 
pramicantem. Id. 10. init. Galea nitore prae mi- 
cans. Prudent. 1. irept oref. 84. rnunera, Qua 
viam patere cali pramicando ostenderent. Adde 
.afvnuc. Fel. Octav .5. 

PR/EM JGRO, as, are, n. 1. ante migro. Plin. 
8. Hist. nat. 28. 42. (.103). Ruinis imminentibus 
museuii pra ; migrant. 

PR,EMlNfiO. V. PR.EEMINEO. 

PR.EMlXISTER, tri, m. 2. ministro, qui ante 
ministrat, qui ministraodo pracedit. Macrob. 3. 
Saturn. 8. Tusci camillum appellant Mercu- 
rium? quo vocabulo signiiicant pru'minisLrum 
deorum: unde Virgilius ait, Metabum camillam 
appellasse liliam, Diana scilicet praeministram. 
Romani quoque pueros et puellas nobiles et in- 
vestes camillos et Camillas appellant, flaminica- 
rum et Oaminum praministros. Adde Tertull. 
Or at. 1. 

PRAlMlNISTRA, a, f. 1. qu,E ministrando 
praecedit. Apul. de Mag. Lingua mendaciorum 
et arnaritudinum praministra. Adde Maaob. 
loc. cit. in voce praced- 

PRyEMlNISTRO, as, are, 1. Part. Pvamini- 
strans I. et II. — praministrare est an'.e mini- 
strare, ministrando prrecedere. 

I.) Proprie. — a Neutr. — Cum Dativo. 
Gell. 10. 3. sub fin. Bruttios magistratibus in 
proviocias euntibus parere et praministrare jus- 
serunt. Adde eumd. 12. 3. Apul. 5. Met. sub 
inii. N'os tua faraula sedulo tibi praministrabi- 
mus. — Sine Dativo. Apul. 2. Met. Sed assidue 
respiciens praminislraniem (k. e. mensa) Foti- 
dem, inibi recreabar animi. Sic Rutil. Lup. de 
fig. sent, el ehc. 1. $ 21. Ruhnken. Excipiet 
(domi) te defatigatum diligens atque amans 



PRAEMITTO 

uxor: ta sedulo ac blaude praminislrando de- 
trahet languorem. — b) Active. Tertull. Ba- 
ptism, 11. Semper is dicitur facere, cui prami- 
nistra tur. Adde eumd. Apolog. 22. et 1. ad U- 
xor. 2. 

II.) Translate pro suppetere, prabere. Ccel. 
Aurel. 2. A cut. •<•'♦. xub init. Est autem cor pra- 
stans atque saiularis corpori particula, pramini- 
strans omnibus sanguinem membris atque spiri- 
tum. 

PRjEMlNOR, jris, ari, dep. 1. ante, aut vaide 
minor, mioitor. Tertull. 5. advers. Marcion. 
19. a med. Perdituruin se sapientiam sapien- 
tiurn praminabatur. Adde Apul. 5. et 8. Met. 

PR.EMlOR, aris, ari^dep. 1. quastum facere, 
lucrari, guadagnare: f. PREMIUM. Sueton. 
Tit. 7. Suspecta et rapacitas, quod constabat, in 
cognHlonibus patriis nundinari pramiarique so- 
litum. V. PK.EMIATOR. — Ci. Furlanetto in 
/. a Append, addit etiam Port. Praemiatus ex 
Novio apud Feslum p. 364. 1. Midi. Sequimi- 
ni, pramiati; stquere, temeti timor. At Codices 
exhibznl preminate: unrt? Dacer. probabiliter } 
ut ait Miillerus ad h. I., i pi a, mi nate. 

PR.EMlOSCS, a, um, adject, pecuniosus. Fe- 
stus p. 242. 27. Mull, (quocum cf. Paul. Diac. 
p. 243. 5.). Pramiosam, pecuniosam, dixit (jato 

in oratione, quam scripsit impudentiam 

pramiosam. Pectus (si Perotto est Odes). Divi- 
tem ac prasmiosam anum. 

PR/EMIS^IO, <5nis, f. 3. J 1. Est ante mit- 
tendi vel collocandi actus. Ccvl- Aurel. I. Acut. 
3, ante med. de phreniticis. Aliquando etiam 
manuum ante oculos praraissio, quasi aliquid 
apprehendere, vel detrahere volentium, quod aut 
inha'sisse oculie, aut ante volare ^erotaoli vi- 
deatur. ^ -i. Item id, quod prauiittitur. Pom- 
pej. Comm. Art. Dona'. 31. c. med. Quamdiu 
voluerit orator pramittere paries, potest fieri, ut 
admittatur ista lex, dummodo tota ilia prarais- 
sio fine claudatur. 

PR/EM1SSCS, a, um. V, PR.EMITTO. 

PRyEMISTUS vel pramixtus, a, um, particip. 
ab inusit. prcemisceo, prius mixtus. Apic. 4. 5. 
Perungis patinam, ,et folia malvarum substerni«, 
et pramixta olera componis. Ccel. Aurel. 4. 
Tard. 3. a med. Donee decoctio ad modum pra- 
mixti redeat lactis, qui fuerat, priusquam aqua 
misceretur. 

PR.EMITIS, e, adject, valde mitjs, rnansuetus. 
Juvenc. 3. 633. quem terga sedentem Pramitis 
gestant asina pullique sequ^ntis. Adde tenant. 
For tun. :?. carni. 12. 37. 

PR,EMITTO, mitlis, mlsi, missum, mittere, a. 
3. Part. Preeminent, I.; Prcemissus I., II. 2. et 
in fin. — Praiiiiitere est ante mittere, prius mit- 
tere. 7rpoa7C.CT£/,X<i), rzpomunin (It, mandare in- 
nanzi, premettere; Vr. envoyer devant ou aa- 
paravant , faire parlir auparavant ; If isp. man- 
dar antes, enviar antes', Germ, voran-, vo- 
rausschiclcen, senden, gehen lassen; Ang!. to 
send or despatch before). 

1.1 Proprie. — a) De hominibus. Plaut. 
Amph. 2. 1. 55. Dudum ante lucem a portu me 
przmisisti domum. Id. True. i. -i. ~>H. Ct pra- 
misit nuncium mihi, non multo post hie aderit. 
Cess. 1. B. C. 39. Gasar legiones in Ilinpaniam 
pramiserat. Sail. Jug. 54. Legalmn cum expe- 
ditis cohortibus pra^rtisvrat ad (lumen. Cic. 1. 
Cat. 9, i4. A quo jam sciain esse pramissos, 
qui tibi prastolarentiir. (Vs. 1. B. C. 16. Co- 
bortes pT*miss;e a Dornilio e\ oppido pontem 
interrumpebant. f'irg. 6. /En. 34. ni jam pra- 
missus Achates AlTore t. et 'J- ibid. 367. Interea 
pramissi equitcs ex urbe Lalina etc. Cres. 4. B. 
G. 11. Petebant, uti ad eos equites, qui agmen 
antecessissent. pramitteret, eosque pugna prohl- 
beret. supple nuncios. Curt. 6. 4. Speculatores 
subinde pramittens, (jul etc. Plaut. Cas. 2. 8. 
12. Hunc Acheruntem pramittam prius. man- 
derb al mondo di id. Imitatus videtur illud Ho- 
meri Iliad. I. 1. v. 3. IloXXa; fcYp^i'itouc 4 10 " 
•yizc. "AtSt «potad*ev 'Hpwtov. Et absolute Seneca 
Apocoloc. ad fin. Quos oinnes. necubi impara- 
tui esset, pramiserat. — b) De rebus. Cic. 10. 



PRAEMIUM 

Alt. 8. exit: Antonius hodie venturus diceba- 
tur: sed ptaemisit milii odiosas litteras, hoc 
excmplo. Cats. 2. B. ('. 19. Caesar cum equiti- 
bus progreditur, edicttimque praemittil ad quain 
diem etc. 

It. i Translate. ^ 1. Ponilur pro ante sta- 
tuere, ante collocate. Plin. 15. Hist, nat. 19. 
21. (80.. Ideoquc licelis Capiilicus prn?mittilur 
ad rationrm venti, ul flatus evolanlcs (culices) 
in licus ferat. At Sillig. leg. peiiu i ttitui . ^ 2, 
Metaphor a suiiipla a superiuii parage. I. Sue- 
ton. ( V. .')S. Alluqueiili put-ros cervicem gladio 
capsiui prat iter peicussil, prami^a voce : Hue 
aee. Sen ecu Ep. 5. sub fin. >'on ail prsscnlia 
apiainui, sed cnjrilatiunes in longinqua pianist- 
ttmus. — Mine a Fait. pralet. pass. 

Frwrnitui, Grum, n. plur. 2. absolute, sub- 
stantivoruin more. Flin.il. Wis/, nal. 1. 2.(5'. 
Gallias banc priiiium babuisse causam superfun- 
dendi sc Italia, quod Ilclico ex Ilelvctiis civis 
earum, fabrilem ob an em Romae commoratus, 
ileum siccam, el uvara, oleiquc ac vini prffmis- 
sa, reimans secum tuiisset. h. e. priinilias, ut 
Ccel. Hhodirj. interpret a tuv I. G. c. 6.; vel olei 
ac \ini selectam portionem, ul Harduin.; vel 
prctropum, ut Sillig., quern vide. 

PRXMILM. li, n. 2. dim prcuniajn signili- 
casse, deducunl a prtEiniosus, quam voc em f. 
Sic Nitvius a pud Perot I. (si huic tides ha ben da 
est). Sine pra-mio sum: mar.Hipium reliqui do- 
irti, Cettrum *f 1- Frcvmium est commodom 
et utiiiias, qua>~*ex piada et spoliis est: item 
ipsa prada. Ilinc Fun a 5. L. L. 178. Mull, 
pracmiuin a preda ducit; unde prcemiari et 
prwmiutor (.It. preda, guudagno ; Fr. but in, 
pioie, avantage, profit: ilisp. botin, presa, pil- 
lage, ventnia, provecho; Germ, der aus der 
Beuie entstehende forthe.il, daher Beute; Angl. 
a prey or booty, utility, profit, advantage). 
Tibuil. I. 2. 25. Nee siuit occurrat quisquam, 
qui corpora ferro Yulneret, aut lapta praemia 
veste feral. Fropert. 2. 23. 67. Spareere el al- 
terna communes ca'de penates, Et ferre ad pa- 
trios pramia dira lares. Fetron. Satyr. 119. 
omniaque oibis Prarnia correplis miles vagus 
exstruit armis. Ovid. 6. Mil. 518. spectat sua 
pramia raptor. Id. 5. Fast. 204. Ausus Erech- 
tbea pramia ferre domo. Id. 13. Met. 414. In- 
vidiosa trabunt (ex urbe Troja) victores pye- 
mia Graji. — Hue pertinere volunt et illud firg. 
11. JEn. 78. Multaque praeterca Laurenlis prae- 
mia pugna Aggerat, et longo prsedam jubet or- 
dine duci. — Similiter Borat. Epod.2. 35. Pa- 
vidumque leporem it adVenam laqueo gruem 
Jucunda captat praemia. Proper I . 3.11. 46. Siie 
petas calamo prasmia, sive cane. fal. Flacc. S. 
252. Mox epulas et sacra parant : silvestria Isetis 
Pr*m:a, venatu facili qua-sita. supersunt ^ 2. 
Item generatim usurpatur pro quocumque com- 
rnodo, utilitate, benelicio, sicno, utilita, camo- 
do, profitto, beneficio, distinlivo. Lucre t. 5. 4. 
qui talia nobis Pectore parta suo , quassitaque 
pnemia liquit. et 3. 956. Omnia perfunctus vi- 
tai prsmia marces. Cic. 5. Tusc. 7. 20. Xerses 
refertus omnibus praerniis donisque fortunse. Id. 
4. Acad. (2. fr.)., 1. 1. Absens factus sedilis, 
continuo pitptor: licebat enim celerius legis pr»- 
mio. h. e. lesis beneficio. IJorat. 1. Od. 1. 29. 
Me due la nun bed era; prtemia frontium Dis mi- 
scent superis. h. e. signum et ornamenlum. Tac. 
4. Hist. 42. Libidine sanguinis et hiatu preeinio- 
rum ignotum adhuc ingenium. h. e. corarnodo- 
rurti, Sic Id. 1. Ann. 16. Paooonicas iegionrs 
srdilio inccssit; nullis itov is caiisis, nisi quod 
mutatus prirtctps licentiam turbarum et ei eivili 
bello spem pcaemiorum ostendebat. ^ 3. Spe- 
ciatim et sMppissime est merces, quae pro labore, 
industria et recte factis datur, premio, guider- 
done. contruccambio, mercede, yipaq, aSXov. 
dr. I. Or at. 58. 247. Legibus et prsmia pro- 
posita sunt \irtutibus, el suppHcia vitiis. Id. 1. 
ad Brut. 15. Solon rerapublicam duabus rebus 
contineri divit, prsemio et pcena. Ter. Hecyr. 
4. 2. 7, nunc tibi me certum est contra gratiam 
referre ; ut apud me prsmiuin esse positum 
Tom. 111. 



— 817 — 

pietatis scias. Sic Virg. 5. /En. 262. Invitat pre- 
tiis animos et pr»mia ponit. Adde eumd. ibid. 
486. Id. 1. ibid. 485. sunt hie eliam sua prae- 
mia laudj. Ter. £un. 5. 9. 27. Quodvis donum 
et prnemium a me optato: id oplalum feres. Lbi 
Donat. Donum deorum est, praemium virorum 
forlium, tnunus bominuin. Et donum munusque 
lam ante factum, quam post factum datur: pia- 
mium non nisi post factum est. Donum volun- 
tarium, premium debetur. Cccs. S. B. G. 18. 
et 20. Persuadere alicul magnis prserriis el pol- 
licilationibus. Cic. 1. Orat. 4. 13. prwmiis ad 
perdiscendum amplioribus commoveri. Id. JHur. 
4. 8. Magna pr;euiia alicui dare pro re aliqua. 
Id. Arch. 3. 5. Piasmiu don a re aliqueni. Ouiv- 
til. :<. G. 42. aflicere. Tac. 1. Ann. 42. auge- 
re. Sail. Jug. 13. inducere. el ibid. 102. il- 
licere. Cic. Zigat . 4. 12. i'nilarv. Id. Ball'. 16. 
37. elicere ad quippiam faciendum. Ouintil. 
1. 1. 20. evocare. Cic. Cal. 29. 68. Praemium 
cuipiam per6ol\ere. Catull. 64. 157. reddeie ali- 
cui pro re aliqua. Stat. 9. Theb. 50. repen- 
deie. Cic. Arch. 10. 25. tribuere. Cas. 1. />'. 
C. 17. Peritos regionnm, mapno proposito pra- 
mio. cum lilteris millit. Id. 1. B. O. kl. I'rsc- 
miuin consequi. * — Specialim pismiuru diceba- 
tur pecunia. qua* militibus una cum missione 
dari solebat'. Sue ton. Crvs. 70. et Aug. 15. et 
17. ^ 4. Per iioniam Or id. 8. Met. 503. >iunc 
meiito moriere luo: cape pramia facti. h. e. da 
pceuas sceleris. 

PRyEMOUfiRANS, antis, particip. ab inusil. 
preemederor, ante modcrans, modeiando prrece- 
dens. Gi'll. 1. U. Cietenses in prcelia ingredi 
solitos pi-ii'cinente ac prsmoderanle citl^ara 
eressibus. — Voc. Frcemoderari exhibet tan turn 
Gloss. Lai. Gr. Prtemoderor, irpcfcuSji^w. 

PRzEMODKROR, aris. V. voc. praced. 

PB.lCMODtXATUS, a, urn, particip. ab inuLft. 
prcrmodulor, ante modulatus. Ouintil. 11. 3. 
109. L : nde id quoque fluit vitium, ul juvenes 
quum scribunt, gestu pvwmoduiati, cogitationem 
sic componant, quomodo casura manus est.^ 

PRJCMODLM. adverb, oltramodo, irspcoxXo, 

L«ip^efXii(*J»ws- GlU - "■ 7 ' l ' n f in - Livius in 
Odjssea pr&modum dicit. Quasi admodum. Far- 
cer.tes, inquil, priemodum. Quod significat su- 
pra moduni: dictumque est quasi prreter mo- 
duni. 

PR/OKEMO. V. PRvEMLMO inil. 

PRjEMOLESTIA, s, f. 1. molestia anticipate, 
timore, idem quod timor, quia malum futurum 
antecedit. Cic. 4. Tusc. 30. 64. Alii metum pra>- 
molestiam appcllabant, quod esset quasi dux con- 
sequentis molestiae- 

PR-EMOLlOR, Iris, iri, dep. 4. preparare, 
anle molior, prseparo. Liv. 28. 17. Ilaque pv«- 
moliendas ibi ralus jam res, conciliandosque 
gentium animos. 

PR/EMOLLlO. is, Itum, ire, a. 4. Part. Praz- 
moltitui I. et IE; Puemolliendus I. — Pr«- 
mollire est ante mollire, wpo^aXaT-rw. 

I.) Proprie. Quintii. 2. 9. 3. Frustra spar- 
seris semina, nisi ilia praemoUitus foverit sulcus. 
Ccel. Aurel. 4. Tard. 3. a med. Sed ilia duo 
infusione praemollienda. Id. 2. t"6i'd. 6. 92. Tra- 
gacanthum mulso et vino pra-mollitum. 

II.) Translate. Ouintil. 4. 3. 10. His velut 
fomentis, si quid erit asperum, praemollieinus, 
quo faciiius aures judicum admittant. Id. 6. 5. 
9. Quo gen ere defensionis etiam yffendisset non- 
dum prfemoUiias ■judicum nienles. h. e. placa- 
tas, roitigalas. knitas. 

PRiEMOLLlS, e, adject, assai tnolle. valde 
mollis. Flin. 9. •Hist. nat. 51. 75. (165',. Tor- 
pedo intra <e parit ova praemollia. Id. If- ibid. 
37. 6y. (181 \ Cor pramolli tirrooque opertum 
membraose involucro. 

PR.tMOLLITUS, a, um. V. PR/EMOLLIO. 

PR£M0n£O- nes, nQi, nltum, nere, a. 2. 
Pari. Prtemonens i.; Prcemonitus 1. et 2. — 
Praemonere <f 1. Generatim est ante xnonere, 
ammonire avanti, avvisare anticipatamente, 
npoayopiCia, itpo"Kiyu>, wpofcovs'w. — o.) Cum Ac- 
cusal, personae et • — Conjunctive Tel pracced. 



PRAEMONSTRO 

particula ut, ne, vel absolute. Cic. 2. Verr, 8, 
23. Sane benivolo animo me, ut magnopere 
caverem, prsemonebat. Justin. 1. 6. 1. Prssmo- 
nitus, ut socium cceptis assumeret. Id. 12. 14. 
7. Praemonito fiSio, ne alii, quam Theisalo, 
credeiet. Flin. 6. Ep. 22. L't te praemonerem, 
plurimuin tibi credas, nee cuiquam satis fidas. 
— Part, quod et Conjunct. Ovid. 2. TrisL i. 
16. Pracmoneo, numquam scripla quod ista le- 
gal. (Alii aliter legi volunt: sunt etiam qui spu- 
rium versum putent.). - — Ablat. et part. de. Cic. 
JIarusp. resp. 5. 10. De impendentibus pericu- 
lis voce Jovis opt. max. praemoneri. — Et ab- 
solute. Flin. -2b. Hist. nat. 2. 4. (15). Ni pr=c- 
jnoniti legali Romani respondissent etc; — 6) 
Cum Accusat. rei. Colum. 11. B. R. 2. 1. 
C.'eli varietatem mutationemque si ex hoc com- 
jru'iitario fueril praemonitus villicus, tiumquam 
decipieliir. — et sequente Relative Plin. 2. Ep. 
6. sul> fin. Convenit ainori in te meo, praemo- 
jure, quid debeas fugere. et 3. Ep. 18. L't fu- 
tmi prjncipes piaBinonerentur, qua via possent 
ad gloriam niti. — et Cum Inlinito. Seneca 
Here. (Et. 721. Hie ipse fraudes esse pramo- 
nuil Deus. Cf. Liv. 36. 34. Qua- turn maxi- 
me accidcranl casura praemonens. ^ 2. Specia- 
tim est praediceie, prifsagire, predire, presagire. 
Justin. 43. 1. 8. Fatua , qua assidue divino 
spiritu impleta, velut per furorem futura pra- 
monebat. Flin. 18. Hist. nat. 35. 79. (.347). Si 
quariam lunam orbis rutilus cinget, et ventos et 
imbres praemonebit. Ovid. Nevoid. 17. 239. Et 
vatum timeo monitue, quos, igne Pelasgo Ilion 
arsuram, prafmonuisse ferunt. — Hinc 

Prumonitum, i, n. "2. absolute, / substantiT0- 
rum more, est praemonilio, premonizione. Gill. 
14. 2. Generalia quacdam praemonita et praece- 
pta sunl, quibus ante causam praemceniri judex 
debeat. 

PRXMOnItIO, tinis, f. 3. premonizione, mo- 
nitio praecedens. Tertull, 2. advers. Marcion. 
4. extr. Agnosce bonitatem Dei ex providentiis 
et legibus, ex prarnonitionibus bonis et beni- 
gnis. 

PRjEMCNiTOR, oris, m. 3. qui pramonet. 
Apul. de Deo Socrat. In rebus incertis prospe- 
ctor, dubiis prapmonstor, periculosis tutalor. 

PR.EMOMTORlT.'S, a, um, adject, ad pras- 
monendi'm aplus. Tertull. Anim. 3. Pautus con.- 
cepit pr*monitoiium illud edictum. 

PR.EMO.NITUM, i, n. 2. V. PR/EMONEO in 
fin. 

PR.EmOMTUS, a, um. V. PR/EMONEO. 

PR.EMOnITUS, US; m. 4. premonizione, pre- 
dizione, praemonitio, praediciio. Ovid. 15. Met. 
799. Non tamen insidias venturaque vincere fata 
pramonitus potuere deum. Adde fal. Max. i. 
6. 11. 

PRiEMONSTRATfO, onii, f. 3. actus pnemou- 
strandi. Lactant. 7. 14. a med. Ssepe diximus, 
minora et exigua magnorum Cguras et prremon- 
straiiones esse. 

PRiEMONSTRATOR, oris, m. 3. qui prasmon- 
strat. Ter. Heaut. 5. 1. 2. Sed bic adjutor meus 
et monitor et pra>monstrator Chremes hoc mihi 
pra?stat. 

PR.EMONSTRATL'S, a, um. V. toe. seq. 

PRjCMONSTRO, as. Svi, glum, are, a. 1. Part. 
Prcemonstrans i.\ Prcemonstratus 2, — Prae- 
monstrare ^ 1. Generatim est ante monstrare, 
pra?cipere, docere quid faciendum sit ante rem 
gerendam, vel ante periculum, moslrare in' 
segnare innanzi tratto, repcSe-'jcvvf/t. — Cum 
Accusat. tei. Flaut. Pers. I. 3. 68. Praemonstra 
docte, prarcipe astu filiae quid fabuletur, ubi ie 
natam pr^edicet. Zucret. 6. 93. Current! spatium 
prscmoustra, cailida Musa. ■ — Sequente part. ut. 
Flaut. Trin. 2. 2. 61. Hoc verbutn quum ills 
cuidam dico, prfemonslro Ubi, ut etc. ■ — Abso- 
lute. Stat. 1. Theb. 66. si Sphyngos iniquas Cal- 
lidus ambages, te prsemonstradte, resolvi. ^ 2. 
Speciatim est praedicere, praesagire, predire^ pre- 
sagire. Cic. Harusp. resp. 10. 20. Hoc tain no- 
to, taotoque motu magnum aliquid deos popu- 
lo r. praemonstrare et praecinere. Id. Prognost. 

103 



PRAEMORDEO 

I. Divinat. 7. 13. Atque etiam ventos praemon- 
strat saepe futuros Infiatum mare. Plin. 10. Hist, 
nat. 29. 43. (82). L't nori sit dubium, banc sua- 
vitatem prsemonstratam efficaci auspicio, quuro 
in ore Stesichori ceoinit infantis. 

PR/E.MORDEO, mordes, raorsi el mordi, tnor- 
sum, mordere, a. 2. De altero praeterito prie- 
mordi V. MORDEO init. — Part. Prcemordens 
et Prcemorsus I. — Praemordere est idem quod 
mordere, aut valde mordere, mordere, morsi- 
enre, aVofictieva). 

I.) Proprie. Plant, fragm. apud Oell. 7. 9. Ni 
fugissem, medium, credo, pr;einorsisset. Seneca 
1. Clem. 5. a med. Ferarum est, nee generosa- 
rum quidem, praemordere et urgere projeclos. 
Z,ucan. 6. 567. siccoque haerentem gutture lin- 
guam Praemordens. h. e. anteriorem lingu* - par- 
tem mordens. Id. 10. 445. Sic fremit in par vis 
fera nobilis abdita claustris, Et frangit rabidos 
pr^morso carcere denies. 

II.) Translate. Juvenal. 7. 217. Pra*mordere 
ex aliqua re quippiam. k. e, deradere, demere, 
quasi mordendo auferre. 

PR.EMORDlCl.'S, a, um, adject, qui ante mor- 
tletur. Hieronym. in Jleg. S. Pachoni. 52. Sed 
n-ddere poterit ei, qui attulit, sire iapsania, quod 
genus herbarurn est viliorum, sive panes, sive 
olera piaemordica. h. e. quorum priores tanturn 
et leneriores partes, ut in asparagis, morderi si- 
ve comedi tolenl. 

PR/EMORlOR, moreris, morluus sum. mori, 
dep. 3. Part. Prcemortuus 1. et II. ■ — Pnrmu- 
ri est ante mori, ante tempus mori, morire in- 
nanzi, pre morire, npoaTro&VTisxw. 

I.) Proprie. Ovid. Heroid. 8. 121. Aut ego pra-- 
moriar. primoque exslinguar id ;rvo. Id. 3. Amor. 
7. 65. jacuere, velut praemortua, membra. Quin- 
til. declam. 4. 10. Omnis nos bora applical fa- 
tu, et p?r exigua festinarttis aevi momenta p ne- 
mo rim ur. Sueton. Gramm. 3. Podagra- ..irapa- 
tiens, reneno sibi peruniit pedes, et enecuit, 
ita ut. parte ea corporis velut praemortua, vi- 
lerit. 

II,) Translate- Plin. 7. Hist. nat. 50. 51. (168). 
Hebescunt sensus, membra torpent, pnernoritur 
visas, auditus, incessus. scit. in senectute. manca 
la vista innanzi la vita. Quintil. declam. 12. 
7. Figura tibi exesos vultus, dt-crescentem popu- 
Jum, jam pr.-fmorluas vires. Liv. 3.72. Scaptium 
ipsum id quidem, etsi pnernortui jam sit pudo- 
ris, non fact u rum. 

PR. E MORSE*, a, inn. V. PR.E MORDEO. 
PR.EMORTOl S, a, um. V. PR.EMORIOR, 
PR. EMOTES, a. um. /'. roc. seq. 
PR.-EMOvfiO, moves, mini, mo turn, mOvere. 
a. 2. Part. Prwmolus. — Pr.i'movere est ante, 
aut valde movere. Ccul. Aurel. 1. Tar A. 5, a 
med. Quuties paries longe r^inol;*' pnemoventur. 
et 5. ibid. 7. Pnc mover i corpus, sive prartangi 
•iccfessione ventura. Id. 2. ibid. 1. a med. Pr:? 1 - 
inotis vel eicrcitis, ut supra dictum est. consi- 
lium c'rtbimu-. 

PR.E MPLSES. V. REMLLSLS. 
PR.EML'N GATES, a, um, particip. ah icusit. 
pra.'tnnndo, antea muadatuE. Theod. Priscian. 
1. 10. ante med. Premundatis interea oculis 
mulli ft lepido penicilio a pituitis it'grotis ocu- 
lis inr.rfirenlibus. 

PR-EMENfO, is, Tvi, itiim, ire, a. 4. P-EmcE- 
nio pro prremum'o scriptum reperilur in opt. 
llbris apud Gell. lecis infra cit. — Part. Prce- 
munitus I. et II. 1.; Pnvsnuniendus II. 1. — 
Praemunire est ante munlre, forlijicare innanzi. 
premunire, TrpCTrapaPXSucc^aJ, 

I.) Proprie.' Cres. 3. B. C. :>rt. Isihmom prre- 
inunire instituit, ut Achaia Fusiurn probiberel. 
ft ibid. hr. Aditus duos iiOgrJs f-peribus pra;- 
munivii. Tac. 3. Nist. 21. Li-cio septirna agre- 
sti fossa (ita locus e;at) pr;; rnunita. Gell. 13. 27. 
fiaput et os suurn man! bus op po si lis, quasi val- 
!o, prriinamiunt. 

II.) Translate. ^ 1. "ilorali ratione est ante 
iminire, defenders, tutum reddere. Cic. 3. Oral. 
9. 32. Genus dicendi vehemens, commotum in 
agendo, prcemunitum, et ei omni parte caus* 



— 818 — 

septum. Gell. 14.2. Geoeralia qu.-edam pra»mo- 
nita, quibus ante causain prrpmosctiri judex, pr;e- 
pararique ad incertos casus debeat. Augustin. 
3. Doclr. Chr. 1. Pramunitus scientia Uugua- 
rum. Sueton. Cal. 29. Quern metu venenorum 
prffmuoiri medicamentis suspicabatur. T'ellej. 2, 
6. 2. Prfernunienda» regalis potenti* gratia. 
^ 2. Item est aliquid praepouere, vel ante po- 
nere se aut rem tuendi vel roboraodi causa. Cic. 
5. Att. 13. Prirnum illud pnefulci et prcemuni. 
quaeso, ut simus annui. Id. Cael. 8. 19. Ilia, 
qua es accusatorum oratione praemuniri jam et 
fingi inteliigebam, non pertimesco. Id. 1. Ltgg. 
12. 34. Quae prnjmuniuntur omnia reliquo ser- 
moni disputationique nostras, quo facilius , etc. 
si premellono, si presuppongono. — In illo 
ejusd. Or at. 40. 137. Ut aliquid relinquat, ac 
negligat; ut aa\.p. praemuniat, etc., et pleonasmus 
est, et figura rbetorica signiQcatur. 1 r . vocem 
sequent. 

PR.EMCNiTiO, oni$, f. 3. irpourespyaat a, ?rpo- 

XaT2(7>C6UYJ. 

I.) Proprie est munimen, tutela. Ambros. de 
Isaac et Anim. 4. Hoc inlegimento animv prio- 
rum indutne, jam nudae non sunt. Et base iila 
praemunitio etc. Adde eumd. ibid. 

II.) Translate est figura sententiarurn apud 
rhetores, species prolepseos, quum orator prtepa- 
ratione aliqua prasmunit, pr;emollilque locum 
duriorein, ut irrepat in animos auditorurn. Quin- 
til. 9. 2. 17. Est quasdam prsmunitiu, qua- 
lis Ciceronis I Divinat. in Q. Cascil. 1. 1.) con- 
tra Q. (/ecilium, quod ad accusandum descen- 
dal, qui semper defenderit, Cic. 3. Oral. 53. 
2u4. Prrpmunitio est etiam ad id, quod aggre- 
diare. et trajectio in aliurn. el 2. ibid. 75. 30i. 
Quid? si in homines caros judicibusque jucun- 
dos. sine ulla prfemunitione orationis, acerbius 
et contumeliosius invebare; nonne abs te judices 
abaiienes? 

PR.EMCMTUS, a. um. V. PR. E ML' MO. 

PR.ENARRO, as, avi, alum, are, a. 1. raccon- 
tare innanzi, prenarrare, irpoStTjyEOfiat, ante 
narro. Ter. Eun. 5. 6. 12. Oportuit rem prae- 
narrasse me. 

PR.ENASCOR, nasceris, aasci. dep. 3. an'.ea 
nascor. Commodian. Instruct. 6. Ilium {Satur- 
num'i non aliquis prophelavit pr;f;nasci. 

PR.EN.4TO, as, are, n. 1. Part. Prxnalans 1. 
et 2. — Prnenatare ^ 1 . Stricto sensu est ante 
natare, Jiuotare innanzi, izozvr,ypux'.. Piin. y, 
J/Ut. nat. 62, 88. (186). iWgravf superciliorum 
pondeie obrutis bala3n;i* oculis, infestantia rna- 
gnitudinein vada pr;rnatans musculus demon- 
sir at. *J L. L'lliori sens;j i*st ante (lucre, pr ( f 
terfluer*-, scorrere innanzi, Taoaoa's'w. Virg. 6. 
.En. 7U5. I.ethwumque, domos placidas qui pre- 
natal, amnem. Plin. 9. Hist. nat. 45. 6H. (116). 
Ccmtrahit ergo se (urtica. qua id maxirne rieeus, 
ac pr.-enatanle pisciculo frondem suam spar git 
complect ensque devorat. 

PR.ENAVjtdATlO, Onis, f. 3. navi^atio aatt?, 
aut prnfter aliquem locum. Plin. G. Hist, nat 
31. 36.(201). A Gorgon um insulis prieuavigatione 
Atlantis die rum quadraginta ad Hesperidum in- 
sulas. 

PR.ENAvIgO, as, £vi, atum, are, 1. Pari. Pla- 
na vigans et Pnsaavigandus I. — Pr.maviga- 
re est ante, aut pra-ter locum aliqufim naviga- 
re, navigare oltre f o avanti, Tzzozvicfij.:. nao- 
nXsto. 

I.) Propri;:. — a) Absolute, h. «. neutrorum 
more. Plin. 6. Hist. nat. 23.26. (97 ■. Deinde 
Icbthyophagi tarn longo tractu, ut triginla die- 
rum spalio prxnavigaverint. FLor. 3. 8. I Id mines 
feros al'iue silvestres rnireris ausos a scopulii 
suis saltern maria prospicere, ascendere etiam 
inconditas rates, et pr.t'oavigani-js subinde inu- 
p in a to impr-tu terrere. — bi Cum Accusalivo. 
PUn. 6. Hist. nat. 23. 32. (146). Ihio oppicla 
loogis intervallis Tigri prasnavipari traduot. f'al. 
Max. 1. 8. n. 9. Prseaavigans litus. Seneca 3. 
Ira 22. Villa m staotem prasnavigabainus; nunc 
causa dirutr*- quaritur, Cf. Mela. 2. 3. Ad Su- 
nium lendentibus ilia {maria) prfenaviganda. 



PRAENOMEN 

II.) Translate. Seneca Ep. 70. Pr tmavigaraus 
vitara, et quemadmodom in mari, ut ait Virgi- 
lius noster ,3. ,£n. 72.): terr^que, urbesque re- 
cedunt: sic in hoc cursu rapidissimi temporis 
prim u hi pueritiam abscondimus, deinde adole- 
sceotiam, etc. 

PR.E\KGO, as, are, a. 1. antea negare Boeth. 
Aristot. elench. sophist. 2. p. 748. Quibuscum- 
que in inletrogationibus non necesse est pr.^oe- 
gare, quod duplex est. 

PR.E.NEXUS, a, um, particip. ab in u sit. prtp- 
necto, in anteriori parte nexus. Solin. 1. sub 
init. Diva (Angeronai praesul sil^ntii pr.enexo 
obsignatoque ore simulacrum habet. 

PR.E N 'I\1IS, adverb, troppo troppo . ayav, 
valde nimis. Gell. 19. 10. Hoc praenimis plebe- 
jura esi. 

PR.E.NlTJiO, es, iji, ere, n. 2. Pari. Prccnitens 
I. et II. — Pramiterc est valde nilt-re, pernitere, 
prsefulgere, risplendere assai. 

I.) Proprie. — a) Absolute. Plin. 2. Hist, 
nat. V, 6. (42). Luna subito prnenitens- Apul. 
5. Met. Vestes pr.enitent, spleodicanl gemmas, 
et 11. ibid. Juvenis veste nivea prgsnitens. — b) 
(2um Dativo. Seneca Med. 93. Il;rc quum femi- 
neo constitit in cboro, L'nius facies praenitet o- 
mnibus. h. e. pulcritudine pr;ECellit. Horat. 1. 
Od. 33. 4. cur tibi junior Eaisa praeniteat fide. 
h. c. uL pulcrior et amabl'ior ab omnibus praj- 
ferlur. 

II.) Translate. Vellej. 2. 39. 2. Gentes, qua- 
rum tilulis forum August! praenitet. Id. 2. 35. 1. 
Illu dies virtutvin Catonis, jam mult is in rebus 
conspicuam atque prEeniteolem. altissime illumi- 
navii. 

PR,F,NobIlIS, e, adject. Go nip. P< cenobilior . 
— Praenobilis est valde nobilis, pernobiiis. Apul. 
Florid, n. 16. Est enim in siudiis tan t us, ut 
pripnobilior sit proprio iogtmio, quam patrio 
consulalu. Id. 10. Met. Bili subtrahondae pr:e- 
nobilis polio. Prudent. Hamarwj. 700. Vade 
liorno, et adflatu nos Hi praenobilis oris. 

PR.E SOMEN, minis, n. 3. 'It. anlinome, pre- 
nome ; I'r. prcoorn, nam qui precide le nom 
de famille ; Hisp. nomine precedente a el nom- 
bre de. familia; Germ. d. P or name , Augl. 
first name, of a person, hy which the indivi- 
duals of the same family- were distinguished). 

I.. Proprie — a ■ Est. ap[ieiialiu, qu ' nomini 
gentilicio prvponitur. ut Cajus. Marcus, litus, 
Publius, Quintus , Sextus. etr. Nam ingenui 
apud Riunanos Iriua appellHtiune gaudebanl. f. 
dicta in NOMEN. lie. 3u. IS. Quintilius prae- 
tor cum filio. cui Marco pi inoruen erat. Pri- 
scian. 2. p. 577. Putsch. Pi.-eiiumen est, quod 
prxponicn- nomini \ el dilTtrnitie causa, vel 
quod teinpon:, quo Sabioos Romani adsciverunt 
(■ivilati. ad cuniirmandaui conjuTictiuarin, nomi- 
na illoniin suis pra'purnbanl nominibus, et in- 
'iCt'.n S;i!.'ini Roman crum. Et ei ill" con suet u- 
lio tenuiL, ut rieinu liumanus sii absque p r;r no- 
mine . f/ujus aut em re: fid'. .- sit otunit penes 
furnd. Prisuiuu. I)\unied. 1. ;.. Ml. Putsch. Apud 
i 1 1 (j b ij'r r it r j s : A 1 1 x a n d e r ~iz to v 'iuzv est, quod 
nos p"ri'n()iii-:n dicimus: hoc geolilicio nomini 
pr.Rpuiiitur. — !•) 1 err per uriaui tan turn, vel 
duas. aut tr.-s !ilii.'r<'S sciittcliatur, ut M. Mar- 
cus, W. Manim, ( : . <aju>. I Titus, T i . Ti- 
be? ins. l.n. Cna-us, Pub. Publius, Sex. Sextus. 
Vide iuct. libelli dt nom. pia-nom. cugnom. 
etc. qui f'al. Max. subjici Sidet. S'ribebatur au- 
tt-tn per nuta = . '.'i jia quum p-nr uiijfurJU Romano- 
rum ;eLatem paullo plura quam Iri^inta pr;*:no- 
mina omiiinu f'lfriui, faeibr «b usni ibos fciririi- 
tur. t:i familiari taunii serin on ^ aiiquandu omit* 
iei.alur. I Lnc Cic. 7. Fata. 32. Ouc'J sine pr<E- 
noniirie I'amiliari'ur, ut deb-ba-.. ad me episto- 
lam inMsli etc. .Sic nomen f-inisil Id 1. Fam. 9. 
Quociam haberesit suum pubiiuin i h. e. Glo- 
diuin ), darenl mibi ip~-i anuru Publiucn '-.h. e. 
Vatiniumj, in quo possem iiloiurn animos re- 
pungcrt. — c) Pra-ru'iJiina '•. :o apud Romanos 
u si lata et ha c ten us reperta son I duo et sei a gin- 
la, quorum exeinpla babes icco suo in Onoma- 
stico, scilicet Agrippa.. Ancus, Anniui, Appius, 



PRAENOMINO 



Aruns, Aulus vel Olus, Casso vel Kjpso, Cajus * 
vel Gajus. Cnasus, Decimus, Deciua, Epidius, Fau- 
stus. llerius. Iloslus vel 0*tus, Lar, Lucius, Ma- 
meTcus, Manius, Marcus, Messi-u, Mettus Tel 
Meltius. Minalius. Minius, Nero, Novins, Nume- 
ric. Occius, Oclavus, Opiler, Ovius, Paquius vel 
Pacius, Pauius Percennius, Petidius vel Pettius, 
Pusmmus, Primus, Proculus, Publius, Pupus vel 
Pupius, Quai-tus, Quiotus, Salvius, Sccundus, Se- 
ptimus Sereius, Sertor, Servius, Sextus, Spurius, 
Statius Talus, Terlius, Tiberius, Titus, Trebius, 
luinus Tuitus Valerius, Vibius, Volcro, Vo pi- 
se us. — d) A pud \eleres Rumanos si plures 
fuissmt in vad-:m familia fratres, solo pra-nomi- 
ne. disiinguefoaniur, ut M. Tullius Cicero, Q. 
Tuilius Cicero. Mine Sueton. Fit ell. 2. Ejus pa- 
ter equ. ■; K. quaiuor lilius cognornincs, ac tan- 
turu pra-nomitiibus distinctos, reliquit, Aulum, 
Quintum, Publium. Lucium. Natu xcro maxi- 
thus inter fratres palris pranomine utebatur ex 
SC. lato arm. t . i.. dmv. C. I'.laudio Cenlonc, M. 
Sempronio Tudilano Cos., ut babenl Excerpt a 
IHonis in ,Vov. Collect. Stridor, vet. T, 2. p. 
5'tt. ab 1. -Void Roms idita, ubi tarn en per- 
peram Claudius pra-noininatur Marcus, et Sem- 
pronius Titus, quod pr;rni>men in so lens omnino 
fuit in gentr, Setnpronia. Eo vero loci pnenoinen 
='ntovy(i:a dicitur, qua? el pramominum et no- 
iri in urn et cognuininum Romano rum commuriis 
fuit appellatio «pud Gracos, qui, quum unico ute- 
rentur nomine, opportuno, quo tria ha>c Roma- 
norum nomina dislinguerent, vocahulo carebaot: 
dine tantum in Gloss. Phitox. pr?enomen trpow- 
vjuiov appellatur; ct h«c leguntur spud Lrd. 
He magistrat. R. I. \.c. 22. 'ft? nou/3Xio; Ba- 

t-)v iv. "Potpaiiav, xat 2a/3!v«v irapeSijT.ouu^'Xofi- 
irec'trta. rj 8s tpiTYj ttj'v ex Tij; 7T£2;' tov OTifxcv 
etc 0715? 's'Sstxvu Bia&emw. I'r Publius Valerius 
Public ola ; quorum nomimtm duo a Bomanis 
Sabinisoue generis clariludinem, tertium ejus 
erga populum amor em ostendebat. Ilac de re 
consule ctiam B. Borghesium in Giorn. Jrcad. 
T. 41. p. 108. — e) Progrcssu vero temporis 
fratres eodem praenomine et nomine, divetso 
tanien cognominc a se, invicem, el ab eorum 
palre discernebantur: quod ea de causa factum 
est, quam attulimus in v. COGNOMEN. — /) 
Hinc illud etiam deinde accidit, ut praenomen, 
quippe quod ad fratres inter se distinguendos ni- 
hil amplius juvaret, s*pissime omilteretur, quem- 
admodum patet ex Tacito , Suetonio, aliisque 
bistoricis turn Latiois, turn Gra>cis, atque adco 
ex lapidibus wvo sequiore insculplis, in quibus 
nomen tantumuiodo et cognomen cicri solet. V. 
etiam COGNOMKN. — g) Prwnomen antiqui- 
tus pueris, rteinceps vero cognomen imponi so- 
lebat die lustrico, octax-o niiinpe a nalivitate die; 
puellis autem nono, ut ia v. LESTRICtS di- 
ctum est. Communi siquidem vocabulo nomen 
dicebatur praenomen, vel cognomen pufrorum, 
et cognomnn puellaruin, ideoquc nominatia et- 
iam appellabalur is dies. V. NOMINAI.IS. — h) 
Aliquando praenomen in cognomen abiit. V. LU- 
CIUS et MARCL'S in ONOM. E contrario cogno- 
men quandoque vicem prrenominis sumpsit. V. 
COGNOMEN. — i) Interdum eliam duplici pr;t- 
nomine utebantur Roinani, ut probat Marin. 
Prat. Jrv. p. '2114. 'Ah*, el alibi. V. eliam (LO- 
GNOMEN; et Orell. ad Inscript. 4030. — 
Conlroversiam de mulif.ru in pra-nuininihua, J'ue- 
rint, nccm; in usu, a summis x iris agitatam, ita 
componi posse putat. .Spanhetn. de. pmst. e.t usu 
num. T. -1. diss. 10. p. 41., ut laigiamur vctu- 
stis (empoiibus leminis praenomioa, quod Varro 
t». L. L. 55. Mull, et .(uct. lib. supra fit. sub 
b. et Paul. Viae. p. 2-24. 14. Mull, tradidere: 
paullalim vero in desuetudinem abierint, do- 
nee postea sequiori nsvo frequenlior eorum usus 
repelitus sit. NonnuMa borum pranotninum in 
inscriptionibus exempla alTert Fabrett. p. IJO., 
quibus addenda est Inscript., qua* eliam nuin 
Patavii cislat, apud Gruter. 311. 3. r. sehviliab 

VlHIi. F. iRXTU.I\ VI B. VEST. ET S1B1 V. Y. Ita in 

lapide : apud Gruter. pro Sextilia perperam fe- 



— 819 — 

gilur Servilia. V. Cavedoni Warm. Moden. p. 
161.; et FF'alchxum in Jet. Soc. Lat. Jen. T. 
3. p. 46. — m) Liberti feminarum non ab iis- 
dem. quas raro admodum praenomiue usas fuisse 
nuper vidimus, sed ab earum patre, si ingenuse 
essent; a patrono, si liberty, illud sibi adsciscere 
solebant. Inscript. apud Fabrett. p. 436. n. 28. i 

T. tlVlYS L1VIAE T. F. QVARTAS L. HALVS. Alia 

apud eumd. ibid. n. 30. apvlbia zosi.me sex. lib. 

SIBI ET SEX. A.'VLRIO LIB. MEO THEM1ST0CLKTI 

etc. 

II.) Translate. Prcenomine Imp., scil. unpera- 
toris, usus est omnium primus C. Julius (.ce?ar, 
e versa ab eodein republic a R., teste .S'wpfon. < ces. 
76.; eodein tanien abstinuerunt Tiberius et Clau- 
dius, teste eod. Tib. 26. et Claud. 1'i-, quo 
quidem titulo praenominis loco postto sum mum 
in imperii R. provincias jus indicabatur ; t:snc 
Imp. Cces. Fespasicmus Jug., atque iu; celt-ri 
deinceps appellati sunt. /'. lSfPERATOR. 

PRjENOMINO, as, are, a. 1. pranomen im- 
ponere. Varro apud Non. p. 3oi'. 2'J. J/eic. Lt 
qui contra celeriter erant nati , fere Numuiios 
prrenominabant. Juct. libelli fit. in voce, pier- 
ced, sub I. b. Tullus pra-nominatus est minis 
ciatia, quasi lollendus. 

PR.ENOSCENTlA, a', f. 1. antecepla rei co- 
gnilio et anteceptum de eadem judicium. Theod. 
Priscian. lib. 4. p. 317. ed. J Id. Hhisam esse 
dicimus mi-dicinam in paites quatuor: regula- 
rem. quam di«tam vocamus; manuum ofliciuin, 
quod ciiiruigiam vocamus; medicamen, quud 
pbannaciam " vocamus ; praenoscentiaiii , quam 
procnosin dicimus. 

1'R.ENOSCO, is, ere, a. 3. Part. Frcenoscens. 
— Praenoscere. Ital. conoscere, o super e in- 
vanzi, presentire, irf c-/tvcesxw, ante cog in.se ere, 
pr:tsentire. Pluut. Jsin. 1. 1. '«6. Tu primus 
s-enlis, nos tain en pvsenoscimus. J I Heckeisen. 
legit nos tamen in pteiio sum us. Cic. 1. IJivi- 
not. 38. H-2. Neque non possunt (dii) futura prse- 
nuscere. Sic Plin. 18. Hist. nat. ~2i. n6. v-06 • 
Et facta sentiat, quae futura prnnosci non pus- 
vint. Ruisus Cic. Jral. 75. (315. td. Orell. ■. 
Hoc sigoum veniens polerunt pne nose ere nauUe. 
Stat. 3. Theb. 4^0. ventumm c;vli pra-nosce 
laborem. Sil. It. 3. 7. rerum prainoscere fata. 
et 16. 124. praenoscens omina mater. Citl. Jurel. 
1. Tard. 4. Alii vero pranoscentes futura etc. 

PICENOTATlO, onis, f. 3. prima notio. En- 
nod. Jpol. pro Synod, p. 319. Quum, in pr;e- 
notatione ipsa, signilicanlia opens innottscat 
immundi. 

PR/ENOTATUS, a, urn. /'. PR-EN OTO. 
PlCENOTlO, on is, f. 3. preconoscenza. itpc- 
•yvwot?, cognitio prascedens, antecepta rei inlur- 
matio. Ck. 1. *Ta(. D. 17. 44. Ilanc nos ha- 
bere sive anticipationem, sivc pr??notionem deo- 
rum. lioelh. Consol. 5. Pros. 5. Neque ex iin- 
becillitate inlelligentiie human* divina fuluro- 
ruin libeiorum prrenotio neganda est. Et ibid. 
Certa ac delinita pramotio. 

PR.ENOTO, as, avi, stum, are, a. 1. Part. Pra:- 
notatus 1., 2. et 3. — Pnenotare % 1. Geoera- 
lim est ante vel in anteriori parte nolare, pra:- 
signare, segnare, not are, ciaaripai^to. Palled. 
U. fi. R. 8. Locuin sigoo allqiio pnvnotare. J~ 
put. 11. Met. De o per I is adyti prufert quosdam 
libros littcrii ignorabilibus prjeuotaios. Id. 10. 
ibid. Aureos sacculo cunditos anulo pr;enotare. 
^ 1. Specialim prtenolare libra m esl tilulum, vel 
auctorem in fronle libri pr.rsciibeie, intitolaie. 
Jugustin. 8. Civ. D. 14. a med. Lt de Deo 
Socralis pnenolaret librum, quern appe'lare de 
damone iiocratis debuil. Hieionym. Ep. 133. 
n. 3. Lt librum primurn Eusebii Ca^aiiensis, 
nomine Pampbili niarljris pnenolaret. Sic Ju- 
gustin. % J. Retract. 14. Liber hoc ttiulo praeno 
latus. intitotato. <| 3. Item est p remonstrate, 
pra-dicere. Tertull. advers. Jud. 14. Piopbetie 
duos adventus Chrisli pra*notarunt. prcdissero. 
Sic Prudent. 10. irspt ote^. 62'J. Crux pra*no- 
tata, Crux adumbrata est prius. preftgurala. ^ i. 
Item pra'scribere. Jpul, 6. Met, Dole bam, quod 
pugiliares el slilum oca babebam, qui lam be)- 



PRAENUNCIUS 

lam fabellam prasnotarem. h. e. notis excipe- 
rem. 

PR.ENtBll.US, a, um, adject, aisai nuvoloso, 
ouvve^rli, valde nubilus. Ovid. 3. Amor. 13. 7. 
Stat vetus, et densa pramubilus arbore lucus. 
tenebroso. 

PR.ENUM, i, n. 2. , 

I.) Proprie. Gloss. Philox. Pnenurn, v.ztuxr,- 
ptov Xivoy. Sahnasius legit s it taxr, a 10 v. h. e. in- 
strumentum aculeis ferreis instructum ad pe- 
ctendum linum. Id. vero ad f r opisc. Jurel. 10. 
legend, puiac '.zur.T i z<.^, et prelum, tirwnipiov 
auttm ab •y.coi premc. 

II.) Translate. Trrlul!. Jpolon. 5. Tentaverat 
et Iiomilirsnus pi- mum No ion is de crudelilate. 
h. e. crudt tit item, qua usus Nero in opprimen- 
dis et i'\(.'iuci..iidii Clnistiariis. Jiii leg. pr.cno- 
miue Ner-tii-, alii punio Neronis, alii pr^ino- 
niiu Nitoiiis lanlam crudelitatem . ?. >LI3- 
NF.KO. 

PICENLNC1A vel pi.enuntla, v, f.X.f. PK.E- 
NL'NCll'S. 

I'K.r.M 'NClATlO vel prenuntiatit.'. '":v^- i. 
3. actus preriunciandi. Tertull. .lni;n. 46. a- 
jln. de urc cutis, hlinn per beneticia I'alit-nies 
medicinaium. et admcnilicnum. el pr;enuDCia- 
tionuiu. delle predizioni. 

PK.l.NOCiATiVL'S rel pr.-?nuniiativu=, a, 
um, adject. pi;tnunciandi et pr.vmonslrandi vim 
ha Hen,' Pint. 2. II Ut. nat- 71. 73. (181 j. Pro- 
pter piiaticos tti rores lurres eicilafev, in queis 
pra'uunciativo- ignes accensos. etc. h. e. segnali 
di not<e. Jt Siliig. ex bonis Cudic. legit pr re- 
nuncios. 

PR. EN I' NCl A TOR vel pnenuntiator, oris, ra. 
3. qui pricnuticiat. Jugustin. 9- Confess. 5. Cre- 
do, quod pne ceteiis Euangelii vocationisque 
gentium sit (I±ajas) prcenuncialor apertior. Adde 
evnd. H, de Genes, i. ex[r. 

PICENLNt.IATRIX vel prrenuntiatrix. Icis, f. 
3. qu.e pra-nunciat. Prudent. 2. izsoi ctsf. 29. 
Extitiua io\ episcopi, Pryuunciatrix gloria- . 

PR.ENINCIO vel pra-nuntio, a:, avi, atum, 
are, a. 1. Part. Prcununcians et Prcenuncian- 
dus II. — Pra nunciare est ante nunciare, pra>- 
monstrare, pr:edicere, avvisare anticipatamen- 
te, prcdire. prenunziore, irf oa^EAXw. 

l.i Proprie. — a) Cum Infinito. Ter. Phorm. 
5. 2. 12. Tu, Gfcta, abi, pr;enuncia, banc v^n- 
tuiam. — b\ Cum Accusativo. Juct. B. Jfr. 
92. Legalos domum jubet antecedere, ac suum 
adventum pra-nunctare. Xepas Eumen. 9. Ut 
suspicionem injiciat bostibus, de eorum advenlu 
esse pracunc latum, essere cor so previa avviso 
delta loro venuta. et Cic. I. Divinat. 6. 12. 
Esl x is et ualuia quiedam, qua- quum obserx'atis 
longo tempore signilicaiionibus, turn aliquo in- 
stinctu inilatuque divino futura pnenunciat. 

11.1 Translate de inanimis et abstractis. Plin. 
16. Hist. nat. 42. 81. (224). Juglans, frangi se, 
pia-nunciat slrtpilu. Id. 18. ibid. 35. 90. (365). 
Vasa sudorem repositoriis relinquentia diras tem- 
pestates pra-nuncianl. Id. 25. ibid. 2. 5. '10). In- 
venta ratio est pnenuncians horas. Id. 36. ibid. 
12. 18. (.83). Usus turris nociurno naviutn cursu 
ignes osteudere, ad prieDuncianda vada portus- 
que inlroilum. 

PR.ENUNLlUS vel pr.enuntius, a, um, adject. 
che aviisa anticipatamente, pre dice, presagi- 
sce, Kf 0^776 J.o; 7 qui pnenunciat. — a) Masc. 
gen. Lucret. 5. 737. Veneris piienuncius ante 
Pennalus graditur Zephjius. Sil. It. 16. 78. ce- 
lerare gradum, conjungat ut at ma, Asdrubalem 
ignaiom cladis, pr.eouncius afferl Explorator 
eques. Otiti. 2. Fast. 767. lucis pvwnuncttis ales. 
h. e. gallus. Id. 3. Trist. 5. 55. Ilunc utinam 
nitidi Sol is pi am unci us ortuin Afferat admisso 
Lucifer a I bus equo. — b) Fein. gen. Cir. Jrat. 
66. (300. ed. Orell.). Auiora-, clari pranun- 
cia solis. Id. 2. Sat. l>. '). H. Stella- magna- 
rum c a lam ita turn pranunciae. Id. Mur. 21. 41. 
Non placet mini inquisitio candidati, prannncia 
vepulsa?. Ovid. 6. Fast. 207. I line sold ha ita 
manu. belli prtenuncia, milti. — c) Neulr. gen. 
Plin. 2. Ilist. nat. 84. 86. (200). NuiiKjuam 



PRAENUNCUPATUS 

orbs Roma Lremuit, ut non futuri eventus ali- 
<uju$ id pranuncium esset. Seneca 3. Ira 10. 
Omnium istarum procellarum animos vexantium 
quadam sunt praenuncia. 

PRENUNCUPATUS, a, uin, particip. ab inusit. 
prxnuncupo , pranominatus, ante appellatus. 
Prudent. 7. Cathemer. 179. Pranuncupatus 
ore qui propbetico Emmanuel est, sive notfiicuin 
Deus. 

PR,£ORTCRANS, antis, particip. ab inusit. 
prceobturo, idem atque obturans, vci ante obtu- 
rans. fitrav. 10. 12. Axes praobturante* fora- 
mina narium, non patiuntur exire, etc, 

PR/EOCClDO, is, ere, n. 3. ante ad occasum 
pervenire. Piin. 18. Hist. nat. 29. 69. (285). 
Per id quatriduum Canis occidit, cui praocci- 
dere Caniculam necesse est. 

PR^OCCUPATlO, onis, f. 3. f 1. Genera- 
tim est ante occupatio, preoccupazione, occupa- 
mento anticipate^, n'pc\r,tyi<;. Nepos Eumen. 3. 
extr. EfTecit eliam illud loco rum praoccupatio- 
ne, ut equitatu potius dirnicarel, quo plus vale- 
bat. ^ 2. Speciatim est figura, quae et prs- 
sumptio, quando ea, quae sequi dcbent, antepo- 
nuntur. JSeda de Schem. et Tropis sub init. 
^ 3. Item morbi genus. Paget. 1. Peterin. 40. 
extr. Hinc eliam tortura et extensio ventiis, db- 
iorque cum magno pcriculo generatur: qui; pas- 
sio Grace emphragma, Latine praoccupatio di- 
cilur. "Ep-Ppayua est obtur amentum. 

PR.EOCCUPATUS, a, uin. V. voc. seq. 

PR.EOCCt'PO, as, 5vi, alum, are, a. 1. Part. 
Prceoccupatus I. 1. et II.; Prceoccupandus I. I. 
— Praoccuparc est occupare, ante occupare, an- 
ticipare, anterertere, pravenire, preoccupare, 
anticipatamente impossessarsi, prevenire, irpo- 
x axah y. ufi a v w . 

I.) Proprie. ^ I. Est occupare, ante occu- 
pare. Cces. 3. B. C. 13. Caesar praoccupato iti- 
nere ad Dyrracliium, etc. Id. 3. ibid. 72. lni- 
quitas loci ct angustise, praeoccupatis castris. 
Nepas Datam. 7. Hie ne intrare posset saltum, 
Datames preoccupare studuit. et Eumen. 2. Ma- 
cedoniam praoccupare deslinaverat. Velley. 2. 
69. 2. Qui prceoccupata Asia in Syriam per- 
venerat. Liv. 44. 3. Ad loca opporiuna praeoc- 
cupanda. Colum. 7. li. II. 13. 1. Quod si (au- 
res canum) ulceribus jam praoccupata fuerint, 
etc. — Hue referri potest et illud Cces. 2. B. 
C. IT. M. Varro-diffidens Pompejanis rebus, 
amicissjme de Casare loquebatur: Praoccupa- 
tum sese legatione ab Cn. Pompejo, teneri ob- 
strictum fide. ^ 2. Item est anterertere, pra- 
venirc. Nepos Dion. \. Ne, quum inter se ti- 
mcrenl, alter alteram praoccuparet. h. e. prior 
opprimcrel. — Cum Infinito. Liv. 4. 30. Legem 
de mulctarum astiraatione, quam ab tribupis 
parari, consules unius ex collegia proditione ex- 
cepissent, ipsi praoccupaverunt ferre. 

II.) Translate, rnetapbora surupta a superior! 
paragr. I. 1. Liv. 4. 48. Ubi videant eollegas 
gratiam omnsrn ad plebem praoccupasse, nee 
locum in ea reiictum sibi. Cic. 10. Phil. 1. 2. 
Quas mihi ipse partes sumpserarn, eas praoccu- 
pavit oratio tua. At Orellius legit praecepit. Cces. 
6. B. G. 40. Sic omnium animos timor praeoc- 
cupaverat, ut etc. Petron. Satyr. 113. Hilari- 
tas praoccupaverat mentes. Adde Liv. 21. 20. 
Sic Id. 6. 20. Nuraquam fore in praeoccupatis 
beneficio aoimis vero crimini locum, et 42. 14. 
Praeoccupatis non auribus roagis quam animis. 

PR/EOLEO, es, ere, n. 2. ante, vel bene olere. 
Pronto 1. ad M. Cces. (edente iterum A. Maid) 
P.p. 4. Imminent tibi soranus tarn elegantem 
banc epistulam fecit. Namque, ut crocus, ita so- 
run us prim quam prope adsit, longe praeolet, 
longeque delectat. 

PKEdl'lMUS, a, um, adject. valde opimus. 
Tertult. Pee nit. 8. Vitulum praopimura immo- 
lare. 

PR/EO>lNOR, aris, atus sum, ari, dep. 1. an- 
tra opirlari. Boeth. loc. cit. in PR,ECOGNO- 
SCO. 

PR EOPTO, as, Svi, stum, are, a. 1. Primam 
syllabam male produxit CapeU. 1. p. 9. Preco- 



— 820 — 

plare caret, si quod placet, atque necesse est. V. 
PR/E init. — Part. Prceoptans et Prceoptan- 
dus. — Praoptare est magis hoc quam iliud o- 
ptare, malle, antepoaere, potius eligere, volere 
piuttosto, bramar piii, prefer ire, anteporre; 
et usurpatur ■ — a) Prceoptare illiquid alicui, 
ut apud Liv, 9. 45. Suas leges Roraanse civitati 
praoptaverunt. Id. 29. 30. extr. Praoptantes 
exsilio inodicam domi fortunam. Id. 23. 43. Pu- 
nicam Roman* societatem atque amicitiam pra- 
optandam esse. Nepos Alt. 12. Ut prasoptaret 
equitis R. filiam generosarurn nuptiis. — b) 
Gum InQnito. Cces. 1. B. G. 25. Multi ut, diu 
jactato brachio, praeoptarent scutum manu emit- 
tere, et nudo corporejpugnare. eleggessero. Tac. 
4. Hist. 48. Quotiens Roman.-e legiones perire 
prasoptaverint,ne loco p«llerentur. — Et addito 
quam. Justin. 8. 4. 5. Ut perire ipsi, quam non 
perdere- eos praeoptarent. — Ter. Hecyr. 4. 1. 
17. Adeon' pervicaci esse animo, ut puerum prae- 
optares perire, potius quam etc? ubi nota ple- 
onasmon tou potius: qua ratione etiam Plant, 
Capt. 3. 5. 30. ot Vol. Max. 4. 1. n. 5. extern. 
locuti sunt. — c) Sequente part. ut. Plaut. 
Trin. 3. 2. 21. Tuis stultis raoribus praeoptavisti, 
amorem tuum uti virtuti praeponeres. ■ — Et ad- 
dito quam. Liv. 28. 21. Robore major {(rater), 
miuor flore aetatis ferox, mortem in certamine, 
quam ut alter alterius imperio subjiceretur, prae- 
optaotes. 

PR/EORDlNATUS, a, um. V. voc. seq. 

PR.EORDlNO, as, avi, alum, are, a. 1. Part. 
Prceordinatus. — Praeordinare est antea ordi- 
nare, designare, preordinare, irao^? =£<»>• Cast. 
Aurtl. 1. A cut. 4. ad /in. Causae praeordinatae 
atque fixae. f'ulgat. inter pr. Act. ./p. 22, 14. 
Deus praeordinavit te, ut cognosceres voluntatem 
ejus. Ambros. de f'ocat. Gent. 2. 4. In isto 
autem opere providentiae Dei praeordinabantur 
miracula gratiae cbristianae. Boeth. Aristot. To- 
pic. B. f. p. 723. Necessarias igitur (propositio- 
nes) per quas fit syllogismus, non statim prae- 
ordioandum, sed abeundum ad suprema. 

PR.EORO, as, are, a. 1. ante orare. Vox a 
Lexico expungenda; occurrit enim tantum in 
Not. Tir. p. 106. 

PR.EOSTEXDO, dis, di, sum, dere, a. 3. Part. 
Prcnostensus. — Praeostendere est ante ostende- 
re. Augustin. 21. Civ. D. S. Hoc monstrare de- 
bent, hoc ostendere, vel praeostendere, hoc pr*- 
dicere. Tertull. advers. Jud. 4. Sabbatum prae- 
ostensum et pnedicturn. et ibid. 5. Praeosteusa 
sacrilicia. Isid. 11. Orig. 3. Portenta dicta per- 
hibentur a porteiidendo, id est praeoslendendo. 

PR.KOSTEXSUS, a, um. V. voc. pneced. 

PR.EPALPA.VS, antis, particip. ab inusit. prre- 
palpo, ante palpans, Paulin, Nolan. Pp. 49. 
(al. 36.) ante med. Molli manu ante praepal- 
pans. 

PKjEPAN'DO, is, ere, a. 3. Part. Pr<epandens 
II. — Preepandere est ante apeiire. 

I.t Proprie. Virg. Cul. 16. seu qua Pamasia 
rupes Uinc atque hinc patula praepandit cornua 
fronte. Plin. 11. Hist. nat. 24. 28. (80). Ma- 
jores {ex araneis) interna et caverois exigua ve- 
stibula praepandunt. At Sillig. pro interna legit 
in terra. 

ID Translate. Lucret. i. 143. quo carmine 
demum Clara tuae puesim praepandere lumina 
menti. Cic. in Arat. 40. hibernos pr.'ppandens 
temporis ortus. 

PR.EPARATlO, onis, f. 3. preparazione. ap~ 
prestamento, allestimento , stotuaaia, JTipa- 
oy.6u?7, provisio, praemeditatio, apparatus. ^ 1. 
Generalim. Cic. 1. Off". 21. 73. In omnibus 
negotiis, priusquam aggrediare, adhibenda est 
praeparatio diligens. Id. 3. Tunc. 14. 30. Mul- 
tum potest provisio aoimi ct praeparatio ad mi- 
nuendum dolorem. Auct. B. Alex. 44. Tamen 
virtute vicit incommodura naturae, diflicultates- 
que hiemis e» subitit praeparationis. Prontin. 
A quad. 124. Difficiiis videbatnr futurae irnpens* 
praeparatio. Vellej. I. 12. 6. Aut helium inter 
eos populos, aut belli praeparatio fuit. ^ 2. Spe- 
ciatim est species praesumptionis, h. e. TracAij- 



PRAEPARO 

<J»awc, apud rhetores, quum plunbus verbis, vel 
quare facturi quid simus, vel quare fecerimas, 
dici solet. Ita Quintil. 9. 2. 17. Sic Id. 7. 10. 
12. Quando in causa proponendae procemiis quas- 
stiones, qua pr*paratione praemuniendae. 

PR.EPARATO. K PR.EPARO in fin. 

PR/EPARATOR, oris, m. 3. prepara'ore, r.x- 
paoKSuaatTjC) q^i prasparat. Ter lull. 1. advers. 
Marcion. 33. ad fin. Joannes praecursor et prae- 
parator viarum Domini. 

PR.EPArAT^RIUS, a, um, adject, prepara- 
tory, rcapaffxauacTsxds, ad praparandum perti- 
nens. Vlp. Dig. 43. 29. 3. Prius interdictum 
prseparatorium est bujus interdict). 

PR.EPARATtRA, a, f. 1. praeparatio. Tertull. 

4. advers. Marcion. 18, Praparatura viarum 
Domini in Joanne. 

PR.EPARATUS, a, um. V. PR.EPARO. 

PR.EPARATUS, us, m. 4. praparatio. Vellt). 
2. 76. 3. Adventus in Italians Antonii, prapa- 
ratusque contra cum Casaris habuit belli me- 
turn. Gell. 10. 11. In praparatu rei rustica. 
. PR.EPARCUS, a, um, adject, assai parco, 
molto avaro, xu^tvospt'<7T7jj, Vaide pa re us, a va- 
rus, sordidus. 

I.) Proprie. Plin. it. Hist. nat. 19. 21. (67). 
Apes praeparca;, et qua alioqui prodigas atque 
edaces proturbant. 

II.) Translate. Plin. 22. Hist. nat. 24. 51. 
(HO). Homines animi humilis et praparci. da 
poco assai. 

PR.EPARO, as, avi, alum, are, a. I. Part. 
Pvceparans II.; Prasparatus I. et in fin.; Prce- 
paraturus et Prceparandus I. — Prapararc est 
idem ac parare, ante parare, irasaoxsoa^w (It. 
preparare, allestire, apparecchiare; Fr. pre- 
parer; Hisp. preparar, aparejar; Germ. vor- f 
zubereiten, vorherbereiten, zuriisten, zurecht- 
machen, anschaff'en ; Angl. to prepare, get or 
make ready, provide). 

I.) Proprie. — a) (iencratim. Cic. Rose. Am. 

5. 22. Quum eodem tempore et ea, qua prater- 
ita sunt, ct ea, qua videntur instare, praparet. 
Liv. 30. 20. Jam hoc ipsuin prasagiens animo, 
praparayerat ante naves. Cces. 5. B. G. 9. Lo- 
cus nat Lira et opere munitus, quern domestici 
belli causa praparaverant. Sail, fragm. apud 
Veget. 1. MiUl. 9. extr. Se et suos inilites fre- 
quentibus exetciiiis praparare ad prcclia. Plin. 
H. Hist. nat. 20. 29. '71). Praparat se pugDa. 
Vellej. 2. !09. 2. Exercitum assiduis bellis ei- 
ercendo, majori, quam quod habebat, operi pra- 
parabal. Pers. 0. 12. Hie ego securus vulgi, et 
quid praparpt Auster Infelix pecuri. Suelon. Ner. 
iT.Pramissis liberlorum lidissimis ad classem pra- 
parandam. Sic Cut t. 3. 5. Praparaturus classem. 
Colum. 2. B. Ji. 16. I. Praparare arva frumen- 
tis, Cic. 1. Off. 4. II. res necessarias ad vitaru 
degendam. Sueton. Tib. 38. profectionem. Id. 
Cal. 2i. gladios in uecera alicujus. et ibid. 27. 
feias muneri. Plin. 8. Hist. nat. 37. 56. (133). 
cibo9 hiemi. Tac. 11. Ann. 8. necem fratri. — 
b> Speciatim est fullonum verbum. Nam pros- 
parare lanas est eluere, purgare, et coloribus 
imbibendis aptas reddere. Plin. 22. Hist, nat., 
20. 23. (48). Anchusa radix praparat lanas pre- 
tiosis coloribus. et 24. ibid. U. 58. (96). Tin- 
gentibus et radicula lanas praparat. Dixerat 
enim 19. ibid. 3. 18. (48). At qua vocatur ra- 
dicula, lavandis demum lanis succum habet. — ■ 
c) Item medicorum, quibus est eluere, purgare, 
ut inedicamentum ad ;;anita:tm imbibatur. Plin. 
29. Hist. vat. 6. 3i. < 1 08). Alopecias in ea cu- 
ralione pnparari uporlet novae ula et sinapi. Id. 
32. ibid. 7. 2',}. i.67i. Prjfparant autem sepiarum 
crusla farina medicauientis eulcin. Id. 23. ibid, 
protum. 3. (3>. Lacrirna vitium psoras nitro ante 
praparatas sanat. n, e. elutas. purgatas. — d) 
Item medic amenta, et alia hujusmodi ronticiea- 
tiurn. Plin. 29. Hist. nat. 4. 30. U3). Prapa- 
rare poluin canti-.aridum, manipotare. et ibid. 

6. 'S9. H'Mi. Ans.'ium omniunique avium adeps 
pnrparatur, exernptUqiiK venis liquatur. Martial. 
I. 56. El sua non cm pi us praparat ova cinis. 
h. e. coquit, et csui parat. — e\ Plin. 13. Hist. 



PBAEPARVUS 

nat. 12, 23. (74), Praeparantur ex papyro cbartae, 
diviso acu in pratenues pbiluras. si fanno. 
11.) Translate. Tac. 1. Hist. 72. Praeparar* 

gratiam adversus publicum odium, procacciarsi 
innanzi tratto. et Petron. Satyr. 139. excusa- 
tionem. Curt. 5. 9. Nabariaoes aditum nefariw 
spei praeparans. Cic. fragm. apud Non. p. 521. 20. 
Jfferc. Lilteris ante eicoli aniroos, el ad sapien- 
tiam concipieadam imbui et praeparari decel. Id. 

1. Divinat. 53. 121. Qui se tradet quieti prae- 
parato animo quum bonis cogitationibus, turn re- 
bus ad tranquillilatern accommodatis, certa et 
vera cernit in somnis. — Nine Part. praeter. 
pass. 

Prceparatus, a, urn, est ante paratus, prepa- 
rato, allestito, reapaaxeuacr&et?. 

I.) Prop rie. Justin. 9. 7. 9. Olympias fugienti 
percussoii equos praeparatos babuU. Petron. 
Satyr. 16. Pneparata nos implevjmus cccna. 
Cces. 3. B. C. 14. Res magno usui praeparata. 
Cic. 2. Divinat. 58. 119. Pythagoras et Plato, 
quo in somnis certiora videamus, praeparatos 
quodam cultu atque victu proficisci ad dormieo- 
dum jubent. 

II.) Translate, If or at. 2. Od. 10. 13. Sperat 
infestis , metuit secundis Alteram sortem bene 
praeparatum Pectus. Cic. Or at. 28. 99. Si is non 
praeparatis auribus inflammare rem ccepit, fure- 
re apud sanos videtur. — Nine 

Prceparato, cum praeparationc, adverbii mo- 
re. Qaintil. 4. 2. 58. Quam nihil praeparato, 
nihil festinato fecisse videtur Milo! appostata- 
mente. — Ex prceparato, idem. Seneca Ep. 11. 
Non enim ev praeparato iocutus est, sed subito 
deprebensus, Liv. 10. 41. Ad nutum omnia, ve- 
Iut ex ante praeparato Sunt. 

PR,EPARVL'S, a, um, adject, valde paryus, 
perparvus. Juvenc. 2. 819. Haud aliter simile 
est (cordis si panditis aurcs) Praeparvi grano re- 
gnum caeleste sinapis. 

PR,EPATI0R, tens, ti, dep. 3. Part. Prcepa- 
tiens. — Pranpati est valde pati. Ccel. Aurel. 

2. Acut. 34. Praepati in cardiacis Erasistratus et 
Asclepiades cor dixerunt. Id. 3. ibid. 14. Nisi 
praepatiente ea parte corporis, unde ioitiura su- 
mit pulsus. 

PR,EPEdIMENTUM, i, n. 2. impedimenta, 
EftiroSiOfxa, impedimentum. Plant. Pcen. 3. 2. 
29. Ne fallacise praepedlmentum objiciatur. Si- 
don. 7. Ep. 6. Praepedimeato esse alicui. 

PR.EPEDlO, is, Ivi et li, Hum, ire, a. 4. Part. 
Prcepediens I.; Prcepeditus I. et II. — Prae- 
pedire est compedire, vincire, icape/wroSc^w (It. 
legare i piedi, legare, inceppare; Fr. mettre 
de fers aux pieds, enlacer, enchainer; llisp. 
ligar y afar con cadena los pies; Germ, mit 
d. Pussen verwickeln, binden, fesseln; Angl. 
to bind, shackle). 

I.) Proprie. Plant. Pcen. 4, 2. 5. Ita me dii 
ament, vel in Iaulumiis, vel in pistrino mavelim 
agere aetatem, praepeditus latera forti ferro, quam 
etc. Tac. 4. Ann. 25. Prsepeditis Numidarum 
equis, aut diversos pastos pererrantibus. ~ Hue 
pertinet et ill ud Liv. 8. 38. a mad. Sine modo 
sese praeda praepediant. 

II.) Translate est universim impedire, irretire, 
implicare, impedire, intricare. Plant. Cas. 3. 
5. 25. Timor praepedit dicta linguae. Ovid. 1. 
7Yt*sr. 3.42. Singultu medios praepedienU sonos. 
Id. Heroid. 14. 18. Et subitus dextrae praepedit 
orsa tremor. Plin. Paneg. 68. Si forte aliquos 
flum'ma, nives, venti praepedissent, Pacat. Pa- 
neg. Theodos. 40. Ego fugain hostium praepedi- 
vi, Plin. 2. Ep. 19, Recitantium praecipua pro- 
nunciationis adjumenla, oculi, manus, prappedi- 
untur. Tac. 3. Ann. 3. Praepediri valetudine. 
Cic. Rabir. perduell. 7. 21. Confectus senectute, 
praepeditus morbo. Alii leg. perditus. Ter, ffeaut. 

3. 1. 99. In re nostra aut gaudio sumus prae- 
pediti n'imio, aut aegriludine. M. Aurel. inter 
ep. Fronton, i. ad M. Cces. 1. Praepeditus sol- 
Iicitudine. Sail, Jug. 30. In consule nostro mul- 
tao bona? artes animi et corporis erant, qua3 o- 
ranes avaritia praepediebat. Lucret. 3. 478. Con- 
sequitur gravius membrorum, praepediuntur 



— 821 — 

Crura vacillanli. Flor. 4. 11. Graves, et ad o- 

mnia praepedit as naves, quibus oppon. habilei 
in omnia, qua? usus potcit. — Cum InXlaHo. 
Tac. 2. Ann. 73. Praepeditus Germanias servitio 
premere. 

PR/EP&[>lTUS, a, um. V. voc. praeced. 

PRiEPENDfiO, es, ere, n. 2, Part. Prcepen- 
dens. — Pra'pendere est ante pendere, pendere 
innanzi. Cazs. 2. B. C. 9. Ut esset, ubi tegu- 
menta praependere possent ad defendendo* ictus, 
el ibid. Stceae eminentibus trabibus pra?peDden- 
tes, Propert. 2. 24. 37. Quum tua prsependent 
demissa} in pocula sertae. Martial. 9. 48. Prac- 
pendet memo nee tibi barba minor. Apul. de 
Mag. Lacinia praependens impedit et prsecipitat. 
Adde VHruv. 4. 6. a med. 

PR.EPES, 6tis, adject, oran, geo. (a pros ante 
vel multum, et peto) volans, velox, celer, «xu- 
rctefoj (It, veloce, valunte, che vola celermtn- 
te, ratto; Fr. qui vole rapidement, rapide; 
Hisp. veloz, rdpido; Germ, sehr gut fliegend, 
schnell fliegend, schnell; Aogl. swift of (light, 
nimble, fleet), 

I.) Proprie. ^ 1. Stricto sensu. Pirg.G, /En. 
15. de Dcedalo. PrsepeUbus pennis ausus se crede- 
re caelo. Vol. Place. 1. 578. praspes Boreas. Plin. 
7. Hist. nat. proosm. 1. (4). Prspetes volatus. En- 
nius apud Macrob, 6. Saturn. 3. Praspes ferrum. 
/i.e. telum volatile, ut Virg. 4. JEn. 71. dixit. Cn. 
Mattius apud Gell. 6. 6. Dum det vincenti pra>- 
pes Victoria palmam. Seneca Hippol. 1061. pr#- 
peti cursu evolat, Summam citato vli gradu tan- 
gins humum. Anson, epigr. 146. 1. Puer nota- 
rum prcepetum Solers minister, advola, et ibid. 
20. preepelis deitrse fuga Tu me loquentem pra?- 
veois. Fealus p. 205. 26. Mv.ll. Praepetes aves 
quidam dici ajunt, quia secundum auspicium fa- 
ciuat p raster vola nte.=. Alii, quod aut ea qua? prae- 
petamus, indiceut: aut quod praevolent. Alii ex 
Graeco tractum putant, quod ante conspectum 
volent nostrum : inepte s. ex praeposilione Latina 
componentes et Graeco vocabulo. Ceterum poetse 
promiscue oranes aves ita appellant. ^ 2. La- 
tiori sensu est alatus, aliger, alato. Ovid. He- 
roid. 8. 38. Succubuit telis praspelis ipse dei. 
h. e. Cupidinis. ^ 3. Item absolute avis quae- 
cumque, praesertim quae volatu potens. Ovid. 13. 
Met. 617. Praspelibus subitis nomen facit auctor: 
ab illo Memnonides dictre. Id. 4. ibid. 713. Pra?.- 
pes Jovis. h. e. aquila. Vol. Place. 8. 32. pa- 
vidae de more columbse, Qua3 super ingetUi cir- 
cumdata pra-petis umbra, etc. h. e. accipitris. 
Adde Stat. 3. Theb. 544.; et Ovid. 14. Met. 
576. — Apud eumd. 5. ibid. 257. praepes Me- 
dusaeus. h. e. Perseus Pegaso volans: de quo 
Lucan. 9. 688. quis eoim non praspete tanto, 
;Ethera respiceret? Adde ibid. 662. ^ 4. Est 
verbum augurale. Nam prapetes aves Hygin. 
apud Gell. 6. 6. appellari docet, quae aut op- 
portune praevolant, aut sedes idoaeas capiunt. 
IVigidius aut-em ibid, nit prtrpetibus contrarias 
esse ayes inferas. Ita enim loquitur /. 1. augur, 
privati: Discrepat dextra sinistra?, praepes infe- 
rse. Ex quo subdit Gell. est conjectare, prcepe- 
tes appellatas, qure aitius sublimiusque volitent: 
contra inferas. qua? demisse. Denique Sulpic. 
ApoUinar. ibid, ait prcepeles sibi videri, quas 
Homerus (Iliad. 12. 237.) itoLvvnzi^v-ja^ appel- 
laverit (h. e. raagnas alas habentes), quoniara 
istas potissimum augures spectarent, quae ingeo- 
tibus alis patulre atque porrectae praevolarem. 
Firg. 3. /En. 359, Trojugena interpres divum, 
qui numina Pba?bi, Qui tripodas, Clarii lauros, 
qui sidera scntis, Et volucrum linguas, et prse- 
petis omina penna?. L'bi Servius: Pr.fpetes sunt, 
qu«i secundo auspicio ante cum volant, qui au- 
spicatur. et mox. Pr.^petes aut superiora tenent, 
et prrcpetes vocantur; aut inf^riora, et dicuotpr 
infer re. Ptcepetes autcin ideo, quia omnes ares 
priora petunt volantes: vel a Grseco ui'TCfuxt, id 
est volo. Uaec Servius. 

II.) Translate. Non tantum ipsae aves quae pro- 
sperity praevolant, sed etiam loci, quos capiunt, 
qui idonei felicesque sunt, prcepetes appellantur, 
inquit Gell. loc. cit. et Serv. ad f r irg. 6. Mn. 15. 



PRAEPOLLENTIA 

At Scalig. *d Sever. &in. 326. praspetem locum 
intelligit declivem, et ad quem facilis est acces- 
sus, quod Graecis est itpoirer>is, wpoaXij'j. Immo 
to 1 prcepefem ab ipso Trporrsrij's factum putat. 
Ennius apud Gell. loc. cit. Praepetibus sese pal* 
crisque locis dant. Id. ibid. Brundusium pulcro 
praecinctum praepete portu 'st. 

PR.EPETO, is, ere, a. 3. f 1. Paul. Diac. 
p. 244, 19. Mull. Praepetes aves dicuntur, quae 
se ante auspicaotem ferunt. Nam praepetere di- 
cebant pro anteire. Cf. Pestus p. 245. 22. ^ 2. 
Est etiam valde petere, vehementer appetere. 
Pestus loc. cit. in voc. praeced. I. 1. T^ucret. 4. 
1151. Et pr^termittas animi vitia omnia pri- 
mum, Turn quae corpori' sunt ejus, quam pras- 
petis ac vis. Alii leg. percupis; Lachmenn. vero 
si quam petit ac- vis. 

PR/EPIGNERATUS, a, um, particip. ab inu- 
sit. prcepignero , ante pignori oppositus: et 
translate obligatus. Ammian. 29. 2. Colloquiis 
ex aula regia praepigneratus abstrusis. 

PRjEPILATUS, a, um, particip. a prcepilare. 

.1.1 Proprie est in anteriore parte in modum 
pilae formatus, in summitate rotundatus in pi- 
lam: ut prcepilata hasta, qua' in acumine cu- 
spidem non habet, sed in obtusum desinens in- 
star pilae rotunda est, ne laedat: ut apud nos 
err'sis praepilatus, spada da bottone o da scher- 
ma. Hujusmodi telis utebanlur milites id pugnis 
ludicris: quemadmodum apud Auct. B. Afr. 72. 
legimus, a Caesare edoctos milites rationem pu- 
gnandi contra elepbanlos : bos enim in castra 
adductos hastis praepilatis feriebant, ut discerent, 
cui parti corporis tela adjiccre possent, quum eos 
adversos in veris proeliis habuissent. Similiter 
Sctpio apud Liv. 26. 51. milites exercere volens, 
jussit eos rudibus ioter se in modum jus»ae pu- 
gna? concurrere, praepilatisque missilibus jacu- 
lari. Plin. quoque 8. Hist. nat. 6. 6. (17). nar- 
rat, inductos in circum eiephaotos a L, Pisone, 
atque ut contemptus eorum incrt-sceret, ab ope- 
rariis bastas praepilatas babentibus per circum 
totum actos. Cf. Plin. 9. Hist. nat. 30. 50. (95). 
Locustarura coinua, quae sunt propria rotundi- 
tate prsepilata. 

II.) Translate. Quintil. 5. 12. 17. Declaraa- 
tiones, quibus ad piignam forensem, velut prae- 
pilatis, exerceri solebamus. 

PR.EPlLO, as, stum, are, a. 1. pila emiltere. 
In illo Ammiani 24. 6. Pra-pilatis missilibus per 
procursatores principiis pugoae tentatis etc. Lips. 
I. 4. Potior eel. dial. 4. jrrcepilntis exponit con- 
jectis, emissis: quia de vera pugna ibi agitur. 
Sic Id. Ammian. 16. 12. circa med. I'trinque 
magnis concursum est viribus: prapilabantur 
missilia, etc. h. e. ante conjiciebautur. Sunt qui 
leg. propiiatontur eod. sensu , ut Vales, ad 
prior. Ammiani loc. At IVagnerus nihil mu- 
tandum censet, licet fateatur, Ammianum im- 
proprie locutum fuisse. Haec Forcellinus. Sed ut 
recentiores plerique putant, missilia prcepilare 
apud Ammian. tocc. citt. est missilia in pilorum 
modum acuere. 

PR.'EPINGUIS, e, adject, molio grasso, £u>t- 
idj?, xaza.Kiut\o$, ^axpeCTJ?, valde pinguis. 

I.) Proprie. Virg. 3. ' JEn. 69S. praepingua 
solum stagnantis Helori. Plin. 8. //is£. nat. 51. 
77. (207). Praepingues sues. Id. 18. ibid. 17. 45. 
(162), Praepinguis et densa ubertas. 

II.) Translate. Quintil. 12. 3. 32. Vox du- 
ra, rigida, praepinguis, aut tenuis, V. PINGUI- 
TUDO. 

PR.-IIPLECTO, clis, xum, ctcre, a. 3. ante plc- 
ctere, et 

PR.flPLEXUS, a, um, particip. ante plexus. 
Voces a Lexico expungendae; occurrunt enim 
tantum in Not. Tit. p. 107., ubi tamen Iegen- 
dum videtur perpleclo el pe^ptexus. 

PR/EPOLIO, is, li, ire, a. 4. ante polio. Quin- 
til. 2. 12. 8. Quod lit terse praepolierunt. Alii 
riicttus leg. perpolierunt. 

PR.EPOKLENS, enlis. V . PR.EPOLLEO in 
fin. 

PR/EPOLLENTlA, ae, f. J. magna pollentia, 
magna potentia. Augustin. in Ps. 70. serm. 1. 



TMEPOLLEO 

15. Lnudatus est Deus in omnibus bonis factis 
suis-, in fecundilalc lenaiuin-, in oinni pi.i 1 - 
pollcotia nascuntis ubique creature. 

P U 1. POI. L ft , cs, c re , n . H. Purl. Frit pollens 
in lin. — Prepollere esi magis pollcie, ester e 
piii potent e. Tac. 2. Ann. 13. Langohardi de- 
fecere ad eum : quibus adililis prepulkbal. et 
ibid. 51. L't nu merits lite to rum in candid a Li* 
prepollcrtt. ef It. ibid, ft. Phamices, qui mart 
prepollebanl. Apul. 6. Met. Si qua in lur- 
ris puella prepollet pulcvitudine. — Iliac Part. 
pr*s. 

Pro'pollens, entis, adjectne nsurpatur. undi" 
Contp. Pra'poUeniioi ; el est Valde pollens. Jir;;- 
iyjov. Liv. I. 57. Gens divitiis pnepollt'ts. et 
5. 35. Vir virtu tc fortunaque quum sua. turn pu- 
blica prjvpollens. .Ipul. 10. J/cf, fntiocis^it alia 
risendo decore prapoliens. et uliijuiniUt post. 
Eruditions doctrinaque priipoliens Palamedes. 
August in. 22. Civ. IK 29. Vis oculomin pre- 
potlentior. 

PR.EPONDfiRATtO, on is. f. X prepomlerar.- 
za, abstracla qualitas rei, qua? preponderat. 
Gloss. Lut. Gr. Preponderate p'tir?;. 

PR/EPONDfiRATUS, a, um. /'. vdc. seq. 

PR.EPONDERO, as, svi, Stum, are, 1. Part. 
Prceponderans sub A. I.; Pnvponderatus sub 
B. — Preponderate est majus pondus habere, 
pondere vincere, pregravare: atque adeo incli- 
nari, verger e, uTrsptaXavtocw, vTzspaxaSuifouat 
(It. pesar giu, preponderare, piegare; It. elre 
preponderant, avoir plus de poids; I lisp, haber 
mayor peso; Germ, iiberwiegen, iibertreffen; 
Angl. td be of greater weight, outweigh, pre- 
ponderate), 

A) Sepissime neutrum est. 

I.) Proprie. Seneca 3. Qdcest. nat. 10. a med. 
Et natura partes suas velutj in ponderibus con- 
stilutas eianiinat, ne, portionum equilale tuvba- 
ta, mundus preponderet. Id. I. Clem. 2. extr. 
Quia difficile est temperamentum, quidquid aequo 
plus futurum est, in partem bumaniorem pre- 
ponderet. Apul. 7. Met, Quoties, in aiterura la- 
tus preponderaus, declinarat sarcina. 

II.) Translate. ^ i. Ponitur pro inclina- 
re, vergere. Quintil. 7. 2. 39, Sed milii, si neu- 
tro litis conditio preponderet, secundum natu- 
ram videtur incipere a persona. Lucan. 6, 603. 
Querere quo tanti preponderet alea fali. h. e. 
in quern eutum raagis inclinet incettus adhuc 
rerum eventus. ^ 2. Est etiam pluris a-stimot, 
pluris sum, Stat. 8. Theb. 615. gravis nine mi- 
seris cunctalio voti: Nutat utroque timor, quem- 
nara hoc certamin* victum, Quem vicisse ve- 
lint: tacite preponderat eisul. Gell. 1. 3. a ined. 
Quum in rebus aut partibu6, aut noa longe se- 
cus, utilitas aroici et honestas nostra consistit; 
honestas procul dubio preponderat. Quintil. De- 
clam. 8. 9. Inter duos liberos pari desperatione 
languentes da bonum patrem; non prepondera- 
nt: alterutrum non eliget. h. e. neuter pra^poo- 
derabit. Alii leg. non praeponderabit alter: neu- 
trum eliget: alii non preponderant alteruter; 
non ''eliget. — Active Auct. JSpit. Iliad. 660. 
Et (Supplier) Grajum clades gravibus priepon- 
derat arniis. favorisce, dichiarandosi per essi 
contro i Trojani. 

B) Passive 

I.) Proprie. Solin. 11. a med. €oturnices 
globatrc vehementius properant: quae festinatio 
plerumque exitium portat navigatitibus; accidit 
enira in noctibui, ut vela incidant, et prepon- 
derates sinibus alveot vertant. h. e. sinibus pon- 
dere valde pressis. 

II.) Translate. Cic. 3. Off. 4, 18. Qui omnia 
metiuntur emoluments et commodis, ueque ea 
volunt praeponderari honestate. h. e. ab hone- 
state vinci pondere et ipstimatiooe. 

PR/EPONO, ponis, p<TsDi, olim etiam poslvi, 
ptfsltum, ponere, a, 3. Part. Prceponens et / J r«'- 
pone-ndus I. I.; Propositus I. 1. el 2.; Prw- 
postus per Bvncop. I. 1. — Preponere est ante 
ponere, priore loco collocare, i:poxi^!r l fu (It. por- 
re innanzi, preporre, antiporre; Fr. mettre 
levant, placer en avanl; liisp. meter adelan- 



822 — 

te, poner en adelante: Germ vorsetzen, vo- 
ransetzen; Angl. or set before, place first). 

I.) Pruprii!. ^ I. Generatim. Lttcrel. 6. ilUS- 
Qua propter, bene ubi ha-c confirm a ta atquc lo- 
caL:i Omnia conslitcrint nobis pr i-posla. par.itn, 
etc. Ii. e. ante posita, ante dicta. Cic. 7. Alt. 3. 
(i vied, yon tniiu hoc iscil. pin posit ianem in) 
ut oppidu pra'posui, sed ut loco. Ovid. t. Triit. 
1. 33. llos quoque se\ versus, in prima fronle 
libeili Si pr;iponendos esse putabis, habe. Ho- 
rat, t. Sut. 'i. 3S. si quod prius ordine verbum 
est. Posti'iius facias pr-eponens ultima prim is. Cic. 
i. Oml. 7U. 11-0. Oportet, ut icdibus ac lemplis 
vestibula et adilus. sic causis principia pro por- 
tione reruin prii'pon*'re. Id. 11. Fatn. 27. I)e 
qua ptiusquan. rcspondeo, p.iuca prcpunam. 
Ho* at. I. Oil. 7. 7. L«diqu»: decerptam fronti 
pi it-pone re oliva«i. Cic. Pat. 14. 33. Ergo nee 
de ,!idipode poluisse Apollinem pred'eere, nul- 
lis in rerum natura catisis prxpositis. Alii leg. 
propositis. ^ 1. Sppcialim prcvponere alicui rei 
quern pram, ei curandae, aut regendiv pr.rficere, 
depnture, mfitere al governo, alia direzione, 
far preside nte. ('ic. pro leg, .Vani!. 2:2. 63. 
Unum illuut e\ omnibus delegistis, quern bcllo 
p red on u in pr;eponeietis. Ctvs. i, B. G. 54. lli- 
bernis l.abienuiii preposuit. et 3. B. C. 8U. Si- 
nistro curnu Antonium, di:\tro P. Sullam, me- 
dia acie Duiu ilium preposuerat. Justin. 6. 2. i. 
I'reponere aliquem sumrae rei. Cic. 2. Pam. 
to. aliquem provinciae. et 15. ibid. 4. a med. 
negoiio. Id. 7. Verr. 3H. 101 . navibus. Tac. 
1. Hist. 20. enaction i. et 15. Ann. 18. vecti- 
galibus. Ovid. 3. TYisf. 1. 67. aliquem custo- 
dem alicui loco. — Similiter Part, prippositus 
saepissime usurpatur. Cic. 1. Divinat. 34. 76. 
Sacerdos oraculo preposita. Cces. 3. B. C. o. 
Ilibulus toti officio marttimo pra-positus. Justin. 

I. 3. 2. Pra;feclus ipsius Medis prepositus. Se- 
neca 1. Ira 16. circa med, Cenlurio proposi- 
tus supplicio. Sueton. Tib, 4. classi. et Domit. 
16. cubiculo. Lip. Dig. 15. 7. 11. circa med. 
servus pecuniis e\igendis. Ovid. "J. Met. 283. 
Prepositam timidis parientibus Ilithjiam. h. e. 
presidem. Seneca Here. Fur. 532. Pom is divi- 
tibus propositus draco, posto alia custodia. ~ 
Animadvertenda sunt et scquentia. Cic. 8. Alt. 

II. B. sub init. Nos adbuc in ea ora, ubi pre- 
po»iti surnus, ila fuiraus, ut narem paratam ha- 
beremus. Orell. leg. ubi, alii cui. Liu. 37. 41. 
Rei ipse in dextero cornu erat: Seleucum filium 
et Antipatrum fratris lilium in laevo preposuit. 
Nepos Thrasyb. i. Quum triginta tyranni, pre- 
positi a I.acedemoniis, servitute oppressas tene- 
rent Athenas etc. Tac. Germ. 30. Multum (Cat- 
torum genti), ut inter Germanos, rationis ac so- 
lerliae: preponere electos, audire prepositus, 
nosse ordines, etc. Dig. 14. 1. 1. § 2. Qui ma- 
gistrum prepooit. 

II.) Translate est preferre, pluris facere, an- 
teponere, pre.ferire , anteporre , xlijnar pik. 
Ptaut. Rud. \. 2. 11, Lucrum, preposivi sopori 
et quieti. Ter. Andr. 1. I. 38. Preponere se 
alteri. Id. Pun. 1. 2. 59. Si {idem habeat, se 
iri prepositum tibi apud me. Cic. 9. Phil. 7. 
15. Salutem rei pubiicaj vitas sue preposuit. 
Id. Mabir. perduell. 8. 23. Preponere amici- 
tiam patrie. Ovid. 2. Past. 676. Ne videare ho- 
minem preposuisse Jovi. Id. 8. Met. 136. Jam 
jam Pasipbaen non est mirabile taurum Prepo- 
suisse tibi. Id. 4, Trist. 10. 127. Quumque ego 
preponam multos mihi ; non minor i! Lis Dicor, 
et in toto plurimus orbe legor. Horat. 2. .Sat. 
6. 92. Vis tu homines urbemque feris pnepone- 
re silvis? — Notanda est ratio ilia loquendi, 
quam Priscian. nullo quid em exemplo fulcit, 
usitatam tamen Latinis ait 18. p. 1203. Putsch. 
Prepono, huoc optimum esse amicorum. (ireci 
quoque sic loquuntur: ITpoxptva; toutou? xaX.- 
Xi'otou? scvat tmv Xoywv. — llinc a Part. pr;e- 
ter. pass., cujus multa etempla supra retulimus, 

Pratpositum, i, et sepius prieposita, orum, 
n. 2. absolute, substantivorum more, td itpG-q- 
ypeva appellavit Zeno philosophus ea, que licet 
vere bona non sint, pluris tamen sunt estiman- 



PRAEPOSITUS 

da, ut Cic. I. Acad- (post.) 10. 37. docet: qua; 
vero minorts, rcjecta. Id. 4. Pin. 26. 72. Isla 

bona non dico, sed dicam Graece xcornfiivi, La- 
tinc attlein pi oducta : sed pr;»'posita, aut preci- 
pua nialo: ilia autem noa appelio mala, sed, si 
libel , rejectanea. et paullo }iost § 73. Iloaum 
negas esse divilias. pricpositum essr dicis.-llonum 
e\ quo appellattmi »it, nescio : prrpo>ituin e\ eo 
credo, quod pr iponatur alii«. /'. PRODUCT US. 
Propositus, i, ji). 2. et 
Propositi!, iv, i. \. /'. loco suo. 
PK.EPORTO, as, an-, a. I. Past. Pneportans. 
— Pr "purlarr* est pm fi'rre, pre se l'erre, osten- 
dete. Luciet. 2. t>2l. Telaque pr^pn riant, vio- 
lenli signa furoris. Catull. 6i. l: j 3. Kumenides, 
quibus anguiuo ivdimila capillo Fruns t'xspiran- 
le* - p repot tat pectoris iras. Cic. in A rat, 433. 
K quibus injftnti msisl it cum corpore pre se 
Scorpius inlVstus preportans llebile acumen. 

PK.I'.POS, otis, adject, valde potens. Ita Gloss. 
I sid. <ubi male propos pro prepos) et Gloss. 
Pith. 

PR.EPOSlTA, e, f. 1. superior a, abbadessa, 
mulhr, qua; aliis in monasterio degentibus pre- 
ponitur. August in. Pp. ~2\\. (al. 109.). Hec 
sunt, (jUii 1 , ut observatis, pr vcipimus, in mona- 
sterio constitut v. Sed sit in potestate preposite, 
ut in commune redacturn, cui necessarium fue- 
rit, prebeatur. Et ibid. Pcrseverate in bono pro- 
positn. tt non desidetabitis inutare prepositam. 

PB.EPOSttlO, on is, f. 3. f I. Generatim 
est actus pr;t-ponendi, il preporre, spc&tjats. 
Cic, 3. Pin. 16. 5'i. Qui ila talus eril jactus, 
ul cadat rectus, prepositum quiddam habebit 
ad finem; uetiue tatnim ilia prepositio tali ad 
eum linem pertinebit. ^ 2. Specialim est a- 
ctus pmliciendi. L'lp. Dig. 11. 1.1. $ 12. Igi- 
tur pmipositio certain legem dat conlrahentibus. 
Quare si eum preposuit navi ad hoc solum, ut 
elc. Adde ibid. 3. 1 1. ^ 3. Item speciatim 
Grarnmaticis est pars orationis indeclinabills, que 
ceteris partibus aut separata, aut conjuncta fere 
pri-ponitur: ul pro, in, apud, extra.: f". PR.E- 
VF.ttfl:i.'M. ('ic. Or at. 47. 158. L'.ia est prepo- 
sitio a6s, eaque nunc tantum in accepli tabu- 
lis manet. Id. Topic. 11. 48. Prepositio enim 
in privat verbum ea vi, tjuam habeiet, si in 
prepositum non fuisset. Adde Varron. 6. L. L, 
63. Midi.; Quintil. t. 4. 13. et 5. 51.; Gell.; 
Sueton. etc. - Sepissime in antiquis monuraen- 
tis inter preposttiones earumquc casus puncta 
omilti, inirao ambe ee voces junctim scribi so- 
lent, ut in fronle pro in fronte, quod ideo fa- 
ctum est, quia due ille voces sub uno accentu 
pronunciantur. Huic rei simile aliquici animad- 
\erlit f r isc. in Monutn. Gab. p. 134. ed. Mediol., 
sed vt:ram omissionis el conjunclionis rationem 
oon altulit, qua' ex sequentibus scriptoruin locis 
patebit. Priscian. 1 \. p. 978. Putsch. Annititur 
semper prepositio sequent! dictioni, et quasi 
una pars cum ea <(Tertur, uude et acuturn in 
gravem converlit. Capell. 3. p. 62. Conteitus 
orationis plerumque adimit proprios sonos bis 
vocibus, qu.f referunlur ad aliquid sequens, ut 
prij'posilionibus : ante urbetn. Nam hie ante per- 
didit acuturn sonum prioris syllabe: item post 
muros. Pompej. Comment, art. Donat, § 11, 
Due partes orationis unum accentom habebunt, 
quotiescumque in unam colliguntur. Si dicas 
tnrerea/ort, interea una pars orationis e6t, loci 
altera. 

PR.EPOSlTlVE, adverb. V. POSTPOSITIVE. 

PR.EPOSlTlVUS, a, urn, adject, qui preponi- 
tur, ut Vucales pra-positive, apud Priscian. 1. 
p. 561. Putsch, et 17. p. 1038., quae in diphtbon- 
gis conflandis priorem locum babent. Conjunctio 
pr;epositiva apud Diomed. 1. p. 409., que in 
oration e prapooitur, ceu ut, num. 

PR/EPOSifCRA, e, f. 1 . preposifwra, carica, 
ofiicium et dignitas preposili. /.atnprid. Elagab. 
6. Militaribus preposiluris, et tribunatibus, el 
legationibus, et ducatibus vendilis. Impp. Pa- 
lent, et f'alens Cod. 10. 70. 2. Prepositura bor- 
reorum et pagorum. 

PiEEPOSlTLS, a, um- V, PR.EPONO. 



PRAEPOSITUS 

PROPOSITUS, j,m. i.preposto, prefelto, pre- ' 
sidente, officiate, capo, s'niOTdvqs, qui alicui of- 
ficio prsponitur, prasfectus — a) Prafsirtiin mi- 
litaris. Cic. Pis. 36. 88. Propositus legatorura 
luorum optimus abs te quisque violatus. Alii leg. 
Propositus legalorum tuoruin turpissimus: opti- 
mus abs te etc. Tac. I.. Hist. 36. Nee tribunis, 
aut centurionibus adeundi locus: gregarius mi- 
les caveri insuper prrepositos jubebat. Sueton. 
Oth. 1. Ausus est milites quosriam, qucd pr.-e- 
positos suos occiderant, capitc punire. Inscript. 
apud Oruter. 1096. 6. ck. marcio ck. f. gal. 

PI.AETOIUO CELERI TR^ErOSITO NVMERORVM TEK- 

dentivm jn poatO ab saro. Apul. 10. Met. ab 
init. Ipse ad prfepositum suum, qui mille arma- 
torum ducatum sustinebat, sollicite prouciscitur. 
Id. ibid, multo post de eod. Miles ille, qui me, 
nuilo v«odente, comparaverat, tribuoi sui prw- 
cepto debilurn susliuens obsecjaium , etc. Adde 
Modestin. Dig. 49. 16. 3. extr. et Arr. Menavd. 
ibid. 6. extr. Hinc ex prosposito dicitur, qui ali- 
cui Icgiotji jam praefuit. Inscript. apud Murat. 

1071. 5. AVRELIVS VI>CENTIVS EX FR4EF051T1S V1R 

ohnatvs LBr.ioMs x. gemikae. — b) Extra rem 
militarem veius S. C. apud Plin. 8. Ep. 6. a med. 
Propositi rerum curae Caesaris. h. e. procurato- 
res. Inscript. apud Gruter. 582. 7. cemeli.o avg, 

LIB. PRAKPOSITO ARGIBTI POTORH. el ibid. 5. PH1- 
LBTABRO AVG. LIB. PBAErOS. AB AVRO GBMMATO. 

et 600. 15. pRaep. cvRSOaVM. Fronlin. Aquced. 
17. et 117. aquarum, 

PRjEPOSSUM, pOtes, potui, posse, p. anoin. 
plus possum, prspolleo, pravaleo, uireps^w. Tac. 
5. Ann. 8. Postquam Macedones prwpoluere. 
prevalsero. — Particip. Prcepotens V. suo loco. 

PR,EPOST£RATIO, onis, f. 3. inrersio. Au- 
gustin. Music. 3. 20. Dicerem se\ (lempora), 
nisi me ilia prasposteratio revocaret. Unbent el 
Gloss. Vatic. T. 6. p. 530. Isterolqgia {.lege Hy- 
slerologia), praeposteratio sermonum. 

PR.EPOSTERATUS, a, urn. V. PR.EPOSTE- 

RO. 

PR.EPOSTERE, adverb. Comp. Prceposterius. 
— Praepostere est Ital. a rovescio, contr' ordine, 
confusamente, avcffToapps'vtd;, inverso ordiue, 
perverse, perperam. Cic. 1. Alt. 16. Omnes ar- 
bitror mihl tuas lilteras redditas esse, sed pii- 
mas praepostere, reliquas ordine, quo sunt mis- 
sas. Id. 4. Acad. (2. pr.) 20. 66. Ut praepo- 
stere tecum again, mox referam me ad ordinem. 
Id. 2. Divinat. 71. 1*6. Nihil tarn praepostere, 
tam incondite, tam monstruose cugilari potest, 
quod non possimus somniare. Plin. 3. £f. 9. 
a med. Succurrit quod piaeterierara, et quidem 
sero: sed, quamquam praepostere, reddetur. Plin. 
alter 2. Hist. nat. 7. 5. (24). Lasvus calceus pra-- 
postere inductus. h. e. laevus pro dexterd. Gelt. 
2. 8. Iraperfecte atque prapostere atque inscite 
syllogismo uti. Pompej. Comment, ait. Donat. 
J 25. Ecce prrtposterius usus es re olim facta 
ante rem paullo post factam. 

PR.EPOSTERlTAS, 5tis, f. 3. ordo prsposte- 
rus. Arnob. 3. 30. Si Juno est aer, quemad- 
modum dictitare consuestis, Greed noroinis prae- 
posteri'ate repetita. h. e. invorso ordine littera- 
ruro in voce dr,p aer, uude fit "Hpa Juno. J et. 
Inscript. non optima? nota- apud Gruter. 684. 
6., qua? est apud Oreli. (cui tamen suspecta) 

4774. PARENS AVFLICTVS PKAEP0STER1TATE .NATU- 

rce HVnc ritiVM xjiicum Ht'c cudDtdif. 
PR.EPOSTERO, as, 5Vi, alum, are, a. 1. Part. 

Prceposteratus, — Pr^poslerare est iavertere, 
perturbare, praeposterura facere. Auct.-declam. 
quce inscribit. Tribunus Marianus, i». Ordinem 
judicia.iura mililis inbumani praeposteravit i.n- 
pietas. Mar. J'ictonn. 4. p. 2600. Putsch. Uo- 
rum pra3poster.ito situ memorati versus forroa 
prsestabitur sic. Boeth. \a Porphyr. Dial. 1. p. 
5. Pr* post era to ordine dicit. Sic Cassiod. de or- 
Ihograph. prcef. Commemorati sunt auctores or- 
thograpbls, ex quibus alii ipso, alii pr^poste- 
ro ordine simiiia dicunt, alii vero diversa scri- 
bunt. et Prcecept. Music, ex Augustin. edent. 
A. Maio Nov. Coll. T. Z.p 133. Qui membrh 
iisdem praaposteratis fieri possunt. 



— 823 — 

PRiEPOSTfiRUS, a, um, adject. <pra? ef po- 
sterus) est inverso ordine factus , perversus, 
quum scilicet aliquid prius fit, quod post fieri 
debtiit, aut contra, irpto&Csxeao; (It. rovescio, 
contr' ordine, fatto di contr attempo, confuso, 
stravolto; Fr. renverse , interverti , inverse; 
Hisp. inverso, desordenado, confuso ; Gtrin. um~ 
gekehrt, verkehrt. unrecht: Angl. overthwart, 
out of order, perverted, confused, preposterous, 
awkward). C'surpatur — a) l)c rebus et de abs- 
tracts. Cic. Rabir. Post. 13. 37. Quid tam inso- 
Icns, tam perversum pra^posteruinve dici, aut e\- 
cogitari potest? Plin. 6. Ep. 5. Oratio sera et 
iatempestiva, et praspostera. Lucret. 3. 621. pr;i- 
poslerus ordo. Seneca Ep. 23. Ver malignum 
el frigus pf;eposterum. Cic. 3. Oraf. 11. 40. L't 
verba sic el casibtis, et temporibus, ct genere, 
et numero conservemus, ut ne quid perturba- 
tum ac discrepans, aut praeposierum »i'.. et ibid. 
13. 49. Non discerptis sententiis, non pra?poste- 
sis temporibus, non confusis personis, non per- 
turbalo ordine. Id. Sull. 32. 91. O falsam spem! 
o pr;eposteram gratulationem! Id. Amic. 22, 
85. Pra-posteris utimur consiliis, et acta agi- 
liius.' Plin. 7. Hist. nat. 8. 6. (45). Pr^posterus 
nalalis. h. e. quum quis non in caput, sed in pe- 
des ex utero prod it. Id. 17. ibid. 24. 37. (216). 
Arbores aduri flalu frigidiore pra?postero die, 
quoniam suo frigora etiam prosunt. juor di tem- 
po, et 16. ibid. 27. 51. i,118). Praeposteri ficus. 
h. e. qui celerius, aut tardius solito proreniunt. 

— Et cum Dativo. Ovid. 1. Trist. 8. 5. Omnia 
natur:*' pnepostera Segibus ibunt. — b) FrcE- 
posterus homo, pra-postere agens, perversus. Cic. 
Cluent. 26. 71. Itaque ut erat semp*r praepo- 
sterus atque perversus, initium facit a Bulbo. 
Id. Pis. 38. 92. Noster bic pra-posterus impera- 
tor. Id. 15. Fain. 17. Prsposteros babes tabel- 
larios. Sail. Jug. 88. Homines praeposteri. 

PR.EPOSTUS, a, um. V. PR.EPONO. 

PR.EPOTENS, entis, particip. a prcepossum, 
quod adjective usurpatur, unde Comp. Prcepo- 
tentior; et est talde aut plus potens, pra'pol- 
lens, urspo^i; (It. molto potent e ; Fr. tres-t)i- 
jluent, tres -puissant; Hisp. muy -potente; (itrm. 
mdchtig, viel vermogend; AngU very able or 
powerful i. L'surpatur — . I." De hominibus. — 
at Sine additis. Cic. Rcbir. Post. 16. 44. Clari 
ac pra-polentes viri. Id. 2. Fin. 18. 57. Sed finge 
non solum callidutn turn, qui aliquid irnprobe 
faciat, verum etiam prapotenlem, ut M. Crassus 
fuil. Hue refer ri potest et illud ejusd. 2. AYrf. 
D. 30. 77. Nod est igitur natura deorum pra- 
potens, Deque excellens, si quidem suhjecta est 
necessitati. — b) Cum Ablat. Plin. 36. Hist. 
nat. 5. 4.- (42 1. Statuarii pr.i'poteDtes opibus. 

— cVCum Genit. Cic. 2. Divinat. 18. 42. Non- 
ut perspicuum est, ex prima admiratione ho- 
minuin, quod tonitrua jactusque fulminum ei- 
timuissent, credidisse, ca eflicere rerum omnium 
pr.epoteotem Jui'em ? ■ — d) Iliac prcepotentes 
absolute, substantivorum more. Ci. Plant. Pcen. 
5. 4. 9. Cerlo enim, quod quidem ad nos duas 
attinuit, pra?potenles, pulcras. Cic. Amic. 15- 54. 
Mullorum opts praepotentium excludunt amici- 
tias fideles. Coium. I. R. R. 3. 12. More pra- 
potentium, qui possident fines gentium, quos 
ne circumire equis quidem Talent. Plin. 12. 
Hist. nat. 19. 42. (93). Id accident ob iniqui- 
taLem pnepotentium, an forte, non satis constat. 
de' prepotenti. — 2.°) De rebus. Cic. Balb. 15. 
34. Quum piaepotens terra marique Carthago, niia 
duabus Hispaniis, buic imperio inunineret. Id. 
1. Oral. 43. 193. Pra'poteos et glcrii'sa philo- 
sopbia. f'al. Max. 5. 2. n. 8. Prapol^ns gralw 
mentis impetus, et 7. 2. n. 1. Pra>poteatia im- 
peria. 

PR.EPOTFNllA, a, f. 1- excel Urns potentia. 
Tertull. 2. adrei s. Mar don. ~. pra'jeientia et 
pricpolentia Dei. Apul. de Mund. Lainbjses et 
Xerscs et Darius potentissimi reges fuerunt. Ilo- 
ru:n pra^potentiam, quam e» opibus collegerant, 
lenocinium Tita? eLTecerat celsiorem. 

PR.EPOTO. as, are, a. 1. Part. Prccpotandus 
1. et 2. — Praepotare % 1 . Est ante potare, 



PRAEQUESTUS 



pra?bibere. C<el. Aurel. 3. Acut. 17. n. 160. Prae- 

potandos jubet medicamentis myrrhas obolos 
duos. <f 2 Prcepotare aliquem in re medica 
est pra?cipere, ut is praebibat. Id. ibid. n. 159. 
Pra;potat a^grotantes \el passo, vel acriore vino. 
et. 5. Tard. 10. n. 120. Praspotandus .-pgrotus iis, 
quae supra memoiavimus. 

PR.EPROPERANTER, adverb, valde properan- 
ter. Lucret. 3. 779 ccrtareque praeproperan- 
ler. 

PR,EPR<5PER£, adverb, con troppa fretta, o 
celerila, X'.av tayiiag, nimis propere, nimis ce- 
leriter. Liv. 37. 23. sub fin. Festinans prsepro- 
pere. Id. 22. 19. a med. Raptim omnia praepro- 
pere agendo. ,\dde eumd. 22. 19. 

PR.EPROPERO, as, are, n. 1. mullum propero. 
Gloss. Philox. Pra?properat, «po7t£TSi>STac. 

PR.EPROPKRUS, a, um, adject. Iroppo fret- 
toloso. o piesto, o precipitosOf oxspyyoq, tcc)£j», 
nimis properus, feslinus, celer, praeceps. Cic. 7. 
Fam. 8. et 10. ibid. 26. Te adipisceodi magi- 
stratus praepropera festinatio abducet a tantis 
laudibus. Id. 1. Alt, I. Non aliena rationi nos- 
tra; fuil illius hax pra?propera prensatio. Liv. 
31. 42. Fatigali equi virique prn?propera celeri- 
tate. Id. 22. 41. Temeritati consulis ac praepro- 
pero ingeoio maltriam etiam fortuna dedit. Id. 
27. 33. sub fin. Toto eo bello damnosa, pra- 
propera ac fervid a ingenia imperatorum fuisie. 
SU. It. 15. 757. Hastam prapropero nisu jacit. 
f'al. Max. 5. 3. n. 6. Parum pudicas ratus la- 
crimas, qua praspropero amori dabantur. 

PR.EPLDIO, as. V. PR.EPUTIO. 

PR.EPUDlLM, li, n. 2. imped imentum. V. 
PROPLDirM. 

PR.EPULCHER, ra, rum, adject, valde pui- 
cher, perpulcher. Juvenc. 1. 432. fortia vobis 
Proveniunt hominum pra-pulcra indagine lucra. 

PR.EPURGATL'S, a, um. V. voc. seq. 

PR.EPL'RGO, as. Jvi, atom, are, a. 1. Part. 
Prcepurgatus. — Pra-purgare est ante, aut valde 
purgare, nooxaSaipw. Ccel. Aurel. 1. Tard. 4. 
n. 128. Ut' s;epe, imminent^ accession e, per so- 
mnum jaclu seminis a-gri prapurgentur. Id. 3. 
Acut. 4. Clystere praepurgatos phlebotomamus. 
Adde eumd. i. ibid. 16. et 2. Tard. 2. 

PR.EP0TlA.TlO, onis, f. 3. pnrputii conser- 
vatio, -j. xpo]3usTc a : cui opponitur circumcisio. 
Tertull. 5. advers. Marcion. 4. a med. ex .^post. 
ad Galat : 5. 6. Adde 5. ibid. 13. 

PR.EPITIATUS, a, um, particip. a prtsputio, 
ax;;^'jCTC^. pra?putiuro habeos, incircumcisus. 
Tertull. 5. advers. Marcion. ». a med. Chri- 
s*u$ pr:pputiati sacerdotii pontifei. 

PR.EPCTlO, as, are, a. 1. pra-putium duco, 
ut ait Juvenal. 6. 237., seu masturbo. Vet. Scho- 
liast, ad illud Juvenal. 10. 206. Et, quamvis 
li>ta palpelur (nervus) nocte, jacebit: Fricetur, 
pra'putielur. Ita pro pratpudietur legendum con- 
jicit Schrevelius. 

PR/EPtTlUM, li, n. 2. prepuzio, irdoSri), exxpo- 
iroaSrtov, pi-llis glandem colis integens: a pr(X 
ante et irda^cov penis, s extrito. Juvenal. 14. 
99. m«i et preputia ponunt. T . RECUTITUS. 
Ccel. Aurel. 3. Tard. 8. n. J 04. Mollis atque 
humida inflatio votris ac vultus el crurum et 
folliculi genitalis vel pra?pulii. 

PR.EQUAM, adverb, piu di quelto che, plus 
quam. Plant. Merc. 1. 1. 22. Nee pol profecto 
quisqunm sine grandi malo, pra-quam res pati- 
tur, 6tuduit elegantia. H*c Forceilinus Lambi- 
num sequutus. At prfr (ait Handius, Tursell. 
vol. 4. p. 527.) non signuicat plus. Aut shiduit 
accipiendum de nimio studio, aut restituenda 
est scriptura editionis principis prceterquam. — 
Hem praelcr quam. Cato aped Festum p. 162. 
31. Mi'tll. Fana in eo loco compluria fuere; ea 
eiauguiavit, praquam quod TerminO fanum 
fuit, id nequitum evaugurari. Alii leg. pra?ter- 
quam, probante M idler o et Jordan. — Ceterura 

r. pr.e. 

PKEQL'ESTUS, a, um, pa. ticip. ab inusit. 
prcequeror, ante questus. Ovid. i. Met. 251. 
Multaque pr;equestus, tangeus tamen oelhera, 
dixit. 



PRAERADIO 

PR.ERADlO, as, are, a. 1. ^ 1. Est ante, 
mut valde radiis illustrare, Ovid. Heroid. 6. 115. 
Bacchi conjux redimita, corona Pm-radiat slellis 
signa minora suis. ^ 2. Item prafulgere, imsp- 
Xdunui. Claudian. Nupt. Honor, et Mar. 286, 
Ante fores jam pompa sonat, pilentaque sacra m 
Praradiant ductura nurum. 

PR/CRADO, dis, sum, dere, a. 3. Part. Pra>~ 
rasus 1. et 2. — Praraderc <f 1. Est -\n an- 
teriore parte radere. Cato Ji. R. 41. Si vitis vi- 
tem conlioget, vitis utrumque latus aUcrum 
praradito oblique: inter se nieduliam cum me- 
dulla libro colligalo. Plin. paullo alitor hoc idem 
dicit, ipsum Catonis locum respiciens, 17. Hist. 
nat. 15. 25. (115). Si inter se Tites contingant, 
atriusque in. obliquum latere contrario adraso, 
junctis medullis colligari. Al. tamcn apud Caton. 
aliter leg. Paulin. Nolan. Ep, 7. (al. 22.) sect. 
2. Inaqualiter semitonsi, ct destituta fronte pr.-v- 
rasi. ^ 2. An tea radere. Ccel. Aurel. 5. Tard. 
4. a med. Prarasi capiili. 

PR&RANClDUS, a, um, adject, valde ranci- 
dus, obsoletus, insipidus. Probus faler. apud 
Gelt. 13. 20. Non finitiones illas prarancidas ; 
neque fetutinas grammaticas spectaveris. 

PR/ERAPlDUS, a, um, adject, motto celere, 
velocissimo, precipitoso, Tabu's, valde rapid us, 
praceler. 

I.) Proprie. Seneca Apocoloc, ante med. Ubi 
Rbodanus ingens amne prarapido fluit. 

II.) Translate. Sil. It. 17. 180. Prarapidus 
juvenis. et 16. 564. Prarapida fuga. Seneca 1. 
Qwest, nat 1. Obliqui feruntur et prarapida 
ceieritate. 

PRiEREPTOR, oris, ra. 3. qui praripil. Hie- 
ronym. Ep. 36. n. 15. Ut non intelligeret, mi- 
norem esse filium, qui ad benedictionem fratris 
prareptor adstilerat. 
PR&REPTUS, a, um. V. PR/ERIPIO. 
PR/ERlGfiO, es, Di, ere, n. 2. valde rigeo. 
Tuc, 13. Ann. 35. Annotatusque miles, qui fa- 
seem Hgnorum gestabat, its prariguisse manus, 
ut oaeri adharentes truncis brachiis deciderent. 
PRjERlGlDUS, a, um, adject, valde rigidus. 
I.) Proprie. Feget, 5. Veterin. 23. 1. Spina 
prarigida. 

II.) Translate. Quintil. Declam. 17. 7. Cun- 
ctos prarigida mentis aflectus vocabulo molliore 
lenltis. 

PRJIRlPlA, orum, n. plur. 2i loca proxima 
ripis fluminum. Apul. de Mag. Quum crocodilus 
egressus in praripia Quminis hiavit. Tribuunt et 
Servio ad Pirg. 6. /£«. 704. Sed utroque loco 
alii leg. prarupta, aut pratupia. 

PRiERlPlO, ripis, rfptii, reptum, rlpere, a. 3. 
(pra et rapio). Freer epsit pro proeripuit legitur 
in quadam Inscript. apud Gruter. 684. 6. et 
apud Orell, 4774., sed quae tamen minus proba 
nota: est. — Part. Prceripiens 1.; Proereptus i. 
2. et 5.; Prcerepturus 1. — Praripere est ante 
rapere, pracipere, rcpeaprca^co (It. rapire innan- 
zi, sotto gli occki, in faccia, loglier per for za 
o di mano, portar via; Ft. ravir, enlever, 
dirober, soustraire avidement } priver; Hisp 
arrebatar, quitar, tomar vialentemente, llevar 
por fuerza; Germ, etwas vorwegnehmen, vor 
dem Munde wegnehmen, entreitsen, wegsch- 
nappen; Angl. to take away before the time, 
match away prematurely). ^ 1. Generatim. 
Plaut. Cas. a. 1. v. 14. Quid hue venisti 
sponsam prareptum meam? Id. Men. 5. 9. 
21. Tibi neque occupare patrem, neque pra- 
ripere postulo. Ter. Eun. 1. 2. 81. Istam nunc 
times, qu33 advecta est, ne ilium talem praripiat 
Ubi. Ovid. 1. Amor. 1. 7. Quid, si praripiat 
Cava? Venus arma Minerva? Plin. 10. Hist. nat. 
9. 11. (27). et ibid. 74. 05. (203). Illo prarlpien- 
te huic cibos. Cic. Harusp. retp. 3. 6. alicui 
desponsam jam et destioatam laudem. Sic Id. 
Rose. Am. 1. 2. Ne istius quidem laudis ita 
sum cupidus, ut aliis earn prareptam velim. 
Auct. B. G. 8. procem. Ut praerepta, non pra- 
bita facultas scriptoribns videatur. Plin. 3. Ep. 
9. Quum ea praerepta et extorta defensioni suae 
cerneret, in quibus omnem fiduciam reponebat. 



— 824 — 

Liv. 5. 20. Non avidas in dirpptiones manus 
otiosorum urbanorum prarepturas Ibrtium bel- 
latoruin pni'inia esse. Auct. /». Alex. 27. Festi- 
nantes pra*ripere subsequentibus victori-T socic- 
tatem. — Inter prceripere hoc sensu, ct eripere 
discrimen statuit f'atla I. o. Elegantiar. c. S3., 
quod qui alteri quJppiatn eripit, potest nun in 
suos usus auferre: qui vero prteripitj in suos 
proprios usus rapit. ^ 2. Speciatim d« iis, qu.v 
ante tempus rapiuntur- Cic. 14. Phil. 2. 5. 
Deorum beneficiuin festinationf pm-ripeie. Plin. 
8. /i'p. 22. a med. Qua vigilanlia banc ipsam 
xdililalem, cui pv:i'reptus est, pcliit! t'irg. 0. 
j£n. 138. Prrerepta conju*. Am el. "f'ict. fir. 
illustr. 5. Immatura inoitc pm-rcptus. Val. 
Place. 5. 571. brevibus prrereptus in annis. h. 
e. immatura movie sublatus. Inscript. apud 
Gruter. 350. 6. in pbimo aetatis flore phak- 
reptvs. ^ 3. Item speciatim est ceieriler eri- 
pere. Lucret. 3. 8U5. nee dulces occurrent oscu- 
la nati PriPiipere. Sueton. iVer. 40. Perlatos a 
cursore codicillos pneripuit. h. e. manu celeri 
lapuit, priusquam porrigerenlur. Ovid. 11. Met. 
310. Phoebus arcum simulat; pvaereptaque gau- 
dia sumit. Alii leg. pr;ecepla. ^ 4. Pro occu- 
pare, pr. even ire. Cic. 1. Off. 30. I OS. Facile ce- 
lare, taccre, dissimulare, pneripere consilia bo- 
stiom. prevenire e svenlare i disegni. Sunt qui 
leg. prcecipere, quod eamdetn habi-t scntentiam. 
Sic apud f'irg. 10. &n, 276. I laud tamen au- 
daci Turno iiducia cessit Lilora pr.vripere. Pie- 
rius in antiqu. codicib. reperit prttcipere. Quod 
idem et apud Liv. turn ipse, turn alii critic! se 
v id Use "testantur. V. 3. 46., 6. 5. et 31. 39. ^ 5. 
Item pro sibi arrogare, usurpare. Cic. 10. Att. 
1. ante med. Sed alteram mini est certius; oec 
praeripiam tamen ; eispectabo tuum consilium et 
eas lilteras etc. At OrellUn leg. prascipiam. Se- 
neca Thyest. 1104. Scio quid queraris: scelere 
prasrepto doles, h. e. quod ego scelus prior fe- 
cen'm. ^ 6. Prceripere se, se proripere. Ulp. 
Dig. 21. 1. 17. ante med. Qui quum dominum 
animadverteret verberibus se afficere velle, pr«- 
ripuit se ad amicum, quem ad precaodum de- 
duceret. 

PR^EROBOrATUS, a, um, particip. ab inu- 
sit, prcEroboro, ante roboratus, ut Praeroboratum 
corpus, Ccel. Aurel. 4. Tard. 1. 

PRiERODO, dis, si, sum, dere, a. 3. Part. Prce- 
rodens 2.; Prcerosus 1. et 2. — Prasrodere — 
*f 1. Est in anteriori parte rodere, corrodere. 
Plaut. Pseud, 3. 2. 93. Ut quisque quidque con- 
ditum gustaverit, Ipsus sibi faciam ut digitos 
praarodaf suos. ■ ba. Quaeso herele, priusquam 
quidquam convivis dabis, Gustato tute prius, et 
discipulis dato, Ut praerodaits vostras furtiDcas 
manus, Colum. Arbor. 15. Geuus est animaHs, 
volucra appellatur: is fere prssrodit teneros ad- 
buc pampinos. Id, ibid. 18. Nam si saepius cacu- 
mina {arborum in pomario) manu praefracta, 
aut a pecore prserosa fueriat etc, et 5. R. R. 
6. 6. Stramenlis areas cooperiemus, nc prod- 
euntia cacumina seminum ab avibus prserodan- 
tur. ^f 2. Item est valde corrodere, erodere. 
Horat. 2. Sat. 5. 24, si vafer unus et alter In- 
sidiatorem preeroso fugerit hamo. Plin. 7. Hist. 
nat, 23. 23. (87). Praerosam dentibus licguam 
in tyranni os exspuit. Id. 9. ibid. 43. 67. (145). 
Vulpea marines glutiunt hamos usque ad intirma 
lineae, qua facile praerodunt. et ibid. 6*2. 88. 
(185). Conger et muraena caudas se prwrodentes. 
Jul. Obseq. 61. De mensa oleas mures prasro- 
serunt. 

PR/EROgAtIO, onls, f. 3. distributlo. Ful- 
gent. 1. Mythol, 2. init. Saturnus per armories 
praerogatlonera ad se populos attrahens, a satu- 
rando Saturnus dictus est, V. adnotata ad SA- 
TURNUS in ONOM, 

PR,ER<5gATIVARIUS, XI, ra. 2. qui praro- 
gativam meruit, in officio prafectl pratorio, cui 
nempe.protectoris dignitas, tamquam pretjum 
longi laboris, accedit. Cassiod. 11. Variar. 27. 
Quis Joannem non asstimet merito esse promo- 
vendum, qui nostro judicio canceltorum olim 
8urapserit ofiiciam, et tunc jam praurogativam 



PRAEROGATIVUS 

conscientiiE meruit, quando secret! rnunus judi- 
cialis accepil? Ilunc igitur prarogativarium sen- 
ten tia nostra coniirmat. Adde Symmach. 3. 
Ep. 67. 

PR.EUQGATIVUS, a, um , adject, qui ante 
alios roijatur, siu interrogatur. 

I.) Proprie, Tribus, aut centtiiia prwroga- 
tiva , nl piccrogaiiva absolute, est qua pri- 
ma ad fere nd urn in co m it iis sumagitiiii per sor- 
tition em rogabatur, sen vocabatur. Cujus qui- 
dem tam gravis auctorilas esse >ulebat. ut ce- 
tcir fere semper voluotatem ejus sequerenlur. 
Cic. Plane. -20. 49. An tandem una eenluria 
pr.i.rocativa I in SIS. apud J'tilmrg. habetut 
piccrognla) tan turn ha be I auc tor it alls , tit. ne- 
mo unquam prior cam tuleril, quin renun- 
ciatus sit? etc. et mnx. (lujus in lionorc non 
unius tribus pars, sed CO in ilia tota com it iis t'ue- 
rint prarogalivn? V. Garaloni in Cur. sec. ad 
or at. pro C. Plane, p. 38. 3i>. Id. I . Dicinat. 
45. 1(>3. Prrerogativam majores omen justorum 
comiliorum esse voluerunt. Liv. 26. 22. Fulvius 
quum comitia consulibus creandis habeiet, prF'iro- 
gativa Wturia juniorum declura>it T. Manlium. 
V. integr. illud caput. Id. 24. 7. extr. Quum sors 
prarogativa Aniensi juniorum exisset, eaque T. 
Otacilium et M. .Uruiiium. cuusulns diceret. Id. 
10. 22. Nemini dubium erat, quin Q. Fabius 
omnium consensu deslinaretur: eumque et praro- 
galivip, et primo vocala omnes cenlui ia consu- 
lem dict-bant. Quas hie Liv. dicit pihao voca~ 
las, eas 27. 6. jure vocatas appellat, his verbis: 
(ialeria 'juniorum, qua sorte prarogativa erat, 
Q. Fulvium ct Q. labium consulcs dixerat: co- 
de rnquae jure vocat;e inclinassent, ui etc. Pseudo- 
Ascon. in Cic. 2. Verr. 9. 26. Prarogatira 
sunt tribus, qua prima suffragium ferunt ante 
jure vocatas. Mos enim fuerat, quo facilius in 
comitiis concordia populi lirmaretur, bina omnia 
de iisdem candidalis comitia fieri: quorum tri- 
bus prima prarogativa dicebanlur, quod prima 
rogarentur, quos vellent consuies lieri: secunda 
jure vocata, quod in his, sequente populo, ut 
saepe contigit,- prarogalivarum voluntatem, jure 
omnia complerentur. Hsec Ascon. Dici etiara 
potest, jure vocatas ideo appellari, quia non sor- 
te, ut prarogativa, sed suo jure atque ordine 
ad suffragium vocarentur. — Prarogativa cum 
plur. num., ut collectiva nomina. Liv. 5. 18. 
Ilaud invitis Patribus P. Licinium Calvum pra- 
rogativa tribuoum militum non petentem creant. 
V. firake.nborg. ad ft. I. — Prcerogativam re- 
ferre dicitur praco, qui prima centuria suffra- 
gium ad magistratum refert. Cic. 2. Divinat. 35. 
74. At haruspices divini. Quos- quum Tib. Grac- 
chus propter mortem repentinam ejus, qui in pra- 
rogativa referenda subito concidisset, in senatum 
introduxisset ; non justum rogatorem fuisse dixe- 
runt. — Omen prevrogativum, quod ex suffragiis 
centuria prarogativa? capitur. Cic. Mur. 1_8. 38. 
— Videtur aliquando servatum fuisse, primis 
prasertim comitiorura temporibus, ut post vo- 
catam centuriam prarogativam, latumque ab ea 
suffragium, aliquod spatium temporis interpone- 
retur, antequam reliqua Jure vocata admitte- 
rentur. Nam Varro apud Festum p. 249. 8. 
Mull, cenluriam prarogativam ideo introdu- 
clam ait, ut Romani rustici, qui pelitores igoo- 
rarent, facilius eos animadvertere possent: et 
f' r errius ibid, probabilius judical, idclrco id fa- 
ctum, ut, quum esset aliquis deslgnatus a praro- 
gativa, in sermonem res veniret popuii de dignis 
indignisve, et (ierent ceteri diligentiores ad suf- 
fragia de his ferenda. Quod certe fieri non po- 
tuisset, si post prarogativam centuria jure vo- 
cata, nulla mora inlerposila, suffragium tulis- 
sent. 

II.) Translate prcerogatiua absolute, substan- 
tivorum more, est ipsum suffragium, quod a 
centuria prarogativa fertur; atque hinc ^ 1. 
Est anticipata electio. Liv. 21. 3. In Hasdrubalis 
locum haud dubia res fuit, quin prarogativam 
rnilitarem, qua extemplo juvenis Hannibal impe- 
rator appellatus erat, favor etiam plebis seque- 
retur. Id. 3. 51. Ne comiliorum militarium pra- 



PRAEROGATOR 

rogativam urbana comitia iisdem tribunl* plebis 
creandis sequerentur. *J 2. Item est aliquod di- 
ctum, aut factum ejus, qui nobis benefacturus 
eit, ante ipsum beaelicium prastitum, unde pro- 
babilc est, nos ipsum beoelicium consecuturos: 
et universlm omne id, ex quo bonum aliquod 
nobis polliceri certo possumus. Cato ad Cic. 15. 
Fam. 5. Quod si triumpbi prarogativara putas 
supplicationem, et idcirco casum potius, quam 
te laudari mavis, Deque supplicationem sequi- 
tur semper triumph us, etc. Cic. 2. Verr. 9. 
20. Qui (Metellus consul designates) quam 
isti sit amicus, attendite. Dedit enim prarogati- 
ram sua* voluntatis ejusmodi, ut isti pro praro- 
gativls earn reddtdisse videatur. h. e. dedit testi- 
monium sua benevolentia pro prarogativis cen- 
turiis a Verre corrupUs, ut se consulem dice- 
rent. Plin, 1. Hist. nat. 1C 14. (67). I'ecun- 
ditatis in feminis piarogalivain accepimua, inun- 
ctis mcdicamine oculis saliv&m infki. contras- 
segno. *J 3 - ltL ' m p»*il»ntia, auctoritas, qua 
quis alteri in aliqua re prafertur, prerogative., 
privilegio, avvantaggio, singolarita. Vlp. Dig. 
1. 16. 4. a med. Magoi enim faclunt prorincia- 
les, servari sibi consuetudinem istam et hujus- 
modi prarogatiYas. Arr. Menand. ibid. 49. 10, 
1. Veteranorum privilegium inter cetera, etiam 
in delictis habet prarogativani. Eumen. Paneg. 
ad Constanlin. 2. Velus ilia imperatoria domus 
prarogativa. Plin. 37. His*, nat. 9. 46. (129). 
Praerogativa decoris in gernmis. 

PR,ER0gATOR. oris, m. 3, distributor. Gfoss. 
Isid. Prarogalor, dispensator. Auguslin. fragm. 
apud Flor. ad Rom. 14. Implearfms officium 
prarogatoris, non usurpemus locum exactoris. 
V. PR/EROGATIO et PROROGATOR. 

PROROGATES, a, um. V. voc. aeq. 

PRyERtlGO, as, avi, atum, are, a. 1. Part. 
Picerogatus I. et II. — Prarogare 

I.) Proprie <f 1. Est aiite rogare. Sueton. 
Aug. 35. ad fin. Sententias da majore negoiio, 
non more atque ordinp, «ed pvout Jibuisset, pra- 
rogabat. Cic. Plane. 20. 49. Cuius in bonore 
non unius tribus pars, sc-d coniitia tola comitiis 
fuerint prarogaia. /(. c. pnrrogaliva 1 licem ac 
vim babuerint. Alii leg. prwiogaiiva. Imp. Con- 
stanlin. Cod. Theod. !6. 11. 1. Prn-rogala l«x. 
ft. «. olim lata. ej 2. Item ante erogare, soiu- 
tionem repra-sentare. Vlp. Dig. 19. 2. 19. a mtd. 
Inter eum, qui per enorem solvit, et euro, qui 
pensionem integram pra-rogavii, multum inter- 
est. Impp. Const antin. et Constons Cod. 10. 
31. 20. Prorogate expenses. Corf. Theod. 12. 1. 
29, Quascumque pro bis expensas civitas pra- 
rogavit, refondere prutinus. 

II.) Translate, metaphor a sumpta a superior! 
paragr. 2., est antea impe'liii, ultro tribuere, 
afferre, adhibere. Fulgent. Confin. t'irg. plus 
periculi prarogare, quam laudis. fef. Scholiast. 
ad Cic. Mil. 37. (edente A. Maio in Class. 
Auct. T. 2. p. 119.). Exsilium quoddam sibi 
prorogatum videri vult, quoin rtlegatio Milonis 
immineat. h. e. illalum. Cad. Aurel. 2. ./cut. 
25. Adjuloriis ex parte incassum piarcgalis. Au- 
gustin. Sertn. 9 I. Quam largitcr prtrroget mi- 
sericordiam prasenti saculo. 

PROPOSES, a, um. V. PR/ERODO. 

PRiERUMPO. rumpis, rflpi, i upturn, tumpere, 
a. 3. Part. Prccvptus in fin. — Pr&rumpere 
est idem quod iumpere, auf ante, Tel in ante- 
rior'! parte runiptre, pia-fringere. Colvtn. 3. B. 
M. 18. 2. Velut uncus infixus solo, ar.tequam 
eitrahatur, prsiuinpitur. Ovid. 14. Met. 547. 
Stuppea prwrumpit Pbrygia- retinacula classis. 
Co?s. 3. B. G. 14. Funcs fa!cibu9 comprehensi 
adductique, navigio xemis incitato, pra;runipe- 
bantur. — Singulare est illud Ccel. Aurel. 2. 
Acut. 21. ad fin. Purgativa vero medicamina, 
quae catbartica appellantur, piferumpunt corpus, 
atque sollicitam (h. e. pericu!osam> esdem pas- 
sioni (pleuritidi) solotionem provocant. ft. e. 
■vires corporis frangunt. — llinc Part, prater, 
pass. 

Pr ceruptus, a, um, adjective quoque usurpa- 
tur, unde Comp. Prwruptior et Sup. Prreru- 

Tom. m. 



— 825 — 

plissimus I.; et est Ilal. scoscetOfdirupato, $tra- 
ripevole, a'»ropy«Jj «'«i'xpr ; /xvoc, a'*c'TojiO?, abtu- 
plus, arduus, directui, pra»cisus, prsceps: quasi 
in anteriori parte ruptus. 

I.) Proprie. — a) AdjectiTC. Cic. 7. Ferr. 
56. 145.Aliqua promontoria, aut praerupta saxa 
tenuisse dicuntur. Horat. 2. Sat. 6. 91. Prsrupti 
nemoris patientem vivere dorso. Firg. 1. /En. 
109, insequitur cumulo prsruptus aqu?e mons. 
Sueion. Tib. 40. Insula s*pta undique prseruplis 
immeosa altitudinis rupibus. Auct. B. Alex. 74. 
extr. Pneruptam in vallem descendere, Tac. 2. 
Hist. 41. piaeruptis utrimque fossis via angusta. 
Coss. 7. S. G. 86. Desperatis campesliibus lo- 
cis, loca praTupta ex ascen.-u tentant. Id. 2. B. 
C. 24. Jugum directum, eminens in mare, utra- 
que ex parte pr&ruptum atque asperum. Auct. 
B. G, 8. 40. Mons, in quo positum erat pr;t- 
ruptum undique oppidum Uxeliodunum. et mox. 
Erat autem oppidanis difiicilis et pvaruptus eo 
descensus. Colum. 3. M. R. 13. 8. Campestris 
Jocus alle duos pedes infodiendus est; accli- 
vis regio Ires; praeruptior rero collis ve) in 
quatuor pedes vertendus. Auct. B. G. 8. 33. 
()mnes oppidi paries praruptissimis saxis esse 
munitas. — b) Absolute. Lxv. 27. 18. Per prs*- 
cipitia et praerupta fugere, Justin. 41. 1. 11. 
Praerupta collium montiumque ardua occupare. 
Plin. 8. Hist. nat. 42. 64.(156). Praerupta pe- 
tere. Sidon. 1. £p. 5. ante med. Atpium cilus 
el facilis ascunsus, et inter ulrimque terrentis 
latera praropti, cavalis in callem nivibus, iti- 
nera mollita. 

II.) Translate est pracceps, projectus, proru- 
ptus, vlolentus, etlrenis, quasi per praerupta 
ruens. Tac. 16. Ann. 7. extr. Juvenis animo 
pra'ruptus. et 5. ibid. 3. Praerupta et urgens do- 
minatio. Lip. Dig. 28. 3. 6. o med. sedilio. (Sic 
apud Cic. Rose. Am. Ik. 68. Prorupta audacia.) 
Fellej. 2. 2. 3. In praeruptum atque anceps 
periculum adduxit rempublicam. 

PRjERL'PIA, uruni. V. PRjERIPIA. 

PR/ERTJPTA, orum, n. plur. 2. V. PR/ERUM- 
PO in lin. 

PRyERUPTE, adverb, scoscesan^ente, dirupa- 
tamente, straripevolmente. abrupte- Plin. 34. 
Hist. nat. 15. 43. (.149). Mons prarupte alius. 
At Sillig. ex optimis Codicib. legit praeallua. 

PR^CRTJPTlO, onis, f. 3. pi asi upturn. Isid. 
14. One/. 9. Hiatus, praruptio terra profunda, 

PRiERt'PTE'S, a, um. V. PR.ERtMPO in fin. 

PR.ERt'TlLl'S, a, um, adject, valde rutilus. 
Auct. carrn. de Judicio Dow. 202. puipura 
campis Omnia pra-rutila miscet non invida luce. 

PR/ES, pra-dis, m. 3. sponsor, qui se pro alio 
obligat, idest proiriitlit, si quid incomntodi fiat. 
se plene satisfacturum, i'-j-jveg, e^t-ut.t^c (It. si- 
curta, matlevadore 3 pieggio; Fr. repandant. 
caution; Hisp. fiador, caucionero; Germ, der 
Binge in Geldsachen; Angl. a surety, bonds- 
man, 077? wlo gives bail for another^. 

I.) Proprie. Vairo 5. Z. L. 40. Midi. Pra:- 
dia dicta, item ut praedes, a prsestando, quod ea 
pignore data pubiice mancupis fidrm praestent. 
Id. 6. itdd. 74. Pras, qui a magistratu inlerro- 
gatus, in publicum ut pnestet; a quo et quum re- 
sponded die it ptaes. Scalig. ad Fest. lefilt: Praes. 
qui a magisin<tu intenogatus in publicum, an 
praesent, etc. (Proysest, pracsens est, signilicat. 
L'nde Auson. in I'll. Sap. in Ludio, 18. T ha- 
les, c'^ua, KapiCX'-v axf,. protulit, Spondere qui 
nos, noxa quod prssest, vetat.>. Miillerus vero 
apud Farron. loc. cit. pro in publicum pra>stet 
legit in publicum pras siet. Paul. Diac. p. 
223. 9, Midi. Praes est is, qui populo se obli- 
gat, interrogaiusquc a magi;lratu, si praes sit, 
ilie respondet, pras. Id. 151. 9. Manceps di- 
cilur qui quid a populo emit couducilve-: qui 
idem prass dicitur, quia tarn debet prastare po- 
pulo quod promlsit, quam is, qui pro eo pras 
factus est. Hssc Paul. Diac, qui pra-dem dicens 
eumdera esse ac mancipem, lata id significatione 
dicit. Piem manceps proprie quippiam emit con- 
ducive: pra-s pro emente aut conducente sc 
obligat. Nepos Att. 6. Nullius rei neque pras, 



PRAESAEPE 

neque manceps factus est. Cf. Fronto 3, ad JH. 
Cats. 16. ad fin. Me vade, me prade, me spon- 
lore celeriterte in cacumine eloquentia sistam. — 
Diflert etiam pr«s a vade: vas enim est, qui pro 
alio spondet in re capitali; prass, qui in re 
nummaria. Auson. Edyll. 12. de monosyll. per 
interrogat. et resp. Quis subit in pcenam capi- 
lali judicio? vas. Quid, si lis fuerit nummaria? 
quis dabitur? pra?s, Psevdo-Ascon. in Cic. 3. 
Ferr. 45. Prades dicuntur satisdatores locuple- 
tes pro re, de qua apud judicem lis est, ne in- 
terea, qui tenet, diffidens causa, possessionem 
deteriorem faciat, tecta dissipet, excidat arbores, 
et culla deserat. Cic. 2. Fam. 17. Laodicea- me 
prades accepturum arbitror omnes pecunia pu- 
blica, ut et mibi, et populo cautum sit sine ve- 
ctura periculo. Id. 12. Att. 52. Pradem esse 
pro aliquo. Id. Rabir. Post. 4. 8. et 13. 37. 
(el Plant. Men. i. 2.28.) Prades dare. Id. 13. 
Att. 3. Praedem fieri, el 9. ibid. 9. sub ftn. Per 
pradem agere. Id. 5. Fam. 20. Prades tenen- 
tur. Id. 3. ferr. 54. 142.; et Liv. 22. 60. (".a re- 
re populo pradibus ac piadiis. — Prades ven- 
der e quid sit, r. in PR,EDU"M. 

II.) Translate. Cic. 6. Att. 1. ante med. Quum 
sex libris, tamquam pradibus, me ipsurr. obstrin- 
xerim. 

PRjES, adverb, a prep, coram, prasto, presen- 
te. Plaut. Pers. 2. i. 17. s,». Abi in malam 
rem. fje. at tu domum ; nam ibi tibi parata 
pras est. Codt'ces habenl piasto est: V. Scaliger. 
ad Plaut. loc. cit.: et cf. farron. et Paul. 
Diac. locc. citt. in voc. priced. 

PRJES^EPE vel prastpe, is. n. 3. et Pi asapes 
vel Prasapis, is, f. 3. el Prasaepja, a, f. t. et 
Prasapium, ii, n. 2. (pra ef sapes aut sapio) 
locus saptus, in quo pecudes stabulantur : atque 
adeo locus in slabulo, ubi pabulum jtimentis ap- 
ponitur, ai\r„ yCk'.zinv, faxitj, Kanrj (It. stalla, 
mangiatoja. presepio, gieppia; Fr. creche, man- 
geoire, rutelier; Hisp. pesebre, astellero; Germ. 
e. Gehege } daher Stall, Hurde, Krippe; Angl. 
o stall, s'table, crib, cratch, manger, rack). 

I.) Proprie. — o) Est locus saptu9, in quo 
pecudes stabuiantuj. T'arro 1. R. R- 13. 6. 
Laudebatur \illa, s\ habebat culinsm rusticam 
bonaro, prnsapias laxas, cellam vinariam. etc. 
u4lii leg. prasapes, alii prasapis. Calo It. R. 
14. Prasapis bubus bibernas et astivas. Cat- 
purn. i. Eel. 38. noctutnaque pastor Claudere 
fraxinea nolit prasapia crate. Virg. 7. Mn. 275, 
Stabant ter centum (equi) nirei in prasapibus 
allis. et ibid. 17. Sttigerique 6ues, atque in pra- 
s^vpitus ursi. par co, barco. • — b) Item locus 
in stcibulo ubi pabulum Jumentis apponitur, man- 
giatoja, presepio, greppia, fa'ivi;. xctltrj, 7r»- 
sfft'pf. apud Gruter. 588. 3. stabvlvm cvth fkak- 

SIPI1S IT CELLIS BV1C I.ZIO WACEBIA CLAX - SO CR- 
OAT. Phcedr. 2. 8. Accedit ad prasape: cur 
frondis parum est? Vairo 2. R. R. 5. 16. Le- 
vanda matres pabulo vhidi objiciendc in pra- 
sepiis. Colum. 1. R. R. 6. 6. Non allius edi- 
ta esse prasapia convenit, quam ut bos, aut 
jumentum sine incemmodo stans vesci possit. 
Cato R. R. 4. Bubilia v cna, bonas prasapis. 
Plaut. Cure. 2. 1. 13. Quin reciperet se buc 
esum ad prasaphn suam. Ita leg- ISon. p. 218. 
6. Merc. Alii puemnjriam. IIcc autem loco trans- 
late significat demum, ubi solet aliena quadra 
victitare. alio ,-ua mangiatoja. Sic Horat. loc. 
infra ctt. sub II. 2. A put. 7. Met. Prasapium 
meujn hordeo passim rtpleri jubel. et 9. ibid. 
Gibariis instruxit prasapium. et paullo post. Me 
Qexu macbina liberatum applicant prasa-plo. 

II.) Translate. «| 1. Dicitur de quocumque 
loco, clauso, etiam immundo et tuipi. Plaut. 
Cat. prol. 56. Sclt, si id impetret, fulurum, 
quod a mat, intra prasapis suas. h. e. in sua pot- 
estate. Id. Mud. 4. 3. 99. Ad meum heruro ar- 
bitrum vocal me bic intra prasepis meas. h, e. 
ades. Nam, ut ait Non. p. 49. 28. Merc., non 
tantum loca, quibus jumenta stabulantur, sed et- 
iam omnia loca clausa et tuta, dicia prasapia. 
farro apud iVon. ibid. Si quis melodints sit 
ever l-'jcac., piasapibut se retineat-foreniibus. 

104 



PRAESAEPIA 

Virg. 4. G. 168. de apib. Igaavum fucos peeua 
a pratapibus areent. et Cic. Pit, 18. 42. Varum 
audit In prasepibua, audis in stupris, audis in 
cibo el vino. h. t. in luitrii, ganeis. % 2. Da 
mensa. fforat. 1. Ep. 15. 28. Scurra vagus, non 
qui certum praaape teneret. h. e. qui non cer- 
tain et perpetuam patron! eujuadam niensam te- 
neret. ^ 3. Prcetcepia neutr.plur. nubecula in 
aidere Asellorurn. V. ASKLLUS et PHATN.*:. 

PR/ES/EPlA vel prasepia, m. V. voc. praeeed. 
I. a. et 6, 

PR.ES.EPlQ vel praa&pio, pii, pit, ptum, pi- 
re, a, 4. Part. Prcesceptus. — Prasapire est ob- 
sapire, obstruere, astiepare, terrare dinanzi, 
*apo^paTT&). Cass. 1. B. C. 27. Aditui atque 
Itinera maximii defuis trabibas prasapit. et 3. 
ibid. 49. Loca moatuosa sublicli in terrain di- 
missis prasapserat. Id. 7. B. G. 77. a med. Si 
lllorum nunciis confirmari non potestia, omni 
aditu prasapto. 

PR.ES.EPIS vel prasepia, el 
PR.ES,£PlCM vel prasgpiura. V. PR.ES^l- 
P£. 

PR.ES.EPTl'S vel praaeptua, a, urn. V. PR.JE- 
S.EPIO. 

PR<£SAGANS, «ntis. V. PR.ESAGO. 
PR.ESAgATOR, oris, m. 3. qui prasagit. 
Glossar. vet apud Gust. Love {Pradromus cor- 
poris Glossar. Latin, p. 410.). Aruspei, mathe- 
malicus, ariolus, augur, prasagator, inspector 
etc. 

PR.ESAGATUS, a, um. V. PR/ESAGO. 
PR.ESAGAX, Scis, adject, qui prasagit, futuri 
sagai. Anecdot. Selvet. p. 74. Prasagio pra- 
sagax, sallo aalai. 

PR.ESAGlO, is, ivi, ire, a. 4. Deponentis for- 
ma. Plaut. Bacch. 4. 4. 28, Animus jam istoc 
diclo plus praesagitur mall. Habet husc etiam 
JVon. p. 476. 2j. Merc. — Part. Prccsagiens 
1. — Prasagirc est ante sagire, prasentire, pra- 
dicere, preeridere, prcseniire, presagire, indo- 
vinare, predire, npofxttoui, upo/xavTaoofAai. 

I.) Proprie. Paul. Diac. p. 223. 18. Mull. 
Prasagire est pradivinare. Sagax enim est acu- 
tus et solera. Cic. 1. Divinat. 31. 65. Sagire, 
aeatire acute est. Is igitur, qui aate sagit, quam 
oblata res est, dicitur prasagire, id est futura 
ante sentire. Plaut. Aulul. 2. 2. 1. Prasagibat 
mibi animus, fruslra me ire, quum exibam domo. 
Liv. 30. 20. Jam hoc ipsum prasagieos animo, 
prvparaverat ante naves. Ceh. 2. 2. sub fin. 
Prasagire aliquid in futurum. Propert. 3. 9. 5. 
Vcnturam melius prasagit navita noe'.em. Plin. 
8. Hist. nat. 42. 61. (157). Equi pras&giunt pu- 
gnam. 

II.) Translate est prt-significare, premonstra- 
re. Ctrl, ad Cic. 8. Fam. 10. Eiiguitas ccpia- 
rum recessuin, non dimicntionem raihi tuam 
pr-fssjicbat. Plin. 10. Hist. nat. 21. 24. (47). 
Galli totis nuctibus cant-ado "sotiis praesagivere 
victor iam. Id. 18. ibid. 35. 79. (3*. 8). Luc a ma- 
gna m te rnp esta tern in inari pr^jagiet. 

I'R.ES.-irtlTlO, 5nii, f. 3. pr 2:zr.t: !nan to, rpo- 
^'.Kvfii'ac, pr;»-sen$io reruni futurarum, divinatio. 
Cic. t. Piiinat. 31. G3. Insst igitur in ani- 
7>b pr;ii£^!tio ajirintsctis icj-jcta, iliue ir.alusa 
divinitus. Ea si -Jiarsit acrius, furor sppellatur, 
q -:■.'. :i a rvrpira r.-imus ib'tr actus dirino icstin- 
Cti c. n -it-: tur. Id- ibid. 54. 123. Quum u'.icet, 
;^a ::>!to, pr..:-."jitic.'Q? liv in a. P.i-%1. Diit. p. 
255. 1. Jfi,(l. r.- . -j[-:o itcri, quod jsrcrijire 
e. ( l ^cute Jentire. 

r.'l.ESAGlL'M, fi, n. 2. ,*: * :;io , profszia , 
;. r -j n o» tico, -? ~y.?.: -ifjua, -.',;: f -;?iix , p r ■? se n- 
sio, divinatio. Co'.um. 11. R. It. J. 32. Qmn- 
tumvis utile contir.gel vilico tompeitatii futurx 
prajagium. Fellej. 2. 57. t. Quum plurima 
prvsagia atque indicia dii lmmortales futuri ob~ 
tulisicnt pcriculi. Ovid. 15. Met. 878. perque 
cjinia s'i.-cuia fa;na (Si quid babent veri vatum 
pr.^sagia) vivam. et 6. ibid. 510. timuitque suae 
prajsgia iiiea'-ls. Sueton. .V«-. 6. De genitura 
ejus slatim mulla et furraidolosa multis conje- 
ctantibus, pr;«sagio fuit etiam Domitii patris 
Tin, negantis, etc. Plin. 18. Hist. nat. 35. 79. 



— 826 — 

(347). Prassagia lunae. Stat. 1. A chill. 22, Ple- 
naque materni raferens {Paris) prasagia somni 
Culpaium reiegebat iter. 

PR.ESAGO, as, atum, are, a. 1. idem ac prae- 
sagire. Occurrunt taatum Part. Prcetagans et 
Prcpsagatvs apud Cassiod. 5. Variar. 3. Cogi- 
tatio praeaagantis instruitur. Hieronym. Ep. 3. 
n. 4. Bonosus scalam praesagatam Jacob so- 
mniante jam scandit. h. e. prasagiendo forma- 
tam. Adde Cassiod. Instit. div. litt. 14. 

PR/ESAGUS, a, um, adject, chi pretenle, in- 
dovino, presago, npt>Yiwxr,z, xpoetSwc, qui pras- 
sagit, praesentit, praescius, pra?monstrans, pr«- 
dicens. Virg. 10. /En. 843. Agnovjt longe ge- 
mitum prausaga mali mens. Ovid. 2. Met. 124. 
Praesaga luctus suspiria. et 3. ibid. 514. verba. 
Tac. 2. Hist. i. responsa. Val. Place. 5. 434. 
ara. Stat. 8. Theb. 145, astra. et 10. ibid. 324. 
quies. sogno presago. et Vol. Place. 3. 354." 
fulraioa. Sic Virg. 10. Mn. 177. prasagi fulmi- 
nia ignes. Sil. It. 16. 591. prnesagi vales, Firmic. 
8. Mathes. 9. Uomines, qui cubiiia ferarum et 
latentes latebras praesagis naribus persequuntur. 
PR.ESALTOR, oris, m. 3. prasul, qui Saliia 
pr*saltabat. Gloss. Lat. Gr. praesaltor, 6 tv tot; 
itpois Jtpeopvoiipuvoc. 

PR.E5ANATUS, a, um, V. voc. aeq. 
PRiESANO, as, 5vi, atum, are, 1. Part. Pr<s- 
sanatus, sub a. — Praesanare ■ — a) Active est 
ante tempus aut nimis celeriter sanare. Plin. 
26. Hist. nat. 14. 87. (147). Vulneribus prasa- 
natis efflcac'usima est asphodeli radii decocta. 
— b) ."Veatrorum vi ante sanus fio. Plin. 24. 
Hist. nat. 10. 43. (73). Cortei ejus interior 
cicatrices, qua prasanavere, aperit, h. e. qua 
prius clausa et saaata sunt, quam opus esset. 
Sillig. legit prasanuere. 

PR.ESAUCIATUS, a, um, particip. ab inusit. 
prcesaucio, valde, vel ante sauciatus, ut Prasau- 
ciata vires, Ccel. Aurel. 1. Acui. 3. a med. 
PR/ESCATENS, entis, particip. ab inusit. prce- 
scateo, valde scatens, abundaus. Gell. 14. C. Dat 
mibi librura grandi volumine, doctrinis omni- 
genis, ut ipse dicebat, prascatentem. At. M. 
Hertz, legit doctrina omnigeaus, - prascaten- 
tem. 

PR.ESClEXTlA, a, f. 1. notizia anticipata, 
prescienza, "po'yvwfft;, rei futura scientia, pr ( x'- 
sagitio, prasensio. Terlull. 2. advers. Marcion. 
5. Del bonitas, et prascieotia, et potentia. Au- 
gustin. 5. Civ. D. 9. Prascientiam Dei negat, 
et omnern prophetiam conatur evertere. Capell. 
1. p. 12. Tu unique telle est ante prascientias. 

PR.ESCINDO, is, ere, a. 3. ante scindere, sepa- 
rare, dividere. Vitruv. 5. 7. Jnferiores sedes pra- 
scindantur. 

PR.ESClO, is, ivi, Hum, ire, a. 4. Part. Prcv- 
tciens et Pr/eseitus. — Praaclre est ante scire, 
prasciscere, sapere innanzi, rcpoytvwuxto. Ter. 
Andr. 1. 5. 4. Nonne oportuit prascisse me an- 
te? Sueton. Tib. 67. Siistimant quidam, pra- 
3Cisae bac eum peritia futurorum, Alcim. Avit. 
carm. ad Sor. 2. 320. Angit prascitus dueti quos 
terminus avi. Boeth. 5, pros. 3. ct'rca med. Sic 
fit, ut eventus prascita rei nequeat evitari. Vulg. 
inttrpr. Act. ./p. 26. 5. Prascieotes me ab ini- 
tio -quo n iam -viu pbarisaus. 

I'R.ESCISCO, is, ere, ir,choat. a. 3. Part. Prce- 
sciscendus. — Pr.^iciicere est idem ac prascire, 
pr^aoicere, sapere i.-.r.anzi, presagire, rpoyt- 
vfijuw. — a) Cum Accus. Virg. 4. G. 69. de 
apib. iriimos vu!gi et trefidaatia bello Corda li- 
cet longe pr..:3c:«cere. Colum. 9. R. R. 9. 4. 
de i'.jd. Poterit eipl-jratim fugam pr esdsccre, 
aurem alveis admuvendo. Anxmian. 20. 7. Ad 
prasciscendos idv<;r3os subitcsque motus rauni- 
niimtum locare. — 6) 3«quente Relative. Liv. 
27. 35. Qiiaiaprirnum eos sortiri provincias, et 
pr.asciscere, qi>am qul'-iue earum provincial, 
qurni ho i tarn h \ be ret, lolibant. A Hi leg. pra- 
scire. 

PK.ESClTlO, onis, f. 3. pr^icientia, prasa- 
gium, pradictio. Asnmian. 29. 1. a med. tftalo 
conceptis carmiaibus numiae prascitionum au- 
ctore. 



I'RAESCRIBO 

PRiESClri'M, i, n. 2. pronostico, presagio, 
prmscitio, prasagcum. Plin. 10. Hist. nat. 75. 
98. (211). L'trum ne sint atiqua prascita animi 
quiesceatis, qua fiant ratione, an lortuita res 
sil. et ibid. 18. de pico ave. Unum eorura pra- 
scitum transire non queo. 

PR.ESClTUS, a, um. V. PR.ESCIO. 
PR.ESClTUS, us, m. 4. idem ac prascitlo 
Jul. Valer. res gest. Alex. M. 1. 49. Non au»i 
eorum ultra aliquid adinquirere, qua sint for- 
tasaia regi prascitui. 

PR.ESClUS, a, um, adject, qui prascit, et 
quod futurum est, ante videt, chi sa, o vede il 
futuro, trpoiiSwv. — a) Absolute. Virg. 12. /En. 
452. mlseris heu prascia longe Horrescunt cor- 
da agricolis. Ovid. 1. Fast. 538. Substitit in 
raedios prascia lingua sono». Sil. It. 16, 88. 
dignas spectabitis, baud me prascia mens fallit, 
vestro jam nomine cadet. — 6.) Cum Genitiro. 
Virg. 6. £n. 66. vates Prascia venturi. Val. 
Flacc. 5. 529. Urit et antiqua memorem voi 
praicia tortis. Tac. 11, Ann. 29. Facere aliquem 
prascium rei cujuspiam. h. e, docere rem, an- 
tequam liat. et 6. ibid. 21. Prascius periculorum. 
— c) Etiam cum Accusativo prxscius futura 
dici potest, teste Donato in edit. 2. p. 1749, 
Putsch. — d) Prcescia futuris apud Capell. 2. 
p. 31. sunt qua noscuntur, antequam fiant. V. 
Kopp. ad h. 1. 

PR.ESCRlBO, bis, psi, ptum, bere, a. 3. Part. 
Prcescribens I. et II. 1.; Prcescriptus I, et II. 3. 
et V. 6. — Prascribere eat ante seu prius acri* 
bere, in anteriori parte scribere, iascribere, pfa- 
notare, trpo-ypaOw (It. scrivere innanzi, scrivere 
in testa; Fr. ecrire en tete, mettre en tete; 
Hisp. escribir, poner en cabeza; Germ, vors- 
chreiben, vorantchreiben, schriftlich vorsetzen; 
Angl, to write before, prefix in writing). 

I.) Proprie, Vellej. 2. 21. 1. Cujus praciara 
opera, ut prascripsimus, usa erat respublica. Sic 
veteres editions*; at Ruhnkeo. leg. pradiiimus. 
Virg. 6. Eel. 11. nee Phcebo gratior ulla est, 
Quam sibi qua Vari prascripsit pagina nomen. 
Tac. 2. Hist. 65. Diplomatibus nullum princi- 
pem prascribere. Gell. 11. 16. a med. No men - 
que ipsius vir^tutia libro ipsi non incommode 
prascripsil. Id. 5. 21. a med. Episiola, cui ti- 
tulus prascriptus est: Pluria, non plura dici 
debere. et Frontin. Aguced 93. Novum aucto- 
rem, Imperatorem Casarem Nervam Trajanum, 
prascribente titulo. Cic. 3. Orat. 2. 5. Et eum- 
dem {Crassum) (id quod in auctoritatibus pra- 
scriptis eistat) scribendo adfuisse: ubi auctori- 
tates prcescriptx sunt senatorum nomina in de- 
cretis, b. e senatuscons. prascripta, qua de re 
V. Manutium ad Cic. 5. Fam. 2. 4. 

II.) Translate. ^ I. Est prius signare, segna- 
re prima. Plin. 35. Hist. nat. 10. 36. (92). 
Apellea incboaverat aliam Veaerera: invidit 
mors peracta parte: nee qui succederet operi ad 
prascripta iineamenta, inventus est. Id. 18. ibid, 
18.48. (171). Culter vocalur, pradensam, prius- 
quara prosciadatur , terrarn secans, futurisque 
sulcis vestigia prascribens incisuris. 'J 2, Item 
definire, pratinire, sialuere, preacrtvere, termi- 
nare, limitare. Ter. Andr. 1.1. 124. Tute ipse 
his rebus finem prascripsti, pater, syncope 
pro prase rip sisti. Quint il. 4, 1. 32. Dice re eo 
inodo , quern accusator actione prascvipserit. 
| 3. Item pracipere, pramonstrare, prastituere, 
d.-nunciare, ordinare, prescrivere, comandare, 
pur legge: sive scribendo id fiat, she loquendo. 
Cic. 13. Fam. 26. Sic enim prascripsimus iis, 
quibus ea negotia mandavimus, ut omnibus in 
rebus te arbitro uterentur. Id. 16. Alt. 3. sub fin. 
Quum ei pnnscriptum esset, ne quid sine Sexti 
s. ju testis ageret. Cces. 1. B. G. 36. Si ipse po- 
pulo R. non prsscriberet, quemadmodunt suo 
jure uteretur; non oportere se a pupuio R. in 
suo jure impediri. et 2. ibid. 20. Quod superio- 
ribus prceliis eiercitati, quid fieri oporteret, non 
minus commode ipsi sibi prascribere, quam 
ab aliis doceri poterant. Cic. Fontei. 16. 36. 
L't ma jorum jura moresque prascribunt. Id. 2. 
Divinat. 59. 123. .Esculapius potest nobis 



PRAESCRIPTIO 

prscscribere per somDum curatlonem valetodinis. 
Id. Senect. 9. 27. Prescribes jura civibus. et 
ibid. 6. 18. aenatui, quae sint gerenda. proporre. 
et Coecin. 27. 76. Constituere et preseribere 
aliquid. Id, 4. Acad. (2. pr.) 3. 8. aliquid, et 
quasi imperare. Propert. 3. 2. 21. Cur tua pre- 
scriptos evecta est pagina gyros? Borat. 2. Sat. 
2. 81. vegetus prsscripta ad raunia surgit. Scce- 
vola Dig. 34. 3. 28. a fried. Ante iempus a te- 
statore prescriptum. — Praescriptis verbis age- 
re apud JCtos est certii preiinilisque verbis a* 
ctionem aliquam instruere: quod fiebat, quolies 
ilia actio, quae instituebalur, non erat ex illis, 
quarum formulas in edictis suis prstores edere 
solebant. Itaque non ex edicto pretoris, sed ex 
verbis a litigatore prescriptis conceptisque, in 
quae ipse jurabat sponsionemque faciebat, judi- 
cium a pretore dabatur. Cels. Big, 19. fir. 5. qui 
est De pr?f scriptis verbis, et in factum actione, 
2. Nam quum deflciunt vulgaria alque usitata a- 
ctionum nomina, praescriptis verbis agendum est. 
V. ibi piura. ^f 4. In re foreosi prcescribere 
alicui est excipere seu eiceptionom opponere, 
propter aliquam circurostantiam, qua agere pro- 
hibeatur, dar eccezione , ito.pa.ypdpea'zai. Ideo 
autem prescribendi verbo ulimur, ut ait Tur- 
neb., quia actoris intentio, seu actio prescribi- 
tur, b. e. prefinitur, limitatur, restringitur, qua- 
siquc ligatur. Quintil. 7. 5. 3. Ignominioso pa- 
tri filius prescribit. Id. declam. 12. 12, Non 
prescribes: te accusare male gestae legationis 
possum. Jflacer Dig. 47. 15. 3. Si reus accusa- 
tori publico judlcio ideo prescribat, quod dicat 
se eodem crimine ab alio accusatum et absolu- 
turn. % 5. Pro dictare docendi causa. Tibutl. 
4. 1. 177. Non ego sum satis ad tante preco- 
ma laudis,-Ipse mihi non si prescribat carmina 
Pbcebus. V. PR,ESCRIPTUM, i, I. % 6. Item 
plane ac diligenter scribere: sed hoc sensu a- 
ptius adhibetur perscribo. Facile autem est in 
MSS. pro? pro per, aut hoc pro illo Iegere. 
Cic. 4. Fin. 22. 61. Omnium rerumpublicarum 
rectiones, genera, status, mutationes, leges et- 
iam et instituta ac mores civitatum prescripsi- 
mus. Sail. Jug. 58. Castelli planitiem prescri- 
bit. si Hi utroque loco rectius leg. perscribere. 
Paul. Dig. 29. 1. 40. Antequam testamentum 
Ulteria prescriberetur. lta Torrentin., alii per- 
scriberetur. Adde Impp. Dioclet. et Maxim. 
Cod. 2. 6. 21. — Celerum pr&scriplus pro scri- 
ptus sicubi legatur, rectius in perscriptus mu- 
taveiis, ^ 7. Item est pretendere, obtendere: 
quasi titulum causamque preponendo cuipiam 
rei faciende. Tac. 4. Ann. 52. Frustra Pui- 
cram prascribi, cui etc. Adde eumd, 11. ibid. 
16. 

PRyESCRlPTtO, onia, f. 3. superscript!©, in- 
scriptio, titulus, inscrizione , titolo, e'wypapi?'. 

I,) Proprie. Cic. 2. leg. Agr. 9. 22. College 
sui, a quibus ei locua primus invidie in pre- 
scriptione legis concessus est. Alii leg. primus 
in indice, et prascriptione. Id, 5. Fam. 2. 4. 
Jam illud senatus consulturo. quod eo die factum 
est, ex prascriptione est^ ut, dum id exstabit, 
ofncium meum in te obscurum esse non possit, 
V. voc. preced. I. in tin. Tac. 1. Ann. 7. Ne 
edictum quidem, quo patres in curiam vocabat, 
nisi tribunicie potestatis prescriptions posuit. 

II.) Translate. % 1. Est prsetinitio, limila- 
zione. Cic. Rabir. perduell. 2. 6. Quamquam 
in bac prescriplione semihorae patroni mihi 
partes reliquisti, conaulis ademisli. Tac, 6. Ann, 
15. e.xtr. Facto large, et sine prascriptione ge- 
neris, aut numeri, senatus consulto. <|2. In re 
forensi est exceptio, qua quis allerum ab agendo 
subuiovet et repellit, ut in voce preced. II. 4. 
dictum est, eccezione in giudizio, irapctypa^nj. 
Quintil. 7. 5. 2. Aut intentio, aut praescriptio 
babet controversiam. Ac fuerunt, qui prascri- 
plionis stalum facerent, etc. et max § 3. Quum 
ex prescription e lis pendet, etc. Julian. Dig. 
44. tit. 1. qui est De exceptionib., prescriptio- 
nib., etc. 11. Prascriptionem alicui opponere. 
Labeo ibid, 23, Excluder? allquem prascriptio- 
ne in factum data. Papinian, ibid. 40. 14. 5. " 



— 827 — 

mbmovere. Modettin. ibid. 5. 2. 12. removeTe, 
Vlp. ibid. 5. 1. 50. eztr. Pnescriptione uti. 
— Quintil. 3. 6. 23. banc eamdem trantlatio- 
netn vocat his verbis: Ac similiter in transla- 
tione: non habet jus abdicandi, quia ignomi- 
nioso non est actio. Sunt tamen qui translatio- 
nem a prcsscriptione differre tradunt, quod 
tranj^ntio intenlionem actoris non omnino tol- 
lat, sed in aliud tempus, vel ad aiium judicero 
transferal: prwscxiptxo oppugnet et submoveat. 
Commune utrique nomen exceptio est. Varia 
porro sunt prsescriptionum genera, de quibus 
JOti: et hodieque obtinuit ea, qua quis rem 
alienam certo tempore, bona fide, justoque ti- 
tulo quum possederit, prascribit vero domino 
earn in jure repetenti, prescrizione. Hujus men- 
tio est apud Paul Dig. 18. 1. 76. et Modestin. 
ibid. 44. tit. 3. qui est De diversis temporalibus 
praescripiionibus et accessionibus possessionum, 
I. 3. etc. Adde Cod. 7. fit. 33. et 39. ^ 3. 
Hinc translate, Seneca Ep. 48. sub fin. Quan- 
tum potes, reduc te ab istis exceptionibus et 
pnescriptionibus philosophorum. h. e. ineptis 
captiunculis et spinosis argutiis, quibus vis ve- 
ritatis infirmatur et eiuditur. ^ 4. Item est id 
quod praetenditur ad velandam veritatem, prae- 
textus, titolo, pretesto. Cces. 3. B. C. 32. Dicti- 
tabant, se domo expulsos omnibus necessariis 
egere rebus, ut boDesta prascriplione rem tur- 
pissimam tegerent. — If It. Pr&scriptio pro 
scriplione V. in PERSCRIPTIO. 

PR/ESCRIPTlTO. V. PERSCRIPTITO. 

PRjESCRIPTIVE, adverb, ntendo praascriptio- 
ne et eiceplione. Tertull. 4. advert. Marcion. 
1. Prescriptive occorrere. 

PR/ESCRIPTlVUS, a, urn, adject, qui praescri- 
ptionem admittit. Jul. Vict. Art. rhet. (edente 
A. Maio) 3. 10, Non fallat autem nos, non in 
his soils controversiis esBe praescriptivas quaestio- 
nes, qu» totae prsescriptione tollantur. Id. ibid. 
4, 1. Prescriptive quaestiunculae. Sulpic. Victor 
Instit. orat. p. 282. Capperon. De adultera oc- 
cisa praescriptivum praecedens est. Vet. Scholiast. 
(edente tertio A, Maio) ad Cic. Plane. 15. In 
modum praescriptivum facta senatus consult! 
mentione. 

PRAESCRIPTUM, i, n. 2. est id quod prius est 
scriptum. 

I.) Proprie de ludimagistris dicilur, qui pueris 
aliquid discendum proponentes, praescripta eis 
dant, qua- imitentur, ut docet vetus Scholiast. 
Borat. ad 2. Od. 15. 10. Hinc Seneca Ep. 94. 
ante tned. Si ludum lilterarium intraveris, scies, 
ista que ingenti supercilio philosopbi jactant, 
in puerili esse prescripto. detfa/o_, latino, esem- 
plare. el ibid, a tned. Pueri ad prescrjptum di- 
scunt: digiti illornm tenentur, et aliena manu 
per litterarum simulacra ducuntur. 

II.) Translate. ^ 1. Prescripts calcis Lucre- 
tio 6. 91. sunt mete. V. CALX, ^ 2. Sepisai- 
nie est prescriptio, lex, norma, regula, or dine 
dato , precetto , regola, norma, uiroypafifids. 
Cic. Cluent. 53. 147. Omnia iegum imperio et 
prescripto fieri videbitis. Id. 1. Off. 26. 92. 
Ilaac prescripta servantem licet magnilice vive- 
re. Cces. 3. B. C. 51. Alias sunt legati partes, 
atque imperatoris: alter omnia agere ad pre- 
scriptum; alter libere ad summam rerum con- 
sulere debet, secottdo te istruzioni, et Liv. 10. 
22. Postddie ad prescriplum consulis et consu- 
laria et pretoria comitia babita, secondo il di- 
segno, il pareie, le insinuazioni. et Cic. 2. In- 
vent. 45. 132. Si ex suo quisque coneilio, non 
ex coromuni prescripto civitatis rem admini- 
strarit. Suelon. JSer. 10. Ex Augusti prescripto 
imperaturuiu se ptofessus. sul piede. et Id. Cces. 
28. exfr. Ut colonis civitas adimeretur, quod per 
ambitionem et ultra prescriptum data csset . 
Horat. 2. Od. U. 23. Intraque prescrjptum Ge- 
lonos Exiguis equilare campis. dentro i termini 
prefissi. Quintil. 4. 2. 84. Una lex certumque 
prescriptum. Id. 2. 13. 2. Si uno et brevi pre- 
scripto (rhetorice) conlineretur. • 

PRjESCRIPTUS, a, urn. V. PR.tf.SC.RlBO. 

PRjESCRIPTUS, us, m. 4. idem ac prescri- 



PRAESENS 

plum. Tertull. Exhort, ad cattit. 3. a med. De 
divino prescriptu inducere. 
PR^SECA, aa, f. I. videtur esse vocabuii 

forma, qua, ut vocis bratsica etymon exhiberet, 
usui est Varro 5. L. L. 104. Mull. Brassica, 
ut preseca, quod ex ejus icapo minutatim pre- 
secatur. Mvllerus presica et presicatur. 
PR^ESfiCATUS, a, urn. V. voc. seq. 
PRvESECO, s&cas, s§cui, sgcatum et per syn- 
cop. seclum, sfcare, a. 1. Part. Prcesecalus I.j 
Prceseclus I. et II. — Presecare est ante vel 
prius secare, in anterior! parte secare, precide- 
re, tagliare innanzi, arroxcrrTtt*. 

I.) Proprie. Ovid. Remed. am. ill. Qua lae- 
sus fuerat, partem Peantius heros Debuerat ce- 
leri presecuisse manu. Colum. Arbor. 29. Ra- 
dicem arundinis acuta falce presectam impen- 
dent! pluvia disponito. Plin. 17. Bist. nat. 1o. 
25. (115). Presectam vitem fiodi jubet per me- 
dullam. Id. 11. ibid. 37. s8. (218). Vulneiatis 
nervis summus dolor, presectis nuilus. Apul. I, 
Met. Impetu teli presecata gula. J'itruv, 4. 2. 
Projecturas tignorum, quantum emin^bant, pre- 
secuerunt. h. e, in anteriori parte secuerunt. — 
Hue pertinent et ilia, in quibus, ut ait For eel- 
Onus, sumitur pro simplici secare. Varro 3. 
R. R. 16. 34. Favorum, qui eximuntur, siqua 
pars meilis nihil babet, aut habet inquinatum, 
cultello presecatur. Plin. 32. Bist. nat. 2. 5. 
(13). Antbiam infixo hamo invertire se, quon- 
iam sit in dorso cultellato ei spina, eaque li- 
neam presecare. 

H.) Translate. Borat. Art. P. 294. Prese- 
ctum decies non casligavit ad unguem. h. e. ad 
unguem in acutum ita sectum, ut is minimas 
inequalitates persentiscat: hinc translate con la 
massitna accuratezza e diligenza. 
PR.ESECTUS, a, urn. V, voc. preced. 
PR.ESEGMEN, In is, n. 3. ritaglio, tonditura, 
a'rcc'xc^fia, frustum, parlicula ex aliqua re de- 
secta. Plaut. Aulul. 2. 4. 33. Quin ipsi pridem 
tensor ungues dempserat: collegit, omnia abstu- 
lit prssegmina. Non. p. 151. 33. Merc. Pre- 
segmina proprie Plautus in Aulularia ea dici 
voluit, que unguibus eminulis presecantar. 
Apul. 2. Met, Rogis reliquie quedani et cada- 
verum prasegmina ad exitiabiles viventium for- 
tunas petuntur. Fulgent. Exposit. sertn. ant. p. 
566. 10. Merc Presegmina sun I partes corpo- 
ris incise, ut Tages in haruspicina ait : Pre- 
segminibus amputatis. Gloss. Philox, Presegmi- 
aa, cczQVuy^op.axa. Thecd. Priidan. lib. 4. p. 
314. retro ed. Aid. JEtit lloris presegmina. — 
In sing. num. Ennod- Diet, 1, p. 1048. B. 
Quum in blandam lucem novelli pr;vsegmiois 
come explicantur arboree et omnia ramorum 
plectura diffunditur. 

PRiESESllNATlO, unis, f. 3. Vitruv. 2. '.). de 
feminis prcegnantib. In corpore pteseminalio 
crescens ex omnibus cibi poteslatibus detrahit 
alimentum in se. h. e. fetus. 

PRyESfiMlNATUS, a, urn, V. voc. seq. 
PR/ESfi.MlNO, as, avi, atum, are, a. 1. Part. 
Prceseminans II.; Prceseminatus I. — Pnrse- 
minare est ante seminare, teminare prima, 

I.) Proprie. Zactant. 6. 10. a med. Non nati 
sunt homines e terra, tamquam ex draconis ali- 
cujus dentibus preseminati, ut puete ferunt. 
Augustin. 3. de Genes, ad litt, 14. ad fin. Vis 
quH'dam naturalis, et quasi present mala. 

II.) Translate. C'osst'od. 6. Bist. Fed. 24. Hi- 
larius Pictaviensis secunde Aquitani;f pontifex 
recte fldei dogmata dudum preseminaverat tarn 
Italis, quarn Gallicanis tpiscopis. Ammian. 30. 
2. Majora sibi preseminans, legato ad principem 
misso, etc. h. e. preatruens, premoliens. 

PRtflSENS, en lis, particip. a prcesum. — In 
Ablat. sing, duplicem positionem habet; yed pras- 
senie fere de personis dicimus, pratsenti de re- 
bus, ut in allatis eiemplis videre est. Poete la* 
men id non servant. Borat. Art. P. 59. pre- 
•ente note. Martial. 10. 25. tunica presente 
molesla. jVepos quoque Alcib. 4. Postulabat, ut 
si quid de se agi vel'enl, polius de pra-senli que- 
stio haberetur, quam abseos accusaretur. — Olfm 



PRAESENSIO 

pr&sente (ut abtentt) de pluribus penoaii di- 
ctum Pit. Plaut. Amph. 2. 2. 194. Nee nobis 
presente aliquis quisquam, nisi servus, a(luit. 
Ita referl JVon. p. 76. 18. Merc; alii Plauti ge- 
nuinum versum esse negant, Pomponius apud 
JVon. p. 154, 17. Merc, praesente testibus, ,4c- 
cius ibid, proeseute hli. Fenestella ibid. suit. 
/Vbtnus i6W. omnibus* Varro apud Z^onafum 
ad Ter. £un. 4. 3. 7. legatii. Pompon, tftid. 
amicis. Ter. dixerat ibid, absente nobis. (Simile 
est Mud Catulli 106, 5. iosperanti ipsa refers 
te nobis, et Tibulli 3. 6. 55. Perfida, nee me- 
rito nobis inimica merenti. Alii aliter distin- 
gttunl.) Addit Donatus poni prcesente et ab- 
sente pro praepositionj'b, coram, et clam. — 
Corap. Prceienlior 3., 4. et 5,; Sup. Prceten- 
tissimus 3. et 4. — Praesens (a prce ante et 
ens, interjecto *, ut prodest a pro et est fit 
d interjecto) est qui adest, qui est in conspe- 
ctu, vei nunc est, aut fit: dicitur enim de lo- 
co et tempore, traptov, e'vjarw; (It. presente ; 
Fr. present, qui est devant let yeux; H'tsp. pre- 
sente; Germ, gegenwdrtig, selbst, personlich; 
Ang!. present, at hand, that, nov is). ^ 1. 
Stricto sensu. — a) Universim. Cic. 1. Orat. 24. 
112. Hunc esse uaum ex omnibus, quo praesente 
ego ineptus esse minime vellem. Id. 1. Fin. 17. 
55. Corpore nihil nisi praesens, et quod adest, 
sentire possumus. Id. 1. Off. 4. 11. Bellua ad 
id solum, quod adest, quodque praesea* est, se 
accommodat. Ter. Adelph. 3. 4. 20. No a quia 
ades pr.-esens, dico hoc. Plaut. Most. 5. 1. 27. 
Si quidem pol me quaeris, assum praesens prae- 
senli libi. son qui in persona dinanzi a te. Sic 
Liv. 1. 57. Quin conscendimus equos, invisimus- 
que praesentes nostrarum ingenia? andiamo in 
persona a vedere. et Plancus ad Cic. 10. Fam. 
k. a med. Si facuttas mibi tui praesentis esset. 
s'io ti potessi avere presente. et Cic. 1. Off. 44. 
156. Neque solum vivi atque praesentes studiosos 
discendi erudiunt, sed etiam post mortem, etc. 
Sail. Cat. 50. Quum praesenti diligentia con»u- 
lis tanta praesidia sin I. Ovid. 4. Pont. 14. 9, In 
medias Syrtes mediam mea vela Charybdim Mit- 
tite, praesenti dum careamui humo. Intcript. 
apud Fabrett. p. 724, n. 443. cknam c. oVttrvi 

BKHVKS OMKIBVS AKNIS DANDAM PRAKSKNTIRVS 
PHOMtSlT. et tnOX. VT PBAJ8SJKT1BVS DIVID8R8N- 
TVR S-P0RTVXA8 BXCBPTO BORVM QVI TRAMS MARS 
SRVKT VBL QVI PBRPBTVA VALBTVDIIfX DETIKEN- 

t\k. — b) Picesens etiam dicitur, quod fuSt, 
aut (actum est, et quod erit, vel Bet eo tempo- 
re, de quo loquimur: nam illo tempore praeter- 
ito praesens erat; item tempore illo futnro prae- 
sens erit. Cic. 2. Fam. 7. a med. Praesens tecum 
egi. Id. 4. Cat. 6. 13. 9ororis suae virum prse- 
seotem et audientem vita privandum esse dixit. 
Id. 1. Invent. 54. 104. Perinde illi videatur indi- 
goum, ac si ips>> i'nterfuerit et praesens viderit. 
Id. 2. ad Q. fr. 8. Cetera presenti sermon! re- 
serventur. Id. 11. Alt. 12. Praesens in praesen- 
tem in u I la diverat. sul vito. et Ter. Adelph. 4. 
5. 34. Quum banc tibi videbit praesens praesenti 
eripi. — c) Prcesentia verba, quae nunc sunt 
in usu. Gell. 1. 10. Vive moribus prseteritis, lo- 
quere verbis praesentibus. — • d) In prcesens 
tempus, et fre^uentius in prcesens, est praesenti 
tempore, in praesetitia, al presente, ora, per ora. 
Horat. Art. P. 44. Pleraque differat, et praesens in 
tempus omiltat. Cic. 1. Cat. 9. 22. Video, quan- 
ta tempestas invidiam nobis, si minus In praesens 
tempus, at in posteritatera impendeat. Id. I. ad 
Brut. 15. a med. Ut et in praesens sceleratos 
cives timore ab impugnanda patria deterrerem, 
et in posterum docuraentum statuerem, etc. per 
al-lora. Tac. 4. Hist. 68. Si fortuna in praesens 
virtusque deseruit. — e) Ad prcesens tempus, 
et ad prtesens, idem. Justin. 1. 5. 7- H«r- 
pagus ad praesens tempus dissimulate dolore, 
etc. allot a, per nllora. et Tac. 4. Ann. 31. 
Quod factum aspere acceptum ad praesens, mox 
in laudern vertit. 8t ibid. 40. sub (in. Ipse quid 
Intra animum volutaverim, oratltam ad praesens 
refer re. per ora, adesso. et 1. Hi$t. 44, extr. 
Omnes interfici jussit, tradito principtbus more, 



— 828 — 

muaimenlum ad praeMns, in posierum ultionam. 
Adde Suetan. Tit. 6.; «t Plin. 8. Hist. nat. 22. 
34. (80). — f) Praesenti tempore, "et saspiui 

in praesenti, idem. Ovid. 3. Fast. 478. Jam'que 
ego praesenti tempore nulla forem. Cic. 2. Fam. 
10. ad fin. Haec ad te in praesenti scripsi, ut 
speres, etc. Nepos Alt. 12. Quod in presenti 
utrum ei laboriosius, an glorioslus fuerit, diffi- 
cile fuit judicare. — g) In rem prassentem, 
in eum locum, de quo agiiur, aut controversia 
est, sopra luogo: ductum ei more forensi, quo 
titlgantes, et aliquando ipsj judices se confere- 
bant ad rem contro versa ro, y, gr. domum, agrum, 
ut re inspecta planius c«rtiusque judicare pos- 
sent, quam si soli* testibus et tabulis res agere- 
tur. Cic. i. Orat. 58. 350, Si de finlbus, quum 
in rem praejentem non veaimus, controversia 
est. iSeneca Ep. 6. a med. In ram praesentem 
venlas oportet, quia homines amplius oculis, 
quam auribus credunt. Quintil. 4, 2. 123, Mul- 
tum confert adjecta veris credibilis rerum i- 
mago, quae velut in rem prassentem perducere 
audientes videtur. Adde Ptin. 3. Ep. 9, et 10. 
Ep. 24. — h) In re prcesenti, in ipso loco, 
aut m ipsa re agenda, sul fatto. Plaut. Cos. 
2. 8. 65. In re praesenti, ex copia piscaria con- 
sulere, quid eraam, aequum est. Liv. 40. 9. Quod 
turn vociferarer in re praesenti pavidus, hoc nunc 
postero die queror. Quintil. 6. 2. 31. Ut ho- 
minem occisum querar, non omnia, quae in re 
praesenti accidisse credibile est, in oculis babe- 
bo? Adde eumd. 7. 10. 11. Rursus Liv. 40. 
17. Eodera anno inter populum Carthaginien- 
sem et regera Masinissam in re praesenti disce- 
ptatores Roraani de agro fuerunt. sopra luogo. 
Adde Ulp. Dig. 39. 1. 5. — t) Prcesentia 
neutr. plur. est status rerum praesens, h stato 
presente detle cose, il presente governo, z-x 
napovxa. Sueton. Aug. 87. Quum hortatur feren- 
da esse praesentia. Tac. 4. Hist. 5ii. extr. Ve- 
niara ostentantes, si praesentia sequerentur. ^ 
Similia sunt ilia ejusd. 3. ibid. 69. Sabinus, re 
trepida, quod tutissimum e praesentibus, arcem 
CapHolii insedit. et 4. ibid. 56. Optimum e prae- 
sentibus ratus, iisdem, qulbas petebatur, artibus 
grassari. Id, 5. Ann. 10. Laetus priesentibus, et 
inanium spe. — I) Prcesens abest, proverb. 
de quo V. in ABSUM. ^ 2. Universim prce- 
sens dicitur, quod nunc est, aut fit, nee differ- 
tur. — o> Genera tim. Cic. 2. Nat. D. 59. 
Ne si aavigare quidem relim, ita guberna- 
rem, ut somniaverim: praesens enim pesna sit. 
Propert. 2. 23. 63. Et jam si pecces, Deus ex- 
orabilis ille est, Si raodo pr^sentes viderit esse 
preces. h. e. quae peccaturn statim sequantur, 
inquit Passerat. Vel quae animo praesenti, in- 
tento et confident fiant. Flor. 1. 26. a med. Mae- 
liura, largilione suspectum dominationis, prae- 
senti raorte raultavit. et 3. 14. Adeo prseseati 
metu mortis exterruit, ut etc. — b) (line etiam 
prcesens pecunia, qua? statim debetur, aut sol- 
Vitur, soldo alia mano. Cic. Cluent. 12. 34. Quae 
pecunia mulieTi legata erat a filio, si qui natus 
esset, earn praesontem Oppianicus non debitam 
mulieri solvit. Id, 3. Verr. 56. 146. Pecunia 
praesens solvatur. Haul. Capt. 2. i. S. Quos tam 
grandi sum mercatus praesenti pecunia. a s\ ca- 
ro prezzo in contanti. et Petron. Satyr. 109. 
Pro singulis injuriis numerabis praesentes dena- 
rios duceatos. sborserai toslo. et t'&id. 137. Quid- 
v'm nummis prssentibus opta. col soldo alia ma- 
no, — c) Apud JCtos prcesens aliquando est 
purus, quum de obligationibus sermo est: nempe 
quum neque in diem, neque sub conditione con- 
ceptae sunt: bine Praesens obligatio, quae statim 
adstringit, Uip, Dig. 12. 1. 9. et Paul. ibid. 
45. I. 46. Praesens debitum, Martian, ibid. 20. 
1. 13. ad fin. Si dies apposita legato non est, 
praesens debetur, Paul. ibid. 36. 2. 21. — d) 
Bine prcesens et in diem opponuntur. Ulp. ibid. 
42. 9. 10. circa med. Si quum in diem mibi de- 
beretur, fraudator praesens solvent. Paul. ibid. 
*5. I. 76. et Sccevola ibid. 31. 1.47. Quidquid 
te dare facere oportet, praesens, in dlerure. Sic 
Paul. ibid. 7. 1.4. Quod vel praesens, vel ex die 



PRAESEN'TALTS 

dari potest. —- e) Prcesenti die dari, est prae- 
sens dari. Ulp. ibid. 45. I. 41. Quoiies in obli- 
gationibus dies non pooiiur, praesenti die pecu- 
nia debetur. Cajus ibid. 28. 7. 22. Eum qui lt- 
bertatem dare potest, ipsura debere aut praesen- 
ti die, aut in diem, aut sub conditione dare. 
% 3. Iliac est etiam potens, cfficai, vehemens, 
prasstans, praesentaneus; quia quod praesens est, 
magls valet, quam quod abest, potente, effica.ee, 
pronto, veemente, presentaneo. Cic. 6. Verr. 
49, 107. Multis saepe in difficillimis rebus prae- 
sens auiilium ejus oblatum est, Hirtius ad Cic. 
post Ep, 6. I. 15. ad An. Haec in contentione 
praesentes ad nocendum vires habeas.- Virg. 2. 
G. 126. tardumque saporem Felicis mali, quo 
non prsesentius ullum, Pocula si quando ssevae 
infecere novercae. che operi e risani piii presto. 
et Colum, 6. R. B. 14. 3. Prsesentissimum est 
remedium sanguis de aure emissus. Plin. 21. 
Hist. nat. 18. 70. (118). Radix adrersus serpen- 
tium ictus praesentis remedii est. et ibid. 20. 86. 
(149). Melissopbylloa praesentissimum est coatra 
ictus apum, Quintil. 10. 7. 1. Praesentljsima 
pericula. Virg. 12. mn. 152. Tu pro germano 
si quid praesentius audes, Perge. Ovid. 13. Met. 
756, Nee, si quaesieris, odium Cyclopia, araorne 
Acidis in nobis fuerit presentior, edara. — Cum 
Infiaito. Hor at. t. Od. 35, 1. O Diva, gratum 
quae regis Antiurti, Praesens vel irao tollere de 
gradu Mortal t corpus, vel super bos Vertere fu- 
neribus triumphos. valevole, possente, capace. 
^ 4. De morali horainis qualitate vel, uti ajunt, 
charactere est fortis, acer, alacer, confidens, for- 
te, costante, ardito, che non si perde, o lur- 
ba. Cic. 1. Att. 18. In republica vero quam- 
quam animus est praesens, tamen etc. Id. 2. 
Orot. 20. 84. Animus acer, et praesens, et acu- 
tus idem atque versutus, invictos virOB efficit. 
Quintil. 6. 4. 8. Opus est ingenio celeri ac mo- 
blli, animo praesenti et acri. Ter. Phorm. 5. 7. 
6. Animo virili praesentique ut sis, para. Virg. 
5. JSn. 363. Nuac, si cui virtus, animusque in 
pectore pra»sens, Adsit. Liv. 31. 46. a med. Non 
plures tantum Macedones, quam ante, tueba"ntut 
urbern, sed etiam praeseatiorlbus animis, et ca- 
stigationibus regis, et simul minarurn raemoree. 
con gli animi piu ritoluti. et Auct. B. Alex. 
40. Prasentissimo animo pugnare. Ovid. 2. Amor. 
8. 17, At quanto, si forte refers, praesentior ipse 
Per Veneris feci numina magna fidem. piu ar- 
dito e franco. — Prcesens ingenio fere eodem 
modo dicitur, qui ingenio est prompto, et oc- 
carrente etiam subitis, pronto d : ingegno. Plin. 
17. Hist. nat. 1. 1. (3.1. Crassus, ut praesens 
ingenio semper, et faceto lepore solers, respon- 
dit, etc. ^ 5. Est etiam qui adest, adsistit, fa- 
vet, tuetur, praesto est, assistente, propizio, fa- 
vorevote.. Cic. I. Tusc. 12. 28. Hercules tantus, 
et tarn praesens habetur deu«. Virg. 9. .En. 404. 
Tu dea, tu praesens noslro s'uecurre labori. Ovid. 
1. Met. 17". modo diva trifonnis Adjuvet, et 
praesens ingentibus adnuat ausis. Flor. 4. 7. 
circa med. In Caesaris castris omnia aves vi- 
ctimasque promisera.it: sed nihil illo praesen- 
tius, quod Caesaris medicus somno admonitus est, 
ut etc. — llinc pnesentem aliquem facere est 
profiitium reddere. M. Aurel. Fronto ad An- 
tonin. imp. 2. 13. Ut domino meo perscriberem, 
facereraqae eum nobis in islo quoque nego- 
tio prassentem. — NB. Ue coenom. Rom. V. 
ONOM. 

PR ESENSTo, onis, f. 3. il presentire, anti- 
vedimento, presagio, nsoaic^oi^ aclus prae- 
seatiendi, praesagitio, divinatio. Cic. 1, Divi nat. 1. 

1. Versari quamdam inter homines divinatio- 
nem, quam Graeci ^avTtxrjv appellant, id est 
praesensionem et scientiam rerum futurarum. Id. 

2. If at. D. i. 7. Praedictiones el praesensiones 
rerum futurarum. Id. Topic. 20. 77. Atque et- 
iam per exta invenla praesensio. 

PR.ESENSUS, a, um. V. PR.ESENTIO. 

PR.ESENTALIS, e, adject, praesens, qui prae- 
sens adest. Imp. Anastas. Cod. 12. 36. 18. Pras- 
sentaies milites. h. e. praesentes in com'rtatu 
principis. Imp. Justinian, ibid. 17. 4. domesti- 



PBAESENTANEE 

ci. Auguttin. Serm. 114. pauperiste Sustenta 
vitain praesentalem. 

PR.ESENTANEE, adverb, in present!, statim, 
breti tempore. Tneod. Priscian. 1. ad Timoth. 
fr. pra>f. Confeci nonnullds preientanee llbel- 
lo». 

PR.ESENTAnEUS, a, um, adject, che opera 
tubito, presenlaneo, napaoTttTixot, qui in pre- 
sens subito fit, qui presentem habet efficaciam. 
Quintil. declam. 17. 11. Virus praaentaneum 
paro, quod statim, quod subito corripial. Plin. 
21. Hist. nat. 31. 105. (180). Prasentaneum reme- 
dium ad dentiura mobiles firmandos. Id. 24. 
ibid. I. 1. (2). venerium. Id. 27. ibid. 9. 46. 
(70). Cocco Gnidio vis presenuinea contra cl- 
cutain. Commodian, 8. 1. De sole el luna, licet 
situ praesentanea nobis, h. e. efflcacissima et va- 
lidissima. 

PRJESENTARIE, adverb, idem ac prasenta- 
nee. Boeth. 4. pros. 6. ante med. Sieut artifex 
facicnda rei forraam mente percipiens, movet 
operis effectum, et quod sinopliciter prasentarie- 
qae prospexerat, per temporales ordines ducit; 
ita Deua etc. 

PRESENT ARlUS, a, um, adject, presenle, 
prasens, Plant. Most. 2. 1. 14. Ubi id erit fa- 
ctum, a me argentum petito praesentarium. ft. e. 
quod statim soivam. Id. Trin, 4. 3. 74. Vend!- 
dit ades prasentarjis argenti minis nutneratis 
quadraginta. alia mano. et Pcen. 3. 5. 47.. Ha- 
ruspices si quid boni promittunt. pro spisso eve- 
nit: id quod mail promittunt, praesentarium est. 
ft. e. statim venit. Apul. 10. Met. Praesentarium 
venerium comparat. ft. e. quod presentem et sub- 
itariam mortem affert. 

PR.iiSENTATlO, onis, l". 3. present azione, 
actus praesentandi aliquid. Imp. Constantin. 
Cod. 12. 28. 2. Quibus omnibus condonamus, 
ne obsequiura temonariorum, vel penlaprotiae, 
aut etiam tironis praesentationera agnoscant. Alii 
leg. prestation em. Augustin. in Ps. 59. 6. Quid 
futurism est in judicio? Arcus est exteotus; adhuc 
in coraminatione est, uonduro in prasentatione. 

PR/ESENTATC9, a, um. /'. PR,«9ENTO. 

FRvESENTlA, a>, f. t. presentem esse , con- 
spectus, aspectus, reapeuata (It. presenza, cospet- 
to, comparsa; Fr. presence; Hisp. presencia; 
Germ, die Gegenwart; Angl. presence, a being 
at hand), ^f 1. Stricto sensu — a) Presen- 
tia, substantivum, est, ut diximus, conspectus, 
aspectus. • — In sing. num. Ter. Htaut. 3. 3. 12. 
Multa feit iubido: ea facere prohibet tua prae- 
sentia. Cic. 1. Cat. 7. 17. Alicujus aspectum 
presentiatnque vilare. Id. Dom. 5. 11. Pcricu- 
lum in prasentia atque ante ocuios propositum. 
Alii leg. in present!. Id. 5. Pain. 8. extr. L't 
desiderium pra*sentie tu:«- meo iabore minuatur. 
Virg. 9. JEn. 73. urget prasentia Tumi. Cajus 
Dig. 5t). 16. 22. Exhibere est presentiain cor- 
poris prabere. — Priesentiam sui facere e^t 
far si vedere, comparire, lasciarsi trovare, co- 
piam, seu potestalem sui facere. Hermogenian. 
Dig. 42. I. 53. Contumaj. est, qui tribus edict!* 
proposilis, prasenliam sui facere contemnit. Ad- 
de Paul. ibid. 47. — In piur. num. Cic. 2. fiat. 
D. 66. 166. Drorum prasentia declarant, nppa- 
rizioni,comparse. -— 6) Adverbialiter, in ;-roe- 
sentia in prassenli, hoc, vel ilto tempore, de quo 
loquimur. ifepos Alcib. 4. Quicscendum in prae- 
sentia, et iilud tempus exspectandum decteve- 
runt, quo etc. per allora. Id. Themist. 8. Hue 
quum venisset, ct in pr;fsentia rex abessct. allo- 
ra. et Liv. 24. 22. Tutiorem ratus esse vi«m, 
si in praesentia tempori ce*ssisset. Cces. 1. B. 6. 
15. Suoj a proflio continebat, ac satis babebat 
in prasseotia ho.*tem populationibus prohibere. 
Cic. 5. Pin. a. 2!. Sed quoniam nun possunt 
omnia sirnul dici, base in praesentia nota esse 
debebunt. per ora. et Ter. Adelph. 5. 2. 14. 
Provisum est, ne in prssentia haec bine abeat. 
Cic. 15. Att. 20. ad fin. Hoc video in prfesen- 
tia opus esse, presentemente, di presente. et 
Plin. 12. Hist. nat. 3. 7. (14). In presenile 
externas arbores proseqnemur. ora, adesso. et 
Piin, alter 3. Pp. y. a med. Fides in pr*sen- 



— 829 — 

tia ecra, quibus resistit, offendit: deinde ab illii 
iptts susplcitur, laudaturque. tut fatto. Adde 
Pompej. ad Dotnit. 2. post Pp. 12. I. 8. ad 
Att.; tie. 1. Txuc. 7. 14., et 14. Fam. 14.; 
Auct. B. Afr. 10.-, Cels. 4. 3.; ^uirtrii. 8. protein. 
3. 9. 4. 109. et 10. 7. 22; Sutton. Tib. 22. elc. 

— Cum opposito in perpetuum apud Liv. 7, 37. 
Millies, qui in prassidio simul faerant, duplici 
frumento in perpetuum, in praesentia singulis 
bubus binisque privis tuflicls donavlt. — Cum 
opp06ito in futurum apud eumrf. 33. 27. exir. 
Id aegre et in praesentia hi passi, et in faturum 
etiam metum ceperunt, quum etc. — Cum op- 
posito postero die apud Cic. 5. Tumc. 35. 100. 
Vestrar quidem ccenae non solum in praesentia, 
sed etiam postero die jucunds sunt. — Cum ad- 
dito tunc apud Liv. 45. 23. ad fin. Satis qui- 
dem et tunc in praesentia castigata ilia tegatio 
erat, quum tam tristi responso veitro dimissa. 

— Alio sensu lYepos Alcib, 10. Id quod in pras- 
sentia veslimentorum fuit, arripuit. h, e. ad ma- 
nutn fuit, praesens se obtulft, che se gU preien- 
to. Post tot optimorum scriptorum loca (quibus 
alia multa, prwsertira ex Livio, addit Borrich. 
in f^indic. Latinit.) nulius remanet dubitandi 
locus, quin in prcesentia Latinum sit. Quod idem 
et de in prcesenliarum sentiendutn est. V. IM- 
PRjESENTIARUM. % 2. Speciatim, prcetentia 
animi inlentto, vis, robur, constantia, praesens 
et acer animus, presenza di spirito, forza, a*"- 
dire, coraggio. Cces. 5. B. G. 42. Tanta nlili- 
tum virtus atque animi praesentia fuit, ut etc. 
Cic. Mil. 23. 62. Videbant enim fact! rationem, 
praesentiam animi, defensioni-s constantiam. Add^ 
Plin. 8. Hist nat. 25. 38. (92). ^ 3. Item 
est eridenlia, vis. Ovid t 4. Met. 611. tanta est 
praesentia veri. *| 4. Quemadmodum praesens 
eum etiam significat, qui tuetur, fovet, praesto 
est (V. PR^SENS 5.), ita pr&scntia tutelam, 
favorem, auxilium. Inscript. apud Gruter. 28. 4. 

PRAESENTUB MATHIS DEVM F. SEPTIMITS FElIX OB 

coronam biillksimi vrbis ankt. h. t. ob eoronam 
in ludis relaiam millesimo ab c. c. anno, nem- 
pe sub Pbilippis Augg. Cf. Capitalin. Anton. 
Phil. 8. Mala Marcus et Verus sua praesentia 
temperarunt. 

PR^SENTtO, tis, si, sum, tire, a. 4. Preesen- 
tisse pro prcesensisse legitur apud Pacal. Pa- 
neg. Theodos. 3. — Part. Prcssentiens et Prce* 
sensus sub a. — Pniesentire esl ar.te qulppiam, 
quam flat, sentire, cogitalione prsecipere, prasscire, 
praesagire, divinare, previdere, present ire, pre&a- 
gire, indovinare, antivedere, aver sentore d'una 
cosa> accorgersi , Trpoctto&avcwac — a) Cum 
Accus. Cces. 7. B. G. 30. Anlmo providere et 
pnesentire. Plin. 2. Hist. nat. 79. 81. (.191). 
Pr-Tsratire aliquid et pr*<iicere. Lucret. 5. 1342. 
Animo praesenlire atque vid«re malum futwrum. 
Cic. 2. /Jivinat. 4S. 100. Esse in inentibui ho- 
minum lamquam oraculum aliquod, et quo fu- 
ture pr^senliant. Id. Habir. perduell. 10, 2n, 
Sapien:issimi cujusque animus ita pr.escntit i~ 
posterum, ut etc. Pi aut. Trin. ^. 2. 135. Fe- 
cissel edepo!, nisi haec praise nsisact canes. Ovid. 
1. Met. 610. Lonjusis adventum pr.esenserat. et 
10. s'6fd. 4o4. Praesentiie ainorem. f'irg. i. JEn, 
297. dolos. Justin. 25. 2, 3. Praesenliens terape- 
slatem. .Suefon. Aug. 96. Bellorum omnium even- 
tus ante praesensit. Plin. 5. Pp. 5. Quod acci- 
dit, multo ante pr;psensit. Plin. alter 28. Hist. 
nat. 2. 5. (24). Absences tinnttu aurium pr«- 
fentire sermones de se. Cic. 1. Divinat. 55. 125. 
Si unum aliquid ita sit pr.edictum praesensum- 
que. Id. ibid. 124. Pauciora divine pr?f»ensa et 
pnedicta reperiri. — b) Cum 1 Accus. et lnllnito- 
Ter. Andr. 5. 1. 20. Ifci me adesse neuter turn 
praesenserat. — c) Passive impersonaliter. Liv. 
21. 49. a med. Pnesensuni lamen est, quia luna 
pernox erat. 

PR.ESENTISCO, is, eie, a. 3. prasentlre in- 
Ctpio, praascisco. Ter. Beaut. 4. 5.21. Ne tu id 
prassentisceTes. Ita apud Priscian. H. p. m24. 
Putsch. Alii fere dimes leg. persentisceres. quud 
idem dicen^um de alio loco Plauti Am-ph, 1. 3. 
29. quod a quibusd. Lexicographis additur. 



PRAESKRTIM 

PR.tSENTO, as, Svl, itum, are, a. I. Part. 

Prcetentins, Prcesentatus et /Vossenfandui. — 
Praesentare est praeientem facere, aspectui sub- 
jlcere, exhibere, offerre, pretentare, far vede- 
re, fretpt'<rrr)pu. Quintil. 11. 2. 1. Exemplo- 
rum qnasdam coplas eadem ilia vis (memoriae) 
praesentat. Ptcriqve alii leg. repraeientat. Auct. 
Paneg. ad Maximian. et Constantin. 3. e*tr. 
Seque forma tanttrm in te patris, sed etiam con- 
tinentla, fortitudo, Justitta, prudentia sese votii 
gentium praesentant. Aurel. Vict. Vir. illustr. 
77. Caput ab Achilla Caesari praesentatum esl. 
Quedam MSS. hac Terba non babent. Plin. 37. 
Hiit. nat. 10.67. (181). Sarcitis bubulas came* 
praesentat. h. e. speciem bubularum carniutn 
prabet. Ita edif. ver. 1469. 1470. et 1472.; Par- 
duinus, et alii leg. repraesentat. Apul. 6. Met. 
Ad istum modum supplicant! statim sese Juno 
praesentat. Jmpp. Arcad. et Honor, in fragm. 
Cod. Theod. 1. 10. 5. (edente W. P. Glossio). 
Qui sine commeatu, aut sine officii publici ne- 
cessitate per provincias devagantur, tuo eia- 
mini prassentatos, arbitrio celsitudinis tuae con- 
demnatione percelli prweipimus. Sic Cassiod. 3. 
Variar. 28. Prassentati autem tribunalibus judi- 
cem sine aliquo damni terrore viderunt. Id. 11. 
ibid. 6. Per te prasentandus accedat. Ennod. 2. 
Ep. 15. Salutis ergo gratiam praesentans, quag- 
io etc. 

PR.ESEPE, PRXSEPIO et similia. V. PR.E- 
SyEPE, PR.ES.EPIO, etc. 

PR.ESEPULTL'S, a, um, particip. ab inusit. 
prcesepelio, ante sepultus. Quintil. declam. 9. 
tub fin. Video senem meliore sui parte praese» 
pultum. Ammian. 14. 11. a med. Terrore pro- 
pinquantis exitus jam praesepultus. 

PR.ESERO, is, ere, a 3. ante sero. Paulin. 
JYolan. carm. 32. 445. Da mihi nunc lugere, 
Deus, fletusque salubri Praeserere aeternse semina 
laetiliae. 

PR/ESERTIM, adverb, f'ossius vult esse a prat 
et sero necto, ut proprie dicatur de his, que in 
serie aliqua prima sunt: similiter Handius (Tur- 
selt. vol. 4. pag. 531.); Praesertim, ail, dicitur 
de re, que est quasi pre serie ponenda, ideoque 
excipitur, et propter conditionem suam xa-r's'fo- 
yrjv speotandam distinguitur-: est igitur idem ac 
praecipue, maxime, ^tiXtcTa Ss, a'XXos ts {It. 
speciaJmenfe, singolarmente, principaimente ; 
Fr. principalement, surtout, particulikremtnt, 
notamwtnt, par-dessvs tout; Hisp. principai- 
mente, sobre todo, particular mente; Germ, ab- 
sonderlich, besonders, zumal, vorzuglich; Angl, 
especially, chiefly, principally, particular- 
ly~>. Occutiit — a) Generating et sine ad- 
ditis. Plant. Amph. 2. 2. 22. Edepol me uxor! 
exoptaturn credo adventurum domum,~praBser- 
iim ri bene gesta. Id. Pcen. 3, 1, 20. Praeser- 
tim ia re populi placida atque interfectis ho9ii- 
bus, non decet tnmultuari. Cic. 2. Divinat. 9, 
24. Iilud quidem uici, presertim a Stoicis, nul- 
?o modo pult:st. Id. Amic. 4. 15. Non tam ista 
me sapletitia- fama delectat, falsa praesertim, 
quam quod etc. h. e. quum falsa, speciosa, non 
vera sit. Id. t. Off. 35. 129. Retinenda est igi- 
tur hujus generis verecundia, presertim natura 
ipsa rnagistra et duce. Cces. 2. B. G. 31. Qui- 
busnaro manibus, aut quibus viribus, praesertim 
bomiue* tantula^ stature, tanti oneris turrira 
moturos sese coniidereni? Adde H 'or at. Art. P. 
383. Cic. I. Orat. 6. 21. Neque vero ego hoc 
tanlum oneris imponain, nostris presertim ora- 
toribus in hac tanta occupatione urbis. et ibid. 
62. 264. Virum ego non solum aibitrabar, hit 
presertim auditoribus, a me informari opoiter*. 
Id. 1. Fam, 4, sub (in. Ego tibi a vi, hac pre- 
sertim imbecitlitate magistraluum, prestare ni- 
hil possum. Id. 2. Legg. 11. 35. Ei<o vero as- 
seolior: excepto pr:i"iertim in ipsa le^e solemnl 
sacrlftcio. -- Et cum pronominibus. Plant. liud. 
2. I. 1. Omnibus modis, qui pauperes sunt ho- 
mines, miseri vivunl. presertim quibus nee que- 
stus est, nee didicere artem ullam. Ctes. 5. B . 
G. 47. f.abienus- veritus, ne, si ex hibernis fu- 
ge similem profectionem fecissrt, hostium im* 



PRAESERVIO 

peturn sustinere aon posset, prasertim quos re- 
centi victoria e Herri sciret, lilteras Casari re- 
mittit. Cic. 6. Fam. 2. 7. Intelliges-ferendara 
esse fortunam, pra-sertim quae absit a culpa. Id. 
6. Verr. 54. 120. Victoria putabat esse, multa 
Romam deportare qua; ornamento urbi esse 
possent: humanitatis, non plane spoliare urbem, 
prasertim quam conservare voluisset. Id. 3. Cat. 
9. 22. Ut homines Galli vestram salutem suis 
opibus anteponerent, id non divinitus factum 
esse putatis? praasertira qui nos non pugnando, 
sed lacendo superare potuerunt. — Prcesertim 
qui ali'iuando invertitur, et prcesertim pro adeo, 
ut ait Handius, accipi potest. Cic. 2. Legg. 6. 
14. M. Igitur tu Titias et Apulejas leges nullas 
putas ? o. Ego vero ne Licias quidem. M. Et re- 
cte: qu;e prasertim uno versiculo senatus, pun- 
cto temporis sublata sint. Id. Fat. 1 1. 23. Quura 
doccrent esse posse quemdarn animi motum vo- 
luntarium, id fuit defendi melius, quam intro- 
ducere declinationem, cujus prasertim causam 
reperire non possent. Adde eumd. 6. Verr. 54. 
120.; el Liv. 25.6. — b) Prcesertim si apud 
Cic. 14. Fam. 2. in fin. Velim quam sapissime 
litteras mittatis, prasertim si quid est firmius, 
quod speremus. Id. Senecl. 2. 6. Faciam vero, 
Lali, prasertim si utrique vestrum, ut dicis, 
gratum futurum est. Adde eumd. 3. Alt. 7.; 
et Virg. 1. G. 115. — Cic. 3. ad Q. fr. 4. Ego 
vero meum consilium, si prasertim tu non im- 
probas, vebementer approbo. h. e. si prater ce- 
teros tu. Nusquam alibi Cicero ita loquutus est. 
— c) Prcesertim quum vel quum prcesertim 
apud Plant. Asin. 1. 1. 64. Ego mitto omnia 
bac, prasertim quum is me dignum, cui con- 
crederet, babuit. Cic. Mur. 26. 53. Magna est 
autem cornitiis consularibus repentina volunta- 
tum inclinatio, prasertim quum incubuit ad vi- 
rum bonum et multis aliis adjumentis petitionis 
ornatum. Id. 2. Off. 14. 51. Quod scribere, pra- 
sertim quum de philosophia scriberem, non au- 
derem, nisi idem placeret-Panatio. Adde eumd. 
pro leg. Manil. 6. 14. et Kabir. Post. 1. 2.- Cues. 
i. B. G. 33. Neque sibi homines feros ac bar- 
baros temperaturos existimabat, quin in provin- 
ciam exirent-, prasertim quum Sequanos a pro- 
vincia nostra Rhodanus divideret. Nepos Alcib. 
5. Erat enim ea sagacilate, ut decipi non pos- 
set, prasertim quum animum attendisset ad ca- 
vendum. — Ter. Hecyr. 4. 4. 83. Prasertim in 
ea re quum sit mihi adjutrix socrus. — Cic. 2. 
Off. 16. 56. In bis immanibus jacturis infinitis- 
que sumptibus nihil nos maguopere mirari, 
quum prasertim neque necessitati subveniatur, 
nee dignitas augeatur. Id. 2. Fam. 6. ante med. 
Neque enim sum ve.ritus, ne- sustinere tua in 
me vel innumerabilia non possem : quum pra- 
sertim confiderem, nullam esse gratiam tantam, 
quam etc. Adde eumd. 2. Fin. 8. 25., 4. ibid. 
14. 36. et Rose. Am. 8. 22. Sic Quintil. 2. 21. 
13. Quare igitur oratorem, quem a bono viro 
non separo, in eadem materia versari mirer? 
quum prasertim primo libro jam ostenderim, 
philosophos omissam banc ab oratoribus partem 
occupasse. Adde eumd. 3. 2. 2. et 8. 6. 74.; et 
Propert. 1 . 2. 27. — d) Prcesertim quoniam, 
prcesertim quod apud Cic. 1. de republ. 13. Non 
impedio, prasertim quoniam feriati sumus. Id. 
Flacc. 17. 40. Facis injuste, si putas, periculo 
nostro vivere luos contubernales : prasertim 
quod tua negligentia factum arbitremur. Ita 
Forcellinus et Orellius; sunt tamen qui leg. pra- 
sertim quum. — Prcesertim ut apud Ter. Phorm. 

I. 2. 4. Amo te: et non neglexisse habeo gra- 
tiam. i). Presertim ut nunc sunt mores. Cces. 
3. B. C. ID. Liceretne civibus ad cives de pace 
legatos mittere-.praBertim ut id agerent, ne ci- 
ves cum civibus armis decertarent? Alii vero 
prasertim quum. 

PRjESERVlO, is, ire, n. 4. Part- Prceserviem 

II. — Praservire est idem quod servire, vel ante 
serv're. 

J.) Proprie. Plaut. Amph. prol. 124, Ego ser- 
vi sumpsi Sosia mi imaginem ,- Ut praservire 
amanti meo possem patri. 



— 830 — 

II.) Translate. Gell. 1. 7. Verbum indefini- 
Xum, neque numeris, neque generibus praser- 
viens. 

PR/ESERVO, as, are, a. 1. observare. Ccel. 
Aurel. 3. Acut. 8. a med. Quid enim tarn va- 
num, quam ob usum cataplasmatum naturam, 
vel atates ac vita consuetudinem pneservare? 
V. PERSERVO. — Pro conservare, preseruare, 
usu Latino caret. 

PR/ESES, Idis, m. et f. (pra et sedeo) qui se- 
det ante alium, atque adeo qui alium custodit 
ac tuetur: et occurrit A) Adjective: et B) Sub- 
stantivorum more. 

A) Adjective. Plaut. Cas. 5. 1. 11. Ne ilium 
quidem nequiorem arbitror esse, qui locum pra- 
bet illi nunc prasidem. h. e. tutum refugium. 
Alii leg. prasidium. Seneca Med. 247. quum ge- 
nua attigi, Fidemque supplex prasidis deitra 
petii. 

B) Substantivorum more, prceses 

I.) Proprie — a) Slricto sensu est qui cu- 
stodia ac prasidii causa aut principi comilalur, 
qui et cuslos corporis dicitur, aut aliquem lo- 
cum insidet, guardia. De hoc Plaut. Rtid. 4. 4. 
7. Ite domum ambo nunc jam ex preesidio pra- 
sides. De illo Aurel. Vict. Ccesar. 2. extr. Nam 
ceteros paritorum prasidesque Augustus insti- 
tuerat. 

II.) Translate. ^ 1. Generatim fore habet 
earn vim, ut eliam custodem, vindicem, asserto- 
rem signilicet, a quo tutela, et defensio, et pra- 
sidium, auxiliumque exspectandum, custode, di- 
fenditore, proteltore. Cic. Dom.bb. 141. Dii 
immortales suoium templorum custodem ac 
prasidem sceleratissime pulsum quum viderent. 
Id. Sext. 65. 137. Senatus reipublica custos, 
prases, propugnator. Id. Dom. 57. 144. Patrii 
Penates, qui buic urbi et reipublica presides estis. 
Alii leg. prasidetis. Seneca Tliyest. 1102. Pio- 
rum prasides testor deos. protettori. et Cic. 2. 
leg. Agr. 6. 15. Tribunus plebis, quem ma- 
jores prasidem libertatis custodemque esse vo- 
Iuerunt. Liv. 6. 16. Dii deaquc, qui Capitolium 
incolitis, siccine vestrum militem ac prasidem 
sinitis vexari ab inimicis? Hac dextra, qua Gal- 
los fudi a delubris vestris, jam in vinculis et 
catenis erit? Id. 23. 47. a med. Siciliam et Sar- 
dinians, qua ante bellum vectigales fuisseol, vix 
prasides provinciarum exercitus alere. gli eser- 
citi di presidio, et Seneca Here. Fur. 356. Pra- 
sides dii. h. e. tutelares. Sic Tac. 4. Hist. 53. 
Jovem, Junonem, Minervam, prresidesque impe- 
rii deos precatus. Seneca CEdip. 1042. Phrebus 
veri prases, h. e. asserlor, affirmator. — Fern, 
gen. Seneca Hippol. 108. Abjudicata pr-pses 
terra dea. *J 2. Kpi'ciatim prceses dicitur et 
est qui prajesl, qui prwsidet, antistes, T>residen- 
te, sopranlendente, soprastante, capo, gover- 
natore, pref.Uo, e'x'.cx'X-ztis, Tj'ysfAav, apy^ycV 
— a) Generatim. Virg. 11. /Tin. 483. Armi- 
potens prases belli Triunia virgo. Quinlil. 3. 
5. 7. Preside bellorum deo. Ovid. 15. M<>i. 758. 
de Angus to. quo priesii'e rerurn Humano gene- 
ri, Soptri, ca visits abunde. — b) Speciatim in 
re ci( f ;H. Sail, in orat. itfacri CCcin. ad pleb. 
Vosmi't ip-i jier sulTrsiria, uti pr;*-sidi's olin», 
nunc doiainos desti ■ :i^. Maccr /Jig. 1. tit. IK. 
qui esr De oflicin p< ••=!'! is, I. Prasidis nom<in 
gentr. nroconsules, et legali 

Cresaiii • ias regentes (licet s.'- 

natori- pellentur. Flotoman. 

leg. li''»-t Benalo sint. Surton. ./uq. 23. 

Prasidibiis nn propagavit imperium. 

V. PRyESIDAi [S — Rec tores minorum provin- 
ciarunr . qua ribus suhjecl:e erant, ut 

Palastina S , rl:- p: curatoret plePirnquc? dice- 
banlur; quando [ue ninn ''t procuratores et 
pro? skies , vel tantummodo prcesides honoris 
causa dicebaniu Hinc Imcript. apud Gruler. 
487. 6, P'Mn iBSBS i'Tinv. saroiniak. ft 

41)3. T>. PBOi B3 • ' piyw. et ibid. 7. pho- 

CVHATOH »T FKASSBfi AtPlVM COTTIABW1. et 346. 

1. prabsbs pj'.or. tingitanab. — EUaiu procu- 
rator prvsss ^n>- conjunctione. V. Inscript. in 
voc. SEVERINL'S in ONOM. 



PRAESIDATUS 

PR^ESEST. P. in PRyES. 

PR>ESICCATUS, a, urn. V. voc. seq. 

PR.ESICCO, as, avi, atum, are, a. 1. Part. 
Prcesiccatus. — Prasiccare est antea siccare. 
Ccel. Aurel. 2. Tard. 14. ad fin. Putat aver- 
sione humoris facta ad exteriores partes altiora 
ulcera prasiccari. Adde eumd. 4. ibid. 3. a med. 
et Apul. Herb. '.24. Succus sole prasiccatus. h. 
e. bene, vel ante siccatus. 

PR.ESICCUS, a, urn, adject, valde siccus. Pru- 
dent. 5. jrspi oxep. 141. Prasicca rursus vulnera 
Planus resulcans diruet. 

PR.ESlDALIS et Pntsidialis, e, adject, ad pra- 
sidem provinci;e pertlnens. Trebell. in XXX. 
Tyrann. 24. Qui jure prassidalr omnes Gallias 
lexerat. Alii leg. prasidiali. Impp. Dioclet. et 
Maxim. Cod. 4. 24. II. Prasidalis jussio. [idem 
ibid. 9. 1. IS. Pnvsidale judicium. Ammian. 28. 
1. OfQciuin prasidiale. Id. 17. 3. sub fin. Pra- 
sidialis apparitor. Id. 29. 1.: et Symmach. 4. Ep. 
71. (al. 70.) Prasidalis vir. h. e. prasidatu fun- 
ctus. Eodem sensu prmsidalis absolute dicitur 
ab Ammian- 22. 14. et 29. 1. — PrrPterea apud 
Symmach. 1. Ep. 107. et Sext. huf. Breviar. 
4. et 5. dicitur prcesidalis provincia qua neque 
est consularis, neque proconsularis, neque pra- 
toria, sed a minore magistratu regitur ab im- 
peratore, non a senatu, misso: nimirum nomen 
prresidis posterioribus lemporibus tres illos ma- 
gistratus, licet generate esset, non compreben- 
debat. V. PRASES II. b. Conflimat rem Lam- 
prid. Alex. Sev. 24. Piovinoias pratorias, pra- 
sidiales plurimas fecit; proconsulares ex senatus- 
voluntaie ordinavit. Symmach. orat. pro Ft. Se- 
vero (edente ./. Sfaio) 3. Quis credat, summa- 
tem facundia, diu inter fori ornamenta nume- 
ratum, prasidalem dudum recepisse provinciam? 
— Trnmo prasidiales provincise post Alexandri 
Severi terapora, qui imperare crepit ann. a Chr. 
n. cexxn., appellata sunt, quas imperator, non 
senatus, praside in eas misso, administrare so- 
lebat; licet piasidis nomine antea rcctores turn 
ab imperatore, lum a senalu, missi intelligeren- 
tur, ut pa'.et ,-\ loc. cit. Macri apud Sail, in 
PR.ESES II. b. Hinc etiam Plin. 10. Ep. 52. 
legalum Masi;e vocat eum, qui Mresiw praest, 
et Trajanus ad Plin. 10. Ep, 53. eumdem ^la:- 
siie prasidem appellat. Inscript. apud f'onat. 
p. -204. 7». 1. j'haesU)i I'KoviNCiAF. NVMiuuK. Alia 
apud Gruter. 278. 2. fraks. pkov. hisp. cit. et 

493. ?•. I'RAESES 1'ROVlNCtAE CBRMAKrAE 5VFKRI0- 

nrs. Hie porrovprovincia Numidia, Hispania, Ger- 
mania uiraque superior «-l inferior erant Casa- 
rum prop rise. 

PR.EStDARlDS. V. PK.ESIDIALtlUS. 

PH.ESLDA.TUS, US, in. 4. Sunt qui scribunt 
pnrsidiatus: et ita legitur in quadam Inscript. 
apud Spun. Miscall, p. 36. or kxiwia.m phaesi- 
diatvs kivs IKTKCRITATBM. At tadeui apud Mur at. 
472, 3. et Hemen. 'V. infr.) habriur, ubi jnrpsi- 
'latus lee., quod pr if-rendujii - Prasidatus «sl di- 
gnitas et munus pnesidis(P r . PK.FSES* II.), prai- 
sidc.nza , rjoverno, iicapy^ia, -po^T-'Tia — n> 
Generatim. Arnub. 3. 23. ext r - I'.urat Mercurius 
r.erortia, pugilatibus el luclationibus praest;*- our, 
unius in oflicio pia-sidatus, bos \ir;.,ri :i - coin- 
polUS, .<lio~' vero perpelitur ignominiosa inlirmi- 
lale rid'ii? //{. '«.»;. !<"( quid, qu-esti, ; jt facial, 
prasidalum focorum dt-us iste (.Zu(era?t«s) sor- 
litus .•«■,'' — b) Speciatim in re civili. Auson. 
f'i ;if Smdiff. 15, Ik. Ho no re i4«sli Prasidatus 
ipriiius. Trebell. Poll. \n\. Tyr 24. Prasida- 
lum in (iallia lugere. Vopisc. Cltrin. 17. Qui 
time prasidaium DalmalLe ridministrabal, Aurel. 
Vict, twit's. it . -2 l J. Qui Macedonns prasidatu re- 
gebat. Modestin. Dig. 27. I. •'.. a mid. I.egum 
vero doclores, in aliquo pr;rsiil;itu dooentes. re- 
missioniiin non habebunl. h. e. in aliqua {>ro- 
vincia, qu«; a prreside regitur. /nscript. apud 
Henzen. 6633. m. avrkmo mascvlo v. B. ob 

RMMIAM i'HARSIDATV.S KIVS I NTEi.RlTATEIW BT 
RfiRKT.IAM AU O.MSBS HOMINES IMANsVBTVDIKBM- RT 
OVOD AOVAE VSVM VETVSTATE l.APSVM - CVRSVI PRI- 

stino rbddiderit coi.LBC.iii III. (h. e. tria) r.vi- 
b«s ex sc. (h. e. senalus consulio) coire per- 



PRAESIDENS 

missum bst fatrqno dtgmss. — Prcesidatus 
formula legitur apud Cas$iod. ",. f'ariar. 2. 

PR/ESlDENS, entis. V. voc. seq. ia tin. 

PELESlDEO, sides, s8di, sldeTe, n. -2. (pra 
et sedeo). Part. Pr&sidens II. I. et in fin. — 
Prasidere propria est ante sedere, vel anteriore 
loco sedere. 

I.) Proprie. Lactant. 1. 20. ad fin. Mutiuus, 
in ciijiu siau nubenles prasident, 

II.) Translate. ^ I.Saepe signiflcat custodem 
esse, tueri, defender e, prasidio esse, et quasi an- 
te aliquem sedere ac raanere. ul ipse tutus sit, 
custodire, guardare, difendere, proteggere, es- 
se r di guardia, ut In PRASES II. 1. dictum est: 
unde presidium est. — o) Cum Dativo. Plant. 
Most. 5. i. 47. Ego hie tibi prasidebo, ne interbi- 
tat qu^sLio. Liv. 22. it.extr. Minores quinque 
et trtgiota anais in naves impositi: alii ut urbi 
prasiderent, relicli. Cic. Mil. 37. tui. Yos ap- 
pello cenluriones, vosque milites: vobis non 
rnodo in>pectantibus, sed eliam armatis. et buic 
judicio prasidentibus, haec tanta virtus ex hac 
urbe expelletur'? Id. 5. Phil. 13. 37. Gallia, 
quae semper piasidet atque prasedit buic iuipe- 
rio liberialique communi. Id. Sail. 31. 86. Dii 
palrii ac Penates, qui buic urbi, atque buic im- 
ps rio possidetis. Ovid. 1. Fast. 125. P rabid eo 
foribus cali cum milibus Boris, son di guardia. 
(Janus loquitur.) PUn. 22. Hist. not. 25. 57. 
M20). Quum boTreis suis ventilandis prasideret, 
— b Cum Aceusativo. Tac. •*. Ann. 5. Pro- 
limura Gallia liius roftrata naves prasidebant. 
Adde e.uwi. ibid. 72. extr. Cum Dativo, eodem 
sensu, Curt. 3. 1. 20. Ex fade re naves sociis im- 
perata>, qua Heltesponto prasiderent. ^ 2. Fre- 
quentissime est pra'sidem esse, pr.eesse, presie- 
de.re, aver presiderza e cur a, esser presidente, 
svpranlendire, np-.cTawJw. cpotsnifii, prases 
sum. — a) Cum Dativo. Cars. 1. B. C. 85. 
L't idem ad porlas urbanis prasideat rebus, et 
duas bellscosissimaB provincias abieiis tot annos 
oblineat. Ovid. 3. Fast. 85. Mars Latio vene- 
raudus erat, quia pratidet armis. Sueton. Tib. 
6. Prasedit et Actiacis ludis, et Trojanis circen- 
sibuj, ductor turma puerorum majorum. Id. 
Claud. 7. Prasedit spectaculis in Caji vicem. 
Id. Domit. 4. Certamini prasedit crepidatus. 
Curt. 4. 12. 15. Quod si perculsis Mazaus, qui 
prasidebat itineri, supervenisset, ingens clades 
accipi potuit, presiedeva alia mar da. Id. 5. 2. 
16. Mscedoouin state gravibus prasidere arcis 
custodia jussis. Sic ibid. \ 43. Arci Babylonia 
Agathone prasidere jusso. Tac. 12. .inn. 6n. 
Augustus, aped Equestres. qui .Egypto praside- 
reril. lege agi-ju.>serat. Id. 3. ibid. 33. med- Pra- 
sedisse ferninarri exercitio coburtiurn. — bi Cum 
Accusal. Tac. 12. Ann. 29. Scripsit P. Atellio, 
qui Panooniam pr^sidebat. era di presidio neila 
Pannonia: quasi ante Pannoniani sedebat pra- 
sidii causa, et. :5. ibid. 39. P. Veil ejus proximum 
exercitum prasidebat. era capitano . avea il a- 
mando. Adde Tertull. Apolog. 311. — c. Ab- 
solute. Sail. Cat. 57. Itritz. At Q. Me tell us Ce- 
!er cum tribus legionibus io agro Pic en pr,<- si- 
de bat. Suet07\. Aug. '26. Ouum mane pro ade 
Capitolini Jovis pauliulum curuli sella pr;e>edis- 
set. h. p. utpote :onsul. Sic ibid. 3.i. Quo tem- 
pore existimalur lOrica sub \e«te rnunilus ferro- 
que cinctus presedisse. h. e. jus el munns suj 
magistralus m-rcuifse. PUn. 2. Ep. 11. ^ena- 
tus conspectus august isiimu: luil. Princeps pr;i- 
sid.bat: erat enim consul. — Uinc Part- Pras. 

PrcHiitle !>s. enlis. adjccli'-e quuijut- occurrit; 
et translate % l.Est qui prasidel. pr»si-c p?e- 
^iiienie, ■xzzzzz.zr,'.. Tac. 3. Ann. 50. IiijSere- 
barst de contioualione tributorum, srwiiia ac ?u- 
peibia pr;eiidi-utium. Tertu'l. Cut. mil .5. c m»'d. 
Eucln risl L .r sac ram en turn nun de alio rum inaiiu, 
.juani prnesiden tiu m sumimus. Imppp. J alen'.i- 
niun.. f ale m et dratian. Cod. Theod. S. 7. 
'3. PrLi'jideniium apparitons. Aurel. f'ict.Ca.'- 
tar. 13. Boni malique in republice nihil est, 
cjiiod in diversum traduci nequeat moiibus pr:v- 
sidenlium. ^f 2. Praz widens terminus apud 
Auct. Grama!, v. 346. ed. Hudorff. est primus. 



— 83! — 

incipiens, qui tcil. alicujus limitii inilium signi- 
Gcabat. V. Rudorff. ad h. I., vol. 2. p. 274. 

PR.ESlDfiRARE dicitur, quum raaturiui hiber- 
na tempestas movetur, quasi ante siderii tempu*. 
Paul, Diac. p. 223. 10. Ji nil. : cujui »ententi8 
illustratur his Plinii verbis la. Hist. nat. 25. 
57. (207). Ita fit, ut tradi non pessint certa «!- 
derum tempora. Acccdil confessa rerutn obscu- 
ritas. nunc pracurrente, oec paucis diebus, tem- 
pestatum significatu, quod r.oox ii l J ;^" , ' J 9 rs0 ' 
vocr.nt: nunc postveniente. quod iKi-xfiiudltiv : 
et plerumque alias cilius, alias tardius call ef- 
fectu ad terrain deciduo. Hac Plin. Consule et- 
iarn feget. 5. Milit. 10., ubi eadem fere ha- 
bentur, 

PPXSlDtALIS. V. PR.CSIDAL1S. 

PR.ESlDlALlTER, adverb, cum prwsidio et 
Wteia. Isid. 9. Orig. 3. Presides, quia alicujus 
loci tutelam prasidiaiiter teaent. 

PR.ESIDIARIUM, ii, n. 2. absolute, gubstan- 
tivorum more {V. voc. seq.) videtur esse locus, 
in quo milites priesidii causa sunt. Habent tan- 
tum Not. TXr. } qua auctoritate carent, p. 56. 
Presidium, prasidioluin, prasidiarium. 

PR.ESlDlARlCS, a, um, adject, (prasidium, 
pra et sedeo") custodia ac prasidii causa para- 
tus, di guardia, di guarnigione, fyXaxTtxc';. 

I.l Proprie. % i. Generatim. Festus p. 306. 
14. Mull. Dicti prasidiarii, milites ante alios 
coilocati qui erant, aut in alio loco prapositi. 
Liv. 29. 8. Prasidiarii milites. Pseudo -Ascon. 
in Cic. 3. Verr. 34. Prasidiaria classis. Aurel. 
Vict. C(£sar. 33. med. Honore tribunatus Ticini 
retinens prasidiariam manuni. — Et praesidiarii 
absolute, b. e. milites. f'opisc. Aurelian. C. 
Erumpentes Sarmatas in Illyricum trecentis pra- 
sidiariis solus attrivit. ^ 2. Speciatim, prcssi- 
diaria toga, qua prases utitur. Spartian. Se- 
ver. 1. a med. Quum rogatus ad ccenam impe- 
ratoriam palliatus venisset, qui togatus venire 
debuerat, togam prasidiariam ipsius imperatoris 
accepit. Alii leg. prasidariam. 

II.) Translate. Coium. 4. R. R* 15. 1. Sed 
quum annicula (.tifit) mensiumque sei ad vinde- 
miam perducla est, sublato fructu protinus fre- 
quentanda est, et prasidiarii malleoli propagaa- 
di sunt, qui in hunc usum fuerant depositi. h. 
e. in subiidium positi, si forle vitis demoriatur, 
ut ipsemet 3. ibid- 16. 2. docet. Apud eumd. 
4. ibid. 21.3. prasidiariug palmes est idem qui 
custos et resei. Frontin. Aquted. n. 14. Augu- 
sta (aqua?) fons in Claud iarn derivatus est, ma- 
lente nibiluminus prasidiario in Marciam. 

PR.r-*[ 111 ATI'S. ''. PR-ES1D ATI'S. 

PR.ESIMOI CM. i, n. ■>. demir.ut. prasidn. 
/'. PR.ESIDIAIUL'M. 

PR.EStlllOR, aris, ari, dep. 1. pr.*sidio esse, 
cusiudiie, lutari. I Host. La!. Or. Prasidior, 

*pOVjT(jO. 

PR.ESllJlL'M, li, n. 2. prasidendi actus, at- 
que adeo custodia. aux ilium, dctensin, tutela, 
(It. i'ulto di appostarsi di'iami, e percio guar- 
dia, dif'esa. ajuto; Fr. I' action de se poster en 
avant, d? la protection, assistance; salu r : Hisp. 
la accion de fiOiie se en adelante, proleccion, 
asiiteucia, a^-uda. amparo ; Germ. d. J orsUzen, 
bes. d. schiitzende, duller d. Schuiz, d. flulfe, 
d. Hedeckung: Angl. n guard, protection, de- 
fence, aid. succour, help, assistance, shelter). 

I. : Propria. .Vepos Agesil. 3. Pro'.cisci prr- 
sidio suis. ef ibid. T. Prasidio esse alicui. Cic. 
Sull. IS. "il. Tedus prasidio lirmo amicorum. 
Id. 5. f'err. NL.'lSS. Classis pulcherrima Sici- 
Yuv propjgnaculum prasidiumquu provincia. Id. 
Jlur . 10. 22. Omnia bac nostra pr;eclara studia 
latent in lute la ac pr.esidio b^llica virtu lis. Tac. 
1. inn. H. a med. Dit fuueris milites velut pra- 
-idio steteie. PI aut. Pert. :>. •*. 55. Absque me 
io re i et mto presidio, fiic facere; le prostibilein 
propediein. Ter. Heaut. 4. 1. 33. Hoc te obse- 
cro, ut meaa slultitiv in justitia lua sit aliquid 
p«-;»-sidii. Cats. 2. B (> ■ 1'J. Legiones, qua 
prasidio imprdimentis crant . che scortavano 
le saltrxerie. ■— Hue perlinel el iltud Colutn. 3. 
R. R. 16. 2. In eadem linea, in qua viviradii 



PRAESIDHJM 

(vitis) oblinebit ordinem >uum, prassidii causa - 
quinque malleoli pangendi sunt per spatium pe- 
dale. 

II.) Translate. *| 1. Stricto lensu presidium 
eit id, quod custodil, auxiliatur, tuetur. Cic. 
Rose, Am. 5. 13. Ad hoc ipsum judicium cum 
praiidio venit, nee bic ibidem ante cculos ves- 
tros trucidetur. Id. 2. Phil. 44. 112. Nonne mil- 
liei perire est melius, quam in sua civitate sine 
armatorum prasidio non posse virere? % S. Spe- 
ciatim in rs militari praiidium, guarnigione, 
vrtsidio , custodia, ppovpd, <ppoSpr,pa., est com- 
itatus, custodes, manus et static militum alic- 
ubi piasidentium defeodendi el custodiendi cau- 
sa, farro 5. £. L. 90. Mull. Presidium di- 
ctum, qui eitra castra prasidebant in ioco ali- 
quo, quo tutioi regie esset. Cms. 7. B. G. 55. 
PrsBsidia custodiasque ad ripas Ligeris dispone- 
re. et 7. ibid. 69. Hac eadem noctu excubilori- 
bus ac firmis prasidiis tenebantur. Cic. 9. Att. 
3. Italia tota armis prasidiisque tenetur. Id. 1. 
Cat. 3. 3. Colonia meis prasidiis, custodiis, vi- 
giliis munita. Cues. 1. B. G. 38. extr. Occupa- 
toque oppido, ibi preesidiura collocat. et 2. ibid. 
5. ad fin. In eo fiumine pons erat: ibi presi- 
dium ponit. et I. ibid. 42. Staluit legiunarios 
equis imponere, ut prasidium quam amicissi- 
mum haberet. et ibid. 8. Praesidia disponit, ca- 
stella commuuit. et 2. ibid. 33. Deditione facta, 
nostros prasidia deducturos crediderant. et 7. 
ibid. 7. Praiidia in Ruthenis, Tolosatibus, cir- 
cumque Narbonera constituit. Sail. Jug. 25. ; et 
Cic. 1. Fam. 1. Locum aliquem prasidiis fir- 
mare. Cic. 1. leg. Agr. 5. 16. conlirmare ; et 

2. ibid. 28. 75. obsidere atque occupare. Cces. 
I. B. C. 13. Prasidium, quod introduxerat, ei 
oppido educil. Cic. 2. Fam. 17. Prasidia, qua 
magna et firma paraveram, dimisi. Liv. 21. 7. 
ad fin. Imponere prasidium oppido, A'epoj 
Epam. 4. A quo quum quaBsisset, quo se duci 
velk't. et ilie Atbenas diceret, prasidium dedit, 
ut eo tuto pervemret. gti diede una scorta. et 
ibid. 10. Prasidium ex arce expellere. Id. Pau- 
san. 2. ei regionibus depellere. Id. Miltiad. 4. 
Regis prasidia interficere. Id. Hannib. 11. In- 
tra sua prasidia se recipere. ^ 3. Item locus, 
ubi custodia et statio babetur. vel baberi potest. 
Cic. 3. Tusc. is. 17. Qui propter metum prasi- 
dium relinquit: quod est ignavia. abbamlono il 
sua posto. Liv. 4. 29. Prasidio decedere. If epos 
Timol. 1. Dum res coniiceratur, procul in pra- 
sidio fuit, ne quis satelies posset occurrere. Cces. 

3. B. ('. 4"). Quum legio nona prasidium quod- 
jam occupavisset et munire ccspisset. Id. 7. B. 
G. ST. (.ohurtas, qua* ex proiimis prasidiis de- 
ductas sors obtulit. et ibid. 34. Milites in pra- 
sidiis rei frumentaria causa disponere. C's'c. Li- 
gar. 9. 2s. Tantummodo in prasidiis eratis. Id. 
Rose. Am. 43. 126. Qui in adversariorum pra- 
sidiis occisi sunt. Tac. 1. Ann. 56. Posito ca- 
siello super vestigia pateroi prasidii in mTjnte 
Tauro. Id. 1. ibid. 59. Postquam castello non 
degrediebantur, obsidium ccepit per prasidia, 
qua opportune jam muniebat. Sic pro ipso ca- 
slro, quod prasidio militum defenditur, Inscript. 
apud Orell. 4987. PRO salVTX imp. cabsakis l. 

BEl'TlMtt SEVERl rEBTIKAGIS *VG. TIB. CI.. CLAV- 
T»IA>VS LKC. *VC. PR. PR. PRllSIUITM VSTVSTATJ 

coll. (h. e. collapsum) mvtato loco manv mi- 
lit vm rrstitvi ivssit. — Hinc tiguratK. Cic. 
Senect. 26. 73. Veiat Pythagoras injutsu impe- 
ratoris, id est dei, de prasidio et statione vitas 
decedere. <f 4. L'-itversim est quodcumque au- 
xilium, tuteia, subsidium, protezicne, ajuto, di- 
fesa, rifugio. Paul. Diac. p. 223. 11. Mull. 
Prasidium est. quod pro utiliiate et salute aii- 
cujus auxilii gratia piaponit'ur : subsidium, quod 
postposiium est ad subvenh-ndum laborantibus. 
Cic. Qu'nct. 1. 5. Esse prasidio conira vim 
et $ rat iarn solitudini et inupbr. Cci's. t. B. G. 
-i4. Amicjtiarn populi R. sibi crnamenlo et pra- 
sidio, non detrimento esse oportere. Cic. pro 
leg. Manil. 24. 70. Quarere iibi prasidia peri- 
culis, et adjumenta bonoribus. Id. 4. Herenn. 
19. 27. Qui sibi firmius in Tirtite, quam in casu, 



PRAKSIGKfANUS 

presidium collocavit. el ibid, 24, 33. Aliqua ex 
honeita re sibi presidium petere. Id. 2, Tusc. 
1. 3. magnum sibi ad beatam vitam compara- 
re. Id. i. ad Brut. 18. ferre labenti et incli- 
nata rpipublicae. Id. 1. Orat. 9. 38, Omni- 
bus vel naturae, vel doctrina prasid'ris ad dieen- 
dum parati. Horat. 2. Od. 1. 13. Insigne mee- 
stis presidium reis, Et consulenti, Pollio, curia. 
Plant. Pers. 1. 3. 45. Marsupium babcat, inlbi 
paullum prasidii, qui familiarem suam vitam 
oblectet mode tin po' di provvisione. ^ 5. De 
remedio morbi. Plin. 22. Hist. nat. 22. 44. (9U). 
Radis decocta in oleo aurium morbis prasidiura 
est. Id. 30. ibid. 15. 47. (135). Infantibus, qui 
lacte concrete* vexantur, prasidium est agninum 
coaguluin. Id. 28. ibid. 4. 7. (35). Hominum 
jejuoam lalivam contra serpentes prasidio esse. 
Similiter Colum. 12. A. R. 52. 21. Ubi exesa 
vermlculis oliva decidit, ad prasidium aqua ca- 
lida decurritur. 

PR.ESIGNANUS. V. PROSIGNANUS. 

PR.-KSIGNATlO, onis, f. 3. prastgnandi actus. 
Jugustin. contra Faust. 22. 83. Ea facta. col- 
legit prophela narrator, quorum interpositio non 
vacaret a prasignatione rerum, quai intenderat 
propbetari. 

PR.tSIGNATOR, oris, m. 3. Inscript. apud 
Fabrett. p. 38. n. 184. phimo avg. skr. fhak- 

S10NAT0R. HSRKDITAT. FILIO PIISSIMO B. M. Fa- 
brett. legit prcBsignatori hereditatium, et putat 
pertinere ad servum administration! bujus vecti- 
galis deputatum, qui fraudes detegeret, et indi- 
cia magistratibus subministraret: vel p oti us pra>- 
signator fuit, qui prafiniebat, quantum ei qua- 
que hereditate pendendum arario esset vicesi- 
mae partis nomine.* vel qui testamenta, in qui- 
bus hereditas vicesima subjecta perscripta esset, 
principis nomine, ne qua fraus interponeretur, si- 
gnabat. Alia apud Mural. 915. 6. satvminvs cab- 
saris PRABSICIVATOR y*CIT CONTVBKBNALI SVAK etC 

PR.ESIGNATUS, a, um. V. PRJ1SIGNO. 

PR^ESIGNlFlCATlO, onis, f. 3. actus prasi- 
gnificandi. Lactant. 7. 15. Quod f acinus quam- 
vis ad prasens virtutem Dei hominibus osten- 
deret, tamen prasigniflcatio et figura majoris 
rei fuit. 

PR/ESIGNlFlCO, as, are, a. i.mostrare an- 
ticipatamente, predire, npooriuaivo, pradicare, 
pramonere, ante ostendere. dc. 1. Divinat. 38. 
82. Aut non censent, esse 6ua majestatis prasi- 
gnificare bominibus, qua sunt futura. — Part. 
Prcesignificans legitur apud Boeth. p. 700. 

PRASIGNIS, e, adject, illustre, afo^Cj pra 
aliis insjgnis, prastans, Ovid. 15. Met. 611. Ex- 
hibuit gemino prasignia tempora cornu. Id. 6. 
Fast. 628. Prasignis facie Corniculana fuit. StaU 
4. Silv. 8. 12. Libyca prasignis avunculus ha- 
sla. Adde eumd. 4. Theb. 593. Sil. It. 6. 43. 
vitis Latia prasignis honore. 

PRiESIGNO, as, stum, are, a. 1 segnare pri- 
ma, irpoffij/Aai'vii), prius sigoo. Cato R. R. 154. 
Et ad summum, qui lint culeum capiet, prasi- 
gnato. Alii leg. pertundito. Plin. 28. Hist. nat. 
4. 7. (36). Incipientes furunculos ter prasignare 
jejuna saliva. — Part. Prcesignatw est Isid. 15. 
Orig, 1. Simulacrum cali stellis micantibus pra- 
sigoatum. Et Pr&signans est Capell. 6. p. 202. 
Pcsni fundavere Cartbaginem (in Hispania), 
conditas ubicumque urbes amico sibi nomine 
prasignantes. 

PRy£SlLlO, is, ire, 4. npor.r)Uu, ante salio. 
Plant, Stick. 3. 2. 13. Ut pra latitia lacri- 
ma prasiliunt mibi! At Fleckeisen. legit pro- 
siliunt. 

PR.ESlPlO, is, ere, a, 3. ante sapio, prasci- 
sco. Paul. Diac. p. 2=S3. 18. Mull. Prasagire 
est pradivinare, prasipere. Id. p. 21. 11. Adsi- 
pere, et prasipere dicebant antiqui: sicut nos 
quoque moco dicimus ab aquo iniquum, a qua- 
rendo inquirere. 

PR/ESOLlDTJS, a, um, adject, vatde solidus, 
cons tans. 

I.) Proprie. Coripp. 3. Laud. Justin. 291. 
Nee fragilis potuit crjsUlli firma noceri Praso- 
lido strjngente gelu. 



— 832 — 

II.) Translate. Juvenc. i. 436. Prasolidum 
Simooem dignum cognomine Petri. 

PRiESONO, nas, nDi, are, 1. ^ 1. Neutrorum 

more est ante sonare, Ovid, 3, Amor. 13, 11, 
Hinc ubi prasonuit solemni tibia cantu. Alii 
leg. personuit. ^ 2. Cum Accus. est sono vin- 
eere. Calpurn. 4. Eel. 65. Die fuit vales sacer, 
et qui posset avena Prasonuisse chelyn. h. e. 
avena chelyn sono vincerc. Alii . minus recfe 
leg. personuisse. 

PR^ESPARGO, is, ere, a. 3. irpoTcaac-w, ante 
spargere. Lucret. 5. 739. Flora quibus mater 
praspargens ante viai Cuncta coloribus egregiiB 
et odoribus opplet. Sic legit et Lachinann.; alii 
vero praspergens a pra-spergo. 

PR^SPfiCCLATUS, a, um, particip. ab inusit. 
prttspecnlo, passiva signiCcatione, ante exami- 
natui, consideratus. Amtnian. 25. 8. circa med. 
Gemina utilitate praspeculata. 

PR^SPERGO. V. PR.ESPARGO. 

PR.ESPERO, as, are, a. 1. ante spero. Ter- 
tull. 5. advert. Marcion. 17. Qui enim praspe- 
rasse potueruot, id est ante sperasse in Deum, 
quam venisset, nisi Judai, quibus Cbristus pr*- 
nunciabatur ab initio? Qui ergo pranunciaba- 
tur, ille et praesperabatur. 

PR^ESPICIO, is, ere, a. 3. ante aspicere. Vox 
a Lexico expungenda; occurrit eniro tantum in 
Not. Tir. p. 43. Legitur etiam apud Ccel. Aurel. 
1. Tard. 4. Sed quia sola teraporum quastio 
flagitari praspicitur, erit conjiciendum etc. Sed 
fortasse legendum est perspicitur. 

PRiES-TABlLIS, e, adject. Comp. Prcestabi- 
liar. — Praslabilis est prastans, excellens.^ no- 
bilis, insignis, eccellente, prestante, nobile, vitep- 
OY05, e£oYc;. ~ a) Generatim. Cic. 2. Orat. 
85. 347. Ret aut magnitudine prastabiles, aut 
novitate prima, aut genere ipso singulares. Id. 
Sarusp, resp. 19. 41. Prastabilis insignisque 
virtus. Id. Prov, cons. 16. 38. Nullam dignita- 
tem prastabiliorem ea, quam per vos esset ade- 
ptus, putavit. Id, 2. Nat, D. 7. 18. Nihil o- 
mnium rerum melius est mundo, nihil prasta- 
bilius, nihil pulcrius. Id. Amic.11. 104. Virtute 
excepta, nihil amicitia prastabilius. Gell. 18. 3. 
Homo lingua atque facundia nimium quantum 
prastabilis. et 10. 18. ad fin. Viri nobiles inge- 
nio atque lingua prastabili. — 6) Refertur et- 
iam ad utilitatem et commodum, Cic. Vatin. 
4. 10. Utrum putes huio civitati, huic reipublica 
melius fuisse et prastabilius me civem nasci, an 
te? Ter'Hecyr. 3. 1. 4. Cui quanto fuerat pra- 
stabilius, ubivis gentium agere atatem, quam 
hue redire! Sail. Jug. i. Neque majus aliud, 
neque prapstabilius invenias. 

PRASTANS, antis, particip. a v. prcestare. 
Comp. Prcestantior t. et 2.;. Sup. Prcestantis- 
simus in omnibus paragr. — :*rastans est supra 
alios bonus, excellens, prastabilis, pollens, insi- 
gnis, eximius, KpoioTdptvQi, unspzyjic (It. ec- 
cellente, prestante, insigne, singolare ; Fr. re- 
marquable, superieur, distingue., eminent, ex- 
traordinaire; Uisp. notable, distinguido , emi- 
nent^, excellente; Gsrm. vorzuglich , vortref- 
flich, ausgezeichnet , ausserordentlich ; Augl. 
excelling, excelente, distinguished, remarkable, 
notable). ^ 1. Strictp sensu. — 1.°) Dc ho- 
minibus. — a) Cic. i. Tusc. 10. 22. Aristote- 
les longe omnibus prastans el ingenio et dili- 
gentia. Id. 1. Acad, (post.) 4. 17. Praslantissi- 
mi studio atque doctrina, Xenocrates et Aristo- 
teles. Id, 1. Orat. 50. 217. Platonem omnes in 
illis artibus prastantissimum fuisse fatentur. .Ve- 
pos Timoth. 3. Viri usu el sapientia prastantes. 
Ovid. 2. Met. 724, virginibu6 prastantior omni- 
bus Herse. — b) Cum Genit. Tac. 6. Ann. 6. 
Prastantissimus sapientia. Virg. 12. £n. 19. 
prastans animi juvenis. Sil. It. 5. 92. belli. Stat. 
i. Theb. 605. armorum. — c) Cum Infinito. 
Virg. 6. dEn. 164. quo non prastantior alter 
JE.TC ckre viros Martemque accendere cantu. 
— 2.°) De rebus et abstracts. Cic. 5. Tusc. 13. 
38. Prastantia debent ea dici, qua habent ali- 
quam comparationero. Id. i. Nat. P. 20. 56. 
Pie sancteque colimus naturam exeellentem at- 



PRAESTAUBO 

que praeitantem. Id. 3. Fam. 10. Prastanti et 
singulari fide tractare allquem. Id. Patin. 3. 

8. Quid praitantius mihi potuit accidere, quam 
etc. Nepo* Alcib. 5. Acerrimi viri prastans pru- 
dentia in omnibus. Ovid. 3. Fast. 467. Inter 
captivas facie prastante puellas. firg. 1. JEn, 
75. bis septem prastanti corpore Nyrapha. % 2. 
Latiori sensu. Lucret. 2. 12. et 3. 62. Nodes 
atque dieB niti prastante labore Ad sumnias 
emergere opes. h. e. efficiente, et conficiente id, 
quod sibi proposujt^ efficace. Est qui mallet per- 
stante. Sic Martial. 1. 43. ttiligo prastantem: 
non odi, Cinna, negantem. — Hinc prcestans 
dicitur, qui vim et efficaeiam babet, prasertim 
in medicina. Plin. 18. Hist. nat. 13. 34.(126). 
cie rapt's. Quando aliis usus prastantior noa est. 
Id. 27. ioici. 13. 120.(146). PrastaQtissima au- 
xilia. Id. 13. ibid. 24. 47. (130). Cytisus pecu- 
duin medicina a morbis omni usu prastans. et 
12. ibid. 22. 48. (105). Calamus prastantior odo- 
re. Id. 15. ibid- 1. 2. (5). Succus sapore pra- 
stantissimus. ^ 3. Prasstantissimus, honoris 
causa, dictus est seriori avo Imperator. Pacat. 
Nazar. Paneg. Theod. 26.; et Tertull. Cor. 
Mil. 1. 

PR.ESTANTER, adverb, eccellentemente. Su- 
perlat. legitur apud Plin. 28. Hist. nat. 12, 50. 
(186), Lichenas oris prastantissime vincit glu- 
tinum. — Et Posit. Preestanter apud tenant, 
fit. S. Radeg. 14. Qua debuit prastanter or- 
nari in saculo. — Comp. Prcsstantius apud Ccel. 
Aurel. 5. Tard. 10. n. 106. Pro agrotantium mo- 
tu-sonus quidarn efficitur veiut inclusj humo- 
ris-. Prastantius autem (h. e. melius percipitur), 
si inter peritonaon atque intestina id evenerit. 
Potest tamen prastantius <ad id pertinere. Idem 
tamen 1. Acut. 4. n. 43. Melancholia prastantius 
(quam yhrenitica passio) odisse homines facil. 

PR.ESTANTlA, a, f. 1. eccellenza, £&yr n ex- 
cellentia. Cic. 1. Off. 28. 97. Nobis autem per- 
sonam imposuit ipsa natura magna cum excel- 
lentia prastantiaque animantium reliquorum. 
Id. Amic. 19. 70. Si quam prastantiara virtu- 
tis, ingenii, fort una consecuti sunt. Id. 2. Di- 
vinat. 63.' 129. Dii omnium rerum prastantia 
excellentes. Id. 2. Orat. 52. 209. Si intolerantius 
se jactant, et aquabilitatem communis juris pra- 
stantia dignitatis aut fortuna sua transeunt. su- 
periorita. — Vis, efficacia. Plin. 12. Hist. nat. 
3. 7. (16). Prastantia remedii. Id. 27, ibid. 6. 
24. (42). Vulneribus sanandis tanta prastantia 
es»., ut etc. 

PR.ESTAT. V. PR.ESTO, as. 

PR.ESTATlO, Onis, f. 3. actus prabtandi, pre- 
stazione, itapoyji. 

I.) Proprie. Seneca Brevit. vil. 14. ante med. 
Nam ut concedas, omnia cos tide bona dicerc, ut 
ad prastationera scribant, tama cujus ista errores 
rninuent? h. e. ita scribant, ut prastare et pro- 
bare idonei et parati sint qua scribunt. a man- 
tenere e sostentare cib che scrivono. et Paul. 
Pig. 45. t. 2. Stipulationurn quadam partium 
prastationem recipiunt, veluti quum decern dart 
gtipulamur: quadam non recipiunt, ut in his, 
qua natura divisionein non admittunt. 

II.) Translate est rei debits- solutio. Paul. 
Pig. 32. 1. 96. Omnes heredes onerare legato- 
rum prastatione. pigamento, adempimento. et 
Modestin. ibid. 31. 1. 35. a med. Prastatio dotis. 
Up. ibid. 10. 3. 7. vectigalium. Impp. Dioclet. 
et Maxim. Cod. 3. 33. 10. Usumfructura locare 
Hub certa annua prastatione. pensione. 

PR/ESTATOR, oris, m. 3. mantenitore, qui 
p rait at in vadinionJo. Fronlin. de colon, prmf. 
p. 128. Goes. Qui advocantur ut prastatores. At 
rectius pr&stator videtur esse artifex ; verba 
enim Frontini sunt: Prudentiam tamen hi men- 
sores habere debent, qui judicature sunt, et quos 
advocant ut prastatores. Sic Furlanetto: Ru- 
dorff, vero prcestatores esse ait patronos. 

PR.ESTATL'S. V. PR.ESTO. as. 

PR.ESTAURO, as, a. 1. prastruo, submiuistro. 
Diomed. Grammal. Prastaurare materia") di- 
centi. Ita Voss. in Etymol. in voce Instauro, 
quern penes sit tides. 



PRAESTERGUS 

PR,ESTERGUS, a, ura, adject. Plaut. Pseud. 
1. 2. 30. Hvc, quum ego a foro revortar, facile 
ut offeadem parata; versa, praeiterga, strata, lau- 
taque, coctaquc omnia ut slat. Alii leg. pertem 
vel prastersa. Sed quum base habeat Diomed. 1. p. 
375. Putsch. Apud Plautum in Pseudolo, versa, 
spam; videtur Icgandum vorsa, sparsa, tersa, 
strata etc., atque ita edidit Bothe. Item Fle- 
ckeisen. Jagit: Vorsa, tparsa, tersa, strata, 
lauta struclaque omnia at sint. 

PR.ESTERNO, is, ere, a. 3. ante sternere, 
iCfJoaTipwvvuw. 

I.) Proprie. Plant. Pcen. a. 2. v. 32. Eo p ra- 
ster nebant folia farferi. Alii leg. prosternebant. 
Stat. 3, Silv. 2. 114. Qu-e sibi prasstemat vivax 
altaria pbcenix. Id. 5, ibid. 1. 257. Sertaque et 
Etyiios animae prasstemere Bores. Alii leg. pro- 
iternere. Apul. 10, Met. Pulvillis compluribus, 
veutoie tumentibus pluma delicata, terreslre no- 
bis cubitum prsesterount. 

II.) Translate poaitur pro praeparare. Plin. 
5. £p. 8. in. fin. Illud peto, prtcsternas, ad quod 
hortaris. Alii leg. pracstruas. Id. Paneg. 31. 
Materiam Jaudibus praesternere. 

PR,ESTES, itis, m. et f. 3. presidents, pro- 
tettore, napaaxaxra, prce3es. — a) Geaeralim. 
Paul. Diac. p. 223. 14. Mull. Proestitem in ea- 
dera significatione dicebant antiqui, qua nunc di- 
ciraus antistitem. Macrob. I.Saturn. 18. a med. 
Liberum ey'jSouXi$a vocantes, boni consilii hunc 
deum pnestitem monstran'. Capell. 2. p. 40. In 
bis etiam locis Suramanes, eorumque praestites 
Mana atque Manuana. — b) Lares praestites, 
Lares publici, urbis custodes, quorum ara et si- 
gna in viis, compitis, semilis staluebantur: dicti 
a prosstando, quod omnia tuta prasstarent. Ovid. 
5. Fast. 129. Prarstitibus Majae Laribus videre 
calendss Aram constitui, signaquc parva deum. 
Voverat ilia quidein Curius: sed multa vetustas 
Destruit, ft saxo longa senccta nocet. Causa ta- 
men positi fuerat cognominis illis, Quod prae- 
itant oculis omnia tutar suis. tt moz. At canis 
ante pedes saxo fabricate eodem Stabat. Qu;e 
standi cum Lare causa fuit? Semi uterquc do- 
mum etc. Capell. 2. p. 38. Quern Genium et- 
iam prassUtem, quod prcesit gerundis omnibus, 
vocaverant. — c) Fuit etiam epitheton Jovis, ul 
videre est apud CapitvKn. Max. et Balbin. 5. 
et jn Inscript. apud Gruter. 22. 1. phakstiti 
iovi s. et 1065. 2. iovi pbabstiti hercvlks vi- 
ctor DICAVIT. BLAKDVI PH. RESTITVtT. 

PR,ESTIGLE, arum, f. plur. I. Secunda ab 
initio syllaba dubia?. est qiiantitatis. Producit pro- 
fee to Plautus loc. ct'f. sub a. et Prudent. 2. 
rcep!, 1 ore®. 85. Deprome thesauros, malts Sua- 
dendo quos pra?sligiis Exaggeratos oblines. Adde 
eumd. 6. Cathemer. 140. Corripit Alcim. 5. 471. 
Pra-stigiajque diu nebutosa in fraude peracue. 
Nisi mails hie esse trisyllab. per synaeresio. — 
Alia forma prcesligium, ii, n. 2. est I sid. 8. Orig. 
9. Praestigium Mercurius primus dicitur invenis- 
se.-Dicitur autem praestigium, quod praestringat 
aciem oculorum et Gloss. Lat. Gr. Praestigium, 
■yoijTita. — Ceterum Praesligiae (It. cosa s che fa 
stravedere, giuoco di mono, gherminella, rep- 
&petat, haCiMLta, f<>r,tsuuara) sunt miraculum, 
res specie mirae ad fallendum, uti sunt incanlatio- 
nes, et quidam !udi manuales, quibus illuditur 
oculis, el aliud cernere videmur, quara re ipsa 
sit: a prcestringo, quod oculorum aciem praestrin* 
gant: extrito altero r euphonire causa. Earum 
inventor Mercurius babetur. Exemplum habes 
apud Flor. 3. 19. de eo, qui jn ore abdita nu- 
ce, quam sulphure et igne stipaverat, flammam 
inter verba fundebat, ut diviuitus loqoi videre- 
tar. — a) Translate autem sunt fallacies, doii, 
captions, oiTucia', imposturce, fraudes, oaratle- 
rie, imposture, inganni, fallacie. Plaut, Capl. 
3. 3. 9. Operta qua: fuere, aperta sunt: patent 
praestigias. Cic. 4. Acad. (2. pr.) 14. 45. Ne 
ab iis, qua; clara sint ipsa per se, quasi praesti- 
giis quibusdam et captiooibus depellamur. Gell. 
14. 1. rie gtnethliacis. Sed id prasstigiarum at- 
que offuciarum genus commentos esse homines 
aeruscatores, et cifcum quaestumque ex mendaciis 

Ton. III. 



— 833 — 

captantes. Stat, Cadi, apud Cic. 3. Ifat. D. 29. 
73. Ita omaes meos dolos, fatlacias, praeitigias 
praaitrlnxit commoditas patris. Id. ft. Verr. 24. 

53. Non per praeitigias, sed palam per potesta- 
tem uno imperio ostiatim totum oppidum com- 
pilavit. h. e. non obscure et oeculte. Id. 4. Fin. 
'27, 74. -Verborum prreitigias. h. e. splendor, et 
magnificenlia, et inanis sonus. Gell. 13.23. Grae- 
cae is to rum praestigia:, philosophari >ese dicen- 
tium, umbrasque rerborum inanes lingentium. 
— b) In sirtgul. num. Quintit. 4. 1. 77. Vt 
ipse transitu! (ab exordio ad narrationem) ef- 
ticiat aliquam utique sententiam, et hujus velut 
pr«stigia» plausum petat. — c) Nubium praesti- 
gias Apul. de Mundo appellat species rerum 
ioanes in nubibus apparenies. Grasce fao/xata, 
paffstf. 

PRXSTIGf A.TOR, Oris, m. 3. giocolare, im- 
postore, baratliere, S'aup.aTcnto';, d/r>posatX'n;s, 
qui celcritate lusitandi, et ludibria ilfa oculo- 
rum factitandi ita preestringit visum inluentium, 
ut miracula facere credatur; seu qui circum- 
stantibus ita oculorum aciem pnr string! I, ut non 
adverlant dolum; idem ac pilarius et pililudius. 
Plaut. Pcen. 5. 3. 6. Pnestigialor hie quidem 
Pcenus probu'est. Adde eumd. Aulul. 4. 4. 3. et 
True. 1. -2.-22. Seneca Ep. 45. circa med. Quorao- 
do prassiigiatoium acetabula, et calculi, in quibus 
fallacia ipsa delectat. Fronto de oration, (cdente 
iterum A. Maio) Ep. 1 Oleas in altum jaciat, 
ore aperto excipiat, exceplas, ut calculos praesti- 
giator, primoribus labris ostentet. Adde Varron. 
5. L. L. 94. Mull.', Apul. Florid. 4.; Arnob. 
•2. 38.; et Manil. 5. 157. Mt Firmic. 8. Mathes. 
7. lo Geminorum parte seplima oritur Lcpus. 
Sub hoc sidere qui nati fuerint, tanta erunt cor- 
poris levitate, ut quum currcre casperint, velo- 
citate sua agilati, aves supcrare videan'ur. Hunc 
locum si Mercurius respexerit, prresligiatores, 
aut pilarum lusores facit. — Elegantem prassti- 
giatoris descriptionem habes apud Alciphron. I. 
3. Ep. 20. 

PRiESTIGfATRIX, Icis, f. 3. quae prasstigias 
facit. Plaut. Amph. 2. 2. 150. Aut pol haec prae- 
stigiatrix multo mulier maxuma 'st. 

PRjESTIGlO, as, are, a. i. illudere, beffare. 
Jul. Valer. res gest. Alex. M. 1. 63. En vides, 
rex, quod ilia libi numinis pnestigiat divinatio. 

PRjESTIGlOR, aris, ari, dep. 1, praestigias fa- 
cere, fallere. Gloss. Cyrill. Praestigior, t}ir,fo- 
zaixzto. 

PR.tSTIGlOSUS, a, urn, adject, prestt'ejioso, 
praestigiis plenus, capliosus, ad fallendum corn- 
positus. Gell. 7. 14. extr. Unumquodque genus 
quuni caste ornatur, lit iiiustrius; quum fucatur 
atque pra?linitur, Jit prfestigiosum. Arnob. I. 
53. Nihil magicum, oihil praestigiosum, aut sub- 
dotum. 

PR.E9TIGIUM, II, n. 2, V. PR.ESTIGIjE 
init. 

PR.ESTlNATUS, a, inn. V. PR.ESTINO. 

PR.ESTINGUO, stinguis, stinxi, stinctum, stin- 
guere, a. 3. exstinguere, obscurum facere, tene- 
bras ofTundere. Zucret. 3. 1044. de Epicuro. 
Qui genus humanum ingenio superavit, et omaes 
Praesttnxit Stellas exortus uti setberius sol. Lactanl. 
3. 17. a med. hunc ipsum locum recitans, in qui- 
busdam editionibus habet exslinxit, in aliis re- 
stinxit: quam leclionem exbibet omnium opli- 
mus Codex et Lachmannus probavit. Alii leg. 
prcEStrinxtc. Ceterum Lucret. bausit ex Me/ea- 
qro in Anthol. Palat. T. 2. p. 4G7. n. 29. a'XXa 
Mutcxo? eo^sosv £*kdu$a.z datepag ijeXw^. f'el- 
lej. 2. 118. 4. Prasvalebant jam fata consiliis, 
omnemque animi ejus aciem piasslinxerant. Alii 
leg. prasstruierant: alii praestrinxerant. Lambin. 
tribuit etiam Plauto Mil. glor. 1.1.4. (ubi re- 
cte alii et ipse Fleckeisen. leg. prcestrinxit), 
alii Zucano 1. 154., alii Silio It. 1. 358., alii 
Pseudo-Ascon. in Divin. in Q. Cadi. 14. 46., 
alii Ciceroni ipsi ibid, et Rabir. Post. 16. 43., 
alii Jfonio p.. 373. 31. Merc, atii aliis ex var. 
MSS., sed ubique prceslringo alii subslituunt. 
Non ideo tamen prceslinguo inter dubia repo- 
sueris. 



PRAESTO 

PR/ESTlNO, as, Bv], Stum, are, a. 1. Part. 
Prastinatus et Pr&stinaturus. — Prasstinare 
est eraere, vel emendo tenere, apud veteres, com' 
perare, itpictuai. Paul. Diac. p. 223. 13. Mull. 
Praestinare apud Plautura praecmere (alii leg, 
emere) est, id est emendo tenere. Plaut. Pseud. 
t. 2. 36. Ego eo in macellum, ut piscium quid- 
quid ibi est, pretio praestlnem. Id. Capt. 4. 2. 
68. Pisces prasstlnatum abire. Apul. 1. Met. Et 
percontato pretio, viginti denariis praestinavi. Est 
qui leg. perstinavi cod. sensu. Id. 1. Met. Fe- 
stinus accucurri id oinne prastinaturus. Id. 4. 
ibid. Socium nostrum immittimus caves modico 
prasstinatae pretio. Adde eumd. 7. et 8. ibid, et 
de Mag. 

PR.ESTITES Lares. V. PR.ESTES. 

PR/ESTlTOR, oris, m. 3. qui praestat, seu ef- 
ficit, aut tribuit. Apul. Trismeg. Praesiitor, et 
tributor omnium, quae mortalibus videnlur bona. 

PR.ESTlTClRI. V. PR.ESTO, as, sub init. 

PR. EST II GO, uis, Di, Qtum, ueie, a. 3. Part. 
Prtrstitutus. — Proeslituere est ante statuere, 
praescribfre. praelinire , prescrivere , determina- 
nt , prefiggere , rpocp/Ju. — a) Geneialim. 
Ctc. Cacin. 3. 8. Presto r nuraquam pet j tori 
praeslituit, qua actione ilium uti velit. — b) 
Speciatim et s*pissime de tempore, Plaut. Pseud. 

1. 1. 56. ei rei dies Mac praeslituta 'st ad Dio- 
n\sia. Adde Ter. Phorm. 3. 2. 39. Sic Cic. 13. 
Alt. 49. Scis enim, dies illorum judiciorum prce- 
stitutos fuisse. Id. 1. Tusc. 39. 93. Bedit (na- 
iura) usuram vitae, tanquam pecuniae, nulla pras- 
stituta die. Id. 3. Verr, 56. 148. Diem praestituit 
operi faciundo caiendas Decembr. Id. Quinct. 9. 
33. Ut nobis lempus, quamdiu diceremus, prce- 
stilueres. 

PR.ESTlTUS, a, urn. V. PRESTO, as. 

PR.ESTITCTUS, a, urn. V. PR.ESTITUO. 

PR.ESTO, adverb. Prcestus (per syncop. pro 
p. -q? situs, ut soldum pro solidum, qua: s tor pro 
qucesito-r) fui legitur in quadam Inscript., sed 
non optimas notre, apud Gruter. 669. 4. Agno- 
scunt tamen Foss, et Jos. Scalig. V. PRJESTO- 
LOR. Nisi apud Gruter. legendum sit prcestu; 
Curlius enim Valerian, apud Cassiod. ait p. 
2289. Putsch. Prcesto nos per o scribimus: an- 
tiqui per u scripserunt. Sed prcesfo dicenduin 
est, ut sedulo et oplato et sortito; inde et prce- 
stolari, non prcestulari, •— Ceterum prcesto ad- 
v erbium est, vel, ut alii voluot, nomen indeciin. 
omnis generis, quod junctum verbo sum, vel 
ad'-.wn signilicat adesse, praesentem esse, palatum 
esse, in promptu ess?. TraceFvat, anavTav (It. es- 
seve presentc, in pronto; Fr. eire en presence, 
sous la main; llisp. estar presenle, ester d las 
tiianos; Germ, gegenu-'drtig, da, bei der Hand 
sein; Angl. to be here, be on the spot, be ready* 
or at hand, be en attendunce). ^ 1. Stricto 
seosu. — a) Prcesto esse legitur apud Ter. Phorm. 

2. t. 36. Hie in noxia 'st, iile ad dicendam cau- 
sam adest. Quum iile 'st; hie prasto 'st : tradunt 
operas mutuas. Id. ffeaut. 1. 1. 120, Domi prae- 
slo apud me esse ajuat. Cic. 3. Fam. 5. Ibi 
mini prassto fuit L. Lucilius cum litteris man- 
datisque tuis. Id. 4. Verr. 38. 92. Ad ho ram 
nonam presto est iste. Ziv. 37. 20. Suos ad 
portam praesto esse jubet. Sic Cic. Pis. 23. 55. 
Togulcr lictoribus ad portam pra?sto fuerunt, 
quibus illi acceptis sagula rejecerunt. Curl. 7. 

1. 4. Edicit, ut omnes in vestibulo regias pras- 
slo sint. Zucret. 2. 1068. Quum locus est prae- 
slo, nee res, nee causa moratur Ulla, geri debent 
nimirum et coniieri res. Catull. 64. 137. libi 
nulla fuit dementia prasto, Immite ut nostri 
vellet miserescere pectus? Cic. 4. Herenn. 52. 
65. Ubi est iste beatus, inquit, asdium dominus? 
quin mibi prassto fit? Ila vulgali libri et Orel- 
lius, improbable Madvig. ad Cic. 3. Fin. 17. 58. 
Pro fit, KIolz. ex Codd. leg. fuit. — b) Sine 
verbo, quod facile subintelligitur. Plaut. MU.glor. 
4. 6. 1. Hera, eccum praeslo militcm. Ter. Andr. 

2. 5. 4. Ipsum adeo prassto video cum Davo. 
Stat, 6. Theb. 643. Finili cursus operumque in- 
signia prsesto. Zactant. Mort. persecut. 8. Qua- 
cumque iter fecerat (Maximianus Aug.) avulsae 

105 



PRAESTO 

a conspectu parentum virgioes, statim pr *sto. 
— c) Prcesto esse ponitur etiam pro advenire, 
comparers. Cic. 4. fferenn. 48. 61, Hirundiaes 
aeslivo tempore praesto sunt, frigore pulsa? rece- 
dunt. Tibult. 1. 6. 25. Pauper erit praesto tibi, 
praesto pauper adibit Primus. Alii hunc locum 
aliter inter punxerunt et legerunt. — d) Prce- 
sto adesse abundanter dictum est a Ter. Eun. 
5. 9. 20. Sed ubi esl frater? chaer. Praesto adest. 
Accius apud Non. p. 485. 5. Merc, praesto et- 
iam <em iainT) aJsum. Cf. Lucret. 5. 1412. quod 
adest praesto. Cic. 4. Fam. 8. 3. Reliquum est 
igitur, libi me in omni re eum pr.-ebeam pras- 
stemque, ut ad omnia, qua: tut velinl, ita adsira 
presto, ul etc. Sed Orel litis ex Cod. Medic, re- 
stituit. ita sim presto, Justin. I. 6. 4. Jubet 
omnes pra-sto cum securibus adesse. Ita Modius; 
sed vulgati libri et Jeep. leg. esse. 4[ 2. Latiori 
sensu, vel metaleptice ponitur pro opem ferre, 
prassidio esse, juvare. Cic. Mur. 9. 19. Jus ci- 
vile didicil, mullura vigjlavit, laborav'u, praesto 
multis fuit. Id. 10. Alt. 8. Pati poterunt oculi, 
me cum Gabinio sententiam dicere? praesto es- 
se clientetn luum, etc? ft. e. quum patroni in 
rebus forensibus praesto esse et opem ferre so- 
leant ciientibus, nunc rem contra se habere? Id. 
4. Fam. 14. sub fin. Me opera et consilio, studio 
quidem certe, rei, fam*, saiuti tuae praesto fu- 
tnrum. et ibid. 8- Ut ad omnia, quae tui velint, 
ita adsim praeslo, ul elc. V. supra sub 1. Cf. 
Varro 3. It. R. 2. 2. Ibi Appium Claudium au- 
gurera sedentem invenimus in subselliis, ut con- 
suli, si quid usus poposcisset, esset praesto. Liv. 
4. 46. Ul, prater duos urbanos quieslores, duo 
consulibus ad ministeria belli praesto esseot. 
Curt. 3. 6. 18. Quum prsesto esset ubique for- 
tuoa, temerius in gloriam cesserat. ^ 3. Id 
malam partem. Cic. 4. Verr. 4. 11. Quasstores 
utriusque provinciae, cum fascibus mibi praeslo 
fuerunt. Ubi Ascon. Ut impedirent scilicet raeam 
inquisitionem; sequitur enim: Non minus acres 
contra me fuerunt. Id. Ccecin. 30. 87. Si quia 
mihi praesto fuerit cum armalis hominibus ex- 
tra meum fundum, et me introire probibuerit. 
PRESTO, stas, stfli, stltura, stare, 1. Pro prce- 
stiti, itt'tum, reperitur etiam prcestavi, a turn; 
unde prcestaturus. Paul. Dig. 3. 5. 18. ad fin. 
Usuras. quas preestavimus, vel quas ex nostra pecu- 
nia percipere potuimus. Ulp. ibid. 22. 1. 37. exfr. 
Si plus tibi praeslaverim iocommodi, quam etc, 
Priore loco Haloand. babet prcestitimus: poste- 
rior alii prcestiterim. Sed Torrentin. priore, 
ut posuimus; posteriore prceslarim per synco- 
pen. Lio. 30. 15. Mas'missam iibenter primarn 
ei fidem prastaturum fuisse. Trebon. ad Cic. 12. 
Fam. 16. Cui nos tuum oflicium prastaturos, 
non debes dubitare. Justin. 11. i>. 13. Prasta- 
turum se ea Dario, si etc. Adde Cic. 6. Fam. 
8., ubi alii leg. prastituros. — De Pari, vero 
Prcestatus baec Priscian. 3. p. 863. Putsch. 
Composita ab eo (sto) varie vetuslissimi protulc- 
runt, asto, astituui et astatum ; prsesto, praesti- 
tuin et prasstatum. Brutus in apislolis: Occiso C. 
Casare, postquam mare transierat, prastalurn 
est. — Prae statu iri ct prcestitu iri pro prm- 
stalum vel prcestitum iri, b. e. prastandum es- 
se, aot fore ut prastelur; legunlur apud Pom- 
pon. Dig. 18. t. 66. et Jabolen. ibid. 4. 10. Sic 
dalu iri apud Ulp. ibid. 45. 1. 38. ad fin. et de- 
bitu iri apud eumd. 12. 1. 10. et Sccevol. Ibid, 
38. el traditu iri apud Paul. ibid. 6. 1. 47. et 
Julian, ibid. 40. 5, 47. el redditu iri apud eumd. 
Paul. 27. 1. 27. a med. Ut quidem ubique legi- 
tur in celebri editione Torrent ini; nam Haloand. 
et prcestitum, et datum, et debitum, et tradi- 
ium, et reddilum in sua exhibet: quera alii plu- 
res secuti sunt. Qui prcestituiri conjuncte scri- 
bunt, raaauscriplorum morem nescire videntur, 
omnia fere verba jungentiura. Quidam pulaot, 
illud ipsum prcestitu iri orlura esse ex ignoran- 
tia iegentium manuscripta, in quibus quum prce- 
Hituiri, superducta syllnba tu itoeola, appareret, 
bac illi aut dissimulsta, aut non perspecta, prcs- 
slitu iri fecerinl, quum prcestitum debuissent. 
— Part, Prae stilus est Paulin. Nolan, carm. 



— 834 — 

17. 191. ut veharis Usque felices, quibus es sa- 
cerdos Prastitus, oras. h. e. traditus, datus. — 
Part. Prcestans sub B. 6. et loco suo; Prcestan- 
dus- sub B. 2. b. — Prwstare usurpatur A) Neu- 
trorum more; et B) Active. 

A) Neutrorum more, prnestare est ante stare, 
Trpoi'ara^at (It. stare innanzi; Ft. i-tre ou se 
tenir debout et ferme devant; llisp. estar delan- 
te; Germ. voran-,vorn stehen; Angl. to stand 
before). 

I.) I'roprie. Lncan. 4. 29. jubita circumdedit 
agmina fossa, Dum prima; prrstant acies: ho- 
stemque fefcllit. h. e. slant in armis ante eos, 
qui fossa ra ducebant. £s! qui leg. perslant. 

II.) Translate. ^ 1. Genoratim pus la re est 
antestare, anteceilere, superare, vincere, melio- 
rem esse, essere superiore o migliore, superare, 
avanzare, Sta^g'pco. Usurpatur — a) Prcestare 
alicui aliqua re, ut apud Lucret. 1. 358, De- 
nique cur alias allis praestaie videmus Pondere 
res rebus nilo majore figura? Cic. 1. Oral. 44. 
197, Quantum pr;rsl}terint nostri majores pru- 
dentia ceteris gentibus. Id. 1. Invent. 4. 5. Qui, 
qua re homines bestiis pr-Tstent, ca in re ho- 
minibus ipsis antecellat. Id. 2. Orat. 67. -270. 
Lepore el bumanitate omnibus pni-stitit Socra- 
tes. Id. Brut. 41J. 161. Totidemque annis mihi 
aftate prasstabat. Id. Amic. 5. 19. Hoc pr;p- 
stat amicitia propinquttati, quod etc. — b) Prce- 
stare alicui in re aliqua est 6'tc. 2. Invent. 1. 
•1 . Zeuxin muliebri in corpore pingendo plu- 
riraum alils praestare. Sic sine Dat. persona; lu- 
cret. 5. 1355. longe pr.-estat in arte Et solerlius 
est multo genus orane virile. — c) Prcestare 
alicui apud Ter. Eun. 2.2. 1. Dii immoriales! 
homo homini quid praestal? Sail. Cat. 1. Omnes 
homines, qui sese student praestare ceteris ani- 
malibus, etc. Cic. t. Orat. 4. 15. Ingenia no- 
slrorum hominum multuni ceteris hominibus 
praestiterunt. Id. 4. Fin. 18. 51. Virtus praestat 
ceteris rebus. Id. 2. Orat. 40. 172. Bona existi- 
mallo dtvitiis praestat. Horat. 1. Ep. 7. 97. quan- 
tum dimissa pelitis Pra; stent. — d) Prxstare 
aliqua re sine Dat. personae. Lucret. 5. 1107. 
Iogenio qui prajstabant. et ibid. 1179. Prwstare 
fortunis. Cic. i. Off. 32. 116. Quorum vero pa- 
tres aul majores gloria prajstiterunt', ii student 
plerumque eodem in genere laudis excellere. Ho- 
rat. 2. Sat. 4. 71. Prasstare facie. — Et in ma- 
lam partem. Sail. Cat. 38. Qui ubique probio 
aique petulanlia maxume praestabant. Tac. 2. 
Ann. 24. Quanto viokmlior cetero mari Ocea- 



PRAESTO 

1. 3. Immani numero annorum urbonos (al. 
urbanis) agricol* pr.estant. Slat. 4. Tkeb. 837. 
Te nee Apollineus Ladon, nee Xanthus uterque 
Prar-stiterint. ^ •». Ponitur pro cavere, lidejube- 
re. in se recipere, confirmare. mantenere, assi- 
curare. — a) Gum Accus. persona-. Prtestare 
aliquem, eflicere, a«t cavere, ne quid is com- 
mitlat secus, quam vol um us. Cic. 1. ad Q. fr. 
1. 3. Esse circumspieiendum diligenter, ut in 
hac custodia provinciae, non te unum, sed omnes 
ministio.s imperii tui sociis, el civibus, et reipu- 
blic^ pr;vstarc v idea re. Id. 6. Alt. 3. circa med. 
Quern tamen ego pra-starc non potciamreral enim 
rex perpauper. Plin. Faneg. S5. Quanto magis 
arduum est alios praestarc, quam sc; lanto lauda- 
bilius, quod, quum ipse sis optimus, omnes circa 
te similes tui efTecisti. — b) Gum Accus. re!. 
Cic. r>. Fam. 17. Gommuncm incertumque casum 
neque vitare quisquam nostrum, nee praestare 
ullo pacto potest, ft. e. efficerc, ut no\ius non 
sit, vel ut non eveniat. et 6. ibid. 1. circa med. 
Simus ea mente, quam ralio et virtus pnvscribit, 
ut nihil in vita nobis praestanduin, pra>ter culpam, 
putemus. ft. e. nihil aliud in nobis recipiamus, 
nisi culpam non admissuros. Adde eumd. 9. ibid. 
16. Sic 2. Oral. 28. lit. Impetus populi prae- 
stare nemo potest, ft. e. in se recipere, modera- 
tes futures. Id. 3. ad Q. fr. 1. 3. a med. Tre- 
batium ad Caesar em misi, qui mihi jam sitisfecit: 
si jpsi minus, praestare nihil debeo: teque item 
ab eo vindico et iibero. — Prcestare alicui da- 
mnum, noxam, periculum, in se recipere, et 
veluti vadem et praedem se constituere, si quid 
periculi, aut damni in re sit. Cic. Mur. 2. 3. 
In iis rebus repetendis , quae mancipi sunt, is 
periculum judicii praestare debet, qui se nexu 
obligavit. Id. Sext. 28.61. invidiam. — Et pas- 
sive. Phcedr. 3. 4. Quale caput est, talis prae- 
siatur sapor, lal si promette che sara il sapor e. 
et f'Uruv. 2. 9. Corpora muliebria in venalibus, 
quum sunt prafgnautia, non pnestantur sana. non 
si danno per sane. Farro 2. Ii. H. 5, 11. Do- 
ves quum emiinus indomitos, stipulamur sic: II- 
losce boves sanos recte, deque pecore sano esse, 
noxisque prasstarh, spondesne? ft. e. nullam eos 
adhuc nojam contraxisse, raveri et lidejuberi. 
Ct'c. 3. Off. 16. ct>. Quum in venundando rem 
earn scisset, et non pronunciasset, emptori da- 
mnum prrestari oporlere. ft. e. de damno caveri. 
— c> Prcestare aliquid ab aliqua re, apud 
Cic. 1. Fam. 4. sub fin. Ego tibi a vi, hac praj- 
serlim imbeciUitatc 



, -C magistratuum, praestare .ni- 

nus, et truculentia cab pncalat Get mania, tan- hi! possum: vj exccpla, possum confirmare, te 
turn etc. — e) Cam Accusntivo persons et prae- etc. — d> Prcestare aliquid de aliquo, apud 
pos. inter. Cic. Brut. 64. . 230 . Suos inter 
aequales longe prastitit. Cf. Coes. 2. B. G. 15. 
Quod erat civitas magna inter Belgas auctoritate 
atque hominum mullitudine pr.cstabat, sexcentos 
obsides poposcit. — /') Singulare est illud Co- 
lum. 11. if. Ii. 1. 16. Diet vii potest, quid na- 
vus operarius ignavo et cessatore proestet. Hue 
pertinere vjdelur illud Lucilii apud Pfon. p. 371. 
18. Merc. Si facies prwstat facie, si corpore cor- 
pus. ^ " 2 - Speciatim, prcestat cum Infinito, me- 
lius esl, utilius est, e megtio, e piii vantaggioso. 
Plant. Bacch. 3. 2. 12. Nimio impendiosum 
praestat te, quam ingratum dicier. Cic. 3. .Vat. 
D, 31. 77. Tacere pr.estarct philos«>pbos (al. phi- 
losophis), quam iis, qui se audissent, nocere. Id- 
14. Alt. 9. Mori millics praesiitit, quam baec pa- 
ti. Cces. 1. B. G. 17. Praestare dicunt, Gallorum, 
quam Romanorum impel ia perferre. f'irg. 1. 
/En. 135, sed moios praestal componere fiuctus. 
Id. 6. ibid. 38. septem mactare juvencos Pr.T- 
stiterit. 

B) Active prcestare translate tantum usurpa- 
tur, ct ^ I, Cum Accusalivo personae est an- 
testare, superare, vincere. J'arro apud Non. p. 
502. 23. Merc. Non solum qui primus in aller- 
utra re prneslet alios, sed etiam qui sit secundus 
et terlius. Liv. 5. '36. Quantum Galli ceteros 
mortales virtute prasstarent. Nepot Alt. 18.atf fut. 
Qui honore rerumque gestarum ampliludine ce- 
teros prrrstiteruut. Id. Epam. C. Qui eioquentia 
omnes eo pra-stabat tempore. Varra 3. R. M. 



eumd. 4. ibid. 15. Eo'animo simus inter nos, 
quo semper fuirnus; quod de te spcrare, de me 
praestare possum. — e) Cum Infinito. Id. Flacc. 

12. 28. Pradoncs nullos fore, quis prarslare pot- 
est? '^ 3. S rpissirne esl eflicere, exsequi, per- 
licere, facere, fare, eseguire, praticare, effet- 
tuare. — a) 'Jniv'ersirn. Cic. 1. Nat. D. 3. 7. 
Si omnia philosophies prweepta referuntur ad vi- 
ta ni, arbitramur nos ct publicis et priratis in 
rebus ea pntstitisse, qu.e ratio t;t doctrina pras- 
scripserit. Id. 7. Fam. 17. a med. Si tsrdior tibi 
erit vlsus, pcrferto, et ultima exspectato, quae 
ego tibi et jucunda et bonesta priestabj. faro 
si, che ti suranno etc. Id. 2. Orat. 9. 38. O- 
mnea artes ali;e sine eioquentia suum munus 
prastare possunt. Id. 14. Fam. 4. Neque I eg is 
improbissim:c poena deductui est, quo minus 
hospitii et amicitia 1 jus ofliciumque praestaret. 
Liv. 30. 30. in [in. Q.iia a me bellum coup turn est, 
ne quern ejus poeniteret, praestiti. Justin. 1. 7. 

13. Quos ante Gyrum invictos bella prnesliterant. 
aveano rati invincibili. Ovid. h. Trial. Ii. 19. 
Qua n^ quis possit dicere temeraria, pra'sta. 

b) Spt claliin, Vicem alicujus rei prcestare, 
esse vice. Sail. 3. Hist, in episl. Pompeji ad 
senat. Per d-.'os immot tales, utrum censetii. me 
vicem ierarii pr.Estare, on exerciturn sine fru- 
menty el slipendio habere pi.-sse ? — <■'■ i'ro?- 
slare vicem, explere, fungi, peragere. Phrrdr. 3. 
prol. otium des corpori, Ct adsuelarn fortius 
pr;estes vicem. Alii teg. perstes. — d) He prce- 



PRAESTOUTIO 

xt are, faclii ostendere. Mar cell, ad Cic. 4. Fam. 
It. extr.Vl intclligas, bomioi aroiciwimo te tri- 
buiste ofGdum, re preestabo. coi fatti te lo faro 
vedere. f 4. Item persolvere, servare, adem- 
pire, mantenere. Cic. i. ad Brut. 18. AfQcie- 
bar dolore, quod quura me pro adolescentulo res- 
publica accepisset vadem, vh videbar, quod pro- 
mis eram, praestare posse. Id. 5. Fam. 11. ad fin. 
Quamcumque ei fidem dederis, ego praestabo. 
Zio. 30. 15. et 33. 21.; et Ovid. 3. Fist, 497. 
Fidem prsslere cuipiam. osscrvare, marUener 
la promessa, la parola. el Liv. 40. 34. Pacem 
cum iis populus R. non ab se tantum, led ab 
rege etiam Masiuissa pnestitit. Cic, 10. At. *.ante 
tned. Nee tarn id propter me, aut fratrem meum, 
quorum jam acta Betas, quam propter pueros, 
quibus ioterdum videmur prastare etiam rem- 
publicam debuisse. ft. e. incolumem quodam mo- 
do reseivare. *J 5. Et probare. Cic. Sext. 16. 
38 Ut meum factum semper omnes prastare 
tuerique deberent. f 6. Et pro conservare, tue- 
ri. Id. 3. Fam. 10. Pomtinius, qui a te tracta- 
tus est prifistanli ac .singular! Ode, prastat tibi 
memoriam benevolentiamque, quam debet, con- 
terva, mantiene. et pro leg. JXanil. 18. o5. 
Noa niodo Haliam hi tain habebamus, sed omncs 
socio* in ultimis oris auctoritate nostri imperii 
salvos prastare poteramus. Zucrel. 3. 215. mors 
omnia pnestat, Vitalem pra-ter seosum calidum- 
que vaporem. lascia intallo. «f 7. Prcestare 
se, se ostendere, exhibere, probare, se prober e. 
Cic. i.Fam. 6. Praesta te eum, qui inihi a te- 
neris unguiculis es cognitus. fa vedere in fatto, 
che sei quel desso, che etc. Seneca 2. Ira 28. 
Sed ne ad iliam quidem atctissimam innocents 
formulam preestare nos possumus. h. e. exbibe- 
re et conservare nos innocentes ad iliam for- 
mulae), lucret. 3. 220. Pra-stare se incolumem. 
Ovid. 4. Trist. 10. '04. se invictum. et ibid. 5. 
23. Teque, quod est raruro, praesta constanter 
ad omne lodeclinat;e munus amieitiT. ft. e- ei- 
bibe te constantem. Id. 2. ibid. 169. Sic acsue- 
ta tuis semper Victoria castris, Nunc quoque se 
prsstet, notaque signa petat. Pompon. Dig. 1. 
2. 2. a med. Juris perili consullatoribus potius, 
quam discere volentibus se praestabant. h. e. se 
prabebant, aditum ad se dabant. «J 8. SigmOcal 
etiam exhibere, adbibere, praebere, ostendere, da- 
re, offrire, mostrare, cum quadam finniia- 
te, aequalitate et conslantia. Cic. V.Phil. 5- 12. 
TJt videatur bonorem debitum paLri prpestitisse. 
Id. Brut. 23. 126. de C. Graccko. Ciinam noa 
tarn fratri pietatem, quam patria. prastare vo- 
luissct! Id. ii. Fam. 1 Pudet me uxori me* 
optima?, suaTusimis Hberis virtutem et dibgen- 
tiam non orwstiiisse. et 1. ibid. 9. Neque her- 
cile in iis ipsis rebus earn voluntatem, quam ex- 
spectar&m, praestiterunt. Cvs. 2. B. G. 29. llo- 
stes taniam virtutem praestiteruut, ut quum pn- 
mi cecidissent, proximi jacenlibus iasisterenl. 
Balb. ad Cic. post Ep. 8. I. 9. ad Att. Urbana 
officia praestare alicui. Phwdr.1. 8. bospilium. 
dar ricovero. el .^uct. B. G. 8. 50. frequentiam 
et officium cuipiam hocores petenti. Seneca 2. 
Qucest. nat. 59. a med. obsequium. Up. Dig. 11. 

3. 1. refu ? iuru. Cic. 11. Att. 1. benevolentiam. 
Id. 3. Or at. 33. 134. consilium suum fidernque 
et in senatu, et apud populum, et in causis ami- 
eorum. Plin. 3. Ep. 18. scdulitalem alicui rej. 
Liv 29. 25. a med. silentium alicui. Justin, o. 

4. 4. qucitum. dar guadagno. (Forcellinus leg. 
pra?slare; at Jeep, rectius prsbere). et Sueton. 
Demit. 0. cuipiam quotannis certam summam pe- 
cunias. Seneca apud Diomed. 1. p. 362. Putsch. 
cervicem. Zucan. 5. 770. caput fulminibus- et 
4 23. Hiberus p/afstal nomen lerris. da il na- 
me, et Colum. 8. R. R- 13. 3. Ans^r praesta t 
ex se puilos atque plumam. Cic. Pis. 32. 80. 
Quum consuli frequens .adsideret, senatui sen- 
tenliam pr*staret. ft. e. eibiberet, proferret ita 
constantem, ut securum redderet, se ita semper 
sensurum. — Pra»stare terga hosti, voltar le 
spaile, apud Tac. Jgric. 37. 

Homonym. Inter prcestare et prctbere dis- 
crimea est, inquit Diomed. loc. cit., ut sit pros- 



— 835 — 

beo patientis, prcesto facienlb: ac proinde prw* 
bui occasionem aut operam, pr<sstiti fidem ac 
rem dicamus. Jttanut. quoque ad Cic. 4. Fam. 8. 
prastare plus esse ait, quam prreoere, quum hoc 
propensi animi sit, illud rem ipsam et actionem 
significet. Adde quod pro?sfare constantiam pra>- 
bentis adsigniQcat: quod in prcebere non appa- 
ret. Cic. loc. cit. Reliquum est, ut tibi me in 
oroni re euro pnebeam praestemque, ut etc Se- 
neca 1 Clem. 10. extr. Hoc est non. dare tan- 
tum salutem, sed prae6lare. _ 

PR^STOLATlO, onis, f. 3. tkxti, aspetla- 
zione, exspectatio. Vulgat. interpr. Job 17. 15. 
Ubi est eniro nunc praestolatio mea 7 Adde eumd. 
Proverb. 11. 23. et 23. 18. 
PRiESTOLATUS, a, urn. V. voc. seq. 
PR.«STOLOR, aris, 5tus sum, ari, dep. 1. l)e 
quantitate prenultimae lis est. Apud veteres nihil 
invenies quod rem conOciat. Valla produxit: 
Voss. I.2.de Gramma*, c. 37. corripieadam cen- 
set. Ducit enim (turn ibi, turn I. 7. c. 34. cum 
Jos. Scalig. ad Fest.) a prcesto, a quo factum sit 
prozstus, ab eo proestulus, et ut dicebant anti- 
que, prxstolus <T. PR.ESTO adverb, sub init.). 
CI. vero Furlanetto in J. Append, ait: At pasn- 
ultimam syllabara brevem esse arguit versus Ter. 
Eun. 5. 5. 5. infra cit. — Activa forma. Livius 
Andron. apud Non. p- 475- 32. Merc. Nimis 
pol impodenter: servis praestolabas? Jlibbeck. 
ita leg.; Forcellinus imprudenler suis {alii sur- 
vis) prfBStolaras. Twpilius ibid. Ego pr^stolabo 
illi oscitans ante ostium? — Part. Prcestoians 
et Prcestolatus. — Frceslolor (a prcesto) est 
idem atque exsptctando prassto sum, aspettare, 
stare atiendendo , ireptuivw, uitouivm. Paul. 
Diac. p. 223. 15. Mull. Praestolari dicitur is, qui 
ante stando ibi, quo renluruin excipere vult, mo- 
ratur. Donatus ad Ter. Fun. 5. 5. 5. Prsestolan 
est prcesto esse et apparere, boc est obsequi. 
__ ai Cum Ualivo. Cic. t.Cat.9. 24. Qui «bi 
ad forum Aurelium prcestolarentur armati. Id. 
2 Att. 15. ad fin. Ut in Formiano tibi pm-stoler 
usque' ad III. Non. Maji. Alii leg. te: sed Do- 
natus ad Ter. loc. cit. nove dictum putat te pro 
tibi. Rursus Cic, S. Att. 20. Ego buic spei et 
expectation;, qua? nobis propooitur, maxima ta- 
men volui praestolari apud te in Epiro. — o) 
Cum Accus. Ter. loc. cit. Quern prssiolare, Par- 
meno, bic ante ostium? Plaut. True. 2. 3. 1u. 
Nescio quern pra?stolata est. Ammian. 2». 13. 
Ace it a undique praestolans auxiiia. V. et infra 
su b e . — c"> Absolute. Plaut. Epid. 2. 2. 33. 
Ego illam illic video pra-stolarier. — d) Cum 
Ablat. Cats. 2. B. C. 23. Hujus adventu L. Cae- 
sar cum longis aavibus ad Clupcam prassloians. 
Et Particip. Picestolalits apud Apul. 5. Met. 
Statim voces cubiculo pra'Stolatae novam nuptam 
iaterfectae virginitatis curaat. — e) Cum Geoit. 
Sisenna apud .Von. p. 16!. 32. .Were. Occulte 
taciteque advenientiuru cohortium pra-slolan oc- 
cipiunt. Alii leg. advenienliam, amentum: di- 
ctum ut habentia. varianlia, retinenda: adve- 
nientiam probavit et Peter, Histor. Mom. re- 
liq. p. 281. 

PR EXTRAS (it'LO. as, arc, a. 1. multum stran- 
gulare. Traaslate. Quintil. declam. qua? iuscri- 
bitur Tribunus .Variants, 3. Ne anxium ora- 
torem prsstranjrulet et conGcti facinons procax 
invidia et coslibatus sancti pura dilectio. h. e. 
ne cogRt tacere. 

PR,ESTR£Ni£. f. PERSJRENLE. 
PRESTR1CTIM, adveib. stticlim, breviter. 
Cassiod. Instit. divin. litter, pro- fat. L"t in se- 
quent! libro de orlhographia? regulis pr*strjctim 
nonnulla poncremus. 

PR.ESTRICTIO, Onis, f. 3. actus prarstnngen- 
di ut Pra?strictio serisus apud Tertuli. liesurr. 
earn. 49. sub fm., ubi alii leg. praeslrucno. 
PR.ESTRICTUS, a, um. f. voc. seq. 
PR.ESTR1NGO, gis> xi ; dum. gere, r. 3. Part. 
Prosstrinqens sub B.l.\ Prvtstriclus sub A. 1. 
et 2., B.l. ct II. 2. et 3. ; Ftcestringendus sub 
B. II. 3. — pra?strinpere 

4) Est valde stringere, perstringcre, compn- 
mere, arete ligare, Siacftyrw (.»• stringer* as- 



PRAESTRLNGO 

nai; Fr. server par devant, serrer fortement; 
HUp. atar delante, cerrar fuertemente; Germ. 
zuscftniiren, zubinden, doner erwurgen; Angl. to 
bind fast or hard). «| 1. Stricto sensu. Cvid.10. 
Met. 495. Janique gravem crescens uterura prae- 
strinxerat arbor, Pectoraque obruerat, collumqua 
operire parabat. Legendumne prascinxerat ? Id. 
ib. 551. L'tve Syracosio pr*stricta fauce poetse. 
Seneca Troud. 560. Praestrlcta manus vinculh 
secantibus. Tac. 12. Ann. 47. Pollices vincire 
nodoque prasstringere. Plin. 8. Hist. nat. 11* 
11. (32). Dellantes cum elephantis dracones tan- 
tse magnitudinis, ut circumplexu facili ambiant, 
nexuque nodi prsestringant. Id. 17. ibid. 34. .37. 
(234). Prasstringere et strangulare. Id. 10. ibid. 
72. y2. (197). Vchementer prasstringere allquid. 
• '" Latiori sensu eft condensarc, indurare, 
comprimere. PHn. 17. Hist. nat. 2*. 37. (217). 
Prastrictus gelu non potuit eo pcrvenire hu- 
mor, rappreso. Id. 18. ibid. 34. 77. (334). Ven- 
tus pramringit atque percellit radices arborum, 
quas positurus afferes. ft. e. compriroit, conden- 
sat, indurat. Id. 22. ibid. 25. 68. (138). Panis 
datur ex vino ad discutienda, qua? pr^strmgi 
opus sit. ft. e. coerceri, sisli, v. gr. fluxiones pi- 
tuila?. € 3. Pro simplici stringo, aut circumdo. 
Stal. a. Silv. t. 112. Ule tuis toties praestrin- 
xil tempora sertiB. 

B) Item est leviter tangere, transeundo atlin- 
gere, .prope ire, radere. 

I.) Proprie. Cic. 2. Phil. 40. 102. Aratrl vo- 
mere portam Capua? pacne praestriniisti, ut flo- 
rentis coloni* tenitorium minueretur. Ita legit 
Non. p. 374. 5. JBTerc. ; alii et OreHius leg. per- 
strinxisti. Avien. Descripl. orb. 533. In jubar 
Eoum rursum se pervia (lectunt .Equora, et Aa- 
svriun. suspectant eminus aiem Ionii freta glau- 
ca sali, primosque Liburnos Prasslringunt pelago. 
Ammian. 31. 3. a med. A superciliis Gerasi flu- 
minis adusquc Danubium Taifalorum terras pr*- 
stringens, muros allius erigebat. toccando, ra- 
dendo, rasentando. et 14. 7. Praestriclis palatii 
januis ad pra-'torium perrexit. trascorse vicino 
in pessando. — Hue pertinere videtur et illud 
Sueton. Aug. 29. Tonanti Jovl aedem consecra- 
vit, liberatus periculo, quum- per nocturnum 
iter lecticam ejus fulgur praestriaxisset servum- 
que pr.Tluc<ntem exanimasset. 

II.) Translate. <f 1 . I>e oratione, et est pro- 
nunciare, verbis attingere. Ammian. 26. 1. post 
init. Rumoreteuus obscuris paucorum susurrii 
nomen pr^stringebatur Equilii. si proferwa \l 
nome di Equizio come aspirante all'impero. et 
2" 15. Pauca iteque super benivoio omnium 
ftumine Nilo-praestringi conv«niet. toccare di 
uassaggio. — Sic cum Accusal, et IuGnito. Id. 
21 7 Per mare misit Gaudentiuro, quern expio- 
ral'orem actuum Julian! per Gatiias aliquandiu 
fuisse pra-striDximus. f 2. Ponitur et de ns, qu» 
animum terrore percellunt. Ammian. 29. «. 
med. Probus, nullis bellorum terrorious assue- 
tus, rerum no varum lugubri visu praestnetus, 
etc Id 21. 9. Imperatorii nominis metu pr«- 
strictus. Cf. Prudent. 7. CotHemer. 44. loquen- 
tis voce praestrictus Dei. colpilo, atternto. ^ 3. 
Prcesfrinqete oculos aut ocuhrum aciem est 
valde splendenti luce obtenebrare. abbaghare. 
Nam soils radii oculos quum feriunl, cogunt eo» 
restringeie se et palpebris connivere. Similiter 
prsestigiatores aciem oculorum videntur quo- 
dammodo restringere, quum manuum celentate 
non patiunlur ea cernere, quae persp.cerc apta 
esset Uujus locutionis exempla multa babes apud 
.Von. p. 34. 30. et p. 373. 31. Merc, ex Lucxl., 
Plaut, Varr.. Cic, qua? in PERSTRINGO at- 
tuiimus, et utrumque verbnm promiscue in 11- 
bris leei, docuimus. His adde, etiam prffsfimjuo 
a nonnullis pro Utis alicubi substitui, ut adno- 
tavit Jjraktnborch. ad Sil. It. 1. 358., _et nc-s 
in eo verb© admonuimus. Sic Seneca Ep. 71. 
ad fin. Oculi cedunt nimio splendore pneslncti. 
abbagliati. — Hinc translate Ammian. 30. 1. 
a med. Captis ejus minislris, missis ad mentes 
observantium prasstringendas. * 4- Hinc de re- 
bus. — a) Prtettrini/ere aciem ferri, hebetare, 



PRAESTRUCTIM 

retundere, render olluso, rintuzzare, ripiegare, 
spuntare: quod ab acie oculorum translatura 
videtur. Plin. 7. Hist. nat. 15. 13. (64). Spe- 
culorutn fulgor aspectu ipso hcbetalur, acieJ 
ferri pr.TStringitur. Adde PlauL True. 2.6. 11. — 
b) Prcestringere nilorem eboris est o/fu*care,in- 
fuscare. Plin. ibid. — c) Apud euind. 17. ibid. 
24. 37. (.227). prcestringere viles est excecare 
palrnites, supina fa Ice auferendo oculos, ut Id. 
ibid. 22. 35. (175). direr at. 

PR/ESTRUCTIM, adverb, prvstruendo, ante 
pr*paraodo, via ante pm-structa. Tertull. Pall. 
3. Mulla dicendum* fuit, ut ad hominem prae- 
strncli in perveniretur. 

PR.ESTRLCTlO, dais, f. 3. pra.pa ratio, fun- 
damcnlum. Tertull. 4. advers. JUarcion. 14. 
circa med. Nisi banc promissiunem creator ia 
Luangelii sui pr.fslructionem destinasset. Adde 
cumd. advers. ffermog. 16. 

PR INSTRUCTOR A, w t f. I. prajstructio. Ter- 
tull. S. advers. JIarcion. 2. Ad Euangelii pr«- 
strucluram. 

PR/ESTRUCTU5, a, urn. V. voc. seq. 

PR/ESTflOO, strOis, struxi, structura, struere, 
a. 3. Part. Prceslrusns II. 2.; Piasstructus in 
omnibus paragr. — Praeslruere est ante, vei in 
anleriort parte struere, fabbricare innanzi, o 
netta -parte anteriore, rpo>:aracrxao'x£». 

I.) Proprie. Colum. t. R. R. 5. tf. Ab irao 
praestructa valenter resistent contra ea, quae post- 
xnodum superposila incumbent. 

IF.) Translate, ^f 1. Est obstruere, claudcre, 
serrare, ch.iv.dere. Ovid. 14. Met. 707. Porta- 
que nequicquara rigidis permissa Sabinis, Fonte 
fuit prseslructa novo. Id. 1. Fast. 563. de Caco. 
Hie adituin vast! prwstruxcrat objice rnonlis. Alii 
leg. perstruxerat. Id. 2. Art. am. 21. Hospitis 
efTugjo pra-struxeral omnia Minos. Alii leg. pras- 
cluserat. Stat. 1. A chill. 480. Queinve alium 
Stygios tuierit secreta per amnes Nereis, et pul- 
cros ferro praestruxerii artus? ft. e. urmaverit 
contra ferrum, el impenetrabiles fecerit. Alii 
leg. pfrstrinierit- ^f 2. Translate a prima no- 
tions est pra-parare, praemitlere tamquam fun- 
da mentum rerura sequentium. Liv. 28. 42. Fraus 
fidem in parvis sibi praestruit, ut, quum operas 
pretium sit, cura mercede magna fallal. Pseudo- 
Ascon. in Cie. Divin. in Q. Cacti. 8, 26. Pras- 
struit ad illud quod dicturus est, mulla esse cri- 
raina in Verre, qu;e etc. Claudian. 2. in Ru- 
(tn. 280. sensu dolor h*rel in alto Abditus, et 
tacitas vindiclae pi-estruit iras. Id. If. cons. 
Honor. 319. prius agmina duris Exerce studiis, 
et s--eTo praestrue Marti, adde strali. et Sueton. 
Tib. 53. Quum pr*structum utrunique consulto 
esset. Claudian. B. Get. 285. nee oota fefellit 
Sernita praestructum bellis civilibus hostem. ft. e. 
antea instructum, edoctum. Ammian. 31. 7. Id 
scilicet pnestruentes, ut si aliorsum castra mo- 
vissent-, terga uitimorum adorti plures perfo- 
derent. Capell. t. p. 12. Jugalis ergo blanda 
nutus praestrue. k. e. praebe. 

PR.ESTIJLTUS, a, um, adject, valde stullus, 
stultlsaimus. Gloss. Cyritl. Praestultus, itavu a'vo- 
tjtoj. 

PR.ESTIjPE.SCO, is, ere, a. 3. valde stupesco. 
Jul. Valer. res gest. Alex. M. (edente A. Mqio) 
1. 66. Ad quam fortunara ceteris praeslupescen- 
tibus pr« vi malorum, etc. 

PR.ESTCPlDUS, a, um, adject, valde stupi- 
dus. Juvenc. 4. 200. Altera praestupido pars est 
stolidissima corde. 

PRiESCDO, as, are, n. 1. ante sudare, iraos- 
Sao'ta. 

I.) Proprie. Claudian. 2. Rapt. Pros. 120. 
Dum malutinis pr*sudat solibus ^er. h. e. rore 
uuit. 

IIJ Translate sumitur pro ante eierceri. Stat. 
6. Theb. 4. super quo Martia bellis Prassudare 
paret, seseque acceodere virtus. 

PR.ESL'L, aQiis, m. 3. (prae et lalio) praesui- 
tator, praesultor, itpoopjfjijffTJip. 

I.) Proprie. ^ 1. Geoeratim praesul dicitur 
mivuj, qui, dum virgis in circo casderetur, fur- 
cam i;i collo fereni, ad verberum ictos, ii modo 



— 830 — 

posset, erilandos identidem saltabat. Cic. i. Di- 
vinai. 26. 55. Semis per circura, quum virgis 
c«derelur, furcam ferens ductus est. Eiin cui- 
dam ruslico R. dormienii risus est venire, qui 
dtceret, prmsulcm sibi non placuisse ludis, etc. 
Id. 2. ibid. 66. 136. de end. re. Pervulgatum 
jam illud de prvsule. V. l»R,ESL , LTATOR et 
PRjEsULTOR. *f 3. Specialitrx dicitur dc prio- 
cipe Saliorum, qui ancilia per urbcu gestantes 
salire solebant. Capitolin. Jf. Aurel. 4. Fuit in 
co sacerdotio (Saliorum) et prajsul, et rates, et 
inagistcr. Inscript. apud Arditi, della leggt 
Pilronia p. 8., quae est apud Or ell. 2276. sp. 

TVIIBAMVS I. f. KAB. PROCVLVS CKI.LTANVS VLAMKS 
DULIS yi.\MES MARTI A LI 3 SALlys PHAESVI. AVCVR 

etc. 

II.) Translate, est universim qui alicui rei 
prceest, prsses, prelato, presidenle, reocaSpoj, 
TtpoorarTjj. Pallad. I. R. R. 6. a med. R'ecorda- 
ti, arbori huic esse prasulem Castitatem. et ibid. 
m fin. Agri praesul. /». e. villicus. Rutil. 1. /fi- 
ner. 550. Testis Roma sui praesuSis esse potest. 
h. e. viri qui Rome bonorum culmen indeptus 
est, ut ait Symmach. 4. Ep. 23. de eodem ilio 
loquen's, de quo Rutil. hie. Solin. 1. Angerona, 
diva prassul silentii. Capell. 6. sub init. de Pal- 
lade. Quod dux sanguineo, praesulque coruica 
duello. Avien. Ferieg. 510. Et Junone calent 
bic aras praesule semper. Sidon. 4. Ep. 14. Prae- 
sul fori. Auson. episl. 4. 70. Prcesul crealus iit- 
leris. — Ex locis nuper allatis satis constat, prce- 
sul pruprie et elegantur usurpari de principe 
Saliorum, V. I. 2. et de eo, qui in corum mo- 
rem saltat, V. I. 1.; cadente vero Latinitate et- 
iam de eo, qui alicui tci praffest, V. \\. Hinc 
miaul proprie apud no3 episcopos, sive antistites 
sacrorum, passim vocantur praesules. 

PRjfLStJLATUS, us, in, 4. priESulis dignitas, 
episcopalus. Cassiod. 1. Hist. Eccl. 3. a med. 
Si seditiones ecclesiasticas inter alterutros gestas 
de praesulatu, vel de bonore primatus, propriae 
hsreseos expiaaavero, non grave aut raalae vo- 
luntatis esse videatur. Id. ibid. 10. Maximus,,qui 
post Macarium Hierosolymorum tenuit prassula- 
tum. Adde eumd. 2. ibid. 5. 

PRJESULCO, as, are, a. 1. antea sulcare. Pro- 
sper de ingr. 2. 254. Eiortura seges, neque quid- 
quara cordis in arvo Prsesulcet divina raanus. 

PRJiSULSUS, a, um, adject, valde salsus. Co- 
lum. 6. R. R. 2. 7. Libralesque oftas in prfesul- 
s?8 adipis liquamine tinctas in gulam deniittito. 
Neijue corrigendum est prassalsse; idem enira in 
loco simili apud Pallad. 4. R. R. 12. 3. legitur. 

PR/ESULTATOR, oris, m. 3. pnesultor. Liv. 
2. ^6. Visus Juppiier dicere, sibi ludis prajsulta- 
torem dispiicuisse. f. PRyESUL. 

PR.ESL'LTO, as, are, n. 1. itpcutS'loi, ante 
salire. Liv. 7. lu. Quando adeo fcrox praesultat 
hostium signis. 

PR.ESULTOR, oris, m. 3. o sv tosj t'epoT; 
jrpcop)(eu(jigvof, qui in sacris choream ducil, et 
ante alios salit. Lactant. 2. 7. Ti. Aliniu bomioi 
plebejo per quiolem obversatus esse Juppiter di- 
citur, et praecepisse, ut consulibus et seoatui 
nunciaret, ludis circsnsibus proxiniis praesulto- 
rem sibi displicuisse, quod quidam diverberatum 
servutn sub furca medio irirco ad supplicium 
duxerat; ideoque ludus instaurari oportere. Idem 
refert Val. Max. 1. 7. n. 4. et Cic. i. Divinat. 
26. 55. et Liv. 2. 36. V. PR.ESUL et PR/ESUL- 
TATOR. 

PR.ESUM, prcees, praeest, praefui, praeesse, n. 
anom. a prce et sum; vel a prms et sum, unde 
prcesest pro prceest, de quo V. in PRyES). Part. 
Prcesens II. 2. et locosuo; Prcefuturut I. a, — 
Prcesum est idem atque ante alios sum, prsesi- 
dfO, ppRposiius sum, prsefectus sum, dma-taxia, 
zfiaxctp.ci.1 (It. presiedere, essere presidenle, so- 
prantendere, essere capo; Fr. presider, itre 
propose, a, etre a la tele de, avoir la direction 
de; Hisp. presidir, ter presidenle, regir; Germ. 
e. Sache verstehen, uber etwas gesetzt tein; 
Angl. to be set over y preside over, have the 
charge or command of, rule over, be ih autho- 
rity). 



PRARSUMO 

I.) Proprie. — a) Cura Dalivo. Cic, 1. ad 
Q. fr. 1. 8. Est non modo ejus, qui sociis et ci- 

vibus, sed etiam ejus, qui servis, qui rautis pe- 
cudibus prosit, eorum, qutbus prastit, commodis 
uiilitatibusque lervirc. Cces. 6. B. G. 1 ! 2. Omni- 
bus Druidibtis pneest unus, qui summam inter 
eos habet aucioritatem. et 1. ibid. 18. et 52. 
Equitatu Dumnorix pra?erat. pro equitatui. V. 
ASPECTUS. Sic ibid. 16. Liacus, qui lummo ma- 
gistratu pr.eerat. Id. 2. ibid. 6. Iccius, qui turn 
oppido prseerat. et 5. ibid. 22. Quibus regioni- 
bus quatuor regea pr^eraut. Sail. Cat. 43. 
extr. Qui ei provincise legatus pra:erat. era go- 
vemators. Nepos Cat. 2. Censor factus, severe 
pr.ffuit ei potestati. Cms. 3. B. C. lo. Prneesse 
ctassi. et ibid. 57. extrcitui. et ibid. 61. alicui 
ncgoiio. Sail, Cat. 32. extr. vigiliis, qua; per 
urbem babentur. .Yepos Con. 4. regiis opibus. 
esser capitano generate del re. et Phoc. 3. re- 
bus regiis. esser primo ministro. et Cic. 4. Verr. 
30. 144. statuis faciendis. Id. Harusp. resp. 7. 
14. sacris. Pompon. Dig. 1. 2. 2. ante med. asdi- 
bus. h. e. redilem esse. Martial. 10. 2. At char- 
tis nee fata noccnt, nee saecula pr^esunt. h. e. 
non sunt superiora, non diutius durant, non 
rincunt. — Speciatira prceesse alicui facultati 
aut artiflcio, profited, professare, cum quadarn 
excellentia. Cic. 1. Oral. 45. l'J8. Juris civilis 
cognitio, quantum alTerat iis, qui ei praesunt, 
honoris, grati.e, dignitatis, quia ignorat? et ibid. 
55. 235. Et clarissirai cives ci studio praefuerunt. 
et 4. Fin. 27. 7#. Prudenttam ornnes, qui cui- 
que arlificio praejunt, debent habere. Colum. 
R. R. prazf. 12. Ignarum rei, cui praefatu- 
rus est, magistrum iieri jubet. — b) Cum Abla- 
tivo loci et preppos. in, vel sine pnepos. Cic. 5. 
Ferr. 77. 180. Ea provincia, in qua tu trien- 
nium pr.efuisti. Liv. 23. 16. Ad Magonem, qui 
in Rruttiis praeerat, ciam in colloquium venit. 
Curt. 6. 11. 6. Dum pater ejus sollicUetur, qui 
prosit in Media. Liv. 5. 8. Forte ea rcgione, 
qua Sergius tribunus militum pra-crat, castra 
adorti sunt. Cces. 3. B. C. 12. Caesar Apollo- 
niam proficiscitur. Ejus adventu audito, L. Sta- 
berius, qui ibi pneerat, etc. Aucl. B. Afr. 33. 
Considius Longus, qui lladrumeti cum II. legio- 
nibus-praerat, etc. — c) Absolute. — Gene- 
ratim. Varro I. R. R. 17. 4. Qui prnesint, esse 
oportere, qui literis et aliqua sint humanitate 
imbuti -. PrasteTea eos polissimum praeesse opor- 
tet, qui periti ?int reruin rusticarum, non solum 
enim debere imperare, sed etiam facere. Cic. 3. 
Legg. 5. 12. Sic habetote, magistratibus iisque, 
qui praesint, conlineri rcmpublicam. Liv. 2. fl. 
Eodem modo primus equvs bostium agminis fuit, 
(praeerat Aruns Tarquinius, filius regis) rex ipse 
cum legionibus sequebatur. .Sunt qui leg. prae- 
ierat. — Specialirn signilical juri dicundo prae- 
positum esse, et actionibos dandis. Pompon. 
Dig. loc. cit. post init. Ei quibus constitueba- 
tur, quis quoque anno prtesset privatis. et paul- 
lo post. Augescente civitate, et qui pr*erant, 
quajdam genera agendi composuerunt. Hue al- 
ludere videtur Cic. 1. Orat. 10. 41. I<!, nisi bic 
in (uo regno esseraus, non tulissem, multisqua 
pireesaem, qui aut interdicto tecum » conlende- 
rent, aut te ex Jure maoum consertum vocarent. 

II.) Translate. ^ 1. Prceesse rei alicui, au- 
ctorem et ducem se prasbtre, farsi capo, o au- 
tore. Cic. Amic. 11. 37. Non enim paruit ilia 
Ti. Gracchi temeritati, sed pr..rfuit: nee se corn- 
item illius furoris, sed ducem prwbuit. Id. 0. 
An. 6. sub ftn. Illi crudelitatl non solum praees- 
se, vcrum etiam interesse. ^ 2. Pro tueri, prae- 
sidio esse. Ovid. b. Fast. 1 35. de 'Larib. Free- 
stitib. Slant quoque pro nobis, et praesunt mtEni- 
bus L'rbis, Et sunt pr.csentes, auxiiiunuiue ferunt. 

PR.ESCMENTER, adverb, presuntiuamenfe, 
conlidenter. Cassiod. 5. fariar. 15. pr.esumen- 
ter ergo conreniat ad eurn laesorum tumultus, 
speret remedlura quaiibet pressus injuria. 

PR.ESCMO, mis, mpsi vel msi, mplum vel 
mturn, mere, a. 3. Part. Prcesumens II. 1. el 6. 
a.; Prcesumptus I., II. I., 2., 4., 5. et in fln.; 
/Voesumerwiuj II. I. — Prarsumere est ante su- 



PRAESUMPTE 

mere, pracipere, irpoXa/i/3avft> (It. prendere in- 
nanzi; Fr. prendre d'avance; Hisp. lomar, ea- 
ger 6 asir en adelante ; Germ, vorher zu sich 
nehmen; Angl. to take before, tyke first). 

I.) Proprie de rebus ph.pjcis. Ovid. 3. Art. 
am. 757. Neve domi prasume dapes. h. e. an- 
tequam in convivium -venias. Piin. 26. Hist, 
nat. 5. 21. (50). Helleborum album non facile 
colligitur, caput aggravans, maiime nisi prasu- 
matur allium. Tac. 14. Ann. 3. Prasumendo 
remedia muuierat corpus, co' preservative e an- 
tiveleni. Ct Piin. 25. Hist. nat. 2. 3. (5). 
Quolidie venerium bsbere prasumptis remediis. 
Cajus Epil. Institut. tit. 13. a med. Hercs me us 
rem illam ilium perrnitte prasumere. et sibi ha- 
bere. V. PR.EUP10 et Piin. 28. Hist. nat. 4. 
1 4, (55). Prasumere cibia, et interponere frigidam. 
Id. 30. ibid. 15. 51. (145). Ebrietatem arcet pe- 
cudum assus pulmo prasumptus, Claudian. IV, 
cons. Honor. 166. festinaque voti Prasumplum 
diaaema dedit. h. e. ante legitimam atatem. — 
Prcesumptus est antes demptus apud Ccel.Au- 
rel. 2. Tar A. 13. n. 160. Danda etiam pomorum 
quadam, ut mala cydonia cocta recenti mulso, 
vcl torrida (h. e. tosta) prasuropto tegmine. 

II.) Translate. % 1. Est sibi in antecessum 
adquirere, praoccupare. Quinlil. 12. 9. U. Pra- 
sumere male audieodi patientiam. armarsi an- 
ticipalamente di pazienza. Id. 11. 1. 27. Invfti 
judices audiunt prasumentem partes suas. h. e. 
praeoccupantem. Id. 1. 1. 19, Quantum in in- 
faatia prasumptum est temporis, adolescenlia 
acquiritur. s'e anticipate, et Tac. 1. Ann. 48. 
Yenire se valida manu, ac ni supplicium in ma- 
los prasumant, usurum promiscua cade, h. e. 
ante »uum adventum sumanl. Quinlil. S. C. 63. 
de compos- verbor. Differenda igUur q use dam, 
et prasumenda, atque ut in stFu-cturis lapidura 
impolitiorum, loco, quo convenit, quidque po- 
nendum. Similiter idem Quintit. I. proosm. 20. 
Allius ibunt qui ad summa nitentur, quam qui 
prasumpta desperatione quo velint evadendi, 
protious circa ima subsliterint. Id 2. 17. 28. 
Nihil invidia valeat, nibil gratia, nihil opinio 
prasumpta. comune prevenzione , pregiudizio, 
stima, credenza. Sic Sit. It. 7. 582. Prasumpta 
spes. Sic Val. Max. 1. 5. n. 3. E fortuito dicto 
quasi spem certain clarissimi triumpbi animo 
prasumpsit. Tac. 2. Ann. 73. Ut quis miserl- 
cordia in Germanicum, et prasumpta suspicio- 
ne, aut favore in Pisonem pionior, diversi in- 
terpretabantur, sospetto, o propensione gia con- 
cepita. ^ 2. Item est aliquid ante facerc, pra- 
vertere, fare anticipatamenle. Piin. 6. Ep. 10. 
ad fin. L'l ipsi nobis debeamus etiam condito- 
ria evstrutre, omniaque beredum officia prasu- 
mere. prevenire. et 3. Ep. 1, ad (In. Hanc ego 
vitam vuto et cogitatione prasumo, ingressurus 
avidissime, ut primum ratio alalia receptui ca- 
nere pcrmiserit. Sit. It. 5. 213. Manibus ipsa 
suis praesumpta piacula mittit. Id. 6. 300. prit*- 
sumpta piacula mortis. ^ 3. Item est ante in- 
sumere, usurpare. Piin. 18. Hitt. not. 25. 60. 
(224). Sementibus Lempora plcrique prasumunt. 
anticipano. Tac. 1. Hist. 62. Torpcbat Vile Hi us, 
et forlunam principatus inerti luxu ac prodigis 
epulis piLEiuinebat. h. e. usurpabat, antequatn 
cert us esset princeps. floral. 2. Sat. 2. NT. tibi 
quidnam accedet ad islam, Quam puer et vaii- 
dus prasumis, mollitiem, seu Dum valetudo in- 
ciderit, seu tarda senectus? *f 4. Item animo 
et cogitatione antevcrtere, pravertere. Virg. 11. 
.En. 18. Anna parate an i in is, et spe prasumite 
helium, h. e. bellum jam jam futurum mente 
et cogitatione tamquam prasens inite. Sic ibid. 
401. et spe' jam pracipit hostem. Seneca Ep. 
107. Mortem contemncs, si sape cogitaveris, et 
futura prasumpseris. ti prefigurerai. ■ — Pros- 
sumptum habere, tamquam pniemissum certum- 
que habere. Tac. M. Ann. 64. Quod ad e-um 
finem meraoravirnus, ut quicumque casus tern* 
porum illorum nobis vel aliis aucloribus no- 
scent, prasumptura babeant, quolics fugas et 
caedes jussit princeps, toties grates deis actas. 
^ 5, item praenoscere, opinari, credere, conji- 



— 837 — 

cere, stimare, credere, imaginarsi. Tac. 12. 
Ann. 41. Spectaret populus, nunc decore impe- 
ratorio, ilium puerili habitu, ac perinde fortu- 
nam utriusque praesumeret. Quintil. 2. 4. 7. Ilia 
in pueris natura minimum spei dederil, in qua 
ingenium judiclo prassumitur. h. e. inteliigitur 
ex judicio, quum ei memoria debeat, ut Id. do- 
cet 1. 3. 2. Ceterum Justin. 6. 2. II. Eo in- 
staotius debita poscentes, quo graviorera sub ma- 
gno duce militiara prasumebant. Papinian. Dig, 
12. 6. 3. Ab hoslibus reverso fiiio, quern pater 
obiisse falso praesumpseral. Id. ibid. 31. 1. 69. 
!S*e fides communium liberorurn decipiat patrem, 
qui melius de matre prasuropserat. Paul. ibid. 
48. 10. 18. Qui se Alio testatoris impuberi tu- 
torem adscripsit, suspectus esse pr??sumitur. Vlp. 
ibid. 12. 3. 7. Vulgo pra?sumilur, alium in litem 
non debere jurare, nisi dominum litis, comune- 
mente si tiene. Tac. Agric. 18. Transacta astas, 
sparsi per provinciam numeri, prasurapta apud 
militem illius anni quies. creduto comune- 
mente. — Hinc Prcesurnptum est, prasumpta 
opinio est, e comune anticipato concetto. Vlp. 
Dig. 21. 1. 31. ad fin, Ptasumptura est, quos- 
dam servos bonos esse, quia nationis sunt non 
infamata. Adde ibid. 37. Sic Sccevol. ibid. 32. 

1. 32. txir. Quod p^rasumptum id esse debeat, 
nisi contrarium ab heredibus probetur. dee pre- 
supporsi per certo. — Quinlil. 10. 5. 4. Verba 
poetica libertate a.udaciora prasumuot eamdem 
proprie dicendi facultatem. presuppongono. Bur- 
mann. legit Tton pra.'sumunt, et interprefatur, 
non adimunt, non impediunt: quod videlur ob- 
scurius. Uac Forcellinus : at non prcpsumunt 
legit ipse Spaldingius, quem V. ad h. I. ^ 6. 
Apud sequioris aevi scriptores usurpatur — a 
Pro audere, occipere, moliri sive in bonam, sive 
in malam partem. Auct. Paneg. ad Constanlin. 

2. Te ne, imperator, tantum animo potuisse pra- 
sumere, ut bellum Can tis opibus conflatum, cun- 
ctantibus tunc imperii tut sociis, primus invade- 
res? Sulpic. Sever. 1. Hist. sacr. 47. Iilicita 
prasumens, incensum Deo obtulit: quod solis 
(acere sacerdotibus fas erat. Sex. Ruf. Breviar. 
7. Epirota, qui ad Ilaliam transire prasumpse- 
rant. — 6* Item sine ratione aliquid eipetere 
et exspectare, presumere. Tertull. Cult. fern. 2. 
Qui prasumit, minus veretur, minus pracavet, 
plus periclitalitr. Pacat. Paneg. Theodos. ii. 
Nee prspsuiiiere veniam reus, nee sperare fugam 
clausus, nee mortem potuit timere mon'turus. — 
Hinc Part, prater, pass., cujus muiia supra exem- 
pia retitlimus. 

Prcesumptus, a, urn, adjective quoque occur- 
rit, unde Gnmp. Prcesumptior apud Coripp. i. 
Johann. 550. N'atus ct eximius sumptis pr.i-sum- 
ptiur armis. 

PR.ESUMPTE, adverb, f'opisc. Car. \. Cari 
patria sic ambigue a plerisque proditur, ut pre- 
sumpte veritatem dicere nequeam, qua ilia vera 
sit. Ts 1 veritatem quidam delendum censent: 
prcesumpte est audacter, C nihil hasilnndo. A!li 
leg. prasumpta gravitate. Recte aulem Herm. 
Peter pro piasuiuple veiitatem legit pra summa 
varietate. 

PH.ESl'MPTlO, onis, f. 3. nockr/fa. f t. 
Est actus prasumendi, ante suroptio, et id quod 
ante sumitur. — a) Special! in. Theod. Priscian. 
1. 26, p. 207. ed. Aid. Vitandi cursus el saltus 
et auster, ventris quoque conatus et ciborum ni- 
iii ia prasumptio. — ■ b) Item spccialim. Cic. 2. 
Divinal. 53. 108. Sed demus tibi istas duas jum- 
ptiunes, ea qua \r,fiftata appcltant dialectic!: 
sed nos Laiine loqui malumus: prasumptio ta- 
men, quam rcpoXnnfftw iidern vocant, non dabitur. 
h. e. major propositio syllogismi, sicuti sumptio, 
et assumptio est minor. Usee Forcellinus. Le- 
ctio tamen est valde incerta: V. Orell. ad h. I. 
— c) Generatim. Piin. 9. Ep. 3. Beatissimum 
existimo, qui bona mansuraque fama pnesum- 
ptione perfruitur, certusque posteritatis cum fu- 
tura gloria vivit. Id. 4. Ep. 15. a med. Rerum, 
quas assequi cupias, prasumptio ipsa jucunda 
est. ^ 2. Item occupatio, tigara rhetorum. 
Quinlil. 9. 2. 16. Mire in causis valet pra- 



PRAESUMPT0R1US 

sumptio, qua jrpcXinptj dicitur, quum id, qucd 
objici potest, occupamus. — Item figura verbo- 
rum. Priscian. 17. p. 1049. Putsch. Et scien- 
dum, quod in hujuscemodi constructione indivi- 
duovum, si per prasumptionem, id est xaxd 
npokr/^icv, praponitur plurale verbum ad utrum- 
que sequens, licet nominatirum anteferre. ^ 3. 
Item anticipatio, seu pranotio, opinio, Oducia de 
re aliqua, antequara eveuiat, fiducia, presunzio- 
ne, credenza, opinione: V. PR/KSOIO II. 5. 
Justin. 3. 4. 3. Quum contra prasumptionem 
suam aoois decern in obsidione tenerentur. Spar- 
tian. Hadrian. 2. Habuit autem prasumptionem 
imperii moi futuri ex Jovis response SCneca 
Ep. 117. Multum dare, solemus prasumptioni 
omnium hominum. h. e. pracepta opinioni. Pa- 
pinian. Dig. 41. 3. 44. a med. Si, ex patris he- 
reditate ad se pervenisse rem emplam, non levi 
prasumptione credat. Vlp. ibid. 29. 2. 30. a med. 
Toties ei sua prasumptio pruficit, quoties con- 
currit cum veritate. presupposizione, supposto. 
et ibid. 43.4. 3. extr. Ad exemplum prasumptio- 
nis Cavbooiani edicti, prator pollicetur posses- 
sionem. Id. ibid, 40. 5. 24. ante med. Quum ex 
prasumytiene libertas prastita esse videlur. ^ 4. 
Sequiori avo audacia, coniiJentia. nimia spes, 
presunzione, Sulpic. Sever. 1. Hist. sacr. 33. 
Iilicita prasumptione rex ad vicem sacerdolis 
holocaustum obtulit. Tertull. Cult. fern. 2. Ti- 
mor fundamenlum salutis, prasumptio impedi- 
mentum limoris. Apul. de Mag. Pari avaritia et 
egestate totum Pudentilla quadragies prasum- 
ptione cassa devorarat. ^ 5. Item obstinata 
animi prapo ratio, et ullia modum obfirmata 
constantia. Apul. 8. Mel. Sese multinodis com- 
mulcat iclibus, mira contra plagarum doiores 
prasumptione munitus. et 10. ibid. Ohlirmatus 
mira prasumptione. nullis verberibus, ac ne ipso 
quidem succubuit igni. ^ 6. Item falfa religio, 
superstilio, qua animus jam perperam imbutus 
fuit, super stizione imbevuta. Id. 9. Met- In vi- 
cem certa religionis, mentita sacrilega prasum- 
ptione Dei, quem pradicaret unicum conlictis 
observationibus xacuis. ^ 7. Item quavis pra- 
judicata opinio et falsa sententia. Tertull. Apo- 
log. 49. Ila sunt, qua in nobis solis prasura- 
ptiones vocantur, in pbtlosophis et poelis summa 
scientia et insignia ingtuia. 

PR.ESLMPTtOSE, adverb. V. PR.ESt'MPTUO- 
SE. 

PR.ESl'MPTlOSTJS, a, urn, adject, pmeunluo- 
so. prasumptionis et audacia plen^s. Sidon. 1. 
Ep. 11. Quod juvenem diclasse prasumpliosum 
fuissel , publica>sc periculo-um. Alii leg. pra- 
sumptuosum, quod Id. usurpavit etiam ibid. 1. 
Hoc a prci'sumptus tit, illud a prcesumplio. Sic 
Salvian. 7. Gub. D. 8. Audiant hoc omnes im- 
prcbi. audiant omnes prasumptiosi, audiant pra- 
potentts. 

PR.ESl'MPTi V£, adverb, idem ac pra;umen- 
ter. Auguitin. contra Faust. 2 4. 1. Nos hoc in- 
ter iori ac novo bomini d eft: ram us, neque id te- 
mere aut prasurnptive, sed a Christo discentes, 

PR.ESLMPTOR, oris, m. 3. 5 ». Est qui 
prius quam jus ei sit, aliquid sum it. Cassiod. 1. 
fariar. IS. Si Romanum p radium sine delega- 
j toris cnjusdaui piltacio praesumplor barbarus oc- 
I cupaut. illud priori domino, submota dilatione, 
restiluat. Adde eumd. 9. ibid. IS. ^ 2. Item 
qui (identer, aut nimis audacter sibi promittit. 
Tertull. Ptenit. fi. sub fin. At ille prasuniplor, 
quum sibi repromilteret, securus scilicet, timere 
non potuit. .lugustin. Ep. 120. c. 14. Petrus ei 
egregio prasumpiore tarn creber negator effe- 
ct us. Adde Paulin. Nolan, carm. 24. 225.; Am- 
mian, 26. 8. ad fin.; et Imp. Iheodos. Cod. 
Theod. 16. 2. 48. 

PR.ESUMPTORlE, adverb, con presunzione, 
niinis lidendo et prasumendo. Tertull. 4. ad- 
vers. Marcion. 41. Petrus prasuraptorie aliquid 
ducutus. 

PR.ESUMPTORlLS, a, urn, adject, nimis fidem 
et prasumens. Augustin. collat, c. Maxim. 13. 
Ne prasumptorio spirilu quidam putarent, quod 
etc. 



PRAESUMPTUOSE 

PRiESUMPTCOSfi, advwb. Idem quod prae* 
sumptorie. Sidon. 7. Ep. 6. Praesumptuose ar- 
roganterque loqui. Alii leg. praesumpliose. 

PRJESUMPTtVTJS, a, um, adject, qui praesu- 
mit. Friseian. 16. p. 1025. Putsch, inter con- 
Junctionum specie*, prcewmptivas etiam enume- 
rate non tamen deflnit. 

PR^SUMPTCOSUS. v. pr^esumptiosus. 

PR/ESUMPTUS vel praesumtus, a, uin. V. 
PRiESUMO. 

PR/ESCO, srjis, sDi, sutum, srjere, a. 3. Part. 
Prcesutus. — Praesuere proprie est ante, vel in 
anterior* parte consuere, cucire; atque hinc an- 
te obducere, ante operire. Ovid. 11. Met. 8. ha- 
slam Yatis Apollinei vocalia misit in ora: Quae 
folus pnesuta notam sine vulnere fecit, h. e. 
thyrsus cuspldem habens foliis cootectam, et 
quasi praepitatam. Alii leg. praefna, protects, 
persuta, prflefulla, etc. Plin. 12. Hist. not. 19- 
43. (96). Consecant casias surculos, mox pne- 
suunt recentibus coriis. 

PRiESURGO, surgis, surrexi, surgere, n. 3. an- 
te surgere. Avien. Prognost. A rat. 172. inter- 
dum tenuis praevertere nubes Visa Deum (Sa- 
lem), haec celeri si praesurreierit ortu. 

PR.E9USPECTO, as, are, a. 1. ante suspeeta- 
re. Part. Prcesuspectans legitur apud Jul. Valor. 
res gest. Alex. M. (edente A. Maio) 1. 43. extr. 
Malo enim nos praesuspectantes aliquid difficul- 
tatis, etc. 

PRJESCTUS, a, um. V. PR/ESUO. 
PRjETACTUS, a, um. V, Pfi^TANGO. 
PRiETiEDESCIT, ebat, impers. 3. et 
PRjETJSSUS, a, um, paiticlp. Voces a Leiico 
expungenda; occurrunt enim tantum in Not. 
Tir. p. 177. (' 

PRjETANGO, tangis, tactum, tangere, a.* 1. 
Part. Prastactus I. et II. — Praetangere est ante 
tangere. 

I.) Proprie. CceI. Aurel. 5. Tard. 7. Praemo- 
veri corpus, sive prastangl accessione Ventura. 
Adde 1. ibid. 4. Id. 4. ibid. 3. Lanis mollibus ren- 
ter contegendus, leviter oleo Hispano praetactns. 
Adde ibid. 4. 

II.) Translate. Cosl. Aurel. 1. Acut. 9. Prae- 
tacta nervositas. h. e. ante affecta. Id. 2. ibid. 
11. init, Praetactis membria, quas etc. h, e, ante 
omnia curatit. 

PRjETARDO, as, are, a. 1. ante tarda re. Auct. 
Epit. Iliad. 920. sed vasto gurgite (Xanthus) 
prseceps Yolritur, atque virura torrentibus impe- 
dit undis, Praetardatqu* gradus. Sic trium Codd. 
auctoritate frelus Wernsdorff., qui cf.illud Stat. 
2. Theb. 671. Tardatique gradus. Quartus Cod. 
retardatque; vulgati vero libri praetenditque, 
minus recte, 

PRvETECTlO, 'Onto, f. 3. praelata lectio. Ccel. 
Aurel. 3. Hard. -8. a med. Quamquam non to- 
tum solvere morbura videantur quasdam adjuto- 
riorum, at phrenlticl* luce commotis ocuiorum 
praetectio. 
PR;ETECTUS, a, um. V. voc. seq. 
P&ETBGO, tBgis, teii, tectum, tggere, a. 3. 
Part. Prcetectus. — Praetegere est ante tegere, 
contegere, eWoXutrru. Propert. 3.,12. 12. Vir- 
gins um que cavo prastegit aere caput. Alii leg. 
pro teg It. Plin. Paneg. 15. Quis sudores tuos 
hauserit campus, quae refectiones tuas arbores, 
quae jomnium saia praetexerint. Ccel. Aurel. 1. 
Tard. 5. «. 112. Sole corpus torrendum, sed prae- 
tecto capite. Adde 2. ibid. 7. et 3. ibid. 8. et 1. 
Acut. 9. Et Zactant. 5. 2. Villa sua capillis et 
pallio, et (quod maiimum est velamentum) dlvi- 
tiis praetegebat. 

PR.ETENDO, tendis, tendi, tentum el tensum, 
tendere, a. 3. Part. Prcetendens II. A.' 2. 3. et 
B. 1. 2.j Prcetentus I. et 11. A. I. 2. 3.; Prceten- 
ium.J. A. A..— Pmtendere est ante intendere, in 
anteriorem partem intendere, trabere, Kpbxtivta 
(It. ttendere innanzi, protcndere; Fr. tendre de- 
vant, itendre en avant; Hisp. tender delante, 
extender delante; Germ. •hervordehnen,-stre- 
cken, vorwdrts ausdehnen, ausstrecken; Angl. 
to stretch, hold, or put before). 

L) Proprie. Fab, Pictor apud Gelt. 10. 15. 



— 838 — 

Propaglnes e vitibus allius prasteri'tos non suc- 
cidet. Ovid. 3. Met. 83. instantiaque ora (an- 
guis) retardat Cuspide praetenta. et 8. ibid. 341. 
prsetentaque. forti Tela tenent dextra, lato vibran- 
tia ferro. Adde 11. ibid. 570., ub! alii leg. pro- 
tenta. Plin. 11. Hist. nat. 2. 1. (2). Ubi visum 



PRAETENTO 



in culice nature praetendii?^ubi gustatum appli- 
cavit? h. e. extendit, et posuit in anleriore oris 
parte. Id. ibid. 37. 45. (126). Cornua cocbleis 
biaa, et ut praetendantur ac'resiliant. At Siliig. 
leg. protendantur. Grat. Cyneg. 31. Et bis vice- 
nos spatium pmtendere passus Rete velim. h. e. 
longum esie. T ? 

II.) Translate usurpatur 

A) De rebus physio's, et ^ 1. Est aliquid 
ante rem aliquam tendere, expllcare, collocare, 
obtendere, objectare, stendere dinanzi, porre 
innanzi. Virg. 1. G. 270. segeti praslendere set- 
pem. /d./8. /En. If 6. Pacifersequd maou ramkim 
pra»tendit olivas. Id. 4. G. 230. fumosque manu 
praelende sequaces. h. e. prasfer, ut apibus offun- 
das. Ovid.,Z. Amor. 6. 79. vestem tumidis prae- 
tendit ocellis, Atque ila sa in rapidas perdita 
mfait aquas.. Cf. eumd. Jferoid.'W. 43. ,£re pe- 
des lOlidj^praBtentaque navibus -sera. h. e. naves 
aere obduclae. Sueton. Claud. ,10. Inter praaten- 
ta foribus vela se abdidit. Plin. 10. Mist. nat. 
37. 53. (HO). Quid retia amne praetenta pro- 
fuere Antonio, per cesium eunte nuncio? Sic 
Vetus Poeta in Anthol. T. 1. p. 612. Burmann. 
Sed praBtensa catua derisit retia quidam. Rursus 
Plin, 9. Hist. nat. 6. 5. (15). Pratendi jussit 
plagas multiplices inter ores portus. Hinc etiam 
Justin. 20. 4. 11. Praatendere alicui insidias. 
tendere. Rursus Plin. II. Hist. nat. 37. 77. 
(197).'Membrana, quae prascordia appellant, quia' 
cordi praetenditur. et ibid. 52. (139). Talpjs visus 



non est; ocuiorum effigies inest, si quis praeten- 
tam detrahat membra nam/" Stat. 8. Theb. 36. 
Praetentaque caelo Agmina nimborum. Avien. 
Perieg* 359. blandus praetenditur aer. h. e. cir- 
cumfunditur, Sueton. Vit. Plin. Quum, flagrante 
Vesevo, ad explorandas propius causes Liburni- 
cas praetendisset. h. e. ante egisset, propulisset. 
Liv. 3. 47. Quern decreto sermonem {Appius) 
praetenderit, forsan aliquem A'erum auctores an- 
tique tradiderint. h. e. praeposuerit, ut jualiliam 
decreti sui ostenderet. Plin. 7. Ep. 27. life non 
toilere oculos, non remittere stllum, sed obfir- 
mare animum, auribusque praetendere. h. e. ani- 
mum et constantiam quasi io. custodiam aurium 
praeteodere, ne sonitu slrepituque percelterentur. 
Prcetendere hie a militia ductum videtur,"^2.In 
militia enim prcetendere, etiam neutrorum more 
sive absolute, usurpatur, quum castra aut acies 
contra bostem el ad custodiam limitum tendun- 
turl Tac. 2. Hist. 6. Quidquid castrorum Ar- 
meniis praetenditur. Pacat. Paneg. Theodos: 10. 
Vix Iberum tuum videras, jam.Istro praetende- 
bas. Cf. Claudian. B. Get. 4 TO. extremis legio 
praetenta Britannis. h. e. opposite custodies cau- 
sa. — Hue refe^rri potest illud Virg. y. ,En. 
598. Non pudet obsidione iterum valloque tene- 
ri, Bis capti Phryges, et morti praetendere mu- 
ros? — Speciatim praetendere dlcuntur mllites, 
qui in prajtentura \V. PR/ETENTURA 2.) local! 
sunt, Inscript. apud Mafft Mut. Ver. 463. 1. 

Q/GARGJLIO Q. *. FRAXF. COH. BISG. BT VBX. EQQ, 
MivBOH. IN T8RHIT0HIO AVZIEH1T PRAETBNDEW- 

tiVm. Bygin. Gromat. p. 9. col. 1. Praetendunt 
alae quingenariae vel milliariae, Mauri equites, 
Pannonli veredarli, claisicl omnes: ideo praeten- 
dunt, quod ad via» muniendas primi eieunt; et 
quo sint tutiores, a Mauris equitibus et Panno- 
nils veredariis operantes proteguntur. V. RE- 
TENDO. <f 3. Prcetendi locus aliquis dicltur, 
qui alterl objacet, seu ante alium locum ex-ten- 
ditar; Virg. 6. JEn. 60. preetentaque Syrtibus 
arva. Liv. 10. 2. Tenue iitus praetentum: Val. 
Flacc. 6. 167. Armenia? preeteritus Iber. 7'ac. 
2. Arm. 56. Gens nostris provinciis late prae- 
tenta. Plin. 6. Hist. nat. 20. 23, (74). Monlet 
perpetuo tractu oceani orae praetenti. At Siliig. 
aliter legit. Id. ibid. 22. 24. (87). JLatus insula? 
quod praetenderetur Indlae. Id. 3. ibid. 1. 2. (6). 



Baeticae latere septentrional! praetenditur Lusita- 
nia. Id. 5. ibid. 9. 9. (48). Proxlrna Africse In- 
colitur iEgyptus, introrsus ad meridiem recedens, 
donee a tergo praetendantur -Ethiopes. Id. f. 
ibid. 27. 31. (134). Hyi, qui prastenduntur supra 
Elymaida. Id. 3. ibid. 3. 4. (20). Reglo Edeta- 
nia, amuao praetendente se stagoo. 

B) Moral! ratione. ^ 1, Frequenter ponltur 
pro alterre causam, aut praeteitum faciendi qutp- 
piam,. praeserlim si minus vera causa sit, et alia 
lateati qua revere ad agendum moveamur, alle- 
gare, addurre per iscusa, o pretetto. Cic. Va- 
lin. -6. 14. Qui te Pytbagoricum soles dieere, et 
hominis doctissimi nomen tuis immanibus et 
barbaris moribus praetendere. coprirti, e coone- 
stare col nome, etc. Quintil. t. procem. Non 
enim virtute ac studiis, ut haberentur philo- 
sophi, laborabant, sed vuliura, et tristitiam, et 
dlssentientem a ceteris habltura pessimis moribus 
praetendebant. Ovid. Remed. am. 239. Nee te 
Lar patrius, sed amor revocabit amicae, Prae ten- 
dens culpae splendida verba tu«. Plin. 4. Ep. 
16. extr. Studeamus ergo, nee desidiae nostrae 
praetendamus alienam. Quintil. 7. -t. 35. Igno- 
rantia praetendi non potest. Flor. 3. 5. Cau- 
sam belli praetenderat apud Cassium legatum, at- 
trectari terminos suos a Nicomede. 7'ac. 6. Ann. 
18. tfoec a se factitari praetendebat, ut parte a- 
pud pfincipem gratia, periculis f.atris medere- 
tur. Id. 2. Hist. 85. Misso centurione ad inter- 
flciendum legatum, ob siinultates, qulbus cau- 
sam panium praetendebat. Id. 3. Ann. 59. extr. 
Fessam aetatem et actos labores praetendere. Se- 
neca Troad. 753. Vatem, et insontes praetendls 
deos? ^ 2, Item est significare, signis ejternis 
declarare, ostendere. Virg. 4. JBn. 338. oec con- 
jugis unquam Praeteodi . taedas, aut haec in fa*. 
dera veni. h. e. praetuli signa conjugii, ut ma- 
rttus dicerer. Paul. Dig. 2. 14. 9. Unus tutor 
plurium pupiilorum nomine unum debitum prae- 
tendentium, si coavenerit, placuit unius loco es- 
se. Apul. 10. Met. Plebejam facie tenus praeten- 
dens humanitatem. h., e. vultu tantum vulgarem 
benevolentiam ostendens. 

PR.ETE.NEB, ra, rum, adject. rroXurepriv, val- 
de tener. Plin. 25. Hist. nat. 13. 99. (156). Sed 
alia est capnos, fruticosa, praetenera, foliis corian- 
dri. Adde eumd. 14. ibid. 2. 4, (25). 
PR.ETENSUS, a, um. V. PRiETENDO. 
PR.ETENTATUS, a, um. V. PRJETENTO. 
PR.ETENTATL'S, us, m. 4. actus pnetentan- 
di. In sexto casu. sing. Plin. 11. Hist. nat. 37. 
52. (140). Cocbleis ocuiorum vtcem cornicuia 
biaa praslenlatu implenl. 

PR/ETENTO, as, avi, atum, are, a. 1. Part. 
Prcetentalus sub A. I.; PrceUntandus sub A. 
II. — Pratentare 

A) Est prius tentare, scrutari, explorare, ex- 
perirl, inquirere, itponsipdoucu, tentare innan- 
zi, provare, tastare. 

I.) Proprie. Val. Flacc. 1. 312. hi celso cor- 
nua. malo Etpediunt: alii tonias in marmore 
summo Praetenlanl. Tibutl. 2. 1. 77. Et pedibus 
praetealal iter suspense timore, Explorat caecas 
cui manus ante yias. va a tentoni, o branco- 
lando. et Ovid. lb. 261. trepidusque ministro 
Prastenles baculo, luminis orbus, iter. Plin. 9. 
Hist. nat. 32. 51. (101). Cochleae cornlculis prae- 
tentant iter. Ovid. 14. Met. 189. de Polyphe- 
mo. Praatentatque manu sllvas, et luminis orbus 
Rupibus iocursat. Id. 5. void. 339. Calliope que- 
rulag preeteotat polllce choidas. fa una ricerca- 
ta. Sueton. Aug. 35. Ne admiasum quidem tunc 
quemquam senatorum, nisi solum, et praetentato 
sinu. h. e. explorato prlus, an arma sinu abdita 
ferret, et Claud. 35. Neque aegrum quemquam 
vtsiiavit, nisi explorato prius cublculo, culcltls- 
que et ilragulis praetentatia et excussls. V. EX- 
CUTIO; et cf. Ccel. Aurel. 3. yard. 6. n. 85. 
Quapropter aeger-semet in lecto continere Ju- 
bendus; etiam Jacere paulilsper; turn etiam ne- 
que repente consurgere, sed prsetentato motu, 
dlscere, utrum se levem -sentiat. 

II.) Translate. Quintil. 4. 1. 28. la lngree- 
su parcius et modeitius preetentanda est judl- 



FRAETENTURA 

cis misericordia. Ovid. 8. Mel. 7. Praelentat- 
que iui Tires Mavortis in urbe Alcathci. fa 
provdftm saggio. el 9. ibid. 5S7. Ante erat am- 
biguts animi senteotia dictis Praetentanda mibi, 
Lncan. 9. 398. Pnetcntare pericuia. Val. Flacc. 
6. 75. rulnera. Apud Vic. 2. Oral. 78. 318. Id- 
circo tola causa pratentata atque perspecta, lo- 
c\s omnibus inventis atque inslruclis, conside- 
randum est etc. oplimi Codices leg. perteulala. 
B) Est etiam freque-ntativum a prcetendo, ob- 
tendo, objeclo, oppono. Claudian. B. Gild. 438. 
Dextra movet jaculum, praterytat pallia lava: 
Cetera nudus eques. 1 

PR.-KTEMfRA. a, f. 1. f I. Est custodia 
militaris posita in confiniis provincie, et veluli 
pratenta. Ammian. 1 4. 3. Mesopotamia" tractus, 
omoes crebro inquietari sue'ti, ( pnrtenturis et 
stationibus servabaniur agrariis. Adtle ibid. 2. et 
25. 4. et 31. 8. ^ 1 Item pars castrorum pri- 
ma, qu;p ante pratorium tendit: opponltur au- 
tem retentura, qua post idem pratorium est. 
Hi/gin. Gromal. p. 3. col. 1. Alia {cohors) in 
pratentura similiter per rigorem viae singuiaris 
intrantibus porta m pratoriam lava; dextra co- 
bortes contrario tendant, ut possit excrcitus com- 
bsnatus educi. 

PH.ETENTL'S, a, urn. V. PR.ETENDO. 
PR.ETENU1S, c, adject, motto sollile, o te- 
nue, u'ffjpXfirroff. valde tenuis, pertenuis. — a) 
I)e plantis ct aliis. Plin. 16. Hist.'nat.i 0. 15. 1(38 >. 
Pin us folium habet capillainenti modo pra-tenue. 
et ibid. 31. 56. (128). Pratenuia iila. Id. 19. 
ibid. 6. 34. (116). Allium capite pralenui. Id. 33. 
ibid. 6. 32. (J 0(1). Siinplices, aut pratenues bra- 
ctea. el 25. ibid. 8. 53. (92). Dictamnum ra- 
mis proBtcnue, pulegio simile. Id. S. ibid. 50. 
"6. (2011. Pralenuis pons, molto stretto. — b 
De sono. Quintil. 11. 3. 41. IUe ; pralenuis et 
immodica clatitalis sonus. > 

PR.ETEP£0, es, tii, ere, n. 2. prius tepere. 
Translate. Ovid. 2. Amor. 3. 5. Mollis in ob- 
sequium, facilisque rogaotibus esses, Si tuus in 
quavis pratepuisset amor. b. e. si ante incaluis- 
set. 

PR.ETER a pra, ut slibter a sub et inter 
ab in, est A) Praposiiio; et B) Adverbium. 

A) Prapositio prceter Accusativum regit et 
^!t ante, juxla, iraeet (It. innanzi, lungo, ap- j 
presso; Fr. devant. le long de, Hisp. ante, de' 
Xante, io largo; Germ- an oder vor etwas'vor- 
bei, voriiber, vorn, an eltvas hin, daranhin; 
Angl. before, /lose -by, near, along, past). 

l.i Propiie de loco. Plaut. Pcen. prol. 19. 
Neu dissignalor prater o* obambulet. Id. Stich. 
3. 2. 7. Mustela murem mihi abslutit prater 
pedes. Lucret. 4. 13->. Interdum magni. monies, 
avolsaque saxa, Montibus anteure, et solera iuc- 
cedere praeter. Cess. 1. B. G. 48. Praeter castra 
Casaris sua) copias transduxit, et millibus pas- 
snum uuobus ultra cum castra fecit. Liv. 40. 
41. Ligures in naves impositos prceter Oram 
Etrusci maris Neapolim transrnisit. Id. 38. 18. 
Praeter ripam euntibus Romania Galli occurre- 
re. Plin. 6. Hift.-nat. 3. 4. 1 10). Praeter radi- 
ces Amazonii montis lapsus arnnis. Cic. 5. for. 
25. 62. Servi ejus praeter oculos Lolly hac V)- 
moia fercbant. su gli' occjii. et Tac. 4. Hist. 30. 
Praeter ora suoriira. Plin. 36. Hist. naf. 2. 2. 
(6). Tantas moles in privates dornos trabi pr?p- 
ter Cctilia deorum fastigia. Ovid. 5.- Met. 158. 
tela volant biberna grandiqe piura Praeter u- 
trumque latus, praeterque el lumen et aures. 

II.) Translate. ^ 4. Praeter est idem atque 
extra, citra, ultra, contra, fuori, oltre, contra. 
— a) Generattm. Usu insignes sunt formulae 
prceter spem, morem, consuetudinem, naturam, 
voluntatem. sentcntiam, exspeclationem, ceta- 
tern, cequum, modum. Sic Plaut. Bud. 2. 3. 69. 
Multa proeter spem scio raukis bona evenisse. 
Adde Ter. Ana\r. 2. 6. 5.; et Cic. 15. Alt. 13. 
et Ter. Andr. 5. 3. 8. Praeter civium morem 
atquae legem. Plant. Bacch. 3. 3. 14. Praeter 
tequum delinquere. Lucret. 4. 1241. praeter ju- 
stum. tfepos Hannib. 12. Plures praeter consue- 
tudinem armatos apparere. Adde Cic. 2. Divinat. i 



— 839 — 

28. 60. et Hor at 1. Od. 6. 19. Cantamus, va- 
cui, sive quid urimur, Non prater solitum le- 
ves. Sic J'irg. 1. G. 412. Nescio qua praeter so- 
litum dulcedine laeti. Ter. Hecyr.b.l. 37. Ego 
te esse praeter nostram opinionem comperi. Sic 
JVepos Jttiltiad. 2. Etsi praeter opinionem res 
cecideral. Plaut. Hud. 2. 7. 29. Quam (crapu- 
lam) polavi praeter animi, quam libuit, senten- 
tiam. Cic. 2. Cat. 7. 16. Quum ei nihil ad- 
buc praster ipsius voluntatem cogilationemque 
accident. Id. Pis. 20. 46. Illud etiam accidit 
praeter optatum meum, sed valde ex voluntate. 
Id. 2. Orat. 70. 285. Hoc ita praeter exspecta- 
tionem accidit, ut etc. -/d. 1. Divinat. 4i. 100. 
Quum lacus AlMnus pr;eter modum crevisset. 
Platsl. Epid. I. 2. 3. Praeter 3 latem et virlu- 
tem stultus es. Tex. Neaut. i l. '27. Fortasse 
aliquantum iniquior erat pra?ter ejus lubidinem. 
Id. Adelph. 5. 5: 4. Jam nunc haec tria addidi 
praeter naturam. Cic. 1. Phil. 4. 10. Ut si quid 
mibi bumanitus accidhset (raulta antem impen- 
ded videbantur f pr.i?ter naturam praeterque fa- 
tum) testem relinquerem etc. Id. 4. Nerenn. 1. 
1. Id superioribus libris nibi' neque ante rem, 
neque praeter rem locuti sum us. fuor di propo- 
siti. — b) Speciatim propter usurpatur etiam 
de rebus, ad quas aliae acceduot. — Sine addi- 
tis. Plant. Cas. 2. 7. 1. Si nunc me suspen- 
dam, meam operant luserim, Et praeter operam 
restim sumptifecerim. Cess. t. B. G. 43. Ut 
praeter se denos ad colloquium adducerent, po- 
stulavil. Mela 3. S. 4. Praeter capita tolo cor- 
pora birsiiti. — Sequente etiam, quoque, et a- 
pud reCi-Qtiores etiam num, turn etiam. Ccvs. 
3. B. C. 32. Eiactores praeter insperalas pecu- 
nias, suo etiam privato compendio inserviebant. 
Liv. 10. 30. Praeter' ingentem illalam popula- 
tioDibus agrorum bosli cladem, pugnatum eliam 
egregie est, Adde euipd. 3. 70., 21. 29. et 23. 
14. Rursus. Ccvs. 3. B. C. 57. Ut prater aucto- 
ritatem vires quoque ad coercendum baberet. 
Liv. 4. 10. Praeter cetera ad versa loco quoque 
iniquo congress!. Plin. 36. Hist. nat. 4. 5. (16). 
\Nunc vero praeter supra dicta, quajque nescimus, 
Mars est etiamnum sedens colosseus ejusdem. Co- 
lum. 4. R. B. 18. 1. Qua? distinctio, praeter il- 
lud* commodum, quod plus solis et venti vitibus 
pr*bet, turn etiam oculos domini facilius admit- 
tit. — Prceter hcec, pneterca, oltre a cio. Ter. 
Adelph. 5. 3. 61. praeter hajc Mertdie ipso fa- 
ciam ut stipulam colligat. Id. Phorm. 5. 3. 17. 
praeier haec. Cognatam comperi esse nobis. Cels. 

2. 4. sub fm. Proeter haec periculum ostendil id 
quod excernilur, si etc. Adde eumd. 2. 1., 2. 2. 
et 5. 23. n. )5. Sic Curt. 8. 12. 15. Aureas co- 
ronas ipsi ainicisque omnibus, praeter haec signa- 
ti argenti lxxx. talenta douo dedit. ■/ 2. Pros- 
ier iaservit eicludendo, seu excipiendo, fuorchh, 
salvo, eccetto, s'xts'j, e^w. — a> Cum Accusat. 
Cic. 2. Legg. 17. 43. Sceleris est pcena tristis; 
et praeter eos eveotus, qui sequuntur, per se ipsa 
maxima est. Id. Cluent. 20. 55. Omnibus sen- 
tentiis, praeier uDam, condemnatus est. Id. 7. 
Alt. 3. Qui otnnes, praeter eum-, renin, me fa- 
cere rentur. Id. Brut. 44. 16:1. Vellem'aliquid 
Antonio, prseter ilium de ratione dicendi sane 
exilom libellam,-libuisset scribere, Plaui. Cnpl. 

3. 4. 58. Neque praeter te in Alide ullus scrvus 
istoc nomine est. Cic. 1. Fam. 5. Amicum ex 
consularibus neminem tibi esse video prajter 
Horteasiura et Lucullum, Id. 2. Oraf. 6ii. 279. 
Rogavjt, num quid aliud ferret praeter arc3m. 
Id. 3. Off. 18/74. Num erat sequum, priccipes 
cives rem habere,' ad Satrium nihil prater no- 
men pervenire? Liv. 3. 6S. \Ecquis retulit ali- 
quid ad conjugem ac liberos prseter odia? I/oral. 
2. Sat. 5. 68. inyenietque {in testamento) Nil 
sibi legalum praet«r plorare suisque. Ovid. He- 
roid. 17. 162. Nil ilii potui dicere pr;eter erit. 
Apud Ccps. 4. B>.G. 1. in fin. Ut locis frigidis- 
simis neque vestitus, praeter pellcs, iiaherent quid- 
quhm. Alii Itg. peilis. V. mox sub b. ~ Prce- 
ter quod, qucs etc. Id. 1. ibid. 5. Frumentum 
omne, praeter quod secum portaturi erant, com- 
burunt. h. e. praeter illud, quod. Sed plerique, 



PRAETER 

inter quos Dinter. leg. prseterquam quod. Quin- 
til. 4. 2. 23. Pra-ter qua nihil est diluendum. 
— 6> Absolute, adverbii more, seu contracta 
orattonc. Cic. 5. Alt. 3. Nullas (litteras) adliuc 
acceperam, pr.rter quae mihi binae semel in Tre- 
bulano sunt redditae. h. e. praeter illas, quae etc. 
F itruv. 8. 1. Praeier quod supra scrip turn est. 
(At Plin. Paneg. 59. Prater id, quod arduum.). 
Flor. 2. 6. 24. Nee praeter quod in builis sin- 
gulisque anulis erat, quidquam sibi auri rjlique- 
runt. — Prceter cum (ienitho et Pi ate- quod 
et Prceter propter, Vide infra sub B. «[ 3. 
Saepe prceter est supra, ultra, prae, magis quam, 
put : qua signilicalione usurpatur prwler ceteros 
et privter alios. — a) Cum Verbis. Plmut. Mil. 
glpr. 4. 9. 6. Piaster ceteros duo dii quem cu- 
rant. Ter. Andr. l.i. 31. Hoium ille nil egre- 
gie praeter cetera studebat. Cic. 2. Off. 7. 27. 
Testis est Phalarjs, cujus est prneter ceteros no- 
bilitata crudelitas. Adde eumd. 2. Orat. 54. 217. 
et 5. T'err. 5 ;. 1 30. Cf. Hygin. fab. 75. Id fe- 
cit; ut septem ae tales viveret vatesque praeter ce- 
teros esset. Rursus Cic. 1. ad 0. fr. 1. 15. Si, 
ut amplissiinum nomen consequeremur, unus 
praeter ceteros adjuvisii, certe idem, ut idem re- 
tineamus, pr.pter ceteros laborabis. Plaut. Am- 
ph. 2.2. 140. Illud pneter alia mira miror ma- 
xume. Cic. Suli 3. 9. Quod mihi consuli prae- 
cipuiiin fuit praeter alios, id jam privato cum 
ceteris est commune. — No la et illud Plaut. 
Amph. 2. 2. 10. Quem ego amo praeter omnes. 
Cf. Hor at. Epod, mox sub b. — 6) Cum Ad- 
ject. Sueton. Galb. 9. Muito praeter ceteras al- 
itor em ct d; alba tain statu i crucem jussit. Hy- 
gin. fab. 67. Fortissimus prieter ceteros erat. — ■ 
Et Hor at. Epod. 3. 9. Ut Argonautas prseter 
omnes candtdum Medea mi rata est duccm. et 
Jf.slin. 23. 2. 6. Duos parvulos, cum omni pe- 
cunia et familia regalique iostrumeuto ; quo prae- 
ter ilium nemo regum ditior fuit, navibus im- 
positos .Egyptum-remittit. V. etiam infra »ub 
B. 3. 

.#' Prceter adverbium «f 1. Inservit exclu- 
dendo, seu eicipiendo, fuorche, salvo, eccetto, 
Iranne. — a) Cum Genitivo, coatracta oratio- 
ne. IVepos Miltiad. 5. Nulla ci vitas Atbeniensi- 
bus auxilto fuit, praeter Platsensium. Ct'c. 1. ad 
Q. fr. 1. 5. Atque etiam e Graecis ipsis diligen- 
ter cavendae sunt quad am fa miliar! tales, praeter 
hominum perpaucorum, si qui sunt velere Gra;- 
cia digni. Sueton. Claud. 4. Iteliquit eum nul- 
lo, prater auguraliv' sacerdolii, honore impcrti- 
tum. Id. Xer. 56. Religionum usquequaque con- 
ternptor praeter unius dex Syria. Colum. 3. JR. 
R. 2. 15. Omnia incommodi patientcs prfeter ca- 
loris. Plin. 14. Hist. nat. 19. 23. (119;. Prolibare 
diis nefastum habetur vina, pr;eter imputata vi- 
lis, fulruine tacla. Alii tamen aliter legunt. 
— b) Ceterum ad" erbiali forma, pro prceler- 
quam, jioe casu, ecceltoche, fuorche, irXifv. Sail. 
Cat. 37. Cetera multitudini diem statuit, ante 
quam lionet sine fraude ab arm'ts discedere, 
praeter rerurn capitalium condemnatis. Priscian. 
18. p. 1203. Putsch, et Cledon. in Arte, p. 
1933. putaat bic prefer ablativum regere: ced 
to condemnatis non a prceter, sed a liceret 
pendet. Justin. 13. 5. 2. Epistolas in Graciam 
scripseral, quibus omnium civitatium *ixsules, 
prater cadis damnatj, rcslituebantur. Liv, 4. 
59: Pronunciatum repente, ne quis praeter ar- 
matus vioiaretur. Alii leg. armatos. Calpum. 4. 
Eel. 27. certe raca carmlna nemo Prater a«b his 
scopulis ventosa remurmurat echo. Adde Tertull. 
4. advers. Marcion. 24. Et Gell. 1. 23. exlr. 
Consultuni '. senates) facit, uti poslhac pueri cum 
patribus in curiam ne inlroeant, praeter ille unus 
Papioius. Ovid. 6. Fast. 4oG. Nil prater salices 
cassaque canna fuit. — a Prceter si apud 
Farron. 1. R. R. 41. 5. Potius surculos de fi- 
ceto, quam graua de lico expedit obruere: pra- 
ter si alitor ncqueas. Est Gracum .t:Xij» el:^ d) 
Prceter quam. V. PR/ETERQUAM loco suo. 
% 2. Prceter que pro et prceterea, et insuper, e 
oltre a cib, e di piu, Plinius dixit, et ita qul- 
dem sape, ut hoc vocabulum particula copula- 



PRAETERAGO 

liva? vicem sustineat. Sic 11. Hist, nat. 4. 3. 

(10). Insecla habent oculoi, praterque e senii- 
bus tactum atque guslatura. Id. 4. ibid. 6. 10. 
(21). Monies in Arcadia Pholoe, Cyllene, Lycaus 
etc., praterque ignobiies octo. Adde eumd. 5. 
ibid. 1. 1. (7)., 29. ibid. 5. 33. (105;., 36. ibid. 
2. 2. (6). et alibi. <f 3. Prceter quam dici- 
tur in comparatione rei, quam aliquid excedit; 
est idem ac magls quam. Piaut. Pgrs. 3. 1. 37. 
Mulier nulla erit, quia sit mala, Qua prater 
sapiet, quam placet parenlibus. Id. Merc. prol. 
94. Lucrum ingens facto, prater quam rnihi meus 
pater dedit astiraatas merces. Ter. ffeaut. 1.1.7. 
Quod mibi videre prater alalem luam facere,et 
prater quam res te adbortalur tua. Cf, supra sub 
A. 3. % 4. Prceter propter, vel divisim prceter 
propter, plus minus, circiler, poco piii poco me- 
no, ad un di presso, in circa: adverb, ex duo- 
bus conflatura, ut ultro citroque, plus minus, 
sus deque, etc. Cell. 19. 10. Quum arcbitectus 
dixisset, oecessaria videri aestertia trecenta, unus 
ex amicis Frontonia, et prater propter, inquit, 
alia quinquaginla. — Prceter propter vivere, in- 
conslantem vitam agere: modo hoc, modo illud 
Telle; nunc hue nunc illuc ferri, nullam vita 
certam rationem sequi. Ennius apud Gell. ibid. 
Imus hue, illuc hinc: quum illuc ventum est, 
ire illinc lubet: Incerte errat animus: prater 
propter vita vivitur. (Uii sunt etiam Cato, et 
Varro, teste Gell. ibid.) Sunt qui leg. vitam, 
quasi hoc dicat, vivitur prater id, quod propter 
vitam est. Sed hoc minus placet. Hac Forcelli- 
nus. At Vahlen. (Ennius poes. reliq. p. 121.) 
et Dinter. (in sua Gell. edit.) leg. vitam. 

In compos itione prceter sapissirue signi- 
neat ultra, vel ante, ut in prceterfluere, prceter- 
ire; aliquando vero insuper, ut in prceterinqui- 
rere. 

PR.ETERAGO, agis, actum, Sgere, a. 3. agere 
ultra aliquem locum. Horat. 1. Ep. 15. 10. Mu- 
taodus locus est, et dirersoria nota Prateragen- 
dus equus. 

PR.ETERBlTO, is, ere, 3. passar oltre, nap- 
ip%op.ai, transeo, pratereo. — a) Neutr. Piaut. 
Pcen. 5. 3. 43. Quid si earaus illis obviara? 
poem. At, ne inter vias praterbilamus, metuo. 
— b) Act. Id. Epid. 3. 4. 1. Cave praterbi- 
tos ullas ades, quin roges, senex ubi habitat. 

PR/ETERCURRO, curris, cursurn, currere, 3. 
ante atque ultra c.urrere. Occurrunt tanlum Part. 
Prcstercurrens et Prcetercursus. — a) Neutr. 
Vtaet. 3. Milit. 24. a med. Equis pratercur- 
rentibus. — b) Pass. Jmmian. 22. 9. Pratercur&a 
Cbaleedone, inde Nicomediam venit. 

PRCETERCURSUS, a, urn. V. voc. praced. 

PR/ETERDCCO, cis, xi, ctum, cere, a. 3. ul- 
tra, vel ante aliquem duco. Piaut. Mil. glor. 1. 

1. 67. Ut te hodie, quasi pompam iliac prater- 
duccrem. 

PR/ETERfiA, adverb. Ultimam longam esse te- 
stantur Pira. 1. JEn. 56. et 6. ibid. 149.; et 
Ovid. 3. Amor. 7. 12. — Prceterea (ex prceter 
et ea, to ea vero est ea ratione, eo respectu) est 
idem ac prater ea, prater hac, ad hac, insu- 
per, adbuc, aXXa te, i'rt (It. oltre a cib, inol- 
tre, oltre, di piu; Fr. en outre, de plus, en 
sus; Hisp. mas alia, mas lejos, mas adeiante; 
Germ, ausserdem, uberdiess, sonst; Angi. besides, 
moreover, over and above). — a) Generatim 
de rebus et de personis usurpatur. PlauU Capt. 2. 

2. 81. Si eum reddis mibi, praterea unura mini- 
mum ne duis, Cic. Balb. 12. 29. Sed nos non pos- 
sumus et hujus esse civitatis, et cujusvis praterea. 
Id. 1. Oral. 35. 160. Quid tacetis? nihilne vobis 
in rocntem venit, quod praterea a Crasso requi- 
ralis? Cass. 3. B. G. 20. Auxiliis, equitatuque 
comparato, multisque praterea viris fortibus To- 
tosa et Narbone evocalss. et 4. ibid. 22. Quidquid 
praterea navium habebat, legatis prafectisque 
distribuit. — Cic. 14. Fam. 4. Est in officii 
adbuc Orpbeus: praterea magnopere nemo ce- 
terorum lervorum. oltre a lui, fuori di lui. et 
4. ibid. 3. sub fin. A me sic diligitur, ut tibi uni 
concedam, praterea nemini. Id. pro leg. Manil. 
2. 5. Eumdem hunc unum ab hostibus metui, 



— 840 — 

praterea nerainera. Id. 11. Alt. 5. extr. Neque 
illius, neque cujusquam mibi praterea officium 
deesset, si reperire possent, qua in re me juva- 
rent. Id. post red. ad Quir. 3. 8. Pro me pra- 
sente senstus bominumque praterea vigiuti mil- 
lia vestem mutarunt. Id. Rose. Am. 37. 107. 
Qui sunt igitur in islis bonis, qulbus partem 
Cbrysogonua dederit? Duo Rosea. Numquisoam 
praterea? Nemo est, judices. Sail. Cat. 47. P. 
Autronium, Servium Suliarn, L. VaTguntejum, 
multos praterea in ea conjuratione esse. — b) 
Speciatim in distribulionibus. Piaut. True. 4. 2. 
26. Dedi equidern hodie ei quinque argenti de- 
ferrl minas: praterea unam in obsonatum. Adde 
eumd. Mud. 5. 2. 27., True. 2. 4. 91. et alibi. 
Cic. Arch. 8. 19. Homerum Colophonii civem 
esse dicunt suum; Chii suum rindicant: Salami- 
nii repetunt: -perraulti alii praterea pugnant 
inter se atque contendunt. Sail. Cat. 14. Qui- 
cumque bona patria laceraverat; quique alienum 
as grande conilaverat: praterea omnes undique 
parrlcida; ad hoc quos manus atque lingua per- 
jurio et sanguine civili alebat; postremo omnei, 
quos conscius animus exagltabat, hi Catilina fa- 
miliares erant. — Bis posuit Cic. 10. Fam. 5. 
Nam et in re miliiari virtutem, et in admini- 
stranda provincia justitiam, et in omS* genere 
prudentiam mihi tuam exposuit: et praitrea mi- 
ni non ignotam suavitatem tuam adjuniit: pra- 
terea summam erga se liberalitatem. — >Et pra- 
cedente primum, principio, etc. Ter. Eun. 1. 
2. 65. Multa sunt causa, quaraobrem cupio ab- 
ducere: primum quod soror est dicta: praterea 
ut suis reslituara. Id. Adeph. 3. 2. 47. Primum 
indotata est: turn praterea qua secunda ei dos 
erat, periit. Zucret. 1. 503. Principio, quoniam 
duplex natura etc. Praterea quoniam genitis in 
rebus inane est, etc. Adde eumd. 6. 608.-617. 
— c) Apud Poetas aliquando ad tempus refer- 
tur, et deinde, postea, aut josthac signiCcat. 
Viva. 1. Mn. 52. et quisquam numen Junonis 
adoret Praterea, aut supplex aris iraponat bono- 
rem? Id. 4. G. 500. neque ilium Prensantem 
nequicquam umbras, et multa volentem Dicere, 
praterea ridit. 

PRJETfiREO, is, Ivi vel li, It urn, ire, 4. (pra- 
ter et eo). Part. Prceteriens in obliquis est eun- 
tis. Sed in Inscript. apud Don. cl. 5. n. 165. 

T. LOLLIVS T. I. MASCVLVS FOS1TVS PROPTER VrAM 
VT OICANT PRAETBniENTBS LOLL1 AVB. — PrCEler- 

iet pro prceteribit babet Fulgat. Interpr. Sap. 

I, 8. Nee prateriet ilium corripiens judicium, 
et Eccli. 39, 37. In temporibus suis non pra- 
teriet verbum. Sic Juvenc. 4. 160. Prateriet nee 
enim prasens generatio sacli. — Part. Prceter* 
iens sub A. a. et b.; Prieteritus sub A c. et 
B. II. 3. a et 4.,- Preeteriturus sub B. II. 3. o. 
et 5., et in fin.; Prcetereundus sub B. II. 3. a. — 
Praterire universim signifieat prater, seu ante, 
aut ultra ire, praterbilere, pratergredi, transire, 
icaoip-^ouat (It. andare o passare avanti, o 
I ungo, od oltre, passare, oltrepassare; Fr. pas- 
ser aupres , devant; Hisp. pasar mat alia; 
Germ, an etivas verbeigehen, vorvbergehen; 
Angl. to go or pass by or over, go past or 
beyond, pass along). Usurpatur autem A) Neu- 
trorum more; et B) Active, h. e. cum Accu- 
sative. 

A) Neulrorum more. — a) De bominibus. 
Piaut. Cist. 4. 2. 15. Si nemo hac prateriit, 
postquam intro abii. Id. Merc. 5. 4. 46. Non 
utibilis hie locus fectis tuis, dum memoramus, 
ut arbitri sint, qui pratereant per vias, Ter. 
Adelph. 4. 2. 35. Praterito hac recta platea sur- 
sum. Id. Andr. i. 5. 18. Prateriens modo, mibi 
apud forum, uxor tibi ducenda est, Pamphile, 
inqujt. Catull. 16. 7. Istos, qui in platea modo 
hue, modo illuc, In re pratereunt sua occupati. 
Sorat. 4. Od. 3, 22. Quod monstror digito pra- 
tereuntium Romana fsdicen lyra. Cic. Z^t'uin. 
in Q. Ccecil. 15. 50. Quasi prateriens salisfa- 
ciam universis. come di passaggio. Sic Id. Brut. 
54. 200, TJno aspectu et pralerieos de oratore 
judicat. — b) De rebus indnimis. Horat. 2, Od. j 

II. 18. quis puer ocins Restinguet ardentis Fa- 



PRAETEREO 

lerni Pocula prt^ereurite lympha? Ovid. Z. Art. 
am. 63. Nee, qua prateriit, iterum revocabitur 
unda. — c) De tempore et est transire, labi. 
Ter. Eun. 3. 4. 4. Prateriit tempus. Piaut. Merc. 
2. 1.3. Nocte hac, qua prateriit, proxima. Ter. 
Eun. 2. 2. 52. Sine, biduum hoc pratereat. Id. 
Phorm. 3. 2. 40. Jam ea (dies) prateriit. Sic 
Varro 2, R. R. 4. 19. Prateritis decern die- 
bus, sinunt e-xire pastum. passali died di. et 
Ovid. 3. Art. am. 64. Nee, qua prateriit, hora 
redire potest, Ter. Phorm. 1. 3. 76, tua prater- 
ierat jam ad ducendura alas. Virg, 2. G. 322. 
jam prateriit atas. V. alia in lin. sub prceter- 
itus. 

B) Active, h. e. cum Accusativo. 
I.) Proprie. — a) De bominibus. Plant. Capt. 
4. 2. 27. Alunt furfuri sues, quarum odore pra- 
terire nemo pistrinum potest. Id. /isin. 3. 4. 15. 
Jam hunc non ausim praterire, quin consis- 
tam et colioquar. Cic. 5. Fin. 1. 3. Epicuri 
horti, quos modo prateribainus. — b) De ioa- 
nimis. Horat. 4. Od. 7. 3. tt decrescenlia ripas 
Flumina pratereunt. h. e. fluunt secundum ri- 
pas, non ultra aut supra. Quidain malienl dlvi- 
sim scribere prceter eunt, sed non est necesse; 
Liv. enim 33. 18. Prater ripara euntibus Ro- 
manis. V. DECRESCO. 

II.) Translate. % 1. Interdum est evadere, 
effugere, fuggire, passare. Ter. llecijr. 3, 4, 4. 
fortunate, nescis, quid mali praterieris, qui 
nunc es ingressus mare. ^ 2. Non me prceter- 
it, haud clam me est, non fugit, memoria non 
excidit, haret adhuc, scio, non ignoro, non m'e 
sfuggito di mente, so benissimo. Cic. Ccecin. 
35. 101. Non me praterit, tametsi de hoc jure 
multa pratereo, tamen me longius prolapsum 
esse, et ibid. 33. 98. Certe quari hoc solere, 
me non praterit, (ut ex me ea, qua tibi in 
mentem non veniunt, audias ) quemadmodum 
etc. Id. 1. Fam. 8. Sed te non praterit, quam 
sit difficile etc. Pompej. ad Domit. 3. extr. post 
Ep, 12. I. 8. ad Att. Quantum iis committendum 
sit, non te praterit. Ptin. Hist. nat. prcef. 18. 
Nee dubitamus multa esse, qua et nos pra- 
terierint, che ci sono sfuggito. et Apul. 6, Met. 
ad med. Nee me* praterit bujus quuque facti 
auctor adolterinus. ^ 3. Prceterire aliquid, di- 
eendo omittere, pratermiuere, tacere, tralascia- 
re, omettere. — a) Cum Accus. rei, sine addi- 
tis. Cic. 5. f'err. 44. 106. Audistis b»c> qua 
nunc ego omnia pratereo ac reiinquo. ei ibid. 
77. 17S. Ut illud missum faciam, perrauUos ara- 
tores etc. ut hoc pratercam, quod etc. Id. Prov. 
cons. 3. 6. Omitto jurisdictionem contra leges, 
cades reiinquo, libidines pratereo. Id. 6, Alt. 
3. anre med. Et quod pane praterii, Bruli tui 
causa feci omnia. Adde eumd. 4, Verr. 35. 87. 
Ovia. 3. Art. am. 612. Quaque vigil custos (eludi 
possit), prateriturus eram. Id. 6. Fast. 319. 
Prateream, referamne tuum, rubicunde Priape, 
Dedecus? Plin. f7. Hist. nat. 19. 30. (137). Ne 
quid sciens quidem prateream. Id. 2. ibid. 98. 
101. (220). Ut nihil, quod equidem noverim, pra- 
teream. — Et passive. PUn. 16. Hist. nat. 10. 
20. ;50). Ne quid pratereatur. V. locum Cic. 
infra sub b. Et idem Cic. Flacc. 3. 7. Prater- 
eo ilia, qua pratereunda non sunt. Ovid. 12. 
Met. 538. doiorem Prateriti Alcida lacito noo 
pertulit ore. — b) Cum Aceus. rei et addi- 
to sitentio apud Cic. Brut. 22. 88. Ut nulla 
fere pars orationis silentio praleriretur. Adde 
eumd. 3. Phil. 4. 8. Similiter Id. Marcell. 1. 
1. Tantam mansuetudinem lacitus nulio modo 
praterire possum. — c) Sequente quin, aut In- 
finite Cees. ad Cic. post ep. 6. /. 9. ad Att. 
Praterire non potui, quin scriberem ad te. Plant. 
Merc. 2. 3. 68. Verum, quod praterii dicere, 
neque ilia matrem etc. Apul. 3. Met. Quod sci- 
scitari pane praterivi. ^ 4. Item generatim 
rem prceter ire est earn omittere, ea minime uti. 
Ter. Adelph. prol. 13. Furtumne factum existi- 
metis, an locum Reprensum, qui prater itus neg- 
lige ntia est. Cf. Ovid. 4. Fast. 573. irnmensum 
est erratas dicere terras: Prateritus Cereri nul- 
lus in orbe locus. Cic. 4. .^catt (2, pr.) 14. 



PRAETEREQUITANS 

45. Qua ab his dicuntur, sic persequamur, at 
nihil in prateritis relinquamus. Alii leg- in prae- 
terhum. Itin. 18. Hist. nat. 28. 67. (259). 
Praia quoties secta sunt, debcnt siciliri, hoc est 
qua.- fanjseces praterierunt, jccari. Martial. 13. 

3. Pralcreas, si quid non facit ad stomachum. 
h. e. lianseas in legendo. Suelon. Aug. 88. Lit- 
teras non modo, sea" syllabas aut perrautat, aut 
preterit. ^ 5. Prcelerire aliquem negligere. 
nuHam rationcm habere prascrtim in honorum 
pelitione, in tcstamentis, et hujusmodi, lasciar 
fuori, escliidere, Cic. J*lanc. 3. 8. Populus et 
potest, et sold nonnumquam dignos prm-terire: 
si a populo prateritus est, quern non oportuit, 
nee, a judicibus condemnandus est, qui prreteritus 
Don est. Id. 5. Tusc. 19. 54. Quum sapiens et bo- 
nus vir su (Tragus pia?teritur. Id. 2. Phil. 16. 41. 
Vide, quam te amavit is, qu, albus, aterne fueris, 
ignorans, fiatris [ilium prateriit. Ovid. 5. Met. 
312. Me quoque Uomani |>rateriere patres. Cces. 
1. B. C. 6. Scipioni obvenit Syria, Domitio Gal- 
lia, Pbiiippus et Marcellus pralereuntur, Cic. 
Plane. 21. 51. Quos omnes scimus asdilitate prae- 
teritos, cunsules esse l'actos. Val. Max. 7. 8. n. 

4. Quum teslamento fratris prateritus esset. — 
Prtsteriti senatores dicli sunt, quo* in legendo 
senatu censores prateribant, nee «ppellabant: 
quo facto censebaotur senatu ejecti. Festus p. 
246. 20. Mull. — Martial. 7. 86. Ad natalicias 
dapes vocabar, Essem quum tibi, Seite, non ami- 
cus. Quid factum est, rogo, quid repente factum, 
Quod sum prateritus veti'i sodalis? ^6. Item 
superare, vincere, superare, passare: ductum ab 
iis, qui cursu certant. Virg. 4. /En, 157. Gaudet 
equo: jamque hos cursu,jam prceterit illos, Varro 
i. R. R. 1. 10. Hos nobilitate Mago Carthagi- 
niensis prateriit. Ovid. 4. Pont. 7. 51. Tirtus 
alios tua praterit omnes. Adde Vellej. 1. 17. 7. 
— Hinc Part, pass., cujus e\empla et supra re- 
tulimus, 

Prceterilus, a, urn, proprie est qui prateriit; 
transactus, eiapsus, napor/ousyzi;, passato, an- 
dato, prelerito. — De tempore et de aliis, qua 
ad tempus referuntur. — 1.") Adjective Cic. 
Senect. 19. 61). Nee prateritum tempus unquam 
revertitur, neCj quid sequatur, sciri potest, etmox. 
§ 70. Praterita verni temporis suavitate, astatem 
venisse. et ibid. 2. 4. Praterita astas. Virg. 8. 
JEtj. 560. raibi prateritos referat si Juppiter 
annos! Quintil. 10.7. 4. Prateritus labor periit. 
Id. 12. 4. 2, Praeterita sacuia. Justin. 42. 1. 3. 
vita. Proper t. 2. 11. 9. no*, et 3. 9. 7. juventa, 
Auct. B. Hisp. 42. Ingratos in popuium Ro- 
manum hoc bello el in praterito tempore co- 
gnosse. Ovid. Heroid.20. 187. Praterita veniam 
dabit ignorantia culpa 1 . . — ■ Propert. 2. 10. 51. 
Tu tamen amisso nonnumquam flebis amico: 
Fas est prateritos semper amare viros. — Spe- 
ciatim preeteritum tempus, itapaxeiptvoq Xp6vQ{, 
apud Grammaticos est verbi forma rem jam ac- 
tam significaos, Varro 8. L. L. 58. Midi. Sic ab 
amor, legor et ejusmodi verbis vocabulum ejus 
generis prasteriti lemporis fit, ut amatus eram, 
sum, ero; Deque prasentis et futuri ab his fit. 
Quintil. 1 . 4. 29. Quadam verba etiam mutan- 
tur, ut fero in praterito. — Hinc — 2. D ) Ab- 
solute, substantivorura more,— a) In preeter- 
itum, ut apud Plin. 8. Hist. nat. 18. 26. (68). 
de camelis. Sitim et quatriduo tolerant, implen- 
turque, quum bibendi occasio est, et in prateri- 
tum, et in fiiturum. per lo passato. Sic Sueton. 
Domit. 9. ad fin. Negotiantes contra Clodiam 
legem venia in pra?teritum donavit. — b) Prce- 
terita, drum, sunt le cose passate. Cic. 1. Di- 
vinat. 30. 63. Sevocatus animus a contagione 
corporis meminit praleritotum. piasentia cernit, 
fulura pr*videt. Id. Fat. 7. ad fin. N'ec in fal- 
sum e vero pr<eterita possunt converti. Cces. 1. 
£. G. 20. in fin. Monet ut in reliquum tempus 
omnes suspiciones vitet: prreterita se fratri con- 
donare dicit. Justin. 2!. 5. 10. Invidiam prae- 
teritorum contemptu prfesentium deraere. — " c) 
Prccleritum, i, est id quod antea enunciatum 
est. Inscripi, non optima notse apud Murat. 

1013. 5. SI nVIS IBVPEBIT LEGBM PBAETEJUTI MEI 

Tom. III. 



— 841 — 

rOENAK somine. pic. h. c. earn legem, quam su- 
pra posui. — d) Pr*terita sunt etiam irapaAii- 
irofteva, libri S. Scripturae, in quibus omissa in 
bistoria Uegum perscripta sunt: ita vocat Hiero- 
nym. Ep. 18. n. 1. V. PARALIPOMENON. 

PR.ETEREQUlTANS, antis, parlicip. ab inu- 
sit. prceterequito. equitando prasteriens, ante et 
jiula aliquem equitans. Ziv. 3. 61. Plerosque a 
castris avertunt, praeterequitantesque absterrent. 
PR/ETERRUNTER, adverb, pratereundo, di 
passaggio, cursim. Augustin. tractal. 118. t» 
Johann. Non est prcetereunter loquendura. 

PR.ETERFERO, fers, latum, ferre, a. anom. 
prater aliquem locum ferre, portare oltre. Oc- 
currit tantum Part. Pra'terlalus apud Liv. 21. 
55. sub fin. Sim.nl lalebras eorum praeterlata 
acies est. Cf. Lucret. 4. 568. At quw pars vocum 
non aures iocidit ipsas, Prreterlala perit frustra 
diffusa per auras. Lachmann. Pr;eter lata. 

PR.ETERFLCO, fiuis, (lucre. 3. Part. Prtvler- 
fluens I. b. — Preoterduere est pra-ter, seu_ante 
et prope fiuere, fluendo prsterire, Kapappe'to, 
scorrere avanti, od oltre. 

I.) Proprie. — a) Neutr. Varro 3. JR. R. 16. 
27, Aquam esse oportet propinquam, quae p ree- 
fer fluat, aut in aliquem locum influat. — . b) 
Cum Accusal, vi praepositionis adnexas. Sail. 
fragm. apud Priscian. 6. p. 680. Putsch. Flu- 
men quod Valenliam parvo intervallo prEeterfluit. 
Liv. 41. 11. Aranem pra-terfiuenlem mcenia novo 
alveo avertit. 

II.) Translate. Cic. 5. Tusc. 33. 96. Corpus 
gaudere tamdiu , dum prwsentem sentiret vo- 
Iuptatem: animum et praesentem percipere pa- 
riter cum corpore, et prospicere venientem, nee 
prasteritam praelerfluere sinere. scorrer via, pas- 
sare. Sic Cato apud Plin, Hist. nat. prmf. 30. 
Eorum ego orationes sino praHerlluere. At Sillig. 
legit ex codd. Eorum ego oiationes sibi pras- 
tereo. 

PR.tTERGEO. V. PERTERGEO. 
PR,ETERGREDlOR , grSderis, gressus sum, 
grfidi, dep. 3. Part. Pratergrediens I. b.; Prce- 
tergressus I. a. et b. — Pratergredi est praeter 
gradi, praterirc, praterlabi, Trapa/Sac'vtuj passare 
avanti od oltre, trapassare. 

I.) Proprie. — a) Absolute. Sail, apud .Ton. 
p. 556. 19. Merc. Qui pnelergrediebantur, equi- 
tes cataphracti, ferrea ornni specie. At Merce- 
rus, probante Kritzio [Sail. His tor , fragm. 
4. 16.) legit picegrediebantur. Alcim. Avit. 
fragm. p. 204. Nobis vero pra?tergressis, illorum 
est {via) qui sequuntur. — b) Cum Ac-cusativo. 
Sail. Jug. 50. Jugurtha, ubi eitremum agmen 
Metelli primos suos prsetergressum videt, etc. 
Cic. 3. film. 7. circa med. Mihi nunciavit, te 
jam castra prsetergressum esse. Auct. B. Afr. 69. 
Quum non longe a castris Scipionis abesset, quae 
eum necesse erat prsetergredi. Tac. 14. Ann. 23. 
Ilium fines suos praetergredientem incursavere 
Mardi. 

II,) Translate e*t superare, antecellere, supe- 
rare, passare. Pseudo-Sail, sub init. or at. 1. 
ad Cess. In te maiume, qui tantum alios prse- 
tergressus es, uti prius defessi sint homines lau- 
dando facta tua, quam etc, 

PRiETERHAC vel divisim prceter bac, adverb. 
oltre a cib, di piu, da qui avanti, praeter brec, 
praterea, ut antehac, posthac. Plaut. Rud. 4. 
4. 73. Si praeterhac unum rerbum fa lis bodie, 
ego tibi comminuam caput. Id. Men. 1, 2. 3. 
Praeterhac si mihi tale post hunc diem faiis, fa- 
xo, foris vidua visas patiem. et 5. 1. 25. Non 
patiar praeterhac. Id. Most. 1.1. 72. Praeterhac 
mihi non facies moram. 

PR.ETERlENS. V. PR.ETEREO. 
PR.ETERINQUiRO, is, ere, a. 3. insuper in- 
quire Ammian. 15. 5. § 72. Statuit in nego- 
tium prxterinquirt. 

PR.ETERlTjO, onis, f.. 3. f 1. Generatim 
est actus preetejreundi, omissio, neglectio, il la- 
sciar fuori, 7raca"Xet<{<is. Imp. Justin. Cod* 6. 29. 
4- Maneat testatoris voluntas immutiiaia, ne pce- 
nam patiatur praeteritionis, qui suos filios non 
prasteriit. % 2. Speciatim est figura rhetorum, 



PRAETERMITTO 

qua dicimus nos praterire et nolle dicere id, 
quod tunc masime dicimus: quae a Cic. 4. 

Herenn. 27. 37. vocatur occupatio. A quit a Mo- 
manus de figur. sentent. p. 14. Pithcei. et p. 15. 
Capper. Adde Capelt. 5. p. 171., 182. et 185. 

PR/ETERlTUM, i, et 

PRvETERlTA, Brum, n. plur. 2. V. PR/ETER- 
ITUS in fin. v. PRJ2TEREO. 

PR^ETfiRfTUS, a, urn. V. PR.ETEREO. 

PR^TERLABOR, beris, psus sum, bi, dep. 3. 
Part. Prceterlabens et Praetet lapsus I. «. — 
Praeterlabi est prater, seu ante labi, pr;etKrllue- 
re, praterire, napappito, scorrere avanti od ol- 
tre. 

I.) Propria. — o) Absolute. Quintil. 10. 3. 
24. Silvarum amcenilas et prreterlabentia llumina. 
Auct. Epit. Iliad. 961. Quam {hastaml prv- 
terlapsam vitavit callidus Hector. — 6; Cum 
Accusativo. Virg. G. /En. 874. vel qua, Tibe- 
rine, videbis Funera, quum tumulum praelerlabcre 
recentem! Id. 3. ibid. 477. Ecce tibi Ausonia 
tell us: hanc arripe velis. Et tamen banc pelago 
piaterlabare, necesse est. h, e. praternaviges. 

II.) Translate. Cic. 2. Orat. 25. 109. In men- 
tern Judicis intrare non potest: ante enim pr»- 
terlabilur, quam percepta est. passa. sfugye. 

PR.ETERLAMBO, is, ere, a. 3. lambendo pra- 
tereo. Ammian. 17. 2. Oppidum, quod Mosa 
fluvius praterlambit. h. e. praterfluit. 

PR,ETERLAPSUS, a, urn. V. PR.ETERLA- 
BOR. 

PR.ETERLATCS, a, urn. V. PRXTERFERO. 

PRiETERLUENS, entis, parlicip. ab inusit. 
prceterluo, praterOuens. Apul. 6. Met. Nemus, 
quod fluvio praterlutnti, rupique longa atten- 
ditur, 

PR.ETERMEO, as, arc, 1. passar avanti od 
oltre, napccnooeuofxai) prater, seu ante nieare, 
praterire. — a) Absolute. Lucret. 1. 318. Sape 
salutantum tactu praterque meantum. t^ctf. 
— b) Cum Accusativo. Ammian. 31. 8, Ab 
ipsis tractibus, quos pratermeat Ister. Claudian. 
Cons. Mall. Theod. 234. rapidus tacitas prater- 
meat ingens Danubius ripas. 

PR.ETERMISSIO, onis, f. 3. omissione, tra- 
lasciamento. irapaXsi^'f) act us pratermittendi, 
omissio, neglectio. ^ i. Generatim. Cic. Topic. 
7. 31. Formn? sunt, in quas genus, sine ullius 
pratermissione, dividitur. ^ 2. Speciatim. Id. 

2. Off. 17. 58. Mamerco pratermissio adiJitatis 
consulatus repulsam attulit. 

PR.ETERMISSL'S, a, um. V. voc. seq. 

PR.ETERM1TTO, mittis, mlsi, missum, mitte- 
re, a. 3. Part. Premier missus, Prcetermissurus et 
Prcetermittendus sub A. 2. — Pratermittere 

A) Sapissime est ^ 1. Praterire, lasciare 
scorrere, lasciarsi sfuggire, lasciar passare. Cic. 
9. All. 14. sub fin. Quid est quod scribamus? 
Ego tamen nullum diem pratermitto. Auct. B. 
Afr. t. NuHam prastermittere occasionem pro- 
fectionis. Sic Liv. 25. 28. extr. Si occasionem 
reconciliandi se Romanis pratermisissent. tt Ctcs. 

3. B. C. 25. Nonnulla ejus rei pratermissa oc- 
casiones Cwsari videbantur. Rursus Cic. 12. Fam. 
24. Nullum locum Iaudandi alicujus pr;etermit- 
tere. — Et de bominibus. Id. 11. ibid. 21. Pra- 
termittere neminem, quicum loqui possis, cui 
non eadem ista dicas. ^ 2. Hinc generatim est 
ornitlere, praterire, relinquere, negligere, omet- 
tere, tralasciare, iraoaXfittrco. — a) Cum Accu- 
sativo. Cic. 1. Off. 9. 28. Pratermittenda de- 
fensionis deserendique officii plures solent esse 
causa. Id. 1. Fam. 8. Nullum pratermittere of- 
ficiura bominis amantissimi erga aliquem. Id. 
It. All. 7. circa med. Officii praterraissi repre- 
hensio. Justin. 8. 3. 13. Et ne quod-jus vel fas 
inviolatum pratermitteTet , piraticam quoque 
ex er cere instituit. Cic. 3. Nat. J>. 15. 38. Pra- 
termittere voluptates. Id. 9. All. 11. a med. 
scelus. Liv. 23. 14. Nihil eorum, qua pati, aut 
timere possent, pratermissurus. Gell. 6. 14. Pra- 
termissa animadversic contemptum parit. — ■ b) 
Cum Infinite Cies. 2. B. C. 39. Reliqua, studio 
itineris conficiendi, quarere pratermittit. N.epos 
Cim. 4. Quod facere nullum diem prateimilte- 

106 



PRAKTSRMONSTRANS 

bat. ^ 3. Speciatim est scribeado, aut dicendo 
omittere, tacere, lasciar fuori. A'epos Epam. i. 
Nil videmur debere praetermittere, quod pecti- 
neal ad earn declarandam. Cces. 1. B. G. 25. 
Quod dignum meraoria visum, pretermit ten dum 
bod existimavlmus. Cic. 3. ad Q. fr. 3. De aqua, 
et via nihil prastermisi quadam epistola, quin 
enucleate ad le perscriberem. Id. 6. Alt. 3. ad 
fin. Id te scire volui. Ne illud quidem praster- 
niittara, Hortensius etc. Id. 2. Oral. 26. 111. 
Quum idcirco aliquid ambigltur, quod aut ver- 
bum, aut verba sint prastet missa. et ibid. 29. 126. 
Si quid ab Antonio aut pratermissuro, aut reli- 
ctum sit. ( Pixetermissum oblivioue, aut negli- 
gent: reliclum data opera. Sic Id. 3. Off 2. 
9. Qui negant, eum locum a Panaslio prasterrais- 
sum, sed consulto relictum.i. Id. 13. Phil. 6. 
13. fie illud quidem silentio prastermlttendum 
puto. At Orell. et alii rectius leg. prastereun- 
dum. % 4. Pro veniam dare, indulgere, conni- 
verc, sin ere, permittere. Ter. Adelph. 1. 1. 26. 
Do, prastermitto; non necesse habeo omnia pro 
meo jure agere. Ubi Donatus : Do sumptum, 
prastermiUo delicta. Lucret. 4. 1184. Prastermit- 
tet te humanis concedere rebus. Cf. Cic. 1. ad 
Brut. 15. a med. Prpelermitlere pasnam sceleris. 
h. e. ignoacere. 

B) Raro admodum occurrit pro ultra mittere, 
praster aliquem locum mittere, transmittere, 
transvehere. Stat. 3. Silv. 2. 84. an facili te 
praeterrrjiserit uoda Lucani rabida ora maris. 

PR.ET£RMONSTRANS,antis, particip. ab inu- 
sit. prcetermonstro. Gell. 20. 10. Ubus consilio 
sum magistri, quod docere ipse me debuerat, a 
quo discerera praslermonstrantis. h. e. monstran- 
lis alium, qui quod ipse debebat, doceret. 

PR.ETERNAYlGATlO, onis, f. 3. irapanXeuaic, 
navigalio juxta,- vel ante aliquem locum. Plin. 
4. Hist. nat. 12. 19. (57). Ab hac .Egina liberas 
conditionis XVII. millib. P., cujus XX. M. P. 
prasternavigalio est. il giro, il circuito. Sillig. 
vera ex optimis Codd. legit praenavigatio. 

PRjETERNAVlGO, as, are, 1. Part. Pr&ter- 
navigans sub a. — Praeternavigare est juxta, vel 
ultra navigare, navigare avanli, irapajrXeco. — 

a) Neutr. Suelon. Tib. 12. Mediterraneis agris 
abditus, viiansque prasternaviganlium ofCcia. — 

b) Cum Accus. Id. A'er. 27. Quoties Bajauum 
sinum prasternavigaret, Adde Apul. de Deo So- 
crat. in {In. 

PR.LTERO, teris, trlvi, trlturo, tSrere, a. 3. 
Part. Prcetiitus. — Praeterere est idem quod te- 
rere, vel valde terere. Plant. Men. 1. 1. 9. Ja- 
nuam lima praettrunt- Alii leg. proierunt. Plin. 
11. Hist. nat. 37. 63. -167). de derttibus. Fra- 
ter Timarchi non mutavit primores, ideoque pras- 
trivit. Ca?l. Aurel. i. Acut. 17. Oleum amygdali 
amari pra?triti cum aceti sextariis. 

PR.LTERPROP1ER. V. PR.LTER sub B. 4. 

PB.ETERQUAM, adrerb. aut conjunctio exci- 
piendi, post se habens .casus verbi prascedentis; 
el esi idem ac nisi, praster, exceplo, kKy/j »j (It. 
fuorche, salvo che, oltre che; Fr. excepte; Hisp. 
except.o } fuera de } me nos; Germ, ausser • Angl. 
besides, beyond, save, except). — a) Gene- 
ratirn. — Absolute. Ter, Eun. t. 1. 32. Ne- 
que, prasterquam quas ipse amor molestias ha- 
btt , addas, Id. Andr. 4. 4. 14. Verbum si 
mihi unura , prasterquam quod te logo , fa- 
\h, cave. JVepos All. 21. Quum tres menses 
siue ullis doloribus, prasterquam quos ei cura- 
tione capiebat, consumpsisset. V. Prceterquam 
quod sub b. — Cic. 3. Fam. 7. Nullas iis, pras- 
terquam ad te et ad Brutum, dedi litteras. Id. 

3. Cat. 11. 26. Quibus pro tantis rebus nullum 
a vobjs pra?mium virtutis postulo, prseterquam 
hujus diei memoriam sempiternam. Id, 2. Di- 
vinat. 32. 69. Moneta, a qua,.prpeterquam de 
sue plena, quid unquam moniti sumu6? Liv. 4. 

4. extr. Sec quod nos ex connubio vestro peta- 
mus, quidquam est, prseterquam ut bominum, 
ut civium numero simus. Varra 1. R. R. 45. 
1. Legumina (e rerra exeunt) fere quatriduo aut 
quinque diebus, prasterquam faba, Vtlltj. 2. 40. 
3. Longe majorem omni ante se illata pecunia 



— 842 — 

in asrarium, prasterquam a Paulo, ex manubiis 
intulil. Ooid. 4. Trist. 6. 17. Cuncta potest igi- 
tur tacito pede iapsa vetustas, Prasterquam curas 
attenuare meas. — Sequente etiam, quo qua, turn 
vero particulis, oltre, ollre che. Liv. 4. 17. Cum 
Vejentibui Fidenatlbusque, praeterquam Tmitimis 
populis, ab causa etiam um nefanda bellum ex- 
orsis, atrox dimicatio instabat. Id. 30. 6. Quibus 
cassis omnibus, prasterquam hoslili odio, etiam 
ne quis nuncius effugeret, eitemplo Scipio -portas 
invadit. Id. 25. 23. Syracuiarum oppugnatio ad 
fiuera venit, prasterquam vi ac virtute ducis, in- 
testina etiam proditione adjuta. Cels. i. U. Aqua 
frigida infusa praBlerquam cepiti, etiam stomacho 
prodest, Sueton. Aug. 71, Lusil palam oblecta- 
menti causa, etiam senex, ac, prasterquam De- 
cembri mense, aliis quoque festis ac profestis 
diebus. et Gell. 15. 1. init. Declamaverat Aoto- 
ntus Julianus, prasterquam semper alias, turn vero 
nira'mm qutntum de'.ectabiliter. oltre che. — b) 
Prceterquam quod est oltre che, se non che. — 
Absolute. Tier. Keaut. 2. 4. 15. Omnes mihi la- 
bores fuere leves, prasterquam tui carendum quod 
erat. JUatius apud Cic. II. Fam. 28. 15. Non 
faciam: .neque quod displiceat, committam, prje- 
terquam quod boraihis mihi conjunctissimi ac 
viri amplissimi doleo gravem casum. Liv. 8. 22. 
Sequutus est annus nulla re belli domive insi- 
gnis,- praeterquam quod Fregellas-colonia dedu- 
cta. Id. 29. 27. sub fin. Caslius unus, praster- 
quam quod non mersas fluctibus naves, ceteros 
omnes ceelestes maritimosque terrores eipoait. 
Cic. 2. ad Q. fr. 14. Ego me in Cumano, pras- 
terquam quod sine te, ceterum satis commode 
obiectabam. — Sequente etiam {et), turn etiam, 
quoque, ut apud Liv. 6. 24. Dux prasterquam 
quod tot iasignis triumphs^, etiam astate venere- 
biiis. Id. 8. 8. Prasterquam quod custodias vigi- 
liaeque- intentions vibique curas eraat, in ulti- 
mo etiam c^rtamiae - ea severitas profuit. Id. 
25. 25. Pllilopasmen, prasterquam quod ita Quin- 
ctlo placeret, et ipse existiraabat. classera eupe- 
ctandam. Colum. Arbor. 5. 2. Prasterquam quod 
speciem babet sic composita. turn etiam minus 
laborat, quum undique velut asquilibrio stabilita 
in se requiescit. Liv. 38. 4. prasterquam quod 
nine amnis munit, bine tumuli, muro quoque 
firmo saspta erat. et 29. J. Pr.seterquam quod 
nomiua taciturn ducum in Ilispania Romani ha- 
berent, exercitum quoque inde veterem dedu- 
clum. — Sequente ne-quidem apud Cic. 2. Di- 
vinat. 12. 28. At id prasterquam quod fieri non 
potuit, ne fingi quidem potest. — Sequente pros- 
terea apud Cic. 15. Alt. 15. Saran autem pras- 
terquam quod nefariurn bominera cognovi, pras- 
terea in me contumacem. et 9. ibid. 15. Nam 
praeterquam quod te moveri arbilror oportere 
injuria, quas mihi a quoquam facia sit, prasterea 
te ipsum quo dam modo bic viola vit, quum in 
me lam improbui fuit. Adde eumd. 3. Fin. 22. 
61. Sic Id. 3. Legg. 19. 45. Praster enim quam 
quod comilia ilia essent armis gesta servilibus, 
piasterea neque tributa capitis comitia rata esse 
possent, neque ul!a privilegii. — c) Sequente 
si est eeeetio se. Plin. 8. Hist. nat. 25. 39. (95). 
Hippopotamus tergoris Ad scuta galeasque im- 
penetrabilis, prceterquam »i humore madeant. 
Ita leg. Siliig., al. madeat. — d) Prceterquam 
pro prceterquam quod dixit Plin. 20. ffist.',nat. 
10. 42. (108). Asparagi uriDam cient utilissime, 
prasterquam vesicam exulcerant. se non che, nisi 
quod. At Sillig. leg. prasterquam quod. 

PR.ETERRADO, is, ere, a. 3. radere passan- 
do, jrapaf-jw, prastereundo rado. Lucret. 4. 528. 
Prasterradil enim vox faucet saspe. At Lachraann. 
le.git Prasterea radit, collato Gell. 10. 26. V. ejus 
adnotal. ad h. I. 

PR.ETERSL'M, es, fui, esse, n. anom. absum, 
extra sum, negligo. Te.rtull. Apolog. 38. Ipsis 
rebus, de quibus (spectacula) traosiguntur, pras- 
tersumus. non curiamo le cose stesse etc. 

PR.ETERVECTlO, onis, f. 3. passaggio, pras- 
ternavigatio. Cic. 7. Verr. 66. 170. Prasterve- 
ctione omnium, qui ullro citroque n&vigarent. 



PRAETEXO 

PR.ETERVECTUS, a. um. V. voc. seq. 
PR.FITERVEHOR, vgheris, vectus sum, v?bi r 
dep. 3. Part. Prcetervehens. I. t.; Pra;tenectu$ 
I. 1. et 2. et II. — Praetsrvefaor est idem ae 
praster, seu ante, et juxta aliquem locum transeo, 
equo, curru, et prassertim navi vectus, Trasoxo- 
ixi^Cjxat (It. passare avanli od oltre; Fr. s' dvan- 
cer, passer au dela; Hisp. pasar en adelante ; 
Germ, voriiberfahren-reiten, - se.geln ; Angl. to 
be carried past or by, pass by or over, ride 
or sail past). 

I.) Proprie. ^ 1. Slricto sensu. — a) Neutr. 
sh-e absolute. Cic. 5. Fin. 18. 49. Neque enim 
Sirenes vocum Buavitate videnlur-revocare eos 
solitas, qui prwtervebebantur. — Sic prceterve- 
hens absolute, praster vectus, vel dum prasterve- 
bilur, Liv. 22. 49. Quum prastervebens equo, 
sedentem in saxo cruore oppletum consulem vi- 
disset. — b) Saspe babet Accusalivum, qui a 
praspositione praster regitur. Auct. B. Afr. 2. 
Clupeara classe prastervehitur, indo Ncapoliru. 
Cces. 3. B. C. 26. Naves solvuat, atque altera 
die Apolloniam praetervehuntur. Id. ibid. 30. 
Nam prastervectas Apolloniam naves viderant. 
Stat. 5. Theb. 472. litora rectis Praster Pectus 
aquis. f'irg. 3. /En. 688. vivo prastervehor ostia 
saxo Pantagias. — Interjecto verbo. Ovid. 13. 
Met. 711. Et jam Dulicbios portus, Itbacamque, 
Samenque Praster erant vecti. — Item prceter- 
vehens absolute. Sueton. Aug. 93. Quod Jud<eam 
prastervebens, apud Hierosolymam non suppli- 
casset. et ibid. 98. Puteolanum sinum praeterve- 
benti vectores de navi Alexandrina eximias lau- 
des coogesserant. Id. Cces. 37. Gallici tfiumphi 
die Velabrurn prastervehens pasne curru excussus 
est. Adde ibid. 78. ei JVer. 34. f 2. Latiori 
sensu, vel translate, ut alii6 placet, Tac. 3. Hist. 
71. rfe peditibus. Cito agmine forum et immi- 
nentia foro templa prastervecti, erigunt aciem 
per adversum collem. 

_ II.) Translate. Cic. 7. Phil. 3. 8. Periculo- 
sissimum locum silentio sum prastervectus. ho 
passato soito silenzio. Id. Ccel. 21. 51. Emer- 
sisse jam e vadis et scopulos praster vecta vide- 
tur oratio mea. et Balb. 1. 4. Oratio, quas noa 
praslerrecta sit aures vestras, sed in anirais o- 
mnium penitus insederit. Plin. Paneg. 56. Quid 
est enim in principatu tuo, quod oujusquam prae- 
dicatio vel transiiire. vel prasterv^hi debeat? toe- 
car $o?o di passaggiol 

PR.ETERVERTO, is, ere, a. 3. ante verto. 
Plin. 2. Hist. nat. 71. 73. (18lj. Eunti cura 
bole iter eral: eumdem remeans obvium contra- 
rio prasterverlebai occursu. Est qui. leg. pras- 
vertebat. 

PR,£TERV<")LO, as, svi, stum, are, 1- Part. 
Prcetervolans I. o. et II. 2.' — Praster vol are est 
praster, seu ante aliquem voiare, volando aut cur- 
rendo prasterire, voldre innanzi od oltre, pas- 
sare volando, izccpznixouai. 

I.) Proprie. — a) Neutr., sire absolute, Sue- 
ton. Claud. 7. Ut forum ingredieuti praetervo- 
lans aquila deiteriore humero considered — 6) 
Accusativum sepe regit vi praspositioois adjun- 
etas. C;*c. .^frat. 412. Quern rutila fulgens pluma 
prastervolat ales. 

II.) Translate. ^ l.,De rebus et animalibus, 
quaE alis carent. Sil. It. 10. 114. basta, Quas me- 
dial raplim velox prastervolat auras. Claudian. 
B. Get. 321. Parra puppe lacum prastervolat. 
5 2. De abstraclis. Cic. 3. Oral. 59. 223. Sen- 
tentias saspe acutas non acutorum homioum sen- 
eus prastervolaat. Id. Oral. 58. 197. Dum ver- 
ba et sententias animis attentis admirantes eici- 
piunt, fugil eos et prastervolat numerus. Id. 4. 
Acad. (2. pr.) 13. 42. Hasc duo proposita noa 
prasterrolant, sed ita dilatant, ut etc. Capell. 6. 
p. 226, Licet ignobilia ^uasque prastervolans im- 
morari non potuerim. 

PR.ETESFATUS, a, um, particip. ab inusit. 
prceteslor, prius seu ante testatus. Tertull. 3. 
carm. contr. Marcion. 176. Prastestata viam vi- 
tas. 

PR^TEXO, xis, x8i, xtum, xere, a. 3. (pras et 
teio). Part. Prcetexens II. 2.; Prcelextus 1. 1., 



PRAETEXTA 

II. 1. et io fin.; Prcetexendus I. 1. — Praete- 
xere est ante leiere, contexere, rcapupaj'vw (It. 
intessere ; Fr. tisser devant; Hisp. teser- deian- 
re j Germ, voianxveben, vorivebtn, vorivirken; 
Angl. to weave, inweave). 

I.) Proprie. ^ i. Stricto sensu est ante te- 
xere, contexere. Accius apud Gell. 2. 6. od fin. 
Ejus serpentis squama squalido auro et purpu- 
ra praetextae. Sic Forcellinus; at Dinter leyit per- 
teitae. Sil. It. 10. 647, primaeva suorura Corpora 
praetexto spoliant veiamine. Ovid. 3. Pont. 8. 7. 
Purpura saepe tuos fulgcns praetexit amictus. Pal. 
Place. 3. 436. glaucasque comis praetexere fron- 
des. Plin. 16. Hist. nat. 1. 1. (4). TJlva et pa- 
lustri junco funes neciunt ad praeteienda pisci- 
bus retia. % 2. Latiori sensu significat tegere, 
operire, coprire: quasi supra, aut ante aliquam 
rem quid piano, lex ere. Plin. 6. Hist. nat. 25. 29. 
(112). Semper fuit Partbyaea in radicibus mon- 
tium, qui omnes eas gentes praetexunl. Virg. 7. 
Eel. 12. Hie viridis tenera praetexit aruudiue ripas 
Mincius. Id. 6. M.n. 5. litora curvae Prastexunt 
puppes. Claudian. cons. Prob. et Olybr. 249. 
et totum "tioiis praetexite fontem. et 2. Rapt. 
Pros. 320. praetexere ramis Limina. Auson. 
Edyll. 10. 45. Tu neque iimigenis ripam pree- 
texeris u!?is. Colum. 10. R. R. 297. Sicubi odo- 
ratas praetexit amaracus umbras, h. e. praetexens 
locum aliquem, umbram inducit. Tac. Germ. 34. 
Utraeque nationes Rbeno praetexuntur. abitano 
lungo il Reno: quasi Rbeno teguntur. et Ovid. 1. 
Art. am. 255. Quid referam Bajas preetextaque 
litora veils? Id. 4. Past. 953. State Palatini 
Jaurus, prjetextaque quercu Stet domus. h. e. 
operta, atque adeo ornata. et 5. ibid. 567. Au- 
gusto preetextum nomine templum. Tibutl. 3.1. 
11. Summaque praeteiat tenuis fastigia chartae,. 
Indicet ut nomen, littera facta, meum. h. e, quasi 
quaedam textura exornet. 

II.) Translate. ^ 1. Metaphora ducta a su- 
perior! paragf. 1., est aliquid ante vel in fronte 
ponere, praemittere. Plin. Hist. nat. prcef. 21. 
In bis voluminibus auctorum nomina prae- 
teiui. h. e. praeposui, prius recensui, attexui. et 
18. ibid. 25. 57. (212), Auctores prodidere ea, 
quos preetexuimus volumini huic. Plin. alter 
Paneg. 52. Tibl maximus honor excubare pro 
templis, postibusque praetexi. h. e. advolvi, bae- 
rere, applicatum esse. Cic. 2. Oral. 78. 317. 
Omnia qua flunt, quaeque aguntur acerrime, le- 
nioribus principiis natura ipsa praetexuit. h. e. 
principio constituit, institult. Id. 2. Divinat. 54. 
112, Ex prlmis litteris illius sententiaB carmen 
omne praetexitur, h. e. conslituitur, componitor. 
5" 2. Metaphora ducta" a superior! paragr. 2., est 
veiare, tegere, coiorem, seu excusationem affer- 
re, ricoprire, colorire. Virg. 4. JEn. 172. Con- 
jugium vocal: hoc praetexit nomine culpam. et 
ibid. 500. Non tamen Anna novis praetexere fu- 
nera sacrls Germanam credit. Claudian. 1. in 
Rufin. 99. blando fraudem praetexere risu. ^ 3. 
Item obtendere, praatendere, adducere causam 
minus veram, aeu prastextum faciendi quippiam, 
finger e tin motivo, addur un pretesto, o scusa, 
itpoeyeaScu, KC-oiaxaoSai. Cic. Pis. 24, 56. Ne- 
que enim quisquam potest exercitum cupere, 
aperteque petere, ut non praetexat cuplditatem 
triumphi. Justin. 16. 1. 5. Quamquam in par- 
ricidio nulla satis justa causa ad sceleris patro- 
cinia praetexi potest. Vellej. 2. 62. 3. Ubicum- 
que ipsi essent, praetexentes esse rempublicam. 
Tac. 1. Hist. 72. TIgeMrtus apud Galbam T. 
Vinil potentia defensus, prastexentis, servatam ab 
eo fiJiara. et 4. ibid. 73. Libertas et speciosa no- 
mina praetexuntur. — Hinc Part, praeter, pass., 
cujus exernpla supra retulimus, 

Pratextus, a, urn, est praetexta toga, vel alio 
quovis ornato vestilu indutus. Propert. 4. 1. 11. 
Curia, praetexto quaa nunc nitet aita senatu, Pel- 
litos babuit, rustica corda, patres. Auson. Pro- 
fess. 18. 7. prestexta pubei. h. e, pueri praetex- 
Uti. — De toga prcetexta et de prxtexta com- 
cedia, V. mox in PILETEXTA, 83. — Hinc ab- 
solute, substantivofum more, 
Prcetexta, ce } f. 1, «t 



— 843 — 

Prestextum, i, n. 2,, quae V. loco suo. 
PRAETEXTA, a?, f. 1. absolute, substantiTO- 
rum more, a particip. pnetextus, ^ i. Est idem 
ac toga praetexta (quod etiam saepissime occur- 
rit), nesfe con lista di porpora, pretesta, ffipt- 
Trcip^upc^, tog& Romanorum purpureum limbum 
in ora inteitum Tel assutum babens. — a) Ea 
utebantur p-rimo pueri et puellae nobiliores bo- 
ne6tioresque (ut est apud Pseudo-Ascon. in Cic. 
3. Vtrr. 44., nam viiiores simplici toga indue- 
bantur); illi usque ad annum xvn. ve! xv. (,ut 
putat Cardinali Dipl. imp. p. 203.) quo, ilia 
posita, virilem togam puram sumebant; puellae 
usque ad nuptias: Secundo magistratus omnes 
urbani, item coloniarum, et municipiorum, et 
Romae vicorum, et collegiorum magistri, ut ex 
Ziv. apparet 34. 7. et Pesto, dum ludos publi- 
cos agerent: Tertio omses sacerdotes, et omnes 
sacra facientes, aut votum aliquod solventes, at- 
que etiam senatores feslis deorum diebus. Tri- 
plex hoc hominum genus, quod praetexta uteba- 
tur, conjuncte memorat Quintil. Declam. 340. 
in fin. Ergo vobis allego etiam sacrum praetex- 
tarum, quo sacerdotes velantur, quo magistra- 
tus, quo mrTrmitatem pueritiae sacram facimus 
ac venerabilem. De dictatoribus in Urbe est lo- 
cus Senec. 1. Clem. 12., de consulibus Cic. 
post red., in Senat. 5. 12,, de praetoribus Sue- 
ton. Cces. 16. et Vellej. 2. 65. 3. (quos reum 
aliquem civem R. morti damnaturos praetex- 
tara deposuisse, satis indicat Vol. Max. 9. 12. 
n. 7., sed aut perversam induisse, ut est apud 
Senec. i. Ira 16.), de auguribus Cic. 2. Alt. 
9. (quamquam alii verius non praetextam, sed 
trabeam, eorum vestem fuisse dicuat: Cicero 
autem siftafcv vocat), de rtecemviris sacra fa- 
cientibus Ziv. 27, 37., de aedilibus Cic. 2. ad 
Q. fr. 12. et 7. Vtrr. 14. 36., de senatoribus 
Id. 2. Phil. 43. 110. j de triumtiris epulonibus 
Ziv. 33. 42. Ds tribunis pleb. alii affirmant, alii 
negant. V, Per rat: et Ruben, de re vest, item 
Greet), in Cic. Perburgii, Cluent. 40. De cen- 
soribus etiam controversia est. Negare videtur 
Polyb. 1. 6. c. 51. Quastores quoque urbanos ea 
abstinuisse, satis aperte significat Cic. 7. Ferr. 
14. 36. Provinciales adhibuisse, fortasse ex eod. 
Plane. 4!. 98. colligas. Sane major horum in 
provincia, quam illorum in Urbe, auctoritas et 
Jurisdictio fuit. — b) Praetexta pulla nulli alii 
licebat uti, quam ei, qui funus faciebat. Paul. 
Diac. p. 236. 6. et Festus p. 237. 24. Mvll. — 
Magistratus in luctu publico praetextam abjecisse, 
colligi yidetur ex Cic. post red. in Senat. 5. 
12. — c) Origo ejus est ab Etruscis, a quibus 
etiam alia honoris insignia Romani acceperunt, 
teste Ploro 1. 5. et Ziv. 1. 8., primumque ea 
usum Tullum Hoslilium, tertium Romae regem, 
Plin. tradit 9. Hist. nat. 39. 63.(136). et Ma- 
crob. t. Saturn. 6. Puerls autem concedi ccepta 
est post Tarquinium Priscum, quintum regem. 
Nam quum is filium suum annorum quatuor- 
decim, quod Sabino bello bostem sua manu 
percusserat, pratexta, quae magistratuum, -et bul- 
la aurea, quae triumpbantium gestamen er^t, do- 
nasset; inde ductus est mos, ut praetexta et bulla 
in usum puerorum nobilium usurparentur, ad 
omen et vota conciliandae virtutis ei similis, out 
primis in annis munera baec concessa fuerant, 
ut ait Macrob. loc. cit., alias insuper aliorum 
sententias subteiens ad hoc institutum pertinen- 
tes. Adda Plin. 33. Hist. nat. 1. 4. (10). — 
d) Hinc prcetexta interdum ad aetatem pueri 
lem refertur, Cic. 2. Cat. 2. 4. Toogilium mihi 
eduxit, quern amare in praetexta, calumnla cce- 
perat. Sed locus corruptus vioefur. Certe Plin. 
he. mox cit. Quum in prastextae annis occidisset 
hostem. h. e. praetextBtus adhuc. ^ 2, Prcetexta 
etiam dictum est genus fabulae, simile tragcediee, 
in quo publica negotia agebantur, et reges Ro- 
mani, magistratusve inducebantur, qui toga prae- 
texta usi sunt: eoruraque res publice gestae de- 
scribebantur. Ha?c et prottextata a Grammaticis 
dicitur: cui quasi contran'a fuit fabula, quae di- 
cta est stricto sensu togata, in qua res privatse 
agebantur, et ignobiliores plebejique homines 



PRAETEXTUM 

inducebantur, quae et tubemuria dicitur, Horat- 
Art. P. 288. nostri vestigia Grwca Ausi desere- 
re, et celebrare domeslica facta, Vel qui pra?textas, 
vel qui docuere togatas. Pollio ad Cic. 10. Pam. 
32. Ilia vero jam ne Caesaris quidem exemplo, 
quod ludis praetextam de suo itinere ad- L. Len- 
tulum procons. soliicitandum posuit. et ibid, in 
fin. Eliam praetextam si voles legere, Galium 
Cornelium familiarem meum poscito, V. TOGA- 
TUS. Adde Probum in vita Persii; et Paul. 
Diac. p. 223. 6. Mull. — Hujusmodi Prp>textce 
inscribebantur v. gr. Hrutus, £>ecius, Marcel- 
lus, ut ait Diomed. 3. p. 487, Putsch. 

PR.ETEXTATUS, a, urn, adject, prsstexta in- 
dutus. 

I.) Proprie. — a) Gen era Urn. Cic. Pis. 4. 

8- Clodium, qui numquam antea praetextatus 

fuisset , ludos facere et praetextatum volitare 

passus es. h. e. tamquara ludorum magistrum, 

ut Manut. adscribit. Sueton. fler. 57. Praetex- 

tatae imagines. — Donat. in fragm. de Com. et 

Trag. Praetextata comcedld, V. PR.ETEXTA 2. 

— b) Speciatim et saepe dicitur de pueris puel- 

lisque, et de aetate puerili. Cic. 3. fen: 58. 151. 

Pupillui praetextatus. Id. 2. Phil. 18. 44. Ten.es 

ne memoria, praetextatum te decoxisse? Ziv. 22. 

57. ad fin. Delectu edicto, juniores ab annis se- 

ptemdecim , et quosdam praeteitatos scribuht. 

(Adde Sil. It: 10. 647.; et Pal. Max. 7. 6. n. 

1.) Sueton. Rhet. 1. Latine Cicero declamavit, 

senior quoque, et quidem' consulibus Hirtio et 

Pansa, quos discipulos et grandes praetextaloi 

vocabat. Gell. 1. 23. in fin. Praetextata aetas. 

Martial. 10. 20. Tu mihi simplicibus, Mani, di- 

lectus ab annis, Et praetextata cultus araicitia. 

— PrcEtextatus cognominatus est quidam puer 

in gente Papiria, ob loquendi tacendique pru- 

dentiam, quum a matre de rebus in senatu actis 

interrogaretur, Lepidam historiam narrat Gell. 

1. 23. et ex eo Macrob. 1. Saturn. 6, 

II.) Translate. Praetextatus sermo et prcetex- 
tata verba, obsccEna et turpia, quia nubentibus, 
quum praetextas ponebant, obsccena (id est Fescen- 
nina) a multitudine puerorum claroabantur, ut 
ait Festus p. 245. 9. Mull., a"pud quem alii, 
contrario sensu, prcetextatum sermonem pudi- 
cum, et omnl obsccenitate carentem,et qui prae- 
teitatos pueros deceat, esse putaverunt: quod 
falsum est. Sed quum haec rei explicandae ratio 
minus satisfaciat doctis, quid si dicamus, prce- 
textata verba esse ea, quibus aliquid praefari, 
""el praetexi debet honoris causa, quemadmodura 
obsccenis diclis, honos sit auribus, praetexere so- 
lemne fuit? Hinc Zamprid. Elagab. 34. Multa 
improba reticui, et quae ne dici quidem sine 
maximo pudore possunt. Ea vero, quae dixi, prse- 
textu verborum adhibito, quantum potui, texi. 
Ceterum Sueton. Vesp. 22. Erat dicacitatis plu- 
rimae, et sic scurrilis ac sordidae, ut ne prastex- 
tatis quidem verbis abstineret. Gell. 9. 10, Non 
praetextatii, sed puris honestisque verbis dicere 
aliquid. Macrob. 2. Saturn. 1. circa med. Im- 
pudica et prwtextata verba jacierts, — Pratextati 
mores, impudicl, obscceni, turpes. Juvenal. 2. 
170. Sic praeteitatos referunt Artaxata mores. 

PRAETEXTUM, i, n. 2. absolute, substantivo- 
rum more, a particip. prcetextus, proprie est id, 
quod in anteriore parte alicujus rei texitur et 
affigitur. 

I.) Proprie. Plin. 16. Hist. nat. 9. 14. (35). 
E cortice vasa corbe.que faciunt, atque praetexta 
tuguriorum. h. e. eitremos tecti margines in tu- 
guriis. In MSS. teste Harduin. est protecta: unde 
ipse mallet projecta. Sed et protecta iquod Sil- 
lig. tuetur) eamdem sententiam habere potest, 

II.) Translate ^ 1. Est ornairtentum, orna- 
tus, quasi purpura, aut aurum, aut allud quip- 
piam ornandi causa alicubi intextum. Seneca 
P.p. 71. ante med. Sed illud pulcherrimum rei- 
publlcee prBBtextum, oplimales, etc. Val. Max. 
7. 3, n. 8. Abjecto honoris praetexto. Alii teg. 
abjecta praetexta. Id. 2. 10. Majestas jucundo 
introitu animis hominum illabitur, admirationis 
praetexto velata. Alii leg. praetexlu. Id. 4. 4_ n. 
1. Pluiimorum ac maximorum operum praetexto 



PRAETEXTUS 

titulura imaginum suarura ampliGcavit. Alii leg. 
pralextu. Manil. 3. 129. nobilitas, qua constat 
honoris Conditio, et faawe modus, et genus, et 
specioso Gratia pratexlo. Alii leg. pratextu. 
^ 2. Item pratextus, pretesto, colore. Sueton. 
C'cbs. 30. Et pratextum quidem illi cifilium ar- 
morum hoc fuit : causas autera alias fuisse opi- 
nantur. Multi hue trahunt etiam locum Seneca 
modo allatum. Adds Tac. 2. Hist. 100. et 3. i- 
bid. M)., ubi tamen sunt, qui pro prastexlo re- 
poni malunt prcetextu. 

PRjGTEXTUS, a, urn. V. PR.ETEXO. 
PRATEXTUS, us, m. 4. pretesto, colore, ti- 
tolo, scusa, irpo^aot?, rtpo'o^Tjfia. ^ 1. Ilia ap- 
parens causa, et velamen, quo moveri se aliquis 
simulal ad.aliquid agendum, quum tamen alia 
causa moveatur: ita dictus, quia pratexitur quo- 
dammodo et pratenditur ad velandarn veritatero. 
Petroa. Satyr. 97. ad /In. Funde sanguinem, 
quern sub pratextu quastionts petisti. Justin. 29. 

3. 6. Hoc pratextu finito cum ;Etolis bello, ni- 
hil aliud quam Pcenorum Romanorumque bella 
respicions, etc. Sueton. Aug. 12. Causam cipti- 
matium deseruit : ad pratextum mutata volun- 
tatis dicta factaque quorumdam calumniatus. 
Adde Tac. I. Hist. 77. ^ 2. In bonam partem. 
Id. 1. Hist. 19. Censuerant miltendos ad Ger- 
manicum exercitum legatos. Agitatura secreto, 
num et 1'iso proGcisceretur, majore praetextu. h. 
e. majori specie dignitatis et auctoritatis: vel 
majore omamento legationis; quo sensu V. alia 
ex Paler. Max. in PRATEXTUM II. 1. 

PR.ETlMKO, es, Bi, ere, a. 2. temere antici- 
patamente, ante timeo. Plaut. Amph. prol. 28. 
Humana matre natus, bumano patre, Mirari non 
est aquum, sibi si pralimet. Tibull. 3. 4. 14. Et 
frustra immeritum pTatimuisse velit. Seneca Ep. 
98. circa med. Nil est miserlus, quam pratime- 
re. Qua ista dementia est, malum suum antece- 
dere? Adde Tertull. Resurr. cam. 35. circa 
med. V. PERTIMEO. — Particip. Prxtimens 
apud Lactant. 6. 17. a med. Parce, id est me- 
diocriter uti pecunia, quasi qusedam pusillitas 
animi est, aut pratimentis, ne sibi desit, aut de- 
sperantis, posse se illam reparare, aut coutem- 
ptum terrestrium non capientis. 

PR.ETlMlDUS, a, um, adjec. praetimens. Auct. 
carm. de Jona et JVinive, 63. famulum (sese) 
ille fatetur Praetimidum, fldumque Dei. 

PRyETIN'CTUS, a, um, particip. ab inusit. 
prcetingo, ante tinctus, imbutus. Ovid. 1. Met. 
123. Semina mollit humus valido pratincta ve- 
neno. Ccel. Aurel. 1. Tard. 4. n. 119. Aqua, 
in qua fuetit candens ferrum praetinctum. Id. 

4. ibid. 3. n. 51. Apponenda tana oleo constri- 
ctive pratincta, 

PR.ETlTLXATUS, a, um. V. voc. seq. 

PR.ETlTCLO, as, stum, are, a. 1. Part. Pets- 
titulalus. ■ — Pratiiulare est titulo inscribere, in- 
titolare, Gennad. de vir. illustr. 84. Ex quibus 
ego Chronica illiua (Prosperi) praelitulata legi. 
et ibid. 98. Dictatus alius {liber) de vitiis et vir- 
tutibus praetitulatus. Hieronym. Breviar. in 
Psalter,- T. 2. part. 2. p. 122. Et qui [psalmi) 
pratitulati esse noa videntur apud liebraos, pro 
uno psalmo habentur. 

lULETON'DEO, tondes, lOtondi, tondere, a. 2. 
ante tondeo. Apul. 5. Met. sub fin. Quum ejus 
comas deraserit, pinnas pratotonderit. 

PICETOR, oris, m. 3. a prceeundo, est qui rem- 
publicam regit, vel qui exercitui praest, vel re- 
ctius et paucis est primus omnium in re publica 
magistratus, apywv, il primo magistrato. 

I.j Proprie. ^ 1. Generatim. Praetoris ap- 
pellatio loage aliter accepta est post annum v. 
c. ccclxxxvui., aliter ante, Quippe, regihus exa- 
ctis, iidem erant consules ac prsetores, qui etiam 
progressu tempotis judices dicti sunt. Cic. 3. Legg. 
3. 8. Regio imperio duo sunto, iique praeundo, 
judicando, consulendo, pratores, judices, consu- 
les appeilamiao: militias summum jus babento, 
nemini parento. — a) De imperatore, b. e. exerci- 
tuj duce. Pseudo -Ascon. ad Cic. 3. Verr. 14. Ve- 
teres ornnem magistratum, cui pareret exercitus, 
pratorem appellaverunt. Sic de nationibus exte- 



— 844 — 

ri» Cic. 1, Divinat. 54. 123. Quum apud De- 
lium male pugnatum esset, Lacbete praetore. ubi 
imperatorem Atheniensem more Romano vocat 
pratorem. Id. 1. Invent. 33. 55. Epaminondas, 
Thebanorum Jmperator, el, qui sibi ex lege prae- 
tor successerat, exercitum non tradidit. Adde 
Nepot. Miltiad. 4. et Themist. 2.; et Liv. 29. 
12. — Similiter de Sullete apud Carthaginienses 
Nepos Hann. 7. — Et universim. Cic. 5. Fin. 
30.-92. Ne turn quidem miser, quum ab Oroete, 
praetore Darei, in crucem actus est. Varro 5. 
L. L. 87. Mull. In re militari praetor dictus, 
qui prairet exercitui. Horat. 2. Ep. 2. 34. Forte 
sub hoc tempus castellum evertere praetor Nescio 
quod cupiens etc. Adde Curt. 3. 7. 12. — b) 
De primo in civili re magistratu. Cic. 2. (eg. 
Agr. 34. 93. Quum ceteris coloniis duumviri ap- 
pellentur, hi se pratores appellari vdtebant. h. 
€. qui Capuae summo magistratu fungebantur. Cf. 
Caes. 3. B. C. 80. ltaque Androstbenes praetor 
Tbessaliae, quum se victoria Pompeji comitem 
esse mallet, quam socium Caesaris iu rebus ad- 
versis, etc. ■ — De Dictatore Liv. 7. 3. Lex ve- 
tusta est, -ut, qui praetor maximus sit, Idibus 
Septembribus clavum pangat. ■ — De consulibus, 
Varro apud Non. 23. 29. Merc, Quod iidem 
dicebantur consules, et prastores; quod prreirent 
populo, praetores; quod consulerent senatum, 
consules. Liv. 3. 55. ad fin. Fuere, qui inter- 
pretarentur, eadem hac Horatia lege consulibus 
quoque, et praetoribus, quia iisdem auspiciis, 
quibus consules crearentur, cautura esse: judi- 
cem enim consulem appellari. Quae refellitur in- 
terpretatio, quod his temporibus (idest anno 
ccctu.) nondum consulem judicem, sed praeto- 
rem appellari mos fuerit. Adde Paul. Diac. p. 
223. 7. Mull. — Aliquando prcetor dicitur qui- 
cumque alicui rei praeest. Tac. 1. Ann. 75., 4. 
Hist. 9. (et Inscript. apud Grater. 360. 3.) Re- 
sistentibus, aerarii praetoribus. V. PRJEFECITS. 
Inscript. apud Gruler. 318. 7. civ. skrgio cn. 

F, FRABTORI SACRIS VOLCAKI. et 413. 2. FRAET. COLL. 

fabr. At bic pro prast. legendum est praef., 
ut recte legitur in eadem Inscript. repetita apud 
Gruter. 477. 3. — Prcetor ftdei commissorum. 
V. FIDEICOMMISSUM. — De praetoribus, qui 

in civitalibus Italia; vetustissimis, et posterioribus 
temporibus habentur, consule ffenzen. in Ann. 
dell'Instit. Archeol. a. 1846. p. 253.-264. <f 2. 
Speciatim, consulibus duravit haec appellatto usque 
dum, crescente populi R. imperio, bellis pluribus 
implicarentur; eoque, quum plurimum TJrbe abes- 
sent, jus populo reddere nequirent; idest usque 
ad L. .Emilium Mamercum et L. Sextium Coss., 
videlicet anno v. c. ccclxxxviii. Turn enim pa- 
tricii pro communicato plebi altero consulatu 
quaesiere sibi hunc honorem, et impetrarunt: 
quod Liv. narrat 7. init. et 6. in fin. — a) 
Postquam igitur praetorium nomen peculiarem 
habuit magistratum, consules nomen praetorum 
amisere, quod proprium iis factum eat, qui jus 
populo dicerent. Cic. Mur. 20. 41. Qua in sorte 
sapiens praetor, qualis bic fuit, offensionem vitat 
gequabilitate decernendl, benevolentiam adjungit 
lenitate audiendi. — 6) Priraum unus tantum 
praetor creatus est, ut, consulibus bello ayocatis, 
jus in t'rbe redderet, isque Prcetor urbanus di- 
ctus est. Post aliquot deinde annos, non sufQ- 
ciente eo, quod multa turba etiam peregrino- 
rurn in Urbem veniret, creatus est et alius, qui 
peregrinus appellatus est, quod iater cites et 
peregrines, vel inter peregrinos et peregrinos jus 
diceret. Pompon. Dig. i. 2. 2. circa med. — 
Ex Lydo de magistrat. Rom. t. 38. novimus, 
prtetorem peregrinorum primitus creatura fuisse 
ann. v. c. nvit. — c) Capta deinde Sardinia, 
mox Sicilia, item Hispania, deinde Narbonenst 
provincia, praetores provinciales totidem creati 
sunt, quot provinciae in ditionem venerant, qui 
in provLucias cum imperio et exercitu mitteren- 
tur, et partiin rebus urbanis, partim provincia- 
libus praeessent, idest et jus dicerent, et provin- 
cias regerent, helium gesturi, si opus esset. V. 
Liv. 32. 27:, 43. 15. et 40. 44. Deinde Cornel. 
Sulla quaerftiones publicas instituens de falso, de 



PRAETORIOLUM 

parricidio, de sicariis, de injuriis, praetores qua- 
tuor adjecit. Pompon, loc. cit. — d) Varie de- 
inde auctus est praetorum numerus. Nam C. Ju- 
lius Caesar duos novos prsstores creavit: Augu- 
stus sexdecim constituit; Claudius denique duos 
adjecit. Pompon, ibid. — e) Prcetor primus 
era! ille, qui in comitiis plura, quam ceteri, suf- 
fragia ferebat, et primus omnium renunciabatur. 
Cic. pro leg. Manil. 1. 2. Nam quum praetor 
primus centuriis cunctis renunciatus sum, etc. — 
f) Prcetorem maximum, inquit Festus p. 161. 
18. Mull., dici putant alii eum, qui maiimi im- 
perii sit: alii, qui aetatis maximae. Pro coilegio 
quidem augurum decretum est, quod in salutia 
augurio praetores majores, et minores appellen- 
tur, non ad ojtatem, sed ad vim imperii perti- 
nere. Haec Festus. Dicitur autem maximus prae- 
tor urbanus. Idem praetor urbanus dicitur etiam 
major. Festus p. 161. 33. Mull. Hie tantum 
juri in Urbe dicundo praeerat: ceteri de quasstio- 
nibus capitalibus cognituri, sortiebantur, statim 
ac desigoati erant, quis cui quaesiioni publicee 
praefuturus esset, puta quis de panicidiis, quia 
de pecuniis repetundis, etc. Cic. 2. Verr. 8. 21. 
et ibi Pseudo- Ascon. Provinciales vero in suam 
quisque provinciam, in quam creati erant, tem- 
pore jurisdictionis ineundae proQciscebantur. 

II.) Improprie. Praetor est idem ac propraetor 
apud Cic. 6. Verr. 12. 27. et 25. 56. — Item 
est idem ac proconsul; Cic. enim 2. Fam. 17. 
a med. vocat prcEtorem M. Bibulum, qui post 
consulatum Syrlam administrabat: quod adnota- 
vii Manut. ad init. epist. Fam. 

PR,ET6RIanUS, a, um, adject. 

A) Est ad praetorium, vel ad praetoriam cohor- 
tem pertinens. Milites prcetoriani, qui ad prae- 
torium excubant, et prastoris. hoc est ducis sum- 
mi in exercitu, personam custodiunt, soldati 
della guardia del corpo . V. PR,ET0R1US 
§ 3. b. Sub Augustis vero prcetoriani, otauaxo- 
pSkaxss, sunt appellati milites, qui primum ab 
Augusto ad sui custodiam in Urbe dispositl 
sunt. V. PRyETORIUS $ 3. b. Tac. 2. Hist. 44. 
Pnelorianus miles, non virtute se, sed proditione 
yictum, fremebat. Id. 1. Ann. 24. Additur ma- 
gna pars pratoriani equitis. et robora Germano- 
rum, qui turn custodes imperatori aderant. Plin. 
6. Hist. nat. 29. 35. (181). Missi ab Nerone mi- 
lites pratoriani cum tribuno ad explorandum, 
etc. Id. 9. ibid. 6. 5. ;'lo). Caesar profectus cum 
pratorianis cohortibus. Aurel. Vict. Epit. 10. 
et 45. Pratoriana prafectura. Sueton. Vesp. 6. 
Pratorianus exercitus. 

B) Iaterdum est idem quod pratorius. Vlp, 
Regular, tit. 12. a med. Qui pratorianus tutor 
dicitur, quia a pratore Urbis dari coosuevit. 
Hunc Cajus 1. Institut. (edente iterum Goe- 
schenio) § 184. prcetorium tutorem appellat. 
Augustin. 6. Confess. 10. Pretiis pratorianis co- 
dices sibi conficiendos curare, h. e. pecunia col- 
lects ex jurisdictione pratoria et audiendis cau- 
sis. — Praatoriana comitia Liv. 22. 35. dixissa 
a nonoullis creditur: sed plerique alii leg. pra- 
toria. 

PRiETORlClUS vet pratoritius, a, um, adject. 
pratorius. Martial. H. 33. De pratoricia folium 
mihi, Paule, corona Mittis. h. e. de coronis, quas 
in ludis solebant pratores, aureis et argenteis 
foliis (e?d tenuissirnis) ornatas donare victori- 
bus. Hinc Plin. 21. Hist. nat. 3. 4. <6). Cras- 
sus dives primus argento auroque folia imitatui 
ludis suis coropjs dedit. — Iliac 

Prcetoricius, ii, m. 2, absolute, substaQtivo- 
rum more, est qui fuit prator, ut adilicius, qui 
;»;dilis; quastoricius. qui quasior. Inscript. apud 
Gruter. 398. 1. o. cOh>elio skwecioni procvlo 

PAAETORICIO LKfiATO PROVIS01AF, ASIAK etC. 

PR/ETORWLUM, i, n. 2. deminut. pratorii, 
palazzelto. Inscript. non opt. nota in Mus. di 
Mantova p. '2.5. pbakcepit iivkc fraitobioltm 

CVM HORTVLO i-T !U:i.0O LliJKRTIS LIBSRTABV8 PO- 

sxERisyvi eohvm cedi. etc. Hunc legitur vitio 
saculi pro hoc, Hanc Inscription em et vocem 
prcetoriolum lUusiiovit Jo. Labusius in Mus. 
di Mantova T. 1. p. 166. V. et PR;ETORItIM 



PRAETORIIM 

II. 4., uode lux nostra Inscription! affulget. Ea- 
dem voce usus est etiam Vulgat. interpr. Ezech. 
27. 6. Feceruot pratoriola de insulis Italia. Gloss. 
Isid. Pratoriola, domuncula in navj. 

PICETORlUM, li, n. 2. tabernaculum prato- 
ria, idest ejus, qui exercitui praest: quia prator 
dim notabat omaem magistratum, cui pareret 
exercitus, ut docent Pseudo-Ascon. in Cic. 3. 
Verr. 14. et Paul. Diac. p. 223. 7. Mull., 
oxpcLTTfliov, padiglione del generate, pretorio 

I.) Proprie. Ziv. 10. 33. Consul duas cofaor- 
tes tueri pratorium Jubet. Id. 7. 12. Pratorium 
dictatoris. Id. 3. 25, a med. Quercus imminens 
pratorio imperatoris ,£quorum. Adde Cces. 1. 
B, C. 76. et 3. ibid. 82.; et Sail, Jug. 8. 

II.) Translate ^ *■ Est ccetus hominum ad 
pratorium imperatoris conveuientium, consiglio 
di guerra. Liv. 30. 5. Tribunis edicit, ut ubi, 
pratorio dimisso, signs concinuissent, extemplo 
educereot castris legiones. Adde eumd. 37. 5. 
^ 2. Item locus in p'rovincia ubi prator habitat, 
et jus dicit, palazzo delta ragione, foro, Sixa- 
o-tTj'pJOv. Cic. 6. Verr. 28. 65. Imperat suis, ut 
id in pralorium deferant. et 7. ibid. 35. 92. Cur- 
ritur ad pratorium. ^ 3. Item cujusque prin- 
cipis domus, palazzo rente. Juvenal.-iO. 161. 
sedet ad praloria regis. Donee Bithyno libeat vi- 
giiare tyranno. Vet. Scholiast, ad Cic. or at. 
pro Plane, edente A. Maio in Class. Auct. T. 
2. p. 85. Hospitium quastoris signiftcans proprie 
secundum rocabulum magistrate, loco ipsi no- 
men dedit. Nunc autem omnia, in quibus Varia 
dignitatis prasides habitent, pratoria nomioan- 
tur. — Eleganler Virg. transtulit ad sedem re- 
gis apum in alvea/i, 4. G. 75. Et circa re- 
gem atque ipsa ad pratoria densa Miscentur. 
■f 4. Deinde prcetorium dici ccepta sunt a- 
des eleganliores ornatioresque in agris exstru- 
cta, et villa quaque minime rustica, vel villa 
pars nobilior et cultior, ubi domini, rusticari 
quum libet, morantuT, palazzo in villa, casa do- 
minicale in campagna: foriasse quia super ru- 
sticorum tuguria et casas erainebat, quemadmo- 
dum in castris pralorium super reliqua tentoria. 
Sueton. Aug. 72. Ampla et operosa pratoria 
gravabatur. Et oeptis quidem sua, profuse ab ea 
exstructa, etiam diruit ad solum: sua vero, quam- 
vis. modica, non tam statuarum tabularumque 
pic tar um ornatu, quam xystis et nemoribus ex- 
coluit. Id. Cal. 37. In exstructionibus pratorio- 
rum atque- vitlarum, omni ration e postbabita, ni- 
fail tam efficere coocupiscebat, quam quod posse 
effici negaretur. Id. Tib. 39. Post paucos dies 
juxta Tarraciuam in pratorio, cui spelunca no- 
men erat, inccenante eo, etc. (Tac. hunc eumdem 
locum designans, villam vocat 4. Ann. 59.) Stat. 
i. Silv. 3. 25. de villa Manlii Vopitci. alternas 
servant pratoria ripas. Juvenal. 1. 75. Crimini- 
bus debent hortos, pratoria, meosas. Modestin. 
Dig. 31. 1. 35. circa med. Sejus quum domum 
haberet, et in pratorium uxoris sua se contu- 
lisset. Ulp. ibid. 50. 16. 198. Pratoria voluptati 
tantura deservientia. Adde ibid. 47. 10. 13. extr • 
Nerat. ibid. 8. 3. 2.; et Pallad. ljj. 8. Cas- 
nod. 11. Variar. 14. Cujus (lad Comensit) ora 
pratoriorum luminibus decenter ornata. quasi 
quodam cingulo Palladia silvae perpetuis v'iridita- 
tibus ambiuntur. Id. 12. ibid. 22. de Istria. Pra- 
toria longe lateque Iucenlia in margaritarum spe- 
ciem putes esse disposjta. f 5. Joculajiter do- 
hum m quo Diogeacs habitabat, p rector ium vo- 
cat Hieronym. 2. advers. Jovinian. 14. Frigore 
os dohi vertebat in meridiem, astate ad septen- 
tnonem, et utcumque sot se inclinaverat, Dio- 
genis simul pratoriura vertebatur. % 6. Impe- 
ratorum Romanorum temporibus prcetorium di- 
ctus est ordo militum pratorianorum, seu pra- 
tonarum cohortium et turmarum corpus, certo 
loco prope Urbera tendentium, persona princi- 
pis custodienda causa: quibus qui praerat. pra>- 
fectui prtxtorio est dictus. Plin. 25. Hist. not. 
2. 6. (17). Militare in pratorio. Id. 7. ibid. 20. 
19. (82). Meruit in pratorio Auguati ceoturio. 
Sutton. Ner. 9. Anlium coloniam deduxit. ad- 
scripts veteranis e pratorio. Tac. 4. Hist 46 



— 845 — 

ad- fin. Spernunt oblatoi agros, militiam et stipen- 
dia orant: igitur in pralorium acceptl. Possunt 
hac intelligi etiam de ipso loco in Urbe, ubi 
praloriani tendebant. V. PR^ETORIUS § 3. b. 
PRjETOrIUS, a, urn, adject, j 1- Est ad pra- 
torem, civilem scil. magistratum, pertinens. Cic. 
pro leg. Manil. 24. 69. Pratoria poteatas. Liv. 
10. 22. et 22. 35. comitia. h. e. creandis pra- 
toribus. Cic. 1. Of. 10. 33. Qua quidem ple- 
raque jure pratorio liberantur, nonnulla legi- 
bus. k. e. quod prator per edicta proponit: 
definiturque a Papiniano Dig. 1. l. 7. Jus pra- 
lorium, quod pratores introduxerunt adjuvandl, 
vel supplendi, yel corrigendi juris civilis gratia, 
propter utilitatem publicam: quod et honorarium 
dicitur. Hinc ilia JCtorum: Pratoria actiones, a- 
pud CajumDig. 36. J. 6 3. circa med. stipulations, 
Ulp. Paul, et alii ibid. 46. tit. 5. qui De pra- 
tor. stipulationib. inscribitur : Pratoria cautio, 
Mcstian. ibu}. 35. 2. 32. Pratorium pignus, 
Paul. ibid. 41. 5. 12. — Pratoria turba Cic. 
3. Verr. 52. 137. dicuntur, qui ad pratorem 
conveniunt juris petendi causa. — Pratoria or- 
namenta, aut insignia apud Tac. 12. Ann. 21. 
et Plin. 7. Ep. 29. sunt latus clavus, pratexta, 
paludamentum, sella curulis, qua dabantur in- 
terdum ab imperatoribua, virtutis ergo, aliquibua 
pratoriam dignitatem numquam adeptis. — Hinc 
Prcelorius, ii, m. 2. absolute, substantivorum 
more, est qui praturam gessit. Cic. 16. Alt. 7. 
Littera missa ad consulares et pratorios.. Vtl- 
lej. 2.^48.^1. Pompejus in secundo coosulatu 
Hispanias sibi decern! volueratj easque per tri- 
ennium, absens ipse ac prasidens Urbi, per Afra- 
nium ct Petrejura, consularem ac pratorium le- 
gates 6uos, administrabat. ^ 2. Item est ad pro- 
pratorem pertinens. Cic. 7. Verr. 58. 145. Onera 
atque merces in pratoriam domum defereban- 
tur. Flor. 3. 19. ad fin. Pratorius eiercitus. h. 
e. qui a propratore regitur. ^ 3. Item ad im- 
peratorem pertinens. — a) Prcetoria cohors 
appellata est, quod ab imperatore non discede- 
bat, la guardia del generate. Scipio enim Afri- 
canus, ut ait Paul. Diac. p. 223. 2. Mull., 
primus fortissimum quemque delegit, qui ab eo 
in bello non discederent, et cetero mupere mi- 
litia vacarent, et sesquiplex stipendium accipe- 
rent. C<es. 1. B. G. 40. et 42. Hinc Cic. 2. 
Cat. 11. 24. belium magnopere pertime- 
scendum, quum banc sit habiturus Catilina scor- 
torum cohortem pratoriam! - Hinc Id, Cic. 
1. Divinat. 32. 68. Quum C. Coponius pra- 
torio imperio classi praesset, — Pratoria navis, 
la capitana, qua classis imperalor vehitur. Liv. 
26. 39. a med. Ut pratoriam navem captam vi- 
dere. Plor. 2. 7. Nata in pratoria puppe laurus. 
Id. 4. 8. extr. Xerxes fugiebat eistincto prato- 
ria navis lumine, etc. — Pratoria classica. V. 
CXASSICUM. — Prcetoria porta in castris, qua 
ex pratorio recta in hostes ferebat (opposita de- 
cumana, qua erat aversa bosti): bac exercitus 
ad pugnam educebatur. Dicta est a pratore, qua 
signiQcat summum belli lmperatorem. Paul 
Diac. p. 223. 7. Mull.; et Cces. 3. B. C. 94. 
— b) Quod vero pertlnet ad tempora post Jul. 
Csesarem interfectum, Augustus tres cohortes 
allegit, qua sine castris, variis iocis in Urbe ten- 
derer ad hujus, et sui custodiam, ut est apud 
Sueton. Aug. 49.; mox in Urbem ix. pratorias, 
et in. urbanaa admisit, ut constat ex Tac. 4. 
Ann. 5.: postea, additis etiam equitibus, quo- 
rum numerus incertua, ex Batavia, (Sueton. Cal. 
45._ V. et GERMANUS.) justum pane fecit ex- 
ercitum: datusque lis est certus locus (a Sejano 
sub Tiberio) prope muroa Urbis ad portam Vi- 
raioalem, qui castra prrvtoria vel prceloriana, 
et prcetorium dictus: ipsique milites prcstoriani, 
eorum vero dux prcefectus prcetoHo appellatus. 
Sueton. Tib. 37. et Tac. 4. Ann. 2. Cohors 
quaque praloria milliaria erat, urbana vero 
mille et ducentis militibus constabat, ex Z^fone 
I. 55. c. 24. Pratoria urbanis hooore prasta- 
bant, nam Augustus, ut refert Sueton. Aug. 101., 
testamento legarit pratorianis militibus singula 
millia HS, ( cobortibus vero urbanis us. quioge- 



PRAETRACTATUS 

n nos. De earumdem numero postea aucto magna 
inter eruditos lis est: verum hac ita componen- 
da videtur. Extremia Augusti temporibus, ut vi- 
dimus, cohortes pratoria ix. fuerunt, et urbana 
in.; mox, quum Vitellius, antequam Urbem victor 
ingrederetur, quidquid pratoriarum cohortium 
fuit, ut pessimi exempli, quippe qua pro Othone 
ateterant, uno exauctorasset edicto (Sueton. Vi- 
tell. 10. et Tac. 2. Hist. 67.): paullo post prato- 
rias xvi., urbaoas iv. cohortes iterura scripait, 
queis singula raillia inessent. (Id. ibid. 93.). 
Quum tandem Vespasianus, occiao Vitellio, im- 
perio potiretur, Titus ejus films pratorio prafe- 
ctua fuit (Sueton. Tit. 6.), qui ex cohortibus 
pratoriis xvi. a Vitellio nuper conscriptia decern 
tantummodo retinuisae, et urbanis iv. unam ad- 
didisse videtur. Ha vero antiquitus continua pro- 
gressione poat ix. pratorias ita numerabantur, 
ut prima urbanarum vocaretur decima, secunda 
earumdem undecima, tertia duodecima. Hinc fa- 
ctum est, ut, quum Titus unam veleribus prato- 
riis addidisset, hac quidem decima appetlaretur, 
at itidem decima diceretur urbanarum prima, ut 
prius, secunda undecima, tertia duodecima, quar- 
ta decima tertia, quinta vero ab eodem addita 
decima quarta, qua nuncupatio deinceps semper 
obtinuit, ut ex exemplis mox afferendis consta- 
bit. Quotirs itaque in antiquia monumenlis pra- 
toriarum cohortium numerus ultra x., et urba- 
narum ultra xiv. uspiam excurrit, aut suspecta 
ea sunt babenda, aut intra breve Vitelliani im- 
perii tempus coarctanda. Exempla, quibus con- 
lirmatur harum cohortium numerus, et conti- 
nuata earumdem progressio, hac sunlo. Inscript. 
apud Gruter. 108. 6., qua pertinet ad ann. a 
Chr. n. exxx. sub Hadriano. gkmo cektvriak 
coh. x pr, etc. Alia in Giorn. Arcad. T. 35. p. 
75., qua pertinet ad ann. a Chr. n. clxvii. sub 
m. Aureiio et l. Vero. nomina borv.m Qyt suli- 

TAVERVKT IN COHORTIBVS PRAiTORIIS MCEM /. II. 
III. till. V. VI. VII. VIII. 1TC. X. ET VRBANIS 
qvinqvjs x XI. XII. XIII. xiv. Alia apud Fa- 
brett. p. 131. n. 68. sub M, Aureiio. cohortis 

PRAITORIAE DXCSM ET VRBANAB X. Xil. XIIH. Alia 

in Giorn. Arcad. T. 17. p. 274., qua pertinet 

ad ann. a Chr. n. ccviii. sub Septimio Severo. 

KOMISA MILITVM Q VI MIHTAVERVNT lt< COHORTI- 
BVS PKAETORIIS CECEJS I. II. HI. mi. V. VI. Vtl. 

vin. vim. x. pus vindicibvs etc. Alia apurt Ma- 
rin. Frat. Arv. p. 466., qua pertinet ad ann. 
a Chr. n. ccxliii. sub m. Antonio Gordiano. 

NOMINA BORVM <JVI MILITAVERV»T IK f-OHORTIBVS 
PRAJTORIIS GORDIAKTS DBCKM I. II, III. mi. v. VI. 

vii. viu. vim. x. pus vindicibvs, etc. Alia apud 

eumd. ibid. p. 468., qua periinet ad ann. a Chr. 
n. ccxlvui. sub Philippis Augg, noxina mili- 

TVM Q VI MILITAVBRVNT IN COHORTIBVS PRAETORIU 
PHILIPPIANIS DBCSM I, II. III. nil V. VI. VII. VIII. 

Vim. x. pits vindicibvs, ere. Alia apud Fabrett. 

p. 127. n. 45. D. N. FL. CLAVDIO CONSTANTINO 
FL. VRSACIV9 V. P. TBIBVNVS COMORTIVM> VRBANA- 

rvm x. xi. bt xii. Tandem Constantmus M., post 
devictum Maxentium, pratorias cohortes faclio- 
aibus aptiores, quam Urbis priesidio, penitus 
sustulit, ut narrat Aurel. Vict. Ccesar. 40. a 
med. 

PR.tTORQUfiO, ques, si, turn, quere, a. 2. 
(pra et torqueo). Part. Prcetortus I. — Prator- 
quere est aute torquere, distorquere. 

I.) Proprie. Colum. 3. R. R. 18. J. Julius 
Atticus pratorto capita et recurvato aemen de- 
mersit. 

II.) Translate. Plaut. Rud. 3. 2. 12. Prator- 
quete injuria priui collum, quam ad vos perve- 
niat. 

PRzETORRfiO, es, ere, a. 2. antea torrere. 
Part. Prcetorrendus est apud Ccel. Aurel. 8. 
Tard. 8. n. 112. Hiemia vero tempore igne (are- 
na litoris) prtetorrenda, atque ita corpori ad- 
movenda. 

PRiETORRlDUS, a, urn, adject, vaide torri- 
dus. Calpurn. 2. Eel. 80. quos etiam prator- 
rida muuerat ast&a. 

PR.ETORTUS, a, um. V. Pft/ETGBQUEO. 

PRJETRACTATCS, ua, m, 4. iractatus prius 



PRAETREPIDANS 

poj'ilus. Tertull. Furja in perse cut. 4. Possumus 
determinare ex boc ipso pnelractatu. 

PR/ETREPlDANS, antis, parlicip. ab inusit. 
prcvlrepido, valdc trepidans, fustiuaus. Calu.ll. 
46. 7. mens pra-trepidacs avel vagari. 

PRAITUEPlDUS, a, um, adject, valde trepidus, 
festinus, exsultans. 

I.) Proprie. Pert. 2. 52. Si tibi craleras ar- 
genti, incusaque p'mgui Auro dona ferara, sudes, 
et peciuru )«vo Exculias guttas: laelari praitre- 
pidum cor. esuliante, palpitante. 

IJ.) Translate est valde tremens, timidus, Sue- 
to?j. Tib. 63. Non modo invisus ac detestabilis, 
sed preplrepidus quoque, atque etiam conturaeliis 
obnoxius vixil. ansioso, inquieto. et Ker. 41. 
Urgenlibus aliis super alios nunciis, Romarn prae- 
tiepiilus rcdiit. pien di paura. 

PR.EiKlCUSUS. V. PERTRICOSUS. 

PR A; "1IUTLS, a, um. V. PRETERO. 

PR/ETRUNCO, as, are, a. 1. troncare, taglia- 
re, anoxcJTTW, idem fere quod trunco, aroputo, 
prweido, praescindo. Plant. Capt. 4. 3. 2. Collos 
pralruncabo lergoribus. Id. Mil. glor. 2. 3. 47. 
IS" on tu tibi islam pra?truncari linguam largilo- 
quam jubes? 

PRjETL' MIDI'S, a, um, adject, valde tumidus, 
el fere translate occurrit. Ammian. 23. 6. Unde 
ad id tempus reges ejusdem gentis pratumidi, 
appellari se paliuntur Soils fratres et Lunae. Id. 
27. 9. Latrones pnetumidi. Claudian. 1. inRufm. 
225. Effera praHumido quatiebat corda furore. 
Id. II. cons. Stilich. 81. Jam con praetumldi 
supples Orientis ademptam Legatis poscit Li- 
byan), Juvenc. \, 584. piaHumidaa jactatio men- 
tis. 

PR.ETLRA, a,f. 1. pretura, eticcpx'"* digni- 
tas pra-toris, b. e. ejus, qui populo jus dicit, sive 
Rornae, sive in provincia. Magistratus aedilitale 
major, consulatu minor: cujus peteodi aetas erat 
fere annus quadragesimus, ita lamen ut post 
.-edilitatem tiennium intercederet: insignia sella 
curulis, praetexta, latus clavus. Patriciorum pri- 
mo propria fuit: deinde etiam cum plebe com- 
municata. V. Liv. 8. 15. Qui primus e patriciis 
bunc magistratum iniit, fuit Sp. Furiu». M. F. 
Camillus, ut est apud eumd. 7. init.; e plebejis 
vero Q. Publiiiu6 Philo, teste eod. cit. 8. 15. 
Tria pr*cipua prarture urbanae officia signifi- 
cantur a Cic. Mur. 26. 53. Praetura probata in 
jure, grata in munere, ornata in provincia. Tac. 
3, Ann. 30. Volusio vetus familia, neque tamen 
pratturam egressa, — Praetura quis potiebatur, 
posiquam *tlili=, aut tribunus plebis fuerat; sed 
ab Alexandre Severn Aug. statutum est, ut post 
quasturam prrelores fieri possent. Lamprid. 
Alex. Sev. 43. Quaestores candidatos ex sua pe- 
cunia jussit munera populo dare, sed ut post 
quasluram proeluras .acciperent, et inde provin- 
cias regerent. 

PR.ETURINUS, a, um, adject, ad praeturam 
perlinens. Vox a Lesico expungenda; occurrit 
enim tanlum in Not. Tir. p. 61. 

PR.EULCERATl'S, a, um, particip. ab inusit. 
prceulcero, ante ulceratus, Cxi. Aurel. 5. Tard. 
1. n. 18. Pulvisculum locis praeulceratis apponi- 
mus. 

PR.EOMBRANS, antis, particip. ab inusit. prae- 
umbro , umbram inducens, umbra involvens. 
Translate. Tac. 14. Ann. 47. Mortem obiit Mem- 
mius, auctoritals, constantia, fama. in quantum 
pr.T? umbra nte imperatoris fastigio datur, clarus, 

I'R.EUNCTUS, a, um. V. voc. seq. 

PR.EUNGO, gis, xi, ctum, gere, a. 3. Part. 
Prceuncfus et Prceungendus. ■ — Praungere est 
ante ungere. prius ungere. CceI. Aurel. 4. Tard. 
3. ante med. Digitus prseunctus adipe anserine 
Adde eumd. 2. ibid. 2. Theod. Priscian. 1. 19. 
Pra>ungendum est vuinu6. 

PR/ECRO, uris, ustuin, Qrere, a. 3. Part. Pro?- 
ustus. — Prasurere est prius, aut valde, aut in 
anleriore parte urere. Colum. Arbor. 11. extr. 
Uvas, qu* meridiem vet occidentem spectabunt, 
ne prajurantur, suo sibi pampino tegito. Alii leg. 
perurantur. Liv. 1. 32. ad fin. Ut fecialis ha- 
ttam senatam, aut sanguineam prauslam ad 0- 



— 84G — 

nes eorum ferret, h. e. ustulatam in cacumitie. 
Virg. 7. £n. 524. Stipitibus duris agitur, sudi- 
busque pnxustis. {Priscian. 1. p. 561. Putsch. 
Invenitur tamen hasc diphthongus (a?) in media 
dictionc correpta tunc, quando composite dictio- 
nis antecedentis in line est sequente vocali, ut 
prccustus. Et t'irg. loc. affert.) Adde Cess. 5. 
B. G. 3*J. Tac. 2. Ann. 14. Pramsta et brevia 
tela. ~ De frigore. PUn. 3. Hist. nat. 20. 24. 
(134;. Pr.TUStis in transitu Alpiurn nive membris. 
V. ADUST US. 

PR.EUSTUS, a, um. V. voc. praeced. 

PR.EUT. V. in PR.E. 

PR.EVAUENS, enlis. V. PR.EVALEO in fin. 

PR.EVALENTlA, ae, f. 1. actus pravalendi. 
Paul. Dig. 6. 1. 23. In omnibus istis causis, ex 
quibus mea res per prasvalentiam alienam rem 
trabit. per valer di piu. 

PR.EVALEO, les, lui, lere, n. 2. (prae et Ta- 
leo). Part. Prcevalens in fin. — Praevaleo est 
idem ac plus valeo, plus possum, melior sum, 
UKsasffyuw (It. valere assai, potef motto, pre- 
valer e ; Fr. valoir plus, avoir I' avantage, prt- 
valoir, Vemporter; Hisp. preuoiecer ; Germ, sehr 
viel vermbgen, sehr mdchtig sein, viel gelten, 
d. L'ebergewicht haben; Angl. to prevail, be 
better or more able, be of more value or worth, 
be stronger or more powerful, excel, exceed). 
% 1. Generatim. Phwdr. 1. 13. Virtute semper 
praeralet sapientia. h. e. robore corporis. Alii 
leg. virluti, alii virtutem: alii spurium versum 
putant. Vellej. 2. 116. 4, Sed pravalebant jap 
fata consiliis. At RubkopQus legit praestabant. 
Slat. 2. A chill. 122. Quisque equo jaculoque po- 
tens, qui praevaiet arcu. PUn. 10. Hist. nat. 6. 
7. (19). Vulturum prevalent nigri. Id. 11. ibid. 
ID. 21. (65). Aranei quum prsevaluere {supra 
apes), ut intexant, enecant alveos. Id. 17. ibid. 
22. 35. (185). Et in Africa, et in jEgypto hie 
mos praevalet. PUn. alter .3. Ep. 20. Ita swpius 
digni, quam graliosi, prapvalebant. scil. in pe- 
tendis honoribus, Tac 1. Ann. 58. a med. Tuum 
erit consultare, utrum praevaleat, quod ex Ar- 
rainio concepit, an quod ex me genita est. et 12. 
ibid. 64. ad fin. Enimvero certamen acerrimum, 
amita polius, an mater apud Neronem praerale- 
ret. Sueton. Galb. 19. Praevalere auctoritate et 
prsessntia. Id. Ner. 28. gratia. Tac. 2. Hist. 65. 
Aucturilas Cluvii praeraluit, ut puniri libertum 
suum Vitellius juberet. PUn. 5. Ep. 21. tub fin. 
Tales ubique sermones: qui tamen alterutram 
in partem ex eventu praevalebunt. L'lp. Dig. 1. 
5. 10. Hermaphroditum puto ejus sexus exisli- 
mandum, qui in eo prsevalet. Quintil. 6. 2. 9. 
Hos (affectus. ad perturbalionem, iilos ad bene- 
volentiam praevalere. ^ 2. Speciatim de Us, 
quae vim babent in medicina. Plin. 21. Hist. 
nat. 21. 88. (152^. Trifolium prxvaiet contra 
serpenMum ictus, et 28. ibid. 7. 21. (75). Lac 
praevalet ad vitia in facie sananda. — Ilinc Part. 
praes. 

Prcevalens, ends, adjective usurpatur, et est 
assai potente, valde potens. Liv. pnef. Jampri- 
dem pracvalentis popuSi vires se ipsae conficiunt. 
Vellej. 2. 108. 2. Praevaiens corpore, animo fe- 
rox. PUn. 5. Hist. nat. 24. 20. (84). Occurrit 
Eupbrati Taurus mons, nee resistit, quamquam 
xn. mill. pass, lalitudine praevalens. 

PR.EVALESCO, \z, ere. n. 3. invalesco, v a li- 
dior fio. Colum. 5. R. R. 6. 17. Vitem quoque 
ante, quam ex toto arbor prrevalescat, consere- 
re con veri i l. 

PR.EV.4lId£, adverb, tcccvu s'a^upw;, admodum 
valide. PUn. 17. H.st. nat. 14.24. (109). Ut pra- 
validfe.accipientis trunco in media fissura relin- 
quatur. 

PR.EVALlDUS, a, um, adject, assai robust o, 
molto forte, molto potente, •Jnepic^upc';, prae- 
potens. 

1.) Proprie. Liv. 7. 5. Se solum iuermem, il- 
ium pra'validum juvenem, et stolide ferocem vi- 
ribus suis. Ovid. Heroid. 9. 80. Ah quoties. di- 
gilis dum torques stamina duris, Praevalida? fu- 
sos comminuere manus! Liv. 27. 39. ad* fin. 
Prfevalidae urbes. Vellej. 2. 6'J . 2. legiones. 



PBAEVARICOR 

Tac. 2. Hist. 28. Cobortes turbidre, ac, si una 
forent. pra:vaiidap. Sueton. J'esp. 5. Ramus prae- 
validus ac prclhus. 

II.) Translate. Virg. 2. G. 252. de terra, ah 
nimium ne sit roihi fertilis ilia, Neu se praevali- 
dam primis ostendat aristis.. Ji. e. multa gignere 
potentem. Tac. 3. Ann. 5'.1. Praevalida et adulta 
vitia. el 12. ibid. 60. ad fm. Matios et Vedios, 
et cetera equitum R. prrevalida nomina. h. e. 
potentiores equites R. Sic 3. ibid. 35, Avuncu- 
lum esse Sejani Blaesum, atque eo praevalidum. 
h. e. magis gratiosuin. 

PRjEVALLO, as, are, a. 1- ante vallo. ^ucf, 
B. Alex. 19. Imperat, pontem adversus hostem 
pravallari. Claudian. 2. in I. cons. Siilich. 188. 
et sasvum gentibus amnem, Tibridis in morera 
domibus praevallet amcenis. h. e. tamquam val- 
lum opponat boslibus. 

PR.EVAPORATUS, a, um, particip. ab inusit. 

1 . prcevaporo, antea vaporatus. Theod. Priscian. 

2. Alcyonit radices, combures, et teres, et prae- 
vaporatis locis asperges. 

PR.F.VARlCAlIO, onis, f. 3. collusione, pre- 
varicazione, I'intenderseta coll'avversario, xa- 
^Of«fft;, actus prasvaricandi. V. voces sequent. 
Cic. Par Ht. orat. 36. 124. TJt si in reo, pecu- 
nia absoluto, rursusque revocato, pra-varicatio- 
nem accusator esse deDniat omnem judicii cor- 
ruptelam ab reo; defensor autem non omnem, 
sed tantummodo accusatoris corruptelam ab reo. 
Id. 2. ad Q. fr. 16. Quo die h*c scripsi, Dru- 
sus erat de prsvaVicatione a tribunis ararii ab- 
solutus. Plin. 1. Ep. 20. Brevitatem custodien- 
dam esse conQteor, si causa permitlat: alioquin 
prasvaricatio est, transire dicenda. Praevaricatio 
etiam, cursim et breviter attingere, quae sint in- 
culcanda, infigenda, repetenda. Id. 3, Ep. 9. a. 
med. Prssvaricationis crimine corruere. et mox. 
Praevaricationis damoalus. 

PREVARICATOR, Oris, m. 3. collusore, pre- 
varicalore, xa&uf£Trjp , qui praevaricatur, live 
pranergreditur. (Sic Paul. Diac. p. 226. 9. JETii/f. 
Praevaricatores a praetergrediendo sunt vocitati). 
Accipitur pro eo, qui ab officii sui praescripto 
deflectit atque aberrat: et speciatim pro accu- 
satore, qui a reo pecunia corruptus est. — a) 
Absolute. Cic Part. orat. 36. 126. Prevaricator 
signiQcat eum, qui in contrariis causis quasi 
varie esse positus videatur. Martian. Dig. 48. 
16. 1. Praevaricatorem esse eum ostendimus, qui 
coliudit cum teo, et translalicie munere accu- 
sandi defungitur, eo quod proprias quidem pro- 
bationes dissimularet, falsas veto rei excusation«$ 
admitterel. Vlp. ibid, 3. 2. 4. sub fin. et_ ibid. 
47. tit. 15. qui De prcevaricatorib. inscribitur, 
1. Praevaricatur autem est quasi varicalor, qui 
diversam partem adjuvat. prodita causa sua. Cic. 
Divin. in Q, Ccecil. In. oS. Utrum te perfidio- 
suin, an prasvaricatorem existimari mavis? — 
Apponere sibi prcevaricatorem, est curare se 
per alium quempiam accusari coiludendi gratia. 
Cic. 2. Phil. 11. -25. Jam vereor, ne prsevarica- 
torem mihi apposuisse videar, qui me non solum 
meis laudibus ornaret, sed etiam oneraret alie- 
nis. — b) Cum Genitivo. Cic. Pis. 10. 23. 
Prsevaricator Catilinae quondam, nunc ultor. Ccel. 
ad Cic. 8. Fain. 11. Pi*varicator caus;? publicse. 

PR.EVARlCATRIX, icis, f. 3. quae prarfari- 
catur. EH Augustini Ep. 89. ial. 157.) 20.; et 
Hieronyvii 0. in Isaj. 12. 3. 

PR.E V A RlCO, as, etc. V. voc. seq. init. 

PR.EVARlCOR, iiris, atus sum, ari, dep. 1. 
Etiam prcevarico ab anliquis dictum est. teste 
Priscian. 8. p. 799. Putsch. Sic August ill. tract. 
99. in Johann. Adam nun sicut audivit, judica- 
vit, quia quod audivit, pr;evaricavit. ft. e. negle- 
xit, vi'l transgressus est: trasgred'i, prevarico. 
quo sensu et prevaricator ab eod. accipitur, 
trasgressore, prevaricator e: in Ep. ad Galat. 
n. 16. et ena'r. in Psalm. 100. n. 0.; item 
pra'varicatio, trasaressione. prevaricazione: e- 
narr. in Psalm. IIS. serm. 25. etc. — - Pra?va- 
ricor est idem ac valde varied, varus, h. e. ob- 
liquus incedo, reclam iineam r ^etergredior, an- 
dare storto. 



PRAEVARUS 

I.) Proprie. Plin. 18. Hist. nat. 19. 49. (179). 

Arator, nisi incurvus, praevaricatur. Inde transla- 
tum hoc crimen in forum. Ibi utique caveatur, 
ubi inventum eat. h. e. a recto sulco deflectit. 
Adde Paul. Viae. 1. cil. in PREVARICATOR 
in it. 

II.) Translate itaque pertinet ad res forenses, et 
pra-cipue dicitur de accusatore, qui dum fingit se 
accusave, id agit potius, ut reus absolvatur, pro- 
ditque causam suam proprias probationes dissi- 
muiando, et falsas rei eicusationes adrailtendo, 
xa^ufs'r/itj «sor collusione, intendersela col- 
I' avversario, tradire la causa. V. PREVARI- 
CATOR. Ulp. Dig, 47. 15. 1. Qui praevaricatur, 
ex utraque parte consistit, quinimo ex altera. Is 
autem prevaricator proprie dicitur, qui publico 
judicio accusaverit, Ceterum ad'ocatus non pro- 
prie praevaricator dicitur. Cic. Harusp. resp. 20. 
42. A Catilina pecuniam accepit, ut turpissime 
praeraricaretur. Plin. 3. Ep. 9. a med. Norba- 
nura reum postulavif, quasi in causa Costa; pras- 
vari;aretur. — £t cum Dativo. Cic. Clu ent. 21. 
58. Hoc quamquam sedulo faciebat, tamen in- 
terdum non defendere, sed praevaricari accusa- 
tioni videbatur. Alii omilt. accusalioni : alii leg. 
accusatori: alii defeosioni. Prcevaricuri hoc lo- 
co est, causam susceptam prodere, male defen- 
dendo, et accusation! ioserviendo. Quamvis enim 
proprie accusator prcsvaricari dicalur, tamen et 
patrono tribui potest. Cujus rei exemplum habe- 
tur etiam in Ep. Ctxlii ad Cic. 8. Fam. 11., 
ubi pr&varicalor dicitur, qui aiiquid defendit. 
Etiam prcevaricatio hoc sensu usurpatur a Plin. 
1. Ep. 20. V. PREVARICATIO. — El cum Ac 
cusativo. Cassiod. 10. Mist. Eccl. 4. Quas (auctio- 
nes) quicumque praevaricari prmsumercnt . 

PREVARl'S, a, um, adject. vaJde varus, obli- 
quus, pra\us. 

I.) Proprie. Apul. Florid, n. 19. Veaarum 
pulsus inconditos, vel praevaros. .MSS. el editt. 
plures habent prceclaros, h. e. certos, distinctos. 

II.) Translate. Cic. fragm. apud Jsid. 10. 
Orig, litt. P. Quid enim tarn prrevarum? 

PREVECTUS, a, um. V. voc. seq. 

PREVfiHOR, v?heris, vectus sum, vebi, dep. 

3. Part. Prcevectus I. 1. — Proevehi est ante 
vebi, provehi, praetervehj, portarsi o andar in- 
nanzi, passar oltre, avanzarsi, npofiaivta, jrpo- 
dyopai. 

I.) Proprie. ^ 1. Stricto sensu. Liv. 9. 35. 
a med. Equites K. prsevecti per oblSqua campi, 
quum se fugientibus obluliseent, etc. Id. 24. 44. 
sub fin.; el Virg.7. AZn, 166. Praevectus equo. 
Sil. It, 4. 51. volucri pne vectus litora classe Sci- 
pio, Phocaicis me referebat ab oris. Alii leg. 
pervectus. Tac. 5. Hist. 16. Hinc prsevecius ad 
Germaaicum eiercituro, manus tendebat, etc. Id. 

4. Hist. 71. ad fin. Paulum more in ascensu, 
dum missilia hostium prrevebunlur. h. e. ferun- 
tur in subeuntes. ^ 2. Latiori sensu. Tac. 2. 
Ann. 6. Rhenus serval nomen, qua Germaniam 
praevebitur. h. e. praeQuit, praBterfluit. 

II.) Translate. Plin. 1. Ep. 16. Adsunt apt* 
crebr*que sentenliae, gravis et decora constru- 
ctio, sonantia verba et antiqua. Omnia haec mire 
placent, quum impetu quodam et flumine praeve- 
huntur: placent, si retractentur. 

PREVELLO, vctlis, velli et vulsi, vulsum, vel- 
lere, a. 3. Part. Prcevulsus. — Pr.-evello est idem 
atque ante vello, avello. Laberius apud Dio- 
med. i. p. 309. Aliqua parte praevulserat. J?it- 
cheler. et Ribbeck. leg. evulserat. Tertull. ad- 
vert. Gnost. 13. in fin. Sicubi ab idololatria 
uivellit, quid ei magis, quam raartyria pras- 
vellit? — Hinc prcevulsa absolute apud Tertull. 
1. ad ifation. 10. a med. Capitula et ungulas 
et plumarum saatarumque praevulsa. 

PREVELO. as, alum, are, a. 1. coprtre da- 
xanti, ffpixaX'jTTTw, ante ve!o, seu tego. Part. 
Pra>velaturtis et Pr&ve'ans apud Claudian. 2. 
Rapt. Pros. 925. et vultibus addunt Flaraea, 
solliciluin praevelatura pudorem. fd. VI. cons. 
J/onor. 647. Et seitas Getica praevelans frond e 
♦ecures. 

PREVELOX, ucis, adject, vaide veloi. Plin. 



— 847 — 

11. Hist. nat. 31. 36. (111). Quamvis prsevelo- 
cibus camelis fugientes. Quintil. 11.2. 44. Prae- 
velox memoria fere cito eflluit. 

PREVENlO, venis, vSni, ventum, venire, 4. 
(prae et venio). Tmesis est in illo Virg. 8. Eel. 
17. Nascere, prasque diem veniens age, Lucifer, 
almum. — Part. Prceveniens, Prxventus et 
Prceventurus I. — Praevenire est ante venire, 
occupare, praerertere, f&a'inB, Ttpoe'p^o/zoc (It. 
venire innanzi, antivenire, prevenire; Fr. de- 
vancer, preceder, venir le premier; Hisp. pre- 
ceder, ir delante, prevenir; Germ. Jemandem 
zuvorkommen; Angl. ro come before, get the 
start, prevent, anticipate). 

I.) Proprie. — a) Absolute. Liv. 22. 24, Quia 
baud dubie hostis breviore via prasventurus erat. 
Id. 24. 21. Ceterum praevenerat non faraa so- 
lum, sed nuncius etiam ex regiis servis. Ovid. 5. 
Fast. 547. Quid solito citius liquido jubar aquore 
toilit Candida, Lucifero praaveniente, dies? — 
b) Cum Accusative. Cic. 3. Off. 7. 33. Nisi ali- 
quis casus, aut occupatio consilium ejus praeve- 
nisset. Alii rectius leg. peremisset. Liv. 8. 16. 
sub fin. Ut beneficio praevenirent desiderium 
plebis, de colonia deducenda Cales retulerunt. 
Justin. 32. 4. 8.; et Val. Max. I. 3. n. 3. Da- 
mnationjs ignominiam voluntaria morte praeve- 
nit. Sueion. Co?s. 44. Talia agentem et medi- 
tantem mors praevenit. — c) passive. Ovid. 5. 
Trist. 4. 31. moerens tempus reminiscitur illud, 
Quod non prasventum morte fuisse, dolet. Justin. 
32. 3. 3. Peregissetque ultionem, nisi morte prae- 
ventus fuisset. Sueton. Claud. 44. Priusquam 
ultra progrederetur, prseventus est ab Agrippina. 
Tac. 14. Ann. 7. Eo descensum credebant, ut 
nisi praeveniretur Agrippina, pereundum Neroni 
esset. h. e. prior occideretur. Sail. Jug. 74. sub 
/In. Qua? ipse paravisset, perfidia clientis sui 
praeventa. Plin. 9. Ep. I . Jam parata editio 
morte praeventa. Justin. 21 . 4 . 6. Hoc con- 
silio praeventus, iterum servitia concitat. Tac. 
1. Hist. 5. Poslquam praeventam gratiam in- 
telligit, pronus ad novas res, etc. Flor. 3. 5. 
a med. Filii scelere praeventus, male tentatum 
veneno spiritum ferro expulit. Macrob. 1. Sa- 
turn. 12. sub fin. Ex asperatione oris praeventa 
suavitas excluditur. Est qui leg. proventa, sed 
repugnante sententia. Adde Ovid. 5. Trist. 4. 
32.; et Clandian. IV. cons. Honor. 101. — Et 
Ulp. Pig. 48. 5, 15. Si maritus sit in magistra- 
tu, potest prasveniri a patre. h, e. in accusanda 
filia adulterii rea. Praevenire enim aliquando 
dicitur, qui prior accusal, ut est apud eumd. 
ibid. i. — Ammian. 28. 3. init. Opportuna 
ubique ad insidiandum barbaris ( Theodosius) 
praeveniens loca. h. e. praeoccupans, ante occu- 
pans. Vopiuc. Flor. 6, Praevenire con vi via. h. e. 
ante solitum tempus agere. 

II.) Translate est superare, antecellere. Colum. 
3. R. R. 2. 14. Njmentanae vites vini nobili- 
tate subsequuntur Amineas, fecunditate vero et- 
iam prseveniunt. avanzano, vincono. 

PREVENTlO, 5nis, f. 3. actus prsaveniendi. 
Augustin. 1. advers. Gaudent. 14. Quascumque 
pr3?paraverat dicere, ante sunt nostra prasven- 
tione refutata. 

PR.EVENTOR, oris ? m. 3. qui praevenit. Prce- 
ventores, et superventores apud Ammian. 18. 
9. ad fin. sunt militum genus, a pugnaa, op'inor, 
ineundae tempore atque ordine appellati. 
PR;EVENTUS, a, Um. V. PRE VENIO. 
PR.EVENTUS, us, m. 4. occupatio. In sexto 
casu sing. Tertull. 5. advers. Marcion. 12. Ne 
contristemur mortis praeventu. — Et in recto 
sing. num. Theod. Priscian. lib. 2. part. 2. c. 
9. exlr. Quum humanior preeventus causarum 
arriserit, calidis et nutrientibus imminendum est. 
PREVERBlUM, «, n. 2. verbum, quod in coru- 
positione alterius verbi prseponitur. Varro 5. 
L. L. 38. Mull. Ab iisdem principiis, anteposi- 
tis prseverbiis paucis, immanis verborum accedit 
numerus, quod, praeverbiis addilis atque. cornmu- 
latis, aliud atque aliud fit. et ibid. 82. Consuetu- 
do communis, quae cum prceverbiis conjuncla 
fuerunt, etiam nunc servat, ut aspicio, conspi- 



PRAEVERTO 

cio, respicio, suspicio, despicio. Gell. 7. 7. Ad- 
debat etiam, quod ad praeverbium turn ferme 
acueretur, quum significaret iitiTaotv, sicut ad- 
fabre, adraodum. Scaurus de orthogr. p. 2262. 
Putsch. Varro adverbia localia, quae alii prae- 
verbia vocant, quatuor esse dicit, ex, in, ad, 
ab. 

PREVERNAT, abat, are, n. impers. 1. ver 
praemature incipit. Plin. 18. Hist. nat. 26. 65. 
(239). Sive ante, quando praevernat: sive post, 
quando hiemat. 

PREVERRO, is, ere, a. 3. ante verro. Ovid. 
3. ^mor. 13. 24. Qua ventura dea est, juvenes 
timidaeque puellse Pweverrunt latas veste jacente 
vias. Virg. Mor. 23. Praeverrit cauda siiices, 
gremiumque molarum, Alii leg. perverrit. h. e. 
probe ac diligenter verrit et mundat. Utraque 
lectio probabilis est. 
PREVERSUS, a, um. V. voc. seq. 
PREVERTO vel praevorto, tis, ti, tere, et Prae- 
vertor vel praevortor, teris, sus sum, ti, a. e.t dep. 
3. (prae et verto vel vorto). Part. Prcevenus I. 
2. et II. 1.; Prcevertendus I. 1. et Ii. 5. — 
Praevertere 

I.) Proprie ^ 1. Est antevertere, praevenire, 
anteponere, praeferre, preporre, preferire, fare 
innanzi, anticipare, wpofS'avw. Plant. Amph. 
1. 3. 29. Illuc redeundum est mini, ne me uxo- 
rem preevertisse dicant prae republica. Cic. 1. 
Divinat. 6. 10. De quibus quid ipse sentiam, si 
placet, exponara, ita tamen, si vacas animo, ne- 
que babes aiiquid quod huic sermoni praeverten- 
dum putes. (Est qui leg. prcetervertendum, mi- 
nus recte.} Liv. 2. 24. Ncc posse, quum bostes 
prope ad portas assent, bello praevertisse quid- 
quam. Gell. 4. 3. Jurisjurandi religionem ani- 
mo atque amori praevertere. ^ 2. Item praeve- 
nire, antecedere. currendo superare, vincere cor- 
rendo. Virg. 7. £n. 807. prcelia virgo Dura pa- 
ti, cursuque pedum praevertere venlos. Sic Id. 
12. ibid. 345. equo praevertere ventos. Catull. 
64. 341. Flaramea prsevortet celeris vestigia cer- 
vas. Stat. 5, Theb. 691. voiucres equitum prce- 
verterat alas Fama recens. Adde eumd. 2. Achitl. 
396. - Cum Datlvo. Fronto p. 224. Delphinus 
navi praevortit. Ifisi legendum sit navim. — Hue 
pertinet et illud Virg. 1. JEn. 321. volucremque 
fuga pravertitur Hebrum. Al. leg. Eurum. — 
Et translate Ammian. 26. 8. Rumore praeverso 
imminens exitium il le perdoctus etc. 

II.) Translate, ^f 1. Est prtevenire, praeoc- 
cupare, prevenire, preoccupare. Plant. Cas. 2. 
8. 70. Nostra omnis lis est: pulcre prsevortar 
viros. h. e. praeveniam, ne, quod pararunt, perfi- 
cere queant. — Ejusdem sententise est illud ejusd. 
Amph. 3. 2. 39. Si quid dictum est per jocum, 
non sequum est, id te serio praevortier. h. e. praa- 
occupare, ac statira arripere, et in serium inter- 
prctari, priusquam mentem loquentis plane in- 
tetligas. — Ceterum Lucan. 8. 29, summa dies 
cum fine bonorum Adfuit, et celeri prae ver tit 
tristia Ictc. Gell. 17. 10. Quae absolvi, quonitm 
mors praaverterat, nequiverunt. Liv. 8. 16. Ag- 
gerem et vineas egit, turresque admovit: quo- 
ruin usum forte oblata opportunitas prasvertlt. 
h. e. eoruni usum inanem reddidit, quum ante 
capta sit urbs, quam ilia adhiberentur. Cic. Sull. 
16.46. Nemo unquam me tenuissima suspicione 
perstrinxit, quem non praverterim. h. e. non 
praevenerira male dicendo, dictis iacerando. Ovid. 
2. Met. 6&7. praevertunt, inquit, me fata, vetorque 
Plura loqui. Capell. f, p. 10. nam solitus ciere 
pectus, Et prasvena vigil monere sensa. ^ 2. 
Item est ante suraere, Plaut. Mil. glor. 3. l, 59. 
Neque praeripio pulpamentum, neque praevorto 
poculum. h. e. ante tempus sumo. Virg. I.JSik 
724. pauliatim abolere Sicbaeum Incipit, et Tiro 
teotat prsEvertere amore Jampridem resides ani- 
mos. h. e. prasoccupare, antequam a Junoae ca- 
piantur. 4 3 - Itcm pracavere, vitare. Seren. 
Sammon. 62. 1077. Si nequit infaodum prae- 
vertere cautio virus. ^ 4. Item superare, plus 
posse, superare, aver piii forza. Plaut. Amph. 
5. 1. 16. Jam ua res me borrore afficit: herills 
praevertit metus: ocius accurro. Id. Pseud. 1. 



PRAEVETITUS 

3. 59. Quoaiam pietatem amori tuo video pr»- 
vortere. Liv. 2, 24. Nee posse, quum hostes pro- 
pe ad porta* essent, bello pra:vertisse quidquam. 
^ 5. Saspissime est divertere, transire, quasi o- 
missis, quae occeperamus, vertere se ad alia, ea- 
quc prius persequi et conCcere, ut qua; majoris 
momenti sint: et fere pastiva voce: rivolgersi, 
e fare prima di tutto.~- a) Cum Dativo. Plaut. 
Merc. 2. 3. 40. Rei mandate omnes sapientci 
priitium prnsvorti decet. h. e. vorti ante alia ad 
rem mandatam faciendam. Sic Pers. 5. 2. 20. 
Stultitia est, cui bene esse licet, cum prasvorti 
lilibus. Postcrius ist/vc te magis par agere est. 
Adde Capt. 2. 3. in fin. et Merc. 1. 2. 3. Abi- 
ge abs te. lassiludinem: cave, pi(rrili;u praevorte- 
ris. k. e. pigrilbt' indtilgcas omissa cura salutis 
hcri. Cccs. 7. B. G. 33. Rtsi ab hoste discedere 
dclrimcntosum esse existimabat, tamen buic rei 
pra-vertendum csislimavit. — b) Hoc sensu re- 
git inieidum Accusativum, quasi sit deponens. 
Liv. 8. 13. Coactique novi consules omnibus 
earn rem prwvcrti, proficiscuntur. ft. e. vertere 
se ad earn rem pra-, scu ante omnia. Ptaut. 
Pseud. 2. 2. 8. Hoc ptanvortar principle: ilia 
omnia missa babeo, qua* ante agere occcepi. 
Liv. 35. 33. sub fin. et 36. 27. Aliud in pr*>- 
sentia, quod magis instaret, prasvertendum sibi 
esse dixit. L. Verus Imp. apud Front, ad Ve- 
rum Imp. (edeote iterum A. Maio) Ep. 2. Da 
verecundia- veniam, si urgentibus curis pra:pe- 
ditus negolia in manibus prneversus sum. — c) 
Cum Accusal, et pra-pos. ad. Colum. 3. JR. JR. 
7. 3. Quare non inteznpestivum est, qos ad ea 
ptaeverli, qui? etc. Tac. 4. Ann. 32. Qui ve- 
neres populi R, res composuere, iogentia bella, 
expugnationes urbium, fusos captosque reges:aut 
si quando ad interna prseverterent (supple te), 
discordias consilium adversutn tribunos, agrarias 
leges, plebis et optimatium certamina, libero e- 
gressu memorabant. — d) Cum Accusat. et 
praepos. in. Gell. 3. 7, Hostes profecto, ubi id 
viderint, fortissimus quisque ad occursandum 
pugnandumque in eos praevertentur, unoque illo 
negotio sese alligabunt. > — e) Cum Adverbio 
loci. Horat. 1. Sat. 3. 38. Illuc praver{.amur, 
nmatorem quod arnica: Turpia decipiunt caecum 
villa. — f) Sequente Relativo. Plin. 16. Hist. 
nau prcef. 1. (1). Proximum erat narrare glan- 
diferas quoque, ni pra-verti cogeret admiratio, 
quaenam esset vita sine arbore ulla, etc. — g) 
Absolute. Plauu Pseud, 1. 3. 8. In rem quod 
lit, prasvortaris, potius quam re adversa animo 
auscultes. ft. e. agas, advertas, cures ante omnia, 
quod utile sit. ^f 6. Forcellinus in line hujus 
vocis base addit: Prcevorti foras, exire, aufugere. 
In suppos. Amph. scasna, qua? incipil Di vostram 
fldem, 23. Famera exspectat obambulans. so. Cu- 
riose quidem. fores enim clausit, ne praevorte- 
retur foras. ft. e. ne foras egrediens fames euro 
ante verier et. 

PR.EVETlTUS, a, urn, particip. ab inusit. prce- 
veto, prius vetttus. Sil. It. 13. 155. Prstetitum 
namque et capital commiltere Martem Sponte 
viris. 

PREVEXATUS, a, urn, particip. ab inusit. 
prcevexo, ante, aut valde veiatus. Ccel. Aurel. 
2. A cut. 32. Prsevexataj vires. Id. 1. Tard. 1. 
n. IS. jEger viribus prajvexatus. 

PREV'lANS, anlis, particip. ab inusit. prcsvio, 
qui praevius anteit. Ambros. in Luc. 3. 21. Ho- 
mo viam con potest adoriri, nisi Dominum ha- 
beat pneviantem. 

PREV'IATOR, oris, ra. 3. qui prweedit. te- 
nant. Vit. S Hilar. 2. 9. Quo ilia fidens nun- 
cio cum ipso sanitatis sua? praeviatore lata per- 
cunit. 

PR.EVlATRIX, Icis, f. 3. quae praecedit. Ve- 
nant. 3. 2. prcef. Nisi a vobis ipsis Iampas pra- 
viatrix itiaeris occurrisset. Al. leg. viatrix. 

PREVlDENTlA, ae, f. 1. previdenza, actus 
prasvidendi. Boeth. 5. pros. 6. ante tned. Itaque 
si praescienliam pensare velis, qua cuncta (Deut) 
digaoscit, non esse praescientfam quasi futuri, 
sed scientiam numquam deficientis instantia>, re- 
ctius aeitimabis. Uncle non prajvidentia, sed pro- 



- 848 — 

•videntia potius dicitur, quod porro ab rebus in- 
flmis constituta, quasi ex excelso rerum cacumi- 
ne cuncta proipiciat. Hactenus Boethius; ex qui- 
bus patet prrevidentiara esse rerum, quas prius 
exstiterunt, cognitionem; providentiam earum, 
qua? longe exstant. 

PR,E VIDEO, vldes, vldi, visum, vldcre, a. 2. 
Part. Proevisus. — Pnevidere est ante vidcre, 
providere, prospicere, prxesentire, prevedere, an- 
iivedere, trpcopaw. Ovid. 1. i^Visf. 327. An, quia 
prnrvisos in aqua tiinot hostia cultros, etc? Tac. 
12. Ann. 63. Prrevisa locorum uliiitale. et ibid. 
40. a med. Quod nobis praevisum, et missrv au- 
xilio cohortes. et 14. ibid. 55. Non tantum pr;e~ 
visa, sed subita cxpedire. Sueton. Aug. 10. I'm- 
visum pciiculum subtcrfugure. Adde Ccvl. Jure!. 
4. Tard. i. Et Tac. 4. Hist. 15. Ncc praevide- 
rant impetum hostium mslites, nee, si prrvidis- 
sent, satis viiium ad arcendum erat. Plin.i. Ep. 
20. circa tned. Quisque quasi fortissimum am- 
plectitur, quum ab alio dictum est, quod ipse pr;i- 
vidit. — Aiia bujus verbi tcslimonia afTcrri so- 
lent ex Ter. Andr. 1. 2. 12.; 6'ic. 6. de rcpubl. 
24., 1. JHvinat. 30. 64. el 2. Nat. D.65. 163,; 
Horat. 1. Ep. 7. 60.; Sueton. Tib.lb. sub fin. 
et Quintil. 4. 5. 5. etc., sed ubique alii provideo 
substituunt, quod eamdem vim habet. Forcelli- 
nus tamen attulit illud Cic. 7. Verr. 0. 22- 
Omnia i'sta concedam et remittani, pr&?video 
enim, quid sit defensurus Hortensius. Ita legit et 
Orell. sed recentiores provideo. ■ — Prsvideo est 
etiam procul video, et antequam pervenlam. Vol. 
Place. 2. 442. jam quas prrevxderat urbes, Na- 
vita condebat. Hie quoqu* est qui leg, provide- 
rat. Simile est illud Vir§, 5. Mn. 443. Ostendit 
dextram insurgent Entellus, et alte Extulit: ilte 
ictum venieatem a vertice veloi Praevidit, oele- 
rique elapsus corpore ceislt. — Et consulo, ca- 
veo, prospicio, provedere. Tfepos Hann. 9. Vi- 
dit autem vir omnium callidissimus, magno se 
fore periculo, nisi quid prrvidisset. Itaque capit 
tale consilium, etc. Alii leg. providisset. 

PRjEVlDL'S, a, ura, adject, qui ante videt. 
Capell. 1. p. 3. Iilam majorem Ciiarnm et prx- 
vidum perspicacioris prudentias; commendabat 
ingeaium. Ita Cod. Leid. ; alii et ipse Kopp. 
providurn leg. 

PR.EVlGlLO, as, are, n. 1. attente vigilare. 
Augustin. de Natur. et Grat. 18. Et die it (Pe- 
lagius) hominem praevigilare debere, ne ignoret. 

PR.EVINClO, cis, xi, ctum, cire, a. 4. Part. 
Prcevinclus in fin. — Praeviacire est ante vin- 
cire. tenant. Vit. S. Menard. 4. JLatro vincam 
irrupit, et redeundi aditum ebrius non invenit; 
sed quum vineae dominator occurreret, funem 
reperit, quern sua jam praeda pra?vinierat. — 
Hiuc Part, praeter. pass. 

Prcevinctus, a, urn, est ante, aut vaide vin- 
ctus, constrictus. 

I.) Proprie. Gell. 15; 10. Cum eodem laqueo, 
qui essent praevincta*. 

II.) Translate. Gell. 10. 2. Ferinis voluptati- 
bus prajvinctus. 

PR.-EVINCO, tie. cere, a. 3. longe superare. 
Poet a apud fsid. T. 1. p. 481. Ardua sublimes 
prsvincunl culmina therin<c. 

PR.EVINCTCS, a, urn. V. PR^iVINCIO. 

PR/EVIRlDANS, antis, adject. Laberius apud 
Macrob. ii. Saturn. 7. Quum vigebam membris 
prut'viridaniibus. /». e. pra;validis. vegetis. 

PR.i:VlHl[)Is, e, adject, valde viridis. Frontin. 
Aquced. 7. a med. Aqua colore pra?viridi. Pie- 
rique. omnes leg. perviridi. 

PR.'EVISE, adverb, pra-videndo. Augustin. in 
Ps. 63. 7. Repent?, id est insidiose, quasi ino- 
pinale, quasi non previse, 

PR.EVISUS, a, urn. V. PR.EVIDEO. 

PR.EVlTlATL'S, a, urn. V. voc. seq. 

PREVlTlO. asj atum, are, a. 1. Part. Free- 
vitiatus. — Pramtiare est ante vitiare, vel cor- 
rumpere. Ovid. 14. Met. 55. Hunc (gurgitem) 
dea pra>vitial ? portentincisque Tenenis Inquinat. 
Ccel. Auret. i. Tard. 1. n. 15. Corpora jamdu- 
dum debilia, vei senes, aut ex alio morbo prae- 
vitiali. 



PRAGMATICUS 

PR.EVlUS, a, um, adject, chi va innnnzi, 
previo, cSijydg, qui prree'undo viam monstrat, 
qui antccedit. Cic. Aral, apud Non. p. 65. 9. 
Merc. Praevius Aurora-, Solis Noctisque satelles. 
Ovid. it. Mel. Go. Nunc praxedentem sequitur, 
nunc pr:i:vius anteit. et 15. ibid. 100, quum pre- 
via luci Tradendum Phrebo Pallantias inlicit or- 
bem. Alii leg. lucis. Stat. 4. Theb. 485. Angue 
ter. excusso, et llagranli prlrvia taxo, Tisipbone, 
dux pande diem. Auson. Edyll. 12. de mono- 
syllab. cce.pl. et fin. 6. Lux dono concessa deum, 
cui pnevius est sol. Capell. 2. p. 32. Virgo pe- 
rite Prarvia soitis. ft. e. qui- pra:vcrUt sortern 
suam. Adde Ctnudian. 2. in Eulrop. 42C, Ex 
bis intelligis, vocem esse povlicam. 

PR.EVULO, as, arc, n. 1. Part. Prccvolans. 
— Pnevolaic est antcvolare. Cic. 2. Nat. D. 
49. 125. Grues in tcrgo pr.i-volantium colla et 
capita reponunt. Tac. 1. Hist. 62. Aquila leni 
meant, prout agmen incederet, vetut duv vi;u 
pra-volavit. Plant. Mil. glor. \. 1. 40. Novisse 
mores tuos me meditate decet, Curainque adhi- 
bere, ut pr;evolct mibi, quo lu velis. ft. e. ut 
animus meus pnvcuriat, quo tu velis. Kst qui 
leg. prwvelit, vel pra'velim, quce tu velis: a 
prcevolO; precvis, etc. At recentiores reclius le- 
gunt ut priL-olat mibi quod tu velis. 

PR.EVOLO, velle, n. anom. V. in voc. pri- 
ced. 

PR.EVULSUS, a, um. V. PR.EVELLO. 

PRAGMA, Stis, n. 3. jrcayua, aiegotium. Jul. 
Victor Art. rhet. (edente A. Maio) 3. 4. Prag- 
mata scholastica. Adde ibid. 9. et 15. 

PR AG M ATI A, »; f. 1. jrpa^uaTSta, opus. A- 
cron ad Horat. 2. Sat. 5. 41. Furius Bibacutus 
in pragmalia belli Gallic! : Juppiter bibernas ca- 
na nive cocspuit Alpes. Cf. Commentat. Cruq. 
p. 474. 

PRAGMATlCA, orum, n. plur. 2. V, PRAG- 
MATICUS in fin. 

PRAGMATlCARlUS, li, m. 2. qui in sacris 
principis scriniis occupatus est, et pragma ticas 
Kanctiones, adnotationes, et acta cognitionum 
perscribit. Imp. Zeno Cod. 1. 23, 7. 

PRAGMATIC US, a, um, adject. rtpay^aTtxo'c, 
ad negotia pertinens, negotialis; urpay^a enim 
est negotiuio. Et praesertim ad Iites et causas 
forenses ac civiles pertinens. V. NEGOTIALIS. 
Gra'Ce Cic. 14. Ait. 3. Tu si quid -pxy/xaTsxcy 
(al. pragmaticon) babes, scribe: sin minus, po- 
puli EiztGr,u,3.cia.v et miinorum dicta perscribito. 
qualche novita forense, o delta piazza. Ennod. 
Opusc. 2. p. 1002. a. Hoc sibi Vivendi pragma- 
ticum vel discipline dogma proposuit. — Jiicc 
Pragmatici homines, rerum periti, pratichi delle 
cose del mondo, callidi, humanorumque morurn 
gnari. Cic. 2. Alt. 20. Pompejus amal nos. Cre- 
dis? inquies. Credo: prorsus mibi persuiidet, Sed 
quia, ut video, jrpay(jtaTtxot' (al. pragmatici) ho- 
mines omnibus historicis (of. historiis), prajce- 
ptis, versibus denique caverc jubent, et vetant 
credere; alterum facio, ut caveam; alteram, ut 
non credam, facere non possum. — Ceterum 
^ 1. In re forensi usu venit Pragmaticus, i } 
absolute, substantivorum more, et pragmatici di- 
cebantur apud Graecos qui res forenses cailebant, 
qui mercede causarum adores, juris et consue* 
tudinis fori ignaros monebant, dicenda suggere- 
bant, agendi rationem docebant, pratichi del pa- 
lazzo, sollecitatori di cause. Nam, ut ait Ouin- 
til. 3. 6. 59., Graeci -payuaTtxou? vocant ju- 
ris interpretes. Cic. 1. Oral. 45. 198. Ut apud 
Gra?cos infimi homines, mercedula adducti, mi- 
nistros se praebent in judiciis oraloribus, ii. qui 
apud illos Trpocyfta-rix&i' vocantur. et ibid. 59. 
253. Itaque illi diserlissimi bomine? (Grceci) mi- 
nistros babent in causis juris peritos. quum ipsi 
sint perilissimi, et qui, ut abs te paulio ante di- 
ctum est, pragmatici vocantur. et mox. Oratori 
prsgmaticum adjutorem dare. Quintil. 12. 3. 4. 
Neque ego sum nostri moris ignarus, oblitusve 
eorum. qui velut ad arculas sedent, et tela agen- 
tibus subministrant : neque idem Gra?cos quoque 
nescio factilasse: unde nomen his pcagmatico- 
rum datum est. — Paullatiin etiam in Romano 



PRAGNAT1CUS 

foro locum habere cceperunt. Juvenal. 7. 122. 
Si quater egisti, si couligit aureus unus, lade 
cadunt partes ex facderc pragmaticoruin. h. e. ex 
eo aureo detrabuntur partes, quae debentur prag- 
raaticis ex paclo cum oratore inito. Adde Mar~ 
tial. 12. 72. Inscript. apud Henzen. 7270. c. 
ivuo simflicio uiuiviHO avuvstali causa rvM 

FHAGMATICO CRKSCSNTtA RKCINA OB MSRITA BIVS 

>•. c. — Diffcrebant ab advocatis, quia hi arces- 
sebaatur ab reo, eique aderaot graiis officii cau- 
sa: pragmatici ultro se offerebant actori, seu 
oratori, eique aderant mercedis gratia: advocati 
voce et consilio, pragmatici eliam scripto uava- 
baut operam:uade et tabelliones aliquaudo ap- 
pellantur. Wp, Dig. 48. 19. 9. Solct autcm in- 
terdici forensibus negoliis vol juris studiusis, vel 
advocatis, vel tabellionibus sive pragmaiicis. Hoc 
lamen loco advocati reclius intelliguntur ipsi 
causarum adores. ^ 2. la re civiii, adjective, 
pragmalica sanctio, aut jussio, aut adnotatio, 
aut constitutio, est quae ab impeiatoribus lit de 
rebus ac negoliis civilibus, adhibitis no consilium 
viris prudentibus, et diligenli e\aimne rei, de 
qua deceraeaduin est, decralo, ediito imperiale. 
Impp. Theod. et Patent. Cod. 1. 2. 10. et Impp. 
Leo, et Anthem, ibid. 2. 35. et alibi. Sic prag- 
maticum rescriptuin Augustin. collat. 3. cum 
Donatist. c. 2. Unde pragma ticum absoktte, h. 
e. pragmatica saoctio, Impp. Theodos. et Pa- 
lentinian. Co'd. Theod. 6. 23. 3. et ibid. 11. J. 

36. et Impp. Honor, et Theodos. ibid. 16. 5. 52. 
— Hinc 

Pragmatica, drum, n. plur. 2. t'uit quoddam 
opus ab Jccio conscriptum, quod citat Gell. 20. 
3. Videlur nonnullis esse idem cum eo, quod Pli- 
nius appellat Praxidica, et Praxidicum (rcpil'tc 
enim et ■KoHyuct idem fere sonant) in indice 
auctor. lib.'i». Hist. not. et 18. ibid. 24. 55. 
(200)., ubi baec habet: Adjecit bis Accius in Pra- 
xidico, ut sereretur, quum Luna esset in Aiiete, 
Gemiois, Leone, Libra, Aquario. 

PRAGMiTlCUS, i, m. 2. P. voc. praeced. 1. 

PRAMNlON, vi, n. 2. gemma, de qua ita Piin. 

37. Hist. nat. 10. 63." (.173). Morio gemma In- 
dica, qua? nigerrimo colore translucet, vocatur 
prainnion. At Sillig. leg. mormorion et pro- 
mnion. 

PRAMNlUM Vinuru, irps'ftvto; oivo?, generosi 
vini genus, in Smyrnaeprum agro, juxia delu- 
brum Cybeles. Plin. 14. Hist. nat. 4. 6. (54). 

PRANDfiO, dor, di, sum, dere, 2. Alterum huic 
praeteritum tribui solet, pransus sum. P. Pran- 
sus in fiu. — Part. Prandens 1.; Pransus in 
fia.; Piansurus 1. — Prandere ^ 1. Neutr. est 
prandium sumere, far colazione, desinare, apt- 
craw, — a) Cum opposito ccenare apud Cic. 
I. Tusc. 42. 101. Quod iile dux Leouidas dicit? 
Prandete animo forti, Lacedaemonii; hodie apud 
inferos fortasse cceoabimus. At alii teg. Pergite 
animo forti. Sic Vol. Max. 3. 2. ». 3, extern. 
Sic prandete coramilitones, tamquam apud inferos 
ccenaturi. — 6) Absolute. Plant. Rud. 4. 2. in 
fin. Sed hie rex cum aceto pransurus est et sa- 
le, sine bono pulmento. Id. Men.2. 3. 50. Prandi 
in navi: inde hue egressus sum, te conveni. et 
ibid. 5, 9. 80. meretrix hue ad prandium Me 
abduiit; me sibi dedisse ajebat: prandi perbene. 
Ctc. 7. Fam. 30. Ita Caninio consule scito ne- 
rainem prandisse. scil. quia creatus post meri- 
diem, postridie mane abiturus erat magistratu. 
Sueton. Domit. 21. prandere ad satietatem. Au- 
gustin. 2. contra Acad. 4. pa rum. Plin. 28. 
Mist. nat. 5. 14. (56). Hippocrates tradit, noa 
prandentinm exta celerius senescere. P. PRAN- 
DIUM. — Sic in re militari. Liv. 9. 21. Quod 
postquam consuli nunciatum est, extemplo tes- 
seram dari jubet, ut prandeat miles, firmatisque 
cibo viribus arma capiat. Adde eumd. 21. 54.; 
et P. PRANSUS in fin. % 2. Act. est pranden- 
do comedere. Plant. Pcen. 3. 5. 14. Calidum 
prandisti prandium. Horat. 2. Sat. 3. 215. Lu- 
icinias solili impenso prandere coemptas. Id. 1. 
Ep. 17. 13. Si pranderet olus patienter. Cf. Apul. 
4. Met. init. Nee me cum asino vel equo meo 
corapascoui ccetus attinere potult, adbuc insoli- 

Tok. HI. 



— 849 — 

turn alioquin prandere fsnuvn. — Hinc Part. 
praeter. 

Pransus, a, um, est qui. prandit, chi s 1 e re- 
ficiato, chi ha pranzato, ijptaTijJtw : ut potus 
qui potavit. — a'; Geucratim. Horat. 1. Sal. 
6. 27. I'raosus non a vide, quantum interpellet 
inani Venire diem durare, domesticus otior. et 
ibid. 5. 25. Millia turn pransi tria repimus. Id. 
Art. P. 340. Neu pransae Lamia: vivum puerum 
extrahat alvo. — b) Specialim pransus et pa- 
ratus proverbii speciem habet de eo, cui ad ag- 
grediendum aliquid nihil jam deest: ductum a 
more militari, quo pugnaluri milites e'. cibo 
prius curabant corpora, et arma expediebant, so- 
lumque pugnae signum exspectabarit, ut in PRAN- 
DIUM init. dictum est. Unde Cato apud Gell. 
15. 13. ExercUum suuru pransum, paratuin, co- 
ho i latum eduxil foras atque instruxit. Vurro 
apud Non. p. 459. 2. Merc. Quare, o Ma ice, 
pransum ac paratum esse hoc minime opottel. — 
Similiter curatus et pransus apud Liv. 28. 14. 
V. PRANDlUM init. — c) Gontia pransus, po- 
tus ineplus est ad diiigente.r ageadum , gra- 
vatus nimii cibi potusque onere. Cic. Mil. 21. 
5B. Adde ioscitiam pTansi, poti, oscitantis ducis. 
PRANDlCOLA aatiqui dicebant, qua: nunc 
jentacula. Festus p. 250. S. Mull. Sic Paul. 
Diac. p. 251. 3. Prandicula jentacula. 

PRANDIOLUM, i, n. 2. deminut. prandii. Vox 
a Lejico eipungenda; occurrit enim tanium in 
Not. Tir. p. 166. 

PRANDIUM, ti, n. 2. cibus, qui mane sume- 
balur, ut casna, quae merictie, teste Paul. Diac, 
p. 54. 4. Mull, et 223. 5,, et Pesto p. 339. 14., 
et vesperna, quae vespere. Dictum quidam puiant 
jrapa to npa'v pro rpwt, mane: alii quasi pa- 
ran dium, quod eo sumpto pararentur ad opus: 
alii aliunde. Et quideru in militari vita pran- 
dium fere vocatus est cibus, qui ante pugnam a 
militibus, aique adeo mane jussu impcraloris ca- 
piebatur. Liv. 28. 14, Tesseram vesperi per ca- 
stra dedit, ut ante lucem viri equique curali ct 
pransi essent. Id. 21. 54. Ceteris ducibus praj- 
ceptum, ut prandere omnes juberent, annates 
deinde signum exspectare. Adde eumd. 9. 32. et 
Caton. apud Gell. 15. 13. V. Pransus iu fin. 
v. PR AN DEO. Trebell G allien. 2. Plerique di- 
cunt, dictum esse prandium ab eo, quod ad bel- 
lum milites paret. — Postea dilata ccena ad ve- 
speram, prandium cceptus dici cibus circa meri- 
diem sumptus, qui et merenda appellabatur. V. 
MERENDA. Si cui vero liberet antea sumere, 
jentaculum dicebatur. Sueton. Cal. 58. Bora 
quasi septima, cunctatus, an ad prandium sur- 
geret, marcescente adhuc stomacho pridiatii cibi 
onere. Id. Claud. 34. Bestiariis meridianisque 
adeo delectabatur, ut et prima luce ad specta- 
culum descenderet, et meridie, dimisso ad pran- 
dium populo, persederet. Gr. apcorov, SetXtvdv 
(It. colazione, refezione, pranzo ; Ft. dejeuner; 
Hisp. aJmuerzo, desayuno; Germ, das Friths- 
tuckj Vormittagsessen; Angl. a dinner, colla- 
tion, repast). 

I.) Proprie. — a) Non erat prandium in mo- 
re omnium, ut crena: multi enim (ut hodieque 
non pauci) semel die tantum -yescebantur. Qui- 
bu» vero usque ad ccenae temp us inlegram fa- 
mera perducere difficile erat, levem simplicem- 
que cibum in prandio sumebant: opiflces et la- 
boriosi, quantum sat esset tolerando Jabori: in- 
temperantes gulae largiter inserviebant. Cels. 1. 
3. ad fin. Si prandet aliquis, ulilius est exiguum 
aliquid, et ipsum slccum sine came, sine potio- 
ne sumere. et paullo post. ./Estate cibo saepius 
corpus eget: ideo prandere quoque commedum 
est. Seneca Ep. 83. Panis deinde siccus, et sine 
mensa prandium, post quod non -sunt lavandse 
manus. Martial. 13. 30. Caseus Etruscs signa- 
tus imagine Lunse Praestabif pueris prandia mil- 
le tuis. Id. 6. 64. Curio dum prandia portat aran- 
ti. et 13. 13. fatuae fabrorum prandia betae. Cic. 

2. Phil. 39. 101. Quid prandiorum apparatus, 
quid furiosara -vinolenliam tuam proferam? Id. 

3. Verr. 19. 49. Quid ego istius prandia, coenas, 
equos muneraque commemarem? Sueton. Vitell. 



PRAPEDILON 

13. Epulas trifariam temper, interdera quadri- 
fariam dispertiebat, in jentacula, et prandia, et 
ccenas, comissaliouesque. — Rx Hieronymi toe. 
cit. in TORUS palel, ejusdem Hieronymi tem- 
poribus prandium accepttim fuisse pro maximo 
convivio, locu nciupe cirnte, ut apud nostrates 
nunc it pranzo. • — fc> Sotebanl genio indulgen- 
tes post prandium poculis dare operain. Hinc 
saepe apud Plant, prandi, potavi, ut Men. 1. 2. 
61. et 2. 3. 11. et 5. 9. 81. et JBacch. 1. 1. 46. 
etc. ct Martial. 4. 90. Prandeo, polo, cano, ludo, 
lavo, Cffino, quiesco, Hinc Pransus, potus, de 
quo V. Pransus c in I'm. v. PRANDEO.— c) 
Ad prandium prseterea baec spectant. Plaut.Capt. 
3. 1. 18. Accessi ad adolescentes in foro: salve- 
te, inquam: quo imus una ad prandium 1 Id. 
Stick. 4. 2. 45. de parasito. Hie quidam in sum- 
mam crucem cusna, aut prandio perduci potest. 
Cic. Mur. 35. 1 3. Invitare ad prandium. Plant. 
Men. 5. 9. 76. et Pcen. a. 2. v. 23. vocare. Id. 
Pcpu. 5. 5. 3. Adducei e aliquein ad se ad pran- 
dium. Id. Men. 2. 3. 37. Coquere alicui pran- 
dium. Id. Cas. 2. 1. 4. paiate. et Men. 1. 2. 
61. apparare. et 1. 3. 25. accurare. Id. Mud. 1. 

2. 53. ornare. Id. Amph. 2. 2. 33. dare. Id. 
Pcen. 5. 5. 16. ob=>onare alicui. et Men. 2. 2. 2. 
anleponere. et 3. 2. 55. comedere. Id. Pan. 3. 
5. 14. Prandium prandere. Id. Cist. 1. 1. 12. 
In prandio aliquem lepide atque nitide accipeie 
apud se. ~ d> De sportula. congiario impera- 
torum. Martial. 5. 49. # Tunc, quum prandia mi- 
sit imperalor, Cum panariolis tribus rodisti. Sue- 
ton. Cces. 38. Adjecit epulum ac visceralionem, 
et post Hispaniensem vicloriam duo prandia. 
Nam quum prius parce, neque pro liberalitate sua 
prxbitum judicaret, quintr. post die aliud largis- 
simum praebuit. Id. Tib. 20. Prejidium populo 
mille mensis, et congiarium trecenos nummo* 
virithn dedit. • — ■ e) Item quas praebebatur a 
candidato tribulibus, etc. Ctc. Mur. 32. 67. -et 
34. 72. et 2. Off. 17. 58. 

II.) Translate. <f 1. De quocumque convivio. 
Martial. 4. 49, qui scribit prandia sasvi Tereos, 
aut ccenam, crude Tbyesta, tuam, ^f 2. De cibo 
besliarura. Piaut. True. 3. 1. 1. Bus mane me 
ire jussit, ut bubus glandem prandio deprome- 
rem. Val. Max. .3. 7. ». 1. Prandio dato ipsis, 
jumentisque eoruin. 

PRANSlTO, as, avi, stum, are, I. Part. Pran- 
sitans 1. — PransiUire frequentat. a prandeo 
^ 1. Neutr. est frequenter prandere. Pitruv. 8. 

3. a tned. Ad rivuin accumbentes viatores pran- 
sitare so lent. Lamprid. Elagab. 27. Pransitans 
et ccenitan r . ^ 2. Acl. esl pransitando come- 
dere. Plant. Asin. 1.1. 20. Nequam homines, 
qui polenlam pransitant. Arnob. 4. 24. Jovem 
pro suillis visceribus prolem nescium Lycaoalam 
pransitasse. — Et passive imperaon. Macrob. 
2. Saturn. 13. Ut patentibus januis pramita- 
retur et cosnitaretur. 

PRANSOR, 5 ris, m. 3. aptoTVjt^p, qui pran- 
det, aut qui invitatus est ad prandium. Plant. 
Men. 2. 2. 2. Bonum anteponam prandium praa- 
soribus. feranius apud Macrob. 3, Saturn. 8. 
a med. Qui novissimi comeso prandio venisaeni, 
quum jam manua pransores lavarent. 

PRANSORlUM, li, n. 2. P. voc, seq in fln. 

PRANSORlUS, a, um, adject, ad prandium 
spectans. Ouintil. 6. 3. 99. Mirantibus, quod 
bumile candelabrum, emisset, Pransorium erit, 
inquit. h. c. aptum erit prandentibus, quia-clrca 
meridiem prandium fit, quo tempore lucema 
non est op.us: nam cojDantes sub noctem altiore 
candelabro egent, quo latius lux di (fund a tor. 
Tumeb. — Hinc 

Pransorium, ii, n. 2. absolute, substantiro- 
rum more, prandii dapes. Gloss. Isid. Pranso- 
rium, proa*ulsarium. lege promulsidarium, emen- 
dante Graevjo. 
, PRANSUS, a, um. P. PRANDEO. 

PRANSUS, us, m. 4. pranzo, idem ac pran- 
dium. Alcit*. Ep. 77. tub init. Quum in pran- 
«u negligens crimen, alvum nimietate concreta 
pectinibus pexuisti. 
, PRAPEDfLON, i, et 

107 



PRAPEDION 

PRAPKDlON, li, n. 2. herba eadem qua leon- 
topodion. Apul. Herb. 7. 

PRASlXATUS, a, um, adject. prasina veste 

indutus. Peiron. Satyr. 28. in fin. In aditu 
ipso stabat osiiaiJus prasinatus, cerasino suecin 
ctus cingulo. 

PRASlNI, oruin, in. plur. 2. V. voc. seq. 
in fin. 

PRAsINTANUS, a, um, adject, qui ad prasi- 
num colorem perlinet. Porro Prasiniani vocati 
sunt auiigatores /actionis prasina;. ut Venetiani 
Veneta. V. FACTIO. Capilolin. Per. 6. Multas 
a Vcnetianis est passus injurias, quod turpissime 
contra eos faveret. Nam et Volucri equo prasino 
aureum simulacrum fecerat, quod secura porta- 
bat. et max.- In lanlo aulem equus iile honore 
fuit, ut ei a populo prasinianorura s.tpe modius 
aureorum postularctur. Peiron. Satyr. 70. Si 
prasinianus es famosus. 

PRASINUS, a, ii m, adject, di color di porro, 
verdeporro, verde, trpaacvo?, colore porri similis, 
ponaceits; npdoov enim porrum est. Peiron. Sa- 
tyr. 27. Paterfamilias soleatus pila prasioa exer- 
cebatur. Km. 37. Hist.nat. 10. 67. (.181). Prasinus 
color. Martial. 10. 29. l)e nostra prasina est 
synthesis empla toga, el 3. 82. Prasino fliibfillo 
fugare muscas. Auct, Gromat. ed- Rudorff, p. 
351. Prasinus marmoreus terminus. — Prasina 
(actio, est uaa ex quatuor aurigantium in circo, 
cui Caligula et Nero impensissime faverunt. V. 
FACTIO. Martial. 10. 48 De prasino conviva 
meus, Veaetoque loquatur. Id. 13. 78. Et nomen 
prasini Porphyrionis habet. Adde eumu. 11. 33.; 
et .Sueto-n. Cal. 55. et Ner. 22. V. PRASI- 
NIANUS. — Hinc 

Prasini, drum, m. plur. 2., absolute, substan- 
tivorum more, sunt iidem ac sraaragdi, smeral- 
di. Capitolin. Maximin. ju'ri. 1. Reticulum de 
prasinis decern. V. Auct. loc. cit. in LYCHNI- 
TES. 

PRASlON et Prasium, li, n. 2. npdciov, spe- 
cies origaoi, a colore porraceo: item heraclii: 
item marrubii, prassio: qua nomina herbarum 
sunt. Plin. 20. Hist. nat. 17. 67. (175). et ibid. 
22. 89. (24!).; et Cels. 5. 11. Et Seren. Sam- 
mon. 20. 366. Navis rameotum, et qua; nomine 
prassion hcrba est, Mixta dabunt m'tras, experto 
crede, inedelas. 

PRASIUS, a, um, adject, idem ac prasinus, 
boc est porracei coloris. Cwl. Aurel. 3, Acut. 
20. n. 105. Surgente passione jugis vomitus et 
primo corrupt! cibi-el bumoris atque fellis fla- 
vidi; rlebinc vitellis ovorum similis; tunc prasii 
atque Jtrug^nosi; ultimo etiam nigri. 

PRASlUS li, m. 2. repacfjo? V^c«, gemma vi- 
ridis: a prasino, sive porraceo colore. Plin. 37. 
Hist. nat. 8. 34.(113). Viridanlium et alia plura 
sunt genera. Vilioris turbas est prasius, cujus al- 
terurn genus sanguineis punctis abhorret. V. 
PRASINUS in fin. 

PRAsOlDES, is, f. 3. jrpauoato'Tfc, genus topa- 
7.ii: a itpa'cov porrum, quasi porraceus. Plin. 
37. Hist. nat. 8. 32. (109). Et duo ejus (gemmce) 
genera faciunt, prasoidem, atque chrysopteron 
simile chrysopraso. 

PRASON, i, n. 2. irpacov, frutex marinus, et 
pbycos dictus, foliis letis, colore viridl. Plin, 13. 
Hist. nat. 25. 48. (135). 

PRATENSIS, e, adject, di prato, \i>iuu>viqs, ad 
pratura pertioens, in pratis uascens. Hot at. 2. 
Sat. 4. 20. pratensibus optima fungis Natura est: 
aliis male creditur. Colum. 6, R, R. 3. 3. Pra- 
tense fcenum. Plin. 21. Hut. nat. 8. 25. (49). 
Pratenses flore9. ei ibid. 15. 50. (.86). Pastinaca 
pratensis. 

PRATClUM, i, n. 2. pratello, praticello, X«- 
utaviot, deminut, prati, parvum pralum. Cic, 
Brut. 6. 24. Turn in pratulo propter Piatonis 
statuam conscdiraus- Adde eumd- 12. Alt. 6. 
Arnob. 5. 24. Quum in Siclliae pratulis (lores le- 
geret Proserpina. 

PRATUM, 1, n. 2. Pratut m. genere legitur 
in Auct. Gromat. ed. Rudorff. p. 322. — Par- 
ro 5. L. L. 40. Mull, et 1. A. R. 7. 10. Co- 
lum. 2. R. R. 17. a. et Ulp. Dig. 50. 16. 31 



— 850 — 

cen&cnt, prata dicta esse ab eo, quod sine opere 
pa rata sint. His subscribit et Plin., qui 18. Hist. 
nat. 5. 6. (20). auctor est, velcres parata di- 
xissie, — - Ceterum pratum est locus in agvis, ex 
quo fcenum percipitur, Xsexxcov (It. prato; Fr. 
pre, prairie; Hisp. prado, pradecillo, praderia, 
pradera; Germ. d. Pf'iese; Angl. a meadow, 
mead, green field, green, leasoto). 

I.) Proprie. Cic. Senect. 16. 57. Quid de pro- 
torum viriditate, am arborum ordinibus dicam? 
Id. 3. ad Q. fr. 1. 2. Pratum irrigare. Plin. 
18. Hist. nat. 28. 67. (258). cralire, secare, c-xde- 
n;, sicilire. Cato R. R. 50. stercmare. et ibid. 9. 
irrigua facere. Colum. 2. R. R, 18. 3. renovaie. 
restituerc. Varro 2. R. It procem. 4. Ex segeti- 
bus prata facere. Pallad. 10. R. R. 10. novella 
formare. Inscript. apud Gruter. 204. ad fin. In 
eo agro alia prata immitterc. Colum. 2. R. R. 
17. 3. Pratum siccanemn, aut riguum. Cato R. 
II. 8. et 0. irriguum, aut siccum. Ovid. 1. Met. 
207. viride. Plin. 5. Ep. 6. Prata florida et 
gemmea. et 7. Ep. 9. in carm. verba. Pirg, 2. 
G. 384. inollla. et t. ibid. 289. arida tondere. 
Martial. 1. 115. uda. Pirn. 6. /En. 674. recen- 
tia rivis. et 4. G- 306. -novas coloribus rubent. 
Lucret. 5. 784. camposque per omnes Florida 
fulserunt viridanti prata colore. Ooid. 3. Amor, 
5. 5. Area gramineo suberat viridissima prato, 
Propert. 1. 20. 37, El circumriguo surgebant 
lilia prato. — Instituendi colcndlque pratl ratio- 
nem tradunt Colum. 2. R. R. 17. ef 18., Plin. 18. 
Hist. nat. 28. 67. <258). et Pallad. 10. R. R. 10. 

II.) Translate. 'J 1. Metonyraice. Plaut. Pseud. 
3. 2. 21. Non itidem cffinam condio, ut alii co- 
qui, qui mihi condita prata in patinis profevunt. 
Sic Ooid. 1. Art. am. 209. Ipsa novas fronde3, 
et prata tenerrima lauro Fertur inadsueta sub- 
secuisse manu, h. e. teneriores hcrbas. <f 2. In- 
ter varios titulos, quos scriptis suis auctores prce- 
ponebant, fuere etiam, qui pratum inscriberent. 
Gell. prcef. ^ 3. Translate dicitur de a»quore. 
Cic. in Arat. 129. naves Ante Solent rostro Ne- 
ptunia prata secantes, etc. 

PR ATL'S, i, m. 2. f voc. prasced. init. 

PRAVE, adverb. Comp. Pravius et Sup. Pra- 
vissime. — Prave translate tantura usurpatur, 
et est male, perperam: cui contrarium recte, 
bene, xaxwf, Ttovijpw; (It. malamente, prava- 
mente; Fr. mal, defectueusement; Hisp. mal, 
malamente, defect uosamente; Germ, verkehrt, 
unrecht , bose , uns chick lie h , ubel, schlecht; 
Angl. crookedly, wrongly, amiss, badly). — 
a) Cum opposito recle. Cic. 1. Acad, (post) 
10. 37. Recte facta sola in bonis aclionibus 
ponens, prave, id est peccata, in mails. Id. 2. 
Pin. 8. 25. Quod bene, id recte, frugaliter, bo- 
neste : llle porro male, prave, nequiter, lur- 
piter coenabat. Horat. 2. Sat. 3. 87. slve ego 
prave, Seu recte; hoc volui: ne sis mihi pa- 
truus. — 6) Absolute. Ter. Hecyr. 4. 4. 24. 
Hoc mihi videtur factum prave. Horat. 1. Ep. 
1. 101. prave tectum stomacharis ob unguent. 
Plin, 17. Hist. nat. 9. 8. (57). Id plerique prave 
intelligunt a Favooii ortu faciendum. Tac. 6. 
Ann. 5. Verba prave detoi ta. Gell. 4. y. Reli- 
giosos dies multitudo imperitorum prave et per- 
peram nefaatos appellant, Phcedr. 3. 10. Explo- 
randa est Veritas multum prius, Quam stulta 
prave judicet sententia. Horat. 2. Ep. 1. '266. 
Versus prave facti. Id, Art, P. 88. Cur nescire, 
pudens prave, quam discere malo? Tac. 1. Ann. 
53. Solers ingenio et prave facundus. Liv. 1. 32. 
Aut neglectis reliKionibus, aut prave cultis. Irnpp, 
Palentin. et Patens Cod. Theod. 5. 13. 17. in 
fragm. editis ah A. Peyronio. Jlanc legem qui- 
dam judicum interpretati pravius sunt, quam 
utilitas puhlica postulabat. Sail. orat. Lepidi 
contr. Sull. 6. Kritz. Pravissumeque per scele- 
ris irnmaoitatem adhuc tutus fuit. Forcellinus 
el alii furit; sed V. Kritt. ad h. 1. 

PRAVESCO, Is, ere, n. incboat. 3. pravus fio, 
corrumpor. Glost Cyrill. Ata^tioio, depravo, 
coirumpo. {biapSretaouai), pravesco. Ita legit 
C. Paucker.; at G. Love ( Prodromus Glossar. 
Latin, p. 362.) verbum pravesco activum ha- 



PRAVUS 

bet, ita ut nihil addendum lit et ligni uC( *-' P r «- 
vum facere. 

PRAvICORDtlJS, a, um, et 

PRAVlOORS, ordis, adject, qui pravo est corde. 
Augustin. in Psalm. 116. n.- 7. (ex Osee. 14. 
10., ubi Yulgata habet prcevaricatores.) Q N uid 
est pravicordius7 torticordius, torturu cor ha- 
beas.- Id. in Ps. 121. 2. Pravicordes $unt r id 
est qui rectum cor non habent. 

PRAVlTAS, atis, f. 3. est vitium, quo rei a 
congruenlia cum aliis et a rectitudine deuci( r 
perversitas, distortio, defoimitas, axoXtoT*!; (It. 
tortezza, deformilu, difetlo; Fr. forme torlue, 
courbure, irregular tie, difformite; Hisp. forma 
tue> ta, corvadura, irregular id ad, disformidad, 
fealdad; Germ, d, Rriimmung, Unregetmiit- 
sigkeit, Ungleichheit , d. iible oder scblechte 
Bucks; Angl. crookedness, distortion, deformi- 
ty, missapedness, defect). 

I.) Proprie. Cic. 4. ruse. 13. 29. Vitium appel- 
labantj quum partes corporis inter so dissident: 
ex quo pravitas membrorum, distortio, di'formi- 
las. Id. 1. Z-egg. 19. 51. An corporis pravitates, 
si erunt perinsignes, habebuni ali<juid ofTensio- 
nis: animi deform itas non habebit? Id. -2. Oral. 
22. 91. FuQus nervos in dicendo C. Fimbrise, 
quos habuit ille, non assequitur: oris pravlta- 
tem et verborum latiludinem imitalur. Id. 5. 
Fin. IT. 47. Pravitas et imminutio corporis. 
Colum. i. R. R. 20. 1, Alligatoris cura ewe 
debet, rectam conservare stirpem, nee llexum 
ridicae persequi, ne pravitas staluminum ad simi- 
litudincm sui vilem conflgurct. Pallad. 4. R. 
R. 11. Sint boves cornibus robustis, ac sine cur- 
vature pravitale lunatis. 

II.) Translate. <J 1. Generatim de ils omni- 
bus, qu;e a recto quacumque ratione deflectunt, 
qua mala sunt, vitiosa, improba. Ter. Heaut. 5. 
2. 20. Quae ista est pravitas, qusve amentia, quod 
peccavi ego, id obesse buic? che ingiustitia? 
Cic. I. Orat. 34. 156. Intuendi sunt nobis non 
solum oratores, sed etiam actores, ne mala con- 
suetudine ad aliquam deformitatcm pravilatem- 
que veniamus. Gell. 5. 20. SolcRciemus vetustio- 
ribus Latinis stribligo dicebatur, a veriura vi- 
delicet et pravitate tortuosae orationis. Id, 1. 
22. extr. Pravitas ominis. h. e. malum omen. 
^2. Speciatim et sjepissirae refertur ad animum 
ac menlem, et est perversitas judicii et senten- 
tias, quum perperam sentitur de rebus, quum in 
judicando a recto honestoque deflectitur, per- 
versild, malvagita, iniquila. Seneca Ep. 56. 
circa med. Si ante animum nostrum formare in- 
cipimus et recorrigere, quam indurescat pravi- 
tas ejus. Sail. Jug. 2. Quo magis pravitas eorum 
admiranda est, qui dedlti corporis gaudiis per 
luxum et ignaviam ;etatem agunt: ceterum In- 
genium incultu atque socordia torpescere sinunt. 
Q, Cic Petit, cons, 10. 40. Qui sine causa 
non arnant, eos aut beoelicio, aut spe etc. d*to 
opera in , ut de ilia animi pravitate deduc«». 
et Cic. Valin. 6. 14. Volo, ut mihi re»p*ondeti, 
qu:e te tanta pravitas mentis tenuerit, qui tan- 
tus furor, ut, quum inaudila ac nefaria sacra sui- 
ceperis, auspicia, quibus omnis respublica te- 
netur, contempseris? Id. i. Acad. (2. pr.) 8. 
'26. Quid, quod si ista vera sunt, ratio omnli 
tollitur. quasi qu.pdam lux lumenque vitse? ta- 
men ne in ista pravitate perslabitis? Tac. 3. 
Hist. 41. Pravitas consilii. ^ 3. Hern malitia, 
improbitas, mail mores, malvagita, improbila, 
matizia. Cic. 2. Fin. 9. 27. Qualis irta puiloso- 
phia est, qua? non interilum aflerat pravitatla, 
sed sit contenta mediucritate vitiorum? Tac. 14, 
Ann. 38. Nullum proelio linem -'xspectarenl, niil 
succederetur Suetonio: cujus adversa pravititl 
ipsius, prospera ad fortunam reipub. referebat. 
(Adde Sail, fragm. apud JVon. p. 385. 4. Merc.) 
Id. 4. Hist. 44. Sosianus pravitate raorum mul- 
tU exiliosus. 

PRAVf TER, adverb, prave. Auguttin. Serm. 
101. 6. Praviter ipsi Domino calumniari de lo- 
culis et calceameutis. 

PRAVUS, a, um, adject. Comp. Pravior et 
Sup. Pravisiimus II. I. — Pravui est qui non 



PRAXID1CA 

est rectus, distortus, perversus, oTptpko<;, axo- 
Xm5« (It- «orto, torlo, difettoso; Fr. <orfu, </uf 
est de trauen, gux n'est pa* droit, difforme; 
fiis',1. tuerto, lo que no Hewa rectitud ne la linea 
que. la debe llevar , desftgurado ; Germ, nichl 
$'>rade,-regelmassig gctoachsen, krumm , «n- 
geitaltet, verkehrt; Aagl. crooked, not straight, 
•misshapen, distorted, deformed). 

I.) Proprie. Lucret. 4. 514. ut in fabrica, si 
prava esl reguta prima, Normaque si failax re- 
cti* regionibus eiit, Omnia mendose fieri atq^e 
obstipa necesse est, Prava, cubactia, prona, su- 
pioa, atque absona ttcta. Cic. 5. Fin. 17. 46. 
Yidesne. ut sj qua membris prava, aut debilita- 
ta, aut iraminuta sint, occultent homines? Ho- 
rat. Art. P. 28. pravo vivcre naso. Id. 1. Sat. 
3. 48'. pravis fultus male talis. Cxs. 4. B. G. 
•2. Jumenta prava atque deformia. Juvenal. 8. 
33. pravam extortaraque puellam (vocamus) Eu- 
ropcn. Veget. 3. Peterin. 71. Ambulabit (equu$\ 
pravus et frequenter offendet. el 5. ibid. 40. 1. 
Ambulabit pravus in latere ad similitudioera 
cancri. — Absolute. Cic. 4. Acad. (2. pr.) 11. 
33. Interesse oportet, ut inter rectum et pra- 
yum, sic inter verum et falsum. Cf. Ter. Phorm. 
5. 1. 6. Bis nunc premium' et, qui recta prava 
faclunt. — In pravum, prave. Tac. 4. Hist. 
81. a tned. Elapsi id pravum artus. tlogati. 

II.) Translate, ^f 1. Generatim est malus, 
vitiosus, iraprobus, cattivo, malvagio, vizioso, 
pravo, perverso, maliuoso, irovrjpds- — i.°) De 
horoinibus. — <0 Absolute. Plaut. Bacch. 3. 

3. 8. Absque te esset, ego ilium haberem re- 
ctum ad ingenium bonum: nunc propter te, 
tuaraque pravus factus est fiduclam. Liv. I. 53. 
Non pravus dm belli. Juvenal. 14. 40. dociles 
imitandis Turpibus et pravis omnes sumus. Tac. 

4. Hist. 48. Vioius audax, callidus, promptus et 
prout animum intendisset, pravus aut inc'ustrius, 
eadem vi. Id. 4. ibid. 68. Pravi impulsores. Vel- 
lej. 2. 80. 3. Pravjssimus homo. — 6) Cum 
Geoitivo. Sit. It. 3. 253. Battiadas pravos Odei 
stimulavit in anna. Id. 8. 260. turbarum sator, 
atque accendcre solers Invidiam, pravusquc to- 
ga. Id. y. 636. heu plebes scelerata, el prava 
favoris! et 12. 464. audendi prarus, facilisque 
periclis. — 2.°) De rebus pbysicis et abstracts. 
Ctc. 4. Tusc. 13. 29. Eorum qui non longe a 
sapientia absunt, affectio est ilia quidem discre- 
pans sibi ipsa, duni est insipiens; sed non dis- 
torta, nee prava. Id. Rose. Com. 10. 30. 
Quod Panurgus Roscii full discipulus, qui dili- 
gebant hunc, illi favebant. Quid sciret ille, per- 
pauci animadvertebant: ubi didicisset, omnes 
quserebaat. Nihil ab hoc pravum et perversum 
produci posse arbitrabantur. Petlej. 2. 10. 1. 
Adeo mature a rectis in vitia, a titiis in prava, 
• pravis in prsecipilia perveDitur. vitia ipsa pec- 
cat*, prava eorum habitus et consuetude Tac. 
11. Ann. 33. Prsetorii prcefecto baud satis fide- 
bat, ad honesta, seu prava juxta levi. Id. 4. Hist. 
48. Prava amulatio. Id. 3. Ann. 56. Spes pra- 
vas nliorum cohibere. et 16. ibid. 28. Prava ambi- 
tio. Pho?dr. 1. 25. Prava consilia dare cuipiam, 
Cic. 3. Tutc. 33. 80. Quo pravius nihil esse 
possit. Alii leg. gravius. Id. Brut. 74. 258. Pra- 
vissima consuetudinis regula. — In pravum, 
prave. Quintil. 1. 3. .12. Frangas citius, quam 
corrigas, quae in pravum induruerunt. ^ 2. 
Specialim dicitur de eo, qui male judical, per- 
peram sentit de rebus, et qui quum quippiam mi- 
nus rectum semel imbiberit, corrigi nequit, et 
ad sanitatem traduci, strano, stravolto, oslina- 
to. Sail. Cat. 5.; et PUn. 3. Ep. 9. a tned. In- 
genium malum, pravumqae. (Alii ita intelligunt; 
malum in alios, et perniciosum: pravum in se, 
et Vitus deditum.) Seneca 1. Ira 16. ante med. 
Co. Piso fuit vir a multis vitiis integer, sed pra- 
vus, et cul placebat pro constanlia rigor. Phcedr. 

5. 5. Pravo favore labi m'ortales solent: Et pro 
judicio dum slant erroris sui, etc. Quintil. 10. 
1. 1U. Philemon pravis sui temporii judiciis Me- 
nandro saepe praelatus est. Horat. 2. Sat. 7. 70. 
qoso bellua ruplis, Quum semel effugil, reddit se 
prava catenii 7 h. e. stulta, incauta. 



- 851 — 

Homonjm. Quid pravus et depravatus dif- 
ferant, P. in DEPRAVATUS. 

PRAXlDtGA, orum, n. plur. 2. V. in PRAG- 

HATICL'S. 

PRAXILLEUS vel praxilllus, a, um, adject, ad 
Praiillam poelriam Sicjoniam (de qua V. Olear. 
dissert, de poetr. Grcec. n. 63.) pertinens. Serv. 
centim. p. 1824. Putsch. Praxilleum metrum Io- 
nicum majus triraetrura bracbycatalectum. -Wa- 
rms Viclorin, 2. p. 2538. Id a litem , quod 
trochceum recipit, Pra\illium diieiuot, ut me- 
trum Praxillas poetriffi Sicyoniae, quod est trime- 
trum bracbycatalectum, habens sun per in se- 
cunda regione trochaicam basin post Ionicam 
primam. Plotius de metr. p. 2657. Antispastum 
irimetrura brachycatalectum Praiillium. Hujus 
metri exemplum babes apud Sophoct. Antig. v. 
135. Avti'tuitos S'sW ysi itios xavTaXmSretj. 

PRECAbILIS, e, adject, precans. Gloss. Pkilox. 
Precabile, SsTjttxcv, euxxtxe'v. Gloss. Lot. Gr. 
Precabilis, Ssijtixo's- 

PRECABUNDUS, a, um, adject, multum pre- 
cans, abundans in precibus, vel rectius precanli 
sim ills. Pacat. Paneg. 36. a med. Qua n to me- 
lius manus ilia consuluit, quae submissis preca- 
bunda vexillis petiit reniam necessitatis! 

PRfiCAMEN, mis, n. 3. idem ac precalio. 
Auct. incert. de pulice apud FVernsdorf. Poet- 
Lat. tnin. T. 6. p. 3rtG. v. 35. Rursus mutatus, 
fundensqae precamina mille, Accirem cunctos 
in mea vota decs. 

PRECAISS, anlis, particip. V. PRECOR. 

PRECANTER, adverb, precando, cum preci- 
bus. Venanl. Fortun. Vit. S. Mart. praf. 39. 
ferte precanter opem. 

PREtlARlO, adverb, precibus, precando \V. 
PRECARlL'Si per via di preghiera, pregando, 
una. Serjasw?, xata tiiiiam, xax' af ccootv. Plaut. 
Amph. prol. 21. Tametsi pro impf rio scibat fa- 
cturos; verum hoc petere me prccario a vobis 
jussit. Ter Eun. 2. 3. 27. Hanc tu mihi vel vi, 
vel clam, vel precario fac tradas (/" r . VIS). Cic. 
7. ferr. 23. 59. Etiam si precario essent ro- 
gandi , taraen ab his impetraretur . Sueton. 
Claud. 12. Ut s:bi in curiam tribunos militum 
secum inducere liceret, precario exegit. Seneca 
Thyest. 214. Ubicumque tantum honesta domi- 
nant! licent, precario regnatur. Tac. Agiic. 16. 
a med. Trebellius vttata esercitus ira, indecorus 
atque humilis, precario mox prxfuit. Utp. Dig. 
43. 25. 1. Precario quippiam concedere. Liv. 
34. 62. a med. dare. PUn. 7. Ep. 30. Quibus 
e\ causis precario studeo: studeo tamen. h. e. 
quasi alieno arbitrio, quasi irnpetraudo a multis, 
qui me quotidie circumstant, ut vacare litteris 
liceat. Seneca prcef. 1. Controv. Memoriam mi- 
hi jam olim precario paret. Inscript. apud Hen- 
ten. 7315. PBKCAMO AQVA RBCIPITVB TIGYL. 

lxxxx. Alia apud Orell. 5069. itbr (lege itioere) 

PRIVAT. A»Kl LARCl PRKCARIO VT1TVR AHTOKIVS 
A8TRAUS. 

PREcAbIUM, li, n. 2. locus in ardibus preci- 
bus faciendis destinatus. Pelron. Satyr. 30. D>> 
pensator in precario aureos enumerans. P/erique 
alii leg. praelorio: alii melius procscario. P. 
PROCECARIUM. — Alio sensu V. in voce se- 
quent. I. el II. 

PRECARlUS, a, um, adject, ottenuto con pre- 
ghiere, txeTiUTtxo'c, Q~!b~a,vt'.oue»o{, qui habetur 
ex precibus, qui tandiu obtinetur, quandiu is, 
qci concessit, permiserit. 

I.) Proprie. Utp. Dig. 43. tit. 25. qui De pie- 
cario inscribitur, 1. Precarium est, quod preci- 
bus petentl ulendum coDceditur tandiu, quaDdiu 
is, qui concessit, patitur: quod genus liberalila- 
tis e\ jure gentium descendit, et distal a dona- 
tione eo, quod qui donat, sic dat, ne recipiat: 
qui precario concedit, sic dat, quasi tunc receptu- 
rus, quum sibi libuerit precarium solvere.. Brut. 
ad Cic. t. ad Brut. 16. ante tned. Precariam 
incolumitatem habere. Liv. 3. 47. Non orare 
solum precariam opem, sed pro debito petere. 
Id. 8. 35. Donatur Q. Fabius tribuniciae pot- 
citati, precarium, non justum auxilium ferenti. 
Tac. 4. Hist. 76. sub (in. Precaiia vita. M. Aurel. 



PRECATORIUS 

apud Front. 4, ad M. Cats, (edente iterum A. 

Maio) Ep. 8. Ego imprassentiarura sic me ha- 
beo, ut vel bine aeslimatu facile sit tibi, quod 
b'*c precaria manu scribo. per mauo altrui. et 
Pronto 3. ad SI. Cces. 13. ad fin. Facilius pre- 
cariis decedimus, quam violenlis deterrcmur. 

II.) Translate dicitur de iis, qua licet non 
sint impetrata precibus, ad tempus tamen tan- 
tummodo nostra sunt. Ovid. 9. Mel. 75. Quid 
fore te credas, solum qui versus in anguem Ar- 
ma aliens moves? qutm forma precaria c^lal? 
Liv. 39. 37. Specie, inquis, asquum est fcedus: 
re apud Acbaeos precaria libertas, apud Romanos 
etiam imperium est. Curt. 6. 3. C. In novo et, 
si verum falcri volumus, precario imperio. Sic 
Tac. 1. Hist. 52. Precarium seni imperium et 
brevi transiturum. Id. 1. Ann. 42. exlr. Pre- 
cariam animam inter iufenscs trahere. Forcel- 
linus duo h»c 7*ac. ad super, parage, retulit. 
Seneca Tranquill. 11. Sapiens corpus^ suum, 
seque ipsum inter precaria numerat, vivitque^ ut 
commodatus sibi et reposcentibu^ sine tristitia 
redditurus. Symmack. [.oral, in Patent, edente 
J. Maio) 6. SI qua inter corpiatas cwlitum pot- 
estates bujusmodi esset ^quatio, paribus cum sol" 
luminibus globus sororis arderel; nee radii* fra- 
tris obno%ia precarium raperet iuna fulgorem. 

PRfiCATrO, Cnis, f. 3. preghiera, orazione, 
e\iyx, Hirsts, rogatio, obsecralio, preces, prasser- 
(ini quie ctiis adhibentur. 

I.) Proprie. Cic. Mur, I. 1. Quod si ilia so- 
lemnis comitiorum precatio, cocsularibus auspi- 
ciis consecrata, tantam babet in se vim et reli- 
gionem, etc. Id. 1. Tusc. 47. 114. Simili pre- 
caiione Trophonius et Agamedes usi dicuntur. 
Liv. 31. 5. ad fin. Precationem admisisse deos. 
Alii leg. precationi annuisse. Id. 39. IK. Preca- 
tionem facer e. PUn. 28. Hist, nat- 2. 3. (13). 
Vestales nostras credimus nondum egressa Urbe 
mancipia fugitiva retinere in loco precalione. Al- 
ter PUn. Paneg. 1. init. Ut Terum agendarum, 
ita dicendi initium a precationibus fac ere. Tac. 

4. Ann. 9. Magno ex rtetu, et mox precationibus 
faustis, audita. — Precatio cooptationis in In- 
script. n. 41. apud Marin. Fr at. Arv. est pre- 
cum formula, qua; antequam quis in Arvalium 
collegium cooptaretur, praecinebatur. 

II.) Improprie sumitur pro carmine, seu for- 
mula certa verborum, quse superstitione occul- 
tam vim ad faciendum aliquid habere credun- 
tur. Plin. 28. Hist. nat. 4. 9. (42). Partus oe- 
celerat vicinos, si cinctu suo soluto feminam 
cinxerit, dein solverit, adjecla precalione, se vin- 
xisse, eumdem et soluturum. 

PRECATlUNCULA, ae, f. I. deminol. preca- 
lionis. Gloss. Philvx. Ae^ciSicv, precatiuucula, 
peiiliuncula. 

PRECATlVE, adverb, pregando, prece* adhi- 
beodo, precario. Lip. iiegular. li!. 25. de fidci- 
cotnm. Fideicommissum est. quod non civilibus 
verbis, sed prccalive reiinquitur. verbi gr. Te, 
Titi, logo, lidcique lu* conimtito, ut, etc., ut 
babelur in Dig. 30. 1. 105. ad fin. vel peto a 
te, ut partem hereditatis reslituas matri tu», ut 
habetur ibid. 31. 1. 79. 

PRECATI VUS, a, um, adject. prec»s con linens, 
precarius. Utp. Regular, tit. 24. de legatis. Ea, 
quas precativo modo relinquuntur, fideicommissa 
vocantur. P. PRECATI VE. Am.nian. 17. 5. Pa- 
cem poscere precativam. — In re grammaUca, 
Priscian. 18. p. 1164. Putsch. Hortativa quo- 
que {verba) accusativum adsciscurif; precativa 
etiam accusative jiinguntur: oro, obtecro, etc. 

PRKCATOR, oris, m. 3. inlercessore, (xs'tijc, 
qui precatur pro altero, deprecUor. Ter. Heaut. 

5. 2. 22. Nemo accusal, Syre, te: nee tu arain 
tibi, nee precalorem pararis. inlercessore. et 
Phorm. t. 2. W. Ad precatorem adeam, credo, 
qui mihi sic oret: nunc amilte, quncso, hunc: 
ceterum postquam si quidquam, nihil precor. 
Plaut. Pseud. 2. 2. 12. Precator et patronus. 
Jmmian. 18. 2." ad (in. Is legationis nomine 
precator venerat pro regibus pacem itiJem ob- 
secrans, 

PR EC A TO Rl" US, a, um, adject. 5ei>T«xb?, ad 



PRECATRIX 

precandum pertinens. Donatus ad Ter. Phorm. 

1. 2. 92. Ars precatoria est, mitigare pracsenlia, 
fbiura permitterc. 

PRgCATRIX. r. PRjECANTATRIX. Ccterum 
certa est lectio apud Venant. For tun. Vit. s. 
Mart. 4. 342. Leucadio pariter pro praeside 
prompta precatrix. 

PRECATUS, a, urn. V. PRE COR. 

PRECATUS, us, m. 4. preghiera, Ss'nai?, pre- 
catio, preces. Stat. 10. Theb. 71. sed nee pe- 
riisse precatus, Tanlaque^ona velit. Id. 5. Sitv. 

2. 81. Infeslare licet Manes, meritoque precalu 
Pacem auferre rogis. Ammian. 24. 6, Concordi 
precalu tentare aliquid. Adde Sidon. 4. Ep. 2. 

PRECES. /"". PR EX. 

PRECf/E veV- pretiae rites in duo genera, ma- 
jus el minus, magnitudioe acini, discernuntur : 
materies iis pluriina, uvaque cito maturescens, 
generosa, et ollis utilissima, folium apio simile. 
Ha?c Plitt. 14. Hist. nat. 2. 4. (29). et Colum, 

3. /?. R. 2. 23, Ad illud Virg. 2. G. 95. Pur- 
pureas, precia;que; Servitu adscribit dictas esse 
quasi prcecoquas, quod ante alias coquantur. 

PR EC [AN Li M seu praecianum pirorum genus 
memoratur a JHacrob. 2. Saturn. 15. sub fin. 
ei Cloatio, de quo nihil apud Plin, 15. Hist. 
nat. 15. 16. aut Colum. 5. 5. R. 10. 18., ubi 
varia hujus pomi genera receosentur. 

PRfiCO. as, etc. V. voc seq. init. 

PKECOR, aris, sins sum, ari, dep. 1. Preco 
pro preeor di.xisse aotiquos, ait Priscian. 8. p. 
779. Putsch. Hinc precantur passive dixit Varro 
apud Non. p. 480.27. Merc. Hinc eliam preca- 
tus passive, pregato, rogatus. Juvenc. 3. 85. 9u- 
spiciensqnc dehinc caelum, genitore precato, etc. 
V. et Precandus infra. — Part. Precans 1. 
i.; Precatus 1. i. et 2. &. - Precaturus 1. i.; 
Precundus I. b. — Precari est rogare, obse- 
crare, preces adhibere, Si'optat (It. pregare , 
fare orazione, fare preghiere; Fr. prier, sup- 
piier; Hisp. rezar, orar, rogar, suplicar; Germ. 
tilten, hittend anreden,~anrufen , wunschen, 
erb'Uten, beten, betend anrufe raj'Angl. to pray, 
entreat, supplicate, beg, beseech, petition, de- 
sire, request). ^ 1. Generathn. — a) Cum 
Accusativo person*. Cie. 6. Verr. 32. 71. Ubi 
ne precari quidem Jovem optimum maximum, 
atque ab eo auxitium petere possit. Id. i. Nat. 
D. 42. 119. Dii, quos nog colere, precari, ve- 
nerarique solemus. et ibid. 44. 122. Quod ni 
ita sit, quid veneramur, quid precamur deos? 
et 2. Cat. 13. 29. Deos precari, venerari, atque 
implorare. Ovid. 1. Met. 367. placuit celeste 
precari \ urn en, et auxilium per sacras qua.-rere 
sortes. Virg. 3. /En. 543. Turn nuroina sancta 
precamur Palladia armisoncn. — b) Cum Accusa- 
tivo rei. Cic. Pis. 20. 46. Hare ego semper de vo- 
bis expetivi, haec-optavi, base precatus sura, Virg. 
3, /En. 143. Rursus ad oracuiura Ortygi* Phre- 
bumque remenso Horlatur pater ire mari, ve- 
niamque precari. Liv. 4. 58. Precanlibus opera 
militibus. Horat. carm. scec. 3. date (Pkcebe et I 
Diana) quae precamur Tempore sacro. Id. 2. 
Sat. H. 75. tibi dl quaecuraque preceris Commoda 
dent. Ovid. 1. Pont. 2. 59. S»*pe preeor mor- 
tem, moriem quoque deprecor idem; Ne mea 
Sarmalicura contegat ossa solum, Tac. 4. Ann. 
7. extr. Precandam post ha?c modestiam, ut con- 
tents esset. — c) Cum Accus. rei, et Ablat. 
person* praecedente ab. Nepos Timol. in fin. 
Dixit, se boc a diis semper precatum, ut etc. Cic. 
3. Nat. D. 34. 84. Esse enim stultitiam (dt'ee- 
bat), a quibus bona precareraur, ab iis porri- 
gentibus et dantibus nolle sumere. Cf. eumd. 
Amir.. 16. 57. Precari ab iadigno, supplicare. 
—~ d) Sequente ut, ne, quo minus. Cato R. 
R. 134. et 139. lane pater, te bac strue com- 
movenda bonas preces preeor, uti sies volens 
propitiu* mihi. Se'o^at Sevjatv. Horat. Art. P. 200. 
Deosque prec^tur et oret, ut etc. Cie. Dbm. 57. 
144. Te, Capiloline, teque, Juno, preeor ac qua?- 
so, vosque patrii Penates, obtestor, ut etc. Cf. 
eumd. Rabir. perduell . 2. 5. A diis deabusque 
immortalibus pacem ac veniam peto: precorque 
ab iis, ut patiantur etc. Id. Mur. 1. !. Eadem 



— 852 — 

\ preeor ab eisdem diis immortalibus-ut evsniau! 
et ut etc. Ovid. 10. Met. 39 f. Canosque suos 
et inania nudans Obera, per curas alimentaque 
prima precatur, ut otc. — Id, 1. Amor. ' 567. 
Nycteliumque patrera nocturnaqae sacra prexare, 
Ne jubeant capiti vina nocere tuo. — Cic. 2. 
Fin. 24. 79, Et, si id non probates, quo minus 
ambo (Orestes et Pylades) una necaremini, 
non precarere? Orellius legit non deprecartre; 
at V. Madvig. ad h. I. — e) Et cum Conjun- 
ctive, omissa part, ut. Ovid. 4. Fast. 247. Hoc 
quoque dux opens raoneas, preeor. Id. 2. Pont. 
2. 68. Detque solum miserae mite, precare, fu- 
gaj. fforat. 1. Od. 2. 30. tandem venias preca- 
mur-, Augur Apollo, et ibid. 3. 6. finibus At- 
ticis Reddas incolumem (Pergilium) preeor Et 
serves animas diraidium mece. Fal. Flacc. 5. 
118. seque precantur Accipiant socios. — f) 
Cum IoCnilo. Ovid. Heroid. 19. 81. ventos au- 
direm lenta tonantes, Et numquam placidas esse 
precarer aquas, Adde Tibull. 2. 5. 3. Nunc 
preeor (te, Phcebe) ad laudes fleclere verba meas. 
— g) Cum Dalivo persona, cui precamur, aut 
Accusal, et praepos. ad. Virg. 8. JEn. 127. Opti- 
me Grajugenum, cul me forluna precari, Et vitta 
comptos volult prastendere ramos, etc. Liv. 38, 
43. Deos, quos adorent, ad quos precentur ap 
suppliccut, Ambracienslbus non superesse. Manil. 
I. 21. Ad duo templa preeor.— h) Cum prae- 
pos. pro bi Ablat. personam, cujur gratia preca- 
mur. Ovid. to. Met. 614. pro nobis mitte pre- 
cari, Dictys ait. Sic Id. 4. Pont. 8. 89. Taogat 
ut hoc votum cslestia, care Suilli, Numina, pro 
socero paene precare tuo. — i) Absolute. — Ele- 
ganter interseritur, ut opinor, qucEso, etc. Ovid. 
Heroid. 16. 11. Parce, preeor, fasso. Id. 3. Amor. 
9. 67. Ossa quieta, preeor, tuta requiescite in 
u rn a, Horat. 4. Od. 1. 1. [ntermlssa, Venus, diu 
Rursus bella moves? Parce, preeor, preeor. — 
Ceterum Ovid. 2. Amor. IS. 11, Per tua sistra 
preeor, per Aoubidis ora verendi,-Huc adhibe 
vultus. Id. 2. Fast. 636. Parca precaturae sumite 
vina manu. Virg. 4. jEn. 113. tibi fas animtim 
tentare precando. Ovid. 2. Fast. 613, vuitu pro 
verbis ilia precatur, Et fiustra muto nititur ore 
loqui. Virg. 9. /En. 624. Constitit, ante Jovem 
aupplex per vota precatu». — Sic Part. Precans 
apud Plaut. Rud. 1. 5. 2. Vox me precantum 
buc foras excitavit. Ovid. 1. Amor. 4. 27. Tange 
manu mensam, quo tangunt more precantes, Vai. 
Flacc. 2. 240. raiiti gemitus clamorque precan- 
tum. Aurel. Vict. Epit. 14. exir. Ut crebro sese 
mterficiendum mioistrorum fidissimis precans 
offerret. — Sic idem Part, de rebus apud Virg. 
12. /En, 930. Ille humilis, supplexque oculos, 
dextramque precantem Proiendens. Ovid. 1. Trist. 
2. 35. frustraque precanti Ore necaturas accipie- 
mus aquas. Id. 7. Met. 590. Pro gnato geoitor 
dum verba precaatia dicit. Stat. 2. Theb. 478. 
ramuraque precantis oliva Abjicit. <f 2. Spe- 
ciatim est alicui optare, cupere, ominari, de*t- 
derare, bramaye ad alcuno. — a) In bonam 
partem. Propert. 3. 9. 49. cape, Roma, trium- 
phum, Et longam Augusto salva precare diem. 
Liv.it. 14. Accipere se omen, consules ajunt, et 
earn precari mentem hostibus, ut ne vallum qui- 
dem defendant. Quinlil. ep. ad TSyph. 3. Oram 
solvemibus bene precemur. Sueton. Aug. 58. Sic 
enim noa perpetuam felicitatem rei publicae, et 
laeta buic (6'resart* Augusto) precamur. Ovid. 
Heroid. 5. 153. Et tua, quod superest temporis, 
esse preeor. Id. 1. Pont. 10. 19. Delicias illi 
preeor has cootingere. — 6) In raaiam partem. 
Cic. Pis. 19. 43. N'eque ego, si unquam vobis 
mala precarer, quod saepe feci, morbum, aut mor- 
tem, aut cruciatum precarer. Horat. 2. Sat. 2. 
203. mala rnulta precatus Alridis. et ibid. 7. 36. 
Mulvius et scurree tibi non referenda precati Dis- 
cedunt. Ovid. 13. Met. 48. Saxa moves gemitu ; 
Laertiadaeque precaris Quae meruit. Tibull. 2. 5. 
115, Tu raiserum torques, tu me rnibi dira pre- 
cari Cogi?. — Precari alicui pro imprecari est 
Plaut. Asin.2. 4.71. Pergin precari pessutno? 
Sic male "precari eodem sensu Id. Merc. -2. 1. 



PREHENDO 



Cic. Pjs. 14. 33. Utrum bono viro optabilius 
putas, sic evire a patria, ut omnes sui cives s«- 
lutem, incoluinilatem, reditum precentur, quod 
mihi accidit; an, quod tibi proliciscenti erenit, 
ut omnes exsecrarentur, male precarentur? 

PREHENDO et per sync, prendo, dis, di, sum, 
dere, a. 3. Prendo pro prehendo, quo libenter 
utuntur Poetas, legitur etiam apud Cic. in mul- 
tis libiis, ut 1. Acad, (post.) 11. 41., 12. Att. 
t3. et 2. ad Brut. 1., item apud Ca>s. ad Cic. 

8. Fam. 11. et alios, quos infra retulimus. V. 
Drakenborg, ad Liv. 2. 29. et/5,6. — Sunt qui 
malunt scribere prashendo: alii qui preendo, 

subiata aspiratione: sed prehendo est usu rece- 

plius, V, Dausqu. in Orthogr. — De Peri", pren- 

didi V. infra sub I. 1. — Part. Prendens I. 5.; 
Prehensus ct.Prensus I. 1. et 3.; Prehensu- 

rus I. 1.; jPre/ieniendus et Prendendus I. 1. 

et . ^ ~ preneQd ere est capere, Xxufidvta (It. 

pigliare, prendere; Fr. saisir, prendre, sur- 

prendre; Hisp. tomar, agarrar, asir, coger, 

prender; Germ, fas sen, anfassen, er -angreifen; 

Angf. to take, take or lay hold of, grasp, catch, 

seize). 
I.) Proprie. ^ 1. Generatim. Plaut. Asin. 

3, 3. 78. Prehendcre aliquera auriculis. Cic. 1. 

Orat. 56. 240. aliquem manu. Plaut. Most. 1. 

3. 62. fauces alicui, atque enicare. Id. Pers. 2. 

4. 22. Te hodie si prehendero, deli gam in ter- 
ram col aphis. Id. Epid. 1. 1. 1. Quis me pro- 
p era ntem prehendit pallio ? Id. ibid, 2. 3. 65. 
Prehendit dexteram, seducit, rogat, cur etc. Id. 
Rud. 5. 2. 4. Rete prebendere aliquid. Petron. 
Satyr, 138. Per aliquot vicos secutce fugientem, 
Prebende furem, clamant, Plin. 10. Hist. nat. 
33. 51. (103). Perdix aucupem jam jam prehen- 
surum effugiens. Ovid. Medic, fac. 93. A rent U- 
que rosas quantum maous una prehendat. Plin. 
30, Hist. nat. 5. 12. (40). Cinerem eum dant 
bibendum, quantum prehenditur ternis digitis. 
— Sic prendo per syncoper.. Virg. 2. /En, 322. 
quam preodimus arcem? h. e. occupamus. Id. 
12. ibid. 775. teloque sequi, quem prendere cur- 
su Non poterat. Stat. 9. Theb, 266. Flumiueam 
rapiente vado, puer Agrius ulmum Prcnderat. 
avea afferrata. Similiter Cic. 1. Acad, (post.) 
11. 41. Sirailem iis rebus, quae manu prende- 
rentur, et 2. ad Brut, 1. Gubernacula reipubli- 
c* prenderem. Seneca Med. 103. prendere dei- 
tra pectus alicujus. h. e. amplecti. Quintil. De- 
clam. 3. 7. ad fin. Ad prendendos ampleiui. 
Alii leg. pra?bendos. — Et Part. Prehensus vel 
prensus apud Virg. 3. /En. 623. Vidi egomet, 
duo de numero quum corpora nostro Prensa ma- 
nu magna medio resupinus in antro Frangeret 
ad sax urn. Id. 1. G. 285. Et prensos domitare 
boves. Id. 2. /En. 592. dextraque prehensum 
Cootinuit. Ovid, 12. Met. 223. Raptaturque co- 
mis per vim nova nupta prebensis. Plin. 11. 
Hist. nat. 17. 18. (56). de apib. Duce prebenso, 
totum tenetur agmen: amisso, dilabitur. — Poe- 
lice Virg. 6. Mn. 61. Jam tandem Italia) fugien- 
tie prendimus oras. et i'eneca Troad. 1046, Quum 
simui ventis properante rerao Prenderint altum, 
fugietque lilus. h. e. altum mare ingressi fuerint. 
Sil. It. 15. 635. lancea turbine nigro Fert letum 
cuicuraqiie viro, quem prenderit ictus, colpisce. 
Est qui leg. prendidil invilis crilicis. Ceterum 
prendidi legitur apud Vulg. interpr. Johan.21. 
3. Et ilia nocte nihil preodiderunt, Adde ibid. 
21. 10. % 2. Specialim, prehendere aliquem, 
alloqueodi, aut rogandi causa sistere- Ter. Andr. 
2. 2. 16. Tuus pater modo me prehendit: ait, 
tibi uxorein dare sese hodie. Id. Phorm. 4. 3. 
15- Prendo bominem solum.* cur non, inquam, 
etc. Id. Heaut. 3. 1. 89. Syrus est prehenden- 
dus atque exhortandus mihi. Ccelius. ad Cic. 8, 
Fam. 11. Renunciatum nobis erat, Hirrura diu- 
tius dicturum. Prendimus eum: non modo noa 
fecit, sed etc. Cic. 12. Att. 13. Prende C. Se- 
ptimium, L. Statilium: tienique nemo negabit le 
juraturum, quem rogabis. Adde Catull. 55. 7. 
<f 3. Item specialim prehendere aliquem in 
fur to etc. est Italice cogliere col f'urto in mano. 



11. Male mihi precatur ct facit convicium. Cf. — a Cum Ablat, et ptajpos. in. Plaut. Asin. 3. 



PREHKNSATUS 

2. 17. Prebendi in furto. Cf. Horat. 2. Od. 16. 
1. Otiutn divos rogat in patenti Prensus vEgseo. 
colto dalla tempesta, deprehensus. — b) Cum 
Ablat, sine pr«pbs. Ge.ll. II. 18. Prensus mani- 
festo furto. — c) Cum Genit. Gell. 11. 18. Pren- 
ius manifest! furti. et Plant. Bacch. 4. 4. 45. 
quem mcndacii preodit maaifestum modo. — 
d) Absolute. Martial. 3. 96. Si te prendero, 
Gargili, tacebis. ^ 4. Item prehendere dicuntur 
qua; sata proveniunt. Pallad.d. R. R. 25. Piro- 
rum plantas radicatas seramus, ut quum preben- 
derint, inserantur. et ibid.\iQ. extr. Hoc genere 
quantum volueris numerum vitium transferes, 
sine ambiguitate prehendendi. V. COMPREHEN- 
DO. Uuc pertinet iltud Cic. in Aral. 116- Nam 
quarura stirpes tellus amplexa prehendit, etc. 
^ 5. Item poeiice prehendere aliquid oculis est 
cernere, videre, apud Zucret. 4. 1136. Sic Lu- 
can. 4. 19. Explicat bine tellus campos ellusa 
paientes, Vii ocirlo prendente raodum. ft. e. to- 
tam amplUudinera assequente, appena'ne scuo- 
pre I'ampiezza. % 6. Item in jure est capere et 
in carcerem conjicers ( V. PREHENSIO I.). Gell. 
13. 12. ad fin. Quee autem ratio fuit vocantibus 
nolle obsequi, quos confiteare jus habere pren- 
dendi? Nam qui jure prendi potest, et in vin- 
cula duci potest. Adde eumd. 13. 13. 

II.) TraDSiate. Cic. 1. Legg. 23. 61. Quum ani- 
mus rerura omnium naturam perspexerit, eaque 
unde generala, quo recurrant, viderit, ipsumque 
ea moderarjtem atque regentem psene prebende- 
rit, etc. h. e. intelligent! a assecutus fuerit. 

PREHENSATUS ~et prensatus, a, um, ?articip. 
V. PREHENSO. 

PREHENStO et prensjo, oois, f. 3. presura, 
presa, il pigliare, "Xa^rj, actus prehendendi. 

I.) Proprie. Atejus Capita apud Gell. 13. 12. 
Tribuni plebis prensionem habent, vocationem 
non habent. Varro ibid, in magistratu habent 
alii vocationem, alii prensionpm, alii neutrum. 
h. c. jus prehendendi et conjiciendi in carce- 
rem. Adde eurnd. ibid. 13. 

II.) Translate, abstr. pro concreto, uti.ajunt. 
Cats. 2. B. C. 9. a tned. Turris tectum per se 
jpsum prebensionibus ex contignatione prima 
suspendere ac tollere cceperunt. et max. Rursus- 
que alia prehensione ad eedificandum sibi locum 
expediebant. Lips, et alii ex MSS. leg. pressio- 
nibus, b. e. bypomochliis et vectibus, quorum 
pressione magna pondera in altnm tolluntur. 
Qui prehensiones retinent, cocbleas, aut prela 
intelligunt, quorum ope itidem lolli quid potest. 
PREHENSO et per sync, prenso, as, 5vi, atum, 
are, a. 1. frequentat. a prehendo. — Part. Pren- 
sans I. 1.; Prensatus I. 2, a.; Prensandus 
II. — Prehensare est sfepe aut vehemeuter pre- 
hendere, pigliare, prendere, acchiappare, affer- 
rare. 

I.) Proprie. ^ 1. Stricto jensu. Horat. t. Sat. 
U. 63. Vellere ccepi, Et preniare manu lentissima 
brachia. Virg. 2. Mn. 444. prensant fastigia dex- 
tris. et 12. ibid. 404, prensatque tenaci forcipe 
ferrum- Ovid. 5. Fast. 476. Lubrica preosantes 
eflugit umbra manus. Tac. 3. Hist. 28. Pre- 
hensare bostium tela brachiaque. ^f 2. Latiori 
sensu prensare aliqtiem est alloquendi, aut ro 
gandi causa sistere, ambire, rogare in petitione 
honorum, et hujusmodi, wapai7 £ ^ e4V ) brogliare, 
buckerare : quod fit prensando manus, et blanda 
verba adbibendo. — o) Generatim. Tac. 1. hist. 
66. Velamenta et infulas prasferentes, arma, ge- 
nua, vestigia prensando, flexere militom aminos. 
et 4. ibid. 46. Prensare commanipulariura pecto- 
ra, cervicibus innecti, suprema oscula pelere, ne 
desererenlur, etc. Plin. 2. Ep. 9. a med. Iiaque 
prenso amicos, supplico, ambio domos, staiiones- 
que circumeo. JLiv. 4, 60. Concursum itaque ad 
curiam esse prensatasque exeuntium maous et 
patres vere appellatos. — 6) Speciatim pro am- 
bire, rogare in petitione honorum. Liv. 1. 47. 
Circumire et prehensare patres, admooere patemi 
beneficii. — Absolute. Ctc. 1. All. 1. Prensat 
unus P. Galba: fine fuco ac fallaciis, more ma- 
jorum, negatur. 

II.) Translate. Liv. 22. 51. Ad consilium pren- 



— 853 — 

sandum tempus opus esse, h. e. capiendum. Alii 
leg. pensandum, quod est prceferendum, 

PREHENSUS et prensus, a, um. V. PREHEN- 
DO. 

PRELlUM. V. PRCELIUM init. 

PRELUM, i, n. 2. Ducunt a premo, quasi con- 
tract, a premulum. Alii a prceluo, et per diph- 
thongura prcelum scribunt: sed baec videlur ni- 
mis longe pelita notatio. — ■ Celerum prelum est 
instrumeotum, quo uva, oliva, aliudve quid com- 
primitur ad succum nprimendum, vel ad ali- 
quid sequura lucidumque reddendum, Trtecnjp 
(It. torchio, strettojo; Fr. presse, pressoir; Hisp. 
prensa; Germ, d. JVeintrauben- , Oelpresse, 
Kelter, Presse; Angl. a press, machine for 
pressing). — a) Saspissime de inst rumen to, quo 
uva, oliva, etc. comprimitur. Hoc sensu differt 
a torcutari ut a toto pars: nam torcular est tola 
machina, prelum trabs, qu?e demissa cnmpriinit: 
tametst interdum proiniscue pouuntur. f'itruv. 
6. 9. Ipsum torcular si non cocbleis torquetur, 
sed vectibus et preio premitur, ne minus longura 
pedes quadragiota constituatur. Ita enim erit ve- 
cliario spatium expedilum. Virg. 2. G. 241. tu 
spisso vimine qualos, Colaque prelorum fumosis 
deripe tectis, L'bi Servius: Prela trabes sunt, 
quibus uva jam calcata premitur. Coium. 12. 
R. R. 51. 1. Olivam prelo subjicere. Cato R. 
R. 31. Prelum de carpino alra potissimum fa- 
cito. (Plin. 16. Hist. nat. 3^.75.(193). hunc 
eumdem locum referens, baDet, e sapino atra.) 
Vlp. Dig. i'J. 2. 19. Et prelum, et suculam, et 
trochleas, quibus relevetur prelum, dominum 
prasstare oporlere. Martial. 13. 111. De Sinues- 
sanis venerunt Massica prelis. Propert. 4. 6. 73. 
Vinaque fundantur prelis elisa Falernis. Plin. 
18. Hist. nat. 31. 74. (318). Intra viginti duos 
bos annos inventum, parvis prelis, et mioori lor- 
culario, sdiiicio breviore, malo in medio de- 
creto, tympana imposita vinaceis superne toto 
pondere urgere, et super prela construere con- 
geriem. — b) Interdum de instrumento, quo 
cbarta, aut vestis comprimitur. Plin. 13. Hist, 
nat. 12. 23. (77). de charla. Premitur deinde 
prelis, et siccantur sole plagulse. Martial. 2. 46. 
Sic tua supposili? perlucent prela lacernis. man- 
gano, soppressa. Sic Ctaudian. JSpilh. Pallad. 
et Celer. 101. prelisque solutse Mira Dioa?ea? 
sumit velamina telae. cavate, o sciolte dalla 
soppressa. Hue pertinet ill ud Senecce Tranquill. 

1. Placet non ex arcula prolata vestis, non mille 
ponderibus aut tormentis splendere cogentibus 
pressa, sed domestica et vilis. et Ammiani 28. 
4. quod V. in PRESSOR1UM. Adde Inscript. 
apud Orell. 3*389. ubi prablvm. 

PREMO, p rem is, pressi, pressum, prgmere, a. 

3. Part. Premens 1. 2. 4. 6. 9. 14. et 15.; 
Pressus in omnibus fere paragr. et in On.; 
Pressurus II. 2. ct 6.;*, Premendus II. 3. et 4. 
— Premere est nisu aut poudere urgere, calca- 
re, deprimere, perprimere, irnju, &\//So), fiapito 
(It. pigiare, calcare, aggravate sopra alcuna 
cosa, premere; Fr. presser, comprimer, serrer ; 
Hisp. aprensar, prensar, comprimir; Germ. 
drvken , pressen, drdngen; Angl. to press , 
press upon, press or tveigh down . 

1.) Proprie. ^ ♦, Stricto sensu. Plant. Asin. 

4. 1. 30. Pede pedeni alicui premere. f'irg. 2. 
£n. 379. Improvisum aspris vcluti qui sentibus 
anguem Pressit humi nitms. Ovid. fb. 366. Pres- 
sit et inductis membra palerna rotis. Horat. 2, 
Sat. 3, 3t4. Ran* pulti vituii pede presso. Id. 

2. Od. 18. 3. Trabes Hymetti* premunt colu- 
mnas, Seneca Here. Fur. 424, Telluris ilium 
pondus immense premit. mbg. Nullo premetur 
onere, qui caelum tulit, Ovid. 3. Amor. 2. 24. 
et 1. Art. am. 158. Genu premere terga alicu- 
jus. star addosso, premere urtando. Edict. Dio- 
del. p. 18. Ficus Caries N. vigintiquinque ^£ 
quatluor. Caricae pressre P. unum ^ qualtuor. 
fichi secchi stivali in barili, ^ 2. Speciatim, 
premere vestigia alicujus, camminar sull'altrui 
pedate, eadim calcare vestigia, quae alius pr*- 
cedens impressit: et translate imitari. Tac. 2. 
Ann. 14. sub fin. Patris patruique vestigia pre- 



PREMO 

mens. Nemesian. Cyneg. 11. intacto prcmimus 
vestigia musco. — Hinc presso gressu proxirae 
iusequente, et prsecedentis vestigia ipsa premen- 
te. Ovid. 3. Met. 17. Subsequitur, pressoque le- 
git vestigia gressu. ^ 3. Item, babet -cliam ob- 
scfeoum sensura, ut comprimo. Vol. Place. 8. 
256.; Martial. 3. 58.; et Sueton. Cal. 25. K 
PREMA in ONOM. Sic pressus est compressus in 
re turpi. Martial. 4. 4. Quod pressa piger bir- 
cus in capella. % 4. Latiori, vel pr<egnante, uti 
ajunt, signiQcatione est string e re, stringe re, pre- 
mere. Cces. 7. B. G. 28. Quum angusto exitu por- 
tarum se ipsi premerent. Virg. 7. /En. 518. Et 
trepida>. matres pressere ad pectora natos. si 
strinsero le madri i figli al seno. Id. 8. ibid. 
288. ut prima nuvercse "Monstra manu, geminos- 
que premens eliserit angues. Id. 1. ibid. 67. Et 
premere el laxas dare habenas. tirare e r alien- 
tare, for titer tenere et adducere. Id. 11. ibid. 
600. fremit eequore toto Insultans sonipes, et 
pressis pugnat babenis. h. e. quibus adductU os 
sibi freno graviler premitur. Sic Ovid. 8. Met. 
37. Premere frena manu. Id. 12. ibid. 509. ali- 
cui fauces. Horat. i. Ep. 16. 37. laqueo collum. 
Id- 2. Od. 10. 3. litus. n. e. striagere, radere, 
proxime litus navjgare. Plin. 13. Hist. nat. 12. 
23. (77). aliquid prelo. Ovid. 4. Past. 769. Uberp 
plena premam: referat mihi caseus *ra, Id. 10. 
Met. 704. Dente premunt domito Cjbeleia frena 
leoncs. mordono. et 5. ibid. 538. Premere ore 
aliquid. masticare, tnangiare- el Seneca Troad. 
797. et Lucret. 3. 664. aliquid morsu. Ovid. 9. 
Met. 78. angebar ceu gutiura forcipe pressus. 
Virg. 1. G. 410. corvi presso ter guttuie voces, 
Aut quater ingeminanl. Seneca Here. Pur. 225. 
Gemuit lacertis pressus Herculeis leo. ■ — Sic pre- 
mere ensem est strin gere, impugnare, stringere- 
Lucan. 4. 706. Ense subit presso. ft. e. stricto 
gladio. Alii leg. prenso. Sic 7( 562. Qua; presso 
tremat ense manus. Hie quoque alii prensoJ At 
Sil. It. 1. 515. pressumque ira simul exigit en- 
sem. Similiter Id. 5 670. premit omnis dextera 
ferrum. et 2. 615. Pressit ovans capulum, cun- 
ctantemque impulit ensem. — Hinc figurate, 
pressus amplexus, slrelto abbracciamento. Sent' 
ca CEdip. 192. tunc amplexu Frigida pr&sso saxa 
fatigaot. Sic Martial. 6. 34. Pressa basla. Ovid. 
Heroid. 2, 94. Pressa oscula jungerc. — Presso 
gradu vel pede est lento, sed liimo, qualis est 
caute incedentium, pede scilicet solum uvmiter 
premendo, a pie taldo. a passo serrato. Liv. 
28. 14. a med. Hispanos presso gradu incedere 
jubet. Id. 8. 8. Pede presso eos rclrocedentes 
recipiebant. ^ 5. Item premere lac aut ca- 
seum apud Virg. 1. Eel. 35. et 3. G. 40t. et 
Plin. 11. Hist. nat. 42. 97. i241). far formag- 
gio: lac scilicet coagulo mixtum stringendo mi- 
nibus, in caecum redigere. — Et absolute Virg. 
3. G. 400. Quod surgenle die mulsere, horisque 
diurnis, Nocte premunt. Valpurn. 5. Eel. 34. 
rursusque premetur Mane, quod occiduae mul- 
sura redegerit horae. — Hinc Virg. 1. Eel. 82. 
Pressum lac. h. e. caseus. Colum. 7. R. R. 8. 

5. Caseus fistulosus provenit , si parum pres- 
sus. ^ 6. Item stringendo elicere, emittere, ei- 
primere, spremere, cacciar fuori. Lucan. 4. 317. 
palmite crudo Arboris, aut tenera succos pres- 
sere medulla. Virg. 3. G. 85. Collectumque pre- 
mens volvit sub naribus ignem. Ovid. 4. Tritt. 

6. 20. nudo pressa uva pede. Horat. Epod, 2. 
15. Pressa mella. Id. ibid. 13. 6. Tu vina Tor- 
quato move consule pressa meo. % 7. Item pre- 
mere dicuntur, qui super atiqua re jacent, aut 
sedent, qui alicui rei innituntur, incumbunt. 
Ovid. Hernxd. 12. 30. Et premitis pictos corpora 
Graja toros. Cf. Propert. 2. 22. 35. Apparent 
noonulla toro vestigia presso. Seneca 'Hippol. 
510. Jurat amnis vagi pressisse ripas. Ovid. 5. 
Met. 317. Factaque de vivo pressere sed ilia saxo. 
Id. 2. ibid. 421. Et pictam posita pbaretram 
cerrice premebat. et 9. ibid. 649. dura positis 
tellure capillis, Bibli, taces, frondi-Sque tuo pre- 
mis ore caducas. — Hinc de iis, qui cadunt et 
mortuntur. Ovid. 4. Fast. 843. nutro Celer oc- 
cupat ausum.- Ille {Remus) premit duram san- 



PREMO 

EiunoleiUus hum urn. «[ 8. Item est onerare, 
caricare, Tibull, 1. 3. 40. Presserat externa na- 
vita mercc ratem. Stat- 8. Theb. 507. tunc auro 
phaleras, auroque sagittas, Cingulaque et mani- 
cas, ne conjuge viJior ire!, Presserat. h. e. or- 
naverat et quasi oneraverat, avea caricalo e or- 
nato d'oro. P. infra. — liinc prcssus est onu- 
stus, gravatus, carico. aggravato dal peso. Pro- 
psrt. 4. 1. 114. tu diruia fletum Supprime, et 
Euboicos respicc, Troja, sinus. Nauplius ultores 
in noctem porrigit ignes: Et natat cxuviis Grac- 
cia pressa luis. Pirg. 1. G. 303. Ceu press* quum 
jam portum tetigere carinif. Proper t. 2. 12. 42. 
Pressus membra me.o. Cces. 4. B. G. 24. Magno 
I gravi onere armorum pressi. % 9. Est etiani 
:ingere, cireitmdare, coerctre, circumligare. Pirg. 

4. JEn. 147. mollique fluentem Fronde premit cri- 
nem line ens. Id. 9. ibid. 612. Caniliem galea pre- 
mimus. k.e. coercemus et oneramus. Oui'd. J. Past. 
517. milraque capillos Presserat. Adde Senec. 
Here. (JSt. 375. — Hue refer ri potest illud Pirg. 

5. /En, 556. Omnibus in morem lonsa coma 
pressa corona. Zucan. 5. 60. Cingere Pellseo 
prcssos diademale crines. <| 10. Hem urgendo 
et nitendo infigerc, injicere, immiltere, premen- 
do cacciar dentro. Ooid. 1. Fast. 355. Quern 
(caprum) spectaus aijqujs denies in vite premeii- 
tem etc. Seneca Phonic. 173. De\teram inlror- 
sus preme, magisque merge. Stat. 11. Theb. 542. 
alte ensem germani in corpore pressit. Pailad. 
11. J?. R. 12. Cuneum salicis intcrfossis paimne 
radicibus premere. Rutil. 1. Iliner. 74. Et qui 
primus humo pressit aratra puer. — Similiter 
Part, pressus apud Virg. i. G. 356. presso ei- 
ercere solum sub vomere. Tibull. 4. 1. 161. pres- 
so telluj consurgit aratro. Virg. 10. Mn. 346- 
Dryopen ferit en.inu; basta Sub mentum graviter 
pressa. Propert. 3. 8. 14. Et nitidas presso pol- 
lice finge comas. Seneca 2. Belief. 2. Gladius 
idem et stringit el transforat: quam presso ar- 
ticulo venerit, refert. k, e. quam forti manu et 
adacta. Contrarium est molli ariiculo- — Hinc 
pressus est etiam signatus. Ovid. 6. Fast. 601). 
dictua Sceleratus ab ilia Vicus: et sterna res ea 
pressa nota. Id. lleroid. 10. 140. Li iter a pressa 
articuio Iremente. et 18- ibid. 134. multa via 
pressa rota. Similiter premere acu, dipingere 
coll'ago, ricamare, exprimere. Val. Place. 2. 
410. Illic servatj genitoris conscia sacra Pressit 
acu, currusque pios. Sed alii reclius leg. pinxit. 
Forcellinus hue relulil etiam illud Stat. 8. Theb. 
567., quod P. supra iu § 8. ^ 11. Item cavare. 
Premere sulcum, scavare, fare un sotco, pre- 
inendo sulcum facere. Pirg. 10. JEn. 296. — 
Hinc fossam premere, facere, ducere, alte ter- 
rain eruendo. Frontin. 1. Stratcg. 5. ante med- 
Fossam transversam inter monies pressit. Est qui 
leg. percuss! t. Plin. 10. Ep. 69. Fossam arctius 
pressam mari aequare. Sic Curt. 5. 1. Cavernas 
in allitudinem press*. Sic Tac. 15. Ann. 42. 
Fossam deprimerc. *! 12. Item deprimere, ab- 
bassare. f'irg. 1. G. 24:,-. Mundua ut a.l Scytbiam 
Rhiphaeasque arduus arces Consurgit, premitur 
Libya; deveius in Austros. Ovid. 2. 'Met. 135. 
Nee preme, nee suramum molire per tetbera cur- 
rum. Id. 3. Trist. 11. 67. Human*.que memor 
sortifs, quae lollit eosdem, Et premit. Similiter 
Part, pressus apud Virg. 2. G. 26. Silvarornque 
alia> prebsos propaginis arcus Exspectant. Horat. 
1. Oti. 27. 8. El cubito remanele presso. basso 
e appoggialo alia mensa. et Seneca Here. Fur, 
155. Aut deceptos instruit bamos, Aut suspensus 
spectat pressa Praemia dextra. abbassata. ct 
Thyest. 498. saga* Umber presso vias scrulatur 
ore. col muso a terra. Sic Hippol. 40. lustraque 
presso quaeranl rostro — JViget pressus color 
quasi depressus, b. e. niger quidem, sed albicanti 
mixtus, rtern fjressovario. Laudatur a Pailad- in 
equis, 4. ft. R. 13., et puto dici a nostris bo jo 
scuro, o rastagno. Sic Servius ad illud bonesti 
spadices. t-'irg. 3. G. 82. quos pbceniciatos vo- 
cant, prcssos, rnyrteos: ipsi sunt badii. % 13. 
Item coercer«, conllnere, concludere, ne quid 
elabatur, elTugiat, evadat. — a) Generatim. 



— 854 — 

area premit. rinchiude, tiene strelle. et Tac. 4 
Hist. 2. Paucos erumpere ausus circumjecti pres- 
sere. — b) Specialiin est sisierc, fermare. Tac, 
15. Jan. 64. Obligare veoas, premere sanguintm. 
Pirg. 6. jEn. 197. et 331. Gunslilit Ancbisa sa- 
tus, et vestigia pressit. Pal. Place. 2. 424. At- 
toniti presserc gradum. — Hue refer ri potest et 
illud Pirg. 6. jEn. 155. duit, pressoque obmu- 
tuit ore. h. e. clauso. — c) Item specialiin, 
premere oculos, chiuderc, serrare. f'irg. 9. dEn. 
486. nee te tua funcra mater Proiluxi, pressire 
oc»los. Quint il. 6. 2. 6. A mantes de forma mdica- 
re non possum, quia sen sum oculorum premit 
amor. ^ 14. Hem insr-qui, urgere: et — a) 
Est venatorum verbum quum ita prope insequun- 
tur feram, ut elabi non posse videaltir, insegui- 
re, incalzare, esser addosso. Pirg. 3. G. 412. 
montcsque per altos Ingentem clamore premes 
in rotia cervum. Sic Ovid. Heroid. 4. 41. In 
□ emus ire libel, pressisque in retia cervis etc. 
Rursus Pirg. 1. .En. 328. Aut spumonlis apri 
cursum clamore prementem. Adde Sil. It. 10. 
125. — b) Item mili:are, quum prope et acriter 
urgetur bosiis, ui pedem referre cogatur, dar la 
carica, inealzare, caricare. Cces. 7. B. G. 19. 
Haesitantes hestes premere de loco superiore. Id 



PBEMO 

et Ovid. Io. Met. 21. pressus gravitate soporis. 
— Similiter Pirg. 3. JEn. 47. ancipiti mentem 
formidtne pressus. Seneca Octav. 1u3. miseriis, 
luctu obruia, meerore pressa. Lactam. 4. 13. Sed 
veriiate pressus negare non puluit. costretto. 
^2. Pro onerarc, asgravare (/'.sub I. 8.t, Sil. 
It. It. 9. Moi levis et sero p:essurus fata pu- 
dore Brultius. ^ 3. Htm translate est depri- 
mere (P. sub I. 12.). — a) Ponitur pro dicendo 
eievare, abbassare, sminuire, screditare. Eiv. 
22. 12. extr. Pre m undo rum superioruin arte sese 
cxtollebat. Quint il. 11. 1. 16. Qui se supra mo- 
durn extollit, premere ac dtspic»re crcditur, nee 
lain se majorem, quam m inures ceteros fncere. 
Tac. 15. Inn. 49. Premere fa mam alicujus. 
Quint il. 10. 4. 1, de e,nendatione. Premere 
luim-ntia, htunilia e\lollere, eisttllaniia cuercere. 
Adde Pirg. II. .En. 401. — b) Eleganier pre- 
mere dicunlur, qu.o superiora sunt, majura, me- 
liora. Oiul. 7. Met. 448- Si titulos annosque tuos 
□ umerare velimus. Facia premant annus. Id. 3. 
Pont. 1. 116. (JuiK (Livia) pr:<-slat virtute sua, 
ne prisca velusias Laude pudiciti* ssecula nostra 
preinat. Stat. 1. Sitv. 2. ltj. quantum Latoaia 
Njmpbas Virgo premit. — c) Hem subjectum 



JEn. 471. Hac fugerant Graji, premeret Trojana 
juventus. JSepos Mann. 11. Pergamena? naves 
quum adversaries premerent acrius, etc. — c) 
Item quum in angustcm redigitur, et urgendo 
includitur. Pirg. 8. /En. 473. hinc Tusco claudi- 
mur arnni, Hinc Rululus premit, et murum cir- 
cumsonat armis. et ibid. 647.; et Can. 7. B. G. 
32. el 3. B. C. 9. Obsidione urbem premere. 
stringer d'assedio. «f 15. Premere arbores, po- 
tare, dibruscare, ramus ioutiles amputare, et in 
arclum redigere et compescere, ne niinis diia- 
lentur et luxurient. Horat. 1. Od. 31. 9. pre- 
mant Calena falce, quibus dedit Fortuna, vitem. 
Ovid. 14. Met. 628. Nee jaculo gravis est, sed 
adunca dex'ora faice, Qua modo luiuriem pre- 
mit, et spatiantia passim Urachia coinpescit. Pirg. 

1. G. 157. ruris opaci Falce premes umbra?, h. 
e. arbores umbrantes. et 4. ibid. 136. hie rarum 
in dumis olus, albaque ciicum Lilia, verbenas- 
que prernens, vescumqud papaver, elc. f 16. 
Item tegere, obruere, celare, coprire, sotterrare, 
nascor.dere. Ovid. 5. Fast. 509. Slant calices: 
minor wide fabas, olus alter habebant: Et fu- 
mant testu pressus uterque suo. h. e. tectus. 
opertus. Id. II. MeU 558. pars magna virorum 
(lurgile pressa gravi. h. e. mersa, obruta. Plin. 

2. Hist. nat. 79.81. (191). Motu terras urbs lota 
corruit, et montis pars abrupla ciadem insuper 
earn ruina pressit. Horat. Epod. 1. 33. baud 
paravero, Quod aut, a varus ut Chremes, terra 
preraam, elc. Id. Art. P. 388. nonumque pre- 
matur in annum. Membranis intus positis. Ovid, 

3. Jmor. 8. 36. Omnc lucrum tenebris alt.i pre- 
mebat bumus. «J 17. Premere arbores est eliam 
piantare, serere: quia in terram deprimunlur. 
Pirg. 2. G. 346. quaecumque premes virgulta 
per agros, Sparge limo pingui. 

II.) Translate, "f 1. Illud premere dicilur 
quod nus urget, gravat, angit, in angustum re- 
digit. Cic. Rose. Am. 34. 97. Qu;c nrcessitas 
eum tanta premebat, ut etc. Id. 9. Pam. 1. Vi- 
deor sperare debere, si te viderim, et ea qu;e 
premant, et ea qua; imnendeant, facile transitu- 
rum. ci stanno addosso. et 1. Oral, 53. 228. 
Quum invidia et odio populi Galba premeretur. 
Cces. 6. 8. G. 12. Quum aut yere alieno, aut ma- 
gnitudine tribuloriim. aul injuria poieniium pre- 
muntur. Sail. Jug. 17. Omnes has, qua; me pre- 
munt, itruumas amisisti. Tac. 1. Hist. 1, lnviso 
semel principe, seu bene, seu male fncla premunt. 
Justin. 2. 1. 7. Neque hiberna frjgora, neque 
aistivi soles .Egypli incolas premunt. h, e. vexant. 
Id. 9. 2. 1. el 26. 2. I. Premi bello. Plin. 8. 
Hist. nat. 36. 54. (127)., 9. ibid. 13. 15. (42). 
et 10. i&t'd. 75. 98. (211). Premi somno. et 20. 
Martial. 3. 40. Et opibus tantis, quas gravii I ibid. 22. 87. (238). Somnus lethargicus premit. 



rx*Hidnies^ntsies premere ae loco supenore. Id. teoere, dorninari, tener soggetto, dominare. Pirg. 
3. B. C. 4C. Pompejani insolenlius atque auda- j 7. .£„. 737. et 10. ibid. 51. Premere ditione 
cius nostros premere et instate cteperunt. Se- 
neca Hippol. 727. Instare et premere. Pirg, 1. 



populos. et 1. tfct'd. 57. imperii), el ibid. 288. 
Mycenas Servitio premet, ac victis dominabitur 
Argis. — d) Hem oppritnere, opprimere. Id. 
8. ibid. 249. et 9. ibid. 393. Premere atiquem 
lelis. el ibid. 329. Tres juxta famulos lemere inter 
tela jacenles, Arrnigerumque Kemi premit. uccide. 
^ 4. Translate a re mililari (I. H.), est dicen- 
do, aut disputando, aul auctorilate, poteotia, odio, 
et sirnilibus urgere aliqucra, stringere, aggrava- 
re, dar addosso, pressare, inealzare, persegui- 
tare, oppri/ncre. Cic. 3. Perr. 53. 139. Tautui 
in adolescente pudur fuit, ut, quum a me preme- 
relur, omnia potius responderet, quam elc. Id. 
1. Tusc. 7. 13. Quoniam me verbo premis, post- 
hac non dieam, etc. Quinlil. declam. 1. 15. 
Quibus te satis abundequ? pressirmu, dum ado- 
lesce n tern defendirnus. Ovid. 14. Met. 40 1. Cri- 
rninibus veris p rein etc aliquem. Cic. 1. leg. Agr. 
5. 16. No urbem banc urbe alia premere at- 
que urgere possilis. Nepos Igesil. 6. Quum a 
plerisque ad exetindum premeretur, exire noluit, 
n. e. impelleretur et pwne cogeretur. Pirg. 10. 
,En. 375. Nuinina nulla premunt: moviali ur- 
gemur ab hoste. Tac. 3. Ann. 67. Non tempe- 
rante Tiberio, quin premeret voce, vultu reum. 
Cic. 1. T'usc. 36. 88. Hoc premendum etiam at- 
que etiam est argumentum. h. e. urgendum. 
Quinlil. 7. 2. 40. Premere crimen, h. e. urgere 
et evidentius probare, aggravare . el ibid. 1. 
29. confession em. h. e. urgere reum, et instare 
I'ehemenlius ex ipsa ejus confessione. *f 5. Item 
est in pauca redigere, ristringere {P. sub I. 4.). 
Cic. 2. Mat. It. 7. 20. H;ec en-m, quae dila- 
tanlur a nobis, Zeno sic premebat. Supra di- 
xeral: Quum autem, ut Zetio soiebat, brevius et 
angustius concludunuir. *J B. Dcnmm est trans- 
late sistere, conlinere, comprimere. Cic. Brut. 
97. 332. Curs urn ingenii lui, Itrute, premit haec 
iinportuna clades cixilalis. atresia, impedisce. 
Pirg. 6. ,£n. 828. dum nocte prementur. et 4. 
ibid. 332. curarn sub corde premebat. Sic Stat. 
9. Tlieb. 824. Prtssus lacito sub corde dolor. 
Plin. Piineg, 62. Premere odium. Tac. 6. Ann. 
50. iram. el I'i.-ibid. 16. pnvorem et consterna- 
tionem mentis vultu. Seneca Ep. 3. a med. in- 
ter i us omne secrelum. Pal. Max. 3. 3. n. 1, 
extern, dolorem silentio. Pirg. 7. JEn. 103. ore 
aliquid. tac.ere. et Sit. II. 12. 610. Sic adeo oran- 
tes pressure silentia. tacquero. Pirg. 9. .En. 324.; 
et Ph<fdr. 1. li. Premere vocem. Ovid. 1. Met. 
207. Suhstitit ut clamor pressus gravitate regen- 
tis. Tac. 3. Ann. 6. L'l {Tiberius) premeret vulgi 
sermunrs, monuit edicto etc. k. e. compesceret, 
per fermare le dicerie del volgo. Pirg. 10. JEn. 
464. rnagnurnque sub imo Gorde premit getni- 
lum. Id. 12. ibid. 322. pressa est insignis gloria 
facti. h. e. occuitala, celala. — In illo Horat. 
:), Od, %. 18. ut premcrer sacra Lauroque, col- 



PRENDO 

lalaquc myrlo: fremerer est tegerer, el defen- 
derer ab injuria ferarurn. Ila recle Forcellinui; 
sed hie Horatii locus ad 1. 0. referendum eil. 
— llinc Purl, prater, pass., cujus plurima supe- 
rius exempla rctulimus, 

Pressus, a. um. adjective qnoque usurpalur, 
unde Co nip. Pressior in omnibus paragr. ; et 
translate ^ I. Occur Hi de otalione el stilo, et 
dicitur de eo qui genere dicendi ulilur tenui, 
■ublili ct brevi, sine floribus et aniplibratione, 
ba>rpnsque arete rci proposilae omncm fupil re- 
dundanliam: ducla metapbora ab aiboribus, quae 
ita falce premunlur, nt inutilibus rami* nudeii- 
tur. Ouintit. to. I. 44. Alii pressa deniurn et te- 
nuia, et quae minimum ab usu quulidiano re- 
cedant, sana et xere Ailica putant. f( ibid. 2. 
16. Proxima virlutibns vilia comprf heudunt, 
iiuntque pro grandibus tumidi, pressis exiles, 
fortibus lemerarii, l;elis corrupli. composilis ex- 
sultanles, simplicibus negligentes. Id- 12. 10. 

15. Antiqpa ilia divisio iot<?r Asianos et Al- 
liens fail, quum hi pressi el inlegri, contra inllati 
illi et inanes haberenlur: el in bis nihil super- 
fluent, i i lis judicium rnaxime 8C modus deesse'.. 
Cic. 2. Oral. 13. o'V Thucydtdes ita verbis- aplus 
et pnssus, ut etc. Id. f>agtn- apud Aon. p. 364. 
24. Merc. Quis te fuit unquain in partiuodis 
rebus, in detiniendis, iu explanandis pressior? 
Plin. 1. Ep. 8. Stilus pressus et dernissus. el ibid. 

16. In conlionibus idem, qui in oralionibus, est, 
pressior lamen et circ-mscriplior et adductior, 
Quinlil. 4. 2. 117. de narralione. Pressus, et 
velul applicitus rei cullus. V . alia in PRESSE. 
^ 2. Pressum vei bum, vox rem ipsaai proxime 
evidenlerque signilicans. Gelt. 2. 6. Siculi taxare 
pressius erebri usque est, quern I anger e, unde 
procul dubio id iciciinalum est. *J 3. Pressior 
cautela. alienlior, inlentior, accuralior. Apul. 5. 
Mel. Evi tin bile tibi periculum minatur Fortuna 
6aevior, quod observandum pressiore cautela cen- 
seo. Sic ibid, paulio post. Diuquc cogilalionibus 
pressioribus inslructe, ad superbiam puniendam 
flrmiores redcamus. 

PRKN'DO. V. Pit EH EX HO. 

PRENSATlO, on is, f. 3. broglio. bucheramen- 
to. it* ■watt, vxpsyxiM*, oclu* preosandi, ambi- 
lio. Cic. 1. Mil. 1. Non aliens lationi nostra- 
fuit illi us lure praepropera prensatio. 

PRENSllO, as, are. a. 1- frcquentat. a prenso. 
Sidon. 2. Ep. S. Quum libkinarn ipsam Aentes 
o nines prenstlarent, remor&rentur, exoscularcn- 
tur. h. e. ferelrum. in quo defunct.e corpus ja- 
cebat. 

PRENSO, as. J\ PRE U EN SO. 

PHENSORlCM, ii, n. 2 muscipula, trappola. 
Gloss. Lai. Gr. Prcn<oriuii«, mo-. 

PRE N SI'S. /'. PREHENUO. 

PRESBYTER, eri. m, 2. prete., itpscfivxipci, 
Grace est senior: a npscjSu; senex. ^ 1. Ge- 
neratim. Tertull. Cor. mil. 15. Scdent el pres- 
bjteri coronati etc. ei .-ipocal. i. 4. ubi Vul- 
gate habel teniores. % 2. Specialim est sacer- 
dos; qua ralione ab Ecciesiasticis scriploribus sae- 
pe usurpalur. Tertull Baptism. 17. itandi ba- 
plismum habet jus summum sacerdos, qui est epi- 
scupus: deliinc prrsbyleri el diacojti. Aiide e.umd. 
advers. Han el. '»!• e.xlr.; Jfie'onym. 'A. adners. 
Kufin. n. 2.; Prudent. It. nepi aref>- '20-; el Si- 
don. 6. Kp. 2. — Piesbyleii, »eu monachi fuse* 
tunica u.ebantur. I', adnot. in v. MONAClll'S. 

PRESBVTERATL'S, us, in. 4. muiiin et ditrni- 
t«s presbyuri. UUromiin. Ep. 22. n. 28. Ideu 
diaconatum et presbjteralum ambiuat, ul iuu- 
lieres licenlius videant. 

PRESBYIERltiM, li, d. 2. xptcfivxiptov, col- 
legium presbjleroruui in Ecclpsia Christiana, *e- 
natus Ecclesiasticus. f r ulga!. interpr. 1. Timalh. 
4. M. Cum imposiiione manuum presbyleiii. h. 
e. facta a colltgiu presbyterorum. Cf. Cassiod. 
9. Hist. Keel. 3. Fiavianus in ordine presbyterii 
consliltitus. 

PRESSR, adverb. Comp. Pressius in omnibus 
paragr, — Pre«e 

I.) Proprie est premendo, auMffTaX/xsvux;. Ate- 
jut Capita apud Gell. 10. 6, Quaoto arlius pres- 



— 855 - 

liusque conflictata essem, si fraler meut clasiem 
cum ingenti civium numero non perdidisaet! 
^ -1. Item in angmtum rcdigendo, arete, rislrel- 
tamente. Pallad. 12. ii. M. 0. Vites quat fron- 
de luxuriant, putare pressiu* conveniet. Vtgtt. 
1. f'eierin. 56. ad fin. Jumentis pressius culla 
radere. basso. 9f arced, Kmpir. c. 20. p. 113. 
ed. .tld. jEgrotum oleo peruogere et presse fri- 
care. 

JI.) Translate. % 1. Presse loqui, clare ex- 
presseque, ut omnes Utterae et syllabe distincte 
audiantur, parlare schietto e chiarv. Cic. 3. Oral. 
12. 4 j. Loqui non asp ere, non vaste, non rusti- 
ce, sed presse et ajquabiliter el kniter. Id. 1. 
Off. 37- 1^3. In voce duo sequamur, ut clara sit, 
ut suavis. Ulrt-iuque omnino a natuva petendum 
est: verum alter urn eiercitalio augebit, alter urn 
imitalio presse loquentium cl leniter. Hue facit 
illud ejusd. 3. OraC II, 43. Ei istis urbanis, 
iu quibtts minimum est iilterarum, nemo est, 
quin lilteratissimum toga tor um omnium Q. Va- 
leriutn Soruoum, leoilate vocis, atque ipso oris 
pressu et sono facile vincat. ^ 2. Presse dicere 
est brevjter, pauci*, et ea solum dicendo, qua 
ad rem exporieodam necessaria sunt: amplibca- 
liones omiltendo, argutnento arelissime inbsren- 
do. Cic. Oral. "S3. 117. lit delinire rem possit, 
neque id facial tarn presse et anguste, quam in 
illis erudilissimis disputatiunibus Jieii sulet; sed 
quum eipianatius, turn etiam uberius. Id. Brut. 
55. 201. Oiatorum booorum duo genera sunt, 
ununi attenuate presseque, alterum sublate am- 
pleque dicentium. Quiniil. 8. 3. 40. I't liqueat 
augerc quid velirnus, an minuere; concitate 
dicere, an moderate; laete , an severe; abun- 
danter, an pre«se. Cic. 4. Pin. 10. 24. Mihi 
placet agi subliiius, et, ut ipse dhisli, pressius. 
Quae enim adhuc protulisti, pcpularia sunt. Plin. 
3. Ep. 18. sub fin. Quum ea polius, qua? pressius 
et adstrictius, quam ilia, qua' hilarius et quasi 
eisultantius scripsi. possint vidert arcessita et in- 
ducla. Id. 4. Ep. 14. Hendecasjllabis describi- 
mus aliquid, modo pressius, modo elalius. el 9. 
Ep. 26. An ilia cusloditius pressiusque? aC hi 
CKxQVQ'.ei $ etc. Gell. I. 3. circa med. loquisilius, 
et exactiu*, pressiusque super alrqua re disserere. 
piii precisamenle, ptii a proposito. 

PRESSICICS, a, um, adject, qui pressus est. 
Vox a Lexico cipnngenda; occurrit enim tantum 
in .Yo.'. Tir. p. 3 LI. 

PRESS1M, adverb, s/reffnmenff, presse, vel 
premendo. -ipul. 2. Met. Me pressim deoscula- 
to. et ibid. Linteolum pressim adglutinalum. 

PRESSIO, «iuis, f. 3. pressione, nisatf. actus 
prcmrndi, depressio. 

I.' Proprie. I'itruv. 10. 8. a med. Y'e.Ja, qu3? 
in capite raali summo collocantur, disci-dent in 
longius a eentru. pressione cacurninis velieinen- 
tius cogunt proarcdi navem. el paulio sup. Gu- 
bernalor <«nsam gubernaculi lenens una manu 
prrssivnibus arlis agi tans, versa I earn. 

II. Translate est lignum illud, aul saxum, 
quod vecti subjicilur, dum onus extollil, i^ire/ic- 
j^X^ov. I'itruv. ibid, nb init. Yeclis ferreus quum 
est adrnotus ad onus, suppusila uli eenlro pres- 
tione, quod lir;fci Citop.3y\iov appellant, etc. I'. 
cl PUKHENS10 II. 

PRESSiVUS. a, um. adject, qui premit. Gloss. 
Cyrill. HUau-zv, pressbuin. 

PRESSO, as, avi, alum, are, a. 1. Part. JPres- 
sans et Pretsundus. — Pressare est frejuentat. 
vel intens. a premo. et ejusd em fere signilicatio- 
nis, premere, stringere, xaTi"i;'Jw. Plaut. Pers. 
2. 5. 11. Quid hoc hie in colli) tibi lumel? sa. 
vomica est: pressare parce. Purius .4 alias apud 
JfJacrob. 6. Saturn. 3. Pressatur pi-de pes, mu- 
cro in uc rone, viro vir. Ovid. K. Mel. ;'>38. ci- 
neres ad peclpra pressant, AdfusTque jacent tu- 
mulo. Id. 15.t6id. 472. Ubera dent satur* ma- 
nibui pressanda capellse. Cf. firg. 3. Eel. U8. 
si lac prreceperit aestus, L'l nuper, frustra pres- 
sabimus ubera pahnis. Propert. :i. 15. J 8. El 
nova pressaolt'S inquinet uva pedes, ^ei'er. Sam- 
mon. 16. p. 66. retro ed. .414. Quo* aulcm vo- 
citant codes, attingere dextra Debebis, qua gal- 



PRESTER 

lus erit pressante peremptus. Stat. 6, Theb. 346. 
Ii ("bromis Hippodamusque, alter salus Hercule 
magno, Alter ab (Xoomao, dubites uler etTera 
presset Frena magis. 

PRESSOR, oris, m. 3. venator, qui feram pre- 
mit. Isiilori locura V. in ALATOR. Uanc vo- 
cem agnoscit eliam Charis. 2. p. 14S. Putsch. 

PRESSORlU.M, Vi, V. voc. seq. in fia. 

PRESSORlCS. a, um, adject, ad premendum 
perlinens. Colum. 12. H. Ii. 18. 4. Pressoria 
vasa. h. e. torcularia, piela. — H'mc 

/Vfssortum, ii, n. 2. absolute, snbstantivorum 
more, est insti omentum ad premendum, soppres- 
sa, mangano, slreltojo. Ammian. 28. 4. Solu- 
tis pressoriis Testes luce nitenies arbitra diligen- 
ter explorat. (P. PRELUM in fin.) Plin. Paler. 

2. 17. a med. Cotonea purgare, tundere diligen- 
ter, et .ex primer e in pressorio. 

PRESSULE, adverb, deminut. a presse, h. e. 
arete quidera premendo, sud ita tamen, ut uoo 
laedatut", qui premitur. .-Jpul. 4. Met. Filium diu 
ac pressule saviata. et 10. ibid. Ut lacinia adhce- 
rens pressule membrorum voluptatem graphice 
linearel. 

PRESSULUS, a, um, deminut. a pressus, ali- 
quanlurn pressus. Apul. florid, n. 'J. Ampulla 
lenliculari forma, tereli ambilu, pressula rotun- 
ditatt. al^uanto schiacciata. 

PRESSCRA, a?, f. 1. ! premo) pressio, premen- 
di actus, p> essione, H'.&cig. 

I.) Proprie. ^ 1. Graeialim. Apvd. 5. Met. 
Lacrimue pressura palpebrarum coactae. T 2. 
Specialim est actus exprimeudi musti , olel, et 
similium, pijiatura. Colum. 12. It. R. 36. i, 
Mustuin quod post primam pressuram vinaceo- 
rum exprimitur. Plin. 18. Hist. nal. 31. 74. ',31 6), 
Pressura una culeos viginti implere debet. Co- 
lum. 12. R. R. 52. 11. Sint in cella Olea- 
ria ties labrorum ordincs, ut unus prima; notae, 
jdest primae pressurae oleum recipiat, alter se~ 
cundse, terlius terli;e. ^ 3. Hinc etiam illud 
ipsum quod exprimitur. Lucan. tf. 809. tltqoe 
solet pariter tolis se eBundere signis Corycii 
pressura croci. sic etc. V. SPARSIO. 

II.) Translate. <f 1. Est onus. Apul. 7. Met. 
Levare pressuram. h. e. onus, quod preinrt. % 2. 
lt«m mu Ita rum inter se rtjrum compr*'S"sio. Jpul. 

3. Met. Co-Lus multitudo pressurae nimia densl- 
tate periclilatur. per la troppa calca. f 3. In 
aquaeduclibus est deductio aquae e\ loco altiore 
in bumiiiorem, ei quo cugitur rursus in allic- 
rem conscendere, quia premitur aqua antecedens 
a subsequent), el inde vim accipil, Lt rursus 
ascendat: ut fit in lap idt is fonlibus, in qu'.bus 
aqua per iistulas in acia fertur. Fmntin. Aqu&d. 
18. Quinque aquarum ailitudo in ornnem par- 
tem Urbis atiollilur, sed ex his aliie leviori pres- 
sura coguntur. *f 4. Apud Ca-l. Aurel. 1. Actit. 
prd'f. a rued, pressura est so inn us gravior, et 
pr.Tter naturam, letargo. ^ 5. Per metaphoram 
est aflliclio, afflizione, pressura, &Xt ([>'£• Tertull. 
!. ad I'ror. 5. Prersuram persecutioaemque 
perfirre. Zaerani. 5. 22. o med. Deus pressurae 
verberibus defluentem currigit discipHnam, Cy- 
prian. 1. Ep. 1. Press uras et angustias rele- 
vare. 

PRESSUS. a, um. V. PREMO. 

PRESSUS, us, m. 4. premitur a, pressio. Cie. 
•1. Tusc. 23. 54. Ul on era con ten lis corporibus 
facilius fe run tur, re missis opprimunl; si minima 
animus intention? sua depellit pressim omnem 
ponderum, remissione autem sic uigetur, ut se 
nequeat extoliere. Id. 3. Orat. 11. 43. Lenitate 
vocis, atque ipso oris pressu ac sono. k. e. o$ 
comprimendo, neque vaste loquendo. Id. in Jrat. 
2. A' at. If. 42. 10li.de Opkiucho. Hie pressu du- 
plici palmarum continet Angucm. stringendo am- 
bedue It mani. 

PRESTER, Siis, m. 3. ^ l.Est igncus turbo, 
ventus ij?nitus ex alto ruens columnae modo: a 
4rpr;'Sw incendo, izprp-zrip, ijpoc (It. bufera, ti- 
fone, turbine; Fr. tourbitlon de feu; IHsp. re- 
molino de fuego; Germ. t. brennender, feuri- 
ger, heisser ff^irbeltvind ; Angl. a sort of fie- 
ry whirlwind in appearance like a pillar of 



PRESTERIUM 

fire, a typhon, tornado). Zucre(. 6, 422. Quod 
supercst , facile est ex his cognoscere rebus, 
Presteras Graji quos ab re aominitaruot, In 
mare qua missi veniant ratione superne. Nam 
fit, ut interdum tanquam demissa columna In 
mare de c;p!o descendat, quarn freta circum 
Fervescunt, graviler spirantibus incita flabris, Et 
quaecunique ia eo turn siai deprensa tumultu 
Navigia, ia sum mum veniant vexata periclum. 
Seneca 5. Qucest. nat. 13. Ventus circumactus, 
et eumdem ambiens locOm, turbo est: qui si pu- 
gnacior est, ac diutius volutatur, iaflammatur, 
et efficit quern jrpTjanjpa Graeci vocant: Lie est 
igneus turbo. Plin. 2. Hist. nat. AH. 50. (133J. 
Turbo ardentior accensusque duiu furit, prester 
vacatur, amburcos contacta pariter et proterens. 
Apul. de Mundo. Spiritus quum major e vj torti 
sunt, fit procella terrestris, et a Graecis prester 
nomen accepit. Ammian. 17. 7. Typhones atque 
prestcres cum horriuco trcmorc terrarura civila- 
tem et suburhana funditus everteruat. V. ECNE- 
1* III AS. % 2. Item genus scrpentis in Africa, 
CUjus morsus sitini officii ardentem, inexstingut- 
bilem, et inortalem, cum distentione membro- 
rum. Solin. 27. circa med. Prester quern per- 
Cusserit, distenditur, enormique corpulentia ne- 
catur extuberatus. Lucan. 9. 7 'JO. Nasidium Mar- 
si cullorem torridus agri Percussit prester. Illi 
rubor igneus ora Succeodit, tenditque cutem, 
pereunte Jigura, Misccns cuncta tumor, loto jam 
corpore major: llumanumque egressa modurn 
super omnia membra Efflatur sanies. Plin. 20. 
Hist. nat. 20. 81. (210). Porcilaca venena preste- 
rum resliogui. Id. 2*. ibid. 13. 73. (117). Adver- 
santur serpentium sceleratissimis, baemorrhoidi, 
et presteri, ruborum flos, aut mora. 

PRESTERlUM, Ii f n. 2. Kpnoxyptov, locus in 
balneis, ubi calor esfestuans excitabatur; idem 
ac Lacooicum. V. PROPNIGEUM. 

PRfi'llO, as, arc, a. 1. appmzzare, astimo, 
pretium a'icui rei statu o. Cassiod. 5. Variar. 
iO. Gemmarum divites venae auri fulgore pre- 
liantur. Sic de abstractis Id. 8. ibid. 22. Natura 
ipsa bonl adhibita perseverantia pretiatur; quia 
minus est taudanda incipere, quam bonorum 
propositum custodire. 

PRETIOSE vel preciose, adverb. Comp. Pre- 
tiosius. — Pretiose est cum pretio, suropluose 
et eleganler, preziosamente, tcc/mca;. Cic. 2. In- 
vent. -50. 116. Vasa ruagniflca, et pretiose caela- 
ta. Hell. 5. 5. Pretiose armatum exercitum. Curt. 
10. 1. Tanti Dominis regem haud pretiosius se- 
pultum esse, quam si fuisset e plebe. 

PRETfOSfTAS vel prociositas, atis, f. 3. prezzo, 
vaiore, pretium, itejus Capilo apud Macrub. 
1. Saturn. 13. Anuii prctiositas. Apul. 2. Met. 
Arapli calice*, vaihe quldem g ratios, sed pretio- 
sitatia unius. Ipse Oudendorp. ita legit; alii vera 
legendum putant variae quidam gazae, sed spe- 
ciositatis unius. 

PRETlOSOS vel preciosus, a, um, adject. Comp. 
Pretiosior sub A. I. et II.; Sup. Prvliosissimus 
sub A. I. — Pretiosus usurpatur A) Passive; et 
By Active. 

A) Passive, qui est multi pretii, aVriftcf, noXC- 
ttfttf (It. prezioso, di molto pregio t valor e; 
Fi". prtcieux, qui a une grande valeur; Oisp. 
precioso; Germ, hostbar, von hohem Wertht, 
Angl. costly, precious, valuable, of great price 
or velue). 

I.) Proprie. Cic. 3. Off. 23. 89. Equi ne pre- 
tiosi potius jacturam faciat, an servi vilis? I/orat. 
1. Ep. 18. 31. Eutrapeius cuicumque nocere vo- 
lebat, Vestimenla dabat pretiosa. Curt. 10. 1. 24. 
Pretiosa supellex et nobiies gemmar, aurea rna- 
gni ponderis vasa, etc. JYepos Att. 12. Habebat- 
que in Italia pretiosas possessiooes. Cotum. 3, 
M. M. 8. 4. Pretiosis odoribus Arabia illustris. 
Ovid. 1. Met. 115. Subiitque argentea prole3 
Auro deterior, fulvo pretiosior- a?re. Cic. 2. Fin, 
28. 91. Nod minor voiuptas percipitu-r ex rebuj 
vilissimi8, quam ex prctiosissimis. Plin. 11. Hist. 
nat, 37. 52. (139). Oculi, pars corporis pretiosis- 
sima. Id. 7. ibid. 29. 30. f lOaj. de ffomeri opere. 
Pretiosissimism human! atiimS opus. lamprid. 



— 856 — 



Elagab. 33. Fecerat et altissimara turrem sub- 
slratis aureis gemmatisque ante se tabulii, ex qua 
se prascipilaret, dicens, etiam mortem suam pre- 
tiosam esse deberc et ad speciem luxuria, ut di- 
ceretur nemo sic perisse. 

II.) Translate pretiosus est sumptuosus, vel re- 
ctius qui magni emitur. Plant. Epid. 1. 2. 17. 
Pretioso pretio emere aliquid. h. e. inagno. Id. 
Bacch. i. 1. 41. Pretiosa operaria. h. e. mere- 
trix, qua? magoo cooducitur. Propert. ■%. 5. 43. 
Thais pretiosa. h. e. quce noctcm magno vendit. 
Id. 3. 11 1. Nox pretiosa. ft. e. quae pretio emi- 
tur. Martial. 10. 92. fames, h. e. quae oon nisi 
magno sumptu satiatur. Id. 5. 69. silentia. h. e. 
magno pretio comparata. Loquitur de Antonio, 
qui-, ut Ciceroni sibi male dicenti os obstrueret, 
occidendum curavit. Cf. Ovid. Heroid. 7. 47./ 
Exerces pretiosa odia, et conslantia magno. h. e. 
odio me habes, et propter hoc parvi facis obji- 
ccre te morti. Plin. Pompejum alloquens, cujus 
imago e margaritis. 37. Hist, nat 2. 6. (15). 
Iline fieri tuos vultusf sic te pretiosum videri? 
By Active pretiosus dicitur qui magoo pretio 
emit. Horat. 3. Od. 6. 32. Pretiosus emptor, h. 
e. qui magna prelia numeral. 

PRfiTlUM vel precium, li, n. 2. Scribitur et 
precium per c; quod videtur probare Dausqu. 
in Orthogr. quasi sit a procando, vel a prece. 
Itaque sic edidit Holoander in Pandect., at Tor- 
rentin. semper pretium per f. Affert pro se 
Dausqu. carmen Praenestini lapidis: fructusquc 
renatos Digerit in precium. Sed hoc ipsum Ma- 
nut, per t scriptum esse testatur. Addit Cellar. 
ex Gruter. 481. 4. et 893. 8. Cujus pretium Va- 
leria Silvana iotulit. Tutius itaque per t scri- 
bere. — Pretium est id quod aestimationis em- 
ptionisque causa constituitur, ut ait Varro 5. 
L. L. 177. .Villi.; cujus etymologiam a peritus, 
quod periti soli possunt id recte facere, ridet 
Satmas. Alii ejus originem ab aiiis Unguis pe- 
tunt. V. I'oss. in Etyinol. Est Itaque pretium 
id, quod pro re veoali poscitur, Ttfxij, Tt'^vjfta, 
(ua%6s (It. prezzo; Fr. valeur, prix d'une chose ; 
Hisp. precio, valor; Germ. d. fy'erth, Preis; 
Angl. the price of any thing that is to be sold). 
I.) Proprie. — a) Universim. Plin. 35. Hist, 
nat. 10. r.fi. (92). de Apelle. Tabula pretium 
accepit meosura, non numero. Id. 33. ibid, pro- 
cent. (5). Myrrbinis pretium facit ipsa fra- 
gilitas. fa che vagliano assai. et 12. ibid. 13. 

28. (49), Pretium uVae amomi in libras denarii 
sexaginta: friato vero amomo denarii quadra- 
gin ta octo. Varro 2. R. li. 2. 5. Pretio facto 
in singulas oves, ut agni chordi duo pro una 
ove adnumerentur. Quint il. 4. 2. 41. De pretio 
convenire. Id. 12. 7. sub fin. Alicui rei pretium 
imponere. Plaut. Mil. glor. 3. 1. 133. statue- 
re merci. Cic. 12. Att. 33. certum constituere- 
Id. Hose. Am. 48. 133. enumerare. Id. 3. Off. 

29. 107. pacisci pro re allqua. Plaut. Men. 
5. 0. 26. exsolvere. Id. Pers. 4. 4. 30. Vendere 
aliquid pretio sub. quel che vale, che r,:erita, 
et Pseud, 1. 2. 36. Eo in macelium. ut piscium 
quidquid est pretio prwstinem. Id. Merc. 2. 3. 
7. Parare sibi pretio aiiquid. Cic. Hose. Com. 
12. 33. Jacent pretia praediorum. Varro 3. R. 
R. 6. 6. Multi extulerunt eorum pretia, ita ut 
ova eorum denariis veneant quinis. Paul. Dig. 
9. 2. 33. Sextus quoque Pedius ait, pretia re- 
rum non ex aUectione, nee utilitate singulo- 
rurn, sed communi fungi. Id. ibid. 35. 2. 63. 
Pretia rerum non ex allectu, nee utilitate singu- 
lorum, sed coramuniter funguntur. Itaii ea di- 
cunt prezzi d'affelto. — Similiter in plur. nu- 
mero. Plaut. Men. 2. 2. 15. Quibus hie pretiis 
porci veneuot? Id. Pcen. 4. 2. 20. Haec quum 
hie video fieri, crucior pretiis emptos (servos) 
max amis. Cic. fragm. orat. pro Tutl. (edente 
A. Peyronio) 14. p. 101. Agrum ornatissimum 
carissirais pretiis Claudius emerat. Gelt. 3. 17. in 
lemmate. Libroa mercati sunt pretiis fidem non 
capienlibiis, — b) Speciatim, in pretio esse, 
esser in prezzo o stima, valere, pretiosuin es- 
se. Plin. 33. Hist. nat. 1. 6- (:22). Effigies va- 
rias cnelando (in auro), ut alibi ars, alibi mate- 



PRETIUM 

ria esset in pretio. Ovid. 5, Fast. 58. Inque suo 
pretio ruga senilis erat. — c) Esse pretio, idem. 
Plin. 12. Hist. nat. 12.25.(41). Costi radix et 
folium Indis in maximo pretio, — rf) Magni 
parvi pretii esse, esser di molto o poco prezzo', 
o stima, magoo, aut parvo pretio valere. Ter. 
Heaut. 1.1. 12. Agrum meliorern, neque ma- 
joris pretii nemo habet. Cic. 2. ad Q. fr. 2. 4. 
sub (in. Noli spectare, quanti homo sit: parvi eniro 
pretii est, qui jam nihil Sit. Plaut. Aulul. 4. 10. 
6o. Qui culpam admisit in se, nullus est tarn 
parvi pretii, quin pud eat. tanto vile e abbietto. 
et Pseudo-Sail, or at. 2. ad C(ps. 9. extr. Si 
quid adversi coortum est, de illis potissimum ja- 
ctura (it, qui pretii minimi sunt. Plaut. Epid. 
3. 3. 29. Nse tu babes sorvum frraphicum, et quan- 
tivis preti! — ey Pretium habere. Cic. 5. Verr. 
98. 227. Annona pretium, nisi in calamitatc fru- 
ctuum, non habet. Ovid. 4. Pont. 8. 67. Non 
potes ofiicium vatis contemnere vates. Judicio 
pretium res habet ista tuo. vale qualche cosa, 
e degna di stima. Cato R. R. 2. V'endat oleum, 
si pretium habeat. — /') Pretium facere est 
venditoris merci suae pretium statuentis, et indi- 
cantis, quanti vendere relit. Plaut. Pers. 4. 4.37. 
Indica, fac pretium. do. tua men est, tua indi- 
catio est. di r guanto vuoi. — Item emptoris, quum 
pretium ollert, et quanti velit emere, ostendit. 
Martial. 1. 86. Quis faceret pretium, nisi qui 
sua perdere vellet Omnia? Sic Mario noxius hae- 
ret ager. Paul. Dig. 10. 3. 19. Qui de vestibulo 
liceri cogitur, necesse habet interdum totarum 
•?diuni pretium facere. 

II.) Translate. ^ 1, Pretium dicitur pecunia, 
quae in re aiiqua impenditur, sumptus, denaro 
speso, spesa. — a) Generatim. Plaut. Capt. 
prol.32. Nil pretio parsit, filio dum parceret. 
non perdonb a spesa. et Id. Merc. 2. 3. 7. 
.Miser amicam inihi paravj, animi causa, pretio. 
et Virg. 4. .En. 211. Femina (Dido^, quae no~ 
stiis errans in finibus urbem Exiguam pretio 
posuit. ft. e. pecunia emptara. Unde Id. i.ibid. 
371. Mevcatique solum. Cess. 1. B. G. 18. Omnia 
vectigalia p&rvo pretio redempta habere. Sic Cic. 
7. Verr. 45. 119. Non vitam liberorum, sed mor- 
tis celeritatem preiio redimere. I/orat. 2. Ep. 2, 
171. tamquam Sit proprium quicquam, puncto 
quod mobilis horae Nunc prece, nunc pretio, 
nunc vi, nunc morte suprema Permutet dominos 
et cedat in altera jura. Cf. Plin. 9. Uist. nat. 
55. 81. (171 \ Sex raillia muraenarum mutua ap- 
pendit: nam permutare quid em pretio noluit, 
aliave merce. vendere a contanti. — 6) Spe- 
ciatim de pecunia et mercede, quae datur ex 
turpi causa. Cic. 4. Verr. 49. 122. Pretio mer- 
cari ordinem senatorium. a forza d'oro. Id. 
7. ibid. 20. 50. Pretio atque mercede uiiomsti 
majestatem rei public*, et ibid. 22. 56. Multa 
pretia et muncra bene apud aliquem collocare. 
Virg. 6. .En. 622. fixit leges pretio atque refixit. 
per danaro. Lucan. 4. 220. Pretium irrerces- 
que proditionis. Cic. 5. Verr. 32. 76. Apronlo 
data est accessio, rnerces operae pretiumque im- 
pudentiae. — c) Item speciatim ea, quae stupri 
causa datur. Ter. Andr. 1. 1. 49. Postquam 
amans accessit pretium pollicens, etc. Ovid. 3. 
Art. am. 551. A doctis pretium sceius est spe- 
rare poetis. Me miscrum! sceius hoc nulla puella 
timet. Adde 1. Amor. 10. 17. et seqq.; Propert. 
3. 9. 31.; Tibull. 2. 4. 14.; Horat. 1. Sat. 2. 
104. et alios, quos oollegil Broukhus. ad Tibull. 
1. 10. 33. <f 2. Hinc generatim pretium sunt 
divHiee, pecunia, aurum, argentum, oro, danaro, 
ricchezze. Ovid. t. Fast. 217. In pretio pretium 
nunc est: dat census honores. Horat. 3. Od. 16. 
8. Con verso in pretium deo. h. e. Jove in aurum 
Danaes causa. Ovid. 2. Pont. 8. 5. Argentum 
felix, oranique btiaUus auro, Quod pretium fuerit 
quum rude, numen erit. h. e. numisma argenteum 
signatiim effigie Caesaris. ^T 3. Est etiam pre- 
tium merces, quae pro opere iatur, prasmium, 
mercede, premio. Plaut. Pseud. 3. 2. 59. Fateor, 
me esse coquuti carissimum: verum pro pretio 
facio ut opera apparcat. Id. Epid. 1. 2. 17, Ope- 
ram Epidici nunc me emere pretio pretioso ve- 



PRETOR 

Urn, Id. Capt. 5. 1. 20. Reddere alicui pretium 
pro benefactis. Ovid. 1, Amor. 1. 34. Ad vatem, 
pretium carminis, ipsa venit. Id. 2. Met. 701. 
Juncta 6uo pretium dabitur lib! femlna tauro. 
Virg. 5. /En. 110. sacri trlpodes, Yiridesque co- 
rona, Et palma pretium victoribus. Ovid, He- 
roid. 14. 129. Exsul Hypermnestra pretium pie- 
tatis iniquum Quam mortem fratri depulit, ipsa 
tuUt. ^ 4. Item pretium est existimaUo, stima, 
conto, pregio. — a) Operce pretium faeere, 
astiraare, quatiti sit opera, qua prastatur, sti- 
mare, fare slima, o conto. Liv. 27. 17. ad fin. 
Quales ei hac die experiundo cognorit, perinde 
operce eorum pretlura faceret. — b) Et gene- 
ralim. Horat. 3. Ep. 1. 34. Si meliora dies, ut 
vina, poemata reddit, Scire veltm, chartis pre- 
tium quotus arroget annus. Id. Art. P. 299. 
Nanciscelur eniro pretium nomenque poeia, Si 
etc. — c) Speciatim, est pretium. Ovid. 1. Trist. 
9. 43. Sive aliquod morum, seu vita labe caren- 
tis Est pretium, nemo pluris habendus erit. Piin. 
12. Hist. nut. 25. 54. (118). de balsamo. Cor- 
ticis etiam ad medicamenta pretium est, et ibid. 
19. 43. (95). de casia. Corticcm labare et exi- 
naniri, pretium est. % 5. Univeisiro pretium est 
retributio, ricompensa, turn in bonam, turn In 
malam partem. — 1.°) In bonam partem. — 
a) Generatim. Cato apud Festum p. 201. 26. 
Mull. Majores seorsum atque diversum pretium 
paravere bonis atque strenuis, decuriooatus, o- 
ptionatus, hastas donaticas aliosque honores. Ho- 
rat. 1. Ep. 16. 46. Nee furtum feci, nee fugi, 
si mihl dicat Servus, babes pretium, loris non 
urery, ajo. Plin. Paneg. 80. init. Non locuple- 
tando fisco sedes, nee aliud tibi sentential tua 
pretium, quam bene judicasse. Tac. Agric. t. 
Celeberrira-is quisque ingenio, ad prodeDdam vlr- 
tutis memoriam, sine gratia aut ambitione, bona 
tantum conscientia pretio ducebatur. Vetlej. 2. 
52. 4. Voluntatis suae pretium ferre. — b) Spe- 
ciatim, pretium curce, aut operce, merces, pre- 
mium operae, curae, industriae adhibita in re ail- 
qua. Plin. 8. Ep. 6. Postea mibi visum est pre- 
tium cura, ipsum S. C. quarere. Alii leg. ope- 
ra. Liv. init. Facturus ne opera pretium sim, 
si etc. nee satis scio, etc. s'io sia per far co- 
sa,,c!ie paghi la spesa. et 25. 6. sub fin. Opera 
pretium babent Hbertatem civitatemque. hanno 
in ricompensa, in premio dell'opera loro la li- 
bertd etc. et 21. 43. circa med. Tempus est Jam o- 
pulenta vos ac dttia stipendia facere, et magna 
opera pretia merer!, guadagnare grandi ricom- 
pense. et Ennius apud Senec. Ep. 108. Red- 
dere alicui pro factis opera pretium. At el. 
Vahlen. (Enniance poeseos relitf. p. 163.) re- 
ctius legit opis. .Seneca 3. Benef. 23. Claudius 
Quadrigarlus tradit, quum obsidere'tur Grumen- 
tum, duos servos ad hostea transfugisse, et ope- 
ra pretium fecisse. h. e. ita se gessisse, ut ope- 
ra sua dignam mercedem acquisierint. Et putat 
Zipsius esse verba ipsius Quadrigarii. — c) 
Operas pretium est, digna res est,cui opera im- 
pendatur, utile est, paga la spesa, torna a con- 
to, giova, tou Ipyou uic&d;, irXet'orcu afiov. Sail. 
Jug. 83. Ratus, capta urbe, opera pretium fo- 
re. Alii omilt. to opera. V. mox sequent. Cic. 
2. leg. Agr. 27- 73, Quo in genere est opera pre- 
tium diligentiam majorum recordari, Liv. 3. 26. 
Opera pretium est audi re, qui omnia pra divi- 
tiis humana spernuot. — Aliquando to' operce 
sublicetur. Tac. 1. Ann. 57. Germauico pretium 
fuit converters agmen. et 2. ibid. 35. Res eo an- 
no prolatas baud referrem, ni pretium foret Pi~ 
sonis et Galli sententias ooscere. — Aliquando 
to' pretium. Ennius apud Pers. 6. 9. Lunai 
portum, est opera, cognoscite, cives. Plaut. Cas. 
5. 2. 5. Est opera auribus percipere: ita rldi- 
cula ouditu ea sunt, qua ego lotus turbavl. V. 
alia in OPERA. — 2.°) In malam partem ■ — 
a) Est pcEoa, supplicium, castigo , pena, (est 
enim verbura medium et anceps, ut medicamen- 
tum, valetudo, facinus, qua in bonam et in 
malam partem usurpari possunt ; quemadrnodum 
et Graci Ttucupc'av pcenam vocant ar'uo ttjc ti- 
y.j\i, quod est pretium. Ita Servius ad illud Virg. 

Tom. m. 



— 857 — 

9. JEn. 349. (ubi utroque sensa adhibetur) castra 
ut Danaum speculator adiret, Ausus Pelida pre- 
tium sibi poscere currus. Ilium Tydides alio pro 
talibus ausis AlTecit pretio. h. e. morle. Liv. An- 
dron. apud Non. p. 365. 27. Merc. Si malos imi- 
tabor, turn pretium pro noxa dabis. Plaut. Men. 
5. 6.10. Verbera, compedes, molae, lassitudo, fames, 
frigusque, hac pretia sunt ignavia. Ter. Andr. 
3. 5. 4. Ego pretium ob stultitiam fero. Horat. 
3. Od. 24. 24. Et peccare nefas, aut pretium est 
mori. Juvenal. 13. 105. Iile crucem pretium 
sceleris tulit, hie diade'raa. Ovid. 10. Met. 571. 
Pramia veloci conjux thalamique dabuntur; Mors 
pretium tardis: ea lex certaminis esto. — b) Sic 
de pecunia qua magistratus corrumpuntur. Cic. 
Ccecin. 10. 29. Adduci pretio ad hominem r.onde- 
mnandum. et ibid. 25. 72. Pretio judicem cor- 
rumpere. Id. 3. Herenn. 3. 4. Nee prcce, nee 
pretio, nee gratia, nee periculo, nee simultate a 
recta via deduci. 

PRETOR. V. PR.€TOR init. 

PREX, precis, f. 3. Genitivi slngularis exem- 
pla nondum vidi: multo minus nominativi, quo 
carere ait Charis. 1. p. 72. Putsch., legitur ta- 
men in Gloss. Philox. Prex, irapaxXTjat?, t'xsaja: 
et admittitur a Servio una cum preces in eodem 
casu ad Virg. 1. /En. 591. — Ceterum prex est 
precatio, obsecratio, rogatio, £u'x*7« Seijas? (It. 
preghiera, preci, prego ; Fr. priere, demande, 
instances, supplications; Hisp. rezo, ruego , 
suplica; Germ, d. Bitte, d. JSitten; Angl. a 
prayer, entreaty, supplication). % 1. Gene- 
ratim. — a) In singulari numero. Ter. Andr. 
3. 4, 22. Nihil est preci loci relictum. Plaut. 
Capt. 2. 1. 47. Nunc te oro per precem, per 
fortunam incertam, et per mei erga te bonita- 
tem pa'tris. h. e. oro te prece, ut ait Horat. 
2. Sat. 6. 13., vel precem intelligit deam Jovis 
filiam, prasidem suppHcationum , ut Orpheo 
in Argon, v. 105. Attat'. Etiam Cato dixit 
precem, teste Festo p. 242. 6. Mull. Cic. It. 
Att. 15. Quintus non modo non cum magna 
prece ad me, sed accrbissime scripsit. Id. 1. In- 
vent. 16. 22. Prece et obsecratione bumili ac 
supplici uti. Id. 3. Herenn. 3, 4. Nee prece, nee 
pretio, nee gratia, nee periculo, nee simultate a 
recta via deduci, Horat. 4. Od. 5. 33. Multa prece 
prosequi aliquem. Id. 1. Ep. 13. 18. Oratus 
multa prece. et ibid. 9. 2. nam quum rogat el 
prece cogit, Scilicet ut etc. et ibid. 14. 14. Tu 
mediasiinus tacita prece rura petebas. Ovid. 8. 
Jifef. 271. opem sollicita supplex petiit piece. 
Tac. 12. Ann. 19. Euxones claritudine viri, rau- 
tatione re rum et prece baud degenere permotus, 
allevat supplicem, etc. — b) In plurali numero 
per omnes casus usum babet frequentissimum. 
Cic. Qluent. 70. "iOl, Cujus vota et preces a 
vestris mentibus repudiare debetis. Plin. 2V, 
Hist. not. 4. 19. (66). Attribuunt ei successus pe- 
tilionum a potestatibus,- et a diis etiam precum. 
Ovid. Her aid. 12. 183. si forte preces pra»cor- 
dla ferrea tangunt. Cic. ad Cces. post Ep. II. 
t. 9. ad Att. a med. A te peto, vel polius omni- 
bus precibus oro et obtestor, Ut etc. instantit- 
simamente. et Co?s. 5. B. G. 6. Omnibus pre- 
cibus petere contendit, ut etc. Liv. 28. 2. a med. 
Precibus iniimls petiore, ut etc. Id. 1. 11.; et 
Val. Place. 8- 380. Fatigare aliquem precibus. 
Brutus ad Cic. 1. ad Brut. 16. impetrare sa- 
Jutem culpiam. firg. 2. Mn. 689. Decti. Ovid. 
Heroid. 7. 3. raoveri. et 1. ibid. 86. frangi. Se- 
neca Hippol. 239. viocl. Ccrs. I. B. G. 16. eitr.; 
et Nepos Dion. 2. adduci. Cic. 1. ad Brut. 12. 
a lieu jus cedere. Seneca Med. 444. iratum aggre- 
di. et ibid. 294. repugnare. et ibid. 544. pa re re. et 
Hippol. 635. admotis agere. Sueton. Tib. t3. im- 
pensissimis cogi. et ibid. 21. expugnari. Ctc Dom. 
55. 140. numen placare. Ovid. 3. Pont.T. 36. 
preces admovere. Id. 3. Amor. 7. 44. concipere. 
Horat. 3. Od. 29. 59. Ad miseras preces decur- 
rerc. Claudian. 3. Bapt. Pros. 295. demitli in 
bumiles. Virg. 5. JZn, 782. descendere in omnes. 
Seneca Hippol. 669. descendere ad preces. Val. 
Place. 4. 547. Preces ferre. h. e. precari. Petron. 
Satyr. 133. cujuspiam admittere. Ovid. 8. Met. 



PRIAPUS 

852. speraere. Cic. Pis. 19. 43. audire. Liv. 3. 12. 
extr. aversari. ^ 2. Speciatim est precatio, qua 
Deo adhibetur. • — a) In sing. num. Virg. 3, 
jEn. 437. Junonis magna priraum prece numen 
adora. Sic Ovid. 1. Trist. 3. 41. Hac prece ado- 
ravi Superos ego, pluribus uxor. Id. 6. Past. 
251. In prece totus eram : calestia numina sens!. 
Horat. 1. Od. 2. 26. prece qua fatigent Virgines 
sancta minus audientem Carmina Vestara? In 
illo Catulli 67. 64. Lenius adspirans aura secun- 
da venit, Jam prece Pollucis, jam Castoris im- 
plorata. k. e. aura implorata prece ad Pollu- 
cem et Castorem facta. Alii minus recte prece 
implorata exponunt ope, auxilio implorato. — 
b) In plur. num. Cic. Plane. 41. 1>7. Eorum- 
que preces et vota de meo reditu exaudiens. Id. 
1. Nat. D. 2. 3. Adhibere preces diis. Horat. 
carm. sec. 70. Quindecim Diana preces virorum 
Curat et votis puerorum arnicas Applicat aures, 
Virg. 5. Mn. 234. Preces fund ere et Superos in 
vota vocare. Seneca Here. (Et. 1691. mitlere in 
aslra ad Superos. Ovid. 6. Fast. 622. Soliemnes 
satis est voce movere preces. A 1. so Hern ni. Val. 
Place. 2. 336. Date vina precesque. *J 3. Ali- 
quando preces sunt exsecrationes, imprecazioni. 
Ad rem Cic. Pis. 19. 43. Non vero ego, si un- 
quam vobis mala precarer, qucd sape feci, (in 
quo dii immortales meas preces audiverunt), 
morbum, aut mortem, aut cruciatum precarer. 
Tbyestea ista exsecratio est. Cces. 6. B. G. 30. 
sub fin. Omnibus precibus deteslatus Ambiorigera. 
Horat. Epod. 5. 86. Misit Tbyesteas preces. Ovid. 
15. Met. 505. Hoslilique caput prece detestatur 
euntis. Rursus Horat. 2. Sat. 6. 29. Quid vis, 
insane, et quas res agis? improbus urget Iratis 
precibus. Cf. eumd. 1. Od. 27. 33. precibus non 
linquar inultis, 

PRI. V. PRIVIGNUS init. 

PRlAPElA, orura, n. plur. 2. V. voc. seq. 
sub b. 

PRlAPElUS, a, um, adject, ad Priapum per- 
tineos. — a) Prispeium metrum, quo ait bla- 
med. 3. p. 512. Putsch, usum Virgilium in pro- 
lusionibus suis, fortasse inde dictum est, quod 
eo pracipue utebantur in Priapi laudibus. Con- 
slat autem, ut doce't Servius in Centimetr. p. 
1825. Putsch., Glyconico, et Pherecratio, ut; 
Hellespontiacos tuum numen proiegit bortos. 
Aliud genus tradit Mar. Victorin. p. 1962. quum 
in bexameuo versu supremi inter se pedes con- 
calenati, a reliquis iribus sequentibus divisi se- 
paratiq.ue sunt, ut illud ^i r 9- 1- Ed- 63. Aut 
Ararim Paribus bibet,-aut (iermania Tigrira. 
et 3. ibid. 33. Est mibi namque domi pater, -est 
injusta noverca. Sim ilia fere babet Terentian. 
p. 2444. addens, bexametrum, quod sic divida- 
tur, lusibus, quam gravibus rebus, aplius esse. 
Santenius ad Terentian, p. 370. ait Forcelli- 
num falso constituisse duo genera priapejorum, 
quum unum est. V. 7>rentian. p. 2445. Putsch. 
— 6) Priapeia, ovum, carmen obscanum, Pria- 
pi res tractans: quod quidam olim Virgilio tri- 
buerunt, alii Ovidio(V. LOCCS), alii aliis. Sed 
veri similius est, multorum opus esse, ob argu- 
ment! similitudinem in unum tolumen compo- 
situm. 

PRlAPISCUS, i, m. 2. herba, alio nomine sa- 
tyrion, vim habens tit to Afoa&ota. Apul. 
Herb. 15. 

PRlAPISMCS, i, m. 2. nptaruouoc, tentigo, 
morbus quum geoitale membrum in lungitudinem 
protenditur, et in circulum intumescit sloe Ve- 
neris appctitu: quod villi genus lis potissinium 
solet usuveoire, qui supini cubare consueverunt. 
Ccel. Aurel. 3. Acut. 18. et 5. Tard. 9., et 2. 
Tard. 1. ubi ejus morbi causa adducitur. 

PRlAPUS, i, m. 2. filius Liberi Paliis, cujus 
signum nudum statu! mos a rat. V. plura in 
ONGM, — Hinc translate % t. Priapus vitreus 
apud Juvenal. 2. 95., siligineus apud Martial. 
14. 69. est poculum, aut panis in modum Priapi 
turpi Cgura factus. Petron. fragm. Tragur. 00. 
Burmann. Repositorium cum placentis erat po- 
situm, quod medium Priapus a pistore faclus 
tenebnt. •J 2. Apud Catull. 47. 4. est convi- 

108 



PRIDEM 

eium in hominem libidiDOSum. Sic Priapum pro 
lasclvo posuit Ovid. 2. Amor. 4. 32. 

PRIDEM, adverb. Ducunt etymologi a pris, 
pri inusitato (quod significat ante, prius, a uptv) 
et (fern, ut idem ab is et dem. Bartungius de 
Casibus p. 207. srpi'xi 5tj, Doderlinius rzoiv 5i-v 
comparand Alii minus rectc ducunt a prius et 
die. — Pridem est antea, aliquot ante diebus, 
ante aliquod tempus, dudura, Srv, jraXat, itpo 
oXcyou (It. innanzi, non e motto, da qualche 
tempo, gvd; Fr. auparavant, il n'r a pas bien 
longtemps; ilisp. antes, j-c; Germ, tjordern, 
i<oWan(jst,. eftedem; Angl. a tuftt/e aoo^ some 
time since, lately). Dicitur de tempore praeterilo 
longiore, quam nuper: non lamen valde longo: 
et breviore, quam jamdudum, et jampridem. 
Sed Valla I. 2. Elegantiar. c. 34. putat, ^ pri- 
dem et nuper idem esse. Sed nuper significat 
tempus baud iooge remotum, pridem scepe Ion- 
gius remotum, et dicunl Latini quam pridem 
pro quanto tempore ante, — a) Pridem usur- 
patur, quum prajleritum tempus prasenti oppo- 
nilur; hinc eidem contrarium est nunc. Plant. 
Mud. 4. 7. 23. Spectavi ego pridem comicos ad 
istum modum sapienter dicta dicerc. Stat. 3. 
Theb. 680. Sicut erat pridem Iacer ; s turbata ca- 
pillis. — Justin. 5. 7. 12. Nunc autem non clas- 
sern, in quam sicuti pridem confugiant, super- 
esse. Id. 31. 3. 10. Italiam notiorem sibi nunc, 
quam pridem fuisse. — b) Dicitur et de tem- 
pore aliquantum remote Plant. Aulul. 2. 2. 37. 
Puiraentum pridem ei erlpuit. Id. Cas. 2. 8, 29. 
Ila me pridem, quum ei advorsum veneram, fa- 
cere atriensern voloerat. Cic. 5. Fam. 6. Quod 
ad me pridem scripseras. — c) Quam pridem, 
quanto tempore ante. Ter. Eun. 3. 3. II. Ubi 
friget, hue evasit, quam pridem pater Mibi et 
mater morUii essent. Cic. 3. f'err. 48. 126. 
Quam pridem sibi bereditas venisset. docet. Id. 
Rose. Com. 3.8. Quam pridem boc nomen, 
Fanni, in adversaria relulisli? quant' e, che etc. 
et Plant. Stich. 2. 1. 46. Quampridem non edisti? 

— d) Non pridem, hand pridem (et interdum 
interposilo ila), paulio ante, nuper, poco fa. Plin. 
22. Hist. nat. 25. 61. (128). Alica res Romaua est, 
et non pridem excogilala. Ter. Heaut.2. 1. in fin. 
Hoc ego mali non pridem inveni Lucrel. 5. 331. 
habet novitelrm summa, recensque Natura est 
mundi, neque pridem exordia cepit. Marat. 2. 
Sat. 2. 46. haud its pridem Gallon! praeconis 
eret acipensere mensa Infsmis. Cic. B'ul. 10. 
41. TbemUiocies- fuit regnante jam Gracia, no- 
stra autem civitale non ila pridem dominate 
regio Hberata. ft. e. non multo ante id trinpus. 

— t) lie admodum brevi tempore. Justin. 12. 
6. 7. de Alexand'o post Clilum occisum. Eodem 
igitur furore in pcpnitentiam, quo pridem in 
iram, versus, mori voluil. poco prima. — f 
Jam pridem V. buo loco. 

PRIdIANUS, a, urn, adject, di jeri, t'wXo;, ad 
pridie pertinens. besternus. - at Dicitur fere 
de cibis. Suelun. Tib. 34. Solemnibus ipse com is 
pridiana &;rpe ac seraesa opsonia apposuit. Id. 
Cal. 58. Marci-nte adhuc slomacho pridiani cibi 
onere. Id. fit ell. 13. Ut circa viarum popinas 
fumantia opsonia manderet. vel pridiana, vel se- 
nt esa. Catull. a pud Apul. de Mag. de dentifri- 
cio. Convert itorem pridian* reliquiae. — b~> De 
aliis rebus. Plin. 28. Hist. not. 19- 77. (248 1. 
Pridiana balinea. Apul. 7. Met. pluvia. et 11. 
ibid, pruina. Sidon. 9. Ep. 9. ante med. Pri- 
dianum iter. 

PRtDlE, adverb, (a pris, pri et die) die uno 
ante, quasi pristino die. ul Gell. 10. 24. docet, 
■cr, r.pz-zha, vr, lrpcrif ala. subaudi r t u,isq. (It. il 
g'iorno innanzi. «n giorno prima; Fr. la veil 
le; ilisp. la ligilia; Germ. Tages znvor , ge- 
stern, Tages v or her ; Angl. on the day before). 
I.) Proprie. — a) Cum opposito postridie. 
Plant. Stich. 1. 2. 65. Quotidie pridie caveat, 
ne facial, quod pigeat postridie. Cic. 7. Phil. 
4. 14. Cui quum pridie frequeates essetis as- 
sensi, postridie ad spem estis inanem pacis de- 
voluli. A'epos Dalam. 8. Postero die tropaeum 
posuit, quo loco pridie pugnatum est. — b) 



— 858 — 

Absolute. Cato B.. R. 157, 12. Schneid. Si quern 
purgare voles, pridie ne crr.net. Cic. 12. All. 14. 
De me eicusando apud Appulejum dederam ad 
te pridie litteras. Plin. 18. Hist. nat. 11. 26. 
(104). Vulgo vero nee sufferrefaciunl, sed tantum 
pridie asscrvata materia utuntur. da jeri. At 
Handius (Tursell. vol. 4. p. 555.) hoc loco pri- 
die de tempore incerto interpretatur. Cels. 4. 
17. Vel eliam pridie, quum multum allium ede- 
rit, vomat. — c) Cum Genitive Cces. 1. E.G. 
47.; et Cic. 1. Fain. 4. Pridie ejus diei. Vlp. Dig. 
28. 1. 5. Ftiamsi pridie calendarurn fecrrit. Tac. 

15. Ann 54. iosidiarum. — d) Cum Accusati- 
vo. Cic. 13. ./ft. 25. Ego Honiain pridie Idus. 
et 2. ibid. 3, sub fin. Pridie Compitalia. ct If. 
ibid. 13. Quioquatrus. et t\. ibid- 23. cum diem. 
Alii leg. ejus diei. Liv. 40. 2. Pariiia. Justin. 
1, 10. 7. constilulam diem. Festus p. 280. 1. 
Mull, in Regillis. Pridie nuptiaruin diem. Sue- 
ton. Ca'. 55. Circenses. I'lp. Dig. 21. 3. 7. 
vindemias. et ibid. 43. 19. 1. a med. ipquino- 
ctium auc'.umnale. f'ellej. 2. 53. 3. Duodese- 
nagestinum annum apentis pridie natalem ipsius 
vit:r fuit ewtus. — Pro formula pridie calen- 
das , nonas , idus, adbibetur eliam secundo 
calendas, nonas, idus, lici-i id negent omnes 
gramma tici. llujus formula pluriina adert ei- 
empia Marin. Fral, Arv. p. 50., inter quae 
prsecipuum est illud Cic. Quinct. 6. 24. Roma 
egreditur ante diem iv. CaV Febr. — Hinc quum 
babeatur apud Plin. 1. Hist. r.at. 70. 72. (180). 
Solis defectum Vipstano el Fontejo consul! bus 
lh. e. ann. 59. a Chr. n.». qui fuere ante pan cos 
annos, factum pridie Eakmdas Majas. Campania 
bora diei etc.; Cape II. Turo 6. p. 194. Alpiano 
(corrigc Vipstano vel Aproniano) et Fontejo con- 
sulibus undecimo Kaleadas Majas defectus solis 
fuit, qui in Campania bora diei etc. ; vidi-s Pli- 
ntum idem factum dicere pridie Kal. Ma)., Ca- 
pellam vero undecimo Kal. Maj., propterea 
quod in quibusdam Codd. pridie, in aliis II. le- 
gebatur. et Capelliv exscriplor pro numero II. 
{h. e. secundo: sigiis seu numeris arabicis 11. 
(ft. e. undecimo) substituit. — e) Pridie Cal. 
pro nominativo usurpatur a Cic. 6. Atl. 1. a 
med. l.itterarum datarum pridie Cal. Januav. 
suavcin habuit recordationem clarissimi jurisju- 
rand!. h. e. dies, qui fuit pridie Cal. Januar., 
quo die Iiitera 1 tu;r dat.T sunt, suavem habuit 
records lionem. Handius i Tursell. tol.i. p. 554.'' 
nigAi p'idie hoc loco siibstantivi vicem obtine- 
re ; Cicero cnim, ai;, alTert >erba qua* Alliens 
in lituris scripseral. Ctleium idrm Handius ad- 
dit haec. in quibus pr;rposillo antecedit. Cic. 2. 
Alt. II. >oi in Forrniano esse voluinu? usqur 
ad pridie "Nonas Majas. Id o. ibid. 17. Nuncii 
veneranl ex ante diem Non. Jan. usque ad pri- 
die Eal. Sept. Similttes Jnscript. apud Or ell. 
594. T.\. .«. I), v. kal. dkc. ad tb. ral. iak. 
sfxt. Teitult. ad S caput. '1. Qui per Genios eo- 
rum (CiEsarutn) in pridie usque juraverant, ho- 
nes eoritm sunt reperti. Plin. 11. Hist. nat. 

16. 15. (41). Gicnil id maxime Arcluri eiortus 
ex ante pridie Idus Septembris — f Conjun- 
gitur cum quam, in design ando eo, quod se- 
quutum «sl posies. Plant. Mil. glor. 4. 2. 91. 
Si hie pridie nalus foret, quam hie est. un gior- 
no prima di coslui. et Cic. 3. Alt. 8. H.ec epi- 
slola est pridie data, quam ilia, et 5. ibid- 11. 
a med. Qui pridie. quam ego Athcnas veni, Mi- 
tyknas profectus fiat. Id. Amic. 3. 1'i. Quum 
domum redudus ad vespemm est a palribus con- 
script! »- pridie quam excessil e vita. 

II.'i Translate longius tempus significat. quam 
pr arced en U-m diem. Martian. Dig. 40. 5. 10. 
citr. Qui ptidie quim ex testamento ad liber- 
tatem perveniret, idem fieri passu* esl . ft. e. 
antequam pt-neniret. Hue referendum videtur et 
illud fellej. 1. 83. 3. Multa, inquit (Copon«'u») 
me hercules fecit An to ni us pridie quam tu (Fian- 
ce) ilium relinqueres. 

PRIUIEPMNCEPS inter composita a primo 
affertnr a Priscicn. Partit. XII. vers. &n. 1. 
p. 1228. Putsch, el esl qui beri de principatu 
ejectus est. 



PRIHAS 

PRlM.EVfTAS, atis, f. 3. gioventu, adolescen- 

za, primum s r uui, primi anni adole.scentias. In- 
script. non opl. notae apud Gruter. 462. I., qua* 
pertinet ad ann. a Cbr. n. ccixxxxix. cvivs pRr- 

MAKViTAS OFFICIO SBDIS VRBANAB ADVOCATIONIS 
KXBBCITO etc. 

PRlM.F.VUs, a, um, adiect. chi e nel fior de- 
gli anni, giovinetlo, vexvis'jwh, veaviaxoi, qui 
in primo aevo est, h. e. in (lore retatis: qui pri- 
mo.s pubertatis annos est iogressus, vel qui ado- 
lescentiam nondum excessit. Val. Fla.cc. 6. 569. 
N'esloris hast:r Immoritur primasvus Helix, etc. 
brevibus prrereptus in annis. firg. \). ,En, 5 44. 
vit unus Helenor, El Lxcus elapsi: quorum pri- 
m»vus Helen or etc. Id. 1. ibid. 162. Ante ur- 
bem pueri et primaevo llorejuventus Ex;-rcentur 
equis. Adde Senec. Ilippol. 620-; et Sil. II. 5. 
IS. Id. 16. 406. confisus primaevo flore juventae. 
firg. 10. £n. 345. lidens primaevo corpore Clau- 
sus. Sic Lucan. 6. 562. Ilia (mors) genae florem 
prim.-»vo corpore vulsit. Adde Ccel. Aurel. 3. 
A cut. 8. n. 85. fal. Place. -Z. 653. centumqua 
pares primreva ministri Corpora. Catull. 64. 40t. 
Optavit gcnilor prim r-vi funera nati. yemesian. 
Cijneg. 115.de canib. dum l-tto flore juventus, 
Corporis et venis priniaevi sanguis abundat. (ordo 
est et sanguis primccvi corporis abundat in ve- 
nts.; Claudian. 1. in I. cons. Stilich. 51. Vix 
primxvus eras, pad quum m Uteris auctor As- 
s j rise. 

PRlMANCS, a- um, adject, ad primam legio- 
nem pertinens. Hinc — a) Primam, arum, m. 
plur. 2. absolute, substantial more, sunt primse 
legionis milites, ut Secundani secund;c, Tertian! 
terti.r. Tac. I. Hist. 43. Primani, stratis Unaet- 
xicesiinanorum principibus, aquilam abstulere. 
Adde eutnd. 4. ibid. 37. el alibi. — b> Impera- 
torum tempore primani dicli sunt qui ad pala- 
tinara legionem pertinebant, ut ex >Votif. Dignit. 
patet. Ammian. 16. 12. a med. Hostium globus - 
agmina noslrorum irrupit, et iter sibi aperiendo 
ad usque Priinanorum legionem pervenit loca- 
tam in medio, [qax confirmatio castra prastoria 
rticiilatur', ubi densior et ordinibus frequens 
miles etc. Capitol in. Clod. Albin. 6- Eg it tri- 
bunus equitfs Dalmalas; egil el legionem Quar- 
tanorum et Primanorum. — c) Primanus Tri- 
bunus i? dicebalur. qui p*imtr legioni tribu- 
tum scribebal. ut tradit Festus citans Cato- 
nis orationem, quam de suis virlulibus contra 
Tberrnum habuit. II wc Forccllinus. At verbi 
sunt Festi, miaime vero Catonis: apud Fcstwn 
enim p. '234. 17. Mull, non nulla verba excide- 
ri:nt el legendum est ila : Primanus tribu- 
nus est qui prima; legioni tribulum scribit. 
Properare apud Catonem in ea, «;uar est con- 
Ira Tberrnum de suit virlulibus. Cf. Paul. Diac. 
p. 235. 13. Mull.; et V. Miillerum locis cilt. et 
II. Catonis qu,e exstant ed. IJenr. Jordan, p. 
41. Ceterum primanum iribunum ex aerariis 
Iribunis fuisse, italuit ./. Aug., collato farron. 
5. L. L. 181. Mull, et Paul. Diac. p. 2. 6. 
Mull. 

PRiMARl US, a, um, adject, primario, prin- 
cipal , irpwro;, qui primus est in aliquo or dine, 
princeps, priinas, vel principuin unus. — o) De 
hominibus. Plant. Mil. glor. 3. 1. 73. Priraarius 
parasitu'. Veins clogium A. AliHi (.^latini apud 
Cic. 2. Fin. 35. 116. ei Senect. 17- 61. Unum 
hunc plurimx consenliunt gentes populi prima- 
liuin fuisse virum. Id. 3. ferr. 5S. 153. Magno 
prassidio fuit Anniae pupilln* mater, femina pri- 
ma ria. Plin. 7. Hist. nat. 43. 45. (140). Prima- 
nus bellaloi. — b) De rebus abstractis. Plant. 
Stick. 1. 2.81.Quin xos cupitis conditionem ex 
pessiraa primariam? h. c. conditionem nuptia- 
ruin et matrimonii. Cic. 3. Fin. 16. 52. Sic in 
vita non cr, qua» primario loco sunt, sed ea, 
quae secundum locum obtinent, producta nomi- 
nentur. 

PRIMAS, atis, omn. gen. 3. primus, prima- 
rius. Apul. 2. Met. Apud primatem feminam. 
et ibid. Primatis ciritatis filius. Intppp. Arcad., 
Honor, et Theodos. Cod. Theod. 7. 18. 13. Quod 
ad nolitiam primatium urbiuro, vicorum caslel- 



PRIMATUS 

lorumque deveniat. Impp. Honor, et Theodos. 
ibid. 1. 12. 3. Periculo primatum officii- 

PRlMATUS, us, m. 4. primato, mqggioran- 
za, preferenza, prima posto, npcoTflov, primus 
locus, prima; partes, principals, palnia. Varro 
1, It. R. 7. 10. Alii dant primatum bonis pra- 
tis. Ptin. 24. Hist, nat. 17. 102. (165). Prima- 
tum obtinere apud regem. Id. 8. ibid. 5. 5. (12). 
Dooare aliqucm primalu. Id. 13. ibid. 12. 2i. 
(79). de rharta. Primatum mutavit (Claudius: 
niinia quippe Augustae teauitas tolerandis nun 
sulliciebat calamis. 

PRt.ME, adverb, apprime, in prim is. JVirvius 
apud Charts. 2. p. 188. Putsch. Fabuli prime 
proba. Agnoscit eiiam Priscian. 3. p. 603. — 
Salmasius vocabulum hoc rcstituit in Plauti 
Mil. glor. 3. 1. 1*99. Est prime cats. Fleckei- 
senus hanc lectionem in textum recepit. — De- 
mum addeodus est Nonius, qui p. 154. 24. Merc. 
ait: Priinifer pro prime et primitus pro 
primo. Item Mar cell. Empir.c. 3t. p. 135. ed. 
Aid. Captini corii cinis ei oleo UKius pcrniones 
prime abolet. 

PRIMtCERlATLS, us, m. 4. ullicium et di?ni- 
tas primicerii. Impp. Honor, et Theodos. Cod. 
12. 27. 1.; et Cassiod. 6. Variar. 7. 

PRIMICERIUS, >i, jii. 2. qui primus nolaba- 
tur in tabula csrata, sive in albo vel catalogo 
munere aliquo fungenliuni ; ideoque fuil magi- 
ster vel princeps cujuscumque publici officii. 
AmpJissime euim ha?c vox accipitur, et genera- 
tiru ita vocantur, qui in aliquo munere princi- 
pes sunt, adi'o quidem. ut et scholar collegiaque 
suun> babucrint primicerium. L'nde Suidas gc- 
Deralim interpretatur ttcwtov ttk Ta£awij, idest 
qui in quocumquc ordiae primum locum obti- 
net. Ita que Primicerius in officio Prcffectorum 
JPrcelorio legitur apud Veget. 2. Milit. 21. et 
Primicerius protectorum apud Ammian. 18. 3. 
Primicerius nolariorum, apud Impp. Honor, et 
/tread. Cod. Theod. 11. 18. I. sacri cubicuii, 
ibid, mensorum, apud eosd. Cod. Justin. 12. 28. 
t. fabric;r, Valent. Theodos. et .■tread, ibid. 11. 
9. 2. domesticorum et protectorum, Theodos. et. 
I'ale.nt. ibid. 12. 17.2. V. [IOMESTICUS. Alios 
etiarn primicerios Cassiod. 11. Variar, 25. 30. 
31. el 32. supped itat. Inscript. apud Fabretl. 
p. 134. n. ill. v. si. m. anton 1 1 m. r. vel. vb- 

RISSIMI MIL. t-OH. II r - Ph. PRIMICERII M. AKTONlVS 
T«. 111. VKI.. BASSVS rillMlSCRlMVS THIB. LEG 10*. 
Ml. OK1HIN. KECIT. 

PRlMlTORMlS, e, adject. Marius Victorin. 
2. p. 2534. Putsch. Quum cboriambus duabus 
utrinquc longis medias breves teneat, consenta- 
nea rati one locum eidem auctoritatemque inter 
principalia, id est primiformia novem metra ipsa 
parilitatis, qoa inter se coogruunt, contempla- 
tione, vindicandam esse dixeris. V. PROTOTY- 
PES. Sic Cassiod. Orthogr. c. 6. Admonemus, 
quod in derivatis hie etiam, sicut ubique, spe- 
ctavimus primil'ormium regulas. 

PRlMlGENfL'S, a, urn, adject, (primus et go- 
no, gigno) irpcTj^oufxevoe, primilivus, qui aliunde 
non ha bet origineui. - - a) (ieneratim. Varro 
2. H. R. 2. 2. Dicain de pninigenia pecuaria. K 
feris enim pecudibus primum die's oves compre- 
hcusas ab hominibus, et mansucfactas. Ammian. 
14. H. Quaruru (urbium) ad pnesens plencque 
licet Grwcis nominibus appellcnlur -.primigenia 
larnen nomina non amittunt, qua* eis Assyria 
lingua ioslitutores vetercs indiderunl. — b) 
Speciatitn primigenia verba sen vocabula, irp<»- 
rorwxa pr,ftaxa, quas non sunt ab alia voce, sed 
suas ha bent radices, ut lego, xcribo. Varro 6. 
L. L. 36, JUvtl. — c) Primigenia ssmina di- 
cuntur, quiK a natura insita sunt, qua: (iriici 
ra jrpwra fvo eoy$ appellant, et Cic. 5. Fin. 7. 18. 
prima secundum naturam. et 2. ibid. 11. 33. et 
35. prima data natura, item prima, et principia 
naturalia. In his numerant tncctumitatem con- 
serva»ionemque omnium partium, valetudinem, 
sensus integros, doloris vacuitatem, vires, pul- 
critudinem, ceteraque hujusmodi. Varro I. I{. 
H. 40. 2. Primigenia semina dedit natura, re- 
liqua invenil eiperientia coloni. — llinc Am- ■ 



— 859 — 

mian. 14. 6. Per primigenios semiais fontes, 
lacita quodam niodo lege, vias propaganda? po- 
steritatis (natura) ostendit. — d) Primigen*us 
sulcus dicitur, teste Paul. Viae. p. 236. 4. Mill., 
qui in condenda nova urbe, junclis tauro et 
vacca, designationis causa imprimitur: quia ab 
eo inchoatur opus urbis condendie. -- e> Pri- 
migenia re rum apud Ammian. 26. 10. sub (in. 
est rerum natura. — /') Primigenii apud .-ipul. 
11. Met. dicti sunt Phnges. quia credi voiehanl, 
se piimos omnium hominum eistitisse. '.[Uod 
langil etiam Claudian. 2. in Eutrop. 251. — 
g) Primigenia For tuna . dea Fortuna prases 
rerum gignendarum. Til qu;e est unicuique a 
primo ortii conies. Hoc itomine pruxipue culta 
fuit in urbe Prxneste, ubi anti(|uissimuin et ce- 
leberrimum fuit ejus ternplum, de quo mentio 
est apud Cic. 2. IJivinat. 41. 86.; et.Vueion. Tib. 
63. et Pom. 15. Ilujus :edem Roime in colle 
Quirinali dedicavit Q. Marcius Ralia. duumvir 
ad id ipsum creatus. Liv. 34. 53. a med. -• h) 
Ab bac udetur datum cognomen legioni xxu. 
PriinigenLe, apud Spartian. Julian. 1.; et in 
Inscript. apud (iruler. 427. «J., 552. 1. et 566. 
2. et alibi. — Aliam noininis raliouem dalam 
legionibus xv. et xxu. exhibet B. Borghesius in 
Inscript. Ahen. Steiner. p. 39. — S'B. De co- 
gnom. Rom. V. ONOM. 

PKlMlGfiNL'S, a, um. adject. irpwTcyovoc, pri- 
mo genitus. Lucr et. •*, Ilu4. diemque Prirnige- 
num maris et terra? solisque coortum. Avien. 
in Arat. t'i. Mentis primigenae penetralia dura 
resolvens. 

PftlMlPAKAj ;p, f. I. di pi ir/io par to, trpu- 
totc'xo?, femina in quovis animalium genere, 
quue primo peperit. Plin. 8. Hist. nat. 40. 62. 
1 151). Kt ab ea, quae femina sit ex primipata 
genita, l-'aunos cerni. Adde ibid. 47. 72. (187)., 
ubi de ovibus loquitur, sicut priore loco de ca- 
nibus. Mar cell. Empir. c. 8. § 6. p. 1)7. ed. 
Aid. Mullens primipara; pur* ac nilidse saliva, 
jejunis instiilata oculis livorem -adimit. 

PRiMlPtLARlS vel primopilaris, e, adject. 
Legitur primopilaris in Inscript. apud G ruler. 

50. 6. L. AVHKI.1VS 1.. V. FAL. HVKVS PH1MOPIL A HIS. 

V. PRIMIPH.LS in PILL'S. — Primipiiaris est 
ad triarius pertinens. 

I.) Proprie. — a) Adjective. Fragm.jur. civ. 
antejust. (edente A. Maio) p. 74. Prmserliin quum 
honori primipilari sis adstrictu«. — 6) llinc 
Primipiiaris, is, m. 3. absolute, substantivorum 
more, est priiiiipilurum centurio. Sueton. Cal. 
35. Krat Esius 1'ioculus patre primipilari. et 38. 
Testa nienta primipilarium, qui ab initio pvinci- 
patus Tiber ii neque ilium, nequc se bei etltin re- 
liquissent, ut in grata rescidit. Tac. \. l/ist. 15. 
Signa vetillaque et quod milituni in supeiiorem 
insula; partem congregantur. duce Aquitliu, pri- 
mipilari. Adde eumd. 2. ibid. 22. Pragm. jur. 
civ. antejust. (edente A. Maio) p. 3D. J'rimipi- 
laribus ob id ipsum, quod primipilares sunt, va- 
catio a tutelis a divo Hadriano dari cwpit, In- 
script. apud tlruler. 416. 1. friiwihlar! j.ro. 
viii. av(;. etc. .-tlia apud Or ell. 517. a. isstv- 

LK1VS TBN'AX I'RtMIPILARIS I. KG. XII. Alia apud 

He men. 6618. hanc viam- usstitmt nssv ri. 

<] LAV 1)1 CABS A Ills AVO. (IKRM. IM1ERATOR1S L. II V- 
FEl.I.IVS SEVER VS PIHSUPM.ARIS. 

II.) I'ran slate. ^ 1. list qui luil primipiiaris. 
Quintil. 6. 3. 02. (lonsulens eum, an primipilari 
seni jam testato rursus suaderet ordinare supre- 
rna judicia. *f 2. Apud Scriptures Ecclesiasticos 
est Episcopus. Sidon. 6. Ep. 1. Te conclamatis- 
simuni primipilarem spiritalia castra veneientur. 

PRlMlPlLAKlL'S, ti, m. 2. primipiiaris. Se- 
nee. Const. Sap. 18. Nee imp line cossit primi- 
pilario, quod Oaligulam dixerat /'. I'ALKiL'LA 
in ONOM. Spartian. Julian. 5. Nigrum misso 
primipilario, occidi imperat. Adde Pesienn. 2. 
a med. 

PRIMlPiLATUS, us, m. \. piimipili dignitas. 
Impp. Valerian, et Guillen. Cod. 12. 63. 1. 
Comiuoda pi imipilalus post administralionem in- 
cipiunt deberi. Borghesius apud Lopez, Lett era 
al Braun p. 25. ait: II primipilato portava seco 



PRIMITIAE 

11 grado dell'ordine equestre, che durava tutla 
la vita, onde, cessata la milizia, restava que- 
sto un onore civile corrispondente ad eques. 

PRlMlPlLL'M, i, n. 2. idem ac primipilatui. 
Inscript. apud JUurat. 709. 6. et props dibm 

CO^SVJ.MATIOMS PR1M1PH.T SV1 DEBITVM NATVRAK 

pkrsolvit. h. e. prope diem, quo consummatu- 
rus erat primipilatus sui tempus, obiit. V. CON- 
SUM MATIO et CON SUM MO. 

PRlMlPlLUS t'e^ primopitus, i, m. 2. /'. PI- 
LLS. 

PRIMlPOTENS, entis, adject, primus potentia. 
Apul. Trismeg. p. 02. Elmenh. Deus primipo- 
tens, et unus gubernator inundi. ILcc u\ Gi.i-co 
loco Hermelis apud Lactam. 7. Is. versa sunt; 
ubi Graeca verba ita se habent: ©so'? xat to£> 
itpuiiou %it s'vo'c ©sou fi?;^icuc7o'?. 

PRlMISCRlNlATUS, us, m'. .'*. diiroitas prjmi- 
scrinii. C'assioJ. 11. fariar. 21. Atque idea 
Andreas gradum feiiciter primiscriniatus ascen- 
dat. 

PRlMlSCRlNiUS, li, m. 1. primus in urdiae 
scriaiariorum. Imp. Anustas. Cod. 12. 50. il.\ 
Impp. Theodos. et f'alenl. ibid. 53. 3.; et In- 
script. apud Don. cl. 0. n. 15 2. 

PRlMli'ER, adverb, primitus, primo, priinum. 
Pompon, apud Non. p. 154. 25. Merc, et p. 
506. 24. Quin bono animo es, video: eripis pri- 
raiter dapes. Sed idem Mon. p. 488. 30. hunc 
eumdem locum ita refert: Bono animo es, video: 
eripis primiter de pannibus. Add it Hon. cit. p. 
154. 27. bcec verba Luciiii: Sicuti quum primi- 
ter ficos populare sentis, item pretio ingenti ad 
primitus paucos. Qua corrupta sunt, et ab eo- 
dem sic emendate recitantur p. 281. 16. Sicuti 
quum primes ficos propola recentes Protulit, et 
pretio ingenti dat primitu' paucos. Inscript. apud 
Labus. Epigr. Lat. scop, in Egitto. ovod PRr- 

M1TER FKLIC1SSIMO SAECVLO 1>D. >S. IKT1CTORVM 
IMrr. SEVER1 ET ANTON1M NOVAE I.APICAFD1NAE 

adinvemtae efclla-c In script, pertinct ad ann. 
a Chr. d. cctv. -ctxi. Celeruin piimiter agno- 
scitur etiam a Priscian. de XII. vers. j£n. p. 
1227. Putsch. 

PRIMlTiX (legitur el primiciw, sed minus 
placet), firum, f. plur. 1. priiirr res in quocum- 
que genere, ut I'rimilia; operum, anno: um, fru- 
gum, vel fructuum, etc. a primus. Vidcutur pro- 
prie dici de primis fructibus ex agro susceptis, 
qui Deo offerebantur, ciTtap-yat (It. primizie; 
Ft. pranices des fruits; 1 1 is p. primicia; (ieriu. 
die. Erstlinge; Angl. firstlings, jit st fruits, pre- 
mices). 

I.) Proprie. Ot?ut. 2. Past. 520. Primitias Ce- 
reri farra reseda dabant. Id. 10. Met. 431. Pe- 
st.! pise Orel is celebrabant annua mains Ilia, 
quibus iiivca velativ corpora veste Primitias fru- 
gum dant spicea seita suarum. Id. 8. ibid. 274. 
Primitias, frugem Cereri, sua viua Ljm-o, Palla- 
dios Uavrr latices ltbasse Minervjr. Id. 3. Fast. 
729. Te Bacche-. memoranl, Gange totoque 
Oriente subacto, Primitias magno seposui^se Jovi. 
Calpurn. 2.- Eel. 64. pomifei i Laribus consue- 
vimus borti Miltere primitias. 

II. [ Translate. ■J 1. Primitne sunt prima: res 
in aliis printer agrorum ductus, ('otum. 4. H. JR. 
10. 2. Primitias vitis resecare. h. e. quit prima 
trunco viiis progeiminantur. Sic 10. ibid. 147. 
Primiliis plarit;i> modicos turn pr;i-beat imbres 
Sedulus irroi'ins oliloi. Tac. '». //(*(. 33. ud fin. 
Priiniliu: metallorum. h. e. prima- jiiass;c e me- 
tal lis eruts. *J 2. Per metaphoram prirniline di- 
cuntur inilia. Virg. 11. .En. 156. Priinitia- ju- 
venis misei;»\ betliijue piopinqui Dura rudimen- 
ta. Sit. It. 3. II!. Primitive tori. h. e. prima gau- 
dia conjugit. f'al. Place. 3. 515. juslxque do- 
lotum Primitiie, et tenero superali prolinus an- 
gues. soil. Juno de llercule loquitur. Stat. 11. 
Theb. 285. Hei mihi prirnitiis armumin, et rite 
nefasto Libatus. h. e. initiis belli, et 2. ibid. 742. 
Primitia- operum. el 6. i6td. 146. lacrimarum. 
Cell. pra?f. circa med. Primitias quasdam, et 
quasi libamenla ingenuarum artium dedimua. 
Apul. 10. Met. hum tudicris scaenicorum choreu> 
priinitia: spectaculi dedicati'.ur. el II. ibid, ftu- 



PRIMTIUS 

dem dedicantes earinam, prlmitias commeatas 
libant. h. e. iaitium navigation is. — NB, De 
cognoro. R. V. ONOM. 

PRIMlTjf OS, a, urn, adject. irptoToc, qui in ali- 
<jua re primus et principalis est. V, PRTJNI- 
TIUS. Ceterum primitius legitur in Gloss. Cy- 
t'ill. Tlpuntiov, primitium, primatus. 

PRiMlTfVUS, a, urn, adject, primitivo, pri- 
mus, primo' adveniens. — a) Generatim. Colum. 
9. R. R. 13.2, Apes primitivis floribus illectae. Id. 
Arbor, 23, Ea res et fertilem arborem reddet, 
et primitivos anno* fructum vinosum. h. e. quum 
primum arbor fructus feret: quod idem tradens, 
inquit 5. R. R. 10. 15. primis annis. Mar cell, Em- 
pir. c. 23. p. 120. ed. Aid. Porri primitivi Beotivi 
succos expressus. Prudent. 10. irept oxtfy. 828. 
Ut primitivum credeies fetum geri. h. e. primo- 
geuitum. — b) Speciatim, Primitiva verba, quae 
primigenia Vario vocat, sunt, qua? primam po- 
sitionem ab ipsa natura acceperunt, ut lego, fer- 
vco, domOf facio. Priscian. 8. p. 824. Putsch. 
V. PRIM1GENIUS. — SB. De cognom. Rom. 
V, ONOM. 

PRIMlTUS, adverb, primieramente, la prima 
volta, jrpwtov, primum, primo. Lucilius apud 
A T on. p. 154. 29. Merc. Sicuti quum primos ficos 
propola recentes Protulit, et pretio ingenti dat 
primitu' paucos. (F. PRIMITER.) f'arro \, R. 
if. 31. 2 Primitos quum exit vitis, tola resecari 
solet. et 2. ibid. 2. 14. Primitus oritur berba 
imbribus primoribus evocata. Lucrel. 4. 1027. 
quibus aetalis freta primitus insiouantur. et 5. 
1091. detulil (fulmen) in terras mortaiibus ignem 
Primitus. Virg. Cir. 490. Ac veluti in niveo te- 
nerag quum primitus ovo Effigies animantis etc. 
Catull. 19. 10. Florido mibi ponitur picla vere 
corolla Primitu*', et tenera virens spica mollis 
arisla. At Hermannus post corolla comma po- 
nit,et Primitu' et mutat in Primitus. Sueton. 
Claud. 7. Evenltque ut primitus ingredient) cum 
fascibus forum praetervolaas aquila deiteriore 
humero considered Petro-n. Satyr. 62. Ego pri- 
mitus nesciebam, ubi essem : deinde accessi etc. 
Cod. Theod. 11. 1. 12. Etiarasi mililares virl 
aliquos ex b'rs penes se reteotant, conveniendi 
primitus sunt, ut aut restituant etc, h. e. ante 
omnia; non ,prius, ut Heineccius putat. 

PRlMlVlRGfUS, li, m. 2. (primus et virga) 
tjui primus ante regem virgarn prajfert. Gloss. 
Cyrill. HpcDTopajSSoC^cc, primivirgius. Glots. 
Isid. Primi virg ius* caballarius, quod primus 
est militiae in vlrgis. 

PRlMNEsIl'S, ii, m. 2. palus, ad quern funis 
nauticus religatur, quern alii tonsillain dicunt. 
Paul. Diac. p. 224. 16. Mull. Alii rectius leg. 
prymnesius, frpupyijotoe, a frpu'/*va puppis, quia 
funis a puppi religatur ad liius: unde Virg. G. 
jEn. 902. stant lilore puppes. Sic Isid. 19. Orig, 
2. 14. Tonsil la uncinus ferreus vel ligneus, 
ad qucni in litore deiixum funes navtum illigan- 
tur. Aiiter Id. ibid. 4. 6. Prymnesius funis, quo 
navis in litore religatur ad palum. 

PRIMO, adverb, (primus) principio, primo lo- 
co, prima specie, primum, primiter, rrptorov (It. 
alia prima, primieramente, in prima; Fr-. 
d'abord, en commengant, en premier lieu; 
tilsp. incontinente, al instante, al principio, 
primer amente; Germ, zuerst, anfangs ; Angi. 
at the first, at first, in the (irst place, first 
of all). Usurpalur — o) Absolute, ita umen 
ut rem postea cessisse aut mutatam esse in* 
telligamus. Plaul. Amph. 5. 1. 42. ibi conti- 
nuo contonat sonitu maximo: aedes primo rue- 
re rebamur tuas. Cic. 3. Verr. 9. 26. Giau- 
cia primus tulit , ut comperendinaretur reus. 
Antea vel judicari primo potuil, vel amplius 
pronunciari. alia prima, et Nepot Datam. 3. 
Primo non aceredidit. Id. Tkemist. 6. Hanc 
legationem suscepit Tbemislocles et solus pri- 
mo profectus est; reiiqui legati ut turn ex- 
irent, quum satis altitude muri eistructa vide- 
retur, prmcepit. Cces. 4. B. G. 37. Morini-spe 
pradaa adducti primo non ita magno suorum 
numero circumsteterunt. Liv. 2. 27. Longe alia, 
quam primo instituerant, via graisabantur. Quin- 



— 860 — 

til. i. 5. 72. Qua? primo dura visa sunt, usu 
molliuntur. — Plaut. Amph. 2. 1. 50. Neque 
credebam primo mihiraet Sosias: donee Sosia ille 
fecit, sibi uti crederem, — Additur iotcrdum 
particula dum, nil mutata signilicatione. Plaut. 
Capt. 1. 2. 57. Primodum opus est pistoriensi- 
bug. Plerique alii et ipse Fleckeisen. leg. pri- 
muradum. ■ — • b) Cum opposito post, postea, 
deinde, inde, dehinc, turn, postremo, ad extre- 
mum, tandem, mox, nunc, jam. Cic. 1. Tusc. 
3. 5. Oralorem celeriter complexi sumus: nee 
eum primo eruditum, aptura lamen ad dicen- 
dum, post aulem eruditum. Adde eumd. 3. Orat. 
38. 155. Sic Sail. Cat. 10. ad fin. Haec primo 
paullatim crescere, interdum vindicari, post, ubi 
contagio quasi pestilentia invasit, etc. — Cces. 
6. B. G. 39. Primo product! ad populum ab 
tribunis- nullum miserieordise locum habueru&t: 
postea quum swpius producerentur-,mollieban- 
tur irae. — Cic. Cluent. 5. 12. Ea igitur mater 
Avit'-amore capta, primo, neque id ipsum diu, 
quoquo modo poterat, in ilia cupiditate contine- 
batur; deinde ita flagrare ccepit amentia, ut etc. 
Sail. Cat. 10. Igitur primo pecuni.ne, deinde im- 
perii cupido crevit. Ita leg. Kritz. et Jordan.; 
Forcellinus wero dein. — Liv. 6. 24. Pudor pri- 
mo tenuit effusos: inde, ut circumagi signa-vi- 
derunt, -increpare singuli se quisque et alios. 
Adde eumc?. 7. 26. — Sueton. Aug. 49. Juvenes 
primo modicis intervallis per militares vias, de- 
bine vebicula disposuit. — Cels. 7. 10. n. 1. 
Primo digeri materiam opus est, turn erocari. — 
Liv. 22. 43. V oc if e ratio querentium annonam 
primo, postremo famem. Adde eumd. 39. 2. — 
Cic. 3. Cat. 5. 12. Gabinius quum primo im- 
pudenter respondere cojpisset, ad extremura ni- 
hil ex iis, quae Galli insimulabaiit, negavit. Adde 
eumd. 2. Alt. 22. ; et Liv. 22. 23. — Xtr. 39. 
9. Primo urbis magnitude capacior patientiorque 
talium malorum ca celavit: tandem indicium boc 
maxime modo ad Postumium consulem perve- 
nit. — Liv. 1. 50. ad fin. Primo restitere: mox 
pepulere etiam subeuntes. Adde eumd. 39. 39, 
et 40. 31. Cf. Justin. 1. 3. 4. Primo latebras 
circumspicit: mox deinde cum paucis et incom- 
poeitis in bellum progreditur. — Ter, Hecyr. 4. 
4. 91. Neque illi credebam primo: nunc vero 
palam "st. Sic Cic. 2. ad Q. fr. 8. O litteras mi- 
bi tuas jucundissimas exspectatas, ac primo qui- 
dem cum desiderio, nunc vero etiam cum timo- 
re. — Tac. Germ. 6. Quod primo numcrus fuit, 
jam nomen et honor est. — c) Quum primo 
usurpatur de ordine rerum in tempore mutata- 
rum, jungitur pluribus particulis, scil. deinde - 
turn, deinde- postea, deinde -tandem, etc. Cic. 
1. Fin. 16. 50. Plerumque improboruni facta 
primo suspicio insequitur, deinde sermo atque 
fa ma, turn accusator. turn judex. Id. Rose. Am. 
9. 26. Ac primo rem cLitTerre quotidie ac procra- 
stinate illi co?penmt; deinde aliquanlo lentius, 
nihil «gere, atque deludere; postremo -insidias 
vila: hujusce Sext. Roscii parare. Sail. Jug. 119. 
Rex primo negitare etc, ad boc metuere, ne etc. 
denique saspius fatigatus etc. Liv. 26. 39. Primo 
quinque naves habuit: postea tres additte quin- 
queremes: postremo etc. Cels. 5. 26. n. 34. Pri- 
mo abstinenlia utendum: deinde danda , quae 
etc., postea imponi eadem, quae etc. Liv. 29. 34. 
Primo incaute se e^ebeoles Masinissa excipiebat: 
mox plures siinul conferti-aequaverant certa- 
men; postremo, jam omnis equitatus prselio 
quum adesset, sustineri ultra nequiere. Id. 2. 
54. Plebs mirari primo, quod non descenderet 
tribuous: deinde -desertam ac proditam causam 
publicam queri: tamdem etc. Id. 30, 11. Primo 
paucl equites-ab stationibus progredi: inde ja- 
culis submoti recurrere ad suos: inde excursio- 
nes in vicem fieri. — ■ &'\ Interdum tempori pri- 
mo aliud per particulam sed opponitur. Curt. 
8. 4. 5. Ac primo quidem armis suis tecti exce- 
perunt, sed jam nee retinere anna lubricse et 
rigentes roanui poterant. ■ — e) Raro in nuraeran- 
dis rebus post primo invenitur secundo, iterum, 
rursus. Phasdr. 4. 10. Significat primo, saepe 
quos ipse etc.; secundo ostendit scelera punlri. 



PRIMORDINES 

Liv. 31. 29. Messanae ut auxilio essent, primo 

in Siciliam conscenderunt : iterum, ut Syracusai 
in libertatem eximerent. ef 2. 51. Primo pugna- 
tum ad Spei aequo marte, iterum ad portam 
Collinam. Sueton. Aug. 17. Repetit Italiam, lem- 
pestate in trajectu bis conflictatus; primo in 
promonlorio Peloponoesi et CEtolia", rursus circa 
monies Ceraunios. 

Homonym, Quid primo differat a primum, 
V. ibi in fin, 

PRlMOGENlTA, erum, n. 2. V. PRIMOGE- 
NITUS in fin. 

PRlMOGEslTALIS, e, adject, primigenius. 
TerXull. advers, P'alentinian. 20. 

PRIMOGfiNlTUS, a, um, adject, primogenito, 
nptoToxoxog, qui primus omnium genilus est, natu 
major. Pallad. 1. R. R. 39. Creduntur (apes) non 
fugere, si slercus primogeniti vituli adlinamus 
oribus vasculorum. Lactant. 4. 11. Filium suum 
primogenitum delabi jussit e caelo. Ptin. 11. Hist. 
nat. 40. 95. (234). Primogenitis in quoque partu 
sues primas (mammas) praebeot. Ita Harduin. 
ex MSS., alii et Sillig. ipse primis genitis. — 
Hinc 

Primogenita, drum, n. 2. absolute, substan- 
livorum more, sum jus natu inajoris. fulgal. in- 
terpr. Gen. 10. 33. Juravit ei Esau, et vendidit 
primogenita. Augustin. 7. Confess. 9. Quod Esau 
perdidit primogenita sua. 

PRIMOPLASTUS, i, m. 2. jrpwTGJrXaa-roc, pri- 
mo creatus, boc est Adam. Vox bybrida ex La- 
tino primus, et Grajco itXaant factus, forma- 
tus. Prudent. 9. Cathemer. 27. JNe gens peiiret 
primoplasli ex germine. 

PRIMORDIAj drum, n, plur. 2. (primus et or- 
dior). Lucret. inverso ordine 4. 28. Quove modo 
distracta rediret in ordia prima. Eadem raliooe 
facit are dixit 6. 962. pro arefacit. — Primor- 
dia sunt quae primo ordimur, initia, principia, 
ut Primordia rerum, gentis, belli etc. clpyoU (It. 
principii; Fr. commencement, origine; Hisp. 
principio, origen; Germ, die ersten Anfdnge. 
der Urbeginn, d. Anfdnge; Angl. the begin- 
ning, rise, commencement, or origin, of any 
thing), •f 1. Generatim, ■ — ■ a) In plurali 
num. Cic. Parlit. orat. 2. 7. Ut primordia re- 
rum, et quasi praecurrentia, in quibus inest ali- 
quid arguraenti. Id. in Arat, 2. Legg. 3. 7. 
A Jove Musarum primordia. Quintil. 1. 9. 1. 
Primordia dicendi. Ovid. 15. Met. 67. mundi. 
Lucan. 10. 177. gentis. Pers. 6. 3. veterum vo- 
cum. Colum. 3. R. R. 10. 10. Elcmenta spirilus 
cum terrenis piimordiis miscere. Pallad, 4. JR. 
R. 28. 12. In primordiis. Inscript. apud Gruter. 

690. 5. SIC RTBMM DVXKflE OLIM PRIMORDIA PAR- 
CAK KT HEVERK EVPSR VOBIS VI TALI A PILA. h. B. 

primordia vita;. — ■ b) In sibgulari num. -Zii>. 
init. el Sail, fragm. apud Priscian. t6. p. 1101. 
Putsch. A primordio urbis. Colum. 1. R. R. i, 
18. Mago suorum scriplorum primordium tali- 
bus auspicatus sentenliis. Curt. 9. 2. Adbuc in 
opeiura suorum primordio (tare. Justin. 2. 1. 14. 
Utriusque primordii Scytbas origine prsestare. 
Adde Tac. t. Ann. 7. et 3. Hist. 34.; et Apul. 
Apolog. et Florid, n. 3. % 2. Speciatim pri- 
mordium absolute est ioitium suscipiendi atque 
administrandi imperii apud Tac. 1. Ann. 7. 
Quanto quis illustrior, tanto magis falsi ac fe- 
stinantes, vultuque composito, nc hetl excessu 
Principis (h. e. Augusti), neu tristiores primor- 
dio, lacrimas, gaudium, questus, adulationes mi- 
scebant. 

PRlMORDlALIS, e, adject, ad primordia per- 
Unens, primus, ut Primordialis lex, Tertull. ad- 
vers. Jud. 2. causa, Ammian. 30. 1. Et Capell. 
7. p. 237. Quum prosapiam arcanae sorlis origi- 
nisque primordialem vobis studeam comprobare. 

PRlMORDlALlTER, adverb, initio, ab origine. 
Claud. Mamert. 2. Stat. anim. 5. In regionet 
suas, unde primordialiter exsjstunt, corpora na- 
turaliter feruntur. 

PRlMORDlNES, um, m. plur. 3, qui sunt pri- 
mi ordini8. Gloss. Placid, (ed. A. Maio in Class. 
Auct. T. 3.) f. 499. Nam primordinej-dicuntar 
illustres. 



PRIMORDIS 

PRlMORDIS, e, adject, idem ac priraordlaiis, 
Commodian. 35. 12. Mors unde provenil negle- 
cts lege primordi. Estne Genit. pro primordil? 

PRIMORDlUM. V. PRIMORDI A 1. b. 

PRtMORDlUS, a, urn, adject, primo, origina- 
rio. Colum. 6, R. R. 37. 7. Ul a Vitus color pri- 
mordii seminis mistu reddatur nepolibus. Alii 
rectius leg. primordiis seminum. 

PRIMORIS, is, adject, comm. gen. 3. Caret 
recto singulari, itemque positiooe neutrius gene- 
ris propria, in utroque num. Genitivus autem 
multitudinis, primorum, communis est cum pri- 
mus. Servius ad Virg. 9. JEn. 309. Sed neutr. 
gen, Capell. 5. p. 139. Ni iiducia perenni talis 
accendat exscqui vel primora. Ita Kopp.; Gro- 
tius vero in marg. — Primoris est primus, prior, 
primo. ^ 1. Generatim. Varro 2. R. R. 2. 
14, Primitus oritur herba primoribus imbri- 
bus evocata. Ge.ll. 10. 19. In primore puerilia. 
Sil. It. 1. 511. Haud me dissimilem, Alcide, pri- 
moribus annis Agnosces, invicte, tuis. Id. 11. 
143. excisam primori Marte Saguntum. h. e. 
primo belli tempore. Gell. 2. 7. Primore aspe- 
etu. a prima vista.' — Primores denies, qui prirni 
conspiciuntur, t denti davanti. Plin. 7. Hist. 
nat. 16. 15. (68). et 11. ibid. 37. 45. (128). et 
alibi, quos 19. ibid-. 2. 11. (35). primos vocat. 
^ 2. Speciatim dicitur de prima, seu anteriori 
parte cojusque rei, I'estremita dinanzi. — a) 
De rebus. Cato R. R. 40. Capito tibi surculum, 
quod genus inserere voles, eum primorem prse- 
acuito obliquum primores digitos duos, aguzzalo 
nell'estremita due punte di dita. V. DIGITUS. 
Plant- Bacch. 4. 4. 24. Sumere aliquid digitulis 
duobus primoribus. Zucilius apud Non. p. 427. 
23. Merc. Gallinaceu' quum victor se gallus ho- 
neste Sustulit in digitos, primoresque exigit un- 
gues. Id. ibid. Eduxique aniraam in primoribu' 
partibu' naris. Plin. 18. Hist. nat. II. 29. (112). 
Pllo primori {quo zea tundilur) inest pyxis fer- 
rea. Id. 8. ibid. 54. 80. (216). Cauda late fusa 
primori parte. Lucret. C. 1101. nasi primoris 
acumen. Gell. i, 18. In primore libro. net prin- 
cipio del libro. et 16. 5. Vestibuium esse partem 
domus primorem. anterior e. et 7. 12. Tunicis 
uti prolhia ultra bracbia, et usque in primores 
man us, ac prope in digitos. Apul. de Mag. In 
primori fronte animum gestare. Tac. 3. Sist. 
21. exlr. Primori in acie vcrsari. nelle prime 
file. — Primoribus labris est still a punia della 
lingua, sulla sommita delle labbra: et translate 
leggermente, leviter. Plaut. Trin. 4. 2. 65. Ver- 
sabatur mini (nomen) in labris primoribus. Cic. 
fragm. apud Non. p. 428. 3. Merc. Quod in pri- 
moribus babent, ut ajunt, labris. Id. Cast. 12. 
28. Non modo qui primoribus labris gustassent 
genus hoc vitae, et extremis, ut dicitur, digttis 
attigissent; sed qui totam adolescentiam volu- 
ptatibus dedissent. Id. 1. Oral. 19. 87. Hsec 
esse penitus in media philosopbia retrusa atque 
abdita, quae isli rhetores ne primoribus quidera 
labris attigissent. Sic Pronto 4. ad M. Cces. 3. 
Pbikksophias disciplinas ajunt satius esse num- 
quam attigisse, quam leviter et primoribus, ut 
dicitur, iabiis delibasse. V. LABRUM. — b) De 
hominibus. Curl. 4. 6. circa med. Dimicare in- 
ter primores. h. e. inter eos, qui in primori acie 
sunt. Sic Liv. 1. 12. Ipse ad primores Romulus 
provolat. ^ 3. Item speciatim rations babita 
ordinis ac dignitatis primores sunt praecipui, pro- 
Ceres, priini, primates. - a) Adjective. Liv. 24. 
20. a med. Primore juventute conscripta, dispo- 
sitisque stationibus. h. e. primoribus e juventu- 
te. Catull. 68.87. Primores Argivorum viri. Tac. 

2. Ann. 29. Primores feminas. Id. 4. ibid. 10, 
Is relate atque forma carus domino interque pri- 
mores ministros erat. Auson. Parental. 15. 7. 
Te primore vigens, te deficiente relabens, Inque 
Valentinum te moriente cadens. Gell. 2. 22. 
circa med. Primores venti. principali, cardinali. 
— b) Absolute, substantivorum more. — Cum 
Genitivo. Horat. 2. Sat. 1.69. Primores populi 
arripuit populumque tributim. Colum. 12. R. R. 

3. 10. Civitatum primores atque optimates. Liv. , 
7. 8. Primores populorum. Id. t. 49. patrum. 



- 861 — 

-" Sine Genitivo. Horat. 2. Ep. 2. 203. Viribus, 
ingenio, specie, virtute, loco, re Extremi primo- 
rum, extremis usque priores. Juvenal. 15. 40. 
Primores ac duces. Tac. 13. Aim. 30. Caninius 
Rebilus ei primoribus peritia iegum et pecuniae 
magnitudine. — Primores, patres, nobiles: et 
opponuntur plebi. Tac. 2. Ann 19. Plebes, pri- 
mores, juventus, senes iocursant. et 6. ibid. 42. 
Piebem primoribus tradidit. 

PRlMOTtCUS. V. vocem sequent. 

PRlMOllNUS, a, um, adject, irpatpoc, primo 
nascens, tempeslirus, maturus: cui opponitur se- 
rotinus. Agnoscitur a Priscian. de 12. primis 
/En. versib. p. 12i7. Putsch. Et fortasse ita le- 
gendum est apud A pic. 4. 5. sub fin. Duracina 
primotina putilla prrecoqua purgas. Ubi alii leg. 
primotica eod. sensu. 

PRlMCLE, adverb, deminut. a prime. Cas'siod. 
de orat. 3. Adverbia aut a positivo veniunt, ut 
primum, primate; longe, lortgule. 

PRIMULUM, adverb, deminut. per la prima 
volta, primum, primo, primiter: apud comicos. 
Ter. Adeph. 3. 1. 2. Modo dolores, mea tu. oe- 
cipiunt primulum. et 5, 6. 10. Paullatim piebem 
primulum facio meam. Plaut. Men. 5. 5. 18. 
Jam hercle occeptat insanire primulum. et ibid. 
9. 57. Turn denies mihi cadebant primulum. Ad- 
rle eumd. Mil. glor. 4. 2. 13. 

PRiMOLUS, a, um, adject, deminut. primo, 
primus: apud comicos. Plaut. Amph. 2. 2. 105. 
Primulo dilucuio abivisti ad legiones. Priscian. 
de XII. vers. /En. p. 1227. Putsch. Primiti- 
ves, primarius, primuius. — NB. De cognom. 
Rom, /". ONOM. 

PRIMUM, adverb, primo, primiler; et servil 
enumerationibus et distribulionibus, itoaxov lit. la 
prima volta, primieramente; Fr, d'abord, pre- 
mierement, en premier lieu; Hisp. primeramente; 
Germ, zuerst, erstlich, anfangs; Angl. the first 
time; first, in the first place, first of all). ^ 1. 
In enuraevatione. — a) Post primum adjicitur al- 
tera res per ilerum, secundo; ut apud Cic.Amic. 
3. II. Factus est bis consul: primum ante tem- 
pus, iterum sibi suo tempore, reipublicae paene 
sero. Id. 1. Legg. 13. 35. An mihi aliter videri 
possit, quum bcec jam perfecta sint: primum 
quasi muneribus deorum nos esse instructos et 
ornatos: secundo autem unam esse hominum 
inter ipsos vivendi parem communemque ratio- 
nem. Id. Plane. 20. 50. Equidem primum ut 
honore dignus essem, maxime semper laboravi: 
secundo ut existimarer: tertium mihi fuit illud 
etc. Varro 3. R. R. 17. 2. Primum enim *di- 
ilcantur magno, secundo iraplenlur magno, ter- 
tio aluntur magno. — b) Quaa in altera enun- 
cialionis parte ponuntur, piurimas sunt conse- 
quutionis parliculae, ut primum -deinde, pri- 
mum 'post, primum -mm, primum -deinde ~ 
postremo, primum -deinde -deinde, etc. Cces. 1. 
S. G. 25. Ca>sar primum suo, deinde omnium 
e conspectu remolis equis, prcslium commlsit. 
Cic. 1. Orat. 38. 172. Ceteros non dubitabo pii- 
mum inertia condemnare sententia mea, post 
etiam impudentiae. Ter. Adelpk. 3. 2. 47. Pri- 
mum indotata est: turn prscterea quss secunda 
ei dos erat, periit. Sic Cic. 16. Fam. 3. extr. 
Te valere, tua causa primum volo, turn mea. Id. 
Sull. 15. 43. Primum, ne qui posset, efc. deinde, 
ne cui liceret, etc. postremo, ne quid jam a me, 
etc. Id. 4. Verr. 58.143. Primum, averti pecuniam 
domum non placere: deinde ipsarum statuarum 
modura quemdam esse oportere: deinde illud, 
certe ab invitis exigl non oportere. Id. 2. Nat. 
D. 1. 3. Primum docent esse deos: deinde, qua- 
les sint: turn, mundum ab iis admlnistrari: po- 
stremo, consulere eos rebus bumanis. C'e^s. 2. 
1. ad fm. Pueritia primum circa quadragesimum 
diem, deinde septimo mense, turn septimo anno, 
postea circa pubertatem periclitatur. Cic. 2. Di- 
vinat. 56. 1 16. Primum Latine Apollo num- 
quam locutus est. Deinde tsta sors inaudita GrsB- 
cis est. Praaterea Pyrrhi temporibus etc. Postre- 
mo, quamquam etc. Id. 1. Orat. 31. 142. Ora- 
tor debet reperire primum, quid dicat: deinde 
invents, etc. turn ea vestire, etc. post memorla 



PRIMUM 

tenere: ad extremum agere etc. Id. 5. Pin. 23. 
65. Caritas generis bumani serpit cognationibui 
primum, turn affinitatibus, deinde amicitiis, post 
viciniiatibus, turn civibus, deinde totius complexu 
gentis huraanas. — Ceterum alias multiplicis enu 
meratlonis formas recensuit Handius, Turtell. 
vol. 4 p. 562.-563. — c) Additur Genitivus 
omnium ad majorera vim. Cic. 2. Cat. 9. 19. 
Primum omnium ego ipse vigilo, adsum, provi- 
deo. et 4. Verr. 11. 28. Primum omnium opera 
danda est, ut etc. Brutus ad Cic. 11. Fam. 10. 
Primum omnium non te fugit, etc. Ter. Heaut. 
2. 3. 33. Jam primum omnium Dromo pultat 
fores. Plaut. True. 4. 3. 13. Omnium primum 
diversaj state. — d) Item dum particula. Plaut. 
Mil. glor. 2. 3. 26. Primum dura, si falso insi- 
mulas Pbilocomasium, boc perieris. Iterum si 
id verum est, tu ei custos additus perieris. Id. 
Trin. i, 2. 61. Primum dum omnium male dl- 
ctitatur tibi vulgo in sermon;bu6. Id. Most. 2. 

1. 53. Omnium primum dum sdes fac occlusas 
sient. Adde eumd. Rud. prol. 32. et True. i. 
1.10. — e) Jam primum dicitur in argumen- 
tatione. Ter. Adelph. 3. 2. 40. Jam primum il- 
ium alieno animo a nobis esse, res ipsa indicat. 
— f) In asserendis causis, quum praecedunt 
verba primum quia, primum quod, in altera 
parte sequitur unum deinde, non deinde quia, 
vel procedit oratio alium in modum format*. 
Cic. i. Orat. 41. 11*}. Quod quidem certis de 
causis a plerisque aliter existimatur: primum 
quia-noluerunt: deindc-nulli fuerunt. h. e. dein- 
de quia. Id. 4. Verr. 50. 132. Primum quod 
omnes religiooe movent ur: - deinde hie oraa- 
tus, bsec opera -delectant. Quintil. 5.4. 4. Alia 
sunt magis, propter qum partitione non somper 
sit utendum: primum quia pleraque gratiora 
sunt -.Interim vero etiam fallendus est judex. — 
g) Ioterdum post primum non sequitur deinde, 
aut quippiam simile, subintelligitur tamen, et 
nihilominus absolvitur sententia. Exempla babes 
apud Cic. 2. Fam. 9., 7. ibid. 23., 12, Alt. 18. 
o med., 4. Acad. (2. pr.) 14. 45. el 18. 56., quae 
congessit Manut. ad cit. 2. Fam. ; item Ter. 
Andr. 1. 3. 6.; Virg. 4. JEn. 343.; Plaut. Most. 

2. 1. 53. etc. ^f 2. Extra enumerationem, prae- 
cedentibus particulis ut, ubi, quum, nunc, etc. 
Cic. 10. Fam. 13. Ut primum potestas data est 
augendae dignitatis tuee, nihil praetermisi la te 
ornando. fosto che. Plaut. Men. 4. 2. 34. Ubi 
primum est licitum, illico properavi abire da 
foro. Id. Amph. 1. 1. 48. Ubi primum in con- 
spectura ventum est, continuo Amphltruo de- 
legit viros primores principes. Cels. 5. 27. n. tl. 
Comroodissiinum est tamen, ubi primum sensit 
aliquis, protinus oleo multo epoto vomere. Cic. 
4. Verr. 20. 48. Ubi primum potuit, jstum re- 
liquit. subito che. Sic 2. Nat D. 48. 124. Simul 
ac primum niti possunt, aquam persequuntur. 
Id. 1. 0(f. 32. 118. Berculem Prodicium di- 
cunt-,quum primum pubesceret -,exisse in soli- 
tudinem. Id. 14. Fam. i. Qui quum primum 
sapere ccepit, acerbissimos dolores miseriasquc 
percepit. Adde Liv. 25. 29. Rursus Cic. h. Verr. 
23. 55. Turn affuerat, quum primum dati sunt 
judices, quando per la prima volta. et Ter. 
Andr. 5. 4. 33. Postilla nunc primum audio, 
quid illo sit factum, quest'e la prima volta, che 
sento a dire. Cic. 2. Verr. 8. 24. Nunc primum 
hoc aures tuae crimen accipiunt? et ibid. 60. 
147. Hoc quoque propter tuos tcrnos denarios 
nunc primum postulatur. Plaut. Amph. 2. 2. 
52. Quasique nunc primum recipias te domum. 
— Et Id. Asin. 5. 2. 37. Censen' tu, iliunc ho- 
die primum ire assuetum esse in gancumj che 
oggi sia la prima volta, che etc. Cic. 5. Phil. 
11. 30. Quo die primum convocati sumus. — 
Quam primum V. suo loco. 

Homonym. Primum et primo id differunt, 
quod primum ad ordinem rcrura pertinet, pri- 
mo ad tempus: h. e. in primum animo obver- 
satur ordo, in quo res primum locum occupat; 
in primo consideramus unum punctum tempo- 
rit, in quo res sita est: in primum res ad tem- 
pus refertur; in primo tempus ad rem. Hinc 



PRIMUS 

apud Sail. Jug. 29. Sed Jugurtha primo tau- 
tummodo belli moram redimebat, existiman* etc.; 
postea yeroquam participem negotii Scaurum 
accepit,-statuit de omnibus -prnesens agere. Pro 
prim urn, ut vulgo editur, Kritzius aliquot Co- 
dicum auctoHtate fretus primo scrips\t. V. et 
eumd. Kritz. ad Cat. 24. 1. — ASiquando tamen 
promiscue usurpantur. Plaut. Capt. 2. 3. extr. 
Ei rei primum prsevorli volo. prima di tutto. 
at Cic. Arch. 3. 4. Primum Antiochia celeri- 
ter antecellere omnibus contigit: post etc. Liv. 
38. 41. Primum expulere loco hostes, deinde 
avertere. Cic. 1. Invent. 39. 71. Primo quidem 
decipi, incommodum est: iterum, stultum: ter- 
tio, turpe. Alii leg. primum. 

PRIMUS, a, urn, adject. Superlat. a prior (quod 
V. loco suo), dicitur is, qui ante »e nullum ba- 
bet, et refertur ad ordinera, locum, tempus: vi- 
detur esse a irptotfxoc. tempestivus, quod a trpwt 
mane, sed prisci Latini preimus scribebant, ut 
in nummo G. Meramia apud Eckel D. N. V. 

T. B. p. 251- MIMMIVS ABO. CBRBAMA PRBIMVS 

fbcit. Gr. Trpwtc? (It. primo, principale; Fr. le- 
premier; Hisp. primero, principal; Germ- der, 
die, das erste, zuerst; Angl. fir it, principal). 
m 1, Universim. - a) Generatim. De homioibus. 
Cato R. R. 5. Primus cubitu surgat {vUlicus); 
postremus cubitum eat. Cozs. 7. B. G. 48. Eo- 
rum ut quisque primus venerat, sub muro con- 
sistebat. Ter. Adelph. 4. 2. 7. Primus sentio 
mala nostra: primus rescisco omnia: primus 
porro obnuncio. Cic. 3. Nat. D. 22. 57. ,Escu- 
lapiorum primus, Apollinis, quem Arcades co- 
lunt; qui speciilum invenisse, primusque vutnus 
dicitur obligavisse: secundus secundi Mercurii 
frater: tertius Arsippi, et Arsinoa, qui primus 
purgationera alvi invenit. Id. 2. ad Q. fr. 5. De 
privatis me primum sententiam rogavit. Id. Sexl. 
3. 6. Quum tribunus plebis primus inter homi- 
nes nobilissimos factus esset. Id. 4. Fin. 7. 17. 
Primi ex omnibus philosophis a natura tributum 
esse docuerunt, ut etc. Nepos Alcib. 7. ad fin. 
Primus Gracia in Thraciam introiit. Horat. 1. 
Ep, 19. 23. ParioB ego primus iambos Ostendi 
Latio. Id. 4. Od. 9. 17. Primusve Teucer tela 
Cydonio Direxit arcu. Curt. 4. 4. ad fin. Si la- 
mas libet credere, heec gens {Tyrii) litteras pri- 
ma aut docuit, aut didicit. Sueton. Cces. 25. 
Gejmanos primus Romanorum maximis affecit 
cladibus. Tac. 6. Ann. 4. Latiaris luenda pcena 
primus fuit. Ovid. Her old. 17. 105. Si te vidis- 
sem, primus de mille fuisses. Id. 5. Met 97. 
Cephenum post regem primus OdHes, Ense jacet 
Clymeni. ei 4. Pont. 15. 4. a Superis hie mihi 
primus erit. h. e. post Superos. — De rebus et 
abstractis. Cic. 2. Invent. 3. 11. Igitur primus 
liber-genera controversiarum-continebat. et paul- 
lo pott. In libro primo non indiiigenler expo- 
situm est etc. Id. 3. Off. f. Verum primum: 
verum igitur et extremum. Sic clar. Furlanetto; 
ipse locum minimi inveni. Virg. 2. JEn. 97. 
Ilioc mini prima mali labes. Id. 6. ibid. 155. 
bac prima piacula sunto. et 6. ibid. 143. Primo 
avulso non deficit alter (ramus) Aureus. Seneca 
CEdip. 133. Prima vis tardas tetigit Mdenles. 
Ammian, 30. 7. Adolescens in (lore primo ge- 
narum. — Primes HalendfE Januarion, vel 
Octobres, et primce Idus, etc. sunt, qua proxi- 
mo sequuntur, seu sequentis anni. Quod constat 
ex Vlp. Dig. 45. I. 41. Quum, qui Kalendis Ja- 
nuariis slipulatur, si adjiciat primis, vel proxi- 
mis, nullam habere dubitationem, palara est. 
Sed et si dicat secundis, vel terliis, vel quibus 
aliis. aque dirimit quastionem. Si autern non 
addat, quibus Januariis, dicendum est, pnmas 
Kalendas Januarias spectari. Plane si ipso die 
Kalendarum quis stipulationem interponat, quid 
sequemur? Et puto actum videri de sequentibus 
Kalendis. Item in Idibus etiam et Nonis proban- 
dum est, et generaliler in omnibus diebus. Cato 
R. R. 147. et 148. Locus vinis ad K. Octob. 
primas dabitur: si ante oon deportaveril (em- 
ptor), dominus vino, quod volet, faciei, h. e. tem- 
pus emptori ad exportanda vina dabitur ad pro- 
ximas K. Octob.; si id is non fecerit, turn do- 



— 862 — 

minus, at sibi vacua cella et dolia relinquantur, 
vino, quod volet, faciet. Hac porro ita sunt in- 
terpretanda, ideoque corrigenda, quae aliter ad 
loc. cil. exposita sunt in CALENDS. Inscript. 

Pompejis reperta , apud Rosin. Isagog. p. 63. 

IN FRAXDIIS 1VL1AB SF. T. JELiCIS LOCAKTVR BAL- 
NEVM VKNBBIVM ET KONG1WTVM TABBRKAB PBR- 
GTLAE CBNACVLA BX IDIBVS AVG. PRIMIS IS IDVS 

AVC. SBXTAS ANKOS COMTIKVOS QYINQTK. V. SATUR- 
NALIA, et plura hue pertioentia apud Marin. 
Frat. Arv. p. 275. — b) Speciatim in enume- 
ratione. Ctc. 10. Fam. 11. Prima tuas senlen- 
tiae infinitis cum muneribus, posteriores ad tem- 
pus compo sitae. Id. 9. Att. 6. a med. Prim* 
litterae monent, ne etc., proximae ostendunt etc 
Xit>. 34. 19. Trium conditionum electionem fer- 
re jubet: primam, si transire etc., alteram, si 
abfre etc., tertiam, si placeat etc. Ammian. 26. 
8. a med. Prfmi transtris instabant armati, alii 
post bos semet curvantes humilius, terliis gra- 
datim incliaatis sumraisse, ita ufnovisiimi ■uf- 
fraginibus insidentes formam aedificii fornicati 
monstrarent, — c) Primus ante omnes, poe- 
tice, majorem vim habet. Virg. 5. JEn. 540. Et 
primum ante omnes victorem appellat Acesten. 
et v. 491. et primus clamore secundo Hyrtacidae 
ante omnes exit locus llippocoontis. — d) In 
primis, inter primos. If epos Pausan. 5, Dici- 
tur mater, postquam de scelere filii coraperit, in 
primis, ad filium rlaudendum, iapidem ad introi- 
turn asdis attulisse. Id. Epam. 10. Quum pugnari 
cum Lacedaemoniis cospit, in primis stetit. Salt. 
Cat. 60. Manlius et Fassulanus in primis pugnan- 
tes cadunt. Id. Jug. 6. Leonem primus, aut in 
primis ferire. % 2. Speciatim saepe dicitur de 
priore, seu anteriore parte cujusque rei. — a) 
De spatio, vel loco, Ovid. 3. Amor. 2. 64. potes, si 
forte juvabit, Cancellis primos inseruisse pedes, la 
punta de' piedi. et PUn. 11. Hist. nat. 37. 65- 
(172). Ranis prima lingua cohaeret, inlima abso- 
luta a gutture. la punta della lingua, el Cic. i. 
Nat. D. 8. 20. Primis, ut dicitur, labris guslasse 
pbysiologiam. ^irg. 3. G. 399. Primaque ferra- 
tis prafigunt ora capistris. I'estremitd del muso. 
Catull. 2. 3. Primus digitus, la punta del dito. 
Sic Ovid. 8. Met. 397. lnsliterat digilis primos 
suspensus in artus. Plin. 19. Hist. nat. 2. 11. 
(35). Primi denies, h. e. primores. V. PRIMO- 
RIS. Cic. 3. Fam. 6. Te in prima proviocia 
velle esse, ul quam primum decederes. sull'in- 
gresso della provincia. Virg. 5. /En. 427. in 
limine prime et ibid. 273. Vestibulum ante 
ipsum primisque in faucibus Orci. Ovid. 6. Fast. 
303- Hinc quoque vestibulum dici reor: inde 
precando Adfamur Vestam, qua loca prima te- 
nes. Pirg. 9. /En. 244. Vidimus obscuris pri- 
mam sub vailibus urbem. — In illo Stalii 1. 
Silv. 4. 73. (et 1. Theb. 200.) Occiduas, pri- 
masque domos, et sole sub omni Permeruit ju- 
rata manus: primas domos inteliige regionera 
orientalem, qua et nobiiior est, et dextera pats 
ruundi a terra mensoribus dicitur. — Hinc de 
locis primus est etiam proximus. Cces. 6. B. G. 
35. Primos Eburonum fines adeunt. Ovid. 2. 
Met. 870. Quum deus a terra siccoque a litore 
sensim Falsa pedum primis vestigia ponit in 
undis. Id. 4. ibid. 542. Sidonia comites, quan- 
tum vatuere, sequuta Signa pedum, primo vide- 
re novissima saxo. et ibid. 732. Nixus eo (sco- 
pulo), rupisque tenens juga prima sinistra, etc. 
— b) De tempore. Liv. 1. 16. Prima hodieraa 
luce. Cic. 4. Fam. 12.; Co?s. 1. B. G. 22.; et 
Liv. 1. 44. Prima luce, et Ter. Adetph. 5. 3. 
54. rus eras cum filio Cum primo iuci ibo hinc. 
Sueton. Vitell. 15. Primo diluculo. Horat. 3. 
Od. 7. 29.; et Nepos Eumen. 9. Prima nocte. 
sul principio della notte. Sic Petron. Satyr. 
112. Prima stalim nocte. Liv. 34. 61. Prima 
vespera. Id. 31. 23. Primis tenebris. — Primus 
sol, soi oriens, il sol nascenie. Firg. fi. /En. 
255. primi sub lumina solis et ortus. VaX. Flacc. 
5. 332. primi jubar ad placablle Pbcebi. Sil. It. 
12. 574. ubi nox depulsa polo, primaque rube- 
scit Lampade Neptunus. — Prima luna, \ imu» 
dies luna. Plin. 2. Hist. nat. 13. 10. (56). et 



PRIMUS 

ibid. 17. 15. (78). — Liv 1. 7. Ad primam 
auroram. Horat. 3. Od. 1. 2. Primo vere. Virg. 
6. £n. 453. .-Estate prima. Id. 3. Eel. 8. vii 
prima inceperat astas, ubi prima redundare vi- 
detur. Ceterum Colum. 12. R. R 21. 6. Pri- 
ma vindemia. Virg. 6. /En. 453. Primo men- 
se. Colum. 10. jR, R. 190. Caciliam primo de- 
ponit Aquarius anno. Id. li. R- R- 1. 3, Pri- 
mo mane. Cato R. R. 3. Prima adolescentia. 
Tac. 1. Ann. 4. Prima ab infantia. — Simili- 
ter Virg. 1. JEn. 617. Primo adspectu. Liv. 28. 
43. Primo accessu. Id. 2. 25. Primo incursu. 
Sail. Jug. 74. Primo congressu. Ifepos Datam. 
6. otJ fin. Primo irapetu. Liv. 1. 6. Inter pri- 
mum tumultum. — c) Frequenter jungitur cum 
quisque, et majorem vim adjicit. Ctc. 13. Fam. 
57. et ad Pompej. 2. posf ep. 11. I. $• ad Att. 
ante med.; el Nepos Miltiad. 4. ad fin. Primo 
quoque tempore, quanto prima, et Cic. 8. Phil. 
II. 33. Primo quoque die. et Liv. 42. 48. Ut 
exercitui diem primam quamque diceret ad con- 
veniendum. il prima giorno che si potra. et 
Cic. 4. Acad. (2. pr.) 16. 49. Me tibi primum 
quidque concedente. et 2. Fin. 32. 106. Fluit vo- 
luptas. et prima quaque avolat. h. e. quacum- 
que voluptas, statim ac sese oflert, praterit more 
aqua labentis. Curt. 4. 2. 8. Africuh vero pri- 
ma quaque congesta, pulsa illiso mari, subruit. 

— d) Prima, orum, oeutr. plur. substantivo- 
rum more, principia, primordia. — Absolute. 
Virg. 6. Eel. 33. ut his exordia primis Omnia, 
et ipse tener mundi concreverit orbis. Liv. 8. 
3. Quod bellum, si prima satis prospera fuissent, 
baud dubie ad Romanos pervenisset. Lucret. 4. 
185. In quo jam genere est solis lux, et vapor 
ejus, Propterea quia sunt e primis facta minutis. 

— Cum Genitive Ctc. 3. Fin. 6 ; 21. Eorum 
autem, qua sunt prima natura, nihil etc. Lu- 
cret. 1. 1067. Prima viai. h. c. prima via, mi- 
lium via- Tac. 2. Hist. 11. Prima consHiorum. 
h. e. prima consilia. — e) Prima, wpwra, ad- 
verbii ritu, primo, primum, primieramente, la 
prima volta. Grat. Cyneg. 25. Prima jubent 
tenui nascentem jungere filo Limbum. Hue Por- 
phyrius et Servius trahunt illud Virg.h. G.2A. 
quum prima novi ducunt examina reges. Alii il- 
lud Caiulli 29. 18. Paterna prima lancinata 
sunt bona: Secunda prada Pontica: inde tertia 
Ibera. et Val. Flacc. 1. 1. Prima deum magnis 
canimus freta pervia natis. h. e. freta primum 
pervia. — f) A primo, a primo tempore, pri- 
mum, primo, da principio, in prima. Plaut. 
Most. 3. 2. 139. Multum improbiores sunt, quam 
a primo credidi. Ter. Phorm. 4. 2. 14. Petam 
hinc, unde a primo instiiui. Cic. Oral. 8. 26. 
In ilia pro Ctesiphonte oratione submissus a 
primo: deinde pressus: post sensim exsultavit au- 
dacius. Adde eumd. 8. Att. 11. et 23., 9. ibid. 6., 
16. ibid. 7., 5. Fin. 15. 41. et2. Phil. 30. 75. — 
A primo est etiam idem ac ab origine, et op- 
ponitur emyivv^uanKta, seu accessorio. Ctc. 3. 
Fin. t». 32. Posterum et consequens putandum 
est, quod Graci ejrtyswijpiaTixoy appellant: quod 
autem in quo sapienter dicimu6, id a primo rectis- 
sime dicitur. et mox. Verum ut hac non in po- 
steris et in consequentibus, sed in primis conti- 
nuo peccata sunt: sic ea, qua proQciscuntur a 
rirtute, susceptione prima, non perfeclione, re- 
cta sunt judicanda. V. Madvig. ad b. 1. — o) 
In primo, primo loco, ante alios. Sail. Jug. 71. 
extr. Equites in primo late, pedites quam arctis- 
sirae ire jubet. Ceneca 5. Quxst. nat. 14. Re- 
petam nunc, quod in primo dixeram. Alii otnitt. 
in. Cic Oral. 64. 215. Qui numerus in primo 
viget, jacet in extremo. Hue referri potest et il- 
lud Liv. 2. 40. In primo - (Coriolanus) multo 
obslinalior ad lacrimas muliebres erat. Dein etc. 
da principio. «f 3. Item speciatim, apud Poe- 
tas primus est idem ac recens natus. Horat. 3. 
Od. 13. 3. bado, Cui frons turgida cormbus 
Primis el Venerem et prselia d est in at. Id. 1. Sat. 
3. 99. Quum prorepserunl primis animalia ter- 
ris. et 2. ibid. 2. 92. hos ulinam inter Heroas 
natum tellus me prima tulisset. Cf. Virg. 1. G. 
250. Nosque ubi primus equis oriens afflavit an- 



PRINCEPS 

helii, Illic sera rubeos accendit lumina Vesper. 
«J 4. Demum primus saepe est primarius, pras- 
cipuus. — a) Generatira. — De bominibus est 
primarius, princeps, primario , principals et 
refertur ad<conditionem eminentem, dignitatem, 
nobilitatem. Cees. 1. B. C. 35. Evocal ad se 
Massitieosium quindecimprimos. Cic. Rose. Am. 
6. 15. Sex. Roscius fuit genere, nobilitate et pe- 
cunia non modo sui municipii, verum etiam 
ejus viciaitatis facile primus, et 6. Verr. 17. 
37. A Lysone Lihbatano, primo nomine, Apol- 
linis signum ablatum esse non oportuit. Horat. 

1. Ep. 20. 23. Me primis urbis belli placuisse 
domiqiie. Id. 4. Od. 6. 31. Virginum prima 
puerique Claris Patribus orti, etc. Virg. 9. £n. 
785. juvenum primos tot miserit Oreo. Ter. Eun. 

2. 2. 17. Est genus hominum, qui esse primos 
se omnium rerum volunt, nee sunt. ^CkoitomTSM- 
ovte;. Sil. It. 17. 355. Perque bis octonos pri- 
mus fuil Hannibal annos Humans generis. Ter. 
Eun. 1. 2. 10. Quia sum apud te primus, ft. e. 
amor a te maxime omnium. Lamprid. Alex. 
Sev. 27. extr. Pala?stes primus fuit. eccellen- 
(e, singolare. — Prima virorum, primarii vi- 
ri, ti irpwtci twv avSptov. Lucret. 1. S5. Do- 
ctores Dauaum delecti, prima virorum. — De 
rebus. Dicitur etiam primut de re prascipua, po- 
tissima, maximi astimanda, optima, praestantissi- 
ma. Cato R. R. 1. ad fin. Prasdium quod pri- 
mum siet, si me rogabis, sic dicam. Sail. Cat. 

3. Otium, atque divitiae, qua? prima mortales 
putant. Sic Id. Jug. 86. Interim, qua bello opus 
erant, prima habere. Ter, Heaut. 5. 2. U. Ubi 
te Tidi animo esse omisso, et, suavia in prasen- 
tia quae essent, prima habere. Id. Eun. 5. 8. 5i. 
Praeterea boc etiam, quod ego vel primum puto, 
accipit homo nemo melius prorsus, neque pro- 
Hiius. Plin. 10. Hist. not. 34. 52. (104). Columbis 
pudicitia prima. Id. 5. to id. 25. 21. (88). Prima 
cura. ft. e. praecipua, potissima. Petron.Satyr. 116. 
lirbem antiquissimam etaliquando Italise primam. 
Horat. 1. Sat. 6. 83. Primus virtutis honos. Virg. 
5. /En. 337. Emicat Eurvalus, et muaere victor 
amici Prima tenet, ft. e. primum locum occupat. 
— 6) Speciatim. Primis paries in fabulis sca- 
nicis sunt ejus, qui sa>pius in actu est. et ma- 
jorera fabulas partem exsequitur. V. PARS. Ter. 
Ph'orm. prol. 26. Epidicazomenon quam vocant 
comoediam Graci, Latini Phormionem Dominant; 
Quia primas partes qui aget, is erit Pbormio Pa- 
rasitus, per quem res gerelur maiime. — Hinc 
translate primas agere, ferre, dare, deferre, etc. 
primum in quaque re locum, munus, dignitatem 
desigaat. Cic. Brut. 90. 308. Primas in causis 
agebat llortensius. Id. ibid. 49. 183. Ex his Cotta 
et Sulpicius facile primas tulerunt. Id. 3. Oral. 
5ft. 213. Action! primas dedisse Demosthenes di- 
citur, quum rogaretur, quid in dicendo esset pri- 
mum: haic secundas, huic tertias. Id. I. Att. 17. 
circa med. Amoris erga me, quum a fraterno 
a more discessi, tibi primas defer o. Id. Divin. 
in Q. Caecil. 15. 49. Si Allienus minus vehemens 
fuerit, et tibi primas ia dicendo partes conces- 
serit. Id. 2. Orat. 35. 147. Ingenio primas con- 
cedes. Colum. 2. R. R. 17. 1. Cultus prati, 
cui Teteres Romani primas in agricolatione tri- 
buerual. Cic. Brut. 95. 327. Horteosius facile 
primas tenebat adolescens. — c) Ilia* in pri- 
mis. — De bominibus, in primis, cum primis, 
inter primarios, pracipue, maxime, Cic. 4. Verr. 
3ft. 88. Stheoius roulta, ut in primis Siculorum 
in dicendo copiosus est, commemoravit. iVepos 
Att. 13. Neque tamen noa ia primis bene ba- 
bitavit. et ibid, ad fin. Quum in primis lautus 
esset eques Romanus. Cic. 4. Verr. 35. 86. Op- 
pidum ia primis Sicilies clarum et ornatum. Id. 
1. Nat. P. 43. 120. Vir magnus in primis. Id. 
5. Verr. 27. 68. Homo in primis improbissimus. 
Recte OrelMus Ulud in primis expungendum pu- 
tat. et 4. ibid. 28. 68. Homo doml suae cura pri- 
mis locuples atque honestus. Oassus apud Cic.% 
Orat. 55. 224. Sapiens homo cum primis nostra 
civitatis. — De rebus, in primis (quod et im~ 
primit conjunctim scribitur, sed minus recte, ut 
Manut. et Cellar, monent) Inter res primas, su- 



- 863 — 

premas, supra cetera, pracipue, maiime, sopra 
tutto, principalmente, speciahnente. Cic. 3. Orat. 

5. 17. In primis boc a se animadversum esse 
dicebat. Id. 4. Pin. 18. 50. Ulud vero minlme 
consectarium, sed in primis hebes. — Item in 
primis est ante omnia, primum, primo, primie- 
ramente, in primo luogo, prima dt tutto. Sail. 
Jug. 28. Jugurtha in primis Adherbalem eicru- 
ciatum necat, dein omoes puberes. Cic. 5. Att. 
1. Quum ad me frater venisset, in primis aobis 
sermo de te fuit. — d) Ad prima vcl appri- 
ma, apprime, ia primis. Virg. 2. G. 134. Flos 
apprima tenax. — e> Primus pro primum, h. 
e. ia primis, ante omaia, poetice. Sil. /(. 2. 235. 
stat primam urbem murosque pateates, Poslpo- 
sita ca?de et dilata, invadcre, pugna. Adde eumd. 

10. 580. Noa absimilis est ratio ia illo Virg. 5. 
/En. 837. Yix primos iaopioa quies laxaverat 
artus. k. e. vix primum, taatum aon: nisi malis 
esse enallagen pro prima quies, initium somni. 

— NB. De pra;nom. et cognom. Rom. V. O- 
NOM. 

PRINCEPS, princlpis, adject, comm. gen. 3. 
Comp. Principior apud Cassiod. 1. Hist. Eccl. 
1. a med. Ut ergo absolute dicatur, omnium 
p riorum principum principiorem, si dici fas est, 
te vocare debemus secundum Homerum. — Prin- 
ceps (quod videtur esse quasi primicapis; a pri- 
mus et capio vel caput: V. DEINCEPS) est idem 
quod primus, primo, irpwro?. % 1. Stricto sensu. 

— a) De hominibus. — Cum opposito postre- 
mus, ultimus. Cic. 7. Terr. 34. 90. Ut quis- 
que in fuga postrerous, ita periculo princeps 
erat. Liv. 21. 4. adt fin. Princeps in pr*lium 
ibat, ultimus conserto praslio excedebat. — Ce- 
terum iYepos 2Tiras)-b. 1. extr. Non solum prin- 
ceps (Thrasybulus), sed et solus initio bellum 
his (triginta tyrannis) indixit. Horat. 3. Od. 17. 

6. Qui Formiarum mceaia dicitur Princeps -te- 
nuisse. Ovid. 2. Fast. 714. matri Qui dederit 
princeps oscula, victor erit. Virg. 11. /En. 620. 
princeps turmas ioducit Asjlas. Cats. 1. B. C. 
53. Multi ex Italia ad Co. Pompejum proficisce- 
bantur; alii, ut principes taiem nuncium attu- 
lisse viderentur; alii, ne etc. Id. 7. B. G. 2. 
Carnutes principes se ex omnibus bellum factu- 
ros pollicentur. Cic. 3. Orat. 32. 129. Princeps 
ex omnibus ausus est poscere «tc. Id. 10. Phil. 

11. 24. Princeps fuit ad conatum exercitus com- 
parandi. Plancus ad Cic. 10. Fam. t7. Ad o- 
mnia pericula princeps esse non recusabat. Rur- 
sus Cic. 7. Phil. 8. 23. Firmani principes pecu- 
niae pollicendae fuerunt. Id. Divin. in Q. C02- 
cil. 15. 47. Omnibus rebus is, qui princeps est 
in agendo, ornatissimus esse debet. — Sic de 
natione, civitate etc. Cic. 4. Verr. 1. 2. Omni- 
um nationum exterarum princeps Sicilia se ad 
amiciliam populi Romani applicuit. Co;s. I. B. 
G. 12. Qu« pars civ ita lis Helvetia* insignem ca- 
lamitatem populo Romano intuleral, ea princeps 
pCEnas persolvlt. et ibid. 41. Princepsque deciiua 
legio per tiibunos miiitum ei gratias egit, quod 
etc. — b) De rebus et abUractis. Horat. 1. Od. 
16. 13. Fertur Prometheus addere principi Limo 
cpactus particulara undique Desectam. Stat. 12. 
Theb. 664. Cujus in Ogygio princeps stat lancea 
rnuro. Val. Flacc. 1. 532. pergunt Ordine eun- 
eta suo, rerumque a principe cursu Fha ma- 
nent. Colum. 11. R. R. 2. 3. Ab Idibus Janua- 
riis, ut principem mensem Romani anni obser- 
vet. Tac. 1. Ann. 9. Idem dies accepti quoo- 
dam imperii princeps et vitee supremus. Cic. 
Dom. 58. 146. Vosmet ipsi, qui in mea salute 
piincipem semper locum auctoritatemque tenui- 
stis. Id. 1. Invent. 7. 9. Inventio, quie prin- 
ceps est omnium partiura. et ibid. 14. 19. Nunc 
quoniam exordium princeps omnium «'sse debet, 
etc. Id. 1. Acad, (post.) 7. 26. Earum igitur 
qualitatum sunt alias principes, aliae ex bis orta?. 
^ 2. Latiori sensu est primarius, primus, aliqua 
re antecellens. principale, primario, primo. — 
a) Generatim. Cats. 7. B. G. 32. Legati ad eum 
principes /Eduorum veniunt oratum, ut etc, Cic. 
4. Tusc. 32. 69. Quid ail ex tragredia princeps 

{ llle Argonautarura? ft. e. Jason. Id. Orat. 10. 



PRINCEPS 

63. Longe omaium, quicumque scripierunt, aut 
locuti suat, gravitate priaceps Plato. Id. 3. Di- 
vinat. 42. 87. Eudoxus in astrologia facile prin- 
ceps. Id. 1 . Fam. 9. ante med. Quales in republica 
principes essent, tales reliquos solere esse cive«. 
Horat. 1. Ep. 17. 35. Principibus placuisse viris, 
non ultima laus est. Plin. 8. Hist. nat. 32. 50. 
(119). Quasdam principes feminas scimus carnem 
earn (cervi) degustare somas. ■ — Sic Id. 37. t- 
bid.2. 11. (40). Sophocles principe loco genitus 
Atbenis. — b) Speciatim, princeps juventutis, 
sub libera civitate fuit juvenis inter aequales 
(praesertim equestris ordinis) nobilitate, splendo- 
re, ingenuis artibus, et optima spe excellens, et 
nondum honores adeptus. Cic. 3. Fam. 1 1. a med. 
de M. Bruto. Alter jampridem juventutis prin- 
ceps, celeriter, ut spero, civitatis. Liv. 42. 61. 
Equiles enim illis (Romanis) principes juventu- 
tis: equites seminariurn senatus. — Sub impera- 
toribus hajsit hoc nomen honoris causa eorum 
Qliis: ut de Cajo et Lucio ab Augusto adoptatis 
videre est apud Tac. 1. Ann. 3.; Ovid. 1. .^rf. 
am. 194. ; Senec. Consoi. ad Palyb. 34. a med.; 
in Cenotaph. Pisan. C- Ccesaris; et in In- 
script, apud Gruter. 235. 1. 2. 4. etc. Adde 
Sueton. Cal, 15., ubi narrat, a Caligula fratrem 
Tiberium die ririlis togse adoptatum, atque hoc 
titulo appellatum. — Aliquando et Augusti ti- 
4ulum principis juventutis relinent in nummis 
et inscriptt. V. Eckell. T. 8. p. 378. — Hinc 
per similitudinem de juvenibus, quibus corpus 
suum custodiendum Alexander commiserat, Curt. 
6. 9. 21. Equilatui, optima exercitus parti, prin- 
cipibus nobilissimse juventutis, unum praefcci: 
salutem, spem, victor lam meam fidei ejus tute- 
lseque coramisi. — c) Princeps senatus, irpo'xp*- 
T05 tt;? yspcuatac, dicebatur, qui primo loco a 
censoribus in senatu receasendo legebatur, et 
primus post magistratus sententiam rogabatur. 
Hie bonos babebatur ei, qui vita probitate, au- 
ctoritate et amplitudine rerum gestarum antei- 
bat. Liv. 34. 44. Censores principem senatus P„ 
Scipionem consulem, quem et priores censores 
legerant, legerunt. Id. 27, 11. Senatus lectionem 
contentio inier censores de principe legendo te- 
nuit. Sempronii lectio erat: ceterum Cornelius 
morem traditum a patribus sequendum ajebat, 
ut qui primus censor ex iis, qui viverent, fuis- 
set, eum principem legerent: is T. Manlius Tor- 
quatus erat. Semproaius, cui dii sortem legend! 
dedissent, ei Jus liberum eosdem dedisse deos. 
se id suo arbitrio facturum, lecturumque Q. Fa- 
bium Maximum, quem turn principem Romanse 
civitatis esse, vel llaonibale judice, victurus es- 
set. Quum diu certaUim esset verbis, concedente 
collega, lectus a Sempronio princeps In senatu 
Q. Fabius Max. Cos. Est qui legit princeps in 
senatum Q. Fabius, etc. Inscript. apud Gruter. 
406. 7. quibusdam dubice tamen eetatis. pbin* 

CBPS IN SRNATVM DVOBVS I.VSTRIS LKC.TY8 RST. V. 

Liv. 29. 37. — d) Princeps alicujus natlonis, 
vel gentis, vel civitatis, vel sacerdotii dicebatur, 
qui ejusdem primarius seu principalis esset vir. 
Inscript. apud Fabrett. p. 380. n. 194. ymarvs 

INGSNVI F. FRINXKPS SABINORVW SIBI ET M. COH- 
KSMO PHIoCO F. A>NOR. XIII. ft. «. M. COTDeliUS 

Firmus, lilius M. Cornell* Ingenui, Sabinorum 
princeps, sibi et M. Cornelio Prisco Clio anno- 
rum tredecim posuit. Alia apud Marin. Iscriz. 
Alb. p. 101. avrelivs canartha princjxs gkn- 
tivm BAyVATivM etc. Alia apud Gruter. 472. 4. 

TKNACIVS VIM)EX PRINCEPS CIVITATIS MCOrOLlTA- 

NORVM. Alia apud JUarin. Iscriz. Aib. p. 26. 

C. VARIVS APOLAVSTVS PllINCHPS SACERDOTVM UEAK 

caelrstis. Ilinc Liv. 29. 15. Palres decreverunt, 
ut consules magistratus denosque principes xn. 
coloniarum Romam excirent. paullo post. Accitis 
Romam magistralibus primoribusque earum co- 
loniarum. et mox. Consules obstinati manere le- 
gates Romiv jubent, magistratus ire domoi ad 
delectos habendos. Vides itaque bic, principe*, 
primores, legatos appellari primarios earum co- 
loniarum viros. V. vocem seq. Cf. et Plin. 3. 
Ep. 2. Airianus Maturius Alllnatiuin att prin- 
ceps. Quum dico princeps, non de facultatibus 



PRINCIPALIS 

JoqaoTj quae 1111 large supersunt; »ed de caatita- 
te, justitia, gravitate, prudentia. ^ 3. Saepe 
princeps est auctor, aut inventor, aut caput rei 
cujujpiam, autore, capo. — a) Id bonam par- 
tem. Cic. Arch. 1. I. Hunc video mibi principem 
ad suscipiendam et ad ingrediendam rationem 
horutu studiorum exstitisse. Id. 4. Acad. (2. pr.) 
42. 131. Zeno, qui inventor et princeps Stolcorum 
fuit. Id. 3. Oral. 17. 63. Auctor publici con- 
silii, regendaj civltatis dux, semen tia? atque elb- 
quentiae priaceps. Liv. S. 21. ad fn. Priacipes 
sententiarum coosulares. h. e. qui ante alios sen- 
tenllam in senatu rogantur. Cces. 2. B. G. 14. 
Qui hujus consilii principes fuissent, in Britan- 
niam profugisse. et 5. ibid. 52. Tantum apud 
barbaros valuit, esse repertos aliquos principes 
belli inferendi. — Similiter Virg. 3. /En. 168. 
Hae nobis propriae sedes, bine Dardanus ortus 
lasiusque pater, genus a quo principe nostrum. 
Et Liv. 3. 17. VaUrius loquitur: Ausurum M 
In tribunis, quod priDceps fauiiliae suas ausus in 
regibus esset. h. e. Valerius Publicola, sui co- 
gnominis auctor. et Id. 10. 8. Sabinum adve- 
nam, priocipem nobilitatis vestrae, seu Attura 
CUuSuid, seu Ap. Claudium mavultis, illi an- 
tiqui patrioii in auum numerum acceperunt. 
— i) In malam partem. Cic. Cluent. 22. 60. 
Quum patronura, quia conscius, condemnassent, 
ipsum principem atque architeclum sceleris ab- 
solverent? Sic fiepos JEumen. 13. Hujus sceleris 
principes "fuerun t Antigonus, Ptolemajus, etc. 
Rursus Cic. Harusp. resp. 26, 57. Deteriores 
cavete: quorum quidem magna est natio; sed 
tamen eorum omnium bic dux est atque prio- 
ceps. ^ 4. Est etiam princeps praefectus, pr«- 
ses, alicui ordjni aut officio propositus, presi- 
dente. Varro 1. R. R. 2: 13. et 14. Pa silo magis 
ad pastorem, quam ad agricolam pertinere vide- 
tur. Quocirca principes, qui utrique rei prwpo- 
Diintur, vocabulis quoque sunt diversi, quod 
unus vocatur villicus, alter magister pecoris. 
Lamprid. Alex. Sev. 32. Iojuriam nulli umquam 
Cecil, nee magistris quidem, aut principibus of- 
ficiorura. Pseudo-Ascon. in Cic. 3. Perr. 28. 
Accensus est nomen ordinis et promotions in 
militia, ut nunc dicitur princeps, vel comraeu- 
tariensis, «J 5. Augustus rerum potitus, sub no- 
mine Principis reipublicffl prafefuit, vnvidiosa vo- 
cabula regis, dictatoris, domini evilans, nomen- 
que usurpans, cui in liberiate jam Roman! a$- 
sutverant, prin.cipe.in juventutis, et tenatut 
jarapridem audire soliti. Unde princeps postea 
dictus, peDes quern sum in a rerum fuit, principe, 
«px wv - Ovid. 1 - p ° nt - 2 - 123 -J Korat. 1. Od. 
2. 50.; Phcedr. 5. 7.; Tac. 1. Ann. 1. et 9.; 
Senec.-y Plin. uterque; Martial.; Sutton, etc. 
^ 6, In militia principes erant milites robustio- 
ris aetatis et gravis armature, qui in secuodo, 
vel (si vMites primos dicas) tertio aciei loco post 
hastatos collocabantur: ita dicti vel quod essent 
praecipuum robur exercitus, (quod tamen triariis 
ma-.ime convenlt); vel quod erant ex ditioribui 
et nobilioribus civibus; vel quod olim primi pu- 
gnam inibant; vel potius quod ipsi omnium pri- 
mi antiquitus gladiis et scuto, seu, at ail Liv. 
8. 8., insignibus armis armati pugnabant, quum 
nempe hastati essent Jevis tantum armatuns mi- 
lites, unde Farro 4. L. L. 89. Mull, eos vocat 
principes, qui a principto gladiis pugnabant: et 
P'eget. I. Milit. 20. et 2. ibid. 15. eosdera in 
prima acie collocat, Verum hos militias ordinei 
C. Marius abolevil. Dividebantur in decern ordl- 
nes, qut a decern centurionibus rcgebantur, ut 
in hastatis ct triariis. Cic. 1. ad Brut. 8. Cre- 
tensi bello, Metello jmperatore, octavum princi- 
pem duiit. k. e. ociavum ordinem principum. 
Liv. 42. 34. A M.' Acilio mihi primus princeps 
prioris centuries est assignatus. V. ANTEPILA- 
NUS et UASTATUS. — NB. De nomine propr. 
V. ONOM. 

PUINClPA-LIS, e, adject, (princepi). Comp. 
Principalior 2. — Principalis % 1. Generatim 
est princeps, primu?, ex priocipio proveniens, 
seu ex origine. Cic. Fat. 5. Ct el ingeniosi et 
tardi ita nascantur antecedenlibus causis, item- 



— 864 - 

que valentes et imbedlM; non sequitur tamen, 
ut etiam sedere eos et ambulare et rem agere 
aliquam principalibua causis deunitum et coosti- 
tutum sit. Quint it. 9. 1. 4. Est igilur Iropus 
sermo a natural! et principal signiQcatione trans- 
latus ad aliam. Gelt. it. 15. Principalia verba. 
h. e.primitiva, primlgenia, primae originls. ^ 2. 
Speciatim est pracipuus, primarlus, aliis ante- 
cellens. — a) De bominibus. Apul. Florid, n. 
21. Principals viri. — 6) Saepius de rebus 
pbysicis et abslractis. Cic. Fat. 18. Causarum 
ali-e sunt perftctae et principales, aliae adjuvan- 
tes et proximae. Quintil. 3. 11. 4. Hanc quas- 
Sliooem, veluti principalem, vocant C^xt]y.a. Co- 
lum. 1. R. R. 3. 3. Post baec duo principalia 
subjungebat ilia non minus intuenda. Vellej. 1. 

11. 6. Metellus pi-eeter triumphos , bonoresque 
amplissimos, et principal in republics fastigium, 
etc. Plin. 10. Hist. nai. 18.20. (41). Pici pria- 
cipales in auguriis. Id. 19. ibid. 8. 49. (164). 
Peregrinum et careum (herbes genas) culinis 
principaie. Id. 12. ibid. 13. 30, (51). Principalia 
in Arabia tus et myrrba. Id. 37. ibid. 13, 76. 
(198). Principalia gemmarum genera. At Sillig. 
leg. in principatu cujusque generis. Id. 31. i- 
bid. 6. 38. (27). Principalia aquatilium. Id. 18. 
ibid. 3. 5. (22). De cultura agri prascipere, princi- 
paie fuit etiam apud exteros. h. e. praecipua cura. 
Gell. 13. 10. Juris civilis disciplinam principal! 
studio exercere. con applicazione particolare. 
Boeth. in Arislot. Prcedicam. i. p. 113. Sed 
principalior erit ilia disputatio, quae de serrao- 
nibus est. Id. p. 1323. Principalior babltudo. 
C 3. Item perlinens ad principem, principesco, 
da principe, xoifavt*o«. Fellej. 2. 56- 3. Ne- 
que illi {C. Coesari) plus quinque mensium 
principalis quies contigit. Plin. Paneg. 79. Prin- 
cipales curse, et ibid. 82. eopiae. et ibid. 76. Ap- 
paratus arrogantiae principalis, et 36. exlr. Prin- 
cipalia beneiicia. Tac. 1. Hist. 22. Principaie 
raatrimonium. et 4. ibid. 40. in fin. Principales 
comroentarii. et 2. ibid. 81. exlr. Principalis for- 
tuna. iSuetOT*. Claud. 17. maiestas. Plin. 13. Hist. 
nat. 3. 4. (22). Principaie booum. ^ 4. Prin- 
cipales absolute dicuotur, qui sunt in aliqua re- 
gione summi magistratus. Isid. 9. Orig. 4. Prin- 
cipales dicti , quod praesiat magistratibus. el 
Symmach. 9, Ep. 1. Principalibus et Ubu- 
lariis liberum eat. Adde Cod. 10. 31. 33.; et 
cf. ibid. 7. 16. 41. <f 5. Principalis etiam di- 
cttur in militia^ qui et ofttcialis, in curia vero 
est priroarius vir ex decurionibus. Hinc in In- 
script. mendosa apud JUaff. Mus. Ver. 267. 1., 
emendatior apud Amadul. Sfonum. Matthej. T. 
3. p, 123. recensentur offlciales centurias cujus- 
dam railitaris, qui ibidem principales appellan- 
tur. In alia apud Jffurat. 155. 3. M. Matrinius 
C. F. Lem. Antoninus primus principalis dici- 
tur. Impp. vero Arcad. et Honor. Cod. Theod. 

12. 1. 151. Munlcipalia gesta non aliter fieri vo- 
luraus, quam trium principalium prassentia, ex- 
cepto magistral!! et exceptore publico. V. »-ocem 
praeced. 2. et C. Usee Forcellinus. Giarius vero 
principalis est ad milites principes pertinens 
qui in secundo aciei loco collocabantur. Cf. Vt- 
get. 2. Milit. 20. ^ 6 - Demum principalis est 
ad principia in castris perlinens. Paul. Diac. 
p. 224. 13. Mull. Principalis castrorum porta 
nominatur, quod in eo loco est, in quo principes 
ordines tendunt. Liv. 4. 19. ad /in. Fabius Vi- 
bulanus corona primum vallum defendit: ln- 
tentos deinde hostes in vallum, egressus deitra 
principal! (subaudi porta) cum triariis repente 
invadit. Id. 34. 46. Duae legiones duabus. prin- 
cipalibus portis signa efTerre jussa-.^ et 40. 27. 
Ad dextram principalem bastatos legionis prim» 
instruxit; principes ex eadero legione in subsi- 
des posuit.-Tertia legio adversus principalem 
sinlstram portam iostructa est. — Similiter via 
principalis apud eumd. Liv. 10. 33. init. Con- 
sul, tumultu excitui, cohortes duas sociorum- 
lueri praetorium jubet: manipulos legion ura 
principali via inducit. J°rinctpaJi"s vice meminit 
etiam Hygin. Gromat. p. 5. col. 2. Via princi- 
palis, quae est inter portas deiteriorem et sini- 



PRINCIPATUS 

steriorem, qua? a principiis nominatas, eue debet 
latitudine eadem, qua opus, pedum lx. V. PRIN- 
CIPICM. 

PRINCtPALlTAS, atis, f, 3. princeps, seu pri- 
mus locus, principalis. Terlull. Prozscript. 31. 
Reverlar ad principalilatem verltati et potterita- 
tem mendacitati deputandam. Id. Anim. 13. Prin- 
cipalitas aoimae. Macrob. t. Somn. Scip. 3. 
circa med. Et genera principalitatis amplectitur, 
et omnes ipsius somnii species attinglt. 

v PRlNClPALfTER, adverb. *jf 1. Generation 
est praecipue, prassertim, principalmente, tpe~ 
cialmente, pdKioxa. Solin. 27. Interna Africae 
plurimse quidem bestia, sed principaliter leones 
tenent. Ulp. Dig. 3. 2. 4. Sive principaliter boc 
negotium gerat, sive alterius negotiationis acces- 
sione utatur. 5 2 - Speciatim, ut decet princi- 
pem, da principe. Seneca Consol- ad Polyb. 36. 
a med. de C. Ccesare. Is homo, qui non magis 
dolere, quam gaudere principaliter posset. Plin. 
Paneg 47. Mores juventutis quam principali- 
ter form as! Arnob. 1. 2. Contra leges principa- 
liter institutas. h. e. a principibus. ^ 3. Item 
secundum scientiae principia, aliqua mcthodo. 
Ccel. Aurel. Tard. prosf. ad fin. Scribentlum 
igitur medicioam nullus ante Themisonem tar- 
darum passionum curationes principaliter ordi- 
navit. 

PRINCIPATUS, us, m. 4. % i. Geoeratim 
est princeps seu primus locui, prima asstimatio, 
primae, principato, preminenza , primo luogo. 
Cic. 2. Nat. D. 11. 29, Omnem naturam ne- 
cesse est, quae non solitaria sit, neque simplex, 
sed cum alio juncta atque connexa, habere ali- 
quem in «e principatura, ut in bomine mentem, 
in bellua quiddam simile menli, unde oriantur 
rerum appetitus: in arborum autem radicibus 
inesse principals putatur. Principatum autem 
id dico, quod Grasci ij-yewovixc'v vocant, quo ni- 
hil in o,uoque geoere ncc potest, nee debet esse 
prsestantius. et ibid. 19. 49. Sol qui astrorum 
tenet principatum. Id. 12. Phil. 4. 9. Gallia 
hujus belli propulsandi, administrandi, sustinen- 
di principatum tenet. Id. 2. Off. 19. 66. Elo- 
quentise a majoribus nostris est in toga dignita- 
tis prlncipatus datus. Id. 2. Phil. 3. 5. Qui tibf 
detuierat ex latronibus suis principatum. Plin. 
16. .Wilt. nat. 36. 64. (156). Et aquaticos frutl- 
ces dixlsse conveniat. Principatum in his lene- 
bunt aruodines. Id. 15. ibid. 2. 3. (7). Princi- 
patum in oleo obtinuit Italia, et 14. ibid. 6. 
8. (65). Falerno contermina Statana (vina) ad 
principatus venere non dubie. Cic. Senect. 28. 
64. Multa in nostro collegio prasclara: sed hoc, 
de quo agimus, in prlmis, quod, ut quisque sb- 
tate antecedit, ita sententiae principatum tenet. 
— Hinc principatus est dignitas illius, qui prin- 
ceps senatus dicebatur. Cic. fragm. oral, pro 
Scauro (edente iterum A. Maio) 13. Curia ilia 
vos de gravissimo principatu patris fortissimoque 
teitatur. Loquitur bic Cicero de M. ^milio 
Scauro patre illius Scauri, pro quo idem oratio- 
nera habuit, qui, teste Asconio in argum. Scau- 
rian. aliisque, princeps senatus fuerat. ^ 2. 
Speciatim est dignitas, aucioritas, et regimen 
ejus, quem penes est surama rerum. Cic. 11. 
Phil. 14. 36. Aniraadverti, dici a quibuidam, 
Cassio mea sententia dominatum et principatum 
dari. Cart. 6. B. G. 7. exlr. Cingetorigi prin- 
cipatus atque imperium est traditum. Id. 1. 
ibid. 3. Itemque Dumnorigi £duo, qui eo tem- 
pore principatum in civitate obUnebat-,persua- 
det etc et 7. ibid. 63. Magno dolore JE&ul ferunt 
se dejectos principatu, queruntur fortu nns com- 
mutationem. Nepos Arist. 1. Aristides-asqualjs 
fere fuit TbemistocU: itaque cum eo de princi- 
patu contendit. Vellej. 2. 57. 1. Laudandum ex- 
perientia consilium est Pansae atque Hirtii, qui 
semper praedixerant Cassari, ut principatum, ar- 
mis quassitura, armis teneret. Plin. 7. Hist. nat. 
8. 6. (46). Nero toto principatu suo bostis ge- 
neris bumani. Id. 33. ibid. 11. 52. (146). Fe- 
nestella, qui obiit novisslmo Tiberii CaEaarii 
principatu. Tac. Agric. 3. IServa res olim dis- 
sociabiles miscuit, principatum et libertalero. — 



PRINCIPALIS 

DitTert a dominalione, quia heec tyranni est, et 
vi metuque subjectos continet: principatus ali- 
quam speciem libortatis admittit, et amari ma- 
gis curat, quam metui. Differ t etiain a regno, 
quia rex cum dominalione insignia quoque regia 
babel: unde Ovid. 2. Fast. 141. ad Romulum. 
florent sub Ca?sare leges: Tu dominl nomeit, 
principis liie tenet. Plin. Paneg. 45. Scis, ut 
sunt diversa natura dominatio et principatus, ita 
non aliis esse principem gratiorem, quam qui 
max line dominum graventur. Suelon. Cal. 22. 
Nee multum abfult, quin slalim diadema sume- 
ret, speciemque principatus in regni for mam 
converteret. Verum admonitas, el piincipuin et 
regum se eicessissc fastigium, etc. Cf. Cces. 7. 
B. O. 4. Vercingetorix, Lellilli filius, Arvernus,- 
cujus pater principatum Galli.x lotius obtinuerat, 
et ob earn causam, quod regnuni appetebat, ab 
civitate erat iuterfeclus. ^ 3. Principatus est 
etiam principiuin, origo. Cic. Tim. 2. An mun- 
dus ab aiiquo tempo r is principatu ortus est? 

PRINCIPALIS, e, adject, qui est ex princi- 
ple, apxtxo;. Lucret. 5. 2.46. Scire licet, caeli 
quoque idem terraeque fuisse Principiale aliquod 
tempus. Id. 2. 423. Haud sine principiali aiiquo 
levore creata est. 

PRINClPlO, as, are, a. 1. principiare, milium 
dicendi facio. Augustin. Piincip. rket. p. '.Ma. 
Capper. In ampbidoxo genere materia?, mode- 
ration quadaro utendum erit, quum principia- 
mus, ut et turpitud'mem, qua subest, et digni- 
tatem, quae est in re aut persona, vel illustran- 
do augeamus, vel ita varie utrumque misceamus, 
ut etc. el max. Sed ut limpidius hoc genus prio- 
cipiandi deprehendatur, dabo exeraplum. V. vo- 
cem seq. 

PRlNCfPlUM,. W, n. 2. (princeps) est initium, 
primordium, origo, caput, apx?) (/'• principio, 
cominciamento ; Vt. commencement, origine, 
principe; Uisp. principio, comenzamiento, ori- 
gen; Germ. d. Anfang, Ursprung; Angl. a fee- 
ginuing, commencement). 5 '• Generatim. • — 
a) Universim. Cic. i. Tusc. 23. 54. Origo prin- 
cipli nulla est. Nam e principio oriuntur o- 
mnia: ipsum autem nulla ex re alia nasci pot- 
est. Id. 1. Nat. D. 8. 20. Quid est cujus prin 
cipium aliquod sit, nihil sit extremum? Id. 
Senect. 21. 78. Nee principium, nee finem ha- 
bere. Id. Ccel. 23. 56. Cujus criminis neque 
principium invenire, neque evolvere exitum pos- 
sum. Cf. Horat. 3. Od. 6. 6. Hinc omne prin- 
cipium, hue refer exitum. Rursus Cic. G. de re- 
publ. 8. Hie fons, hoc principium est moven- 
di. Of. Horat. Art. P. 309. Scribendi recte sa- 
pere est et principium et fons. Cic.Balb. 3. 9. Qui 
y Cn. Pompejus) pueritise tempus extremum, prin- 
cipium habuit bellorum atque imperiorum ina\i- 
morum. Ter. Phorm. 2-. 3. 82. Bene habent libi 
principia. Ovid. Reined, am. 91. Principiis ob- 
sta. Horat. 2. Sat. 6. 22. iu (lane) carminis esto 
Principium. firg. 9. /£«. 52. et jaculum intor- 
quens emittit in auras, Principium pugnse. Ovid. 
7. Met. 518. Flebile principium melior fortuna 
secuta est. Curt. 5. 1. 8. Sic majorcs suos per- 
culsos in principio rerum celeriter pristinam re- 
parasse forlunam. Tac. 4. Ann. 68. Junio Silano 
et- Silio Nerva coss., fcedum anni principium in- 
cessit. Id. 1. ibid. 69. Tiadit Plinius, stetisse apud 
principium pontis, grates legioaibus habentem. 

— o) Principium dkendi, initium orationis, 
exordium. Cic. 1. Or at. 26. 12 1. Ut exalbe- 
»cam in principiis dicendi. Sic Ammian. 30. 4. 
ad fin. Suave quoddam principium dicendi ex- 
eritur. V. 1NSINUAXI0. Hinc etiam absolute 
principium pro exordio orationis ponitur. Apul. 
10. Met. Exemplo legis Attica?,. Martiique judi- 
cii, causae patronis denuociat praeco, neque prin- 
cipia dicere, neque miserationem commovere. 

— c) Principium regionis, regni etc. sunt ejus- 
dem lines. Ammian. 23. 6. ad fin. Australe vero 
ab ostiis Nili fluminis ad usque principia Car- 
manorum quatuordecim milliurn stadiorum nu- 
mero deOnitur. — • d) Ducere principium ab 
aiiquo, proucisci, descendere. Ovid. 13. Met. 705. 
Inde recordati, Teucros a sanguine Teucri Du- 

tom. m. 



— 865 — 

cere principium. Cic. Vatin. 6. 14. Omnium re- 
rum magnarum principia a diis iramortalibus 
ducuntur. — e) Principium capessere, incipe- 
rc, dar cominciamento. Tac. 15. Ann. 49. Prin- 
cipium tanli facinoris cepessivere. — f) Prin- 
cipium peragere dicilur cilbarcedus, quum, an- 
tequam fabulam aliquam sono et cantu reprae- 
scntet, citbaram pulsat vago sonitu, ut sibi au- 
dientiam facial: Itali fare una ricercata dicunt. 
Suelon. Ifer. 21. Sine mora homen suum in 
albo prolitentium cHharcedoium jussit ascribi: 
sorticulaque in urnam cum ceteris demissa, in- 
travil ordine suo: utque cooslilit, peraclo prin- 
cipio, Nioben se cantaturum pronunoiavit. Cele- 
ium sunt qui bic principio peracto pulant esse 
idem atque exordio peraclo, freti eo loco Augusti- 
ni Princip. rhet. p. 327. Capper. Denique aulce- 
dos el citbarffidos et ceteros bujusmodi arltiices, 
quamquam non polliceantuf orationem, videmus 
limen praeloqui. — o) Principio, a principio, 
in principio, initio cujuscumque rei, primum, 
primo, in primis, primieramente, in prima luo- 
go, da principio. — Cic. 2. Divinat. 35. 75. 
Jus augurum divinationis opinione principio 
consliiutum est, postea etc. Id. I. Off. 4. 11. 
Principio generi animantium omni esl a natura 
tributum, ut se tueatur. Id. 2. Tusc. 22. 53. 
C. Marios, quum secarelur, principio vetuit se al- 
tigari: nee quisquam ante Marium solutus dici- 
lur esse sectus. Cur ergo postea alii? Valuit au- 
ctoritas. Ter. Andr. 2. 1. 28. Te obsecro prin- 
cipio ut ne duoas: sed si id non potest, saltern 
etc. — Plaut. Merc. 1. 2. 40. Principio atque 
animus ephebis aelate exiit. h. e- simul atque, 
quum primum. — Cic. 7. Alt. 1. Vellem a prin- 
cipio te audisse amicissime moneniem. /a*. Biut. 
42. 157. Dixeram a principio, de republica ut 
silererous. — Id. 1. Orat. 48. 209. Quod in 
principio fieri in omnibus disputationibus opor- 
tere censeo. Ter. Phorm. 2. 1. 22. Sed quid ces- 
sas bominem adire, et blande in principio alio- 
qui ? — Principium, ttj'v a'p^riv, pro principio, 
a principio. Cato R. B. 157. Principium te 
cognoscere oportet, quot genera brassicse 6int. 
Alii leg. principio. ^ 2.- Speciatiin principium 
dicitur et de primis elemenlis, rudimentis, et 
propositionibus universalibas artium, etc. Cic. t. 
Legg. 13. 37. Bene provisa et diligefiter explo- 
rata principia ponantur. et ibid. 6. 18. Nunc 
juris principia videamus. Id. 3. Off. 12. 52. 
Quum ea habeas principia naturre, quibus pare- 
re, et quse sequi Uebeas, primi dettami. Id. 4. 
Acad. (2. pr.) 36. 117. Principia rerum, e qui- 
bus omnia constant. Lucret. 2. 789. E\ a Ibis 
principiis alba esse. ■ — In sing, numero. Cic. 1. 
Off. (7. 54. Id autem est principium urbis et 
quasi seminarium reipublicee. tf 3. Principium 
dicitur etiam is, qui in re agenda princeps est. 

— a) Principium dicta est curia, vel tiibus 
praerogativa, quae prima sorte exibat ad feren- 
dum suffragium. Lex Thoria apud Rudorff. p. 
142. Tribus princinvM fvit. pbo tribv 9 fa- 
bivs q. p. primvs scivit. Cf. Plebisscit. apud 
Frontin- Aguted. 129. t. qvimtivs crispin\s cos. 

POPVLVM IVRK ROGAVIT POFVLYSQVI 1VRB SCIVIT, 
IS FORO PRO ROSTHIS ASD1S DIVt ULII, P. K. IV- 
LIAS TRI8VS SBBGIA PRINCIPIVM FVIT. PRO TRIBV 

sbx. l. f. varro. — Sic Liv. 9. 38. sub fin. Ei le- 
gem curiatam ferenti triste omen diem diffidit, 
quod Faucia curia fuit priqeipium duabus insi- 
gnis cladibus, capta: urbis et Caudinse pacis; quod, 
utroque anno eadem curia fuerat principium. 

— b) Item de auctore, capite, principe, origine 
generis, familiae, etc. Sil. It. 15. 748. mibi Be- 
lus avorum Principium. Ovid. 2. Fast. 37. Gtx- 
cia principium moris fuit, — c) Item princi- 
pia sacra sunt eadem atque inilia, seu sacrificia, 
qua? foederis percutiendi causa fieri solebant. In* 
script, apud Arditi, delta Legge Petronia p. 8. 
qua? est apud Orell. 2276. sp. tvrramvs l. r. 

FAB. PROCVLyS GKLLIANVS PATER PATRATVS POPVLI 
LAVHKKTIS FOBDBRIS BX LIBR1S SIBVLLWIS PBRCV- 
TISNDI CVM P. R., SACRORVM PRIKCIPIORVM P. R. 
0VIR1T. W«MIWISOVB LATIN!, QVAE APVD LAVRESTIS 

colvntvr. V. INITIUM; et hac de re A. W. 



PRINCIPIUM 

Zumpt, De Lavinio et Laurentibus Lavinati- 
bus etc. Berolini 1845., itemque G. Henzen. 
in Ephem. litl. Jenensibus a. 1847. n. 60. et 
seqq. ^ 4, Principia pro mililtbus qui in prin- 
cipio aciei, b. e. in primis ordinibus, seu in 
i'runte exercitus contra bostem instructi slant, It 
prime file, la fronte. Liv. 2. 65. Ccssere magis, 
quam pulsi bostes sunt, quia ab tergo erant cli- 
vi, in quos post principia integris ordinibus tu- 
tus receplus full. Sisenna apud IVon. p. 135. 31. 
Merc. Fosi principia paullatim recedunt, atque 
inde cum paucis fugre se mandant. Sail. Jug. 
54. Deinde ipse paullatim procedere: Marium 
post principia habere, alia retroguardia. etenim 
dixerat paullo prius. Aciem transvoisis "principii* 
in planum deducit. colla fronte a sghembo. Tac. 
2. Hist. 43. Primani, stralis Unaetvicesimanoruni 
principiis, aquiiam abstulere- Liv. 3. 22. Equites 
post principia collocat. h. e. a tergo, nam pe- 
dites aciei frontem con&tiluebanl. Ter. Eun. 4. 
7. 11. Tu bosce iostrue: hie ego ero post prin- 
cipia: inde omnibus signum dabo. gna. liluc 
est sapere: ut bosce instruxit, ipsus sibi eavit 
loco. L'bi Donatus: Militare diclum est: et am- 
bigunt mulli, an in exUemo agmine sit bic lo- 
cus, an in medio. Ilaec Donat. V. POSTPRIN- 
CIPIA. ^ 5. Item in re miliiari, sequiori aevo, 
principia dicti sunt principum mililum tribuai 
[gli ufficiali dei soUlati detti principes), et uni- 
versim prnecipui militum tribuni, qui et bellicis 
couciliis intererant, h, e. principales, seu pra?- 
cipui milites, qui privilegiis muniebantur, ut ait 
Veget. 2. Milit. 7. in /in. Frontin. 2. Strateg* 
5. § 30. Quum dein fiequentibus excursionibus 
promptam et enixam operam exbibciet, fide ad- 
quisita tempus elegit, quo missa principia quie- 
tem omnibus castrensibus dabant , prsetorium- 
que secretius praestabant. Trebell. Poll. XXX. 
Tyr. 10. His dictis quum alia die mane proces- 
sisset, a principiis iraperator est salutatus. Am- 
mian. 15. 5. a tned. Nihil tutum ex prassetttl- 
bus ratus (Silvanus) in consilia cogebatur ex- 
trema, et sensim cum principiorum verticibut 
secretius collocutus etc. Id. 25. 5. tub init. Col- 
lecti duces exercitus, advocatisque legionum 
principiis et turmarum, super creando principe 
consultabant. — Cum tribunis junguntur ab eod.. 
25. 8. a med. Sebastianus atque Procopius cum 
tribunis principiisque militum sibi ad tuendam 1 
Mesopotamiam coramissorum, ut poscebat lole- 
mnilas, occurrerunt. Cetcrum adde eumd. 22. 3. 
et 28. 6., ubi lamen alii alitor leg.; Imp. Con* 
stantin. Cod. 12. 47. 1. et Imp. Anattas. ibid. 
38. 16.; et V. Salmas. ad Script. Hist. Aug. 2. 
p. 27 3. ^ 6. Item, principia, orum, locus Id 
castris, ubi erat pneiorium, et tabernacula le- 
gatorum et tribunot urn militum, et »igna legio- 
num: et ubi continues militares et consilia ha- 
bebantur, jus dicebatur, sacra Qebant, dc-^ala: 
ita dictus vel quod ibi principes ac duces exer- 
citus tenderent; vel quod in castris metandit 
principio desiguaretur, postea reliqua castra. Liv. 
28. 24. Et jura reddere in principiis sinebant. 
Id. 7. 12. sub fin. Nee in circuits modo freirie- 
re, sed jam in principiis ac praetorio in unuro 
sermones confundi. Justin. 11. 6. 6. de Alex. M. 
exercitu. Ordines nemo, nisi sexagenarius, duxlt; 
ut, si principia castrorum cerneres, senatura te 
aiicujus prisca? reipublicae videre diceres. Nepo$ 
Eumen. 7. In principiis nomine Alexandri rta- 
tuit tabernaeulum in eoque sellam auream cum 
scaeptro ac diademate jussit ponl, eoque emnee 
quolidie convenire, ut ibi de summis rebus con- 
silia caperentur. Macer Dig. 49. 16. .12. sub fin. 
Officium tribunorum est principiis frequenter in- 
teresse,, querelas commilitonum audlre. Tac. 3. 
Hist, 13. Primores ceuturionum et paucos mi- 
lilum in principia vocat. Adde euwd. 1. ibid. 
48. Hunc locum ita designat Stat. 10. Theb. 
176. Ventum ad conciUi penetrale domumque 
verendam Signorum, magnis ubi dudum cladi- 
bus aeger, Rerum extrema movens, frustra con- 
sultat Adrastus. Ter tail. Cor. mil. 12. Ecce an- 
nua votorum nuncopatio quid vidctur? Prima 
in principiis, secunda in Capitoliis. Intcript. 

109 



PRINCIPOR 

apud Jffurat, 460. 1. imp. cassar m. ajstosivs 

GORDUKVS P. F. AVG. PRINCIPIA KT ARMAMENTARIA 

(.OKtApsA rbstitvit efc. — In illo Cic. 1. ad 
Brut. 10. sub (in. Spes libertatis nusquam, nisi 
in vestrorum castrorum principiis est: Manut. 
mallet prcesidiis, si antiquus aliquis liber ha be- 
ret. Sed castrorum principia figurate intelligere 
possumus robur exercitus, ct ducum ejus mili- 
larem prudentiaro, quia in principiis castrorum 
tendebat nobilior pars exercitus, ct ibi consilia 
militaria babebantur, ut dictum est. ^ 7. Pro 
primo dignitatis et jestirnationis loco dixit Plin. 
9. Hist. nat. 35. 5*. (106). Principium ergo colu- 
menque omnium rerum prctii margarit* tencnt, 
% 8. Mine -principium pro principatu. Tertull. 
advers. Hermag. 19. sub /In. Possunt et aliter 
principium interpretari. Nam et in Gra>co prin- 
cipal vocabulum, quod est «px*i, non tan turn 
ordinativum, sed ct polestativum capit principa- 
tum. Sueton. Cal. 31. Augusti principium clade 
Variana, Tiberii ruina spectaculorum memora- 
bile factum- Alii reclius leg. principatum, et 
memorabilem. Gloss. Philox. 'Apyjij, magiste- 
rium, magistratus, prrcsidatus, principium. 

PKINCIPOR, aris, an, dep. I. princeps sum, 
impero. Lactant. 4. 13. a med. referens verba 
Itajts 11. 10. Erit in ilia die radix- Jesse, et qui 
exsurgct principal! in nationes. h. e. regere gen- 
tes, ut babet D. Paulus Rom. 15. 12. Augustin. 
2. contra adversar. Legis et Prophetar . 6. 
Sanguis in nostro corpore plus ceteris humori- 
bus principatur. Sidon. carm. 9. 47. Non pro- 
lem Garamantici tonanlis Ilcgnis principibusque 
principantem. h. e. \lexandrum M., qui putaba- 
tur filius Jovis Ammonia. 

PRINUS, i, m. 2. Trptvojj ilex, fulgat. interpr. 
Daniel. 13.58. Die mini, sub qua arbore com- 
prehenderis eos loquentes sibi? Qui ait: sub 
prino. 

PRIOR et prius, oris, adject, compar. Vetu- 
stissimi, inquit Priscian. 7. p. 767. Putsch., 
comparativum neutrum in or finiebant. Unde 
Valer. Antias. Hoc senatusconsullum prior fa- 
ctum est. Claud. Quadrigar. Qui prior bellum 
meminissent. Id. Foedus prior non esse servatum. 
Sic Cassius Hemina. Bellum Punicum poste- 
rior. — Prior, Comparat. ab obsoleto pris, ca- 
jtfs Superl. est primus, et a quo etiam pridem 
et pridie, est idem ac superior, RpoTgpoe, (It. 
primo, antecedente, anteriore ; Ft. le premier, 
antecedent, anterieur; Hisp. el primero, ante- 
cedente, anterior; (ierm. der, die, das fruhere, 
vorige, vorhergehende, erslere; Angl. former, 
first, antecedent, previous, prior). 

I.) Proprie dicitur de eo, qui unum alterum 
pr.-ecedtt tempore, loco, aliave re quacumque. — 
a) Generatim. Ter. Phorm. 3. 2. in fin. Vi po- 
tior ait, qui prior ad danduni est. Cic. ■%. Acad. 
\2. pr.) 14. 44. Ita priori posterius, posteriori 
superius non jungitur. Id. Pis. 1. 2. Me qu«- 
storem in primis, seditem priorem, prjetorem 
prim urn pop ul us R. faciebat. Ccbs. 1. S. C. 66. 
extr. Qui prior has angustias occupaverit, ab 
hoc hostem prohibere nihil esse negotii. el ibid. 
82. extr. Ilac de causa constituerat- prior prce- 
lio non lacessere. Cic. Brut. 21. 84. Ktsi utri- 
que primas, priores tamen libenter deferunt 
Laelio. Id. Quinct. 9. 32. Priore loco causam 
<iicere. Cassius ad Cic. 12. Fam. 13. <:iassis, 
qnam anno priore Tullius Cimber compararat. 
Cic. 1. Fam. 9, ad {in. Quod de Quinti fratris 
negotio scribis, te priore ajstate conlicere non 
potuisse, scito, etc. Id. Plane. 22. 54. Ais prir- 
ribus cotnitils Teientinam (tribum) a Plancio 
libi esse concessam. Ovid 15. Met. 445. urbs. 
Quanta nee est, nee erit, nee visa prioribus an- 
nis. negli anni andati. Virg. 6. /En. 340. Ilunc 
ubi vix rnulia m«slum cognovit in umbra, Sic 
prior alloquitur. Horat. i. Ep. 7. 64. Vultejum 
mane Phiiippus-Occupat, et s&lveic jubet prior. 
et ibid. v. 95. vitas me redde priori. Liv. 1.7. 
tnit. Priori Remo augurium venisse fertur, sex 
vultures. Id. ibid. 34. Arans prior, quam pater, 
moriiur. et ibid. 35. Ludos opulentius instru- 
ctjusque, quam priores reges, fecit. Xepos Dion. ' 



— 866 — 



1. Erat iotimus Dionyaio priori, a Dionisio il 
vecchio. et Plin. 14. Hist. nat. 19. 24. (120). 

Musta con dire prioris vini face, vino dell' an- 
no- passato. et Colum. 4. R. R. 22. 9. et 12. 
ibid. 1. 1. Vinea, quam priore libro prsecepi- 
mus. nel libro precedenle. — b) Est etiam an- 
terior. JVepos Eumen. 5. Substringebat equo 
caput loro altius, quam ut prioribus pedibus 
terrain posset attingere. Plin. 11. Hist. nat. 45. 
101. (248). Eiephanto pedes majores priores, in 
posterioribus articuli breves; item poplites intus 
floctit hominis modo, cetera animalia in diversa 
posterioribus pedibus, quam prioribus. Id. ibid. 
37. 47. (131). Canities homini semper a priore 
parte capitis, turn deinde ab aversa. — c) Prio- 
res, majores, i nostri maggigri, gli antenati. 
Phaedr.i. ly. Abiturus illuc, quo priores abie- 
runt. Virg. 3. /£ n . 693. nomeo dixere priores 
Ortygiam. Plin. 8. Hist. nat. 45. 70. 180. et 18. 
Mid. 28. 67. (260) Apud priores. Plin. alter 

3. Ep. 4. a med. Priores nostri. Ovid. 10. Met. 
218. More p riorum. Adde Senec. Ep. 52. circa 
med.; et Vellej. 2. 28. 2. 

II.) Translate. % 1. Prior ~ a) Generatim 
est melior, piaestantior. Sail. Jug. 54. Numidje' 
numero priores. Horat. Carm. scec. 51. beilante 
prior, jacentem Lenis in hostem. superiore. et 

4. Od. 10. 4. color puniceae flore prior ros«. 
piu bello. ct Ovid. Heroid. 18. 69. A Veneris 
facie non est prior ulla, tuaque. Rursus Horat. 
2. Sat. 7. 18. quanto constantior isdem In vi- 
tiis, tanlo levius miser ac prior ille, Qui jam 
contento, jam laxo fune laborat. Id. 1. Ep. 1, 
88. Nil ait esse prius, meliirs nil caelibe vita. Liv. 
27. 8. Is-, ut animum ejus cura sacrorum et cs- 
remoniarum cepit, ita repente exsuit antiquos 
mores, ut nemo, tbta juventute haberetur prior. 
Alii leg. in tota juventute. Phaedr. 1. 13. si 
vocem haberes, nulla prior ales foret. pik no- 
bile, et Sail. Jug. 10. Quia state et sapientia 
prior es. et ibid. 101. m fin. Neque consilio, ne- 
que maou priorem aiium pati: plerosque ante- 
Venire. Ter. Eun. 1. 1. 5. Si quidem bercle 
possis, nihil prius, neque fortius. — b) Item 
majoris momenti, gravior, raagis necessarius. 
Val. Flacc. 5. 533. quoniam belli pugn«que 
propinqu* Cura prior, piu importante, pre- 
murosa. tX Vellej. 2. 52. 4. Neque prius, neque 
antiqulus quidquam habuit, quam etc. Quinlil. 
1.1. 4. Et morum quidera in his baud dubie 

prior ratio est: recte tamea etiam loquantur. 
— c) Hue pertinent etiam ilia, quae Forcelli- 
nus singular! paragrapho distinxit et ail dici de 
eo, qui plures antecedit: estque idem ac primus. 
Cic. 1. JYat. D. 30. 85. In iliis selectis sen- 
tentiis, quas etc., bxe, prior sententia est. Alii 
leg. prima. Gell. 14. 7. .Quotiens usa venisset, 
ut omnes isti magistratus Roma; essent, turn qui 
eorum prior aliis esset, ei potissiraum etc. Apul. 
Elorid. n. 9. Hippias e numero sopbiataruin est, 
artium multiludine prior omnibus, eloquentia 
nulli secundus. ^ 2. Sequioris Latinitatis tem- 
pore prior fuit in civitatibus idem ac primarius 
vir et curator: bine Itai. nunc il priore dicunt. 
Cassiod. 8. Variar, 26. Quid i lane m Sibke (ilium 
prsesenti aucloritate pr;eclpiraus, ut priorem fe- 
liciter habere debealis, Reatini et .N'ursini. 

PRIOR AT US, us, m. 4. prioritd, primatus. 
Tertull. advers. Valentin. 4. Ut solent animi 
pro prioratu exciti, prasumptione ultionis ac- 
cendi. 

PRIORS UM et priorsus, adverb, in priorem, 
seu anteriorem partem. JVacrob. 7. Saturn. 9. 
Corpus aut accedit priorsum, aut retioraum re- 
cedit. Alii leg. prorsum. et ibid. 13. Priorsum 
pergete. Claud. Mamert. 1. Stat. anim. 18. 
Movetur corpus priorsus, ac retrorsus. 

I'RISCE, adverb, all' antica, ap^aitu?, prisco 
more, severe, duriter. Cic. Ccel. 14. 32. Qu<eram 
prius, ulruiii me secum severe, et graviter, et 
prisce agere malit, an remisse, ac leniter, et ur- 
bane. 

PRISCL'S, a, um, adject, (a pris, ut prior, 
primus, etc.) antiquus, vetustus, cascus, antico, 
vecchio, prisco, etp^euoc. 



PRISTLNUS 



I.) Proprie dicitur fere de iis, quce multo ante 
nos tempore fuerunt. — a) Adjective. Cic. Tim. 
11. Credeodum nimirum est veleribus el priscis, 
ut ajunt, viris, qui se progeniem deorum esse 
dicebant. Ovid. i. Fast. 103. Me chaos antiqui 
(nam sum res prisca) vocabant. Vellej. 2. 89. 
2. et 125. 4. Prisca ilia et antiqua reipubll- 
ca forma renovata. Ct';. 1. Tusc. 12. 27. Illud 
erat insitum priscis itlis, quos Cascos appellat 
Ennius. Id. 3. Nat. I). 16. 42. Joves plures 
in priscis Gnecorum litteris invenimus. Id. 3. 
Oral. 11, 42. El illud, quod loquitur, priscum 
^isum iri putat, si plane fuerit rusticanum. el 
1. ibid. 43. 193.; et Ovid. 3. Pont. 1. 115. ver- 
borum prisca vetustas. Gell. 2. 6. ad fin. Lau- 
dare signilicat prisca lingua, nominare, appella- 
re. Cic. Harusp. resp. 13. '27. Prisca ilia seve- 
rilas. Tac. 3. Ann. 69. Prisca? sanctimonias virgo. 
Id. 6. ibid. 32. Regendis provinciis prisca virtute 
egit. Virg. 7. /En. 706. Sabinorum prisco de san- 
guine Clausus. Festus: p. 241. 4. Mull. Priscse 
Latins coioniae appellate sunt, ut distioguerent a 
novis, qu;e postea a populo dabantur. Liv. 1. 3. 
Ab eo (Latino Silvio) colonias aliquot dedu- 
ct*: Prisci Latini appellati. Paul. Uiac. p. 226. 
10. Midi, Prisci Latini proprie appellati sunt 
ii, qui prius, quam conderetur Roma, fuerunt. 
Id. p. 226. 11. Priscus Tarquinius est dictus, 
quia prius fuit, quam Superbus Tarquinius. Ovid. 
3. Art. am. 121. Prisca juvent alios: ego me 
nunc denique xiatum Gratulor. Id. t. Fast. 197. 
Priscum tempus. et 2. ibid. 282. Prisco more. 
Plin. 12. Hist. nat. 1.2. (3). ritu. — b) Ab- 
solute prisci sunt gli antichi. Ovid. 3. Fast. 
779. quum prisci colerent studiosius agros. Plin. 
8. Hist. nat. 42. 65. (J 61). Apud priscos. Id. 
18. ibid. 29. 69. (284). Rudis fuit priscorum 
vita atque sine litteris. 

II.) Translate, ^f 1. Interdum dicitur de eo, 
quod paullo ante fuit. Horat. 3. Od. 9. 17. Quid 
si prisca redit Venus? Ovid. 14. Met. 850. de 
Hersilia. priscum pariter cum corpore nomen 
Mutat, Horamque vocal. Val. Flacc. 4. 391. Jam- 
que refecta Jovi, paullatim in imagine prisca 
Ibat agfis Io victrix Junonis. <f 2. Priscus de 
homine severo ct gravi, quales prisci fuisse per- 
hibentur (V. Vellej. 2. 92. 116. et 125.). Catult. 
64. 159. Sfeva quod horrebas prisci praecepta 
parentis. Virg. Cop. 'M. Ah pereat, cui sunt pri- 
sca supercilia! Cf. Horat. 3. Od. 21. 11. Nar- 
ratur et prisci Catonis Saepe mero caluisse vir- 
tus. — XB. De cognom. Rom. V. ONOM. 

PRISMA, Stis, d. 3. prisma, npiapxt t Ggura so- 
lida geometrica, qu;e superflcios duas oppositas 
habet ifiquales, similes, et parallela*, alias vero 
parallelogrammas: a irps'^w seco. Capell. 6. p. 
233. Item prisma, id est seclio, qua; instar sche- 
ma tis est. 

PRIST A, ;e, m. I, segatore, jzpiarvi;, qui ser- 
ra sccat, aut lindit: a Trpj^to seco, fmdo. Plin. 
34. Hist. nat. 8. 19. (57). Myron fecit et canem, 
et dj-cobolon, et Persea, et prislas. 

PRISTICkS belluae maris. Salmasius ad Flor. 
3. 5. ait: Nostras glossae: Pristrix bellua maris. 
Attius pristices dixit. V. Ribbeck, Tragicor. 
Horn, fragm. p. 226. — Ceterum V. PISTRIS 
et PISTR1X. 

PRlSlfNALIS. V. PISTRINALIS. 
PRISTINCS, a, um, adject, primiero, pristino, 
passato, a'p^aro$,rtaXa(c'f,qui ante fuit, superior, 
transactus. ^f 1. Generatim, fere dicitur de iis, 
quas nos vidimus, habuimus, sensimus, sive- paul- 
lo ante, sive multis ante diebus, mensibus, annis. 
-Cic. 1. Fam. 5. extr. Ut tuain pristinam digni- 
tatem et gloriam consequare. Id. Suit. 9. 26. 
Ille labor meus pristinus. Id. Rose. Am. 52. 
150. Vestra pristina bonitas et misericordia. 
Id. Mil. t. 1. Veterem consuetudinera fori, et 
pristinum morera judiciorum rcqmrere. Liv. 31. 
2. Pristinum animum erga pdpulum R. conser- 
vare. Nepos Eumen. 4. extr. Pro pristina arai- 
citia araplo funere extulit. Id. Alcib. 6. Remi- 
niscens pristiai lemporls. Ovid. 3. Met. 203. de 
Actxeone in cervum verso, mens tantum pristina 
mansit. Cces. i. B. C. 32. Catone repugnante, 



PRJSTINUS 

el pristina consuetudlne, dicendi mora diem ex- 
trabente. et 3. ibid. 82. Pristina omnium con- 
firmatur opinio. Jd. 7. B. G. 54. In pristinum 
statum redire. Gell. prcef. Pristina adnotationes. 
quas feceramus. Sueton. Claud. 14. Consulates, 
super pristinum, quatuor gessit. h. e. prater eum 
quem supra dixerat ibid. 7. — Absolute. JVepos 
Timol. 1, Siciliam in pristinum reslituere. ri- 
durre in pristino el nos dicimus. Veteres ta- 
men edd. in pristinum statum. ^ 2. Speciatim 
est hesternus, proxirne elap«us. Cce$. 4. B. G. 14, 
Milites noslri diei pristina perfidia incitati. Sue- 
ton, --tug. 94. a med. Somnium pristina noctis 
famiiiaribus forte narrabat. Gell. 10. 24. a med. 
Etiam die pristini eodem modo tquo die quarti, 
quinti, noni) dicebatur, quod significabat die pri- 
stino, quod vulgo pridie dicitur. V. DIES. ^ 3, 
Item priscus, antiquus, anlico. Plant. True. prol. 
6. Quid si de vestro quippiara orem? abnuunt. 
En mehercle in vobis resident mores prist iai. 
Colum. 5. R. R. 1. 7. Tribus diet* primum 
a partibus populi tripartite dirisi: qua tamen 
nunc ruultipSicata pristinum noraea possident. 
Claudian. II. cons. Stilich. 124. Pristina Ro- 
muleis infloruit arcibus aetas. 

PRISTINTS et pistrinus, a, um, adject, ad 
Pristin. seu Pistrin pertinens, quod est caleste 
sidus. Colum. 11. R. R. 2. 5. IX. cal. Februar. 
ei occasu pristini sideris significal tempestatem. 
et 64. Id. Pep... ex pristino siderc nonnunquam 
tempestatem significat. T'. PISTRIX. 

PRISTIS. V. in PISTRIX. 

PRlUS, adverb, (.prior) ante, antea, npiv, *pc- 
repov (It. prima, avarili, innanzi; Fr. aupar- 
avant, avant; Hisp. antes, ante, delante; Germ. 
eher, vorher, zuvor, zuerst; Angl. first, at first, 
before, sooner). ^1. Stricto sensu, est," ut diiimus, 
ante, autea, — a) Absolute, aut ad posterius tern- 
pus rel rerura ordinem indicandum sequente 
deinde, inde, post, turn, nunc, postremo, novis- 
sime. Ter. Heaut. 5. 2. 18. en. Emori cupio. ch. 
Prius quaeso disce, quid sit vivere. Cic. Amic. 4. 
15. Quem fuit aquius, ut prius introieram in vi- 
ta m, sic prius eiire de vita. Id. 4. Alt. 1. Nihil 
prius mibi faciendum putavi, quam ut libi gratu- 
larer. Id. 15. Alt. 13. Quod ad te antea, atque 
adeo prius scripsi (sic enim mavis") etc. Horat. 2. 
Sat. 6. 17. Quid prius iiluslrem -Satiris Musaque 
pedestri? Id. 3. Od. 1. 2. caimina non prius audi- 
ta, et 4. ibid. 15. 28. Rite deos prius apprecati. 
Ovid. 11. Met. 422, ubi est, qua cura mei prius 
esse solebat? Est qui leg. prior. Id. Heroid. 19. 
91. Sis tamen hoc potius, quam quod prius esse 
solebas. Plin. 3. Hist. nat. 5. 9. (59). Oppidum 
Form we, Uormia prius olim dictum. At Sillig. 
verba prius oiim omittit. — Cic. Fam. 12. 
Gratulabor tibi prius: deinde ad me coout- 
tam. Sic Liv. 21. 53. Quum alterius ingunium 
faraa prius, deinde re cognitum, percitum ac 
ferox sciret esse etc, et Ph&dr. 4. 25. Tua 
prius sunt partes, aliorum dein. — Liv. 6. 33. 
Scalis prius raeen'ia capla: inde effracta claustra 
portarum. — Id. 37. 52. Quod regem Antio- 
chum- prius Europa, post et Asia-expulissent. 
et 43. 38. Philippi prius et post imiucbi bello. 
Id. 29. 12. Ibi prius collocutus rex cum Atropo 
el Darda et Philippo Epirotarum pratoribus-. 
poste? cum P. Sempronio congreditur. — Cato 
R. R. 135. Ea depsere et ungere uuguine prius 
oportel, turn siccare. T'arro I. R. R- 1. H- 
ltaque prius ostendam, qua secerni oporteat ab 
ea, turn de his rebus dicam. Adde Liv. 34. 55. 
et 7. 37.; et Tac. 16. Ann. It. — Liv. 36. 17. 
Suroma virium speique in jEtolis fuit, -Jt vos 
prius experti eslis, nunc Antioclius experitur. 
Adde eumd. 37. 54.; et T'irg. 3. G. 262. — 
Sail. Cat. 4j. Mulla prius de salute sua Pompti- 
num obteslatus, quod ei notus erat, postremo 
timidus ac vita diflideus, vclut hostibus, sest' pra- 
toribus dedit. Adde Liv. 34. 9. — Plin. 17. 
Hist. nat. 22. 35. (192). Quare macras prius con- 
veniet putare, validas novissime. — In enumera- 
tion e pro primum apud posierioris atatis scriptu- 
res legitur. Plin. 3b. Hist. nat. 19. 30. (.137). Co- 
quuntur varie, ab aliis iterum tertiumque in met- 



— 867 — 

le, donee consumatur liquor: ab aliis prima prim, 
dein melle, ac postea lavantur. Colvm. 3. R. R. 

11. 4. Prius quidquid est residua; vitis, exslir- 
pari debet: deinde totum solum sicco fimo- ster- 
coral: -tunc rursus vel stercore vetusto-conte- 
gi. — 5) Sequente quam (et scribitur etiam 
conjuncte priusquam) est antequara, prima che, 
KpCv ■>}"• jungitur autem Indicative, aut Conjun- 
ctive Plaut. Mil. glor. 3. l! 115. Prius quam 
lucet, adsunt. Ter. Andr. 2. 1. 11. Omnia ex- 
periri certum est, prius quam pereo. Cic. 3. Fin. 
20. 6C. Membris utimur prius, quam didiciraus, 
cujiis ea uUUtatis causa habeamus. Id. 2. Phil. 

1. 3. Cui prius, qnam de ceteris rebus respon- 
deo, de amicitia-pauca dicam. Liv. 2. 40. Sine, 
priusquam complexum accipio, sciam etc. Stat. 

12. Theb. 570. vos ista decet vindicta, prius 
quam EmathH Thracesque dolent. Cic. f'atin. 

2. A. Quod ego, simul ac te adspeii, priusquam 
loqui ccepisti,- sensi ac providi. Id. 2. Or at. 47. 
195. Non prius sum conatus rnisuicordiam aliis 
eommovere, quam misericordia sum ipse captus. 
Cess. 1. B. G. 53. Neque prius fugcre dcstile- 
runt, quam ad Qumen Rbenum pervenerunt. 
Virg. 6. JEn. 328. Nee ripas datur horveudas 
et rauca fluenta Transportare prius, quam sedi- 
bus ossa quierunt. — Cic. Mil. 36. 99. Praclare 
enim vixero, si quid mihi prius accident, quam 
hoc tantum mali videro. — Plaut. Mil. glor. 

3. 1. 95. Priusquam galli cantent, qua* me so- 
mno suscitet. Firg. 1. JEn. 192. Nee prius ab- 
sistit, quam septem ingentia victor Corpora fun- 
dat humi. Al. leg. fundit. Lw. 22. 39. Hic-nunc 
quoque consul, priusquam castra vidtat aut ho- 
stem, insaoit. Sail. Cat. 4. Pauca prius expla- 
nanda sunt, quam iaitium narrandi faciam. Cic. 
9. Fam. 26. Quid potius faciam, piius quam 
me dormitum conferam, non reperio. Id. 2„ 
Phil. 32. 81. Si quis servavit, non babilis com- 
itiis, sed priusquam habeantur, debet nuncia- 
rc. Id. 1. Off. 21. 73. In omnibus autem neg- 
otiis , prius quam aggrediare, adhibenda est 
praparatio diligens. Adde eumd. Balb. 7. 18. 
et 2. Orat. 44. 186. Cces. 3. B. C. 67. Perve- 
hlt, priusquam Pomp ejus senvire posset. Lie. 8. 
3. Quamquam omnia de industria celabantur. 
priusque, quam moverentur, Romani, tolli ab 
tergo SamQitem bostem volebant, tamen etc. Id. 
30. 35. Omnia et in praeiio et ante aciem, prius- 
quam excederet pugaa. expertus. Id. 45. 3. Non 
prius destitit miltere, quam pacem cum iis con- 
iirmaret. Ct'c. 5. Phil. 17. 47. lta saepe magna 
indoles virtutis, priusquam reipublicre prodesse 
potuisset. exstincta fuit. f'iia. 1. En. 472. Ar- 
dentesque aver.tit equos in castra, priusquam Pa- 
bula gustassent Troja- Xantbumque bibis>ent. — 
C) Quam prius in verso ordine, puetice, r, r.otv. 
Plaut. Trin. 2. 2. 13. Ad bo. genus liominum 
perduravi, quam me ad plures penetravi prius. 
Alii rectius leg. qi;in prius? Proper t. 2. 14. 11. 
Ilium sa?pe suis decedens fovit in ulnis, Quam 
prius abjuactos sedula lavit equos. Sic quam po- 
tius pro potius quam. V . POUTS. % 2. La- 
tiori sensu, habet interdum vim similem adv.er- 
bii potius, aut magis. Cic. 5. Tusc. 27. 78. 
fgyptii quamvis carnificinam prius subierint, 
quam ibin, aut aspidem violent. Id. Ligai . 12. 
34. Quis est, qui boc non sential, quidvis prius 
fulurum fuisse, quam ut hi fratres diversas sen- 
tentias sequerentur? Cws. 3. B. C. 1. Statuerat 
enim, hos prius judicio populi debere reslitui, 
quam suo beneficio videri receptos. Balbtis ad 
Cic. 1. ad fin. post Ep. 8. I. 9. ad Att. Prs- 
stabo eum prius tuse dignitatis, quam suae ulili- 
talis rationem babiturum. «f 3. Prius, oliro, 
apud Poetas. Catull. 51. 13. Otium etreges 
prius, et beatas Perdxdit urbes. Id. 4. 25. Sed 
base prius fuere : nunc etc Sic Graf. Cyneg. 1. 
Doua cano divum-: prius omnis in armis Spes 
fuit. //riert. Perieg. 425. Hie prius Erfdani pro- 
pter nemorosr fiuenta Fleverunt liquids lapsum 
Phaethonta sororei. Propert. 1. 1. 18. oec me- 
minit {Amor) notas, ut prius, ire via?. Horat. 
1. Od. 3. 32. Semotique prius tarda necessitas 
Let! corripuit gradum. Ovid. I. Met. 135. Com- 



PRIVATIVE 

monemque prius, ceu lumina soils et auras, 
Cautus humura longo signarit limite mensor. 

PRIUSQUAM. V. dictionem praeced. 1. b. 
-PRIVANTlA, as, f. 1. idem ac privalio. Boeth. 
de Defmit. 1. p. 655. Id esl per privantiam con- 
trarii ejus. Cf. Isid. 2. Orig. 29. Latini, per pri- 
vantiam contrarii ejus quod definitur, dicunt 
etc. 

PRlVAXTlA, ium. V. PRIVO in Qn. 

PRlV ATARI US, a, um, adject, ad privatum 
pertinens. Edict. iHochU p. 22. Ralneatori pri- 
vatario in singulis lavantibus ^j] duos. Alii leg. 
privatorio. 

PRIYATlCIUS, a, um, adject, privativus. Gloss. 
Lat. Gr. Privaticia, OTspTjisxa. 

PRlVATIM, adverb. ^ 1. Stricto sensu, est 
non publice, privatamente, in privato, t'Siws. 
— a) Cum opposito publice, vel alio vocabulo 
idem si gni beanie. Cic. 1. Invent.- 4. 5. Eio- 
quentia et privalim et publice homines perver- 
se abutuntur. id. 5. Fin. 20. 57. Aut priva- 
lim gerere aliquid malunt. aut capessunt rem- 
publicam. Tac. 11. ^^Tin. 17. Privalim -degene- 
res, in publicum exitiosi. Sail. Cat. 11. Vai.-t 
calata privalim et publice rapere. h. e. pro se 
quisque singuli mitites, et omuis simul exercitus, 
quasi publico nomine. Sic Cces. 5. B. G. 53. 
Tantam sibi auctoritatem comparaverat, ut un- 
dique ad eum legationes conci.nerent, gratiam 
atque amicitiam publice privatimque peterent. 
Gell- 20. 1. a med. Fidem pracipue coluit, san- 
ctamque habuit tarn privatim, quam publice. h, 
e. tarn erga singulos, quam universos, seu erga 
rempublicam. Similiter Cces. I. B. G. 17. Esse 
nonnulios, quorum auctoritas apud plebem plu- 
rimum valeat, qui privatim plus possint, quam 
ipsi inagistratus. Ita legit etiam Dinter, ; est qui 
malte: privati. — Similiter Cic. Quinct. 4. 15. 
Neque iLterea verbum ullum interposuil Navius, 
aut societatcm sibi quidpiam debere, aut priva- 
tim sibi Quinctium debuisse. — b) Sine oppo- 
sito, seu absolute. Cic. Rose. Am. 39. 114. Si 
hanc ei rem piivatim Sex. Roscius mandavisset, 
ut non Chnsogono transigeret atque decideret. 
Id. 4. Fam. 13. sub init. Quamquam enim nul- 
la me ipsurn privatim pepuiit insignis injuria, - 
tamen etc. Liv. 5. 30. Quod ad se privatim al- 
tineal, si etc. Id. 9. 3S. Alter consul Fabius 
infeslus privatim Papirio erat. ^f 2. Latiori 
sensu, est sejaratim. Plin. 6. hist. nat. 17. 20. 
(J5\ De iis privalim condidit vulumen Amome- 
tu.;. separatament,'. de iis tantummodo tractans, 
speciatim. peculiariter. et 33. ibid. 1. 6. (24). 
Hie nunc solus {inedius digitus) excipitur: ceteri 
omnes onerantur \anuli<) atque etiam privalim 
articuli miuoribus aliis. ?i. e. singuli arliculi- Id. 
23. ibid. '». 41 . (83>. Oleum cicinum bibilur 
ad purgaliones venuis: privatim dicitur purgare 
prcecordia. in ispezialitii. Sic 24. ibid. 16. J2. 
(148). Dracunculus serpentes nidore, quum cre- 
matnr, privatimque aspidas fugat. e spezialmen- 
te. Adde eumd. .'3. ibid. I. 16. (30). el. 28. (43). 
Quint it. 8. 2. 5. Qui jaculum emittit, jaculari 
dicitur: qui pilura aut sudem, appellationc pri- 
vatim sibi assignata caret, vocabolo propria e 
partieolare. ^f 3. Item domi. Lie. 23. 7. Nee 
privalim se tenuit, in foro cum lilio ' clieatibus- 
que paucis otiose inambulavit. 

PHIVATlO, unis, f. 3. privazio.te, 0Ti^r,ci^ 
actus privandi, vacuitas. Cic. 1. Fin. 11. 38. 
Omnis p.ivatioae doloris putat Epicurus tenni- 
nari summam voluptatem. et 2. ibid. 9. 28. 
Dolori non voluptas contraira est, sed doloris 
privatio. Gell. 2. 6. a med. Omnis culpa priva- 
tio inculpatum facit. Capell. 5. p. 152. Est ergo 
medium noinen {inter taudem et viiuperatio- 
nem), quod privalionem placuit memoran, pro- 
pterea quia, qui laude privatur, non confeslim 
vituperation! permittitur, vel contra. Co?l. Aurel. 
1. Tard. 4. n. 64. Obtinente passione et jam 
occupato corpore, sepsuum privatio- 

PRIVATIVE, adverb, privativamente, nega- 
tive. Boeth. Aristot. analyl. prior. 1. p. 483. 
Similiter ostendelur, si ut utraque proposition es 
affirmative ponantur, vel privative, nam per 



PRIVATIVUS 

eosuetn terminos erit demonstrate, Adde eumd. 
loc. cit. iu PREDICATIVE. 

PRIVATlVUS, a, um, adject, privativo, <tt«- 
ptittKo's, vim privandi habeas. Ge.ll. 13. 22. in 
/in. Ne particula privaliva est. Adde eumd. 5. 12.; 
et Boethii loc. cit. in PR/EDICATIVE. 

PRtVATO, adverb, privatamente, in privato, 
ablalivus adverbii ritu positus, ul manifesto, 
auspicato, merit j, etc. Liv. fragm. apud Pri- 
scian, 15. p. 1009. Putsch. Privato nos tenuis- 
semus. 

PRlVATOHlUS, a, urn, adject, ad privalionem 
pertinens, Boeth. in Aristot. de interpret, erf. 
pr. p. 252. Privatori-'e proposiliones sunt, qu«- 
cumque predicant privalionem. Privalio autem 
est, ut si quis dicat injusius, pri vat cnim ho- 
minem justitia. Ergo afiirmatic privatoria est, 
qu.t dicit, homo est injusius: negatio rursus 
privatoria est, non est homo injusius. V. et 
PRIVATARIUS. 

PRfVATL'S, a, um, adject., Vel rectius part, 
praeler. pass, a verbo prioo {V. Part. Privatus 
in PRIVO) adjective usurpatum (privus), et *f 1. 
Generatim privatus est ac dicitur, qui est unius- 
cujusque proprius; cui opponitur communis et 
publicus, TSioc (ft. privato, particolare, pro- 
pria; Fr. parlicuHer, proprt, personnel, indi- 
viduel; Hasp, particular, propio, personal; Germ. 
abgesondert, getrennl von Staate, daher d. Pri- 
vatmann betreffend, zum Privatmann gehorig, 
privat; Angl. private, one's own, particular, pe- 
culiar). Usurpatur — a) De bora'mibus, et priva- 
tus est. qui in magistratu non est, /Stains; nam 
qui magistratum gerit, est publicus, — Adjective. 
Uoiversim Cic. 3. Legg. 19. 44. et Dom. 17. 43. 
In privatos homines leges ferri noluerunt. h. e. 
in singuios, privos. Alii leg. privos utroque lo- 
co. — Speciatim Id. It. Phil. 10. '25. Paullo 
ante clarissimo viro privato imperium extra or- 
dinem non dedi. — Absolute. Cic. i. Car. 1. 3. 
An veto P. Scipio Ti. Gracchum- privatus inter- 
fecit: Catilinam nos consulos perfcremus? Id. 

1, Fam, 1. a med. Crassus tres legatos decer- 
nit, ex iis, qui cum imperio sunt: Bibulus ex 
iis, qui privati sunt. Id. 1, Invent. 25. 35. In 
fortuna quaeritur, servua sit, an liber; pecunio- 
sus, an tenuis: privatus, an cum potestate. Cces. 

2. B. C. 32. Quum, projectis fascibus et depo- 
sito imperii), privatus et captus, ipse in alieoam 
venisset poteslatem. Ilorat. 3. Od. 8. 26., Parce 
privatus nimium cave re. — Et cum opposito re- 
ge. Cic. 1. Divinat. 40. 89. In qua (civitate) 
et reges augures, et postea privati, eodem sacer- 
dotio praediti, rem publicara religionum aucto- 
ritate rexerunt. Ilorat. 1. Sat. 3.142. Privatus- 
que magis vivam te rege beatus. Cf, Liv. 2. 2. 
Neacire Tarquinios privatos vivere. et Sueton. 
Tib. 26. Civilem admodum inter initia, ac paul- 
lo minus quam privatum egit. — Privatus et- 
iam opponitur legitimo, quum de regum filiis agi- 
tur. Sail. Jug. 5. IVfasinissa Jugurtham, quod 
ortus es concubina erat, privatum reliquerat. 
— Privatus judex est qui de controversiis pri- 
vatorum judical. Sueton. Claud. 15. lis, qui a- 
pud privatos judices plus petendo formula exci- 
dissent, restiluit actiones. — b) De rebus et de 
abstractis, quae sunt uniuscujusque propria. Cces, 
1. B. G. 12. Qua in re Caesar non solum pu- 
blieas, sed etiam privatas injurias ultus est, quod 
ejus soceri L. Pisonis avum ~ Tigurini prcelio- 
interfecerant. Ilorat. Art. P. 397. Publica pri- 
vatli secernere, sacra profanis. Cic. Senect. 7. 
22, Nee ea solum iu Claris et honoratis viris, 
sed in vita etiam privata et quieta. Cces. 1. B. 
G. 5, Oppida omnia ad duodeciru, vicos ad qua- 
dringentos, reliqua privata aediiicia incendunt. 
et 4. ibid, 1. Privati ac- separati agri apud eos 
nihil est. Cic. 1. Off. 7, 20. Ut communSbus 
utatur pro communibus, privatis ut suis. Sunt 
autem privata nulla natura, sed aut vetere oc- 
cupatione, aut victoria, aut lege, pactione, con- 
ditlone, sorte. Ilorat. 2. Od. 15. 13. Privatus 
illis census erat ore vis, Commune magnum. Cic. 
Sext. 12. 27. Pro uno cive et bonos omnes pri- 
vate consensu, et universum senatum publico 



— 868 — 

consilio mutasse vestero. Id. Quinct. 3. 13. De 
communi quidquid poterat, ad se in privatam 
domum sevocabat. et ibid. 4. 15. Auctionem 
proscribit earum rerum, qure ipslus erant priva- 
tae. Sueton. Cces. 24. Ad legiones, quas a re- 
publics acccperat, alias privato sumptu addioit. 
Pelron. Satyr. 10. Communes sarcinulas par- 
tiamur, ac pauperlatem nostram privatis quae- 
slibus tentemus expetlerc. h. e. singuli suis, pri- 
vis. Cic. 3. Fin. 1. 4. Ipsfe rhetorum artes, quos 
sunt tola? forenses atque populates, verbis tan- 
turn in docendo quasi privatis utuntur ac suis. 
Festus p. 242, 27. Mull. Privatas ferisa vocan- 
tur sacrorum propriorum, vehit dies nalales, o- 
perationes, denecales. — c) Hiac adverbii nfo- 
re — In privato est privatamente, in privato. 
Liv. 30. 18. Muiieres damnatas ccgnatis trade- 
bant, ut ipsi in privato animadverterent in eas: 
si nemo erat idoneus supplicii exactor, in pu- 
blico animadvertebatur. Adde eumd. 2. 54. — 
In privatum est per uso de' privati. Id. 40, 
51. Fulvius locavit forum piscatorium. circum- 
daiis tabernis, quas vendidit in privatum. — Ex 
privato est di quel de' privati. Id. 30. 44. ad /in. 
Nunc quia tribulum ex privato conferendum eit, 
lamquam in publico funere coraploratis. ^ 2. Spe- 
ciatim, sub imperatoribus omnes privati dice- 
bantur, licet in magistratu essent. Tac, Agric. 
39. Id sibi {Domiliano) maxime formidolosum, 
privati homiais (Aaricolce Britanniam admini- 
stratis) nomen supra principis attolli. Plin. 2. 
JSp. 1. Perfunctus est tertio consulatu, ut sum- 
mum fastigium privati homiois impleret, quum 
principis ndluisset. Sueton. Ner. 21. Non dubl- 
tavit etiam privatis spectaculis operara inter scse- 
nicos dare. h. e. non a se, sed a prsetore editis. 
Plin. Paneg. 10. Jam C;esar, jam imperator, 
jam Genuanicus, absens et ignarus, et post tanta 
norairja, quantum ad te pertinet, privatus. In- 
script, apud Gruter. 475. 3. qvod bx volvnta- 

TB POPVLI MVNVS JAMILIAK GLADTATORUB EX PB- 
CVKIA SVA DIBN PRtVATVM 5ECVNDVM DIGMTATBM 

coloniae edtdbrit. h, e. die privato, non pu- 
blico aliquo festo destinato. — JVB. De cognom, 
Rom. V. ONOM. 

PRIVfi, adverb, idem ac privatim. Festus p. 
371. 26. Mull. Tertio (vici appellari inciptunt), 
quum id genus aedificiorum deQnitur, qusa in 
oppido prive, id est, in suo quisque proprio loco 
ita aedifical, ut in eo adificio pervium sit, quo 
itinera habitalores ad suam quisque babitalio- 
nem ha beat accessum. 

PRIVERAS, muiieres privatas dicebant. Paul. 
Diac. p. 252. 8. Mull. 

PRIVICLOES, privis, id est singulis. Festus 
p. 205. 21. Miill. To privicloes videtur esse Dat. 
pro priviclis a priviclus, quod a privus. P. AB 
OLOES. 

PRiVlUNUS, i, m. 2. et Privigna, ae, f. 1.(11. 
figliastro, figliastra; Fr. fils d'un premier lit, 
beau/Us; Hisp. antenado, andado, alnado; Germ. 
Stiefsohn, Stieftochter; Angl. a step -son, a 
step -daughter) rcpoyovQe, npofovr}, eLptpifovof , 
filius, 15 11a mariti, vel uforis mea°, alterutro pa- 
rente carens: cui respondent vitricus, et noverca. 
Privignus dictus, quod ante, quam mater secun- 
do nuberet, est progenitus: est a jrpcFc' cum di- 
gammate ^£oiico pro irpi'v prius, et yvoq pro 
7«'vo; genus, quasi prius genitus. V. BIGNjE, 
Cassiod. de orthogr. 6. Privignum per detractio- 
nem e iilterae dici puto: privigenum enim inte- 
gram magis esse dictionem nostcr aaimus arbi- 
tratur. 

I.) Propria. — a) Generatim. Modeslin. Dig. 
38. 10. 4. Uxor liberis ex alia uxor>$ natis no- 
verca dicitur: matris vir ex alio viro natis vitri- 
cus appellatur: eorum uterque natos aliunde 
privignos pririgrrasque vocant. Adde Cic. 13. Alt. 
20. et 3. ad Q. fr. 3.; et Ilorat. 3. Od. 24. 18. 
Sic Inscript. apud Or ell. 4667, d, m. cl. hagm 

F. GAZZAE PBIVIGKAZ SVAVISSIMAE I!V HONORJBm 
MBMOHfAB GAZZAE MATRIS EiVS CL. prRHHJCV8 VI- 

thicvs consbchavjt. Adde alias apud eumci. 
4666. et 4669, — b) Si vir ei priori uxore 
filiuin vel filiam babeat, et similiter uior liliam 



PRIVO 

vel filium, inter hos matritnonium esse potest. 
Papinian. Dig. 23. 2. 34. Inter privignos con- 
trabi nupti* possunt, etsi fratrem coinmunem 
ex novo parentum matrimonio susceptura ha- 
beant. — c) Privignus etiam is est, qui vulgo 
conceptus ex ea natus est, qua? postea mihi nu- 
psit. Sccevola ibid. 38. 10. 7. 

II.) Translate de plantis. Adjective. Colum. 10. 
R. R. 161. Flagitat- ecce suos genitrix mitissima 
fetus, Et quos enixa est partus, jam quaerit alen- 
dos, Privignasque rogat proles, h. e. terra ap- 
petit herbas, quas non sponte sua genuit, sed 
bumana opera industriaque satas- eduxit; vel in 
alio solo natas, et in se translatas: utroque enim 
modo privignce vocantur translate. 

PRlVlLEGlARlUS, li, m. 2. privilegiato, cui 
aliquod privilegium concessum est. Ulp. Dig. 
14. 5. 3. Nisi quis privilegiarius venial. Cf. ibid. 
2. 14. 10. et M. 5. 24. 

PRiVlLEGlUM, li, n. 2. (privus et lex). ^ 1. 
Apud classicos Auctores est lex contra privatum 
aliquem lata, ut* ilia Clodii de exsilio Ciceronis, 
legge fatta contro un particolare, vpovoaia, 
irpovdf«ov. Cic. 3. Legg. 19. 44. In privatos ho- 
mines leges ferri noluerunt; id est enim pri- 
vilegium. Sic Id. Dom: 17, 43. Vetant leges 
sacratae, vetant XH. tabulae, leges privatis ho- 
minibus irrogari: id est enim privilegium. — 
Est a privus singularis, et lex: et a Cicerone 
fere ia malam partem accipitur, ut Sext. 30. 65. 
Quum saacitum esset, ut neque privilegium irro- 
gari liceret, neque de capite, nisi comitiis cen- 
turiatis, rogari. ei 4, Parad. 2. 32. Familia- 
rissimus tuus de te privilegium lulit, ut, si in 
opertum Bona? De* accessisses, exsulares. et Brut. 
23. 89. Libo rogationem in Gaibam privilegii 
similem ferens, et Dom. 10. 26. Dc peste civis, 
conservatoris reipubl., licuit tibi ferre non le- 
gem, sed nefarium privilegium. et ibid. 42. 110. 
Quum indemnatum exturbares, privilegiis tjran- 
nicis irrogatis. et post red. in Senal. 11. 20. 
Vim et crudelitetem privilegii publicis iitterls 
consigoavit. Adde eumd. 3. Att. 15. ^ 2. A 
posterioribus ponitur etiam pro lege in favorem 
et commodura alicujus lata, immunjtate, bene- 
licio principis, privilegio, immunita., esenzione. 
Plin. 10. JSp. 56. Coloniam babuisse privilegium, 
el vetustissimum morem, arbltrio suo rempubll- 
cam administrare. Trajan, ad Plin. ibid. JSp. 
ltO. Sive civitates habent privilegium, quo ce- 
teris creditoribus anteponantur, sive etc. Sene- 
ca 3. Benef. 11. Qmedara privilegia parentibus 
data sunL Aurel. Arcad. Dig. 1.11. 1. in fin. 
Pr?efecti pratorio subnixi 6unt et alio privilegio, 
ne a sententiit eorum minores ;tiate ab aliis 
magistratibus restitui possint. L'lp. Dig. 38. 17. 
2. a med. Privilegio munitus. — Privilegia ere- 
dilorum, de quibus est titulus 6. lib. 42. Dig. 
(qui in edit. Torrentini est idem ac 5. De reb. 
judicis auctor. etc.), significant pr.-elationem, 
quam habet inter multos creditores aliquis, ut 
sibi prius solvatur : itpwToref/afiav, preferenza. 
V. PROTOPRAXIA. 

PRlVO, as, ivi, Slum, are, a. 1. (privus 1 . Part. 
Privans in fin.; Privatus 1. et 2. — Privare 
^ 1. Generatim est aliquid cuipiam auferre, or- 
bare, spoliare, fftepsw (It. privare, spogliare, to- 
gliere; Fr, priver, dipouiller ; Hisp. priuar, dt- 
spojar ; berauben; Angl. fo take away from, 
deprive, bereave). Usurpatur — a) Cum Ac- 
cus. persona? et Ablat. rei. Cic. 4. Acad. (2. 
pr.) 19. 61. Spoliat nos judicio, privat appro- 
bation, omnibus orbat senslbus. Id. Topic. 
11. 48. Prsepositio in privat verbum ea ?I, 
quam baberet, si in priepositum non fuisset. Id. 
9. .^tf. It). Quum me asgritudo somno priva- 
ret. Id. 5. Fin. 29. fc>7. Democritus dicitur ocu- 
lis se, privasse. Id. 9. Phil. '*. H. Privare ali- 
quem vita. Id. Quinct. 23. 74. communi luce. 
/(i. 4. Fam. 9. ad fin. pattiam aspectu suo. 
Stat. 2. Theb. 695. sed fata -monen tern Priva- 
vere Gde. Lucret. i. 381. Aut igitur motu privan- 
dum est corpora quwque, Aut etc. — Sic Part. 
Privatus, de quo h*c Paul. Diac, p. 226. 7. 
Miill. Dioimui et privatum, cui quid est adem- 



PRIVUS 

plum. Cic. Mabir. Pott. 9. 23. Demetrium, aspi- 
de ad corpus admota, vita esse privatum. Ovid. 
1. Pont. 1. 53. Alter ob huic similem privatus 
luraine culpam. Gell, 19. 12. Animus affectlo- 
num adminiculis privatus. Lucret. 2, 840. qua 
sunt aliis rebus privata nolisque. et 1, 1036. 
private cibo Datura antmantum Diffluit araitiens 
corpus, et ibid. 343. Non tarn sollicito motu 
privata carereat. — - b) Cum Genit. Afranius 
apud Non. p. 498. 17. Merc. Quod vitre studium, 
aut quod praesidium lo poiterura mibi suppone- 
bas, me quum privasli tui? — c) 'EXX^vtoftoc est 
io illo Novii apud eumd. p. 500. 16. Quo tu res 
vis baoc privari pulcras, quas uti solet? ^ 2. 
Est eliam Hberare, eximere, liberare, esimere, 
sottrarre. Cic. t. leg. Agr. 4. 13. No a enim 
hac exceptione unus afficitur benoEcio, sed unus 
privatur iojuria. Id. 1. Ait. 16. o med, Privare 
aliquem exsilio. et 12. ibid. 26. molestia. Id. 1. 
Pin. 11. 37. dolore. — Sic Part, privatus est 
exemptus, liber, vacuus. Lucrtt. 2. 649. Divum 
natura prirata dolore omni, privata periclis. et 
ibid. 1091. natura videtur Libera continuo, do- 
minis privata superbis. — Hinc Part. praes. 

Prlvantia, ium, n. plur. 3. absolute, substan- 
tivorum more, est contrariorum genus, quod 
privativum appellant, Cic. Topic. 11. 48. Sunt 
enim alia contraria, quae privantia licet appel- 
lemus Latine,. Graece appeltantur oT&pjiwtd. 

Privatus, a, um, particip. praeter. pass. (f. 
supra in 1. et 2.) adjective quoque usurpatur: 
V. PRIVATUS loco suo. 

PRlVUS, a, um, adject, idem atque unusquis- 
que, singulus, tutti e singoli. 

I.) Proprie iegitur apud unum Lucrtt., ut 
5. 733. Inque dies privos aborisci quasque creata. 
ogni di, in dies singulos. et ibid. 274. Innume- 
rabiliter privas mutatur in boras, ad ogni or a. 
et 4. 565. In multas igitur voces vox una re- 
pente DitTugit, in privas quoniam se dividit au- 
res. in ciascuna orecchia, 

II.) Translate. <f 1. Est unus, singularis, ut 
Paul. Biac. p. 226. 6. Mull, et Gell. 10. 20. tra- 
dunt, uno, singolare, uno solo. Lucret. 4. 260. 
et quum Acre ferit frigus, non privam quamque 
solemus Particulam venti sentire, et frigoris ejus, 
Sed magis unorsum. V. Lachmann. ad h. I. — 
Similiter in divisione vel partitione. Lucilius 
apud Gell. 10. 20. et apud Non. p. 35. 22. et 
p. 159. 25. Merc, abdomina tbynoi Advenien- 
tibu' priva dabo. uno per uno. et Liv. 30. 43. 
Ut privos lapides 6ilices, privasque verbenas se- 
cum ferrent- Lucilius apud Non. primo loc. cit. 
Culeitulae accedunt privas centonibu' bints. Plin. 
8. Hist. nat. 46. 71. (185). de bove Api. Re- 
sponse privjs dat, e raanu consulentium cibujn 
capiendo. Tribuunt et Cic. 3. Legg. 19. 44. et 
Bom. 17. 43. ex leg. XII. Tab., sed alii privatus 
substituerunt. Inscript. apud Gruter. 333, 4. de- 

CORATVS SECVTOR PVGNAR. ¥1111. VALERIAE VXORI 

DOLORKm pRivvM reliqvit. ^ 2, Item acc'pitur 
pro privato, et proprio uniuscujusque. Horat. 
1. Ep. 1. 92. viden 1 ut pauper conducto navigio 
aeque Nauseat, ac locuples, qoem ducit priva 
triremis? propria sua. — Sic pro siogulari, exi- 
mio, singolare. Id. 2. Sat. 5. 10. turdus, Sive 
aliud prtvum dabitur tibi, devolet illuc, Res ubi 
magna nitet domino sene. Liv. 7, 37. Milites 
singulis bobus, binisque privis tunicis donati. 
Alii omitt. privis. Gell. 11. 16. Quae non tam 
dilucide demonstrari Latina oratione possunt, 
quam Gneci ea dicunt privis vocibus. <J 3. 
Item pro privato, carente, pn'vo, cum Genitivo. 
Sail, fragm. apud Arusian, Numeroque prse- 
stans, privus ipse milifise. h. e. militia: expers, 
militias usum non habens, rei militaris ignarug. 
V. Kritz., Sail. Hist, fragm. p. 117. Sic Apul. 
de Deo Socrat. Turba imperitorurn, vana sao- 
ctitudinis, priva verae rationis. 

PRO est A) Prsppositio; B) Adverbium., et 
C) Iuterjectio. 

A) Praepositio pro Ablativo servit. — Cum 
iVccusativo Iegitur in Inscript. apud Gruter, 4. 

12. MINZBVAS LIBBNT8R DEDIT PRO 8ALVTBM SVAM. 
Bt 46. 9. RIBCVLI INVICTO SACRVM PRO SAI/VTaM! 



— 869 — 

imp. l. s«pt. sEVRRt elc. Similiter Inscript. apud 
Orell. 2360. pro salvtsm et victorias dd. wn. 
rMpp. skvebi rt AKTONtNi avgg. etc. Sed hasc di- 
cendi ratio abnormis est et corruptam vulgi con- 
suetudinem redolet. — - Pro est idem atque an- 
te et refertur ad locum, irpo (It. avanti, di- 
nanzi; Fr. devant, en avant de; Hisp. ante, 
delante; Germ, vor; Angl. before, in front of, 
right opposite to). 

I.) Propriei ^ I. Stricto seosu ad locum re- 
fertur, et est ante. — e) Cum Verbis statum 
in loco significantibus. Cic. 3. Phil. fl. 27. Se- 
dens pro aede Castoris. Liv. i. 25. Consederant 
utrtmque pro castris duo exercitus. Id. 2. 53. 
Castra Sabina, quse pro moenibus - socioTum lo- 
cata erant, confe.stim aggreditur. Cass. 4. B. G. 
32. Ii, qui pro portis castrorum in statione erant. 
Id. 7, ibid- 71. Copias pro oppido collocare. Tac. 
Agric. 35,; et Plin. 1. Hist. nat. 37. 37. (101). 
Inhaerere pills pro vallo. Sueton. Tib. 32. Hunc 
Roma* salutaodi sui eausa pro foribus stantera- 
admonuit. Sail. Cat. 18. Ni Catiiina maturasset 
pro curia signura sociis dare. Priscian, ad h. !. 
14. p. 996. Putsch. Pro curia dixit pro ante 
curiam. Liv. 30. 10. Onerariarum quadruplicem 
ordinem pro muro adversus hostem (Scipio) op- 
posuit. Appian. Alex, in Punic, p. 13. dixit 
"va avTi Tat'x,ouc !?■ Cic. Mil. t. 2. Prassidia il- 
ia, quae pro templis cernitis. — b) Cum Verbis 
motura significantibus. Cozs. 1. B, G. 48. Pro 
castris suas copias produxit. Liv. 2. 20. Pro an- 
tesignanis parmas objiciunt. Sic Apul. de Mag. 
in /in. Tabulas hie ibidem pro pedibus tuis ab- 
jicio. 9 2. Latiori sensu ac speciatim ponitur 
loco tou in. — a) Pro contione proprie est 
ante collectum exercitum, dinanzi la fronte del' 
I'esercito radunato, deinde ante conventum vel 
jn conveotu militum, demum palam vel pubUce, 
Sail. Jug. 8. Donatura atque laudaturn magni- 
Cce pro contione Jugurtham in prastorium ab- 
dui:t. Sic Liv. 38. 23. sub fin. Laudati pro con- 
tione oranes sunt. Curt. 4. 10. 16. Litteras pro 
contione recitare. Sueton. f^esp. 7. ad fin. Pa- 
lam pro contione utrumque tentavit. — 6) Pro 
rostris est in anterior! ro6trorum parte, vel In 
fori regione circa rostra ante ipsa rostra, atque 
adeo in rostris. Ptlltj. 2, 19. 1. Caput ejus ere- 
ctum et ostentatum pro rostris. et Flor. 3. 21. 
Octavii consulis caput pro rostris exponitur. 
•Sueton. Aug. 100. Bifariam laudatus est; pro 
aede divi Julii a Tiberio, et pro rostris veleribus 
a Druso, Tiberii filio. Paul. Biac. p. 226. 3. 
Mull. Pro sententia ac si dicatur in sententia, ut 
pro rostris, id est in rostris. — c) Similiter Cic. 
3. Fam. 8. Me vultu et taciturnitate significasse 
tibi non esse amicum, idque pro tribunali. et 
Pis. 5. 11. Pro Aurelio tribunal! -delectus ser- 
vorum babebatur. Festus p. 246. 30. Mull. Pro 
censu classis juoiorum Ser. Tullius quum dicit 
in descriptioae centuriarum, accipi debet in cen- 
su, ut ait M. Varro in I. VI. rerum bumanarum: 
sicuti pro a;de Castoris, pro tribunali, pro tesii- 
roonio. Sail. Jug. 94. Non castelli mcenibus sese 
tulabantur, sed pro muro dies noctesque agitate. 
Sic ibid. 67. Pro teclis sedificiorum saxa et alia- 
certatim mittere. Liv. 21. 7. Pro majnibus atque 
turri tela micare. Tac. 14. Ann. 30. Stabat pro 
litore insula diversa acies. et 12. ibid. 29. Le- 
gionem pro ripa componere. Cres. 6. B. G. 3. 
in fin. Hac re pro suggestu pronunciata. Sail. 
Jug. 21). Uti pro concilio imperalum crat. Sic 
Liv. 36. 36. Supplicatio in triduum pro collegio 
decemvirorum imperata fuit, et 4. 26. Tribuni 
secedunt, proque collegio pronunciant. Adde 
Gell. 11.3. Similiter Liv. 39. 5.; et Sail. Jug. 
8. Ne suas quidem simuKates pro magistratu ex- 
ercere, boni exempli esse. 

II.) Translate. *f 1. Moral! ratione, metapho- 
ra sumpta a locali ratione, pro significat in de- 
fensionem, in favorem, in favore, in difesa, per. 
Hinc Ciceronis orationes pro Archia, pro Liga- 
rio, etc. — a) Cum opposito contra vel in. Cic. 
3. Orat. 20. 75. Hoc non modo non pro me. 
sed contra me est potius. Id. 4. Acad. (2. pr.j 
8. 60. Veri Invenieodi causa contra omnia did 



PRO 

oportere et pro omnibus. Id. Cluent. 32. 88. 
Partim nihil contra Avitum valere, partim etiam 
pro hoc esse. Liv. U4, 8. Hasc quum contra le- 
gem proque lege dicta essent. — Id. 2. 56. ad 
fin. Contio oranis atrox coorta pro tribuno in 
consulem est. — Ceterum sine opposito. — b) 
Stare pro aliquo, ei vel ejus partibus favere. 
Liv. 2. 12, Juberem made virtute esse, si pro 
mea patria ista virtus staret. Curt. 4. 1. 13. Et 
dii quoque pro raeliore slant causa, — Esse pro 
aliquo Italice stare dalla sua parte, alicul fa- 
vere, alicui esse magnae utilitati; V. Cic. loca 
paullo ante cit. sub a. Sic Seneca 2. QutESt. nat. 
55. Puta tta esse: pro me est. fa per me. et 
Liv. 39. 30. In eo tumultuario eertamlne et 
toca sua et genus pugnae pro boste fuere. Sic 
Tac. 4. Ann. 78. Cuncta pro hostibas erant. 
Colum. 3. M. ft. 5. 1. Quod ego minime reor 
esse pro agricola. essere di vantaggio. — Et 
generatim. Cic. post red. in senat. 11. 29. Po- 
pulum Roraanum pro me, tamquam pro fra- 
tre, aut pro parente obsecravil. et 13. Fam. 7. 
Petere aliquid pro aliquo. Id. Sext. 62. 130. 
Senatui pro aliquo supplicare. et ibid. 69. 144. 
Pro patre fortissimo deprecari. Id. 3. Fin. i. 1. 
Si ipsa pro se loquatur voluptas. Id. Arch. 11. 
28. Quas res in consulatu nostro pro salute bujua 
■urbis atque imperii, et pro vita civium, proque 
universa republica gessimus. Id. Sext. 21. 48. 
Vitam pro salute populi devovere. et ibid. 10. 23. 
Subire pro patria pericula. Id. 2. Fin. 23. 76.; et 
Horat. 3. Od. 2- 13. Mori pro patria. Horat. 4. 
Od. 9. 23. Excepit ictus pro padicis Conjugibus 
puerisque pnmus, Catull. 36. 2. Votum solvite 
pro mea puella. Curt. 3. 7. 3. Vota deinde pro 
salute suscepta. Id. 6. 11. 7. Vota pro incolu- 
mitate regis persolvere. Adde Tac. 4. Ann, 17. 
— c) Speciatim cum Verbis raeium, animi cu- 
ram et angorem significantibus. Ovid. 9. Met. 
107. Intrepidum pro se, curam de conjuge agen- 
tem Ness us adit. Id. 1. ibid. 182, Non ego pro 
mundi regno magis an'xius ilia. Tempestate fui, 
qua etc. et 14. ibid. 450. bellum cum gente fe- 
roci Suscipiturrpactaque furit pro conjuge Tur- 
nus. Liv. 2. 24. Deliberalioni de maxima - parte 
civitatis raetum pro universa republics interve- 
nis»e. Ovid. 15. Met. 816. Hie sua compietit 
(prp quo, Cvtherea, laboras) Tempora. % 2. Saa- 
pissime pro est ob, loco, vice, per, in luogo, in vo- 
ce. — a) Pro est per, per cogione, Stct, ob, pro- 
pier, ut ait Forcellinus; vel potius significat prae- 
raium, pretium, retributionem, qua3 alicui pro re 
aliqua persolvuntur, turn in bonam, turn in ma- 
lam partem. Plaut. Aulul. 3. 3. 8. Pro vapuiando 
abs te mercedem petam. Ter. Eun. 5. 4. 19. Ego 
pol te pro istis dictis et fictis, scelus, ulciscar. 
Cic. 1. Att. 3. Misimus, qui pro vectura solve- 
ret. Sail. orat. C. Cottce $ 12. Hriiz. Tanlum- 
raodo in animis habetote me-volentem pro ma- 
xumis beneficiis animam dono dedisse. Cf. Cic. 
i. Orat. 55. 234. Quern omnes amare merituni- 
mo pro ejus eximia suavitate debemus. Liv. 2. 
41. Pro frumento pecuniam acciperc. Horat. 1. 
Sat. 2. 43. dedit bic pro corpore numos. — b) 
Hinc generatim pro est idem ac loco, vice. Cafo 
apud Fronton. 1. ep. ad Antonin. 1. Numquatn 
ego argentum pro vino congiario inter apparl- 
tores atque amicos meos disdidi. Plaut. Most. 
5. 2. 10. Ego ibo pro te, si tibi non libet. Ter. 
Andr. 1. 2.29. Ut si te inde (ft. e. ei pistrino) 
exemerim, ego pro te molam. Sueton. Aug. 59. 
Nonnulli testa men lo cave runt, ut ab beredibus 
suis, pnclalo victiin;e titulo, in Capitolium du- 
cerentur, votumquu pro se solvcretur, quod su- 
perstitem Augustum rellquissenl. Cass. 5. B. G. 
12. Utuotur fere, aut taleis ferrets pro numo. Cic. 
5. Fin. 13. 38. Animam i 1 It pecudi datam pro 
sale. Id. 2. Legg. 5. 13. Ncquc roedicorum 
proccepta vere did possint, si quae inscii impe- 
ritique pro salutaribus mortifera conscripserint. 
Id. Orat. 45. 154. Air.' pro aisne, neguire pro 
non quire, ma lie pro magis velle, nolle pro non 
velle. et ibid. 27. 92. Mutata {ea dico), in qui- 
bus pro verbo proprio subjicitur Aliud quod efo 
Si pro patria arccm dixisset ( £nnius),-pto 



PROAGUO 

J frit iramutat A fricam:- quum minutum dici- 
mus aairaum pro parvo. Horat. 2. Sat. 3. 19a 
pro vituia statuls dulcera Aulide natara. Id. t. 
ibid. 3. 61. Pro bene sano ac non incauto Qctum 
aslutumque vocamus. Sueton. Cass. 70. Una vo- 
ce, qua i Quirites eos pro militibus appellarat, tam 
facUe flexit. ut elc. Sail, fragm. apud Servium 
ad Vtrg 2. Mn. 157. Neu quis miles, neve pro 
milite. h. e. evocatus. Liv. 1. 17. Fremere deinde 
plebs; multiplicatam servilutem. r-entum pro ano 
dormnos factos. Id. 2. 41. Quid attinuisse, Her- 
mcis-capti agd partem reddi, nisi u t hae gentes 
pro Conolano duce Cassium habeant? et 1 58 
Qui hostis pro bospite-pestiferurn nine abstulit 
gaudium Id. 1. 43. Arma imperate, scutum pro 
chpeo. Curt. 4. 7. 20. Medium nemus pro arce 
eaten t. PUn. 16. Hist. nat. 38. 72. (181) Cor- 
pon arborum-pro cute cortex, et ibid. 24 38 

/a ,is UDlperis spifla pr0 folio est - et ^id. 25. 
40. (J5). Hex, picea, larix -fructum pro (lore gi- 
gnunt - C ) Hinc iila pro prcztore, pro con- 
suie etc. (quae et conjuncte scribuntur) de eo 
qui vices agit pnetoris, etc. eamdemque habet 
auctontatem, quamvis prss tor non sit, vicepre- 
tore, viceconsole. Cic. i. Or at. 18. 82. Quum* 
pro consule in Ciliciam proficiscens Atbenas ve- 
mssem. Id U.Phil. 8. 18. Sertorianutn bellum 
a senatu pnvalo datum est, quia consoles recu- 
sabant; quum L. Philippus pro consulibus earn 
se miltere dint, non pro consule. Id. 13. ibid. 10 
-2. Neque se iraperatorem, neque Hirtium con- 
sulem nee pro pra-tore Ca3sarem vocat. Adde 
iw. J5. 1. Rursus Cic. 4. Acad. (2. pr.) 4 n 
Quum Alexandria, pro qu.estore e.sem. Adde 
eumd. 10. /%«.. 11. 26. et Id. 11. ^«. , 
1 . Terentius operas in portu et scriptura Asia 
pro magistro dedit. Adde eumd. 4. Verr 70. 169 
- Similiter Id. Dom. 53. 136. Habetis in com- 
men-arm vestris, C. Cassium censorem de signo 
Concordi* dedicando ad pontiiicium collegium 
retuUsse, eique M. ,EniiUum, pontincem maxi- 
mum, pro collegio respondisse etc. in nome del 

TZ 9 T t "A* 2 " ° raL 48 - ,y8 " Accedebat, 
ut ha>c tu adolescens pro republica queri «ura' 
ma cum d.gnitate existimarere. in nome della re- 
pubbhea. Cf. eumd. Sext. 2. 3. Nihil ab eo prae- 
termissum est quod pro republica conquerendum 
tun. — d) Hmc pro est taraquam. instar, ut, 
come, per. Cic. 2. Att 5. Cato ille'noster/ qui 
rmhi unus est pro centum millibus. Mat. etTre- 
bat. ad Cic. post ep. 15. I. 9. ad Att. Pro certo 
habere. Ter. Adelph. 1. 1. 23. Hunc eduxi a 
parvulo, habui, amavi pro meo. 6'ces. 3 B C 
109.; et Cic. Sext. 38. 81. et 6. Verr. 15.' 33.* 
yuura pro damnato mortuoque esset. Id. 4. t- 
bid. 2 5. Siciliam nobis non pro penaria cel- 
la, sed pro a-rario fuisse. Id. Arch. 5. 11 <; e - 
rere se pro civ,., Li v . 32. 33. Nicepborium, Ve- 
nensque templum qua spoliasset, evasta<setque % 
pro mcorruptis restitui. et 39. 49. Adeo incre- 
dibiUs visa res, ut non pro vano modo, sed vii 
pro sano nuncius audirrtur. Id. 8. 1. Volsci no- 
cte pro victis Antium agmine trepido abierunt. 
Seneca TrantfuiU. 11. ante med. Qui mortem ti- 
meb.t, nihil unquam pro homine- vivo faciei. 
Plant. Pan. 3. 1. 25. Neque nos populus pro 
cerntu msec ta bit lapidibus. Id. Merc 4 44 
Qui amat, quod amai, id si babet, id babet pro 
c.bo. Curt. 4. 10. Jam pro seditione res erat 
£iv. 43. 5. Esse a lieu i pro hoste. Ulv. Dig 5 
3. 11. Pro herede possidet, qui putat se beredem 
esse. S.c ibid. 13. Pro possessore, pro ernptore, 
etc. Pompon. ibCd. 30. 1. 5*. Turpia Jegata pro 
non senptis babentur. Liv. 23. 22. ad fin. Id 0- 
mnmo pro non dicto habendum. Id. 8. 36 Ut 
pro baud dubio habitutn sit. che si credette per 
certo. — e) Mine etiam pro eo: et — Absolute 
est pennde ut. Cic. 13. Fam. 7. Quod erit hu- 
jusmodi, ut si a Cajsare, quod speramus, impetra- 
nmus, tuo benelicio nos id consecutos esse ju- 
dicemus: sin minus, pro eo tamen id habeamus, 
quum a te data sit opera, ut impetraremus. lo 



— 870 — 

quam mihi renunciatum est de obitu filiae tuas, 
sane quam, pro eo ac debui, moleste tuli. Cic. 

Vn »"*• 32 ' 54, Pro eo ac si concessura sit. 
V}?. Dig. 28. 1. 22. Pro eo est, atque si adbi- 
bitus non esset. e come se. Pomvon. ibid. 30. 
1.38. Pro eo erit, quasi ne legatum quidem sit. 
r- ,„ !° quod > quia ' vel propter hoc quod. 
Xiw. 38. 49. extr. Sed satis jam dictum est: quin 
pro eo quod pluribus verbis vos, quam volui, 
fatigavi, veniam a vobis petitam velim. Cic. 2. 
(Jrat. 18. 75. Quum Hannibal ad Antiocbum 
venisset exsul, proque co, quod ejus nomen erat 
magna apud dmnes gloria, inritatus esset ab bo- 
spitibus. e secondo che, e a misura che, ut in- 
terpretatur Forcellinus, vel rectius e perche. 
T d. fro pomtur loco xov juxta, secundum, 
secondo, conforme. — a) Generatim. Enniul 
apud Non. p. 475. 4. Merc. Ita sapere opino 
esse optumum, ut pro viribus Tacere av fabulari 
tute noveris. Nepos Epam. 3. ad fin. Amicorum 
consilium babebat, et quantum quisque daret, 
pro facultatibus imperabat. secondo le facotta. 
et Cic Dom. 41. 108. Nemo est, qui non pro 
sum ; op.bus defenderit. Id. Senect. 9.27. Decet, 
quidquid agas, agere pro viribus. Id. Sext. 66. 
138 e Pro virili parte. Id. 3. Off. 14. 58.; et Cces. 

t> ,', « • Pro se ^""que- Cic. Bosc. Am. 
\*. 33. Quem pro dignitate ne laudare quidem 
quisquam satis commode posset. Id. 3. Verr ->7 
69. Quum in earn rationem pro suo quisqoe "sea- 
su ac dolore loqueretur. Id. 4. Fam. 10. in fin 
\ J q ^ 'VI tua P rudeQ "a considerabis. et 15. 
101a. 15. ad fin. Quibus aliquid opis fortasse ego 
pro mea, tu pro tua, pro sua quisque parte fer- 
re potuisset. Liv. 30. 10. His raptim pro tem- 
pore instructis. Coltim. 11. H. It 1 14 fa 
miliam semper ad opera cun C tantem,*pro "tem- 
poribus anoi festinanter producat. Pallad. 1. A 
H. 4. m ( in . Pro major! parte. - b) Speciatim 
pro eo quantum, pro eo ut. Cic. 4. Fin 21 
08. Eaque pro eo, quantum in quoque sit pon- 
deris esse aestimanda. Id. 3. Fam. 3. ad fin. 
Equ.dem pro eo quanti t e facio, quidquid fece- 
ns, approbabo. secondo la stima che ho di te 
In ep lS f ; L. Metelli Sicilice prait. apud Cic o' 
rerr 54. 126. Tamen pro eo, ut temporis dif- 
bcuitas aratorumque penuria tulit, etc. * 4 
Hmc etiam pro opponilur tw contra, et est Itaf 
aseconda. Ccel. Aurel. \. Tard. i. «. 35. Erit" 
igitur radendum caput, nunc pro capiilatura, 
nunc contra capillaturara. Adde eumd. ibid 4 
n. 98. ' ' 

In cenpositione pro signiiicat ante, ut 



PROAUCTOR 



46. Ejusque rationem, quemcuraque magistra- 
tum petet, ita haberi, prout haberi lege liceret. 
si anno superiore quaestor fuisset. Plin. 5. Hist. 
nat. 9. 10. (51). Prout nives satiaverint, ita Ni- 
lum increscere. Ceh. 4. 4. n. 5. Si secuta ulcera 
sunt, prout sedes ipsa est, ita varia genera mor- 
borum sunt. 

(') Interjectio pro vel proh. Sunt qui scribunt 
proh: sed Priscian, docet 1. p. 548. Putsch, num- 
quam vocalibus in fine dictionis aspirationem ap- 
pmgi, exceptis ah et vah, qu* voces mutila sunt 
et per apocopen facta? ex aha et vaha. Pro Pri- 
saano stant Manul. et Cellar. Alii aspiratio- 
nem retinent, sive quia etiam proh factum a 
proha ctnsent, sive quia in enunciando majori 
semper spiritu effertur, quam pro pramositio. 
Stat ab his Daus<)uius. — Ceterum pro est in- 
terjectio exclamantis, dolentis, admiraatis, 0, oh, 
ah, W : et usurpatur — ai Cum Vocat. Ennius 
apud fan-on. 7. L. L. 12. Mull,; et Ter. Andr. 
4. 3. 17.. Eun. 3. 5. 2. et Adelph. 1. 2. 31. 
Pro Juppiter. Ter. Adelph. 2. 1. 42. Pro supre- 
me Juppiter. Id. ibid. 3. 3. 12. Pro Juppiter. 
hominis stultitiam! Cic. 2. Phil. is. 32. Quae 
enim res unquam (pro sancte Juppiter!) non 
modo in hac urbe, sed in omnibus terris gesta 
est major? Id. pro leg. Manil. 12. 33. Pro dii 
immortales! tantamne unius hominis divina vir- 
tus, tam brevi tempore, lucem afferre reipublicas 
potuit, ut etc. Horat. 3. Od. 5. 7. Pro curia 
mversiquft mores! firg. 5. .««.' 793.; et Mar- 
tial. 2. 46. Pro scelus! — bi Cum Accusal. En- 
nius apud Donat. ad Ter. Phorm. 2. 2. 25.- 
et Ter. Adelph. 4. 7. 28. Pro divum fidem! Ter. 
Andr. 1. 5. 2., Heaul. 1. 1. 9. et Hecyr. 2. 1. 
1.; et Cic. Or at. 46. 155. et 5. fuse. 16. 48. 
Pro deum atque horninum iidenx! Et per elly- 
psin Ter. Phorm. 2. 3. 4. Pro deum immorta- 
lium! subaudi fidem.— c) Cum Genit. Tertull. 
Pasnil. sub fin. Pro roalae tractationis! <pel. — 
d) Absolute. Plaut. Cas. 2. 4. 5. Pro! bona? 
frugi hominera te jampridem esse arbitror. Ovid. 
13. Met. 758. pro, quanta potentia regni Est, 
Venus alma, tui! Id. Heroid. 3. 98. Et mea, 
pro! nullo pondere verba cadunt. Liv. 21. 14. 
Tantum pro! degeneramus a parentibus nostris.' 
Hu leg. pro dolor! Curt. 4. 16. 10. Propemo- 
dum saeculi res in unum ilium diem pro! for- 
tune cumulavit. 

PHOACUO. V. PERACUO. 
PRO.EDfFlUATUM dicitur, quod ex privato 
loco processit in publicum solum. Festus p. 242. 
_»0. Miill.^qui signiBcare videtur mssnianum, pro- 






p. .228. 16. MM, docet. Item pro in compo- 
smone significat in defensionem, in favorem, ut 
propugnare, prodesse, protegere. 

B) Adverbium pro locum habet tantum in 
ranslata comparand! significatione (f. supra sub 
11. j. 0.); et — c) Pro quam italice est se- 
condo che, a misura che. Lucret. 2. 1 1 36 Nee 
facile in venai cibus omnis diditur ei, Nee" <atis 
est, pro quam largos expestuat it>stus. Id 6 9 
Nam quum vidit hie ad victum qu* flagitat usus 
Omnia jam ferme mortalibus esse parata, Et. pro 
quam posset, vitam consistere tutam, etc. V. Lach- 
mann. ad ft. /. - Et sequence in altero mem- 
hro ita, Id. 3. 199. igitur parvissima corpora 
pro quam Et levissima sunt, ita mobiiitate fruun- 
T,\7 r } /°,f Vd VTOut > Itali **cvndo che 
?iifl ri t eT - r - U ' S3 " tomparaverat su- 

pelieculem olegant.orem, tabulas pictas, etiam 
argenti bene facti, prout Thermitani bomini, 
facuitates rerebant, satis. Horat. 2. Sat. 6 67 
prout cuique libido est, Siccat inaaquales calices 
conviva solutus Legibus insanis. Liv. 38. 50. Id 
prout cujusque ingenium erat, ioterpretabantur! 
et zbid. 40. sub fin. Prout locus iniquus squus- 



tenghiamo tuttavia per benefiz Z „o - Pro 7* 3^ ' im 7/. t^ '^ iDiqUU " ^ UUS " 

eo sequence ac, atque, quasi, i a ut oerinde ut lira,, t „, > P •"* an,mus PW a ^™ «t, 

quomodo. Sulpic. ad Cic. 4 Fam 5 Postea rZ"\*T™' , Mla puga * fortuna e8t " - » 
1 «.. -4. sam. 5. Postea cum roi ita ,n altero membro Cic. 5. Phil. 17. 



DURUM. 

FK A -^'a il0!V - V - iD P^DAGOGIUM. 

PHOAGORUS, i, m.. 2. irpoij-ycpos, Grace si- 
gnificat eum, qui ante alios verba facit: apud 
Catmenses et Tyndaritanos in Sicilia nomen fuit 
summi magistratus. Cic. 6. Verr. 23. 50. et 
39. 85. 

PHC-AmITA, a, f. 1. sorella di mio bisavo, 
proavi mei- soror, scu amita avi mei, qua et 
amita major dicitur. Cuius Diq. 38. 10. 1 et 
Faul.^ ibid. 10. 

PKOapOdOSIS, is, f. 3. jrpoaTtdSoatc, Jigura 
elocutionis. Cupell. 5. p. 175. Proapodosis est 
redditio orationis, id est, quum' nomen in postre- 
ma parte mernbri, aut eadem quascumque pars 
orationis reddilur, ex quo idem membrum co>pit: 
ut si dicas: Publicas tibi calamitates immutare 
debet respublica. Eadem babet Aquita de ha. 
sentent. p. 24. Capper. At Eoppius apud Ca- 
pell pro proapodosis ex Aquila restituit prosa- 
podosis. 

PR0aRCHE ; es, f, 1. npoap-%1), unus ex aeoni- 
bus Valentioiani, nempe principium omnium re- 
rum et origin urn. Tertull. advers. Valentin 7 
3j. et 37. 

PROAUCTOR, Cris, m. 3. jtpoxaTopvwv. 5 1. 
Est progenitor, princeps, quasi procul et long*. 



PROAVIA 

origine auctor. Sueton. Claud. 24. Appium Cae- 
cum generis lui proaudorem, libertinorum filios 
in senatum allegisse docuit. ^ 2. Alio sensu. 
Inscript. apud Henzen. 6432. bt in eo (libello) 

SCHIPTVM TYTSRTr EORVM LOCORVM DK OVIBVS AGI- 
TVB FACTAM DKF1NITIOKBM Tin 0. COBLtTM GAL- 
LVM M. IVMO S1LANO L, NORBANO 8AL80 COS. (ft. 

e. ann. post Chr. q. 19.) vn. k. maias inter 

P. VACClVM YITVLVM AVCTORKM HISTOMSNSIVM 
FVWDI HIERAMCI ET TITI, IA. LACIIXAM (fortOSSe 

Titurium Flaccillura) proayctqbem tilli sassi 

fvkdi v.ellamab [lege fundi Vellani actum esse) 
etc. De auctore ct proauctore, V, Marini Papir. 
Dipl. xcm. et cxxi. et Garrucci in Bulled. 
flap. n. s. ann. 1853. p. 181. 

PROAVlA, w, f. 1. madre di mio a»o, Lisa- 
volci, Trpo^a'fxftr), maler avi, vel aviae meae, sive 
ii.patcrnl sint, sive materni: cui respondent pro- 
nepos, proneptis, ut Cajus Dig. 38. 10. 1. et 
Paul. ibid. 10. docent. Sueton. Cal. 10. In Li- 
vise Augustas proariae suae conlubernio mansit. 

PROAVlTUS, a, um, adject. d*l bisavolo, ad 
proavum, aut proavjam, et universim ad majo- 
res nostros pertinents. Ovid. 13. Met. 413. Mit- 
titur Astyanax 111 Is de turribus, unde Pugnan- 
lem pro se, proavitaque regna tuentem Saepe vi- 
dere patrem, raonstralum a matre, solebat, Stat. 
4. Silv. 4. 83. Proavita rura. Sil. It. 16. 254. 
potentia. Id. 5. 366. medicamina. ft. e. quae quis 
a proavis tradita didicit, 

PROAVU.NCCLUS, i, ra. 2. fratelh di inia 
bisavola, proaviae meae fratei, qui et avunculus 
major dicitur, ut docent Cajus Dig. 38. 10. 1. 
et Paul. ibid. 10. V. AVUNCULUS. 

PROAVUS, i, m. 2. bisavo, bisavolo, secon- 
do avo, KpsBajrTroj, pater avi, vel aviae turn ex 
parte paterna, turn roaterna : cui respondet pro- 
nepos, proneptis. 

I.) Proprie. Ptaut. Mil. glor. 2. 4. 20. et Pers. 

1. 2. 5. Pater, avus, proavus, abavus, atavus, 
tritavus. Cic. Mur. 7. 15. Et proavus L. Mure- 
nae et avus praetores fuerunt. Adde Cajum Dig. 
38. 10. 1. et Paul. ibid. 10. 

II.) Translate. ^ 1. Pro tritavo. Cic. 3. Fam. 
11. exlr. ad Appium Fulcrum. In censura de 
proavo raultun cogitato tuo. h. e. de Appio 
Claudio Cscco. V. AB.4ATS. «J 2. Et universim 
pro quocumque ex majoribus. Horat. Art. P. 
270. At vestri proavi plautinos et numeros et 
Laudavere sales. Stat. 10. Theb. 807. Quaeque 
noTis proavum tellus effloruit armis. pro proa- 
vorum. Ovid, 3. Amor. 15. 5. usque a proavis 
vetus ordinis teres. Curt. 6. 11. Quis proavum 
bujus Alexandrum ultus est? V. Justin. 7. 1.2. 
3. 4. 5. et 6.; Solin. 0. ; et Euseb. in Chronic. 

PROBA, ae, f. 1. proua, Setyita, probatio, spe- 
cimen, indicium. Impp. Valentin, et Valens 
Cod. 12. 25. 1. Ut stratoribus unus taoturo so- 
lidus prob-'E nomine posceretur. Ammian. 21. 
extr. Acnonse miliiaris indicia, ut ipsi nominant 
probam. saggio. At Gardtbausen. I'-git proba. 

PROBABILIS, e, adject. Coinp. Probabilior 
II.; Sup. Probabitissimus I, — Probabilis est 
qui probari el credi potest, irt&avo; 'It. proba- 
bile, verisimile; Fr. problable, vraisemblable; 
Hisp. problable, verisimil; Germ, was gebilligt 
werden ]<ann , daher wahrscheinlich , glaub- 
lich, annehmbar ; Angl. probable, likely, likely 
to be true, credible). 

I.) Proprie. Ctc. 1. Invent. 29. 46. Probabi- 
le est id quod fere fieri sotet, aut quod in opi- 
nione positum est, aut quod babel in se ad hrec 
quandam simiUtudinem, sive id falsum est, sive 
verum. Id. prcef. Par ad. 3. Nihil est lam incre- 
dibile, quod noa dicendo fiat probabile. Id. t. 
Off. 3. 8. Medium ofncium id esse dicunl, quod 
cur factum sit, ratio probabilis reddi possit. Id. 

2. Divinat. 6. 16. Qui nihil sine aliqua proba- 
bili conjectura et ratione dicunt. Id. I. Orat. 
56. 240. Galbae disputationera sibi probabiiera 
el prope veram videri, Id. 7. Verr. 67. 173. 
Splendida est ilia causa, probabilis mibi et fa- 
cilis, populo grata atque jucunda. Ziv. 40. 29. 
Probabile mendacium. Tac. 6. Ann. 14. Nullas 
probabites causas longinquae peregrinationis af- 



— 871 — 

ferebat. Boeth. Aristot. analyt. prior. 2. p. 521. 
Probabilissimum enim et maxime verum est. Sic 
Id. Arist. Elench. Sophist. 2. 8. p. 756. Ex 
iis, quae sunt proba bilissima. 

II.) Translate est probandus, probatione di- 
gnus, da approvarsi, da piacere. — a) De 
hominibus. Probabilis orator, cujus ingeniam et 
eloquentia probari ac piacere debet. Cic. Brut. 
76. 263. C. Sicinius probabilis oratof : jam vero 
etiam probatus. Id. 2. Orat. 36. 153. Semper 
existimavi, jucundiorem et probabiliorem huic 
populo oratorem fore, qui, etc. Id. Brut. 68. 
241. P. Autronius voce peracuta atque magna, 
nee alia re uila probabilis. Id. i. Orat. 28. 129. 
Dlscipulus probabilis. — b) De rebus, Cic. Brut. 
48. 180. Yir iogenio sane probabiii. Quintil. S. 
3. 43. Ne speremus ornatam orationem fore, 
quae probabilis non erit. Cic. Par tit . orat. 
6. 19. Probabile genus est orationis, si non ni- 
mis est comptum atque evpolituin, si est aucto- 
ritas et poadus in verbis, si sententiae vel gra- 
ves, vel aptne opinic-nibus hominum et moribus. 
Liv. 2. 13. sub /In. Quod et virginitati deco- 
rum, et consensu obsidum ipsorura probabile 
erat. Vol. Max. 6. 2. init. Liber las In die lis et 
factis vulgi sic auribus gratior, quam shpientis- 
simi cujusque animo probabilior est. Colum. 
3. H. R. -2. 24. Uvae, quae habent probabilem 
gustura. et ibid. 1. 10. Maxime probabilis cae- 
li et soli qualilas. Id. t. ibid, procem. 8. An 
feneratio probabilior sit? sara da approvarsi? 
Plin. 31. Hist. nat. 3. 23. (38). Aqua maxime 
probabilis. Id. 21. ibid. 4. 10. (18). Rosa nee 
odore, nee specie probabilis. Colum. 6. R. H. 1. 
2. Umbfia progenerat boves vastos et albos. 
eademque robios, nee minus prtfbabiles ani- 
mis, quam corporibus. et ibid. 2. 14. Mores bu- 
jus pecudis probabiles habentur, qui sunt pro- 
piores placidis, quam concitatis, sed non inertes. 
Geli. 20. i. a med. Quod edictum praetorium 
de a?5timandis iojuriis probabilius esse potest? 
piii ragionevole. Et Ccel. Aurel. 2. Acut. 6. n. 
27. Dehinc probabilior atque magis elig.enda erit 
-quieta pressura. h. e. optabilior. 

PROBABIlITAS, all's, f. 3. probability, veri- 
simiglianza, 7r(3"xvorr;;, verisimilitude Cic. 4. 
■Acad. (2. pri) 24. 75. Multa. quae nos fatlunt 
probabilitate magna. Id. 3. Fin. 21.72. Ne cui 
falso assentiamur, neve unquam capliosa proba- 
bilitate fallamur. Id. 5. Tusc. 11. 33. Quodcum- 
que nostros animos probabilitate percussit, id 
dicirous. 

PROBABlLfTER, adverb. Comp. Probabilius 
I. — Probabiliter est credibiliter, verisimiiiter. 
probabilmente, verisimilmente, lu^avtog. 

I.) Proprie. Cic. Orat. 35. 122. Rem breviler 
exponere, et probabiliter, et aperte. Id. 2. Orat. 
82. 337. Ad consilium de republica dandum, 
caput est, nosse rempubl.; ad dicendum vero 
probabiliter, nosse mores civitatis. Id. fragm. 
apud lugustin. 3. contra Acad. 7. Ex quo pot- 
est probabiliter confici, eum etc. Liv. 33. 23. 
Multa in earn partem probabiliter argumentatus. 
Cic. 2. Invent. 46. 136. Justius et probabilius 
accusare aliquem. 

II.) Figurate est probe, reeve, laudabiliter. 
Geli. 9. 16. Ele^anter et probabiliter hoc dictum 
est. Id. I. 16. Id quoque recte et probabiliter 
did solilum. T'ellej. -2. 46. 1. Consulatus neque 
petilus boneste ab his, neque probabiliter gestus 
est. toller abiimente, vel lodevolmente. 

PRObAMENTCM. i, n. 2. prova, probatio. 
Impp. Honor, et Theodos. Cod. Theod. 13. 6. 
10. Quem non personee alicujus probamenta con- 
futarant. Capell. 6. p. 193. Quod magis indubi- 
tabilis probamenti net, si etc. Adde eumd. 7. p. 
238. 

PROBATA, orum, n. plur. 2. bestiame, reco- 
^acoc, Graeca vox, pecus omne, et praecipue oves 
significans. Plin. 7. Hist. nat. 2. 2. (16). In 
Africa esse familias quasdam effascinantium, quo- 
rum laudatione intereant probata, arescant ar- 
bores, etc. ' 

PROBATE, adverb, idem ac probe. Superla- 
tive utitur Cassiod. 7. Hist. Eccl. 1. Valentinia- 



PROBATORIA 

nus Aug. probatissime miiitarem noverat disci- 
plinam. 

_ PRObAtICUS, a, um, adject. rrpo^ciTtxo'e, ovia- 
rius, ut probatica porta Hierosolymis, prope quam 
piscina erat, in -qua oves mactandae lavari a sa- 
cerdotibus solebant. Ejus meminit Hieronym. de 
situ et nomin. loc. Hebr. ex Johann. 5. 2. Alii 
minus recte putant, ita vocatam fuisse piscinam, 
prope quam ea porta erat. Beda de trop. SS. 
Script, p. 380. Capper. Est autem Hierosolymis 
probatica piscina; a piscibus enim nomen acce- 
pit aqua, quae nequaquam propter pisces, sed ad 
lavandas, ul ferunt, bostias collecta est, unde 
probation cognomen sortita est. Plin. F&ler. 2. 
18. p. 180. retro ed. Aid. Herbam verben^m, 
quam Grseci probalicam vocant, coalundes. 

PROBATIO, onis, f. 3. (probo;. f 1. Gene- 
ratim est examen, exploratio-, eiperimentum, pe- 
riculum, esame, prova, esperienza, hnx.ip.aoiz. 
Cic. t. Off. 40. 144. Atbletarum probatio. Val. 
Max. 2. 2. «,. 9. Probatio equitum. h. e. quae 
in transvectione fit. farro 1. R. R. 20. 1. 
Igitur de omnibus quadrupedibus prima est pro- 
batio, qui idonei sint boves, qui erandi causa 
emuntur. Plin. 29. Hist. nat. 2. 10. (36). Pro- 
batio cesypi, ut sordium viru» oieat. Id. \>. ibid. 
12. 26. (46). In bis probatio una, ne sint fra- 
gilia. Id. -21. ibid. 6. 17. (32). Probatio croci sin- 
ceri, si impositum raanu crepitet. Id. 36. ibid. 21. 
42. (155). Probatio pumicis in candore minimo- 
que pondere. Id. 37. ibid. 13. 76. (199 1. Gem- 
ma? recusant lima? probationem. Filruv. 8. 5. 
Expertiones autem et probationes fontium sic 
sunt providendae. Ammian. 21. 16. ante med. 
Id enim evenire corporibus-, diuturna experi- 
ments et probationes medendi monstrarunt. ^ 2. 
Speciatim est approbatio, approvazione, axrpt-a,- 
Ta'^fJic, a^oSo^Tj'. Cic. Fontej. 4. 7. de mu- 
nitione viar. Certe falsum est. ob probationem 
pretiura datum, quum multa improbata sint. V. 
PROBO sub B. 2. ^ 3 ' Item demonstratio, osten- 
sio, argumentum, prova, argomento , irt'tJTtj. 
Quintil. 5, 11. 8. Ilaec omnia {enthymema, epi~ 
cherema, syllogismus , etc.) generaliter w'ats;c 
appellant: quod etsi propria interpretatione dice- 
re /idem possumus, apertius tamen probationem 
interpretabimur. et 5. 10. 103. Probationes. po- 
tentissimae. Justin. 32. 2. 9. Iosidias ab eo si- 
bi paratas confingit: ad cujus rei probationem 
irtjraiUit indices, etc. Plin. 2. Hist. nat. 2. 2. 
^5;. Oculorum probatio. <f 4. Praeterea ita ap- 
pellatur tenia orationis pars, quae et confirma- 
tio dicitur, et fides orationis, in qua orator po- 
nit ea, quae ad faciendam Gdem directo pertinent. 
Quintil. 3. 9. 1. 

PROBATION, li, n. 2. jrpo/StxTSoy, ovicula. Ita 
etiam vocalur arnog'.cssa berba apud Apui. 
Herb. 1. 

PRObATIVUS, a, um, adject, ad probandura 
pertinens. Quintil. in sermone, qui prcecedit 
declam. 25)0. In hoc probative? quaestione* dua;, 
altera xa^Ttxij, altera itpayfta-tixr,. 

PRpBATOR, oris, m. 3. (probo). «f 1. Ge- 
neratim est qui observat, qui experitur. Apui. 
de Mag. Ita et tibi umbra ignobilitatis a pro- 
batore obstitit. h. e. sic obscuritas tuse ignobi- 
litatis impedivit, quomious observaveris. Ita leg. 
Casaubon., collato Gr. xpuST«v et KS'Jitxeo^ai 
ciiro Ttvc;: Elmenhorst. vero a probatione legit. 
Salvian. 1. Gub. D. 8. Deus est proba tor (Abra- 
hams], quia tentari eum asperis voluit. ubi pro- 
bator est qui per aspera discrimina alicujus vir- 
tutem experitur. % 2. Speciatim apud Classicos 
Auctores est qui probat, approbator, approva- 
tore, imxpi?r,$. Cic. 2. Phil. 12. 29. Quid inter- 
est inter suasorem facti, et probatorem ? Id. Cas- 
ein. 29. 85. Hujus ralionis non modo non in- 
ventorem, sed ne probatorem quidem esse me. 
Ovid. 2. Pont. 2. 105. Ingenii certe, quo, nos 
male sensimus usos, Artibus exceptis, saepe pro- 
bator eras. Apui. de deo Socrat. circa- fin. Ma- 
lorum improbator, bonorum probator. 

PROBATORIA, a?, f. i. absolute, substantivo- 
rum more, (ab adject, probatortus) est epistola 
probatoria, lettera ttstimoniale, b. e. twtimo- 



PROBATORIUS 

niura, quo quit idoneus et probatus ostenditur, 
qui in ordinera aliquem adsciscatur. Impp. Con- 
stantin. et Constant. Cod. 12. 58. 2. Nulius 
judicum guemquam sine sacra .probatoria pro- 
bare audeat, vel provebere. Impp. Theodjos. et 
Falent. ibid. 60. 6. Nemo aiiter admittatur, niii 
quum emiasa sacri scrinii probatoria consecra- 
verit. 

PrObATORIUS, a, urn, adject. V. voc. pra- 
ced. 

PROBATUS, a, um. V. PROBO. 

PROBE, adverb. Sup. Probissime II. — Probe 
est bene, recte, praeclare, bene, benissimo, xcc- 

I.) Proprie. Plant. Bacch. 4. 9. 18. Milites 
armati atque animati probe. Id. Most. 1. 2. 19, 
jEdes expolltae, factae probe, exaraussim. Id. Men. 
3. 2. 1. Probe lepideque concinnatus. Id. Mil. 
glor. 2.-6. 107. Usque adhuc actum est probe. 
Id. Rud. 2. 3. 50,; et Cic. 5. Atl. 1. Probe cu- 
rare aliquid. Ptaut. Trin. 3. 3. 56. Satis scite 
et probe. Cic. 3. Ordt. 50. 194. Antipater, quern 
tu probe raeministi. Id. 13. Alt. 6. De aquaedu- 
ctu probe fecisti. Id. 2. Pant. 12. Quod quum 
probe scirem, utinam etc. et ibid. 10. Exercitus 
satis probe ornatus auxiliis. Tac. 3. Hitt. 62. 
Mimos actitavit scite magis, quam probe. Cic. 
7. Alt. 3. Illud probe judicas. Id. Brut. 41. 151. 
De Servio probe dicis. Id. t.Off. 19. 62. Probe 
definitur a Stoicis fortitudo. — Probe narras, 
booum nuncium affers, Ter. Andr. 5, 6. 6., qui 
Eun. 5. 3. 7. bene narras, et Hecyr. 4. 4. 20. 
bene nuncias, eodem sensu dixit. 

II.) Translate est valde, vehementer, omnino, 
prassertim apud comicoi, bene, molto, assai, 
affatto. Plaut. Amph. 1. 1. 126. Appotus pro- 
be, et 162. Probe percutere aliquem. et 268. de- 
cipere. et 3. 3. 20. errare. et 3. 4. 14. Faxo pro- 
be, jam hie deludatur. Id. Capt. 3. 4. 102. Per- 
eo probe. Id. Cure. a. 3. v. 16. Nae ego hie 
me intus explgvi probe. Id. Epid. 3. 4. 55. Tibi 
os est sublitura plane et probe. Id. Mil. glor. a, 
5. v.- 4. Vide, ut sit acutus culter probe. Ter. 
Heaut. 6. 3. 18. Convinces facile ex te naturn: 
nam tui similis est probe. — In responsiooibus 
est approbantis, laudantis, applaudeotis. Plaut. 
Most. 1. 4. 28. Unde agis te? ca. unde homo 
ebriua. philo. probe, benissimo. et Mil. glor. 4. 
4. 9. Miles concubinam intro abiit oratum suam, 
ab se ut abeat- acbot. eu, probe 1 Ter. Eun. 4. 
7. 3. thr. Primum aedes expugnabo. cna. recte. 
tsb. vlrginera eripiam. gna. probe. Thr. male 
mulcabo ipsum. gha. pulcre. Id. Adelph. 3. 4. 
53. de. Hoc facito. sv. recte sane. ok. hoc fugi- 
to. sy. callide. db. hoc laudi est. sv. ista?c res 
est. db. hoc vitio datur. st. probissime. 

PRC»BlBO, is. ere, n. 3. idem «c propino. 
Gloss. Cyrill. UpoTtivw, propino, probibo. 

PROBfTAS, stis, f. 3. bonitas naturae ac mo- 
rum, integritas vitas, virtus; ea praesertim, quae 
modestiam et verecundiam conjunctam babet: 
unde improbitas audacijtn impudentiamque si- 
gnificat, >taXoxayaS"ta (It, bonta, probita, r mo~ 
destia; Fr. bonte, probiti, honnetete, droiture, 
integrite, honneur ; Hisp. bondad,- equidad, in- 
tegridad, honestidad, derechez, rectitud; Germ, 
die Gute, Rechtlichkeit, Tvchtigkeit, Beschei- 
denheit, Redlichkeit , Rechtschaffenheit ; Angl. 
goodness, probity, honesty, virtue). Cic. Plane. 
25. 62. Virtus, probitas, integritas in candidato, 
non lingua volubilitas, non an, non srientia 
requiri solet. Id. 13. Fam. 10. Quum separatim 
de probitate ejus et moribus dicturus fuissem. 
Id. i. Orat 26. 122. Fuit mirificus quidam in 
Crasso pud or, qni non inodo non obesset ejus 
orationi , sed etiam probitatis commeodatione 
prodesaet. Sail. Jug. 14. Parum tuta per se ipsa 
probitas est. Tac. 13. Ann. 12. Spectatae probi- 
tatis femina. Id. Dial, de Orat. 29. Ipsi paren- 
tes nee probitati,' neque modestiae parvulos as- 
suefaclunt, sed lasciviae et libertatl. Gell. 14. 2. 
rVIuita exempla probitatis sincerltatfsque ejus ex- 
proraebantur, Quintit. 6. 4, 11. Nam est res ani- 
mi jacentis, et mollis supra modum frontis: fat- 
litque plerumque. quod probitas vocatur, quae 



- 872 — 

est imbecillitas. Curt. 4. 1. 20. Causa ei pau- 
pertatii, sicut plerisque, probitas erat. 

PRObItER, adverb, probe. Varro apud Non. 
p. 20. 19. et p. 510. 29. Merc, et apud Priscian. 
15. p t 1010. Putsch. 

PROBLEMA, *tia, n. 3. questione, dubbio, 
problema, icpif&yipa, propositio cum interroga- 
tione, quasstio ad soivendum proposita., Sueton. 
Gramm. 4, Instituisse et ipsos quasdam genera 
institutionum ad eloquentiara praeparandam, ut 
problemata, paraphrases, elocutionet, ethologias. 
Seneca t. Controv. 3. a med. Tractare proble- 
mata <pCkQaQ<pQVfAiva. Gell. 19, 4. Arislotelis libri 
sunt, qui problemata physica inscribuntur. Id. 
3. 6. Aristoteles in septimo problematum. et ibid. 
6. In problematis Aristotelis. pro problematibus. 
V. EMBLEMA init. 

PROBLEMATlCUS, a, um, adject, problema- 
tico, 7rpoj9Xi7/xaTWo'$, ad problema pertinens. Ccel. 
Aurel. 3. Tard. 3. sub init. Sed passionis genus 
Philonis in problematicis (scil. libris) daturos nos 
iterum pollicemur. 

PROBO, as, avi, Stum, are, a. i. Part. Pro- 
bans sub B. 1. et C. 2.; Probatus sub A. I. 
1., B. 1. et 2., C. 1. et 2. et in fin.; Proba- 
turus sub C. 1. et 2.; Probandus sub A. I. 1., 
B. 2. et C. 2. — Probare 

A) Est tentare, experiri, exigere, inspiccre, an 
proba res sit (It. provare, dare o far prova, 
esami.iare, sperimentare; Fr. eprouver, (aire 
I'essai, essayer, examiner, verifier, juger d'a- 
pres; Hisp. probar, examinar, experimentar, 



PROBO 



justiflcar, ensayar, gustar ; Oerm. untersuchen, 
prufen, beurtheilen ; Angl. to try, inspect, exa- 
mine, judge of). 

I.) Proprie. % 1. Stricto sensu. Petron. fragm. 
TVaj'ur, 70. Burmann. Cultros jussit afferri, in- 
spectosque miraius est: etiam nobis poteatatem 
fecit, ut mucronem ad buccam probaremus. Sue- 
ton. Cces. 65. Militem neque a moribus, neque 
a fortune probabat, sed tantum a viribus. Plin. 
12. Hist. nat. 14. 32. (65). Tus proba tur can- 
dore, amplitudine, fragilitate, carbone, ut statim 
ardeat. Id. 17. ibid. 5.3.(33). Terram amaram 
sive macram, si quis probare velit, demonstrant 
eas atras degeneresque herbse. Id. 33. ibid. 9. 
46. (132). Probare denarios. saggtotre. Sic Afri- 
can. Dig. 46. 3. 39. pecuniarn. Cces. 5. B. G. 
43. Quem locum probanda* virtutis tuae exspe- 
ctas? Plin. 7. Ep. 9. ad fin. Qui sint hi (sci- 
licet auv-ores eligendl), adeo notum probatum- 
que est, ut demonstratione non egeat. Id. 8, Ep. 
24. in fin. Nitendura est, ne rudis et incognitus, 
quam exploratus probatusque, humanior fuisse 
videaris. 5f 2. Latiori sensu est idem atque ex- 
perieffdo comperire. Pallad. 12. R. R. 7. sub fin. 
Castanea inseritur, sicut probavi ipse, sub cor- 
tice mense Martio. come ho provato per espe- 
rienza. 

II.) Translate, metaphora ducta a superiori 
paragr. 1., est sestiinare, pensare, spectare. Plaut. 
Trin. 4. 3. 42. Ex eorura ingenio ingenium bo- 
rum probant. Adde eumd. Pers. 2. 2. 30. Sic 
Ovid. 2. Font. 3, 8. Vulgus amicitias utilitate 
probat. Id. 14. Met. 322. Forma viro (i°i'co), 
quam cernis-, erat: licet ipse decorem Adspicias, 
hctaque probes ab imagine veram. 

B) Item probo est idem ac meo judicio pro- 
bum seu rectum esse judico, admitto, approbo, 
laudo, Soxtfia^co, approvare, lodare, ammettere. 
^ i. Generatim. — a) Cum Accusativo. Cic. 
Mil. 28. 77, Quis est, qui non probet, qui ooti 
laudet? Id. 7. Fam, 1. a med. Teque et islam 
rationem otii tui laudo vehementer et probo. 
Balb. et Opp. ad Cic. post ep. 8. I. 9. ad Att. 
Amplissimorum virorum con6i!ia ex eventu, non 
ex voluntaie, a plerisque probari solent. Cic. 6, 
Att.i. ante med. Quos libros tibi tarn valde pro- 
bari, gaudeo. Id. 5. Att. 21. a med. Habes meam 
causara, qua? si Bruto non probabitur, neseio 
cur ilhjm amemus: sed avunculo ejus certe proba- 
bitur. Id. procem. Parad. 2. Cato ea sentit, quae 
non probantiir in vulgus. Id. 2. Fin. 1. l.Quod 
ne in ipsis quidem philosophis maguopere un- 
quam probavi. Id. 2. leg. Agr. 34. 92. Hoitia? 



a praetoribus probata?. Horat. 1. Od. 2. 18. va- 
gus et sinistra Labitur ripa, Jove non probante, 
uiorius amnis. Id. 2. Ep. 1. 262. Discit enim 
citius meminitque libentiua illud, Quod quis de- 
ridet, quam quod probat et veneratur. Ouid, 7. 
Met. 20. video meliora proboque; Deteriora »e- 
quor. Plin. 14. Hist. nat. 20. 25. (.128). Alia 
picein Idasam maxime probat. stima. et 37. ibid. 
10.54.(141), de achatis. Sunt qui maxime probent 
vitream perspicuitatera in his. Alter Plin. 4. Ep. 
15. su6 init. Si utrumque nostrum probas. Id. 
7. ibid. 6. ad fin. Similiter nunc et probatum 
et exceptum est quod pro Vareno hacienus non 
tacui. — fc) Cum Inhnito. Cces. 1. B. C. 29. 
Gesar maxime probabat coactis navibus mare 
transire et Pompejum sequi. Cf. Horat. carm. 
scec. 15. Sive tu Lucina probas vocaii, Seu Ge- 
nitalis. — c) Cum Geoitivo. Sil. It. 16. 165, 
stratumque ostro (quem ceperat ipse, Dejecto vi- 
ctor !\lagoae, animfque probarat,) Cornipedem. ft. 
e. compererat generosum et ardentera. (f. si* 
milem loquendi rationem in PROBATUS in fin., 
DAMNO, LAUDO, LEVO, MiROR.) Alii leg. ani- 
misque. Cf. Claudian. If. Cons. Honor. 487. 
Ut fortes in Marte viroi animique probatos, Sic 
justos in pace legis, ft. e. comperius aniraosas 
virtutis bellicae. Alii leg. animisque paratos. 
^ 2. Specialim de aediQciis et similibus probo 
eat probe factum esse dico. Plaut. Most. 1, 2. 
20. Laudant fabrum atque aedes probant. Cic. 5. 
Fam. 6, ad /in. Domum tuam atque adificatio- 
nem omnem perspexi, et vehementer probavi. — 
Hinc curatores operum publicorum eadem pro- 
tare dicuntur, quum a redemptore ex locationis 
formula recte exstructa esse affirmant, quod nos- 
trates dar il laudo vulgo dicunt. Li'). 4. 22. extr. 
Censores villam publicam in campo Martio pro- 
baverunt. Id. 45. 15. Petentibus (censoribus), 
ut ex instituto ad sarta tecta exigenda, et ad ope- 
ra quae locassent, probanda, anni et sex mensium 
tempus prorogaretur; Cn. TrcmeJlius tribunus, 
quia lectus non erat in senatum, intercessit. Mo- 
destin. Dig. 48. 10. 32. Mensuras publice pro- 
batas vini, frumenti, vel cujuslibet ret corrum- 
pere. Inscript. ad pontem Fabricium apud Gru- 
ter. 16o. 3. i. vabricivs c. f. cvr. viar, facivm- 

DVM COERAVIT IDEMQVK PROS A V IT. et 167. 9. MV- 
HVM BEF1CIVNDVJU CVRARVKT PHOBARVNTQVB, Alia 

Patavii adhuc exstans ad pontem uibis medium, 
pontem facikndvm De x>ecurionum sententia to- 

CARVNT IIDBMOVK PROBARATiT. V. PROBATIO 2. 

Macer Dig. 48. 11, 7. §2. Illud quoque cave- 
tur, ne in acceptum-feratur onus publicum fa- 
ciendum, antequam perfectum, probatum, prae- 
stitum lege erit. ft. e. lege locationis. Hinc in 
nummis argenteis familiarum Romanarura non 
raro videre est notam iilam in iis jam usu fre- 
quent! detritis Cms. Prob. , Imp. Aug. Prob., 
Ti. Aug. Prob., et IfCAPR, b. e. Ca?sar pro- 
bavit, Imperatpr Augustus probavit, Tiberius Au- 
gustus probavit, Nero Caesar Augustus probavit, 
nempe permisit, ut ea-pecunia vetus, licet attri- 
ta, pro genuina habeatur, quippe qu« ea anti- 
quitus majoris ponderis esse soleret, quam ho- 
rum Augustorura temporibua, Ita recte interpre- 
tatus est eas notas, quae nunc contromarche vo- 
cantur, Barpt. Borghesius in Dec, num. 3. oss. 
8., eamque ioterpretationem ratam habuit Cele- 
stin. Cavedoni in Sagg. sulle tnedaglie p; 28. 
^ 3, Item specialim apud serioris asvi scriptores 
est credere, putare, judicare, credere, riputare, 
tenere. Popisc. Aurel. 25. Andocbiam-brevi a- 
pud Daphnem certamine obtinuit, atque inde pras- 
ceptia, quantum probatur, veoerabilis viri Apol- 
lonii parens humanior atque clementior fuit. 

C) Denique profco *f 1. Generatim eat idem 
ac probum, perfectum, recle factum esse osten- 
do, et. ut N placeat, efflcio, persuadeo, giustifi- 
care. — a) Cum Accus. rei, et Dativo perso- 
nae. Cic. 4. Att. 14. (et Nepos Lysand. 4.) Li- 
bros oratorios in manibus habeo, quos, ut spe- 
ro, tibi valde proba bo. Id. ft. Verr. 3H. 82, Non 
vereor, ne hoc officium meum P. Servilio non 
probem. Id. Quinct. 30. 92. Si causa cum causa 
contenderet, nos nostram perfacile cuivis proba- 



PROBOLE 

turos statuebamus. Id. 10. Alt. 7. Ergo id erat 
rneuut factum, quod Catoni probare uoq possim, 
flagitii scilicet plenum et dedecoris. Similiter 
Piin. 10. Ep. 20, exlr. Quum omnia facta dicta- 
que mea -probare sanctissimis moribus tui$ cu- 
piam. — Sic de ho mine Cic. Bulb. 20. 46. Pos- 
sum usne Igitur tibi probare auctorem exempli 
atque fact! illius, quod a te rcprehendiiur, C. 
Marium? — b) Sine Dat. person*. Cic. Divin. 
in Q, Ccecil. 22. 72. Ut si in hac causa nostrum 
officium ac diligeniiam probaverimua, etc. — - 
c) Cum pr.-ypos. de et Ablat. rei. Cic. 16. Alt. 
7. a med. Quibus de meo caleri reditu non pro- 
babam. ■ — d) Probare se alicui, de se alicui 
satisfacere, se virum boaum ostendere. Cic. 2. 
Fin. 25. 80. Epicurus multis se probavit. Id. 
Zigar. 1, 2, Ligarius legatus in Africam pro- 
fectu* est: qua in legations et civibus et sociis 
iia se probavit, ut etc. si fe 1 conoscere di ma- 
niera, che eic. Cf. Horat. 1. Sat. 1. 108. ne- 
mo ut avarus Se probet, ac potiui laudet diver- 
sa sequentes, h. e. ut appareat neminera avarum 
sibi placere. ~ Hue pertinet et illud Ter. Eun. 
2. 3. 83. Praeterea forma et setas ipsa 'st, facile 
ut pro Euuucho probes, a farti tenere; a spac- 
ciarti: namque Donatus ad b. I : Probes, fin- 
gas atque persuadeas; ut in consuetudine dici- 
mus: Homo sacrilegus pro innocente se proba- 
vit. Itaque deest te, quod subaudiamus; ut sit 
pro Eunucho te probes. Similiter Cic. 7. Verr. 
30. 78. Quurn vulgo oquerentur, suppositum in 
eius locum, quem pro illo probare velles. Id. 
Mil. 24. 65. Mirabar- vulous in latere, quod 
ecu punctum videretur, pro ictu gladiatoris pro- 
ban". Id. 1. Invent. 47. 88. Seepe obscurius v»- 
tiura pro vero probatur. - Probare se absolute 
est militias nomen dare. Inscript. apud Gruter, 

541. 2. FA0NI0 PATERN0 BX 8V0GAT. OVI SB PRO- 
BAVIT an. xyn. scilicet ea aetata milltes liebant. 
Alia apud eumd. 542. 9. rvtvio atbatino sx 

FBOVINCIA BAgTICA AL-IC1MS1 PROBATO IN LEG. Yt, 

jtbrrat. etc. h. e. conscripto. «J 2. Speciatira 
tst idem ac planum facio, ostendo, argumentis 
demonstro, confirmo, provare, far vedere, con' 
fermare, aVcSuxvupc. Cic. Place. 37. 93. His 
tu epistolis recitatis, his mulieribus product!*, 
taotum te crimen probaturura putasti? Id. 3. 
Verr. 4. 10. His ego judicibu* non probabo, 
C. Yerrem contra leges pecunias cepisse? Id. 
Balb. 21. 49. Paucis ipse verbis causam iilaid 
gravitate sua defendlt ac probavit. Quintil. 9. 4. 
100. Ex lis, quae supra probavi, apparet. Id. 5. 
6. 5. Se probare malle, quas affirmet, quam du- 
bium cuiquam relinquere, an pejeravit. Id. 5. 
13. 34. Ut crimen augeant, quod est probaudum. 
Id. 7. 1. 22. Proba te habuisse, proba perdidisse, 
proba furto perdidisse, proba mea fraude. Ovid. 
i. Pont. I. 56. Ut, sua quid valeant numina, teste 
probent; Id. 15. Met. 37. crimeoque patet sine 
teste probatum. Ccet. 1. B. G. 3. Perfacile facta 
esse illis probat, conata perfkere. Phcedr. 5. 5. 
exlr. Tucpemque aperto pignore errorem pro- 
baas, et 1. 13. Hac re probatur, quantum inge- 
nium valet. Cic. 5. Tusc. 1. 1. Hoc difficile est 
probatu. Id. 1. Orat. 18. 80. Probes mini ista, 
Crasse, quae dicis. mi persuadi. — Cum Ablat., 
vel cum Praepos. Quintil. 12. 1. 35. Plurima 
contrarlis probantur. Id. 9. 4. 4. Argumentis 
probare. Id. I. 10. 37. Ei prioribus geometria 
probat insequentia. et 7. 6. 8. Per quod probemus, 
aliud legumlatorem volulsse, — Et Gisca con- 
struction Ovid. 2. Met, 91. Pignora certa petis : 
do pignora certa timendo, Et patrio pater esse 
metu probor. — Et sequeate ul. Cic. 2. Fin. 
33. 108. Qui probari potest, ut is, qui propter 
me aliquid gaudet, plus, quam ego ipse, gaudcal? 
— Sic probare universiin pro confuraaie. Spar- 
Han. Pescenn. 3. Julianus dixisse fertur, neque 
sibi neque Pescennio longura ienpenum debeii, 
sed Severo, qui magis esset odio nabendus a se- 
naloiibus, militibui, ptovincialibus, popularibus: 
quod probavit rei eventus. Trebtll. Poll. XXX. 
Tip. 1. Quum Gallienuro non solum tiri, sed 
etlam mulieres coatemptui habereul, ut suis lo- 
cis piobabitur. — Hinc Part, praHer. pas?. 

To« HI. 



— 873 — 

Probatus, a, um, adjective quoque usurpatur, 
unde Comp. Probatior II. et Sup. JfVofrarissi- 
mut I. et II.; et 

1.) Proprie est eiperimento cognitui, spectatus, 
bonus, excellent, provato, conosciuto a prova, 
buono, eccellente. — a) De bominibus. Cic. Cce~ 
tin. 4. 10. Cmsennia summo loco nata et probatis- 
sima femina. Co?s. i. B.C. 85. a fned. Ut per pau- 
cos probati et electi in provincias mittantur. Rur- 
sus Cic. i. Orat. 27. 124. Ceterarum homines ar- 
ttura spectati et probati. Id. fopic.73.19. Ingenio- 
sos, et opulentos, et aetatis spatio probatos, di- 
gnos, quibus credatur, putant. Co>.um. 11. M. R. 
1. 6. Operuin probatissimi artifices, — b) De 
rebus et abstractis. Ovid. 15. Met. 361. Si qua 
fides rebus tamen est adhibenda proba lis. Plaut. 
Pers. 4. 6. 1. Probati argenti sexaginla minae. 
Plin. 16. Hist. nat. 8. U. (31). Boletos pariunt 
quercus probatissimos, robur et cupressus oo- 
xios. Id. 23. ibid. 5. 52. (,98). Probatissiraa in 
^gypto palma. Id. 37. ibid. 5. 20. (76). de be- 
ryllis. Probatissimi sunt ex iis, qui viriditatem 
puii maris imitantur. Id. 34. ibid. 8. 19. (53\ 
Probatisaima statua. Lucitius apud Won. p. 437. 
13. Tuam probatara et spectatam maxume ado- 
lescentiam. Quintil. 10. 2. 2. Rustici prohatam 
eiperimento culturam in exeraplura intuentur. — 
Probatum est, receptum est, placet, vevdpuoTat. 
Sil. It. 13. 473. Regia quuoi lucem posuerunt 
membra, probatum est Hircanis adhibere canes. 

II.) Translate est adprobatus, carus, acceptus. 

— a) De bominibus. Cic. Plane. 11. 27. Qui- 
bus quum fuerit probatisshnus, hodieque sit, o- 
ranibus esse se probatum debet sperare. Liv. 27. 
8. Ita repeote exuit antiquos mores, ut nemo 
probatior primoribus patrum, suis pariter alie- 
nisque esset. Nepos Themist. 1. Qui quum mi- 
nus ess«t probatus parentibus, quod et libertus 
vivebat et rem familiarem negligebat, a patre 
exheredatus est. Plin. 9. Ep. 19. Familiaritev 
ab eo dilectus probatusque. /({. 2. ibid. 13. ad 
fin. Habes, quam probatus carusque sit nobis. 

— b) De rebus. Marcell. ad Cic. 4. Fam. 11. 
Giatulatio tua milii est probatisaima. 

PRObOlE, es, f. 1. npoficX-rj, editio, emissio, . 
prolatio: Grseca vox a itatfidXkta edo, emit to, i 
profero. Ter lull. Prcescript. 46. Deiude infini- 
tas augelorum editiones et probolas. Id. advers. 
Prax. 8. Si quis putaverit, me itoo^oatJv ali- 
quam introducere, idest prolalionem rei alterius 
ex altera, et mox. Prolattis est sermo Dei, an 
non? Si prolatus est, cognosce probolen verita- 
tis. 

PROBOSCIS, Idis, i'. 3. proboscide, rrpjSooxi;, 
est, ut ait Non. p. 49. 11. Merc, Grse'cuin. no- 
men, dictum, quod ante depascat (a irpo ante 
et pooxca pasco); et est porrecta corporis pars 
inb£erens Daribus, quae, excepto homine, in aliis 
animalibus inrenitur. — a\ Generaiim. Varro 
apud Non. ibid, et p. 106. 18. Catvuin esse factum 
ericium e pilis albis cum proboscide. ^ 2. Spe- 
ciatim dicitur de elephanti rostro. Plin. 8. Hist. 
nat. 7- 7. (19). Proboscidera eorum lacillime 
amputari, Pyrrhi prceliorum experiuientis paluil. 
Flor. 1. 18. Unius proboscide abscisa, inori 
posse belluas ostenderat. Auct. B. Afr. 84. Quum 
elepbantus llxain sub pede subdituin pondere 
suo, proboscide erecta ribrantique, stridore ma- 
ximo piemeret atque enecaret. et mox. Quem 
elepbantus proboscide circumdat, atque in subli- 
me extollit arinatum. 

PrSbrACHYS, yos, m. 3. pes mctricus quin- 
que syllabarum, conslans brevi et quatuor lon- 
gis, ut redundaverunt. Diomed. 3. p. 478. 
Putsch, 

PROBROSE, adverb, ignominiosamente , vi- 
tuperosamente, con vergogna e villania, jjro- 
veiSiaTcoc, cum probro, dedecore, ignominia. Se- 
neca 1. Controv. 2. a med. Probrose leno HIam 
prostituit. Gell. 17. 21. a med. Quum Demo- 
stheni, quod fugerat, probrose objiceietur. 

PR(5BROSlTAS, atis, f. 3. probrosa conditio. 
Salvian. 3. Gnbern. JD.9, a med. In banc mo- 
rum probrositatem prope omnis ecclesiastica 
piebs redacta est, ut in cuncto populo cbrisliano 



PROBRUM 

genus quodammodo sanctitalis sit, minus esse 
vitiosum. et ibid. 10. Usee viliovum prObroiita*. 
et 6. ibid. 3. Ita nova in coarguenda barum 
turpitudinum probrositate res evenit arguenti, 
ut etc. 

PROBROSUS, a, um, adject. Comp. Probro- 
sior el Sup. Probrosissimus. — Probrosu* est 
ignominiosus, dedecus alTerets, viluperoso, igno- 
minioso, vergognoso, nroveiStaTC?. Cic. Fontej. 
12. 27. De quo vos homine, nc ab inimicia 
quidem, ullura fictum probrosum, non modo 
crimen, sed ne maiedictum quidem audistis. 
Horat. 3. Od. 5. 39. magna Carthago, pro- 
brosis Altior Italia? ruinis! Sueton. Cal. 11. Na~ 
turam saevam atque probrosam inhibere. Tac. 3. 
Ann. 68. Vita probrosus, et opertus infaroia. et 
14. ibid. 48. Factitare probrosa carmina adver- 
sus aliquem. versi infamatorii. et 2. t'fcid. 50. 
Probrosis sermonibus aliquem illudero. Gell. 1. 
5. Maledictis et probrosis compellationibus jacta- 
re aliquem. villanie. et Sueton. Vomit. 8. Pro- 
brosis feminis lecticae usum ademit. Plin. 28. 
Hist. nat. 8. 27. (106). Probrosa mollitiei bo- 
mo. Id. 22. ibid. 6. 7. ("15). Et (quo nihil equi- 
dem probrosius duco) vivlmus aiiena fiducia. 
Claud. Mamertin. Grat. act. ad Julian. 19. 
sub fin. Sordidisslmum quemque et probrosis- 
simum adulare. 

PROBRUM, i, n. 2. universim dicitur quidquid 
virtu ti consenlaneum non est: praecipue vero o- 
mne peccatum cum turpitudine ignoininiaque 
conjunctum, a'a^oc, cvjtSo;, to iXsy^oj (It. col- 
pa vituperosa e infame, scelleraggine, ribalde- 
ria; Fr. action honteuse, turpitude, infamie; 
Illsp. deshonestidad, turpitude, infamia; Germ. 
die sckimpfliche Tliat, die Schandthal; Angl. 
a shameful or wicked action, a reproachfui 
or dishonest act, villainy, wickedness). 

I.) Proprie. •f 1. Generatim. Accius apud 
Festum p. 229. 25. Mull. Qui, nisi probrum, 
omnia alia indelicta a?stimant. Sail. Jug. 48. 
extr. Quscumque dici, aut Dngi queunt, igna- 
via; luxuriteque probra, in illo exercit'u cuncta 
fuere. Id. Cat. 38. Qui ubique probro atque 
petulantia maxime proestabant. Ctc. 5. Verr. 69. 
162. Emergere ex paternts probns ac vitiis. 
Plaut. Cure. J. 3. 42. Flagitium probrumque 
magnum expergefacis: b«ne monstrautem pugnis 
Ciedis. P. Africanxis apud Gell. 7. 11. Omnia 
mala, probra, Hagitia, qu« homines faciunt, in 
duabus rebus sunt, malUia atque nequitia. Ulp. 
Dig, 50. 16. 42. Probrum et opprobrium idem 
est. Probra autem quaedam natura turpi a sunt, 
qua?dam civiliter et quasi more civitatis: ut puta 
fuitum, adulterium natura turpe est; enimvero 
tutelae damnari, hoc non natura turpe est, sed 
more civitatis. ^2. Speciatim est incestum, »tu- 
prum, fiagitium, stupro, violazione, incesto, 
adutterio. Festus p. 241. 29. Mull. Piobr&m 
virginis Yestalis ut capite pun'aetur; vir, qui 
earn incestavisset, verberibus necareiur, lex fixa 
in atrio Libertstis, etc. Cic. 2. Phil. 38 99. 
Probri insimulasti pudicissimam feminam. Plaut. 
Amph. 3. 1. 9. Alcumenam insontem probti 
Amphitruo accusal. Id. True. 2. 5. 8. Probrum 
exsequi. Id. Mil. glor. 2. 5. 13. Te alloquor, vi- 
lli probrique plena, quae circura vicinos va- 
ga es. 

II.) Translate. % 1 Generatim et metonyrake 
est dedecus, ignominia, infamia, quae ti flagitio 
nascitur, disonore, infamia, vergogna, vitupe- 
rio. Cacilius apud Fesrum p. 229. 27. Mult. Ea 
turn compressa parit buio puerum, sibi probrum. 
Plaut. Amph. 2. I. 30. Nemo id probro ducet 
Alcumenae. Sail. Cat-. 24. Q. Curius (lagitiij 
atque facinoribui coopertus, quem censores se- 
natu probri gratia mover an I. Cic. Rose. Am. 17. 
18. Vita rustics, quam tu probro et crimini pu- 
tai esse oportere. Sail. Cat. 12. Postquam divi- 
tioe honorl esse cceperunt, paupertas probro ha- 
beri. Gell. 7. 12. Inter pleraque alia, quas ob- 
jectabat, id quoque probro dedlt, quod tunicii 
uteretur manus totas operientibus. Cic. Co?J. 18. 
42. Probrum castls, labem integris, infamiam 
bonis inferre. Id. Rose. Am. 24. 68. Sum- 

tip 



PROBRUS 

plus effusi cum probro atque dcdecore. Ter. 
Phorm. 5. 4. 5. Ego nullo possum rernedio me 
eTolvere ex his lurbis, quia, si hoc celetur, inl 
raetu; sia patent, in probro siera. Id. Andr. 5. 

3. 10. Adeon'impotenti esse animo, ut banc ha- 
bere studeal cum summo probro? Ovid. Ce- 
roid. 17. "207. Non ita contemno volucris pr.-eco- 
nia fams, Ut probris terras impleat ilia meis. 
Tac. 1. Hist. 48. a med. Servili probro resper- 
sus, tamquam scjphum aureum in convjvio Clau- 
dii furatus. ^ 2. Speciatim est convicium, ma- 
lediclum, con<uruelia, strapazzo di parole, vil~ 
lania. Cic. 11. Alt. 9. Epistolas mibi legerunt, 
plenas omnium in me probrorum. Id. Flacc 20. 
48. Optimum virum probris omnibus male- 
die lisque vexavit. Id. Horn. 29. 76. In isto tuo 
maledicto probrum non modo mihi nullum ob- 
jeclaSj sed etiam laudem illuslras meam. Tac. it. 
Ann. 37. extr. Increpare multis ac servilibus 
probris, Seneca A gam. 980. lacessere. FLor, 4. 

4. insectari. Ovid. 3. Art. am. 49. et Reined. 
am. 697. Probra diccrc aliciti. Liv. 29. 9. ja- 
ctare in aliquem. GeU, 7. 11.; et Tac. 3. Hist. 
31. ludibriosa et turpia iugerere. Tac. 4. ibid. 45. 
jacerc. Id. 13. Ann. 14. extr, aggerere. et 6. 
ibid. 42. fundere. et 16. ibid. 21. coraponere- et 
1. ibid. 21. cumulare. /d. 2. //ist. 52. Conviciis 
ac probris causam c;»dis quasrebant.' et 3, ibid. 
24. Alios pudore ac probris, raultos laude et 
hortatu, omnes 6pe promissisque accendens. ram- 
pogne. Adde Liv. 23. 45. 

PROBRUS, a, urn, adject, idem ac probrosus. 
GeU. 9. 2. Hoc potius dolori mihi est, quod 
istiusmodi animalia spurca atque probra oomen 
usurpant saaclissimum, et pbilosophi appellan- 
tur. Sunt qui leclionem sollicitant , et probrosa 
legunt. 

PROBUS, a, um, adject. Comp. Probior et 
Sup. Probissimus i. 1.° — Ratione habita ety- 
mi, primo dicitur de homine, quasi prohibus, ut 
ait Feslus p. 229. 28. Mull., quia se a deliDquen- 
do probibet. Sunt qui putant esse a probatus 
per gyncopen. Ceterum probus raorali praecipue 
ratione usurpatur, et *f 1. Gencratim — 1.') 
De hominibus — a) Est bonus, integer, rectus, 
sanctus, frugi. )jo»OTC5, dyaSrcs (It. buono, pro- 
bo. da bene, iniegro, onesto, virtuoso: Fr. bon, 
probe, honnt-te, integre, lnyal t vtrtueux' } Hisp. 
bueno, honesto, integro, recto, leal, virtuoso; 
Germ, gut, ehrlich, rechtschaffen, redlich, tu- 
gendhaftf Angl. good, honest, virtuous, upri- 
ght, discreet, worthy, sincere, well disposed). 
Cic. 2. Oraf. 43. 1N4. Ut probi, ut bene rao- 
rali, ut boni viri esse videantur. Plant. Most. 

1. 2, 53. Frugi et probum esse. Id. Trin. 2. 

2. 39. Probus et frugi bona. Plin. 8. Ep. 
18. Mulicr natalibus clara, motibus proba. 
Id. 10. Ep. 18. Vir integer, probus, indu- 
strius. Cic. 10. Alt. 7. Modestior rex, et pro- 
bior et integrior. Herat. Epod. 17. 40. tu pu- 
dica, tu proba. Afranius apud Aon. p. 256. 
26. Merc. Proba et pudica quod sum. Cic. 5. 
f'err. 69. 161. Ex inerli atque impure et im- 
probo parentc navus et podens et probus Ciius. 
Id. Cluent. 48. 133, Nequt enim hoc homine 
saoctior, aeque probior. neque in officii* reti- 
nendis diligeritior esse quisquam potest. Plaut. 

Pseud. 1. 5. 23. Probum patrem esse oportet. 
qui gpatum suum esse probiorem, quam ipsus 
Juerit, postulat. Plin. 2. Ep. 9. et 10. Ep. 95. 
Problem us, honestissimus, erudilissimus vir. — 
b) AHquando est peritus. Plaut. Pseud. 1. 3. 
132. Cantores probos! o bravi cantori'. et Pan. 

4. 2. 93. Probus faber. ef Mil. glor. 3. 3. 40. ar- 
chitects. Ter. Phorm. 2. 1. 29. artifex. — c) 
Item navas, streouus, callidus, valente, b>~avo ) 
accorto. Plaut. Pseud. 4. 1. 31. et Pan. 3. 2. 

5. Probus homo. Id. Pers. 1. 3. 43. par«situs. 
Id. Pan. 5. 2. 6. prmstigiator. Id, True. 3. 2. 
15. cavillator. et 2. 1. 14. Proba lena. et 2. 1. 
20. Nee unquam quisquam probus erit amator, 
nisi qui rei inimicus est sua?. — d) Item ido- 
neus. Id. Pan. 3. 3. 67. Istic est ad istas res 
probus, quas quaeritas. — 2.°) Saepissime pro- 
bus dicitur de rebus qulbuscuroque. Plaut. Men. 



— 874 — 

1. 2. 23. Hoc facious pulcrum est, hoc probum 
est, hoc lepidum, hoc factum est fabre. Id. Pan. 

4. 2. 93. Proba materies data est, si probum 
adbibes fabrum. Id. Mil. glor. 3. 1. 165. Pro- 
bus hie conger frigidus. Id. Cas. 5. 4. 2. Proba 
occasio. Id. Tan. 1. 2. 129. men. Id. Rud. 3. 

5. 20. After hue duas clavas, sed probas. Colum. 
Arbor. 3. a med. Probus ager. et sub fin. sapor. 
et 8. R. R. 2. fi. color. At Schneider. Goesium 
seculus leg. rob i us color. Cic. 4. Acad. (2. pr.) 
31. 100. Probum navigium. Id. Or at. 51. 170. 
Proba res. cose buone e sode, quae in oratione 
ponuntur; quibus opponit ibid, leves sententias. 
Plaut. Pers. 4. 3. 57.; et Liv. 32. 2. Probum 
argentum. di buona lega, probatum, purura. Sic 
Plaut. Pers. 3. Z. 33. Probi nummi. Seneca 
Ep. 19. ad fin. .Nee roles quod debeo, nisi in 
aspero et pro bo accipere. — Proba oratio, ser- 
mo probitatis et honestatis plenus, discorso da 
uomo da bene. Cic. Orat. 22. 74. Poeta pec- 
cat, quum probam orationem a f fin git iraprobo, 
stultove sapientis. — In illo Plin. U. Hist. n&t. 
37. 60. (159). Et os probum duriusve animal 
generantibus: pro lis cornea et acuta volucribus 
rostra: os probum est vultus solidus, firmus, os~ 
seus. ^ 2. Speciatim est honestus, pudiens, pu- 
dens. Plaut. Amph. 2. 2. 46. Quam civ us xcro 
rumificant probam. Ter. Adelph. 5.8. 7. Proba 
et modesta.mulier. Plin. 7. Hist. nat. 12. 10. 
(53;. et 37. ibid. 2. 6. (14). Os probum et vene- 
randum Cn, Pompeji. Suelon, Gramm. 15. Le- 
na:us Pompeji M. libertus tanto amore erga pa- 
troni memoriam eislitit, ut Salluslium histori- 
curo, quod *eum oris probi, animo ioverecuQdo 
scripsiss£t, acerbissima satyrs laceraverit. Alii hie 
leg. improbi: sed refelluntur turn locYs Plinii 
cilatis, lum Senec. Ep. 11. Nihil erat mollius 
ore Pompeji. Numquani non coram pluribus eru- 
buit, utique in contionibus. Dicstur autem os 
probum, quia probitatis sigaum pudor est. — 
IfB. Decognom. Uom. r/o.NOM. 

PROCACiA, as, f. 1. procacitas, audacia in pe- 
tendo. Auson. Ep. 22. Quod nihil poscente me 
abnuis, magis auget procaciam, quam relundit. 

PROCACfTAS, atts, f. 3. petulanza, audacia, 
s frontal aggine, aj^dtstx. petulanlia. Cic. fragm. 
apud Xon. p. 23. 19. et 24. 3. et JVon. p. 460. 22. 
Merc, deducit a procando, idest poscendo, his 
verbis: Itaque a petendo petulantia; a procando, 
idest poscendo, procacitas nominala est. V. PRO- 
CO. Tac. 3. .ffisr. H. Ut olim virtutis mode- 
stiajque, tunc procacitalis et petulantia cei tamen 
eral, ne minus violenter Aponium, quam Flaria- 
num ad stipplicium diposcorent. yepos Timol. 
5. Iluic quidam borno petuians el ingratus va- 
dimoniu-m quum vellet iraponere, et complures 
concurrisscnt, qui procacitatern bominis mam- 
bus coercere coDarentur, etc. Martial. 2. 41. Et 
conviwa nequiora vita, £t quidquid lepida pro- 
cacitate Laiat perspicuo labella risu. Colum. 8. 
jR. R. 2. 15.' Procacitas galli gallinacei impe- 
dienda ampullaceo corio. h, e. niraia coeundi 
libido. 

PROCACfTER, adverb, Comp. Procacius et 
Sup. Procacissime. — Procaciter est prol-erve, 
petulanter, peiulantemente, axoXaffTwf. Curt. 8. 
1. a. med. Finem procaciter orlo strmoni impo- 
nere. Liv. 28. 24. Procacius stipendium fiagitare, 
quam ex modestia mililarj. Tac. 5. Ann. 4. Ex- 
ercenlibus plerisque per occultum, atque eo pro- 
cacius. libidioein ingeniorum. Curl. loc. cit. Pro- 
cacissime patris tui memoriam iUudunt. 

PROCAUARE, provocarc, ex Grceco xaz-eFv, 
id est voco. Paul. Diac. p. 225. 8. Mull. P. et 
PROCULATO. 

PROCAPIS, progenies, quse ab uoo capite pro- 
cedit. Paul. Diac. p. 225. 4. Mull. CI. Mullero 
to procapis est substantivum fem. gen.: contra 
G. Love {Prodromus Corpor. Glossar. Lat. p. 
351.; adjectivum esse videtur) in Gloss, enim se- 
rioris sevt procapis est proximus. 

PROCASTRlA. V. PROCESTRIA. 

PROCATALEPSISj is, f. 3. KpoJcaTaXij^t?* a- 
pud rhetores est figura, de qua haec Jul. Rufi- 
nian. de sckemat. dian. § 2. ed. Ruhnken. Pro- 



PROCAX 

catalepsis est schema dianceas, quum id quod 
adversarius arrepturus est atque objecturus, prae- 
sumimus ac prasripimus, ut illud (f'irg. 2. /En. 
IS): neque me Argolica de genie negabo: Hoc 
primum.- Latine haec Dgura dicitur praceptio 
vel anticipatio. 

PROC AT ARCTIC US, a, um. adjet. npoxaraa- 
icTtxo'j, pra?cedens. Coel. Aurel. \. Acut. \. a 
med. Ajunt, antecedentes causas, quas procatar- 
cticas appellant, singularcs quidem, non esse fu- 
ture passionis signa. 

PROCATASCEUE, es, f. 1. rrpoxaTCtaxeuij, a- 
pud rhetores est figura, de qua sic Jul. Ruft- 
nian. de schemat. dian. § 3. ed. Ruhnken. Pro- 
catasceue est procatalepsi proxima, quum rei, de 
qua acturi sumus, colorem pneparamus atque 
prastendimus, ut in illo (Pirg. 4. /En. 9.-14.): 
Anna soror, qua me suspensam insomnia ter- 
renV. usque: qua bella exhausta canebat !-H*c 
figura dicitur Latine praparatio. 

PROCATlO, onis, f. 3. actus procandi, seu 
marilum sibi aliquem peteodi. Apul. de Mag. 
Quum in hoc statu res esset inter procationem 
matris, et metum filii, etc. h. e. dum mater vi- 
dua nupturjret, et films metueret, ne ipsa in fu- 
turi mariti do mum divitias suas conferret. 

PROCAX, acis, adject. Comp. Procacior et 
Sup. Procacissimus I. — Procax primo et pro- 
prie est vaide impudens in petendo, a proco, as, 
aiJS'ot'c-r;?, f ^.ooxwhtij;, dcskyijs (It. petulante, 
sfaccialo, sfrontato. protervo, licenzioso; Fr. 
qui demande effrontement, audacieux, effronti, 
impudent, licencieux; Hisp. audaz, atrevido, 
desvergonzado, acabronado, licencioso; Germ. 
frech in Fordern, frech, muthwillig, verwe- 
geni Angl. petulant, peit, saucy, wanton, bold, 
forward, sportive, skittish, frolicksome, game- 
some, lascivious, procacious). 

I.) Proprie. — a) De bominibus; et dicitur 
v. gr. de meretrice, qua? usque ingerit, da mihi, 
affer mihi, ut ait .Ter. Heaut. 2. 1. 11. Deinde 
impudens in re quacumque, audax, mordax, di- 
cax, obscrena apene cfTutiens. Ct'c. Cal. 20. 49. 
Si ita sese geret, ut non solum meretrix, sed et- 
iam procax videatur. Plaut. Pers. -3. 3. 6. Le- 
no procax, rapax, trahax. Id. True. 1. 2. 52. 
Procaciores eslis vos (mereti ices), sed illi(puMt- 
cani) perjuriosi. Ctc. 7. Fam. 13. ad fin. Scio, 
le non esse procacem in laeessendo. Ilorat. 2. 
Od. 1. 37. Muss procax. Id. 2. Sat. 6. 66. ver- 
nieque procaces. Ovid. 2. Trist. 435. Cinnaque 
procacior Anser. Sueton. Oth. 2. A prima ado- 
lescenlia prodigus ac procax. Tac. 2. 7/ur. 23. 
a med. Ut quisque animo ignavus, procax ore. 
et 4. ibid. 20. Procax ante periculum manus. Id. 
14. Ann. 15. Procax ingenic. et I. ibid. 16. lin- 
gua. Id. 3. Hist. 62. moiibus. Sic Colum. 7. R. 
R. 3. 4. Aries, quum sentiat se velut quodam 
natural! lelo capitis armatum. frequenter in pu- 
gnara procurril. et fit in feminas quoque pro- 
cacior. piu insolente. — Cum Genit. Tac. 13. 
Ann. 46. extr. Procax otii, el potestatis tempe- 
rantior. h. e. in otio petuians, in magistratu mo- 
deratior. — b) De rebus et abstractis. Seneca 
A gam. 209. Procacem manum armare. h. e. cae- 
dis imrnodice appetentem. Plin. 22. Hist. nat. 
6. 7. (17). Excogitavit (natura) aliquas (herbas) 
aspectu hispidas. tactu truces, ne procaces ma- 
nus rapiant. rapaci, che vogliono toccar da per 
tulto. Catull. 61. 126. Neu dm taceat procar 
Fescennina locutio. Sail. Cat. 26. Sermo procax. 
Martial. 5. 2. ' Nequitis procaciores. Phadr. f. 
■1. Procax libertas. Tac. 1. Ann. 72. Viros femi- 
nasque iliustres .procacibus scrip tis diffamaverat. 
Id. 2. 7/t'sf. 87. Procacissima, etiam inter seve- 
ros, tixarum ingenia. 

II.) Translate. Plin. 14. Hist. nat. 1. 3. (10). de 
vitib. Maritas populos complex*, atque per ra- 
mos earum procacibus brachiis scandentes. che 
s'appigliano dovunque possono. et firg. i./En. 
539. nimbosus Orion In vada csca tulit, peni- 
tusque procacibus Austris Perque undas, supe- 
rante salo, perque invja saxa Dispulit. h. e. pro- 
cellosis, praccipitibus. In Gloss. Philox. procai 
npvRtrns etiam verlitur. 



PROCEDO 

PROCEDO, cedis, cessi, cessum, cede re. n. 3. 
(pro et cedo;. Part. Procedens f. 1 et. II. 1. ">.; 
Processus I. 2. et II. 5. Processurus. ,11. 3. et 
9. — Procedere est ante cedere, progredi, npo- 
/5a:' vu, Rpoiijptt (It. andare tnnanci, /arsi aron- 
fi, ai'anzarsi, camminare; Fr. aWer en avant, 
s^ avancer, marcher; Hisp. ir en adeinnfe, an- 
dar, marc/rar; Germ, vorge/ien, aervorgehen, 
fteruorA'orrwnen, vorangeften; Angl. to proceed, 
go or come forth, go on or forward, advance). 
I.) Proprie et stricto sensu. ^ 1. Generatim. 
Ftaut. Capt. 3. 2. t. Age tu, illuc precede, bo- 
ne vir. Cic. 16. Fam. 9. A portu Corcyraorum 
ad Cassiopen stadia cxx. processimus. Auct. B. 
G. 8. 27. a 7rted. Equitatus piocedit ante ag- 
men. Plaut. Cas. 3. 3. 2. procedere ad forum. 
andar in piazza. Liv. 35. 46. Quum (rex) baud 
procul portu egressus esset, magislratus quoque 
Chalctdensium et principes ante portain proces- 
serunt. Id. 34. 5. Matron* frequentes in causa 
ad se pertinente in publicum processerunt. Plin. 
9. Hist. nat. 30. 50. (95). Locusts in pavore 
oblique in latera procedunt. Id. 8. ibid. 32. 50. 
(117 >. Cervi quamdiu comibus carent, ooctibus 
procedunt ad pascua. ^ 2. Speciatiru in re mi- 
litari. Cces. I. B. G. 38. Quum tridui viam pro- 
cessisset, nunciatum est ei etc. el 5. ibid. 38. Eo 
die miilia passuum xx. piocedit. Auct. B. A\r. 
75. Casar processus a suis castris miilia passuum 
quinque. Alii rectius leg. progressus. Curt. 7. 3. 
19. Inde aginen processit ad Caucasum montem. 
— Similiter de navibus. Cces. 7. B. G. 61. Parva 
maou Metiosedum versus missa, qua; tantum 
progrediatur, quantum naves processissent. — 
Passive impersonaliter. Cass. 3. B. C. 34. Ten- 
iandas tibi provincias longiusque procedendum 
eiistimabat. ei 1. ibid. 80. Lente atque paullatim 
proceditur. Liv. 25. 21. Qua temerilate proces- 
sus ia aciem est. ^ 3. Item speciatim de ora- 
tor e. Liv. 34. 5. init. Si privali tantummodo ad 
suadendum dissuadendumque id, quod nobis ro- 
gatur, processissent, ego quoque etc. Similiter 
de fabularum actoribus. Plant. Amph. prol. 116. 
>unc ne huac ornatum vos meum admiremini, 
Quod ego hue processi sic cum servili schema, 
etc. ^4. Item de agmine, aut pompa iacedente. 
Ter. Andr. t. 1. 101. Funus interim procedit: 
sequimur. Horat. 4. Od. 2. 49. Tuque dum pro- 
cedis, io Triumphe, Non semel dicemus. Sil. I:. 
7. 91. tacito procedens agmine. Id. 6. 443. Usee 
est, unde ingens, humeris fulgentibus oslro, Vi- 
disti Latios consul procedere fasces. Claudian. 
III. cons. Honor. 8. procede secundis Alitibus, 
Phcebique novos ordire meatus. Sit. It. cil, I. 6. 
et Claudian. loquuntur de ingenti amicorum 
comitalu, quo consul primo inili consulatus die 
ex adibus in Capitulium vota uuncupaturus de- 
ducebatur. 

II.) Translate. ^ 1. Pragnaoli, uti ajunt, si» 
gnificatione, de bominibus, frequenter signiiicat 
eg red i, prodire, uscire, venir j'uori. Plaul. Pseud. 
2. 2. 12. Fori bus foras procedere. Virg. 12. JEn. 
160. procedere castris. Claudian, Nupl. Honor, 
el Mar. 170. undis. Cas. 5. B. G. 43. Procedit 
extra munitiones. Cic. 7. Verr. 36. 94. Procedit 
In medium, " vini , somni plenus. Id- Brut. 9. 
37. Procedere e tabemaculo in solem. Plin . 
11. Hist. nat. 18. 20. (63). Plebs apum mceret 
ignavo dolore, non cibos convehens, non proce- 
dens. Id. 7. ibid. 8. 6. 45. In pedes procedere 
nascertem, contra naturam est. Ulp. Dig. 48. 
22. 9. Potest prases quemdam damnare, ne de 
domo sua procedat. Ovid. 14. Met. 46. media 
procedit ab aula. — Similiter Cic. 1. Divinat. 
52. 119. Caesar quo die piimum cum veste pur- 
purea processit. Id. Sext. 31. 68. Obviam ali- 
cui procedere. ^ 2. De rebus est apparere, 
exoriri, exsistere, nascere, camparire. Virg. 9. 
Eel. 47. Ecce Dionai processit Casaris astrum. 
et 6. ibid. 80. invito processit vesper Olympo. 
Cf. Cic. 1. Divinat. 39. 86. Postea quam phi-. 
losophia processit, nemo aliter philosophus sen- 
sit. <f 3. De plantis germinantibus, et prove- 
nientibus. Colum. 4. ft. ft. 22. 4. Plerumque 
germen de cicatrice procedit: quod sive iongiui 



— 875 — 

prosiluerit, in uagellum submiltitur, etc. Varro 

1. R. ft. 23. 6. Antequam radices longius pro 
cedere possint. Pallad. 7. jR. ft. 5. Gemma, 
qua; bene apparebit, sine dubio processura. ^ 4, 
Procedere etiam de locis dicimus, qua; exten- 
dunlur, et procurrunt. Plin. 17. Hist. nat. 21. 
35. (159). Ita ut in pedes binos fossa procedat. 
Id. 5. ibid. 29. 30. (110). Lydia super Ioniam 
procedit. Id. 4. ibid. 2. 3. (6). Promonloriura, 
quod contra Peloponnesum procedit. Cels. 8. 1. 
a med. Cubitus rotundus in extremo, parte al- 
tera paullulum procedit. ^ 5. Metaphorice pro- 
cedere dicitur lempus, progredire, passare. Sail. 
Jvg. 24. Ubi plerumque noctis processit, castra 
invadunt. era passala. Sic Virg. 3. .-En, 356. 
Jaraque dies alterque dies processit. Cic. 3. Tusc, 
22. 53. Dies procedens mitigat agritudinera. H 
tempo coll' andar innanzi. et Plin. 6. Ep. 31. 
in fin. Saxa, qua procedente tempore enatam in- 
sulam iinitentur. col progresso, coll' andar del 
tempo. Adde eumd. 3. Ep. 20.; et Plin. alter. 

11. Hist. nat. 16. 16. (49). Similiter Liv. 3. 37. 
Jam et processerat pars major annj. Virg. 4. Eel. 

12. incipient niagni procedere menses. Scribon. 
Compos. 100, In processa aslate. Sed Cic. 5. Phil. 
18. 50. An hoc vidit puer; si atate processerit, 
non videbit? ^ 6. Morali ratione, et poetice, 
sed generatim, est ad alta ascendere. Propert. 

2. 8. 13. Nunc volo subducto gravior procedere 
vultu. h. e. gravius gerere me, et res magis se- 
rias tractare. Fttron. Satyr. 2. Quis postea ad 
summam Thucydidis, quis Hjperidis ad famam 
processit? h. e. progrediendo pervenit. ^ 7. 
Hinc saepissime est in re aliqua progredi, pro- 
gressus facere, avanzare, progredtre, fare pro- 
gressi. Cic. Ilarusp. resp. 23. 48. Longius pro- 
cessit: in ipsum Cn. Pompejum invebi ccepit. Id. 
liabir. Post. 2. 5. In dando aulem et credendo 
processit longius: nee suam solum pecuniam cre- 
didit, sed etiam amicorum. Id. Brut. 48. 180. 
Is processisset bonoribus longius, nisi semper in- 
firma valetudine fuisset. et ibid. 36. 137. L. Cotta 
non muitum dicendi laude processerat. Id. 3. 
Fin. 2. Quum in phiiosophia tantum processeris. 
auendo fatto tanto profitto. et Plin. 8. Ep. 0. 
Ambitio et procedendo libido, di avanzarsi, ma- 
jores honores adipiscendi. firg, 5. /En. 461. pro- 
cedere longius iras. Sail. Jug. 5. Eo vecordia 
processit, ut etc. passu, s'avonzo lanV oltre , 
che etc. f'ellej. 2. 80. 2. Processit in id f ma- 
ris, ut etc. Liv. 37. 7. In convivio rei erat, et 
ia muitum vini processerat. Id. 9. 26. Eoque ira 
processit, ut Romae quoque -multi delendam ur- 
bem (Luceriam) censereat. Id. 4. 1. Et nientio 
primo sensim illata a tribunis, ut alterum ex 
plebe consulem liceret fieri, eo processit deinde, 
ut rog'ationem novem tribuni promulgareot, ut 
populo potestas esset, sen de plebe, seu de pa- 
ir! bus vellet, consules faciendi. Sail. Jug. 2i. 
Adberbal, ubi intelligit eo processum, uti regnum 
aut reiinquendum esset, aut armis rotinendum,etc. 
Cces. 1. B, C. 81. Sed, quantum opere pvoces"- 
serant et castra protulerant, tanto aberant ab 
aqua longius. Cic. 2. Nat. D. 58. 146. Perspi- 
cuum est, quo composilioaes unguentorum, quo 
ciborum conditiones , quo corporum lenocinia 
processerint. a qual finezza sian giunte. el Plin. 

8. Hist. nat. 22. 34. (82). Miruin est, quo pro- 
cedat Graeca credulitas, Colum. 5. R. ft. 3. 

9. Ne in infinitum procedat disputatio nostra. 
Cic. 1. Fin. 9. 29. Constituam, quid, et quak, 
etc. ut ratione et via procedat oratio. afjinche 
la disputa cammini con metodo. Similiter Id. 
11. Fam. 25. Non imitor \axaviou6v tuum: al- 
tera jam pagella procedit. ^ 8. Item est dura- 
re, perdu tare. Liv. 25. 5. a med. Ut qui mino- 
res septern et decern annis sacramento dixissent, 
iis perjnde stipendia procederent, ac si etc. h. e. 
ut anni, quos militabant, ad honestam missionem 
prodessent. Adde eumd. 5. 7. Sic Id. 5. 48. Quum 
stationes procederent. k. e. usque et usque con- 
tinuarentur. Colum, 8. ft. ft. 7. 5. Si faslidiet 
cibum, totidera diebus minuere oportebit, quot 
jam farturs processerint. ^ 9. Saepius est bene, 
aut male cadere, cedere, succedere, riuscire, an- 



PR0CELLA 

dar bene o male. — a) Cum additis. Cic. I. 
Oral. 27. 123. Nonnumquam summis oratoribus 
non satis ex semen tia eventum dicendi procede- 
re. Id. 13. Phil. 19. 40. Pergit in mea maledi- 
cla, quasi vero ei pulcberrime priora processe- 
rint. Id. ftabir. Post. 1. 1. Cui bene quid pro- 
cesserit, muitum eum providisse dicimus. Ccelius 
ad Cic. 8. Fam. 12. Quibus quum parum proce- 
deret, ut ulla lege mihi ponerent accusatorem, 
etc. Id. 12. ibid. 9. Omnia prospere procedent. 
Vol. Antias apud Gell. 1. 7. Uaruspices dixe- 
runt, omnia e\ sententia processurum. — b) 
Absolute, bene evenire, succedere, andar bene. 
Cic. 5. Verr. 98. 227. Annona pretium, nisi ia 
calamitate fiuctuura, non habet: si autem uber- 
tas in percipiendis fructibus fuit, consequitur vi- 
litas in vendendis: ut aut maie vendendum in- 
lelligas, si processit; aut male perceptos fruclus, 
si recte licet vendere. Liv. 24. 26. Si Andrano- 
doro consilia processissent. Plaut. Pers. 1: 3. 34. 
Mane quod tu occceperis, id totum procedit diem. 
Tac. 15. -inn. 60. L't ferro grassaretur, quando 
venenum non processerat. Ter. Adelph. 5. 9. 22. 
Syre, processisii hodie pulcre. hai avanzato mol- 
to. V. PROVENIO. 4 10 - Uinc ilia procedere 
dicuntur, qure in utilitatem alicujus cedunt, pro- 
sun t, juvant. Cato ft. ft. 148. Quot dies per do- 
minum mora fuerit, quo minus vinum degustet, 
tolidem dies emptori procedent. Sail. Jug. 87. 
Renefacta mea reipub. procedunt. Ovid. Her old. 
9. 109. Illi piocedit rerum mensura tuarum. 
Cede bonis: heres iaudis arnica tuae. va per lei. 
et Fal. Flacc. 8. 458. Procedit non genlis ho- 
nos, non gloria magni Solis avi, non barbaricae 
decor ille juventae. nulla vale. ^ 11. Item qua? 
valent, locum habent. Paul. Dig. 5. 3. 32. Per 
servum acquisita? res beredi restituendaj sunt, 
quod procedit in hereditate liberti, etc. Ulp. ibid. 
24, 1. 11. Quod ita piocedit, si ea, cui donaba- 
tur, eum raterpoouit. Varro 2. ft. R. 2, 5. Pretio 
facto in singulas oves, ut agni chordi duo pro 
una ove annumerentur ; et si cui vetustate den- 
ies absunt, item bin;e pro singulis ut procedant. 
h. e. cedant pro singulis, vagliano due per una. 
Vel adludit ad morem nuinerandi gregis: quia, 
ut ait P. Victor ius, includitur is in sapto, et 
dum procedit, seu egieditur, numeratur. <| 12. 
Interdum est evenire, accidere, accadere. Plaut. 
Most. 4. 3. 7. Numquid processit ad forum ho- 
die novi? ^13. Procedere , proficisci, venire. 
Imp. Justinian. Cod. 7. 37. 3. Res, quae a sa- 
cratissimis imperatoribus, non a liscaiibus rebus, 
sed ex privata eorum substantia procedunt. 

PROCELEUSMAtICUS pes, jrpoxeX«uattaTcxd(j, 
pes ex qualuor syllabis brevibus constans, ut 
Abiete, Retulerat, etc. Aliqui dictum volunt a 
~po ante et xeXsiiw jubeo , quasi primitus jus- 
sum, eo quod in sacris Minerva carmen quod- 
dam hoc pedum genere constans primo loco cani 
jubebatur. Uinc Proceleusmaticum metrum, quod 
(teste Mar. Victorino p. 2546. Putsch.) recipit 
prima et secunda et tertia sede proceleusmati- 
cum pedem. quarta tribr.ichjn aut anapastum. 
Idem Mar. Victorin. ibid. Ex dimetro anapa- 
stico trimeter (corrige tetrameter J proceleusma- 
ticus ligurabitur versus, longa ejus in breves so- 
lula, et syzygia in simplices pedes divisa, ut est: 
Tuba lerribilem sonuit crepitum. Diomed. 3. 
p. 513. Putsch. Proceleusmaticum metrum est, 
quale fecit Sereous: Animula miserula properi- 
ter obiit. Lege abiit. Adde Anson. Parental. 27.; 
et Capet I. 9. p. 331. el 332. 

PROCELLA, a, f. 1. vis vcoti cum pluvia, ut 
delinit Isid. 13. Orig. 11. in fin. et Servius od 
Virg. l. .En. 89., (quamquam et sine pluvia ven- 
tus vehemens ita appellotur. V. Senec. 5. Quosst. 
nat. 12.) prasertim io mari et fluminibus: a 
procello: vel a spo&us'X'Xa, quod idem sonat, 
S"u'eXXa, ajXXa (It. procetta, burrasca, fortuna 
o tempesta di mare ; Fr. violent orage, tempt- 
te, bourrasque ; Hisp. boirasca, tempettad, tor- 
ment a, temporal; Germ. d. erschuttende, nie- 
derschlagende I Find, Sturm, Sturmivind; Angl. 
a storm, tempest, hurricane). 

I.) Proprie. — a) Generatim. flin, 2. Hist. 



PROCELLO 

nat. 40, 50. (134), Procella dislaC lalitudioe ab 
ulroquc (nempe a vortice, et a turbine), disjecta 
nubc verius, quam rupta. V. loc. ejusd. cit. in 
ECNEPIIIAS. Cic. 3. Nat. D. 20. 51. Imbres, 
nimbi, procellie, turbines. Virg. loc. cit. Uaa 
Eurusque, Notusque ruunt, creberque procellis 
Africus. et ibid. 106. strideas Aquilone procella 
Velum ad versa ferit. If or at. 3. Od. 20. 57. «i 
raugiat Africis mains procellis. Id. 2. ibid. 9. 2. 
mare CaBpium Yexant inaequales procellae. Ptaut. 
Trin. 4. 1. 17. Imbcr fluctusque atque procellae 
l'rangere malum, ruere antennas, icindcre vela. 
Lu-crct. G. 124. Quum subito validi veoti collecta 
pfocclla Nubibus intorsit sese, conclusaque ibi- 
dem Turbine versanti, magis ac magis uudique 
iiubem Cogit. et ibid. 446. Hie (ventus) ubi se 
in terras demisit dissoluitque, Turbinis imma- 
nem vim provomit atquc procella;. Ovid. 4, Trist. 
6. 35. Proccll* pnecipites. et 1. ibid. 7. 85, cym- 
ba semel vasta pcrcussa procella. et 5. ibid. 5. 
17. oavis quassata procella. Martial. 9. 41. Di- 
sperse rate tristibus procellis. Lucan. 5. 612. ae- 
quo r a rapta procellis. Catull. 25. 4. de fare. 
Thalle, turbida rapacior procella. Id. 64, 50. 
Irritit ventosa.' linqneos promissa procelte. Flor. 
4. 2. a med. QuLnam i lie horror, quum eodern 
tempore ductus, proceltie, viri, naves, armamea- 
ta conlligcrent? Petron. Satyr. 114. Ilium qui- 
dem vociferantem in mare ventus excussit, re- 
pelitumque iofesto gurgite procella circurr/egit 
atquc hausit. — b) Specialim de vento terres- 
tri. Ovid, de nuce 163. Alque utinam subit-e 
raperent mea poma procella. Seneca Octav. 807. 
Qualiunt alias sa:pe procellae domos. Curt. 3. 
13. Procella subito nivem eCTuderat, 

II.) Translate. — a) Generatim de quavis 
turba, impetu, et aggressiooe, vi ingruente, dis- 
crimiae, raoleslia, aerumna. Nepos Att. 10. in 
fin. Ex tot tain que gravibus procellis civilibus 
ad incolumitatem pervenit. Cic. Mil- 2. 5. E- 
quidem ceteras tcrapestates et procellas in illis 
dumtaxat fluctibus contionum lemper putavi Mi- 
Ion i esse subeundas. Id. Cluent. 56. 153. Vita 
tranquilla et quiela, remota a procellis invidia- 
rum. Liv. 2. "1. Plebs agitari ccepta tribuoiciis 
procellis. Id. 28. v i5. Seditionum procellae. Cic. 
Dorh. 53. 137. Tu procella patriae, turbo ac 
tempestas pacis atque otii. Id. 2. Verr. 3. 8. 
Ut quoniam criminum vim subterfugere nullo 
raodo poterat, procellam temporis devltaret. Se- 
neca Agam. 594. Procella impotens Fortonae. 
Virg. 7. JEn. 504. Frangimur, beu! fatis, inquit, 
ferimurque procella. ■ — 6) Speciatim dicitur de 
impetu pugnantium (praetertim equjtum, qui ce- 
lerius fetuntur in aciem adversam) et impressio- 
ne bosiem proccllentium. Liv. 30. 18. Equestrem 
procellam excitemus oportet, si turbare ac statu 
movcre volumus. Id. 20.2. Procella equestri ho- 
stem circumfundere. Id. 37. 41. ad (in. Hac vel- 
ut procella ita constcrnavit equos, ut etc. Tac. 
3. Hist. 53. Legioneg equestri procella, mox pe~ 
ditum vi fundere, — c) Hem de adversa pugna. 
Flor. 2. 6. Ticino Trebia succedit. Hie secunda 
belli Punici procella desaevit. Zucan. 8. 203. 
Sparsus ab Ematbia fugit quicumque procella. 
— d) In booam partem de oratione. QuintU. 
11. 3. 158. Hoc pnecipit Horaerus Ulyxis exem- 
pio, quem stetisse ocujis fa terram deflxis, im- 
moto scaeptro, priusquam illam eioquentisE pio- 
ruilam eu*underet,dicit. Homtri versus, ad quem 
QuintU. respicit, est Iliad. 1. 3. *. 222. Kat ei«a 
vt-pafiipoiv eaixoxa, ^ttfitpiriaiv. 

PROCELLO, is, ere, a. 3.' idem quod percello, 
p«rmovco, propel lo, evcrto: a x*>.Xw moveo., vel 
ab obsoleto cello. Proper t. 3. 6. 3. Dum furi- 
bunda mcro meniam procellis, ct in me Projicis 
insana cyrabia plena manu. Alii leg. propellis } 
iraprobante Broukusio, qui el illud Servii affert 
ad Virg. 1. /En. 80. Dicta procella, quod omnia 
procellat, hoc est moveat. Ubi alii leg. percellat. 
et Gloss. Philox. Procello, ntpixpinto. h. e. impel- 
lo, everto. — Procellere se est in anteriorem par- 
tem se movere. Paul. Diac. p. 225, i. Mull.Vto- 
cellunt, procumbant. Plaut. Mil. glor. 3. 1. 167. 
Sed procellunt se, et ptocumbunt dimidiati, dura 



— 87« — 

appelant. Ita MSS. et vet. edit. Alii perccllunt. 
Loquitur Plaut. de iis, qui mens* accumbentes, 
imminent ferculis, et ipsum corpus extendentes 
patinis ([uasi incumbuut, et cupide iohianl. Ce- 
tcrutll Fleckeisenus apud Plautum legit: Sed 
procellunt sese in mensam, dum inhiant (quae 
fastidiunt). 

PIIOCELLOSE, adverb, turbide, in moiein pro- 
ccllae. Augustin. 13. Confess. 20. Genus huma- 
num profundc curiosum, ct procellosc tumiduin. 

PROCELLOSL'S, a, um, udji-ct. Sup. Procel- 
losissimuis 1. — Proccllosus ^ 1. Est procel- 
lis agitatus, ventoso, tempestoso, procelloso, 
aeXXw'STj?, ^usXXTJsec. Liv. 40. 2. Vcr procello- 
sum eo aono fuit. Column. 0. R. R. 4. 1. Apri- 
cus, cl minime procellosus cseli status. Seneca 
Med. 411.; ot Val. Place. 3. 621. Procellosum 
mare. Augustin. 5. Civ. D. 22. extr. Procello- 
sissimum pelagus. ^ 2. Item procellam iodu- 
cens, Liv. 28. 6.; et Ovid. Heroid. 2. 12. et 2. 
Amor. 6. 44. procellosus ventus. 

PROCRR. V. PROCERES sub I. 6. 

PROCERE, adverb, in lungo, uzxpdv, longe, 
in longum. Comparativum habet Cic. 3. Oral. 
50. 22l), Hrachium procerio* projectura, quasi 
quoddam telum oratiopis. 

PROCERES, um, m. plur. 2. Servio ad Virg. 1. 
JEn. 744. e\ farrone sunt capita trablum, vel 
mutuli extra parietem prominenles. De notatione 
V. foss. Etymol.: Festus a procus deducit; ait 
enim p. 240. 1. Mull. Procum Patricium in 
descriptione classium, quam fecit Sorv. TulHus, 
sigmficat procerum; hi enim sunt principes, Hsec 
Festus. Ilioc ita dicti viri priraarii in quovis or- 
dine, principes in civibus, i grandi, i capi, i prin- 
cipals, % primarij i'magnaii, efap^tu, wowto- 
noki-cat,, rrpwtap^ovTec. 

I.) Proprie. — o) Saspissime in plurali nu- 
mero. Cic 13. Fam. 15. Audiebam enim nos- 
tros proceres clamitantes. Liv. 1. 45. Proceres 
Latinorum. Plaut. Bacch. 4. 9. 130. Fit vasta 
Troja : scindunt proceres Pergamum. h.e. prin» 
cipes Graeciae, forlissimi militum, qui in equo 
fuerant inclusi. Tac. 14. Ann. 53. Ego equestri 
et provincial!* loco ortus, proceribus civitatis an- 
numeror. Virg. 3. JEn. 58. Delectos populi ad 
proceres, priraumque parentem Monstra Deum 
refero. Sil. It. 11. 141. x Paullumque idem inter 
prcslia, et idem Flaminium,' proceres rerum de- 
miserit urabris. Lucan. 7. 60. Proceres castro- 
rum. Id. 8. 261. In procerum coetu tandem mce- 
sta ora resolvit. Plin. 17. Hist. nat. 1. 1. (5). 
Caecina Largus e proceribus. uno de' primari. 
et Id. 1. ibid. 30. 31. (112). Rbmani proceres. 
Juvenal. 3. 212. Si magna Astun'ci cecidit do- 
mus, horrtda mater, Pullati proceres, ditTert ?a- 
dimonia pnetor. Liv. 2. 20. Proceres juventutis. 
V. Drakenborg. ad h. I. et cf. Liv. 10. 28. — 
b) Negant grammatici Charis., Diomed., Pho- 
cas, etc. in singular! num. usurpari. Juvenal. 
tarnen 8. 26. Agnosco procerem. Capitolin. Ma- 
xim. 2. In pueritia fuit pastor, nonnumquam 
procer, qui latronibus insidiaretur. h. e. dm et 
princeps ad ihsectandos latrones. Ignarra de 
phratr. p. 200. putat legend. Gr»cis litteris repd- 
ytip pro irpo'^eipo? manu promptus, quo qui- 
dem epitbeto .llavimini dexteritas maxime com- 
mendatur. Infrequens enim non est, sequioris 
profsertim astatis scriptores Grescas voces Latinis 
aliquando immiscuisse. Alcim. Ep. 84. ante med. 
Post obitum devotissimi, ndelissimique vobis, 
patris mei, prqeeris vestri. 

II.) Translate. — a) Speciatim. Volum. 9. 
/?. H. 9. 6. de apib. Sunt sipe plures unius po- 
puli duces, et quasi procerum sedilione plebs in 
partes diducitur. — b) Generatim. Plin. 29. 
Hist. nat. 1. 8. (26). Proceres artis ejus. h. e. 
medicinee: medicorum principes. Id. 7. ibid. 30. 
31. (112). sapientiae. Id. 0. ibid. 17. 30. (66). gu- 
tas. Id. 35. ibid. 11. 40. (138). Hactenus indi- 
catis in genere utroque (pingendi) proceribus, 

PROCERlTAS, Stia, f. 3. altUudo, et prascijiue 
staturae, altezza, grandezza. 

I.) Proprie. — a) De homlnibui. Cic* Coil. 
15. 36. Candor bujus t«, et procerilas, vultus 



PROCERUS 

oculique pcrpuleruot. Plin. !. Ep. 40. Proceri- 
las corporis, et decora facics. Sic Justin. 13. 
1. 11. Forms pulcritudo , et proceritas corpo- 
ris, et Tac. 12. Ann. 44. Rhadamistus decora 
proceritate, vi corporis insignis. Id. 4. ibid. 57. 
de Tiberio. Quippe illi pnegracilis et incurva 
prcceritas. Gelt. 'J. 11. Dux Gallorum vasta et 
ardua proceritate. Suelon. Vilell. 17. Erat in 
eo enormis proceritas, venter obeius, etc. — b) 
De plantls. Cic. Senect. 17. 59. Quum admira- 
retur et procerilates arborum, et directos in 
quincuncem ordines. Tac. 5. Hist. 6. Palmetis est 
proceritas et decor. Plin. 17. Hist. nat. 4. 3. 
(27). Nee semper aquosa est terra, cui proceri- 
tas her bar um. Id. 16. ibid. 14. 25. (65). Tilia 
proceritate perquam modica. Id. 12. ibid. 25. 
54. (.113). Proceritas balsami intra bina cubita 
subsistit. — e) De spatio. A put. 5. Met. y Remi- 
gio plum* raptum maritum proceritas spatii fe- 
cerat alieoum. scil. altitudo in sublime se pro- 
ripientis. Sic Forcellinus: alHs tarn en proceritas 
spatii h. i. est spatii longitudo. 

II.) Translate est longiludo, lunghezza, pf^off. 
Cic. 2. Nat. D. 47. 122. Alio rum ea est humi- 
litas, ut cibum terrestrem rostiis facile contin- 
gant. Qux autem altiora sunt, ut anseres, ut 
eyeni, ut cameli, adjuvantur proceritate collo- 
rura. Plin. 8. Hist. nat. 15. 16. (39). Alces, ni 
proceritas aurium et cervicis distingual, juveu- 
co similis. Id. 16, ibid. 6, 8. (21). Pediculi (glan- 
dis) proceritas bre\itasque differentiam babel, et-- 
17- ibid. 13. 21. (96). Proceritas rubi. — De 
oratione. Cic. Orat. 63. 212. Fluit omnioo nu- 
merus a primo turn incitatius brevitate pedum, 
turn proceritate tardius, h. e- quum plures sylla- 
bse producuntur. 

PROCERItGDO, Inis, f. 3. proceritas. Solin. 
1. a med. Corruptam degeneri successiooe sub- 
olem nostri temporis, per nascenlium detrimen- 
ta decus veteris proceritudinh perdidisse. 

PROCERTJLUS, a, um, adject, deminut. lun- 
ghetto, aliquantum procerus, longiusculus. Apul. 
Florid, n. 15. Bathylli manus tenerse, proceru- 
lae: lasva distantibus digilis ncrvos molitur, dei- 
tera psallenlis gestu pulsabulum citharas admovet. 

PROCERUS, a, um, adject, Comp. Procerior 
et Sup. Procerissimus I. et II. — De notations 
V. Foss. Etymol. Procerus est alius,, celsus, et 
praecipue de statura usurpatur (It. alto di sta- 
tura, grande; Fr. haut, eleve; Hisp. alto, le- 
vantado, elevado; Germ, schlank gewachsen, 
schlank ; Angl. long, high in stature, tall). 

I.) Proprie. *\ 1. Generating — a) De ho- 
mioibus. Cic. Brut 01. 313. Procerum et. te- 
nue collum, Colum. 6. R. R. \. 3. Boves cor- 
nibus proceris ac nigrantibus et robustis, For- 
cellinus Vero ha;c duo ad inferiorem paragr. II. 
retulit. Ceterum Ovid. 13. Met. 790. de Gala- 
tea. Floridior pratis, longa procerior alno. Plin. 

4. Ep. 9. sub- fin. In procero corpore mtssta et 
squalida senectus. Tac. 1, Ann. 64. Procera' 
membra, et 15. ibid. 72. et 4. Hist. 1. Habitu 
procerus. Id. 4. Hist. 14. Est plerisque procera 
pueritia. Sueton. Vesp. 23. Homo proceras sta- 
turae. Id- Aug. 73. Usus est calceamentis altius- 
culis, ut procerior, quam erat, videretur. Id. Cal, 
47. Galliarum procerissiraum quemque. Colum. 
3. R. R. 8. 2. Nuper ipsi videre potuimus in 
apparatu pompas Circensium ludorum Judieae 
gentis hominem proceriorem celsissimo Germa- 
no. Sil. It. 15. 717. Procera? stabant, Celtarura 
signa, cohortes. — b) De plantis. Catull. 64. 
280. recto proceras stipite iauros. Cic. I. Legg. 

5. 15. Procerissimae populi. Horat. 3. Od. 25. 
16. Procera fraxinus. Id. Epod. 15. 5. ilex. Virj. 

6. Eel. 63. alnus. Ovid. 13. Met. 801. arundo. 
Plin. 17. Hist. nat. 4. 3. (28). Quid enim a- 
biete proccrius? Ovid. Heroid. 16. 107.; et Plin. 
5. Ep. 6. Procerae silva?. ^ 2. Speciatim pro- 
ceriores , um, absolute, videntur fume genus 
militum proceritate aliis praestantium, quos ho- 
die recte nuncupaveris granatieri. Inscript. apud 
MuraU 800. 2. bvlpar vbtrranvs *x rxocxaro- 
Biavs. Marin. Frat. Arv. p. 296. not. 28. legit 
PROTBCToatBvs. V. tamen CANDIDATUS. 



PROCESSIO 

II.) Translate est loogus, porrectus, productus, 
prolix us, lungo, uaKooc,. Parro 2. R. R. I. 
1*. Sues --procero corpore, capittbus ut sint 
parvis. Cic. 1. Nat. D. 36. 101. Ave* corneo 
proceroque rostro. Lucret, 4, 824. proferre vlai 
Proceros passas. Marat. 2. Sat. 2. 36. Proceroi 
odlsse lupos. pisces. Plin. 8. Hist, nat. 34. 52. 
(123). Thoes: luporum id genus est, procerius 
longitudine, brevltate crururo disslmile. et ibid- 
45. 70. (182). Procerior Cauda. Id. 11. ibid. 43. 
99. (245). dextera. Id. 9. ibid. 35. 56. (113) 
Proceriotibus unionibus sua gratia est: elenehoa 
appellant, fastigata longitudine. Id. 19. ibid. 5. 
24. (72). Procerus cucurbit*. Gell. t. 1. Modus 
spatiuraque plautae Herculis procerius. — Cic. 3. 
Orat. 48. 185. Post anapasstus, procerior quidam 
numerus, efflorult. Diomed. 2. p. 423. Puttch. 
ex Varrone. Syllaba procerae $uat, quae vocalem 
longam habent in paenultima, ut faculta's. — 
Item in altum extensus, sublatus. Catull. 64. 261. 
Plangebant aliee proceris tympana palmis. 

PROCESSIO, oois, f. 3. idem quod processus. 
Cic. pro leg. Manil, 9. 24. Ex lis locis a mililibus 
nostris reditus magis maturus, quam processlo 
longior queerebatur. avanzamento. Alii leg. pro- 
cessus. Veget. 2. Milit. 22. Cornicines canunt, 
quod in omnibus exercitiis et processionibus cu- 
stoditur, nelle mar tie. Capitolin. Per tin. 11. 
Quum Pertinax eo die processioned, quam ad 
Athenaeum paraverat, ut audiret poetara, ob sa- 
criGcii prsesagium distulisset. I'uscita di casa. 

PROCESSUS, a, um. P. PROCEDO. 

PROCESSUS, us, m. 4, actus procedendi, pro- 
gressio, progressus, repo'^aoi? (It. inoltramento, 
avanzamento, progresso ; Fr. action de s'avan- 
cer; llisp. adelantamiento, progreso ; Germ. d. 
fort', Fortschreiten, d. Fortgang ; Angl. a 
progress, advance, going forward, progression, 
process). 

I.) Proprie. Seneca 3. Bhnef. 29. Quidquid 
est, quo tiraentur inctiti amnes, quo nominan- 
tur, in processu paraverunt. Apul. de Mundo. 
Ilinc illi sept em molus, processus et retrocessus, 
sursum deorsura, etc. Rutii. 1. Itiner. 439. Pro- 
cessu pelagi jam se Capraria lollit. V. loc. Cicer. 
in PROCESSIO. — Processus est etiara ipsa pom- 
pa, qua August!, et consules, quum primuoi in 
Capitotium Kal. Januariis ad nuncupanda vota 
magno magistratuum comitatu pergere solebant. 
Hinc Felix processus consulat. Jug. N. to ties 
legitur in nuramis Romanis, in quibus Tidere 
est ipsum Augustum coosularibus insignibus or- 
natum, et quadrigis, seu sejugibus vectum in- 
gredi, quod post Trajani tempora usuvenisse 
constat, quum aotea ipsi consules pedibus eo die 
Capitoiium ascendere soliti fuissent. V. Eckhel. 
D. If. V. T. 8. p. 335. — Processus etiam tri- 
umphatoris quadrigis aut sejugibus fiebat anti- 
quitus; et prior Tiajanus pedes egit triumphum, 
quasi vero ovaos esset- Plin. Paneg. 22. 

II.) Figurate. ^ 1. Apud medicos est caput 
ossis prominens et procurrens in eum soepe 
usum, ut alterius ossis cava extremitate excipia- 
tur, a'irdfuct;. Cels. 8. 1. Maxillas partes extre- 
mes quasi bicornes sunt. Alter processus infra 
latior, etc. 5 2- Apud serioris »vl scriptores 
dicitur de tempore. Prudent. 7. Cathemer. 121. 
Ternii dierum ac noctium processibus. h. e. tri- 
duo et irinoctio, ^ 3. Translate est profeclus, 
incrementum. Virg. 3. G. 504. Sin in processu 
cospit crudescere morbus. Cic. Brut. 65. 232. 
Gradus tuos, et quasi processus dicendi studeo 
cognoscere. et ibid. 78. 272. Ita.que tantos pro- 
cessus effictcbat, ut evolare, non excurrere vide- 
re tur. Attejus Philol. apud Sue ton. Gramm. 
10. Se in Grsecis litteris magnum processum ha- 
bere, et Jn Lalinis noonullum. Ovid. 4. TVisf. 
5. 25. Sic tua processus habeat fortuna peren- 
nes. Juvenal, 1. 38. in caelum quos evehtt opti- 
ma summi Nunc via processus. Quintil. declam. 
3. 9. In diem sperare eliam processus potest: 
pro hoc mertto aecipiet forlasse vitem. quahhe 
proinozione. .Seneca Tranquill. 2. a med. Ei 
bac aversatione alienorum pfocessuum, at auo- 
rum desperatione obirascens fortanas anknus, et 



— 877 — 

de s«culo querens, etc. Id. Contol. ad Polyb. 
28. Inimica semper alienii processibus iovidia. 
licin. Rufin. Dig. 24. 1. 41. Imperator Anto- 
ninus constituit, ut ad processus viri uxor ei do- 
nare possit. — Item successus, eventus, successo. 
Seneca Ep. 115. tub (in. Queruntur et de con- 
siliis, et de processibus suts. 

PROCBSTRlA dicuntur, quo proceditur in 
muro. .Ellus proccstria aedlOda dixit esse extra 
portam. Artorius procestria, qua? sunt ante cas- 
tra: etiam qui non habent caslra, propugnacu- 
la, quibus pro castrls utuntur, adificant. Paul. 
Diac. p. 225. 12. Mull. In quodam MS. legitur 
procastria. Sic in Gloss. Philox. Procastria, 
oUriuata rrpo Kapsp.(lokrj<;. Et, Haec procastria, 
singulare non habet,. oi irept xuv napafifk\tcv 
tojrot. Et, Procastrium, d npo xit ttap»u^o\^i 
to'tto?. In ilsdem Gfoss. nctptufiokai sunt castra. 
Similiter Beda de orthogr. p. 2795. Putsch. In 
neutro (gaudent plurali numero) prascordia, 
palaria, quum milites ad palos exercentur, pro- 
castria, qua? ante castra sunt. Plin. 2. Ep. 17. 
ante med. Past hanc -(ccenationem) cubiculum 
cum procestrio. Alii rectiut leg. proccetone. 

PROCHOS Agrlos, 7rpo'x,o? a^to?, berba saxi- 
fraga apud Apul. Herb. 97. Eadem videtur esse 
quas et scolibrocbos dicitur. 

PROClDENS, entis. V. PROClDO. 

PROCIDENTIA, ae, f. 1. discesa, nponttaatc, 
actus procidendi. ^ 1. In re medica est absces- 
sus, genus raorbi, quum pars quaedam corporis 
prolabitur extra suum locum naturalem. Itaque 
procidentia oculi apud Plin. 34. Hist. nat. 18. 
50. (IGJ). dicitur, quum iDgens infiammatio tanlo 
impetu erumpit, ut oculos sua sede propellat: 
wpditTwatv id, quoniam oculi procidunt, Graecl 
appellant. Ita describitur a Cels. 6. 6. n. 8.' ad 
fin. Procidentia ani, seu sedis est, quum rectum 
intestinum extra sedem procidit. Sic procidentia 
vulvs, uteri, etc. Plin. 23. Hist. nat. 9. 81. 
(161). Myrtus utilis procidentias vul varum. Id. 

26. ibid. 8. 53. (90>. Anagallidum casrulea pro- 
cidentiam sedis retro agit. ^ 2. In re grarama- 
tica est verborum iigura, de qua Priscian. 17. 
p. 1099. Putsch. Illud tamen sciendum, quod 
per figuram, quam Grseci a'XXotoTTjta vocant, 
id est variationem-, et per ^tvy[xa, id est ad- 
junctionem e% concidentiam, quam avvg nnxtaaw 
Graci vocant, vcl procidentiam, id est dvrinxia- 
ffty, et numeri divers! et diversa genera et di- 
versi casus et tempora et persons etiam intrans- 
itive copulantur. 

PROClDO, cidis, cldi, cldere, n. 3. (pro et 
cado). Part. Procidens 1., 2. et in fin.— Pro- 
cido est idem ac pronus cado, procumbo, cadere. 
innanzi, ttpoicinrt*. ^ i. Generatim. Horat. 4. 
Od. 6. 10. impulsa cupressus Euro Procidit late. 
Liv. 31. 46. ad fin. Muri quoque pars, ariete 
incusso subruta, multis Jam locis prociderat. 
Ovid. 9. Met 649. quum tu lassata sequendo Pro- 
cidis. Horat. Epod. 17. 13, rex procidit, Jdeu ! 
pervicacis ad pedes Achillei. Stat. 9. Theb. i7. 
In egregii vacuum jam corpus araici procidit. 
Liv. 26. 39. o med. Praeceps cum armis pro- 
cidit ante proram. Plin. 16. Hist. nat. 5. 6. 
(15). Glandem in alienum fundum procidentem 
licet colllgere. ^ 2. Procidere aliquod mem- 
brum in corpore, est morbo extra suam sedem 
prolabi, ut in voce praeced. 1, dictum est. Cels. 6. 
6. n. 8. ad fin. Oculi procidunt. Plin. 23. Hist. 
nat. 6.54.(103). Decocto cotoneorum foventur, 
si procidant vulv* et interanea. Id. 24. ibid. 13. 
73, (113). Mora imponuntur oculis procidentibus. 
el ibid. 12. 67. (110). Pastilli ex acacia sistuot 
vulvam et sedem ptocidentes. Id. 22. ibid. 25, 
70. (145). Lens glutinat interanea procidentia. 
h. e. enterocelas. Id. 32. ibid. 1. l. (ft). Lu- 
bricos partus alque procidentes cootineri ad uia- 
turitatem. — Hinc 

Procidentia, ium, n. pi. 3. absolute, substan- 
tivorum more, dicuntar quae corporis morbo 
prolabuntur extra suum locum naturalem. Piin. 
24. Hist. nat. 11. 59. (99). Radix rorismarinl 
sanat procidentia sedis. Adde eumd. 2-\. ibid i. 

27. (56). 



PROCINCTUS 

PROClDO, cldis, ctdi, cisum, cidere, a. 3. ante 
oaedere. Vox a Lexico expungenda; occurrit enim 
tantum in jVor. 7Vr. p. 18. 

PROClDUUS, a, urn, adject, cadente innanzi, 
irpdirTmto?, qui procidit, procumbens, deciduu*. 
^f 1. Generatim. Plin. 16. Hist. nat. 32. 57. 
(133). Salix procidua atque detruncau. Stat. 3. 
Theb. 127. Scrutantur galeas frigentum, inven- 
taque monstrant Corpora, prociduae super exter- 
nosque suosque. Sidon. carm. 23. 415. Turpans 
prociduam cruore frontem. % 2. Merabrum 
prociduum ex morbo quid sit, V. in PROCIUEN- 
TIA 1. Piin. 21. Hist. nat. 20. 87. (151). Meli- 
lotos lenit testes, el sedem prociduam. Id. 20. 
ibid. 20. 81. (211). Porcilaca infantium cerebro 
imponitur, umbilicoque prociduo. 

PROCIERE. V. PROCITANT et PROCITUS 
loco suo. 

" PROCINCTUALIS, e, adject, ad procinctum 
pertinens. Cassiod. 6. Variar. 22. Procinctualis 
ornatus. h, e. railitaris, et paratus ad pugnam. 
Id. 10. ibid. 31. Procinctualis gladios. 

PROCINCTUS, a, um, particip. a procingo: 
succinto, prascinctus, succinctus, expeditus. JFe- 
stus p. 249. 22. Mull. P roc in eta classis diceba- 
tur exercitus ad prcelium instructus et paratus; 
quern Diali flamini videre non licet. Antiqui 
enim procinctum hominem dlxerunt, ut nunc 
quoque dicitur, qui ad agendum expeditus est. 
Procincta autem toga Roman! olim ad pugnam 
ire soliti sunt, Unde et teslamenta in procioctu 
fieri dicuntur, > quae ante pugnam fiunt. Jlaec 
Festus, quse subjectis exeraplis illustrantur ia 
vet. lege Ji'umce apud eumd. p. 189. 13. Cujus 
-auspicio classe procincta opima spolia capiun- 
tur, Jovi Feretrio darier oporteat, et bovem c«- 
dito. Cactus Pict. apud Gell. 10. 15. Equo Dia- 
lem Qaminem vehi, religio est: classem procin- 
clam, extra pomceriura, id est oxercitum arma- 
tam- videre. Adde eumd. 1, 11. Ammian. 20. 
11. a med. Classico excilante in pugnam, Icgio- 
nes procincta? celeri gradu venerunt. Quod au- 
tem ait Festus, ideo procinctara dici classem, 
quod togis incincti ad pugnam ire soliti fuerint, 
. habet etiam Paul. Diac. p. 77. 3. Mull., et sx- 
gnificat cinctum Gablnum, de quo V. in C1N- 
CTUS, us. — Procinctum testamentum F. ia 
voce sequenti sub b. 

PROCINCTUS, us, m. 4. apparecchio, procin- 
to, rrpo^oVrj, jrapaaxgi/rj, apparatus militaris, quo 
se milites ad pugnam instruunt: item ipse pu- 
gn* iramin entis articulus. V. vocem praeced. Hinc 
in procinctu, in ipso articulo prcelii ineundi, in 
procinto: et translate cujuslibet rei faciendaj. 
Gloss. Philox. Procinctum , oxctv e({ ndXafiov 
ouyx.akeou>vTcu. — a) Generatim. Plin. 6. Hist, 
nat. 19, 22, (66). Regi lx. millia peditum in 
procinctu bellorum excubant. Gell. 1. 11. Ua- 
Jyattea rex terrae Lydiae concinentea fiatulatores 
et fidicines, atque feminas etiam tiblcinas in 
exercitu atque in procinctu habuit, lascivien- 
tium delicias conviviorum. sul punto del com' 
battere. et Tac. 3. Hist. 2. Plus socordiae, quam 
fiducim accessissa vlctorlbus. Neque enim in pro- 
cinctu et castris habits: per omnia Italia; mu- 
nicipia desides, insolltas voluptates hausisse. /i. 
e. in expedilione, in atiuale ettrcizio mililare. 
et Plin. 23. Hist. nat. t. 23. (41). Tendere ad 
procinctum. Solin.3%. a med. In procinctum ire. 
Ulp. Dig. 37. 13. 1. In procinctu versari. Ovid. 
1. Pont. 8. 9. Quoque magis nostros venia di- 
gnere libelios, Hasc in procioctu carmlna facta 
leges. Quintil. 12. 9. 21. Oralorem armatum 
semper, ac velut in procinctu slantem, non ma- 
gis unquam in causis oratio, quam in rebus quo- 
Udianis sermo deficiet. Id. 10. 1. 2. Nisi tamquam 
in procinctu paratam quidem ad omnes casus 
babuerit eloquentiam. Seneca 1. Clem. i. Sevc- 
ritatem abditamj clementiam in procintu habeo. 
h.e. palarn et in promptu, ut miles in acie ar- 
ma sua. — b) SpeciaUra, In procioctu factum 
testamentum (inquit Paul. Diac. p. 109. 7. Mi'ill.) 
dicitur, quod miles pugoaturus nuncupat pracsen- 
tibus commilitonibus. Tic. t. Orat. 53. 228. Se, 
tamquam in procinctu testamentum faceret,«'na 



PKOCISUS 

libra atque tabulis, populum R. tutorem insti- 
tuere dixisset filiorum orbilati. Adde eumd. 2. 
Xat. D. 3. 9. Cajus 2. Institut. (edente iterura 
Goeschenio) § 191. Aut testameDtum in pro- 
cinctu (faciebant), id est, quum belli causa ad 
pugnam ibanl; procioctus est enim expeditus et 
armatus exercitus. lade ccrrrigendus locus simi- 
lis Imp. Justiniani 2. fnstilut. til. 10., ubi 
perperam testamentum procinctum pro in pro- 
cincttt legitur, /'. TESTAMENTUM. — O In 
plur. numero. Iinpp. F'alentinian. et Patens 
Cod. Theod. 0. 24. 2. Quos armis gestandis et 
procinctibus bellicis idoneos adhuc non esse con- 
sliterit. — d) Prudent. Hamartig. 923. Pro- 
cinctuin videt Angelicum. h. e. exercitum An- 
gelicum paratum. 

PROCISUS, a, urn. V. PROCIDO. 

PROClTANT, provocitant, CUare enim voeita- 
re est; unde procet et procit et procat dicebant 
pro posciL. Paul. Diac. p. 225. 7. Mull. Hinc 
Gloss. Philox. Procitat, irpcxaXetTat. 

PROClTARE, soepe prolicere, idest producere. 
Paul. Diac. p. 226. 14. Mull., qui prolicitare, 
non procitare legenduin esse recte conjecit. 

PROClTLS, a, urn, particip. — Procitum testa- 
mentum dicebatur, veluti procatum , provoca- 
tum, idest irrituin ac ruptum. — Prociturn, quum 
prima syllaba conipitur, sigaificat petitum. Li- 
vius (Andr on. in Odyts.) Matrem procitum plu- 
rimi venerunt. Paul. Diac. p. 225. 11. et 10. 
Mull. Videtur esse a proco, as, unde particip. 
procitus pro procatus. 

PROCLAMATtO, onis, f. 3. (proclamo i actus 
proclarnandi, exclamalio, vociferatio, ava{$Cr,oit. 
ava^d peuccc, esclamazione, grido. ^ 1. Gene- 
ratim. Quinlil. Declam. 8. 21. a d fin. Totus in 
lacrimas maroremque resolutus, etc. in ornni 
proclamatione gemltuque fraier. Id. Declam. 18. 
16. O quanto nunc dolore torqueris, quod in- 
stantem non poles aliqua truci proclamatione 
discutere! Adde ibid. 4. et Declam. 7. 5. % 2. 
Speciatim, proclamatio ad libertatem Cajo Dig. 
40. 12. 25. et Lip. ibid. 14. et 34. et Paullo 
ibid. 23. est ejus, qui e servitute in libertatem, 
confugieodo ad judicem, se vindicat. V. PRO- 
CLAMO 3. 

PROCLi.MA.TOK, oris, m. 3. gridatore, pcr,c, 
avi'xrjpu-tTwv, qui proclamat, clamator, vocifera- 
tor. Cic. 1. Oral. 46. 202. Non enim causidicum 
nescio quem, neque proclamatorem, aut rabulam, 
hcc sermooe nostro conquirimus. 

PROCLAMO, as, Svi, Stum, are, a. 1. (pro el 
clamo). Part. Proclamans 1. — Proclamo est 
palam et valde clamo, exclamo, vociferor, cum 
clamore loquor. a'vaj3oz» (It. gridare, esclama- 
re; Fr. crier fortement, pousser des cris; Hisp. 
gritar aitamente, echar gritos; Germ, aus-, 
aufrufen, schreien; Anjjl. to cry out, exclaim, 
vociferate, proclaim). % 1. Generatim. Lie. t. 
26, Palre proclamaole, se Gliam jure c&esam ju- 
dicare. f'irg. 5. .En. 345. magna proclamat voce 
Diores. Quintil. 11. 3. 17 J. Nam etiam o:\bosvidu- 
asque videas in ipsis funeribus canoro quodam 
modo proclamantes, Justin. 24. 3. S. Qui quum ad 
matrern confugisseot, in greraio ejus inter ipsa o- 
scula trucidantur, proclaraame Aipinoe. quod tan- 
turn nefas aut nubendo, aut post nuptias contra- 
xisset. Pelron. Satyr. 81. Yerberabam aegrum 
planctibus pectus, et inter lot aUissimos gemitus 
frequenter etiam proclamabam: ergo me etc. Id. 
ibid. 9. Quum ego proclamarem, gladium strin- 
xit. Sueton. Cass. 1. Satis constat, Sullarn-ex- 
pugnatum tandem proclamasse-: Vjncerent, ac 
sibi babereDt. *| 2. Speciatim de iis, qui in ju- 
dicio aliquid matrna vi et clamando persequun- 
tur. Cic. 7. t'eri. &>. 108. Adsuni, defendunt, 
proclamanl: (idem luarn irapiorant. Lie 22. 26. 
Is juvenis, ubi -toga et forum placuere, procla- 
ruando pro sordidis hominibus causisque adver- 
aus rem et famam bonorum, primura ad noti- 
tiam populi, deinde ad bonores pervenit. Lip. 
Dig. 48. 8. 4. a med. Si ipsi, qui banc injuriam 
passi sunt, proclamaveriat. ^ 3. Item speciatim 
apud JCtos proclamare ad vet in libertatem, dva- 
tpwiiv £s'; £>.su^«p:'ay, dicuntui qui ex servitute 



- 878 — 

se in libertatem yindicant, judicis ope implora- 
ta. Paul. Dig. 40. til. 13. qui inscribitur, Quib. 
ad libertat. proclamare non licet, I. 1. 3. 4. 5. 
et Sccevola ibid. 4. 59. et alibi seepe. Sic Pa- 
pinian. ibid. 14. 4. Post quinquennium a die 
manumissionis in ingenuitatem proclamare. Et- 
iam reclamo hac ratione interdum ut'tmur: quam 
rocem vide. 

PROCLlNATlO, Onis, f. 3. (prociino) ^icclina- 
tio in anteriorem partem, curv«lura, s'laXtacc, 
piegatura, inclinamento. Vilruv. 5. 12. Tunc 
proclioatio ea implealur arena. Id. 6. 11. Ne 
structure habeant ulla in parte proclinationes. 

PROCLINATUS, a, urn. V. voc. seq. 

PROCLlNO, as, 5vi, Stum, are a. !. (pro et 
clino). Part. Proclinatus I. et II. — Proclino 
est ;ncUno, vel incliao in anteriorem partem, 
eyxXtvco, xaraxXivu (It. piegare, inclinare; Fr. 
faire pencher en avant, incliner; Hisp. ineli- 
nar, tercet', encorvar; Germ, vorwarls neigen, 
beugen; Angi. to incline, or bend forwards). 

I.) Proprie. Ovid. 2. Trist. 83. Quum ccepit 
quassata domus subsidere, partes In proclinatas 
omne recumbit onus. Id. 2. Amor. 11. 39. Turn 
mare in b*c magnus proclinet litora Nereus, 
Vitruv. 2. 8. sub fin. Vetuslate marcidi flunt, 
deinde subsideates procllnantur, et disrumpunt 
speciem tcctoriorum. Id. 2. 10. Curvatura mon- 
tis proclinata ad mare. Id. 5. 12. ProcHnatum 
latus. Colum. 7. M. R. 10. 2. Earum [suum) 
notanda sunt capita, quam in partem proclioen- 
tur, ut ex dirersa parte de auricula sanguinem 
miltamus. Est qui legit proclinenl. 

II.) Translate in part. prat. pass. Cccs. 7. B. 
G. 42. Adjuvat rem proclinatam ConYictolitanis, 
plebemque ad furorem impellit. che avea piglia- 
ta mala piega. Sic Id. ad Cic. post Ep. a. I. 
10. ad Jlt. Ne quo progredereris, proclinata jam 
re, qua iategra etiam, progrediendum libi non 
existimasses. Alii leg. inclinaia. 

PROCLlVE. adverb, et PKOCLfVE, is, n. 2. 
absolute, substantivorum more, V. voc. seq. I. 

0. et II. 2. b. et in fat. 

PROCLIV1S, e, rarius Proclivus, a, um, adject, 
(pro et clivusj. Alteram formam proclivus exbi- 
bent Plaut., f'arrv, Lncrel., Seneca locis infra 
citt., quitus adde Senec. Ep. 86. — Yeteres in 
Ablativo etiam proclive dixerunt, teste Gell. 
10. 24. a med. — Lorn p. Proclivior I. et II. — 
Proclivis est in anteriorem partem inciinatus, de- 
elms, pronus. sKtf oac;, xaTavTTjc (It. c/iino, che 
ha del pendio, declive, pendente; Fr. penchd, 
incline, qui est en pente; Hisp. inclinado, en- 
corvado, pendienie; Germ, bergabwarts, vttr- 
tvarts geneigt , absckussig; Angl, bending or 
inclining forwards, sloping, steep, leaning or 
hanging downward). 

I.) Proprie. — a) Adjective, de rebus, f'arrr, 
2. R. R. 2. 7. Solum oportel esse eruderatum 
et prociiTum, ut everri facile possil. Liv. 35. 30. 
Postquam citatum agmen per angustam et pro- 
clivem viam duci raplim vidil. Seneca Apocoloc. 
13. Omnia procliva sunt: facile descenditur. — b) 
Absolute, subttantivorura more, Proclive, is, a. 
Plaut. Asin. 3. 3. 120. Adsta, ui descendam nunc 
jam in proclivi. Liv. 5. 43. Quo successerit ma- 
gis in arduum hostis, eo pelli posse per procli-.e 
facilius raii. Id. 44. 5. Per proclive asserts in 
terra dctigtoantur. Auci. B. Alex. 76. exir. Quum 
in proclive dftruderetitur hosu-s. Colum. 'J. II. li. 
5. 1. Apes cum onere per proclivia non tegre 
devolaot. Apul. 6. Mel. Per proclive delabi. Id. 
ibid. 4. Jacere contra proclive montis. - c> De 
personis, quae sunt in proclivi, seu per proclive 
descenduot. Clau.l. III. Com. Honor. 178. pri- 
mes quum deleft is onus, Adspicis Arcadium: 
quum te proclhior urges, Occiduum visus re- 
moratur Honorius ignem. 

II. i Translate. <f i - Est P^opensus, turn in 
malam, turn in bonam partem, propenso, incli- 
nato, porialo,diiposlo. — I. ) Gencratim. Cic. 

1. de republ. 28. Cujus (Phalaridis) in siinili- 
ludinem dorainatus unius proclivi cursu et facili 
delabilur. Apul. Florid, n. 18. a r mzd. Jam pro- 
clivi senectutt. r>. e. ver?ente ad mortem. Cic. 



PROCLIVITER 

5. Fin. 28. 84. Proclivi {alii vero leg. procli- 
viusj currit oratio: venil ad extreraum; haeret 
iQ salebra. — 2, c ) Speciatim — a) Cum Ac- 
cus. et prsep. ad, in, circa. Cic. 4. Tusc, 37. 81. 
Ut aliquis potest videri ad aliquem morbum 
proclivior; sic animus alius ad alia vitia propen- 
sior. Id. Amic. 18. 66. Amicilia debet esse ad 
omaem comitatem facilitatemque proclivior. Ter. 
Andr. I. 1,50, Ut iogeoium est omnium bomi- 
num ab labore proclive ad lubidinem. Claudian. 
Laud. Seren. 133. pietas in te proclivior ibat. 
Quintil. 4. 5. if. Eritque judex circa jui no- 
strum, spe modestis attentior, circa modestiam 
juris probatione proclivior. — b) Cum Dat. poe- 
tice. Sil. It. 13. 335. sceleri proclivis egestas 
— c) Absolute. Pheedr. 4. lb. Stultum admo- 
vere tibi preces existima, Proclivis ultro quam 
sit raisericordia. % 2. Ssepe est facilis, quia per 
clivum cum labore ascenditur, facile descenditur, 
facile. — a) Adjective. Cic. Topic 18. 69. Pro- 
clivia anteponuntur laboriosis. Id. Partit. orat. 
27. 95. Curandum etiam, ut ilia facilia, proclivia, 
jucunda videantur. Id. 2. Off. 20. 69. Dictu qui- 
dem est piocliFe. Lucret. 6. 728. El proclivus 
item fiat minus impetus undis. Alii et ipse Lacb- 
mano. leg- proclivis. Liv. 33. 12. Falli autem 
eum tola re, si aut Romanis pacem, aut Grse- 
ciae libertatem satis iirraam se credat relicluruin, 
nisi Pbilippo aut occiso, aut regno pulso: qu« 
utraque proclivia esse, si foriuna uti vellet. Cobs. 

1. B. G. 48. extr. Quibus erat proclive transnare 
flumen. Auct. B. Afr. 10. extr. In ejus scienlia 
et coasilio omnia sibi proclivia fore sperabant. 
iVepos Timoth. 3. Literasque Athenas publice 
misic, sibi proclive fuisie Samum capere, nisi 
etc. Plin. 37. Hist. nat. 5, 18. (67;. Sed et vitia 
demonslrari oporlet in tam proclivi erratu. At 
Sillig. ex Cod. Bamb. leg. in tam prodigis pretiis. 
Gell. 9. 1. Quum proclivior faciliorque sit jactus 
ex supernis in iniima, quam ex in funis in su- 
perna. — o) Substantive. Plaut. Mil. glor. 4. 

2. 27. Frcisli medo mi ex proclivo planum. — 
Esse in prozlivi, facile esse. Plaut. Capt. 2. 2. 
86. Tam boc quidem tibi in proclivi, quam im- 
ber est, quando pluit. Ter. Andr. 4. 2. 17. Sed 
si id non poteril, id faciam, in proclivi quod 
est, per me sletisse ut credat- Pseudo - Sail. Orat. 
2. ad Cess- 8. sub fin. Cujus si dolurn caveris, 
alia omnia in proclivi erunt. — Htnc 

Proclive et Proclivi advtrbii rilu pro procli- 
viter. Cic. 4. Tusc. 18. 42. Sunt in lubrico, in- 
citalaque scmel proclivi labuntm. Alii leg. pro- 
clive. Lucret. 2. 45.">. Et procursus item proclive 
volubilis e»»tat. Alii ley. in proclive: V. Lach- 
mann. ad It. 1. 

I'ROCLIVITAS, atis, f. 3. inclinalio, declivitas, 
iKippiitstoi, discesa, pendio, pendenza. 

1. Piupiie. Auct. B. Afr. 37. inde parvulam 
proclivitalem digressus, propter mare legiones 
ducil. Theod. Priscian. lib. 2. part. 2. c. 12. 
Couvenil (asthmaticis) exercitium: proderil cur- 
rere cum vestibus laneis quam maxima, si boc 
in procliviiale procuretur. 

II. 'i Translate est propensio in rem aliquam, 
pnrsertim viliosam, tnc/innxtone, provensione: 
nam in rebus boni6 et laudabilibus proprie fa- 
cililas dicilur. Cic. 4. Tusc. 12. 27. Aique hssc 
aliorum ad alios morbos prociivitas late patct. et 
i; 28. Uac igitur prociivitas ad suum quodque 
^enus, a similitudine corporis, argrolalio dicatur, 
dum ea intelligatur ad a-grotandum prociivitas. 
Sed ha-c in bonis rebus, quod alii ad alia bona 
sunt aptiores, facilitas nominetur, in maiis pro- 
ciivitas, ut signified lapsionem. H*c Cic. 

PROCLIVITER, adverb. Comp. Proclivius. — 
Procli viler est facile, in proclivi, s^euTztio-zun;. 
facihnenle, agevolmente. Cic. 5. Fin. 28. 84. 
Prociivius currit oratio: feuit ad extreraum. 
Alii leg. pioclivi. Id. Orat. 57. 191. Brevitate 
et celeriiate sjliabarura labi pulal verba procli- 
vius. Lucret. 2. 792. Quippe etenim muito pro- 
cli\ius exorientur. Id. 3. 311. Quin prociivius 
bic iras decurrat ad acres. Gell. 1. 6. ad (in. 
Facile et prociiviter persuasit civitatem salvam es- 
se sine matrimoniorum frequentatione non posse. 



PROCLIVIUM 

PROCLlVlUM, li, o. 2. declive, locus procli- 
vii, proclivitai. Frontin. 2. Strateg. 2. Elegit 
locum castris editura, unde adjuvante ,proc!lvio 
impetum railitum, etc. Hue pertinere potest et 
illud Claudiani 1. Laud. Stilich 23. Ipsaque 
Pierios lassant proclivia currus. 
PROCLlVUS. f. PROCLIVIS. 
PROCLUDO, is, ere, a. 3. idem quod claudo, 
concludo. Pallad. 3. R. R. 26. Curabit autem, 
ut fetus proprios cum unaquaque (matre) pro- 
cludat. Alii leg. praecluda I. Commodian. 57. 15. 
Tu fidis munpri, quo doctotes ora procludunt. 
Theod, Priscian. 1. 12. Pritnum-in extremo 
baculo molli lana obvoluto glaebas sanguinis e 
naribus purgare nos convenit, post !ana identi- 
dem obturando procludere, 

PROCO, as. are, a. ef Procor, aris, ari, dep. 
1. blande peto, posco. Livius Andron. apud Non. 
p. 24. 7. Merc. Quln quod paverc mea vos ma- 
jestas procat, etc. Cic. 4. de republ. 6. Itaque a 
petendo petulantia, a procando, idest poscendo, 
procacitas nominaia est. Paul. Diac. p. 224. 17. 
Mull. Procare, poscere, unde procaxes merctrices 
ab assidue poscendo: et proci uxorem poscentes 
in matrimonium: et verbum procas, idest poscis, 
Festus p. 247. 1. Mull, Est enim procare, po- 
scere, ut quum dicitur in judice collocaado: si 
alium procas, nive eum procas. (Adde eumd. p. 
274. 26.). Varro 7. L. L. 80. Mull. Poscere, 
procare dictum. Seneca 4. .Qucett. nat. prxf. 
Plancus ajebat, non esse rcculte, nee ex dissimu- 
iato blandiendum: peril, inquit, procari, si latet. 
PROCCETON, onis, m. 3. anticamera, jrpoxot- 
-rwv, locus ante cubiculum: a rrpo ante et xoiri) 
cubile. Plin. 2. Ep. 17. Huic cubiculo aliud, et 
procceton communi pariete Juuguntur. Slabet et- 
iam Varro, sed Grace, 2. R. R. jprocem. 2. Nee 
putant so habere villain, si non multis vocabulis 
relineanl Gr.xxis, quum vocent particulatira loca, 
frpoxoiTcovct, traXatcrpav, atrocVcTjptoy, etc. Dio- 
med. l.p. 408. Putsch. Pro 6*ignificat ante, ut- 
quum pronaum et procretona et proscenium di- 
ciraua locum, qui est ante scaenam et ante cce- 
tona. 

PROCOmION, li, n. 2. rcpoxofuov, anterior co- 
ma, coma falsa, Veget. 3. 11. 4. Schneid- 

PROCONSUL, is, m. 3. et Pro consule. Pri- 
mam dictum est pro consule, et ex frequeniia 
usus coalescentibus vocibus, proconsule: deinde 
ex praepositione et ablalivo proconsul, ut pro- 
nepos: unde proconsularis, proconsulatus. U- 
trumque autem recte Latin e dicitur: sed poste- 
rius et frequentius est, et quum regit aliquod ver- 
bum, aptius adhibetur. v. gr. dici potest missus 
est in Asiam proconsul, et proconsule: non 
item tarn facile Proconsule jussil, decrevit ha:c 
fieri. V. Capell. 3. p. 74. § 294. ed. Kopp. In 
antiquis lapidibus apud Manut. in Orthogr,, 
Grute.r., Reines., Von., Murat. habetur Pro. 
Cos. et Procos.ex aliquando Procons., item Pro- 
consul, et io obliquis Proconsulis , ProconSuli. 
•J 1. Proconsul, viceconsolo, proconsole, av%6- 
ttixtos, — a) Magistratus erat, qui in provia- 
ciam mittebatur, potestate coosulari, et loco con- 
sults earn adraioistraturus: de cujus officio est 
titulus 16. I. 1. Dig. Cic. pro lege Manil. 21. 
62. Quid tarn inusitatum, quam ut, quum duo 
consules essent, eques Romanus ad bellum ma- 
ximum pro consule milteretur? Missus est. Quo 
quidem tempore quum esset non nemo io sena- 
tu, qui diceret, non oportere mitti hominera pri- 
vatum pro consule; L. Philippul dixisse dicitur, 
non >e ilium sua sententia pro consule, sed pro 
consulibus mittere. Adde eumd. 11. mi. 8. 18. 
Id. 1. Oral. 18. 82. Quum pro consule in Clll- 
ciam proflciscens Atbenas venijsem. Id. 2. Di- 
vinat. 36. 76, Quam multi anni sunt, qoum 
bella a proconsulibus et a propratoribus admi- 
nistrantur. Cces. 3. B. G. 20. L. Manitius pro- 
cos. Sail, fragm. apud Priscian. 10. p. 902. 
Putsch. Doraitium proconsulem ex inferiore Hi- 
spania areessivit. Tac. 15. Ann. 22. Agendas pro 
praetoribus, proveconsulibus gTates. Auson. Edyll. 
2. 45. Hujus ego et natum et generum procon- 
sule vidi. h. e. proconsulem vidi. ef Edyll. 4. 43. 



— 879 — 

et cut Proconsul genitor, praefectus avunculus 
instant. — b) Sub libera republica quum cre- 
scente usquequaque imperii ditione, duo consu- 
les ad omnia non sufficerent, mitti ccepti sunt 
in provincias • viri principes, qui consular! pot- 
estate, et pro ipsis consulibus eas regerent; hi- 
que fere erant consulares. Exemplum babes in 
M. Tullio, et C. Antonio, qui post consulatum 
Ciliciam, et Macedoniam proconsules oblinue- 
runtj ille quidem decern annis post consulatum, 
bic autem uno tanturo. Nonoumquam tamen ex- 
tra ordinem, etiam ante consulatum proconsules 
facti, ut M. Aniooius orator, quum praetor esset, 
(V. infra in PROCONSUL ATUS et Epit. Livii 
68. et Cic. 1. Oral. 18. 82.} ^t Cn. Porapejus 
adbuc privatus, (V. Cic. pro leg. Manil. 21. 62.) 
uterque bellum contra piratas gesturi. Alia e*em- 
pla collegit Manut. ad init. Ep. Fam, Primus 
qui post consulatum proconsule rem gesserit, 
creditur fuisse T. Quintius, qui consul fuit ann. 
v. c. cci-xxxix., ut est apud Liv. 3. 2. et 4. extr. 
Duodecim lictores et fasces babebant, et cetera 
consularia insignia, si consules fuissent; si prae- 
tores dumtaxat, sex; summumque.jus in provin- 
cia, non secus atque in Urbe consules. Ordinarii 
proconsules^ h. e. consulares, in ipso consulatu 
vel comparabant inter se, vel sortiebantur pro- 
vincias post consulatum administrandas, quas se- 
natus nominasset: et sine ullis comitiis cum ma- 
gistratum consequebanlur. Idem die de proprse- 
toribus. Extraordinariis, rogatione ad populum 
lata, id munus mandabatur. Ordinariis imperium 
fere triennium durabat: extra ordinem procon- 
sulibus pro re vel brevius, vel Iongius. Quse fue- 
rint proconsulis partes in pro^incia, fuse docel 
Cic. I. ad Q. fr. 1. ^ 2. Sub imperatoribus 
"proconsules dicti, qui provincias adrninistrabant: 
qui vero raajores.Cnesaris provincias, legati Au- 
gusti seu CcEsaris, vel legati Augusti pro prcc- 
tore appellati sunt (V. LEGATUS); qui mino- 
res, prsesides, vel procuratores. V. PROCURA- 
TOR et Sueton. Aug. 47. ^ 3. Fuit proconsul 
inilium fastigii Csesaribus. V. Tac. 1. Ann. 14. 
et 12. ibid. 41. et 13. ibid. 21. et Lipsium. — 
Prior ex imperatoribus Trajanus vocatur procon- 
sui in publicts monumentis. V. Orell. ad Jnscript. 
19. — Proconsules dicuntur in Inscriptionibus 
Augusti, quum extra Urbem cum exercitu es- 
sent, ut docet Gazzera, Deaet. di patron, p. 
23. 

PROCONSULARIS, e, adject. avS-uwxTixc'e, ad 
proconsulem pertinens. ^ 1. Generatira. Liv. 
5. 2. Quidnam illi (tribuni mil. consul, potest.) 
consules dictatoresve facturi essent, qui proconsu- 
Iarem imaginein tarn sjevam ac trucem fecerint? 
Tac. Agric. 42. Proconsularis vir. Id. 13. Ann. 
21. Proconsulare jus. Gell. 5. 14. et 12. 7. im- 
perium. Ammian. 27. 6. Proconsularis potestas. 
Trebell. Poll. Gall. 2. Proconsularia pallia. Vq- 
pise: Aurel. 13. Proconsularis imago. Capitolin. 
in M x Anton, phil. 22. Provincias ex proconsu- 
laribus consulares, aut ex consularibus procon- 
sulares aut praetorias, pro belli necessitate, fecit. 
^ 2. Speciatim. Proconsularis provincia abso- 
lute ab aevo Constantini M. dicta fuit Africa. 
Inscript. apud Gruter. 361. 1. l. ah\dio Val. 

PROCVLO PHOCONSVr.I PROVfNCI^B AFRiCAB VICS SA- 
CRA IVDICANTI EIDSMQTK IV DIG 10 SACRO PKR rflO- 
V1KCIAM PROCOKSVLARIM 8T NTMIDIAM BVZACIVM 
AC TBIFOLIM 6tC. 

PROCONSCLATUS, us, m. 4. f 1. Abstra- 
cte est dignitas proconsulis, dvSivicarelct, vice- 
consolatb, proconsolato. Plin. 14. Hist. nat. 22. 
28. (144). Ad proconsu latum usque e praetura ho- 
noribus gestis. Adde Tac. 16. Ann. 23. et 30., 
et Agric. 42.; Plin. 3. Ep. 9. ; et Sueton. Aug. 
3. et alibi. % 2. Concreto, ut ajunt, sensu est 
proconsul. Trebell. Poll. Claud. 15. Tantum ve- 
stium, quantum proconsulate Africano deluli- 
mus. ^ 3. Etiam propraetoris munus in admi- 
nistratione provinciee proconsulatus dicitur a 
Sueton. Aug, 3., ubi loquitur de Q. Cicerone 
proconsuiatum A sice administrate, quum ta- 
men ipse numquam consul fuerit. Sunt qui pu- 
I tant Suetonium raemoria lapsum fuisse: sed ob- 



PROCREO 

servavit Manut. etiam Q. Metellum Celerem, apud 
Cic. 5. Fam. i. et 2. in titulo proconsulem di- 
ci, qui tamen in Galliae Cisalpinae provincia so- 
lum proprietor erat: et apud eumd. Flacc. 34. 
S5. L. Lucullum Asiam provinciam consular! 
imperio obtinere, quum ilidem praetorius esset, 
non consularia. Quod ita intelligi potest, ut hi, 
quamvis solummodo prsetorii essent, baberent 
tamen in provincia sua idem imperium, quod 
consulares: ideoque proconsules honoris causa 
appellarentur. Conflrmat h^pc illud Cic. i. Legg. 
20. 53. Gellium familiarem tuum, quum pro con- 
sule ex prastura in Graeciarn venisset. — Verum 
ann. v. c. dccxxvii., teste Diane I. 53. c. 12. 
et Strabone I. 17. ad (in., Augustus duodecim 
provincias senatui populoque addixit,in quarum 
duas, Asiam nempe et African), recto res ex con- 
sularium numero, in decern alias prsetorii mit- 
terentur, atque utrosque proconsules appellari 
voluit: reliquas validiores, et, ut ait Sueton. 
Aug. 47., quas annuis magistratuum imperiis 
regi nee facile, nee tutum erat, ipse suscepit, 
easque pur legatos Ccesaris, vel Augusti pro 
prcetore solus administravit. V. LEGATUS. 
PR6COR, 5ris. V. PROCO. 
PROCRASTlNATlO, onis, f. 3. (procrastino) 
dilatio , civafioXr,, dilazione, temporeggiamento. 
Cic. 6. Phil. 3. 7. Nam quum plerisque in rebus 
gerendis tarditas et procrastinatio odiosa est , 
etc. 

PROCRASTINO, as, Svi, alum, are, a. 1. (pro et 
crastinus) est diem de die trahere, difTerre, pro- 
lungare di giorno in giorno, dijferire, tempo- 
reggiare, a.vafici.'k'kQua.i, Cic. Rose. Am. 9. 26. 
Rem diderre quotidie, ac procrastinare illi cape- 
runt. Fronto 2. ad arm'c. Ep. 6. a med. (edente 
iterura A. Mojo). Quis segeti torridae raessem 
procrastinat? — Et passive. Cic. 6. Verr. 45. 
100. Res non procrastinatur. Gell. 17. 10. Quae 
procrastinate sunt ab eo, 

PROCREABlLlS, e, adject, qui procreat. Cas- 
siod. '2. Variar. 10. Ut illud bumani generis 
procreabile sacramentum scelerata temeritate 
profaoetur. h. e. matrimonium. 

PROCREATlO, onis, f. 3. generazione, irat- 
Sorcosi'a, gene ratio. Cic. 1. Tusc. 14. 31. Quid 
procreatio iiberorura? quid propagatio tiominis? 
Id. 2. Divinat. 46. 96. Dissimilitudo locorum 
dissimiles hominum procreationes habet. Adde 
Viiruv. 2. 9. 

PROCREATOR, oris, m. 3. genitore, ^Evstiip, 
genitor, parens. Cic. Tim. 8. Animum igitur 
quum ille procreaior mundi Deus ex sua mente 
et voluntate genuisset. Id. 4. Fin. 7. 17. A pro- 
creatoribus amari. Id. 5. ibid. 23. 65. A pro- 
creatoribus nati diliguntur. Claudian. Fescenn. 
2. 33. Generisque procreator Sub vitreis Oceanus 
Luiurietur annis. 

PROCREATRIX, icis, f. 3. geoitrii, parens, 
genitrice, TCasSoTOXO?. — a) Slricto sensu, In- 
script. apud Murat. 261. 1, d. n. flavia avgv- 

STA HBLI>A PROCRBATR1X D. V. CONST AKTFIfl MA- 
XIM! piissimi ac victOris avgvsti. — 4) Latiorl 
sensu. Cic. 1. Orat. 3. 9. Neque te fugit lau- 
dandarum artium omnium procreatricem quam- 
dam, et quasi parentem earn, quam pbilosopbiam 
Gr?eci vocant, etc. Auct. Pervigil. Ven. 64. In- 
tus occultis gubernat procreatrii viribus. 
PR6CREATUS, a, urn. V. voc. seq. 
PROCREO, es, Svi, atum, are, a. 1. Part. Pro- 
creatus I. et II. Procreo est progenero, progi- 
gno, creo, pario, generare, procreare, yevva'w. 
I.) Proprie. Pacuviu* apud A'on. p. 486. 3. 
Merc. Triplicem virili sexu partum procreat. 
Id. apud Priscian. 6. p. 685. Putsch. Filtos 
sibi procreasse eumd em per Calypsonem sutu- 
raaiit. Varro 2. R. R. 6. 1. Procreavi pullos e 
seminio. Al, leg. procuravi. Cic. 2. Nat. D. 51. 
128. Qure multiplies fetus procreant, ut sues, 
ut canes, his mararaarura data est multitude Id. 
Senecl. 15. 52. Terra ex minutissimis seminibus 
tantos truncos ramosque procreat. Id. 3. Fin. 
19. 62. Ut natura et procreari vellet, et dillgi 
procreatos non curaret. Id. 2. Legg. 2. 4. Hoc 
solum, in quo tu ortus et procreatui ei. Ifepot 



PROCKESCO 

Reg. 2. txtr. Quum ex tribus uxoribus Hberos pro- 
creasset. Ovid. 3. Fast. 194. Atque aliquam, de 
qua procreet, anguis babet Lucret. 2. 879. Ego 
omaei natura cibos la corpora viva Vertit, et 
hinc sensus animantom procreat omnes. 

II.) Translate. Lucrtt. 4. 835. Sed quod na- 
tum eit, id procreat usura. Cic. 3. Legg. 8. 19. 
Tribunatus, cu|ui priinunx ortum inter arma ci- 
vium procreatum videmus. Macrob. 2. Saturn. 
13. circa med. Vetu» verbura e»t: Leges bona 
ex raalis moribus procreantur. 

PROCRESCO, $ci$, vi, scere, n. 3. (pro et cre- 
ico). 

I.) Proprie. ^ l.Stricto sensu eat gigui, ns- 
sci. Lucret. 1. 714. quattuor ex rebus posse o- 
mnia rentur, Ex igni, terra, atque aniraa pro- 
crescere et Imbri. Id. 2. 546. procrescerc aliquo. 
^ 2. Latiori sensu est crescere, augeri, creacere, 
au£eivttv. Lucrel, 2, 566. Et res proglgni et ge- 
nilas procrescere posse. 

II.) Translate, ^f 1. Metaphora surapta ab 
antec. paragr. 1. Lucret. 6. 664. TJnde queat 
vis immensi procrescere morbi. ^ 2. Metaphora 
sumpla ab antec. paragr. 2. FTonto 1. ad M. 
Cces. Ep. 2. a med. (edente iterum A. Maio). 
Tuus istc amor incultus et sine ratione exortus, 
spero, cum cedris porro adolescit et asculis; qui 
si officionim ratione coieretur, non ultra myrtos 
laurusque procresceret, quibus satis odoris, pa- 
rum roboris. Veqet. 3. Veterin. 15. 4. Leni te- 
uuique cauterio gense, quae procreverint, Inuran- 
tur. 

PROCUBlTOR, Oris, m. 3. guardia, sentinel- 
la, ifipoupdc, excubilor. Festus p. 253. 27. Mull. 
Prorubitores dlcuntur fere velites, qui noctu cu- 
ttodia causa ante castra excubant, qoum castra 
hostium in propioquo sunt: ut M. Cato in eo, 
quern de re militari scripsit. 

PROCUBO, as, are, n. 1. cubando extendor. 
Virg. 3. G. 1 44. muscus ubi, et viridisslma gra- 
mine ripa, Speluncaeque tegant, et saxea procu- 
bet umbra, Ubi Philargyr, Nove taxea umbra, 
qua saxis fiat: et procubet, protendatur. Ctau- 
dian. Consul. jProb. et Olybr. 119. Qualia le- 
tifera populatus cade Gelonos Procubat horren- 
dum Getico Gradivus in Hamo. si corica e ri- 
posa. 

PROCUDO, cadis, cndl, crjsum, cDdere, a. 3. 
Part. Procudens 1. 2.; Frocudendus II. J. — 
Procudo est cudendo extenuo, tundendo produ- 
co, acuo, exacno, aguzzare battendo, xo'tttm, k«- 

I.) Proprie. ^ 1. Stricto sensu. Lucret 5. 
1264. Et prorsum quamvis in acuta et teouia 
posse Mucronum duci fastigia procudendo. Bo- 
rat. 4. Od. 15. 10. Ira procudit enses. Virg. 1. 
G. 261. durum procudit arator Vomeris obtusi 
dentem. % 2. Latiori sensu est percutlo, ferio. 
Ammian. 30. 4. a med. Terlius eorura. est or- 
do, qui ut in profossione turbulenta clarescant, 
ad expugnandam veritatera ora mercenaria pro- 
eudentes, per prostitutes frontes vilesque latra- 
tm, quo velint, aditus sibi patefaciunt crebros. 
^ 3. Est eliam propello. Lucret. 4. 246. Nam 
quum mittitur (imago), extempio procudit, agit- 
que ara. Alii leg. protrudit, alii aliter. Adde 
eumd. ibid. 280. eadem leelionia varietate. 

II.) Translate. ^ 1. Metaphora ducta a su- 
perior paragr. 1. Varro apud Non. p. 156.28. 
Merc. Legeudo et scribendo vitam procudito. h. 
e. producito: vel quasi cudendo ornato, perpo- 
lito, perficito. Cic. 3. Or at. 30.121. Non solum 
acuenda nobis, neque procudenda lingua est, scd 
onerandum complendumque pectus rerum plurl- 
merum copia. ^ 2. Procudo videtur etiam esse 
simpliciter cudo, ferio, battere, v. gr. nummos, 
qui ferieodo signanlur: bine allegorice. Horat. 
Art. P. "M. licuit, semperque licebit Signatum 
prasente nota procudere nuuimum. h. e. fcricodo 
signarc. Alii leg. producere nomen; sed prio- 
rem lection em Bentlej. acriter appositeque de- 
fendit. ^ 3. Metapborice, Plant. Pseud. 2. 2. 
20.. Hie mihi incus est.: procudam ego bodie 
hinc multoi dotos. h. e. erfintram, invenlara, ma- 
chinabor, excudsm. Lucret. 3. 1081. Nee nova 



— 880 — 

vivendo procudilur ulla voluptas, ^ 4. Hinc et 
pro gignere, procreare, propagare usurpatur. 
Lucret. 2. 1114. Humor ad humorem, terreno 
corpora terra Crescit, et ignem ignes procudunt, 
seraque aer. Id. 5. 850. Ut propagando pos- 
slnt procudere saecla. et ibid. 856. propagando 
procudere prolem. 

PROCUL, adverb. Quod ad vocis etymon atti- 
net, Meursius et Vossius, quibuscum eonsent'.unt 
Martinius et Doderlinius, adv. procul deducunt 
a proceJJere, h. e. porro movere, ut sit vel loco 
proculium dampta ultima syllaba, vel loco pro- 
cilis , quemadmodum facul loco facilis : bine 
procui esset quasi promote^ remote. Perizonius 
vocem derivat ab antiquo proco, b. e. promo- 
veo, provoco. iuxta Forcellinum vero procul 
est quasi porro ab oculis, ut ait •Seruitts ad il- 
lud Virg. 3. JEn. 13. Terra procul vastis colitur 
Mavortia campis. vel quasi prat oculis, ut du- 
plicem significationem habeat, et juxta, et longe, 
ut ait Id. ad illud 6. Mn. 10. horrendreque 
procul secreta Sibylla. Confirmat bunc posterio- 
rem sensum ad illud 6. Eel. 16. Serta procul 
tantum capiti delapsa jacebant. Modo, ioquit, 
prope, idest juxta; nam ideo intulit: tantum ca- 
piti delapsa: ut ostenderet non longius provo- 
lutam comam,ut est (10. JSn. 835.) procuf cerea 
ramis Dependet galea. Heec Servius. Rectius 
tamen est si dicamus, procul et parvam et ma- 
gnam distantiam significare; juxta et prope num- 
quam. Hue usque JFbrceWiflui. — Ceterum pro- 
cul est longe, porro, «dp'p», cxiro^sv (It. lungi, 
da lungi, di lontano, lontano, discosto; Fr.de 
loin, loin, a quelque distance de, loin de ; Hisp. 
lejos, lejos de; Germ, fern, in d. Feme, v. 
fern, v. tveitem, weit; Angl. far, far off, at 
or from a distance, aloef, a great way off). 

I.) Proprie. — a) Cum Ablativo et prtep. 
ab. Plaut. Mil. glor. 2. 44. ego abs te procul 
recedam. Lucret. % 1109. unde Appareret spa- 
tium caeli, domus altaque tecu Tolleret a terris 
procul, et consurgeret aer. Salt, apud Non. p. 
495. 33. Merc. Insulas- decern stadium a Gadi- 
bus sitas, C&s. 5. B. G. 17. Postero die procul 
a castris hostes in collibus constiterunt. Virg. 10. 
Eel. 46. prucul a patria. Cic. 3. Or at. 36. 145. 
Procul a terra abripi. Id. 2. leg. Agr. 32. 87. 
Esse procul a conspectu. Id. 15. Fam. 2. non 
procul a finibus. Liv. 2. 26. baud procul jam 
ab Aricia. Id. 2. 50. procul a Cremera. Id. 22. 
39. procul ab domo, ab patria. Nepos Pau- 
san. 5. 5. Procul ab eo loco iofoderant, quo 
erat mortuus. Curt. 4. 2. 24. Procul a conspe- 
ctu ho»tium. Mela 2. 4. 2. Procul a mari. -— b) 
Cum Ablativo sine pram, Ennius apud Cic. 7. 
Fam. 6. Multi suam rem bene gessere, et pu- 
blican* patria procul. Liv. 21, 7. Locus procul 
muro fuit. Id. 38. 16. Procul mari incolere. Id. 
8. 8. Pugaatum est baud procul radicibus Ve- 
euvli montis. Id. 3. 22. Haud procul oppido 
coosidere. Ovid. 1. Pont. 5. 73. Procul urbe. 
Tar. 4. Hist. 22. Baud procul castris. Pliv.. 31. 
hist. nat. 2. 19. (28). Non procul Euripidis poe- 
tse sepulcro. Colum. 7. M. R. 8. 3. Haud pro- 
cul igne. — c) Cum allis particults hinc, inde, 
alicundc, longe etc. Plaut. True. 4. 1. 11. Pro- 
cul bine observabo, meis quid fortunis fuat. 
Ter. Hecyr. 4. 3. 1. Quem cum istoc sermonem 
habueris, procul hinc stans accepi, uxor. Id. 
Eun. 4. 7. 16, Fundam Ubi nunc nimis veilem 
dari, ut tu illas procul hinc ex occulto csederes. 
Juvenal. 14. 45. I procul bine. Plaut. Pan. 
3. 3. 69. Illinc procul nos inspectabimus. Id. 
Mil. glor, 4. 4. 33. Istic te procul ila volo as- 
simulare, quasi etc. — Id. Rud. 4. 4. 104. Tu 
istinc procul dicito, quid iosit. h. e. istic procul 
adstans. Ctc. 4. V e rr. 20. 48. Non quasi vit pro- 
cul alicunde, sed etc. Ovid. 3. Amor. 14. 18. 
stet procul inde pudor. Liv. 2. 52. Haud procul 
iode, Plaut. Cure. 2. 2. 10. In somnis visus 
sum viderier, procul sedere longe a me jEscula- 
pium. Sail, fragm. apud Charis. 2. p. 19!. 
Putsch. Nam procul et diversis ei regionibus. Ubi 
^«per: ergo procul e loco est. — d) Absolu- 
te. Accius epud Fnrron. 7. L. L. 83 . Mull. 



PROCUL 

jamque Auroram rutilare procul cerno. Plaut. 
Cure. 1. 2. 18. Coja vox sonat procul? Id. Pcen. 

3. 3. 6. Ille quisnam est qui sequilur procul? 
Id. Rud. 4. 3. 82. ego qui inspectavi procul. 
Cic. 2. Cat. 13. 29. Non jam procul, sed bic 
prasentes sua templa dli defendunt. Id- 2. Oral. 
36, 153. Subauscultando excipere voces eorum, 
et procul, quid narrent, atlendere. Liv. 44. 35. 
Missilibus procul regla auiilia melius pugnabant. 
Id. 44. 46. {Insula) muro urbis conjuncta pro- 
cul videtur. h. e. lis qui procul stant. Id. 37. 
20, Nullo ab urbe^ ne in stationes quidetn qui 
procul jacularetur, excurrente. h. e. e longinquo. 
Coes. 5. B. G. 34. Arabiorix pronunclari Jubet, 
ut procul tela conjiciant, non propius accedant. 
Id. 2. ibid. 30. Ubi vineis actis turrim constitui 
procul viderunt. Sail. Cat. 20. Omnibus arbi- 
tris procul amotis. Virg. 6. Mn. 258. procul o, 
procul este, profani. Id. 3. ibid. 554. Turn pro- 
cul e lluclu Trinacria cernllur j£tn&. Id. 5. ibid. 
124, Est procul in pelago saxum. Id. 4. ibid. 
278. Et procul in tenuem ei oculis evanuil au- 
ram. Horat. 2. Ep. 2. 199. procul absit. Id. 1. 
ibid. 7. 32. cui mustela procul ait. Id. 2. ibid. 
■2. 95. procul audi. Ovid. 1. Met. 666. ipse 
procul montis sublime cacumen Occupal. Id. 15. 
ioid. 587. procul, ah procul omina, dixit, Talis 
dii pellant. Id. 5. ibid. 114. Procul adstare. et 

4. ioid. 648. vadere. et 6. ibid. 362. abscedere. 
Id. 2. Art. am. 35. abire. Id. Neroid. 17. 155. 
proGclsci. Xucan. 4, 1. Al procul extremis ter- 
rarum Ctesar in oris Mar tern agit. Id. 8. 755. 
Collects procul lacera fragmenta carina Exigua 
trepidus posuit scrobe. Lucret. 4. 397. Exstant 
usque procul medio de gurgile monies. Martial. 
14. 164. Este procul, pueri. Plin. 20. Hist. nat. 
19.79.(207). Folia, si procul intuearis, specimen 
passerum prabentia. Id. 27. ibid. 3. 2. (10). 
Aconitum procul et e longinquo odore mures ne- 
cat. Vai. Fiacc. 4. 453. Jamque alii procul 
et sonitu mini nota Celsno. Curt. 7. 2. 24. Po- 
lydamas procul veniens a Parmenione conspe- 
ctus est etc. 

II.) Translate. — a) Cum Ablativo et prap. 
ab. Ter. Adelph. 3. 2. 50. Conscia mihi sum 
a me culpsm hanc esse procul. Cic. 5. 7\*sc. 
14. 41. Procul ab omni metu. Id. i. Acad. 
(post.) 4. 15. Cale»tia procul sunt a nostra co- 
gnitione. Id. I. de republ. 1. Omitto innume- 
rabiles viros, quorum singuli saluti huic civltati 
fuerunt; et qui sunt procul ab aetatis huju6 me- 
moria, commemorare eos desino etc. Quintil. 1. 
procem. 4. Res procul ab ostentatione posila. 
Id. 7. 1. 46. Quis tam procul a litteris, quin sic 
incipiat? Id. 6. 2. 14. Procul ab ira, procul ab 
odio. — b) Sine prap. Horat. Epod. 2. 2. 1. 
Beatus ille qui procul negotiis. Id. 1. Sat. 6. 
52. procul ambitione. et 4. ibid. 101. quod vi- 
tium procul afTore cbartis, Atque animo prius, 
promitto, jTac. 2. Hist. 50. Conquitcre fabuloaa, 
procul gravitate ccepti operis crediderim. Id. 4. 
Ann. 62. Procul voluptatibus habere aliquem. 
tenere lontano. et 14. ioid. 31. Ratus domum 
suam procul injuria fore. Liv. 39. 40. Procul 
dubio. fuor d'ogni dubbio, senza dubbio, certe, 
profecto. Plin. 18. Hist. nat. 21. 50. (187). et 
9. ibid. 61. 87. (184).; Quintil. 1. 5. 14. et; 
y. 11. 27.; Suelnn. Ner. 3.; Lucret. 1. 812. 
Et Flor. 2. 6. et 7. Dubio procul. Colum. 1. R. 
R. prcefat. § 33. Nam illud procul vero est, 
quod pkrique crediderunt, faclllimam esse rusli- 
cationem. lontano dal vero. — o Absolute. 
Cic. Amic. 24. 8V. Comitas adsit, asscntatio vi- 
tiorum procul amoveatur. Lucret. 2. 740. procul 
avius erras. Sail. Jug. 85. Homines superbissimi 
procul errant, h. e. longe aberrant. Tac. 1. Ann. 
1. Sine ira et studio, quorum causas procul ha- 
beo. h. e. prohibeo, arceo. Plaut. Trin. 2. 1. 
30. Mille modis amor ignorandust, procul ab- 
dendust, abstinendust. Quintil. 12. 7. 11. Procul 
abomioanda negotiatio. h. e. abominanda ut pro- 
cul sit. — d) Non procul est, quin, parum 
abest, quin, Liv. i. 5. Scissitandoque eodem per- 
venit, ut baud procul esset, quin Romsm agno- 
sceret. Id. 5. 4. in fin. Legato; nostros baud 



PR0CULCAT10 

procul abfuit, quin Tiola veat. Id. 9. 2. Luceriam 
omnibus copiis circumsedere, nee procul abesse, 
quia vi capiant. Sil. It. 2. 335. Nee procul est, 
quin manes umbrasque pavescat. — e) Aliquan- 
do refertur ad tempus. Stat. 12. Tkeb. 810. Du- 
rabis ne procul, dominoque legere superstes, O 
mihi bissenos multum vigilata per anaos, Tbe- 
bai ? Id. 1. Silv. r\ 98. quos ibit procul hie dies 
per aaoos, — f) Item ad rvstimationein. Plin. 
34. Hist. nat. 2. 3. (8). JEt suo colore pretio- 
sum, procul a Corintbio, longe tanica ante jE- 
gioeticum atque Deliacum, quru diu obtinuere 
prineipatum. h. e. longe inferioris notae, quaro 
Corinthium. Stat. 2. Silv. 2. 83. Ante tamen 
cunctas procul eminet una diaatas. — Iliac a poe- 
tis posten'oris astatis enra ipso comparative con- 
jungilur ad ejus vim augendam. Id. 2. ibid. 6. 
34. Quaiis erat procul ei cunctis puerisque vi- 
risque Pulcrior. Ita eaim est scribendum. Vul- 
go legitur: Quaiis erat (heu procul) cunclis etc. 
et 2. ibid. 6. 6. arete tamen et procul intrat 
Altius-plaga minor. — g) Procul accusativo 
jimctum nondum reperi: neque enim procul ur- 
btm dixisse Curtium credo, ut quidatn, non in- 
dicato loco, existimant; neque Livium 21. 7. 
procul muros, quum plerique muro, alii muris 
legant. 

PROCULCATlO, onis, f. 3. conculcatio. 

I.) Proprie. Plin. 8. Hist. nat. 18. 26. (68 >. 
Obturbata proculcationc prius aqua. Est qui 
leg, couculcatione. 

II.) Translate. Seneca Tranquill. it. a med. 
Ruina et proculcatio. 

PROCULCATOR, oris, m. 3. Proculcatores in 
militia dicuntur, qui agmen prseeuntes, itinera 
expiorant et hostium progressus, forieri. Am- 
mian. 27. 10. a med, Inveniri posse aliam viam, 
quam inspexere proculcatores. Alii leg. procur- 
satores. V. EXCULCATOR et PROCURSO in 
/in. 

PROCULCATUS, a, um. V. voc. seq. 

PROCULCO, as, Svi, alum, are, a. 1. (pro et 
calco). Part. Proculcatus I. el II. — Procuico 
est pedibus calco, conculeo, pestare coi piedi, 
calcare, conculcare, xaxaTraTew. 

10 Proprie. Virg. 12. ' JEn. 532. (hunc) cre- 
bro super ungula pulsu Incita, nee domini me- 
morum proculcat- equorum. Ovid. 8- Met. 290. 
de apro, crescent! segetes proculcat in berba. et 
12. ibid. 374. de 'centauro. pedibusque virum 
proculcat equinis. Colum. 3. J?. it". 13. 6. Ne jam 
pastiaatura- splum exportantium ramos ingressu 
proculcetur. Id. 12. ibid. 15. 3. Proculcantur 
ficus. Id. 2. ibid. 20. extr. Dum a pecudibus 
leguraina proculcantur. h. e. pedibus in area ex- 
teruntur. Id. 12. ibid. 19. 3. Proculcata? uva\ 
Plin. 8. Hist. nat. 50. 76. (201). Solertiam ca- 
prse Mucianus visam st'bi prodidit in ponte prsete- 
nui, duabus obviis e diverso; quum circumactum 
angusti* non caperent, nee reciprocationem lon- 
gitude in exilitate caeca, torrente rapido mina- 
citer Bubterfluente, alteram decubuisse, atque ita 
alteram proculcata? supergressara. Phcedr. 1. 30. 
de bove. Et proculcatas (ranas) obteret duro 
pede. Justin. 38. 10. 3. Ut etiam gregarii milUes 
caligas auro figerent, proculcarentque materiam, 
cujus amore populi ferro dimicant. Tac. 3. Hist. 
81. Propellere et proculcare aliquem. Curt. 3. 
11. 14. Una ala proculcata erat. 

II.) Translate est contemnere. Seneca Pkce- 
niss. 1 1)3. Qui fata proculcavit, ac vita? bona 
Projecit. Tac. 1. Hist. 40. Milites disjecta plebe, 
proculcato senatu, truces armis forum irrumpunt. 
Sueton, Vesp. 5. Proculcata respublica. Gell. IS. 
4. a med. Verba proculcata vulgo, et protrita. 
h. e. passim usurpata et traosSaticia. Id. 17. 2. 
ante med. Sole occaso non insuavi venustate 
•st, si quis aurem habeat non sordidam nee pro- 
culcatam. h. e. vulgaribus tantum vocabulis as- 
suetam, et iis quasi protritam. 

PROCULlN'ANT, promiltunt, ait significare 
Antisiius de jure pontificali libro nono. Festus 
p. 259. 12. Mull. Alti et ipse Mull leg., pro- 
culiunt, quod statim ibidem subjicit Paulus p. 
252. 3. Mull. 

Tow. III. 



— 88! — 

PROCULlUNT. V. voc. praeced. 

PROCULTJS, a, urn, adject, (procul vet pro) 
magnus, longus. £>osith. in Art. Grammat. p. 
395. Ileil. Alia (nomina significant) quantitatem, 

ut proculus, alius, magnus, etc. Grceca verba 
sunt: cTXXa iwoozr^a., w; to uaxpo'j, o'tfoiXc'ij, 
u£faf. Gloss. Labb. Proculus, TijXefcvce;. Paul. 
I>iac. p. 225. 2. Mull. Proculum inter coguo- 
mina sum dicunt, qui natus est patre peregri- 
nanti a patria pvocul. Proeulos sunt qui credant 
ideo dictos, quia patribus senibus quasi procul 
progressis atate nati suut. Similiter Gloss. Isid. 
et aJiayquas V. in Prodrom. Corp. Glossar. 
Lat. ed. G. Lowe p. 397. 

PROCDMBO, cumbis, cubui, cubttum, cumbe- 
re, n. 3. (pro et cubo). Licet in exemplis infra 
allatis prima syllaba in procumbo producatur, 
corripltur tamen a Lucrel. 4. 952. Bracbia, pal- 
pebrseque cadunt, poplitesque procumbunt. Usee 
Forcellinus. At Lachmannus : Brachia palpebra- 
que cadunt, poplitesque cubanti Saepe tamen sum- 
mittuntur viresque resolvunt. — Part. Procum- 
bens I. 1. et II. —Procumbo est in anteiiorem 
partem incumbo, inclinor, proclinqr, prosternor, 
avamuTta, xataxXt vouat lit. inchinarsi, piegarsi 
colla faccia innanzi, prostrarsi; Fr. se pencher 
en avant, s'incliner; Hisp. inclinarse, encor- 
varse, acostarse; Germ, nieder fallen, nieder- 
slurzen, niedersinken ; Angl. to lean forward, 
bend towards, to He down or along, fall 
down). 

I.) Proprie. f 1. Generatim. Plant. Mil. glor. 
3. 1. 167. Procumbunt dimidiati, dum appetunt. 
h. e. inhiant, et imminent mensse, et incumbunt 
corpora in patinas. Pirg. 1. G. 111. ne gravidis 
procumbat culmus aristis. Id. 5. /En. 197. olli 
certamlne mmmo Procumbunt. h. e. incumbunt 
remis. Co?s. 4. B. G. 17. Tigna non direct* ad 
perpendicutum, sed prona ac fastigiata, ut secun- 
dum naturam fluminis prccumberent. Id. 6. ibid. 
42. Frumenta imbribus procubuerant. Ovid. 14. 
Met. 281. in terram toto procumbere vultu. Lu- 
cret. 6. 558. Prceterea ventus quum per loca 
subcava terrsc Collectus parte ex una procumbit 
et urget Obnixus magnis speluncas viribus alias, 
etc. Plin. 18. Hist. nat. 31. 74. (316). VSnde- 
miare incipito, quum ad palmitem pampinus 
procumbere cajperit. Id. 16. ibid. 32; 57. (132). 
Tjlmus in aram ipsam procumbebat. Id. 4. ibid. 
11. 18. (45). Mons Haemus vasto jugo procumbens 
in Pontum. Id. 18. ibid. 6. 8. (47). L'tilissimum 
est fossas supinis lalcribus procumbere. Curt. 
5. 4. 6. Planities sub radicibus montium spatiosa 
procumbit. Val. Place. 3. 556. utque artus et 
concita pectora sudor Diluerat, gratos avidus pro- 
cumbit ad aranes. Alfen. Dig. 8. 5. 17. Si pa- 
ries ita ventrem faceret, ut in vicini domo serai- 
pedem aut amplius procumberet. ^ 2. Specia- 
tim. — a) Procumbere est adorantium et ro- 
gantiura, prostrarsi. Cces. 7. B. G. 15. Procum- 
bunt Gallis omnibus ad pedes Bituriges, ne pul- 
cberrimam urbem succendere cogerentur. Ovid. 
13, Met. 585. magni genibus procumbere non 
est Dedignata Jovis. Tibull. 1. 5. 41. procum- 
bere templis. Liv. 25. 7. Sub haec dicta ad ge- 
nua Marcelli procubucrunt. Petron. Satyr. 30. 
Servus nobis despoliatus procubuit ante pedes, 
et rogare ccepit, ut etc. Ovid. 4. Jbist, 2. 1. 
Jam fera Caesaribus Gennaoia, totus ut Orbis, 
Vicla poles fleio procubuisse genu. Id. 1. Met. 
375. Ut templi tetigere gradus, procumbit uter- 
que Pronus humi. Id. 10. ibid. 414. Iiorret anus, 
tremulasque manus annisque metuque Tendit, 
et ante pedes supplex procumbit alumose. Val. 
Place. 3. 437. alte Phosbi surgenlis ad orbem 
Ferre manus, totisque simul procumbere campis. 
Sueton. Vitell. 2. Primus €. Ccesarem adora're 
ut deutn instiluit; quum reversus ex Sjria non 
aliter adire ausus esset, quam capite veiato, cir- 
cumvertensque se, deinde procumbens. — b) 
Est etiam decumbere, porsi a giacere, coricarsi. 
Cces. 6. BK G. 26. Alces crura sine nodis aili- 
culisque babent, neque quietis causa procumbunt. 
Virg. 8. jEn. 30. Procubuil, seramque dedit peT 
membra quietem. Id. 11. ibid, 149, feretro Pal- 



PROCURATIO 

lanta reposto, Procumbit super, atque baeret la- 
cn'mansque gemensque. Ovid. 5. Past. 456. in 
duro procumbere loro. Virg. 8. Eel. 87. bucula 
viridi procumbit in ulva. Claudian, Cons. Prob. 
et Olybr. 226. Est in Romuleo procumbens in- 
sula Tibri. h. e. jacens, plana, bumilis. — ■ c) 
Est etiam pronum cadere, procidere, ruere, co- 
der boccone, rovinare, cadere. Cces. 1. B. G, 
27. Ut etiam qui vulneribus confecti procubuU- 
sent, scutis innixi prtElium redintegrarent. Pirg. 
11. /En. 31*4. Euandri tolam cum stirpe videbit 
Procubuisse doinum. Ovid. 13. Met. 175. mea 
concussa pulate Procubuisse solo Lyrnesia m<s- 
nia dextra. Id. 2. ibid. 347. e quis Phasthusa 
sororura Maxima, quum vellet terrje procumbere, 
questa est Diriguisse pedes. Id. t. Pont. 9. 13. 
Quum domus mgenti subito mea lapsa ruina Con- 
cidit, in domini procubuitque caput. Quintit. 2. 

16. 6. Numquam tecta subeamus: super habitan- 
tes aliquando procumbunt. Curt. 9. 5. ante med. 
Ramos corriplcxus tentabat assurgere: sed ne sic 
quidem potens corporis, rursus in genua pro- 
cumbit. — d) De iis qui mot»>?ndo cadunt. Viiy. 
2.' JEn. 424- primusque Corceb'us Penelti dextra, 
Divs armipotentis ad aram Procumbit. et 11. 
ibid. 417. qui ne quid tale videret, Procubuil 
morieDs, et taumurn scmel ore momordii. Val. 
Place. 3. 270. veliem bac equidem me strage 
meosque Procubuisse magis. et 4, 753. bellove 
magis lretarer et armis Procubuisse meis. Tac. 1. 
Ann. 59. Sibi tres legiooes, totidem legatos pro- 
cubuisse. u. e. a se cnesos^esse. Virg. 5. /En. 481. 
Sternitur, exanimisque tremens procumbit bumi 
bos. Ovid. 5. Met. 122. Procubuil terra? mactati 
more juvenci. Est qui leg. terra. — e) Poetice 
procumbere in aliquem est irruere, impetu in- 
cideie urgendi opprimendique gratia, andar ad~ 
dosso. Martial. 1. 61. de leone et lepore. Quod 
ruet in tergum, vel quos procumbet in arrao* j 

II.) Translate. Seneca Ep. 18. Procumbere in 
voluptates. abbandonarsi. et Vellej. 2. 16. 5. 
Fluentem procumbentemque rcmpublicam resli- 
tuere. Ovid. 3. Prist. 4. 1. O mihi care quidem 
semper, sed tempore duro Cognite, res postquara 
procubuere men?. 

PROCUPiPO, mis, m. 3. amor auteceptusv 
Minuc. Pet. Octav. 26. in fin. Movet etiam in 
nos procupidioem amoris. Alii aliter legunt. 

PROCCRATlO, wnis, f. 3. (procuro) _ curatio, 
administraiio, gubernatio, 8io<XT;ote, e'TritpomJ, 
amministrazione, maneggio, governo. 

I,) Proprie. *| I. Generatim. Cic. 1. Acad. 
(post.) 3. 11. Dum me reipublicse non solum Cu- 
ra, sed crusedam etiam procuvalio multis officii* 
irnplicatum et constrictum tenebal. Id. 2. flat. 
D. 16. 44. Decs omni procuratione atque »c- 
tioue privare. Varro 1. R. R. 2. 2. ^dituus 
arcessitus ab ;ediie, cujus procuratio hujus tem- 
pii est, nondum rediit. Cic, Dejot. 13. 36. Nx- 
mis magna procuratione liberatus, modicis regni 
terminis utebatur. Id. 2. Legg. 26. 66. Super 
terra? tumulum noluit quid slstui nisi columel- 
lam, aut roensam, aut labellum: et buic procu- 
rationi cerium magistraium praefecit. Id> 15. 
Fam. 13. sub fin. Mearum rerum maxlmeque- 
existimationis meae procurationem 8usceptanx*e- 
lim habeas. Id. 4. Alt. 1. a med. Vocare aliqueta 
ad procurationem annonse. Seneca Brevit. vit. 

17. a med. Alienorura bonorum mercenaria pro- 
curatione consenuii. Lentulus ad Cic. 12. Fam. 
14. Dare cuipiam procurationem Asia?. Plin. 7. 
Ep. 25. Procuratione provincia? integerrime fun- 
gi, et ibid. 31. Ad araplissimas procurations 
promotus. Quintil. 7. 4. 35. Procuratio male 
gesta. Liv. 4. 8. Tribun't magis n^cessarium, 
quam speciosi ministerii procurationem intuen- 
tes. Plin. 19. #«'st. nat. 6. 33. (110). Fama est, 
Melam equestris ordinis, reum ex procuratione 
a Tiberio principe arcessitum, etc. ^ 2. Spe- 
cialim de espialione per sacrificia. Cic. 1. Divi- 
nat. 45. 101. Quum terra? ,motus factus esset, ut 
sue plena procuratio beret. Liv, 7. 6.; et Seneca 
2. Qucest. nat. 35, et 38. Expiationes procur* 
tionesque prodigiorum. Tac. 12. Ann. 8. P«bd»» 
procuraiionesque incesti exquirere. 

ill 



PROCURATIUNCILA 

II.) Translate. Gelt. 17. 5. ante med. Quia 
natura sit beaivolus, benignitasque eum per sese 
ipsa delectet, sine uila recipiendse gratia? procu- 
ratione. 

PROCCRATlrJNCULA, ae, f. 1. parva proeu- 
ratio. .Seneca Ep. 31. a med. Qu?e tamen omnia 
transisti procuratiunculae pretio. 

PROCURATOR, oris, m. 3. procurators, am- 
ministratore, govematore, soprantendente, &ni- 
tooko5, XT)5«fiwv, proprie est, qui curatoris vices 
agit, ut proprcelor, proqucestor. Unde Frontin, 
Aquced. 105. curatori aquarura procuratorem 
subjicit. Alias idem est qui curator. Nam quern 
Colum. 9. R. R. 9. 1. curatorcm alvearium 
dicit, mox § 2. procuratorem rocat. Sic pro- 
curator auum'i apud Varron. 3. fl. il. 6. 3. est 
curator apud Colum. 9. R. R. 14. 3. Et curator 
lei f rumen tar i,e Paul. Diac. p. 48. 19. Mull. 
procurator annonae rectissirrfe dici potest. ^ 1, 
Generatim est is qui aliena negotia mandatu do- 
raioi administrat: et vel omnium rerirm, vel 
unius rei esse potest constitute vel coram, vei 
per nuncium, Vel per epistolam: quamvis qui- 
dam non putent, unius rei mandatum suscipien- 
lem, procuratorem esse: sicuti nee is quidem, 
qui rem perferendam, vel epistolam, vel nun- 
cium suscepit. Sed verius est, eum quoque pro- 
curatorem esse, qui ad unam rem datus sit. Ilaec 
L'lp. Dig. 3. tit. 3. qui De procuratoribus et de- 
fensoribus inscribitur, 1. V. locum Asconii hue 
pertiaentem in ADVOCATUS 1. Cic. Ccecin. 
20. 57. Legitime procurator dicitur omnium re- 
rum ejus, qui in Italia non sit, absitve reipu- 
blic:e causa, quasi quidam pane domious, hoc 
est alieni juris vicarius. Plaut. Pseud. 2. 2. 14. 
Condus promus sura, procurator peni. Ovid. 1. 
Art. am. 587. Inde procurator nimium quoque 
multa procurat, Et sibi mandatis plura videnda 
putat. MartiaL 5. 62. Procuratorem vultu qui 
pr.-eferat ipso. Cic. Quivcl. 6. 17. Libellos Sei. 
Alphenus, procurator P. Quinctii dejicit: denun- 
ciat sese procuratorem esse. Id. 4. An. 18. 
sub fin. Agere aliquid per procuratorem. L'lp. 
loc. cit. 29. Esse procuratorem in rem alicujus. 
Paul. Ibid. 42. dare ad rem aliquam. l/lp. ibid. 
55. in rem suam. Paul. ibid. 4. 4. 24. facere. 
^ 2. Speci&tim — a) Frequenter dicitur de 
servo, qui rationes domini ducit et pecuniam 
curat, fattore, agente- Huic in urbe saspe dis- 
penaator, ruri villicus subjiciebatur. Petron. Sa- 
tyr. 30. Procurator rationes accipiebat.<S'eneca2?p. 
14. in fin. Rationes accipit, forum conterit, calen- 
darium versat, fit ex domino procurator. Colum. 
1. R. R. 6*6. Villico juita jaauam iiat habitatio, 
ut intrantiurn exeuntiurnque conspectum habeat: 
procuratori supra januam ob easdem causas. Adde 
Cic. 1. Orat. 58. 249. et 14. Ait. 16. — b) 
Procurator regni apud Cces. 3. B. C. 112. sue- 
fin. est vicere, governatore, reggenle. qui, rege 
adhuc puero, regnum pro eo administrat. — c) 
In officiis domus August* varia fuere procura- 
torum genera. Constituebantur enim ab impera- 
toribus, qui rei aut private, aUt publics suo no- 
mine praeessent: v. gr. ludis, Oico, vectigalibus, 
aonon*, rationibus, etc. Plin. Paneg. 36. Di- 
cilnr actori, atque etiam procuratori tuo: in jus 
veni, sequere ad tribunal. Tac. 11. Ann. 35. 
Sulpicius Rufus ludi procurator. Inscript. apud 
duter. 389. 7. ti. clavdio ilo pr + eucto ci.as- 

ili PRAETOR. MISBNl PVB. FROC. LVDI MAGM etc. 

Alia ibid. 376. 3. 1. botivs l. f. l. h. pal. cf.- 

L«R PROC. LVDI FAMIL. GLAD. CABSARIS etc. Alia 
ibid. 575. 5. HBHMAB AVG. LIB. A CVBICVLO DO- 
MITIAE AVG. PORTVMATVS F. PROC. FISC. ASIATIC. 

patri piissimo etc. Alia ibid. 359. n. 3. t. ap- 

FAR0 T. P. VBL. ALFIMO S2CVND0 FROC. AVG VST. 

*x. hbrrd. etc. h. e. procuratori Augusti vices'- 
ma bereditatum. Alia {bid. 371. 2. t. avrblio 

AVG. MB. APHHODISIO PROC. AVG. A RATION1BVS. et 
457. 10. M. pOR CIO M. F. AMBX6. APRO PROC. AV- 

cvst. ab AUKiKTis. I.eguatur ibidem procura- 
tor a ceoaibus accipiendis, a mandatis, ab epi- 
stolis, ab ephemeride, a patrimooio, ad bona da- 
ranatorum, ad alimenta, ad prasdia Gallicaoa, 
etc. V. ibid. 355. 6., 474. 4., 61. 4., 58. 7. etc. 



— 882 — 

• — Postremis Augustorura temporibus hi procu- 
rators appellati sunt rationales: V. hjnc vocem. 
Etiam procurator a muneribus legltur in In- 
script. ]n Bullet'., dell'Instit. archeol. ann. 1840. 

p. 95. TI. CLAVDIVS AVG. UK. BVCOLAS PROC. A 

mvnehibvs. Item procurator munerum in alia 
in eod. anD. 1830. p. 123. m. avrslivs avgg. 

LIB. PROSENBS PROC. MVTJBRVM PROC. ViNORV.M OK- 
D1RATVS A DIVO C0MM0O0 IN CASTRENSB. scil. 

qui curam habebat munerum priacipi oblatorum. 
— d) Prsecipue vero procuratoces prorinciarum 
eraot, qui ab imperatore eo mittebantur, ut pro- 
consule, aut legato Augusti rem civitem et mi- 
ll tarem admiQistrante, ipsi tributa exigerent, et 
fisci rationes curarent; qui tamen, quoties pro- 
consul, vel legatus Augusti defunctus ibidem es- 
set, vel inde discessisset, ejus vices agere solebat. 
Inscript. apud Spon. SJiscell. antiq. p. 148. c 
FVR10 SABIMO AOVILAK TEMESITHEO FROC. PROV. 

asiab itkmovk vice procos. etc. Alia apud JJu- 
rat. 907. 4. c ivtio ssnbcioki proc. prOv. ga- 

LAT. ITRM V1CS PRABS1DIS EIVS PROV. ET PONTI 

etc. Alia apud Marin. Frat. Arv. p. 5. c. mi- 

MCIO C. FIL. VEL. ITALO PROC. PHOVMiCIAK ASIAE 
OVAM MAM)ATV PRINCIPIS V1CK DBFVKCTI PROCOS. 

hbxit. etc. Hinc procurator Africa?, Aslae, Cap- 
padocias, etc. saepe apud 7\ic. Hujusmodi fuere, 
quibus Vespasianus vulgo dicebatur uti pro spon- 
giis, quod quasi et siccos madefaceret, et eipri- 
raerel humentes, ut ait Sueton. Vesp. 16. - e) 
Ab bis dirersi sunt procurators cum jure gla- 
dii, qui ia minores provincias alteri raajori et a 
proconsule, vel a legato Augusti administrate 
mittebantur, quique saepe procuratores et pros- 
sides sunt appellati: hinc Judaeam, quae Sjriae 
subjecia erat, procuratoris nomine, ut constat ex 
Tac. 15. Ann. 44., obtinebat Pontius Pilatus, 
dum a L. Vitellio Vitellii Aug. patre, et Syria 
legato Judaea eipulsus est, et ad Tiberium Aug. 
Romam abire jus6us: isque n Vulgat. interprete 
Matlh. 27. 2. et alibi proeses dicitur, immo Luc. 
3. 1. procurans Judaeam. Hinc Inscript. apud 
Gruter. 493. 6. frog, et praesidi alpivm. et 

ibid. 7. PROGVR4TORI BT FRAjJSIDI ALPIVM COTTIA- 
RVM. 

PROt.CRATORlL'S, a, urn, adject, ad procu- 
ratorem pertinens. L'lp. Dig. 3. 3. 31. Si quis, 
cum procuratorio nomine condemnatus esset, 
etc. h. e. quia procurator erat. Id. ibid. 57. et 
Pompon, ibid. 62. Procuratoria etceptio. h. e. 
quae opponitur ei, qui tamquam procurator actio- 
nem intendlt, dicendo vel procuratorem revera 
non esse, vel esse non posse, vel datum esse ab 
eo, cui procuratort'm habere non licuit. V. ^uin- 
til. 4. 4. 6. et 7. 1. 19. 

PROCCRATR1X, icis, f. 3. procuratrice, im- 
rpoitoc, qu* procurat, gubernalrix. Cic. 4. Fin. 
7. 17. Sed quurn sapientiam totius hominis custo- 
dera et procuratricem esse vellent. 

PROl.CRATL'S, a, urn. V. voc. seq. 

PK<3cCRO, as, avi, alum, are, a. 1. (pro et 
euro,. Part. /Vocurans 1. a. et 2. a.; Procu- 
ratus 1 . a.; Procurandus 1 . a. et 3. a. — Pro- 
euro est euro, curam gero, xtj$$'<*> (It. aver cu- 
ra, trattare, governare, curare; Fr. avoir soin 
de, soigner, s'occuper de; Ilisp. cuidar, ocuparse; 
(ierm. ettuas besorgen, fur etwas sorgen, abwar- 
fe-n, pfiegen, wartgn; Angl.ro lake care of, see 
to, look after}. ^ t. Generatim de rebus et perr 
son is — a) Active. Plaut. True. 2. 4. 59. Nunc 
tu te interim, quasi pro puerpera, hie procuras. 
Id. Peen. prol. 28. tutrices pueros infantes mi- 
nutulos domi ut procurent. ^"t'rg. 9. JEn. 258. 
laeti bene geslis corpora rebus Procurate Tiri. L. 
Accius apud Macrob. I. Saturn. 7. exit. Eier- 
cent epulis !»ti r famulosque procurant Quisque 
suos. Gell. prosf. sub fin. Quantum a tuenda re 
familiari, procurandoque cultu liberorum raeo- 
rum dabitur otii. Cic. 1. Acad, (post.) 7. 29. 
Prudentia quaedam, procurans caelestia maxima. 
— Procurare ar bores, excolere, coltivare. Cato 
R. R, 43. Si voles, vinea cito crescat, semel in 
merjse sulcos fodere oportet. Eodem modo cate- 
ras arborea procurato. Pallad. 7. R. R. 9. Pio- 
curare semina. et 12. ibid. 7. circa med. plantas. 



PROCURRO 

— Item euro, operam do, ut etc. procurare. Sil- 
lt. 6. 329. stabulis piocurans otia pastor, la 
foveam parco tectam velamine frondis Duait 
nocte lupus positte balatibus agnoe Justinian. 
Cod. 4. J. 12. In his qu<e ipse facienda procu- 
ravit. ApuL 1, Dogm. Plat. extr. Valetudo 
procurata salubriter. — Procurare sacra Nepoti 
Themist. -2. extr., sacrificia Ccesari 6. B. G. 12. 
est sacroruin curam habere, eaque rite peragere. 

— 6) Neutrorum more cum Datiro. Plaut. 
Slick. 1. J. 36. as. Non sedeo istic: vos sede- 
te: ego sedero in subsellio. pi. mane pulviouro. 
A^. Dene procuras mihi : satis sic fultum est 
mihi. A mob. 3. 25. Victa et Potua sanctissi- 
m,T victui potuique procurant. /». e. praeiunt, 
curam gerunt. — c) Cum lnflnito. Cassiod. 9. 
Varinr. 9. Cui pro utilitate nostra jubenti pa- 
rere procurato. procw a di obbedire. — d) Seo- 
su passivo Ennod. 3. Ep. 17. Quern tola hu- 
militate commendans, rugo, ut per eum vicariis 
relevari procurer alloquiis. *f 2. Spccialim ssepe 
est administro, prasertim rem aiienam, curam 
gero, guberno, maneggiare, trattare, sopran- 
lendere, sWps'nw. — a) Active. Cic. 12. Fam. 
24. ad fin. Is procurat rationes, negotiaque Dio- 
nysii no«tri. Ccel. ad Cic. 8. Fam, 4. extr. Quo- 
modo regnum illud se habeat, quis procuret, di- 
ligenter mihi perscrlbas. Cic. 6. Alt. 4. Procu- 
ra, quantulacumque est, Praecianam hereditatem. 
Plin. 7. Hist. nat. 16. 17- (76). Filius Cornelii 
Taciii Belgica; Gallia? rationes procuranlis. — 0) 
Neutrorum more — Procurator sum, procura- 
torem ago. Plin. 3. Ep. 5. ad fin. Quurr. procu- 
raret in Hispania. Capitolin. Pertin. 2. Aliraen- 
tis dividendis in via .Emilia procuravit! Jabolen. 
Dig. 29. 2. 85. Quum in Cilicia procuraret. — 
Cum Uativo. Tryphon. ibid. 27. 1, 44. ad fin. 
Libertus, qui senator! patrono procurat. Sccevola 
ibid. 32. 1. 33. Procurare patri. L/lp. ibid. 43. 
8. 2. ante med. Si aedificium obstet publico usui, 
utique is, qui operibus publicis procurat, debebit 
id deponere. h. e. praeest, ^ 3. Item speciatim 
est verbum sacrorum, et sigoificat curare et ex- 
sequi ea, quae ad expianda et jacriOciis lueoda 
prodigia, fulmina et hujusmodi pertinent. — a) 
Active. Cic. 1. Divinut. 2. 3. Magna vis vide- 
tur esse in monstrb interpretandia ac procuran- 
dls in baruspicum disciplina. et 2. ibid. 63. 
130. Procurare atque expiare signa, quaj a diia 
hominibus portenduntur. Liv. 1. 21. Ad h:ec 
«onsultanda, procurandaquc occupati erant. Id. 

5. 18. Si sacra renovata rite, si procurata pro- 
digia esBent. Adde eumd. 27. 37. et 37. 3. Phcedr. 
3. 3. Procurare ostentum. Ovid. 3. Fast. 343. 
his, inquit, facito mea tela procures. Sueton. 
Galb. 4. Procurare fulgur. — b) Neutrorum 
more cum Dativo. In vet. S. C. apud Gell. 4. 

6. Ut consul hoati.'s majoribus Jovi et Marti pro- 
curaret. — c) Sequente conjunct, ne. Tibull. 1. 
5. 13. Ipse procuravi, ne possent saeva nocere 
Somnia, ter sancta deveneranda mola. ■ — d) Im- 
personaliter. Ziv. 40. 2. Simol procuratum est, 
quod tripedem mulum Reate natum nunciatum 
erat. 

PHOCUftRO, curris, curri et cucurri, cursum, 
currere, n. 3. (pro et curro). Part. Procurrens 
II. I. et 2. — Procurro est ante aut ultra curro, 
eicurro, rrporps'^w (It. correre innanzi, auan- 
zarsi correndo; Fr. t'elancer hori, s'avanccr, 
courir; Ilisp. a&a/anzarse fuera, adelantarse, 
corer; Germ, kervorlaufen, vorgehen, wohin- 
laufen; Angl. to run forwards, run forth or 
abrodd). 

I.) Proprie. ^ 1. S*pe ad rem militarem per- 
tinet. Liv. 25. 11. Si Roruani ferocius procucur- 
rissrent. (Ita videtur legere etiam Pritcian. 10. 
p. 902, Putsch, Alii pr<jcurrisse»».) Ca?$. 2. B. 
C. 93. Quum infestia pijis procucurrissest. el l„ 
ibid. 69. Milites, visendi causa, laeli ex castris 
procurrebant. et ibid. 55. Cohorlem, qua temere 
ante ceterai eitra aciem procurrerat, circumve- 
niunt. Id. 6. B, G, 39. Calones In proximum 
tumulum procurrunt. Id, 2, B. C. 8. Ad repel- 
lendum et prosequendum beseem procurrere . 
Val. Flacc 6. 697. Nunc levis infeito procurrit 



PROCURSATIO 

in agioioa curru. Virg. 9. JEn. 690, Et conferre 
milium, et procurrere longius audent. et ibid. 
279. quos agtnina contra Procurrunt Laurenturo. 
Lie. 6. 12, Ne procurri quidem ab acie velim. 
sed obnisos vos stabili gradu impetum taosiium 
excipere. — Similiter Colum. 7. Jl. R. 3. 4. Aries 
frequenter in pugnam procurrit, ^ 2. Extra 
rem militarem. Cms. 7. B. G. 26. Matresfami- 
lias repente in publicum procurrerunt. Adde Liv. 
34. 2. Ovid. Heroid, 2. 127. In freta procurro, 
m me retinentibuj undis, Horat. 1. Sat. 7. 20. 
in jus acres procurrunt. Id. Epod. 16. 29. In 
mare seu ceisus procurrerit Apenninus. Val, 
Flacc. 3. 594. nunc ad ripas dejectaque saxis 
Flumina, nunc notas nemorum procurrit ad um- 
bras. — Passive imperson. Liv. 4. 40. lit et ex 
rn<-estis paujlo ante domibus, quse conclamaverant 
suos, procurreretur in vias. 

II.) Translate. ^ 1, Procurrere dicuntur, 
quae protenduntur, prominent, exstant, sporgersi 
in fuori, stendersi, spiccare. — a) De locis. 
Virg, 5. JEn. 204. Infelix saxis in procurrenti 
bus ha-sit. Plin. 6. Ep. 20. circa med. Nu- 
bes Miseni quod procurrit, abstulerat. Ovid. 4. 
East. 419. Terra tribus scopulis vastum procur- 
rit in aequor Trinacris. Colum. 6. R. R. 27. 7. 
Mods, qui procurrit in occidentem juxta Ocea- 
num. Flo> . 2. 2. a med. Clypea a Punico litore, 
quasi arx et specula, procurrit. Plin. 4. Hist. 
nat. 12. 26. (86). Procurrens per medium Eu- 
linum promontorium. Ovid. 6. East. 281. Par 
fades templi (h. e. rotunda): nullus procurrit in 
ilia Anguius. Val. Flacc. 6, 702. Improba bar- 
bar ica? procurrunt tegmina piantae. — 6) De 
plantis. Plin. 18. Hist. nat. 13. 34. (130}. Radix 
in longitudinem procurrens. ^ 2. Moraii signi- 
ficatione. Cic. 4. Herenn. 47. 60. Ut productus 
studio et viribus, ultra facile procurras. Cf. Am- 
mian. 14. f . init. Qui ex squalore iruo miseria- 
rum -ad priocipale cutmen iasperato saltu pro- 
vectus ultra terminos potestatis delata? procurrens 
etc. Seneca Ep. 101. In ipso actu bene ceden- 
lium rerum, in ipso procurrentis pec'ini* impetu 
raptus est. h. e. afOuentis. 

PROCURSATIO, onis, f. 3. Cprocurso) actus 
procursandi. procursio, s'xo'pQp.ij. Vox est fere mi- 
litaris. Liv. 28. 33. Ubi a velilibus per procur- 
sationem commissa pugna esset. scorsa, V avan- 
zarsi correndo contra il nemico. et 22. 44. Di- 
rigit aciem. Jacessilque Numidarum procursalio- 
ue bostes. Adde eumd. 5. 19. a med. Ammian. 
26. 7. ad fin. Inter reciprocaates missilia quasi 
procursatione hostem lacessens solus prorupit in 
medium. 

PROCURSATOR, oris, m. 3. qui procursat. Liv. 
42. 64. BreTe certamen ievis armaturee maxime 
cum procur'atoribus fuit. V. PROCULCATOR. 
Ammian. 24. 6. a med. Prsepilatis missilibus 
per procursatores principiis pugnx tentatis. 
PROCl'RStO, Onis, f. 3. actus procurrendi. 
I.) Proprie. Quintil. 11. 3. 126. de gestu pe- 
dum, Procursio opportuaa , brevis, moderate, 
rara. 

II.) Translate est digressio, quasi t-xcursio ex- 
tra ordinem. Quintil. 4. 3. 9. Sen simper est 
necessaria post narrationem ilia procursio. 

PROCURSO, as, Svi, atum, are_. n. 1. frequen- 
lat. vel intensiv. a procurro Part. Frocursant 
1. — ^J 1. In re militari est ante cursu pugnce 
incipient! ■& causa, correre innanzi. scaramuc- 
ciare. V. PROCURRO I. 1., PROCURSATIO ft 
PROCURSATOR. Liv. 27. 2. Ibi per dies aliquot 
quum ab station ibus procursaretur. Plin. 8. Hist. 
nat. 5. 5. (15). Procursantibus inter eoj, qui 
lacesserent. Immian, 27. 10. ante med. Velut 
quadam obice sletit. ductus procursantium rela- 
tione verissinia, barbaros longe conspectus. Id. 
ibid, ipos eosdein proculcatores appellat, quarn 
vocern ~\'uh- loco suo. ^2. Extra rem militarem 
est progredi. Ammian. 27. 6. a med. In pulcra 
facinoia piocursabit signis milit.Tibus et aquilis 
adhnesuvus. 

PROCURSORlUS. T. PR.ECURSORIUS. 
PROCURSUS. us. m. 4. procursio, procursatio, 
sub" $ cur,, il coirere innanzi. 



- 883 — 

I.) Proprie. ^ 1. Vox militaris, V. PROCUR- 
RO I. 1. et PROCURSO 1. Virg. 12. An. 711. 

Procursu rapido, conjectis emious haatis, Inva- 
dunt Martem. Liv. 22. 41. Tumultuario prcelio, 
et procursu magis milituro, quam ei pr<eparato, 
etc. Tac. Agric. 33. Jamque agmina et armo- 
rum fulgores, audentissimi cujusque procursu. 
^ 2. Extra rem militarem. Lucrtt. 2. 454. pro- 
cursus in proclive volubilis exstat. Stat. 4. Theb. 
787. puer facile* sternit procursibus herbas, In 
tuUuqi nitens. Plin. 10. Hist. nat. 38. 54. (113). 
Vultur, et fera' graviores, nisi ex procursu, aut 
alliore cumulo immissae, non evolant. Avien. Pe- 
rieg. 553. prolixaque Jongis Jugera producunt 
spatiis, prscincta duobus ,-Equoris infusi pro- 
cursibus. 

II.) Translate. ^ 1. De locis est prominen- 
tia, exstantia. Plin. 5. Hist. nat. 10. 11. (62:. 
Alexandria ad effigiem Macedonicas cblamydis 
orbe gjrato laciniosa, dextra laevaque anguioso 
procursu. ^ 2. Item progressus. Val. Max. 3. 
2. init. Nos quia jam initia procursusque virlu- 
tis patefecimus, actum ipsum prosequamur. 

PROCUR>0, as, avi, Stum, are, a. 1. curvare, 
idem quod curvo, curvum reddo. Stat. 6. Theb. 
852. celsum procurrat Agyllea Tydeus. Auct. 
carm. de Genesi 14. Pomiferique simul procur- 
vant bracbia rami. 

PROCURVU'S, a, uis, adject, curvo, xa^iruXo{, 
currus, Talde curvus. Virg. 2. G. 421. nee iilae 
Procurvam exspectant falcem. Id. 5. Mn. 765. 
Procurva litora. 

PROCUS, i, m. 2. Fest us p. 249. 3. Mull. 
Proci dicuntur, qui poscunt aliquam in matri- 
monium, lira i ce uv^UTTJps;. 

I.) Proprie. ^ 1. Est qui nuptias alicujus 
ambit, qui posrit aliquam in uxorem {,/'. PRO- 
CO) jivr^QZYip, innamorato. — a) In piur num. 
Virg. 12. JEn. 27. Me natam nulli veterum 
sociare procorum Fas erat. Horat. 3. Od. 10. II. 
Penelopen difficilem prods. Id. 2. Sat. 5. 7. apo- 
theca procis intacta est. ef ibid. v. 78. tarn fmgi 
tamque pudica, (Juam nequiere proci recto de- 
pellere cursu. Ovid. 14. Met. 673. quum fugias 
arerserisque pctentcs, Mille proci cupiunt. Id. 
4. ibid. 793. el 9. ibid. 10. clarissima forma, 
Multorumque fuit spes invidiosa procorum Ilia. 
— b) In sing. num. Claudian. VI. consol. 
Honor. 523. ore puell*, Spe propiore tori,. ma- 
ter solertior ornat, Adx - eniente proco. et JVupf. 
Honor, et Mar. 32. fastigia supplex Deposui. ges- 
sique procum. h. e. petii uxorem. Apul. 6. Met. 
Si me parenlibi-s et formoso proco reddideris. 
^ 2. Olim proci fuerunt proceres. Festus p. 
24i l . 1. Mull. Procum patricium in descriptioue 
classium, quam fecit Ser. Tullius, signiticat pro- 
cerum. Hue pertinere quidam pulaut illud Plaiiti 
P&n. 3. 1. 7. Nequicquam hos procos mihi elegi 
ioripedes, tardiss'mos. et Cic. Orat. 46. 156. Jan;, 
ut censoriae tabula; loquuntut, fabrum et pro- 
cum audeo dicere . non fabtorum et proco- 
rum. 

II. i Translate est qui ad aliquid adnilitur, ad- 
spirat. Cic. Brut. 96. 330. Nos, quoniam post 
Ilorten^Ii mortem oriw eloquenti* quasi tutores 
relicti sumus, jgnotos alque impudenles procos 
repudiemus. 

PROCiON. onis. m. 3. lljwjtav. signum c;i- 
leste, Latine antecanis: a rfc ante et xmuv ra- 
nis, quia Caoiculw, qu.c major canis dicitur. or- 
tum pra'cedit. Cic. in Arat. 221. et 2. Nat. 
D.kk. 114. bic Gcminis est ille sub ipsis Ante- 
canem (alii Antecanis), Procyon Grajo qui no- 
mine fertur. Horat. 3. Od. 29. 18. jam Procyon 
furit, Et Stella xesani I.eonis. Manil. 5. 197. At 
Procyon oriens, quum jam xicesima Cancri, Se- 
pt imaque ex undis pars sese eni^rgit in aslra, 
Venalus non ille quidem, rerum anca crealis 
Venandi tribuit. Adde Colum. 11. il. R. 2. 52. 
el V. ANTECANIS el CAMCULA. 
PRODACTUS, a. urn. /'. PROD1GO- 
I'RODfcAMBULO, as, iiu. Stum, are, n. 1. usci- 
re al passeggiO; prodeo deambulatum, foras 
deambuio. Ter. Adelph. 5. 1. 3. Postquam ia- 
tus sum omnium rerum salur, prodeambulare 



PRODEO 

hue libitum est. rrpoKEpiTratalv, Quidam leg. por- 
ro deambulare. 

PRODfiO, is, II, I turn, ire, n. 4. anom. Pro- 
dinunt prisci dixere pro prodeunt, exeunt. En- 
nius apud Eestum p. 229. 23. Mull, prodinunt 
famuli: turn Candida lumina lucent. Simile est da- 
nunt pro dant, redinunt pro redeunt. — Pro- 
dient pro prodibunt babet Lactant. 7. 16. in fin. 
V. EO, is init. Sic et Capell. 9. p. 316. Fidi- 
busque luxa Fescenniaa prodient. Ila Kopp. 
quern V, ; et adde G argil, de re hortensi 4. 11. 
— Part. Prodiens (si minus in recto casu, in 
obliquis frequenter adhibetur) I. 2. 3. et il. 2.; 
Proditttrus I. 1. o. — Prodeo est in apertum 
eo, exeo, exsisto: a pro et eo, is, iaserto d ad 
biatum explendum; ut in redeo, prodesse etc. 
napiriu: (It. uscire, uscir fuori, comparire, far- 
si avanti • Fr. s'avancer, alter, venir, se ren- 
dre~, Hisp. adelantarse, salir, salir a fuera, 
paracer; Germ, kervorgehen, kervorkommen, 
vorwdrts gelien; AngL to go or come forth, go 
or come out, go out of doors, come abroad, 
show one' s self, appear). 

I.) Proprie. ^ 1. Stricto sensu — a) Abso- 
lute. Plaut. Aulul. 2. 6. 1. Ileus Slaphyla, pro- 
di, atque ostium aperi. Id. Cist. a. 3. v. 8. Die, 
rae orare, ut aliquis intus prodeal propere ocius. 
V. INTUS. Cic. Rose. Am. 35. 100. Quae, si 
prodierit, atque adeo quum prodierit (scio entm 
' proditurum esse) audiet. Id. 2. Orat. 86. 353. 
Paullo post ferunt nuaciatum Simonidi, ut pro- 
diret. Liv. 1. 41. Servius cum lictoribus ac tra- 
bea prodit. Horat. 3. Od. 14. 5. Unico gaudens 
mulier marilo Prodeat justis operata sacris. — Et 
additis adverb. Plaut. Pa?n. 5. 2. 128.; et Phcedr. 
2. 4. Nunciate, ut prodeat foras. Ter. Phorm. 
1.2. 102. Puer heus, Demon' hue prodit? cape, 
da hoc Doicio- — b) Cum Accus. et praep. Plaut. 
Bacch. 4. 9. 84. Pudet prodire me ad le in con- 
pectum, pater. Cces. 3. B. C. 86 Quo iirmiore 
animo in preHium prodeatis. Id. 5. B. G. 26. 
in fin. Prodire ad colloquium. Auct. B. G. 8. 8.; 
et Cic. 6. Earn. 1. in aciem. Id. S. Alt. 11. sub 
fin.; et Justin. 36. 4. 2. in publicum, uscir di 
casa, lasciarsi vedere. Cic. 1. Off. 35. 129.; 
et N'epos prevf. in scacnaro. Id. Themist. 1. in 
contionem. Seneca Ep. 52. in turrem. Lucan* 
7. 231. in bostem. — Hue referri possunt et ilia 
Ctc. Mur. 33. 68. Multi obviam prodierunt de 
provincia decedenti, consulatum petes ti. Solet 
fieri. Eccui autem non proditur revertenti? Cf. 
eumd. 3. Earn. 7. AudM te questum esse, 
quod libi obvioin non piodisscin. Cces. 1. B. G. 
48. Si quo ei'it lonsiu* prodeundum. — c) Cum 
Ablativo, seu teimiuo a quo quis prodit. Ovid. 

I. Fast. ;$3. Prodire utero matris. Id. 3. Amor. 

II. 13. fori b as. Id. Kerned, am. 253. tumulo. 
Id. 3. Fan. 305. ab antro. Cces. 3. B. C. 7. a 
med. ex porta. Auct. B. J jr. 50. ad fin. de ru- 
pe. ^ 2. Latiori sensu pro nasci, exsistere, spun- 
tare , nascere. Varro 1. R. R. 45. 1. Exit 
bordeum dicbus septem: legumina fere quatri- 
duo, praeterquam faba; ea enim serius aliquanto 
prodit seges. Colum. 11. R. R. 3. 9. Sascenti* 
anni dementia excipit prodeunlia semiaa. Plin. 
25. Hist. nat. 7. 37. (76). Folia ex radice pro- 
deunlia. At Sillig. optimis Codic. fretus omiitil 
prodeuntia. Ovid. 1. Fast. 154. Prodit et in sum- 
mum seminis berba solum. *f 3. Item pro ex- 
stare, prominere. Oi?id. 8. Met. 807. genuumque 
rigebat Orbis et immodieo prodibant tubere tali. 
Plin. 9. Hist. nat. 25. 41. ;80). Neque aspeso, 
neque rotundo ore. neque in angu!os prodeunte. 
^ 4. Est tliam porro ire, progredi, procedere, 
andar innanzi, progredire, avanzarsi. Virg. 6. 
.En. 199. Hire (coiumbec) tantum prodire volan- 
do, Quantum acie posscnt oculi servare sequen- 
Iudi. Ca-s. 3. B. C. 2%. Naves ad fauces portus 
prodire jussit. Plaut. Rud. 2. 1. 6. Ex urbe ad 
mare hue prodimus pabulaluin. 

IL) Translate. ^ 1. Melaphora sumpla a 
superiori paragr. 1. Crassus apud Cic. Orat. 
66.222. Missus faciant palronos: ipsi prodeant. 
Horat. •>. Od. s. 7. juvenumque piodis Publics 
cura. h. e. viseris, pares, te probes conspicien- 



PRODESSE 

dam. Sic Ovid. 4. Fast. 309. Cultus et omatii 
varifl prodisse capillis Obfuit. Cic. Vivin. in Q. 
Cacti. 21. 68. Si base consuetudo scrpere ac pro- 
dire cospent. Id. 1. Off. 39. 140. Cavendum 
est, prasertira si ipse adilices, ne extra modum 
sumptu et roagnificentia prodeas. Id. Brut. 10. 
39. Yides, eloquentia quam sero prodierit in iu- 
cem. et Plant. Cas. prol. 9. Nunc novas quae 
prodeunt comcediae, multo sunt nequiores. Id. 
Amph. prol. 03. Juppiter certo prodit in tragtE- 
dia. scil. est trogredi.-e persona. Ovid. 3. Art. 
am. 171, Quum tot prodierint prelio leviore co- 
lores, h. e. exierint, reperti sint in usum homi- 
num. Sic 1. Met. 141. Jaraque nocens ferrum, 
ferroque nocentjus aurum Prodierant: prodit 
bellum, quod pugoat utroque, ^ 2. Metaphora 
sitmpla a superiori paragr. 2. Horat. I. Ep. 1. 
32. Est quadam prodire tenus, si non datur uj- 
tra. Id. 2. Sat. 7. 54. prodis ex judice turpis. 
Petron. Satyr. 25. ad fin. Prodeuntibus annii, 
h. e. procedente *tate. — Et passive imperso- 
naliter, de oratione. Cic. 1. Invent. 20. 28. Ne 
quam in aliara rem transeatur, ne ad extremum 
prodeatur. 
PRODESSE. f. prosum. 
PRODlClfJS, a, urn, et proditius, a, um, adject, 
qui prodit, seu profert aliquid. Tertull. 1. ad 
Nation. 7. ante med. Sed bene, quod omnia tem- 
pus revelat, teslibus sententiis et proverbiis ves- 
tris, ipsaque natura, quae ita ordinata est, ut ni- 
hil laleat, etiam quod fama non prodidit. Vide- 
te, quaiera prodiciam adversus nos subornastis, 
etc. Sic Id. in loco huic simili Apolog. 7. ad fin. 
Hanc [famam) indicera adversus nos profertts, 
quas etc. 

PRODICO, dicis, dixi, dictum, dlcere, a. 3. 
(pro et dico). Part. Prodictus 1. et 2. — pro- 
dico idem est quod prasdico, predire. ^ 1. Ge- 
neratim. Cic. 2. flat. D. 3. 7. Homioibus ea, quae 
sint, ostendi, monstrarl, portendi, prodici: ex quo 
iila ostenta, monstra, portents, prodigia dicun- 
tur. Adde 1. Divinat. 42. 93. ubi eadem verba 
repetit. Sed utcobique alii leg. prasdici. — pro- 
dicta dies : giorno anticipatamente inlitnato. 
Id. Dom. 17. 45. Ne, oisi prodicta die, quis ac- 
cusetur. Alii leg. prodita. ^ 2. Speciatira Pro- 
dicere diem est aliam diem dicere pro ea, quae 
dicta fuit, diflerre, producere, prodere, differire 
il giudizio ad altro giorno. Liv. 2. 61. a med. 
Adeo coastantia sua et tribunos obstupefecit et 
plebem, ut diem ipsi sua voiuntate prodicerent. 
Ante tamen, quam prodicta dies veniret, morbo 
raoritur. Id. 38. 52. Ultimus dies P. Scipioni il- 
luiit, post quem, quum invidiam et cerlamlna 
cum tribunis prospiceret, die iongiore prodicta 
etc. Adde eumd. 3. 57. et 58. et 38. 51. 

PRODICTATOR et pro dictator, oris, m. 3. 
viceditlatore, qui pro dictatore creatur, quum res 
urget, et dictatorem dicere non licet. Liv, 22. 8. 
Ad dictatorem dicendum civitas confugit. Et 
quia et consul aberat, a quo uno dici posse vi- 
debatur; nee dictatorem populus creare poterat: 
quod numquara ante earn diem factum erat, pro- 
dictatorem populus creavit Q. Fabium Maximum. 
Id. ibid. 31. in fin. Eo decursum esse (scr»'6»'t), 
ut a populo crearetur, qui pro dictatore esset; 
res inde gestas gloriamque iosigaem ducis, et 
augentes titulum imaginis posteros, ut, qui pro 
dictatore, dictator diceretur, facile obtinuisse. 

PRODICTIO, onis, f, 3. dilalio. Fest. in fragm. 
p. -253. 28. Mull. Prodicere diem est prodere (b. 
c. differre), prodictio narnque proditio est, qu;e, 
ut ait Verrius, in praesens valet. Mullerus aliler 
legit, sed vocem prodictio ei Cod. aflert. 
PRODICTUS, a, um. V. PRODICO. 
PRODlGALlTAS, 3tis, f. 3. prodigalita, pro- 
digentia. Auct. declam. in Caiil. 9. Omitto sum- 
mum pecuniae desiderium, aummam simul pro- 
digalitatem. Boeth. Aristot. Topic. 6.6. p. 717. 
Si hie quidem temperantiam et timiditatem ha- 
bet, ille aulem fortitudinem et prodigalitatero. 
et ibid. Timiditas et prodigalitas erit. 

PHODlGALlTER, adverb, prodigendo. Ambros. 
Vigntt. tacerd. 5. Et qui nov,.m prodigaliter 
regulam ac tempestatem peperlsse deflentur. 



— 884 — 



PRODfGE, adverb, prodigamente , a'atorw?, 
prodigendo, eiTuse, nimis large. Cic. 11. Phil. 6. 
13. Non possum non prodige vi'ere, qui nos- 
tra bona sperant, quum effundunt sua. Seneca 
Fit. beat. 20. a med. Quldquid babeo, nee sor- 
dide custodiam, nee prodige spargam. Id. Ep. 
88. 26, dementia sui, homiai non esse homine 
prodige utendum. 

PRODiGENTlA, as, f. 1. prodigalita, douitia, 
nimia iargitas, prodigitas, profusio, eflusio. Tac. 
6. Ann. 11. tieminiui prodigenlia opum ac mot- 
Htia vita; amicus Sejano. Id. 13. ibid 1. Cujus 
vitiis per avaritiam ac prodigentiara mire con- 
gruebat Adde eumd. 15. ibid. 37, 

PROOlGlAUE, adverbii more. F. voc. seq. 
in Go. 

PRO DlGf AXIS, e, adject, prodigioso, ad pro- 
dlgium pcrlinens. Ammian. 25. 10. Multa et 
dira visebantur, quorum eventus fore luciificos. 
gnari rerum prodigialium praecinebant. Prudent. 
Hamariig. 467. Quo tantum auxiiii per prodi- 
gialia signa EHudit Dominus? Plaut. Amph. 2. 2. 
107. Mulier, te prodigiali Jovi aut mola salsa, aut 
ture comprecatam oportuit. h. e. prodigiorum 
depulsori. Ciaudian. 2. in Rufm. 433. Pagrant 
elidere saxis Prodigiale caput, h. e. portentosum, 
mali ominis, monstrosum. — Hinc Prodigiale, 
adverbii ritu, in modura prodigii. Stat. 1. Theb. 
402. nee monstra tenent, quae pluriraa nectitj 
Prodigiale canens, certi fors praevia fati. Ciau- 
dian. 1. Mapt. Pros. 232. cometes Prodigiale 
rubens. 

PRODltitALlTER, adverb, idem ac prodigio- 
se. Colum. 3. Ji. R. 3. 3. Nam ilia videntur 
prodigiaiiter in nostris Cerelanii accidisse. HoraL 
Art. P. 29. Qui variare cupit rem prodigiaiiter 
unam, Delphinum siivis appingit, Ductibus a- 
prum. 

PRODlGfATOR, oris, in. 3. noanmtamf. 
Festus p. 229. 29. Mull. Prodigiatores haruspi- 
ces, prodigiorum interpretes. 

PRODIGIOLUM, i, n. 2. deminut. prodigii. 
Vox a Lexico expungunda; occurrit enim tantum 
in Not. Tir. p. 96. 

PROOrGIOSE, adverb, prodigiosamente, mi- 
racolosamente, tscaxtxtoj, prater morem, vel na- 
turam. Plin. 11. Hist. ndt. 37. 80. (204). Lien 
cum jecinore locum al'tquando permutat, sed 
prodigiose. 

PRODlGlOSUS, a, um, adject, tomp. Prodi- 
giosior — Prodigiosus est prodigium faciens, pro- 
digii plenus, prater naturam et consuetudinem 
eveniens, stupendus, mirandus, prodigioso, par- 
lentoso, mostruoso, miracoloso, Tepxiw&ijs. Stat. 
3. Theb. 32. Sed similes non ante met us, aut 
astra notavi Prodigiosa magis. Plin. 2. Hist. nat. 
30. 30. (98). Prodigiosi delectus solis. Martial. 
5. 34. Oraque Tariarei prodigiosa canis. Ovid. 
13. Met. 968. Prodigiosa petit Titanidos atria 
Circes, et 9. ibid. 726. Cognjta quam nulli, quam 
prodigiosa, nova;que Cura tenet Veneris.' Id. 3. 
Amor. 6. 17. Prodigiosa loquor veterum men- 
dacia xUtim. Quintii: 1. 1. 9. Prodigiosa cor- 
pora et monstris insignia. Tac. 3. Hist. 56. Con- 
tionanti (prodigiosum dictu!) tantum fcedarum 
volucrum supervolitavit, ut etc. Plin. 7. Hist. 
nat. 20. 19. (SI). Prodigiosa (virium) ostentatio. 
Id. 13. ibid. 1.2. (15). Prodigiosa cincamoniioo 
{unguento; prctia. Id. 33. ibid, procem. ■>. (4 . 
Ueu prodigiosa ingenia! quot modis auximus 
ptetia reruin! At Sillig. legit prodiga. Trebell. 
in XXX. Tyrann. 31. Quo nihil prodigiosi us 
passa est respublrca. 

PRODIGITAS, alis, f. 3. profusio. Lucilius 
apud Non. p. 159. 31. Mere. Nequitia occupat 
hos, p_etulantia, prodigitasque, 

PRdorGlUM, li, n. 2. De masc. gen. baec Cur. 
Fortun. Art. rhet. 3. p. »I. Romani neutra mul- 
ta masculioo genere potius eauociant, ut hunc 
tbeatrum, hunc prodigium. — Prodigium pro 
prodigiorum est Pacuvii loc. infra cit. I. 2. — 
Prodigium, prodigia, portento, rniracolo, rs'pa;, 
est porteotura, raonstrum, ostentum: res pr.-eter 
naturam, aut morera eveniens, et futurum aliquid 
significans, turn in bonam, turn ia malam par- 



I'RODIGO 



tern. Kst a prodico, aut prmdico, ut Cic. docet : 
quasi prodiaum. V. PRODICO 1. Sic Festus 
p. 220. 14. Mill. Prodigia, quod praedicunt {alii 
leg. prodicunt) fulura, permulatione G littera: 
nam quae nunc C appeJlatur, ab antiquis G vo- 
cabatur. Fossius legit: nam quae nunc G ap- 
pellator, ab antiquis C vocabatur. Quod est mul- 
to verius. F. initium litterae G. Non. p. 4i. 22. 
Merc, ducit a porro et adigo, quia sunt aver- 
tenda et averruncanda. Sed potior est Ciceroni* 
et Festi sententia. Discrimen inter monstrum, 
portentum, prodigium, etc. F. in MONSTRUM. 
I.} Proprie. ^ 1. In bonam partem. Accius 
apud Cic. 3. Nat. D. 26. 68. Adde (inquit) bu'c, 
quod mihi portento caelestuin pater Prodigium 
misit regoi stabtiimen mei. Id. apud Non. p. 16. 
10. Merc. Principio extispicium ex- pvodigiis con- 
gruens ars te arguit. Firg. 5. /En. 638. jam 
tempus agi res: Nee lantis mora prodigiis. Ubi 
Servius: Ecce prodigium de bono. Plin.it. 
Hist. nat. 37. 77. (197). Caecinas Volaterrano 
dracones emicuisse de extis laeto prodigio Ira- 
tiitur. ^ 2. In malam. Pacuvius apud Cic. 
Oral. 46. 155. Postquam prodigium horriferum, 
portentum, pavos. Ovid. 11. Met. 410. Anxia 
prodigiis turbatus pectora Ceyx. Cic. 2. Cat. 
1. 1. Nulla jam pemicies a moostro illo atque 
prodigid mcenibus ipsis intra mcenia corapara- 
bitur. Id. Harusp. resp. 2. 4. Quum bis exitio- 
sis prodigiis, ac paene hujus imperii pestibus, 
helium mihi ineipiabjle dico esse suscepturn. Id. 
Pis. 4. 9. P. Clodius faLale portentum prodi- 
gitimque reipublicas. Id. 5. Ferr. 73. 171. Non 
mihi jam furtum, sed monstrum ac prodigium 
videbatur. Firg. 3. Mn. 365. Harpyia Celajno 
Prodigium canh et tristes denunciat iras. Plin. 
10. Hist. nat. 18. 20. (41). Ille avem protinus 
concerpsit; nee multo post prodigium implevit. 
h. e. mortuus est, quod prodigium illud signifi- 
caverat. Tac. h. Hist. 13. Piare prodigia. Id. 12. 
Ann. 43. Accipere aliquid in prodigium. et 13. 
ibid. 58. Prodigii loco habere. Quintii. 1. 10. 
47. Prodigium divinitus factum. ^ 3. Promis- 
cue. Cic. 6. Ferr. 49. 107. Mira tola Sicilia reli- 
gio est Cereris Ennensis. Etenim multa saepe pro- 
digia vim ejus nomenque declarant. Id. 1. de 
republ. lb.(Lunam deficient em) nullum esse pro- 
digium, idque et turn factum esse, et certis tem- 
poribus semper futurum, quum sol ita locatua 
fuisset, ut etc. Liv. \. 34. Perita caelestium pro- 
digiorum mulier. 

II.) Translate. De monslro, unde prodigium 
fit. Ovid. Heroid. 9. VI. Prodigiumque triplex, 
armenti dives Iberi Geryones. Id. 13. Met. 917. 
Non ego prodigium, non sum fera beitua, virgo; 
Sum deus, inquit, aquae. Adde QiiiniU. 7. prcef. 
2. — Hue per tin et et illud Plin. 19. Hist. nat. 
4. 19. (54). Ecce altiles spectantur asparagi: et 
Ravenna ternis libris rependit. Ueu prodigia ven- 
tres! 

PRODfGO, Igis, egi, actum, igere, a. 3. (pro 
el ago) Part. Prodigens et Prodactus II. a.j 
Prodigendus I. — Prodigo est educo, abigo, fo- 
ras aut procul ago, propello, a pro aut porro 
et ago, inserto d ut in piodeo, prodesse, trpo- 
ayta, menare, cacciar fuori o lontano. 

I..) Proprie de pecore. Varro 2. R. R. 4. 8. 
de suibus. Admissuras quum faciunt, prodigunt 
in lutosos limites ac lustra, ut volutentur in 
iuto. et ibid. 7. 11. Prodfgere in pabulum, et 3. 
i ^'. 1" "■"*■ Pu,li prodigendi in solem et in ster- 
quilinium, ut se volutare possint. 

II.) Translate est immoderate rem effundere, 
largius, quam par est, impeasas facere, quasi 
patrimonium foras agendo et perdendo, consu- 
ntare prodigamente, scialacquare , dissipare, 
spendere e Spandere, natamaXiaxm. — a) l"ere 
semper in malam partem. Festus p. 229. 19. 
Mull. Prodegeris, consumpseris. perdidcris. For- 
tasse respexit ad illud Plauti .-/ulul. 2. 8. 10. 
*esto die si quid prodegeris, profesto egere liceat, 
nisi peperceris. Id. Merc. 5. 4. 60. Per nos qui- 
dem hercle egebit, qui suum prodegerit. Sail. 
orat. Lepidi contra Sull. »Nisi aliena bene pa- 
rata p rod eg e rint. Sil. It. 15. 4U8. Mercandi dex- 



PRODIGUAE 

tras larguj, betloque parata Prodigere in bellum 
facilis. Tac.i. Hist. 20. Suraptibus, quibu» sua 
prodegerant. Sueton. Ner. 30. Laudabat mira- 
baturque avuacuium Cajum , nullo magia no- 
mine, quam quod ingentes a Tiberio relictaa 
opes in brevi spatio prodegisset. Tertull. Pudic. 
8. Judaus, prodacta substantia Dei, in aliena re- 
gione mendicat. Id. Anim. 48. Prodactus sopor. 
h. e. consumplui, diicussus. Lactant. 6, 11. a 
med. Levissiruorum hominum patrimonia in res 
6uperracuas prodiguntur. Apul. Dogm. Plat. 2. 
Lascivia immoderatius fundeodo patrimonii pro- 
digit facilitates, duct. Paneg. ad Constantin. 
14. extr. Fruiraini, dissipate, prodigite. Aurel. 
Vict. Caesar. 40. a med. Pecuniam conferre pro- 
digenti, — 6) Aliquando in bonam partem ac- 
cipitur pro moderate consumere. Modestin. Dig. 
i. 18. 18. Plebiscito continetur, ne quis prasi- 
dum munus donumve caperet, nisi esculentum 
potulentumve, quod intra dies proximos prodi- 
gatur. 

PROOlGt'yE Hoitiae vocantur, ut ait Veranius, 
quae cODSumuntur: unde homines quoque luxu- 
riosi, prodigi, Festus p. 250. 9. Mull, 

PRODIGUS, a, um, adject. <prodigo) nimiui 
in usu rei familiaris, profusus, eflusus, luxurio- 
sas, nepos, perditus, aowroc, aWXaoto; (It. scia- 
lacquatore, ditsipatare, prodigoy Fr. qui prodi- 
gue, qui gaspille, qui depense follement, pro- 
digue ; Hisp. prodigo, gastador; Germ, in s. 
Eigenthum verschwenderisch, vcrschivendend; 
Angl, prodigal, profuse, lavish, unthristy, wa- 
steful, riotous, dissolute, extravagant, expen? 
sive). 

I.) Proprie. — a) Absolute. Cic. 2. Off. 16. 
55. Omnino duo sunt genera krgorum. quorum 
alteri prodigi, alteri liberates. Prodigi, qui epu- 
lis, et viscerationibus, et gladiatorum muneri- 
bus, ludorum venationumque apparatu, pecunias 
profundunt in eas res, quarum memoriam aut 
levem aut nullam omnino sint relicturi: lihera- 
les autem, qui suis facultatibus aut captos a 
pradonibus redimunt, aut ass alienum suscipiunt 
amicorum, aut in filiarum coltocatione adjuvant, 
aut opitulantur in re vel quarenda vel augen- 
ds. V. in fin. hujus litt. a. Id. 4. Cat. 5. 
10. Lentulus Jargitor et prodigus. Horat. 1. 
Sat. 2. 4. ne prodigus esse Dicatur metuens. 
Id. 2. Ep. 1. 238. idem rex iile poema Qui 
tam ridicuium tam care prodigus emit. Adde 
eumd. 2. ibid. 2. 195. Sueton. Viiell.t. Facilis 
ac prodigus animus. Getl. 7. 11. Luxus vitas 
prodigus effususque. Plin. 9. Hist. nat. 11. 13. 
(39). Prodigum et sagax ad luxuriae instruments 
ingenium. Id. 11. ibid. 19, 21. (67). Apes pro- 
diga atque edaces. Id. 37. ibid. 2. 6. (15). Mar- 
garita, prodiga res. h. e*. qua? ut emantur, mul- 
tum prodigitur. Mamertin. Grat. act, ad Julian. 
10. extr. Prodigere aliquid in prodigas cupiditates. 
h. e. quae sumplibus. non parcunt, ut explean- 
tur. — Prodigum a liberali ita di&tinguit La- 
ctant. 6. 17. a med. Ita iiberaiem distinguunt 
a prodigo, quod is liberalis sit, qui et bene me- 
ntis, et quum oportet, et quantum satis est, lar- 
giatur: prodigus vera, qui et non meritis, et 
quum opus non est, et sine respectu rei familia- 
ris effundat. — 6) Cum Ablativo rei, in qua emen- 
da quis prodigus est. Plin. 9. Hist. nat. 17. 3f. 
(67). Asinius Celer, hoc pisce {mullo) prodigus, 
unura mercatus octo millibui nummum. h. e. in 
hoc pisce eruendo prodigus. — c) Cum Geni- 
tivo rei, cujus quis prodigus est. Plant. Most. 
4. 1. 19. Peculii sui prodigus. Horat. Art. P. 
164. Utilium tardus provisor (juvenis), prodigus 
aeris. 

II.) Translate. ^ I.De hominibus et abstra- 
cts pertinentibus ad homines, qui in aliis rebus, 
prater rem familiarem, nimii sunt. — a) Ge~ 
nerajim. Cic. i. ad Brut. 15. TJnum repreben- 
debas, quod in honoribus decernendis essem ni- 
mius, et tamquam prodigus. Vellej. 2. 48. 3. 
Sua alienaeque et fortuna et pudicitia prodi- 
gus. Stat. 6. Theb. 767. noscendi Prodigus, in- 
cautusque sui. Horat. 1. Od. 18- 16. Arcanique 
fide* prodiga, perlucidior vitro. Gell. 11.5. Ho- 



— 885 — 

mo non praceps, neque judic'u sui prodigus. et 
t. 15. ad fin. Quorum lingua tam prodiga infre- 
nisque sit, ut fluat semper asstuetque colluvione 
verborum teterrima. et 19. 2. Llbidinei in cibos 
atque in Venerem prodigas. Quintil. declam. 292. 
Prodigis oculis intueri. h. e. liberloribus et lu- 
lurfosis. — 6) Speciatim. Prodigus animce, 
vitce, contemptor, eamque facile ac libenter in 
discrimen adduceui. jiorat. 1, Od. 12. 37. ani- 
raaque magna Prodigum Paulum. Ovid. 3. Amor. 
9. 64. Sanguinis atque anima prodige, Galle, 
tua. Stat. 8. Theb. 406. At postquam rabies 
et vita prodiga virtus Emisere animos, etc. Adde 
3. ibid. 69. j et Sit. It. 1. 225. Sic Prodigus lu- 
cis, Claudian. 2. in Rufm. 183. et Fides pro- 
prii cruoris prodiga, Prudent. 2. irept aref. 17. 
et prodigus sui, Auct. Paneg. ad Constantin. 
23. extr. ^ 2. De rebus physicis ponitur pro 
abundant!, affluent!, copioso, largo. Horat. t. 
Ep. 7. 41. Non est aptus equis Itbacas locus, ut 
neque planis Porrectus spatiis, nee raultae pro- 
digus berbae. Ovid. 15. Met. 81. Prodiga divi- 
tias alimentaque mitia tell us Sugg»*rit. Sil. It. 
6. 144. Hie studio lalicum, quorum est haud 
prodiga tellus, etc. Claudian. 2. Rapt. Pros. 69. 
laetatur in antro Amnis, et undantem declinat 
prodigus urnam. Id. 2. in I. cons. Stilich. 461. 
madidae nee prodigus urnaa Aquarius, h. e. ni- 
mios ferens irabres. Plin. 13. Hist. nat. 3. 5. 
(25). Jam quidam etiam in potus addunt un- 
guenta, ut odore prodigo fruantur ex utraque 
parte corporis, n. e. intus et foris largo odore 
perfandantur. Auson. Edyll. 10. 104, cui pro- 
diga uutat Alvus, opimatoque fluens abdomioe 
venter, h. e. \am, amp la. firg. Mor. 35. de 
puella Afra. Cruribus exilis, spatiosa prodiga 
planta. h. e. aequo spatiosiorem pedem habens. 

PRODlNUNT. V. PRODEO init. 

Pr6dIORTHOSIS, is, f. 3. Figure, de qua haec 
Aquil. Rom. de fig. sent, et eloc. p. 187. ed. 
Ruhnken. Prodiorthosis, praecedens correctio. 
Ha?c figura, uhl aliquid necessarlum dictu, et in- 
suave audientibus, aut odiosum nobis, dicturi su- 
mus, prasmunit. Exemplum apud Ciceronem fre- 
quens (fragm. apud Or ell. vol. 4. p. 2.): Quam- 
quam sentt'o, quanta hoc cum offensione di- 
clurus sim, dicendum est. 

PRODISPERO, as, are, a. t. Prodisperare alvum 
pro solvere, laxare, quidam legunt apud Plaut. 
Rud. 2. 7. 31. Itaque alvum prodisperdvit no- 
bis salsis poculis. At plerique interpretes rectius 
prodi speravit (ut et Fteckeisen.) teponunt: h. 
e. corrumpi, solvi. V. Taubmann. 

PRODlTlO, onis, f. 3. duo diversa significat: 
scilicet 

A) Proditio a v. prodere est actus proden- 
di et divulgandi, indicium, cnroxaXu<}it$, divul- 
gamento, manifest azione, dinunzia. <f 1. Ge- 
nerating Liv. 4. 30. Legem de multarum asti- 
matione pergratara popuio quum ab tribunis pa- 
rari consules unius ex cnllegio proditione eice- 
piss' nt, ipsi praoccupaverunt ferre. Plin. 7. Hist. 
nat. 45. 46. (150). Proditio arcanorum. Flor. 3. 
18. circa med. Postquam id nefas proditione dis- 
cussum est. Mamertin. Grat. act. ad Julian. 
14. in /in. Quum proditionem futuri verborum 
ambago celaret. Ad<le ibid. 18. *f 2. Speciatim 
eat perGdia, tradimento, trpoSoac'a. Liv. 2. 3. 
Ceterum, id quod non timebaot, per dolum ac 
proditionem prope libertas amissa fuit. Cic. 5. 
Fam. 12. ante med. Multorum in nos perfidiam, 
insidias, proditionem notabis. Id. 4. Acad. (2. 
pr.) 9. 27. Amicitiarum proditiones et rerum- 
publitarum. firg. 2. /En, 83. quern falsa sub 
proditione Pelasgi Demisere neci. % 3. Item spe- 
ciatim est prodictio, dU«Uo in alium diem, pro- 
roga, prolungamento, dilazione. Cato apud Fe- 
stum p. 2*2. 16. Mull. Te, C. Cacili, diem pro- 
didisse raililibus legionii tertia, quum proditio- 
nem non baberent. Alii leg. baberes, b. e. jus 
proferendi diem et differendi . V: PRODO et 
allum Festi locum in PRODiCTIO. 

S) Proditio a v. prodire est actus prodeundl 
vel progredleodi, comparsa, o progresso. Sidon. 
5. Ep. 13. a med. Quia dicitur hac ipsa pernicies 



PRODO 

appropinquare (cujus proditionibus Deus obviet) 
praveni morbum, etc, 

PRQDiTOR, Oris, m. 3. qui manifestat, index, 
divulgalore, manifestatore. ^ 1. Generalim. 
Ovid. 2. Amor. 8, 25. index anteacta fatebor, Et 
veniau culpa proditor ipse me*, et 3. ibid. 12. 
30. Proditor in medio Tantalus amne sitit. H. e. 
qui arcana deorum vulgavit. V. TANTALUS in 
ONOM. Horat. 1. Od. 9. 21. latentis proditor 
intimo Gratus puella risus ab angulo. ^ 2. 
Speciatim, qui prodit, frpcSoVrft, traditore. Cic. 
3. Fin. 19. 64. Nee magis vituperandus est pro- 
ditor patria, quam communis utilitatis, aut sa- 
lutis desertor. Id. 12. Fam. 3. Ea dixit de 
conservatoribus patria, qua dici deberent de 
proditor ibus. Id. Still. 31. 88. Ne exstinctor 
patria, ne proditor, ne hostis appelletur. Liv. 2. 
59. su6 fin. Exercilus proditor militaris discipli- 
na, desertor signorum. Sail, in orat. Phil, con- 
tra Lepid. a med. N'ostri proditor, istis infidu*, 
hostis omnium bonorum. Ovid. lb. 371, Pro- 
ditor ut savi periit auriga tyranni. V. MYB- 
TOUS. 

PRODlTRrx, Icis, f. 3. qua evulgat. % i. 
Generatim. Prudent 1. wept axef- 11. Fama nam 
terras in omnes percucurrit proditrix. ^ 2. Spe- 
ciatim, qua perfide prodit, troditrice. Lactant. 
1. 10. Patris proditricem in conjugium sibi vin- 
dicavit. Servius ad firg. 8. Eel. 30. Apollo di- 
vinationem eis concessit, adjecto, ne proditrices 
numinum esse vellent. 

PRODlTL'S, a, um. V. PRODO. 

PRODlUS, adverb. interius,*propius: a pro- 
deundo. f'arro apud Am. p. 47. 13. Merc. Pri- 
mum venit in urbem, atque intra muros, deinde 
accedit prodius, atque introit domum. h. e. illuc 
proeedit amplius, ut interpretatur Zachmannus 
ad Xucref. 4. 211. 

PR6DO, dis, dfdi, dltum, dere, a. 3. (pro et 
do). Produit pro prodiderit dixerunt antiqui. 
Festus p. 229. 16. Mull. Produit, porro dederit, 
ut est in lege Censoria: «Porticum sartam te- 
ctamque habeto, prodito». Alias prodiderit. Hac 
Festus. — Part. Prodens 1. a. et b. et 3.; Pro- 
ditus i. a., 2., 3. a. et 4. a.; Proditvrm 5.; 
Prodendus 1. a., 3. b., 6. et 7. — Prodere 
est extra, aut ante, aut longe dare, ponere, 
emittere, producere. Unde extra proditur ali- 
quid apud Lucret. 2. 933. quod quasi parltur 
et producitur, si produce, si mette in essere. 
Hac Forcellinus : at Lachmannus apud Lucret. 
loc. cit. aliter omnino leg. Ha'nc ^1. Genera- 
tim et sape est emittere, proferre, atque adeo 
edere, evulgare, palam facere, s'xS;'3(t>fu (*t. met- 
tere fuori, dar fuori, pubblicare, far apparire, 
manifestare; Fr. {aire sortir, imettre, publier t 
faire connaitri; Hisp. poner fuera, sacar a 
luz, publicar, manifestar; Germ, hervorgeben, 
hervorbringen , zum Vorschein bringen, ver- 
ralhend bekannt machen, anzeugen, entdeefcen, 
angtben; Angl. to draw forth, bring out, decla- 
re, disclose, manifest). — l.°) Striclo sensu pro 
extra ponere, foras emittere, Lucret. 3. 603. de 
anima. Quid dubitas tandem, quin extra prodita 
corpus Imbecitla foras, in aperto, tegmine dera- 
pto, etc. Id. 6. 562. Ad calumque magis quanto 
sunt edita quaque(fecta domorum) Inclinaia mi- 
neni (Lachmann. meant) in eamdem prodita par- 
tem, h. e. extra pcrpendiculum deflexa. — 2.°> 
Laliori sensu pro edere, evulgare, palam facere; 
praserlim quum de iis agitur, qua celari alicujus 
interest. — o) Unimsim. Vol. Flacc. 5. 23J. 
socerumque exierruit ingens Prodita vox: o qui 
patria etc. Ovid. i. Met. 656. alio suspiria pro- 
dis Pectore. et 6. ibid. 80. Percussaraque sua si- 
mulat de cuspide terrain Prodere cum buccia f«- 
tum canentis olivae. et 7. ibid. 600. Fibra quo- 
que agra nolas veri, monitusque deorum Pro- 
diderat. Horat. 2. Sat. 5. 103. est GaudU pro- 
dentem vultum celare. h. e. licet, i^tatt, celare. 
Viia. 10. £n. 97. ceu (lamina prima. Quum de- 
prensa fremunl silvis, et caca volutant Murmurs, 
veoturos nautis prodentia ventos. Ovid. Heroid. 
12. 30. Eminet indicio prodita flarama suo. Id. 
1. Art. am. 326, partu proditus auctor erat. Cic. 



PRODOCEO 

Dam. 17. 45. Prodita diei. ft. e. ante edicta. Alii 
leg. prodicla eodem sensu: V. Prodictus in 
PRODICO. Sic Ziv. 25. 13. Alia prodita dies ad 
frumentum. raajore apparatu petendum. — Pro- 
deie exemplum est edere, quippiam facere, quod 
exemplo sit aliia. Ziv. 1. 11. Prodendi exempli 
causa. Cf. Cic. Flacc. 11. 24. Ne periculosam imi- 
tationem exempli in posterum proderetis. Tax. 1. 
Mist. 2. Son tamen adeo virtutum sterile ssecu- 
lum, ut non et bona exempla prodiderit. Vellej. 
2, 119. 3. E praefectis castrorum quam clarum 
exemplum L. Eggius, tam turpe C. Cejonius pro- 
didit. Sic ibid. 6. 5, Id unum nefarie ab Opi- 
mio proditum, quod capitis civis R. pretium se 
daturum proposuit. — Ceterum Cic. 4. Acad. (2. 
pr.), 9. 27. Quum decretum proditur, lex veri re- 
ctique proditur. Juvenal. 13. 23. Qua; tam festa 
dies, ut cesset prodere furem, Perfidiam, fraudes, 
etc? Plin. 9. Hist. nat. 10. 12. (,36). Testudines 
summa in aqua obdormiscere: id prodi sterten- 
tium sonitu. Ovid. 4. Tritt. 4. 9. Nil ego pec- 
cavi: tua te bona cognita produnt. Id. 2. Met. 
447. lieu quam diflicile est, crimen non prode- 
re vultu ! et 4. ibid. 654. lacvaque a parte Me- 
dusae, Ipse retro versus, squalentia prodidit ora. 
Alii leg. protulit — b) Speciatim est arcana 
detegere, rivelare , scoprire , palesare. Val. 
Flacc. 4. 479. Fata loquax, mentemque Jo vis, 
quasque abdita solus Consilia, et terris subito 
ventura parabat, Prodideram, miserans bominum 
genus. Cic. 2. Tusc. 13. 31. Homine enuncian- 
te commissa, prodente conscios. JPlaut. Cist. 4. 
2. 75. Tibi nunc prodimus, et conGtemur cistel- 
lam habere. Juvenal. 9. 115. Prodere arcanum. 
< — c)Item proferre, promere, cavar fuori. Ovid. 
5. Fait. 518. Prodit fumoso condita vina cado. 
Adde ibid. 508. ; et Val. Flacc. 8. 17., ubi alii 
leg. promit. ^ 2. Speciatim est partu edere in 
lucem, partorire, dare in luce. Accius apud 
Apulej. de Deo Socrat. sub fin. de Ulysse. In- 
clute, parra prodite patria, nomine celebri, eic. 
Translate Zucret. 4. 521. Jam ruere ut qusedam 
videantur velle, ruantque Prodita judiciis falla- 
cibu? omnia primis. concepite, e disegnate con 
false misure. Affertur et Ovid. Beroid. 11. 107. 
Quid puer admisit tam paucis proditus boris? 
Id. 5. Met. 517. quod nostro est prodita partu, 
Adde 9. ibid. 677. Alii leg. ubique edilus. *J 3. 
Item speciatim est raaudare litteris, scribere, 
narrare, scrivere, raccontare, insegnare. — a) 
Prodere sine additis. Varro 5. L. L. 148. Mull. 
De eo triceps historia, nam et Procilius non idem 
prodidit, quod Piso. Cic. 1. Tusc. 13. 29. Si ea, 
quae s" rip tores Grnecie prodiderunt, eruere co- 
llar. Id. Plane. 39. 94. Haec de ciarissimis vi- 
ris monumenta nobis litters prodiderunt. Ziv. 
8. 18. In eo parvi refert, quid veri sit. Ulud per- 
velim, (nee omnes auctores sunt) proditum falso 
esse, (Flaccu-m Potitumque) venenis absumptos, 
Ovid. 3. Fast. 29). Prodere ritum piandi fulrai- 
nis. Cces. 6. B. G. 18. Galli se umnes ab Dite 
patrc prognatoa praedicuat: idque ab Druidibus 
proditum dicunt- Plin. 10. Hist. nat. 43. 60. 
(124). Nunc quoque erat in Urbe Roma, bajc 
prodente me, equitis R. comix e Bastica, etc. Id. 
34. ibid. 7. 16. (33), Hercules ab Euandro sacra- 
lus, ut produnt. in foro boario. — Hue referri 
potest et illud Cic. Rabir. Post. 7. 17. Delectat 
amplissimus civilatis gradus, selia curulis, fasces,- 
deuique imago ipsa ad posteritatis meraoriam 
prodita. — ■ b) Memories prodere frequentius 
est. Cic. Mil. 3. 8. Non sine causa etiam fictis 
fabuiis doctissimi homines memoria? prodiderunt, 
eum etc. Cces. 6 B. G. 25. Qua? maxime me- 
morise prodenda videntur, 1i.pc sunt. JVepos The- 
mist. 10. Thucydides ossa ejus clam ab amicis 
esse sepulta, memoriae prodidit. Id. Hann. 13. 
Hujus bella gesta multi memoriae prodiderunt. 
Sil. It. 3. 222. Prodite, Calliope, famae, quos 
horrida ccepta Eicierint populos. - — cj Prode- 
re memoria pro memorice. Cces. 5. B. G. 12. 
Britannia ab iis incolitur, quos natos in insula 
ipsi memoria proditum dicunt. Ita edition, omu. 
turn antique, turn recenles, quas habemus. Cic. 
1. de Rep. (edentc A. Mixio) 31. Ut quod pro- 



— 886 — 

ditum memoria est. Val. Max. 2. 6. n. 10. Me- 
moria proditum est, Gallos etc. — d) Prodere 
Uteris est Cic. Arch. 7. 15. Summorum virorum 
virtutes Uteris proditae. — e) Prodere memo- 
rios ac Uteris est ejusd. 3. Ferr. 18. 47. ^ 4. 
Saepissime ponitur pro perfide tradere, tradire, 
jrpcoVSayu. — a) De hominibus. Cic. 10. Phil. 
3. 7. Si Brutum prodideritis et deserueritis. Id. 
Flacc. 33. 81. Quem ego sum spcutus, is me 
deseruit ac prodidit. Sic Id. 3. ' srr. 33. 84. 
Cur causam popuii R. deseruisti .c prodidisti ? 
Id. post redit. ad Quirit. 9. 21. Qui me per 
siraulationem amicitiaa nefarie prodiderunt. Id, 
Pis. 24. 56. Prodebas caput et salutem meam 
una mercede provincial. Id. Caecin. 18. 50. Rem, 
et causam, et utilitatem communem non relin* 
quere solum, sed etiam prodere. Id. 3. Fin. 
9. 32. Prodere patriam. Id. 7. Ferr. 41. 106. 
classem prsedooibus. Sail. Jug. 35. hosti rem- 
publ. — Similiter Part, proditus est perfide tra- 
ditus, tradito, TrpoSiSo'ftSvo?. Cces. 1. B. C. 30. 
ad fin. Queritur sese projectum ac proditum a 
Cn. Pompejo. et 2. ibid. 32. Non proditi per il- 
ium, Csesaris beneficio estis conservati? et 3. ibid. 
67. Cujus opera proditum exercitum demonstra- 
vimus. Sail. Jug. 36. Hosti acerrimo prodita sena- 
tus auctoritas, proditum imperium vestrum. Cic. 
2. Verr. 4. 11. Nudatus ac proditus consul, deser- 
tus eiercitus. Id. 3. Alt. 15. a med. Ego prodi- 
tus, inductus, conjectus in fraudem. Id. 11. Phil. 

9. 22. Relictus, desertus, proditus. Val. Flacc. T. 
486. Te conjux natseque manent: ego prodita obi- 
bo. Martial. 8. 17. Prodita causa. — b) Poetice 
de equo, aut auriga vectorem fallentibus. Virg. 

10. JEn. 592. Lucage, nulla tuos currus fuga 
segnis equorum Prodidit, Sil. It. 17. 137. Cor- 
rupt asper equus, confixaque cuspide membra 
Hue illuc jactans, rectorem prodidit hosti. Clau- 
dian. Laud. Seren. 168. Prodidit (Enomai de- 
ceptum Myrtilus axem. Adde Senec. CEdip. 1-^4. 
— c) De rebus inanimis. Ovid, lieroid. 10. 5. 
In quo me somnusque meus male prodidit, et tu 
Per facinus sorrmis insidiate meis. m' ingannb, 
mi trad*. Loquitur Ariadne ad Theseum. Zu~ 
cret. 6. 33. de Averno. Cujus ubi e regione loci 
venere volantes, Claudicat exteraplo pinoarum 
nisus inanis, Et conamen utriuque alarum pro- 
ditur omne. h. e. decipitur, non habens quo ni- 
tatur. Sil. It. 5. 570. sed vani frigentem in Mar- 
ie senectam Prodcbant ictus, h. e. destituebant, 
fallebant. Id. 15. 712. Occubuit clipei transfixo 
proditus asre. h r e. deceptus: nam impenetrable 
putaverat. et 16, 433. ni successu nimio, lietoque 
paTore Proditus elapso foret inter verba flagello, 
^ 5. Item perdere, quasi porro dare, projicere, 
deserere. Ter. Beaut. 3. 1. 70. Prius proditurum te 
tua in vitam, et prius pecuniam omnent, quam abs 
te amittas filiuin. Ennius apud Festum p. 229. 
32. Mull. N'cenu'm sperando cupide rem prodere 
summam. Cic. 4. Acad. (-2. pr.) s. i.3. Vir bonus 
statuit omnem cruciatum perferre, quam ut of- 
ficium prodat, aut fidtm. mancar al suo dovere 
o di parola. et Ter. Hecyr. 4. 4. 4'J. Quid diui? 
eho ! an non alemus, Pamphile? Prodemus, quse- 
so, potius? Ubi Bonat. deseremus, projiciemus, 
porro dabimus. I'abbandoneremo. et Virg. 1. 
JEn. 254. Nos, tua progenies, caeii quibus an- 
nuls arcem, Navibus (infandum!) amissis, unius 
ob iram Prodimur, atque Ilalis longe disjungi- 
mur oris. Ubi Servius: porro damur, scilicet ab 
Italia prohibemur. ^ 6. Item longe dare, hoc 
est dilTerre, protrahere. Zucilius apud Won. p. 
363. 25. Merc. Possit ne elabi, an porro proden- 
da dies sit. Ter. Andr. 2. 1. 13. Credo, impe- 
trabo, ut aliquot saltern nuptiis prodat dies. Ubi 
Donalus: proferat, prolatet, dirTcrat: deinde sub- 
jicit verba Lucilii aliata. Festus p. 242. 14. Mull. 
Prodidisse non solum in i 11 is dicitur, qui patriam 
hostibus prodiderunt, sed etiam tempus Iongius 
fecisse, ut Cato : Te, G Caecili, diem prodidisse 
militibus legionis tertise, quum proditionem non 
habereut. ^ 7. Item porro dare, id est tra- 
dere quasi per man us, propagare. Ct'c. 3. Off, 
21.84. Regnum, quod a Tantalo el Pelope pro- 
ditum jure obtioebatur. Id. Mil. 30. 83. Qui 



PRODUCO 

sacra, qui crremonias, qui auspicia et ipsi san- 
ctissime coluerunt, et nobis, suis poiterii, pro- 
diderunt. Id. 7. Verr. 14. 36. Jus imaginit ad 
memoriam posterltatemque prodendam. Ita Ifon. 
loc. cit. et Gtcbv. : alii leg. prodendas. Virg. 4. 
,£n. 230. quL Italiam regeret, genus alto a san- 
guine Teucri Proderet. Ubi Servius: protende- 
ret, id est propagaret. 

PRODQCfiO,es, ere, a.2. palam, aut ante doceo. 
Borat. i. Ep. 1. 53. quaerenda pecunia primum, 
Yirtus post nummos: ha:c Janus summus ab imo 
Prodocet. Ita recte ex multis MSS. Zambin., 
Crugu., Berdlej., nam pro in compositis, teste 
Festo, palam faciendi semu adhlbetur. Alii ta- 
men prcedocec, aut perdocet legunt. 

PRODORMIO, is, IVi vel li, ire, n. 4. dor- 
mxechiare, plus, quam aegri conditio fert, dor- 
mio. Fronto i. ad M. Cass, [edente iterum A. 
Maio) Ep. 4. Qua? ego pro somno dixeram, tu 
multis et elegantibus arguments ifutasti ita •ci- 
te, ut si vigilia tibi hoc acurainis et leporis ad- 
fert, ego prorsus vigilare te mallem. et mox. 
Quid si ego id postulo, ne exspergiscare? Quin 
postulo, ut dormias. Quo paclo ego magisteT ap- 
pellor ? qui unum hoc, quod te docere cupio, ut 
dormias, non impetro. Perge, ut libet, dummodo 
di te mini, sive prodormias, sive pervigiles, pro- 
tegant. M. Aurel. apud Front. 4. ad M. Cces. Ep. 
6. Nos val em us. Ego aliquantum prodormivi pro- 
pter perfrictiunculam, quae videtur sedata esse. 
Ergo ab undecima noctis in teriiara diei partim 
legi, partim scripsi; minus mebercule, quam he- 
ri. Id. enim dixerat in prceced. Ep. Nos valemus. 
Ego hodie ab bora oona noctis in .necundam diei 
bene disposito cibo studivi. Ex quibus porro pa- 
tet, hac nocte ilium pervigilare, atque adeo stu- 
dere ccepisse hora nona noctis; die vero sequent! 
bora undecima; itaque se prodormivisse narrat, 
quum, duabus horis plus quam pridie, dormiisset. 
Fronto poslquam pridie scripserat, »e laborare, 
ita incipit 5. ad M. Cces. Ep. 22. Ego prodor- 
mii. 

PR0DR6MUS, i, m. 2. anticorriere, foriere, 
jrpoSpofios, vox Gr»ca pnecurrentem, pteFCurso- 
rero, praevium signiheans. *J 1. Generatim. Cic. 

1. Alt. 12. Nam mibi Pompejani prodroml nun- 
ciant, aperte Pompejum acturum, Antonio 6uc- 
cedi oportere. ^ 2. Speciatim prodromi dicun- 
tur etiam vetti quidam Aquijonares octo ferme 
diebus exortum Cauiculae antecedeotes, ut Plin. 

2. Hist. nat. 17. 47. ,123). docet. Colum. 11. 
jR. R. 2. 52. Sext. Cal. Jul. prodromi flare inci- 
piunt. Cic. 16. Att. 6. Magis commode, quam 
strenue navigavi, remia enim maguam partem: 
prodromi nulli. Quod autem Plin. 18. Bist. nat. 
28. 68. (270). (ubi etestarum prodromos vocal, 
qu* ej. Colum. loc. cit. Calendis Aug. incipiunt) 
aiium diem his ajsignare videtur, neinpe xui. 
cai.. avu,, non eorum principium, sed tempus, 
quo constantius perllant, intelligit, ut ex cit. 2. 
Bist. nat. 47. 47. (,123). apparet Gell.2. 22. a 
med. Prater hos-sunt alii plurifariam venti com- 
menticii etc.-, addidissemque eos, qui etesise et 
prodromi appellitantur, qui certo tempore anni, 
quam canis oritur, ex alia atque -alia parte caeli 
spirar.t. Ammian. 22. 15. n. 7. Opinio est cele- 
brior alia, quod spirantibus prodromis, perque 
dies quadraginta et quinque etegiarum continuis 
flatibus repellentibus ejus meatum, velocitate co- 
hibita, superfusis fluctibus (JViiusi inturaescit. 
Adde Apul. de Deo Socrat. »J 3. Item specia- 
tim genus ficuum praecocium, qui ceterofum ma- 
turilatcm anteveniunt. Ita enim eos Athenis ap- 
pellant. Plin. 16. Bist. nat. 26. 49. (113). 

PR(>DCcIbILIS, e, adject, qui producit. Bie- 
ronym. interpr. Orig. in Jerem. Bom. 3. I.DuO 
contraria sunt adamanti isti, malleus et incus 
producibilts. Vulgali libri habent improducibi- 
lls; at paullo infra e.ade.m incus dicitur produ- 
cibilis, h. e. in gua conftat opus productile: V. 
PRODUCTILIS. 

PRODUCO, cis, xi, ctum, cere. a. 3. Produxe 
syncop. pro produxisse sub A. I. 4/ — Part, Pro- 
ducens I. A. 2. c. et B. 3. b. ; Productus pas- 
sim; Produclurus I. A. 2. c; Producendus I, 



PRODUCO 

A. 4. a. et II. l. — -Producer* est coram, ante, 
in medium, extra ducere, trabere, e'xreivw, e'fdyw 
(It. mtnar fuori, trar fuori o oX cospetto, pro- 
durre; Fr. conduire en avant, fairt avancer, 
mettre en presence ; Hl$p. conducir adelante, 
presentar; Germ, vor-, hervorfuhren,~brin- 
gen; Angl. to lead out, bring fortk to draw 
out). 
I.) Proprle duo prscipae signifieat, acilicet 
J) Est coram, ante, extra ducere, ccndurre 
innanzi, menar fuori. ^ 1. Speciatlm in re 
militari, de exercitu qui ad pugnam educitur. 
Plaut. Amph. 1. 1. 62. Amphitruo castrts pro- 
ducit omnem exercitum. Galba ad Cic, 10. Fam, 
30, In aciem suas copias de vico produxit. Ju- 
stin, ii. 13. 1. Producere aciem. h. e. copia* in 
aciem. Cms. i.B. G. 48. Caesar pro castris suas 
copias produxil, et aciem inslructam habuit. Ovid. 
Ceroid. 13. 143. Producetque vlrum, dabit et 
rbandata reverti. k. e. deducet, et prosequetur 
extra urbem ad pugnam. Liv. 2. 59. Productus 
in aciem turpi fuga petit castra. Nepos Jffiltiad. 
5, In aciem peditum centum, equitum decern 
millia produxit, prceliumque commisit. ^ 2. In 
judiciis et contionibus est coram ducere, addu- 
cere, menare, condurre. -— a) Generatim. Cic. 
Z 1 : Vtrr. 47. 122. Producere aliquem in conspe 
ctum populi R. Id. Pis. 6. 14. et i.Att. 14. quem- 
piam io contionem. Liv. 21. 10. ad populum. 
Cic. post redit. in Senat. 6. 13. in contionem. 
Cms. i. B.C. ii. in forum. Sueton. Cms. 10. pro 
rostris. — Eodem sensu absolute. Id. ibid. 76. 
Cenluriatim productl raililes idem jurant. Sail. 
Jug. 38. Ubi sllentium ccepit, producto Jugurtha, 
verba facit. — b) Speciatim produci dicunlur 
testes, auctores, qui aistuntur in judicio, etc. pro- 
durre, presentare, far comparire. Cic. 7. Verr. 
50- 131. Harum rerum omnium auctores testes- 
que produce et ibid. 43. 113. Graviorem aoud 
judices se fore ab inferis testem, quam si vjvus 
in judicium produceretur. Id. 2. ad Q. fr. 4. 
Quam testis produclus esset in Sextium. Juvenal. 
16. 32. Producere te6tem contra aliquem. Quintil. 
11.3. 174. Reos excitare, pueros attollere, pro- 
pinqQOS producere, vestes ianiare. Cic. 3. Verr. 5. 
13. Equites R. qui ad vos antea producli testes 
dixeruut. Id. Flacc. 15. 35. Aliquid fortasse- coram 
producli dicent, in quo reprehendantur. Adde 
eumd. 6. Verr. 9. 19. et Rose. Com. 14. 42.; 
et Liv. 6. 20. et 2. 52. - c) Item speciatim 
oratores qui priraum foro oslendebantur, et a 
consulari viro publice ducebantur, coramenda- 
tione aliqua adjecla. Plin. 2. Ep. 14. Ante rae- 
moriam meam ne nobilissimis quidem adoiescen- 
tibus locus erat, nisi aliquo consulari producen- 
te. Id. 6. Ep. 23. Est indolis optima, brevi pre- 
ducturus alios, si interim prorectus fuerit a no- 
bis. ^ 3. Produci dicuntur etiam — a) Histrio- 
nes, far andare in iscena. Cic. 4. Alt. 15. Is erat 
ante manuraissus, quam productus. Seneca prcef. 
3. Exeerpt. control'. Pronunciatio, qua; histrio- 
nem posset producere. Sueton. Ifer. 4. Equiles R. 
ad agendum mimum produxit in scs nam. Quinti I. 
3.6.18. Histrio, qui se preetori in hortis ostenderat, 
neque erat productus. h. e. in scamam et in pu- 
blicum adductus. — Hue pertinet illud Cic. Rose. 
Com. 10. 30. Quid sciret ille (Panurgus Ro- 
scii discipulus), pauci animadvertebant : ubi di- 
dicisset, omnes qu?erebant. Nihil ab hoc (jRoscio) 
pravum et perversum produci posse arbitraban- 
tur. — b) Gladiatores. Lucan. 4. 710. fatalis 
arena? Muneribus non ira vetus concurrere cogit 
Produclos. ^ 4. Generatim est ducere, adduce- 
re, menare, condurre; ita tamen ut parlicula- 
rum extra, aut tonge, aut ante vis aliqua insit. 
— a) TJniversim. Ter. Adelph. 4. 2. 22. Non 
tu cum rus bine roodo produxe ajebas? syncop. 
pro p'oduxisse. Colum. 11. ii. JR.. 3. 52. Va- 
se majora spdeuiaribus iotegi debent, ut etiam 
frigoribus, serenis diebus, tuto producantur ad 
solem. Id. 6. ibid. 2. 8. Boves vacuo ploatro 
sobjuogendi, et pauJlallm longius cum onert- 
bus producendi sunt, et ibid. § 10. Bovem pla- 
cidisslmum cum indomito jungimus: is et pro- 
carrentem retrahit, et cuncuntem producli. Cat. 



— 887 — 

3. B. C. 100. Longius productam unam quin- 
queremem in angustlis portus crepit. — b) Spe- 
ciatim de reis, qui ducuntur e carcere ad suppli- 
cium. Cic. 7. Verr. 45. 120. Producuntur e car- 
cere, et ad palum deliganlur. et ibid. 60. 156. 
Capitibus obvolutis producebaatur, ut securi fe- 
rhenlur. et ibid. § 157. Producere aliquem ad 
necem. — c) Item de iis qui ad militandum 
raittuntur. Propert. 4. 1. 85. Dlxi ego, quum ge- 
minos produceret Arria natos etc. — d] Item 
de iis qui deducuat, comitantur. Ovid. Beroid. 
13. 141. Arma dabit; duraque arma dabit, simul 
oscula aumel: Hoc genus officii dulce duobus 
erit. Producetque virum ; dabit et mandata re- 
verti. Alii aliter interpretantur. Vol. Flacc. 3. 
381. Teque renodatam etc. Ad sua Caucaseae pro- 
ducunt flumina Nyrapbae. — e) Item de rebus 
venal ibuB, esporre in vendita. Ter. Eun. i. 2. 
53. Ancillam pretium sperans illico produxit, 
vendidit. Id. Heaut.i.i.92. Servos omnes pro- 
duxi et vendidi. Sueton. Gramm. 4. Quum fami- 
lia alicujus venalis produceretur. ^ 5. Pertinet 
etiam ad exsequias. Lucan. 2. 298. longum pro- 
dacere funus Ad lumulos jubet ipse dolor, firg. 
9. Mn. 486. nee te, tua funera, mater Produxi, 
pressive oculos, aut vulaera iavi. Stat. 2. Sitv. 
1. 20. nigrse solemnia porcpse-et puerile feie- 
trum Produxi. ^ 6. Produci dicuntur sponsas, 
quae in nuptiis ad domum sponsi cum pompa 
deducuntur: item quas turpiter perducuntur, pro- 
stituuntur. Claudian. III. cons. Honor. 156. 
sociaque nurum produxit ab aula. Juvenal. 6. 
240. utile porro Filiolam turpi vetulaB producere 
lurperxi. Adue Petron. Satyr. 25. — Sic de iis. 
quae turpiter prostituuntur, Sueton. Fcsp. 22 
Quum product?? pro concubitu scstertia quadrin- 
genta donasset. Adde Ovid. 3. Amor. 12. II. 
litrobique alii legunt perduclce. ^ 7. Demum 
ponitur pro adraovere, adducere, inducere, infer- 
re. Ovid. 2. Art. am. 211. Nee dubila tereti 
scaranura producere lecto ; Et tenero soleam de- 
me, vel adde pedi. Stat. 5. Silv. 3. 13. quis, 
ApolSine merso, Frigida damnata; produxit nu- 
bila menti? 

B) Est etiam in longum ducere, atque bine 
^ 1. Generalim u6urpatur pro longum facere, 
eitendere, trabere, E'xvecvw, slungare^ allunga- 
re, stir are, tirar in lungo, o innanzi, prolun- 
gare. Varro 9. L. L. 9. Mull. Ut qui tricli- 
nium coQstrarunt, si quem ledum de tribus 
unum imparem posuerunt, aut de paribus ni- 
mium, aut parum produxerunt, etc. Martial. 9. 
75. de sutore. Dentibus antiquas solitus produ- 
cere pelies. Juvenal. 15. 165. Ferrura incude pro- 
ducere. Id- 2. 93. Ille supercilium madida fuligine 
tactum Obliqua producit acu. Plin. 33. Hist. 
nat. 6. 31. (98). Lineas ex argento nigras pro- 
duci, pleriqoe mirantur. At Siliig. leg. praeduci 
etiam in proxime cit. loco. Adde ibid. 3. 19. (60). 
•f 2. Speciatim de planlis est edere, proferre. 
Pallad. 4. R. JR. 10. 30. Fici producere in- 
cipient folia. Buc pertinet et illud Ovid. 4, 
Trist. 6,* 11. Tempus et in canas semen produ- 
cit aristas. ^ 3. Item speciatim est gignere, 
procrea.e, produrre, procreare, generare. — a) 
De hominibus. Lucilius apud IS'on. p. 373. 2. 
Merc. Ducunt uxores, producunt, quibus bcec 
faciant, Uberos.i^aut. Rud. 4. 4. 129. Filia roea, 
salve: ego is sura, qui te produxi, pater. Cic. 3. 
Verr. 12. 32. Adolescentia quails fuerit, ex eo, 
quem sui aimillimum produxit, recognoscere pot- 
estis. Sil. It. 1. 112. parlusque recusenl, Te 
surgente, puer, Lati33 producere matres. dar in 
luce, partorire. et Pers. 6. 18. geminos, horo- 
scope, varo Producis genio. Adde Juvenal. 8. 
271.; et Plaut. Bacch. 3. 3.51. Seneca QZdip. 
746. Genitrixque suo reddi gremio Modo pro- 
ductas vidit alumnas. ■ — b) De rebus. Ovid. 8. 
Met. 643. igaes Suscitat besternos, foliisque et 
cortice sicco Nutrit, et ad fiammas anima produ- 
cit anili. Cic. 2. Nat. D. 26. 66. Datum est Ne- 
ptuno raarllimum omne regnum: nomenque pro- 
duclum, ut Portunus a portu, sic Neptunus a 
nando. CeJs. 8. 7. n. 1. a med. Puro jam ulcere, 
cibis utendum «t carnem producentibus. ^f 4. 



PRODUCO 

Syliabara producere, fa^e o pronunziar lunga; 
Cui contrarium est corripere. Cic. 3. Orat. 47. 
183. Paeon oritur a brevibus deinceps tribus, ex- 
trema products atque longa, aicuti ilia sunt, do- 
muerant, si)7»»pedes. Ovid. 4. Pont. 12. 12. Fiat 
ut e longa sjllaba prima brevis: Aul producalur, 
quae nunc correptius exit. Adde Quinlil. 1. 5. 60. 
^ 5. Item pro elk ere, ex trabere, cavar fuori. 
Ovid. 13. Met. 322. Eloquioque virum, morbla 
iraque furenlem Molliet, aut aliqua producet cal- 
lidus arte. Seren. Summon. 34. 647. de lana 
succida. Mortua quin eliam producit corpora 
partu. Adde Senec. Octav. 737. 

II.') Translate. ^ 1. Poiitur pro eveberej pro- 
vebere, promuovere, innalzare. Cic. 3, Fin. 16. 
52. et Amic. 20. 73. Quempiam producere ad 
aliquam dignitatem. Al Orellius secundo loco 
legit perducere. Augustus apud Sueton. Claud. 
4. Per eosdem articulcs et gradus producen- 
dus est, per quos frater ejus productus fuit. Liv. 
40. 56. Omni genere bonoris producere cum 
non destilit. — Absolute. Cic. Dom. 9. 21. Quem 
tu non pro illius dignitate produieras, sed pro 
tuo sceltre subduxeras. Juvenal. 6. 607.de For- 
tuna, bos amat, bis se Ingerit, atque suos ri- 
dens producit alumnos. favorisce e prospera. 
Seneca 2. Bcnef. 9. Beneficia, quce non produ- 
cunt, nee bonestiorem faciunt. ^ 2. Pro im- 
pellere, illicere, indurre. Cic. 1. Berenn. 3. 4/ 
Quoniam una cum oratoris officio producli Su- 
mus, ut de orationis partibus Ioqueremur. Id. 4, 
ibid. 47. 60. Ut productus studio ei viribus, ul- 
tra facile procurras, Plin. 9. Bist. nat. 35. 59. 
(122). Spoijsione produclus ad aliquid faciendum. 
Cms. 3. B. C. 104. Ab his liberaliter ipse ap- 
pellatus, et quadam notitia Septimii productus. 
Nepos Hann. 5. M. Minucium Rufum magi- 
strum equitum dolo productum in prasiium fu- 
gavit. Alii leg. perductum, ^ 3. Item de abs- 
tracts est edere, proferre. Horat. 2. Ep. 2, 119. 
Adsciscet nova, qu<e genitor produxerit usu). Ju~ 
venal. 15. 31. accipe, nostro Dira qu<jd exem- 
plum feritas produxerit a?vo. Id. 8. 266. Occulta 
ad patres produxit crimina servus. k. e. conju- 
rationem de reducendis regibus, de qua Ltv. 2. 
3. et 4. 4 4 ' Metaphora sumpta a superiori 
paragr. B. 1. — o) Producere aliquem, tirarlo 
in lungo, differre, detinere, deludere. Cic. Ouinct. 
8. 30. Conditionibus bunc, quoad potest, produ- 
cit. Ter. Andr. 4. 1. 24, Lactare aliquem, et 
falsa spe producere, — b) De rebus. Horat. 1. 
Sat. 5^70. Prorsus jucunde ccenam produclrous 
illam. Cic. Senect. 14. 46. Conviviura ad mul- 
tam noctem vario sermone producere. Id. 6. de 
republ. i. sermonem in multam noctem. Id. 
Brut. 71. 251. sermonem longius. Sueton. Aug. 
78. somnura ultra primam lucera. Cms. 4. B. G. 
30. rem in biemem. Plaut. Trin. 2. 2. 59. pan- 
peri vitam ad miseriam. h. e. ut miser diutius 
sit. Ter. Andr. 3. 5. 9. malo aliquam moram. 
frovar qualche ritardo. Cic. Senect. 17. 60. Ad 
centesimum annum vilam produxit. Alii leg. per- 
duxit. Id. Brut. i^>. 60. Varro vitam Nsevli pro- 
ducit longius. to fa vivere ptu innanzi: stri- 
ve, ch'ei mor't piii tardi. el Lucan. 4. 794. Cu- 
rio fusas L't vidit campis acies, etc. Non tulit 
afflictis animam producere rebus, tirar innanzi 
la vita, el Tac. 12. Ann. 8. Eo usque spem 
vita: prodaxerat. Ovid. Beroid. 12. 5, quidquid 
ab illo Produxi vita? tempore, pcena fuit. Seneca 
Consol. ad Polyb. 37. Producere scrip lis me- 
moriam alicujus. ^ 5. Producere diem, tempus, 
passart. Ter. A del ph. 4. 2. 52. Cyatbos sorbil- 
lans paullatim, huac producam diem. Martial. 
2. 89. nimio gaudes noctem producere vino. Tt- 
bull. 1. 4. 5. Nudus et hibernae producit frigora 
brumae, Nudus et mtlvi tempora sicca canis. 
Stat. ii. Theb. 219. vario producunt sidera ludo 
Ante domos intraque. Verbum tendere hoc eo- 
dem sensu usurpal Borat. 1. Ep. 5. 11. ^6. 
Ponitur et pro educare, atlevare, educare. Plaut. 
Asin. 3. 1. 40. Audientem dicto,. mater, produ- 
xisti filiam. Ter. Adelph. 3. 2. 16. Sen: animam 
exstinguerem. qui illud produiit scelus. Juvenal. 
14. 228. Et l*vo monilu pueros producit ava»os. 



PRODUCTE 



.- 888 — 



PROEUUM 



— Hinc Part, praster. pass,, cujus exernpla «n- nomina veluti temporum esse produciiva. Gloss, 



pra retulimus, 

Productus, a, um, adjective quoque usurpa- 
tur, unde Comp. Productior, et Sup. Productis- 
simus, et est in longum ductus, extentus, prola- 
tus, provectus, sxtatapivos, npoayfitic., allunga- 
to, prolungato, lungo. Cic. 4. fin. 12. 29. Nod 
sunt in co genere tantae commoditates corporis, 
tamque productas temporibus, tamque multas. Id. 
5. Tusc. 40. 117. Dolores longinquiiate producti- 
vehementhn torquent. Tac. 13. Ann. 40. Produ- 
cliore cornuum sinistro per ima collium. Colum. 
3. R. R. 10. f . Productfssimum nagellum. Cic. 2. 
Oral. 53. 213. In utroque genere dicendi (lent, 
et vehementi) et principia tarda sunt, et exitus 
tamen spissi ct productl esse debent, tirati in 
lungo, et Oral. 53. 178. Animus aurium nuncio 
mutila scntit quredam et quasi decurtata, pro- 
duction alia et quasi immoderatius eicurrefatia. 
Quinlit. 11. 3. 112. Gestus in nanando pauilo 
productior. Horat. Art. P. 189. Neve minor, 
neu sit quinto productior actu Fabula. — Hine 

Producta, arum, n. 2. plur. absolute, substan- 

tivorum more, ut promota, prceposita,prcecipua, 

vertit Cic. 3. Fin. 4. 15. et 16. 52. et 4. ibid. 26. 

12. tc irpor/ycts'va Stoicorum. Sic enim vocabant 

ilii bona quasdam indifferentia, et ad bene bea- 

eque vivendum minime pertinentia, aestimabilia 

amen .et quibusdam aliis antepoaenda, ut vale- 

udinem, integritatem saosuum, vacuitatem do- 



Placid. edente A. Maio in Class. Auct. T. 3. 
p. 482. Lemniscata est nomen productivum, ge- 
neris feminini. h. e. quod a v. lemniscus dedu- 
ctum est. 

PRODUCTO, as, are, a. l. frequentat. a pro- 
duco. In illo Ter. Andr. i. 5. 9. Ut huic malo 
aliquam producam moram; Donat. adscriblt ab 
aliis legi productem. 

PRODUCTOR, oris, m. 3. q-il producit. Gloss. 
Lat. Gr. Productor, rrpoayaTo';. 

PRODUCTUS, a, um. V. PRODUCO. 

PRODUCTUS, us, m. 4. productio. Gloss. Cy- 
rill. "Exxaoit;, extentio, productus, prprogatio. 

PRODUUMVIR, yiTi, m. 2, oui loco duumviri 
est, ut proconsul. Inscript. apud Spon. Miscell. 
antiqu, p. 193. et Murat. 626. 1. c. memmio 

MACR1HO PRAEFECTO PRO U VIRO <?. 9. itC. ReCtiuS 

tamen separatim legendum est, ita ut sit pro 
duumviro. V. PRyEFECTUS. 

PROUUX, Deis, m. 3. id, quod ex alio produ- 
citur, Idem ac tradux, Tertull. Car. Chr. 20. 
Quura quid extraneum exlraneo agglutinatuT, ita 
concarnatur et convisceratur cum eo, cui aggiu- 
tinatur, ut, quura avellitur, rapiat secum ex cor- 
pore aliquid, a quo avellitur, quasi sequelam 
quamdam abruptas unitatis, et producem mului 
coitus. 

PRCEBlA, orum, n. plur. 2. brevi, aXtt-ipSo- 
va, amuleta: ita appellata a prohibendo, quasi 



loris, gloriam, divitias; bisque conttaria, mor- J prohibea, quia videlicet mala prohibeant, seu 
bum, paupertatem, infaraiara, etc. ajrorcpoTjYfjtiva, averruncent. V. Festi loc. cit, in PR/EBIA sub 



quas Cic. toe. cit. et 5. Fin. 30. 90. rejecta, re- 
ducta et remota. V. etiam Gell. 12. 5. Verba 
Cic. sunt ct't. 3. Fin. 16. 52. Ut enim nemo di- 
cit, in regia regem ipsum quasi productum esse 
ad dignitatem (.id enim est wpoiryuevov), Bed eos, 
qui in aliquo honore sint, quorum ordo proxime 
accedit, ut secundus sit ad regium pviocipatum: 
sic io vita nun ea, qua prhnario loco, sunt, sed 
ea, quce secundum locum obtinent, TrpoTftue'va, 
id est producta nominentur. Qua vel ita appel- 
lemus (id erit verbutn e verbo), vel promota, et 
Temota, vel, ut dudum diximus, prseposita, vel 
pracipua;et ilia rejecta.5eT»eca£p. 74. ante med. 
Bona ilia sunt vera, qua* ratio dat. Cetera opj- 
nione bona sunt: et nomen quidem habent com- 
mune cum veris. proprictas in iilis boni non est. 
Itaque commoda vocentur, et, ut nostra (Stoi~ 
corum) lingua loquar, producta. 

PR6DUCTE, adverb. Comp. Froductius. — 
Producte est idem ac producendo, lungamente, 
aKOTa'Sjjv. Cic. Or at. 48. 159. Quae in sapiente 
et felke producte dicltur, in ceteris omnibus 
breviter. h, e. syllabam producendo. Gell, 4. 17. 
Syllaba productius laiiusque pronunciala. Id. 2. 
17. Proficisci et profundere correpte dicimus: 
proferre et profligare producte. Capell. 3. p. 
80. Tertia (nominum) species nominativum Cum 
vocativo miscet, et genjtivo easdem literas pro- 
ducte concervat,~ut senatui, fiticlua, exercitus. 
Ita leg. Kcpp.; vulgati Lbri habent producente. 
PRODUCTlLIS, e, adject, qui fusione vel mal- 
leo producitur, dilatatur. Vulgat. interpr. Exod. 
25. 18. Duos quoque Cherubim aureos et produ- 
ctiles facies. Adde eumd, Eccli. 50. 18. 

PRODUCTIO, onis, f. 3. actus producendi, 
allungamento , aiscTaot?, sxra-fMi. ^ 1. Gene- 
rating Cic. 3. Fin. 14. 45. Opportunitas non 
6t major production e temporis. Id. Topic, de 
voce postliminium, 8. 36. In quo Servius nos- 
ier nihil pulat esse notandum, nisi post; et K- 
minium illud productionem esse verbi Vult. ^ 2. 
Speciatim de longa quantitate syllaba?. Ct'c. 3. 
Oral, 50. 196. In his si paullum modo offen- 
sum est, ut aut contractions brevius (ieret, aut 
productione longius, theatra tota reclamant. 
Quintil. 7. 9. 13. et 9. 3. 69. Voces aut produ- 
ctions;, vel correptioae uiuiatse. TVrenrtan. p. 
238C. Putsch. Productio longis daret ut tempora 



fin. V. et PR^EDIUM. 
PRCELIAL1S, e, et 
PRCELlARIS vel preeltaris, e, adject, da bat- 
taglia, udy^tua*;, ad prcelium pertinens. — a) 
Generatim. PlauL Cure. 4, 4. 17. Mese pugnas 
prceliares obtritee jacent. h> e. veras pugn», non 
velitationes. ■ — > b) Speciatim prceliares dies, qui- 
bus fas est hostem iacesserc, et prcelium inire. 
Erant enim quasdam feria? publicaj, quibus ne- 
fas fuil id facere. Paul. Diac. p. 226. 17. Mult., 
et Macrob. 1. Saturn. 16., ubi non semel legi- 
tur prcelialis. Docet autem Macrobius, quibus 
diebus nefas sit prcelium sumere: scilicet Lati- 
narum tempore, Saturni festo, patente mundo, 
diebus atris, feriis. Hac intellige, si ipsl Romani 
helium inferrent: nam si repellerent, nullus fuit, 
quo se defendere velarentur. — c) Item spe- 
ciatim prceliaris dea est Pallas, utpote bellipo- 
tens. Apul. 10, Met. Prceliaris deae comites ar- 
migerl, Terror et Metus, nudis insultantes gla- 
dits. 

PRCELlATOR vel prapliator, oris, m. 3. bat- 
tagliere, combattilore, guerriero, bellicoso, /*«• 
yijTYJc, qui prcelia multa facit, bellator^ pugnax, 
bellicosus. Tacitus Germanicum cum Aleiandro 
comparaos, 2. Ann. 73. Neque minus prceliator, 
etiam si temeritas ahfuerit. Justin. 15. 4. 19. 
Elephantus, veluti domita mansuetudine, eum 
tergo excepit, duxque belli et prceliator insignis 
fuit. ~ Adjective. Atnmian. 23. 5. ad fin. Du- 
ctoris gloria prajliator miles exsultans, speque 
prosperorum elatior. 

PR(ELlATUS. V. PRO3LI0R. 
PRCELIO- V, vocem sequent. 
PRCELlOR vel praslior, aris, 3tus sum, gri, 
dep. 1. Olim et prmlio, as, dictum fuit, ut 
Priscian. 8. p. 799. Putsch, tradit. Ennius apud 
Non. p. 472. 30. Merc, Interea mortales inter 
sese pugnaDt, prceliant. — Part. Prcelians et 
Prceliatus I. — Prcelior est prcelium facio, ma- 
nus consero, pugno, dimico, pa'^ofiat, far bat- 
taglia, combattere, pugnare. 

I.) Proprie. Cess. 2. B. G. 23. Legiones ex 
loco superiore, in ipsis flurainis ripis prceliaban- 
tur. et 4. ibid. 2. et 33. Equestribus prceliis s:e- 
pe ex equis exsiliunt, ac pedibus prceliantur. Co- 
lum. 9. B. R, 9. 5. Apes inter se tamquam civi- 
lihus bellis, et cum alteris, quasi cum exteris 



bioa, Correptio plus tempore non valeret uno. gentibus, prceliantur. Cic. 1. I>ivinat. 25. 53. 
Adde J&acrob. p. 2756. Putsch, I Eudemum prceliantem ad Syracusas occidisse. 

PRODUCTIVUS, a, um, adject, prodotto, pro- Ccbs. 2. B. C. 42. Atque ita prcelians interCci- 
duttivo, qui productus est, et aliquid produxit. tur. Id, i. ibid. 18. Nullum intercedebat tempus, 
Cassiod. I. Hist. Eccl. 14. a vied. Yidentur bsec I quin eitremi cum equitibus prceliarentur. Auct. 



B. Alex. 44. Navibus actuariis magnitudo non 
satis justa ad prceliandum. Caes. 8. B. G. 19, extr. 
Fortissime prceliando, complureique vulnerando. 
Justin. 2. 11. 11. Uortatur Spartanos, memine- 
rint qualitercumque praliatis cadendum esse. — 
Passive impersonalitcr. Justin. It). 1. 9. Diu et 
varia victoria prtEliatum fuit. Paul. Diac. p. 3. 
13. Mull. Arma proprie dicuntur ab armis, id 
est humeris, dependentia, ut scutum, gladius, 
pugio, sica, et ea quibus prope prceliatur; sicut 
tela , quibus procul. Ita vulgati libri et Forced,, 
at Mullerus rectius: Arma etc. sica: ut ea, qui- 
bus procul piceliamur, tela. 

II.) Translate. Cic. 1. Alt. 16. Quwris ex me 
quid accident de jndicio, quod etc, et simul vis 
scire, quo modo ego minus, quam soleam, prce- 
liatus sim. Ego sic acriter et veheinenter prce- 
liatus sum, ut etc. — Item de Venerea congres- 
sione usurpatur, Apul. 2, Mel. Tola enim nocte 
tecum forliter et ex animo prceliabor. Hie loqui- 
tur anciila cum Apulejo. V. PRCELIUM. II. 3. c. 

PRCELIUM vel praelium, "li, n. 2. Etiam pre- 
Hum sine diphthongo legitur in Inscript. apud 
Gruter. 1026, 3. l. cortveuo severo rom. vet. 

F3UBF. LEG. III. AVO. etc. FOST FREL. ACT. H08T1B. 

vbiovb devictis etc. Hie lapis nunc deperditus 
est; at base scribendi ratio olim non obtinuit, 
et fortasse error fuit ejus, qui lapidem exscripsit, 
vel laplcidae. Scriptionem vocis per ae adstruunt 
antiqui lapides apud Gruter. et Manut, non uni, 
et MSS. Virgil., teste Pierio ad 6. Eel. 3., con- 
firmantque Dausqu. et Cellarius. Quin apud 
Ptaut. Men. 1. 3. 3. (quern locum V. infra II. 3. 
b.) in vet. libris habetur proilium, tamquam sit 
rtporXiov, rrpo t^? TXtj;, h, e, ante agmen: ita ut 
deinceps, ut in aliis plerisque, oi in ce transient. 
Suat tamen qui scribunt per ce, nee destilui vi- 
dentur lapidibus antiquis. Nam in Monum. An- 
cyr. tab. 4. Jegitur apud Gruter. 232. savams 
prablI ifictacvlvm topvlo nUDi etc.: at in eo- 
dem apud Edm. CkishuU., qui lapidem inspeut, 
legitur rjiotLl. Et Inscript. apud Reines. cl. 8. 

n. 27, M. BILLIEKVS W. F. ROM. ACTIACVS LEGIO^B 

xt. praelio kavali facto etc. At. eadeui legitur 
apud Bon. ct. 6. n. 14., ubi recte prcelio scri- 
bitur, atque ita in lapide, qui etiam nurn Vi- 
cetice exstat, insculptum esse meis ipsemet ocu- 
lis vidi, — Notationem vocis alii aliunde ducunt: 
recentiores nonnulli volunt esse a pro et ire, 
unde proilium, h. e. prcelium. — Prcelium est 
pugna, dimicalio, coniHctus, certaraen armorum, 
ud-^yj (It. fatto d'armi, battaglia, combattitnen* 
to, pugna; Fr, combat, engagement, balatile; 
Ilisp. combate, batalla; Germ. d. Trefftn, d, 
Gefecht, d. entscheidende Zusammentreffen; 
Angl. a fight, battle, engagement, combat, con- 
flict, contest). 

I.) Proprie. % 1. Striclo sensu. — a) Uni- 
versim. Ennius apud Cic. 2. Tusc. 16, 38. res 
Argkum prcelio ut se sustinet. Lucret. 4. 987. 
Induperatores pugnare, ac prcelia obire. Sail, 
Jug. 58. Non prceliis, neque acie, sed alio more 
bellum gerere. Cic. 6. Fam. 4. Semper incerti 
exitus prceliorum sunt. Id. 15. Fam. 15., 4. 
Tusc. 19. 43. et 2. Or at. 67, 273. Prcelium fa: 
cere. Salt. Jug. 6t. manibus facere, venir alle 
mani, Liv, 25. 38. inire, edere. Ct'c. 1. Divi- 
nat. 35. 77.; et Cces. I. B. G, 15. committere 
cum aliquo. attaccare. et Cces. ibid. 25. redin- 
tegrare. Auct. B. G. 8. 28. conficere. Cces. 1. 
B. G. 53. resiituere. el ibid. 15. Prcelio hostem 
lacessere. et ibid. 25. extr. ancipiti diu atque 
acriter pugnare. et 6. ibid. 15. acriter condigere. 
Liv. 38. 40. a med. inordinatum simul pluribus 
iocis conserere. Id. 22. 9. Prrejium agere. Id. 2. 
19. ciere. Id. 34. 5, sedare. Id. 31. 13. dinmere. 
Cces. 1. B. G. 22. prcelio abstinere. Properl. 4. 
i. 28. prcelium miscere. Id. 3. 9. 64. Admisso 
Decius prcelia rupit equo, Tac. Germ. 30. Ad 
prcelium ire. Justin. 2. 9. 9. In prcelium egre- 
di. Id. 3. 7. 3. Provocare ad prcelium. Liv. 2. 62. 
elicere. Justin. 3. 6. 6. et 7. 11. et Cic. 2. Nat. 
I). 2. 6. Pradio dimicare cum hoste. Id. Prov. 
cons. 13. 33. decertare. Id. pro leg. Manil. 9. 
23. Nocter exercitus prcsliis usus erat secundis. 



PROEMINEO 

sfiucl. B. Afr. 29. Turmae equitam quotidie mi- 
nutli prceliis later ie pugnare non intermit tunt. 
Tac. 5. Hist. 11. Crebra pro portis prcelia se- 
rebant. Id. 2. ibid. 42. Prcelium acriter »umpsere. 
h. e. iniere, subiere. Sueton. Cms. 60. Proelia 
Don tatitum destlnato, led ex occasione sumebat. 
Id. Aug. 13. Bellum Philippense duplici prcelio 
transegit. Liv. 2. 26. exlr. Prcelio uno debellatum 
est. Cic. 2. Nat. D. 2. 6. Maximo prcelio de- 
vincere hostem. Liv. 25. 40. ad fin. Prope justo 
prcelio coinpulit taostem intra muoimenta. et ibid. 
30. circa med. Atroi prosliam oritur. iVepoi The- 
mist. 3. Pari prcelio diseedere. con egual fortu- 
na. et Pausan. 1. Prcelio cadere. morir in bat- 
taglia. et Eumen. 4. Ex prcelio excedere. uscire, 
ritirarsi. et ibid. 10. Quum superior prcelio disces- 
sisset. /taut, ^fen. 5. 8. in fin. Mctuo, ne sero ve- 
niam, depugnato prcelio. (proverb. est uixd tov 
noktucv avp-ucf^ia.) Sail. Jug. 58. a med. Prce- 
lium male pugnatum ab suis regera terrebat. 
Corf. 8. 2. ante med. Ex improviso adorti pnelo- 
renij diu anceps prcelium fecerant, Auson, pe~ 
rioch. 7. Iliad. Prcelium singularc. duello: pu- 
gna inter duos. Quo sensu Liv. 1. 25. a med. Al- 
ter fessum vulnere trahens corpus victor! ofcji- 
citur hosti. Nee illud prcelium fuit. — b) Quo- 
tiescumque Lucret. conjunxit prcelia pugnasque, 
ut 2. 118. et 4. 1609., non temquam diverse po- 
iult, sed diio synonyma copulavit. — c) Quo- 
modo a bello differat, V. in BELLUM. % 2. 
Letiori seDBu ponitur aliquando pro belio. Ju 
arm. 2. 6. 16. Erant inter Atbenienses et Do- 
rienses simultatium veteres offensae, quas vindi- 
caiuri bello Dorienses de eventu pr.celii oracnla 
consulueruot. Id. 5. 1. 4. Regern Laced eeraonio- 
rura (Alcibiades) impellit turbaiis Alheniensibus 
adverso Sicillae prcelio ultro bellum inferre. Id. 
dixit ibid. § 1 . Dum Atbenienses in Sicilia bel- 
lum per biennium cupidius, quam felicius ge- 
mot. 

II.) Figurate. ^ 1. De brutii animantibus et 
de veotis. Virg. 1. G. 318. Omnia ventorum con- 
currere prcelia vidi. et 3. ibid. 220. Illi (tauri) 
alter naotss nwita vi pr&li* mtecgnl. et ibid- 265. 
imbelies danl prcelia cervi. Horat. 3. Od. 20. 3. 
Dura post paullo fugles inaudax Prcslia raptor. 
Id. 3. ibid. 13.4. Gui {heedo) frons turgida cor- 
nibus Primia et venerem et prcslia destinat. ^ 2. 
Apud Poetas metonymice prcelia pro prcelianti- 
bus, Propert. 3. 9. 9. Colchis, flagrante* adaman- 
tina sub juga tauros Egit, et armigera prcelia 
aevit humo. Stat. 1. Theb. 8. trepidum *i Mar- 
tis operti Agricolam infandis condentem prcelia 
sulcis Expediam. ^ 3. Per metapboram — a) 
Moral! signification. Ovid. 5. Met. 307. com- 
mil tunt prcelia voce. Id. Heroid. 18. 38. Quid 
mecum certa prcelia mente geris? Id. 1. Amor. 
8. 96. Non bene, si tollas prcelia, durat amor. 
rivalita, gara. et Cic. 2. Cat. 11. In hujusmodi 
certamine ac prcelio, nonne, etiam si bominum 
studia deficient, dii ipsi immorlales cogent ab 
bis praclarissimis vlrtutibus tot et tanta vitia 
superari? Id. 9. Fam. 11. a med. Quod scri- 
bis, prcelia te mea causa sustinere, uon tam id 
laboro, ut si qui mihi obtrectent, a te refuten- 
tur, quam etc. - — b) Parasiti prcelium vocant 
congressum in mensa cum palinis. Plaut. Men. 
1. 3. 3. Ego istic mihi hodie apparari jusai apud 
te praellum. In eo uterque prcelio potablraus. Id. 
Pers. I. 3. 32. Sed quid cessamus prcelium com- 
miltere? Dum mane est, omnes esse mortales 
decet. — c) Prcelia etiam dicuntur amantlum 
Venerea* colluctationes. Propert. 2. 1. 45. Nos 
contra angusto rersamus prcelia lecto. April. 5. 
Met. Maritus aderat, primisque Veneris prceliis 
velitatu*. Ctaudian. 4. Fescenn. 28. Turn victor 
madido prosilias toro Noctnrni referens viHnera 
prcelii. Arnob. 3. 10. Priapus inter deas virgines 
atque malres clrcumferens res illas prceliorum 
semper in eipeditione paratas. V, PUGISA et 
R1XA et BELLUM. 

PHOEMlNfiO, ere, n. 2. emlnere, iporcere. 
Gloss. Gr. Lai. npoxvirtw, proemineo. 

PROFAnATIO, oais, f. 3. profanazione, actus 
pTofanaadi, violalio, poHutio, /3e-prj).wff»{. Tertiill. 
Tom. III. 



— 889 — 

Idolol. 18. Purpura idololatrias dicata habet pro- 
fanationis suae maculam. Plin. 16. Hitt. nat. 4. 
3. (7). Postquam citilium beliorum profanatio- 
ne meritum ccepit tideri, civem non occidere. 
Ita plerlque libri, etiam antiqui A. 1470. et 147-2. 
At anliquior A. 1469. profanum. In suis M88. 
Harduin. reperit profano, subauditque scelere; 
quam lectionem probavit Sillig. 

PROfANATOR, oris, m. 3. profanatore. Pru- 
dent. Apotheos. 246. Cede, profanator Christi, 
iam sede Sabelli. 

PRdFANATUS, a, um. V. PROF A NO. 

PROFANE, adverb, profanatnente. Laclant. 
6. 23. Profane ac petulanter illudere. Minuc. 
Ftl. Octav. it. Con suite potius, quam profane 
de divinitate disputans. 

PROfAnITAS. atis, f. 3. Tertull. Pall. 2. a 
med. Ut auiumat superiorum profanitas. h. e. 
veteres auctores profani, seu Gentiles. 

PROFANO, as, 5vi, Stum, are, a. ». Part. Pro- 
fanatus sub A. el B. I. et II.; Profanaiidus 
sub A. et B; II. 1. - Profanare duo diversa 
significat, scilicet 

A) Est ainte fanum statuere -(profanum enim 
est quod ante fAnum, id est conjunctum fano, 
ut ait Varro 6. L. L. 54. Mull.), dedicare, of- 
ferre. offtrire. Varro loc. cit. Profanatum, quod 
est in sacrario' pollutum (lege polluctum). Sic 
Forcellinus; at locus est corruptus: V. Mi'ill. 
El Varro ibid. Turn polluctum est, <|uum pro- 
fanatum dicitur, id est pioinde ut sit fani fa- 
ctun ; itaque ollm fano consumebatur oume 
quod profanum erat. Festus p. 237. 22.. Mi'ill.; 
et Aurel. Vict. Orig. gent. R. 6. Quum Hercu- 
les ad arem, qu» hodieque maxima appellatur, 
decimam boum profanasset. Masur. Sabin. apud 
Macrob. 3. Saturn. &. Instituit mercaiuram, et, 
re bene gesla, decimam Herculi profaoavit. Cato 
M. M. 50. Ubi daps profaoata, comesiaque erit. 
et ibid. 132. Urna vini Jovi caste: profanato sine 
contagione. Fronto de fer. Als. (edeote iterum 
A. Maio) Ep. 3. Inter liba et decimas profa- 
nandas setatem egit Numa. V. PROFANUS init. 

B) Prpfanare est etiam ex sacre bumanis 'u si- 
bus promiscuum facere, religione aliquam rem 
spoliare, ^4jSr ; Xco), dissagrare, profanare. 

1.) Proprie. — a) Slricto sensu. Liv. 3t. 44. 
Plebesque scivit, ut dies festi, sacra, sacerdotes, 
quae ipsius (Philippi), major umve ejus honoris 
causa instUuta essent, omnia profanarentur. Ovid. 
3, Amor. 9. 19. Scilicet omne sacrum mors impor- 
tuna profanat: Omnibus obscuras injicit ilia ma- 
nus. Id. 4. Met. 390. spernitque deum, festum- 
que profanat. Petron. Satyr. 89. a med. Frofa- 
nata 6acra. — b) Laliori sensu. Stat. 3. Silv. 
3. 1. Sum in a deum Pietas, cujus gratissima cslo 
Rara profanatas iospectant nuraina terras. Id. 
9. Tfieb. 8. Ergo profanatum Merialippi funus 
acerbo Vulnere. 

II.) Translate. ^ 1. Poeitur pro contami- 
nare, polluere, violare. Quintil. H. 1. 84. Ubi 
quis queritur os profanatum. h. e. iilusum, 
prsecisum turpHer. Id. Declam. 6. 10. Mater 
(quamquam hoc nomen profanari nefas est) si 
perseverat esse filii sui noverca, etc. Curf. 5. i. 
a med. Profanare pudorem. k. e. prostituere. Sic 
Ammian. 31. 8. Adulta virginitas-mox profa- 
nandum pudorem optans morte, licet cruciabili, 
preevenire. % 2, Speciatiro, quum de sccreiis vel 
arcanis agitur, est patefacere, defegere. Pallad. 
1. R. R. 35. 2. Interest etiam, ut res profanata 
non valeat. Nonntilli hcec verba omiitunt. Et 
Apul. 5. 'Met. Hie uterus gestat nobis infantem 
alhim; si texeris nostra secreta silentio, divinum; 
si profanaveris, mortalem. 

PROFANS. V. PROFOR. 

PROFANUS, a, um, adject. Qui prophanus 
scribere volunt, nihil, opinur, habent, quo so 
tueri possint, — Sup. Profanissimus legitur tan- 
tum apud Ennod. Apolog. pro Syn. p. 335. — 
Profanns Varroni 6. L. L. 54. Mull, dicitur, 
qui est ante fanum, id est conjunctus fano. Bine 
profanatum, qood est in sacrario pollutum (leg. 
polluctum). et mox. Quum profanum dicitur, id 
est perinde ? ut sit fani factum, Mullerus aliquan- 



PROFANUS 

to aliter legit. Contra Fe$tus p. 253. 26. Mull. 
Profanum est, quod fani religione non tenetur. 
Id. p. 250. 21. Profanum aurum, quod sacrum 
non est, el quod omni religione solutum. Neque 
lamen contraria docere censendi sunt. Nam pro- 
prie est profanus, qui sacer fuit, et Deo dicatus, 
et postea in usum hominum conversus, dissa- 
grato: ut Servius docet ad Virg. 12. £n. 778» 
et 7Yebati'us apud Macrob. 3. Saturn. 3., dici- 
turque ea ratione, qua a fetto profestut. Roma- 
ni, quum pollucebant, totam quidem Tictimam 
aui dapem diis offerebant: inde parte aliqua de- 
tracta et arae imposita (quod erat porricere), 
reliquum re! divina; adsistenlibus consumendura 
dislribuebant. Hoc erat proprie profanum, et 
profanare, secundum Fettum, quia sacrum qui- 
dem erat, sed post distributionem tale eae de- 
sinebat, quum in usum bominum converteretur. 
Varro autem videlur illud ipsum appellasse pro- 
fanum, quod primo diis oblatum sacrum erat, 
mox distributione profanandum: ita ut per syn- 
ecdochen antecedentis pro consequente loculus 
sit. Lege integrum Varronis locum. Virg. loc. 
cit. colui vestros si semper bonores: Quos con- 
tra kneads bello ff:cere profanos. Cic. 6-. Verr. 
55. 122. lias labulas Marcellus, quum omnia, Ilia 
victoria sua profana fecisset, tamen religione im- 
pediius non attigit. Idi ffarusp, resp. 5. 9. 
Loca sacra et religiosa, profana haberi. — Sed 
universim 

I.) Proprie profanus est contrarius sacro, aT«- 
Xjoto;, p«^rjXoc, a'vtepoc , xotvdf (It. profano, 
laicale, secolare, mondano, temporale; Fr. pro- 
fane, qui n'est pas consacre ; Jjisp. profano; 
Germ, unheilig, nicht heilig> ungeweiht, ge- 
mein, profan; Angl. profane, not sacred, se- 
cular, worldly, temporal). ■ — a) De rebus. 
Plaut. Merc. 2. 3. 27. Ncc sacrum, nee tam 
profanum quicquam est, quin ibi illico adsit. 
Horat. Art. P. 397. Publica privatis secerne- 
re, sacra profanis. Ovid. 6. Fast. 439. de in- 
cendio Vestce. Flagrabant sancti sceleratls igni- 
bus ignes, Mixtaque erat flanima? flamma pro- 
fana pis. Cic. Par lit. oral. 10. 36. Xoci con- 
secrati, an profani. Tac. 13. Ann. 57. extr. Res 
profanas, el usu pollute. Plin. 15. Hist. nat. 30. 
40. (135). In profanis usibus pollui laurum et 
oleam fas non est. Horat. 1. Ep. 16. 54. Sit 
spes fatlendi, miscebis sacra profanis. h. e. omnia 
tentabis, ut fallere possis: et est locutio prover- 
bialis. Simile est fas nefasque confundere, et 
mare ccelo miscere: de quo in M1SCEO. Nos 
dicimus, far d'ogni erba fascio. — b) Profa- 
nus homo est non initialus, apuiyroc, laico. Virg. 
6, Mn. 258. procul o, procul este profani, Con- 
clamat vates, totoque absistile luco. Ovid. 2^ Art. 
am. 60.1. Quis Cereris ritus ausit vulgare profa- 
nis? Id. 3. Met. 71p. Profaois oculis sacra cer- 
nere. Horat. 3. Od. 1. 1. Odi proff.num vulgus, 
et arceo. Gell. prcef. ad fin, Ea ne atlingat, neve 
adeat profestum et profanum vulgus, h. e. quasi 
non initiatum Musarum sacris, atque adeo im- 
peritum, tndoctum. 

II.) Translate. ^ 1. Est impius, scelestus, 
cAtTfbc. Ovid. 11. Met. 413, nam templa pro- 
fanus lnvia cum PhTegyis faciobat Delphica Phor- 
bas. et 2. ibid. 833. Profana mens, et 3. Trist. 
5. 48. verba. Stat. 1. Theb. 1. Fratemas aciea, 
alternaque regoa profanis Decertata odils. — Ab- 
solute. Plin. it. Hist. nat. 4. 3. (7). Postquam 
civjliura beliorum profaoo meritum ccepit vid«- 
ri, civcm non occidere. h. e. scelere, irapietate. 
V. PROFANAT10. Id. 2. ibid. 45. 44. (115). 
Rupes Austro sacra, quam profanum sit attre- 
ctari horainis menu. ^ 2. Cum Genitivo est 
igaorans, expers. Macrob. 1. Samn. Scip. in. 
ab init. Non solum litlerarum profanis, sed mul- 
ti6 qnoque doctrina initiatis abborrere a fide ju- 
dicatum est, Adde Minuc. Fel. Octav. 5. — Cum 
Ablative Lactant. 2. 15. 2, Qui profani sunt a 
sacramento veritatls. Adde eumd. 7. 24. 10. ^ 3. 
De avibus, est mali ominis. Ovid. 15. Met. 431. 
tectoque profarfus Incubuit bubo. Id. 5. ibid. 543. 
Ingemuit regina Erebi; testemque profanam Fe- 
rit avem. h. e. bubonem. 

112 



PKOFATUM 

PRGFATCM, i. V. PROFOR in Dn. 

PROFATUS, a, urn. V. PROFOR. 

PROFATIjS, us, m.4. (profor) tan turn in AfcHa- 
tivo, est ipsum profari ac dicere, il parlare o 
pronunziare. Slat. 5. Silv. 3. 101. sive orsa ii- 
bebat Aoniis vincire modis, &eu voce soluta Spar- 
gere, et elTreno nirabo* aequare profatu. h. e. ce- 
Jeritate copiosa dicendi, et volubilitate verbo- 
rurn. Seneca Apocoloc. 7. Quid nunc profatu 
vocis incerto sonas7 Gell. 18. 11. Voce*, qua 
mibi quidem neque abhorrere a poetica facullate 
visa sunt, neque dictu profaluque ipso tetres aut 
insuaves esse. Capell. 3. p. 49. Ha bit usque con- 
sequents Aiorealo in profatu. V. integrum lo- 
cum ibique Interpr. 

PrOFKCTICIUS, a, um, adject. (proBciscor) 
ab aliquo proficiscens et proveniens. Dot pro- 
(ecticia est, quae a patre vel parente profecta 
est, de bonis ejus, ret facto ejus. Sive igitur pa- 
rens dedit dotem, sive procurator ejus, sive jus- 
ait alium dare: sive, quum quis dedisset negotiurn 
ejus gerens, parens ratum habuit, profecticia 
dos est. Haec, et alia roulta Dip, Dig. 23. 3. 5. 
et Ulp. Beg. tit. i. $ 5. 

-PROFECTIO, onis, f. 3. (proBciscor) actus pro- 
ficiscendi, nopei'a, parftnza, andala, gita. 

I.) Proprie, da bominibus. Cic. 1. Phil. 1. 
1. Exponam vobis breviter consilium et profe- 
ctionis et reversion!* meae. Cces- 1. B. C. 27. 
Profectionem parare. Id. 1. B. G. 6. extr. Omni- 
bus rebus ad profectiooera comparatis. et 5. ibid. 
45. Ei hibernb fugas similem profectionem fa- 
cere. Cic. Sull. 25. 70. Cetbegi profectio in His- 
paDiam. Adde Pacuvium apud eumd. 1. Divi- 
nat. 14. 24. Et Diet. Crel. 2. 10. Conductos 
mescede duces profectionis ejus delegere. h. e. 
itineris. 

II. i Translate de rebus. Cic. Cluent. 30. 82. 
Age, quoniam corrumpendi judicii causas ille 
multas et graves babuit, bic nullam: profectio 
ipsius pecunias requiratur. 

PROTECTO, adverb. coniirmandi, quasi pro 
facto, ut trLdunt Grammatici; sed nonnuili putant 
profecto e partic. profectus ortum esse, sicut 
merito, inopinalo, subito, ita ut ex profecta re 
sit id quod profectum aut effeclum babet. — 
Profecto est idem ac certe, sane, aktiStws (It. 
cerlamcnte, per verita, di certo; Fr. a la ve- 
rite , assurement, sans doute, certainement, 
certes; Hisp. cierta y verdaderamente, sin la 
menor duda, seguramente; Germ, in d. That, 
ivahrlich, wahrkastig, wirklich; Angl. certa- 
inly, surely, truly, in truth, indeed, doub- 
tless, assuredly, really). ^ 1. Est sane, certe, 
ut diximus. Pacuvius apud Non. p. 124. 75. 
Merc. Profecto aut inibi est, aut jam poliuntur 
frugum. Accius apud Macrob. 6. Saturn. 1. Ne- 
que reg'unt dii, neque profecto deum summus 
rex omnibus curat. Id. apud lion. p. 174. 13. 
Merc. Profecto baudquaquam est ortus mediocri 
satu. Ziv. 2. 39. Qua {discordia) profecto orta 
esstt, sed e>ternus tiator, maximum concordiae 
vinculum, quamvis suspectos infensosque inter 
se jungebat animes. Cic. 2. Cat. 1. 2. Retor- 
quet cculos profecto sa?pe ad banc urbem. Id. 
Place. 22. 53. Nod est ita, judices, non est pro- 
fecto. Id. 4. Verr. 18. 44. Profecto negare non 
potes. Plaut. Pseud. 5. 1. 7. Profecto edepol. 
Id. Cas. 5. 2. 29. Profecto bercte. Cic. 1. Fam. 
5. et 6. All. 5. Nunc quidem profecto Rom* es. 
Lumen. Paneg. Constant. 7. Vcre enim pro- 
fecto llli Superum templa patuerunt. Curt. 8. 3.4. 
Ille se prodi,non moneri ratus, et forma profecto 
fidncia cupere earn quamprimum dedi Alexan- 
dra acinacem slriniit. -J 2. Est etiam onioino, 
videlicet, baud dubie, SrjXaSTj, crfkovoTi. Plaut. 
Cure. a. 3. v. 56. Quod istic scriptum est, id 
te orare jasserat, profecto ut faceres, suam si 
velles gratiam. Id. Jmph. 5. I. 46. Uxorera tuam 
neque gementem, neque plorantem audivimus. 
Ita profecto sine doiore peperit. Horat. Art. P. 
315. ille profecto Reddere personae scit conve- 
nientia cuique. 

PROFECTOR, oris,m. 3. qui profectus est, qui 
peregre fvit. Gloss. Gr. Lat. Ex&rj/xoc, profector. 



— 890 — 

PROFECTUS, a, um. V, PROFICIO et PRO- 
FICISCOR. 

PROFECTUS, us, ro. 4. (proficio ■■. Licenter, ut 
videtur, primam syllabara corripuit Auson. Edyll. 
4. 70. Mox pueros molli monitu, et formidine 
leoi Pellexi, ut mites peterent per acerba profe- 
ctus, Carpturi dulcem fructum radicis amarae. — 
Profectus est progressus in re aliqua, ulilitas, 
quas ex re alicujus tractatione prov.enit, irpcxoirij, 
profitto, progresso, avanzamenio. — a) Sm- 
pissime in sing. num. Varro 1. R. if. 2. 23. Si 
quis propter agrorum profectus domino agri ctil- 
turse acceptum referre debet. Ovid. 9. Mel. 50. 
Ter sine profectu voluit nilentia contra Rejicere 
Alcides a me sua pectora. Id. 3. Pont. 9. 40. 
Verbaque profectu dis6imulata carent. Quintil. 

10. 3. 2. Sic profectus non a surnino petitus 
studiorum fructus elTuadit uberius. Seneca Ey. 

11. Locutus est mecum amicus tuus bonse in- 
dolis: in quo quantum esset animi, quantum in- 
genii, quantum etiam profectus, sermo primus 
ostendit. et Ep. 20. Te rogo, ut experimentura 
tui profectus capias, non oratione, nee scripto, 
sed animi Drmitate. et cupiditatum derainutio- 
ne. Quintil. 1. 2. 26. Firmiores in litteris profe- 
ctus alrt a?mulatio. et 2. 3. 10. Libentius se pri- 
ma sluriia lenerosque profectus ad imitatioaem 
condsscipulorum erigere. Plin. 3. Pp. 13. Per- 
tinet ad profectum toum, a disertissimo viro di- 
scere, quid laudandum, quid reprebeadendum. 
Plin. alter 35. Hist. nat. 4. 7. (21). Puer magni 
profectus in ea arte obiit. Sue.'on. Ner. 20. Blan- 
diente profectu, prodire in scaanam concupivit. 

— Speciatim in medicina est ntorbi declinatio. 
Ccel. Aurel. 2. A cut. 9. ad fin. Tunc viscellum 
tenue dat ahseris, vel perdicis, aut gallinae, et per 
profectum, or ysa: succum, vel ptisans ex bordeo. 
V. PROFICIO. — b) In plurali num. Vzllej. 1. 
16. 2. In simiiitudine et temporum et profectuum. 

— c) Profectum facere afferunt lexicograpbi 
ex Plin. in £pwt. r . sed locum non designant. 

PROFERO, fers,' tDli, latum, ferre a. anom. 
Part. Proferens I. b. et 11. 1.; Prolatus passim; 
Prolaturus II. 4.; Proferendus II. 4. et 5 — Pro- 
fero est idem ac promo, extra fero, efJero, ?rpo- 
fiom (It. porrare, o metier e, o tirar fuori; Fr. 
porfer en avant, faire avanctr, faire mouvoir; 
U'iSp. llevar y truer adelante, adelantar; Germ. 
hervorbringen, hervortragen ; Angl. to carry 
or bring out, put, take, or draus out). 

I.) Proprie. — a) Universim. Plaut. Jmph. 
2, 2.-137. al, Vin' profBrri pateram? am. pro- 
ferri volo. al. Fiat, tu, Tbessala, intus pateram 
proferto foras. V. INTL'S. Petron. Satyr. 110. 
Sup ei cilia profert de pyxide. Ccbs. 2. B. C. 22. 
ad fin. Massilienses arma toTmentaque ex oppido 
proferunt. I/orcU 1. Ep. 12. 18. Quid premat 
obscurum luna:, quid proferat oibom. Vol. Place. 
6. 752. Nox simui a>trifi;ras profert mortalibus 
umbras. Pfurdr. t. 2. Rana profert e stagno ca- 
put. Cic. Rose. Com. 10. 29. proferre nummos 
ex area. Plin. 21. Hist. nat. 17.68. (110). ali- 
quid in solern. Plaut. Asin. 4. 1. 50. Iinguam 
in tussiendo. Jd. Pseud. 3. 2. 72. Manum si pro- 
toilet, parittr proferto manum. stendi. et Cic. 
Casein. 25. 71. Proferre digit urn. Id. 6. Verr. 
16.36. Nonne te et prolatis, et non prolatis" la- 
bulis condemnari necesse est? Id. 3. Cat. u. 
12. Vollurcius vuro subito prefer ri litleras atque 
aperiri jussit. Liv. 2. 52. Laxior annona rediit, 
et advecto ex Campania frumento, et, po»tquam 
timor 6ibi cuique futura inopiae abiit, eo, quod 
abditurn erat, prolato. Horat. 1. Sat. 8. 20. has 
nullo perdere possum Nee probibere modo, si- 
mui ac vaga luna df-corum Protulit os. Lucan. 
4. 97. Non deest prolato jejunus venditor auro. 

— 6) Proferre se est exire, ostendera se, ap- 
parere. Sueton. Ner. 6. ad fin. Draco e puMno 
se proferens. Javenal. 6. 569. quo la»ta Venus 
se proferat astro. Plin. 18. Hist. nat. 25. 58. 
(218). Proferunt se stell*. — c) Proferre quip- 
piam alicui aut ad aliquem est dare, presen- 
tare, oiler re. Plaut. Asin. 3. 3. 60. Servos tuos 
nos esse non negamus. Sed si libi mitx* viginti 
argenti profereatur, quo nos vocabis nomine? 



PROFERO 

In vet. formula juramenti apud Gell. 16. 4. Uti 
tu ad C- Laelium contulero proferea aut profite- 
bere quid quid in veneris sustulerisve. Vopisc. 
Aurel. 1. ad fin. Curabo autem, ut tibi ex Ulpia 
bibliotheca et libri lintei proferantur. — d) Et 
pro protendere, projicere, sfendere, allungare. 
Festus p. 242. 22. Mxdl. Prolato asre adstitit, 
Ennius in Acbille Aristarcbi quum ait, signifi- 
cat clipeo ante se protenlo. Quintil. 1'. 3. 
131. De*tra paullum prolata extra sioum. Plin. 
2. Hist., nat. 47. 48. (128). Iisdem ventis in 
cootrarium navigatur, prolatis pedibus etc. V. 
PES. — e- Ilinc proferre gradum vel pedem 
est portar innanzi il piede, avanzar it passo, 
progredi. Plaut. Men. 5. 2. 22. Gradum profe- 
ram, progredi properabo. Quintil. 11.3.124. Pro- 
ferre long? pedem. Lucret. 4. 875. Nunc qui 
hat, uti passus proferre queamus, Quum volumus, 
dicam. slender il passo, camminare. — Et trans- 
late. Horat. Art. P. 134. nee desilies imitator 
in arctum, Unde pedem proferre pudor veteC, 
aut operis lex. uscire. 

If.) Translate. ^ 1. De rebus physicis est gi- 
gnere, promere, efferre, prcdurre. Plin. 5. Ep. 
6. Caslura est bieme frigidum: myrtos, oleas a6per- 
natur ac respuit; laurum tamen patitur, atqua 
eliam nitidissimam profert. Plin. alter 17. Hist. 
nat. 13. 20. (95). Cypirus protinus floret, semen- 
que prbfe-rt. Val. Flacc. 3. 708. Quas neque jam 
frondes virid^s, nee proferet umbras. — Sic est 
enunciare, proferire, esprirr.erc. Quintil. 11. 3. 
33. Pterisque extremas syJIabas non proferenti- 
bus, dum priorum sodo indulgent. — Et de pi- 
clore. Plin. 35. Hist. nat. 8. 34. (56). Articu- 
lis nembra distinxit: venas protuiit. espresse 
e f'e. comparire. ^ 2. De iu ventis, h. e. da iis, 
qua? nova admodum sunt. Horat. 1. Ep. 6. 
24. Quidquid sub terra est, in apricum proferet 
retas. Id. Art. P. 129. Rectius Iliacum carmen 
deducis in actus, Quam si proferces ignola indi- 
ctaque primus. Id. 2. Ep. 2. 116. Proferet in 
lucem speciosa vocabula rerum. Id. Art. P. 57. 
Sermouem patrium ditaverit, et nova rerum No- 
mina protulerit. Id. 4. Od. 8. 5. divite me sci- 
licet artium, Quas aut Parrhasius protulit, aut 
Scopas. Adde Plin. Paneg. 83. 2. % 3. Pro- 
ferre se translate quoque usurpatnr. Seneca Ep. 
52. Has maiime laudat, quibus ex se impetus 
fuit, qui se ipsi protulerunt. h. e. qui ipsi per 
se et sine alterius adjutorio emerserunt e Vitus 
tt ignorantia. Plin. 1. Ep. 13. Proferunt se ia- 
genia homioum, et ostentant. <f 4. Est etiam 
edere, produccre, dare, o mandar fuori, mostra- 
re, far uedere, produrre. Cic. 15. Jtt. 13. Ora- 
tionern libi raUi. Ejus cu»todienda' et proferendae 
arbitrium tuum. Sueton. Tib. 5:2. Quem mox. 
hujus criminis reum putant quidam mandata 
prolaturum, nisi etc. avrebbe sfoderalo in sua 
difesa. et Aug. 101. Teslaraeulum depositum 
apud se virgines Vestales protulerunt. % 5, Item 
palam facere, prodere, vulgare, divolgare, pub- 
blicare f manifestare, rivelare. Ter. Jdelph. 3. 
2. 41. Palam proferre aliquid. Petron. Satyr. 
17. ad fin. Proferret in populum deorurn consilia. 
Cic. Mil. 37. 103. Quum ilia indicia communis 
exitii indagavi, patefeci, protuli, exstinxi. Id. Cosl. 
23. 57. Domus in qua nihil geraiur, quod foras 
proferendum sit. Id. Arch. 6. 12. Proferre ali- 
quid in aspectum et lucem. Id. 15. Fam. 2. Se 
ante illud tempus earn rem numquam in me- 
dium, propter periculi melum, protulisse. Plin. 
14. Hist. nat. 22. 28. (141). Proferre secreta ani- 
lni. Antonius ad Cic. post ep. 8. I. 10. cd Alt. 
Non extimuissem rumorem, qui de te prolatus est. 
Ctc. Mur. 13. 28. Sapiens existimari nemo potest 
in ea prudentia, qu-F neque extra Romam us- 
quam, neque Rom«, rebus prolatis, quidquam 
valet, h. e. postquam Cn. Flavius, qui rationem 
agendi in foro a JCtis data opera occultatam, 
fastis et notis eorum eipositis, protulit, ul ha- 
betur ibid. Id. 4. Acad. (2. pr.) 1. 2. Ars, quae 
turn primum proferebatur. Tibull. 1. 10. 1. Qui* 
fuit borrendos primus qui protulit enses? t 6. 
Item allegare, citare, aCerre probandi causa, ct- 
tare, produrre, allegare- Cic. i. Ifat. D. 40. 



PROFESSIO 

113. Proferrem libros, si negarei. Id. JSalb. 
18- 41. Proferam testes, proferam legatos, exci- 
tabo Jaudatores. Id. 2. Orat. 71. 290. Quon- 
jam lu Fabricios mibi auctores prolulisti. Id. 
Jiosc. Am. 16. 47. Quasi vero mibi difficile sit 
quamvis multos nominalirn proferre vel tribules, 
vel vicinos meos, qui etc. Nepos Timoth. 4. Pro- 
ferre testimcnia. *f 7. Item narrate, coramemo- 
rare, recitare, dicere, rammemorare, dire, roci- 
tare. Cic. 1. Orat. 2. 7. Belli duces prsestan- 
tisshnos paene inn urnera biles, in dicendo autem 
excellentes vix paucos proferre possumus. Id. 2. 
Phil. 39. 101. Quid prandiorum apparatus, quid 
furiosam vinolentiam tuam proferam.? Id. 1. 
Htrenn. 5. 8. In invidiam irabemus, si vim, si 
potentiam, faciiones, divitias, clientelas, affinita- 
les adversariorum proferemus. Id. 6. Verr. 52. 
115. Commemorare aliquid, et in medium pro- 
ferre. Id. 2. jFin. 23. 76. Quippiam profited, 
et in medium proferre. Ter. Phorm. 2. 3. 48. 
Memoriter proferre progeniem suam usque ab 
avo atque atavo. Juvenal. 4. 91. Libera animi 
verba proferre. Plant. Amph. 2. t. 41. Qua? ne- 
que fieri possunt, neque fando unquam accepit 
quisquam, prefers, carnifei. Cic. 1. Divinat. 16. 
103. Exempla ominum nota proferam. Lucret. 
2. C56. Bacchi nomine abuti Mavolt, quam la- 
ticis proprium proferre vocamen. Ter. Hecyr. 
1. 2. 28. Qui istuc credam ita esse? die mibi, 
Parmeno. par. Non est opus ptolato: hoc per- 
contarier desiste. Cic. 2. Divinat. 66. 136. Mul- 
ta sunt a te ex historiis prolata somnia. cavato 
e raccontato. f 8, Proeterea ssepe ponitur pro 
differre, prorogare, producere, portar innanzi, 
differire, prorogare, allungare. Cato apud Gelt. 
7. 3. Suadeo, uti haec res aliquot dies profera- 
tur, dum etc. Cell. 1. 23. Proferre aliquid in 
diem posterum. Justin. 2. 15 6. Diem de die 
proferendo spaliuin consummando operi queere- 
bat. Cic. 13. Alt. 14. Auctionis diem Iaxius pro- 
ferre. Sueton. C(ss. 81. Periculura, quod non 
ultra Id us Majas proferretur. Cic. 3. Fin. 22. 
76. Beatam vitam usque ad rogum proferre. h. e. 
beatum esse lota vita usque ad mortem. Virg. 
12. /En. 395. ul deposili proferret fata parentis. 
Macrob. I. Saturn. 14. Dies anni proferre, vel 
imminuere. h. e. per intercalationem addere, vel 
detrabere. Horat. i.Od. 15. 33. Iracunda diem 
proferet Ilio Malronisque Phrygum classis Achil- 
lei. Liv. 4. 25. Ibi protat.-E in annum res, decre- 
toque cautum, ne quod ante concilium lieret. 
Id. ibid. 58. Profertur tempus fernnda- legis. 
Tac. 3. Ann. It. Drusus rediens Illyrico, quam- 
quam patres cenff&issent, ob res priore a°state 
gestas ut ovans inirel, prolato honore Urbcm 
intravit. — Illnc res prolatos in foio dicuntur, 
quum justitium indicium est, et acliones foren- 
ses atque urbana munera intermittuntur ad tem- 
pus, tempo di ferie, ut affirmat etiam Scholiast. 
ad Cic. Sext. 62. apud A. S/aium in Class. 
Auct. T. 2. p. 154. Cic. 14. Ait, 5. Meant stul- 
tam verecundiam, qui legari noluerlm ante res 
prolatas, ne deserere videar hunc rerum turno- 
rtm. Adde eumd. 3. ad Q. Fr. 8. a med.; et 
Auct. Paneg. ad Pis. 74. — Festive Plant, ex 
persona parasiti Capt. 1. 1. 10. TJbi res~prolatae 
sunt, quum rus homines eunt, simu! prolate res 
sunt noslris dentibus. V. PROLAT10. Contrarium 
est res redeunt. V. REDEO. *| 9. Item pro 
extendere, proteodere, ditatare, stendere, am- 
pliare. Cic. Mur. 31. 65. Fines ofneiorum paullo 
longius, quam natura veiit, proferre. Juvenal. 
14. 141. quum rus non sufGcit unuin, Et pro- 
ferre libet fines. Cats. 1. S. C. 81. Quantum 
opere processeraot et castra prolulerant, tanto 
aberant ab aqua longius. fvrg. 6. /En. 793. su- 
per et Garamaotas et Indos Proferet imperiuro. 
Gell. 13. 14. Proferre pomcerium. Plin. 5. Ep. 
12. (iaudfOj quod memoriam soceri mei pulcber- 
rimis operibus video proferri. et 2. Ep. 7. Vita 
ejus brevis el angusta debuit hac veluti immor- 
talitate ptoferri. Zt'v. 1. 33. Usque ad mare .im- 
perium prolalum. ' % 10. Singulare eBt illud 
Lxicani 2. 493. C&sar calida piolatus ab ira. 
trasporlato dalla collera. 



— 891 - 

PROFESSIO, onis, f. 3. actai profitendi, <iray- 

yt\yia, e'|'c/zo'Xo''p5<"S« 

I.) Proprie. f 1. Generatim. Plancus ad 
Ct'c. 10. Fam. 8. Non me praeteribat, in tarn 
perturbato Btatu civitatis fructuosissimam ess? 
professionem bonae voluntatis, h. e. promissio- 
nem, pollicitation em. Vellej. 2. 87. 3. Canidius 
timidius decessit, quam profession! ei, qua sem- 
per ubus erat, congruebat. h. e. militaris vi- 
ta institute-, et 89. 5. Nos memores professio - 
nis, universam imaginem ocul's subjecimus. h. e. 
brevilatis, quam professi sumus. Plin. 27. Hist. 
not. 3. 2. (8). Majores , oculorum quoque me- 
dicamentis aconitum misceri salubei rime , pro- 
rnulgavere: aperta professione, malum quidem 
nullum esse sine aliquo bono. Gelt. 7. 3. ante med. 
Quod erat procul dubio sua opinionis piofessio, 
non Rhodiensium culpa; confessio. h. e. deciara- 
tio. manifestatio. et ibid, a med. Suoima professio 
stullitiae, non ire obviam sceleribus cogitatis, sed 
opperiri* etc. Tac. 2. Ann. 85. Professio Dagitii. 
Id. Agric. 3. extr. pietatis. Pallad. 3. M. R. 9. 
vitiorum. h. e. signum, indicium. *J 2. Specia- 
tim est certa confessio et indicatio eorura, quae 
quis possidet, census sui denunciatio, deposizio- 
ne, il dare in nota. Tabul. Her act. in Ilanbold. 
Monum. legal, p. 101. et seq. ssi. cos. atovb 
(t. e. ad qutm) Hac Lege prokbssionks. fierei. 

OPORTEBIT. ROMAS. WON. EB1T. etc. IS. APYD. OVKM. 

ba. professio. FiBT. etc. Cic. 16. Fam.2'3. Tu vero 
confice professionem, si potes. Etsi hasc pecunia 
ex eo genere est, ut professione r.on egeat. Liv. 
35. 7. Posteaquam professionibus detecta est ma- 
gnitudo sris alien! per fraudem contracti. Ja- 
bolen. Dig. 49. 14. 2. Post professionem de fi- 
deicommisso factam. et ibid. Professionem im- 
plere. Papinian, ibid. 33. 8. 19. edere peculii. 
Terlull. Apolog. 42. Quantum vecligalibus per- 
eat fraude et mendacio professionum. 

II.) Figurate. ^ 1. Est ipsa descriptio census, 
descrizione, censa, regislro. Cic. 5. Verr. 47. 
113. In Leontino jugerum subscriptio ac pro- 
fessio non est plus triginta millium. Id. Arch. 
A. 9. lis tabulis professus est, qua) sola; ex il- 
ia professione collegioque prsetorum obtiuent 
publicarum tabularum auctoritatem. ^ 2. Item 
ars, facultas, quam quis se callere, aut docere 
protitetur , et palam jactat exercelque, profes- 
sione. Cic. 1. Orat. 6. 21. Vis oratoris profes- 
sioque ipsa bene dicendi hoc suscipere ac pol- 
liceri videtur, ut oroni de re elc, Sueton. Gramm. 
8. Studio Epicure* sect* desidiosior in profes- 
sione grammaticae habebatur. Plin. 7. Hist. nat. 
30. 31. (112), Posidonius professione sapientire 
clarus. Curt. 7. 4. Magicie arlis magis profes- 
sione, quam scienlia celeber. Cels. pitff. Et 
per bos maxime viios salutaris ista nobis, pro- 
fessiu increvit. h. e. medic in a. Lamprid. Eta- 
gab. 20. Promoturtis omnes turpissimos et ul- 
timas professions homines, ft. e. vilissimi arti- 
ficii. Paul. Dig. 2. 13. 9. Si pater, aut dominus 
argentarii ejusdem fuerunt professionis. Quintil. 
1, 1. 2. Nam cetera, ut professione sua minora, 
despiciunl. Colum. 7. R. R. 12. 3. Nihil pertinet 
ad nostram professionem. 

PROFESBIONArIUS, ii, m. 2. videtur esse, 
qui merces advenienles publicanis prolitebatur, 
eaiumque vecligal solvebat. Inscripl. apud Ma- 
rin. Frat. Arv. p. 151.; et Ifellerm. fig. la- 
tere, p. 74. in not. professionarhs ob ucomis 

STATIM VT ACVRKERIT VINVM IN VNA CVPA NVWM. 

cxx. Lapis fiabet ADVE^RRlT; Mommsen. legit 
advenerit: Henzen. vero adveneret in Inscript. 
5089. 

PROFESSlVCS, a, um, adject, qui profiletur, 
qui rem aperte fatetur vel affirmat. Servius ad 
Pirg. 1. /En. 1. Est poeticum professivum prin- 
cipium: Anna virumque cano. 

PROFESSOR, oris, in. 3. qui profitetur; et 
proeserliui qui publice aliquam liberalem arlem 

)cet, ooftOT-rJc, a^oXapx/jSi xaSTyyvj-cTJi, profes- 
sore, maestro. % 1. Slricto sensu. — a) Cum 
addito Gentt. artis. Cels. prcef. Ut quidam ex 
sapientia- professoribus dixerunt. Quintil. 12. 11. 
20. Geometree et grammatici, celerarumque ar- 



PROFESTUS 

tium profeisores. Sueton. Rhet. 5. Latinae simul 
Grascaeque eloqtientia? professor. Vlp. Dig. 50. 
13. 1. Profesiores juris civilis. (Console eumd. 
Ulp. ibid., quibus professoris titulus sit tribuen- 
dus), Colum. 1. R. R. 1. 4- Consultissimus astro- 
logia professor Hipparchus. Inscript. apud Gru- 
ter. 38. 14. et Orelt. 367. afOllimi sacbvju o. 

POSTHVMIVS HYG1SVS BT POSTHVWIVS HSRMES LIB. 

mbdicis et profeseoribvs d. s. 0. — b) Abso- 
lute. Quintil. 2. 15. 36. Non obscurus professor 
atque auetor. Id. \. 9. 3. Opus etiara consum- 
malis professoribus difficile. .Suefon. Tib. 11. 
Quum circa scbolas et auditoria professorum as- 
siduus esset. Plin. 4. Ep. 11. Fortuna facit ei 
professoribus senatores, e.\ scnatoribUs professo- 
res. Imp. Justinian, in epist. 2. prasmissa Di- 
gestor. libris § 11. Qua? omnia obtinere sanci- 
inus ab omnibus tam professoribus, quam legum 
auditoribus et librariis, et ipsis et judicious ob- 
servanda. ■ — c) Titulus quinqaagesimus secun- 
dus /. 10. Cod. inscribitur De professoribus et 
medicis, quia medici professorum nomine non 
veniunt. Idem signilicatur etiam ab C'lp. loc. cit. 
ubi ait: Medico ruin quoque eadem causa est, 
quaB et professorum: nisi quod justior, quum hi 
salutis bominum agant, Uli studiorum curam. Do 
philosophls quoque ita Id. ibid. An pbilosopbi 
professorum numero sint? et non putem: non 
quia non religiosa res est, sed quia hoc primum 
profited eos oportet, mercenariam operam sper- 
nere. Itaque professor proprie est, qui et in re 
litteraria versatur, el id xnercedis gratia facit, 
exceptis tamen ludi littefarii magistris, quos pro- 
fessores non esse, affirmat Ulp. loc. cit- § 6, Ni- 
bilominus Celsus mm 2. 6. ad fin., turn 8. 4. 
medicum nomine professoris signliicat. Impp. 
vero Honor, et Theodos. Cod. 10.52. 11. vocat 
professores et grammaticos et oratores, et phi- 
losopbia? praaceptores, atque etiam medicos, quia 
scilicet eo tempore mercedem publicam omnes 
accipiebant. Hinc patet, nostris hisce temporibus 
eos omnes recte professores esse appeliandos, qui 
publica mercede' conducti decent. ^ 2. Latiori 
aensu. Ammian. 30. 5. med. Ut pbilosopbus ve- 
ri talis professor, inquit etc. Sic Id. 22. 4, int't. 
Conversus post haec princeps ad palatinos omnes-, 
non ut philosophus veritatis indagandae profes- 
sor. Apul. de Mag. sub init. Priusquam causa 
agerelur, facile intellectu cuivis fuit, qualisnam 
accusatio futura esset, cujus qui fuerat auetor et 
machinator, idem iieri professor timeret. V. PRO- 
FECTL'S, us. 

PR6feSSORIUS, a, um, adject, i 51^77 At txe'e, 
»d profitendum, vel ad professorem perlinens. 
Tac. 13. Ann. 14. Audiretur hinc Germanici 
lilia, inde debilia rursus Burrhus, et exsul Sene- 
ca, trunca scilicet manu, et professoria lingua. 
ft. e. qua; professoris, seu rhetorjs modo merito* 
riain eloquentiam exurcoret. 

PROFESSUS, a, um. V. PROFITEOR. 

PROFESTUS, a, um, adject, non festus, aviop- 
to?, 71 on festivo, di iavoro, di prosciolto. 

I.i Proprie. Profcsxi dies, inquit Macrob. 1. 
Saturn. 16., hominibus ob administrandam rem 
privatam, publicamque concessi. Festus p. 229. 
25. Mull. Profesti dies dicti, quod slot procul a 
religione uuminis. Non. p. 434. 3. Merc. Pro- 
festi dies a festivitale vacui. Plaut. Aulul. 2. 8- 
11. Festo die si quid prodegerh, pvofesto egere 
liceat, nisi peperceris. Liv. 34. 3. sub fin. Ut car- 
pentis, Testis profestisque diebus, per urbcm ve- 
ctemur. Plin. 18. Hist. nat. 6. 8. (40). Ma- 
lum patreinfamilias, quisquis interdiu faceret, 
quod ooctu posset: pejorem, qui profestis die- 
bus ageret, quod feriatis deberet. Horat. 4. Od. 
5. 25. Nosque et profestis lucibus et sacris, In- 
ter jocosi munera Liberi, etc. Id. 2. Sat. 2. 1 16. 
Non ego temere edi luce prof est a Quidquam prae- 
tor oius. Id. ibid. 3. 143. Qui Vejentanum Te- 
stis potare diebus Campana solitus trulla vap- 
painque profestis, Quondam lethargo grandi est 
oppressus. Varro 1. R. R. 16. 4. Sic ceteroi 
necessarios artifices (habeant in villa), ne de 
fundo familia ab opere discedat, ac profestis die- 
bus ambulet feriata potius, quam opere faclun- 



PEOFIQENTER 

do agrum fructuosiorem reddat. Anson, Edyll. 
4. 10. studium puerile fatisclt, Lata nisi auste- 
rii varienlur festa profeslis. — Ho rum alii sunt 
fasti, alii nefasti, item comitiales, praliarei, com- 
perendini, etc. de quibus V. suis Iocis. — Pro- 
festum facere est tamquam profanum facere. id 
est facere, quod feriis facere non licet. Festus 
p. 253. 2! . Mull., qui aliter legit, eodem tamen 
sensu. 

II.) Traoslatc. Gell. prcef. ad fin. TJt ne ea at- 
tingat, neque adeat profestum et profanum vul- 
gu», a ludo Musico diversum. h. e. rude, indo- 
ctum, et Musarum seu Htterarum sacris non ini- 
tiatum. 

PROFlClENTER, adverb, cum profectu. Au- 
guttin. Ep.- 80. (al. 199.) Quum se in hac di- 
iectione cor nostrum proficienter eitendit. 

PROFlCiO, ficls, fSci, fectum, ficere, n. 3. 
(pro et faclo). Part. Proficiens I. 1. a. b. et 2. 
a. b.; Profectus II. 1. c. et 2.; Profecturus II. 2. 
a. — Proiicere est faciendo progredi, procedere. 

I.) Proprie, raro admodum. Plin, 32. Hist, 
nat. i. 1. (4). Quum e tola classe quinqueremis 
sola non proficeret. ft. e. non progrederetur, non 
avanzava un .passo. 

II.) Translate. % 1. Generatlm est faciendo 
progredi, progressum facere, assequi, «pox.o'TTfu>, 
i'jrtSt'Swfu, topeXeopiaj (It, far profitto, profittare, 
avanzarsi in qualche cosa, acquistare; Fr. 
avancer, faire de progres, effectuer ; Hisp. ade- 
lanier, hacer adelantamiento, progreto, efe- 
ctuar; Germ, fortschreiten, Fortschritte machen, 
bewirken, Ausgang-, Erfolg haben, Vortheil",- 
Gewinn haben, Nutzen ftaoen,- Ziehen, Port- 
gang haben, ausrickten; Angi. to profit, avail 
one' s self, make progress, gain ground, obtain, 
effect). Usurpatur — a) De personis. Seneca Ep. 
108. Id et docenti, et discenti debet esse proposi- 
tum; ut ille prodesse velit, bicproficere. Cces.T. 
B. G. 20. ad [in. Statuisse imperatorem, -si nihil in 
oppugnatione- oppidi profecisset, triduo eiercitum 
deducere. et 3. ibid. 21. ad fm.Vbi diligenlia nos- 
trorura nihil bis rebus profici poss* intelleierunt, 
etc. et 7. ibid. 82. Dum longius aberant, plus 
multitudine telorum proflciebant. Id. 3. B. C. 
23. ad fin. Adeo loci opportunitate profecit, ut 
etc. et ibid. 85. ad fin. Antesignani tantum pro- 
fecere, ut, equestri prcelio commisso, pellerent 
omnes, compluresque Interflcerent. Nepos Eu- 
men. 10. Callldum imperatorem vicit cousilio: 
neque (amen multura profecit. Cic. 3. Off. 8. 
37. Si modo in philosophia aliquid profecimus. 
Flor. 4. 9. Nondum ad pads stabilitatem pro- 
fecerat Caesar. Horat. I. Sat. 3. 5. Si petcret 
per amicitiam patris atque suam, boo Quidquam 
proficeret. Id. 'I. Ep. 2. 23. Quid turn profeci, 
mecum facieotia jura Si tamen atlentas"? — Pro- 
ficientium in pbiiosophia et studio sapientia 
tres sunt classes, inquit Seneca Ep. 75. Primi 
sunt, qui sapientiam nondum habent, sed jam 
in vieinia ejus constiterunt: tamen etiam quod 
prope est, extra est. Secundum genus est eorum, 
qui et maxima animi mala et affectu* deposue- 
runt, sed ita ut non ait illis securitatis sua certa 
possessio: possunt enim in eadcm relabi. Tertium 
genus extra multa et magna vitia est, sed non 
eitra omnia: effugit avaritiaro, sed iram adbuc 
sentit, etc. — 6) De rebus el ahstractis. Horat. 
3. Od. 24. 35. Quid leges sine moribus Vanae 
proficiunl? Plin. 14. Hist. nat. 4. 6. (57). Ma- 
jus dispendium, non proficiente pretio. h. e. non 
crescente. Colum. 3. R. R. 20. 1. Sive siccus 
est annus, id (vitis genus) quod humore profi- 
cit, cootristatur. ft, e. provenit, crescit. Pallad. 
10. R. R. 14, 3. Mirabiliter surculus proficit. — 
c) In re medica. proficere est ad sanitatem ac- 
cedere. Coel. Aurel. 2. Acut. 11. ad /in. Tunc 
proDcienti segroto pomorum quidquam damus, 
ut ficum recentem-; atque compieto sanitatis 
officio etc. dabimus vinum tenue. — d) Passive 
impersonaiiter, Cic. 7. Alt, 13. Qui ut nihil aliud, 
hoc tamen piofecit: dedit illi dolorem. Sed et- 
iam ad summam profectum aliquid puto. Plin. 
ft. Hist. nat. 26. 30. (123). Postquam nihil pro- 
♦iciebatur. Stat. 3. Theb. 720. Proficitur bello. 



— 892 — 

^ 2. Saepe suraitur pro conferre, prodesse, gio~ 
vare, et occurrit cum prasposit. ad aut in et 
Accujaliro, Ml Abiativo. — a) Universim. Cic. 
Brut. 37. 139. Ea suo quaeque loco, ubi plurituum 
proficere et valere possent, collocabat. et ibid. 
24. Nulla res tantum ad diccadum proiicit, quan- 
tum scriptio. Ovid. 3. Pont. ?. 138. Profectura 
aliquid turn tua verba puta. Id. i. Trist. 4. 13. 
parum valid us non proficientia rector Gervicis 
rigidas frena remitlit equo. Liv. 'i. 61. su6 /in. 
Parva certamina in summam totius profeceraot 
spei. Quintil. \. 1. 36. Prosequitur hrec me- 
raoria in senectutem, et impress animo rudi, 
usque ad mores proficiet. Id. Declam. 3. 1. Vitia 
facillime in exemplura proftciunt. Cic. 2. Oral. 
51. 205. Ut nihil ad eorum mentes oratione fle- 
ctendas proiicere possimus. Id. Quinct. 5. 22. 
Quum aliquantum temporis in ea re esset con- 
sumptum, neque quidquam profectum esset, ve- 
nit ad vadiraonium Naavius. Alii leg. perfectum 
esset. Justin. 2. 2. 15. Tanto plus in illis profi- 
cit viliorum ignoratio, quam in his cognitio vir- 
tutis. Pallad. 1. R. R. 36. Sit circa hanc 
(aream) locus -alter planus et puru*, in quem 
frumenta transfusa refrigerentur et horreis ia- 
ferantur: qua res in eorum durabilitate profi- 
ciet. — b) Speciatim de iis, quae vim. et utlli- 
tatem habent in medicioa. Horat. 2. Ep. :.\ 150. 
fugeres, radice vel herba Proficiente nihil, cu- 
rarier? Plin. 27. Hist. nat. 11. 72. (96). Radii 
adversatur omnium serpeotum generibus, nee 
alia res celerius proficit. Id, 36. ibid. 20. 37. 
(145). Haematites proficit oculorum lacrimis. 
SilUg. vero aliter legit, /d.28. ibid. 9. 37. (140). 
Axungia proficit ad strumas. Id, 23. ibid. 7. 62. 
(116), Pirorum ligni clnis contra fungos effi- 
cacius proficit. Id. 20. ibid. 23. 98. (260). Radix 
anethi vel in febribus proficit. H '• P f0 s ' m " 
plici facere. Capitolin. Pertin. 1. Sed quum in 
ea (grammatica) minus quasstus proficeret. 

PROFlCISCOR, flciscgris, fectus sum, flcisci, 
dep. n. 3. Legitur et proficisco, is apud Plaut. 
Mil. glor. 4. 8. 19. Obsecro, licet complecti, 
priusquam proficisco? Turpilius apud Non. p. 
471. 2. Merc. Hortatur horainem, quam primum 
proficisceret. — Part. Proficiscens I. I. a. b. d.; 
Profectus et Profecturus 1. l.o. — In notatione 
etjmologis aqua haeret. Est qui derivat a pro et 
facto, faces so , faciscor. — Ceterum proficisci 
est ire, vadere, iropauoptat (It. andare, fare o 
mettersi in viaggio; Fr. partir, s' en alter, se 
mettre en route; Hisp. partir 6 partir se, ir, 
andar; Germ, sich auf den.fVeg machen, Zie- 
hen, gehen, reisen, marschiren, kommen, ans- 
rucken, sich aufmachen, aufbrechen, tvegge- 
hen, fortwegreifen; Angi. to set out on a jour- 
ney or voyage, go). 

I.) Proprie, ^f 1. Stricto sensu usurpatur raro 
de loco vel termino proximo, ssepissime de re- 
moto. — a) Cum Accusative et prajposit. in, 
ad, contra, vel cum Accusalivo tantum. Coes. 7. 
B. G. 38. Quo proficiscimur, inquit, militea? 
Sail. Jug. 31. extr. Calpurnius Romam ad magi- 
stratus rogandos proiiciscifur. Ter. Adelph. 2. 2, 

10. Te ajunt proficisci Cyprum. Id. Hecyr. 1.2. 

11. Corinthum. hinc sum profecta. Id. Andr. 3. 
4. 21. Hinc in pistrinum recta proficiscar via. 
Id. Phorm. 5. 6. 20. Recta domum sumus pro- 
fecti. Cic. 3. Verr. 27. 69. Omnes ad earn do- 
mum, in qua iste deversabatur, profecli sunt. Id. 
4. Acad. (2. pr.) 31. 100. Si ex hoc loco pro- 
ficiscatur Puteolos stadia iriginta. C'ces. 3. B, C. 
99. Quod ille in pugnam proficiscens dixerat, 
Nepos Alcib. 4. Sed instabat tempus ad bellucn 
proliciscendi. Justin. 26. 1. 7. Quum ad por- 
tam, quasi uno agraine profecturs, convenissent. 
Plaut. Amph. 5. 2. 7. Quum profectus in exerci- 
tumi. subaudi esses, Cic. 2. Divinat. 58. 119. Pro- 
ficisci ad dormiendura. andar a dormiYe. et I. t- 
bid. 30. 62. ad sornnum. ^Vepoi Eumtn. 3. a med. 
Ut militibus persuaderet, se contra quosdam bar- 
baros proficisci. Proptrt. 3. 20, 1. Magnum iter 
ad doctas proficisci cogor Athenas. Cic. 2. Fam. 
6. Ex Asia domum versus profectus. Liv. 2, 30. 
Alter consul in Voscob profectus. Id. 2. 62. Va- 



PROMCISCOR 

lenut cum exercitu in jEquos profectus, — 6) 
Cum Abiativo loci a quo quis proficiscitur, et est 
discedece, abire, ctjcope'uoficcs, parlire. Cws. 1. 
B. G. 12. De tenia vigilii e caatris profectus, 
ad earn partem pervenit. Id. 1. ibid. 7. Maturat 
ab urbe proficisci. Id. 1. B. C. 78. Ex castrii 
proficiscuntur. Nepos Milliad. 1. suo /in. Profi- 
liscentes Athenis. Cic. 2. Att. 8. a med. Cal. 
Maji de Formiano proficiscemur. /d. 9. ibid. 9. 
Ille Idibut a me profectus est. et 13. ibid. 26. 
Proficiscar hinc, ne relictus videar. et 3. Fin. 
22, 73. Ei proficiscendum est ab omni raundo, 
et ejus procuratione. Id. Cluent. 27. 74. Ipse e 
publico judicio ad privatum Staieni judicium 
profectus est. Sail. Jug. 72. Per inducias spon- 
sionem faciunt, uti certo die legati domo profi- 
ciscerentur. Liv. 2. 26. Cum legatis simul exer- 
cilus Auruncorura rtomo profectus erat. Pirg. 4. 
JEn, 110. Si Juppiter imam Esse velit Tyriis ur- 
bem Trojaque profectis. Id- I. ibid. 344, Impe- 
rium Dido Tyria regit urbe profecta, Germanum 
fugiens, Adde eumd- 7. ibid, 255. — o Cum 
addito fine, quo quis proficiscitur. Nepos £umen. 
3, /Egyptum oppugnatum erat profectus. Sail, 
or at. Lepid. contra Sull. a med. Nisi forte tri- 
buDJciara potestatem eversurum profecti sunt 
per arma. Nepos Iphicr, 2. ad fin. Idem sub- 
sidio Lacedaemoniis profectus. — d) Absolute. 
Cic. 2. Cat. 7. 15. Quum sint homines, qui il- 
ium, quum profectus sit, ejectum esse dicant. 
Co2s, 6. B. G. 39. Milites, quos sub vexillo una 
profectos docuimus. Liv. 2. 19. Magois copiis 
peditum equitumque profecti ad lacum Regiilum 
in agro Tusculano agmini hostium occarrerunt. 
Horat. 1. Ep, 13. l. Ut proficiscentem docui te 
ssepe diuque. Id. 2. ibid. 2. 20. Dixi me pigrum 
proficiscenti tibi. Justin. 18. 5. 9. Quo fesso* 
longa bavigatione socios, quoad proficisceretur, 
reficere posset. Ulp. Dig. 17. 2. 52. a med. Si 
quis ex sociis propter societatem profectus sit. — 
Cum opposito iter facere apud Cic. Ligar. 7. 
22. Una est profectus cum iis, quorum erat un« 
causa: tardius iter fecit. ^ 2. Latiori sensu, 
Tel translate, ut aliis placet, est velle ire, eva- 
dere, tender e. Plaut. Aulul. 1. 2. in fin. Nunc, 
quo profectus sum, ibo. dove mi sono incammi- 
nato. et Rud. 3. 6. 8. Etiam ne in ara sedebanl, 
quum ad me profectu' s ire? quando ti sei mosto 
per venire da me. Alii leg. ires, et Trin. 3. 2. 
2. Potin'ut me ire, quo profectus sum, sinas? 
Ter. Eun. 2. 2. 49. Detineo te fortasse: tu pro- 
fectus alio fueras. tu) eri incamminato per ai- 
trove. 

II.) Translate. % 1. In oratione aliquando 
est pergere, transite, Cic. b.Vcrr.b. 10. Verum 
base dicentur alio loco: nunc proficiscemur ad 
rtliqua, si pauca ante fuerimus a vobis, judice*, 
deprecati. ^ 2. Item in dicendo aut scribendo 
est incipere, cominciare. Cic. pro lege Ma-nit. 
2. 4. Ut inde oratio mea prouciscatur, unde hsec 
oinuis causa ducitur. Id. 5. Fin. 8. 23. Quum 
omnis h<ec qusestio ab eo proGciscatur, quod di- 
cirnus natura esse aptum et ascorarnodatum. Id. 
1. Legg. 6. 18. Doctissimis viris proficisci pla- 
cuit a lege. Id. 2. Orat. 14. 58. A philosophia 
profectus. ft. e. post philosophise studia Xenophon 
scripsit historiam. ^ 3. Saepissime de iis omni- 
bus generatim, qua alicaode ducuntur, aut pro- 
veniunt, et piacipue qua alicunde principium 
aut originem habent. Cic. 2. Nat. D. 55. 139. 
Vena et arteria, a corde tracla et pro'fectae, in 
corpus omne ducuntur. Id. 1. Invent. 38. 68. 
Ut ex medicioa nihil opartet putare proficisci, 
nisi quod ad corporis utilitatem spectet (venire, 
uscire); sic a legibus nihil convenit arbitrari, 
nisi quod reipub'ica conducat, proficisci. Id. 2. 
Fam. 19. Quacurnque a me ornamenta ad te 
proficiscentur. et 3. ibid. 1. Intel ligo omnia, qua 
a me profecta sunt in te, tibi accidisse gratissi- 
ma. Nepos 4tt. 9. P. Volumnio ea tribuit, ut 
plura a parente proficisci non potuerint. Cic. 3. 
Fin. 7, 23. Qnum omnia officia a principiia na- 
tura proficiscantur, ab iisdem necesse est pro- 
ficiiei ipsam sapientiam. Id. 1. ibid. 21. 72. Qua 
a falsij principiia profecta, vera esse non pos- 



PROFICUE 

sunt. Id. 2. ibid. 14. 45. Ut, profectus a ca- 

ritale dornesticorum ac suorum, serpat longius. 
ft. e. post caritatem suorura feratur ad amandos 
alio*. Brutus ad Cic. 1. ad Brut. 4. a med. 
XJnum hoc, grato ammo liberalique profectum, 
cautiorern liberaiitatem desiderat. Grat. Cyneg. 
5. Post alia propiore Tia, meliusque profecti, Te 
lociara, Ratio, rebus surapsere gerendis. Cic. I. 
Invent. 35. 61. Partitio, quam omnes ab Ari- 
slotele profecti raaiime secuti lout, i seguaci, 
gli tcolari. et 1 . Divinat. 3. 5. Zeno et ii, qui 
ab eo essent profecti. Ovid. 3. Met. 35. Tjria 
de genie profecti. Virg. 8. JEn. 51. Arcades bis 
oris, genus a Pallante profectum. che viene, che 
discende, 

PROFILE, adverb, cum militate. Plin. Pa- 
ler. I. 2. c. 37. p. 186. retro ed. Aid. Asparagi 
item radii teritur, et ex ea denarii tres ei vini 
cyathis tribus potui dantur proficue. 

PROFlCtUS, a, um, adject, proficuo, utilis. 
Cassiod. 1. Variar. 39. Quibus mora potest esse 
pro fie ua. 

PROfIlIUS, ii, m. 2. qui ex filio progenitus 
est. Inscript. apud Grater. 865. 9, clavdivs an- 

TIPATRVS SiBI BT SVI8 BT HRRBDIBVS FaOFIISQVK 

borvm, lta Gruterus; sed Apianus p. 30. 6. et 
Fahrett. in emendat. habent profiliisque , pro- 
bante Orell. Intcript. 4727. 

PRO FIN DO, is, lidi, fissum, ere, a. 3. fender e, 
K«Ta)cdrcT<<>, proscindo. Slat. 10. Theb. 512. quaata 
pariter service gementes Profmdunl innrata diu 
Pangaea juvenci. Alii leg. profringunt, alii per- 
fringunt. 

PROFITEOR, flteris, fessus sura, flteri, dep. 
2. (pro et fateor: Varro 6. L. L. 55. Mull. Bine 
(a verbo fari) fassi ac confessi, qui fati id 
quod ab his quantum. Hinc professi.) Part. 
ProfUens 3. c; Professus in omnibus paragr. 
et in fin.; Professurus 5.; Profit endus 1. et 3.— 
Profiteor est palam fateor, aperte affirmo, publice 
confiteor, prse me fero, jacto, Diflert a fateor. Fa- 
temur eaim coacti, et rei: profitemur sponte et 
ultro, 6[j.o~koytt», e' 'tcaffiiiko uat, (It. professare, 
confestare pubblicamente , dichiararsi, prote- 
starsi, spacciarsi; Fr. declarer publiquement 
et librement, reconnattre hautement ; Uisp. de- 
clarer publicamenle y librtmente, rtnocer, 
confesar; Germ, frei keraus-, frei-,6ffentlich 
bekennen, gestehen; Angl. to pro feu, declare 
openly, own, acknowledge, avow). { 1. Ge- 
nerating Cic. Ccecin. 9. 24. Ita libenter confi- 
tetur, ut non solum fateri, sed etiam profiler! 
videatur. Id. Rabir. perduell. 5. 17. Quamob- 
rein fateor, atque etiam profiteor, et prse me 
fero, etc. Id. 2. Fin. 23. 76. Profited, et in 
medium proforre aliquid. Coes. 7. B. G. 2. Pro- 
fitentur Carautes, se nullum periculum recusa- 
re. Cic. 1. Nat. D. 5. 12. Cujus rei tante facul- 
tatem consecutum esse me, ntn profiteor; se- 
cutum esse, pra me fero. Ovid. Heroid. 21. 
129. Cur me quum peteres, ea non profiteu- 
da pulabas, Propter quse nobis ipse petendus 
eras? ft. e. significanda, jactanda, aut promit- 
tenda. Sueton. Aug. 45. Ingenue profiteri aliquid. 
Id. Cms. 34. Professus ante inter suos, ire se 
ad eiercitum sine duce, et inde reversurum ad du- 
cein sine eiercitu. ^ ■>, speciatim profiteri se 
amicum, grammaticum etc. est deciarare, aperte 
fateri se esse amicum, irrammaticum etc., dar$i 
a conoscere per, dichiararsi per etc. Cic. 2. 
Tusc. 4. ad fin. Si grammaticum se professus 
quisquara, barbare loquatur. Poela trag. apud 
Cic. 2. Uerenn. 26, 42. Quern ego me profiteor 
esse. Cic. Or at. 9. 30. Se Tbucydidios esse pro- 
tilentur. Id. Mur. 13. 28. Triduo me jurecon- 
sultum esse profitebor. Ilorat. i. Pp. 18. 2. pro- 
fessus amicum. Sueton. Aug. 4. Profiteri se can- 
didature consulatus. Id. Galb. se legatum. * 3. 
Item speciatim profiteri scientiam, artem etc- 
est warn callere, atque adeo docere, exercere. — 
a) Cum Accusalivo. Cic. 1. Or at. 10. 44. Qua- 
mobrem ista tanta tamqtie multa profitenda , 
Crasse, non censeo. Id. 2. Tusc. 4. 12. Pro- 
Bteri icientiam (musica?) et ibid, artem vita. Id. 
Pis. 29. 71. philosopbiam. Celt, prcef. medi- 



— 893 — 

cinam. Ovid. 3. Art. Am. 531. jus. Ammian. 
14. 6. artem tesserariam. — 6) Absolute de iis, 
qui publice rbetoricam docent. Plin. 2. Ep. 18. 
Quum omnes qui profitentur, audiero, quid de 
quoque sentiam, scribam. Id. 4. Ep. 11. ad fin. 
Translatus est in Siciliam, ubi nunc profitetur, 
seque de fortuna prtefattoniius rindicat. — c) 
Latiori sensu hue pertinent et ilia, in quibus est 
prse se ferre, moslrare. Ovid.. ,3. Art. am. 433. 
Sed vitRte viros cultum formamque professos. h. 
t. qui prae se ferunt. Nemesian, 5. Eel. 22. So- 
la Jovem Semele vidlt Jovis ora professum. h. 
e. ostendentem. Albinov. 1. 87. vultu profitente 
dolorem. h. e. pra se ferente, monstrante. Sic 
Justin. 8. 5. 11. Crescit dissimulatione ipsa do- 
lor, hoc altius demissus, quo minus profiteri li- 
cet. <| 4. Profiteri indicium, exhlbere se in- 
dicera ac revelstorem sceleris occulta ab se una 
cum aiiis admissi, palam fateri complices facino- 
ris: quod, quia qui faciunt, fere solent delicti 
yeniam obtinere, nos dicimus pigtiare I'impu- 
nita. Sail. Jug. 35. Sed ipse deprebensus, mul- 
tis hortantibus indicium profitetur. Tac. 6. Ann. 
3. exlr, Summurn supplicium decernebatur, ni 
professus indicium foret. Adde Auct. B. Alex. 
55.; Plin. 3. Ep; 16.; et Senec. 10. Excerpt, 
controv. 6. ^ 5, Item est palam uitroque pol- 
liceri, esibire, promettere. Plant. Capt.'i. t. iy. 
Salvete, inquam: quo imus una ad ptandium? 
atque illi . tacent. Quis ait hoc, aut quis profi- 
tetur? inquam; quasi muti silent. Cic. 5. Fam. 
8. circa med. Ego vero tibi profiteor atque pol- 
liceor eiimium et singulare meum studium in 
omni genere officii. Id. Hose. Am. 53. 153. 
SI id vos suscipitis, et eadem in re operam ve- 
stram profitemini. Id. 1. Orat: 22. 103. Ut nulla 
sit res, de qua se non omnia, quae dioi possunt, 
profiteantur esse dicturos. Cces. 3. B. C. 19. 
Yarro profitetur se altera die ad colloquium 
venturum. Ii. 5. B. G. 38. Se ad earn rem 
profitetur adjutorem. Auct. B. Alex. 59. Se 
Caesaiia causam professurum pollicetur. Horat. 
Art. P. 14. Inceptia gravibus pleruraque et ma- 
gna professis Purpureus, late qui splendeat, unus 
et alter Adsuitur pannus. Id. ibid. 27. professus 
grandia target. Ovid. 5. Fast. 351. de Flora. 
Non est de tetricis, non est de magna professis. 
et 2. ibid. 198. de Fabiis. Suraunt gentiles arma 
professa manus. h. e. qua pollicitae sunt patria? 
defensiouem, et bellum gesturas cum Vejentibus. 
5 6- Est etiam profiteri nomen et bona sua in 
censum refcrre; item publice et apud acta quip- 
piam ultro denunciare, significare, deferre, dare 
in nota. Cic. Arch. 4. 7. Professus est apud 
prajtorem Q. Metellum. Id. 5. Verr. 15. 38. 
Edixerat, ut aratores jugera sationum suaruin 
profiterentur. Id. 2. leg. Agr. 22. 59. Ut qui- 
cumque de provincia decesserit, apud decemvi- 
ros, quantum babeat praeds, manubiarum, aur; 
coronarii, profiteatur. Fet. Tab. cen. apud Mu- 
ral. 582. init. lisdem diebus ad consulem pro- 
fiteinino.A.e. profiteatur. V. ANTESi'OR. Varvo 
2, R. R. l. is. Greges ovium ad Tublicanura 
profitentur, ne sj inscripiurn pecus paFcrint, lege 
censoria commiuant. Liv. 4. 12. ad fin. Profiteri 
cogendo frumentum, et veodere quod usui men- 
struo superesset. Id. 26. IS. Ct qui se tanto im- 
perio dignos crederent, norolna profiterentur. si 
dichiarassero concorrenti, palam significarent 
se petere: quod Id. paullo post integre dixit. 
Absolute eod. sensu Vellej. 2. 92. 3. Nam et 
quaesturam petentes, quos indlguos judicavit, 
profiteri vetuit. Sail. Cat. 18. Catitina pecunfa- 
rum repetundarum reus, prohibitus erat petere 
consulatum, quod intra legitimos dies profiteri 
nequiverit. legitimos dies intelligo trinundinum 
ante comitia, h. e. fere triginta dierum spatiurn. 
V. Cic. 16. Fam. 12. et Liv. 3. 35. Alii verba Sal- 
lustii de profiteudo censu intelligl volunt, quod 
mos eiset, ut candidati aes alienum profiterenlur. 
Etenim Seneca 6. Benef. 20. Si quis patriw 
meai pecuniam credat, non dicam me iiiius de- 
bitorem, uec hoc aes alienum profitebor aut can- 
didate, aut reus. — Et in re turpi. Ovid. 4. 
Fast. 866. Multa professarum quaeitibus apta 



PROFLIGO 

Yenus. n. e. meretricum, quas cogebantur pro- 
fiteri apud tediies, si vellent vulgare corpora; 
qua de re Tac. 2. Ann. 85. et Sueton. Tib. 34. 
— Passive, Quintil. Declam. 341. Rem non pro- 
fessam apud nos tenemus. non data in nota. Pn- 
blicanorom verba sunt. — Profiteri nomen alio 
sensu Ter. Eun. prol. 1. Si quisquam est, qui 
placere se studeat bonis, In his poeta hie nomen 
profitetur suum. ft. e. profitetur se esse unum 
ex bis, qui bonis placere student. — Hinc Part. 
praeter., cujus exempla et superius retulimut, 

Professus, a, um, passive quoque usurpatur, 
et est vulgatus, testa tus, manifestus, notus, noto, 
manifesto, dichiarato. Quid. 3. Amor. 14. 6. 
Solaque deformem culpa professa facit. Phoedr. 
4. 7. 8. Nee ad professae mortis audacem viam 
Fabrlcasset Argus opere Palladio vatem. Stat. 1. 
SUv. 2. 24. Ergo dies aderat~ Parcarum conditus 
albo Vellere, quo stellae, Violantillaeque professus 
Claraaretur Hymen. Justin., 8. 4. 4. Orant ut 
professum adversus Pbocenses ducem Graecise 
eihibeat, ft. e. praebeat se apertum ducem etc. 
Quintil. Declam. 3. 12. Non hie professus est 
furor? .non aperta dementia est? — Hinc — a) 
Ex professo, non dissimulate, palam, et data 
opera, quasique profitendo, apertamente, per 
professione, exprofesso. Seneca Ep. 14. ante 
med. Pars securitalis est, non ex professo earn 
petere. Quintil. 11.1.33. Philosopbiam ex pro- 
fesso ostentantibus parum decori sunt- plerique 
orationis ornatus. Macrob. 2. Saturn. 9. Vir ex 
professo mollis. — b) De professo idem est. 
Apul. de Mag. sub init. Ac ne id quid em de 
professo audet. 

PROFLAMEN. Inis, m. 3. qui flamims vice 
agit: ut proquaastor, proconsul. Inscript. Fratr. 
Arval. apud Mural. 341. sub fin. sackrdotks 

PKR CATILIVM SBV'BBVM PBOFLAMIKBM ACNAM OFt- 

mam iMMOLAVBRVNT etc. Alia apud Gruter. 124. 

1. IBIQVB SACBRDOTBS FBR II. IVtlVM IVIIAMVM 
PBOFLAMIKE MAGNAS OPIMAS lMMOLauerunr. Cor- 

rige profiaminem agnas opimas etc. 

PROFLATUS, a, um. V. PROFLO. 

PROFLATUS, us, m. 4. per flatus, ventus, xa- 
Tarcveu^a, soffio, aria. 

I.) Proprie. Colum. 5. R. R. 9. 7. In Favo- 
niura dirigi ordines convenit, ut *stivo proflatu 
refrigerentur. At Schneider, leg. perflatu. 

II.) Translate, Stat. 10. Theb. 320. de ebrio 
stertente. Stratus hurao gelida subter juga fida 
rotasque Proflatu terrebat equos. russo. 

PROFLICTUSj a, um, part, a profligo, profli- 
gatus. Gell. 15. 5. Semper eo verbo (profligo) 
qui diligenter locuti sunt, ita usi sunt, ut pro- 
flipre dicerent prodigere et deperdere: profli- 
gatasque res, quasi proflictas et perditaa appel- 
larent. 

PROFLlGATrO, onis, f. 3. profligandi actus: 
hinc- 

I.) Proprie est certamen. Novell. Theod. tit. 
26. Summam-profligalione contentionis in pos- 
terum ab hujusmodi oxactionis inquietudine li- 
beramus. 

II.) Translate est scialacquo, dispersio, disii- 
patio . Auson. Perioch. 2. Odyss. Be contumeli* 
domus, et bonorurn profligalione conquestus. 
Ennod. Agnell. p. 632. Facies pudorem meum 
in statione esse si relegas, in profiigatione ma- 
xima _si transcribas. h. e. clade. 

PROFL1GATOR, oris, m. 3. scialacguatore, 
xaravakioxuv, paiaxvi, qui profligat, seu prodi- 
git, consumit, decoctor. 

I.) Proprie. Tac. 16. Ann. 18. ilabebatur non 
ganeo et profligator, ut plerique sua haurien- 
lium, sed erudito luxu. 

11.) Translate. Ennod. Diet. 18. Jam dudum 
a te ista per audaciam praesumpta sunt, quum 
arcem justitiaa profligator iutrasti. 
PROFLIGATUS, a, um. V. voc. seq. 
PROFLIGO. as, gvi, 5tum, are, a. 1. (pro tt 
fligo). Part. Profligans II. 1.; Profligatus I. a., 
II. 1. et 2. et in fin; Profligandus I. a.; Pro- 
flictus V. ioco suo. — Profligare est aliquem in 
anteriori parte percutiendo ad terram sternere, 
affligere, dejicere, prosteroere, a fligo percutio, 



^PROFLO 

xata/3ctXX» (It. gettare a terra, atterrare, ab- 
battere , rovesciare; Fr. renverter , abattre , 
ter raster ; Hisp. derribar , derrocar , abatir, 
echar por tietra; Germ, niederschlagen, Tiber 
d. Haufen werfen, uberwdltigev , besiegen; 
Angl. to throw or dash to the ground, throw 
or cast down). 

I.) Proprie. — a) Quum de prceiio et bello 
est sermo, significat fundere, dejicere, sconfig- 
gere , sbaragliare, rovesciare, rompere. Cic. 
14. Phil. 14. 37. Quuin C. Casar copias hostium 
profligarit. Plant. Mil. glor. 2. 2. 75. Confiden- 
tia est, nos inimicos profligare posse. Cces. 3. B. 
C. 32. Quod classem hostium primo impetu pro- 
fligaverim. Sil. It. 11. 399. multoque raero so- 
ionoquo virorum Profltganda acies, quam non 
perfregerit eosis. Nepos Datam. 6, ad fin. Tali 
consiiio uno tempore et proditores percuiit, et 
hostes profligavit. Tac. 14. Ann. 36. Profligare 
prcelia. h. e. prcnliantes fundere. Id. 12. ibid. 
14. Profligata acies. Sueton. Cces. 30. Pharsalica 
acie casi profiigatique adversarii. — b) Extra 
rem milftarem. M. Ccelius apud Quintil. 4. 2. 
123. Namque ipsura offendunt lemulento soru- 
pore profligatum , totis pracordiis stertentem, 
ctuosos spiritus- geminare. 

II.) Translate. ^ 1. Est pessundare, prodige- 
re, deperdere 'ut ait Gell. 15. 5.), disperdere, 
labefactare, ruere, ridurre a mal termine, ro- 
vinare, sconquassare. Cic. 3. Oral. 1. 3. Quum 
suis consiiiis rtmpublicam profligasset. Nepos 
Pelop. 2. Numquara ab lam tenui initio tan- 
tae opes sunt profligata. Liv. 33. 19. Quamvis 
prope toto or be terrarum, undique se suosque 
profligante fortuna, urgebatur. Justin. 22. 8. 1. 
Profligata in Africa res. Gell. 15. 5. Profligatas 
res, quasi proflictas et perditas appeUarunt. Id. 
19. 5. Valetudinem profligare. rovinare , gua- 
stare la complessione, la sanita- Tertuli. Apo- 
log. 42. Tura plane non emimus. Si Arabia que- 
runtur, scient Sabaei pluris et carioris suas mer- 
ces Chri6tianis sepeliendis profligari, quam diis 
fumigandis. h. e. impendi, absumi. % 2. Item 
est rem ceeptam promovere, et prope finem ad- 
ducere, ridurre a buon o mal termine. — a) 
Speciatim de bello. Liv. 21. 40. extr. Cum fce- 
derum ruptore deos ipsos committere ac profli- 
gare bellum: nos, qui secundum deos violati su- 
mus, cornmissum ac profligatum conlicere. Sue- 
ton. Oth. 9. Quamprimum decertare sUtuil, ?pe- 
rans, ante Vitellii adventum profligari plurimum 
posse. Reprehondil Gell. 15. 5. eos, qui hoc sen- 
bu usurpant, ignarus inter hos ei Ciceron. et 
Liv-. esse, ei in men urn en to Ancjiano Augu- 
stum: ne Tatitum accenseam, ftorum et alios. 
Cic. 12. I'am. 59. Profligatum bellum ac pane 
sublatum. Flor. 2. 15. Primo tempore commis- 
aum bellun:. profligatum secundo, tcrtio rero 
confecluro est. — b; Generalim. Cic. 5. Tusc. 
6. 15.; et Seneca 7. Benef. 13. Profligata jam 
bac. et pane ad exilurii adducla quaestio est. In 
monum. Jncyr. apud Gruter. 232. Uapta pro- 
fligataque opera a patre meo perfeci. Liv. 3. 
50. a med. Profligatam jam rem nunciando Ro- 
mas esse. Seneca Ot. sap. 29. sub fin. Profliga- 
te atatis homo. J mob. 7. 36. Ludis jam ter- 
Tninatis, pro fliga Usque curriculis, con multi post 
teroporis spaliuiti civitatem occepisse peslilentia 
vastari, h. e. aLsolutis, confectis , fmiti, termi- 
nal. - Hinc Part. prater, pass... cujus exempla 
supra relulimus, 

Profligatus, a. urn, adjective quoque usurpa- 
tur, unde Sup. Profligatissimus 1., et ^ 1- Est 
miser, ini't'lii. dejectus. Cic. 2. Cat. 1. 2. Quanto 
ilium ma-rcrt afflictum esie et profligatum pu- 
tatiO abbattuto. el 2. Verr. o. S. L'sque eo 
scnaloria judicia perdita profligataque esse arbi- 
tratur, ut etc. Ubi Scholiast: Perdita, ita ut nulla 
sin I: profligata. tiolata, addicta. malissimo eser- 
c\iati, corrotti. Eliam Ascon. adscribit, perdi- 
turn esse, quod inveniri non potest, profligatum 
quod potest: Ciceroncm tamen veile hoc loco, 
pejus cssi- profligata. quam perdita. ^ 2, Re- 
fertur eliam ad mores, et dicitur de eo, qui adeo 
pravus et scelestus est. ul Tix rcsipiscendi spem 



— 894 — 

praebeat, et prope desperalus sit, pestirno, scel- 
lerato, malvagio. Cic. Arch. 6. 14. Numquatn 
me in hos proOigaturum hominum quotidianos 
impetui objecissem. Id. 5. Verr. 26. 65. Tu o- 
ranium mortalium profligatisiime ac perditisii- 
me. Id. Mosc. Am. 13. 38. Mores feros, im- 
manemque naturam, et vitam viliis flagitiisque 
omnibus deditam. et denique omnia ad perni- 
ciem profligata atque perdita. Sueton. Tib. 35. 
Ex jurentute utriusque ordinit profligatissimus 
quisque. Ammian. 26. 8. ante med. Profligato 
morem gerere nebuloni destituendo jam et ca- 
suro. ^ 3. In profligato esse, prope absoiutum 
et affectum esse, etser quasi compito: ratio lo- 
quendi usitata astate Gellii. ut ipse testatur 15, 
5., reprehendilque etiarn, 6ed injuria, ut 6upra 
dictum est. 

PROFLO, as, 5vi, Stum, Sre, a. 1. (pro et Go). 
Pari. Proflans h; Proflatus II. i. et 2. — Proflo 
est idem ac flo, efflo, cum flatu emitlo, e'xnvEueo, 
sofftare, spirare. 

I.) Proprie. Vol. Place. 6. 435. Noctem tar- 
taream proflantes pectore tauri. Id. 7. 571.; et 
Ovid. 1. Past. 573. Taurus immani proflavit 
turbine flammas. Stat. 11. Theb. 266. Sangui- 
neos proflantem pectore rivos. Q. Cic. in carm. 
de vi signor. easiest, apud Auson. in Pclogar. 
LanguiCcusque Leo proflat ferus ore calores. 
Auson. epigr. 65. ./Erea bos steteram. Mactata 
est vacca Minerrae: Sed dea proflatam transtulit 
hinc animam. 

II.) Translate. ^ 1. Est inflare, flatu imple- 
re. Apul. 7. Met. Porrectis auribus, proflatisque 
naribus, rudivi foTtiter. ^ 2. Est etiam Oando 
resolvere, liquef'are, struggere. Plin. 34. Hist. 
nat. 9. 20. (97). Massa (ceris) proflatur in pri- 
mis; moi in proflatum addilur tertia poriio asr'ts 
coilectanei. et mox. Miscentur et plumbi pondo 
duodena centenis proflati. f 3. Poetice — a) 
Proflare pectore somnum est inter dormiendum 
ex pectore sonorum flatum emittere, stertere, 
russare. Fir if. 9. /En. 326. qui forte tapetibus 
altis Exstructus toto profiabat pectore somnum. 
Simile est illud Statii 2. Theb. 76. Serta inter 
vacuosque mero crateTas anhelum Proflabant sub 
luce deum. h. e. Bacchum. — b) Proflare iram 
est flatu iram testari, ut solent feras, sbuffare. 
Plin. 8. Hist. nat. 4. 5. (9). Subsistere ab ol- 
faclu, circumspectare, ii as proflare. 

PROFLCENS, eniis. V. PROFLUO. 

PROFLUENTEK, adverb. Comp. Profiuen- 
tius. — Prolluenter occurrit translate tantum,et 
est expedite, facile. Cic. 5. Tusc. 18. 53. Sequi- 
tur, ut nibil pceniteat, nihil desit. nihil olstel. 
Ergo omnia profluenter, absolute, prospere. Igitur 
beats. Gell. 14. 1. a med. Latius ea , et araff- 
nius, et splendidius, et piofluenlius exsequebatur. 
h. e. majori facilitate el volubilitaie verborum. 

PROFLtENTIA, se, f. 1. profluvio, abbon- 
danza , profiuvium ; abundantia. Cic. Purtit. 
orct. 23. 81. Illam disputandi prudentiam imita- 
tb; concerlatio caplal:uque verborum: tl banc 
oratoriam vim inauis quadam profluenlia lo- 
quendi. 

PRUFLUO, fliiis, fluii, fluxum, flfjere, n. 3. 
(pro ef fluoi. Pail. Piofluens I. et in lin. — Pro- 
duo est idtm ac porro lluo. defluo, dimano, vcop- 
pita 'It. scorrere, corrcre in giii', Fr. decouler, 
couler; Hisp. fluir, gotear, inanar, destilar; 
(itrm. hervorjliessen-, stromen, fortfliessen ; 
Angl. to flow or gush out, run down, stream 
or trickle down). 

I.) Proprie. (ass. 4. I>. G. 10. Mosa pro- 
fluil ex monte Vogeso. Colum. 6,. M. JR. 7. 4. 
Si lacrimal ?.b oculis, et pituita a naribus pro- 
fluent. Plin. 33. IIi.-t. nat. 4. 21. (76). Pro- 
fluere per fossas. Cic. 1. Divinat. 44. 100. Si 
lacus emissus lapsu et cursu suo ad mare pro- 
fluxisset. Plaut. A sin. 4. 1. 51. tiravedo prolluil. 
distilla. et Cels. 3. 6. a med. Videndum est, an 
adstrictum corpus sil. an profluat. et in fin. Si 
venter profluit. Plin. 5. Hist. nat. 29. 30. illO). 
Pactoius ex Trnolo profluens. Id. 29. ibid. b. 33. 
(114). Sanguis a cerebro profluens. Justin. 15. 
4. 17. Sudorem profluenlem aetergere. 



PROFLUVIUS 

II.) Translate. Cic. 4. Herenn. 33. 44. Cujul 
ore sermo melle duJcior profluebat. Farro 8. L. 
L. 62. Mull. Ab hoc fonte quae profluant, ani- 
madTertere est facile. Cic. Ccel. 3. 6. Equidem 
ab his fontifcus profluxi ad hominum famam, et 
raeus hie forensis laboi dimanavit ad existima- 
tionem hominum. h. e. veni, eiivi, emetsi. Tac. 
11. Ann. 26. Messalina ad incognitas arte* pro- 
fluebat. h. e. prolabebatur, ruebat. Sueton. Rhet. 
1. a med. Quare magno studio horainibus in- 
jecto, magna etiam professorum ac doctorum 
profluxit copia, adeoque floruit, ut etc. — Hinc 
Part, praes., cujus exempla et supra retulimus, 

Profluens, entis, adjective quoque usurpatur, 
et est qui profluit, profluus, corrente, scorrente, 
trcopp'ewv. 

I.) Proprie. — a) Adjectire. Cic. 3. ad Q. 
fr. 1. 2. Vidi permuRis locis aquam profiuentem, 
et earn uberem. Liv. I. 4. Poeros in profluen- 
tem aquam mitti jubet. — b) Absolute, sub- 
stanttToruin more, est aqua profluens, la cor- 
rente. Cic. 2. Invent. 50. 149. In culeum con- 
jectus in profiuentem deferretur. Plin. 17. Hist, 
nat. 10. II. (81). In qualo pedibus in profluente 
deculcare aliquid. Adde Flor. I. 1. et 4. 12. 

II.) Melaphorice est fusus, liquidus, expeditus, 
facilis : et refertur ad orationem. Cic. 2. Orat. 
38. 159. Genus sermonis affert noo liquidum, non 
fusum ac profluens, sed exile, aridum, concisum 
ac minutum. et 3. ibid. 48. 185. Rudis et im- 
polita putaoda est ilia sine intervallis loquacitas 
perennii el profluens. et ibid. 7. 28. Profluens 
quiddam habuit Carbo, et canorura. Id. Brut. 
01. 220. Orator proxirous optimis numerabatur 
propter verborum bomtatem, et expeditam ac 
profiuentem quodammodo celerjtatem. Tac. 13. 
Ann. 3. Augusto prompta ac profluens, qua; de- 
ceret principem, eloquentia fuit. Cic. 2. Orat. 
15, 64. Verborum autem ratio, et genus oralio- 
nis, fusum atque tractum, et cum lenitate qua- 
dam fequabili profluens. 

PROFL0US, a, urn, adject. scorreuoJe, cor- 
rente, Trpoop'ewv, profluens. 

I.) Proprie. Plin. 19. Hist, nat, 4. 20. (60). 
Hortos villa jungendos, non est dubium, riguos- 
que maxime habendos, si contingat, profluo a- 
mne. Alii leg. prafluo. Colum. 8. R. R. 17. 9. 
In ea parte iitoris, qua profluo recessu num- 
quam deslituitur. Prudent. 10. jrsp: oref. 843. 
Venarum ut undam profluain roanantium exci- 
pertt. Sidon. 4. Ep. 23. Lacriraa proflua, uber- 
timque mananles. 

II.) Translate et acti' e. Claud. Mamert. 2. 
Stat. anim. 9. a med. Ingenri subtilissiraus, scieo- 
tias plenus, eloquii profluus. 

PROFLUVIUM, li, n. 2. flusso, cor so, proflu- 
vio, jtarappsT-, fluxio copiosa, fluor, fluxus, cur- 
sus. Lucrei. 6. 1205. Profluvium vero qui tastri 
sanguinis acre Exierat, lamen etc. Colum. 6. R. 
R. 33. 2. Profluvium sanguinis per nares. Plm. 
32. Hist. nat. 10. 42.(124). nariuin sistere. Id. 
28. ibid. 6. 17. (61). urinae cohibere. 6'oiuin. 9. 
R. R. 13. 2. aivi. soccorrenza. Et absolute Cels. 
pra-f. a med. Si corpus adstrictum est, digeren- 
dum esse: si profluvio laborat, contiuendum. M. 
Cass, inter /ronton: 3. ad M. Cces. 55. Ue pro- 
fluvio isto bene spero: nam et?i nunc te exbau- 
serit, lamtn, diis volenlibus, conlido salubriter 
sponte proveotsse alvuin libi verno tempore, 
quum alii consul to morent el macbinantur. Plin. 
7. Hist. nat. 15. 13. (63). Profluvium mulierum. 
h. e. menses, et ibid. li. 12. ;61). genitale. t- 
dem. ei 22. ibid. 22. 40. \H'S). genitura. yawp- 
p'oca. 

PROFl.L'VlL'S, a, um. adject, profluens, labilis. 
scorrevoie. — a) Adjective el translate Cceci- 
hus apud Priscian. 6. p. 699. et 7- p. 772. 
Putsch, ltane Antipbo est inventus profluvia fi- 
de? h. e. fallact, inconstant!, fluxa. V. [MME- 
MORIS. - ■ b, Atticus profluvius {substantive, 
idem ac profluvium ) apud Fegel. 1 . Feterini 
17. et 38. est morbi genus in jumentis, quum 
nempe de naribus pro muco humor defluit male 
olens et spissus, colore pallido: fortasse est, quod 
Galli la monce, llaii il moccio dei cavalli dicunt. 



PROPOR 

Hoc Atlicum fuisse nomiuatum putat Gesnerus 
ad simtlitudinern signorurn in peste Attica com- 
memoratorum a Thucyd. I. 2. c. 49., ufci taruen 
bujus profluvii nulla fit mentio. Sed hsec nirais 
longe petita est ratio, Hinc Schneuierus arbitra- 
tur, hoc morbi genus ita fuisse appellatum, quod 
piimum observatum fuerit ab Alticis scriptori- 
bus. Fatendum ;ameo est, dubiam esse his in lo- 
ci* codicura lectionem. 

PROFOR, f5ris vel fSre, fatus sum, fari, dep. 
t. Profarier paragoge. Prudent. 10. rcspc' axtp. 
939. — Part. Profans. 2. ; Profatus 1. '•— Pro- 
fari est erTari, eloqui, dicere, sx^tjjm, dire, par- 
lare. Vox fere poetica. ^ 1. Generatim. Accius 
apud Vcuron. 7. L. L. 28. Mull. Yeteres Cas- 
menas, cascas res, volo profari. Pacuvius apud 
Aon. p. 424. 4. Merc, quod mehe piget pater- 
nura nomen, maternum pudet profari. Id. apud 
eumd. p. 74. 31. Ilaud sinam quidquara profari. 
Virg. i. /En. 561. Turn brevilei ludo vulture 
deraissa profatur. Id. 4. ibid. 36 i. et sic accen- 
sa profatur. Horat, 1. Sat. 6. 57. pudor prohi- 
bebat piura profari. Ovid. 11. Met. 289. moveat 
quae tantas causa dolores, Peleusque comitesque 
rogant: quibus iile profatur: Forsitan etc, Lu- 
can. 9. 251. sic ille profatus Insiluit puppi. h. 
e. quum effatus esset. Sil. It. 2. 201. Uumque 
ea nequidquam non ulii iaeta profatur, etc. Pe- 
tron. Satyr. 121. Si modo vera raibi fas est 
impune profari. — Part. Profatus passive lege- 
batur olim apud Lucret. 6. 81. quamquam sunt 
a me multa profata, Mulla tamen restant. At 
Lachmanoi Codices habent profecta, ^ 2. Spe- 
ciatira est praedicere, predire, profetizzare, Ttpc- 
<&i)Ut.. Livius Andron. apud Gell. 3. 16. Quando 
dies adveniet, quem profata Morta est. h. e. prae*- 
diiit, determioavit, Lucret. I. 749, Pytbia quae 
tripode e: Phcebi lauroque profatur . Petron. 
Satyr. 89. Quum, Delio profante, cresi vertices 
Idae trahuntur. lilp. Dig. 21. t. 1. a med. Si Ser- 
vus inter fanaticos non semper caput jactaret, et 
aliqua profatus esset. — Hinc 

Prdfatum, i, n. 2. ^ 1. Generatim est ef- 
fatum, dictum. Gell. 16. 8. 'A^iaipaxa, quae M. 
Varro alias profata, alias proloquia appellat. 
^ 2. Speciatim est oraculum. Capetl. 1. p. 10. 
Quocirca officio decentiore Paret pra»cluibus li- 
bens profatis Areas in thalamos venire jussus. 
h. e. Mercurius ab Apollio,e venire jussus nobili 
oraculo libens paret. 

PROFRINGO. V. PROFINDO. 

PHOfOgIO, fngis, fagi, fngere, 3. (pro et fu- 
gio), Primam producit Juvencus 2. 477. Profu- 
gite e tectis, qua* vos sectabilur, urbis. — Part. 
Prof'ugiens sub B. — Profugere occurrit A) 
Neutrorum more, et B) Active. 

.•/) Meutrorum more ^ 1. Generatim est pro- 
cul fugere, aufugere, diffugere, d-K0<ps\>*(<t> (It. 
fuggir lungi, scampare; Fr. s'enfuir, $' echap- 
per, se sauver; Hisp. huirse,. escaparse, aco- 
gerse; Geim. fort-, iveg-, cntfliehen, iavon- 
fliehen; Angl. to flee, fly, run away, escape). 
Occurrit — u; Cum addito termino, a quo quis 
profugit, per Adverbia, vel per Ablativum et prae- 
pos. ex, ab. Cic. 5. Verr. 5f. 120. Hinc oentum 
patresfamilias extorres profugerunt. Id. Seneci. 
1 i. 47. Libenter isiinc, tamquam a domino agrestl 
ac furioso, profugi. Ctes. T. B. G. 11. et 26. Co> 
permit ex oppido profugere. fellej. 2. 19. 3. Pro- 
fugere e careers. Cic. pro leg. Manil. 9. 22. ex 
Ponto. Sic Sail. Jug. 13. ex prcelio in provinciam. 
Justin. 22. 8. 8, a castris. Cic. Brut. 89. 306.; 
et Liv. 1. 59. dome — Hue pertinet et illud 
Petron. Satyr. 90. extra templum. — b) Gum 
addito termino, ad quem quia profugit, per Ad- 
verb, vel Accus. et pr*p. in. Ter. Adelph. 3. 3. 
31. Profugiet aliquo mililatum. Auct. B- G. H. 
13. longius. Ca's. 2. B. G. 14. Profugere in Uri- 
tanniatn. Plin. 9. Hist. nat. 6. 5. (13), in altum. 
Cces. 2. B. C. 23. Appulsa ad litus trireme, pe- 
dibus Hadruuietum prol'ugerat. Justin. 11. 12. I. 
Profugere Babyluniam. t'tc. Dom. 32. 86. in 
exsilium, — c) Absolute. Lucret. 3. 717. Sid 
ita sinceris membris ablata {anima) profugit, Ut 
etc, 5" 2. Speciatim est coafugere, ricorrere, ri- 



— 895 — 

fuggire. Cic. 15. Att. 21. Scrip sit filius, *e pro- 
fugere ad Brutum voluisse. Cobs. 5. B. G. 44. 
Qui a prima obsidione ad Ciceronem profugerat. 
Sail. Jug. 74. Jugurtha, amissis amicis, quorum 
plerosque ipse necaverat, ceteri formidine pars 
ad Romano*, alii ad regem Bocchum profuge- 
rant, etc. Justin. 13. 8. 5. Victus Neoptolemus 
ad Antipatrum et Polyperconta profugit, bisque 
persuacet, etc. 

B) Active, seu cura Accusativo, est evitare, 
vel fugiendo avjtare. Accius apud Non. p. 324, 
2. Merc, liostem profugieas. Horat. Epod. 16. 
17. PhocEOrum Vetut profugit exsecrata civitas 
Agros atque lares patrios. Suet^n. Cat. 48. Vo- 
catas itaque ad contionem inermes (iegiones) 
equitatu armato circumdedit. Sed quum videret 
plerosque dilabi ad resumenda arma, profugit 
contionem. Seneca Consol. ad Polyb. 36. Con- 
spectum conversationemque civium suorum pro- 
fugit. Colum. 1. J{, R. 3. 6. Ut propter in- 
jurias vicinorum sedes suas profugerint. Id. 10. 
ibid. 56. Sed trepidus profugit chelas et spicu- 
ia Pbccbus. Manil. 4. 577. in piscem sese Cy- 
therea novavit , Quum Babyloniacas submersa 
profugit in uadas Anguipedem alalia bumeris 
Typhona furentem. PUn.l. Hist. nat. 2. 2. (,14). 
Non profugientibus aduiterino sanguine natos 
serpentibus. Seneca Here. Fur. 977. Profugit 
umbras Tityus. Curt. 10. 2. a med. Ne servi qui- 
dem uno grege profugiunt dominos. Anton, ad 
Cic. post Ep. 8. 1. \Q. ad Att. Contra, eum. ne 
profugias, qui etc. Alii detent eum. 

PROFUGltM, li, n. 2. rifugio, perfugium. Af- 
feruntur Ciceronis loca 1. 'fuse. 49. 118., Ctscin, 
34. 100., 5. Fam. 15. et 7. ibid. 20., item Sail. 
Jug. 56- et Cat. 57., sed ubique alii rectius 
perfugium. 

PROFtJGUS, a, um, adject, qui longe aliquo 
fugit, avTOfxclog, p\i£i{kt{ t fuyds (It. fuggilivo, 
fuggiasco; Fr. fugitif) qui s'est enfui ouechap- 
pe ; Hiip, fugitivo, el queanda huyendo, er- 
rante; Germ, fortflichend, fluchtig; Angl, flee- 
ing, escaping by (light, fugitive), ^f 1. Ge- 
neratim. — Stricto sensu — o) Cum addito 
termino, a quo quis profugit, per Ablativum 
sine prsepoa.,' vel cum prspos. ab, ex. Liv. 1. 1. 
Profugus domo. Tac. 3. Hist. 56. Profugus al- 
taribus taurus. et 4. tot'd. 49. Urbe profugi. et 
2. ibid. 46. e prcelio. Flor. 4. 2. ad fin. a prre- 
lio. Liv. 1. 8. ex Peloponneso. — 6) Cum Ge- 
nitivo. Tac. 15. Ann. 1. Tiridates regni profu- 
gus. Plin. 7. ^t'st. nat. 28. 29. (104). Bis ab 
Hanoibale captus, bis vinculorum ejus profugus. 
Flor. 3. 22. Exsul et profugus fcratis itlius ta- 
bula:. — c) Cum addito termino, ad quem quis 
profugit, per Accus. et prnapos. ad. Tac. 15. Ann. 
I. Profugus ad rebelles. — d) Absolute. Ovid. 
Heroid. 4. 155. Depuduit, profutfusque pudor sua 
signa reliquit. Colum, 10. H. li. 104. et profugos 
vinctura papavera somnos. Claudian. 6. B. Get. 
298. castra profuga. h. e. proi'ugorum. ^ 2. 
Latiori sensu est in fuc.im actus, messo, ac- 
ciato in fuga. Sail. Jug. 60. exlr. Milites .Tugur- 
tbini, postquam rr.ajore vi bostes urgent, paucis 
amissis profugi discjdunt. Veil. Flacc . 3. 57. 
profugi sternunt dumeta jutenci. Claudian. B. 
Gild. 12. Congressum, profuguin, capturn vox 
nunciat una. ^ 3. Speciatim sajpe de iis dici- 
tur, qui exsiiio solum vertunt. Sail. Cat. 6. 1'ro- 
jani, qui, -Knea duce, profugi incertis sedibus 
vagabantur. Val. Flacc. 4. 556. profugi non spe- 
rat vellera Phrixi, et 8. 10. profuga Medea. Pro- 
pert. 4. 1. 4. profugie boves. et ibid. 39. pro- 
fugos misisti, Troja, penates. Ovid. 13. Met. 627. 
de jEnea. profugaque per aquora classa Fcrtur 
ab Antaudro. et 15. ibid. 506. profugo curru 
Troraena petebam. Lucan. 4. 9. profugique a 
gente vetusta Galloruin Cult.c. Liv. 34. 60. Han- 
nibal patria profugus pervenerat ad Anliochurn. 
^ 4, Item speciatim de eo, qui errabundus hue 
illuc fertur, et domiciiium ciebro mutat, ut Scy- 
thae. Horat. 1. Od. 35. 9. T« Dacus asper, te 
profugi Scythae etc. ^ 5. Absolute et substan- 
tivorum more est exsul, bandito, esiliato, fuor- 
uscito. Ovid. 2. Pont. 9. 6. Quamque poles, 



PROFUNDO 

profugo (nam potcs) affer opera, et 3. ibid. 6. 
39. An tn, quum tali populus sub prmcipe simus, 
Alloquio profugi credis iness*! metum? 
PROFUNDATUS, a, um, particip. ab iousit. 

profundo, as, fundatus: ut Carina profundata, 
et bene statuta, Plauto Mil. glor. 3. 3. 43. sic 
legit Taubmann. ex MSS.; alii probe fundata, 
probante Fleckeisen, ; alii minus recte pro re 
fundata. 

PRO^UNDi^ adverb, profondamente, (la%ita<;. 
— Comp. Profundius I. 

I.) Proprie. Plin. 8. Hist. nat. 42. 66. (165). 
de equis. Quo quis acrior, in bibendo profundius 
narea mergit. Prudent, o. wept oref. 119. Quod 
fixa non profundius Intraret actus ungula, Veget. 
1. Veterin. 17. Corpora mortuorum animalium 
exportanda sunt, et profunde obruenda sub 
terra. 

II.) Translate. Vulgat. interpr. Osee 9. 9. 
Profunde peccaverunt, sicut in diebus Gabaa. Cf. 
Cassiod. de anim. 4. Casleslia profunde co- 
gitat. 

PR6FUNI)rrA9, atis, f. 3. profondita, fix%\i- 
tt)5, altitudo, vorago. 

I.) Proprie. Macrob, 1. Somn. Scip. 6, ante 
med. Corporum tres sunt dlraensiones, longUudo, 
latitudo, profunditas. Adde eurrwi. 2. ibid. 2. 

II.) Translate. Hadrian. Imp. apud Vopisc. 
Saturnin. 8- Civitas digaa profecto sui profun- 
ditate, qu* totius .Egypli leneat principatum. 
h. e. amplitudine, opibus, muititudine civium, 
Macrob. 1. Somn. Scip. 7. Nam illud (3. ^Et>, 
379.), prohibent Qam cetera Parcse scire, Marti- 
nis est ex intima discipiinse proIandUate sen- 
tentia. 

PROFUNDO, fundis, fodi, fasum, fundere. a. 3. 
(pro et fundo). Part, Profundens 1. 1.; Profusus 

1. 1. et II. 1. 3., 5. et in fin.; Profundendus II. 

2. — Profundo est idem ac large, aut extra fun- 
do, effundo, natayjtn, trpo^s'w (It. spargere co- 
piosamente , versare, mandar fuori; Fr. ver- 
ser, epancher, repandve; Hisp. echar, derra- 
mar, verier; Germ, vorwdrts od. nach vorn 
giessen, hingiessen, ftiehen lassen; Angl. to, 
shed copioutly, pour forth or out). 

I.) Proprie. ^ 1. Generatim. Cic. Cluent. 6. 
18. Sanguinem suum profundere omnem cu- 
pit, dummodo profusum bujus ante videat. Id. 
6. de repubt, 14. Vim lacrimarum profudi. Se- 
neca Med. 541. Liberos habere comites liceat. 
Lit quorum sinu lacrimas profundam. Plin. 28. 
Hist. nat. 2. 5. (26). Aquas sub raensas profun- 
dere. f'irg. 12. >Cn. 154. lacrimas oculis Jutur- 
na profudit. Plin. 10. //t's(. nat. 60. 79. (164). 
Sanguinem ex oculis profundunt. Claudian. 
Edyll. 4. 13. de y'ilo. fertur sine teste creatus, 
Flumina profundens alioni conscia cseli. Ovid. 8. 
Met. 764. abrupta cruor e cervice profusus. et 
9. ibid. 679. lacrimis vultum lavcre profusis, et 
13. ibid. 636. Ture dato flam mis, vinoque in 
tura profuso, etc. Plin. 11. Hist. nat. 41. 96. 
(236). Pi'ofusum lac. — Similiter est otiam fun- 
deodo projicere, abjicere , gettar via. Plaut, 
Aulul. 2. 4. 29. Aquam hercle plorat, quum la- 
vat, profundere. Id. Cure, i. 1. 92. Profundis 
vinum; quae te res agiUnt? ^ ■_. Speciatim de 
sepulcralibus profusionibus, de <juibus V. PRO- 
FUSIO I. 2. Inscript. apud Henzen. 7336. bt 

TEMPORE ROSAS 1VL. TERMAB BIS 1'OS.ANTVH MICA- 
TAB UB X. SEI.KeriS BX X. !■■ PROFVXD4NTVH. 

II.) Figurate. ^ 1. Est peifundere, vet re- 
ctius prosternere (ea ratione, qua fundere humi 
aliquem dicitur). Lucret. 4. 708. quum somnus 
membra profudit, Mens anirai vigilat. Id. 6. 744. 
Pruicipitesque cadunt, moUi cervice profusa in 
terrain. Pacuvius apud Paul. Viae. p. 228. 23. 
Mull. Profusus gemitu. h. e. abjectus, jacens, ut 
Paul. Diac ibid, interpretatur. ^ 2, Item ede- 
re, cmittere, proferre. Lucilius apud IVon. p. 217. 
15. Merc. Non peperit, verum postica parte pro- 
fudit. Lucret. 5. 225. quum primum in luminls 
oras Ex alvo matris puertim natura profudit. Id. 
6. 400. Juppiter pcoluudit sonitus. tuona. et 
ibid. 209. Profundere ignes. Catull. 64. 202. 
has massto profudit pectore vocs. Cic. 2. Tutc. 



PROFUNDUM 

23. 56. Profundenda voce omne corpus intendl- 
tur. Id. Flacc 6. 15. Profundere clamorem. 
iMCret. 6. 6. de Epicuro. Omnia veridico qui 
quondam ex ore profudit. Sueton. TVb. 42. CuQ- 
cta simul vitia, male diu dissimulate, tandem 
profudit. Seneca Hippot. 526. prima quos mlx- 
toi deii Profudit atas. Cic 1. Legg. 8. 25. 
Ea, qua frugibus atque baccis terras felu pro- 
funduntur. Colum. 5. R. R. 5. 17. Quum ma- 
teria palmites profudit. — Sic de vita. Sabin. 

I . 77 . Auimam per vuluera profudit. Cic. 
pro Mar cell, 10. 32. Ut etiam ille ait melior, 
qui in acie cecidit, qui in causa animaro pro- 
fudit. Sic Ammian. 26. 10. a med. Quibus, si 
pateretur natura, vel denas animas profunde- 
re prastabat in pugna, quam etc. Adde Val. 
Max. 6. 3. 3, ^ 3, Profundere se est erum- 
pere, se proripere, efferre. Cces. 3. B, C. 93. 
uranis multitudo sagiuariorum se profudit. Cic. 

II. Alt. 7. ad fin. Lacrima se subito profude- 
runt. Id. 2. Or at. 21. 88. Facilius sicut in viti- 
bus revocantur ea, qua se nimium profude- 
runt. Colum. 9, R. R. 3. 4. de apib. Observan- 
dura, quum se nova profundent eiamioa, ut ei- 
cipiantur. Id. 7. ibid. 24. 4. Profundit se supra 
modum numerus palmitura. Plin. 5. Hist. not. 
9. 10. (52). et ibid. 30. 33. (126). Profusus Nilus. 
h. e. qui se profudit. Similiter .Zucret. 4. 539. 
sermo summo clamore profusus. Id. 5. 573. ca- 
lor Bolii lumen que profusum Perveniunt nostros 
ad sensus. Plin. 3. Hist. nat. 6. 12. (82). In- 
sula profusa ab jEnaria. h. e. projecta, profecta, 
genila. V. PROCHYTA. Val. Flacc. 3. 3. It te- 
ctis Argoa manus, simul urbe profusi /Enida 
caris sociuro digressibus harent. h. e. confertim 
egressi, et effusi. Sic Id. 6. 106. Iusequitur Dran- 
caa phalaos, claustrisque profusi Casplada. ^f 4. 
Est etiam abjicere, projicere, gettar via. — o) 
Generation Cic 5. Fam. 5. ad /in. Qua ego si 
non profundere ac perdere videbor, omnibus 
meis viribus sustinebo. gettare indarnd. et Zu- 
cret. 4. 932. tu fac ne ventia verba profundam. — 
b) Speciatim de -ppcuniis et de re familiarl est 
prodigere, immoderate iniumere, spender* e 
spandere, scialacquare. Cic. 5. Verr. 6T. 455. 
Ait, omnia pecunia effici posse: da, profunde, 
oppone, si velir vincere, Ter. Adelph. i. 2. 54. 
Profunda!, perdat, pereat; nibil ad me attinet. 
Sail. Cat. 21. litis divitias superare, quas pro- 
fundant in exstruendo mari, et montibus coa- 
quandis. Cic. 2. Cat. 5. 10. Patrimonia sua pro- 
fuderunt, fortunes suas obligurierunt. Id. 2. Off. 
16. 55. Pecunias profundunt in eas res, quarum 
memorlara aut brevem, aut nullam omnioo reli- 
cturi sint. — c) In bonam partem. Cic. 1. 
Off. 24, 84. Qui noo modo pecuniam, sed vi- 
tam etiam profundere pro patiia parati essent. 
Plin. Paneg. 28. Quasi vero jam satis veneratus 
aim, quod tantam pecuniam profudisti. Adde 
ibid. 35. in fin. 5" 5 - Esl eliam ^ uasi r ' vum 
vel fluvium aliquid ex nobis emittere: sic— a) 
De animi affectibus. Cic. Pis. 7. 16. Omne o- 
dlura, ioclusura nefariis sensibus irapioTum, in 
roe profudistis. h. e. c^orouistis, effudistis, sfo- 
gaste, vomilaste. et 1. An. 18. Nactus locum 
coercenda juventutis, vebemens fui, et omoes 
profudt vires animi atque ingenii mei. mostrai, 
adoperai. impiegai. et 4. Acad. (2. pr.) 27. 87. 
Res jam 'universas profundam, de quibus volu- 
mioa impleta sunt, dirb, spiegherb. - b) Pro- 
fundere se est riversarsi, trasfondersi. Cic. 
Coel. 31- 75. Voluptates quura inclasa dlutiuaj 
et prima atate compressa et constrict® fuerunt, 
subito se nonnumquarn profundant atque eji- 
crunt uni versa. Id. 7. Alt. 3. Si totum se ille 
in me profudissct. h. e. in me profusus ac libe- 
ra! is fuisset. Liv. 23. 20. In questus flebiles we 
in vestibutu curia; profuderunt. Ammian. 19. 
1. Profusus in* iram. — Hinc Part, prater, pass., 
cuius eicmpla ct supra relulimus, 

Profusus, a, urn, adjeclire quoque usurpatur, 
undc Comp. Profusior I. et Sup. Profusissimus 

II.; et 

I.) Proprie est iongus, dependens. Zucref. '• 
87.'Inl'ula virgincos circuradala comptus Ex utra- 



— 896 — 

que pari malarum parte profusa. Varro 2. R. 
R. 5. 8. Roves caudam profusam usque ad cal- 
ces ut habeant. Pallad. 4. R. R. 13. Equi co- 
ma et cauda profusior. Zactant. Opif. D- 5. 
sub fin. Os elephanti profusis dentibus arma- 
verat. 

II.) Translate. <| 1. Est supra modum sum- 
ptuosus. — o) De bomlnibus, ut ait Festus p. 
229. 29. Mull., est prodigus, effusu^ in turapti- 
bus, scialacquatore, prodigo, che spende e tpan- 
de. Sail. Cat. 5. Alleni appetens, sui profusus. 
Cic. Quinct. 12. 40. Perditus ac pro^sus ne- 
pos. Id. 3. Vtrr. 7. 2U. Reus audax, pecunlosus, 
profusus, perditus. Id, Quinct. 30. 93. Profu- 
sis sumptibus vivere. Pelley. 2. 33, 4. Lucul- 
lus profusa hujus in adificiis convictibusque et 
apparatibus luxurla primus auctor fuit. — In 
bonam partem. Stat. 3. Silv. 1. fll. Tu ne, in- 
quit, largitor opum, qui mente profusa Tecta 
Dicbarcbal pariler, juvenemque repiesti Parthe- 
nopen? Adde Martial. 8. 38, — b) De eo quod 
immodico suthptu fit. Cic. Mur. 35. 76. Amare 
profusas epulas. Sueton. Tit. 7. Convivia jucun- 
da magis, quam profusa. ^ 2. Item est nimis 
effusus, immoderatus, immodicus, smoderato, ec- 
ce$sivo. Cic. 4, Tusc. 7. 15. Latitia efffclt pro- 
fusam bilaritatem. Id. 1. Off. 29. 103. Ipsum 
genus jocandi non profusum, nee immodestum, 
sed ingenuum et facetum eBse debet. Tac. i. Hist. 
52. Profusa cupido et losignis temeritas. Sueton. 
Claud. 33, Profusiasima libido. Quintil. Declam. 
9. 2. Non ego profusus in vitia fortuna nostra 
male usus sum." ^ 3. Item validus, vebemens. 
JYigidiu* apud Gell. 10. 4. Profuso intentoque 
(latu vocls pronunciare. 

PROFUNDUM, i, n. 2. V. voc. seq. in fin. 

PROFUNDUS, a, um, adject, (pro et fundus). 
Comp. Profundior II. 2.; Sup. Profundissimus 
I. 1. et II. 1. — Profundus est fundum longe 
habens, ut ait Paul. IHac. p. 228. 20. Mull., 
quocum cf. Festus p. 229. 22., £aSrtj« (It. fon- 
do, profondo, basso, alto; Fr.. pro fond, elevi; 
Hisp. profondo, Hondo; Germ, tief, bodenlos; 
Angl. deep, profound). 

I.) Proprie, ^ 1. De iis, qua yalde depressa 
sunt, seu magnam babent deorsum altitudinem, 
qua ima sunt. — a) Adjective. Cic. Plane 

6. 15. Mare profundum et immensum. Horat. 
4. Od. 14. 21. Profundus Danubius. Zucret. 3. 
978. Acheron. Justin. 24. 6. 9. Profundum ter- 
ra foramen. Sail, fragm. apud Non. p. 318. 28. 
Merc. Atque biavit humus multa, vasta et pro- 
funda. Stat. 10. Theb. 95. Profunda valles. 0- 
vid. 2. Met. 2-29. Profunda fornax. Eumen. Pa- 
neg. Constantin. 14. vulnera. Cic Sext. 43. 
93. Profundissimus gurges. Apul. 8 ; Met. In 
profundam ruioam se pracipitare. Val. Flacc. 

7, 401. qnalesve profundum Per chaos occurrunt 
caca sine vocibus umbra, firg. i. G. 243. Styx 
atra, Manesque profundi, h. e. in imis terra in- 
colentes. Id. 4. ASn. 26. et 6. ibid. 462. umbras 
Evsbi, nociemque profundam. h. e. Infeiurum 
tenebras. Stat. t. Theb. 615. sua monstra pro- 
fundo Reddit habere Joti. k. e. Plutoni. <Adde 
eumd. 4. Theb. 459.) V. CERES in ONOM. Tu- 
btro apud Gell. 6. 4. In atras et profunda! te- 
nebras claudere aliquem. Quintil. Declam. 5. 
15. Profunda carceris noCte membra claudantur. 
— 6) Profundum, i, n. 2. V. in fin. ^ 2. 
De altis et sublimibus. Virg. 4. G. 222. Terras- 
que tractusque maris, calumque profundum. 
(Adde eumd. 4. Eel. 61. et 1. Mn. 62.; et 
Val. Flacc. 7. 478.). Liu. 38. 23.; et Tac. 2. 
Ann. 61. Profunda altitudo. 

H.) Translate. ^ 1. Profundus est iramensus, 
infinitus, immodicus, vehemens. Cic. Pis. 81. 
48. Quum partim ejus prada profunda libidi- 
nes devorassent, partim etc. Sail. Jug. 83. Pro- 
funda avaritia. Id. in ep. Mithrid. ad Arsac. 
Cupido profunda imperii et divitiarum. Plin. 
30. Hist. nat. 2. 5. (14). Profunda animi vitia. 
Vellej. 2. 125. 1. Rabie quadam, et profunda 
confundendi omnia cupiditate. 5u*ion. Vitell. 
7. et 13.; et Apul. de Mag. Profunda gula. Apul. 
2. Met. Amoris profundi pedicis alligare ali- 



PROFUNDUS 

quem. et 7. ibid. Insatiabilis profondusque ven- 
ter. Id. de Mundo. Labor arduus et profundus. 
— Hue pertinent et ilia Horat. 4. Od. 2. 7. 
immensusquo ruit profundo Pinderus ore. h. t. 
abundanti, rerum verborumque profunda copia 
affluente. JYazar. Paneg. Constantin. 35. Pla- 
cida rerum quiei, et profundum otium. h. t. 
valde tranquillura: ducta meupbora vel a mari, 
quod eo placidius est minusque agitatur vento, 
quo est profundius; vel ab iis, qua in imo ja- 
cent, qua ideo tutiora et quietiora. Sic Mamer- 
tin. Paneg. Maxim. 14. sub fin. Profundissima 
pace florere. Apul. 2. Met. Me somnus profun- 
dus in imum barathrum repente demergit. et 
ibid, lojecta somni nebula, eoque in profundam 
quiet*m sepulto. Gell. 1. 15. Securitas multa et 
profunda, h. e. supiaa negiigentia, velut dor- 
mientis. — Profundam coedem quum dixit Stat. 

10. 77ieo. 837., Intellect cadem infinitam; sed 
secundum .Force/ "inuin et alios, intellexit cadem 
depresso atque imo loco factam. V. integr. lo- 
cum. ^ 2 - It * m ert <ie n * u, > amplus. Lucret. 5. 
42.; et Curt. 7. 7. Profunda silva. Solin. 26. 
Ursi villis profundioribus. h. e. longioribus et 
densloribus. - Auton. Grat. act. ad Gratian. 
Insur profunda grandinis d'uetor Itbacesius. r— 
Profundum merum, multum, quo mens mergi- 
tur. Stat. 5. Theb. 262. si quando profundo 
Nubigena caluere mero. Adde eumd. ibid. 187. 
et 3. Silv. 3. 107.; et Val. Flacc. 5. 594. J 3. 
Item arcanus, ignotus, obscurus. Quintil. De- 
clam. 4. 17. Secreta et profunda ars. h. e. ai- 
vinandi, bariolandi. — Hinc 

Profundum, i, a. 2. absolute, substanUvorum 
more usurpatur. 

I.) Proprie ^f 1. Generatim est fundus, pro- 
funditas, altitudo, profondita, fondo, 0a&o«. Cic. 
4. Acad. (2. pr.) 10. 32. Natura in profundo 
veritatem pemtus abstrusit. Id. 3. Fin. 14. 48. 
Esse in profundo aqua. Ovid. Halieut. 84. 
vastique maris tentare profundum. Sil. It. 7. 
378. Trebiam, el Tusci stagna profundi, h. e. 
lac us Trasimeni. — Et in plur. nam, Tac. Agric. 

25. Sitvarum et montium profunda. Sic Ammian. 
27. 12. a med. Per siivarum profunda et Qexuo- 
sos colles delitescentes. Justin. 41. 1. H. Im- 
mense ac profunda camporum. — Altitudo et 
profundum junguntur apud Liv. 31. 1. Jam pro- 
video animo, velut qui proxirais litori vadis in- 
ducti mare pecfrbus ingrediuntur, quidquid pro- 
gredior, in vastiorem me altitudinem ac velut 
profundum invehi, et crescere pane opus, quod 
etc. J 2. Speciatim hac ratione asepe (et fere 
a poetis) de mari dicitur, il mara. Virg. 12. 
/En. 263. petet ille fugam, penitusque profundo 
Vela dabit. Val. Flacc. I 585.; el Stat. 5. Theb. 
283. latumque profundum. Val. Flacc. 8. 314. 
vastum. Ovid. i. Trist. 11. 39. indomitum. Stat. 

11. Theb. 524. imum. Val. Flacc. 2. 6u«. pa- 
ter ipse profundi, h. e. Neptunus. Sic Ovid. 11. 
Met. 203. Cumque tridentigero tumidi genitore 
profundi et ibid. 197. Sigaum et Rbcetaum 
profundum. et 7. ibid. 65. Siculum. Sil. It. 11. 
22. Ionium. Colum. 8. R. R. 16. 9. Helops 
Pampbylio profundo, nee alio pascitur. Ovid. 8. 
Met. 592. Propellere aliquem in profundum. et 
5. tOid. 438. Glia matri Omnibus est terris, orani 
qu.-Bsita profundo. — Singulare est illud. Ammian. 

26. 10. ad fin. Mareque dispulsum retro flucti- 
bus evoiutis a.bscessit, ut retecta voragine pro- 
fundorum, species natantium multiformes limo 
cernerenlur harentes. 5 3. Ventrera videtur 
significare in illo Piauti Capt. 1. 2. 79. Pro- 
fundum vendis tu quidem, haud fundum, mihu 
V. Apuleji loc. cit.sxib I!. 1. ^ 4. Interdum di- 
citur de cato. Manil. 5. 719. Qua (sfeite) ne- 
que per cunctas noctes, neque tempore in omni 
Resplendent alto cali summota profundo. 

II.) Translate. % 1. Metaphora sumpta a loco 
valde depresso. Val. Max. 2. 10. n. 6. C. Ma- 
rius in profundum ullimarum migeriarum abje- 
ctue. Id. 6. in fin. Iromergere aliquem raisera- 
biliter profuado ciadium. Id. 9. 1. n. 2. extern. 
In profundum iojuriarura et turpitudinis deci- 
de,-e. Cf. Ammian. 14. 11. ad fin. Qui iudunl 



PROFUSE 

mortilitatem, nunc eveh elites quosdam id side- 
ra, nunc ad Cocyti profunda mergeotes, — Hue 
referri potest illud Martial. 12. 57. Et in pro- 
fundo somnus, et quies nullis OITensa linguis. 
•— Item illud Ammian. 19. 9. ad fin. Rex ve- 
ro, licet securilatem pr*ferens vultu e\6ultansque 
«pecie tenus urbis excidio videbatur, profundo 
iamen animi graviter aestuabat. ^ 2. Pro ar- 
cane, ignoto. Martian. Dig. 32. 15. Heres te- 
•tatoris legata, quae in profundo esse dicuotur, 
quandocumque apparuerint, praeslat. 

PROFUSE, adverb, (profusus). Cpmp. Profu- 
sius 2.; Sup. Profusissiine 1. — Profuse trans- 
late tantum occurlit, et significat ^ 1. Profun- 
dendo pecuniam, large, magno sumptu, impense, 
a'<£>ti5w?, con grande spesa, largamente, scia- 
lacquaiamente. Sueton. Aug. 72. ad fin. JEdes 
profuse exstructa, et ibid. lb. Fes to s et solerones 
dies profu9i$8ime celebrabat. ^ 2. Item cupide, 
effuse, vehementer, ardenter, smoderatamente, 
all'cccesso , appassionatamente , apo'Spct. Sail. 
Cat. 13. extr. Eo profusius omnibus modis qu»- 
tlui atque sumptui deditus erat. Liv. 10. 36. 
Consul obstitit profuse tendentibus suis in ca- 
•tra. Gtll. 5. 1. Prolixe profuBeque laudare. Am- 
mian. 28. 4. a med. Praefecturas profusius lar- 
giri. 

PROfCSIO, onis, f, 3. actus profundendi, rcpd- 
vucij, spargimento, profusions. 

L) Proprie. ^ 1. Generatim. Cels. 2. 7. et 
7. 21. Omentum forfice prascidere, potest profu- 
sion em sanguinis facere. Id. cit. 2. 7. circa med. 
Profusio alvi. soccorrenza, proDuvium* <f 2. 
Profusiones vei profusiones parentaies diceban- 
tur libationes vel irrigationes vino, equa arferia, 
lacte, unguentis, victiroarum etiam sanguine, ce- 
terisque liquoribus in sepulcra ingeri solitis; 
quare saepius in sepuicralibus titulis paterae, vel 
cjatbi apparent insculptl, et foraminibus pertusi 
ad eas profusiones excipiendas. Inscript. men- 
dosa apud Gruter. 803. 8., emendata apud Ma- 
rin. Frat. Arv. p. 562. bt iwmemohiam bor. 
bt svr coLLegto vautarum senacensium ad bo- 

SAS BT FROTYSIONBS QUOt ATlfliS JACieTidas HS. V. 

lx. mil. dedit. Alia apud Pabrett. p. 147. n. 

182. BXDIT COLL, VI. VIR, SOCIOR. HS, ». CD VT IX 
VSVRIS JEORVM PROFVS. Bt FIANT TAM PARENT. TAM 

bos. cvotasnis celebreivt. Adde aliam apud 
eumd. p. 221. n. 587.; et cf. Inscript. apud 
Orell. 4414. et 4415. 'et apud Henze-n, 7201. 
V. et EOSALIS. 

II.) Translate est ellusio copiosa, prodigentia, 
uiripvufftc, profusione, scialacquamento. Fitruv. 
10. prcef. Infinites "sumptuum profusiones. Sue- 
ton. Iter. 30. Divuiarum et pecuni<e fructum 
non alium putabat, quam profusionem. Plin. 2. 
Ep. 4. in fin. Liberalilas ita temperanda est,'ne 
nimia profusione inarescat. Tertull. Pcenit. 8. 
Si non et alibi hanc Clemen tias suas profusionem 
demonstrasset. 

PRGFtSOR, oris, m. 3. scialacquatore, pro- 
digo, qui profundit, prodigus. Tertull. 1. advers. 
Marcion. 24. JDispensator bonitatis, non profu- 
ao r. Paulin. Nolan, ed. A. ^Maio in Class. 
Auct. T, 5, p. 372. Profusor proprii, plus alie- 
na petens. 

PROFt'SL'S, a, urn. V. PROFUNDO, is. 

PROFL'TtRUS, a, ura. V. PROSUM. 

PROGAMUS, i, m. 2. Tipd-yapc^, sacrificium 
ante nuptias. Est titulus comcediae Caecilii Statii, 
cujus mem'mit Non. p. "346. 13, Merc. 

PROGEMMANS, antis, particip. ab inusit. pro- 
gernrno , germogliante, gemmas emittens. Co- 
lum. 4. jR. JR. 27. 1. Si palrais incipientibus et 
progemmanlibus fossorem immiseris. 

PROGE.NER, ri, m. 2. maritus neptis: et re- 
fertur ad socerum magnum, seu prosocerum; et 
socrum magnain, seu prosocrutn, qui sunt avus 
et aria uxoris meas, mariio di mia nipote, bis- 
genero, sytevxe. Paul. Diac. p. 228. 14. Mull. 
Progenerum appellat avus neptis suae virum. 
Modestin. Dig. 38. 10. 5. a med. Socer dicitur 
oxoi is me* 1 pater: ego illius sum gener. Secer 
magnus dicitur uxoru meae avus: ego sum illius 
progener. Item prosocrus mibi uxoris meae avia 

Toj*. HI. 



— 897 — 

est: ego illius sum progener. Suelon. Aug. 19. 
Conjurationes compressit . Plautii Ruft, Luciique 
Pauli progeneri sui. h. e. mariti Juliae filiae Agrip- 
pa, qui alteram Juliam Augusti tiliam uxorem 
habebat. Adde Senec. Ep. 21.; et Tac. 6. Ann. 
45. et 5. Hist. U. — Ita etiam appellatur ma- 
ritus neptis ex frafre. Inscript. apud Gru(er. 

412. 3. I'L. STILICBOM ILI.VSTRISSIMO V1RO etC. 

progexkro diyi TOKODOsii etc. Stilicho enim du- 
xerat uxorem Seveuam Uonorii, l'ratris Theodo- 
sii, tiliam, quam hie, antequam Stilichonis uxor 
essct, adoptaverat, ideoque Stilicbo maritus ejus 
filias adoptive progener appellatur. Idem tamen 
Claudiano 1. I,aud. Stilick, 78. dicitur gener 
Augusiis, olxm socer ipse fututus, nam primura 
fuit geuer Tbeodosii et uxoris ejusdem, deinde 
etiam socer Honorii eorum filii, quippe qui Sti- 
lichonis filias Mariam et Tbermantiara, unam 
post aliam, uxores duxerat. 

PROGENERATlO, onis, f. 3. idem ac genera- 
tic Plin. 8. I/ist. nat. 43. 68. (167). de asinis. 
Opera siue dubio generi mirifica, arando quo- 
que, sed mularura maxime progeneratione. Adde 
eumd. 18. ibid. 28. 67. (263). 

PRGGENERATOR, oris, m. 3. qui progenera- 
vit. Augusiin, Serm. 51. 27. Atos, et proavos, et 
alios superius progeneratores. 

PROGENERO, as, 5u, Stum, are, a. 1. Part. 
Progener andus. — Piogenero est idem ac ge- 
nero; et occur rit — a) Cum Accus. Horat. 4. 
Od. 4. 31. nee imbellem feioces Progeneranl 
aquilae columbam. Plin. 11. Hist. nat. 16. 16. 
(41). de apib. Fetus quonam modo progenera- 
rent, magna qujeilio fuit. farro y. L. L. 28. 
Mvll. Non bos ad bovem collatus, similis? et 
qui ex his progeaerantur, inter sevituli? Colum. 
7. It. R. 3. 12. Si res exigit, ut plurimi mares 
progenerandi sint. — Absolute. Colum. 3. R. 
R. 10. 15. Confileor pampinarios quoque-tem- 
pore anni acquirere fecunditatem, et ideo in re- 
eecem submitti, ut progenerare possit. Id. 6. 
ibid. 28. 1. Marem putant minorem trimo noo 
esse idoneum admissuraa, posse vero usque ad 
vigesimum annum progenerare. 

PROGENICCLOj as, are, n. ef progeniculor, 
aris, ari, dep. 1. genua Dectere, ad pedes acci- 
dere. Gloss. Philox. Progeniculo, youvoC/*a*. et 
Progeniculatur, yovvnsrtt. 

PROGENIES, lei, f. 5. Genitivus progeniei 
non probatur Quintiliano 1. 6. 26. Apud Gell. 
9. 14, et Non. p. 490. 6. Merc. Pacuvius di- 
xit progenii. V. DIES init. In secundo itaque 
et tertio casu utriusque numeri non facile usur- 
paverim. V. aliquid simile in SPECIES. — In 
plur. num. babet Seneca Consol- 'ad Polyb. 30. 
Quid dicam duces, ducumque progenies, sorle 
defunctos inexorabili? — Progenies est origo, 
genus, slirps et series eorum, qui ab uno aliquo 
progeniti sunt, proles, sobules, familia, ^vea (It. 
schiatta, razta, legnaggio, slirpe, prole, discen- 
denza, figli, progenie; Fr. souche, race, fami- 
lie, rejeton, progenilure, lignee, posts rite, de- 
scendants; Hisp. raza, familia, descendencia, 
generacion, posteridad; Germ. d. Abstammung, 
d. Stamm, d. Geschlecht, Familie, d. Nachkom- 
menschaft, d. Nachkommen, d. Spross, d. Ab- 
kommenlinga; Angl. a progeny, offspring, de- 
scent, a line, lineage, race, children, descen- 
dants), 

I.) Proprie. ^ 1. Abstracto, ut ajunt, sensu. 
Ter. Phorm. 1. 3. 48. Progeniem vestram usque 
ab avo atque atavo proferens. Cic. 1. de republ. 
24. ed. A. Maio. LU a prima congressione ma- 
ris e; femioae, deinde a progenie et cognattone 
ordiar. Id. 2. ibid. 12. NoBtri illi etiam turn =»- 
grestes fiderunt, virtutem et sapientiara rega- 
lem, non progeniem quaeri oportere. Id. 1. Tusc. 
12. 26. Antiquitas quo propius aberat ab ortu et 
divina progenie, hoc melius etc. ^'irg. 1. A'n. 23. 
progeniem sed enim Trojano a sanguine duci 
Audierat. ^ 2. Oocrelo, ut ajunt, sensu. — a) 
De bominibus et diis. Inscript. Scip. apud Orell. 

555. PROCKJMBM GKNV1.-STJJIPEN. ?.0BILITAV1T HO- 

KOR. Ennius apud Cic. 1. Divinat. 31. 66. 
progeniem peperisti. ^ccius apud Non. p. 469. 



PROGERO 

18. Merc, nunc tuam progeniem ede ordine. 
Pacuvius apud eumd, p. 490. 4. pater supreme, 
nostra; progenii patris. Lucret. 2. 616. Signi- 
ficare volunt iudignos esse putandos, Vivam pro- 
geQiem qu ; in oras luminis edant. Cic. 7\m. 11. 
Veteres, qui se progeniem deoi um esse dicebant. 
Id. 9. Pb.il. 1. 5. Ouai (slatua) multos per anno* 
ejus progfiiiem bonesliii v.i. Id. 1. Tusc. 35. 85. 
Prlamum tan la progrnic orbalum hostitts rnanus 
interemit, /t. e. quinquag'mia tiliis. Id. Ccel. 14* 
34. Ne progenies quidem mca, (J. ilia Claudia, 
wmulam domestical laudis esse admonebat? f^irg. 
lc. JEn. 470. quin occidit una Sarpeaon, mea 
progenies. Id. 7. ibid. 257. hinc progeniem vir- 
tute futuram Egregiam. Ovid. 4. Mel. 3. Bac- 
chum progvniem negat esse Jovis. Id. 2. ibid. 
34. Progenies, Phaeton, baud iniilianda patent!. 
florat. 3. Od. 6. 4s. „%ias parentum pejor avis 
tulit Nos nequiores, mox. daturo* Progeniem vi- 
tiosiorem. Id. 2. Sat. 3. 243. Quint! progenia* 
Arri, par nobile fratrum. Liv. 1. 13. Ne parri- 
cidio macularent partus suos, nepotum illi, llbe- 
rufii hi progeniem. Id. ibid. 16. Paeem precibui 
exposcunt, uti volens propitius suam semper so- 
spitet progeniem. Quinlil. 3. 7. 8. Addunt dii* 
honorem parentes. ut si quis sit filius Jovis -pro- 
genies quoque, ut Apollo ac Diana Latooas. Ca- 
tull. 34. 5. O Latonia, maxim! Alagna progenie* 
Jovis. — 6) De animalibus. Colum. 7. R. R* 
5. 6. de ovib. Cui primo quoque tempore oc- 
currendum est, ne totam progeniem colnquinet. 
et ibid, 9. 1. In omni genere quadrupedum fre^ 
quenter patri similior est progenies, quam m»- 
tri. Firg. 1. G. 414. Piogeniem parvam, dulcw- 
que revisere nidos. et 4. ibid. 56. de apib. Pro- 
geniem nidosque fovent. — c) De plautis. Co- 
Jam. 3. R. R. 9. 7. Quum sint ips» duo jugera 
unius vitis progenies. 

II.) Translate. Ovid. 3. Trist. 14. 13 Palladl* 
exemplo de me sine matre cicala Carmina sunt, 
slirps haec progeniesque mea est. Apul. 11. Met. 
Rerum INatura parens, eleraentorum omnium do- 
mina, saeculorum progenies initialis. h. e. pri- 
mum quod natum est initio temporum,' 

PROGENlTlVTJS, a, um, adject, qui progigait, 
Boeth. in Porphyr. dialog, 1. p. 27. Genus enin) 
quum unura sit, plurimarum specierum proge- 
nitivum est. 

PROGENITOR, oris, m. 3. progenitore, TrpoY«- 
VTJrcop, npoYovoj, trpoTrarreop, qui est ante genifo- 
rem, ut avus, proavus, atavus, etc. Acciut apud 
Non. p. 497. 2. Merc. Si tui veretur te progeni- 
toris. Ovid. 41, Met, 319. Et forti genltpre, et 
progenitore Tonante Esse satam, prodest. Loqui- 
tur Ovid, de Chione filia Dsedalioni* filii Luei- 
feri, quern Jove natum quidam tradunt. Nepo* 
Agesil. 7. Domo eadem fuit contentus, qua Bu- 
rystbenes progenitor majorum suorum fuarat 
usus. Adde Valgx. Soran. apud Augustin. 7. 
Civ. D. 11. 

PROGENITRIX, icis, f. .3. quas est ante ge- 
nitricem, progenitrice, RpoyevvrjTStpa. V. Paul. 
Diac. p. 232! 8. Mull. loc. cit. in POBLILIA. 
Sic Isid, 9. Ort'g. 6. Genitor, genitrix; progeni- 
tor, progenitrix. 

PROGENlTV?, a, um. V. PROGIGNO. 
PROGERMlNO, as, are, a. 1. idem ac germi- 
no. Co^um. 4. R. R. 10. 1.- Antequam surculus 
progerminet. Adde eumcl. ibid. 15. 3, 

PROGERO, ggris, gessl, gestum, gBrBre, a. 3. 
(.pro et gero). Part. Progerens 1. — Progero 
est idem atque extra gero, effero, exporto, pro- 
fero, irooco^ci^w, sx.x.op.iZ,o), portar fuori. q i. 
Generatim. Plin.it. Hist. nat. 18. 20. (63). de 
apib. Quum defunctas progerunt, funerantiumqua 
more comilantur exsequias. Id. 18. ibid. 35. 88. 
(364), Formica' ova progarentes. Colum. 1, R. 
R. 6. 22. Quidquid ovilibus, stabulisque conver- 
sum progesserunt. Id. 12. t&ui. 52. 8. Crcei, qui- 
bus oleum progeritur. h. e. foras gestatur. <f 2. 
Speciatim. Apul. 11. Met. Bujus alvei felicU ni- 
tens carbasus litteris volum ingentibui proger*- 
bat. h. e. prfcferebat. Id. ibid, Sacerdos animut, 
qnique divinas efugies progerebant etc. Hlpaul- 
lo ante dicuntur sacrorum geruli. 

113 



PROGESTO 

PR6GRSTO, at, Sri, a. 1. frequentat. * pro- 
cero, sed ejutdem fere signifies I io ait. Apul. 6. 
Met. tub fin. Sinu serico progettans nucleos. 

PROGIGNOj gigait,_g?n0i, gentium, gignere, 
i. 3. (pro tt gigoo). Part. Progcnilus. — Progi- 
gno est idem «c gigno, progenero, produco, oe- 
nerarc, produrrt, mpo*flv*d*>- Piaut. True 4. 1. 
i.Neque gnatus est, tieque progignetur, «ul fa- 
ctum melius Yelim, Cic. 4. EivinaL 56. 128. 
la leminlbut Til iuest earum rerum, quz ei lis 
progignuntur. Lucrtl. 2. BO. noTos mum pro- 
gignerc inotus, ef 4,670. Quas penetrate queunt 
ienium progignere acerbum. Ovid. Tlcroid. 7. J 
38. w «crac progenuere terie. Vol. Flacc. 2>. 
463. quos ad vena Phrixus p-rogenuit. Catull. 64. 
89. Quales Euroi* progignunt Humlna myrtus. 
Olim pergignunt ledum full, fi'ro. 4. JE-n, 178, 
Ulem Terra parens ira irritate deorum Proge- 
nuit. Claudian. IV, coat. Honor. 148. Nee ie 
progeaitam Cybeleius aire canoro Luttravit Co- 
rjbas. Id. 2. Laud. StUich. 337. Fregenitam 
August!*, Augustorumque soTomn. Pallad. 2. 
R. R. 15. Arbore* ex pomis sponte progenia. 

PROG N ARE, adrerb. aperte. Paul. LHac. p. 
95. 11. Mlull. Guam* quum signified Id, quod 
•ciui, peritus; Umeo invenimus, prognare ligoi- 
flcsre aperte. 

PROGNARlTER, adrerb. fgnarus) mulu cum 
arte, ralde gnare, selte, petite. Snnius apud 
Jt'on. p. 150. 6. Merc. Vt pro Romano populo 
progaariter a nnii Certando, prudent animem de 
corpore mitto. K. e. atrenue. consumer, fortUer, 
at ipte Nonius exponit; Mill, mi Paul. Diac. 
p. 95. tt. putet legend um proonaviter; For- 
cellinut rero prazonaviter ; «t cL Vahlen. (£n- 
niance poes. relic, pag. 34.} reete valgatam No- 
riU lectionem tuetur. PlauL Pert. 4. 4. 39. Age, 
indict prognariter, Lambin. legit proynaoiter. 

PfiOGNATlOjon'u, X. 3. nascimento, neuri- 
ts*. Captll. <i.p. 210. Oppldum Calydon Diome- 
dls Tjdeique prognatione notltsimum. At Kopp. 
ex optima Codicih. legit progeneraUona. 

PfldGNATDS, *, win, Pan. ab inns, prontucor 
in*erta 5 per epentbesim, est orlginem trsbens, 
descenden* ab aliquo, airifQ»ec, a'sn'yovo; (It. Si~ 
scendtnttf criondo; Ft. ne de, Utu de, descen- 
dant de; Bisp. natido, dettendido, talido; 
Germ, peboren, erzevgt, entsprostcn- t Angl. 
descended or tprung from). *J 1. Sttictn »en 
an dieltur non de filio, wd de nepott, ant pro- 
nepnte, etc respectn «ti, proaTi, iriUTi, etc. 
Cic. 3. Tutc. 12. 26. Quails enim Ubi ille Tl- 
detur Tantalo prognatoij Pelope natus, qui 
ett.1 A. e. Atreut, eui Tanulus aros, Pelops 
pater. Cost. 2. £. <*. 29. Ipsi erant ex Ctmbris 
Teutouisque prognali. e£ 6. Ond. 17. Gaili m 
omnes *b Uite patre progoatos pr«dic*nL PiauL 
Cat. 2. 6. .46. Uerculei prognatL k. e. nepo- 
tes Berculu. V. Plauli lot. dt, in UBLIQDEO. 
•I 2. Item natus, filial, natOj figliHolo. fixs. 
Sell. Punic. 2. 20. Sanctnsqoe l>elphix pro- 
go atui Pjthitti Apollo. Id. apod ifon, p. 84. 
32. Merc. Drjente regem progoatum patre Lj- 
cargum. InscripU Scipion. apud OreU. ctmn*- 
Lira ltctvj scino BARa*Trs cainOD rxrn rxo- 
GHATV&. tt rBOGKATTv rvitio. iEnnius apud Cic 

1. Divinat, 20. 40. Eorndica prognata, paler 
quam nontr amaTit, etc. Ziv. 1. 40. Romulus 
rfco prognatoi, deoi Ipse. Plaut. Jmph. 1. 1-, 
2UU. Sosiam vocant Tbebaiii, Daro prognatum 
patre. Moral. I. Set. 6. 78. Artn, quas doceat 
qniris equei atque senator Semel prognatot et 

2. %bid. 1.26. Castor gaudet eqais, oto progne- 
tus eodem Puguis. PlauL Aulul. 2. 2, 35- Qa»l\ 
me arbitrare genere prognatom ? Id. Men. 5. 9. 
20, Ton 1 * men patre es proguatusT Id. ibid. 
2. 3. 56. Mosebo prognatot patre. Ter. Phonn. 
1- 2, 64. UUm elTem eae AtUcam bonam bo- 
nis proguaum. % 3. De rebus. Plin. 9. EisL 
not. 16. 53. (56). Arundines in palude progna- 
Im. CatuU. 61. 1, Deliaco quondam prognaUe 
vertice pinna. 

PROGNAVITKR. V. PROGNAB1TER. 
PR6GN&SI8, 4*. t 3. prwUntia, %fcr»»at.%. 
Itid. 12. Orig. 7. ante mmd. ak *ryno. Naute 



— 898 — 

rero sibi buoc bonam prognosin faeere dicant. 
Alii leg- prognosiurn «el prognosis m. Certa est 
lectio apud C&I. Aurel. 4. Tard. 8- ante med. 
Yeleres medici prKiciam significationem potue- 
runt, et appellaterunt prognosin. Theod. Pri- 
scian. lib. 4. ad fin. p. 317. ed. Aid. Divisam 
esse dicimut medicinam in partes quatuor: re- 
gularem etc.; pranoscantiam-, quam prognosin 
dicimus. 

PROGNOSTICA. 6rum, n. plnr. 2. V. roe. 
•eq. iu En. 

PROGNOSTICCSj a, nm, adject, npoyvwc-rtxo'c, 
facultaie prseiciendi.teu przsagiendi prxditui: 
a spoytvwoxhi, ante cognosce. Itid. 4. Orig. 10. 
Prognostica prasvisio agrUudinum a praenoscen- ) 
do rocata. — Hinc 

Prognntlicum, i, n. 2. absolute est rei futo- 
r*e tignum, diTinatio, pronoslico, predizione. 
Htnc /Voor«istu:a versu beiametro scripsit Ci- 
cero eolligens naturalia signu, ex qulbui rerum 
TQlurarum conjectyra Ceri potest. Horura aliquot 
tantummodo rersas aUlem tulerant, apad euf7»d. 
1. Divinal. 7. 8. et 9.; et Priscinn. 6. p. 677. 
Putsch. 10. .p. 882, et 16. p. 1034. De his Id. 
Cic. loc. cit. h. 13. Atqae bis rerum prasensio- 
nibas Prognostic* tua referta sunt, et 15. AtL 
16. Equidem eliara pluvias metuo, »1 prognostic* 
nostra rera snntj ran* enim pijTopsuovcty, 

PROGRAMXli, Stis, n. 3. edi«o, procXamc,, 
spoypo/^«r, a vpo ante, coram, et "jrpa^te scrtbo, 
siguificat acriptom pablice proposltum, ut ab 
omnibus legl poctit. dine tamitur pro ediclo 
principis, qaipplam publlce jabentis. Fulcat. 
Avid. Cast. 6. Ad signs edici jussit, et program- 
m* In parielibos fixit, nt «i qoi$, etc. Imp. Li- 
ciniut apud LactanL de mort. pertec. 4. 8. ad 
fin- Ut autem bujus sanclionis beoerolentj* nos- 
tra; forma ad omnium posril perrenire notitlam, 
prolate programmale too hac script* et ubiqae 
proponere et ad omnium acientiam perferre con- 
reniet, ut bujus benevolentim noslrie sanctio la-" 
tere non posslt- Imp. 7%eodot. et Fnient. Cod. 

1. 14. 3. Leges per omnes populos judicum pro- 
grammatibus divulgari. Edict, prajfecii Orbit, 
quod pertinet *d ann. a Cbr. n. stt., apud Fa- 
brelL p. 529. n. 382. hoc raociu.MMA.TB tfi- 
TjasiTATiK irosss n*crHKiMTs nraim etc. 

PROGRAXE vel procraxe, pro prograiisse, 
boc est rodicasse, effutiitse, ab aor. 1. txpa£a 
Terbi xpaj*>, clamo. Zucret S. 1158. Qaippe nbl 
ee multi per aomui* ««pe loquentes, Ant morbo 
delirantes prograie lerantur, El eelata diu in 
medium peccal* dedlsse- Alii et Ipse Lachman- 
nus leg. protract pro protraxisie, « protraho, 
paUm traho, palam eipono. SlmpUcl usum 
Plaulum quid am putant, Asin. prol. 5. Cave, 
ne graiis. Std alii rectius leg. gratlis. 

PROGREDlOR, grMlris, gTessus sum, grfdi- 
dep. 3. (pro et gradior). In Infinite est etiam 4. 
conjugau PlauL Cat. 5. 1. 9. Obtnnso ore nunc 
perreUm progrediri senem. — Olim et Progre- 
dio actira posilione dictum est, teste PrUciano 
8. p. 799. Putsch. Jfavius apud Hon, p. 473. 
27. Merc. Age, more te, in navem primus prc- 
gredL — Part. Progrediens et iVocresius L et 
II.; Progresturus 1. — Progredior est idem ac 
ante gradior 3 procedo, prodeo, eseo, vpoepx°^ uu 
(It. andare farti iwnonit, inoltrarti, ouan- 
zarti; Fr. oiler en nunni, s'avancer, marcher; 
Hitp. ir v andar adelanie, adelantar; Genn. 
fOTicarf* schreUen^gthen, vorricken , fortge- 
Hen,-rucien; Angl. to come or go fortn, go on 
or forward, advance, proceed). 

I.) Proprie. Acdus apud Non, p. 534. 2. Merc. 
Eo ante nocte relia ut statoerem; Forte aliquan- 
to aoliiut lembo sum progressus longius. Varro 

2. R. R. 4. 11. Sua usque ariao plnguitudine 
crescere aolet, ut se ipsa slant tnstioer? non 
possit, neque progTedi utqnam. Cic. 1. Off. 10. 
33- Ut regredi, quam progredi malienU PlauL 
P$tud. 3. 2. 70. Si quo hie gradietur, pari- 
ter progrediminor. Cats. 1. £. C. 45. Millies 
temera inteeuti fugientes, in locum Iniquum 
progrediuntur. ef iixd. 81. Neque ad eiplorao- 
dam, neque «d progT«dt*ndum data facnltaie. 



FR0GRESSI0 

Adde eumd. 3. B. C. 34. Zucret. 5. 539. Pe- 
detentim progrediens. Piaui, Batch. 4. 2. 29. 
el Men. 1. 1. 33. SJnesilocbus eccum mewtut 
progreditur foras. Brutus ad Cic. 11. Fam. 4. 
Progressus sum ad Inalpinos cum exercitu. Cic. 
Ceti. 24. 60. Ei dorao progredi. Can. 2. R. 
C. 19. Ipse cum equitibus magnis liineribus pro- 
greditur. Jtittm. 1. 3. 4. Cum paocii et in- 
compositls in bellum progTedilur. tt 2. 8. 7. Vo- 
lunuriii verberibut domi aSectut, to publicom 
propredltur. Liv. 1. 10 ad fin. Progredi obTlam 
alicui. Id. 3B. lo, Progredi ad urbem. Virg. 
11. JE,n~ 608. intra teli jactum prpgreasus uter- 
que. CtRi- 4, B. G. 4. Tridui Tiaro progreui 
rurtut reverierunt. Liv. 7. 41. Qulnctius *nie 
signs progresias. — Et com addito termino, * 
quo qois progreditur. Can. 7. B. G. J 4. Roma- 
nes longius a castris progressurot. Id- 4. ibid. 
23. extr. Millie passuum octo ab eo loco pro- 
gressut. Id. 7- ibid. 66. Qui* nemo eorum pro- 
gredi modo extra agmen audeat. Flcr. 3. 12. 
Populns Romanes Italia progredi ausus, orbe 
toto arms circumtulit, Fiin. 7. Hitt. net. 53. 
5*. (181). Adeo tanl, sit de progrediendo cogi- 
tarent. tubaudi domo, d< uscir di cata. 

II.1 Translate. Cic. 3. Oral. 30. 119. Nunc »d 
reliqua progrediar, meque ad meum muaus pen- 
sumque revocabo. Id. 2. Phil. 4. 9. Ould est mi- 
nus bominis, quam id cbjicere adrertario, quod 
tile si rerbo negarit, longius progredi non posalt 
qui objeceritl non tappia che altro dire: wort 
potta replicar parola. Id. 11. Phil. 3. 6. Mibl 
qaidem et ille perrenlsse ridetur, quoad progre- 
di potuerit feri bominis amentia. Id. 6. Fin. 15. 
41. A primo quldem occulta nature est: progre- 
dlentlbus autem jetatlbut, sensim nosmetipsos co- 
gnosciraui. coU'av amar$i degli anni, et Cost, ad 
Cic. pott ep. 8. 1. 10. ad An. Scribendtxm ed te 
exlstimari, ne quo progTedereris,*lncllnau jam re, 
qua Integra etiam progrediendum tibl, non eti- 
iliraastes. Cic. Amic. 11. 36. Vjdeamus, quate- 
nui amor in amicilia progredi debeat. o^onto 
tnnanzt andar debba. et 1. Divinal. 14. 24. 
Dirinatio eonjectora nltitnr, ultra quam progre- 
di non potest. Id. Earurp. resp. 26, 56. Re- 
polsl sunt li, quos ad omnia progredjentes non 
solum alieni, sed etiam sni repulerunU h. e. ed 
omnia projectos, omnia eggredieotes, nt ad bo- 
nores perren'unu Id. 4. Fin. 23. 64. procedere 
et progredi in rirtnU. far progresso. Id. 5, »- 
bid. 15. 43. Quum autem progrediens conGrjns- 
tur animus, agnotclt ille qaidem netune rim, 
sed Its, ut progredi potilt longiut. Id. 3. Cat. 
5. 12. Ooem In locum lis progressos, togi- 
U. Id. Senect. 10. 33. Paallntn atate progm- 
tai. ntjanxnto in eta, Liv. 28. 27. Mini ne bo- 
dle quldem scire rideminl, quo amentia; pro- 
gress! sltix. Flor. 3.I6.E0 res«nJ»progre*snj est r 
ut etc. Tac, 3. Ann. 47. Absurdam In adulatlo- 
oem progTessus. Quintil. 1. 1.8. Qui puillain 
ellquld ultra primes li Herat progTesti, falsam 
sibi scientie pertaasioaem IndueronU — Sail. 
in oral. PhUippi contra Lepid. sub init, Nus- 
quam etiam tunc lepldum progressum ajebant, 
quam prirata arina opprimnnda Ubirtalis cepls- 
aet. Y. J^ritx, «d fc. I. — Progrestut passlre 
apud Jueton, Claud. 2. Adeo ut, ne progreaa* 
qaidem selate, ulli publico prirsiore munerl ba- 
bills existimareiur. Hinc Part 

Progrestut, a, urn, adjectire quoque osurp*- 
lur, cajas Comp. Progrettior apud Tertull. 
Anim. 31. Si decrescit foris anlm* retrograde 
»tate, quanto magb erat, ut progressior rerer- 
teretur mllle pott annitT 

PR6GRESSIO, onlt, f. 3. actut progTedieodi, 
processio, progressos, irpo'^oatc, srpojwmj, I'an- 
dare innanzi, ounnxnmeniOj proyresso- % !♦ 
Generatlin. Cic. 5. jKn.21. 58. Omnium renrm 
princlpia parra sont, aed suis progretsionlbns 
us* augentnr. Id. 4. Tutc. 1. 1. Quum tota ttw 
militant di»initos etset conititota, turn profree- 
«io admirabilis ineredibllisque cursus ed omnem 
excelleniUm factus est. Id. 3. Of. 3. 14. Q*t* 
el legenii boniute multi asseqoontar, et pro- 
gretsione discendi. et ibid. 4. 17. et 4. Fin, 94. 



PROGKESSOR 

M. progmaiooetn facere ad vlrtutetn. Amtnian. 
8. 7. med. Quum haec et bujus modi f&etu di- 
ituqua trUtta - Tltsre optimum quemque debere 
aaculi progression? discamas, f 2. Specialira 
Inter figuras rerborum numerator a Cic. 3. Oral, 
64, 206., et fortam est, quum io oratione tam- 
per aliquid priore majue insequitur, ut Quin~ 
liliani verbis utar 8. 4. 17., unqe or alio progTC- 
dltur quodammodo, et crescit. fciemplum ponit 
Capper oner, ei 7. Verr. 66. 170. Facmui ' est, 
viaclre civem R.: see! us, rerherare: prope par- 
ricidium, neeare: quid dlcam'in crucem lollere? 
et ei 2. Phil. 25. 63; In ceto vero poputi Ro- 
man! negoliuro publicum gereus, ^agister equtr 
torn, etc. 

PrOGRKSSOR, oris, m. 3. qui progreditar, et 
procedil. Augustin. 6. Static. 6. Vocentur ergo 
primi (nutneri) jodjciales, secuodi progressores^ 
tertii occursorev, quart! reoordabiles, quimJ^so^ 
nantet. 

PROGRESS!^, a, um. f.' PROG RE DIOR. 

PROGBESSUS, ut, m. 4 .{Idem quod progres- 
sion, p roeessus,- V avanzarsi.. 

I.) Proprie. Cic. -z. Alt. 2f. Quo %e con feral, 
nescit: pfcgresaum pracipilem, toconsUniem re- 
ditam videt. Id. 2. Nat. D\. 20. 51. Stellae, quae 
fal$c Yocantur errautei. Nihil enim erral, quod 
In omci aeterniute conservat progressus et re- 
gressus constaotes et ratos. Pilruv. 5. 12. pro- 
rrestura a pp el rat structuram, *«<* aggerem in 
ware projectum, quo pfogTediin aqaam HeeU 
Cic. It. PhU. 2. 4. Alter! se Brutue objecit, im- 
oetumque furectiis-viiat suss perieulo solligavjt, 
progressu arc ait, a reditu refrenavit. 

II.) Translate est profeclus, progresto, profitto. 
«| 1. Generatim. Cic. 5. PhU. 17. 47* Pro- 
g ressum eeUtls enpectare. Id. 4. 4cad. (2. pr.) 
28. 92. Qa» {pkUotophia) prfmo progressu fe 
stive tradit element* loqueodl. Id. I. Nat. D. 6. 
15. Balbus, qui Untos progresses habebet in 
Stoici*, ut cam excellentihus in eo genere Grae- 
ch ccmpararetur. Id. 4. Tusc 19. 44. ^Philo- 
sophise prtnclpes numquam lu ttus studiis tan- 
toi progressus sine flagranti enpiditale facere 
potuissent Add* Wepot. Cat 3. % 2. Specia- 
tim. Cic. 1. Off. 4. 11. Homo cauiw rerum Tl- 
det, etrumqu* progreaus, et quad antecessionea 
non fgnorat. ?o svUuppo dci fatti oS awcni- 
menti, 

PR5Gt5BER«ATOR, Ci*, m. t. qui guberna- 
torii vicet gerit. CsecSixu apod If on. p. 531. It. 
Merc. Quum progubernator prope revortlt pro- 
rumiam. 

PROGYMNASMAj 8ti», n. 3.*peT^va<Jftai, pra- 
exercitamenturo. Priscian. in episf. prBmiss* 
libria de fo numtr. etfc p: 1344. Putsch* Pr«- 
teTeu d» Terentil metrie, nee non etiam de pr*- 
eiercitamentit rhetoricie, qu* Grasci prog^mnaa- 
metft Toctni. 

PROGYMNASTSSj at, ta. t. *poruuTaoTri'<;, qui 
int# kiium eiercetar, qui prselt ex er citation*. 
Seneca Ep. 83. ante med. Progjmnasia* meoe 
quaerUT unui mihi sufBcit BarinuJ, puer, ut 
ici», amabili*. Alii perperam leg. progjmnarioe 
todem tentu. 

PROB, interject. K PRO. 

PROHERES, edla, m. 3. qui pro hered* m ge- 
rit. Foptani Rttpont. t. lit. 1- ad /vn. de dr> 
natlonibua dominorum {h. e. principum) proprie- 
tas accipieniium etiam circa beredft et prohe- 
redta lege Qrmalur. Itid. 9. (frig. 5. 2. Probe- 
res, qui loco heredia fungltur, qaasl pro herede; 
est enim aut Instilatua, aat inbstitutus. 

PROHlBEO, bes, bfll, bltunvberej a. 2. (pro 
et habeo). Prohibe$so, is, if, a'p^atiuos, probi- 
beam, vel probibuerim. Coto S. B, 141. Mara 
pater, te precor, uti tu morbo» r calamitatet in- 
temperiasque probibessis, defend as, averrunces- 
que. Plaut. Pseud, i. 1. li. Misers miser sum, 
Pieudolet rirvn. Id te Juppiter probibewit. (TJbi 
noUndas accuse tirus communis. Sie Jtnph, 4. 
3- 17. Neqoe me Juppiter, neqae dif omue» id 
prohibebunt, si volent, qain sic faclam, oti con- 
stitui.) Cic. 3. Legg. 3. 9- Quodque iS proti- 
benint, ratum eato. Enniut apud Prolmm ad 



- 899 — 

Virg. 6. Eel. Z(, Inspice (Juppiter) boc fecinui 
prlus quam fiat: probibes*eis sceliis. — Sytiere- 
lis est, vsl sjneope ia IUq Lucret. t. 976. Nam 
eive- est aliquid, quod probibeat, officiatque. Est 
qui leg. probeat, ut Lachmannus, quem P~. Pu- 
taut enim quia probi quasi prohibi diet! sunt 7 
testa Peslo p. 22.* 28. Hull., etiam probep pro 
proftioeo dictum olim fuiite; reF pottos pr«6«ar 
legend, pro prohibtul, ut prcebia dic.uniur^ quse 
prohibenfc V. PRj£BIA } PR^EDIUM^ et PR02- 
8 1 A. — Pert. JProh»Sen« f. e. et Sj^et in fla.; 
Ptokibitut t, JK, c. t e.> j.} Prohibilurus t. $^ 
Prohibendu* f. bi et c. — Prohlbeo «l idem 
aq proca! teneo, arceo, submoTeo, impedlo, oe 
quid fiat; quasi porro habeo, xuXuwt tipr** (It. 
tenet lontano^ impedirez ft, empicher, re(«- 
nir, ditournCT', Hisp. impedir f dclencr, ditvi- 
ar 7 ettorvar ;, Germv zurvcU- r , entfernt-, ab- 
halten, verhindem, abtuendent Aogr". t<y Seep- 
off o* away, keep or, tvard offj debar, hinder, 
impede, stop, prevent"; prohibit% f'f. Gene- 
rating — * o) Com- Accusative persona el An-" 
latiro rei com pratp. oft- Plaut. Epidl 2. 3. 
103. No te Censeat Slit cans* facere, quo ilium 
ab ilia .probibea*. Cost* 4*. Bl G. 34. Probibere 
hostem a pugne. et *. ibid. 11. ab oppidi* vim 
hostium. et %* ibid. 28* extr. Flnitimi* Impera- 
t'U-, ut ab InJoria et jnaleffcio ser suoaque probi- 
berent. h. e» »e abstinerent. Cid Oi Perr. 64. 
144^ Quod prsedone» procur ab- Insufa' Sfeiiia 
prohibuiwet Verres. Id. % Phil. 1ft" 46V P»- 
tri persuas!; ut earn at ta« non modo familiarl- 
tate, sed etiam congTessione, palrfo jure et po- 
testate probiberet Sail. Jug. 22. Populum Ro- 
manum oequj reete, neque pro bono facturum, 
it ab jure ^gentium $est probibnertt Id. ibid. 
45, Itaqoe probibendo a. delictis magia, quam 
vindicando eierciJum brevi confirmaviL — o> 
Cum Accusatlvo person* aut rei, et Ablalivo rei 
sine prcposit. Plaut. Mil." giar. 3. 1. 105. Hsec 
atque alia damna multa muliemm me uiore 
probibent. Ccei. 1. B, G. 10. Locis superforjbus 
occup-atis, itinere eiercitum ptohibere conanrur. 
et ioid. 15. Dostem rapinit, pabulatiooibus, po- 
pulation ibusque probibere. et ibid. 1. Ccibus 
sula. et 4. ibid. 11. pugna. Cic. Zigar. 5. 13. 
Nos jacente* ad pedes supplicum voce problbe- 
bisT h. e. impediet, ne voce supplicum utamur? 
Id. Sext. 47. 101. Probibere aliquem eeusu. Id. 
4- Nertnn. 24. 33. sepulture. Id. 12. Fam. 15. 
commeatu. Id. 5. Perr. 24i 60\ Ab Apronlo 
equitem Romanum tcitote biduum cibo tectoque 
probLbitum. Id. 9. Fam. 6. Intelligit te non 
posse probiberi repubiica dlutlue. Nepos Uann. 
3." Alpicos conantea probibere (alii se> transitu 
concidit. Pirg: 4. G. 105. Inslabiles aniraoa lu- 
do prnbibeti*. iuani. Ovid. 2. Met. 528. gurgite 
caruleo p'robibete- Trionet. Id. 6. ibid. 349. pro- 
bibere aliquem aquit. IS. 15. ibid. 600. urbe. 
Justin, f. ft 2 s . transitu. Colum. 6. R. R. 7.% 
probibendur erit but potione per triduum. (ftp. 
Dig. 48. 22i 7. tub fin. Majoribu* bonoribus 
probibitas minoree petere non probibetur. — 
c) Cum Accuse ti^o tan turn rei aut persoaae. Cic. 
% Cat. 12; 26. Metellua aat opprimel bomioem, 
aut omnes ejus motus conatusque prohibebit. n. 
e, coercebit, cohibebit, reprimtra. Id. t. Off. 
25. 89. Prohibend« maume est ira in puniea- 
do. Pirg. 5. £n. 1U5. hoc vincitej civet, Et 
probibete nefa*. Ovid. 14; Met. 635". aecessua 
prohibet refugitque viriler. Cass. 3. ff. C. 44. 
Neque munitiones Caaans probibere potcrat. 
Auct B. G. ft 40. Aqua fiuminls prohibebat 
oppidanoi. Liv. 3ft 45. Id cos ut prohiberet, 
quod ejus sine bello po«et, priori mandalum 
est. Si armis probibendi essent, consules certio- 
res facer et. Justin. 18. 7. 6. Prohibitis commea- 
tibus obsessaque urbe. Passive Pallad. 1. jR. B. 
30. sub init. Large vagandi Hcenlla probibetur. 
— Apul. de Deo Socrat. Prohibitum ire aliquid. 
n. e. prohibere. — Probibere* comiiia dicitur 
vitiare diem morbo, qui vulgo quid em major, 
ob id ipsum comitialit appellator. Cato: Si servo 
aut anctllse donnieoti evenit, quod comiUa pro- 
hibere so let etc. i^ejrii* p. 236. 27. Mult. — d\ 



PROHlBEO 

Raro admoium cum Dativo, aut cum Genitivo, 
aut cum Abl&tiTo et preepoi. de. Plaut. Cure 
5. 2. 7. Obsecro, ptrentes ne meos mibi probi- 
beasl h. e. impedias ne meos pareutes ooscamT 
Potest etiam subiutelligi nosse. Sit. It. 6. 27. 
captK probibere nequirei Quum Poeno* aquil*. 
h. e. quum nequiret probibere Pasnos • capieuda 
aquila legioait. Luciliut apud Non. p. 52ft 10. 
Merc, Solus jam lira do class* probibult Vulc*r 
nlam. — ej Absolute. Ziiii %. 62. Valerius* con- 
sul -bostfum castra ogpugnare est adortu*. Pro- 
bibuif- feeds t-mp*iva#. Tibult. f. 3. 2% Aut sciat 
egressum se prob>o«nt« deo. Ov*u>. I ft Jfef. 616v 
R^ dempt* capita^ populo yrohlbentey coroo*, 
Eiblbuit gemino pr*tignia temporu cornox -~ 
f) Com partlculis ut, ne, qtw'tr, suominu*. Ctcv 
Bosc. Am. 52. 15K Dii prohlbeaot, at boo prse- 
iLdium sectorum esistirnetan Id. Diviit. in Q\ 
Cacili 10, 3ft potuistf probibere, ne fieret. et 
deftuliti, BoroL t.Sat. ft 1ft base nuUo peretero 
possum, Neo probibere mode, simul ac vaga lun* 
decorum ProtuIU oe, quin osse legant herbasque 
nocentes. Cic. 12. Fam. ft Hiemem credo adbuc* 
probibuisse, quo minur de te cerium baberemusv- 
Zucret 2; 78ft At varil rerum impediaot problv 
bentque colore* Qucr minus) esse - pouit^ Idi 1- 
97*. Probibere et obstare, quo - minus etc. et f* 
975.- Prohibere et officer e, quo minus etc. Adda 
Colum. ft ff. BZ- 4. ft- — c/> Cum- infialto-. 
Pacuvius apud Now. p± 77; 2ft Merc Si ire 
conor, prohibet betere. Cms. 1. Fam. ft Qui Bt- 
bulom erire domo prohibuissent. /* ftOJp f ft 
47. Qui' peregrinot urbibus uti probibent. Ziv. 
4. 2. rutt fin. Audeat Canulejus proloqui, t« dfr 
lectum baberl probibiturum. Id. ft 43. Colre 
patrfcioa tribunl prohlbebanf. 7dC 2ft 4ft So'af- 
tuque primo largioris procelfsa rtrepitum mejK 
lientium portam ewudirl prohibult. Id. ft 34. 
Audeo diceje hoc malo domitos ipsos potius 
cul tores agrorum fore, quam ut armali per se- 
cessionem coll prohibeaot. Cic. Sext 14. 32. Qui* 
consul senatum Ipsias decretis parere probi 
buit? Id. Zigar. ft 24. Prohibit! estis in pro* 
vincia vestra pedem pouere. Sail. Cat.' i 8. Pro* 
hibitus erat eonsolatum petere. Ctes. 4. B. G. 
24. Barbari nostros naribuc egredi prohlbebant 
Curt.- 3. ft ft Festinatio prohibebal accirL PKit* 
10. Bist nat. 3ft 5f. (99); Atesi corporis; gra- 
vitate prohibits subHme petere; Ziv. ft 2ft 
Jam se ad probibend* circumdari operc JEqul 
parabant- n. e. ad prohibendum, ne opera' eir- 
cumdareatur. Id. 2ft 601 Ibt quum aententUg 
variaretur, et air? redimendbs da publico, alif 
nuiram publice impentam- faciendam, nee pro- 
bibendo* ex privato rediml censer eat. . Adda 
Martian. Dig. 46. ft 41. — KfZHI profttKeanf^. 
averruncent, averunt, ne sirerlat, tolgte Idditf. 
Ter. Andr. t. 3i 3ft SI ev eclat, qnodT diiT pro* 
bibeant, discessicr. Cf. Citk Bo*c^.Jm.t csuiV fL 
Pieniora sunt ilia TerentisT AdelpK *Z *r .**• 
Dtor quzso, ut istae probibeant. et Becyr. % 
ft 10. Dif mala probi&eaut eT Pir $ : ft 'Mii. 
265. Dii probibete minas: dii" Ulem avertite ca- 
tum. % 2. Speciatim est vetare, Interdicer»j prot% 
hire, vielare. Distant tarn en veto^ et proh*beor t 
quod" vetamue dictii, probUkmu* etiam faetisi 
Plaut. Cure. U f. 3ft Nemo mo probibef,. ne» 
vetat, Cid i. NaiX ZK 1ft 3ft tet recta Imper 
ran*, probibensque eoolrariie. Martial. 6. 8ft. 
Quando ego to*, medico nda prohibente, bibamT 
Ziv. *. 4. Verum enim vero lege id. prohiber^ 
et conuubium tolE patrum ac plebis, id demam 
contumeliosum plebi est — Ccet. 7. Bi, G. 7ft 
At Cx:ar, diipoiitis in vallo costodiis, recipi pro- 
hibebal. Cic 4. fferenn. 22. 31. Bum sepelirl 
probibuerunl. alii sepelire. Horat. 3. OS. 19. 14. 
Ternos ter cyathos aUonilus petet Vales: tree 
prohibet supra Riiarum metuena tangero Gra- 
tia. Id. I. Sat. 9. 51. Infans namque pudor pro- 
hibebal piura profart. Quinttf. 5. 10, 104.: Let 
que prohibet adulteram sine.adultero occidere. 
Alii leg. oeddf. Id. 6. 1 . 7. Athenie aflectus mo- 
ver* per prseconera probibebatur orator. — Hiae 
Prohibit a, on*m > n. 2. absolule. Seneca Ef. 
83. a med. Plures enim pudore peccaudi, quam 



PROHIBITA 

bona voiunlate prohibit!* abstinent. ^ 3. Item 
spcciatirn est defendere, tueri. Varro 2. R, R. 7. 
iO. In stabuli* ab bumore prohibere oportet hu- 
mum. Cic. pro lege, Manil. 7. 19. A quo pe- 
ticulo probibete rempublicam. Id. ibid. 7. 18- 
Magouto civium numerum calamKate prohibere. 
Id. Brut. 96. 330. Ut adultam virginem ab ar- 
malorum impetu prohibeamus. Id. 2. Off. 12. 
41. Tenuiores injuria prohibere. Cces. 1. B, C. 
23. Prohibere aliquem a conviciis alicujus. Sail. 
Jug. 107, ab injuria. Cic. 2. Herenn. 12. 17. 
detrimento. Lii{. 31. 25. agros sociorum popula- 
tionibus. Hor at. I. Od. 27. 3. Yerecundumque 
Bacchum Sanguir.eis probibete mis. Id. 1. Ep. 

I. 31. Nodosa corpus nolis prohibere cberagra. 
^ 4. Pro separare, dividere. Ammian. 23. 6. 
Angustiae, quse a Rubro prohihent Caspium ma- 
re. — Hinc Part. 

Prohibens, entis, adjective quoque usurpatur, 
unde Comp. Prohibentior apud Boeth, Aristot, 
Topic. 3. 4. p. 683. Nam et voluptalis probiben- 
tior est segritudo. 

PROHfBfTA, drum, n. 2. plur. V. voc. prae- 
ced. 2. 

PROHfBlTlO, onis, f. 3. altontanamento, proi- 
bizione, ditoxvprjl-tq. Cic. apud Quinlil. 9. 2. ab 
init. Quamquam ilia noa prena, sed prohibitio 
sceleris fuit. Id. Cic. 5. Verr. 14. 37. Prohibitio 
tollendi, nisi pacius esset, vim- adhibebat pactio- 
ni, non voluntatem. Sic leg. Orell. et Klotr. ; alii 
cohibitio. Ulp. Dig. 48. 19. 8. Aut dignitatis de- 
posilionem, aut alicujus actus prohibitionem. 

PR&HlBlTOR, oris, m. 3, allontanatore, proi- 
hitore, xwXutij'p, qui prohibet, h. e. arcet, aut 
vetat. Arnob. 7. 41. .Esculapius valetudinum 
pessimarum propulsator, prohibitor, et eistin- 
ctor. Ammian. 21. 12. et 24. 4. a med. Occu- 
pttis prohibitoribus, patefactisque latebris. t* di- 
fensori, et Apul, de Deo Socrat. Nullo adbor- 
tatore uaquam indigebat, at vero prohibitore 
nonnuraquam. 

PROhMtOrIUS, a, um, adject, allontanan- 
te, proibitivo, xfeAimxde, ad probibendum, seu 
arcendum, vel vetandum inserviens. Plin. 10. 
Hist. nat. 14. 17. {37). Cliviam avem quidam 
clamatoriam dicunt, Labeo probibitorJam. Ulp. 
Dig. 43. 26. 1, Iaterdictum prohibitorium. Am- 
mian. 23. 5. med. Haruspices prolatis libm exer- 
citualibus ostendebant signum hoc esse prohibi- 
torium principique-contrarium. 

PROHlBlTUS, a, um. V. PROHIBEO. 

PROUINC, adverb, igitur, ergo, proinde. Apul. 
3. Met. Probinc tormentis Veritas eruenda. Id. 

5. ibid. Probinc cubiculo te refer. Adde eumd. 

II. ibid. 

PRCJH<3mO, inmis, m. 3. quasi homo. Seneca 

6. Contrcv. 34. a med. Hie est Cratoa venuslis- 
simus homo et prohomo et professus. Ita cl. 
Fuilanetto in Append.; alii aliter leg. 

PR01N. V, PROINDE. 

PROlNDE et proin. — Proin disyllabum est 
apud Catull. 20. 16. Proin viator hunc deum 
(Priapum) vereberis. Adde Accium apud iVon. 
p. 257. 7. Merc et apud Cic. 1. Divinat. 22, 
44.; et Poetam apud Censorin. 14. Ceterutn 
proin est mooosyllabum apud Plant. Capt. prol. 
63. et 3. 4. 20., Mil. gl'or. 3. 1. 185. et Stick. 
5. 2. 19.; Ter. £un. 1. t. 11. et 1. 2. 26.; et 
Senec. Thyest. 201. et Agam. 129. — Sunt qui 
pioin (poeticom et fere comicutn) et Ciceroni 
tribuunt 2. Cat. 5. 11.; sed proinde rectius ibi 
alii leg. Lachmannus (V. ad Lucret. 3. 159.) 
et alii leg. apud Varron. 2. R. R. 4. 10.; »ed 
ibi Schne id er us mavult proinde. — Ceterum 
proinde vel proin 

A) Est conjunctio idem valens, quod ideo, 
propterea, quapropter, ideoque, Sto (It. pero, 
percib, per questo; Fr. ainsi, done, par con- 
sequent; Hisp. pv.es, por consiguiente; Germ. 
demnach , demgemass, daher , also, demzu- 
folge; Angl. therefore, for that reason, on 
that account). — a) Forma proinde. ffcevius 
apud Fettum p. 298. 29. Mull. Proinde aperto 
dice, quid sit, quod limes. Acciut apud Non. 
p. 227. 31. Merc, Proinde iitatc tua aufer ter- 



— 900 — 

ricula. Plaul. Asin. t. i. 12. Proinde actutum 
istud quid sit, qaod scire expetis, Eloquere. Ter. 
Htaut. 1. 2. 3. Proinde hinc vos amolimim. 
C. ic. 2, Cat. 5. 11. Proinde aut exeant, aut 
quiescant. Id. 12. Fam. 6. Proinde fac, ani- 
mura tantum habeas, quanto, etc. Sail. Jug. 
53. Proinde parati intentique essent, signo da- 
to, Romanes invadere. Cces. 7. B. G. 38. ad 
/in. Proinde si quid in nobis animi eat, perse- 
quamur eorum mortem. Virg. 11. /En. 383. 
Proinde tona eloquio, solitum tibi, meque limo- 
ris Argue, (djsyliab. et ita semper Lucret., item- 
que SH. It. 2. 353. etc.). Liv. 1. 9. Proinde ne 
gravarentur homines cum hominibua saoguinem 
ac genus miscere. Curf. 3. 5. ad /in. Proinde, 
si quid opis, si quid artis in medicis est, scianl 
etc. Justin. 1. 6. 11. Denunciat suis, ni vince- 
rect, non minus fortes post terga ioventuros, 
quam a frontibus viros: proinde videaat, fugien- 
tibus haec, an ilia pugnantibus acies rumpf.nda 
sit. Quintil. 3. 8. 38. Proinde intuenda sexus, 
digoitas, astas. — b) Forma proin. Plaut. Stich. 
5. 2. 19. Proin tu lavare pi opera. Id. Mil. glor. 

3. 1. 185. Proin, Pa ires trio, quam poles, lam ver- 
ba confer maxime ad compendium. Id, Capt. 
prol. 63. Proin si quis pugnam exspectat, lites 
contrahat. Ter. Andr. 2. 4. 5. Pro4n tu fac, a- 
pud te sies. Id. Eun. 1. 2. 26. Proin tu, taceri 
si vis, vera dicit-.i. 

B) Aliquando est adverb, similitudinis, idem 
ac perinde, aque, pariter (It. -^artmente, egual- 
mente; Fr. comme, pareillement ; Hisp, como, 
asi que; Germ, gerade so, ganz aufgliecke, die- 
selbe fVeise, ebenso; Angl. just so, equally, all 
the same as). — a) Cum particuiis arque, vel 
ac, ac si. Farro apud Gell. 13. 12. Neque minus 
multi imperili, proinde atque haberent ea, sunt 
usi. Plaut. Trin. 3. 2. 33. Tibi proinde ac me- 
rere, sum mas habeo gratias. Lucret. 3. 1053. 
Si possent homines, proinde ac sentire videntur 
Pondus inesse animo, quod se gravitate fatiget, 
Et quibus id fiat causis, cognoscere, etc. haud 
ita vitam agerent. come. Id. 3. 1035. Ossa dedit 
terrae, proinde ac fatnul inlimus esset. Nepos 
Lysand. 2. Proinde ac si iidem firmissimi sole- 
rent esse amici, qui constantes fuissent inimici. 
Cic. 3. Alt. 13. Qua de re, quoniam comitia 
habita sunt tuque nihil ad me scribis, proinde 
habebo, ac si scripsisses nihil esse. Cces. 3. B. 
C. t, Nonnutlos ambitus Porapeja lege damna- 
tos-in integrum restiiuit, qui 6e illi initio ci- 
vilis belli obtuleraot, si sua "pera in bello uti 
vellet, proinde ffisiimans, ac si usus esset. T'ac, 
12. Ann. 60. Deer eta eorum (procurator um) 
proinde haberi jusserat, ac si Magistralus Romani 
coosiituissent. Gell. 1. 18. Vocabulum Gr^cum 
vetus traductum in linguam Romanam, proiode 
atque si primilus Latine fictum esset, resolvil in 
voces Latinas. — b, sequente quasi, tamquam, 
quam, quam si. Plaut. Amph. 2. 2. 53. Atque 
me nunc proinde appdlas, quasi multo post vi- 
deris. Id. Pcen. 4. 2. 23. Proinde habet hie ora- 
tionem, quasi ipse sit frugi bona. Cic. 1. ruse. 
36. 86. Metelli sperat sibi ~->isque fortunam: 
proinde quasi aut plures fortu,. ^li sinl, quam 
infelices, aut etc. Id. 4. Acad. (2. pr.) 34. 109. 
Proinde quasi sapiens nullum aliud decretum 
habeat, et sioe decretis vitam ageie possit. Id. 

1. de republ. 5. Proinde quasi bonis et fortibus 
ulla sit ad rem publicam adeundi causa justior, 
quam ne pareanl improbis, neve elc. Ter. Phorm. 

2. 3. 35. Proinde expiscare quasi non nosses. 
(Ita legit etiam Donat.). Id. Heaut. 1. 1. 13. 
Proinde quasi nemo siet. Ita tute attente illo- 
rum offlcia fungere. Lucret. 4. 1004. Proinde 
quasi ignotas facies atque ora taanlur. Sail. Jug. 

4. Proinde quasi praHura et consulatus, alque 
alia hujusceruodi per se ipsa clara, magaiCca 
sient, ac non perinde habeantur, ut eoruen, qui 
sustinent, virtus est. come se. Gell. 15.29. Pro- 
inde est, tamquurn si ego dicam, etc. Plaut. 
True. 2. 3. 3. Si proinde amentur mulierei, diu 
quam lavant, Omnes amantes balneatores sient. 
~ c) Sequente ut, sicut. Plaut. Amph. 3. 3. 
26. Haec curata lint, fac, lis, proinde adeo ut 



PROJECTUS 

me velle intelligis. Id. ibid. 1. 3. 18. Numquam 
edepol quemquam mortalem credo ego uxnrem 
suam sic efflictim amare, proinde ut hie te eff- 
nictim deperit. farro 3. R. R. 17. 4. Quos 
(pt'sces) proinde ut sacri siut ac sanctiores quam 
illi in Lydia-; sic hos pisces nemo cocus in jut 
vocare audet. Id. 1. ibid. 2. 19. Sic factum, ut 
Libero patri repertori vltis hires immolarentur, 
proinde ut capite darent pcenas. — • Notandum 
illud Ter. Hecyr. 2. 1, 21. Uti domi vos mi 
eritis, proinde ego ero fama foris, Ter lull, advers. 
Marcion. 4, 24. Proinde per civitates abundatu- 
ram circumcidere, sicut et egituram per soli- 
tudinem struxerat. Absolute. Justin. 41. 3. 8. 
Proinde secunda, adv^rsaque silentio tegunt. 
Lucret. 4. 647. L't sunt dissimiles eitriosecus, 
etc. Proinde et seminibus distant, variantque Q- 
guris. Plancus ad Cic. 10. Fam. 24. Hunc fiiii 
loco non proinde habere, turpe mihi vide tux. 
Petron. Satyr. 83. Ssnex canus, qui, etc. sed 
Cultu non proinde speciosus. Philippi epist. ad 
Aristotei. apud Gell. 9. 3. Diis habeo graliam, 
non proinde quia natus est, quam pro eo quod 
eum nasci ccntigit temporibus tuts, oti^ oCxta<: 
tTii T7J yevsaet toC 1:0.106^, a>? srej tw xara tt]» 
oijv yjXmiav o'Jtov ys^ovsvat. Colum. 11. R. R, 
2. 68. L't, sive dulcis esset sapor uvas sive aci- 
<ius, proinde osstimarent. 

PROILIUM. K PRCELIUM init. 

PROJECTATUS, a, um. V. PROJECTO. 

PROJECTfi, adverb, abjecte, cum contemptu, 
sine cura. Tertull. Pudic. 13. Apostolus veto 
earn sceleratam libidioem tam projecte ignovia- 
set? 

PROJECTiOlUS, a, um, adject expositicius. 

I.) Propria expositicius. Plaut. Cist. 1. 3. 43. 
Is arnore projecticiam illam deperit, Qua; dudum 
(lens hinc abiit ad matrem suam. Sic in Argum. 
ejusd. Cist., quod quidam Sidonio tribuunt. 
Lemnique natam spondit adolescentuio Amore 
capto iilius projecticiae. V.. PROJICIO. 

II.) Translate est nihil! habitus. Ammian. 28. 
6. a med. Sal u tat ^e Palladius projectUius, qui 
non aiiam ob causam dicit se esse projectum, 
aisi quod in causa Tripulilanorum apud aures 
sacras mentitus est. 

PKOJECTlO, onis, f, 3. aclus projiciendi, es« 
tensio, tt;o/3oXjj. ^ 1. stricto sensu. Cic. Oral, 
18. 59, Urachii projectio in contentionibus, con- 
tractio ia reraissis. stendimento. et Feslus p. 
352. 34. Mull. Tullios alii duerunt esse silanos, 
alii rivos, alii vehementes projectiones sanguinis 
arcualim fluentis: qualcs sunt Tiburi in Anient. 
^ 2. Latiori sensu, seu ut aliis placet, translate 
projectio est etiam eadem ac projectura. Ulp. 43. 
17. 3. $ 5. Item videamus, si projectio supra vi- 
cini solum non jure haberi dicatur. et § 6. An, 
quo facilius possim retinert; possessionem ejus 
projectionis, iaterdico tecum, sicuti nunc possi- 
detis. V. PROJICIO. 

PROJECTO, as, are, a. 1. iniensiv., veJ fra- 
quentit. a projicio. — Part. Piojectatus sub I. 

I.) Propria. Ammian. 13. 5. a med. Homines 
in aperta pericula projectare. Isid. 10. Orig. 
litt. P. Projectus, quasi porro ejectus et proje- 
ctatus, 

II.) Translate. Plaut. Bacch. 3. 6. 38. Etiam 
ne ullro luis me projectas probris? h. e. injuriis 
afticis. Alii et ipse Fleckeisen. leg. proleclas. h. 
e. provocas. Ennius apud Rufinian. de jigur. 
Syncris. Ego projector, quod tu peccas. h. e. 
rejicior, dainnor, arguor. 

PROJECTORlLS, a, um, adject, ejiciendl vim 
habens. Theod. PrUcian. de ditvta 15. Proje- 
Ctoriam vim participnre. jEmil. Macer 4. 1. 
Hei ba projeetorise virtutis. 

PROJECTCRA, *, f. 1. sporto, prominenza, 
Trpoj3cX7J, projectum, prominentia, el veiuti iu- 
percilium cojusqje rei, ut coronarum in archi- 
tectura, etc f'itruv. 3. 2. Crepidines et proje- 
cturee spirarum. et j'6id. 3. Spirarum projecturae 
non procedant extra so! id urn et ibid. Projectura 
cyinatii. V. PROJECTIO 2. 

PROJECTUS, a, um. V. PROJICIO. 

PROJECTUS, us, ra. 4. projeoiio. In sexto ca- 



PROJICIO 

•u ling. Lucret. 3. 987. Quamlibet immani pro- 
jectu corporis entet. estensiont, et Ptin. 17. 
Hist. nat. 12. 19. (92). Omnium, quae projectu 
frondis ita defenduntur, ut per ipsa* non de- 
fiuant imbres, stilla saeva est. 

PROJlClO, jlcis, jeci, jectum, jlcere, a, 3. (pro 
et jacio). — Projectus I. 1., 2., 4., 5., 6. et II. 

1. b. et d. et in fin, ■ — Projicio est idem atque 
ante, aut prooul jacio, abjicio, 7rpo/3a>-Xw, xatap- 
pVjrtw (It. gettar innanzi, o via, o lontano; 
Fr. jeter en auant, jeter dehors, rejeter de son 
sein; Hisp. echar en adelante, echar fuera, e- 
char lejos; Germ, vorwarts oder nach vorn 
hinwerfen, forttnerfen _,- stossen,- jagen; Angl. 
to throw or fling forth or away). 

I.) Proprie. ^ 1. Stricto sensu, ve) genera- 
tim est ante, aut procul jacere, objicere. — a) 
Uuiversim. JHorat. Epod. 6. 19. de cane. Pro- 
jectum odoraris cibum. Cf. Apul. 6. Met. Et 
frusto cibarii panis ei projecto, cubitum faces- 
sit. Varro 5. L. L. 25. Mull. Putescebaot ibi 
cadavera projecta. Ovid. 7. Met. 60 1. Tristes 
penetrant ad viscera roorbi. Ante sacros vidi pro- 
jecta cadavera postes. Cic. 1. Tusc. 43. 104. Dio- 
genes projici se jussit inbumatum. Liv. 29. 9. 
Nee satiatus vivorum pcea.i insepultos projecit, 
Cic. 1. Divinat. 27. 56. Shnonides quum igno- 
tum quemdam projectum mortuum vidisset, eum- 
que taumsvisset etc. Cces. 7. B. G. 81. Crates 
projicere, fundis, saghtis nostros de vallo deter- 
bare. Horat. 2. Sat. 3. tOO. qui servos projicere 
aurum In media jussit Libya. Cces. 4. B. G. 36, 
Aquilam intra Valium projecit. et 7. ibid. 25. 
Projicere aliquid ia ignem. Propert. 3. 6. 3. Dum 
furibunda mcro niensam propellis, et in me Pro- 
jicis insana cymbia plena manu. Virg. 5. Mn. 
402. Id medium geminos immani pondere cse- 
stus Projecit. et ibid. 673. galeam ante pedes 
projecit inanem. Id. 12. ibid. 256. praedamque 
ex unguibus ales Projecit (luvio. h. e. in fluvium. 

— b) Speciatim et saepe de armis, insignibus, 
vestibus etc. Cces. 7. B. G. 40. et 3. B. C. 98.; 
Auct. B. G. 8. 29.; et Auct. B. Jhx. 76. Pro- 
jicere arma. gettare, deporre. Cf. Virg. 6. JEn. 
836. Projice tela manu. Cces. 2. B. C. 32. Pro- 
jects fascibus etdeposito imperio. Horat. 2. Sat. 
7. 53. projectis insignibus, anulo equestri, Ro- 
manoque babitu. Petron. Satyr. 136. a med. Pro- 
jectaque veate in aditu &tct. deposta, messa giii. 
Ovid. 13. Met. 166. neque adhuc projecerat be- 
ros (Achilles) Virgineos habitus. Id. Heroid. 21. 
165. Projicit ipse suas deducta fronte coronas. 

— c) Item speciatim de infantibus. Piaut. Cist. 

2. 3. 74. Earn postquam peperit, jussit parvam 
projici. Ego projeci, alia mulier sustulit. h. e. 
exposui, et ibid. 1. 2. 5. Puellam projectam ex 
angiportu sustuli. V. PROJECTICIUS. % 2. 
Latiori seosu, ve) speciatim est abjicere, proster- 
nere, prostrare,coricare, diaiendere. Vol. Flacc. 
7. 141. slratoque graves projecerat artus, Stat, 
i. Theb. 387. hie artus imbri Tentoque rigentes 
Projicit. — Stepius hoc 6eo.su Pert, projtctus 
usurpatur. et est abjectus, proslratus, quum se 
projecisset, disteso, proslrato, coricato. Ccps. 7. 
B. G. 26. Matresfamilias flentes, projects ad pedes 
suorum. Id. 2, B. C. 5. Ante simulacra projecti 
victoriam ab diis exposcerent. et 3. J6i*d. 98. Passis 
paSrois, projecti ad terram, flentes ab eo petierunt 
salutem. PUn 10. Hist. net. 63. 83. (174 >. Vulpes 
in latera projects?, distese in terra in ftanco. 
et yirg. I. F.cl. 76. viridi projectus In antro. 
Stat. 12. Theb. 32S. projectus caespite nudo. Sil. 
It. 15. 30y. Stramine projectus duro. Horat. 2. 
Sat. 3. 112. Si quis ad ingentem frumenti sem- 
per acervum Projectus vigilet cum longo fuste. 
^ 3. Item speciatim, projicere se, gettarsi. Curt. 
9, 4. Jam vesleni detraxerat corpori, projecturus 
semet in (lumen. Co?s 4. B. G. 25. Projicere se 
ex navi. Cic. Sext. 11. 26. ad pedes alicujus. 
Liv. 2. 23. w Tq fpruro. h.e. se proripere. Virg. 
9. ;£n. 444. Turn super exanimem sese projecit 
amicura. — Sic de Jumento, quod podagra labo- 
rat, Veget. 3. Vctcrin, 53, init. Nee stare pot- 
est, nee ambulare, led si cogatur, claudicat, et 
i*pe se projiciet. ^ 4. Item est fundere, pro- 



— 901 — 

fundere, emittere. Manil. 4. 259. ille qaoque, 
inflexa fontem qui projicit urna. h. e. Aquarius. 
Auct. B. Alex. 24. ad fin, Ut lacrimas, quas in 
colloquio projecerat, gandio videretur profudisse. 
Val. Flacc. 8. 90. septem projectus in amnes 
Nilus. — Sic projectus est naufragio ejectus. 
fira. 7. Eel. 42. projecta vilior alga. Lucret. 
5. 223. saevis projectus ab undis Navita nudus 
humi jacet. Ovid. 2. Pont. 3. 30, Vh duo pro- 
jecto, tresve tulistis opem. Id. Heroid. 2, 135. 
Ad tua me fluctus projectam litora portent. — 
Hoc referri potest et illud Claudian. 2, Bapt. 
Pros. 3. cutn Infmito. levjbus projecerat auris 
Indociles errare comas. ^T 5- Item est expelle- 
re , relegare, repel 1 ere, Cic. 1. Cat. 1. 2. Urbs 
ltetari mibi videtur, quod tantam pestem evo- 
muerit forasque projecerit. Ovid. 15. Met. 504. 
immeritumque pater projecit ab urbe. Tac. i. 
Ann. 3. Ut nepotem unicum Agrippam in in- 
sulam Planasiam projiceret. Adde eumd. 4. ibid. 
71. — Similiter Amtnian. 22. 7. med. Duo ag^n- 
tes in rebus ex bis, qui projecti sunt, etc. h. e. 
qui a roagistratu repulsi sunt. — Sic in re mi- 
litari est repulsus, propulsus, ributtato. Sise-nna 
apud Non. p. 363. 3. Merc. Romanos impetu 
suo protelant: projectos persequuntur. ^ 6. 
Demum est etiam protendere, extendere, sten- 
dere innanzi, sporgere in fuori, quo sensu 
saspe usurpatur Part, projectus et est protentus, 
procurrens, prominens, steso innanzi, sporto in 
fuori. Q. Claudius Quadrigarius apud Gell. 9. 
13. Gallus sua discipllna scuto projecto cuncta- 
bundus, Maniius scutum scuto percussit, atque 
statum Galli conturbavit. Aepos Chabr. 1. Pro- 
jecta basta impetum eicipere hostjum, Sisenna 
apud Macrob. 6. Saturn. 4. Scutis projectis te- 
cti. Cic. 3. Orat. 59. 220. Brachium procerius 
projectum, quasi quoddam telum orationis. Virg, 
10. jEn. 587. projecto dum pede la?vo Aptat se 
pugna?. Sic 5tsenna apud Macrob. 6. Saturn, 
4, Arbor circum projectis ramis majorem par- 
tem loci summi tegebat. — Similiter de locis, 
qufe procurrunt, porriguntur, prominent. Pa- 
cuvius apud Gell. 4. 17. extr. Id promontorium, 
cujus lingua in aitum projicit. h. e, projicit se, 
projicitur: ita rectius Forceliinus etHe.<.z; alii 
lioguam. Cf. Cic. 6. Verr. 10. 21. Urbs erat 
ejusmodi loco, atque ita projecta in altum etc. 
Vira. 3. JEn. 699. projectaque saia Pacbyni 
Radimus. Liv. 22. 20. Continenlis projectas oras 
praetervehi. — Sic de loco depresso, jacenti, por- 
recto, extento. Lucan. 8. 442. si regna limes 
projecta sub austro, Plin. 3. Hist. nat. 6. 12. 
(80). Insula a septentrione in meridiem proje- 
cta. Sil. It. 6. 646. ubi laetis Projecta in campU 
nebulas exbalat inertes, Et sedet ingentem pa- 
scens Mevania taurum. — Similiter projicere est 
etiam projectum facere, in illo Caji Dig. 8, 2. 
I. Jus immittendi tigna in parietera vtcini. pro- 
jiciendi, protegendi, etc. S!c Cic. Topic. 4. 24. 
Id solum esse ambitus aedium, quod parictis com- 
munis tegendi causa tectum projiceretur. — Hiiic 
projectum est mem brum aedium prominens, ut 
mcenianum et suberunda, sporto. P. I5!M1S- 
SI.'S- 

II.) Translate, f 1. Est amittcre, negltgere, 
abjicere, lasciar andare, abbandonare, disprez- 
zare, gettar via. — a) Generatiin. Cic. 13. Phil. 
3. 6. Nee pro bis libertalem, sed pro liber- 
tate haec projicias, Piin. 7. Ep. 27. Projieere 
spem salutis. Ca>s. 2. B. G. 15. Accusare Belgas, 
qui se populo R. dedidissent, el patriam virtu- 
tern projecissent. Horat. Art. P. !)7. Projicit 
ampullas, et sesquipedalia verba. Ovid. 6. Met. 
544, ipsa pudore Projecto lui facta loquar. Sit. 
It. 10. 42. Per medios agilur, projecto lucis amo- 
re. — fc'' Speoiatim de personis est rejicere, neg- 
Hgere, deserere, nullam earum rationem haben- 
do. Ca?s. 1. B. C. 30. Projectus ac proditus a 
Co. Pompejo. et. 2. ibid. 32. Nonne extremam 
fortunam sequi paratos projecit ilie 7 Sail. Ep. 
Pompej. ad Sen. Quem contra eetatem projectum 
ad beilum saEvissimura, cum exercltu optume 
merito, fame confeciitls. Liv. 32. 44. SI quid 
projeclb «c proditis ad incoDSullam atque ira- 



PR0LAB0R 

providam pugnam legionibus accidliset, Virg. 
11. Mn. 360. Quid miseros totlei in aperta pe- 
ricula cives Projicis, ubi V. Servlum. — Simi- 
liter Tac. 1. Ann. 42. Projecta senatus aucto- 
ritas. — c) Item speciatim de vita. Virg. 6. 
JEn. 436. lucemque perosi Projecere animas. 
Lucan. 4. 526. Projicere vilam. Stat. 2, Theb. 
237. Projicere diem, h. e. luce se privare, ocu- 
los sibi eruendo. — Similiter Seneca Ep. 10. 
Repeto memoria, quam magno animo quwdam 
verba projeceris, quanti roboris plena, h. e. pro- 
tuteris. — Projicere, inquit IVon. p. 162. 7, Merc. 
elTundere, honeste positum, Sisenna ibid. Turn 
postquam ad Perusinos ejus facti mentionem pro- 
jecit. Hoc, opinor, Sisenna vult dicere, negli- 
genter jecit, quasi aliud agens meminit. ^ 2. 
Est etiam in pericula conjicere. Cic. 9. AtU 6. 
Epistolae tuae raonent, ei rogant, ne me proji- 
ciam. et ipse Atticus ibid. 10. Turn poterimus de- 
liberar**, non scilicet Integra re, sed certe minus 
infracta, quam si una projeceris te. projicere te 
his locis est, sine consilio celeriler Urbem relin- 
quere, et temere se fugpe dare, nullo certo loco 
constituto, quo confugias, et quasi in apertum 
exitium ruendo. Sail. Jug. 17. Cujus irapio fa- 
cinore in has miserias projectus sum. ^ 3. Pro- 
jicere se est se exserere, se effundere, erumpe- 
re. Cic. 2. Fin. 22. 73. Quod adulterium, quod 
stuprura, quae libido non se proripiet ac proji- 
ciet, aut occultatione proposita, aut impunitate, 
aut licentia? h. e. exseret, erumpet, eduadet. Id, 
Ccel. 9. 22. Si qui se in hoc judicium forte 
projecerint, excluditote torum cupidilatem. h. e. 
cupide ac temere se intmmisennt. Liv. 25. 37. 
In muliebres et inutiles fletus se projicore. % 4. 
Pro diffcrre. Tac. 2. Anm 36. Quantum odil 
fore ab bis, qui ultra quinquennium projician- 
tur. — bine Part, preeter,, cujus plurima exem- 
pla retulimus, 

Projectus, a, um, adjective quoque usurpatur, 
unde Comp, Projectior I. et II. 3.; et Sup. Pro- 
jectissimus II. 2.; et 

I.) Proprie est exsertus, prominens, protentus. 
Lucan. 4. 755. Oraque projecta squalent arentia 
lingua, fc. e. eiserta. Sueton. Ner. 51. Slatura, 
fuit paene justa^-cervice obesa, ventre projecto. 
el Tit. 3, Neque procera statura, et ventre paui* 
lo projectiore. V. plura sub 

II.) Translate. ^ 1. Metaphors sutnpta a pa- 
ragr. proxime super. Cic. apud Jfon. h. p. 373. 
24. Merc. (3, de republ. 1.) Justitia foras spectat, 
et projecta tola est, atque emioet. % 2. Ilinc est 
immoderatus, eJTrenatus, ad omnia se cupide pro- 
jici«ns, profligatus, impudens, smoderato, auda- 
ce, eccessivo, sfrenato, sfrontato. Cic. 3. Verr, 
i. 2. Homo ad audeodum projectus. Id. Dom. 
44. 115. V'jdetc hominis intolerabilem audaciam 
cum projecta quadaro et eflrenata cupiditate. Id. 
Cluent. 65. 183. Quorum eminet audacia, atque 
nrojecta est. Tac. 5. Hist. 5. Projectissima ad 
libidinrrn gens- Gell. 1. 15. extr. Homines in 
verba projectos. locctuh'jos, et bisteroius, el lin- 
gulacas dixerunt. ^ 3. Item vilis, abjectus, con- 
tern plus, vile, aw Hi! o, abbietto, dispregevole. 
Liv. 2. 27. a med. Non esse descrtam omnino 
rempublicam, neque projectum consulare impe- 
riuni. Tac. 3. Ann. 65- extr. Etiam ilium, qui 
libertatem publicam nollet, twn projectae ser- 
vientium patientiae tafdebat. Prudent. 10. ictpi 
arty- 153. Quid esse vobis aestimexn projectius? 
^ 4. Item demissus, abjectus. Tac. 3. Hist. 65. 
Viteliii vultus projectus, et degener. ^ 5. Pro' 
jecta sacra nppellanlur, qua; fulgurante cnelo 
liunt. Tunc enim projecta depellendorum fulgu- 
rum, vil procurandorum booorum causa liunt. 
Ha Feslus p. 215. 29. Miill. Suspicor, inquit 
Dacerius, projecta iude dicta fuisse, quod in 
scrobe ea sacra uerent, ubi postea fulraen con- 
deretur. Sic Foi cellinus: at Mullerus legit con- 
jecta: V. ibi et cetera. • — Ilinc 

Projectum, i, n. 2. absolute, substanltvorum 
more. V. supra I. 

PROlABOR, laberis, lapsus sum, ISbi, dep. 3. 
'pro et labi). Part. Prolabens I.; Prolapsus I. 
et If. 1., 2. et 3. — Prolabor est idem quod la- 



PROLAPSIO 

bor, delabor, vel in anteriorem partem labor, 
Tel etiam labeado cado, procido, irapoXtoXe'w, 

napoWS'a'vw, scorrere, scorrere innanzi, cade- 
re; Fr. glisser ou $t glisser en avant ou en 
bas, tomber, descendre ; Hisp. deslizar, caer, 
descender; Germ, vorivdrts gleilen oder ru- 
tschen; hingleiten, hinfallen, hinschlupfen , 
sich fortbewegen, herab fallen; Angl. to run 
or glide forward). 

I.) Proprie. Cic. in Aral. 2. NaU l>. 44. At 
Canis ad caudam serpens prolabilur Argo. Pro- 
perl, 1. 20. 47. de Hyla. Prolapsum leviter fa- 
c ill traxere liquore. Liv. 44. 5. Solido procede- 
1)8 1 elephas in pontem: ciijus priusquam in ex- 
ternum procederel, succisis asseribus collapsus 
pons, usque alterius initium pontis prolabi eirm 
leaiter cogebat: alii elepbanti pedibus jnsistentes, 
alii clunibus aubsidenlea prolabebanlur. Id. 27. 
27. Postquam Marcellum prolabenlem ex equo 
rnoribaridura videre. Tac. 14. Ann. 27. Laodicea 
tremore terras prolapsa. Flin. 27. Hist. nat. 8. 
45. (69). Putator ei arbore alia prolapsus. Ovid, 
lb. 223. xoatris prolapsus ab alvo. Sueton. 
Gramm, 2. Quura prolapses ia cloacae foramen 
crus fregisset. Mamertin. Grat. act. ad Julian. 
6. Prolapsum caslo excepere Palladium. Liv. 27. 
32, Equus pilo trajectus, prolapsum per caput 
regeco. effudit. Firg. 2. JEn. 555. Trojam -incea- 
aam, et prolapsa videatem Pergama. 

II.) Translate. ^ 1. Est sensim deveaire, paul- 
latim accedere. Cic. Cad. 20. 47. Hue unius mu- 
lieris libido est prolapsa, ut etc. Id. 1. Zegg. 
20. 52. Libenter ad islam ,orationem tecum pro- 
laberer. Seneca Controv. 15. Eo prolapsi sunt 
more*, ut nemo ad suspicanda adulteria nimium 
credulus videri possjt. Liv. 30. 12. a med. In 
xnlaericordiam prolapsus est animus victoris. Tac. 
2. Ann. 10. Paullatim inde ad jnrgia prolapsi. 
Id. 1. ibid. 31. Miles in rabiem prolapsus est. 
— Sic ia orations est longius prorehi, excarre- 
re, Cic. Ccecin. ,35. 101. Me longius prolapsum 
esse, quam ratio vestri judicii postularit. CL Am~ 
tnian. 23. 6. init. Res adegit buc prolapsa, ut 
in eicessu celeri situm monstrare Persvdis etc, 
^ 2. Item est elabi, excidere. Cic. Fontej. 9. 
18. Ne quod ab aliqua cuplditate prolapsum ver- 
bum videatur. ^ 3. Item est aberrare, errare, 
falli, ia pejus ruere. Cic. Quincl. 24. 77. CogUa- 
bam fore, uti permultis iu rebus timore prolabe- 
rer. Val. Max. 2. l.(n. 5.) Vini usus olim Roma- 
nia feminis ignotus fuit, ne scilicet in aliquod de- 
decus prolaberentur. Cic. 1. Att. 17. a mtd. Questi 
sunt Asiani, se cupiditate prolapsos nimium ma- 
gno condnxiase. Plin. 28. Hist. nat. 8. 29. (118). 
Virum alias sagacem, aimto juvandi mortales stu- 
dio prolapsum. Cic. 2. Divinat. 2. 4, His prae- 
sertim moribus atque temporibus, quibus ita 
prolapsa est (juventus), ut oranlbus opibus re- 
frenanda ac coercenda sit. — Liv. 23. 5. Prola- 
psum clade Rornana imperium vestra fide, vestris 
Tiribus retentum et recuperatum esse. Id. 6. 22. 
Rem temeritate ejus prolapsam reslituit. Tac. 3. 
Ann. 55. bites olim familise- studio magnificen- 
tiae prolabebantur. 

PROLAPSlO, onis, f. 3, casus, trprffrrwasc, ca- 
duta. 

I.) Proprie. Sueton. Aug. 30, Alveus Tiberis 
completus ruderibus, et aedificiorum prolapsio- 
nibus coarctatus. Ccel. Aurel. 5. Tard.-i0. ad 
fin. Sed apparet cbirurgia ad exitom puri fa- 
ciendum, incisa- membrana, quo corruptts liquo- 
ribus prolapsio -prabeatur. — Ei speciatim in 
re rnedica Id. 3. Acut. 2. tub init. Linguae ul- 
tra dentes ad exteriora prolapsio, Adde eumd. 1. 
Tard. 4. n. 65. 

II.) Translate est juventutis erratum, aberra- 
zione, sdrucciolamento. Cic. Ccel. 17. 41. In- 
terdum natura muHas yias adolescentiae lubricas 
ostendit, quibus ilia insistere, aut ingredi sine 
cam afiquo ac prolapsione vh poaset. Ammian. 
20. 4. a mtd. Observans, ne post multas felicis- 
•imaique victorias agatur aflquid indecorum, 
neve intempestiva temeritas et prolapsio Jlscor- 
diarum materias excitaret. 

PROLAPSUS, a, om. V. PROLABOR. 



— 902 — 

PROLAPSUS, us, m. 4. prolabendi actus, pro- 
lapsio. Est Augustin. in Ps. 109. 17. 

PROLATATiO, onis, I. 3. Ailazione, dvafikr,- 

oii, dilatio. Tac. 3. Hist. 82. Sed omnem pro- 
latationem, ut inimicam victoriae, suspectabant. 
Alii rectius leg. (inter quos Jac. Gronov.) pro- 
lalionem. 

PROLATATUS, a, um. V. PROLATO. 
PROLATlO, onis, f. 3. (profero) proferend; 
actus; sed usurpatur translate tantum, et \ 1. 
Est n en-rat io, expositio. Cic. Orat. 34. 120. Cora- 
memoratio antiquitatis, exempiorumque prolatio. 
Liv. 22. 13. Sed Punicum abhorrens os ab La- 
tinorum nominum prolatione, pro Casino Casilj- 
num dux ut acciperet, fecit, proferimento, pro- 
nunzia. Sic Ccel. Aurel. 2. Tard. 1. n. 6. de 
Ungues paralysi. Demonstrate tamen verbi in- 
telligibili prolatione, nunc imperfecta, nunc ex 
omni parte motu carens. ^ 2. Item est exten- 
sio, protensio, estensione, dilatazione, u'jrs'pS'E- 
aiq.. Liv. 31. 5. Et prolationem finium, viclo- 
riamque et triumpbum porlendi. ^ 3. Sumitur 
etiam pro dilatione, diiazione. Cic. Rabir. per- 
dueil. 3. 8. Quum alteri ad prolationem judi- 
cii bidaurn. qusereretur. Cces, 3. S. C. 32. Pro- 
lationem diei donationem esse dicebant. Cic. 7. 
Att. 12. Nee -eum rerum prolatio, nee senatos 
discessus tardabit. sospemione de' pubblici affa- 
ri, tempo di ferie. Id. 5. Fam. 16. Haec pro- 
latio temporum perditorum, — Absolute. Tac. 
3. Hist, 82. Omnem prolationem, ut Inimicam 
victoriae suspectabant. (V. PROLATATIO).— In 
plor. num. Plaut. Mil. glor. 2. 2. 95. Trecentre 
porwxt causa colligi: non domi est; abiit am- 
bulatura; dormitj-quamtumTis prolationum 'bi. 
PRfiLATlTUS, a, am, adject, qui profertur, 
vel prolatus est. .^mbros. de Fide 4, 4. Quasi 
non Inteltigat qald intersit inter prolativum Ber- 
monem et in eeternum permanens Dei Verbum. 
PROLATO, as, fivi, Stum, are, a. 1. (pro et 
Mo), Part. Prolatatus. 2.; Prolatandus i. et 
2. — Prolato % i. Est dilato, extendo, dila- 
tare, ampliare, irapexTStvei. Colum. 1. H. H. 
prcef. 19. Quibus, diuturna permittente pace, 
prolatare licuit rem rusticam. Id. 1. ibid. 5. 9. 
^i forte villam prolatare libuerit. Tac. 2. Hist. 78. 
Quidquid est, quod paras, seu domum exstruere, 
sea prolatare agros, sive ampliare servitia, etc. 
Quintil. declatn. 3. 13. Non de prolatando tibi 
imperio res est. Lucret. i. 981, Effugiumque fu- 
gae pro!a\et copia semper, h. e„ainpli fleet, lon- 
gius faciat, ^ 2. Est etiam producere. secundum 
tempus, differre, protrabere, differire. Cic. 4. 
Cat. 3. 6. Id opprimi sustentando ac prolatando 
nallo pacto potest. Sail. Cat 44. Dubitando et 
dies prolatando. Tac. 6. Ann. 42- Sed ubi diem 
ex die prolatabant. Id. 11. ibid. 37. Prolatare 
vitam, Liv. 21. 5. Niail prolatandum ratus. Sail. 
in ep. Mithrid. ad Arsac. Pretio diem belli pro- 
latat. Id. ia orat. Phil, contra. Lepid. a med. 
Ne prolatandis aeditioaibus inquies-ipse, nos in 
sollicitudine retineas. col tirar innanzi, allun- 
gare. Tac. 13. Ann. 34. Mollibus adbuc initiis 
prolatatum inter Partbos Roraanosque de obti- 
aenda Armenia bellum acriter sumitur. Alii leg. 
prolatum, Adde SU. It. 3. 142. 

PROLATOR, oris, m. 3, qui profert. -Cyprian. 
de Singul. Cleric, pod mtd. Sed constitutlona- 
rios et pro.latores (legis) ipsos igDorat. 
PROLATUS, a, um. V. PROFERO. 
PROLATUS, us, m. 4. prolatio. In sexto casu 
sing, habet TertulL advers. Falenlinian. 33., 
ubi alii prolatum legunt. 

PROLECTATUS, a, um. V. PROLECTO- 
PROLECTlBlLIS. V. PLECTIBILIS. 
PROLECTO, as, 5vi, glum, are, a. 1. (pro et 
lacto). Part. Frolectans et Frolectalus i. — 
Prolecto <f 1. Est idem atque illecto, allicio: 
a lacto, qua notat blanditiis trthere, indyv), al- 
lettare t lu$ingare. Cic. Flacc. 8. 18. Egentes 
et leves spe largitlonis, et viatlco publico, pri- 
vate etiam benignitate. prolectat. Alii leg. per- 
lectat. Vitruv. 5. proo?m. Versuum distincta pro- 
nunciatio prolectando sensus legentium, etc. Ovid. 
4. Fast. 433. Prseda puellares animos prolectat. 



PROLES 

Apul. 5. Met. Et illee sedat« racrimee postlimi- 
nio redeunt, prole,ctante gaudio. Id. de Mag. Ve- 
neficiis aliquem prolectare ad nuptias. Capell. 
8. sub init. Nuptialis grali* nomine prolectatus. 
^ 2. Pro Iacessere, provocare. Plaut. Sacch. 3. 
6. 38. Etiamne ullro tub me prolectas probris? 
Alii leg. projectas. 

PROLfiGATUS, i, m. 2. et Pro legato, prole- 
gato 7 legati vice fungens. Inscript. apud Maff. 
Mus. Ver. 119. 6. p. babbio p. til. fob. tvtt- 

L.K.VO TBIB. MIL. A POPVLO PBAEF. SQ PROLBG., 

pO^TTFICI etc. Alia sub Nerone, apud Donat. 137. 

1. L. TITINIVS L. P. GAL. GLAVCVS LVCXBTIAKYS 
PLAM, ROM, tT AVG. PRAEF. PRO LEGATO ITiSVLAR. 

baiiarvm etc. V, aliam in PENNINUS. Alia 
apud Marat. 697. 5. c. dillivs a. p. sbb. vocv- 

LA PR. LEG. IN GERMAKIA LEG. XXII. PRIMICENIAB, 

V. Noel des Vergers, Lettre a M.r Didnt p. 

5. Adde aliam apud Kellerm. Vig. latere, p. 
60. n. 180. 

PROLEPOS, otis, m. 3. idem quod pronepos. 
Vox a Lexico eipungenda; occurrit enim tantum 
in Not. Tir. p. 80. V. LEPOS, otis. 

PROLEPSIS, is, f. 3. irpcXtj ({-«?, vox Graeca, 
prcesumptio et occupatio Latine dicta, a irpo 
nnre, et Xa/x/Sav» capio, anticipazione. ^ 1. 
Significat figuram loquendi apud grammaticos, 
quum ante numerus verbo redditur, quam per- 
sonas definiantur, ut in alio Virg. 12. JSn. 161. 
Intetea regea, ingfenti mole Latin us Quadryugo 
vehitur curru, ere. bigis it Turnus in albij, etc. 
Turn pater ^Eneas, etc. Et juxta Ascanius, etc. 
Procedunt castris. Ita Diomed. 2. p. 438. Putsch. 
A Mario Plotio p. 456. ed. Krehl. iisdem 
verbis definitur, sed appellatur PROLEMPSlS. 
^ 2. Item quum id, quod posteriua accidit, ante 
tempus adscribitar, ut 1. JEn. 6. Lavinaqne ve- 
nit Litora. Nondum enim, inquil Diomed. ibid, 
p. 439,, erat Lavinium, quum ad Italiam venit 
JEneas. Simile est illud 6. 3Ln, 366. portu6que 
require Velinos. de quo Cell, 10. 16. et Sail. 
in fragm, apud Diomed. loc. cit. Montem sa- 
crum atque Aventinum insedit. Qui mons, in- 
quit Diomed., ob boc quod ilium plebs insede- 
rat, postea sacer dictus est, Ascon. ad illud Cic. 
3. Verr. 45. 117. Ipse in Siciliensi edicto hoc 
non habet. Figura prolepsis. non enim ad- 
buc pervenimus ad Siciliam: cujus crimina in 
accusatione futura sunt, in tempore praeterita. 
^ 3. Item figura oratoria sententiarum, de qua 
V. OCCUPATIO. ^ 4. Deniqua anteceptam ani- 
mo rei quandam informalionem, np6~Kri<\iiv ■ Epi- 
curus, anticipationem vocat Cte. 1. Nat. D. 16. 
43. T. ANXICIPATIO. 

PROLEMPSlS, is. V. roc. przeced. 1. 
PR6LES, is, f. 3. In Genit. plur. prolum ba- 
bet Capell. 3. p. 78. — Proles ducit a pro et 
oleo cresco; ideoque prima syllaba longa est ex 
cootraclione, quum e contrario secuada in so- 
boles brevis sit; oritur enim ex sub et oleo: est 
autem progenies, soboles, liberi, ytved (It. pro- 
le, figliuoli, progenie; Fr. enfant; descendance, 
posteritiy descendant, rejeton; Hisp. hijo, de- 
scendencia, posteridad, descendiente; Germ. 
der Sprissling, das Kind, der Nachkomme, das 
Geschlecht, d. Nachkommenschaft; Aog). .an 
offspring^ progeny, race, children). 

I.) Proprie de bominibus usurpatur, — o) 
De pluribui. Cic. 3. Orat. 38. 153. dicit esse vo- 
cem poeticam, non tamen omnino in prosa ora- 
tione vitandam. Sail, in orat. Lepidi ad pop. 
Prsclara Brutorum, atque /Emiliorum proles, 
geoili ad ea, qua9 majores virtute ppperere, sub- 
vertunda. Horat. 4. Od. 5.23. Laudantur simili 
prole puerperas. et 3. ihid. 6. 37. rusticorum 
mascula militum Proles, et Carm. scec. 19. Lex 
marila novae p rolls ferax. et ibid. 47. Dii Ro- 
mulae genii date rernque prolemque. Virg. 1, 
JEn. 79. et pulcra faciat te prole parentem. Vol. 
Flacc. 5. 384. Felix prole parens. Tibull. 1. 8. 
55. At tibi subcreicat proles, quae facta parentis 
Augeat, et circa stet venerata senem. Xucret. 5. 
854. propagando proeadere prolem. Ovid. 9. 
Met. 452. prolem est eniia gemellam./d. 1, Fast, 
622. prole novare vjros. Plin. 3. Hist. nat. 20. 



PROLETARIES 

24. (133). Rbaetos Tuscoram prolem arbitrantur. 
disccndenti. Cic. 6. de republ. 21. Si capiat 
prolei ilia futurorum horainum dein«eps Iaudei 
unius cujusque nostrum a patribus aeceptas po- 
sterii tradere. — Sic ellam proles eit gens, ho- 
mines. Pirg. 4. JEn. 236. Nee prolem Ausoniam, 
et Lavinia respicit arva. Pet. Patio, apud Cic. 
2. Nat, D. 63. 159. Ferrea turn vero proles ei- 
orta repente est. h. e. ferre* wtatis homines. Sic 
Ovid. 1. Met. 114. sunlit argentea proles, et i- 
bid. 125. Tertia post illas succesiit aenea proles. 
. — b) De uno tantum. Horat. 1. Ep, 1. 40. 
Baud male Telemachui, proles patientis Ulixei. 
Ovid. 7. Met. 477. et proles tertia Phocus. Id. 
2. ibid. 19. Quo simul acolivo Clymeneia limite 
proles Venit. h. e. Phaeton.. Id. ibid. 496. Ecce 
Lycaoniee proles ignara parentis Areas adest. Id. 
15. ibid. 533. Nee, nisi Apollineas valido raedica- 
mine prolie Reddita vita foret. h. e. JSsculapii. 
Pirg. 6, /En. 322. Anchisa generate, deurn cer- 
tissima proles. Id. ibid. 25, prolesque biforraii 
Miootaurus inest. Id. ibid. 763. SHvius, Albanutn 
nomen, tua postuma prolei. el 12. ibid. 830. Et 
frermana Jovis, Saturnique altera proles. Seneca 
Med. 84. Proles fulrainis iraprobi.h. e. Bacchus. 
Tibull. 1.4. 7. Bacchi rustica proles, h. e. Pria- 
pus. Pal. Flacc.A. 213. egomet Neptunia proles. 

II.) Translate. ^ I. Per synecdocbem manus, 
copis. Cic. 3. Legg. 3. 7. Equitum peditumque 
prolem describunto, Pirg. 10. /En. 429. Sterni- 
tur Arcadiae proles, aternuntor Etrusci. ^ 2. 
Dicitur etiam, — a) De bestiii. Lucret. 1. 259. 
Hinc nova proles Artubus infirmis teneras lasci- 
va per heTbas Ludit. Id. 2. 660. et equorutn 
duellica prolei. Pncedr. 2- 3. UbL esca se reple- 
vil et prolem suam. Pirg. 3. G, 65. de bobus. 
Atque aliam ex alia ganerando suffice prolem. 
la razza. et ibid. 541. Jam maris immensi pro- 
lem, genus omne natantum. et 4. ibid. 281. 
de apib. si quem proles subito defecerit omnis. 
Colum. 7. R. R. 6. 7. de capris, Parit au- 
tem, si est generosa proles, frequenter duos. — 
ft) De planlis. Pirg. 2. G. 3. et prolem tarde 
nascentis oliv*. h. e. baccas olese. — In plur. 
num. Colum. 10. R. R. 163. Privignasque ro- 
gat proles. P. PRIVIGNUS. ^ 3 - prole8 "P" 
pellantur et leiliculi In quibui est vis prolii 
generandee. Arnob. 7. 24. Polimina mnt ea, 
quce nos proles verecundias dioiraus: a vulgari- 
bas autem assolent cogoomine testlum nuncu- 
parl. et 5, 23. Circamjecta* prolibus diripiem 
membrauulas, 

PROLETARlUS, Ii, m. 2. (proles) 

I.) Proprie proletarii erant paupcrrimi homi- 
nes In plebe Romana, qui secundum Dionys. 
Halic. I. 4. c 16-20. minus quam duodeclra mi- 
nas cum dimkiia powidebaett: secundum Liv. 1. 
43. minus quam uadeeim millia saris: secundum 
Gell. 16. 10. non amplius quam mille quingen- 
tum aeris in censum deferebant. Its dicti sunt, 
quod fere immunes erant a militia, etcepto si 
tomoltus maximus exstitisset: solamque earn ope- 
ram navabant reipubllcae, ut prolem procrearent. 
Lex XII. Tab. apud Gell. loc. cil. frolbtaiuo 
ctvi qvoi qvii volbt vindex xsto. jSnnius ibid, 
et apud Non. p. 155. 21. Merc. Proletariu' pu- 
blicituj scutisque, feroque Ornatur ferro. ^frnoft. 
2. 29. Desinite hominem, proletariui quum sit, 
classibus, et capite quum censealur, adscribere 
ordinibus primis. — Quamvis apud Cic. '2. de 
Republ. 22. (edente A. Maio) et apud Paul. 
Diac. p. 226. 13. Mull, cum capite censia iidem 
esse rideantur ; inquit enim ille, Eos qui aut non 
plus mille qulnquentum srls, aut omnino nihil 
in suum cenium prater caput attuliiscnt, prole- 
tarios Servius Tullius nominavit; hie vero, Pro- 
letariura capite censum dictum, quod ex his cl- 
vklas constet, *t«, : differunt tamen. Nam capite 
cenii minui honesta condltione erant, multoque 
pauperiores, ut qui aut nullo »re cemereotur, 
aut minore certe, quam proletarii. P. CAPITE- 
CBNSL et Gell. loc. cit. 

II.) Translate, proletariat sermo plebejus est, 
et vulgaris. Plaut. Mil. glor. 3. 1. 157. Nam 
proletario sermoae nunc quidem hospes utere. 



— 903 — 

PROLfiVO, as, are, a. 1. sollevare, sublevo, 
allevo, attollo. Tertull. Pcenit. 4. Haec te pec- 
catorum fluctibus mersum prolevabit. ti porttra 
a galla. Alii miou3 recte leg. pcrlavabit. 

PROLlDO, as, are, a. 1. offerire, idem quod 
libo. Verbum sacrorum. Plin. 14. Hist. nal. 18. 
22.(117). et ibid. 19. 23.(119). Prolibare diis 
vina. Id. 35. ibid. 12. 46. (158). Fictilibus pro- 
libatur limpuviis. Adde eumd. 28. ibid. 4. 11. 
(46). Inscript. apud Orell. 4350, %x cvivs «K- 

DITV OMNIB. ANKIS PROLIBARl VOLO VI MINTS (Hs). 
XT. 

PROLlCSO, ces, ctii, cere, n. 2, (pro proli- 

quea) Gloss. Isid. Prolicere, emanare, effluere. 
Varro: Demum ubi prolicuit dulcis unda. 

PROLlClO, llcis, (leii), llcere, a. 3. Tantum 
in Not. Tir. p. 149. prmteritura prolixi pro pro- 
lexi legitur; P. LIGTOR. — Part. / > ro/ictendtis. 
— Prollcio est idem atque allicio, prolecto, tra- 
il 0, allettare, invitare, aitay<o. Plant. Cure. 1. 
2. 1. Flos veterii vini meii naribus objectus est. 
Ejus amos cupidam me buc prolicit per tene- 
bras. Ovid. 2, Art. am. 718. voluptas tarda pro- 
licienda mora. Tac. 3. Ann. 73. Prolicere all- 
quem ad spem. Ammian. 14, sub init. lit his 
illecebris alios quoque ad indicanda proliceret 
paria, vel majora. 

PROLlClTO. P. PROCITO. 

rROLlMEN, Knis, n. 3. spatium ante limea 
portae. Hieronym. 12. in Ezech. 40. 8. Erat 
autem aliud prolimen portae juita vestibulum 
intrinsecus calamo uno. 

PROLIQUATUS, a, um, particip. a"b inusit. 
proliquo, eliquatus. Apul. de Mag. An, ut alii 
phiiosophi disputant, radii nostri medlis oculis 
proliquati, et lumini eitrarlo mliti, etc. 

PROLlQUEO. P. PROHCEO. 

PROLfTAS, 5tis, f. 3. proles. Tribuunt per- 
peram Apulejo 2. Met. sub init. En, inquit, 
sanctisslmm Salvias matris generosa prolitas Alii 
recte leg. probitas. 

PROLIXE, adverb. Comp. Prolixitu. — Pro- 
liie eit admodum liberaliter, large, abundanter, 
cumulate, copiose. largamente, ampiamente, 
benignamente, a iarga mano, exrevM;. Cic. 7. 
Fam. 6. Neque mebercule minus et prolixe de 
tua voluntate promisi. Id. Flacc. 36. 89. Pro- 
lixe cumulateque facere aliquid. Ter. Eun. 5. 
9.-52. Accipit hominem nemo melius prorsus, 
nemo prolixius. Sueton. Tit. 7. Prolixlus fovere 
aliquero. Apul. 4. Met. Arbores prolixe foliatae. 
et 8. ibid. Prolix e consenlire cuipiam de re ali- 
qua. Cic. 7. Alt. 14. Delectus, in quo parum 
prolixe respondent Carapani coloni. h. e. rari et 
p«ne invitl respondent ad nomlna. Id. ad Plane. 
I. post Ep. 16. I. 10. ad Alt. ad fin. Ut hoc, 
quod te tua sponte futurum esse corto scio, ho- 
noris nostri causa libenter, prolixe, celeriter fa- 
cias. Gell. 5. 1. Prolixe profuseque laudare. et 
12. 1. Prolixius fabulari. Id. 19. 10. tub /in. rl- 
dere. Id. 1. 22. a med. Largius prolixJusque 
fluer<>. 

Ph6lixItas, atis, et 

PR6LIXlTCDO ; lais, f. 3. lunghezza, abbon- 
danza, prolissita, /*t}x-oc, longitudo. Pacuvius 
apud Non. p. 160. 11. Merc. Ne plectas fandi 
mi prolintudinem. Arnob. 7. 43. Colubra pro- 
lixitatis iramense. Apul. de Mundo. Terr* la- 
titudo quadraginta, prolixitas septuaginta millia 
stadiorura tenet, t'tp. Dig. 86. 1. 22. a med. 
Prolixitas temporis. Arnob. 4. !7. Ne forte pro- 
lixitas fastidiijra audientise pariat, cessabimui ire 
per singala. Adde /fieronym. Ep. 140. n. 8.; et 
Symmach. 2. Ep. 8. 

PR0l1KO, as, are, a. 1. aftungare, longum 
facio, extendo. Colum. 4. R- R. 24. 22. Monea- 
dus putator eit, ut prolhet aciem ferraraentl, et 
quantum potest, novacul* similem reddat. 

PR6LIXUS, a, um, adject. Comp. Prolixior 
I. et II. 1.; Sup. Prolixisiimu* II. 1. — Prolix us 
est a pro et laxus, quasi in loDgitudlnem laxus, 
protentui, e'w/rrJKtjf, ixrawi;, (ixrcoo<; (It. Inn' 
go, proviso; Fr. clendu, aliongt', Hlsp. exten- 
dido, largo; Germ. u>eit ausgedeknt, weit, breit; 
Angl. long, big, large, high, tall). 



PROJLOGUb 

I.) Propria de rebus physicis. Ter, Heaut. 2. 
3. 49. Capilluf pauus, prolii us, circum caput re- 
jectus negiigenter. Pirg. 8. Eel. 34.; et Liv. 2. 
23. Prolixa barba. Alii utrobique. leg. promusa. 
Ovid. 4. Tritt. 2. 34. Squalida prolixis qui tegit 
ora comis. Sic guogue alii rectius promissls. 
Sueton. Claud. 30. Nam et prolixo, nee exili 
cprpore erat. di alta statura. et Colum. 1. R. 
R. 9. 3, Longissimum quemque aratorera facie- 
mux, quod in re rustica nullo minus opere fa- 
tigatur prolixior, quia in arando stivee pasne re- 
ctus jnnititur. Id. 7. t'bxd. 3. 7. Ovem eliges bi- 
mam vasti corporis, cervice prolixa, prolixi vil- 
li, nee ajperi. Parro 2. R. R. 2. 3. Caudis ob- 
sertare ut sint oves in Italia prolixis, in Syria 
brevibus. et 1. sftid. 9. 5. Prolixa: arbores. Sue- 
ton. Pesp. 5. Ramus praevalidus ac prolix us. 
Gell. 7. 12. Tunicis uti prolixis ultra brachia, et 
usque in primores manus, ac prope in digitos, 
Ammian, 23. 4. med. Cujus (abietis) summitas 
duro ferro concluditur et prolixo. Parro 1. R> 
R. 6. 4. Quasdam in montanis prolixiora na- 
icuntnr ac iirmiora propter frigus, ut abietes ac 
sappiai. 

II.) Translate, % 1. Generalim de tempore 
et de abstractis, et est longus, diuturnus. Calli- 
strat. Big. 50. 6. 5. ad fin. Prolix* statis homines, 
Paul. ibid. 49. 14. 45. a med. Prolii ioris tem- 
poris spatium. Ulp. ibid. 33. 1. 13. Si cogaitio 
prolixiorem tractatum habeat. Lucrel. 4. 1245. 
non tam prolixo provolat ictu. h. e. non .'am 
longe jacitur. Jul. Paler, res gest. Alex. M. 
(edente A. Maio) i. 57. Sudor sane largus labor 
est, qui erit quam prolhissimua tibi quoque in 
rebus prssentibus, rex, — Hinc Prolixum mo- 
re adverbii idem eel ac valde, diu. Apul. 8. Met. 
Puella, lactu redintegrato, prolixum ejulat. ^2. 
Specialim ia oratione — a) Est longus. Macrob, 
3, Saturn. 7. in fin. Cujus exemplum, ne lira 
prolixus, omisi. ■ — ft) Et uber in eiplicando, co* 
piosus, efficax. Gell. 13. 28. Existimo longe esse 
amplius, prolixius, fortius in signiGcanda totius 
prope civitatis multitudine, mortales, quam ho- 
mines, dixisse. ^ 3. Item speciatim de morali 
hora'mis charactere est liberalis largus, beneficus, 
propensus. Cic. 3. Fam. 8. Etsi de tua prolixa 
beneficaque natura llmavit aliquid posterior an- 
nus. Id. ad Capiton. post ep, 16. I. 16. ad 
Alt. sttb fin, plancum hoc animo libenti proH- 
xoque facere. Id. 6. Att. 3. circa med. Ariobar- 
zanes in Pompejum prolixior. ^ 4. De eiter- 
narum rerum ratlonlbus est affluens, commodui, 
e aententia procedens, secundus, prosper. Cic. 1. 
Att. 1. Cetera spero prolixa esse, his dumtaxal 
urbanis compstitoribus. Calo apud Gell. 1. 3* 
Scio solere plerisque hominibus rebu.'t secundii, 
atque prolixis, atque prosper!* animum excelle- 
re. 

PROlOCUTIO vel proloquulio, onis, f. 3. idem 
ac proloquium. Claud. Mamertin, % Stat, arvim. 
3. a med. Non te in hac prolocutione sollicitet 
ambulandi cura, sed agendi lolertla. Id. ibid. 10. 
latende, qu®so, animum, ferque judicium, sitae 
eiiquod prolocutionura harum discrim^n, 

PROLOCCIOR vei proloquutor, oris, m. 3. 
qui proloquitur. And. declam. quce intcribitur 
Tribunus Marianus 3. Crimen, quod tribuno 
mendaci88imus prolocutor objecit. h. e. orator, 
causidicus, advocatus, qut pro actore, aut reo 
apud judicem loquitur. 

PROlOgIUM, «, n. 2. et 

PROlOGUS, i, m. 2. Prlmsm ryllabara in pro- 
logue produxit Ter. loc. infra cit. — Ceterum 
^ 1. Prologium et prologus, proemio, princi- 
pio, prologo, ftppXo'-ytov, jrpoXo^os, proloquium, 
priacipiura dicendi: et fere dicitur de prlnciplo 
fabulac. Quldam voluot prologium esio f»bul» 
argumentura: prologum proosmiura, in quo pot- 
ts excusatur, aut defenditur, vel fabnla commen- 
datur, Verius discriraen eat, prologum ia fre- 
qaentl ntu esse, prologium in raro. Pacuvius 
apud Paul. LHac. p. -226. 15. MulL Quid est 7 
nam me exarainatti prologlo tuo. Ter. Phorm. 
prol. 14. Nullum lovenire prologum potals»*x, 
quem dicerei, nisi haberet, cul msledLceret- Adde 



PROLONGO 

gumd, Andr. prol. 5. et Sueton, Vita Terentii. 
et Quintil. J J. 3. 91. — Proverbii ipeciem ha- 
bet illud Spartian. Ml. Ver. proaim. extr. Et 
quoniam nimia paoca dicenda mat, nee debet 
prologus enormior esse, quam fabula, de ipso 
jam loquar. LTpoXoftK tpduuxoc. ftaxpOTBpoc: 
pi'u la giunta, che la dtrrata. — In plur. num. 
Mar. Pictorin. 2. p. 1J523. Putsch. Prologos 
jtaque et primarum acaenarum actus triraetris 
(nostrt) comprebeoderunt, deinde longissimos, id 
est tetrametros, subdideruat, qui appellantur qua- 
drat!. ^ 2. Est etiam prologus is ipse, qui pro- 
logum recitat, chi) a il prologs. Ter. Hecyr. prol, 
2. 1. Orator ad vos venio ornatu prolog). Id. 
Heaut. prol. 11. Oratorem esse voluit me, non 
proiogum". 

PROLONGO, as, are, a. 1. prolungare, allun- 
gare, dva.ficiXkop.at, longius facio, prorogo, dif- 
fero. Plin. 13. Hist. not. 3. 4. (20). Vestes pro- 
lODgant teinpua: unguenta illico exipirant. Ita 
edit. vet. 1469. 1470. et 1472. Harduin. et alii 
rectius prorogant. Kadem variantia est in illo 
Senec. 5. Benef. 17. a med. Ut prolongetur 
tibi dies mortis, nihil proficit ad felicitatem. At 
hoc verbo utitur profecto Vulgat. interpr. Neu- 
ter. 6. 2. Ut prolongentur dies tul. Id. alibi plu- 
ries. Boeth. Aristot. Topic. 8. 1. p. 725. Pro- 
longare et interpouere qua? nihil sunt usul ad 
orationem. 

PROLOQUJUM, li, n. 2. (proloquor). f I. 
Est principium dicendi. Paul. Diac, p. 226, i b. 
Mull. Prologium principium, proloquium. 
^ 2. Item Italice sentenza, proposizione. Varro 
apud Gell. 16. 8. Proloquium est aententia, in 
qua nihil desideratur. Est autem bujusmodi (sub- 
dit ipse Gell.): Hannibal Pcenus fuit; Scipio Nu- 
mantiam delevit, etc. Addit prseterea, a Cieero- 
ne dictum pronunciaturn; a dialectics d^iaya. 
appeilari: duo ejua esse genera, disjunctum, et 
copulatum, etc. V. ibi reliqua. Gell. 5,11. Pro- 
loquium disjunctlvum. — Quod tamen discrimen 
interesse putaut nonnulli inter proloquium et 
eloquium, V. apud Capell. 4. p. 119. ^ 3. Item 
seutentia Judicialis. Ammian. 29. 1. ad fin. Quis 
omnibus perspicaciter inquisitis, imperator co- 
gnitorum consultation! respondens, sub uno pro- 
loquio cunctos jubet occidi. Idem imperator di- 
cltur mox ibxd, sententias lator. Sic Id. 28. 1. 
ante med. His ille cognitis efferatus, -uno pro- 
loquio in hujusmodi causes, quas arroganter pro- 
posito majestatis imminuias mlacebat, omnes, 
quos etc. statuit, tor mentis afQigi. 

PROLOQUOR', loqoerjs, locutus vel loquutus 
sum, lOqui, dep. 3. Part. Prolocutus. 1. — Prolo- 
quor ^ 1. Genera tira et saepissime est idem ac 
loquor. parlare, dire, spiegare, vpdprjiu, seu 
quod in animo haheo, loquendo effero, animi 
mei sensa Claris apertisque verbis effero, ut patet 
ei Varron. 6. L. L. 56. Mull, Prolocutum di- 
cimus, quum in animo quod habuit, extolit lo- 
quendo. — a) Cum Accusativo rei. Ter. Andr. 
i. 5. 21. Censen', me ullum potuisse verbum 
proloqui? Id. Phorm. 2. 1. 53. Non potuit co- 
gitate proloqui. Plant. Amph. 1. 1. 92. Num- 
quam quidquam adbuc verborum est prolocutus 
perperam. Id. ibid. prol. 50. Nunc quam rem 
oratunt hue veni, primum proloquar. Id. Capt. 
prol. 6. Id ego apud vos proloquar, si operam 
datis. Id. Aulul. 2. 1. 18. Vera proloqui. et 3. 
5. 45. lalsura. Id. Merc, I. 2. 96, Scelua vide- 
tur, me parenti proloqui mendacium. Auct. B. 
Afr. 44. extr. Quid sentiatis, proloquimini. Cic. 
Or at. 43. 147. Pervagalissimus ille versus, qui 
vetat Artem pudere proloqui, quam factites. En- 
nius apud eumd. 3, Tuic. 26. 63. Cupido ceplt 
tniserarn nunc me, proloqui Cselo atque terras 
Medeai miseries. Alii teg. proseqai. Id. apud 
Aon. p. 232. 24. Merc. Te ipium hoc oportet 
profiler! et proloqui Advorsum illam mlhL ■ — 
b) Absolate, neutrorum more. Plaut. Epid. 3. 
4. 28. Proloqui apud aliquem. Ter. Hecyr. 4. 
4. 23, nequeo satis, Quam hoc mibi videtur fa- 
ctum prave, proloqui. Id. Phorm. 5. 6. 21. aj». 
Quamobrem? oe. Omittp proloqui: nam nil ad 
banc rem' it, Aatipho. 5 2 - Speciatim est prw- 



— 904 - 

dicere, vaticinarl. Propert, 3.11.59. Proloquar, 
atque utinam patriae sim vanni haruspei. 
PROLOQUCTlO, 8nis, f. et 
PROLOQUUTOR, oris, o. 3. K PROLOCUTIC 
et PROLOCUTOR. 

PROLOQUCTUS vel prolocntus, a, urn. V. 
PROLOQUOR. 

PROLUBlDO, Inis, f. 3. idem ac prolubiura. 
Varro apud Non. p. 64. 16. Merc. Prolubium, 
et prolubidinem did ab eo, quod lubeat. 

PROLCBlUM, li, n. 2. (pro et lubet). ^ 1. 
Est cupidilas, libido, capriccio, voqlia, brama, 
prurito, s'lri&u^t'a, npo&uu^'a. Poeta apud Non. 
p. 64. 7. Merc. Prolubium est petere aniici- 
tiam et fidem. Accius ibid. Muliebre iogenium, 
prolubium, occasio. JYovius ibid. Et volo, et ve- 
reor, et facere in prolublo est. Gell. 16. 19. 
Feros et immaaei navitas prolubium tamen 
audiendi subit. Ter. Adelph. 5. 9. 27. Quae res 
tarn repente mores mutavit tuos 7 quod prolu- 
bium? quae istfec subita est largitas? Alii hie 
(.inter quos Non. p. 493. 17,- Merc, et Servius 
ad Virg. 3. J5n. 217.) leg. proluvium, h. e, ef- 
fusio, profusio, liberalitas nimia: a proluendo, 
quasi tarn multa quis donet, ut el&vet bonis, ut 
Plaut. loquitur. V. ELAYO. Conflrmant illo 
Ccecilii, unde Terent. bausisse videtur, apud Non. 
p. 16. 20. Quod proluvium, quas voluptas, qua 
te lactat largitas? V. PROLUVIUM. f 2. Idem 
quod voluptas, piacere. Gell. 5. 10. a-med. Ma- 
jus mihi in lata Tictoria prolubium est, cum te 
non in causa tantum, sed in arguraento quoque 
iito vicero. Est qui leg. proludium, sed perpe- 
ram. Apul. 10. Met. Unguento fragrantissimo 
prolubium libidinis suscitaram. 

PROLCCEO, laces, iuii, Iflcere, m 2. ante lu- 
ceo. Seneca Ot. sap. 32. sub init. Nature, sub- 
lime fecit 1111 (homini) caput, et collo fleiibili 
imposuitj deinde sena per diem, sena per no- 
ctem signa proluxit, ut per baec, quae obtulerat 
ejus oculis, cupiditatem faceret etiam ceterorum. 
Alii perperam omnino produiit pro proluxit 
legunt. 

PROLCDfCM, «, n. 2. proludendl actus. Spe- 
ciatim in re- militarL Ammian. 14.11. sub init. 
Per multiplicem armaturee scientiam agilitatera- 
que membrorum inter quotidJana proludia eier- 
cltus consulto consilio cogniti. Id. 16. 5. a med. 
Quum exercere proludia disciplinae castrensis co- 
geretur ut princeps, etc. — Ceterum V. et PRO- 
LUBIUM. 

PROLUDO, dis, si, sum, dere, a. 3. {pro er 
ludo) provarsi, irpoaywvtjoiwtt, est futurum cer- 
tamen medita'ri, et eierceadarum virium causa, 
confirmandique animi veluti simulacrum quod- 
dam certaminis inire. 

I.) Proprie, Virg. 3, G. 234. et sparsa ad pu- 
gnam proludit arena. 

II.) Translate. Cic. 2. Orat. 80. 325. Sed ut 
ipsia sententiis, quibus proluserunt, pugnare poe- 
sint, Flor. 3. 22. Prima per legatos habita cer- 
tatnfna, quum bine Domitius et Thorlus, iode 
Hirtulei proluderent. Juvenal. 5. 26. Jurgia 
proludunt, sed mox et pocula torques. Seneca 
Hippol. 1060. seque preetentans satis Prolusit 
irae. Id. Here. Fur. 221. Et tumlda tenera gut- 
tura elidena maou, prolusit hydras. Id. Med. 
907. Prolusit dolor per ista nosier. — Passive 
imperson. Seneca altir Pp. 102. a med. Per has 
mortalis seyi moras illi meliori vitas longiorique 
proluditur. Id. 3. @uo?sr. nat. 28. Deoique quum 
per ista prolusum est, ctescunt maria. V. PR.-t- 
LUDO. 

PROlCgEO, es, ere, n. 2. diu lugeo. Paul. 
ex Fexto: Proiugere dicuntur, qui solito diulius 
lugeut. V. LUGEO. 

PROlOO, Ifiia, ifil, latum, 6re. a. 3. Part. Pro- 
lutus I. 2. et 3. — Proluere 

I.) Proprie ^ 1. Stricto seo.su eat madeface- 
re, lavare, atque adeo aqua purgare, lavars, ba- 
gnare, air&JtXu'^eo. Virg. 3. G. 541. genus omne 
natantum Litore in extremo, ceu naufraga cor- 
pora, fluctas-Proluit. ~ Proluere cloacam est 
immissa aqua abitergere, purgare. Allegorice 
Plaut. de anu bibaci, Cure. i. 2. 28. Age, ef- ' 



PROLYTAE 

funde hoc cito in barathrum: propere prolue 
cloacam. — Proluere ventrem est ciere, Duen- 
tem reddere/ Colum, 7, R. B. 3. 25, Pruinost 
herba pecudi ventrem proluit. ^ 2. Latiori sen- 
su est lavando auferre, abripere, ut quum fluentis 
aqua? impetus secum trahit, quas alluit. Colum. 
2. R. R. 18. 5, Quoniam impetus aquarum pro- 
luit terram. Virg. t. G, 481. Proluit insano con- 
torquens vortice silvas Fluviorum, rex Erida- 
ous, camposque per omnes Cum stabulis armen- 
ta tulit. Id. 12. Mn. 684. Ac veluti montis »a- 
xum, de vertice prasceps Quum ruit avuisum ven- 
to, seu turbldus imber Proluit. Ccvs. 1. B. C. 
48. Tempestas ex omnibus montibus nives pro- 
luit. Apul. de Mundo. Abruptis imbribus pro- 
iutas esse totaa regionea. ^ 3. Latissimo sensu 
est multum lavare, Ovid. 4, Past. 778. in vJto 
prolue rore manus- .Stat. 8. Theb. 712. jam sau- 
cia proluit ater pactora permixtus sudore et san- 
guine torrens. Sit. It. 17. 300. Graccbusque ca- 
dens tibi proluit ensem. h. e. multo suo cruore 
linglt. Albinov. 1. 230. Ut posset, toto proluere 
amne rogum.— Sic etiam pro bibere. Virg. i. 
Jrvn. 743. impiger hausit Spumantem pateram, 
et pleno se proluit auro. ft. e. probe madefeclt. 
Pert. prol. Nee labra fonte prolui caballiuo. 
Horat. 2. Sat. 4. 26. leni prsecordia mulao Pro- 
lueris melius, wneiterai. Id. 1. ibid. 5. 15. abs- 
entem cantat amicam Multa prolutus vappa 
nauta. ft. e. qui muitani vappam biberat. 

II.) Translate. Gell. 2. 24. Quum plerique fa- 
miliam pecuaiamque suam prandiorum gurgiti- 
bua proluissent. avendo scialacouato. 

PROLCSlO, onis, f, 3. proua, saggio, npoyj- 
uvaapa, actus proludendi, principium certami- 
nia. 

I.) Proprie. Veget. 2. Milit. 23. Milites ordi- 
nes servare discunt, et vexillum suum in tantis 
permixtionibus in ipsa prolusione comitantur. 

II.) Translate est prseexercitamentum, Cic. 2. 
■Orat. 80. 325. Atque ejusmodi ilia prolusio de- 
bet esse, non ut Samnitum, qui vibrant bailas 
ante pugoam, quibus in pugnando nihil utun- 
tur; aed ut ipsia sententiis, quibus proiuserunt, 
vel pugnare poasint. Sic Jciem Dirinationem 
suam in Verrera, et primam concertationem cum 
Q. Ceecilio, qui accuaator ease volebat, et contra 
Hortensium dicere, proiusionem vocat. Verba 
ejus sunt Divin. in {). Ccecil. 14. 47. Sin me- 
cum in hac prolusione nihil fueris, quern te fn. 
ipsa pugna cum acerrimo adversario fore pute- 
mua? Alii tamen lea. praalusione. 

PROLCsORlUS, a, um, adject. Ulp. D\g, 49. 
1. 14. Si prolusorio Judicio actum sit adversus 
testamentum. ft. e. per collusionem. Ita Haloan- 
der: at Torrentin. habet perlusorio. 
PROLCTUS, a, um. P.- PROLUO. 
PROLCvlES, ei, f. 5. scorrimento, o escre- 
scenza d'acque, inendazione, diluvio, xctToixXu- 
oig, titippoioLf aquarum redundantia, proOuvlum, 
alluvies_, diluvium. — a) Generatim. Cic. 3. ad 
Q. fr. 7. Romae, et maxime Appia ad Martis, 
mira proluvies. Alii leg. alluvies. Zucret. 5. 
949. templa Njmpharum, quibus exlbant humori* 
fluenta Lubrica, proluvie larga lavere humida 
saxa. — 6) Speciatitn, proluvies alvi, Cuius, 
flusso, soccorrenza. Zucret. 6. 1200. Ulceribus 
tetris, et nigra proluvie alvi. Adde Colum. 6. R. 
R. 7. 1. et 12. ibid. 38. 1. Sic Virg. 3. Bn. 
216. de Hufpyiis. fcediisima reotris Proluvies. 
Ubi et ipace sordes, quae in fluxu ventris copio- 
se egeruntur, intelligi possunt. 

PROlCvIO, onia, f. 3. idem ac proluvies. Apul. 
dt Mundo. In occidentis plagis scaturigines quas- 
dam ac proluviones easdem stragee dederunt. 
\nonda7.ioni, escrescenze. 

PROLUVIOSUS, a, um, adject. Q. Pabius Lu~ 
callus apud Fulgent, de prisco serm. in Ra- 
mentum, Proluviosa peslia. ft. e. proluvionia mo- 
re se diffundeus. 

PROLUVfUM. V. PROLUBIUM. Legitur etiam 
apud Ambros. A. de virginib. 4. 18. Exemplum 
taciturnitatis et proluviam cpstitatis, victa est 
cupiditalibus, qua? lormentis vinci nequivit. 
PROLtTJE. V. LYTM. 



PROMAGISTER 

PROMAGISTER, tri, m. 2. et pro magistro, 
ut vetustiorea scribere aolebant, qui nempe vice 
magistri est. Intcript. apud Fabrett. p. 442. n. 

49. MAG1STERIO C. MATiDU PATRVTNt pnOMAGlSTRO 
L. VBRATIO QVADRATO COLLBGII FRATRVM ARTA- 

livm ivomine. etc. Alia apud Gruter, 607. !. 
URCRETVM FIBBl PLACET: IV8F.NT1VS CELSVS PRO- 
MACiSTRR SYBSCHlPSt III. 1>0N. NOBW8. ttC, AHs 
apud Gruter. 426. 5. c. ivnio c. y. qvtr. fla- 

VIAKO PHOMAGISTRO XX. HSRKDVTATtVM etc. Adde 

aliam 454. 8. Alia apud Fabrelt. p. 720. n. 419. 

M. AVKBLI0 CONSIO JOKTtKTCl MAJORI PRQMACISTBO 

itervm etc. Alia apud Mural. 1019. 2. c. ivlio 

RVF1KIAN0 IN COLLKGIO P0KTIFIC.VM PROMAGISTRO 

etc. Cic. 11. Alt. 10. P. Terenlius operas ia 
porlu, et soriptura Asiae pro magistro dedit. Id. 
13. Fam. 65. (Jura P. Tereotio Hispone, qui 
operas ia scriptura pro magistro dat, mibi sum- 
ma familiaritas. Id. 4. Verr. 70. 169. In scri- 
ptura Sicilbe pro magistro est quidam L. Car- 
pinalius. — Ex allatis exemplis patet, antiquiores 
Latinos divisim scripsisse pro magistro, ut et 
pio consule, et pro proetore, et pro qucestore; 
posteriorea vero conjunctim promagister, ita ut 
ex praspositione et norain?, una tantum vox fle- 
ret, et ut nomen declinaretur. 

PROMAGISTERlUM, li, o. 2. dignitas iliius, 
qui promagister est. Inscript. apud Gruter. 173. 

5. MANSIONES SALIORVM PALATINQRVM LOMGA ABTA- 
TE SKGLECTAS PECVKIA SVA RKPARAVBF.VNT POMTt- 
FICB8 VBSTAK VV. CC. PP0MAGISTKR1O FORTH ACI- 
X.1I tVCILLIT V1TRASII PRAETBSTATt TV. CG. h. 6. duffi 

essent promagistri Portius, Acilius, etc. V. vo- 
cem sequent, iu fin. At base corrigenda sunt ex 
Bullet tin, Archeol. a. 1842. p. 131. et seqq. 

PROmAGISTRATUS, us, ra. 4. vel pro magi- 
strate S. C. de Bacchanal, apud Fabrett. p. 427. 

SACXRD09 >"E 0V1S EJSET M AGISTER NBQVE T'R NB- 
0VT5 MVLJER QVISOVAM ESSBT NSVE MAGISTRATVM 
KKVE PRO MAGISTRATV NKQVB VIRVM >EVE MVttB- 

bbm oviovam fECisss vBLLBT. Vet. Tab. apud 
Gruter. p. 629. ad fin. us viatqribvs praeco- 

SIBVS MAGtSTRATVS PROVB MAG. MERCED'S ITEM 

tantvndem dato. Alia apud Murat. 582. 1. 1VBI 

QMS MACISTRATV3 PROVB MAGISTRATV LBGATVS 

weive yvis auvs etc. Vides itaque in his anti- 
quioribus monumentis semper divisim pro ma- 
gistrate', in inseriptione vero in voce prceced. 
allata, qua recentior est, promagisterio conjun- 
ctim scriptum fuisse. V. PROMAGISTER in fin. 
PROMARINCS. V. PERMARINUS. 
PROMATERTfiRA, a?, f. 1. sorelia di mia 
bisavola, proavire meaa soror: qua; et matertera 
major dicitur. Cajus Dig. 38. 10. 1. et Paul. 
ibid. 10. V. MATERTERA. 

PR<3m£CES, is, adject. ttpcjnjxyK, anteriore 
parte longior. V. Boeth. 2. Arithm. 31. p. 1037. 
loc. cit. in HETEROMECES, 
PRO MEDIO. V. PROMERITO. 
PROMELLfiRE, litem promovere. Paul. Diac. 
p. 252. 8. Mull, a pteXXscv. 

PROMfiNERVAT, moDet: in Saliari carmiDe. 
i='esfus p. 205. 12. Mull. 

PROM ERG AL1S, e, adject, da vendere, ri~ 
vendere, venale, mercatantesco-, w«o?, vendi- 
tioni expositus: et prascipue qui minoris emltur, 
ut pluiis vendatur, venaiis. Colutn. 11. ji. R. 
i. 34. Pecuniary domini neque in pecore, nee 
in aliis rebus protnercalibus (vilUcus) occupet. 
Adde eumrf. 1. ibid. 8. 13. Sueton. Cce$. 54. 
L'nde factum, ut aoro abundaret, ternisque mil- 
libus numraum In libras promercale (auru-m) 
per Italiam provinciaaque divideret. Id. Gramm. 
23. Officinas promercalium vestium exercere. 
Cell- 4. i. in fin. Ex bis, quae promercaUa, et 
usoaria e^><;nt, ea sola esse penoris putat, quee 
sint usui annuo. In epist. apud Uenzen. In- 
script. 612li, Mbi! muiari voiumus. Retineant 
ijritur quaqua ratione qua itam sive possessam 
priv[!pgji causam in prom^rcalibus quoque rebus. 
PROMtRClUMj li, n. 2. negozio, mercatan- 
zia, ar.tuzcKr.atc, negoliatin. mflrcatura. Mar- 
tian. Big. 48. H. 3. § 4. Qui homioem libidi- 
nis, \e\ promercii causa castraverit, pcena legia 
Corcelise punitur. Paul. ibid. 30. 1. 41. circa 

Tom, III. 



— 905 — 

med. Promercii causa babere aliquid. V. eumri. 
ibid. 33. 9. 4. § 2., ubi aiia sunt, quas promer- 
cii, alia, qu« sui usus causa quis habet. V. FO- 
R1CLXIAR1LM. 

PROMKREO, es, Di, Hum, ere, a. et 
PROMfiREOR, 5ris, itus sum, eri, dep. 2. Part. 
Promerens 1. 6.; Promeritus 1. a. et 0.; Pro- 
meriturus 1. b. ; /Vomer endus I. b. et 2. — 
Proraereri est idem ac mereri, turn in bonam, 
turn in rnalam partem, «p ooo'yofzat , a'^so? eiut, 
(It. meritare; Fr. meriter ; lltsp. merecer; 
Germ, etwas verdienen; Angl. to deserve, me* 
rite). ^ i. Stricto sensu, vel generalim, — ■ a 
In malam partem. Pacuvius apud Festum p. 
133. 23. Mull. Scit enim, quid promerueril. 
Plaut. Trin. 3. 2. 15. Retineri nequeo, quin 
dicam ea, quae promeres. Id. rfmph. 5. 2. 12. 
Haud promeruit, quamobrem vitio vorteres. Cic. 
2. Invent. 28. 83. Reus ievius pun itus, quam 
sit iile promeritus. Ovid. i. Trist. 2. 61. Si 
qu»m promerui pcenam , me pendere vultis. 
Plaut. Amph. 2. 1. 20. Quid mali sum, he- 
re, lua ex re promeritus? — Sic Part, prome- 
ritus passive meriiato. Plaut. Men. 5. 6. 23. 
Nam illi, qui nihil metuunt, pdstquam malum 
promeritum est, metuunt.— b)In bonam. Ter. 
Andr. 2. 1. 30. Neutiquam ofticium liberi esse 
bominis puto, Quum is nihil promereat, postuta- 
re id gratia? apponi sibi. Id. Adelph. 4. 5. 47. 
Ita velim me promerentem ames, dum vivas. 
Plaut. Capt. 5. 1. 12. .Numquam referre gra- 
tiam possum satis, proinde ut iu pr meritus de 
me. Id. Men. 5. 9.41. Promeruisti, ut ue quid 
ores, quin impetres. Stat. 1. Theb. 638. lon- 
gumque in scecula digne Promeriture diem Sic 
Virg. 4. /En. 333. ego te, quae piuriraa lando 
Enurnerare rales, numquam, regina, negabo Pro- 
meritam. /», e, numquam nogabo, te mulla in 
me benelicia contulisse. Ovid. 2. Pont. 3. 96. 
Tarn bene promerito commoda mille precor. Ca- 
pitolm. Per tin. 2. Bello Partbico industria sua 
promeritus in Britanniam transiatus est ac re- 
tenius. Et passive Plin. Paneg. 58. An coasu- 
laris viri filius, cum tertio consul creatur, ascen- 
dil? non debitum hoc illi? non vel sola generis 
claritate promeritum? — Cum adverbiis bene, 
aut male, beneficium aut injuriam facere, juva- 
re aut obesse. Ter. Adelph. 2. 1. 47. Quando 
bene promeruit, flat. Cic. 2. Off. 15. 53. Paratiores 
erunt ad bene de multis promerendum. Plaut. 
Asin. 1.2.2. Promerenti optime hoccine pretii 
redditur ? 5" 2. Latiori sensu, vel speciatim, pro- 
mereri aliquem, aut aliquid, benefactis sibi con- 
ciiiare, far si amico, conciliarst, cattivarsi Cic. 
Mur. 34. 70. Homines tenues unum babent in 
nostrum ordinem aut promerendi, aut proferen- 
di beneiicii locum. Sueton. Cal. 3. Conciliandre 
gratia, ac promerendi amoris studium. Id. Tit. 
1. Ad promerendam omnium voluntatem. Id. 
Aug. 3. Iraitetur in promerendis sociis mum 
Octavium. Plin. Paneg. 62, a med. Quisquis pro- 
bates senatui viros suscipit, hie maxime princi- 
pem promeretur. Amob. 7. 23. Ita nihil pro- 
dest promereri Telle per hostias deos Itevos. Ad- 
de Sccevol. Big. 40. 5. 41. § 1. — Oinc a Part. 
pra?ter. pass, 

Promeritum, i, n. 2. absolute, substantivorum 
more usurpatur turn in bonam turn in malam 
partem.— a) In malam est malefactum, inju- 
ria, demerito. Plaut. Trin. 5. 2. 49. MUerura 
est male promerita, ut merita, si mihi ulcisci 
non licet. Auct. B. Aft. 90. Metu exsangues, 
de vilaque ex suo promerito desperantes. ■ — b) 
In bonam est raeritum, benefactum, merito, be- 
nefizio. Cic. post red. ad Quirit. 4. 8. Hoc ma- 
jus est vestrum in nos ptomeritum, quod, etc. 
Zucret. 2.651. Nee bene promeritis capitur, nee 
tangitur ira. Ovid. 4. Fast. 394. Sponte dt;« 
munus, promeritumque patent. 

PROMERGO, is, ere, n. 3. emergere, promi- 
nere. Ambros. in Luc. 7. 13. Ut de medio dua- 
rum virgarum claviculo brevi erumpente pro- 
mergant (poma in ficu), quo geminis tecta pr,-e- 
sldiis, tamquam nature parentis gremio, succi 
fetu plenioris iuolescant. 



PROMINEO 

PROMERITO, pracipuum, praeter ceteros me- 
ritum, ut promedio, hoc est participem, et pro 
indiviso dicimus. Fes tits ex lectione Scaligeri p. 
205. 19. At Mii Her us Promerion, praecipuum. 

PROMERITL'M, i. n. 2. V. PROMEREO iu 
6n. 

PROMERITUS, a, urn. V. PROMEREO. 

PROMESOZEUXlS^is, f. 3. est figura oratio- 
nis, de qua ita Marius Plotius p. 456. ed. Krehl. 
Prornesozeuxis, quap constat de pvozeuii et jue- 
902tuxi, tit hoc moiio: verba necessaria ante et 
in medio posita nectunt secum oratiooem {for- 
Uisse nectuntur cum o ratione), ut Da propriam, 
Thymbrcre, domum, da mania fessis. Hie enim 
ideo prornesozeuxis est. quod el ante et in me- 
dio verbum necessarium da sermonibus eopur 
latur. 

PROMETHEUS, ei et eos, m. trisyll. Upour,- 
S'Jus, fiSius Iapeti qui dicitur hominum ex luto 
formasse: V. plura in ONOM. — Hinc per syn- 
ecdocben quivis figulus. Juvenal. 4. 133. De- 
betur_magnus patina?, subitusque Prometheus, 

PROMlCO. as, are, 1. (pro ef mico). Part. Pro- 
micans sub a.; Promicandus sub B. — Promi- 
care est extra micare, emicare, exilire, erumpere, 
prod ire. 

A) Neutr. Ammian. 20. 4. Exspectare coacti, 
dum lux promicaret. Apul. 3. Met. Promicant 
molles piumulw, crescunt et fortes pinnula?. 
spuntetfio. et ibid. Lacrimis promlcantibus. et 
10. ibid. Spirantes cinnameos odores promica- 
rent rosaa. 

B) Transitive. JVovius apud Non. p, 65. 6. 
Merc. Si quidera loqui vis, non perdocere niul- 
ta: longe promicanda ratio est. h. e. extenden- 
da, porro jacienda, ut Non. explicat. 

PROMlLlTfr, m. 3. est Sergii Explanat. in 
Donat. 2. p. 543. Krehl. Ejusdem formas sunt 
promilite, proconsule, proprsetore, quum indhi- 
se pronunciantur: nam in pluralitate his pro- 
prsetoribus bis proconsulibus dicimus. Sail, apud 
Servium ad Virg. 2. .-En. 157. Neu quis miles, 
neve pro milile. ubi promilite vim habet sub- 
atantivi cominativo positi; et est idem atque e- 
vocalus, ut ex Servio loc. cit. patet. 
PROMlNENS, entis. V. PROMINEO. 
PROMlNENTER, adverb, prominendo. Ccel. 
Aurel. 1. Acut. It.a med. Paullo prominentias 
a Jeoto producendus seger. Adde eumd. 2. Tard. 
4. et 5. ibid. 4. 

PROMINENTIA, », f, 1. sporto, prominenza, 
e '??X 7 '» ,ocus prominens, exstantia, proclinatio. 
Vitruv. 6. 11. Anterides procurrant, deinde con- 
trabantur, ita uti summam habeant prominen- 
tiam, quanta operis est crassitude Sotin. 27, 
Africa extenta in duas prominentias, quarum 
aitera promontorium candidum dicitur, alteram 
Phucuntem vocant. Casl. Aurel. 5. Tard. 10. 
n. 100. Sequitur etiam prominentia partium, 
bydropem flngens. Id. 3. Acut. 5. sub init. Prse- 
cordiorum prominentia. 

PROMINEO, nes, nQi, nere, q. 8. Part. Pro- 
minens I. 1. a, et b., et in fio, — Prominere est 
extra, aut ultra eminere, extendi, exstare, s'^jyu 
(It. essere prominente, estenderti in fuori, spor- 
gere; Et. etre saillant, proemx-nent; ilisp. ser 
salicnte, eminente; Germ. hervorragen,-ste- 
hen,-trelen; Angl. to stand or jut out, lean, 
bend, or stretch, out, be prominent, shoot for- 
ward, project, hang over), 

I.i Proprie. ^ I. Stricto sensu. — o) De 
locis. Liv. 37, 23. In conlinio Lyciae et Para- 
philias Phaselis est: prominet penitus in altum, 
conspiciturque prima terrarum Rhodum a Cili- 
cia petentibus. Ovid. 13. Met. 778. Prominet in 
pontum cuneatus acumine loogo Collis. Ammian. 
14. 8. Ha; regiones, vclut in prominenti terra- 
rum lingua posits, ab orbe Eoo monte Amano 
disparantur. V. Prominens in fln. — 6) De mi- 
mo lis corporis parlibus. Ovid. 6. Met. 673. Pro- 
minet immodicum pro loriga cuspide rostrum. 
Plin. 8. Hist', nat. 32. 50. (117). Non habent 
icervi in senecta) in cornibus imis ramoa, alio- 
quin ante frontem prominere solitos junioribui. 
et ibid. 36. 54. (126). Ursis ungu.es prominent, 

114 



PROMINO 

Id. it. ibid. 37. 62. (16a). Elephanlo denies in- 
tus ad mandendum quatuor, praeterque eos, qui 
prorniaent. Cf. A pul. 9. Met. Digitos, qui per 
angustiaa cavi ttgminis prominebaot. et 10. ibid. 
Inler comas aurese pinnula: promtnebanl. Am- 
mian. 20. 3. ad fin. Figurara (tuna) monstral 
ampbicjrti ulriraque promioenlibus gibbis. Ovid. 
13. Met. 844. coma plurima torvoa Prominet in. 
vultus. ^ 2. Latiori sensu, aut Qgurate, ut aliis 
place!, prominere dicitur, qui sursum versus 
emlnel et ia sublime erigilur, Horat. Epod. G. 
35. Quum prorolnerct ore, quantum exstant aqua 
Suspensa men Co corpora. Claudian. 8. Get. 32V. 
sublimit in Arcton Prom'raet Hercyni* conQois 
Rb*tia ailva. Fal. Flacc. 7. 30. Prominet, at- 
que oculas looge tcaet. h. e, eapile super adstan- 
tes erigilur. 

II.) Translate. Liv. 28. 43. Tamquam non lon- 
gius, quam quantum vita: humanae spatium est, 
cupiditas glorias eitendalur, maximaque pars 
ejus ia memoriam ac posteritalem promineat. si 
eslenda. — Hinc Part, praea. 

Prominent, entis, adjective quoque usurpa- 
tur, unde Co rap. Promintntior , et est Ital. spor- 
tato, prominente, che soprasta, H-eyp>v> rcpo- 
i«ttjc, ffpoTrotfTJC) exstaos, eminent in anleriorera 
partem. Liv. 27. 48. Prominens coliis. Tac. 3. 
Mist. 7!. portlcus. Martial. 5. 4. de muliere 
bibaci, Uanc tu rubentem prorainentibus venis, 
etc. Plin. 11. Bist. nat. 37. 53. (141). Oculi 
prominent es, quos hebetiores putant. Id. 10. ibid. 
3. 3, (7). Aquila promlnentlore cauda. Fitruv. 
ft. 2 In scaenis pictis vidantur signorum Egurae 
prominentes, quum sit tabula sine dubio ad re- 
guiam plana. — Hinc 

Prominent, entit, n. 3. absolute, substanli- 
vorum more, Tac. 1, Ann. 53, Mllites invenere 
in prominenti litoris, nihil leetum opperienlom. 
tulla punta. et 2. ibid. 16. Campus, ut riprc 
flurniDis cedunt, aut prominentia montium resi- 
ituDt, irjrequaliter sinuatur. 

PRO\MlNO, as, are, a. I. menare, condurre, 
ayw, porto mioo, b. e. ago. F. MINO Apul. 9. 
Met, Jumenta ad lacum proximum bibendi cau- 
sa grcgatira promiDabat. 

PROMINULU9, a, urn, adject- alquanio pro- 
minente, aliquaatum prominens, eminulus. Plin. 
5. Ep. 6. ante tned. Quasi invltat in porlicum 
latam et prorainulam. SoUn. 27. tub (in. Inler 
simias haheolur et sphinges, villosae comis, mam- 
mis prorainulis. Capitolin. Pcrtin, 12. Fuit ha- 
bitudme corporis pioguiore, ventre promioulo. 
Capell. 3. p. 58. Litter* V. ore constricto la- 
brlsque prominulit exbibetur. Alii leg. promu- 
lis. Ammian. 23. 4. o med. EligKur abies-,cu- 
jus summilas duro ferro concluditur et proiixo, 
arietis efficiens prominulam ipeciem. 

PROMISCAM et 

PROMISCE, adverb, idem quod promiscue. — 
Paul. Diac. p, 224. 8. Mu\l. Promiscam dice- 
bt.nl pro promiscue. Plant. Pseud. *. 5, 10. Nunc 
ego Simonem mini obviara veniat veiim, Ut raea 
Istitia loetus promiscam slat. Farro apud Non. 
p. 361. 25. Merc. (Joam virtutem propriam mor- 
talibu* focit, Cetera promiscam voluit communia 
babtri. Alii leg. promiscue. — - Plaut. Per*. 5. 
2. 62. Promisee nunc volo ludificari. Alii leg. 
pro hiice. Gelt. 7. 3. ad fin. Omnibus promisee 
tuendi atque propugoanrii modis usus est. Id. 2. 
24. Promisee atque indefinite largiri. Id. prcef. 
Indistincte atque promisee adnotare. F. PRO- 
MISCUUS init. At Mar. Fictorin. 1. p. 2457. 
Putsch, ait: Promitcuut etiam promitcue facit, 
noo promisee, (u enlm perduci non debet), aic- 
iit assiduus attidue facit. 

PR6mISC£0, e|, ere, a. 2. commisceo, per- 
misceo. i^acrob. 1. Somn. Scip. 6. Nee aliter 
tam controversa libi ac repugnantia promisceri, 
terram dico, et ignem, potuisse, nisi duobus me- 
dils aeris et aquae neslbus viocirentur. Alii leg. 
permisceri. Gloss. Lit. Gr. promisceo, jrctfAt- 
fWfti, Celerum c,f. derlvaU PROMISCUUS, PRO- 
MISCUE, PROMISCAM. 

PROMi.SLtJE, adverb. con/usamenfe ; alia rin- 
fusa, indt stint amente, indifferenlemente, uly- 



— 90G — 

5t,», afijaxptTw;, perraixte, sine discrimine, con- 
fuse. Cces. $. B. G. 21. Promiscue (mares et 
femince) in flurainibus perluuntur. Cic. 2. leg. 
Agr. 31. 85. Si campus Marlius dividatur, et 
unicuique restrum bini pedes assignentur; tamen 
promiscue toto, quam proprie parva frui parte 
malletis. Id. Fontej. 6. 12. L'num est, et sim- 
plex aurtum judicium, et promiscue, et commu- 
niler stultis ac sapientibus a nalura datum. Id. 

3. Chat. ID. 67. Promiscue baurire ex aliquo 
jfonte. Sueton. Claud. 21. Propria senaloribus 
constituit loca, promiscue spactare solitis. Liv. 
5. 55. Promiscue urbs .-edificari ccepta. Id. 1. 
43. Suflragium promiscue omnibus datum. Sail- 
Jug. 28. In primU Adherbalem necat, detn o- 
mnes puberes Numidas, atque negotiatores pro- 
miscue, uli quisque arraalts obvius fuerat, iater- 
Ccit. Plin. 11. Hist. nat. 37. 47. (130). In ca- 
pite cunctorum animalium bomini plurimus pi- 
lus, jam quidera promiscue maribus ac feminis. 
V. PROMISCE. 

PROMISCUS. V. PROMISCUUS init. 

PROMISCOUM, i, n. 2. V. voc. seq. I. 1. d. 

PROMISCOuS, a, urn, adject, (pro el miiceo). 
Etiam promiscus olim dictum est. Gell. 11. 16. 
tub /in- Varia, promiicaqua, el non necessaria 
rerura cujuscemodi plurimarura cogitatio. Id. 
16. 13. Opioionis tarn promises, errores. — Le- 
gitur etiam ab eruditis in MSS. non unis Ptauli, 
et Taciti non uno in loco, (ut /fetssenborn. 
leg. apud Liv. 5. 13. Prorrmcoque usu.). Hinc 
adverbia Promiscam, et Promisee. — Promi- 
tcuus est permixlus, confusus, iodiscretus, com- 
munis, ovfXjifrri'it e'rct'icotvoj (It. rinfuso, confu- 
to, comune , indistinto; Fr. commun, dont 
chacun a la jouittance avec let autres; Hisp. 
con.un, lo que pertenece a. todos; (ierm. ver- 
mischt, nicht verschieden, gemcinschaftlich, ni~ 
cht gctondcrt, ungesondert; Angl. promiscuous, 
confuted, corHfnon, mingled, indisttnet). 

I.) Proprie. ^ 1. Generatim. — o) Univer- 
sim. Sail. Cat. 12. Pudorem, pudicitiam, divina 
atque bumaaa promiscua, nihil pensi atque mo- 
derati habere. Plaut. Bud. 4. 4. 138. Eamus 
intro omnes, quando operara promiscuam da- 
raus. Tac. 12. Ann. 7. Conglobatur promiscua 
multitudo. h, e. patrura simul, et plebis, Liv. 

4. 2. Connubla promiscua. h, e. plebis et patrum. 
Id. 7. 21. Consulatura promiscuura palribus ac 
plebt facere. Id, 2. 30, in fin. Plus ibi sangui- 
nis promiscua omnium generum caede, quara 
in ipsa dimicatione, factum. Plin. 21. Hist. nat. 
3. 5. (7). Uacc res la promiscuo usu est. Id. 
14. ibid, procem, (2). Omnia, quae occulta ante 
fuerant, in promiscuo usu facta. Tac. If. Ann. 
16. in /in. Promitcua sepultura. et 4. ibid. 16. 
Promiscuura jus. e£ 14. ibid. 14. spectacuium. 
k. e. ad quod omnes sine discrimine admittun- 
tiir. — 6) Cum InGaito. Tac. i. Bist. 84. 'id 
fin. Quid? vos puicherrimam banc urbem do- 
raibui el teclia, et congestu lapidum stare cre- 
ditis? Muta isla et jnanima iotercidere ac repa- 
rari promiscua sunt. h. e. omnia sine discrimine 
ruin* obooxia sunt, et restitui possunt. ■ — c) 
Opponitur privato et proprio. Id. ibid. 56. Vien- 
nenies prlvatis, et promiscuis copiii juvere mili- 
tein. — d) Hino promiscuum, i, n. 2. absolu- 
te, substantivorum more. In Ablat. sing. Liv. 
29. 17. a med. Nunc omaes ceoturiones mililes- 
que vestros (adeo in promiscuo liceutiam atque 
improbitalem esse voluit) Plemioios (Q. Ptemi- 
nius) fecit. Id. 34.41. Ludis Romanis, eediiibus 
curulibus imperarunt, ut loca senatoria secerne- 
rent a populc: nam antea in promiscuo specta- 
bant. Adde eumd. 39. 13.; 7. 17., 34. 54. et 
40. 51. Sic Tac. Germ. 44. Nee arma, ut apud 
ceteros Germaaoi, in promiscuo, led clausa sub 
custode. 

II.) Translate est vulgaris, solitus, ordinarius. 
Tac. Germ. 5. extr. humerus argenteorum fa- 
cilior usui est promiscua ac villa mercantibus. 
Adde Gell. 16. 13. loc. cii. init. 

PROMISSIOj onis, f. 3. promessa, promissio- 
ne, evar/ys'kiz, potiicitatio, p actio. — a) Ge- 
neratim. Cic. 8. All. 9. ad fin. Promissio pro- 



PROMirro 

Tiaci*. Id. 4. Fam. 13. auxilii. Id. 8. Phil. 3. 
10. Sceierum promissio et iis, qui exspectant, 
perniciosa est, et iis, qui promittunt. — Pro- 
missio et potiicitatio, in quit Donalus ad 7*er» 
Andr. 2. 3- 27., earadem vim habent, sed polli- 
citatio majoris assererationis est. — b) Specia- 
tim promissio inter figuras rbetoricas enumera- 
tur a Cic. 3. Oral. 53. 205., ubi Scniitz. leg. 
permissio. 

PROMISStVE, advert, proraitteodo, cum pro- 
missiuoe. Tertult. 4. advers. Marcion. 10. Por- 
temus, inquit, noo porttbimus, pr.cceptive, non 
promissive. 

PROMISSlVUS, a, um, adject, quo aliquid 
pruraittimus. P. Consent, p. 2061. Putsch. Et 
proroissivum tempos, h. e. futurum. /Homed, t. 
p. 328. Modos {verborum) quinque esse omnes 
fere grammatici conseotiunt: nam qui sex vo- 
luerunt, vario judicio alii protoissivum, quidam 
impersonalem conjungunt. Adde Capell. 3. p. 
83. 

PROMISSOR, oris, m. 3. promef/t'tore, rica^- 
■yeXrri?, pollicitalor. Horat. Art. P. 138. Quid 
dignura tanto feret hie promissor bialu? Adde 
Quintil. 1. 5. 6. 

PROMISSUM, i, n. 2. V. PROMITTO in fin. 

PROMISSUS, a, um. V. PROMITTO. 

PROMISSUS, us, m. 4. promissio. In sexto 
casu sing. Ma-nil. 5. 577. flentesque parentes 
Promisiu vita recreat. 

PROMlTOR, Oris. V. IMPORCITOR. 

PRO.M1TTO, mittis, mtsi, missum, mittere, a. 
3. (pro et mitto). Promisti syncope est pro pro- 
misitti apud Ter. Adelph. 5. 8. 17. et CatuU. 
110. 3, et promitse pro prommsse apud eumd. 
ibid. 5. — Part. Prominent II- 1. b. g., 2. et 
4.; Promissus I., II. t. a. et 3 , et in fin.; 
Promittendus II. 1. c. — Promittere est ante 
aut -looge mittere, porro mittere, producere, 
proferre, nposfSaXku (It. mandate o get tare in- 
nanzi o lontano, lasciar andare innanzi; Fr. 
tauter avancer; Hisp. dexar adelantar; Germ. 
vorwti'ts sende-n'j-gthen lasten, loslassen, ker- 
ablassen; Angl. to fling, hurl, or dart, for- 
ward, throve to a distance). 

I.) Proprie. Colum. 5. H« R. 6. 11. Ramos 
vel ferro compescunt, vel longius promittunt. 
Plin. 16. Hisi. nat. 26. 44. (107). de pinu. Nee 
ulla arborum avidius se promittit. k. e. profert, 
et in fructum effundit. — Promittere barbam, 
capillum , est longiorem fieri sinere, tonsorc 
amoto, lasciar crescere: quod in luctu Debat. 
Lio. 6. 16. Satis constat, magnam partem ple- 
bis veslem mutasse, multos mortales capillum 
ac barbam promisisse. Tac. 2. Ann. 39. Ignotis 
locis sese abdit, donee crinera barbamque pro- 
mitteret. V. Promissus in fin. Similiter de co- 
metis Plin. 2. Hist. nat. 25. 22. (89). Pogonise, 
quibus inferiore ex parte, in speciem barbse 
long*, promittilur juba. Id. 10. ibid. 29. 43. 
(81). de cantu luscinix. Nunc variatur inftexo, 
nunc distinguitur concise, copulatur intorlo, pro- 
mittilur revocato. si allunga. Et figurnte Mela 
1. 3. Gallia est looge et a nostris litoribus hue 
usque prornissa. — Auct. B. G. 8, 9. Quo lu- 
tior altitudine esset, hoc audacius, longiusque 
tela promilleret. Ita Aldus 1513. et vetus edi- 
tio Romana, teste Ueins., editio Jensonii 1471. 
habet pmitterel: alia> fere omnes permilteret. 
V. PERMITTO. 

II.) Translate. \ 1. Fere adhibetur pro pol- 
liceri, spondere, recipere, proflteri, constituere, 
paci6ci, promettere, dar parola, \jsiayr^sQua.i i 
a'vaSflj^c/xac. Nam qui pollicetur, ante et in fu- 
turum quodammodo mittit euro, cui pollicetur, 
vel rem, quam pollicetur, ut qui non tam facit, 
quam faeturum se aliquando, apondet, ot ait 
Fostius. — a) Cum Accusal, tantum. Plaut. 
Most. 1. 3. 28. Periisti: quod jam promiseram 
tibi do mum, perdidi.ti. Nepos Attic. 15. Quid- 
quid rogabatur, religiose promittebat. Cic. 13. 
Fam. 8. a med. Meque ea, que libi promitlo 
ac recipio, sanctissime esse observaturum. Id. 
16. Alt. 1. ad fin. Dii faxint, ut facial ea, quaa 
promittit! Firg. 6. /En. 316. en hsc prornissa 



PROMO 

tides est 1 If or at. 2. Sat. 6. 55. roilitibus pro- 
missa Triquelra Prsedla Cassar, an est Itala tel- 
lure dalurus? Id. 1. Ep. 7. 80. Dura septem 
donal sestcrtia, rautua septem Prorailtit./d. Epod. 
14. 7. Promlssum carmen. Ovid. 7. Met. 91. 
promisilque torum. Id. 13. ibid. 325. auiilium. 
promittet Acbaia Trojas. Quintil. procem. 14. 
Facere optima, quam promiuere maluerunt. Id. 
12. 1. 38. Multa non facturi promittimus. Pt- 
tron. Satyr.- 8. Ducem se itineris humanissime 
promisit. si esibi, si offerse. V. alia in Promts- 
sus in fin. sub II. — Promittere sibi omnia, 
credere, se omnia babiturum, promettersi tutlo. 
Lucan- 7. 758. Quum sibi Tarpejas victor de- 
sponderit arces, Quum spe Romans promiserit 
omnia pra>d». et 2. 321. Uuoc quoque totius 
sibi jus promittere mundi. — Cum adverbiis, 
Plaut. Pseud. 3. 2. 101. Promittere firmiter. Id. 
Stick. 3. 2. 27. certo. Catull. 109. 3. vere. — 
o) Cum Accus, et Infinito — Future Plant. 
Men. 5. 4. 6. Sannm futurum, jr.ea id promitto 
fide. Cic. Mur. 41. 90. Quem ego inimicissimum 
buic conjuralioni futurum esse, promitloet spon- 
dee Id. 5. Phil. .18. 51. Promitto, recipio, 
spoodeo, C. Cwsarera talem semper fore. Id. 3. 
Fam. 10. Dc me tibi sic, cooteslans omnes deos, 
promitto atque coofirmo, me, etc. Horat. 1. Od. 
7. 28. Certus enim promisit Apollo Ambiguam 
tellure nova Salaroina futuram. ~ Cum- Inftniti- 
vo prassenti. Plaut. Trin. prol. 5. Si quidera 
dare promittitis. Id. Cist. 2- 2. 7. Quia ei pro- 
misi dolium vioi dare. Adde Bacch. 4. 8. 79., 
Merc. 3. 4. 46. et Rud. 3. 4. extr. Sic Ammian. 
22. 7. Earn adiere fidentius, promittentes late- 
bras monstrare Florentii, si eis gradus militia 
redderetur. — Et passive. Plin. 37. Hist. nat. 10. 
60. C167). Dammonis cornu (gemma) promittitur 
prasdivina somnia reprsesantare, — Cum Infinito 
Fut. siroul et Pra?s. Curt. 3. 6. 2. Se remedium 
afferre tantamque vim morbi leraturura. esse pro- 
misit. — c) Cum Ablat. et preepos. de. Cic. 7. 
Fam. 5. Neque minus ei prclixe de tua volun- 
tale promisi, quam eram solitus de mea polli- 
ceri Id. 6. ibid. 1. Si roihi alterutrum de eventu 
atque exitu rerum promittendum esset, etc. Uo- 
rat. 1. Sat. 4. 103. ut si quid promittere de 
rae Possum aliud vere, {hoc) promitto. — Et 
addito Infinito Cic. 3. Fam. 10. V. loc. cit. 
pautlo sup. sub b. — d) Cum Genitivo. Cic. 
Topic. 4. 22. Si quis in pariete comrouni denao- 
liendo damni in/ecti promiserit. h. e. promiserit 
nomine damni infecti. < — e) Similiter ellipsis 
est in bis Cic 2. Orat. 7. 27. Quum ille dubi- 
taret, quod ad fratrem promiserat. h. e. se itfl- 
rum ad crcnam apud fratrem. Sic Plaut. Stick. 
4. 2. 16- Ad ccenam alio promisi foras. Phcedr. 
4. 24. Ad ccenam mibi promitte. h. e. te ventu- 
rum. Adde Petron. Satyr. 10. — /) In malam 
partem. Plaut. Asin. 5. 2. 80. Quin surreptu- 
rum pallam promisit tibi. ti ha intimato. Etiara 
illud Virg. 2. £n. 94. hoc trabit Servius: et 
me, fors si qua lulisset, Promisi ultorem. h. e. 
micatus sum. Quod rerum est, si ad UlYSsem 
referatur; si ad Palamedem, non item. Ironia 
vero est in his Ter. Beaut. 4. 4. 6. Syrus mihi 
tergo pcenas pendet. clim. Satis scite promitlit 
tibi. et Plaut, Epid. 1. 2. 18. Quem irrigatum 
plagis plstori dabo, nisi etc. epid. Salva res est: 
bene promitlit. — g) Pro affirmsre, proOteri, 
affirraatc praediceie. Cic. 9. Alt. 7. Promitto 
tibi, si raiebit, teg'ulara ilium in Italia cullam 
relicturum. ti so dire, ti assicuro. et Plaut. 
Hud. 2. 5. 58. Tu promittebas mihi, ilHc esse 
quaestum maximum meretric-ibus. Plin. 37. Hist. 
nat. 9. 40. (124). Eas ge'mmas magorum vanitas 
Tesist,ere ebrielati promiltit. Id. 20. ibid. 22. 69. 
(244). Vomicas rumpere, purgare, persanare pro- 
mittens. - — h) Promittere se talem, dare cer- 
tain spem, aut signum, se talem futurum. Se- 
neca 4. Controv. 29. a med. Halerius, qui et 
promisit oratorem, et preestitit. Quintil. declam. 
1. 6. Int&rrogabo, per quae se parricidara scelera 
promiserit. — Et absoluU, eodem sensu. Jul. 
£x$uper. l.'lta se factis fortibus promiserat, ut 
hostibus ferrori, Romano imperatori carus esset. 



— 907 — 

— i) Commode tribuitur rebus jnanimis. Seneca 
Hippol. 569. Et arnica ratibus ante promittet vada 
Incerta Syrtis. Plin. 31. Hist. nat. 3. 28.(47). 
Terra ipsa (aquas) promitlit, candicaritibus macu- 
les, aut tola giauci co)oris./d. 35. ibid. 10. 36.\68). 
de pictura. Ambire enim debet se extremitas 
ipsa, et sic desinere, ut promittat alia post se. 
^ 2. Speciatim p6nitur pro portendere. Flor. \. 6. 
Clarum fore, visa circa caput flam ma promise- 
rat, et ibid. 7. a med. Nee dubilavere cuDcti, 
monstrum puicberrimum imperii sedem, caput- 
que terrarum promittere. Plin. 18. Hist. nat. 
31. 74. (309). Stella, quae Vindemitor appeliatur, 
exoriri mane incipit, vindemiae maturitatem pro - 
mittens. Pal. Place. 6. 730. promittunt omina 
poBnas. ^ 3. Item pro vovere. Cic. 7. Verr. 
72. 183. Donum Jovi dicatum atque promissum. 
Petron, Satyr. 88. Antequam iimen Capitolii 
tangunt, alius donum promitlit, si etc. Flor. i. 
ll.Imperator paptus Ticloriam, templa promisit. 
Tibull. 3. 5. 33. nigras pecudes promittite Diti. 
Juvenal. 13. 233. Laribus cristam promittere 
Garii. ^ 4. Et liciiari, seo offerre pretium rei 
venalis. Plin. 17. Hist. nat. i. 1. (3). Pro do- 
mo ejus sestertiura miliies identidtm proraittens. 
— Ilinc Part, prjeler. pass., cujus exempla et 
supra retulimua, 

Promissus, a, urn, adjective usurpatur, et est 
productus, longus, prolhus, allungato , lunqo, 
steso innanzi, sxtsvtjs. 

I.) Proprie. C(es. 5. B. G. 14. Britanni ca- 
pillo sunt promisso. flepos Dalam. 3. Capillo 
longo, b8rbaque eral promif-sa. Varro apud Non. 
p. 362, 32. Merc, et Liv. 38. 17. Promissse, et 
rutilata? coma:. Justin. 4. 4. t. Sordida veste, 
capiilo barbaque promissis. Colum. 6. B.. R. 1. 
3. Cove? palearibus amplis, et pane ad genua 
promissis. Id. 7. ibid. 9. Sues ventre promisso, 
clunibus vastis. T. pftOLlXL'S. — Pro ante, aut 
longe missus, pra?raissus. Zucret. 4. 681. turn 
Cssa fcrarum tlnguU quo tulerit gressum, pro- 
missa canum vis Ducit- At Lacbmannus Grono- 
vium et Codd. secutus legit permissa. 

II.) Translate est pollicitus, pectus, patluito, 
promesso, eKTiyr&itivot. -Auct. B. Alex. 34. Pe- 
cuniam promissam alicui persolverf. Virt<. 12. 
/En. 31. Promissam (vatam) eripui genero. Mar- 
tial. 7. 69. Usee est ilia tibi promissa Tbeophila, 
Cani. Rursus firg. 4. JB«. 552. Non servata 
fides cineri promissa Sicbaso. et 9. ibid. 107. 
Ergo aderat promissa dies. Plaut. Asin. 2. 2. 
99. Operam promissam dare. — Hinc 

Promissum, i, n. 2. absolute, substantivorum 
more, est promissio, promessa, itnpcgno, parola 
data, sVaTyeXfi*. — a) In sing. num. Cic. 4. 
Alt. 17. Constantiam promissi, et fidera miram! 
Id. 7. Verr. 53. 139. Satis est factum Siculis, 
satis officio, satis promisso oostro nc tnuneri re- 
cepto. Id. i. Off. 10. SI. et 3. ibid. 25. 95. Pro- 
mlssum facere. et 3. ibid. 25. 94. eiigere. Varro 
2. R. R. 11. 1. absolvere. Plin. 2. Ep. 12. im- 
plere. Cic. 5. ^err. 49. 116. Summam promissi 
complere. Id. 3. Fam. 9. Persolvere alicui quod 
est promissi ac muneria. Id. 12. Att. 18. Voto 
quodam et promisso teneri. Ovid. 3. Fast. 685. 
Promisso inani aliguem ludere. Plin, 24. Hist, 
nat. 17. 99. (156). In promisso berbarum mira- 
bilium occurrit aliqua dicere et de magicis. h. 
e. quum promiserim me ncturum de herbis miia- 
bilibus. - b) In piur. num. Ter. Eun. 2. 3. 
19. Fac, sis, nunc promissa appareant. Cic. 3. 
Off. 24. 92. Pacta et promissa servare. et 1. ibid. 
10. 32. I Ills promissis standum, non est, qus 
coactus quis metu, quse deceptus dolo promise- 
rit. (Sic Virg. 2. JEn. 16.0. manere promissis) Id. 
Plane. 42. 101. Alicujus promissa repetere. Id. 
6. Fam. 17. expetere. et 3. ibid. H. a med. fla- 
gitare ab aliquo. Val. Place. 7. 650. reposcere 
aliquem. 7'er. Andr. 4. 1.7. perficere. Tac. 14. 
Ann. 7. perpetrare. Vol. Place. 7. 518. pera- 
gere. Cic. 12. Fam. 30. solvere alicuL Catull. 
64. 139. dare alicui. far delle promesse. (Apud 
Ovid. 2, Met.5i. et ibid. 94. date promissa, est 
solvere.) Tac. 13. Ann. 44. exuere. dtsobWigar- 
si. et 12. ibid. 14. alicujus sequi. et 15. ibid. 



PROMO 

19. eispectare. Id. 4. Hist. 62. spernere. Id. 3. 

Ann. 16. Eludi ab aliquo per vana promissa. 
Sail. Jug. 82. Magnis muneribus et.majoribus 
promissis quempiam ad studium sui perducere. 
et ibid. 12. Promissis onerare aliquem. Tac. 2, 
27i«t. 8. ingentibus corrumpere. et 1. tbt'd. 74. 
extr. promissis simul ac mini6 tentare aliquem. 
et 3. ibid. 24. Spe et promissis accendere; et 
ibid. 58. Largus promissis. 

PROMO, mis, mpsi et nasi, mptum el ratua, 
mere, a. 3. (a pro et emo, qua sum ere significaO- 
Part. Pr omens J. ct II. 2.; Promptus I. et V. 
PROMPTUS loco suo; Prompturus II. 2.; Pro- 
mendus II. 1. — proroere est proferre, eflerre, 
in medium afferre, expromere, KCQ%up>.$o}ia.h 
ixfs'pw (It. camare o tirar fuori; Ft. tirer, re- 
tirer, [aire sortir j Hisp. tirar , saccr a fuera," 
Germ, hervornehmen ,-bringen ,-kelen; Aogl. 
to draw or bring out, bring forth, produce). 

I.) Proprie. PlauL Cist. i. i. 113. Accipias 
claves: si quid tibi opus erit promptu, promi- 
to. Colum. 2. R. R. 10. 16. Promere aliquid 
in tisus. Plaut. Mil. glor. 3. 2. 16. Prompsisti 
tu iili vinum? lv. Non prompsi. Bar at. Epod. 
2. 47. vina promens dolio. Id. 3. Od. 21. 8, 
Promere languidiora vina. Id. 1. ibid. 35. II. 
Neu prompts modus amphora. Cic. 5. Verr. 
84. 195..Quum tibi senatus ex aerario pecunlam 
prompsisset. Id. 2. Fin. 7. 22. Medicament* 
de nartbecio promere. Id. 3. Fin. 2. 7. Quum 
velterc e bibliotheca pueri Lucolli quibusdam 
libris uti, veni in ejus villam, ut eos ipse, ut so- 
lebam, inde promerem. Liv. 3. 69, ad fin. Si- 
gna ei'srario prompta, delataque in campum. 
Horat. 3. Od. 20. 10. dum tu celeres sagittas 
Promis. Tac. 15. ^fnn. 54. Promptum vagina 
pugionem, vetustate obtusum increpans, asperarx 
saxo, et in mucronem ardescere jnsslt. Ovid. I. 
Mat. 468. Eque sagittifera promsit duo tela pba- 
retra. Virg. 2. £n. 260. Isetique cavo se robore 
promunt. h. e. exeunt. Colum. 3. R. R. 12. 1. 
Vites promunt se. h. e. pullutant, et crescunt. 
Id. 9. ibt'd. 13. 2. Sameram ulmi promunt. 
danno fuori, producono. et Ovid. 5. Fast. 379. 
Nocte minus quarta promet sua sidera Chiron. 
Horat. Carm. scecul. 9. Aime so!, curru nitlde 
diem qui Promis, et celas. Martial. 10. 80. ge- 
mitus imo de pectore promit. Amob.-T. 38. Ha- 
bent miraculi speciem ista, si ita ut sunt prom- 
pts, humanum veniant ad audi^um. cavate dai 
libri e raccontate. 

II.) Translate. ^ 1. Generatim. Luccejus a- 
pud Cic. 5. Fam. 14. Nihil .potest esse jucun- 
diu's-anirao erudito ; qui semper aliquid ex se 
promat, quod alios delectet. Cic. 9. Alt. 18. Nunc 
certe promenda tibi sunt consiHa- Id. 1. Orat. 
14. 59. Est aliquid, quod non ei usu forensi, 
sed ei obscuriore aliqua scientia sit promendum 
et assumendum. Id. Topic. 2. 7. Loci, e qui* 
bus arguments promuntur. Horat. Art. P. 143. 
N<-n fumum ex fulgore, sed ex fumo dare lucem 
Cogitat, ut speciosa dehinc miracula promat Ah- 
tiphaten Scjllamque etc Plin. i. Ep. 10, fid fin. 
PromeTe et exercere justiHam. Id. Paneg. 66. 
Jubes, qua" sentimus, promere in medium? pro- 
feremus. Virg. 5. /En. 191. nunc illas promite 
vires, Nunc aniraos, quibus in G*tulis Syrtibus 
usi. «f 2. Speciatim et s?epe est eloqui, manl- 
festare, paiaxa facere, explicare. I*laut. Asin^ 1. 
I. 10. Ita me obstinate aggressus, ut non au- 
deam profecto, percunctanli quio promam omnia. 
Liv. 30. 12. Neque qua acta essent, promendo. 
Horat. 2. 'Ep. I. 104. reclusa Wane domo Tigi- 
lare, clienti promere jura. Vellej. 2. 48. 5. Ha- 
rum rerum ordo quum jus-tis aliorum vblumini- 
bus promitur, tum > uti spero, nostris explicabi- 
tur. Horat. 1. Od. 34. 14. insignem attenuat 
Deus, Obscura promens. Quintil. 1. 1. 22. Cur 
iroprobetur, si quis ea, quae domi suae ra«l« fa- 
ceret, in publicum promit? Id. 8. procem. 32. 
Ea verba sunt maxime probabilia, qua sen- 
sum animi nostri optime promunt. Pe(ron. Sa- 
tyr. 101. Jubet quemque suam 6ententiam pro- 
mere, dir ti suo parere. Tac. 2. Hist. 90. Po«- 
tera die, tamquam apud alterius civitatls sena- 



PROMONEO 

turn populumque, magnificara oralionem de se- 
metipso prompsit.'et Martial. 8. 18, Promere 
Tulgo epigrammata. pubblicare, Apul. Florid. 
n. 17. Qui pueris utile carmen prompturus esv. 

PROMO.NfiO, es, ere, a. 2. est porro monere. 
Soeth. in Arittot. categor. i. p. 136. Ne forte 
«ogamur aliquando partes substantiarum, quon- 
iam sunt in subjecto, suspicari non esse substan- 
tias, sed accidentia, promonet. Feslus p. 205. 12. 
Mull. Promenervat, promonet. Divisim Mulle- 
rua leg. pro monet; at Qoicherat. junclim pro- 
monet. 

PROMONSTRA, prodigia- Paul. Diac. p. 224. 
'9. Mull, nempe a pro, ante, el monstro, a$, 

PROMONTORlCJM, li, n. 2 Legitur et promun- 
corium in opt. codicib., quam scriptionem tuen- 
tur praeter alios Turned. 1. 13. Advers. c. 18. et 
Pops, ad Melam loc. infra cit. — Tertiam syl- 
labam videtur corripere Ooid. 15. Met. 709. lode 
legit Gapreas, promODloriumque M'raervae:at bic 
qualuor gyllabarum lit vox, nam bins vocates i 
et h in unain contrabuntur, vel potius t natu 
ram cons^nantis acciptl, ut in abiete, pariete, 
quae sa?pe apud poeta6 trisyllable voces sunt. — 
Ceterum promontorium a v. promineo, ul vi- 
detur {V. sub 2.) est prominentia. ^ 1. Gene- 
ratira dicitur de qualibet prominentia, etiarnsi 
ad mare non sit: ut de jugo eminent! in mediis 
Alpibus. Liv. 21. 35. Praegressus signa Hannibal, 
In promontorio quodam, unde looge ac late pro- 
spectus era I, consistere jussis miiitibus, Itaitara 
ostentat, subjectosque Alpinis montibus C'rcum- 
padanos campos. ^ 2. Speciatiro et saepe est 
Itai. promontorio, capo, axpa, Xe'ira?, p7ov, emi- 
nentia in mare prominens: a mons, ut sit pro- 
pria mons, aut rupes in mare procurrens. Alii 
a promineo ducunt, ut sit prominentia litoris in 
mare procurreotis. Multa sunt enim protnonto- 
ria, ubi nulli sunt monies: reulti etiam monies 
mari incumbentes, ubi taraen nulla sunt pro- 
montoria, ut ait f r os$. ad Melam 1. 13. Pacu- 
inui apud Gell. 4. 17. extr. Id promuntorium, 
cujus lingua in altura projicit. Cic. 7. Vtrr. 56. 
145. Illi, quos a poetis accepimus, s'mus quosdam 
obsedisse maritiraos, aut aliqua promontoria, aut 
praerupta saxa tenuisse dicuntur. Id. 1. Phil. 3. 
7. Leucopetra, quod est promontorium agri 
Rbegini. Caet. 3. B. G. 12. Erant ejusmodi fere 
situs oppidorum, ut posita in extremis lingulis 
promontoriisque, neque pedibus aditum haberent, 
quum ex alto se sestus incitavisset, etc. Adde 
Piin. 2. Hist. nat. 108. 112. (245). et 5. ibid. 

1. 1. (2). 

PROMOTlO, oais, f. 3. promozione, Ttpoayw- 
•pj, actus promovendi. Pseudo-Ascon. in Cic. 
3. Verr. 28. Accensus nomen est ordinis, et pro- 
motioni8 in militia- Lamprid. Anton. Diadum. 

2. Macrinus iinperator dixit: Habete igitur, com- 
militones, pro imperio aureos ternos, ".l solitas 
promotiones, sed geminatas. h. e. gradus et ho- 
nores militares, et quod lis debetur slipendium. 
Firmic. 3. Mathes. 7. n. 5. Augments vitas, pro- 
motionesque, sed cum maxima largitur infamia. 
avanzamenti. 

PROMOTOR, oris, V. PROMOVEO II. 2. 

PROMOTUS, a, urn. V. PROMOVEO. 

PROMOTUS, us, m. 4. promotio. Ttrtu.ll. Cor. 
mil. 3. tub fin. Ad omnem progressum atque 
proraotum. 

PROMOVEO, mOves, movi, mo" turn, mo'vere, 
a. 2. (pro et moveo), Promosset syncop. pro 
promovitset I. 2.; promorat pro promoverat I. 
1. et II, 3. — Part. Promovens II. 1,; Pro- 
motus I. 1., II. 2. et in fin.; Promoturus II. 2.; 
Promovendus I. 1. — Promovere est porro aeu 
ultra movere, provebere, producere, npodybi, 
nc oc/3tjSa£o> (It. far avanzare; Fr. fairt avancer, 
mouvoir en avant, pousser en avant; Hisp. 
promover, adelantar; Germ, vorwiirts bewe- 
yen, wetter bring en, weiterschaffen; Angl. to 
7nove forwards, make to advance'}. 

I.) Proprie. 4 *■ Generating vel stricto sensu, 
— a) Uaiversira. Colum. It. M. E. 1, 8. Ali- 
qua *unt opera tanluramodo virium, Umquam 
promovendi onera, portandique. Caet. 2. B. C. 



— 908 — 

11. Saxa quam maxima possum, vectibus pro- 
mo vent. Pun. 19. Hist, nat. 5. 23. (6*). Pen- 
siles bortos rolis in solem promovere. Cels- 8. 
18. In palm* quoque ossa inieidum suis sedibus 
promoventur, modo in priorem partem^ modo 
in posteriorem. si slogano. Cic. 3. ad Q. fr. 
1. 1. In balneariis assa in alteram apod y tens an- 
gulum promovi. Tac. 4. ffist, 30. Turrim por 
t« appropinquaatem promoti contra validi asse- 
res et iacussx trabes perfregere. Qaintil. 11. 2. 
33. Quum prior calculum promovisset, victus- 
que esset. avendo mosso la pedina. Plin. 11. 
Hist. nat. 18. 20. (5.)). de apib. Ante fores in 
tflpore soils promotae. Ter. Eun. 5. 3. 3. t.hrk. 
Move vero ocius te, nutrix. so. Moveo. chrb. Vi- 
deo, sed nihil promoves. non ti avanzi punto. et 
Ph(£dr, 4. 24. Unum promorat vis pedem trlcti- 
nio. Quintil. 11. 3. 113, Promovere manum ad 
siaistrara intra huraerura, stendere. — b) Spe- 
ciatim in re miiitari. Cces. 7. B. G. 27. Postero 
die Caesar proraota turri directisque operibus, 
quas facere inslituerat, etc. Id. 2. ibid. 31. Tan- 
tas aUitudinis macbinationes Lanta celeritate pro- 
movere. Tac. 15. A nn. 4. in fin. Quum promo- 
vere scalas et machinamenta iaciperent, facile 
detrusj. k. e. admovere, appressare. Justin. 14. 

1. 6. Exercitu io /Etoliam promote Auct. B. 
G. 8. 16. Caesar legiones prornovet, et turmas 
mittit ad insequeadum. Id. B. Afr. 14. Equi- 
tatus subito sese extendere, et in latitudinem 
promovere coaperunt. et ibid. 59. Aciem longius 
ab adversariorum copiis promoverat. Liv- 28. 
44. Promovere castra ad Cartbaginera. Sic Id. 
10. 4. Promovere castra in agrura Ruscellanum. 
et Co35. 1. B.G. 38. Eodem die castra promo- 
vit, et millibus passuum sex a Caesaris castris 
sub moate consedit. Stat. 1. Achill. 443. fervent 
porlus, et operta carinis Slagna, suasque hiemes 
classis promota, suosque Altollit Ductus. — c) 
Singulare est illud Apttl. 4. et 7. Met. Nox pro- 
raota. notte avanzata. % 2. Speciatim, vet la- 
tioii sensu pro extendere, amplificare, stendere, 
ampliare. Ovid. 2. Amor, 9. 17. Roma, nisi im- 
mensum vires promosset in orbem, Stramincis 
esset nunc quoque densa casis. ^uefon. IVer. 16. 
Ostia tenus promovere mceoia. Ooid. 2. Pont. 

2. 72. iraperium. 

II.) Translate. ^ 1. Generatim est juvare. con- 
ferre, proiicere, giovare, profittare. Ter. Hecyr. 
4. 4.81. Abibo hioc, prasens quando promoveo 
parum. Horat. 4. Od. 4. 33. Doclrina sed Tim 
promovet insitam. Gell. 10. 22. in fin. Putilis 
meditatio arguiiarum, nihil ad vitam tuendam 
promovens. Id. 5. 10. Quum in studio facundias 
aburjde promovisset. avendo fatto gran progres- 
so. Justin. 5. 10. 4. His vocibus tantum promo- 
tum est, ut reversus in urbem exercitus xxx, ty- 
ranaos emigrare Eleusiaa juberet, subslitutis de- 
cern, qui etc. ^ 2. Speclatim promovere ali- 
quem est evehtre, provehere ad gradum aliquern 
dignitatis, prornuouere. Lamprid. Elagab. 20. 
Promoturus omnes turpisiimos, et ultimae pro- 
fessioais homines. Plin. 10. Ep. 3.; et Sueton. 
Oth, 1. Promovere quempiam in amplissimum 
ordinem. Plin. ibid. Ep. 20.; et ^ueton. Vesp. 
16. ad prajfecturam aerarli. Absolute. Plin. Pa- 
neg. 90. m6 (in. Habuerat hunc honorem peri- 
culis nostris Nerva, ut nos etsi minus ut bonos, 
tamen promovere vellet. — Similiter Parr, pro- 
motus est ad altiorem dignitatis gradum evectus, 
promosso. Lucan. 6. 147. ibi sanguine multo 
ProrootuS; Latiam longo gerit ordine ritem. Plin. 
7. Ep. 31. Protnotus ad araplissimas procuratio- 
nes. Inscript. apud Gruter. 391. 4. te. cr/vrnvs 

T. F. VITAL1S VBTBR. PHOJMOrVS BX LBG. XX. VICT. 

in leg. ix. Ammian. -21. J. Parvi babitis. qua? 
Constaotius scripserat, nalloque arbltrio ejus 
promotorum suscepto, praster Nebrldium. h. e. 
promotorum ab eo ad gradus honorutn, ut videre 
est 20. 9. L'nde male ex hoc loco quidam jPro- 
moior, oris, inter Latinas voces posuerunt. /n- 
icrt'pt. apud Marin. /Vat. Arv. p. 630. m. af- 

RRL. ^LACCIANO TBT. AVG. K. O VI VIXIT ANSIS I-XX. 

pro. (sic, h. e. promotus) ak. xx. mil. ann. xxni. 

ITEM POlMISSlONB (tic) VtX. AM*. XXI HI. M. HI. 



PROMPTUS 

u. x(. 5 3> It8m speciatim est paiam facer*. 
Horat. Epod.il. 13. Simul calentis inverecuo- 
dus Deus Arcana promorat loco. h. e. prompso- 
rat, emiserat, ediderat. ^ 4. Item de tempore, 
pro differre, in iongum trahere, portar innan- 
zi, prolungare. Ter. Andr. 4. 2. 27. Noo satis 
babes, quod tibi dieculam addo, quantum huic 
promoveo nuptias? — Hioc a Part, praeter. paw., 
cujus exempla supra retulimus, 

Promota, drum, n. 2. absolute, substantivo- 
rum more: quid vero sint, J 7 , in PRODUCO in 
tin. 

PROMPTARlUM. V. PROMPTUARIUS If. 

PROMPTfi ef prorate, adverb. Comp. Prom~ 
ptius et Sup. Promplissime 1- et 2. — Prompt* 
<f 1. Est Hal. pronlamente, spedUamente, itpo- 
&y£tw{, PTOipw;, libenter, alacriter, sine cuncta- 
tione, sludiose. Tac. 15. Ann. 52. Prompte dare 
operarn. et 16. ibid. 10. subire neccm. Vol. Max. 
4. 3. n. 9. pecuniarn legalis dislribuere. AacU 
B. Afr. 58. Quum lam magois copiis essent pras- 
diti, proraptiusque prosiluissent. Tac. 2. Ann. 
38. Promplius adversari. et 4, ibid. 31. Solutius 
promptiusque eloqui. ef 1. Hist. 55. Dirumpunt 
imagines Gaib*, quarta legio promplius, duodo- 
vicesima cunctaater. Plin. 4. Ep. 17. sub fin. 
Ego vero Corelliae adero promplissime. Cels. 2. 
1. Morbi leviores sunt, et proraptius finiuntur. 
piu presto, et Tac. i. Hist. 74. Legati apud Vi- 
tellium remanserunt, promptius, quam ul retenti 
viderentur. piu prontamente e percib piu vo- 
lentieri, ^ 2. Est facile. Juvenal. 10. 219. quo- 
rum si nomina quaeras, Promptius expediani, 
quot amaverit Hippia mcechos. piu facilmente, 
piu presto. Vol. Max. 6. 5. n. 1. Victoria prora- 
ptyssime Hcentiam subministrat. 

PROMPTIM, adverb, prompte. Tertull. carm. 
in Gen. 98. dum dicit lumina promptim Afful- 
sisse sibi. 

PROMPTITODO, Inis, f. 3. promptus animus. 
Gloss. Lat. Gr. Prompliludo, rrpoSr'jfu'a. 

PROMPTO, as, are, a. 1. frequenlat. a promo. 
Plant. Pseud. 2. 2. 33. Supremi promptes thes- 
auro Jovis. Id. Bacch. 3. 3. 61. Ilium meum 
malum promptare malim, quam peculium: quia 
malum si pr^mptet, in dies faciat minus, k. e. 
frequenter depromere et prodigere: jocus. 

PROMPTUARIUM, li, n. 2. V. voc. seq. ift 
fin. 

PROMPTUARtUS ct promtuarius, a, um, ad- 
ject, ad promendum pertinens. 

I.i Proprie. Promptuaria cella, armarium 
promptuarium, ubi res conduntur, subinde pro- 
mend* in usum famili*, dispensa, magazzino, 
xafxtelov. Calo R. R. 11. Area vesttaria, arma- 
rium prompluarium. Alii leg. promptarium. Apul. 
de Mag. Praeserlim quod conditum cumque, quod 
obsignatum, quod inclusum domi asservalur, id 
omne eodem argumento magicum dicetur; aut 
e ceiia promptuaria in forum atque in judicium 
proferetur. Adde Jmrnian. 19. 12. Joculariter 
Plaut. Amph. 1. 1. 3. Quid faciain nunc, si 
tresviri me in carcerera compegeriot: indo eras 
e promptuaria ceila depromar ad QaRrum? 

II.) Translate. Auson, epist. 21. in fm. Aliquid 
reporlans interim munusculi De largitate musici 
promptarii. lla pro promptuarii metri necessi- 
tate. Ita etiam Paulin. Ifolan. carm. 18. 42. 
Qui locupiete manu promptaria ditia laxant. 
Apul. t. Uogm. Plat. Os aliis animantibus ad 
explecdam victus necessitatern , inferendasque 
venlri copias comparatum est: sed homini prom- 
tuarium potius rcctae rationis, et suavissimse 
orationis. Symmach. 'J. Ep. 67. [aX. 72.) Ut or- 
Datissimae linguae tuas promptuario numquam 
desil materia talium nuncio rum, — llinc 

Promptutfrium, ii, n. 2. absolute, substanli- 
vorum more, est cella promptuaria. Apul. 1. Met. 
Siraui e promptuario oleum uoctui, lintea ter- 
sui, et cetera buic eidein usui profer ociter. 

PROMPTt'LUS, a, um, adject deminut. all- 
quantum promptus Hie.ronym. in vet. prosf. ad 
Daniel, ad fin. Quidam e nostris satis ad lo- 
quendum promptulua. 

PROMPTUS, a, um, est particip. a proma 



PROMPTUS 

(quam vocem F.\ quod adjective quoque u«ur- 
pa'ur, unde Cotnp. Promptior II. 1.; et Sup, 
Promptissimus I. et II. t., 2. et 3. 

I.J Proprie est in aperto positus, expositus, 
patens, esposto, patente, aperto: quasi deprom- 
ptus cuique ad usum. Ennius apud Gtll. 19. 8. 
et apud Hon. p. 129. 26. Merc, eo ego ingenio 
natus sum: ,32que inirhicitiam atque amicitiam 
in frontem promptam gero. Lucret. 6. 816. Hos 
igitur tellus omnes exaestuat asstus Exspiratque 
foras in apertum promptaque caeli. Cic. Rose. 
Am. 40. 118. Tamelsi hoc minime latet, quod 
ita promptum et propositum est, ut etc. Id. 1. 
Fin. 9. 30. Prompta et aperta iodicari. Id. 3. 
Or at. 57. 215. Discutienda sunt ea, quae obscu- 
rant, et ea, qua- sunt eminentia et prompta, su- 
raenda. Sail. Cat. JO. Aliud clausum in pecto- 
re, aliud promptum in" lingua habere. Cic. 6. 
Verr. 2. 7. Se nihil tam clausum, neque tarn 
reconditum posse- habere, quod non isttus cupi- 
dilati apertissimum proroplissimumque esset. Tac. 
2. Ann. 20. Nihil ei iis Csesarl incognitum: 
consilia, locos, prompta, occulta noverat. 

II.) Translate. ^ 1. Est qui in prompto est, 
alia mano; et — a] Absolute. — De rebus est 
paratus, expeditus, pronto, apparecchiato, alia 
mano, Itoj^o?. Pectus apud Non. p. 315, 10. 
Merc. Ferro prompto. Cic. 4. Fam.-l'i. ad fin. 
Cetera, quae tibi a multis prompta esse certo 
scio, a me sunt paratissima. Ovid, 3. Met. 18S. 
veliet promptaa habuisse sagittas. Tac. 1. Ann. 
71. Quod cuique promptum, arma, equos, aa- 
rum offerentes. Id. 15. ibid. 19. Gratiam, hooo- 
res, cuncta prompta et obvia habere. Cic.Ccecin. 
27. 78. Qui tot annos ingenium, laborem. fiJem 
suam populo R. promptam expositamque pr;«- 
buit. Salt. Cat. 32. Quorum cognoverat prom- 
ptam audaclam. Tac. 13. Ann. 3. Prompta et 
profluens eloquentia. — Homo promptus, para- 
tus ad agendum, aggrediendum, in quo nulla 
mora est, alacer, eipeditus, strenuus, erectus, 
paratus, lesto, pronto, attivo, spedito, disposto, 
presto. Cic. 6. Verr. 17. 37. Promptissimus ho- 
mo, et experiens. Cces. 1. B. C. 3. Laudat prom- 
ptos, segniores castigat. Justin. 22. 2. 12. Cuius 
peracta caede ex plebe quoque locuplelissimos et 
promptissimos interficit. — b) Cum Acous, et 
prxpos. ad apud optimos scriptores. Cces. 3. B. 
G. 19. in fin. Ad bella suscipienda Gallorum 
alacer et promptus est animus. Cic. 3. Fam. 11. 
a med. Tuum promptum animuin et alacrem 
perspeii ad del'endendam rempublicam. Id. 2. ad 
Q. fr. 13. Milari animo esse et prompto ad jocan- 
dum. Id. Divin. in Q. Catcit. 13. 41. Quo pa- 
ratior ^d usurn forensem, promptiorque esse pos- 
sim. Id. 2. leg. A or. 30. 82. Homines acres, ad 
■v Ira prompti, ad seditionem parati. Id. 1. Off. 24. 
83. Promptiores esse debemus ad nostra pericu- 
la, quam ad communia. Liv. 31. 34. Quod prom- 
ptiores ad subeuodara omnem dimicationem vi- 
debatur facturum. id metum pigritiamque incus- 
sit. Ovid. 1. Met. 126. Savior ingeniis* et ad 
horrida promptior arma. Justin. 23. I. 3. Brutlii 
et fortlssimi turn et opulentiasimi videbantur, 
8imul et ad injurias vicinorum prompti. — c) 
Cum Accus. et praspos. in apud serioris aevi scri- 
ptores. Flor. 4. 12. Dalmatae in latrocinia prom- 
ptissimi. Tac. 15. Ann. 25. extr. Promptus in 
pavorem. et ibid 61. in adulationes. Id. Agric. 
35. extr. Promptior in spem, et firraus adversis. 
— d) Cum Ace us. et pra'pos. adversus apud 
Tac. 6. Ann. 48. extr. ttalbua truci eloquentia 
habebatur, promptus adversus insontes. — e) 
Cum Ablat. et prappoa. in. Cic. Brut. 42. 154. 
Prompta et parata in agendo et in respondendo 
celeritas. Jfepos Themist. 1. Neque minus in re- 
bus gerendis promptus, quam. excogitandis erat. 
Sueton. Tit. 3. Vel in orando, vel in lingondis 
poematibus promptus. — f) Hum Ablat. tan- 
tum. Sail. Jug. 44. Promptior lingua, quam ma- 
nu. Liv. 2. 33. Juvenls consilio et menu prom- 
ptus. Id. 4. 3. Non promptus ingenio tantum, 
led usu etiam exercitatus. et 2. 56. JEtatis ejus 
ha ad quisquam raanu promptior erat. et ibid. 
15. sub fin. Lingua promptus. Tac. 2. Hist. 86. 



— 909 — 

Strenuus manu, sermone promptu*. Id. 1. Ann. 
57. e» 14. ibid. 40. audacia. et 58. anirao. — a) 
Cum Genitivo pro Ablativo, Grseca ratione. Tac. 
2. Hist. 23. Promptus animi. Gell. t0. 22, Piato 
veritatis amicissimus, ejusque omnibus exbiben- 
dae promptissimus. Sail, fragm. ap-id Arusian. 
Mess. Belli proraptissumos delegebant. — h) 
Cum Dativo. Tac. 4 Ann. 46. Promptus liber- 
tati, aut ad mortem animus, et 1. ibid. 48. se- 
ditioni. et It. ibid. 32. ultioni. et 15. ibid. 45. 
cuicumque Oagitio. et ibid. 67. sceleribus facien- 
dis. — i) Cum Infinite Lucan. 9. 937. Jam 
promptum Psyllis vel gustu nosse veoenum. k. 
e. facile, et 7. ibid. 105. fortissimus ille, Qui 
promptus metuenda pati. h e. paratus. Sic Grae- 
ci stoc/xo? ud^eaSai. Stat. 7. Theb. 209. prom- 
pts superos incessere Thebae. ^ 2. Speciatim 
aliquando de iis dicitur, — a) Qui militari 
audacia et virtute prsestant. Tac. 3. Hist. 69. 
Armatis occurtunt prornpUssimi Vitellianorum. 
i pin animosi. et 2. ibid. 25. Promptissimos 
prastorianorum interfecere. — 6) Item de iis, 
qui prudentia et constantia maxime valent Sail. 
or at. Philippi contra Lepid. Maxime veliero, 
rempubl. in periculis a premptissimo quoque de- 
fendi. Tac. Agric. 3. Multi fortuilis casibus, 
promptissimus quisque s.evitia principis interci- 
derunt. ^ 3. Demum promptus est etiam faci- 
lis, expeditus. ngevole, facile. Cic. 1. Orat, 56 
237. L'triusque rei facilis est et prompta defen- 
sio, l.iv. -23. I. in fin. Ab urbe oppugnanda abs- 
teiruere tonspecta mcenia, haudquaquam prom- 
pta oppugnanti. Tac. 1. Ann. 68. Prompta ex- 
puguatio. Id. 2. ibid. 5. possessio. et 16. ibid. 
17. At Mella, <[ui* prornptissima mortis via, ex- 
solvit venas. el 2. ibid. 2. sub fin. Prompti adi- 
tus, obvia comitas. — Promptum est, facile est. 
Ovid. 13. Met. 10. sed nee mihi dicere prom- 
ptum, Nee facere est illi. Tac. 15. Ann. 41. 0o- 
muum et temptorum, quse amissa sunt, nume- 
rum inire baud promptum fuerit. Quintil- 12. 
11. 12. Adeoque discere meliora Tolentibus prom- 
ptum est. Id. 9. i. 22. Quae (nomina) fingere 
utique Graecis est promptissimum. 

PROMPTUS et promtus, us, m. 4. In sexto 
casu singuiari cum verbis esse, habere, ponere, 
gerere, occupare etc. et praeposit. in frequeatis- 
simus est, in pronto, alia mano, nctod woSai;, 
7coo'/iiooi f irpo^e;pw5. Cic. 1. Acad, (post.) 2, 
4. Ea dicam, qua3 mihi sunt io promptu. Liv. 
25. 29. sub fin. Omnia, qua; in promptu erant, 
diripuere. quanto venne loro alia mano. et Cic. 

1. Off. 30. 105. Pertinet ad omnem officii quae- 
stionem semper in promptu habere, quantum 
natura hominis pecudibus aatacedat. Ovid. 1. 
Pont. 1. 23. AntonI scripta leguntur: Doctus 
et in promptu scrinia Brutus habet. h. e. in 
aperco, uode promi et leg! ab omnibus potest. 
Sail. Cat. 7. Ea tempestate ccepere se quiaque 
magis magisque extollere, ingeniumque in prom- 
ptu habere, far moslra del talento, far vedere 
I'ingcgno, promere, ostenLare. et Psettd-Sall.orat. 

2. ad Cms. 7. Occulta pericula neque facere, ne- 
que vitare, bonis in promptu est. t* facile. Sic 
Ovid. 2. Met. 84. Nee tibi quadrupedes animo- 
sos ignibus il lis In promptu regere est. et 13. 
ibid. 160. Plura quid em feci, quam qu?e com- 
prendere dictis In promptu mihi sit. Cic. 1. Off. 
27. 95. Decorum ad honestatem ita pertinet, ut 
non recondita quadam ratione cernatur, sed sit in 
promptu. e aperto, chiaro, facile da conoscere. 
Sic ibid. 35. 126. Natura formam nostram reli- 
quaraque tlguram, in qua esset species honesta, 
earn posuit in promptu: qu;* partes autem cor- 
poris adspectum essent deformem babitura?, eas 
contexit atque abdidit. la pose sotto gli occhi, 
sub adspectum, in aperto. Plaut. Pseud. 1. 5. 
33. Insipientia est, sic iram in promptu gerere. 
Quanto satius est adire blandis verbis? Sic Co- 
lum. 8. R. R. It. 8. Tunc digitis loca femir.a- 
rum (pavonum) teotanda sunt: nam in prom- 
ptu gerunt ova, quibus jam partus appropin- 
quat. Accius apud If on. p. 234. 24. Merc. Idque 
advorsum aptus alter in promptu occupat. En- 
niut apud Gell. 2. 29, Hoc erit tibi argumen- 



PEOMULSIDARE 

tam semper in promptu litum: Ne quid exspe- 
ctet amicos quod tute agere possies. Lucret. 2. 
868. Nee contra pugnanl, in promptu cognita 
quae sunt. h. e. quas ex facili cognpscuntur, quas 
cognitioni nostras subjacent. Id. 3. 106. Saepe 
itaque, in promptu corpus quod cernitur, aegret. 
et ibid. v. 185. Ante oculos quorum in prom- 
ptu natura videtur. — Et cum Infinite Id. 2. 
246. Namque hoc in promptu maoifestumque 
esse videmus, Pondera, quantum in se eit, non 
posse obliqua meare. 

PROM ULC I'M et proraulcus, i, n. et m. 2. 
idem ac remulcum. Paul. Diac. p. 224. 12. 
Mull. Promulco agi dicitur natis, quum scaphaa 
ducitur fune. 

PKOML'LGATIO, onis, f. 3. promulgazione, 
pubblicazione. a'vaxrjpujt;, editio, divulgatio: et 
fere de legibus dicitur. Cic. 5. Phil. 3. 8. Ubl 
promulgalio, trioura nuodinura. et 1. tbio!. 10. 25. 
Leges nulla promulgatione latae. Id. 1. Fam, 5. 
Subito exorta est nefaria Catonis promulgatio. 
Adde eumd. 3. Legg. 19. 43. 

PROMULGATOR, oris, m. 3. promulgator e, 
qui promutgat. Fronto de fer. Als. (edente ite- 
rum A. Maio) 3. Numa ccenarum libator, feria- 
rum promulgator. Ennod. Ep. 7. 12. Scio ar- 
ctare paginam, cujus pretium promulgator in- 
tellige. 

PROMULGATUS, a, urn. V. roc. seq. 

PROML'LGO. as, avi, atum, are, a. 1. Part, 
Fromulgatus I. a. et b.; Promulgaturus I. a. 
— Ratione habita etymi, baud recta Paul. Diac. 
p. 2-24. 11. Mull. Ptomulgari leges dicuntur, 
quum pritn^m in vulgus eduntur, quasi provul- 
gari. — Ceterum promulgare est in vulgus e- 
miliere, palam edere, proponere, divulgare. Fe- 
re dicitur de legibus, quum, antequam feran- 
tur, per trinundinum proponuntur, ut perpendi 
vulgo possint, a'vaxijpuTTw (It. pubblicare, di- 
vulgare , promulgare; Fr. promulguer , pu- 
blier; Hisp. promulgar, publicar; Germ, pvo- 
mxttgiren, publiciren; Angl. to publish or spre- 
ad abroad, proclaim, promulgate, divulge, pro- 
mulge). 

I.) Proprie. — a) Slricto sensu de legibus. 
Cic. 2. ad Q. fr. 3. Cato legem promulgavit de 
imperio Lentuli abrogando. Liv. 3. 9. Dixit, se 
legem promulgaturura. Cic. 1. Phil. 10. 25. Lege* 
promulgate. Vet. Scholiast, ad Cic. Sext. 21, 
ab A. Maio edit, in Class. Auct. T. 2. p. 139. 
S«pe banc ostendi promulgate legis et latae dif- 
fer e a t i a m : nam trinundioo proponebantur, ut 
In notitiam populi pervenirent; quo exacto tem- 
pore ferebantur in juris validi firmitatem. Sail. 
Jug, 44. Mamilius rogationem ad popuium pro- 
mulgat, uti quasreretur in eos, quorum etc. h.- 
e. rogationem ferendam ad popuium. Sic Cic. 
1. Alt. 14. Rogatio promulgata. — Cum Ablat. 
et praepos. de. Cic. post redit. in senat. 2, 4. 
Tribuni promulgarunt de salute mea. Id, Sext. 
33. 72. Ineuot magistratura tribuni plebis, qui 
omnes sc de me promuigaturos confirmarant. — 
Et absolute Cic. 1. ,^tr. 17. 8. Qui primum il- 
lud valde gravjter tulerunt, promulgatum ex se- 
natus consulto fuisse, ut de iis, qui ob judican- 
dum pecuniam accepissent, quaereretur. — b) 
Latiori sensu de aliis. Cic. Mur. 14. 30, Prceliis 
promulgate, pellitur e medio saplentia. Id. Flacc. 
7. 15. Res multos dies promulgata et cognita. 
^uefon. .Ver. 36. (lonjurationes promulgata?. Alii 
leg. pervulgatae: alii provulgataa. Plin. 33, Hist. 
nat. 1. 6. (17). Co. Flavius dies fastos proraul- 
gaverat. 

II.) Translate. Plin. 27. Hist. nat. 3. 2. (8). 
Sed majores, oculorum quoque medicamentia 
aconkum misceri saluberrime, proinulgavere. 

PROML'LSlUARE, is, et promulsidarium, ii, 
n. 3. et 2. ferculum aptuni sustioendo vasi, in 
quo prornul~is, seu gustatio, h. e. initium cccnae 
reponitur, u'tcc&nfta. Vlp. Dig. 34. 2. 20. a med. 
Si vasa sint legata, non solum ea continentur, 
qua? aliquid in «e recipiar>i edendi bibendique 
causa paratum; sed etiam qure aliquid sustiueant: 
et ideo scutellas vel prornulsidaria contlneri. Pe* 
tron. Satyr. 31, Ceterum in proraulsidari a»«l- 



PR0MULS1S 

lu* erat Coriotbius cum blsaecio posltus, qui ha- 
htbtX oliTti etc. lo Ghtt. Itid. Pransorium, 
pramulsarium. Alii leg. promulildarium, 

PROMULSIS, Idis, f. 3. antipasti, cibl, quibus 
ante primum baustum veseebaalur, caput, »ive 
initium ctrose, non tam, ull volant, quod »ice 
mulsl scponebatur convirit ad provocandum ap* 
pctitnm, quam quod daretur ante raulsum. Nam, 
ot icriblt Turntb. I. 1. ^oluersar. c. 24, et Lips. 

1. 3. Anliq. lection, e. f., reteres prim am ti- 
ll m non aliter, quam mulso sedabant, idqoe 
quod putarent, at ait 0orat. 2. Sat 4. 25. va- 
cuis Tenii dulcem eonducere potionem. 

L) Propria. Cie. 9. Fan*. 20. Quem to e» to- 
litua promultida conficere, in teg ram famem aJ 
tvuo affaTo. 

II.) Translate. ^ t. Tarpem bine metepho- 
iam babet Pttron. Satyr, 24. in fin* ea ratio- 
ne, qua apud Jpul. 2. Met Venerit anteeamla, 
V. ANTECajNIUM. \ 2. Pro promaltldarto. 
Tertull. Pall. 5. med. DnxsUIanus qulngena- 
riam promulaidem adlGcat. h. e. lancera argen- 
team e quingentlt librls. 

PROMULSUS, •> um, partlclp. aJ> inusit prc- 
mulcto. V. REMULSTJS. 

PROhOluS, a, uo, adject. V. Capelt. lac. 
cit. In PR0M1NUL0S in fin. Sed labanlem bu- 
Jus vocii aructarilaiem obflrma exemplo Ennod, 
J. earn*. 12. 0. ImpacU cornn spicule Sermone 
Vincent promuio, 

PROM CM, 1, n. 2. V. PBCWOS in fin. 

FROHUNCTOrIUM, 11, n. 2. qnidquid emun- 
geado innrvlt, emuntorio. Glost. Lot. Gr. Pro- 
xnonctorfum, ttpoftoxfijpiw. 

prOmuntorium, h, b. 2. v. paoaONTO- 

RIUM. 

PrOhTJRAlR, l», n. S. muni tin antarior. Isid. 
15. Orig. 2. Promurala, so quod lit pro moni- 
tions murl. Gloss. Isid. Ptomurtle, murnt ante 
murum. Gloat. LaU Gr. Promurale, apofikijua 
ttiypvc,. 

PROMUS, a, um, adject, ad elberia promenda 
pertinent. Tertull. Sesurr, earn. 27. la ceills 
promts caro **Uu at usui repoiila iervaiur. Co- 
lum. 3. H. R. 2. 1. Quum tam suburbanua* Mi 
agar, ut ratio postnlat ineonditira fructum msr- 
cantibut, velut promum, render*, h. a. utw non 
repoallai Tenders Umquam conditaa. Sed alii ra- 
etios lag. pomum. — Htac 

Promus, i, m. 2. abaoluta, iab»UntlTorum 
mora, apud optimoa icriptorea 

I.) Proprie est Ital. ditpentiere, ta/«'ac, Ml- 
lariua: It, qui rictum ftjniliat ei calla penarfa 
promlt: qui priest cibariia promendis. Differt a 
condo; nam condut est, qui peoora la callam 
psnariam recondit. Cetarum b*c oomina con- 
jungl sape iol«at, quia duo base officia fere ab 
eodem admiaistrabanlur. Plaut. Fan. 3. 4. ft. 
^Edepol facial! prodlgum promum Ubi. Id. FicwL 

2. 2. 14. Condut, promos him, procurator pent. 
Farro 1. S. B. IS. &. ."Sa quit da fundo eieat 
prater villicum et proinum. Sorat. 2. Sat. 2. 
1ft. Font est promus. Coltun. 12. R* R. 3. % 
promis quoque et celtariit aliquld appeadenli- 
but, aut meUentibus inlarTtnlre. Id. ibid. 3. 4. 
Quibua autera ad diaa feilot et »d hospitum sd- 
?entum utimur et ad quadam rara negotla, h«c 
promo iradldimua. Ita pro primo Uesner. pro- 
ionic Schneider. Auton. Epiit. 22. 20. Proraus- 
que, quam condus magis. 

IL) Translate. Ftaut. Trin. 1. 2. 44. Ne ad- 
miltam culpam, ego meo sum proraua pectorl. 
/(. e. custos et qua»i cellarius. Sic Apui. de Jf ag. 
proraam librorum appellat ilium, qui libris pro- 
mendis prseett. 

Promum, »*, a. 2. absolute, tubsuntivorum 
more, est cella promptuaria. Ttrtnll. 2. ad uxor. 
4. Si cui lar^ieodum erit, horreura, proma prae- 
clusa sunt. h. e. il granaia e la dispensa. 

PROMUS, i, m. 2. V. toe, praced. in fin. 

PROmUSCIS, Idis, f. 3. probowia eiephanti. 
Plin. 9. fiist. nat. 7. 7. (19). promuscidem eo- 
Ttira facillima ampnUri, Pjrrbf prosliorum ei- 
perimeolis patuit. ita vet. edit. 1489. et 14Y2,: 
J/artjuin. el alii proboicidetr*. At etiam in Adl. 



— 910 — 

Tir. p. 174. Elepbas, promusciu; et apud Vtgtt. 

3. Jf Hit. 24., item Cassiod. 5. Hist. Eccl. 45. 
a med. et 10. Variar. 30. 

PROMOTUOR, ans, 5rj, dep. 1. pigliare in 

prestanza anticipatamenlc, mutuam pecimiam 
ante tempm accipio. Gloss. Philox. Promutuor, 

PROmOTUUM, i, n. 2. V. toe. seer, in Ca. 

PROMCTtiU£, a, um, adject, ut Promutua^ pe- 
cunia, qua?, antequam debeatar, mutua accipitur, 
prtsa a preitito anticipatamente. Hinc Ulp. 
Dig. 19. 2. 15. Quum quidam nate aroissa te- 
cturam, quam promutuam acceperat, repetere- 
tur. Cce*. 3. B. C. 32. sub fin. publicaait im- 
pertbatar iniequentil anni vecligal promuluum. 
Hoc Idem aliia verbis it* diierat Id. ibid. 31. 
Ab eiidem publicanis iniequentit anni mutuara 
pecuniam praceperat. ianaro anticipate* a tv- 
toto di prestito. V. PROMUTUOR. — Hinc 

Promuluum, i, n. 2. absolute, subslaalivornm 
mora, est pecunia promutua. Sc&voltx Pig. 40. 
7. 40. Item quaro, an eorum quoque nomine 
ratio baberi debeat, quod nequa a condactoribnt 
pradiorum, nequa a Tlilicia pensionet exegerit, 
et Iniuper etiam promutaum ei* dederit. 

PRONAON et pronaum. K PRONAUS. 

PROnATO, at, are, n. 1. Idem quod enato, 
Tel natando procedo. Hygin. 3. ^fstron. 17. ad 
fin. UeJphinet e toto man pronatant ad Arionls 
can turn. 

PRONATUS, a, um. V. PRONO. 

PR0.NATU3 pro prognatus eit Tertull. Anim. 
2. ante med,, et Commodian. 73. 12. 

PRONAUS et pronaos, i, m. 2. ForceUinu$ 
eibibet Pronaon Tei Pronaum-, i, a. 2. — Pro- 
naut est Ital. antitempio, sril. porticut is inta- 
riora templl parte columaii suffulta, supra quam 
fastigium quoque est: a rrpo' ante et »ot4c> '«"*■ 
plum. Filruv. 3. 1. tub fin. Bjpathros deca- 
stjloa est in pronao, et postico. Adde 4. 4. et 
7. et 5. 1. ad \\n. Inscript. apod Gruttr. 27. 

2. >UTBT D8V* XT I3IC1 C. SUSMATITS C FIL. tKS. 

sxvTRTS rAnrn RBncvr xt no* av* m sto tb- 
cit xx tqto. Alia apud eumd. 214. t» thq*mo 

ATOM lURTtS. 

PRONE, adrerb. Comp. Proniu* II. — Prone 
eat demlsse. 
I.) Proprie. Paulin. Prttroc. Vit. S. Martin. 

4. 546. proneque secantum Or« bourn abstule- 
rant late tellurii amictum. 

II.) Trsaslata est prepense. Ammian. 30. 8. 
a med. Ad eiturbandos -msliores proniat incll- 
nati» h. e. propemioiet. 

PrONKCTO, is, ere, «. 3. proprie est in Ion- 
gum nectere; sed occurrit figursta tantum, et est 
in longum tempus nectere, producere. Stat. 4. 
SUv. 3. 145. YidJ, quam seriera mora nils aTj 
Prooectant' libi caodida sorore*. 

pRO.NfiPOS, otis, m. 3. Licenter prodaxit pri- 
mam et ultimam corripuit non imitandus Sidon. 
carm. 11. in fin. Ceroat et in proato, sibimet 
quod pronepos optet. Idem fecit Alcim. 1. 177. 
et 4. 175. — Pronepos, Ital. pronipore 1 , bisni- 
pote, aviffoves, est Clius u epulis, Tei neplis 
mea: et referlur ad proavum, et proaTiam. Ca- 
ju$ Dig. 38. 10. 1. et Paul. ibid. 10. Ovid. 10- 
Jfet. 605. Namque mihi genitor Megareut On- 
cbestius: illt Est Neptuani avus: pronepos ego 
regis aquarum. 

PRO ; NEPTIS, is, f. 3. prcmipote, a'mfjtvn, 
Alia neptis, vel nepotit mei, et refertur ad proa- 
Tiam, el proavura. Ccjus et Paul. loc. cit. in 
voce priced. Pert. 6. 52. si mibi nulla Jam re- 
liqua ai amitis, patruelis nulla, proneptis Nulla 
maneL Sueton. Galb. 3. Pster iGalbce) uiores 
habuit Mummiam Acbaicsm, nept*m Caiuli, pro- 
neptem L. Mummii, qui Corinthum excidit; item 
Liviam Oceilinam etc. 

P RON IS, e, adject. V. P RON US init. 

PRONlTAS, Jtis, f. 3. inclination*, xaxcKpi- 
pesa, inclinaiio, propensio. Seneca prcef. Peclam. 
Matcio qua- iniquitate, et ad malum prooitate 
satura, eloquealia »e retro, tulerit. Optimae edit. 
non habent ilia et ad malum prooitate: et vi- 
oY»tur ejje tnlerpreiario vocis prcecedenlis. 



PRONUBUS 

PRONO, as, a?i, atum, are, a. 1. Part. Pro. 

natus. — Proaare est inclin&re, pronura face- 
re. Sidon. S. Ep. 11. ad fin. Ipsi latrones ad 
pavimenlum defuncti ora pronarerant. Id. 3. 
ibid. 17. Per catastrophsra tape proaalus, agio 
de ruinoso flesu se recoiligeret. 

PRO.NCEA, a, f. 1. npo*oi<x, Sloici* erat mens 
mundi: a irpo ante el vouc. mens: Latioe pru- 
dentia, Tei proriderjlia, artifex, coasultrix el pro- 
vida rerum omnium. Apud Cic. i. Nat. D. 8. 
20. et 2. ibid. 22. 58. et 64. 160. modo Grace, 
modo Latioe tc rip ta. legit ur. Adda Gell. 6. 1. 

PROnO.MEN, InU, n. 3. vicenome, pronome, 
avTMvufita, para orationis, qua toco nomiois po- 
nitur, et personam determinaiam signiQcat, ut 
ego, (u, ipse, is, idem, etc. Varro 8, L. L, 
45. Hull.; et QuintO. 9. 4. 24. et I. 5. 47. 

PROnOmINALIS, e, adject, ad pronomeo per- 
linent, ut Proooroinaiis coatlruclio. Priscian, 
17. p. 1069. Putsch. 

PRONOMlNATlO, Snis, f. 3- atxomuxxoia, 
figura^ de qua V. ANTONOMASIA. 

PHONO MTN AH V US, a, um, adject, qui loco 
propriorum nomlkum, vel per pronomen effer- 
tur. Pritcian. 17. p. 1053. Putsch. Et quum a 
propriis quoque pronominativa redditlones fiunt, 
ut Quit at TYyphol Ego, Tel ille. 

PRONOMlNO, as, are, a. 1. aliquem sigoiCoo 
per prooomen. Priscian. 17. p. 106*. Putsch. 
Accidit pronomini reiatio in tenia persona, per 
quam predicts nomina per recordationam pro- 
nomioaatur, id est per pronomen «ignifictntur,nt 
JuppKter pottquam TYoas et ffectvra navibnt 
appulit, ipse rejecit oculos claros, nempe Jop- 
piter secundo loco per pronoraea ipse slgniQca- 
tar. 

PBON0BA, a, f. 1. V. PRONUBUS. 

PRO.NtBANS, antir, adject, pronutwrn agens. 
Hieronrm, Vila Match, n. 6. Pronubanie no- 
bis mcejtitia. h. e. m^stitia oppletl, antequam 
nuplias iiirremus. 

PR0Nt?BUS t a, am, adject, a pro et nubo, sed 
mutata quantitate. — In raasculino (ait Forcel- 
timu) et neutro genere hujas adjeclrvi uaum non 
invsnio: quamvi* anutus pronubus a quibusdam 
ex Digest, et Cod. adstruatur: at V. tub I. d. 
et IL b. — Celerum 

L) Proprie — ■ a) Pronuba dicebatar mulier, 
qua praerat "naptiii ex parte rponsa, ut au*per 
e« pwrtu iponsi. Ad boc ofBcium adbibebatur, 
qua ipectaia probitatia esset, et semel unJ nu- 
psisset, causa- auapicii, ut matrimonio perpetui- 
u$ portend eretur, ut i^estua p. 242. 30. Mull., 
Varro apud Serv. ad Virg. 4. JSn. 166._ e» 
Tertull. Exhortat. ad cast 13. docent. Ejut 
munua erat sponsam ad mariti domuar deduce- 
re, et in. nuptial! lecto collocare. Hinc Catult. 
61. 186. Vos bona senibus bonis Cognlla bene 
femina, Co] locate pueilulam. Stat. 1. SUv. 2. 
It. Ipsa maou nuptam geniirix .Eneia ducit La- 
mina demissam, et dulcs probitate mbaotem: 
Ipsa loro* tt sacra parat. — 6) Ipsam sponsa 
m&trem pronuba sapa munere functam, colli- 
gunt quidam ex iUo Senec. Phcenist., ubi et 
alia ejus officia lignificaotur, 505. Noo te duxil 
in thaiamos parens Cornitala primos: nee sua 
festas menu Ornavit asdes: nee sua latas facet 
Vim revinxit. — c) Pronuba pracipue dicitur 
Juoo, quia nuptiis universim praest- Virg. 4. 
£n. 166.; et Ovid. Heroid. 6.43.— d) Infe- 
lici conjuglo pronuba esse dicitur Furiarum ail- 
qua. Ovid. ibid.kS. et ibid. 2.117.; Stncc* (Edtp. 
644.; Lucan. S. 90.; et Aput. 8. Met. NupUie 
Lavioia cum jEnea Bellonam pronubam fore, 
miaatur Juno apud Virg. 7. /En. 319., quia 
belli et cadis causa futura eranU — e) Mascul. 
gen. est auspex, qui nuptiis adest ex parte ipon- 
si, procus. fauisn. .Vol. 14. 152. Tali lege suit 
nubentibus adstat Iesus Pronubus. Ennod. Diet. 
IS. His. te Alecto prooubum seclatur insi,?nibus. 
Epigr. in Anthol. Lot. T. 2. p. 605. Omnibut 
ac spoosis pronubus. esse cupit. 6*fosr. Placid. 
p. 494. ed. A. Mai, Pronubos, procot. 

II.) Figurale. — a) Poetlce tribuitur alii* re- 
bu» ad ouptiat periineniibus. Claudian. IV. 



PRONUMERO 

com. Honor. 642. Quum tibi prodiderit fesUt 
ooi proauba t*das, /d. 1. iJapt. i°r<?s. 131. te- 
nerum jara proauba f.ammn pudorem Sollicilat. 
Id. episl. 2. 53. £t mihi quam scriplis despon- 
derat ante puellam Coojugjis eadem pronuba 
dextra daret. — b) .Frormoof rocat Tertull. 1. 
od »at*cm. 2. ceDes, qui ab Etbnicis falso dice- 
b&otur in Cbriatianorom nocturnis ecetibus ad 
candelabra alligati, oCa injecta, «adera evertere, 
<juo licentius exilincli* lutuinibut foidissirne ri« 
rorura mulierumque comamiicmes fierent. Pro- 
■nufc* ileque rocantur, quia quodammodo inceilii 
illis nuptiis faces pratferebant. V. Tertull. loc. 
cit. in INFANTARIOS 2. Porro boc idem tan- 
git Id. Apolog. 2. ante med. el 7. et 8.; et Mi- 
■nuc. Fel. Octav. 9. — c) Translate. Claudian. 
carm, 6: magnete 38. Pronuba fit netura deis, 
ferrumque marital Aura ten&i. 

PROnUMjBrO, as, ere, a. 1. pernuraero, ad- 
uopero. Sidon. S. Ep. 10. Petii, at si qui ver- 
siculi stub! Duierunt, boi tibi pro quadam roo- 
Taruin rnercede pronumerem. 

PRONUNClAclLIS vel pronuntiabllii,*, ad- 
ject. «'iro£<xvuxcc, pVnie, enunciativus. Apul, 3. 
Dognt. Plat. tub *nit Est una inter has (orar 
tionis specits) quae pronuociabilii appellatur, ab- 
eolulam aenltntiam comprebendens tola ex omni- 
bui Terltati, aut (abitali obnoiia, quad rocat 
Serglus e Da turn, Varro proloquium, Cicero en un- 
tie turn: famltiariu* dicetur |>ropositio. ■ Gloss. 
Lot. Gr. Pronunclab3e, pVn>»- 

PRONDNCIAtIO vtl pronantiaUo, Cnis, f. 3. 
est actus pronunciandi, enunciatio, prolatio, «u- 
^w'vTjcrij, enafftXia, vv6xoioi$ <It pubblicaziont, 
intimazione, enunciaxlont; Fr. action d'e'non- 
•cer , inonciation, publication, declaration; 
Hisp. tnunciacion, manifest acion, declaration 
y txpretion de alguna <ota\ Germ, die -offen- 
tticht Eekanntm.acb.ung; AngL a publication, 
proclamation, declaration, publit -intimation). 
% I. Generalim. Cic Cluent 20. 67. Oppianico 
T* at exiuiraallone jam, !ega *t pronuotldtione 
nondum condemnato. stntenza. Similiter Ft- 
iron. Satyr. BO. Falmjuatus bac pronunclat'roQe 
*tc. De aenlentia |ad>icU «tiam Martian. Z>i$. 
48. t6. i. Ouorum alterutrum ipi'n verbU pro- 
•nunclationia maniXuUtor. "Jiam «i qoidem iU 
pronunciaTerlt, ©on probuti, etc-Ctri.2. iB.-C, 
25. ad fin. Curio proauntlari naYibaj Jnbet,« 
in bortium habiUrum loco, qui etc. Qua pro- 
cunclatione Cacta^ etc. .-fal. Max. 4. 8, «. 5. 
PrwconU pronunciatio. Id. 7.4. 1. Cuju vpera, 
quia appellatione ooatra fix apt* *xpriml poi- 
*anl, Gr^ca pronontlalione atrategemata dicun- 
tar. appcUazione, vocabolo. — Sic pro aermone, 
oratione Paul. Dig. 45. 1. 74. Stipalationum 
qusedam eart« aant, qoaedam incert*. Cerium 
eft, qood ex ipia prdnunclaUoneapparet, quid, 
■quale, quantum ait, at, ecce aurel decern, fun- 
doj Taicuuinui, etc. % 2. SpeciaUm apod Rhe- 
torea e*r ipw ectio, h. 9. moderatio rocU et cor- 
poria In agendo, axiom.. Cic. i. Serenn. 2. 3. 
Pronunclatio est vocii, Tulto*, gettoa moderatio 
C4im renuitate. Id. 1. Invent. 7.9. ProuanciaUo 
eat, ex reram et rerborum digoltate, tocit et 
eorporii moderatio. Id. X Serenn.il. 19. Pre- 
nunciationem mnlti .maiime ntllem oratori di- 
lerunt esio, et *d penuadeadum plarimujn »a- 
lere. Quintil. 11.3. (quod totuxn de promncia' 
tione *tt) Pronunciatio a pleruque actio dici* 
tor: aed priu* nomen a Toee, $equen> e geitc 
Tidetur acclpere, Namqae actionem Cicero aliai 
qnari aermonem, allaa eloqaentiam quamdam 
eorpori* diclt. Idem tatnen dual ejai partei fa- 
dt, qum »nnt easdem pronunciatlonU, Tocem at- 
que motmn. Qoapropter utraque eppellatlone la- 
ditferenter utl licet. Sueton, Col. *3. Irato et 
rerb* et" aeDtenlia auppetebant ; ^ronuncialio 
quoque et iroijiit neque eodem loci pr* ardore 
eontUteret, «t eiaodiretar a prtwnl etanUbo*. 
JWav. 2. £p. 14. Fracta pronundaUone aHqoid 
oieere. ^| J. Item ^eciatlm apod l.ogicoa eat 
dictum, *flatom, propunciatum, proposition*. I 
Cic. Fat. -It. *ub fin. Quid eat, cur non omai* j 
prontraciatio «ut Tera, eat ftlea »it, niai etc! ' 



— 911 — 



PR6NUNCrATKE vel pronuntUtive, adverb, 
per modum pronuntiationix. Donatut ad fllud 
7*rr. Phorm. *. 2. 7. HeicU, quo in. metu: Pro- 
nunciaiiFe mag"u,quam percunclatire efferendum 
est. 

PRONUNCIATIVUS vtl pronuntiatirus, mo- 
dus, quo aliquid prononciamus, b. e. indicetirsu. 
Diomed. f. p. 329. Putsch. 

PRONONCfATOR vel proauntiator, Oris, in. 
3. qui pronunciat. **} 1. fitricto eeasu est jjui 
recitat, retitatore. Pronto i. ad M. Ca>t.{ta\tty- 
te iterum A. Maio) Ep. 6. Mea craUoai M. 
Crur actor contigit, et pronunclator; tuaqae 
ego opera ac voce audientibus piacui. «J 2. L«- 
tiori scmu est qui carrat, vel scribiL Cic. Brut. 
83. 287. Tbucjdides enim rerum gestarum prc- 
nunciator slncerui, et graodis etiam fait. 

PrONUNCIATDM vel proaantiatum, i, n. 2. 
r. PHONDNCtO In fin. 

PR6NUNCIA-TDS t?el pronunOatus, a.um. K 
PaONCJNClO. 

PRONCNCIATDS vel pronantiatus, us, m.'4. 
pronunciatlo, enunciatio. In sexto ca»n aing. 
Hell. 4. 17. Et Humerus in tersu, et ratio In 
pronunciala manet. Id. 15. 3. Quo fleret toi 
pronunciatu euditaque leoior. 

PfiOiNUNClO pcJ pronuntio, as, Svi, Slum, are, 
a. 1. De ration e acribendi F. in NUNCIDS inlt 
— Part. Pronunciam II. A.\ Pronunciatut L 
1^2 et IL 1.; Pronunciaturus S. i. — p/o- 
nuQeiare eat palara tmnciare, enanciare, aotam 
facere, in publicum efferre, proclamare (It. far 
tapere, pubblicare, proclamare', Fr. proTumcer, 
proclamer, publier, e'noncer; Hisp. enundar, 
pronunciar, proclamar, publicar; Germ. «/♦ 
fenUich bekannt machen, anzeigen, aniundi* 
gen, publicirtn, tagen, trxahlen, proclatniren; 
Afigl. lo pronounce, utter, apeak), 

L.) Proprie rUtiasime patet. ^1 Specialim 
pertinet ed jndicem, ant magistratum edicemem 
aliqnid, aut aententiam ferentem. Cic. 4. Ftrr. 
38. 94. Palam de aelia ac tribanali pronunciat, 
ai qols absectem fitbeaium reoin lacere Telle t, 
aese ejus ©omen receptor urn. Id. Srut. 22. 86. 
Quum consults, xt audita, amplius de caosliii 
sententla pronunclaTiasent. Id. S. Of- ifi. «6. Is 
igitnr index ila pronunciavit. Id. M. Fin, 1.2, 
36, Pronunciare sententiara. Sutton. JDomiL 11. 
Humquam tristiorem seatentiam tine prasfatloae 
clementia proauadarit. Flin. 6. Ep. 81. « «sed. 
Proaaociare de calumnia. Teftull. Rerurr. cam. 
16. Proaanchrt ad besttas. Sic Paul. Dig. 40. 
1. 83. Sejoi Berros pronunciatu*. h. e. jodica- 
tut, damnatas. Quintil. % 10. 8. Qaid enim »t- 
tinet probationes adhibere causa, de qua nemo 
ait prODonciataruat — Urbane. Quintil. 10. t. 
26. Ifodeste, et circumspecto Judicio de tantls 
tlris-pronuntlandum est, ue dimnent qoat axon 
inleliigunt. Flin. 6. Ep. 18. Ego et Tenor, et 
ttudeo; nee tamen adbac possum pronunciare, 
ntrum sit difB cilia t capere aliqald, an scribae. 
— ■ Demnm bac refarri posiunt et Hit, io qnibas 
pronunciare eat deciarare, Jodicare. Sutton. Cost. 
71. Masiatham nobilem jurenem, atipendiarlum 
pronunciatum, occaltarlt apod te diu. Id. Vexp. 
3. Ftariam Domitillam daxlt axoxem, iagenuam 
et cirem Romanam pronunciation. *f 2. Item 
speciatim, pracipue in re militari, est edicere, 
duds roIanUtem,liTe imperata noU facere, s"n- 
timare, pubUicart. — a) Com Aceat. tantum. 
2av..%4. 14. tub fin. Gracchas, pralio in pos- 
ternm diem pronanciato, contionem dlmisit. Id. 
*- 59. Iter in insequentem diem pronunciari 
quoxa jotsitaet, etc. Sic Id. 30. 10. Igitur, omlsso 
epere, pronunciatum iter signaque reptim ferri 
sunt KrpU. B u c pertinet et HJod Curt. 10. *. 
e*rr. Ipsnm ad pronunciatam prsedam aeqaebaa- 
tar. At Auct. $. G. 8. 15. Fasces stramento- 
rom, algno pronanciato, ano tempore iqcende- 
ronU data U segno. — h) Com Jnfinito, ant 
cum Conjanct, et part. «t, Tie, apud Can 5. 
B. C 31. Pronunciatnr, prima luce iloros. Id. 
ibid. 35. Jotserant pronunciari, at impedimenta 
retinqaereat, etqae In orbem consisterenL et 
ibid. 34. thicea tola acEe pronunciari jussaront, 



PRONUNXIO 



ne quls *b loco discedaret. — Cum InSnito at- 
mul et Conjunct. Liv. 27. 43. tub fin. Ipse de 
toto exercitu-delegit sex miilia peditum, mljie 
equltes: pronunciat, occupare se in Lucaols prc- 
ximam urbem Punlcumque in ea presidium 
Telle, at ed iter p&ratl omnes essent. — - c) pes- 
aiv« pronunciatum (at prgnuneiatur «ab «,) 
apad Sutton. Col. 4. £ Germania reTerteati 
prztoriaDfts cohortes anirersas pradiae obTiam^ 
quamtis prononciatum esset, ut due tantumme- 
do eiirent. ■ — Hinc pronunciatum absolute, sob- 
aUntlTorum more. Liv. 4. 59. Cogebantur Ite- 
qae Ticti, qaia cadeatibus spel nihil arat, pa- 
goam inire: qoum pronunciatum repente ne 
quia p raster armatos Tiolareiur,TeUqaam omacm 
multitudinem Toluntariam exult ariols. % 8. 
Item pertinet ad precones, et qui palam aliquid 
predicant, puoMicare, proclamare, far tapere. 
Cic. 5. Fam. 12. ad fin. Precones Tictorum no- 
mina magna voce pronunciant. Id. Quintc 15. 
50. Col magUtri fiunt, et domlni eonstitaatf- 
tar, qui, qua lege et qua condicione pereat,pro* 
nuneient. ^uefon. Domit. 10. Quod earn eoml- 
tiorum coaiulariam die perperam preeo noa 
consalem, «d populum, »ed imperatorem jpra- 
aanciaaseL Cars. 5. 0. G. 51. Precoaibasqoe 
eircummissis pronunciari jubent, tea qols G allot 
aeu Romanui Tellt-ad ae transire, tlna periealo 
Ucere. *$ 4. Item indicate, aparire, far tape- 
re, tnanifettare. Cic i.J>ff. 16. 66. Qaom ta 
Tendendo rem earn ecisset, et non pronuaeiai- 
eet, emptorl damnum prestari oportere. ^jf 5, 
item paiam proGted et denunclare ee datoram, 
promittere. Cic Cluent. 29. 78. Soppressam ease 
ab eo pecuniam, quam pro reo proaantiaaset. 
Id. 1. Alt, 16. a med. <et Seneca £p. US.) 
tVoTi est in lege hoc, ut qui aommos in iriba 
pronunciarft, ai non dededl, Impane stt. Ztv.a. 
80. «ui fin. Pronanciare miiiU premla. Sutton. 
Cms. 19. anmmos de tue com muni nnmlft |ier 
ceaturias. Id. ibid. 26. munos populo epalam* 
que in Bltse memoriim. Id. Galb. 16. militlbus 
conaiiTam. Absolote Cic. Plane 18. 45. Sec 
doce, l^aterensU, decarlassa Plandam, couscn- 
psisse, aequestrem foisce, prononclaaae, dirislaae. 
h. *. promlsiase, dirklase pecunlam ad conum- 
penda auffragia. — aVd banc noUoaem et aU* 
pertinent, Sutton. Ztt. 38. Qaenxrls proTindae 
qaoque et axereitaa reTisaram se, sept pronan- 
etaeaet. $>t Jfer. tt. Hloben ae eaatataram, per 
Claadiam Rafum consular em proauadeTit. ^6. 
Pro ereare, dicere, oomlaarc, qoum de magiatca- 
tibas aermo eet. IA9. 1*4. 27- Yleti conaenau,-*! 
•editionem metaentea, pronunclaat eos pretorw. 
Sutton. Cist. 41. ComEtia cum populo partltae 
est: at, eiceptis conaalataa competUorfbtts, tie 
cetero aamero Candida to ram, pro parte alinsttla, 
4jaos popuius Tellet, prononeiarentar. 

IL) Flgurau. ^ l. Est dicere, proterrt, pro- 
nunziare, proferire. — «) D« legeuObus tt lo- 
quenUbus, Flin, 3. Ep. 5. c med. Qoaa lector 
qoedam perperam pronanclasset. Gtll. 7. 7. I| 
affatim, at admodum, prima acata, non media, 
pronuadabat et ibid. Ad particuU aatis eonj- 
mode accenta acuta pronuncialar. €t IS. SO. 
Verba corrupte pronondar*. Id. 1. 10. A Uitera 
tractim pronanclata. — 6) Sepias eet redtere, 
recitart. Sueton, Grasnm. 2. a med. Q. Targao- 
tejus annales Ennii certis dlebas magna frequen- 
tl* pronunciabat. Cic i* OraU 61. 261. Con- 
iieils in os calculis, xnnmt Toce rersos maltoa 
uoo spirit a pronanciare coosuescabat Id, iorat. 
IB. 88. Menedemus memoritar malt* et ora- 
tlonibus Demostbeois preelare script* proaun- 
cians. {Adde eumd. 2. DivinOL 5. 14.). et 2. ibid. 
19. 79. In venire quid dices, inventa' dispoaera, 
deinde ornare rerbis, post memorie maodare, 
turn ad extremam agere ae pronuatlare. F. PRp* 
KUNC1AT10 3. el PRONDNCIATOH 1. Cyin- 
til. tl. s; 93. Adbue pejus aliqoJ traasTer- 
sum bracbiom profercut, et cublto pronaodaat. 
— c) Bine pertinet ad bbtrioaes. Vaxro 6. *. 
L. 58. M*U. Ideo sctores pronanciare dicusv- 
ter, quod proscenio p rem unci* at, poet* cofi* 
tanta Plin. 5. Ep. 19. An ejus ct qoatl in- 



PRONUPER 

tcriptio, comcedus, in qua plurimum facit: nam 
pronunciat acriter, sapienter, apte, decenter et- 
iam. Plin. alter 7. Hist. nat. 48. 49. (158). 
Lucceja raima centum annis in scana pro- 
cunciavil. Cic. 3. Farad. 2. 26. Histrio-,si ver- 
ius proQunciatus est syllaba una brevior aut 
longior, eisibilatur et eiploditur. ^ 2. Item 
simpliciter palam dicere, narrare, dire, raccon- 
tare. Cces. 4. B. G. 5. Mercalores 5a oppidis 
vulgus circumsistit : quibus ex regionibus ve- 
Diaal, quasque ibi res cognoverint, pronuaciare 
cogunt. et 7. ibid. 38. Dolore prohibeor, qua 
gesta sunt, pronunciare. et ibid. 20. a med. Sin- 
cere pronuaciare aliquid. et 6. ibid. 36. Alius 
jam capta castra proounciat. — Hinc a Part, 
prater, pass., cujus exempla supra retulitnus, 

Pronunciatum, i, n. 2. absolute, substantivo- 
rum more, Itai, proposizione, d£itaua, est enun- 
ciatio, propositio, oratio veri, vel falsi signitica- 
tiva. Cic. t. Tusc. 7. 14. Omne pronunciatum, 
(sic enim mibi in praseotia occurrit, ut appel- 
larem agt'upoc: utar post alio, «i invenero me- 
lius) id ergo est pronunciatum, quod est verum, 
aut falsum. Gell. 16. 8. Quidquid dicitur plena 
atque perfecta verborum sen ten lit., ut id necesse 
sit aut verum, aut falsum esse, id a dialectics 
afiwuct appeltatura est, a M. Varrone prolo- 
quium, a Cicerone pronunciatum. — Alio sensu 
V. sub I. 2. c. 

PRONUPER, adverb, vests', valde nuper, ad- 
mod um nuper, a pro et nuper. Plant. Trin. 2. 
4. 26. Quas (minds) sponsione pronuper tu exa- 
Ctus es pro illo adoleacente. Alii pro a nuper 
dirimunt, et prapositionem suo casui postponi 
ajunt, et quas sponsione pro legunt, ut sit re- 
cta constructio pro sponsione nuper. Hinc Flec- 
keisen verba (Pro sponsione nuper quam tu 
exactus es) uncis inclusit. 

PRONURUS, us, f. 4. seconda nuora, rtpovvu- 
frj, nepotis mei uxor: el refertur ad prosoce- 
rum. V, PROSOCBR. Ovid. Heroid. 17. 206. 
Pronurus et magni Laomedontis ero. ft. e. uxor 
Paridis, qui nepos est Laomedontis. Modestin. 
Dvj. 3.8. 10. 4. § 6. Pater meus tuorii raes so- 
cer est, hac illi nurus: et avus meus socer ma- 
gnus est, ilia illi pronurus. — Usurpari posse vi- 
detur eliam de uxore pronepotis, abnepotls, etc. 
ex Ulp. Dig. 23. 2. 14. § 4. 

PRONUS, a, um, adject, (pro). Aliam formam 
Pronis, e, exbibet Varro apud Non. p. 494. 33. 
Merc. Trabs pronis in humum aceideas, proxi- 
ma frangit ramos cadens. — Corap. Pronior 
I. et II. 1,, 2. et 3.; Sup. Pronissimus II. 1. 
— Pronus est in anteriorem partem Qexus, procli- 
natus, propendens, cernuus, deorsum vergens, de- 
clivis, irpiwc et rrpav>}$, irpovsuwv (It. chino, chi- 
nato, piegato all'ingiii; Fr. penchi en avant, 
qui va en pente, incHne; Hisp. indinado, en- 
corvado; Germ, varwarts gewender Oder ge- 
ckekrt, sich vorwaris neigend, vorwarts han- 
gend; Angl, inclined or lending forward, lea- 
ning forward, stooping or looking downward, 
hawing the face downward, headlong, prone). 

I.) Propria. — a) Universim de animantibus 
et de rebus' physicis. — Cum opposito supinus 
apud Cic. 1. Divinat. 53. 120. Animal omne, 
ut vutt, ita utitur motu sui corporis, prono, ob- 
Uquo, supiao. Plin. 28. Hist. nat. 4. 14. (54>. 
Supiui cubitus oculis conducunt, prcni tussibus, 
in latera adversus destillatiooes. — Cum oppo- 
sito tublimis apud Ovid. 1. Met. 84. Pronaquc 
quum spectent animalia cetera terras, Os horni- 
ni sublime dedit. — Ceterum Sail. Cat. 1. Qua 
{pecora) natura prona atque veatri obedientia 
£nitt. Apul. 8. Met. Senei pronus in baculum. 
Varro 2. R. R. 7. 12. Puerum imponere cquo 
pronura in ventrem , postea sedentem . Virg. 
10. /En. 586. pronus pendens in verbera telo 
Admonuil bijugos. et 11. ibid. 485. ipsum Pro- 
num sterne solo, boccone, vel col volto innanzi. 
et 1. ibid. 119. excutitur, proD usque magister 
Volvitur in caput. Ovid. 8. Met. 378. sludioque 
incautus eondi Pronus ab arborea cecidit radice 
retentus. Sail. Jug. 98. Ilex paullum modo pro- 
na, dein fiexa, atque aucta ia altitudinem. Ctss. 



— 912 — 

4. B. G. 17. Tigna ncn sublicae modo di recta 
ad perpendiculum, sed prona ac fasligiata. Plin. 

4. Ep. 30. Ampulla; prona; atque vergentes. Id. 
b.Ep. 6. ante med. Dc missus pronusque pulvinus. 
Ovid. Heroid. 18. 121. et 2. Met. 67. Prona via. 
declive. et Catull. 68. 59. vellis. Sil. It. 13. 336. 
cautei in praruptum. Liv. 4. 59. Amur urbs 
prona in paludes. Tibull. 3. 6. 6. I, nobis pro- 
na funde Falerna maau. Stat. 5. Theb. 255. Cra- 
teres proni. h. e. eversi, rovesciati. — b) Spe- 
cialist est versus, coaversus, voltato, volto. Co- 
lum. 3. M. R. 2. 6. Campestria loca Aquilo- 
ni prona. et 1. ibid. 5. 8. jEdificii solum pro- 
nius orieoti. Id. 2, ibid- 9. 3. Omne frumen- 
tum maxime campo patente et ad solem prono 
apricoque et soluto laetatur. — c) Dicitur et- 
iam de eo, qui per declive dec writ, Virg. 1. G. 
203. Pronus amQis. Id. 8. JEn. 548. pars cetera 
prona Fertur aqua, segnisque secundo delluit 
amai. Ovid. 5. Met. 423. icta viam tellus ia 
Tartara fecit, Et pronos currus medio cratere 
recepit. Catull. 62. 51. Pronura pondus. — d) 
Absolute. Cic. 1. Tusc. 18. 42. Nihil habent ha;c 
duo genera proni, Seneca Ep. 123. ad fin. Per 
pronum ire. Sil. It. 15. 235. per prona voluti. 
— e) Commode sidus pronum, dies prona di- 
citur, quum prope occasum est: tunc enim ceie- 
rius, et per prona videntur decurrere. Horat. 3. 
Od. 'll. 18. Pronus Orion. Proper t. 1, 16. 23. 
Me mediae noctes, me sidera prona jacentem, etc, 
Ovid. II. Met. 257. Pronus erat TUan, inclina- 
toque tenebat Hesperium temooe fretum. Stat. 
2. Theb. 41. Prona dies. Seneca /igam. 461. In 
astra jam lux prona, jam prseceps dies. — /) 
J°ronos etiam dicimus, qui celeri cursu ferun- 
tur; inclinatur enim in cursu corpus in ante- 
riora. Ovid. 10. Met. 652. quum carcere pronus 
uterque Emicat, et summam celeri pede libat 
arenam. Id. Memed. am. 201. leporem pronum 
catulo sectare sagaci. Horat. 4. Od. 6. 39. de 
luna. celeremque pronos Volvere menses. 

II.) Translate. ^ 1, Est animo proclivis, pro- 
peasus, in utraraque partem, inclinato, propen- 
so, portato, facile. — a) Cum praepos. ad. Plin. 
Paneg. 84. Nihil est tam pronum ad siraulta- 
tes, quam asmulatio. Sueton. Vitell. 14. Pronus 
ad cujusque, et quacumque de causa necem at- 
que supplicium. Id. Iftr. 50. Ad poelicam pro- 
nus, carmina libenter ac sine labore composuit. 
Varro 1. R. R. 20. 2. Boves mansueti, et ad 
domandum proni. Capitolin. Jntonin. 10. Ad 
indulgentias pronissimus full. — 6) Cum Ac- 
cus. et praepos. in. Horat. 1. Ep. 18. 10. in ob- 
sequium plus eequo pronus. Flor. 4. in fin, Pro- 
num In omnia mala, et in luxuriam fluens sas- 
culum. Sueton. Cces. 50. Pronus et suroptuosus 
in libidines. — c) Cum Daliva. Tac. Agric. 41. 
sui fin. Pronum deterioribus principem exsli- 
mulabant. Id. 4. Ann. 29. in fin, Aures super- 
ba, et offensiont proniores. Seneca Octav. 868. 
Animus malo pronus. Stat. 2. Theb. 391. Pro- 
nus calori. h. e. proclivis ad iram. Lucan. 5. 
693. In dubios casus, et prona pericuia morti. 
h. e. quasi vergeotia ad mortem, eique proxi- 
ma. — d) Cum Genitive Ctaudian. 2. in Ru- 
fm, "400. Unus per medios audendi pronior ense 
Prosilit eiserto. -Sueton. Galb. 22, Libidinis in 
mares pronior. Alii rectius leg. libidinis in ma- 
res pronioris. Eucan. i. 461. ruendi In fevrum 
mens prona viris. <J 2. Item faveas, studiojus. 
favor eggianie, affezionato : et usurpatur cum 
Accus. et pr«poB. in } cum Dat., et absolute. 
Tar. t. Hist. 13. extr. Faventibus plerisque ini- 
lilum, prona in eum aula -Serouis. Sueton. Ga'-b. 
12. Germanorum cobortem remisil io patriam, 
quasi Co. Doltbeila? proniorem. Stut. 4. Silv- H. 
61. Si modo prona bonis invicti Caesaris adsint 
Numina. Val. Place. 8. 340. Prona sententia. 
Fellej. 2. 69. 5. Quos proaioi fortuna com- 
itatur. Tac. 2. Ann. 73. sub fin. Ill quis ini- 
sericordia ia Germanicum, aut favore in Piso- 
nem pronior. Id. I. Hist. 1. Proois auribus ac- 
cipere aliquid. h. e. libenter audicntibus. Lucan. 

5. 505. temeraria prono Eipertus cessisse I>eo. 
ft. e. juvante, propitio. ^ 3. Pronum etiam di- 



PROOEMIUH 

citur, quod nulla difficultate impeditur, agevole: 
quasi ia declivi positum, et decuvsu facile. Tac. 
Agric. 33. Omnia prona victoribus, eadem vi- 
ctis adversa. Sail. Jug. 122. Omnia virtuti sua; 
prona esse. Plin. Paneg. 16. sub fin. Omnia 
bsc tam prona, tamque cedenlia virtutibus luis 
sen ties, ut etc. Id. 8. Ep. 10, Pronum ad ho- 
nores iter. Ovid. 3. Amor. 14. 47. Prona tibi 
vinci cupienlem vincere palma est. Justin. 1. 
5. 9. Pronam ad regnum viam ingredi. Liv. 
21. 28. Id pronius ad lidem est. ft. e. credi fa- 
cilius. — Et cum Infinito Pronum est, facile 
esl. Lucan. 6. 606. Pronum erat, o juvenis, quos 
velles, inquit, in actus Invitos prabere Iieos. 
Stat. 5. Silv. 3. 140. Sit pronum viclsse rtomi: 
quid Achaea mereri Pra?mia? Addc Juvenal. 9. 
43.; et Tac. Agric. 1. 

PROODlCUS, a, um, adject. KpouStxc?, dici- 
tur versus minor, qui longiorem pnecedit. Max. 
Victor. 4. p. 2611. Putsch. Sic te diva potens 
Cypri et est nuac proodicoa, id est antecantati- 
Turn. Nam quoties majoribus metris minus ali- 
quid subnecLitur, epodos dicitur; quoties vero 
comma vel colon integro metro prssponitnr, 
proodicon appellatur, Adde eumd. ibid. 1. p. 
2501., 4. p. 2613. Putsch.; et de Metris Horat. 
p. 176., 178. et 181. ed. Krehl., qui corruptam 
Putschii lectionem emendavit. 

PROCBCARl'UM, Ti, n. 2. locus in sedibus, qui 
est ante cecon: a rcpd ante et oixaptov cellula. 
Petron. Satyr. 3o. Dispensatoremque in proaa- 
cario aureus numerantem deprecati sumus. Ita 
legend, putat Fr. Oriolius in Opusc. lett. di Bo- 
logna T. 1. p. 59. pro precano, quod habetur 
in omnib. editionibus. N'empe dispensator auieos 
numerabat o6tentationis causa in propatulo, ft. 
e. in porticu ad aicon admittente. 

PROCECOnOmIA. «, f. 1. irpiotxovouta, rei 
futura praeparatio et dispositio; a npo ante et 
os'xovous'w dispenso, dispono. Servius ad Virg, 
5. Mn. 858. et 9. ibid. 468. et alibi procecono- 
miam dicit esse, quum ilia dicuntur a poeta, per 
qua veri similiora, aut planiora fient, qua ali- 
quo post intervallo dicentur. 

PROCBMlOR, aris, 5ri, dep. 1. cominciare, 
far I'esordio, irpooiuia^Ofiat, proaraio, seu e«or- 
dio utor. Plin. -2. Ep. 3. Procemiatur apte, nar- 
rat aperte, pugnat graviter, coliigit fortiter. Si- 
don. 4. Ep. 3. Dum ad meom nomen proos- 
miaris. 

PR6C£MIUM, li, n. 2. irpooiuiov.^ % 1. Est 
principium dicendi: a itpc ante et olay cantus, 
vel o7uo? via: de qua notations ita Quintil. 4. 
1. 1. Quod principium Latine, vel exordium 
dicitur, majore quadam tatione Graci videntur 
npocifitov nominasse: quia a nostris initium mo- 
do sigDincatur, illi satis clare partem banc esse 
ante ingressum rei, de qua dicendum sit, osten- 
duat. Nam sive propterea quod c'tur, cantus est, 
et cilharctdi pauca ilia, qua, aotequam legiti- 
mum certamea fal. carmen) jnchoent, emeren- 
di favoris gratia canunt, procemium cognomioa- 
verunt: oratores quoque ea,qua. priusquam cau- 
sam exordiantur, ad conciliaados sibi judicum 
animos pra:loquuotur, eadem appellatione sigaa- 
runt: sive quod otuov iide'm Graci viam appel- 
lant, id, quod ante iagressum rei ponitur, sic 
vocare est institutum; certe procemium est, quod 
apud judicein , priusquam causam cognoverit, 
prosit. Hasc Ouintilianus. Cic. 2. Or at. SO. 325. 
Coaceium autem ita sit principium consequenti 
oraiiooi, ut non tamquam citbarmdi procemium 
affictum aliquod, sed cobarens cum omni cor- 
pore membrum esse videatur. V. PRINCIPIUM. 
Id. Clucnt. 21. 58. Paucis verbis eccusat Ca- 
nutius. Incipit longo et alle petito proamio re- 
spondere Cepasius. Quintil. 2. 20. sub fin. Proa;- 
mium et narrationern dicere. Id. 6. o. Lbi procc- 
mio ulendum, et quali ; narrandum ae sit, et 
quo modo, etc. V. INSINl'ATIO. — De princi- 
ple libri, traclatus, et hujusmodi, proemio, pre- 
fazione. introduziane. Cic. 16. Att. 6. sub fin. 
i>e Gloria libruni ad te misi: al in to proce- 
mium id esl, quod in Academico tertio. Id eve- 
oii ob earn rem, quod babeO volumen proce- 



PROPAGATIO 



— 913 — 



miorum: ex eo eligere soleo, quum aliquod cuy- 
■ypappa instilui. Itaque jam in Tusculano, qui 
non meminissem, me abusum isto proojmio, con- 
jeci id in eum librum. Quum autern in navi le- 
gerem Acaderaicos, agnovi erratum meum. Ita- 
que statim novum procemium exaravi: tibi mi si. 
Tu Ulud desecabis, hoc agglutinabis. Id. 4 toid. 
16. In singulis librii utor procemiis. Id. 2. Legg. 
7. 16. Habes Iegis pro<Emium: sic enim boc ap- 
pellat Plato. 5 2. De quocumque initio, prin- 
ciple Juvenal. 3. 288. miser* cognosce proce- 
mia riire. 

PROPAGATIO, onis, f. 3. actus propagandi 
arbores et praecipue vites, xaxcfttois, propag- 
qinazione. 

I.) Proprie. Cato R. R. 133. init. Propagatio 
pomoTum cetcrarumque arborum. Adde eu«id. 
ibid. 51. Cic. Senect. 15. 53. Capilum jugatio, 
religatio. et propagatio vitium. Colum. Arbor. 
7. Propagatiooum genera tria aunt in usu ma- 
xim e: iinum, quo virga edita a matre sulco 
committitur: allerum, quo ipsa mater prosterm- 
tur alque in plures palos per suas virgas divi- 
ditur: tertium, quo vitis scinditur etc. Paul. 
Dig 19. 2. 24. propagationes facere. 

II.) Translate. «J 1. fist procreatio, propaga- 
tion. Cic. 1. Off. 17. 54, Qua? propagatio et 
suboles origo est rerum publlcarum. ■[ 2. Item 
amnHficatio. eitensio, estensione, allargamento, 
sx-lacic.. Cic, Prov. cons. 12. 29. Finium im- 
perii nostri propagatio. Id. t. Tusc. U. 31. no- 
minis. Id. 5. Fam. 15. a med. Ea vita, in qua 
nihil insit, nisi propagatio miserrimi temporis. 
h. e. prolalio, productio, prolungamento. et 1. 
5T\*$c. 35. 86. Qui, si mortem turn obissel, in 
amplissimis fortunis occidisset, is propagatione 
vitas quantas hausit calamitates! 

PROPAGATOR, 5ris , m. 3. qui propagat. 
Translate. Cic. 8. All. 3. Me provincias propa- 
gator, ille absenlis in omnibus adjutor. Ala leg. 
prorogalor. V. PROPAGO, as II. 3. - Est epifbe- 
ton JotU imperii fines propagantis. Apui. de 
Mundo, prope /in. Est et Militaris, el Triumpba- 
tor, et Propagator, et Tropa-opborus: et mul- 
to plura ejusmodi apud haruspices et Romanos 
veteres invenies. — Insigni boc titulo honoris 
decoratus est etiam Flavins Magnus Magneutius 
tyrannus, in Inscript. apud Gruter. 271. 4., in 
qua dicitur propagator orbis ac Romance rei 
publico?, postquam anno a Cbr. n. ccCL^adver- 
sus Consianlium II. Aug. Augustodum in Gal- 
lia, occiso Constante Aug., imperium arnpuit, 
ut ostendit Barpt. Borghesius in Dichiaraz. di 
una lapida Gruteriana edita et interpretaU in 
Memorie delle scienze mor., stor. e filolog. delta 
R. Accad. di Torino, T. 38. p. 1.-58. 
PROPAGAT US, a, urn. V. PROP AGO, as. 
PROPAGES, is, f. 3. propaggme, idem quod 

Pr °l P ) ag proprie. Paul. Viae. p. 227. 1. Mull. Pro- 
pages, progenies a propagando: ut faciunt ru- 
slici quum vitem vetulam supprimunt, ut ex ea 
una 'plures faciant. Alii leg- Propages, propagi- 
nes a propagando etc. 

II.) Translate est progenies, razza, legnag- 
aio. Pacuvius apud Aon. p. 64. 30. Merc. Sal- 

rete gemini, mea propages sanguinis, Auson. 

Ephem. or at. 19., rive Paulin. Nolan, carm. 

5. 19. Sliipis adoptivse meliore propage colen- 

"pROPAGlNATlO, onis, f. 3. propaginandi 
actio, propagatio. Itid. 17. Orig. 5. Vitibus, in- 
ter cetera, magis ista conveniunt: oblaqueatio, 
putalio, piopaginatio, fossio. 

PROP AGIN ATTJSj a, urn, particip. ab musit. 
f ropagino, propagatus. Tertull, Pall. 2. sub /in. 
Quot populi propaginali. V. voc. seq. 

PROpAgINO, as, avi, Stum, are, a. t. Tineam 
propaeare. Est Isid. 17. Orig. 5. Propag.oare 
est fiageilum vitis terra submersum sternere, et 
quasi porro pangere. _ 

PROPAGMEN, mis, n. 3. propagatio, produ- 
ctio. Ennius apud A'on. p. 64. 32. r.t p. 221. 
8 Merc. Nobis unde forent fructus, vitreque pro- 
pagmen. Ha legit cl. Vablec; alii aliter. 
Tom. IB. 



PROPAGO, a», STi, 5tum T are, a. 1. (pro «t 
pango). Prima sjUaba. anceps est. Lucret. 5. 850. 
Ut propagando possint procudere aaecla. et ibid. 
856. Nee potutsse prtpagando procudere prolem. 
Claudian. 1. Laud. Stilich. 373. Hi propagandi 
ruerant pro Hmite regoi. Idem fortatse dicen- 
dum est de propago nomioe: quamquam quum 
translate sumitur, semper correpta fubse repe- 
riatur. — Part. Propagans II. 2.; Propagatus 
in omnibus paragr. Propagandus sub idiI. et 
II, 2. — Propagare est arborum, depresso in ter- 
ram ramo, renovare et multiplicare, ul in voce 
sequenli dicetur , napafCto (H. prop again are; 
Fr. propager par bonture; Uisp. propaoar por 
acodo; Germ- fortpflanzen; Ang!. to propagate 

by layers). 

I.) Proprie. Cato R. R. 52. Qua; dihgenliua 
propagari TOles, in aulas, aut in qualos pcriuiot 
propagari oportet. Colum. 4. R. R. 33. 3. U- 
stanea melius ex vicino pcilica declinata prcpa- 
gatur. Id. Arbor. 7. Hoc modo prcpagata vitis 
celerrime convalesce!. Plin. 17. Nisi. nat. 13. 
21. (97). Cato (R. R. 51.) propagari piaeter vi- 
tera tradit ticum, oleam, Punicam , malorum 
genera omnia, iaurus, prunum, etc. Id. 21. ibid. 
10. 34. (60). Abrotonum cacumine suo se pro- 

II.-! Translate. <f 1. Est genus, stirpem, fa- 
miliam procreando conservare. Lucret. I. 194. 
Nee porro secreta cibo nitura animantum Pro- 
pagare genus possit vitamque tueri. Adde duo 
ejusd. loc. cit. sub init. Cic. 1. Phil. 6. 13. L. 
Brutus, qui et ipse regio dominatu rtmpubhcam 
liberavit, et ad simile factum stirpem in prope 
quingentesimum annum propagavit- et 7. f'err. 
70. 180. Quum ipse sui generis ionium ac ro- 
minis ab se gigni et propagari vellet. Apul. 5. 
Met. Propagare familiam. Poeia aprd Quxniil. 
9. 3. 57. Propagatus JoTe est Tantalus.^ T 2. 
Dicitur etiam de rebus pbjsicis, et praecipue de 
imperii finibus, et est extendere, proferre, am- 
plii.care, mulvip'icate, dilalare, stevdve, mol- 
ttplicare, prolungare, propagare: ad rem Cic. 
2. IHvinat. 72. 149. Quamobrem, ut retigio pro- 
paganda eliam est, quae est juocta cum cogni- 
tione natura: sic superstitionis stiipes omnes 
ejiciendas. Win. 5. Hist. nat. 29. 31. (115). MuJ- 
titudo limi, qua amnis terras propagat. Tac. 12. 
Ann. 23. lis qui protulere imperium, eliam ler- 
minos Crbis propagare datur- Sueton. Aer. 18. 
Augere et propagare imperium. Cic. 3. de re- 
publ. 12. Imperii fines propagare. Ge«. "iO. to. 
a med. Italiw fines propagali. telle). 1.-14. 1. 
Prcpagata* chitates auciumque Romanum no- 
men communione juris. Similiter Pkn. 4. ft tit. 
nat. 16. 30. (102). Romanis armis nolitiam Bri- 
tannia? non ' ultra vicinitalem silvas Cal«donif« 
propagantibus. Hue refeni potest et iliud Gell. 
2. 21. in fin. Quo ediclo - a treceniis sesleilns 
adusque duo sesiertia sumptus ccenarum propa- 
gatus est, ul bis saltern linibus luxurisr - a-slus 
coerceretur. «| 3. Item usurpatur de tempore 
et est producer?, proferre, aJiuTigare. Cu. 5. 
Fin. U. 32. Propasare viiarn aucupio. Id. -. 
Cat. 5.' 11 Meus consulatua non breve l"''P u *> 
sed multa sacula propatavit reipublir*. Id. 3_ 
ibid. 11, 20. Eamdemque diem inU-lhgo et aa 
salulem urbis et ad memoriam eonsulatu* niei 
propagatam. Plin. 7. flist. nat. 55. 56. (Ih« . 
Eadem vanitas in futurum etiam se propagat. 
Id 35 itid. 2. 2. (4>. Propagare ahquid in 
wiim Id. 15. ibid. 14. 15. (491. cuipiam me- 
moriam-aterD.H.-. Cic. Vom. 32. 87. laudem 
alicujus ad sen pi lei nam memo nam. Id. ami. »f*- 
102 Mandate aiiquid monumenlis aunalmrn et 
posterilati propagare. Id. Prov. cons. 8. 17. An- 
nus est integer ^ub* ex^peclardus: quo int«ij>- 
cto, civium calamilas, sociorum .-«nimna, scele- 
ratissimorum hominum imp unites propagatur. 
Flor 3 17. Tantum e»ci:a*U inccndiuui, ul n«- 
reditarium in posleros suos beilum propagarel. 
— Item prorogare. Sueton. Aug. 23. Pnrsuiibus 
provinciarum propagavit imperium. A In leg pio- 
rogavit. Eadem ledionis varietas est Lai. *■>■ 
Propagari sibi commeatum sa?pius desiderans. et 



PROPALO 

Cat. 24. Ut in quinquennium »Jbl hnperlum 
propagaretur. Dubium pariler e« Ulud Ziv. 23. 
25. ♦« fin. Consuli propagari in annum impe- 
rium. 

PROPAGO, gtnis,f- 3. de prima syllabae quan- 
tiiate V. infra sub II. in fin. — Propago est 
ramus vitis- velulae, aut alUnus arboris, ab ea 
non recisus, sed in terram depressus, atque ob- 
rutus, tel per vai fictile pertuium terraque Op- 
pletum trajectus, ut radices agens renovetur, et 
fructum ferat. Rustici nostri Tuigo vocant re- 
fosso: alii, duclo a Gallis vocabulo, margotta. 
Est a pro el pago pro pango. Duo base propa- 
gioum genera tradit Plin. 17. Hist. nat. 13. 21. 
iFl). et describii: item Cato R. R. 51. et 133. 
Tres propagandi rationes docet Colum. Arbor.. 
7. cujus verba V. in PROPAGATIO I. Gr. uoo- 
X^P-^, ei"fuas (It- propaggine; Fr. promn, 
marcotte, bouture; Hisp. acodo; Germ. d. Set- 
tling, Absenker, Ableger , Senkcr ; Angl. a 
layer). . 

I.) Proprie. — a) Stricto sensu. Colum. Ar- 
bor. 7. Virgam quum a matre in terram depn- 
mere roles, scrobem facito ita, ut propago non 
laedatur alterius radicibus. Id. 4. R. R- 6. 3. 
Ne vitts pluribus flagfllis emacientur: nisi si 
propaginibus futuris prospiciemus. Plin. 14. IVist. 
nat. I. 3. (10). Deprimere vitem in propagines. 
Virg. 2. G. 26. Si J var unique alia? pressos pro- 
pagiois arcus Exspeclant. et ibid. 63. Sed trun- 
cis olea? melius, propagine vites Respondent. 
Plin. 17. Hist. nat. 10. 9. (58). Arbores aut 
semine proreniunt, aut plantis radicis, aut pro- 
pagine, aut avulsione, aut surculo, aut insito, aut 
consecto arboris trunco. ei ibid. 13. 21. (98). 
Sabina berba propagine serilur. et avulsione. et 
ibid. 20. 34. (149). Propagines nulli facihores, 
quam castaneae. Adde Cic. Senect. 15.52. — &) 
Dicitur et de quo\is longiore ramulo, sarmento, 
fiagello. ex quo propago fieri potest. Fabiut 
Pict. apud Gell. 10. 15. Propagines e vitibus 
altius pisrtentos non succidet. Ubi notand. ma- 
sculin. genus. At MarUnus Hertz, legit refen- 
las. Hoc sensu accipieodum videtur et illud Ho- 
rat. Epod. 2. 9. adulta vitium propagine Altai 
maritat populos. 

II.) Translate est proles, progenies, razza, 
schialta, fatiuoli, discevdenza. Ovid. If. Met. 
31-2 Alip'sdis de slirpe Dei versuta propago Na- 
scitur Aulohcus. f'irg 6- Mn, 871. nim.um 
vobis Romana propago Visa potens, Supen. 
Zucref. 4. 997. At consueta domi catulorum 
blanda propaco Uepere. Porcius Licin. apud 
Gell 19 9. Gustodes ovium, leneiasque propa- 
pinis agnum. Xemcsian. Cyneg. 241. de equts. 
Coppadwctimque notas refcrat penerosa propago. 
— Hoc sensu prima syllaba conipitur turn in 
redo, lum in obliquis casibus: quum de plantis 
seimo est, producUur. Utrumque Tidere licet in 
allalis eiemplis. V. tarnen vocem prarced. init. 
prOpala. V. PROPOLA. 
PKOpAI-AM, ad\etb. aperiflmente, \n pate- 
nt, E 'v t« ?av«cw, dare, aperte, in prcpatulo. 
Cic 1. Oral. 35. 16 1. Neque tabuhs et signis 
propalam colU.calis. Liv. 34. 33. sub fin. Hare 
piopaltm diet-bet: ilia tacila suberat cura, ne 
eic Plaut. Enid. 1. 1. <0. Minus jam furlilicua 
sum: rapiu p.upalam. Ziv. 22. 12. Con«ssum 
eis propalam de \irtute el gloria esse. ia. a. 
14 lia-iue ubi senalum metus cepit, si propa- 
lam tenderrm, resis.i mullituriini ooncitatax noo 
puss,; clam aiimilando dilalionein mall id «• 
niunl. Sim.lUer clam et propalam opponuntur 
an U d Sueiov. Aer. 22. Ad omnes el.au. mxmxaat 
Ci.rcnses commeabat secessu, p.imo clam, de.nde 
propalau, T.,c. &. Ann. 7. Quum pr.moru «[■ 
natu. delations e»e.cer«it, all. prop.lam, . .In 
p«r cccu.tum. Id. 2. ibid. 39. sub /In. Ad.re 
municipia obscure dici, ncque propalam aspici. 
flout Mil. glor. 4. 8. 38. Tiinco, nc hoc !an- 
dem piopainm lial niniis. - Propalam est ma- 
nUVsium ,sl. Terentian. p. 2435. Putsch, hpon- 
dt'on esse po«t troclnenm, propalam est. 
PROPALATUS, a, uin. P. voc. seq. 

PRO PA l-O, a s > 5v 'j * lum ' aie ' a " '" ^ Pf0 

115 



i'ltJDPANSliS 

palam >. Pai'. Propalatus. — Propalarc est pa- 
lam facere, ptopa'.are, divolgare. Sidon. 9. Ep. 
It, a med. (.lu.c piopalare dissitnulal, excolere 
delreclat. ('laud. JHamert. 1. Stat. anim. 2. sub 
fin. Illud quod ista patina propalatur, ejusdem 
auctor occuliatu;. Oros. 6. 5. Jam propalala et 
public* Veritas. Commodian. 50. 14. Res iofa- 
mis erit, si quis se propalat hosli. 

I'ROPANSL'S et propassus, a, um, particip. ab 
inusit. propando: spiegato, aperlo, disteso, expan 
su5. .•/put. 6. Met. Piopansis utrinque pinnis af- 
fuil rap ax aquiia. Id. Florid, n. 24. Ales, pro- 
passis ulriSLii.it.' pennis pralabitur. 

PROPAKOXV IONLS, a, um, adject, irpoiraflo- 
£u'tovo;, qui in anlep enultima sjllaba ha bet to- 
num acutum. V. PAHOXYTOWJS. 

PROl'ATt'OR, ilris, all, dt'p. 3. art lea palior. 
Dictum de palhico, qui prius muliebria patitur. 
deinde fellat. I'et. Scholiast, ad illud Juvenal. 
2. 50. Ilispo subil juvcnes, et morbo pallet utro- 
que: I.'triusqup sulcus inguina lambcnlis, et pro- 
palienlis. .'II U fortassr rectius l»>gunl et ore pa- 
tienlis, cui limit,' est illud Mimic. Octav. 28. 
Qui niedios virus lambur.l. et libidinoso ore in- 
guinibus inbvrcscurtt. 

PRONATOR, Oris. in. 3. spoirxTMp, avus, ge- 
neris auclor. Ter lull. Prescript. 49. Christum 
• utem injuit miMum ab illc prupatore, qui est 
Bythos. 

PAOP.f TltC'L-S, i, m. 2. cecondo zio, proavi 
ruei frater, qui et palruus major dicilur, h. e. 
patris, rel matris me® patruus magnus. Cajus 
Dig. 38. 10. 1. et Paul. ibid. 10. Caji verba 
Bunl: Quioto gradu sunt supra atavus, ataxia: 
infra adnepos, adneptts: e» transverso fratris et 
aororis pronepos, proneptis: et conveoienter pro- 
patruus proamita, idcst proavi frater et goror, 
PRGPATOLCM, i, n. 2. V. roc. seq. in im. 
PROPATULOS, a, um, adject, aperto, scoper- 
ta, npopivr-;, patens, aperlus, 6ub dio positus. 
Cic. 6. f'err. 49. no. Ante ^dem Cereris in 
aperlo ac propataio loco signs duo sunt. — Uinc 
Propalulum, i. n. 2. absolute, substantivorum 
more; et in propatulo, omisso loco ^ 1. Si- 
gnificat sub dio, alio scoperlo. Id. fragm. apud 
Colum. 12. R. ft. prcef. 2 Quum vicius et cultus 
bumanus non, uti feris, in propatulo ac silve- 
itribus locis, sed domi sub ts'cto accurandus es- 
set. Liv. 24. 16. ad fin. Apparata convivia omoi- 
bus in propatulo xdhna fueianl. Plin. i. Ep. 
8. ad fin. Uuoc serm.mem non apud populum, 
sed apud decuiiones babui. nee in propatulo, 
sed in curia. I'al. Max. 2. j. n. 5. Cam a re 
in propatulo. verecundi-e non erat. — Omissa 
praposit. Mela 1. 19. circa med. Mos«yni notis 
corpus oin ne persignant, propatulo vescuntur. 
T l. trbane est propalarn. in oculis omnium, 
in media luce, corampopolo, m pubblicn. Sail'. 
Cal.lZ. Pudicitiarn ir. propatulo habere, fopos 
Bonn. 0. ad (in. Easque (staluas) in propatulo 
domi abjicit. Gelt. 19. 14. Varronis monumenta 
in propatulo frequentique usu feruntur. Id. 18. 
10. a med. In promptu et in propatulo esse. 
Jpul. de Mag. Os, cujus in propatulo et con- 
spicuo tisui- bornini creberrinms. Id. ibid. Quid 
ego in propatulo et celebri a-gam, facile e tene- 
bris Luis atbiiraris. 

PROPE est A) Adverbiuio, et B\ Pnepositio. 
./) Adrerbi'jm prove babet Comp. Propius J. 
el Jl. 1. 2. ; et Sup. Proxime in omnibus paragr. 
(unde Comp. Proximius II. 6.), et est idem ac 
juita, in loco propioquo (it. da vicino, da pres- 
to; Ft. prit, proche; ilisp. acerca, cerca, at 
lado, junta; (ierm. nahe, in d-er ]Y£ke ; Angl. 
near, nigh, by, beside, close, fast, or hard by). 
I.) Proprie de loco. — a) Cum opposito pro- 
cul, longe, remote. Cic. Senect. 14.. 48. Adole- 
scentia voluptates prope intueas magis forlasse 
letatur, sed delectatur etiam senectus procu! eas 
tpectans. Id. L 2. Pin. 12. 36. Quid judicant sen- 
su»? duice, amarum, leoe, asperum, prope, lon- 
ge. Cf. Proper t. 2. 21. 58. Longius aut propius, 
mors sua quemque manet. Cic. 1. Nat. D. 31. 
87, All« (slello?) propius a terris, alias remo- 
tlm-eadem spatia conflciunt. — Ceterum — b ) 



- 914 — 



PROPK 



Absolute. Plaut. Aulul. 1. 2. 24. A.i aedes no- 
stras nusquain adiit, quamquam prope est. Id. 
Epid. !>. 2. i*. Si prope adstas. .^stu calefacit. 
Id. Bad. 1. :\. 32. Nee prope usquam hie qui- 
dem cultuui agruili conspicor. Id. ibid. t. 4. 10. 
Qjamarn vox mi Li prope hie son.U ? Quis hie lo- 
quitur prope? Id. Cat. 3. 5. 32. Nee queinquam 
prope ad s» si nit adire. Id. Most. 2. 2. 16. Quis 
homo est, qui nostras ;rdes accesiit prope? Cic. 
•J. Earn. 7. Volebam prope aiicubi esse. Cars. 6. 
B. G. 23. Hoc proprium virlulis ciistimam, n- 
pulsos agris linitimos cedere; ncque quemquam 
prope audere consistere. Liv. 1. 5». Quum pavida 
ex sumno mulier, nullam opem, prope mortem 
im mi ii en tern viderel. Sf.neca Pp. 41. I' rope est 
a le Deus: tecum est, inius est. Ter. .1 del ph. 3. 
2. 11. Propius accedamus. el ibid. 4. 2. 41. ] |jc 
multo propius ibis, lloral. Art. P. 361. propius 
stare. Id. 1. Ep. I. 67. propius spectare aliquid. 
et ibid. 16. 11. adduclurn propius frondere Ta- 
re ntu in. Liv. 2. 30. Ad conf:renda propius ca- 
stra. ( ic. Mil. 22. 511. Proxime deos accessil Clo- 
dius, propius quam turn, quum ad ipsos pene- 
traret. Colum. I . R. R. 6. 8. Omnes lamcn 
quam proxime aiter ab altero debi;nt hahita- 
re. ■■- c) Cum Ablativo et prrepos. ab. Cic. 7. 
Verr . 1. 6. In Italia bellum tam prope a Sici- 
Ha, taruen in Sicilia non fuit. tanlo poco Ion- 
tano. et Pit. It, 26. Apud sjocrum main pro- 
pe a meis u-dibus sedebas. Id. 4. Verr. 3. 6. 
Tam prope ab domo detineri. Plin. 17, Hist, 
nat. >:>. 38. (244). Propius ab L'rbe. Id. b. ibid. 
26. 21. (H'J). A Sura proxime est Pbiliscum op- 
pidum Parthorum. Auct. B. ilisp. 15. Usque eo 
ut casdeiu proxime a vallo fecerint. — d) Cum 
Accusalivo usurpantur gradus Propius et Pro- 
xime: cf. Prope sub B. Cces. 4. B. G. y. ,Ne 
propius se castca moveret, petierunt. et 2S. Ad 
partem insulie, qua? est propius sol is occasum. 
ef 5. ibid. 36. Quum propius Arnbiorice.n ac- 
cessisset. Cic. 7. Phil. H. 26. Nee propiirs ur- 
bem millia passuum ducenla exercitum admove- 
rit. Adde Liv. -2 l J. 5. Sail. jug. 2t. Nam hi 
propius mare Africum agitabant". Liv.. 1. 27. In 
sinistro fid^oates propius montem consistunt. 
Colum. 4. R. R. 33. 4. Propius stirpem recisa? 
taleie. f'arro 1. R. R. 13. 1. Vinic't proiime 
januam celiam esse oportet. Cic. 6. All. 5. ad 
fin. Exercitum habere quam proxime hosiera. et 
t. ibid. 14. Proxime Pompejum sedebam. Ita 
legit et Diomtd. p. 4u5. Putsch. Rursus Id. 3. 
ibid. 14. Quam nihil esset oecesse quam proxi- 
me Italian) esse. Similiter Id. 10. Phil. 11.26. 
Operam det, ut cum suis coptis quam proxi- 
me Italiam sit. Sail. Jug. 22. Proxume Hispa- 
Qidiu Mauri sunt. Plin. IT. Hist. nat. 23. 35. 
(.206). Usitatum est quam proiume solum deci- 
di. — e) bum Da'ivo prope nusquam inveni- 
tur, sed p'Opius et proxime; quamquam Pri- 
scian. p. 1172. Putsch. Juxla et prope el da- 
tivo et accusativo jungunlur. f'irg. 1. G. 355. 
propius stabulis armenla tenerent.'et 4. ibid. 47. 
propius lee lis. Liv. 44. 40. Flu num erat baud 
magnum propius tiostium caslris. Plir. 27. Hist. 
nat. 9. 51.(75). Quo propius mari fueril, sjlsa 
est. Cic. apud Diomed. t. p. 406. Putsch, pro- 
pius grammalico accessi. JVepos Hann. «. Hro- 
pius Tiberi, quarn Thermopylis. At Larnbious 
leg. Propius Tiberim, quam Tiiermopylas. Cces. 
\. B. C. 7. Quam proxime potest hostium cas- 
tas castra communit. 

II.) Translate, ^ 1. Metapbora ducta a su- 
per iori paragr., fa. e. a loco. Tac. 1. Hist. 10. 
Tam prope ab exSule fuit, quam postea a prin- 
cipe. Id. Dial, de o<at. 23. Prope abest ab in- 
tirmitate, in quo sola saoitas laudatur. i' assai 
vicino ad infermarsi. Cic. 4. Pin. 10. 1\. Sed 
ul propius ad ea, Cato, accedam, qune a te dicta 
sunt, pressius agamus. per venir piii al propo- 
sito. et Part it. or at. 36. 124. Si propius acce- 
dat ad cofisuetudinem mentemque sermonis de- 
fensor^ deiinitio. Id. Place. 10. 23. Propius ac- 
cede. Nego ossc ilia teslimonia, quae tu etc. In- 
tra bo etiam magis. Qui gessil, etc. Sail. Cat. 11. 
Quod tamen vitium propius rirtutem erat. piii 



simile. Ita legit etiam Priscian. IS. p. 1172. 
Putsch. Sic Liv. 30. 12. Quum propius blan* 
dilias oralio esset, quam pieces. Kt Pirg. I. y£n. 
530. Pflrcu pio generi, cl propiuN res aspice no 
stras. h. e. ndsis, ia\e, prop ilia sis. firy. 8. /En. 
550. propius periclu. Sic Liv. 21. I. lit propius 
periculo fuel in L, qui vice runt. Sil. It. 1. 13. 
propiusque fuere peri do, Quei» sup era re datum. 
-- Propiui snbvinj quid sit, /". in SOI1K1NUS. 
tu:. I. Tasc. 12. 26. Antiquitas quo propius 
aberat ab oriu et divina pro genie, hoc melius 
e.i cemelMl. Tac. >. Ifiit. 76. A conlumclia, 
quam a iaude propiu- fueris, post Vitclliuin eli- 
gi. Vic. II. Pam. 21. a med. Me tua: xirluti 
proxime accedcie. Id. 3. Pin. 16. 52. Ul euiin 
nemo die it, in recia it-jiem ipsum quasi produ- 
citiui esse ad dignilalem, .sed eos, ijui in aliquo 
honore sint, quorum onto proxime accedil, ut 
secundus sil ad regium principalum : sic etc. 
% 2. Sep.- refer tin ad lempu*. Ter. Adclph. 3. 
2. 9. Partus jnsiabat prope. — Pi ope est quum 
elc. jam jam tempus est, quum. 7>i . Audi. 1. 1. 
125. Prope adesi, quum alieno more vivendum 
est niihi. <■. vicino il tempo, che etc. Plaul. 
Men. 5. 6. 25. J' rope est, quando her us pretium 
exsolvci. Id. Aulut. 2. 3. il. l'arliludo prope 
ad est, ut Jiat palam. poco manca : poco ci vuole 
a scoprirsi. et Liv. 40. 32. Jam prope erat, ut 
sinistrum cornu pelleretur. ormai poco ci volea, 
che etc. et 25.21. Prope est factum, ut injussu 
pr.itoris sunis convulsis in aciern exireQt. poco 
mancb. — [!t diciinus proi,e est factum , ut 
etc. h. c- parum abfuit, quin etc.. sic Cic. Cluent. 
21. 59. Nee quidquam propiu; est factum, quam 
ut ilium persequeretur. Id. .. ad <J. fr. 2. 5. 
Propius nihil csl factum, quam ut occideretur. 
Adde eumd. 7. Pert. 36. 9i. — Apud JCtos 
s.rpc legitur prope est, ut aliquid fiat: quas 
verba non, ut pra>ferunt, dubitationem babent, 
sed aflirrnaiionem et deiinitioitem ; et signifi- 
cant , sequitur ut ita tieri debeal. V. Papi- 
nian. Dig. 35. 1. 69. circa med. et 45. 1. 118. 
et Pompon, ibid. 3. Is. et Paul. 2. Sentent. 
tit. 27. et alios, qu... congessit Brisson. — Pro- 
xime referiur ad tempus pr.eteritum, sed quod 
modo fuit, aut post rem o factum e«:, prossima- 
mente, ultimamente, di fresco. Cans. 3. B. G. 
29. CivitaU's, qua; proxime bellum fecerant. Id. 
6. ibid. 32. Ex iis tribus (legionibus), quas pro- 
xirrTP conscriptas ex Italia transduxerat. Cic. 5. 
Pam. 15. Liners, quas a te proxime accepi. Id. 
1. Jiat. D. 14. 37. Una ciim eo, quern proxime 
nominavi. Id. 6. Pam. 10. Itaqae et Positimu- 
lejo, et Sexlio, et saepissime ..ttico noslro, pro- 
xirnequo Theude liber to luo totum me patefoci. 
Id. Partit. orat. 39. 137. Qua? paullo ante pra- 
cepta dedimus ambigui, quasque proxime senten- 
ce et scripti. pur or a. teste, el Plin. 4. Ep. 
13. Proxime quum in patria mea fui. — Pro- 
xime refer i ur etiam ad temr;us mox futurum. 
Plin. 5. Pp. ~. Vtilim ertro, quum proxime ju- 
dices contralientur, quid sit juris, indices. — De- 
mum proxime refertur et a.! ordiuem temporis 
cum Accusalivo. CV.'s.3. 2. a med. Proximeque 
abstinenliam smnendus est cibus exiguus. Pallad. 
9. R. It. 8> a med. Proxime sol is occasum. ^ 3. 
Prope nonaunquam ponilur pro fermi', quasi, 
p.-cne, propemodum, quasi, per poc„. Cic. 4. 
/ err. 4. iO. L't mc prope de vita? me;e statu 
dolore ac lacrirnis suis deducerent. Horat. 3. Od. 
8. 7. prope funeratus aiboris ictu. Ca's. 5. B. 
G. 20. Trinobantes, prope Crmiss.ma earura re- 
gioaum civitas. Sail. Jug. 64. Jam scalis egressi 
miliiCB pi ope summa ceperant. Id. Cat. 57. Ilis 
genus, f:loquenti (1 prope lb qua Ma fuere, Cic. 3. 
J err. 5i. 146. Excludit cum solum, cui pro- 
pe dicam soli potestatem lactam esse oportebat. 
et 5. ibid. 25. 62. Eques Itornanus prope an- 
nos nooagiuta nalus. Id. 7. Pam. 28. Pro- 
pe desperatis bis rebus, el 4. ibid. 3. Sapientia 
pra?ditus prope siogulari. Ter. Heaut. 1. 1. 45. 
Ejus liliam ille amare caBpii perdite, prope jam 
ut pro uxore babeiet. Plin. 2. Hist. nat. 7. 
5. (20j. Vix prope est jadicarc, ut.-um elc. — 
Sic proxime est simitliuie, ferme: cum A ecu- 



PR0PEDIE1VI 

*ativo. Liv. 24. 48. Regi pedites conscripsit, 
ordinatosque proiime morem Romanum in- 
Btruendo et decurrendo signa sequi et servare 
ordines docuit. et 30. iO. circa med.' Erat res 
xninime oertamlni navali similis, proxime spe- 
cie m muroa oppognantium navium. — Proxime 
atque, similiter atque. Cic. 9. Fam. 13. Non 
possum ego non aut proiime atque ille, aut el- 
iam aeque laborare. f 4. Prope pro omaioo, 
admodum, affatto. Ilorat. 2. Sat. 3. 32. iosanis 
et tu, stullique prope omnes. Tractat hie Horai. 
quod Cic. 3. Tusc. 4. et 5. et Farad. 4., nem- 
pe Stoicorum sententiam, omnes stultoa insani- 
re, doceotium. Etiam ferine interdum banc vim 
babet. 5 5 Proxime, rel'ertur etiam — a) 
Ad ordinem mum. Cic. 2. Off. 3. 11. Pro- 
iime autem, et secundum deos, homines homi- 
nibus maiime utiles esse possunt. f'ellej. 2. 124. 
4. Quo tempore mibi fratrique meo, candida- 
te Csesaris, proiime a nobilissimis ac sacerdo- 
tibus viris, destinari prastoribus contigit. Plin. 
12. Hist, nat. 12. 26. (45). de nardo. In nostro 
orbe proiime laudatur Syriacum, mox Gallicum, 
tertio loco Creticum. ft. e. statim post Indicum. 
Id. 16. ibid. 40. 79. {218). A pra?diclis morus 
proiime laudatur. Id. 34. ibid. 14. 31*. (138). 
Proiime indicari debent metaila ferrK — b) Ad 
ordinem qualitalis ac virtutis. Plin. 23. Hist. 
nat. 8. 80. (158). Proiime valent cetera laurus 
genera. Id. 25. ibid. 8. 53. (93). Quid quid in 
Creta nascitur, infinito prrestarc ceteris ejusdem 
generis alibi genitis: proxime quod in Parnasso. 
Id. 23. ibid. "h. 39. (79). Ulilissimum esse om- 
phacium: proxime viride. <J 6. Proxime poni- 
tur etiam pro apte et ad rem maiime coove- 
nienter. Ouinlil. 6. 2. 20. Et ut proiime utrins- 
que diflerentiam signem, illud (r,&o?> comcedire, 
hoc (ita'&os) tragn-diae simile. — Comp. Proxi- 
tnius est Minuc. FeL Oclav. 19. Quid Mantua- 
nus Maro? nonnc apeftius, proiimius, verius? 
ft. e. congruentius, et magis ad veritatem acce- 
dendo. Alii lee. proxi'mius veris. Addunt Ma- 
nit. 3. 512., sed ibi lectio variat. 

Ii) Pia-positio prope Accusativum regit ( f . 
Propius et Proxime sub A. et B). et est idem 
ac juxta, apud, e'-nu; ( u - appresso, presso, vi 
cino; Fr. pres; Hisp. acerca, cerca; Germ, na- 
fte, bei; Angl. near, nigh, by). 

I.) Proprie de loco. Cces. 1. B.C. 22. Prope 
hostium castra. et 7. ibid. 30. Prope oppidum. 
Pirg.H. /En. 597. Est ingens gelidum lucus 
prope Or His amnem. Cic. 1. Fam. 23. ad fin. 
Ut non modo prope me, sed plane mecum ha- 
bitare posses. Liv. 2. 12. Prope repium tribunal 
consistcre. Id. 2. 46. Prope te dimicans cadam. 
II.) Translate. •J*- Melaphora duct A a superio- 
ri paragr., b. e. a loco. Liv. 1. 25. sub fin. Prope 
metum res fuerat. Id. 26. 48. Gontenlio quum 
prope scditlinem veniret. T<ic. 3. Hist. 21. Prope 
sedilioncrn vcnttim est. et Curt. 10. 6. 12. Prope 
ad seditionem venerani. Id. 4. 10. 4. Jam prope 
seditionem res erat. Up. Pig. 17. 1. 29. Disso- 
luta negligenlia prope dolum est. ^ 2. Kcler- 
tur etiam ad temp us. Cic. 3. Fam. 5. Prope 
cal. Seit. puto me I.aodice;e fore. Sue.tnn. Claud. 
44. Excnicialum doloribus node tola, prope 
lucem defecisse. 

PKOPKIiIEV, adverb, (prope diem) post bre- 
ve tempus, brew, aimxa, ev fi$a.yti (it: »« bre- 
ve, fr a poco; Fr. qu premier- jour, bientol; 
HUp. presto, dentro de poco; Germ, ekeslens, 
nachstens, niichster Tage; Angl. shortly, after 
a while, within a few days, in a short lime, 
presently, straightway). Omiponitur tan turn 
-urn Future verborum et cum Imperative Plant. 
A sin. 4. 2. 8. Ad illam hinc ibo, quam tu pro- 
pediem, nisi quidem ilia ante occupassit te, ef- 
Oiges scio. Id. Pers. 2. 4. 24. Te cruci ipsum 
propediem n Hi gent alii. Ter. Adelph, 5. 5. 7. 
Hoc verum'st, et ipsa re experiere propediem. 
L'hi Ponatus. Propediem, ufev. Nam propediem 
adverbium »-st temporis, ut si diceret cito. Cic. 
'J. Off. 33. 121. Pnrsens tecum propediem lo- 
quar. Id. 16. Fair. 9. Asclapo medic us plane 
conlinnal propediem te valentem fore. Id. I. 



— 915 — 

Pivinat. 23, 47. Propediem te videbo. Sail. Cat. 
56. Sperabat propediem magnas copies sese ha- 
biturum. Adde Liv. 1. 41. et 46., et 30. 8. Cic. 
2.~4tt.i. ad fin. Prognostics mea cum oratiun- 
culis propediem eispecta. 

PROPELLO, pedis, piili, pulsum, pellere, a. 3. 
(pro et pello). Prbpello est Zucret. 4. 195. et 
6. 1026, — Part. Propellens I. 3. et II. 3.J Pro- 
pulsus I. 1., 2., 3. et 4.; Propellendus I. 3. et 
II. '3. — Propellere est ante aut procul pellere, 
promovere, procul amovere, a'vjipjrto, wS'sw (It- 
spingere o cacciare innanzi o tontano ; Fr, 
pousser en avant, faire avancer ; Hisp. pujar, 
apretar en cdelante; Germ, vor sich hinlrei- 
ben, fort- tveiter treiben, hervortreiben ; Angl. 
to drive or push forwards, move or push on, 
drive out or forth, propel}. 

I.) Proprie latissime palct; et *f 1. De ar- 
inentis, equis, etc. est ante pellere. Varro 2. JR. 
R. 2. 12. Oves polum propellunt. et mox. Pro- 
peliunt in pabulum. Liv. 2. 51. Seculi dedita 
opera passim ad illecebras propulsa pecora, prae- 
cipitavere in insidias. — Hue relVrri potest et 
illud Phcedr. 4. 17. Canes propuisi fuslibus ya- 
dunt foxas. *J 2. De hostibus est irpelkre, pro- 
cul amovere, I'ugare. Cces. 1. B. C. 55. L't ve- 
nitntibus resistant, atque eos propcllant. Id. 4. 
B. G. 25. Hostes prcpellere et subrnorere. Curt. 
3. 10. 6. Totam aciem suo pavore flucluantem 
umbonibus posse propelli. Juct. B. G. 8. 19. 
Hostes victi prop nisi que. Pompej. apud Auct. 
B. Hisp. 26. Adversarios ad hue propulsos ha- 
bemus. Tac. 2. Hist. 43. Propulsa Quintanotum 
impetu quintadecima legio. Liv. 7. 24. Propel- 
lere hostem a castris. — Hue refcrri potest il- 
lud Plaut. Bud. 3. 3. 8. Qui sceiestus sact-rdo- 
tem anum precipes Reppulit, propulit perquam 
indignis modis, >"osque ab sieno intumo vi de- 
ripult sua. *\ 3. De inanimis est ante amovere, 
procul amovere. Lucret. C. 1026. atr a tergo 
quasi provehit at([ue propelli t. Id. ■'*■ 2K6. Atque 
alium prn; sc propellens atra vohit. Ge.ll. 2. 22. 
a med. Cxcias nubes non procul prope! lit. Poe- 
ta apud Feslum p. 213. 29. Midi. Propellunt 
csruleum rates salum. Cell. 2. 30. I'luctus ab 
austvis, qui liumiliorrs sunt, sursum propelli. 
Id. ibid, a med. Propulsnc in adversum aquae. 
Lucan. 7. 7S9. cernit propulsa cruure I'lumina. 
jPropert. 3. 21. 11. Propellere remige Humeri. 
h. e. rem is pulsar e. Ovid. Ileroid. 21. 4>. Bo- 
reas navi'in propelli t in aitum. Cic i. Tusc. 5. 
9. Navem remis propellere. Ovid- 1- Trist. 10. 
33. propuhaque [vavis) fortibus Ausiris Trans- 
eat in stabiles strenua Cyaneas. spinta. Colum. 
2. R. R. 2. 28. PropelUre in priorem par- 
tem jugum. Cels. 7. 5. n. 2. Lbi apparuil mu- 
cro, si ei arundo inh;i-ret, propellenda est. Plin. 
11. Hist. nat. 37.65. (1731. de rani's coaxanl. 
Tunc attenti buccarurn sinus pei lucent, uculi 
llagrant labore pr<)pulsi. sptnli in juori. Ovid. 
8. Met. 593. inque p rotund urn Propulit. e sco- 
pulo parituras coipora nala". h. e- depulit. Sil. 
It. 16. 571. vicinam melir qui propulit haslam. 
ft. e. conjecit, jaculatus est. *} 4. Hinc latiori 
sensu ponitur pro dejicere, prosternere. Otid. 8. 
Met. 340. Slcruitur incirsu nemus, el propulsa 
fragonem Silvn dat. f'al. Place. 6. 3S3. ut mon- 
tis latus, aut machina muri, Qun- scupulis n a- 
bihusquc diu, conft'Claque llamiiiis l'niCuluiil 
laiidcrn, atque ingcnti'in propulit urbem. et 4. 
311. la ben tern propulit beros. Seneca Here (Et. 
162. Muros lEclialhi' cot pore propulit. 

II.) Translate. «I 1. Me lap hot, i ducl.t a su- 
per iori paragr. 1. Petron. Satyr. 4. Quum ad 
Tola properant, cruda ad hue studia in fur urn 
piopelluht. <f 2. Item est morali ralione im- 
pel! ere, mover e, compellere, incJUire. Lucret. 3. 
160. Ksse animam cum ainrno cunjunctam. qu:« 
quum animi vi Percussa est, ex in corpus propel- 
lit et icit. (-'l'r. Sull. 23. 04. Dicer em lorlasse, 
et facile et libenler dicerem, si paullo clinm lon- 
gius, quam finis quotidiani officii puslulal, pie- 
tas et fraternus amor I., Cxcilium propulisset. 
V, Halm, ad h. 1.; Orellius e( vulgati hbri pro- 
tulissent. Tac. 11. Ann. 2. Qui terroro careens 



PROPENDEO 

(earn) ad voluntariam mortem propellereot. et 6. 
ibid. 3. Rudes auimos ad corrumpendum mili- 
tia; morem propellere. Sil. It. 7. 529. torquet 
tolas in prcelia vires Pceoorum duclor, -propel- 
lilque agmina voce. *\ 3. Item est propulsarc, 
prohibere. Jloral. 1. Sat. 2. 6. Frigus quo du- 
ramque famem propellere possit. Liv. 40. 11. in 
fin. Periculum vita? propellere a me potes, pu- 
niendo eos, qui etc. Proper t. 2. 22. 39. oppo- 
site propelien9 sua via dextra. ft. e. arcens. Co- 
lum. 7. R. R. 12. 2. Canis eligitur propellen- 
dis injuriis hominum ac ferarum. 
PROpEmOuO et certius 
PROpEmOdUM, adverb, ea ralione formatum, 
qua postmodum, prosmodum, admodum. For- 
ma m propemodo rcctam esse ncsat Handius, 
Tursell. v. 4. pag. 601 .; contra Ritschelius earn 
tuetur ad Plaut. Trin. loc. infra cit. — Pro- 
pemodo et pror-emodtirn est quasi, pnene, prope, 
quasi, sXr/oy Setv, cyjeov. Plaut. Pseud. 1. 3. 
42. -Scin', quid nos voluinus? n. Pol ego pro- 
pemodo: ut male sit tibi. Id. Trin. 3. 3. 50. 
Tenes jam? c.a. Propemodum. Liv. -l't. ii). circa 
med. Quum propemodo muiis accessissi-f. Alii 
aliter teg. Plaut. Men. 5. 2. 14. Propemodum 
jam scio", quid siet rei. Id. True. i. 3. 2. Pro- 
pemodum experts eslis. quam ego sim mitis. 
Ter. Phorm. 1. 4. 34. aw. Satin" est sic? ue. 
^on. m». Quid si sic? ck. Propemodum. .*>. Quid 
si sic? gk. 8a t est. Adde eumd. Heaut. 5. 5. 20. 
et Adelph. 1. 2. 5!. Cic. 2. IHvinat. 41. 85. 
Quid enim sors est? idem propemodum, quod 
micare, quod talos jactre. Id. 1. Fin. 1. 2. L't 
propemodum justioribus utamur il lis, qui, etc. 
Id. Oiat. 43. 147. Vciba componere, et syllabas 
propemodum dinumeiare. Plin. 3*. Hist. nat. 
18. 55. (177). Pandaracje quoquc propemodum 
dicta natura e«-t. s'e spiegata quasi abbastanza. 
PROPEMPTlCL'M Carmen, Kpzizsp^zmzv, quo 
abeunlem aliquem honoris et benevoientiae cau- 
sa prosequimur, prosperaque omnia, itum, mo- 
ram , redilum prtcamur: a ircoKs^^w deduco 
prosequor, comilor. Tal> est apud J'irg. H. JCn. 
a r. 560. Euandii ad Pallanitm lilium : apud 
I/orat. i.Od. 3. a<l Viigilium: et I'.pod. 1 . ad 
Ma' cen Me in. Pi opempiicon Metio Celeii inscri- 
bilur Statu l. 3. silva secunda: et Propempti- 
con ad lihetlum, cat men poslremum Sidonii. 
PROPKM>F>S, en lis, parlicip. /''. voc seq. 
PUOi'KMtKO, p end is, pendi, pen sum, pen de- 
re, n. >. (pro et pondco'. Part. /'ropeTidens I.; 
Propensus in lin. — Propendere est ante aut 
deorsum pendere, inclinare, verge re; ut quum 
altera e lane thus pnvpuiulerons descend it, i'ntp- 
pe'irio (It. pendere, pieijare; Fr. elre pent he en 
avant; II bp. e.star inclinado, pemliente; Germ, 
heruor - , herabhangen ; An^l. to incline or 
lean forward or doivn, hang down, preponde- 
rate). 

1.) Prop rio. ('ic. 5. 7*i/sc. 17- 51. Qui quum 
in alteram Ian cent animi bona import at, in al- 
teram coiporis et externa, lantum propendere 
illam lancem ptitat, ut terrain et inaria de- 
primal. Plin. 20. Hist. nat. 7. 20. (36). Ilerba 
fcandens a i bores el ex tamis prop en dens. Civl. 
Aurel. I. Ttnd. i. ante tried. Qiuedam pr.e ocu- 
t is quasi piopendenlia. Colum. 7. R. R. 12. 4. 
t(e cane. Deject.c et prop en den Us auies. ft. e. de- 
pendents, dtmiss.r. Pat. Flare. 7. 587. lncitat 
■ Fsonides dextram. inque ardentia mitiil Cornua, 
dein to lis pi op en dens viribus hie ret. ft. e. pen- 
dens. .S'uetott. Galh.ii. Fxcreverat etiam in la- 
tere ejus caro, pi -upend, batque adco, ut a'gre 
fascia substringirelur. ft. e. c\ standi) pendebat. 
V. I'ropensus in lin. I. 

II.) Translate. ^ 1. Kst idem «c pr«>ponde- 
rare. C't'c. 5. Tusc. 31. X6. Vila, non solum si 
undi<;ue rel'erta bonis e>t, sed si ntulto rtiajore 
et graviore ex parte bona pmpendent, beata re- 
cti; dici potest. *\ 2. Italic e aver prcpensione, 
prope nsum animo esse erga aliquem. Cic. 1. 
Or at. '<4. 1H7. Si se dant, el sua sport te, quo 
impellimtii, iiiclinant atque prop en dent, accipio 
quod datui. et ibid. 29. 129. Necesse est, ut if, 
qui nobis causam adjudicaturus sit, aut iaclioa- 



PROPENDO 

Uodc voluntatis propendeat in nos, aut etc. — 
Hinc Part, praeter. 

Propensus, a, um, adjective quoque uiurpa 
tur, unde Comp. Propemior I. et II. 1., 2., 3.; 
et Sup. Popensissimus II. 3. c. 

I.) Proprie propensus est propendens, inclina- 
tui, protentus, pendente innanzi, piegato, in- 
clinato, e'jttpp'jmjg. Pers. 1. 57. Pinguts aqua- 
liculus propenso sesquipode evstat. Solin. 20. AI- 
ces mulis coraparanda adeo propenso tabro su- 
periors, ut oisi recedens pasci noa queat. Capi- 
tolin. Gordian. 19. Ex quibus omnibus (concu- 
binis) ternos et quateroos (ilios reliquil; appel- 
lalusque est sui lemporis Priamus, que n vu!go 
jocantes, quod esset natura propensior, Priaputn, 
non PrJamum, saepe vocitarunt. h. «, mentula- 
tior. 

II.) Translate srepissime usurpatur. f 1. Me- 
taphors sumpla a superiori paragr. de abstra- 
cts. Cic. 3 Nat. D. 40. 95. Disputatio Balbi mi- 
hi ad veritalis similitudioem videretur esse pro- 
pensior. Sic Id. I. Divinal. 5. 9. Cujus dicpu- 
talio tibi ipsi-ad veritatem est visa propensior. 
^ 2. Omnia, et praecipue quae infra sequuntur, 
-a lancibus translala sunt, quarum qua? pondero- 
sior, deprimilur ac propendet, seu deorsum in- 
clioatur et vergit. Cic. 3. Parad. 2. 24. Causa igi- 
tur ha?c, qoq natura dislinguit: qua; quando 
utro accessit, id Gt propensius; si utroque ad- 
juocta est, paria fianl, necesse est. Plant. Bacch. 
3. 4. 15. Verum, quam ilia unquam de inea pe~ 
cunia ramenta flat plumea propensior, mendi- 
Cum raalim msudicando vincere. h. e. pondero- 
aior ac ditior. Cf. ibid. 22. ^ 3. Hinc saepis- 
sime sumilur pro dedito, fatente, portato, dedi- 
to, propenso, favorevole. — a) Cum Accusati- 
ve et prsepos. ad, in. Cic. Rose. Am. 30. 85. 
Non tam propensus ad misericordiam, quam in- 
cltnatus ad severitatern vjdebatur. Id. 4. fuse 
37. 81. Ut quisque natura ad aliquem morbum 
proclivior, sic animus alius ad alia vitia propen- 
»ior. Id. I. Off. 30. 105. Si qui* est oaullo ad vo- 
luptates propensior. Id. 4. Fam, 13. Videe-r mi- 
bi prospicere ipsius animum propeosuro ad sa- 
lutem tuam. Id. Slur. 31» 64. Non tu quidem 
vir meliur esses, sed paullo ad lenitatera propen- 
sior. Id. 2. Off. 18. 62. Propensior beatgnitas 
esse debebit in calamiiosos. et ibid. 20. 69. A 
quo expeditlor et celerior remuneralio fore vi- 
detur, in eum fere est voluntas nostra propen- 
sior. Id. 8. Alt. 3. circa med. Infimus quisque 
propensus in alteram partem. — b) Cum Abla- 
tive et praepos. pro. Justin. 16. 1. 2. In divi- 
sione inter fralres regni propensior fuisse pro 
Aleiandro videbatur. Sic leg. Jeep, et alii; For- 
cellinus vero Alexandre — c) Absolute. Cic. 
13. Att. 21. sub (in., et Liu. 37. 54. Propenso 
animo aliquid facere. con genio. Auct. B. Alex. 
26. Magna; copies, quas celeriter et propensissi- 
ma civitatum voluntate, et sua diligentia confe* 
cerat. Ovid. 14. Met. 70C. Sollicita petiit pro- 
ptnsum voce favorem. - Propensa munera, 
quae propenso auimo dantur, atque adeo magna, 
pretiosa, vel simpliciter ponderosa. Auct. argum. 
True. Plautini. .\atique causa dat propensa mu- 
nera. 

PROPENDO, is. V. DEPENDO. 
PROPENDULL'S, a, om, adject, pendens in an- 
teriorem partem, ut PropenduEi crines, apud 
Apai. Florid, n. 3. V. locum in ANTEVENTU- 
LUS. 

PROPENSE, adverb. Comp. Propensius I. et 
II. — Propeose est idem atque eiteose, late, 
estesamente. 

I.) Proprie. Hijgin. Grornat. p. 4. col. 1. Ita 
fiet, ut pari numero dispositi decuriones, et re- 
Uqui principales eurum, biuol equos possidenlei 
propensius teodant. h. e. si attendant) piii lar- 
gamente. — Fortasse hue perliaet et illud Mar- 
cell. Empir. 27. p. 126. refro ed. Aid. Id a je- 
juno manducari debet; quod eo plus proderlt, 
quo propensius foertt manducatum. 

II.) Translate est ex animo, cum Jaclinatione, 
«ut propensione, di cuore, volenti*' i, irt^p'peitw{. 
Lentulus ad S. P. Q. A. apud Cic. 12. Fam. 



916 — 



PROPERO 



15. dreamed. L't banc concordiam et conspiralio- 

nem oinatura ordinum ad defendeodam liberta- 
tem propense non crede>-ent esse factarn. Liv. 
37. 52. Propensius cumuiatiusque. prout ejas 
merita sint, se natura factum m. Apul. Florid, n. 
20. Eoque propensius laudandus est, quod etc. 

PUOFENSlO, on is, f. 3. inclinazione, cVtp'p'o- 
TTj), jrpoSVfiia, inclinatio. Cic. 4. Fin. 17. 47. 
Qui nulla hi re, nisi in virlute, aut vitio pro- 
pensioaem, ne minimi quidem momenti, ad sum- 
mura bonum adipiscendum esse diceret. 
PROPE.VSCS, a, um. r. PROPENDEO in fln. 
PROFER-iBfLIS, e, adject, properans, celer. 
Tertull. Anim. 43. D spensatio ciborum per so- 
mnum non facile procederet calore properabili, 
et rigore lardabili. 

PRdPERAVS. antis, partinip. V. PROPERO. 
PRO PER A NT ER, adverb. Comp. Proper antius 
et Sup. Properantissime- — Pro'peranter est ce- 
leriter, presto, con vetocita, in fretla. Lucret. 
5. 3U0. Usque adeo properanter ab omnibus 
ignibus ejus etc. Sail. Jug. 101. Beneficta in- 
vitus accipere: sed «»a properantius, quam ass 
mutuum, redd ere. Tac. 16. Ann. 24. Eos co- 
dicillos Nero properanter accepit, spe, exterrilum 
Thraseam scripsisse. con avidita e impazienza. 
Ovid. 4. Fast. 673. Ilanc quondam Cytberea 
diem properantius ire Jussit, et aetberios praci- 
pitavit equos. Sil. It. 7. 746. raille bine Cjjspite 
de viridi surguot properantius arae. Imp. Con- 
stantin. Cod. Tkeod 1!. 30. 8. Qusecuinque ad 
instructionem pertioent caus*, ad comitatum uo- 
slrum properantiasime volumus adferri. 

PROPERANTlA, x, f. I. idem ac properatio. 
Sail. Jug. 4.>. extr. Neque ei lanta properanlia 
tam facile tractum bellum, socordia magis, quam 
dolo, crederent. Tac. \Z. Ann. 20. Tsediuin ex 
mora, pericuium ex properantia. 

PROPfiRATIM; adverb; idem ac proparato. 
Ccecitius apud N'on, p. 153. 15. el 155. 3. Merc. 
Properatim in tenebris istuc confectum est opus. 
Pomponius ibid. Peigis properatim. Adde Sisenn. 
apud Gell. 12. 15. 

PRO Pfi RATIO, on is, f. 3. /retro, scouSi;, eiret- 
ftj, actus properandi, festinatiy. Q. Cic. ad Tir. 
Id". Fam. 27. Nam qu;e pa re i us frat-;r perscri- 
pserat, verecundia videlicet et properatione. Cic. 
5. ibid. 12. Sed ad properaiione.a rneam quid- 
dam interest, te non exspectare, dum etc. Sail. 
fragm. apud Arusian. p. 2 Si), ed. Lind. Tur- 
in am equitum castra regis succedere, et prope- 
rationem eiplorare jubet. Ammian. 31. 5. a med. 
Adversus quos Lupicinus properatione turnultua- 
ria coactis militibus temcre magis quam consul- 
te progressus, etc. 

PROPER A TO, adverb, (rettohsamente, pre- 
starnente, znnyouivta;, festir.anter, celeriter. Tac. 
13. Ann. 1. Neque minus properato Narcissus 
Claudii libertus ad mortem agilur. 

PROPER ATU5, a, um. V. PROPERO. 
PROPERfi, adverb- presto, in f'relta, in p>e- 
scia, airouOx(ti>; ( STza.youivu);, properanter, stu- 
diose, celeriier, feslinanter. Ter. Andr. 5. 6. 15. 
Propere arcesse. Id. Hecyr. 3. 3. 11. Propere 
pracarrere. Sail. Jag. 91. Ipse intentus propere 
sequi, neque milites praedari sinere. florat. 3. 
Od. la. 9. Da (poculum) lunae propere novae. 
lYepos Epam. i. Egredere propere, ne alios cor- 
ruiupas. Liv. 23. 36. Cumas se propere recepit. 
P^irg. 9. ,En. 801. Sed manus e castris propere 
coit ornois in unum. Plant. Amph. 5. 1. 10. Ut 
subito, ut propere, ut valide tonuit! Id. Autul. 
2. 2. 86. Sequere propere me ad macellum stre- 
nue. — Ad significandam summam festinatio- 
nem sunt ilia ejusd. ioid. 2. 8. 23. Occidor, nisi 
inlro hue propere propero carrere. et Cas. 3.6. 
17. Propere, cito introite, et cito deproperate. 
et Cist. a. 3. v. 8. Ut aliquis iutus prodeat pro- 
pere ocius. et Cure. 2. 3. 4. Ita nunc subito, 
propere, et celere objectum est mibi negolium. 
et Hud. 5. 2. 36- Eloquere propere celeriter. et 
Slick. 2.2. 13. Ita celeri curriculo fui propere 
a-portu. et Tiin. i. 3. 1. Fac te propere celerem. 
PROpgRfPES, Sdis, adject, celeripes, veloi. 
Catull. 63. 34. de Aty. Rapidse ducem sequun- 



tur (iallas properipedem. Ita foss. et Lachmann; 

alii ptdt propero. 

PROPfiUlTER, adverb, idem quod propere, sed 
antiquius. Pacuvius apud Non. p. 135. 6. Merc. 
Ciassem in altura properiter deducere- Accius 
ibid, et p. 307. 27. Properiter navem in fogam 
transdunt. Catull. (corrige Serenus) apud eumi. 
11. 63. Animula miserula properiter abit. cor- 
rige abiit. Adde Apul. non seme), et Auson. Pa- 
rental. 27. 

PROPERO, as, avi, alum, are, l,(n properus; 
vel a pro et paro, quasi ante alia paro). Part. 
Properans sub B. a., c, d. et in iio.; Prope- 
ratus in Cn.; Properandus sub A. — Properare 
occurrit A) Active; et B) Neutrorum more. 
t A) Active properare est maturare, accelerare, 
etretyw, aiteuo'a) (it. affretlare, accelerare, sol- 
lecitare; Fr. ftdter, precipiter, presser, acc&lt- 
rer, appreter; Hisp. apresurar, apretar, acce- 
lerar ; Germ, beeilen, beschleunigen , eiligbe- 
$orgen,-thun,-macken; Angl. to make haste, 
hasten, make speed, get ready, be quick). Usur- 
patur 

A) Activa forma; frequenter enim, ait For- 
cellinus , Accusativus additur, sive malis In- 
finitivum subintelligere, sive non. Plant. Cas. 
2. 8. 55. Abi atque obsonia propera. Accius 
apud Nan, p. 154. 2. Merc. Melius pigrasae, 
quam properasse est hoc nefas. Vir a. 4. G. 17. 
lentis Cyclopes fulmina massis Quum properant. 
f for at. 3. Od. 24. 62. Indignoque pecuniam He- 
iedi properat. soil, parare, con cere dtvitias. 
Virg. 9. .En. 401. et pulcram properet per rul- 
nera mortem, scil. adire, oppetere. Tibull. 4. 1. 
205. Seu matura dies celerem properat mibi 
mortem, scil. parare. Plant, fragm. apud Ser- 
vium ad Virg. 4. G. 171. Properare prandium. 
Proper t. 3. 20. 21. labor em. Tac. 3. Mist. 40. 
Cfflptum iter. Id. 2. Ann. 22. dedicationem. et 
4. ibid. 69. accusationem. et 11. ibid. 37. c«- 
dera. et 2. ibid. 6. naves, et 3. ioid. 66. extr. 
Quod multos etiam bonos pessum dedit, qui 6pre- 
tis quae tarda cum seenritate, prematura vel 
cum exitio properant. Plaut. Aulul. 2. 3. 3. 
Vascula intus pure propera atque eiue. h. e. pro- 
pira cluere. Alii leg. propere expedi, atque elue: 
Alii aliter. V. Taubman. — b) Passive. Ho.- 
rat. Epod. 12. 21. Muricibas Tvriis iterate vel- 
lera lanas, Cui propera bant ur ? Virg. 1. G. 260. 
Multa, forent quaj mox cajlo propera^da sereno, 
Maturare datur. Ovid. 3. Amor. 1. 69. teneri pro- 
purentur arnores, Dum vacat. h. e. canantur, 
scribantur. Val. Place. 4. 573. fuga nunc me- 
dio properanda recursu. Plin. Paneg, 51. Hinc 
porticus, inde delubra occulta celeriiate prope- 
rantur. 

B) Neutrorum more est festioare, celeritate 
uti, affreltarsi, far presto, in prescia. — a) 
Absolute. Plant. Men. 3. 3. 30. Propera, fer 
pedem, confer g radii in. Id. Cure. 2. 2. 33. Pro- 
perati n'ocius? Sail. Jug. 79. Neque in ullo loco 
amplius una die, aut una nocte moratus, simu- 
labat sese ntigotii causa properare. Ovid. /leroid. 
?. 31. Xanthe, retro propera. C<ns. 2. B. C. 
20. Hoc magis properare Varro, ut cum legio- 
nibus quamprimura Gades contendere!, et 3. ibid. 
3«. proinde ad pnedam, ad gloiiarn properate. 
Sail. Jug. 22. De Carthagine silerc melius puto, 
quoniam alio properare tempus monet. Ovid. 6. 
Met. 201. Ite sacris, properate saciis. h. e. fe- 
stinate dhcedere a sacris. Cic. 12. Fam. 25. 
circa med. Ventis, re mis in patriam omnt festina- 
tione prop/ravi. Id. Mil. 19. 49. Qure cau^?., cur 
Romain properaret? Lucan. H. 65*. properaatem 
m fata lenetis. h. e. ruentem ad mortem. — • 
Properare absolute, celeriter iie. Martial. Spe* 
ctac. 25. Parcite, dum propero : mergite, dum. 
redeo. h. e. ire fesiino. — b) In his semper 
loflnilus aliquis subintelligitur : qui sajpe etiam 
«primitur. Cic. Prdv. cons. I i. 35. Si in pa- 
triam, si ad deos penates redire properaret. 
Plaut. Cure. 5. 3. 10. Sla, sis, illico. atque ar- 
gentum propere propera vomere. Virg. i. /En. 
310. Et niediis properas aquilonibus ire per al- 
tum. Sail. Jug. 60- ad fin. Ni Marios signa infer- 



PROPERUS 

re properavisset Id. Cat 7. Quisque hostem fe- 
rire, Durum ascendere, conspici, dum tale faci- 
nm faeeret, properabat, h. e. ttudebat, « stu- 
diava. Cass. 2. S. G. 11. Quum sibi quisque 
primum jtineris locum peteret, el dornum per- 
venire properaret. Borat. 1. Od. 8. 2. die, Sy- 
bariti cur properes amando Perdere? Id. Epod. 
12. 9. Indomitam properat rabiera sedare. — c) 
Cum Accusat. el Infinito. Sail. Cat. 7. Se quis- 
que hostem ferire properabat. Cf. Ammian. 25. 
7. Ferro properant miles, quam fame absumi. 
et Flin. 15. Hist. nat. 14. 15. (52). Mala pri- 
ma adventu, et decerpi properantia. — d) Cum 
Supino. Sail, in orat. Maori Licin. ad pleb. 
circa med. Ultro licentiam in tos auctum atque 
adjutum properatis. Id. apud Pris dan. 18. p. 
123. Hrehl. Video indigentiam dona quasitum 
gratia properaotem. — e) Passive impersona- 
liter. Cic. Sull. 19. 54. Properatura veberaenler, 
quum longe tern pus rouoeris abesset. Ammian. 
21. 12. ante med. Properabatur tamen nihilo 
minus etc. — Hinc 

Froperans, antis, part, praes., adjective quo- 
que usurpatur, unde Comp. Proper antior; et 
est festinus, citus, celer, chi s'affretta, frettolo- 
so, nret'Yaw. Cic. 4. Alt. 4. Use properanles 
serirnmus. Ovid. 3. Pont. 5. 9. Lingua prope- 
rante legere. Seneca Here. Fur. 772. Siste pro- 
perantem gradum. Claudian. 2. in Rufm. 337. 
Festinaraque rolam solito properanlior urget. 

Proper atus, a, urn, part, prater., adjective 
usurpatur, unde Comp. Properatior; et est pro- 
pere factus, feslinatus, acceleralus, fat to in fret- 
ta, accelerato, affrettato, innyop-tvos. Sail. Jug. 
120. Propeialum iter. Firg. 1. G. 196. quamvis 
igni eiiguo properata raadereot. Tac. 2. Ann. 
6. Properata naves, et ibid. 80. Tela agrestia ad 
tubitum usum properata. Ovid. Iferoid. 18. 113. 
Properata oscula congerere. Id. 9. Met. 586. 
Properat* tabella. Id. 2. Pont. 11. 1. brevi 
(opus) properatum tempore. Id. 3. Trist. 3. 34. 
properaU mors. Id. 15. Met. 748. gloria rerum. 
Martial. 10. 50. meta curribus. k. e. propere 
decursa. — Comp, Properatior apud Solin. 26. 
Lucina illis (ursis) prooeratius tempus est, quip- 
pe uterura trigesimus dies liberat. — Properato 
opus est, properandum est. Cic. Mil. 19. 49. Erat 
nibil, cur properato opus esset. Plant. Mil. gtor. 
3. 1.210. Ergo accurato et properato opus est. 
Homonym. De discrimine inter propero et 
festino, F. FEST1NO; inter propero et maturo, 
V. MATURO et MATURE. 

PROPERUS, a, urn, adject, frettoloso, presto, 
sollecito, orrouSalo?, festinus, celer, velox: a pro- 
pe. — a) Absolute. Firg. 12. &n. 85. Circura- 
stant properi aurigae. Ovid. 7. Met. 647. Ecce 
veait Tetamon properui. Fal. Ftacc. 4. 176. 
Terga sequi, properosque jubel conjungere gres- 
sus. Tac. 4. Hist. 79. Simul Cerialis propero 
agmine subvenil. et ibid. 68. lite spe ac juventa 
properus, bic moras necteas. Id. 1. Ann. 65. 
Sibi quisque properus, et lentae adversum imperia 
aures. — properam pro celeri ac strenua dixisse 
antiquos, testimonio est Cato, quum ait in libro 
de re militari: Tenia a caslris educlio celeris 
properaque est. Festus p. 253. 31. Mull. — b) 
Cum Infinite Tac. 4. Ann. 52. Quoquo faci- 
nore properus clarescere. — c) Cum Genit. 
Id. 12. ibid. 66. Agrippina sceleris olim certa, 
et oblatae occasionis propera. tollecita di ab- 
bracciare etc. el 4. ibid. 59. Liber ti et clientes 
apiscenda poteutia properi. et 14. ibid. 7. Yin- 
dicta propera. et 11. ibid. 26. Properus irae. 
preifo all'iracondia. 

PROPES, pgdis, m. 3. funis, quo pes veli al- 
ligatur, quasi prope pedes: de quo Turpilius: 
Quasi quum secundus ventus fert navim in mari, 
si quis propedem misit, si veils, (al. in veli) si- 
nistrum. ilaec Isid. 19. Orig. 4., quem penea sit 
fides. F. adnotata ad PROPUD1UM. 

PROPfiTRARE, mandate quod perficiatur. 
nam impetrare est exorare, et perpetrare perfice- 
re. Paul. Diac. p. 227. 2. Mill. Quidam lexico- 
graphi afJerunt fragmentum ex Accio: Age vero 
propetra, quod Ccepisti fieri. 



— 917 — 

PROPEX-US, a, um, particip. ab inusit. pro; 
pecto: pettinato.a disteso, in longum pexui. 
Firg. 1o. /En. 838. fusus propexam in pectore 
barbam. (Ubl Serviut: propexam quis ante hunc? 
Respondeo ego: ^cdus apud te ipsum ad 12. 
JEn. 605. Nam Corel crines, vide, ut propexl 
jacent! h. e. demissi, non collect!.) Pterins: Ma- 
lum nonnulli perpexam: sed propexam in an- 
tiquioribus habetur. Ovid. 1. Fast. 259. manu 
mulcens propexam ad pectora barbam. Stat. 2. 
Theb. 97. propexaque menlo Canities. Sil. It. 
13. 310. propexii in pectora barbis Yerrere fiu- 
mum. 

PR6PBETA el prophetes, «c, rn. 1. indovino, 
profeta, vc-ofrMC., qui futura praedicit, a se pri- 
mum intellecia, vales, divinus: a irpd^ij/ii prce- 
dlco. % 1. Propheta apud Grascos et Latinos 
non quilibet fani alicujus antistes dicebatur, sed 
qui lis temptis praepositus erat, ubi oraculum es- 
sel, cujus ille responsa iuterpretabatur. Intcript. 
apud Oderic. Syllog. p. 238. c. kvfivs vOlvsia- 

HVS V. C. PATBK HIKBOPHANTA. FH0PH«TA ISIDIS 
FONT1FEX DBl 80LIS TOT. SOLVI. FeftUS p. 229. 

9. Mull. Propbetas in Adrasto Julius nominat 
antistitel fanorum, oraculorumque interpretes: 
Quum capita viridi lauro Yelare imperant Pro- 
phetae, saocta caste qui putant (al. puraot) sa- 
cra. Apul. de Mundo sub init. Veluti propbe- 
tse quidam, deorura raajestate complell, effantur 
ceteris, quae divino beneiicio soli vident. Macrob. 
7. Saturn. 13. Verurn est, ita >Egjptios opioarl, 
ut ego sacerdotes eorum, quos prophetas vocaot, 
quum vidissera, etc. Adde Apul. Herb, omnib. 
fere capitib., ubi iotelliguntur magi, qui rell- 
gionem medicina admiscebant. Adde etiam al- 
terum Apul. 2. Met. p. 158. Oudend. ubi Za- 
chiara quemdam ^gyptium prophetam primariurn 
aominat magia peritum et defunctorum animal 
ab Inferis excitantem. % 2. In Sacris Lltterjs, 
et apud Cbrislianos scriplores sunt propbetae viri 
gancti, qui a Deo lllustrati mulll prasdixerunt 
de Messia, de Hebrasorum capt'tvitate, de Bne 
bonorum et malorum bominum, etc. Lactant. 
i. 4. et 4. II., Tertull., Augustin., Sieronym. 

etc. 

PROPHETALLS, e, adject, profetico, icc-opi- 
Ttxd?, ad prophetam pertinent. Hieronym, Ep. 
54. n. 17. Propbeiale os. Id. Ep. 68. n. 1. Sp>- 
ritu prophetali longe post futura prospicere. 
Adtte fenant. Fort. 5. 4. 48.; et V. PATRUR- 
CUALIS. 

PROPHETATUS, a, um. V. PROPHETO. 
Pr6ph£T1A, ae, f. 1. profezia, predizione, 
vaticinia, irpopijxef'a, praBdictio, vaticinium. Ter- 
tull. Anim. 35. sub f^n., Hieronym., Augustin. 
PR6pHETIaLIS, e, adject, ad prophetiam 
pertioeos, ut Prophetiale patrocinium, Tertull. 
advert. Falentinian. 28. 

Pr6phETIC£, adverb, profeticamente, itpo- 
2>T)Tc>cwc, divinando, praediceodo. Tertull. Mo- 
nog. 4. Propbetice dictum est: El erunt duo in 
unam carnem. 

PrOPUETICUS, a, um, adject, profetico, *po- 
^YiTtxo's, ad propbetam pertinens, propbetalis. 
Tertull. Cor. mil. 7. Mpyses propheticus, non 
poelicus pastor. Id. Anim. 47. Prophetica so- 
mnia. Prudent. 7. Cathemer. 179. Pranuncia- 
tus ore qui prophetico Emmanuel est. 
PROPUETIS, Id is, f. 3. «po^T<;, et 
PROPiiETISSA, ae, f. 1. profetessa, tnulier 
divinans. Tertull. Hesurr. earn. 11. De quibus 
luculenter Paracletus per propbetidem priscara 
Id. Prescript. 51. sub fin. Cujusdam pueila, 
quam quasi propbetissam sequitur. Adde Hiero- 
nym. Ep. 54. n. 17. 

PROPHETIZO, as, are, n. I. rtpopizi^a, pro- 
fetizzare, indovinare, pradicere. Fulgat. in- 
terpr. Matth. 26. 68. PropbetUa nobis, Christe, 
quis est, qui te pcrcussit. Id. alibi. 

PROPHETO, as, svi, atura, are, a. I. Part. 
Prophetalus. et Prophetaturus. — Propbelare est 
pradicere, divinare, vaticinari, profetizzare, «po- 
^i5tsu». Tertull. Hesurr. cam. 28. Scimus au- 
tem, sicut vocibus, ita et rebus prophetatum. 
Prudent. 13. icepc ott<p. 101. Disserit, eloqui- 



PROPINO 

tar, trictat, docet, iostruit, propbetat. Tertull. 
Anim. 47. Servi propbetaturi. Id. 3. contra 
Marcion. 19. ad fin. Niai ai nee mortem volet 
Cbristi prophetatam. Inscript. christ. apud Orell., 
4872., ubl legilur prophetavit, spuria est. 

PROPIATUS, a, um. F. PROPIO. 

PR6PILO. V. PR/EPILO. 

PROPlNA, *, f. 1. Isid. 15. Orig. 2. ad fin, 
Popina Gracus sermo est, qui apud nos corru- 
pte propina dicitur. Est autem locus juxta bal- 
nea publica, ubi post lavacruro a fame et aiti 
reficiuotur, unde et propina et propinare diel- 
tur: istiva enlm Grace faraem ligoiBcat, e« 
quod hie locus famem tollat. Ceterum fallitur hie 
Isid. qui puut propinam, locum oempe qui priu» 
popina dicebatur, a Kt'va derivaodum, quum 
potius vulgus eum locum ita appeliasse constat, 
quia ibidem non modo opipars esitare, sed et- 
iam affatim bibere solebant ganeones illl; ideo- 
que vutgus propinam a npottina, poculo provo- 
co, eum locum appeliasse. — - Formara propina 
coofirmat Intcript. apud Marini, Pap. diplotn. 
p. 251. Hie requiescit in pace Jobanni* vh. (h. 
e. vir honestus) olographus (tfarinius recte pu- 
tat legeodum logographur) propina Isidori, qui 
vixtt ann. m. (fc. e. minus) xlv. dep. «. calen. 
Junias consulatu Vilisarii (h. e. Belisarii) vc. {h. 
e. viri clarissimi). 

PROPlNATlO, Onis, f. 3. brindisi, invito a 
bere. updwoot?, acius propioandi, id eat porri- 
gendl pragusiati poculi, et ad bibendum iafl- 
tandi, vel denique ad salutem alicujus bibaftdi. 
I.) Proprie. Fetron. Satyr. 113. Nee Gitos. 
tne aut'lralaticia propinaiiooe dignum judicabat, 
aut, quod minimum est, aermone commual vo- 
cabat. Seneca 2. Ira 33. sub fin. Propioationl- 
bui crebris aliquem lacessere. Id. 2. Benef. ti. 
Ego ab eo beneficium acclpiam, a quo prop'm*- 
tionera accepturus non lira T 

II.) Translate. Sumi videtur pro comissatlone. 
Gell. 10. 17. Sumptum plurimum, aaajtta» T«, 
et propiaationem adolescentis ttlii deplorantla. 
M. Hertz, legit: Sumptum plurimum asoUcon- 
que adulesceotii viri deploraniis. In vet.,/r«cript. 
apud Grufer. 753. 4., qua eat apud Hemen. 

7336. P. AFPlVg t. t. BVTVCHES AD COtlKDAW »»- 
MORIAM ALBIXIAZ VBTTU ». VALI»U«*» CERTAli 
PKCVWIAX SVMMAM I.1GAT COLLKC'.O DBKDROPHO*. 
BX OVA PROPIKAT10NBM PnAKBBAKT etC. V j de |" t 

itaq'ue bis comiasatio ten cosna funebris slgnlfl- 
cari. 

PROPlNATOR, Oris, m. 3. *po*0TiJC> Q u * P T0 ' 
pinat. Ovid. 1. Art. am. 587. lode propinator 
pimirum mulla propioet. Alii leg. multo rectius: 
lnd« procurator nimium quoque mulu procurat. 
Certa est lectio apud Augustin. Serm. 36!. 7. 
Non vis respondere corruplori, quum fave* pro- 
pitaatori. 

PROPINO, as, avi, atum, are, a. 1. propmo 
prima producta legitur apud Martial, t. 69., 
3. 82. et 8. 6.; primi vero correpta apud /tt- 
venal. 5. 127. el alios. — P«rt. Propina.n* I. 
3.; Fropinandus I. 2. b. —Propinare est pras- 
bibere, seu pragustato leviter vino poculum el- 
teti offerre, *po»ri»e» (It. propinare. far brindi- 
ii t invitar a bere; Fr boire le premier, enga- 
ger a boire; Hisp. beber primero, coacidar a 
beber; Germ, zutrinlien; Angl. to drink lo one, 
drink one'js healt). , . 

I.) Proprie. ^f 1. Striclo sensu est, ut diximua, 
prabibere, seu pragustato leviter vino poculum 
alteri offerre. Hac consuetudo a GraacU originem 
babuit. Nam priocipes Gracia solemni die, quem 
fikoxriuiav voce bant, miter re aureit atque ar- 
geateis puculis vina tolebant, qua e manu ge- 
stantium sumentes, ori parumper ad move bant, de- 
inde alteri, quem vellent, olTerebarit, ingent boc 
argumentura benevoleolia exisliroantes. Exem- 
plum babes apud Firg. 1. /En. a v. 732- in . e»n- 
\ivlo Didonis. Martial. 2. l5.de homine fceMt 
oris. Quod nulii calicem tuura propinas, Humana 
facis, Herrae, non superbe. stil. quia ore impuro 
es. Id. 8. 6. Hac propina*it Bytta puicberrima 
Dido in patera. Juvenal. 5. 187. quando propi- 
nat Virro tibi, sumisque tuis contacta labellis Po- 



PROPINQUE 

cala. Cic. i. Tutc* 40. 96, Quum venenum, at 
•itieiM, obdnxisaet, reliquum sic e poculo ejecit, 
nt id resonaret. Quo sonilu reddilo, arrideos, 
Propioo, inquit, boc pulcro Critiae: qui in euro 
fuerat taeterrimua, Graeci enim in conviviis soleot 
nominare, oui poculum tradituri sunt. (Pal. 
Max. 3. 2. n. 6. extern.) Plant. Care. 2. 3. 
8. Propino poculum magnum: iile ebibit. Mar- 
tial. 6. 44. At si ego nob. belle, sed vert dixero 
quiddam, Nemo propraabit, Calliodore, tibi. ft. 
e. nemo prsegustatum pooulum tibi tradet impuri 
dris homing ne postea, ileruro biberj volens, eo 
nti cogatur. — Quum dixit parasilus apud Plant. 
Stick. 3. 2. 15. Dii dent qu® velis. Propino 
tibi aalutem plenis faucibua: voluit dicere, sat- 
vnm te esse maxime copio. Usurpavit autem for- 
mulam compotorum et parasitorum propriam. 
^ 2. Latiori aensu, videlur etiam adbTberi sirn- 
pliciter pro dare bibere, vinum bibendum prse- 
bare. — a) Universim, Martial. 10. 49. Quum 
potes ametbystinos trientes, Et nigro madeas Opi- 
miano, Propinas modo conditum Sabiouin, Et 
dicia mihi, Cotta, via in auro 1 Quisquam plum- 
bea vina vult in auro? et 3. 82. Ligururnque 
nobis saxa quum ministrentur, Vel cocta fuinis 
musta Massilianii, Opimianum raovionibus nectar 
CrystaUinisque myrrbinisque propinat. — ^ b) 
Speciatim de medicia pharmacum praebentibus. 
Plin. 28. Bist. nat. 1. 2. (7). Artemon calv'aria 
interfecti propinavit aquam e fonte noctu comitia- 
libus morbis. Id. 20. ibid. 10. 42, (109). Qul- 
dam ad vulva? dolorera radicera asparagi cum vino 
dulci propinant. Id. 25. ibid. 2. 5. [12). Nepenthes 
omnibus mortalibus propiaandura. Adde enmd. 

28. ibid. 16. 66. ("229). et 21. ibid. 20. 84. (145). 
^ 3. Latissimo sensu refertur ad cibam. Capi- 
tolin, M. Anrel. 15. IK parte cullri veneno lita 
vulvam inciderit, venenatam partem frairi edea- 
dam propiaans, et sibi innoxiam reservans. 

II.) Translate. Ter. Bun. sub fin. Hunc com- 
edendum et deridendum vobis propino. ft. e. trado 
vobis in manus et in potestatem. Ennins apud 
Non. p. 33. 7. et p. 139. 14. Merc. Enni poeta sal- 
ve, qui mortalibus Versus oijopiuas flammeoa rae- 
duliitus. Apnl. 5. Jfet.Nec vitricum tuum, fortis- 
simum ilium bellatorem, metuis. Quidoi 1 cai sa»- 
pius, in angorem mei pallicatus, puellas propi- 
nare consuesli, h. e. conciliare, pTeegustandas de- 
duces, V. PR,£GUSTATOR. Verba sunt Vene- 
ris ad Cupidinem. — Hue referri potest et illud 
Vegtt. 5. Feterin. 54. 3. Schneid. Proptarea 
quod atomachu» e'orum nimio rigore constrictus 
nee coquere potest, nee epati aliquid propinare, 
iu quo tola virtus ad nutriendum corpus per 
dispensationem ciborum et sanguinis prseparalur. 
Item illud Pelagon. Veterin. 1. 9. Propioas cico- 
niam, quae adhuc non stat, sed lamen quae jam 
piumulas hanet. ft. e. paras. 

PROPINQUE, adverb, da- vicino- wXtjikVc, pro- 
pe, in propinquo. Plant. Trite. 2. 7. 21. At at 
eccam, adest propinquei Adde enmd. ibid. 2. 6. 
18. Fronto 2. ad Antonin. Imp. (edente iterum 
A. Maio) ep. 2. Alticis propinque thymum ser- 
pyllumque Bymetlium ruminantibus viris. — 
Comp. Propinquius legilur apud Boeth. in Art- 
gtot. Prcedic 1. p. 132. SI arborem dicat, pro- 
pinquius designator quid sit id quod definiat. 
Adde enmd. ibid. p. 285. 

PROP'NQUlTAS, Stis, f. 3. vicinanza. e'yyu- 
r?je, vicinitas, vicinia. 

I.) Proprie et s«pissime de loco dicitur. Cic. 
1. Invent. 26. 38. Loci opportunltas quaritur ex 
magnitudine, intervals, longinquitate, propin- 
quitate, etc. Id. 3. Off. il. 46. Nimis immmebat 
propter propinquitatem yEgina Piraeeo. Id. 3. 
Phil. 6. 15. Municipium propinquitate peene fiol- 
timum. Cces. 2. B. G. 21. Propter celeritatein et 
propinquitatem hostium. Id. 2. b. C. 16- Tor- 
mentorum usum spatio propinquitatis interire. 
Id. 2. B. G. 31. Ex propinquitate pugnare. *»» 
vicinanza, da vicino, ei propinquo. et 6. ibid. 

29. Vitandi teatus causa plerumque silVarum ac 
flumtnum petunt propinquitatea. 

II.) Tranalate. ^ 1. De tempore. Pacuviut 
•pud Ifon. v. 486. 3. ^ferc. Adgraveacere propin- 



— MS — 

quitata parti. ^2. Signjflcat saepe conjunctionem 
sanguinis, affinitatem, cognationem, attegnenza, 
parentela, oixetovn, ouva>peta. Quomodo ab af- 
finitate differat, V. AFFIN1TAS. Cic. Qninct. 6. 
26. Si pietate propinquitas colitur, necesse est, 
iste, qui affinem spoliare conatus est, se impium 
esse fateatur. Ifepos Dion. 1. Dion, prater no- 
bilem propinquitatem, multa alia a natura ba- 
buit bona. Id, Agesil. 1. Proirmum propinqui- 
tate esse alicui. PUn. 4. Ep. 4. Idem Calvisium 
amicum tuum arcta propinquitate complectitur: 
est enim sororis Slius. Sneton, Oik. 1. L. Otho 
materno gencre prseciaro, multarum et magna- 
rum propinquitatum. Id. Ner. 35. Interemit ce- 
teros aut affinitate sibi, aut propinquitate con- 
junctos. Tac. Germ. 7. Nee fortuita conglobatio 
turmam, aut cuneum facit, sed fam'iiie et pro- 
pinquitates. Sic in plur. num. Cic. 5. Pin. 24. 
69. Quo modo igitur, inquies, verum esse poterit, 
omnia referri ad summum bonum, si amicitia?, 
si propinquitates, si reiiqua externa summo bono 
non continentur? — Sic abstractum pro con- 
creto, uti ajunt, apud Ammian, 23. 6. ad fin. 
Abomioandas alias (leges), per quas ob noxam 
unius omnis propinquitas peril. Sic Capell. i. 
p. 22. Vobiscum ergo dii, grata propinquitas, 
Conferre studium est vota propagiois. h. e. vota 
fllii mei Mercurii. <| 3, Item familiaritatem, 
consuetudinem, amicitiam. Plant. Aulul. 2. 2. 
59, Quam ad probos propinquitate proximo te 
adjumeris, tam optimum est. 

PROPLNQtlO, as, Svi, atum, are, 1. (pr.ope). 
Part. Propinquans sub A. I. et II. — Propin- 
quare usurpatur A) Neutrorum morej et B) 
Active. 

A) Neutrorum more propinquo est idem ac 
propinquus fio, prope accedo, appropinquo, av- 
vicinarsi, accostarsi, appressarsi, approssimar- 
si, Bpoffeyyi^ea. 

I.) Proprie. — a) De hommibuB. — Cum 
Dativo. Virg. 5. /En. 185. Sergestus capit ante 
locum, scopuloque- propinquat Id. 6. ibid. 384. 
Ergo iter inceptum peragunt, fluvioque propin- 
quant. et ibid. 410. Ca?ruleam avertit puppim, 
ripaeque propinquat. — Cum Accusative Sail. 
fragm. apud Arusian. Mess. Turn vero llithyni 
propinquaates jam amnein Tartanium. — Abso- 
lute. Stat. 10. Tkeb. 385. jam castra vident, ar- 
misque propinquant. Alii leg. animiiqua, h. e. 
animi cupidilate jam sibi videntur prope esse. 
Ammian. 14. 2. a med. Adventu cohortiura, quas 
casu propinquabant.. — b) De rebus et de tem- 
pore. Tac. 15. Ann. 39. Non ante regressus est, 
quam domui ejus ignis propinquafet. firg, 12. 
JEn. 150. Parcaruraque dies et vis inimica pro- 
pinquat. Gell. 2. 23. a med. Quum servus pro- 
pinquare partum herili fitine ignoraret. 

II.) Translate propinquantes sunt familiar es 
apud Ammian. 30. 4. ante med. Aut inter dis- 
cordant^s amicos, aut propinquantes vel affines- 
odia struentes infesta. 

B) Active propinquo est idem ac prope esse 
facio, maturo, expedio. Virg. 10. JZn. 254. Tu 
mibi nunc pugnse princeps: to rite propinques 
Augurium, Pbrygib-usque adsis pede, Diva, se- 
cundo. Sil. It. 2. 281. Haud tamen abstiterim, 
mortem licet anna propinquent. 

PROPINQUUS, a, urn, adject, (prope). Comp. 
Propinquior I. et II. 3. — Propinquus est prope 
positus, vicinus, proximus: et refertur ad lecum, 
yatruy (It. vicino; Fr. rapproche, voisin; Uisp. 
acercado , vecino; Germ- nahgelegen; AngL 
neighbouring, near, at hand). 

I.) Proprie. — a) Adjective. Cic. Rose. Am. 46. 
133. Habet plura pr.edia, neque tamen ullum, nisi 
praeclarum et propinquum. Id. 11. Phil. 13. 34. 
Propinquae finiiimaeque provincise; Sail, fragm. 
apud Non. p, 495. 33. Merc. Uuoe insulfe propin- 
quae inter se. Nepos Hann. 5. In propinquis urbis 
locis. Sail, fragm. apud Arusian. C. Verres Jiltora 
Italic proplnqua firmavit. ft. e. llttora a parte 
Italia? propinqua, sive ex Italia venientibus pro- 
plnqua. - Similiter Nor at. 1. Od. 22. 21. Pone 
sub curru mraium propinqul Solis. Id. 3. ibid. 
29. 9. Fastidiosam deaera copiam et Molem pro- 



PROPIOR 

pinquam nubibus arduis. Ovid. 4, Trist. 4. 51. 
Mitius exsilium, paulloque propinquius opto. — 
b) Noutr. plur. propinqua absolute. Sail. Jug. 
89, Nam, prater oppido propinqua, alia omnia 
vasta, inculta. Ammian. 14. 2. ad med Milite 
per omnia riicTuso propinqua. et 29. 6. med. Per 
omnia itaque propinqua malorum aimilium dis- 
persa formidine. — c) Hinc propi'n^fuum, », 
absolute, substantivorum more, Liv. 25. 13. a 
med. Et propinquo cogooscere. da vicino. et 28. 
44. ante med. Ex propinquo aspicio. et 24. 38. 
in fin. CoQSulis castra in propinquo sunt. 

II.) Translate. ^ 1. Refertur ad terapus. 
Plant. Aulul. 1. 1. 36. Propinqua parlitudo cui 
appetit. Cic. 9. Alt. 15. Erat enirn spes propin- 
qui reditus. Id 1. Divinat. 30 65. Hector 
moriens propinquara Achilli mortem denunciat. 
Liv. 28. 25. Missi circa stipendiarias civitates 
exactores, stipendii spem propinquam fecerant. 
Tac. 15. Ann. 60. Illo propinqua vespera tri- 
bunus venit. ^ 2. Est eliam proxime accedens, 
natura similis, simile. Cic. 2. Orat. 44. 185. Ut 
ad eos motus adducantur, si qui linilimi sunt et 
propinqui his ac talibus animi perturbationibus. 
Id. 2. Invent. 54. 165. Vitanda sunt non ea 
modo, quae his contrafia sunt, verum etiam ilia, 
quas propinqua videntur et liititima esse, at sunt 
autem longissime: quod genus, Hdeatiae contra- 
rium pst diffidentia: audacia non contrarium, sed 
appositum est ac propinquum> Gell. 6. 16. ad 
fin. Quod Graeci propinqua sigoilicatione jrapa'- 
ToC/xac dicunt. ^ 3. Item sanguine, affinitate, 
amicitia conjunctus, parente, congiunto, pros- 
simo, attegnenle, famigliare, TupoffTJxwv. Cic. 1. 
Off. 17. 53. Propior est societas ejusdem gentis, 
nationis, linguce: multa sunt civibus irJler se com- 
rnuoia: arctior vero colligalio est societatis pro- 
pinquorum. Id. Rose. Am. 34. 96. Tot propin- 
qui cognatique optime convenientes. Id. 1, Off. 
18. 59. Si lis in judiclo sit, propinquum po- 
tius et amicum, quam vicinum defenderis. Id. 
Mur. 35. 73. Virgo Vestal is bujus propinqua et 
nect'ssaria. Sail. Jug. 10. Uti bos, qui tibi ge- 
ncre propinqui, beneficio meo fratres aunt, caro9 
habeas, et 16. Affines, amicos, propinquos cete- 
ros meos, alium alia clades oppressit. Gell. 20. 
1. a med. Sic clientem in fidem acceptum cario- 
rem, quam propinquos, tueodumque esse contra 
cognatos, censuit. Sneton. C<vs. 1. Per propin- 
quos et affines suos veniam impetravit. Id. Ner. 
^3. Quum ad Cassium Brutumque se, propinqua 
sibi cotrnalione oonjunctos, contulisset. con istret- 
ta parentela. et firg. 2. /En. 86. comitem, et 
consanguinitate propinquum. Seneca (Edip. 690. 
Propinqui scaeptri munera. h. e. regis affinitate 
juncti. I/or at.. 2. Sat. 3. 218. ad sanos abeat tu- 
tela propinquos, et. 1. ibid. 1. 82. medicum ro- 
get, ut te Suscitet ac reddat natis carisque pro- 
pinquis. Id. 3. Od. 5. 51. Dimovit obstantes pro- 
pinquos Et populum reditus moranlem. — Hue 
pertinet et illud Farron. 10. L. L. 8. Mull. 
Propmquiora genere inter se verba similem saepe 
faciunt errorem. 

PROpIO, as, svi, alum, are, 1. (prope). Part. 
Propiatus sub b. — Propio est idem ac prope 
fio, accdo , appropinquo, avvicinarsi, e'yyi^to. 
— a) Neutr. Paulin. Nolan, carm. 23. 412. 
Nee domibus nostris propient mala. Coripp. 4. 
Johann. 589. Et qui dignus erat tali propiare 
magistro, — &> Pass. Paulin. Nolan, carm. 
27. 405.de vilula. Verum ubi jam propiata jugo 
conspexit habenas. 

PROPlOB, Tus, oiis, adject. Comparat. a prope, 
vel ab inn sit. posit ivo propis, cujus Sup. Proxi- 
mus V. in line bujus vocis. — Propior est loco 
magis junctu<t, vicinior, propinquior, iyyixepo<; 
(It. piii vicino; Fr. plus proche, plus voisin; Hisp. 
mas vecino, mas cercado; Germ, ndher; Angl. 
nearer, nigher, closer). 

I.) Proprie de loco. — a) Cum Dativo. Ovid. 
1, Pont. 2. 130. Ut propior patriae Bit fiiga no- 
stra, roga. — b) Cum Accusativo. Sail. Jug. 
49. Ipse propior montem pedites collocat. Alii 
leg. monti. Auct. B. G. 8. 9. in fvn. Alter, qui 
propior hostem, in ipso vallo collocatus esset. — 



PROPJOR 

cl Cum Geaitivo, ut nonnuilis videlur, Lucret. 
4. 314. quum propior caligiois aer Ater init ocu- 
Jo8 prior, liuc nonnulli referunt et iilud Tac. 5. 
Jiisl. 16. Lsva'ac propiora fluminis Transrhe- 
nani tenuere. — d) Cum Ablalivo et pn.-pos. 
ab. Seneca Ep. 74. de. Jul mine. Quisquis ab 
igne propior stelit, percusso si mil is obslupuil. — 
o Absolute. Sail, fragm. ex Paiimps. Toiet. Fu- 
gienlesque secuta ad Ociavi doraura, qux pro- 
pior cral, - pervcnil. f'irg.3. /En. 530. poitus- 
que palescit Jam propior. Id. 5. ibid. 167. et 
ecce Cloanlbum Respicit inslantein tergo el pro- 
piora teneotem. Liv. 22. 24. Propior iaue ei, 
alque ipsis imrninens Romanorum castris tumu- 
lus apparuit. Id. 2. 14. Pars perexigua, duce 
amisso, quia nullum propius perfugium erat, 
Roman) - delati sunt. 

II.) Translate. ^ 1. Referlur ad tempus, piii 
recenle. — a) Cum Dativo. Sail, in orat. Collet 
ad pop. Alque ego, ciijus ;elati mors propior est, 
non deprecor els. Hor at. 2. Sat. 6. 4(,'. Septi- 
mus octavo propior jam fugerit annus. Id. 6. 
Od. 15. 4. Maluro propior desine funeri Inter- 
cludere virgine*. — b) Absolute. f r irg. *J..£n. 
275. spatiU propioribus setas insequitur. Cic. 1. 
Tusc. 4*. 116. Veuiunl inde ad propiora. Id. 
15. Att. 3. Accepi duas epistolas tuas : una erat 
XV. ca)., altera XII. data. Ad supcriorem igitur 
prius. el post mulla. Venio ad propioreru. Adde 
ibid. 13. Stat. 5. Theb. 120. quod si propioribus 
actis Est opus, ecce etc. Ovid. 6. Fast. 83. Ad 
propiora vocor. P>oi:ulus Dig. -Z. 4. 17. Pro- 
piore aul longion' tempore aliquid facere. — c) 
Cum Infinite. Stat. 12. Theb. -223. Et nimiis 
confusa malis, propiusque timer!. ^ 2. Item ad 
propinquilatem sanguinis, afiinitatis, consuetu- 
dinis, parenU piii stretlo, piii attegnenle. Cum 
Dativo Cic. Qninct. 31. 97. Obsecravit per ipsius 
conjugem et liberos, quibus propior P. Quiuclio 
nemo est, Ovid. Heroid, 3. -28. Ille gradu propior 
sanguinis, ille comes, et :-0. ibid. 153. Sed propior 
certe, quam paler, ipsa sibi est. Id. 16. ibid. 325. 
sequar /F.gidas factum, fratrumque tuoruin: Exem- 
plo tangi non propiore pole?. Tac. 2. Ann. 28. 
Flaccus, cui propior cum Tiberio usus erat. viii 
stretta pratica. Adde Ter. Phorm. 5. 3. *25. ^ 3. 
Item ad similitudiuem, put simile. — a) Cum 
Dativo. J'irg. 3. G 57. de vacca. intcrdumque 
aspera cornu, Et faciem tauro propior. Ovid.i. 
Fast. 8U1. et Liv. 4. 37. vero est propius. Cic. 
6. Vtrr. 50. 112. In quibus eranl omnia, qua 1 
seeled propiora sunt, quam religioni. lac. 13. 
Ann. 34. extr. Armenii similitudiDe morum 
Partbis propiores. Id. Germ. 45. Gentes, quibtis 
ritus habitusque Suevorura, lingua Britannica 
propior. Id. 3. Hist. 65. extr. Sabinus non in- 
sultans, et miseranli propior. Lie. 3. 35. Pro- 
pior petendo, quam gerendo magistrate erat. 
Plin. 8. Hist. nat. 49. 75. (199). Gi-nus mus- 
monum caprino villo, quam pecoris vtlieii pro- 
pius. — 6; Cum Accusative Sail. Cat. 1 1. Quod 
taroen vitium propius virtutem erat. Ita legit 
etiam Priscian. 18. p. 1*72. Putsch. Sic Liv. 4. 
17. Propius est fideiu, obstringi Fidenatium po- 
pulum voluisse. et 2. 41. Inv^nio apud quusdarn, 
idque propius lidem est, etc. ^ 4. tinivcrsim 
est junclior. conjunctior, magis perlinens, magi? 
afuciens, piii stretto, piii important e. Cic. 3. Off. 
17. 69. Socielas est honiinum inler bo mines, in- 
terior eorum, qui cjusdem genlis sunt, propior 
eorum, qui e.jusdero civitatis. Id. Sext. 18. 40. 
Sua sibi propioia pericula esse, quam mea. lo- 
quebantur. Ovid. 13. Met. 578. Cura rteam pro- 
pior luclusque domeslicus angit. Id. 4. Pont. 
9. 71. utaierum cura propiore vacabit. Horat. 
1. Ep. 10. 28. Certius \ccipiet damnum propius- 
que raedullis. Plant- Trin. 5. 2. 30. Hunc prio- 
rera aquum est m« habere. Tunica propior pal- 
lio est. V. PALLIUM et TUNICA. ^ 5. Item 
paratior, accommodation Cic. 14. Alt. 19. Nos 
autem alium portum propiorem huic aslati vide- 
bamus. Liv. 8. 11. Suppleraento vel Laiium pro- 
pius esse, "el Volscos, quam Romam. Tac. 2. /fist. 
8. tio.de llli, super similitudinem oris, propior 
ad failendura Tides. Plin. 35. Hist. nat. 4. 9. 



— 919 — 

(26). Vir ruBticitati propior, quam deliciis. — 
Uinc 

Proximus et proxumus, a, um, Superl. a pro- 
pe. propior, propsimus (unde Coinp. Proximior 
II. 3), est valde \icim.s, maxime propinquus, vi~ 
cin vicino, vicinissimo, prossimo, EyybTjTO?. 

I.) Pioprie usurpatur de loci? et personis. — a) 
Ue iocis. — Cum Dativo. Cic. 2. Nat. I?. 20. 53. 
Iluic proximum inferiorem orbem tenet jibpciei?. 
Horat. I. Sat. 5. i.">. Proxima Campano ponli 
villula. Sail. Jug. 75. Ei flunune, quam proxi- 
mam oppido aquara esse supra diximus. etc. el 
ibid. 18. Proximus nostro mari locos occupavere. 
— Cum Accusalivo. Sail. Jug. 49. In dextero 
latere, quod proiirnum hostes erat, -aciem inslru- 
xit. Liv. 35. 27. Ad dcpopulandun Tripol'un La- 
conici agri, qui proximus fincm Megapolitano- 
rum est. Afreruntur pr»lcrea loca C(rs. 3. /?. G. 
7., Livii 8. 32. a med. et 29. 7-, que omnia 
variant incertamque leclioneiu babent. — Cum 
Ablalivo ft pra*pos. ab. Curt. 10. 5. 18- Nee 
muris urbis luclus continebatur, sed proximam 
regioncm ab ea, deinde magnam partem Asi* 
cis Euphraten tanti mali fama pervascrat. Adde 
A pal. 4. Jttrt. Hue rel'erri potest jllud Cic. Orat. 
64. 217. Aut etiam oaclylus, si est proximus a 
postremo. — Sine addilis. Cic. i. Off. 12. 43. 
Hanc viam ad gloriam proximam et quasi com- 
pendiariam dicebat esse, si quis id ageret, ut, qua- 
lis babevi vellet, la I is esset. la piu carta, et Can. 
3. B. G. 12. Se in proxima oppida recipiubat. 
Id. \. ibid. 10. Qua proximum iter in (ialliam 
per Aipes erat. Sail. Jug. 23, L'ti per hostium 
munitiooes noctu ad proximum marc, dein Ro- 
mam pergerent et ibid. 54. extr. Numid* in pro- 
ximos colics discedunt. Horat. 1. P.p. IS. 84. 
paries quum proximus ardet. Id. 2. Od. 18. 23. 
(Juid? quod usque proximos Revellis agri termi- 
nos . — b) Lie personis, qua loci ratinne maxime 
propinquze sunt. — Cum Dativo. Cess. 1. B. G. 
1. BelgiB proximi sunt Germanis. Id. 3. ibid. 11. 
In Trcviros, qui proxirni ilumioi Rbeno sunt. 
Curt. 8. 1. 40. Qui proxirni et cubuerant. — 
Cum Accusative Plaut. Pcen. 5. 3. 1. Quis 
puUalr mil. Qui te proximus est. Cic. 1. Alt. 
ii. proximus Pompejum sedebam. At Orellius 
leg. proxime. Cces. 3. B. G. 7. Crassus proximus 
mare Oceanum in Andibus hiemarat. Liv. 8. 32. 
Qui proxirni forte Iribucal sleterunt. J', dicta 
supra in a. Sail, fragm. apud Arusian. Qui pro- 
xirni loca bostium Giant. V. KriU. 4. /list. 67.: 
ad h. 1. — Cum Ablalivo et praepos. ab, et pro- 
ximus ab aliqiw est qui post aliquem prope se- 
quitur. Ovid. 1. Art. am. 139. Proximus a do- 
mioa, nullo prohibente, sedsito. Liv. 37. 25. 
Philippum et Nahin evpugnatos ; se lertium peti. 
IJt quisque proximus ab oppresso sit, per omnes 
velut continens incendium pervasurum. Cf. Ju- 
venal. 10. 120. diviniE Pln'lippica famae, Volveris 
a prima quae proiirna. — Sine additis. Sail. Jug. 
5T. Conira ea oppidani in proximos saxa volvere. 
Cur'. 10. 6. 19. Recessit. el post eos, qui spi- 
rant proxirni, consliiil. Tac. 15. Ann. 64. Sta- 
gnum calidT aquae introiit, respergens proximos 
scrvorum. — F'icinus proximus quum leges, vi- 
cinum intellige, unuln ex victnia : proximum, 
na\ valde prope habitat. Plaut. Most. 3. 1. 138. 
lie vicino hoc proximo tuus emit sedes Olius. Ter. 
/fecrr. f. 2. 49. Despond it ei natarri hujus vicini 
proxirni. Utp. Pig. 50. 15. 4. Et quos duos vi- 
cinos proximos habeat. Cic. 2. Att. 14. Sod omit- 
to vulgus. Post horam quartam molesti celeri non 
sunt. C. Amus proximus est Ticinus: immo ilic 
quidem jam conturbernalis. e un vicino, che mi 
sta sempre addosso. — c) Proximum, i, n. 2. 
absolute, substantivorum more, est proximus Jo- 
cus, vicinia. Ter. F/eaut. 1. 1. 2. et ffecyr. 3. 
2. 6. Non visam uxorem Pamphili, quum in pro- 
ximo hie sit segra ? qui vicino. at Cic. fit. 16. 
Fam. 21. Huic locum in proximo conduxi. Plaut. 
Ru4. 2. 3. 73. Aquam bine de proximo roga- 
bo. Id. Aulul. 2. 4. It. Filiam vicini bujus 
Euclionis 6enis e proximo, ch-e sta qui da presso. 
et JtVepos Pelop. 2. tit quemque ex proximo lo- 
cum sors obtulisset, eo patriam recuperare ni- 



PROPIOR 

terentur. Plaut. Mil. glor. 2. 3. 16. Forte fot- 
tuna per impluvium hue despexi in proximum. 
Ter. Eun. 3. 5. 64. Ramus ad me: ibi proxi- 
mum est, ubi mutes, quivi e it luogo piii vicino 
da mular abito. — In plur. num. Ammian. 20. 
3. circa med. Offunditur densioribus tenebris c«- 
lum, ut crassato acre oe proxima (juidem et ad- 
posita cernere queamus. 

II.) Translate. % 1. Refertur ad tempus, h. 
e. ad ea, quas valde x'icina sunt ratione tempo- 
ris vel praeteriti, vel fuluri. Cic. t. Cat. 1. 1- 
Quid proxima, quid superiore node ejreris. la 
notle prossima passata. et Amic. 2. 7. His pro- 
ximis Nunls, quum in hortos llruti venissemus, to 
Don aduisti. Id. 1. Fam. 9. a m*d. Gabinius, 
quern proximis superioribus diebus accrrime op- 
pugnassct. Cors. 1. B. G. 40. ad fin. Se proxima 
node castra motuiuin. prossima vtntura, et 2. 
ibid. 12. Quas legaliones inita proxima estate 
ad se reverti jussit. Nepos Hann. 3. Imperator 
factus, proximo triennio omnes gentes flispanis 
bello subegit. M. Cato apud Gell. 10. 24. »t 
apud .Von. p. 153. 11 .Merc. Die proxirni. h. e. 
die proximo. V. CRAST1NUS. Sail. Jug. 28. In 
proximis diebus decern Italia decederent. Cic. 4. 
Tusc. 30. 64. Eis de rebus piimo et proximo 
die dispulatum est. Id. 1. Phil. IL 32 ; Proximo, 
altero, (ita Klolz.; at Fenarius et Orellius leg. 
Proximo altero, i tcrlio denique reliquis consecu- 
tis diebus non intermittebas etc. Ter. Eun. 2. 
3. 40. Ilium liquet mibl dejerare bis menstbu* 
Sex stptem prorsus non vidisse proximis. Cic. 
Mil. 9. 2i. Reliquit annum suum, seque in an- 
num proximum transtulit. Liv. 2. 44. Proximo 
bello- consensu exercitus traditam ultro victo- 
riam viclis .Cquis. Sueton. Ciss. 80. Reperta 
sunt proximis comitiis complura suflragia etc. 
Cic. U. Att. II. Ego tuis proximis (litteris), 
quas tamen jampridem accepi, nihil babeo quod 
rescribam. ultime- Liv. 2. 51 . Post acceptara 
proximam cUdem. Ct'c. 10. Fam. 26. Utrum 
bac petilione. an proxima praetor Has. Id. 1. 
Off. 'SO. 109. Qui praefectus c'assi proximus post 
Lysandrum fuit. Id. Senect. 12. 42. Hio, Ti- 
to, fratre suo, cenjore, qui proximus ante me 
fuerat, elapsus est. ^ 2. Item refertnr ad gr- 
dinem, similitudinem.gradum. — o) De ordine. 
Cic. 2. invenf. 58. 173. Summa necessitudo vide- 
lur esse bonestatis: huic proxima incolumitatis: tor- 
tia ac levissima conunoditatis. Id. 1. Alt. a med. 
Ohs.'ivat L. Do milium maxime, me babel proxi- 
niuui Ouid. 3. Mel. 232. Prima Slelanchstes ia 
tereo vulnera fecit; Proxima Theridatnas. Ptin. 
i~. Hist. nat. 9. 6. (52). Aliqui columbaria (s£er- 
cora) pr.i'fevunt. Proximum deinde caprarum est, 
ab hoc ovium, dein bourn, norissimum jumen- 
torum. — Proximus lictor quis sit, V. LICTOR. 

Cam Dativo. Pfuedr. 1. 10. Ncgabat se esse 

cu!p;e proximam. Pallad. 2, H. R. 13. Solum, 
quod raro proximum, quam densu fuerit. ubi 
proximum vicem geril Comparative, et Ammian. 

27. 10. Cui (pericuJo) ac!eo proximus fuit, ut etc. 
— Cum Abiativo et pr,Epos. ab. Curt. 6, 11. 

28. Adjecit. se, sive auderemus duces esse, "pro- 
xiina* a nobis partes vindicalurum, sive deesset 
animus, consilium silealio esse tecturum. PUn. 
7. Ep. 20. Mini, qui a te proximus sum. Sut- 
ton. Aug. 31. Proximum a dis ■irnmortalibus ho- 
norem memoria; ducum praestitit. — Proximum 
est, ut, reslal, sequitur. Cic. Flacc. 12. 27. Pro- 
ximum est er#o, ut, opus fuerit clause, nee ne, 
qusramus. Id. 2. Nat. D. 29. 73. Proximum 
est, ut docearn, deorum procidentia mundum ad- 
minislrari. Similiter Id. 2. Fin. 2. 4. Hoc po- 
situm iu PhtBdro a Piatone probavit Epicuru*; 
sensitque, in omoi disputatione id fieri oportere. 
Sed quod proximum fuit, non vidit. Negat cnim 
definiri rem placere. — b) De timilitudine, et 
proximus est similis, somigliante. Horat. Art. 
P. 338. I'icta voluptalis causa sint proxima vari$. 
Cic. 2. Legg. 16.40. Id habendum est antiquii- 
simum, et Deo proximum, quod est optimum. 
Firg. /- Eel. 22. proxima Pbcebi Veriibu* ille 
focit. Seneca Ep. 108. ante med. tit quorum ab*- 
tinentiam interrupi, modum serrem, et quidarn 



PROPITIABILIS 

abstinent!* proxiiniorem, Fal. Max. 2. 6. Pro- 
iima niajoranj gravitati Spartans civitai. Quinlil. 
10. 2. 16. Proxima virtutibus vltia. Id. Dtclam. 
13. 11. Barbari, quos proiima belluU nature ef- 
feravit. GraU Cyncg. 96. Deu* illo, an proxima 
divos Men) fuil. Alii leg. divo, a lit divit. — Et 
cum Genitivo. Ziv. 1. 21. Ut fides ac jusjuran- 
dum proximo legum ac poenarum metu civitatem 
regerent. — c) Universim proximi dicuntur <jui- 
cumque alter! prope accedunt re qualibet. Nepos 
Themitt. 9. Potissimura Thucydidi credo, quod 
atate proximus erat. Cic. t. Att. 20. Tibi amore 
nos proximi sumus. Id. Cluent. 55. 152. Equa- 
tes ordinl senatorio dignitate projimi. Jd. Dom. 
28. 74. Proximus est huic dignitati (senatus) 
ordo equester. — d) Proximus etiain dicitur, 
qui nee sequali, nee secundo loco est, sed quam- 
Yis longe remotus sit, minus tamen distat, quam 
ceteri. Re vera eoim proximus est, qui ante se 
propiorem primo habet neminem. Itaque differt 
a tecundo, qui post primum statim tequilur. 
Quintil. 10. 1. 53- Sed quamvls ei secundas fe- 
re grammaticorum consensus deferat , et affe- 
ctibus et jucunditate et dispositiooe ei omai- 
no arte deficitur: ut plane manifesto appareat, 
quanto sit aliud proximum esse, aliud secundum. 
Cic. Brut. 47. 173. Duobus igitur surnmis, Crasso 
at Antonio, L. Philippus proximus accedebat, sed 
longo intervallo tamen proximus. {Firg. 5. Mn. 
320.) Itaque eum, etsi nemo intercedebat, qui 
«• itli aateferret, neque secundum tamen, neque 
ierlium dixarim. Sorat. 1. Od. 12. 18. Nee vi- 
get quidquam. simile {Jovi) aut secundum: Pro- 
■ limos illi tamen occupavit Pallas houores. — e) 
Proximus est etiam idem ac prapusitus: hinc 
mclloproximus, qui anno Insequenti preeponen- 
dus est, et exproximus, qui jam eo muoere fun- 
ctus est. Imppp. Gratian. Falentin. et Theodos. 
Cod. Theod. 6. 26. 4. Proximos memorial, epi- 
atolarum ac libellorum Ha vicariorum honore 
cumulamus, ut etc. Tnscript. apud Fabrett. p. 
258. n. 86. t. ablio. avg. lib. TATtAuo proximo 
A LtBju's SACBBDOTA tibus, etc. Hinc est Proxima- 
tus, quam vueem vide sue- loco. ^ 3. De iis, 
qui cognatione, aflinitate, amicitia junguntur, pa- 
rente, atlinente, confidentt. Ter. Adelph, 4. 5. 
17. Hie illi genera est proximus. Nepot Agesil. 
i. Pro limos propin quit ate. Cic. 2, Invent. 49. 
144. cognatione. Pelron. Satyr. 116. Qui nee 
uxores unquam duxerunt, nee proximas naces- 
sltudines babent. parenti itretti. et Ulp. apud 
Priscian. 3. p. 607. Putsch. Si quis proximior 
cognatus nasceretur. Et absolute Cic. 1. Off. 14. 
44. Injuries! sunt in proximos: quas enirn co- 
pies bis et suppeditari aquius est et relinqui, 
eas transferunt ad alienos. Cces. fragm. apud 
Cell. 5. 13. extr, Neque hominum morte me- 
moria deleri debet, quia a proximis relineatur. 
Quintil. Declam. 3. 18. extr. Optimum fuerat 
non habuisse talem pronmura. aut libenter per- 
did'use. Hue pertioet iliud Ter. Andr. 4. I. 12. 
Heus! proximus egomet mini, h. e, maxime cou- 
junclus, carior mihi sura, quam quisquam alius. 
Similera Tim habet iilud Plauti Trin. 5. 2. 30. 
Tunica propior pallio est. Et Gracorum, apud 
Cic. 16. Fam. 23. Tovu xvij^njj: subaudi tfru- 
xspov. In illo ejutd. 7. Ferr. 64. 165. Quum bac 
omnia cumulate tuis proximis plana fecero: pro- 
ximi sunt atnici, advocall, defensores Verris, qui 
In judicio aderent, et in ejus subiellio fortaaie 
sedebant. Similiter in illo ejusd. Pit. 32. 79. C. 
Casar me sui totius consu!atus ; eorumque bo- 
norura, quos cum proximis communicavit, socium 
esse voluit: proximi sunt familiares, qui circa 
sunt, qui laleri adharent, i suoi. quod pluribus 
conlirmat Gronov. I. 1. Observat. c. 23. Sic 
Ge.il. 3. 8. Ut a proxitnorum insidiis salutem tu- 
taretur. de' suot famigliari e confidenti. Loqui- 
tur de Pyrrho, quem veoeno se sublaturos, amici 
ejus Rornanis pollicebantur. et Cic. 1. ad Q. Fr. 
4. Intimus, proximus, familiarissirnus quisquesibi 
perlirauit. Horat. 1. Sat. 9. 53. Accendis, quare 
cupiam magis illi proiimus esse. ^ 4. Proxi- 
mus, absolute, il prossimo, o iikr)aic*: ea nimi- 
rum ratione, qua dicitur JUatth. 22. 39. DUlge „ 



— 920 - 

proximum tuum, slcut te ipsum. Fal. Max. 8. 
9. Multum animii hominum et fiduciae adjicere, 
et sollicitudinls detrahere potest morum et for- 
tune in Claris Tiris recognita mutatlo, sire no- 
tiros status, sire proximorum iogenia contemple- 
mur. /x. e. live aliorum. Quintil. Declam. 259. In 
ilia omnium trepidatione, in qua pro sua quisque 
salute sollkitus nihil de proximo cogitabat, ^ 5. 
Denique proitmurn dicimus, quod prornptum at- 
que ob?ium est, facile, proclive, evidens: nam 
qua prope nos sunt, in promptu sunt. Quintil. 
Declam. 13. 10. Ut proximo utar argumento. 
Gell. 3. 14. a med. Quum obvium proximumque 
esset dicere, etc. Apul. de Mag. N<e tu nimium 
patiens vir es, et oppido proiima humanitate. 
Prudent. 10. ir«p«' axsf. 651. Sed quia profunda 
non licet luctarler Ratiooe tecum, consulamus 
proxima. 

PROPlTliBlLIS, e, adject, propizio, favore- 
voie, placabilis, qui facile Dectitur. Ennius apud 
Hon. p. 155. 31. Merc. Huic est animus propi- 
tiabilis. Prudent. 14. -rtept' axtf. 130- Purgabor 
oris propitiabilis Fulgore, nostrum si jecur im- 
pleas. r. PROPITIUS init. ZertuK. Jejun. 15. 
placabilis et propitiabilis Deo. 

PROplTiATlO, onis, f. 3. placatlo, sacrum 
ad placandum institutum. Macrob. 1. Somn. 
Scip. 7. Quod apportant minas, litalio propitia- 
tionis avertit. Seneca 2. Qucest. nat. 38. Expia- 
tiones propitiationesque protHgiorum. Alii leg. 
procurations. Adde Isid. 15. Orig. 4.; et Vul- 
gat. interpr. S. S. passim- 

PROPITIATOR, oris, m. 3. propiziatore, qui 
propitium reddit. Hieronym. Ep.2i.n.2. Haben- 
tes propitiatorem Dominura nostrum Iesum Chri- 
stum. 

PROpItIAtOrIDM, li, n. 2. JXacTrJpcov, locus, 
aut instrumentum, quo Deus placari solet, tabula 
posita super arcam fcederls. Isid, 15. Orig. i. 
Propitiatorium, quasi propitiationis oratorium ; 
-propitiatio eoim placatio est. Fulgdt. interpr. 
Exod. 25. 17. Facies et propitiatorium de auro 
muudissimo. Et alibi saepe. 

PROpItIaTORIus, a, am, adject: qui facile 
placatur et propitius est. Ambros, Fug. icec. 3. 
14. Bonitas Dei propitiatoria. 

PROpItIaTRIX, Tcis, f. 3. qu£B propitiat. Am- 
bros. Zaps. virg. 4. n, 16. Immaculatam prae- 
misissent virginem, hostknn vivam Domino, pro- 
pitiatricem videlicet delictorum. 

PROpItIATUS, a, um. V. PROPITIO. 
PROPIT1ETAS, atisj f. 3. status.propitlalionis, 
quo quia nempe aliquem sibi propitium reddidit. 
Vox a Lexico expungeuda; occurrit enim tantum 
In Not. Tir. p. 92. 

PROPlTlO, as, 5yi, alum, are, a. 1. Part. 
Propitians, Propitiatut, Propitiaturus et Pro- 
pitiandus. — Propitiare est propitium reddere, 
placare, rendere propizio, CXdaxofxat. — a) De 
diis et hominibua. Ptaul. Fan, 1. 2, 120. Quid 
eo tu? adslph. Ut Venereal propitiem. Sueton. 
Oth. 1. Per omnia piaculorum genera Manes Gal- 
ba propitiare tentasse. Tac. 15. Ann. 44. Pro- 
pitiata Juno per matronal. Prudent. 3. waps' exfp . 
214. Prospicit bac, populosque suos Carmine pro- 
pi tiata fotet. V. PROPITIUS init. Corr.^4. 13. 
tile in Candida veste, capita velato, prseibat pre- 
ces regi, Jovera, Mioevvam Victoriamque propi- 
tiauti. Pacuviut apud Non.- p. 111. 20. Merc, 
Nos ilium interea perlicieodo propitiaturos facul 
remur.-Piin. 15. Hist. nat. 30. 40. (135). Pro- 
pitiaodis numinibus accendl altaria. — b) De 
animl affeclibus. PHn. 28. Hist. nat. 2. 5. (25). 
Alius saliYa j)ost aurem digito relata sollicitudl- 
nem animi propitiat. h. e. ejus rel, quae aollici- 
tum habet animum, prosperum procurat even- 
tum. 

PROPlTlUS, a, um, adject, Prlmam in pro- 
pitius corripiunt Plautui et Seneca in locis 
mox citandis; Juvencus vero yel vitio sseculi, vel 
ob metri uecessitatem, ut pleriqne alii io Italia 
et siinilibus, producit, ut etiam Prudentius in 
propitiabili$ et jn propiliatus. — Propitius vi- 
detur esse a prope, vel ab inusit. propis, unde 
Comparativum propior, ita ut propitius sit is, 



PROPOLA 

qui suo favore et rolonlate prope not est, k. t. 
nobis prssens est, et faYet. V. Firg. loc. cit. in. 
PROPIUS. Hinc est placidus, placatus, favens, In- 
dulgens, secundus, prasiens, amicus: cut iratut 
opponitur, rXao?, t*Xjw{ (IL placaio, placido, fa- 
vor evole, propizio ;, Fr. propice, favorable, bitn- 
veillant; Hisp. propicio, favorable; Germ, ge- 
neigt, gnddig, gatig, gniidig gesinnt; Angl. ap- 
peased, kind, gentle, favourable, merciful pro- 
pitious). Dicitur autera — a) Fere de diis; inter- 
dum et de hominibus. Cato R. R. 141. Mars, te 
precor, ut sies propitius. Plaut. Merc. 5. 2. 112. 
Pacem componi volo meo patri cum metre; nam 
nunc est irata. cha. Tarn propitiam reddam, 
quam quum propitia est Juno Jovi. Id. Cure. 4, 
4. 1. Cui homini dii sunt propitii, ei non esse 
iratos puto. Cic. Ccel. 17. 42. Huic homini ego 
fortasse deos propitios, plerique autem iratos pu- 
tabunt. Id. Divin. in Q. Ccecil. 13. 41. Ita deos 
mihi velira propitios, ut commoveor animo, etc. 
Id. 8. Att. 16. Hunc propitium sperant, ilium 
iratum putant. Ter. Adelph. 1. 1. 4. Evenire ea 
satius est, quas in te uxor dicit irata, quam ilia 
quae parentes propitii. Plaut. Pcen. 1. 2. 164. 
Faciam plorantem ilium, nisi te facio propitiam. 
Seneca Agam. 403. Et si propitios, attamen len- 
tos deos (colamus). Juvenc. 1. 16. Jam me pro- 
pitius rerum pater unicus alto, etc. Alii leg. de* 
missum. — 6) De rebus et abstractis. Plaut. 
Trin. 4. t. 18. Ni tua pax (^Vepftxne) propitia 
foret pr;esto. Nepot Dion. 9. extr. XI 11 Ipsi custo- 
des si propitia fuissent voluntate, foribus effra- 
ctis eervare eum potuissent. Seneca Suator. 1. 
a med. Propitiis auribus accipitur, quamvis in- 
credibile est, quod excusatur, antequam dicitur. 
Flor. 3, 10. a med. Oceanus tranquillus et pro- 
pitius. Cf. Ziw. 2. 10. Hasc arma propitio 'flu- 
mine accipias.' ' 
PROPlUS, adterb. comparat. V. PROPE. 
PROPLASMA, atis, n. 3. modeilo, irporrXocofta:, 
forma ex argilla ante opus facta, ad cujus ratio- 
nem figulusjustara pestea figuram facit: a rco6 
ante et nXdoau -fingo, PUn. 35. Hitt. nat* 12. 
45. (155). Arcesilaus, cujus proplasmata pluria 
venire solita artificibus ipsis, quam aliorum opera, 
Haec verba Plinius affert tamquam a Farrone 
prolala. V. PUnii loc. cit. in EXEMPLAR. — 
Translate, et Grasca voce utitur Cic. 12. Att. 41. 
Hirtii epistolam si legeris, qua? mihi quasi Kpo- 
zkaoiia videtur ejus vituperationis, quam Caesar 
scripsit de Catone ; facies me, quid tibi visum sit, 
si tibi erit comrnodum, certiorem. Sic pro ea voce 
Graeca usus est Latina formula forma operis Id, 
% Fam. 8. Futura exspecto, ut ex tuis lltterU, 
quum formam reipublicss viderim, quale adiS- 
cium futurum sit, scire possim. 

PROPNfGfiUM, i, n. 2. locus in palasstra, aut 
balineo, ex quo ad sudationem transitur, calidlor 
frigidario, sudatione ipsa minas calldum: a rrpo' 
ante et kviysuc furnut. Fitruv. 5. 1 1 . et PUn. 2. 
Ep. 17. ante med. Sunt qui utrobique putentle- 
gendum progymneum, idem atque apodyterium,a 
yujivo'c nudus, quia nempe ibidem, antequam la- 
va ren tor, nudabantur, Hanc vocem exhibent etiam 
Not. Tir. p. 184., ubi male propineum. 

PROPOLA, se, m. 1. rivenditorc, rigattiere, 
rivendigliuolo, treccone, KponwX-rjc, negotiator, 
qui res miaore pretio emptas majore pdstea diven- 
dit, dardanarius: a trtoXs'ta vendo. Luciiius apud 
Non. p. 134. 27. Merc. Sicuti quum primos fi. 
coe propola receotes Protulit, et pretio ingentl 
dat primitu' paucos. (Hie licenter prima syliaba 
producitur.) Cic. Pis. 87. 67. Plstor doml nui- 
lus, nulla cella : panis et vinum a propola, at- 
que de cupa.^ Farro 3. R. R. 14. 3. de eocMett. 
Ipsa exgruminaates ad propolam Titam dlu pro- 
ducunt. h. e. apud propolam; vel donee propo- 
la divendenda tradantur. LampHd. Commod.%, 
ad /in. Imitatas est propoias circumforaneos. — 
Item adjectivorum more piscalor propola est, qui 
ltatice pescivendolo dicitur. Inscript. apud Fa~ 
bretl. p. 731. n. 450. cm. sbntio cm. r. tir. 
jblicx patroko piscatoh. propolar. etc. — Sunt 
qui Jeg. ubique propala, inter quos Tumob.^ 
ut dicatur is, qui merces veiut ante paluiu, aut 



PROPOLA 

de palo pendente* habeat in propatulo: turn quia 
Ha legatur in optim. MSS. et edilis; turn quia 
prima in propola brevls sit, quia Graecum, Lu~ 
cilius autem produxerlt, Sed contra bac fuse 
ditputat Scalig. in not. ad Virg. Cut. in fin. 

PROPRIA, a, f. 1. mercatoris taberna. Pru- 
dent. Bamartig. 763. Balnea, propolas, merilo- 
rla, templtt, tbeatra. Thorn. Thesaurus nov. La- 
linit. (ed. A. Maio in Clast. Autt. T. 8.) p. 
432. Propola, domu$ unguentaria in civltate. Et 
Prudenlium laudat. 

PROpOHS, Is, f. 3. irp<Siro\(f, in apum operi- 
bus dicilur tertlum eera fundarnentum, ex cras- 
slore tenacloreque conatans materia, fdgoris in- 
juriaque omnes adltus obslruens, favosque sla- 
blliens: Ita translate vocatur, quia nrpo'nro'Xic, pro- 
prie est pari urbii, qua in ipso ilatim aditu oc- 
currit: a trpo' ante et tcoXic urbs. Est autem Id, 
quod apes ante alveum faclunt. Varro 3. R. R. 
16. 23. Propolln vocant, quod apes faciunt ad 
foramen iotroitui protectum in alvum, maiime 
astate. Plin. 11. Silt. nal. 7. 6. <»6). Prima 
fundamenta coinmosin vocant periti, secunda pi*-* 
■oceron, terlia propolln, etc. et mox: E viiium, 
populorumqufc mitiore gummi propolis, crasslo- 
risjam materiee, addltis floribus: nondura lamen 
cera, sed favorum stabllimentum: qua omnes Ul- 
goris aut injuries aditus obstruunlur: odore et 
ipta etiamoum gravl, ut qua pleflque pro gal- 
bano utantur. Adde eumd. 22. ibid. 24. 50. (107). 
ubi rarios recenset ejus usus In medicine: item 
Cels. 5. 3. et 4. V. FUCUS. Marcell. Empir. c. 
25. p. 107. ed. Aid. Propolis, quara quidam ce- 
ram sacram meant. 

PROPOLLUO, iJ, ere, a. 3. (pro et polluo) 
valde polluere, dehonestare. Tac. 3; Ann. 66. 
Junto Othoni, litterariura ludum exercere, vetus 
ars fuit: mox Sejani putentia senator, obscura 
Initia impudenllbus ausis propolluebat. Ita leg. 
nonnulli; vulgati libri propellebat. 

PflOPOMA,"atis, n. 3. vpoicoua, potionis ge- 
nus ex vino condito Tel absintbio, vel rosa, vel 
me!le, quod ante cibum sumebalur: a ire-o' ante 
et x6y.a polio. Legltur apud Pallad. 3. R. A. 
32. in lemmate, ubi agilur, quomodo fieri pos- 
sit, nt vites absiolbiatum, vel rosatum, vel vio- 
lalum viuum sponte ferant. 

PROpOMPlCUS, a, urn, adject, idem ac pom- 
picus, qui nempe pompis Inservit. EHomed. 3. p. 
476. Putsch. Huic {bacchio) contrarius est pa- 
limbaccbius. Latius, qui et Saturniua, ullimtbre- 
vis, quern quidam proporaplcon, alii tbeseleoa 
vocant. Constat ex dusbus longis et brevi, tem- 
porum totidem, ut naiw a, dictus, quia contra- 
rius est bacchio, Ce'erum paiimoaccnius dicilur 
pompicus a Mar. Victorin. p. 2488. et rcpoco- 
otaxo'c. icat' nountuxixoi a Schaliasta Bosfettion. 
p. 172. Gaisf. ed. tec. 

PR0P0NO, pSnls, pos&l, pdsllum, ponere, a. 
3.. (pro et pono). Praterltum propotivi, de quo 
nullum adbuc vldl exemplum, adstrui potest ex 
to, quod in ceteris a pono compositis usurpatum 
invenitur, a comici* tamen praclpue. V. PONO 
inlt. — Part. Proponent II. 1 ; Propotitut I. 
et II. 1., 2.; 4. et 6.; Propotiturut II. 3. c. — 
Proponere est ante pouere, ob oculos pontre, 
eiponere, palam coostituere, srpotc^rjp (It. met- 
ier fuori t etporre, preteniare, proporre; Ft. pla- 
cer, mettre, postr devant; Hi»p. porter, meter, 
colocar delante; Germ, von Augen ttellen, hin- 
tltUen, bffentlich hinstellen,- legen } -tctzen s - 
kdngen, aut- auf tiellen,- iel«n, -legen, vorle- 
gen; Angl. to tet out or expose to view,, set 
forth or display, set before or up, offer, pre- 
tent ■>. 

I.) Propria — a) Generatira. Cic. 4. Verr. 
Zl. 78. Proponere aliquid venale. esporre in 
vendita. Quo sensu absolute Suelon. 3>r. 18. In 
popinis nullum non obsooii genus proponere. et 
Juvenal. 4. 46. quis eoim proponere talem, Aut 
emere auderet? Cat. 7. B. G. t*. tub /in. Oppida 
RymaDis propoiita ad copiam commeatut. Cic. 
1. OraJ. 35. 161. Non eiplicata teste, neque pro- 
^(jiiio argento, neque Ubulls et signis propalam 
collocatis. Cost. 2. B. G. 20. Proponere v«iuum. 

To*«. HI. 



— 924 — 

firg. b.sEn. 365. geminum pugnae proponit ho- 
norem. Propert. 3. 22. 23- I puer, et citus hac 
aliqua propone columna. Plin. Payteg. 83. Pro- 
ponere atque eiplicare aliquid. Norat. 2. Ep. 1. 
264. neque Ccto In pejus vultu proponi cerens 
oplo. Ovid. 3. Trist. ». 29. Neu pater igooret, 
scopulo proponit in alto Pallente&que manus san- 
guineumque caput. Cic. Sext. 7. 17. Facilius fa- 
cta eorum occurrent menlibui vestris, si ora ipta 
oculis proposueritis. Id. Pis. 36. 88. Slipendium 
nillitibut, mensis palam propositi! , numeralura. 
Plin. 10. Hist. nal. 50. 71.(139). Antiquis cce- 
Darum inierdiciis eicepium invenio, ne quid vo- 
lucrum propooeretur , prater unam gallinam, 
quae non etset altilis. h. e. in mensa apponeretur, 
iorerretur. Ita edit. vet. 1460. 1470. 1472. et 
MSS. aliquot: Harduin., Sillig. et alii ponere- 
tur. Rursus Cic. Rose. Am. 40. 118. TameUl 
boe quidem mlni.ae latet, quod ita promptum 
et propositum es' # ut etc. Id. 5. Verr. 4t. 98, 
Est bie ordo quasi propositus atque editut in 
altum, ut ab omnibus veniis invidise circumOa- 
rl poase videatur. Sutton. Cat. 80. Libellus pro- 
positus. Id. Cdl. 16. Rationes imperii ab Au- 
gutto proponi soiitai. et ibid. 41. Vectigalia in- 
dieta^ neque propocita. h. e. indicia per prseco- 
ncm, sed non exposiia scrlpto, ut legercntur. — 
6) Hinc est etlam promulgare, promutgare, pub- 
blicare. Cic. Mur. 11. 25. Singulis diebus edi- 
icendoi foslos populo proprsuit. Id. 2. leg. Jar, 
5. 13. Lex in publicum proponitur. Id. 8. Alt. 
9. In publico proposuit epislolam 111am, in qua 
etc. et 3. tbtcl. 21.; et Auct. B.Aft; 46. extr. 
Propitvere graviuimum edictum in aliquem. 

II.) Translate. <f 1. De menle el animo, ob 
quern aliquid ponitur. Cic. Dejot. 14. 4o. Pro- 
pone tibi duos reges, et id aniino conlemplare, 
quod ocul a non potes. Id. Tun. 2. Aliquid »ibi 
proponere exemplar, et Mur. 31. 66, Eiera- 
plar tam mibi, quam tibi propositum ad imitan- 
dum, et Moral. I. Ep. 2. 17. Rursus quid Tir- 
tus et quid sapientta possit, Utile proposuit no- 
bis exemplar Olhen. Sulpicius ad Cic. 4. Fam. 
5. o med. Quae aliii tute praecipere soles, tute 
tibi subjice, atque apud animuin propone. Id. 
2. Oral. 23. 93. Altquem sibi proponere ad imi- 
tandum. Id. 4. Phil. 4. 9. sibl bona civium ad 
praedam. Liv. 30, 30. a med. Vim fortuns, Mar- 
temque belli communem propone animo. met- 
titi avanli gli occhi. Similiter Cic. 5. V err. 23. 
58. Vos ante oculos animosque vestros, iota Sl- 
Cilia decumanorum bos Impetus, aralorura dire- 
pllonet, bujus importunilatem, Apronti regnum 
proponile. et Sail. 26. 72. Ejus vitam, Judices, 
ante oculos vestroi proponite. Sic Juslin, 5. 

7. 9. Sibi qnitque ante oculos obsidiontm, fa- 
mem, victoremque bostem proponentes. ^ 2. 
Est etiam objlcere, subjlcere, obooxlum facere, 
toggettare, esporre. Cic. fragm. apud .^tic^stin. 
2. Civ. D. 9. Judic'ns, ac magistratuum disce- 
ptationibus legilimis prupotUam vitam, non poe- 
larum ingeoiis habere drbemus. Id. 5. Fam. 16. 
Omnibus tells fortunse proposita est vita nostra. 
Id. MiA. 21. 66. Vitam suam maximis praemiis 
propositam et pane addictam sciebat. — - El in 
malam partem Id. 7. Verr. 13. 34. Mulier, nupla 
unl, proposita omnibus. — Nonnulli buc refe- 
runl illud Liv. 28. 2. in fin- Quoad continaissel 
exerciium, propositum bello se fore raius. Ita cum 
Tet. edit. Medtolan. 1480. et Aldina aliae non- 
nulls optima Hots : in aliii est pvcepotilus. 
Forcellino vero propon'iu* hoc loco est propo- 
situs, prsefectut. *4J 3. Item est enunciate, eipo- 
nere; quo sensu laiissime patet. — a) Est pras- 
mittere, enunciare, innuere id. de quo dicturi 
sumut, proporre. Cic. Oral 40. 137. Ut propo- 
nat, quid dicturus sit. h. e. proposilionem orn- 
tionis post exordium racial. Id. Brut. 60. 217. 
Meraoria Ua fuit nulla, ut tria quum proposuisset, 
aut quartum adderet, aut lerliuro quareret. Id, 
15. Fam. 14. Extremum illud est de its, qus 
proposueram, conOrmatio nostra amiciiia. — 
b) Proposui, ante dixi. Colum. 8. R. R. 17. 

8. Quare, ut proposueram, qualitalem litoris 
nostri eontemplemur, come ho gin detto, co- 



PR0PON0 

me ho premesso, ut diieram capile pracedenti. 
— c) Item eiponere, enarrare, disserere, dire, 
esporre, spiegare, motltare. Cat. 1. B. G. 17. 
Quod ante tacuerat, proponit, esse nonnullos, 
quorum etc, et ibid. 20. Qua ipse intelligat, qua 
civitas quara tur, proponit. et 5. ibid. 50. Con- 
tione habila, rem gestam proponit. et 6. ibid. 
10. Non alienum esse videlur, de Gallia Germa- 
niaque morlbus, et quo differaot ea nationea 
inter se, proponere. Id. 1. B. C. 3. Legal! ad 
Casarera miltuntur, qui voluntatem senatut ei 
proponent. Tac. 11. Ann. 25. Monendo, se mo- 
tos senatu et oxcusatos propositurum. — d) 
Item otTerrg, dare, fen-e, deferre. Auct. B. G. 
8. 3.; et Justin. 1. 6. 6. Proponere qondttionem. 
esibire, proporre. Sed Jeep, et alii leg. sim- 
plicem ponere. — e) Item asserere, afflrma- 
re. Cels. prosf. ante med. Neque ewe eru- 
deie, sicut plerlque proponunt, bomiuum no- 
centium tuppliciis remedia innocentibus quari, 
Tertull. Apolog. 48. Qui proponimus, mullo uti- 
que dignius credi, homioem ei bomine reditu- 
rum. % 4. Item polliceri, promitterc, pronun- 
ciare, promeltere. — o) In bo nam partem. 
Cats. 5. B. G. tub fin. et 7. ibid. 27. et Ctc. 
b.Tusc.T. 20. Proponere pramium alicui. Vel- 
lej. 2. 6. 5. CI vis Romani prelium se datu- 
rum proposuit. Sueton. Ner. 7. Populo congia- 
rium, niilili donatirum proposuit. Sic Id. Aug. 
42. Propositum congiarium. pubblicato e pro- 
metto. Cic. 3. ad Q. fr. 1. 3. Quid nunc pulas, 
tanta abs te mihi mercede proposita? Id. 2. Fin. 
17. 56. Scipioni magna gloria proposita, si Han- 
nibalem in Africam retraxisset. Id. Rabir, per~ 
due 11. 5. 15. Servi, si liberlatis spem propositam 
non haberent, etc. — b) In malam partem. 
Cic. Plane. 41. 97. Coi quum omnis metus, pu- 
blicallo bonorum, eisilium, mors proponeretur. 
Id. t. Fam. 5. ad fin. Injuriis, qua proposita 
sunt a Catone, facile resistemus. sono state mi- 
nacciate. Sic Id. 2. Att. 19. lUinae Clodii, con- 
lentiooesque, quae mihi proponuntur, modice me 
langunt. Id. 2. Fin. 17. 57. Improbis pamam 
proponere. fforat. 1. Od. IS. 3. siccis omnia 
dura Deus proposuit. •f 5. Item prabere quip- 
piara quarendom, disputandum. Cic. a. Tute. 
4. 11. Quinto aotem die, quum eodem in loco 
consedisserous, sic est propositum, de quo dispu- 
taremus. Nepot Att. 20. Aliqua in ei quastionem 
poeticam proponeret. Adde Sueton. Tib. 56. In 
libris Digestor, s*pissitne legilur, prasertim in 
responsis SccevoUx, ilia formula, secundum ea f 
quce proponunlur, scilicet ab ii$, qui ad JCtoc 
accedunt consilli accipiendi gratia. Crebra sunt 
etiam ilia, si proponas: proponamus: propone- 
balur, etc. Et nihil proponi dicilur ibidem non 
semel, quum quis nihil afferl, cur secundum se 
respondeatur. *f 6. Item slatusre, deliberare, 
praDnire, prcscrivert, prefiggere, determinate, 
ttabilire. Phadr. 3. epil. Excedit animus, quem 
proposuit, lerminum. Cas. 1. B. G. 47. Conse- 
cutut id, quod animo propoiuerat. Sueton. Aug. 
72. Si quid secreto, aut sine interpellatione agt- 
re proposuisset. Juvenal. 3. 24. proponimus 11- 
luc Ire, fatigalas ubi Dadalus exuit alas. ZucreL 

3. 184. quod mens Geri proponit, et incboat 
ipsa. Cic. Brut. 6. 25. Propositum est mini 
hoc facer e. et ibid. 92. 318. Omni huie «r- 
monl propositum est, non ut eloqncntiam meatn 
perspicias, sed ut laborem el industrtam. ha 
per iscopo. Id. I. ad Q. fr. I. G. Nescio quo 
pacto ad praclplendi rationem delapsa est ora- 
tio mea, quum id mihi propositum initio non 
fuisset. Adde I. ad Brut. 15. Hue referri potest 
et illud Mamert. Genethl. 5. in fin. Novam mihi 
propono dicendi legem, h. e. impono, statuo. — - 
CcUrum propositus est animo praceptus, pra- 
slitulus, constitutui,, susceptus, prefisso, propo- 
tto, inlrapreso. Cic Ligar. 9. 26. Quem de sus- 
cepla causa, propcfsilaque sententia nulla vis pos- 
set depellere. Id. I- Off. 31 112. Semper in pro- 
posiio susceptoque cooiilio pctrr.ansit. Id. Sull, 

4. H Nondum ad propositum mibi Qnem ho^ 
noris perveneram. Id. 1. Fam. 9. a med. Omni- 
bus nobix in adminUtranda republ. propositum 



PJIOPORRO 

e«6 debet cum dignitate otiura. Auct. B. G. 8. 
49. Caesar uoum illud propositum habebat, coa- 
tlaere in amicitia civitates. Cic. 1. Divinat. 15. 
26. Quum ex itinere quodam proposito et cou- 
•tituto revertisset. Ovid. Rented, am. 40. Et raibi 
proposition perfice, dixit, opus. Id. 1. Pont. 6. 
39. Hsc Dea (Spes) quam multos laqueo sua 
colla ligaates Non est proposita passa perire ne- 
ce! Cic. 1. Fam. 9. ad fin. Neque mini ia omni 
vita res tam erit ulla proposita, quam ut quoti- 
dic vehemeotius, te de rae optirae raeritum esse 
iastere. non avro mira ad altra cosa piii, che 
di far si, che tu ti rallegri etc. — iliac a Part. 
prater, pass., cujus pluriraa auperius exempla 
retulimus, 

Propositum, i, n. 2. absolute, substaativorum 
more, <f 1. Generation est id, quod propositum 
est, seatentia animi, susceptum consilium, pro- 
ponimento , intenzione, disegno , jrpaxc'p£ot;. 
Cxs. 3. B. C. 84. Tentandum existimavit, quid- 
nam Pompejus propositi, aut voluntatis ad di- 
raicandum haberet. Cic. X.ad Brut. if. sub fin. 
Qui nulla re deterred a proposito potest. Liv. 
2. 8. sub fin. Nibil aliud ad earn nuocium a pro- 
posito a vers us, quam ut etc. Cic. 3. Fin. 6. 22. 
Ut oraoia facial, quo propositum assequatur. 
Sueton. Gramm. 24. Nihiluminus in proposito 
mansit. Nepos Eumen. 3.; et Cces. 1. B. C. 83. 
Tenere^ uterque propositum videbatur; Cresar, 
ut, nisi coacfus, proMium non coratniueret: ille, 
ut opera Caesar is impediret. h. e. persistere ia 
capto consl.io, tenere institutum. Sic Ooid. 2. 
Met. i 04. Propositumque tenet, scil. Phaeton. 
I/or at. 3. Od. 3. 1.; et Ooid. 10. Met. 4U5. 
Propositi t<max. Id. 3. Trist. 4. 32. memor. 
Horat. 1. Ep. 13. 1!. victor, h. e. qui, quod 
facere proposuerat, perfect t. Nepos Alt. sub fin. 
Taraen propositum niuilo secius peregit. Ooid. 
3. Amor. 7. 14. Propositum desiituere. Phcedr. 
2. prol. servare. Plin. 9. Ep. 19. ad fin. Non 
babeo propositum ilium reprebendendi, sed hunc 
tuendi. *J 2. Speciaiim id, quo itnpulsi aliquid 
agimus, et iinem actionis vocamus, fine., scopo. 
Seneca Ep. 63. Quarta causa est feciendi pro- 
positum. Quid est propositum? Quod invitavit 
artificem: quod ille secutus fecit. Vel pecunia 
est hoc, si vendilurus fabricavit: vel gloria, si 
lahoravii in nom.m : vel religio, si donurn tem- 
plo paravit. «J 3. Item id, quod dicere quis 
proposuit. tema, proposito. Cic. Orat. 40. J 37. A 
proposito didinare aliquaoluium. far una bre- 
ve digression*, rt Brut. 21. 82. Egredi a pro- 
posito ornandi causa. Id. 5. Fin. 28. 83. A pro- 
posito aberrare. uscir di tema. el ibid. II. Red- 
ire ad propositum. (Sic Forceltinus : ipse lo- 
cum minime iavi-ni). Id. 3. Off. U. M. Sed jam 
ad propositum reveitaraur. Horat. Art. P. Iu4. 
neu quid medios intercinat actus, Quod non pro- 
posito conducat, et baereat apte. non faccia a 
-proposito. et African. Dig. 33. 8. 16. a med. 
Ibi eoim propierea pretium deducendum, quod 
etc. at io proposito. etc. ma net caso nos- 
tra , e tc. Quinlil. 8. 3. 15. Sed ad proposi- 
tum. scil. veniamus, aut revertamur. Phccdr. 1. 
5. Numquam est hdelis cum potente societas. 
Testatur h*c fabeila propositum meum. la mia 
proposizione, it mio detto. et Cic. 2. Orat. 53. 
215. Dernonslrando, id, quod concludere iili 
Telint, non eflici ei propos tis, nee esse conse- 
quens. dalle premesse. ^ 4. Befertur etiain ad 
Institutum vjvendi, instituto di vivere, profes- 
sion, disciplina, sella. Vellej. 2. 2. 2. Vir vita 
Snnocentissimus, in^enio florentissimus, proposito 
saoctissimas. Phcedr. prol. 3. Mutaodum libi 
propositum est el vit;u genus. Justin. 6. 8. 10. 
Neque ab hoc vita proposito mortis ratio dis- 
sensit. Senecn Ep. (H. jjon est quod iascribas 
tibi philosophiam: atque et'am aliud proposito 
tuo nomen impone: valetudinem et imbeciHita- 
tem vocato et desidiam. Juvenal. 9. 21. Seiis- 
se vjderis Propositum, et vit» contrarius ire 
priori, et 10. 325. qu'd profuit olim Hippoljfto 
grave propositum? Id. 5. 1. Si te propositi non- 
dum pudet, etc. ^ 5. Denique quum duo sint 
quiettioaum genera, alierum deHnitum, quod 



— 922 



; Grraei wro'&anw, Latini causam rocant: aiterum 
inDnitum, quod S^W illi appellant; hoc ncs, 
inquit Cic. Topic. 21. 79., propositum possumus 
nominare. f 6. Est eliam prograrama, Jko^succ 
Tab. alim. Ba>b. io Ann. dell' instil, di corr. 
archeol. a. t»45. p. 64. oblicarvnt phaedia xx 
pbOposito ligvrbs Bakbiani. In Inscript. Gr. 
apud Boeck. Corp. Inscr. Gr. n. 1625. /. 7. 
et 54. an" eie&-e/wtT0ff. V. et Bullelt. dell' Instit. 
di corr. archeol. Ifapol. a. V. p. 135. 

PKOPORRO, adverb, piu ollre, di vantaggio, 
vie piu, quiddam amplius quam porro, ulterius. 
praeterea, longius. 

I.) Proprie. Lucret. 2. 279. Et sibi proporro, 
quae sint primordia, quaerunt. Adde eumd. 4. 
890. et 5. 312. Lucilius apud iV'on. p. 149. 13. 
Merc. Sperans lactare me eamdera Banc proporro 
posse et mansum ex me daturum. Ha pro cor- 
rupto proferro legit Lachmann. 

II.) Translate, reddi potest prorsus, omnino. 
Lucret. 3. 275. Atque atiima est aoima? propor- 
ro totius ipsa, et ibid. 281. atque aoimai toiius 
ipsa Proporro est anima. et dominatur corpore 
toto. ft. c. io anima nihil est omnino, nisi ani- 
ma, et ut porro et ulterius in ejus considera- 
tioae pergas, nihil prorsus invenies, nisi aniuiam 
PROPOBTf O, 6a is, f. 3. proporzione, avaXo- 
Yca, comparatio et respectus unius rei ad aliam: 
a pro et portio. Quia ssepe pro portione La line 
dicebatur, paullalim coalesceotibus usu frequeoti 
duabus vocibus, proportio facta est. — a) Ex- 
tra sex turn casum. farro 10. Z. L. 1. Mull. 
Dicam de quatuor rebus, qus continentur decli- 
nationibus verborum: quid sit simile ac dissi- 
mile; quid ratio, quam appellant "Xo'yoy; quid 
proportio, quod dicunt aWXoyov; quid consue- 
tudo. Festus p. 253. 9. Mutt. Peoatis sin.gu- 
lanter Labeo Antistius posse dici putat, quia 
pluraliter Penates dicantur: quum patialur pro- 
portio^ etiam Penas dici, ut oplimas, prima*, An- 
tias. Cic. Tim. 4. in fin. Sed vincuiorum id est 
ap'.issimum atque pulcoerrimum, quod e\. se, at- 
que de his, utia? adstringit, quam maxime unum 
efiicit. Id uptime asseiuitur qup Grvce av&Xoyta, 
Latine (audendum est enim, quoniam hsc pri- 
mmn a nobis novanturi com n a ratio, proporliove 
dici potest. (Adde Quinlil. 1.6.9.) el ibid.l.a med. 
Ejus particular intervallo habebat numerus ad nu- 
merum eamdem proportionera comparalioriem- 
que in extremis, quam habent cclvi. cum cr.xr.iu. 
Id. 6. ferr. 11. 46. Ha?c autem omnia antiquo 
opere et sunimo artilicio facta: ut hoc liceret 
suspicari, fuisse aliquando apud Siculos 33u.ua 
pryporlione cetera, farro 1. II. Ii. .\\. 5. Ea 
qu* laxiora, et fecun liora, ut femioa. quam 
mas: ei proportione in virgultis iti'in. Curt. 7. 
II. Servare proportion<-m. — bi Absolute in 
sexto casu.Ci'c. Tim. 5. Ut auemadrnodum ignis 
aaimic, sic anima aqux: quodque anima aquas. 
id aqua terra; proporlione redderet. a propor- 
zione. et Colum. 12. /{. Ii. 41. J. Si plus vo- 
lueris facere, proportione, qua supra, mel adji- 
cies. Adde Plin. 2S. I/ist. nat. 19. SO. (±6i).; 
ct IVazar. Paneg. Constantin. 33. in fin. Sed' 
ubique legi eliam divisim potest pro porlione; 
V. POKTiO: a apud Plin. loc.cit. Sitlig. le- 
git tantuin portione. 

PROPUKI'IONABlLfTER, adverb, idem ac 
proportion a liter. Boelh. I. Geometr. p. 1206. 
Proportioaabiliter alias ex aliis constituunlur cir- 
cumfereati.p. Adde eumd. in Po'phrr 4 « 
88. ' 

PROPORTifONAUS, e, adject, ad proportio- 
neio pertiuens, ut Prupurtionales termini, apud 
Frontin. Colon, p. Ml. c! itj. Goesii 

PROPORTfONAl.lTAS. Slis, f. 3. proporzio- 
nalita, conditio earura rerum, quv inter se pro- 
portionem habent. Boeth. 2. Arithm. 40. ?'ro- 
portiooalitas est duarum, ve! piurium proportio- 
num similis babitudo, eliam si r.on eisdem qu3n- 
titatibus et diffurcntiis conslitul* sint. Adde 
eumd. ibid, sscpe. Cassiod. de geometr. 6. a med 
Proporiionaliia* in tribus, ut minimum, termi- 
nis inveoitur, quum proportionates eidem ejus- 
dem magnitudinit proportioned esse dicuotur. 



PROPRAEKECTUS 



praacedeutes consequentibus , et prsecedentibus 

consequentes. 

PROP0RTf6.\ALtTEB, adverb, proporzional- 
mente, cum proportion e. Boeth. Music. 3. 11. 
p. 1428. Superparticularis proportio scindi in 
33qua medio proportionaliter interposito numero 
noo potest. Adde eumd ibid, saspc. Cassiod. dt 
geome.tr. 6. a med. Quando tres magnitudines 
proporlionaliter fueriot conslitut*. 

PBOPORTiONATUS, a, urn, particip. ab inu- 
sit. propor/to?io; proporz,tonafo_, ut Corpus sa- 
tis proporlionatum, apud Firmic. 4. Malhes. 13. 
PROPOSCO, is, ere, a. 3. Gloss. Isid. propo- 
scit, petit. 

PROPOSITI*), onis, f. 3. actus proponendi, 
expoaeadi, exhibendi, it metier fuori, il propor- 
re. il most rare, wpd&Eat;. 

I.) Proprie. ^ 1. Stricto sensu est actus pro- 
ponendi. Cic. 3. Tusc. 18. 39. ilujus ne vita: 
propositio et cogitatio aut Thyesten levare pot- 
ent, aut .Edam? Id. 2. Invent. 54. 163. Ma- 
gnificentia est rerum magnarum ct "xcelsarum, 
cum animi ampia quadam et spbmdida propo- 
sitione, agitatio atque administralio. <J 2, Pro- 
positio animi apud Tryphonin. Dig. 50. 16. 
225. est propositum. voluntas. ^ 3. In argu- 
mentatione oratoria est prima pars syllogism!. 
Cic. 2. I/erenn. 18. 28. Perfectissima argumen- 
tatjo est ea, q-ja> in quinque partes est distribu- 
ta, propositionem. rationem, ralionis coufirma- 
tioaem, exornationerr., complc^ionem. Proposi- 
tio est, per quam ostendimus summatim, quid 
sit, quod probare volurnus. Id. 1. Invent. 37. 
67. Propositio est, per quam locus is breviter 
eipoollur, ex quo vis ornnis oportet emanet ra- 
liocmatiunis.. V. eliam ibid. c. 34. 35. 36. ; et 
Qumtii. 5. 14. I., unde patet, propositionem 
esse in sUlogismo la rnaggiore,'u\ne et inter. tio 
appellatur. 

II.) Translate. t( 1. Propositio in oration 
est, quum protitemur. qua de re dicturi simus, 
propjs^tonc. Cic. 3. Orat. 53. 201. Propositio. 
quid sis dicmrus, et ab eo, quod est dictum, se- 
junctio. (V. Quintil. 4.4. i.) Seneca 6. Benef. 
7. lllo transeatnus, an ei debeatur aliquid, qui 
nobis in vj*,us profuit. Hoc apcrtius potui dicere. 
nisi propositio deberet esse conlusior. ut distio- 
ctio statirri subsecula ostendpret. utruinque qu*- 
ri, an etc. ^ 2. Omnis etiam oratio, qua ali- 
quid aflirmatur. vel negatur, propositio est. 
Quinlil. 7. 1. 9. Lex est, qurr jubet exberedera 
esse turn, qui patri proditionis reo non alTuerit: 
lu autem non afluisli. ilanc propositionem ne- 
cessaiio sequitur legis iaudatio, ct ejus, qui non 
atluent, vituperalio. et ibid. 47. Propositio sim- 
plex aut conjuncta. Gell. :>. ~. sub fin. Noc ergo 
integra esi propositio dicenda: Aut honesta sunt, 
quiK imperat p.aer, aut turpia. Deest enim dis- 
jiinclioni isti tertium : aut neque honesta sunt, 
neque turpia. t[ 3. African. Dig. 16. 1. 10. 
speciem facli, seu casum, ut vocantj aut qu.Tsti.»- 
nem propositionem appellat. 

PROPO-SlliVLS. a, um, adject, qui circa pro- 
positioues versa lu r. Boelh. Aristot. Topic. 8. p. 
733. .Maxim.- circi propositiones et. insiantias est 
dialectics propositivus et irfanlivus. Est autem 
proponcre quid em untim facere, qua- sunt pin- 
ts; instare autem, quod uaum est, facere pltira. 
PROPOSrrOR : oris. in. 3. speciaiim est qui 
qu;t>tiooem propouit. Augustin. de. duub. anirn. 
8. 10. Nu.cio quomodo s;i-pe in aftercando ma- 
gU3s qu.estionis prop osi lor persoaarn maeni do- 
ctoris oslenlat, fleru.nque ipse ipso, quem'terret, 
ia eo. de quo tenet, indoctior. Id. in Johann. 
tract. i'J. 10. ft ipse esset expositor, qui pro- 
posito r. 

PROPOSITUM, i. n. 2. et 

PROPOSITUS, a, urn, particip. V. PROPO- 

PROPOTATlO, onis, f. 3. propinalio. Gloss. 
Cyrill. Upzr.isii, propolatio. Gioas. Philox. 
Perpolatio i lege Propotaliu), irpcTroat;. 

PUOPR.EFECTL'S, i, , n . 2. et proprjefecto, ef 
divisim pro prrcfecto, viceprefetto, vices ageas 
pr.Tfecti. Inscript. apud Murat. 17. 8. ows 



PROPRAETOR 

TKHBNTIVS FVDBNS YTTEDtAKYS USG. AVGG. FRO- 

frakf. provincial rabtiab. la eadera taraen 
apud Matf. Mus. Per. 239. 1. rectius proprabt. 
legitur. Alia apud Gruter. 370. 3. l. avr. avia- 

KIO SYUMACHO V. C. PRO PRAEPKCTIS PRABTORIO 
IW VBBR ROMA FIKfllMlSOVB FROVlNCnS etC. Am- 

mian. 28. 1. ante med, VaJentinianus Maximiaao 
praefectu aononae, Romae agere disposito pro 
praefectis, sociavit ad h-*c cognosceuda Leonem 
notariuro. Imppp. Gratian., Valentin, et Theo- 
dvs. Cod. Theod. 6. 26. 4. Proximos memorise, 
episiolarum ac iibellorura Ha vicariorum hono- 
re cumulamus, ut inter eos roerilo dignitatis h&- 
beantur, qui pro prnefectis diceceses sibi creditas 
temperarunt. 

PROPR.ETOR, oris, m. et propr^tove, inde- 
clinabilitev, et pro praetore, ut de voce Procon- 
sul dictum est, vicepretore, dv:ioxocixv)'rO{, — 
a) Erat qui eitraordinariam praeluram gerebat, 
qui stante republica, quum uni> anno praetor Ro- 
ma fuisset, sequenti cum imperio pr;etorio in pro- 
vinciam miUebatur. Cic. 2. Divinat. 36. 1&. Quam 
mulii anni sunt, quum bella a propratoribus et 
proconsulibus adrainlslrantur 1 Id. 13. Phil. 10. 
22. Neque se imperatorem, neque Hirtium consu- 
ls, nee propnelore Gajsarem (vocal). Liv. 35. sub 
init. Idem propraatore Lusitauos aggressus, etc. 
— 6) Duo fuere propraHorum genera : uQum 
eorum, qui, exacta prius Rom* pralura, deinde 
provinciam administrabant : alterum eorum, qui- 
bus, licet prsetores antea non fuissent, praetor ia 
auctoritas et imperium mandabatur. His similia 
de proconsuiibus supra in PROCONSUL dicta 
sunt. — c) Item stante republica qucestor pro 
prxtore dictus fuit, qui loco prsetoris absentia 
aliquain provincial jure pneiorio administrabat. 
Sail. Jug. 111. Ad Sullam (qucestor em) perfu- 
giunt, quern consul {Marius) in expeditionem 
proDeiscens pro pnelore reliquerat. Id. Cat. 19, 
Piso in citeriorem Hispaniam qu;estor pro pr«- 
lore missus est, adnitente Crasso- llinc Inscript. 
apud Gruter. 383. 5. cm. calpvrmvs c>. f. fiso 

QVAESTOR PRO PR. BX S. C. FROVtKCIAM. HtSPAMAM 

citeriorkm optinvit. f^eliej. 2. 45. 4. P. Clo- 
dius legem tulit, ut M. Cato quaestor cum jure 

prcctorio, adjecto etiam quaestore, mitteretur in 
insulatn Cyprum. Uinc apud Cic. 12. Fam. 15. 
P. Lentulus Spinther, qui quaestor in Asiam pro- 
fectus erat cum Trebonio proconsule, in epistolae 
titulo proquxstor pro prxtore dicitur: scilicet 
pro prxtore, quia, rtefupcto Trebonio, ejus lo- 
cum assumpserat: proquxstor vero, quia qua»- 
storis officium non intcrmiserat. — d) Sub Au- 
gusts aliter se res habuit. Nam in provinces se- 
natoriis qusstores, et legati proconsulum dicti 
sunt quxstores et legati pro prxtore, licet si- 
mul adessent proconsules. Qui vero aliquando 
loco proconsulis vel absentis, vel defuncti pro- 
vinciatn administrabat, dicebatur esse vice pro- 
consulis. Inscript. apud Outer. 344. 8. l. aci- 

L1VS RVPY8 9. PROPRAKT. FROV1NCIAB SICILIA1. 

Alia item Sicula apud eumd. 10U. 10. ccwcor- 

U1AK SACRVM DED1CANTIBVS M. HATBR10 CAND100 
PK0CO3. ET L. CORIV'BLIO MARCBCXO I). PR. PR. Alia 

apud Marin. Iscriz. Jib. p. 50. l. fabio m. f. 
gal. ciloni leg. pr. PR. p/umncio? WARBonensts. 
Alia apud Gruter. 38t. 3. L. caksomvs lvcil- 
118 1.BCATVS PROV. AFRICAB EODEM TBMPORB VICK 

phocohivlib. Alia apud Marin. Frat. Arv. p. 5. 

C. WIMCIVS ITALVB PROC. PROY1NCIAE AStAB OVAM 
UAKDATV PHIKCIPIS VICE DBFVNCTl FR0CO3. RBXIT. 

— e Sub iisdem Auguslis In provinciis. Cassa- 
reis harum rectores appellati sunt legati Jug. 
pro prostore. V. LEGATU9. — f) Aliquando 
etiam dicuntur pro praetore tanlura; h. e. legati 
Augusti mlssl loco prajloris, qui stanle republica 
eas provincias admiaistrare solebant. Tac. 2. Ann. 
6o, Laiinius Paodus pro pratore Masise eas ILt- 
teras in Thraciam mitit. Id. 12. ibid. 31. P. 
Ostorium pro pra?lore turbidaa res eicepere.-//ji 
Tac. locis alii conjunctim leg, propr.^tore. — 
g) Rectum caium babent Gloss. CyrM. 'Avti- 
OTp«'Tr,Y0c, proprator. 

PROPRtASSlT. V. PROPRIO. 

PROPRlATIM, adferb. singllUtim, proprie. 



— 923 — 

Amob. 3. 43. Usque adeo res exigit propria- 
tira deos scire, nee dubitare de uniqscujusque 
?i, nomine. Zucret. 2. 975. Quid? genus hu- 
manum proprislim de qu'bus actum est etc. 
AUi teg. proorietim, alii plures propritim: in- 
ter quos Non. p. 51 1. 14. Merc. 

PROPRlE, adverb. Comp. Proprius legitur 
tantum apud Fronton. 1. ad Amic. (edente ite- 
rum A. Maio) Ep. IT. Variants alurnnis ma- 
sculis feminisque ststertium deciens singulis re- 
iiquit usurarium proprius, quam proprium: nam 
quinquagena annua ab Augusta singulis dari 
jussit. V. L'SUR ARIL'S. — Sup. Propriissime 
est Boeth. Arisloi. Topic, 1. 6. p. 665. Solet 
autem et hoc assignari multipliciter, propriissi- 
me autem. et ibid. p. 719. Dicebatur autem pro- 
priissime idem quod-numero unuin. — proprie 
■I 1. Est privalim, peculiariter : cui opponitur 
coramuniler, publice, promiscue, xopt'wc (U. V ar ~ 
ticolarmente , in particolare , privalamente; 
Fr. en parliculier, parliculierement, propre- 
ment, en propre; Hisp. particularmente,pro- 
priamente; Germ, eigenlhumlich, eigen, insbe- 
sondere, vorzuglich, voi zugstveise ; Angl. parti- 
cularly, in particular, peculiarly, strictly). Cic. 
9. Fam. 15, Quod me amas, est tibi commune 
cum multis: quod iu ipse taiu amandus es, lam- 
que in omni geoere jucundus, id est proprie 
tuum, Cels. 1. 26. n. 4. Has curaliones in femi- 
nis quoque similes sunt: de quihus parum, pro- 
pria tamen, quadam dicenda sunt. Liv. 34. 5. 
sub fin. Quod in rebus ad omnes pariter viros fe- 
rainasque pertioeniibus fecisse eas nemo miratus 
est, in causa proprie ad ipsas perlinente miramur- 
fecisse? Cic. 2. leg. Agr. 31. 85. Si campus Mar- 
tius dividatur, el unicuique vestrum bini pedes as- 
signenturj tamen promi.cue toto, quam proprie 
parva frui parte malleti9. Liv. 35. 48. Piovectus 
deinde est iutemperanlia linguae in maledicta, 
nunc coramuniler Romanorum , nunc proprie 
ipsiui Quinctii. Id. 25. 28. Ut una omnium, qui 
obsiderentur, qujque extra obsidionem essent, 
fortuna essel; neve alteri proprie sibi pacisce- 
rentur quidquam. Cic. Sext. 16. 37. Cujus cau- 
sam neque senatus publice, neque ullus ordo 
proprie susceperat. Id. 5. Att. 2. Cui deposcenti 
mea mandata cetera universe macdavi; iilud 
proprie, ne pateretur-prorogari nobis provin- 
cias. Plin, 19. Hist. nat. 2. 7. (26). Herba et 
hsec spoote nascens, et qua; non queat seri, jun- 
cusque propria aridi soli, uni terr'ae dato vilio. 
•J 2. Item ad rem maxime pertineodo, vere, le- 
gitime, propriamente. Qaintil. 8. 2. 9. Proprie 
dictum id est, quo nihil ioveniri potest signifi- 
cantius. Cic. 2. Phil. 31. 77. O hoininem ne- 
quarn! Quid eoim aliud dicam? inagis proprie 
njbil possum dicere. Id. Partit. orat. i. 3. 
Proprie in rebus, inveoire; in verbis, eloqui, di- 
citur. Id. 3. Off. 3. 13. Iilud quidem honestum, 
quod proprie vereque dicitur, id in sapientibus 
est solis. Seneca 2. Bennf. 27. Hie quater mil- 
lies sestertium suum vidit. Proprie dixi: nihil 
euim amplius quam vidit. PUn. 3. Hist. nat. 
22. 26. <144). Eo tractu fuerc Labeatw, Sasaei, 
Grabaei proprieque dicti Illyrii. Id. 33. i'&iii. 6. 
33. (.101). Iu iisdem argenti metallis invenitur, 
ut proprie dicamus, spumaa lapis Candidas : siim- 
mi appellant, per parlar propriamente. et Sue- 
ton. Gramm. 4. Proprie sic (grammaticos) ap- 
pellandos poetarum iclerpreles. Gtll. 2. 6. Qui 
t'erlur et raptalur, alque hue alque iliac dislra- 
hitur, is vexari proprie dicilur. Id. 7. 11. Qui 
proprie atque iutegre loculi sunt, leves dixerunt, 
quos nunc viles et nullo honore dignos dlcimus. 
Id. 9. 1. sub fin. Uli aliquo verbo admodum pro- 
pria et Latine. Id, 16. 5. Id voc8bulum non 
semper proprie, sed per quasdam translaliones 
est dictum. Id. 19. 7. Proprie inagis, quam usi- 
tate dictum. Quintil. i. 4. 5. Rloquentia non 
mediocri est opus, ut de uoaquaque earuro re- 
rum dicat proprie et copiose. u prnposito. 
PROPRtfiTARlUS, a, urn, adject. V. voc. seq. 
PROPRlETARlUS, It, ra. 2. proprietary, di- 
citur a JCtis, qui rei cujuspiaro legilimum ac 
proprium dominium babel: et disuoguitur a fru- 



PROPRIO 

ctuario, cui uius, aut fructui rei tantummodo 
competit. Ulp. Dig. 7. I. 15. et ibid. 15. 1.13. 
et ibid. *7. 2. 47. et Paul. ibid. 39. 2. 22. et 

Pompon, ibid. 7. 8. 22. — Adjective proprie- 
taria res, cujus dominium proprietarius babet. 
Paul. 5. Senlent. tit. 7. Sic Cassiod. 7. fariar. 
44. Proprietarium jus. 

PROPRlfiTAS, atis, i. 3. proprieta, natura, 
naturalezza, forza o qualita particolare e pro- 
pria, t'StoxTj;, propria \ia et natura cujusque rei, 
qualitas, facultas, qua ab aliis dilTert. 

I.) Proprie. Cic. 4. Acad. (2. pr.) 18. 56. Sin- 
gularum rerum singolaj proprietaies sunt. Id. 
Partit. orat. 12. 41. De (initio gencre dedaratur 
et proprietate quadam. Liv. 38. 17. Terras pro- 
prietas cslique. Id. 45. 30. Pars prima Macedo- 
nia Disaltas babet, et multas frugum propriela- 
tes. h. e. muha propria frugum genera. PUn. 13. 
Hist. nat. 22.41. <.121\ Coicygia proprietatem 
babet fructura amittendi laaugioe. Id. 21. ibid. 
15. 54. (91). Tribulo proprietas, quod et fru- 
ctum spioosum babet. Id. 13. ibid. 1. 2. (13). 
Hujus unguenli proprietas, ut ventiletur in co- 
quendo. Id. 15. ibid. 15. 17. (os). Pomis pro- 
prielates pirisque vini. Id. 35. ibid. 18. 59. (202). 
Sunt genera terras proprietatis suae: ex Galata 
insula scorpiones necat, Balearis serpentes. Id. 
28. ibid. 3. 6. (30). MulW animaliura proprie- 
taies. Seneca 3. Qucest. flat. 18. 6. Non tem- 
pero mini, quin utar interdum temerariis verbis 
et proprietatis modum excedam. — Proprietas 
mentis, rectus mentis status, quo quis apud se 
est, et mentis compos. Sisenna apud Aon. p. 
58. 14. Merc. C. Tilinlus quidam, cui minus pro- 
prietas mentis a natura tradita videretur. Alii 
leg. proprietas raetus, h. e. natura metuendi. 

II.) Translate, ^f t. Apud JClos est dominium 
ipsius rei, quo res propria cujusque est, nee com- 
munis cum aliis: el dilTert a domiuio usus et 
fruclus, dominto d{ proprieta, Justin. 2. 7. 7. 
De proprietate Salauiinaj iusul.e dimicalum fue- 
rat. Sueton. Galb. 7. De proprietate jumenti 
quum quaereretur, ita decrcvit, etc. Clp. Dig. 4. 
3. 33. Rei, quam venalem possessor habebal, li- 
tem proprietatis advers<*rius rnovere c<epit. — 
Ha»c duplex est: plena, si ei ususfructus codjuu- 
ctus sit: nuda, si ab ea abscessit. Papinian. ibid. 
7. 4. 4. et Triphonin. ibid. 23. 3. 78. ante med, 
— Proprietas dicitur etiam ipsa res, quae pro- 
pria est. Clp. ibid. 47. 1. 47. Quod interfuit 
ejus, proprietatem con esse subreptara. Cajus 
ibid. 7. 1. 6. exlr. Legate alicui proprietatem, 
deducto usul'ructu. — Proprietatis dominus , 
proprietarius. Ulp. ibid. 7. 1. 13. 15. el 25. et 
Paul. ibid. 9. 1. 12- J 2. Proprietas ver bo- 
rum, conjunctio illorum arta et apta cum re- 
bus ipsls. quas significant. Quintil. 8. 2. 1. Pro- 
prietas verboruin non simpliciter accipitur. Pri- 
mus enim inwuleclus esl, sua cujusque rei ap- 
pellalio: qua non semper ulimuv; nam et obscoa- 
na vitabimus, el soidida, et humilia. Secundo 
modo dicitur proprietas, inter plura, qu;e sunt 
ejusdem nominis, id, unde cetera ducta sunt:ut 
vertex est contorta in se aqua, tel quidquid aliud 
similiter verlilur: inde propter llexura capillo- 
rum, pars est summa capitis: el ex hoc quod est 
in montibus eminentissim;if»i. Recte, inquam, di- 
xeris b;ec omnia vertices: proprie tamen unde 
inltiuns est. Tertius est huic diversus modus, 
quum res communis pluribus, in uno aliquo ha- 
bet nomen eximlum, ut carmen funebre proprie 
namia, et tabernaculum ducis, augurale. Item 
quod commune est aliis nomen, intellectu alicui 
rei peculiariter tribuitur, ut Lrbcm, Roraam ac- 
cipimus, et veuates, noviiios, quum sint urbes 
ali* quoque, et venalia mulia. At iilud jam non 
mediocriler probandum, ut proprie dictum id 
sit, quo nihil ioveniri ptisiil significaotlus, ut 
Cato dixit, G. C*sart-ra od eTertendam rempubl. 
s'obrium acoessisse, ut Virgilius (6. Eel. 5.) de- 
ductura carmen, et lloratius (1. Od. 12.) acrem 

Libia in. 

PROPRlEriM. V. PROPRlATIM. 
PROPRIO, as, avi, are, a. 1. \av propria, 

proprium faclo. Carl. .^urei. 5. Tard. II. ana 



PR0PRIT1M 

med, EUnim iraraiiso liquora plurlrao fluldan- 
tur accepla, atque caro mollitur, el digestioae 
ft, ell e solidtora propriantur. Id. 1. A cut. 15. tub 
fin. Neque accepts per cibos impertlri corporl 
facile vldeaniur, neque vel per tenue* viai dige- 
stion* ioluU propriarl, atque ad tul deitioata 
pervenlre. h. e. loci's, quorum propria sunt, sub- 
minislrari. Sic Theod. Pritcian. lib. 4. de Se- 
mitic p. 316, bi$ retro ed. Aid- Corruptione ma 
oeque sursum car ail viai accipere sinat nutri- 
menlum, tut corpori propriare. — Propriassil 
(pro propriaverit) Festus p. 229. 6. JIull. do- 
eel esse, proprium feceril. 

PROPRlTIM. r. PROPRIATIM. 

PHOPRIUS, a, um, adject, Corap. Proprior 
babet Seneca 5. Controv. 33. a med. Uao ver- 
bo propriore usus. Alii leg. propiore. — Sup. eit 
Boethii Aristot. analyt. post. 1. p. 532. Pro- 
prtiuimum est scire etc. el Aristot. Topic. 7. 1. 
p, 719. Secundum proprtissimum eorum modo- 
rum. — Proprius (a prope, ut videtur) ett. pe- 
culiars, prsecipuus, privatus, suus cuJusque,non 
communis, rSios, Ku'pco? (It. parlicolare , pro- 
prio, private- ; Fr. qui appartient en prop re a, 
propre, parliculier, qu'on ne part age pat avec 
d'autret; Hisp. particular, privado; Germ, ex- 
genthumlich, eigen, besonders; Angl. peculiar, 
particular, special, private, propre, on't own, 
personal, lole). ^ I. Geaeralim, proprius est, ut 
diximus, peculiaris, praecipuus, privatus, suus cu- 
Jusque, non communis; atque ideo ssepe occurrit 
cum opposilo communis. — a) Universira. Cic. 
7. Fam. 30. Cujus quum proprium te esse scribis 
mauciplo el nexu, me urn autem usu et fructj, con- 
tents isto »um. Id enlm est cujuBque proprium, 
quo quisque fruitur atque utitur. f'arro apud 
Ifon. p. 361.24, Merc. Nam viriutem propriam 
mortalibus fecit: cetera promiicue voluit com- 
munia habere. Cic. Senect. 11. 35. At id qui- 
dem qoq pioprium seoeclutis eat vitium, sed 
commune valeludinls. Id. Prov . cons. I. 2. 
Pr»cipuum ilium et proprium sensum doioris, 
quern vos taraeu coraraunera semper vobii me- 
cum ena duxistis, a senlentia dicenda amovebo. 
Id. Suit. 3. tf. Tern pin agendi fuit mibi ma- 
g'u proprium, quam ceteris; doioris vero et ti- 
motis et periculi fuit iila causa communis. Id. 
Sext. 3, 8. Neque communem metum omnium, 
nee propriam oonnullorum de ipso suspicionem 
sedare voluisse. Id. 1. Off. 4. 13. In primis bo* 
minis est propria veri investigalio. Id. 3. Phil. 
11, 29, Ul aut liberlatem propriam Roman! et 
generis et nomiois recuperemus, aut mortem 
serviluti aoteponaniui. Plin. 7. Hist. nat. 25. 
26. (03), Cvsaii proprium et peculiare sit Cle- 
men tiee insigne. Id. 14. ibid. 2o. 26, (131). Pro- 
prium inter liquores vino, mucescere. Cic. Rose. 
Am. 8. 21. Tria prcedia Capiloni propria tra- 
duntur, h. e. ut sua ejus, et privaU ac propria 
sinl. yirg. 7. jEn. 331. Hunc mibi da proprium, 
virgo sata node, Iaborem. h. e. ut pro me lan- 
tummudo sil, raibique soli prosit. — Facere pro- 
prium opponitur xtp facere mutuum apud Plant. 
Cure. i. I. 46. pa. Ka (ancillula) me depi-iit. Ego 
autem curu ilia facure nolo mutuum. fa. Quid 
tU? rii. Quia pioprium faciu; a mo paiitci si- 
tnul. h. e. quia a mo II lam tnua, non stilus cau- 
sa; sen amu iltam amore, qui mihi seinpvr pro- 
prius, nee auferri possit. noo qui mutuus, iduo- 
que aiiijuitodo aufirendus. — Proprium nomen 
apud GrainmaticuS opponitur appcllalivo, quaiu 
voccin vide sue locu. — b) Jungilur cum pro- 
nominibus pusstssivis. Cic. Hose. Am. 52. 150. 
TJt quum adt'tnerii nubis omnia, qu*c nostra erant 
propriii, is.- lucem quoque banc, qure communis 
est, e rip ere cupiat. Id. 1. Or at. 10. 44. .Non 
jd mihi videhitur orator, st-d Crassus sua qua- 
darn propria, nun cummuoi oratorum facul'.atc 
posii'. I.tncejvs ad Cic. 5. Fam. 14. ad /i'». LU 
red t- as ad cunsueiuditinn tk\ noslroin cummu- 
nem, v>l liiam solius et propriam, Cic. 2. ibid. 
17. ad jin. Quod in rum erat piupiium, ul aln- 
riis uli ntgarfin, irl etc. Lii\ 3. 70. Ancipiti 
terroio dissipasset bostes, ni suo proprio i-urn 
prcelio cquitts Yolscorum ciCi'fluto aliquamditt 



— 924 - 

tenutuent. Cces. 3. B. C. 20. Calimitaiem aut 

propriam tuara, aut temporum querl. — c) Et 
pro iis etiam apte ponliur. Liv. 2. 53 sub (in. 
Non placebat, socios propriii viribus consiliitque 
bella gerere h. e. suis. Id. 7. 9. Quassita ea pro- 
pria fa mi lies lau* leviorem auctorem Licioiura 
faclt. h. e. suas. Horat. I. Ep. 7. 50. Adrasura 
queradam vacua lonsoris in umbra Cultello pro- 
prios purgnntem leniter ungues. Id. 1. Sat. 6. 
22. Vol merito, quoaiam in propria non pelle 
quiessem. h. e. mea. Id. i. Od. I. 9. Ilium, si 
proprio condidit horreo Quidquid de Lybicis ver- 
ritur arels. Ovid. 4. Pont. 7. 13. Atque utinam 
pars h*c tantum spectata fuisset, Non etiara pro- 
prio cogoila Marie tibi. h. e. tuo. Claudian. 
epigr. 2t. Hoc proprium vellet cingere Castor 
equum, — d) Proprium absolute res sua, propria 
Cujusque, U proprio, H suo. Phcedr. 1, 4. Amit- 
tlt medio proprium, qui alieaum appetit. Mar- 
tial. 12. IS. Ante Joris statuam crepuit satur 
blslrio; pasnam Juppiler indixit, vlvere de pro- 
prio. *— Item proprietas, proprieta, aualila par- 
licolare. Quintil. 5. 10. 64, Proprium est, aut 
quod soli accidit, qt boiuini sermo, risus; aut 
quod ulique accidit, sed non soli, ut igni cale- 
facere. — Ad propria, in propria est idem, ac 
domum, npec to otxeta. TrebtU. Poll. Galtien. 
7. Per eadem tempora etiam Scylbae in Asia Ro- 
manorum ducum virtute ac ductu vastali ad 
propria recesserunt. Ammian. 17. 106. ad fin. 
Et base pollicilus-ad propria remcare permissus 
est. Id. 21, 13. med. Nunciatur, regem cum 
omni manu, quam duxerat, ad propria reverlis- 
se. — In propria, eodem sensu, sed Cgurale. 
Fulgat. interpr. Jo. 1. II. In propria venit, 
et sui eum non l-eceperunt. ^ 2, Speciatim est 
legitimus, germaaus, crtus, maiime perlinens, 
conjuoctus, Cic. Casein, 1 8. 51. Res ut omnes suis 
cerli8 ac proptiis vocabulis nomiaenlur- Id. 1. 
Off. 12. 37, Qui proprio nomine perduellis erat, 
is bostis rocabalur. Id. 3. Orat. 37. 149. Ule- 
mur verbis aut iis, quae propria sunt et certa 
quasi vocabula re rum : aut iis, qua? trans- 
feruntur. — Hue pertinere videtur lllud Lu- 
cretii 4. 1134. Atque in amore mala btec pro- 
prio *ummeque secundo Inventuotur: in adver- 
$0 vero atque inopi suot, etc. h. e. in amo- 
re legilim^, vero, el proprie dicto- % 3. Item 
speciatim est extraordinarius, ab aliis abborreni 
atque diversus. Zentutus apud Cic. 10. Fam. 
35. Id vobU brevi probasscm, nisi mibi fortuoa 
proprium consilium exlorsisset: Liv. 35. 33. ad 
fin. lluic lam superbo decreto addidit propriam 
contumeliara Democrilus prselor eorum. strana, 
originate. ^ 4. Item est aplus, accommodatu», 
alio, propria, a proposito. Plin. 24. I/isL nat. 
15. 80. (136). Cbameepeuce lumborum et spina- 
doloribus propria est. Scribon. Compos. 200. 
Remedia piopria ad singula sumere. % 5. Item 
s*pe diulurnus, slabilis, firmus, perpetuus, fer- 
mo, stabile, perpetuo. Accius apud Ifon. p. 
362. 2. Merc. Non facile sine deum opera pro- 
pria humana sunt bona. jLucilius apud eumd, 
ibid. Quum 6ciam, nihil in vita proprium mor- 
tal L datum esse. Plaut. Most. 1. 3. 67. Si tibi 
sat acceptum est, for? victurn tibi sempittrnum, 
atque ilium aniatorem tibi pioprium futurura 
in vila. Cic. pro leg. Manil. 16. 4^. Quod ut itli 
pioprium sit atque peipetuuin, oplare debetis. Id. 
post redit. in Senat. 4. 8. Si illud Vie duobus 
cunsulibus perenDe ac proprium manere potuis- 
set. Nepos Thrasyb. k. Parva munera diuiina, 
locupletia non propria isse consutverunt. Ter. 
Andr. 5. 5. 3. Ego deoruni vitam propterea Bem- 
piternam esse arpitror, quod voluptaies eorum 
proprie sunt, f'irg. I. /En. 76. Ufiupvam Con» 
ijubio jimgam stabili, prupriamquc dicabo. Adde 
eumd. 3. ibid. v5.; et Ter. Andr. 4 3. 1 . Si- 
militer lloral. 2. Sat. G. 4. ml aniplius ore, 
Maia nalp, nisi ul popria h;cc mihi munera fa- 
xis. Id. ibid. 3. 1-9. Nam propria telluris be* 
rum naiuia neque ilium, Nee mv., nee quem- 
qiism siatuil. Cf. eumd. 2, Ep. 2. 171. tamquam 
Sil propiium quidquam, puncto quod mubllis 
borre- I't-rmulct domiuos et cedat in allei« jura. 



PROPTEB 

Sic quia perpetuus nulli datur usus etc. Id. 2. 
Od. 2. 21. ragnum et diadema tutum Deferens 
uni propriamque laurum. 

PROPTER, syncop. pro propiter a prope, ut 
firmiter et firme, est A) Adverbium; et B) prsr- 
positio. 

A) Ad? erbium propter est prope, juita, in 
propinquo, da vicino, da presso, 6*7704. Cato 
R. R. 151. Serito in loco, ubi aqua propter siet. 
TVr. Adelpk. 4. 2. 37. Ibi angiportura propter est. 
Id. Eun. 2. 3. 77. Inlerdum propter dormiet. 
Lucret. 2. 417. Araque Paocha-os eihalat propter 
odores. Cic. Rose Am. 23. 64. Duo fllii propter 
cubantes. Id. 6. Verr. 48. 107. Elenim propter 
est spelunca qusedam etc. Alii leg. prope. Id. 
2. Nat. D. 47. 120. Quiu etiam a caulibus, .1 
propter sali sint, refugere dicuntur. Ita et Qrell.; 
al. prope, Eadem lectionis varielas est apud 
eumd. Senect. 14. 48., et pro leg. Manil. 5. 13. 
et 6. 16. PhjBd>: 2. 6. Venit per auras cornis, 
et propter volans et*. Tac, 4. Ann. 54. Quum 
propter discumberet. 

B) Prasposllio propter Accusativum regit, — 
AUquando suo casui poslponilur. Pectus apud 
JVon. p. 417. 12. Merc. Te propter tot tantas- 
que habemus vastiutes funerum. Plaut. Amph. 
4, 1. 8. Quis fuerit, quera propter corpus suum 
stupri compleveril. Cic. Senect. 7. 22. Quod pro- 
pter sludium quum rem farniliarem negligere vi- 
deretur, etc. Adde eumd. Pis. 7. 15.; et Firg. 
12, /En. 177. Et Piin. 10. Hist. nat. 40. 56. 
(115). Caprarum ufceribus advolant suctum pro- 
pter lactis. Tac. 4. Ann. 4i». Translata debino 
castra hostera propter, et 15. ibid. 47. Viarn pro- 
pter. Adde Lucret. 1. 316 , 5. 622. et 4. 1023. 
-- Propter est idem ac prope, juila (It. presso, 
appresso, vicino; l"r. pris de, a cote de; Hisp. 
cerca, al lado, casi, junlo; Germ, nahe bei, 
nahe an, neben; Angl. near, hard or fast by, 
close to). 

I.) Proprie referlur ad locum. Plaut. Cure. 
4. 1, 14. Iu foro infimo boni bomioes- ambulant, 
in medio propter canalem, ibi ostentatores meri. 
Id. Rud. prol. 33. Itlic habitat Deemones in agro 
atque villa proxuma propter mare. Sisenna apud 
TYon. p. 367. 32. Merc. Partem cohovtium pro- 
pter mare collocat in lltora. Cic. Brut. 6, 24. 
In pratulo propter pielonis slatuam consedimus. 
Id. 3. Nat. D. 22 55. Insula; propter Sicilians, 
qu33 Vulqaniae nominabaotur. Liv. 28. 46. Pro- 
pter Junoois Laciniip templum soslatem Hanni- 
bal egii. Sail. Cat. 59. Ipse cum libertis el ca- 
lonibos propter aquilam adsistit, quam bello Cim- 
brico C Marius in exercitu babuisse dicebatur. 
Lucret. 2. 31).; et Virg. 8. Eel. 87. propter 
aqua? rivum. Virg, 9. /En. 679. Quales aerise li- 
quenlia flumiua circum, Sive Padi ripis, Alhesin 
tea propter amaaum, Consurgunt gemjnse quer- 
cus etc. Justin. 12. 9. 9. Ubi vero obrui multi- 
ludine se vidit, trunco se, qui lum propler rau- 
rum slabat, npplicuil. Plaut. Mil.glor. 1. 1.9. 
Stat propter virum fortein. 7"er. Adelph. 2. 1. 
15. Ilic propter hunc assiste. Ct'c. 1. Tusc. 43. 
104. Baculum propler me, quo ablgam, ponito- 
te. Id. i. de republ. 11. Eum quoque, ut salu- 
lavil, propter Tuberonem jussit assidere. Id. 2. 
Invent. 31. 97. Fiuvius Eurolas is, qui propter 
Lacedaemonera fluit. Ovid. 8. Met. 258. Propter 
bumum volitat. Auct. B. Afr. 73. sub fin. pro- 
pter boslium oastra prajierRressus. 

II.) Translate significat causam, aut linem, ob 
que in fit a liquid, per, per cagione. — a) De 
abstracts et de rebus ph^sicis. Ter. Ifecyr. 4. 
4. 55. Uanc ubi dixli causam, lc propter tuarn 
matrpm non pos*e habere banc uxorem domi. 
Cic. 2. /'err. 5. 13- Homines nocentissimi pro- 
pter pecuoias Judicio libarati. Id. 1. Fam. 7. 13. 
Otffosionem esse pcriculosam propter interposi- 
tam auctorilalem relisionemque video. Cess. 3. 
B. G. 2. Primum quu.i legionem propter pau- 
citaiem despicielant, turn etiara quod propter 
iniquilalem loci - ue primum quidem posse im- 
pelum suum sus.i;;eri ..xiuitnabant. Ter. Andr. 
I. 1. 1 2H. Si propter amorem uxorem nollet du- 
cere. Id. He aut. 1. 1.'59. (q Asiam bine abii 



PROPTEREA 

propter pauperiem. Id. Adelph. 5. 9, 35. Qua 
voa propter adolescentiam minus videtis. Cic. 
Rose. Am. \. 10. Opprimi me onere officii malo, 
quam id, quod mini cum fide serael irnposilum 
est, aut propter perfidiam abjicere, aut propter 
inurruitatem aaimi deponere. Quintil. 11. 3. 28. 
Illud aoQ sine causa est ab omnibus prieceptum, 
ut parcatur ruaxime voci in lllo a puerilia in 
adolescentiam traositu, quia naturaliter impedi- 
tur, non, ut arbitror, propter calorera-, sed pro- 
pter bumorem potlus. Cic. Brut. 26. 100. Earn 
suspiciooera propter hanc causam credo fulsse, 
quod etc, Id. 2. Fin. 26. 83. AmicHia ex se et 
propter se eipetenda. Id. Parad. 5. 1. Parere 
legibus propter melum. Cobs. 1. B. G. 16. Nam, 
propter frigora, frutnenta in agris matura non 
erant. iYepos Dion. 9. Hi propter notitiam sunt 
intromissi. h. e. quia noti erant. Cic. 7. Alt. 5. 
Tironem propter humaoitatem et modestiam ma- 
lo salvum, quam propter usum meum. Varro 
3. R. R. 2. It. Quid eoim refert, utrum pro- 
pter oves, an propter aves fructus capias? h. 
e. ex ovibus, an ex avibus. Paliad. 12. R. R. 
13. Ut sic tuta cubilia propter injuriam pretiosi 
vellerls, humor reddal elabens. h. e. ad caven- 
dam injuriam. Sic Id. 4. ibid. 10. circa med. 
Viva calce perfundendi, sed parcius propter arbo- 
ris noxam. Moral. 2. Sat. 3. 100. qui (Aristip- 
pus) servos projicerc aurum In media jussit Li- 
bya, quia tardius i relit Propter onus segnes. Plin. 
ly. Hist. nat. 5. 26. (79). .Egypto mire eele- 
bratur (raphanus) oltji propter fertilitatem, quod 
e semine ejus faciunt. Id. 22. ibid. 20. 24. (50), 
Bibitur et propter spinam. Id. 21. ibid. 3. 7. 
(10). Serapio cognomioabatur propter similitudi- 
nem suavii cujusdam negotiatoris. — b) Specia- 
tim sacrilicium propter viam est, quod fit pro- 
ticiscendi causa, Herculi, aut Sanco, qui scilicet 
idem deus est, ut I'estus p. 229. 12. Mull, do- 
cet. Laberius a pud Non. p. 53. 26. Merc. Vi- 
sits bac nocte bidente propter viam facere. In 
eo, ut ait Macrob. 2. Saturn. 2., mos erat, ut 
si quid ex epulis superfuisset, igne consuraerelur, 
Hinc Catonis jocus de quodam Q. Albidio, qui 
sua bona comedcrat, et novissime domum, qufe 
ei reliqua erat, incendio perdiderat, euro pro- 
pter viam fecisse, quod coraedere non poterat, 
id combussissc. Macrob. ibid., ubi male in qui- 
busdam libris pr oterviam, vel prolervia legitur. 
Hue pertinet illud Plauti Rud. I. 2. 01. de iis, 
qui naut'ragium fecerunt: Ut mea est opinio, 
propter viam illi sunt vocali ad prandium, quia 
post ccenam laverunt heri: confracta navis in 
mari est iilis. — c) Item speciatim, propter hoc, 
propter quod, propter quce , propterea, ideo , 
per quesio, per cio. farro 3. R. R. 16. 14. 
Propter hoc Siculum mel fert palmam, quod ibi 
thy mum bonnm et frequens est. QuintU. 7. 6. 
6. Propter hoc propoaunt quidain tale genus 
controversiarum, in quo nullum argumentum est, 
quod ex lege ipsa peti possit. Id. 8. 2. 24. Quare 
noQ ut intelligere possit, sed, ne omnino possit 
non intelligere, curandum. Propter quod eliam 
repetirnus sa'pe quae non satis percepisse eos, qui 
coguoscunt, putamus. Colum. 1. R. R. 6. 18. 
Propter quod lorcular debet a meridiana parte 
illustraii, ne etc. Quinlil. 2. 13. 14, Propter 
quae mihi semper moris fuit etc. Colum. 6. R. 
R. 6. 1. Crudilalis signa sunt crebri ructus ac 
venlris sonitus, fastidia cibi, nervorum inlentio, 
hebetes ocuit. Propter quae bos neque ruminat, 
neque lingua delerget. — d) De persouis. En- 
nius apud Priscian. 7. p. 733, Putsch. Filiis 
(JVerei) propter te objecta sum innocens. Ter. 
Eun. 4. 6. 6. Scin' tu turbam hanc propter te 
esse lactam? Id. Phorm. 5. 8. 34. Nun est x- 
quutn me propter vos decipi. Id. Heaut. 2. 3. 
18. Propter quam (h. e. propter te) in summa 
infamia sum. Cic. 1. Cat. 7. 18. Nunc Yero me 
totam esse in metu propter te unum. Id. 7. Fam. 
27. Me autem, propter quern ceteri liberi sunt, 
tibi liberum non vis-jm demiror. 

PROPI'KRftA, adverb. Eapropter mutato or- 
dine apud Lucrel. legitur: V. baac vocem. — 
Propterea est idem ac propter ea, propter hoc, 



— 925 — 

ideo, idcirco, 8to touto, Jco'ti (It. percib, per 
questo; Fr. a cause de cela, en consequence, 
c* est pourquoi , voild pourquai; Hijp. a causa 
de aquesto, par consequencia; Germ, deswegen, 
deshalb, darum; AogJ. therefore, for that cause 
or reason, on that account). Occurrit — ■ a) Ab- 
solute. Piaut. Slich. 1. 3, 25. Per annonam caram 
dixit me natum pater : propterea, credo, nunc esu- 
rio acrius, Ter. Andr. 4. 1, 29, Et is nunc propte- 
rea iibi sua censet. Id. Hecyr. 4. 4. 89. Propterea 
hsec ira est. Martial. 7. 10. Non tu propterea, 
6ed Matho pauper erit. ~ Pleonasmus est in 
illo Ter. Andr. 2. 5. 1. Hems me jussit Para- 
philum hodie observare: id propterea nunc hunc 
venientem sequor. Item in illo ejusd. Hecyr. 1. 

1. 6. Ergo propterea te sedulo et moneo et hor- 
tor, ne etc. — b) Sequente quod, quia, quon- 
iam. Ter. Andr. 1. I. 10. Feci, e servo ut es- 
ses libertus mihi, propterea quod serviebas libe- 
raliter. Cic. 9. Fam. 18. Quum essem otiosus 
in 'f usculano, propterea quod discipulos obviam 
mise ram. Cobs. 7. B. G. 26. Id - sese effecturos 
sperabant, propterea quod neque longe ab op- 
pido caslra Vercingetorigis aberant, et palus etc. 
Adde Lucret. 2. 760. — Piaut. A sin. 1. 3. 5. 
At censebam attigisse, propterea hue quia habe- 
bas iter. Id. Capt. 1. 2. 71. Quia mihi natalis 
est dies, propterea te vocari ad ccenam volo. Cic, 

2. Divtnat. 22. 49. Mulas partus res mirabilis 
propterea, quia non saepe lit. Id. 1. ibid. li. 24. 
Num propterea nulla est reipublicae gerendae ra- 
tio, quia etc.? — Lucret. 6. 374. Propterea freta 
sunt hvc anni nominitanda - Ancipiti quuniam 
bello luibalur utrimque. Adde eumd- 2. 963. 
Sic Gell. 3. 6, Propterea palmam signum esse 
placuit victorke, quoniam etc. — c) Sequente 
ut. Piaut. Bacch. 4. 7. 14. Propterea hoc facio, 
ut suadeas gnato meo, ut pergracelur tecum. Ter. 
Hecyr. 1. 2. 31. Haud propterea te rogo, ut hoc 
prol'eram, sed ut tacita mecum gaudeam. 6'»c. 
Liqar. 3. 8, Hsec propterea de me divi, ut mihi 
Tubero ignosceret. Adde eumd. 13. Fain. 67. 

PRO PTOSIS, is, f. 3. ttponrtaois, prolapsio. 
Mar cell. Empir. 8, ante med. Coliyrium psit,- 
tacinum a colore sic dictum, facit ad adustiones, 
quod quia loco interdum videtur propellere ocu- 
lum, proptosin vocant. 

PKOpOuIANUS porcus dictus est, ut ait Ca- 
pito Attejus. qui in sacriiicio gtntis Claudiae vel- 
ul piamentum et exsolutio omnis coutracta re- 
ligion is est. Festus p. 238. 17. Mull. 

PROPUDlOSUS, a, um, adject. Sup. Propudio- 
sissimus. — Propudiosus est vergognoso, svergo- 
gnato, turpe, a'vaco^uutoc, propudii plenus, fla- 
gitiosus, turpis. Piaut. Stich. -1. -J. 10. Men' ro- 
gas, propudiose? Adde eumd. True. 2. 16. Gell. 
2. 7. ad fin. Uxorem ducere infarnem, propu- 
diosam, criminosam. Apul. 9. Met. Propudiosa 
mulier. Minuc. Fel. Octav. 25. 9. Acca Laren- 
tia et Flora meretrices propudiosae. Arnob. 5. 
25, Propudiosi facinorii obscoeoitas. Rutil. 1. 
Itivsr. 387. Reddirnus obsccen* cocvicia debi'a 
genti, Qu<e genitale caput propudiosa metit. Si' 
don. 9. Ep. 6. Ancilla propudiosissima. 

PROP 1)1 UM, li, n. 2. cosa vergognosa, osce- 
nita, turpitudine, aioyj^vr), res pudenda, flagi- 
tium, turpe facinus, insolens Venerea libido. Paul. 
Diac, Propudium dicebant,quum maledicto nuda- 
re turpiiudinem volebant, quasi porro pudendum. 
Quidam propudium pptant dici, a quo pudor et 
pudicilia procul sint. Usee Paul. Diac. p- 227. 3. 
Mull. *f 1 . Abstracte. Piaut. Mil. glor. 2. 4. It. 
Ubi iste bonus servus, qui propudii me maxime 
innocentem falso insimulat? At Fleckeisen. rectius 
leg. qui probri me inaximi etc. Plin. 28. Hist. 
nat. 8. 32. (122). Uoc cinera poto propudia vi- 
rorum, ejusd em aspersa feminarum libiulnes in- 
biberi. ^ 2. Concreto, uli ajuot, sensu est cliam 
convicium in bominem llagiliosum, turpem, iin- 
pudicum, iofamem. Ptaut. Cure. 1. 3. 34. Quid 
ais, propudium? Id. Bacch- 4. 1. 7. Ut pulsal, 
propudium! C'xc. 14. Phil. 3.8. Quos intereinit 
propudium illud et portent urn L. Antonius. Alii 
hie aliter leg. V. PR/ELUOiUM. Adde Apul. 8. 
Met. 



PROPUGNATOR 

PROPUGNACULUM, «, n. 2. (propugno) lociW 
munituf, unde pugnari potest defendendi causa, 
ut vallum, mmnia, arx, imxtiyj.tsp.a^ xpo^oXij (It. 
foriezza, forte, riparo, bastione, difese; Fr. re- 
tranchement, rempart, boulevard, ouvrage <£e 
defense; Hiip. atrinchieramienlo , terraplen, 
defensa; Germ, die Vormauer, Schutzwehr, d. 
Schulz; Angl. a for tr esse, fort, bulwark, ram- 
part, bastion). 

I.) Proprie. Virq. 9. jEn. 170. portal Bxplo- 
rant, pontesque et propugnacula jungunt. Cic. 
Fontej. 1. 3. Natbo Marcius, colonia nostro- 
rum civium, specula populi R. ac propugoacu- 
lura istis ipsis nalionibus opposilum et objectum. 
Id. 5. Verr. 80. 186. Class!* pulcherrima, Sici- 
li* propugnaculum praesidiumque provincia 
Tac. 3. Hist. 34- Cremona propug.naculum ad- 
versus Gallos. Cic. 7. ferr. 34. 89. Navis ita 
magna, ut propugnaculo ceteris posset esse. Tac. 

2, Hist. 19. Solidati muri, propugnacula addita, 
auctae turres. et 3. ibid. 84. Mulli semianimet 
super turres et propugnacula mceniurn exspira- 
vere. Id. 4. Ann. 51. Barbari scatas inferre pro- 
pugoaculis, eaque prensare, detrahere. Stat. 3. 
Silv. 3. 101. propugnacula aequoris. h. e. moles 
iluciibus oppositae, aut portus, ubi statio navibus 
tuta. Horat. Epod. 1. Libit Liburnis inter alta 
navium, Amice, propugnacula. h. e. turribus et 
tabulatis excelsioribus in naves impositis. Plin. 
32. Hist. nat. 1. 1. <3). Classes imponunt sibl 
turrium propugnacula, ut in mari quoque pu- 
gnetur, velut e muria. Adde Flor. 2.2. ad /In.; 
et Tac. 12. Ann. 56. — De privatis sedibus. Cut, 
14. Fam. 18. su6 fin. Domus ut propugaacula li 
prasidium habeat, Philotimo dicetis. 

11.1 Translate. Cic. 1. Parad. 2. 12. Co. fit 
P. Scipiones, duo propugnacula belli Punici; qui 
Carthaginensium adventure corporibus suis itv 
lercludeodum putaverunt. Id. Pis. 4. 9. Lex iE* 
Ha et Fufia eversa est, propugnacula murique 
tranquillitatis atque otii. Id. 5. Ptrr. 16. 40. 
Si prius illud propugnaculum, quo contra omnes 
rneos impetus usurum se putat, ex defensione 
ejus dejecero. Liv. 34. 61. Vocatus Aristo pur- 
gare sese, et firmissimo propugnaculo uti, quod 
literarum nihil ad queraquam attulisset. Cell. 7. 

3. a med. Ne disparilitas collationis evidens fie- 
ret, plurtbus id propugnaculi* defensat. tfepo* 
Timol. 3. Tyrannidis propugnacula demoliri. 

PROPUGNATfO, onis, f. 3. pugna, combat- 
limento in difesa, wrepaffiwoftoc, pugna defen- 
dendi causa inita. 

I.) Proprie. Pal. Max.'5. i.n. 4. extern. Quum 
Pyrrhu* Argivorum invasisset urbem, abscisura- 
que caput ejus Alcyooeus ad patrern propugna- 
tiune laborantem l*tus atiuiisset, etc. Capitolin, 
Maximin. duob. 21. extr. Post hoc Aquilejani 
venit, quae contra eum armatis circa muro* dis- 
posilis portas clausit, nee propugnatio defuit 
MenoQlio' et Crispioo consularibut viris aucto- 
ribui. , 

II.) Translate. Cic. ,"». Fam. 8. Suscepi per- 
petuam propugrialionem pro omnibus ornamen- 
lis tuis. et I. ibid. 7. Nostra propugnatio ac da- 
fensio dignitatis tuae etc. Id. Sext. 2. 3. Ag- 
gredior ad dicendum, ne mea propugnatio el 
potissimum defuisse videatur. 

.PROPUGNATOR, oris, in. 3. difensore, trpoa- 
a max ii<;, 1 Ui P ! '0 aiiquo defendendi causa pugnat, 
defensor. 

I.) Proprie. Cic. 7. Verr. 33. 86. Classis 
mops et iuiirma propter dimissionem propugna- 
torum atque rt-migutn. Cces. 7. B. G. 25. in 
/In. Nee ille prius est prupugaaturibus relictus 
locus, quam etc. Tac. 13. Ann. 39. Nudaii pro- 
pugnaloribus muti, obices purlarum subvert^ 
CHpia escensu munimenla. Plin. 8. Hist. nat. 
7. 7. (11). Yig nti elephanti turriC cum setage- 
nis propupnaturibus. Adde Nrpol. Eutnen. 13.: 
et Ammian. 20. 6. 

|I ) Translate. Cic. Mil. 7. 16. Do mi suae nobi- 
lissimits vie, senatus piopuguator, atque, itlis qui- 
dem tempuribus, paene p*trunus, M. Drusus etc. 
Id. I. Oral. 57. 2l4. Mucins paturni juris defen- 
sor, et quasi patrimonii prupugnator sui. Id. post 



PROPJJGNATRIX 

rcdit. Mt Senat. to, 38. Propugoator mearum for- 
tunaruru el defensor assiduus. Justin. 8. 2. 10. 
Propugoatores sceleris. Sueton. Cces. 16. Tri- 
buDo plebis turbulentissimas leges ferenti aucto- 
rera se propugnatoremque prastitit. — Est epitbe- 
ton JoTis. Inscript. apud Gruter. 300. 2. p. 

WAHCIVS VIII VI IMF. C0MMODO \J. HT FBTRONIO 
SKPTIMIAI^O COS. KAL. DBCEM. IN PALATIO IN ABD* 

iovis propvgiutohis. — Item Mariis, ut videre 
est ia nu minis aliquol Gordiani III. apud Me- 
diobarb. p. 337. — Item Apolliaii, ut ia mini- 
mis Valeriani senioris apud eumrJ. p. 365, 

PROPUGNATRIX, icis, f. 3. difenditrice, qua 
propugnat et defendit. In fragraento oralionis fu- 
nebris, August! alatem saplentis, ut putal Fa- 
6re«. p. 169. extr. et Marin. Iscriz. Alb. p. 
136., qua est apud Ortlt, 4859. spkcvlatricem 

It prftPVCNATRlCBM JUSORVM FBRtCViorum. 

PROPUGNATUS, a, um. V. voc. seq. 
PROPUGNO, as, avi, Stum, are, 1. (pro et pu- 

gno). Part. Propugnans et Propugnatus II.; 
Propugnaturus I. 2. et II. — Propugaare 

I.) Proprie. ^ 1. Ia re militari est erum- 
pendo pugrtare. Cces. 5. B. G. 9. Ipsi ex aiivis 
rari propugnabant, nostrosque intra munUiones 
ingredi probibebaat. Id. 2. ibid. 7. Quorum ad- 
ventu Remis cum spe defensiouts studium pro- 
pugnandi accessit. Id. 2. B. C. 8. Hue (in tur~ 
rim) se referebant; hinc, si qua major oppres- 
terat vis, propugnabant; hinc ad repellendum et 
prosequendum bostem procurrebant. *f 2. In 
re militari et in alils, de bominibus et bestiii, 
est defendendi causa pugoare. — a) Absolute 
Cces. 3. B. C. 45. Neque erat facile oostris pro- 
pugnare et muaire. — b) Cum Ablativo et pra- 
pos. pro. Cic. 5. ruse. 37. 79. Bestia pro suo 
partu ita propugnant, ut vulnera excipiant. Varro 
3. R. R. 9. 5. Aoiinaiia, quae noceot gallinis, 
non modo non pertimescunt {galli), sed eliam 
pro galliois propugnant. — c) Cum Qatiro, 
propugnare alicui pugoare pro aliquo. Apul. 
9. Met. Ceteri fratres accurrunt mcesti suppetias, 
et lapidum crebris jaclibus propugoare fratri, 
atque abigere caaes aggrediuntur. Sic Ammian. 
25. 1. sub init. Macbameus cecidit ductor uoius 
•gminis nostri. Cui propugnaturus Maurus fra- 
ter-quum germani trucidasset interfectorem etc. 
II.) Translate, — a) Cum Ablativo et pra- 
pos. pro. Cic. 1. Off. 19. 62. Fortitudo est vir- 
tus propugnans pre aquitate. Id. 11. Fam. 16. 
Quum pro mea salute acerrime propugnarct. Id. 
Rabir. perduell. 10. 30. Propugnare pro alicu- 
ju» fama, gloria, memoria, non secus ac pro pa- 
triis fanis atque delubris. — b) Cum Accusat. 
Sueton Cces. 23. Qui sibi recepiasent, propugna- 
turos absentia in suam. Plin. 12. J/ist. nat. 19. 
42. (85). Casiam circa paludes propugnante un- 
guibus diro vespertilionura genere. Stat. 2. Tfieb. 
584. propugnant pectora parma. coprendo. et 4. 
ibid. 110. Omnibus arata propugnant pectora 
crates, h. e. protegunt, muoiunt. — Et passive 
GtU. 9. 1 1. ad fin. Et sua virtute nisus, et opera 
alilis propugnatus. — • c) Cum Dalivo. Ammian. 
28. 6. ad fin, Flaccianus autem ante legatorum 
interitum quum a vicarto audiretur et comite, 
constanter saluti sua propugnans, etc. Id. 18. 
8. a med. Egere me pracipitem iniqui flagitato- 
res, quorum avaritia ne tua quidem eicelsa iila 
fortuna propugnans miseriis meis potuit refra- 
gari. 

PROPULSATlO, onis, f. 3. ribultamento, at- 
tontanamenlo, e^to&notc, actus propulaandi, de- 
pulsio. Cic. Sull. 1. 2. Cum hujus periculi pro- 
pulsatione coujungaui defensionem oflicii rnel. 
Tiro apud GtU. 7. 3. Propulsatlo et translatlo 
crl minis. Adde Ammian. 15. 5. 

Pr6PULSAT0R, oris, in. 3. ha^waxr,^ qui 
pulsat. Val. Max. 7. 8. n- 7. Auctorem barum 
rerum benevolentia, propulsatorem odio Insccu- 
ius. Arnob. 7. 41. V r aletudinum pessimarum pro- 
pulsator. 

PROPULSO, as, Svl, Stum, are, a. t. frequen- 
tat., Vfl potius intepsiv. a propello. Part. Pro- 
puttans I.; PropuUaturut et Propulsandus II. 
— J'roputsare est procul pellere, depellere, repel- 



— 926 — 

Jere, propellere, defendere, prohibere, s'fw&ico, 
ributtare respingere, scacciare, aUontanare. 

I.) Proprie. Varro 2. R. R. 9. 2, Taurus 
cornibua facile propulsat lupos. Cces. I. B. G. 
49. Duas acies hostem propulsare, tertiara opus 
perlieere jussit. Sail. Jug. 51, Dispersi a suis, 
pars cedere, alii insequi,- ubi quemque pericuium 
ceperat, ibi resistere ac propulsare. Curt. 9. 4. 
su6 fin. Clipeo incidentia tela propu'sans. Cic. 
5. Phil. 4. 0. Ab inflressione fori populurn pro 
pulsari. Colum. 3. R. R. 15. 4. Et aquas hiemis 
et vapores astatis propulsare radicibus. 

II.) Translate. Cces. 6. B. G. 14. Aut ipsi inju- 
rlas inferreat, aut illatas propulsarent. Curt. 10, 
8. Presidio ?irn propulsalurus. Liv. 3. 69. Ut 
uno animo be Hum ab urbe ac mreoibus propul- 
sari vellent. Cic. 4. Pin. 25. 69. Frigus, famem 
propulsare. Id. Cluent. 52. 144. pericuium a ca- 
pile praesidio legum. Id. 5. ferr. 60. 140. omnem 
suspicionem a se. Colum. 6. R. R. 5. 2. Pestiferi 
morbi eiquisitis remediis sunt propulsaodi. Gelt. 
1. 2. caloris iocommoda lucor'um umbra. Id. 20. 
1. an£e med. iuxuriam civium. Id. 15, 2. a med. 
violentiarn vini. 

PROPULSOR, oris, m. 3. qui propellit. tenant. 
3. fit. S. Martin. 301, Corniguri pecudis pro- 
pulsor raulio tristis Eiagitatur iners. 
PROPUCSUS, a, um. V. PROPELLO. 
PROPULSL'S, us, ra. 4. spinla , impulsus. 
Seneca 5. Qucest. nn'. 14. Aera onerari, onera- 
turaque incunubere, et ventum propulsu suo con- 
cha re. 

PROPUNGO, is, ere, a. 3. ante pungo. Ccel. 
Auret. i. Tard. 1. a med. Turn parti urn pro- 
pungentibus pilis capitis. Alii leg. turn prasrasis 
prominentibus pilis, capiti etc. 

PROPURGO, as, are, a. 1. ante purgare. Vul- 
gat. interpr. Eccli. 1, 33. Propurgate cum bra- 
cbils. ■ — Usee voi occurrit etiam in Hot. Tir. p. 
120. 

PROPCS, 6dis, adject, omn. gen. rrpe'rvouc, ita 
appellatur Stella ante pedes Geminorum. Vet. 
Scholiast, ad Germanict Arat. 146. Geminorum 
alter babet in sinislro pede ultima dislanlia 
unam {slellam), quae vocatur Propus. 
PR6P\LJ£0N et 

PROP^LjEL'M, i, n. 2. antiporto, jrpotruXcciov, 
locus ante januam, aut portam, vestibulum, por- 
ticus : a jrpo ante et truXij porta. Plin. 35. 
Hitt. nat. lu. 36. (1 01), Quum Protogenes Alhe- 
nis celeberrimo toco Minerva delubri propy- 
laon pingeret. Cic. 2. Off'. 17. 60. Phalereus 
Demetrius Periclem vituperat, quod tantam pe- 
cuniam in prceclara iila pro^ylaa codjecerit. h. 
e. vestibulum ante arcem Atbenarum. Id. 3. de 
repubi. 32. Num aut vetus gloria civitatis (A- 
theniensium), aut species praclara oppidi, aut 
theatrum, gymnasia, porticus, aut propylaa nobi- 
lia, aut an -rem publicam ofQc)ebat7 .' *■ 

PROQU.ESTOR, oris, in. 3. et proquastore, 
et pro quastore, indeclin. (ut in PROCONSUL 
dictum est; V. et PROA! AGISTER et PRO- 
MAGISTRATUS) viceca met lingo , dvztxa,p.ta<;, 
— a) Est qui quaestoris auctoritate in Urbe 
functus, in aliqnarn deinceps provinciam eadem . 
functurus cum proconsule mittitur. Cic. 4. Acad. 
(2. pr.y 4. 11, Quum Aleiandiia pro quastore ea- 
■em. Id. 2. Verr. 4. 1!. Quum cum (Cn. Dola- 
beliaiti;, cul legatus et pro quastore fuissct (Ver- 
res), in invidiam suis maleiiciis adduiit. et 3. 
ibid. 15. 41. Quern Cn, Do label la pro quastore 
babuil. et 10. Phil. 11. *26. Senatui placet e, Q. 
Horlensium proconsulem cum qurpstoribus, prove 
quaatoribus et le^atis suis provinciam Macedo- 
nian! obtincrf!. P. lenlulus ad Coss, 12. Fam. 
15. Quum bis navibus, quas comparaverat Pati- 
scus proq., Rbodum revertl. Hint etiam P. Sex- 
tius, pro quo eistat Ciceronis o ratio, Roma pri- 
mum ann. v. c. dcxiw. quastor fuit C. Atito- 
nii consults, anno vero insequenli cjusdem An- 
ion il Macedonia procofisuiis proquoestor dicilur 
in epislola titulo apud Cic. 5. Fam. 6. — b) 
Proquxstures vel a praside provincia eligeban- 
tur, quum prirnum provinciam inibat: idque vel 
ut in comilatu i-.us *;sstu ! . Lo.iuiU •. ...usa: vel in 



PRORA 

adjutoriura logilimi quastorls ad omnia non suf- 
Dcientis: vel deoiquc eo mortuo,aut decedenle ad- 
sciscebantur, donee alius mitteretur. Cic. 3. Verr. 
15. 41. ibique A scon., et 36. 00. — c) Quum 
vero Augustus omnes qutstores, quorum plures 
ideo eligebantur, ut, duobus urbaois exceptis, pro- 
consules in provincias sequercntur, Roma aut ia 
Italia variis distentos muneribus delinuisset, et 
anno tantum insequenti eis quaestoris oflicium 
in provinciis exercefdum concederel, factum est, 
ut proquves ion's nuncupatio omnlno tolieretur ; 
quum nempe nullum ampiius esset discrimen eo- 
rum, qui prius Roma>, deinde in provinciis qua- 
stores erant, et eorum, qui, nulla prius urbana 
quastura fundi, proconsules in provincias com!- 
tabantur. Quo autem nomine appcllati postea fue* 
rint hi quaslores in provinciis senatoriis, di- 
ctum f*uit in PROPR/ETOR ; in Casareis procura- 
tores erant loco quaslorum, nam ait Cajus 1. 
Institut. (edente iterum Goesc/tenio) § C. In pro- 
vinciis Casaris omnino quastores non mtttuntur. 
V. PROCURATOR. — d) Etiam in coloniis et 
raunicipiis aliquando proquatitot eiat. Inscript. 
Grumentioa apud Murat. p. 291. n, 1. x. brvt- 

TIVJ C. P. SBH. AED. PRO. 9. MVR. P. CC. DB SVA 
PRO. FACIVADVM COBR. L. CORNRL. 0- CABCIL. COS. 

/». e. a u. c. dclxkkxiv. — ei Casum rectum 
eibibent Gloss. Cjrritl. avTiTaata?, proquastor. 
et Gloss. Philox. Proqucestor, avxitauicLZ. 

PROQUAM. V. in PRO sub A. 

PROQUlRtTATUS, a, um. V. voc. seq. 

PROQUIRlTO, as, stum, are, a. 1. Part. Pro- 
quiritatus. — • Proquirilare est clamare, etclama- 
re, coram Quirilibus vociferari. Apul. de Mag. 
Turbabat^impurus hie in medio foro bacchabun- 
dus : epistolam sape aperiens proquiritabat: A- 
pulejus magus: dicit ipsa, qua scntit et patitur. 
Sidon. 8. Ep. 6. ante med. Per ipsura fere tern- 
pus, ut deccmviraliter loquar, lex de prascri- 
ptiooe triennii fuerat proquiritata, h. e. coram 
populo edicta, promulgata. V. PERQUIR1TA- 

rus. _ 

PRORa, a, f. 1. Accus. 6ing. num. piorim 
vel prorem ha bet Accius apud A'on. p. 200. 33. 
Merc. — Prora, nptapa, anterior pars navis, sic- 
ut puppis posterior: vox Graca oVo too irpoo- 
pav, vei napd to irptiitw? p'seiv. (It. prora, prua; 
Fr. proue; Uisp. proa; Germ. rJ. Schiffsvorder- 
thel; Angi. the prow or forepart of a ship). 

I.) Proprie. — a) Universim. Lucret, 2. 553, 
Disjectare solet magnum mare transtra, guberna, 
Anlemnas, proram, matos, lonsasque natanles, 
Cces. 3. B. G. 13. Prora admodum erecta, at- 
que item puppes, ad magniludinem lluctuum 
tempestatumque accommodata. /'tin. 9. Mist. 
nat. 30. 49. (94). Concbain esse acatii modo 
carinatam, inlleiia puppe, prora rostrata. Id. 6. 
ibid. 22. 24. (82). Ob id navibus dtrinque pro- 
rx, ne per angustias alvei circumagi sit necesse. 
'Liv. 24. 34. Archimedes, suspensa prora navlm 
in puppim statuebat. Curt. 4. 3. 15, Inde mis- 
silia in propugnantes ingercbantur luto, quia 
proris miles legebatur. Ovid. 3. Met. 617. pro- 
ra tutela Mclanthus. ft. e. proreta. Viva. 4. G. 
117. et 7. /En. 35. terris advertere proram. Id. 
5. ibid. 775. Stans procul in prora pate ram te- 
net, cxtaque salsos Porricil in lluctus. — o) 
Navis quum porturu intrat, prora intrat: quum 
vero reiiganda est, convertitur, et puppi religa- 
tur, prora autem mare spectat. Id. 3. ibid. 277. 
et 6. t'6id. 902. Ancora de prora jacitur: slant 
litore puppes. Id. ibid. 3. Obvertunt p::lago pro- 
ras, et lllora curvx Pralexunt puppes. — c) 
Prora et puppis, Grxcum proverb, irpaipa xat 
npv(x'>-q, suuima ratio, lota causa alicujus rei fn- 
ciendx, toturn id, quo res aliqua constat, quem- 
adrnudum a prora et puppi pentfi't tola navis. 
Graeci, si dicere vellent, rem aliquant perire fun- 
di! us, dice bant, ra ex itpwpac xai id eic irpu- 
p-vr^ a hoXXot at, ut ex Phitostrato Erasmus re- 
ferl. i'ic. 16. Fam. 24. Mibi prora et puppis, 
ut Grxcorum proverbluin est, fuit a me lul di- 
rnittendi, ut raliones noslias esplicares. 

II.) Translate, per synecdochen est ipsa navis. 
Virtj. 10. ASn. 223. Quot prius xrat:* steterant 



PROREPO 

ad litora proree. Ovid. 14. Met. 163. cur bar- 
bara Grajum Prora vehi<? 

PROREPO, pis, psi, ptum, pere, n. 3. (pro et 
repo). Part. Prorepens II. 2. — Prorepere est 
sensim it rcpeudu e»ire, prodire, s'ffpTrw, uscire, 
o sirascinavsi fuori, sbticare. 

I.) Propria 7/orar. J. Sat. 1. 36. de formica. 
Qua;, simul invetsum coatrisiat Aquarius an- 
num, -Von usquarn prorepit. el ibid. 3. 1*41. Quum 
prorepserucl primis animalia terris. Piin. 8. Mitt. 
nat. 39. 59. (140). Cochleae prorepunt e cavis 
terra. Apul. 4. jffet. Tbrasjleon \latro) prore- 
pit cavea. — Hue referri potest et illud Piin. 
Paneg. 22. ,Egri quoque, negieclo medenlium 
impel io, ad cimspectuin tui, quasi art saluteni 
sanitate inque prorepere 

II. ! Translate. <f 1. Est aliquo rependo pro- 
cedere. Suetou. Claud. 10. Ruinoie cadis c*- 
terrilus prorepsil ad solarium pioximum, inter- 
que pralenla fori bus vela se audidil. ^ 2. l)e 
rebus plijsicis, e: pnecipue de planlis et humo 
ribus, est eiire, prodire, procedere, Autre. Co- 
lum. 3. 11. R. 13. 7. VI inota vequaliler bumus 
novelli seminis radicibus, quamcuinque in par- 
tem prorepserinl, niolliler cedat. Id. 4. ibid. 22. 
4. Chi unins aut alterius fold pampiaus prore- 
psit e duru. el ibid. IT. 8. In omnem partem 
juguui porrigcnduiti est, nt proiepenles u"hdique 
pampini jungaiilur. Id. b. ibid. 5. 13. Ne. pal- 
miles iibero e*cursu in iuiuiiam prorepant. Id. 
2. ibid. 17. 5. Si quis supervtnil. humor, leole 
prorepit. C'laudian. JVupt. Honor, tit Mar . 96. 
Tardaque sudauti prorepunt balsama ligno. h. e. 
stillaut. delluunt. Rursus Colttm. 7. H. E. 12. 
14. Nervus qui per articulos spina prorepit us- 
que ad tillimani partem cauda. 

PRORETA, a.-, m. i. rcpwpaTr;; Polluci, «pw- 
P>jty;; a I iia, prodiero, pedoto, piWeus, qui in 
navis prora sedet, ibique veotos captal, et de 
eorum cunversienibus gubernatorem mooel,do- 
cet etiam, rupes et scoputi ubi sint, ui is con- 
ver>o ciavo eos declinel. Aulil. 1. JUner. 455. 
Despeclat pronv custos , clavumqoe sequcntem 
Uirigit, et puppini voce monente regit. Ovid. 3. 
Mel. 617. tutclam prora; vocal. .Plaut. Ilud. 4. 
3.75- Si tn pioieta isli navi as, ego gubernator 
ero. Paul. IH<j. 30.4. 11. Quod si, abseute do- 
mino, id a magistro, vcl gubernatose, aut pro- 
reta, naulave aliquo factum' sit. 

PRORKIJS, i, m. 2y«lis)llab. idem ac proreta, 
Kftopeuq. Ovid. 3. Met. 634. Pone me turn, pro- 
reus, et.quos conling'ere porlus, Ede, v«lis, di- 
xit. 



— 927 — 



PR01UGA. T. PERORIGA. 

PKOKiPlO, r\pis, rfpiii, reptum. rlpere^ a. 3. 
(.pro el rapio). Part. Frorifiens 1. 2. — Prori- 
pere est extra per vim el cito rapere, eiirahere, 
deiialiere. compere, o'voptri^w (fit tirar fuori 
per forza e presto; Fr. entrain*.-**, lirer dehors 
aver effort; I lisp, oj >astrar, llevar aiguna cosa 
con violencia: Germ, herrorreissev.-, Augi.^ tt> 
take a wav by force, force or drag along, hur- 
ry away, snatch away). ; 

I.) Proprie. ^ 1. Siriclu sensu. Cic. l.J'err. 
61. 101. Kepenle bom in em proripi, atque' in me- 
dio foru nudari ac dtlieari jubel. Ovid. 3. Amor. 
7. 81. Nee mora: desiluit tunica velala ri:cin^ 
eta: El decuil nudos pioiipuisse pedes. Alii leg. 
prtripuisse. Tibull. 1. 7. 75- duCierquc capillis 
liniuerilu. pronas proripiarque vias. ^ v ^. Sp«- 
ciautn et laliori sensu, proripere se, rapiim et 
celerrirne se subducerc, erumpere, prosilire, ca- 
varsi fuori con impeto, balzar fuori, uscire in 
frella. Cic. flaru&p. resp. 1. 2. Exsangu'S atque 
aesiuaos se ex curia vepenle proripuit. Sic Sue- 
ton. Aug. 54. Inlerdum ob immodicas aiterca- 
tioues disceptaruium e curia per iram se pretfi- 
pieas. et Sail. Cat. 33.; et Liv. 8. 30. ad fin. 
Dein se ei Curia domum proripuit. Cces, 2. B, 
C. 12. In ermes cum iafulis sese porta foras uni- 
versi pioiipiunt, ad legatos supplices manus ten- 
duul. f'ai. place. 5. 26y.-llle furens ira solio 
te proripil alio. Petron. Satyr. 95. De cella 6e 
proripere. Liv. 29. I*. se domo. Id. 8. 28. se in 
publicum. Sutton. Cal. 5i. te e ttrato. balzar 



di letto. — Apul. 7. Mel. ie eursu. et 4. ibid, con- 
cito gradu. et 9. ibid. fuga. Tac. 4. Ann. ib. 
Eo nisu proripuit ie custodibui, ut etc. baizb, 
scappb di rnano delle guardie. — Et absolute. 
Cces. 1. B. C. 80. Ubi Cfesaris castra posita anim- 
advertere, sese subito proripiunl hora circiter 
vi. Cf. Plaut. Capt. 3. 4. 1. Quo ilium nunc 
bominem proripuisse foras se dicam ei aedibus? 
— Et omisso Accusativo f'irg. 5. JSn. 741. ti- 
neas, quo deinde ruis? quo proripisT ioquit, 
Quern fugia? 

II.) Translate. Cic. >. Fin. 11. 73. Quod ad- 
ullerium, quod stuprum, qua? libido noo se pro- 
ripict ac projiciet, aut occullalione proposila., 
aut impunilate, aut licentia? Iiorat..\. Od. 8. 
13. Quid latet, ut maiina; Fitiuin dicunt Theli- 
dis sub lacrimosa Trojae Funera, ne viriiis Cui- 
us in cjcdeiu et- Lycias prorjperet cater vas? 

PROIUTO, as, an, are, a. 1. irritate, provo- 
care. rcapo£-j'vi0, irrito. provoco. 

I.)' Proprie. Piin. 26. Hist, nat, 8. 58. ^90). 
Anagallidum caerulea procidentiam sedis retro 
agit, e diverso rubens p.roritat. 

ll.i Translate ponitur pro allicere, invitare. 
Colum. 1. R. R. 10. 17. Nisi magnus est eJjus 
iu ea regjune, qnam col is, pnovenlus, el pretiuin 
prorilat. Adde' e.ur/iJ. 10. ibid'. 110. Seneca Ep. 
23. Qucm spes prorilal. 'id. Tranquilly 12. a med. 
Ne ilii quidein sine -aliqua spe mov^nlur : pro- 
rUatinos alicujus rei species. Scribnn. Cvinpos. 
,104. Varittale apla . ciborum stomachum prori- 
taie. h. e, ojexim e.\ci tare. Sic Marcell. Fmpir. 
c. 20. p. 113. ed. Aid. Alque ita, varietate ci- 
borum c't perunciionis, s.;omachum proritare. 
A mob. 5. 29. I^roiitare aliquem ad furias. Ca- 
pell. 9.. p. 3o3v Inceitos morialium sensus pri- 
■ luum in spern opis supeiee proriiavii. 

PKOROGATIO, onis, f. 3. proroga, dilazione, 
prorogazione, prolungamenlo, Ka-^&kx,ri i uireptj- 
ueoia,- ac'tui ptorogandi, prolalio, dilatio. Cic. 
•J a. Alt. 43. Ego vero utar prorogalione diej* 
Liv.. 8. 26. extr Duo sioguiaria baec ei Tiro pri- 
muiir couligere, prorogatio imperii non aule in 
ullo facta, et "acto bunore triumphus. (V. ibid. 
23.). Cic. Mur. 23. 47. Confusionem sufTragio- 
.rum Uagitasti, prorogaiionem legis Mauilia. ft. 
e. dilalionem legis promuigandae, 

• PRO HOG ATI YDS, a, urn, adject. Seneca 2. 
(tucest. nat. 47. Prorogaiiva fuftnina sunt, quo- 
rum .mime dilTerri possunl, averli tollique non 
possuul. ■■ * ■ 

• PROaOGATOR, oris, in. 3. riispensiere, qui 
erogat: /'. PKOKOGO II. 5. Cossiod. 10. I'ariar. 
28. Arcarii prorogatores trilici, uni el olei. f'et. 
Scholiast, ad*. Persii 2. 59. Disp en sa lores dicti 
prorogalores. Gloss. Isid. Prorogator, dispeusa- 
tor. 

PROrOGATUS; a, uni. V. voc. seq. / 
PlluHOGO, as, avi, alum, are, a. 1. ^pro el 
rogo). Part. Prorogans II. 2. et 5.; Prorogattu 
t. et II. 1. — Prorogare propiie est nova ro- 
gati'/ne seu lege proferrc prolrahere, avap X- 
X.o/*ai (It. prorogare; Fr. prolonger, prorogc l 
Hisp. prolongat , prorogar ; Germ, vertimgemy 
Aug!, to prorogue, continue). 

I.) Prupre. Cic. 'A. /-am. 10. Illud pugna et 
eoiteie, ue quid nobis temporis prorogelur. Id. 
5. All. 11. Ne pioviucia .uobis. prorogelur, ptr 
forlunas, du'm ades, quidquid provideri potest, 
provide. Sic f'elltj. ±. 4'j. '1. C*sari legr, quam 
Pom pejus tuiit, pYorogat-v iu idem spalium lein- 
porii pro vioci*. Cf. Cic, 2. Phil. 42. Iu9. Nu- 
merum annorum provinciis prorogavit. Rursus 
Cic. ibid. 10. 24. Ne quinquenuii iinperium Cse^ 
sari prorogaretur. et 1. ad Q. fr. I. 1. a med. 
Quod si libi bellura aliquod magnum el pericu- 
losum admin isiranti prorogatum imperium vide- 
rem. Adde Liv. 9. 42. et 26. t.; et Sutton, lib* 
30. Et Froniin. A quad. 7. Spalium prauur® in 
alterum annum prorogare. 

II. l Translate, ^f 1. De tempore eat difJerre, 
differ ire. It as par tare in allro tempo. Cic. 2. 
Phil. 29. 74. Paucis ad solveadum prorogate 
diebus. Barat, i. Fp. 2. 41. quf recte vivebdi 
prorogal horam, etc. Seneca 5» Benef. 47. Pro- 



PRORSUS 

rogare diem mortis, ^f 2. Genaratim est pro- 
duce re, dilTerre, extendere, allungare, differire, 
prolungare. Cic. 12. Phil. 6. 13. Nee solum 
prorogare bellum, 6ed concedere etiam victoriam. 
Alii leg. propagate. Piin. 16. Hist. nat. 22.34. 
(83). Prorogare moras in hiemes. Plaut. Aulul. 
3. 5. 57. spem militi in alium diem. Id. Pseud. 
3. 2. 38. vitam hominibus. I/orat. Carm. swc. 
67. Alterum in lustrum, meliusque semper Pro- 
roget a?vum. Piin. 2. Ep. 20. a med. Medico* 
rogare, quoquo mpdo spiritura homini proroga- 
reot. Id. 1. Ep. 31. Cujus memoriam lam grata 
pradicatione prorogat el ei tend it. et 9. Ep. 19. 
Victuri oominis famam supremis etiam titulis 
prorogare nitunlur. Piin. alter 2. Hist. nat. 8. 
6, (36). Sidus Veneris ab occasu refulgens nuiicu- 
patur vesper, ut prorogaus lucem vicemque luna 
reddens. Id. 13. ibid. 3. 4. (20). Margarita ad 
beredem uanseuot, vestes prorogant tempus, un- 
guenta' illico exspirant. % 3. Pro diu serrare, 
conseroare per lungo tempo. Plin.22. Hist. nat. 
22. 37.(79). QuipjJeCilara conditum prorogatur ad 
urinam ciendam. Id. 19. ibid. 8. 39. (129)- Ia- 
ventum omnes tbjrsos el folia JacUcarum pro- 
rogare ureeis conditos. Colwn. 11. R. R. 3.41. 
Muilis etiam locis vivacilateio suam usque in an- 
nos decern (lepidium> prorogat. ^ 4. Pio am- 
plibcare. prppagaie. Val. Max. 3. 4. n. 6. Au- 
cta majestas senalus, prorogata familia. Cod. »• 
42. >. Prorogate sobolein. ^ 5. Signibcal etiam 
prarogare, eroga:e, tborsare. Ulp. Dig. 40. I. 
4. Sive ei peciiiio, give ex adventiclo lucre, vel 
piorogante eo, vel repromitieotc ledemptus sit. 
Id. ibid. 19. l. 10. a med. Qui penslooem in- 
tegram prorogavil. Id. ibid. 2. 14. 53. Sumptus 
prorogare litigant:, honeitom est. Ita Haloand. 
et Torrentin. (Alii ubique leg. prcerogare.) v. 
PROROGATOR. 

PKOKOSTRCM, », n. 2. Thesaur. nov. La- 
tin, ed. A. Maio p. 473. Prorostrum, promi- 
n^ns pars navis, ^el rocus in foro. istd. 15. Orig. 
2. Uiec looa (h. e. forum) et prorostra tocaatur. 
Adde eumd. 18. jfeid. 15. Hanc vocem videtur, 
quam vis alio seuiu, improbare Caper de ortho- 
graph, p. 2245. Fu(*ch. Rostra voca, non pro- 
iostra: nam pro roslris quod dicimus ante ro- 
stra sigrtilical, ut pio mur is. 

PRORSUM, adverb. Prosum pro prorsumtcti- 
bi docet Lachmannus ad Lucre!. 3. 44.; et pro- 
sum legit Ritschel. et FLeckeisen. apud PlauU 
loc. infia citt. — Prorsuin ^ 1. Est idem at- 
q'ie ante, in anteiiorem partem. Ter. Htcyr. 3. 
I. 35. Trepidaii senli,o, cl cursari rursum pror- 
sum. Ubi Fiona:. Rursum proprie retro, pror- 
suin . ante signilicai. innanzi, e indielro. V. 
RLRSDM. fJonatus ad Ter. Eun. 2. 3. 14. 
Pi ot sum est porro rersum, id es' ante versum. 
^ 2. Iti'in est recta, dirtrio, dirt/famenie. Plaut. 
Pers. k. 5. 5. Simula to, quasi eas prorsuin in 
navem. Id. Mil. glor. 4. 4. 56. Prorsura Athe- 
nas protinam abibo tecum- % 3. Hem omnino, 
affmto, Ci'l uttto. Calo jragm. apud C/iarii. 2. 
p. 189. Putsch. Prorsuin quod cum que ?idebat 
f.cisse, neque quemquain observavisae. Plaut. 
frag. ibid. Ha sunt pr.cdonos, prcrsum parcunt 
ueiiiioi. Id. Pers. 4. 3. 8. Ha prorsuin credebam 
nemini. Ter Heaut. 4. 5. 28. Prorsum nihil io- 
teliigo. Lujiret. 6. 1156. Alque aniuii prorsum 
•turn vires tolius, oimie Languebat corpus, leti jam 
limine in ipso. Gell. 17. 3. Prorsum Irri talus. Id. 
18. 2. Saturnalia agitabamus hilare prorsum et 
modeste. 

PKOUSL'S, adverb. Prosus sunt qui leg. in 
£nnio apud Non. p. 165. 11. Merc, et in Plau- 
lo — Prorsus <f I. Est idem ac porro versus, 
prorsum, recia in anteriorern partem. Plaut. 
Pseud. 4. 1. "45. Noa prorsus, verum ex traos- 
' verso cedil, quasi cancer solel. Lucilius apud 
A'on:- p. 303. IT. et p- 402. 6. Merc. Quid tibi 
vull 7- quart; fit, ul inlro versus et ad te Speclenl 
alque ferant vestigia se omnia prorsus? ^2. Item 
est recta via progredieodo, et de loco usurpalur, 
■udai'a. .Cato apud Festum p. 234. 25. StUtl. 
Quum'Runiam veniebant, prorsus deverlebanlur 
pro bospitibut au amUos iim». Tsr. Adelph. 4. 



PRORSUS 

3. It. Ne illuc prorsus »e irruat. GeU. 16. 19. 
a med. Tunc Arionem prorsus ei eo loco Co- 
ilntbum petivisse. % 3. Sapissime est omnino, 
penitus, plane, utique, affatto, del iutlo, total- 
mente, xaSdXou. Plaut. Autul. 2. 8. 27. Pror- 
sus peris. Id. A tin. i. 3. 83. Nee quemquam 
interea alium admittet prorsus, quam me, ad 
•e vivum. Ter. Becyr. 4. 4. 51. Prorsus tacere 
nequeo. Boral. 1. Sat. 5. 70. Prorsus jucunde 
cenam produxlmus illam. Cic. 5. Fin. 28. 85. 
Tibi liber ille placet de beata vita ? — Prorsus, 
inquam, Piso, si ista mala -sunt, placet. Id. 2. 
Tusc. 5. 14. Ita prorsus exislimo. Id, 3. Nat. 
D.H. 21. Nullo modo prorsus asseotior. Id. 13. 
Att. 45, Prorsus ex bis lilteris non videbatur 
esse dubium, quin etc. Id. 2. Orat. 14. 61. Ver- 
bum prorsus nullum intelligo. Id. 4, Fam. 10. 
Venies exspectatus non solum nobis, sed pror- 
sus omnibus. Id. 16. Alt. 1. Affatim prorsus. et 
ibid. 15. Prorsus vehemenler et severe. Id. 6. 
Fam. 20. Uoc mihi prorsus valde placet, Cic. 
1, Tusc. 5. 9. m. Nemo ergo non miser, a. Pror- 
sus nemo, GeU. 20. 5. extr. Amavi prorsus in 
epistola brevilalis elegantissima Blum tenuissi- 
xnum. — Et cum ironia juactum Curt. 5. 5. 13. 
Grali prorsus conjugibus, quas juvenes duximus, 
revertemur. — Prorsus quasi apud Justin. 2. 
12. 9. Prorsus quasi cum diis immortalibus bel- 
lum gereret. Id. 1. 7. 16. Prorsus quasi aileu- 
tium damnum pulcritudinis esset. Adde eumd. 
8. 1. 6. — Prorsus ut apud Justin. 2. 2. 14. 
Prorsus ut admirable videatur, boc ttlis naturam 
dare, quod etc. Flor. i. 11. in fin. Qua velo- 
citate ! intra quindecim dies cceptum peractum- 
que bellum: prorsus ut festinasse dictator ad re- 
lictum opus videretur. Piin. 14. Bist. nut. 5. 
7. (58). Prorsus ut jure d'tci possit, etc. GeU. 2. 
23. Comcedia lepide et venuste script*, prorsus 
vil melius posse fieri nihil censeas. — lit non- 
nullis placet, est etiam eerie, vere, recte, ut ad 
illud Ter. JdetjA. 5. 3. 58. Eo pacto prorsum 
Ulic alligaris filium: Donatus docet. Sic GeU. 
6. 9. Adolescens loqui prorsum deinceps cospit. 
Adduot et Cic. t3. Att. 45. Sed bac omnia com- 
mode ad superiorem notion era reducuntur <f 4. 
Item est commode, ad rem, precisamentc, ap- 
puntino, ne piu ne meno. Varro 6. L. L. 16. 
Mill. L't jussit vinum legere, agna Jovi facit: 
inter cuius cxta casa et porrecta flamen pror- 
aus vinum legit, h. e. in ipso intervallo cadendi 
et porrlciendi, non prius, neque postea. Sail. Cat. 
16. extr. Tranquilta res oinne*: sed ea prorsus 
opportuoa Catilinae. <f 5. Item in summa, uno 
verbo, in una parola, intomma: vel revere, in 
fatti. Sail. Cat. 26. extr. Ingenium ejus haud 
absurdum: poise versus facere, jocum movere, 
•ermone utl vel modesto, vel molli, vel procaci. 
prorsus multas facetiae multuaque lepos inerat. 
et ibid. 15. extr. Igitur colos exsanguis, fcedi 
oculi: citus modo, modo tardus incessus. Pror- 
sus in facie vulluque vecordia inerat. Adde eumd. 
ibid. 24. et Jug. 79. 

PRORSUS, a, urn, adject, porro versus, rectus, 
diritto. 

I.) Proprie. — a) Festus p. 234. 1. Mull. 
Prorsi limites appellantur in agrorum mensuris, 
qui ad orientem directi sunt. Lf. Paul. Diac. p. 
235. 1. Hinc Hygin.p. 151. Goes. Limites, qui 
spectabant in orientem, prorsos, qui ad meridia- 
num, transversos appellaverunt. — Prorso tra- 
mite est recto tramite. Ft. Avian. 3. de cancro. 
Inoocuos prorso tramite siste gradus. Alii teg. 
proso eod. tensu. — b) Prorsa dea, recti par- 
tus prases, sicuti perversi Postverta. farro apud 
GeU. 16, 16., ubi alii leg. Prosa, quod idem est. 

II.) Translate. Bonatut. ad Ter. £un. 2. 3. 
14. Prorsum est porro versum, id est ante ver- 
sum. Hinc et prorsa oratio, quam non inflexit 
cantilena. Hac Donat Alii prorsam orationem, 
el frequeotius, eitrito r, prosam ideo dtci ejunt, 
quod magis recta verborum cooslruclione, quam 
tersus, in quo metri causa mullo plures transpo- 
titiooes conceduntur : vel quod in lego.ndo nnn 
recurritur ad inilium, ut post singulos quosqu* 
versus fit. Apul. Florid, n. 18. Ac jam et pror- 



— 928 — 

sa, et vorsa facundia veneratus sum, h. e. et so- 
luta oratione, et carmine. Sunt alia script^rum 
loca, in quibus prorsa oratio pro prosa in qui- 
busdam codicib. legitur. Ceterum V. PROSA 
loco suo. 

PRORUMPO, rumpis, rDpi, ruptum, rumpere, 
3. (pro et rumpo). Part. Prorumpens sub B. II.; 
Proruptus sub A. \. et II. j Prorupturus sub 
B. II. — Prorumpere usurpatur A) Cum Ac- 
cus., seu-vActive; et B) Neutrorum more. 

A) Active prorumpere est impetu eroittere, ef- 
fundere, evomere, (It. mandar* fuori, fare uscir 
con violenza; Yt.'pousser avec violence, ar- 
rancker; Hisp. pujar con violencia, arrancar; 
Germ, hervorbrechen,- sturzen lassen, hervor- 
dringen iassen; Angl. to send forth, cast out). 

I.) Proprie. Virg, 3. /En. 571. horrificis tonat 
/Etna ruinis, Interdumque atram prorumpil ad 
aethers nubem. h. e. impetu eraiuit, etlundit, 
evomit. — Dicimus etiam prorumpere se. GeU. 
15. 22. Cerva in fugam sese prorupit. Ita usur- 
panlui etiam rumpo, erumpo, irrumpo. V, Hinc 
passive Lucret. 6. 436. bine prorumpitur in mare 
venti vis. — Hinc Part. Proruptus est qui im- 
petu erumpit, prorumpens, proOuens, profusus, 
effusus. yirg. 7. JEn. 458. ossaque et artus Per- 
fundit toto proruptus corpore sudor. Stat. 2. 
Theb. 626. Intercepts natat prorupto in sanguine 
lingua. Val. Flacc. 4. 507. proruptus Vesevus. 
h. e. eiTusus in ignes. et 6. 632, hibefno proru- 
ptus ab arcu Imber. — JSB. Pro procedendo seu 
progrediendo rumpere, perrumpere, effringere, 
pgrfringere affertur illud Cass. 3. B. G. 26. Pro- 
rupt* muniliones. Sed alii, inter quos Dinter., 
leg. proruta?. Sic apud Tac. 1. Bist. 88. Inun- 
datione Tiberis proruptus pons, plerique leg. 
pro.utus. et apud Curt. 4. 13. 26. Proruptum 
vallum, plerique leg. prorutum. — Stat. 11. 
Theb. 639. prono vix pectore ferTum Intravit 
tandem et venas prorupit antles Vulnus. In MSS. 
est prupi't. unde et perrupit legi potest. — Apud 
Virg. 1. G. 97. Et qui, proscisso qua suscitat 
aequore terga, Rursus in obliquum verso prorurn- 
pit aratro. alii leg. perrurapit, 

II.) Translate. Cic. Rose. Am. 24. 68. Pro- 
rupta audacia. n. e. projecta, temeraria, effre- 
nis. 

B) Neutrorum more, saepissirae est cum impetu 
ferri, exire, erurapere, sese proripere, et veluti 
objices quosque perrumpendo vadere, ei se ali- 
quo immitlere, Irruere, farsi ttrada per forza, 
uscire con impeto, entrare con furia, e senza 
rilegno, sfopitan), s'popudu). 

I.) Proprie cum Ace. termini, quo quis pro- 
ruropit, aut cum Abl. termini, a quo quis prorum- 
pit. Cic.Mur.W. 85. Ilia peslis immanis, importu- 
na (Calilina?) prorumpet, qua poterit. Cces. 5. B. 
G. 15. Per medios audacissime proruperunt, seque 
iude incoluraes receperunt. firg. 10. /En. 379. 
medius densos prorurapit in hostes. Nepos Att. 
21. Subito taola vis morbi in unum intestioum 
piurupit, ut extremo tempore per lumbos lislula 
putris eruperit. Seneca Troad. 1156. Subitus 
prorupit cruor per vulnus ingens. Val, Flacc. 
1. 102. et iufida preeceps prorumpit ab aula, 
Claudian. 1. Laud. Stilich. 246. alio prorum- 
pit ab axe Tempestas. ^uct. Paneg. ad Con- 
stanlin, 16. Prorumpere e\ latebris. Tac. 4. 
Bist. 34. sub fin. Gbsessi omnibus portis pro- 
rumpunl. Id. 15. Ann. 40. Pra-diis Tigellini in- 
cendium proruperat. Piin. 3. Ep. 16. Quum diu 
cohibittf' lacrimae vincerent, prorumperentque. — 
pro simplici erumpere, exire, uscire, a For eel- 
lino alTeruntur Virg. 7. Ain. 32. fluvio Tiberi- 
nus amceno In mare prorumpit. Auct. B. G. 8. 
4T. Sub ipsius oppidi murum magnus fons pro- 
rumpebat. Tac. 4. Bist. 55. Ante Flacci Hor- 
deonii casdem nihil prorupit, quo coojuratio in- 
telligereiur. in locis f'irgitii et Auct. B. G. 8. 
non quidem vis et impetus, sed copia aquarum 
significdtur. 

II.) Translate cum Accus. et pra>pos. in, ad. 
Cic. Rose. Am. 5. 12. Bo prorumpere hominum 
cupidiiatem et sceius el audaciani, ut etc. Ju- 
stin. 24. 1. 3. Omnet Graecia? civttates in bellum 



PROSA 

prorumpunt. Quintil. declam. 19. 9. Prospicie- 

bam, in grande quandoque facinus prorupturum. 
Tac. 3. Ann. 52. Sewitas adversum luxum, 
qui immensum proruperat ad cuncta, queis pe- 
cunia prodigitur. et 6. ibid. 51. extr. postremo 
in scelera ac de.decora prorupit, postquam remoto 
pudore et melu, suo taciturn ingenio utebatur. 
et 2. Bist. 73. Ipse exercitusque, ut nullo atmulo, 
saevilia, iibldine, raplu, in externos mores pro- 
ruperant. et 11. Ann. 35. Incectsus, et ad minas 
prorumpens, prorompendo. et ibid. 2. Ad quod 
yicto silentio prorupit reus, proruppe in queste 
parole. Similiter Apul. 6. Met. Prorumpere in 
vocera BubUam. et Lamprid. Comrn. 4. in haec 
verba. 

PRORUO, rQis, rQi, rtitum, ruere, 3. (pro et 
ruo). Part. Proruens sub B. 1 . ; Prorutus et 
Proruendus sub A. — prsrucrv est A) Acti- 
rum; et B) Neutrum Verbum. 

A j Active proruo est idem ac cadere facio, 
diruo, demolior, everto, dejicio: el de iis fere di- 
citur, quae lapsa muitifariam franguntur, xa&at- 
pe'w, xara^aXXw (It. far cadere, rovinare, ab- 
battere, rovesciare, diroccare; Fr. renverser, 
jeter has, cntemer, culbuter ; Hisp. dtrribar, 
derrocar, abatir, echar por tier r a, hacer caer; 
Germ, vormveg einveissen, viederreissen, nie- 
derwerfen; Angl. Fo cast or beat down violen- 
tly, overthrow, overturn, pull down, throw 
down, fell, demolish). Horat. 1. Od. 35. 13. Iaju- 
rioso ne pede proruas Slantem columnam. Zii>. 
26. 13. a med. Albam a fundamentis proruerunt. 
Tac. 3. BitU 22. Hostem profligare ac prorue- 
re. Horat. 4. Od. 4. 66. Luctere: multa pro- 
ruil integrum Cum laude victorem. Liv. 9. 14. 
Quum pars fossas explerent, pars vellerent vallum 
atque in fossas proruerent. et ibid. 37. Dolabrse 
ad vallum proruendum. Id. 22. 5. in fin. Ter- 
ra; motus montes lapsu ingenti proruit. Tac. 3. 
Bist. 23. Ballista ingentibus saxis bostilem aciem 
proruebat. Festus p. 26-'. 10. Mull. Proruere 
ignem. sbraciare. — Similiter Part, prater. Cas. 
3. B. G. 26. Celeriter ad munitioues perrene- 
runt, atque bis prorutis, prius in hostium ca- 
striB constiterunt, quam etc. Alii minus recte leg. 
proruptis vel prosruptis. Liv. 4. 29. et 9. 37. a 
med.; si Vellej. 2. 63. 1. Prorutum vallum. 
Apud Liv. alii leg. proruptum, alii perruptum. 
Tac. 12. Ann. 43. Crebris terra motibus pro- 
ruta domus. et 2. ibid. 17. extr. Proruta arbo- 
res. Stat. 4. Theb. 819, toros riparum et proruta 
turbant Gramina. Seneca Troad. 648. -prorutus 
turmulo cinis, Zucan. 9. 490. Saxa tulit penitus 
discussis proruta muris. Adde Piin. 8. Ep. 17. 
ad fin. — Proruere se, prorumpere, proripere 
se. Ter. Eun. 3. 5. 51. Foras simul omnes pro- 
ruunt se, abeunt laratum. escono preslamente. 

B) Neutr. proruere (ut ruo) est ^f 1, Im- 
petu ferri. irruere, correre addosso. Liv. 25. 39. 
Ubi ab coborte et equitibus ex occulto proruen- 
tibus circumventi sunt. Alii leg. procurrenlibus. 
GeU. 1. 11. Impetus raiiilum, ne sparsi dispala- 
tique proruerem, cobibebatur. 6'urt. 4. 16. 6. 
Subditts calcaribus proruere in hostem. — Hue 
referri potest et illud Parr on. 1. R. R- 13. 5, 
Id (cedi/lcium) secundum aream faciundum, ubi 
triturus sis frumenlum,-quo in trituram pro- 
ruere facile possis. ^ 2. Est etiam cum impetu 
decidere. Val. Flacc. 7. 600. ille falisceus, In 
caput ioque burneros ipsa vi molis et ir:p Pro- 
ruit. Tac. 15. Ann. 2'i. Molu ten* oppidum 
magna ex parte proruit. 

PBORUPTlO, onis, f. 3. sortita. actus prorum- 
pendi, eruptio. sfsXauc:;. -iuret- J' id. Ca'sar. 
33. Simulate prorupiione hostium. Capeli. 6. p. 
201. Cndarom proruplio. 

PRORL'PTOK. oris, m. 3. qui prorumpit. Jin- 
mian. 24. 5. Proruptores alii jumenia interci- 
piunt. h. e. qui crupiioaera e: excursiunem te- 
cerant. 

PRORUPTUS. a, urn. /". PPORIMPO. 

PRORt'TUS, a, um. V. PRDRUt 

PROSA Orauo. prosa, ffj^'.: '.!■)'.;. oratio so- 

' luta. cui opponitur versus, hieta eil primum 

prorsa: postea extrimm r, ut rusus pro <u^sus, 



PROSACINES 

ruium pro sursum. Et sunt qui negant, prosa 
dicij quia in antiq. codicib. semper prorsa le- 
gatur. Sed utrumque rectum est, inqutt foss. 
in Etymol. Cur autem sic dicatur, dictum est 
in PRORSUS adject, Seneca apud Gell. 12. 2. 
Apud Ciceronem invenies, etiam in prosa ora- 
tione quocdam, ex quibus etc. xaraXoya^v. 
Pellej. 1. 17. 3. Oratio ac vis forensis, perfe- 
ctumque prosse eloqueutiae decus sub principe 
operis sui erupit Tullio. CoZum.lt. R. Ji. 1.1. 
Cuitus hortorum prosa oratione componere. 
Quintil. 10. 1. 81. Plato multum super prosam 
orationem, et quam pedestrem Graeci vDcant, 
surgit. et 11. 2. 39. Sicut facilius \ersus edii- 
cimus , quam prcsam orationem ; ita prosam 
vinctam, quam solutam, ft. e, ligatam oratorio 
numero. Gell. 19. 7. ad fin. Verba nimium poe- 
tica, et prosae oraiionis usu alieniora. Plin. 5. 
Hist. nat. 29. 31. (.112). Cadmus Milesiui, qui 
primus prosam orationem coadere iostituit. Id. 
tamen 7, ibid. 56. 57. (205). et Apul. Florid. 
15. banc laudem tribuunt Pberecydi Syrio. Quae 
ita conciliat Harduin., ut Cadmus ille primus 
res gestas et historiam, Pberecydes res pbiloso- 
phicas prosa oratione primus conscripserit. Au- 
son. Profess, n. 3. 3. seu lege metrorum Con- 
dita, seu prosis conderet orsa raodis. — Absolute 
Quintil. 9. 4. 52. Nihil est prosa scriptum, quod 
non redigi non possit in quaedam versiculorum 
genera. Gell. 10. 18. in fin. In tragcedia eum 
magis, quam in prosa placuisse, Uyginus refert, 
Priscian. 14. p. 979. Putsch. Rarissime apud 
prosam scribentes praepostere proferuntur praepo- 
sitiones. — Prosa Uea. V. PRORSUS adject. — 
Alio seosu V. in PROS ARIL'S. 

PROSACINES, um, m. 3. frpdc. ante et aw- 
vrjetc, idem quod, axsVrjtoc. immobilis, ut vide- 
tur, sunt animalia, de quibus ha?c Theod. Pri- 
scian. 4. 2. ante med. p. 316. ed. Aid. Occulte 
plurima animalia sioe sanguine, ut puia pulpas, 
sepias, lollia, ostrea, spondylos, pernecas (~ia, 
prosacines, qui sua virtute navim velilicantem 
opposito ore vel mordente immobilcm retinent. 
Prosacines igitur videntur esse piscis, qui Lati- 
nis retnora, Graeci* e'^evijcc dicebatur. Quid vero 
sit illud pernecas, ignoro; nisi legend urn est per- 
nas, ut apud Plin. 32. Hist. nat. 11. 54.(154). 
PROSiEPTUM, i, n. 2. sapptum. Ambros. in 
Luc. 6. 9. Desidia quadam mentis (nos) intra 
prosaeptum carnis inclusi. 

PROSAICUS, a, um, adject, prosaico, Tg£d?, 
^ 1. Est prosa oratione constans. Penant. 7. 
carm. 11. 1, Prosaico quoties direxit scripta re- 
latu. <f 2. Item pros?e orationis scriptor. Id. 
2. Vit. S. Martin, ad fin, Cujus prosaic us ce- 
cinit prius acta Severus. scil. Sulpicius Severus, 
PROSALIS, e, adject, idem ac prosaicus. Cas- 
siod. Inst, liber, litt. 1. Officium ejus (gram- 
malices) est sioe vltio dictionem prosalem melri- 
camque componere. 

PROSAPIA,. a», f. 1. — Alia forma prosapies, 
ei, f. 5. est Nonii p. 67. 27. Merc. Legitur et- 
iam a nonnuilis apud Prudent. 10. irepi OTfif. 
180. Et tot stuprorum sordidain prosapiem. 
Gloss. Philox. Prosapies, 78'vou; xaxayiayri. Cas- 
siod. 9. Variar. 25. ante med. Tetendit se et- 
iam in anLiquam prosapiem nostrain, - — Primam 
et secundam syllabam producit, et quidem recta 
Prudent. Apoth. 100G. Quid peccatorum prosa- 
pia corpora in illo? — Rations babita etymi 
Paul. Diac. ait p. 225. 14. Mull. Prosapia, proge- 
nies: id est porro sparsis et quasi jactis liberis: 
quia suparc significat jacere et disjicere. If on. 
loc. cil. vult dici a prosupando aut proferendo. 
Nimirum supare et prosupare , prisca verba, 
idem esse videntur. - — Ceterum prosapia est pro- 
genies, genus per multos posteros longe produ- 
ctum, ft'jsuj ys'voe (It. discendenza, legnaggio, 
prosapia, slirpe; Ft. parente, race, fimilte\ 
Hisp. rata, casta, origen, linage, descendencia, 
familia; Germ. d. Stamm, d. Geschlecht. d. Ab- 
stammunq; Angl. a race, lineage, stock, pro- 
geny, pedigree, descent, ancestry). Cato apud 
.Von. loc. cit. Veteres prosapias etc. Plaut. 
Cure. a. 3. v. 23, De Coclitum prosapia te esse 

Tom. III. 



— 9*29 — 

arbitror : nam ii sunt unoculi. Id. Merc. 3. 
4. 49. Rogitares, quis esset, aut unde esset, qua 
prosapia. Sail. Jug. 87. sub fin. Homo veteris 
prosapia? ac muitarum imaginum. — Tempore 
Ciceronis vetus verbum erat. Sic enim ille Tim. 
11. 35. Jovem, atque Junonem, et eorum, ut 
utamur veteri verbo, prosapia in. Quintil. quo- 
que 1. 6. 40. inter ea recenset, quae ab ullimis 
et jam oblitteratis sunt repetita temporibus. et 
8. 3. 26. insulsum esse dicit. Nihilorainus postea 
usurparunt Suelon. Galb. 2. Galba baud du- 
bie nobilissimus, maenaque et vclere prosapia. 
et Justin. 14. 6. 1 1 . Pro gloria veteris prosapise. 
Adde A put. non seiuel. ; Ammian. 23. 5., 26. 
7. et 2U. 1.; et C'apitolin. Per. 2. 

PROSAPIES, Si, L 3. P. voc. praeccd. init. 

PROSAPODOSIS, is, f. 3. jrpoffawdSocrj?, bgura 
rbdtorica, qua pluribus propositis seotentiis, sin- 
giilis ratio statirn subjicitur. Vox Grreca est, et 
Greecis litteris scribilur a Quintil. 9. 3. 94., 
ubi hujusmodi e\empium alTert ex C". Antonio: 
Sed neque accusatorial eum metuo, qui sum in- 
nocens: neque competitorem vereor, qui sum 
Anlonius: neque consulem spero, qui est Cicero. 
Latinis litteris apud Rutil. de fig. sentent. p. 

1. Capper, et apud Capell. 5. p. 175. 
PROSARtCS, a, urn, adject, prosaicus. Sidon. 

3. £p. 14, Meas nugas confectas opere prosario. 
Id. 9. Ep. 13, Prosarium Ioquendi genus. — 
Prosaria ars, qua villi pectuntur, et compla- 
nantur in tunicis, aut togis : nam in Gloss. 
Philox. prosa, eiponitur pc*a tunica, ■jrefd» ijtd- 
Ttov. Inscript. apud Gruter. 649. 7. Negotiatori 
arcis prosa riae. Alii aliter leg. 

PROSATOR, oris, m. 3. qui proserit, procreat. 
Jul. apud Augustin. resp. Jul. 1. 00. Alterurn 
(Abraham) esse proiatortm carnis innocua?, al- 
terurn {diabolutn) seductorem misera? voluntatis. 

PROSATR1X, icis, f. 3. quaj proserit, procreat. 
Gloss. Isid. Prosatrh, genitrix. 

PROS AT US, a, um. F. PROSERO. 

PROSCENIUM et rectius proscsenium, "ii, a. 

2. In omnib. fere edilionibus semper scribitur 
proscenium, perperam vero prosccenium in In- 
script. apud Reines. in Append, n. 41., at re- 
ctius pmsccenitim in alia apud Gruter. 168. 8., 
quam refert etiam Manut. in Orthog''., et ex 
ipsius lapidis fragmento Adamius in Stor. di 
Folseno T. 1. p. 255.; ita etiam scribilur in 
alia apod Murat. 126. 1. V. SC.-ENA; et cf. 
Inscript. apud Or ell. 3302. et 5047. — Prosce- 
nium, proscenio, ircocxrjvcov, locus ante sca?nam, 
h. e. inter scsenaut et orchestram, ubi erat pul- 
pitum, scu tabulatum, in quo stabant Iiistrioncs- 
fabulas acturi: unde et pro ipso pulpito poni- 
tur. Erat scasna depressius, orchestra altius. Pi. 
truv. 5. 6. Parallelos linen ducatur, quae disjun- 
gat proscaenii pulpitum et orchestra; regionem. 
(Adde ibid. 8.) Plaut. Amph. prol. 9t, Etiam 
bistriones anno in proscaenio bic Jovem invoca- 
runt. A put. Florid, n. IS. Pavimenti marmora- 
lio, proscaenii contabulatio, scarnae coiumoatio. 
Pirg. 2. G. 381. veteres ineunt proscaenia ludi. 
vanno in iscena. Ubi Servius: Proscaenia sunt 
pulpita ante sc:rnam, in quibus ludicra exercen- 
tur. Philargyrius: Prosccenium proculdubio pul- 
pitum dicit. Etiam Flav. Caper d" Orthogr. p. 
22-15. Putsch, pulpita ait Vocari proscrenia. Sue- 
ton. Xer. 12. Hos ludos spectavit e proscaenii 
fastigio. h, e. ex editiore pulpili loco: quando- 
quidem non fabulrc solum, sed alia ludicra in 
iis ludis acta sunt: quo quidem tempore pulpi- 
tum vacuum erat ab bistrionibus. Ceterum etiam 
quando histriones agerent, iocum fuisse alicui 
ex spectatoribus sedendi in prosenpnio, apparet 
ex Plaut. Pcen. prol. 17. Apud Liv. Mi. 51. 
ft!. jEmilius Lepidus censor, inter alia opera, 
theatrum et proscenium ad Apollinis loeasse le- 
gitur. Etiam in Inscript. apud Heines. cl. 2. n. 
89., item apud Orell. 3303. theatri et proscumii 
refecli mentio fit.; et in alia apud Orell. 5047. 
proscesnii tantum. — De ipso tbeatro. Claudian. 
2. Laud. Stiiich. 403. Pompejana dabunt quan- 
tos proscaenia plausus! 

PROSCHOLIUM, Ti, n. 2. V. voc. seq. 



PROSCISSIO 

PR&SCHOLUS, i, m, 2. Trpoo^cXo?, sotlo mae- 
stro, idem qui subdoctor: a schola. Legitur in 
titulo epigr. Ausonii Profess, n. 22., ubi Sca~ 
lig. I. 1. lect. Auson. c. 15. docel, et qui mo- 
ribus puerorum ad scholam itantium praeesset, 
et qui sub magistro eorum studia litterarum cu- 
raret, proscbolum dictum esse. Sed baec apud 
Graecos. Augustin. de serm. Apostol. serm. 178. 
n. 8. Tam pauper, ut proscbolus esset gramma- 
tics. JTot. Tir. p. 163. Pmscolis (lege Proscbo- 
lus), proscolium (scribe proscholium.) ft. e. lo- 
cus, in quo immoratur proscholus. 

PROSCINDO, scindis, scldi, scissum, scindere, 
a. 3. (pro et scindu}. Part. Proscinderts I. t. ; 
Proscissus I. 1.2. et II. 2.; Froscindendus II. 
2. — Proscindere est scindere, discindere, ex- 
scindere, rcpcc-^j'Jco, Jtaraxo'itTa) (It. fendere, ta- 
gliare, romper e; Fr. dechirer, ouvrir, fendre; 
Hisp, desgarrar, rasgar, hender, romper, »-a- 
jar; Germ, vorn aufreissen, zerreissen, ser- 
scftnet'eien, aufreissen; Angl, £9 split, cut, cut 
or hew down). 

I.) Proprie. ^ 1. Universim, Lucan. 3. 433. 
primus raplam librare bipennem Ausus, et ae- 
riam ferro proscindere guercum. Apul. ae Mag. 
Proscindere piscem. ft. e, incidere, concidere, 
tagliare, far la notomia. et Sil. It. 3. 449. Spu- 
manli Rbodanus proscindens gurgite campos. 
Stat. 10. Theb. 439. magno proscissum vulnere 
pectus, et 3. ibid. 330. sic nota in pascua tau- 
rus Bellator redit, adverso cui colla, suoque San- 
guine, pro-scissisque natant palearibus armi. Ju- 
stin. 44. 3. 6. Si quando fulgure terra proscissa 
est-,detectum aurum velut dei munus colligere 
permitlitur. ^ 2. Speciatim proscindere terram 
est vomere scindere: et proprie est prima vice 
solum pert'ringere caespitem invertendo, herbas 
proruendo, radices contringendo, romper la ter- 
ra: secunda rice dicit ur offringere: lertia lira- 
re. V. LrRO. Plin. 18. Hist. nat. 19. 49. (176). 
Vi omni arato: priusquam aras, proscindito. Hoc 
utilitatem babet, quod, inverso caespile, berba- 
rum radices necantur. Colum. 3. H. R. 13. 4. 
Ut more novalium terra transversa adrer^isque 
sulcis proscindatur. Adde Varron. 1. R. R. 27. 
I.; et Colum. 11. JR. R. 2. 46. Similiter Id. 
Colum. 2. ibid. 10. 5. Prius taracn jaciemus se- 
mina (fabce), deinde proscindemus terram, pro- 
scissamque in lit am revocabimus, Firg. 1. G. 
97. Et qui pioscisso quee suscitat requore terga. 
— Hinc Proscissum* terra proscissa. Colum. 2. 
R. R. 2. 25. Bubulcum autem per proscissum 
ingredi oportet. ft. e. per sulcum ambulare. 
•f 3. Geieratim est arare, terram colere, arare, 
lavorar la terra. Accius apud JYon. p. 395. 24, 
Merc. Ut rorulentas terras ferro fumidas Proscln- 
dant. glfebasquc arvo ex molli exsuscitent. Firg. 
■1. G. 237. validis terram proscinde juvenilis. Zu- 
cref. 5. 210. terram pressii proscindere aratrU. 
Ovid. 7. Met. 2!9. ferro proscindere campum. 

II.) Translate. ^ -■ De rebus pbysicis, h. e. 
de mari et aere. Catull. 64. 12. Quae (carina) 
simul ac rostro veotosum ptoscidit aequor. Sil. 
It. 8. 602. Quique gravi remo, limosls seguiter 
undis, Lenta paludosae proscindunt 6lagna Ra- 
venna?. Claudian. 1. Rapt. Pros. 92. I, celeres 
proscinde Notos. fendi Varia, e vola. % 2. Seepe 
etiam significat dictis laceraro, contumeliis affi- 
cere, inscctari, oltraagiare, lacerare, dare il 
cardo, Stcxxsp-r.fialv. Ovid. 4. Pont. 16. 47, Ergo 
submotum p'alria proscindere, livor, Desine. Sue- 
ton. Cal. 30. Equestrcm ordinera, ut sccenae are- 
naeque devotum, assidue proscidit. Id. Aug. 13. 
Uunc fcedissimo conticio coram prosciderunt. 
Id. Pita Lucan. Famoso cjrmine aliquem pro- 
scindere. Auson. epist. 4. 13. aliquem risu. Plin. 
33. Hist. nat. 1. 3. (8). Aurum proscissum con- 
vie iis ab oplimis quibusque. Id. 36. ibid. 6. 7. 
(48). Mamurra Catulli carminibus pro?cis»at. 
Lactcnt. 3. 28. Fortune nomen acerrimis ac- 
cusationibus prosciderunt. Pal. Max. 8. 5. «. 3. 
M. Scaurus C. FIa?ium repetundarnm accusatum 
testis proscidit. Id. 5. 3. n. 3. Ingrata facta II- 
beriore indignatione proscindenda sunt. 

PROSCISSlO, onis, f. 3. il rompere la ttrra, 

f17 



PR0SC1SSUM 

actus proscindendi, aratio. Cotum. 2. R. R. 13. 
6. Sesami sextarli lei tribus jugli a proiciisione 
coluntur. Id. 6. ibid. 2. 8. Ne ad hue tenera colli 
dura proscissione terra contundant. 
PROSC1SSUM, 1, o. 2. et 
PR0SC1SSUS, a, um. V. PROSCINDO. 
PROSCRIBO, bis, psi, ptum, here, a. 3. (pro 
et acrlbo). Part. Proscriptus I. 1., 2. et 4.j Pro- 
acribendus 1. 3, — Proscribe™ est allquld icri- 
here et proponere, scripto allquid publicum fa- 
cerc, edicere, dvafodfen, a'iroypa'f to (It- esporre o 
pubblicare in itcritio, metier fuori an cartello; 
Fr. ecrir tur, publier, pubtier par une affiche; 
Iliip. ctcribir sobre, pubticar } pegar un car- 
tapel; Germ. vor$chreiben, aufschreiben; Angl. 
to pot l up in writing, publish any thing to 
be sold). 

I.) Proprie, «| 1. Generatim. Petron. Sat)-r. 
107. Servitla in frontlbus cernilis, et vultas in- 
genuos voluntaria pcenarum lege proscriptos. h, 
e. frontem habentes servlli ioscriptlene notalam, 
ut dlcltur ibid. 103. Cic. 7. Ferr.69. 177. Lex, 
quam noa li proraulgavit, cujui nomine proacri- 
ptani vldetls, led etc. Id. 4. ibid. 62, 129. Eli- 
mi jubet non diern ex mense, icd ex anno unura 
dimldiatumque mensem, ut quo die, Yerbl cauM, 
esse oporteret idus Januarias, eo die calendtrf 
Martlas proseriberet. Id. 9. Att. 17. Secatum 
calendls velle sc frequentem edesse, etiam For- 
miii prose ribi jussit. Justin. 2. 12. 3. Symbolos 
proponi et saxis proicribl curat: Qua vos, Io- 
nea, dementia tenet? etc. Cic. 16. Att. 4. Ve- 
nationam proscribere III. Id. Quintil. 7*ac..t3. 
,Ann. 51. Edixlt prlncept, ut leges cujuaque pu- 
blic!, occulta) ad Id tempos, proscriberentur. 
Sueton. Ner. 39. Garmlna proscripta, aut viil- 
gata. Id. Cobs. 49. Mtssa facio edicta Bibull, 
quibua proserlpslt collegara suum Bilbynicam re- 
glnam. Gell. IS. 4: ad fin. Ut vulgo per viaa 
Tersicull proscriberentur: Concur rite omoei etc 
•| 2. Pracipue locum habet in auctlonibus, et 
locatlonibus, et hujusmodl, quum quis tabella pro- 
posita, quid, et quanti venditions, aut loeaturus 
■it, palam facit. Ulp. Dig. 14. 3. 11. Proscribere 
palam sic accipimus, clarii lilterit, ut.de piano 
recta leg! posslnt, ante tabernam scilicet, vel an- 
te eum locum, in quo aegotiatio eiercetur, nee 
in loco remoto, sed In evident!. Cic. Quincl. 4. 
15. Aactlonem se fact u rum esse proscribit ea- 
rum rerum, quae etc. Id. 2. ad Q. fr. 6. BacK 
liui tabulam proscripiit, se famiiiam Catonlanam 
venditurum. Id. 3. Off. 16. 86. Claudius pro- 
seripslt insuUm, vendidit: **Wt P. Calpurnios, 
Id. 3. leg. Agr. 4. 15. I Hi , Sicilies poasessio 
nea venales ac proscriptas t a lege video. Id. 3.' 
rerr. 54. 141. Locarc iue; <t non proscrlpta, 
neque edicta die. *[ 3. Itat quum alicui bona 
aut per rim, aut ex lege as :antur, confiscate, 
tyjuidu. Itaque proscribe** iliquem, est eum 
suis bonis apoliare, eaque »» rtla scripto propo- 
nere, ac vel divendere aliis, vel sibi ipil addl- 
cere. Ctc. Dom. 17. 44. Haoe tribuno plebis 
poteatatem dabitis, ut proscribere possit, quos 
veiit? Qusero enlra, quid sit aliud proseribere. 
Velitis, jubeatis, ut M. Tullius in eiviute ne sit, 
bonaque ejus ut mea lint. Id. 3. leg. Agr. 4. 14. 
Quos fundos in Caslnati fructuosisslmos conti- 
miavit, quum usque eo vicinos proscripiit, quoad 
etc. et 2. ibid. 36. 90. Co. Pompejum proscri- 
bei'c, h. e. prsedam, manublas, vectigales agro* 
ab eo roipublicse pertos. Plin. 8. Ep. 18. Ut 
patris eorutc bona proscribenda curaverlt. \ 4- 
Ssevissimum proscribeodi genus civile bellum 
atque odium L. Gornello Sullae suggessit, quum 
devices Onoa et Mario, tabulam itlam feralem 
proposuit, qua multa millia civium R. csedi de- 
stinavit, constituto publico pratmio iis, qui con- 
quisltos jugulassent, (quo factum est, ut ferarnm 
more ab inlmicla conquirerentur) scilicet vel pe- 
cunia ox aerario, ut est apud 5ue«on. Cms. ll n 
vel florum bona Interf^ctoribus addicendo. Quod 
si evaiissent , nihilominus fortunes et patriam 
amittebant; bandire con pena capitate, taglia, 
e confiscation: qua de re Felltj. 2. 28. 3., 
^or. 3. St., Epit. Liv. 88. et Plin. 7. Hist. 



930 — 



PROSECUTOR 



nat. 43. 43. (134). De ea Cic. Rose. Am. «. 18. 
Posteaquam victoria constitute est, ab armtsque 
recessimus, quum proscriberentur homines, atque 
ex omni regione caperentur li, qui adremrii 
fuisse putabantur*, etc. — Sullas exemplum secuh's 
postea tTiumvirls AUgusto, Antonio, Lepido, ma- 
jorl etiam crudelitate et avaritia in rempubl. 
saevitum est. V. Plor. 4. 6., Vellej. 2. 86., Sue- 
ton. Aug. 27. et Epit. Liv. 120. Hlnc Ulud apud 
Macrob. 2. Saturn. 4. a med. Temporibus trium- 
viralibus Pollio, quum fesceaolnos in eum Augu- 
stus scripsisset, ait: At ego taceo; non est enim 
facile in eum scribere, qui potest proscribere 
V. Vol.. Max. 6. 8. n. 5. 6. 7. — Ceterura Sail. 
in or at. Phiiippi contra Lep. 6. Quum Eiru- 
riam conjurare, proscriptos arcessi, largitionibus 
rempubllcam lacerari videbam, etc. Id. in or at. 
Lepidi contra Sullam 18. At objectat mini pos- 
sessiones proscrlpterum. Id. Cat. 51. In proscri- 
ptorum namero esse. Cic. 3. Verr, 47, 123. Fa- 
cturo), quod contra legem Cornellam esset, qua 
proscriptum Juvari vetat. 0m. 7. Sist. nat. 30. 
31. (116). Proioriptorum U'beros honores petere 
puduit. Id. 22. ibid. 6. 6. (12). Ipse tamen ob- 
sessis in toto orbe proscriptis hac corona Serto- 
rio ceasil. 

II.) Traoslate. Petron. Satyr. 106. exlr. Cu- 
ius pudoris digital in contlone proscrlpta sit. 
PROSCBIPTIO, 6nls, f. 3. pubblicazione, pro- 
scriiione, a'vaypafrj, irpoypafnj, actus proicri- 
bendi. •§ 1. Bst actus proseribendi et aliquid 
venale pcoponendi. Cic. Quinct. 18. 56. Postula- 
te et proscriptio bonorum. Id. 2. Cat. 10. 21. 
Vadimoniis, judiciis, proscrlptionibus bonorum 
defaiiga,tl. Id. Flacc.J&O, 74. Emptiones falsas, 
prasdiorum proscriptiones-fecisti. Id. Rose. Am. 
44. 128. Opinor enl.m esse in lege, quern ad 
diem prosoriptiones renditionesque fiant. ^ 2. 
De proscriptione Snllana, et triumvirali dictum 
est in voce prseced. I. 4., bando con pena ca- 
pitate , tagtia e confiscazione de' beni. Cic. 
Dom. 17. 43. Proscriptions miserrimum nomen 
illud, et omnis acerbitas Sullani temporis. Id. 
Sext. 30. 65. De capite civis et de bonis pro- 
scription em ferre. Id. 2. Cat. 9. 20. Prosori- 
ptiones el dicta turas cogitare. Sail, in or at. Le- 
pidi contra Sullam 17. Nisi approbarltls omnes 
proscription em innoiiorum ob dlvitias. .Sueton. 
Cos*. 11. Eos quoque sicarlorura numeio babuit, 
qui proscriptlone ob relate civium R. capita, 
pecunias ex eerario acceperant, quamquam exce- 
ptos CorneUis legibus. Adde Plin. 22. Sist. nat. 
8. 6. (12). 5 et Vellej. 2. 28. 3. 

PROSCRIPTOR, oris, mr 3. proscrittore, noo- 
ypafsuc, qui prcecribii. PUn. 7. Bisi. nat. 12. 
10. (56). de M. Antonio triumvir o. Ut ille pro- 
icriptor animus, modo et contumelia fur ens, non 
aliud Id censu magis ex fortuna sua duceret. h. 
e. proseriptione gaudens. V, PROSCRIBO I. 4. 
PR08GRIPTURA, a., f. 1. idem fere ac pro- 
scripUo. Vox a Lexko eipungenda; occurrit enim 
tantum in Not. Tir. p. 11. 

PROSGRIPTCrIO, is, Ire, n. 4. desiderativ. 
proscribere cogito et cuplo. Cic. 9. Alt. 10. a 
med. Hoc turpe Cnwus noster bienoio ante co- 
gitavit: ita Sullaturit animus ejus et proscriptu- 
rit diu. V. PROSCRIBO I. 4 Quintil. 8. 6. 32. 
tIi pennllti bujus verbi usum monet. 
PROSCRIPTD8, a, um. V. PROSCRIBO. 
PROSECO, sCcas, sScni, sectum, s?care, a. 1. 
(pro et seco). Sunt qui prosico legunt apud 
Plaut. loc. infra cit. — part. Prosectus 1. et 
2, — Prosecare est idem ac secare, et <f 1. Est 
proprium sacrorum vorbam, quum victims ma- 
ctata, et foco imposita, partem ejus, postqaam 
cocta esset, secabant, et arae imponebant, adole- 
bantque: partem vescebaotur qui sacrificio in- 
tererant. Cato R. R. 134. Ubi exta prosecta erunt, 
Jano struem commoveto. Plaut. Poen. a. 2. v. 
8. Vetui exU prosecarier. Liv. 5. 21. Qui ejus ho- 
stia; eiu prosecuisset. Sueton. Aug. l.^emicruda 
exta rapta foco proaecult. Paul. Viae. p. 78. 18. 
Hull. ExU dicta, quod ea diis prosecentur, quae 
maxima exstant eminentque. Vol. Place. 3. 439. 
Turn piceae mactantur oves, prosectaque partim 



Pectora, per medios partim gerit obvius Idmon . 
— Hinc est etiam sacrificare, immotare. Tertull. 
Apalog. 46. Xsculapio gallinaceum prosecare. 
5" 2. Extra sacra, generatim, Apul. 2. Met. sub 
(in. Prosectfs naso prius, ac mox auribus. *f 3. 
Speciatim idem est ac proscindo. Plin. 5. Ep.6. 
ante med. Tantis glasbls tenacissimum solum, 
quum prirauTn prosecatur, assurgit, ut nono de- 
mum suJco perdometur. — Hinc a Part, prester. 
pass. 

Proseclum, i, n. 2., quod V. loco suo. 
PROSfiCRO, as, are, n. 1. obsecro; vel sacrum 
facio. Lactant. 4. 27. Instigantlbui iisdem dae- 
monibus, quibus prosecrarant. Alii aliter teg. 

PHOSECTA, ae, f. 1. idem quod proxime sc- 
quens rerbum. Luciliut apud Non. p. 220, 22. 
Merc. Ccenam nullam, nequc divo prosectam 
ullam. Alii leg. prosiciem, quod idem est. 

PROSECTA, Srum, n. plur. 2. V. voc. seq. 
sub 6. ' 

PR0SECTU.M, i, n. 2. (proseco) itaxuritai. di- 
cuntur viscera, quae in sacrlficiis prosecuissent. 
Qui enim sacriiicarent , extis coctis sectisque, 
partem toliti sunt adolere, partem sacerdotibus 
dare, partem raensis suis reserrare. V. PROSE- 
CO i. — a) In sing, num. Varro 5. L. L. 
110. Mull. Insicia, ab eo, quod insects caro, ut 
la carmine Saliorum est: quod in extis dicitur 
nunc proseclura. — b) In plur. num. Ovid. 12. 
Met. 152. Cujus ut imposuit prosecta calentibos 
arts. Id. 6. Past. 163. Sic ubi libavit, prose- 
cta sub ©there ponjt. Adde Stat. 5. IJieb. 641.; 
et Zi'einiufn ^ocr. apud Non . p. 2i0. 20. 
Merc. — c) Allam formam P. in PROSE- 
CTA, ae. 

PROSECTlO, Cnis, f. 3. idem ac prosectus, 

actus prosecandl. Saivian. 6. Gubern. D. 16. 

Optimi ae perilissiml medlcf aliis adhibent du- 

ram ferri prosectionero, aliis blandam infundunt 

'Olei lenitatem. 

PROSECTOB, oris, ra. 3. sneisore, anatoms*- 
co, qui prosecat. Tertull. Anim. 25. a med. Ma- 
Jorum quoque prosector Herophilus. (de raedlcls 
loquitur). 

PROSECTUS, a, um. V. PfiOSECO. 
PROSECTUS, us, m. 4. taoKo, actus prosecan- 
di. Apul. 8. Met. Prosectu gladlorum, ictuque 
flagrorum./d. ibid. Ferri vulnera similia future 
prosectu deotium. pro prosectui, ut aspectu pro 
aspectui Firgilius dixit. 

PROsfiCtJtlO et proseqnutio, Snla, f. 3. f 1. 
Generatim est actus prosequendi, I'andar dietro, 
I' accompagnare, axoXou&ta. Imppp, Palenti- 
nian., Theodos. et Arcad. Cod. Theod. 8. 5. 47. 
Prosecutoribus, vel susceptorlbus non .-llcebit 
alios mercede subvebendos conducere, exceptis 
bis, quos necessitas prosecutlonis adjunxerit. 
Symmach. 7. Ep. 59. Largitas Jucundior erit, 
si ei commendationem prosecutio opportune 
praeatiterit. «| 2. Speciatim est continhatlo ora- 
tionis. Claud. MamerL 3. Stat. an. 7. Neces- 
sarium profecto erlt, ut tute cedes UM, et par- 
tem prosecutionum tuarum parte supplodas, fal- 
sumque vero diluas. P. PROSEQUOR. 

PROSECUTOR et prosequutor, Oris, m. 3. at- 
compagnatart, qui custodiss causa aliquem pro- 
sequitur, et deducit. Macer Dig. 48. 3. 7. Ut 
rei cum prosecutoribus ad se remittantur. guar- 
die. Imppp. Gratian., Valens et Theodos. Cod. 
12. 51. 9. Quos in transmissionem pobilcarum 
functionum prosecutorea viderlnt constltutos. h. 
e. qui animalia atque equos sacro usui necessa- 
rios prosequuntur, ut babetur tit. sequenti. Hfis 
roeaitaus mulattieri, cavallari, condoltieri. Ad- 
de Cod. Theod. 12. 6. 12. Sic Impp. Honor. 
et Theodos. Cod. iO. 72, 1, Aurl prosecutores 
partim nulla prtemissa, ut essolet, proteeutoria, 
aurum praesumunt, partim diutius retentant, 
quod statim fuerat asslgnandum. h e. qui aurom 
ad principeu transvehendum deducunt, prose- 
quuntur, comitantur. Cassiod. 4. Pariar. 7. 
Prosecutores frumentorum. h. e. qui navibus fru- 
menta ex uno in alium locum transrebunt. In 
loco Digestor. et Cod. alii leg. persecutor**, sad 
contra Cu;ocium, et mellores libros. Veget. 8. 



PROSECUTORIUS 

Milit. 3. Coactls per idoneos prosecutores pos- 
sessoribus ad castella idonea conferendum est 
qoidquid ia pecore, Tel quacumque fruge, Tine- 
que hostls inferens bellum ad victum suum pot- 
ent occupare. — De eo, qui jus suum persequi* 
tur. V. PERSECUTOR. — De eo, qui prosequi- 
tur et deducit officii cauia. Sidon. 4. Ep. 8. Te- 
nax caterva prosecutorum. 

PROSBCOtOrIUS vel proseqau tortus, a, um, 
adject. Prosecutoria, absolute,, substantivorum 
more (subaudi epistola), est licentia aut prc^ce- 
ptum auri publici prosequeodi. Impp. Honor. 
et Theodos. Cod. 10. 72. J., ubi alii leg. per- 
tecutoria. V. vocem prseced. 

PROSECUTUS et prosequulus, a, urn. V, PRO- 
SEQUOR. 

PROSfiDA, a, f. 1. qua antesedet. Paul. Diac. 
p. 2-26. 2. Mull. Prosedas meretrices Plautus ap- 
pellat, quod ante stabula sedeant. Eedem et 
prostibulse. Plant, Pan. 1. 2. 63. -An te ibi vis 
inter istas versarier prosedas, pistorum amices, 
reliquias alicarias, miseras, coeno delibutas, ser- 
Tilicolas sordidas? V. PROSE DEO. 

PROSEDAMUM, i, n. 2. Videtur esse vox Sar- 
matica. Plin. 26. Hist, nat. 10. 63. Saty 
rion a Sarmatis darj equis ob assiduum laborem 
pigrioribus ia coitu: quod vitium prosedamum 
vocabt, 

PR6SEDEO, es, ere, a. 2. ante sedere. Isid. 
10. Orig. litt. P. Prosedas (sic tnim legendum 
est, non Prostitute) meretrices, a prosedendo 
in meritoriis, vel in fornicibus. 

PfiOSEGMlNA, um, n. plur. 3. eadera ac pro- 
alcije. Gloss. Isid. Alegmina (.lege Ablegmina;, 
partes extorum, qua; prosegmina dicuntur. V, 
ABLEGMINA. 

PROSELf TUS, a, urn, adject. «po(7*jXuTO{, ad- 
venticius: a frpooeXeB&w advenio. A Judseis pros- 
elytl dicebantur quicuraque ex Gentilibus Ju- 
daicam religionera amplectebantur, vel qui inter 
Judeeos domiciHis posilis versabantur. Tertull. 3. 
advert. Marcion. 21. Proselyli per Christum ac- 
cessuri ad Deum, Hieronym. Ep. 64. n. 8. 
Transcendent proselytos, prateris Israelitas. In- 
script. apad JFabrett. p. 465. n. 101.-, qua? est 
apud Orell. 2522. frosblita ank. xvt. nomine 
saka, Proselita vitio saecuii scribitur pro Pros- 
elyta. 

PROSEmINATOR, 6ris, ra. 3. qui proseminat, 
rel procreat. Tertull. 2. ad nation. 13. ante 
med. Si »nim proseminatorlbus suis morata piebs 
eadem, etc. 

PROSEMlNATUS, a, um. V. roc. seq. 
PROsEMlNO, as, avi, atum, are, a. 1. Part. 
ProBeminatus II. — Prosemioare est dissemi- 
nare, Siaoiret'pw, seminare. 

I.) Proprie. Cic. fragtn. apud JYon. p. 216. 
18. Merc. Solert;amque earn, qua? posset vel in 
legulis proscminare ostreat. 

II.) Translate. Cic. 3. Orat. 16. 58. Quum 
essent plures orti fere a Socrate, quod ex illius 
variis disputationibus alius aliud apprebendcrat, 
proseminatae sunt quasi famiiise disseotientes in- 
ter se. Manil. 1. 90. Semper enim ex aliis alios 
proseminat usus. Zactant. 6. 10. 10. Homines 
larnquam ex draconts alicujus dentibus prose- 
minati. 

PROSENTlO, tis, si, tire, a, 4. presentire, ve- 
nir in cognizione, prresentio. Plaut. Mil. glor. 
4. 4. 16. Si prosenserit miles, nihil hinc ferri 
potent, h. e. si miles porro senscrit. 6ic provi- 
deo pro praevideo, prodico pro prredico. At Ri- 
tschel- et Fleckeisen, leg. prcesenserit. 
PROSEPTUM. V. PROS^EPTUM. 
PROSfiQUENS, entis, particip. et adject. V. 
PROSEQUOR. 

PROsfiQUjUM a prosequendo, obsequium ab 
obseguendo dicuntur. Paul. Diac. p. 226. 1. 
Mull. 

PROSEQUOR, sgqueris, sScOlus vel sgquatus 
sum, sgqui, dep. 3. (pro pi sequor). Part. Pro- 
tequent 1. i. 1.°, II, 2. et in fin.; Frosecutus 
I. 1. 1.° et 2.°, II. 2. et 3. b.; Prosecuturus I, 
1. 1. et 2.; -Proieipiendui I. 1. 1.° et 2.°, II. 
1. et 2. — Prosequi est porro aut ultra sequi, 



— 931 — 

subsequi, dedueere., xaTctx&ou&seo, nsptinouai^ 
(It. $eguitare f andare o lener dietro, accompa^ 
gnare; ft. accompagner, suture; HUp. acom- 
panar, seguir; Germ. Jemanden nach vortuart$ 
begleiten, geleiten, begleiten; Angl. to follow 
after, follow, pursue, go with, accompany, set 
on the way, wu* upon). 

1.) Proprie. ^ 1. Generatim. — 1.°) In bo- 
nara partem. Plaut. Cos. 4. 2. 3. Novum raa- 
ritum volo rus prosequi. Cass. 3. B. C. 91. Pri- 
mus ex dextro cornu procurrit: atque eum ml- 
lites electi circiter cxx. sunt prosecuti. et 2. ibid. 
44, Ipse equo in oppidura vectus, prosequentibus 
compluribus senatoribus. Ovid. 1. Amor. 4. 62. 
lacrimis ego mtrstus obortis, Qua licet, ad saevas 
prosequar usque fores. Gell. 18. 1. extr. Prose- 
qui aliquem in domum. Cic. 6. Verr. 35. 77. 
DiaDam, quum exportaretur, ture odoribusque in- 
censis usque ad agri fines prosecutes sunt. Id. 
6. Alt. 3. a med. Is me nee proGciscentem Apa- 
meam prosecutus est, Sueton. Aug. 97. de eod. 
Tiberium igitur Beneventum usque prosecuturus. 
Liv, 29. 26. ad fin. Legaliones, quae ad prose- 
quendum Scipionem officii causa cenvenerant. 
ad accomidtarlo, a dargli il buon viaggio. et 
Id. 21. 46. Servis dominos prosecuth libertatem 
proponit. Justin. 19. 3. 11. VI ad Hmina dc- 
mus suae venit, prosequuiara multitudinem di- 
misit. — Similiter in re mllitari Liv. 29. 26. 
Legiones ad prosequendos commiliton's proces- 
seraQt. Id. 27. 15. Speculatores, qui proseqneren- 
tur agmen, mlssi. Curt. 3. 13. 9. At illi, qui 
sub oneribuj erant, omissii per metum, capes- 
suot fugam: armati quoque, qui eos proseque- 
bantur, eodem metu arma jactare creperunt. Id. 

3. 3. 24. Pecuniam regis sexcenli muli ct tre- 
cenli cam el i rehebant prsesidio sagittariorum pro- 
sequente. Liv. 30. 25. Petierunt a magistratibus,- 
ut oaves mitterent, qute se prosequerentur. Tac. 
2. Hist. 9. Data e classe Misenensi dure trire- 
mes ad prosequendum, per accompagnarlo, per 
iscortarlo. — De brutis animalibus. Justin. 1. 

4. II. Puerum defert ad stabula, eadem cane 
anxie prosequente. — Et de oculis. Ovid. Ileroid. 
12. 55. oculis abeuntern prosequor udis. et Stat. 

5. Theb. 4S1. Illos e scopulis et summo vertice 
montis Prosequimur visu: donee lassavit euntes 
Lux oculos. tenghiamo loro dietro con I'occhio. 
Rursus Ovid. Heroid. 5. 55. Prosequor infelh 
oculis abeuntia vela, Qua licet; et lacrimis humet 
arena meis. Et absolute fug. 6. .^n, 475. Nee mi- 
nus iEneas, casu percussus iniquo, Prosequitur 
(Didonem celerrime abeuntem) laciimans longe, 
el miseratuj euntem est. — 2.") Uactenus in 
bonam partem: deinaeps in malam, persegiiita~ 
re, incalzare, essere addosso. Atque bac etiarn 
ratione pro perseguor adhibetur, et in Hbris sre- 
pe unum pro altero promiscue legitur. CV*. 2. 
B. C, 41. Sed neque longius fugicntes prosequi 
potcrant. Id. i. B. G. 11. Hi novissimos adorti 
et mulla millia passuum prosecuti magnam mul- 
titudinem eorum fuglentium conoiderunt. Pa- 
tron. Satyr. 90. Te populus iapidibus prosequi- 
tur. Cess. 2. B. C. S. Iliac ad repcUenduiu et 
prosequendum hoslem prociirrebant. el I. ibid. 
69. Contumeliosis vocibus prosequi alitjuem. Cic. 
4. Verr. 29. 73. Isle iratas hominem venbis 
vehemenlioribus prosequitur, atque ei gravuis 
minari ccepit. ^ 2. Specialim, prosequi exse- 
quias, funus, defunclum, accompagnare il June- \ 
rale, vel alia sepollura. Cic. Ciuent. 71. 201. 
Mater exsequias illius funeris prosetuta etc, agen- 
do accompagnato alia sepollura. Ovid. 1. Trist. 
8. 14. ncque exsequias prosequcrere meas. Id. 
4. Mel. 151. Prosequar (al. Pcrsequar) exstin- 
ctum: letique miserrima dicav Causa comesque 
tui. Petron. Satyr. 111. In eonditorlum ctiam 
prosecuta est defunctum. Absolute Seneca P.p. 
30. ante med. Uassus noster videtur mihi prosequi 
se, et componere, et vivere tamquam superstes 
sibi. 

II.) Translate. ^ 1. De rebus pbysicis et de 
abstraclis, quae ailquera porto vet ultra seqtiun- 
tur. Virg. 3. JEn. 130. Prosequitur surgens a 
puppi ventus euntes. Tac. Geim. 30. Caltos suos 



PKOSEQUOR 

saltus Hercynius prosequitur simul, atque depo- 
nit. h. e. tantum extenditur, quantum Cattorum 
regio; et una cum ea deslnit. Cs'c. ^uincf. 3!. 
99. Quss exlstimatio Quinctum usque ad senectu- 
tem perduxit, eadeiu usque ad rogum prosequa- 
tur. Id. Amic. 7. 2'} Mortui vivunt ; lantus eos 
honos, memoria, deslderium prosequitur amico- 
rum. Id. 15. Pam 17. Mirabilis eum vlrorum 
bonorum benevolentlt prosecuta est. Id. 3. Alt. 
7. Quid enim est, juod me Tetineat, prsesertim 
si ipei ea non est, qua: nos proficiscentes pro- 
sequebatur? — Similiter de lis, quae nobis imi- 
tanda proponimus. Id. Brut. 36. 137. Quum ver- 
bis, turn etiam ipso sono quasi subrustico pro- 
sequebatur atque iraitabatur antlquitatem. segui- 
tava. et 2. Orat. 15. 64. Genus orationis fusum 
atque tractum prosequendum est. ^ 2. De bo- 
minibus, varies babet usus pro variis ablativis, 
qui ei adjunguntur. Fere autera ponitur pro or- 
nare, bonestare, cumulare. C<zt, 2. B. G. • 5. 
Rhemos cohortatus, liberaliterque orfftlone pro- 
sequutus. licenziatik con etibizioni cortesi. Auct. 
B. Alex. 15. Cesar ilium adhortatus, atque o- 
mnlbus laudibus prosecutus etc. Sic Liv. 9. S. 
ad fin,; et Colum. 12. R. R. 3. 11. Prosequi 
aliquem laudibus. Cic. 3. Pam. 13. 6. omini- 
bus opiimis. Vellej. 2. 92. 5. Prassentia invidia, 
prseterita veneratione prosequimur. Cic. Brut. 
1. 4. Benevolentia, aut roisericordia prosequi ali- 
quem. Id. Plane. 10. 26. lacrimis et votis. Id. 
14. Phil, 11. 30. grata memoria virtutem alicujus. 
et 4, ibid. 1. 3. Grato animo nomen alicujus. et 
10. ibid, 4. 8. rnemorlam cujospiam clamore et 
plausu. Quintil. 5. 11. 38. fletibus natos, lastitia 
defunctos. Cic. 5. Verr. 41.91. aliquem beneficiis 
ac liberalitate. Id. 10. Pam. 15. omnibus officiis. 
Id.2. Cat. l.i. egredientem verbis. Horat. \. Od. 
5. 33. Te multa prece, te prosequitur mero Defusb 
pateris. Sueton. Olh. I.bonore rarissimo, statua 
in Palatio posita. Tac. 13. Ann. 35. delictum 
venia. et 4. ibid. 38. Dt cum laude et bonis re- 
cordation ibus facta atque famam nominis met 
prosequantur. Liv. 25. 26. Prosequi justo com- 
ploratu morluos. Justin. 43. 5. 9. Qoam rem 
doml nunciatam publico funere Massilienscs pro- 
secuti sunt. o-ROrorono, celebrarono. et Plin. 
10. Ep. 17. Maximum, libertum et procurato- 
rem luum, probun at induslrium, libenter apud 
te testimonio prostquor. accompagno con gue- 
sto mio scritlo t timoniate. Aput. 10. Met. 
Satis geniaiiter grt ijssimum ilium caliccm uno 
haustu perhausi. L nor exsurgit consona voce 
cunctorcm salute i c prosequentium. V. SALTJS- 
Plin. 1. Ep. S. a ,-td. Medici, salubres, sed yo- 
luptale carentcs cibos blandioribus alloquiis pro- 
sequunlur. accompagnano e condiscono. — Et 
absolute Suelon. Tib. 21. Prresertim quum [Ti- 
berium) ut peritissimum rei militaris, unicum 
populi Roinani prrvsidium, [Augustus) prosequa- 
tur. Cf. ZVepos All. 4. extr. Tianquillalis autcm 
rebus Romanis, remigravit Roinam:-qucm diem 
sic universa civitas Atbcnicnsiuiu prosecuta" est, 
ut lacrimis tfesidcru futuri dolorcm indicaret. 
Hue refeni potest et illud Inscript. apud Gru- 
ter. 408. 1. lin. 30. taai fbmcstxk dksidbbivm 
i-vsMcvr,] atvu kvai [Antoninum Aug. Pittm) 
sit rnosRCYTV?; impxtranoo vt etc. — Ad Hbe- 
ralitalein etiam et dona relertur. Sueton. .Damit. 
9, Omnes circa se largissimc prosecutus. vl -fug. 
66. Virlutcs ac merila cujusquii digne prosecu- 
tus. nj:cndo n'conosctufo. Id. Ca:s. 27. Vel in- 
vitatos vel sponte ad se comineantes pioscqui u- 
berrimo confiiario. Id. Claud. 0. legato. Id. Aug. 
IS). Ut sutoptus ad tuendos miliic s, pioset|uondos- 
que suppcleret, per mantnierti e prcmiarli. ct 
Litt- 3 l J. 55. F.l exceperurrt, et prosecuti cum donis 
Icgalos sunt. — Hue pertincl et illud Colum. 8. 
R. R. 16. 3. I in pro bum factum dicto prosccu» 
tus. h. e. improbo facto :rque improbuiu dicluni 
adjungens. ^ 3. Signilicat etiam veibis, aut 
scriplis do aliqua re trnclaraj agi-ru, Jiceve, trai- 
tare, parlare, dire, raccontare: quo sensu et- 
iam persefjuor dici nus, et in Hbris utrumquo 
promiscue legitur. — a) Cum additis. Cic. 1. 
FJerenn. 9. 14. Rem tueviler na»r:iic pu!primu». 



PROSERO 

si summation noa particulate m aarrabimu*: et 

»i non ad extremum, sed usque oo, quo opus 



— 932 — 



erit, prosequemur. Id. Hate. Am. 30. 83. Noa, 
prosequar lODgius, quam mea fides postulabit. 
Pirg. 3. O. 340. quid pascua versu Prosequar ? 
Plin. 3. Ep< 8. MuuiGcautiae rationem stilo pro- 
sequi, el. Ep. 10. Neque enim affectibus meis 
uuo libello carissiinam mini -raeraoriam prosequi 
satis est. Flor. 3. 12. in /in. Hos omaes dome- 
sticos motus, separatos ab externis Pellis, ordiae 
prosequemur. In quodam SC. apud PUn. 8. Ep. 
6. Cum sumrao bonore mentionem alicujus pro- 
sequi. Cic. 2. Legg. 24. 62. Hoaoratorura viro- 
rum Jaudes cantu ad tibic'mem prosequi. Id. 2. 
Tusc. 25. 61. honorificis verbis aliquem. par- 
tar ad aicuno con espressioni di rispetto e di 
stima. — b) Absolute pergere in dicendo, ser- 
mon ora conliouare, proseguirc. Virg. 2. Mn. 
*° 7 - Prosequitur pavitans, et ficto peck) re fatur. 
Phqsdr. 3. 5. Assem deinde ilii dedit, sic prose- 
cutus etc. h. e. quum sic orationcra continuasset, 
avendo continuato a parlare. — Hinc Part. 
pras., cujus plura ciempla retuiimus, 

Prosequens, entis, adjective quoque usurpa- 
lur, uode Sup. Prosequentissimus cum Genit. 
apud Pore. Zatr. in Catil. 34. Si demonstravi- 
mus, spem pcriicieadi sceleris bomiai prosa- 
quenUssimo iaimicUiarum eistitisse. che quant'al- 
tri mai undava in cerca d' inimicizie,. che «i- 
vea d' inimicizie. Rectius fortasse Iegendum est 
per$eque7itis$imus. 

PROSfiRO, sSris, sgrBi, sertum, sSrere, a. 3. 
(pro et sero, serui) est exserere, emittere. Plant. 
Atin. 4. 1. 50. Ne stc tussiat, ut linguam in 
tussiendo proserat. Alii leg. proferat. Sit. It. 3. 
447. de Rhodano. Aggeribus caput Alpinis et 
rupe njvali proserit in Celtas. Alii leg. procidit. 
Av*en. Aral. 1111. proserit hydra caput. Id. 
Perieg. 711. Gererique Thasus dilecta, profundo 
Proserit albenti se vertice. et ibid. 341, procul 
lilinc agmina cogit In Boream, scissusque vagis 
anfractibus tequor (Nilus) Proserit, et ponto se- 
ptem ferus eiplicat ora. et 580. Et matutinus 
qua Iucem proserit ortus. et 995. In qua riti- 
feras Tmolus juga proserit arcis. 

PROSERO, sgris, seFi, satum, serere, a. 3. (pro 
et sero, sevi). Part. Prosatus It. — Proserere 
est seminando, vel per sementem proferre, pro- 
ducere. 

I.) Proprie. Lucan. 4. 411. noa proserit ul- 

lam Flava Ceres segetem. Tertull. 1. advers. 
Marcion. 6. in carm. v. 9. Prosevit fruges. 

II.) Translate. <f 1. Part. Prosatus est ItaJ. 
seminato, generato, prodotto, satus, genitus, na- 
tus. JVemesian. 3. Eel. 63. de Saccho. Quin et- 
lam deus ille, deus Jove prosatus ipso. Alii leg. 
natus ab ipso. Auson. Edyll. 7. init. Bissola 
trans gelidum stirpe et lare proaata Rhenum, 
Apul. 1. Dogm. Plat, sub init. Plato augustiore 
conceplii, prosatus. Id. de Jtfundo. Ornithine venti 
Aquilonuro genus ex aere prosati. Solin. fragm. 
la Anthol. Lai. T. 2. p. 384. Ehrmann, pla- 
cido dea prosata mundo. Prudent. 6. usp! ore®. 
46. Christus Patre prosatus perenni. ^ * Me 
taphonce Orat. C'jneg. 9. conUguas ex artibu? 
artes Proserere. O. Terentian. p. 2436. Putsch. 
v. ii;590. Sic ergo versus ex iambis prosatus. 

PHOSERPISALA, a, f. l. herba eadem ac po- 
Ijgonon, eximii adversus scorpiones remedii. Fa- 
cit etihm ad anginas, ad lassitudines, et ad pur- 
gandum vcmilione stomacbum. Plin. 27. Hitt. 
nat. 12. 104. (127).; ct Apul. Herb. 18. 

PROSERPlNAUS Herba, Grace dracontiurn, 

valet contra profluenlem e naribus sanguinem. 

farcell. Empir. \{y. a med. Adde eumd. 15. p. 

106. ed. Aid. ' 

t'ROSERPO, is, ere, a. 3. (pro el serpo). Part. 

Proserpens I. ct II. — Proserpere est idem ac 

seroere. ut r a >ro 5. L. L. 68. Mull, docet, 

U'l serpendo procedere, prorepere. 

1.) Proprie. Plaut. Pcen. 5. 2. 74. et Pen. 

. : ?**• Q uiJ buc adveaistj nos captatum, bi- 

•ulci Jingua, quasi proserpens bestia? come una 

biscia. Sic Asin. 3. 3. 105. Fac proserpentem 

Jestiam me, dupticem ut baneam linguam. h. e. 



ul eoosculo osculemur,quod Gr*ci vocaat xa- 
T<xy>.wrTs<v<x. Apul. de Mag. Vipera, exeso raa- 
tris utero, in lucem proserpit. Id. 4. Met. Qui- 
dam servulus, strepitu scilicet inquietus, proser- 
pit leniter, visaque bestia, etc. et 7. ibid. Ue spe- 
cu, vastum attolleus caput, funesta proserpit ur- 
sa. h- e. egreditur. 

II.) Translate. Arnob. 3. 33. Sata in Iucem 
proserpunt. Seren. Sammon. 14. 251. proserpit 
ad intima vuinus. Ammtan. 15. 8. IVJalo pro- 
serpenii occurrere. Apul. 6. Met. Fontes proser- 
punt cotibus cavaiis. 

PROSEUCI1A, x,f.i. sinagoga da Ebrei, ora- 
torio, Kpwmyr,. locus religiosus, in quern Judsel 
oraturi conveniebant, et fere extra Urbem: a 
Gr«ca voce aiiata, quae oratioaem signiticat. De 
Judaets eaim per contemptum videtur locHtus 
JuvenaliS quum ait 3. 296. Ede, ubi consistas: 
in qua te qusero proseucha? Alii interpretantur 
locum secretum atque abditum , ubi orabant 
Cbristiani, qui tunc temporis, noa minus ac Ju- 
daei, vilissimi babebantur. Alii locum, ubi men- 
dici stipem orabant: et de Jud^eis itidem esse 
sermonem, qui mendicissimi illis temporibus va- 
gabantur. — Inscript. apud Gruter. 651. 11. 

P. CORyiDIO SIGNINO POMARIO OK AGGBBE A PROS- 
EVCHA (j. StLLV3TrV8 HgRMBS AMICO BBNEMKRBK- 

Tt. Ilia de aggere a proseucha videntur designa- 
re locum, ubi Corfidius iste degebat. 

PROSFKRARr, impetrari. Lucilius apud Non. 
p. 158, 1t. Merc. Nee minimo, et prosferatur 
pax, quod Cassaodram signo deripuit. Sed verba 
tucilii longe aliter alii legunt; L. Mull, leg.; 
Nee raiaima ei prosperatur pai, quod Cassandram 
dese s]gno deripuit. 

PROSfCLE, arum, f. plur. 1. partes hostia? in 
sacrificio coctas, et dissoctse, quae et prosecta di- 
cuntur. Arnob. 6. 25. Quod si omnes has par- 
tes, quas prosicias dicitis, dii amant. At Grellius 
legit prasicias. Solin. 5. a med. Quum prosicias 
mtulerint. Alii rectius leg. porricias eodera sen- 
su. r.Capellce loc.cil. in FISSICULO. 

PROSlClES, 5i, f. 5. idem ac prosecta: a pro- 
secando. Nam veteres in compositis a seco mu- 
tabant e in i. Varro apud Non. p. 220. 23. 
Merc. Prosiciem extorura vel in meosam porri- 
cerc. Lucilius ibid. Canam, inquit, nullam, ne- 
que divo prosiciem ullam. Ita legit Scaliger, 
aln prosectam; et L. Mull. leg. proseciam. 

PROSlClUM, li, n. 2. idem ac prosicies. Paul. 
Viae. p. 225. 15. Mali. Prosicium, quod pro- 
secatum projicitur. f'ossius legere mavult pro- 
sicice. 

PRuSlDE.N'S, eotrs, particip. ab inusit. prosi- 
deo, uode est et proseda : idem ac pnesidens. 
Inscript., qu* pertinet ad ann. a Cbr.n.cLxxxiv., 
quamque se vidisse testantur Spon. Miscell. an- 
ttq. p. ',. et Fabretl. p. 36'. «. 127. aram bx 

VISO POSTIT I'POSfDBSTlBVS VICTORtRO PATRE BT 
lANV'ARlO. 

PROSIGN'ANUS, i, ra. 2. Ptosrgnani sunt rni- 
lites, qui pio signis in acie locantur: videntur- 
que ab antesiguaais distingui, quod hi ia prima 
acie eraot, prosignani in secuada. Frontin. 2. 
Strateg. 3. n. 17. Tunc prosigaanis, qui in se- 
cuada acie erant, impcravit, ut deosos numero- 
sosque patos in terram defigerent. Alii leg.prx- 
signanis, alii rectius postsignanis, quar.i vocem 
vide suo loco. 

PROSlLlO, silis, sliiii et sillvi et slili, sili- 
torn, sllire, n. 4. (pro et salio). In futuro pro- 
silibo pro prositiam non est insoleos in quarta 
conjugations Quintil. dectam. 4. 10. ad fin. 
Prosilibo fortasse, tamquarn sequar classici vo- 
cantis instinctum. —Part. Prosiliens II. 1. Pro- 
sUiturus II. -l. — Prosilire est eitra, aut ante 
salire, exsilire, prorumpere, emicare, esumpere, 
cum saltu et festinatioae prodire, eKir^Saw, itooo- 
aklouxt dt. sallare o balzur fuori, o innan- 
zi; Fr. sauter en avant, sauter hors, s' e lancer , 
sortir avec violence; Hisp. saltar en adelante> 
saltar fuera^abalanzarse; Germ, kervorsprin- 
gen, aufspririgen; Angl. to leap or jump forth, 
bound, jump out, sally or burst forth, s or inn 
forth Starl). * • 



PROSLAMBANOMENOS 



I.) Proprie. Ter. Eun. 5. 7. 6. Quidnam hie 
properans prosilit? Cic. Cael. 26.62, In balneis 
deliluerunt, deinde repente prosiiuerunt. Ziv. 28. 
14. Ex tabernaculo prosiluit. Alii leg. prosilivit. 
Petron. Satyr. 106. Concitatus iracundla pro- 
siliit Lycas. Lucan. 8. 55. prosiluit puppe. Val. 
Place 1.. 310. pavens prosiluit strati's. Curt. 7. 
4. 20. E coavivio prosilivit haudquaquara potens 
mentis. Justin. 11. 5. 10. Armatusque de aavi, 
Uipudiaati similis, prosiluit. et 24. 8. Certatim 
in prceHum prosiliunt Seneca (Edip, 1004. ra- 
pido saeva prosiluit gradu Iocasta vecors. Ziv. 
2. 12. ad fin. Quum rex ab sede una prosiluisset, 
Propert. 2. 22. 40. Prosiiit in laia nixa pedem 
solea. Sueton. Cces. 32. Prosiluit ad flumen. Pe- 
tron. Satyr. 82. Prosilire in publicum. Ziv. 5. 

2. In contionem prosiliunt, sollicHant plebis aai- 
mos. Ouid. 6. Met. 656. quasrenti iteruraque vo- 
canti, Sicut erat sparsis furiali csede capillis, pro- 
sifiit. Id. 12. ibid. 390. Prosiluit, terraque fe- 
rox sua viscera traxit. Horat. 1. Sal. 5. 21. do- 
nee cerebrosus prosiiit unus ete. 

II.) Translate. <f 1. De rebus physicis. Ovid. 

3. Fast. 481. de Minerva, de capitis feriur 6lae 
matre paterni Vertice cum clipeo prosiluisse suo. 
h. e. nata esse, in lucem prodiisse. Plin. 4. Hist. 
nat. 3. 4. (8), Bceoli* oppidum Pag«, unde Pelp- 
ponnesi prusilit cervix, h. e. incipit Isthmus, et 
c Graecia in Peloponnesum protenditur. — S*pe 
de plantis. Colum. 7. R. R. 6. 1. Iligaei quer- 
neique frutices, qui in altitudiaem non prosi- 
liunt. h. e. crescunt, extolluotur, exsurguut: qua 
ratione etiam 2. ibid. 11. 5. et 18. 6. et 3. ibid. 
3. 4". et 5. 1. et 11. ibid. 3, ibid. 3. 5. er 5. 6. 
et 11. ibid. 3. 2-4. locutus est. Sic Plin. 15. 
Htst. nat. 23. 25. (93). Castaaea, quas balaai- 
tis vocatur, purgabilis maxima, et sponte pro- 
siheas. h. e. ex echiao suo exieus. Pallad. 11. 
R. R. 12. 5. Ut virgulta ex ceraso pro admiai- 
cuhs per vineam posita ia arborem prosiluisse 
confinnera. — Item de liquidis. Martial. 1. 34. 
Amissum non flet, quum sola est Gellia, patrem: 
Si quis adast, jussaa prosiliunt lacrima?. Seneca 
(Edip. 355. Prosiiit tenis cruor. Ovid. 6. ifet. 
259. seque ejaculatus in altum (sanguis) Emicat, 
et looge terebrata prosiiit aura. Id. 4. Fast. 795. 
quum saxis pastores saia terebant, Scintilhm su- 
bito prosiluisse ferunt. Plin. 5. Hist. nat. 9. 10. 
(52). Nilus prcsilit fonte. % 2. De hominibus. 
Plaut. Trin. 1. 2. 179. Prosilui amicum casti- 
gatum innoxtum. h. e. praecipiti festinatione cu- 
curri ad castigandum. Horat. 2. Sat. 7. 73. tolle 
periclum, Jam vaga prosiliet freois natura re- 
motis. /j. t , Ep i9% s numquam (Ennius) 
am potus ad arma Prosiluit dicenda. Seneca 1. 
Benef. 25. Prosilire ad certamen. Ulp. Dig. 48. 
2. 7. Ne facile quis ad accusationem prosiliat. 
Trebell. Poll. XXX. Tyr. 10. Fati publici fuit, 
ut Galheni tempore quicumque potuit ad irape- 
num prpsiliret. — Inscript. apud Fabrett. p. 
404. n. 306. hoc avtem nomine rBlkvati im- 

PENOIIS FAC1LIVS PROSIHTVRt HI ^VJ AD MVNV* 

AVGVSTACITATIS COMPELLERENTVR. 

PROSfMORfUM esse, ait Antistius in com- 
mentary juris- pontilicalis, pomo;rium: id est lo- 
cum proximum muro. Feslus p. 249. 28. Mull.; 
ubi alii leg. posmurium; sed Miillerus legit po- 
■■.'imerium. y. POM CERIUM. 

PROSISTENS, entis, particip. ab inusit. pro- 
sisto, ante stans, promineos. Apul. 11. Met. Ca- 
put corona cinxerat, palm« Candida? foliis in 
modum radiorum prosistcntibus. 

PROSlTUS, propositus. Paul. Diac. p. 226 5 
Mull. Ennod. i. Ep. 24. Ego le oro parentU 
stimulo, quia tibi et pro prosito raeo debeo vo- 
cem casti^antis. 

PROSiVUS, a, um, adject, videtur esse, qui 
mature seritur. Macrob. 2. Saturn. 15. Malum 
punicum, persicum, quirianum, prosivura, ru- 
brum, scandianum etc. Sunt qui Iegendum pu- 
tant rosium. 

^ PROSLAMBANOMENOS, npoo\aupawutvQ< , 
Grascum nomen est cujusdam toni musici, qui 
videtur ease idem cum ao, qui a recentionbus 
musicis A re appaltatur. Pitruv. 5. 4. — Cen- 



PROSMELODOS 

eorin. fragm. de metrit p, 2723. Putsch Orga- 
num quondam habult tres intentiones, gravem, 
mediam et acutam : inde Musse quoque tres olini 
existimatae, Hypale, Mese, Nete. Nunc in ampHo're 
numero soni considerantur, ut sit proslambano- 
menos, hypate bypalon, deinde parbypate bypa- 
ton, etc, — Ita etiam vocatur chorda citharae 
duodecima, quae undecimse a Timotheo Milesio 
repertis superaddita est. Boeth. 1. Mutic. 20. 
Sed addita est (citharce) una chorda, qua* dici- 
tur proslambanoraenos, ab aliquibus autem pros- 
raelodos. V. Boethii loc. cit. in CITBARA. 

PROSMELODOS, a, um, adject. irpoafxjXeoSoc, 
melodise additus. V, Boethii loc. cit. in voc. 
praeced. 

PROSOCER, Sri, m. 2. avo di mia moglie, 
avTdctv&epc's, uioris mea? avus, qui et socer ma- 
gnus dicitur: cui respondet progener: et refer- 
tur ad pronurum. V. PROGENER. Ovid. Heroid. 
3. 73, Digna nuruc socero Jovis JEginaeque ne- 
pote, (socerv, Peleo patre Achillis, de quo Ovid. 
loquitur. Idem Peleus esl Jovis jEgiuaeque nepos, 
quia est filius ,Eaci, fllii Jovis et ^Eginae.) I.ui- 
que senex Nercus proiocer esse velit. (prosocer, 
nerape quia Nereus pater est Thetidis, quae ex 
Peleo genuit Achillem, qui hujus nova; uioris, 
de qua Ovid, loquitur, maritus futurus est. Ne- 
reus itaque erit hujus novae uioris prosocer: 
haec erit illi pronurus.) Ulp. Dig. 25. 2. 15. 
Uior, et nurus, et pronurus, Tiro, et socero, el 
prosocero furtura facere possunt. Adde Ptin. 5. 
Ep. 15. et 8. Ep. 2. 

PROSdCRUS, us, f. 4. ava di mia moglie, 
uioris mese a via, quae et socrus magna dicitur: 
cui respondet pronurus: et refertur ad proge- 
nerum. Modestin. Dig. 38. 10. 4. a med. Pro- 
socrus mihi uxoris raeae avia est: ego illius sum 
progener, ef max. Aria mea socrus magna est 
iuxoris mecE): uxor mea illi pronurus. 

PR6SODIA, ae, f. J. accento, rrfocwSia, re'vo?, 
tenor, accentus, seu modulatio, qu« vocibus in 
loquendo adhibe'.ur: lex et ratio acuendi vel de- 
prioiendi, aut circumflectendi syllabas. Quintil. 
1. 5. 22. Adhuc difficilior observatio est per le- 
nores (quos quidem ab antiquis dictos touores 
comperi, ut videlicet declinato a Graecis verbo, 
tovouc dicunt) vel accentus, quas Graeci irpocw- 
Bia; vocant, quum acuta et gravis alia pro alia 
ponitur, ut in boc Camillas, si acuitur prima, 
Gell. 13. 6. Quas Graeci jrpoowSf'a; dicunt, eas 
veteres docti turn notas vocum, turn ruoderaraen- 
ta, turn accenliunculas, turn voculationes appel- 
labant. Varro apud eumd. Gell. 18. 12. In prioie 
verbo graves proscdias. quae fuerunt, manent: 
reliquse mutant. V. ACCENTUS. 

PROsOdIACUS, a, um, adject. irpoaoSiaxo'f. qui 
canitur in supplicationibus deorurn, ac prxcipue 
Apollinis, qua*. Grace -poscSia dicuntur. Mar. 
Fictorin. 3. Gramm. p. 2580. Putsch. Dimelio 
anapsestico catalectico si pbalaecii i,oion, idest 
partem e tribus trochaeis, seu syzygiaui ejus ad- 
junxeris, prosodiacum metrum eflicies, quod sem- 
per a disyllabo quolibet (incipit), ut Heu hen 
date nunc sonitus. date bella tela. Capell. 9. p. 
334. Numeri prosodiaci. 

PROSOnOmAsIA, «?, 1. 1. Rpocrovo/MWta, fi- 
gura esl, qua; lit ex aliqua vocum similitudine, 
ut: Deligere ©portet quem velis diligere. Vox 
Gru'Ca et Gncce usurpanda. V. AGNOMINA- 
T10. 

PROsOPIS. Wis, et prosopltis, ilidis, f. 3. itcoo- 
uniq, et Trpooajjr^Tc? , berba, quae a Latiois di- 
citur personacia, teste Apul. Herb. 36. V. PER- 
SON AT A. 

PROSOPON, i, n. 2. wpdaunov, est nomen pa- 
paveris silvestris apud Apul. Herb. 53. 

PR0SOF0P(ElA, ae, f. 1. irpcowiroiroux, ser- 
mocinatio, conformatio *J J. Est figura senten- 
tiarum, per quam persooae, vel aliie res loquen- 
tes ioducuntur vel ad suadenduro, vel ad objur- 
gandum, vel ad querendum, vel ad iaudandum, 
vel ad movendam roiserationem, etc. a irpccwirov 
persona, fades, et note'w facio. Quintil. 6. i. 25.; 
tf. 2. 31. et 11. 1. 41., quibus locis modo Grae- 
ce, modo Latine utitur.; Itutil, Lup.de fig. sent. 



— 933 — 

et eloc, 2. •.; Aquil. de fig. tent, et eloc. 3.; 
et Rufinian. de schem. dianoeos 14. ^ 2. Sic 
etiam dicitur oratio Integra^ in qua ex persona 
alterius dicimus, et verba ac sentential qualttati 
ejus per continuatam prosopopceiam accommo- 
damus: cujusmodi sunt puicherriinae apud Li- 
vium, et alios hiitoricos. Quintil. 2. I. 2. Ad 
prosopopoeias usque, et ad suasorias, in quibus 
onus dicendi rel maximum est, jrrurapunt. V. 
eumd. 3. 8. 49., ubi de bis plura. 

PR6S6p6P(EICUS, a, um, adject, ad prosopo- 
pceiam pertineos, ut Prosopopoeicus sermo, apud 
Firmic. de error, prof, relig. 8. a med. 

PROSPARALEPSIS, is, f. 3. irpoffJrapaX*j<J.ic;, 
figura eadem, quae Paragoge, quam vocera vide 
suo loco. 

PRQSPECTE, adverb, (prospicio). Sup. Pro- 
spectissime. — Prospecte occurrit translate tan- 
tum, et est Ital. con antividenza, prudente- 
mente, eaxefi^'vw;, consuile, prudenter. Tertull. 
Apolog. 6. circa med. Circa deos quae prospecte 
decreverant patres vestri, vos reecidxslis. Augu- 
stin. Ep. 55. ad Ma^edonium a med. Dicatur 
h?ec et prudentia, quia prospectissime adhaarebit 
bono, quod non amittatur: fortiludo, quia rir- 
missime adhaerebit: temperantia, quia castissime. 

PROSPECTlO, onis,f. 3. inspectio. Cod. Theod. 
7. 4. 15. Sicut fieri per omnes limitus salubri 
prospectione prpecipimus. 

PROSPECT I V US, a, um, adject. Imp. Zeno 
Cod. 8. 10. 12. Fenestras fabricate, tarn quae 
prospective dicuntur, quam qua? luciferae. h. e. 
qua 1 prospectus tantum causa hunt, che fan pro- 
speltivu. 

PROSPECTO, as, gvi, stum, are, a. 1. frequen- 
tat., vel rectius intens. a prospicio. — Part. Pro- 
spect ans I. et II. i. 2. — Prospectare est ejus- 
dem fere signiticalionis, ac prospiccre, noofiktnta 
(It. vedere & mirare innanzi, o di lontano ; Fr. 
regarder en avant,' regarder au loin, ilisp. 
miiar en adelante, mirar a lo lejos; Germ. vo r 
sick hinsehen, hervorsehen, hinblicken, hinse- 
hen auf eiwas; Aogl. to view, behold, see afar 
of, look often upon, take a view of, gaze 
upon i. 

I.) Proprie. Plaut. Mil. ylor. 3. 1. 2. Sinite 
me prius prospectare, ne usplam insidia? sient. 
Ovid. 3, Met. 651, e puppi pontum prospectat 
adunca. ef 15. ibid. 841. ut seinp* Capilolia 
nostra, Forumque Divus ab excelsa prospectet 
Julius aede. Liv. 24. 21. a med. Multitudo, pars 
procurrit in vias, pars ex tectis fenestrisque pro- 
spectant. Sic Virg. 7. jEn. 812. lllam (Cumilta.n) 
omnis tectis agrisque eflusa juventus Tutbaque 
miratur matrum et prospectat euntem. Catull. 
63. 52. Xamque fluentisono prospectans litore 
Diae Tbesea cedentem celeri cum classr tuetur. 
Sail. Jug. 64. Qui mcenia defensabant, intenti 
prrelium equestre profpe eta bant. II or at. Epod. 
i. 11. Aut in reducla valle mugientium Prospe- 
ctat erranles greges. — Passive impers. Tac. 3. 
•/n??. 1. Cornplcntur mcenii ac tecta. quaque 1' u- 
gissime prospectari poterat. 

11.) Translate. ^ I. Usurpatui de locis, un- 
de prospectus esl aliquo. aver vista. Pliced) . 2. 
£>. Villa, qua; monte sumroo posita Prospectat 
Siculum, et prospicit Tuscum mare. Tac. J 4. 
Ann. U. Villa, quae subjeclos sinus edilissirna 
prosppdat. Id- 5. Hist. 6. A meridie .Eeyplus 
objacet; ab occasu Pbcuoices, et mare: septen- 
trionera a latere Syria; lonse prospectant. Plin. 
2, Ep. 17. Triclinium a lateribus, a fronte quasi 
liia mafia prospectat. Tac. 3. Hist. 00. Locus 
late prospectans. Plin. 14. Hist. nat. 6. 8. (64;. 
Massica e monte Gauro Puteolos liajasque ps'o- 
spectantia. Adde Sil. It. 3. 418. Hue refcrri pot- 
est et illud Gell. 9. 4. Vestigia pedum habens 
retrc porrecla, non, ut ceterotum bominum, pro- 
spectantia. h. e. in anleriorem partem conversa. 
^ 2. Per raetapboram est considerate, animo 
perpendere, sperare. Cic. 7. Vexr. 17. 43. Earn 
navem Duper vidi Velis: qua; quidem omnibus, 
qui earn aspexerant, prospectare jam exsilium, 
atque eiplorare fugarn domini videbatur. Id. 
fragm pro C. Cornel, apud A scon. Prospectat i 



PROSPECTUS 

videlicet Cominius, quid agatur. sta a vedere. 
et Ztu. 5. 48. Diem de- die prospectans, ecquod 
auxilium ab dictatore appareret. stando a ve- 
dere, aspettando da un giorno alfaltro. et 
Virg. 10. JEn. 739. non me, qutcumque ei, 
inulto Victor, nee longum laetabere: te quoque 
fata Prospectant eadem. ti hanno in mira. et 
Stat. 5. Siiv. 1. 122. vel Appula conjux Aajrl- 
cola? parci, vel sole infecta Sabino, Quae videt 
emeriti, jam prospectantibas astris, Tempui ad- 
esae viri. h. e. apparentibus, et quasi prospklen- 
tibus. ■! 3. Est etiam providere, praevidere, pro- 
spicere, prevedere. Apul. 2. IJogm. Plat. Non 
solum in prnspectaodi cognitione, verum etiam 
agend't opera, sequi qua? diis atque bominibui 
sint probata. 

PROSPECTOR, oris, m. 3. qui longe prospi- 
cit. Tertull. Orat. i. Deus prospector bumaaa- 
rum necessitatum. Apul. de Deo Socrat, Deus 
in rebus incertis prospector, dubiis praemonitor, 
periculosis tutator. Adde Tertull. 4. advert. 
Marcion. 3i. ante med. V. PERSPECTOR. 
. PROSPECTUS, a, um. V. PROSPICIO. 

PROSPECTUS, us, ra. 4. (prospicio) est aipe- 
ctus longe et in anteriorem partem, anoi{"»> irpda- 
o<|"S (It. ueduta, ut'sta di lontano; Fr. action 
de regarder devant sot, au loin, vue, perspe- 
ctive; Hisp. el acto de mirar en andelante, a 
lo lejos, vista, perspectiva; Germ. d. Aussicht, 

d. Fernsicht, d. Hinblick; Angl. a looking for- 
ward, a sight afar off, view, prospect). 

I.) Proprie. Ennius apud Non. p. 518. 19. 
Merc. Ecce autem caligo oborto e;t, omnem 
prospectum abstulit. Plaut. Mil. glor. 3. 1. 15. 
Sterilis bine prospectus usque ad ultimam plateam 
est probe, non si vede alcuno. et Cces. 2. B. G. 
22. Quum swpibus densissimis interjectis prospe- 
ctus impeuiretur. ef 7. ibid. 81. Prospectu tene- 
bris adempto, multa utrimque vulnera accipiun- 
tur. Sail. Jug. 57. Nam prospectum ager arbu- 
slis consitus probibebat. Virg. 8. /En. 253. in- 
volvitque domum caligine caeca, Prospectum eri- 
piens oculis. Sil. It. 5. 34. Turn super ipse Il- 
eus, densain caligine cceca Exbalans nebulam, 
late corruperat omnem Prospectum miseris. Curt. 
4. 9. 10. Ne stirpes quidem et brevia virgulta 
operiunt solum, liberque prospectus oculorum 
etiam ad ea, quae procul recessere, permittitur. 
Liv. 10. 32. Non prospectu modo extra vallum 
adempto, «ed propinquo etiam congredientlum 
inter se conspectu. Virg. 1. JEn. 185.J et Ca- 
tull. 64. 211. Prospectum petere. h. e. prospe- 
ctare, aciem oculorum (cage mittere. Sic Pacu- 
vius apud Non. p. 467. 16. Merc, aucopare. 
Virg. 2. G. 284. auimum uti pascat prospectus 
inane m. la vista diletti. et Ctcs. 5. B. G- 10. 
Quum jam extremi essent in prospectu. h. e. eo 
loco essent, ut a procul stantibus prospici pr*t> 
sent. Tac. 1. Hist. 4. Agebatur Luc iliac Galba 
vario turbae fiuctuaniis impulsu, completis undi- 
que basiliwis ac templis, lugubri prospectu. h. 

e. aspect", facie. Quintil. 10. 7. 10. Non mi- 
nus prospectu procedamus, quam gradu. con 
t'occhio innanzi. el Cic. 3. Verr. 47. 122. Quum 
euro, quem virgis isle ceciderat, in prospectum 
populi K. produxit. in lujgo da poter essere 
veduto. et Ovid. Heroid. 10. 28. atque ita late 
.Equora prospectu metior alia ineo. scorro con 
r occhio. 

II.) Translate. ^ t. Prospectus est locus cdi* 
tus et apcrtus ad longe prospioiendum. Cic. 14. 
Atl. 13. Qureris. utruin magis tumulis prospe- 
ctuque, an ambulalionc akix&vel delccter. Plin. 
19. Hist. nat. 4. 19. (59). Pnefigi prospectus 
omnes coogit multitudinis innumenv sa'va latrq- 
cinalio. Auct. B. Alex. 15. in fin. Altissima te- 
cta petere, atque ex omni prospectu locum spe- 
ctaculo capere. Liv. 1. 18. a med. Prospectum in 
urbem agrumque capere. premiere il sito, donde 
si pub vedere la citta e la campagna. et Plin. 
6. JYi'st. nat. 9. Hi. {i8\ Ab l.xva icgio Medo- 
rum est, et prospectus Caspii maris. Cic. Dom. 
44. 116. In Palatio, pulcher r imo prospectu, por- 
ticum concupiverat. luogo di belHssima vista. 
et 4. Acad. <i. pr.) 25. 80. O pt.t>clarum pro- 



PROSPECULOR 

spectum! Puteolos videraus, etc. o bella vistal — 
In oedibus quid sit prospectus, V. LUMEN. ^ 2, 
Per metaphorain est respectus, riguardo. Gell. 5. 
If. sub fin. Cujus rationem prospectutoque Bias 
non babuit, Val. Max. 5. 1. n. 3. extern. Ut 
officii prospectura in iis deponeret, qui turn ma- 
.time armis cum eo dissidebant, Possis etiam in- 
telligere speciem, externum aigaum, apparenza, 
estema dimostrazione. ^ 3. Item providentia, 
Tertull. Spectac. 1. sub fin. Ut hoc humaao 
prospectu, non divino pra;scripto deflnitum exi- 
stimetur. 

PROSPECULOR, aris. atus sum, ari, dep. 1. 
osservare di lontano, longe speculor, prospecto. 

— a) Active. Liv. 33. 1. Multitudo e maris 
adventum imperatoris R. regisque prospeculaba- 
tur. — b) Neutrorum more. Id. 3. 43. L. Sic- 
cium prospeculatum ad locum castris eapiendum 
mittunt. a spiare, a scoprire innanzi.Auct.B. 
Afr. 31. At ha;c non ipse per se coram, quum 
de vallo prospecularetur, sed mirabiii peritus 
scientia bellandi, in pnetorio sedens, per »pecu- 
latores et nuncios imperabat. 

PROSPER et usitatius prosperus, a, um, ad- 
ject. Utraque positio recti casus auctores habet. 
Domitian. apud Priscian. 6. p. 693. Ut prosper 
dicendi successus ostenderet, etc. Cic. 6. o*e re- 
publ. 17. Hominum generi prosperus et salula- 
ris. Ita leg. Priscian. ibid, et sic habent omncs 
lib. vet. Sil. It. 10. 202. jmmoriens magnis non 
prosperus ausis. Alii leg. prosper in ausis. Val. 
Max. 3. 1. n. 1. Nee minus animosus, miausve 
prosperus in Africam transitus. Alii leg. prosper. 

— Comp. Prosperior et Sup. Prosperrimus sub 
a. — Ratione babita etymi, Nonius ait p. 171. 
25. Merc. Sperem veteres pro spe dixerunt, unde 
et prospere dicimus, hoc est pro spe. — Ceterum 
prosper et prosperus est secuodus, fetix, favens, 
ad voluntatem nostram fluens, commodus, ami- 
cus: cui adversus, incommodus opponitur, £u'rj- 
p.£po{ (It. favor evole, prospero, felice; Fr. lieu- 
reus, prospere, desire; Hisp. dichoso, prospero, 
feliz, deseado; Germ, glvcklich, erwunscht, 
gunstig; Angl. favourable, prosperous, benign, 
happy, successful, lucky, fortunate). Usurpatur - 
a) Cum suo Substantivo. Cic. 3. Nat. If. 37. 80. Ut 
ad prosperara adveisamve fortunam, quaiis sis, ni- 
hil iniersif. Id. ad Quirit. 1. 2. Homioi nihil est 
magis optandum, quam prospers, squabilts, per- 
petuaque fortuna, secundo vita; sine u)!a ofTen- 
sione cursu. Id. Brut. 3. 12. pro spe raj res dein- 
ceps multip consecut;e sunt. Id. 9. Ait. 6. Pro- 
spers exilus consequi, Justin. 12. 10. 4. Pro- 
sperum in patriam reditum precatus. Plin. 10. 
Ep. 1. Precor. ut libi, et per te generi bumano 
prosptfa omnia contingant. Liv. prcef. exlr. Ut 
orsis tanti operis prosperos successus darent. 
Ovid. 6. Fast. 202. BeMona Latio prospera sem- 
per adest. Val. Mace. 3. 184. si fata sin ant, sj 
prospera June. Sil. It. 16. 508. frigens anirais, 
nee bello prospera turba. ft. e. t'avens. Plin. 10. 
Hist. nat. 8. 9. (21). prosperrimum augurium. 
Virg. 3. /En. 362. omncm cursum mihi prospe- 
ra dixit Relligio. ft. e. auspicia secunda. Vellej. 
1. 31. 3. Prcelium lonjje magis I'ompejanis pro- 
sperum. Sil. ll. 16. 609. nee egent tarn prospe- 
ra Jaude Facta nova, impress tan to felici per 
la repubblica. et Plin. 28. Hist. nat. 2. 3. (i2\ 
Prospera nomioa. ft. e. boni omiru's. Ovid. 4. 
Pont. 4. 38. verba, el 3. ibid. 7. 30. terra pro- 
speriore frui. Id. 3. Art. am. 30. Mox cecinit 
laudes prosperiorc lyra. Id. '.1. Past. 614. pro- 
sperous fat urn. Vellej. 1. 122. 3. Prosperrimo re- 
rum evonlu. Sueton. Vesp. 20. Prosperrima 
valetudine usus est. Tac. 6. Ann. 51. Drusus 
prosperiorc civium amore erat. Id, \'t. ibid. 51. 
exlr. Prospera fa ma. ft. e. integra, inviolate. - — 
b) Cum Genilivo, Hoy at. 4. Od. 6. 37. do luna. 
Rite crescentem face noctilacam, Prospcram fru- 
gam. ft, e. amicam frugibus, fruges prosperan- 
tero. Sic Prudent. 9. nspt aze<p. 4. Spea est ob- 
orta, prosperum Christum fore. ft. e. propitium. 
— c) Prospera, drum, n. plur. absolute, sub- 
stantivorum more. — Cum Genit. Lucan, 5. 782. 
Prospera belli, .et 7. 107. rerum. — Absolute, 



— 934 — 

Lucan. 7. 708. Tam mala Pompeji, quam pro- 
spera raundus adoret. Tac. 5. Hist. 15. Germani 
prospens feroces. Plin. Paneg. 7. Nee te lata 
et prosperai stationis illius, sed aspera et dura 
ad capessendara earn compulerunt. Pacuvius 
apud Non. p. 84. 23, Merc. O multimodis va- 
rium et dubium et prosperilm copem diem. ft. e. 
diem eopiosum prosperoruin. 

PROSPERATIO, onis, f. 3. idem ac prosperi- 
las. Gloss. Cyrill. Prosperatio, xaTsvoSwoec. 

PROSPERATUS, a, um. V. PROSPERO. 

PROSPERE, adverb. Comp. Prosperius el Sup. 
■Prosperrime. — Prospere est felici ter, ex voto, 
felicemente, prosper amente , for tunatamente , 
con buon successo, cu't'X, ^?) suo»*/*4vMtf, ciz^cox;, 
Va.no 3. R. R. 16.29. Quum examen exiturum 
est, quum (apes) adnata; prospere sunt multa? etc. 
Sail. Jug. 93. Marius anxius trahere cum aoi- 
mo suo, omitteretne "mceptum, quoniam frustra 
erat, an fortunam opperiretur, qua saepe prospere 
usus fuerat. Cic. 5. T^sc. IS. 53. Omnia pro- 
fiuenter, absolute, prospere. Id. 12. JFam. 9. Ut 
omnia cut spuro) prospere procedant. Id. -2. 
A at. D. 66. 167. Magnis viris prospere eveniunt 
semper omnes res. Nepos Alcib. 7. Ut omnia 
minus prospere gesta ejus culpa; tribuerent. Id. 
Datam, 1. Qua? prospere ei cesserunt. et ibid. 
6. II a c minus prospere succedebant Tac. 2. Ann. 
46. Prospere cadere. Colum. 4. R. R. 32. 9. 
Arundo prosperius resoluto, quam denso solo de- 
ponitur. Gell. 6. 6. Aves, qua; prosperius evolant. 
ft. e. meliori augurio. Festus p. 333, 24. Mull. 
Respublica populi R. prosperius geri ccspta est. 
Vellej. 2. y". 1. Omnia geruntur prosperrime. 
^ueion. Co?s. 36. Prosperrime dimicare. Plin. 



PROSPICIO 



11. Hist. nat. 17. 18. (53). pugnare. Ammian, 
16. 12. a med. Qua; ubi satis ewnere prosper- 
rime, validius instante victore etc. 

PROSPERGO, is, ere, a. 3, aspergere, asper- 
go. Tac. 15. Ann. 44. Ilausta aqua, templum 
et simulacrum de;« prospersura est. A put. 2. Met. 
Corollis revinctus ac (lore prospersus. Alii leg. 
perspersus. 

PROSPERTTAS, atis, f. 3. prosperity., felicith, 
FJTu^ta, seCundus rerum cursus, res secunda;, 
cornmoditas, felicitas — a) In sing. num. Cic. 
3. Nat. D. 36. «6. Oinnem commodilatem pro- 
speiitatemque vitv a dits habere. Id. fragm. apud 
Ammian. -1\ . 16. N'eque aliud est felicitas, nisi 
honestarom rerum prosperitas. Nepos Alt. 21. 
Tanta piosperitate usus est valetudinis, ut etc. 
Sueton. Cat. 31. Queri solebat-suo (principa- 
tui) oblivionem imminere prosperitate rerum. 
Apul. 11. Met. Prosperitas ventorum. — b) In 
plur. num. Cic. 3. Nat. 36. 88. Improborum 
prosperitates secundreque res. Ammian. 17. 4. 
ante med. Antiqui reges bello domitis gentibus, 
aut prosperitalibus summarum rerum elati. Adde 
eumd. 20, 8. sub init. 

PROSPERlTER, adverb, idem ac prospere. 
Ennius apud Priscian. 15. p. 1010. Putsch. 

PROSPERO, as, avi, alum, are, a. I. part. 
Prosper ans 1.; /Vosperatus 1. et 2. — Pro- 
sperare ^ 1. Est prosperum facere, secondare, 
prosperare, felicitare, o"X/3tow, eu'Sat'fiova ttojcS. 
— a) Cum Accusativo. Liv. 8. 'J. IJti poputo 
R. Quiritium vim victoriamque prusperetis. Ho- 
rat. carm. sasc. 17. Diva, producas sobolem, pa- 
trumque Prospcres decreta super jugandis Feini- 
nis. Tac. 3. Inn. 56. Ut consilia sua reipubl. 
prosperarent. Plant. Cas. 5. 4. 26. Propter earn 
rem banc libi nunc veniam minus gravate pro- 
spero, ne etc. ft. e. ex aoimi tui sentenlia lar- 
gior. Tertull. Apolog. 6. Prosperata felicitas. 
Ammian. 15. 8. ante med. Adolescens-ad ho- 
norem prosperatum exsurgat. Ccel. Aurel. 2. 
Acut. 27. At si salutaribus prosperata signis pas- 
sio cceperit in melius vcrgere, etc. — 6) Abso- 
lute. Plaut. Pers.1. 3. 11. Nunc et amico meo 
prosperabo, et genio meo multa bona faciam. 
ft. e. prosperitatem afferam, fortunam ei pro- 
speram reddam. Val. Max. 7. 2. n. 5. Pullarius, 
non prosperantibus avlbus, ementitus, etc. Sic 
Ammian. 18- 7, init. Hoitiis c*sis extisque pro- 
sperantibus transiere laetissimi. ^ 2. Est etiam 



prosperum et propitium facere. Prudent. 10. 
irspi axs'p. 365. Proiperatus Deus, 

PROSPERSUS, a, um. V. PROSPERGO. 
PROSPERUS. V. PROSPER. 
PROSPEX, lcis, m. 3. qui prospicit. Tertull. 
Testim. anim. 5. Recogita in prasagiis vatem, 
in omnibus augurem, in eventibus prospicem. 

PROSPlCfENS, entis, particip. prses. V. PRO- 
SPICIO sub A. I. 1. 

PROSPlClENTER, adverb, con antivedenza, 
TrsovofWij, circumspecte. Gell. 2. 29. Res salubri- 
ter ac prospicienter animadversas etc. 

PROSPlClENTlA, a;, f. 1. (prospicio). % 1. 
Est cura, providentia, xoivoia. Cic. 7. Phil. 7. 
19. Vigilia et prospicientia. Alii leg. providen- 
tia. Ambros. 1. Off". 21. Unius prospicientia to- 
tics .£gypti per quinquennium famem repulit. 
Id. i. JI extern. 9. Prospicientia Crtatoris. Gloss. 
Lat. Gr, Prospicientia, rcpe'voja. ^f 2. Alio sensu 
Tertull. advers. Valentinian. 26. Volunt ilium 
prospicientias earum substantial urn induisse. ft. 
e. prospectum, spt-ciem, forma m. Alii aliter leg. 
PROSPIClO, sp'icis, spexi, spectum, splcere, 3. 
ipro et specio). Part. Prospiciens sub A. 1. 1. 
et 2., B. I. et II. !., 2., 4.; Prospectus sub B. 
I. et II. 5.; Frospeclurus sub ./. II. a.; Pros- 
piciendus sub B. II. 5. — Prospicere usurpatur 
A) Neutrorum more; et B) Active. 

./) Neutrorum more prospicere est ante et 
procul videre, aut aspicere, rcpocfaw (It. vedere 
o mirar da lontano, o innanzi ; Fr. regurder 
de loin, voir devant soi; Hisp. mirar en ade- 
lante; Germ, vor-wdrts, in die Feme schauen,- 
blicken, hinaus schauen, hinschauen; Angl, to 
look forward, view, behold from a distance). 
1.) Propria. ^ 1. Genera tini. Varro apud 
Non. p. 4 53. 2. Merc. Neque post respicieos, 
Deque ante prospiciens. Ter. Phorm. 5. 1. 8. Nisi 
me animus fallit, aut parum prospiciunt oculi, 
meae nutricera gnat;u video. Plin. 10. Hist. nat. 
23. 30. (58). Grues volant ad prospicieodum 
alte. Virg. 2. JEn, 733. per umbram Prospiciens. 
Ca's. 2. B. C. 5. Facile erat ex castris et su- 
perioiibus locis prospicere in urbem. Virg. 12. 
,.£«. 353. I.onge prospicere, et 11. ibid. 909. 
procul. Seneca Ep. 110. ultra mundum. Cic. 7. 
Fam. 20. Domus habet lucum, a quo etiam ad- 
venae teneri solenl: quern tarn en si excideris, 
mil hum prospextris. avrai una bella e lunga 
veduta. et Auct. B, Hisp. 8. propter attitudinem 
longe lateque prospiciunl. Ovid. 14. Met. 761. 
Veneris quoque nomine templum Pro9picienli3 
habet. Ambros. 5. Hexcptn. S. Ut appctens cibi, 
ita prospiciens periculi, *| 2. Speciatim ponitur 
pro servarc, stare in osservazione, in guardia, 
Phanir. 2. 4. Pavorern simutans prospicit toto 
die. Nepos Harm. 12. Puer ab janua prospiciens 
Ilannibali dixit, plures piTctei consuetudinem 
armatos apparere, 

II.) Translate est consulere, providere, cavere, 
prowede.re, avere per tempo o anticipatamente 
cura di quatche cosa. — a) Cum Dativo. Ter. 
A del ph. 4. 2. 50. Ego jam prospiciam mihi. Cic. 
3. Fam. 2. Ut quibuscumque rebus poteris, pro- 
spicias, et consulas rationibus ineis. Id. 4. Cat. 

2. 3. Consulile vobis, prospicite patrifc. (prospi- 
cere est solum cogitare cum aniir.o suo, et vi- 
dere, quid juvet; consulere, adhibere in id alio- 
rum consilium : quamquam hoc discrimeu non 
est peipetuurn . Cces. 7. B. G. 50. a med. Pro- 
spkfre saluti alicujus. et 1. ibid. '23. rei frumen- 
taria;. Cic. 5. Verr. 55. 127- tidelissimis sociis. et 
ibid. 128. vectigalibus in decumis et in re fru- 
mentaria. Plin. 1. Ep. 17. immorlalitati alicu- 
jus. Cic. Harusp. resp. 26. 56. Iluic malo po- 
pulus R. ipse, nullo haruspicum admonitu, sua 
sponte prospexit. Ter. Heaut. 5. 1. 8. Prospicere 
stullitiie alicujus. Colum. 4. R. R. 6. 3. Nisi si 
propaginibus futuris prospiciemus. Claudian. 
IV. cons. Honor. 235. hanc (animam) a Ita ca- 
pitis fundavit in arce Mandatricem operum pro- 
specturamque labori. — b) Sequente ut, ne. Cic. 

3. Verr. 58. 153. Habemus liberus parvos: in- 
certum est, quam longa noslnlm cujusque vita 
futura sit: consulere vivi ac prospicere debemus, 



PROSPICUE 

ut illorum solitudo et pueritia firmissimo pre- 
sidio munita sit. Id. Fontej. 17. 39. Prospicite, 
ut phis apud vos preces Virginia Vestalis, quam 
minae Galiorum valuisse videaatui. Cces. 5. B. 
G. 7. Statuebat prospicieudum, ne quid sibi no- 
cere posset. Ulp. Dig. 40. 9. 12. Prospexlt le- 
gislator, ne raancipia per manumissionem qus- 
stioni subducantur. — c) Absolute: cf. Cic. 3. 
Verr. 8. 22. Quod ad restrain famam pertinet, 
prospicite atque consume. Ter. Phorm. 5. 2. 17. 
Plagre crescunt, nisi prospicis. Id- Eun. 4. 6, 
24. Malo nos prospicere, quara ulcisci. Varro 1. 
R. R. 23. 3. Prospicere in annum. — d) Pas- 
sive impersonaliter. Paul. 4. Sentent. tit. 2, Se- 
natus consulto Trebelliano prospectum est, ne 
solus beres bereditatis actiooibus oneretur. Ter. 
Beaut. 2. 4. 11. Nisi si prospectum Lnterea ali- 
quid est, desertae vivinaus. Id. Scant. 3. 5. 25. 
Quara bene abs te prospec'ura est. 

B) Active prospicere est ante et procul vide- 
re, aut aspicere, vedere dinanzi, o da lungi. 

I.) Proprie.- Virg. 6. JEn. 357. Prospexi Ita- 
Ham surama sublimis ab uada. Horat. 3. Od. 2. 
6. ilium (militem Rom.') ex mceoibus hosticis 
Matrona bell&ntis tyranai Prospiciens et adulta 
virgo Suspirct. Lucan. 1. 195. qui mcenia pro- 
spicis urbis Tarpeja de rupe. Curt. 3. 8. 26. Alii 
in jugunr raontis evaserant, ut hustium agmen 
inde prospicerent. Id. 7. 6. 4. Ex edito monte 
cuncta prospexerant. Id. 9. 4. 21. Jam prospi- 
cere se Oceaoum, jam perdare ad ipsos auram 
maris. Plin. 2. Hist. 67. 67. (167). Immensum 
mare prospectum, aut faraa cognitura. h. e. lon- 
ge visum. 

II.) Translate. <f 1. Usurpatur de iocis, unde 
prospectus est, aver la veduta. Horat. 1. Ep. 
10. 23. Laudaturque domus, longos qua? prospi- 
cit agros. Ovid. 11. Met. 150. Nam freta prospi- 
ciens late riget arduus alto Tmolus in adscensu. 
Id. 8. ibid. 329. Silva frequeos trabibus-Incipit 
a piano, devexaque prospicit arva. Plin. 2. Ep. 
17. t'.cenatio latissimum mare, amoenissimas villas 
prospicit. Plin. alter b.Hist. nat. 16. 15. (72). Pro- 
spicit lacum ab orisnte Arabia Nomadum. Adde 
Phcedr. 2. 5.; et Melam 2. ?'. 8. *f 2. Refer- 
tur ad animum. Seneca Ep. 66. a med. Aliquis 
infans decessit, cui nibi! amplius contigit, quara 
prospicere vilam. Id. Ep. 33. a med. Turpe est 
sent, aut prospicienti senectutem, ex commenta- 
rio sapere. Plin-. Paneg. 15. Jam tunc pr*mo- 
nente fortuna, ut diu penilusque perdiscere9 quae 
mox praecipere deberes. Neque enim prospexisse 
castra brevemque miiitiam quasi transisse conten- 
tus, ita egisti tribuaum, ut etc. *f 3. Pro sim- 
plici aspicio, intueor, vedere, mirare. Plant. 
Stich. 4. 2. 55. Numquam edepol me vivum 
quisquam in crastinum projpiciet diem. Id. 
Amph. 5. 1. 7. et Cure. 2. 3. 38. Caput dolet, 
neque audio, neque oculis prospicio satis. Ne- 
pos Datam. 3. Quern quura omnes prospicerent 
propter novitatem ornatus ignotamque formam 
etc. — Sic de rebus Sil. It. 5. 540. Occubuere 
femur Fontanus, Buta canorum Transfix! guttur, 
pressoque e vulnere cuspis Prospexit terga. h. e. 
cuspis impress sagitta? a tergo exstabat. *{ 4, 
Saepe est ante videre, pr<Evidere, providere, pras- 
sentire, preuedere, antivedere, presentire, irpo- 
/■TXs'irw. Cic. Harusp. resp. 3. 4. Turn vidi, ac 
multo ante prospeti, quanta tempestas excitare- 
tur. Id. 4. Fam. 3. Multo ante, tamquam ex alt— 
qua specula, prospexi tempestatem futuram. Id. 
Divinat. in Q. Caecil. 13. 42. Jam nunc mente 
et cogitation* prospicio, qui -concursus futuri 
sint. Id. Amic. 12. 40. Eo loco locati sumus, 
ut nos louge prospioere oporteat futuros casus 
reipublicat. Id. Quinct. 10. 35. Ut jam ante 
animo prospicere possis, quibus de rebus audi- 
turus sis. Id. Dom. 5. 12. Neque id eoojeotura 
prospiciebaraus, sed jam expert! videbamus. Id. 
Slur, 28. 59. Sapientes, ac multum in poster urn 
prospicientes. Vir$. 1. G. 393. ei imbri soles et 
aperta serena Prospicere. *f 5. Demum est corn- 
parare, far provvisione, provvedere. — a) 
Activa forma- Petron. Satyr. 10. Uabitationem 
mibi prospiciaro. Liv. 4. 49. sub /in. Qui sedern 



— 935 — 

senectutl vesttse prospiciunt. Lucan. 9. 234. ju- 
stas sibi nostra senectus Prospiclat flammas, Plin. 
1. Ep. 14. Ut fratris tui filiae prospiciam ma^ 
ritum. ■ — b) Et passive. Cic. Sull. 19. 55. Mii- 
nere servili obtulit se ad ferramenta prospicien- 
da. et Val. Max. 5. 1. n, 1. Naves ut prospi- 
cerentur, quibus in Africam tuto trajiceret. Liv. 
44. 16. Et ibi, et ex aliis locis coramentus a prce- 
tore prospectoe in hiemem habere. Pa'cat. Pa- 
neg. Tkeodos. 2. Diu meditati longeque pro- 
specti. — NB. Pro inspicere, considerare, ani- 
madvertere, Forcellinus attulit itlud Farron. 8. 
L. L. 47. Muli. His dictis partibus, singulas pro- 
spice, quo facilius etc. 

PROsPlCUE, adverb*, et translate est prospi- 
cienter, provide. Apul. 1. Met. Benigne et pro- 
spicue in me consuluit. et 11. ibid. Quippe quura 
mibi familiares, quo ad cultum sumptumque 
largiter succederet, deferre prospicue curassent. 
Alii tamen aliler leg. 

PROSPlCUS. V. DESPIGUS. 

PROSPlGUUS, a. urn, adject, qui procul pro- 
spicitur, 

I.) Proprie. Stat. 12. Theb. 15. prospicuas 
scandentera limina- turris. 

II.) Translate. Apul. 6. Met. Sic turris ilia 
prospicua vaticinationis munus explicuit. Uic 
prospicua videtur esse provida, et i'utura pro- 
spiciens. Sunt tamen qui leg. velut propitia. 

PPOSPIRO, as. avi, are, n. 1. duonvea, ultra, 
set! looge spiro, extra spiro. 'Apul. de Mag. Ea 
namque tab^s si foras corporis prospitavit, ina- 
jore dedecore, quam noxa difTunditur. Lexicogra- 
phi addunt aliud exemplum Catonis, quod V. 
in PERSPIRO. 

PROSPISSO, adverb, tarde, valde sero. Plaut. 
Poeti. 3. 5. 47. Si quid boni promittuut, pro- 
spisso evenit. Mectius tamen divisum legas pro 
spisso. 

PROSP6LOS, i, m. 2. wpoajroXos, famulus, 
minister sacrorum. Inscript. Tergestina apud 
Murat. 174. 7. E- hesponso antistitvm pbOs- 

POLOIS C. LVCANVS SBVBRVS PRO t. LVCARO FILIO. 

Hie prospolois scribitur Graeca tcrminatiOQe 
jrooff<toXo£{ pro prospoUs, quibus nempe templi 
alicujus ministris C. Lucanus Seferus pro L. Lu- 
cano filio vel peregre absente, vel morbo decum- 
bente, ex antislitum a se coosuKorum responso, 
donum aliquod se dedisse hoc titulo testatur. V. 
Bimardi praaf. ad Murat. Inscript. p. 66. 

PROSTANS. aotis, pavticip. V. PROSTO. 

PROSTAS, Sdis, f. 3. itpoota;, vestibulum, 
porticus. J'itruv. 6. 10., sed Graece in plerisque 
libris. 

PROSTASlA, a?, f, 1. wpootaffia, premtnenzo, 
primus dignitatis locus inter aliquos. principali- 
tas: V. PRINCIPALIS. Impp. Dioclet. et Ma- 
xim. Cod. 10. 41. 8., ubi alii leg. protostasia 
eod. se.nsu: qua; vox legitur etiam in Cod. Theod- 
11. til. 23. (qui De protostasia inscribitur) I. 1. 
3. et 4., ejusque munus occupabatur eirca col- 
laticnem et exactionem tributorum per Oricn- 
tem. V. Gothofred. ad loc. o'f. ".11. Cod. Theod. 

PROSTERNO, sterais, strgvi, stratum, sterne- 
re, a. 3. (pro et 8terno). Part. Prosternens I. 
2.; Prostratus I. 2., II. 2. et 3. et in (in. j Pro- 
straturus I. 2.; Prosternendus II. 2. — Pro- 
sternere est prius sternere, consternere, sub- 
sternere. oxptavvvui, sternere, sottoporre. 

I.) Proprie. *f 1. Stricto sensu pro prius ster- 
nere, consternere. Plaut. Pcen. a, 2. v. 31. 
Viscum lesioni dedi, fundasque: eo prosterne- 
baot folia farferi, ne ad -fundas vUcus adhasre- 
sceret. *f 2. Latiori sensu et multo ssepius est 
in terram dejicere, ad terrain dare, affligere, 
evertere, xaxa&vXkta (.It. atlerrare, gettare a 
terra, proitrare; Ft. jeter bas, renverser, abat- 
tre, terrasser; Hisp. derribar, derrocar, aba- 
tir, eckar por tierrc; Germ, hinwerfertj kins- 
trecken, wrstrenen, niederwerfen; Angl. jo 
strew beforehand, spread or tlace under). Ter. 
Adelph. 3. 2. 21. Ceteros ruerera, agerem, ra- 
perern, tunderem et pro»ternerem. Ovid. 8. Met. 
776. adductaque funibus arbor Corruit, et mul- 
tam prostravit pondere silva m. Sil. It. 3. 213. 



PROSTERiNO 

tantoque fragore Eruta convulsis proslernes op- 
pida muris. Colum. 11. R. R. 3. 21. de allio. 
Antequam caulem faciant, omnem virldem su- 
perficiem intorquere, et ia terram prosternere 
conveniet, quo vastiora capita 0ant, Curt. 8. 5. 
Prostraturus hurci corpus. Sic Liv. 9. 6, Circa 
viam corpora hurai prostraverunt. Cic. Plane. 
20. 50. ProsterDere se, et supplicare alicui. Id. 

2. Phil. 18. 45. Filius se ad pedes meos proster- 
nens, lacrimans te mihi commendabat. Lucan. 
7. 372. Credits, grandaavum, vetitumque astate 
senatum Arma sequi, sacros pedibus pros'emere 
canos. abbassar la canuta chioma a' piedi di 
Cesare. et Pal. Flacc. 6. 508. densa Strage ca- 
dit legio, et latis prosteroiiur arvis. Cic. 14. Phil. 
10. 27. Hostem prostravit, fudit, occldit. abbal- 
te. Similiter Ifepos Miltiad. 5. Nulla enim uo- 
quam tam exlgna manus tantas opes prostravit. 
Justin. 6. 2. 16. Agros hostiles vastat, urbes ex- 
pugnat et quasi tempestas quaedam cuncta pro- 
sternit. et 22, 6. 5, Quum omnia, quacumque 
ingrederentur, prostetnerent. Sil. It. 10. 99. 
Postquam horaiaum satiata nece est (phalanx), 
prostraverat ictu Innuraero cum turre feram 
(ehphantum) , facibusque sequutis Ardentera 
monstri spectabat lasta ruinam. et Val. Flacc. 

3. 185. Prostravitque virum celeri per poctora 
telo. Martial. 5. 42. Prosternet patrios irapia 
fiamma lares. — Sic Part. Prostratus est Ital. 
geltato a terra, abbattuto, atterrato, prostrato, 
*;xrai3s/3\7ifievos, ad terram datus, dejectus, ever- 
sus, profligatus, afflictus. Cic. Ligar. 5. 13. Quod 
nos domi petiimus precibus ct lacrimis, prostrati 
ad pedes. Ocid. I. Trist. 3. 43. ante lares pas- 
sis prostrala capillis. Tac. 4. Hist. 34. in /In. 
Lap9u equi prostratus. Lucan. 4. 357. catnpis 
prostrata jactre Agmiua. Lucret. 6. 1262. Mult* 
silt prostrata viara per, proque voluta Corpora, 
silanos ad aquarum strata jacebant. Id. 5. 1191. 
prostrati in gramine molli. Auct. B. Afr. 23. 
Subito eruptione facta, prostratos perterritosque 
Pompejanos in mare passim navesque compule- 
runt. Pelron. Sulyr. 104, quum prostrala sopore 
TJrget membra quies. Suelon. Vesp. 5. Arbor 
radicitus eviilsa atque prostrata. Plin. 34. Hist, 
nat. 7. 18. (4!). Simulacrum terras motu pro- 
stratum. Su Ipicius ad Cic. 4. Fam. 5. circa med. 
Oppida prostrata et diruta. 5ueion. Cat. 32. Mir- 
millonem prostratum confodit sica. — De pro- 
stratis piscibus, V. JaCENS. — In mensuris pes 
prostratus (qui et constratus) est, quum longltu- 
dinem per latitudinera metiraur. Frontin. in ex- 
posit, formar. p. 33. Goes. 

II.) Translate. *f 1. Metaphora ducta a sa- 
periori paragr. i. Plin. Paneg. 31. Nonne ma- 
nifestum est, si quid adversi cadat, tuis laudibus, 
tuis virtutibus materiam campumque prosterni? 
h. e. apeviri, parari. ^ 2. Metaphora ducta a 
superiori paragr. 2., est evertere, subvertere. 
Cic. 2. Cat. 1. 2. Jacet ille nunc prostratus, et 
se perculsum atque abjectura esse seatit. Id. 2. 
Otat. 52. 211. Afflicta et prostrata virtus. Id. 
2. Legg- 17. 42. Religiones scelere prostratee af- 
flictaeque. Id. Cluent. 26. 70. Praadpitantem im- 
petlamus, et perdituiu proslernamus, et ibid. 6. 
15. Perfregit ac prostravit omnia cupiditate ac 
furore. Id. fragm. oral, pro Scauro (edente 
Peyronio) n. 20. Tola est acies ilia (accusato- 
rum) uno impetu proslernenda, Vatinius ad 
Cic. 5. Fam. 9. Malevolorum obtrectationes ct 
invidias prosternere, atque obterere. Plin. 36. 
Hist. nat. 15.24. (1J3). Cujus aadilitas raaxime 
prostravit mores civilatis. Tac. dial, de Oral. 
11. Detrectare poetas atque carmioum studium 
prosternere. Cic. 1. Parad. 3. 14. Sk te ipse 
abjicies atque prosternes, ut nihil inter te atque 
quadrupedem aliquam putes interesse? ti avvi- 
lirail *J 3. Est etiam prostituere. Sueton. Ccbs. 
2. Non sine rumore prostrata? regi pudicitiw. 
Adde eumd. Cat. 24. el Tib. 35.; Justin. 12. 
7. 11.; et Amob. 2. 42. — Hinc Part, praeter. 
pass. 

Prostratus, a, um, adjective quoque usurpa- 
luv, unde Sup. frostrattsstmus, quem V. in 
PROSTITUO In On. 



PROSTHESIS 

PROSTHESIS et prothesis, is, f. 3. icpoa&ectff, 
et upo'&ecrt;, additio, figure, qua litters, vel syl- 
laba voci alicui in principio, aut in medio ap- 
ponitur, ut gnatus pr« nafus, tetuli pro tuli, 
redditus pro datus, Mavortis pro Martis. Vox 
Grasca, et Graece adhibenda. Charis. 4. p. 248., 
Diomed. 2. p. 435. Putsch, et Servtu* ad /^irc;. 
12. JEn. 817. 

PROSTlBlLIS, e, adject, qui prostat, seu pro- 
stituitur: a prosto. Plant. Pers. 5. 2. 56. Hie 
faceret te prostibilem propediem. ft. e. ut pro- 
stares. Aliqui leg. prostibulam. Id. Stick. 5. 6. 
4. Prostibile e6t Btantem stanti savium dare ami- 
cum arnicas, ft. e. prostibuli, vel meretricis pro- 
prium. Alii reclius leg. prostibuli. 

PROSTIbC'LA, x, f. 1. idem ac prostibulum, 
meretrix. Plaut. Ctitell. apud Non. p. 423. 18. 
Merc. Intro abeo: nam merelricem adstare in 
via solam, prostibulae sane est. Ita recte Bothe 
legit, et edidit. Tertull. Apolog. 6. Inter matro- 
nas et prostibulas nullum discrimen relictum, 
Addit jy'on. loc. cit. discrimeu esse inter mere- 
lricem et prostibulam, quod meretrii honeslioris 
loci et qu<estus sit, et copiam sui tantummodo 
noctu faciatj prostibula vero ante stabulum se- 
deat qusestus diurni et nocturni causa. V. PRO- 
SEOA et AUCARIUS. 

PROSTIBULUM, i, a. 2. meretrtce, sTatpa, 
meretrij, quae prostat quaestus corpore faciendi 
causa. 

I.) Proprie. Plaut. Aulul. 2. 4. 6. Bellum et 
pudicum vero prostibulum popli! Ammian. 28. 
4, sub init. Si apparuisse subito compererint op- 
pidaoae quondam prostibulum plebis, vel meri- 
torii corporis veterem lupam. — Discrimen la- 
ter prostibulum et meretricem V. in voce prae- 
ced. 

II.) Translate. % 1. De masculo usurpavil 
Arnot. 6. 13. *| 2. Significat etiam ipsum lu- 
paaare. Isid. 18. Orig, 42. Idem vero theatrura, 
idem et prostibulum, eo quod post ludos exactos 
raeretrices ibi prostarent: idem et Iupaoare vo- 
catum ab eisdem mereiricibus. 

PROSTiTUO, Cuis, tui, latum, tuere, a. 3. (pro 
et statuo). Part. Prostitutus II. et in fin.; Pro- 
stituturus I. "2. — Prostituere est ante statue- 
re, aut collocate, collocare o porre innanzi, 
jrpcncrjjpu, 

I.) Proprie. <| 1. stride sensu est ante sta- 
tttere. Arnob, 5. 28. Viam comiter Prosumnus 
(Libero) edisserit , atque in limine ipso pro- 
slituit inferorum. h. e. statuit, sistit ante liraen. 
^ 2. Frequenter signilicat prustituire, corpus 
suum, vel alienum qurestui exponere, corpuris 
potestalem facere, pudicitiam venalem habere, 
se, vel aliura ineretricia? arti dedere, quasi ante, 
vel publice statuerc. Plaut. Pseud. 1. 2. 45. 
Cras populo prostituam vos. Catull. 110. 7. plus- 
quam raeretricis avaiae, Qun' sese toto corpore 
prostituit. Seneca A. Controv.2.circa med. Serva- 
vit te leno, quam prostituturus eiat in libUiinem 
populi? S'ueton. JYer. 2.>. Pudiciiiam , ; uam pro- 
stituere. Ovid. 1. Amor. 10. 41. Turpe, tori red- 
itu census augere paternos, Et faciem Jucro pro- 
stituisse suam. Pelron. Satyr. 126. Formam pro- 
stituis, 'it vendas. 

II.) Translate signilicat pubiicare, diffamare. 
Cato apud Gelt. 17. 13. Neque satis habuit, quod 
earn in occulto vitiavcrat, quin ejus fainam pro- 
stitueret. Ovid. 3. Amor. IS. II. lu lua pro- 
stitues famse peccata sinistra, Commissi pesages 
mdiciuraque tui? — Id. 1. ibid. 15. 5. Non me 
verbosis leges ediscere, nee me lograto vocem 
prostituisse foro. h. e. exhibuisse in communem 
usum Htigantiuin. TertuH. Cull. fern. 9. Prosti- 
tuere gratiam decoris. osrenrare la bellezza col 
lusso del vestito. et Ammian. 30. 4. med. Ad 
eipugaaadam veritatem ora raercenaria procu- 
dentes, per prostitutas frontes vilesque latratus, 
quo velint, aditus sibl patefaciunt. -- Mine Part, 
prnrter. pass, 

Prostitutus, a, uwt, adjective quoque usurpa- 
tur, unde Sup. Prostitulissimus I.; et 

1.) Proprie est ad turpia propositus, prosti- 
tuit o, irfoot^ec'.c. Martial, 9. 7. Pro st i tui us in- 



936 - 



, fans. Tertull. Apolog. 25. Prostitutiisima lupa 
Larentina. Alii leg. prostratissima. — Ilinc pro- 
stituta, cb, f. 1. absolute, substantivorum more, 
est prostibula. Plin. 30. Hist. not. 2. 5. (15). 
Lupanaribus atque proslitutis mandare aliquid. 

II.) Translate. Sidon. 3. Ep. 13. sub /In. Ser- 
mones prostituti ac theatrales. 

PROSTlTCTA, ae, f. I. V. Prostitutus I. in 
fin, v. PROSTITUO. 

PROSTlTCTlO, onis,f. 3. prostituzione, rrpoa- 

I.) Proprie. Arnob. 2. 16. In Hbidinem pu- 
blics veoaiium corporum prostitutione damnari. 
Adde Tertull. Pudic. 6. 

II.) Translate. Tertull. Apolog. 27. Prostitutio 
imaginum. h. e. dehonestamentum, dedecus. 

PROSTlrCTOR, oris, m. 3. qui prostituit, 
TrpoaYwysuj. 

I.) Proprie. Tertull. Cult. fern. 9. Lenones et 
prostitutores. 

II.) Translate. Tertull. Pudic. 10. a med. Pro- 
stitutor Christian! sacramenti. 

PltOSTlTCTUS, a, urn. V. PROSTITUO. 
PROSTO, stas, slHi, statum, stare, n. 1. (pro 
et sto). Part. Prostans I. 1. et 4. — Prostare 
I.) Proprie ^ 1. Est exstare, eminere. £u- 
cret. 2. 426. Sunt etiam quae jam nee levia ju- 
re putantur Esse, neque omniao (lexis mucroni- 
bus unca; Sed inagis aogeilis paullum prostan- 
libus, aeque Titillare magis sensus, quam lsedere 
possunt. ^ 2. Item est ante stare, et palam 
stare, sfare in vista, npoioxa[iac; ut ii, qui mer- 
ces veadt-ndi gratia, aut negotii gerendi eipo- 
nunt se, ac pnebent omnibus. Plaut. Cure. 4. 
2. 21. Hi {lenones) saltern in occultis locis pro- 
stant, vos in foro ipso. Vos fenore, hi male sua- 
deodo. etc. ^f 3. Prostare item dicuntur res 
venales, quae oculis omnium exposilae sunt. Ho- 
rat. 1. Ep. 20. 1. Vertumnum, Janumque, liber, 
spectare videris, Scilicet ut prostes Sosiorum pu- 
mice mundus. ^ 4. Et saepius qui pudicitiam 
suam prostituunt, ut meretrices, prostituirsi. P. 
Syrus apud Pelron. Satyr. 35. extr. Palam 
prostare nudam in nebula linea. Seneca 1. Con- 
trov. 2. Si mater tua prostitisset, tibi noceret. 
Juvenal. 9. 24. quo non prostat femina templo? 
et 3. 65. ad Circum jussas prostare puellas. Id. 
1. 47. spoliator pupilli proUantis. Sueton. Tib. 
43. in (In. Prostantes per antra et cavas rupes 
C* utriusque se\us pube. 

II.) Translate. Ovid. 2. Pont. 'A: l'J. Illud 
amicitiae quondam veuerabile numen prostat, et 
in qurestu pro meretrice sedet. ft. e. venale est, 
et prelio comparatur. 

PROSTOMIS, idis. V. POSTOMIS. 
PROSTRATlO, onis, f. 3. actus prosterneodi, 
dejetio, xaTce'oTpwcrj^. 

I.) Proprie. Ammian. 18. T. a ired. Prostra- 
tione vili transmissa. V. integrum loc. 

II.) Translate. Tertull. Prcescrxpt. 41. Sim- 
plicitalem volunt esse prostrationem discipline. 
PROSTRATOR, orii, m. 3. qui proskimit, 
eversor. Firmic. de error, prof, relig. 21. ad fin. 
Eminentes prostratores estis omnium hostium 
vfistrorum, 

PROSTRATUS, a, urn. ''. PROSTERNO. 
PROSTRO, as, are, a. 1. pro prosternere est 
Isid.- 18. Orig. 56. Homines consecutos prostrare 
amictos umboae pelliceo. 

PROSTYLOS, i, m. et f., vel rectius Prostjlos, 
on, adject. wpiafuXo?. /Edes prostylos dicitur, 
quae habet in fronte columnas. f'ilruv. 3. 1. et 
7. prref. ad fin. V. AMPHiPROSTYLOS. 
PROSTYPL'M. V. PROTYPL'M. 
PROSUB1GO, subTgis, snbegi, sfibactuin, sub t- 
gere, a. 3, (pro et subigo) xa-tafpj/jw. Part. Pro- 
subtgens afTertur a Priscian. 14. p. 006. Putsch. 
nullo tamen auctore laudato. — Prosubigo est 
idem atqne ante subigo, valde subigo. Virq. 3. 
G. 256. de sue. Et pede prcsubigit terram. ft. 
e. fodit, et oediLus impellit alternis: quod pu- 
gnaturi sues facere consueverunt, ad acquiren- 
dum robur, ut Servius ait. Pndent. 3. respt 
axep. 129. irnposilamque molam Turibulis pede 
prosubigit. h. e. calcat, proterit. Val. Flacc. 4. 



PROSUMO 

288. et fulmina Cjclops Proiubigit. ft. e. malleo 
domat, tractat. 

PROSUM, des, f Bi, desse, anom. (pro el sum). 
Inseritur d quotiescumque ipsum verbum a vo- 
caii incipit, ad biatum vitanduro. ■ — Part. Pro- 
piturus 1. a. et c. — Prosum est idem ac juvo, 
quasi pro aliquo sum: cui opponitur fioceo, 
obsum: cJipeXsw (It, giovare, essere xtfile, confe- 
rire; Fr. eLre util, servir ; Hisp. ser util; Germ. 
nutzlich sein, nutzen; Angl. to do good, pro- 
fit, be profitable or serviceable, advantage, a- 
vail, conduce). Usurpatur <f 1. Generatim. — a) 
Absolute. Ennius apud Cic. 1. Divinat. 31. 66. 
Men'obesse, illos prodesse? Ter. Adelph. 5. 9. 
10. Hie adjutor fuit, hie curavit: prodesse aequum 
«st. fargli del bene (quod supra dixerat 5. 8. 25. 
Bene nos aliquid facere illi decet.). Cic. 3. Fin. 
ii. 69. Et emoluments et detriments - commu- 
nis esse voluerunt: quorum altera prosunt, no- 
cent altera. Sail. Jug. 1. Aliena ac nihil pro- 
futura muitaque etiam periculosa (homines) pe- 
tunt. Liv. 2. 52. Magis tamen Menenianum pro- 
fuit judicium. Horat. 1. Ep. 8. 11. Quae nocuere 
sequar, fugiam quae profore credam. Ovid. 13. 
Met- 365. tu tantum corpore prodes, Nos am- 
mo. — 6) Cum Infioito. Horat. Epod. 17.60. 
Quid proderat ditasse Pelignas anus, Velociusve 
miscuisse toxicum? Adde eumd.i. Sat. 2. 113. 
et Colum. 1, R. R. 9, 7. Id fecisse maiime per 
festatem profuit. — c) Cum Accus. ad aliquid, 
in aliquid. Liv. 2. 1. Id mirum quantum pro- 
fuit ad concordiam civitatis. Adde Sail. loc. cit. 
infra sub d. Et Quintil. 8. 3. 9. Sed protinus 
in id quoque prodest, ut terree succum sequali- 
ter trahant. Id. 6. 1. 7. Si aliter obtineri vera 
et justa et in commune profutura non possint. 
— d) Cum Dath'o personce. Ennius apud Cic. 
7. Fam. 6. Qui ipsus sibi sapiens prodesse non 
quit. Lucret. 1. 93. ISec miserae prodesse in tali 
tempore quibat etc. Sail. Jug. 89. Litterae Graecae 
ad virtutem doctoribus nihil ptofuerunt. Cic. 
2. Off. 10. 36. Contemnuntur ii, qui nee sibl, 
nee alteri prosunt, ut- dicilur. non sono ouoni 
ne per se, ni per altri. At OrelUus illud pro- 
surtt rectius omittit. et 2. Fam. 17. Nihil tibi 
littera; mere proderunt. Tibull. 2.4. 15. Ite pro- 
cul, Musac, si nil prodestis amanti. Horat. i. 
Ep. 1. 25. quod .Eque pauperibus prodest, lo- 
cuplettbus a:que. Id. i- Od. 28. 4. nee quidquam 
tibi prodest Aerias tentasse domos. — e) Quid 
prodest? a che serve ? che gioval Ovid. He- 
void. IS. 173. Quid mihi, quod ialo non sepaior 
^equore, prodest? Id. 13. Met. 935. sed quid 
inibi Ongerc prodest ? Seneca 4. Benef. 28. Sa- 
tius est prodesse etiam malis propter bonos, 
quam bonis deesse propter malos. ^ 2. Specia- 
tim de iis, quae ha bent vim salutarem in medici- 
na. Plin. 7. Ep. 21. Balineum assumo, quia pro- 
dest: vinum, quia nun nocet. Ovid. Medic, fac. 
91. Profuit et marathros bene olentibus addere 
myrrhis. Plin. 22. Hist. nat. lb. 69. (141). Fa- 
bam voci prodesse, auctor est Varro. Id. ibid. 
63. (131). Panicum prodest ad tormina. Id. 20. 
ibid. 7. 25. (59). Isatis contra ignem sacrum ra- 
dice, vel foliis prodest. Id. 19. ibid. 6. 34. (Ill 1 , 
Allium ad multa, ruris prrecipue, medicaraenta 
prodesse cn'ditur. 

Iloiuonjiu, Prosum d inert a juvo, quia hoc 
ad delectationem refertur, prosum ad utilitatem. 
Horat. Art. P. 333. Aut prodesse volunt, aut 
delectare poeta?, Aut simul etjucunda et idonea 
dicere vitae. Seneca Ep. 106. Quae sint hsec, 
interrogas? qu;e scire magis jurat, quam prod- 
est: sicut hoc quod quaeris, an bonum corpus 
sit. Martial. 5. 15. Quid tamen h;c;c prosunt, 
quam vis vtnerantia muitos? Non prosint: sane 
me tamen ista juvant- — Hoc tamen discrimen 
scrip to res fere oon servant. V. JL'VO. 

PROSCMlA, :r, f. 1. genus navigii specula- 
tprium parvurn, teste Paul. IHac. p. 226. 4. 
Mull. Ccecilius apud Xon. p. 536. 11. Merc. 
Quum proRubernator propere vortit prosumiam. 
Id. ibid. De nocte ad portum .sum profectui pro- 
sumia. V. GESORETA, et Gelt. 10. 25. 

PROSCMO, siimis, sumpsi, sumptum, sumere, 



PROSUS 

a. 3. loiumo, fruor. Plaut. Trin. 5. 2. 6. Be- 
naficium, homiai proprium quod datur, prosura- 
pseril: nam quod datum est utendum, id repe- 
tundi copia est. Alii leg. proprium sumpseril 
At Ritschel. et Fleckciscn. leguat prosum per- 
il. Addit PareiK in Lex, Crit. alia duo loca 
ejusd. Plaut. Mil. et Pseud,, sed frustra. 

PROSUS, a, um. V. PRORSUS, a, um et 
PR0S4. 

PROSYLLOGISMUS, i, m. 2. npc>au\\oitau6<; > 
syllogism us, in quo praemissa est alteriu* syllo- 
gismi conclusio. Boelh. Aristot. analyt. prior. 
i. p. 489. Quando aultm per prosyllogismos con- 
cluditur, etc. 

PROTAGtON, ii, n. 2. vini genus, quod Ita- 
licis proiimum fecerant Asclepiadis scbol.u, ut 
ait Ptin. 14. Hist, nat. 7. 9. (,76). Hardui- 
nus putat, ita esse appellaturn fad xd rcpeota 
ayetv. h. e. quia praecipuae est auctoritatis. 

PROTASIS, is, f. 3. irpriTCKKj, propositio, leu 
id quod ad disputandum propon.tur: item prima 
propositio syllogismi apud Gell. 6. If. et Apul. 
3. Dogm. Plat, sub init. quam ipse, verbume 
verbo reddens, protensionem- vcrtit; est enim a 
wpOTSsvca protendo. Item prior periodi pari; cut 
respondet apodosis: item prima pars fabulae. Do- 
nalus in Ter. Andr. prcef. Uic protasis subti- 
lis, epitasis tumultuosa, catastrophe pane tragica. 

PRdTATlGUS, a, um, adject, ad protasim per- 
linens, «potaT4xdc- Protatica persona ea inteili- 
gitur, quae semel inducta in principio fabulae, in 
nullis deinceps partibus adhibetur, ut Sosia in 
Andria Terentii. Donatus in Ter. Andr. prcef. 

PROTAULES, », m. 1. qui tibia primo loco 
sonat: a upwro? primus et aoXo? tibia. Not. Tir. 
p. 173. Protautes, plagiaules. Inscript. apud Ma- 
rin. Prat. Arv. p. 530., quas est apud Orell. 

'2783. P. LVCIL1V3 O. L, CROEiVS F ROT A VLB S. 

PROTSA, a*, f, f, berba, alias nympbaea, et 
alga palustris. Apul. Herb. 67. 

PRO TECTlO, onis, f. 3. actus protegendi, pro- 
tezione. 

I.) Propria et speciatim est actus protegeodi 
aedes, b. e. protectum faciendi. Code Digestor. 
I. 39. litulus secundus inscribitur: De damno in- 
feclo, et de suggrundis et protectionibus. V. PRO- 
TECT UM. 

II.) Translate est defensio. Tertull. Pug. in 
persecut. 2. Protectio Qdei. Adde Auct. declatn- 
pro Trib. Mar. 8. 

PROTECTOR, oris, m. 3. 5 1. Speciatim est 
Ital. guardacorpa, guaroU'a, auiuaxofvka^, qui 
latus teg'it, cuslos corporis, stipator, domesticus. 
Spartian, Carac. 1. Quum inter protectores suos, 
coujuratos caedis, ageret. Adde Ammian, 14. 7.; 
et Impp. Honor, et Thecdos. Cod. Theod, 6. 
tit. 24. qui De. domesticis et protectorib. in- 
scribitur I. 9. Hinc praefectus protectorum, caps- 
tan delta guardia, in Inscript. apud Gruter. 

1028. 2. I.. FETROMO L. t. SAB. VOLVSfANO FRAB- 

fbct. fbotbct. Avr.c. Bin. etc. — Non niodo Au- 
gust!, sed primarii etiam magistralus suos habe- 
bant protectores. Inscript. apud Marin. Itcriz. 

■41b. p. 70. AVRSMV'S SBVBRV3 PROTBCT. PR. PR. h. 

e. praepbcti pbabtOrio. Ammian. 18. 5. init. 

Antoninus quidam ducis Mesopotamia protector. 
^ 2. Gencratim est qui quocuraque modo de- 
fendit, prufettore. Tertull. Jpotog. 6. »L«gum et 
paternorum institutorum protectores et ultores. 
Adde Coripp. 4. Laud. Justin. 324. 

PROTECTORlUS, a, um, adject, ad protecto- 
res pertinens, ut Proteetoria dignitas. Imp. Con- 
ttantin. Cod. Theod. 7. 20. 5. et Cod. Justin. 
12. 47. 2. 

PROTECTUM, i, n. 2. est pars tecti promi- 
nens, eilremitas tecti pjojecta ad removendam 
pfuviam, sporto del tetto; qune et projectura et 
projectum dici potest: quamquam dillert prote- 
ctum a projecto, quia illud dicitur de projectura 
tecti, boc de quacumque alia. Inscript. apud 
Maff. Mus. Ver. 448. -l, et apud Mural. 1755. 
et apud Orell. 4545. 2. protictvm ante a ol- 

MRIA SVA 1MPESSA D1S MANI8. KKCBR. .Jlia Spud 
(hell. 45t7. COLVMBLLAM »VB H0ROLOGI0 TIBVR- 
TIHA PROTBCrYM AKTH PORTtCVM T«TTINAM BT 

Tom. III. 



— 937 - 

rOsDERA d. D. s. fOSVBRVNT, L'lp. Dig. 9. 2. 29. 
Si protectum meum, quod supra domum tuam, 
et nuilo jure habebam, recidisses. et ibid- 3. 5. 
sub fin. Neque in subgruoda, neque in protecto 
tabula fuerat picta (.sed in pergula). Cajus ibid. 
47. 7. 6. Protectum immissum habere, et Pom- 
pon, ibid. 43. 25. 15. Precario habere immissa, 
vel protects. Ptin. 17. Hist. nat. 12. 18. (89). 
Protecta rinearum. h. e. pergulas vitium. Varro 

3. H JR. 16, 23. De bis propolin vocant, e quo 
faciuat ad foramen introitus protectum in alvum 
maihne restate. 

PROTECTUS, a, um. f. PROIEGO. 

PROTECTUS, us, m. 4. sporfo del tetto, pars 
tecti prominens, ut in voce PROTECTUM dictum 
est. Sccevola Dig. 8. 2. 41. Quatenus stiilicidii ri- 
gor, et tignorum protectus competebat. 

PROTfiGO, legis, texi, tectum, tegere, a. 3. 
(pro et tego). Part. Protegens I. 1. et H. 3.; 
Protectus I. 1., II. 3. et in Gn; Frotecfurus 
II. 2.; Protegendus I. 1. et 2. — Protegere est 
idem quod in anterior! parte tegere, vel simpiici- 
ter tegere, operire, contegere, oxstra^w (It. copri- 
re dinanzi, coprire ; Fr. couvrir devant, cou- 
4>rir ; Hisp. cubrir en adelante, cubrir ; Germ. 
vorn bedecken, bedachen; Angl. to cuver, shel- 
ter). 

I.) Proprie. ^ 1. Generatim. Pug. 2. G. 
489. ingenli ramorum protegit umbra. Sic Se- 
neca Agam. 937. virenti protegat ramo caput. 
Cces. 1. B. C. 25. sub fin. Rates ab utroque la- 
tere cratibus ac piuleis protegebut. et 3. ibid. 42. 
Portus naves a ventis protegit. Id. 5. B. G. 43. 
Scuto aliquem protegere. Curt, 1. 9. 3. Remi- 
gem scutorum testudine protegere. Id. 9. 5. 4. 
Rami (ar&orts) velut de industria regem prote- 
gentes. Plin. 31. Hist. nat. 11.47. il3l). Pro- 
tegere caput contra so tern. Justin. 33. 2. 4. um- 
booe se. Cell. 17. It. 'EmyWrTs? inter eden- 
dum bibendumque operit atque protegit tt;v xoa- 
y^tlav apTijpiav, Id. 7. 12. Vestis diffusa ad ul- 
nas cruraque adversus oculos protegenda. Ovid. 
2. Art. am. 613. Ipsa Yenus pubetn, quoties ve- 
lamina ponit, Protegitur loeva semireducta ma- 
nu. aaxoi pubetn. — Similiter Pari. Protectus 
apud Ovid. 12. Met. 273. Tempora perfringit 
fulvo protecta capillo. et ibid. 3j1. immissa pro- 
tectus pectora baiba. Coluin. 9. Ii. R, prcef. 2. 
Protect.ie porticus. Plin. 15. Hist. nat. 22. 24. 
(86). nuces gernino operimento. f r irg. 10. ,£n. 
800. Dum genitor nati parma protectus abiret. 
et 8. ibid. 662. scutis protect! corpora. lon«is. 
Cic. Plane. 30. 72. Non quo turpe sit, prote- 
ctum in ncie, hostiutn manibus eripi. Ccps. 5. 
B. G. 96. Tabefnacula protecta bedera. Lucan. 
9. 627. arva oemorum coma, f 2. Speciatim 
et absolute protegere est tectum projici'ie, sen 
projecturam in tecto medium facere. fine uno 
sporto nel tetto. V. PROTECTUM. Cic. Topic. 

4. 24. Ri quo in tectum ejus, qui ;vdes pro- 
texisset, aqua deflueret. Clp. Dig. 9. •*. 2J. Hie 
in suo p rote lit, ille in alien u fecit. Cajus ibid. 
8. 2. 1. Jus pvojiciendi, protegendive. 

II.) Translate. % 1. Est del'endere, tueri. di- 
fendere , guurdare, proteggere. Cic. Suit. is. 50. 
Tu oraatus eiuviis hujus. venis ad eum laceran- 
dum, quern intereinisli: ego Jacimtciu et spolia- 
tum defendo et pro tego. Plin. 3. t.p. 9. sub /in. 
Proteii virus optimos. eosdemque gratissimos. 
Mibi certe debere se predicant, quod illuui turbi- 
nem evaserint. Juvenal. 11. 32. seu tu inagno dis- 
crimiae causam Protegere affectas. Tac. 1. Ann. 
13. extr. Donee Uaiterius Augustam oraret, ejus- 
que curatlssimis precibus protegeretur. /((. 2. 
Hist. 60. txtr. Trachalum adversus criminantes 
Galeria u»or Vitellii proteiit. Lucan. 2. 85. noo 
ille favore Numinis iogenti Superum protectus ab 
ira. Adde Impp, Dioclet. et Maximian. Cod. 
7, 21. 7. % 2. Item prohibere, arcere, /<>n<r 
lontano- Stat. 3. Silv. i. 120. coquitur pars 
uvida terraB Proteetura hiemes, atque eiciusura 
pruiaas. ^ 3. Item est celare, nascondere, co- 
prire. Vellej. 2. 100. 5. Singula rem nequi tiara 
lupercilio truci protegens. Justin. 38. 1. 10. At- 
que ita riiu prolectij insidiis, sevocatum ab ami- ' 



PROTGLUM 

cii intei licit. Quinlil. declam. 8. 1. Parricidi* 

immanitatem metu majore protegere. — Hioc 
Part. pr«ter. past., cujui plurima eiempla retit- 

limus, 

Protectus, a, um, adjective, uode Comp. <Pro- 
tectior apud Cic. 13. Phil. 3. 6. Sapientia cau- 
tiotibus utitur consiliis, in posterum providet, 
est omni ratione protectior. Alii et prcecipue 
recentiores leg. tectior. — Hinc 

Protectum, i, n. 2. V. loco suo. 

PROTELATlO, Cinis, f. 3. protelandi, h. *, 
propelleodi actio. lul, ep. novell. c. 104. § 366. 

PROTELATUS, a, um. V. voc. seq. 

PROTfiLO, as, avi, alum, are, a. 1. Part. Pro- 
telatus II. — Protelo. Ital. cacciar via, o Ion- 
tano, est idem quod propelto, Sonne pello, abigo ? 
propulso. Paul. Diac. p. 235. 5. Mull. Protelare 
longe propellere, ex Gr;vco videlicet xrfkt, quod 
signiiicat longe. Donatus ad Ter. I'horm. t. 4. 
36. ducit a r:po ct s"Xstv ante trahere: alii a 
pro; et telum: quasi assiduo telorurn jactu pro- 
hibere, fugare. Non. p. 362.. 33. Merc, interpo- 
lator percutere, perturbare. 

I.) Proprie. ^tsenna apud Non. loc. cit. Do e 
cohortes de subsidio procedunt, atque equiles 
proieiant. Id. ibid. Romanos imp^tu suo prote- 
lant: projectos prosequuntur. Turpilius ibid. Pro- 
pter peccatum pauiilium iodigni^sime patria pro- 
telatum esse switia pair is. 7*er. loc. cit. Ne te 
iratus suis saevidicis dictis protelel. Apul. S. Met. 
Uanc ipsam ciadem de vestris proteiamus mini- 
bus. Adde eumd. 9. ibid. ; et Auct. argum. 2. 
Mere. Plautmi. 

II.) Translate. <J 1. Est in loogum trabere, 
protrabere, producere, eilendeie, portar in tun- 
go, differ ire, tirar innanzi. Avien. Descript. 
orb. 483. raediam secat Apenninus Ausoniam. 
Nam qua boreali vertice ad ethram Concrescunt 
Alpes, surgit caput Apenoino: Et qua Sicanii tel- 
ius rr.adet ;equoris rsstu, Ut protelatre molisjuga 
gurgite coodit. h. e. juga in iongum tracia. Cf. 
Lucret. 2. 531. — L'lp.. Dig. 39. 2. 4. Dies cau- 
tion! praestitulus si linietur, praetoris erit ei causa 
vel renovare, ve! protelare earn. Id. ibid. 5. 1. 
2. su6 fin. Protelare admonitjonem. Imp. Justin. 
Cod. 3. 1. 13. invito judice litem. Tertull. •«. 
advers. Marcion. 21. Annis quadraginta de man- 
na caelesli seicenta raillia hominum protelavit. k. 
e. vitam eorurn produiit ac prorogavit. ^ 2. 
Item perducere, pei trahere. Tertull. Pcenit. r i. 
Ilific te in portum divinw ciementiie proteiabit. ti 
guiderd salvo in porto. Id. Spectac. 1 . Tanta 
est vis vohiplatum, ut et ignovantiam prolclet in 
occasionem, et conscienliam corrumpat in dissi- 
mulaticnem. 

PROl'KLUM, i, n. 2. riinia continua e non 
inlerratia di giumenti sotto it giogo, tractuft ju- 
meutorum sub ju?o conlinualus sine inlerru- 
ptione: tenor tiahendi: ;eiiuabilis piogressui, et 
cunatus ;ugatorutn bourn non stiigantium- 

I. Proprie. Closs. Philox. Proteluro, ii- au~ 
irpov. \j'uTzpov e.-l funis per jugain tenuis, cui 
alligantur onera trabenda: quod et telcium et 
cohum dicitur: item ipsum juguin.). Plin. 9. Hist. 
nat. 15. I". (45). de siluro pisce. In Mcen'o 
Germaaire amne pioielis bourn et in Danubio 
marris extrahitur. Id. 18. ibid, 18. 48. (173). 
Protelis binis temisque sic aiant, — Adhibetur 
prxcipue in ablativo sing , habetque vim simi- 
lem t:u protinus, qua continuilatem signiiicat. 
Lucilius apud N'on. p. 363. 6. Merc. Quem ne- 
que I.ucanis oriundi raontibu' tauri Ducere pro- 
telo validis cervicibu' posstnt. Cato ibid. Sed pro- 
telo trini boves unnm aratrum ducent. Lucilius 
ibid. Iloncjuga mulorum piolelo ducere centum 
Non possunt. 

It.) Translate. Lucret. 2. 531. Undique pro- 
telo plagarum continuato. h, e. impulsu, tenore; 
continualo lo slesso tenore. et 4. 190. Et quasi 
protelo stimulatur fulgure fulgur. h. e. perpetua 
el continua serie unus splendor etcitat aiium. 
Catull. 56. 6. bunc ego, si placet Dionae, Pro- 
telo rigida mea cecidi. h. e, in conlinenli, pro- 
tinus, unoque tenore. ouvtc'vw;: alii leg, pro telo. 
V. RIGIDL'S. 

i 18 



PBOTENDO 

PRdTENDO, tendis, tendi, tensuin et teatum, 
lenders, a. 3. (pro et tendoj. Part. Protendens 
I.; Prolentus I. et II. Prottutm. II. et in. fin.; 
— Protendere est ultra teadere, in anterioretn 
partem exteodere, proferre, irpoTecvw (It. sten 
dere innanzi, protendere; Fr. tendre, ilendre, 
allonger; Hisp. tender, extender, alargar, pa- 
rar; Germ, hervorstrecken, ausstrecken; Aagl. 
to stretch forth or out, hold out, extends. 

I.) Proprie. — a) Generatim. Petron, Satyr. 
17. sub fin. Protendo ad genua vestra supinas 
manus-, petoque et oro, ne etc. Catull. 6i. 127. 
Protendere aciem (oculorum) in eestus pelagi. 
Firg. it. /En. 606, hastasque reductis Proten- 
dunl ionge dexlris. Sic Tac. 14. Ann. 37. E- 
ques prutentis hastis perfringit quod obvium et 
vaiidum erat. Ovid. 14. Met. Brachia in mare 
protendens. Tac. 15. Ann. 67. Fortiter proten- 
dere cervicexn. Id. 3. Hist. 68. Filium proten- 
deos, modo singulis, modo universis comraen- 
dans. Piin.9, Hist. nat. 32.51.(101). Cochlea? 
bina ceu cornua protendeutes, coatrabentesque. 
f'irg 1. G. 17f. pedes temo prutentus in octo. 
— b) Prottndi est idem ac se protendere. Piin. 
II. Hist. nat. 43. 99. (224). Inter digltos me- 
dius longissime protenditur. Id. 6. ibid. 16. 18. 
(47). Ab hujus excels!* per juga Caucasi'pro- 
tenditur ad Bactros usque gens Mardorum. Plant. 
frag, apud vet. Interpr. Horat. ad 1. Sat. 6. 
22. Anus ln>c in pellis periculum protenditur. . 
h. e. inllalur, distenditur vino. Lucan. 9. 673. | 
Defenduntque caput protenti cn'nibus hydri. — 
c\ Speciaii m de muntium jugis et terris. Seneca 
Phcvniss. 12. praerupta protendit juga CUbaeron. 
Ammian. 22. 8. init. Athos -,deitra, qua late 
protenditur, etc. Id. 21. 7. Oram Sicilieasem, a 
Lylibauo protentam ad Pachynum, multitudo ser- 
vabat armata. Adde eumd. 14. 8. 

II.) Translate. — a) De tempore. Ammian. 
29. 5. ad fin. A sole orto usque ad diei eiti- 
inuui pugna protenta. Sit. It. 6. 595. Jovis ilia 
ruenti Ausoniae atque Italis terapus protendere 
regnis Cura fuit. — Protendere comitia in men- 
sem Januarium. Cic. 10. Fam. 26. extr., ubl 
pierique alii leg- protrudere. — b) De serrnone. 
Apul. 3. Dogm. Plat. Licet autem, eadera vi ma- 
nente, utramvli partem in plura verba proten- 
dere, ut si pro Apulejo dicas pbilosophum Pla- 
tonicum Madaurensem, Boeth. Aristot. Topic. 
1. H. p. 666. Ea quae probabilius sunt contraria, 
secundum contradictionem proteosa. — c) Si- 
gnilicat etiam quaatitatem syllable producere. 
Gell. 2. 17. In et con praspositioaes tunc produci 
atque protendi, quum etc. Adde eumd. 4. 17. 

— Hinc Part, prseter. pass. 
Prolentus, a, um, adjective quoque usurpa- 

tur, unde Cornp. Protentior apud Avien. Pe- 
rieg. 597. Delphica quia etiam miscet confinia 
Phocis, Lucis in exortum protentior. Sotin. 30. 
Dimidio eoruin protentior, quam nostra vita est. 

— Iliac 

Piolentum, i, n. 2. V. loco suo. 

PROTENSlO et protentio, onis, V. PROTA- 
SIS. Ceterum ^f 1. Est eiteo6io. Hieronym. Ep. 
3. 1-, fit. Paul, erem. Dextras protensione ma- 
nus cupiturn iodicat iter. ^ 2. Item productio, 
dilalalio, loagitudo. Ennod. Vit. S. Epiph. p. 
413. .Nulla protensione libelli. nullu dilatationibus 
pinmulgalii' Jaudis. Boeth. Geom. 2. p. 1520. 
Stadia, miiliaria, iluminum latitudines, et alia 
quaroplunr longa protensione directa. et ibid. 
Quinque inillta pedum protensione babet. 

PROTENSUS, a, urn. V. PROTENDO. 

PROTENTATUS, a, urn, particip. a proten- 
to, pertentatus, expioratus. Avien. Arat. 285. 
eeu Siriacu torretur spica calore , Protentata 
manu. 

PRO'IKNTO vel preteropto, as, are, a. 1. ante 
ten to. Gloss. Cyrill. Tlponttpd^ta. protempto. 

PROTENTUM, i, n. 2. (protendo) pars voca- 
buli, quae post legitimes pedes superest. Pompej. 
Comment, art. Donat, 6. ad fin. Ut puta: Arma 
virumquc cano. Ecce post duos pedes superest 
syllaba; ecce hoc appellator comma. Si dicas: 
Tytire maiime, duo sunt dactyli, ecce nihil su- 



— 938 — 



PROTERVliS 



parest, sed ipsi pedes (iniunt ipsam elocutionem, 
quae appellator colon.. Apud oratores incisum 
dicimus et protentum. Protentum dicimus, quo- 
ties posl pedes legitirnos superest syllaba; inci- 
sum dicimus, quoties ibi Unit sensus, ubi pes finit. 
PROTENTUS, a, um. P. PROTE.VOO. 
PROTEN'L'S. V. PROTINL'S. 
PROTERMINO, as, avi, are, a. I . nap;xTt-vto, 
propago, lines promoveo. Apul. 9. Met. Fines 
usque et usque proterroinaveris. ^io5on. 3. Ep. 
1. sut fin. Possession*^ metas in Rhodanum Li- 
gerimque proterminant. 

PROTERO, l6ris, trin, irlturo, tSrere, a, 3. 
(pro et tero). part. Proterens I. et II. ; Pro- 
tritus I., II. et in An.; Proterendus I. et II. — 
Proterere est pedibus calcare, obterere, concul- 
care; et sa»pe cum v. conculcare jungitur, xa- 
Tair.ats'to (It. pestare sotto i piedi, calpestare, 
conculcare; Fr. fouler, ecraser, broyer; Hisp. 
hollar, pisar, tupir, machxear, majar, moler; 
Germ, zertreten, niedertreten, zerreiben, zer- 
stampfen; Aogi. to tread underfoot, tread or 
trample upon, tread down, crush, squeeze, 
bruise). 

I.) Proprie. Plant. True. 2. 2. 13. Nisi abis 
actutum, e^o hie te, mulier, quasi sus catulos, 
ptdibus pro tenia. Claudian. 1. Rapt. Pros. 
128. vitula, quae nondum pedibus proterit arva. 
Slat. 12. Theb. 655. virides gravis ungula cam- 
pos Mutat. et ionuraeris peditumque equitumque 
catervii Exspirat protriius ager. Tac. 2. Hist. 70. 
Protrilis arboribus ac frugibus, dira vastitas. Pal. 
Max. 2. 7. n. 14. E.jusdem eulpee homines ele- 
phantis proierendos substravit. Id. 1. 7. extern. 
n. 1. Proterens quidquid obvium fuerat. Val, 
Place. 6. 522. Proterit impulsu gravis agmina, 
corporaque atris Sternit equis. Virg. 12. ;£n. 
330. agmina curru Proterit. SU. It. 2. 1:5. Ad- 
versum late stridens rot« proterit agmen. Ouid. 
2. Met. 791. de Invidia. Quacumque ingreditur, 
florentia proterit arva, Exuritque herbas. Cces. 

2. B. C- 41. Equitatus hostium circuire aciem 
nostram, et aversos proterere iocipit. Horat. 4. 
Od. 7. 9. Ver proterit xstas. calca e distrugge. 
Stat. 8. Theb. 547. uloius labeos proterit uvas. 
Liv. 34. : > 6. Quod maturi erat circa, demessura 
et coavectutn est: viride, ne hostes haberent, 
prolritum et corruptum. Colum. 2. R. R. 20. 

3. iJcririeMi. Quod si falcibus seges cum parte 
culrni demessa sit, piotinus in acervum, ve! in 
nubilarium congeritur, et subinde opportunis so- 
Hbus torrefacta proterilur. h. e. prolate teritur. 
Plant. Merc. 1. 1, 9. Turn compediti januam 
lima proteront. h. e. eiterunt, raschiano. 

II.) Translate. Cic. Place. 22. 53. Sin istum 
semper ipy> domi proterendura et conculcan- 
dum puta erunt, etc. Id. 4. Herenn. 53. 66. 
Earn urbem patiemini nunc ab bomunculis de- 
terrirais proteri atque conculcari? Ovid. 3, Tritt. 
11.25. quid inanem proteris umbram ? Quid ci- 
oerem saxis bustaque nostra prerais? Horat. 3. 
Od. 5. 34. Et Marie Pcenos proteret altero, dis- 
fard in altra battaglia. Sic Tac. 2. Hist. 26. 
Protrita hostium acies. disfatta. et And. B. Hisp. 
14. Aliquot turns* loco sunt dejectse et protrita;. 
Ammian. 16. 2. med. Alios occupatis babilibus 
locis decursu facili proterens. Justin. 24. 4, 6. 
Hortante deinde successu, divjsis agminibus, alii 
Grceciam, alii MacfiuOniam omnia ferro prote- 
rentes petivere. .-/( Jeep, legit prosternentes. — 
Hinc Part, prseter. pass., cujus exempia retulimus, 
Pro tritus , a, um , adjective usurpatur, et 
translate (a nuramis fortasse ducta metapbora) 
est usitatus, translations, vuigo frequentatus, vol- 
gare, tviviale. Gell. 5. 21. Qui pcrpauca, eadem- 
que a vulgo protrita legerat. h. e. usurpata sse- 
pius, nota, vulgata. Id. 12. 2. Senecse oratio vi- 
detur xulgaris et protrita. Id. ibid. 4. a med. 
Verba proculcata vulgo et protrita. 

PROTEBREO, res, rfii, rltum, rere, a. 2. (pro 
et terreo ". Part, Proterritns. — Proterrere est 
lerrendo abigere, fugare, absterrere, cacciare 
ipaventando, SfaOo^itD. Plant. Trin. 3. 2. 77. 
Mca opera hicc proterritum te autumeot. Ter. 
Heaul. 3. 1. 37. Filium proterruisti hinc. Cast. 



a. B. G. 58. Proterritis hoslibus atque in fugam 
conjectis. Cic. 1. de repubi. 3. Themistocles pa- 
tria, quam liberavjt, pulsus atque proterritus. Id. 
Ccecin. 9. 24. Ferro te rejeci atque proterrui. 
e.t ibid. II. 31. Qui arm's proterritus, fugatus, 
pulsus est. et ibid. 13. 37. Tu solus prohibitum, 
ct a tuis aedibus vi atque arm's proterritus. Pirg. 
12. JEn. 291. Tyrrhenum Aulesten adverso pro- 
terret equo. Slat. 2. Theb. 645. jaculo parma- 
que Meats tea Proterrebat ageas. Apul. 3. Met. 
Latrones fugare atque proterrere. et 8. ibid. Ar- 
dentibu* facibus proterrere ff-ras. 

PROTERRITUS, a, um. V. voc. pr«ced. 

PROTERVE, adverb. Comp. Prolervius et 
Sup. Protervissime 1. — Proterve ^ '■ Est 
Ital. con protervii, insolentemenle, baldanzo- 
samente, con petulanza, sfacciatamente, a'aeX- 
y«c, OKoXaartDi, petulanter, superbe, immoderate, 
improbe. Plant. True. 2. 2. 1. Quis illic est, qui 
tam proterve nostras jedes arietat? Ter. Hecyr. 

3. 5. 53. Tu quoque proterve iracundus es. Ubi 
Donat. Immoderate, superbe: dictum est ideo, 
quod proterat alium qui protervus est. Id. Heaut. 

4. 4. 1. Satis pol proterve me Syri promissa hue 
induierunt. Cic. I. de repubi. 44. Dux audat, 
impucus, consectans bene sape de re publica 
merilos. Ovid. I. Amor. 4. 45. Multa raiser ti- 
meo, quia feci multa proterve. Id. 1. Ari. am. 
599. Ut, quidquid facies, dicesve prolervius sequo, 
Credatur nirnium causa Suisse merum. Ammian. 
24. 4. ante med. Inferens se protervius miles 
et pug nam posceus. Augustin. 5. Civ. D. 22. 
In nostram religiooem protervissime insiliunt. 
^ 2. Vjdetur quodatmnodo in bonam partem 
sumi in illo Plauti Amph. 2. 2. 2,i6. Qua. non 
deiiquit, decet audacein esse, confidenter pro se 
ft proterve loqui. parlar a//i, con franchezza. 

PR6T£RVIa, as, f. 1. petulanza, insolenza, 
protervia, $facciataggine y axoXaaia, atraXyeux, 
petulantia, iinprobitas, profervitas. Anson. Edyll. 
10. 172. Capripedes agitat quum iajta protervia 
Panas. Id. Perioch. 22. Od)-ss. Procorum pro- 
tervia. — NB. Protetviam facere. V . PRO- 
PTER. 

PROTERVIO, is, ire, n. 4. axoXctOTouvw, pe- 
tulanter ago, lascivio. Tertu.ll. Patient. 12. od 
{in. Dilectio non inflatur, non prolervit. 

PROTERVfTAS, Stis, (. 3. idem ac protervia, 
sed magis usitatum: petulantia, procacitas, lasci- 
via, insolens impudenlia. Cic. Cue'. 12. 29. De 
corruptelis, de adulteriis, de protervitate, de sura- 
ptibus immensa oratio est Horat. 1. Od. 19.7. 
Urit me Giycerae nitor, Urit grata protervitas. 
Ter. Heaut. 4. 6. 10, Quam pane tua me per- 
didit protervitas. Ubi Calpurn. Protervitas est 
levior quaedam contumeiia; procacitas, major; 
petulantia, maxima. Pacuvius apud Non. p. 121. 
15. Merc, et apud Pestum p. 270. 31. Mull. 
Nisi eoerceo proiervitatem, Apud Pestum legi- 
tur protervitate*. 

PllOTERVlTER, adverb, idem ac proterve. 
Ennius apud Non. p. 513. II. Merc. Quis est, 
qui nostrh foribus tam proterviter 7 suhaudi in- 
suital. Priscian. quoque 15. p. 1010. Putsch. 
hujus adverbii facit auctorem Ennium. 

PRdTER\ T dS, a, um, adject. Comp. Proter- 
vior f. — Protervus ^f 1. Est pelulans, pro- 
cax, improbus, et qui lascivi,r causa neminem 
veritus, qu;eque sibi obstanlia quasi pedibus pro- 
lerit: ut faciunt tauri (inquit Donatus ad Ter. 
Hecyr. 3. 5. 53.) ruentes in admissuram. In- 
cludit itaque in lascivia et petulantia superbiaro 
et conlemptum aliorum. Alii ducunt a pro et 
torvus, quod a terreo esse videtur. At recentio 
res, duce Bergkio (Actormn Soc. philol. Li- 
psiens. T. II. p. 46N. el seq.) y proptervus for- 
mers e propetervus contractam esse pulanl; quod 
conformant Gloss. Phiiox. Proterbitas, irpoirs- 
TSta. Easdem Gloss. Proterbus, jrpoirrjTrlj, Spct- 
ov{. Gloss. Cyrill. HoonszBia, protervia, pro- 
tervitas. et IljJOJrijTT)?, protervus. Gr. aosXyrjc, 
axoXaaioc (It. petulante, sfacciato, insolente, 
protervo; Fr. hardi, petulant; Hisp. atrevido, 
desvergonzado, petulante; Germ, keck, frech, 
schaamlos, mulh-willig ; Angl. petul ant, sancu, 



rHUTKSTATIO 

wanton, peri, malapert, froward, insolent, 
impertinent). Pacuvius apud Festum p. 330 
23. Mull, Rubicuado colore el spectu protervo 
feroi. Plaut. Bacch. 4. 3. 1. Petulans protervo, 
iracundo aoimo sum. Cic. 5. Fin. 12. 35. Flexi 
fractique inotus, quale* protervorum hominum 
ease solent, contra naturara snot. Id C<el. 16. 
38. Si vidua libere, proterva petuianter, dives 
effuse, libidinosa meretricio more viveret. Ju- 
stin. 30. 2. 2. Meretrix proiervior. Olid. Heroid. 
5. 136. Satyri, turba proterva. itorat. 1. Od. 
*6. 2. Parcrus junctas quatifint fenestras Icli- 
bus crebris juvenes protervi. ef 3. ibid. 14. -in 
ftn. ijxae proterva;. et 2. ibid. 5. 15. proterva 
fronte petet Lalage maritum. Ovid. Heroid. 17. 
77. me spectas oculis, tascive, protervis. Stat. 
5. Situ. 5. 07. doctumve sui convicia Nili Infan- 
tem, linguaque simul salibusque protervum . 
Ovid. Itemed, am. 362. Musa proterva. h. e. 
lasciva. Seneca Hippol. ibii.de Cupidine. Pro- 
terva lenera tela molilur manu. Id. ibid. 268. 
Protervus furor, h. e. amor noveic.e in privi- 
gnum. ^ 2. Dicitur et de atlts rebus, ubi nulla 
est turpis libido. Horat. !. Od. -26. 2. et Epod. 
16. 22.; et Ovid. Heroid. 11. 14. Venti pro- 
tervi. Ovid. 2. Amor. 1 6. 4. Et micet Icarii 
slella proterva cants. Id. 5. Met. 631, Proier- 
vas manus intentare. scil. pulsandi causa. Id. 
de nuce 1(6. me Missa petunt avida saxa pro- 
terva manu. Martial. 11, 5*. proterva manus. 
h. e. furax. Id. It). i). Sal protervum. h. e. fa- 
cetiae mordaces. Sic Ovid. Ib\ 524. Proterva lin- 
gua, h. e. maledica. et 5. Trist. 6. 26. Proterva 
dicta dicere in aliquem. 

PROTKSTATlO. onis, f. 3. protesta, actus 
proleslandi. Symmach. 1. Ep. 56. Alia est < nira 
protestalio amoris, alia linguae ostentatio. 
PROTEST ATUS, a, urn. V. voc. seq. 
PROTESTOR, aris, atus sum, ari, dep. 1. — 
Olim et protesto, as, active posilione dictum est, 
teste Priscian. 8. p. 799. Putsch. Hinc Part. 
Prutestatus passiva signilicatione apud Cassiod. 
5. Hist. Eccl. 42. a med. Post hujusmodi ve- 
sanos superbosque aermonea a commorato Serra 
de Aetio proteslatos, etc. — Part. Protestans 
I.; Proiestatus 1. et supra — Protestari ^ 1. Est 
Itai. testimoniare, esser testimonio, provare 
manifestamente, tiutuapvupcuat, testis sum, pa- 
lam testor. Macrob, 1. Saturn. 17. sub fin. Flo- 
tis species florem rerum proteslatur. Justinian. 
proa-m. Institut. Bellicos sudores nostros innu- 
merse provincial dilioni Romanas addltee prote- 
stantur. Ennod. Vict. 5. Actio nostra, si de bo- 
nis suis fuerit elata, sordescet, protestantibus di- 
vinis eloquiis: Qui vos iaudant, seducunt vos. Et 
Apul. 10. Met. Mulier magno hdera prassidis pro- 
testata clamore. Sic Ammian. 24. 2. extr. Fi- 
dem Romanain pansis manibus protestantes vi- 
ta in cum venia postulabant, ^ 2. Est etiam 
proliteri, protestare. Quintil. declam. 4. 21. Praa- 
dico, protestor: non ego parricidium faciam. 
Pronto de nep. am. (edeute iter urn A. Maio) 
Ep. '2. a med. Quae mi hi conscius sum, prote- 
stabor: nihil in longo vita? mere spatio a me ad- 
missum, quod dedecori, aut probro, aut flagillo 
forct. Vtp. Dig. it. 7. 14. a med. Quippe pro- 
lestautur, pietatis gratia id se facere. Adde Paul. 
ibid. 3, ■;. 33. a med. 

PRO III KO RE MA, atis, n. 3. nooSetapriua, pra- 
viuin theorema. Capelt. 2. p. 35. In aliis [vo- 
luminibus) circuit, lineaeque, bornisphieriaque 
cum trigonis et quadratis, muliiangulaque for- 
ma protbeoremaluin vel elemenloruin diversitate 
forma ise. 

protuesis, v. prosthesis. 

PROTHVME, adverb, repoSu'fiwc , iibeuter, 
prompto alacrique animo. Vox (iraeca. Plaut. 
Pseud. 5. 1. 23. Hoe ego modo, alque herus 
raicur nunc diem sumpsjmus prothyme. con tuito 
il piacere, di buona voglitt. 

I'RdTllf MlA, a?, f. 1. Kpo&uj*t'a, libentia, ala- 
criLas, prompt* voluntas. Vox Graaca. Plaut. 
Stick. 4. 2. 52. Vides, ut annona est gravis! Vi- 
des, benignitales hominum ut periere et prolby- 
mj*! et 5. 2, y, dii immorlalei, quol rgo 



— 939 — 

voluptates fero! quol riaiones, quot jocos, quo! 
savia, saltationes, blanditias, prothymias ! M. 
Aurei. ad Front. 2. ad M. Cobs, (.edente iterum 
A, Maio) Ep. 5. ante med. At ego quamquam 
superatus, nihil de mea prothymia decessero, aut 
defecero. 

PROTHYRLS, idis, f. 3. V. A NOON, onis, m. 
PROTIIfBUM, i, n. 2. spc^uoov. V. DIATUY- 
RUM. 

PROTlNAM iquod legitur et protenam^adverb. 
idem ac protinus, teste Van-on. 7. L. £. 107. 
Mull. Ter. Phorm. 1. 4. 13. Aliquid convasas- 
sem, atque hinc me conjicerem protinam in pe- 
des. L'bi Donat. monet, elsi in vulgatis sit pro- 
tinus, tamen rectum esse protinam, ac sic legisse 
NigidiwTi. llitat et hoc pacto Paul. Diac. p. 226. 
•I'd. Mull, qui et ipse protinus eiponit. Plaut. 
Cure. 2. 3. 84. Ostium ubi conspexi, eiinde me 
illico protinam dedi . <,V. PROTi.MJS-* Adde 
eumd. Cas. 5. 3. 13., Bacch. 3. t. 7.; Pers. 4. 
5. 8. et fragm. apud Non. p. 376. 8. Merc.; 
item Naeoium ibid, et apud Varron. loc. cit. 

PROTINEO, es, ere, a. 2. ante teneo. Voi a 
Lexico eipuogenda ; occurrit enim tantum in 
IVot. Tir.p. It). 

PROTfiSIS et protenis , protinus. Afranius 
apud Non. p. 376. 7. Merc. Comissatum proti- 
nis recta domum digredimur. 

FROTINUS et protenus, adverb. Alias formas 
protinam et protinis V. loco sue. — Scribitur et 
protenus; quod a Servio ad cit, loc. Virg. et 
a Capro de Orthogr. p. 2243. Putsch, ita di- 
stinguitur a protinus, ut per e referatur ad lo- 
cum, per i ad tempus. Verum id discrimen non 
observatut in antiquis et optimne notas codici- 
bus, ut Pier, quoque agnoicit ad cit. Eel. 1. V. 
et Rilschel., Prolegom, ad Plaut. Trin. p. 
xcvn. — Protinus, a pro ac tenus, progressum 
et continuum motum sigaificat, quasi tensionem, 
ut idem fere sit quod porro; ideoque et con- 
tinuilatem signillcat, quod docet Varro 7. L. 
L. 107. Mull., teste ipso Non. p. 376. t4. 
Merc.: iiaque protinus geoeratim est coaiinuate 
et sine ullius rei ioterpositione, ouvevoJ^ (It. con- 
tinualamente, senza inter rompimento di cos'al- 
cuna, immediatamente ; Ft. immediatetnent, 
sans interruption, sans inter valle; llisp. im- 
mediatamente, sia inter rupcion; Germ, vorhin, 
vorwarts. fort, in ununterbrochener Reihe, in 
einem fort, tletig, gleich darauf; Angl. imme- 
diately, directly, continuedly, uninterruptedly, 
■without the interposition of any thing). 

I.) Proprie. ^ 1. Quuin protinus signiticet 
progressum et continuum motum, componitur 
cum verbis rnovendi, eundi, fugiendi, nee referl, 
utrum longior sit progresius, an non. Forcel- 
linus h*c ita dislinxit — a) Protinus, porro 
tenus, prorsum ante: cui opponilur retro. Ita 
videtur adhiberi a Cic. 1 . Divinat. 24. 55. Pr;<-- 
cepisse, ut pergeret protinus: quid retro atque 
a lei go fieret, ne laborarut. seguitasse ad andar 
innanzi. — b) Item porro, longe, procul, lon- 
tano, lungi, lonlano di qui: quemadmoduin nac- 
ienus soaat sin qui. Virg. 1. Eel. 13. ipse ca- 
pellas Protinus ;eger ago, h. e. ante me ago pro- 
cul hioc. Eadern ratione el protinatn adbibetur. 
Plaut, Cure. 2. 3. 84. Ostium ubi cunspeii, 
exinde me illico protinam dedi. .Von. p. 375. 10. 
Merc, hunc lucum aflerens, subdit: quasi in Ion- 
gam fugam. Nosvius ibid. Ubi vidi, exanimabi- 
Hler timidis pedibus protinam me dedi. h. e. !on- 
gius fugi, ioquit Nonius: qui similiter inlelli- 
gendum putat illud Virg. 7. /En. 513.. cornu- 
que recurvo Tartarean! intendit vocem, qua pro- 
tinus omne Contremuit nemus. h. e. longe porro. 
^ 2. Refertur ad ordinem, quutn una res post 
aliam sine ulla inlerposilione succedit, deinceps, 
Buccessivamente, immediatamente dopo. Virg. 
4. G. 1. Protinus aerii meilis cmleslia dona Ex- 
sequar, Horat. 2. Ep. 18. 67. Protinus ut mo- 
neam. h. e. ut porro pergam monere. per pro- 
teguire. Sic Celt. 2. 33. De quibus protinus di- 
cturus sum, ^ 3. Item ad locum, quum scili- 
cet doae res nihil habent Intermedium, et se con- 
tiDguot. Virg. 3. /En. 414. H*c toca vi quon- 



PROTINUS 

dam et vasta coovulsa rutna Dissiluisse ferunt, 
qunm protinus utraque tellus Una foret. Plin. 5. 
Ep. 6. ante med. A capite porticus triclinium 
excurrit: valvis xystum desinentem, et protinus 
pratmn, rauilumque ruris videt fenestris. Tac. 
Germ. 43. sub fin. Trans Lygios Golbooes re- 
gnantur, etc, protinus deinde ab Oceano Rugii 
et Lemovii. 

IL) Translate. % I. Refertur ad tempus. Si- 
senna apud Non. p. 376. 30. Merc. Ut protinua 
procedundo, posset intra fines Salapiorum per- 
venire. Id. ibid. Poslero die per incertas vias 
,-Eserniam, inde Roraam protinus prol'ugeraql. 
Tubero ibid. Si quid a parenlibus acceptum pro- 
tinus antiquae memorise tradiderunt. Virq. 10. 
j£n. Zi'j. trajecto missa lacerto Protinus' hasta 
fugit, servatque crueata tenor em. senza j'ermarsi. 
et o. ibid. 337. felix, si protiaus ilium jEquas- 
set nocti ludum, in lucemque tulisset! et 8. ibid. 
157. Nam memini HesiooaB viseniem regna so-» 
roris Laomedontjaden Priamum, Salamina peten- 
tem, Protiaus Arcadia* g.iidos invisere fines. Cic. 
2. Invent, i. 8. Discipulorum autem atque eo- 
rura, qui protinus ab hac sunt discipline pro- 
fecti, multa de arte pnecepta reperimus. Horat. 

1. Ep. 12. 7. Si forte in medio positorum abs- 
temius berbis Vivis et urtica, sic vives proti- 
nus, ut te Coofestim liquidus Fortune rivus 
inauret. Liv. 27. 4. Protinus et alios Africa re- 
gulos jussi adire. Sueton, Aug. 38. Liberis se- 
natorum, quo celerius reipubl. ass uesc rent, pro- 
tinus virilem togam, latum clavum induere, et 
curias interesse permisit. tutt' in un tempo. Alii 
leg. protinus virili togce latum clavum etc: 
alii virilem togam, ac latum etc.: quidam pro- 
tinus a virili toga latum etc. Plaut. Pseud. 

2. 1. 13. Ad hoc ego oppidum vetus continuo 
legiones meas Protinus adducam. pleonasmus. 
5 2. Universim est statim, illico, incontanenle, 
tosto,^ immantinente, aCsixa. — a) Absolu- 
te. Cas. 2. B. G. 9. Hostes protinus ei eo 
loco ad flumen contenderunt. Horat. 2. Sat. 5. 
21. tu protinus, unde Divitias serisque ruam, die, 
augur^ acervos. Manil. I.Stl.ignes euntes pro- 
tinus et raptim. Cic. t. Invent. 15. 20. Prin- 
cipium est oratio perspicue et protinus conficiens 
auditorem benevolum. h. e, statim a principio. 
Sic Vellej- i. 94. 2. Qui protinus quaolus est, 
sperari potueral. Ovid. 3. Met. 696. Protinus 
abslractus solidis Tyrrhenus Acceles Ciauditur 
in tectis. Adde eumd. 15. ibid. 136. Quintil. 1. 
1. 11. Si qua erunt ab his prsesente alumno di- 
cta viliose, corrigal protinus. Id. 9. 4. 78. Et 
initium hexamelri statim invenias, el Anacreon- 
tion protinus coion eflicias. Plin. lfi. Hist. nat. 
25. 40. (95) . Protinus fructum pro flora gi- 
gnunt. Id. 19. ibid. 8. 53. (169). Planta Oore 
rufo et protinus deciduo. Scribon. Compos. 193. 
Epbemeron pot urn pwHinus totum os prurire fa- 
cit. — b) Cum part, ex, ab, post, statim post. 
Cas. it. B. G. 17. Ex hac fuga protinus, qua uo- 
dique convenerant, auxilia disc ess erunt. Plin. 20. 
Hist. nat. 21. 84. (226). Protinus a partu. im- 
mantinente dopo. et Vellej. 2. 104. 3. Proti- 
nus ab adoptlone. Cels. 7. 26. n. 5. Id proti- 
nus ab ipsa cu ration e faciendum eat. Id. 5. 26. 
Protinus post cibum. Quintil. I. 1. 35. Protinus 
post interpretation fin lingua; secretioris. Alii 
aliter leg. — Hue perlinjU et illud Plin. 7. 
Hist. nat. sect. 1. (2). protinus vitne principio. 
et Cels. 2. 7. eitr. Protinus initio dolor et tus- 
sis full, el 3. 2. Primo die protinus. — c) Se- 
quente ut, quum, ubi, quam, statim post, statim 
ac. Cels. b. 26. n. 26. Protinus ut percussus 
est aliquis. josjo che. et Vol. Max. 5. 4. n. 4. 
Prutinus ut e Uapitolto descandit. Plin. 18. But. 
nat. 17. 44. (151). In flore, aut protious quum 
dedoruere. Id. 3:t. ibid. 8. 43. (126) His »ott- 
culis peritl, guum e vena ut lima rapuerunt ex- 
perimentum, protinus dicunt, quantum aurl ait 
in ea. Cels. 3. 0. Id potius e-iigendum est, adeo 
ut, ubi accessiones continuantur, protinus -daa- 
dus cibus sit. Plin. 10. Hist, nat 28. 40. (75). 
Protinus lotereuut quam litatum est ei Deo. Id. 
15. ibid. 17. 18. (67). Protinus quam detra-. 



PR0T0C0M1UM 

lere vitibus. — d) Protinus ac, atque, itatiin 
ac, tosto che. Solin. 46. ad fin, Protinus atque 
poma ejus deciderunt maturitate. — e) Non 
protinus, non coatiauo, non idco. Quintti. 10. 1. 

3. Noa sutem, ut quidque praecipue necessarlum 
«st, sic ad efticiendum oratorem maximi proti- 
oug erit momeoti. Plin. 17. Hist. nat. 2, 2. (17). 
Tertium tempus esl, quum educaol poma, nee 
protinus, ted jam valido fetu. % 3. Reftrtur 
atiam, apud ICtos, ad personam, quum qui, non 
per alium, sed per se quippiam facit, etfMcw;, 
Vlpian. Etenim parvi refert, protious libertus 
patrono cogatur dare, au per interposltam fide- 
jussorts, vel rei personam. Ita The*. L. L. ex 
Budceo, Scardius, et alii. Id. Dig. 14. 6. 9. 
Videri peeuniam a donatore profectam protinu$ 
ad creditorem, et fieri numnios aceipienlis. 

PROTOcOmIUM, ii, n. 2. irpwroxeiuov, prima 
coma, vel locus ubi coma incipit. Veget. 2. Ve- 
terin. 11. ad fin. Caput et tempore sub ipso 
protocomio inuris. Alii rectius leg. procomio, a 
itpojecptov, anterior coma. 

PROTOGE.NES, is, adject, irpmToy£v?js, primo- 
genitus , a irpwroi primus et ytvo$ genus: V. 
MONOCENEs. — jSB. De nom. proprio V. O- 
NOM. 

PR0T6LAPSUS, a, um, adject, qui prior la- 
psus esl: voi hybrida. Commodian. 35. 1. Adam 
protolapsus, ut Dei preecepta vitaret, etc. 

PROTOLLO, is, ere, a. 3. est ultra toliere, 
sive eitendere. 

i.) Proprie. Plant. Pseud. 3. 2- 7! Manum 
•i protollet, et pariter proferlo macurn. Avian. 
Aral. 567. Pleiadas femoris pariter sub fine 
sinistri Perseus protollit. h. e. altollit, exlollil. 

II.) Translate. ^ 1. Est dirTerre, protrabere. 
Plant. Cas. 2. 8. 11. Protollo mortem mibi. et 
3. 5. 43. N*eque viri vitam sinere in crastinum 
protolli. Lualius apud Non. p. 159. 23. Merc. 
Si non arnplius,ad lustrum hoc protoileret unurn 
Gell. 3. 16. a med. Neque ultra decimum men- 
sem fetura mulierum protolli potest. V. aliud in 
MAGMENTUM. ^ 2, Item in altum efferre, in- 
nalzare. Atnmian. 31. 7. a med. Et Romani 
quidem voce undique Martia concinentes, a mi- 
nore jolila ad majorem protolli, quam geotili- 
tate appellant barritum, vires validas erigebant. 

PROTOmAGISTER, tri, m. 2. primus magi- 
ster: vox bybrida. Habetur in Tab. Fratrum Ar- 
valium apud Gruter. 121. 2.; at ibt legendum est 
promagister : ita eriim ibidem legitur, teste Ma- 
rin. Prat. Arv. p. 495., qui lapid^m vidit. 

PROtO-MEDIA, ac, f. I. nrpiuTOfirjeVa, nomen 
herb*, de qua Plin. 24. Hist, nat. 17. 102. 
(.165). Hesliatorida a convictu in Perside nomi- 
nari, quoniam bilarentur ilia: eamdem proto- 
mediam, qua primatum apud reges obtineat. 

PROTdMYSTA, a, ra. 1. srptoTopu'onjc,, pri- 
mus niysta, prsecipuus inter mjstas. Sidon. 2. 
Ep. 9. circa med. Cur a quibusdam protomy- 
starum improbaretur. 

PR0T6NAT, abat, impers. 1. npo/Spcvra, ante 
tonal, Val. Place. 4. 205. sed tali protonat ira. 

PROTOPLASM A, atis, n, 3. a rrpwToc primus 
et KKctGua creatum, prima creatura, protoplas- 
ms. Venant. For tun. 2. 4. 5. Exsiluit proto- 
plasma solo, ubi primara male corripuit, 

PROTOPLASTUS, a, um, adject, xpmxoitkaa- 
toc. qui prirao fictus, seu formalus est: a itp»- 
to<j primus ct jrXaaow fingo, Protoplatti (scili- 
cet homines) dicuntur primi parentes Adam et 
Heva a Tertull. Exhort, ad castit. 2. ad fin. 
et advers. Jud. 13. o med. — Perperara pri- 
mam vocalem corripiunt Orienf, Commonit. 2. 
Per pom urn, protoplaste, cadis, et Alcim. 2. 35. 
His protoplasto; um sensum primordia sacra Con- 
tinue re bonis. 

PROTOPRAXlA, x, f. 1.itpwToitpa|t'a, prinu 
actio, boc est jus exigendi ante alios peeunias 
a debitoribui, privilegium, quo quis ceteris cre- 
ditoribus anleponiiur: a KpeCroc primus etnpa- 
ftc exactio. Plin. 10. Ep. 109. Ego Invent a 
plerisque procoisBulibus concessam els prolopra- 
xiarn, eamque pro lege valuine. V. PRIVILE- 
GIUM. 



— 9^0 - 

PROTdSfiDKO, es, ere, n. 2. sadere in prim) 
luogOf vox hybrids, a Gneco KptTO? primus, et 
Latino sedeo. Tertull. Cor. mil. 15. Protosedent 
et presbyteri coronati. Xectto vitiosissima: pleri- 
que reclins leg. Alius (angelus) Iridis ambilu or- 
ftaiur c;e!esti prato. Sedunt et presbyteri coronati. 

PROTOSTASlA. I r . PROSTASIA. 

PROTOTOmUs, a, um, adject, di prima ta- 
gliata, xomroxouot, qui est prim* sectionis: a 
rtpwtoc primus et TOfxyj sectio. Caules prototomi, 
qui primi in brassica vera secantur: teneriores 
proinde et suaviores, qui et cymce vocautur. De 
bit Plin. 19. Hist. nat. 8. 41. (137). Brassica 
cyroas a prima sectione praestat proximo vere. 
Hie esl quidam ipsoruro caulium delicatior teoe- 
riorque cauliculus, etc. Post cymam ex eadem 
brassica continguot asstivi auctumnalesque cauli- 
culi, mox hiberni, iterumque cyraae. Colum. 10. 
R. R. 129. de brassica. Frigoribus caules, et 
veri cymata mitiit. et ibid. 369. Sed jam proto- 
tomos tempus decidere caules, Martial. 14. 101. 
cujus lemma Boletarium. Quum mibi boleli de- 
derinl lam nobile nomen, Protolomis, pudef heu! 
servio coliculis. — Et absolute, substantivorura 
more, Id. 10. 48. Et faba fabrorum, prototo- 
mique. rudes. 

PROT6T?PlA, *, f. 1. irpMTOTUBca, vox Grse- 
ca , a irpwrcc primus et tortoj forma : cujus 
meotio fit ab Imp. Constantin. Cod. 7neod. 6. 
35. 3. ct ab Imp. Julian, ibid. 11. 23. 2. Mi- 
nus fuit et oflicium, quod occupabatur circa li- 
ronum priestationem, ita quidem ut qui eo fun- 
geretur, aestimaret, seu pretium slatueret, quod 
loco tironura inferendum erat, atque ita formam 
daret. V. Gothofredi adnot. ad poslremum bunc 
loc. cit. 

PROTOTYPUS, a, um, adject. spwTotwo?, 
primitivus. Marius Victorin. 2. p. 2514. Putsch. 
Nunc ad novem prototypa, id est primiformia 
omnium metrorum genera, e quorum et origine 
derivata innumerabilis metrorum protluil copia, 
stylum noslri operis convertam. Id. p. 2552. Haec 
sola duo metra {dactyiicum et iambicum) pos- 
sunt prototyporum prototypa dici, et omnium 
metrorum eiementa. Diomed. 2. p. 428. Putsch. 
Monosyllaba quaecuraque sint verba prototypa, 
o litteram tarn versu, quam etiam prosa simili- 
ter productam babent. 

PROTR ACTIO, onis, f. .3. allungamento, actus 
protrahendi, productio. Macrob. i. Somn. Scip. 
14- A puocto oascitur linea, et in tongum ex in- 
dividuo procedit: ibique a puncto suo, quod est 
monas, venit in dyadem, quae est prima protra- 
ctio. Theod. Priscian. lib. 2. parf. 1. e. 10. p. 
300. rerro ed. Aid. Spasmus appellalus est ex 
tensione, vel protraclione nervorum et vicioo- 
rum musculorum. 

PROTRACTUS. a, um. V PROTRAHO 

PROTRACTL'SJ us, m. 4. idem ac protractio. 
Inscript. apud Amadut. Anecd. litt. T. 2. p. 

480. ST L0NGIS PROTBACTIBVS .... MALORVM VfCI. 

Ita mutilam vocera ex lapidis vestigiis supplet 
Marin. Prat. Arv. p. 61. Sed longis protracli- 
bus arte malorum Vici etc.; ibi autem serrao est 
de quadam lite foiensi malevolorum hominum 
artificio protracts. 

PROTRAHO, trabis, traxi, tractum, trahere, 
a. 3. Protraxtis syacop.pro Protraxistis, apud 
Sil. It. 16. 84. protraxtis ad arma Quod profu- 
gos, satis est. Protraxe pro profraxisse, V. in 
PROGRAXE. — Part. Prof ravens I.; Prolra- 
ctus I. el II. 1., 2., 3.; Protracturut et Protra- 
hendns I. — Protraho est in medium traho, pcr- 
traho, produco, trapeXieiu (Hal. tirare, tirar 
fuori) condurre pet forza, trascinare: Fr. tirer 
en avant, tirer de, (aire sortir, trainer; Hisp. 
tirar en adelante, tirar fuera, arrastrar; Germ, 
vorwartsziehen , hcrvorziehen . hervorbringen 
aus eltvas, ivorhinziehen; Angi. to d r aw or 
dragh forth, bring forward or out, force out } 
drag along). 

I,i Proprie. Accins apud D'on. p. 16. 22. Merc, 
tantum ut frustrando, lactans, vanant protraba";, 
Lucret. 6. 564, Protractasque trabes impendent 
ire paratce. Id. ibid. 1264. mults liti protracts 



PRO 

corpora, f'irg.2. JSn. 122, Hie Ilhacus rateni ma- 
a,no Calchanta tumultu Protrabit in medium, et 
8. ibid. 265. de 6 T aco. pedibusque informe ca- 
daver Protrahitur. Provcrt. 3. IG. 25. llle licet 
ferro cautus se condat et asre, Mors tnmen in- 
clusuin protrabit inde caput. Cic. 6. ferr. 10.24. 
Hioc in conVivium Sex. Corainium protrohi jus- 
sit- Id. 1. Phil. y. 22. Ad operas mercenarias 
statim protrahi. Plant. Merc. 4. 4. 58. Me istam 
capillo protracturum esse in riam, nisi etc, che 
la trascinerb per li capelli sulla slrada. et Tac. 
4. Hist. 27. Protrabere aliquem e tentorio. ^u«- 
ton. Ner. 53. Si qua paria i a fnler. arum) longiua 
recessissent, in medium manibus suis protrahens. 
Ammian. 24. 4. Cujus (furrt's) ruina rauri con- 
tiguum latus secum immani fragore protrasit. — 
Est eliam in aliquara partem trabere. Cels. 7. 
21. 2. Delude si inguen incisum est, eo protra- 
ctis tunicis, humor effundi debet, tirare a quella 
parte le tnniche. — Item pro exlrahere, cavar 
fuoii. Id. 7. 12. n, 1. Specillo conquirenda est 
testa, quae recessil, et vulsella protrahenda est. 

II.) Translate. 5 ! - Generatim. Lucret. 4. 
1182. Quippiam protrabere in lucem. et 5. 1387- 
quidquid pauilatim protrabit a?ias In medium, ra- 
tioquc in luminis eruit oras. et ibid. 1030. ipsa 
videtu: Prolraherc ad gestum pueros infautia lin- 
guae, ti'arli e costringerli a far del cenni. Sic 
Liv. 33. 28- a med. Quem iodicem Pisistratui 
timens, eo ipso timore ad indicium protraxit. lo 
tiro, e quasi sforzb a scoprire. Plant. Trin. i. 
2. 7. Nam postquam hie ejus rem confregit filius 
Videtque ipse ad pauperiem protractum esse se, 
etc. Quintil. declam. 4. 14. Vullus ex rudi ca- 
ligine protractus. Val. Max. 3. 8. n. 6. Porten- 
tum tenebris protractum. ^ 2. Specialim esl 
revel? re, palefacere, puLlicare, prodere, mant- 
festare, scoprire. Liv. 45. 5. a med. Suberat 
et il le metus, ne damnalus auctorem se nefandi 
facinoris protraberet. Ovid. 3, 7Visf. i. 71. Nee 
meus Indicio latitantes versus amicos Protrahet. 
Liv. 27. 3. Novum in occulto giiscens per in- 
dicium protractum esl facinus. Pellej. 2. 92. 2. 
Quum protraxissct publicanorum fraudes, punisset 
avaritiam. Val. Max. 2. 5. n. 3. Matronae unius 
ancillaj indicio protractse. ^ 3. Item differre, 
prolungare, differire, tirar innanzi, o in lun- 
go, oLvafiaXkeoSat. Suelon. A'er. 32. Stipendia 
militum protrabere ac differre. Id. Cass. 52. Con- 
\ivia in primam lucem protrabere. Id. Aer. 27. 
epulas a medio die ad mediarn noctem. el ibid. 
33. ad fin. Venenum in baedo expertu«, is quin- 
que boras protraxit. scil. vitam. Id. Aug. 17. 
In serum dimicatione protracta. ^ 4. Item au- 
gere. Val. Max. 1. 4. n. 8. L't rapacissiini vi- 
ctoris insolentiarn dicti tumore protraheret. Alii 
leg. pertraberet. f 5. Item extendere. Vlp. Dig. 
45. i. 1. ad fin. Utrum hoc usque ad Graecum ser- 
monem tantum jprotrahimus, an vero et ad aliura, 
Pcenom forte, vel Assyrium, dubitari potest. 

PROTREPTlCON et 

PROTREPTlCUM, i, n. 2. esortazione, istrtt- 
2.ione, ffpoTpsTCTtjcc'y, tractatus, syntagma, liber, 
carmen cxhortationem et monita continens: a 
irooTOEirw adhortor, monitis impello. Ita Pro- 
trepticon inset ibitur apud Slatium silva 2. li- 
bri quinti. Tiebell. Salonin. Call. 2. Nee ignota 
esse arbilror quae dixit M. Tullius in Hortensio, 
quern ad exemplum protreptici scripsit. ^uson- 
epist. pra?fixa Edyll. 4. Libellus, quem ad ne- 
potuium meum instar protreptici luseram. Adde 
Sidon. 1. Ep. 25. (al. 31.). 

PROTRICO, as, are, a. 1. porro tricare. Voi 
a Lexico expungenda ; occurrit enim lantum in 
iVof. Tir. p. 150. 

PROTRlMENTUM, i, n. 2. j'?rtTptf*pa, edu- 
lium minulini trilum concisumque, qualia etiam 
hodie in pulrnentariis pl-irima concinnant ex car- 
nibus fruslillalirn eoncisis, intriraentum: a pro- 
terendo. Apul. H. Met. in fin. Et accuratius in 
protrlmenlis sapidissime coctum. 

PROTRtTCS, a, um. V. PROTERO. 

PRO TRlUMVlRO, m. qui fuit triumvir. In- 
script. Afric. ed. Renier. 2169. c. r.AKCir.m. ... 

fRO TRtTMVtHO QVATIR 



PROTROPE 

PROTROPE, as, f. 1. figura, de qua h*c /ui. 
Rufinuxn. de fig. tent, el eloc. 35. ed. Ruhn- 

ken. Protrope, adhorlatio ad aliquam rem est, 
et paliilogia. Virgilius (5, ASn. 189.): Quae, nunc 
insurgite rem is, ilortor voi {at vulgati tibri Jle- 
ctorei) socii. 

PROTROPUM, i, n. 2. irporpoTrov, genus po- 
tus, idest musturn, antequam uv» calcentur, a 
irpoTpe'irw prceverto, quod calcaturam et prelum 
prsevertat sponte efQuendo. Plin. 14. Hist. nat. 
9. it. (85). Sed inter fa*c genera potuum po- 
nere debeo et protropum: ita appeilalur a qui- 
bnsdam mustum sponte defluens, antequam cal- 
centur uva, F. LIXIVUS et PROTYRUM. Mar- 
cell. Empir. c. 20. pag. 113. retro ed. Aid. 
Dantur (pastilli) jejunts ei aquas cyatbis tribus, 
aut ei protropo musto, quod est pasai genus. 

PR6TKCDO. dis, si, sum, dere, a. 3. (pro et 
trudo). Part. Protrusus I. — Protrudo est idem 
ac porro, sire ultra trudo, propello, sensim pro- 
mo veo, TrpoacoSift), spingere innanzi, 

I.) Proprie. Cic. Fat. 19. Ut igitur, qui pro- 
trusit cytindrum, dedit ei principium motionis, 
etc. Phxdr. 5. 7. Ab universis capita est pro- 
trusus foras. Lucret. 4. 890. atque ita tota Paul- 
Satim moles protruditur atque movetur. Id. ibid. 
•279. Sic ubi se prituum -speculi projecit imago, 
Oum venit ad nostras acies, protrodit agitque 
Aera, qui inter se cumque 'st oculosque locatus, 
Et facit ut etc. Cf. eumd. ibid. v. 246. Norat. 
1. Pp. 20. 14. ut iile Qui male pareotem in ru- 
pes protrusit asellum Iratus. Fitruv. 2. 8. Coag- 
meuta inter se sedentia non protrudent opus. 
Ammian. 29. J. dreamed. Protrudi penatibus. 
h. e. proturbari, ejici. 

II.) Translate. Cic. 10. Fam. 26. extr. Com- 
itia, quantum facere puDssuraus, in Januarium 
mensem protrudimus. andiamo cacciando in- 
nanzi, e differ endo. F. PROTENDO. 
PROTROSUS, a, um, V. voc. priced. 
PROTOBERO, as, are, n. 1. gonfiarsi, ejtu- 
bero, excresco in forraam tuberis. Solin. 45. de 
bucephalo- De fronte ejus quasdam exstantium 
corniculorum protuberabant raina;. et ibid. 46. 
ad fin. Protious atque poma ejus deciderunt 
maluritate, a!ia protuberant. 

PROTUMlDUS, a, um, adject, in anteriorera 
partem tumid us, ut Proluraida luna, apud Apul. 
de Deo Socrat. $ub init., ubi est qui leg. per- 
tumida. 

PROTUR8ATUS, a, um. V. voc. seq. 
PROTURBO, as, avi, stum, are, a. 1. (pro et 
turbo-. Part. Proturbans II.; Proturbatus I- et 
II. — Proturbo est idem ac porro, give ultra, 
sive extra turbo, id est repello, abigo, arceo, 
seacciare, ait w$ so pxci. 

I.) Proprie. — a) Stricto sensu. Cces. 2. B. 
G. 19. ad fin. His facile pulsis ac proturbatis, 
ad flumen decucurrerunt. Firg. 10. .En. 801. 
Telaque conjiciunt, proturbanlque eminus ho- 
st«m. Id. 9. ibid. 441. Quem circum glomerati 
hosles, hinc coraminus atque Mac Proturbant. 
Ziv. 5. 47. Telis missilibusque saxis proturbare 
hoites. Plin. 11. Hist. nat. 19. 21. (67). Apes 
pigras et ignavas proturbant. Colum. 9. R. R. 
15. 2. Eur a tecta proturbantur. Claudian. 2. in 
Butrop. 513. Proturtare aliquem laribus. Apul. 
9. Met. quempiam de domo. Quintil. declam. 
17. 6. e domo filium. Tac. 2. Hist. 85. Protur- 
batis, qui de Olhone nunciabant, etc. Justin. 3. 
4. 12. Dux eorum Phalantus per seditkmem in 
exsilium proturbatus Orundisium se contulit. — 
b) Poelice pro dejicere. Ovid. 3. Met. 79. de an- 
gue. nunc impete vasto Fertur, et obstantes pro- 
turbat pectore sllvas. _ Item pro emittere man- 
dar fuori. Sit, It. 5. 604. Iraque anhelatum 
proturbat pectore murmur. 

II.) Translate eat valde turbare. Tac. 1. Hist. 
«>. Mtlitum eonvieiii proturbatus, et dewrtus. 
ral Flacc. I. r»'J7. Nunciu, huoc (.Solum) ao- 
Ho Boreas proturbat „b alto. h. e. sedentem in 
joho turbat rei novitate et magnitudine. Id. 6. 
*.W. tolmineumqu« virls proturbans ingerit co . 
Jem. ° 

PRO TFT fit A, a, f. f. vicetuteta, munus cjui, 



94i ~ 



qui pro lutore negotia gerit. Ulp. Dig. 27. 5. 
1. mil. Protutel® actionem necessario prajtor 
proposuit. Adde eumd. ibid. § 6. et 8. Paul, 
ibid. 3. 2*. Nequo tutelaj, neque protutelaj ju- 
dicio tenetur. 

PROTCTO, as, are, a. 1. idem ac tutari. Glost. 
Cyrill. Upoa.apali£oiut<, protuto. 

PROTCTOR, oris, m. 3. vicetutore, quasi tu- 
tor, tutoris munus exercens. Apud Ulp. loc. at. 
in PROTUTELA semper in abiativo usurpatur, 
pro tutore; in recto vero quasi tutor dicitur. 
Apud Ammian. 29. 5. non prolutoribus in da- 
tiro Plur-, sed protectoribus legendum est. 

PROTtPUM, i, n. 2. originate, primo esem- 
plare, o modello, prototipo, wpoTunov, primum 
exemplar, ad cujus rationem cetera formantur.- 
a srpd ante et ruirog forma, exemplar impret- 
sum. Plin. 35. Hist. nat. 12. 43. (152). Primus 
personas tegularum extremis imbricibus impo- 
suit, qu»_ inter initia protypa vocavil. F. ECTY- 
PUS. Alii rectius leg. prostypa, et intelligunt 
figuras, qua parurn eistant et prominent, di 
basso rilievo.j qoam Salmasii conjecturara con- 
firmaot optimi r.odices: F. SiUig. ad h. I. Hoc 
vero unice probandum, ait cl. Furlanetto in 
Append., nam wpoTwros est inusit., pro quo rrp«- 
TOTwroc usurpatur; itaque prostypa scribendum 
a ffpooTU*o«, emiaentes iiguras babens; falsam 
porro vocis locique hujus interpretationem bau 
sit Forcellinus ex Harduino. 

PROTYRUM, i, n. 2. wpdrupov, genus Tini in 
insula Lesbo, apud FUruv. 8. 3. a med., ubi 
all. leg. protropum. Aliud est prothyrum: de 
quo F. in DIATHYRUM. 
PBOUT. F. PHO. 

PROVECTlelLIS, e, adject, qui proficere et 
provebi in melius potest. Fulgent. Contin. Fir- 
gil. p. 747. Stav. Ita et ingenio natum est pro- 
rectibile. r 

PROVECTlO, oDis, f. 3. promozione, npoa- 
ywpiy actus provebendi, promotio. Lactant. 5. 
11. Non honor Hie, aut provsctio dignitatis fuit. 
sed hommis damnatio ad c&rnificmam. 
PROVECTUS, a, um. F. PROYEHO. 
PROVECTUS, us, ra. 4. provectio. Aurel. Fid. 
Cfssar. 39. ad fin. Hoaestiorirm proveclu, et 
contra supplrciis flagitiosi cujusque, virtutum 
studia augebaatur. Sidon. 4. Ep. 4. Provectu 
aetatis. h. e. progressu. Pallad. 1. R. R.Q. p ra - 
sentia domini provectus est agri. profuto, van- 
taggio. et Dictys Cret. B. Tioj. 6. 11. Insula 
in provectu frugum redundatura. .41. leg. pro- 
ventu. — In plur. num. legitur apud Ammian. 
28. 4. a med. - Est etiam promotio, Italia pro- 
mazine, ad dignitatem aliquam. Cassiod. 8. 
rariar. II. Confido, agendas optimo regi gra- 
tias, quando provectum meum ejcogitatura, P 
C., noscitis pro utiliute cunctorum. Adde ibid. 

PROVEGKO, es, ere, a. 2, moreo f profero, pro- 
raoveo, excito. Pacuvius apud Non, p. 154 5 
Merc. Aut me oceide, illinc si usquam prove- 
geam gradum. Alii leg provigeam, alii perpe- 
ram provideam. V. PROVIDEO. 

PROYEHO, vghis, vexi, vectum, vBbere, a. 3. 
(pro et vebo). Part. Provehens II. a. a;: Pr . 
vectus I. 6., u. i. 6. et 2. 6. et in fia. - Proveho 
est idem atque ultra aut ante vebo, ultra duco, 
promoveo, prasjertlm si navi, aut curru, aut ju- 
memo id fiat, npoiyta (It. portare, o condur 
oltre, o innanzi; Fr. porter en avant. faire 
avancer, transporter; Hisp. llevar, traer en 
adelante,hacer adetantar, transporter; Germ 
vorvarts fuhren, - bewegen, - bringen,-fahren t - 
icnaffen, fortbringen, - fuhren ; Aogl. to carry 
forth or forward, carry on or along, conduct, 
convey). ' 

1.) Propiie. — a) Activa forma. Piaut. Rud. 
3. 6. 24 pl. Earn hinc abduxiitl. la. non avexi. 
pl. cur negas? la. quj a pol provexi; avebere 
non quivi mmr . h. e. navi quidem impositam 
porro vex, sed avebere nequivi tempetiate im- 
peditus. Accius apud Non. p. 534. 2. Merc. 
Anteaootem extenu retia ut proveberem et sta- 
tuerero. rti'n. 21. Hist. nat. 13. 43. (73) In 



PROVEHO 



Hispania alvos apura mulis provehuot. PUn- 
alter 6. Ep. 31. sub /in. Ingentia saxa lalissima 
oavis provehii. Fal. Place. 4. 421. jurat nostros 
nunc ipsa labores, Immissisque ratein sua per 
freta provebat Euris. spinoo innanzi, et Lucret. 
6. 1025. aer a tergo quasi provebit atque pro- 
pellit. — 6) Passiva voce, ve) Mediorum apud 
Grascos more, sapius adbibetur, avanzarsi, inol- 
trarsi. Plin. 6. Hist. nat. 31. 36. (199). Navi- 
gantes in earn iosulam non posse ultra quasdam 
coiumnas provebi. Firg. 3. JSn. 73. Provehimur 
portu: terraeque urbesque recedunt. Cces. 2. B. 
C. 3. L. Nasidius cum classa freto Sicilia pro- 
vehitur. Firg. 2. jEn. 24. Hue se provecti de- 
serto in litore coodunt. Ziv. 23. 47. Provectus 
ante stationes equo, Tauream compellavil. Cces. 

3. B. C 8. Seritxs a terra prorectas nares. et 

4. B. G. 28. extr. naves in altum. Plin. 3. Hist. 
nat. 17, 21.(124). Boji Transalpibui proTecti Lau- 
dem Pompejam condidere. 

II.) Translate. % 1. Est proroovere, evehere, 
portare innanzi, promuovere, innalzare. — a) 
Activa voce. Sueton. Cces. 72. Quosdam etiam 
inflmi generis ad amplissiraos bonores provexit. 
Plin. 8. Ep. 12. Coiit studia, studiosos amat, 
fovet, provebit. Id. 9. Ep. 14. Provehere ali- 
quem in lucem et famain. Fellej. 2. ij.8. 2. ali- 
quem in consulatus, censuras, et triumpbos. Cic. 
13, Phil. 11 24. Ecquo te tua virtus proveiis- 
set? ecquo genus? Horat. 3. Od. 4. 66. vim 
teraperatam dii quoque provebunt In majus. — 
b) Passiva voce, vel Mediorum apud Grsecos mo- 
re. Quintil. 6. procem. 10. Esse nescio quam, 
qua ;,pes taritas decerpit, invidiam, ne videlicet 
ultra, quam homini datum est, nostra provehan- 
tur. et Fellej. 2. 69. 1. A quo ipse in consu- 
lar provectus fastigium fuerat. Tac. 13. Ann. 
20. Ut Burrura demorere prsefectura destinaret, 
tamquam Agrippiaaa gratia provectum. promos- 
so. Id. 2. ibid. 75. E gregario ad sura ma mili- 
tiae provectus. Id. 1. Hist. 1. Dignitatem no- 
stram a Vespasiano inchoatam, a Tito auctam, a 
Domitiano longius provectam non abnuerim. 
<f 2. Item est abripere, iongius impellere, pro- 
gredi facere, trasportare, far andar innanzi: 
ducta metapbora a venlis, qui navim impel- 
iuat._— a) Activa voce. Ct'c. Dom. 12. 32. Ye- 
stra in me audiendo benigoitas provexit oratio- 
nem meam. Id. Harusp. resp. 20. 43. Sulpicium 
lougius quam voluit, popularis aura provexit. 
Ltv. 2. 50. Uasc spes provexit, ut ad conspecta 
procul pecora decurrerent. Id. 40. 14. sub init. 
Quo lusu apud me celebratum convivium »it, 
ilio etiam (forsitan pravo) gaudio provehente, 
quod etc. Propert.2. la. 19. Quin etiam si me 
ulterius provexerit ira, Ostendes raatri brachia 
Ifflsa tua. Lucret. 5. 1433. Idque minuUlim vi- 
tam provexit ia altum. h. e. paullatim deduxit 
m multas calamitates, ceu in altum mare. — fc) 
Passiva voce, vel Mediorum apud Grascos mora, 
est progredi, procedere, rapi, ferri. Cic. 3. Fin. 
•22. 74. Scntio me esse longius provectum, quam 
propositi ratio postularet. Id. 8, Phil. 3. tf. 
Inani spe ad aquas usque et Puteolo* prove- 
tauotur. s'avanzano coi disegni t colle brame. 
et 4. Tusc. 18. 42. Ipsa sibi imbecillitas indul- 
get, in altumque provehitur, nee reperit locum 
consistendi. Id. I. ad Brut. 15. Sed provehor 
amore. mi lascio trasportare. Liv. 35, 48. ad fin. 
Provectus deinde est intemperantia lingua in 
maledicta Roraanorum. Tac. 4. Hist. 7. Paulla- 
timque, per altercatlonem, ad continuas et infe- 
stas oration es provecti sunt. Quinlil i 3.4 Au- 
dacia provecti. Tac. 4. Ann. 10. Ro audaaias 
provectus, ut etc. Id. 2. ibid. 55. Eo usque cor- 
ruptionis provectus, ut etc. Plin. 9. Ep. i«, ke- 
rnel omnino, me audienic, provectus, ut do rebus 
suis faoc unuiu referret, etc. auanzatosi a tanto 
d» etc. Alter Plin. 26. Hist. nat. 4. 9. (20). Hue 
usqu« provecta craduliut sntiquorum. At SiUig 
nulla prorsus allata var. lect. profecta. Sp<- 
ciatim de tempore. Tac. 3. Hist. 46. Bellura lon- 
gius provectum. h. e. protraclum. Cic. Senect. 
A 10. Eum oolere cospi oon admodum gr»nd«m 
aatu, wd um»a )im seute provectum. 81c tfepos 



PROVENDO 

Timol. 4, Hie quurn aetata jam provectos esset, 
tine ullo morbo lumioa oculorum amisit. Cic. 1. 
Tusc. 39. 94. Provecta aetale mortua eat. in ta 
avanzata. Tac. Ann. 1. 4. Senectus provecta. Id. 
13. ibid, 20. Provecta nox erat. Apul. 8, Jf*/. 
Die jam proveoto. — Provehere vitam in pe- 
riculum, est exponere, a pud Cic. Mil. 21. 5ft., 
ubl tamen alii leg. projicere. — liinc Part, pra- 
ter, pan., cujus exempla retulimus, 

Provectus, a, um, adjective quoque usurpa- 
tur, uode Comp. Provectior apud Atnmian. 26. 
9. Provectior natu. J mob. 6. 10. Senectule 
provectior. Auson. epigr. 19. Ncslore sim quam* 
vis provectior. Pallad. 4. ft. ft. 13. in fin. Equis 
proveclioribus tempora cavari incipiunt, luper- 
-dlta canescere. 

PROVEN 00, is, Pre, a. 3, Afranius apud Do- 
nat. ad Ter. Adelpk. 3. 4. 34. Is, ut seryorum 
captus est, facillime domo alque nostra familia 
pTovenditur. Alii divislm leg. pro venditur, ut 
sit construclio: venditur pro domo atgue etc. 
Lachmanno ad Lucret. 2. 829. cerium est vox 
venditur Afranio mioime convenire; et Ilib- 
beckiut, Comicor, fragm. pag. 204. legendum 
coDJicit protruditur, vel provcrlitur, 

PROVENIO, venis, vBoi, venium, ventre, n. 4. 
(pro et venio) Part. Proveniens I. 2. b. et II. 
2. b.; Proventurus II. 2. a. et b. — Provenio 
est idem alquo eilra venio, prodeo, exorior, 
eieo, jtpof'px ^' (*■• comparire, uscir fuori; Fr. 
vtnir en avant, s , avancer f paraitre, se mon* 
trer; Hisp. venir en ode. ante, adelantarse, 
parecer, mottrar$e; Germ, hervorkommen, her~ 
vortreten; Angl. to proceed or come farlh, co- 
me out, appear). 

I.) Proprie. ^ 1. Generatim. Plaut. Pteud. 
1. 5. 155. Nam qui in scaenam provenit novo 
raodo, novum aliquid invenlum allerre addecet. 
floeviw apud Cic. Senect. 6. 20. Proveniebant 
oratores novj, stulli, adoleicentuli. Alii leg. pro- 
ventabant, eod. sensu. et Sail. Cat 8. Quia pro- 
venere ibi 6criptorum magna ingenia, per ter- 
rarum orbem Aibeniensium facta pro maxumis 
celebranlur. Cels. 2. 7, ante med. Quibus fe- 
minjs menstrua non proveniont. Plin. 2. Hist. 
nat. 23. 21. (85). Altitudo, in qua nubila ac 
venti nubesque proveniant. Alii leg. in quam 
perveniant. <| 2. Specislim. — a) Est nasci, 
nascere. Tac. i. Hist. 65. Deductis olim, et no- 
blscum per conhobia socialis, quique mox pro- 
venere, heec patria est. ft. e. quique ei bis nati 
aunt. Plin. 10. Hist. nat. 53. 74. (150). de ovit. 
Post solstillum nala non implent magniiudinem 
Juslom: tantoque minus, quanto serius proveae- 
re. et ibid. 54. 75. (152). locubationi datur lai- 
tinm post oovam lunam, quia prius iocboata 
non proveniant. Id. 17. ibid. 20. 34. (148), de 
cattanea. Serl nuce dixlmus: scd, nisi ex maxi- 
mis, non provenit, nee nisi quinis acervatim sa- 
tis. /d. 9. ibid. 10. 12.(38). Neque aliud ibi animal 
provenit. Id. 4. ibid. 16. 30- (104). Insula, in qua 
candidum plumbum provenit. Id. 37. ibid. 10. 
56. (152). CatoplriUs (gemma) in Cappadocia pro- 
venit. viene. Ovid. 4. Past. 772. in stabulo mul- 
ta sit agna meo, Lanaque proveniat nullas laesura 
puellas. Id. 3. Amor. t. 43. de Elegia. Rustics fit 
sine me lascivt mater Amoris: lluic ego proveni 
lena comesque dear. h. e. nala sum, invents sum, 
ut essem lena etc. Coltttn. 7. Jt. R. 8. 5. de 
caseo. Sic neque fislulosus, neque salsus, neque 
aridus provenit. riesce. diventa, ■— b) Item 
nasci simul et crescerc, allignare., provare, cre~ 
scere, provenire. Colum. 3. II. H. 18. *J. Nulla 
stirps antcquam deponalur Tetatur ct infracla 
melius provenit, quam quae Integra et invio- 
iata sine injuria deposits est. Id. 4. ibid. 30. 6. 
Virgas roscidas si rfcideris, parum prospere pro- 
veoiunt. Id. 1. ibid, 2. 4. Segctes modice sic- 
cis campis meliuf, quam pr«cipUibus locis prove- 
niunt. Id. 5. ibid. 6. 14. Qua* ulmus a positfo- 
ne bene pro'venerit, etc, Ccei. 5. B. G. 24. Fru- 
mentum propter siccitates angustius provenerat. 
Plin. 17. Hist, nat. 21. 35. (155). Hoc pro se- 
nescendi celeritale attributum buic arborj, ut 
citissime proveniat. Id. 19. ibid. 7, 36. '120). 



— 942 — 

Otiimom cum maledictis ec probris terendum 
pnecipiunl, ut iatiu* proveniat. Id. 17. ibid. 1. 
1. (1). Arbores sponte sua provenlentes. Pallad. 
4. JR. B. 3. Nee in sabulooe solum, led in arena 
quoque (panicum et milium) proveniuut. e* i- 
bid. 10. 16. Gaudent assidue fossione: bine pro- 
veniunt poma majora. 

II.) Translate, ^f I. Generatim est extra ve- 
nire, exire. Plaut. Capt 2. 1. 26. Doli non 
doii sunt, nisi astu colas: Sed malum maiumum, 
si id palam provenit. % 2. Specialim est eveoi- 
re, contiogere. — a) L'niversiin. Ovid. I. Trist. 
t. 39. Carmina proveniunt animo deducts sereno. 
Plin. 8. Ep. 19. exir. Ut ex studiis gaudium, 
sic studia hilaritale proveniunt. Cic, 1, Fin. 14. 
47. Nee, quid proventurum sit, provident. Alii 
leg. eventurum. Tac. -2. Hist. 20. in fin. Gna- 
rus, ut initia belli provenissent, famam In cet«ra 
fore. Plaut. Most. 2. 1. 68- Tranquille cuncta, 
et ut proveniant sine raalo. Suelon. Aug. 94. 
Quod uni olim Magno Alexandro simile prove- 
nisset oitenlum. Colum. 4. ft. ft. 29. 2. Non 
quid casu Gat, sed quid cerla ralione pleruroque 
proveniat, praecipere debemus. — b) Speciatlm 
est bene, aut male cedere, avvenire, accadere, 
andar bene o male, quod e additis adverbiis pa- 
tet. Lucilius apud JYon. p. 521. 3. Merc. Adeo 
male me excipiunt decimae, et proveniunt male. 
Justin. 7, 6. 10. Quibus rebus feliciter prove- 
nienlibus. — Passive impersonaliter. Plaut. 
Men. 5, 5. in fin. Nimis proventum est nequl- 
ter. — Is etiam, cut quid bene succedH, aut 
secuj, provenire dieltur. Plaut. True. 2. 6. 34 
Mars peregre adveniens salutat Nerienem uxo- 
rem snam. Quum tu recte provenisll, qmtmque es 
aucta Jiberis, gratulor. Id. ftud. 3, 5. 57. Ede- 
pol proveni nequiler multis modis. Adde Slich. 
2. 2. 73. Eadem ralione Ter. dixit Adelph. 5. 
9. 22. Syre, processisti hodie pulcre. — Absolute 
pro luccedere, andar bene. Tac. 3, Hist. 41. 
Non Ignavuro, et si provenisset, alrox consilium 
iniit. et 4. ibid. 18. Si deslioata provenissent. 
Id. 1. Ann. 19. Cetera maodaturos, ubl prima 
provenissent. Id. 4. ibid. 12. Ferox scelerum, et 
quia prima provenerant, volutare secum etc. 
Adde eumd. 4. Hist. 34. et 14. Ann. 25. Sue- 
ton. Vesp. 5. Consulentera confirmavere sortes, 
ut quidquid cogitaret volveretque animo, quara- 
libet magnum, id esse proventurum polllcerentur. 

PR6VENTO, as, are, a. 1. frequentat. V. in 
voce prasced, I. 1. 

PROVENTOS, a, ura. V. PR2EVENTUS. 

PROVENTOS, us, ra. 4. (provenio) est quid- 
quid nascitur, et alicunde provenit, et frudum 
affert, ut partus animalium, fruges, vina, poma, 
et bujusmodi, ra Tiyvo^eva, ^opa, irpdaoSoc (It. 
venuta, raccolla, rendita, entrata, nascita; Fr. 
uenue, naissance, croissance, production, re* 
coire, moisson ; Hisp. natio, nacimiento, creci- 
mienlo, producion, cosecha de frutos; Germ. d. 
Hervorkommen,- wachsen, Gedeihen, FFachs- 
ihum , Entstehen; Angl. increase, produce, 
yearly profit or income, revenue). 

I.) Proprie. — a) In singul. num. firg. 2. 
G. 518. Proventuque oneret sulcos, atque borrea 
viocat. Plin. 18. Hist. nat. 25. 57. (20»). Sunt 
qui certissimum veris indicium arbitrenlur, ob 
inOrmitatem animalis, papilioois proventum. Id 
eo ipso anno, quum commentaremur base, nota- 
lum est, proventum eorum ter repetilo frigore 
exsiinctum. Id. 11. ibid. II. 10. (26). de apt'6. 
Domos priraum plebi eisdificant, deiode regi- 
bus. Si speratur largior proventus, adjiciuntur 
contubemia et fucis. Id. 13. t'tid. 24. 47. (134). 
Cytlsus inventus in Cytbno insula, raoi transla- 
lus in urbes Graecas, magno casei provenlu. scil. 
quia lactis pluriroum prsebet ovibus, ut Colum. 
5. ft. ft. 12. 1. scribit. Plin. 20. Hist. nat. 
12. 48. (123). Ocimum exstinguit lactis proven- 
tum. Sueton. Claud. 16. in /In. Uberi vinea- 
rum proventu. Plin. 17. Hist. nat. 12. 19. (93). 
In Africa miliarias vocari muKas {oleas) a pon- 
dere olei, quod ferant boduo proventu. Id. 21. 
iWd. 5. 11. (22). Lilium maxime rosas decet, 
medio earum proventu incipieni. Id. 15. ibid. 



PROVERB) UM 

18, 19.(71). Reus trlfario proventu. Justin. 43. 
2. 4. Amuiiui, multiplicalo melu proventu duo- 
rum, pueros eiponi Jubet. — o) In plur. num. 
Plin. id. Hist. nat. 12. 62. (189). Horlensium 
proventus taatum adbuc tractavimus. et ibid. 6. 
24. (74). Cucuoiis ser>atur usque ad alios paene 
proTentus. 

II.) Translate. ^ 1. Generatim de proventu 
uberi, abundantia, copia, a6iondanzn. Plin. 10. 
Hist. nat. 65.85. (187). Proventus murium sic- 
citatibus. Id. 8. ibid. 55. 81. (218). tertum est, 
Balearicos adversus proventum cuniculorum au- 
xillum miiitare a divo Auguato peliisse. Alter 
Plin. 1. Ep. 13. Magnum proventum poetarum 
bic aonus attulit. Justin. 13. 1. 12. Neque nn- 
quam ante Macedonia tarn clarorum virorum 
proventu floruit. Cf. Quintil. 12. 10. II. Turn 
efflorescat oralorum ingens proventus. ^eneco 
Tranquill. 7. Hie Socratici fetus proventus, £u- 
can. 2. 60. tanto ne novorum Provenlu scele- 
rum quaerunt, uter imperet Urbif ^ 2. Spe- 
clatim est proiperus exitus, succtssus, buon esito, 
buon successo. Co?s. 7. B. G. 2i*. Omnes secun- 
dos rerum proventus exspectare. Id, 2. B. C. 
38. Moltum ad banc rem probaodara adjuvat 
adolescenlia, magDitudo Bnimi, superioris tera- 
porh proventus, fiducia rei bene gerendaa, Jjiv, 
45. 41. Multarum secundarum rerum velut pro- 
ventus. Plin. 9. Ep. 13, a med, Tanta conver- 
sio vel negotii dignitatem, vel proventum ora* 
tionis, vel actoris coostantiam subsecuta est. V&l, 
Max. 5. 10. n. 2. In maximo provenlu felicila- 
tis nostra*. Id. 3. 2. 5. Excelleoilssimos rirtu- 
tis proventus miserabilis lapsus sequitur. % 3. 
Item eventus, evento, avvenimenlo. Apul. 2. 
Met. Mlbi proventum hujus peregrinatiooii an- 
qairenti, multa respondlt. 4 ** Ilem utllitai, 
utilil'a, Apul. de Mundo. Cultus agroruro, artl- 
flcum solertin, proventus arlium. 

PROVKRBlALIS, e, adject, proverbiale. Gell. 
2. 22. a med. E* quo versum istum proverbia- 
lem factum ait. 

PRO VERBlALlTER, adverb, proveroi^menre, 
per mod urn proverbii. Ammian. 29. 2. ad fin. 
Pro verbia liter dici solet. Sldon. 7. Ep- 9- '« 
cone. Ut proverbialiter loquar. Adde Donat. ad 
Ter. Eun. 2. 2. 37.; et vet. Scholiast, ad Ho- 
rat. 1. Sat. 4. 120. 

PROVERBlUM, «, n. 2. Priraam syllabara pro- 
duxit Ooid. 4. Fast. 489. Hac quoque de causa 
(si te proverbia taoguot) Mense malas Majo nu- 
bere vulguB ait. At iicenter corripuit Alcim. 6. 
387. PaciCcui quidquid lata inter scaeptra Salo- 
mon Obscurum sensu per clara proverbia dixit. 
— Proverbium, Ital. prouerbio, wapo»f«a., ada- 
gium, sentenlia, dictum, quod longa experientia 
probatum in ore omnium versatur, et saepe con- 
silii, aut prascepti utilis loco est. Varro 1. ft. 
ft. 2. 2. Vultis interea vetus proverbium, quod 
est, Romanus sedendo vincit, usurpemas, dum 
iile venit? Cic. 3. Off. 19. 77. A quibus natum 
est id, quod jam contritum (al. uilura) est ve- 
tustale, proverbium, etc. et 1. ibid. 10. 33. Ex 
quo illud factum est jam tritum sermone pro- 
verbium. et 2. ibid. 15. 55. Quod jam in pro- 
verbii consuetudioera venit. Id. 4. Tusc 16. 36. 
Ita pervulgatum illud est, ut jam proverbii lo- 
cum obtineat. Liv. 40. 46. o med. Vulgalum 
illud, quia verura erat, in proyerbium venit. Plin. 
23. Hist. nat. 1. 23. (41). In proverbium ces- 
sit, sapientiara vino obumbrari. Cic. 13. Phil. 
12. 27. Quod proverbii loco dici solet. Id. 3, 
Verr. 20. 53. Quod est Graecls bominibus in 
proverbio. Id. Orat. 71. 235. Sed, ut in pro- 
verbio est, scopes mibi videntur dissolvere. Id, 
10. Fam. 20. Culpa ilia vulgar! reprebeosa pro- 
verbio est. Id, Senect. 3. 7. Pares cum pari- 
bus, Feleri proverbio, facillime coogregantur. se- 
condo I' anlico proverbio. et Amic. 2 - 2. 85. 
Acta agiraus, quod retamur veteri proverbio, 
Plin. 31. Hist. nat. 7. 41. (89). Veteres salem 
cum pane esltasse, proverbio apparet. Gell. 2. 
6. Hie versus vice proverbii celebratus est. Coium. 
5. ft. ft. 9. 15. Nam vetus est proverbium. — 
In piur. num. Cic. 3. Verr. 46. 121. IsUus 



PROY'ERSUS 

nequitiatn in or* vulgi atque in communibu* 
proverbiU ewe versatam. Quintil. 6. 3. 67. Pro- 
verbia opportune aptata. Adde Ovid, et ilctm, 
•Hal. in it. 

PBOVERSUS, a, utn. V. toc. leq. 
PROVERTO, tit, sura, tere, a. 3. Part. Pro- 

vtrsus et jProuorsus (a quo factum eil per syn- 
eopen prorsus). — Proverto est idem ac recta 
eo tendo, quo versus mm. Plant, apud Bar- 
ron. 7. L. L. 81. Jfutf. Ut transversus, non pro- 
versus cedit, quaii cancer »o]et. Simile ett illud 
ejusd. Pseud. 4. t. 45. Non prorsus, verum ex 
traasverso cedit, quasi cancer solet. Festus p, 
229. 1. Mull. Provorsum fulgur appellator, quod 
ignoratur noctu, an interdiu Bit factum, itaque 
Jovi Fulguri et Summano fit, quod diurna Jovis, 
nocturna Summani fulgura babentur. Htec Ft- 
ttus. Putaot eruditi provorsum perperam hie 
poiilum fuisse pro controvorsum, h. e, contro- 
ller sum; recie enim coatroversa ea dici possunt 
fulgura, de quibus eontroversia est, quo tempore 
ceciderint, diluculo nempc, sire crepusculo. Su- 
•picalur (ait Gesnerus in Tkttauro ad V. Pro- 
versus) Scaligtr, ex errore hoc esse vel Festi, 
vel Pauli, pro conrroversum. Et sane con et 
contra sic sclent conlrahi in scripture Longo- 
bardica, ut in pro facile inutari possiat. Hsc cl. 
Furlanetto: at Stullero provorium fulmeo est 
ei nocle in diem, vel ex die in noctem prover- 
sum. Prasierea JMultcrus Codicls lectionem tue- 
tur Jovi Fulguri, uX J uppiier Lapis; et rejicit 
Furlanetti ac Zindemanni coojecturam, qui 
leg. Fulguritori. Ceterum verbum proverto le- 
gitur tan turn in Not, Tir. p. 46. Veriit, p r- 
vertit, prorertit- 

PIlOVlDE, adverb, con prudenza, provida- 
mente, ix irpovw'ac, prudenter, caute, diiigenter. 
Piin. 10. Hist. not. 33. 50. (97). Tabulate ra- 
morura sustinendo nido provide ellgere. 
PROvlDEJVS, eotii.. V. PfiOVlDRO. 
PROVIDENTER, adverb. Sup. Providentis- 
sime. — Providenter est Hal. con prudenza, 
e cautela, avvedutamente, trpoveijTawc, cauve, 
prudenter. Sail. Jug. 95. Pro copla satis pro- 
videnter exornare atiquid. Cie. 3. A'at. I?. 40. 
95. Invectus es in earn Stoicorura rationem, qua; 
de providentia deorum ab nils sanciissiine et pro- 
vklentissime constitute est. Ulp. Dig. 47. 3. I. 
Quod providenter let effecit, ne etc. Plin. Pa- 
nea. 1. Nihil re-te, nihilque proridenter homi- 
nes sine deorum ope auspicari. Id. 10. Ep. 69. 
Tu quidem providentissime vererls, ne etc. et 
Ep. 81. Providentissime fecisli, quod etc. 

PROVlDENTlA, m, f. 1. (provideo). f 1. Est 
simplex pranolio, irpo-j-vwotc; preconoscenza. 
liinc est una e tribus prudentiae partibus, quam 
sic deQoit Cie, 2. Invent. 53. 60. Providentia 
est, per quam futurura aliquid vldetur, ante- 
quam factum sit. .Seneca Ep. 5. extr. Multa 
boDa nostra nobis nocent: timoris enim tormen- 
tum memori* reducit, providentia anticlpat, 
•| 2. Est prudentia, consilium, cura, cautio, srpd- 
votct, antivedimento, caulela, prudenza. Sail. 
Jug. 7. Et beilo strenuus erat, et bonus consl- 
Ho : quorum alterum ex providentia timorem, 
aiterum ex audacia teraeritatem afferre plerum- 
qua solet. Cie., 1. Wat. D. 8. Anus fatidica, 
Stoicorutn frpe'vonxv, quam Latine- licet providen- 
tiam dicere. et 2. ibid. 22. 55. Talis igilur mens 
aiundi quura sit, ob eamque causam vel pruden- 
tia, vel providentia appellari recte possit, (Greece 
enim rrpovota dicilur) h*c potissimum providet 
et in his maxima est occupata, priraum ut mon- 
dug quam aptissimus sit ad permanendum, de- 
inde ut nulla re egeat, maiime autem ut in eo 
eximia puicritudo sit atque omnJs omasa*. Id 
i. Divinat. 51. 117. Esse deos, et eorum proci- 
dentia mundum admiuistrarl. Plin. 3. Ep, 19. 
»n fin. Quum in omnibus rebus, turn in dlspo- 
nendis facultatibus plurimum tibi et usus et pro* 
vldentfae superest. Id. Paneg. 10. 4. Jam te pro- 
videntia deorum primum in locum proveterat. 
I>i». I. 51. Mora us velut deorum quadam pro- 
cidentia ilia tarn. Quintil. 11. 1. 23. Id provl. 
deoti* deorum immortalium auignat. — Cum 



- 943 — 



PROVIDEO 



Ganitito. Tac 4. /Tisc. 29. Strepitus dissoni, 
casus incerti, neque feriendi, neque deellnandi 
providentia. Pompon. Dig. 33. 1. 7. sub fin. 
Magi* est ut providentia flitomm suorum boc 
fecisse videatur. h. e. ut filiis suis provideret. 
— In plur. num. Terlull. 2. advert. Marcion. 
4. exit. Agnosce bonitatem Dei ex prorideniiis 
et leglbus, ex pnemoniUonlbus bonis et beni- 
gnis. ^ 3. Absolut* de providentia divlna, h. 
e. ratione qua Deus ea, quae condidit, tuetur ac 
regit: sen de Ipso Deo, cujus consilio buic mundo 
providetur, at Inconfusus eat, et actus sues ex- 
plicet, ut iSenecfl 2. Qucett. naU 45. loquitur, 
la Providenza. Id. ibid. Vis ilium (Deum) pro- 
videntiam dicere? recte dices. Cie. Tim. 2. extr. 
Quam obcausam non est cunctandum profiteri- 
bunc mundum esse-dirina providentia constitu- 
tum. Quintii. i. 10. 7. Oratio, qua nihil prse- 
stantius homiui dedit providentia. Id. 10. 1. 
109. de Cicerone. Dono quodam provider* Use 
genitus, in quo tolas vires suas eloquentia expe- 
rirelur. Id. 6. procem. 4. Nullam terras desplcere 
providentiam tester 7 Id. 7. 2. 2. An mundus pro- 
videntia regatur. Adde Gell. 6. 1. Et Boetk. 4. 
pros. 6. ante med. Bme divina mens in suss 
simpllcitatls arce composite, mulliplieem rebus 
gerendis modum statuil : qui modus quum in 
ipsa divinss intelligent!* puritate conspicitur, 
providentia nominatur; quom vero ad ea, qua? 
movet atque dliponit, refertur, fatum a veteri- 
bus appellatum est. V. ibid, plura hue pertinan- 
tia. ^ 4. Providentia a tirsecls et Romanis tam- 
quam dea culta fait. Ejus mentio frequenlissima 
est in uummis Augustorum, In quibus prsreipae 
globus orbem terrarum ipxis deorum providen- 
tia permissum fuisse signiflcaU Macrdb. 1. Sa- 
turn. 17. In insula Delo sedes Providently quam 
vaov Uptmlac, 'A^ijvac appellant, apta religione 
celebratur. 

PROvlDfiO, vldes, vidl, visum, videre, a. 3. 
(pro et videoi Part. Pro videns sub B. II. l. et 
in fin.; Provisus sub A. II. b., c. t d., B. I. at 
in.fln. Provisurus sub A. II. 2. 5. et IL Let 

2.; Providendus sub A. II. 2. c. et B. 2. 

Uturpatur — A) Neatramm snore «t B.) 

Active. '' 

A) Nentrum provider est ante vi4ere, pro- 
cul videre. 

L) Proprle. Liv. 44. 35. Jacula et sagittas et 
cetera missllia in tenebris, ubl, quid petatur, pro- 
vider! nequeat, inutllia we. 

II.) Translate. «f i. Est prssvidendo cavero- 
prsecavere, ue sequatur malum quod llmetur. 
Csc. &abir. Post. t. 1. Cui bene quid procas- 
serit, multum ilium providlsse. Id. 9. Fam. 18. 
Actum de la est, nisi provides. Id. 3. ferr. 5«I 
157. Nisi providisses, tibi ipsl pereundum fuisset. 
•J 2. Item est curare, ante comparare, ante con- 
sulere, prosplcere, provedere ; et occurrit. — o) 
Absolute. Oc. 2. leg. Agr. 33. 91. Multum in 
posterum provlderunt, quod etc. h. e. posterls 
consuluerunt, posteritatis bono prospexerunt. Lo- 
quitur de Capua servata, qua* opportuniMimam 
sa prssbuit Roraanat reipubl. in lis bellis, qua; 
post earn devictam secuu sunt, at paullo ante 
dixit. Suit. Jug. 90. Nam contra tantas dlfficul- 
tales consilio satis provldere non poterat. Liv. 
2. 34. Veutumque ad inieritum servitiorum utl- 
qae et plebis esset, nl consules providlssent, dl- 
HJiuii passim ad frumentum coemendum etc. 
— 6) Sequent* part, ut, ne, prascipue passive 
impersonallter. Ter. Phorm.o.%. 14. ProvUum 
est, ne In prassentia h»c hlnc abeat. Liv. 36. 
17. a med. Satis uudique provisum atque pra> 
cautum est, ne quid etc. Id. 44. 34. Se, quod 
sit ofQcium imperatoris, provlsurum, ut etc. Cces 
7. B. G. 20. Ne qua ei vitas suis flnlbus recl- 
piat, a me provisum est. Cie. I. Fam. 2. extr. 
Et ut quam rectlssime agantur omnia, mea cura! 
opera, diligentia, gratia provldebo. Id. 2. Cat. 
12. 26, Mini, ut urbl sails esset prassldil, a me 
consultum atque provisum est. Id. it, Alt. 3. 
extr. Omoibus rebus cura at provide, ne quid el 
deslL Id. 1. Tuse. 32. 78. Id igltur si accIderiL 
simo* armaU. a. Sane quidem: sed, ne aecidat. 



proTldebo. Tac. 3. Ann. 69. Quanto fore mitius 
in ipsos, melius in soclos, provider], ne pecca- 
retur? — c) Cum Ablat. et praspos. de. Cat. 
3. B. G. 3. Quum neque de frumeato rellquo- 
que com mea tu satis esset provimm, etc. Id. 3. 
B. C. 34. Eos de re frumentaria ut provjdereut, 
hortatui est. Csc. It. Phil. 11. 26. Est autem 
de Brundislo atque ilia ora Iuiias providendum. 
— d) Cum Datlvo. Plaut. Most. 2. 2. 93. Nihil 
me curassls, inquam: ego mibi provldero. Cie. 
3. Cat. 2. 4. Ct torn demum animls salatl ve- 
strsa providereUs, quum oeulls^maleflclum ipsum 
vlderetls. Id. 1. ifat D. 2. 4. A dUs vitas bo- 
minum consull et provider!. Id. 1. ad Q. Fr. 
t. 10. extr. TJt consolas omnibus, ut medeara 
Incommodis hominum, provideas saluti. Id. Ccel. 
9. 22. Contra bomlourn potentias condition! o- 
mnium clvium provldere. C<bs. 5. B. G. 8. Ret 
frumentarip* provider*. Colum, 3. B.. R. 3. 6. 
Nee provident futuro tamporl, Plin. 34. Hist. 
nat. 6. 14. (30 >. In ea quoque re ambitioni pro- 
vldebant. At Siilig. ex optimis Codd. leg. am- 
bitior.em. 

B) Active provider e est aliquid pono vel pro- 
eul videre, iquid ante videre, vedere di hn- 
tano, antivtdere, prevedere, srpoopae*, «pesi8e». 
I.) Proprie. Sutton. Tib. 14. Afflrmavit, nave 
pro visa gaudlum afferri. Id. Domti. 14. E cujus 
splendore per imagines, qoidquid a tergo Oeret, 
provideret. 

II.) Translate. % 1. 1st futurum aliquid .vi- 
dere, prss videre, prassentire. Plaut. Capt. 3. 4. 
110. Quia exploratasn aico et provisum boc ti- 
bi. PacuviuM apud Gell. 14. 1. 34. SI qui, quae 
eventura sunt, provideaat. Cces. 7. B. G. 30. 
Plus animo provldere et prassentire existiraaba- 
tur. Cie. 2. ZHvinat. 6. 16. Medicus morbum 
Ingravescentem ratione providet, inaldja* Impe- 
rator, tempeitates guberuator. Id. Patin. 2. 4. 
Quod ego, priusquam loqui capisti, sensi atque 
provldl. Id. t. An. 1. Petltlonis nostra bujus- 
modi ratio est, quod adbuc conjecture provided 
possit. Id. Jfur. 2. 4. Est bonl consulls, noa 
aolum videre qatd agalur, re mm eiiam provlde- 
re, quid futurum sit. Alii leg. prss videre. Id. 3, 
Phil. 14. 3d. Nobis vigilantlbns, et multum in 
posterum proridenUbu*. i»/at*i. A sin, 2. 4. 44. 
Noa hercle te prorlderam; qussso ne Tltlo Ter- 
tas: IU iracundia obstitit oculla. (Adue .fforat. 
1. Ep. 7. 69,) Lucres 4. 881. neque enim fa- 
cere ineipli ullara Rem quiequam, quam men* 
provldlt, quid relit, ante. At, quod providet, U- 
Hus rei constat Imago, h. e. antequam men* 
providit. Csc. 1. Fin. 14. 47. Nee quid eventu- 
rum sit, provident. Alii vero legunt proveulu- 
rum. Id. 1. Divinat. 36. 78. Il* futura eloquen- 
tia pro visa In infante est. Id. 2. Plul. 10. 24. 
Qu* ego multo ante provideram. Id. 3. Tusc. 
22. 52. Marl* subita tempestas, quam ante pro- 
fisa, terret navlgantes vehementius. Cf. Feget. 
3. MUiU 6. circa med. In necessitate aublla 
quae terrent, provlsa non solent tut forml- dl- 
ni. Rursus Csc 3. Ferr. 6. 15. Ratio axplo- 
rata atque provlsa. Justin. 36. 2. 9. Adeo at 
steriliutera agrorum ante multos annos provide- 
rit. a| 2. Est e Ua to curare, ante comparare. 
^arro 3. R. R. io. 4. Bas cellas provident, 
ne babeant in solo humorem. avaotpofv), ut il- 
lud Virg. 1. Mn. 577. Urbem quam siatuo, re- 
stra est. Csc. 6. Fam. 10. e*(r. Quse sunt in for- 
tana, temporibus regentur, et consiliis nostri* 
providebuntur. Id. 2. Alt. 1. a med. Quod a me 
ita pracaulum atque provisum est, ut etc. Au- 
gustus apud Sueton. Aug. 42. Satis provisum a 
genero suo Agrippa, perdactis pluribus aquls, ne 
homines sitirent. Plin. 3. Ep. 9. Provisum hoc 
legibus. n. e. caulum, sancltum. Cie. 14. Fam. 
21. Quod opus erlt, ut re* tempusque postulat, 
provideas atque administr«s. Id. 2. Nat. D. 22. 
58. Providentia hsec potissimum providet", et 
in bit maiime est occupaU, ut etc. Id, Amic. 
2. 6. MulU provlsa prud*oter. Id. 10. Alt. 16. 
Qua consilio provider! poterunU Id. Robir. 
perduell. 2. 4. Rem nullam ab omnibus magis 
provideodam. Id. pro teg. Manil. 8. 20. Qua. a 



PROVIDUS 

vobis providenda sunt. Sail. Cat. 60. Gatilina 
laborantibus suceurrere, fntegros pro saaclis ar- 
eessere, omnia providere. Id. Jug. 49. Qua ab 
imperalore decuerint, omnia suis provisa. Cott, 
3. B. G. 9. Ea, qua ad usum navium pertiae- 
rent, providere instituunt. Id, 6. ibid. 9. Rem 
frornentariam provide!. Id. 4. ibid. 29. Frumen- 
turn non prOTisum erat. Liv. 6. 6. L. Horatius 
arraa, tela, frumentum, quaque belli alia tem- 
pora poscent, provideat. Cces. 2. B. G. 2. Re 
frumentaria provisa. Id. 6. B. G. 44. Frumento 
exercitui proviso, in Italiam profectus est. Colum. 
9. B. B. 8, 1. Atque hsec de pabulationibus, 
domicilii!, etc. quibus provisls, sequitur, ut etc. 
Tac. 12. Ann. 5. et 15. ibid. 4. loerant mili- 
tes, et provisi ante commeatus. Horat. 1. Ep. 
18. 109. Sit bona librorum, et provjsee frugis io 
annum Copia. Id Art. P. 311, Verbaque pro- 
visam rem non invite »equenlur. Juttin. 34. 2. 
1. Exercitu deportato et omnibus strenue provi- 
•»s, pugnandi copiam hostibus fecit. — Et cum 
Accas. et lafinilo. Ammian- 28. 6. ,anfe med. 
Magistrura ofuciorum petit Remigium~,ut pro- 
videret imperatoris arbitrio cognltionem hujus 
negotii vicario sibique deferri. et . 6. tub init. 
Mandarat, ut - si subsidia rei Rotnana languisse 
sensisset, imp era tor em ipse te provideret ocius 
nuDcupari. Adde eumd. 28. 1. ad fin. — NB. 
Quod habet Non. p. 154. 5. Merc. Providere, 
movere et ferre; critici monent legendum pro- 
urgere: et in testimonio Pacuvix, quod ibl ille 
recital, prourgeam gradum, non provideam. 
Sed profecto legendum provegeam. V. PROVE- 
GEO. - - Hiuc Part. pras. 

Providens, entit, adjective quoque usurpatur. 
unde Com p. Providentior et Sup. Providentit- 
stmus; et est pravldens, prudens, prospiciens, 
providus, cautus, antiveggente, provido, pruden- 
te, cauto, rtpoopwv, rcpovoo?. Sail. Jug. 28. Pa- 
tiens iaborum, acri ingeoio, satis providens, belli 
baud ignarus. Liv. 25. 34. Dux cautus et pro- 
videns Scipio. Cie. 6. Fam. 6. a med. Homo 
est valde acutus, et multum providens. Id. 3. 
ibid. t.IMe tibi omnia explanabit. Id et ad bre- 
vitatem est aptius, et ad reliquas res providen- 
Cius. h. e. cautius, et consultlus, quia pravldeo, 
alia me in bac epistola scribere debere, qua mea 
magi* interest. Tac. 1. Hist. 85. Providentissi- 
mus qufsque. Plin. 9. Ep. 13. Quem providen- 
tisslmura atalia nostra, sapientissimumque co- 
gnovl. 

Provisum, i, n. 2. absolute, sobslantivorum 
more, est quod prudenter cautum est. Castiod. 

1. Variar. 10". O inventa prudentium, o provisa 
major um. 

Proviso, Ablativus absolute posilus, re ante 
provisa. Tac. 12. Ann. 39. Crebra hinc prtslia, 
ut cuique fors, aot virtus; temere, proviso* ob 
iram, ob pradam. 

PROVIDUS, a, um, adject, (provideo) J 1. 
Est providens, antiveggente. Cic. 2. Divinat, 
57. 117. Mens provida rerum futurarum, ut ea 
non modo cernnt raulto ante, sed etiam nuraero 
versuque pronunciet. Liv. 23. 36. Nee eum pro- 
vida futuri fefellit opinio. Ovid. 12. Mel. 18. 
at veri provtdus augur Tbestorides: Vincemus, 
ait: gaudete Pelasgi, Troja cadet. Tibull. 2. 5. 
11. Tu procul eventura vides: tibi deditus augur 
Scit bene, quid fall provida cantet avis. Adde 
Senec. Ep. 66. ^ 2. Hem prudens, cautus, pru- 
dente, canto, irpdvooc- Cic. Bosc, Am. 40. 11X 
IHi homines honestissimi propter istius insidias 
parum putantur cauti providlque fuisse. Id. 1. 
Legg. 7.22. Animal boc providum, sagax, mul- 
tiplex, acutum, memor, plenum rationis et con- 
silii, quem vocamus homioem. Id. Partit. orat. 
5. 15. Orator prudens et providus. Va.1. Place. 
4.271. Pollux sic providus ictus Serrat. Slat 6. 
Theb. 769. sed providus astu, Et patria vigil arte 
Lacon, bos rejicit ictus, Hos cavet. Plin. 2. Ep. 
10. Diipice, ne sit parum providum, sperare ex 
aliis, quod tibi ipse non prrestes. Horat. I. Ep. 

2. 19. multorum providus ( VI tares ) urbes Et 
mores homluum inspexit. Id. 3. Od. 5. 13. Hoc 
caverat Mens provida Reguli etc. ^f 3. Item qui 



— 944 — 

curat, qui curam habet. Cic. 2. Nat. D. 51. 
t28. Haec omnia esse opera provida solertiiqne 
naturae. Id. ibid. 22. 58. Natura contultrtx et 
provida utilitatum opportunitatumque omnium. 
Tac. 4. Ann. 38. Kerum vestrarum providus, 
coostans in periculis. Ovid. 2- i^ost. 60. provida 
cura duciB. 

PROVIGEO. V. PROVEGEO. 
PROVlNClA, an, f. 1. est regio armis a populo 
R. devicta, aut quomodocumque in potestatem 
redacts, et imperlo ditionique ejus adjecta, et 
Romanis legibus ac magistratibus subjecta. Di- 
cta? sunt provincias, inquit Paul. Diac. p. 226. 
19. Mill, quod populus R. eas provicit, id est 
anie victt: sed, ut Post, in Etymol. ait, pro hie 
non tarn ante signiQcat, quam procul, vel foris. 
e'vetp-^ta, paese di conquista, provincia. 

I.) Proprie. — a) Proprie provincia* dictre 
sunt extra Ilaliam, Hujusmodi Tuit ilia GalUae 
Narbonensis pars, quae interno mari alluilur, 
Rraccata ante dicta, arane Varo ab Italia discre- 
te, Alpiumque jugis; a reliqua vero Gallia, la- 
tere septentrionali, montibus Cebenaa et Juribus: 
agrorum cultu, virorum morumque dignatione, 
amplitudine opum nulli provinciarum poslferen- 
da, breriterque Italia verius, quam provincia: 
quae sunt verba Plinii 3. Hist. nor. 4. 5. (31). 
Nomen provincial buic region! baesit adeo, ut 
hodieque a Gallis Provence, a nostris Proven- 
ta dicatur. Similiter provincia dicta est Africa; 
pars olim Carthagini subjecta, postquam, deri- 
ctis Carlhaginiensibus, eorum ditionem P. Scipio 
in formulam redegit provincia, ut est apud Vel- 
lej. 2.38. 3.: item Macedonia* regnum, subaeto 
Perseo ab jErnillo Paulo, et pestea Pseudophi- 
lippo*, qua de re Liv. 45. 29. et teqq., Plor.2. 
14. et Vellej. i. 11. 1.: Item Hispania?, Bitbj- 
nia, Sicilia, Sardinia, etc. V. Manut. de legib. 
R., ubi omnes reipubl. provincias enumerat. 
Sail. Jug. 12.de Adhcrbalt Numidias rege. Vi- 
ctus «x proefio profugit in provinciam, ac deinde 
Rornarn coatenrdil. h. e. in earn Afrlcae partem, 
de qua modo est dictum. Cic. 4. Ferr. 1. 2. 
Omnium naliooum exterarum princeps' Sicilia se 
ad amieitiam Cdemque popuii U. applicuit: pri- 
ma omnium, id quod ornamentuin imperii est, 
provincia est appeitata, Id. 15. Fam. 2. Bel him 
a Parthis in provinciam Syriam illalum. — b) 
In protinciaR formam redigere erat, leges et ma- 
gistratus adimere devicto populo, Romanis legi- 
bus ac magistrate subjicere, et vectigaiem fa- 
c*re. Fere itaque instituebatur vir consularis, 
aut praetorius, qui jus diceret, et quasstor, qui 
publicam pecuniam eiigeret curaretque: idque 
fere a senatu, qui consulatu, aut prastura fun- 
ctos aut raittebat ipse quos veilet, in quam vel- 
let provinciam; aut corapatare inter se, vel sor- 
tiri jubebat, qua? cuique obvenlret: eratque eo- 
rum imperium modo annuum, modo biennii, a.ut 
triennii, aut etiam Jongioris temporis. Sed btec 
omnia varie mutata sunt turn libera republica, 
turn pracipue sub imperatoribus. Qua a consu- 
lari viro regebantur provincia, cotisuiares; quae 
a pratotio, prc^iorias dicta Sunt: qua appellalio 
nulli provincia affix a erat, sed modo buic, modo 
itli tribuebatur pro conditione ejus, a quo ad- 
min is tra ret ur. — c) Ctc. Fonlej. 1. 2. Pro- 
vincia Gallia M. Ftmtejus prafuit. Id. Place. 
34. 85. Proviociara Asiam consulari imperio ob- 
tinere. Id. 2. Fam. 15. Provinci:i« aliquera pra- 
ponere. et ibid, prabcere. et ibid. De provin- 
cia decedere. Id. Pis. 21. 50. Provinciam Len- 
tulus, quum et auctoritate senatus et sorle babe- 
ret, deposuil. rt'nunzio t*( governo. et 1. Phil. 
8. 19. de lege a -tfulio Cottar?, lata. Ne pra- 
toria provincia plus quam annum, neve plus 
qnam biennium consulares obtioerentur. Id. 3. 
^err. 13. 34. Quastor ex senatuscoosulto pro- 
vinciam sortitus es: obtigit tibi consularis, ut cum 
conjule Cn, Carbone esses, eamque provinciam 
obtineres. Id- 3. Fam. 3. Provinciam alicui tra- 
dere. contegnare al nucce$sore il governo. et 
ibid. 2. accipere. et ibid. In provinciam cum 
imperio proficisci. et 15. ibid. 4. ,£quil»te et 
contlnentia provinciam administrare. et 6. Att. 



PROVING] A LIS 

2. et ibid. 11. prorogare. ptoiungare il governo. 
et 3. ibid. U. ornare. V. ORNO. Sueton. Cost. 
25. Omnem Galliam-in provincia formam red- 
egit. Vellej. i. 38. 1. Haud absurdum videtur 
-paucis percurrere, qua, cujusque ductu, gens 
ac natio, redacta in formulam provincia, stipen- 
dlaria facta sit. Flor. 2. 17, Stipendiariam no- 
bis provinciam fecit. — d) Interdum non re- 
gionis, sed popuii nomen addilur. Liv. 30. 1. 
Censuerunt Patrei, ut consules inter se compa- 
rarent, sorlirenturve, uter Bruttios adversus Han- 
nibalem, uter Elruriaro ac Ligures provinciam 
ba-beret. et 31. 12. Liltera deinde in senatu re- 
cital* sunt Q. Minucii pratoris, cui Bruttii pro- 
vincia erat. Of, Curt. 3. 10. 5. Macedones omni- 
bus genlibus imposituros jugum: Macedonum 
provincias Bactra et Indos fore. — e) In plur. 
num. Cic. Prov. com. 1.1. Si quis vestrum, 
Patres conscripli, exspectat, quas sim provincial 
decreturus, consideret ipse lecum, qui mibi bo- 
mines ex provinces potissimuro detrabendi sint. 
Liv. 30. 1. Quum consules de republica beilo- 
que et provinoiis ad senatam retuiissent, etc. — 
f) Pro quacumque regione dixit Justin. 44.5. 1. 
Post regna deinde Hispania primi Cartbaginienses 
imperium provincia occupavere. V. integrum 
locum. — g) Bt pro ipsius provincia incolis 
Ammian. 14. 8. sub init. Ha dua provincia 
(Cilicia et Isauria) bello quodam piratico ca- 
tervii miita pradonum a Servilio pro corwule 
missffi sub jugum facta sunt veciigales. 

II.) Translate est quodlibet negotium, munns, 
opus, partes, faccenda, negozio, cura, impiego, 
impegno. Plant. Capt.d. 1. 14. ^ipsi obsonant: 
qua? parasitorum ante erat provincia. Ter . 
Phorm. 1. 2. 21. Abeuntes hinc senes me 61 us 
relinquunt quasi magistrum. da. O Geta, pro- 
vinciam cepi6ti duram! Cic. Sull. 18. 52. II- 
iam sibi officiosam provinciam depoposcit, ut 
quum prima iuceconsulem xaiulatum veniret, me 
in meo lecluto trucidaret. Id. Ccel. 26. 63. Qui 
earn provinciam susceperint, ut in balneas con- 
truderentur. Plaut. Cas. a. 1. v. 15. Abi rus: 
abi dierectus in tuam provinciam. Id. Mil. glor, 
4. 4. 2-3.'Hanc tibi impero provinciam, militem 
lepide ludificarier. Id. Pteud. 1. 2. 15. Heri 
ante dheram omnibus, dederamque eas provin- 
cias. (Verba sunt beri ad servos.) et ibid. 25. To 
cum securi caudicali praeficio provincia. — Si- 
militer de*pubiicis offiens. Liv 44. 1. C. Mar- 
cius Figulu6 prator, cui classis provincia evene- 
ral, Brundisium venit. a cui era toccato il eo- 
mando delta flotta. et 37. 2. Pratores provin- 
cias sortiti : M. Auronculejus urbanam (h, e. pra- 
turam), Ln. Fulvius peregriaam, L. ;Emiliu$ 
Rpgillus classem, P. Junius Tuscos. et 8. "20. Ex- 
templo igitur consules novi-eo ipso die, quo ma- 
gistratum inierunt, comparare inter se proviucias 
jussi; et Mamercinus, cui Galiicum bellum evene- 
rat. scribere exercitum sine ulla vocationis venia. 
Sic Id. 3. 57. lisdem auctoribus cognitum est, 
/Equos Volscosque summa vi belium apparare. 
Itaque partifi provincias consules jussi. Horatio 
Sablni, Valerio N,qui Volscique evenere. — Hoc 
6ensu intelligenda judi ilia Auct. B. G. 8. 35. 
Ipsi inter se provincias partiuntur. Liv. 2. 40. 
extr. Consules T. Sicinius el C. Aquilius. Sicinio 
Volsci, Aquilio Hernici (nam hi quoque in armis 
erant) provincia evenit. Id. 26. j.2. Quum ambo 
consules Apuliam provinciam haberent. Adde 
ibid. 28. et 33. 43.; quibus iocis negotium et 
munus significatur belli administrandi. Hinc Lu- 
can. 1. 338. Ultima Pompejo dabitui provincia, 
Cassr. h. e. vincendus, tamquam sit ille provincia 
aliqua debellanda. Quie vero bic habet Vet. Scho- 
liast, ibid., mera nuga sunt et pura rnendacla. 
— Hue pertinet et illud Ctc. 1. Fin. 6. 20, Nam 
omnes atomi declinabunt, nulla unquam coba- 
rescent; siva alia declinabunt, alia suo nutu 
recte ferentur: primum eril hoc quasi provincias 
atomis dare, qua recte, qua oblique ferantur; 
deinde etc. — NB. De cognom. Rom. V. 0<NOM. 
PROVINC!ALIS, e, adject, f 1. Est ad pro- 
vinciam pertinens, di provincia. — a) Adjective. 
Cic. 1. ad O. fr. 1. 16. Mibi casus urbanam ad- 



PROVINCIATIM 

miniurationem, tibi provincialem dedit. et ibid. 
7. Provincialis scientia. h. e. provincial regen- 
dae. Id. 2. Fam. 7. molestia. h. e. qu* oritur 
ex admlnistratione provincial. Id. Sext. 3, 7. abs- 
tinentia. et ibid. 5. integritas. k. t. in tractan- 
dis rebus homioum provincialium. Id. 6- Alt. a. 
circa m<d. Aditu* ad me minime provinciates; 
oibil per cubicularium. h. e. difuciles, quale* 
esse soient ad eos, qui proTinciis praesunt. Id. 
post redit. in Senat. 14. 35. Provinciatia or- 
namenta et comtnoda. k. e. qu« sunt magistra- 
te provincinm regentis, Cccs. 7. B. G. 7. Pra?- 
sidia in Ruthenis provincialibus, Tolosatibus, cir- 
ouuique Narbouem coostituil. h. e. qui ia pro- 
Tincia Romana Gailiae Narbonensis erant. Suelon. 
Cats. 51. Provincialia matrimonia. h.e. inita cum 
feminis proviaciaruin. Tuc. i. Hist. 89. Provin- 
ciale bellum. Id. Agric. 4, Provincialis parsimo- 
nia. h. e. qua* in provinciis servari consuevit: 
cui opponitur luius urban us. Id. \. Ann. 20. 
extr. Provincialia crimina. h. e. qua? in provin- 
ciis admittuntur. Plin. 8. Hist. nut. 37. 5G. (135). 
Provinciates querimoniae. h. e. provincialium. et 
36. ibid. 15. 24. (116). rapine, h. e. de bonis 
provincialium act*. TertuU.Cor.mil. 13. Sunt 
et provinciates corona; aureas, imaginum, jam 
non virorum, capita majora quaerentes. — 6. 
Absolute substantivorum more, provinciates, e'jr- 
apjttwxcu, provincial!, qui sunt in provinciis 
Romano imperio subjectis. Cic. 1. ad Q. fr. I. 5. 
Possunt multi cs6e provinciales viri bom. Suet on. 
Cat. 39. Compererat, provincialem locupletem 
ducenta US. numerasse vocatoribu?, ut etc. Vlp. 
Dig. 50. 16. 190. Provinciates, eos accipere de- 
bemus, qui in provincia domicitium habenl, non 
ecs, qui ex provincia oriundi sunt. ^ 2. Prae- 
cipue ita dicti sunt reliqui Italise populi praHer 
Romanos, Latinos et Italicos, qui habitabant in- 
ter sin urn Adriaticum, Rubiconem 0. a maii su- 
pero, Arnum a masi iafero, Varum ab Alpibus 
Ligustinis, Formionem a Carnicis. Hi fuere Li- 
gures, Galli (in quibus Boji , Insubres et Ceno- 
mani recensentur), Veneli, Carni. Causa appella- 
tionis est, quia more provincia rium regebantur. 
JJinc — a) Adjective. Colum. 3. R. R. 3. 11. 
Sic modo non provincialis, sed Italicus ager est. 
Si apud eumd. 5. ibid. 4. 1. viuew provinciales 
Italicis opponuntur. — b) Absolute, substanti- 
vorum more. Plin. 9.£p. 23. Italicus es, an 
provincialis? Sueton. Pesp. 9. Submolis iodi- 
goissimis, et honeslissimo quoque Italicorum ac 
provincialium allecto. — - Similiter provinciales 
militibus opponuntur: nam provinciales sunt in- 
digent, milites, qui in praesidiis sunt. Plin. 10. 
£p. 52. Praeiimus et commilitonibus jusjurandum 
more sotemni praestantibus, et provincialibus, qui 
eadem certarunt pietate, jurantibus. 

PROVINCIATIM, adverb, xav' «jrapx''a«, per 
singulas provincias, Sueton, Aug. 49. Ei milita- 
ribus copiis legiones et auiilia provinciatira dis- 
tribuil. Ammian. 31. 4. sub init. Pro militari 
supplement, quod provloxiatim annuum pende- 
batur. 

PRO VI N CO, vincis, vlci, vincere, a. 3. est ver- 
buro a Paul. Diac. effictum, ad vucem provin- 
cia iilustiandam: P. PROVINCIA init. 

PROVINDfiMIATOR, oris, m. 3. KpoTpuyijnjp, \ 
et irpoTpu'/TjTTy;, Stellas cujusdam nomen. Vitruv, 
4. 6. Non longe est Virgo, cujus supra hume- 
rum deitrum lucidissima stella nititur, quam no- 
stri provindemiatorem, Graci 7rf0Tpu7777TJv voci- 
tanl. Alii leg. provindemiam. Hygin. 3. Astron. 
24. Quarum una stella, qua? est in dextra peona 
<■ Pirginis) ad humerum defita, npoTpu'prtTjfi vo* 
catur. V. V'INDEMIATOU. 

PROVISIO, 6nis, f. 3. (provideo). f 1. Est 
actus providendi, prsesensio, previsione, antive- 
menlo. irpct;vwaij, npcofyig. Cic. 3. Tusc. 14. 30. 
Muliurn potest provisio animi ad minuendum 
dolorem. — ^2. Est etiam caatio. Cic. Orat. 
56. 1 86. Vitiosura genus, et longa animi provi- 
sions fugiendum. ^ 3. Item praecaulio, reme- 
dium, comparatio , p>ovisione y proxedimento. 
Cic. Amic. 21, 78. Omnium horum vitiorum at- 
que incommodorum una cautio est atque una 

Tom. III. 



— 945 - 

provisio, ut ne nimis ci to ditigere incipiamus. 
Id. Partit. orat. 20. 69. Provisio poster! tern- 
poris. Inscript. apud JHurat. 720. 2. OB iivs 

TIMrOKTBVS D1FFICILLIM1S ICRIGtAS AC SALVTARIS 

provisions. Inscript. apud Henten. 6004. av- 

MKTII IVIIO 1TBSTO HYMBT10 C V. CORBBCT0RI TV- 
SCIAE IT VMBRtAB-OB IXS1CKH IIVS IN BKMFV8LI- 
CAM MIRITA IT OB DBPVLSAM AK EADEM PHOVINGU 

[Africa) famis tr uvopiae vastitatkm coksiliii 
it provisionibvs etc. Alia apud eumd. 5795. 

FORTVNAM VICTRICEM CV'M StMVLACRIS VICTOR1ARVM 

ex I1VFRKQVRIVT1 it tncvlto loco in ista skdi 

PRIVft/fl prOCONSVI.ATV l,JVARTO IKSIGM AVRBI.I A- 
R1STOBV1-I eT ORKATO PRUViSIONB CLORIOSt MACR1M 

-iVLivs rvsticiawus- lOcavit. — Et specialim 
de annona. Trebell. in XXX. Tyrann. 18. In ex- 
pediiionibus clarus, in provisione annunaria sin- 
gulars, et Valerian, in quadam epist. ibid. Nee 
est ulla alia provisio melior, quam ut in suis lo- 
cis erogentur, qua; nascuntur, ne aut vebiculis, 
aut sumptibus reiupubl. gravent. Addr Ammian. 
17. 3. Sic Inscript. apud Oderic. Syllog. p. 166. 
provisiombvs co^FOr^s omkibvs. 

PROVISO, adverb. V. PROVIDEO in iio. 

PROVISO, is, ere, 3. frcquental. a provideo, 
est idem ac video, vel ad videndum eo et pro- 
ccdo. wpo$ to opow Kpoip-)(pp.cn. — a) Neutro- 
rum more. Plaui. Men. 3. 1. 4. Provisam, quam 
roox vir meus red eat. Ter. Andr. 5. 5. 1. Pro- 
viso, quid agat Pampbilus. Id. Eun- 3. 1.4. Hue 
proviso, ut, ubi tempus siet, deducam. sio qui a 
vedere. et Adelph. 5. 6. 1. Hera, ego bine aa 
bos provisam, quam mox virginem arcessant. L'bi 
Donat. Proviso, duas res signiGcat, procedo, 
et video. — b; Active cum Accusaliv. Plant. 
Stick. 5. 1. 2. Si quern Imminent exspectant, eum 
sotent provisere : qui bere'e ilia causa nihil ocius 
venit. andargli incontro. 

PROVfSOR, oris, m. 3. est ^ 1. Qui provi- 
det et ante cognoscit, antiveditore. Tac. 12. 
Ann. 4. Igitur Viteliius, nomine censoris servi- 
les fallacias oblegens, ingruentiumque dominalio- 
num provisor, quo gratiam Agrippio;p pararetetc. 
^ 2. Hinc qui aut cavet, aut adsciscit e» com- 
parat. Borat. Art. P. 1C4. de morib. juven. Uti- 
lium tardus provisor, prodigus iiris. Inscript. 
apud Pise. Mus. Pio-Clem. T. 1. p. 3j. ani- 
cto a>chbmo basso frocomvu camfamij: pro- 
visori eitsdkm provikciae etc. Hisc Inscript. est 
apud Orell. 105. Alia apud Orell. 3766. et apud 
Mommsen. Inscr. If up. 3807. postvwio lam- 

PaDIO V. C. IT IHLVSTRl CONS. CAMPANIAI - ORUIMS 

pRoriiom popvli svbventori etc, 

PRO VISUM, i, n. 2. V. PROVIDEO in lio. 

PR0VISUS, a, um. V. PROVIDEO. 

PROVfSUS, us, m. 4. idem ac provisio. In 
Ablat. sing. Tac. 3. Hist. 22. Nihil animus aut 
manus, ne ocuti quidem provisu juvabunt. Id. 
2. ibid. 5. Dispositu provisuqut civitium reruin 
peritus. Id. 1. Ann. 27. Provisu perielL Id. 15. 
ibid, 8. Nullo rei frumentarise provisu. Id. 12. 
ibid. 6. Quod provisu deum vidua jungeretur 
principi. h. e. providentia. Id. 12. ibid. 12. Cm a, 
provisu perinde agere, ac si hostis ingrueret. 

PROVlVO, rivis, vixi. vivere, n. 3. prolun- 
gare la vita, ulterius, vel amplius vivo, vitam 
protraho. Tac. 6. Ann. 25. Quam interfecto Se- 
jano spe sustentatam proviiisse reor. 

PROVOCABlLlS, e, adject, qui provocari pot- 
est. Cosl. Aurel. 3. Acut. 21. Provocabiles li- 
quidorum fluxionibus motus, 

PROvOC.iBULL'M, i, n. 2. pars cralionis, quas- 
pro vocabulo ponitur. ut pronomen, quod pro 
nomine proprio. Varro 7. L. h. 45. Mull. Ap- 
pellandi partes sunt quatuor : e queib dicta a qui- 
busdam provocabula, quas sunt ut quis, qucc: vo- 
cabula, ut scutum, gladius : nomina, ul Romu- 
lus, Remus: pronomina, ut hie, hcec. 

PROYOCATICIL'S, a, um, adject, qui evocari, 
seu extra vocari potest. Tertull. 2. advers. Mar- 
cion. 3. Bonitas Dei, apparituri boni negotiatrix, 
non utique repentina, nee obventiciae bonitatis. 
nee provocaticiae animationis. 

PROVOCATfO, onis, f. 3. % 1. i u re bellica 
vel militari est actus provocandi. seu Jacessendi, t 



PROVOCATORIUS 

invitatio ad certamen, dijfida, s(idamento, epi* 
&40UCJ, irpoxX-rjotc. Pell*). 1. 12. 4. Ex proTo- 
catione hostem interemit. Plin. 7. Hist, not. 20. 
19. (85). Hottera ab eo ex prorocatione dimican- 
te, inermi dextera, uno digilo superatum. et i- 
bid. 28. 29. (101). Octies ex provocation victor. 
Id. 33. ibid. 1. 4. (13). Sortiri contra provocation 
nem. h. e. qui* dimicalum prodire debeat contra 
provocantem, ^ 2, In re judicial! sxpius est >p- 
petlatio, appellazione, appelh, ef -eoig, quum ab 
uno ad alium judicem appellamus: praesertim 
quum de effugienda poena agitur. Romae sub re- 
gibus nulla provocatio fuit, lis evactis, eorum- 
que loco cunstitulis consulibus, latum est ul ab 
his provocatio esstt ad populum, ne rcgiam pot- 
eslatem per omnia sibi viodicasse viderentur. 
Ea sublata per decemviros, rursus post eorum ab- 
dicalionem, restiluta est, ut Liv. docet 3. 55. 
Fuerunt tamen sub libera republica dictatores, 
adversus quos nulla provocatio erat: et post C. 
Csesarem imperalores, quos penes summura jus 
populi fuit. (Hint, Pronto ad L. Per. imp. 1. 
Denique pro\o<;o audacter cooditione vetere. Ex 
quo Fron.jnis loco patet, provocation tnt Jamdiu 
fuisse sublalam;. Eiv. loc. cit. earn vocat uui- 
cum presidium libci talis. Cic. 2. Oia!- 48. t99. 
Nequc pro^ocationem, patrun>im illam civitatis, 
ac vindlcem libertatis, populo 11. daii sine no- 
biiium disseosione potuisse. Id. 2. leg. Agr. 13. 
33. Gentium omnium datur cogniliu sine consi- 
lio, p<pna sine provocatione, auimadversio sine 
auxilio. Id. 3. Lcgg. 3. 6. Ad populum provo- 
catio esto. et mox. Militias ab eo, qui imperabit, 
provocatio ne esto. Flor. 1. 9. Dare populo jus 
provocations adver*us consules. Cic. 2. de republ, 

31. Publicola legem ad populum tulit,-nc quis 
magistratus chem Komanum adversus provoca- 
tionem necaiPi, neve verbcraret. Provocatiooein 
autem etiam a regibus fuisse declarant ponti- 
ficii libri etc. Adde eumd. 2. ibid. 36. et 3. ibid. 

32. Liv. 1. 26. Si a duumviris provocarit, pro- 
rocationa certato. ef mox. Turn Horatius: Pro- 
voco, inquit. Ita de provocatione certatum ad 
populum est. Id. 8. 33. Provocation'! cedere. Mo- 
destin. Dig. 49. 1. 18. Provocationem interpone- 
re. Liv. 3. 56. extr. Appellatio, provocatioque 
adversus injur iam magistiatuum. DifJerunt bae 
\i et signiricatione: re sunt idem. Jppellalio est 
nuncupatio judicis aiterius, ad quern nansferri 
judicium petimus : provocatio, adversariorum 
evocatio ad alium judicem. P. PROVOCO i. 3. — 
In piur. num. Cic. 1. de republ. 40. Turn demissi 
populo fasces, turn provocations omnium rerum, 
turn secessio plebis etc. ^ 3. In re medica. Cost. 
Aurel. 3. Acut. 2. sub init. Praefocatio pro tu- 
moris modo, spiratlonis difficultas et nausearum 
provocatio. 

PROvOCATlVUS, a, .um, adject, f 1. Est 
idem ac provocalicius. Tertull. Anim. 37. extr. 
AniojBP crtmenta non subsiantiva, ad provoca- 
tiva. h. e. erocata, elicita. ^ 2. Item qui pro- 
vocat. in re medica. Ctel. Aurel. 3. Acut. -4. a 
med. I'Dguentis acriorlbus utitur, et provocativis 
el apertivis, quae anastomotica appellant. 

PROVOCATOR, oris, m. 3. ^1. Generatim 
est Ita). sfidatore, provocatore, ept^taxnii 1 u ^ 
provocat ad certamen. Justin- 10. 3. 3. Quum 
adversus provocelorem processisset. et 33. 4. 12. 
Adversus provocatores saspe pugnavit. Gell. 9. 13. 
Insolens provocator, Adde Epit. Liv. 48. a med.', 
et Aurel. Pici. vir. Ulustr. 28. et 29.; item 
Flor. 2. 17. 11. ex O. Jahni conjecture. ^2, 
Speciatiro est trenus gladiatorum, qui ad versa rium 
primi lacessendo prcvocabant. Cum Samnitibu* 
conipouit Cic. Sext. 64. 134. Quum ex eigastulis 
emptos nominibus gladiatoriis oruarit, Ct sortito 
alios Samnites, alios provocatores fecerit. Adde 
Inscript. apud Fabrett. p. 234. n. 614. et 615., 
quae sunt apud Oicll. 2566. et 2568.; adde aliam 
apud Henzen. 6173.; et P. PROVOCO I. 2. 

PROVOCATORlUM, li, a. 2. /'. voc. seq. 
in flu. 

PROVOCATORlUS.a, jm, adject. ■spoxAr/TDcd?, 
i'ceSic-rtxcq, ad provocanJum prrtinens. Gell. 2. 
11. de L. Sicinio Pentato. Populi militaria dona 

119 



PROVOCATRIX 

habuil multijuga: in bis provocatoria pleraque. 
h. e. ob CTsura ex provocatione hostero. Octies 
eum ei provocation viclorera fuisse, tradit Plin. 
7. Hist. nat. 28. 29. (10!). Ceterum apud Gell. 
pro populi mililaria dona kabuit recti us edidit 
Alb. Lion, ex piurimis variantibus Jecticoibus 
inter se comparatis Spolia militaria kabuit, pro- 
ban te Mart. Hertz. — Uinc 

J'rovocatorium, li, n. 2. absolute, sybstanli- 
vorum more, est rocdicamentum quod provo- 
cando, h. e, purg&ndo inservit. Plin. Valerian. 
2. 125. pag. 182. in lemmate. Provocatorium 
ventris. Provocate hoc sensu in re medica sajpe 
legitur apud Ccel. Awel., ut 2. Acut. to. n. 115. 
PROVOCATRIX, Ids, f. 3. provocairice, qua; 
provocat, etlacessit. Lactant. 6. 18. circa med. 
Provocatrii improbitas. 

1'ROVOCATUS, a, urn. V. voc. seq. 
PROVOCO, as, Svi, aturn, are, a. J. (p-o et 
voco). Part. Provocans et Provocatus I. 2. et 
II. 2. ; Provocaturus et Provocandus I. 3, — 
Provoco est idem ac foras voco, evoco, accio. 
elicio, irp'xoXj'w : It. chiamar fuori; l"r. appc 
/er de/iors; Hisp. llamar fuera; Germ, hervor-, 
herausrufen ,~ fordem , ausfordern; Angi. to 
call forth or out). 

I.J Proprie, ^ 1. Stricto sensu est, ut diii- 
nius, foras vocare, erocare, accire, elicere. Plant. 
Pseud. 2. 2. 43. Herus si tuus domi est, quia 
prorocas? Id. Mil. glor. 4. 3. 28. Tu hie ante 
aedes interim speculare, ut, ubi iliaec prodeal, me 
provoces. Phosdr. 4. 24. cuidani s«ivulo, Man- 
dant, ut ad se provocet Simooidem. Plant. 
Bacch. 3. 3. 40. provocatur paedagogus: eho se- 
nex minimi pretii, ne altigas puerum isla causa. 
Tibull. i. 10. 62. Dura rota Lucii'eri provocet 
orta diem. scil. quia sol Luciferum &.ilecedentem 
sequitur Similiter Ovid. 1. Fast. 4>6. Nocte dese 
Nocli cristatus caeditur ales, Quod tepidum vi- 
gili provocat ore diem, et 1. Font. 4. 57. Me- 
mnonij banc utlnam, lenito principe, mater 
Quam primum roseo provocet ore diem! *\ 2. 
Letiori sensu, et saepissime est ad ccrtandum in- 
vitare, lacessere, tcntare, excitare, invitare, pro- 
vocate, tent are, s(idare t eccitare: turn in bo- 
nam, turn in malarn partem. Plant. Cur\ 2. 3. 
75. Talos poscit sibi in manunv provocat ran 
in aleam, ut ego Sudani. Macrob. 1. Saturn. 10. 
ante med. Provocaro aiiquem lesserie, Ter. Eun. 
3. 1. 52. Pamphilam cantatum provocemus. Id. 
Adelph. 5. 4. 23. Kiperiamur, quid ego possiem 
blande dicere, aut benigne facere, quando eo pro- 
vocat. //or at. 1. Sat. 4. 14. Crisp in us minimo 
mc provocat: accipe, si vis, Accipiam '.abulas; 
delur nobis locus, hora, Custodes; vidcamus uter 
plus scribere possit. h. e. minimo digito me pro- 
vocat. Seneca Ep. 1)5. Nun minus polant, el 
oleo et mero vlros provocant. Fopisc. Firm. 4. 
Nam quidam [)urburu» nomine, de nuinero ve- 
xillariorum, notissimus potatur, quum ad biben- 
dum euradem provocasset, etc. Sic foilasse legen- 
dum apud Petron. Satyr. 23. Refectum igilur 
est convjvium, et rursus Quartilla ad bibendum 
provocavit. ubi vulgali libri habent rcvocavit. 
Cic. i. ad Brut. t. Respoodcre in amort iis, a 
quibus provocere. Firg. 3. G. 103. de equo. cur- 
sibus auras Provocet. Plant. Epid. 5. 1. exfr. 
Provocatus pedibus. h. e. ad cursuram. Accius 
apud Won. p. 261. 16. Merc. Primores procc- 
rum provocavit nomine, si quis esset, qui secum 
armis vellet ceroere. Cic. 4. Tu$c. 22. 48. Pro- 
vocare aiiquem ad pugnam. Liv. 24, 8. Provo- 
catus ad ccrtamen. Id. 8, 7. Provocatus eciue- 
stria b;ec apolia capla ex boste cseso porto. Cic. 
2. Fin. 22. 73. Depugnavit provocatus. Sil. It. 
17. 522. hostem clamore provocat. Curt. 9. 5. 13. 
Manu provocans hoates. Lucan. 9. H83. qui nuda 
fusus arena Excubat atque omni fortunam pro- 
vocat hora. — Provocans eliam dicitur gladiator, 
qui saepius provocator appellatur. fnscript. abhinc 
paucis annis I'atavii reperla, et in Giorn. del- 
i' Hal. letter. T. 50. p. 106. illustrala. u. in. pvb- 

RIC1NA IVVEM r BO VOC ANT ( C01VUI BBKB. MERBHTI 
FECIT, OVI VTX1T ANNIS XXI., \y I.VDO AI«HIS II II., 

pvgnas (tulit) v. fide PROVO !ATOR 2. Simi- 



liter Liv. 2^.21. Gladiatorium spectaculum fuil 
noo ex eo genere hominura, ei qu>i laoistis com- 
paiare mus est, servorum, quive venalem sangui- 
nem habent. Voluntaria omnis et graluita opera 
pugnantium fuil. Nam alii missi ab reg ;li" sunt 
ad specimen iniit;*- geoti viriutis ostendendum • - 
alios ii-iiiulaliu et ce'iamcn, ut provocar'mt, pro 
vocalique baud abnuerent, tra»ii. — 1'ruvocaie 
sponsioue. V. SPONSIO. — Provocatus est, pro- 
vocavit, ut punitus est, punivit; mu/tatus est, 
mullavil. etc. Flor. 2. 17. De quibus Scipio ilie 
posterior, singulari cerlarnine; quum res fnisset 
provocatus, opirna rctulerat. At Maim. leg. provo- 
cate. *f 3. In jure est vucare accusatorcm suum 
ad alium judicern, appeltarsi, > icori er,-: /'. dirta 
in PROVOCATIO 2. Cic. 1. Phil. •J. 21. L"l de ma- 
jestate daranati ad papulum provocent. Liv. 1. 
26. et 3. 56. Arreptus a vialore, Provoco, in- 
quit, /d. 1. 26. Si a duumnris provocarit, pro- 
vocatione certato. et 3. 56. Quern enim provo- 
cat urura, si isoc indemnato indicia causa non li- 
ceat? Id- 2.27. 1 lie. quum a lictoribus jam tra- 
heretur, provocavit. Id. 2. 20. Ubi ad eos, qui una 
peccaverint, provocare ileeat. t'ic. 2. dc liepubl. 
31. 54. Item ab omni judicio ptrnaque provo- 
cari licere. Papinian. Dig. 26. 1. 38. et Mode- 
stin. ibid. 48.2. 18. Provocare adversu6 senten- 
tiam. — Cum Accusal. Liv. 3. 56. a med. Aii, 
»e provocare populum. tlii rectius teg. ad po- 
pulum. Ulp. Dig, 28. 8. 6. Si nulli sint debito- 
res, aut judicern provocent. /d. ibid. i\). 3. 1. 
oi prsfectuB urbi judicern dederit, vel praslorio, 
ipse erit provocandus, qui eum judicern dederit. 
— Provocare et appellate re idem sunt: sed 
proprie provocare ad adversarium, seu accusato- 
rial refertur, qui evocatur ad alium judicern : ap- 
pellate respicit ipsum judicern, quern nuncupa- 
mus in vocara usque, ut opem ferat et Ueruin ju- 
dicet. Liv. 8. 33. Tribunes ptebis appello, et pro- 
voco ad populum. Val. Max. 8. 1. n, 1. Ilora- 
tius a Tullo damnatus, ad populum provocato ju- 
dicio, absolutus est. 

II.) Translate. ^ I. Metaphora ducta a super. 
paragr. I. Colum. 3. ft. R. 15. 5. Vinacea per- 
mixta stercoii depositis seiniuibus in sauKm 
provocant, et eliciunt novas radiculas. «J 2. 
Metaphora ducta a super, paragr. 2. Plin. 2. 
Ep. 7. Tanta ei sanctilas, gra vitas, auctoritas 
etiain, ut posset senes illos provocare virtute. 
Qw'ntil. 10. I. 93. Elegia Graecog quocjue pro- 
vocamus. In quodam S. C apud /'tin. 8. Ep. 

6. a med. Exemplo studium honestu? amulatio- 
nis provocare. /d. 10. Ep. 1. Bonain conscien- 
tiam civium ad usuui indulpenlia? priucipis pro- 
vocare el attoliere. Tac. 5. //ist. 1. Comitate et 
alloquiis ofticia provocans. Sueton. Cat. 27. et 
Claud. 21. Omni comitate ad hilaritatem et jo- 
cum provocare. Id. Aug. 74. ad corainunionem 
sermonis. Plin. Paneg. 49. Sermones provocare 
et reddere. et ibid. 51. Immensum latus Circi 
lemplorum pulcritudinem provocat. Plin. alter 
35. Hist. nat. 10. 36. ;U4>. Pinxit el heroa nu- 
dum: eaque pictura naturam ipsam provoca- 
vit. /d. 16. ibid. 8. 12. (32). Omnes tamen has 
ejus (roboris) doles ilex solo provocat cocco. — 
Similiter Part. Provocatus, ut apud ('ic. 1. Fam. 

7. Qui mccum s.-epissime, non solum a me pro- 
vocatus, sed etiam sua sponte, de te communi- 
Care solet. Id. 1. Fin. 3. 8. Provocatus gratis- 
simo mihi libro, quem ad me dc virtute mUisti. 
/d. 1. Off. 15. 'iH. et Anton, ad eumd. post ep. 
13. 1. 14. ad Alt. benelicio. Cic. pro leg. Manil. 
6. 14. injuriis. Ctvs. 1. B. C. 74. sermonibus. 
Tac. 3. Hist. 24. minis el verbis, et 4. ibid. 17. 
bcllo. Id. 14. Ann. 49. injuria. Justin. 34. 4. 2. 
Ut crudelitate patris provocatus, occupet insidias. 
/d. 5. 4. ll, Kxcusantes, iratum provocatum- 
que fecisse. — Cum Inlinito. Plin. «. Hist. nat. 
17. 30. (66 ). Apicius e jecore mullorum alecem 
ex cog i la re provocavit. Sic Carl. Aurel. 2. Tard. 
U. exfr. Xuila inesse videtur causa, qu?« lussire 
provocet .cgrotanles. — Pro irritare, irrilare, 
stuz7.ic.are. Pl xn . iy. Hist. nat. proa'/n. (5). 
Tot modis provocare mortem. Id. 6. ibid. 33. 
38. '207>. Inermes ct pacata andacia fortuuam 



PROVOLVO 

provocantes homines. Tac. 2. Hist. 61. Provocar* 
arms Komana ausus est. /d. Germ. 3j ; et Plin 
Paneg. 16. b.fllum. .Earner*. Paneg. ad Con- 
stant. 7. odium. Lu:an. 4. 725. iratas aspida*. 
Cic. 2. Phil. 18. >6. aiiquem mal^dictis. I'eUej. 
2. 118. 1. injuria. — Pro eitorquere, imp«- 
trdfi>, oblinere, elicert', cay-are, oltenere. I/or at. 
/.pon. V 111. Pro vucare quippiam ab aliquo. 
^f 3. Metaphori duci.i a super, paiagr. 3. Cic. 
6. .//(. 1. 7. Quam id rectum sit, tu judic.lis: 
tu- ad Catoni'in 'iuid<ut pruvocabo. Aput. de 
Mag. Ad litt.-t as PrudenlilliB provocistis: luterJs 
v:nco: qua rum si vullis exlrcmam quoque clau- 
suiain audiie, nun iuvidebo. - Plin. 7. Ep. 9. 
sub fin. Qui sint hi, adeo notum provocatumque 
est, ui demoiistraiione nun egeat. h. e. coinper- 
tum exploralumque; nam causer piuvocatnc et s«- 
pius acta; melius inlel'ijruntur : vel apertura, et 
quasi foras vocatum elicitumque: nam provocare 
elicere est. Veruiu omnis diflicultas lollilu., si 
legas probatumquc, quod facil ei MSS. fortius, 
ct nuperrirtii' cl. Hew. Keil.: alii lrg. provul- 
gatumque. — JN B. Provocare in integrum, re- 
vocare. Brut, ad Cic. 1. ad Bru:. 10. ft med. 
De Casare veto quod fieri potuit ac debuit, trans- 
aclum est , neque jam provocari in integrum 
potest. Alii et Or eh. leg. revocari: jed ne.itram 
leclionem hahueiim pro genuina, inquit Gruter. 
PROVOCO, as, avi, ,;tum, are, n. 1. <pro et 
volo). Part- Provotans I. et II. - Provolo est 
idem alque ante, aut ultra, aut longe volaado 
feror, volar fuori, o innanzi, od oltre, o lungi^ 
s'jtrrcTo/iai. 

I.) Proprie. Plin. 10. Hist. nat. 58. 70. (160). 
de columbis. Inter pullos ssepe ova inveniuntur, 
et alii provolant, alii erumpunt. Id. II. \bid. 
IS. 10. '62). de apib. Rubeta veniunt ullro, 
adrepenlesque foribus per eas sufflanl: ad hoc 
provolant. confestimque abripiunlur. Cttl.Aurel. 
3. Acut. 14. med. Animalia minuta provolantia. 
II.) Translate est celeriter procurrere. ffiri. 
Lucret. 6. 204. Tantus dis»idio nubis veotique 
procella Mittitur, ardent! 6onitus quum provolat 
ictu. Plin. II. Hist. nut. 31. 36. (111). Indi 
furantur aururu ajstivo fervore, conditis propter 
vapocein in cuniculos formicis: qu;c tamen odore 
sulliritiil.r provolant. ciebroque lacerant. Liv. 2. 
46. in fin. et 3. 62. fv.b fin. In primum infe- 
slis hiotis provolant duo Fabii. h. e. ad primarn 
aciem prucurrunt. Eodem mo do locutus est ibid. 
20.; el 10.14. succrdere in primum, dixit. Sic 
I. 12. Ipse ad primores Romulus provolat. et 
7. 7. Clamores ingenli provolant ante signa. et 
3. l«. Ipse in locum vicemque. cunsulis provolat. 
Or id. 6. Fast. 443. Provolat in medium, et 
magna, Succurrilc, voce, Non est auiilium flere, 
Mcti'llus ait. Alii teg. pr«volat; alii pervolat. 
('laud. Ouadtigar. apud Gelt. 2. 10. Eorum 
parentes cum propinquis capillo passo ia viatn 
provolarunt. C<rs. J. B. G. 10. a med. Subito 
omnibus copiis provolaverunt, impelumque in 
nostros eqnites fecerunt. — A Pseudo - Ascon. 
in Cic. IHoin. in (>. Civil. 15. tabu lata promi- 
nentia extra pariet.'in, proiotantia dicuntur.Ejut 
verba sunt: M;cnius quum uuniuin suam ven- 
deret Catoni et Flacco censoribus, ut libi basilica 
iedilicijnlur, execperat jua sibi unius columns, 
supra quam tectum projicerel ex provolaotibus 
tabu la lis. V. M.ENIA et SUIIVOI.4MEN. 

I'ROVOLVO, volvis, volvi, vrilQtum, voivere, 
a. 3. (pio et volvot. Part. Provolvens I. I.; Ptq- 
volulus I. I., 2. et II. -■■ De tmesi apud I'. I. 
t. — Pro volvo est idem ac porro volvo, volvendo 
protrudo, mere facio, devolvo, 7rpoxuXtci (It. 
roltolare. rivoltarr, far c.adere voltolor.i; Fr. 
rotifer en avant, fairc router decant soi; Hisp. 
rodar en adelante, hacer rodnr; Germ. \>or~ 
warts watzm, vorsich hinwiilzc.n,-rolltn, hin- 
rotten, hinvdtzen, hinkotlem ; Angl. to roll or 
tumble forwards, roll along, roll down). 

1.) Proprie. *} 1. Generatim Ter. Andr. 4. 
V 37. Nisi puerum lollis, jam ego hunc in me- 
dian) viam provolvam, leque ibidem per vol v am 
in luto. And. B. G. 8. 42. tlupas sevo, pice, 
scandulis cumplent : eas ardentes in opera pro- 



PHOVOU'TUS 

voliuni. Tac. 4. .Inn. 51. Miles contia detuilaie 
relit, pellere umbonibus, congestas lapidun moles 
proToUere. Adde ewhd. 2. Hist. 22. et 3. ibid. 
27. f irg. 10. j£n. 555. deturbat {caput) terra.', 
iruncumque tepentcm Provdvens, super hac mi- 
ni ico pec lore iatur. Ovid. 8. Met. 585. de amne 
tttmido . (unique loco Nymph as etc. Id frets 
proxoivi. Id. Jfalieul. 57. Feed us Lucanis pro- 
xolvitur ursus ab antris. f r i>g. 12. JEn. 532. 
buoc lora et juga subter Provolvere rcla. Lu- 
cret. 6. 551. ubi magnas in aqua: vastasque la- 
cunas Glaba vetuslate e terra provolvitur ingens. 
TVif. 1. Hist. 41. Trepidatiooe ferenlium Galba 
projectus c sella ac provolulus est, Curl. H.ii. 
13. Ingenlia saia in subeunles provolventibus 
harbaris. — Tmesis est in illo Lu-retii t. 1262. 
Mult a siti prostrata viain per, proque voluta Cor- 
pora, silanos ad aquarum strata jacebant, ^ 2. 
Specialim de iis, qui edoraturi, aut aiiquid pe- 
tituri procumbunt, et se prosternuot. Liv. 6. 3. 
I'ui quuin st mcesta turba ad pedes provolvisset, 
etc. Id. 34. 11. Fientes ad genua cousulis pro- 
volvunlur. Or ant, ue etc. Jus tin. 11. 9. 14.,' et 
Tec. 12. .Inn. 18. Gtnibus ejus provolulus. pro- 
strata, et Curt. 3. 12. 11. Mater et cunjux pro- 
vo'ula- ad pedes orare cceperunt, ul etc. 

II.) Translate. Tac. 6. .Inn. 17. Copiaru Yen- 
dendi secuta Tilitate, quanlo quis obaratior, a- 
grius distrahebanl: multique forlunis proYolvt- 
bantiir. adevano in miseria, fallivano. Sic 
t"-erti bonis. Cic. Flacc. 5. 11. devolutus fortuna, 
A put. de Mag. Ceterutn Cell f. 26. Provolutus 
eflususque in irani. el Tac. 14. .Inn. 2. Usque ad 
libita Pallanlis provoluta. abbas satasi, avvilitasi 
ad ogni piacere. 

PROVGLfTCS, a, um. V. vuc. p raced. 
PROVOMO, is, ere, a. 3. evemo, em it to. Lu- 
ctel. 6. 447. 'furbinis immanem vim provomil 
■ tque oroceilrc. 

PROVORSUS. a. urn. V. PROVERTO. 
PROVULGATUS, a, um. V. voc. seq. 
PROVLLGO et provolgo, as, avi, alum, are, 
a. 1. (pro et vulgo). Part. Provulgatus. — Pro- 
v ulgo est idem a<; perfulgo, spargo in vulgus, 
divulgate. Sueton. iVer 36. Duabus conjuratio- 
n : i'us provuigatis. .-Mi leg. promutgatis, alii per- 
vulgal 6. Apul. de Mag. ProTulgari eas liiteras. 
Alii Ug. proinulgari. Sidon. 9. /-'p. 11. Tbe- 
inatis inauuiti op'ram provulzat. 4.dde Tertull. 
4. adve- s. Marcion. 21 ; et Sulpic. Seve: 2. 
hitl. sarr. 5. 

PROFKGEO. V. PROV1DEO. 
PIUKT. V. i'RO. { 

PROX, bone vox, velut quidam prasigniu'eare 
tidetur, ut uii Labeo de jure pontiGcio L. xi. 
f'Stus p. 253. V. Mull. Prox, bona vox, ut as- 
timo , quasi proba voi. Paul- Diac. p. 252. 2. 
Villi. Sunt qui Plant o tribune t Pseud. 5. 1. 
33., sed alii rectius pax reponurst, 

PROXKNETA, a, in. 1. tnezzano. sensale. 
p: «yrTy,;, conciliator, interpres duorum inter 
se sli.mlantium, aut spondentiuiti, aliumve qutin- 
Tis contractum con vent uroque inrunlium: a vo- 
ce Graca allai'i. MaHial. 10. 3. I^u;e sulpburato 
no lit ernpta ramento Vatiniorum pro*, en eta fra- 
"lortim Seneat Up. Ity. .)> alienum facias o- 
portet, sed nolo, per intercessors m mulueris; 
nolo, proveaeia nomen tuum jactent. Adde lip. 
Vlg. 5(». tit. 14. ^ui De Proieiielis imcrihi- 
Jur. 

PROX£N£TlLi:M, i, n. 2. senseria, merces. 
qua proieneta datur. Clp. Dig. 50. 14. 1. Pro- 
icne'.ica jure licito petuotur. ef ib'd. 3. De pro- 
ven el ico ■quamquam est sordidurn") so lent prasi- 
d.s rognoscfre. /'. P1UI.ANTHROP1A. 
PROXlMiTl'S. a, um. V. PROXIMO, as. 
PROXlMATLS, us, m. i. dignita? ejus, qui 
i.. sacri» Valatii scrioiis mililans pro\imus erat 
magiitro llbeilorum. impp. Arcud- et Honor, 
Cod. Thead. 6. txt. '2&. tiui De proiimis comi- 
lib. dispo'itioniim inter ibitur . I. 11. et 17. V . 
PROXIMUS. 

PROXlMK et Proiume, adverb. V. PROPE. 
PROXlMlTAS, atis, f. 7... vicinitas. i-tyunfc 
vicinanza. 



— \)M — 

1.) Piopiic. t'iUuv. 2. 9. ante wed. Qua pars 
est proiima terra, per radicei eicipiens ex pro- 
ximitate humorern enodis efficitur. Ovid, de nuce 
56. Meque ream nimia proximitatis agi. Apul. 
de Deo Socrat. Nunc (nutes) pendula et mo- 
biles buc atque illuc vice navintn in aeris pelago 
ventis gubernantur, paullulum immulantes pro- 
ximilate et looginquitate. 

II.) Translate. ^ I. Est similitudo, somi- 
glianza. Ovid. 2. Art. am. 661. Die habilem, 
quacumque brevis; qua turgida. plenam : Et la- 
teat i ilium proximitate boni. Adde Sidon. Ep. 
1.5. ^ 2. Item propinquitasi sanguinis, cognatio, 
parent eta strella. Quintil. 3. 6. 95. Ouum hie 
testamento , itle proximitate nilatur. Ovid. 10. 
Met. 339. ipsaque damrto Est mihi proximitas. 
% 3, Item coojunctio. Apul. '2. l)ogm. Plat. Est 
amoris tenia species, quam diximus mediam, di- 
vini atque terreni proximitate cc-llectus, nexuque 
et consortio parili copulatur. 
PROXIMO, adterb. V. PROPE. 
PROXIMO, as, ate, n. 1. Part. Proximans et 
Proximutus. — Proximo est idem ac proximus 
sum, appropinquo, essere vicino. approssimarsi, 
uvvicinarsi. Sfy\,fn. Cic. 2. Xal. D- 4 4. 112. 
Capiti autcm Equi proximal Aquarii deitra, lo- 
tusque deir.ceps Aquarius. At Oreliius leyit pro- 
xirna. Solin. 48. 1'roximat ei Margiane regio. 
Apul. 2. Met. sub /in. Dum in victim proxima- 
mus. et II. ibid. Paullatim progressi, jam ripam 
maris pro x imam us. et 6. ibid. Sacra lis ioribus 
proximal, et 5. ibid. Luc proximante. Cc.ssiod. 
11. f'ariar. 6. Miles ad secreta judicis proiima- 
tus, pr^sulis sui famam aut ornat, aut macul.it. 
PROXlMUS el proxumus, a, um, adject. /'. 
PR0P1OR. 

PROZEL'SIS, i>, f. 3. est nomeo scberaatis, de 
quo h:tc M. Claud. Sacerd. 1. p. 456. Kexl. 
piozeusis, qua est contra ria bypozeusi, fit hoc 
modo. quum antea verbum ponilur. quod omnia 
posteriora conjungat, ut (T'irg, 7. Mn. 359.): Dal 
tibi praterea l'ortuna parva prioris Muoera re- 
liqutas Tioja ei ardtmte receptas. 

PRLUENS, enlis. adject. Corop. Prudential, 
Sup. Prudentisximus. — P'udens (per syncopen 
idem ac providens* nroprie est qui fulurum pra- 
videt. 

I.' Proprie. Cic. 1. Divinat. 49. 111. Alii in 
re publics exervitati - orientem Ijraonidern muito 
ante prospiciunt: quos prudentes possumus dice- 
re, id est providentes, diTinos nu!lo modo pos- 
! umus. — St'pius usurpatur, a serioris axi scri- 
t lor i bus. cum Infinite Plin. 8. his!, na'. 38. 
57. (1361. Ilk contra urinam spaigit, prudens. 
banc quoque leoni exitialem. ben sapendo* che 
etc. et ibid. 31. 41*. ("Ill;, Ob ea se peti, prudens. 
Curl. 7. 1. 4. llurum cogitatio subibat etercitum, 
sediliosaque voces refeiebanlur ad reacni. Qui* 
ille li.tud sane motus, salisque piudcns otii vitia 
negotio discuti, edicit, ut omnes in vestibuio re- 
gia pru.sto siot. 

11.) Translate. ^ 1. Sape est peritus, ductus, 
sciens. gnarus, pralico, perils, d-jtio. ~ ul (Jum 
tienitivo. Ennius a pud Get!. 12. 4. Mui latum 
veterum U-gum Jivuiuqu? bominumque Prudens. 
lie. Quinct. I!. 11. Geterarum rerum prudens 
et atttntus. Sail, apud Arusian. Mess, l'rudens 
oinDium. qu.i' se.iatus cinsuerat. Horai. 4. Od. 
!i. 3i. est animus tibi Rjrumque prudens et se- 
cundi>. Tempo ribus dubiisqtie rectus. Ovid, He- 
niid. 5. 140. Me mis e ram, quod amor non est 
medicaid lis her bis! Deiicior piudens ar lis ab arte 
mea. A'epos Con. 1. Pmdens rei militniis. Salt. 
in epist. Milk' id. a med. Mililes belli pruden- 
tes. Colum. 2. H R. 2. 15. Nun solum agrico- 
latiouis. sed universa saluTa prudens. Id. 7. if>id. 
3. 16. Veterinarian medicina piudens esse de- 
bet pecoris maeisier. Juvenal. 3. s6. adulandi 
gens prudenlissima. Liv. 31.2W. ,,d jin. Achai lo- 
corum prudenles. pralici dei sili. Tac. Agric. 19. 
Animorum prounci r prudens, simulquv doclus 
per aliena experiments. Id. 3. Ann. 69. mode- 
r.cdi. Id. 2. ffisl. 25. Celsus doli piudens re- 
pit !; il suos. Oell. 14. 2. circa med. Pelo. ut face- 
ret me, ut earum rerum essem piudentior.piu in- 



PRUDENS 

formulo } piii pratieo. — Hinc juris prudentes 
juris periti, jureconsulti, giureconsulti: qui el 
prudentes absolute dicuntur. Ulp. Dig. 38. 15. 
2. txtr. y Pompon, ibid. 1. 2. 2. et Papinian. 
ibid. 1.1. 7. et 40. 7. 36. Justinian. 1, Insti~ 
tut. tit. 2. a med. Responsa prudentum sunt sen- 
teotia et opiniones eorum, quibus permissum 
erat de jure respoadere. — b] Cum Ablativo 
et praposit. in. Cic. Amic. 2. 6. Quia prudens 
esse in Jure civili putabatur. — c) Absolute ', 
Genitivus eoim ex contextu facile patet. Sail. 
Jug. 49. Ut prudentes cum imperitis-manum 
consererent. h. e. prudenles locorum. Id. Cat. 
8. At populo Romano numquam ea copia fuit, 
quia prudentissimus quisque maxime negoiiosus 
erat. Petron. Satyr. 8S. Gonsulcre prudeotiorem 
ccepi atates tabularum. — d) Piudens quip- 
piam facere dicitur, qui rem videos, data opera 
aiiquid facit. Ennius apud Jfon. p. 1 50. 6. Merc. 
L'l pro Romano populo ptognariter arrais Cer- 
tando, prudens animam de corpore milto. Horal. 

1. Sal. 10. 87. Complures alios, doclos ego quos, 
et arnicos Prudens pratereo. a bella posta. et 

2. t'6t\l 7. 68. Ibis sub furcarn prudens. Id. Art. 
P. 462. an prudeus hue se dejecerit. Ovid. 8. 
Met. 364. Ilia deant longo piudens serinune te- 
nebat. — Et cum opposite imprudens, Gell. 20. 
I. 34. Meque ejus, qui membrum alteri rupis- 
set-,tantam esse habendain ration em arbitrati 
sunt (decemviri), ut, an prudens imprudens ve 
rupisset, speciandum putarent. — e) Eleganter 
cum sciens jungitur. Poeta apud Cic. 6. Fam. 

0. ante med. T_'t in fabuiis Amprtiaraus, sic ego, 
prudens et sciens ad peslem ante oculos positam 
sum profectus. Ter. Eun. 1. 1. 27. Prudens, 
sciens, vivus, vidensque pereo, Ubi Donatus: 
prudens, qui intelligent sua aiiquid senlit: 
sciens. qui alicujus indicio rem cognoscil. Ergo 
prudens per sese, sciens per alios. Cic. Marcell. 
5. 14. Prudens et sciens tamquam ad interilum 
ruerem volunlariuin. Ccelius ad Cic. post ep. 9. 

1. 10. ad Atl. sub jin. Nee te sciens prudensque 
Co demiita 8 , unde exitum rides nullum esse. 
^ 2. Geceralim est prudentia ptaditus, ntulta- 
riini rerum peri tus, providus, sapiens, prudente, 
provido. cdij'pwv, Ccdyip.oi. — a ) Sapissime de 
bominibus cum Abiativo et pr.cpos. in, aut cum 
Accusative et pr.tpos. ad, aut absolute. Cic. 
Brut. 31. II". L't omoes fere Stoici in disse- 
rendo pru>t- ntts.inii junt. Id. ibid. 68. 239. Ele- 
gans in dic-.ndo, in evistimando admodum pru- 
dens. Id. Por.tej. I;., 13. Vir ad labores belli 
rmpiger. :td usuu; ac uisciplinain peritus, ad COn- 
silia prudens. Id. Amic. 1. 5. Quo ^Catone) nemo 
fere stuioi temporibus illis, nemo prudenlior. 
Id. i.de republ. 46. 4 us homines amicissimi ac 
prudentissimi. Id. 1. Oral. 9. 36. Prudentium 
coQsitiis co i n puis us. /d. Partil. orat. 5. 15. Orator 
prudens et providus. Id. Orat. 5. 18. Vir natura 
peracutus et prudens. Id. Cluent. 38. 107. Quis 
P. Octavio iogenio prudenlior, jure perilior? 
Sueton. Tib. 2t. (jrcomspectissirnus et pruden- 
tissimus princeps. Id. 1. Legg. 16. 45. Quis pru- 
dentem, el, ut ila dicam, catum, non ex ipsius 
habilu, sed ex aliqua re externa judicet? Ifo>at. 
1. Ep. 16. 32. Vir bonus et prudens dici dete- 
ctor egu ac tu. Id. Art. P. 445. Vir bonus et 
prudens versus nprebendet ineites etc. Id. 2. 
ibid. 2. 155. si diviti:r prudentem facere possent. 
Justir.. 9. S. 13. Prudenlior ille consilio, hie 
animo magnificenlior. Pelron. Satyr. 112. in 
fm. Usus est miles ingenio prudenlissima femi- 
na. — Cum Ablat. el p rapes, de. Pseudo-Sail, 
init. orat. 2. ad Crvs. Neque de I'uturo qnisquam 
satis cnllidus salisque prudens est. — bl De 
atitractis. Cic. 5. /'in. 21. 5S. Prudens, tempe- 
rata, forlis, just;i ratio. .Vepos Lumen. 3. Hoc 
ejus fuit punlenlissiinuni consilium, ut etc. Ovid. 
He raid. 21. 137. Prudens aniini sententia. And. 
B. Alex. l 24. exlr. Prudimti^imo consilio facere 
aiiquid. ^ ">. Est eliam circumspectus et ta'i- 
tus- Cic. 4. Fam. 14. 2. Qui me hire pradicen- 
tem. atque op lime coc«ulentem saluti sua malc- 
bai;i nimium limidum. tjuam satis prml?nlcrn 
ejistiinaii. 



PRUDENTER 

PRUDENTER, adverb. Comp. Prudentius 1.; 
Sup. Prudentissime 2. — Prudenter «J 1. Est 
provide, sapienter, prudentetnente, ppoviuwj. 
Cic. Amic. 1. 1. MulU ab eo prudenter disputa- 
U. Id. 3. de republ. 9. t'n /in. Quod quum facia - 
muj, prudenter facere dicimur. Id. 2. Z?t*v<nat. 
5. 12. Aut belli adrainistrationem prudentius 
quam imperator coojectura adsequelur. Id. 5. 
Fin. 6. 15. Facil igitur Lucius noster prudenter, 
qui audire de surarao bono potissimurrr velit. Id. 
Amic. 2. 6. Multa pro visa prudenter. Augustus 
apud Sucton. Tib. 21. Non potuissc quemquam 
prudentius gerere se, quam tu gesseris. ^ 2. 
Perite, ducte. Cic. 2. Divinat. 72. 150. Acutissi- 
me senientias suas prudenlissimeque deftndere. 
Vol. Max. . 3. 3. n. 4. extern. T otius mundi 
naturam prudentissime et facundis6ime exprorn- 
psit, 

PKCDENTIa, a?, f, 1. idem ac providentia (ex 
qua per syncopeo facta est), b. e. facultas prac- 
videndi fuiura, jrpovota, # prevedere, anlivedi- 
mento. 

I.j Proprie. C'tc. fragm. apud /Vow. p. 41. 31. 
Merc, id eotrn est -sapientis providere : ei quo 
sapientia appcilata est prudentia. Id. Senect. 
2!. 78. Quum lanta celerilas animoium lit, tanla 
memoria pr*?teritorura, futurorumque prudentia. 
Ila legit JS'on., alii providentia. et 6. de republ. 
apud lYon. Ibid. Totain igitur exspectas pruden- 
tiam hujus recloris, quat ipsuro nomen hoc na- 
cta est ei provideodo. 

H.) Translate, f 1. Est scientia peculiars 
alicujus rei, pjritia, facultas. Cic. 2. de republ, 
36. Qui (decemviri) quum x. tabulas summa 
legum apquitate prudentiaque conscripsisaent, etc. 
Id. 5. Fin. 6. 16. lit medieina valetudinis, oa- 
vigationis gubernatio, sic virendi ars est pru- 
dentia. Id. 2. Divinat. 4. 11. Physicorura est 
ista prudentia. tYepos Cim. 2. Habebat enim ma- 
gnam prudentiam cum juris civiiis, turn rei mi- 
litaris. Cic. 1. Orat. 60. 256. Prudentia juris pu- 
blics. Juvenal. 12. 32. nullam prudentia cani 
Recloris conferret opera, la pratica del canuto 
pitoto. ~~ Hine etiara intelligentia, vis cogno- 
scendi, peritia, intendimento, sapere, ingegno, 
cognizione, capacita. Cic. 1. Oral. 36. 165. 
llano omnem scientiam ct copiam rerum in tua 
prudentia sciebam inesse. Id. Partit. orat. 8. 29. 
FacilHme auditor discit, et, quid agatur, inteiligit, 
si deiinias, si dhidas, si neque prudentiam ejus 
impedias confusione parlium, nee meraoriam 
multitudine. Id. Orat. 8. 24. Semper oratorum 
eloqucntbe moderatrix fuit audilorum prudentia. 
Adde Juvenal. 10. 48. (Solum. 12. /{. R. 57. 6. 
Nee tamen canis natuia dedit cunctarurn rerum 
prudentiam. Id. 1. ibid. 1. 1. Prudeotia rei. 
^ 2. Quia vero ex bac praevidendi facultata ori- 
tur recta agendi ratio; suraitur fere pro scientia 
bene- agendi et vivendi, prudenza, senno, sa- 
viezza, <pp6vr,<us. Cic. 3. Nat. D. 15. 38. Pru- 
dentia constat et scientia rerum bonarum et rna- 
laruci, et nee bonarum nee malarum. Id. 1. Off. 
43. 153. Prudentia, quam Graaci (pacvrjptv, est re- 
rum expetendarum fugiendarumque scientia: sa- 
pientia autera, quam principem dixi, rerum est 
divinaruin alque bumanarura scientia. Id. 5. 
/"in. 23. 67. Prudentia cernilur in delectu bo- 
norum et maloruin. Id. Partit. oral. 23. 81. 
Prudentiam malivin, fortitudinem audacia iraita- 
tur. Id. 2. Invent. 53. 160. Prudentia? partes 
iunt memoria, intelligentia, providentia. Id. Se- 
nect. 6. 20. Temeiitas est florentis tela til, pru- 
dentia senescentfs. Id. Partit. orat. 22. 76. Pru- 
dentia in suis rebus, domeslica; in publicis, ci- 
vilis appellari solet. Id. 4. Fin. 27. 76. Omfai- 
bus arttbus vulumus attrlbutam esse earn, quae 
communis appellalur prudentia. Virg. 1. G. 
416. rerura fato prudentia major. Pal. Place. 
4. 622. saepe acri potior prudeutia dexlra. Cic. 
12. Alt. 4. extr. Ad omnes res adbibere pruden- 
tiam. Pronto i. ad M. Ctes. 2. Ratio consilio- 
rum prudentia dicitur, va'.ura impetus dtvinatio 
appellalur. Capell. 3. p. 33. Irtteota circumspe- 
ctione cautissima, et omnia rerum vigili distin- 
ctione discriminans, dicebatur Prudentia vocilari. 



— 948 - 

PRUGNUM pro privjguum . per syncopao. 
Paul.^ Diac. p. 226. 22. Mull. 

PRUlNA, a?, f. 1. Sunt qui voeera dedueunt 
a frpwivo's matutinus. Paul. Diac. p. 226. 21. 

Mull. Pruina dicta, quod fruges ac virgulta per- 
urat. — Ceterum pruina est ros frigore concre- 
tus: non enim Ot, nisi hiemali tempore et sereno, 
rnx^vTi (It. brina, brinata; Fr. geUe blanche, 
givre, frimas; Hisp. escarcha; Germ. d. Reif; 
Angl. a frost, a hoar frost, rime frost, rime). 

I.) Proprie. Varro >. R. R. 2. 5. biberno ac 
verno temporej pruina jam eihalala, prupeliunt 
o»es in pabulum. Plin. 31. Hist. na'.. 3. 21. 
(33). Kore nimio scabiem fieri, pruina uredi- 
oem. Id. 2. ibid. 60. 61. (152X Pruina m gigni 
ex rore gelido. Seneca 4. Qwest, nat. 3. extr. 
Quod inier aquam et rorem interest, hoc inter 
pruiaaru et glacictn; nee non inter nivem et 
grandinem interesse. Cic. 2. IVat. D. 10. 26. 
Aqua congiaciat frigoribus. el nive pruinaque 
concrescit. Id. 2. Cat. 10. 23. Quo pacto ill! 
Apenninum, atque illas pruioas ac nives per- 
ferent? Lucret. 2. 520. rigidis insessa pruinis. 
Vol. Flacc. 2. 287. canis urebat {ratem) luna 
pruinis. Horat. 1. Od. 4. 4. prata canis albicant 
pruinis. Ovid. 3. Fatt. 357. Mollis erat tellus 
rorata mane pruina. et 5. ibid. 215. Roscida quum 
primum foliis eicussa pruina est. et 6. ibid. 730. 
e pratis uda pruina fugit. Id. Heroid. 10. 7. 
Tempus erat, vitrea quo primum terra pruina 
Spargitur. Id. 3. Met. 487. ut intabescere flava; 
Igne levi cerae, matutinseve pruinne Sole tepente 
solent. Stat. 3. Thtb. 468. madidos ubi lucid us 
agros Ortus, et algeutes faxavit sole pruinas. 

II.J Translate. ^ 1. De nive, frigore, et gla- 
cie. Firg. 3. G. 363. Interea toto non secius 
aere ningtt: Intereunt pecudes, slant circumfusa 
pruina Corpora magna boum. Vol. Flacc. 8. 210. 
Hyperboreae pruinae. Gell. 12. 5 ad fin. Cur aut 
in ardoribus soils aestuet, aut in pruinis irama- 
nibus obrigeicat. Lucret. 3. 20. nix acri concreta 
pruina. Petron. Satyr. 123. Ductus stupuere 
pruina. ^ 2. Metonyraice. Virg. 1. G. 230. Ad 
medias sementem eitende pruinas. h. e, hiemes. 
^ 3. Significat etiam crassum aiiquem et pin- 
guem humorem. Gargil. 2. de re hortens. (e- 
dente ./. A. Scottio) 7. de amygdalis. Fiunt 
dulcia ei amaris, si circumfosso stipite tribus a 
radice digit is latior caverna ponitur, qua pruina 
decurrat. De ead. re loquentes Plin. 17. Hist. 
nat. 27. 43. (252). et Paliad. 2. R. it*. 15. n 
med.j II I e piluitam, hie -noxj'um humorem vo- 
cat. 

PR0lN6SUS,a, urn, adject, pruinis abundans, 
tfa^vwSiK, dbbondante di brina. 

I.) Proprie. Ouid. 2. Amor. 19. 22. Longa 
pruinosa (rigora nocte pati. el I. ibid. 6. 65. et 
ibid. 13. 2. Pruinosus axis. Id. 1. Por»f. 2.56. 
Sive pruinosi Noclis aguntur equi. Id 4. Met. 
82- Solque pruinosas radiis giccaverat herhas. 
Colum. i. R. R. 23. 2. »>Ii status frigidus et 
pruinosus. Auson. Edyll. 14. 13. Rara pruinosis 
canebat gemma frutetis, Ad primi radios ioteri- 
tura die. Adde Gargil. Mart. p. 402. ed. A. 
Maio. 

II.) Tianslale. Petron. Satyr. 83. extr. Sola 
pruinosis horret facundia pannis. h* e. birtis, iri- 
tis, squalen libus, miniir.e nitidis aut comptis : 
vel ea ratiune loquitur, qua Martial. 12. 36. 
et 14. 137. algentes togas dixit: vel demum 
pruinosi panni dicuntur, quia orator facundus 
ei pauper tecio careus sub dio et pruinis degere 
neglectus cogitur. 

PRUiN'A, ie, f. 1. carbone acceso, bragia, bra- 
ce, cc'vS-pa£ rjupsvoi, UvStpattiq, carbo vivus. Vi- 
detur esse a sruptvof igneus, unde per syncop. 
purna, mox pruna. Virg. 11. /En. 787. medium 
freti pietale per ignem Cultorei inulta premimus 
vestigia pruna. Ubi Servius: Pruna, quamdiu 
ardet, dicitur. Horatius (1. Sat. 5. 36.): Prsete- 
Uam, et latum ciavum, prunajque batlllum, Quum 
aulem exstincta fuerit, carbo nominatur. Teren- 
tius i Adetph, 5. 3. 63.): Tata «icoctam atque 
atram reddam, quam carbo est. Virg. Jfor. 9. 
El cinis ubducta: celabat lurnina prunae. Id. 5. 



PRURIO 

/En. 103. Subjiciunt veribui prunas, et viscera 
torrent. Ptin. 20. Hist. nat. 6. 23. (54). Allium 
sub pruna coctura. Id. 20. ibid. 3. 11. (45]. Pu- 
tamina exujta in pruoa.. Id. 32. ibid. 7. 25. (78,). 
Aceti cyathum in calice novo leoi pruna deco- 
qiiere. Id. 13. ibid. 4. 9.(39). E palmis prun* 
vivaces ignisque lentus. 

PRCnETL'M, i, n. 2. locus prtmis consitui. 
Gloss. Lat. Gr. Prunetum, w^.\x\ip.r l 'KtAv. 

PRCNtClUS, a, urn, adject, jam pruna faelus. 
Ovid. 12. Met. 271. Ecce rapit mediis flagran- 
tem Rhaetus a_b aiis Prunicium torrem. Alii per- 
peram leg. primitium. 

PRCXOLCM, i, n. 2. deminut. pruni. Trans- 
late. Pronto de oration, (edenla iterum A. Maio) 
Ep, 1. ab init. Co nfusam earn ego eloquentiam 
partim igneis (fortasse legend, ligneis) nucibus 
Catonis, partim Senec« mollibus et febriculosi* 
prunuleis insitam, subvertendam censeo radicitus. 
Prunuleis ap^atxwc pro prunulis scribitur. 

PR ON CM, i, a. 2. prugna, susina, koxhu p.rj- 
~>.ov, fructus pruni arboris: Ua fortasse vocatur 
ab igneo colore. V. PRUNA sub init. Hujui 
varia sunt genera, Armenia, £gyptia, cereola, 
Damascena, onyebina, purpurea, praecoqua, sil- 
vestria, vi>r.>icoloria, nigra, hordearia, asiaina, 
etc., quae praeter Colum. et Paliad. enumerat 
Plin. 15. Hist. nat. c. 13. Ovid. 13. Met. 817. 
Prunaque non solum nigro liventia succo, Ve- 
rum etiam generosa, novasque imitantia ceras. 
Martial. 13. 29. de Damascenis. Pruna pere- 
grin* carie rugosa senectae Surae: solent duri 
solvere ventris onus. Id. 1. 53. cana vocat, qu* 
Virg. 2. Eel. 53. ccrea, Colum. 10, R. R. 404. 
cereola. — (.eterum Virg. 4. G. 145. Eduram- 
que pirum (distulit), et spinos iara pruna feren- 
les. h. e. quibus jam pruaus insita erat. Horat, 

1. Ep. 16. 8. quid, si rubicunda benigni Corna 
vepres et pruna ferant ? Proper!. 4. 2. 15. Hie 
dulces cerasos, hie auctumnaiia pruna Cernis, et 
asstivo mora rubere die. 

PRC'NUS, i, f. 2. prugno, susino, itooCrri, ar- 
bor pruna ferens. Colum. 2. R. R. 2. 20. Ebu- 
lum, rubi, pruni silvestres. Plin. 13. Hist. nat. 
10. 19. (64). Prunus ^gyptia. Paliad. ejus co- 
lendaj rationem tradit. 3. R. R. 25. ad fin. et 
12. ibid. 7. circa med., inserend* 2, i6id. 15. 
in ftn. et de Insit. 113. 

PRCRIGlNOSUS, a, um^ adject. ^ 1. Est 
prurigine laboruns^^uauoij, o'S«|r)OT«x6?, stizzoso. 
Paul. Dig. 21. I. 3. Gibberosi, vel curvi, Vel 
pruriginosi, vel scabiosi {morbosi non sunt). 
^ 2. Item turpi pruritu laborans. Auct. Priap. 
64. qu* tot li^uris, quot Philenis enarrat, Non 
edilis, prurigir.osa discedit. 

PRURIGO, Inis, f. 3. idem quod pruritus, 
xv>;apio'f, 6a~x£r,op.6$, pizzicote, prurito, stizza: 
et *f 1. Pra;cipue dicitur de morbo culis. Ceis. 

2. 8. a med. Ubi torpor atque prurigo perva- 
gautur, inodo per totu.n caput, modo in parte. 
Martial. 14. 23. cujus lemma Auriscalpium. St 
tibi morosa prurigine verminat auris, Arma da- 
rn us tan lis apta libidinibus. Plin. 23. Hist. nat. 
8. 81. (154). Cutis pruriginem succus baccarura 
lauri emendat. At sillig. legit porriginem. Id. 
27. ibid. 4. 5. (Is). Aloe sanat prurigines et sca- 
britiero genarum. Id. 25. ibid. 11. 87. .'136). Hys- 
sopurn resistit prurigini in capite. *J 1. De pru- 
ritu turpi. Juvenal, fi. 326. ; et Martial. 4. 48. 
et 11. 73. V. vocem seq. II. 3. 

I'RCrIO, is, Ire, n. 4. Part. Pruriens II. 4. 
— Prurio est libidine scaipendi laboro, pruri- 
tum habeo. excremenlis acribus per pnros cutis 
exitum qua;rentibus, quasi peruror et ad scaben- 
dum invitor, xvr^op-ai (It. mi pizzica, ho piz- 
zicore, o prurito, o stizza; l'r. eprouuer une 
ddmangeaison; Hisp. concomerse, tener gana 
de rascarse; Germ, iucken; Angl. to itch, have 
theitch). 

I.) Proprie. Scribon- Compos. 193. Rpheme- 
ron potuin protinus totum os prurire facit. 

II.) Translate. ^ I. l'acete I'laut. Pain. 5. 
5. 36. Nuin tibi, adolescens, mala?, an dentes 
pruriunt, qui buic es niolusUis? h. e. \a tibi vi* 
malas et dentes pugnis perfticari? Id aulem erat 



PRURIOSUS 

!n lupentitione Gentiliara, ut si quod prurirel 
membrura, boni aliquld aut mali ora'marentur. 
Qoo pertinent ilia ejusd. Mil.glor. 2.1.14. Timeo 
quid rerum gesserira blc : its dorsus totus pru- 
rit. et Amph. 1. 1. 139. Perii! dentes pruriunt. 
Adde Bacch. 5. 2. 75. Simile est illud Pseun. 1.1. 
104. Atque id futurum unde? ps. unde dicam ne- 
scio, nisi quia futurum est: ita sapercilium salit. 
et Asin. 2. 2. 49. Scapula gestibant mihi. et Plin. 
28. Hist- nat. 2. 5. (24). Quid et absentes tinnitu 
aurium praesentire sermones de se, receplum est. 
et Grascum proverb, apud Erasm. ci Theocrit. 
Exdyll. 3. v. 37. 'AXXareu o'pS'a.Xpos x«m <J S«- 
fso?. apay' iSrjato Aotccv. Unde Juvenal, 6. 577. 
si prurit frictus ocelli Angulus, inspecta genesi, 
collyria poscit. <f 2. Est gestire. vehementer 
cupere, Martial. 3. 58. Vitulusque irtermi fronte 
prurit in pugoam. ^ 3. Prurire etiam dicun- 
tur, qui obsccena libidine tentaotur. Catull. US. 
2.; Plaut. Pers. 1. 1. 32. et Stick. 5- 5. 15.; 
Martial. 14. 203., 3. 93., 6. !»7., 9. 91., 10. 67. 
et II. 81.; et Juvenal, if. 163. ^ 4. Est etiam 
excitare libidinein. Martial. 1. 36. Lex bsec car- 
minibus data est jocosis, Ne possint, nisi pru- 
rient, juvare. h. e, nisi libidinein excitent. Id. 
12. 96. Musasi patbicissimos libellos, Et tinctas 
sale prurient*; charla*. Apud Catull. 16. 9. si- 
milem habes sententiam. 

PRCrToSUS, a, um, adject, qui prurigirjem 
excitat. Ccel. Aurel. 2. Tard. 1. n. 33. Squilla, 
quam vulgo bulbum pruriosura vocant. 

PRCRITIVL'S, a, um, adject, pruritum faciens, 
ut Pruriliva ulcera, Plin. 19. Hist. nat. 8. 45. 
(157). Ita legit Harduin. et Sillig. ex MSS.; alii 
perperam provenientia. 

PRCRiTL'S, us, m. 4. f I, Est sensus in 
Cute leviter ntordens, ex humore acri exitum 
quserente, x.vr,ou6s, pizzicore, prurito, prudo>e, 
ttizza. Plin. 9. Hist. nat. 45. 68. (146.. de ur- 
ticis. Vis pruritu mordax. Id. 23. ibid. 1. 16. 
(26). Pruritum afferre. Id. 30. ibid. 3. 8. (20). 
intolerabiiem facere. Id. 23. ibid. 1. 9. (13). 
fovere. Id. 27. ibid. 7. 28. (51). sanare. Id. 24. 
ibid. 6. 14. (23;. toilers. Id. 32. ibid. 10. 40. 
(119). scabiemque sedare. Id. 9. ifrtd. 45, 68. 
(147). attritu petrse scalpere. Seren. Sammon, 
6. 87. Pruritus autem salsos levat bumor aceti. 
^ 2. Item est litillalio Venerea circa pudenda. 
Capell. 1. p. 3. Venus prurilui subscalpentem 
circa ima corporis Psyches apposueret volupta- 
tem. 

PRYMNA, », f. 1. itc-vuvr), et Ionice trpufiva, 
puppis. Vox a Lexico espungenda; occurrit enim 
solum mod o in .Vot. Tir. p. 177. 

PRYMNllSlUS, a, um, adject, a «rpuftvct pup- 
pis, est ad puppim pertinens. Paul. IHac. p. 
224. 16. Mull. Prymnesius palus, ad quern fu- 
nis nauticus religatur, quem alii tonsillam dicunt. 
Isid. 19. Oria. 4. 6. Prymnesius funis, quo na- 
vis in litore religatur ad palum. V. PR1MNE- 
SITJS. 

PRYTANES et Prytaois, is, ro. r.pvxavic., £»;, 
pr&fectus, administrator, cuslos, lummus magi- 
stratus Aihenis » cui reipublicas adruinistrandae 
cura incumbebat. Seneca Tranquitl. 3. Son 
enim vis, nisi consul, aut prytanes, aut ceryx, 
aut sufes, administrare rempublicam. — Etiam 
Rbodii summum eorum magistratum pryiania 
vocabant, teste Liv. 42. 45. 

PRYTANEUM,!, n. 2. IIpoTavetov, locus Alhe- 
nis in arce, in quo prytanes judicia exercebajit, 
et in quo viri bene de republ. meriti publicis 
•umptibus alebantur. Cic. 1. Orat. 54. 232. Et 
ut ei victus quotidianus in prytaneo publice pras- 
beretur : qui honos apud Graecos maximum ha- 
beretur. — In aliis quoque urbibus fuisse liquet. 
Liv. 41. 20. Cyzici in prytaneum, id est pene- 
trale nrbis, ubi publice, quibus is honos dalus 
est, vescuntur, vasa aurea mensae unius posuit. 
Cio. 6. Verr. 53. 119. Altera est urbs Syracu- 
sis, cui noinen Achradina: in qua forum maxi- 
mum, pulcberrimas porticus, ornatissimum pry- 
taneum, amplissima curia. Inscript. apud Gru- 
ter. 174. 7., qua; est apud Or til. 3838., suum 
el Rhegii in Calabria prytftnenm fuisse. oslendit, 



— 949 — 

(V. M or cell. T. 1. p. 246., qui post Monsanwn 
eamdem interpretatur). Casaubon. in animad- 
versionib. in Athen. I. 15. c. 19. satis probat 
in omnibus Graeclx urbinui suum prytaneum 
fuisse et Vestx sacrum. Bine Suidas vult dictum 
esse, quasi impo'c xatutl^v^ h. e. locus, in quo 
ignis perpetuus asservabatnr, ut Romae in ternpio 
Vestw. Alii quasi jrupou Tctftslon, quia ibi asser- 
vabatur frumentum, et distribuebatur alendia 
bene de republics merltis. Alii tandem rectius 
derivant a npo, ila ul upuravK idem sit ac irpw- 
T05 primus: cf. Sanscr. puratana et Lat. pr»* 
ttinus. 



PS 



PSALLO, lis, li, lere, n. 3. Part. Psallens 1. 
— Psallo <f 1. Stricto sensu est initrumentura 
aiiquod musicum puiso, tango, leni motu percu- 
lio, fidibus cano, ijiaXXw, tuonare. Sail. Cat, 25. 
Litteris Gra?cis atque Lalinis ( Sempronia) do- 
cta, psallere et saltare elegantius, quam necesse 
est proba;. Horat. 4. Od. 1 3.7,Chia docta psallere. 
Gell. 19. 9. Qui canerent voce, et qui psallerent. 
Ctc. 2. Cat. 10. 23. Qui non solum amare et ama- 
ri, neque psallere et saltare, sed etiam sicas vibra- 
re et spargere venena didicerunt. Plerique alii 
leg. saltare. Sueton. Tit. 3. Canlare et psallere 
jucunde. Sparlian. Hadrian. 14.; et Aurel. Vict. 
Epit. 14. Psallendi et cantandi scientia. Apul. 
Florid, n. 15. Laeva distaniibus digltis nervos 
molitur : dextera psallentis gestu pulsabulum ci- 
tbaras admovet. Adde. Horat. 2. Ep. 1, 33. % 2. 
Est etiam cantare ad citharem. Ccesius Bassus 
apud Priscian. 10. p. 897. Putsch. Calliope prin- 
ceps sapienti psallerat ore. Aurel. Vict. C&sar. 
5. de Iterant. Qui dum psallere per ccetus,Grae- 
corura invento, in certamen coronas ccEpisset, 
(V. Sueton. Ner. 20. er 21.) Prudent. 10. trcpt 
oxtp. 837. docta muiier psallere Hymnum cane- 
bat carminis Davidici. Horat. quoque he. cit. et 
Sail, hac eadem significatione usurpasse, pleri- 
que volurtt. ^ 3. Apud Hieronym. Ep. 107. 
n. 10. et alibi; et Augustin. in Psalm. 46. et 
65. et alibi, psallere est, Psalmos David, qua; 
sunt laudes Dei, canere, sive adbibito psalterio, 
sive assa voce fiat. 

psallOgItharista. y. chorocithari- 

STA. 

PSALMA, atis, n. 3. t^oXpa, caotus cilbarae: 
item carmen ipsum, quod ad citharam canitur. 
.lugustin. in Psalm. 4. ante med. Psalms est, 
quod psallitur: diapsalina interpositum in psal- 
lendo sileatijro: sympsalma vooum copulatio in 
canlando. Alii apud Hieranym. Ep. 28, putant. 
diapsalma esse commutalionem metri; alii pau- 
sationem spiritus: alii alterius sensus exordium, 
etc. Hieronymus ipse docet ibid. n. 3. esse co- 
pulationem superiornm ct ioferiorum. V, ibi 
plura; et Isid. 6. Orig. 19. 

PSALMlCEN, Inis, m. 3, qui psalmos canit, 
ut Psalmicines clerici, apud Sidon. 5. Ep. 17. 

PSALMlsO.NL'S, a, um, adject, qui p.almis re- 
sonat. Alcim. Komiliar. fragm. 7. Quum ad 
prajsens psalmisonum solerane per centum est. 

PSALM1STA, :v, 10. 1. salmista, tfiaX^tiCTT»j{, 
qui psalmos facit, el cantat. Hieronym. i. ad- 
vert. Pelag. n. 2. et 3. ibid. 2. el 11. in 
Isaj. 38. 

PSALMIZO, as, arc, a. et n. 1. psallere. Gloss. 
Cyrill. *tatX\w, nabitizo, psalmiio. 

PSALMODiA, se, f. 4»i^w$ta, psalmorum can- 
tus. Hieronym. Ep. 86. lit, in opere et cibo 
separata? (virgines), psalmodiis et orationibus 
jungerentur. Cassiod. Hhet. in fin. Vocif dili- 
gentiam in psalmodiae decantatione cuslodiet. 

PSALMOGRAP1IUS, >, m. 2. qui psalmos fa- 
cit, iJiaXfto'ypjnpoc, salmista. Sidon. 7. in con- 
tione post Ep. 9. Sicut psalmographus ait. h. e. 
rex David, Tertull. carm. 3. advers. JUarcion. 
130. Psalmographus David , magnus rex atque 
prophets. Venant. 8. carm. 7. p. 21. Psalmo- 



PSALTRIA 

graphi plectro cantata est ista virago . h. t. 
Maria Virgo. 

PSALMU3, i, m. 2. sonus citbar* seu ndium, 
et carmen quod ad sonum ndium canitur, $aX- 
u6{ t $almo. A Christianis scriptoribus dicitur 
per antonoraasiam de sacris hymnis, seu canticis 
David regis, quia ed psalterium ea cantare mos 
fuit, quod et ipse auctor fecisse dicitur. Tertull. 
advers. Prax. 11. etc.; Lactant, 4. 8. et 12.; 
Hieronym. ; Augustin. etc. 

PSALTERIUM, li, n. 2. Antepasnultimam li- 
center corripit Arator. prosf. 1. 14. Psalterium 
lyrici composuere pedes. — Psalterium est in- 
strumentum musicum fidibus instructum, simile 
citbaras, differens tamen, ({laXnjptov, salterio, 
arpa. 

I.) Proprie. ^ 1. Stricto sensu. Augustin. in 
Psalm. 56. a med. Psalterium et orgsnum, quod 
quidem manibus fertur perculientis, el chordas 
distentas babet: sed ilium locum, unde sonum 
accipiunt chordae, illud concavum lignum, quod 
pendet, et tactum resoaat, quia concipit aerem, 
psalterium in superior! parte ha bet: citbara au- 
tem hoc genus ligni concavum et resonans in 
Inferiore parte habet. Itaque In psalterio chordae 
sonum desuper accipiunt, in cithara in inferiore 
parte. Eadem fere habet in Psalm. 32. 70. 80. 
et 150. Similiter Cassiod. in Psalm. 150. Psal- 
terium est In modum cilharas conversa posillo. 
Buccas enim quasdam sonorai ligni gestat in ca- 
pite, ubi ab imo venientes cbordarura sonos in 
altum rapit, et gratissima, quantum dicitur, mo* 
dulatione respoodet. Id. prcef. in Psalter. 4. 
Psalterium est, ut Uieron>;nus ait, in modum A 
litters formati ligni sonora concavitas, obesum 
ventrem in superioribus habens, ubi cbordarum 
nla religata , disciplinabiliter plectro percutsa 
suavissimam dicuntur reddere cantilenam. Huic 
citharae positio videtur esse conlraria, dum quod 
ista in imo continet, illud conversa vice gestat 
in caplte. Adde I$id. 3. Qrig. 22. Varro apud 
jVbn. p. 215. 16- Jflerc, In psalterio tendaraus 
netflas. Virg. Cir. 178. Non arguta sonant te- 
nui psalteria chorda. Quintil. 1. 10. 31. Apertius 
profitendum puto, non a me praecipt psalteria 
et spadicas, etiam Tirginibus probis recusanda ; 
sed etc. % 2. Latiori sensu significat etiam mu- 
sicum quodllbet instrumentum fidibus constant, 
ut est lyra et cithara, quae Musis trlbuuntnr. 
Arnob. 6. 25. Deum Mater cum tympano: cum 
tibiis et cum psalteriis Musas. 

II.) Translate. ^ 1. Carmen quod ad psalterium 
canitur. De carmine maledico, et dicteriis (quae 
ad psalterium Graeci canebant: unde liiud Var- 
ron. o«o{ Xvpac apud Non. p. 101. 3. Merc. 
Atque orihopnallica attulit psalteria, Quibus so- 
nant in Grascia dicterra.) jPauJ. 5. Senfent. 4. 
a med. Psalterium, quod vulgo dicitur canticum, 
in alterius infamiam compositum, et publice can- 
tatum, tarn in eos, qui caataverint, quam in eos, 
qui composuerint, extra ordinem vindicalur. 
•^ 2. Apud Ecclesis sciiptores est liber Psalmo- 
rum Davidicorum. Hieronym. Ep. 53. n. 8. et 
Ep. 125. n. 11. et alibi. 

PSALTES, a, m. 1. qui instrumentum aiiquod 
musicum pulsat; item qui voce canit, £aX-ri}$, 
suonatore, cantore. Quintil. 1. 10. 18. Ra- 
tionem impendiorum exponens, psallis se et geo- 
metric multa dicit dedisse. Sidon. 8. Ep. 9. in 
carm. Chorda, voce, metro stupende psaltes. Ca- 
pell. 9. p. 313. Psaltas, chordacistas, sambucos, 
bydraulas inveni. Inscript. apud Gruter. 331.2. 

STR ATONE COMOEOO IBVCO PS*.LTE. tllC psaltg est 

dativus Grsscie positionis, tpstXTi), positus pro 
ablative, ut ait Priscian. 7. p. 731. Putsch., ut 
etiam illud Virg. 1. /En. 312. ipse uno graditur 
cornitalus Achate. 

PSALTRlA, ae, f. 1. muiier, qu;u instrumen- 
tum aiiquod tidibus instructum pulsat, cithari- 
itria, 4>aXTp:a. suonatrice, cantatrice. Vox Grae- 
ca a (|«x>.X<i> fidibus cano: Laltna appellation* 
fidicina. Meque aliud inter has discrimen esse vi- 
detur, nisi quod psiltria? Gr*c;i- eranv, et ple- 
rumque raeretrices, qusr externo rilu, *n non so- 
lum ndium cantu, sed et voce ac mollioribus 



PSALTRIUS 

gesticulationibus oblectabant, adhibebanturque 
praecipue in conviviis deliciarum cauta, invectae 
Romam, inter alias peregrinae iuxuriae illecebras, 
ab eiercita Asiatico post devictum Antiocbum 
et Gallograecos, circa onn. c. c. dlxvi,, ut Liv. 
39. 6. oar rat. Macrob. 2. Saturn. 1. Sub i No- 
rum supercilio non defuit, qui psallriam intro- 
mitti peteret, ut puella ex industria supra natu- 
ram mollior, canora dulcedine et saltationis iu- 
brico exerceret illecebris philosopbantes. Cic. 
fragm. apud Non. p. 405. i5, Merc. Tu vero 
festivus. tu elegani, tu solus urbanus, quern 
decet muliebris oruatus, quem incessus psallrise. 
Aurel. Fict. Epit. 76. lie Theodosio. Prohibuit 
lege miniiteda lasciva, psaltriasque comissationi- 
bus adbiberi. Adde Ter. Adelph. 3. 3. 3-4- — 
Etiara in sacris ut accinerent, paullatim intro- 
missas fuisse, colligimus ex Cic. Sext. 54. 116. 
et Juvenal. 6. 336., ubi de Uodio sermo est, 
qui cultu psaltris ia Bonse Dese sacellum stupri 
patrandi causa se immiserat 

PSALTRlUS, li, m. 2. suonalori, t^aX-nip, 
^«'Xt7?{ 7 qui fidibus caait, psaltes. Cic. Harusp. 
resp. 21. 44. P. Clodius a crocota, a mitra., a 
muliebribui soieis purpureisque fasciolis, a stro- 
pbio, a psaitrio, a llagit'io, a stupro est factus 
repeule popularis. Est qui leg. a psaltria: Ga- 
ratonius et Orellius cum Ernestio recti us a 
psalterio. V. banc vocem 

PSARANUS, a, urn. V . voc. seci 
PSAROHIUS, a, um, adject, i}*apwvto<, qui 
sturm colorem refert: a fydo, apoc stumus. liinc 
psaronius appellatur lapis variegati coloris apud 
Fun. Jb &i»i. Uul. *.*. 43. (15/) qui U The 
baicus, et pyrihopcBCilus, et syenites, Italice vero 
nunc granito bigio dicitur. V. ZEROS, At Sil- 
lig ey Cod Ramkerg legit psaranns 

PSfiCAS, adis. f. 3 gocciola, $axd<; gutta 

stilla. Apul. de Mundo ex Anstotele <faxa8a< 

interpretatur stillicidia. — Ancillae, quae delica- 

tarum matronarum caDilios raedicato fuco con- 

sr-irgunt hoc nomine appeuatas sunt. Ita porro 

ornatricem nominal Juvenai. o. 49t. .>'uda bu- 

meros Psecas infelix, nudisque mamillis. Sic etiam 

unam ex Dianas nymphis. Ovid. 3. Met. 171. Ex- 

cipiun'. laticem Nepheleque, Hyaleque, Rhanisque, 

Et Psecas, et Phiale. Inscripi. mendosa apud 

Reines. cl. 1, n. 89., Fabrett. p. 714. n. 359. 

et Murat. 57. 8., quae tamen hodieque Vicetiafa 

eislans ita Utgitur: vbsbrt sacrvm cassia o. l. 

psbchas. Posirema haec vox perperam aspiratur. 

Ha appellata videtur fuisse b*c aocilla, antequam 

manumiUeretur, quia ejus officium erat comas 

dominae sua? Ievibus fuci, aut unguenti guttis a- 

spergere ; quod tyixn^ttv Gr^ce est. Vel potms 

videtur esse dtrivanda vox a Gr. ^X 01 ? a "Wx 65 

frico, quasi ea fuerit fricatrii. Hinc Psecade na- 

tus dicitu,qt ,: humiii et serviii es* genere. C& 

Hub ad Cic.8 Fatn. ib.extr. Vetlein, Veoere pro- 

gnatus tantum animi babuisset, quantum Psecade 

natus in hoc habuit. — Etiam viri, qui deiica- 

tiorum comas ornabant, psecades dicli. V. COS- 

META pt ORNATOB. Ivscript. apud 6'w»-2tt. 

2. arcelavs psecas de FORTicv. Fuse hac de re 

Kooliut, et Flesselius in Indice Inscript. Gu- 

dianar. c. 8.. ubi tamen multa airpoaSiovuacc af- 

ffrunlui. 

psegmA. y. spegma. 

PSEPUISMA, atis, n. 3. ^rfioua, decretum, 
vel plebiscitum per sulTragia factum. Vox Grasca 
a tripos calculus, quo suJTragia ferre solebant 
veteres. V. CAFXULUS. Cic. Flacc. 6. 15. Sic 
sunt expressa hta prasclara, qu;e vocant psephi6- 
mata, non sententiis, nee auctoritatibus declarata. 
Adde ibid. 7. 17. et 8 t'J ei 10. 23. et Plin. 
t0. Ap. 52. 

PSEPHOPiECTA, a;, m. 1 <J,ijp oiratxTije, pr;e- 
stigiator, ut in Gloss. Fhilox. exponitur'. (Sic 
Gramma*, incert. p. 100. n. 143. Eichenf. Usee 
pratstigie, unde praestigia tores, fyrtfonalxxat). Rsl 
a ij/^oc calculus et jrat^w ludo: ut qui calculis 
ladunt et Uecipiunt. Firmic, 3, Malhes. 8. Libra 
facit etiam aut calculi, aut musicae, aut notarura, 
aut difflcilium Htter^rum inventores; reddit quo- 
que, socio in. hoc loco !Viercurio. psepbopaectas 



— 950 



PSEUDOPROPHETA 



saepe. yides hie mentionem fieri de praestigiato~ 
ribvs, de quibus vidt Seneca? loc. cit. in PR^;- 
STIGIATOR. 

PSETTA, as, f. 1. <\>ijxxa, piscis idem qui La- 
tine rhombus. Plin. 9. Hist. nat. 16. 24. (57). 
et Athen. sub fin. I. 7. Alii scrib. psilta. 

PSEUDANCHCSA, ae, f. t. herba anchuste si- 
railis, lanuginosior et minus pinguis, lenuiori- 
bus foliis et languidioribus: a ^tjuStjc falsus, fi- 
ctus, simulalus, vel a ^leuSo; mendacium: quaa 
est notatio omnium dictionum sequentium. Plin. 
22. Hist. nat. 20. 24. (.50). 

PSEUDAPOSTOLUS, i, tn. 2. ^ebOarroaroAoc, 
(also apostolo. Tertull. Prcescript. 4. Qui pseu- 
dapostoli, nisi adulteri euangelizatores ? Adde 
eumd. Resurr. earn. 24. et. 4. advers. Mar- 
cion. 3.; el yulgat. interpr. 2. Cor. 11. 13. 

PSEUDE,\"EdRUS, i, m. 2. insidialore occulta, 
4>«ufie'veopoCj Actus insidiator. Firmic. 3. Malhes. 
8. n. 7. exit. 

PSEUDIS6D6MUS, i. F. I50DOMUS. 
PSEUDOBAPTIZATUS, a, um, adject, male 
baptizatus, Cyprian. Sent. Novat. in Concil. 
Carth. Qui pseudobaptizati videntur, debere eos 
in fonte perenni baptizare. 

PSECJDObC.MON, li, n. 2. <{isu$o$ou'vtov, na- 
vone bastardo, herba nspi foiia habens, fruticans 
palmi allitudine. Plin. 24. Hist. nat. 16. i)6 
(153). y. BUN! AS. 

PSEUDdC&LlDUS, a, urn, qui videtur caiidus, 
calorem raentiens. Mar cell. Empir. c. 8. 

PSEUDOcOMITATENSES, Turn, m. plur. falsi 
comitatenses. Cod. Theod. 8. 1. 10. Pseudoco- 
mitatensiuin etiam quaternae anaonae. 

PSEUOOcAl'O, onis, m. 3. qui falso Cato vi- 
deri cupit, Catonis falsus Imitator. Cic, 1. Jit. 
14. ad fin. Bonis utimur tribunis plebis, Cornuto 
vero pseudocatone. h. e C. Caecilio Comuto, qui 
trib. pleb. fuit an. U. tj. dcxciii., praetor an. 
dcxcvii. ex Cic. post red. in senat. 9. 22. et 
proprietor Bithynias an. dcxcvik. ex nummo apud 
M or ell. Thes. Fam. e G. Cecilia tab. 1. B. 

PSEUDOCHRISTUS, i, m. 2. *fiuSo'xpt<7TOS, 
Jnticristo, falso C7-isto. Ilabet Tertull. 3. ad- 
vers. Marcion. 3.; ct fulgai. interp Malth. 
24. 24. et Mart, 13. 22 
PSEUDOCfPERUS et 

PSEUUOCXPRL'S, i, 4-suSoxwrspoc. trutPx cy 
pero similis, celerrime proveniens. Plin. 17. Hist 
nat. 13. 20. (95). et 34 ibid 13. 35. (133). 

PSEUDODECImIANA Pira, decimianit piris 
simiiia, apud Plin. 15. Hist. nat. 15. 16. [b^- 
y. DECIMIANUS. 

PSEUDOdIACONUS, i, in. 2. <}<8u8octaxovo:. 
lalsus diaconus. Hieroym. Ep. 143. n 2 

PSEUDODICTAMNUM, i, n. 2 et pseudodi 
ctamnos, i, f. 2. (Fem, gen. tegitur apud Apul. 
Herb. 62.). Est herba dictamno similis, 'bsuSo 
SaXTafAvov, dittamo bastardo. Plin. 25. Hist. nai. 
8. 53. (92). Pro eo (dictamno) est et pseudo- 
dictamoum, multis in tern's nascens, folio simile, 
rurnulis minoribus, a quibusdam cbondris voca- 
tum. Adde eumd. 26. ibid. 15.90. (164).; et Catl 
Aurel. 3. Tard. 5. 

PSECDOmPTEROS, a, um, adject. <|)Ju5oSt 
«T«po{, ita aedes dicitur a Fitruv. quae dipteros 
quidum videtur. sed vere non est, aliquo coli«- 
mnarum ordine sublato. V. eumd. '/. prcef. et 
3. 1. et 2. y. DIPTEROS 

PSEUDOfiPlSCOPUS, i, id. 2. <Jieu8o6?rtcrxoiro$, 
falsus episcopes. Cyprian. Ep. 55. post med. 

PSEUDOFLAVUS, a, um, adject, color, a Qavn 
degeneraas, quasi lconinus. Mar cell. Empir. 8. 
a med. 

PSEUDOFORbM, l, n. 2. idem ac pseudothy 
rum: vox hybrida; a 4"«u8os mendacium et foris, 
h. e. janua. Sutpic. Sev. Dial. 3. 14. Vidi post- 
ea ad pseudoforum monasterii ipsius adductum 
energumeoum. Fenant. yit. S. Martin. 4. 388. 
ISamque ad pseudoforum celiac aum acccderp' 
aeger. Ubique tamen rectius legendum pseudo- 
phorum, quod est Gr. ^euidpopov, eodem sensu. 
PSEUUOORAPllfA, ae, f. 1. ^euoVfpapta, falsa 
descriplio. Boeth. Aristot. Topic. 5. p, 898. Non 
enim est proprium, quod potitum vi* esse pro 



prium, ut, quia de geometra non verificatur in- 
deceptibilem esse ab oratione (nam decipitur geo- 
meter quum pseudograpbiam facit) non erit hoc 
scientis propiium non decipi ab oratione. Adde 
eumd. ibid, p 741. 

PSEUDOGRAPHUS, a, um, adject. % 1. Est 
tJ'tvSd'ypaipos, h- e - falso inscriptus. Cassiod. In- 
stil, divin. litter. 5. a med. Saepe dictus Hiero- 
nymus asserit, Sapienlio?. librum non a Saiomone, 
ut U6us habet, sed a Philcne doctissimo quodam 
Judwo fuisse conscriptum, quem pseudograpbura 
prasnotavit, propterea quod usurpationem nomi- 
nis portat alterius. Hieronym. eoim haec habet 
in Comment, in Zachar. 12. 9. Unde fit in Sa- 
pieotia, quae Salomoois inscribitur (si cui tamen 
placet librum recipere) scriptum reperimus etc. 
•J 2. Item est ^suJoypaf 05, h. e. fa I "a deseribens. 
Boeth. Aristot. Topic. I. t. p. 662. Syllogismus 
pseudographus. et ibid. p. 742. Contentiosa (ora- 
(io)sic se habens ad dialecticam, ut pscudograpba 
ad geometriam. 

PSEUDOlIQUIDUS, a, um, adject, mezzo li- 
quido, liquido similis. Mar cell. Empir. 16. ante 
med. Mollis adjicitur, quantum sufficiat, ut sit 
pseudoliquidum. et paullo post. Haec irita per- 
miscentur, ut pseudoliquida sint, tt per cochleare 
dantur. 

PSEL'DOLUS et Pseudiilus i, m. 2. servi vete- 
raloris, et fraudulenli nomen : a !|)*u8tjc falsus, 
mendax. Titulus est unius ex Plauliois comoj- 
diis, quam laudat Cic. Senect. 14. 50. 

PSEUuOmAGISTER, tri, m. 2. falsus magister; 
est ffieronym. in II. Ephes. 4. 11. 

PSELDOMfiNOS et pseudomSnus, i, m. 2. fsv- 
ioftsv.^, meutiens, captiosus, falsus, Actus. Cic. 
4. Acad. (.2. pr.j 48. 147. De oculorum, sen- 
suumque reliquoium mendaciis, et de sorite, aut 
pseudomeoo. Adde Horlensii fragm. apud Non. 
p. 329. 19. Merc. Est autem capiiosum quoddam 
genus syllogismi, quo facile adversarii in dispu- 
tando captaotur; cujus memioit etiam Seneca 
Ep. 45. a med. Ct. Gell. 9. 16.; et y. MEN- 
TIE>S et GERATiN.E ad fin. ~ Grace habet 
C't'c. 2. Divinat. 4. 11. 

PSEIjDOMCNACHUS, i, m. 2. ^suSo^dvctvOf, 
falsus mooacbus. Hieronym. Ep. 57. n. 2. Qui- 
dam pseudomouachus vel accepta pecunia, vel 
gratuita raalitia, compilatis chartis ejus et sum- 
plibus, Judas factus est proditor. 

PSEUDONARDUS, i, f. 2. $«u&o'vap&oc> nardo 
bastanlo. Plin. 12. Hist. nat. 12. 26. (Yi). de 
nardo. Adulteratur et pseudonardo, berba, quae 
ubique nascitur, crassiorc atqut: latiore folio, et 
colore langnido io candidum vergente. 

PSEUDOpATUM, i, n. 2. <J.«u8o'*aTO», falsum, 
sou lictum tabulatum, vel pavirnentum in mdifi- 
ciis: a tLauS-rjg /ictus et uajeta calco. Imp. Zend 
Cod. 8. 10. 12. 

PSEUDOPASTOR, oris, m. 3. falsus pastor, est 
Hieronym. in II. Ephes. 4. 11. 

PSEL'DOpeRIPTERUS, a, um, et rectius pseu- 
doperipteros, on, adject, falsos ordines, seu latera 
habens, (jisuSoirepiirTSpoc, ut Genus figura? pseu- 
doperipterum, yitruv. 4. 7. ad fin. 

PSEUDOPHfLIPPLS, i, m. 2. *«u8of>{'Xniiio«, 
lictus Philippus. Cic. 2. leg. Agr. 33.90.; yellcj. 
I. If !., Flor. 2. 14.; Fal. Max. 7. 5. n. 4.; 
Epit. Liv. 40.; et Lamprid. Elagab. 8. f. AN- 
DRISCL'S et MACEDONICUS in ONOM. 

PSKfJUOPllORUM, i, n. 2. <|>eu8opopov. V. 
PSELDOFORUM. 

PSEUUOPORTICUS, i, f. 2. fals,o portico. Vox 
hybrida: a <J>su8i)5 falsus, et porticus. Plin. 6. 
Hist nat 27 31. (140). Oppidum marllimum 
eiiara inde paeudopoi ticus habuit. Harduinus leg. 
marilimum etiam Ipsa inde portum habuit: alii 
aliter. Locus corruptus est, et conjecturarum, 
qua? hucusque prolatce sunt, nulla satisfacit. 

PSEUDO PRESBYTER, l*ri, m. 2. ^iuSorrpeo- 
jSuTspo?. falsue presbyter. Ainbros. Serm. 50. 
Susannam pseudopresbyteri arguunt. 

PSEUDOPROPHETA, as, m. 1. falso profeta, 
^euSonpopiJTijc. Tertull. advers. Hceret, 4.; et 
yulgat intcrps. Zach. 13. 2., Malth. 24. 11., 
Marc. 13. 22. et alibi saepe. 



PSEUDOPROPHETIA 

PSEUDfJPROPHETlA, as, f. t. falsa profezia, 
«|*euSoirp^ijte(a. Tertull. Jejun. 11. 

PSEUDOPRO>H£tICUS, a, um, adject, fide 
propheticui, propbetico similis, ut Pseudoprophe- 
ticus *piritus, apud Tertull. Pudic. 21. 

PSEUDOprOPHETIS, idis, f. 3. falsa profe- 
testa, (jieuSoito 0^19x15. Tertull. ./mm. 57. Eum- 
dera spirilum in pseudoprophetide meatiri. 

PSEUDOSELlNUM, i, o. 2. ^eoSoceXtvov, herba, 
penUphylloa, quinqueiblium. Apul. Herb. 2. 

PSEUDOSERICUS, a, um, adject, qui sericum 
imitatur, idem fortasse ac subsericus. V01 a Le- 
xico expungenda; occur rit enirn tantura ia Hot. 
Tir. p. 139. 

PSEUDOSMARAGDCS, i, in. -J.. ^vSoapapa-y- 
8o{, lapilius smaragdo similis, b. e. ei dimidia 
parte smaragdus, ex dimidia iaspis, ut ait Plin. 
37. Hist. nat. 5. 19. <75). 

PSEUDOSPHEX, 5cis, f. 3. tysoUoiprg, vespa 
quadam, qua? singularis volitat. Plin. 30. Hist. 
nat. 11. 30. (981. 

PSEUDOsI'NOdUS, i, f. 2. «|»Bu^oauvo8oc, non 
legilima synod us. Auguslin. in Psalm. 56. Qui 
pseudosynodura h?buere iQ caverna Susis. 

PSEUdOTHYRUM, i, n. 2. ostium occuUum 
et tectum in postica aedium parte, h. e. janua 
fictitia (V. PSEUDOFORUM), ^euSoSupov, Vuscio 
di dietro delta casa, porta seer eta. Virg. 2. 
jEn. ita explicat v. 453. Limen erat, caecasque 
fores postesque relic ti A tergo. f. POSTICUS. 

I.) Proprje. Ammian. 14. 1. Per Palatii pseu- 
dothyrum introducta. 

II.) Translate est modus secretus. Cic. 4. Vtrr. 
20. 50. Numeranlur ilia BS. CCL. Syracusanis. 
Ea quemadmodum ad istum postea per pseudo- 
fbyrum revertantur, tabulis robis et testibus pla- 
num faciam. Id. post red. in Senat. 6. 14, Idem 
domi quam intemperans! non janua receptis, sed 
pseudothyro intromissis voluptatibus. 

PSEUDOURBANUS, a, um, adject. Pseudour- 
bana cedificia apud Fitruv. 6. 8. sub fin. sunt 
in viita ea pars aedium, quae in usum domini 
rusticantis exstrucla est, quod urbani aedificil ele- 
gantiam imitetur. Villa enim omnis, ut ait Colum. 
1. R. R. 6. 1., dividitur in tres partes, urba- 
nam, rusticam et frucluariara. 

PSlATHlUM, Ii, n. 2. ^ta&tov, tegeticula, 
parva storea : a (J»iaSo« storea. Hieronym. praf. 
in Reg. S. Pachom. n. 4. Nihil habent (mona- 
chi) in cellulis praeter psiathium, et duo levito- 
naria. et n. 88. Prater psiathium, id est mattam, 
in loco cellu'ffi ad dormiendum nihil aliud omni- 
no substernet. 

PSli.A, ae, i. 1. (JjcXij, velluto, a $1X6? rasus, 
l&vis; vestis est, seu pannus, una parte villosus, 
altera rasus. LucUius apud Non. p. 540. 26. 
Merc. Psilae, atque araphitapae, villis ingentibu' 
molles. V. AMPHITAPA. 

PSILE, es, f. I. $tXrj (sett. ypaup.rO llnea, seu 
signum spiritus lenis in prosodia. V. DASIA;et 
adde Priscian. de accent. ;>. 1287.; et Phocam 
p. 1724. Putsch. 

PSIL6CITH ARISTA. V. CHOROCITUARI- 

STA. 

PSlLOGRAMMl'S, a, um, adject. ^eXdypa^o;, 
qui leviter scriptus est. Fronlin. de colon, p. 
112. Goes. Si psilograramus fuerit terminus, At 
Lachmann. recttus legit lysilogramus. 

PSILOTHRO, as, are, a. 1. pilos e corpore per 
psilothri medicamentum exstirpo. Plin. Valer. 
3. 52. Hoc pcruncti psilolhrantur. 

PSILOTHRUM, i, d. 2. % i. Est ungue-ntum 
pilis detrabendis aptum , quo mulieres virique 
moll lores utebantur, ut corpus glabrum et laeve 
redderent, tJu'Xw&pov, merdocco. Martial. 6. 03. 
Psilotbro nitet, aut acida latet oblita creta. Plin, 
24. Hist. nat. 10. 47. (79). Lacrima hederae 
psilothrum est. et ibid. 9. 37. (58). Amerin* 
nigrre semen cum spuma argenti pari pondere, 
a balneo illitum, psilothrum est. Id. 32. ibid. 9. 
47. (135). et { 1 36). varia psilothri genera enume- 
rat. Lamprid. Elagab. 30. Barbam p6ilothro ac- 
curans. ^ 2. Psilothrum praeterea dicitur vitis 
alba , quod ejus semen et uva vitia cutis in fa- 
cie detergeat, et quasi faciem depilet, Plin. 23. 



— 951 — 

Hist. nat. i. i«. (21). Vitis alba est, quam Gra- 
ci ampeloleucen, alii psilothrum, alii madon ap- 
pellant. 

PSIMMf THlUM, Ii, n. 2. cerussa, >\>iuu\j%m : 
a tyiftftv&os, cerussa, biacca. Plin. 34. Hist. 
nat. 18. 54. (175). Psimmylbium quoqut-, hoc 
est cerussam, plumbaria dant ofOcinae, laudatis- 
simam in Rhodo. Fit autem ramentis plumbi 
tenuissimis super vas aceti asperrimi imposiiis 
atque ita destillaoUbus, Quod es eo cecidit in 
ipsum acetum, arefactum molitur et cribratur, 
iterumque acelo admhto in paslillos dividitur et 
in sole siccatur restate. Fit et alio modo : addito 
urceos aceti plumho obturatos per dies deoem, 
derasoque ceu situ, ac rursus rejecto, donee de- 
ficiat materia. Quod d era sum est, teritur et cri- 
bratur, et coquitur in patiais, misceturque rudi- 
culis, donee rufescat, et simile sandaracre Gat: 
dein lavatur dulci aqua, donee nubecula omnes 
eluantur. Siccatur similiter postea, el ia pastilles 
dividitur. Vis ejus ad candorem femin^r'im. V. 
fitruv. 7. 12.; et adde Mar cell- Empir. c. 19. 
p. 112. retro ed. Aid. 
PSlTHlA. V. PSYTHIA. 
PSITTA. V. PSETTA. 

PSITTAcTnCS, a, um, adject, a psittaco, ut 
Psittacinum collyrium, a colore ita dictum, Scri- 
be n. Compos. 27. et Mar cell. Empir. 8. 

PSITTAClUM, 1», n. 2- idem ac. pistacium. Vi- 
detur vox cortupta ila fuisse a vulgo, cadente 
Latinilate, e\ imilatione Graecorum ; nam etiam 
Aihenteus, I. 1. c. 17. eod. sensu tJ»{TTOixta ha- 
bet. Edict. Dioclet. p. 17. Nuclei pinei purgati 
psittacioium, zizuforum. 

PSITTACUS, i, m. 2. pappagallo, (JitTtaito;, 
avis Indica, ab urbe, unde oriunda est, nomen 
habere vjdetur, nam legitur _apud Stephan. By- 
zant.f'crraxij, rto'Xtc tapa tw Tj'YpiSt. De ipsa ita 
Plin. 10. Hist. nat. 42. 58. (117). Super omnia 
humanas voces redduat psittaciquidem etiam ser- 
mocinantes. India banc avem mittit, sittacen vo- 
cal, viridem toto corpore, torque tan turn mi- 
nia^to in cervice distinctam, Imperatores salutat, 
et quae accipit verba, pronunciat: in vino pra*- 
cipue lasciva. Capiti ejus duritia eadem, quae ro- 
stro. Hoc, quum loqui discit, ferreo verberatur ra 
dio: non sentit aliter ictus. Quum devolat, rostro 
se excipit. iili innititur, levioremque se ita pe- 
dum infir'mitati facit. Hasc Plin. Etiam a Solin. 
52. 43.-45. et ab Jpul. Florid, n. 12. accurate 
describitur. Pers. prol. 8. 0«i* expedivit psit- 
taco suum yatpa? — De morte psittaci est Statu 
silva quarla I, 2., et Ovidii elegia setta I. 2. 
Amor. 

PSOADlCUS, a, um, adject. Ccelii Aw el. 5. 

Tard. c. 1. iascribitur l>e ischiadicis, et psoa- 

diets, h.e. bis, qui cluoium dolore laborant. Nam 

musculos cluoium sub spinae rinem ex ioteriori- 

bus atque e«terioribus adhaerentes, psoas voca- 

verunt, ut ibid, dicitur. <{<o'a?, et tjiota? Graeci 

vacant. 

pSf^.E. V, vocem praacod. 

PSOALGlCUS, a, um, adject. ^oaXyixos, ad 

clunium dolores perlinens. Theod. Priscian. 2, 

34. Usee etiam psoaigicis rite conveniuut, quibus 

lumbi (Gr. <j»daO dolore consueverunt. 

PSOLEOS, ei, m. 2. V. voc. seq. 

PSOLOlS, entis, adject. iLoXoecc, avto;, fumi- 

dus, ardens: a 4-c'Xo; fumus } jlamma.Auct. Priap. 

6i>. I'soleon ille (Homerus) vocat, quod nos pso- 

loenta vocamus. Sed, quum apud Homerum nus- 

quam occurral v.oi ^»>.80v, nee Grasca quidem 

sit, probanda est lectio Gronovii ex MSS. ita 

legentis: Ille vocat, quod nos p$olon, psoloenta 

ceraunon. Nimirum ex Odyss. I. 24. v. 539. ubi 

Km tots 8tJ Rpov/oYj; dfut ifioXdevra xepauvdv, 

Psolon autem est a i^uXo; litio, qu;t quidem 

voi ejusdera fere est proounciationis ac ^wXij 

mentula, quae quamdam cum t'ulmine, toties in 

antiquis monumeotis repraesenlalo, similitudinem 

habet. — Sequitur alter versiculus ibid. Id, quod 

nos culum, culeon ille vocat. Culeon vero est 

xouXeov vagina in illo Homer. Iliad. I. 1. v. 

221. "A^ 8' s'c xouXeoy wee uzytx Jifoc: ubi xou- 

Xso'v translatum et obscenum sensum habet, ut 



PSYLL10N 

vagina in illo Plauti Pseud. 4. 7. 85. x.o»ve- 
niebat ne in vaginam tuam machaera militia ? 
Itaque videtur obscaaus hie poeta priore quidem 
rersiculo sub imagine fulminis mentulam paedi- 
conis, sub vaginse vero poaicem puerj patbici 
satis aperle adumbrasse ; quod nimirum patet 
etiam ei distlcho sequent!, cujus interpretationem 
babes in V. SMERDALEOS. — Recentiores ta- 
men multi vulgatam lectionera tuentur. 

PSOLOS, i, m. 2. <J>wXds, titio. V. vocem pla- 
ced. 

PSORA, ae, f. 1. tigna, tytopa, scabies, asperi- 
tas cutis: a <]idta scalpo, rado. Plin. 20. Hist. 
nat. 1. 2. (4). Arida cum resina impetiginem 
et scabiem, qua? psoram et lichenas vocant, pa- 
rotidas et panes sanat. et ibid. 5. 20. (41). Alo- 
pecias fricuere et psoras tusis ciepis. Id. 22. ibid. 
22. 32. (72). Lichenas, psoras, lepras radicc in 
aceto decocta tolH. 

PSORANTHEMIS, idis , f. 3. ^upav^Cfu'c, 
herba quaedam, rorismarini species, infructuosa. 
Apul. Herb. 79. 

PSORlCUS, a, um, adject. <j»wpixd«, ad psoram 
perlinens, ut Psoricum medicamentum, Plin. 34. 
Hist. nat. 12.29.(119). collyrium, Scribon. Com- 
pos. 32. h. e. quod scabrosis palpebris, aut ocu- 
lorum angulis medelur. Cels. 6. 6. n 31 Nulla 
per se materia est, quae psoricum uominetur: 
sed cbalcilidis aliquid et cadmiae dimidio plus 
ex aceto simul conteruntur, idque in vas fictile 
inditum, et coa tectum ficulneis foliis sub terra 
reponitur diebus viginti, et rursus sublatura te- 
ritur: et sic appellatur psoricum. V. XEROPH- 
THALMIA. 

I'SYGHlCUS, a, um, adject. ^"X'^S' ani[na ' 
lis : a d^ux^' anima. Psychici vocaatur homines 
animales et ca.nales, qui non capiunt ea, quae 
spiritus sunt, secundum illud Pauli 1. Cor. 2. 
14. tyoyiKos 8s av^p«iMTP<; ou Ssj^etat t« tou 
irvaupatos tou @*oii. Tertull. Monog. i. init. 
Haeretici nuptias auferunl. Psychici ingerunt. 
llli nee semel, isti non semel nubunt. et mox. 
Verum neque continentia ejusmodi laudanda, 
quia haerelica est, neque licentia defendenda, 
quia Psycbica est. Id. de jejunio adversus eosdem 
scrspsit, quem consule sie. 

PSYCHOmACHU, *, f. I. tyyppapiai h- «• 
pugna animi, seu aniinaa: a tyoyf, anima et uc- 
^13 pugna. Ita iascribitur a Prudentio carmen, 
in quo pugnam virtutum et vjtiorum describit. 
PSVCHOMANTlUM el p*ychdmantguni, Ii, n. 
2. 4»ux,of*a«6icv, a fyuyri anima et panel a. di- 
vinalio, evat locus, ubi Maaium fiebat evocatio, 
ad sciscitantium de statu mortuoruro. Cic. 1. 
Tusc. 48. 115. Quum graviter filii mortem ru<£- 
( reret , venisse in psychomantium, quaerentem 
etc. Id. 1. Vivinat.M. 133. Testabor, me non 
sortileges, neque eos, qui quoestus causa bario- 
lentur, ne psyebomantia quidem agnoscere. Est 
qui leg. psychomantiam, b. e. vaticination em ex 
Manibus evocatis. 

PSVCHOPIITHOROS, i. m. 2. t}^X P~°P & «> 
animicida : a $ux»? anima , et tytftipto occido. 
Ita appellatur a Justiniano Cod. 1. 1. 6. sub 
fin. Apollinarius haereticus, qui in ChristO hu- 
manam animam non admittebat. 

PSYCHOTROPHON, i, a. 2. $\>-£qtpq$qv, her- 
bu, alio nomine vettonica, et serratula, Plin. 25. 
Hist. nat. 8. 46. <»4). 

PSYCHrQlOsIa, ae, f._ 1. <J.uxpoXouai a, l«va- 
tio in aqua frigida. Catl. Auret. 3. Tard. 6. a 
med. Conveait etiam psycbrolusia, nullis obstan- 
libus, quae earn prohiberi permittaat. U. e. ad- 
biberi prohibeant. Id. Graecis littcris 5. ibid. 7. 
a med. Facienda coasueludo frigidi lavacri, quod 
Graeci iLivypoXouotav appellant. 

PSYCHROLCTA, ae, et psychroIQtes, ae, m. 1. 
diuYpoXouTUft quifiigida lavat: a ^uxpoc frigi- 
dus et >ouw lavo. Seneca Ep. 53. Frigidse cul- 
tor mitto me in mare, quomodo psycbrolutam 
decet, gausapatus. Id. Ep. 83. Ille Unius psy- 
cbrol'utes, qui in Euripum saltabam. Cccl. Aurel. 
5. Tard. II. «• 1^4. Denique ps)cbrolutarum cor- 
pora deosa-sealiunlur. 

PSYLLlON. /'. GYNOMYIA. 



PSYTHIA 

PSYTUlA el Piithia \iti«, et uva, ty&ia, el 
<J>»&t'a, genus vitii eiterni toli, h. e. non Itali, 
•x qua passum optimum fiebat. Columella 3, 
R. R. 2. 34. est species uv» Grascui*. fsrj. 2. 
G. 93. Et patso psythia utilior. et 4. ibtd, 269. 
▼el psyCbia passes de vite racemos. Stat. 4. 5tii>. 
9. 38. Vel passum psythiis suii recoctum. Plin. 
docet 12. Mitt. nat. 27. 60. (130). ex ea et opti- 
mum omphaciura fieri, detractis acinis, quum 
sunt ciceris magniludine. — Hiuc 

Psythium, ii, d. 2. absolute, substantivorum 
more, est pasium e psythia uva. Plin. 14. Hitt. 
nat. 9. 11. (80). Psytbium et melampsythium 
passi genera sunt, suo sapore, non vini. 

PSfTHlUM, li, n. 2. et 

PStTUlUS, a, um, adject. V. voce prasced. 



952 — 



PT 



PTARMICUS, a, um, adject. irtapfiiKo?, star- 
nutatorio, qui stern uta men ta excitat. Theod. Pri- 
scian. 2, 3. Lethargicos frequentibus stemuta- 
mentis reievea: tunc acerbia adjutoriis ptarmicis 
imminere nos conveniet. Ccel. Aurel. 1. Jcut. 
IS. a fried. Vexat etiam ptarmicum, quod ere- 
didit adhibendum. Adde eumd. ibid. 7. et 2. 
Tard. 1. 

PTE, adjectio syllabica, ut met, piam, ce, te, 
per se quidem nihil significans, a liquid tamen 
addens vocj, cui apponitur. Adjungitur autem 
ablativis pronominum meus, tuus, suus, noster, 
fester, ut Pri$cian. 12. p. 947. Putsch, docet: 
item aliis. Plaut. True. 2. 5. 18. meapte malitia. 
ft. e. mei ipsius. Id. Pteud. 3. 2. 14. meopte 
ingenio. Cic. 1. Nat. D. 25. 89. Si atomi fer- 
rentur iu locum inferiorem suopte pondere. Id. 
3. Orat. 3. 10. Propinquus suu* suapte manu in- 
terfectui. di sua propria, el 2. ibid. 23. 98. 
Suapte natura face re aliquid. Tex. Phorm. 5. 2. 
1. Nostrapte culpa. Plaut. Capt. 2. 3. il. Tuo- 
pte ingenio. In veteri decreto tribunor. pleb. 
apud Gell. 7. 19. Quo minus suapte potestate 
uti Jiceat. Plaut. Men. 5. 8. 10. Certissimum 
«»t, mepte potius fleri servum, quam te unquam 
imittam manu. Id. Mil. glor. 2. 4. 38. Quum 
osculata esset suumpte amicum. Catull. 6. 12, 
Nam ni isiapte, valet nihil tacere. Alii aliter teg. 
PTERIS, Idis, f. 3. irripi'e, species fllicis, sic 
dicta a nrapciv ala, quod folia expansa habet in 
alarum similitudinem. Plin. 27. Hist. nat. 9. 55. 
(78). Pterin Grseci vocant, alii blachnon, cujus 
ex una radice complures exeunt fiHces, bina et- 
tiam cubita eicedeates, non graves odore. Adde 
Apul. herb. 76.; et Marcell. Empir. c. 25. p. 
121. retro et c. 28. p. 1-28. retro ed. Aid. 

PTERNIX, Tci», f. 3. irra'pvif, caules rectus ca- 
cti fruticia: nam alii idem ac fruiex comen ha- 
bent. Plin. 21. Hist. nat. 16. 57. (97). Uoura 
caulera rectum habent, quem vocact pternica. 
Pternica est Accusative Graecee positionis. 

PTEROmA, atis, n. 3. jrripwpta, in aediuciis est 
velutl ala (iropdv enim ala est) utrinque in fronte 
aedis apposita ex columnis, aut pariete. Vitruv 
3. 2. et 4. 4. et 7. 

PTfiRON, i, n. 2. irtepdv, idem quod pteroma, 
in voce pr;«ced. Plin. 36, Hist. nat. 5. 4. (30). ubi 
agit de Mausoli opere. et ibid. 13. 19- (88). ubi 
de labyrinlbo Greta; et aedificiorum raolibus cir- 
ca adjectis. 

PTERO.NITHlCUS. V. PKNTETHRON1GUS. 

PTEROTUS, a, urn, et pte"rotos, on, adject, 
ffrepuTo';, aiatus. Plin. 36. Hist. nat. 26. 66. 
(195*. Caiices duos, quos appellabant pterotos. 
h. e. duobus utrinque ansis, quasi alis iostructos. 
At Slllig. legit petrotos. 

PTERYGIUM, li, n. 2. irxefjuytov, Graece par- 
varn alam, vel pinnuiam significat, deminut. a 
irvspuf. ^ 1. Significat morbum oculorurn, qui 
Latine unguis appellatur, h. e. merobranola ner- 
vosa, quw oriens ab angulo, nonnunquam ad 
pupiMain quoqne pervenit, eique officii. Sspius 
a nariuro, interdum etiara a temporum parte oa- 



icitur. It* Celsui 7. 7. *. 4., ubi ejus etiam cu- 
randl, excidendique ratlonem tradit. Plin. 34. 
iTMl.naM0.23. (105). Cadmia pterygia etsordes 
oculorurn purgat. Adde eumd. 32.»WdL7.24.(72). 
T 2. Item digitorum, quum ab unguibui carun- 
cula recedit magno cum dolore, ut ait Cels. 6. 
19., recedit, inquara, hoc est excrescit, et ab un- 
gue diducitur, e.jusque partem aliquando operit. 
Plin. 30. Hist. nat. 12.37. (111). Reduvias, et 
quas in digitis ,-jascuntur pterygia, toliil canini 
capitis cinis. Adas eumd. 2i. ibid. 4. 5. (91. et 
•26. ibid. 5. 14. (26). et 27- ibid. 4. 5. (20). 
etc. ^ 3. In beryllis sunt nubecula; instar ptery- 
giorum in unguibui. Id. 37. ibid. 5. 20. (79). 

PTfiRYGOMA, Stis, n. 3. mtpCytoixa, pegma 
quoddam in raodum ala constans transversis et 
arrectis lignis, continensque nervos, quibus bra- 
chia machina; continentur. Vitruv- 10. 17. a 
med., ubi alii aliter leg. 
PlfSANA, a, f. 1. 

I.) Propria est bordeum, quum lundendo a 
cortice spoliatum esl, izrtodvT) et fCTiaaav*: a 
itxicota tundo, decortico. Cels. 2. 18. a med. 
Quum panincia omnia firmissima sint, elota ta- 
men quaedam genera frumenti, ut alica, oryza, 
ptisana, vel ex iisdem facta sorbilio, vel pulticula, 
imbecillissjmis annumerari potest. Martial. 12. 
72. Frumentum, milium, ptisanamque, fabaraque 
solebas Vendere. Adde Cels. 2. 24. Et Tertull. 
Apolog. 50. ante med. Anaxagoras quum in 
exemplum ptisana? pila contunderetur etc. 

II.) Translate est Italice orzata, succus ex ory- 
za, vel hordeo pisto, et a cortice purgato confe- 
ctus, cujus usus validissimus saluberrimusque tan- 
topere probatur, laquit Plin. 18. Hist. nat. 7. 
15. (75)., ut Hippocrates unum laudibus ejus vo- 
lumen dicaverit. Id. ibid. 13. (71). Indi maiime 
oryaa gaudent, ex qua ptisanam conficiunt, quam 
reliqui mortales ex hordeo. Adde Farron. apud 
A'on. p. 550. 19. Merc. 

PTrsANARlUM, li, n. 2. deminut. ptisanae, 
decotto, o sugo d'orzo, o riso, sorbilio, vel pul- 
ticula ex ptisana, vel oryia. Horat. 2. Sat. 3. 
155. Tu cessas? agedum, sume hoc ptisanarium 
oryzae. 
PTOCHEUM er 

PTOCHlUM, li, n. 2. jtTwvatov, et 
PTOGHOTROphEUM ve* 
PTOCHOTROPHlUM, li, d. 2. spedale da po- 
veri, nxu>x^po<piiov , locus in quo degunt et 
aluntur pauperes: a rrrwvc? pauper et -rpc'Otu 
nutrio. Imp. Zeno Cod. I. 2. 15. et Imp. Iu- 
stinian. ibid. 19. 

PTOGHOTROPHUS, i, m. 2. spedaliere di 
poyeri, nxta^onpo^O';, qui pauperes alit: a tttw- 
5^0? pauper et -rpapw nutrio. Inscribitur in Cod. 
1. tit. 3. De Episcopis, et clericis, orphanotrophis, 
brephotrophis, ptochoirophis, etc. 

PTOl.&MJEUM , i, n. 2. itvokiuatslov, piole- 
maeorum sepulcrum. Sueton. Aug. 18. Gonsul- 
tusque, num et ptolemasum inspicere vellet, re- 
gi-m se voluisse ait %idere, non mortuos. 

PTYAS, Sdis, f. 3. irrua'e, genus asp id is vene- 
num in oculos hominum exspuentis, ut ait Plin. 
28. Hist. nat. 6. 18. (65 1. a tttOw exspuo. Adde 
eumd. 31. ibid. 6. 33. (651. 

PTYfJMA, atis, n. 3, nxi/yua, sinus rei com- 
piicatae, a ittuVcw plico. Ccel. Aurel. 1. Tard. 
4. n. 110. Tunc imponenda ptygmata raultiplicia. 
h. e. panniculi complicati. Id. 2. ibid. 13. Erunt 
apponenda ptygmata ex supradictis liquoribus 
infusa. 



PUBES 



P€ 



PUBEDA, si, m. 1. pubescens pu6r, pubea. 
CopeH. 1. p. 12. et 9. p. 308. et in Gloss. Isid., 
ubi et pubeda, el pubeta ponilar. At r.bique le- 
gendum bupceda, nempe a favKCUt, atSoc gran- 
dispuer; a ^oC parlicula intentiva(r. BU), et 
xctte. puer. h*c cl. Forcellinus. At Capell. he. 
c\t. ait: Pubeda vudum vel paterna contremens 



prascepta. et Gloss. Isid. et Gloss. Pith. PubeU 
vel pubeda, adolesceni. Thorn. Thes. novce La- 
tinit. ed. A. Maio, Oic pubeta, ae, juvenis; quod 
etiam Hie pubeda dlcitur (et prior em Capetlas 
locum cltat). Itaquo rectius vldetur puieda a 
pube derivandum. 

l»CBENS, entis, particip. a pubeo. 
I.) Propriequi pubem emisit,pubes, adolescens, 
, ephebus, r\p*iv, chi e nella pubertd. Claudian. 
Cons. Prob. et Ofybr. 142. Sunt mihi pubenles 
alto de seraine fratres, Pignora cara Probi. Aw 
son. Edyll. 12. in fnonosy//a6. de mernbr. 2. 
Pubentes annos robustior anticipat vox. 

II.) Translate, lanuginem emittens: quod in 
berbis signura maturilatis est. V irg. 4. 4Pn. 514. 
et 3. G. 126. Pubentesque secant herbas. Auson. 
Epist. 2. 14. pubentes salicum frondes. Id. Edyll. 
10. 203. Stringunl attonsis pubentia gramina 
pratis. Stat. 3. Silv. 3. 129. Pubentesque rosea 
primos moriuntur ad Ausiros. h, e. jam expan- 
S83 et suam pulcritudinem ostentaie incipientw 
PCBEO, e*. V. PUBESCO init. 
PGBEB. V. PTJBES, eris. 
PlBERAI-E, is, u. 3. os quod dicimus pubis. 
Gloss. Cyrill. Epripatov, puberale. Aliter Gloss. 
Philox. Puberale, sp-rj/ioy. forte Vfij/Setov. 

PCbERESCO, is, ere, n. iochoat. 3. puber 
fio. Gloss. Lat. Gr. Puberesco, ijjSa'fu. 
PfBERTAS, 8 til, f. 3. (pubes). 
I.) Proprie aBlas, in qua pubes enascitur: quae 
in maribus decimusquarlus eat annus, duodeci- 
mus in fomiuis, ut praeter alios Macrob. 1. Sa- 
turn. 7. et Festus p. 250. 6. Mull, docent. Sueton. 
Domit. 1 . Puber la tis et prima? adolescentiss tem- 
pus. Justin. 9- 6. 5. Primis pubertatis annis. Id. 
23. 1.8. Ab initio pubertatis. et 35. 2. 2. Annos 
pubertatis egressus. Plin. 25. Hist. nat. 13. 95. 
(154). Circa pubertatera. Modestin. Big. 1. 7. 
40. Utique plena pubertate, id est decern et octo 
annis, prascedere debet. 

II.) Translate. ^ 1. De hominibus est ipsa 
pubes, rifiy), puberta. Cic. 2. Nat. D. 33. 86. 
Ul H qui denies et pubertatem natura dicat 
exsistere, ipsum autem hominem, cui ea exsi- 
stant, non constare natura. Adde Plin. 7. Hist. 
nat. 16. 17. (76). et 21. ibid. 26. 97. (170), 
^ 2. Similiter de arboribus. Plin. 23. Hist. nat. 
procem. 4. (7). Omphaciura qua Beret ratione, 
incipieatis uvae pubertate, docuimus. h, e. in 
prima lanugine, ut Id. loquitur 12. ibid. 27. 60. 
(131). ^ 3. Hem ipsi puberes, gioventii. Vai. 
Max. 2. 1. sub fin. Pubertas canis suum hono- 
rem reddebat. ^ 4. Item generandi facultas, 
quae cum pubertate incipit. Tac. Germ. 20. Sera 
juvenum venus, eoque inexhausla pubertas. «f 5. 
Pubertas animalis est pudor, qui oritur pu- 
bertatis tempore; carnalis, quas est ipsa pubu. 
Tertull. Anim. 38. Pubertatem quoque anima- 
lem earn carnali dicimus convenire, pariterque 
et iilain sugjrestu sensuum, et islam processu 
membrorum eisurgere a quartodecimo anno, el 
mox. Ab his autem annis et suffusior el vestitior 
sexus est. h. e. pudure inagis obnoxius, et pube 
rnagis veslitus eBt. 

PCBES et PUBER, 6ris, adject. Pro altera po- 
sittoDe recii casus puber Festus p. 250. 6. Mull. 
Pubes et puber, qui jam generare potest. Catull. 
63. 63. Ego puber, ego adolesceus, ego ephebus, 
ego puer. lta leg. Scalig. Alii apud Pest, omit 
tunt to po6er, et apud Catull. leg. Ego mulier, 
ego adolescens. Mhilominus quidara apud Pri- 
scian. 6. p. 7u7. Putsch, puber agnoscunt: Cce- 
sar autem ibid, non puoes, neque puber, sed 
pubis, puberis dectinat: quo modo usurpasse 
aliquolies Prudent ium. observal Xicol. Heins. 
ex MSS. — Pubes e6t qui pubem in inguinihus 
habet, qui generare potest, el arms i'erre, Tj'/kjv, 
^pTjTijt, e?ij/3o{, chi e nella pubertd. Talis est 
puer ab annis quatuordecim, inquil Festus p. 
•250. 6. Mull., femina a duodecito, 

I.) Proprie. ^1. Slricto sensu. Crassus apud 
Cic. 2. Orat. 55. 224. Quod nisi puberem te 
jam haberet, etc. ft'epos Dion. 4. Nam puero 
priusquam pubes esset, etc. Liv. 1. 3. Id impe- 
rium ei ad puberem aetatem incolume maniit. 



PUBES 

^ 2. Latiori sensu pubercs interdum dicuntur 
adolescentes, juvenes, arms ferre qui possunt, 
gioventu. Cces. 5. B. G. 54. Hoc more Gallo- 
rum est initium belii, quo lege communi omn.es 
puberes armati convenire coguntur. Id. 3. B. C, 
9. Ad extreraum auiilium descenderunt, servos- 
que omnes puberes liberaverunt. Tac, 13. Ann. 
39. Capta escensu rnunimenta, omnesque pube- 
res trucidati sunt; et imbelle vulgus sub corona 
venumdatum. ^ 3. Interdum significant quos- 
cumque pueriliam egressos et pube vestitos, sive 
juvenes sint, sive senes. Sail. Jug. 26. Dein o- 
mnes puberes Numidas, et negotiatores promi- 
scue, uti quisque armatis obvius, interfecit. Ca:s. 
2. B. C. 13. Pie gravius permoti mtliles et de- 
fections odio, et contemptione sui, omnes pu- 
beres interficerent. 

II.) Translate. Virg. 12. Mn. 413. de dicta- 
mno, Puberibus caulem folits, et fiore coman- 
tem. h. e. lanugioosis. Servius exponit adultis. 
h. e. maturis. Pronto 4. ad M. Cass, {edente 
iterum A. Maio) ep. 4. Istas uvas multo com- 
modius passas, quam puberes manducare. 

PUBES, is, f. 3. Pubis in recto sing. Prudent. 
7. Cathemer, 182. Jejuna meosas pubis oranis 
liquerat. Alii leg. pubes. — • Pubes est lanugo et 
pili, qui in pueris anno decimoquarto, in puel- 
Us duodecimo circa inguina enascuotur: est a 
pdfUij rutilus crinis. Etenim Etymol, M. <Poj- 
/Saf, at xaStapal, xcu \aunpal rpi-^q napd to 
£oT$oc. V. PHCSBUS in ONOM. Latini vero aa- 
pissime Gracorum diphthongum oi in u longum- 
mutant, ul a uoipz. est murus, rjfiri (It. puber- 
ta; Fr. poil follet, poil, puberte; [lisp, fcozo vel~ 
to, pelo , pubertad; Germ. d. Zeichen der 
Mannbarkeit, d- Barthaare, d. Mannbarkeit; 
Angl. the down or soft hair which begins to 
grow on young people when they come to ihe 
uge of puberty). 

I.) Proprie. Cels. 7. 19. Si inguen inciden- 
dum est, idque jam pube contegitur. Plin. 34. 
Hist. nat. 8. 19. (58). de Jflyrone statuario. 
Capillum quoque et pubem non emendaiius fe- 
cisse videtur, quam rudis antiquitas iostiruisset. 
II.) Translate, ^f 1. De pilis aliorum locorum 
in corpore. Capell. 2. p. 34. Deosculata pbilo- 
logjae frontem, iilic ubi pubem ciliorum discri- 
minat glabella medietas. *f 2. Item ipse locus 
in quo pubes enascitur, inguen, pecten, petft- 
gnone. Virg. 3. JSn. 426. Prima hominis fa- 
des, et pulcro pectore virgo Pube tenus. Ovid. 
3. Amor. 12. 21. de Scylla. Pube premit rabidos 
inguinibusque canes. Plin. 11. Hist. nat. 37. 83. 
(208). Arteria ad pubem tendenles. Id. 28. ibid. 
15.60.(215). Giet urinam vesica suis imposita pubi. 
^ 3. Item ipsi adolescentes, juventus, juvenum 
multitudo, pueris ac seoibus exceplis, gioventii. 
Cic. Mit.23. 61. Cui senatus totam rempublicam, 
omnera Italiee pubem, cuncta populi K. arma 
commiserat. Virg. 8. j£n. 518. equites bis cen- 
tum, robora pubis Lecta dabo. Tac. 6. Ann. 1. 
An ego tantum Roman* pubis, tot egregios eier- 
cilus sterni patiar ? Virg. 5. Mn. 573. Cetera 
Trinacriis pubes senioris Acesta Fertur equis. 
Iav. 1. 9. ytgre id Romana pubes passa, et baud 
dubie ad vim speclare res caepit. ^ 4. Quamvis 
pubts propria hominis sit: solua enim pubescit, ut 
ait Plin. 11. Hist. nat. (229). 39. 94., poetice 
tamen et de brulis dicitur, ut de juveocis Virg. 
3. (J. 174. pubi indorait<e non gramina tantum 
etc. ^ 5. Universira homines, populus, plebs, 
popolo, genie, uomini. Virg. 7. .<£n. 219. Ab Jove 
principium generis: Jove Dardana pubes Gaudet 
avo. Id. i. G. 343. Cuncta tibi Cererem pubes 
agrestis adoret. Adde Florat. , CattUl. , Ovid., 
Tibull. nine pube prcesente, populo pnesente] 
ut Paul. Diac. p. 252. 7. JUiUl. docet, awsx- 
Sc^jxw? ab iis, qui puberes sunt, omnem popu- 
lum signijicans. Plant. Pseud. I. 1. 123. Nunc 
no quis dictum sibi neget, dico omnibus, pube 
prasenti, in coutione, omni poplo, etc. 

PCBESCO, hescis, bui, bescere, n. inchoat. 3. 

Sunt qui perfectum pubui a prsesenti pubeo de- 

ducunt. — Part, Pubescens I. et II. 1.2. — Pu- 

besco est pubem emittere incipio, pubes fio, pu- 

Tom. III. 



— 953 — 

bertatera ingredior, ij^a'w, "ofSdoxa (It. comin- 
cio ad essere nella puberta; Fr. se couvrir de 
poil follet, etre pubere; Hisp. ser adolescentc, 
entrar en pubertad; Germ, mannbar werden; 
Angl. to begin to have the first do tun or soft 
hair, arrive at the age of puberty). 

I.) Proprie. Liv. 8. 8. Flos juvenum pube- 
scentlum ad militiam. Cic. 1. Off". 32. 118. Her- 
culem, quum primura pubesceret, ejisse etc. 
Petron. Satyr. 119. male pubesccntibus annis 
Subn'puere viros. Virg. 3. /En. 491. Et nunc 
aequali tecum pubesceret avo. Zucret. 5. 672. et 
impubem molli pubescere vest«. Sil. It. 16.678. 
puer vii pubescente juventa. Id. 3. 79. ubi Co- 
re novo pubescet firmior aetas, Emicet in Mar- 
tem. Ulp. Dig.Zl. 10.3. amed. Si duo impubere3 
patiantur status controversiam, et alter eorum 
pubuerit, eispeclari alterius quoque pubertas 
debet. Adde ^ueton. Tib. 6. — De lanugine pri- 
mae barbse. Val, Place. 7. 340. Pubescunt dulces 
malas. Stat. 3. Silv. 3. It. et nati modo pube- 
scentia ora. Capell. i. p. 3. de Mercurio. Ac jam 
pubescentcs genae seminudum eum inxedere non 
sine bant. 

II.) Translate. ^ 1. De herbis et plantis, qua? 
adolescunt, et maturitatem assequi incipiunt: quo 
tempore quaedam et ianuginem emittunt. Ovid. 
3. Trist. 12. 7. Prataque pubescunt variorum 
flore colorum. Cic. 1. Nat. D. 2. 4. Caeli mu- 
tatiooes, quibus omnia, qu* terra gignit, matu- 
rata pubescunt. el 2. ibid. 19. 50. Pubescunt, 
maturitatemque assequunlur, quas oriuntur e 
terra. Virg. 2. G. 390. largo pubescit vinea fe- 
tu. Colum. 4. B. M. 28. 1. Medium eorum die- 
rum spatium, quo acini formantur, vinearum 
nobis aditum negat; quippe florentem fructum 
movere non e<pedit: pubescentem vero et quasi 
adolescentem convenit religare, etc. Plin. 14. Hist. 
nat. 2.4.(21). Apianis (vitib.) apes dedeie nomen: 
ex iis duo genera: lanugine et ipsas pubescunt. 
(Hinc lanatcp dicta.) Claudian. 2. Bapt. Pros. 
79. nunc omnia fetu Pubescant virgulta. ^f 2. 
De aliis rebus. Id. ibid. 49. Invalidum dextro 
portat Titana lacerto Notdum luce gravem, nee 
pubescentibus alte Cristalum radiis. h. e. jam ad- 
ultis, et plenum fulgorem emittentibus. Id. de 
Phcenice 51. qui sospe renasci Exitio, proprio- 
que soles pubescere leto. h. e. juvenescere. Ma- 
crob. 7. Saturn. 7. Vinum quum in infantia est, 
dulce; quum pubescit, magis suave, quam dulce. 
Ammian. 27. 5. Pubescente vere. Id. 21. 13. An- 
tequam pubescat validius bellum. Id. 31. 4. Pu- 
bescente jam fide gestorum. 
PrBfiTA. V. PUBE DA. 

PCBETfiNUS, adverb, idem significat ac divi- 
sion pube tenus. V. VERTEBROTENTJS. 
PCBIS. V. PUBES, eris, et PCBES, is. 
PCULlCANCS, a, ura, adject, qui vectigalia, 
et alios populi, principumve reditus (qu.t publi- 
ca absolute dicuntur) exigendos certo constituto 
pretio red i mi t, tsXwviqs, gabelliere, pedaggiere. 
^ 1. Adhibetur. — l.°j Adjective. Cic. 5. Verr. 
34. 78. Mulierculas publicanse noluit ex deccmis 
nimium iucri dare. V. DECIMAM'S. — 2.°} Fere 
semper substantive, publicanus, i. — a) Erant 
publicani equites Romaoi, qui tributa, et pubtica 
vectigalia populi Romani quaestus sui causa con- 
ducebant. Adde Plin. 33. Hist. nat. 2. 8. (23)., 
Cic. Plane. 9., Rabir. Post. 2. 73. (ubi tamen 
alii aliter leguot et quidem rectius). Dom. 28. 
3.; et liv. 43. 16. — De origine vocis ita 
Ulp. Dig. 39. tit. 4. De publican, et vectigal. 
1. 1. Publicaui autem sunt, qui publico fruun- 
tur. Jam inde nomen babent, sive fisco vecti- 
gal pendant, vel tributom consequantur . Et 
omnes, qui quid a fisco conducunt, recte ap- 
pellantur publicani. Cic. 1. ad Q. fr. 1. if. 
Non esse autem leniores in exigendis vectiga- 
libus Grtecos, quam nostros publicanos, hinc 
intelligi potest. Id. Plane. 9. 23. Flos enim e- 
quitum R., ornamentum ci vita lis, firmamentum 
reipubl. publicaiorum ordine continetur. — 6) 
Neque vero solum publicani vectigalia publica 
redimebant, sed alia quoque praelerea multa, qua 
proprie ultro tributa dicuntur. Val. Max. 5. 6. 



PUBLICE 



n. 8. Quum secundo bello Puoico exhaustum »- 
rarium ne deorum quidem cultui sufficeret, pu- 
blicani ultro aditos censores hortati sunt, ut o- 
mnia sic locarent, tamquam respubiica pecunia 
abundaret, seque prastituros cuncta; nee ullum 
astern, nisi bello confecto, petituros poiliciti sunt. 
Liv. 25. 3. Item Cetbego et Tuditano censori- 
bus redemerunt relicienda, quae circum forum 
incendio consumpta erant, septem tabernas, ma- 
cellum, atrium regium. Id. 27. 11. extr. item 
Catone et FJacco censoribus conduxerunt tacu* 
sternendos lapide, et cloacas d^tergendas, qua 
opus esset, iu Aventioo, et faciendas in aliis parti- 
bus, qua nondum erant. Id. 39. 44. — c) Ex publi- 
canis alii mancipes erant, alii prosdes, alii socii. 
Mancipem ita definit Paul. Diac. p. 151. 9. Mull. 
Quis quid a populo aiiquid emit, conductive, quia 
roanu sublata significat se auctorem emptiunia 
esse. Asconius in Divinat. Vgrr. 10. Mancipes 
principes publicanorum esse ait, qui quaestus sui 
causa exigenda a sociis suo periculo exigant, et 
reipubl. reprsesentent. Prass, teste Paul. Diac. I. c, 
est qui populo se obligat, interrogatus a magislra- 
tu, videlicet pro raaocipe, qui conducit, Drctus est 
a prajstando, quia, si manceps nou solvisset, de- 
bebat prasstare, quod ab eo promksum fuerat. 
Manceps etiain prasa est, quia lam debet populo 
praestare, quod promisit, quam is, qui pro eo 
pr;«9 factua est. Socii erant, qui in partem quae- 
stus et jacturas a mancipibus et praedibus vo- 
cabantur. Sigon. 1. 2. de ant. jure C. R. e. 4. 
— d) Deinde publicanorum alii erant decuma~ 
ni, alii pecuarii, seu scripturarii, alii portito- 
res. Ascon. in Divinat. Verr. 10. Decuman! 
erant illi, qui decumas redimebant, idesl vecti- 
galia, qua capiebantur ex agris. Pecuarii, sive 
e pastione pecorum. Portitores, qui portoria red- 
imebant, idest vectigalia, quae capiebantur ex 
rerum importatione et exportatione. Sigon. t, cit. 
ex Cic. Manil. 6., jFYacc. 8. etc. 

PtBLlCARlUM, H, n. 2. teloneum. Glost. 
Cyrill. A^o'ctov TeXtovwv, publicariurn. 

PPBLlCARIUS, a, ura, adject, qui tacenda fa- 
cile publicat, seu evulgat. Firmlc. 3. Nathes. 8. 
a med. Mercurius faciei in omnibus actibus pu- 
blicarios. 

PCBLfCATtO, onis, f. 3. pubblicazione, con- 
fiscazione, Siifisyo-sj, actus publicandi, h. e. ia 
publicum redigendi, proscriptio. Cic. 4. Cat. 5. 
10. Adjungit etiam publicationem bonorum. Id. 
Plane. 41. 97. Proponere publicationem bono- 
rum. 

PCBLICaTOR, oris, rn. 3. chi pubblica e d»- 
vulga. Sidnn. 3. £p. 13. Publicator occulti. 

PCBLlCATRIX, icis, f. 3. quas publicat. Ar- 
nob. 1. 36. Venus publicatrix intestini dedeco- 
ris. At Orellius leg. decoris. 

PCBLtC ATI'S, a, ura. V. PUBLICO. 
PUBLlCfi et a'pyaius popiice , adverb, ad 
rem publicam et populmn refertur, et significat 
publico nomine, publica auctorttate: cui priua- 
tim opponitur, Sij^oata. $r lf j.Qo'<aq (It. per ordine 
o a nome pubblico,per autorita pubblica; Fr. 
pour VEtat, au nom de I'll tat, de la ville; 
Hisp. publicamenl, por el Eslndo; Germ, auf 
Staatskosten , von Staatswegen, in Auftrage 
d. Staates, bffentlich; Angl. publicly, in the 
name or behalf of the public, by public autho- 
rity). <f I. Generatim. Ccecilius apud Non. p. 
468. 25. Merc. Magistratus publice quando au- 
spicant. Titinius apud Charis. 2. p. 189. Put' 
sch. Ut hie legatus abiit peregre publice. Tab. 
Bantin. tin. 9. vt kona fivs foplicb possidk- 
axtvr facito. Cic. 3. de republ. 12. Quoniam 
de re publica loquimur, sunt illustrinra, quae 
publice liunt. Id. ibid. 4. Nullam {Disciplinam 
putrilem) certam aut destinatam legibus aut 
publice expositam. Id. Brut. 62. 224. Is pra- 
tor eodem die quo Saturn inua tribuuus ple- 
bis -publice interfectus eft. Id. 5. Tusc. 4. 10. 
Qui {Pythagoras) quum in Italiam Venisset, ex- 
ornavit earn Graciara, qua Magna dicta est, 
et privalim et publice, prrcstantissimis et insll- 
lutia et artibus. Id. 13. Fam. 37. Ejus bona 
publico posaidentur ali»»»»n nomine. Id. 5. Verr. 

120 



FLBLICITER 

34, 80. Qaura Philinus de calamitate aratorum 
et de fuga publice diccret, animadvertistis ge- 
mitum populi R. etc. Ter. fun, 2. 2. in fin. 
Miror quid ex Pira?eo abierit: Dam ibi custos 
publice est. Cats. 1. B. G. 16. QuoUdie Gassar 
,Eduos frurnentum, quod essent publice polliciti, 
flagitare. Id- 2. B. C. 21. ad fin. Privatim ac 
publice quibusdam civitatibus honores habiti. 
Auct. B. Alex. 65. Pifeinia beueraeritis el viri- 
tini el publice iribuii, Sail. Cat. 11. Signs, ta~ 
bulas picta^ vasa c-.elata mirari: ea privalim ac 
publice rapere. Liv. 4. 13. Minucius aanidem 
publice curationem agens, quam Mielius priva- 
tim agendam susceperal. Cces. 4. B. G. 3. Pu- 
blice maximam putant esse laudem, quam latis- 
sime a suis finibus vacare agros. per massima 
di governo. Sail. Jug. 8- Monuil, uli polius pu- 
blice, quain privatim amicitiam populi R. cole- 
rel. "J 2. Hern in publicum, al pubblico. Ter. 
Adelph. 3. \, 78, Homo antiqua virtu lc ac fide: 
haud cito mali quid ortum ex boc sit publice. 
Cic. 16, An. 11. ad fin. et 15. Fam. 9. Publice 
tamen scripsi. JVepos Timoth. 3. Lilturas Alhenas 
publice misit. Vellej. 2. 3. 1. Quidquid publice sa- 
lutare non essel, privatim alienum existimans. 
•f 3. Sumptu publico, del pubblico, a spese del 
pubblico. A'epos Dion. 10. In urbe, celeberrimo 
loco elalus publice. Id. Arist. 3. Ut filiae ejus 
publice alerentur. Liv. 5. 55. Tegula publice 
praebita est. Ptin. 33. Hist. nat. 1. 4. (11). Le- 
gaiis anuli publice 1 dabantur. Cic. 3. Verr. 6. 
16. Nemiui meus adventus labori, aut sumptu! 
neque publice, neque privatim fuit. Liv. 3. 26. 
Navis publice parala. Id. 3. 17. Publice sta- 
tuas pouere. Id, 41. 20. vesci. Tac. 1. Mist. 
51. donari. Id. 1. ibid. 66. armis multari. Id. 
4. ibid. 9. restituere Capitolium. Id. Agric. 21. 
adjuvarc. f 4. Publice signare est signo seu 
forma publica melallum in monetam cudere , 
batter maneta pubblica. Cic. 3, Legg. 3. 6. 
jEs, argentuin, aurumve publice signanio. Hue 
pertiaet illud Legis fellejatis apud Mai in. 
/rat. Arv. p. 109. col. 2. I. 25. Piaster pecu- 
niam certain, creditam, signatam forma P. P. R. 
h. e. publica populi Romani. *f 5. Vulgo, omnes. 
Liv. 5. 53. sub fin. Exsulatum publice ire. Vlp. 
Dig. 39. 2. 24. Flumioum publicorum communis 
est usus, sicuti viarum publicarum et litorum. 
In his igitur publice licet cuilibet aediflcare. Gill. 
13. 10. Labeo consulenlibus de jure publice re- 
sponsitavit. h. e. omnibus, proroiscue. f 6. Pa- 
lam, coram omnibus, pubhlicamente. Gell. 17. 
21. Sophista ille ajrcwofiufoj, qui publice nuper 
disscrens, Carneadem cum superiore Africano vi- 
lisse dixit. Apul. 10. Met. Jamque rumor pu- 
blice crebuerat. 

pCBLlCllER pro publicitus legunt nonnulli 
in Pomponii loc. cit. in voc. seq. 

PUBLlClTUS, adverb, idem ac publice. En- 
nius apud Gell. 16. 10. et apud JYon. p. 155. 
21. Merc. Proletariu' publicitus scutisque fero- 
que Ornatur ferro. Titinius apud Charis. 2. p. 
190. Statui staluara publicitus, Ter. Phorm.5.7. 
85. Nonne boc publicitus scelus bine deportarier 
in solas terras? Ubi Donat. Publicitus, publica 
cura et consilio. Plaut. Amph. 1. 1. 8. Hospi- 
lio publicitus accipiar. h. e. carcere publico, et 
4, 2. 7. An fores censebas nobis publicitus prae- 
berier? dal pubblico. (Sic Pomponius apud Non. 
p. 513. 9. Merc, dare alicui publicitus cibaria, 
a spese pubbliche. ubi alii legunt publiciter.) 
et Pers. 4. 3. 40. Auctionem publicitus facere. 
Id. Bacch. 2. 3. 79. Aurum in aede Dianas pu- 
blicitus servant. Adde Zucilium et Ccecilium 
apud If on. p. 513. 3. Merc. Apul. 3. Met. Pu- 
blicitus esse periofamem. Id. 6. ibid. Prasmium 
investigationis publicitus edicere. Id. Florid. 2. 
Atque ego me dilectorem tuum profiteor: nulla 
tibi privatim, scd omni publicitus gratia obstri- 
c'.us. Gelt. 6. 14. Peccata prohiberi publicitus 
interest. 

pCBLfCO, as, avi, atum, are, a. 1. Part. Pu- 
blicatus 1., 2. 4 3., 4. et 5.; Publicandus 1. — Pu- 
blicare *f 1. Est publicum facere, in reipublicae 
ditionem potestalemque redigere, praecont pu- 



— 954 — 

blico subjicere, proscribere, Svjfwaib'w (It. con/i- 
scare, far pubblico', Fr. adjuter au tresor pu- 
blic, confisquer; Elisp. aplicar al /isco 6 erario 
publico, conftscar; Germ. z. Slaalseigenthum 
machen, d. Staate zueignen, einziehen, confi- 
sciren; Angt. to confiscate, make public proprety 
of, proscribe). Liv. 3. 58. Bona Uaudii Oppiique 
tribuni publicavere. Id. 31. 13. Aliis ex aliis orien- 
tibus bellis quid aliud quam publicatam suara pe- 
cuniam fore ? A'epos Thrasyb. 1 , Quum tyraani 
plurimorum bona publicata inter se divisissent. 
Cic. 3. leg. Agr. 3. 12. Sunt multi agri lege 
Cornelia publicati. Id. 2. ibid. 21. 57. Priva- 
ta publicare, publica liberare. Id. Dom. 8. 20. 
Quum lege nefaria Ptolemaeum regem Cypri, 
causa incognita, publicasses. Cces. 2. B. C. 25. 
Tribunus plebis legem tulerat, qua lege regnum 
Jubx publicaverat. Id. 5. B. G. 54. Ciagetori- 
gem hostem jiidicandura curat, bonaque ejus 
pubiicat. Salt. Cat. 52. et 55. Censeo publican- 
das eorura pecunias, ipsos in vinculis babendos. 
Tac. 6. Ann. 19. Aurarias ejus, quamquam pu- 
blicarentur, sibimet Tiberius seposuit. h. e. rei- 
public'B addicerentur, fisco suo rescrvavit. In- 
script, apud Gruter. 200. 1. id qvod intra cip- 

POS AD CAMFVM VEBSVS SOLI EST CAESAR AYGVSTVS 
RBDEMPTTM A PRIVATO PVBLICATIT. h. 6. rese di 

pubblico uso e diritto. ^ 2. Item cdere, pu- 
blici juris facere, pubblicarc, dar fuori. Tac. 
16. Ann. 4. Flagitante vulgo, ut studia sua pu- 
blicaret. Sueton. Claud. 3. Disciplinis libera- 
libus non mediocrem operant dedit, ac saepe ex- 
perimentura cujusque etiam publicavit. Ptin. 1. 
Ep. 1. IJortatus es, ut epistolas si quas paullo 
accuratius scripsisscm, colligerem publicaremque. 
et b. Ep. 13. Recitaturus oratiunculam, quam 
publicare cugito. <f 3. Item copiam alicujus rei 
omnibus facere, utendum aliquid, aut spectan- 
dum prssberc. Sueton. Ner. 21.' Nun cessavit 
identidem sc publicare. farsi sentire in 'pubbli- 
co. et Aug. 43. Solebat etiam citra spectaculorum 
dies, si quid dignum cognitu advert urn esset, id 
extra oidinem quolibet loco publicare. Id. Cces. 
44. Bibliothecas Graecas et Latinas, quas maximas 
posset, publicare destinabat. aprire per uso di 
tutti. Sic Plin. 7. Hist. nat. 30. 31. 1 15). Bibiio- 
theca, quae prima in orbe ab Asinio Pollione ex 
manubus publicata Romae est. Sueton. Aug. 29. 
Forum publicatum- Id. Tib. 5. Fundis simulacrum 
Felicitatis publicatum. h. e. publice dedicatum. 
Vellej. 1. 114. 2. Leclica ejus (Tiberii) publicata. 
esposia all' uso di tutti, f 4. In re turpi est 
prostituire, prostiluere. Plaut. Bacch. 4. 8. 22. 
Ilia, qu.-F corpus pubiicat vulgo suum. {Publi- 
care aliquam, ad quxstura merelricium damna- 
re. Un.de illud ambiguum apud Quintil. 7. 9. 4. 
Inde auXijTpt; ilia vulgata, quum qu?critur, u- 
trum aula, qu« ter ceciderit, aut tibicina si ceci- 
derit, debeat publican. Graece aCKtjtpt^ nsoouaa, 
an jraT; ou?a. b. e. utrum auXr ipi; (aula ter} 
prolapsa, aut aCknipig (tibicina) spectatoribus 
improbata, debeat publicari). Tac. Germ. 19. Pu- 
blicaUe pudiciliae nulla venia. <f 5. Aliquando 
etiam significat manifestare, palam facere, far 
sapere a tutti, rivelare. Justin. 1. 7. 15. Re- 
ticenda publicare. Id. 2. 15. 17. Quum proditio- 
ni» dolum publicatum videret. Plin. 'Si. Hist. nat. 

I. 6. (17). Dies fasli publicati, 

PCBLICUS, a, urn, adject. Sup. Publicissimus 

II. 2. — Publicus est a populus quasi popJicus; 
V, Poplicus; bine Cic. 1. de republ. 25. Est 
igitur, ioquit African us, rej publica res populi. 
— Publicus est ad rem publicam pertinens, com- 
munis, totius populi ditioni subjectus: cui pri- 
vatum opponitur, Sr/jidscog tit. comune, pubbli- 
co, del pubblico; Fr. propre a I'Etat, public: 
Ilisp. publico, comun; Germ. z. folk, z. Staate 
gehorig, was von Staatsivegen,~auf Staatsko- 
sten geschieht, Staats-, folcks-; Angl. common, 
public, ber longing to the public). 

I.) Proprie. — 1.°) AdjectiTe. — a) Uni- 
versim ad publicus propria notione pertinent 
bi«c. Ennius apud Cic. 7. Fam. 6. Multi suain 
rem bene gessere et publicam palria procul. 
Cces. 6. B. G. 12. Sacriflcia publica ac privata 



PUBLICUS 

procurant. et i. ibiil. 12. Non solum publicas, 
sed etiam ptivatas injur las ultus est. Salt. Cat. 
38. Juventus privatis alque publicis largitionibu$ 
excita. Cic. Mur. 36. 76. Odit populus R, pri- 
vatam luxuriam, publicam magoilicentiam dili- 
git. Id. 5. Perr. 31. 74. Cognoscite Agviinea- 
sium publicas litteras, dcinde ttslimonium pu- 
blicum civitatis. Id. Mil. 27. 73. Ut memoriam 
publicam rccensionis tabulis publicis impressam 
exstingueret. nelle pubbliche scrilture, ne' libri 
pubblici. hujusraodi erant, in quibus census po- 
puli, scnatusconsulta, nomina recens natorum, 
virilem togam sumeutium, vita functorum per- 
scribebantur. V. TABULARIUM. — b) Specia- 
tim publica judicia et causa publica, quum agi- 
tur de iis, quae ad rem publicam pertinent, v. 
gr. de crimine majestatis, annonte, repelunda- 
rum, qux univeisam rempublicam laedunt: item 
pamcidii, adulterii, peculatus, et aliis, quae Vlp. 
enuraerat IHg. 18. tit. 1. qui De publicis judi- 
ciis inscribitur, I. 1. De his enim iegas publicae 
constitutae sunt, eorumq^ie coercitio ad uniyer- 
sorum exemplum pertioet. Sueton. Aug. 29. Cau- 
tumque, ut separatim in eo (foro Augusti) pu- 
blica judicia el sortitiones judicum tierent. Cic. 
Rose. Am. 21. 59. Antea causam publicam nullatn 
dixi. — c) Item specialim publica sacra quae 
publico sumptu pro populo blunt, quaeque pro 
rnoQlibus, pagis, curits, sacellis. At privata, quae 
pro singulis bominibus, familiis, gentibus bunt. 
Fesius p. 215. 28. Mull. — 2.°, Absolute, sub- 
stantivorum more. — a) Publicus, i, est ma- 
gislratus, persona pubblica. Cces. 6. B. G. 12. 
Si quis aut privatus, aut publicus eorum decreto 
non stetit, sacriliciis interdicunt. — 5) Publi- 
cus, i t est etiam servus publicus. Juvenal. 10. 
41. Quippc tenet sudans hanc publicus, et sibi 
consul Ne placeat, curru seryus portatur eorlem. 
Potest tarmm publicus cum servus jungi. In- 
script. apud Don. cl. 4. n. 48. fvblicvs posti- 
yicvM. Alia apud Gruter. 1087. 7. pvblicts av- 

CVHVM. et 21. 11. SVCCESSTS PVBLtCVS MVNICIPIl 

asisinativm ser. awoemasvs. Adde aliam apud 
eumd. 305. 5. ef 6., 306. 4. et 307. 3. et apud 
Fabretl. p. 336. n. 504. et 505. — c) Publi- 
cum, i, est publicus ager, publica regio. Cic. 2. 
leg. Agr. 30. 82. Ut privatos agros, qui in pu- 
blicum Oampanum incurrebant, pecunia publica 
coemeret. — d) Publicum est etiam ipsa res 
publica, il comune, lo stato. Liv. 39. 44. Cato 
atria duo jl;enium ct Titium in lautumiis, et 
quattuor tabernas in publicum emit. Id. 26. 27. 
Qui (servi) in publicum redeinpti ac manu raissi 
sunt. Id. 3'J. 18. Si nemo erat idoneus suppli- 
cii exactor, in publico animadvertebatur. Plin. 
9. Ep. 13, ad fin, Gonsulere in publicum. — e) 
Publicum et publica sunt vectigalia reipublicaej 
seu potius loca aut res, ex quibus Tectigal pro 
republica exigitur, tc t=Xoj, » pubblici dazi o 
gabelle, aut etiam terarium publicum tc Stjjao'- 
otow, Ta %nuzota, rsKaveictf V erario o denaro del 
pubblico. Cic. I. ad Q. fr. 1. 11. Ut et publica- 
uis satisfacias (praesertim publicis male redera- 
ptis), et socios perirc non sinas. Horat. 1. Ep. 
I. 77. Pars bominum geslit conducere publica. 
Cic. Prov. cons. 5. 12. Si qui frui publico non 
potuit, hie tegitur ipsa lege censoria. (Eodem 
sensn Id. Hatusp. resp. 28. 60. Vectigalibus non 
fruuntur, qui redemerunt.) Sueton. Cal. 40. Ut 
tenerenlur publico et <{u,v merctricium, et qui 
lenocinium fecissent. Id. f'esp. 1. Publicum qua 
dragesirnce in Asia cgit. Jabolen. Dig. 4. 6. 'i%. 
Qui operas in publicum quod vectigaiium causa 
loca turn est, dal, reipublicx causa non abest. 
Seneca Ep. ll'J. ante tned. Gircum^piciebam, >n 
quod me mare negotialurus immitterem, quod 
publicum agitarem. Adde Plaut. True. 1.2.41. 
— Ilinc translate. Seneca Const. Sap. 14. Illi 
quoque . qui boc salulaiionum publicum et- 
ercet, donabit, h. e. hoc tamquam .ectigal pro 
admissione ad 6alutandum. quod fiebat a ma- 
gnarum domuum iu;i:or.bus. L'ude illud Juiznal. 
3. 184. quid das. ut Cossum aliquando - f *"ntw? 
Liv. 4. 15. Bona alicujus vendere. et in publi- 
cum redigere Cic 5 r "^ 41. 105. Quotidie so- 



PUDEFACTUS 

lilus nan modo in publico, $ed etiam de publico 
convivari. a spese pubbliche. If epos Timoth. 1. 
Mi He et duceota talenta pried* in publicum re- 
tulit. h. e. in itrarium publicum, — f) Publi- 
cum est etiam tabularium publicum, it pubblico 
archivio. Varra 2. Ji. li. 11. 10. Ut scriptum in 
publico Ardune in litteiis cxslat. — g) Publi- 
cum est etiam balneum publicum. Trebell. Poll. 
Claud, 13. Lavetur in publico. — ft) Pessimum 
publicum f st publicum detrimentum vel da- 
mnum. I.iv. 2. 1. Neque ambigitur quin Brutus 
idem, qui tantum gloria Superbo exacto rege 
meruit, pessimo publico id facturus fueiit. 

11.) Translate. ^ 1. Publicus est, qui ab uni- 
versis ut6umque fit, et ad populum utcnmque 
pertioet. — 1.°) Adjective. Moral. 2. Od.H.l. 
juvenumquc prodis Publica cura. Ovid. 4. Pont. 
14. 56. public us favor. Id. 3. Amor. 7. 12. et 
1. Art. am. Hi. Public* verba, ft. e. quibus 
omnes utuntur, tarn villous, quam docti, el qu=c 
velut formulas sunt htmoiis, aut benevoientLe, 
aut urbanilatis, parole, da compliment'), di ce- 
rimonia. Seneca Pp. 3. Ita eadem epistola il- 
ium et dixisti arnicum, et negasli. ltaque sic 
priore illo verbo, quasi pubiicu usus es, et sic 
ilium amicura vucasli, quomodu oinnes candida- 
tes bonos viros dicimus; quomodo obvios, si no- 
men non succurrit, dominos salutamus. Id. Up. 
59. Magnam ex epistola tua percepi voluptatem: 
permilte eoim mihi uli verbis publicis; nee ilia 
ad significalionem Sloicam revoca. — 2.°) Ab- 
solute, substanlivorum more — a) Publica, 02, 
pro merelrice usurpari videtur apud Senec. Ep. 
88.amed.In his libris (fiiilymi grammatici) quae- 
ritur, libidinosior Anacreon, an ebriosior vixerit: 
in his, an Sappho publica fuerit, et alia qua; 
erant dediscenda, si scires. — b) Publicum est 
locus publicus, publica lux, conspectus hominum. 
Cic. 7. f r err. 35. \)2. In publico esse non audet; 
includit se domi. lasciarsi veder in pubblico. et 
2. leg. Agr. 5. 13. Lex in publicum proponitur. 
el 8. All. 9. Epistolam ia publico proponere. 
et ibid. 11. in fin. et 3. Verr. 31. 80. Prod- 
ire ia publicum, comparire in pubblico, uscir di 
casa. et Tec. 4. Hist. 49. a med. egiedi. et 15. 
Ann. 59. a med. Paullulum in publico versa- 
tus, post domi secretus. Contra Cic. Harusp. 
resp. 23. 49. et Mil. 7. IS. Carere publico, star 
rit'rato. et Sue ton. Claud. 36. abstinere. Id. 
Tier. 9. Lectica per publicum vein. % 2. Est 
etiam vulgaris, plebejus, translaticius. Ovid. 4. 
Pont. 13. 3. Unde sal uteris, color hie tibi pro- 
tinus index, Et structura mei carminis esse pot- 
est. Nod quia mirilica est, ^ed quod nee publi- 
ca certe. ordinaria, triviale. et Juvenal. 7. 53. 
Sed vatem egregium, cui non sit publica vena, 
Qui nihil exposittim soleat deducere, etc. Pe- 
tron. Satyr. 3. Scrmu non publici saporis. — 
Hue pertinere videtur illud Boeth. Aristot. To- 
pic. 8. p. 731. Oratio est manifesta uno quidern 
modo et publicissinio, si sit concludens sic, ut 
nihil oporteat interrogare. 

Homonym. Publicus dilTert a communis, 
quia communia sunt, quorum usus omnibus con- 
cuditur, et proprietas occupanti, ut aer, aqua, 
mare, litus, venationes, etc., vel qua? sunt duo- 
rum aut plurium simul utentium, ut paries, do- 
raus: hisque opponuntur propria. At publica, 
qu«> communi populi alicujus aut civiiatis usu 
et dominio sunt, nee occupari a private possunt, 
ut campus .Marti us, fora, theatra, vi;r, etc., his- 
que opponuntur privata. Sic jus commune di- 
citur jus gentium, h. e. quo omm's gentcs utun- 
lur: publicum, quod populus quisque sibi consti- 
tuit. Cic. 1. Invent. '27. 40. Publicum est, quod 
civilfls universa aliqua de causa frequcntat, ut 
ludi, dies feslus, bellum: commune, quod acci- 
dit omnibus eodem fere tempore, ut messis, via- 
demia, caior, frigus. Nihilominus aliquando pro 
communi adhibetur. Pers. 5. 1*8. Publica lex 
hominum naluraque conlinet hoc fas. Plin. 10. 
Hist, nat; 33. SO, (97). Jam publicum quidern 
omnium (atn'um) est tabulata ramorum susti- 
nendo nido provide eligere. Sic commune pro 
publico non raro ponitur. V. COMMUNIS. 



- 955 — 

PUDEFACTUS, a, aru, particip. ab intuit, pu- 
defacio: vergognalosi, quem puduit. Gell. 15. 
17. de Alcibiade. Traditas sibi tibias quum ad os 
adhibuisset, inQasseique, pudefaclus oris defor- 
mitate abjecit, infregitque. — Verbum pudefio 
legitur in Gloss. Lat, Gr. Pudeiio, aloyvvouas. 
PC'DEFIO, is, ieri, p. V. roc. prasced. 
PUDENDUS, a, utn, et 
PUDENS, entts. V. PUDEO. 
PUDENTER., adverb. Comp. Pudentius et 
Sup. Pudentissime. — Pudentsr est cum pudo- 
re, verecunde, aiBr^uovmq, con verecondia, Ho- 
rat. 1. Ep. 17. ft. distal, sumasne pudenter Aa 
rapias. Id. Art. P. 51. licentia sumpta pudenter, 
Cic. Vatin. 2. 6. Pudenter vivere. Gell. 12. 11. 
Si sciant homines, nihil omnium rerum diutius 
posse celari, suppressius pudentiusque precabitur. 
Aj'ranius quod Charts. 2. p. 190. Putsch. Pu- 
denter mentiens. Ctc. Quinct. 11.39. Eum turn 
pudenter appellare noiebas ? Id. 2, Oral. 89. 
364. Quem paulto sciebam vel pudentius, vel io- 
ritius ad hoc genus sermonis accedere. Id. 16. 
Alt. 15. ad fin. Pudentissime hoc Cicero petierat. 
FUDENTIA, a, f. 1. pudor. Hieronym. Ep. 
48. Ubi pudentiae et pudicilius sanctitas? Sic 
vett. edd.; alii vera leg. Cbi pudicitiae sanctitas, 
ibi frugal itas est? Thorn. Thesaur. nova? Lati- 
nit. ed.A. Maio. Pudet: unde pudenter et haec 
pudentia, as. 

PL'DiiO, des, dtii et dltum est, dere, 2. Part. 
Pu'dcns et Pudendus in lin.; Puditurus sub 
B. a. — Pudeo est pudore aflieior, verecundor, 
atoyruvoaa,'. (Jt. vergognarsi, aver rossore ; Fr. 
rougir, avoir honte; Ilisp. bermejear, roxear, 
avergonzarse; Germ, nich schamen'y Angl. to be 
ashamed, be bashful). Est A) Verbum iinitum; 
et B) Impersonate. 

A) Verbum Gnit. a) In sing. num. Plaut. 
Cas. 5. 2. 3. Ita nunc pudeo, atque ita nunc 
paveo. Priscian, 11. p. 922. Putsch, docet ex 
Capro, in usu veterum fuisse pigeo, pudeo, tce- 
deo, pceniteo. — Figura est zeugma in illo Gell. 
5. 1. (Juisquis ill ts est, qui audit, nisi ille est 
plane deperditus, inter ipsam philosophi oratio- 
nem et perhorrescat necesse est, et pudeat taci- 
tus, et pceniteat, i-t gaudeat, et admirelur. — 
Cceciiius apud Non. p. 84. 2. Merc. Pudebat 
commemoramentum stupri. Plaut. Mil. glor. 3. 
1. 30.; et Ter. Adclph. 1. 2. 4. Siquidem te quid- 
quam, quod faxis, pudet. Plaut. Epid. 1. 2. 4. 
Idne pudet te, quia captivam es mercatus? Id. 
Cas. 5. 2. 4. Pudet, quod prius non puditum 
unquam est. — Et Gerund. Cic. 1. Orat. 26. 
120. Non enim pudendo, sed non faciendo id, 
quod noa decet, impudentiae nomen eQugere de- 
bemus. Id. Brut. 50. 188. Gaudet, dolet, ridct, 
plorat, -ad misericordiam inducitur, ad puden- 
dum, ad pigenduin. — b) In plur. num. Tur- 
pilius apud if on. p. 21. -27. Merc. Num ilium 
illsec pudent? Ter. Adelph. 4. 7. 36. Non te haec 
pudent? Lucan. 8. 495. semper raetuel, quem 
sueva pudebunt. ft. e. quem pudebit s.rva facere. 
B) Imperson. — a) Cum Accusativo persona? 
et Genit. rei, aut Infinite Plaut. Epid. 2. i. 
LQuos, quum nihil refert, pudet: ubi pudendum 
est, ibi eos deserit pudor, quum usus esl, ut pu- 
deat. Id. Bacch. 3. I. 12. Neque mei, neque tui 
intus puditum esl, factis, qure facis. Cic. 2. P'err. 
12. 35. Sunt homines, quos infamia; sux neque 
puduat, neque tn-deal. JYe.pos prcef. ad fin. Quem 
Homanorum pudet uxorem duccre in convivium? 
Ter. Heaut. 5. 4. 19. Pudet dicere bac prae- 
sente verbum turpe: at te id nullo modo facere 
puduit. Tibull. 2. 3. 30. Servire aternos non 
puduisse deos, Cic. 1. A'at. I). 39. 109. Pude- 
ret me dicere non inteliigere, si \os ipsi intel- 
ligerelis, qui ista defendilis. I/or at. 1. Ep. 19. 
41. spissis indigna theatris Scripla pudet reci- 
lare et nugis nddere pondus. C'tc. Arch. 6. 12. 
Ceteros pudeat, si qui etc. Me autem quid pu- 
deat? Ter. Adelph. 2. 2. 36. Nihil pudet: oinnes 
denies labefecit mihi. Cic. Place. 22. 52. Nonne 
esset puditum, legatum dici Maeandriuoi? Plin. 
36. Hist. nat. 15. 24. (108). Quum puderet vi- 
vos, tamquam puditurum esset exstincloi. — b) t 



PUDIBUNDUS 

Cum Supino. Tac. Agric. 32. Nisi si Gallos, et 
Germanos, et (pudet dictu) Britannorum pleros- 
que fide teneri putatus. — Hinc 

Pudens, entis, particip. praes., adjective quo- 
que usurpatur; unde Comp. Pudentior et Sup. 
Pudentissimus. — Pudens, Ita lice verecondo, 
modesto, vergognoso, at'Srj/xwv, quem facile pu- 
det, (quod probitatis signum est), verecundus, pu- 
dicus, probus, adhorrens a (lagitio atque dedecore. 
Lucrel. 4. 1157. Balba loqui non quit, traulizi; 
muta, pudens est. Cic. 5. Verr. 69. 161. Esset 
ex inerti atque impuro et improbo parente na- 
vus et pudens et probus iilius. Id. 3. Phil. 11. 
28, Nihil appai-et in eo ingenuum, nihil mode- 
ratum, nihil pudens, nihil pudicum. Id. 3. He- 
renn. 13. 23. Kisus pudens et liberalis. Id. 3. 
Verr. 1. 2. Irnpudentiaj suae pudentem exitum 
qu:erere. Ter. Heaut. 1. 1. 78. Animi est pu- 
dentis signum. Catull. 15. 2. Veniam peto pu- 
dentem. una grazia, un favore onesto e ragio- 
nevole. Cic. Pis. 17. 39. Te videri pudentiorem 
fuisse, quam soles. Id. 3. Verr. 37. 94. Pu- 
dentissime lectissim eque femin.c. Id. Flacc. 20. 
48. Pudentissimus atque optimus vjr. — XB. 
De cognom. Horn. V. ONOM. 

Pudendus, a, um, particip. pass. ^ 1. Gene* 
ratim est ltalice da vergognarsi , vergognoso, 
aiGyooz, at'c^yvTijXc'c, qui ejusmodi est, ut ii- 
lius nos pudere debeat, turpis, inhonestus. f'irg. 
11. J5n. 55. at non, Euandre, pudendis Vulne- 
ribus pulsum aspicius, Ovid. i. Pont. 2. 107. 
Nee mea, si tantum peccata novissima demas, 
Esse potest domui vita pudenda lure. Id, Heroid. 
5. 98. Causa pudenda tua est: justa vir arraa 
movet. QuintU. 1. 2. 8. Pudenda dictu spectan- 
tur. Sueton. Fesp. 16, Negoliationes vel privato 
pudendas exercere. Id. Tib. 65. Criminari ali- 
quem pudenda miserandaque oratione. Id. Vi- 
tell. 2. Sivc ille stirpis antiquse, sive pudendis 
parentibus atque avis. Plin. 20. Hist. nat. 6. 
39. (140). de blatla. Hoc quoque animal inter 
pudenda est. Sil. It. 11. 90. proh cuncta pu- 
dendi! ft. e. plane et in cunctis probrosi. ETX- 
\jivtcpaq. — Pudendum interjectio, ut nefas, 
■miserabile, et hujusmodi. Sil. It. 17. 141. turn 
vincla viro maoic«que (pudendum!) Addita. Alii 
leg. pudendas. ^ 2. Speciafim de genitalibus; 
quo sensu absolute pudenda occununt. Auson. 
Edyll. 6. 85. quod pube pudenda Hellespontiaci 
ridetur forma Priapi. Id. Perioch, 6. Odyss. Fo- 
liorum oppositu pudenda velatus. Augustin. 14. 
Civ. D. 17. Omnes gentcs usque adeo tenent 
insitum pudenda velare, ut quidam barbari illas 
corporis partes nee in balneo nudas babeant. Se- 
ren. Sammon. 36. 681. Dicendum est quae sit 
membris medicina pudendis. Ovid. 2. Art. am. 
617- Conveniunt thalami furtis et janua nostris: 
Parsque sub injecta veste pudenda latet. ^ 3. 
Hem speciatim et absolute de pudice. Minuc. 
Fel. Ociav. 28. a med. Strepilus per pudenda 
corporis expressi. 

Homonym, Pudet dilTert a piget, quia hoc 
est doloris et pcenitentias, pudet verecundi:E et 
ruboris: piget rei damnum, pudet rei dedecus 
afferentis. V. PIGET, ubi multa hac de re exem- 
pia. 

PUUESCIT, descere, n. inchoat, 3. idem quod 
pudet, aut pudere incipit. Prudent. 2. Cathe- 
mer. 26. Piget, pudescit, pcenitet. Minuc. Eel. 
Octav. 28. ezrr. Quos prius t.i'descit impudici- 
tiae suae, quam pudescit. 
PUUET, debat, dnit, etc. V. PL* DEO. 
PCDIdILIS, e, adject, vergognoso, pudendus. 
Lamprid. Elagab. 12. Ad honoies reliquos pro- 
movit commend«tos sibi pudibilium enormitate 
membrorum. 

PUDIBUNDUS, a, um, adject., quod usurpatur 
A) Active; et if) Passive. 

A) Active est ltalice pien di rossore, were- 
condo, modesto, aihW)ut»», inulio pudore suffu- 
sus, valde pudens. Horat. Art. P. 232. Ut fe- 
stis matrona moveri jussa diebus, Intererlt Saty- 
ris paullum pudibunda protervis. Justin. 38. 8. 
10. Qua? omnl studio occultanda pudibundo viro 
erant. Ovid. 2. Fast. 819. Ilia diu reticet, pu- 



PUDIGE 

dibundaque celat araictu Ora. Id. 3. Amor. 7. 
69. Pudibunda jaces. Plin. 10. Hist. nat. 20. 
22. (44). de pavone. Cauda amissa, pudibun- 
dus ac mcereas quarit latebraro. Adde Colum. 
10. B. B. 360. — Hue perlinet et illud Stat. 
5. Theb. 295. Eioritur pudibuada dies. h. e. In 
qua pudenda facta revelanda erant: quorum vel 
ipsam diem pudere oportebat. Quidara putant 
referendum esse ad auroram rubescentem. For- 
cellinus hunc locum translate accepit. 

B) Passive est pudendus, vergognoso. Auct. 
Paneg. ad Pis. 114. ut pudibundos Exerccre sa- 
les inter convivia possit. Justin. 23. 4. 5. Mater- 
oum illi genus sordiduoi, atque adeo pudibun- 
dum foil. Alii leg. pudendum. — Est etiam in- 
decoiis, inhonestus, infamis, vergognoso. Val, 
Place. 1. 809. date indecori pudibunda senecta 
Exitia, iadecoresque obitus. 

PUDICE, adverb. Comp. Pudicius. — Pudice, 
pudicamente, onestamente, caslamente , aa- 
^povwf, a'yvtog, ai'fcjjxeawoc, est cum pudore, caste, 
verecunde. Catxtll. 15. 5. Conserves puerum mihi 
pudice. Ter. Andr. 1. 5. 39. Ingenium bene et 
pudice doctum alque educlum. (Plaut. etiam to- 
ties fere, quoties pudice usurpat, cum bene con- 
juDgit.) et 1. 1. 47. Pudice vitam, parce ac du- 
riter agere. Plaut. Pcen. 5. 4. 51. Ut pudice 
verba fecit.' cogitate, et commode! ut modeste 
orationem prabuit! Id. Merc. 4. 3. 15, Pudicius 
faciunt ilii, quam etc. Plin. 4. Ep. 13. Ubi pu- 
dicius continerentur, quam sub oculis parentum? 
Apul. Be Mag. Versus lanto saoctiores quanto 
apertiores: tanto pudicius compositi, quanto sim- 
pHcius professi. Alii per per am leg. pudicitius. 
PL'DICIi'IA, a, f. 1. metus, et abstinentia ab 
obscanis Venereisque fiagitiis, praesertim quae ab 
aliis inferuntur, et pudori sunt patienti (V. Cic. 
Ccel. 3. et seqq. et Fal. Max. 6. 1.), otafpouuinj, 
ayvBia (It. pudicizia, onesta, castitd; Fr. pu- 
dicite, cliastete, pudeur, vertu; Hisp. pudicicia, 
castidad, pudor ; Germ. Schaamhaftigkeit, Keu- 
schheit, Ziicfttiglceit, Sittsamkeit; Angl. chasti- 
ty, modesty, discreetness, virtue, pudicity, pu- 
dency ). 

I.) Proprie. — a) Generatim. Plaut. Amph. 
2. 2. 209. Non illam raibi dotem duco esse, quae 
dos dicitur, sed pudicitiam, et pudorem, et seda- 
tum cupidinera, etc. Cic. Cluent. 5. 12. Ita in- 
flammata ccepit ferri libidine, ut earn non pu- 
dor, non pudicitia, non pietas a cupiditate re- 
v oca ret. Id. Ilarusp. resp. 5. 9. Pudorem pu- 
dicitiamque defendere. Sail. Cat. 26. Ei cariora 
semper omnia, quam decus atque pudicitia fait. 
Ovid. Heroid. 16. 288. Lis est cum forma ma- 
gna pudicitia. Seneca 3. Benef. 16. Argumen- 
tuni est deforntitatis pudicitia. Cic. Babir. per- 
dtiell. 3. 8. .Nee suae, nee aliena pudicitia par- 
cere. Id. Mil. 4. 9. Pudicitiam alicui eripere. 
Id. Ccel. 20. 49. alicujus expugoare. et ibid. 
18. 42. alienam spoiiare. Plaut. Cist. I. 1. 90. 
imminuere. Id. Epid. 3. 3. 24. filia sua ser- 
vare. Petron. Satyr. 112. alicujus aggredi. Sue- 
ton. Aug. 68. delibare. Id. Ner. 29. prostituere. 
Sail. Cat. 13. in propatulo habere, et ibid. 14. 
parum uoneste babere. Justin. 12. 7. 11. pro- 
sternere. Id. 10. 2. 4. perpetuam ab omnibus 
viris mulieri imperare. Plaut. Epid. 1. 2. 7. 
Vim aut vitium afTerre pudicitiae cujuspiam. Gell. 
5. II. extr. Pudicitia incolumi esse. — b) Spe- 
ciatirn de Ode conjugi servanda. Plaut. Stick. 
1. 2. 43. Pudicitia est eos magnificare, qui nos 
socias sumpserunt sibi. Liv. 10. 2.1. Speciata 
pudicitiae matrona. Ex eod. ibid, coiligitur, eas 
pracipue matronas pudicitia laude gloriari soli- 
las, qua uni Tiro nupsissent. Adde Fe&tum Jau- 
dandum sub d,; Macrob.,2. Saturn. 5. Et Ca- 
tull. 61. 221. Sit 6uo Bimilis patri, Et pudici- 
tiam sua Matris indicet ore. — c) In lege Ju- 
lia de adulteriis caput etiam De pudicitia fuit 
(V. Sueton. Aug. 34.), quo puniebantur aiienam 
pudicitiam violantes, aut prodigenles suam. Val. 
Max. 6. 1. n. 7. Pudicitia; quastionem pera- 
gere. — Rescriptum Anton. Caracallas apud 
Augustin.^ lib. 2. de conjugis adulter, in Schul- 
ting. Jurisprud. antijustin. p. 705. Periniquum 



— 956 — 

mihi videtur esse, ut pudicitiam ab more exi- 
gat (maritus), quam ipse non eibibet. — d) 
Pudicitiae sigaum in foro Bovario est, inquit 
Festus, ubi .Erailiana adis est Hercuiis. Earn 
quidam Fortuna esse exUtimanU Item via La- 
tins ad milliarium IV. Fortuaa muliebris ; ne- 
fas est attingi, aisi ab ea, quae semel nupsit. 
Hac Festus p. 242, 31. Mull, qua ad pudici- 
tiam conjugaiem referuntur, de qua modo di- 
ctum est. Narrat autem Liv. 10. 23. sacellum 
Pudicitia patricia in foro Boario fuisse, ad »- 
dem rotundam Hercuiis, in quo quum patricia 
matrona supplicarent, et Virginiam Auli filiam, 
patrictam illam quidera, sed plebejo nuptara, sa- 
cris arcuissent, iratara earn Pudicitia plebeja 
eram in vico Longo statuisse, et plebejis raatronis 
convocatis celebrem aque ataue illam alteram 
effecisse. Quod coofirmat Festus p.237. 3i. Midi. 
II. Translate. Plin. 10. Hist. nat. 34. 52. 
(104). de columbis. pudicitia illis prima, et neu- 
tri nota adulteria. 

Homonym. Pudicitia, ut diximus, est me- 
tus, et ahstioeotia ab obscamis Venereiique fla- 
gitiis, prasertim qua ab aliis inferuntur, et pu- 
dori sunt patienti. In hoc enira proprie a ca- 
stitate differt, quod castitas etiam qua in se 
admittere quis potest, porro amovet,- pudici- 
tia, qua ab aliis pati: quod significare videtur 
Non. p. 440. 1. Merc. Pudor vero in animo 
est, pudicitia in corpore. Sail. Cat. 12. Pudo- 
rem, amicitiam, pudicitiam, divina atque 
humaDa promiscua, nil pensi, neque moderati 
babere. et Pseudo-Sail. 2. de repuW. ordin. 7. 
Ubi divitia clara habentur, ibi omnia bona vi- 
lia sunt, fides, probitas, pudor, pudicitia. 
Cic. Dejot. 10. 28. Quod si saltatorem avum ha- 
buisses, neque eura virum, unde pudoris pu- 
dicittaque eiempta peterentur, tamen etc, V. 
et Plaut. Amph. et Cic. Cluent. cil. sub I. a. 
init. 

PUDIClTlES, ei, f. 5. idem ac pudicitia. Pru- 
dent. Psychom. 98. DHerat bac, et lata Libidi- 
ais interfecta Morte, Pudicilies gladium Jorda- 
nis in undis Abluit infectum. Vulgati libri leg. 
Pudicitia, ultima liceater products . Sed vetus 
deciinatio (ut recte docet ci. Quicherat.) ami- 
cities, avaritics, blandities etc. apud istos poe- 
tas frequens. 

PUDlCUS, a, um, adject. Pudicabus dixit Cn. 
Gell. apud Charis. 1. p. 39. Putsch., ut dea- 
bus, puellabus, porlabus etc., de quibus V. ia 
ASIN'A. — Comp. Pudicior et Sup. Pudicis- 
simus sub c. — Pudicus is dicitur et est, quern 
flagitiorum obscusaaque iibidiais pudorem affe- 
rentis pracipue pudet. aeque se turpi iojuria 
contaminari patitur: cut impudicus et mollis 
opponitur, atc'pptav, a'yvo; (It, casfo, onesto, ve- 
recondo, pudico; Fr. pudique, pudibond; liisp. 
casto, honesto, puro ; Germ, zitchtig, schaam- 
haft, sittsam, keusch, verschamt; Angl. chaste, 
modest, honest, virtuous, discreet). — a> Stri- 
cto sensu. Plaut. Trin. 4. 2. 104. Pudicum ne- 
minem esse oportet, qui abs terra ad calum per- 
venerit. Cic. 1. Legg. 19. 51. Quid? Possumus eos, 
qui a stupro arcentur, infamia metu, pudicos 
dicere? Id. 3, Phil. 11. 28. Nihil apparet in 
eo ingeauum, nihil moderatura, nihil pudens, 
nihil pudicum. et 2. ibid. 3. 6. Quum omnes 
impuritates pudica in domo quotidie susciperes. 
Morat. 4. Od. 7. 25. Pudicus Uippolytus. Id. 
1. Sat. 6. 82. quid muita? pudicum (Qui pri- 
mus virtulis honos) servavit ad oroni Non solum 
facto, verum opprobrio quoque turpi. Plaut. 
Cure. 1.1. 51. Tarn a me pudica est, quasi so- 
ror mea sit. *iar. 1. Theb. 697. seu rore pu- 
dico Castalia flavos amor est tibi mergere cri- 
nes. h. e. quee virgo fuit, pudicitiam ab Apolline 
servans, et in footem sui nominis versa. Vel Mu- 
sas respicit, qua virgines sunt, et in eo fonte 
Iavant. — b) Pudica uxor est unico gaudens 
mulier marito, ut ait Horat. 3. Od. 14. 5., et 
quam tori fidem violare plane pudet. Id, 2. Sat. 
5. 76. de Penelope, tarn frugi, tamque pudica, 
Quam nequiere proci recto depellere cursu. O- 
vid. 2. Fast. 794. de Lucretia. oupta pudica. 



PUDOR 

Id. i. Pont. 13. 29, Pudica matres. Id. 3. A- 

mor. 14. 13. salterave imitere pudicas. Propert . 
3. 11. 9. Haec etiam clausas expugnant arma pu- 
dicas. Id. 2. 23. 111. ledum servare pudicum. 
— c) Uoiversim. Ovid. Heroid. 1. 85. Pudi- 
ca preces. Id. 3. Trist. 7. 13. Pudici mores. 
Id. 3. Pont. 3. 51. criaes. Id. Heroid. 6. 134. 
Me tibi, teque mihi tada pudica dedit. Id. 7. 
Met. 720. donisque pudicam Soiiicitare fidem. 
Id. 3. Pont. 1.107. iEmula Penelopes fie res, si 
fraude pudica lastantes velles faliere nupta pro- 
cos. Id. lb. 351. Nee tibi contingat matrona 
pudicior iila. Plin. 7. Hist. nat. 33. 33. (120). 
Pudicissima femina. Capell. 2. p. 42. Pudicis- 
sima pueilarum. Petron. Satyr. 2. a med. Gran- 
dis, et, ut ita dicam, pudica oratio non est ma- 
culosa, nee turgida, sed naturali pulcritudine. 
exsurgit. — d) Pudeas, verecundus, eta aegli- 
gentia officii abhorreos. Plaut. Trin. 3. 2. 71. 
Is est honos homini pudico, memiaisse officiura 
suum. 

PUDlMENTUM, i, n. 2. pudor. Gloss. Gr. 
Eit.^ At'SoTov, pudimentum. 

PUDOR, oris, m. 3. est metus igaomiaia, $d- 
$o; afcgizs, ut Zeno Stoicus definit apud Zaert. 
I. 7. sect. 112. vel, ut alii apud Gell. 19. 6., <po- 
fiot St*atou $6y'Ji>, timor justa reprchensioais: 
quem rubor consequilur^ ut ait Cic. 4. Tusc. 8. 
19., sicut terrorera pallor. Est affectus aairai re- 
dundaas in corpus, et in vultu se prodens, quum 
quis, yel quod peccavit, crubescit et dolet: vel 
quod ad peccandum impellitur; el refugit abhor- 
retque fuga turpitudiois: qua suat signa animi 
a virtute uon alieni. Differt a pudicitia, ut im- 
pudens ab impudico: 111 e enim ab animo labo- 
rat, hie a corpore. Contrariam babet petulun- 
tiam. Cic. 2. Cat. 11.25. Ex hac parte pugnat 
pudor, illancpetulantia: bine pudicitia, illioc stu- 
prum. Gr. ahyuvrt, at Sea j (It. tirnore d'infamia, 
vergogna, verecondia, riguardo; Fr. sentiment 
de pudeur^ pudeur, chaslete, vertu; Hisp, pu- 
dor, honestidad, modes tia, verguenza; Germ. 
d. Schaam, d. Schaamgefuhl, Scheu, Ehrbar- 
tkeit, Zuchtigkeit, Sittsamkeit, Achtung, Ge~ 
wissenhaftigkeit; Angl. shame , bashfulness , 
modesty, discreetness). 

I.) Proprie. — a) Generatim. Cic. 2. Fin. 
34. 113. Moderator cupiditatis pudor. Id. 2. 
Tusc. 21, 48. Sa;pe videraus fractos pudore, qui 
ratione nulla vincerentur. Id. Plane. 11.27. Ado- 
lescentuii modestissimi pudor. Id. 2. Oral. 3. 10. 
Pudore a dicendo et timiditate in genua refugi- 
sti. Charis. t. p. 76. Putsch. Parsiinonia causa 
uno igai duplex balineum calfaciebant veteies, 
pariete interjecto, ut pudor viiis mulieribusque 
conslaret. Horat. 1. Ep. 18. 24. Quem pauper- 
tatis pudor et fuga tenet. Ovid. 14. Met. 18. 
pudor est promissa precesque , Blanditiasque 
meas, conteraplaque verba referre, rrii vergogna 
a riferire. et Plin. 19. Hist. nat. 8. 43. (152.-. 
Res maximi quastus, non sine pudore dicenda. 
Id. 36, ibid. 15. 2%. (lu8). Pudor, Romaoi no- 
minis proprius, qui sape res perditas servavit ia 
prceliis, tunc quoque subveoit. Ovid. 3. Amor. 
2. 23. Tu quoque, qui speclas post nos, tua con- 
trabe crura, Si pudor est, rigido nee preme ter- 
ga genu, se hai creanza, o discrezione. Adde 
Martial. 2. 37., 10. 'JO. et alibi. Sic Id. 12. 95. 
quis enim pudor, omnia velle? — Pudor can- 
didus etiam dicitur, licet pudoris color sit pur- 
pureus, sed candidus a candore et ingenua sira- 
plicitatc non iascite appellatur, quaiis nempe 
pueros pueliasque decel. Apul. fe. Met. Quod 
de pudore, candido scilicet, suo tarn deformitcr 
triumphassem. — Sequente Infinito. Sit. It. 4. 
330. Spes virtusque cadunt, trepldaque a meute 
recedit Vertere terga pudor. Cf. Ovid. 14. Met. 
18. supra cit. — a) Specialim, pudor alicujus 
rei, metus, ne res aliqua ladatur, riguardo, ri- 
spetto. Cic. Prov. cons. 6. 14. Homo, in quo 
aliquis si non fama pudor, at suppllcii timor 
est. Ennius apud Aon. p. ICO. 5. Merc. Dein 
senis me facere pietas, civium porcel purtor. 
Ter. Andr. 1. 5, 25. Tot me impediunt curae, 
amor, misericordia hujus, turn patris pudor, qui 



PUDORATUS 

me tarn leni passus est ammo usque adhuc. Ad- 
de Liv. 6. 46. a meii, — Sequente part, ne. Sue- 
ton. Aug. 94. ad (in. Reticere ipse genituram 
suam, nee veile edere perseverabat, metu ac pu- 
dore, ne minor invenirelur. Ammian. 21. 12. 
ante med. Munitores, licet pavore discriminuin 
anxii, pudore tamen, ne secordes viderealur et 
segues, etc. — c) Sit pudor, niodura in rebus 
pracipientis. Martial. 8. 3. Sit pudor et Onis. 
et ibid. 64. Sit tandem pudor et modus rapinis. 
et 11. 50. Sit pudor et landem veri respectus 
et aqoi. — Simile est iilud Pirg. 7. Eel. 44. 
Ite doraum pasti, si quis pudor, ite juvenci. Vol. 
Max. 2. U. n. 1. Parentes, vos alendo, nepolum 
nutriendoruui debito, si quis est pudor, alliga- 
verunt. — d) De modestia et moderations ani- 
mi. Cic. I. ad Q. fr. 1. 6. a med. Sint hac 
fundamenta dignitatis tua, tua primum integri- 
tas et coutinentia, deinde omnium, qui tecum 
sunt, pudor; delectus in fainiliaritatibus ; fami- 
liae disclplina. — e) Pro reverentia, cultu et 
observantia. Martial. 8. 78. Quos cupcrel Phle- 
graa sues victoria ludos, Indica quos cuperet 
pompa, Lyae, tuos, Fecit Hyperborei celebrator 
Stella triumphi: O pudor, o pietas! et putat esse 
parum. — f) Pro existimatione, fama, riputa* 
atone, fama, onore, Plin. 2. Up. 4. Magnum 
habes facilitaiis mea pignus, cujus Oducia debes 
famam defuncti pudoremque suscipere. Id. 5. 
Ep. 1. N'eque enim aderal alius, qui defuucta 
pudorera tuerslur. Adde Papinian. Big. 3. 2. 
20.; et Ulp. ibid. 3. 25. et ibid. 47. 10. 1. circa 
med. 

II.) Translate. ^ 1. De probro, dedecore pu- 
dorem afTerente, metonymice. Ovid. Heroid. 11. 
79. lrruit, et nostrum vulgat clarnore pudorem. 
Id. 8. Met. 157. Uestinat hunc Minos thalamis 
removere pudorem. h. e. Minotaurum. Liv. 34. 
58. Amicilia, quae impetrata gloria; sibi, non pu- 
dori sit. Justin. 3. 4. 7. Ob notam materni pu- 
doris. — Sequente Infinito. Ovid. 3. Art. am. 
203. Nee pudor est oculos tenui signare favilla. 
Liv. 40. 27. Quantus pudor esset cdocens ab Li- 
guribus excrcitum obsidcri. — Pro pudor! ex- 
clamatio rem valde pudendara improbantjs, o 
gran vergogna'. Pel r on. Satyr. 81. Reliquit ve- 
tevis amicitia; nomen, et, pro pudor! tamquam 
mulier secutuleja etc. Flor. 1. 11. Coriolos quo- 
que, pro pudor! victos adeo gloria; fuisse, ut 
etc. .S'eneca Consol. ad Polyb. 36. Pro pudor 
imperii 1 principis Homani iugentis sororem alea 
solatium animi £uit. Adde Slat. 10. Theb. 874.; 
et_ Martial, to. 08. Simile est o pudor/ apud 
Pal. Place. 8. 267. qua libuit, remeat cum vir- 
gine: nobis, O pudor! et muros et tiantia tecta 
reliquit. ^2. Pro rubore cutis. Claudian. Nupt. 
Honor, et Mar. 268. miscet justa pudorem Tem- 
peries, oiinio nee sanguine candor abundat. — 
Hinc etiam pro rubore. Ovid. 3. Amor. 6. 77. 
Quid moror? en digitis designor adultera vulgi. 
Desit famosus, qui notet ora pudor. ^ 3. Pu- 
dor per metonymiam est ctiam ipsum pudendum 
muliebie. V. Tertull. loc. cit. in OBSOLEFA- 
CTL'S. 

PUDORATUS, a, urn, adject, aicyyvxycoq, ve- 
recundus. f-'ulgat. interpr. Eccli. 26. 1*8. Mu- 
lier sancta et pudorata. Agnoscitur eliam ab au- 
ctore Tfiesaun Latinit. ab A. Maio. edit, in 
Class. Auct. T. 8. p. 474. Pudoratus, pudibun- 
dus. 

PUDORlCOLOR, loris, adject, colorem pudo- 
ris, b. e. purpureum, seu rubentem habens, ut 
Pudoricolor aurora, Lcevius apud Gell. 19. 7. 

PUOOROSUS, a, um, adject, pudore plenus, 
pudore abundaas. Gloss. Gr. Lat. Aj'Sijuwv, pu- 
dorosus. 

PUELLA, a, f. 1. deminut. puera pro pue- 
rula. — Puellabus dixit Cn. Gell. apud Cha- 
rts. 1. p. 39. Putsch, pro puellis. V. ASINA. 
— Paella est femina in tenera atate, xo'prj (It. 
fanciulla; Fr. jeune fille; Hisp. muger joven, 
moza; Germ, das Mddchen; Angl. a girl, dam- 
sel, wench, young woman). 

I.) Proprie. ^ 1. Stricto sensu, Plaut. Cist. 
2. 3. 77. Earn nunc puellam filiam ejus quari- 



— 957 — 

aim. Ter. Heaut. 4. 1. 14. Si puellam parerem. 
Afranius apud Priscian. 10. p. 890, Putsch. 
Satis forliter, puellaa, veslras sciscidistis colus. 
Cic. 1. Alt. 5. De tutela Iegitima, in qua dicitur 
esse puella, nihil usucapi potest. Virg. 4. G. 
475. Matres atque viri, defunctaque corpora vita 
Magnanimum heroum, puari ianuptaeque puella. 
Horat. 1. Sat. 1. 84. omnes Vicini oderunt, no- 
tl, pueri atque puella;. Id. carm. seec. 34. Sup- 
plies audi pueros, Apollo; Siderum regina bi- 
cornis audi, Luna, puellas. Id. 2. Ep. 1. 99. Sub 
nutrice puella velut si Iuderet infans. — Adje- 
ctive. Colum. 12. R. R. 1. 1. Ea (villica) ju- 
venis esse debet, id est non nimium puella. <| 2. 
Speciatim Augusteo saculo, gliscente morum de- 
pravatione, apud Poetas prasertim, Catull., Ho- 
rat., Ovid., Proper t., Tibull., ac deineeps apud 
Martial, afiosque passim puella dicitur qu*curo- 
que mulier virorura amoribus inservire potest. 
II.) Translate. ^ 1. Puella est magis viri- 
dioris atatis nomen, quam virgioitatis. Nam puel- 
Ise quoque dicuntur, qua jam maritum habent, 
immo et gravida sunt, atque adeo e*e etiam, qua; 
pepererunt. Sane Horat. 3. Od. 22. 2. dixit, 
laborantes utero puellas. Propert. 3. 13. 21. et 
34. puellam vocal Aotiopam, qua mater erat 
filiorum grandium Zethi et Amphionis. Ovid. 2. 
Fast, dixit puellam etiam Lucretiam v. 810. Suc- 
cubuit fame ticta puella suae, et ibid. v. 557. 
vidua* cessate puella. h. e. abstinete raaritorum 
comptesibus. Apud eumd. Heroid. i. 115. Pe- 
nelope se puelhm vocat, qua jam Telemachum 
Ulyssi pepererat. Statius quoque 1. Silv. 2. 
163. puellam vocat, qua vidua erat, et post al- 
teri nupta. et Gell. 12. 1. puellam vocat puer- 
peram. ^ 2. Puellam de catella Martial. I. 
110. nee invenimus Dignum tam tenera virum 
puella. Sic_ Virg. 7. Eel. 7. Vir gregis ipse caper. 
PUELLAUIS, e, adject, da fanciulla, xopactu- 
Sij$, ad puellam pertinens. Ovid. 4. Fast. 433. 
de filia Cereris. Prada puellares aminos prole- 
ctat ioanis. et 5. t'&id. 611. de Europa. Sape 
puellares subducit ab aquore plantas. Plin. 5. 
Ep. 16. Suavitas puellaris. Quintil. 6. procem. 
5. atas. Sic Tac. 14. Ann. 2. Puellares anni. 
Plin. to. Hisl.nat. 55. 76. (154). Puellare au- 
guriura. puerile. 

PL'ELLARll'ER, adverb, da fanciulla, xooa- 
atfflStcc, more puellarum. Plin, 8. Ep. 10. Dum 
se prazgnaniem puellariter nescit. Capell. 1. p. 
21. Rapieos bis comas puellariter, caput illis 
virga comm'nuens. strappando i capelli, come 
far sogliono i fanciulli. 

PL'El.LARIUS, a, um, adject, puellaris. Pe- 
tron. fragm. Tragur. 43. Burmann. Immo etiam 
puellarius erat. Alii leg. pullarius. V. PULLA- 
RIUS. 

PUELLASUO, scis, scere, n. inchoat. 3. puella 
Do, elTeminur, %n\\lvcu%t. Varro apud Non. p. 
154. 8. Merc. Quod non solum innuba (sunt 
communes, sed etiam veteres puellascunt, et mul- 
ti pueri puellascunt. 

PUELLATORiUS, a, um, adject, ad puellas 
pertinens. Solin. 5. a med. Puellaloria tibia, 
quibus a sono clariore vocamen datur. h. e. nxo- 
^evjcj auXot. nam puellarum, quam puerorum, 
vox clarior est et acutior. 

PUELI.lTOR, aris, ari, dep. 1. rem Veneream 
habere. Labtrius apud Non. p. 490. 22. Merc. 
Quanam mens, qua deliritas vos suppilatores 
facit cum cano eugio puellitari? h. e. cum ve- 
tulis, tamquam cum puellis rem habere? Alii 
leg. velitari. Alii interprctantur xX«Topc'£etv , 
quemadmodum o'p^TrsSccv est puerorum testicu- 
los contiectare. 

PUELLULA, a, f. I. deminut. puella, fan- 
ciulletta, garzonetta, pulzellelta, xo'oiov. xopt'- 
8iov, parva puella. Catull. 61. 57. Florida puel- 
lula. Id. 57. 9. Rivalea socii pueliularum, Adde 
Ter. Phortn. 1.2. 31.; et Pompon, apud Non. 
p. 75. 27. Merc. 

POELLUSj i, m. 2. deminur, pueri pro pue- 
rub*, parvus puer, fanciullino, Tuxs&eov, Ennius 
apud Festum p. 249. 17. Mull, et apud Non. 
p. 158. 20. Merc. Pceni suos soliti dis sacrifl- "i 



PUER 

care pnellos. Lucret. 4. 1252. unde puellos Sus- 
ciper : et partu possint ditescere dulci. Adde 
Plautum apud Festum loc. cit. ; Parronem, et 
Lucilium apud Non. loc. cit.; Suelon. Cat. 
8.; Apul. 1. Met.; el poetam aqualem Gellii 
19. U. — NB. De cognom. Roin. V. ONOM. 
PCER, ri, m. 2. Vocativum puere (ab obso- 
leto puerus, ut \idetur> babel Plaut. A sin. 2. 
3. 2. et 5. 2. 42. et Merc. 5. 2. 71., Ccecik'us 
et Afranius apud Priscian. 6. p. 697. Putsch. 
— ■ Puer tres habet signilicationes, ut Paul, do- 
cet Dig. 50, 16. 204., uoam, quum omnes servos 
pueros appellaraus: alteram, quum puerum con- 
trario nomine puella dicimus: tertiam, quum a- 
tatem pueiilem demoostramus. Id. ibid. 161. 
Pueri appellatione etiam puella siguificatur . 
Varro apud Censorin. de die nat. 14. pueros 
dicit esset usque ad annum XV. (V. dicta in JE- 
TAS) quasi vuros, quod sint impubes. Alii pu- 
tant dictum a por, quod olira eadem signl6ca- 
tione fuit. V. POR. — Ceterum proprie puer 
est homo in tenera a late, iral? (It. fanciulla, 
garzonetto ; Fr. enfant, garcon; Hisp. niiio va- 
ron, garzon; Germ. d. Kind; Angl. a male 
child, man child, boy, lad, stripling}. 

I.) Proprie. ^ 1. Stricto sensu est bomo in 
tenera atate. — a) Secundum Priscian. 6. p. 
697. Putsch, est commuuis generis. Unde Livius 
Andronicus in Odyss. ibid. Sancta puer Saturni 
alia, regina, NcEvius ibid. Prima incedit Cereris 
Proserpina puer. h. e. lilia. In vet. carm. apud 
Charis. 1, p. 64, Mea puer, mea puer, quid verbi 
ex tuo ore audio? Adde /El. S til on. et Asin. 
ibid. Sed hoc jam obsoletum est. — 6) Hinc 
pueri, h. e. t fanciulli dell' uno e dell'altro 
sesso. Plaut. Pivn. prol. 28. Pueri infantes mi- 
nutuli. Cic. Rose. Am. 53. 153. Infantium pue- 
rorum incunabula. Id. 16. Att. 11. extr. At- 
tica, quoniam, quod optimum in pueris est, hi- 
Iarula est, meis verbis suaviuin des. Horat. 1. 
Ep. 7. 7. Dura pueris omnis pater et matercula 
paliet. Id. ibid. 2. 44. pueris beata cieandis uxor. 
Id- 4. Od. 9. 24. excepit ictus pro conjugibus 
puerisque. el 3. ibid. 3. 6S. uxor Capta virum 
puerosque pioret. Plin. 30. Hist. nat. 3. 8, (22). 
Pueri tarde dentieotes. — c) Speciatim pue»* 
est fanciulla maschio. Plaut. True. 2, 5. *. 
Puero isti date mammam. Ter. Adelph. 4. I. 21 . 
Homini ilico lacrima cadunt quasi puero. Cic, 
1. Ttisc. 24. 57. Respondet ut puer. Id. Orat. 34. 
129. Nescire, quid antea, quam natus sis, accide- 
nt, id est semper esse puerum. Ovid. 4. Pont. 12. 
20. Pane mibi puero cogrtile p.ene puer. Horat. 
Art. P. 173. laudator temporis acti Se puero. 
Adde Plin. 33. Hist. nat. 11.52.(146}. Poeta 
apud Cic. 1. Tusc. 39. 95. Modo pueros, raodo 
adolescentes, in cursu a tergo Insequens, nee opi- 
oantes assecuta est senectus. Sueton. Aug. 41. 
Ne minores quidem pueros praleriit, quamvis 
nonnisi ab undecimo acta lis anno accipere (con- 
giariaj coosuessent. — d> A puero cum nomi- 
uibtis sing, nunieri: a pueris, cum plur. da fan- 
ciullo, sin da fanciulla, ab atate puerili, ab in- 
eunte ;r.tate, c'x v«'c»v iratSwv, naiSo^fv, ex iratSo'c, 
ix iratSwv. Cic. 4. Acad. (2. pr.) 36. 115. Diodoto 
quid faciam Stoico, quern a puero audivi? Id. 
13. Fam. 16. Docturn hominem cognovi, idque 
a puero. (Adde Horat. 1. Sat. 4. 97.) Id. I. O- 
rat. t. 2. Ad eas artes, quibus a pueris dediti 
fuimus. Id. 1. Tusc. 24. 57. Ut a pueris tot no- 
tiooes haberemus. — Similiter Id. Arch. 3. 4. 
Ut primum ex pueris excessit Archias. usci dalla 
fanciullezza. ■ — ■ e) Interdura puer dicitur di- 
stinguendi sexus gratia. Ovid. 9. Met. 711. Cul- 
lus erat pueri: facies, quam stve puella, Sive 
dares puero , fieret formosus uterque. Catull. 
62. 42. Mulli ilium pueri, raulta optavere puel- 
la. Auson. epigr. 107. Dum dubitat natura, ma- 
rem, faceretne puellam, Factus es, o pulchei, 
pane puella, puer. — f) Interdum lenem ob- 
jurgationem continet. V\rg. 9. Eel. 66. Desine 
plura, puer. Ter. Adelph. 5.8.17. Promlsi ego 
illis. mi. Promisti autein? de te largitor, puer. 
Hoc videtur esse quod Itali dicimus fraschelta. 
^ 2. Latiori sensu. — a) Aliquaodo etiam qui 



.. PUERA 

XV. annum excessit, puer dicitur, oempe etiam 
post sump tarn virilcm logarn, quod primje ado- 
lescentii lew pus esl: qua do re Manul. ad i!- 
hid Cic. 2. Fain. \, sub fin. Nisi uieis puer oliiu 
lidi-ILssiriiis cons Hi is paruis.-es. Id. 12. ibid. 25. 
1'ut-r eert-iiui presidium sibi piimum ei nobis, 
delude sum in re reipublici: cumparavii. h. e. Ct- 
53r OcUvianus. qui" exercitum colleCi rat privata 
consilio. it pr-cunia, annus luilus XIX., ut ex 
Tacito 13. .Inn. C. el fell eg. 2. 01. 1. coa- 
stal. 1)0 t'.diin mrsus Cic. i. Phi!. I. 3. Laudo 
( uj, Ouii iie*. iiuuiri £1 iUissimis aisimis prosequi- 
mini UoiiicD cJitriisiisii a doii-scemis. '.el pueri po- 
lio?. Adde A "w /(;;'. 2. 5*J. 3.; it A'iY. /f. 1:5. TOi. 
t-t 15. 3,-. et i0.. qi.ibus Jucis puiTuni vocal 
PLipiLT-tlli AfliCHlliiii;. <;u>ilii'M iU. If. t>.ju- 
x ( -n.. rn di\ L'tat. nempe post patron ft patruum 
xili! ltHifli.'i, a: iios jam natuii; pmsqunin vicin* 
li. ul e\ Lie. 2tj. Is. app'irct. — b lUiVrtur 

tiijltl ill !:LS. (pj.: J SubjiciO. ad XiCUlelll COipO'iS, 

•iiripiicilHu'in animi uiurumque iinioCi-niiani, el 
U-Hi\ iiai ■■!!! l-i-.nu.i uppeiiatiutie di-sipnat. firg. 
ail Aucu :uiri jam t ;■ ? urn poli.'.item, Cut. 25. 
Ocfivi w !!■..•[ an j. . iuri> aiial.-. le OTplii, Sancte 
p.r-:. ( uiuil \1. '.*. est ciiiiu leporum DisLritis 
p;:i: tl luc . tianim. PUu. (i. /.';,. 2G. (iaudeo 
-■! rraiuhr!-. qiiuii ■ /Vtium-j i Fusco Silinalori 
iiliaiu U;-.m il.b.iunsii. lp st est slmiiusuS, lille- 
ratu'. i-t:-:i» dis-TLus: puei simpliciuii-. coiniiute 
juvt-nis, ? •:■ !"i < ■• ciavit-ite- ^ 3. I Inn iatioii setisu 
pro viuiiit- >\ cu-li :»-.-. Odd. \. Fast. 11 5. rfe 
./.'/. F.' dixit, ieiup- 1 fac puer esse xelis. 

11.; Tram ■ ate. ^ 1. /-'ner ponltur pro IJlio 
p!it..i. ji .' ;<!■•!:■( lu. r.x'z. Plant. Amph. 0. 1. ~>. 
Ktnri jut- ulinti. fiiLiin i-i.,,'. altt.rum tuuio cs-n- 
di\i; pin- mm. f'ir-j. '!■ jLn. r»!>7. »uperet con- 
j u \ ri >j Cilu:.i, A sc a :i 1 1 1 = ^ ij e \> v, t r '.' e ! \. ibid. 'J i . 
'1 uqnc, pu-i-ju.- luus. /i. f. in Venu>, tl Cupido 
J-i.i» : tu!j-. /y.-i!/. !. O.l. J9. 1. Miiur s.fia Cu- 
pl.iuiiini 1 !>.■(. i.'M'jue .jui'i't mc Sutiilijs puei 
it-', h. f. \ 1 :.ii« el ltac:i:u^. /d. iti'J. IU. 2j. 
I'ufio- I.-'i.i . /,■/. -J. i/n'ii. fri. 32. n.-jua lellub 
l'liij-L-rj rrciuiiitur H^cuiikjuu puirif. Id. .l>t. 
I'. ft-J. >..■ pmro? coram pupuio M. dca truci- 
il-«. ^J 2. I'u -i {■•', eliatii Si-rvui, scr ii^ sf>- 
iJf.M, i-n!!,'i> ■. ru ■,';::■.:. ra:r, fjuacumque -t'tatf 
s:i. I.e. 7t.- . ./»t. ^v, 77. (;.r jul i putr, rji.lu.- 
■;ijij:iiiij;-.i a'.i!:i;.i!iti-: . >:\ i:\:A:i firnilia S;:\. ft;j<cio 
1 1 1 i . t u 5 1j ...■ :> <..■:. I'i i u '. . ?!:■. 1. i. :',. t .Vj. G-d i.- ! 
-■■■ : ii ' riri iij -; rs i I -u - - f.U'i, .\ ■}.':■ t'arron. apud .\\)u. I 
;■. l.'.j. 3 ->/••:.: /A Ji; ? I. .S'al. '.». Jo.; P, pvrt. ' 
'.'■. 2.:. -J '■..; /,'(. ■ (..-j?. I t. .".-j. etc. Apiid l.ii -ii. 6. 

J'urJi I'Ji. ,!;■;:.[ \I iCdlJllH-i li.Cii-allilil priflCi- 

pu;:. lil'-ii, m' rrtiii i -I «.- r±iL;i± eliiii r. ji-. ),aiqi, 
• - l .'■:"■' ''''"• ''«■'(. ."'- -. l'nu> c\ u-::, pi-'ii.s in i'ii - 
-■mi >ut':iiiii pi'dit.'i: ./if Hindi i .V. . ^ li. 
/■'uf. is-i i;u[ii,"i» ,,-jiid f*ra),ert. i. i'j. 5. >on 
: iJi?'- 1-iil-r ii:, .iris puer l.a-iii ncHlis, Ll ineus 
Otjiiio p'i I '• i- affioie lactt. 

i'M,ll \. n-. i.rr L .iiit ./( Sulj-taiilivorurn ni(;- 
i. ; "l E) Aii.i'Cli.i.'. 

/j ■*;! tjilv.ii> UN* *iMc»ij ijl id'iis ac put'lla. 
a;n; i i.-li- j r-.s. .: puv us. /.if. .-Indian, (hlijts. 
npu 1 Pr,.ri,in. (i. ;.. fi'JT- Putsch. Man puera, 
j;'*^ puna. ;tiid v-rtii t\ !iu ore profugit ? 
Ptii'-t. '/'me. \. ■>. i7. Nou arvus hie. s«;d pa- 
^ c li i . - rM ajfi ; ii aiaiioni'= hhijilULi 5 ., qua? araii 
Mjl-i.t.a.; [.■!( r.is iti' itirliu>. .-//ramus apud JV'on. 
;-. ',')>'.',. J i. .7/, jc. J),- la ljoi.it cum put'ia itatim. 
Ti/iittt.-. apui! Piiician. lu. »-. S'JS. Putsch. Si- 
t.'j'il ut p<iiTa> f -a»cr node sn>pirari crew, farm 
apii.l .VcKi. j,. J;'jf), 1 '». Merc. I' i operate vivert. 
f;U' i e. rju-is si nit .- la tula lutlire et amare el 
\ip;ip^ l' nt.Ti lejps Addi S.iel'jnii loc. cit. m 
I'll.ItPi.lill 11 

/.'■ A i/ic !i.-. /'. PCKI'.CS ad liti. 

P ( Kit A It 1 1 •» , ii . in. •!. pueiuiuiii amalor. 
'tl , ... ('■, i i,7. f l' :>..i:/j;, pii-raiius. OfoSi. Phi- 

io.C. I'Llt-l.iJ ill?. T.H.:ilZ!QZ1.'-. 

VI Kit \-U' >, i-. i'ii'. n. inchoat. 3. 1'arl. /'lic- 
> "i: "Tis i. — r.ii-ias'ri'ii- lit exacla irifaatia pui- 

titinlll iliCli.i-iTr, VTjK'itjW. 

1 ) I'ti'piii-. A'uet.in. ('«/. 7. Noveiu libcros 
tulit, (|uuri,iii duo infarili-s adiinc rapli, uqu» 
jam pu»ia5Cirt.-. iusigni fefctivitale. 



— 958 — 

II.; Translate. Juson. Edyll. 4. 53. Obdu- 
ctosque senis facies puerascere sensus. ringiove- 
nire. Claud. Jfamert. t. Slat. anim. 1. In se- 
nictute pufrascunt. 

I'LtllASTFR, tri, m. 2. adolescens. Gloss, 
dr. Lat. AvT:Sit;;, puera Mcr. 

I'lHUCI LCS, i, m. 2. deirimut. pu»;ri, fan- 
ciulliito. pueiulus. pueilus. .4 mob. 2. 24. Cx 
puerciiio sc scitari. Add-.- eumd. 4. 13. et 7. 3D. 
lU'KHlliKNLS, a. urn. adjiCl. qui puerum Eji- 
gnii. Fulgent. JUytkol. putf. p. 013. Slav. Nun 
iriquirimus olorinis ri-piainein adulterum piumis 
oi a puliicna vircinibui inculc«. r itiin, (holius, 
qua m semiiia puniaina visceiibiij inlundenii'iii. 
.llti ley. prjei i^i.ra, ut sit a Pucri'jf , a, um. 
Lo |ui!ur hie Fulgent ins de Jovi in ocrium uiu- 
lato , et cum Leda concumbenti: . V. PL1.L1- 
GFIS. 

l'L'hlUI.K, is, n. 3. V. voc. ieq. sub I. 2. 
Pi "I'.KILIS. e, aiijeci. I.omp. Pueiilior U. — 
Puiiilis f-sl ad piicium pettiiiHtis, putroruiu pro- 
piium, rfit f'anciulto, f'anciuli-esco, puetile, km- 
ii'/.c:. 

I.. i Prcprie. ^ J. (ieneralim. Ter. .Indr. >. 
6. 17. Kst quod succ^riitl tihi. sr. Ouid est'.' i>.\. 
Piu-riiK e=t. Cic. ./ich. 3. i. Put-rilis n.-las. Id- 
1. Divinat. li. 50. Puerili specif, senili pru- 
deiitia. In. 1. Fin. 21. 72. Ou'ecuiiio puerili?;. 
tolu>n. 11. II. II. 1. 4 4. L'na opera pueiili, ju- 
geium vineti paw pi nab it. Stm. ~y. Silc. 2. Gii. 
Ostium puerile, h, e. praleUa. Lie. \. 3. re- 
SQiim. h. e. in quo rev est puer. / itg. ,">. .£n. 
54 s. a cm en. /i, e. puciorum- Or id. 0. .Vc,'. Tiy. 
tempus. k. e. pueiiiii. et ibid. G2o. Mi.ta|in- 
blanditiis pueri lib us uscula iuuxil. — Ad dij-l.n- 
ctioium sexui. O' id. s. .-Vtf. 323. lacii-s. quam 
dicere veie Virgineam in punu, pueri lent in \ir- 
cinf possii. ^ 2. Sptciatiin, jmeiile absiduLe 
idem est ac Trato'vpvc ;;:/., qu''d rn-uipe. ut a,l 
Ilygin. Jab. Is'j.. pueri dare suleni aniiluiibu- 
suis. Martial. U. 6S. Fessus mi lie modi-, iliud 
pueiile pop".;ci. Hoc idem Ajml. 3. ;>/<?/. vucal 
jmerile coroilarium. V. banc locein, it .Vii;- 
'(«'. 2. 60. puerile suppiiciuin. el P'aid. rii(. 
4. 1. 5. puetiie ojjiciuin. /'. banc loceui el ^"(i/. 
MuX.U. 12. y. puerili v e pu>. Hue .ti :n special 
iocu- Seneca- aliaius in HAIil I US. I', pr ■ tcrt::. ; 
LO -IS et I.LUO. Olid. He) .,id. 1G. !(>.*. VI j 
iiiil.i I'irrinitai t-;st.t libaln. \ t > illud, 'Jt.ud pot- I 
t-rat l -ilv,i vir^L/iiialr tapi. Hinu Licim,. /,;,.,>. j 
17. li- aJolejCiTlli' Colli Staiu.'l \einrli.- Luidi-i- 
cofuti't- ait: iz:< :i:%.u-z ti/j >.;"': m vz~ z'-^.'KYfit. pc-'v- 

II.) IraiiilaU' e.-t Mullu.-. I.x.i, iricoii-ultii.-,. 
vanu>. qua ha luni. qui- a pueiis li u til. (.'11 . 14. 
Alt. 21. Acta ilia Ji-s esl aniniu wrili, conditio 
pueiiii. Olirf. 3. Triit. », 11. Slultc quid o 
frujlia vulis pueiilibus upt-i-. <Ju;r tiuri ulla tibi 
feilqiit, fer.lque die-.'.' To. I'lnnm. ."». 7. '■?>. 
Quid me sic ludiliceiiiiini, ir.epli, vostra pueiiii 
senlerilia? nolo, \o!o: nolo imsuiii: cedo, ca- 
pe, dell. 1. 2. .\urMia theorem tla, et nin riles 
iiarojr.'f. Id. 1'J. S. In mi bid. r res, iiuiie>, pm- 
ii] ls. //oral. 1. Sal. 3. 2J0. Si pueriiius ni.-, ra- 
tiu esse exioc^t ainaie. 

lM.klUI.II.VS, alls, f. 3. f I. K,l ..-1,5 pue- 
tili;, pueiilia. f'unciulleLza, punizia. tzv.:: : .o.. 
f'nrrj apud .V.iri. p. 'i'J4. ill. JA , r. i'ueiiiil.i- 
tis t'ormulum audire. /'ui. JJar. ,'>. -'». ji. J. Yix 
duiii anno: puciilitati- eeiosus. ^ 2. Item mo- 
res puerile.-, j'tierUitu. fa acini /tri-y nr. Seneca 
F.p. 4. Ad hue n on p net ilia in nobis, sed, quod 
est crawiis. pueriliL-.s remanft. 

1' CKUiLI'l F.lt, adW'ib. puer 01 u in muie, fan- 
<iutii'.,c.ai?ie)ite, purr iime Die. -■j.t'c:y.6t;. 

1 .', I'rt.piie. Phndr. 3. s. Pueriiilt-r Ijdeiites. 
Lie. 21. 1. Farna etiam esl. IF.unibai. 111, anno- 
rum fttiiiic noxeni, puerililer blandienti-m palri 
llariiiicai i. ul ducerelur in Ilisp.iuiaiu, etc. 

II, T 1 an slate esl levilei, inconsuito. siulle 
Pi.iut.Peii. 4. i. 4:2. Minis iu quidem homo s'ul- 
tus i"- put-rilitei. Cic. 1. /'in. 6. 1«. (.lui fj.iurii 
re} tula beta sit puerililer, etc. Id. 4. .-lead. 
1 2. ;>r.y 11. 33. Quum dicuol, hoc se uiium lo.- 
lere, faciunt puerililer. et ibid. 17. 54. Quip- 



rUERPFRA 

piam puerililer consectari. Tac. 4. //is/. S6. Va- 
na puerililer cupii-ns. 

PtEltiNL'S, a. um. adject, idem ac puorilis. 
Est cojznumeu Herculis. Inscripl. apud Marin. 
Intcriz. .lib. p. ill., qu* est apud Or ell. 1546. 

T. FL. EJlOS HEaCVi.KM rVtBI>X'M CVM EAS.I DEA- 

>ai- ii. n. llinc Martial. '.'. 47. memo: at fanum 
Hercxlis ptuilli, b. e. Here 11 1 is A lem en. l lilii, 
qui pwt'MUMi el puii.'/us appellari ca-ptus est, 
po.-l [ in m Uomiliarius prcpe lusiieum fiiuum 
Ht'iciii s, in via Appia, ociavo ab l.'ibe lapide 
sit j! j. stuuain sibi sub Herculis hnajinr posuil. 
qui id -0 pii sum mam aiulaliunem lleicules ma- 
jor diLtus t»l. ul cu tibial ex eoif. ',). 05., 6G. et 
iOl. firu xi-m lliiciil.s puetini sUituain Itianie 
deilicivit I. tiii\jus Kio.-j qui in Iii*cript. apud 
Mural. !'ii:i. I. dicilu; /■•uiniliani I'iCaarii ae?'- 
i-Ui <i ii'i'i'iii'uV, ij. u. eisdeiii pr ;pi)^ilus. 

IM Kidl AS, ati-, 1. ^. idem ai' pueiilia. Tran"- 
lair.. Lei lull, ud natijtt. \>. liiimo silt a c:iden- 
<in. que. mi J iq ut' concept).; supeinLiiiunuin Semi- 
nibu', vilii pui'iilalem olnimbinx it. h. e. vjiii uri- 
:inem. /'. voc. sequent. II. 1. 

PL'I.IUUV, it-. 1'. 1. Pace;, a sjneope. Uorat. 

I. Od. 30. 7. meinoi Aci;e :hjh alio ri^e p : • e r- 
tl.e. — Pu. iili.i eS'.- -el.i-, purrilis, de qua V. 
jL I As, « t !v,j (It jiinriultfi-zti. pnei'izia; Fr. 
fii/iuii't; ilisp. iitj'iincia. niih-z; ln-rni. d. /'mv- 
bt n ■;!■/■.'>, i(. liindhi'.l. Ju-j-'inl; An^'i. '■ m7i ■((?. 

f/i lli'l.lurf '. 

i. I'd-pri". - at lieneraliiii. Cic. Select -z. 
4. Hulii t:iii:n .' cilius aiiuli'scenlie senedui quam 
p- riiiit .tduic-ci-iiiia obiepil '.' /<i. pro /e.7. M.i- 
nil. 10. 2<. i^ I ud" ai ;uj put. itie discipiina ad 
patiis eu-ieituin (HcfecinS tst. Id. i.Faii. ~. a 
rued. <iii.iia. t . il qeam a perili> iosiaminalus 

ui»li. Sail. Jug. t>7. i-itiri:.'i;i pueiiittti Arpini 
altuv. Ti\c \1. .-Inn. 'i. 1': l>--m'lii j.ii-.liia tali 
majistiu aiiules ei . t. I . . '.. Fiincitcr 

puerili. e. et ibid. 55, i*r;i ■- . ; i' pi riliam alicu- 
j'i c in'. ere. /(/. 1. Hist. 13. I' eiiliam incuriose, 
adi'le.-cenl'am petulantei eceta*. /i^ i. ibid. 14. 
i/e liiitae.ii. Ksl pU'ii; iiie piocera pueiilia. ft. 
e. .-talma in pueiilia. — /;) S;>cial!in. .-/ pueri- 
fir: . ab ;elal. puerili, ah i-ieunte .1 tale. Tm . 

•/edit. .1.2. V. Nam mibi lu.iLtia cimii eu jam 
inde a puer ilia I nit 'eu.pi.-i l.inniiirit.is. Adde 
Cir. I. d- r-e/.i.'i'-'. t>., v>. ii'iii. -Ji. et _. 'fuse. 

II. :i7. .limit.' ti.. hid dixit 31, 2. A prima 
jMi.i ilia. — /» pueriti'.i. a idle puerili, .1 [ratlins 
apud ,1 in. 7,. 5;j2. :U. Merc. Maie nu senior d>' 
nobis li- r i, Oui nos tanlopete iti-sul.eul in pue- 
iilia. Adde (.'is. 3. /"■■ l>. i:.: et I'iin. 2 

'. 1. e 1 b: fcrulia ani- 

'1 '">. i. tlap.-r iii'in.ituia 
p 11': ■ i i- Leinpuribu ex- 



IJi?t. not. Iu7. t t 1 
maiiou-. ( \-lw-. ~ . 
ven- fa l -pi-liii'- [ 1 
l.auiti:- e>l. 

J l.i L ari>'a!i 
lii ir pue: is i- -•■ 
n. Mvc. Q.i 
Alii 'eg. puiili 



*f '. I, I ■ >. pui ita , qua- 

- it ■ i>"v .;■ . ' Sun. /■. 15tJ, 
pietilia ->i ir,; 1 ■: ;-ien» pullula. 
. (^ ui :-:u ex 1 colt piii aderunt 
aliutu / -.)■ u tin Inci.i.i i is vci'iis: Fa erat ma- 
nor ■ siiiq licit s i-l ,'ur.i.ia. el buneitas. <| 2. 
It'- in e>t idem alque i. iti-i.i.. t'<unt<.t pi inc. hist. 
edtnu- iti rum ./. Main p, ;Mi. tialo primaui 
Lalini iiuiini.i- iot olerii. ft italicaniMi ori^iiisnit 
piieiiii.i- i:iiii>lra\il. 

I'UhUtI (!•>, ei, t. 5. puerili a. Anson. Pro- 
fen.:. Li. 15, Huic una piineipio cttdila pueri- 
lii n. jiuc per synnrresin una syllabi* est. 

I'L'hKu iLs, i. m. 2. p.itioruin a ma tor. Gloss, 
(■in ill. llxtOjitig, pueio.%us. 

PI 'FHI'KKA. ft. I". 1. 'putr et pario) mulier, 



qu 



prperit, xel mux paritura esl Bive 



pui-i uii.. -i\ ■' puerar'i. /> 
earn, qu .- pueiilibits an u 
1. in Je> -"n. \. 31. ip> 
reruns Jivanlu* ,->J Tei 
ju;»' pepmit, puerp*. ra . 



i. 11. (h ig. ■>. x ult esie 
• piqin;: et Hieromjm. 
primus jj.iril fetus. At 
And' . 3. 2. lu. oumis, 
KptoiriTSKs;, qu:i- pri- 



mu:n. iji. ).:^to, i.;^e,.-;ij 1 1. liunrwi di pai- 
to, ..- i.;i : ' ,■■■■■ . (■ 1 . jemme en couclia. jeune 
mct\ ; Hi.q. mttrye, ,/■■ nurJu; deni'. e. Jfoch- 
ne r ir, hindbeile- in. die gebowm hat; Angl. a 
woman in labour or in the sluf-t, a woman 
late I delivered). 



PUERPERIUM 

.-/) Substant. Platit. Amph. 5. 1. 40. Ibi ute- 
ro eiorts dolores, ut solent puerperae. Catull. 
34. 13. Tu Lucina doleotibus Juno dicta puer- 
peris. Morat. I '.pod. 17. 52. Ctcumque for lis ex- 
si lis puerpera. Id. 4. Od. 5. 23. Laudantur simili 
prole puerpera'. Ter. Adelph. 5. T. 23. Multo 
lectin* est, quam Hi am puerp* ram nunc duci hue 
per viam rejiotam. Piin. 7. Hist. nut. 4. 3. (37 >. 
lid itts ueminis, i a tain esse aut puei'per.i*, a Lit 
puerperio \ ilim. 

l>) Adjective. Ovid. 10. Mel. r> 1 1 . Adrnovit- 
quc manus, el verba puerpera (.mil. Seneca 4. 
lienef. Wt. ad jin. In rem pre-enlem vent or us 
fui. Si (I .eg it lilius, sed puerpera uxor tenet. 

PL'EliPEKll'M, li, n. 2. par to, dolor i, o tem- 
po del pa i to, ko'/j:x, nix us el dolores parlu- 
rienii'i: item tempus quu parit, vel quo post 
pactum c u bat. 

1.) Piop lie. Suet on. Cal. S. Qua Use unique 
partus, sine ullu *,;xus discririiiiie, pueiperium 
vocatur; ijuod antiqtii eiiam puellas pueras, sic- 
ut et pueros puellos dictitareni. Plant. True. 
2. 5. 22. Eum gero ornalnm, ut gra'. ida quasi 
puerperio cubem. Tac. 10. .-/ran. 23. N a lain sibi 
ex Popprea liliarn ultra inortale gaudium acce- 
pt t. Locus: puerperio coionia Antium fui I. I'lin. 
0. Hist, nat . 25. 41. (79). Kcheneis partus 
con line t ad pueiperium. Id. 2S. ibid. S, :»!*. 
(114). l'ericula puerperii toll ere. Ge.ll. 12. 1. Per- 
cunclalus est , quam diutiuum pueiperium et 
quam laboriosi niius fuissent. — De terra. Co- 
tun. 3. R. R. 21. 3. Alma tellus annua vice, 
velut icterso quodain puerperio l;eta, mortalibus 
distenln muslu deiuiltit libera. 

11.) Translate est ipsa proles, prole, parto. 
f'arro 2. 11. li. 1. 26. In villis mulicres qui- 
dam habent, quo facilius ad grebes pasiores re- 
tineanl, et puerperio familiain faciant majorem. 
Tar.. 12. ./ran. 6. boligi oportere femiuam no- 
bilitate, puerperiis, sanctimonia iosignem. Piin. 
7. I/ist. nat. 11.0. (is), ['no abortu duodechn 
puerpetia egesl.a. Stat. 5. TheO. 27 ( J. que reus 
laurique ferebaot Cruda puerperia, ac popuios 
UHibriisa cicavit Fra.xinus. Cell. 10. 2. Nume- 
rus puerperii. ft. e. pucrurum uno parlti edi- 
lo rum. 

I'L'KHTl'A. /'. PL EMIT A in it. 
PLEKI : LUS, i, m. 2. deminut. pueri, fanciul- 
lino, vtilte.it ino, parvus puer, aut servo lus. Cic. 
Topic. 4. IN. l.'t secundum pueiuloruui labulas 
possess io i ideal ur ex edicto dari. Id. /io<c. .'in. 
41. 120. L'l inter suos omnium deliciaium atque 
omnium urliiim puerulos, ex tot elegy ntissJmis 
familiis leclos, relit bos versari, homines p i-ne 
opera i ids, ex Antenna disci pi in a pa'.risfamili ■»• 
ruslicani. f'al. Mar,. K. 1. damn. S. Non sup- 
prim en da illius (juoque damnalio, qui pueruli 
sui niutio amore correptus, etc. Nunc euiml. 
IHin. H. Hist. nat. 4T>. 70. {ISO), vocal concu- 
binum. Poet a. a pud .lpul.de Jlmj. Odi pueru- 
los pc.ecoci sapicntia. Adde ./pnl. ihid. s.i pe. 

Pl.'liltLS, i, m. 2. idem quod puer, agnosci- 
tur » Priscitni. 6. p. li*J7. Putsch., unde voea- 
t : vus piiere ajiud Ctiwii. et .fj'run. ibid, et a- 
pud Plant, plus decies. — I'eminin. est puer a, 
quam voc. /'. 1<ico sno. Adji-ctivt;. Paulin. .So- 
lan, car in. 2."i. 2(7. In pueram facie in Vetera na 
re llo mil :-las. 

I'CtiA, :<■, !'. 1. Trup,, natica, natis. I>e de- 
prensis in adulliiio liar at. 1. Sat. 2. 133. \'e 
uummi pereanl, aut puga, aut denique fama. h. 
e. ne grind em pecuniam solvere, aut ^tupium 
vel pzfavicltaztv pati coganlur . ~}'m:ivs a pud 
■Son. p. :ill. 2S. Merc. Pati duiu poternn*., an- 
tequam pui?;c pi bint. — Scribilur et pyga. ./- 
rron ad illud Horatii I. Sat. 2. 02. Uepygis: 
Id est sine nalibus; p\ga eniin pars corporis 
posterior. V. CALL I PY*; IS, DKPY(ilS et NO- 
CriLL'CA. 

PI'lilL, ptlis, rn. et f. 3. (a ttj£ adverb, pu- 
gno, vel punnit. Varro 8. L. L. IT). Miill. a 
pii^nando del i* at; ct Danatus in Ter. J/eci)r. 
prol. >. ->:,. a puena). Primam sjllabam male 
pruduxil Prudent. 2. contra Si/mmack. 516. 
oleoque et gjumadis arte L'nctis pugilibus miles 



— 959 — 

pugnabat Etruscus. — Pugil est qui pugnis, aut 
cajslu decertat, pycia, athleta, ttuxttj;, atlela. 

I.) Pioprie. Gtll. 3. 15. Tres iilios habuit, 
unum pugilem, alterum pancratiastern, terlium 
luctatorem. Cic. 2. Tusc. 17.40. Pugiles ca:sti- 
bus con l u si ne ingemiscunt quidem. et. ibid. 23. 
56. Pugiles, etiaci quum feriunt adversarium, 
in ja eland is Ceslibus ingemiscunt. Id. lirut. 60. 
243. Pugiles ineiercitali, eliain si pugnos et pla- 
gas Oljmpiorum cupidi fene possunt, solern ta- 
men saspe fur re non possunt. Ter. I'un. 2. 3. 
23. Si qua est habilior paullo, pugilem esse a- 
.juiit: ueducunt cibum. scil. sludebanl pugiles ha- 
bitudini et pinguedini coiporis, quo el ictus in- 
fer rent gravioies, et Hiatus levius sen lire nt. Ma- 
crob. 1 . So mn. Scip . 6 . p. 30. L'ip. (.) u i n ta b e b- 
domas annorum omne viiium, quant e esse uoi- 
cuique possunt, complet augmetitum: nulloque 
modo jam potest quisquam se forlioi lieri; inler 
pugiles denique b.ec cunsueludo servalur, ul 
quos jam coronaveie viclori.e, nihil de se atn- 
plius in incrementis viriam sperent; ijui veto ex- 
pertos hujus glorie usque ilio manse runt, a pro- 
fessions discedant. — Cek-bris pugil luit Pollux 
Ledae lilius (ut ejus ft a ter Castor auriga , ej us- 
que pugoam cum Ainyco describit g rap bice Pal. 
Place. I. 4. r. C.LSTL'S. Aurigarum, seu agi- 
tatorum, et pu^ilum nomine omnis Indicia exer- 
citatio in publicis Urrecorum ludis continelur: 
jungunturque biec duo apud Moral. 4. Od. 2. 
IS. et ibid. 3. 4. et .-fit. P. Hi. Adde 1. Od. 
12. 23. el 2. Sat. 1.26.; et Ovid. 3. ,/mor. 2. 
34. el 5. Fast. 700., quibus locis de Caslore et 
Polluce seimo est. Sic apud Romanos quadriga* 
et gladiatores in Circi spjctaculis. Quamquam 
et ad bos aliquando pugilum certamen transiil. 
Suelon. .lug. 45. Spectavit studiosissime pugi- 
les, et maxime Latinos: non legilimos ati)ue or- 
dinarios modo, quos etiam commitlere cum (ir;E- 
cis solebat; sed ct catervarios oppidanos inler 
anguslias vicorum pugnantes temere ac sine ar- 
te. Kx hoc Suelonii loco pa let, pugiles Latinos 
alius fuisse a (ir;ecis, qui in Inscript. citata in 
PYCI'A picliu dicunlur, atque una cum pugili- 
bus nouiinantur. (line apud eumd. Cat. IS. ha- 
benlur catei v,e Afrurum Campanorumquc pugi- 
lum c\ utraqm: regiunc efectissimorum. Moral. 
Art. P. is 5. media inter carmina poscunt Aut 
ursum, aut puailes; bis nam plebecula gaudet. 
— liti.iui in illu Immian. 14. 7. Vetilis cerls- 
iiiinibus pugilum \icissiinse conridentium, spe- 
cie ut lucillus ingentia, lxtabatur : lApsius gla- 
diatores intelligit, nee ubsurde; quam vis et C;e- 
stibus pugn allies cruenlis ictibus se concide- 
reni. 

II.) I' ran stale, os punilis, in epigr. ,/sinii 
(•alii a pml Suelon. Gramm. 22. esl durum, et 
o mucin con Lime Ma in perfeue paiaium. (Juo pei- 
tiiuie vidi't.n illud Mm Ho I. -±. 72. Os I ibi pra- 
cisuni, quanluiri non ipse Latinus Vilia Panni- 
Cuii perrulit or.i sono. 

PL'';LL.\1'10, on is, f. 3. iru-y^a//*, pugilum 
exercitatio. Cic. 2. Lena. 15. :{«. jam ludi pu- 
bliri sint corpiirum cerlationcs cursu, el pugila- 
lione, luclatione, ciiriiculisijue equoruui. 

PU<ill A 10 It, «"-ris m. 3. f I. K.st qui pu- 
gilatu ceitat. A mob. 1. 36. Tjmiaiidii; Cas to- 
res, equos u nus domitare consuetus, alter pugi- 
latov bonus. lioeth. in Aristot. Pii.vdic.ain. 3. 
p. IS3. Secundum polentiam pugilalori i- artis 
pugila lores vocantur. ftloss. laid- Pug Nones, pu- 
pilalores. ^ 2. Est etiam fur, tesle Isid. 10. 
C"', 1 ). lilt. P. Pupilator, qui de maim in man urn 
nu minor um a liquid subslraliit. Verbum a v. j,u- 
gnus iled ne tu in videtur, ut manuurius a mafiu 
eodem sensu. 

Pl-'CrLAToIUUS, a, urn, adje.ct. ad pugilato- 
rem, seu pugilem pertinens. Plant. Hud. 3. 4. 
16. Ego te folliiu pugilatorium faciam, el pen- 
denlem incursabo pugnis. Alii leg. pugillatorium. 
ft. e.. qui pu gill is, seu puguis feritur. V. 1'OL- 
L1S. el PCdlLATOH 1. 

PIM ill. AIL'S, ns, m. 4. w/u^ t iru-ypiayj'a, pu- 
gilum certamen, pugila lio. Plant. Baccfi. 3. 3. 
21. Kiercere se cursu, luctando, hasta, disco, pu- 



PUGILLATOR 

gilatu, pila, saliendo. Adde eumci. Capt. 4. 2, 
13.; et Plin. 8. Mist. nat. 22. 34. (82 \ 

Pi.'GlLlCE, adverb. aS'XijTtxtu?, iirmiter, va- 
lenler. Summam enitn pugiles atque atbleta 3 cor- 
poris robori cuiam impcodebant. Plaut. Epid. 
1. I. IS. Quid berilis noster lilius valet? T. Pu- 
gilice atque atbletice.. 

PL'filLLAK, aiis, n. 3. idem ac pugillares. 
(uson. epigr. 146. Hipatens pugillar e\pedi. Co.- 
lull. 42. i. En negat mild \sstra reddiluram pu- 
gillaria. Gelt. 17. '.I. ii mod. Pagillaria nova 
nondum cera iilita. Adde Jjaberiuin apud Cha- 
rts. I. ;.. 75. Putsch. P. pLdlLI. VIUS in 
lin. 

PL'GILLARES, um, m. plui. 3. /'. mc -;([, 
in lin. 

PL'lilLLAEUS, e, adject, ad tab el las sciiplorias 
pei linens. V. infra Pugil tares iuit. Pi intent. 
0. zssi crap. 13. Lode pugil lares soils ■ peiciu- 
rere ceras. Ammian. 2rt. 4. Tabu be pug ilia res. 
Juvenal. 11. 156. Nee pugillares deleit in bal- 
nea raucus Testiculos. ft. e. graudiores, el pu- 
gnum implenies. Alii la in en recti us leg. puial- 
laref, quum hie piima vocal is pioducenda sit. P. 
PL'PILLAltls. — llinc 

Pugillar es, luin, m. plur. 3. absolute, substan- 
livoium more ^subaudiuntur enim tabelUe, aut 
codicilli, aut libelli) sunt tabeil.e ligneie, vel ci 
alia materia simul complicate, ita ul pugillo fa- 
cile tenerentur: in quibus cera illilis stilo scri- 
be re nios fuit, codicilli, labellae, tavolette da scri- 
vere, libietlo, viglietto. JTtyaJCi-.v, eyyjtoiS-.ov. 
Citreos, eburneos, mem bran eos me mo rat' Mar- 
tial, ii. 3., 5. et 7. a materia. Alii duplicca. 8s- 
jcruj^a ; triplices alii dicli. T^iiTTuyx; quadru- 
plices alii, TSTp^irruyjx, aut quinc'uplices, reev- 
TairTu^a, apud eumd". ibid. 4. et 6. a tabella- 
rum numero, quibus con sta bant. Fuere et Pi- 
teiliani, de quibus /(/■. ibid. S. et 0. et 2. 6. 
amatoiiis pi;ecipue nunciis millendis apti, ui> 
glietti d' amore. P. VITELLIANUS in ONOM. la 
In&oipt. opt. note apud Glutei. 174. 7. me- 
inorantur pugillarcs membraoacti opeiculis ebo- 
reis. — Nomen bab.mt ex eo, quod pugillo con- 
tineri poleiant: i[umn libri crassiores essent, et 
lota manu continendi. Martial. 1 i. 3., cujus 
lemma pugil lares ctrei. Sec la nisi in lenues es- 
sent us ligna ta be II as etc. I'lin. 16. Mist. nat. 
16. 27. (6S). Pugillares ex tubere aceris. Se- 
neca Pp. |3. rs'eque ego le jubeo semper immi- 
-lere libio, aut pugiilaribus. Danduin et aliquod 
intervallum an lino, et Pp. 10S. Aliqui el cum 
pugiilaribus veniunt (in philosopki scholam), 
uou ut irS evcipianl, sed verba. I'lin. 1. Ep. 
6. Ad retia sedebam: erant in proximo stilus et 
pugillares. et >j. Pp. 6. Omoe hoc temp us inler 
pugillares ac libellos jucundissima quiele trans- 
mis i. ft. e. in >tud iis. Suelon. ,V L -r. 52. Venere 
in inanus meas pugillares libfllique Cum qui- 
busdam nolissimis versibus ipsius cbirographo 
scriptis. Piin. 6. Pp. 5. sub jin. Celsus !\epoti 
ex libello respondil, et i.elso Nepos ev pugiila- 
ribus. {libelli hie oration em med ita tarn et com- 
posilam signiticaat : pugillares brevem com- 
mentarium et sum ma capita oratimiis recitand:e). 
Suelon. Aug. 30. Levissiumin genus admonilio- 
nis luit traditio coram pugillarium, (juos taciti 
[eauites in transvectione) et ibidem statim le- 
ge rent. Plin. 13. Mist. nat. It. 21. (60). Pu- 
gillarium usum fuisse eliam ante T'nijana lein- 
pora, invenimus apud Huiuerum. Et apud Me- 
rodol. 7. 330. serrno est de tabu lis cera lis a l>e- 
marato Sparlauorum lege missis an. d, U. C. Si- 
mile quidam narial Gell. 17. 0, 16.; quis vero 
is fuei it, fatettir se nun re tin ere. P. et Justin. 
2. 10. 13. et seqq. 

PlJJlLLAItlAllU'S, li, m. 2. pugillarium ar- 
lifei. Inscript. apud Mm at. 0S4. 2., qu;e est 
apud Or ell. 4270. m. cafc-ilio iiilahu rvuir.i.A- 
riahii). Apud Morcetti, Delia scrivere presso i 
Hoinani p. 12., pro Ctvcilio legilur Cirlio. 

PUGIL LA TON, in is, in. 3. qui pugillares ferl, 
taboMaiius. Sidon. 0. Pp. 14. ante med. Igitur 
interrogas per pugillatoreru , quos recurrentcs 
asseraiu versus. 



PUGILLATORIUS 

PtJGIl LATORlCS, a, um, adject. V. PUGI- 
LATORIUS. 
pCgillor. V. PUGILOR. 

PUGILLUM, i, n. 2. V. voc. leq. init. 
PUGILLUS, i, m. 2. Pugillum, i, n. exhibent 
Gloss. Lat. Gr. Pugillum, 8pa£ jjetpoy. — Pu- 
gillus, deminut. pugni, est parvus pugnus, et 
quantum eo comprehendi potest, pugnelto, pu~ 
gnello, Spa£ , axe'?. Cato it*. R. 158. Eo addiio 
cochleas sex, et lentis pugjlluai. Plin, 20. Hist, 
nat. 22. 89. (242). Sunt qui marrubii semen, 
quantum duobus digitis capiant, cum farris pu- 
gillo decoctum, etc. Prudent. 10. Cathemer. 152. 
minimi mensura pugilli. Auct. carm. de Pa- 
schate 69, Iodignum est, cujus claaduntur eun- 
cta pugiilo, lit tegat inclusum rupe vetante la- 
pis. — Asinius apud Charts. 1. p. 75. Putsch. 
docet, pugillum esse, qui plures tabellas conti- 
net in seriem sitas, Hinc pugillaria et pugilla- 
res. — Salmas, ad Trebell. Gallien. 8. in 
Gloss. Philox. invenit pugillos et pugilla, Gra- 
ce siricpaipa et iKtafaipta, quae putat fuisse 
veluti globos ex molii materia factos, quibus, pro 
duris caestibus, pugiles induerent manus, quum 
ludicro ef innoxio pugilatu certabant, quemad- 
modura gladiatores per ludum se exercentes prae- 
piiatis gladiis, aut plumbeis ulebantar. 

PCGlLO, Onis, m. 3. idem ac pugilator. V, 
PUGILATOR 1. 

PUGILOR vel pfigillor, a7i», ari, depon. 1. 
Apud Apul. }qc. infra cit. alii ubique leg. pu- 
gillor duplicata liquida, tamquam sit a pugillus: 
sic Herm. Peter, apud Trebell. infra cit. — 
Part. Pugilans I. — Pugiiari est pugnis caedere, 
pugilatu certare. 

I.) Proprie. Apul. de Deo Socrat. Si veils 
perniclter currere, pedes curandi sunt: ilidem 
si pugiiari valide velis, brachia vegetauda sunt, 
quibus pugilatur. Trebell. Gallien. 8. Pugiles 
laccuiis, non veritate pugilantes. h. e. non du- 
ris caestibus et vulnus facientibus pugnantes, sed 
qnibusdam veluti sacculjs arena aut alia re molli 
fartis ad ictus innoxios infereDdos, Salmas. ex 
conjectura legit fiacculis, h. e. pilis seu sphae- 
ris, vel globulis flaccidis, et ad ictum cedentibus; 
ipse Peter, eddidit fiacculis. 

II.) Translate. Apul. 7. Mel. Hie (equus) ela- 
tis in altnm vastis pectoribus, arduus capite et 
sublimis vertice, primoribus in me pugilatur un- 
guibus. 

PUGlO, onis, m. 3. brevis gladius et qui veste 
facile tegi potest: a pungo, pupugi. Paul. Diac. 
p. 235. 2. Mull Pugio dictus est, quod eo pun- 
ctlm pngnatur. Gr. iyyjuoih'iov, ^ifitiov, napa- 
^woTpt'c (It. pugnale; Fr. poignard, stylet; Hisp. 
punal, almarada ; Germ. d. kurze FVaffe zum 
Stecherij tier Dolch; Angl. a dagger, dirk, po- 
niard, skean, stiletto). 

I.) Proprie.— a> Geoeratim. Sail, fragm. apud 
Non. p. 553. 33, Merc. Veste tectum pugionem 
expedire conatus, Cic, 2. Phil. 12. 28. Caesare 
interfecto, statim cruentum alte extollens M. Bru- 
tus pugionem etc. etibid. §30. Qui stillantem prae 
se pugionem tu lit etc. Sueton. Cces. 82. Ut anim- 
adverlit, undique se strictis pugionibus peti , 
etc. Sulpicius ad Cic. 4. Fam. 12. Pugione per- 
cussus. Tac. 4. Hist- 29. extr. aliquem fodere, 
Auct. B. Alex, 52. ferire. Aurel. Vict. Epit. 
39. Acto per costas pugione. Martial. 14. 33. 
Pugio, quem curvis signat brevis orbita venis, 
Stridentem gelid: is hunc Salo tinxit aquis. — 
o) Speciatim pugio fuit insigne iraperatoria? pot- 
estati?, a juris vita? necisque civium. Sueton. 
Galb. if. Iter ingressus est paludatus, ac depeu- 
dente a cervlcibus pugione ante pectus. Id. 
fit ell. 15. ad fin. Solutum a latere pugionem 
consuli primum, deinde, illo recusante, magistra- 
tibus ac mox seoatoribus singulis porrigens, nul- 
lo recipiente, quasi in sede Concordia? positurus 
abscessiU Adde Tac. 3, Hist. 68. — c) Hoc im- 
peratoriae potestatis insignft preefectis praetorio 
imperalorea tradere solebani. Unde illud celebre 
Trajani dictum, quum praefectum prastorio crea- 
ret : Tibi istum ad munimentum mei committo, 
si recte agam; sin aliter, in me magis. Rem nar- 



— 960 ~ 

rat Aurel. Vict. Cissar. 13. Hinc tub Commodo 
quum tres simul praefecti prastnrio essent, unus 
ei iis qui libertinus erat, a pugioue appellatus 
est, quod ei potissimum Commodus pugionem 
tradiderat. Lamprid Commod. 6. extr. — d) 
Fuit etiam gestamei- dignitatum militarium, ut 
tribunorum, centurionum. Colligitur hoc ex Tac. 
t. Hist. 43. et Val. Max. 3. 5. n. 3.; atque 
hue pertinere videtur iilud distichon Martial. 
14. 32., cujus lemma Parazonium. Militia? de- 
cus hoc, et grati nomen honoris: Arma tribu- 
nlcium cingere digna latus. — e) In secretis 
C. GaliguJse reperti sunt duo libeili diverso ti- 
tulo: alteri Gladius, alteri Pugio indei erat, ut 
est apud Sueton. Cal. 49,: nempe priori con- 
tinebantur eorum nomina, quos publice et per 
carnificem; altero , quos clam ft per aicarios 
morti destinaverat. 

Ii.) Traoslate. Ctc. 4. Pin. 18.48.0 plumbeum 
pugionem! h. e. argumentum invalidum: sunt 
enim argnmenta quaedam veluti tela, quibus ad- 
versarlum petimus. 

Homonym. Pugio d inert a sica, quae a se- 
cando ducitur: et fortasse pugio solo mucrone 
valebijt ad pugnandura; sica et acie ad caeden- 
dum. Prasterea base tecla fere gestabatur, et a 
privatis hominibus; ille etiam aperte, et a con- 
stitute in honore militari. 

PCgIONCULUS, i, m. 2. deminut. ptigionis, 
pugnaletto, parvus pugio. Cic. fragm. contra 
C. Anton, apud Ascon. Posteaquam illo Hispa- 
niensi pugiunculo nervos incidere civium R, non 
potuerunt, duas uoo tempore conantur in re- 
publ. sicas destringere. Id. Orat. 67. 225. Nam 
in iis, quibus, ut pugiunculis, uti oportet. 

PUGNA, se, f. 1. est prcelium, certameo, di- 
micatio: a pugnus, quia ante reperta arma pu- 
gnis et calcibus et morslbus et corpurum lu- 
ctatione homines confligebant, ut ait Horat. 1. 
Sat. 3. 101., item Donates ad Ter. Hecyr. 
prol. 2. 25.; et Cassiod. 1. fariar. 30. udyy 
(It. pugna, combattimento , zuffa, battaglia, 
fatto d'arme, giornata; Fr. combat, engage- 
ment, lutte, bataille; Hisp. combate, contienda, 
lucha, batalla; Germ. Gefecht, Treffen, Kampf; 
Angl. a battle, fight, encounter, engagement, 
combat fray). 

I.) Proprie. ^ 1. Stricto sensu. Cces. 3. S. 
G. 4. Diutumitate pugnae defessi prcetio excede- 
bant. Tac. 5. Hist. 18, Legiones puguam exci- 
piunt, suppressaque bostium ferocia prcelium 
asqualur. Ovid. 12. Met. 180.; et Lucret. 4. 
841. Certamen pugnae. Quintil. 5. 12. 22. Pu- 
gna certaminis. Cic. 7. Vtrr. 11. 28. Nonnun- 
quam etiam res ad manus atque ad pugnam 
veniebat. Id. Mur. Ifi. 34. Cujus (Pompeji) ex 
omnibus pugnis, qua? sunt Innumerabiles, vel 
scerrima mihi videtur ilia, quae cum rege com- 
missa est, et summa contentiooe pugnata. Qua 
ex pngna quum il.e se eripuisset etc. Id. Mil. 
21. 56. Adde iocertos exitus pugnarum Martem- 
que communem. Id. 6. ferr. 55. 122. Pugna 
equestris in tabulis picta praeclare. firg, 11. 
j£n. 709. pedestris. Macrob. 5. Saturn. 2. ad 
fin. singularis. duello. 'Absolute pugnam de sin- 
gular! dixit Liv. 7. 10. extr.) Sueton. Aug. 45. 
gladiatorum. JYepos Arist. 2. Pugna navalis, 
quas facta est prius quam etc. Ammian. 16. 9. 
Pugnae concursaloriae. Id. 20. 8. 6tatari?e. Id. 
26. 8. murales- Horat. 1. Od. 15. 25. Pugnae 
sciens. Id. 4. ibid. 4. 12. Amor pugnae. 6'fps. 
3. B. G. 23. in fin. Non cuoctaodum existima- 
vit, quin pugna decertaret. Justin. 2. 11. 2. 
Pugnam capessere. Plant. Bacch. 4. 4. 93. ; et 
Tac. 12. Ann. 30. conserere. Id. 3. ibid. 41. 
ciere. Quintil. 12. 1. 28. inire. Liv. 4. 38. 
sub fin. restituere. Tac. 5. Hist- 18. Pugna ar- 
descit. Ovid. 6. Past. 187. In pugna cadere. Liv. 
29. 34. Hostem ad pugnam elicere. Cces. 5. B. G. 
58. evocare. Liv. 22. 7.; et firg. 12. JSn. 34. 
Pugna magna victi sumus. Ctc, 2. Divinat. 25, 
54; et Salt. Jug. 6. Pugna mala, h, e. adversa. 
Sueton. Cal. 35. prospera. Val. Place. 6. 32. 
Voxque Dei pariter pugnas audita per omnes. h. 
e. per utruraque exercitum et omnes ejus par- 



PUGNATOR 

tes. Ovid. 3. Trist, 5. 34. Pugna suum nnem, 
quum jacet bostis, babet. Liv. 22. 28. Jam ju- 
itam expleverat aciem, ac totis utrimque viri- 
bus certabatur: peditum acies inter perculsos im- 
pavida sola erat, videbaturque, si justa aut si 
recta pugna esset, haudquaquam impar futura. 
^ 2. Laliorl sensu pro bello. Justin. 5. 4. 17. 
Non Siciliae i I lis adversa pugna in ore est, sed 
Graecise victoria; non classes per ilium (Alcibia- 
dem) ami8S3e, sed acquisitae. *J 3. Concrelo, 
uti ajunt, sensu. Liv. 1. 25. Forte is (Horatius) 
integer fuit, ut universis solus nequaquam par, 
sic adversus siogulos (Albanos Curiatios) ferox. 
Ergo, ut segregaret pugaam eorum, capessit fu- 
gam, ita ratus etc. 

II.) Traoslate. ^ 1. Interdum pro pugnan- 
tium mililum agmine vel globo ponitur, Liv. 
22. 45. extr. Consults cornua tenuerunt; Teren- 
Lius laevum, iimilius dextrum Gemino Servilio 
media pugna tuenda data est. Curt. 3. 2, 14. 
Quod imperatur, omnes (ex Macedonum pha~ 
lange) exaudiunt: obsistere, circumire, discur- 
rere in corou, mutare pugnam non duces roa- 
gis, quara milites calleot. ^ 2. De quocumque 
certamine et contenlione, contrasto: ad rem 
Cic. 1. Alt. 16. sub init. Certe me in ilia causa 
admiratus esses. Quum enim ille ad contiones 
coofugisset, in iisque meo nomine ad invidiam 
uteretur, dii immortales! quas ego pugnas et 
quantas strages edidi! quos impetus in Pisonera, 
in Curionem, in totam iilam maoum feci! quo 
modo sura insectalus levitatem senuro, libidinem 
juventutis! Id. 2. Divinat. 51. 105. Hie Vero 
quanta pugna est doctissimorum hominum, ne- 
gantium etc? Quintil. 5. 12. 22. Initurus fo- 
rensium certamin-im pugnam, Plin. 2. Hist. 
nat. 38. 38. (102). Rerum naturae pugna secum. 
^ 3. De Venerea colluctatione. Martial. 10. 38. 
O quae prcelia, quas utrinque pugnas Felix le- 
ctulus et lucerna vidit! V. PRCELIUM II. ^ 4. 
Pugna pro fallacia. V. PUGNO. 

PUGNABlLIS, e, adject, qui pugnari potest. 
Pompej. Comment, art. Donat. § 16. p. 193. 
Ceterum jam compositiones, jam simplices sunt. 
Puta pugnabilis, expugnabilis. Idem est: ille 
locus est pugnabilis, boc est, qui possit pane 
dirui; ille locus est expugnabilis, hoc est, qui 
possit pasne dirui. Inexpugnabilis non videatur 
tertia esse composilio, sed secunda. 

PUGNAClTAS, atis, f. 3. studium, ardor et 
vis pugnandi, voglia di combattere. 

£.) Proprie. Plin. 10. Htst. nat. 33. 5t. (101). 
de perdicib. Capiuntur quoque pugnacitate ejus- 
dem iibidinis , contra aucupis inlicem exeunte 
in prcelium duce totius gregis. 

II.) Translate. Quintil. 4. 3. 2. Ne, si pres- 
68E 1111 narrationis gracilitati conjuncta argumen- 
torum pugnacilas fuerit, dilatis diutius dicendi 
voluptatibus oratio refrigescat, Seneca 1. Con- 
trov. 2. Accusatoris usus pugnacitate. 

PUGNAClTER, adverb. Comp. Pugnacius et 
Sup. Pugnacissime. — Pugnaciter translate oc- 
currit, ct est pugnando, pertinaciter, instanter, 
constanter, combattendo, contrastando, con ca- 
lore, con im.pe.to, e'varartxts?. Cic. 4. Acad. (2. 
pr.) 3. 9. Plerique errare rnaluot, eamque sen- 
tentiam, quam adamaverunt. pugnacissime dei'en- 
dere. et ibid. 20. 65. De omni statu consltioque 
vita? certare cum aliis pugnaciter. Seneca i. 
Qucest. nat. 2. extr. Sidera collectum aera luce 
levi non pugnaciter, nee aspere feriunt. Quintil. 
9. 4. 126. Ubieumque ac«iter erit et instanter 
pugnacilerque dicendum, membratim cassimqoe 
dicemus. et paullo post § 130. Quis dubitat, alia 
lenius, alia concitatius, alia subltmius, alia pu- 
gnacius, alia gravius esse dicenda ? Est qui leg. 
pugnanlius. 

PUGNACULl'M, i, n. 2. forte, fortezza, irpo- 
{Xfxxuiv. locus munilus, unde pugnatur^ seu ex 
quo bostilis vis arcetur, propuenaculum. Plant. 
Mil. glor, 9. 3. 63. Deturbabo jam ego ilium 
de pugnacuiis. Adde Ammian. 2i. 12. 
Pl'GNANS, antis, particip- V. PUGNO. 
PUuNAISTER. V. PUGNACITER in fie. 
PUGNATOR, oris. m. 3. combattitore, com- 



PUGNAT0R1US 

lattente, uayrtjT-os, qui pugnat, prasliator. Liv. 
14. 15. Fortissimus quisque pugnator esse desie- 
rat. Sueton. Cces. 39. ad fin. Tyriaj et jEgy- 
ptise classes magno pugnatorum numero conQi- 
xerunt. Sil. It. 15. 598. Floruerat primo clarus 
pugnator in aevo. — De brut is animantibus. Plin. 
30. Hist. nat. 15. 49. (142). Pugnator gallus. 

PUGNATOrIOS, a, urn, adject, da combat- 
tere, udjriuoi;, ad pugnandum idoneus. 

I.) Proprie. Sueton. Cai. 54. Batuebat pu- 
guatoriis armis. h. e. ad feriendum aptis; cui 
opponitur ibid. 32. Rudibus batuens. Ckaris. 1. 
■p. 59. Putsch. Pugnatorius clipeus. h. e. quo u- 
tuntur pugnatores. 

II.) Translate. Seneca 2. Controv. prtsf. De- 
erat illi oratorium. robur et ilie pugnatorius ran- 
cro. 

PUGNATRIX, icis, f. 3. quee pugnat. — a) 
Adjective. Ammian. 23. 6. Pognatrix oalio el 
iormidanda. — b) Substaativorum more, Pru- 
dent. Psychom. 681. Intulit hoc >ulnus pugoa- 
tris subdola. 

PUGNATUS, a, um. V. PUGNO. 

PUGNAX, acis, adject, onm. gen. (pugno ). 
Comp. Pugnacior I. et II. 1. et 2.; Sup. Pugna- 
cissimus I. — Pugnax est pugnandi cupidus, 
valide pugnans, beliicosus, fiayrpm, trX-ijiems (It. 
bellicoso, armigero, feroce; Fr. qui aims le 
combat, avide de guerre, belliqueux; Hisp. be- 
licoso, avido de guerra; Germ, kampflustig, 
streitbar, kriegerisch; Angl. fond of fighting, 
warlike, ferocious, pugnacious). 

I.) Proprie. a) De bominibus. Cic. 5. de re- 
publ. 8. Marcellus ut acer et pugnax; Maiimus 
ut consideratus et lentus. Id. 8. Phil. 9. 26. Ceo- 
luriones pugnaces et lacertosi. Ovid. 3. 'Prist. 
9. 7. Minerva pugnax. Tac. Agric. 17. Validarn 
et pugnacem gentem armis subegit. Propert. 3. 
7. 25. pugnaces ire per bostes. Horat. 3. Od. 
3. 26. nee Priami domus Perjura pugnaces Acbi- 
vos Hectoreis opibus refringit. et 4. ibid. 6. 6. 
quamvis (Achilles) Dardanas turres quateret tre- 
menda Cuspide pugnax. Tac. 4. Hist. 60. Pu- 
gnacissimus quisque in v estigio ; multi palaotes 
occubuere. Asinius Pollio apud Cic. 10. Earn. 
31. Uac legione noli pugnacius quidquam pu- 
tarft. Horat. 1. Ep. 1. 49. Quis circum pagos 
et circum compita pugnax Magna coronari con- 
temnat Olympia, cui etc? — Cum Iniinito. Sil. It. 
3. 363. tenui pugnax instare verulo. — b) De 
brutis animanlibus. Cotum. 7. R. R. 3. 6. Pu- 
gnacem arietem mitigari terebra foratis coroi- 
bus. Petron. Satyr. 86. Gallos gallinaceos pu- 
g-nacissimos duos. — o De rebus. Ovid. 5. 'Prist. 
7. 48. Victaque pugnaci jura sub eose latent. 

II.) Translate. 5" 1. De oratione et verbis. 
Plin. a. £p. 19. Oratio pugnax et contagiosa. 
et Cic. Brut. 31. 121. Hujus oratio in pbiloso- 
pbiam translata, pugnacior, ut ita dicam, vide- 
tur, et illorum in judicia pacatior. Id. % Orat. 
78. 317. Exordium dicendi vehemens et pugnax 
non saepe esse debet. Id. Pin. 28. 90. G rare us 
facilis et valde venustus, oimis pugnai contra 
senatorem populi R. esse noluit. h. e. noluit oi- 
rnis contralre et adversari. % 2. Est etiam per- 
tinax, obstinatus. ■ — a; De bominibus. Ca-lius 
ad Cic. 8. Fam. 13. Non est pugnax in vitiis, 
neque hebes ad id, quod melius sit, intilligen- 
durn. — b) De rebus: — Et est contrarius, pu- 
gnans. Ovid. 1. Met. 432. Quumque sit ignis a- 
quaa pugnax, etc. — Item resistens. Plin. 36. 
//ut. nat. 16. 25. (126). Quid ferri durilia pu- 
gnacius? Pedes ei impertivit el ruoies. Trahi- 
lur raagnete, etc. Id. 15. ibid. 3. 4. (131. Oleae 
callosse, contra humorem pugnaces. — Pugna- 
cia musta apud eumd. 14. ibid. 20. 25. (12..»). 
sunt vebemeotia, valida, et quae lenia fieri re- 
cusant. 

PUGNiJUS, a, um, adject, a pugnis, hoc est 
ictibus man as. Joculsriter Flaut. Rud. 3. 4. 57. 
SI attigeris ostium, jam hercle tibi mossis in ore 
net mergis pugneis. T. MERGjE. 

PUGNlCCl.A, ae, f. 1. levis pugna. t'surpavit 
Cato, si credere ?olumus Petotto ad Martial. 
7. 9. Quo sensu ctlam pugnariolam ab illo at- 

Tom. III. 



— 961 — 

clam fuisse, idem alibi testis est. Sed Festus p. 
2*2. 9. Mull, suit punctatoriolam. 

PTJGNlTUS, adverb co'pugni, est Cceciiii 
apud Ifjn. p. 514. 9. Merc. Nisi : dem, qui 
sese malit pugnitus pessumdari. 

PT'GNO, as, avi, atum, are, n. 1. (pugna). 
Pugnavit pro pugnatum est apud Plin. 15. 
Hist. nat. 18. 20. (78). Ara inde sobiata gla- 
diatorio muoere divi JulH, quod novissime pu- 
gnavit in foro. — Part. Pugnans I. l.° et II. 
1.; Pugnatus I. 2.°; Pugnatutns I. 1.° — Pu- 
gnare est dimicare, certare, conlligere, congredi, 
jza vouch (It. combattere, pugnare, contraslare, 
azzuffarsi; Fr. combattre, se battre,se mesurer, 
lutter ; Hisp. comfcafir, pelear, luchar; Germ. 
kampfen, fechten, slreiten, erne Schlacht-,ein 
Treffen lie fern; Aogl. to fight, combat, enga- 
ge, contend). , 
I.) Proprie. — 1.°) De hominibus. — a< 
Geoeratim Tac. 2. Ann. 80. Consisterent in 
acie, non pugnaturis militibos. Sail. Jug. 108. 
Poslquam barbari male pugnaverant. aveano 
comiattuto con la peggio. et ibid. 61. Eminus 
lapidibus pugnare. Id. Cat. 9. Qui contra iin- 
perium in hostem puguaverant. Adde ibid. 56.; 
et Liv. 8. 6. exlr. et ibid. 7. Nepos Thrasyb. 2. 
extr. Quum Critias adversua Thrasybulum iortis- 
sime pognarel. Cic. Balb. 9. 23. Qui cmn hoste 
nostro comminus in acie s»pe pugnarit. Cas. 2. 
B. G. 8. Ne, quum aciem instruxisset, bostes a la- 
teribus suos pugnantes circumvenire possent. et 
3. ibid. 25. Auxiliares telis subministrandis spe- 
ciem atque opinionera pugnantium praebi-bant. 
Ovid. Heroid. 20. 171. Pugnare pro causa ini- 
qua. Cic. i. Invent. 1. 2. Pugnare pro com- 
inodis patria?. At Oreliius legit propugnare. 
Petron. Satyr. 108. Illis pro ultione, nobis pro 
vita pugnantibus. Ter. Hecyr. prof. 41. Tumuh 
tuantur, clamant, pugnant de ioco. Cell. 12. 5. 
De possessione hominis pugnantes. Cic. 2. iNaf. 
D. 2. 6. Pugnare ex equo. Seneca Provid. 2. 
de genu. Quintil. 2. 8. 14. Nicostratus luctan- 
do pugnandoque, quorum utroque certamine 
iisdem diebus coronabalur, invictus. Hinc Paw 
san. 5. 21. 5. JitxccrTpatcc sici ypeqas aWXt-ro 
tij? a-Stvi TraYXpati'ou xat rcaXijc v«'k*)v. — 6) 
Cum Accusalivis pugnam, prcelium, bellwn. 'At- 
TiXiffpd?. J^or«f. 4. Od. 9. 19. pugnavit Dicen- 
da Musis pra-lia. Lucilius apud Danatum ad 
Ter. Eun. 5. 2. 60. et Adelph. 5. 3. 57. et 5. 
i. a. Vicimus, o socii, et magnam pugnavlmu' 
pugnam. Adde Plaut. Amph. 1.1. 97., Pseud. 
1. 5. HO.; A>p. IJannib. 5.; GVJt. 3. H. it 
15. 1S. A'j'c Cic. J/t*r. 16. 34. Pugna stimma con- 
tcnlioue pugr.ata. Horat. 1. Ep. 16. l. r i. ?t quis 
bolla tibi terra pugnata marique D'tcat. Id. 3. 
Od. 19. 4. Et pugnata sa'ru beila sub Ilio. Salt. 
Jug. 58. Prcelium male pugnatum ab suis. — 
c) Impersonaliter more passivorum. Sail. Jug. 
115. S-ppe ante paucis strenuis adversus muliitu- 
dinem bene pugnatum est. Cces. 7. B. G. 84. 
PugnaU-r uno tempore omnibus iocis. Plin. 32. 
Hist. nat. 1. 1. (3). Arm ale classes insponunt 
sibi lurrium propugnacuia, ut in tuari qooque 
pugnetur, velut e muris. Civs. 1. B. G. 52. Corn- 
minus gladiis pugnatum est. Sic f-'irg. 7. .En. 
553. Slant belli causae: pugnatur comminus ar- 
mis, — <2.°) De brutis animanlibus. Vaira 2. 
ii. R. 3. 8. Caprx inter se cornibus puguaut. 
II.) Translate. *( 1- Cum Dativo poetice est 
adversari, repugnare, resistere, p^rlinafem esse. 
Catull. 62. 134. noli pugnare duobus. Pirg. 11. 
jEn. 600. t'remit aequore toto Insuttans sonipes, 
et prcssis pugnat habenis. et 4. iWd. 38. placi- 
tone etiam pugnabis amoti? Ovid. 1. J/ef. 19. 
Frigida pugnabant calidis, humeniia siccis. Stat. 
8. 2 neb. 2H9. ne pugnel vulgus babenis. .S"i{. /f. 
to. 284. Nostris pugnavit mooitis furor. — Hue 
pertinent ilia Cic. 1. Tusc. 7. 13. Pugnantia te 
loqui non vides? quid enim tam pugnat, quam 
non modo miser um, sed cmnino quidquam esse, 
qui non sit? ripugna, e contraddiltorio. et 2. 
Phil. 8. 18. Tam eras excors, ut tola in oralio- 
ne tua tecum ipse pugtisres; ut non modo non 
cob.erenlia inter se diccres, sed rnaxime dlijun- 



PUILIA 

eta atque contraria. — Similiter Part, pugnans 
est contrarius, repugnans, dissidens, contraddil- 
torio, ripugnante, opposto, svowctos, May^dws- 
voc. Cic. 1. Fin. 18. 58. Pugnantibus el cootra- 
riis studiis consilnsque semper utens. Horat. f. 
Sat. 1. 102. pergis pugnantia secum Frontibus 
adversis componere? Id. ibid. 2. 73. At quanto 
meliora monet, pugnantiaque istis Dives opis na- 
tura suae! Plin. 28. Hist. nat. 7. 23. (81). Quae- 
que alia nuueupavere monstrifera , aut inter 
ipsas (fijufieresi pugnantia. — Pugnans est per- 
tinax apud Propert. 4. 7. 89. Pelle bederam tu- 
muio, mihi qu?e pugnante coryrabo Moilia con- 
tortis alligat ossa comis. ^ 2. Signilicat etiam 
conari, contendere, eniti. Cic. 3. Fam. 10. ante 
med. Illud pugna et enitere, ne quid nobis tem- 
poris prorogetur. Id. Rose. Am. 3. 8. Hoc solum 
boc tempore pugriatur, ui ad illam praedam da- 
timatio Sex. Roscii accedat. Ovid. 7. Mel. 772. 
jamdudum vincula pugnat Exuere ipse sibi. et 
1. ibid. 685. Ille tamen pugnai mollei euncere 
somnos. — De rebus inanimis. Lucret. 2. 205. 
quamquam Pondera, quantum in se est, deorsum 
deducere pugnent. Pttron. Satyr. 123. Prima 
quidem glacies, et cana vincta pruina Non pu- 
gnavit hum us. — .^'on pugnare, non la bora re. 
Cic. 3. Stat. />. 1. 3. Mihi videlur Epicurus 
de diis non magnopere pugnare. non prendersi 
gran travaglio, non interessarsi motto. ^ 3. 
Pugnare, et pugnam dare apud comicos inter- 
dum est dolum, J'allaciam comminisci, macbi- 
nam excogitare ad fallendum et fraudandura . 
Plaut. Pseud. 1. 5. 110. Priu^quam istam pu- 
gnam pugnabo, ego etiam prius dabo iliam pu- 
gnam claram et commemorabilem. Id. Epid. 3. 
4. 57. Epidice, frugi es: pugnasti; homo es, qui 
me emunxisli etc. Sic Id. Capt. 3. 4. 53. Profe- 
cto jam iliquid pugnre edidit. Id. Bacch. 4. 9. 
43. Pugnam conserui seoi. Ego eum adeo uno 
mendacio devici. Adde eumd- ibid. 2. 3. 39.; et 
Ter. Eun. 5. 3. 60. Hue pertinet illud Ter. 
Adelph. 5. 3. 56. Istam psaltriam una illuc me- 
cum hinc abstraham. hi. Pugnaveris. Danatus 
interpretatur, magnam rem feceris: quod fere 
eodem recidit. 

PUG N US, i, m. 2. Ratione babita eljmi Paul. 
Diac. p. 21 y. 2. Mull. Pugnus a punctione, id 
est percussu dicitur. Cf. mif, rru-ywrj, pungo, pu- 
gno, pugna, pugil. — Ceterum pugnus est ma- 
nus contracta el clausa ad capiendum, vel ferien- 
dum: cujus ictos colaphus etiam dicitur, niryfiij, 
xcv§u).C5 (It. pugno; Fr. poing; Hisp. purio; 
Germ. d. Faust; Angl. a fist, neif). 

I.) Proprie. — a) Generating Cic. 4. Acad. 
(2. pr.) 47. l'*5. Manum plane comprimere, pu- 
gnumque facere. Id. 5. Tusc. 27. 77 ; Certare pu- 
gnis, calcibus, unguibus. Id. 5. Verr. i;3. 56. 
Quum pugnis et calcibus conscissus esset. Plaut. 
Bacch. 3. 3. 46. Pugnis aliquem contundere. Id. 
Fan. 1. 2. 145. pectere. Id. Amph. 1. I. 172. 
co era re. ef 2. 1. 59. obtundere. Id. True. 4. 2. 55. 
(el Horat. I. Sat. 2. 60.) credere. Id. Pntn. h. 

1. 3. incurs re. Id. Rud. 3. 4. 5. Pugnum ali- 
cui in os impingere. Paul. Dig. 47. 10. 4. du- 
cere alicui. tirare un pugno. Ter. Phorm. 5. 
7. 95. Pug n os in vent rem ingerere. Id. Adelph. 

2. 1.17. Ne mora sit, si innuerim, quin pugnus 
continue in mala b;rieat. Ovid. 6. Met. 626. Is 
mihi, dum resto, juvenili gutlura pugno Ruplt. 
Horat. 1. Sat. 3. 100. glandem atquo eubilia 
propter I'nguibus et pug.-is, d?io fustibus, atque 
ita porrd. Pugnabant armis, qu;e po<rt fabiica- 
verat usus. — b) Specintim de pugilalu: ad 
rem Cic Brut. 69. 243. Sed et pugiles ioexer- 
cilati. etTamsi pugnos el plagas, Olympiorum cu- 
pidi, fi-rre possunt, solem tamen saepe ferre nou 
potsunt. Horat. 3- Od. 12. H. neque pugno, Ne- 
que srgni pede v ictus- Id. I. ibid. 12. 26. pue- 
rosque l.i-dre. llunc equis, ilium superare pu- 
gnis N obi I em. Cf. eumd. 2. Sat. 1. 26. Castor 
gaudet equte, ovo prognatus eodem Pugnis. 

11.) Translate de mensura. Cato R. R. 82. 
Sphierss pugnum aitas facito. Mar cell. Empir. 
H. circa m*£. Rosae siccae pugnos duos. 

PUI1. 1 A sax a esse ad portum, qui sit secun- 

121 



PULCELLUS 

dura Tiberim, ait Fabius Pictor, quern locum pu* 
tat Labeo dici, ubi fuerit Ficania via Ostiensi 
ad lapidem undecirnum. Ilaec Festus p. 250. 31. 
Mill!. 

PCLCELLL'S, PULCER el similia. V. PUL- 
CHELLUS. PULCHER, etc. 

Pl'LCHELLL'S et pulceHus a, um, adject, de- 
mi nut. puicri, vaghetto, bellino, belluccio, ve- 
nustuJus, Crassvs apud Cic. 2. Oral. 65. 262. 
Audiamus pulcelium puerura. scit. ironice; defor- 
mis enim erat P. JSIius Lamia, qui contra Cras- 
sum dicebat apud M. Perpennara judicem in 
causa ad versus Aculeonem. Cic. 7. Fam. 23. 
Bnccba2 pulcbeU<£. h. e. Baccharum signa. Id. 
1. Att. 16. et 2. ibid. 1 . et 22. pulchellum vo- 
ce t P. Godium inimicum suuin, turn quod co- 
goomine Pulcher erat, turn etiam ironice, quod 
facie illiberali esset , ul constat ei Cic. fragm. 
oral, in P. Clod. 4. ej usque Scholiast, ibid, ab 
A. Mato editis: nee audiendus Manutius, qui 
ei locis perpcram inttrp retails Plutarchi in Ces- 
ser, et ir. 'icer. credere videtur, Clodium pul- 
chrum revi.a fuisse. V. ejusd. Maii adnot. ad 
loc, cit, el p. 209. edit. 3.< c ,h.t. Class. Auct. 

r. 2. 

PULCHER et p ulcer, era. ct um, adject. — Ve- 
leres, tests Cic. Or at. 48. 160., f'arron. apud 
Char is. p. 56. Putsch et Scauro de Orthogr. 
p. 2256.. sine a^piratione scribebaat, ex cento si 
t oca lis seq icreiur, ul in recto sioguiari, et in su- 
perlative. .P.taiE Cicpronis aspiratiu ubique ad- 
hibebalur. Paii!!;lim deinde extrita est ubique : 
el non solum puicra, pulcrum, Bed etiam pul- 
cc t , i,u.lcc rimusj pulcellus, qu« in MSS. 'teste 
Pit*: &ii P'lr.j 2. G. 534.) et lapidibus ' non 
uqls re.pt.:; un i -i;- Sfd iiius frequeniior videtur 
ir. bis ret:r;ui. ; a . in dt'.ris reliquisse. 5caur.de 
Q :h>,gr. o. 22; "6. Putsch. Pulchrum qua in vis 
iu ccinsu. iLdi;.'- aspirttur, nihil', rain u? tain en 



— 962 — 

non vuK. — h) De rebus physicis et brutis ani- 
mantlbus. Cic. Senect. 15. 53. de vile et uva. 
Qua quid potest esse turn fructu laetius, turn a- 
spectu pulcrius? Virg. 2. G. 483. varios pulcra 
tesludioe posies. Id. ». ibid. 358. pulcrosque U- 
pttas. Cces. 1. JB. G. 15. Pulcherrima prope to- 
tius Gallia? urbs. Ovid. 14. Met. 260. perque 
atria marmore tecta Ad dominam (Circen) du- 
cunl: pulcro sedet ilia recessu Sublimit solio. 
Id. 1. Pont. 8. 37. Puicri borti. Lucret. 4. 1027. 
et 1087, pulcher color. Virg. 2. G. 137.; et Vol. 
Flacc. 5. 486. Iluvius. Horat. 1. Sat. 5. 89. 
Pulcherrimus panis. Id. 1. Ep. 18. 33. Pulcra 
tunicae. Id. t. Sat. 2. 89. dunes. Festus p. 238. 
16. Mull. Pulcher bos appellatur ad eximiam 
pioguitudioem perductus. PHt.. 34. //»«(. T»af. 
8. 11). (59). Praxiteles fecit ex acre pulcherrima 
opera. 

Il.l Translate ^ 1. Uoiversim, morali ration e 
usurpatur de abstractis et de rebus pbyskis, et 
est bonus, exceilens, raagnu6, honestus, etc.: hinc 
latissimc palet. — a) Dicitur pulcher bonus in 
quocuraquc genere. C(Bs. 7. B. G. 77. Pulcher- 
rimum ex etc plum. Sail, in epist. Mithrid. ad 
Arsac. Pulcherrima classis. Id. Cat. 5. extr. 
Respublica paullatim immulata, ex pu'eherrima 
pessirna ac flagitiosissima facta est. Cic. 1. Off. 
32. 118. Quae rnajori parti puicherrima vi- 



PULCRE 



ratio em 
?:Ts:,.ad t -: 
t:ii sern 
quar.:Tii 

C'ihi'. T.Z/. 

i::L;j.indc 
)■-.-, si ve q'it'i : 
f. -awn a { ud 
l'.:s poire: ir: i 
■■'(•'-■. Ns^ rr.f- • 
h-.t- I:; :!Di: 



•err. 



'■.mncianduru et scribendum esse 
una omniuo dictio_. ad versus La- 

r.aturam, io media sdspiretur : 

i 9 Gr^cis putet esse translatum, 

■ — Etiam polcer et polcrum 

:..m fait, siv? quod a Gr«'io *rc- 
i Latino polio duci credit urn est. 
Cic. 1. /Hvinat. 48. 107. Rornu- 
!!■:■ Qu.-trit .V. entino. Id. ibid. 2(*. 
;".is i..c:ao ptiCiT per amcena sa- 

rrf-ssvfc. Sic f olier rim'js. ibid. 



V io; ; . Kt. isnui pticra dear^ro, Id. spud 
-""St. ad / : /?;;. 6. .K.'/. 31., ubi do: and us peni- 
t.-. ue Gr..*;:o cure. A ! :i tam-n ubiqut per u seri- 
r-ui:t. Irii:-i' r l. apud Gruier. 5.">6. 1. r.*!'iHiAK 
?:'i.r:*E f,-. A E Tixir aak. vim. etc. — Rati one 
tafcita ei;mi, p'il c h c.i , ut nonnulli ^olunt, est a 
' lt '^ , ' j ?Jr'-Z mulium colotis nit'n isiue habens; 
Tc! £ b:V..vi;<; iQiiliutn l.ftbens gratis; vel a 
j::*.'-ytt~- Alii ;. p-jlio, alii aliunde ducant. — 
temp. Pulcii':' et S.'p. Piikherrimas I. et 
II. !. — r'ulrtcr e«t fcirmiiBus, vtr^stiu, decn- 
■*;:>, f-Sep.i-ia, iia>.;; (It. fce.'/o. t*apo, arrerrfn- 
t?; F;. fteau, d' ;m a.sj.ecf ajrVcWc; Hisp. h,?f- 
■.^osc, fc*r//u, a tradable a la vista; Germ, schon; 
AtJi-i. /ai: . beautiful , beauteous, handsome). 

1.) I'roprie rffiTliir ad corpus, fonnam et spe- 
Clem rerum. - a; De hoininibui. Cic. 1. Off. 
40. 144. Quuni casu formosus puer pneteriret, 
diiisstiique S'.'pr.ocles. O pusrum pulcrum. Pe- 
ncle! I'h't'dr. 2. 2. Aaimi-sque ejufdem puicra 
juvenis ceper=it. Sutton. I'omit. Is. Fuit pul- 
cher ac d^cen?, iriaiiine in juventa. Virg. 1, ,fn. 
500.Regir.a ad t-vmplum forma pulcherrima Dido 
Incessit. et. 7. ibid. 17i>. quo pulcrior alter Non 
fuit .-Eritasiuin. Horat. 1. Od. 16. I. O rnatre 
fulcra f * II -i puicrior. /d. 1. /."p. 1. 106. Ad Bum- 
r.iaui, sapiens una n-inor est Jove, dives, Liber, 
honoratus, pulcher. et 2. ibid. i. 4. Candidas 
et talos a venice pulcher ad iinos. Virg. &. Mn. 
6i*4. et pulcber Aquicolus arrais. h. e. pulcris 
armis inaiructua. — Ad illud Virg. 3. JEn. 119. 
taurum libi, pulcber Apollo: Servius hsec ad- 
notat: Quldam epilheton datum ApolJini repre- 
bendant. Pulcrot enim a veteribus exuletos dl- 
ctos: nam et apud Lucilium Apollo pulcher dici 



dentur, ea eioptant. Virg. 5. /En. 728. pul- 
cherrima consitia. Horat. 1. Sat. 10. 6. puicra 
pocmata. Alii leg. pura. Gell. 19. 8. Poelarmn 
pulcherrime. Petrcn. Satyr. 88. Pulcherrima ar- 
tes. Cato H. R. 104. Acetum acerrimum et pui- 
cherrimmxi. Plin. 21. Hist. nat. 4. 10. '1<j . un- 
jjuentum. Horat. 1. Ep. 15. 41. quum sit obeso 
.Nil melius turdo, nil vulva pulcrius arcpla. — 
b) Item car us. gratus. Virg. 1. ,En. 822. pui- 
cra pro libtrtate. — r) lt'em pretiosus. Id. ft. 
ibid. 2j1. pulcherrima praemia. I/or at. 2. Sat. 
3. 90. Virtus, fa ma, decus, divina, hmnanaque 
pulcns Divitiis pa:er>t. — d) Item clnrus, no- 
bilis. Virg. 2. -Ert. 290. N;.scetur puicra Tro- 
janus uridine CTSar. — e) Item laslus, faustus. 
Horat. 1. Od. 36. 10. Cressa ne careat puicra 
dies nota. Ffor. ->. 2. ante mcd. Pulcherrimus 
exitus. — f. Item gloriosus, honoratus, bone- 
[ st us. laurle die r, us. Flor.1. 12. ad /in. Pulcher- 
j rimus iriutiphiiis. Lun et. 5. 1233. pulcros fa- 
sces. savatq.it: secures. Sail. Cat. 20. Maximum 
et pulcberritnum faciou:-. Virg. 4. G. 218. pul- 
j cramque petuctper vuinera mortem. Val. Flacc. 
j 1. 40. Hanc mihi militiam, veterum quae pul- 
crior actis. Annue. et ibid. 498. pulcherrima 
crt-pta. Claudia n. Cons. Prob. et Olybr. 91. 
j Mifcetur decor! virtus, pulcherque sever<< Arrna- 
I tur itrrrore pudor. £>i;id. 13. Met. 695. Pro pu- 
j pulo cecidis.e suo. pule risque per urbem Fune- 
ribus fcrri, celcbrique in parte crtinari. — Cum 
GrfDii. Sii. It. 11 3f5. pulcheriimus ira-, Et 
dijnui in-rj compos me mora Litis ausi. h. e. valde 
gluriosui ft laiidandus ob juslam tram conce- 
pts in. — g Pulcrum est. laudc dignurn est, 
hunt stum, decorum est, e una be U a cosa. Virg. 
2. /En, 318. pulcrumque mori soccurrii in ar- 
mis. Ptoperi. 2. 2. 44. Pulcrius bac fuerat, Troja, 
perire libi. lucan. 9. 391. pati vel quap tristis- 
sima, putcruru, Roman umque putant. Ouintil. 1. 
2. 22. Turpr Jucet ctdere pari: pulcrum su- 
pfr«s»e majores. Horat. 1. Ep. 2. 30. Cui pul- 
crum fuit in niedios doirn're di?s. stitnb una 
btlla cosa: ten ne per un gran bene. ^ 2. De 
,•;(> mini bus est for lis (ut xoXo; Gr*cc) quasi ir:- 
^'' J X tl P' manu multum val ens. Sic enim Sen-ius 
interpretatur illud Virg. 7, /En. 656. satus Hei- 
cule pulcro Pulcher Aventinas, Quo pertinere 
volunt illod Flari 2. 19. Haclenua populus R. 
pulcher. egrcgius, pius, saoctus, atque mngnifi- 
cu». et 4. 4. in fin. Turn quiderd etiam manu 
pulcher apparuit. <f 3. Item de homiolbus. Cic. 
JUur. 12. 26. Prtetor interea ne pulcrum se ac 
beatum putaret, atque aliquid Ipse sua sponte 
loqueretur, ei quoque carmen composituna est. 
Simile eit illud, ne sibi valde placeret. — KB. 
De cognom. Rom. V. ONOM. 
Uo m o n j m. Pulcher plus est quam venuitus. 



Nam pulcher ad formam dignitatem addit et 
quamdam majestatam: et est virorum; venustut 
specie constat; et est feminaruin. Suelon. JVer. 
51. Fuit vultu pulcro magi*, quam venuslo. j>»i. 
hello, che grazialo. Non est tamen id perpetuum, 
PULCRALtA vel pulchralia, lum, n. plur. 3. 
absolute, substantivorum more, a pulcralis, quod, 
idem est ac pulcher. Pulcralibus atque cupediis, 
Cato dixit in ea oratione, qua; est de fundo olea- 
rio, teste Festo p. 242. 8. Mull.: h. e. bel- 
lariis. 

PULCRE vel pulchre, adverb. Comp. Pulcrius 
sub b. ; Sup. Pulcherrime 6ub a. — Pulcre est 
probe, bene, oplime, prfeclarc, rectc, belie, KaXia? 
It. bene, benissimo, eccellentemente-, pulita- 
mente; Fr. bien, joliment, tres-bien, a met- 
veille; Hisp. birn, lindamente, muy bien, per- 
fectamente ; Germ, schon, vortrefflich, herrlich, 
sehr, wohl; Angl. well, very well, excellently, 
neatly, finely). — o; Gene rati m. Cato JR. k. 
74. Pulcre subigere aliquid. Plaut. Merc. 5. 2. 
61. JEdf-s probse, pulcreque aedificats;. Ter. A' 
delph. 3. 4. 16. Sals? men ta hsec fac macerentur 
pulcre. Pta-ul. Pers. 4. 4. 6. Oppiduin pulcre 
muni turn. Martial. 1. 7S. Pulcre vale re. Nepos 
Alt. O. aliquid facere. Cic. Oral. 68. 227. Ni- 
hil est aliud, pulcre et oratorie dicere, nisi opti- 
mis sentenliis verbisque iectissimis dicere. Ter. 
Eun. 3. 1. 26. Pulcre mehercle dictum, et sa- 
pienler. Plancus ad Ct'c, 10. Fam. 23. Lepi- 
dum pulcre norarn, Ter. Adelph. 4. 1. 17. Ego 
illius sensum pulcre calleo. Phtedr. 4. 20. in- 
telligo. et 3. epil. extr. memioero. et 5. 10. Uoc 
cur, Philete, scrip*erim, pulcre Tides. Sulpicius 
ad Cic. 4. Fam. 5. sub fin. Secundam pulcber- 
rime ferre for iu nam. Ct'c. 2. Divinat. 15. 36. 
Quum tristissima exta fuerunt, proxima hostia 
iitattir saepe pulcherrime. Plaut. Epid. 3. 4. 36. 
Con : ilia vist i puicre. hai comperato con vantag~ 
gio. ;'Sic pulcre vendere, Id. Pers. 4. 4. 31. et 
3S.) el 5. 1.18. Signum pictum pulcre. Id. Bacch. 
9. 145. Hoc est incepta efuccre pulcre. Ter. 
Heaut. 3. 1. 41. Pulcre insirucla ad perniciem. 
Cic. 2. .VaL D. 32. 81. Omnia subjecta esse 
naiurae, el ab ea pulcherrime regi. Ovid, 3. A- 
mor. K. 5. Quum pulcre nostri domiaae placuere 
li belli. Plaut. Most. 1. 1. 51. Dectt me victi- 
tart puicre^ te mise.is modi*, passar/ne.la bene, 
'j,>drre. et Lucret. 5. 173. Pulcre degere spvum, 
Plant. Mil. glor. 2. 6. 56. Pulcre admonuisti. Id. 
Il*j.d. 5. 3. 9 Ist«c libi res ex sententia pulcre 
tyenit. Id. Men. 3. 2. 7. Pulcre ulcisci injuriam. 
Cic. Cluent. 26. 72. Pulcre asseverat, se es- 
st- sb Oppianico destitutum. h. e. scile, callide, 
et simul affirniale. Sic Phcedr. t. Hi. 'extr. Te 
credo surpuisse, quod pulcre negas. — b) Spe- 
ciatim est large, copiose. Plaut. Aulul. 3. f. 
6. Neque licna eg^j usquam gentium pr.cberi vidi 
pulcrius. — c) Item valde, aut prursus, in ma- 
laro partem. Plaut. Cure. 1. 3. 5rt. Jarnne ego 
i"!iriquor? pulcre occidi. Id. Mil. glor. 2. 4. 50. 
S 1 ad h'rum h«-c res pervenerit, peristi pulcre. 
■ — d) Dt- eo, cui dolus bene processit. Plaut. 
Merc. 3. 4. 19. Pulcre os sublevit patri. Id. 
Pcpn. a. 2. v. li. Veneri pulcre adii manum. 
— e) Est interjeclio applaudentis, approbautia. 
Te r . Eun. 4. 7. 3. tiir. Primum nedes expugna- 
bo. (,y. recte. thh. YirgioeiD eripiam. on, probe. 
tub. Malt; in u lea bo ipsam. gi>. pulcre. Id. Heaut. 
2. 3. 92. A5siinulabimus, tuarn a mica in bujus esse 
arnica m. cut. pulcre. Adde Horat. Art. P. 428. 
■- f) Puhre est mihi, praeclare m ecu in agitur, 
cmnia mihi ex senlentia procedunt. Cic. 1. Nat. 
P. 41. 114 Propone ante oculos Deum, nihil 
aliud, nisi, Mihi pulcre est, et Ego beatus sum, 
cogilantem. F/o^at. 2. Sat. 8. 18. sed quels cob- 
n&ntibus una, Fundani, pulcre fueiit tibi, nosse 
laboro. Catull. 23. 5. Est pulcre libi cum tuo 
paienle. te la passi bene: jucunde vivis. Sic ibid. 
IS. '^uare non tibi sit bene ac beate? — g) 
Pukre esse, belle habere, pulcre victitaie, genio 
indulgere. Plaut. Merc. 3. 3. 21. Quio ergo iraui, 
atque obsonium curnmus, pulcre ut simos? Si- 
mile est illud ejusd. Men. 3. 2. 20. Minor* nus- 
quam bene fuit dispeodio. 



PULCRESCO 

PULCRESCO vel pulchresco, ii, ere, n. in- 
^hoat. 3. pulcher Co. Seren. Summon. 44. 824. 
4t mccis bederae pulcrescit feeds cicatr.ii. Au- 
gustin. serm. 35. inter homil. 50. sect. 3. (nunc 
in supposit. num. 315. Appendic.). Quid quid 
pulcrescit visu, quidquid duicescit gustu. Cassiod. 
5. Variar. 40. Untus rei facie* de add i la venu- 
state pulcrescit. 

PULCRlFlCO vel pulchrifico, as, are. a. 1. 
pulcrura facere. Isid. 17. Orig. 8. Unde et splen- 
dorem cutis (mastix) pulcrilicat. 

PLLCRlTAS vel pulchritas, atis, f. 3 ; idem 
ac pulcriludo. Ccecilius apud Non. p. 155. 18. 
Merc, I)ii boni, quid illud est pulcritatis? 

PULCRtTCDO vel pulchritudo, lois, f. 3. ve- 
nustas, decor, elegantia, xaX\o? (It. bellezza; Fr. 
beaute; Uisp. beidad, lindeza , hermosura; 
Germ. d. Schbnheit, Vortrefflchkeit; Ang). be- 
auty, fairness, comeliness, pulchritude). 

I.) Proprie de corporibus. Cic. 4. Tusc. 13. 
31. Ut corporis est quaedam apta figura mem- 
brorum curn colons quadam suavitate, eaque di- 
citur puicritudo. Id. 1. Of. 28. 98. Ut eaim 
pulcritudo corporis apla compositione membro- 
rum movet oculos, et delectat hoc ipso, quod 
inter se omnes partes cum quodam lepore con- 
sentiurjt, etc. et ibid. 36. 130. Pulcritudinls duo 
genera sunt, quorum in altero venustas est, in 
altero digoius: venustatem muliebrem ducere de- 
bemus; dignitatem, virilem. Id. 1. Divinat, 25. 
52. Yidisse se in sornnis pulcritudine eiimia fe- 
minam, Plin. 10. Ep. 46. de aquxduclu. Uti- 
iitas operis et pulcritudo. et Geil. 15. 31. de 
imagine. Operis puicritudo et prastanlia. Id. 3. 
9, sub fin. Pulcriludo equi. Flor, 2. 6. urbis. 
Cic. 3. Orat. 25. 98. ooiorum. Sueton. Iter. 38. 
P.ammae. Plin. 3. Ep. 10. Praedia agris mei9 vi- 
cina venalia sunt. In his me mulla sollicitant, 
aliqua deterrent. Sollicilat ipsa pulcritudo jun- 
gendi. Plin. alter 37. Hist. nat. 9. 46. (129). 
Nomen per alienaa pulcritudines jactatum. h. e. 
pulcras gem mas. 

II.) Translate, raorali ratione. Cic. 3. Orat. 
19. 71. Prseclara et eximia species oratoris per- 
fect! et puicritudo. Id. 2. Fin. 15. 49. Hone- 
stum sua pulcritudine specieque laudabiie. Id. 2. 
Off. 10. 37. Quis non admiretur splendorem 
putcritudlnemque virtutis ? Petron. Satyr. 2. 
Puicritudo orationis. Qu>ntil. 3. 7. 12. Pulcri- 
tudo roburquo verborum. 

PULEGlUM, Ii. V. PULEJUM. 

PULEJATUM, i, n. 2. vinum pulejo conditum 
apud Lamprid. Etagab. 19., quod glecbonite3 
vocatur a Colum. 12. R. Ii. 35. I. Sic puiejata 
posca, Veaet. 5. Velerin. 75. 2, 

PULEJATUS, a, um. V. voc. prreced. 

PULEJUM vel pulegiura, li, n. 2. Quas scri- 
ptio g extent, videtur frequentior esse in MSS., 
teste Rhodio in Lex. Scribon. et allls. — Pu- 
lejum, puteggio, y\r,y i m * 

I.) Proprie est herba bortensis odorata duo- 
rum generum, satlvi et silvestris. Utraque et mas 
«st, et femina: ilia florera habet candidum, base 
purpureum. Silvestris minoribus est foliis, quam 
sativa, et vi efficaciore ad varios usus in medt- 
cina, quos Plin. 20. Hist. nat. 14. 54. (152). 
recenset. Dlcitur ctiam odore necare pulices: un- 
de et nomen ei factum putant. Ruslici utuutur 
et viridi, et siccata ac reposita cibis condiendis. 
Cic. 2. Divinat. 14. 33. Pulejum aridum flore- 
scere dicitur ipso brumali die. Martial. 12. 32. 
Quadrima nlgri nee corona puleji. C'oJum. 12. 
JR. jR. 35. 1. condiendo \ino : Pallad. 12. R. 
R. 22. condiendis olivis pulejum memorant. Se- 
ren. Summon. 1. 18. Pulegiumque potens una 
super aura locabis. Adde eumd. 32. 599. ubi, 
ut etiam apud Mar cell, de medic. 40., pulejum 
potens dicitur ob efficaciam virtutis. Sic Virg. 
7. JEn. 19. Quoa hominum ex facie dea saeva 
potentibus b8rbis Induerat Circe in vullus ac 
terga ferarum. 

II.) Translate. Cic. 16: Earn. 23. extr. Cras 
exipecto Leptara: etenim art cujus rutam pulejo 
mlh! tul sermonis utendum ait. h. e. ad tristia 
ilia et ingrata Leptae suavitate sermonis tul uti 



— 963 — 

debeo. Ruta emara est, pulejum suave: tniscentur- 
que saepe in condimentis temperandi causa. 

PULEX, llcis, m. 3. Qui primam corripi posse 
putant, auctorem habent Incerti, aul potius nul- 
liua ponderis, in carm. de Pulice, t. Parve pu- 
lex, et arnare, lues inimica puellis. — Pulex, 
tyOXiL (It. pulce; Fr. puce; Hisp. pulga; Germ. 
d. Eloh; Angl. a flea) est insecti minuti geuus, 
homines, canes, gailina9 etc. infestans. A Plinio 
9. Hist. nat. 47. 71. (154). dicitur eestivura ani- 
mal, pernici saltu molestum. Plaut. Cure. 4. 
2. 13, Item genus est lenonium inter homines, 
ut muscae, culices, clmices, pedesque, pulicesque. 
Martial. 14. 83. cujus lemma Scalptorium. De- 
fendet manus haec scapulas mordente roolesto Pu- 
lice, vel siquid puiice sordidius. C'els. 6. 7. (n. 9.) 
Si pulei intus est (in aure), compellendum eo 
lanae paullulum est. Varro 3. if. R. 9. 8. Puli- 
ces et cetera nasci solent, quae gaiiinam conquie- 
scere non patiuntur. Sic Colum. 8. Ji. R. 5. 3, 
de galtinis. Pulicibus aliisque siniilibus anima- 
libus replentur (cubilia), qua? secura affert avis 
etc. Pallad. i. R. R. 35. circa med. Culices 
galbano infuso fugaatur: pulices amurca. — Sunt 
etiam olerlbus innascente^ pulices, eaque eroden- 
tes. Colum. 10. R. R. 320. Exurat sata nc re- 
soluti pulveris aestus, Parvulus aut pulex irre- 
pens denle lacessat. — I9B. De cognom, Rom. 
V. ONOM. 

PClICARU, a?, f. 1. herba eadem ac psyl- 
lion, ([.uXXioii. Ejus mem in it Theod. Priscixn. 
1. 10. V. CYNOMVIA. Ccel. Aurel. 2. Acut. 37. 
ante med. Linteola teouia tingentes similiter aut 
succo plantaginis, aut polygoni, aut portulacae, 
aut herbas pulicari*. — Etiam pulicaris, e, scri- 
bitur. Id. 3. ibid. 8. ad fin. Ct berba puiica- 
ris, quam psyllium vocant. Adde Isid. 17. Orig. 
9. 54. 

PCLlCARIS, e, et 

PCLlCARlUS, a, um, adject. V. PULICARIA. 

pCLlCO, as, are, n. 1. pulices edere. Gloss. 
Gr. Lat. ¥uXXi£etv, pu lie a re. 

PCLICOSUS, a, um, adject. ^uXXoiSij^, pulici- 
bu* plenus. Colum. 1. R. R. 13. 2. Pulicosas 
cani remedia sunt. 

PULLARlt'S, a, um, adject, ad pullos perli- 
nens. % I. Est ad pullos equorum pertinens, 
ut Pullaria collectio, Vegel. 3. Veterin. 25. t'nt't., 
ct est tumor in dcnlilione inter gingiias et mi- 
xillas generatus. % 2. Item ad pullos gallina- 
ceos pertinens. Inscript. apud Eea Pram, di 
East. cons. p. 32. ti. clavdio festo Ltctpai 

IDEM OKCYRIALI DECVKtAE PVLLABIAB. Alia apud 

Donat. 166. 3. decvhialss pyllarii. Ex his 
patct, etiam pullarios in decurias fuisse divisos. 
Alia apud G ruler. 447. 2. m. avrblio bvmto 

M. AVB. BVBETVS KT M. AVH. PVDXKTIASVS FILII 
NEGOTIANTl pVLLABlO PATKI FKCBRVNT. % 3. Item 

ad pullum, qua puorum notat. Pullaria enim 
feles dicitur ab Auson. epigr. 70. qui instar felis 
sorices venantis, pueros captat et corrumpit. Iliac 
pullariam dixit Plaut. apud Paul. Diac. p. 
243. 3. Mull, manum dexteram a'vafXwaav tou'c 
jroiSas. Tumeb. I. 3. Adversar. c. 11. Simile 
est illud Auson. loc. cit. in voce PULLIPRE- 
MA. — Uinc 

Pullarius, U, m. 2. absolute, substantivorum 
more, ^ 1. Est qui e pastu pullorum gallina- 
ceorura captat auspicia. Ptancus ad C'tc. 10. 
Earn. 12. Puilariorum admonilu, non satis dili- 
genler eum auspiciis operam dedisse- Cic. 2. Di- 
vinat. 34. 72. Attulit in cavea pullos is, qui ex 
eo ipso nominatur pullarius. Liv. 10. 40. Consul 
pullarium In auguiium mittit: pullarius auspi- 
cium mentir! ausus tripudium solistlmum consul! 
nunciavit. Inscript. apud Gruter. 557. 6. m. 

POMFEIO M. F. AM. ASPRO • V%G. XV. APOLL1SA- 
HtS ATIMKTY* LIB. I'VI-LAHIVS B1CIT. Alia apud 

Murat. 788. 4. l. ayillivs l. r. aspbriwys fvl- 

LAHivs r.EG. hi. c lav dub. (unde dlscimus, suum 
cuique legioui pullarium fuisse.) Alia apud Gru- 
ter. 627. 5. C. CALPXTANVS C. L. CLYPTV8 VIATOR 

pvllabivs. scil. qui magislratui auguria per pul- 
larios captantl prsesto erat. — Pullarii adhuc 
erant apud Romanes anno a Chr. n. cccclv., quo 



PULLINUS 

base scribebat Salvian. 6. Gub. D. 2. Numquid 
non consulibus et pulli adhuc gentilium sacrile- 
giorum more pascuotur, el volaniis pennae augu- 
ria quasruntur, ac pane omnia Bunt, quae etiam 
illi quondam pagani veteres frivola atque irri- 
denda duxerunt? ^2, Item pullarius est pue- 
rorum corrupter. Gloss. Phiiox. Ilatteoaaxrii, 
pullarius, V. supra sub 3. 

PULLARIUS, li. V. voc. p raced, in Qn. 

PULLASTER, i, adject, juvenis. Glass. Lat. 
Gr. Putlaster, trtoXc;. V. voc. seq. 

PL'LL ASTRA, as, f. 1. pollaslra, gailina ado- 
lescens. Suapte natura adjectirura est. Nam sub- 
intelligilur gailina. Varro 3. R. R. 9. 9. Et 
ea quae subjicias potius vetulis, quam pullastris. 
Scaliger a I iter legit. Haec enim habet: Vetus le- 
ctio pullitris, quod verum est. Nam pullastrce 
non ad ostatem refertur, sed ad magnitudinem. 
Pullastri enim in genere gallinacco, qui pumi- 
liones hominibus. Pullitra autem, vel puUelra 
(nam utroque raodo scribebant) qu« adhuc efTeta 
non est. Deindo Turnebum repreheiniit, qui pul- 
linis legendum conjicieb^'.. Pullitris probat et- 
iam Pontedera in not. ad Varron., sed Schnei- 
derus putat pullastris retinendum. V. voc. 
prasced. 

PULLATfO, unis, f. 3. naXorcxia, fetuia pul- 
lorum gallinaceornm. Colum. 8. R. R. 5. 9. Ple- 
rique tamen etiam ab aeslivo solstitio non putant 
bonam pullationem. 

PULLATUS, a, um, adject, vestito di nero, 
utXaveifibiv, atratus, pulla veste indutus. ^ 1. 
Pullalus est lugubrein habitum ferens ex paren- 
tum morte, vel alia quavis ratione. Juvenal. 3. 
212. Si magna Asturici cecidit domus, horrida 
mater, Pullati proceres: diOert vadimonia prae- 
tor. Ammian. 29. 2. ct'fca med. Fun us ejus per 
vespillones elatum pullati praecedere honorati 
complures, inter quos et fratres jussi sunt con- 
sulares. Sidon. do iis qui omnia pra-postere a- 
gunt 5. Ep. 7. Albati ad exsequias, pullati ad 
nuptlas. <f '2. Pullati etiam dicebantur inlimao 
plebis homines, quod sive togati, sive pamulati, 
sive tantum tunicati esscnt, ipso suae artis usu, 
turn angustia rei familiaiis impedirentur albas 
ac nitidas semper vestes habere. Plin. 7, Ep. 
17. Illos quoque sordidos pullatosquc reveremur. 
Quintil. 6. 4. 6. Imperitis ac pultatnc turb* re- 
llnquunt. Id. 2. 12. 10. Jam collidere manus, 
terrae pedctn incutere, frontem cajdere, mire ad 
pullatum circulum facit. Sueton. Aug. 44. San- 
xlt, ne quis pullatorum media cavea sederet. 

PULLEJACEUS, a, uro, adject, idem ac pul- 
!us. Hoc vocabnfo ulebatur Augustus, ut in ejus 
vita scribit Sueton. 87. Nerope, ut recte Casau- 
bonus monet, ad aliorum colorum exemplum, 
quadam ingenii lascivia, id verbum formabat. 
Sic enim dicimus violaceus, hederaceus, herba- 
ceus, etc. 

PULLESCO. V. PULLULASCO. Legitur etiam 
in Gioss. Lat. Gr. Pullesco, (SXaaravw. 

PUH-fCElN'US, 1, m. 2. demlnut. pulli, pulci- 
no, qui ex galllcae ovo nascitttr, pullus gallina- 
ceus. Lamprid. Alex. Sev. 41. Qui eos (palum- 
bos) ex ovis ac pullicenis ac pipionibus alerent. 
n. e. ex pecunia, quab iis venditis colligebatur. 

PULLlGER, ra, rum, adject, qui pullum ge- 
rit, parturil. V. Fulgent, loc. cit. in PUERIGE- 
NUS, in quo si puerigena legas, videtur etiam 
pulligena pro pulligera legendum. 

PULLlGO, Inis, f. 3. idem ac pullus color. 
Plin. 8. Hist. nat. 48. 73.(191). Nigri vcHetis 
oves prfecipuas habet Pollentia juxta Alpes: Asia 
rutili: Canusium fulvi: Tarentum et suae pulli- 
ginis. 

PULLlNACEUS, a, um, adject, od pullos per- 
tinens. Plin. Valerian. 3. 30. Antbracai, quod 
alii dtcunt oculum pullinaticium (lege pulllna- 
ceum 1 ), alii carbunculum. 

PULLINATICIUS, 8, um. V. voc. priced. 
PULLlNUS, a, um, adject. 5 1. Eit irtoXacc, 
qui est pulli, ut Pullini denies, quos primum 
equl Jaclunt, et indices aetatis sunt. Plin. 8. 
Hist. nat. 44. 69.(172). Priusquam dentes, quos 
pulllnos appellant, jaclat. 5 2. Item ad piiUum 



PULLIPREMA 

gallinaceum pertinens. Marcell. Empir. e. 31. 
p. 132. retro ed. Aid. Sordes intra pullinum 
ventrem repertas contundes. Id. c. 18. init. p. 
ill. Adipis pullinas libra, Feget. 4. Feterin. 2. 
14. Liiivium quoque ex arbore ulrai-adversus 
stercus pullinum prodest. Ita Schneiderus edi- 
dit; alii perperam pro pullinum scribunt pin- 
rimum. Id. 5. ibid. 14. 9. Aliquando el stercus 
pullinum, vel alia noxia in cibo sumpta, quum 
iaflationero fecerint, impediunt minctionem. 

PCLLlPRfiMA, se, m. 1. iratSepaOTtj?, «ac8o- 
f^opo;, pullariui. Auson. epigr. 70. Lucill va- 
tts subulo pulliprema Alii leg. pullipreiao eo- 
dem uensu. 

PULLlTtES, ei, f. 5. pullatio, fetura avium. 
Farro 3. R. R. 7. 6. de columbxs. Altera de 
causa propter pullitiem; ipsae enim propter pul- 
los, quos babent, utique redeunt. Colum. 8. JR. 
R. 9. 4. de lurturib, Itaque circa messem, quura 
Jam conCrmata est pullities, eligitur. Id. 9. ibid. 
11. 1. de apib. Quum primo vere itt eo Tase 
nata est pullities. Adde eumd. 8. ibid. 14. 11. 

PULLITRA. V. PULL ASTRA. 

PULLO, as, are, o. I. idem ac pullulo, germino. 
Calpum. 5. Eel. 19. Tunc etenim toto vernanti 
gramme silva Pullat, et asativas reparabilis in- 
choat umbras. 

PULLULASCO, is, ere, n. incboat, 3. germo- 
gliare, pktxoroivui, pullulans no, germino, ger- 
men emitto. Colum. 4. R. R. 21. 3. Et ita 
ei novello palmite vitis pullulascit. Est qui leg. 
pullescit eodem sensu. Prudent. 10. rrspt urep. 
882, Utrum renatis pullulascat artubus. 

PULLULATlO, Onis, f. 3. actus pullulandi. 

I.) Proprie. — a) Generatim. Hieronym. 
Orig. in Ezech. 11. 5. Pullulationes-exaruerunt 
in tantum, ut (arbor) radicitus evi>lsa sit. — 61 
Speciatim est Gr. xo aei&oXes, conditio plantae, 
quae semper viret. Priscian. Prcnexercitat. rhet. 
7. p. 1338. Putsch. Hie non ignores, quomodo 
etiam deos debeas laudare. Similiter arbores a 
loco, in quo gignuntur. Dices autem, quomodo 
de corpore, staturam, pulcritudinem, pullulatio- 
nem, quomodo de mali arbore. Hie Hermoge- 
net, quem Pritcianus interpretatur, babet to 
dttSrakiiy wc tj'Aat'a. h. e. perpetuam viridila- 
tem, ut oliva arbor. 

II.) Translate. Cyprian. Prcedest. 2. Pullula- 
tio peccatorum. 

PULLULO, as, Svi, a"tum, are, 1. (pullus). part. 
Pullulans sub A. I, — . Pullulare est pullos e- 
miltere, id est stolones, sire germina, fetincare, 
pullulare, germogliare, napofus'w, /SXaoxaytt. 

A) Neutrorum more. 

I.) Proprie. •[ I, Stricto sensu de arboribus 
dicitur, quum a radicibus nov<B plantee surgunt. 
Firg. 2. G. 17. Pullulat ab radice aliis deosis- 
sima silva. Colum. 4. R. R. 27. 1. Quam altis- 
•ime fodienda vineae sunt, quo !a?tius atque hi- 
larius pullulent. Plin, 17. Hist. nat. 10. 12. 
(65). Natura et plantaria demonstravit multa- 
rum radicibus pullulante subole densa et parieo- 
te matre, quas necet. ^ 2. Latiori sensu de 
forutis animantibus. Virg. 7. JSn. 329. Tarn saeva 
facies, tot pullulat atra colubris. Apul. de Mun- 
do. Sorsque nascentium, obitorum loco pullulat, 
et occidentium Dumerus nascenlibus locum pan- 
dit. 

II.) Translate. Nepos Cat. 2. pullulare inei- 
piebat luiuria. Ammian. 22. 4. Unde QuxiSTis 
vitae initia pullularunt. 

B) Active est generare. Apul. 4. Met. Terras 
Venerem aliam rirginali flore pra?dilam pullu- 
lasse. 

PULLULUS, a, um, adject, demiout. aliquan- 
tum pullus, subniger. Colum. 2. R. R. 19. 2. Ista 
non tarn vera poisunt videri, quani si sit pulluia 
terra, qua; melius proventu trugum approba- 
lur. 

PULLULUS, i, m. 2. deminut. a pullus, par- 
vus pullus. •J 1. Est parvulus puer. — a) Ge- 
neratim. JEmil, Macer de pulegio v. 8. et 
seqq. p. 232. ed. Aid. Ut nonduru natus testa 
clrcumdatur ori Pullus, sic iufans matris vesti- 
tur in alvo Quadarn pellicula matris de semine 



— 964 - 

facta, Quam oascens rnmpit quasi testam pullu- 
lus ovi. Istas pelliculas medici dixere secundas. 

— 6) Speciatim est puerulus amabilis, delicium, 
amasius. Pronto 1. ad Antonin. imp. (edenle 
iterum A. Maio) Ep. 3, Vidi pullulos tuos tarn 
simili facie tibi, ut nihil sit boc s'tmili similius, 

— Joculariter de asino Apul. 8. Met. Cave, ne 
solus exedas tam bellum pullulum, sed etc. *| 2. 
Item stolo, aut germen, quod ex arboris radice 
nascitur, germoglio. Plin. 17. Hist. nat. 10. 12. 
(65). Nullis vero tales pulluli proveniunt, nisi 
quarum radices amore solis atque imbris in 
sumrna tellure spaliaotur. V. PULLUS, i, II. 3, 

PULLUM, i, n. 2. F. voc. seq. sub C. I. b. 

PULLUS, a, um, adject. Iris diveria signiOcat: 
scil. 

A) Pullus, fortasse Osca vox, videtur esse ju- 
venilis, tener. Quod ait Cato R. R. 151. Semen 
cupressi per ver serito in loco, ubi terra tener- 
rima erit, quam pullam vocant; et Plin. 17. Hist. 
nat. 5. 3. (36). Cato terram oplimam judical, 
tenerara, quse vocetur pulla: venit in mentem 
Gesnero, non tam a colore pullam dici, quam 
a teneritudine, quae juventutis quoddam robur 
fecundum declarat, ut terram quamdam anum 
dici Plin. toe. cit. docet, quam cariosam ap- 
pellat Cato 5. Sunt etiam qui putanl (ut Aug. 
Pick, fergleichendes Vorterbuch der indoger- 
man. Sprachen. Gottingen, 1870.) pullum boc 
sensu esse per syncopen pro putrulus a putris. 
Sane Colum. ait 2. R. R. 10. 18. Put re solum, 
quod Campani pullum vocant. et 3. ibid. 11.6. 
Humus resoluta, quam diximus pullam vocitari. 
V. tamen sub C. I. a. 

J?) Pullus , detninut. a purus, pro purulus 
(cf. dicta sub C. init.), est mundus. Varronxs 
fragm. apud Non. p. 368. 28. Mere. Ubi nitidi 
epbebi veste pulla candidi, modeste amicti pa- 
scunt pecora. pulla enim bic pura est: et for- 
tasse togam puram, seu virilem significat. 

C) Pullus est color raedius inter rubrura et 
nigrum, ater, subniger. Vulunt esse quasi purus, 
ut ab unus est ullus: quia nalirus est, et qua- 
!is in laaa fusca, et nulla arte dealbata, aut in 
terra recens aratro proscissa: vel a jreXXds, pro 
weXc'c, quod idem signiOcat. Gr. fate;, cpSvivo; 
(li. di color fosco, scuro o tan'e; Fr. malpro- 
pre, noir, noirdtre, brun, fonce; [lisp, more- 
no, obscuro, negrillo, negrusco, amusco; Germ. 
dunkelfarbtg, graulich , schwarztich, schwar- 
tzgrau ; Aug I. blackish, of a dusky colour, dun, 
russet, brown, tawny). 

I.) Proprie. — a) Generatim. Varro 3. R. 
R. 12. 5. Lepus superiore parte pulla, ventre 
albo. Colum. 1. JB. R. ■prcef. 24. In aliis regio- 
nibus nigra terra, quam pullam vocant, ut iu 
Campania, est laudabilis. Id. 7. ibid. 2. 4. Color 
lanse pullus atque fuscus, quos praebent in Ita- 
lia Pollentia, in Baetica Corduba. Pullus ad ni- 
grum videtur raagis, quam fuscus accedere. Poe- 
tae tamen lalius bsec accipiunt. Horat. Epod. 
16. 46. Suamque pulla ficus ornal arborem. Id. 
1. Od. 25. 18. Pulla inyrtus. Vxnj. 3. G. 386. 
Ilium autem, quam vis aries sit candidus ipse, 
Nigra subest udo tantum cui lingua palato, He- 
jice, ne maculis infuscet vellera pullis Nascen- 
turn. Tibull. 1. 2. 62. Concidit ad ruagicos bo- 
stia pulla deos. Ovid. 2. Amor. 4. 41. pendent 
nivea pulli cervice capilli. — b) Speciatim pulla 
vestis, sire toga, give tunica, etc. ex nativo la- 
nas fuse* colore, gestabatur ab artificibus et le- 
nuioribus, qui suinptum in ea dealbanda ft-rre 
non polerant. Calpum. 7. Eel. 26. Venimus 
ad sedei, ubi pulla sordida veste Inter femineas 
spectabat turba catb8dras. et ibid. So. sed mihi 
sorde?, Pullaque paupertas. Cic. 6. f'err. 24. 
5i. prasstrintjiL Verrem, quod pnetor Siciliri.' , 
deposito senatorio cullu, in ofiicina, ubi vasu 
caelata sibi conficienda curabat, majorern partem 
diei cum tu.aica pulla serfere solebat it pallio. 
tamquarn vilis quidain artifex, aut iufam c ple- 
bis homuncio. - Usus rjus Init pr;trcipu<: in e\- 
sequiis, et luctu. V. Pl'LLATUS. I'urro apud 
Non. p. 549. 33. Merc. Lt, dum supra terram 
esset, nciniis lugerent ifemincs), funere ipso pul- 



PULLUS 

lis pallis amictfe. Ovid. 11. Met. 48. obscura- 
que carbasa puilo Naides et Dryades, passoaque 
habuere capilios. pullo substantivl more, puilo 
colore: queraadmodum dicitur album, nigrum. 
(Sic Flor. 4. 2. ante med. Dux mane cum puilo 
ante principia conspectus, h. e cum veste pui- 
la:quod erat mali ominis exli-. luctum. Cf. Liv. 
45. 7. Pullo amictus.). Loquitur autem de lugen- 
tibus Orphea a Bacchis dlscerptum. An aliquan- 
do albatas mulieres ia luctu fuerint, V. Kirch- 
mann. de funerib. I. 2. c. 17. — Quando epu- 
lum in funere civium potentiorum publice da- 
batur, in eo pullis vestibus non utebantur. Ita. 
enim illud erat funebre, ut munus esset funeris, 
epulum dignitatis, ut ait Cic. Vatin. 12. 30., ubi 
Vatinium reprehendit, quod in epulo Q. Arii cum 
toga pulla accubuisset. Quod autem subdit ibid. 
13. 31. Quis usquam in luctu domestico, quis 
in funere familiarl ccenavit cum toga pulla 1 cui 
de balneis exeunti, praeter te, toga pulla unquam 
data est? id signiOcat, togam pullam, ne in fu- 
nere quidem familiari, fuisse unquam vestem co5- 
natoriam seu accubitoriam et mensae aptam, sed 
synthesira, aut laenam, aut hujusmodi. — c) Non 
possum togam prastextam sperare, quum exor- 
dium pullum videam: proverb, apud QuintU. 
5. 10. 71. h. e. non possum sperare prosperum 
meis ausis et conatibus exitum, quum initia pa- 
rum fausta sint. 

II.) Translate. Martial. 6. 58. Si mihi lanifi- 
cae ducunt non pulla sorores Stamina, h. c. fu- 
nesta, el vitse miserae indicia. Sic Ovid. lb. 246. 
de Clotho. Nevit et infecta stamina pulla mixnu. 
— Uinc 

Pullum, i, a. 2. absolute, substantivorum mo- 
re, est pulla vestis. V. sub C. I. b. 

PULLUS, i, m. 2. (puer) nomen est generate 
(ut catutas) recens natorura ex auimalibus. 

!.]_ Proprie. ^ 1. Generatim. — a) Si esset 
a irwXo;, pullus equinus, proprie de bis dicere- 
tur. Firg. 3. G. 75. Continuo pecoris generosi 
pullus in arvis Altius iogreditur. — b) Sed di- 
citur etiam de aliis. Plin. 8. Hist. nat. 44. 69. 
(175). Pulli onagrorum. Id. 11. ibid. 41. 96. 
(237). asinarum. Farro 3. R. R. 15. 2. gli- 
riura. — c) De pullo equino, polledro, abso- 
lute Juvenal. 6. 615. Cui totam tremuli fron- 
tem Ct-sonia pulli Infudit. — d) Frequeatius 
dicitur de iis, qui nascuntur ex ovis. Cic. 2. Nat. 
O. 48. 124. Ex ovis pulli orti aluntur ab iis, 
a qui bus exclusi fotique sunt. Id. 9. Fam. 18. 
Pulli colurabini. Liv. 32. 1. gallinacei. Farro 
3. R. R. ». io. pavonini. Id. ibid. 8. 3. de 
lurturib. Pulli plurirni gignuntur. et ibid. 10. 
6. Pulli anserum. Plin. 10. Hist. nat. 33. 49. 
(92). hirundinum. Juvenal. 14. 74. ciconiae. 
Apul. i. Dogrn. Plat, sub init. eyent Id. Flo- 
rid, n. 12. psiltaci. Pallad. 1. R. R. 28. pa- 
vonis. Plin. 11. Hist. nat. 16. 16. (49). apum. 
Horat. 2. Sat. 3. 314. ranae. Solin. 52. § 44. 
Dum psittacus in pullo est atque a dec intra al- 
terum astatis su^b annum, quas monstrata sunt, 
et citius discit et retinet tenacius; major puilo, 
est et obliviosus et indocilis. «f 2. Speciatim 
de gallinaceis, pDllo, pulcino, pollastro, polla- 
me, absolute Horat. 2. Sat. >. 120. non pisci- 
bus urbe petitis. Sed pullo atque haedo. et 2. 
Ep. 2. 163. accipis uvam, Pullos, ova, cadum 
temeti. Adde eumd. 1. Sat. 3. 192.; et Senec. 4. 
Q-umst. nat. 6, 

II.) Translate. ^J 1. Tribuitur hominibu* 
■quasi puelius). Docet enim Feslus p. 245. 26. 
Mull, pu crura, quem quis amabat, pullum vocari 
soliiiiin. Hinc Q. Fabium, cui Eburao propter 
can do rem cognomen fuit, pullum Jo vis appella- 
tutn essr, <iuod ejus natis icta esset fulmiot. i P. 
AMHUST1 S. Adliibulur iuque in Olanditiis. 
1 1 out. (a*, a. 1. v. 50. Meus pullus passer, mea 
columba, mi lepus. Alii leg. rm- us pullus, meus 
passu, f/juit. 1. Sat. 3.4 4. strabunem Appel- 
Jat p etum |.:t!f ; et pullum. male parvus Si cui 
Alius est. Sue: in. Cat. !3. cx!>\ Lttissirao ob- 
viortim a gin ;:i c i(ict'->ii, iuper fausla imruiaa si- 
d;:s, tt pulium, et pup.im, tt alumnum appel- 
lantium. M. Aw el. apud Fronton. 1. ad An- 



PULMENTARIS 

tonin. imp. (edente iterum A. Maio) Ep. i« 
Pullus noster Antoninus aliquo leuius tussit. 
^[2. Rapaceou hominem pullum milvinum vocat 
Cic. 1. ad Q. fr. 2. 2. ^ 3. Denique ia arbo- 
ribus pulli sunt germina aut stolones ab radici- 
bus enascentes, germogli, polloni, messe. Cato 
R. R. 51. Abs terra pulli qui naseentur, eos in 
terrain deprimito. (Plin, 17. Hist, nat. 10. 12. 
(65). rocat pullulos.) Adde Pallad- 4. R. R. 9. 
— JYS. De cognom. Rom. V. ONOM. 

PULMENTARIS, e, adject, ad pulmentum per- 
tinens. Pulmentaris cibus, apud Plin. 18. Hist, 
nat. 12. 30. (118), est pulmentarium. 

PULMENTARIUM, li, n. 2. quicumque cibus 
cum pulte edebatur (It. companatico, caman- 
giare; Fr, m-efs qu' on mange avec un autre; 
Uisp. manjar, guisado, plato; Germ. d. Zukost, 
das zum Brode Gegessene, bes. Obst, Gewur- 
ze, Salz; Angl. any food that was eaten with 
puis, and afterward with bread). 

I.) Propric, pulmentarium est appellalio iis 
orta temporibus, quibus usus pauis nondum erat, 
sed pro eo pulte utebantur. Quidquid igitur prae- 
ter puitem (quae proprie ex leguminibuj coctis 
fit) et inveato pane, post hunc (excepto pisce 
aut came) obsonii vice ia coeaa adjiciebaut, pul- 
mentarium dictum est. Proprie autem dicitur 
de iis, qua? coquuntur, et condiuntur : deinde 
de simplicibus el siccis. Plin. 18, Hist. nat. 8. 
19. (83). Pulte, non pane Tixisse longo tempo- 
re Romanos, manifestum, quoniam et pulmen- 
taria hodieque dicuntur. farro 5. L. L. 108. 
Mull, et apud Charts, 1. p. 56. Putsch. Pul- 
mentura, quod id cum pulte essent: et inde pul- 
mentarium dictum- Cato ibid. Laserpitium pro 
pulmentario suo habet. Id. R. R. 58. Pulmenta- 
rium farailiae, olea? caducee quamplurimum con- 
dito. Postea oleas terapestivas, unde minimum 
olei fieri potent, eas coadito, parcito, uti quam 
diuttssirae durent. Phcedr. 3. 7, de mensa sua 
Dat ossa dommus: frusta jactat famllia, Et quod 
fastidit quisque, pulmentarium. Pers. 3. 102. 
Uncta cadunt laiis tunc pulmentaria labris. Ju- 
venal. 7. 185. venit qui pulmentaria condit. h. 
e. coquus. Seneca Ep. 87. Carlcae, si panem 
babeo, pro pulmentario sunt: si non, pro pane. 
Plin. boc illustrat, quum ait 15. Hist. nat. 19. 
21, (82). Fici panis siraul et obsonii vicem 6ic- 
catae implent. Id. 31. ibid. 7. 4!. (89). de sale, 
Varro etiam pulmentarii vice usos veteres, au- 
ctor est: et salera cum pane esilasse eos, pro- 
verbio apparet. Id. 15. ibid. 15. 17. (58). Pira 
et poma vino et aqua coquuntur, atque pulmen- 
tarii vicem implent: quod non alia, praster eo- 
tonea et struthia. Id. 19. ibid. 8. 54. (171). de 
sinapi. Usus ejus etiam pro pulmentario, in pa- 
tellis decocto. 

II.) Translate. ^ 1. De cibis avium. Colum. 
8. R. R. 10. 5. de turdis. Semper tamen etiam 
canailculi milio repleli apponuntur: quae est ur- 
missima esca. Nam ilia qua supra diximus, pul- 
mentariorum vice dantur. ^ 2. De quocumque 
cibo, per synecdochen. Horat. 2. Sat. 2. 19. non 
in caro nidore voluptas Surama, sed in te ipso 
est: tu pulmentaria quaere Sudando. 

PULMENTUM, i, n. 2. (fortasse per syncopen 
pro pulpamentum) *f 1. Stricto sensu est idem 
quod pulmentarium ( V . Varronis verba in 
voc. praeced. sub I. ">, hoc est quidquid cum pa- 
ne simul esitatur. Apul. 4. Met. Estur ac pota- 
tur incondite, pulmcntii acervalim, panibus ag- 
geratim, poculis agminatim ingestis. et 9. ibid. 
Vina pretiosa defaecat, pulmenta recentia lucetis 
temperat. et 10. ibid. Sapidissimis intrimentis 
succuuin pulmenta condita. Justin. 3. 3. 7. de 
Lycurgo. Pueros puberes nihil somni causa sub- 
sternere, et vilam sine pulmento degere statuit. 
h e. sola pulte aut pane sine aliis ferculis. ^ J. 
Latiori sensu — a) Est idem fere quod puis, 
vel alius cibus ad niodum pultis factus: et di- 
citur de viliore. ac tenuioribus. usitato. PI aut. 
Pseud. 1. 2. 84. Num ipso ego pulmento ulor 
magis unctiusculo 7 Id. Aulul. 2, 4. 3T. Puhnen- 
tum pridem ei eripuil miluus. — 6) Universim 
quivis cibus. Horat. 1. Ep. 18. 48. Comes ut pa- 



— 965 — 

riter pulmenta laboribus empta. Id. 2. Sat. 2. 
33. iaudas, insane, trilibrem Mullum, in singula 
quem minuas pulmenta necesse est. h. e. offas, 
partes, feite, bragiuole. Videri tamen potest pul- 
mentum diet etiam de pisce, qui obsonii nomine 
praecipue significatur. Nam plscis profecto intel- 
ligitur in illo Apul. de Mag. In maleficio ille 
venenum nominat, tu pulmentum: iile herbas et 
surculos, tu squamas et ossa: ille pralum decer- 
pit, tu fretum scrutaris. 

PULMO, onis, f. 3. viscus spongiosum, cor- 
poris totius secundum cor nobilissiraum, ad un- 
gulae bubulK similitudinem dissectum,fotli8 modo 
spiritum attrabens et reddens, caloremque na- 
tivum leniter refrigerans, trveufitov (It. polmone ; 
Fr. poumon; Uisp. pulmon, bofes ; Germ. d. 
Lunge; Angl. the lungs Or lights) 

I.) Proprie. — a) Generatim. Cic. 2. Nat. 
D. 55. 136. In pulmonibus autem inest raritas 
quaedam et assimilis spongiis mollitudo, ad hau- 
riendum spiritum aptissima; qui turn se contra- 
bunt adspirantes, turn respiratu dilatant, Plin. 
11. Hist. nat. 37. 72. (188). Sub corde pulmo 
est, spirandique offlcina, attrabens ac reddens 
animam: idcirco spongiosus, ac fistulis inanibus 
caTus. (Adde Cels. 4. 1.) Pers. 1, 14. Grande 
aliquid, quod pulmo animse preelargus anhelat. 
Plaut. Cure. 2. 1. 21. Renes dolent, pulmones 
distrahuntur, cruciatur jecur, Ovid. 1- Pont. 3. 
19. Cernis, ut e molli sanguis pulmone remis- 
sus Ad Stygias certo limite ducat aquas, filiate,. 
Lucan. 4, 326. nulloque bumore rigatus Aeris 
alternos angustat pulmo meatus, (Hoc ex eorum 
opinione, qui putarunt poculenta in pulmooem 
descenders, ut est apud Gell. 11. 11. Sic et Ju- 
venal. 4. 138. quum pulmo falerno arderet.) Id. 
10. 33. Perpetuo risu pulmonem agitare solebat 
Democritus. Pers. 3.27. pulmonem rumpere ven- 
tis. h. e- inflari, efferri, superbire. — b) Habet 
locum in extis ab haruspice inspiciendis. Cic. 1. 
Divinat. 39. 85. Quid enim habet haruspex , 
cur pulmo incisus, etiam in bonis extis, dirimat 
tempus et proferat diem 1 Juvenal. 6. 548. ca- 
lidae pulmone columbas Tractato, Lucan. 1. 622. 
pulmonis anheli Fibra latet. Adde Cic. 2. Di- 
vinat. 12. 29.; et Senec. (Edip. 368. 

II.) Translate pulmo est genus marlnl piacis, 
polmone marino, idem atque balipleumon; me- 
moratur a Plin. 9. Hist. nat. 47. 71. (154)., item 
18. ibid. 35. 85. (359)., ubl quum apparet in po- 
lago, plurium dierum hiemem portendere, scrU 
bit: item 32. ibid. 9. 32. (102)., ubi decoctum 
in aqua caiculoiis prodesse tradit: et ibid. 36. 
(Ill), emendare perniones: et ibid. 10. 46. (130). 
alligatum purgare profluvia. 

PULMONACEUS, a, um , adject. Vegel. 1. 
Vettrin. 12. Radicula, quam quidain consiligi- 
nem vocant, quidam pulmonaceara. V. vocem se- 
quent. 2. 

PCLMONARlUS, a, urn, adjtct. rrvfufiovtxo?, 
ad pulmones pertinens. ^f 1. Est pulmonis in- 
flammatione laborans, quam et febris acuta et 
difficultas anhelitus solenl comitari. Colum. 7. 
R. R. 5. 14. Ovem pulmonariam similiter, ut 
suem, curari convenit, inserta per auriculara, 
quam veterinarii consiliginem vocant. er ibid. 
10. 7. de suibus. Aquis ni>i aHatim satientur, 
pulmonaria? fiuot. ^ 2. Item qui pulmonis in- 
flammationc laboranli prodest. Vegtt. 4. Vete- 
rin. 3. 12. Schneid, Radiculam berbas eoosili- 
ginis (quam alii pulmonariam rocant, alii tantum 
radiculam.) sinistra manu ante orluio soils collige 
etc. V . voc. praeced. 

PL'LMONEUS, a, um, adject, ffvso^tovixdj, ad 
pulmones pertinens. 

I.) Proprie. Plaut. Bud. 2. 6. 26. Perii! ani- 
ino male lit: contine , quaeso, caput, chabm. 
Pulmoneum edepol nimis velim vonr.ilum vo- 
mas. 

II.) Translate est pulmonum speciem refereos. 
Plaut. Epid. 5. 1. 21. Otiose isse admiror, Pe- 
dibus pulmoneis qui perhibetur. priui venisset, 
quam tu advenisti mihi. h. e. exossibus et tenc- 
ris inslar pulmonum, atque adeo ineptis ad in- 
grediendum. — Pulmonea mala apud Plin. 15. 



PULPAMENTUM 

Hist. nat. 14. 15.(52). ita dicta sunt, quia ito- 

lide tument. 

PULMUNCULUS, i, ra. 2. deminut. parvus pul- 
mo. A similitudine pulmunculi dicuntur carno- 
sas, molies et tumid ae quasi offas (oac-Kia ttvju- 
uoveo^T}) in vestigio pedis camelorum, quibus ia- 
sistunt. Solin. 49. a med. Sunt enim illis reci- 
procis quibusdam pulmunculi* vestigia carnu- 
lenta. Plin. 11. Hist. no?. 45. 105. (254). vesti- 
gium carnosum appellat. — In jumentis sunt 
excrescentia carnosa in pede, item in dorso, in- 
star pulmonis parvi. Feget. 2. Vettrin. 56. et 61. 

PULP A, as, f. 1. fitiuv (It. polpa; Fr. chair , 
par tie chameux du corps des animaux; Hisp. 
came; Germ. d. Pleischige am Jhierkbrper, 
d. derbe Fleisch; Angl. the pulp or juius part 
of meat, flesh without bone), est caro mu- 
scolosa in animal 1 sine esse et pinguedine, 
quae manducatur; ita appellatur a palpo sen 
palpito, quia mollis et tremula est: puipa usur- 
patur de carnosis partibus eitercis, viscus de 
intemis. laid. 11. Orig. 1. a med. Pulpa est 
caro sine pinguedine, dicta quod palpitet; resi- 
lit enim saspe. V. alias minus probabiles nota- 
tiones apud Pots, in Etymol. 

I.) Proprie. Cato R. R 83. Votum pro bu- 
bus. Farris libras III. et lardi P. XIII. S. et pul- 
pae P. I III. S., Tin i seuarios tres. Martial. 3. 
77. Et pulpam dubio de petasone voras. Apul. 
2. Met. Qua? suis dominis parabat viscum far- 
tim concisum, et pulpam frustatim consectam. 
et 8. ibid. Ossa viduata pulpis, nitore nimio can- 
dentia. — Obscceno sensu pulpam videlur usur- 
passe Cic. 9. Earn. 22. pro mulierum natibus, 
roammis, etc.; culpam vero legentibus nullara 
profecto obsccenitatis signincationem in ea voce 
deprehendere licebit. 

II.) Translate. ^ 1. De hominlbus. Pers. 2. 
62. Quid juvat hoc, teropiis nostros immittere 
mores, Et bona dis ex hac scelerata ducere pulpa? 
h. e- carne flagitiis et corruptis morlbus contaml- 
nata. Hoc sensu dicitur Vulgat. interpr. Gen. 6. 
12, Omnis caro corrupe^at viam suara super ter- 
ram. Non absimile est illud Auson. Epist. 4. 96. 
Nee fas est mihi regio magistro Plebejam nume- 
ros docere pulpam. h. e. borainem crassi et h»- 
betis ingenli. ^ 2. De planus. — a) De caroe 
pomorum. Scribon. Compos. 74. Caryotarum re- 
centium pulpas mediis, detracta exteriore cute, 
interioribusque venis. — 6) De came ficorum. 
Pallad. 4. R. R. 10. od fin. Ficorum coria sic- 
centur, et pulpas tunc duplicataein cistellis ser- 
ventur aut loculis. — c) In ligno sea inaterie 
sic dicitur pars ejus enodis, sine venis. Sunt enim 
corpori arborum, ut reliquorum animalium, cu- 
tis, sanguis, caro, nervi, venae, ossa, medullas, 
adipes, ut est apud Plin. 16. Hist. nat. 38. 72. 
(181;. Id. ibid. 73. (184). In quarumdam arbo- 
rum carnibus pulpas venasque sunt. Discriraett 
earam facile: venae latiores candidioresque, pul- 
pas fissilibus insunt.. et mox (186). Quibusdam 
pulpa sine venis, raero stamine et tenui constat. 
Hec maiime flssilia. Alia fraogi celeriora, quam 
fmdi, quibus pulpa non est: ut oleas, vites. Sic 
Mar cell. Empir. c. 25. p. 125. retro ed. Aid. 
Palmarum pulpa. V. et PULPUS. 

PULPAMEN, Inis, n. 3. pulpamentum, pulpa. 
Epit. Liv. 48. extr. Masanissa sine pulpamine 
mandero, et gustare paQtin tantummodo solitus. 

PULPAMENTUM, i, n. 2. polpetla, cibus e 
pulpa concisa factus. — ■ a) Stricto sensu. Plaut. 
Cure. I. 1. 90. Voltis ne olivas, aut pulpamen- 
tum, aut capparim? Id. Stich. 5. 4. 31. Nimis 
vellem aliquid pulpamenti. Id. Mil. glor. 3. I. 
59. Pulpamentum prasripere. Plin. U. Hist, nat, 
15. 18. (48). Thynni merabratiin cvsi cervice 
et ab.lomini! commendanti-r: cetera parte plcnis 
pulpamentis sale asservantur. fette, bragiuole. 
b i De piuverb. pulpamentum qwsrere. V. 
LEI'L'S. — c Ego semper a pros occido, sed 
alter semper ulitur pulpamento, est aliud pro- 
verb, usurpatum a Diocletiaou, teste f'opisc. Nu~ 
mer. sub fin., quum strenuus venator esset apro- 
runi, et praefeUum prslurti'. nomine Apium, 
occidisset. Affect.'sbat auien ioiperium, ad quod 



PULPITO 

evebi subiode alios, hoc proverbio facete que- 
rebatur. - — d) Accipilur etiam pro quovia cibo 
lauliore, quemadmodum et pulmentum. Cic. 5. 
1'usc. 32. 90. Mihi amictui est Scjthicum le- 
gmen, calcearaentum solorum callum, cubile ter- 
ra, pulpamentum fames; lacte, caseo, came ve- 
scor. Alii leg, pulmentum. 

PULPlTO, as, are, a. i. asseribus, aut trabi- 
bus in modum pulpiti adifico, fulcio. Sidon. 8. 
Ep. 12. a med. Hie paodi carmarum veaires 
abiegnarum trabium lextu pulpitabuntur. 

PULPITUM, i, a. 2. Seriori aevo et pulpitus, 
i, in. 2. usu venit. Isid. 18. Orig. 43. Qui pul- 
pitis orchestra vocabatur. Adde eumd. ibid. 44. 
et Gloss. Philox. Pulpitus et pluteus, &u^eXi7- 
— Pulpitum ^ 1. Generatim est It. palco , 
tavolato, pergamo, pulpito, /S^/xa, ct'vajSa&pov, 
tabulatum alte exstructum, suggestus, unde Tel 
serroo habetur, vei prospicitur. Sueton. Ner. 13. 
Tiridutem per devexum pulpitum subeuatem ad- 
misit ad genua. Id. Gramm. 4. ad fin. Repeto, 
quemdain, principem nomine, alt*rnis diebus de- 
elamare, alternis disputare: nonnullis mane dis- 
serere, post meridiem, remoto pulpito, declamare 
solilum. la cattedra. Sic Horat. 1. Ep. 19. 39. 
Non ego nobilium scriptorum auditor et uitor 
Grammaticas ambire tribus et pulpita dignor. — 
^ 2. Saepissime dicitur de eo suggestu, qui in. 
morem ara in proscaenio eicitabatur, et inser- 
viebat histrionibus recitanlibus, ut ex cdiliore 
illo loco facile a spectatoribus conspicerentur, 
Xoyuov, &ujmXij. V. PROSCENIUM. Horat. Art. 
P. 278. person® pallaque repertor honestce JE- 
schilus, et raodicis instravit pulpita tignis. et ibid. 
174, Quara noa adstricto percurrat pulpita soc- 
co. Propert. 4. 1. 15. Nee sinuosa cavo pende- 
bant vela theatro: Pulpita solemnes non oluere 
crocos. Juvenal. 3. 174. tandemque redit ad 
pulpita notum Exodium, Id. 7. 93, Uaud tamen 
invideas vaii, quern pulpita pascunt. ft. e. qui scri- 
bendis tragcediis ac vendendis vitam tolerat. Id. 
14. 256. Moostro voluptatem egregiam, cui nulla 
tbeatra, Nulla square queas pratoris pulpita lau- 
ti, ft. e. ludos icanicos a pruetore divite da- 
los. (Adde eumd. 8, 195.). Plin. 4. Ep. 25. Lu- 
dibiia scana et pulpito digna, Adde Ovid. 2, 
Trist. 517. et 1. Art. am. 104.; et Fitruv. 5. 6. 
et 8. <J 3. De its, qua? erlgebantur ludicri ali- 
cujuj exhibendi causa. Juvenal. 6. 78. Longa per 
angustos figamus pulpita vicoa, Ornentur postes, 
etc. 

PULPITUS, i, ra. 2. F. voc. praced. Init. 
PULPO, as, are, n. 1. vox exprimens cantura 
vulturia carnern et cadavera veluti posceatis. 
Auct. carm. Philom. 27. Duin claagunt aquil*, 
vuttur pulpare probatur, 

PULPOSUS, a, urn, adject, polposo, pulpa ab- 
uadans, carnosus. Apul. 7. diet. Terga [eauo- 
rwn) pulposia torulis obesa. 

PULPUS, i, m. 2. piscis e genera mollium. 
Theod. Priscian. 4. 2. Otnitto plurima et a plu- 
rimis animalia sine sanguine memorari, ut put a 
pulpos, seepias, ostreas, etc. Alii leg. pulpas. 
PULS, pultis, f, 3. jtcXtoc, minestra, 
I.) Proprie est cibi genus ex farre, aut legu- 
minibui in aqua coctls. A quibusdam definitur 
cibus ex aqua et farina, additis interdum ovis, 
melle, caseo. Verum hoc pacto confunditur cum 
placenta, Jtaque prima descriptio verior est: ne- 
que enlni credibile fit, priscoa illo* homines et 
pauperes et rustlcos tot condimenta in quotidla- 
nii cibis adbibuisae. Scribit aulem Plin. 18. 
Hitt. nat. 8. 19. (83). et Fal. Max. 2. 5. n. 
5. pulte, non pane vhisse J'ongo vempore Roma- 
nos. — a) Generatim. Farro 5. Z. Z. 105. 
Mull. De victu antiquissima puis: base appellata 
vel quod ita Greet, vel ab eo unde scribit Apol- 
lodorus, quod ita sonet, quum aquee ferventi insi- 
pitur. Juvenal. 11. 58. pultes Coram allis dictem 
puero, sed in aure placentas. Id. 14. 170. A aero- 
be, vel sulco redeuntibus altera ccena Amplfor, 
et grandes fumabaot pultibua ollee. Pert. 6. 
140. Fceneseca eraaao vltiarunt unguine pul- 
te*. text, qua* olim aimplices erant, et sine con- 



— 966 



hodie sacra prisca atque natalium pulte fritilla 
conficiuntur: videturque tam puis ignota Grse- 
ciae fuisse, quara Italiae polenta. V. FRITILLA 
et POLENTA. Quara pultem niveam memorat 
Martial. 5. 78. et 13. 35., videri potest ilia, de 
qua Plin. 18. Hitt. nat.lQ. 24. (100), Milio Cam- 
pania prascipue gaudet, pullemque candidam ex 
eo facit, Sed melius dicemus esse earn, quee ex 
farre Clusino fiebat, quod erat candoris nitidi, 
teste Colum. 2. R. R, 6. 3. Unde idem Mar- 
tial. 13. 8, Imbue plebejas Clus'mis pultibus ol- 
las. — b) Puite nutiiebant pullos, ex quibus 
auspicia erant captaturi: quibus si inter vescen- 
dum aliquid ore excidissst, tripudiura crat, augu- 
riumque faustum. Cic. 2. Divinat. 35.73.; Fest. 
p. 245. 33. Mull.; et Fat. Max. 2. 5. n. 5. V. 
TRIPCDIUM. — c) De pulte Puoica hac babet 
Cato R. R. 85. Pultem Puaicam sic coquiio. 
Lib ram alicae in aquam indito, facito uti bene 
raadeat. Id infundito in alveum puram: eo ca- 
sei recentis P. III., mellis P. S., ovum unum: 
omaia una permiscelo bene. Ita insipito in au- 
larn novam. — d) Ex Ausonio discimus, pul- 
tem ex farre multa aqua dilutam potionis vice 
Romania rusticis olim fuisse. Sic enim Edyll. 
12. c. de cibis 5. Mox ador, atque adoris de pol- 
line pultificum far. Instruxit mensas quo quon- 
dam Romulidum piebs. Uinc cibus, hinc potus, 
quum dilueretur aqua puis. 

II.) Translate. Sidon. 9, Ep. 16. in carm. ad 
fin. Ut, per abruptum bove concitato, Sparge- 
ret cursus lacerum cadaver, Cautibus tinctis ca- 
lida soluti Pulte cerebri. Id. 1. Ep. 5. pultem 
cloacalem vocat limura fossarum urbis Raven- 
na?, quails nunc est il fango de'rii di Fenezia. 
PULSARULUM, i, n. 2. plectrum, instrumen- 
turn, quo fides pulsantur. Apul. Florid, n. 15. 
Dextera psallentis gestu pulsabulum citharaa ad- 
movet, ceu parata percutere. 

PULSATlO, Onis, f. 3. actns pulsandi, batli- 
mento, xpouoic. 

I.) Proprie. Plant. Bacch. 4. 2. 1, Pulsatio 
oatii. Liv. 31. 39. Et majoie cum sonitu, quam 
vulnere ullo, pulsatio scutorum parumper suc- 
cedentes Romanos tenuit. Cic. Cast. 10. 23. De 
Alexandrinorum pulsatione Puteolana. h. e. qua 
Alexandrini Puteolis verberati aunt. Id. 2. He- 
renn. 26, 41. Falsee sunt hujusmodi {definitio- 
net), ut si quis dicat, injuriam esse nuliam, nisi 
qua ex pulsatione, aut convicio constet. — In- 
ter pulsationem et verberationem hoc interest, ut 
OOlius scribit: verberare est cum dolore ceede- 
re; pulsare sine dolore. Ulp. Dig. 47. 10. 5, 
Sine dolore inquit, quia si proprlam pulsandi 
vim spectemus, significat ssepe pellere, impellere, 
repellere, quum sit frequentativtrm a pello; hoc 
autem sine dolore fieri potest. Ceterum discri- 
men Ofdii extra legem Gorneliam {de qua ibl 
is loquitur) in Latina consuetudine nullum est. 
V. Bucker. de Zatinit. JCforum c. 47. 

II.) Translate. Apud Paul. 5. Sentent. lit. A. 
pulsatio pudoris est stuprum vi illatum. V. PU- 
DOR. 

PULS.4TOR, Oris, m, 3. Kpouarr|c> qui pulsat, 
I.) Proprie. Val. Place. 5. 694. citbaraB pul- 
sator Apollo. 

II.) Translate est idem ac litigator. Castiod. 
1, Variar. 18. Quod si ante designatum tempus 
rem videtur ingreasus preasumptor barbarus, quo- 
niam praescriptio probatur obviare tricennii, pe- 
titionem jubemus quiescere pulsatoris. 
PULSATUS, a, urn. V. PULSO. 
PULSIM, adverb. pe,llendo, ut curtim curren- 
do. Videtur agnosci a Nigidio apud yon. p. 104. 
32. Merc, ubi Mercerus recte legit expulsim. 
— Pulsim agooscitur ab auctore Thesauri Za- 
tinit. ab A. Maio edito in Clan. auct. T. 8. 
p. 478. 

PULSlO, Onii, f. 3. actus pellendi, impul- 
»io. Amob. 4.. 4, Partibus si Pellonia utrisque 
favorem ac sufTragium commodarlt, nominis sui 
vim perdet, quod parlii unius In pulsiooe for- 
matum est. Alii minu$ recte leg. ex impulilo- 
ne. Priician. 8. p. 837. Putsch. Compello et ap- 



dimenlii. Plin. 18. Hitt. nat. 8. 19. (84). Et ' pello. ad puliionem attineni, compellit et ap- 



PULSO 

pellis; ad compellatlonem vero et appellalionem, 
compellas et appellas. 

PCLSO, as, a vi, atum, are, a. 1. frequentat. a 
pello. Part. Pulsans I. 1. 2. et II. 2. 4.; Pul- 
satus I. 1.2. et II. 2. 3.; Pulsandus I. 2. — 
Pulsare significat saspe pellere, impellere, pro- 
trudere, agitare, qualere: quia vero ictu et ver- 
bere id maxime fit, ponitur saepius pro percu- 
tere, verberare, cadere, tujttw, xpoum (It. spin- 
gere , respingere, battere, percuotere, bussare, 
picchiare; ft. pousser , cfiasser en poussant, 
[tapper, battre, heurter, choquer; Hisp. pu- 
jar, empujar, cascar, herir, golpear, achocar^ 
Germ, s^ossen, schlagen, fortstossen,-treiben, 
klopfend anschlagen, anklopfen , Stosse geben, 
in JBewegung sefzen; Angl. to beat often, s(ri~ 
ke, knock at, batter). 

I.) Proprie. ^ 1. Stricto sensu significat saspe 
pellere, impellere, protrudere, agitare, quatere. 
Firg. 4. G, 313. de apib. ut aeslivis eflusus nu- 
bibus imber, Erupere, aut ut nervo pulsanle sa- 
gittae. Horat. 2. Sat. 6. 30. tu pulses orane, 
quod obstat. Fal. Flacc. 3. 93. Notus pulsat 
nubem. Festusp. 154. 13. Mull. Matrons a ma- 
gistratibus non summovebantur, ne pulsari, con- 
trectarive viderentur, neve gravida concuteren- 
tur. t'laudian. Nupt. Honor, et Mar. 184. ad- 
ventu Veneris pulsata recedunt Nubila. h. e. re- 
pulsa. ^ 2. Quia vero ictu et verbere id ma- 
xime fit, ponitur sapius latiori sensu pro percutfl- 
re, verberare, cadere, battere, percuotere, bus- 
sare, picchiare, Cic, 1. IS'at. D. 41. 114. Nee video 
quomodo noa vereatur iste deua beatus, ne inter- 
eat, quum sine ulla intermisslone pulsetur aglte- 
lurque incursione atomorum sempiterna. Id. 7. 
Ferr. 54. 142. Sex lictorea eum circumsistunt 
valenlissimi, et ad pulsandos verberandosque ho- 
mines exercitatissimi. et 5. ibid. 26. 66. VI- 
detis pendere alios ex arbore, pulsari alios et 
verberari. (F. VERBEROi. Id. Ccel. 8, 19. Fore 
te8tem senatorem, qui se pulsatum a Co?lio di- 
ceret. Firg. 6, JZn. 608. Hie quibus invisi fra- 
tres, dum vita manebat, Pulsatusque parens. Ja- 
venal. 3. 289. Si rixa est, ubi tu pulsas, ego 
vapulo taotum, Claudian. 1. Zand. Stilich. 238, 
acie pulsare rebellej. Petron. Satyr. Os bomi- 
mis palma excussissiraa pulsat. Quintil. 5. 10. 
122. Pulsare ostiatim. Plaut. Bacch. 4. 1. 7. 
ostium, Ovid, 5, Met. 448. fores. Id. 3. Tritt. 
2. 23. nostri toties pulsata sepulcri Janua. Id. 
6. Met. 692. Pulsare terram grandine. Id. i. 
Art. am. 112. et 6. Fast. 330. ter hnitium pede. 
Horat. 1. Od. 37. 1. pede iibero tellurem. bal- 
lare. et Claudian. 2. Zaud. Stilich. 381. prata 
puhare cboreis. Firg. 12. A3n. 706. pulsabant 
ariete muros. Sit. II. 16. 696.; et Ammian. 20. 
11. et 28. 6. ariete turres. Sil. It. 6. 643. moe- 
nia Roma. Id. 1. 270. Capitolia. Id. 12. 565. 
cuspide portas. Seneca Troad. 135, bis pulsata 
Dardana Grajo mcenia ferro. ft. e. oppugnata et 
capta. Firg. 10. JEn. 216. curru Phcebe medium 
pulsabat Olympum. et 4. ibid. 249. montis ca- 
put vento puisatur et imbrl. Sil. It. 17. 136. 
equus eialis pulsans calcibus auras. Claudian* 
B. Get, 352. Pulsare equum, ft. e. calcaribus et 
verbere agitare. Ovid. 11. Met. 529. pulsant 
acres latere (navis) ardua ductus. Firg. 3. /En, 
555. Saia pulsata fiuctu. Rursus Ovid. 3, Amor, 
10. 31. pulsant arva ligones. Id. 6. Met. 218. 
campus Assiduis puisatus equis. Id. 3. Pont. 1, 
1. .Equor lasonio pulsalum remige. Zucret. 4. 
586. tibia digith pulsata canentum. Fal. Flacc. 
1.139. puisatque chelyn post pocula Chiron. Firg, 
6. /En. 647. chordas digitis pectine eburno. Sit. 
It. 5. 463. pectine n ervos. Juvenal. 9. 62. cymbala 
pulsans. — Et neutrorura more Plin. -2, Hist. nat. 
80.82.(193;. Sonus alias rourmuri limills, alias 
mugitibug, aut clamori bumano, armorumve pul- 
tantium fragori. — Sic pro piosere. Id. 19. ibid. 
8. 46. (158). Seiitur apium, semlna pauilum in 
pila pulsate ft, e. plnslto. — Firg. 9. /En. 416. 
longls singultibut tlla puliaL batle il fianco. et 
Fal. Flacc. 4. 149. vasto qui vartlce nubila 
pulsat. ufrip/SoXi]' de procero homine, quara de 
Cyclope usurpat etiam Firg. 3. JEn, 619, 81ml- 



PULSUOSUS 

Ha est ilia Silii 5. 394, clamor vario discrimine 
tocueq Fert belli rabiera ad Superos, et sidera 
pulsat. Sic f'irg. 5. /En. 451. ll clamor ceelo. 
Claudian. B. Get. 625. UlulatuB pulsat aures. 
Virg. y. jEn. 149. vocemque lnclusa volutant 
Litora: pulsati colles clamore resultant. 

II.) Translate. % 1. Fst movere, impellere. 
Cic. 2. Divinat. 58. 120. Utrura ceosemus dor- 
mientium animos per se ipsos in Bomniando mo- 
veri, an externa et advetrticia visione pulsar!? 
Papinian. Dig. 34. 1. 8. extr. Pulsare verecun- 
diara, — Est etiam propulsare, depellere- Clau- 
dian. VI. cons. Honor. 465. et nostra pericula 
tendit Posthabitis pulsare suis. f ■>. Swpius est 
vexare, perturbare, agitare. Plaut. Epid. 4. 1. 
3. Multa in unuro locum coofluunt, qus raeum 
pectus pulsant. Ovid. 12. Met. 228. qu» te ve- 
cordia, Theseus, Eurjte, pulsat, ait, qui me vi- 
vente lacessas Piritboum? Virg. 3. G. 105. ex- 
sultantiaque haunt Corda pavor puisans. Val. 
Place. 3. 390. raria roeritos formidine putBant. 
Seneca A gam. 134. Invidia pulsat pectus. Pe- 
tron. Satyr. 123. pulsata tumultu Pectora. ft. e. 
curarum moie agitata. — Pulsare rumoribus ur- 
bes apud Petron. fragm. p. 679. Burmar.n. est 
impiere, agitare, et turbare quodammodo: quo 
sensu quatere rumoribus dixit Vol. Place. 5, 
274. et molis Unguis quatere, Id. 2. 122. de 
Fama loquens. ^f 3. Item est leedere. Virg. 12. 
/En. 285. fugit ipse Latinus Pulsatos referens 
infecto fcedere divos. ft. e. laesos, ?iolatos fractis 
fcederibus. Ammian. 13. 7. ante med. Sererria- 
Qus, cujus ignavia populatam in Phcenice Celsen 
ante retulimus, pu!sat» majestalis imperii reus 
Jure postulatus ac lege etc. ^ 4. Pertinet in- 
terdum ad judicia, et accusare, aiit convemre 
aignificat. Ulp. Dig. It. 1, ll, a med. Qui in- 
terrogatus respondent, sic tenetur, quasi ex con- 
tractu ejus obligatus, pro quo pulsabatur. Id. 
ibid. 5. 1.2. circa med. Non imponitur neces- 
sitas aliis pulsantibus respondere. Claudian. B. 
Gild; 170. pulsarl crimine falso. esser trava- 
gliato con false accuse. ■ — Incusandi vim quam- 
dam babent et ilia Statu 5. Silo. 5. 77. nonne 
horridus ipsos Invidia Superos, injustaque Tar- 
tara pulsem? Seneca Here. (Et. 1671. Superos, 
et ipsura vocibus pulsan? Jovera. Stat. H. Theb. 
249.; et Claudian. 2. in Eutrop. prof. 51. astra 
pulsare querelis. 

PL'LSUOSUS, a, um, adject, qui per pulsus 
fit, ut Pulsuosui dolor, Ccel. Aurel.2. Acut. 14. 
et 5. ibid. 10. ; ct Pulsuosus fervor, Id. 4. Tard. 
7. sub init. 

PULSUS, a, um. V. PEI.LO. 
PULSUS, us, m. 4. (pello) actus pelleodi, mo- 
tus, agitatio, impulsio, ictus, sr>tnaim««io, im- 
pulso, urto, baltimento, <a^iauo(, JepcucHc. 

I.) Proprie. — a) Generatim. Cic. i. Tusc. 
23. 54. Inanimum est ouine, quod puisu agita- 
tur externo. Id. i. Orat. 33. 153. Impetus pul- 
susque remorum. Sic Ca>$. 3. B. G. 13. Una 
celeritate et pulsu remorum pra°stabat. Adde 
Liv. 22. 19. Sil. It. 14. 487. Ipse adeo senis 
ductor Rhasteius ibat Pulsibus. ft. e. hexeri fe- 
rebatur, qus sex remorum ordines habet. Sic 
Luc an. 3. 535. prietoria puppis Verberibus se- 
nis agitur. Virg. 12. /En. 445. puSsuque pedum 
tremit excita tellus. Ammian. 23. 1. ad fin. 
Constaotioopolis terr^e pulsu vibrata. dal tremuo- 
to. — Pulsus lyrce, pulsatio. Ovid. 5. Past. 
667. ad Mer curium. Lajte Ijrie pulsu, Qttida quo- 
que laete palsestra. — b) Speciatim est motus 
et impulsio arteriarum, poho, opuy/xo?, cpu£i£. 
Nlin. 11. Hist. nat. 37. 88. (2!9,i. Arteriarum 
pulsus in cacumine maxime rnembrorum evidens, 
index fere morborum, stabilis, aut citatus, aut 
tardus, observatione crebri aut languidi ictus 
gubemacula vita; tempera t. Id. 29. ibid. 1. 5. 
(6). Herophilus in musicos pedes venarum pul- 
su descripto per s-tatum gradus, etc. Tac. 6. 
Ann. 50, Is [medicus Ckaricles), velut propria 
ad negotia dlgrediens, et per epeciem officii, ma- 
Dum (Tiberii Aug.) complexus, pulsum vena- 
rum attigit. Apul. Plorid. n. 22. Medicus ju- 
xtim consedit. maoum bomiois prehendit, earn 



— 967 - 

pertractat , venarum pulsum et momenta ca- 
piat. 

II.) Translate. Cic. 2. 2?ivinat. 61. 126. Sive 
externus et advenlicius pulsus animoa dormien- 
tium commovet, sive per se ipsi animi moventur. 
Gelt. 9. 13. Animus quatitur et afOcitur moti- 
bus pulsibusque (quum legitur). Rursus Cic. 2. 
Divinat. 67. 137. Nulla enim species cogiiari 
potest, nisi pulsu imagicum. 

PULTAR1S, e, adject, ad pultem pertioens, 
AfTertur a Charis. 1. p. 100. Putsch., nulto ta- 
men auctore laudato, 

PCLTArICS, li, m. 2. olla, vas, io quo puis 
coquitur, ve! infertur, Cgura inversi infundibuli, 
h. e. lato ventre, ore aogusto. 

I.) Proprie. Plin.l. Hist. nat. 53. 54.(185). 
Catidam potlonem in pultario poposcit, Pelron. 
fragm. Tragur. 42. Burmann. Quum mulsi pul- 
tarium obduxi, etc. Hinc patet usus pultarii etiam 
ad bibendum: in tenuioribus laraen et servis: 
quein confirmat Martial. 13. a. cui lemma Par. 
Imbue plebejas Clusinis pultlbus ollas, Ut satur 
io racuis dulcia musta bibas. soil, in rase, in 
quo puis cocta fuisset, dulcis potio mulsi. aut 
musti jucundior babebalur. Mar cell. Empir. c. 
35. p. 138. ed. Aid. Herbarn urceolarem madi- 
dam in pultariura novum mitlei, et ad prunas, 
dOQec se remittal, eicoqoes. Sic 77teod. PrisCian. 
4. p. 313. rejro ed. Aid. Hoc in pultarium rait- 
tis, et coques usque dum 6pissum sit. Pallad- 
7. R. R. 7. de castrandis alvear. Fumus ad- 
movetur ex arido flmo bubulo, qaem in pulta- 
rio factis carbonibus conve.nit excitare; quod vas 
ita figuratum sit, ut velut inversi infundibuli 
angnsto ore fumum possit emittere. Colum, 9. 
J?. R, 15, 2, hoc vas ollam vocat, describitque 
his verbis: Idque vas ansatum simile angusta? 
oils figuratur, ita ut altera pars sit acutior, per 
quam modico foramine fumus eniaoet: altera 
latior, per quam possit afflari. Est ergo pulta- 
rius hie Palladii similis ei, in quo puis coqul- 
tur, sed qua parte latior est, fund urn non habet. 
— De ollis, in quibus uvaj conduntur et ser- 
vantur. Colum. 12. R. R. 43. 7. Sed uvas de- 
pendentes a matre sic in pultarjos condi debe- 
buot, ne quae partes vasa contingant. vasa fi- 
ctilia diierat paullo supra. Hwc autem oris an- 
gusti esse non possunt, si uras a vite pendente6 
e;cepturae sunt. 

II.) Translate alium usum pultarii habemus 
ex Celso 2.11. de cucurbitulis. Si cetera defe- 
cerunt, caliculus quoque, ant pultarius, oris cora- 
pressioris. ei rei commode aptatur. 

PULTATlO, onis, f. 3. idem ac pulsatio. Plaut. 
'True. 2. 2. 3. Quid tibi ad hasoe accessio est a?- 
des, aut pultatio? 

PULTlCULA, », f. 1. no\xdp:ov, demiout. pul- 
tis. Cels. 2. 30. Pulticula vel ex alica, vel ex pa- 
nico, vel ex milio; itemque ex iisdem sorbilio, et 
magis, si brec ante fricta sunt, alvum adstringunt. 
Colum. 8. R. R. 11. 14. Pulli pavonini alantur ex 
quolibet frumento cocta pulticula. a* tin. 26. Hist. 
nat. 8. 37. (58). Radix cum pulticula coqui- 
tur ad alvum solvendam. Arnob. 7. 51. de sa- 
cris Gentilium. Nam pulticulae, tura cum car- 
nibus rapacium aliment a sunt igoium. h. e. mo- 
Is salsae. Ccel. Aurel. 2. Acut. 18. n. 108. l)e- 
inde dabitur pulticula, sed con6triclior (h. e. 
spiwior), vel panis ex aqua caiida etc. Sic Id. 
3. ibid. 2f. n. 202. Dabimus ova ditakd. aceto 
prius infusa et pulticuiam slcciorem. 

PULTlFlCUS, a, um, adject, ut Pultificum far, 
ft. e. ex quo fit puis. Auson. Edyll. 12. c de 
cibis. V. PULS. 

PULTlPHAGONIDiJS, a, m. 1. (est vox hy- 
brida, et scribitur etiam sine aspiratione. P. to- 
cem sequent.) idem ac pultipbagus. Plaut. Pcen. 
prol. 53. Carchedonius vocatur h»c comasdia ; 
Laline Piautus, Patruus pultiphagonideB. ft. e. 
Patruus Pcenus : quasi multa pulte educatui. 
Nam Pceno8 pultiphagos fuisse, lode coiligimus, 
quod genus quoddam fuit pultis, qua Punica di- 
cebalur. de qua V. in PTJLS. 

PULTlPHAGUS {et pulUfagus), a, um, adject. 
qui pulte vescitur: vox bybrida, ex Latino puis, 



PULVEREUS 

et Grmco faytiv vesci. Plaut. Most. 3. 2, 143. 
Paltiphagus opifex. ft. e. Pcenus aliquis faber, ut 
putat Scalig. in Conjectan. ad Varron. 3. R. 
R- 7. 3. Nam multa fabric* ligneas opera ab bis 
nominata, ut Punicanne fenestra, apud Varron. 
ibid, lecti Punicani, apud Plin. 33. Hist. nat. 
11. 51. (144). et Cic. Mur. 36. 75. plostellura 
Pcenicum, apud Varron. t. R. R. 52. 1. Puni- 
cana coagmenta, apud Caton, R. R. 18. sub fin. 
PULTO, as, are, a. 1. battere, bussare, pic- 
chiare, idem quod pulso. Olim in usu frequenti 
fuit, ut Ouintil. indicat 1. 4. 14., paullatim hEB- 
sit apud comicos, el prascipue quum de pulsando 
ostio sermo est: usurpatur autem cum Accusa- 
tivo, et absolute quoque neulrorum more. Plaut. 
Mil. glor. 2. 2. 47. Pectus digitis pultat. Ter. 
Ileaut. 2v 3. 34. Ubi ventum ad sdes est, Dro- 
mo pullat fores. Id. Adelph. 4. 5. 3. Quis ostium 
hoc pultavit? Plaut. Asin. 2. 3. 2. 1 puere, pul- 
ta, atque atriensera, si est inlus, evocato hue, 
Id. Men. 1. 2. 65. Placide pulta. pb. m etuis, 
credo, ne fores Saraias sient. Id. Most. 2.1. 56. 
Neu quisquam responset, quando hasce a?des pul- 
tabit senex. Id. ibid. 2. 23. Pultando pedibus 
prne coafrcgi hasce ambas. sell, fores. Id. Pain. 
3. 4. 30. Pultato januam banc. 
PULVER,_6ris. V. PULV1S init. 
PULVfiRARlUS, a, um, adject, polveroso, ad 
pulverem pertinens, pulverulentus. Hinc Vicus 
pulverarius in Inscript. apud Grater. 250., qui 
fuit Roma in regione prima. 
Pl'LVERATlCA, x, f. 1. et 
PULVfiRATlCUM, i, n. 2. donativum, quod 
pro opere datur, quasi pro pulvere ac labore; et 
videtur signiucare illud, quod donatur alicui non 
mercedis, sed corollarii loco. Vox est cadenlis La- 
tinitatis, qua primura merces signiticata est, qua 
agrimensoribus pro pulvere et labore ; moi quae 
servis militije sese orTerentibut; posiremo etiam 
qua» judioibus pro coroilario dabatur. Progreisu 
vero temporis factum etiam vulgare pulveragwm, 
quod pro quovis tributo usurpatura est. V, Z?it- 
cang. Glossar. med. et inf. Latin.; unde for- 
tasse est Italorum beveraggio. V. PULVIS. Con- 
slitutio Impp. Theodos. et Valentiniani apud 
Auct. de re agr. p. 343. Goes. Praecipimus agri- 
mensoribus, ut pro laborum vicissitudioe georaa- 
triens artis, a fundo cui, efc. tres aureos acci- 
piant absque sua pulveratica. Imppp. Arcad., 
Honor, et Theodos. Cod. Theod. 7. 13, 16. Ser- 
vos etiam i".hortamur, ut quum primum se bel- 
licis sudoribus otTerant, prsmbim libertatls, si 
apli ad militiam arma susceperint, pulveriticl 
etiam nomine binos solidos accepturi, etc. Ca$- 
siod. 12. Vaiiar. 15. in fin. Pulveratica quo- 
que judicis funditus amputantes. 

PULVERATIO, onis, f. 3. fossura terras circa 
vioeas, quum uva maturescere incipit. Tunc enim. 
sereno c;elo el sicco sole, ante meridiem, priui- 
quara caiere incipiat el quum desierit, post me- 
ridiem terra foditur, et pulvis oxcitatur; ea rei ct 
a sole et a .»ebula maxime uvam defendlt, inquit 
Colum. Arbor. 12., qui rursus 4. R. R. 28. 1. 
Pubescentem iuvam) et quasi adoSescentera con- 
venit reliirare, foliisque omnibus nudare, turn et 
crebris fossionibus impiere: nam fit uberior pul- 
verationibus. Id. 11. ibid. 2. 60. Frlgidioribus 
regionibus pulveiationem faciuat, quam vocant 
rustici occationem, quum omnis glseba in vineia 
refriogilur, et resoivitur In pulverem. Adde Pal- 
lad. 4. R. R. 7. Servius ad Hlud Virg. 2. G. 
418. Sollicitanda tamen tellus, pulvisque moven- 
dus: Genus, inquit, ipsum cultur* puivcratio vo- 
catur, quo imminutae glabsB v'uibus applicanlur. 
V. PULVERO. 

PL'LVKRESCO, is, ere, n. inchoat. 3. pulvere 
cooperior. Gloss. Lat. Gr. Pulveresco, xo»<op- 
Touitai. 

PULVERfiUS, a, um, adject. <f I. Est ad pul- 
verem pertineos, xovcoaXso?, xovtoc. Virg. 8. /En. 
593. oculisque sequuatur Pulvereara nubem. ft. 
e. pulverem in mod urn nubis excitatum ab a- 
gmine. Ovid. Medic, fac. 61. Pulverea farina, 
Claudian. B. Get. 458. Puivereus turbo. Plin. 
37. Hist. nut. 10. 61.(170). ladica gemma can- 



PULVERIZATUS 

dida, pulveree aspectu. 4f 2. Item pulverem ex- 
citani. Fat. Flacc. 4, 607, ludo volitani quuro 
turma superbo Pulvereli exsultat equis. Ovid. 6. 
Met. 705. de Borea. Pulvereamque tiahensper 
lurama cacamina pallam, Verrit humum. ^f 3. 
Item pulverulentus, pulvere pienus, piendipol- 
vere, polveroso. Ovid.7. Met. 114. Pulvereumque 
solum pede pulsarere bisulco. Stat. 6. Theb. 7. 
Pulvereumque fera crinem detersit oliva. Id. 11. 
Theb. 403. Pulvereum asquor. h. e. campus ubi 
pugnatur. et 6. ibid. 493. Pulvereus Circus. Pa* 
cat. Paneg. Theodo$. 34. Ut erat ex loogissimo 
itinera anhelus alque pulvereus. 

PULVfiRIZATUS, a, um. V. voc. seq. 
PL'LVERIZO, as, Stum, are, a. 1. polverizza- 
re, in pulverem redlgo. Unde particip. Pulveri- 
zatus apud Veget. 1. Feterin. 54. Turis pulve- 
rizati drachma. 

PULVERO, as, are, a. et n. 1. Part. Pulve- 
ran$ i. l.° 6. — Pulverare ^ 1. Est pulvere 
conspergere, polverizzare , xcvi'J©. — 1°) Ge- 
neratim. — o.) Neutrorum more. Plant, fragm. 
apud Gell. 18. 12. Eii ta, Dave: age, sparge, 
munduin esse hoc ve6tlbutum voto. Venus Ven- 
tura est nostra; non hoc pulveret. Ubi Gell. Plau- 
tus pulveret dicit, quod non pulvere impleat, sed 
Ipsum pulveris pienus sit. — 6) Active. Plin. 
11. But. nat. 33. 39. (114). de pediculis. Hoc 
quldem et aves infestat: pbasianas vero interi- 
mit, nisi pulverantes sese. — 2.°) Speciatirn est 
verbum ruslicum, quo significalur glasbas circa 
vitem, quum sole sicca; sunt, comminuere, et in 
pulverem resolvere, Ipsas etiam uvas eo aspergen- 
do. F. PULVERATIO. Plin. 17. Bin. nat. 9. 5. 
(49). Sunt qui pulvere quoque uvas ali judicent, 
pubescentesque pulverent; et vitium arborumque 
radicibos aspergant. Quod cerium est Narbonensi 
provinciae, et vindemias certius sic coqui, plus- 
que pulvis ihi, quam sol, coofert. — Universim 
gleebas refringere circa radices arborum quocum- 
que tempore, pulverare dicitur a Pallad. Sic 
enim habet 4. R. R. 7. Hoc mense novella vl- 
nea incipit pulverari: quod nunc ac deiuceps per 
omnes calendas usque ad Octobres faciendum est, 
noo solum propter herbas, sed ne teoera adhuc 
semina solidata terra constringat. Adde eumd. 8, 
Hid. I.; et Colum. 11. R. R. 2. 60. ^ 2. Item 
in pulverem redigere. Calpurn. 5. Eel. 88. et fra- 
gile* niraius sol pulverat berbas. h. e. adeo sic- 
cat, ut tactae in pulverem abeant. 

PULVjgRULENTUS, a, um, adject. Olim pol- 
veruientus scribebant. — Pulverulentus est pul- 
vere pienus, polveroso, xovioaXaoc. 

I.) Proprie. Cic. 5. Alt. 14. Iter conncieba- 
raus asstuosa et pulverulenta via, Firg. 1. G. 66. 
JEstas pulverulenta. Id. 4. Mn. 154. agraina 
cervi Pulverulenta fuga glomerant. Ooid. 3. 
Amor. 6. 95. de torrente. Aut lutulentus agis 
brumali tempore cursus, Aut premis arentem 
pulverulentus bumum. Propert. 3. 12.7. Pulve- 
rulentaque ad extremes slat femina metas. h. e. 
multo pulvere conspersa. Lucret. 5. 74o. sequi- 
tur calor arldus, et comes ana Pulverulenta Ce- 
res, h, e. quae .estate pulverulenta provenit. 

II.) Translate, Ovid. 1. Amor. 15. 4. Praemia 
militias pulverulenta »eqoi. h. e. quae sine multo 
labore et pulvere uon consequimur. Sic Seneca 
Fit. beat. 7. 

PULVILLU8, i, m. 2. primacciotoy deminut. 
pulvlni. BoraL Epod. 8. 15, Quid, quod libelli 
Stoici inter sericos Jacere puivilloi amant? h. e. 
serico panno obductoi. Apul. 10. Met. Puiviilia 
compluribus ventose tumentibu* terrestre uobii 
cubitum prsestemunt. Pronto ad Ferum imp. 
(ftdente iterum A. /Maio) Ep. t. a med. Adeo 
ut eqoos pulvillis instratoi animadverteret. — 
AB. De cognom. Rom. F. ONOM. 

PULVtNAR et polvinar, 5ris, n. 3. pulvinus). 
Scalig. in Conjectan. ad V arrow., 5. L. L. 167. 
Mull., ubi docet polvinar dictum d plumis, vel a 
pel'ulla; putat legendum a ■pol'j.lit: (quara lectio- 
n em probavit Mullerus): polula* fuisie pilai ex- 
aluta, raolll tomento farta<?, quibus datatlm lude 
bantin foro: unde potiit, pila Jadit, ut Paul.U-iac. 
p. 243. 4. Mully tradit. His quoque s« tucntur, 



— 968 — 



PULVINUS 



qui polvinar scribi malunt. — Pulvinar ^ 1. 
Saepissime et stricto sensu in re sacra usurpatur. 
Rrant antem pulvinaria {V. et infra sub 6.) in 
templis lectuli pluma, aut tomento farti, qui diis 
sternehaatur, decreta supplicatione, iisque simu- 
lacra imponebantur, cibis appositis. V. LELTl- 
STERNIUM. Quidam volunt fuisse tabulala, in 
quibus signa deorum stabant : eaque in leclister- 
niis orcata fuisse lectulis et pulvinis, quae iisdem 
signis jacenlibus supponebantur. Cic. 2. Phil. 43. 
110. Quern Csesar majorem honorem consecutus 
erat, quam ut baberet pulvioar, siroulacrum, fa- 
stigium, Qaminem? Ovid. H. Met. 827. de Ro- 
mulo deo facto. Pulera subit facies, et pulvina- 
ribus a 11)5 Dignior, el qvalis trabeati forma Qui- 
rini. Cic. Dom. 53. 136. Liclnia virgo Vestaiis 
aram et aEdiculam et pulvinar sub sacro saio de- 
dicavit. Id. 3. Cat. 10. 23. Ad omnia pulvinaria 
supplicatio decreta est. Liv. 30. 21. Decretum, 
ut quinque dies circa omnia pulvinaria suppli- 
caretur. Tac. 14. Ann. 12. Decernuntur suppli- 
cationes apud omnia pulvinaria. Cass. Bemina 
apud Plin. 32. Bist. nat. 2. 10. (20 1. VI con- 
vivia publka et privata, ccenseque ad pulvinaria 
facilius compararentur. B"orat. 1. Od. 37. 3. Sa- 
liaribus dapibus Ornare pulvinar deorum. — 
Pulvinar suscipere, apud Liv. 5. 52. V. SUS- 
CIPIO. >— In Circo pulvinar erat locus ? ia quo 
stratis puivinaribus deorum simulacra , quibus 
ludi sacri erant, collocabantur: qui locus, quia 
omnium erat hoooratissimus, ex eo imperatores 
aliquando spectare solebant. Morcelliut tamen 
de StU. Inscript. T. i. p. 139. edit. Pat. re- 
clius putat, pulvinar fuisse in Circo maenianum, 
unde Augustus et lota Csesarum doraus ludos 
apectabant; dictumque pulviDar, quod August!, 
tamquam ouminis, sedes esset, vel quia ipsa Au- 
gusti sedes pulvinaris formam imitaretur. In- 
script. ex Odericio ab cod, allata ibid. d. m. a. ti. 

CLAVDrO SABIKO SODALBS ABHAHII A PVLVlWARl B. 

m. f. h. e. ffireorum operura artifices, quorum 
ofOciote, fortasse etiam collegii schola, mteoia- 
num Augusli quam pioxime spectabant, sive in 
Circo ipso, sive extra eumderaj nam et utrobique 
taberoae erant, et utrinque maeniaoum ipsum ex- 
stabat ac prominebat ingenti mole. Pestus p. 
364. 10. Mull. Tensaru ait vocari (Japito vehicu- 
Jura quo exuviae deorum ludicris Circensibus in 
Circum ad pulvinar vehuntur. Sueton. Aug. 45. 
Ipse Circenses ex amicorum fere ccenaculis spe- 
ctabat: interdum e pulvinari, et quidem cum 
conjuge et liberie sedeos. Augustui apud eumd. 
Cal. 4. Spectare eum (Caligulam) Circenses e 
pulvinari, noo placet nobis. ^ 2. Hlnc ponilur 
etiam pro templis. Cic. Barusp. resp. 5. 8. Uo- 
m'jQemque eum (C/odium>, qui pulviuaribus Bo- 
npe deas stuprum intulerit, etc, (X eumd. Mil. 
27. 72. Eurn (ucct'di;, cuius oefandum adulUrium 
in puivinaribus sancUssiinis nobilissim* feminas 
comprehenderunt. Aput. 6. Met. mil. Et, pro- 
specto templo quodarn in ardui monlls veriice, 
inquit etc. et max. Jamque gnaviter emeosis cel- 
sioribus jogis, puivinaribus sese proximam inlu- 
lit. ^ 3. Pulvinar dicitur etiam de cervicali 
plerumque pluma farto, quo cubantiurn capita 
l'ulciuntur (quam primam esse vocabuli siguifica- 
tionem ait Forcellinus), guanciale, cuscino, ca- 
pezzale, oriyliere, primaccio, rrpooxpavov, rtpoa- 
xtpdXaiov . Petron. Satyr. 134. Obscuratum 
dextra caput super pulvinar inclinavl. Alii leg. 
pulvinum. Est autem sermo da lectulo in celia 
raulieris sacerdotis, b. e. ubi ea degit, et cubat. 
^f 4, De iecto tricliniari.. Apid. 7. Met. In sum- 
mo pulvinari locatus, cojdb poculisque raagnis 
inauguratur. Seneca 3. Ira 37. ad (in. Irasci 
capisti conviralori, etc. Demeos, quid interest, 
quam lecti premas partem? boaestiorem te, aut 
turpiorem potest facere pulvinar? Alii leg. pul- 
vinus. •! 5. De eo, quod sedendi causa subster- 
Ditur. Ovid. 1. Art. am. 159. fuit utile multis 
Pulvinar faclli composuisse rnanu. Alii leg. pul- 
vinum, 4f 6. Est enim discrimen, quia p-ulvi- 
■nar est, quod dormituri capiti lupponimus: pul- 
vinus, quo In sedendo utimur. V. tamen PUL- 
VINUS. Praeterea ■piilvinus privatorum est: pul- 



vinar augustius, et deorum, aut imperatorum 
R. qui vel dii haberi volebaut, vel babebantur. 
SigoiCcat autem noa cervical tantummodo, sed 
per synecdochen ipsum ledum. ■ — a) Ad deos 
quod attinet, Calull. 64. 47. Polvinar vero Di- 
vas- geniale locatur Sedibus in mediis, Indo quod 
dente politum, etc. h. e. nuptialis lectus Theti- 
dis. Xotat superbiam Domitiani Sueton. 13. quod 
in edicto de reduceoda post divorlium uxore bis 
usus sit verbis, reuocafam earn in pulvinar 
suum, deum scilicet se haberi volens: quod et 
aliis rebus afTectavit. — b) Hinc etiam de iecto 
conjugali imperatorum R. Ovid. 2. Pont. 2. 71. 
de Livia ux. Aug. Incolumis conjux sua pulvi- 
uaria servat. Juvenal. 6, 131. de Messalina ux. 
Claud, lupanaris tulil ad pulvinar odorem. Se- 
neca ConsoL.ad Polyb. 35. ad fin. Potest b«c 
(fortuna) adversus privatas domos ullam asqui- 
tatern nosse, cujus implacabilis saavitia toties ipsa 
fuoestavit pulvinaria? h. e. domos Caesarum. 

PULVINARIS, e, adject, ad pulvinum perti- 
nens. Petron. fragm. Tragur. 37. Burmann. de 
Fortunata ux. Trimalchion. Est tamen malas 
linguaa, pica pulvinaris: quem amat, amat, etc. 
h. e. garrula instar picas, qu« ubi in pulvino 
consedit, lolutiloqueatia sua enecat auscultantes. 
Ita locum interpretatur Fr. Oriolius io Opusc. 
lett. di Bologna T. 1. p. 61. 

PULVINARlUM, li, n. 2. idem ac pulvinar. 
I.) Proprie. Liv. 21. 62. Et corvum in a;dera 
Junonis devolasse, atque in ipso pulvinario coa- 
sedisse. 

II.) Translate. Plaut. Cas. 3. 2. 27. Ibo in- 
tro, ut subducam navim rursum in pulvinarium. 
h. e. uior.-m meam, quae Instar navis instructa 
et parata est, ut prodeat, in conclave et tbala- 
raum reducam. 

PULVlNARlUS, a, um, adject, pulvinaris. Pru- 
dent. 10. reps' <nep. 1056. macellum pingue pul- 
vinarium. h. e. copia victimarum, quae mactan- 
tur ad puivioar et aras deorum. At fortasse re- 
cti us quis putet, bic pulvinarium esse genit. plur. 
a pulvinar. 

PULVlNATUS, a, um, adject, ad instar pul- 
vini convex us et mollis. Plin. 15. Bist. nat. 
22. 2i. (86). de nucib. juglandib. Uonor his na- 
turas peculiaris, gemino proteais operimento, pui- 
vinati primum calycis, mux lignei putaminu. Id, 
17. ibid. 22. 35. (168). Clivosa altiores posc:mt 
scrobes, prceterea pulviaatis a devexitale labris, 
h. e. accumulata terra in modum pulvini, qua 
parte vergit in devexitatem clivus. Id. 13, ibid. 
4. 7. (32). de semine patina. Praeterea caesura a 
dorso pulvinata Jissura. — Capituia columna- 
rum pulvinata apud Vitruv. I, 2. a med. et 3. 
3. ante med. sunt quae in modum pulvjni tur- 
gent, ut in lonicis ea pars, quoi est inter echi- 
nuiu et abacum, unde voluta pendet. Eodem mo- 
do iutelligendae videntur pulvinatos columnce 
apud eumd. 4. 1. extr. f h. e. pulvinatum capitu- 
lum habeutes. 

PULViNENSIS, e, adject, a pulvinar. Bellona 
Pulvirteusis, quae meuioratur in Inscript. apud 
Gruter. 313. 1. (quae est apud Or ell. 2317.), 
Fabrelt. p. 49!::. n, 14. et 540. et Don. p, 135. 
tab. 8., et Mural. 179. 1., sic dicta est, quia in 
illo ejus templo, de quo ibi agitur, ejusdem 5ta- 
tua pulvino seu pulvinari supposito Inniteretur 
cubito: neque enim in omnibus templis, ut Ser- 
vius docet ad Virg. 3. G. 533., sed in plerisque 
pulvinar puoebatur. 

PULVlNLLUS, i, m. 2. deminut. pulvini. Co- 
turn. Arbor. 10. a med. Qurcumque arbores io 
clivis erunt positas, ita ablaqueandae sunt, ut a 
superiore parte secundum codicem lacuscuii fiant; 
ab inferiore autem pulvlnuli alliorei e»citentur, 
quo plus aquae limique contineant. 

PULVINUS, I, m. 2. lectulus brevis pluma vel 
tomento, aliare re molti fartus, quern sedendi, 
aut quocumque modo fulciendi corporis causa 
supponimus. Quomodo a pulvinari difTerat, ibi 
dictum est (It. cusevno; Fr . coussin , chevet; 
Ilisp, alniohada. de cama, atmohadilla, coxin, 
coxmetc, travertero; Germ. Kissen, Ruhekis- 
sen, Sitzkissev; Angl. a cushion, squab). 



PULVIS 



— 969 — 



PUMEX 



I.) Proprie. ^ 1. Generatim. Plaut. Stich. ' prius. Est qui malit pulveris aetheri: alii pul- ; 'ere quippiam tangere. ^ 8. Puiuis coctus apud 
1. 2. 37. as. Non sedeo istic: vos sedete: ego veris Africi, quod probat Lachmannua. — Caret Stat. 4. Silv. 3. 53. est idem ac Puteoianus, 
sedero in subsellio, pi. maae pulvinum. an*, be : piurali num., ut Diomed. 1. p. 314. Putsch, et , quam vocem vide. ^ 9. Sulcos in puloere du- 
ne procuras: satis sic fultum est mihi. Cic. 1. alii notant. Gel!, tamen 19. 8. a med. docet, , cere, proverb, oleum et operam perdere semi- 
Orat. 7. 29. Turn Crassum. Immo vero coram o- pulvis, et ventus, et fumus non semper £v„x<3g j nare in sabbia. Juvenal. 7. 48. ^ io. Pulvis 
dius etiam : pulvinosque poposcisse, et omnes in . dici. et Plin. 11. Hist. nat. 24. 28. (82). de ara- 
iis sedtbus, qua? erant sub platano, consedisse. | neorum telis. Age, ftrmitas quando rumpenti- 
Id. 7. Verr. 11. 27. Lectica octophoro fereba- j bus ventis, qua pulverum mole degravatit*! 
tur, in qua pulvinus erat perlucidus, Meiitensis, | Adde Horat. Epod. 17. 48.: et Ammian. 23. 

rosa fartus. Seneca Consol. ad Marc. 16. Eque- j 6. — Feminiuo gen. pulvis legitur in Ennio . Nonnisi pulvere bellico indurati prasficiebantur 
stri insidens status? — Clcelia exprobrat juvenibus \ apud Non. p. 217. 11. Merc, et in Propert. 1. : armatis. et 16. 1. In secessu Minerva? nutritus 
nostris pulvinum escendentibus, in ec illos urbe 22. 6. et 2. 13. 35. — Alia forma pulver, oe- j ex academia? umbraculis. non e militari taber- 
sic ingredi, etc. ft. e. lecticara, in qua pulvi- ' Ha, est Apul. Herb. 35. Herba? pulver in vino . naculo, in pulverem Martium tractus. et 23. 6. 
nus. Cic. 9. Fam. 18. extr. Sella tibi erit in exhibitus. Adde Theod. Priscian. 1. 30. et 2. ! circa fin. Natio audax et ad pulveres Martios 

32. teste Reinesio. Agnoscitur etiam a Prisciano erudita. ^ 11. Per synecdochen est campus, in 
6. p. 707. Putsch. — Ceterum pulvis est terra ] quo exercitatio, labor, aat pugna fit, acies, are- 
na, campo. Cic. 3. Legg. 6. 14. Doctrinam ex 



belli est ipsum bellum, pruelia, pugna?. Horat. 2. 
Od. 1. 21. Audire magnos jam videor duces Non 
indecoro pulvere sordidos. Martial. 8. 65. for* 
mosus pulvere belli. Ammian. 21. 16. sub init. 



Iudo, tamquam hypodidascalo, proxima: earn pul- 
vinus sequetur. h. e. honoris causa, et ut mol- 



lius sedeas, sella? addetur pulvinus. Nepos Pelop. minuta et arida, xivtg (It. poloere ; Fr. pous- 
3. Quae (epistola) quum jam accubanti in convi- j siere, poudre, sable (res-fin; Hisp. polvos, pot- 



vio esset data, sicut erat signata, sub pulvinum 
subjiciens, etc. Martial. 3. 82. Effultus ostro 
sericisque pulvinis. Juvenal. 3. 154. exeat, in- 
quit, Si pudor est, et de pulvino surgat eques- 
■ tri. h. e. de gradibua pulvino stratis, et equestri 
ordini in theatro assignatis. Suelon. Tib- 73. et 
Cal. 12. Pulvinum alicui injicere. scil. suffocan- 
di causa, f 2. Speciatim dicitur de pulvinari, 
h. e. cervieali, quod capiti dormientes supponi- 
mus, capezzale. Salt. Jug. 74. Dormiente illo, 



villo, polvito; Germ. d. Staub; Angl. dust, 
powder). 

I.) Proprie. Plin. 31. Hist. nat. 4. 28. (51). 

Queedam terra? imbribus sicciores fiunt, velut in 

Narniensi agro, quod Admirandis suis inseruit 



umbraculis eruditorum otioque non modo in 
solem atque pulverem, sed in ipsum discrimen 
aciemque produxit. Virg. 7. Mn. 163. Exercen- 
tur equis, domitantque in pulvere currus. Mar- 
tial. 12. 83. Colliget, et referet lapsum de pul- 
vere follem. Val. Flacc. 1. 451. Canthus, in 
AZ&o volvet quem barbara cuspis Pulvere. Id. 7. 



M, Cicero, siccitate lutum fieri prodens, im- 

bre pulverem. Cic. 1. Invent. 30. 47. Si multus i 645. qualis Getico de pulvere Mavors Intrat e- 
erat in calceis pulvis, ex itinere eum venire opor- j quis, utrique gravem sudoribus Istrum. Quin- 
tebat. Omd. 1. Trist. 5. 47. Tot mala sum pas- til. 10. 1. 33- Nee versicolorem illam vestem bene 
sua, quot in sethere sidera lucent, Parvaque quot j ad forensem pulverem facere. ^12. Item labor 
epistolam, super caput in pulvino temere posi- j siccus corpora pulvis habet. Propert. 5.. 10. 35. •. difficultas, negotium: unde sine pulvere, sine 
tam, perlegit. Adde Cels. 3. 18.; Plin. 26. Hist, qui nunc jacet horrida pulvis. (Charis. 1. p. 69. j labore, ixovvtf, senza fatica. Horat. 1. Ep. 1. 51. 



nat. 11. 69. (Ill), et 28. ibid. 19. 79. (260).; 
Catull. 6. 9. et Curt. 3. 6. 7. 
II,) Translate. ^ 1. A similitudine pulvinus 



Cui sit conditio dulcis sine pulvere palm.©. 7, 
ACONITI. Cf. Ammian. 19. 11. med. Negotium, 

quod rebatur inexplicable, sine ullo pulvere con- 



Putsch. leg. arida). Ennius apud iVon. p. 217. 

11. Merc, polvis fulva volat. Id. ibid, polvis va- 

sta. Virg. 11. JSn. 909. fumantes pulvere cam- 
dicitur ab agricolis parvus terra? elatee tumulus, pos Prospexit longe, Laurentiaque agmina vidit. j summare. 

PULVISCULUM- i, n. 2. et smpius 
PULVISCCLUS, i, m. 2. deminut. pulveris. — 

Solibus assiduis, multa pulsata pedum vi, Pulve- In neutro genere Vigilantiua apud Hieronym. 

ris exbalat nebulam, nubesque volaotes. Virg. 12. 

JEn. 444. turn ca?co pulvere campus Miscetur. et 

9. ibid. 33. subitam nigro glomerari pulvere nu- 

bem Prospiciunt. Phmdr. 4. 24. Juvenes sparsi 

pulvere, Sudore multo diffluentes corpoia. Ovid. 



in modum dorsi convexus utrinque, ut aqua fa- \ et ibid. 877. Volvitur ad muros caligine turbi- 
cile defluat: cujusmodi sunt in agris lira? inter j dus atra Pulvis. Lucret. 5. 252. terra perusta 
sulcos, aut scrobes, et in taortis areola?, seu pars 
areola? elatior et tumentior. Plin. 17. Hist. nat. 



21. 35. (159). Male pastinatum deprehendunt 
scamna ioa?qualia. Metienda est et ea pars, qua? 
interjacet, pulvini. Id. 19. ibid. 4.' 20. (60). Ter- 
ram areis distinguere, easque resupinis pulvino- 
rum toris. Id. 22. ibid. 22. 34. (76). Herba cre- 
pidines marginum assurgentlumque pulvinorura 
toros vestiens. Varro 1. R. R. 35. 1. Violaria 
in fundo facere non est utile, ideo quod necesse 
est 1 terra adruenda pulvinos fieri, quos irrigatio- 
nes et pluvia? abluunt, et agrum faciunt macrio- 
rem. Pa Had. 3. R. R. 23. ad fin. Terra fossa 
et subacta, excitatis ad lineam pulvinis. Colum. 
11. R. R. 3. 20. Spica? (ulpici) liratim seri de- 
bent, ut in pulvinis posita? minus infestentur 
hiem-is aquis. <f 2. Apud Plin. 5. Ep. 6. ante 
med. sic dicitur locus ex terra arte devexus in 
villa, sedendi causa. Ejus verba sunt: Ante por- 
ticum xystus concisus in plurimas species, distin- 
ctusque buxo; demissus inde pronusque pulvi- 
nus, cui bestiarum effigies invicem adversas bu- 
xue inscripsit. ^ 3. Colum. I. R. R. 6. 13. 
de horreo. Pavimenta testacea supersterauntur, 
et magna vi paviculis inculcantur atque expo- 
liuntur: omnesque parietum et soli junctura? 
testaceis pulvinis fibulantur. ft. e. tan's, seu pro- 
minentiis instar pulvini tumentibus, in longitu- 
dinem productis, qua imus paries pavimento 
jungitur; is enim locus rimas agere solet, et mu- 
ribus viam ac latebraa pra?bere. ^ 4. A nautis 
inquit Servius ad illud Virg. 10. JSn. 302. sed 
non puppis tua, Tarcbon. Namque inflicta vadis 
dorso dum pendet iniquo, etc.) pulvinus voca- 
tur durior arena (eminens instar pulvini in hor- 
tis), qua? remeantibus fiuctibus et euntibus pie- 
rumquo densatur, et in modum saxi indurescit. 
banco. ^ 5. Vitruv. 5. 12. vocat pulvinum con- 
gestum arena?, vel csementi, in morem pulvini 
excitatum, super quem pila struitur in mare pra?- 
cipitanda. V. integr. loc. — Id. 10. 15. de ca- 
tapults. Supra minorem columnam cbelonium, sive 
pluvinus, etc. V. CHELON1UM. 

PULVIS, olim polvis, veris, m. sa?pius quam 
f. 3. Vi caesura secuuda syllaba producitur in 
illo Virg. 1. .En. 482. et versa pulvis inscribi- 



advers. Vigilant, n. 4. Pulvisculum nescio quod. 
— Pulvisculus est pulvis minutissim.ua, polvere 
minuta, xovtsaXog. 

I.) Proprie. Solin. 15. ad fin. Auratilis pul- 
visculus. Apul. 9. Met. Pugiles, qui pulvisculo 



1. Trist. 3. 94. pulvere turpi Foedati crines. Id. ■ perspersi dimicaot. Id. de Mag. Si abaco et pul- 



4. Fast. 238. Longaque in immundo pulvere tra- 
cta coma e9t. Colum. 11. R. R. 2. 60. Gleebas 
in pulverem resolvere. Id. Arbor. 12. Pulverem 



visculo te dedissea. V. POLVIS II. 3. Rursus Id. 
ibid- in carm. Misi ut petisti, mundicinas den- 
tium, Nitelas oris ex Arabicis frugibus, Tenuem, 



excitare. Quintil. 5. 10. 81. movere. Phzedr. 2. '. candificum, nobilem pulvisculum, scil. ad denti- 



5. sedare. scil. humum conspergendo. Ovid. 1. 
Art. am. 150. excutere. Horat. 1. Od. 4. colli- 

gere. h- e. contrahere, conspergi. 

II.) Translate. ^ 1. Pulvis dicuntnr mortuo- 
rum reliquia? ex rogo collects?. Horat. 4. Od. 7. 
14. Noa ubi decidimus Quo pater ./Eneas, quo 
Tullus dives et AncuS, Pulvis et umbra sumus. 
Id. Epod. 17. 47. Neque in sepulcris pauperum 
prudens anus Nbvendtales dissipare pulveres. 
^[ 2. Metonymies est sereoitas. Virg. 1. G. 101 



hiberno Ifetissima pulvere farra. *f 3. Quem i visculo 



fricium. Cxi. Auret. 5. Tard. 1. n. 18. Ejus (aa- 
licis) corticem inurentes atque ex ejus cinere 
pulvisculum facientes, in umbra siccari scimus. 
et paullo post. Quum enim fuerint humectati 
pulvisculi, cutis superficiem pustulabunt. 

II.) Translate, cum pulvisculo dicimus, quo- 
ties omnia sic tolluntur, ut nihil sit reliqui, ne 
pulvis quidem. Plant. Rud. 3 6, 7. Converret 
jam hie me totum cum pulvisculo. Id. True, 
prol. 19. Quo citius rem ab eo auferat cum pul- 



eruditum pulverem nominat. Cic. 2. Nat. D. 18. 
48., mathematicoru.m studium intelligit; quod 
mathematici in pulvere formas suas describere 
solebant, ut si quid esset emendandum, delere 
possent, et rursus inscribere : et notum est illud 



PUMEX, mlcis, m. perraro f. 3. Feminino ge- 
nere extulit Catull. infra cit., non tam quod ita 
ferret usus, quam quia male sonabat arido modo 
etc. Similia exempla congessit Gell. 13. 20. ex 
Virg. 2. Jin. 554. Haec finis Priami fatorum. et 



Arcbimedis, quem intentum formis, quas in pul- , 1. ibid. 245. quem das finem, rex magne, labo- 



vere descripserat, ab ignaro milite, quis esset, 
interfectum , in direptione Syracusarum, narrat 
Liu. 25. 31. Adde Cic. 5. Tusc. 24. 64. Hue 
pertinet illud Pers. 1. 131. Nee qui abaco nu- 
meros, et secto in pulvere raetas Scit risisso va- 
fer. et Rhemn. Fann. de ponderib. et mensur. 
53. Nam qua? dimidium superat, pars esse nega- 
tur, Ut' docuit tenui scribens in pulvere Musa. 
et Apul. de mag. Abaco et pulviculo so dare. 
Adde Sil. It. 14. 677.; et Claudian. Cwis. Mall. 



rum? Ex Ennio, rectosque cupressos. at, aere 
fulva, etc. Ceterum arido legitur in Catull. loc. 
cit. apud Vet. interpr. Virgilii ab A. Maio edit. 
p. 4., in Ambrosianis Codicib. ejusd. Catulli. — 
Pumcx, xfcoTjpis (It. pomice; Fr. pierre ponce; 
Hisp. piedra pomez; Germ. d. Bimsstein; Angl. 
a pumice- sione)- 

I.) Proprie est genus lapidis cavemosi, friabi- 
lis, in mari crescentis, et aquis innatantis: cu- 
jus usus presctpuus leviganda? cuti, et membra- 



Theod. 126. ^ 4. De solo, et terra universim. ; nis librorum. Laudatissimus in Melo, Nisyro, et 



Propert. X. 22. 6. Sis mihi pra?cipue pulvis E- 
trusca dolor. Tu projecta mei perpessa ea m em- 
bra propinqui, etc. ^ 5. De terra figulari. Mar- 
tial. 14. 102. Accipe non vili calices de pulvere 



natos et ibid. 114. Cumano rubicundam pulve- 
re testam. ^ 6. De metallic*. Pers. 2. 66. strin- 
gere venas Ferventis massre crudo de pulvere 
tur hasta. V. SANGUIS init. — Pulvis in Ge- ; jussit. ^ 7. De forma aliarum rerum. Ovid. 3. ! dior puella passis. etc. Quae succo caret, ut pu- 
niiivo pro pulveris antiquum est. Catull. 61. j Trial. 3. 69. Atque ea cum foliis et amomi pul- ! trisque pumex. Alii leg. atque putris pumex 
206. Ille pulvis Erythrii - Subducat mime rum I vere misce. Id. 3. Art. am. 628. Carboni9 pul- Scaiig. atque petra pumex. Catull. 1. 1. Quo- 



yEolis iosulia. Probatio in candore, minimoque 
pondere, et ut quam maxime spongiosus aridus- 
que sit, ac teri factlis, nee arenotus in fricando. 
Ha?c Plin. 36. Hist. nat. 21. 42. (154)., ubi ad- 



jicit etiam quasdam ejus vires in medicina, Plaut. 
Aulul. 2. 4. 18. Pumex non aeque est aridus. 
atque hie eat senex. Auct. Priap. 33. Uvis ari- 



tom. in. 



122 



i 



PUMICATOR 

dono lepidum novum libelluni) Arida modo pu- 
mice expolitum? et 22. 6, charts regiae, novi 
Iibri, Novi umbilici, lora rubra, membrana Di- 
rects plumbo, el pumice omnia aequala. Mar- 
tial. 8. 72. liber aspero Mortu pumicis aridi po- 
litus. Ovid. 1. Tiisl. 1. 11, Nee frag Hi gemmae 
poliantur pumice fronles. Hioc translate Pro- 
pert. 3. 1. 8. Exaciiis tenui pumice versus eat. 
h. e. sum ma cura politus et limalus. — Cutem 
pumice deglabrare et levigare, mollium et effe- 
minatorum erat. Ovid. i. Art. am. 506. Nee tua 
mordaei pumice crura teres. Juvenal. 8. 16. te- 
nerum attritus Calinensi pumioe lumbum. Adde 
eumd- 9 95.; et Martial. 14. 205. Cur vero Ca- 
linensem pumicem numinet Juvenal. V. in CA- 
TINENSIS. — A quam a pumice postulate, pro- 
verb, ab eo quid pelere, qui omaioo caset, vo- 
ler cavar dalla rapa sangue, apud Plant. 
Pers. 1. 1. 42. Nam tu aquam a pumice nunc 
poslulas, qui ipsius sitiat. 

II.) Translate a poetis Solent viva saxa caver- 
nulis plena, et pumieern imitantia, hoc nomine 
appcliari, Ovid. 8. Mel. 561. de anfro et sede 
Acheloi. Pumice multicavo, nee levibus atria to- 
phis Structa subit. Albinov. 1. 252. de tecto 
TSberis. Slructaque pendenti pumice tecta subit. 
(Adde firg. i. G. 374) Ovid. 3. Met. 159. de 
antro nemorali. nam pumice vivo Et levibus 
lopbis natirum duxerat arcum. Sic 2. Past. 315. 
Antra subit, tophis, laqueataque pumice vivo, et 
4. ibid. 495. Est specus exesi structura pumi- 
cis asptr. Virg. 4. G. 43. de apib. penilusque 
repertae Pumicibusque cavis, eses^eque arboris 
aoiro. Id. 5. .En. 213. Qua! is spelunca subito 
commoia colurnba , Cui domus et dulces late- 
broso in pumice nidi, f/orat. 1. Od. 11.5. Qua 
(hiems) nunc oppositis debilitat pumlcibus ma- 
re, h. e. scopulis et rupibus salo exesis. Clau- 
dian. 6. Edyll. 15. conclusaque subter anhelo 
Pumice limosas personal unda vias. — Peget. 
6. f'eterin. 1. 2. vocat pumicem ungulx ?o!um 
unguis in equo. 

PCmILATOR, oris, m. 3. qui pumicat, qui 
polit el levigat. Gloss. Cyrill. Pumicator, ay\rr 

PCMlCATL'S. a, urn. V. PUMICO. 
PC MICK US, a, urn, adiect. di pomice, xto<3r : - 
p»8i;;, qui est ex pumice. Pluut. Pseud. 1.1. 

73. Quiri lies ? psetd. pumiceos oculos habeo: 
non queo laciirnara eiorare ut exspuant unam 
modo. Stat. 3. Silv. 1. 144. Ipsas pumiceis vi- 
rides Nereides antris Exsiliunt oltro. Sil. It. 7. 
418. medio surgunt qua regna profundo, Pumi- 
ceaeque procul sedes. Martial. 4. 57. Et qua? 
pumiceis fonttbus antra ealent. h. e. pumice ma- 
nantibus. Ovid. 6. Past. 318. Et quae pumiceas 
versa t a sol la motas. V. PUMEX II. 

PUMlCO, as, avi, stum, are, a. 1. Part. Pu- 
micatus. — Pumicare est pumice polire, levi- 
gare, impomiciire, polire, lisciare, xcizax:a<jr,- 
pi'^'jj. lucilius apud .Von. p. 95. 18. Merc. Ra- 
dor, sobvel'or. desquamor, pumicor, ornor. Ca- 
ttill. 311. iy. Iientem atque russam pumicare gin- 
gham. Ita Apul. de Mag. Alii defricare. Sic 
Martial. 5. 41. et pucnicala pauperes manu 
monslras. Id. I. 67. Sed pumicata fronte si quis 
est nondum, Nee umbilicis cultus atque mem- 
braoa. Plin. 2. Pp. 11. ad /in. Qui lilulus a 
vita hominis compti semper et pumicati non ab- 
horrebat. h. e. delicati, mollis, etTeminati: bujus- 
modi enira cutem pumice polibant. Sidon. 8. Ep. 
3. ad fin. Satrapae myrrhati, pumicati, maioba- 
thrati. et 1. Ep. 7. a med. Paullo ante deton- 
6U8, pumicatusque. 

PCMlCOSt'S, a, urn, adject. Comp. Pumico- 
sior. — Pumlcosus, xjcxnjp&iSijc. C3t pumicis na- 
turam, vei similitudinem habens, rarus, fistulosus. 
Plin. 17- Hist. nat. 5. 3. (35). Villa terra arid*, 
fistulogae, scabra^canesccntij, exesae et pumicosas. 
Id. 36. ibid. 19. 34. < 141). Lapis pumicosus. Id. 
32. ibid. 8. 27. (8G). Halcyoneum puraicosius, 
*pongiaeque pntri simile. Adde Fitruv> 2. 3. sub 
(in. 

POMILIO, onis, m. 3. Alia forma ptlmHo, 
onis, legit ur apud Stat. t. Silv. 6. 57. Hie au- 



— 970 — 

dax subit ordo pumilonum, Quos natura, brevi 
statu peracto, Nodosum semel in globum ligavit, 
- Pumilio, nana, pigmeo, vavo;, est nanus, bo- 
mo statura? perquam brevis. Videtur esse corru- 
ptum a jryyfiaXtMv, (quod idem sigaificat, a K\>y- 
pr.t mensura a cubito ad pugnum) ut Jlumento 
a Laomedonte, el Catamitut a Gani/meies, etc. 
r. CATAMITUS. 

I.) Proprie. Lucrel. 4. 1162. de puella. Par- 
vula, purailio, ^apt'ttdv la, tota merum sal. Se- 
neca Ep. 76. ad fin. Non est magous pumilio, 
licet in monte constiterit. Martial. 14. 213. cui 
lemma Parma. Haec quae saspe solet vinci, quae 
vincere raro, Parma tibi, scutum pumilionis erit. 
Adde Gell. 19. 13. 

II.) Translate, Plin. 10. Hist. nat. 56. 77. 
(156). et Colum. 8. R. R. 2. 14. etiam de gal- 
linis usurpant. Quia puraillonum genus in omni- 
bus animalibus est, atque etiam inter volucres, 
ut ait Id. Plin. 11. ibid. 49. 108. (260). Etiam 
in piantis, juslo burailioribus in suo genere, pu- 
miliones esse Id. 12. ibid. 2. 6. (13). et 17. 
ibid. 22. 35. (176). satis osteodit. Hae Graacis 
adverbio yjxftui apposito propriis nominibus de- 
signantur,"ut y%[j.aiit\axav^, yauatTreCieij, etc. 
PUMrUS et 

PtMlLlUS. V. PUMILUS. 
PCmILO, onis. V, PUMILIO. 
PUMlLUS, a, urn, adject. Alia forma Gloss. 
Philox. Pumilis, va»o;. — Corap. Pumilior. — 
Pumilus est qui statura est perbrevis, nanus. A- 
pul. 5. Met. Maritura sortita sum cucurbita gia- 
briorem, et quovii puero purniliorem, — Hine 
Pumilus, i, m. 2. absolute, substantivorum 
more, est idem ac pumilio. Stat. t. Silv. 6. 64. 
Casuraeque tagis grues raping Mlrantur pumilos 
ferociores. (nota bic priraam syilabam conipi, 
quam in Pumilo produxit.) Sueton. Aug. 83. 
Nam pumito3 et distorios et omnes generis ejus- 
dem, ut Indibria natura? malique omiais sbhor- 
rebat. Est qui legit purallios. 

PfJMULA, sa, f. 1. genus vitis, in agro Ami- 
tern ino pr.Tcipue nascentis. Plin. 14. Hist. nat. 
3. 4. '37). 

PL'NCTA, ae, f. 1. colpo di punta, ictus, qui 
punctim inlertur. F. C.ESA. — In aquasduciibus 
quid sit, r. PUNCTL'M 

PL'NCTARfdLAS. V. PUNCTATOKIOLAS. 
PUNCTARlUS. V. PO.NTARIL'S. 
PL'NCTATIM, adverb, per puncta, concise, bre- 
viter, ut punctatim sub mentis oculos redigere, 
Claud. Mamert. 3. Stat. anim. 14. 

PUNCTATORlOLAS, leves pugnas appellat 
Cato in ea, quam dixit de re Hisiris militari. 
Pesttts p. 2S2. 9. Mill. Apud Paul. Diac. p. 
243. 9. legitur punctariolas. 

PrNHTILLL'H, i, a. 2. deminut. puncti. Sotin. 
15. sub fin. Cyaneus e Scytbia est optimus, si 
caerulo coruscabit: cujus gnari in marem et fe- 
mioam genus dividunt. Feminis nitor purus esi: 
mares punctillis ad gratiam interlucentibus au- 
ratilis pulvisculus variat. Adde :>'o(. Tir. p. 
131. 

PLNCTIM, adverb, puntone, di punta, per 
punctiones infiiionesque gladii, 6ive pungendo, 
ut c(rsim, c.edndo. Liv. 22. 46. Hifpano pun- 
ctim magis. quam ccesiin, assuelo pelere hoslern. 
Pacat. Paneg. Tliendos. 36. Miles urgere emi- 
nus comrninus, gladiis basth panctim c*sim feri- 
re. J'eget. 1. Milit. 12. Praeterea non c^sirn. sed 
puoclim ferire 'antiqui Romani) discebant. f r . 
C/ESIM. 

PUNCTlO, onis, f. 3. puntura, ax^i;, actus 
pungendi. Plin. 34. Hist. nat. 15. 44. (151). Con- 
tra dolores laterum pfctonnnque subitos, qui 
punctionem alterant. Id. 25. ibid. 13. 94. (150). 
Bibitur et contra serpentes , et ante sectiones 
punctionesque, ne sentiantur. Cels. 8. 9. sub fm. 
Punctiones in eo sentinntur, quia neeesse est ea 
fragraenta spinosa esse. Adde Cost. Aurel. 2. 
A cut. 3. et 6., et t. Tard. 4. 

PUNCTISTlTlUM, li, n. 2. V. PUNCTPM. 
PUNCTlUNCULA, ae, f. f. punturetta, lev is 
punclio. Seneca Pit. beat. J 5. circa med. Ad 
voluptatum dolorumque punctiunculas conciiari. 



PIWCTUM 

Id. Ep. 53. ante med. Articuli punctiunculas 
sentiunt. 

PCNCTORlLM, li, n. 2. foraterra, piuoto, 
s(x/5o).ovi, instrumentum ad pungendum, paiill us, 
quo solum perforatum G argil. 4. de re horte nsi 
(edente A. A. Scottio) 5. Moris est plan tarn 
persici) fimo oblitam, et inferioribus foliis de- 
putatam subacto solo, et praecedente punclorio, 
sjcuti olera, demerg*;re. 

Pl'N'CTULUM, i, n. 2. deminut. puncti, pun- 
ctiuncula. 

I.) Proprie. Apul. 8. Met. Ps>chen innoxio 
punctulo «uae sagitt;E suscitat. 

II.) Improprie de brevi punctiuncula mentul* 
Cupidinis, quam Psyche in concubitu e»perta 
pr.-egnans facta fuerat. Apul. 5. Mel. Miratur 
de brevi punclulo tantum incrementulum locu- 
pletii uteri. 

PUNCTL'M, i, n. 2. (pungo). Etiam punclus, 
gen. mascul. usurpatu apud Boeth. in Caiegor 
Aristot. I. p. li". Principium >n numeiis est 
unitas, in lines punclus. Id. 2. Arithm 30. p. 
p. 1344. Ulius puncli. qui eminus (ixus est. Auct. 
in Gromat. vet. p. 266. Goes. Punctos babet 
litteris Grsecis. Isid. 1. Orig. 19. Punutusqiie ad 
unam li tie ram ponitur. et 5. ibid. 25. Cujus Urn 
brevis e$t temporis punclus. Add? Capell. 9. p. 
318.; et Isid. 3. Orig. 12. sub /in. A Porcet- 
Uno aflertur etiam illnd Plin. 2. #tsf. nat. 68. 
68. '174;. Ha> tot portiones terra?, immo vero 
mundi punclus (neque enim est aliud terra in 
uni verso) etc. At ibi legendum puncta. V in- 
tegrum locum ibique adiotata a SUUg. et PUN- 
CTL'S, us. — Cetertnn puncturn est punctio, et 
acumen ipsnm lenue, quo fit, v-jyu-x, iztyurj (It. 
puntura, punta; Fr. pif/itre; Who. picadura, 
punta: Germ, das Eingestochene , der Punct 
das kleine Loch; Angl. a point, prick, pun- 
cture). 

I.) Proprie. ^ 1. Stricto sensn est exiguura 
foramen. Martial. 11. 46. Punctaque, lasciva 
quie tPrebrantur acu. ^ 2. Latiori sensu et $a»- 
pius est punclio. Plin. 8. Hist. nat. 50. 76. ,201). 
Oculos sulTiisos capra junci puncto sanguine ex- 
onerat, caper riibi. Harduin. mallet punctu: a 
puncU/s, us: ut 29. ibid. 6. 38. (131). Miistelv 
etiam ocnlis punctu erutis ajunt visum reverti. 
Ad utramqoe positionem perlinere potest illi.d 
Phcedr. 5. 3. pnnctum volucris parvula? Voluisti 
morte ulcisci. et Plin. 11. Hist. nat. 28. 34. 
,'100). Quibusdain aculei hebetcs, neque ad pun- 
ctum, sed ad suctum, lit muscaruin generi. — 
Ad punctum neutr. gen. certius reducuntur se 
qtieutia. Plin. 28. Hist. nat. 13. 56. (t'J'J). Fi- 
mum acus -erese punctis tolli jubent. Id. 30. ibid. 
15. 47. (136). Sanies punctis cmissa c cerebro 
viper*. Id. II. ibid. 21. 24. (73). Ter novenis 
crabronnm punctis interfici hominem. 

H.) Translate signilicat A) Punclionis signurn, 
et B) Partem alicujus rei minimain. 

At Est punctionis signuin. ^f 1. Generatim. 
Plin. 10. Hist. nat. 52.74. (144;. Ovorura alia 
sunt Candida, alia pallida, alia punctis dislincta. 
Id. 37. ibid. 8. 34. (113). Gemma sanguineus pun- 
ctis. Plin. alter Paneg. 35. Exsanguem illam 
et ferream fronlem convulnerandam prwbeant 
punclis. h. e. notis servilibus. <f 2. Specialim 
in scriptione — a> Punctum est nota dislin- 
ctionis inter litteras ct verba. Auson. epigr. 35. 

1. Lucius una quidem, gemints sed dissila pun- 
ctis Littera: praenomen sic nota sola facit. scit. 

L ; ita enim veleres l,3tinos scribere solitos fuis- 
se litteras slngularias, quae prasnominis loco 
erant, apparel ex palimpsestis, in quibus A. Ma- 
ius in pnef. ad Cic. de rep. p. 36., itemque ad 
ejusd. fragm. orat. p. 40. edit. l 2.' e , affirmat, se 
invenisse scriptum "A* pro .4ulus, 'L* pro Lu- 
cius, "M - pro Marcus, *P" pro Publius etc-, at- 
que adeo ita nblque ille idem edidit. Idem affir- 
m?t locum habere in Cod. Pompei Festi Mulle- 
rus in pnefat. p. If. Id tamen imraerlto ne- 
gat locum habuisse Orsatus in Maim. erud. T. 

2. p. 45. — b) Item nota, qua cola et commata 
in scribendo Ifgendoque distinguebantur. [Ho- 
med. 2. p. 432. Putsch, Dislinctio quidem est 



PUNCTUM 

apposito puncto nou iiniti sensus, vel pendentis 
mora, quod locis ponitur tribus: surnrao, quum 
sensum termio&t, et vocatur finalis: medio, quum 
respirandi spalium legem! dat, et diritu'r media: 
icuo, quum lectioois interruplum teaorem aliud 
adbuc illatura suspendit, et vocatur subdistinctlo. 
Adde Donat, 1. p. 1742. Iliac patet, Teteres La- 
linos ustis fuisse puncto ad sum mam litteram po- 
siti), ul iliud signiftcarent, quod nunc Itali pun- 
to; ad median), ut illud quod nunc virgola ; ad 
imam, ut illud, quod nuac due punti vel punto 
e virgola vocant. — c) Item nota minuta in- 
star puncti, qua utebaotur notarii ad scribendi 
ceierilateni. Auson. epigr. 146. 4. Cul mulU 
fandi copia punctis peracta singulis. F. NOTA- 
RIL'S, ii. ^f 3. Item speciatim apud Malbeina- 
ticos est signuui in magnitndine individutim, vel 
minima et in di vidua linea: pais, null am neque 
longiludinem habeas, neque latitudinem. neque 
prqfun dilate m, punto, a? if pi,. Cic. 4. .-/cad. ^2. 
pr.) 36 116. Ilia initia matheraaticorum: pun- 
ctual esse, quod magnitudinem nuliam habeat. 
^ 4. Item specistim ia comitlis creandorum ma- 
gistratuum dislribuebantur laluris suffragium ta- 
bell?e cerate, iascripta habeates comina candi- 
datorum per singularias litteras expressa, ei. gr. 
w. x. c. ft. e. Marcus Tullim Cicero, ut patet ex 
Cic. Dom. 43. 112. biribitores, quot quisque 
tuiTragia tulisset, puncto apposito aotabant, ut 
constat etiam ex Festo p. 347. 31. Mull. Hioc 
puncta accipiuntur pro suflfagiis, quia illis bcec 
indicabantur: Itali voti, /awe, ballotte dlcunt. 
Cic. Pianc. 22. 53. Nonnultas tribus punctis 
pa-ae toiidem tulerunt. et paullo post. Questu3 
es, plures lu testes habere de VoUinia, quam 
quot in «a tribu puncta tuieris. Id. Mux. 34. 
72. Recordor, quantum bee quaestione-s pun- 
ctorum nobis detraierint. Adde eumd. 2. Tusc. 
26. 62. Ita Sidon. carm. 2. 19. te castra tubis, 
te curia plausu, Te punctis scripsere tribus. et 
Horal. 2. Ep. 2. 99. Discedo Alcaus puncto il- 
lius. Id. Art. P, 343. Ornoe tulit punctual, qui 
miscuit utile dulcl. ft. e. probatur ab omnibus. 
Auson. Grat. act. ad Gratian. 5, Consul ego 
inunere tuo, nou passus sxpta, neque camp urn, 
non sudragia, noa puacta, non loculos. ^ 5. 
Item in ludo talorum. vel tesserarum punctuin 
significat numerl unitatem, punto. Martial. 14. 
17. Hie mihi his seno numeratur tessera puncto. 
% 6. Item ipsum jactum. Sueton. IVer. 3o\ Cjua- 
dringenis in ptinclum OS. aleam lusit. ft. e. in 
singulos jactus. Sic Auson. Profess. 1. 29. Nar- 
ranteni lido per singula puacta recursu, Quae 
data, per longas quas revocala moras. 

B) Est pars alicujus rei mloiioa. ^ 1. Pan- 
ctum in trutina, seu slatera, signum unciarum, 
aut librarum. Pers. 5. 100. Diluis helieborum, 
certo compescere puaclo Nescius exarueo: vetat 
boc natura medendi. non sapendo, qual dose 
sia buona. ^ 2. Puncta ia aqu*ductuum u- 
stulis erant exigui moduli, per quos aqua in pri- 
vates usus, sive ex coocessione principis, sive a- 
quariorum fraude, et lucri causa, erogabatur: 
quaui significationem Forcellinus a super. § I. 
1. recta deduxit. Frontin. Aquced. 25. Quinque 
anliqui moduli exiles, et veluti puncta, quibus 
oli in aqua, quum exigua esset, dividebalur, etc. et 
ibid. 115. Etiam ilia aquariorum lollendus est 
red'tus, quern vocant puncta (male quidam leg. 
puoclanji. Longa ac diversa sunt spaiia, per quie 
listul* tola meant Urbe, lateotes sub siiice. Has 
compel i per e-uin, qui appellabatur a punctis, 
passim coovulneratas omoibus in transitu pra*- 
bulsse pecuiiaribus hstulis aquain: quo efficieba- 
%ut, ut exiguus modus ad usus publicos per von i- 
ret. Uasc Frontinus. — In illo Sidon. carm. 2. 
251. et majoris luminis usum Perspicua in pu- 
leis compeusaat puncta profuudis: puncta suat 
oculi exigui introrsus in cavis, quasi puteis pro- 
fundis, reconditi. J 3. Saepe transfertur ad tem- 
pos, et partem illius minimam, momentumque 
«gniticat, moment^, punto, attimo, oixapr.q 
Xe iv °<i- t'fc. -Se^f. 24. 53. Illo ipso die. Die, di- 
co? imflio hora, afque etiam puncto temporis 
eodem. Id. 1. Nat. D. 24, 07. Omnibus minimis 



— 971 



PUNICUS 



temporum punctis. et ibid. 20. 52. Nulio puncto 
temporis intermisso. Id. 1. Tusc. 34. 82. Animi 
discessus a corpore Qt ad punctum temporis. in 
on istante. et 4. Cat. 4. 4. Eos punctum tem- 
poris frui vita non putat oportere. Co?s. 2. B. 
C. 14. a med. Ita multorum raensium labor pun- 
cto temporis interiit. it ibid. 25. extr. Temporis 
puncto omnes Uticam relinquunt. Ter. Phorm. 

1. 4, 7. Temporis mihi punctum ad banc rem 
est. Cic. 8. Phil. 7. 20. Tie punctum quid em 
temporis oppugnalio respiravit. Lucret. 4. 200. 
haec 'lux et vapon puacto cernuatur lapsa diei 
Per totum caeli spatium difluadere sese. Horat. 

2. Ep. -1. 172. tamquam Sit propiium quicquam, 
puncto quod mobiils hora3 Perroutet domiaos. — 
Et absolute A put. 3. Met. Minus morigerus in 
sax a, in pecua puncto reformat, et 9. ibid. Pun- 
cto brevissimo dilapsa: dom us fortunam misera- 
tus. Arrujb. 5. 12. In puncti spatio poma ei- 
tulit mitia. Alii leg. in punclistitio, atque ita 
edidit Orellius. — firevius est, quam raoraen- 
tum. Plin. Paneg. 56. Quod momentum, quod 
imtno tempoTis punctum aut beneficio sterile, 
aut vacuum laude? Apul. 10. Met. Momento 
modico, immo puncto exiguo pater repente fa- 
ctus est. — Puncto tempore pro puncto tem- 
poris est Zucretii variis in locis, ut 2. 263, pa- 
tefactis tempore puacto Carceribus. et ibid. 455. 
Omnia postremo, quae puncto tempore cerois 
Diffugcre, ut fumum, nebulas, etc. Id. 4. 214. 
Jam ne vides igitur, quam puncto tempore ima- 
go Liberia ex oris ad terrarum accidat oras? 
Et addila praaposit. Id. 6. 228. de fulmine. trans- 
it per sata, per «ra, Et liquidum puncto facit 
ass in tempore et aurum. ^ 4. Dicitur etiam 
de spatio, et commoda hyperbole est ia bis. Cic. 
6. de republ. 16, Ipsa terra ita mibi parva >isa 
est, ut me imperii nostri, quo quasi punctum 
ejus attingimus, potnltcret. Manil. 4. 924. Sic 
adamas, punctata lapidis, pretiosior auro est. 
Seneca 1. Qucest. nat. protein, a med. Punctum 
est, istud, in quo aavigatis, in quo bellatis, in 
quo regoa dispoaitis, <f 5. Metaphorice, de ora- 
tione, est breve et acutum dictum, Cic. Par ad. 
proaem. 2. Miautis interrogatiunculis, quasi pun- 
ctis, quod proposuit, eflicit. Id. 2. Orat. 41. 177. 
Puucta argumenlorum plerumque ut occalas, ne 
quis ea numerare possit, ut re distinguaotur, 
verbis confusa esse videantur. Auson. Edyll. 
12. procem. init. Monosjllaba sunt quasi puncta 
sermonum. 

PDNCTURA, a»j f. 1. puntu>a, ffTtftj, punclio, 
fegel. 2. Sfilit. 5. Puticturis in cute punc- 
tis milites script!. Alii reclius leg. victuris. V. 
STIGMA. Firmic. 8. Matb.es. 21. ante med. Viri 
punctura teli m ori en t u r. JEmil. Macer de spica 
v. 8. p. 246. ed. Aid. Puncturas aufert et inorsus 
interiorum. 

PUNCTUS,a,um.r.PUNGOet PUNCTUM ii.*. 
FUNCTUS, i, m. 2. V. PUNCTUM joit. 
PONCTL'S, us, m. 4. puntura, axil-it;, puoctio, 
puoctura. Plin. 29. Hist. nat. 6. 38. (13t). Mu- 
stel* ocuiis punctu erulis. Apul. 7. Met. Spinas 
accrrime, et puactu venenato virosas. Scribon. 
Compos. 206. sub fin. et i08. et 209. Punctus 
nervorum, qui pet iculosissimi sunt, quos wlyua- 
xa (irasci dicunt. V. PUNCTUM. I. 2. — For- 
tasse locus aliquis ei allatis in voce PUNCTUM 
sub init. forma pundits, i, hue referendus est, 
et punctus est idem ac punctum. 

PUNliE.NS, cntis, particip. V. voc. seq. 
PCNGO, puogis, ptipugi, punctum, puagere, 
a. 3. Secuodain in pnelerito sjllabain liccnter 
produxii Prudent. M. wep.' 0T«f. 59. Major tor- 
tor fiat, qui sum ma pupugerat, iufans, Quam 
qui profunda perforarat viscera. — Pepugi pro 
pupugi, ut memordi pro momordi, antiquum 
est. A ita apud Gelt. 7. 9. Sed si pepugero, mo- 
tuet. — Diomed. \.p. 369. etiam punxt io prse- 
teillo agnoscil: et .Tot. Tir. p. 131. exbibent p«- 
pungi. — Part. Pungens et Functus I. — pua- 
gere est cuspide, vel aculeo ictum inJYrre, otc- 
£m, vuaow (It. pungere; Fr. pujuer, percer; Hisp. 
picar, punzar, herir de punla; Germ, stectien; 
Angl. to prick, sting). 



I.) Proprie. Cic. Sext. to. 24. Qui per se pun- 
gere nerainem potuissent. Id. Mil. 24. 65. Vul- 
nus, quod acu punctum videtetur, pro ictu gla- 
diatoris probari. Petron. Satyr. 103. Stigmale 
puncti. Alii leg. puniti. Id. ibid. 21. Acu co- 
matoria mihi malas pungebat. IVcevius apud 
Pritcian. 10. p. 894. Putsch. Slilo mtbi in ma- 
num pnpugit. Plin. 8. Hist. nat. 57. 82. (221). 
Mures hsrinaceorum genere, puagentibus piiis. 
Id. 16. ibid. 24. 38. (91). Pungentia folia pino, 
picece, abieti. 

II.) Translate. ^ 1. Est mordere. Parro apud 
Pritcian. 10. p. 894. Putsch. Ei admovent, ut 
pungat, colubram; quum pupugerit, etc. <f 2. 
Item penetrare, iutrare. Lucret. 2. 459. Pungere 
uti possint corpus, penetrareque saxa. V. integr. 
loc. ^ 3. Item vellicere. Id. 4, 626. At contra 
pungunt sensum, laceraotque coorta. .Pefro-n. 
Satyr. 87. tub fin. Puagere me manu ccepit. 
Plin. 31. Hist. nat. 10. 46. (114). Nitrum de- 
prehenditur gustu: sincerum enim facile resoivi- 
tur; aduHeratum pungit. <( 4. Metapborice est 
stimulare, asgritudioe afficere, lajdere, cruciare. 
Cic. Rose. Am. 2. 6. Huac sibi ex anirao scru- 
pulum, qui se dies noctesque stimulat ac pun« 
git, ut evellatis, postulat. Id. 2. Att. 16. Epistola 
ilia ita me pupugit, ut somnum mibi ademerit: 
sed id cogilatione magis, quam molesiia. Ptaut 
Trin. 4. 2. 158. Jamdudum meura ille pectus 
pungit aculeus, quid illi negotii fuerit ante ajdes 
meas. Cic. 7. Fam. 15. Moleste ferebam aatea, 
te invitum istic esse: pungit me rursum, quod 
scribis, esse te istic libenter. Id. 3. Tusc. 34. 82. 
Si paupertas momordit, si ignomioia pupugit. 
Propert. 3. 6, 27. Odi ego, quos aumquam puo- 
guat suspiria, somnos. Apul. 10. Met. Suspicio 
non exilis fralrum pupugit animos. 

PCNlCANS, anlis, adject, rosseggiante, idem 
ac puniceus, Apul. 3. Met. sub init. Commodum 
punicantibus phaleris Aurora roseum quallens 
lacertum ca?Ium ioequitabat. Id. 1. ibid. Faciem 
punicantem pr* pudore obtexit. et 4. ibid. Flo- 
ris Inodori porrectos caljculos modice puni- 
cantes. 

PCNiCE et Prenice, adverb, alia Carlaginese, 
lingua aut mora Punico. Ptaut. Ptm. 5. •_'. 22. 
Adibo hosce, atque appeliabo Puuice. et ibid. 23. 
Punice loqui. et ibid. 40. salutare. 

PCNiCEL'S et pceniceus, a, urn, adject. Puni- 
ceus color est, qui ad purpureum proxime ac- 
cedit, nempe rubeus, rubtcuadus, sed dilutus, 
rossegciante. Differt tamen, quia puVpureus pro- 
prie est magis rutilus, et splendens, et uigro 
propior, rotso carico. Lege quae dicerous io 
PURPURA. Plaut. Men. 5. 5. 19. Purpureum 
panera, an puaiceum soleam esse, an luteum. 
Tibutl. 2. 6. 39. Illi seleclos certent piasbere 
colores, Africa puniceum, purpureumque Tyrol. 
Ovid. 5. Fast. 318. Puniceus crocus. Fir a. 5. 
/En. 269. Puniceis ibant evincti tempore ta-nlj. 
ft. e. vittis roseis, ut Servius exponit. Sic 5. Eel. 
17. Punicea rosela. et 12. .En. 77. Puniceis in- 
vecta rotis Aurora rubebit. Lucan. 1. 214. Pu- 
niceus Rubicon, scil. de glarearum puniceo co- 
lore origtnem oominls mutuatus, ut ait Sidon. 
1. Ep. 5. — Confunditur tamen cum purpureo. 
Ovid. 2, Met. 607. Candida puniceo perfudit 
membra cruore. Sic Firg. 9. ,En. 349. Purpu- 
ream vomit ille animam. ft. e. sanguioem. Plaut. 
Bud. 4. 3. 61. Tu nisi caves, (iet tibi puniceum 
corium, postea atrum denuo. ft. e. liagris cruen- 
tum. 

PCnICA, ae, f. 1. et 
PC NlCL' M, i, a. 2. V. voc. seq. 
PCNlCUS et Pceoicus, a, um, adject, Pcenus, 
Carthaginiensis. F. ONOM. — Hinc ^ 1. Pu~ 
nicum malum et Punicum absolute, granatum, 
porno granato, melagranata, melagrana, poa, 
oitri: ita dictum quia in Africa circa Cartbagi- 
uem plurimum proveaiebat: vel quia corticem 
habet, florem et graoa intus colore puniceo: 
constat cortice, seu corio rubeoti, quum ad ma- 
turitstem accedit: lotus habet grana piurima 
luis vasculis ioclusa, et succo viooso referta. In 
novem genera dlslribuit Km. 13. Hist. nat. 19. 



PUNIO 

34. tll2)., lb. ibid. 11. If. (39)., et ibid. 28. 34., 
(112)., 23. ibid. 6. 57. (106)., 58. (108). 59. (ilo). 
et alibi — Punica mains, quae boc pom mn Cert. 
Id. 13. #isf. nat. 22. 38. IIS. et 15. ibid. 
11. 11. (39). elc. Colum. 10. J*. ^. 243. Mux 
ubi sanguineus se floribus induit arbos Punua. 
^ 2. Punica cera, candidissima aqua marina 
ter coquebatur, addito nilro , siccabaturque so- 
le: eratque medicinis ulilissima. V. Plin. 21. 
Hist. nat. 14. 49. (83). ^f 3. De pulte Pu- 
nica V. PULS. ^ 4. Ulpicum quidam allium 
Punicum vocant, quia pr?ecipue in Africa cele- 
bratum, Grasci aipocxcpo&ov, h. e. Africaaurn 
allium. Colum. 11 Jfi. fl. 3. 20.; Plin. 19. fftst. 
nat. 6. 34. (112). ^[ 5. Punicum lutum apud 
Colum. 9. jR. /L 7. 4. et 11. t'6itf. 3.54. quod 
impensa Punica dici videtur a Paliad. 1. fl. 
A. 13., genus lull imb'ium palieoiissimi, in 
Africa usitati, quo utubautur ad craticios parie- 
tes sub dio illinendos: quidquid operis luto cum 
paleis. frondibus, caotiis elc. mixto, faeere a Pce- 
nis didicerant Romani opilices, impensa Punica, 
vel Punicum lutum ideo appellabatur. Ejus ra- 
tionem, tacito nomine, describit Vitruv. 7. 3. 
sub fin. ^ 6. Punicus color Idem, qui puniceus. 
Horat. Epod. 9. 28. punico lugubre inutavit sa- 
gum. Ovid. 2. Amor. 6. 22. de psittaco. Tincta 
gerens rubro punica rostra croco. Adde Propert. 

3. 2. 32. de coiumbis. ^ 7. Punicum, genus 
libt, transtatum a Ptenis. Id etiam appellabant 
probum, quia erat ceteris suavjssimum. Paul. 
Diac. -p. 228. 12. Mull. Item Testis nomen, te- 
ste eod. (ut ait Porcellinus ; ipse tamen locum 
raioime inveni) et fortasse tunicam intelligit. tu- 
nicatus homo apud Plaut. Pcen. 5. 3. 2. est 
Carlhaginiensis. V. etiam ibid. 5. 2. 15. Sic En- 
nius prebro Carthaginiensium tunicatam juven- 
tutem voluit dicere, inquit Non. p. 536. 31. 
Merc. ^ 8. Punica fossa opponitur fastigatse, 
V. ffygini loc. cit. in FOSSA. <f 9. Punica. 
£E, genus piscis marini. Colum. 8. R. R. 16. a 
med. Arenosi gurgites melius pascuot Punicas- 
que et jndigenas, umbras. Alii vero leg. pbyci- 
dasque, et iulidas, umbrasque. 

PE'N'lO vel pernio, is, Ivi vel li , Itum, ire, 
a. et 

PCNlOR vel pofinior, iris, itus sum, iri, dep. 

4. (pceoa). Part. Puniens i.e.; Punitus 1. a.; 
Puniendus 1. a. el 2. — Punire (ab antiquo 
poenire) ^ 1. Stricto sensu est pom a afficere, 
plectere, casligare, mulcare, xc).a£o> (It. punire, 
castigare; Fr. punir, charter; llisp. punir, ca- 
stigar; Germ. Jemanden strafen, beslrafen, 
mil Strafe belegen; Angl. to punish, chasti- 
se, castigate]. Occurrit — a) Acliva forma. 
Civ. 1. Off. 24. 82. Punire sontes. Id. Ccecin. 
2. 6. maleficia. Liv . 3. 55. sub fin. tergo ac 
capite aliquem. Suelon. fees. 74. Pbilemonem 
non gravius, quam simplici morte puntit. Apul. 

5. Met. Te vero tantum fuga mca punivero. 
Quintil. Ueclam. 270. a med. Ipsa sua ma- 
nu vitam inisera punivit. h. e. sibi ademit. — 
Et absolute. Quintil. 7. 5. 5. Lex omnis aut 
punit, aut jubet. Plin. 8. Ep. 14. ante med. 
Et qui morte puniebanl, et qui relegabant, una 
sedebant. — Passive, esser punito, xoXoi^opai, 
pcenas luo, do, persolvo, vel dependo. Ovid. 9. 
Met. 778. Quod videt ha-c lucem, quod non 
ego punior ipsa, Goosilium moaitumque tuum 
est. h. c. quod non privor vita. Cic. Mil. 7. 18. 
Quum P. Cludius M. Papirium occidjsset, non 
fuit illud facinus punienduro. Id. 2. Invent. 28. 
83. Levins demonslrando reum punitum, quam 
sit ill e promeritos. Sueton. Tib. 61. a med. Nemo 
punitorum non et in Gemonias abjectus. — o) 
Est etiam verbum deponens, idem signiCcans ac 
punio. Cic. Mil. 13. 33. Cujus tu iniraicissimum 
multo crtidelius etiam punitus es, quam erat hu- 
manitatis mear postulare. Id. 2. Invent. 27. 80. 
Peccalum, quod sponte sua reus punitus »it. Id. 
i. Off. 25. 80. N'eque ad ejus qui punitur ali- 
quem, sed etc. Ita Non. p. 471. et 479. Merc. 
Alii punit. et Cic. 1. Tusc. 44. 107. Quum mult. 
inimicos etiam rnorluos puoiaQtur. Ita Non. i- 
bid. Alii pxniantur, quod idem est. A put. 8. 



— 972 — 

Mel. Punita sum funestuin prasdonem. Quintil. 
9. 3. 6. Fiunt iigurae et in verbis, ul Fabrica- 
te est gladium, et Inimicos puaitus est. Quod 
minus mi rum est, quod in natura verborum est 
et quae faciraus, patiendi raodo saepe dicere, ul 
arbitror, suspicor; et contra faciendi, qua? pati- 
mur, ut vapulo. — c) Incertum est, quam ad 
forma m referenda sint ssquentia. Cic. 1. Off. 25. 
89. Prohibenda in puniendo maiime ira est. el 
ibid. Qui praesunt rei pubiicae, legum similes 
sint, qua? ad punieodum non iracundia, sed ae- 
quitale ducuntur. Id. 3. Tusc. 27. 65. Quid ille 
Terenlianus ipse se puniens? V. HEAUTONTJ- 
MORUMENOS. % 2. Latiori sensu est ulcisci, 
viudicare. Cic. 1. Orat. 51. 2 JO. Iracundia est 
cupiditas puniendi doloris. Id. Harusp. resp. 8. 
16. Meam domum senatus ex serario fedilican- 
dam, a poatilicibus liberandam, a magisfatibus 
defeudendam, a judicibus puoiendam putavit. 
Id. 3. de republ. 9. Quod {Alexander) rellet 
Graeciee fana (in Persas) punire. — El depon. 
forma Id. 8. Phil. 2. 7. Ut clarissimonun o- 
mnium crudelissimam puairetur necem. 

PC.NlOR, oris, adject; comparat., magis Pce- 
nus, h. e. magis peritus lingua Punicae. Plaut. 
Pcen. 5. 2. 30. mi. Via appellem hunc Punice? 
ag. an tu scis? m. nullus me est hodie Poenus 
Punior. Alii leg. Pceaior, atque ita eaidit Boihe. 

PCNlTlO, onis, f. 3, casligo, punizione, >cd- 
y>aaz, actus puniendi. Vol. Max. 8. 1. n. 1. Ita 
forti punitione Iiberata fratris dextcra, etc. V. 
alia in PCEXIO. 

PCNITOR, oris, m. 3. « 1. Est qui punit, 
punitore, xcXaoT^c Vol. Max.f>. \.n. 8. Stu- 
prosre mentis acer punilor exstitit. ^ 2. Item 
vendicatore, ultor. Cic. Mil. t.i. 35. Fuit ultor 
injuria, punilor doloris sui. Fal. Max. 3. 4. n. 
5. Crassianse stragis punilor exstitit. 

PC Ml US, a, urn. r. PUNIO. 

POPA (guod lisgitur et puppa), <k, f. 1. fan- 
ciulla, rcacSfaxa'pccv, xopaatow, xbpij, xopt6to», 
puella. 

I.) Proprie. Martial. 4. 20. Die it se vttulam, 
quum sit C;prellia pupa, Pupam se dicit Gellia, 
quum sit anus. Auton. Edyll. 7. de Bissula, 2. 

2. Barbara, sed qu.r Latias vincit alumna pupas, 
Bissula nouien tenera rusliculum puellee. Adde 
Inscript. apud Or ell. 2449. 

II.) Translate djxere pupas imagunculas quas- 
dam puellares, ex linleo insutas, lomento infar- 
ctas, vestibus amictas, quibus vjrgiaes in prima 
pueritia lusitare solebant, quas pubertati vicin;e 
tamquam virginitatis sux insignia Veneri oflere- 
bant, ul fauste futurum matrimonium cederet : 
Itali bambole, nostrates vero vulgo pue vocant. 
Varro apud IVon. p. 156. 20. Merc. Magna pars 
in desiderium puparum el jigillorum veniebat. 
Pers. 2. 7o. Nempe boc quod Veneri donat* a 
virgine pupae. Hieronym. Ep. 128. n. 1. de m- 
fantula. Quod vernal in floribus, quod rutilat 
in gemmis, quod blanditur in pupis, acceptura 
festinet. — N'B. De nomine servili V. ONOM. 

PC PILL A, ;p, f. 1, deminut. a pupula, parva 
pupa, puetlula ; et 

I.) Proprie ^ 1. Plerumque signiCcat liliam 
orbam parentibus, et sub tutore agenlem. Cic. 

3. Vtrr. 50. 131. Pupillos et pupillas ccrtissi- 
mam prasdam esse preeloribus. et ibid. 58. 153. 
Isle infanli pupiilre fortuaas patrias ademit. Ad- 
de eumd. Topic. 11. 46. Sic Plin. 8. Ep. 23. 
ad fin, Orbam raatrem, viduam uxorem, liliam 
pupillam igoaram avi, p«tris reliquit. — NB. 
Pro puella generatim affertur illud Horat, 2. 
Sat. 3. 216. Pupam, aut pupillam appellel. At 
alii legunt Rufara aut pusillam ; alii rectius 
Rufam, aut Posillam. ^ 2. Praterea pupilla 
dicitur foramen unius ex tunicii, qu* In oculis 
aunt, per quod species rerum ad visum trans- 
mitluntur, la pupilla degli occhi, xoptj. Cic. 2. 
Nat. D. 57. 142. Acies ipsa, qua cernimus, qu* 
pupilla vocatur, ita parva est, ut etc. Sic Codd. 
atiqui; alii, et Orellius, pupula. Lucret. 4. 
249. Et quasi perterget pupillas, atque ita trans- 
it. Plin. 11. But. nat. 37. 55. (148). Media 
eorum focuforum) cornua fenestravit pupilla, 



PUPPIS 

cujus angustia* non sinunt vagari incertaiu a- 
ciera, ac vetut canali dirigunt, obilerque inci- 
dentia facile declinant, aliis nigri, aliis ravi, aliis 
glauci coloris orbibus circumdatis etc. Adeoque 
iis absoluta vis speculi, ul tarn parva ilia pupilla 
totam imaginem reddat bominis. Id. 7. ibid. 2. 
2. '!6i. Esse familias in Tribjllis et Illyriis, qui 
visu quoque effascinent, interimantque quvs diu- 
tius inlueantur. Notabilius esse, quod pupillas 
binas in ocuiis singulis habeant. et mox. (18). 
Feminas omnes ubique visu nocere, qua duplices 
pupillas babeant, Cicero quoque apud nos auctor 
est. 

II.) Translate pupillae dicjntur pro ipsia oculis. 
Apul. 3. Met. Defrictis adeo diu pupillis, an vi- 
gilarem scire quasrebam. er mox. Per istas tuas 
pupillas. Adde eumd. 10. ibid. 

PCPILLAHIS, e, adject, cppavtxo;, ad pupil- 
lum, vel pupillam psrtinens. — a) Generatim. 
Liv. 24. 18. ad fin. Pecuniae quoque pupillarcs 
primo, dcindo viduaruin emptae conlVrri. Stieton. 
Aug. 66. sub fin. Legata a quibuscumque paren- 
tibus reiicta sibi, aut statiin liberis eorum con- 
cidere., aut si pupiliari state essent, die virilis 
togae, vel nupliarum, cum incremunlo restituere 
coosueverat. — — b> Papillaris substitutio apud 
Justinian. 2. Institut. tit. 16. est, qua pater li- 
beris *uss impuberibus, quos in potestate babet, 
et pupillos post mortem suam relictuius est, alium 
beredem testanieoto substituit, si adbuc impube- 
res mortui fuerint. Et pupillare teslamentum 
apud Vlp. Dig. 28. 6. 2. quo ea s.-bstilutio Dt: 
quae et pupillares tabula? dicuntur a Paulo ibid. 
36. extr. Et substitulus pupil tar is apud lip. 
ibid. S. a med. qui tali testamento pupillis sub- 
stitulus est. — c) Pupillares testiculi apud Ju- 
venal. 11. 156. sunt, ut ait Vet. Scholiast, ad 
hunc loc, qua'.es habent hi, qui patres non ha- 
bent, scilicet tumentes in licentia pueritia?. Alii 
perperam leg. pugillares, h. e. qui pugnum seu 
manum impleant. V. PUGILLARES. 

PCPILLArITER, adverb. Justinian. Cod. 6. 
30. 10. Pupillariler substiluere aliquem. V. vocem 
pra'Ced. sub !>. 

PCPiLLARlL'S, a, urn, adjeet. id«m ac pupil- 
taris. Vet. Scholiast, ad Pers. 2. 19. Stajus tu- 
tor pupillarius fuit, 

PCPILLATL'S, us, m. 4. eta pupillare, aetas 
pupillaris. V. Inscript. in MAMMA. 

pDpILLO, as, are, n. 1. vocem pavonis expri- 
mens verbum. Auct. carm. Philom. 26. Pupillat 
pavo, trinsat hirundo vaga. 

PC PILL US, i, m. 2. deminut. a pupulus, pu- 
pillo, cpyo.v6i, parvus puer, et speciatim impu- 
tes, qui desiit esse in patris potessate vel morte, 
vel eniancipatione, ut Pompon. Dig. 50. 16. 239. 
delinit. Cic. 3. Verr. 50. 130. Is mortuus est : 
reliquit pupiilum parvum fiiiura. Id. 3. Oral. 
41. 165. Si vereaiY, ne paullo durior traaslatio 
esse videatur, mollienda est pnppositio saepe ver- 
bo: ut si oliui M. «. atone mortuo, pupiilum se- 
natum quis rcliclum diceret, paullo durius; sin, 
ut ita dicam, pupiilum, aliquanto raitius. Ju- 
venal-. 6. 628. Vos ego, pupilli, moneo, quibus 
amplior est res, Gustodite animas, et nulls cre- 
dite mens*. Adde Horat. 2. Ep. I. 1 ^3. ; Se- 
nec. Ep. 4.; et Suelon. Galb. 9. — JVff. De 
cogoom. Rom. V. ONOM. 

PUPPIS, is, f. 3. In quarto, et frequentius in 
sexto casu, etiam in e desinit. Lucan. 3. 545. In 
puppem rediere rates. Ita legit Priscian. 7. p. 
758. Putsch., et reperitur in MSS. non unis: alii 
puppim. Quod idem dicendum de alio Soco ejus- 
dem poetic 4. 132. parvam Texitui in puppem. 
quod Priscian. ibid. p. 761. refett. Puppe ba- 
bent Ovid., Lucan., Vat. Place, aliquoties, Clau- 
dian. ssepe : item Stat. 3. Theb. 2y., Sil. It. 14. 
525., Juvenal. 12. 70., Pers. 6. 30. — Puppis 
est pars navis posterior, allior, ornatior et bo- 
noratior, ubi guberuaculum cl clavus , irpofAVTj 
(It. poppa; Fr. arriere d'un i>aisseau_, poupe; 
Hisp. popa; Germ, der Hinterlheil des Schif- 
fes; Angl. the poop). 

1.) Proprie. Cic. 13. Att. 21. Iahibitio remi- 
gum mo turn babet, et vehementiorum quidem 



PUPULA 

remigatioois, navem convertentis ad puppim. Ho- 
rat. I. Od. 14. 14. Nil pictis timidus oavita pup- 
pibus Fidit. Virg. 3. JSn. 130. Prosequitur sur- 
gens a puppi ventuj euntes. Id. 4. ibid- 554. 
./Eneas celsa in puppi, jam certus eundi, Carpe- 
bat somnos. Ovid. 3. Met. 651. e puppi pootum 
prospectat aduoca. Cic. 1. Divinat. 50. 112. Ex 
Taygeto extrema mentis quasi puppis avulsa est. 
Cf. iP^'n. 2. tfisf. nat. 79. 81. (191). Et oXXt;- 
7opn«w; Cic. y. Fam. 15. circa med. Sedeba- 
mus enim in puppi, et clamm lenebamus: nunc 
autem vix est in sentina locus. 

II.) Translate. ^ 1. Per sjnecdochea .->a?pe est 
ipsa navis, poetice tamen : nam prosa, ut ait 
Quintil. H. 6. 20., ut muoonem pro gladio, 
et tectum pio domo recipiet; ita non puppim 
pro navi, nee abietem pro tabellis. Viig. 1- 
jEn. 403. Ii^ud aliter puppesque luae, pubesque 
tuorum Aut portum tenet, aut pleno subit ostia 
veio. Ovid. Heroid- 13. 97. Inter mille rales tua 
sit millesima puppis. ^ 2. Cornice, pro parte 
hominis posteriore. b. e. pro tergo dixit Plant. 
Epid. 1.1. 69. Ilaiccine ubi scibit senex, puppis 
pereunda est probe. 

PUPULA, a?, f. t. deminut. pt:p* , 5 *■ 
Puellam significat. Inscript. apud Grater. 627. 
0., qu;e est apjd Orell. 3031. a r-VTVLA aknis 
vhjinti obtiiwi domvm omkkm. — lnterdum vox 
est bland ientis. Apul. 6. Met. Sed adbuc-istud, 
rnea pupula, ministrare debebis. Hie Venus lo- 
quitur ironice ad Psychen. <f 2. Est etiam idem 
ac pup ilia, pupilla degli occhi, xapy}. Cic. 2. Nat. 
D. 57. 142. Palpebrse aptissitne i'actae et ad clau- 
dendas pupulas, el ad aperiendas. Horat. Epod. 
5.30. Interminato quum semel hits cibn Iotabuis- 
sent pupulae. f'arro apud Non. p. 172. 5. Merc. 
Non ujubrantur somno papulae, Ovid. I. Amor. 
8. 15. de saga, oculis quoque pupuia duplei Ful- 
miuat, et gemino lumen ab orbe venit. V. loc. 
Plinii in PUPILLA I. 2.; et adde Catull. 65. 
46.; et Manil. 4. 529. 

Pi' PULL'S, i, m. 2. deminut. pupi. 

I.) Proprie est idem ac puer, puerulus. Catull. 
56. 5. Deprendi modo pupulum pueiia? Tiusan- 
tem. — De homine adulto per contempturn dixit 
Seneca Ep. il. 

II.) Translate est imaguncula, fantoccino. Ar- 
nob. 7. 8. Dii passerculos, pupulos, equuleos, 
panes accipitint, quibus avocare 6e possint. V. 
PUPA II. 

Pf'PL'S, i, in. 2. (puer). % 1. Est puer par- 
vus us et tenellus, f'anciullo, TiatSaptov. Varro 
apud Non. p. 156. 22. Merc. Ac marumam la- 
ctis sugcnlern pascere pupurn, Apud Suelon- Cal. 
13- extr. est vox et appellafio blandientis. V. 
PULL US. ^ 2 Est etiam idem ac pupilla et 
pupula, la pupilla degli occhi. Paulin. Nolan, 
cairn. 20. 170. qui luruinis intima Servans Sub 
vilrea nigri In lot albus imagine pupi. — NH. 
I)e pr-onom. Rum. V. ONOM. 

PCKF, adverb, 'purus. Coinp. Purius L; Sup. 
Purissirne I. et II. 3. — Purime pro puris- 
sime V. suo loco. — Pine est idem ac nullis 
admixtis sordibus, munde, nitid L >. puriler, xa^a- 
Cfii; (It. n a .ltamrnte, mondamente, puramenle; 
fr'r. propi ement, purernent; Hisp. puramente, 
Hmpiamente; Germ. rein, nnbefleek! , unvermi- 
scht; Angl. neatly, cleanly, purely). 

I.) Proprie. Plant. Aulul. 2. 3. 3. Pure eluere 
vasa. Eestus p. 249. 5. Mull. Pure lautum 
antiqui dicebant aqua pura iavatum. Cato H. 
R. 66. Quam mundissime purissimeque fiat. Ho- 
rat. 1. Od. 10. 5. Urit me Ghcera nitur, Splen- 
dentis Pario marmore purius. h. e. nitidius, cia- 
rius. 

II.) Translate, ^f 1. Refertur — a) Ad abs- 
tinentiam a rebus V'enercis. Liv. 27. 37. a med. 
Pure et ca6te a matronis sacrilicatum. Plin. 21. 
Hist. nat. 10. 12. (27). Radii caste pureque col- 
lects discutit strumas. Plaut. Asin. 4. 1. 6t. SI 
forte pure velle habere dixerit, etc. h, e. »ola 
c^ibare: quod Cebat a feiflinis in casto leidis, per 
decern dies. V. Propert, 2. 24., T\bull. 1. 3. a v. 
23., Ovid. 1. Amor. 8. 74. etc. — b) Item ad 
mores universim. Cic. Senecl. 5. 13. Est eliarn 



— 973 — 

quiete et pure et eleganter actae aetatis placida 
ac lenis senectus. Id. 1. Nai. D. 2. 3. Pure et ca- 
ste deos venerari. ^ 2. Item ad nitorera sermo- 
nis. Cic. opt, gen. oral. 2. 4. Pure et emen- 
date loqui: quod est Latine, ^ 3. Est etiam da- 
re, aperte, chiaramente, schietlamente. Gell. 9. 
13. Culmodi fuarit pugna decertatum. Q. Clau- 
dius primo annalium purissime atque iilustrissi- 
me descripsit. Id. 2. 20. Scipio omnium .Ttatis 
suae purissime locutus. Horat. 1. Sat. 2. 100. 
Piurima quje invideaut pure apparere tibi rem. 
^ 4, Item sincere, sinceramente. Id. 1. Ep. 18. 
102. Quid pure tranquillet, bonos, an dulce lu- 
cellum. ^ 5. Item simpliciter, absolute. Vlp. 
Dig. 18. 2. 4. o med. Quum igitur tunc receda- 
tur ab emptione, ubi pure coutrahitur; vel tunc 
non impleatur, ubi sub conditioae fit, etc. Pa- 
pinian. ibid. #. 2. 35. Nee interest, pure utris- 
que, an sub conditione alteri sedes !egat« sint. 
Paul. ibid. 39. 2. 22. ad fin. Si ab eo, quem 
dominum esse negarem, vellem sub exceptione 
sathdari: ab eo vero, quera dominum dicerem 
esse, pure repromitti. V. PURUS II. 5. 

PCrEFACIO, is, ere, a. 3. pur gar e, nettare. 
Non. p. 114. 19. Merc. Februare positucn pro 
purgare, purefacere. 

PURGABlLIS, e, adject, qui facile purgalur. 
Plin. 15. Hist. nat. 23. 25. (93). Rotundior (ca- 
stanea], qua> balanitis vocatur, purgabilis maii- 
me, et sponte prosiliens. 

PURGAMEN, Inis, n. 3. q i. Est purgamen- 
tum, sordes, immondezze, aopfstog- Ovid. 6. 
East, 227. l)onec ab Iliaca plaeidus purgamtna 
Vesta !)«■ tulerit flavis ia mare Tihris aquis. Adde 
ibid. 712., ubi designat diem : de quo Eestus p 
344. 13. Mull. Stersus ex wde Vesta* xvn. cal. 
Julias defertur in angiportum medium fere clivi 
Capitoliui; qui locus clauditur porta stercoraria. 
Hie dies notabatur in Fastis sic, 9. s. d. f. h. e. 
Quando stercus delatum, fas: ab eo appellatus 
(ut ait Varro 6. L. L. 32. Mull, et Festus p. 
258. 25. Miill.) quod eo die ex sede Vestas ster- 
cus everrilur, et per (.apitolinum clivum in lo- 
cum defertur certum. Quum id factum sit. tunc 
praetori fas. ^2. Item id quod purgandi et expian- 
di causa in sacris lustialibus adbibelur, lustramen, 
piaculuro. Ovid. 2. East. 35. Omne nefas omnem- 
que mali purgamina causam Credebant nostri 
tollere posse senes. Id. 11, Met. 409. Sumere 
purgamina c^dis. et 15. ibid. 327. mentis mit- 
tere in aquas. Id. 2. Fast. 23. cap ere dumibus, 
torrida farra cum mica. ^ .^. Item est mundi- 
tia, splendor. Prudent. 7. Calhemer. 80. de cere. 
Polito prnenitens purgamine. 

PL'RG AMENTUM, i, n. 2. (purgo), 

I.) Proprie <f I. Est id quod ex re aliqua 
immunda tergetur, immunditiiB, quas rem ali- 
quam purgantes ejicimus^ sordes, purgainen, im- 
mondezze, brut.tura, lordura, spazzatura. mon- 
diglia, auppiTc's, izepityyuct, xxScLOfiT.. liv. i. 
56. Cloacam maximarn, receptacuium omnium 
pur pa men to rum urbis, sub tor ram agenda in. Se- 
neca Const, Sap. 2. extr. Purgainen lis oris aii- 
quem aspergere. Tac. M.Ann. 32. Purgamep.ta 
bortorum. Plin. 36. Hist. nat. 2;>. 60. (184). 
ccena- in pavimento. Id, 20. ibid. 5. 20. (41). 
ewparmn. Id. 18. ibid. 10. 23. (99). milii, el 
panici, et sesamas, apludam vocant. Id. 37. ibid. 
2. 11. (35). Succinurn esse concreti maris pur- 
gamentum. et 11. ibid. 37. 74. (192... Fel nihil 
aliud est, quam purgamentum pessimumque san- 
guinis. Colum. 1. R. R. 6. 21. Sterquilinia quo* 
que duo sint: unura quod nora purgamenta re- 
cipiat et in annum conserve!; aiterum, ex quo 
vetera vehantur. et 2. ibid. 14. 6. Schneid. Licet 
filicem - deciders et permiscere cum purgamen- 
tis cortis. et 8. ibid. 17. 12. Saleamentorura o- 
mnium purgamenta, qua: cetariorum officinis 
everruntur. — Curt, 8. 9. 19. jE&tiinantur pur- 
gamenta exaestuantis freti pretio, quod libido 
constituit. h. e. gemmae et margaritae, ^ 2. In- 
terdura est id, quo in sacris lustraiibus uteban- 
tur ad quippiam noxium eipiandum: quo in flu- 
men, aut trivium ab areriis projecto, credebant, 
omne scelus et nefaa procul araoveri, transferri- 



PURGATORIUS 

que in ens, qui casu calcassent, aut altigissent. 
Petron. Satyr, 134, Qure striges comederunt 
nervos tuos? aut quod purgamentum nocte cal- 
casti in trivio, aut cadaver? 

II.) Translate, metapbora sumpta a super. I. 
1., dicitur — al l)e bomine vili, abjecto, nibili. 
Petron, fragm. Tragur. c. 74. Maledicere Tri- 
malchionem ccepit, et purgamentum dedecusque 
praedicare. Curt. 6. 11. 2. Purgamenta servorum, 
la feccia. et 10. 2. 7. Omnia potius toleraturi, 
quam purgamenta quondam urbis suae, tunc et- 
iam exsilii, admitterent. Adde eumd. 8.5. 8. — ■ 
b) De berbis. Seneca Ep. 73. Curat purgamenta 
pro frugibus. h. e. lolium, zi/ania pro frugibus. 
PURGATE, adverb, pure. Non. p. 60. 5. Merc. 
Enucleate dicitur purgate, exquisite, et sine aspe- 
ritate aut duritia. 

PURGATICIUS, a, um, adject, idem ac pux- 
gat'vus. Vox a Lexico expungenda; occurrit enim 
tan turn in Not. Tir. p. 120. 

PUKGATfO, onis, f- 3. actus purgandi, pur- 
gamenta, purga. xaSrapof?. 

I.) Proprie. ^ l.Generatim. Trajan, ad Plin. 
10. Ep. 41. in jin, Purgationes cloacaruin. Cic. 
3. Nat. D. 22. 57. Qui primus alvi purgatio- 
nem invenit. Id. 2. ibid. 50. 126. Vomilione ca- 
nes, purgatione autem alvos ibes ^gypli* cut ant. 
Alii leg. purga tu. Id. 16. Fain. 10. Inedia et 
purpationibus ct vi ipsius moibi consumptus es. 
*f 2. Spectatitn purgaiiones s. i, pc sunt men- 
strua rnuHerum, i fori. Plin. 32. Hist. nai. 
10. 46. (132). Cancri in jure cocli menstruas 
purgaticnes expediunt. Id. 2u. ibid. 14. 53. (148). 
Pjrgationes feminarum inhibere. Id. 30. ibid. 
14. 44. (129). adjuvare. el 35. ibid. 15. 51. (182). 
elicere. — In singulari num. Id. 20. ibid. i>. 
34. (86). Hippocrates ubertatem puerperis hoc 
cibo fieri judicans. et purgationem feminis. Id. 
24. ibid. 13. 72. (116). Baccaa prosuiit purgationi 
feminarum. Adde Senec. 3. Qucesl. nat. 16. 
^ 3. Abstractum pro concreto, uti ajunt, est 
idem ac purgamentum Theod. Priscian. 1. 1. 
p. 291. ed. Aid. Ferri purgationem et rasurara 
plumbi uncias senas in sexlariis tribus aceti vi- 
scid i coques. Id. 1. 6. sub jin. p. 292. relro. 
Nam etiam ferri purgalio cum aceto-siccare pot- 
est. Id. t. 9. Ferri purgamenta, et 1. 20. .Eris 
purgamentum dixit. 

II.) Translate. ^ 1. In re sacra est expiatio. 
Plin. 15. Hist. nat. 30. 40. (135). Laurus suf- 
limentum caedis hostiurn ct ptirgatio. ^ 2. Est 
etiam excusatio, scusa, giustijicazione. Cic, 1. 
Invent. It. 15. et 2. ibid. 31, 94. Puiyalio est, 
q uu in factum conceditur, culp:t remoxelur. llaec 
paries babel Ires, imprudeutiam, casuiri, neces- 
sit iilem. Ter. Heaut, 4. 1.12. Nescio quid pec- 
cali portal h;«c purgalio. 

PL'RG ATI VL'S, a, urn, adject, purgandi vim 
ha bens, purgante, xaS'apTixd-. 

1.) pioprie. Ccel. Aurel. 2. Acut. 19. et 1. 
Tard. t. el 2. ibid. 1. Purga liva medicamina, 

II.) Translate idem e«t atque excusatione de- 
puisus. Cur. Fortujialian, Schol. i. p. 64. Cap- 
ye.r. V'enia omnis aut purgativa, aut depruCati- 
va. /'. DE PR EC ATI V US 

PUBGATOR, vrh. ra. 3. qui purga I, ut Pur- 
gator cioacarum, Finnic. S. Matties. 20. Her- 
cuJi-s p urea tor ferarum, Apul. de Mag. Adde Au~ 
gust in. 10. Civ. P. 10. 

PL'RG ATORl US, a, um, adject, purgalivo, pur- 
gandi vim habens, xa^aprixoc, ut Purgaturium 
medicamentum, Symmach. 6. Ep. 65. {al. 64.), 
Purgatoriae virtutes, qu® anhnum hominis a cor- 
porii contagione purgant, Macrob. 1. Somn. 
Scip. 8. — Purgatoriae pcen^-, quibus rei coer- 
cili corriguntur. Augustin. 2!. Civ. D. 16. Ne 
ulla quidem post mortem purgatoria tormenta 
patiatur. Purgatorias autem prenas nullas futu- 
ras opinetur, nisi ante illud ultimum tremen- 
dum judicium. Adde eumd. 7. ibid, 7. — Hinc 
Purgaiorium, Xi, n. 2. absolute, substanlivo- 
rum more, est medicamentum purgationi inser- 
viens. Seren. Sammon. 29. 54". Si cedant me- 
dica data purgatoria dextra, Theod. Priscian. 
2. 19. p. 307. ed. Aid. Aliud majus purgatorium. 



PURGATRIX 

€f. Mcrcell. Empir.c. 30. p. 131. bit retro ad 
fin. ed. Aid. Maiagma purgaiorium ad parvulos, 
si ob iofirmitatem poUonem purgaloriam blbere, 
aut sustinere noa poisunt. 

PURGATRIX, Icis, f. 3. qua purgat. Tertull. 
Baptism. 5. Purgatrice aqua »e expiare. 

PURGAtOrA, se, f. 1. actus purgandi anima- 
!ia, V. PURGO et PURGATIYUS. Edict. Dioclet. 
p. 20. Mulomedico deplecora? (vwietur legend. 
depletune), et purgaturse capitis per singula ca- 
pita 5fc viginti. 

PURGATUS, a, urn. V, PURGO. 

PURGATUS, us, m. 4. idem ac purgalio. V, 
banc vocem. 

PURGITO, as, are, a. 1. frequentat. a pargo. 
— Part. Purgitans I, 

I.) Proprie. Plaut. fragm. apud Non.p. 190. 
10, Merc. Quasi carniQcis angiporta purgitans. 

II.: Translate. Plaut. Aulul. 4. 10. 23. Non 
rnibi homines piacent, qui, quando male fecerunt, 
purgitant. ft. e. excusant se. 

PURGO, gas, g5rj, gatum, gare, a. 1. (videtur 
esse pro purigo, a purus et ago). Part. Purgans 
I. l. a., et II. 2, b. et 3.; Purgatus I. 1. a. et 
6. et 2., II. 2. a. et 3., et in fin.; Purgandus 
I. 1. a. et 2., et II. 3. — Purgare est purum 
facere, admiuas alicui rei sordes, aut inulilla 
detrahere, expurgare, mundare, xa$ap<£«, xct- 
^ai'pw (It. net tare, purgare, mondare; Fr.net- 
toyer; Hisp. limpiar, pulif, Germ, rein ma- 
che.n, reinigen; Angl. to make clean, clean, 
cleanse, purge, purify). 

I.) Proprie. ^f 1. GeneraUra. -— a) Stricto 
sensu. Cic. 5. Tusc. 23. 65. Immissi cum falci- 
bus multi putgarunt et aperuerunt locum, ft. e. 
dumos evcidendo et amovendo. Ovid. 1. Pont. 
8. 39. iongis purgare iigonibua arva. Petron, 
Satyr. 135. Partem leguminis super mensam 
effudit, jussitque me diligeoter purgare. IJorat. 
1. Ep. 7. 51. Cultello proprios purgantem leni- 
ter ungues. Cata R. R. 65. Oleam, si inquina- 
ta erit, lavito, a foliis et stercore purgato. Pal- 
lad. 5. R. R. 8. sub fin. Purgaada sunt alvearia 
sordibus. Phcsdr. 1. 22. Molestis muribus pur- 
gare domum. Ter. Adetph. 3. 4. 12. Purgare pl- 
aces. Martial. 9. 28. Purgentque saevae cana ia- 
bra volsella. ft. e.pilos barbae evellendo. Plin. 18. 
Hist. nat. 2G.64.(236). Fossas purgare, aut novas 
facere. et ibid. 65. (241). Purgare segetes. et ibid. 
Levi sarcuio purgare verius, quam fodere. Vet. 
Tab. ten. apud Murat. 582. tub fin. Magistrate, 
qui viis locisque publicis purgandia pr^eerunt. 
Vlp. Dig. 43. 10. 1. Purgare viam proprie di- 
citur, ad libramentum proprium redigere, sub- 
lato eo quod supra earn esset Similiter Part, pra- 
ter, apud Liu. 28. 29. Purgatus locus. Plin. 29. 
Hist. nat. 4. 21. (70). Purgata vipera. h. e. ca- 
pite et cauda truacatis, el iateraneis eiemptis. 
Id. 37. ibid. 12. 74.(194). Purgatam puramque 
glabara. et 24. ibid. 19. 120. (186). Purgatum 
nasturtium, et 34. ibid. 8. 20. (95). Purgatis igni 
Tititi (certs) excoctisque. Id. 13. ibid. 10.19. (64). 
Purgatum prunum- ft. e. nucleo exlracto. Pallad. 
3. R. R. 25. ante med. Pira purgata granis. — 
b) Latlorl significatione, purgare aliquid, ejice- 
re, expellere. Sueton. Vesp. 8, Purgare rudera. 
Pallad. 4, R. R. 10. Clavo aaeo si vermes pur- 
ges, difficile nascentur. k. e. eneces et destruas. 
Id. 3. ibid. 6. Ager, purgatis lapidibui, diligeo- 
ter occandus. Claudian. 1. Eutrop. 383. Non 
alius lanam, purgatis sordibus, asque Prsebuerit 
calathii. — Hinc purgatus est etiam decorlics- 
tus, sgusciato. Edict. Dioclet. p 15. Echini re- 
centii purg&ti. et p. 16. Fabse Viridis purgatae 
et p. 17. Amjgdalarum purgatarum, nucium A- 
vellanarum purgatarum, nuclei pinel purgati pon- 
do, etc. ^ 2. Speciatim et s*pe ad usum me- 
dlclna pertlnet, quum medicarnento alvui si-bdu- 
ciiur, aut vis noxia utcumque corpore expellitur. 
Celt. 2. 12. Si is, qui saepe purgatus est, subito 
habet alvum suppressam. Horat. Art. P. 302. Qui 
purgor bilem sub veral temporis horam. Id. 2. 
Sat. 3. 27. Et mlror raorbl purgatum ta Illiua 
e«e. Cato R. R. 157. a med. Qui bac purga- 
tlone purgandus erlt, sic eum curato. Fal. Max, 



— 974 — 

8. 7. n. 5. extern. Purgare se helleboro. Plin. 26. 
Siit, nat. 8. 39.(64). vomitione, et alvco soluta. 
(quod Id. elicit ibid. 46. (73). purgare ulraque 
parte.) Id. 25. ibid. 5. 21. (.01). per inferna. Id. 
19. ibid. 3. 15. (43). corpora a vitiis otnuibus. 
Id. 20. ibid. 17. 73. (188). pituitas. Id. 8. ibid. 

27. 41. (101). fastidium lauri folio. Id. 23. ibid. 

I. 16.(24). suppuratioaes. Id. 21. ibid. 19. 75. 
(129). vulnera. Id. 20. ibid. 2. 6. (12). faciem. 
et 23. ibid. 8. 75. (145). cutem. el ibid. 2. 

28. (59). Acetum gargarizatione tarditatem au- 
rium purgat. Id. 27. ibid. 12. 85. (109). Suc- 
cus purgat cicatrices et nubeculas (oculorum), 
et quidquid obstet. 

II.) Translate. ^ 1 GeneraUra. Lucret. 6. 23. 
Veridicis igitur purgavit pectora dictis. Cic. 1. 
Cat. 5. 10. Educ tecum omnes tuos: purga ur- 
bem, Sueton. f^esp. 9. Ampljssimos ordines et 
eibaustos caede varia, et contamiaatos veteri neg- 
ligentia, purgavit. Id. Cal. 29. Decimo quoque 
die numerura puaiendorum ex cuslodia subscri- 
ber, ratioaem sa purgare dicebat. {Alii leg. ra- 
tiones.) h. e. expedite, aequare, liquidare, sal- 
dare. Similem locum V. in PERPURGO. % 2. 
Speciatim est eicusare, et — a) Purgare se, 
se excusare; factum confitendo, sed in eo pecca- 
tum a se noa esse csteadendo, scusarsi, giusti- 
ficarsi, render buon conto di se. Plaut. Amph. 
3. 2. 28. Et id hue revortf, ut me pu.-garem 
tibi. Cic. 12. Fam. 25. Qood te mihi de Sem- 
pronio purgas, accipio excusationem. Id. 13. All. 
10. Brutus per litteras purgat Csesarem de inter- 
itu Marcalli. Q. Cic. Petit, com. 9. 35. Si quis 
tibi se purgare volet, quod suspectum esse arbi- 
tretur, etc, Cces. 1. B. C. 8. Velle Pompejum 
se Cessari purgatum, ne ea, quau reipubl. causa 
egerit, in contumeliara vertat. Id. 1. B. G. 28. 
Quorum per fines ierant, his, uti conquirerent, 
et reducerent, si sibl purgati esse vellent, impe- 
ravit. Cic. 14. PkU. 6. 17. Mate meeum age- 
retur, si parum vobis essem sine defensione pur- 
gatus. Id. 1, ^ft. 17. a med. Ea pars epistola 
tuas, per quam te ac mores tuos mibi purgatos 
ac probatos esse voluhtl. — b) Purgare fa- 
ctum, ostendere quipplam, quod feceris, recte, 
et sine ullius injuria esse factum, scusare, giu- 
stificare, di fender e. Liv. 1. 9. exlr. Accede bant 
blanditijfi virorum factum purgantiura cupiditate 
atque a more. Ovid. 3. Pont. 2. 24. Purgari fa- 
ctum me quoque teste 3uum. Ter. Ilecyr. 2. 2. 

II. Si quid est peccatum a nobis, profer: aut 
ea refelleodo, aut purgando, vobls corrigemus, 
Ubi Donat. Refellit, qui negat: purgat, qui fa- 
te tur, et sic defdndit. Sil. It. 7. 510. purget mi- 
les, quod vicerit hostern. — Et cum Accus. et 
lnfinito Liv. 42. 14. Laborare regem, ut pur* 
ganti se nihil hostile dlxisse, aut feclsse, fides ha- 
beatur. et 41. 19, Qui purgarent, nee accitos ab 
eo Bastarnas, nee auctore eo quidquam facere. 

— Hinc poaitur pro diluere. Liv. 8. 23. Negli- 
gentius ea, que tpsis objlcerentur, purgabanl. 
Tac. 4. Ann. 42. Purgare probra. Curl. 7. 5. 
ad fin. facinus, Cic. Clutnt. 1. 3. crimina. confu- 
tare, ribuilare. Claudian. B. Get. 591. Uto pur- 
gare [idem male suspectam, ft. e. ostendere in- 
corruptam fuisse. Tac. 3. Ann. 17. Adolescen- 
tem crimine civills belli purgavit. k. e. absolvit. 

— Cum Gealttvo. Liv. 37. 28. Oratores purgan- 
tes civitatem omnia fact! dictique hostilis adver- 
sus Romanos. % 3. In re sacra est expiare, lu- 
strare. Ovid. 4. Past. 040. Luce Palls populos 
purget ut ille ctcis. Id. 13. Met. 952. Et pur- 
gante nefai covies mihi carmine dlcto, Tibull. 
2. 1. 17. Dii patril, purgaraus agros, purgamus 
agreites, Plin. 25. Hist. nat. 9. 59. (105). Ver- 
benaca Jovis mensa verritur, domus purgantur 
lustranturque. Lucan 1. 593. Pontifices festo 
purgantes mcEnla luslro. et 8. 518. crimen ba- 
bemus Purgandura gladio. Plin. 15. Hist. nat. 

29. 36. (119). Myrtea verbena Romanos Sablnoi- 
que, deposit!* armis, purgatos in eo loco, etc. 
Adde Lucan. 7. 777. — Hinc Part, prauer. pass., 
cujui exempla supra retulimas, 

Purgatus, a, um, adjective quoque usurpatur, 
unde Comp. Purgatior 1. et 2. et Sup. Purga- 



PURITAS 

tissimus I.; et translate % 1. Est abstersus, 
purus factus. Horat. 1. Ep. I. 7. Est mihi pur- 
gatam crebro qui personet aurem. J°ers. ?. 57. 
Somnia pituita qui puvgatissima miltt'.nt. Augu. 
stin. 2. X'octr. Chr. 16. Purgatissima Ecctesia. 
Id. Ver. Rel. 1. Purgatissima pietas. Id. 6. Con- 
fess. 2. Plenum puigatioribus volis pectus. ^ 2. 
Item est excusatus. Sail, fragm. apud Non. p. 
310. 22. ..'Itferc. et Donat. ad Ter. Phorm. 1. 
4. 23. Ita fiducia, quam arguments, purgatiores 
dimittuntur. ft. e. piit giustijlcali per I'ardire 
che mostravano, cbe per le prove che appor- 
tavano. 

PURIFICALIS, "-, adject, qui purificat. In- 
script. apud Gruter. p. 1165. svmpsisti mbbitvs 

FVK1F1CALB DSCVS. 

PCRlFlCATlO, onis, f. 3. expiatio, lustratio. 
Plin. 15. ^ist. nat. 30. 40. (I3»). Laurus pu- 
rificationibus adbibelur. Martial. 8. in epist. 
exlr. Religionis puriGcatione lustralus. Sever. 
Sanct. L19. Sed simplex aniini purificatio Opta- 
tis fruitur bonis. Gloss. Cyrill. Purificatio, xa- 

PCKLFlCATUS, a, um. V. voc. seq. 

PCRlFlCO, as, Svi, stum, are, a. 1. (purus et 
facio). Part. Purificans I. ; Purificatus I. et II. J 
Pitrificandus I. — Purilicare est purum facere, 
purgare, purificare, purgare, )ca£ract'£io. 

I.) Proprie. Plin. 8. Hi.it. nat. 1*. 1. (2). Ad 
queindam amnem greges eorum (elepkantorum) 
descendere, ibique se purificanles solemniter aqua 
circumspergi, et II. ibid. 37. 54. (147). Tenui- 
bus membranis oculos natura composuit, callo- 
sis in extimo tunicis, quas subinde purificat 
lacrimattoaum salivis. Id. 30. ibid. 11. 28.(93). 
Gallina si sit Iuteis pedibus piius aqua purifica- 
tis, deinde collutls vino. Adde eumd. 21. ibid. 
14. 49. ^'83). Gell. 19. 12. ad fin. Frutecta at- 
que virgulta simul omnia, cum sentibus et rubis, 
purlficandi agri causa, conveltit. 

II.) Translate est lusirare, expiare. Lamprid. 
Elagab.l. Posteaquam se apud tria flumina circa 
liebrum ex respooso porificavit, etiam Orestam 
condidit civitatem. Sueton. Aug. 94. Illam ex- 
perrectam quasi a concubltu mariti purificasse 
se. Lamprid. Alex. Sev. 7. Quod ille infaraa- 
vit, tu purifica. Paulin. Nolan, carm. 6. 72. 
Ipse in ae nihilura, quo purificetur, habebit. — 
Hue pertinent et ilia Plin. 30. Hist. nat. 10. 
24. (82). Fel canis nigri masculi amuletum esse 
magi dicunt domus totius, sulfite eo purificat*- 
ve, contra omnia mala medicamenta. Justin. 10. 
3. 2. Reglarn cognatorura cade et strage pria- 
clpum replet: aique ita, velut puriQcato regno, 
bailum Gadusiis infert. et Plin, 10. .fftst. nat. 
41. 57. (116). Villaribus gallinis et religio inest. 
Inhorrescunt edito ovo, excutiuntque sese, et cir- 
cumact* purificant, aut festuca aliqua seso et ova 
lustrant. 

PCRlFlCUS, a, um, adject, purum faciens. 
Claudian. VI. cons. Honor. 328. puriiicumque 
Juvein, Trivlamque precatus. Alii leg. terrilicum 
Lactam. 4. 15. Purillci roris perfusio. Est qui 
legit purificati; sed minus recte, et contra quam 
plurium MS8. /idem. 

POrIFLOUS, a, um, adject, qui purus fluit. 
Ambros in Inscript. apud Gruter. 1166. H. de 
fonie baptismi. fjonfaasosque reos maculoso cri- 
mine solvens Fontis ptiriflul diluit irriguo. 

PUrIME tetlnero (positura esi pro) purissime 
tenuero. Paul. Viae, p. 252. 9. Mull. I Hud pu- 
rime est pro purrime, quod idem est ac puris- 
sime. 

PURI MENSTRIO. V. PURUS II. 3. 

PtRLTAS, atis, f. 3. duo divcrsa signlficati 
scilicet 

A) A voc. purus est idem ac mundilia, intc- 
grltas, purities, nettezza, mojidezza, xa^apid- 
tt;5, Kiu&apOTTjj, ayvsi'a. Pallad. 11. R- R. 14. 
a med. Vinum faeculentum statim limpidum rei- 
di, si etc; moi sumere puritatem, colarique de- 
bere, et in u&um referri. Macrob. 1. Somn, Scip. 
11. sub fin. Simplex et abjolutisslma puritas. 
Capitolin, Ver. 3. Ainavit simplicitatem ingenii 
puritatemque Vivendi, ft. e. eleganza di vita. Et 



WRITER 

Hisronym. Ep. 57. n. 2. Quum docti pariter et 

iDdocti mirarentur earn (epistolam) pro doctrina 
et puritate sermonis, ccepit etc. h. e. elegantt 
genere dicendi. Adde Arnob. 5. 11. (ubi inplur. 
num. Aquarum Innoxia puritates,); et Sym- 
mach. 3. Ep. 29. 

B) A voc. pus, puns, est puruientia. Ccel. 
Aurel. 5. Tard. i. ante vied. AUcstante sangui- 
nis puritate. 

PCRfTER, adveib. nettamente, puramenle, 
xct'irapo!);, munde, pure. 

I.' Troprie. Cato R. Ii. 112. Aquam transfun- 
dtto in alterum dolium puriter et leviter. Adde 
Ennium apud Priscian. 15. p. 1010. Putsch. 
Sic Jfovius apud Non. p. 516. 20. Jf/erc. Puri- 
ter volo facias. Pomponius apud eumd. ibid. Pu- 
riter fac ut rem tractes. Catull. 39. 14. Puriter 
lavit dent-is. 

II.) Translate. Catull. 76. 19. si vitarn puri- 
ter egi. 

PCttlTlA, a, f. 1. Non. p. 156- 8- Merc. Pu- 
ritia, id est puritas. Yarro Herum Divinarum lib. 
1. : Qua; puritia est infrequens pollula. Sic cl. 
Quicker at. Mercer us baud recte leg.: Pueritia, 
id est etc. 

PCRlTf.ES, ei, f. 5. vel puritia, a, f. 1. puritas 
m and ilia. V. PUERITIA. 

PCRO. as, are, a. 1. duo diversa significat; 
scilicet 

A) Ab adject, purus est purificare, aaSfxpi- 
£w, purutn facio, purgo. Plaut. Aulul. 2. 3. 3. 
Vascula intus pura propere. Alii leg. pura pro- 
pera, vel pure propera. Festus p. 22'.'. 12. .J/iiM. 
Casta qui purant sacra. 

B> A nomine pus, puris, est idem ac suppu- 
rare, Marcell. Einpir. c. 14. p. 104 r*fro ed. 
^/d. Protinus tuinorem faucium tollunt; verum 
si purare fauces videbuntur, oportebit sa?pius gar- 
gari/are aquam-mulsam. 

PURPURA, a, f. 1. r.oppsa., 

I,' Proprie est concha marina (ut concb\IJum, 
et tn u rex, sou buecinum') alio nomine pelagia, 
ejusqm. succus pelagiwn, quum Plin. 9. Hist, 
n at. '.\&. 6o. ■ 125). scribit. vivere a nn is pluri- 
iii um septenii: celeirime crescere, et auno ma* 
gniludinem implere: latere, sicut murices, circa 
Canis ortum tricenis diebus: congrpgari pluri- 
mas ejus generis verno terapoie, mutuoque at- 
tritu lentorem cujusdam cerce salivare: rostrum 
habere eunicuUlim procurrens, et cuniculi latere 
introrsus Lubulato, qua profcratur lingua: banc 
esse lungitudine digital!, lanlneque (luriHe, ut re- 
liquas conchas perfiTd pnseendi causa: in mediis 
fa iic i bus candi lain vena in habere, qua pretiosus 
ille liquor contiaetur- tingendis eipelilus vestibus, 
nigrantis rest colore sublucens: contendere pi- 
soa tori's, ut vivas capiant,. quia cum vita sue cum 
turn evomunt : et e majoribus quidem purpuiis 
detracta conch. i auferre : rninores cum testa \ i- 
vas frangiire, Ua deinum ilorein eum exspuentes. 
Id. ibid. -IT. 6t- f I 31 ,■ varia purpurarum genera 
euumera!. pabuio, el solo discrete: lutense, al- 
gense, lifiiiense. calculense, dialutense : quae /'. 
suis toe. Mox ibid. 3S. 6. 1 . t'33.. fusu rationem 
trad it, qua purpurarum succus ct colnr vestibus 
indebatur. Caplis enira eximebatur vena, quam 
di\imus, et addito sale macerabatur triduo: delu- 
de in cortina plumbea decoquebalur. Lana im- 
jaissa quints boris potabat, rursusque immerge- 
batur, ut to tain saniem ebiberet, indueretque co!o- 
rem ilium, qui taato in pretio quondam fuit. 
Quia vero sola purpura nimiae nigritia erat, ad- 
miscebatur ei sanies buccini sen muricis, e\ qua 
fiebat ilia austeritas et nitor cocco similis, qui 
tantopere quaerebatur. Ratio mixture erat, ut in 
quinquaginta libras vellerurn buccini quidem du- 
cense, purpura vero centum et decern impende- 
rentur. Speciatim vero Tyrius color primum pur- 
pura satiabalur, mox buccioo permutabatur : erat- 
que ejus summa laus similem esse concrelo san- 
guiai, aspectu nigricantem, in soepectu refulgea- 
tem. €nde et Iloraero purpureus dicitur sanguis 
(aipa rrop^upsov). Haec Plin. Conchyllata vestis 
alia ratione fiebat, nempe sola purpura admlxto 
lotio et aqua, ut in MUREX Jam dhiraus. Alia 



- 975 - 

multa hue pertlaeatia V, apud Plin. loc. cit. et 
ibid. 41. 65. (140). et fitruv. 7. 13., ubi docet, 

purpuram non habere in omnibus locis, quibus 
nascitur, unius geaeris colorem: alibi enim atrum 
esse, alibi lividum, alibi violaceum, alibi rubrum, 
ut in OSTRUM dictum est. Praeterea etiam in 
eadem regione coiorura tarietas exsistit. Seneca 
I. Qu&st. nat 3. cd fin. Sic et purpura eodem 
conchytio non in unum modum exit. Interest, 
quamdiu macerata sit,' crassius medicamentum, 
an aquatius traxerit; ssepius mexsa sit et exco- 
cta, an seme! tincta. Purpura hie est lane., seu 
vestis infecta purpura, firo. 4, G. 274. de quo- 
dam fiore. Aureus ipse, sed »n fotiis, quas plu- 
rima circum Fuaduntur, vioias sublucet purpura 
nigra;. A Cassiod. 1. Variar. 2. color ordina- 
rius purpuras dicitur obscuritas rubens, aigredo 
sanguirtea. Narrat etiam originem ejus, cane in 
Tyrio litore couch ylia morso frangente, unde ri- 
ctus ejus mirabili colore infectus hoininum arti- 
ficio tingenda ianas occasionem dedit. — Scri- 
plores passim el conchylium, el buecinum, et pur- 
puram, eorumque varies gradus: item ipsas ve- 
stes aliquo eorum imbutas, purpuram appeilare 
solcnt: quod et in CONCHYLIUM et in ML' REX 
adnotavimus. Ulp. Dig. 3 . 68. sub fin. Purpu- 
ras appellatione omnis generis purpuram conti- 
neri puto: sed coccum non continebilur, bueci- 
num et iantbinum cuntioebitur. Plin. 9. Hist. 
nat. 3U. 63. (136). N'epos Cornelius, qui divi 
Augusli principatu obiic, Me, inquit, juvene vio- 
lacea purpura vjgebat, cujus libra denariis cen- 
tum venibat: nee muUo post rubra Tarentina. 
Horat. Epod. 2. 20. Certantem ct uvam purpu- 
ras Val, Place. 1. 427. Illis Taenario pariter 
(remit ignea fuco Purpura. Cic. Cluent. 40. 
111. Usque ad talus demissa purpura, h e. toga 
pricteiia (ut est apud Quintil. 5. 13, 31). , de 
qua et Horat. Epod- 5. 7. Per hoc in -me pur- 
pura; decus precor. et Cic. rursus Sext. 8. i9. 
Vestitus aspere nostra hac purpura plebeja ac 
pa-ne fusca, k. e. violacea, qua primo usi Ro- 
inani in prate\tis: postea rubram Tarentinatn ad- 
hibuere, pretiosiorem, cujus libra denariis cen- 
tum venibat: denique Tyria, pretiosissima, suc- 
cessit, et quidem sitpe dibapha, cujus libra de- 
nariis mille non poterat emi, ut Plin. cit. 9. 
Hist. nat. 39. 63. ;137). trad it. Vira. 2. G. 495. 
Ilium no u populi fasces, non purpura regum 
Flex it. Quintil. 8. 5. 28. AlTerunt lumen cla- 
vus et purpura- in loco iiisertH'. h. e. segmenta e 
panno purpurt-o. clavus et purpura?, t'\ Sta 8u;Tv. 
h. e. clavus purpureus, qualis tunicis cla\atisas- 
sucbatur. /'. CLAVUS. Sueton. Cces. Si. Lcctus 
eburneuSj auro ac purpura stratus. — Fuit eliam 
ex aliis rebus purpura- color, ut ex crela, rubiw 
radice et hjsgino infecta, ut est apud f'itruv. 
7. 14., item ex cocco, ut est apud Plin. '.». Hist, 
nat. 41. C5. 1 10 ., ex vacciniis GaUicis. apud 
eumd. 16. ibid. 1H. 31. '77). — De purpura- 
generibus, culoribus, piitparatione et usu hccu- 
ratissime eg it Pasch. Amatius in op ere, rui ti- 
tulus Pe restitulione purpuraruri, et Mich. Ro- 
sa, Dissert, delle porpore etc. quos consulc sis. 
II.) Translate. <J 1, Melonymice magistralum 
significat, quia prreter pueros, olim soli magi- 
stratus et impostures ea utebantur: quamquam 
procedente tempore ad matronas trausiit, et ad 
viros etiam diliores nobilioresque. Qua de re Liv. 
aliquid 34. 7. docere potest: item f r al. Max. 2. 
1. n. 5. Narret Sueton. de JVcron. 32. interdi- 
xisse eum aiiquando usum purpuras, non quidem 
omnis, sed ametbystinse et Tyriae: quod idem 
ante fecerat de conchyliata Jul. Cassar, teste tod. 
ibid. 43,, exceptis certis personis, ft wtatibus. 
perque certos dies. Ovid. 1. Fast. 81. Jamque 
novi pra?eunt fasces, nova purpura fulget. Mar- 
tial. 8. 8. Purpura te 'Jane) felix, te colat omnia 
non os. Trebell. in XXX. Tyrann. 18. in Eu- 
trop. 9. 8. Purpuram sumere. h. e. tyrannidem 
occupare. Lucan. 7. 228. omnis Latio qua? ser- 
vit purpura ferro. h. e. omaes reges. ^ % Ado- 
rare, aut contingere purpurrtm, est ad impera- 
torem accedere, eumque adorare, presen^arsi, ba~ 
ciar la porpora del prin&pe. Legitur apud Any 



PURPURATUS 

mian. 21. 9. sub fin. et in Cod. 2. 8. 6. et ibid- 
12. 3. 4. et in Cod. Theod. 6. 24. 3. % 3. Da 

marmore porpbyrite, seu porphyretico 'quern pur- 
pureum lapidem appellat Lucan. 10. 116.) Stat. 
1. Silv. 5. 36. Sola nitet Nomadum Davis ex- 
cisa metallis Purpura, Sidon. carm. 5. 34. Con- 
surgit solium saxis, qua casa rubeoti >Elhio- 
pum de monte cadunt, ubi sole propinquo Na- 
tix-a exustas afflavU purpura rupes. ^ 4. Apud 
Ovid. 8. Met. 80. purpura est capillus purpu- 
reus in capite Nisi Scylla patris. Apud Martial. 
9. 77. est barba rufa. In iHo Statu 3. Silv. 3. 
130. Aut uti verna novis exspirat purpura pra- 
tis : purpura vjdetur esse ipse herbarum viror 
et pulcritudo, qua prata vere oruantur, sicot 
purpura homines. V. integr. loc. Simile est illud 
Sidon. 2. Ep. 2. ante med. Nee pila sunt me- 
dia, sed coluraua, quas architect! periliores a- 
diQcioruro purpuras nuncupavere. h. e. orna- 
menla, ut clavi purpurei in tunica ornatus swat. 
et Ep. 10. Omaes nobilium sermoaum purpura 
per incurtam vulgi decolorabuntur. Eod. sensu 
dici videtur a Cic. Orat. 58. 196. Quos autem 
numeros, cum quibus tamquam purpuram, mi- 
sceri oporleat, nunc dicendum est. ^ 5. Deni- 
que hocadnotandum, adeo rem caram fuisse pur- 
puram, ut ad significandas res preiiosas una cum 
auro in sermone jungi soleat. Plant. Most. 1. 
3. 128. Amator meretricis mores sibi emit auro 
et purpura. Lucret. 5. 14 ii. aunc aurum et 
purpura curis Exercent horniuum vttam, bello- 
que fatigant. Horat. 2. Od. 16. 7. Otium non 
gernmis. neque purpura venale, nee auro. 

PCRPURANS. V. PL'RPURO. 

PUBPURARlA, a, f. 1. V. voc. seq. in Jin. 

PURPURARlL'S, a, um, adject. Tropfup«UT:xdc, 
ad purpuram partiaens. Plin. 33. Hist. nat. 6. 
27. (46;. Purpuraria ofiitinse. Paul. Dig. 32. 1. 
89. Taberna purpuraria. Inscript. apud Gruter. 
649. 10., qua est apud Orell. 4250. >ECOTiATOa 
AHTts rvRPVRARiAE. — PurpurariCB insulce, in 
quibus purpuram Juba rex Mauritania tingere 
instituit, nominanlur a Plin. 6. Hist. nat. 32. 
37. (201)., et sunt, quas hod' e Madera et Porto 
Santo appellamus sub rege Lusiiania, nunc del 
Portogallo. — Hine 

Purpurarius, Xi, m. 2. absolute, substantivo- 
rum more, est qui purpura tingit, vel negotia- 
tor, -opy'useu;. Inscript. apud Gruter. 621. 4. 

C. VARIV., PHtl. VDELFHVS fVRPVH. DE V1C.0 CORNELII. 

Adde itliss apud eumd. 619. 9., apud De Lama, 
Iscriz, Ant. p. lis., apud Sertoli, Ant. di Aqui- 
Icju p 257. ». 361., aliam denique f*. in BA- 
PMU.M, in qua cotlegii purpurariorum mentio 
est. Post'cmus auieu: hie lapi> cl. Hemenio val- 
de suspectus est. Adde et Inscript. apud Henzen. 
'Alia, ft 727 1. 

Purpuraria. rr, f. I. absolute, substantivorum 
more. ^ t. F.st mulier, qua purpureo coJore 
in licit, t'ulgat. interpr. Act. Ap. 16. 14. Lydia 
purpuraria chitalis Tbyatirenorum. ^ 2. Itern 
ofticina purpuraria. Inscript. apud Gruter. 474. 
4.. que est apud Orell. 29u_. theofrepfs avc. 
lib. kit. pvrpvrar. h. e. rationalis purpuraria- 
rum. 

PL'RPURAUtUS, li, m. 2. V. vjc. praced. 
in I'm. 

PURPURA SCO, is, ere, n. 3. nopfupiijopat, pur- 
pureus fij. Cic. fragm. apud Non. p. 162. 31. 
Merc. Quid mare 7 oonnc carulcum? at ejui 
unda, quum est pulsa remis, purpurascit. I'opisc. 
Florian. 4, Vitjs, quas Amineas uvas albas fere- 
bat, eo anno, quo ille (Tacitus) imperium me- 
ruit, purpurascere piurima purpura ccepit. 

PURPt-RATA. V. PURPURATUS. 

PURPURATORIUS, a, um, adject, ad purpu- 
ratos riro» pertlnens. Sidon. 1. Ep. 7. a med. 
Qui non efTectasstt habitum purpuratorium. Alii 
rectius leg. purpuratorum, 

PURPURATUS, i, m. et purpurata, a, f. par- 
ticip. a purpuro, purpura indutus, ornatus, ue- 
$tito di porpora, porporato, 6 tv rrop?>upa- ^ 1. 
Geaeratlm. Plaut. Most. 1.3. 131. Purpurata mu- 
lier. Trebell. Poll. XXX. Tyr. 27. Zenobia r«m 
publ. oblinuit, pairvulos {filiot) Roman! impe- 



PURFURETICUS 

ratoris habitu praferens purpuratos. % 2. Spe- 
ciatim purpurati dicuntur, qui circa reges sunt, 
et apud eos dignita'.e et gratia antecellunt. Cic. 
1. TVtsc. 43. 102. Istis, quaso, inquit, isla hor- 
ribilia minilare purpuratis tuis! Liv. 30. 42. So- 
patrum ex purpuratis et propioquis regis es*e. 
Flor. 1. 10. de Mucio Sccevola. Sed ubi fru- 
strate circa purpuratum ejus ictu tenetur, etc. 
Adde Liv. 37. 23.; el Curt. 3. 2. 10., 3. 6. 4., 
3. 13. 13. et alibi. 

PURPTJRETtCUS, a, um, adject, idem ac pur- 
puriticus et porphyreticus. Furpuretica, (S, f. 
1. absolute, videtur esse porticus Ulpia columnis 
purpureticis fulla, cujus Sidon. carm. 8. 8. me- 
minit. Inscript. apud Fabrett. p. 522. n. 361. 

TENS -ME MB FVG1AM KT RBV0CA MB IS FOHO TRA- 
1AKI IN PVRPVPKT1CA AD FASCHASIVM D0M1NVM 
MBVM. 

PURPUREUS, a, um, adject. Antique et more 
suo Lucret, 2. 51. Nee ctarura vestis splendorem 
purpureas, pro purpurea. — Purpureus est pur- 
pura colorem habeas, puniceus, ostrinus. Pur- 
purs color quis ftierit, in PURPURA, dictum 
est: aempe in aspectu nigricans, in suspectu re- 
fulgens: item rubeus, vel absolute, vel ad ni- 
grum inclinans, vel dilutus, ut in rosa: item 
violaceus: item alicui ex his proximus, aut simi- 
Hs, prasertitn apud poelas. iropfupeo? (It, di por- 
pora, porporino; Fr. de couleur pourpre, de 
pourpre; llisp. de purpura; Germ, purpurn, 
purpur far big, bunt; Aogl. of purple, of a pur- 
ple colour, purple). 

1.) Proprie. Propert. 1. 20. 38. Purpurea pa- 
pa vera. Sueton. tfer. 25. vestis. Virg. 9. /En. 
349. Purpuream vomit ilie animam. ft. e. san- 
guinera. Ovid, i.Amor.S. 12. Purpureus luna 
sanguine vultus erat. Id, 2. ibid. 5. 34. Conscia 
purpureus venit in ora pudor. et 4, Trist. 3. 70. 
Purpureus molii fiat in ore rubor. Stat. 1. A- 
chill, 161. niveo natat ignis in ore Purpureus, 
Ovid. 3. Met. 184. Purpurea aurora. Id. i. Amor. 
13. 10.; et Albinov. 2, 126. manus Aurora, p'o- 
SooxxttAoc. Ovid. 1. Trist. 2. 27. purpureo Ti- 
res capit Eurus ab ortu. ft. e. quia inde aurora 
surgit. Id. 3. Fast. 518. de Sole. Parpureum 
rapido qui vehit axe diem. h. e. cujus initium est 
aurora purpurea. Id. 1. Amor. 4. 22. Purpurea 
gena, et 3. ibid. 14. 23. Purpurea labella, Mar- 
tial, 12. 17. Purpureus toras. h. e. purpura stra- 
tus. Virg. I. G. 405. Et pro purpureo pcenas 
dat Scylla capillo. purpureum vocant etiam Ti- 
bull. 1 . 4. 57., Propert. 3. 17. 22. et Ovid. 1 . 
Art. am. 331. et splendidum ostro Id- 8. Met. 
8. et purpuram ibid. 80. et itemed. Am. 68. 
(Unde purpureum senem Stat, dicit ipsum Ni- 
sum 1. Theb. 334.). At Virg. Cir. 122. roseum 
appellat. Fortasse flavus, seu rutilus fait, sed quum 
inter canos esset, rubeus videbatur. Propert. 5. 
3. 54. Purpureus pluvia9 cur Dibit arcus aquas, 
ft. e. Iris, cujus inter varios colore* et rubeus, 
seu roseus est, ul et Seneca 1. Qucpst. nat^ 3. 
ad fin, docet. Horat. 3. Od. 15.15. flos purpu- 
reus rosa. Plin. 14, Hut. nat. 1. 3. il5). Uva hie 
purpureo lucent colore, illic fulgent roseo. Ovid. 
2. Art. am. 319. Plenaque purpureo subrubet uva 
mero. Propert. 3. 15. 17. Purpureum mostum. 
Plin. 15. Hist. nat. 18. 19. (69). Purpurea ficus. 
Id. 32. ibid. 6. 21. (61), Ostreorum purpureus cri- 
nis. ft. e. lividua cirrus, ut eum Martial. 7, 20. 
vdcat. Plin. 16. Hist. not. 37. 69. (177). Viroi- 
natis salix, eademque purpurea. Id. 21. ibid. 11. 
38, (64). et ibid. 19. 76.(130). Purpurea viola. 
Ovid. 4. Fast. 780. sapa. Plin. 19. Hist, nat. 
8. 38. (lift), lactuca. Colum. 11. R. R. 3. 26. 
Sunt autera complura lactuca genera, etc. ea- 
rum qua fusci, et veluti purpurei, aut etiam 
viridis colons, etc. Cic. 4. Acad. (2. pr.) 33. 
105. Mare illud, quod nunc Favonio nascente 
purpureum videtur, modo caruleum videbatur, 
mane ravum. h. e. nigrescens, quale apparel 
quum venio aut remis agitatur. 91c Propert. 2. 
20. 5. purpureis agitatam fluctibus Hellen. et 
Homer. Odyst. I. 1!. v. 243. rropfupaov xuuet, 
et in Batrdchom. v. 73. vfcxai jrop£ups'o<atv. V. 
PURPURA.SCO et PURPURO. Eadem ratiooe 



- 976 — 

sale purpureo, h. e. aqua marina, dixit Val- 
Flacc. 3. 422. 

II.) Translate. ^ 1. jPurpurcus dicitur, qui 
purpura indutus est, purpuratus, porporato. Ho- 
rat. 1. Od. 35, 12. Purpurei tyranni. Ovid. 7. 
Met. 102. medio rex ipse resedit Agmine pur- 
pureus. Id. 2. Pont. 8. 50. Purpureus niseis fi- 
lius instet equis. Martial. 6. 11. Vis, te purpu- 
reum, Slarce, sagatus amem? Virg. 10. JEn. 
722. Purpureus pennis. ft. e. pennas habeas in 
galea purpureas. ^ 2. Poetice purpureus est 
nitidus, purus, splendidus, aspectu pulcher, cu- 
juscumque coloris sit, hello, vago, a'yXctds. Ho- 
rat. 4, Od. 1. 10. Purpurei olores. Albinov. 2. 
62. Brachia purpurea candidiora nive. Hue tra- 
hit Servius illud Virg. 1. JEn. 593. namque ipse 
decoram Ca.*ariem nato genitrix, lurrrenque ju- 
venta Purpureum, et latos oculis afilarat hooo- 
res. Alii illud Stat. 7. Theb. 148. de Baccho. 
Purpureum tristi turbatus pectore vultum. .Nam, 
ut ait Ovid. 4. jWet. 18., formosissimus alto con- 
spicilur calo, estque ei inconsumpta juventus et 
aleroa puerilia. Alii illud Ovid. 6. Fast. 251. 
caiestia numina sensi, Lataque purpurea luce 
refulsit humus, et Virg. 6. /En. 490. de Elysio. 
Largior hie campos aether et Jumtne vestit Pur- 
pureo. et Val. Flacc. 3. 178. en frigidus orhes 
Purpureos jam somnus obit. h. e. pulcros ocu- 
los. Hue pertinet et illud Colum. 10. R. R- 256. 
Jam ver purpureum, jam versicoloribus anni Fe- 
tibus alma parens ciogi Sua tempora gaudet. h. 
e. variis florum herbarumque ornatibus pulcrum. 
— NB. De oomiae propr. V. ONOM. 

PURPL'RILLA, a, f. 1. Gloss. Isid. Purpuril- 
la, locus extra portam, quo purpurea veste ute- 
rentur. Cui loco lucem attulit cl. Quicherat. ex 
Gloss. Vatic. T. 6. p. 542., ubi legitur: Purpu- 
rilla, locus extra portam, ubi scoria prostabant. 
Dictum est isto vocabulo, quod matrons stola, 
libertina toga, prostituta purpurea veste uteren- 
tur. 

PURPURlO, unis, m. 3. gallioa aquatilis ge- 
nus. Gloss. Cyrill. Ilcpfupswv, purpuric 

PURPURISSATUS, a, um, particip. ab inusit. 
purpurisso: imbelleltato, purpurisso infectus. 

I.) Proprie. Plant. True. 2. 2. 35. Quia istas 
buccas tarn belle purpurissatas babes. Apul. de 
Mag. Gen a purpurissata. 

II.) Translate purpurissatos fastos vocat Si- 
don. 8. Ep. S. fastos coriiulares, quia purpura 
consulum insicne fuit. 

PURPOriSSUM, i, n. 2. Purpurissus masculi- 
no gen. Hieronym. Ep. 54. n. 7. Quid facit iu 
facie Christian* purpurissus et cerussa? — pur- 
purlssum, sort a di colore o belletto, avSpsixeXov, 
genus coloris doridi, facticii, purpurei, quo turn 
pictores utebantur, turn mulieres genis tingendis. 
Plin. 35. Hist. nat. 6. 12. <30). Sunt autem co- 
lores austeri, aut floridi. Utrumque natura, aut 
mixture evenit. Floridi sunt, quos domlnus pin- 
gentl prestat, minium, Armeniura, cionabaris, 
cbry80C0lla, Indicum, purpurissum. et ibid. 6. 
•20. (44). E reliquis coloribuj, quos a dominis 
dari dixiraus, propter maguitudinem pretii, ante 
omnes est purpurissum. Greta argentaria cum 
purpuris pariter tingitur, bibltque eura colorem 
celeriu8 lanis, Praclpuum est primum, fwtente 
abeno rudibus medicamenlis inebriatura: proxi- 
mnm egesto eo, addila creta in Jus idem. Et quo- 
ties id factum est, elevatur bon'uas pro numero, 
dilutiore sanie- et mox. (45). Pingentes sandice 
sublita, mox ovo ioducentes purpurissum, fulgo- 
rem minii faciunt. Si purpuram facere malunt, 
caruleum subliaunt, mox purpurissum ex ovo in- 
ducunt. Usee Plin. — De usu ejus fucanda cut) 
Plaut. Most. 1. 3. 104. Gedo purpurissum. sca. 
non do. scita es tu quidem: nova pictura ioter- 
polare ria opus lepidlsalmura. V. vocem praced. 
I. Adde Afran. et tfcevium apud Non. p. 218. 
30. et 31. Merc. 

PURPfJRTTES, a, m 1. subaudi lapit, est idem 
ac porphyritea. Isid. 16. Orig. 5. Purpurites ex 
yEgypto est, rubens, candidis iotervenientibus 
punctis: nominis ejus causa, quod rubeat, ut 
purpura. 



PURUS 

PURPURlTlGUS, a, um, adject. Latina forma 
est idem ac porphyreticus. Inscript. apud Gru- 
ter. 128. 5. et Vise. Mus. Pio-Clem. T. 6. p. 
231. edit. Mediol. ti. ci.avdivs ti. f. t\B, mjk- 
sallinvs (tediculam) vetvstate corbvptam adam- 

PLIAVIT COLVMMS PVBPVRITICIS VALVIS AER)US MAR- 
MORE ET OMNI ORMAMBXTO A NOVO BX PBCVNfA 

fvrpvrahia ". (ft. t. ceuturia) sVae. Hac Inscript. 
pettinel ad ann. a Car. n. clvi. V. PURPURE- 
T1CUS. 

PURPURO, as, d\i, a turn, are, 1. Part. Pur- 
purans sub B. II. — Purpurare est 

A) Verbum activum, et signilicat purpureum 
faoere, linger e di por por a. 

I.) Proprie. Furius apud Gell. 18. 11. Spiri- 
tus Eurorum virides quum purpurat undas. ft. e. 
nigranies reddit. Cell, interpretalur, nitefacit. 
Sed V. PURPUREUS I. ad tin. 

II.) Translate. Apul. 6. Met. Vulcanusccenam 
coquebat: llora rosis et ceteris lloribus purpu- 
rabant omnia, ft. e. ornabant: nam purpura or- 
nalurn aliquando signilicat, ut ibi dictum est. 

B) Verbum neulrum purpura est purpureus 
lio, diventar porporino. 

I.) Proprie. f'opisc. Aut el. 4. Vitulus candi- 
dus, sed purpurantibus maculis. Ammian. 20. 
11. ad fin. Quarta {pars) ideo purpurat, quod 
intermicante asperginuin densitate etc. Apul. 10. 
Met. Labia* modicas ambrosio tore purpurantes. 
et Pervigil. Ve.n. 12. purpurantem piogit annum 
fioribus. Amob. 5. 7. Purpurantes in violas cruor 
iniereinpta. Adde Prudent. 6. Cathemer. 82. 

II.) Translate. Colum. 10. R. R. 101. Turn 
qua pallet humi, qua frondes purpurat auro, 
Ponatur viola. Alii leg. quce frondent purpura 
et auro, Fonantur violce. Alii quce frondent pur- 
purat auro, Ponatur, etc. h, e. ornatur, pin- 
gitur, coloratur. purpura pro ornatu, ut dictum 
est. 

PCRfjLENTATlO, onis, f, 3. purulentia. Ccel. 
Aurel. 5. Tard. 3. et 10. 

PCrCLENTE, adverb, rru<o8w;, cum pure, sive 
sanie. Plin. 23. Hist. nat. procem. 4. (7). Ci- 
catricibus marcidis, ossibus purulente limosis plu- 
rimum confer?. 

PURULENTIA, a, f. 1. to irutiJSec, purls col- 
lectio, aut copia. 

I.) Proprie. Hieronym. 1. in Isaj. I. 6. Lin- 
teola, qua ad exsiccandam saniera et purulen- 
tias extrahendas injiciuntur vuloeribus. 

II.) Translate. Tertull. Pall. 5. extr. Haud 
facile has purulentias civitatis quis eiiciet et ex- 
vaporabit. 

PC'RULENTUS, a, um, adject, marcio, pieno 
di marcia, irjbieN??, pure sive sanie plenus, Cato 
R. R. 157. ante med. Cancer albus purulentus 
est. Cels. 2. 8. a med. Sputum mixtuin puru- 
lentum. Plin. 12. Hist, nat. 11. 13. (28). Stcebe 
decocta in vino pracipue auribus puruientis me- 
detur. Id. 27. ibid. 12. 105. (130). Purulenta 
excreatwoes. Adde Ciel. Aurel. 5. Tard. 2.; et 
Marcell. Empir. c. 30. p. 131. ed. Aid. — liinc 
purulenta absolute, subslantlvorum more. Plin, 
20. Hist. nat. 2. 5. (10). Purulenta exspuentibus 
auxiliatur. et ibid. 4. 13. '26). Purulenta pra- 
cordiorum. 

PCRUS, a, um, adject. Uomp. Purior I. et II. 
2.; Sup. Purissimus I. et II. 1. — Purus dicitur 
et est qui nihil sordidum, aut alienum admixtum 
babet, rauodun, integer, liquldus, xa3"apdc, a'/wd? 
(It. netto, mo7ido, puro, tchie.tto, ptetto; Fr. 
sans iache, sans souillure, sans melange, pur; 
Hisp. puro, libre y exento de toda mezcla, 
acendrado; Germ, rein, d, ft. ohne irgend erne 
aridere befl.tcke.nde, fremdartige Beimischung; 
Angl. pure, clean, fine, neat, clear). 

I-) Propria. Cic. (?n?ct'n. 27. 78. Ut quldquid 
inde baurias , purum liquidumque te haurire 
sentias. TibuU. 2. 1. 14. Et manibus puris «u- 
mite fontis aquam. Id. 1. 1. 30. Pura fictilia. 
Propert. 3. 1. 3. purus ions. Ovid. 2. Met. 856. 
Cornua rnagis pura perlucida gemma. Id. 15 
ibid. 243. aere purior ignis,- Virg. 4. /En. 163. 
purissima raella. Plin. 18. Hist. nat. 29. 09. 
(282). Purus otque mitis aer. Id. 10. ibid- 54. 



PUS 

75. (151 \ Purus et unius modi perluctt color. 
Martial, 4. 22. Purum vitrum. trasparente. ct 
Plaut. True. 2. 7. 6. Pur<e aedes. h. e. sine sor- 
dibus. Propert. 2, 20. 56. Purus el Orion, purus 
el Ha?dus erit. ft. e. ab omni nube, aut tenebris 
liber. Tibuli. 4. 1. 10. Purum caelum, ft. e. se- 
renum. Sic Claudian. 2. Rapt. Pros. 2. N'on- 
duui pura dies, non ben chiaro. et Horat. 3. 
Od. 29. 45. Sol purus. Id. 1. ibid. 34. 7. abso- 
lute purum pro acre puro et sereno dhit. Sic 
Pirg. 2. G. 364. palmes laxis per purum im- 
miss'us babenis. Stat. 11. Theb. 450. puruque 
nefandi Sanguinis, obliquis ceciderunt ictibus 
hastae. ft. e. nuiio imbutae lYaterno sanguine. Ti- 
buli. 1. 11. 27., et Virg. VI. Mn. 169. Pura Te- 
stis . ft. e. nou obsila, Deque funesla, (ut ait $er~ 
vius hie, et Feslus p. 249. 9. Mull.) neque lul- 
gurita, neque macula m habens: quaiis eiat sacra 
facientiuin. Apud Feslum p. 250. 20, Mull., pu- 
rum aurum est quod in u$u spurco non fuit. 
Apud Plin. 33. Hist. nat. 4. 25. (84). et ibid. 
6. 32. (99). est purgaturo, et sine sordibus. — - 
Purus putus, V. in PUTUS. 

II.) Translate. *J I. De rebus physicis, qua* 
nihil alieuuiu admixtum babent, qua 1 sunt merie, 
sincer,*. Lucret. 1. 506. Esse utraraque sibi per 
se, puramque neceese est. Tibuli. 2. 2. 7. Ulius 
puro destillent tempora nardo. ft. e. mero, sincero. 
Cic. Senect. 17. 59. Terra subacta atque pura. 
ft. e. a sajis, vepribus herbisque inutilibus vacua. 
Colum. 12. R. H. 4. 4. Pura vasa. ft. e. Don 
picala. Propert. 4. 3. 68. basta pura. ft. e. sine 
ferry.. Cf. f'opisc. Prob. 5. Publice in condone 
donatus est bastis puris quatuor. V. HASTA, 
Phcedr. 3. 10. Toga pura. h. e. sine purpura 
prailesla. Sic Lamprid. Alex. Sev. 40. Boni lin- 
teaminis appetitor fuit, et quidem puri, dicens: 
Si liae;ii idcirco sunt ut nihil asperum habeant, 
quid opus est purpura in iinea? Fopisc, Prob. 
5. Veiilla pura. ft. e. sine argento et auro. Apud 
Juvenal. 9. 141.; et Plin. 3. £p. 1. purum ar- 
gentum est non ere latum, schietto, liscio. Sic Vi- 
trux. 7. 3. Coronavum ali;e sunt pura;, alia? ca- 
lat-f. et Paul- Dig. 6. 1. 6. Ulrtim lam pura, 
an cajlala sit. Sic apud Cic. 6. Verr. 22. 49. et 
23. 52. argentum purum est sine emblematis, 
aut crustis. Seneca Hippol. 648. Pura- genae. ft. 
e, imberbes. Liv. 21. 14. Purus ae patens cam- 
pus, ft. e. purus ab arboribus, spectabilis undique 
campus, ut ait Ooid. 3. Met. 709. Sic Liv. 1. 
44. ad fin. de pomosrio. L't neque interiore parte 
a:dilicia mceoibus continuarentur, et extrinseeus 
puri aliquid ab bumano cuttu paieret soli, et 
Auct. B. Afr. 19. in fin. In campis plaoissimis 
purissimisque. Vurvo y. L. L. 38. Mull. Loca 
in urbe pura, arese. ft. e. in quibus nullum est 
ardilicium. Inscript. apud Miner vini Lap. iV a- 

pOl. p. 31. TERRA Pt'RA MACEHIA CLVSA. Horat. 

2. Ep. 2. 71. ptlrae sunt plate**, nihil ut medilan- 
tibus obstet. Sccevola Dig. 13. 7. 43. Locum 
purum obligavit, et quum eum locum inaedibcare 
vellet, etc, Sil. It. 13. 370. pura serpenturn tel- 
lus, A. e. serpentibus carens. I'lp. Dig. 32. 1. 
50. Nee charts puiae, libris legalis: nee cbarlis 
legatis, libri debebuntur. ft. e. in quibus nihil 
est scriptuoi. -- Tibuli. 1. 5. 11. Purum sul- 
phur, ft. e. purilicans. ^ 2. Morali ratione, ge- 
uvratim. Cic. Senect. 22. 80, Animus omni ad- 
mixtione corporis liberaius, purus el integer. Id. 
1. Tusc. 20. 46- Ea multo pv~iora et diluci- 
diora cernentur, quum etc. Id.' llarusp. resp. 
G. 11. Domua a religionis suspicione vacua atque 
pura. Preetor apud i'lp. Dig. 11. 7. 2. Ossa ho- 
minis mortui in locum purum illata. ft. e. ut 
L'lpian. explical, neque sacrum, neque sanctum, 
neque religiosum. Ovid- 2. Past. 558. Ex specie i 
puros piiitd ta?da dies. ft. e. ab omni religione 
\acuos, cujusmodi non cianl atri, aut fasti. Seneca 
Med. 901, Vindicta est Iexii, quam ferffnl pui,» 
manus. ft. e. quae non sasviunt nisi in hosies, vel 
suppllcium ineritos. Sic Liv. t. 32. Purum pium- 
que quellurn. h. e. bellum, quod in bostem in- 
fertur. Sueton. Tit. 9. Pontificatum maximum 
ideo se professus accipere. ut puras servaret ma- 
nu», fldem pracstUit, nee auclor poslhac cujusqusnt ' 

I'iiv. Hi. 



— 977 — 

necis, nee conscius. Lucan. 7. 486. Vulnera pars 
optat, pars terrse figere tela, Et puras serrare 
manus. h. e, innoiias, nulla csde imbutas. Sic 
Seneca Here. (Et. 1561. Purum ferrum. ft. e. 
incruentum. HoraL I. Od. 22. 1. Integer vitas, 
scelerisque purus. Id. 1. Sat. 6. 64. placui libi, 
Non patre praeclaro, sed vita et pectore puro. 
h. e. moribus et tide integra. et ibid. 69. purus 
et insons. Ennius apud Gell. 7. 17. Ea liber las 
est, qui pectus purum et lirmum gestitai. ft. e. 
a vitiis liberum. Cic. Rose. Com. 6. 18. Est- 
ne quisquam, qui tibi purior, pudentior, hurna- 
nior, officiosior, liberaliorque esse videatur? piix 
sincero. — Pura familia apud Cic 2. Legg. 22. 
57. est, quae justa defuncto propinquo persolve- 
rat, et fuDesta' opponitur, qua? funere adhuc pol- 
luta est. V. FU.NESTUS. ^ 3. Sa*pe refertur ad 
absliuentiam a turpibus voluptatibus (unde im- 
purus contrarium), casto, pudico, onesto.Cic. 5. 
Verr. 58. 134. Qui non modo animum integrum, 
sed ne auimam quidem puram conservare potuis- 
set. Plin. 4. Ep. 1!. Fcedum ^ontactum a casto 
puroque corpore rejecit. Propert. 4. 5. 34. Fac 
simules puros Isidis esse dies. \V. PURE). Tibuli. 
1. 3. 26. puro secubuisse toro. Adde Plaut. Asin. 
4. 1. 62. et Pcen. i. 2. 137.; et Martial. 6. 66 , 
9. 64., 11. 62. et 14. 69. Hue per tin et itlud Fe.sti 
p. 253. 4. Mnll. Purimenslrio esse dicuntur, qui 
sacrorum causa toto mense in caerimoniis sunt, 
idest puri siot cerlis diebus careudo. ^ 4. Item 
ad orationem. Cic. Orat. 16. 53. Elaborant alii 
in lenitate et sequabilitate, et puro quasi quo- 
dam et candido genere dicendi. naturale, sem- 
plice, schielto, sine ornatu, res aperte, dilucide 
el Latine dicendo, propriis verbis, usitatis, non 
transtatis. Quintil. i. 11. 6. Nee, quod mioime 
sermoDi puro conveniat, simplicem vocis natu- 
ram pleniore quodam sono eircumlinire. Cic. 
Brut. 75, 26a. Nihil est in bistoria. pura et il- 
luslri brevitate dulcius. Plin. 7. Ep. 9. Pres- 
sus sermo purusque ex epistolis petitur. Adde Cic. 
4. Herenn. 8, II. ^ 5. Apud JCtos pura sunt, 
qua; siinpliciter et absolute Dunt, nulla exceptio- 
ne, aut conditione adjecta. Ctc. 2. Invent. 20. 60. 
tlic is, qui agit, judicium purum postulat: ille, 
quicum agKur, exceptionem addi ait oportere. 
Justinian. 3. Institut. tit. 15. Omnis stipulatio 
aut pure, aut in diem, aut sub condilione fit. 
Paul. Dig. 35. 2. 45. In lege Falcidia non ba- 
betur pro puro, quod in diem reliclum est. Scx- 
vola ibid. 40. 4. 59., Puram et directam liberta- 
tem domini sui testam^nto Stichus acceperat. 
Adde Vtp. ibid. 46. 3. 5. 

PCS, puris. n. 3. De quantitate casus recti base 
Capell. 3. p. 66. i's Cnitus brevis est, ut do- 
ct«5;sed longus fit, si genitivus syllaba creverit, 
et ante u III in am I aut V produclam habuerit, ut 
virtus, et in uno inflexibili, ut pus. — Ceterum 
pus est humor in corpore corruptus ex vuloere, 
aut ulcere, ir-j'ov (It. marcia; Fr, pus, humeur 
blanche el mo lie; Ilisp. pus, materia corrupta; 
(iefiii. d. tueisse, zahe Eiler; Ang). the corru- 
pta matter of any sore, matter, corrup'ion, 
pus). 

I.) Proprie. Vets. 5. 26. n. 20. Sanguis omnibus 
notus : sanies est tenuior hoc, varie crassa et 
gluttnosa el colorala : pus crass'tssimum, albidis- 
simuim-ut' glulinosius et sanguine et sante. Exit 
aulem sanguis e\ vulnere recenti, aut jam sane- 
scente : sanies est inter utrumque tempus: pus ex 
ulcere jam ad sauitatem spectante. V. ibi alia 
hue pertinenlia. Id. ibid. 28. n. 8. Expresso pure, 
nulla ultra curatio necessaria est. et ibid. 3. Pus 
concoqutre et movere. et ibid. 18. n. 7. matu- 
rare. — In piurali num. Win. 24. Hist. nat. 
16. 92. (145). Pura exscreantes. Id. 35. ibid. 6. 
21. (38). Eretria utilis ad deprebendenda pura. 
II. i Translate dicitur de homine improbo, odio- 
so, et quasi puris pleno. Horat. 1. Sat. t. 1. 
Proscripti Regis Rupili pus atque veoenum Hy- 
brida quo pacto sit Persius ullus, etc. Eadem ra- 
tione Augustus filias suai, vomicai appellabat, 
et carcinomata, apud Sueton. Aug. 65. extr. Quln 
a Lucil, apud JSon. p. 2. 31. Merc, odiosus homo 
appeilatur febris, senium vomilus, pus. 



PUSIO 

PGSA,- as, f. 1. puella, apud veteres. Papinitm 
apud Varron. 7. L. L. 28. Mull. Ridiculum est, 

quum te Cascam lua dicit arnica, Casea Pbilotonis, 
ipsa senei puerum (Miitlerus vero leg. Fill Po- 
toni, aesquisenex puerum). Die tu illam pusamu 
sic bet mutua muli, 

PUSILLAnIMIS, e, et pusiilanimus, a, um, 
adject, pusillanimo, /xtxpc'Su/xo;, qui est pusilii 
animi. Tertull. Fuga in persecut. 9. Pusillanimes 
consolari. Sidon. 7. Ep, 17. sub /in. Spernere 
aliquem tamquam imperitum, vel pusillanimem. 
Adde Claud. Mamert. 1. Stat. anim. 20. — Al- 
teram formam exhibet Vulgat. interpr, Isai. 35. 
4. Dicite pusillanimis: Conl'ortamini. 

POSILLAnIMITAS, atis, f. 3. pusillanimita, 
ptitootyvyia.) animi abjectio. Lactant. Ira D. 5. 
su6 init. Favorabilis admodum ac popularis ora- 
tio, non cadere in Deum banc animi pusillani- 
mitalem. 

PUSILLlTAS, atis. f, 3, partitas animi. Tertull. 
advers. Hermog. 1 '(. Qua?cumque potestas ei, 
quam pusiilitas, competit, Lactant. Opif. D. i. 
a. med. Quantum pusiilitas intelligentias meas per- 
videt. Adde Hitronym. Ep. 152. 

PUSILLULUS, a, um, adject, deminut. pusilii. 
farro apud Non. p. 214. 2D. Merc. Pueri pu- 
silluli, nigri. Id. Non. p. 133. 18. dudc eumdem 
locum recitans, babel pusilii. 
PCSILLUM, i, d. 2. V . voc. seq. I. ad fin, 
PUSILLUS, a, um, adject, deminut. pusi, per- 
parvus, exiguus, tut&o'{, umpoc., picciolino, pochet- 
tino. 

I.) Proprie. Cato R. R. 157. Pueri pusilii. Cic. 
i. Verr. 75. 185. Pusilii et contempti libelli. /%- 
iron. Satyr. 29, Pyxis aurea non pusilla. Plaut. 
True. 4. 4. 15. Mus pusillu*. Plin. 25. Hist. nat. 
13. 103. (162). Herba pusillis foliii. Cic.G.Att. 
i. a med. Pusilla epistola. et 5. ibid. 2. Haboi- 
mus in Curaano pusillam Romam: tanta erat in 
bis locis multitude et 12. ibid. 27. Villuia sor- 
dida, et valde pusilla. Id. 2. Orat. 60. 245. Pu- 
sillus testis processit. Martial. 3. 47.' Hercules 
pusillus. V. PUERINUS. Juvenal. 15. 70. Terra 
malos homines nunc educat atque pusillos. Quin~ 
til. 11. 3. 32. Pusilla vox, Colum. 5* M. M. U. 
7. arbor. Juvenal. 14. 29. Puslliae cerse. ft. e. 
brevis epistola. — Brevis dies dicitur, non pusil- 
lus. Brevis enim in natura, pusillus in corpore 
mum animalium, ut ramus in silvs, alvus in 
corpore. Charis. 1. p. 69. Putsch. — Uinc Pu~ 
sillum, i, abiolute, substantivorum more. Tre- 
bon. ad Cic. 12. Fam. 16. a med. Nactus pusil- 
lum laxamenti. Plin. 27. Hist. nat. 5. 21,(38\ 
Apbaca pusillo altior leolicula est. Quintil. 7. 
6. 28. Pusillum a ven'late discedere. — \dver- 
bium est in illo Caton. R. R. 90. Primum pu- 
sillum, postea raagis depses (far) etc. ui pocket- 
tino. 

II.) Translate. Cic. 2. Fam. 17. sub fin. Mud 
vero pusilii animi, et ipsa malevolentia jejuni 
atque inanis, quod etc, oi7e, basso, debole. Simile 
est illud Martial. 3. 62, Usee ammo magno credis 
te, Quincle, paraTe? Falleris; ba?c animus, Quin- 
cte, pusillus emit. ft. e. qui res nibili valde *u- 
spicit, et liberalitatem, quae virtus est splendida, 
interim negligit. Alio sensu Horat. 1. Sat. 4. 
17. Di bene fecerunt, inopis me quodque pusilii 
Finxerunt animi, raro et perpauca loquentem. ft. 
e. mioime audenlis. Ovid. Rem. atn. 730. inlir- 
mis causa pusilla nocet. ft. e. vel levissima. Ji*- 
venal. 10. 121. nee unquam Sanguine causidici 
maduerunt rostra pusilii. ft. e. qui exiguo inge- 
nio el fama sit. Martial. 9. 51. Pusillum inee- 
nium. Id. 4. 43. Quod dixi tamen, hoc leve et 
pusillum est. e cosa di pochissima impottanza. 
Pf SlO, onis, m. 3. (pusus) parvus puer, fan- 
ciulletto. KatSa'ptov. Cic. 1. JfYisc. 24. 57. In illo 
(/PfafomV Hbro-pusionem quemdam Socrates in- 
lerrogat qu*dam geometrica de dimensionc q»»a- 
drati. Ad ea sic ille respondet, ut puer. Hiero- 
nym. Ep. 54. n. i. An vereris, ne proles Furiaoa 
deticiat et ex tc parens tuus non habeat pusio- 
nem, qui reptet in pec lore? Prudent. 11. Ca- 
themer. 13. Emerge dulcis pusio. Qunn inalri* 
edit castilas. — Intrrdum vtio impudicum quid 

123 



PUSIOLA 

sap it apud Cic. Cael, 15. 38.; Juvenal. 6. 34.; 
Apul. 9. Met.; et Arnob. 5. 31. — IfB. De oo- 
mine propr. V. ONOM. 

POSfOLA, as, f. 1. derainut. pusae, parva puella. 
Prudent. 3. ntpi <rref. 19- Ipsa crepundia rep- 
pulerat Ludere nescia pusiola. 

PL'STELLA et 

PUSTILLA, a?, f. 1. derainut. idem ac pustula, 
Plin. falerian. 3. 40. Trociscus ad pustellas vo- 
laticas. Adde eumd. I. 10. Et Id. 3. 31. Porci- 
num fel siccabis in fumo, et eiinde tantam par- 
tem praecides, quantum spatii ipsa puslilla teaet 
in capite. et 3. 36. Oleum addito sale puslilla? 
rep rim ft. 

PUSTULA, ae, f. 1. *J 1. Iq re medics est pa- 
pula, pusula, tuberculum iQ summa cute: qualia 
sunt quae urticarum, aut ignis contactu, aut frigo- 
re, aut medicamentis, aut sanguine efTervescente 
excitantur: a pus, quia pus continet: qaamquam 
et de iis dicitur, quae pure carent, fhixxcuva, 
Tteft-pt^", i^av^riua (It. bollicola, cosso, enfia- 
lello, bolla, pustola; Fr. pustule, vesicule, am- 
poule sur la peau, cloche; Uisp. pustula, vexi- 
gula, ampolla, bolsica; Germ. Blatter, Pustel; 
Angl. a blister, blain, push, pimple, pustule). 
Cels. 5. 28. n. 15. varia earum genera, recenset, 
et rationem curaadi tradit. Id. ibid, pustules li- 
vidae sunt, aut paHidae, aut nigra, aut aliter na- 
tural! colore mutato: sabestque lllis humor. Ubi 
ha rupta sunt, infra quasi exulcerata caro ap- 
parel. . -Id. ibid. Ex pustulis nonnunquam eUam 
ulcuscula fiunt, aut aridiora, aut huraidiora: et 
modo tanlum cum prurigine, modo etiam cum 
inflanimatlone ac dolore: exitque pus, aut sanies, 
aut utrumque. Maxima id evenit in aetate puerili, 
raro in medio corpore, sape in continenlibus 
partibus-. 5eneco Ep, 72. circa med. Pustularum 
eruptiones, et ulcoscula. Plin. 20. Hist. nat. 22. 
87. (238). Sinapi illitum caustica vi pustulas facit. 
et ibid. 13. 51. (141). Pustulas epiayctidas curant. 
Sillig. in omnibus Plinii loc. hie et infra allatis 
pusula leg. Tibull. 2. 3. 9. Nee quererer, quod 
sol graciies exureret artus, Xaderet aut teneras 
pastula rupta manus. Martial. It. 98. Noa ulcus 
acre, pustulave lucentes. h. e. rubentes, ignea, 
% 2. A simiiitudine dicitur de bullis in aliis re- 
bus. Filruv. 7. 2. Calx non penitus macerata, 
quum fuerit inducta, pustulas emittit, Plin. 20. 
Hist. nat. 18. 76. (203 . Sinceri opii experimen- 
tum est in aqua, quoniam in nubecula innatat; 
ficlum in pustulas colt. Id. 37. ibid. 7. 26. (98). 
Carbunculi factlcfl deprehenduntur, pustulis ar- 
gent! more lucentibus. Martial. 8. 51. Et oi- 
veum felix pustula vincit ebur. h. e. argentum 
probe excoctum: vel emblema, tamquam pustula 
illi affixa. 

PUSTC'LATlO, onis, f. 3, pustularum eraissio, 
vel copia. Ccel. Aurel. 3. Acut. 16. Cucurbitas 
affigit usque ad parUum pustulalionem. Id. 5. 
Tard. I, a med. Pustulalionem locorum facere. 

PUSTUlATUS, a, urn, adject. f\wccuvmdg, 
pustulis plenus. V. PUSTJLATUS. 

PUSTfJLESCO, is, ere, n. inchoat. 3. pustulosus 
fio. Ccel. Aurel. 5. Acut. 1. a med. Quo super- 
ficies cutis pustulescat. 

PUSTULO, as, Svi, atum, are, 1. Part. Pustu- 
latus V. In PUSULATUS. — Pustulare est pu- 
stulas facere; et usurpatur — a) Active. Ccel. 
Aurel. 5. Tard. I. a med. Ne vlcinantia usta 
pustulentur. Id. 2. ibid. 4. Prategenda viclna 
sunt, lana praemissa, ne facile pustulentur. et 5. 
ibid. 1. n. 18. Humectati puivisculi cutis super- 
flciem pustuiabunt. — b) Neutrorum more. Ter- 
lull. Habit, mul. 6. Si concha aliquid intrinsecus 
pustulat, vitium ejus raagis debet esse, quam 
gloria: et licet margarltum vocetur, non aliud 
tamen loteiligendum, quam concha illius aliqua 
dura et rotunda verruca. 

PUST0LOSUS, a, um, adiect. idem ac puatu- 
latus. Celt. 5. 26. n. 31. Ulcus in locum pustu- 
lotum serpiU 

PtJSULA, ae, f. 1. fortam a pwaX-j, quod a 
£uoa» infla, vel a put, eat idem quod pustula. 

L) Proprie. *J 1. In re medica. Plin. 20. 
Hitt. nat. 6. 21 t (44). Pusula* llventes. Id. 21. 



— 978 — 

ibid. IS 55- (92). Pruritus et pusula confestira 
adusto similes exsistunt, Martial. 14. 167. Fer- 
vida ne trito tibi pollice pusula surgat, Eiornent 
docilem garrula plectra lyram. Plin. 25. Hist, 
nat. 13. lO'.f. (173). Ranunculus pusulas, ut ignis, 
facit. Id. 27. ibid. 9. 54. (77). Puiulas excilare. 
et 35. ibid. 17. &7. (195). cohibere. et 31. ibid. 
9.45.(103).reprimere. V. et PUSTULA 1. et 2. 
% >. A simiiitudine Paul. Diac. p. 99. 1 6. Mull 
Pusula, quae in coquendo pane solel assurgere. 
Est ea, quam I tali bolla vocant. 

II.) Tranalate, sacer igais, seu erysipelas Loc 
nomine appellatur a pastoribus, teste Colum. 7. 
R. R. 5. 16. 

PCSULATU3, a, um, adject, pusulis plenus, pu- 
stulatus. Argentum pusulatum, quomodo legitur 
in Pandectis Florentinis, sive pustulatura, prout 
legitur apud Sueton., est argentum purgatissimum 
et excoclissiraum: ita dictum d pusulis, seu pu- 
stulis, quas ex coctura argentum accipit, et aspe- 
rior tactu fit, vel quas cselalura ipsa et recens 
impressio excitavit. Sueton. Ne.r. -M. Esegilque 
ingeoti fastidio et acerbitate nummum asperum^ 
argentum pustulatum, aurura ad obrussam. Mar- 
tial. 7. 86. nulla venit a me Argent! tibi libra 
pustulati. In quiiiusdara Suetonii codicibus pro 
pustulatum legitur postulatum per o uti et apud 
Martialem. Itaque et noanulli a postulanio de- 
ducunt, eo advocantes illud Juvenal. 7. 243. Ac- 
cipe, victori populus quod postulat atnum, Sed 
omnino est a pustulis: eoque per « scribendum. 
Quamquam, eisi per o scribitur, eadem futura 
notio e3t. S'ain veteres in mullis o et u promi- 
scue usurpabant. Alfen. Dig. 19. 2. 31. Veluti 
quum argentum pusulatum fabro daretur, ut vasa 
fterent, aut aurura, ut anuli. Haac fere omnia 
foss. in Etymol.: ffaloander habet pustulatum, 
at Torrentin. pusulatum. 

PCsClOSUS, a, um, adject. <p\wx<xtv<a$r};, qui 
pusulis laborat, pustulosus. Colum. 7. R. R. 5. 
17. Vivam pecudem, quae fuexit pasulosa, resu- 
pinam obruamus, etc. 

POSUS, i, ra. 2. parvus puer, pusio, idem ac, 
potus. Papinius apud Farron. 7. L, L. 28. Mult. 
Nam vera pusus tu; tua arnica senex. 

POTA, secunda persona a. sing, praes, Imperat. 
verbi puto, V. in PUTO. ■ — ■ De Puta dea, qu* 
putationi prseerat, V. in ONOM. 

PCTA pro puella, V. in PUTILLUS. 

PUTA(tO.NON, i, n. 2. idem ac beliotropium. 
Apul. Herb. 49. 

PUTAMEN, Inis, n. 3. scorza, guscio, mallo, 
Xcmcux, xAupo?, rei cujuslibet purgamentum. 
Nan. p. 157. 28- Merc. Putamina non solum ar- 
borum sunt, verum omnium rerum purgamenta. 
Nam quicquid ex quacumque re projicitur, pu- 
tamen appetlatur. Cic. 5. Tusc. 20. 58. Iostituil- 
que, ut candentibus jugtandium pulaminibus bar- 
bam sibi et capillum adurerent, P'arro \. R. R. 
7. 3, Nucum putamina. Plaut. Capt. 3. 4. \il. 
Nuclflutn ami&i: reliquit pigneri putamina. Plin. 
17. Hist. nat. 24. 37. (240). Putamen fabbe, Tel 
erri. Id. 22. ibid. 25. 70. (143). mail Puuici. 
Id. 30. ibid. 7. 19. (55). cochlea;. Id. 9. ibid. 
11. 13. (39). testudinum. Adde Petron. Satyr. 
135. — Speciatitn et seepius de ovis. Plin. 29. 
Hist. nat. 3. 11. (43). et 30. ibid, 7. 19. ;55). 
Putamina ovi. Et absolute Colum. 8. R. R. 5. 
14. Animadvertat, an pulli rostellis ova pertud - 
rlnt, et auscultetur, si pipiant. Nam saepe propter 
crassitudinem putamlnum erumpere non queuat. 

PtJTATlO, onls, f, 3. putandi actio. 

I.) Proprie est resectioinutlllum ramorum, po- 
tagione, potamento, Kkdoic., xXaSeoatc. Varro 
1. R. R. 6. 5. Putatio arborurn. Cic. I. Or at. 
58. 249. Ut quid sit sementis ac messis, quid ar- 
borurn putatio ac vitium, omnino nesciat. Plin. 
17. Hist. nat. 20. 32. (142). Salices triinao pe- 
dibus binls a terra putalione coercentur. Adde 
Plin. alter 10. Ep. 24.; el Colum. 4. R. R. 
9. I. et 10. 1.; et Pallad. 12. R. R. 4. — In 
plur. num. Arnob. 4. 7, Putatlonlbus arborurn 
Puta prtBito est. 

IX) Translate. ^ 1. Est computatio, conto, 
computo. Macrob. i. Saturn. 13. Unus mensis 



PUTEAL 

pari numero iastitutus universam putationem im- 
parem facit. % 2. Item existjraatio, stima. Paul. 
Dig. 47. 10. 18. a med. Quum aliqub filiumfa- 
milias patremfamilias putat, non potest videri 
injuriam patri facere, quia transferri personae pu- 
tatio non potest. 

PUTATIVE, adverb, putando, opinando. Hit- 
ronym. advers. Johann. Hierosol. n. 24. Audit 
vulgus indoctum mortuos et sepultos; audit re- 
surrectionem raortuorum, veritate et non puta- 
tive ; audit etc. Adde eumd. Ep. 61. Et Cassiod. 
1. Hist. Eccl. 14. a med. Dominus noster Iesus 
Coristus carne vera indutui, et non putative, ei 
Dei genitrice Maria. 

PUTATlVUS, a, um, adject, immaginario, 
{into, appurente, qui id esse putatur, quod non 
est. Tertull. 3. advers. Marcion. 8. Putatlvus 
habitus, putativus actus, imaginarius operator. 
Adde eumd. Car. Chr. 1. 

PC'TATOR, oris, m. 3. potatore, xXa5euarr]?, 
jcXasrrjf, qui vitium aliarumve arborurn inutiles 
rarnos amputat. f'arro 6. L. L. 63. Mull. An- 
tique purum, putura appellarunt, Ideo putator, 
quod arbores puras facit. Plin. 27. Hist. nat. 8- 
45. (69). Putator ei arbore alta prolapsus. Ovid. 
14. Met. 649. Falce data frondator erat, vitisque 
putator. Colum. 10. JR. R. 228. Qua (carmina) 
canat inter opus musa modulante putator Pcn- 
dulus arbustis. Adde eumd. I', ibid. 24. 21.,* Pal- 
lad. 1. R R. 6.; et Martial. 3. 68. 

PL'TATORfCSj a, um, adject, ad putatorem 
nertinens, ut Putatoria falx, Pallad. l.R.R.M. 

PUTATCS, a, um. V. PUTO. 

PUTEAL, alis, n. 3. Puteale pro puteal legi- 
tur in Inscript. apud Orell. 4517. Puteal, «apt- 
aro'/X'.ov ipp='xro;, ut est in Gloss. Philox., et ««- 
ptjSoXov ^^a'aTOC, ut est in Inscript. Gr. apud 
Letronne, flecueil. T. 1. p. 99. (It. fcocca di 
pozzo; Fr. cloture d'un puits, margelle; Hisp. 
clausura, y lo que tirve a cerrar un pozo; 
Germ, steinem Brunncneinfassung; Angl. the 
cover of a well or pit). 

I.) Proprie, ut est in Gloss. Philox., sigaificat 
saeptum marmoreura, plerumque rotundura, et pu- 
leo circumdatum, ne incautius accedeotes in prae- 
ceps ruant. Puteal hujusmodi videre est in Mus. 
Bononiens. cum hac Inscript. apolliki gbnioqvk 

AVUV5TI (;*KJ\RI5 L. APV9VI.EPT\'» I- t. BROS MAGt- 
$TKft PVTKVM PVTEAL I.AVRVS SACRVM D. P. S. CiC. 

1. Alt. 10. I'raeterea typos tibi raando, quo* in 
teclorio atrioli possim includcre, et putealia si- 
gillata duo. h. e. parvis sigillis seu imaginibus 
exornata. V. PUTEUS. 

II.) Transtate. Quia vero ejusdem erat form*, 
ita appellatum etiam fuit saeptum loco sacro cir- 
cumjectiim, ne butnus consecrata irreligiosis prae- 
tereunttum pedibus conculcaretur. Hinc Puteal 
Libonis, locus erat in foro Romano, ad arcum 
seu fornicem rabianum, ubi feneratores conve- 
niebant, et usurae exercebaotur. Dictum est pu- 
teal, quia eo loco olim sacellum fuisset, idque 
futgure tactum conflagrasset; ignoraretur autem, 
ubinarn fuisset fulgur coaditum, puteal ibt Scri- 
bonius Libo imposuit, cui a senatu negotium da- 
tum fuerat, ut sacella attacta conquireret, justis- 
quec primoniis procararet. Ita colligitur ei fragm. 
Festi, post Sceleratus. Ejus figuram prtefert num- 
mus apud Morell. Fam. R.; et de eodom agitur 
in Annali delV Istituto archeol. a. 1846. p. 244,- 
252. Itaque quum ad illud puteal congregari $o- 
lerent, qui pecunias vel occupabant, vel sub usu- 
ris sumebant, pro negotiis feneratoriis usurpari 
ctEptum est. Horat.X. Ep. 19. 8. forum, puteal- 
que Libonis Mandabo siccis. Id. 2. Sat. 6. 35- 
Roscius orabat, sibi adesses ad puteal eras. Cic. 
Sext. 8. 18. Puteali ac feneratorura gregibus in- 
fesiatus atque perculsus. Ovid. Remed. am. 56t. 
Qui puteal, Jaaumqiie timet, celeresque calendas. 
Pers. 4. 49. Si puteal multa cautus vlbice Oa- 
gellas. h. e. urges et persequerls obferatos luos, 
ut solvant, vel quads, quibus credas pecunlam, 
et per multa allorum dotrimenta rem tuam augere 
studes. V. SCBIBONIANUS. - Erat et putaal in 
comitio, sub quo defossa Atil Navii novacuta, qua 
cotem dlscldit temporibus regis Tarqulnii Prisci, 



PUTEALIS 

non longe «b ejutdem Navii statua, qua erat in 
giadibus ipsis, ad larim curiae, prope Ruminalem 
ficum. Cic. 1. Divinat. 17. 33. Cotero autem illam 
el oovaculam defostam in comitio, supraque ira- 
positum puteai accepiraus. ~ Non desuot qui 
putant, ex Dionys. Halic. I. 3. p. 204., puteai 
boc Atii idem esse cum illo Libonis. Contra rnul- 
lis disputat Salmas. in Solin. p. 1139. 

PCTEALIS, e, et 

PtjTEANUS, a, um, adject, di pozzo, pptan- 
alcf, ad puteum peitinens. Ovid. lb. 391. TJt quos 
dm Poenu* raersit putealibus undis. Zucret. 6. 
1172. puleaies lympha. Colum. 11. R. R. 3. 8. 
Locus, qui, si non sit fluens aqua, fonte puteaii 
possit irrigari. Ammian. i'l. 12. Puleatis aqua. 
Id. 22. 16. limus. Juvenc. 2. 250. de /esa ad pu- 
teum cum muliere Samaritana. putealia pocula 
poscat. — Colum. 12. R. R. 26. l.j et Plin. 
14. //t'sf. nat. 9. 11. (81). Puteana aqua. 

POTEARlUS, li, m. 2. ppeafwpu^cs, qui pu- 
leos fodit. Plin. 31. Hist. nat. 3. 28. (49\ De- 
prcssis puteis sulphurate, vel aluminosa occur- 
rentia putearios Decant. 

PCTEFACTUS, a, um. V. PCTRKFACIO. 

PCTEO, es, ere, n. 2. Part. Putens. — Putere, 
a jtv'&co putrefacio, est fcetere, mali odoris esse, 
uiitidhi (It. puzzare, putire; Fr. pver, sentfr 
mauvais; Hisp. heder, oler mal; Germ, stin- 
ken; Angl. to have a very ill smelt, stink, be 
nauseous). ^ 1. Slricto sensu. Pets. 3. 73. quod 
inulla fidelia putet In locuplete penu. Horat. 1. 
Ep. 19. 11. Putere mero. Id. 2. Sat. 2, 42. Putet 
aper; rbombusque receD). Cic. fragm, apud yon. 
p. 545. 16. Merc. Quibus etiam alabaster unguenli 
putere videatur. Horat. 1. Ep. 19. 11. Noclurno 
certare mero, putere diurno. Id. 2. Sat. 4. 65. mi- 
scere mero muriaque decebit Non alia, quain qua 
Byzantia puUiit orca. Ita Bentlej., Cruq., Tor- 
rent., alii putruit. Scribon. Compos. 186. llloti 
pisces, aut etiom putentes. ^ 2. Latiori 9ensu 
est putredioe, vel carie eiedi. Plaut. Most. 1. 
2. 67. Hsc tigna humide putent. Alii leg. pu- 
trent. 

PUTER. v. putris. 

PfTESCO et putisco, is, ere, n. incboat. 3. 
puzzare, putrefarsi, putens Co, pulresco, cor- 
rumpor. In Yet. lib. legitur et putisco. Cic. 5. 
Fin. 13. 38. et 2. Wat. D. 64. 160. Aoimam il- 
li pecudi datam pro tale, ne putisceret. Ita legit 
praler alios Non. p. 161. 21. Merc, alii putre- 
sceret utrobique. Cato R. R. 3. Si in terra olea 
nimium diu erit, putescet, oleum fcetidum (jet. 
J'airo 1. R. R. 34. 1. Putescere semina soient. 
Alii leg. putreicere. Cels. 2. 30. Aqua dura, id 
est ea, qua tarde putescit. Alii leg. putrescit. 
Horat. 2. Sat. 3. 193. Cur Ajax beros ab Achiile 
secundus Putescit, toties servatis clarui Achitis? 
Alii leg. putrescit. Arnob. 7. 17. Et quid boc 
eb illo differt, quum et ipsa si noodum, moj ta- 
men futura *unt stercora, et exigui temporis con- 
tracta interjectione putescant? V. et PUTRESCO. 

PfJTfiL'M, i, n. 2. V. voc. seq. mil. 

Pt'TEUS, i, m. 2. Puteum n. gen. Far to apud 
Aon. p. 217. 4. Merc. Ut sunt lacus et stagna, 
et putea, et meria. Addunt Ulp. Dig. 19. 1. 17. 
§ 8,, ubi pro putea alii leg. putealia. — Ratione 
habita etymi, Varro 5. Z. Z.25, Mvll. L'nde sumi 
pote puteus, nisi potius quod XoHs dictbant, 

Ut TTUTO^OV TCV TTOTOfiCV, Sic WUT80V a pOlU, Eofl 

ut nunc fpectp. Et 6. ibid. 84. Ab eadem lingua 
quod ttctov potio, unde poculum, potatio, 
repot ia. Indidem puteus, quod sic Gracum 
antiquum, con ut nunc ppiap dictum. Cf. eumd. 
Varron. apud Gelt. 1. 18. Secundum recentiores 
puteus est a put us, ut alveus ab alvus, quasi 
pura* aqua fons. — Puteus est locus, quf per- 
peluas babet aquas ex terra Tenis manantes, non 
tsmen fonlium more foras, erumpentes. Differt a 
cisterns, quae aquam pluviam collectam servat. 
£ps'ap (It, pozzo; Fr. puits, source; Hisp. pozo; 
Germ. d. gegrabene Brvnne, Rorn\ Angl. a 
well or pit). 

I.) Proprie. — a) Universim. Cic. 2. Nat. D. 
9. 25. Ex puteis Jagibus aqaam calidam trabi. 
Id f. Divinat. 50. 112. Quum Tidisset hautlam 



- 979 — 

aquam de jugi puteo, terra motum dixit instare. 
i^oraf. I. Ep. 15. 15. Collectosne blbant imbres, 
puteosne perennes. Id. 2. ibid. 2. 135. puteum 
vita re patentem. Cic. Prov. cons. 3. 6. Nobi- 
Jissimas virgines se in puleos abjecisse. Fiin. 5. 
Ep. 6. circa med. Si natare lalius, aut tepidius 
velis, in area piscina est: in proiimo puteus, ex 
quo possis rursus adstringi, si pcenileat teporis. 
Id. 2. Ep. 17. ad fin. tixc arncenitas deDcitur 
aqua salient! : sed puleos, ac potius fontes babet; 
sunt enim in summo. Juvenal. 3. 220. Ilortulus 
hie, puteusque brevis, nee reste movendus, In te- 
nues plantas facili diflunditur baustu. Plin. 9. 
Hist. nat. 25. 41. (SO). Putei altissimi. Id. 37. 
ibid. 9. 43. (127). Crystailum ad libramentum 
aquae depresses puteis erui. Id. 17. ibid. 8. 4. (45). 
In centenos pede» acti putei. Id. 19. ibid. 8. 55. 
(172: 1 . Puteorum patietes, et 33. ibid. 4. 21. (69). 
latera. Id. 7. ibid. 56. 57.(195). Puteos invenit 
Danaus ex -tgypto advectus in Grseciam, qua vo- 
cabatur Argos Dipsion. Si'^tov, siticulosa. — b) 
Fodiendi, exstruendique putei ratiorrem tradunt 
Plin. 31. Hist. nat. 3. 28. (47).; ^ttruu. 8- 7. 
ad fm.- s et Pallad. 9. R. R. 8. et 9. — c) Pu~ 
leos olim puteaii ornalos fuisse, ne praetereuntes, 
aut aquam baurientes in illos prolaberentur, mo- 
net ea Inscript., quae circa puteai abhinc paucis 
annis Osti* effossum legitur, et edita a Pea 
Framm. di fast. cons. n. 40. hic pyteys factvs 

OMM SVMrTV MON1TV SAKLTISSIMAB CERtRIS ET 
KYMFHABYM Hit PVTEVS FACTVS OMM SVMFTV C. 

caecili o>"E5imi patbO et q. ZJ. p. P. corporis 
wensorum ADiYTonum et l. korteasi galli q! 

(J. KAYTIC.AR10RVW IT V. TREBOM EVTYCHETIS Q. 

<7 n. acckptorvw. dec, x. k. sbpt. latebaao 
et Rvrno (Os. h. e. anno a Cbr. n. clxxxxvii. 
V. Inscript. 7205. apud Henzen., qui Yidit et 
correxit. — ri) Proveib. est illud Plauii de 
iis, qui nimis sero cogitant, qua parata ante 
oportebant: Most. 2. 1. 32. Miserum est opus, 
igitur dernum fodere puteum, ubi sitis fauces tenet. 
— Conjicere aliquid in puteum, apud Petrcn. 
fragm. Tragur. 43, Rurmann. prove) bio dici 
videtur pro omnino abjicere, projicere, perdero, 
ut nulli usui ampiius esse possit. — Thales in 
puteum apud Tertull. Anim. 6. ad fin., quia 
Cfflestia contemplaDs id puteum decidit. 

II.; Translate. ^ 1. Puteus dicitur etiam pro- 
funda scrobs. f r irg. 2. G. 230. alteque jubebis In 
solido puteum demitli. h. e. sciobem profundam, 
ad eiplorandam terra naturam. *| 2. Puteus 
fuit etiam servandis frugibus apius. Varro 1. R. 
R. 57. 2. Quidam gracaria babent sub ten i*. pu- 
teos ut in llispania citeriore in agro Cavlbagi- 
niensi et Oscensi. ^ 3. Puteus in aquaeductibus 
est foramen, quo respirare possit proCuens aqua 
et Yis spirilus relaietur, ne conclusus aer cursum 
aqua moretur : sfiatatoio, sfogatoio I tali vocant. 
Froniin. Aquced. 89. Quarum (aquarum) splen- 
dor nihil aut minimum pluvia inquinatur, si putei 
exstructi objecti slot. V. Poleni adnotat. ad h. I. 
^ 4. Videtur fuisse genus supplicii servilis, quo 
peccaDtes servi in puteum conjiciebantur: sive 
fuerit Yerus puteus, in quo suspensi in aqua de- 
tinerentur; sive potius locus putei modo depres- 
sus; quique dicitur a Colum. 1. R. R. 6. 3. 
vinctis servis subterraneum ergasiulum. Plaut. 
Auiul. 2. 5. 20. Dicant, coci abstulerunt: com- 
prebendite, vincile, verberate, in puteum con- 
dite. et 2. 7. 1. Intervisam, quid faciact coqui : 
quos po! ut ego Bodie servem, cura maxima est. 
Nisi unum boc faciam, ut in puteo ccenam co- 
quant. Inde coclam sursum subducemus coibulis. 
4 5. De naturall terra cavo dixit Ammian. 23. 
6. 17. In bis pagis hiatus quoque conspicitur 
terra, unde halitue letalis exsurgens quadcum- 
que animal -cunsumit. Qua lues oriens a pro- 
fundo quodam puteo, quum os ejus eicesserit la- 
tum, etc. 

PtTlCL'LI, orum, n». plur. 2. caverna terra 
eitra portam Exquilinam, in quibus antiquitus 
sepeliebantur: a puteus, per deminutionem. Festus 
p. 216. 6. Mvll. ^Elius Gallus, teste eodem, vo- 
luit ita dicta ea [oca fuisse, quod ibi homines pn- 
tiscerent,- *eu- putrescercnt. 'Varro 5. L. L. 25. 



PUTILLUS 

Mull, utrumque etymon docuit: et PuticuJot, et 
Puticulas poiuit. 

PtTlDE, adverb. Comp. Putidius. — Putide 
translate tantura occurrit, et est affettatamente, 
nojosamente, sgraziatamente^ nimia diligenter, 
moleste, fastidiose, insuaviter. Seneca Ep. 75. Pu- 
tide loqul. Cic. Brut 82. 284. Qui nee inepte 
dicunt, nee odiose, nee putide. Id. 3. Orat. 11. 
41. Nolo exprimi lilteras putidius, nolo obscurari 
negligentius. 

PCTlDlUSCt'LUS, a, um, adject, demlnut. ali- 
quantum putidus, diligentior, blandior, quam par 
est. V, loc. Ciceronis in IMPUDENTIUSCULU9. 
PCTlDGLUS, a, um, adject, deminut. putidi. 
Martial. 4. 20. Dicit se vetulam, quum sit Careilia 
pupa: Pupam se dicit Gellia, quum sit anus, etc. 
Altera ridicula est, altera pulidula. h. e. Careilia, 
qua quum sit pupa, affectat anus videri; atque 
adeo molestiam et fastidium creat. Capitolin. Ma- 
crin. 14. Quum bominem putidulum in irnperio 
ferre non possent, 

PCTlDUS, a, um. adject, (puteo). Comp. Pu- 
tidior II, 1, et 2.; Sup. Putidissimus II. 2. — 
Pulidus dicitur et est qui est mali odoris, putens: 
idem putris, putridus, quia qua pulrescunt, putefe 
soleni, SuckSt?;, f/uSctXa'os (It. puzzolente, putrido, 
marcio; Fr, pourri, puant, infect; Hisp. pudri- 
do, pudendo, felido, hediondo, infecto; Germ. 
faul, stinkend; Angl. slinking, of a bad smell, 
fetid, foul, frovsy, rank, filthy, natty, un- 
sound, rotten, coirupt, putrid). 

I.) Proprie. Cato R. R. 157. Putida ulcere. 
Cic. Pis. 9. 19. Palida caro. Martial. 3. 50. Pu- 
tidus aper. Plaut. Bacch. 4. 7. 23. fungus. Cato 
R. R. 37.; et Plin. 17, Hist. nat. 9. 6. (55). Po- 
Udara frondtm substernere. Plaut. Trin. 2. 4.125. 
Vinum, priusquam coactum est, pendet putidum. 
h. e. uva ante vindemiam in ipsa rite putreacunt. 
Varro apud Non. p. 152. 23. Merc. Putida ura. 
Ccecilius et Cato ibid. Naves putida et sentinos*. 
Afranius ibid. Et fallaci aspectu paries pictus 
pulidus. 

II.) Translate. <| 1. Putidus homo, ineptus, 
affeitato, odioso: quasi puteat. Plaut. Bacch. $. 
2. 44. Tun', homo putide, amator istac fieri atate 
audes? Horat. Epod. 8. 1. Rogare longo putidam 
te sacuio, Vires quid enervet meas? Utroque loco 
respicitur ad alatem longa-ram, qua res fere cor- 
rumpi soient ac puterp. Cf. CatuU. 43. 11. Ma- 
cha putida, redde codicillos, Redde,putida mcecha, 
codicillos. Rursus Horat. 2. Sat. 3, 75. Putidius 
multo cerebrum est (mibi crede) Perllli Dictan- 
tis, quod tu numquara rescribere possis. h. t- in- 
sanius, et quasi corruptius. *| 2. De oratione 
pt-tidum' dicitur quidquid ofTendit aures, ut putor 
nares, insuave, austeium, ranciduro, inquit ^Yon. 
p. 450. 19. et p. 460. 26. Merc, ut orator puti- 
dus, qui oratlonem affectat, nimis diligans, ine- 
ptus el anxius, nimisqje exquisita stultaque cura 
dicrns, affettato, pien fi'affeitazione, et orotio 
putida, sermo pulidus, etc. Cic. Oral. 8. 27. Quo- 
nam igitur modo audiretur Mjsus aut Phryi Atht- 
nis, quum etiam Demosthenes exagitctur ut puti- 
dus? scil. quia diligenter examinabat rer'borum 
omnium pondera_. ut Id. paullo sup. $ 26. dicit. 
Id. 3. Orat. 13. 51. Quoniam. hac satis spero, 
vobis quidem certe majoribus, molesta et pulida 
videri. Id. 1. Off. 37. 133. Sonus (vocit) erat 
dulcls: Utters neque eipmsa, neque oppress*, 
ne aut obscurum esset, aut putidum. h. e. quod 
dicit 3. Orat. 11. 41. Nolo exprimi litteras pu- 
tidius, nolo obscurari negligentius, et ibid. 12.45. 
non aspere, non vaste, non rustice, non hiulce, 
sed presse, et aquabiliter, et leniter loqui. Id. 
1. Att. 14. Vereor, ne putidum sit scribere ad 
te, quam sim occupatus. Petr on. fragm. Tragur. 
73. Burmann. Ac ne sic quidem putidissimam 
ejus jactationem licuit cllugere. Nam nihil meliur 
esse dicebat, quam sine turba lavari. 

ptJTILLUS, i, m. 2. et Putiila, a, f. 1. deml- 
nut. a putus, vox blandientis. Ptaut. A tin. t. 
3. 104. Die igitur me Ubi anat'culam, columbarO, 
vel catellum, hirundinem, monedutam, putilluro, 
passercuium. Horat. 2. Sat. 3. 216. Pulam, aut 
putillam appellat. Alii alitor leg. utroque loco, 



PUTIS 

et rectiui. Putillum autem putat Jos. Scalig. ia 
Catalect. dici a pulus, et id a no'irSij, puden- 
dum., a quo prcsputium. P. POTUS, i. — NB. 
De cogaom. Bom. V. ONOM 

PC'TIS, «. adject, qui mall odoris est, a puteo. 
t'sus Zucret. 3. 585., si quibusdam lifaris vulga- 
tis habenda fides. Atque ideo tanta mutatum pute 
ruiaa Conciderit corpus. In allis lifaris putre le- 
gitur. 

PCTISCO. V. PUTESCO. 
PUTfTtUM Plautus dixit pro stulto, Paul. 
Diac. p. 217. 28. Mult. Quidam putant Poti- 
lium legendum esse. Locutn autem Plauti esse 
Bacch. 1. 2. 15. Stultior es barbaro Potitio, qui 
etc. V. PINARII in ONOM. 

PUTO, as, avi, stum, are, a. 1. Pu.ta.ram syrt- 
cop. pro putaveram habet Cic. loc. cit. If. 5. a. 
Sic putaramus pro putaveramus est apud eumd. 
9. Ait. 18. — part. Putans II. 4.; Putatus I, 
1., 2. et H. f.; Putandus II. 3. — Puta et ut 
puta, V. in (in.. — Putare est purgare, munda- 
re. Pa.uX.Diac. p. 108. 20. Imputatum noadum 
purgatum. Putum enim est purum. Gelt. 6. 5. 
Putare veteres dixeruni, racaatia ei quaque re 
ac doq necessaria, aut etiam obstantia et alieoa 
auferre et eicidcre, et quod esse utile ac sine 
vitio videretur, relinquere. Sic namque arbores, 
et vites, et aic etiam rationes putari dictum (It. 
purgare, mondare, nettare; Fr. nettoyer, eplu- 
cher, laver; Hisp. limpiar, arrancar, sacar, 
quitar h malo de entre lo bueno; Germ, put- 
zen, leinigen; AngI, to dean). 

I.) Proprie. «J 1. Generating Calo R. R. 39. 
Si dolia bene putaveris. Alii leg. picaveris. Ti- 
tinius apud Won. p. 369. 22. Merc. Peasam la- 
nam reddet put a tain recte. Varro 2. R. R. 2. 
18. Quo minus lana vel infici recte possit, vel 
lavari ac putari. Alii leg. parari. Of. Tibuli. 1. 
6. 80, Tractaquc de nlveo vellere ducta putat. 
Paul. Diac p. 216. 8. MiiU. Aurum quoque 
puta turn did solet, id est expurgatum. «J 2. Spe- 
ciatim putare est falsa, superflua, infructifera in 
arboribus, fructibus et quacumque alia re, a veris 
et fertilibus purgare et resecarc. Paul. Diac. p. 
108. 20. Mull. Putum est purum: unde putare 
vites dicimus, hoc est detrahere, qu» impedimen- 
to sunt ad fructum. Id. p. 216. 8. MiiU, Putatae 
vites qua reclsis impedimeotis remanent purse. It. 
polar e, tagliare, xXa&u'w. Calo R. R. 33. Vi- 
neam pulatam circumfodito. Id. ibid. 32. Vioeas 
arharesque mature face incipias putare. et ibid. 
44. Putare olivet urn. rtrg. 1. G. 407. Persequi- 
tur vitein atlondeni, fingitque putando. Cotum. 4. 
R. R. 24. 21, Parcendum vitibus, et ideo anguste 
puiandum. Pallad. t. R. R. 6. 4. Arhorem la- 
tins putare. 

TU Translate. «J 1. Putare ratio nem, fare, 
aggiustare, liquidate i conti. Varro b. L. L. 63. 
MM. Anliqui purum, putum appellarunt: ideo 
latio putari dicitur, io qua surama sit pura. Ptaul. 
Aulul. 3. 5. 52. Cedtt mites, ;es petit; itur; puta- 
tur ratio cum argeotario. Cato R. R. 5. Villicus 
ralionem cum domino crebro putet. Cic. 4. Alt. 
11. Rat ion es putare cum publicaois. Paul Diac. 
p. 21ft. <j. MiiU. Ratio putata. id est puia facta. 
conti aggiustati e liquidate. Calo R. R. 14. Sic 
nuraerabitur regular integra qu* non erit, unde 
quart* p rt rs abeiit, due pro una: conliciares qu* 
erunt, pro binis pulabuntur. si conteranno. ~— 
Hinc tran?)ate Plant. Cas. 3. 2. 25. Veruin al- 
trovorsum quum earn mecum ratioaein puto, etc. 
Ter. Andr. 1. 1. 2. Dictum puta. fa onto, che 
sia detto.- et Ooid. .4. Met. 4-76. Facta puta qua- 
cumque jubes. tieni per fatto quanta enmandi. 
et Juvenal. 5. 7. hoc tamen ipsum Dcfecisse puta, 
quod iaani sufiicit alvo. fa conto. diamo che. etc. 
5 2. Frequenter est res ti mar.:, stimare. Cic. 6. 
Perr. 7. 1 3. Si denariis quadringentis i;upidinem 
ilium pulasset. Id f*. Att.it. ad /In. Quum unum 
te pluris. quam omnes illos, putem. Id. Plane. 
4. 11. Magni putare honores. Ovid. 10. Mel. 
618. tanlique putat r.onnubta nostra. Cat ull. 23. 
25. Parvi putare a liquid. ^ 3. Uinc latio ri sensu 
est c\islimare, judicare: et usurpatur — a) Gum 
pr:rpo*. in et Ablat. Salt. Cat. 43. extr. Natura 



— 980 - 

ferot, vehemens, maau prornptus erat; maiimuru 
bonum in celeritate putabat. Ter. Heaut. 1. 1. 
4. Tamen vel virtus tua me vel viciaitas, Quod 
ego in propinqua parte amicitiae puto, Facit ut 
etc. Cic. Pis. 19. 44. In fortuna quadara est ilia 
mors, non in pcena putanda. Id. pro leg. Manil. 
13. 37. Quern enim possumus imper.-uorera aliquo 
in numero putare, etc.? — b) Gum prspos. 
pra. Cic. Rose. Am. 46. 135. Videtis, ut omnes 
despiciat, ut bominem prae se nerainem putet. 
— c) Cum prspos. supra. Cic. 2. If at. D. 13. 
34. Ratio recta cgnstaosque, qua; supra homioem 
puianda Deoque trjbuenda. — d) Cum pr;epos. 
pro. Cic. 11. Phil. 1!. 27. Si ad nos nihil re- 
ferretur de Dolabella persequendo, tamen ego 
pro decreto putarem. et ibid.o. It. Bestia consu- 
latum in Brutl locum se petere profitetur. Quam 
absurdum autem, qui prastor fieri non potuerit, 
eum petere coasulatum! m'si forte daranatiooem 
pro prcetura putat. sett, is ia petitione praetura 
de ambitu accusatus et daranatus fuerat. Matius, 
et Trebat. ad Cic. post Ep. 15. I. 9. ad Alt. 
in /In. Hoc pro certo putamus. Cic. Divin. in 
Q. Caecil. 7. 24. Contemnere aliquem, ac pro ai- 
bilo putare. — e) Cum duplici Accus. Ter. A- 
delph. 1.2. 19. Qui nisi quod ipse fecit, oil rectum 
putat. Horat. 2. Ep. 1. 167. Sed turpem putat 
inscite metuitque liturara. et ibid. 1. 84. Vel quia 
turpe putant parere tninoribus, et, quae Imberbes 
didicere, seaes perdeoda fateri, Adde eumd. I. 
Sat. 10. 21. et 2. ibid. 7. 4. f 4. Est etiara 
cogitare, attente considerare, pensare, conside- 
rare. Cic. Plane. 4. 10. In quo primum iliud de- 
bes putare, comitiis, prsesertim sediliciis, studiurn 
esse populi, non judicium. Ter. Eun. 4. 2.4. Uum 
hajc puto, praHerii iraprudens villam. Vira. 6. 
.En. 332. Multa putans, sortemque animo mise- 
ratus iniquam. — Putare arguments cum aliquo, 
est disputare, rem eiamiaare, perquirere. Plaut. 
Amph. 2. 1. 45. Quo id, malum, pacto potest 
(nam mecum argumeatis puta) (ieri, nunc uti 
tu hie sis. et do mi? discorriamola un pjco se- 
riarnente. <f 5. Ssepe est opinari, existimare, 
coDjicere^ slin\are , pensare, aver opinio ne , 
vofis^o), ohjtat. Gell. 6. 5. Verbum ipsum puto, 
quod declarand3? sententi* causa dicimus, non 
signal profecto aiiud, quam id agere nos in re 
dubia ob^curaque, ut decisis amputatisque l'dlsis 
opinionibus, quod videalur esse verum et inte- 
grum et incorruptum, retineamas. — a) Gni- 
versim. Ter. Andr. 5. 5. 1. Aliquis forsan rite 
putet non putare hoc verum. Id. ibid. I. 1. 114. 
Recte putas. Id. Phorm. 4. 5. 6. Rem ipsam pu- 
tasti. hai toccato il punto: hai trovato il vera. 
et Cretius ad Cic. H. Fam . 2. In tbeairum 
Mortensius intioiit, puto, ut suum gaudium gau- 
der.;mus. Cic. i. Off. 23. 81. Nee committer.:, 
ut aliquando dic-indum sit, non puta ram. ouV 
av wc>Ti». (Adde Senec. 2. Ira 31. : et fat. 
Max. 7. 2. n. 2.) Id. 4. Acad. (2. pr.) 18. 56. 
Ut quos nurnquam pulassr-inus a nobis in ter nose i 
posse, etc. Id. Amic. 2. 6. Atilius, quia p.-.i.lens 
esse in jure civili pulabatur. Id. 0. Alt. I. Noli 
putare, me quicquam maluisse, quam etc. ('res. 
2. B. C. 31. Illos etiam iniquo loco dimicandum 
putare. Cic. 3. Or at. 44. 173. Versus enim ve- 
teres nobis esse adhibendos putaverunt. Id. pro 
leg. Manil. 1. I. Omne meum tempus amico- 
rum temporibus tra/:smittendum putavi. Id. 1. 
Cat. 7. 17. Quo animo tibi hoc ferendum putas? 
Laberius apud ,Yon. p. 208. 19. Merc, fjtrum 
tu hunc gruem Balearicum, an hominem putas 
esse? Ovid. Retried, am. 243. .\ec satis esse puta 
diwedere: lentus abesto. — b) Putes, putaies, 
crederesti. diresti, diceres. Ooid. 11. Met. 113. 
demptum tenet arbore pomum: Hesperidas do- 
nasse putes. Id. 5. Trist. 10. 5. S^are putes: adeo 
procedunl tempo ra larde. Id. Her aid. 11. 85. 
Vagitus dedit ille miser: sensisse pu tares. Petron. 
Satyr. 22. ad /In. Ut putares hoc convenisse. 
— c) Puto sermoni interjicitur, ut opinor, cre- 
do. Propert. 2. 20. 17. Sed tibi subsidium del- 
phiuum cucrere vidi, Qui, puto, Arioniam vexerat 
ante lyram. Martial. I. 100. Atque intra, puto, 
soplimas calendas; Seneca Ep 92. Puto. inter 



PUTREFACIO 



me teque convenit, eiterna corpori acquiri, corpus 

in bonorem animi coli. — Nonnumquam et tunc 
dicitur, quum res certo ita esse creditur. Ovid. 
3. Amor. t. 7. Venit odoratos Eiegeia neia ca- 
pillos: Et, puto, pes illi longior alter erat. et ibid. 
11. 24. Hac amor, hac odium: sed, puto, vtneit 
amor. — Iaservit ironise. Id. ibid. 7. 2. At, puto, 
non votis s*?pe petita meis. — Et prolepsi. Id. 
de nuce 57. Sed, puto, magna mei est operoso 
cura colono. Invenias, qui det nil mihi praeter 
humum. et i.Pont.2.43. At, puto, quum requies 
medicinaque publica curae, Somnus adest, solitis 
nox venit orba mails. Somnia me terrent, etc. 
Adde eumd. 3. Met.266., 11. ibid. 425. et 3. Fast. 
493. — d] Ut puto K ut mihi videtur. Sueton. 
Pesp. 23. extr. Ut puto, deus fio. Ovid. I. Art. 
am. 370. Ut puto, non poteris ipsa referre vicem. 
— e! Ellipsis est in illo Cic. 15. Fam. 20. Ora- 
torem meum (sic enim inscripsi) Sabino tuo coax- 
rnendavi. Nalio me homiuis impulit, ut ei recte 
putarem. ft. e. recte cornmeadari crederem. — 
Hinc 

Puta, secunda persona n. sing, priesentis im- 
perativi verbi puto, qua vulgus utitur adverbia- 
liter, pro scilicet, exempli gratia, etc. per esem- 
pio, verbi grazia. - a) Puta interseritur. Pom- 
pon. Dig. 28. 5. 23. Si ille, puta, consul factus 
fuerit. Adda ibid. 7. 8. 12. et 9. 2. 27.; et Pers. 
allalum sub c. — 6) Ut puta frequenter usur- 
patur. Cels. 5. 26. Ut, puta, in fronte. Colu-m. 
5. R. R. 2. 4. Sin autem cuneatus ager fuerit, 
ut puta longus pedes ceotum, etc. Seneca 2. 
Qucest. nat. 2. Ilia constat aut nexu aut acer- 
vatione, ut, puta, funis, frumentum, navis. Adde 
Aucl. Priap. allatum sub c; et Dig. 18. 1. 9. 
— c) Secundam syllabam corripit, quamrjs ver- 
bum sit, quia usu in verum adverbium transiit: 
quod et Priscian. to. p. 1007. Putsch,, et Serv. 
ad Virg. 2. .En. 651. observarunt. Auct. Priap. 
38. Ut Phrebo, puta, lilioque Pbcebi. Pers. 4. 9. 
Hoc, puta, non justum est, illud male, rectius 
istud. Ita leg. Priscian., alii puto. Corripuerunt 
etiam Ennius et Pacuvius, teste •S'ert'. loc. cit. 
PCTOR, oris, m. 3. puzza, puzzore, SuswSt'o, 
foetor, malus odor. Varro 5. L. L. 25. Mull. 
Puteoli a p ii tore, quod putidus odor ibi sape ex 
sulphure et alumine. Calo R. R. 157. Ea omnem. 
putorem adimet. Adde Zucret. 6. 1101.; Stat. 
4. Silv. 3. 86.; Apul. 4. Mel.; Marcell. Empir. 
c. 27. p. 126. ed. Aid.; et Veget. 2. Veterirt. 
4 *- 2. — la plus. num. Arnob. 7. 16. Sint illls 
putores in voluptate. V. Seivii loc. cit. ia ME- 
PHITIS. 

PUTRAMHX, mis, n. 3. collectio rerum pu- 
Iriurri, pufredo. Est Cypriani in lib. de Laps, ii.. 
PUT RE DO, Inis, l*. 3. pu tr e dt n e, ■ uxftpoDj;, cor- 
ruptio, putror. Ovid. f. Pont. 1. 69. Estur ut 
occulta vitiata putredine navis. Alii rectius teg. 
titredine- Apul. 9. Met. Cervix cariosa vulnerum 
putredine. Prudent. 9. Cathemer. 31. Viscerum 
putnniines abluantur. Adde Veqet. 2. Veierin. 
ii. 2. * 

pf; r r fi n (ji, us. r. p u tri d u l us. 

PlTRiiFAClO, fScis, feci, factum, fa cere, a. 3. 
(putris et facto). Part. Putre factus et Putre fa- 
ciendus. — Pute factus pro putre factus est Pru- 
dent. 10. nasi arep. 1035. — Putrefacere est pu- 
tre rn face re, corrumpere, putrefare, guustare, 
ay t K(o. — a) Acliva forma. Colum. 3. /£. R. 12. 

1. Humor putrefacit deposita semina. IAv. 21. 
37. ArJentia saia infuso aceto putrefaciunt. Piin. 
29. Hist. nat. %. 28. i90>. Slelliooem in oleo pu- 
trefaciunt. — b) Part. Liv. H. 3. a med. Nu- 
datum tectum patcre imbribiu putrefacicndtira. 
Lucret. 2. H9S. Rt la in en h.x-c quum sunt quasi 
putrefacta per imbres, Vermiculos pa Hunt. Varro 

2. R. R. 5. 5. Ex hoc bove pulrefacto nasci dul- 
cissimas apes mellis matres. Ooid. 15. Met. 389. 
Sunt, qui, quum clauso puirefacla est spina se- 
pulcro, Mutari credant humanas angue medullas, 
Piin. 29. Hist. nat. 6. :»8. (12()i. Fit collyriura 
ex vipera in ulla putrefacta.— c> Patrefio pass. 
anom, Pallad. i. R. R. 33. Humor hoc pnesta- 
bit, ut si qua insunt spinarum semina, putreliant. 
Id. 10. ibid. 9. Lupin us ubi c rev erit, vertilur 



PUTREFACTIO 

Tomere, at putreflit excisus. Tneod. Priscian. 
i. 4. p. 291. retro ed. <</<*. VesperliUones in vai 

cum cedria infundai, quamdiu illo tempore pu- 
trefied poiiiat. 

pOtrEFACTIO, «nis, f. 3. putrefazione, cor- 
ruptio. j4ugu$tin. Ep. 147. n. 5. Vulnerum pu- 
trefactione etiam dolorem perdidimui, quo solet 
medicus implorari. Ccel. Aurel, 3. Tard. 4. n. 
52. Pratterea oris fastor agrotantes afficit cum 
gingifarum putrefactione et defluxione. 

PUTREFACTUS, a, uiq. V. PUTREFACIO 
sub b. 

PUTRfiFlO, fis, factus sum, fieri, pais. anom. 
marcire, putre far si, orinouai, putrii (io, putretco. 
V. PUTREFACIO sub c. 

PtJTREO, es, ere, a. 2. putridus sum, essere 
putrido, oijiroiiat. 

I.) Proprie. Pacuvius apud Non. p. 159, 19. 
Merc. Annis et state hoc corpus putret. Accius 
ibid. Exsangue est mihi corpus, atque annis pj- 
tret. Plant. Most. 1. 2. 67. Hac tigna humide 
put rent. Alii vero rectius leg. putent. 

II.) Translate. Pers. 5. 57. nunc alea deco- 
quit: ille in Venerem putret. Alii leg. eat putris. 
K PUTEO. 

pOtRBSCMLIS, e, adject, idem ac pulribilis. 
Hieronym. in Job 17. Adam corruptione factus 
putrescibilis. 

PIJTRSSCO, is, ere, n. iocboat. 3. (putris). 
Part. Putrescens I. — Putresco est idem ac pu- 
tris Geri incipio, putridus fio, putrefarsi, mar- 
cire) iri&oftati. 

I.; Proprie. Varro 2. R. R. 5. 16. de vaccis. 
Lapides substernendi, ne ungula putrescaat. Ctc. 

I. Tusc. 43. 102.; et Vol. Max. 6. 2, ester. Theo- 
dori quidem nibii interest, humi ne, an sublime 
putrescat. At Orellius in Cic. loc. cit. legit pu- 
tescat. If or at. 2. Sat. 3. 119. Cui stragula vestis, 
Blattarum ac tinearum epula, putrescat in area. 
Al. putescat. Plin. 31. Hist nat. 9. 45. (101). 
Denies non erodi, nee putrescere, si etc. Id. 35. 
ibid. 15. 52. (189). Strongyle putrescentia ulce- 
rum compescit. Colum. 11. R. R. 2, 6t. Multi 
etiam, si pluvius est status caii, pampiais vitem 
Bpoliant, ut percoqui fructus possiat, ncc putre- 
scere irabribus. Pallad. 3. R. R. 25. 15. Felle 
si langantur cacumina, (mains) non putrescit. 
Prudent. 4. ittpl ozt%). 131. Putrescentes medullas 
tenuat tab id us humor. Ccel. Aurel. 4. Tard. 3. 
n.~VJ. Putrescens vena. 

II,) Translate de terra dicitur, qua facile sol- 
vitur et lit fiaccida, mollis, licet minime puteai: 
V. PUTRIS II. Colum. 2. R. R. 11. 3. (10. 26. 
Schneid.' 1 . Locum, in quo Medicara .proximo vere 
saiurus us, proscindito circa Calendas OctobrU, 
et eum tota faieme putrescere sioito. Id. 3. ibid. 

II. 7. Quis enim vel mediocris agricola nesctat, 
etiam durissimum tophum vel carbunculum, si- 
raul atque sunt confraeti-, lempestatibus et gelu, 
noc minus aestivis putrescere caloribus ac resolvi? 
el 11. ibid. 3. 56. Ex Calendis Novembribus pro- 
scindi solum debet, ut hiemis frigoribus et geli- 
cidiis putrescat. 

Pl'TRlBlLIS, e, adject, qui putrescere potest. 
Paulin. Nolan. Ep. 8. >al. SO.) n. 6. Imagines 
nostras non in tabuiis putribilibus, neque ceris 
IiquentibuS pin lit. Augustin. 21. Civ. O. 7. Ut 
carbones imputribiles de putribilibus tiaot. 

PUTRlCAVUS, a, urn, adject, putrodine, aut 
carie exesus. Lucret. 2. 860. Mollia, lenta, fra- 
gosa, putricava, corpore raro. Alii rectius leg. 
Molli lenta, fragosa putri, cava corpore raro. 

PUTRlDULUS, a, urn, adject, deminut. putridi. 
Translate. Ammian. 22. 16. a med. Didymus 
Chalcenterus Tullium reprebendit, ut immania 
frementein leonem putridulis vocibus canus ca- 
tulus loDgius circumtatrans. Alii leg. putredulis. 

PUTRIDUS, a, urn, adject, putrefatto, marcio, 
oairpiaJSijC) putris, pulrefactus, corruptus. 

I.) Proprie. Cic. Pis. 1.1. Non enim nos 
color iste servilis, non pilosa gen*, non denies 
putridi deceperunt. Plin. 23. Hist. nat. 4. 45. 
(88 >. Si quid in nucleo putridi fuerit. At Sillig. 
leg. putidi. Seneca Ep. 58. sub fin. .Edificium 
pulridum et ruens. 



— 981 — 

II.) Translate est Qaccidus, mollis, solutus. Ca- 
tail. 63. 347. Putridaque iaflrrais variabunt pe- 
ctora palmis. Plin. 19. Hist. nat. 8. 47. (161). 
In putridis «t calidis maxime locis cuminum se- 
rendum. At Sillig. leg. putribus. 

pOtrILAGO, Inis, f. 3. Non. p. 21. 23. Merc. 
Caries eit vetustas, putrilago, unde ca rice urn ve- 
teres dixerunt. 

PUTRlMORDAX, acis, adject, oran. gen. cnjtfii- 
SaKTiC) qui r es putridas mordet. V. Boethii lac. 
cit. in OSSIGENIUS, 

PUTRIS, e, et puter, tris, tre, adject. Caret 
gradibus Comparalivi et Superlativi. — Est autem 
Oaccidus, marcens, putrefactus, putridus; a pufeo; 
et dici proprie videlur de iis, qua resoluta, et a 
natural! statu dejecta putorem eraittunt, jijjttoj, 
cctjtpo'5, eu'poiscj (It. fracido, putrefatto, marcio, 
guasto ; Fr. pourrt, gate, puant, corrumpu; 
Uiep. pudrt'do, gastado, corrompido; Germ, faul, 
morsch; slinkend; Angl. putrid, rotten, putre- 
fied, fetid, filthy, nasty, nauseous). 

I.) Proprie. Varro 1. R. R. H. 4. Paius puter 
eveitilur. Propert. 2. 19. 43. Putris et in vacua 
requiescit navis arena. Ovid, t. Past. 370. fer- 
vent exaraina putri De bove. ei 15. Met. 365. de 
putri viscere passim Florilega nascuotur- apes, et 
7. ibid. 585. putria motis Poma cadunt ramis. 
Cels. 5, 26. n. 33. Si ulcus raagis putre est. Ju- 
venal. 13. 95. Et pbtbisis, et vomica put res. Sil. 
It. 13. 487. cadavers putri liquentia labo. Curt. 
9. 3. 10. Corpora cicatricibus putria. f'al. Max. 
6. 0. n. 5. extern. Putres arlus, et tabido cruore 
mananiia membra. Martial. 3. 77. putri c;epa$ 
hslece natantes. 

II, 1 Translate et saepe de iis dicitur, quae fa- 
cile solubilia suut, vel soluta, fiaccida, mollia, li- 
cet minime puteaot. — a) De terra et similibus: 
V. PUTRESCO II. Vvra. 1. G. 44. Zephyro pu- 
tris se glieba resolvit. h. e. aere, sole et imbribus 
scluta, qu?e antea gelu adstricta fuerat. Propert. 
4. 3. 39. Qua? tellus sit Jenta gelu, qua putris 
ab aestu. h. e. sicca et arida. Similiter Stat. 4. 
Theb. 728. de siccitate. tellus sole et pulvere pu- 
tris Exhalat calidam nubem. Eadem ratione pu- 
irem arenam, aridam nempe, et minime coh<e- 
rentem, atijue adeo sterilem, dixere. Id. 4. Silv. 
3. 126 ; et Lucan. 8. 83u. Sic Stat. 6. Tfieb. 
234. putres ciueres. ef Plin, 10. Ep. -48. Lapis 
gracilis et putris. h. e. friabili;. Alia ratione Co- 
lum. 2. 7i. R. 2. 5. Ager pinguis ac putris. h. 
e. qui modico liumore snadet, et facilis culture 
est. Id. 2. ibid. 10. -l±. Solum pufre ac solu- 
tum. cui opponitur dens urn. Virg. 8. .iBn. 5!»6. 
Quadrupedante putrem sonitu quatit ungula cam- 
pum. Id. 1. G. 215. putres sulci, h, e. imbri- 
bus et cultione probe mace rati ac molles. et ibid. 
302. putres concrescere fungos. h. e. qui ex pu- 
tri teira exsislunt, et qui facile putrescant. Ho- 
1 at. 1. Ep. if). \'j. fan um putre Vacuna. h. e. 
vetustate disso latum, et semirutum. Lucan. 7. 
4U3. Stat tectis jiiitiis avilis, la nuilos ruitura 
domus. Petron. Satyr. 136. Fracla est nutria 
sella. Martial, it, lul. Triia quidem nobis tog u la 
est, viliuque, putrisque. — 6 1 De humanU cor- 
poris parlibus. Translate. Horat. Epod. 8. 7. 
mamm;f putres. Equina quales ubera. h, e. fiac- 
cida et decidu*. Id. 1. Od. 36. 17. omnes in 
Damalin putres Deponent oculos. h. e. vino et 
libidine marcerites. Pers. 5. 57. hunc alea de- 
coquit: ille in Venerem est putris. V. PI; I'RKO 
II. Propert. 4. 5. 67. Atque animam in tegetes 
putrem exsputare paternas. h. e. senilim, quasl- 
que corruplain. Sic Pacuvius apud .Von. p. 159. 
IS). Merc. Annis et .i-tate hoc corpus putret. 

PLTKOR, oris, in. 3. putredo. Lucret. 2. 872, 
putrorem quum sibi nacta est Inti'inpestiv is ex 
imbribus humida tellus. ei ibid. 920. vermesque 
effervere, terrain Intern pestiv us quam ptitror ce- 
pil ob inibres. A mob. 5. I i. Ne putiore cor- 
pus dissolveretur. 

PUTROSUS et 

PUTR L'OSL'S, a, urn, adject, putrore, seu pu- 
tore plenus, ut Putruosum ulcus, Civl. Aurel. 
2. Tard. 14. ante med. Et Id. ibid. Sordes si 
fuerit putrosa, quam Grasci SuowStjv appellant, etc- 



PYCTALIS 

PCTUS, a, urn, adject Sup. Putissirnum, — 
Putus est purgatus, purus, paro, xaS'apo'f- Paul. 
Diac. p. 216. 8. Mull. Putus antiqui dicebant 
pro puro: unde putata vites et arbores, quod de- 
cisis impedimentti remanerent pura. f'arro 6. 
L. L. 63. Mull. Putare valet purura facere. Id«o 
antiqui purum, putum appellarunt: ideoputator, 
quod arbores puras facit. 

I.) Proprie. — a) Absolute. Varro 2. R. R. 2. 
10, Sole exorto puto, propellunt. Alii leg. puro: 
alii censent puto esse verbum interjectum, utopt- 
nor, etc. V. PUTO II. 5. c. Lucret. 4. 1068. Nunc 
certe puta est sanis magis inde voluptas. Alii 
leg. pura. Cic. 2. Ail, 9. Quam bonam meU pu- 
tisaimis orationibus gratiam retulerit. — b) Jon- 
gitur cum purus, et puiissimum s'mcerissimum- 
que sigDificat, puro e pretto. Alfenus apud Gelt. 
6. 5. In fesdere, quod inter populum R. et Car- 
tha'ginienses factum est, script am invenitur, at 
Carthagioienses quotquot annis populo R. darent 
certum pondus argenti puri puti. Varro apud 
Non. p. 27. 28. Merc. Amicuia pura put*. 

II.) Translate. .FYaut. Pseud. 4. 2. 31. Poiy- 
machoeroplacides purus putus est ipsus. h. e. va- 
rus gerraanus: ipsus omniao est, non alius pror- 
sus, non suppositious, et ibid. 7. 103. Purus pu- 
tus hie sycophanta est. Varro apud Non. p. 27. 
24. Merc. Mea igitur hecatombe pura ac puta. 

PUT US, i, m. 2. De etymo V. in PUTILLCS. 
— Putus est vulgi vocabulum, quo puer signifi- 
calur: Cf. putto Italorum. Virg. Catal. 9. 2. Dis- 
peream nisi me perdidit iste putus. Sin autem 
pracepta vetant me dicere, saue Nondlcamjsed 
me perdidit iste puer. Gloss. Philox. Puti, uixpoL 
Putus, ptutpde. 

PUVIKE ferire est. Sic Paul. Diac. p. 244. 
12. Mull, ad explicandam vocem terripuvium, 
b. e. tripudiuin. Ctc. 2. Divinat, 34. 72. terrt' 
pavium a paviendo dicit, sed u pro a, pra-ctpue 
in compositis, usurpatur, 

puxis. v. pyxis. 



PY 



PYC.NITIS, Idis, f. 3. ituxv'tj;, verbascum, 
berba: a ttiicvios densus, spissus, quia adstringeli- 
di ■. im habef. Apul. Herb. 71. 

PYCNOCOMON. i, n. l. «uxvc'x3fiow, berba a- 
pud Plin. 26. 7/ist. nat. 8. 36. >57). eruca fo- 
liis crassioribus et acrioribus, radice rotunda, 
lutei colons, terrain olente, caule quadrangulo 
modico, tenui, (lore ocymi. Uecentioribus bola- 
nicis incognita est, teste Matthiolo. Dicta est a 
tC'jKvo^ densus et xourj coma. 

PYCNoMA. V. PYGNOMA. 

PYCNOSTYLOS. V. DI A STYLOS. — Dicitur 
etiam pycnottylon, n. g. Viiruv. 3. 3. 

PYCTA et pyctes, a, m. 1. kuxt^c, Graca ap- 
pellatione est idem qui pugit. 

I.j Proprie. Seneca 1. Controv. 3. a med. Hoc 
male mihi facit ille, qui aut alhleta, aut pyctes 
est. Plin. 7. /fist. nat. 47, 4W. (152). Consecra- 
tus est vivus sentiensque- Eulhymus pycta, sem- 
per Olympi.u victor et seinel victus. Pheedr. 4. 
24. Victoris laud em cuidam pycta ut scribe ret. 
Adde Tertull. anim. 46. et adv. Gnost. 6. V. 
PCGIL. — Quod pyctas ct jiugiles cater uarios 
distinpuit opt. not. Inscript. apud Gud. 106. 1., 
teste Burma im. ad Sueton. Aug. 45., qua est 
apud Or ell. 2530., ubi pugiles Lalini a Greeds 
distinguuntur, hoc signilicare videtur, pyctas 
fuisse, qui (jr;eco more piii^narent, pugiles, qui 
Romano. Disiinguit etiam Tertull. Jejun. 17. ad 
fm fiiagineatur pugiles ct pjctr Olympici.et ;Yuf. 
Tir. p 174. I'odiarius, pycta, pancratiastes, pugil. 

II.) Translate de gallis galijuaeeis ad pugna 
spectaculum in vie cm commidsis. Colum. S. R. 
ft. 2. 5. Kixosarum avium lanistw totum ple- 
r unique patnmnnium, pig n us alea-, victor galli- 
uaceus pjctes abstulit. V. LAN 1ST A. 

PYCTACtUM. V. P1TTACIUM. 

PYCTALIS, e. adject, ad pjctain pcrlinens. 



PYCT0MACHARIUS 

•Serums ad Pirg. 5. JEn. 373. Amyous, qui a 
Polluce victui est pyctali certamine. 

PYCTOMACHiRlUS, It, in. 2. idem qui py- 
eta : a irvxTo/ia^opat, pugilatu certo, Firmic. 8. 
Mathes. 8. 

PYELUS, i, m. 2. irusXoc, iabrum balneato- 
rium, in quo lavatur, solium. Flaut. Stick. 4. 
1. 62. Postta ibo lautum in pyelum. Sic Latn- 
fcinus et Salmas, legendum pro pilum recte pu- 
tirunt, atque ita edidit Bothe. Ipse Fleckeisen. 
legit puelum. 

pyga: r. pug a. 

PYGARGUS, i, m. 2. miyapyos, *} 1. Est ge- 
nus aquilae; a m/pj nat<«, ctune* et s'p'pc al- 
btw: Dam non tantum aaus ei albis vestilar plu- 
rnis, quod pluribus aquilis commune, sed tota 
Cauda, pennas habet albicaotes, Plin, 10. Hist. 
nat. 3. 3. (6). Secundi generis pygargus in op- 
pidis mansitat et in campis, albicante Cauda. 
•J 2. Est et caprs *ilve*tris genus, quod ab al- 
bis clunium pills idem nomen adeptum est. Plin. 
8. Mist. nat. 53. 79. :'214). Sunt et damae nee 
pygargi, et strepsicerotes, multaque alia band 
dissimilia. Juvenal. 11. 138. apud quem Sumine 
cum magno lepus, atque aper, et pygargus, Et 
Scyfhicae volucres. V. RETRIOR. 
PYGMCUS, vel 

PS'GlSlACUS, a, urn, adject, qui ad nates per- 
tinet : a m/pj nates, vel wuyi^ta nates ferio. Pe- 
tron. Satyr, 140. Non distulit puellam inyitare 
ad pygiaca sacra. Alii leg. pygisiaca. h. e. ad 
concubilum, qui Venus pendula dicitur. -V. PEN- 
DULCS. 

PYGME, es, f. 1. TruTfATj, certamen gymnicuro, 
qui et pugilatus Latine dicitur. Inscript., qua 
pertinet ad IV. a Chr. n. saeculum, apud Fa- 
brett. p. 100. n. 226. et apud Of ell, 2688., quam 
Tide in PAMMACIIL'M. 

PYGNOMA, atis, n. 3. icuMtaua. Diomed. 3. 
p. 473. Putsch. Tribrachys, tribrevis, teuthasius. 
quem quidam brachysyllabum, alii triorcheon, 
nonnulH pygmona, plerique chorium nuncupant. 
Sic Ccesius Bassus p. 2666. pygmona; at Mar. 
Ficlorin. J. p. £487. pygnomus. Cf. Diomed. 
p. 431., Schol. Hephcest. p. 131. ed! Vestph. et 
fragm. Amhros. p. 254. ed. Tfauck. Yerum esse 
videtur ituxvtoucty quo nomine de multitudine si- 
miiium sonorum usus est Plato 7. ret publ. p. 
631. : sed Lalini grammalicl Grsecum nomen 
corruperuot. Haec Keil. ad Mar. Fictorin, loc. 
cit. 

PYLORUS, i, m. 2. fruXtuprig, piloro. meatus 
inferior ventriculi. Ca?l. Aurel. 2. Tori. 1. Py- 
loro paralysi vitiato, cibus nulla digestione mu- 
tatur, sed tamquam per infuodibulum ad infe- 
riora descendit. Adde eumd. 4. ibid. 6. 

PYRA, ae. f. 1. pira, rogo, ?rupa, ignis rogi, 
veT strues Iignorum ad cremanda cadavera : a 
irCp ignis, Servius ad Virg, ll.JS-n. 185. Pyra 
est Iignorum congeries. Rogas, quurn jam ardere 
creperit, "dicitur. Birstum ve*ro jam eiustum ro- 
catur. Quem ordinem lervat poeta dicens, Con- 
alHuere pyras. Item, Subjectlsque ignibus atris 
ter circum accensos decurrere rogos. Item post- 
ea, Seraustaque servant busta. Haec Servius, cu- 
jus tamen observatio perpetua non est: dicitur 
enim pyra et de rogo accenio. Auct. B. Afr. 
91. Maximam in medio foro pyram construierst. 
Ovid. lb. 38. Quem vetus accensa separat ira 
pyra. Adde eumd. 2. Past. 531. — NB. De 
noraloe propr. P. ONOM. 

PYRALIS, is, vel rectiut Idis, f. 3. supaXic, 
p&rvum animal pennatum, al. pyraustes, magni- 
tudine musca, ei igne proveniens: o'nro tou m>- 
pcc. Plin. 11. Hist. nat. 36. 42. (119). ei Arist. 
Siquidem in Cypri srariis fornacibus et medio 
igni majoris muse* magnitudlois volat penna- 
tum quadrupes: appcllatur pyralis, a quibusdam 
pyTausta. Quamdiu est in igni, tivit; quum erasit 
paullo longiore rolatu, eraoritur. H*c Plin. 

PfRAMlDAUS, e, adject, in pyramidls rao- 
dum formatus. Boeth. 2, Arithm. 4. sub init. 
De solidis, id est de cubicis, et spbsericis, vel 
pyramidis (lege pyramldallbus), laterculis etiam, 
vel etc. Sic cl. Purlanetto in Append. At ci. 



— 982 — 

Ouicherat. rectiua legendum conjecit pyramidi- 
cis, Gr. irupa^iStxoc. 

P^RAMlDATDS, a, urn, adject. ffupap-tSwro?, 
irupap.t5oet$i7c, factus in forma m pyramidis. Cic, 
1. Nat. D. 24. 66. Esse eorpuscuia quadara lae- 
via, alia aspera, rotunda alia, partim autem an- 
gulata, et qua'dam pyramidata, cur?ata quiedam, 
et quasi adunca. Quaedam eieraplaria omittunt 
ba?c verba, et qucedain pyramidata. 

PfRAMlDlCUS, a, urn, adject. V. PYRAMI- 
DALIS. 

PfRAMIS, Idis, f. 3. mpauic., piramide. 

I.) Proprie est moles, qus'ei basl lata paulla- 
tim in acutum fastigium desiDit: a TtCp ignis, 
quia ejus figurara imitatur, ut ha bet Ammian. 
22. 15. ad jin. Etymol. vero M. et Steph. Byz. 
deducuot a uopoc triticum, quia nempe rex Pba- 
rao, Josephi monitu, undique congestum triticum 
in pyramidibus conservaverit: sed Zotgce } alio- 
rumque potius genteatia amplectenda videtur, 
quam reftrt fpagnerus ad Ammiar.. loc. cit., 

scilicet vocem esse ex Uebr. et Arab. ™ ' rum 

emiouit, prsefixo ^Egyptio articulo pi, a Graecis 
deinde in iri* converso, et Graeca terminaiione 
te addita, ita ut wusaptig significct domum altam 
et seternam, qiiif; sepulcti loco fuerit regibus, quos 
cum Plin. 36. Mist. nat. 12. 16.(75). recte diieris 
tantce vanitatis auctores. Y. plura hue pertinen- 
tia apud Ore.ll. ad Phi/on, Byz. lib. de VII. 
orbis spectac. p. 80. Cic. 2. Nat. D. 18. 47. 
Conum tibi ais, et cylindrum, et pyramidem pul- 
criorem, quam sphseram, videri. — Hujusmodi 
moles in ^Egypto usitatae fuerunt. Erant quadran- 
gulares, ab imo !alissim*e, et assurgebant ultra 
omnem omnino altitudinem, quae humanis ma- 
nibus coofici potest. Ilioc inter septera orbis mi- 
r&cula recensentur. Excogitatae priraum a regi- 
bus fuerunt, ne pecuniam successcribus, aut <t- 
mulis insidianlibus prasberent. aut ne plebs esset 
otiosa. Multa de bis Plin. 36. c. 12. Martial. 
Spectac. 1. Barbara pyraraidum silcat miracula 
Memphis. Adde Propert. 3. 1. 55.; Melam 1. 
9.; Lucan. 9. 155.; et Tac. 2. Ann. 61. — 
Servius ad Virg. 11. /En, 849. Apud majorei, 
nobiles aut sub montibus altis, aut in ipsis mon- 
tibus sepeliebaatur; inde natura est, ut super 
cadavera aut pyramides fierent, aut ingeotes col- 
locarentur columoae. 

II.) Translate. ^ 1 . Ejt to oi'Soccv ap'p'jinKov. 
Auct. Priap. 64. Libidinoso tenta pyramis nervo. 
^ 2, Est etiam idem ac germen rosae, quod et 
calathus, et papilla, et obeliscus, et Italice boc- 
ciuolo, bottone dicitur. Auct. epigr. in Anthol- 
Lat. T.i. p. 701. Burmann. una dies ostendit 
tpicula florum, Altera pyramidas nodo majore 
tumentes, Tertia jam calalhos, totum tux quarta 
peregit Floris opus. 

PfRAUSTES et pyrausta, at, m. 1. TrupxuotTjc, 
insectum, de quo P. in PYRALIS. 

PYREN, 6nis, f. 3. ffuprjv, genus gemmae. Plin. 
37. Mist. nat. 11. 73. (188). Pyren ab olica? nu- 
cleo dicta est (Grasce enim jrupjjv nudeinn si- 
gnificat;: buic atiquando inesse piscium spina* 
videntor. 
PtRETHRON vel 

PTrETHRUM, i, n. 2 irupa&pov, herba, quam 
alii saiirarem rocant, alii draconem, foliii et 
caule dauco silvestri et fajniculo similibus, tio- 
guam adurens et mordicane. Ejus folia in ace- 
tariis probantur, radice utuntur pigoientarii. 
Plin. 28. Mitt. nat. 9. 42. (151).; Scribon. Com- 
pos. 9. 55. etc.; Cels. 5. 4. etc.; et Apic. 4. 5. 
et 7. 5. Ovid. 2. Art. am. 418. Tritaque in an- 
noso Oava pyretbra mero. 

PYREUM, i, n. 2. irCpuov, sacrarium Vestas. 
Catiiod. 10. Hist. Eccl. 30. Pyrea, id est focum 
eorura, seu Vestam destruxit. Pyrea namque pa- 
gani vocant templa, in quibus ignem servant. 

PYRGIS. is, f. 3. nomen herbee, quae et lin- 
gua canis, et cynoglosson dicitur. Apul. Berb. 
96- 

PYRgOOlInICES, as, et it, m.i.et 3. IIup- 
-yxuroXtvt'icTjc, nomen militis gloriosi apud Plaut. 
Mil. glor. 1. 1. 56. et 4. 2. 9. • iruryos turn. 



PYROPUS 

wc'Xtc. urb$ et vixij victoria, h, e. turrium et ur- 
bium victor. Sidon. 1. Pp. 9. ad fin. Yolo pa- 
ginam glorioso, idest quasi Thrasoniano , fine 
conclude™, Plautini Pyrgopolinicis imitator. 

PYRGUS, i, m. 2. a v. Graeca ttupyoc turris, 
est genus vaiis cavitate sessili, quo conjecti tali 
agitaotur, aotequam in alveolum emittantur : ita 
dictus a turrieulic figura. Marat. 2. Sat. 7. 16. 
qui pro se tolleret, atque Mittcret in pyrgum 
talos. V. PHIMUS. Sidon. ». Ep. 12. a med. 
Hjc te tessera frequens eboratis resultatura pyr- 
gorum gradibus exspectat. — -Y2?. De nomine 
proprio V. ONOM. 

PYRlO, as, are, a. 1. catefacio, a nvpidoi fo- 
vea. Petron. f^agm. Tragur. 73. Burmann. In so- 
!io quod Trimalchioni pyriabatur. Alii aliter 
leg. 

PYRITES, as, m. 1. ^ 1. Est irufcTij; Xc'Sro?, 
lapis molaris, a «up igni$ ; quia plurimus ignii 
illi insit. vel quia aegerrime quidem ignem ac- 
cipit, lemel tamen acceptura diutissime conser- 
vat, vel quia igni resistit, ideoque focis idooeus 
est. Plin. 36. *t'st. nat. 19. 30. (137). Molarem 
quidam pyrilem vocant. quoniam plurimus sit 
iguis illi. *f 2. Item lapis quidam, a quo 3es 
conflatur. Plin. ibid % Sed est alius etiamnum 
pyrites, similitudine aeris. In Cypro eum reperi* 
ri volunl, metallis , qua? sunt circa Acaman- 
ta , unum argenteo colore, alterum aureo, etc. 
^ 3. Item lapis ille, quem nos igniarium dici- 
mus, quidam etiam vivum silicem vocant, qui 
percussus ferreo iostrurnento, vel altero lapide 
scintillas edit; a rrup ignis, quia plurimum ha- 
bet ignis, pietra focaja. Plin. ibid. (138). % 4. 
Denlque gemma eadem, quse pyritis: de qua in 
voce sequenti. Priscian. Perieg. 987. Nee non 
pyrites, digitoi qui strictus adurit. Hie licenter 
prima syllaba producilur. 

PYRlTIS, is, vel rtctius Idis, f. 3. 13 rcup;T«s 
Xi'~cc, gemma nigri colons. Plin. 37. Mist, nat, 
11. 72. .189). Pyritis nigra quidem est, sed at- 
trilu digitos adurit. 

PYROBOLARII, uruin, in. plur. 2. qui jrupo- 
jSdXom;, h. e. ignila tela, jaculantur: a rrCp ignis, 
et fiaXha jacio. Pirmic. 8. Mathes. 10. Sub si- 
dere Caniculas nascentur venatores, arenarii, py- 
roboiarii, et qui in populi conspectu cum feris 
per caveas pugnent. Ita iegit Beroaldus in no- 
tis ad Apul. 4. Met.; sed apud Finnic, loc. cit, 
deest vox pyrabolarii, nee ea quidem hie locum 
habet. 

PYR0C6RAX vel rectius pyrrhocorai, Scis, 
m. 3. jrupoxdpaf, avis alpina, nigro colore, ros- 
iro-luteo. Plin. 10. Mist. nat. 48. 68. (133). 

PYROlS vel Pyroeis, entis, in. 3. Ilupbatc, si- 
dus Martis, ita dictus ab igneo colore. Colum, 
10. /?. ^E. 290. Sic micat et rutilus Pyrois, et 
rore corusco etc. Adde Auson. Edyll. 18. 12.; 
Capell. 8- p. 287, — Alteram formam Pyroeis 
eibibet Apul. de Mundo. — Habet etiam Cic. 
2. Nat. D. 20. 53., sed Grsece. — Ceterum P. 
ONOM. 

PY'RO.Vf ANTlA, re, (. 1. Trupo/xavTSca, ignispi- 
cium. Isid. 8. Orig, 9. 10.; et adde loc. cit. in 
GPROMANTIA. 

PYflOMANTIS, is, m. 3. qui ei igne eventura 
praedicit. V. CRROVfANTIS. 

PYROMENUS, a, urn, adject, itvpioutvtic., inflam- 
malus, qui iadammatione, h. e. iXoywcej laborat: 
particip. pass, a rrupo'w accendo. Vox a Leiico 
expungenda; occurrit enim tantum in A'ot. Tir, 
p. 180. 

PYROPCBClLOS Lapis, n-upojrotxtXoj , genus 
lapidis igneis velut punctis distinctum: a izvp 
ignis et iroi'xtXo; varius, idem ac Syenites et 
Thebaicus lapis, nunc granito rosso. Plin. 36. 
llist. nat. 8. 13. (63). et ibid. 22. 43. (157). 

PYROPUS, i, m. 2. »rupw*de, miitura quatuor 
partium asris, el quinta auri. Sic dicitur^ quia 
babet uupe'e eoffcx, hoc est ignis faciem. Plin. 34. 
Mist. nat. 8. 20. (94), XX In uncias addilis auri 
scrupulls senis, prastenui pyropi bractea ignescit. 
Lucrtt. 2. 803. Nataque alias lit uti claro sit 
rubra (pluma columbarum) pyropo, Interdum 
etc. Ovid. 2. Met. 2. flsmmasque imitante py- 



PYROSACHNE 

ropo. Proper t. «. 10. 81. Pieta nee inducts f«r. 
gebat parina pyropo. 

PYROSACHNK, ei, f. 1. mjp^ £*— f ru t„ ; 
ita appellatus a RU p^ fr^icum et oyvtj alMmo. 
«m. 13. ZZ«t. n at. 91. 35. (114). FrutM, in 
quo nascitur granum Gnidium, quod aliqui liuura 
vocaot. Fruticem vero thymelaam, alii chame- 
laam, .alii pyrosachen, alii cnestron, alii caeoron. 
F. COCCUM et CNEOHON. ^%. vero diviaim 
legit. 

pyrOsAgrIos, n, m . 2. wpfc a w herba 

qua et citelidonia: Ha appellata a *opoc tnii- 
««m et aypto? agrestis. Ejus memia.it .4pu4. 
Herb. 73. 

PYRRUlCHA, «, et pyrrhlche, ei, f. 1. mo- 
retca, Tropps^rj, saltalio in armis, qua: Laceda- 
moniorum juventuti loco bellies exercitationis 
erat, ut Aristoxenui scrlpsit: apud quota quinto 
statim aetatis anno puari iacipiebant laltare ar- 
mati, accineate interim aliquo carmen urropvT;- 
{MiTtxov, ad cuius numeros motus componebant. 
Dicta est a Pyrrhicbo Cretense, ei urbe Cydone, 
qui primus Creteases sub armis saltare ad pyrrhi- 
cbii pedis sonum instituit Alii esse vocatam vo- 
lunt a Pyrrho Achillis filio, quem dicunt primum 
in turaulo patris sui arraatum honoris gratia sat- 
taviste. Plin. 7. Hist, nat. 56. 57. (204). Salta- 
tionera armatara Curetes docuere, pyrrhichen 
Pyrrbua, utrainque jo Creta. Cbi pyrrhichen a 
saltatione in armis distinguit, non quasi sit plane 
diversa sed quia rudior ilia a (Juretibus, ei arte 
a Pyrrbo, rel potius Pyrrhicho Cretense. Alii 
ita dishoguunt, ul pyrrhica fuerit equitum, sal- 
tatio armata peditmn. Unde Solin. li.de Creta. 
Pyrrho reperlore, equestres lurmas prima docuit 
lascivas vertigines implicare; ex qua discipltoa 
belbca rei ratio convaluit. Sueton. Cces. 39. Pyr- 
rbicham saltaverunt Asia Bitbyniaque principum 
liberi. Id. Ner. 12. Eihibuit item pyrrbichas 
quaadam e numero epheborum. ,/pu/. 11. Met. 
Pueri puellaque virenti Qotentes x (a tula, forma 
conspicui, veste nilidi, incessu gestuosl, Grscani- 
cam saltantes pyrrhicam, dispo«itis ordinationibus 
decoros ambitus ioerrabant, nunc in orbe rota- 
rum flexuosi, aunc in obliquam seriera connexi, 
et m quadrat! patorem cuneati, el in caterva 
discidium separati. Fronto f. ad Iff Cces (e- 
dente iterum ./. Maio) Ep. 4. Eoimvero omnia 
istac inter Gnrcos versus, Lalina ita scite alter- 
aata sunt a te et interposita, ut est ill* in pjr- 
rbicha versicolornm discursus, quum amicti cocco 
•Iii, aln iuteo, et oslro, et purpura alii aliique 
cohareota concursant. Adde Spartian. Hadrian. 
ll' ; JZ enl i an - p - 2413 ' Put* 1 *-; et Ammian. 
«<J'» - epi0r - ia - 4 ^hol. Lat. T. t. 

p.826. Acrmann. Feraineam raaribus nam confert 
pjrrhicha classem , Et veiut in morem militia 
arma movet. V. <:ATENOPLIUM. De pyrrhicho, 
multa habet docte disputala Vitc. Mus. Pio- 
Clem. T. 4. p. 57.— 70. ed. Medial. — Pyrrhi- 
che est etiarn ipsa-sallatrix. Inscript. aoud Mak. 
Mus. r e >. 302. 8., quae est apud Or ell. 2639. 
NAIDI COIMU VIHHAI KX NTMKRO FVRICHR ONE- 

simvs tOMvor etc. h. e. saltatrici in ludo pyr- 

PVRRinCHAliruS seu purrhichariu S , «, m . 
2. ituppi^iatijj, (1 ui arra«lus saltat. Ulp. Dig. AS. 
1J. 8. ad [in. Quod instituuntur venatorei, aut 
pyrrhicharii, aut in atiam quam votuptatem ge- 
sliculandi, vel aliter se morendi gratia. 

PYHRUrCMlOANAPyESTUS, Pes ea brevibus 
quatuor et longa, temporum sex. /Homed. 3. p. 
477. Putsch. r 

PYRRHICHISTA, a, m. 1. «upp lX «anj C( qui 
pyrrb.cham saltat. Voi a Lexico eipungenda: oc- 
curnt enim solummodo in Not. Tir. n 172 

PVRnriTrttfnc . ... ...r' "" 



— 983 — 



PYRRHlCHlrjS, a, ..m, adject.* WpVv t0C . Pyr- 
rhxchiu* pes, vel absolute pyrrhickiZs, est pes 
metneus constans ex duabus syllabis brevibus, 
ut /uror, age. Dictus est a pyrrhicha, quia hoc 
»ooo m,n tes sub armi8 per I(jdum utebantur 

Quintil tf. 4 . 80. ? Diomed. 3. p. 471. Putsch.; 
e Capell. o. p . 328. - Pyrrhichius versus, 
plunboi pyrrhichiis pedibus constans, decurrit 
quidem, st.>d quantum ceierilatis habet, lantum 



'gravitatis amittit: ut Hind Ter. Eun. 1. 1. 1. 
Quid igltur faclam? non earn, ne nunc quidem." 
Qmntti 9. 4. 140. AUud hujus carminis exem- 
plum V. apud Auson. Parental. 27. 

PYRRHlCHUS, a, um, adject, ad pyrrhicam sal- 
tauonera pertinent. Sidon. 9. Ep. 15. 7. Reao- 
netque miitus ilie pes celerrimus, Bene nuncu- 
pate quondam ab arte pyrrhica. 

pyrrhOcOrai. v. pyrocorax. 

PYRUM et pyrus. V. PIfiUM et PIRUS. 
PYSMA, atis, n. 3. quaasitum, interrogatio: iru'a- 
fux. a x^3v> interrogo. Differt ab erotemate, cui 
una voce responderi potest: pysmati autem. quum 
plura simul qusrendo coraplectatur, non nisi plu- 
nbus satisGeri potest. U^c Capell. 5. p. 171 

PYTHAGdRISSO, as, are, n. 1. m&wptfiiU 
Pythagoncus »um. Apul. Florid, n. 15. Noster 
Plato pytbagorissat. 

PfTHAULA er pythaules, a, m. 1. Tt^au^vc, 
tibicen, qui Pythium carmen tibia canit, h. e 
Apolhois Pytbii laudes. Inde enim nomen primo 
habuit, quasi Pythiaules. 

I.) Proprie. Hygin. fab. 273. His quoque lu- 
Jis pytbaules, qui Pythia cantaverat, septem ha- 
buit palliatos, qui voce cantaverunt: unde postea 
appellatus est choraules. 

II.) Translate. Ad illos etiam appellaUo trans- 
lata est, qui ia comcediis tragcediisque canebant, 
prasertim in caoticis, et ubi allcujus laudes per- 
sequi conlingoret. Diomed. 3. p. 489. Putsch. 
Quando chorus canebat, choricit tibiis, id est 
choraulicis, artifex concinebat: in canticis autem, 
pythaulicis responsabat. Id. ibid. Primis autem 
temporibus, sicuti dserit Tranquiilus, omnia qua 
in scana versantur, in comosdia agebantur. Nam 
et pantomimus et pylhaules et choraules in com- 
oedia canebant. Varro apud Non. p. 166. 11. 
^rerc. Priusquam in orchestra pythaules in/let 
tibias, domi sua ramices rumpit. Seneca Ep. 76. 
Ingenti studio, quis sit pythaules bonus, judica- 
ta: habet tibicen quoque Gracus ct praco con- 
curium, ropxsc. Carin. 19. Exhibuit et centum 
camptaulas, choraulas centum, etiam pjtbaulas 
centum. Salmas. hie eos refellit, qui pithaules 
■enbuot, et a w'S-oj dolium, deducuat: ut pi- 
thaules fuerit, qui doliolo aere pleno tibias in- 
Qaret, quemadmodum ascaules utre. i^oss. quo- 
que I. 2. Insltlut. poet. c. 37. eos reprehendit, 
qui (cetSauX^c esse putant, a cantus dulcedioe 
et suadela, qurn Gr*cis Tle&ci. 

P?T II ALT. It; US, a. um, adject, ad pythaulea 
per linens. V. vocem praced. 

PYTHlA, Orum, n. plur. '2. Ui&ta, sacrum 
cerlamen in Apoliinis Pythii honorem. Instituta 
dicuntur ob cadem Pjthonis serpentis, et inde 
nommata. Ovid. !. Met. 446. Instituit sacros ce- 
ebri certamiae ludos, Pythia, perdomU* serpen- 
Hs nomine dictos. Horat. Art. P. 414. qu i py- 
thia cantat Tibicen, didicit prius extimuitque 
magistrum. Adde Lucan. 6. 109., et Apul. Doom. 
Plat, sub mit. — Victores hujut cerlaminis, teste 
Luciano, lauro corona bantur. Plin. 35. Hist. 
nal. 9. 35. (58). Phidias certavil cum Timagora 
Chalcidense, superatus ab eo Pylhiis. 

PfTIIION, li, n. 2. genus butbi, iru&twv. Piin. 
19. Hist. nat. 5. 30. (<J5). At Sillig. recti us leg 
opition, co«a(o Teophr. 7. Hist, plant. 13. 9. 

PYTIIIOIMCES, a, m. 1. n&m'myK, qui Py- 
thns ludis vlcit: a Pythia, et vi'xd victoria. Vox 
a Lexico expungenda ; occuirit enim solummodo 
in Not. Tir. p. 174. 

PYTHON, onis, m. 3. Ufow, ingens quidam 
draco ab Apolline sagittis interfectus, de quo F. 
in ONOM. — Python dicitur etiam ventriloquus* 
qui Apolline inspirante loqui putabatur: V P¥- 
THOSISSA. Arator 2. 384. bacchata puetfa Sub 
stimulo Pythonis ait. Nempe ex fulgat. intervr 
Act. Apost. 16. 16. Factum est, puellam quam- 
dam habentem spiritum pythouem obviare no- 
bis. 

PYTIlONlCUS, a, um, adject, ad Pythonem, 
vel ad Apollmera pertinens. Tertull. Anim 28 
sub fin. Sciraus, eliam magos elicere explorandii* 
occultis per pythonicos spiritus, Adde Fulqat 
tnterpr. Cevit. 20. 27. 



PYXIS 



PYTH(3Nl"0N, li, n. 2. jru^amov , herba, aiio 
nomine dracontea. Apul. Herb. 4. et 14. 

PYTH6.MSSA, a, f. 1. truS'wvt'uaa, mulier fa- 
tidica, qua et ventriloqua erat. Fulgat. inter pr. 
1. Para/. 10. 16. V. PYTHON et VENTRILO- 
QUUS. 

PYTISMA, atis, n. 3. sputo, jrJTia^a, sputum: 
a pytisso, de quo infra. Fitruv. 7. 4. in fin. In 
conviviis quod poculis et pytismatis efTunditur, 
simul alque cadit, sicc/scit. Alii per per am leg. 
•putismatia. Juvenal. 11. 173. Qui Lacedamo- 
nium pytlsmate lubricat orbem. h. e. mensam e 
marmore Laceda?monio 'alii intelligunt pavimen- 
tum) spuendo, vel saliva ex ore effundente se ei 
crebro potu, madefacit, et lubricara reddit. Alii 
leg, pedematc, h. e. saltatione: a w^Jaw salio. 
Alii petteumate, h. e. crebro talorum usu (nam 
irsTtd; calculum lusonum signiQcat) terit quo- 
dare modo et levigat mensam e marmore Lace- 
daemonio. Alii pitysmaU, b. e. trocho e plnu, 
quae arbor Grace est nurtc. Alii denique alia 
comrainiscuntur. F. LACED.EMONIUS in ONOM. 
PlTISSO, as, are, n. 1. itutj^m, a jtflm ex- 
spuo. Significat leviter vinum degustare cxplo- 
randi gratia, et degustatum exspuerc, ut Donat 
docet ad illud Ter. Heaut. 3. 1. 48. Nam ut 
alia oinittam, pytissando modo mihi quid vini ab- 
sumpsit! sic hoc, dicens, asperum, pater: aliud 
Jenius, sodes, vide. Alii scrib. pitissoj h. e. mo- 
dice et per intervalla gustandi gratia bibo, bere 
a centellini, sor'sare, centellare: a rum, seu ik'vm 
bxbo. Diomed. 2. p. 417. Putsch. Pro has (b. e. 
Httera z) veterum quidam i vocalem, nonnulli 
duas s ponere soiebaot, unde jugum dictum est 
velut zugon-: item Messentius et pytissare et 
tablissare et cetera hujus modi usura veterera 
declarabant. Id.t. p. 335. Sunt item deminutira 
a perfecta forma, ut sorbillo: sunt sine origine 
perfecta forma, ut pytisso, vacillo. 

PYX ACANTHUS et pyxacanthos, i, rr^et f. 2. 
JTofaxav&o;, frutei spinosus, cubitalibus ramis, 
foliis buxi: a ti^o« buxus et axaAx spina. Plin. 
12. Hist. nat. 7. 15. (31). et 24. ibid. 14, 77. 
(125). Spinam ipsam in Gracia quidam pyxa- 
cantbum Chlronium vocant. 
• PYXlGlTUUS et pyxagathos, i, m. 2. irvf 
aya&o'c, pugnis vel pugno streauus, bonus py- 
ctes. Martial. 7. 57. Castora de Polluce Gabinia 
fecit Achillam: Pyiagatbus fuerat, nunc erit Hip- 
podamus Respicit ad illud Homeri Iliad. I. 3. 
v. 237._Kacropa &' iWcS^ov, y.ai reu'f aya^ov 
llo^uosuxea. .locus autem quaritur in ambigui- 
tate vocis mif, qua adverbium est, et pugnis si- 
gnificat, quaeque etiam pro jruyri nates, usurp-i- 
tur. Ita Achillas, qui prius reuj a'ya&dc, h. e. 
puer strenue pathicus erat et padiconibus suit 
gratidcari solitus, nunc repente t'»nrd5a^os, h. e. 
equorum domilor factus Gabiniam inequitat. 

PVXIDATUS, a, um, adject, in modum pyxi- 
dis formatus. Plin. 31. Hist. nat. 6. 31. (57 j. de 
aquas*. Ceterum a fonte duci Jiclilibus tubis uti- 
liMimum est, crassitudine binum digiturum, com- 
missuiis pyxidatis, ita ut superior intret. Fitruv. 
dc eadem re verba facient, 8. 7. Sed ita ut hi 
tubuli ex una parte sint lingulati, ut alius in 
ahum inire convenireque possint. et Pallad. 9. 
R. R. 11. Fictilibua tubis quum ducitur, duobtis 
digitis crassi, et ex una parte reddantur angusti, 
ut palmi spatio unus iu alterum possit intrare 
Illuslrat bac illud Plin. 9. Hist. nat. 10. 13] 
(.37). Denies non sunt testudini, sed rostri mar- 
gines acuti, superna parte inferiorem claudento 
pyxidum modo. 

PYXlDlCCLA, a, f. 1. 6osso/e«o, rcofiSiov, de- 
mmut. pyxidis. Cels. 6. 6. n. 5. Liquidum col- 
lyrium pyxidicula servatur. 

PYXlNUM, i, n. 2. mj£'.voi>, nomen collyrii, 
quod describitur a Cels. 6- 6. n. 25. et fortassa 
ex eo nomen habet, quia buxeo vase seu pyjide 
servatur. F. THIPUXINUM. 

PYXlONOS, i, f. 2. herba eadem, qua aristo- 
lochia. Apul. Herb. 19. 

PYXIS, Tdis, f. 3. kv£*c. Latino more scribl- 
tur et puxit, ut Sulla pro Sylla, et mus pro 
^uc. Scnbon. Compos. 228. Medlcamentum pu- 



— 984 — 



side nigri plumbi reponere. — Pyxis propria est 
vasculum e buxo excavatura, teres, et operculo in 
ipsum va* iatrante (F. PYXIDATUS) clausum : 
a ffu'£o? buxus: sed translate accipitur pro rase 
parvo ex quacuraque materia, ut ait Quintil. 8. 
6. 35.; et Seneca 5. Benef, 13. a med. ad con- 
tinenda ea, qua plurimum interest bene clausa 
servar't, ne corrumpantur, ut medicamenta, vene- 
na, odores, et hujusmodi (It. bossolo, vasetto, al- 
berello; Fr. boitt, coffret a serrer des onguents, 
etc.; Hisp. caxa, caxa de unguentos, etc.; Germ. 
d. Bitchse, d, Biichschen ; Angl, a box, a gal- 
lipot or other small vessel), 

I.) Proprie. — a) Generatim. Cic. Ctel. 25. 
61. Pyxidem veneni alicui tradere. Sueton. Ner. 
47, Venerium in auream pyxidem conditum. Ju- 
venal. 13. 25. partes glodio, ve! pyxide nummos. 
h. e. veneno. metonymia. Suetcn. Iter. 12. Bar- 
bam primam posuit, conditamque in aurt-am py- 
xidem Jovi Capitolino consecravit. Adde Petron. 
Satyr. 29. Seneca Ep. 95. ante med. Nihil 
opus erat tarn magna medicornm aupellectile, nee 
tot ferramentis alque pyxidibus. Plin, 28. Hist, 
nat. 18. 76. (245). .Erea pyxide medicamentum 
condere. et 29. ibid. 6. 38. (125). In argeatea py- 
xide strvare. et ibid. 2. 10. (35). In stannea py- 
xide condere. Id. 21. ibid. 20. 81. (137). Crocum 
asservatur cornea pyxide. Id. 32. ibid. 10. 47. 
(135). Psiiothrurn plumbea pyxide asservatur. 
— b) Periinet ad instrumentum mundi rnulie- 
bris. Martial. 9. 38. Quum sis ipsa dorai, media- 
que ornere Suburra, Fiant absentes el tibi, Gal- 
la, coaia: Nee denies aliler, quam serica, nocie 
repoaas, Et jaceas centum condita pyxidibus. Pe- 
tron. Satyr. If 0. Ancilla corymbio domina pueri 
adornat caput, imroo supercilia profert de pyxi- 
de, sclteque jacturae lineamenta secula, totam illi 
forrnam suam reddidit, h. e. ad similitudinem 
superciliorura qu* prius tonsor deraserat, alia 
ficticia apponit. Paul. 3. Sentent. tit. 7. ad fin. 
Mundo muliebri legato ea ceduot, per quae mun- 
dior mulier lautiorque efficilur, velut speculum, 
concha, siluli: item pyxides, unguenta et vasa, 
in qoibus ea sunt. 

II.) Translate, f 1. A similitudine pyxidem 
ferrearn pooit Plin. 18. Hist. nat. 11. 29. (112). 
in primori parte pili, quo zeas granum ia pi- 
la lignea tunditur ad alicam faciendara: et vi- 
detur siguificare ferrum teres et cavum instar 
pyiidis, quodque Id. ibid. 10. 23. (97). flstularn 
serratam, et C'ato R. R. 10. fistulam farrariam 
vocant. F. FISTULA. <f 2. Item acopon. Plin. 
Falerian. 3. 14. sub fin. p. 195. ed. Aid. 



QUA 



De Littera Q 



Q Est A) Littera; et B) Nota. 
./) Littera — a>Est sexta decima Latini a I' 
phabeli, tt in mutis nutneralur. Hanc veteres 
ignorabant. TJnde scrlbebaut oblicus, non obli- 
quus, locuntur, non loquuntur, ut testantur ve- 
tustissimi codices. Postquam vero inventa fuit, 
nonnufli putaverunt, non litteram, sed notam 
esse duas in se litteras cc-ntiaentem, C et U, qua- 
re baud recte scribere instituerunt qis , qid, 
qmret, absque u, ut Felius Longus ait p. 121 u. 
Putsch., quod alii cuis, cuid, cutvret scribere 
rnalebant. Sic acua? pro aquae apud Gruter. 593. 
5. ; cuod pro quod apud Oreli. 3883. et similia. 
V. Priscian. l.p. 543. et Scaur, p. 2262. Put- 
sch. Contra alii pro C aut K ponebaut Q, ut 
qum moiro pro cum muro in Insaipt. apud 
(hell. 566., pequnia el pequdes in Leg. Thoria 
v. 19. el 14., in oquoltod pro in occuito in Se- 
natuscons. de Bacchanal., quoquirca pro quo- 
Circa in Leg. Jul. munic, sic QACTUM, QA- 
GLATOR et QUAXO (qus F. suis locis) et alia 
qua; JeguQlur apud Felium Longum var. in lo- 
cis. Supervacanea dicitur, sicut et K, quooiam 
C potest implere earum vicem, et propter nihil 
aliud scribenda videtur, nisi ut U vocalem, sem- 
per post se sequeniem, in eadem x\!laba cum 



altera rocali conjungat, quae alioqui coDJungi 
non posset; obliquioremque et pinguiorem efli- 
ciat tonum. Quintil. 12. 10. 30. Duras et ilia sylla- 
bas facit, qua ad conjuageadas demum subje- 
ctas sibi vocaies est utilis: alias supervacua, ut 
equos bac et equum scribimus, quum cliarn 
ipsa ese vocaies duae efficiant sonum, qualis a- 
pud Greecos nuilus est, ideoque scribi illorum 
litteris non potest. — Ceterum sonutn obiiquio- 
rem pinguioremque facit u etiam post litteras 
d, g, et s, ut m perdueUis, dais <h. e, its'-., ur- 
gueo, tinguo, suadtO, suavis etc. — 6) Apud 
antiquissiraos Grajcos hsec eadem littera erat me- 
dia inter II et P, ut nunc apud Latinos est in- 
ter P et R; et numerum nooaginta apud eosdem 
etiam num signilicat; ejus vero forma erat q, 
quae similis profecto est Latinorum Q. Id patet 
ex Quintil. 1. 4. 9. Et Q, cujus similis effectu 
specieque, nisi quod pautlum a nostris obliqua- 
tur, Koppa apud Grfecos nunc lantum in nu- 
raero manet. V. Eckhel. D. N. F. T. i. p. 390. 
— Nine littera q, non modo pro c, verum et- 
iam pro p ponetiatur, ut apud Graecos ipsos is 
et x: sic ir*>7, xo?, qua, iroaoc; kooo; quotus, <cf. 
quolidie el cotidie), jn'v-rs, rce'^jrs, quince, tirirct 
t'xxo;, equus, s'iro//a:, sequor etc. Hoc idem con- 
firmaat antiquissimse dialectus Italicce, ut Oscum 
nep et Latinum neque, Osc. pat pis dat et I, at. 
quod quis dat, Osc. pitpit et Lat. quidquid, Osc. 
petora et Lat. qualuor etc. 

B) Q nota — a) In praenominibus sola po- 
nitur, et valet Quintus, ut Q. Fabius Maximus, 
Q. Csecilius Metellus. — b) Est etiam nota hono- 
ris; ^uo?sjorem iodicans: nee minus populum, 
quum ea notainus Quirites. Diomed, 2. p. 419. 
Putsch. Sic o. a. qutEstur cerarii, o. akr. p. kt 
Aiim. qucestor cerarii publici et alimentorum, y. 
arc. pvb. quojstor arae publicce, 9. a. qucestor 
kandidatus, 0. p. p. qucestor pecunice publicce, 
<?. pr. p«. qucestor pro prcetore. — c) y. el se- 
ptus no. vel y. 9. est quinquennalis, sic' 0. *>. c. 
p. quioquennalis censotia poteslate, u. 9. p. p. 
quinquennalis perpetuus etc. — d) Nonnumquam 
est nota parliculffi que, ut quum scribimus s. p. 9. 
r, senatus populusque Bomanus: et D. k. m. 9. e. 
devotus numini majestatique ejus, in antiq. In- 
scriptionib. — e) Haud raro est eliarr. qui, qure, 
quod etc.: sic 9. d. a. qua de agitur, 9. v. k. r. 
p. p. quod de ea re fieri plaruit, 9. k. quir est, 
9. r. quod factum est, 9. hh. s. s. qui heredes 
tcriptt sunt, 9. 1. s. s. quce infra script a sunt, 
9. s. p. p. s. qui sacris publicis prcesto sunt, 9. 
M. quo minus, 9. 9. v. quoquo versus. 

QOEPPE et coeppe, quippe. Legitur in Pan- 
dect. Florent. apud Torrentin. 37. 4. 8. ad fin. 
et ibid. 41. 2. 18., ut monuit Brisson. in 
Ilapspy. n. 2. 

QUA, adverb, qua via, per que'm locum, qua 
parte: et est ellipsis piO f qua via, motui per lo- 
cum inserviens, rry;, 17, r'^t, cirr, (It. per dove, 
per qual tuogo 0' parte, dove, da quella banda 
o parte che, da dove; Fr. par oil, a f en droit 
oil, de cote que; Hisp. por adonde,de la parte 
que; (ierrn. aus oder nach welcher Seite, Stel- 
le, aus tvelchem H'ege, an we /c hem Orte oder 
Punkte, in wel.her Grdnze. wo; Angl. which 
way, by or through which way-. 

I.) Proprie. — a Est idem ac qua via, per 
quern locum, qua parte ; et motui per locum in- 
servit. Cic. Caecin. 8. 21. Iste ad omnes introitus. 
qua adiripoterat in etini fitndura, arrnatos opponit. 
JVepos Miltiad. 3. Poo tern fecit in lstro flu mine, 
qua copias traduceret. et Eumen. 8. Duae erant 
viw, qua ad bibernacula posset perveniri. Ovid. 
5. Met. 290. Quaque via est vobis, erit et miht, 
dixit eadem. Cic. 3. Phil. H. 2u. In tempi urn ipse 
nescio qua, per Gallorum cuniculum adscemiit, 
— b) No lat etiam statutn in loco, et signilicat 
qua parte, ubi, dove, da quella banda, o parte, 
che, etc. .Yepos Cim. i. extr. His ex mauubiia 
arx Athenarum, qua ad iriiikliem vergit, est or- 
nata. Cws. i. B. G. 3S. Heliquum spatiuin, qua 
flumen intermittit, mons cootinet. Ovid. Iteroid. 
2. 113. Qua patet umbrosum Rhodope glacialis 



est. — c) Item ex quo loco, unde, da dove. Tac. 
3. Ann. 1. Compientur non modo portus et pro- 
liina muris, sed racenia ac tecta, quaque longis- 
sime prospectari poterat. Firg. 2. /En. 752. mu- 
res obscuraque limina port*, Qua gressum extu- 
leram, repeto. — d) Item quacuraque parte, do- 
vunque. Ovid. 1. Met. 241. qua terra patet, fera 
regnat Erinnys. Sail. Jug. 101. Omnia, qua Tistii 
erat, constrata teiis, arrais, cadaveribus. Cic. i. 
Or at. 16. 70. Quo minus ei liceat vagafi, qua 
velit. — ■ Ha Porcellinus distinsit: ceterum ge- 
neratim. Ennius apud Festum p. 363. 24. Mull. 
Ingenti vddit cursu qua redditus termo est. Id. 
apud Nan. p. 4 18. 4. Merc. Qua murum fieri 
voluit, urgentur in unum. Plant. Men. i. 1. 12. 
Orasque ltalicas omnes qua adgreditur mare. Id. 
Aulul. 2. 4. 22. De ligillo fumus si qua exil fo- 
ras. Id. Cist. 1. 3, 35. Jubel-persequi, si qua 
queal reperire qu* sustulerit. Accius apud Non. 
p. 347. 15. Merc, Nixi properiter navem in fugam 
transdant, subter saia ad Ixvam, qua mons mol- 
libal mare. Poeta vetus apud Senec. Ep. 80. et 
apud Cic. Orat. 49. 163. Regna mini liquit Pe- 
iops qua ponto ab Helles atque ab lonio mart 
urgetur Isthmos. Cic. Ctecin. 8. 22. Quo loco 
depulsus Caecina, qua potuit, ad eum fundum 
profectus est. et ibid. 29. 82. Sum e proximo 
viciui fundo dejectus, qua adibaru ad istum fun- 
dum. Id 1. Divinat. 54. 1^.3. Eadem, qua ceteri, 
fu<rere noluit. Id. pro leg- Manil. 9. 22. Quam 
(Medeam) predicant in fuga, fratris sui membra 
iu iis locis, qua se parens persequeretur, dissi- 
pavisse. Liv.i. 44. Estautem (pomagrium) magU 
oirca murum locus, quem In condendis urbibus 
quondam Elrusci, qua murum ductuti- erant, 
certis circa terminis inaugurato consecrabant. Id. 
6. 24. Qua modo simulato metu cesserant, ea in 
vera in fugam efTusi, Firg. 1. /En. 401. Qua te 
duoit via, difige gressum. Horal. 3. Od. 3. 45. 
nouien in ultimas Extendat oras, qua medius li- 
quor Secemit Europen ab Afro, Qua tumidus rl- 
gat ana Nilus. et ibid. 30. 10. Dicar, qua violen9 
obstrnpit Aufidus Et qua pauper aquae Daunus 
agrestium Regna vit popuiornro. Ooid. 1. Met. 
187. Nunc inihi qua totum Nereus circurasonat 
orbem, Perdendum est raortaie genus. Plin. 5. 
Hist. nat. 17. 15. (73). Ab occidente litora Es- 
seui fugiuot, usque qua nocent. Quintil. 10. 7. 
5. Quo sit et qua perveniendum. 

II. ) Translate, ^f 1. Est — a) Qua ratione, 
quomodo, in qual modo. Ter. Adelph. 4. 5. 56, 
Num quid lute prospexti tibi, quid lieret, qua 
lieret? Firg. 1. £n. 680. Qua facere id possii, 
nostram nunc accipe mentem. Alii leg. quo, teste 
Pierio, Cic. 6. Phil. 3. 5. Ante prsedico, M. An- 
tonium delectus, qua possit, babiturum. Ovid.-2. 
Pont. -4. 33. Constactique fide veterem tutare 
sodilem, Qua licet, et quantum non onerosus ero. 
Id. Heroid. 16. 235. Qua licet et possum, luctor 
celare furorem. Firg. 11. JEn. 292. coeant in 
fiadera dextrdp, Qua datur. — ' b) Item In quantum, 
quatenus, in quanto. Liv. 39. 48. extr. Statu! non 
ultra attingere externa, nisi qua Komanis cohe- 
rent rebus. Quintil. 4. 1. 17. Aut assumere in 
causam naturas eorum, qua competent, aut nii- 
tigare, qua repugnabunt, oportebit. Paul. Dig. 
35. 2. 63. In presentia nort qua filius. alicujui, 
sed qua homo aestimatur. Ita Torrentin. Alii leg. 
quasi. Seneca 3. Quivst. nat. 12. 2. Aerem ma- 
rem judicant, qua ventus est, feminam, qua nu- 
bilosus et iners.-Ignem v'ocaut masculum, qua 
ardet, et feminam, qua lucet innoxius tactu. Tac. 
6. Ann. 10. Qua occupande rei publico aigui 
non poterant, ob lacrimas incusabantur. — In 
illo Colum. 11. R. R. •>. 54. His dlebus messis 
conlicitur, et intra triginta dies, qua desecta est. 
elc. Jensoniana editio habet tfuam: quod p!a- 
nius et exploratius est. ^ 2. S«pe geminatum 
signilicat qua parte, vel partim, vel quum turn. 
Plant. Trin. 4. 3. 37. Mores rapere properant 
qua sacrum, qua publicum. Id. Mil. glor. 4. 2. 
20, Qui consectare qua mares, qua feminas. et 
ibid. 1. 9. 15. Quem omnes oderunt qua viri, 
qua mulieres. Poeta vetus spud Erontin. 1. ad 



ad ILpmum. Id. M. Mel. 361. Plurima qua silva M. Cws. 11. Omninorle araas qua joco . qua 



QUAAD 



serio. Cic, 3. ad Q. fr. 1. 2. ad fin. Ita omnia 
cooveslit hedera, qua basim villa, qua interco- 
Itimoia ambuiationis, parte, etc. parte, etc. vel 
qui, etc. qaivi, etc. Piin. 6. Ep. 33. Ex supe- 

riore basilica parte qua femina, qua viri, et au- 
diendi et visendi »tudio imminebant. qua uomini, 
Id donne. Cic. 2. Att. 19, Nam gladiatoribus, 
qua dominus, qua advocati sibilis consctssi. et 15. 
ibid. 18. Intelligo, te distenlissirnum esse, qua 
de Buthrotiis, qua de Btuto. Liv. 2. 35. L'st sunt 
qua suis quisque, qua totius ordinis viribus, et 
ibid. 45. Nihil movebant qua consuies ipsos, qua 
exercitum iocrepando Piin. Paneg. 33. Satisfa- 
ciam qua civium, qua sociorum utiiitatibus. — 
Ter usus est Plant. Asin. 1. I. 93. Qua me, qua 
uioiem, qua lu servum Sauream potis, circuin- 
doce auier. et Cic. 9. Alt. 12. Quam expedita 
tua consilia, quam evigilata tuis cogitatiooibus, 
qua itineris, qua navigations, qua congiessus 
senuonisque cum Uasare! 
QUAAD. V. QUOAD. 

QLACTUM quasi coactum et quasi coagulatum, 
Isid. 20. Orig. 2. 35. V. QUAGLATOU. 

QUACUMQUE et quacunque, adverb. — a) 
Est Italice per qualunque parte, 6'inj av, per 
quaracumque viam, locum, partem: adverbium 
est motus per locum. Cic. 3, ferr. 16. 44. Qua- 
cumque iter fecit, ejusmodi fuit, etc. Id. 5. Pin. 
2. 5. Quacuraque iagredimur, in aliquam histo- 
rian} vestigium ponimus. Id. 14. Alt. 17. in fin. 
Quacuraque nos commovimus, ad Casaris acta 
revocarnur. Vira. If. JEn. 762. Qua se cuinque 
ferox medio tulit agmine virgo. tmesis. — b) Est 
etiam ubicumque. dovunque- Lucre!. 1. 507. Nam 
quacumque vacat spatium, quod inane vocamus, 
Corpus ea non est: qua porro cumque tenet se 
Corpus, ea vacuum nequaquam constat inane. 
tmesis. Liv. 24. 2. sub fin. Quacumque custo- 
dian! plebis homines, ea patere adilum. Piin. 4. 
hist. nut. 11. IS. (51). Romani omnia t, ec ma- 
ris duobus nominibus appellant: Macedunicum, 
quacumque Macedonian!, aut Th racism altingit; 
Graciense, qua Graciam alluit. Adde eumd. 17. 
ibid. 12. 18. (90;. — c) Item undecumque, da 
qualunque parte. Id. 35. ibid. 10. 37. (1201. de 
Amulio pictore. Ilujus erat Minerva spectantem 
spectans, quacumque aspicerelur. Id. 2. ibid. 2. 
2. <b\ Mundus convex us, iru-diusque quacum- 
que cemalur. 

QUADANTENUS, adverb, (quadara et tenus) 
in parte, fino a un certo segno, alquanto, u-iygi 
five';, usque ad quamdam partem, atiquatenus, 
aliquantum. 

I.) Proprie de loco. Tmesis est in ilio Horatii 
1. Ep. 1. 32. Est quadam prodire tenus, si non 
datur ultra. Alii leg. quodam, alii quoddam; sed 
quadam a Be.ntiejo defenditur. 

II.) Translate. Piin. 15. /fist. nat. 28. 33. 
r 1i)0). Citreis odor acerrimus, sapor asperrimus: 
quadantenus et cotoneis. At Sillig. leg. quidam 
tenuis el cotoneis. Id. 24. ibid. t't. 76. (12't). 
Alter um rhainni genus est silvestre, nigrius, et 
quadantenus rubens. Id. 37. ibid, proiem. ■. 2 i. Qua' 
fuerit origo gemmarum, diximus quadantenus in 
mentione auri anulorumque. Adde Gell. t7. 21. 
QUADRA, a, f. 1. (proprie est adject, a qua- 
drus, absolute, substaoinorum more usurpatus, 
subauditur enim fotma\ ^ 1. Stricto sensu est 
Ita lice un quadrato, una figura quadrat a, qua- 
dra la forma vel iigura. Pestua p. 262. 7. Mult. 
Qui locus gradibus in quadram forma tus est. ^ 2. 
Hinc generatim est res qualibet quadrata Iigura, 
un quadrato, xexpu>yavov. I/ygin, Gromat. de 
limit, constit. p. 207. ed. Lachmann. His deinde 
qoartis qoadrarum angulis lapides ejus generis 
ponemus sub hac inseriptione. et mox. Nunc qua- 
drarum angulis lapides inscrlptos inspiciamus. 
fitruv. 3. 3. Uti quadra, spina, trunci, corona, 
lysis^ ad ipsum stjlobetam conveoiant. I*, e. plin- 
thi. ut Philand. et Barbar. interpretantur, soc- 
cvl\, ve| dadi. Id. ibid, paullo post. Una pars sit 
interior torus, altera pars cum suis quadris, scotia. 
h, e. cum suis regulis, quibus ecotia clauditur, 
ut Bald, in Lex. inierprelatur. Id. 10. 2. In 
quadris lignorum po»i eriori bus flgunlur chelooia. : 

Tom. 111. 



— 985 — 

nei piani posteriori dei travi; tigna enim ad 
quadratum suat dolata. ^ 3. Speciatim quadra 
est quarta pars paois vel placenta?; ait enim Pirg. 
Mor. 47. Jaraque subactum Format opus palmist 
que suum diiatat in orbem, Et notat impress!) 
aequo discrimine quadris; Infert inde foco. Ex 
his patet, non formam panis fuisse quadratam, 
quum roiunda fuerit, sed ipsum panem quadriQda 
incisione decussatum, postea in quatuor partes 
dividendum, quarum unaqtiaeque quadra diceba- 
tur, non quod quadratam figuram referret, sed 
quod quarta pars panis totius esset.- Hinc tiesiod. 
v Ep-y. ncti >jft. 4i2. Aptov hsmvtjoai, TiTpatpo- 
f ov, oxTa'jSXwftov, panem cttnatus quadrijidum, 
oclo buccellarum. Cf. et Politic. Onomast. 1. 
223. Quadra igitur est quarta pars, et unirersim, 
frustum, fragmentum cujusque rei edulis, Horat. 
t. Ep. 17. 49. Et mini dividuo bndelur munere 
quadra. Martial. 9. 92. Secta plorima quadra de 
placenta. Adde 3. 77. et 6. 75. Id. 12. 32. qua- 
dra casei Tolosatis. ^enecix 4. Senef. 29. Quis 
benelicium dixit quadram panis, aut stipem ;eris 
abjecti? — llinc aliena vivere quadra apud Ju- 
venal. 5. 2. est parasitoruin, qui aliorum m^nsac 
sordide sectantur, ccenasque l'oiis assidue captant. 

— Hue pertinent et patulce quadra: apud f'irg. 
7. Mn. 114, Et violare manu malisque audaci- 
bus orbem Fa talis crusli, patulis nee parcere 
quadris: Ileus! etiam mensas consumirous? etc. 
mensas appellaverat etiam 3. ibid-. 257. et 3.)4.; 
iatelligit autem mensas paniceas, seu adorea liba, 
b. e. iatas placentas ex farre, quas per herbam 
subjecerant epulis, ut ibid. 109. loquitur. Uaque 
patulce quadrce pro mensa erant, cnjus olim for- 
ma quadrata fuit, teste Varron. 5. L. £. IIS. 
Mull. Mensam escariam ciliibara appellabaat: 
ea erat quadrata, ut etiam nunc in castris est. 

— NB. Dc cognom. Rom. /'. ONOM. 
QUADRAGEnArIUS, a, um, adject, qui in se 

continet quadraginta. — a • UoUum quadrtige- 
narium apud Caton. R. 11. 105. foitasse est qua- 
draginta congiorum. -■• b) (Juadragenaria fistu- 
la apud Vitruv. 8. 7. et Prontin. Aquwd. 50. et 
65. in aqu.'pdi.ctibus est, qua babel area, idesl 
luminis in rotuudum coacti, digitos quadraginta. 
Meminit etiam Pallad. 9. 11. R. 12. — c Qua- 
dragenarius pupillu?, apud Senec. P.p. 25.,idt;st 
quadraginta annorum. — Sic quadrage.narius 
absolute. Arttub. 2. zi. Quadragenaiium isium 
ad te voca. TSCfjapaitowTouT^s. 

QfJAllRAGENARlLS. li, rn. 2. absolute^ sub- 
stantivorum more. f. voc, praced. sub c. 

QL'ADKAGEM; -v. a, quaranta, ad.iect. distri- 
butivum, ut lerni, bini. Cato R. R. 148. Yini in 
culleos singulos quadragen.c et singula urna da- 
buntur. Cic. 3. f'err. 50. 147. Columns singula 
seslei liis quadrageni- millibus locata. Id. 4. Att. 
18. Uti ambo hs quadragena consulibus diirent. 
Liv. 1. 43. Octoginta confecit centurias, quadra- 
genas senioruru, ac juniorum. Piin. 30. Hist, 
nat. S. 14,(65). Obi'lisci quatuor quadragenum 
octonum cubitorjm longitudine. quarantotto per 
uno. et 17. ibid. 23. 35. (202). Intervallum jus- 
lum arboruiu, si aretur solum, quadrageni pe- 
des in terga frontemque. quaranta per parte. 
Colum. 12. li. R. 2o. 6. Kx bac compositione 
quantum in sextarius rnusti quadrageuos oclo- 
nos adjiciendum sit, incerlum est. m ogni qua- 
rantotto sestari. Liv. 3s. 38. ad fin. Obsidts an- 
norum quinum quadragenum. Piin. 3G. Hist, 
nat. 13. 19. (87 1. Pjramides complures quadrage- 
narurn uloarum. Sueton. (Jratnm. 23. Lujuria 
ita indulsit \Ilemmiu3 Palcemon), ut sapius in 
die lavaretur; nee sufliceret sumptibus, quam- 
quam ex schola quadragena annua caperet. — 
Ponitur et pro cardinal! quadragiota, quaranta. 
Colum. 5. R. R. 2. 3. Cenlies vicies duceni qua- 
drageni fiont viginli octo millia et oclingenti. 
h. e. numerus bis cenlutn quadraginta multipli- 
catus per centum vjgioti efficit summam 28,800. 
Hac Porcellinus. At hie quoque est distribuli- 
vom : cf. eumd. Colum. ibid. § 8. ; et Auct. 
Epit, Iliad. 185. Bisque quadragenas onerarunt 
rollite puppei. et ibid. 202. »Hi quadragenas o- 
mnes duxere carinas. 



QUADRANGULABIS 

QUADRAGENNALIS, e, adject. TSoaapaxov 
TaeT^i;, ad quadragesimum annum pertinens, ut 
Quadragennalia vota, qua boni ominis causa 
nuncupabantur ob imperatorum incolumitalem, 
ut scilicet, ad quadragesimum imperii annum, 
Deo favente, pervenirent. llinc in nummis Con- 
rtantini juniorls et Constantii II. legere est vot. 
xxx. mvltis xxxx. ft. c. vo,tis tricennalibus, m iri- 
tis quadragennalibus. 

QUADRAGESIMA et quauragensuma, a, f. 1. 
V. voc. se'j. in fin. 

QUaDRAGESIMUS, a, um, adject, quarante- 
simo, TeffoapaxocTO?, qui post fejginta noveni 
proxime sequitur. farro apud Gelt. 3. 10. N'ono 
et quadragesimo die lotus homo in ulero absol- 
vitur. Cato R. R. 23. Partem quadragesimam 
addito defruti in culeuin. Cic. 2. de republ. 15. 
Anno fere centesiino et quadragesimo. sic Tac. 
12. Ann. 27. exlr. Aucta latilia, quod quusdam 
e clade Va»-iana quadragesimum post annum ex- 
emerant. el 1. ibid. 64. Quadragesimum id sli- 
pendiura Uacina paiendi aut iinperii>ndi habe- 
bat. — Hinc 

Quadragesima et quadragensuma (V. sub 2.), 
(E, f. 1. absolute, subsianthorum more, ^ 1. 
Generatim est pars quadrage.-iina, la quarante- 
sima parte., apud Sueton. Cat. 40. Pro I Hi bus 
atque judiciis exigebalur quadragesima summa, 
de qua liligaietui. ^ 2. Speciatim de vectiga- 
li, quo quadragesima pars pendebalur. Tac. 13. 
Ann. 51. Manet tainen abolitio quadragesima, 
quinquagesimaque, et qua alia exactionibus il- 
licit is nomina publicani invenerunt. Sueton. 
fesp. 1. Publicum quadragesima in Asia- egit. 
f. PUULICUS. Quintil. dtclcm. 359. in {em- 
n:afe. Pratur in sit li in en la ilinetis, omnes res 
quadraptsimain publicano debeant. Inscript. a* 
pud Maff. Mus. f'er. 462. 2. c. ativs aiximvs 

KELIC1ANVS PROC. OVADB4C. (iALLI.lHVM. — ^«n- 

dragensumn y'p^ajw; (ul undevL-ensimus. V. 
L">DEV1i:E»1ML>.' pro quadrajesima habetur 
in Galba nuiumo apud Eclihel. D, JY. V. T. 6. 
p. 29f». Quadragensuma lemissa. ft. e. levata la 
gubella dell a quarontesima. In aliis vero num- 
mis apud eumd. ibid, legitur: Quadragens. re- 
in issn, vel xxxx. remissa, vel 11. xxxx. ^3. 
Item de Jejunio quadraginta dierum ante Paseha 
Ulirittianis usilahi, quaresima. Hieronym. Ep. 
41. n. 3. Nos unfini quadragesimam sccunJuiu 
tradilionem- Apostoiorum jejunamus, illi hcere- 
'ici) ires in anno faciunt quadragesinias, quasi 
ties passi sint Salvatom. Id. Ep. 107. n. 10. 
S-ccularis homo in quadragesima venttis inglu* 
Wein decoquil. et in cochlearum morem succo 
a iclitans suo dapibus ac sagina aqualiculum 
par at. Alcim. Ep. 67. Peto Pasc hales nobis dies 
ielici reditu facialis: quia quum in absentia ves- 
tra qua'dam nobis quadragesima perduiel auste- 
rilas. t-tc. V. JEJUNIL'M.' 

QUADRAGKsSIS, is, in. 3. quadrafiinta asses. 
Est Priscian. de ponder, p. 1356. Putsch. 

QUADRAGtES el quadragiens, adverb, numer. 
quaranta volte, Teaoacaxwraxsg, quater decies. 
Auiel. f'ict. fir. illustr. 47. de Catone. Ipse 
quadraei.s quater accusatus gloriose abjolutus. 
— Quum de pecunia sermo est, per ellipsis ad- 
hibit um sigoiltcat quadragies eentena millia, Cic. 
Place. 13. 30. Sestertium ter et quadragies. Ad- 
de Liv. 38. 55. — In antiqu. Inscriptionib. le- 
gitui elianr quadragiens, ut in Monwn. Ancyr. 
n. 2- apud Gruter. 2 10. el apud Th. Mommsen, 
Res gestit divi Augusti etc., Berolini mdccclxv. 
QUADKAGINTA, adject, indcclin. numerate, 
cardinale, quarania, Teosapaxovra, quater de- 
cern. Cic. Rose. Am. 14. 39. Ann is inagis qua-> 
draginta. Id. 2. de republ. 52. His enim 'regiis 
quadraginta annis et ducenlis etc. Calull. 115. 
1. habet instar tiigiota jugera prati, Quadragin- 
ta arvi; cetera sunt maria. Plaut. Most. 3. 1. 
102. et 120. Quatuor quadraginta iniaa. ft. e. 
xxxxiv. Colum. 5. R. R. 2. 10 Qua consum- 
mala efficiunt duo millia irecenteoi et quadra- 
ginta. Piin. 2. Hist. nat. 8. 6. (38). Partes sex 
atque quadraginta. 

QLADRANGULAR1S, e, adject, quadrangota- 

124 



QUADRANGULATUS 

re, idem ac quadrangulus. Boeth. Aristot. ana- 
iyt. prior. 3. 25. p. 520. SI d sit quad rang ula- 
rc, in quo autem e rectilineum, la quo f cir- 
culus; si ergo ejus, quod est e £ unum solum 
sit medium, per lunares figures aquales fieri re- 
ctilineum clrculum, propinquius erit sciential. 

QUA DRANG CLATUS, a, ura, adject, quadran- 
golare, ul Quadrangulala turris, Tertull. Anim. 
17. 

QKADRANGULUM, i, n. 2. V. voc. seq. in 

fin 

QUADRANGULUS, a, urn, adject, quadran- 
golare, quadrangolo, T£TcctTMVo«, quatuor angu- 
los habens. Plin. 13. ffat. nat. 22. 38. < 1 1 8 >. 
Inlus granum quadrangula figura. Id. 25. ibid. 
6. 27. (63); Herba quadranguio caule. Vet. Gro- 
mat. p. 362. ed. Eachmann. Laterculos quadran- 
"gulos pro terrninis invenics. ~ Hiac 

Quadrangutum, i, n. 2. absolute, substantivo- 
rum more, ^ t. Est figura quatuor angulos 
habens, il quadrangolo, il quadrata. Glon. Eat. 
Gr. Quadrangulum, -ro TETpa-y&ivov. Legitur et 
apud Ptiscian. de ponder, p. 1358. Putsch. 
*¥ 2. Item est idem ac numerus quadratus, vel 
planus. Capell. 7. p. 2^8. Planum numerum esse 
Graeci dicunt, qui a duobus numeris continetur. 
Id ejusmodi est: in ratiooe measurarura tantum 
de norma coatiaeri, quantum a toto quadran- 
guio, cujus par9 in ea norma sit, existimant. 

QUADRANS, amis, proprie est Part, prasi, a 
verbo quadro, ita ut subaudiatur numerus; bine 
quarta pars alicujus rei: et usurpatur A) Adje- 
ctive; B) Absolute, substanlivorum more. 

A) Adjective, In usuris est quarta pars cente- 
simae quotannis solvenda. Sccevola Dig. 33. 1. 
21. a med. Pro ea pecunia computari cum eo 
usuras quadrantes. tre per cento. V. CENTESI- 
MUS. 

B) Absolute, subslantivorum more. \ 1. Gc- 
neratim est quarta pars alicujus rei. Sic — a) 
Quadrans opera, est quarta pars diei operaril, 
un quarto di giornata. Colum, 2. R. R. 4. 8. 
Jugerum proscinditur duabus operis, una itera- 
tur, proscinditur dodrante, in liram satum redi- 
gitur quadrante opera. — b) Quadrans diei, 
iei hora. Plin. 18. Hist. nat. 25. 57. (207). 
Ad ccclxt. adjiciunt etiam aura iotercalarios 
diei noctisque quadrantes. ^ 2. Speciatiru de 
bereditate, quando as totam hereditatem signi- 
Beat, aut aliquam totam summarn, quadrans est 
ejus quarta pars. .Suefon. Ccbs. 83. Instituit he- 
redes sororum nepoles, C. Octavium ex dodran- 
te, et L. Pinarium et Q. Pedium ei quadrante 
reliquo. Plin. 5. Ep. 7. Satuminus, qui nos re- 
liquit beredes, quadrantem rei publica nostra 
dedit. Dig. 44. 4. 17. § 2. Ei quadrante heres 
scriptui. — Villi). 2. 23. 2. Turpissima legis 
auctor, qua creditoribus quadrantem solvi juase- 
rat. ^f 3. Item speciatim, in ponderibus sunt 
tres unci's, un quarto, Ire oncie, quarta librae 
pars. Martial. 11. 105. Mittebas libram: qua- 
dVantu/n, Garrice, mittis. Colum. 12. li. R. 20. 
5. Myrrha quincunx, calami pondo libram, ca- 
st^ selibram , amomi pondo quadrans, croci 
quincunx, crip* pampinacea libram. i. to libram 
et selibram minus conveniunt cum rectis casi- 
bus, quincunx et quadrans: sen* V. dicta in 
PONDO) Plin. 23. Hist. nat. 8. 80. (156). Qua- 
drantem pondo baccarum decoqui in aquas sex- 
tan's tribus. Id. 28. ibid. 9. 37.. (137). Axungia 
decoquitur quadrantlj pondere in vini cyathls 
tribus. — llujus quadrantis nota constat ex tri- 
bus lineolis hoc modo =— • vel UJ*-v(V. Gronov. 
de pecun. Vet. 1. I.e. 6. et 85. et Marin. Frat. 
Arv. p. 228.) Cato R. R. 81. Mellis P. =— 
h. e. pondo seu libra, et quadrans leu tres un- 
cia. ^ 4. Item quarta pars pedis, quo mensu- 
ramus, h. e. digit! quatuor: nam pes sexdecim 
continet. Hac mensura dicitur etiam palmus 
minor. V. PALMUS. Cato R. R. 18. 2. Fora- 
mina longa f. in. s. — — , k. i. pedes tres, se- 
missem et quadrantem. et ibid. Arbores ?. t. 
— — . et ibid. § 6. Canalem facito latam p. inr. 
s. — — . Cell. 3. 10. a med. Oresti corpus cu- 
bita longitudinis, habens septem: qua; faclunl 



— 986 — ■ 

pedes duodecim et quadrantem. Adda eumd, 9. 
4. a med. ^ 5, Item in agris est quarta pars 
jugeri, un quarto di campo. Colum. 5. R. R. 
1 to. Pan quarta (.jugeri) pedes septera mlllia 
et ducenlos, hoc est quadrans. ^ 6. In mensu- 
ris liquidorum et aridortim est quarta pars sex- 
tarii, b. 6. cyathi tres: nam seitarius duodecim 
cyathos continet. Martial. 9. 94. Addere quid 
cessas, puer, immortalfe Falernum? Quadrantem 
duplica de seniore cado. h. e. porge raibi sex 
cyathos, quot nempe in nomine Caesar sunt lit- 
tera». Cels. 3. 15. Modicum cibum sumere, vini 
quadrantem. h. e. Ires cyatbos, ut Id. ibid. 18. 
a med. loquitur. Tarro 3. R. R. 14. 4.; et Plin. 
9. Hist nat. 58. 82. (174). Ut octogint* qua- 
drantes caperent singularom (cochlear-im) cali- 
ces. % 7. Quum sermo est de pecunia, quadrans 
est tenia" pars assij, b. e. tres unci3. Et quia 
asses, h. e. nummi, olira librales fuere, quadrans 
fuit moneta serea trium unciarum, nota ratis 
impressa. Plin. 33. Hist. nat. 3. 13. (45). Nota 
seris (h. e, assia) fuit ax altera parte Janus ge- 
minui, ex altera rostrum navis: in triente vero 
et quadrante rates. Quadrans notea teruncius 
vocatus a tribus unciia. Fettus p. 274. 16. et 
Paul. Diac. p. 275. 3. Mull. Ratilum quadran- 
tem dictum putant, quod in eo et triente ratis 
fuerit efOgits, ut navis ia asse. Varro 5. L. L. 
171. Mull. Sextans ab eo quod sexta pars as- 
sis, ut quadrans quod quarta, et t ri en s quod 
tertia pars. Adde eumd. ibid. § 174. Liv. 3. 18. 
extr. In consulis doinura plebes quadrantes, ut 
funere ampliore efTerretur, jactasse ferlur. — De 
minima summa. Herat, 2. Sat. 3. 91. quoad vi- 
xit, credidit ingens Pauperiem vitlurn et cavit 
nihil acrius, ut, si Forte minus locuples uno 
quadrante perisset, Ipse videretur sibi nequior. 
di un solo quatlrino. Sic Juvenal, 7. 8. Nam 
si Pieria quadrans tibi nullus in area Ostenda- 
tur etc. et Martial. 2. 44. Et quadrans mini 
nullus est in area, nan ho un quattrina in cas- 
sa. et 7. 10 Quadrantem nemo jam tibi credet. 
— Pelron. fragm. Tragur. 43. Burmann. Pa- 
ratus quadrantem de stercore mordicus tollere. 
prouer6. de avaro sordido. — ■ Erat merces con- 
sueta balnea toris. Horat. I. Sat. 3. 136. dum 
tu quadrante lavatum Rex Ibis. Adde Juvenal. 
6. 447. Quae merces videtur constituta Sullas 
temporibus a Ti. Veturio Burro quasstore Urb. 
aut Illviro raooetali: Bulletlin, delf Instil, ar- 
cheol. a. 1841. p. 30. — Centum quadrantes, h. e. 
asses XXV. erant sportula pauperiorura clien- 
tum, quum loco ccenas pecunia dabatur. Juvenal. 
1, 120. densissirna • centum Quadrantes lectica 
petit. Martial, 10. 75. Sportula nos junxit qua- 
drantibus arida centum. Adde eumd. ibid. 70., 
1. 60., 3. 7. et 6. 88. 

QUAURANTAL, 5li«, n. 3. ^ 1. Generatitn 
est Italice un quadrato, un quadro, »j^o«, fi- 
gura ex omni parte quadrata, quale* sunt cubi, 
et tesserae, quibus in alveolo ludltur. in quam- 
cumque anim partem iocubuerint, immotam ha- 
bent stabilitatem. Gelt. 1. 20. ^ 2. Speciatim 
est mensursc genus, pedem quaquaversum qua- 
dratum habens, continens ccto congios, scxta- 
rios quadraginta octo, idem atque amphora, ut 
testatur Festus p. 258. 20. et p. 246. 5. Mull. 
quocum cf. Priscian. de pond, el mens. 59. 
Graece xapa/^cov. Cato apud Festum I. c. Vi- 
nutn redemisti, pr.edia pro vini quadraotaiibus 
sexaginta in publicum dedisti, vinura non de- 
disti. Plin. 14. Hist. nat. 14. 16. (95). Genr 
sores ediieuint, ne quts viaum Graecum A;n- 
mineumque octonis arris singula quadrantaiia 
venderet. Cato R. R. 10. Annum, quod capiat 
quadrantaiia xxx., aenum quod capiat quadran- 
taiia v. Id, ibid. 57. extr, Eos (servos) non est 
niraiura, in annos singulos vini quadrantaiia de- 
cern ebibere. Plaut. Cure. 1. 2. 14. pmab. Si tit 
hasc anui. pa. quanlillurn sitit? thab. Modica est: 
capit quadrantal. pa. Pol, ut tu predicas, vin- 
demia h?Rc huic anui non satis est soli. Varro 
1. R. R. 57. 1. Quadrantal amurcae. 

QUAdRANTAI.IS, e, adject, quadrantem con- 
tinens. Plin. 13. Hist. nat. 15. 29. (93). Meusa 



QUADRATURA 

quatuor pedum et semipedij per medium ambf- 
tum, erassitudino quadraotali. idest pedis quarta 
partis. 

QUADRANTABlUS, a, um, adject, xsxaor-nno- 
ptauoc, qui est ex quadrante. — a) Res qua- 
drantaria est balneum, quia quadrans fuit pre- 
mium balneatoris. Seneca Ep. 86. circa merf. 
Olira et pauca erant balnea, nee ullo cultu exor- 
nata. Cur enim ornaretur res quadranlaria, et 
in usum, non in oblectamenta reperta? — 6) 
Quadrantaria Clytxmnestca (apud Quintil. 8. 6. 
53.) dicta est a Co3lio Clodia uxor Metelli Cele- 
ris, quia vili mercede corporis sui copiain facia- 
bat. Ideo autem Clytamneslra vocata est, quia 
quemadmodum ilia Agaraemnonem, ita hasc mi- 
ritum 9ustuierat. Alii quadrantariam dictam pu- 
tant, quia a quodam caltido amatore pro num- 
inis argenteis quadrantes asrei quondam in ejus 
ioculos immissi fuissent; quam rem narrat Plu- 
tarch, in Cicer. Fortasse hue pertinet illud Cic. 
Cosl. 26. 62., ubi de eadera Clodia loquens, Nisi 
forte, inquit, muliar potens quadrantaria ilia per- 
rautatione familiaris facta urat balnealori. h. e. 
vel propter corporis prostitutionera, qua in bal- 
neii praecipue a meretricibus Oebat, vel quia bal- 
neatori pro quadrante mercedem stupri dabat, fa- 
miliaris ilii esse potuit. Sed quod tempore ^utn- 
tiliani aenigma erat, neque nisi quit interpreta- 
retur, intelligi poterat; multo minus nunc spe- 
rare licet, dare evolri posse. V. Bullet tin. del- 
V Inslit. .archeol. a. 1841. p. 30- — c) Oua~ 
dranlarire tabulce snnt, in quibus ratio habeba- 
tur de quadrante a debitoribus solvendo, quo to- 
tius assis debilum creditoribus satisfactum ei lege 
Valeria fuit. V. DODRANTARIUS. 

QUADRARll, x, a, adject, quaterni. Cato R. 
R. 18. Vasa quadraria. Alii rectius ex MSS. qua~ 
drt'na^lcgunt, itaque edidit Schnciderus. 

QUADRAS, adis, f, 3. ?JTpa{, numerus qua- 
ternarius. Hieronym. 1. Comm. in ep. ad Galat. 
1. Quapropier Valenlini delirameota et tabulaa 
con tern neud-e sunt, qui triginta ac'ova; suos af- 
finxit, dicens esse animalia, et per quadradas et 
ogdoadas, decadas quoque et duodecadas tot edi- 
disse nurneros saculorum, quot /Eneia fetus scro- 
pha genera v it. 

QUADRATARIuS, a, um,.adject. ad quadratum 
pertinens. Inscript. apud ^7/uraf. 2012. 2., quae 
est apud Orell. 4239. opvs ^vadratarivm avgt- 
bivs catvt.mnvs d. s. p. d. h. i. opus tessellatum, 
seu quadratis lap i ! I is constans. - Hinc 

Quadratarius, Hi, m. 2. absolute, substanlivo- 
rum more, ^l.Est, qui lilleras quadratas in mar- 
mure insculpendas cural. Sidon. 3. Ep. 12. a med. 
Carmen hoc quod conscquetur, nocte proxima 
feci. Sed vide, ut vitium non faciat in marmore 
lapidicida; quod factum she ab industris, seu 
per incuriarn, mihi magis, quam quadratario, II- 
vidus lector adscribat. V. QUADRATUS. <f 2. 
Item qui marmora ad amussim quadrat, scarpel- 
lino. Imp. Constantin. Cod. 10.64. 1. Quadri- 
garii, Vel quadralarii, qtios GraBCo vocabulo m 1 }- 
/.tccj appellant. Cujac. pro jnjXTas repoolt Xc- 
SroS'iixTag. Vet. Auct. de limilib. apud £oes. p. 
294. Vertices agiorum, qui sunt in monlibus la- 
pideis tantummodo, inductis quadratariis, ut flr- 
raius esset, quod naturaliter dolantes iu monlibus 
terminum »:minentem constituereni. 

QUADRATE, adverb. Manil. 2. 295. Terna- 
qtie bis senis quadrato fmgere sigais. h. e- quum 
duodecim sint Zodiaci »igna, in tria quadrata, 
sou in tres partes, qua singula quatuor conti- 
neant, ea dividerc. At nuper Fr. Jacob rectius 
legit quadrata e f finger e. 

.QUaDRATIM, adverb, quadrate. Agnoscitur « 
Char is. 2. p. 168. Putsch., sed sine exemplis. 
At Codicum auctoritate Lindemannus et Ileihtiux 
ediderunt gradatim. 

QUA l)R ATlO, dnis, f. 3. quadratura, figura 
quadrata. Vitruv. 4. 3. su6 fi.n. Agatur linea, 
rotundatlonis, qu* quadrationis angulos tangat. 
QUAdrATOH, Oris, m. 3. idem ac quadrata- 
rius fipud Cassiod. 2. Ep. 7. 
QUADRATUM, i, n. 2. V. QUADRO in On. 
QUADRATURA, *, f. l.TBTpayamofxo'j. % 1. 



QUADRATIC 

Coricreto, uli ajunt, sensu est — a) Figura, vel 
res quadrata, ut Quadrature vitrei, laminas vi- 
treae quadratae et pellucid*, quas loco tcctorii 
parietibus inducebant ad omatum. Vopisc. Firm, 
3. Vitreis quadraturis bitumine aliisque medica- 
mentis insertic domuni induxisse perhibetur. — 
b) Item terras spalium in agris quadrata figura, 
eeu quatuor lineis parallciis clausutn, b. e. quod 
in quadro jacet, ut ait Vet. Auct, de limit, p. 
282. Goes, Iliac Hygin. de limit, p. 203. Limi- 
tem quemque diiigenter agi oportel, et prascedere 
mensura cardmem, ut quadraturae diiigenter cludi 
possint. Id. Gromat. p. 8- col. 2. Si latiora (ca$- 
tra) fuerint, proxima quadrature sequens est 
dictalio. ^ 2. Abstracte est ratio deGniendaj cir- 
cularis superficici ad quadrati dimeQsioaem,quem 
Itali etiam num quadratura del circolo vocant. 
Apul. 3. Dogm. Plat, a ined. Non quod demon- 
strari nequeant, ut universitas maris, qu.e demon- 
strabilis nen est, et ut circuit quadratura. — De 
circuit quadratura disputat Boeth. p. 166. *J 3. 
Item est pars quarta circuit, seu 90 gradus. Ca- 
pell. 8. p. 209. Mais ulpole soli conjunctus de 
proximo etiam in quadratura ejus positus radios 
sentil, quippe in nonagesima parte ex utroque 
ejus latere remoratur. Cf. Plin.2. Hist. nat. 15. 
12. (60). Mar Lis Stella, ut propior etiam ex qua- 
drato sentit radios a nonaginta partibus, unde 
et nomen accept! motus primus et secundus 

nonagenarius dictus ab utroque. 

QUADRATIC, a, ujn. V. QUADRO in Oq. 
QllADRESSIS, is, n. 3. quatuor asses. Est 
Prisciani de ponder, p. J 356. Putsch. 

QUADRJE, adverb, ita ut omnia apte congruant. 
Terentian. p. 2403. Putsch. Versus ut quadrp 

resistat, nee propaget terminum, 

QUADRlANGULUS, a, um, adject, idem ac 

quadrangulus. Auson. epigr. 128. Muiiebre mem- 

brum quadriangulum cemit. 

QL'ADRlBAOClUM et quadribacium, li, n. 2. 

gemmarum plexus ex quatuor baccis vel bacis 

constans, ut tribacca margarita, quas tribus mar- 

garitis constat. Inscript. apud Murat. 139. 1.; 

quae est apud Orell. 2510. iw collo qvadriba- 

CITM SIARGARITIS K, XXXVL, ZMARAC1I1S K. XVIII., 

tn cltstris dvo. h. e. collana a quattro rosetCe 
composte di trentasei perle, e di diciotto sme- 
raldi, net fertnaglio due ismeraldi). 

QUADRluKPSOS. V. R1CEPSOS et QUARTI- 
CEPS. 

QUADRlCHORDUM, i, n. 2. idem ac tetra- 
cbordon. Bozth. 1. Music. '20. Musica mundana 
ex quatuor constat elementls, cojus quadricbordi 
Mercurius dicitur inventor. 
QL'ADRfGl'BlTALIS, e, et 
QUAimfCUBlTliS, a, um, adject. Tetpamj^o?, 
qui quatuor cubitorum est. Boeth. Aristot. To- 
pic. 6. 2. p. 707. Animal greisibiie, bipes, qua- 
dricubitale. Id. Aristot. Elenchor. Sophist. 2. 5. 
p. 753. Putasoe quadricubitum tricubito majus? 
Fieri enim potest ex tricubito quadricubitum se- 
cundum Iongitudinem. 

QL'ADRlDE.NS, entis, adject, di quattro dentin 
quatuor dentes babens. Cato R. R. 10. et 11. 
Rastros quadridenles duos. 
QUADRIdCAsiJS, a, um, adject, et 
QCAURllMJL'M, Qi, n. 2. V. QLATRJDUANUS 
et QUATRIIIUUM. 

QUADRlENMS, e, adject, di quattro anni, 
quatuor annos babens. Flor. 2. 6. Post primum 
Punicum bellum vix quadrienois requies. Alii leg. 
quadriennii. Aurel. Vict. Epit. 45. extr. Valenti- 
nianus adhuc quadriennis creatus est imperator. 
QUADRlENNlUM, li, n. 2. quattr' anni, .«• 
xpaezidy quatuor annorum spatium. Cic. Ccecin. 
7. 19. Fundus, quern quadrienaium possedit Cas- 
serinia. Id. opt. gen. orat. 7. 22. Quadriennio 
ante Pbilippi mortem. Id. Senect. 4. 10. Quae- 
stor deinde quadriennio post factus sum. Dig. 23. 
1. 17. Non solum annum vel biennium, sed etiam 
triennium et quadriennium et ulterius. 

QUADRlERlS, is, f. 3. quadriremts, ut trieru 
triremis. Inscript. apod Murat. 876. 3. bx class. 

PR. HIS. OVlDBIBBB PIDS. — In Ifot. TtT. p. 177. 

legitur quatrxetis. 



— 987 — 

QUADRIfArIaM, adrerb. in quattro parti, 
TeTpax.^5) in quatuor partes, quadripartite 

I.) Proprie. Varro apud Non. p. 92. 15. Merc. 
Et ea, quas ad mortales pertinent, quadrifariam 
aispertierim, in homines, in Iocs, in tempore, in 
res. Liv: 38. I.Conjurati quadrifariam se divise- 
runt: pars una Heracleam, altera Teiraphyliara, 
petit) etc Sueton. Vitell. 13, Epulas trifariam 
semper, interdum quadrifariam dispertiebat, in 
jentacuia, et prandia, et ccenas, comissationesque. 
Inscript. apud Orell. 3322. m. m. lartibk» sa- 

BIM PATER BT FILIVS QV^K9VE^^ALKS AOVAM IS 
FAHTH SVA I.MPEKSA PKRDVX6RVKT. SAL1EWTKS (a- 
quaS) OVADRIPABIATTt SVO LOCO RBSTITVBRVM. 

II.) Translate. Dig. 38. 10. 10. § 16. Quadri- 
fariam accipere aliquid. h. e. a quatuor parti- 
bus, site hominibus. 

QUADRlFARlTER, adverb, quatuor modis. 
Paul. Dig. 38. 10. 10. ante med. Proavus qua- 
drifariter intellig'tur. Est enim avi paterni, aut 
malcrni pater: item avias paternse, aut maternse 
pater, et infra. Pronepos et proneptis quadri- 
fariter intelliguntur. Ita Torrentin. et Haloand., 
alii quadrifariam. 

QUADRlFARlUS, a, um, adject, quadruple!. 
V. BIFARIL'S. Cassiod. 3. f'ariar. b\. Color es 
(aurigarum) in ricem femporura quodrifaria di 
viiione fuoduntur. V, FACTIO. Id. 1. ibid. 45. 
Quadrifaria? mathesis januae. k. e. quatuor artes 
malheseos. Id. Instit. div. litt. 25. Julius orator 
maria, insulas, monies, provincias, civitates, Du- 
mina etc. quadrifaria distinctione complexus est. 

QUADRlFlDUS, a, um, adject, duo di versa si- 
gnilicat: scilicet 

A) A quatuor et findo est fesso in quattro 
parti, qui in quatuor partes nssus est, vel findi 
potest, fissilis. 

I.) Proprie. Virg. 2. G. 25. Quadrifidasque 
sudes et acuto robore vallos. Vol. Place, 1. 662. 
de Salmoneo. quum Dngeret alti Quadritida trabe 
tela Jovis. Pirg. 1. JSt». 509. QuadriOdara quer- 
cum cuneis ut forte coactis Scindebat. Colum. 
4. R. R. 33. 4. Talese quadriCdas ridicas submi- 
nistrant. 

II.) Translate. Claudian. Cons. Prob. et O- 
lybr, 268. Incipe quadriftdura Pbcebi torqueie la- 
borem. h. e. soils cursum in quatuor anni tem- 
pora divisura. Sic Claud. Mar. Victor, de Ge- 
nesi i. 104. Tempora quadriudi mensurans (iu- 
naj quattuor anni. 

B) A quatuor et fides, yop%ri, est qui quatuor 
fidibus constat. Capell. 9. p. 323.-324. Sed quum 
telracbordorum, quos quadrilidos appellamus, di- 
visiones innumerabiles sint, »ex sunt notes. 

QUlDRlFlNALlS, e, adject, a quadrifinio, ut 
Quadrifinalis area, Innocent, de Casis litterar. 
apud Goes. p. 222. 

QL'AdrIFInIUM, li, n. 2. terminus, qui qua- 
tuor possessionum Sues adstringit, ut definit Isid. 
15. 14. Legitur etiam in excerpt. Innocent, rei 
agrar. p. 221. el 227. Goes. 

QL'ADRlFlNlUS, a, um, adject, ad quadrifi- 
nl'-im pertinens, Var. Auct. de limitib. p. 250. 
Goes. Si tamen cursorius terminus non eo la^lde 
aut colore fuerit, quo et triiioius aut quadrin- 
nius, duo lapides intenies finales. 

QL'ADRlFLUVlUM, li, n. i. seclio in quatuor 
partes; ex quatuor et fluvius. T'itruv. 2. 9. Ima 
abietis pars, quura excisa quadrifiuviis disparatur, 
ejecto torulo ei eadem arbore, ad intestina opera 
comparatur, et sapinea votatur. Id aliis verbis 
Plin. 16. Hist. nat. 39. 76. (195). Communia.his 
{larici et abietiy pinoque, ut quadriparlitos ve- 
narum cursus, bifidosque habeant, vei omnino 
simplices. Ad fabrorum intestina opera medulla 
seclilis, optima quadripartitis roateriis et mollior, 
quara ceterae, Abietis quae pars a terra fuit, eno- 
dis est: hsec, qua diximuB ratione, fluviata decor- 
licatur, atque ita sapinus vocatur. V. DIFFLU- 
VIO.; et Plinii loc. cit. in QUiES. 

QUAdrIfLUL'S, a, um, adject, qui per qua- 
tuor partes Duit. Prudent. 3. Cathemer. 103. de 
Paradiso. Ver ubi perpetuum redolet, Prataque 
muliicolora latex Quadrifluo ceier amne rigat. 
QAdrIfORIS, e, adject. irrpB&upoc, quatuor * 



QUADRIGA 

forei, sire foramina babens. Plin. 11. Hist, nat' 
21. 24. (74). Vespae nidos vere faciunt fere qua- 
driforts. — Quadrifores januce dicuntur a Ft-' 
truv. 4. 6., quarum singulae fores, seu tabulae 
duplicUer plica ntur, parte di quattro partite. 

QUADRIFOR.MIS, e, adject, quadri forme, qua- 
tuor habens formas. Gloss, Cyrill. Quadriformit 
{lege Quadriforme), zirpduopfov. Habant et Not. 
Tir. p. 110. 

QUADRIFRONS, onti», adject, quatuor habens 
frontes: ut Janus quadrifrons apud Auguslin, t. 
Civ. D. 4.; et Senium ad Virg. 7. /En. 607. 
QUADRlFURCUS, a, um, adject, qui quatuor 
furcas seu cuspides habet. Est Prisciani de pon- 
der, p. 1358. Putsch. 

QUADRIGA, ae, et s&pius quadrigae, Srum, f. 
l.In sing. num. usurpavit Pacuviut apud Isidor. 
Differ. 47. volucri currit aie quadriga. Varro 
in lib. satyr, qui inscript us est .Exderoetriet**, 
teste Gell. 19. 8. extr., qua m vis (Jcesar in lib. 
de Analog, negaverit. Sed praeter Pacuvium et 
Varronem etiam Proper t. 2. 25. 39. Ampbiaraeae 
nil possunt fata quadrigee. Id. 3. 7. 17. Elea con- 
currit palma quadrigae. Sueton. Vitell. 17, Femur 
subdebile impulsu quadriga;. Plin. 36. Hist. nat. 
5. 4. (36). Lysis opus quadriga currusque." h. 
e. quatuor equi cum curru. Equos intelligit 
etiam Martial. 6. 46. Vapulat asaiduo Veneti 
quadriga flagello. et Grat. Cyneg. 228. Thessa- 
Hum quadriga decus. Adde Plin. 7. Hist. nat. 
21. 21. (85). et alibi; Vol. Max,, t. 8. n. 9. ex- 
tern.; Papinian. Dig. 31. 1. 67. et Vlp. ibid. 
45. I. 29, His ergo ac tot auctoribus quadrigam 
usurpare poteris qaum libuerit. — Quod ad v6~ 
cabuli coraposilionem atlinet, Pronto apud Gell. 
19.8. Quatuor simul equi juncti quadrigae, quasi 
quadrijugae, vocantur. Hinc patet, quadriga ha- 
bere paenultimam loogam, quia contracta vox est 
ex quadrijuga, ut biga ex bijuga, triga ex tri- 
juga. Ceterum quadriga sunt quatuor equi ad cur- 
rum trahendum apti; item currus a quatuor equis 
tractus, T&piKKov, T8Tpo>pov (It. muta di quattro 
cavalli; carro o carretta a quattro cavalli; Ft. 
attelage de quatre chevaux, char atteli de qua- 
tre chevaux, quadrige'y llisp. tiro de quatro ca- 
ballos; Germ. d. P'iergespann, sotvohl mit alt 
ohne fVagen; Angl. a team of four horses, a 
car or chariot drawn by four horses yoked 
together abreast). 

I.) Proprie. ^ 1. Stricto sensu de quatuor 
equis ad currum trahendum aplis, aut de curru 
a quatuor equis tracto. — a) Geoer'atim. Isid. 
17. Orig. 35. Quadrigarura currus duplici temo:- 
ne oitm erant, perpvtuoque, et qui omnibus equia 
injicerelur jugo. Primus Ctisthenes Sicyonius lan- 
tum medios jugavit, eosque singulos ex utraque 
parte simplici vinculo applicuit, quos Gr6fci ast- 
papopou^, Latini funarios vocaot. Colum. 3. R.R. 
9. 5. Lnde sacrorum certamioum studioai perni- 
cis9imarum quadrigarum semina diligenti obser- 
vatione custodiunt. i^estus p. 181. S. Mull. Rho- 
dii quotannls quadrigas Soli consecratas in mare 
jaciunl. Virg. 3. G. 267. Glauci Potniades malts 
membra absumpiere quadrigas. Adde Liv. 1. 28. 
sub fin.; Martial., Plin., Grat. supra citatos ; 
Manil. 1. 471.; et Sidon. carm. 22. 162. - b) 
Pr*cipue de iis dicuntur, quibus cursu certabao* 
in Circo. Cic. 2. Divinat. 70, 144. Curro quadri- 
garum vehi. Virg. 1. G. 512. quum carceribua 
sese effudere quadrigas. ^ueion. Cops. 39. Qua- 
drigas agitare. Adde Cic. Brut. 47. 173., Orat. 
47. 157. et Mur. 27. 57.; CoJuro. 3. R. R. 8. 
5.; et Sueton. Claud. 21. et Domit. 4. — Ea- 
rum inventorem Virg. 3. G, 113. et -Pf»n. 7. 
Hist. nat. 56. 57. (202). Erichthooium faciunt. 
Arcades apud Cic. 3. A'at. D. 23. 69. earn in- 
ventionem Minervae quart* tribuunt. — c) Item 
speciatim in re militari. Auct. B. Alex. 75. Fal- 
Cdlas regis quadrigas permijtoi roilites pertur- 
bant, Liv. 37. 41. Falcatae quoquc quadrigas, qui- 
bus »e p'arturbaturum hostium aciem Antiochu* 
crediderat,in suos terrorem verterunt. Adde Curt. 
4. 9. 4. — d) Item Jovi tribuebantur. V, Plata. 
Amph. t. 1. 294. ctt. sub II. 1. Uicc quadriga 
fUtilcs fuerunt in fastigio Capitolii, orntlus gra- 



QIUDRIGALIS 

tia, currum Jovis refereutes. Feruot, eas, quum in 
foraace coquerentur, adeo erevisie, ut eximi, nisi 
foroace dirula, doq possent. Itaque quum illud o- 
men ad incrementum imperil pertinere credere- 
tur: negarentque Vejentes, apud quos ea facta 
fueraat, «e Romanis tradituros, bello recuperata 
sunt. Rem narrat Plin. 28. Hist. nat. 2. 4. (18).; 
Festus p. 274. 15. Mull.; et Plutarch, in Po- 
ptic. Ea postea ex marmore, vel are refecta sunt. 
V. Liv. 10. 23. ad fin. — e) Poetice tribuun- 
tur Soli, Auroras, etc. Plant. Amph. 1. 1. 266. 
Cum quadrigis Sol eioriens. Virg. 6. /En. 535. 
roseis Aurora quadrigis Jam medium aetherio 
cuvsu trajecerat axem. Tibull. 3. 4. 17. Nox a- 
therium nigris emensa quadrigis Mundum. — 
f) Quadrigis eburneis in abeco, intor initia im- 
perii, quolidie ludebat Nero, teste Sueton. JVer. 
21. , fa. e. nello scacchiere. — g) Quadriga fuit 
aposphragisma in anulo Plinii junioris; ipse 
enim ait JO. £p. 16. (al. 74.) extr. Sigaata est 
anulo uieo, cujus est apospbragisma quadriga. 
^ 1. Latiori sensu dicitur et de aliis jumentis. 
Varro 2. R. R. 1, 14. Ut mea memoria asinus 
venierit sestertiis minibus lx„ et uoae quadriga 
Rom* constiterint quadiingentis millibuj. Sue- 
ton. Iftr. 11. Circensibus couiraisit eliain came- 
loruiu quadrigas. 

II.) Translate, ^ 1, Ponuntur sape ad signi- 
ficandam celeritatem atqueimpotentiam; quia in 
Circo quadriga quam celerrime et effreaate fe- 
rebiinlur. — <j) Ennius apud Servium ad Virg. 
12. ,£n. 499. irarumque effundc quadrigas. Vir- 
gil- ibid, raoderatius dixit : irarumque omaes ef- 
fundit babenas. Plant. Amph. 1.1. 294. Qua- 
drigas si^iunc inscendas Jovis, atque bine fugias, 
ita vix puteris effugere infortunium. Id. Aulul. 
4. 1. 13. Servus herile iraperium ediscat, ut quod 
jubisal, citis quadrigis citius properel persequi. Id. 
Pain. I. 2. 155. Discrucior miser, nisi ilium jubeo 
quadrigis cursim ad carnificem rapi. Id. Asin. 
2. 2. \\. Nam si buic occasioni lempus se sub- 
terduxerit, numquam edepol quadrigis albis indi- 
piscet postea. h. e. quadrigis Jovis, ut quid am 
interpretantar : et albis dici putant, h. e. citis, 
quia Grace apse's turn album, turn citum signi- 
ficat. (V. horum Plauti locorum interpretatio- 
nem apud" De-Vita Antiq. Benev. p. 234.). Uuc 
pertinet illud Cic. 2. ad Q. fr. 15. Quoniam 
in isto homine colendo tam iodormivi diu, te 
mehercule sape eicitante, cursu corrigam tardi- 
tatom, turn equis, turn vero (quoniam scribis 
poeuia ab eo nostrum probari) quadrigis poeticis. 
— M Proverb, est illud Petron, fragm. Tragur. 
64. Burmann Jam quadrigae mece decucurre- 
runt, ex quo podagricos factus sum. ^ 2. Trans- 
late dicuntur etiam de numero quaternario cu- 
juiris rei. Vopisc. Prob. in fin, Nunc de Firmo, 
et 8aturnioo, et Bonoso, et Proculo dicemus. Non 
enim dignum fuit, ut quadrigas tyrannorum bono 
principi miscerentur. Varro 5. L. L. 12. Mull. 
Initiorum quadrigae locus, et corpus, tempus, et 
actio. . — iYR. De nom. propr. V. ONOM. 

QUADRIGALIS, e, adject, ad quadrigas perti- 
nens, ut Quadrigales equi, Paul. Diac. p. 49. 

if. mu. 

QUADRfGAMCJS, i, m. 2. qui quater uxorem 
duxit, te-rpdyauos. Vox hybrida ex Latino qua- 
drv.i, et Graco yap-os nuptia?. Hieronym. 1. ad- 
vert. Jovinian. n. 1 5. Erubescant (mulieres) al- 
terum (maritum) accipere, ne trigamis et qua- 
drigamis comparentur. 

QUADRlGARlUS, a, urn, adject. (V. voc. seq.) 
pertinens ad circenses quadrigas. Sueton. Cat. 
19. Postridie quadrigario habitu, curriculoque 
bijugi farno«orum equorum, etc. (Qualia fuerit 
guadrigarius habitui, scire licet ex aurigse figu- 
ra, quam babes apud Vise. Mas. Pio-Clem. T. 

3. tab. 31., unde illustratur locus Cod. II. 40. 

4. Agitator rugosis sinibus.) Inseripl. apud Gru- 
ttr. 339. 5. ovadrigaria familia. k. c. servi ope- 
ram denies equis et quadrigis Circensibus. Veget. 
1. Velerin. 56. et 4. ibid. 13. Quadrigarii pul- 
veris uneias tres. h. e. qui ex diverso pigmento- 
rum genere mixtus, et per te adjuvat animalia, 
et aliis potionibus pro raodo vel curse ratione 



- 988 — 

miscetur, ut Id. ibid. 13. loquitur. Habet autera 
inde noraeo, quod quadrigariis equis pra?cipue 
medetur. 

QUA DRlG ARlUS, li, m. 2. xecptntrjkdvtc,, ijv/o- 
yog, qui quadrigas agit, auriga: et is praeci- 
pue, qui quadrigas in Circo agitat. Varro 2. R. 
R. 7. 15. Periius belli alios (equos) eligit atque 
alit ac docet: aliter quadrigarius ac desultor. 
Cic. fragm. oral, in toga cand. apud Ascon. In 
eo exercitu pradonem, in introitu gladiatorem, 
in victoria quadrigarium. Ubi Ascon. De Anto- 
nio dici manifestum est, quod quum Sulla post 
victoria m Circenses facer el, ita ut bonesti homi- 
nes quadrigas agitarent, fuii inter eos C. Anto- 
nius. Arnob. 2. 38. Cursores, pugiles, quadriga- 
rii, desultores. Adde Sueton. ffer. 16. — ^Vtf. 
De cognom. Rom. V. ONOM. 

QUADRlGATUS, a, urn, adject. Te^pJirswro's, 
quadrigis signaius, ut Mummus quadrigalus, h. e. 
denarius, cui quadrigarum imago impressa est. 
Plin. 33. Hist. nat. 3. 13. (45). Notas argeati 
fuere big* atque quadrigae, et inde bigati qua- 
drigatique dicli. Liv. 22. 58. Pretium f«re in ca- 
pita, equiti quingenos quadrigatos, trecenos pe- 
diti, servo centum. Id. ibid. 52. In capita Ro- 
mana trecenis nummis quadrigatis, in socios du- 
ceais, in ,servos centeuis persolutis. Paul. Diac. 
p. 98. 3. ^SSull. Item nummi quaxlrigati et bigati 
a figura caslaturae dicti. 

QUADRlGEMlNUS, a, um, adject. riTpairKouc, 
T£TpaSu/xo;. Plin. 8. ffist. nat. 23. 35. (.85 >. Ce- 
rastis corpore eminere cornicula saepe quadrige- 



QUADRINGENTESIMUS 

pondo quatuor librarum. Piaut. Aulul. a. 5. ». 
2. Quadrilibrem aulam auro onustam habeo. 

QUADRfLlNGUIS, e, adject, qui quatuor iltt- 
guas callet. G'ios:s. Lat. Gr. Quadrilinguis, ta- 
Tpa'YXaooo?. 

QUA DRI VI ANTS, e, et 

QUADRiMAN'US, a, um, adject, qui quatuor 
habet manus. Jul. Obseq. de prodig. 111. C. Las- 
lio, L. Domitio Coss. puelia biceps, quadripes, 
quadrimana, gemiua feminea natura.mortua nala. 
Id. ibid. 73. alia positione. Pueri quadrupedes 
et quadrimanes nati. Alii leg. quadripedes et 
([uadrurnanes. 

QUADRiMAlUS, us, m. 4. -sTpaerta, aeUs 
quatuor annorum. Plin. 19. Hist. nat. 11. 58. 
(181). Sed ex his, qua; sunt fortissima, nullum 
extra quadrimaturn utile est. Adde eumd. H. ibid. 
45. 70. (176). Colum. 7. M. R. 9. 2. Dum qua- 
drimaturn agaat. Adde eumd. 9. ibid- 1. 7. 

QUADRIMEMBR1S, e, adject, qui quatuor habet 
membra, seu qui quatuor pedibui ambulat, more 
bestiarum. Capell. 8. p. 272. in carm. Donee, 
jubente Daccbo, Salyrus rapit jacentem (Sile- 
nttrn), Scapulisque dat supinum, Uvidumque qua- 
drimembrem, Colloque complicatum, LTribus pa- 
rem reportat. Alii leg. hiantimembrem. Gloss. 
Lat. Gr, Quadrimeinbris, TSTpa/iepr}?. 
QUADRfMENSTRLLS, a, um, et 
QUADR1MESTRIS, e, adject, di quattro tneti, 
zitncLji-qviahg. Impp. Arcad. et Honor. ^Cod. 1. 
32. 1. Breves, etiam quadrimeustruos ad ofOciura 
palatinum noverint dirigendos, Varro 2. R. R, 



mina. h. e. quatuor. Cf. Isid. 12. Orig. 4. Sunt j 2. 17. Sic nutricaotur agoi, quoad facti sunt qua- 



autem illi quadrigemina cornicula. 

QUADRfGENI. V. QUADRINGENI. 

QUADRfGONUS, a, um, adject. TStpaywyo;, 
tetragonus. Vox hybrida, a quadrus et ycovoc an- 
gulus. Claud. Mamert. Ep. 1. a med, Numquam 
erit, ut figura circuli ex duabus aut tribus lineis 
flat, aut quadrigona ex tribus, aut trigona ex 
quatuor. 

QL'ADRIGLLA, x, f. 1. demtnut. a quadriga. 
— a) In plur. num. Cic. Pat. 3. Aut philip- 
pus hasce in capuio quadriguias vitare moneba- 
tur? — 6) In sing. num. Plin. 34. Hist nat. 
8. 19. (22). Lava tribus digitis quadrigulam te- 
nuit. h. e. quatuor equulos juoctos. 

QUADRlGtJLARtUS, a, um, adject, ad quadri- 
gulam pertinens, ut Quadrigularius pictor, qui 
nempe quadrigas pingebat, pittore, o vernicia- 
tare di carrozze. Inscript. apud Donat. 317. 6., 
quae est apud Orell. 4262. ti.' clavoivs sutbr 

PICTOR QVADRIGVLAR1VS. 

QUADRlJUGIS, e, et 

QUADRlJUGCS, a, um, adject, a quatuor et 
jugum. — a) Quadrijuges equi, et absolute qua- 
drijuges, vel qu*drijugi sunt equi quaterni uno 
jugo ad currum alligati. Virg. 10. J5n. 57!. Qua- 
drijuges in equos adversaque pectora tendit. .Stat. 
12. 7V»e6. 532. niveis victorera cernere vectum 
Quadrijugis. Ovid. 2. Met. 167. tritumque relin- 
quunt Quadrijugi spatium. h. e. equi Solis. Sit; 
It. 4. 438. frenisque operata regendis Quadriju- 
gos atro stimulat Bellona flagello. — 6) Qua- 
drijuges, vel quadrijugi currus, qui quatuor equis 
trahuntur. Ennius apud Cic. 1. Tusc. 44. 105. 
et apud Varron. 10. L. L. 70, Mull, Vidi -fle- 
et a re in curru quadrijugo raptarier. Virg. 12. ,£n. 
162. Quadrijugo invehitur curru. Apul. Florid. 
n. 16. Quadrijuges et sejuges currus pon';re ali- 
cui. — Quadrijugum certamen, quod quadriju- 
gis, seu quadrigis fit. Stat. 6. 77te&. 370. — 
Mine 

Quadrijugi, arum, m. plur. 2. absolute, sub- 
slantivorum more. V. supra sub a. 

QUADRlLATfiRUS, a, um, adject, qui quatuor 
Iatera habet, quaoW/atero. Capell. 6. p. 231. Ex- 
tra has forraas, quidquid quadritatcrum est, xp<x~ 
irs'^wv vocalur. Boeth. Geometr. l, p. 1489. Qua- 
drilatera (figura) est, qua sub quatuor rectis li- 
neis continetur. Balb. in Gromat. vet. p. 106. 
Goes. Quadrilatera forma est quatuor laterusn 
totidemifue angulorum. Adde Isid. 3. Oria. 12.; 
et r.^TRILATERUS. 

QUADfilLtBRIS, e, adject. TiTpalitpoc, qui est 



drimestres. Sueton. Her. 14. Consuiatus quatuor 
gessit; primum bimestrem, tertium quadrime- 
strain. 

QOaDRI.VIC'LL'S, a, um, adject, deminut- qua- 
drimi. Plaut. Pcen. prol. 85. Altera quinquen- 
nia, altera auiem quadrimula, cum nulrice una 
periare. Id. Capl. 5, 3. 4. Quadrimulus par- 
vulus. 

QL'ADRIMU'S^ a, um, adject, di quattr'anni, t«- 
TpasTijc, qui habet quatuor annos : V. etymon- 
in BIHUS. Cic. 10. Fam. 22. Una omnino in- 
terpositio diflicilior est, de quadriiao Catone. h. 
e. de re gesta a Catone Uticense in alate quatuor 
annorum. Hot at. 1. Od. 9. 7- Quadrimum ma- 
rum. Liv. 27. 37. lafantem natum esse quadrimo 
parem. Varro 1. R. R. 20. 1. Quadrimi boves. 
Colum. 4. 11. R. 16. 1. Quadrima vitis. Plin. 
8. Hist. not. 44. 69. (171). Quadrima equa. Id. 
ibid. 45. 7t>. (176). Quadrimi tauri. Dig. 23. 4. 
19. Di_es annua, bima, trima, quadrima. 

QUADRINGfiN ARlUS, a, um, adject, qui qua- 
diingentos continel. Cic. 6. Att. t. a med. De- 
jotarus habet cobortes quadringenarias nostra ar- 
matura triginla. Liv. 7/7. Quadringenaria octo 
cohortes scribuntur. Alii leg. quadringentaria. 
- (Juadi ingenarius seu qualringenarius judex 
dicitur, cui equestris census erat quadringento- 
rum iniilium sest^rliorum, ut (fuceuartus est ap- 
pe'latus, cui ducenta tantuui millia sestartiorum. 
V. DUCKXAKlL's. Iliac Inscript. apud Mural. 
1048. 4. C. Vallio Quit: postvmo ivdici intsr 

OVATROOBNARTOi ADf.ECTO A DIVO AKTOMO FIO etc. 

Alia apud Gruler. 431. 7. L. Lvcciiio L. f. tbb. 

HiBBRO (VDIUL CCIJC. SBLECTO AtC. 

QU/*DR1NG£.M et quadrigeni, a, a, adject. 
quattrocento, nomen distributivum. Varro 2. R. 
li. 8. 3. In Reatino trecenis ac quadrigenis mil- 
libus admimrii aliquot venierunt. Sueton. Viiell. 
13. Singuli apparatus quadringenis millibus num- 
mum constiterunt. Liv. 8. 11. extr. Denaiios 
nufnmos quadringenos quiuquagenos vecligal po- 
pulus jussus peodere quolaunis in siogulos. 

QUADRINGENI ARIL'S. V, QUADR1NGBNA- 
RIUS._ 

QL'ADRINGENTENARIus, a, um, adject, idem, 
ac quadriogentarius, teste Priician. de ponder, 
p. 1355. Putsch. 

QL'ADRlNGENTENT,.a, a, adject. Est falsa le- 
ctio : V. QUADR1NGENTI. 

QUADRlNGKNTfiSlMUS, a, um, adject. </ual- 
trocentesimo, TeoaapaK^atocrTo;, quater centesi- 
mus. Plin. 8. Hist. nat. 6. 6. (16). Aono Urbi» 



QUADRINGENTI 

quadrtagentesiroo septaagesimo seeundo. Liv. 6. 
45. Quadringentesimus annus. 

QUiDRINGENTl, as, a, adject, numeri cardi- 
nalis, (Quattrocento, rtxpaxcoioi, quater cealum. 
Cic. 1. de republ. 37. 58. Videsne igitur minus 
quadriogentorum annorum esie banc urbem, ut 
sine regibos sit? Id. Pit. 5. 10. Centum prope 
annos legem JEVi&m et Fufiam tenueramus, qua- 
driogentos judicium rationemque censoriara. Id. 
2. Divinat. 21. 48. Dixisti muita de casu, ut, Ve- 
nerium jaci posse casu, quatuor talis jactis; qua- 
dringentis, centum Venerios oon posse casu con- 
sistere. Juvenal. 1. 105. quinque tabemae Qua- 
dringenta parant, Plin, 8. Hist. nat. 17. 24 (64). 
Primus autem Scaurus aedilitate sua centum quiu- 
quagiota paolberas misit, dein Pompejus Magnus 
quadringentas decern, divus Augustus quadringen- 
tas vigiuti. Id. ibid. 4a. 68. { 170), Singutas (asinas) 
quadringenta millia nuramum enixas. h. e. pro- 
lem enixas, qua; ita praestaret, ut tot'numraorum 
millibus venderentur. Alii et ipse Forceliinus leg. 
quadriagentena; sed quadringenta vel quadrin- 
gena legendum esse videratjam Drakenborg. ad 
Liv. 45. 16. Similiter Vitruv. 10. 14. Quadrin- 
gentis versationibus imi tympani. Alii minus re- 
cte quadringentenis. Martial. 5. 23. Quadringen- 
torum null* sunt. Basse, lacemae. h. e. equitum 
fiomanorum, quorum census sunt quadringenta 
millia sestert. 

QUAUBINGENTlfiS vel quadringentiens, ad- 
verb, quattrocento volte, Tarpaxoaiaxsc, quater 
cenlies, vel quater centum/ Cic. 4. Verr. 10.26. 
HS quadriDgentie9 accepisse le arguo contra leges. 
h. e. quadringeoties centena millia. Adde eumd. 

2. Phil. 37. 93. et Rabir. Post. 8. 21. 
QUADRINl, a, a, adject, quattro, idem ac quar- 
tern i, vel quatuor. Varro 8. L. L. 55. Mv.ll. 
Sicut est ab uno uni, a tribus trini, a quattuor 
quatrini, sic a duobus duini, non bini dioerentur. 
Sic Miillerus ex Codd.; Forceliinus ex vulg. li- 
brxs quatrir.i, Cato R. R. 18. t. et 3. Quadrina 
vasa. Pomponius apufl" Non. p. 483. 25. Iff ere. 
Plus quaesti facerem, quara quadrinas si haberem 
molas. Plin. 11. Hist. nat. 36. 43. (120). Trinis, 
aut quadrinis diebus. Id. 7. ibid. 50. 51. (170). 
Febris quadrini circultus. quartana. Amob. 6. 
5. Quadrini cardines. Id. 7. p. 24. Una commi- 
xtio quadrinis copulata de frugibus. Apul. Dogm. 
Plat. 1. Quadrinte temporum vices. 

QUADRfNOCTlUM, Ti, o. 2. quattro notti, qua- 
tuor noctiura tempus, Agnoscitur a Priscian. de 
fig. num. p. 1357. Putsch., sed nullum atTert 
scriptoris exemplum. Gloss. Lat. Gr. Quadrino- 
ctium, TerpavuxTta. 

QUA DRIP ARTlO, is, ire, a. et 

QUADRtPARTlOR vel quadripertior, Iris, Itus 
sum, iri, dep. 4. Part. Quadripartitus in tin. — 
Quadripartire, vel quadripartiri est in quatuor 
partes diwdere. — a) Depon. legitur tanlum in 
Gloss. lat. Gr. Quadripartior, rerpa^wj ftepi'^oi, 
et Not. Tir. p. 109. — 6) Passive. Dictys Cret. 
1. 11). Per atquationem numeri atque partium 
quadripartitur eiercitus. — Elinc Part. pra;ter- 
pass. 

Quadripartitus et saepius in novis edition, qua- 
dripei titus, a, urn, xzxoi.uiot,$. quadripartito, 
divisus in quatuor partes. Cic. 3. Verr. 12. 34. 
Quare h;rc eadem erit quadripartita dislrJbutio 
lotiu9 accusation i< mew. Id. 1. Tusc. 28. 68 
Uommutationi-s temporum quadripartite. Varro 
5. L. L. 12. Jifidl. Quare lit, ut ideo fere omnia 
sint quadripartita. Id. 9. ibid. 31. An non vides, 
ut tirreci haheant earn i.orationem) quadriparti- 
tam? Quintil. 1. 5. 3S. Quadripartita o ratio, et 5. 
14.5. raliocinatio. Tac. 13. Ann. 39. Quadripar- 
ti'o eiercitu, bos subrm-rtdo vallu inducit; alios 
sea las mtrnibus a d mo v pre,' multos etc. Id. 5. 
flint. 20 Pnesidta modicis vicis quadripartita Ui- 
vilis invasit. V. Plin. loc. fit. in QUADRIFLU- 
VIL'M. 

QL'ADRfPARTITlO vel quadripertitio, onis, f. 

3. tftrisio in quatuor partes. Varro 5. /,. £.11. 
JH'ull, Quadripartitio magis sic apparebit. Id. 7. 
ibid. 5. Si quid eicidit ex hac quadripartitione. 

QUADRlPARTfTO vel quadripertito, adrerb. 



— 989 - 

in quatuor partes dtvidendo. Colum. 4. R. R. 26. 
3. Brachia quadripartito locabimus. 

QUADRIPARTITUS, a, um. V. QDADRIPAR- 
TIO in Ho. 

QUADRlPEDUS. V. QUADRUPEDUS. 

QUADRlPERTlT[0, onis, f. 1. et 

QUADRIPERTITO, adverb, et 

QUADRlPERTlTUS, a, um, particip. V. QUA- 
DRIPARTITIO, QUADRIPARTITO et QUADRI- 
PARTITUS. 

QUADRlPES. V. QUADRUPES. 

QUADRlPLATOB, oris. V. QUADRUPLATOR. 

QUADRIPLICATUS, a, um, adject, idem ac 
quadripartitus. Legitur in quibusdam MSS- apud 
Varron. 9. L. L. 31., ubi alii et ipse Mullerus 
leg. quadripartitus. 

QUADRlREMIS, is, f. 3. zsro-nprji, oavis, quae 
quatuor remorum ordines liabetj quam quater 
susgens eistructi reraigis ordo coramovet, ut Zu- 
can. 3. 530. ait. Plin. 7. Bist. nat. 56. 57. (207). 
ex Aristotele tradil, primos Cartbaginienses qua- 
drireraein fecisse. Cic. 7. Verr. 33. 86. Egredi- 
tur Centuripioa quadriremi Cleomenes e portu. 
/'. dicta in DECEMREMIS. Cces. 3. B. C. 24. 
Has (triremes) quum audacius progressas Libo 
vidisset, sperans intercipi posse, quadriremes v. 
ad eas misit. Liv. 24. 33. Et ab Appio legatl per 
portura missi forte in quinqueremi erant. Prae- 
missa quadrirerais, quum intrasset fauces portus, 
capitur. — ■ Etiam adjec'.ivi more usurpatur. Pau- 
lin, Nolan, carm. 21. 73, Scapham sequacem 
quadriremis machine Ad banc opem parave- 
rat. 

QUA!)RIsEMUS, a, um, adject, qui quatuor 
syllabarum est; idem ac tetrasemus. Vox hybrids: 
a quatuor? et mum. signum. Capell. 9. p. 331. 
proceleusmaticus, qui ad numeroe aptatur, qua- 
drisemo [numero) exordium debet accipere. 

QUADRISEXTIUM, ii, n. 2. quadruplet sexta- 
rius. Vox a Lexico espungeoda; occurrit enim 
tantum in Not. Tir. p. 147. 

QClDRfSOMDS. V. BISOMUS. 

QL'ADRlSULCUS, a, um, adject, rsxoaf'kayfj.v, 
di quatlro punte, quatuor cuspides habens. La- 
ctant. ad illud Stat. 3. Theb. 320. volat ignea 
moles Sa»va dei mandata ferens ca?lumque trisulca 
Terrilat omne coma: hece habet: Pro quadrisulca, 
quia fulmen e\ quatuor coostat, aqua, igni, nube, 
vento. 

QUAURlSYLLABL'S, a, inn, adject, qui quatuor 
syllabas habet. Augustin. Music. 3. 11. Fac igi- 
tur hoc idem in ionico quolibet, vel alio quoli- 
bet (juadrisyllabo sex temporum. 

QUADRlVICM, \'\, n. 2. Quadruvium pro qua- 
drivium scripturn est in Latino Lapide, quern in 
T.REP1DO retulimus. Ut enim </«acZ»ipes, et qua- 
diipedans in Vi, -g.S.Ecl. 26. et 1 !.,£«. 61 4. et in 
Varr. apud Non. p.6U. 25. et in Accio apud eumd. 
p. 144. Irt. Jfleic, testibus Pierio et Dausquio, in 
optim. MSS. legitur: sic contra quadruvium scribi 
poluit. Adde aliam Inscript. apud Henzen. 6614. 
— (Jelerum quadrivium, Hal. crocicchio, tfuadri- 
vio, TSToaoSoy, locus publicus, ubi quatuor viae 
concurrunt. 

I., 1 Proprie. Catull. 58. 4. Nunc in quadriviis 
et angiportis. Juvenal. 1. 63. Sonne libet me- 
dio ceras implere capaces Quadrivio? 

U.) Hgurate. Apud Boeth. Arithmet. I. t. 
quadrivium appetlanlur quatuor art«:s rnatbeiiia- 
tica',ri. e. aritinetica, rausica, geometria et astro- 
nomia. 

QUADBJVJUS, a, um, adject, ad quadrivium 
pertinens. IHi quadrivii sunt quadriviorurn pre- 
sides. V. BIVIUS. 

QUADRO, as, 5vi, Stum, ire. I. Part. Qua- 
drans V". loco suo; Quadralus in fin.; Quadran- 
dus sub A. II. — Quadrare 

A) Active est in quadrum redigeie, TSToa^u- 
vt£w (It. squadrarc, quadrare; Fr. cquarrir; 
Hisp. quadrar; (ienn. vierfuch oder viereckig 
machen; Angl. to square, make- square). 

I.) Proprie. ^ 1. Slricto sensu in re physica. 
Colum. 11. R. R. 2. 13. Seiagenum pedum abies 
atque popului singulis operis ad unguem qua- 
drantur. Boeth. p. 741. Quadrare circulum eit 



QUADRO 



eircull continentiam in quadratum extendere. 
5 2. Latiori sensu de numero. Horat. 1. Ep. 6. 
34. Mille talenta rotundentur, totidem altera, por- 
ro et Tertia succedant, et qua pars quadrat acer- 
vum. h. e. quaternum facit, sive 4000 talenta 
constituit. 

II.) Translate. Cic. Or at. 58. 197. Sic minima 
animadvertetur delectationis aucupium, et qua- 
draudae orationls industria. h. e, oratorio numero 
componend®, construend*, perficienda;. 

B) Neutrorum more saspe adbibetur, et signl- 
0cat ex omni parte congruere, convenire, consen- 
tlre, apte cadere, quadrare, star bene, adattatsi, 
confarti: quemadmoduin quadrati lapides in stru- 
ctura facile componuntur, et apte sedent. 

I.) Proprie. Virg. 2. G. 277. nee secius omnls 
in unguem, Arboribus positis, secto via limKe 
quadret. Ubi Servius: consentiat, congruat. Trans- 
latio a quadris lapidibus, qui sibi invicem bene 
conveniunt. 

II.) Translate. 5 ** Sae P e de iis i ? uw sib * ia " 
vicem conveniunt. Cic. 3. Or at. 44. "1/3. Versus 
in oratione si efQcitur conjunctione verborum, 
vitium est: et tamen earn coDJunctionem, sicuti 
versum, numerose cadere et quadrare et perfici 
volumus. Quintil, 9. 4. 60. Priecipffinn in hoc 
opus est, scire, quod quoque loco verbum maxime 
quadret. Cic. 4. Att. 18. sub fin. Visum est hoc 
raihl ad multa quadrare. Id. Biut. 11. 43. Quon- 
iam Ubi ita quadrat, omnia fuisse in Tbemisto- 
cieparia et Coriolano. h. e. placet, veri simile 
videiur, credibile fit. — Id. Cxi. 29. 60. Nisi 
omnia, quse cum turpitudine aliqua dicerentur, 
in istam (Clodiam) quadrare apte viderentur. V. 
QUADRANTARIUS. ^ 2. De numero. Cic. 3. 
Verr. 36. 92. Quomodo ex decies US, sexcenta 
facta siat; quomodo seicenu codem modo qua- 
drariot, vos exislimabitis. Ubi Pseudo-Ascon. so- 
lida facta sint, ut neque plus quidquam, neque 
minus inveniatur in summa. Ubi enim ratio sine 
fraude est, dilficile est sex.centa, delractis quadrin- 
gentis, quadrare et solidari, vel solida licri, quia 
aut minus, aut plus aliquid reperiatur. Use 
Pseudo-Ascon. — Hinc- Part, praeter. pass. 

Quadratus, a, um, adjective usurpatur, et est 
quadrus, quadruus, in quadrum redactus, xsxpd- 
Y<ovo?, quadro, quadrato, ridotlo in quadro. 

I.) Proprie. *J i. Generalira. — a) Qua- 
dratus est quatuor lineas rectas aequales habens, 
et totidem rectos angulos. /Yon fin. in exposit. 
formar. p. 30. Goes". Longitudinem per latitudi- 
nem metimur, deinde to tarn per crassitudinem, 
et sic efticiemus pedes quadratos, seu so lidos. 
Varro apud Plin. 36. tlist. nat. 13. 19. (91). 
Quad rata basis, ef 17. ibid. 11. 16. (80). Quadrati 
anguli. h. e. recti. Id. 33. ibid. 4. 21. (75). E- 
missaria quina pedum quadratorum ternum. di 
tre piedi per ogni verso. — b) Quadratus est 
eiiam, qui quatuor lineis parallelis continetur, 
licet h.-D iu.equales sint, et lantumrnodo ad an- 
gulum rectum diSposit;e , rettangolo, Coripp. 
Laud. Justin. 4. 37. quadrata caesa bipenni Fra- 
\inus. Iliac via, vel ahud opus lapide vel saxo 
quadrato structum opponitur ei, quod constat ex 
silice, qui multilaterus et multaogulus est. Liv. 
10. 23. Semi la in saxo quadrato a Capena porta 
ad Mart is stiaveruut iediles cu rules. Id. 6. 4. extr. 
l.apiiolium saxo quadrato substructum est. Fron- 
tin. Iqueed. 124. Ductus, qui lapide quadrato 
consilium. Plin. 36. Hist. nat. 13. 19. (89 ; . For- 
Qic«!s quadrati lapidis. — c) Quadrata Iittera, 
majuscola, major, et reclis quadiatisque lineis 
deforrriala. Petron. Satyr. 29. Canis ingens in 
pariete erat pictus, superque quadrata iiltera scri- 
pium, uavk i:a>bm. — d) Quadratum pallium, 
tatpec^wvov ifxaxiov, ei duobus plagulis confa- 
ctuin, quarum utraque qu*drata est, b. e. quatuor 
angulos habet: fibula in humeris oectitur, a la- 
teribus utrinque aperlum : cujusmodi sunt diaco- 
norum in Ecclesia operanlium. Ita Ferrar. de. 
re vest. var. in he. Nam aliter Salmas. ad Tet- 
tull. Pall,, Ruben, etc. ut in re satis obscura, 
opinantur. V, PALLA et ROTUNUL'S. Petron. 
Satyr, i'ib. Anus incincta quadrato pallio. — ■ «) 
QuadratuM numerus, planus, spud matbematico. 



QUADRULA 

es(, qui ex duetu unius numeri in se ntieitur, 
ut quatuor, quas hunt, ex muUlplicatione blnarii: 
quadratus undique, seu cobus e*t, qui fit ei ra- 
dice in quadralum planum rursus ducts, ut ai 
binarius ducatur ia quaternarlum, Ot octoaariui, 
qui est cubus. Hujus posteriori* mentio fit a Gell. 
i. 20. <f 2. Speciatim (juadrata Roma (apud 
Pestum p. 258. 5. Mull.) "locus in Palalio ante 
templum Apollinis dicitur, ubi reposita suat, quae 
anient boni ominis gratia ia urbe condenda ad- 
hiberi: quia saxo munitus est initio in speciein 
quadratam. Ejus loci Ennius meminil, quum ait: 
Et quis exstiterit (corrige cum cl. Vahlen. Et 
qui sextus erat) Romae regnare quadrate. Solin. 
i. dicit, Romam primum dictaru esse quadratam, 
quod ad sequilibriuin foret posita. Quibus verbis 
significat tolam Urbem, non locum "m Urbe. el 
hoc videtur significare Enuii versus, quem alii 
ita leg. Et quis se sperat Romse regnare quadra- 
ts? Fuse tamen Salmas. errore lapsura Solivum 
conatur ostendere: led Roma quadrata videtur 
ideo recte diet potuisse tempore Romuli, quia 
tola urbs Palatine monte continebatur, qui qua- 
dratam figuram habet. % 3. Item speciatim, qua- 
dratum agmen, ordinama in quadro, acies ita 
disposita, ut quadratam quasi formam habeat, di- 
rects ordinibus, et ab omni parte milite firmatis, 
in medium receptis impediment!*, ut quacumque 
hostis incurrerit, facile et sine tumultu resist! 
possit: V. ORBIS. Tibull, 4. I. 100. Tunc tibi 
non defit faciem componere pugna?: Seu sit opus, 
quadratam acies consistat in agmeo, Rectus ut 
eequatis decurrat frontibus ordo: Seu etc. Varro 
apud Serv, ad Virg. 12, JEn. 121. Duo genera 
agminum: quadratum, quod immixtis etiam ju~ 
mentis incedit, ut ubivis possit considere: pilatum 
alterum, quod sine jumentis incedit, &ed inter 
se densum est, quo faciliuB per iniquiara loca 
traaimittatur. Auet. B. G. 8. 8. Psene quadrato 
agnitne insiructo, in coospeclum bostium exerci- 
tum adducit. Hiac agmine quadrato incedere, 
marciare in ordine di baitaglia, paratum ad pu- 
gnam, taroquam si bostis sit in conspectu. Sail. 
Jug. 105. Neque tamen socors victoria, aut in- 
solens factus; sed pariter atque in conspectu 
hostium , quadrato agmine incedere . Seneca 
Ep. 59. ante med. Ire quadrato agmine exerci- 
tum, ubi bostis ab omni parte suspectus est, pu~ 
gnae psjatum. Adde Cic. 2. Phil. 42. 108. et 5. 
ibid. 7. 20. et 13, ibid. 8. 18., quibus locis, ad 
augendam in Antonium invidiam, quadrato ag- 
mine iue dicit in curiam, etc. quasi elves suos 
bostes judicaret. ^f 4. Item, statura quadrata, 
ben complessa, ben formata, media, neque pro- 
cera, neque humilis, 5ueton. Vesp. 20. Statura 
fuit quadrata, compaclis Grmisque merabris. Ceh. 

2. 1. Corpus babilissimum quadratum est, neque 
gracile, neque obesum. Colum. 6. R. R. 1. 3. Pa- 
randi sunt boves novelli, quadrati, grandibus 
membris, cornibus proceris, etc. Id. 7. ibid. 2. 

3. Pinguis situs proceras oves tolerat, gracilis 
quadratas, et ibid. 12. 4. de cane villattco. Pro- 
batur quadratus potius, quam longus, aut brevis. 
Id. 7. ibid. 9 1. Quadratus verres. Id. 8. ibid. 
2. 8. Quadrata? galliaas. Plin. 34. Hitt. nat. 8. 
19. (56). Quadrata signa. h. e. status. Id. ibid. 
(G5). Lysippus statuariee arti plurimum tradilur 
contultsse, capillum exprimendo, capita minora 
faciendo, quam antiqui, corpora graciliora siccio- 
raque, per quae procerttas signorum major videre- 
tur. Non habet Latinum nomen symmetria, quam 
ditigentisslrae custodivit, nova inlactaque ralitrne 
quadratas veterum statural permutando; vulgoque 
dicebat: Ab il lis fsctos, qualcs essent homines; a 
se quales viderentur esse, •J 5. Quadratus versus, 
iambicus octooarius, qui quatuor habet combina- 
tiones vel mensuras. Terentian. p. 2434. Putsch. 
Sed hie trimetrus quaodo duplicem pedem A ca- 
pile sumet, tunc quadratus dicitur, Idemque di- 
clus est el oclonarius. Ergo ante versum collo- 
cabo iambicum, Pbaselus ille, quem videtis bo- 
spites. Quadratus iste talis efflci potest: Adeat ce- 
ler phaselus ille, quem videtis hospites. Gell. duoa 
ex Ennio tales refert versus 2. 29. extr. Alium 
ex eodem recitat 4. 7. quem quadrato numero 



- 990 — 

factum dicit, ex septem, son octo iambit eoa- 
s tan tern. 

II.) Translate. Or alio quadrata, in qua verba 
apte congruunt, ut quadrati lapides in slructuris. 
Quintil. 2. 5. 9. Lea is et quadrata, sed v iritis 
tamen composhio. Diomed. 2. in {in. structuram 
quadratam vocari ait, si in fine periodi pasnulli- 
mus pes fuerit pyrrhiehius, et p«oa primus suc- 
cesserit, v. gr, fugit- vaniloquus. — [line 

Quadratum, *", q. 2. absolute, substantivorum 
more, est figure quadrata, corpus quadratum, un 
quadrato. % 1. Generatim. Cic. 1. ruse. 24. 
57. Pusionem quemdam Socrates interrogat de di- 
mensione quadrati. Id. 1. Nat. D. 10. 24. At 
mihi (forma) vel cylindri, vel quadrati, vel coni, 
vel pyramidis videtur esse formosior. Id. 2. Pin. 
13. 36. Quid judicanl sensus? Dulce araarum; 
lene asperum ," prope longe; stare movere: qua- 
dratum rotundum. Horat. I. Ep. 1. 100. Diruit, 
asdificat, mutat quadrata roiuodis. Quintil. 1. 10. 
41. Ilia circumcurrens linea-si quadratum pari- 
bus oris efficiat. Plin. 18. Hist. nat. 22. 51. 
(189). Quaterna cubita soli in quadratum qualer- 
nis denariis venundantur. in quadro. <f 2. Spe- 
ciatim apud astrologos quadratum est, quum pia- 
neta, V. gr. sub quo quis nascilur, eo tempore 
distal ab alio sidere, puta a sole, quarta signiferi 
parte, b, e, triura signorum spatio: triangulum, 
quum tertia, h. e, quatuor signorum spatio. Cic. 
2. Divinat. 42. 89. Sic Plin. 2. Hist. nat. 18. 
16. (80). Luna in quadrato solis diridua est, in 
triqnetro seminani ambitur orbe, implelur autem 
in ad verso. Id. ibid. 79. 81. (191). vocat hsec 
quadrata mundi. 

Quadratus, i, m. 2. (subaudi lapis) absolute 
est marmor quadratum. Cassiod. 2. Variar. 7. 
Marmorum quadrati, qui pe.ssim diruli negligun- 
tur, etc. 

QUADRULA, x, f. 1. parva quadra. Solin. 37, 
a med. de quadam gemma. Nunc bractearum, 
nunc pulveris babet quadrulas. 

QUADRUM, i, n. 2. V. QUADRUS in fie. 
QUaDROPEDANS, antis, particip. a quadrupe- 
ds ^quod V. loco suo), vel adject, qualuor pedi- 
bus incedens. Ennius apud Diomed. 1. p. 336. 
Putsch, sublimiter quadrupedautes-fiammam ha- 
litantes. Plaut. Capt. 4. 2. 34. Quadrupedanti 
crncianti canterio udvehuolur. firg, 8. ;!En. 596, 
Quadrupedanie putrem sonitu quatit ungula cam- 
pura: Plin. 8. Hist. nat. 45. 70. (182). Equo 
juxta quadrupedante. Ovid. 12. Met. 450. Am- 
pyca quid referam? qui quadrupedantis Echetli 
(Centauri) Fix.it in adverso cornum sine cuspide 
vultu. — Bine 

Quadrupedans, antis, m. 3. absolute de equis. 
Virg. 11. JSn. 614. perfractaque quadrupedan- 
tuni Pectora pectoribus rumpunt. 

QUADRt'PfiDATIM, adverb, more quadrupe- 
dantis. Agnoscilur a Charis. 2. p. 163. Putsch. 
QUADKUPEDlA vel quadripedia. V. QL'ADRU- 
PES. 

QUADRUPED6, adverb. V. QUADRUPEDUS 
sub b. 

QUADRUPfiDO, as, are, n. 1. quatuor pedibus 
incedere. Gloss. Cyrill. TtrpatioSi^td, quadrupe- 
do. V_ QUA DR CPE DANS. 

QUADRUPEDUS et quadripedus, a, urn, adject. 
qui per quatuor pedes fit. — a) Usurpatur de 
bominibus, qui quadrupoduro ritu ambulant, car- 
poni. Ammian. 14. 2. Per ancoralia quadrupedo 
gradu repentes. — b) fYonto 2. ad SI. Cess. 
(edente iterum A. Bfaio) Ep. 1. Sam etsi aeque 
pernicilas equorum eiercetnr, 6ive quadrupedo 
currant atque ejerceaatur, siva tolutim, Hioc ap- 
paret, hac voce quadrupedo, scilicet gradu, sjgoi- 
ficari citatum equorum curium, que-m nos galop- 
po dicimus. Id. vero pieoiua de oration. Ep. 1. 
Verum seotentias ejus tolutares video, qaamquam 
quadripedo concito cursu terrere nnsquam, pu- 
gnare nuiquam. Hie quadripedo est pro quadru- 
pedo, atque etiam translato sentu. Ceterum qua* 
drupedo nonDuliis adverbium e«t. 

QUADRCPES et quadripes, pfidii, omn, gen. 
3. Quadripes legitur In qulbusdam anliquis co- 
diclbus, v. gr. Virg, 5. Eel. 25. nulla neqae a- 



QUADRUPLATOR 

mnem Libevit quadripes: Pierio Xetie. et H. £n. 
614. quadripedantum: teste eod. V* et QUADRI- 

MANES. — Quadrupes est quatuor pedes habeas, 
terpatrouc, che ha quaitro piedi, quadrupede: et 
usurpatur 

A) Adjective. — a) De brulis animafibus. En- 
nius apud Gell. 18. 5. et Macrob. 6. Saturn. 
9. Denique vi magna quadrupes eques atque ele- 
phanti Projiciunt sese. h. e. equus. V. Gell. loc. 
cit., Non. p. 106. 31. Merc, et Philargyr. ad 
Virg. 3. G. 116. Ceterum Apul. 6. Met. Eque- 
stri celerilate, quadrupedi cursu solum replau- 
dens. — 6) De bominibus. Ter. Andr. 5. 2. 24. 
Cura asservandurn. atque audin' ? quadrupedem 
constriugito. h. e. ita viocilo, ut demisso capite 
et corpore" quadrupes esse videatur. Ovid. 15. Met. 
221. Edilus in luce-m jacuil sine viribus infans; 
Mox quadrupes, rituque tulit sua membra fera- 
rum. Sueton. Cat. 27. Multos honesli ordinis ad 
bestias condemnavit, aut besiiaruni more quadru- 
ped es cavea coercuit. coslrinse a star in gabbia. 
carponi: h. e. genibus simul et manibus nitun- 
tes. Sic Ner. 48. Ita quadrupes per anguslias ef- 
fossaj caveraae receptus. 

B . Absolute, substantivorum more — a) Eem. 
genere, et subinlelligitur bestia, vel bellua. Nib- 
vius apud Non. p. 9. 24. Merc. Ducite eo cum 
argutis iioguis inutas quadrupedes. Cato R, R. 
102. Si bovem, aut aliam quam vis quadrupedem 
serpens moraorderil. Ennius apud Non. p. 407. 
22, Merc. Adducit quadrupedem invitam, indo- 
1 mitam, injugem. Pacuvius apud Cic. 2. Divinat. 
64. 133. Quadrupes tardigrada, agrestii, humilis, 
aspera. Cic. ibid. 44. 114. quadrupes qua vasta 
tenetur. Varro 7. L. L. 39. Mull. Quum (nostri) 
maximam quadrupedem, quam ipsi haberent, *vo- 
carent bovem, et in Lucanis Pyrrhi bello primum 
vidissent apud hostes elephantos, id est quadru- 
pedes cornutas, etc. Virg. 5. Eel. 25. nulla ne- 
que amnem Libavil quadrupes. Adde Plin. 8. 
Hist. nat. 17. 23. (62). et 10. ibid. 33. 50. (96). 
— 6) Masc. gea. : cf. Quintil. 8. 6. 20. Pro equo 
{dixerunt) quadrupedem. Plaut. Asin. 3. 3. 11. 
Jam calcari quadrupedem agitabo advorsum cli- 
vum. Accius apud Non. p. 495. 20. Merc. Re- 
prime parumper vim cilatum quadrupedum. Cic. 
2. Nat. D. 60. 151. Efficimus etiam domitu no- 
stro quadrupedum vectiones, quorum celeritas at- 
que vis nobis ipsis afferl vim et celeritalem, Var- 
ro t. R. R. 20. 1, De omnibus quadrupedibtis 
prima est probatio, qui idoaei tint boves, etc. 
Virg. 11. JSn. 714. Quadrupedemque citum fer- 
rata calce fatigat. Id, 7. ibid. 500. Saucius at qua- 
drupes nota intra tecta refugit. h. e. cervixs. — 
Sic de bominibus per coutumeliam. Cic. I, Pa- 
rod. 3. 14. Ut nihil inter te atque quadrupedem 
aliquem putes iateresse. At Orellius legit aiiquam; 
alii hanc vocem omittunt. el Id, Dom. 18. 48. 
Hoc ministro omnium non bipedum solum, sed 
etiam quadrupedum impurissimo, Apul. 7. Met. 
Quadrupes nequissime. — c.) Neutr. gen., et 
subintclligitur animal vel pecus. Plin. 8. Ilist. 
nat. 25. 37. (89). Crocodilum babet Nilus, qua- 
drupes malum, et terra pariter ac fiumine infe- 
stum. Id. 11. ibid. 36. 43. (120). Pennatum qua- 
drupes. Colum. 11. R. R.2. 33. Pecus lanatum, 
ceteraque quadrupedia tempus idoneura est ca- 
straadL Vulgat. interpr. Act. Ap. 10. 12. In quo 
erant omnia quadrupedia. Augustin. de morib. 
Manich. c. .9. Volatilia in veotis, quadrupedia 
ia ignc, bipedia in famo. Isid. 12. Orig. 1. Qua- 
drupedia vocata quia quatuor pedibus gradiun- 
tur. — Cum apposito homines, Plin. 18. Ilist, 
nat. 7. 10. (50). Et in tritici genere pars ali- 
qua pabuli est quadrupedum causa sati, ut farra- 
go, et in leguminibus, ut vicia; at commune 
quadrupedum hominumque usui lupinum. 

QUADRCpLARIS, e, adject, quadruplus. Ma- 
crob. 1. Somn. Scip. 19. a med. Numerus du- 
plafis, triplariSj quadruplaris. Alii rectius leg. 
quadruplus. Certa est lectio apud Boelh, Music. 
2. 8. p. 1090. Numeri quadrupiares omnes et dia- 
gonii I., IV., XVI., LXIV. 

QUADRUPLATOR et quadriplator, Sris, m. 3. 
^ 1. Generatim dicitur quadruplator , qui quip- 



QUADRUPLATUS 

piam auget in quadrupktm, ut apud Apul. de 
Mag. — Hinc figorate Seneca 7. Benef. 2t>. Mt.!« 
iitli Improbis et importuois beneflciorum suorum 
qu*drupt*toribus eveniat, qui tam bellam rem, 
adrnonitionem inter amicos, msiulerunt. h. e. qui 
beneflcia iua ultra modum extollunt, et quasi in 
quadruplum sibi reddi postulant. <f 2. Specla- 
tim est Ital. accusatore pubblico, s'vSetxmc, <n»- 
xoyavTTj?, delator criminis: a quadruplum, sive 
quia hujusmodi homines pro delation!* praemio 
quartam partem in bonis damnatorum conseque- 
bantur: sire quod deferrent criraina publica, quo- 
rum coovicti damnabantur quadrupli, ut alea;, 
aut pecuniae gravioribus feneratae usuris, quam 
per leges liceret. Posterioreca nominis causam ad- 
ducit Paul. Diac. p. 259. 3. Mull.: utramque 
Pseudo-Ascon. quum in Cic. Divin. in Q. Ccecil. 
1. ad fin,, turn in 4. Verr. 7. estr., aed priori suf- 
fragatur bic Tacili locus 4. Ann. 20. M. Lepidus 
quartara partem accusatoribus, secundum neces- 
situdinem legia, cetera libcris concessit. Cic. 4. 
V&rr. 8. 22. Petit Neeviua Turpio quidam, is'.ius 
excursor et emissarius, bomo omnium ex illo coq- 
ventu quadiuplatoruin deterriraus. Liv. 3. 72/ 
Popuius R. quadruplatoria personam laiurus. Ad- 
de Plaut. Pers. 1. 2. 18. f 3. Item apud Si- 
don, 5. Ep. 7. quadruplatores sunt, qui purturia 
conducuot, unde quartara partem lucraotur. 
QUA DRUPL ATI'S, a, urn. V. QUADRUPLO. 
QUADRUPLEX et quadriplei, ids, adject. % I. 
Generatira est quatuor coiuinens, quadruplus, 
quadruplo, quadruplicate, quadruplice, TSTpa- 
tcXou«. Plant. Cure. 5. 2. 21. Quam ego pecu- 
niam quadrupiicera abs te auferam. quattro voile 
tanta, et Liv, 30. 10. Onerariarura quadruplicem 
ordinem pro muro adversus bostem opposuit. An- 
ion, de Urbib. 11. I. Q u i 8 Catinam sileat? quis 
quadruplice* Syracusas? h. e. quae ex quatuor urbi- 
bui constare dicuntur. (V. Cic. 6. f'err. 53.118). 
Ptin, 15. Hitt. nat. 21.23. (85). Sorbis quadru- 
plet differentia. Id. 27. ibid. 8. 38. (60). Urcaea 
radice semipedali iriplici ferme, aut quadruplici. 
Cic. Arat. 02. Delphinus jacet baud njraio lus- 
tratu' nitore, Prseter quadruples Stellas in fronte 
locatas. quattro slelle. et Quintil. It. 3. 151. 
Rei quadruplet observatio. Id. 9. 3. 75. Slmilium 
fere quadruple! ratio. (X eumd. 5. 8. 7. 5 ' 2 - 
Specialtm quadruple! judicium, centumyiralc. 
V. CENTUMVIRI. «| 3. Quadruplex etiam di- 
citur, qui quater aliquid perOcit. Auct. Priap. 
83. 3-3. Tereris usque, donee, ah miser, miser, 
Tripleique quadrupleique compleas specum. h. e. 
terque quaterque. 

QUADRUPLlCATlO et quadriplicatio, onis, f. 
3. ■tixpa.itkxoiaauQ?, repetilio quater facta aticu- 
jus rei. Capelt. 7. p. 258. Quadruplicate nuineri. 
y. TRIPLICATIO. Ulp. Dig.ii. 1. 2. Illud te- 
nendum est, omnem eiceptionem, vel replicatio- 
nem eiclusoriarn esse. Exceptio aclorem excludit, 
replicatio reum. Sed et contra replicationem du- 
plicate, et contra duplicationem solet darj tripli- 
catio, et contra triplication em rursus quadrupli- 
catio:-et ita deinceps multiplicaotur nomina, dum 
aut reus, aut actor objicit. Ita Naloander: sed 
apud Torrentin. xo quadruplicate non habetur. 
QUADRUPLtcATO, adverb quattro volte tan- 
to, quater muitipiicando. Piin. 2. Hist. nat. 17. 
14. (76). Saturni et Jovis Stella duplicalo degre- 
diuntur a sole; Martis etiam quadruplicate Id. 
14. ibid. 4. 5. (51). Einptis quadruplicate vineis 
illis intra decimum fere curse annum, h. e. pre* 
tio quater jnajore, quam prlus constiterant. 
QUADRUPLfCATUS, a, um. F. QUAORUPLI- 

QL'ADRUPLlCtTER, adverb, quadruplicaia- 

tnente, quadruplicate. Boeth. Aristot. Topic. 2. 
3. p. 676. Quoniara contraria connectuntur qui- 
dem sibi invicem sex modis, contrarietatem fa- 
ciunt quadrupliciter complexa. Id. in Aristot. 
Prcedicam. 4. p. 192. Dicilur autem alterum al- 
ter! opponi quadrupliciter, Isid. 3. Orig. 7. Con- 
tinet in se inferiqrem numerum tripliciter, aut 
quadrupliciter. 

QUADRUPLING-, as, 5vl, atum, are, a. !. (qua- 
dras et piico>. Part. Quadruplicate. — Quadru- 



— 991 — 

p!tcar« est augere io quadruplum, quadruplicare, 
raddoppiar quattro volte, ttxpaitkaatd^oi. Plaut. 
■ Stich. 3. i. 4. Qui me in mercimoniii juvit, lu- 
criique quadruplicaril rem meam. Paul. Dig. 38. 
10. 10. a med. Quadruplicatur is numerus, qui 
garuioatus erat. Boeth. 2. Arithm. 44. p. 1048. 
Si.sint III. XII. XLVIII. termini quadruplioes, 
triplicate miaore termiao major terminus a mi- 
nore diatabit: si quintupli, quadruplicate: et ti 
leitupll, quintuplicato, et una minus multiplica- 
lione quam est ipsa mioorum ad majores com- 
paratio terminorum, minorem numerus major 
eisuperal. 

QUADRUPLO, as, 5vi, atum, are, a. I. Part. 
Quadruplatus. — Quadruplare est in quadruplum 
augere, quadruplicare. Ulp. Dig. 4. 2. 14. Qua- 
druplabltur omoe, quodcumque restilui oportuit. 
Paul. ibid. 38. 10. 10. A oepote numerus qua- 
druplatus in se efficit triginta due. 

QUADRUPLOR, aris, ari, dep. 1. quadruplator 
esse. Plaut. Pert. t. 2. 10. Neque quadruplari 
me volo. h. e. neque volo me quadruplatorem 
esse (to me redundat), et accusando lucrari quar- 
tam partem ei bonis damnatorum. Sequitur enim 
ibid, neque enim decet, sine meo periculo ire 
aliena ereptum bona. Nam quadruplator, nihil 
ipse periclitan8 quartam bonorum accusati par- 
tem acquirit. 
QUA URU PLUM, >, n. 2. V. toc. seo,. in fin. 
QUADRCPLUS, a, um, adject, quattro volte 
tanto , quadruplo , T£Tpa.7iXoCc, xtvpattkaiaiag, 
quater c'ontiaeos earn quaatitatem, sire summara, 
de qua agitnr. .Sueion. Tib. 34. extr. ConsueTe- 
rat et quadruplain strenam et de rnanu reddere. 
Apul. l«j. Met. Dominus, vocatis servis emptori- 
bus meis, jubet quadruplum restilui pretium. Ma- 
crob. 1. Somn. Scip. 19. Quadrupius numerus. — 
Hinc 

Quadruplum, i, n. 2. absolute, sub&lantivorum 
more. Cato R. H. procem. Furem dupli conde- 
mnari, feneratorem quadrupli. h. e. ut si duo v. 
gr. plus justo pro usura feneralas pecuniae exe- 
gerit, octo cogatur solvere. Cic. 5. f'err. 13. 
34. Qui in decumanos octupli judicium se da- 
turum edixit, idem babuit in edicto, se in ara- 
torem in quadruplum daturum. h. e. ut arator, 
qui imperatum frurnenlurn non solverit, cogatur 
quadruplicatum dare. Ulp. Dig, 4. 2. 14. Actio 
quadrupli. h. e. qua petitur quadruplum. et ioirJ. 
Experiri in quadruplum. Plin. 7. Hist. aat. 48. 
49. (153). Heslodus cornici uovera nostras attri- 
buit states, quadruplum ejus cervis, id triplica- 
tum cervis. Id. It. ibid. 37. 79. (203). Eiephanto 
pulmo quadruplo major bubulo. 

QUADRURBEM, Atbenas Attius appellavit (t«- 
Tpa'rcoXtv), quod scilicet ex quatuor urbibus in 
uoam domicilia contalerunt, Braurone, Ele^sine, 
l>ircaeo, Sunio. Festus p. 258. 10. Mull. - /'j- 
stum hie graviter errare docent Meursius alii- 
que: quippe neque ex urbibus olim Athenas con- 
stitulas, neque Atbenas denique ipsas. Allium no- 
tare, sed tetrapolim Atticam, quam Latino no- 
mine efferre quadrurbem ita voluit. FuJt autem 
haec (Enoe, Marathon, Probalinthus et Tricory- 
thus, ut constat ex Strabone I. 8. p. 388. edit. 
Amstel. 

QUADRUS, a, um, adject. Tj-rpaYtovoc, quadra- 
tus, ut^ Quadra possessio, ret. Auct. de limitib. 
apud Goes. p. 281., h. e. quas in quatuor parti- 
bus aquam pro termino babet. Sic Quadrus ter- 
minus, ibid. p. 2o3. IHeronym. 12. in Ezech. 
40. 13. Invenit latitudinis vigiotl et quinque cu- 
bita, qui et ipse numerus licet quadrus sit, tamen 
refertur ad sensus. Oros. 7. 7. Horrea quadro 
structa lapide. Hoc est quod apud Sueton. JYer. 
38. Horrea saxeo muro constructs. Fet. auct. in 
Anthol. Lat. T. 2. p. 386. Burmann. Quatuor 
a quadro consurgunt limite venti. V. et locum 
Caton. in DEPUGNATIO. — Hinc 

Quadra, re, f. 1. (subaudi forma). V. QUA- 
DRA lOCO 8U0. 

Quadrum, i, n. 2. absolute, substantivorum 
more, est idem ac quadrature, scilicet figura, qu» 
quatuor aequalea lineas quatuorque anguJof re- 
ctos babet. 



QUAERO 

I.) Proprie. Colum. 8. B. R. 3. 7. Perticw 

dolantur in quadrum. 

II.) Translate, in quadrum sententiat redigt- 
re eat sequaliter fundere, et suo numero servato 
squaliter disponere, seu in p«riodum perfectam 
redigere. Cic. Oral. 61.208. Quin redigeret omnea 
fere io quadrum numerumque sententias. A4de 
ibid. 70. 235. 

QUADRUSSIS, is, m. 3. ^ 1. Stricto sensu 
est idem ac quatuor asses. Priscian. de figur. 
nutner. p. 1356. Putsch. Duo asses, dussis, du- 
pondius: tressis, quadresais (corrige quadrussis), 
decussis, centussii. F~olus. Mcecian. de asse § 51. 
Quadrussis hac nota gcribas ?<^= — , vocesque 
quadran8,* sedecim enim quadrante* quadrussis 
efliciunt. ^ 2. Latiori sensu accipitur pro sira- 
piici numero quaternario. Capell. 7. p. 241. Se- 
narius quadrato et solido quaternario sociatus 
horas diei noctisque dimetUur; nam quater seni 
vicessis quadrussis faciunt. h. e. numerus quatuor, 
qui est quadratus ex duobus, cum sex, qui est 
numerus solidus, mulliplicatus facit viginti qua- 
tuor. 

QUAljRUUS, a, um, adject, quadro, quadrato. 
Auson. Edyll. 14. 5. Errabara riguis per qua- 
drua comptta in hortis. h. e. per semitas in qua- 
drum, inter areola*, dispositas. Id. de Urbib. 14. 

12. Quadrua murorum species sic turribus alti* 
Ardua, ut aerias iotreot fastigia nubes. Prudent. 
Psychom. 842, Quaque bominis natura viget, 
quam corpore toto Quadrua vis animat. h. e. qua- 
tuor bominis setates, vel quatuor elementa, ignii 
nempe, aer, terra, aqua. 

QUADRfjVlUM, ii. V. QUADRIVIUM init. 

QU/E. V. QUI et QL'IS. 

QU/ERlTO, as, svi, stum, are, a, 1. frequentat. 
a qucBro. Part. Queer it ans 1. a. — Quaerilare est 
saspe tel summa cura scrutari, indagare, perqui- 
rere, cercare spesso o ansiosamente. ^ 1. Ge- 
neratira. — a) Cum Accus. Plaut. Men. 2. f. 
15. Ilominem intef vivos quairltamus mortuum: 
nam invenissemus jamdiu, si viveret. Id. Pcen, 
proi. 1 05. Aliquera mari lerraque usquequaque 
quaeritare. Ter. Adelph. 2. 4. 2, Ebem oppor- 
tune: te ipsum qufflrito. Plaut. fragm. apud Non, 
p. 44. 29. Merc. Medium quaeritare. Catull. 58.. 

13. Deftssus tamen omnibus medullis Et multii 
languoribus peresus Essem te mibi, amice, quae- 
ritando. Ennius apud Macrob. 6. Saturn. 5. ne- 
que ille triste Quaeritat sinapi, neque caepe mse- 
stum. Ter. Andr. 1. 1.47. Pudice vitam, parce 
ac duriter agebat, lana ac tela victum quaeriUna. 
Plaut. Pfpn. 5. 5. 37. Sum tibi, adolescens, ma- 
Iw, aut denies pruriunt, qui buic es molestua? 
an malam rem quaeritas? Id. Mud. 3. 4. 61. Ibo 
hercle aliquo quaritalum igncm. Id. Poen. 3. 3. 
77. Qua?riiare hospitiura ab aliquo. Pompom'ua 
apud Non. p. 476. I.Merc, CcEnam quaaritat.-si 
eum nemo voeat, revortit maestus ad menam. — 
6} Absolute. Plaut. Amph. 4. J. 4. Apud empo- 
rium atque in macello, in palaestra atque in foro, 
in medicinis, in tonstrinis, apud omnes sedes $a- 
cras sum defessus quarHando; nusquam invenio 
Naucratem. Id. Cist. 4. 2. 19. Sed pergam, ut 
caspi tamen: quaerilabo. ^ 2. Speciatim est in- 
terrogare, sciscitari, dimandare. Plaut. Rud. t. 
2. 22. Isliccine vos habi talis? sA. quid tu id 
quaeritas ? Adde Ter. Eun. 3, 3. 17. 

QU/ERO, ris, slvi et s!i, sltum, rere, a. 3, Aptld 
veteres ovairo scribebatur, ut io Inscript. apud 
Or ell. 555.; item ^uoeso pro qu&ro, V. QUJESO 
loco suo. — Part. Qua>rens 1. a. et d. ; Quasti- 
tus t. a., 2. a, 5., et in fin.; Qua>$\turus 4, c. 
et 6.; Queer endus 1. a. et 6. — Quaerere est dara 
operam, ut res a mis so, vel qua utcumque care- 
mui, recuperetur, inveniatur: scrutari, Indagare, 
perquirere. Hwc enim prima est et propria bujui 
verbi notio, ut ex farron. 6. L. L. 79. Mull, ap- 
paret. Differt a requiro, quod diu quaerere sign!- 
flcat, ut Non. p. 434. 14. Merc, docet. A (ran. 
ibid. Proin tu, quum quasram, ne requlram te, 
vide. Gr. ^ijtew (It. andare in cerca, cercore, 
sforzarsi di trovare; Fr. chercher, etre a la, 
recherche de, rechercher, aspirer a; Hisp. &u- 
tcar, inquirir; Germ. nacrV etwat gehen,etut. 



QUAERO 

finden strebtn, ettvas tuchen; Ang*. to *eek, 
seek after, look for, go in search of, desire 
to have or find}. 4 *• GeneraUrn est dare 
operara, ut res, qua utcumque caremus, inve- 
niatur: scrutari , indagare , perquirere,, cerca- 
re , sforzarsi di trovare e procacciarsi. — a) 
Pro scrutari, indagare, perquirere. — SaepUsime 
cum Accus. Plaut. Pseud. 1.4.9. Quserit quod 
nusquam est gentium, reperit tamen. Pheedr. 3. 
12, la sterquilinio puilus gallinaceus Dura quaerit 
escam, margaritam repperit. Cic. 4. Ferr. 74. 
18*2. Scrutatus sum qua potui, et quaesivi omnia. 
Ter. Beaut. 4. 8. 3. Te ipsum quaerebam, ':bre- 
me. Cces. 8. B. G. 38. Gutruatui omnium cura 
quajsitus, in castra perducitur. Firg. 7. Mn. 758. 
Marsis quaesitae montibus berbas. et 10. ibid. 650. 
tellus quaesita per undas. Cic. Cluent. 9.27. Quae- 
rere sibi remedium ad rem aliquam. li. Sext. 
24. 54. Yexabatur usor mea, liberi ad neeem 
quaerebantur. Id. 3. Vert. 1. 2. Impudentiae suae 
pudentem exitura quaerere- Ter. Adelph. 3.2.2. 
alicui malo salutem. Id. Heaut. 2. 3. 74. In mea 
vita tu tibi iaudem is quaesitum, scelus. Sidon. 
carm. 2. 123. namque borum quaesiit unua Ciny- 
pbia sub Syrte patrem. Ptaut. Capt. 4. 2. 109. 
Liberorum quaerundorum causa ei uxor data est. 
Cic. 7. Alt. 17. Quaerere fugam. Id. Rabir. Post. 
17. 46. invidiam in aliquem. Liv. i. 14. Id quod 
quaerebat, tumuituoso et minaci genere pugnae 
hostem excivic quel che appunto ei cercava. Et 
Tax., i. Ann. 5. Exstincto Maximo, dubiam an 
qoassita morte etc. h. e. voluntaria, sibi illata. 
— Absolute. Ennius apud Cic. 1. Divinat. 48. 
107. At Romulus pulcher io alto quaeril Aven- 
tioo. Ter. Eun. 2. 3. 3. Ubi quaeram, ubi inve- 
atigem? quem percenter? qoam insistam viam? 
Ovid. 5. Met. 643. quaerenti dafuil orbia. — b) 
Pro invenlre, comparare, acquirere, procacciarsi, 
trovare. Invenlt enim, qui sedulo quant. Sail. 
in ep. Pomp, ad sen. Ductu meo bostes fuel, vo- 
bis salus quaesita est. Id. Jug. 89. Hse snnt meae 
imagines, baec nobilitas: quae ego plurimis- meis 
laboribus et periculis qaaesivi. — In malam par- 
tem. Liv. 25. 6. Tantum abfuit ab eo, lit ulla 
ignomlnia iis exercltibus quasreretur, ut etc. Sunt 
qui leg. inureretur, sed frustra. Sunt etiam qui 
to quatreretur interpretantur, excogitaretur. Nam 
et hoc seDsu interdum ponitur, et ad mentem 
pertinet. Ter. Heaut. 3. 1. 83. Somn'um bac 
nocte oculis non vidi meis, dum id quaero, Ubi 
qui filium restituerem. Propert. 1. 7. 6.. Atque 
aliquid duram quaerimus in domioam. Sail. Cat. 
34. extr. £t quaeramus, quonam modo maxime 
ulti sanguinem nostrum pereamui. — c) Hac si- 
guiucatione qucerere plurimis jungitur nominibus. 
Firg. 9. JEn. 58. aditum per avia. Tibull. 2. 4. 
10. aditus ad aliquem per carmine. Liv. 4. 12. 
causam sedilionis. Plaut. Cist. 4. 2. 42. cistel- 
lam. Juvenal. 11. 15. conjuglum. Cic- 5. Fin. 
25. 74. diverticula. Id. Orat. 3. 9. effigiem elo- 
quentiae auribus. Id. 12. Ail. 29. excusatiooem 
ad aliquem. Ovid. 2. Pont. 9. 40. fatorem arte. 
td. Remed. am. 143. fideni amori. Horat. t. Ep. 
6. 29. fugam morbi. Cic. 1. Off. 13. 2s. gloriam 
bello. Liv. 36. 40. gloriam sibi. Id. 6. 34. gratiam 
alicui ad vulgutri. Cic. 9. Phil. !. i. bonores mor- 
tue. Liv. 25.6.ignomlniam alicui. Cic. 2. Tutc. 8. 
20, imrnortaliiateiri sibi. Plaut. Men. 4. 3. 1. ini- 
mlcitias. Cic. X Off. 29. 106. ietebram alicui- Liv'. 
5. 9. locum injurias. Id. 35. 14. locum insidiis. 
Id. 25. 16. locum gratiae apud aliquem. Id. 3. 
49. locum sedltionis. Plaut. Cut. 1. 2. 23. ma- 
lum sibi. Ovid. i. Art. am. 49. materiam amorl. 
Cic. 7. Ferr. 64. 165. moram suppllclo. Ovid. 
If- Met. 462. moras. Ennius apud Festum p. 
330. If. Mull.; et Plaut. Men. 2- 1. 89. no- 
dum in scirpo. Ovid. 1. Met. 368. nuraen et 
au~i ilium per sacras sortes. Cent. 2. B. C. 14. 
occasionem. Cic. 8. Alt. 9. offensiones. Ovid. 5. 
Trist. 7. 2. opem. Horat. Art. P. 167. opes et 
amicitias. Ovid. 2. Met. 565. pericuinm voce. Cic. 
8. Alt. 9. plausus. Id. 2. Tusc. 19. 46. reraedia 
doloris. Horat. 1. Ep.l. 79. requiem sibi. Ter. 
Adelph. 3. 2. 2. salutem alicui malo. Horat. 1. 
Sat. 1. 27. seria amolo ludo. Ter. Eun. 1- -V 10. 



— 992 — 

sermonem. Cic. 5. Phil. 7. 19. sitim. Cels. 3. 18. 
somnum malta frictlone. Cic. Cluent. 44. 125. 
venenum privigno suo. Ovid. 10. Met. 504. viam. 
Cic. Ccecin. 15. 44. viam tutara fugae. Id. 1. Fin. 
10. 32. voluptatem magnam iabore et dolore. — 
d) Cum Infinite est dare operam, conari, curare, 
sludere, cupere, qua ratione apud Graecos £tjt«i v. 
Firg. 6. JEn. 6t4. ne quaere doceri, Quam pm- 
nam, aut quse forma vjros fortunaque mersit. 
Horat. 3. Od. 27. 56. sptciosa quaero Pascere 
tigres. Adde eumd. 1. ibid. 16. 26., 3. ibid. 4. 
36. et Epod. 16. 16. Similiter Phcedr. 3. prol. 
qui magaas opes Exaggerare quaerit omni vigilia. 
cerca di e\c. Id. 4, 8. Homo, simul ac veait in 
magnum ptriculum, Effugium reperire alterius 
quarit malo. Ovid. 5. TVtsf. 4. 7. Triatitiae cau- 
sara si quis cognoscere quaerit. Id. Heroid. 12. 
175. stnltaa dum te jactare maritas Quaeris, et 
injustis auribus epta loqui. Id. 1. Amor. 8. 51. 
./Era oitent usu; vestis bona quaerit baberi. Tac. 
Germ. 2. Uassibus advehebantur, qui mutare se- 
des quaerebant. Plin. 8. Hist. nat. 53. 79. (211). 
Ibex {capra) — vastis cornibus gladiorumqae va- 
ginis, in baec se librat ut tormento aliquo rotatus 
in petras, poliisimum e monte aliquo in alium 
transilire quaereni. • — e) Etiam duplicem habet 
Accusativum, ut posco, etc. Varro 1. R. R. 15. 
init. Fines praedii nolis arborum tutiores Bunt, ne 
familias rixentur cum vicinis, ac iimites ex liiibus 
judiceir. quasrant. Alii rectius leg. ac lites ex li- 
mitibus etc. Schneiderus vulgatam lectionem tue- 
tur; ceterum et Iimites et ittes possunt regere to 
qucerant. ^ 2. Speciatim rem queerere, et quee- 
rere absolute, conari rem familiarem augere, stu- 
dere lucris, cercare di far roba. — a) Cum 
Accus. Plaut. Capt. 3. 1. 1. Miser homo' si, qui 
ipsus sibi quod edit, quaerit, et id segre invenit. 
Sed Hie est nrfserior, qui et aegre quasrit et nihil 
invenit. Ter. Eun. 2. 2. 29. Ubi videt me esse 
in tanio bonore, et tam facile victum quaerere 
etc. Novius apud Gell. 17. 2. 8. Quod magno 
opere qaaesivernat, id fmnisci non queuot. Cic. 
Quincl. S. 13. Nee mirum, si is, qui rocem vena- 
Jem babaerat, ea, qa3? voce quaesierat, magno stbi 
quaestui fore putabat. Horat. 1. Ep. 15. 32. Quid- 
quid qua?sierat, ventri donabat avaro. — Sic etiftm 
Part, qucetitus est qua^rendo partus, comparalus, 
acquisitus, acquistato. Cic. 6. farad. 2. 46. lis, 
qui honeste rem qnserunt mercaturis faciendis, 
intelligimus opus esse quaesito. et ibid. Cul qu»- 
silo opus sit, qais hunc vere dixerit divitem? 
Firg. 4. G. 156. de apib. hiemis memores aestate 
laborem Experiuntur, et in medium quaesita re- 
ponunt. Horat. i. Sat. 6. 82. attentus quaesitis. 
Ovid. 7. Mel. 656. parcamqoe genus, patieniqiie 
laborum, Queesilique tenai. — Qucetitus ab asse. 
F. Kb. — b) Absolnte. Ter. Adelph. 5. 3.27. 
Conserva, quaere, parce, fac plurimum illis relin- 
quas. ef 5. 4. 15. Cootrivi in quwrendo vitam 
atque aetatem meam. Adde eumd. Heaut. 1. 1. 
87. Firg. i. G. 127. in medium qnaerebant; ipsa- 
qae tellus Omoia liberius, oallo poscente. fere- 
bai. Horat. t. Sat. I. S>2. Denique sit finis quae- 
rendt, quumqne habeas plus Pauperiem metuas 
minus. Inscript. seputcr. apud Henien. 7402. 
OVAKHKBB ckssavi kvkov^m, mc fxrdebz drsi. 

MOBS INT1!RYT,NIT. JTVTiC AB VTBOyVTt VACO. ^ 3. 

Item, eleganter dicuntur queer ere, qui non vldent, 
qui non inveniunt, et qui frustra circumspwtant 
et optaot. — a) De peTsonis- Propert. 1. 17. 17. 
ignotis circumdata litora sil vit Cernere, et optalos 
qoasrere Tyodaridas. Tibull. 2. 3. 2'). Qaisquis 
inornatumque caput, crinesqae solutos Adspice- 
ret, Phttbi qua?reret ille comam. I.ucan. y. 1*64. 
Circuit exustfe nomen memorabile Troj*, Magna- 
que Pbcebel qaserit vestigia muri. Stat. 4. Ttwb. 
703. deceptum margine ripae Stat pecus, atqn? 
amnes quarrnnt armeata oatatoi. Cic. 5. Ferr. 
18. 47. j:tD«osi6 ager sic erat deformis atque 
borridus, ut in uberrima Sicilian parte Hiciliim 
qusererernus. Sic Id. Mil. 1. 1. Ocoll, qiiocum- 
que incideriot, veterem coniuetudinem fori, el 
pTistinurn tnorein ju,diciorum reqoimnl Hire el 
alia congest! t Broukus. ad he. Tibull cit. Sic 
Liv. V. 19. Ne ille saepe-Persai ei ludo* et Sra- 



QUAERO 



bellem Asiam quaesisset. Id. 3. 34. Jam pleba 
ne tribunicium quidem auxilium -quaerebat. — 
b) De rebus. Ter. Eun. 3. 5. 10. Quid sibi bic 
vestitua quaerit? Cic. 3. Ferr. 10. 29. Nego ess* 
quidquam a testibus dictum, quod-cujusquam 
oraloris eloquentiam quaereret. Liv. 4, 14. Qui 
tumultus, quod bellum repens, aut dictatoriara 
majestatem, aut Quinctium post octogesimum an- 
num rectorem reipublicaj quassisset, Qttintit. 11. 
3. 26. lit assueta gyraoasiis et oleo corpora -, si 
militare iter imperes, deflciant, et quaerant un- 
ctores iaos nudumque sudorem. ^ 4. Item de 
inquisitione, quae animo seu cogitatione fit, ricer- 
care con V animo, col pensiero. — a) Cum Ac- 
cus. Ter. Andr. 4. 2. 19. Consilium quaero. Pe- 
ctus apud JYon. p. 467, 17. Merc. Nunc in con- 
silio id reges Argivum aucupant, id quaerunt. 
Lucret. 2. 1044. Quaerit enim raiionem animus, 
quum eto. Cic. 4. ^cod. (2. pr.) 36. 116. Non 
quae.ro raliones eas, quae ex conjectura pendent-: 
non quasro ex his ilia initia mathematicorum etc. 
Id. 2. Orat. 34. 146. Si verura quasritis, quod 
mi hi quidem videatur etc. Id. 12. Fam. 8. Si 
verum queens, e se vuoi che ti dica il vero. — b) 
Absolute. — Si quceris, si scire cupi6, se vuoi sa- 
pere. Cic. 7. jF*<im. 1. Oinnioo, si quaeris, ludi ap- 
paratissimf, Id. 3. Off. 20. 80. Et ea res, si qu«ris, 
ei magno honori fuit. Id. 2. ad Brut. 7. a med. 
Hoc cogere volebat, falsas litteras esse: et, si quae- 
ris, prvbabat. Id. 2, Orat. 62. 254, Et, si quae- 
ritis, is, qui appellatur dicax, hoc genere maxi- 
rae excellet. et Senect, 18. 65. At sunt morosi 
et anxii et difficiles senes: si quaerimus, etiam 
avari. — JYoli quaerere, et quid quceris? formu- 
lae, quibus utimur, quum rem ejusmodi dicluri 
sumus, quae exspectatione major futura est: quasi 
dicanius, ne plnra quaeras: sit hoc satis, quod 
jam dicam. Cic. 4. Fam. 4. a med. Noli quaerere: 
ita mi hi pulcher hie dies visus est, etc. et 3. ibid. 

1. a med. Quid quarts? biduo factus est mibi 
famU'taris. vuoi di piii? Adde eumd. 7. Fam. 3., 

2. Alt. 1. bis, 4. ibid. 18. extr., 12. ibid. 51. et 

3. ad Q. fr. 2. bis; et Horat. 1. Ep. 10. 8. — 
c) Sequent* Relative, et est quaestionem seu dis- 
putationem iastituere, piantare o muovere una 
questione, una disputa. Cic. 9. Fam. 25. Ille baro 
te putabat quwsiturum, uourn caelum esset, an 
mnumerabilia. Id. 1. Orat. 2. 6. Ac mibi quidem - 
qnaerendura esse visum est, quid esset, cur plures 
in om.nibns rebus, quam in dicendo admirabiles 
eistitissent. Sceevola Dig. 33. 7. 28. Idem quae- 
■slit, an fructus Bdeicommisso cedant. Plin. 31. 
Hist. nat. 3. 21. (31). Quaeritur inter medicos, 
cujus generis aqua* slot utilissimae. Horat, Art. P. 
409. Nalura fieret laudabire carmen, an arte, 
Quaesitum est. ^ 5. Item, sa»pe est sciscitari, 
perconlari, interrogare, dimandar per sapere, 
interrogare : et usurpatur qua*rere aliquid. ali- 
quid ab aliquo, aliquid ex aliquo, aliquid de 
aliqxw. Plaut. Amph. prol. 127. Ut nc qui es- 
uem. f ami Mares quaererent. Ct'c. Cluent, 52. 144. 
Quaeret fortasse quispiam, displiceatne mibi leg urn 
pnesidio a capite pericnlum depulsare. Id. Rose. 
Am. 2. 5. Forsitan quaeratis, qui iste terror sit 
etc. Id. 2. ad Q. fr. 2. Te poto saepe habere, 
qui nnm qnid Rom am velis. quaerant. /Art. ad 
Cic. post ep. 6. I. 15. ad Alt. Rure jam redie- 
rlm, quaeris. Alii leg. an redierim. Ovid. Heroid. 
19. 30. qurero si quis Abydon eat. Id. 5. Fast. 
1. Quaeritis. unde putero, etc. Id. Remed. am. 
161. Quaeritis. *gistbui quare sit factus adulter? 
Cic. Orat. 48. 159. Qusre, cur? ita se dicent 
juvari. Tac. 2. .4nn. 9. Quaes ito, an Cesar ve- 
rt isset, etc. Plin. 7. Hist. nat. 53. 54. (182). Quum 
a puero quarsissel horas. Acr.ius apud fton. p. 
15. 5. Merc. Tu mihi aiitero, quod quaero abs 
le. enoda, et qui sis, eiplica. Ter. Heaut. 4. 1. 
5. Nescio. nisi ut ei ip*a qua»ras unde hnnc ha- 
buerit. Cic. 3. Fam. 6. Quaeaivi ex Pbania, quam 
in partem provincial putaret w velle ut veniccrn. 
fees 1 B. G. 18. Liseum retinet: qusrit ex 
solo ea, quae in conveotu dixerat. ef ibid. 32. 
Quum tb lis nepius qu*reret, neque uliam omni- 
no vocern exprimere poiiet, Cie. 5. Ferr. b%, 191. 
Quwru nunc a te, Hortensi euro otris iitius factum 



QUAESITIO 

collaturus es? Nepos Epam. 4. a med. A quo 
qaum qusesisset, quo se duci veilet, etc. Id. Dion. 
2. Qutesivit a medicis, quemadmodum se haberet. 
Liv. 4. 40. a med. Sexte Tempani, quaero de te, 
arbiirerls , ne elc. Ctc. Pis. 9. 18. Quaerebat 
paulio ante de me, quid suo mibi opus fuisset 
auxilio. mi dimandava. et Vatin. 4. 10. De le 
ipso quaero, Vatini, utrum tandem putes, etc. 
Ovid. 4. Pont. 3. 18. Cura tibi de quo quaerere 
nulla fuit. di domandar di lui. — Qucerere ali- 
quid in aliqua re, aliquid apud aliquem, ali- 
quid inter atiquos, aliquid circa aliquid apud 
Quintil. 7. 10. 1. Et in finitione, qure sit volun- 
tas nominis, quaeritur, et in syllogismo-spectatur 
quid voluerit scriplor. et 2. 4. 37. In verbis quoe- 
ritur, an satis sigoiGcent. Id. 2. 16. It. Haec apud 
eos foitasse quaeranlur, qui summara rhetorices 
ad persuadendi vim retulerunt. et 7. I. 37. Scio 
apud quosdam esse quaesitum, quomodo inveni- 
remus, utra pars deberet prior dicere. Id. 10. 

1. 67, liter sit poeta melioi, inter plurimos quae- 
ritur. et 7. 4. 39. Si inter propinquos de idoneo 
{marito) quaeratur. Id. 7. 2. 6. Quaeritur per 
coujecturam et qualitatem circa modum, speciem, 
numerum. et 7. 1. 54. Aliquid circa patrern quae- 
rimus. ^ 6. Est etiam quaestionem habere, in- 
quirers, informarsi, inquerire , inquisire, far 
processo. Ter. Adelph. 3. 5. 36. Uunc abduce, 
vinci, rem quaere. Cic. 2, Verr. 9. 27. Atte- 
rum esse quaesiturum de pecuniis repetundis. Id. 
Rose. Am. 41. 110. Quaerere de morte alicujus. 
Id. Mil. 22. 59. et Dejol. 1. 3. De servo in do- 
minum ne tormentis quidem quaeri potest. Sic 
Sueton. Tib. 58. Quaerere aliquid per tormen- 
ts . Liv. 33. 36. Ad conjurationem servorum 
quaerendam opprimendamque praetor missus. Cic. 
Mil. 6. 14. Decernebat-, ut veteribus legibus tan- 
tum modo extra ordinem quaereretur. et ibid. § 15, 
Quid ergo tulit? nempe ut quaereretur. Quid por- 
ro quaerendum est? factumne sit? el constat. V. 
QTJ/ESITOR et QU-ESTIO. — Legibus qucerere 
dicitur is, qui in judicando non iodulgel causa- 
rum patronis, sed legum samctiones unice intue- 
tur. Plin. 5. Ep. 21. Causa dilationis Nepus prae- 
tor, qui legibus quaerit. — Uinc Part, piaster, 
pass., cujus exempla et supra retulimus, 

Qucesitus, a, um, adjective quoque usurpatur, 
unde Comp. Qucesilior et Sup. Qucesitissimus. 
Sic Cic. Or at. 26. 89. Vita bit etiam quaesita, nee 
ex tempore Acta, sed domo adlala, quae plerura- 
que sunt frigida. cose ricercate, studiate. et ibid. 
65. 219. Ut numerus non quaesitus, sed ipse secu- 
tus esse videatuv. Tac. 6. Ann. 50. Quaesita in- 
terdum comitate quamvis mauifestam defectionem 
tegebat. affettata, ricercata. Sic 5, ibid. 3. Verba 
inerant {in epistola) quaesita asperitate. et 3. ibid. 
57. Praeceperant animis orationem patres: quo 
quaesitior adulalio fuit. Id. ibid. 26, Atbeoiensi- 
bus leges quifsiliores Solon perscripsit. piit stu- 
diate: quum Minos et Lycurgus simpliciores et 
pauciores tulissent, et 2. ibid. 53, Excepere Graeci 
quaesitissimis honoribus. Id- 15. ibid, 44. Nero 
subdidit reos, et quaesitissirais pcenis atfecit. squi- 
sitissimi tormenti. et Sail, fragm. apud Macrob, 

2. Saturn. 9, Epulae quasi tissimae. Alii leg. ex- 
quisitisiimae. — Hlnc 

Qucesitum, i, n. 2. absolute, substantivorum 
more, ^ 1. Est quaerendo partum, parta, com- 
parata, cio che st e acquistato. V. supra sub 
2. a. ad lin. % 2. Item id quod quaeritur, diman- 
da, quesito, £i)xr,ua. Ovid. 4. Met. 793. quouiam 
scitari* digna .elatu, Accipe quaesili causarn. Id.t. 
Past. 278. Ncc mora: quaesili reddita causa mibi, 

QUiESlTtO, onis, f. 3. (quaero). 5 1. Gene- 
ratim est actus qua?rendi, quaestio, cercatnento, 
cerca, ^tjiiiccg. Apul. 5. Met. Psyche quaesitioni 
Cupidinis intenta, populos circuibat. Addunt qui- 
dam et Piaut. Capt. 2. 2. 3., Cist. 2. 3. 48. et 
Pen. 1. 1. b>.; sed pierique alii ^tutstto repo- 
nunt. *f 2. Speciatim de quaestiooe per tormerua. 
Tac. 4. Ann. 45. Quum postero ad qus'silionem 
retraheretur, proripuit se custodibus. Inscript. 
apud Bertol. Anliqu. Aquil. p. 300. n. 419. c. 

APrVLLEIVS M. y. TAPPO 1VDEX 9VABSITfOKlS RKRVM 

capital, giudice al cximinale. 
Tom. III. 



— 993 — 

QUjESlTO, al, are, n. 1. Prisdan. 8. p. 826. 
Puttch. Outer o quosrito differentiae causa facit, 
quia a quceso quxsito fit. 

QUiESlTOR, Oris, m. 3, cercatore , ^ijnjTij?, 
qui quaerit. ^ 1. Generatim. Pacat. Paneg. 
Theod. 28. Aurum, quod de montlum venis quae- 
sitor Bessus, aut scrutator Callaicus eruisset. Cell. 
11. 5. Quo* Pyrrhonios philosopbos vocamus, ii 
Graeco cognomento ox&itv.*ot appetlantur. Id fer- 
ine significat quasi quaesitores et consideratores; 
nih'l enim decernunt, nihil conslituunt, sed in 
quaerendo semper considerandoque sunt. Prudent. 
Hymn, ante lomn, 89. Quaesitor ille solus (Chri- 
sfus) animaeque corporisque. ^ 2. Speciatim et 
prascipue est judex, qui judicio publico, seu ca- 
pital! quasstioni cum aliis judicibus praeest, qui 
quum quaestionem habeat, id est inquirendum ca- 
ret de criraine, de eoque judicium exercendum, 
sedet pro tribunali, judicibus sedentibus in sub- 
selliis, giudice, o capo del criminate, o del ma- 
lejicio. Dicitur etiam judex qucestionis. Ad eum 
pertinet dimittere judices, aut retinere, urnasque 
custodire seatentiis judicum recipiendis, quaestio- 
nem regere, tormenta moderari, etc. Cic. 2. Verr. 
10, 29. Duo igitur consules et quaesitor erunt ei 
illius voluntate. Ubi Pseudo-Asconius: Praetor, 
de pecuniis repetundi* quaestionem exercens. nam 
proprie quaesitores dicunlur criminalium quaestio- 
nura: ut Virgilius (6. /En. 432.) Quaesitor Mi- 
nos urnam movet: ille Btientum Conciliumque vo- 
cat, vitasque et crimina discit. Ex hoc loco di- 
scimus, ^t/CBsitorem did etiam praelorem, quum 
cuicumque judicio exercendo praeest: proprie au- 
tern euuij qui praeest quaestionibus criminalibus, 
sive praetor sit, sive non. Interdum enim ex eo 
ordine, quem penes erant judicia, eligebatur qui 
quaestionem eierceret loco praetoris, vel quia buic 
non vacabat, vel quia lex aliqua sic jubebat: id- 
que prascipue factum est, autequam perpetuae 
quaestiones constituerentur, b. e. antequam certae 
quaestiones, v. gr. de peculatu, de maj estate, de 
ambitu, praetori quotannis mandarentur, Ctc. Va- 
lin. 14. 34. Numquis reus in tribunal sui quae- 
sitoris asceoderit, eumque vi delurbaril, subsellia 
dissiparit, ureas dejecerit. Id. Fontej. 6. 11. Si, 
quia tialli dicunt, idcirci Fontejus nocens eii- 
stimandus est, quid mibi opus est sapiente judice? 
quid aequo quaesitore? Id. Sull. 28. 78. Tamen 
lormenta iila gubernat dolor, regit quaesitor, fle- 
clit libido, etc. Sail. lug. 44. Quum ex Mamiliana 
rogatione tres quaesitores rogarentur. Ctc. Plane. 
17. 43. Quaesitorem edere. Insciipt. apud Marin. 
Pi at. Arv. p. 53. 9. vario n. p. cemiko leg, 

DIVl AVG. TT PROCOS. PR. TB. PL. Q. (JV^ESIT. IVDIC. 

etc. Alia apud eumd. ibid. p. 63. p. cl&vdivs p. 

P. A P. N. A P. PROS. rVLCHER O. OVAESITOH PR. AV" 

gvr. • — Item qui inquirendo aliquid maieiicii 
detegit. Cic. 4. Cat. 5. 10. Qui reo custodiam, 
qutesiloii gratulalionem. indici praemium decrevit. 
h. e. mibi gratulalionem, qui inquirendo conju- 
rationem detexi. Alii perperam leg. quaestori. 

QCESITUM, i, n. 2. /-'. QU/ERO in lin. 

QU/ESnCRA, ae, f. 1. idem quod quaestura. 
Tac. 3. Ann. 29. Ut quinquennio maturius, quam 
per legts, quaesituram peteret. Alii rectius leg. 
qui^sturain. 

QU.ESITUS, a, um. V. QUJERO. 

QLMSITUS, us, ro. 4. cercamento, quaesitto. 
In sexto casu sing. Plin. 5. J^x'st. nat. 9. 10. 
(51). de iVifo. Fama lantum, inermi quaesitu, co- 
gnitus, sine bellis etc. At Sillig. leg. Fama? tan- 
turn inermi quaesiitis sine hell is etc. Codices enim 
variant. Et Macrob. 7. Saturn. S. Admoneor 
rei, quam semper quaesitu dignam putavi. 

QU.ESO, sis, sivi et sii, sltum, sere, a. 3. Prrc- 
teritum qucetivi commune est cum qucero, pro 
quo qucesi agnoscit Priscian. 10. p. 902. Putsch., 
sed hoc usus non recepit. — Part. (>uQ2sens 1. 
et 2.; (>ua?se7idus 1. — Qua so, ltal. cercarf^ 
^T3T6t«), idem quod qu.ero: quemadmodum dice- 
bant, orfeosem, casmen, Valesii, aea, etc. pro 
arbor em, carmen, Valerii, ara, etc. V. et Fetti 
loc. cit. sub 1. ^ I. Pro scrutari, inquirere. En- 
nius apud Cio. 1. de republ. 18. Astrologorum 
sigoa in caelo quaesit, observat- Plautus apud 



QUAESTICULUS 

Non. p. 44. 30. Merc. Quaese adveniente morbo 
nunc medicura tibi. Festus p. 258. 13. Mull. 
Quseso, ut tiguificat idem, quod rogo; 1U qua- 
sere ponitur ab antlquis pro quaerere, ut est a- 
pud Ennium libro lecundo: Oslia munita est: 
idem loca navibu' pulcris Munda lacit, nautisqua 
mari qu^sentibu' vilam. Et In Greaphonte: Duilt 
me uxorem llberorura sibi quaesendum gratia. 
^ 2 Item pro orare, petere, pregare, chiedzre, 
Ss'opct : quia qui 01 at, quaerit. — o) Cum Ac- 
cub, personae ~~Et particula ut. N&vius apud Do- 
nat. ad Ter. Adelph. 4. 1. 5. Deos quaeso, ut 
itdimant et patrem et matrem meos. Cato R. R. 
141. Mars pater, te precor quaesoque, uti ties 
volens propitius mibi, domo familiaeque nostrse. 
Plaut. Pacch. 2. 2. 1. Mirum est, me, ut re- 
deam, te tanto opere quaesere. Adde eumd. Amph. 
3. 2. 52., Rud. 4. 7. 30. et alibi. Ter. Adelph. 
2. 4, 11, Deos queeso, ut istsec prohibeant. Salt. 
apud Priscian. 10. p. 902. .Putsch. Curionem 
quaes ivit, uti adolesceotior aetali concederet Ma- 
meici. Liv. 40. 46. lias ut bodie fioialis simui- 
tates, quaesumus vos universi. — Omissa ut par- 
ticula. Brut, et Cass, ad Anton. II. Fam. 3. 
in fin. Deos quaesumus, consilia tua reipubl. sa- 
lutaiia sint, ac tibi. Apul. 4. Met. Multis aos 
adatibus multisque precibus quaesens. Alii leg. 
quaerens. — Quceso tecum est archaismus pro 
quceso te apud Fronton, ad Antonin. Pium 7. 
Quamobrem tecum quaeso, nc quid obsit amicl- 
tia nobis. Gell. 20. 1. 21. Sed, quaeso tecum ta- 
men, degrediarc paullisper cuvrjculis islis dispu- 
taaonum vestrarum academicis, etc. Sic tecum 
oro apud Plaul. Rud. 3. 4. 68. Scin 1 quid tecum 
oro, senex? Ut illas serves, vim defendas, dum 
ego berum adduco meum. — 6) Cum A bl. per* 
sonae et praepos. ab. Cic. Arch. 2. 3. Quaeso a 
vobis, ut mibi detis haoc veniam, ut etc. Id. 3. 
Fam. 2. A te maximo opere etiam atque etiam 
quaeso et peto, ut etc. — c) Omissa persona, 
cura part, ut vel ne. Aceiuus apud Servium ad 
Virg. 1. G. 266. Quod tu, mi gnate, quaeso ut 
in pectus tuum demittas. Ter. Eun. 3. 2. 13. 
Qu.-eso hercle, ut liceat, pace quod fial tua, dare 
huic etc. Ccecilius apud JV'on. p. 154.13. Merc. 
Quaeso, ne ad roaluni hoc addas malum. Cic. 5. 
Fam. A. Peto quaesoque, ut etc. Id. pjst red. in 
senat. 1.1, Quaeso obtestorquc, ne etc. Liv. 28. 
3U. a med. Id uti permittatis, quaesumus. — Et 
omissa particula. Liv. 10. 13, sub /in. P. Dt-cium 
quaeso mecum constilem facialis. I'hadr. I. 22. 
Quaeso, parcas mibi. — d) Cum Accus. rei tan- 
tum. Zucret. 5. 1229, Non divora pacem votis 
adit et prece quaesit. Virg. 3. JEn. 35S. His va- 
lem aggredior dictis et talia quaeso. Sii. It. 16. 
250. non ardua regnis Quaesumus, aut inbonora 
tuis. {qttcesumus pro qucesimus, ut opiumus pro 
optimus. et est in usu frequenli). Etiam Cicer. dl- 
xisse qucesere, auclor est Phocas in Artep. 1718. 
Putsch. Foriasse significat illud in Aral. 18. si 
quaesere perges. Sed alii leg. qucerere. *f 3. 
r^ufpso fiequentissime interserilur sermoni,ut 
opinor, amabo, etc, deh vt* prego, di grazia: et 
est 01 amis, blandientisque. Ctc, 6. Verr. 47. 
105. Ad ea, quae dicturus sum, reficite vos, quaeso, 
judices, per deos immorlaU-s. Id. 7. Alt. 10. Tu, 
quaeso, crebro ad me sciibe. Id. 3. Fam. 7. circa 
med. Quaeso, etiamnc tu has ineptias? Plant. 
Most. 4. 2. 83. Quceso, quolies dicendum est tibi? 
Ter. Hecyr. 4. 4. 49. Quid dixli? cho, an non 
alemus, Pampbyle? prodem us, quaeso, potius? Id. 
Heaut. 3. 1. 21. Ubinam est, quaeso? Id. Andr. 
1.2. 33. Bona verba, quaeso. Id. Heaut. 1, 1. 40. 
Hui! tam graves bos (rasiios) quaeso? Ccecilius 
apud Gelt. 2. 23. Sed tua morosane uxor, quaeso, 
est? Turpilius apud Non. p 429. 19. Merc. 
Quaeso, cogita ac delibera. Cic. 1, Legg. 2. C. 
Quamobrem aggredere, quaesumus, et sume ad 
banc rem temp us. A mob. 1. 59. Quid enim of- 
ficit, quaeso, aut quam praestat intellectui tar- 
ditatem? — Post multa verba. Cic. 1. Acad. 
(post.) 1. 2. Omitte ista, quae nee percontari, nee 
audire. sine molestia possumus, quaeso, inquit: et 
quaere potius, etc. 

QL'.ESTICUEUS, i, m. 2. ptcciof guadagno, 

125 



QUAESTIO 



— 994 



xspSapiov, parvura lucrum, Jucellum: dentinal. 
a qucestus. Cic. 2. Divinat. 14. 34. Aut tissum 
jecoris cum lucelio meo, aut meus quassticulus 
cum c<elo, terra, rerumque nature? Adde eumd. 
9. Fam. 16. a tned.; et Apul. 11. Met. 

QU/ESTlO onis, f. 3. cercamento, cerca, £»j- 
ttjcmc, actus quasreadi, investigate, quaesitio. ^ 1. 
(ieneratim. PI aut. Pets. 1. 1. 52. Recipe te, 
qua in prim urn poles: care, fuas mitai in qua»- 
stiooe. guarda di non ti far cercare. et CapL 
2. 2. 3. Tibi ne qu^stioni esse m us. Sic Afranius 
apud JVon. p. 1lf, 14. jjferc. Cave lie peadeas, 
si fuas iu quaestiooe. ^ 2. Speciatim est ioler- 
rogatio, disputatio, controversia, dubitatio, que- 
stione, dis put a, fijTijpct, rpcpk-^ux. Cic. 4. .^cad. 
(2. pr.) 8. 26. Qu.^stio est appetitio cognitionis; 
quaestionisque linis inventio. Id. 3. Oral. ii. 
129. De omai re, q usee unique ia disceptalioaera 
quasstionemque vocatur, copiosissirae dicere. fd. 
Topic. 21. 79. Qunesiioaum duo sunt genera : al- 
teram infinitum, alter um delinitum. Deuoitum 
est, quod u'/ro^£fftv Gr*ci, nos causam: ialioitum, 
qaod S'sajy iili appellant, nos propositum possu- 
mus oominare. et paullo post 81. Question urn, 
quacurnque de re sint, duo sunt g.mera: unum co- 
gnitiooi8, alterum actionjs. Id. I. Nat. D. 1. 1. 
Perdifficilis et perobscura quaestio est de natu- 
ra deorum. Id. Oral. 20. 68. Id nee dubium 
est, et si quid habet quaestionis, hoc tamen etc. 
Id. Clueni. 58. 159. Res in quaesiione veisatur. 
Quinttl. 5. 14. 16. Res in quaesliooem venit. Piin. 
7. Hist. nat. 28. 29. :10l). Fortitude, in quo 
maxime exsliteril, i mine as* qu^stionis est. Id. 
10. ibid. 22. 27. (5*). Ia quaestione est, quis 
tantum boaum invenerit. el ibid. 7. 8. (20). San- 
qualera avetn augures Romani ia magna rjua>- 
stione babent. h. e. Talde quae runt, et disputant, 
quamam avis sit. Quinttl. T. 1. 13. Quaestionem 
instltuere. C't'c. 5. Fin. 6. t7. habere de fin i bus 
bonorum et malorum. ^ 3. Apud rhetores est 
id, circa quod totius causae cardo vertitur, et ex 
quo controversia nascitur, il punto delta causa. 
Nam la singulis causis coosiderantur constitutio 
she status, genus causae, qu;cslio_, ratio, judica- 
tio, firmamentum. Cic. 1. Invent. 13. 18. Qu;e- 
slio est quae ex conflictione causarum gignitur 
controversia, hoc mode: Non jure fecisti: Jure 
feci. Causarum autem hsec est confliclio, ia qua 
constitutio constat; ex ea igitur nascilur contro- 
versia, quam quspstionero dicimus, hoc modo: 
Jurene fecerit. Id. I. fferenn. 16. 26. videtur 
cum judicalione confundere. V. JUU1CATIO. Ce- 
terum Seneca 1. Controv. I. Lalro alias quae- 
stiones fecit, divisit in jus et aequilatem, an at>- 
dicari possit, an debcat.-lloc in tins qucsiio- 
nes divisit. Quintil. 2. 4. 30. Vii ullus est tarn 
communis locus, qui possit coh^rerc cum causa, 
nisi aiiquo propria? qu^eslionis vinculo copulatus. 
^ 4. Saepissime dicitur de investigatione crimiais, 
quaa fit inl<*rrogando reum ac testes, adhiblto 
sajpe tortore ac tormentis, esame, processo, in- 
quisizione, tortura, ofeTafftJ, /3aaavia/zo;. dip. 
Dig. 29. 5. 1. a med. Quaestionem sic accipimus, 
Don torments tantum, sed omnem inquisilio- 
oern, et defensionem mortis. Cic. 2. Fin. 16. 54. 
Quum pr-r-tor quaestionem inter sicarios exer- 
cuisset. Id. 11. Phil. 2. 5. Verberibus ac tor- 
mentis question em babuit pecuniae publics.'. Id. 
Bote. ,4m. 28. 78. Mortis paternae de servis pa- 
lernig quaestionem habere filio non licet. Id. 
1. Oral. 51. 227. Qurestioncm ferre in aliquem, 
Liv. 33. 28. habere ex his, qui simu! fuerunt. 
Cic. Cluent. 64. 181. de furto conslituere- et 
ibid, instiluere de raorte alicujus. et ibid. 65. 182. 
de iiiurti; viii habere, et ibid, habere de servis in 
■caput lilii. et ibid. 33. 89. Ad qu.-«:Stionem ab- 
ripi. el ibid. 64 181. Alicui servum in qu r-stio- 
nem ferre. et ibid. Postulare servum in qu;estio- 
nera. Id. Jlosc. Am. 41. 120. dare. Pldut. Most. 
5. 1. 38. Servos dare qurvslioni. el ibid. M. ac- 
cipere. furl. i. 1«. nub fin. corpus offcire. — 
Qurestionem fume alicui, in aliquem inquirers. 
Modeslin. Dig. 34. 3. 20. referees testa tor is ver- 
ba: Qu*5tionem curatoribus meh nemo faciet; 
rem en im. ipse traclivi. niuno dimandera conto , 



chiatnera a conto. — QucEstiones perpetuus di- 
cebantur quasstiones publicii criraiaibus, ut re- 
petundarum, de parricidio, majestatis, pecula- 
(u», etc. Dicta? sunt perpeluce, quia iis eiercen- 
dis praserat suus quaesilor perpetuus et ordina- 
rius, aoa vero novus et eitra ordinem- Etenim 
aolequam hujusmodi quaestiones instituerentur, 
hoc est ante ana, v. c. dciv v quotiescumque pu- 
blicum aliquod crimen adrnhsum esset, novus ei 
qu.-Ksitor eligebatur: postea vero suus singulis est 
datus_, qui quotiescumque opus esset, de hujus- 
modi scelcribus cognosccret; is autem erat unus 
ex prastoribus. Cic. Brut. 27. 106. Quasstiones 
perpetuac hoc adolescenle \C. Carbone) coasti- 
lutas sunt, quae antea nullas fueruat. Sual qui 
pro perpetuce putant publico: Iegi oportere: alii 
qui pecuniar ias, quia in aliquibus MSS. Quce- 
s Hones P. fiabetur. — Judex qucestionis, dictus 
videtur ceterorum judicura princeps, qui datam 
a praslore actioaeta exercebat, judices sortiebatur, 
testes audiebat, quaesliones habebat, tabulas ia- 
spiciebat. Sigon. de Judiciis, I. 2. c. 5. conten- 
ds, magistratum fuisse a pr;etore omaiao dtsiia- 
ctum, quod in raultis causis et pre tor et judex 
quasstionis interfuerit. At aperte adversa'.ur hie 
locus Cic. Cluent. 33. 89. Loademnatus est C. 
Junius, qui ei qu.estioni prtrfuerat, quum essel 
judex quaestionis. Quis eniin nescit, qui ia ma- 
gislratu essent, ia judicium vocari noa potuisse ? 
Ceterum plerumque post aediiilatem et ante pra>- 
turam hoc munere potius, quam magistratu, fua- 
ctos fuisse, patet ex Sueton. Cces. II. (Jaesar 
post aedilitatem fuit judex quinstioais de sicariis. 
et ex Inseript. apud Grnler. 225. 7. c. octa- 

VIVS C. I. AED. PI.. IVOSX i.lVAgSTIO>VM PR. PRO 

cos. etc. ^ 5. Translatum pro coacreto, uti ajuat, 
qua-stio dicitur — a) [its ipsis judicibus, qui 
quaestionem habeat. Cic. 4. Verr. 30. 74. Si di- 
misisset eo tempore quaestionem, post illis adhi- 
bitis, quos ablegarat, absolutum iri Sopatrum vi- 
debat. Val, Max. 8. 1. n. 6. Totam qu-Testioneoi 
a severilate ad cleraentiam transtulit, — b) Ds 
ipso qumstoiio, seu qu u slur is tabernacuio in cas- 
tris, apud Hygin. Gromal p. 7. cot. 2. Quaesto- 
riura minori esse debet latitudiae, quam pr;«to- 
riura, ut strigae ad pusticium praetorii proximae 

siat, in quo raavirne Iegati hosiium et obsides et 

si qua pr;*da facta fuerit, in quaestiooe ponitur. 
QU/ESTlONALlTER, adverb, per quaestionem 

seu inter rogatioaem. Fulgent, de prise, serm. n. 

16. Probkma est propoailio ia capile iibri quae- 

slioaaliter posita. 

QUESTION A RfUS, ti, m. z. <f t. Est csr- 

aifex, qui in quaestionc reos tar quel ad confes- 

sionem exprimeadam. Inseript. apud Gruter. 

545. 6. ivlkj flavino coMmani/ju/ari, i.%c,. m. 

C V. OVAKSTION'ARIO HKKBKMVB BOliATVS. Adde Ilie- 

ronym. in Joel. 2. 21.; Imppp. Valentin. Theo- 
dos. et .4 read. Cod. Theod. tit. exlrav. I. 3.; 
el Vet. Scholiast, ad Juvenal. 6. 480. — Al- 
!ata superius extmpla ad secriiiori* Latiaitatis tem- 
pora pcrtioent; antea vero Js, qui postea qure- 
stionarius, videtur appeilatus fuisse a qumstio- 
nibus. Hioc Inseript. apud Gruter. 543. 6. y. 

GAVIVS J). ¥. ARK. Cf.KMENS CLVSIO EVOCATVS AVG. 
A 9VAE8TIONIBVS. et 56 D. 1. M. SAr.LVSTlVS MAK- 
T1ALI3 MM.. COM. X. VRB. A QVAKSTION. IKKKt. VR- 

uis. Alia apud De-Vita Antiq. Benev.p. 31. n. 

10. A VVABSTIONIBVR KACTVS P*n A>MVM XBRVM 

prabk. \rris. ^ 2. item is, in quo quaestiunes 
suat. Baelh. Geome.tr. 2. p. 1520. Hie liber quasi 
quaeslionariiia. 

QU.ESiTONATOS, a, urn. V. foc. seq. 

QU.ESTfON'O, as. Stum, are, a. 1. Part. Quce- 
stionatus. — Qmeslionare est qucestionem habere 
da reo aiiquo, processare,torturare. Aucl. sum- 
manor. Cod. Theod. e pervet. Cod ice ab .4. Maio 
edito in Fragm.jur.civ. antejustin. p. 109. Corn- 
mernorat, ut duin aduiterii cause perquiruolur, 
si domi fuerit familia, urnnes questionari. V. 
Cod. Theod. 9. 7. 4. Sic Cyprian. Ep. 69. u. 0. 
Tot coufessores quaestionali et lorti. 

QU.i:STfUNCOLA, ;e, f. I. deminut. question- 
cello,, brevis aut levig quaestio. C'tc. I. Oral. 22. 
102.Mihi nunc ?os, tamquam alicui Graeculo olio- 



QUAESTOR 



so et loquaci, qu:estiuncularn, de qua meo arbi- 
tratu loquar, ponilis. Id. 2. Legg. 20. 51. His 

proposiiis, quasstiuocul* multac nascuntur. Sue- 
ton. Gramm. 24. extr. >im«i pauca et exigua 
de quibusdam mioutis qu;estiuaculis (M. V. Pro- 
bus) edidit. Quintil. J. 3. 11. Positis invicem 
cujuscumque generis qur*sliuaculis. Capell. 5. p. 
183. .Nam si fuerit pt-r incideales quaestiunculas 
derivata, onorabitur ipsa partilio. 

QU.ESTOK, oris, ru. 3. rvAisTOB aotiqua scri- 
beadi ratione Jegitur in Inseript. apud Orell. 
556. — QwEstor, Hat. guestore, ra/«'as, est qui 
rei alicui quaerendne pnrest, ul criminibus publi- 
cis, vel pecunii? publicje: per syacop. a (/ixresitor, 
et idem fere sigailicans. Est tamen discrimen, 
quod quum de pecuniarum admioistratore sermo 
est, qurvstor, non quccsitor, dicimus; ut patet ex 
Varron. 5. L. L. 81. Mull. loc. cit. sub 2. — 
Ut geuus qu;erendi non unum, ita nee unum 
genus quesloium. Fuere enim qu.estores rerum, 
capitalium sive parricidii, quieslores urbaai seu 
qurstores asraiii, queslores militares, quxstores 
provtneiaies, quaeslores principis sive Augusli, alio 
nomine Candidnti principis. ^ *• Qucestorts 
rerum capitalium, I'.alice giudici criminals, qui 
el cilra syncopen qutvsitores saspe dicuntur, erant 
magistratus, qui qu;i;stiooibus crnninum capita- 
lium praeuranl. Uicti sunt return capitalium, 
quia aoa creabaatur, nisi in causis, in quibus de 
moite, vel exsiliu alicujus civis ageretur. lidem 
dicebantur qua; stores parricidii. Nam parricidium 
apud veteres significabat quodcumqae homici- 
dium, ut Paul. Diac. p. 221. 15. Mull, docet. 
^ua'sfores dicebaatur, quod quaererent de rebus 
capitalibus. Varro f>. L L. 81. Mull. Quaeslores 
a qu.erendo, qui conquirecent publicas pe- 
cuuias et maleficia, quas triumviri capitales nunc 
cooquirunt : ab his postea, qui quaestionum ju- 
dicia exercent, quiestores dicti. Pompon. Dig. I. 
2. 2. anfe med. Et quia de capite civis R. iojussu 
populi noa erat lege permissum consultbus jus 
dicere, propterea quaeslores cunstituebaotur a po- 
pulo, qui capitalibus rebus praee^sent: tuque ap- 
pellabaalur qucestores parricidii, quorum etiam 
mem i ait lex xu. tabular urn. Addu Vetus com- 
me.ntarium anquisitionis apud Varron. 6. L. 
L. 90. Mull. — Oflicium borum quaestorurn fuit, 
judices congregare, dimittere, crimina cognosce- 
re, judicibus praecipere, ut sententias ferreai. V. 
QUjESITOR 2. His adjuogebaatur judices quae- 
stionis, de quibus V. Ql'.ESTIO 4. Seriori aevo 
hujusmodi quaeslores rur^us exstiterunt Coastao- 
tinopoli, ut ex Jul. Ep. nov. c. 74. $ 268. patet. 
^ 2. f^u'PsJores urbani seu qu:pstor«s serarii, ca- 
marlinghi, tesorieri, erant magistr.itus minores, 
qui praeeraat aeraiio, quod in ;nde Saturni erat: 
ita dicti a quasrendis pecuniis publicis. Varro 5. 
Ii. L. 81. Miill. Qu:i« stores a qu.erendo, qui 
oonquirerent publicas pecuntas. — a) Distingue- 
bantur a tribunis aerariis, quia qurstores cura- 
bant pecuniara, quam in .erarium inferreut, iri- 
buni ;crarii curabaot pecuoiam, quam ex a-rario 
sumptam quiestori proconsulis alque exercitui 
maxime erogarent. Pseudo- 4sc,on. in Cic. 3. 
Verr. 13. — b) De qu.vstoruin origine base Tac. 
M. Ann. 22. Sed quaestores regibus etiam turn 
imperantibus iostituti sunt, quod lex curiata os- 
teadit ab I.. Bruto repetita. Mansitque consulibus 
polestas deligendi, donee eum quoque hooorem 
populus raaadaret, creatique primum Valerius 
Potitus et .Emilius Maraercus tertio el aexagesirao 
anno posi Tarquinios exactos, ut rem mililarein 
comilareniur. Dein gliscentibus negotiis duo ad- 
diti, qui Romae cuianmt. Max duplicatus Hume- 
rus stipenJiaria cum Italia et accedenlibus pro- 
vinciarum vectigaiibus. Post lege Sull't; XX. creati 
supplendo senatui, cui judicia tradiderat. Kt 
quamquam equites judicia reciperavissent, quaa- 
stura tamen ex dignitate caodidalorum aut faci- 
litate trihueatium gratuito concedebatur ; donee 
sententia Do label I -k velut venumdaretur. (>f. et 
lip. Dig. 1. fit. 14. — c) Munus urbanorum 
qutstorum fuit pecuoiam publicam accipere et 
expeniiere; prardam ex boslibus capiam vendere; 
sigoa militaria in urario asservare, et consulibus 



QUAESTORICIUS 

in bella ituris mittere; legatos, qui Romam re- i 
nerant, excipere, deducere. lis bospitium curare; 
aegrolaniiura euram gerere, mortuisque e publico 
fuuut facerc. V. Liv. 7. 23., 26. 47. et 35. 1.; et 
Vol. Max. 5. 1. n. 1. — i) Quaestor unus ex 
urbanis rem frumentariam curabat. Cic. Harusp. 
resp, 20. 43. Saturninum in annonae caritate quae- 
storem a frumeolatia procuralione senatus arao- 
vit. Hinc qucestor Ostiensis dicitur ab eod. Sext. 
17. 39. Nee mihi res erat cum Salurnino quo-store 
Ostienii. Id. Slur. 8. 18. Tu babuisti quaesturaro 
illam, cui, quum quaestores sortiuntur, etiam ac- 
clamari solet, Ostienstra, non tam graliosam et 
illustrem , quam negotiosam et molestam. Id. 
Fatin.b. 12. Jo eo magistrate [qucestura) quum 
tibi aquaria provincia sorte obligissit. ft. e. 
cura importandarum et eiportandavum racrcium 
in portu Ostiensi et Puteolano- Sueton. Claud. 
24. Collegio qii fstorum detracta Oitieasis et Gal- 
lica provincia. ft. e- Ostiensis et Gailica circa Pe- 
dum; Arimini nempe sedes qusestoriserat, ■ — e) 
Vt ex iis pattt, quae sub c allata sunt, quae- 
stores urbani peculiare aliquod munus atque of- 
ficiurn sortiebantur, queraadrciodum provinciales 
pro^incum. ^ 3. Qucentores militares, erant 
magistratus miaores, qui miltebantur cum impe- 
ratoribus, cum consulibus, vel cum pnetoribus, 
in mililiam ad administrandara rem pecuninriam. 
et praedam ac manubias in rationes publicas re- 
ferendas. Cic. Senect. 10. 32. Aut quaestor in eo- 
dem bello, aut consul in Hispania fuevim V. Liv. 
26. 47., 27. 19. et 35. J.; et Plaut. Capt. 1. 2. 2. 
^ 4. Quaestores provinciales ejusdem fere generis 
tract, hoc est qui una cum proconsulc, vel pro- 
praetoie in provinciam exibant. Munus eorum 
erat pecuniam ex aerario allributam in usus pro- 
vinciae expendere, vectigalem in a-rarium inferre. 
Cic. 2. Fam. 19. Mihi quaestor optatior obi'm- 
gere nemo potuit. Pseudo-Ascon. in Cic. Divin. 
in Q. Cucil. 10. Haec oral prima scnatoris admi- 
nistralio, quaestorem fieri, et in provincia curam 
gerere pecuniae public* in usus diversos erogan- 
da. _. Quar-stores singuli in riPgulaa provincias 
mittebantur, excepta Sicilia, quae duos brtbuit, 
unum Lilybeei, alteram Syracusis, ut P&eudo-A- 
scon, docet in Cic. Divin. in (>. Ctvcil. 1. Unum 
tamen habuil qureslorem sub Auguslis, ul patel 
ex Inseript. apud Mural. 30*. 2. ct 434. 4. Ha- 
bebant autem scribas ad conficiendas publicas 
rationes; et lictores, togarnque praetexlain. ad ma- 
jestatem magistratus luendam. Cic 5. ^ err. 78. 
181. et 4. ibid. i. 11. et Plane. 41. 98. — De 
rationc autem, qu;e inter pratorcm et quaestorem 
intercede bat, har-c Cic. Divin. in Q. Ctvcit. 19. 
61. Sic a majoribus accepimus, praetorern quae- 
stori suo parentis loco esse oportere: nullam ne- 
que jusliorem, neque graviorem causam necessi- 
tudinis posse reperiri, quam coojunctiocem for- 
th, quam provincial, quam officii, quam public! 
muneris societatem. et Pla nc. 11. 28. Qui (mos) 
prase n bit in pat enluni loco quaftoribus suis prae- 
tores esse oponere- — Hinc translate Cic [post 
redit.) in Senat. H. 35. Qui (Cn. Plancius) 
si mihi quaestor imperatori fuisset, in filii lo- 
co fuisset; nunc ccrte erit in parentis, quum 
fuerit quaestor non imperii, sed doloris mei. — 
Ex Augusti vero institutione qu;estores miiteban- 
tur in provincias populi R., qutim in C;e sareas pro- 
curatoi es milterentiir. Cajus \. Inst Hut. (edente 
iter urn Goesckenio) § 6. .Bdiliiim curultum ju- 
risdictior.em in proviociis populi R. qu^stores 
habenunam in provinciis Caesaris omnino quae- 
stores non mitluntur. V. PROCURATOR. % 5. 
Qurestoret candidati principis, sive August! 'qui 
seriori srvo et qua?stores palatii dicti sunt, ul 
in Cod. 7. 62. :t2. pr., et t]U(vstores intra pa- 
latium, ut in Inseript. apud Orett. 1188.) erant 
magistratus sub Gersaribus, de quibus V. in CAN- 
DIDA! U.S. li autem non "mittebantur in p ravin - 
cias. V fforghesi, Dec. 14. oss. 1. p. 3. % 6. 
Quorilibi-t etiam collegium artificumin municipiis 
et colo ni is suuin habebal qu<estorein ad conti- 
cirndas <jus rationes et impfi-nsas faciendas. In- 
seript. Come n sis apud Gruter. 3fiK. 6. l. apicio 

BRVTTIDIO SOTRB1CHO VI. VIP. VBB . OVABSTORt 



— 995 — 

ANSI PBtMt CJNTVRIA CJSA'TOflAR. rXJLABBAR. SCA- 

lariab. Alia item Comeosis apud eumd. 471. 5. 

T. TADIVS T. F. OVF. CATIANVS t 1 !. VtR. VBB. O. 
COLLBGII ASM QVO CVRtA DEDICATA BST. Alia Re- 

giensis apud Sturat. 563. 1. in templo collbgii 

FABBVH1 ET GBTVTONABIORVM BBG1KNS1VM (JVOD RE- 
FKREST1BVS P. SABNtO MARCELL'.KO ET C. AVF1DIO 
DtALOGO gVAESTOHIBVI etc. 

QC.tSTO RlCtUS, a, um, adject, ad quastorem 
pei Linens. Quctstoricius vir, quaestura functus. 
f'et. Tabula Canus. apud Fabrett. p. 599. col. 
1., quae est Inseript. apud Or ell. 3721. — In- 
seript. Afric. ed. Renier. n. 1869. <?. fvlvivs- 

TRIVMVIR AEDIUS OVAEST0H1CIAE FOTBSTAT1S. — 

Caper vero banc vocem damnat; ait enim de Or- 
thogr. p. 2244. Putsch. Vir praetorius et quaesto- 
rius, non praetoricius aut q uses tori ci us dicendum. 

QUiESTORlUM, 1\, n. 2. V. voc. seq. in On. 

QL'yESTORlUS, a, um, adject, ad quacflorem 
peitinens. — a) TJniversim Cic. 2. Fam. 17. 
a med. Quod ego officio quae-lorio addur turn re- 
ticere de praetore tuo, non moleste ferebam. (scil. 
quia quaestor in provincia erga prsetorem suiim 
ita se gerere debebat, ut filius erga pair em, ut 
constat e\ Cic. Divinat. in Q. Ccecil. V). 61. 
et 13. Fam. 10.) Id. 3. Verr. 21. 56. Legatus 
qusestorius. ft. e. le^atuni in militia ex qure- 
store agens, ut Pseudo - Ascon. inttrpretatur. 
Id. 2. ibid. 4. 11. Quaeslorium scelus. ft. e. a 
quseslore factum. Id. 7. Fam. 30.; et Liv. 4. 
54, exlr. Qua?storia comitia. Sueton. Domit. 10. 
Quistorii scribri'. ft. e. qui quaestoribus operam 
praebent in conficiendis pecuniae publicae ratio- 
nibus. Id. fit. Herat. Scriptum quaeslorium 
comparavit. ft. e. munus fcribt- quaestorii. Id. 
Claud. 28. extr. Quaestoria ornajnenta. Id. Do- 
mit. 4. munera. ft. e. gladiatores. V. eumd. 
Claud. 24.: et Tac. 11. Ann. 22. — b) Specia- 
tim qucestoria porta, in castris, quae prope turn 
locum, ubi tendebat quaestor militaris. Liv. 34. 
47. Alius tumultus ex aversa parte castrorum est 
eiortus. In purlam quaestotiam irruperant Galli. 
Adde eumd. 40. 27. • — c) Qucestcrium forum 
apud eumd. 41. 2. sub fin. eodetn loco in cas- 
tris : ibi enim e\ cura quaesloris exponebantur 
cibaria militibus coemenda. — d Qucrstoi ii 
agri apud Auct. rei Agrar. Sicul: Fiaccum p. 
2. et 14. Goes, et I/ygin.*p. 205. dicuntui, quos 
populus R. dcviclis puhhque hostibus possedit, 
mandavitque qua-storibus, tit eos venundarent. 
— e) Qucestor ia bractea auri. apud PUn. 33. 
Hist. nat. 3. lit. ffil). dicitur, quae crassiiudine 
Pranestin;e tantum cedit (T. PR.ENESTINCS) ; 
quemadinodum quaestor prcetori suo cedere sole- 
bat. V. scpra sub a. — Hinc 

(Juccafort'tJS. *h m - -■ (subaudi komo'^ abso- 
lute, substantivorum more, apud Cic. Brut. 76. 
263. et 13. Phil. 14. 30. tt Liv. 24. 14. est 
qw.rstura functus. Sic Inseript. apud Orel!. 3900. 

D. JU, FL. KARTIO SEK. IA COlOnitt CARVET10R. OVE- 
STOR10 PIUA ET HERES P0>ES1>. CARA\IT. — In 

illo Sueton. Olh. "S.exlr. prorinciam adminislra- 
vil quiestorius per decern annos: qucestorius qui- 
busdam videtur esse, qui re ipsa quaestor est. 
Verum editjones nonnull* habent qticpstoriftju, 
o. e, per qu;cstores. 

Qucestorium, ti, n. 2. absolute, substantiro- 
rum more, est quaesloris tabernaculum, vel ar- 
des. Liv. 10. 32. exlr. Caplum qu%storiuin. qme- 
sturqiir ibi L. Opimius Pansa occisus. Cic Plane 
41. 99. Thessalunicam me. in quasstoriumque 
perdu \it. Vet. Scholiast, ab A. Maio editus in 
Class. Auct. T. 2. p. 85. ad ft. Cic I. ait: 
Hospitium quaesloris significans proprie secun- 
dum vocabulum magistratus, loco ipsi ootnen 
dedit. Nunc aistem omnia, in quibus rari;e di- 
gnitatis praesides habitent, praetoria nominan- 
tur. 

QL'.ESTORlUS, ii, m. 2. V. voc. praeced. in 
fin. 

QUASTUARf \, ae, f. 1. V. voc. seq. in fin. 

Ql'.tSTCiRlUS, a. um, adject. stspSaXeo?, ad 
qu*stum peitinens, meritorius. Vlp. Dig. 3. 2. 
4. Leno^inium facit, qui qua'Stuaiia tnancipia 
bab.l. Id. ibid. 23. 2. 43. Quaestuaria mulier. 



QUAESTURA 

Tertull. Apolog. 13, Qute*tuarla majestaa. — 
Hinc 

^uccsJuan'a, ce, f. 1. (subaudi mulier) abso- 
lute, substantivorum more, est quae corpore quas- 
stum facit. Seneca 6. Benef. 32. Ex adultera in 
qucesluariam versa, 

Qiusstuarius, Ii, m. 2. (subaudi homo) abso- 
lute, substantivorum more, est artigiano, qui 
art em quamlibet eiercet. Tertull. Spectac. 30. 
Hie est ille (dicam) fabri aut quaestuarii filius, 
sabbati destructor, Samarites, et daemonium ba- 
bens. ft. e. Cbristus filius Josephi fabri. 

QUJSSTUARlUS, Ii, m, 2. V. toc. priced. 
in fin, 

QUJSSTl'OSE, adrerb. con gtiadagno, xspca- 
Xe'w?, com qusestu, lucrose. Comp. Qucestuosius 
apud PUn. 19. Hist. nat. 4. 19. (56). Compertum- 
que, non aliter quaestuosius censum baberi , aut 
tutius. Sup. Qucestuostssimus apud Senec 4. Bt~ 
nef. 3. Istud non beueficium, sed fenus est, cir- 
cumspicere, non ubi optioje ponas, seti ubi quae- 
stuosissime habeas. 

QUiSTUOSUS, a, um. adject. ( quaes tui), 
Cotnp. Qucestuosior et Sup. Qucestuosissimus 
sub a. ■ — Quaestuosus de rebus et de huminibus 
usurpatur, et est lucrosus, quaestum afferens, 
quaestui deditus, quarslui servieos. — a) De re- 
bus est. quaestum afferens, lucrosus, fucroso, uti- 
le, da gtiadagno, x«p5aX80{. Cic. 5. Tuic. 31. 
86. Ul quaestuosa mercalura, fructuosa aratio di- 
citur. (nihilominus qu&stuosum agrum pre fru- 
ctuoso diiit Cato B. Ii. 1. et ex eo Plin. 18. 
Mst. nat. 5. 6. (29;. Id. 2. Phil. 14. S5. Cu- 
jus domus qurestuosissima est falsorum ch'uogra- 
pboruni officio a. Id. 4. Verr. 19. 46. Ilia res 
calamito?a Heraclio, quaestuosa Verri. etc. et 2. 
ibid. IV. 40. Uberrimus et quapstuosisslmus annus. 
Id. 2. leg. Agr. 25. 67. Hoc multo est quaestuo- 
sius, quam, etc. Plin. 18. Hist. nat. 5. 6. (29). 
Quaesfuosissimi vilis. Id. 6. ibid. 25. 28. (HO), 
Insula quaestucsa marcaritis. Cic. 5. Verr. 14. 
36, Edictum uberrimiun questuosissimumque . 
Id. 14. Atl. 9. Ea ratio aedificandi initur-, ut 
hoc damnum quaestuos.um sit. -Id- 1. leg. Agr* 
4. 10. Bmigniias quastuosior. Id. 2. Phil. 4. 
8. Scienliam quaestuosam habere. Colum. 6. 
J?. JR. prop fat. 4. Ratio pascendi qunpst.iosissi- 
ma. — Suif>ptitoso opponilur apud Cat on. R, 
R. loc. cit. Scito idem agium, quod bominein, 
quamvis quaestuosus sict, si sumptuosus erit, re- 
linquere nun inulttirn. Sic Cic. 6. Parad. 3. 
4!>. Non intr Migunt homines, quam magnum ve- 
ctigal sit parsimonia. Venio enim jam ad sum- 
ptuosos: re'inquo istum quaesluosmn. — - b) De 
homine, qui qu.»>stum instituit- Cic. I. mox cit. 
Qu;estuosus bomo. dato al gtiadagno f arido, 
vantaggioso. et Plaut. Mil glor. 3. 1. 90. Dum 
modo des earn (mulier etn^, quae sit quaestuosa, 
qua? aiat corpu* corpore. 

QU/ESTCKA, ae, f. 1. ^ 1. Est Ital. que*tu- 
ra, camarlingnlo, rctpsict . quasstoris diguitas 
et munus. — fl.'i Universim. Cic. 2. f'crr, 4. 
ll.Quxstura primus gradus honoris, quid aliud 
babet in se, nisi e*c. Liv. 32. 7. Ex quaestura 
consulatuin petere. — ft) De variis quaesiur.-e 
generibus, f. in QU.ESTOU. — c) jfcias fjus 
petendae nulla lcRitima fuit annali lege riefintta, 
secundum Manut. de legib. At l.iptio in Tac. 
3. Ann. 29. Fxcurs. D. fuit annus vigesimus 
quintus. Sane certain aliquam fuisse, iodicat 51- 
lud Quintil. 12. 6. 1. Calvus, Cacsav, Pollio, 
multum ante quaestoriam omnes aetalrin, gravis- 
sima judicia susceperunt. (Illustrat hunc locum 
illud Tac Dial.de Orat. 34. e.rfr. Nonodecimo 
aetatis anno L. Crassus C. Carbonem, uno et ri- 
cesitno Caesar Dolabellam, altero ct vicesimo A- 
sinitis Pollio C Catonem, non multo ante acUt^ 
antecedens Calvus Vatinium, iis ovationibu' in- 
secuti sunt, quas bodieque cum admiration* le- 
giinus. - ) et Tac. loc cit. Ut quinqiisiinio inatu- 
rius. quam per h'ges. quaesturam pete ret. el Sue- 
ton. Cat. J. Quftsturam qu:nqucnnio ante, quam 
per leges liceret, gessit. Hinc in Inseript. apud 
Orell. 3" 14. ipse vt detotissimvs imperatori 

COVMiiDO AVG. PIO FBtlCI OBIEfTO HONOR t OVAE- 



QUAESTUS 



— 996 



stor desigkatvs bst aworvm xxuii. — d) Trans- 
lator quaesturae apud Cic. 7. Vtrr. 58. 132. quid 
sit, y. in TRANSLATOR. — e) la municipiis 
el Coloniis etiara collegia artificum suam habe- 
bant qusesturam: V. QUAESTOR 6. Hioc In- 
script. Comensis apud Grtder. 468. 8. colle- 

GIVM KABKVM P. SBX.TIUO P. F. FR1MIAKO OB OVAB- 
•TVRAM FIOEMTER AC LIB8RAMTEH GESTAM, • 2. 

Qtuxsturam pro qutestu, b. c praeda, dictara 
esse conjecit cl. flenzen. ia Inscript. 67 ly., 
quam ride sis. 

QUJ2STUS, us, at, 4. (qusero). Ilabet eliam 
quWsti in (icnitivo, pr.tsertim apud coraicos. 
Pliiut. Aulul. 1. 2. 5. Nam hie apud nos nibil 
est aliud quaestt furious. Id. Pcen. prol. 95. Le- 
co hue coramigravit sui quaesti causa. Ter. He- 
cyr. 5, 3. 38. Numquam animum qu?esii gratia 
ad maias adducnm partes. Addc TUin., Pompon., 
Turpil., CcBcit. apud Non. p. 483. 18. et p. 
492. !8. Merc. — Item qucestuis. V. FRUCTUS 
in it. Varro apud Non. p. 453. 31. Merc. Nam 
libeiti quaestuis causa diribebant res suas pueris, 
Novius ibid. Per dcam sancum Lav em am, qua 
cultrix quwsluis sit. — Qucestus proprie (at For- 
eellino metonymicei est lucrum compendiumque, 
quod negotiations, profession e et similibus sibi 
quisque parat, y.spfo* (It. guadagno, vantaggio, 
pro fit to; Fr. gain, benefice, profit; Hisp. ganan- 
cia, provecho. utilidad; Germ, die Ertuerbung, 
Gewinnung einer Sache } der fortgesetzie &r- 
tverb; Augl. gain, profit, advantage, lucre, in- 
terest). 

I.) Proprie. *J f. Slriclo sensu est, ut dixi- 
mus, lucrum, guadagno. — a) Universim. En- 
nius apud Cic. t. Divinat. 40. 88. Qui sui quae- 
stus causa lictas suscitant sententias. Cato R. R. 
procem. § 4. At ex agricolis et viri forlissirai- 
gignuotur, nmimeque pius quaestus stabilissimus- 
que consequilur miniiueque invidiusus. Ter. Eun. 
2. 2. t5. Olim isti fuit generi quondam quaestus 
apud ixclum prius. Nepos Attic. to. Pecuniam 
sine feoore credidit, maximum existimans qua?.- 
stum, memurem gratumque cognosci. Cic. 4. 
Verr. 3. 6. Quos ilia mercibus suppeditaodis 
cum qu.vstu coropendioque dimittit. Id. 5. ibid. 
44. 106. Tanlum de quaestu ac lucro dicam unius 
agri et unius aoni. Celt. 3. 4. circa med. Me- 
dici, qui qu-cstui serviunt. Sail. Cat. 13. exlr. 
Qutpstui dedilum esse. Id. Jug. 34. Quibus fides, 
decus, pielas, postremo boncsta atque iohoaes- 
ta omnia quaestui sunt. h. e. venalia sunt. V. 
Frontonis loc. cit. in SUMPTUS, us. Quintil. 
procem. 13. Ut primum lingua esse ccepit in 
qua?siu. h. e. homines eloquenth uti cosperunt 
ad lucrum. Cic. 2. Off. 22. 77. Quaestui ha- 
bere rempublicaiD. Ctes. 6. B. G. 16. Mercu- 
riiim ad quaestus pecuniae mercaturasqu e habe- 
re virn maximam arbitrantur. — b\ Tvtaua.: 
sunt ilia Plauli Pcen. 1.2.74. Non potest quie- 
stus consjstere. si eum sumptus supetat. et True. 
2. 4. 62. Ad suura quemque squum est qu;e- 
siuin Hsse cailidum. et a. 5. v. 40. Omncs ho- 
mines ad suuni quaestum calleot et fastidiunt. 
c) Is vel HerciiU com er ere quae slum pos- 
siet, pi o verb, apud Piaut. Most. 4. 2. 68. in 
bominern. rnaiirne sumptuosum et prodigurn. 
Hercules enim maximos qua?stus quotidie facere 
credilur, quum ei decima voveantur. ^ 2. La- 
tiori sensu (qui Forcellino proprius est! Hal. 
neguzio, mestiere, professione, interesse, ip.-no- 
p&uua, ipyasi%, est negotiatio, professio, arlili- 
cium rei qusereuds et augeoda; causa, opera in 
aliqua re pnebita ob lucrum. DiUert a merca- 
tura, qua? permutandis distrahendisquc mercibus 
constat; qucestus rero vel ex pecunia vel ex 
opera lucrum pecuniarium spectat. ~ a) Uni- 
versim. Cic. Pis. 35. 86. Sestertium centies et 
octogies, ex aerario tibi attributum, Roinae in 
qu.«tu reilquisti. Id. i. Off. 42. 150. Jam de 
artiliciis et quamibus, qui iiherales habendi, qui 
sordidi sint, haec fere accepimus. Primum im- 
probontur ii q u *stus, qui in odia hominum in- 
currunt, ut portitorum, ut feneiatorum: illibe- 
rales aulem et sordidi qu;«astus meicenariorum 
omnium etc. Piaut. Rud. 2. 1. 2. Omnibus mo- 



dis qui pauperes sunt homines, raiseri vivunt, 
prwsertim quibus nee quaestus est, nee didicere 
artem ullam. el 4. 3. 50. Noa enim tu hie qui- 
dem occupabis omnes quaestus, quos votes. Et 
vietorem et piscatorero te esse, impure, postu- 
las. Id. Pcen. 5. i, 127. Suura quasslum coiere. 
atlendere al suo interesse. et Most. 3. 2. 02. 
Quaestum non malum iuslituere. et Capt. 1. 2. 
26. Facere quwstum carcerarium. — b) S.epis- 
sime dicitur de professione meretricia et ieno- 
nia. Ter. Heaut. 4. 1. 27. Nempe anni iili pro- 
dita abs te filia est planiasime, per te vel uti 
quantum faceret, vel uti veoiret patam. Id. Andr. 
I. 1. 52. Accepts, condilionem, dein quaestum 
occipil. Id. flecyr. 5. 1. 30. Quod pol si esset 
alia ex hoc quoestu, haud faceret. di questo me- 
stiere, di questa mia professione. meretrix lo- 
quitur. Ovid. 4. Fast. 866. Malta professarum 
quaeslibus apta Venus. Piaut. Pcen. 5. 3. 2. (Jor- 
pore quaestum facere. Id. Asin. I. 3. 63. loqui- 
tur lena. Uic nosier quaestus aucupii similliraus 
est, etc. Adde eumd. Cut. 1. 2. 2., Rud. 5. 2. 
58. etc. Sic Turpilius apud Non. p. 483. 26. 
Merc. Mulier meretrix, quae me quaes li causa co- 
gnovit sui. Inscript. apud Orell. 4404. ovi ovab- 

STVM SPVRCVM PROFES9I KSSBNT. V. SPt'RCUS. 

— c) l>e arti'icio parasitico. Piaut. Pers. 1. 

2. 1. Veterem aique antiquum quaestum meum 
alimoui.e servo atque obtineo. et magna cum 
cura colo. 

II.) Translate. Plant. Pcen. 3. 3. 12. Istic est 
thesaurus stullis in lingua situs, ut quaestui ha- 
beam male loqui melioribus. Cic. 15. Fam. 14. 
M. Fabium quod miui amicum tua commenda- 
tiooe das, nullum in eo facio quaestum. Muki 
enim anni suot, quum ille in aere meo est. Id. 
Pis. 12. 27. Uter eorum perisset, tamquam Ia- 
nista in ejusmodi pari lucrum fieri {populus 
Rom.) putabat: immortalem vero quaestum, si 
uterque cecidisset. Uorat.% Sat. 6. ly. Auctu- 
mn usque gravis Libitinae qua?stus acerbas. 

QUAGLATOR, 6ris, m. 3. videtur idem esse 
ac coagulator {V, QU ACTUM) in Inscript. apud 
Henzen. 5650. iovi tvtobi q. vbtvrivs sbcvn- 

DVS A. LIBIVS HILASUNVS <?VAGLATOR ET CVR.iTOR 
DONV UAKOKR. CVLTORIBVS. 

QUALIBESCIT, adverb, idem ac qualibct. Vox 
a Leiico expuogenda; occurrit enim tantum in 
Not. Tir. p. 35. Qualibet, qualibu'tt, qualibescit. 
QOALlBBT vel qualubet et divisim qua lu- 
bet, per qualunque luogo, per quemcumque lo- 
cum, adverb, motus per locum. 

I.) Proprie. Piaut. Most. 2. 2. 122. Qualubet 
perambula redes oppido tamquam tuas. Id. Au- 
lul. 4. 4. 18. bv. Quid abslulisti bine? sr. Di 
ine perdant, si ego tui quidquam abstuli. ev. 
Agedum, excutedum pallium, st. Tuo arbitratu. 
ev. ne inter tunicas habeas, sr. Tenta qualubet. 
Tibull. 1, 2.27. eat tutusque sacerque Qualibet. 
Quintil. 5. 13. 13. Si vel maxima flumina in rivos 
deducantur, qualibet transilum praebent. 

II.) Translate est quacuroque ratioue. Catull. 
iO. 6. Qualubet esse notus optas? Id. 76. 13. 
Uiflicile est longum subito deponere atnorem : 
Difficile est: verum hoc qualubet efiicias- 

QUA LIS, e, adject, cujusmodi, cujus generis, 
pronomen qualitatis, alicujus rei naturam et pro- 
prietatera signilicans, jrofo?, olos (It. quale, di 
che sorta, di che fatta; Ft. quel, quelle, de 
quelle sorfe, de quelle ma niere, de quelle espk- 
ce ou nature ; Hisp. que, qual ; Germ, wie bes- 
chaffend, in welchem Zustande befindlich , 
welcher Art oder Beschaffenheit, ivie; Angl. 
of what kind or sort, what manner of, what,. 
A) Qualis est pronomen interrogandi et ex- 
clamandi, et usurpatur — a) Recta oratione. 
£nut'u?apud Servium ad firg. 2. -£n.274. Ilei 
inihi qualis erat! et f'irg. loc. cit. Ilei mini qua- 
lis erat! quantum mutalus ab illo llectorc etc. 
Rursus Ennius apud Cic. 1. de republ. it. O 
Rornule, Romule die, Qualem te patriae custo- 
dem di genuerunt! Piaut. Trin. 4. 4. 3.0 Col- 
lides ! quali ne amico mea corr.mcndavi bona? 
cai,l. Probo et fideli et cum magna fide. Cic. 
Fontej. 10. 21. Quali fide, quali pietata exjsti- 



QUALIS 



matis eos esse, qui elc. 7 Id. 4. Acad. (2. pr.) 
14. 44. Qualis est istorum oratjo, qui omnia non 
tam esse, quam videri voiunt? Id. 2. Orat. 12. 
51. Age vero-, qualis oratoris, et quanti borai- 
nis in dicendo putas esse historian] scribera? 
fal. Flacc. 3. 177. quern te qualemque videbit 
Atlonitus, Crenaee, parens! — b) Obliqua ora- 
tione. Plant. Aulul. 2. 2. 40. Quoniam tu me, 
et ego te, qualis sis, scio. Id. Capt. 3. 5. 54. Nam 
cogitato, si quis hoc gnato tuo tuus servus fa- 
xn, qualem haberes gratiam. Ter. Eun. 4. 6. 

20. Ab raetuo, qualem tu me esse hominem exi- 
st iraes. lYepos Attic. 20. a med. Hoc quale sit, 
facilius existimabit is, qui, etc. Cces. 1. B. G. 

21. Qualis essel nalura montis, et qualis ia cir- 
cuitu ascensus, qui cognoscerent, misit. Id. 2. 
B. C. 32. a med. Eventus belli qualis sit futu- 
rus, ne vos quidem dubitatis. Cic. t. /Vat. Jtf. 
23. 65. Doce me, unde sint dii, ubi sint, qua- 
les sint corpora, animo, vita. Id. -2. Fin. 28. 
90. Si negaret quidquam interesse ad beate vi- 
vendum, quali uteretur victu, conr.ederem. Id. 
Brut. 86. 297. Hi fuerunt eerie ora tores: quan- 
ti autem et quales, tu videris. Id. 3. Tusc. 
23. 56. Aut ipsius rai natura qualis et quanta 
sit, quaerimus. Id. 2. Invent. 59. 177. Contraria 
quoque, qua? et qualia sint, intelligentur. Ovid. 
5. Fast. 460. Cernite, sim qualis, qui modo qua- 
lis eram ! 

B) Item est prouomeo relalivum, et ^ f. 
Generatim usurpatur — a) Cum respondente 
pron. tail's. Cic. 4. Acad. (2. pr.) 26. 85. Stpi- 
cum est quidem-, nullum esse pilum omnibus 
rebus talem, qualis sit pilus alius. Id. Rose. Am. 
4. 11. Ut, qualem te jam antca populo R. prm- 
buisti, talem te et nobis impertias. Id. 2. Invent. 
58. 176. Ut res non tales, quales ante habit* 
sint, habend.ne videantur. F'irg. 5. Eel. 45. Tale 
tuum carmen nobis, divine poeta, Quale super 
fessis in gramme, quale per asslum Dulcis aqu« 
saliente sitim reslinguere rivo. — b) Absolute. 
Liv. 27. 17. ad fin. Quales ex hac die experiun- 
do cognorit, pcrinde opera eorum pretium fa- 
ceret. Virg. 12, /En. 889. Vis illud lecti bis sex 
cervice subirent, Qualia nunc hominum produ- 
cit corpora tellus. Cic. 2. Phil. 7. 17. Ha beret 
ducera, qualis si qui nunc esset, tibi idem-con- 
tigisset. Liv. 8. 39. Equjtum acies, qualis qu« 
esse instructissima potest, invecta in hostes, cae- 
de omnia replet. Cic. 3. Cat. 10. 25. In boc 
uno post hominum memoriam maximo crudells- 
simoque bello, quale helium nulla unquam bar- 
bar ia cum sua gente gessit, etc. 5 -• Qualis 
relative usurpatur ad eiemplum signidcandum 
rei predict*, ut Italice dicimus, quale e ap- 
punto. Cic. 2. Divinat. C6. 135. Ad aperta el 
ciara (somniaj veniamus, quale est de illo io- 
terfecto a caupone Megaris, quale de Simonide. 
Quintil. 9. 2. 58. Et ipsi nosmet rogamus: quale 
est illud Terentianum: Quid igitur agam? Id. 
paulto post. Quod fit et multis et variis figuris, 
quum aut aliud exspectasse nos, aut rnajus ali- 
quid timuisse simulamus, aut plus videri posse 
ignuraniibus; quale est prouemium pro Crelio. 
^ 3. Qualis et quale, poetice pro qualiter, sic- 
ut, quern ad mod urn, velut, in comp^-ationibus, 
siccome, quale, in quetla guisa che. Virg. 4. 
G. ")11. Qualis populea mrerens philomela sub 
umbra A missus queritur fetus. Id. 1. En. 596. 
Quale manus ad,dunt ebori decus, aut ubi flavo 
Arirentum Pariusve lapis circumdatur auro. 
Ovid. 2. Amor. 5. 34. Conscia purpureus venit 
in ora pudor: Quale coloratura Tillioni copjuge 
carlum Subrubet. Id. 3. Met. 681. falcata novi»- 
sirna Cauda est, Qualia diriduae siniiantur cornua 
luu.e. 

C) Est etiam pronomen indefinitum, et qua- 
lia absolute sunt qualitate ptaedila. Cic. 1. Acad, 
(post.) 7. 28. Materiam ipsam totam peoitus 
commutari putant, el ita efiici qu:r appellant qua- 
lia. Sic Seneca Ep. 117. a med. Piius atiquid 
eise debet, deinde quale esse. 

D\ Qualisqualis vel qualis qualis, qualiscum- 
que. Triphunin. Pig. 20. 5. 12. Quali quail ob- 
ligatiooe inlerposita. Lip. ibid. 47. 10. 15. ad 



QUALISCUMQUK 

fin. Multum iaterest, quails servus tit, bona fru- 
gi, ordinarius, dispensator; au vero vulgaris, ve! 
medJastinus; aa qualis quali$. fntcript. in But- 
iettin. archeol. a. 1847. p. 94. id qvalk qvali 
'ST CUART1S MANDATVM. S)IV. 

QUALISCUMQUE, I5cumque, et qualiscunque, 
lecunque, adject. Per tmesin aliquaado inter 
qualis et cumque alia vox inlerseritur. V. sub 
1. — Qualiscumque, qualunque, chiunque , ot; 
nap, ojro'o? Stj, quicumque, quislibet, cujuscum- 
que modi. — a) Cum Verbo juoctus. Cic. 14. 
All. 14. ad fm. Sed homines benivolos, quales- 
cumque suet, grave est insequi contumeiia. Id. 

3. Legg. 14. 31. Licet videie, qualescumque sum- 
mi civitalis viri fuerunt, talein civitatem fuisse. 
Liv. 29. 16. Quod qualescumque sumus, tamen 
hiec, qu« passi sumus, pati non debuimus. Ovid. 

4. Pont. 13. 6. Qualis enim cumque est, non 
latet es9e meant, {tmesis.} Sic Cic. 2. Nat. D. 
30. 76. Quale id cumque est. — b) Sine Verbo. 
Cic. 4. Fam. 8. Si liber'.atem sequimur, qui lo- 
cus hoc dominatu vacat? sin quaierncumque lo- 
cum, quae est domestica sede jucundior? Tac. 
4. Hist. H. Bonos imperatores voto expetere, qua- 
lescumque tolerare. Manil. 2. 85ft. Omnc quidem 
signum sub qualicumque figura etc. Ovid. 2. 
Art. am. 283. carmiaa lector Commendet dulci 
qualiacuroque sooo. 

QUALlSLfBET, leltbet, et qualisiubet, leiubet, 
adject, qualunque. Cic. 2. Nat. D. 37. 95. For- 
ma liiterarum vel aurea, vel qualeslibet. Rectius 
tatnen alii quales libet. A pic. 4, 2. a med. Pisces 
qualeslibet rades, et curatos miltei. Augustin. 
Ep. 48. Nisi forte cariorem pulas else bomini- 
bus pecuniam , vel qualemlibet possessionem. 
Claud. Mamert. 1. Stat. anim. 21. ad fm. Quid- 
quid autem qualelibet corpus est, dici potest le- 
vius corpus, tenuius corpus, habilius corpus, sub- 
tilius corpus, clarius corpus, non tamen potest 
dici nisi corpus. Servius ad Pirg. 10. /En. 668. 
Qualislibet sit syllaba, qua pracedit, sive brevis, 
sive longa. 

QUALISNAM, lenam, adject, interrogate?, quis- 
nam. Apul. sub init. de Stag. Facile intellectu 
cuivis fuit, qualisnam accusalio futura esset. 

QUALISQUAUS, qualequalg, adject, indefloit. 
P., QUALIS sub D. 

QUALlTAS, 5tis, f, 3. qualita, rcotdxtjc, id 
quo res quales dicuntur, ut virtus, albedo, etc. 
Cic. 1. Acad, (post.) 6, 21. Quod ex utroque, id 
jam corpus, et quasi qualitatem quamdam norai- 
nabaot: dabitis enim profecto, ut in rebus inu- 
sitatis, quod Graci ipsi faciunt, utamur verbis 
inlerdum inauditis et ibid. 7. 25. Qualitates igi- 
tur appellavi, quas noicxrirac Graci vocant; quod 
ipsuta spud Graces non est vulgi verbum, sed 
pbilosophomm. Cf. eumd. 2. Nat. D. 37. 94. — 
Ceterum vocabulum hoc usuvenit apud sequioris 
avi scriptores. Colum. 8. R. R. 17. 8. Quali- 
tatem llloris nostri contempiemur. Quintil. 5. 9. 
15. Qualitas coeti, Plin. 2. Hist. nat. 80. 82. (193>. 
materise excipieotis. Id. 36. ibid. 22. 44, (159). 
Qualitatum differentia. Colum. 2. R. R. 2. 17. 
Frumentarius ager aliis qualitatibus :estimandus 
est. Justin. 1. 2.2. Lineamentorum qualitas matri 
ac fiiio similis. Cajus 4. Instit. 66. Ejusdem na- 
turae qualita usque vinum. Cod. Theod. 14. 20. 1. 
Prim* qualilatts piscis. 

QUALlTATiVUS, a, um, adject, qui qualita- 
tem significat. Cassiod. Complex, in Psalm. 21. 
H«c est tenia definitionis species, qunp Grace 
jro(dttj{, Latine qualitativa dicitur. laid. 2. Orig. 
29. haec eadem iisdem fure verbis babet. 

QUALlTER, adverb, quemadmodum, qua ra- 
tion©, qualrnente, come, in qual maniera, o'ov, 
ota. — a) Stricto sensu. Colnm. 1. R. R. 4. 
6. Refert, villa qualiter mdilicetur, et quam uti- 
iiter disponatur. Id. 8. ibid. 2. 6. Coosideret, qua- 
liter gallioas debeal tueri et pascere. Martial. 
t. 104. Qualiter o vivam! quam large! quamque 
beate! — b) Latiori sensu est idem ac sicuti, 
sx'ccome. Plin. 8. Hist. nat. 48. 73. (193). Anti- 
quis torus e stramento erat, qualiter eliam nunc 
in castris. Id. 21. ibid. 18. 70. (117). Cjperos 
juncus est, qualiter diiimus, angulosus, etc. — c) 



- 997 — 

In comparatioaibus, in quelta guisa, eke. Vol. 
Place. 5. 305, Qualiter ex alia quum Juppiter arce 
coruscat. Martial. Spectac. 7. Qualiter in Scy- 
thica religatus rupe Prometheus Assiduam nimio 
peciore pascit avem; Nuda Caledonio sic pectora 
prabuit urso Non falsa pendens in cruce Laureo- 
lus. Id. 5. 7. Qualiter AssjrSos renovant iocen- 
dia oidos, Una decern quoties s$ecula vixit avis; 
Taliter exuta est veterem nova Roma senectam. 
Plin. 2. Hist. nat. 52. 53. (139). Fuhnina cre- 
mantia a Martis sidere proucisci putant, qualiter 
quum Volsinii oppidum Tuscorura totum coocre- 
matura ex lulmine. Ovid. 1. Amor. 7. 57. !a- 
crimae fluxere per ora, Qualiter abjecta de nlve 
manat aqua. — ■ d) Qualiter qualiter, vel jun- 
clim qualiter qualiter, qualitercumque, utcumque. 
Vlp. Dig. 4. 4. 7. Gestura sic accipitur, qualiter 
qualiter, sive contractual sit, sive quid aliud con- 
tigerit. Id. ibid. 50. 16. 63. Penes te amplius 
est, quam apud te. Nam apud te est, quod qua- 
liter qualiter a te teneatur: penes te est, quod 
quodara modo a te possidetur. Adde ibid. 26. 7. 
4. extr. et 43. 19. 1. ante med.; et Cels. ibid. 
8. 6. 12. 

QUALITERCUMQUE, adverb, in qualunque 
modo, cTroiwooCv, quomodocumque, utcumque. 
Colum. 2. R. R. 10. 2. Et, qualitercumque ob- 
ruas, sustinet colonl negligentiam. Id. 11. ibid. 
3. 34. Potest (apium) etiam citra banc operam 
fieri crispura qualitercumque satum. Justin. 2. II. 
11, Meminerint, qualitercumque prosliatis (al. 
prreliantibus; cadendum esse. 

QU ALlTERQUALlTER. V. QUALITER sub d. 
QUALUM, i, a. el smpius 
QUALUS, i, m. 2. vaso di vinchi, cesta, cor- 
ba, paniere, njSfyzo?, XucfijjTijpts, cistae geous, ut 
ait Paul. Diac. p. 65. 6. Mull., b. c. genus va- 
sis viminei, met* inversaa similis, per quod vi- 
aum guttatim defluit, quum calcatur uva, reliqua 
vero materia exire prohibetur. Sed et aliis usibus 
ioservit. Pirg. 2. G. 241. tu spisso vimine qua- 
los, Colaque prelorum fumosis deripe tectis. Ubi 
Servius: Qualos, per quos viaum defluit: quiet 
ipsi a colando dlcti sunt. Cato R. R. 11. sub fm. 
Corbulas Amerinas viginti, quala sataria (al. sa- 
toria) septem, et ibid. 23. Quala parentur, sar- 
ciantur. et ibid. 52. Qua diligentius propagari 
voles, in aulas, aut in qualos pertusos propagari 
oportet. Pallad. 4. R. R. 10. ante med. lasiti 
surculi qualo desuper omnino muniendi sunt, vel 
fictili vasculo. Colum. 9. R. R. 15. 12, Saligneus 
qualus vel tenui vimine rarius contextus saccus, 
iaversa raeta similis, qualis est quo vinum liqua- 
tur, obscuro loco suspenditur: in eum deinde 
carptim congeruntur favj. Vlp. Dig. 33. 7. 8. 
Quali vinderniatorii, exceptoriique, in quibus uvae 
comportantur. Id. ibid. 7. 1. 15. SI librarium 
rus mittat, et quatum et calcem portare cogat. 
Colum. 8. R. R. 3. 4. de cubilibus gallinar. 
Palis ia parielcs vebementer actis, vhnineos qua- 
los suporimponant. Horat. 3. Od. 12. 4. Tibi qua- 
lum ('ytherea puer ales, tibi telas, Opeiosaque 
Minerva studium aufert, V-obule. h.e. calathum, 
in quo peasa puell* reponunt. Apul. 4. Met. 
(loquitur asinus). Jam ferine tertium qualum 
(panis) rurnigabam. Piudent. 9. Calhemer. 58. 
Ferre qualis ter ojuaternts ferculorum fragmina. 
QUAM, adverb, vel conjunctio. De antiqua for- 
ma quamde (ut tamde pro tarn), haec Fes t us p. 
261. 4. Mull. Quamde pro quam usos esse an- 
tiq.uo9, quum multi veteres lestiinonio sunt, turn 
Ennius in primo: Juppiter, ut muro fretus magi', 
quamde man us vi. Idem in secundo: Quamde 
tuas omucs legiones ac popularis. Et Lucretius 
(I. Gil.) t;iarus ob obscuram liaguain magis 
inter inanes, Quamde gravis inter Grajos, qui 
vera requirunt. Nccvius apud Feslum p. 352. 9. 
Mull. Namque nullam pejus macerai homonem 
quamde mare savum. (Forcellinus addit: Quan- 
de. etiam pro quando adhibuisse. idem (Pestus) 
in t^uando <h. e. p. 258. 31. Mull.) lestiinonio 
Ennii con fir mat, Sed Miillerus et recentiores 
ffrrne omnes ibi aliter legunt.!. — Quam est ad- 
verbium vel conjunctio facta a quantum per apo- 
copen, ut tarn, quw illi respondet, a tantum; 



QUAM 

«t significat quantum, quantopere,daoj> (It. quanta; 
Fr. combien, a quel point, Hisp. quanto; Germ. 
bis su wetchtm Grade, wie tveit, wieiehr; 
Angl. how, hotu much). ^ 1. Generating ab- 
solute positum, quam Inservit exclamationi, et 
propositionibus relalivis. — l. c ) Cum Verbis. 
Ter. Pharm. 3. 3. 2. hei mibi, Quam timeo, ad- 
ventus hujus quo impellat patrem! Id. Heaut. 

5. I. 61, Ah nescis, quam doieara! Cic. 2. Fin. 
22. 61. Ut se accusari nolunt! quam eupiuot lau- 
dari! Id. Sull. 11. 33. Attende jam -quam ego 
defugiam auctoritatem consulatus raei. Id, 3. Fam. 

6. Perspexisse mibi videbar, quam festioares de- 
cedere. — Pracipue cum Verbis velle , posse. 
Ter. Andr. 2. 1. 25. ch. Ah, Pampbile, Nil. rh. 
Quam vellera! Id. Hecyr. 4. 4. 12. Hum ne re- 
ducam, turbent porro quam velint. Cic. 10. Fam. 
28. Quam vellem ad il las pulcherrimas epulas 
Id i bus Mart, me i n vi lasses ! Id. 1 . Divinal. 26. 56. 
Quam rellet, cunctaretur; tamen cud em sibi leto 
esse pereundum. Id. 2. Nat. D. 17. 46. Uic quam 
volet Epicurus jocetur. Pirg. 6. /En. 436. Quam 
vellent aetbere in alto Nunc et pauperiem et du- 
ros perferre labores! Ovid. 3. ZYisf. 4. 75. Kt, 
quam quisque potest, aliqua mala nostra levate. 
Id. 3. Met. 302. Quam tamen usque- potest ti- 
res sibi demere tentat. Alii leg. qua. Curt, 7. 

7. 25. Tibi quam potest, denuncio, ipse mini in- 
dices, quid etc. V. et iafra sub 2.0 et 3.° — 2.0) 
Cum Adjectivis — a) Positiv, Plaut. Mil. §lor. 
3. 3. 9. Meretricera commooeri, quam sane ma- 
gni referat, mibi clam 'st. Ter. Heaut. 3. 3. 7. 
Quam hoc munus gratum Thaidi arbitrare esse! 
Id. Eun. 2. 2. 44. Vel hcri in vino quam im- 
modestus fuisti ! Id. Phorm. 2. 2. 30. Haec cum 
rations ineas, quam sint suavia et quam cara sint. 
Pacuvius apud Non. p. 407. 32. Merc. Quam te 
post multis tueor tempeitatibus! Turpilius apud 
eumd. p. 116. 9. Nosti quam sit gracili corpore. 
et p. 282. 13. Quam est coaUdens! et p. 78. 30. 
Heja quam ferocula est! Titiniut apud eumd. p. 
102. 2. Quam ego hodie extorrem hanc domo 
faciam! Cic. 11. Fam. 24, Quam multa, quam 
paucis! Id. 7. ibid. 15. Quam sint morosl qui 
amant, vel ex hoc intelligi potest, — b) Sic o- 
misso tarn. Liv. 35. 49. Homo non, quam 1st! 
sunt, gloriosust Tac. 4. Ann. 61. Claris majorl- 
bus, quam vetuslis. Pirg. 6. /En. 305. Hue omnia 
turba ad ripas etTusa ruebat, Quam multa In all- 
vig lapsa cadunt folia, quam multa glomerantur 
aves etc. — c) Et cum Verbo posse. Plin. 20. 
Hist. nat. 24. too. (264). Tusa cribrataque, vino 
quam possit excellent!. Quintil. 1. protEm, 8. In 
his libris erunt omnia compositiora et, quam nos 
poterimus, elaborata. — d) Sapissime cum pot- 
sum et Superlative Plaut. Mil. glor. 3. f, 190. 
(Polo) Quam lepidissimam potis quamque «du- 
lesceotem maxume. Ter. Eun. 1. I. 29, Te re- 
dimas captum quam potes minimo. Cic. Dom. 
36. 95. Quam maxima possum voce dico. Liv. 
31. 18. Quam plurimis locis possent, igaes sub- 
jicerent. Ovid. 4. Pont. 8. 37. Sed qui quam 
poluit, dat maxima, gratus abunde est. — «) In 
bis verbum possum aliquando subticetur, et sub- 
in tetligitur. Cic. 13. Flam. 8. exlr. Ut ex bac 
commendaliona mihi Cuspius quam msiimas, 
quam primum, quam scepissime gratias agat. It 
maf/giori che pub, piii presto e piii spesso che 
pub. — f) Cum Super la livo taatum. Ennius 
apud Non. p. 268. It. Merc. Quam mibi maxi- 
mum bodie hie contigerit malum. Ter. Andr. 5. 
1. 16. Quibus id maxime utile est ilium esse quam 
deterrimum. Id. Adelph. 5. 3. 27. Fac quam 
plurintum illis relinquas. Cic. 3. Off. 12. 50. 
Qucestio est, dicturus ne sit id Rbodiis, an sileu- 
lio suum (frumentum) quam plurimo venditurus. 
— 3.°) Cum Adverbiis, vel locutionibus adver- 
bialibus. — a) Cum Adv. positiv. Plaut. T*in. 
3. 1.7. Quam duduin istuc, aut ubi actumst ? Id. 
Pseud, i. 7. 70. Quam tnox mi operam dai! Ter. 
Heaut. 4, 6. 10. Quam p;ene tua me perdtdil 
protervitas! Id. Phorm. 1. 1. 7. Quam inique 
comparatumst, ii qui minus habent, ut semper 
aliquid addant divilioribus! Id. Andr. 3. 2. 40. 
Nam oinnes nos quidem scimus, quam miser* 



QUAM 



998 — 



hanc amavU. Id. Eun. 8. 3. 43. Coatinuo accur- 
rlt ad mo quam longe. Afranius apud Non. p. 
515. 30. Merc. Quam perspicue, quara benigne, 
quam cito, quam blande, quam materno vlsast 
pectore! Cic. 7. Vert. 16. \i. Memoria tenetis, 
quam valde universi admurmurarint. Id. 9. Att. 
2. Quam ntbil prsetermittis in consiiio dando! 
qnara nihil tamen, quod tibi placeat, explicas! 
Ccesar apud Cic. 9. Att.T.c.§ 1. Gaudeo me- 
hercuie vos significare litteris, quam valde pro- 
bers ea, qua apud Corfinlum sunt gesta. — b) 
Cum Verbo po$sum. Vol. Max. 4. i. t». 5. Quam 
potuit, conatanter cum populo egit, ut etc. Zo- 
ctant. 3. Inst. div. 17. Dili de philosophia ipsa 
quam breviter potui. — c) .^aepius cum Verbo 
possum et .Superlat. Plaut. M en. 5. 2. 81. Con- 
cede hue ab itto, quam potest, longissime. Cic. 
2. Nat. 1. 3. Agam quam brevissime potero. Id. 
2, Nat. D. 52. 129. Ayes nidos quam possunt 
mollissime substernunt. Id. Senect 16 46. Quod 
(convivium) ad multam noctem, quam maxime 
possumus, vario sermon* producimus. Cces. t. 
B. G. 37. Re frumentaria quam celerrime po- 
tuit comparata. Sail. Cat. 18. De Catiliaa quam 
verissime potero, paucis dicam. Liv. 1. 23. Is 
ducit exercitum quam proxime ad bostera potest. 
— d) Cum Superlativo tantum. Ter. Hecyr. 
prol. alt. 43. Et eum esie quantum in animom 
induxi maiuraura, Quam maxime servire vostris 
commodis. Liv. 21. 27. Jubet-quam occultissi- 
me, trajecto amne, agmen circumducere. — e) 
Iuterdura quam auget, et est valde, multum, 
molto assai. Brutus ad Cic. 11. Fam. 13. Nam 
suos valde quam paucos habet. Ter. Andr. 1. 1. 
109, Rejecit se in eum flens quam familiariter. 
Cic. 5. Verr. 88. 206. Fecerunt alii alia quam 
multa. Id. 2. ad Q. fr. 6. a med. Nam quod 
de Pompejo Caninius agit, sane quam refrixit. 
Plin. 7. Ep. 27. Perquam veiim scire. V. PER. 
Cic. 1. Att. 11. ad fin. Mire quam iilius loci 
cogltatio delectat. Alii leg. quantum. Gell. 17. 
12. Favorinus oppido quam libens. Id. 19. 9. 
a med. Voce admodum quam suavi. Plaut. Amph. 
i. 3. 43. Admodum quam saevus est. Id. Most. 
2. 2.79. Nimis quam formldo, ne etc. Id. Capt. 
1. 2. 17. Nimis quam cupio. Id. Trin. 2. 1. 15. 
Qui abeo, quod amat, quam eitempio sariis sa- 
gittatis percussus est. (Sunt qui in his, et bujus- 
modi aliis latentem admirationls sensum agno- 
scuut.' atque adeo quam pro quantum simpli- 
citer poni.) ^ 2. Speciatira juagitur aiiis ora- 
tionis partibus. — l.°) Cum part. lam. — a) 
Tarn- quam slmpliciter. Plaut. Men. 5. 9. 4.. 
Tuast imago: lam consimili 'st, quam potest. Id. 
Bacch. 4. 5. 7. Tam frictum ego ilium reddam, 
quarn frictum 'st cicer. Id. Pan. f. 2. 143. Nisi 
illam mihi Usa tranquillam facis, quam mare 
ollm est, quum etc. Ter. Eun. 3. t. 5. thh. Ain 
tu, lata 'st? gn. Non tam ipso quidem dono, 
quam abs to dalurri esse. Id. ibid. 4. 4. 50. Par- 
menoois tam scio esse haoc lecbnarn, quam me 
vivere. Id. Adelph. 4 1. 17. Tam piacidum, 
quam ovem reddo. Cic. 1. de republ. 33. Tain 
esse Clemens tyrannus, quam rei importunus 
potest. Id. 1. Divinat. 8.10. Quorum neutrum 
tam facile, quam tu arbltrare, conceditur. Id. 
2. ferr. 2. 5. Quod si quam audax est ad co- 
nandum, lam esset ohscurus in agendo, etc. Id. 
1. Att. 15. Nihil mihi nunc scio tam deesse, 
quam bominem eum, quicum omnia communi- 
cem. Id. Orat. 30. 108. Nemo tarn multa scrl- 
psit, quam multa sunt nostra. liar at. 1. Ep. 7. 
18. Tam teneor done, quam si diiniltar onustus. 
— Quam pro quam si. Caiull. to. 32. L'tor 
tam bene, quam mihi pararim. — b) Quam 
magis -tam magis, quam magis -tanto magis, 
quam magis -magis, quam magis -tam, quam 
magit - minus apud Comicos et Poetas. Plaut. 
Bacch. .">. 1.5. Magis quam id repulo, tam ma- 
gi' "ror. Poeta apnd Quintii. 9. 3. 15. Quam 
magis ,-erumna urget. tam magis ad male facien- 
dum riget. Virg. 7. .En. 787. Tam magis ulta 
Tremens el triatibus clTera flammis, Quam rnagis 
elTuso crudfscunt sanguine pugna?, Plaut. Men. 
1. 1. 19. Quam rnagis extenda.% tanto adsirin- 



gunt magis. Zucrtt. 6. 460. Quam sint quoque 
magis, tanto magis edita fument. Plaut. Bacch. 
4. 10. 1. Quam magis in pectore me foveo,-ma- 
gis cur« 'st, magis afformido etc. Virg. 3. G. 
3o9. Quam magis eihausto spumaverit ubere 
mulctra, L*ta magis pressis manabuot fiumina 
rnammis. Plant. Asin. 1.3. 6. Quam magis te 
in altum capessis, tam aestus te in portum re- 
fert. Id. Trin. 4. 2. 19. Quam magis specto, 
minus placet mi hac bominis facies. — c) In- 
ternum habet comparativuin loco posititi. Cic. 
pejot.3.8. Per denteram te istam oro non tam 
in bellis et in prceiiis, quam in promissis et ti- 
de firmiorem. — d) Quam- tam cum Superlat. 
Cato R. R. 65. Quam accrbissima olea oleum 
facies, tam oleum optimum erit. con quanto pv'u 
acerbe olive farai I'olio, tanto sard migliare. 
et Varro 2. R. R. 9. 12. Quam paucissimos 
reliqueris, lam optiint fiunt. quanli meno ne 
lascierai, etc. Sail. Jug. 34. Quam quisquo pes- 
sume fecit, tam ma\uroe tutus est. Ter. Heaut. 
5. 2. 44. Adolescens quam minima in spe situs 
erit, tam faciliime patris pacem in leges conh- 
ciet suas. Adde eumd. Adelph. 3. 4. 56.- et 
Caton. R. R. 64. et 157. — C'uam maiime - 
tam est Plaut. Merc. 1. 2. 12. Quam maxime 
resisto, lam res in pericio vortitur, — 2.") 
Quam post Comparative, che, di quello che f r 
— a) Post unum Com pa rati v. Liv. Andronicus 
apud Non. p. 473. 31. Mine ea, qua? tua sunt 
rnagis, quam roea. Naevius apud Charis. 2. «. 
188. Putsch. Ego semper pluris feci potiorem- 
que babui libertatem multo, quam pecuniam. 
Cato R. R. 5. Ne plus censeat sapere se, quam 
dominura. Plaut. Mil. glor. 1. I. 22. Perjurio- 
rera hoc bominem si quis viderit, aut gloriarum 
pleoiorem, quam illic est, me sibi habeto. Id. 
Cure. 2. 2. 6. Meliorem, quam ego sum, sup- 
pono tibi. Id. Most. 4. 2. 51. vide sis ne me- 
liuscule, quam sat fuerit, biberis. Ter. Eun. 3. 
3. 21. Thais, quam ego sum, majuscula est. Id. 
Phorm. 4. 2. 1. Ego bominem callidiorem vidi 
neminem, quam Pbormionem. Accius apud Fe- 
stum p. 343. 24. Mull. Si forte paullo, quam 
tu, reniam serius. Cic. 2. Divinat. 9. 23. Igno- 
ratio futurorum malorum utilior est, quam scien- 
tia. Id. 7. Att. 9. Nobis nibii est timendum 
magis, quam il'e consul. Id. 2. Divinat. 16. 
37. His igitur, quam physicis, potius creden- 
dum existimas? Cassius ad 6'tc. 15. Fam. 1«j. 
Non rnehercule quidquam libentius facio, quam 
ad te scribo. Cic. ad Pompej. post ep. 11. 1, a. 
ad Att. Ea cognoTi cornmodiora esse multo, 
quam ut erat nobis nuociatum. Id. Pis. 26. 62. 
floe inferius est, quam ut avo tuo dignum tsse 
vidcatur. Id. 3. Orat. 4. 16. Crassus fuit pte- 
nior , quam quomodo a nobis inductus est. 
Id. 13. Att. 1. Ad Ciceronem ita scripsisti, ut 
neque temperalius scribi potueril, nee magis, 
quam qupmadmodum ego maxime reUera. Id. 
4. f err. 29. 70. Majorem pecuniam priori 
poilic.'ii. quam qunntam hie dedisset. Id. 1. 
Orat. 36. 167. Jniquum putabat plus secum 
agi, quam quod orat in actione- Liv. 35. 12. a 
med. Qui plurt-s milites eorum occidissot, quam 
quot superessent. Id. 21. 59. Major, quam pro 
numero, jactura. Id. 30. 23. Quum de re ma- 
jore, quam quanta ea esset, consultatio incidsre 
noo possel. Cats. o. B. G. 13. Ilibernia dimiulo 
minor, ut aistimatur , quam Brilannia. Tac. 
Agric. 4. Agricol* -ingenium pulcriludini-m ac 
speciem excels;e magnaeque glorise vehementius, 
quam caute appetebat. — b) Eteganter conjttn- 
git duo comparativa. Cic. Mil. 29. 78. Ne liben- 
tius base in ilium evomere videar, quam verms. 
Liv. 31. 35. Non acrior, quam pertinacior Im- 
petus Romanorum. Adde eumd. 4 02 5 43 
22. 38. et 32. 37.; Cic. Sext. 32. 70. 'et Opt! 
gen. orat. 2. 0. ; et Tac. 2. Ilia. 24. — c) 
1'o.t verba, q Ui e comparand! vim habent, cujus 
modi sum malo et pronto. Ennius apud Far- 
ron. 6. L. L 81. Mull. Nam ter tub armi* 
tnalim vitam cernere, quam semel modo parerc. 
Plaut. Bacch. 3. 4. 16. Sed autem quam ilia 
de mi-is opulentiis ramenta fiat, plumta propen- 



QUAM 



«ior, mendkum malim mendicando vincere. Ter. 
Andr. 2. 1. 32. Nuptias effugere ego i«U» malo, 
qnam tu adipiscier. Cic. Sext. 32. 70. Tamen 
rem talem per alio* citius, quam per se tardius 
confici malebal. Id. Partit. orat. 1. 1. Au est 
quod ego raallm, quam etc? Plaut. Bacch. 3.' 
2. 12. Nimio pr>estat impendiosum te, quam in- 
gratum dicier. Cic. 14. Alt. 9. Mori millies pr*- 
stitit, quam haoc pati. Cces. t. B. G. 17. Quod 
pr*stare dicant-Gallorum, quam Romanorum 
imperia perferre. — d) Post quadam adverbia 
temporis {ante, antea, pgstea, item postridie, 
piidie) et post- definilionem temporis, quo exa- 
cto aliquid eveoit. Cic. 2. Orat. 5. 21. Sasculis 
raultis ante gymnasia inventa sunt, quam in bis 
philosopbi garrire cosperunt. Id. 5. Fam. •>. 
It- Postea vero quam profectus est, velim re- 
cordere, qua etc. Id. 4. Acad. (2. pr.) 3. 9. 
Quum eo postridie venissemus, quam apud Ca- 
tulum fuissemus. Id. 3. Att. 8. Use epislola 
en pndie data quam ilia. Id. 2. Orat. 3. 12. 
Postero die quam ilia erant acta. 6 T ic. fil. ad 
Tiron. 16. Fam. 21. Tabellarii venerunt post 
diem sextum, quam a vobis disceiserant. Liv. 6. 
29. ext.r. Die vicesima, quam creatus erat, di- 
ctating se abdicavit. Plin. 8. Hist. nat. 43. 66. 
(165). Terram attingere ore triduo proximoj 
quam sit genitus, negant posse. — e) Post 
wquc, juxta, perinde, contra, secus, alius, ali- 
ter,^ supra, ultra, et nomina diversitatis. Liv. 
28.26. ad fin. Nihil aeque eos terruit, quam ro- 
bur ac color imperatoris. Id. 10. 6. Ceterum. 
quia de plebe adlegebantur, juxta earn rem ajgre 
passi patres, quam quum consulatum vulgari vi- 
derent. ^ac. 11. Ann. 10. Si perinde amorem 
inter populares, quam metum apud hostes qu«- 
aivisset. Cic. 2. Legg. 5. 11. Contra faciunt, quam 
professi sunt. Plaut. Capt. 2. 1. 50. Ne me se- 
cus honore houestes, quam ego te. Liv. 44. 27. 
sub fin. Nil aliud agens, quam ut etc. Id. 45*. 
25. Ob nullam aliam causam, quam ne etc. Cic. 
3. Verr. 9. 24. Ne aliter, quam ego veiim, meum 
laudet iogenium. Colum. i. R. R. 2. 2. Nee 
aliter, quam si etc. Ct'c. Orat. 40. 139. Saepe 
supra feret, quara fieri possit. (Adde ewmd. To- 
pic. 9. 30.) Id. I. Invent. 18. 26. Uitra, quam 
satis est, producitiir. Tac. 6. Ann. 44. Nee ul- 
tra mora t us, quam durn Scylharum auiiiia con- 
ciret. Quintii. 1.4. 29. Pransus quoque atque 
/jofus diversum vaient, quam indicant. — f) 
Post adJKctiva quantitatis, seu nuraeri. Plaut. 
Capt. 2. 3. 62. Pol istic me hp u d ceotesimam 
partem laudat, quam ipse meritu 'st ut laudetur 
laudihus. Colum. 1. R. R. s. 8. Ferramenta du- 
plicia, quam Humerus servorurn exigit. Liv. 7. 
8. Multiplex, quarn pro numero, damnum est! 
Id. 45. 18. sub fin. Dimidium tribuit, quarn 
quod regibtn ferre soliti erant, populo R. pen- 
dere. .llii omitt. quam, ut ibid. 26. rt 29. 
— g) Post superlat. Liv. 31. 32. Be Hum gerera 
cum tyranno, quam qui un quarn, saevissimo et 
vioieutissirno in suos. quanto attri mai. Sunt 
femea qui aliter l^gunt. — g) Post positicum, 
licet couiparatio liat. Plaut. Trin. ■>. %. 7. Con- 
fit cilo, quam si tu objicias formicis papavcrem. 
pro citius quum. Alii leg. quasi tu objicias': 
alii omitti tam voluat, el sententiam esse: con- 
lit lam cito, quam si etc. At Fleckeisen. Con lit 
cito ; Non tercle minus evorsi sunt nummi cito, 
Quarn si etc. — Similiter omittitur in his com- 
parationis panlcula. Ennius apud Fes turn p. 
356. 13. Mull. Ferro se ca?di, quarn dictis his" 
toleraret. Plaut. Merc. 5. 6. 4. Ut absent? hero 
rem sul heri diligenter tutetur, quam si ipse 
adsit, aut reciius. Id. flud. 4. 4. 70. Tacila bona 
est raulier semper, quam loquens. Fleckeisen. 
melior pro bona legit. Sail. Cat. 9. Quod be- 
neliciis, quam metu imperia agitabant, et acoe- 
pta injuria ignoscere, qua in persequi malebant. 
Nepos Itatam. 8. Usee etsi- videbat, tamen ata- 
tuit cougredi, quam cum tantis coplis refugere 
etc. Liv. 3. 68. Tribuni pie bis mala; rei se, quam 
nullius turbarum ac seditionum duces esse vo- 
lunt. Id. 25. 15. Non miliiurn, quos perpaucui 
habebat, fiducia, quam juventutis Thurin*. 



QUAMDE 



Cart. 7. 7. a rati. Nee mea ars, quam bene- 
voienlia me perturbat. Tac. I. inn. 58. Pacera, 
quara bellum, probabam. r. POTIL'S. — Sic 
cum verbis desiderium signincantibus. Vet. poe- 
l.i in .fnfhol. £of. T. 1. p. 628. Burmann. 
optas Admissarius esse, quam patronus. — Et 
pro nisi, vel T<ji aiiud omisso. Tertull. advers. 
Frar. 29. Quid est compali, quam cum alio 
pati? 

QUAMDE. V- voc. p raced, init. 
QUAMDlU et quandiu et divisim quam diu, 
adverb., cui tanidiu responded ^ T - Interro- 
gative esl quam duduin, quanto tempore, quoad, 
quant'e che, per quanto tempo, fi.no a quando, 
e's'coov Ypcvov, xo&doov- Plaut. Capt. 5. 3. 3. 
Quam diu id factum est? sta. Hie annus iaci- 
pit vicesimos. quant' I', che cib segu'it Cic. 1. 
Cat. I. 1. Quara diu etiatn furor isle tuus nos 
eludei? Id. hose. 4m. 3'2. 89. Hasc tu tot et 
taata si nactus esses in reo, quam diu diceres-! 
quanto a lungo! et 6. de republ. 20. Ipsi au- 
tem, qui de vobis loquuntur, quam diu loquen- 
tur? ^ 2. Quandiu retalivum est quanto tem- 
pore, quanto a lungo. Cic. 12. Fain. 19. Qui 
se oppido muniiissimo lamdiu teuuit, quamdiu 
ia provincia I'arthi fueruat. Id. 9. Att. 3. Ego 
taindiu requiesco, quamdiu ad te scribo. Id. 1. 
Terr. 43. 112. Homo, quamdiu vixit,-tota Si- 
cilia clarus et nobills. Interjecto verbo. Id. 1. 
ad Q. ff. 1. 7. Quoties quisque voluit, dixit, et 
quam volult diu. C<ss. t . B. G. 17. extr. Quam- 
diu potuit, tacuil. Cic. Qinct. 9. 33. Ul oobis 
tempus, quamdiu diceremus, prtcstitueres. Id. 1. 
Off. 1. 2. Disces, quamdiu voles: tamdlu autem 
velle debebis, quoad etc. Coium. 12. R. R. 50- 
13. L'l aeque fumus, oeque fuligo, quamdiu vi- 
ride oleum coalicitur, io torcular admittaiur. 
^ 3. Raro admodum est jnterea dum, taatisper 
dum, sin che. Lamprid. Elagab. 29. ad fin. Ju- 
bebat, ut semper id comeaset, quamdiu tamen 
melius inveaisset. — Comp. Quamdiutius et Sup. 
Quamdiutissime V. ia QUAMDIUTINUS. 

QL'AMDlICUMQUE, conjunct, per omae tem- 
pus quo, donee. Augustin- De don. Persever. 
10. Quod teaeri el amitti potest, dicimus eum 
habere quamdiucuraque babet. 

QUAMD1UT1NUS, a, um, adject, quanto da 
lungo tempo. Vox a Lexico expuogenda; occur- 
rit enira solummodo in Not. Tir. p, 35. Quam- 
diu, quamdiutius, quamdiutinus, quamdiutissime. 
QL'AMDUDl'M et reclius Quam dudum. V. 
DUDUH el QUAM. 

QCAMLlBET et quamlubet, et divisim quara 
libel vel lubet, adverb, quanto ti piace, quanlo 
si vuole, per quanto, quantum libel, quantum 
vis. Fhcedr. 1. 25. Quamiibet lambe otio. Im- 
cret. 1.292. (lamina ventt Quamiibet in parlerrt 
trudunt res. Ovid. t. Amor. 7. 66. Quamiibet 
ioGrraas adjuvat ira maaus. Plin. 36. Hist. nat. 
22. 45. (160). Lapis specularis fiaditur in quam- 
iibet tenues crustas. Quintil. 1. 1. 18. Quamii- 
bet parum sit, quod conluleril setas prior, ma- 
jora tamen etc. Lucret. 2. 541. quamlubet esto 
Unica res. PUn. 19. Hist. nat. 2. 8. (29). Rur- 
sus quam libeat velustum novo miscetur. Ovid. 
1. Tritt. 10. 5. de navi celeri. Occupat egresias 
quamiibet ante rates. Plin. Paneg. 61. Accidit 
quidem, ut corpora quamiibet ardua el excelsa 
procerioribus admola decrescant. — llinc pro 
quamvis vel quamquam haec a oonnullis afJerun- 
tur. Lucret. 3. 987. Quamiibet immani projectu 
corporis eistet,-Noa tamen sternum potent per- 
ferre dolorem, Quintil. 1. 12. 5. Quamiibet mul- 
ta egerimus, quodam tameo raodo recentes su- 
mus ad id. Claud. JUamert. 1. Slat. anim. 27. 
sub fin. Quamiibet raulta brevitatis studio missa 
fecerira, non tamen omnibus pro causa- excel- 
leolia supersedi. Adde Prudent. 8. Cathemer. 
53.; et Vegel. A. Veterin, 34. Sic pro quamvis, 
se bene, bene he, xav et\ xat rot. Solin. 9. ad 
fin. Philippus Magnum procreat: quamlibel Olym- 
pian Alexandri maler nobiliorem ei patrem ac- 
quirere affectaverit. Poles etiam vertere , per 
quanto abb in procuralo. 
QUAM MOX. V. MOX. 



— 999 - 

QL'AMOBREM et quam ob rem ,^ adverb 
quam ob causam, quare, percrHe , irap'c. ^ 1. 
Iaterrogando, perc/te? per qual cagionel 8sa 
tt. Plaut. Jmph. 2. 1.2. amfh. Scelestissi- 
mum te arbitror. so . Nam quamobrem ? amph. 
Quia etc. Ter. Andr. 1. 5. 14. Rcpudiatus re- 
petor : quamobrem? et ibid. 4. 3. 12. Quam- 
obrem id tute non facis? Cic. 7. Very. 29. 
74. Piratam vivum tenuisli: quem ad Gnera? 
dum cum imperio fuisti: quamobrem? quam ob 
causam? quo exempio? cur lamdiu? Id. 1. Ftrx. 
5. 15. Quamobrem tandem non satisfacit? — El 
in obliqua interrogatione Crps. 1. h. G. 50. 
Quum ex captivis qusreret, quamobrem Ariovi- 
stus aon decertaret. % 2. Est relativum utrius- 
que geaeris, et aumcri. Plaut. Aulul. 4. 10. 6. 
Quid ego de te merui mali, quamobrem ita fa- 
ceres? Cic. Rose. Am. 3. 6. Si vel minima res 
reperietur, quamobrem videaalur illi etc. per 
cui. et Ter. Hecyr. 3. 3. 32. Abs te quamobrem 
haec abierit, causam vides. Cic. 3. Fam. 10. 
Multa mihi veniebanl in mentem, quamobrem 
istura labortm libi etiam honoii putarem fore. 
per credere che etc. Ter. Eun. 1. 2. 65. Mul- 
ta sunt causae, quamobrem cupio abducere. per 
le quali. et Adelph. 3. 3. 71. Ego vero hiac 
abeo, quando is, quamobrem hoc veaeram, rus 
a biil. Ctr. 6. Verr. 60. 135. Verum illud est, 
quamobrem haec commemorarim. Plaut. Pseud. 
5. 1. 11. Hoc est homiai, quamobrem vitam 
amet. Ter. Eun. 5. 6. 30. Jamdiu aiiquam cau- 
sam qurerebat senex, quamobrem iasigne aliquid 
faceret bis. Cic. Ccecin. 33. 96. Deiade nihil 
ralionis affers, quamobrem, si Ubertas adimi nul- 
Io inodo possit, civitas possit. ^ 3. In princi- 
piis, che perb, laonde, per la qual cosa, Scctc. 
C'tc. Flacc. 27. 70, Quamobrem qua»so a vobis, 
Asiatici testes, etc. Id. 2. Fam. 4. a med. Quam- 
obrem quoniam, etc. utar ea clausula, etc. 

QUAMPLCRES, a, adject, plur. motti assai, 
moltissimi, valde plures, complures. Plaut. Stich. 
1. 3. 45. Curiosi sunt hie quamplures uiati, alie- 
nas res qui curaot studio maximo. Pelt on. Sa- 
tyr. 21. Intraverual paUiestritee quamplures. Af- 
feruntur etiam ex Ct'cer., Cess, et aliis loca. in 
quibus aiit leg. complures- — Superlal. quam- 
plurimus, et quam plurimus, a, um. Cato apud 
Festum p. 369. 9. Mull. Veternosus quam pluri- 
mum bibit, lam maxime sitit. Id. R. R. 157. 
circa med. Quam plurimum brassicx ederit, tarn 
citissiroe sanus fict ei morbo. C<bs. 3. li. C. 45. 
Ut quamplurimos colles quam maximo circuito 
occuparet. piu colline eke si potesse. et Cic. 3. 
Off. 12. 50. Frumenlum quam plurimo vende- 
rs, a p»u caro prezzo che sta possi6i/e. «'t Plin. 
17. Hist. nat. 18. 29. (126). Radices quampluri- 
mas cum terra ferrc. Plin. alter 10. Ep. 85. 
ad fin. Quamplurimis diebus exspeciati. Id. 5. Ep. 
to. Hortor, ut quatnplurima profera^, qu;c imi- 
tari omoes concuptscaat, nemo, aut paucissimi 
possint. V. PLURIMUS. 

QUAMPLURtME, adverb, quammaxime. Auef. 
in Gromat. vet. p. 3C5. Goes. Stagnum consli- 
tuimus, et quamplurime contra tertiam borani. 
QUAMPLtRlMDS, a, um. V. QUAMPLURES. 
QUAMPRlDEM. V. PR IDEM. 
QUAMPRtMUM et quam primum, adverb. 
quanto prima, quanta pin tosto, piu presto 
che sia possibile, ooov auxtjea, primo quoque 
tempore, sine mora. Plaut. Capt. 2. 3. 88. It 
quamprimum possis, redeas. subito che potrai. 
et True. 1.2. 68. Quam primum eipupnai i po- 
tis est amaior, optimum esl. ouanfo piit presto. 
et Ter. Adelph. 2. 4. 18. Obsecro hercte. homi- 
nem istum impurissimum quamprimum absolvi- 
tote. Cic. 3. Fam. 18. Gratissimum mihi feceris, 
si ad me in Ciiiciam quamprimum veneris. Id. 
•2. ibid. 6. Quum has quam primum ad te per- 
ferri litteras magnopere vellemus. Cces. 4. B. 
G. 21. Huic mandat, ut ad se quamprimum re- 
vertatur. f r irq. 4. JSn. 631. Invisam quseren^ 
quamprimum abrumpere lucem. 
QUAM PR1US. r. PRIUS. 
QUAMQUAM et quaoquam, adverb, etsi, quam- 
vis, licet, xotiwp (It- sebbene. benche, quant un- 



QUAMVIS 

que; Fr. quoique, bien que, encore que, quand 
meme; Hisp. aunoue^ noobstanle que; Germ, wie 
sehr immer, wie sehr auch, obschon, obgleich, 
xciewohl ; Angl. although, though). ^ I. Quam- 
quam uni proposiiionis parti, et aaepissime ante- 
cedent! preemiUitur, altera \ero ejusdem pais per 
tamen eflertur, quod interdum omiltitur. — a) 
Cum Indicative. Ennius apud Cic. I . Divinat. 20. 
41. Sec sese dedit in cunspectuin corde cupitus, 
Quamquam multa manus ad cali caerula templa 
leudebam lacrumans et bianda voce vocabam. 
Plaut. Mil. glor. 4. 8. 44. Quamquam alios 0- 
detiores semper habuisti tibi quarn me, tamen 
tibi habeo magnam gratiam rerum omnium. Id. 
Pers. 3. 1. 8. Amabo, mi pater, quamquam U- 
benter escis alienis studes, tuin 1 ventris causa u- 
liam vendis tuarn? Ter. Adelph. 2. 1. 5. Quam- 
quam est scelestus, non commiitet hodie uuquam, 
iterum ut vapulet. Id. Heaut. 1.1.1. Quamquam 
b;ec inter nos nuper notitia admodum 'st-, ta- 
men vet virtus tua me-facit, ut etc. Cceciiius 
apud Cell. 6. 17. Quamquam ego mercede hac 
cooductus tua advenio, ne tibi me esse ob earn 
rem obnoxium reare. Cic. 1. Off. 3. 7. Ea quam- 
quam pertinent ad Gnem bonorum, lainen minus 
id apparel. Id. i.de republ. 26. Vel ipse popu- 
lus, quamquam id est minime probandum, ta- 
men etc. Sail. Jug. 17. Quamquam tibi imma- 
turo, et unde minime decuil, vita eiepta est, ta- 
men laetandum magis, quam doiendum puto ca- 
sum tuum. Fira. 2, ^En. 533. Uic Priam us, 
quamquam in media jam morte tenelur, Non 
tamen abstinuil. Horat. I. Od. 28. 35. Quam- 
quam festinas, non est mora ionga; lic^bit la- 
jecio ter pulvere curias. — El in obliqua ora- 
tiune cum Conjunct. Cic. 5. Tusc. 33. 95. 0- 
maiaque jucunda (putet), quamquam sensu cor- 
poris judicentur, ad animum referri tamen. Id. 
2. Oral. 1. 1. Erantque multi, qui quamquam 
ita se rem habere arbitrarentur, tamen - praedi- 
carent etc. — 6) Cum Conjunctive. Liu. 38. 
57. Haec de tanto riro, quamquam et opinioni- 
bus et raonuraentis litterarum variarent, propo- 
aenda erant. Firg. 6. JEn. 394. Nee vero Alci- 
dea me sum Ixlatus eunlem Accepisse lacu, nee 
Thesea Pirithoumque, Dis quamquam geoiti at- 
que invicti viribus esseol. Sueton. Galb. 14. 
Majore adeo favore et auctoritate adeptus est, 
quam gessit, imperium, quamquam multa docu- 
menta i-gregii priocipis daret. Quintil. 1. 3. 13. 
Cvdi vero discentes, quamquam receplum sit tt 
Chrjsippus non improbet, minime velim. ^ 2. 
Venustatem habet, quum quis per adverbium 
quamquam novarn propositionem inducit, vel se 
ipsum corriglt. Cic. 1. de republ. 4. Quamquam 
noslri casus plus honoris habuerunt, quam labo- 
ris. Id. 2. Phil. 16. 42. Quamquam hoc maxi- 
me admiratus sura, mentionem U beredilatura au- 
sum esse facere. Id. 15. Fam. 16. Quamquam qui- 
cum loquor? el I. Car.. 9. 22. Quamquam quid 
loquor? Id. Flacc. 27. 64. Quamquam quis i- 
gnorat, qui etc? Id. Plane. 22. 53. Quamquam 
oe id quidem suspicionem coitiotiis habueril. Id. 
3. Orat. 26. 101. Quamquam ilia ipsa exclama- 
tio: Non potest melius! sit velim crebra. Id. 3. 
IS'at. D. 16. 41. Quamquam, quem potissimum 
Uerculem colamus, scire sane velim. Firg. 5. 
<Kn. 194. Non jam prima peto Mnestbeus, ne- 
qui' vincere ccrto. Quamquam o! tvd superont, 
quibus hoc, Neptune, dedisii. — Et in orationcr 
obliqua cum Ace. et Infinite Tac. 12. Ann. 65. 
Quamquam ne impudicitiarn quidem nunc abesse 
Vallante adultero. 

QUAMVIS, adverb. % 1. Est quantum vis; 
atque adeo mullum, valde, admodum, ooov ^cu- 
Xs: (It. quanlo uuoi. fluanio ti piace, quanto 
si vuole, molto assai; Fr. aulant que tu t'ou- 
dras, quelque-que\ Hisp. quanto tu deseas; 
Germ, so sehr du villsl, so sehr auch, so sehr 
immer, xmmerhin; Angl. as much as you 
urill, as much as you please^. Cic. 2. Fam. 
16. Eo si one re caret em, quamvis parvis Italis 
latebris conlentus essem . Id. Rose. Am. 16. 
.47. Quasi vero mihi difficile sit quamvis mul- 
tos nominatim proferre. Id. 4. Verr. 54. 134. 



QUANAM 



— 1000 



Quldvis facere in ejusmodi rebus, quamvis cal- 
llde , quamvis audacter, quamvis impudenter. 
Id. 1. Tusc. 21. 47. Quamvis copiose hsec dice- 
reraus, si res postulated Catull. 12. 5. Quamvis 
lordida res et ioveuusta est. quanto si pub di- 
re, et Plaut. Men. 2. 2. 43. Quamvis ridiculus 
est, ubi uxor non adest. Id. Pieud. 4. 7. 79. 
Quamvis pernix hie est homo. Farro 2. R. R. 
5. 1. Homo quamvis humanui et jocosus. Co- 
lum. 7. R. R. 8. 4, Gaseus ut forrois exemptus 
eat, quamvis mundissimis tabulis coraponitur.Ctc. 
3. Zegg. 10. 24. Et praeter eos quamvis enume- 
res multos licet, tu puoi contarne quanti ne 
vuoi. et 3. Oral. 26. 101. Quare bene et proscla- 
re quamvis nobis saepe dicatur,- belle et festive 
nimium saepe nolo. Zucret. 6. 601. Proinde li- 
cet quamvis caelum terramque reantur lacorru- 
pta fore, aaternae mandata saluti; Et tamea etc. 
h. e. quantum vis incorrupta. Ziv. 1, 4. Posse 
quamvis languid* mergi aqua infantes. ^ 2. 
Est idem atque ^tsi, lie at, quamquam, eliamsi 
(qua significations a nonnullis appellatur Con- 
junction se bene, quantunque, benche, ancor- 
che, k' xai ntp. — a) Cum Conjunctive. Farro 
1. R. R. 2. 23, Qua (tabernce diversorice) quam- 
vis sint fructuos*, nihilo magis sunt agricultu- 
re partes. Cic. 16. Alt. 7. Etsi, quamvis non 
fueris suasor et impulsor profectionis meae, ap- 
probator certe fuisti. Id. 2. Phil. 16, 39. Verum- 
tamen homines, quamvis in turbidis rebus slat, 
Umen interdum anlmis relaxantur. Id. Rose. 
Am. 8. 22. Quamvis Hlc felix sit, sicut est, ta~ 
men etc. et la. Alt. 37. Quamvis prudens ad 
cogltandum sis, sicut es, tamen nisi etc. Forcel- 
linus postremum huoc locum ad superiorem pa- 
ragr. retulit. Firg. 4. G. 206. de apib. Ergo 
ipsa* quamvis angusli terminus sevi Exeipiat, etc. 
At genus iramortale manet. Adde Cels. 1. prcef. 
a med. et 2. prcef. — b) Cum Indicative 2Ve- 
pos Miltiad. 2. Erat inter eos dignitate regia, 
quamvis carebat nomine. Ziv. 2. 40. Quamvis 
infesto anirao et minaci perveneras. Firg. 3. 
£cl. 84. Pollio amat nostram, quamvis est ru- 
itica, Musam. Id. 1. G. 38. Quamvis Elysios ml- 
retur Gra:cia campor. Horat. I. Ep. 14. 6. Me 
quamvis Lamipe pietas et cura moratur Fratrem 
rnierentis-, tamen etc, Ovid. 2. Met. 782. quam- 
vis tamen oderat illam, Talibus affata est brevi- 
ter Tritonia dictis, Celt. 1. prosf. a med. Quam- 
vis ne hasc quidem sic prxteriri debent, quasi 
etc. Colum. 2. R. R. 9. 1. Nam quamvis de 
mensura minus auctoribus convenit, tamen etc. 
— c) Sine Verbo. Cic. 2. Phil. 45. 116. Res 
bello gesserat, quamvis reipublicae calamitosas, 
attamen magnas. (Poles, ait Forcellinus, ltalice 
vertere etiam hoc modo; per quanto siano sta- 
te calamitose, etc. Facile enim ha?c notio ad 
superiorem paragr. 1. reducilur.) Id. 5. f err. 97. 
22. Utinam posset aliqua ratione hoc crimen, 
quamvis falsa, modo humana atque usitata de- 
fendere. Id. 7. Fam. 3. Si me audissent, quam- 
vis iniqua passi, honeste tamen viverent. Colum. 
9. R. R. 14. 14. Et quamvis porlicu protects 
Vase, nibilo minus congestu culmorum superle- 
gemui. et ibid. § 15. Nee quamvis amantissimas 
munditiarum offendunt odore suo. 

QUANAM, adverb, qua via, per quale strada. 
I.) Proprie. Ziv. 5. 34. Quum circurnspecta- 
rent, qua nam per juncla cselo juga in aliuin or- 
bero transient. 

II.; Translate est quanam ratione. in qual ma- 
niera. Plin. it. Hist. nat. 37. 50. (137). Del- 
pbini quanam audiaat, mirum. 
QUANDlU V. QUAMDIU. 
QUANDO, adverh. et conjunct. Quandod in 
Zeg. XII. Tab. legebatur, teste Festo p. 258. 
3. Mull. — Ei Festo p. 258. 32. et ejus hre- 
viatore Paul. Diac. p. 259. 7. Mull, habemus 
discrimen inter quando pro quum, et pro quon- 
iam. Decent enim priore notione accentu acuto 
pronunciari; posteriore, gravi. Quae pertinent 
ad Latiuam pronunciandi rationem, quae jamdiu 
periit. Monent autem eruditi, Festi locum esse 
corruptum, et contra omnino se rem habere: 



centu efferri; conjunctionem acuto. V. BKE- 
VIS. — Quando est A) Adverbium, et B) Con- 
junctio. 

A) Adverbium quando est idem ac quo tem- 
pore, om, «6t« (It. quando, in qual tempo ; Ft. 
quand, en quel temps; Hisp. quando, en que 
tiempo; Germ, wann, z. toelcher zeit; Angl. 
when). — a) Interrogando. Ter. Heaut. 2. 
2.^ 9. Jam aderunt. cl. Quando istuc erit? 
Cic. Dom. 27. 72. Quando igitur est turpe? 
re vera, quando est pcena peccati. Adde eumul 
Pis. 21. 49. et Horat. 2. Sat. 6. 60. rus, 
quando ego te aspiciam ? quandoque licebit, etc? 
Id. I. Od, 24. 6. cui Pudor et Justitiaa snror, 
Incorrupta Fides, nudaque Veritas Quando ul- 
lum inveniet parem? Martial. 5. 58. Die mi hi, 
eras istud, Postume, quando venit? — Cum Ge- 
nit. gentium. In suppos. Amph. Plauti, sc. Dii 
vostram fidem, 59. am. Quis te misit, furcifer? 
so. qui me rogat. am. Quando gentium? so, du- 
dum. quando mail — b) Relativum est in iit 
et similibus. Cic. Senect. 11. 38. Semper in his 
studiis-vlventi non intelligilur, quando obrepat 
senectus. Horat. 2. Sat. 7. 69. Quires, quando 
iterum paveas iterumque perire Possis. Quintit. 
it. 3. 159, Dextra velut eispectans, quando in- 
cipiendum sit, — c) Pro aliquando, cum par- 
ticulls num, ne, si, irow. Cic. Antic. 19. 66. 
Eisistit hoc loco quaestio, num quando amici 
novi veteribus sint anteponendi. se mai. et Rose. 
Am. 50. 145. Ne quando liberis proscriptorum 
bona patria reddantur. accid che in alcun tem- 
po non, etc. i'va pri rtore. Id. ibid. 13. 37. Ut, 
si quando auditum sit, prodigii simile numere- 
tur. se mat aleuna volta, «l noxt- Ovid. 2. Art. 
am. 15. Nunc mini, si quando, puer et Cythe- 
rea, fa vet e. se mai in altro tempo. Et plenius 
Ziv. 10. 14. circa med. Ut si quando unquam 
equestri ope adjutam rempubHcam meminerint, 
illo die adnitantur, ut etc. 

B) Conjunctio quando ^ 1. Est temporalis, 
et signiQcat quum, ubi, allorche, quando, ove. 
Zivius Andron. apud Gell 3. 16. Quando dies 
adveniet, quem praefata Morta est. Plaut. Men. 
5. 5. 27. Ubi satur sum, intestina nulla crepi- 
tant: quando esurio, turn crepant. Cic. 2. leg. 
Agr. 16. 41. Turn, quando Jegatos Tyrum mi- 
simus. allora che. Id. 2. Off. 21. 75. Utinam 
turn essera natus, quando Romani etc. Horat. 2. 
Sat. 2. 41. quamquam Putet aper rhombusque 
recens, mala copia quando JEgrum sollicitat sto- 
machum. Id. Epod. 16. 27. Neu eonversa do- 
mum^ pigeat dare lintea, quando Pad us Matioa 
larerit cacumina. ^ 2. Sa?pe est conjuactio 
causalii, et significat quoniam, quandoquidom, 
siquidem, gia che, eitei, «jree5ij, o'jnjvt'xa. Plaut. 
Cist. 1. 1.118. Quando ita tihi lubet, vale at- 
que salve. Ter. Adelph. 2. 4. in /in. Quaudo 
hoc bene successit, hilarem hunc sum am us diem. 
Id. Eun. 1. 2. 116. Meus fac sis postremo ani- 
mus, quando ego sum tuus. Id. Adelph. 5. 1. 
116, Quando ego tuum non euro, ne cura meum. 
Horat. 2. Sat. 6. 93. terrestria quando Mortales 
animas vivunt sortlta. Id. ibid. 7. 4. libertate 
Decembri (Quando ita majores voluevunt) utere. 
Sail. Jug. 102. 9. h'ritz. Nunc, quando per il- 
lam (Fortunam) licet, festina atque, uti cospisti, 
perge. et ibid. 111. Id omitto, quando vobis ita 
placet. Id. in oraf. Philipp. contra Zep Qui 
quando talis es ; rnaneas in sententsa et retineas 
arma te_ bortor. Id. in Ep. Cn. Pompeji ad 
sen. Quid prcelia enuraerem, quando res plus 
vaient, quam verba? Ziv. 7. 10. Volo ego ill! 
bellu« ostendere, quando adeo ferox prasultat 
hosiium signis, me ex ea familia ortura. et 9. 
8. Ego tamen, quando neque de noxa nostra, 
neque de pmna retulistis, omfssa defensione, sen- 
tentiam paucis peragam. Adde eumd. 2. 15. et 
29., 4. 45., 5. 13. et alibi; Tac. 1. .Ynn. 44., 
2. ibid. 26., 3. ibid. 18., 4. ibid. 64., 12. ibid. 
6. et alibi; Farron. 3. R. R. 1. 21.; fforof. 3. 
Od. 17. 2.; Firg. 6. JEn. 108.; Plin. Pantg. 
54.; et Quintil. 12. 8. 5. — Totum tamen hunc 
usum Ciceroni (cui et Forcellinus tribuit 5. 



QUANDOQUE 



scilicet quando adverbium temporis gravi ac- ' Fin. 23. 67. et Topic. 5. 20,> prorsus abjudkat 



Ed. fVunderus in prtsf. ad Farr. Zect. e Cod. 
Erfurt, enotatas p. txxv. et seq., quando ubi- 
que ex quoniam corruptum contendens, proban- 
tibus Madvigio, Orellio et Ottone. — Post re- 
lativum. Firg. to. JEn. 366. Aspera queis na- 

tura loci demittere quando Suasit equos, etc. 

Cum Conjunctive Ziv. 22. 8- extr. Ad penatet 
pro urbe dimicandum esse, quando Italiam tueri 
nequissent. Plin. 17. Hist. nat. 4. 3. (28). Nee 
uuminibus aggesta (terra) semper latidabilis, 
quando senescant sata quaedam aqua. h. e. quan- 
doquidem senescunt; ve! quum senescant. 

QUANDOCUMQUE, adverb. Secuoda syllaba 
corripitur apud Terentian. de syllab. p. 2404. 
Putsch. Ast enim Grajus locabit quandocumque 
banc ultimam. ^ 1. Quandocumque est quo- 
cumque tempore, in qualunque tempo, o'ttoteouv. 
Cato apud Plin. 29. Hist. nat. 1.7. (14). Quan- 
documque isla gens (Grceca) suas litteras dabit, 
omnia corrumpet. At Sillig, leg. quandoque, 
laudatque Gronov. od Ziv. 1. 31. Horat. 1. Ep. 
14, 16. sci9, me discedere tristem, Quandocum- 
que trabunt invisa negotia Romam. ogni volta 
che. et Auct. B. Alex. 22. Quandocumque fors 
obtulerat. — Cum Conjunetlvo Propert. 2. 1. 
81. Quandocumque igitur nostros nox claudet 
ocellos , Accipe quae serves funeris acta mei. 
Curt. 9. 6. 26. Si Olympias mater immorta- 
littti consecretur, quandocumque excesserit vi- 
ta. Adde eumd, 10. 8. 10. ^ 2. Item aliquo 
tempore, aliquando, in alcun tempo, quando 
che sia, una volta. Ovid. 6. Met. 543. si non 
perierunt omnia mecum, Quandocumque mi- 
ni pcenas dabis. Id. 3. TVssf. i. 57. Quando- 
cumque, precor, nostro placata parenti Isdem 
sub dominis adspiciare domus. Horat. interjec- 
cto verbo 1. Sat. 9. 31. Hunc neque dira vene- 
na, nee hosticus auferet ensis, etc. Garrulus hunc 
quando consumct curaque. Adde Cels. 4. 19. 

QUANDCLlBET, adverb, quando vuoi, quo 
tempore libet, quandocumque, aliquando. Za- 
ctant. Opif. D. 4. Necesse est, ut mortem reci- 
piat quandoiibet, quoniam corporalis est. 

QUAN'DO.NE, adverb, idem est ac quandocum- 
que. Inscript. sub T. Anlonioo Pio, apud Gru- 
ter. 607. 1. et Slur at. 572. vt ovawdoke bgo 

ESSE DES1KBD PARITBR CVM E1S FOHAB. 

QUA\DOQUE, adverb. Mediam corripuit Fe- 
nant. 4. carm. 27. 22. Ut merear claudi quan- 
doque clave Petri. Idem fit ia quandoquidem 
(V. exemplum in voce sequent.'): sed in hac 
quaedam metrica necessitas est, in quandoque 
nulla. — Quandoque 

A) Est qu*ndo. Horat. 2. Sat. 6. 60. O rus! 
quando ego te aspiciam, quandoque licebit Du- 
cere etc. At F. QUANDO sub A. a. Manit. 2. 
744. In quocumque igitur Stellas, quandoque lo- 
cates, Dodecalcmorio fuermt, spectare decebit. 

B) Est etiam adverbium ^ l. Relativum' et 
signilicat quandocumque, vel quando, in qual- 
unque tempo, allora che, qualora. Cic. 6. de 
republ. 22. Quandoque eadem parte sol eodem- 
que tempore iterum dtfecerit, torn -e»pletum 
annum habeto. Ziv. 9. 10. Quandoque bice ho- 
mines injussu populi Romaui Quiritium fcedus 
ictum iri spoponderunt, atque etc. Curt. 7. to. 
9, InteiTOgalique, quo pignore fidem obligaturj 
essent, vitam, quam acciperent, pignori futuram 
esse dixerunt: reddituros, quandoque repetisset. 
Horat. 4. Od. 2. 33. Coucines majore poeta ple- 
ctro Caesarem, quandoque trahet feroces Per sa- 
crum clivum merita decorus Fronde Sicambros. 
Petron. Satyr. 131. Et quandoque mi hi fortunas 
arriserit bora, Non sine honore tuum patiar de- 
cus. Sueton. Cws. 81. Quandoque ossa Capyis 
detecta essent, fore, ut etc. er Horat. Art. P. 
359. Indignor, quandoque boons dormitat Ho- 
merus. h. e. quandocumque peccat aliquid poe- 
ta docttssirnus. Addi possunt alia ioca, pra?sertim 
ei Colum. 2. R. R. 4. 5. et 10. 16., 4. ibid. 24. i. 
et 7. ibid. 4. 7. et in tibr. Digest, saepe: ut vide- 
re est apud Brisson. de V. S., in quib. alii leg. 
quandocumque , sed plerisque invitis crilicis. 
% 2. Item est adverbium iaderinitum et signl- 
ficat aliquo tempore, aliquand olim, una volta, 



QUANDOQUIDEM 



e'vcts. Cic. 6. Fam. 19, Ego me Aslura diulius 
arbitror commoralurum, quoad i!le quandoque 
v<raiat. Liv. It. 3. extr. Istura juveoer domi 
tenendum censoo, ne quandoque parvus bic ignis 
inceodium ingens exsuscitet. Tac. 6. Ann. 20. 
Et tu, Galba, quandoque degustabis imperium. 
Suelon. (laud, 3. Soror Livil'a, quum audisset 
quandoque impeialurum ttc. Id. Cans. I. ad fin. 
Scirent, eum quandoque optimatiurn parlibus 
exitio fulurum. Macrob. -2. Somn. Scip. 10. Quis 
con hinc exislimct, xiaundum quandoque ccepi*- 
<e ? JPuulin. Nolan. 8. 250. On quandoque fe- 
rns circumjacuere picphelain. h. e. dim. ^ 3. 
Item inierdum, a fie volte. Cels. 6. 6. sub init. 
Nonnumquam per duos menses durat: quando- 
que brevius linitur. Colum. 7. R. R. 3. \'S, Sun- 
milli tamen in vicinia uibis quandoque oporte- 
bit. .Seneca 1. Qucest. nat. 1. extr. Quandtque 
fiunt trabes, quandoque clipei, el vastorum ima- 
gines ignium. 

_ QU A NDOQ I IDEM, adverb, pouhe, gia ehe, 
tntttir,, siquidem. quoniam, conjunclio causali?. 
Ter. Andr. 3. ■£. 7. Deos quaso, ut sit su per- 
ries, quandoquidem ipse *s; ingenio bono, et i- 
bid. 3. 5. 2. Quandoquidem lam iners, (am nulli 
consili sum. Adde eumd. Eun. 2. 3. 83., Adelph. 
4. 5. 6., Fhorm. 2. 3, 58. el Hecyr. 3. u. 42. 
Cic. 5. Fin. 13. 37. In eoque summum bonum 
poni necesse est, quandoquidem id tale esse de- 
bet, ut etc. Id. Brut. 44. 163. Quandoquid.in 
lu istcs oretorEs tantopere laudas. Liv. 8. 33. 
Quandoquidem apud le nee auctoritas senatus. 
ncc atas mea valet. Firg. 3. Eel. 55. Dicilej 
quandoquidem in molli consedimus heiba. Adde 
Juvenal. 1. ill., 10. 146. et 13. 120. Cic. 5. 
Verr. 80. 187. Quando tu quidem in picelio 
etc. Tmetfs. Sed to quidem insilitium censet 
Orellius, quem V. 
QUANDtDUM. V. DUDUM. 
QUANQUAM. V. QUAMQUAM. 
QUANTILLTJS, a, um, adject, quanta picciolo. 
quanto poco, deminut. quantuli. Plaut. Fcen. 
5. 3. 47. flacine sunt mea fil'ia ? Quanta? e quan- 
tillis jam sunt facta! Id. True. 2. 8. 7. Quan- 
tillo mibi opere nunc persuader! potest, ut ego 
hisce sufJringam talos! con quanto poco. — et 
Capt. 1. 2. 90. Subducam raliunculum, quantil- 
lum argenti mihi apud trapezitam siet. — Inter- 
rogando de re parva, vel quam parvam credi- 
mus. Id. Most. 3. 1. 95. tra. Huic debet Phi- 
lolaches paullum. thev. quantillum? tra. quasi 
quadraginta minas. Id. Cure. 1. 2. 14. phoe. SI- 
tit bac anus, fa. quantiiium sitit? phoe. modica 
est: capit quadrantal. Id. Pseud. 4. 7. 95. Quan- 
tillo argento te conduxit ? 

QL'ANTISPER, adverb, per quanto tempo, 
quanto tempore. Ccecilius apud Non. p. 511. 3D. 
Merc. Velim pauilisper opperiri te. Quantisper? 
non plus triduum. Pomponius ibid. Possum ei- 
orare le, ut recedas a me pauilisper modo? Quan- 
tisper sat babes. V. TANTISPER. 

QUANTlTAS, 5tis, f. 3. magnitudo, extrnsiu 
rei cujuspiam, vis, numerus, copie, isoacTi;? (It. 
quantitd } grandezza, numero; Fr. grandeur, 
quantite, nombre; Hisp. quantiiad, grandeza, 
niimero; Germ. d. Grbsse , Zahl , AnzaU , 
Menge, Quant it at; Angl. quantity, bigness, 
extent). ^ 1, Stricto sensu. Vitruv. 1. 2. 
Ooanlitas est modulorum ex ipsius operis sum- 
pliODe, singulisque membrorum parlibus, univer- 
si operis conveniens ^tTectus. Plin. 1". Hist. 
nat. 24. 37. (219 }. Labor ant (ar bores) et fame et 
crudltste: qua fiunt bumoris quantitate. Id. 34. 
ibid. 10. 22. (101). Teouissima pars materia ea- 
meris foroacium, pro quantitate levitatis, appli- 
cata. Quintil. 7. 4. 3. Quantilas modi jeu nu- 
nieTt. Id. 11. 3. 14. vocis. Id. 7. 2.6. Quaritur 
per coojecturam et quantilas et qualitas circa 
uiodum. speciem, numerum. Ap-al. de Jflag. pre- 
lii. ^ 2. Apud JCtos usurpatur fere de iis re- 
bus, qua? pondere, numero. mensura continen- 
tur. qvantita, misura: et separalur a corpore 
et sped.-, lip. IMg. 30. 1. Ii4. «i non corpus 
fi' lepaium. sed quantitas. Paul. ibid. 31. 1. 89. 
Respond), pittiurn tessera frumentirra prastan- 
Ti'iu. ni. 



— 1001 — 

dum, quoDiam tale Cdeicommi6sum magls in 
quantitate, quam in corpore consistat. Id. ibid. 
12. 1. 6. Certum est, cujus species vel quantitas 
quails, quantave sit, ostendiiur. ^ 3. Sarpe au- 
tem dicitur de summa pecunia, somma. Dip, 
Dig. 10. 2. 11., Julian, ibid. 45. 1. 65., ct Paul. 
ibid. 4». 14. 17 etc. ^ 4. Quantilas propo- 
sitions apud logicos est iiiius vis ac sententia, 
quT vel universa compiectitur, vel particularia, 
ttc. Apul. 3. Dogm. Flat. 

QUANTO, adverb. V. QUANTL'S in fin. 
OL A.NTOCll'S et quantocyus, adverb, quanto 
piit presto si pub, quanto ocius, quam citi-sime. 
Mamertin. Grat. act. ad Julian. 2. extr. I't 
quantocyus ad ea, qua propria sunt, perveniat 
oratio. Licin. Imp. apud Lactant. JUort. per- 
secut. 48. a med. Eadem similiter iisdem Chri- 
stian is quantocius reddant. Sulpic. Sever. 3. dial. 
4. ad fin. Uiscede quantocius, ne etc. 

QUAM OPERE, ad vein, quanto, quanto ope- 
re stu labor?, cuta, quantum, quam. Cic. 5. 
Verr. 87. 201. Pcrspicere vos certo scio Siculis 
quantupere boc ei pedia t. Id. 1. Orat. 35. 164. 
Neque enim tantopere banc a Crasso disputatio- 
nem desidtrabam, quantopere ejus in causis ora- 
ttone detector. Adce eumd. 3. Tusc. 3.6. ct 14. 
Alt. 6., quib. locis alii reclius leg. quanto ope- 
re. nam et vox aiiquantlo interseriiur. Cic. 13. 
Fern. 7. Quantoque opere ejus munjeipii causa 
Jaborarem cf 2. Nat. D. 49. 126. Quanto se 
opere custodiant bestia. V. OPUS. 
QUANTULUM, adverb. V. QUAMULUS in fin. 
QUANTUIUMC.UMQUE, adveib. V. QUAN- 
TULUSLUMQl'E in fin. 

QUANTt'LUS. a, um, adject, deminut. quanti, 
quanto picciolo, quanto poco, quam exiguus. 
Plaut. BCicch. 2. 3. 86. Ntscio quanlufum at- 
tulerit: verum baud permultum ttlulit. Eucret. 
3. 378. Quantufa priva qutant Dobis injects cie- 
re Corpora sensiferos motus in corpore. Cic. 
Divin. in Q. Cadi. 17. 57. Nam ex ilia 
peconia magnam patttm ad se vertit: muleti 
reddidit quanlulum visum est. quel poco che 
gli parve. et 4. Acad. (2. pr.) 26. 82. So), quem 
mathematics amplius duodeviginti partibus con- 
Urmant majorern esse, quam terram, quantulus 
nobis vldetur! mibi quidem quasi pedalis. Id. 
2. Eegg. 19.47. Id autem quantulum est? Ho- 
rat. 2. Sat. 3. 124. Quantulum enim summa 
cur (a bit quisque dierum, Si etc? Cic. 2. leg. 
Agr. 25. 65. Quantulum interest, utrum etc? 
Juvenal. 10. 172. mors sola fatetur, Quantula 
sinl bominam corpuscula. Plin. 11. But. nat. 
5. 4. (12). Quantulum tamen esse in tantulis 
potest! Gell. 17. 10. Carmen Pindari, quantu- 
lum est mibi memoria, dicam. — Quantulus 
quantulus, quantuluscumque. Apul. 9. Met. Ad- 
eranl tres illl fratres cladibus amici quantulum 
quantulum ferentes auxiiii. V. QTJANTl'S 1. d. — 
Hinc 

Quantulum, adverb, quanto poco, deminut. a 
quantum. Cic. 5. Ferr. 1. 3. Nos, qui jam, et 
quid facere, et quantulum judicare possemus, 
ostendimus. 

Ql ANTULUSCCMQUE, lacumque, lumcum- 
que, adject. C7rr,X«xo<7ovv, quam minimus, quan- 
tum vis parvus. Augustus apud .Sueron. Fit. 
Horat. Libellum taum ego, ne accusem brevtta- 
tem, quantuluscumque est, boni consulo. Cic. 
1. Orat. 30. 133. De bac mca, quantulacumque 
est, facullate quaritis. per quanto ell a sia poca. 
et Seneca P.p. 85. ante med. Non sequuntur, 
non audiunt affectus. quantulicumque sint. per 
piccioli eke siano. et Colum. 8. R. R. 3. 9. 
QuBniulumcumque aqua vel ciborum iaest. pe- 
dibus (gallinarum) everriiur. Martial. 11. 14. 
Nam terra C6t illi quaDtulacumque gravis. Ju- 
venal. 13. 183. Quanlulacumqua adeo est occa- 
sio, sufficit ire. Cic. Omf. 30. 106. Aures ci- 
vitatis nos primi, quicumque eramus, et quan- 
tulumcumque dicebamur, ad bujus generis stu- 
dia converlimus. e per quanto -poco fosse u 
concetto e la stima che s'avea dime. Interjecto 
verbo. Id. 2. Orat. 23. 97. Quantulum id enm- 
que est. — Hinc 



QUANTUS 



Quantulumcumque, adverb. Vol. Max. 1 5. 
6. Qua vox spem ejus, qua quantulumcumque 
resiabat, comuunuii. per quel pochittimo che 
glier.e restava. V. Srempf. ad h. i. 

QUANTtiLUSLXBET, laiibel, lumtibet, adject, 
quamvis exiguus. Ulp. Dig. 21. 1. 4. extr. Non 
denique febriculam quantulamlibet ad causam 
huius edict! periineie. 

QUANlt'LLSQJJlSQUE, laquaque, lumquod- 
que, adject, idem est ac quantuluscumque. Gell. 
prcef. sub fm. Piogredietur igitur nurnerus li- 
broium, diis bene juvantibus, cum ipsius vita, 
quantuhquique fueiint, progressibus. 
QUAMltM, adverb- V. QUANTUS in 60. 
QUANTL'MCUMQUB. V. QUANTUSCUMQUE. 
QL'ANTUMLlBET. V. QUAXTUSLIBET. 
QUANTUMVIS, adverb, quanto tu vuoi, at- 
sat, quantum vis, quamvis, mullum, valde. Cic. 
Amic. 20. 73. Qunntumvis licet excellas. alii 
vero el ipse Orellius legunt quamvis. Plaut. 
True. 2. 7. 17. Hf-c saltern servat mare, quod- 
illi subest, apparel: meretrici des quanlumvls, 
nusquam apparel. iSeneca Apocoloc. circa med. 
Janus, bomu quantumvis ^afer, qui semper vi- 
det opa *fccc» tat omoata Sueton. Col. 53. 
E disciplii.ia liberal ibus minimum eruoilioni, 
eloqut-ntia pluiimum attendit, quantumvis fa- 
cundus el promptus. Id. Claud 21, a med. 11- 
lud quoque plane quantumus salubriter et la 
tempore. — Tametsi, licet, quamquam, se bene, 
bemke, tfnrat. 2. Ep. 2. 39. i J Le calus, quan- 
tumxis rusiicus. Seneca Ep. 85. onte med. 1st*, 
quaniuimis eiigua sint, in majus excedoni. Hate 
et ad priurem notionem re/erri possum: ut da 
Quamvis dictum est. 

QliANTUS, a, um, adject, quam magnui; cut 
tantus respondet, ccaf, et interrogative *c'<70? (IU 
quanto grande, quanto; Fr. ^ue grand, que; Hisp. 
quanto; Germ, une gross; Angl. how great, note? 
much, as great as). 5 1, Gmeralim est quam 
magnus. — a) Quantus adject, sine relaiiro 
tantus — De rebus pbysicis et abstractls. En- 
nius apud Non. p. 292. 8. Jlferc. Quant is cam 
esrumnis ilium exanclavi diem, Ter. Andr. 4 1. 
25. Quantis in mails verser. Cic. Amic. 1. a. 
Quanta esset hem in urn vel admiratio, vrf que- 
rela. Id 3. Tusc. 19. 44. ut scias, quanto e lo- 
co, Quantis opibus, quibuj de rebus lapta for- 
tuna accidat. Id. 1. ibid. 35. 86. Is propaga- 
l-one vita quot, quantss, quam iocredibilei bau- 
sit ca!amitates! T'irg. 12. jEn. 7tft. Quantus 
Athos, am quantus Eryi, aut ipse, coruscls Quum 
fremit ilicibus, quantus, gaudeique nivati Vertioe 
se attollens pater Apenninus ad auras. Liv. 8. 
25. Cogitaret oolius, cum quanto studio reditum 
esset. Nepos Ifatam. 5. Reminiscens, a quanto 
bello ad quam parvam rem principem ducum 
misisset. Horat. 1. Sat 5. 43. qui Cumpiexus 
et gaudia quanta fueruni! Id. 4. Orf. 14. 17. 
Spectandus in cerlamine Martio Devota morti 
peclora libera Quantis faligaret ruinis Co?s. 2. 
B. G. 4. Quantam quisque multitudinem polli- 
citus sit. 0»id. Her aid. 12. 58. Acta est oer la- 
crimas noi mibi, quanta fuii. tutta qu, ta. et 
Fellej.'-l. 129. 2. Quanta cum gravitate causas 
audit! et mox 3. Quanto cum bonore- Germa- 
nicum suum misit in provincias! Plin. 8. Hist. 
nat. 25. 37. (89). Crocodilus parit ova, quan- 
ta an seres. fa«fo orandj, quanto I'oche. Sic 
Liv. 9. 37, Quantus non unquam antea, eiercl- 
tus. Plin. Paneg. 79. Prastabiique gnudium, 
quantum ipse percipiet. et Plaut. Stick. 1. ■>. 
62. Quanta mea sapientia est. per quanta io so. 
— Hi neutr. absol. Ovid. Heroid. 7. 144. He- 
ctore si vivo, quanta fuere, forenl, — De homi- 
nibus, pracipue ratione babita poteolia. firg. 
3. /En. 641. Nam qualis quantusque ca\o Poly- 
phemus in antro Lanigeras claudit pecudes, ai- 
que ubera pressal, Centum alii curva bac ha- 
bitant ad litora vulgo Infandi Cyclopes. Cic. % 
Orat. 12. 51. Qualis oratoijs el quanti buminii 
in dicendo pulas esse bisloriam scribere? TibuU. 
3. 6. 23. Quales his poenas qualis quaniusque 
ininetur, Cudmea matris prada cruenta doctt. 
— Sequenie InBniio. Stat. 5. Silv. 3. 14d. 

126 



QUANTUS 

Quaoius equos pugnasque virum decurrere ver- 
su M«onides. — b) Tantus - quantus sibi ia- 
vicem respondent. Cic. 7. Att. 1. Videre mihi 
videor tantam dimicatiooern, quanta numquam 
fuit. Firg. 6. Mn. 577. Tartarus ipse Bis patet 
in prwceps taotum lenditque sub umbras, Quao- 
ius ad aelherium caelj suspectus Oiynapuui. Rur- 
su> Cic. Fontej. 14. 30. Si, quantam volunla- 
lem habuol, laolum baberent animi. Liv. 2. 9. 
Quanta vi expectant, tanta regna reges defen- 
dant. Cic, 18. Earn. A. Quaatam diligeotlam 
conluleris, lanli me fieri exislimabo. Quid. 3. 
Met. 283. Nee tamen esse Jovem satis est: det 
pignus amoris, Si modo verus is est j quantusque 
et uualis ab alta Junune excipilur, tantus lalis- 
que rugalo Del tibi cornplexus. Fat. Max. 8. 5. 
3. Tantus apuii judices, quantus apud palres 
conscriptos yEmilius Scaurus. F. et sub c. — c) 
Cum Superlative. Cic. Amic. 20. 74. Tanta est 
inter eos, quanta maxima esse potest, morum 
sludiuiumque distantia. Id. Senect. 12. 41. Tan- 
ta voluptale, quanta percipi posset maxima. Liv. 
9. 24. Quanto maxime poteral cum tutnultu. 
Plin. 3. Ep. 21. in fin. Dedit mihi quantum ma 
ximuin potuit. IS. 6, Ep. 12. Vectio Prisco, quan- 
tum plurimum potuero, praesiabo. Liv. 27. 43. 
extr. Consul quantis maiimis itineribus polecat, 
ad collegam ducebat. Curt. 4. 8. 10. Quanta 
maxima celeritate potuit. Id. 3. 8. 16. Quanto 
maiiino cursu posset. Apul. de Mag. Quanlas 
maiimas possum gratias ago. — d) Quantus 
quantus, quam itiagous, tanlus quantus, quan- 
tuscumque, lotus, oacj oao;. Plaut. Pcen. 3. 4. 
28. Uenegabii quantum quantum ad eum erit 
delatum. Ter. Adelpk. 3. 4. 30. Tu, quantus 
quantus, nibii nisi sapientia es. Id. Phorm. 5. 
7. 10. Quanta quanta haec mea paupertas est, 
tamen adhue curavi unum hoc quidem, ut mini 
esset fides. F. QUANTULUS. — e) Quantum 
neutrum more substantivi, Ter. Phorm. 4. 5. tO. 
Quantum is volu.il, datum est, dolis. Cces. 4. B. 
G. 21. Voluseaus perspect'm regionibus omnibus, 
quantum ei facullalis dari potuit, etc. Sail. Jug. 
31. ad fin. Nam iliis, quantum imporlunitalis 
habent, parum est impune male fecisse, nisi etc. 
h. e. qua imporlunitate sunt, ul sunt raaxime 
importuni el impolenles, ut inlerpretalus est 
Porcellinus qui b. locum ad adverbiura quan- 
tum retulit. Ovid, fferoid. 12. 19, Quantum per- 
fidiae tecum, scelerate, perisset! Plin. 6. Ep, 7. 
Uujus sermonibus quanlum dulcedinis inest! 
Phcedr. 2. 8. Tollere baec aranea, quantum est 
laboris? che gran fatica e ella mail — f) 
Quanli Genitivus cum verbis pretii et aestima- 
tionii. Cato R. R. 1 44. Si non praebuerit, quanti 
conductum erit, aut locatum erit, deduceiur. 
Ter. Eun. 5. 6. 14. Quanti emit? par. viginti 
minis. Plaut. Epid. 2. 2. 110. Quanti emi potest 
mioimo? xr-tt). ad quadraginta minas, quant'e. 
ii tuo minor prezzol Cic. U. Phil. 7. 16. Quanti 
iocaveriol tantara pecuniara redemptort solven- 
dam. Id. 1. ad Q. fr. 2. 4. in fin. Noli specta- 
re, quanti si I homo: parvi enim pretii est. Id. 

I. Nat D. 20. 55. Quanli baec philosophia se- 
slimanda est? Ter. Ileaut. 1. 1. ll)3. Tu ilium 
numquam ostendisti, quanti penderes. Cic. 2. 
Earn. 16. a med. Quum scias quanti Tulliam 
meam faciam. et 7. ibid. 19. Vide, quanli apud 
me sis. Ter. Eun. 4. 7. 21. Quanti est sapere! 
quanto vale, qnanto vuol dire il saperne' et 
(Zip. Dig 43. 18. 3. Examinatur, quanti ejus 
Intersil, via non prohiberi. Lex Aquilia apud 
Cajum Dig. 9. 2. 2. Qui aervuin alien urn, vel 
pecodera injuria occiderit, quanti id eo anno 
plurimi fuit, taotum ses dare domino dam;\as 
eslo. Adde Vtp. ibid. 23. lluic contrariutn est 
quanto sninoris. — Quanti quanti, quaniicum- 
que. Cic. 12. Alt. 23. a med. De Urusi bonis 
beri ad te scripseram: sed quanti quanti, bene 
emitur quod necesse est. — g) In quantum 
idem quod quantum, quatenus. quanto. Ovid, 

II. Mel. 71. pedum digitus, in quantum quae- 
que sec u la est, Traxit. Seneca 6 Benef. 23. 
Vide, in quantum coipuribus vagari liceat. Ju- 
venal. 14. 318. In quantum silis atque fames 



— 4002 — 

et frigora poscunt. Ftlltj. 1. 9. 3. Vir in tan- 
tum laudandus, in quantum iatelligi virtus pot- 
eft. Plin. 10. E}>- 75. extr. A me, in quantum 
potuerit, requirentur. Inscript. apud Grater. 
417. 6., qu* est apud Orelt. 4039. morvm ivo- 

HVM MO0SSTIA SINGVLARtS REVBRKNTIA INSlGNtS 
NECBSSARIO SOt f.OMPVLIT ^T TANDKM PARBM TIBt 
GRATIAM IK QVAWTTM POTIST DVM IGNORAS R8- 

feramvs. — h) Quanta opere. V. QUANTO- 
PEKE loco suo. ^ 2. Speciatim, referlur etiam 
ad numerum. Ter, ffeaul. 4. 6. 6. (et Plaut. 
Aulul. 4. 10. 55.) Ut te quidem omnes dii de- 
aeque, quantum est, perduiot. quanti ve n' ha. 
et Phorm. 5. 6. 14. O omnium, quantum est 
qui vivunt, borao homioum ornatissime! di quan- 
ti vivono. et Plaut. Pseud, t. 3. 117. Quid ais, 
quantum terra tegit, hominum perjurissime? 
Catult. 3. 2. Et quanlum est hominum v«ou- 
sliorum. Cic. 5. Ferr. 18. 45, Quaatura est 
frumenli hornotioi, exaraverunt, — Et in plurali 
non ra r o quanti pro quot, quanti. Seneca 5. 
Controv. 33. Quanti ei his fortes viri? quanli 
tyrannicide? quanti futuri sacerdotes? Lucrel. 
5. 46. Quantae conscindunt hominem cuppadinis 
acres Soliicitura curae! quantique perinde timo- 
res! Proper l. t. 5. 10. At tibi curarim mi Ilia 
quanta dabit! Fat, Fiacc. 3. 261. Heu socii 
quantis compieruat iitora monstris! Stat. 4. 
Silv. 3. 49. quantae pariler manus laborant! 
et ibid. 152. Et quantos (annos) ego Delium 
poposci. Pallad. 4. R R 9. a med. Saraiaa aspa- 
ragi quanta tribus digitis comprebendere possis, 
Lamprid. Eiajab. 25. Quum sermo essot ortus, 
quanti berniosi esse pjssent in urbe Roma. Adde 
Ctaudian. III. cons. Honor. 126. el 2. Rapt. 
Pros. 308. Sic etiam tanli pro tot inierdum 
adhibetur. ^ 3. Q'tantus, quam parvus, quanto 
picciolo. Plaut. Capt. prol. extr, Homunculi 
quanti sunt, quum recogito. Adde eumd. Rod. I. 
2. 66. Sic Sail, in oral, JSmil. Lepidi § 20. 
ed. Kriu. Nee jam quid emtumelts de illo, sed 
quanlum audeaiis vereor. h. e. quam parum. 
Ooid. S. Met. 560, Quantum est, quod desit! h. 
e. quantillura, quam parum est, quod deest ad 
explendum amorem nostrum. Similiter Id. 15. 
ibid. 468. quantum est, quod desit in istis Ad 
plenum facinus.' Tac. Agric. 15. Quantum enim 
transisse militum, si sese Brilaani numerent? 
Cic. 6, de republ. 23. Quocirca si reditum In 
bunc locum desperaveris, in quo omnia sunt 
magnis et pr«staalibus virts; quanti tandem est 
ista hominum gloria, quae pertinere vix ad uniun 
anni partem eiiguim potest? — Ilinc 

Quantum, adverb, quanto, o^ov, quam. — a) 
Generatim cum Verbis. Accius apud Non, p. 485. 
15. Merc. Quantum obfueris, si viclus sies. Farro 
1. R. R. 10. 3. Id habel scripula cclxxxviu: 
quantum as antiquus noster ante bellum Puoi- 
cum peadebat. Cces. 4. B. G. 17. Uaec utraque 
insuper bipedalibus trabibus imraissls, quantum 
eorum tignorum junclura dislabat. Cic. 2, Alt. 
9. Etenim, quantum conjectura auguramur, si 
etc. Id. 13. ibid, 26. CredibiSe non est, quantum 
acribam die. Liv. 9. 38. Quantum Romae terr<<- 
rern feceral, tarn etc. Plin. Paneg. 33. Time- 
aotque, quantum liraebanlur. — b) Speciatim, 
quantum possum aut potest, quamprlmum fie- 
ri potest, et quantum fieri potest. Plaut. Aulul. 
1. 2. 40. Domura me rursum, quantum potero, 
taolum recipiam. Id. Bacch. 2. 3. If 4. At ego 
Woe ad ilium, ut conveaiam quantum potest. 
Id. Pcen. 3. I. 61. Propera jam quantum pot- 
est. Ter. Phorm. 5. I. 26. Comprendi jube, 
quanlum potest. Cic. 4. Att. 13. a med. Rescri- 
bas ad me, quantum potest. Id- ft. ibid. 1. sub 
(in. Perge ut facis, et scribe, quantum poles. 
Ter. Eun. 5. 2. 5. Ubi vidi, ego me in pedes 
quanlum queo. Tac. 4. Ann. 6, Infecundilati 
terrarurn -obviam lit, quanlum impendio diii- 
genliaque poterat. — ■ c\ It^m, quantum audio, 
inielligo, smpicor, per quanto io senlo, etc Ter. 
Andr. 2. 5. 12. Uerus, quantum audio, more 
eicidit. Id. Eun. I. 2. 62, Ego quanlum suspi- 
cor, ad Yirginem animum adjecit. Adde eumd. 
Andr. 4. 4. 17. Pacuviut apud Non. p. 20. 18. 



QUANTUS 

Merc. Sermoaem hie nostrum ex occulto clepit, 
quantum inielligo. Cic. 4. Acad. {•&. pr.) 46. 
140. De quo Chrjsippo fuit, quantum ego sen- 
tio, non magna conlentio, ■ — d) Quantum in, 
aut ad me, te, etc. coo» «V«'«oj. Cic. 3. Nat. 
D. 7. 15. Non igitur adhuc, quantum quidem 
in te e»t, inteliigo deos esse. Id. Place. 25. 61, 
Gr.eci nomen civium K ., quantum in ipsi* fuit, 
susiulerunt. Ooid. 3. Art. am. 33. Quanlum in 
te, Theseu, voiucres Ariadaa marinas Pavit, in 
ignoto sola reltcta loco, et 1. ibid. 74 4. Quan- 
tum ad Pirilboum, Phedra pudica fuit. — e) 
Quantum -tantum, ut in Ennio apud Cic. 2. 
Tasc. 16. 38. Non poles ecfart tantum dictis, 
quantum factis suppetit. Horat. 1. Sat. 8. 17. 
Quum mihi non tantum furesque feraaque saetx 
Hunc vexare locum curae sunt atque labori , 
Quantum carminibus qa;c versant atque venenis 
Uumaoos aniraos. Pelron. Satyr. ( 23 Quantum 
quisque timet, tantum fugit. — f) Sequence ita 
pro tantum. Flor. 2. 18. Numantia, quantum 
Carthagiuis opibus inferior, ita virtulis nomine 
el boQore par. — g) Cum Comparativb pro 
quanto. Liv. 3. 15. Quantum juoiores patrum 
piebi se raagis insinuabanl, eo acrius contra tri- 
burxi tenebant. Sail, Jug. 88. Quantum vita il- 
lorum prjficlarior, tanlo borum socordia flagi- 
tlo>ior. Cotwn. 12. R. R, 21. 4. Aqua liqui- 
dior el purior est, quaalum altiori mari bausta 
est. — Et quantum pro quanto magis, Liv. 5. 
10, Quautura auUm augebatur rntltium numa- 
rus, taoto majore pecunia in stipendium opus 
e.at. Id. 32. 5. Philippum quanlum ab assiduis 
laboribus itiaerum pugnarumque laxaverat an- 
nus, taoto rnagis intentura in universum even- 
turn belli curae angunt. Firg. 12. jEn. 19. quan- 
tum ipse feroci Virtute exsuperas, lanto me im- 
pensius aequum est Consulere. — h) Cum Su- 
periativo. Liv. 3). 13. Turn, quantum quisque 
plurimum poiset, raagnitudini Syphacis, famae 
gentis, addebat: ilium esse regem etc. Plin. 6. 
Ep. 12. Vellio Prisco quantum plurimum po- 
tuero praesiabo. Id. 2. ibid. 13, In prtmis ama 
hominem: nam licet tribuas ei quantum araplis- 
simum potes, nihil tamen amplius poles amies* 
tla tua. — i) Cum Positivo pro quam. PLaut. 
Pseud. 4. 1. 26. Taotum tibi boni di immorta- 
les duint, Quantum tu tibi optes: nam si exopiera 
quantum dignus es, Minus sit nibilo; neque ego 
hoc bomtne queraquam vidi magis malum. Firg. 
2. Mn. 274. Hei mihi qualis erat! quanlum 
mutatus ab illo Hectore, qui eto. — /) Incre- 
dibile quantum apud Justin. 8. 2. 5. Incredi- 
biie quantum ea res apud omnes nationes Phi- 
lippo gloriae fuit. — Sic mirum, nimium, ixn- 
mane quantum etc. V. MIKUS, NI.MIUM. HU- 
MANE etc. - m) In quantum. V. QUAN- 
TUS 1. g. 

Quanto, It. quanto, idem ac quantum: abla- 
tlvus ad verbit more posilus, cui respondet tan- 
to: et — a) Nominibus coraparativis juagitur. — ■ 
Cum lanto. Accius apud Macrob. 6. Saturn. 2. 
Quanto magis te istius modi esse inteliigo, lanto 
magis par est tibi consulere. Ter. ffeaul. 3. 1. 
la. Quanto diulius abest, magis cupio tanlo. Sata. 
Cces. 5. B. G, 44. Quanto erat gravior oppugna- 
tio, tanto crebriores etc. Cic. 1. Nat. D. 22. 60. 
Quanto diutius cousidero, tanto mihi res vide- 
tur obscurior. — Omisso tanlo. Tac. 3. ffitt. 
ii. extr, Propinqua raaeaia quanto plus spei ad 
effugium, minorem ad resistendum animum da- 
bant. Liv. 21. S3, ad fin. Mullitudinera scie- 
bat segnius secuturam, quanto iongius ab domo 
trahereutur. Cotum. 2. R. II. 21. 6. Frumen- 
la quanto sunt expolitiora, minus a curculioni- 
bus exeduniur. et 7. ibid. 9. 3. Sus femina quan- 
to fecundior est, celcrius sencscil. Plin. Paneg. 
73. Non, quanto magis a te reprimebatur, eiar- 
sirnus? — Interdum tanlo non babel locum. 
Cic. 2. Off. 16. 55. Quanto Arhtoteies gra»ius 
nos rtprehendit, qui etc. t Id. 1. Nat, D. 44. 121. 
Qurtnio Sioici melius, qui etc ! Id. t. Acad {post.) 
3. 10. Quanto magis philosophi deleciabunt, si 
etc.? stew. — pro tanto reperitur et tantum. Liv. 
6. 38. Quum quanto jure polentior intercessi o 



OUANTUSCUMQUE 



— i003 - 



erat, tantuin vinceretur favore legum. Tac. 2. 
Ann. 24. Quanto vioientior cetero mari ocea- 
nus , tantum ilia elades magnitudine. excessit. 
— Quanto mage- tarn magis, quanto-eo, apud 
Lucret. 4. 81. Et quanto circum mage 6unt ao- 
gusta tbtalri Mcenia, tam magis b»c intus per- 
fusa lepore Omnia conrident. Pompej. ad Do- 
mit. 1. pott ep. 12. 1. «. ad Att. Quanto ma- 
gis appropinquare adversarins ccepil, eo tibi ce- 
lerius agendum erat. Liv. 3. 8. llaque bostes- 
quum circumaclo agmine redirent, quanto lon- 
gius ab urbe bostium abscedereot, eo soluliore 
cura in Lucretium incidunt consulem. ■ — b) 
Cum verbis compatationem significantitus. JUe- 
tellus A'umid. apud Cell. 12. y. Quanlo univcrsi 
me unum an list a lis, tan:o etc. JVepos Hann. 1. 
Haonibaiem tanto prwstitisse ceteros imperalores 
prudenlia, quanto populus R. anlecedebat forti- 
ludine cuncias nalioncs. Ccrs. •>. B. C. 31. a med. 
Quanto baec dissiiuular ■-. quant per nos coofir- 
mari prssial? Stat. 3. Theb. 286. ab, roe a quan- 
to Sithonia ma Hem nupsissel virpu sub Arctu! 
— c) Cum alii* vucibus. Cic. Sext. 3. 8. Quo 
minus uponam, qua in muUa ad me delulerit, 
quanto ante pi evident. Colo aptd Charts. 2. 
p. 192. Putsch. Videlote, quanto secus ego fe- 
cerim. Quintil. 10. 1. 53. Li manifesto appareat, 
quanto sit aliud proiimuin esse, aliud secun- 
dum. — d) Cum posiijvis. Tac. 6. Ann. 45. 
Tanto acceptius in vulgutn, quanto modicus pri- 
valis ffidificaticnibus. et 12. ibid. 11. Quanto 
gnara barbaris, tanto loleratiora. Id. 1. 68. Ho- 
sti-sonus tubarum, fulgor arrooiuui, quanto ino- 
pina, tanto majora effunduntur. f'ellej. 2. 72. 
2. Fuit autem dux Cassius meiior, quaoto vir 
Brutus. Justin. 39. 3. 10. Sed quanto Grypus 
abDuit, tanto soror muliebri pertinacia accen- 
ditur. Cf. Ovid. 8. Met. 741*. nee non et cetera 
tanto Siiva sub hac, siJva quanto jacet berba 
$ub ontoi. 

QUANTUSCUMQUfi, tacumque, tumcumque, 
adject. ^ 1. Slriclo sensu est It. quanto egli 
e, cjtr/Xtxcoouv, o'irooocouv, quam magnus, tanlus 
quantus. Cic. 2. Oral. 28. 123. Atque ego is, 
qui sum, quanluscumque sura ad judicaDdum, 
*ic statuo, etc. Id. 5. Phil. 8. 22. Quotum bo- 
na, quantacuraque erant, stalim comilibus suis 
descripsit. Id. Mar cell. 2. 7. Tolum buc, quan- 
tumcumque est, quod certe maximum est, tolum 
est, inquam, to urn. Liv. 30. 10. ad fin. Major 
quam pro re laelilia, sed eo gratior, quod inter 
assiduas claries et lacrimas unum quantumcum- 
que ex insperato gaudium adfulseral. Id. 27. 30. 
Ceiebritatem qudntsecumque, de Roroani6 tamen, 
victoria; pa i lie fama auierat. et 32. 5. Data quan- 
tacumque quiete temporis, simul anlmos corpo- 
raque remiserant. — Neutr. absolute. Cic. 3. 
Fin. 10. 34. Mam quum n slim alio neque in 
bonis numerate sit, neque rursus in ma lis; quan- 
tuiiicumque eo addideris, in suo genere mane- 
bit. — Quanticumque, pretii. Seneca Ep. 80. 
circa med. Tu non concupisces quanticumque 
ad liber tatem pervenire? a qualunque prezzo. 
^ 2. Latiori sensu, quanticumque, quotcumque. 
Imp. Constant. Cod. Theod. 13. 5. 5. Naies 
eorujrn, quantaecumque fuerinl, ad aliud munus 
leneri non con v en it. — llinc 

y« a ntumcumqve, adverb. Cic. 1. Pin. 4. II. 
ltebeo pri'fecto, quanlurncutnque possim , in eo 
quoque elaborare. Ovid. 1. Tritt. 6. 35. Quan- 
tumcumque tamen pr;econia nostra valebunt , 
Carminibus vi\ei u-ntpus in omne meis. 

QCAfNTUSLilJKT, taiibet, lumlibcl, adject. 
quanta grande tu vuoi, quanto grande ti jiia- 
ce } eweoocotv. quantuscumque, quantusvis. L>v. 
'J. 18. Quanlalibct magnitudu boniinis concipia- 
tui aniino, tamen etc. Ovid. 0. Past. 66U. quan- 
lolibct ordinc dignus. Colum. 8. li. It. 17. 11. 
Quantalibet hieiuis sum ilia. Plin. X, Hist. nal. 
23. ;<5. 87 i. In quanlolibet popult agmine. Id. 
16. ibid. 4o\ 7y. (2ty>. .Vlnus quanlilibel uneris 
pa li iris. /<(. i?0. ibid. 6. ->:\. (r»6). Quanlaslibet 
suppurations sanat. Juvenal. 7. SI. Cloria qnan- 
lalibt;l quid erit, «i gloria lautum esi ? Tac. 
'■I fftic. 6. Quantalibet fiicililale. -- Hinc 



Quantumlibet, adrerb. Eumen. Paneg. Con- 
stant. 10. Te quantumlibet oderlnt bostes, dura 
peruorrescant. Vopisc. Bona. 14. Ipse quan- 
tumlibet bibisset, semper seenrus et sobrius et- 
adbuc in vino prudentior. 

QUANTUSVIS, WTlf, tumvis, adject, grande 
quanto tu vuoi, o'noaoot-racre. Cces. 5. B. G. 
28. Quantasvis magnas cipias sustineri posse. 
Liv. 26. 42. Super portom satis amplum quao- 
taevis classi. Lucret. 4. 1164. quanlovis oris ho- 
nore. Ter. Andr. 5. 2. 15. Quum facitm videas, 
videtur esse quantivis pretii. Geli. 14. 1. Quan- 
lovis hominis ingenio. — Et neutrum cum Ge- 
nilivo, Nazar. Paneg. Constant. 19. extr. Quan- 
tumvis fiducise et spiritus capias. — Hinc 

Quantumvis, adverb. V. QUANTUM VIS loco 
suo. 

QUAPROPTER, adverb. V. et QUIAPROPTER 
loco suo. — Tmesis est in illo Ter. JJecyr. 3. 3. 
4. Qua me propter eianimacum citius eduxi To- 
ras. ^ 1. Est relativum, per qua I cosa, perche, 
it 6, nap 6, propter quam rem, quamobrem, 
cur, quare; el usurpalur cum Jodicativo et Con- 
junclivo. Ter. Hecyr. 5. 1.6. Credo te non ni- 
hil mirari. quid sit, quapropter te hue foras pue- 
rum evocare jussi. Plant. Men. 5. 1. 14. Non 
tu scis, mulier, liecobam quapropter caccm 
Graji esse prsdicabani? Ar?de eumd. Bacch. 5. 

2. 25. et Id. Pseud. 1. 5. 83 Animum adv ( rte 
nunc jam, Quapropter gnati aroore te eipertcm 
babutrim. f-'al. Max. 9. 14. extern. 3. Mirari 
se, quapropter sui tam similis esset. ^ 2. Inter- 
rogando, perchel itd zi; Plaul. Most. 2. 2. 52. 
Quapropter id tos factum suspicamini? Ter. 
Andr. 4. :'. 31. Parumpcr opperire me bic. my. 
quapropter? Adde Beaut, t. 2. 14. et Becyr. 

3. 1. 31. ^ 3. In principiis, per la qual cosa, 
che per 6, percib, Sec, hd too to. Ter. Beaut. 

2. 2. U6. Quapropter baec res neutiquam negle- 
cta 'st mi hi. Id. Adetph. 3. 2. 44. Quapropter 
quoquo pacto tacito 'st opus. Sail. Cat. 61. Qua- 
propter vos moneo, uti forti animo silia. Phcedr. 

3. 6. Quapropter atifer frivolam ir.solentiam. 
Cic. CtEcin. 27. 78. Quapropter hoc dic»m, 
numquam ejus auctoritatem nimium valere cu- 
jus prudentiam populus R. in cavendo, non in 
dtcipiendo perspeieriL Vol. Max. 8.7.7. Qua- 
prcpter non ludicra ars Roscium, sed Roscius 
ludicram artem commendavit. Nota et illud Plin. 
19. Hut. r.at. 8. 41. (13i>). Est hac res inter 
opera ganeae, quapropter non pigebit mbosius 
persequi. 

QliAQL'A, adverb, per, vel in qualunque par- 
te, dovunque, cTrouirep av, per quamcumque par- 
tem, vel in quacumque parte. — a) Sine ad- 
dito. Plaut. Mil. glor. -J. 1. 14. Is deridicultis 
est, quaqua incedit, omnibus. Id. Epid. !>. 2. 9. 
Quaqua langit, omne amburit. Apul. 6. Met. Te 
quaqua decideiis, membratim dissipabunt. Am- 
mian. 14. 6. a med. Ut quaqua inceiseril quis- 
quam cernens hominum agmina etc. — 61 Qua- 
qua versus, in omnem partem, per ogni parte 
dnavxa^v- Cic. 9. Phil. 7. 16. Ciicumquo earn 
staluam quaqua versus pedes quinque habere. 
Alii aliter leg. V '. QL'AQUAVERSUM QLA- 
QllE. Apul. 4. Met. Cunvalles fpinetis aggera- 
tit, et^ quaqua versus reposita 1 . 

QUAQt'AM, adverb, motus per locum, per 
qvalche luoyo. Lucret. 1. 427. haud usquam 
sita corpora possent Es5e, neque omniiio qua- 
quam diversa meare. Alii leg. quoquam, ijro- 
bante Lachmann. Al Quicherat. leg. quaquam, 
quasi auctor scripseril: Et n» quaquam diversa. 
Hue addit illud Charts. 2. p. 192. Putsch. Qua- 
quam. Sallustius: Tam el si haud quaquam par 
gloria sequilur scriptorem et actorem rerunr. 
Pomponiusj Quaquam nepas nupum. 

QUAQUAVERSUM, adveib. in quamcumque 
partem. Isid. 15. Otig. 16. Iter vel lius est via, 
qua rri ab liomine quaquaversum potest. Apud 
Cic. 9. Phil. 7. 16. alii leg. quaquavei sua, pro- 
ban te QuUherat.; alii, ul Orellius, leg. quoquo 
tetsus; alii quaquerersus. Sic Gloss. I. at. Gr. 
Quaqua versus, wavTo^cos. 

QUAQUA VERSUS. /'. voc. prarcrd. 



QUARTA1VA 



QUAQUfi, adverb. Idem qund quaqua, quoquo, 
quacumque. Manil. 5. 313. Non uito careat di- 
gito, quaque iverit, hasta. h. e. ubicumque ba- 
tta auctionis instiluetur, non careat licitanlibuj. 
— Quaque versus, quaqua versus. Cic. 9. Phil. 
1. 16. Earn statuam quaque versus pedes quin- 
que habere, et $ 17. Pedes triginta quaque 
versus adsigntt. Alii utrobique rectius leg. quo- 
quo. V. voce pr*cedd. — Quaque usque pro 
usquequaque legitur in Inscript. Gruter. p. 611. 

ET t?>DE OVAOVB VSQVB AD VI AM FVBMCAitX CAM- 
PAN AM. 

QUAQUfi USQUE, adverb. V. voc. proceed. 
QUAKE, adverb. ^ '* Esl idem a c propter 
qn>-m, quam, quod, quam ob rem, qua de cau- 
sa, quapropter, cur, per qual cagione, per eke, 
tit' 6, tcao' 6. Cic. 2. Off. 19. ad' jin. Utendura 
est excusaticne ad'ersus eos, quos invitus ollen- 
das, quare id, quod feceris, necesse fuerit. Ho- 
rat. 2. Sat. 3. 46. nunc accipe, quare Dosipiant 
omnes. Pompej. a<l Domit. post ep. 12. I. 8. 
ad Alt. Miror, quid caus?e l'ueiit, quare consi- 
lium mularis. A'epos Cat. 2. Multas res novas 
in edicium addidit, quare luxuria repriniere- 
lur. h. e. quibus. Cic. Hose. .4m. 14. 41. Qita?- 
ramus, qua? tanta vitra fuerinl in unico iilio. 
quare is palri displiceiel. h. e. propter qu.e. Id. 
Quinct. 19. 60. Commissum nihil esse, quare ad 
islam ralionem peivtnirelur. Horat. 1. .S\il. 9. 
53. accendis, quare cupiam magis ill) proximus 
esse. ^ ' 2 - Interrogative, itd t:\ Cic. 1. Orat. 
16. 71. Namque illud quare, Scwvola, nc^asti te 
fur'sse lalurum ? Plaul. Mil. glor. a. 5. v. Vj. Qua- 
re ausus? Horat. -J. Sat. 1. 10 3. Quare Umpla 
ruunt? et ibid. 3. 1^6. quare perjuras, surripis, 
aufers? 5 3. Pro ul, af/inchl, per, wots. Ccps. 
5. B. G. 30. Omnia excogitanlur, quare nee sine 
peiicuio ojanealu)-, etc. Plancus ad Cic. 10. 
Fam. it. Omnia feci, quare perdil's resisterem. 
Cic. Hose. Am. 33. «4. Per mult a sunt, qure 
dici possunt, quare intelligatur, summam tibi 
facultatem fuisse maleficii suscipiendi. ^ 4. 
Item quomodo, qua raiiune, in qual modo, co- 
me, ti w, irw;. Ter. Fun. 2. 3. ~il. Quid si nunc 
tute fortunatu lias? chae. quare, Parmi-no? re- 
sponde. Alii rectius Itg. qua re divisrm. ^ 5. 
Nee quid, nee quare proverbium. Petron. 
frnqtn. Tragur. 37. Burmann. Modo qui fuit? 
Ignoscel mibi Genius tuus: noiuisses de maou 
illius panem accipere. Nunc, nee quid, nee qua- 
re, in cselum abiit. non si sa come, o perche. 
% 6. JVescio quare, nescio causa m, cur etc. non 
so perche. Plaut. Merc. 1. 3. 31. Solticilus mi- 
bi, nescio quare, vidctur. Cic. 0. Alt. 3. a med. 
Fuit aperte mihi, nescio quare, non amicus. 
^ 7. Sa?pe est conjunclio, ut quapropter, quam- 
obrem: et locum babel in piincipiis, che pe- 
id, per_ la qual coxa, perche, laonile, per do, 
5ta toCto, StcTi. Cic. 13. Fam. It. Quare sic 
tibi euin commendo, ut etc. Id. I. ad Q. Fr. 
1. 13. Quare, quoninm in earn vitie rationein nos 
furluna dt-duxit, Caveamu?, tie etc. Sail. Cat. 
56. Quare quum de P. Lentnlo statuetis, pro certo 
baLelole, elc. Horat. i. Sat. 3. 176. Quare, per 
divos oratus ulerque Penates, Tu cave, ne mi- 
nuas, tu ne majus facias id, etc. Justin. 21. I. 
4. Quare paullisper dissimulatum animum prius 
ad favorem popuiarium conciliandum intendit. 
QUART A, a», f. f. /■'. QUART US in (in. 
QUARTADEUlMAM, urum, nr. pltir. 2. mili- 
tes legion is di-ciirjivquartiF, apud Tac 2. Hist. 
16. et alibi. 

QUARTAN A, a-, f. 1. la quattana, Tiiac- 
TOtoc. 7ru(3«TC{, febiis quarto quoque din rediens. 
Subiimlligitur febtis: et interdum exprirurttir. 
Fehrim quartis die bus recurrentem, el biduo 
medio inter vallatom appollat Get I 17. 12., ojin- 
que laudej a I'avoiino pliilosc.pho . ilemqnc a 
Plato ne composilas, tradir. ('els. >. :i. Qunrtrture 
simpliciores sunt. Inciprunt fere ah huiiure, de- 
inde calor eruinpil; liniiaque fehie biduuin in- 
tegrum est: ita quarto die r evertilur. Cic. 16. 
Iain. II. In qiiai lanam corrvrisa vis i:it innrhi, 
Horat. 2. Sat. II. 2110. tYticida si pueruni qunr- 
lana leliquerit. Mat Hal. 10. 77. Stc^a nottrn 



QUARTANARIUS 

febri* saltern quartana fuittei! Piin. 7. ffitt. nat. 
50. 5t (166). Quariana febri llberatus est in acie. 
Id. ii. ibid. 25. 72. (150). llorrorera tertian* et 
quirtanae minuere. Id. 20. ibid. 6, 23. (56). Quar- 
tans* excutere. Id. 28. ibid. 7. 23. (82'). lenire. et 
ibid. 8. 25. (90). Quartanis mederi. Theod. Pri- 
$cian. 4, ab init. Hinc est quod et Roman! Fe- 
bri eedem sLaiueruot, et quod quartana* Saturni 
Alias affirmavit antiqullas. Spa>tian. io Cara- 
ca.il. 5 Damnali sunt et qui remedia quartan'ts 
tertiauisque colto anneia g^slareat. V. TERTIA- 
NUS. 

QUART AN ARf US, a, um, adject. % i. Est. 
ad quartum aliquam partem pertinens. Patlad. 
21. R. R. 11. Tabulas autem pro dornini voiun- 
tale, vel loci- ratione faciemus, sive integrum ju- 
gerum continenies, seu medium, seu quartana- 
riam labulam, quae quartam jugeri partem qua- 
drata conliciet. Alii rectius leg. quaiernariam. 
5f 2. Item qui febri quartana laborat. Vet. Scho- 
liast, ad Juvenal. 9. 16. Ita raacer et decolor, 
taraquaro quartanarius. 

QUARTANI, Crura, m. plur, 2. mlliles legionis 
quariae, de qua Tac. i. Hist.SZ. Id. 4. ibid. 37. 
Mutati io pcpnilentiam prlmani quartanique Vo- 
culam sequuotur. Intcript. apud Gruter. 1081 ; 
quia est apud Orell. 3118. et 3681. Dtvf avgv- 

ITl DlLtCBNTISSIMt 8T INUVLGBKTBSIU I BHGA QVAR- 
TAMOS SVOS PBINCIKIS KPLSTOLA VBHKMENTKR MR 
MOVKT OVA COMMOKVIT BOS VT OHKU 2VB3BCIVA 
SPA COLLIGKRSKT Si VKKDBREKT. 

QUARTARlCS, li, m. 2. f 1. Generatim est 
Ital. quarta, quarteruola, quarta pais sextarii, 
leu mensur* turn aridorum, turn humidorum. 
Cato R. R. 95, Io vas aheoum iadito amurcae 
cOQgios duo». Postea aumito biturninis tertiarium, 
et lulpburis quartarlum. Colum. 12. R. R.b. I. 
Salis sextaiium cum quartario mellis. Ptin. 18. 
Hist. nat. 3. 3. (9). Dona araplissima, quarlarii 
farria, aut berainse, conferente populo, Liv. 5. 47. 
Cul universi selibras farrii et quartarios viai ad 
»de« ejus conlulerunt. Plutarch, is Camillo hac 
eadem de re loquens, ha bet Ss'tou jasv ijfuXiTpov, 
o?vou 8s' xoTtXrjf, EaXtjvuoj? Tiraprov. *f 2. Spe- 
ciatim, quartarius diclui eltara fuit numraus au- 
reus, qui erat quarta par* irttegri et solid! aurei. 
Lamprid. Alex. Seu. 39. Quartarios jam forraa- 
tos io. moneta detinuit, ut, si vectigal contrahere 
poluisset, et eosdein ederet : sed quum ooa po- 
tuisset per publicas necessitates, coailari eos jus- 
•tt, el treraisses tantura solidosque forma vit. ^ 3. 
Pwterea quartarios appellabant antiqui muliones 
mercenarios, quod quartam partem quaestus ca- 
piebaat. Luciiius: Porro bomiaes nequarn, malus 
ut quartariu', cippos Colligere omnes. H*c Fe- 
stun p. 258. 28. Mull.; ubi Scalig. pro colligere 
reclius leg. cotlisere, probante Muttero. 

QUARTATO, adverb, in quattro volte, qua- 
tuor vicibus. Cato apud Servium ad f'irg. 3. 
JEn. 314. Verba terlialo et quartato >fuempiara 
dicene prae metu. 

QUARTS «t Quarti. V. DIES. 

QUARTtCEPS. r. BICEPSUS. 

QUARTO, adverb. F. QUARTUS ia fin. 

QUARTOCfiRlCS, «, m. 2. qui ad quartum 
g red am, rel ordinem pertinet. Cod. 12. 24. 7. 

QUARTODEClM ANUS ■> UTO > adject, ad quar- 
tam decimam diem pertineos. Ita appellati »uat 
Christian!, qui Pascha celebrabaat quartodecimo 
die iuoae post aequiooctium vernum, ut oliin et 
etiaranum Iudiei solent, quum e cootrario plu- 
rimi Cbristianorum olim, nunc autem omoes, 
idem celebrent die Dominica post quartumdecl- 
mum diem lun*. Coociiium vero Nicsenum anno 
a Cbr. n. cccxxr. statuit, ab universis Christian!* 
hac postrema ralione Pascha celebrandum, quod 
adhuc apuu no5 usuveoit. Castiod. 9. Hist. Eccl. 
38, Plurimi circa roioorem Asiam antiquilus 
quartumdecimum diem observabant, non respi- 
cleotes sabbali diem. Et hoc facientes noa taiaea 
seRtegabantur ab illis, qui aliter celebrabant, do- 
nee Romans Ecclcsi* Victor episcopus e»com- 
municalionem quarlodecimanis misisset in Asiam. 

QUARTUM, i, n. 2. f". voc. seq. in fin. 

QUARTUS, a um, adject, quarto , Ta'rapto;, 



— 1004 — 

noraea numerale ordints, quo significatur is, qui 
post tertium saquitur. PI aut. Pen. 4. 4 . 7, Per- 
lidia et pecuiatus ex urbe et avaritia si e«u- 
iant, quarta iavidia, quiota ambilio, etc. Cces. 
1. B G. 12. Quartam partem copiarum citra flu- 
men esse, et 1. ibid. 35. Reliquas copias misit, 
d.^mptis quartis quibusque cohortibus. Id. 1. ibid. 
21. Ipse de quarta vigilia eodem itinere, quo 
hostes ierant, ad eos contendit. Ad.de Liv. 4. 9. 
Gell. 17. 12. Febris quariis diebus recurrens. k. 
t. quartana. Tac. 13. .^»n. 15. Quartum deci- 
inum eetatis annum explebat. Horat. 1. Sat. 5. 
23. quarta vix demum cxponimur hora. et ibid- 
6. 122. Ad quartam jaceo. subaudi horara. Cic. 
1. Invent. 53 102. Quartus locus est, per quem 
dtfmonstramns etc. Id. 4. Acad. (2- pr.) 6. 10. 
Carneades, qui est quartos ab Arcesiia. Ovid. 
Heroid. 16, 323, Quartus in axemplis adnume- 
rabor ego. Virg. 10. .En. 619. Pilumnu^que ill i 
quartus paler, h. e. abavus. — Die quarto re- 
fertur ad lempus pr.-eterilum, el est nudius quar- 
tus, quattro giorni fa. Cn. Matins apud Gell. 
10. 24. extr. Nuper die quarto, ut recordor, etc. 
Dicebanl etiam die quarte, et die quar/li, sed de 
future Si's tara'prrjv, ut Gell. ibid, docet. Pom- 
pon, ibid. Hie quarte moriar fame Sic die quin- 
ce, et quinti. V. DIES. — JfB. De cogaom. 
Rom. V. ONOM. - Iliac 

Quarta, as, t 1. absolute (subaudi pars) fre- 
quens io jure civ.iii, signiQcat quarlam partem 
alicujus rei, ut quarta hereditat.is, agnatorum, 
Ube r oru-n, cur ice, etc. de quibus. V.JCtos. Exem- 
pta habes apud I'lp. Dig. 5. 2. 8. ad (in. et 
Paul. ibid. 4. 3. erfr. etc., quae omnia collegit 
Hotoman. de verb. Jur. la plurali num. Quin- 
til. 8. 5. 19. Placet boc ergo, decimas uxoribus 
dari, quartas meretricibus? h. e. decimas, et quar- 
tas partes hereditatiuin. 

Quartum, i, n. 2. absolute, substantivorum 
more, est quarta pars, il quarto. Colum. 3. R. 
R. 3. 4. Nam frumeuta, majore quidem parte Ita- 
lia?, quaado cum quarto responderint, vix meini- 
nitse possumus, 

Quartum, adverb, la quarta volta, x&t?.otov 
quarta vice. (?uar(o et quartum inter se diffe- 
runt. Nam quarto consul sigaiiicat locum con- 
sulum, vet ordioem boc modo, Marcus fuit quar- 
to consul, ideal ires coasules ab origino et ia- 
stilulione coasulatus ante fueruat, quam Marcus 
esset consul, qui quarlo anno a pitmis consuli- 
bus factus est consul; quartum autem consul di- 
citur ratione ejusdem person*, qusc tribus chr- 
sulatibus jam pcrfuncta quartum gerit. Liv. 3. 
67. T. Quinctto quarium consule. Sic Ennius 
apud Gell. 10. t. Quietus paler quartum Ot con- 
sul, et Cic. Senect. 4. 10. Cum eo quartum con- 
sule adolescenlulus miles ad Capua m profectus 
sum. V. Quarto infra. Neq-ae tamen hoc semper 
scriptores religiose obs.;rvarunt. Nam Q. Claud. 
apud Gell. 10. 1. C. Mariuin creatum seplimo 
consulem, dixit, pro septimum. V. SECUNDUM. 
^uar(o^ adverb, in quarto luogo, xtxdzro)^, 
quarto loco, vel ordine. Ooid. 2. Fa%t. Hii. Ter 
conata loqui, ter destitit, ausaque quarto. Id. \f. 
Met. 50. Ter sine prospectu voluit nitentia coo- 
Ira Rejicere Alcides a so inea pectora ; quarto 
Excutit auiplexus adductaque bracbia solvit. — 
Varro apud Gelt. 10. 1. Aliud est quarto praeto- 
rem lieri, et quartum, quod quarto locum adsi- 
gnificat et tres aote factos, quartum tempus ad- 
gnificat et ter aote factum. Igitur Ennius recte, 
qui scripsit: Quintus pater quarium lit consul, f. 
TRRTIO et QUARTUM. Eadem cum Gell. habet 
Non. p. 435. 8. Mtr^. 

QUARTUSDECtMUS, quartSdt'ctraa, quartum- 
decimum, adject, num. decimoquarto. Fitruv. 
4. 6. Contrabuntur crassttudiois quartadecima 
parte. T'ac. 1. Ann. 70. Quartadecima legio. Co- 
lum. 5. R. II. 2. 9. Quariaradecimam. partem 
ducere. — Scribitur ct divigirn quartus decimus. 
Sic Cic. 1. Invent. 54. 105. Quartus decimus 
locus est, per quem peilmua etc. 
QUASE. /'. voc. seq. sub init. 
QUA>I, adverb. Quum io vetustissiraa Tab. 
cenea apud Daniel. D/umism. Capuan. p. 95. I. 



QUASI 

8. et in alia apud Gruler. 628. I. 40. (quae eat 
apud Orell. 2488.) quasei insculpttim sit, et apud 
eufnd. 62'J, I. 4. guaesei, et 203. 1. 21. ^uosset"; 
ideo secunda syllaba longa esse natura videtur, 
nee nisi elisione prioris vocalis e correpta fuiise. 
Hinc eamdem producit Lucret. 5. 729. Proinde 
quasi lieri nequeat, quod pugnat ulerqua. At 
Lachmannus pro qu&si legit quasi id et hoe in 
loco et 2. 291. — Quase, inquit Quintil. 1. 7. 
24., scriptum in multorum libris est: sed an hoc 
voluerint auctores, nescio: T. Livium ita bis 
usum. ex Pediano comperi, qui et ipse eum se- 
quebatur: hnec nos t littera finirnus. Lachman- 
nus ad Lucret. 2. 29! apud Pi aut. Stick. 5. 1. 
8, qua senex tabescit dies, tegendum putat quase 
nil etc. et apud farron. 7. L. L. 76. Mull. 
Jabar dicilur stella Lucifer, quase (.nort quaj) in 
summo, quod habet lumen diffusum ut leo in ca- 
pita jubam. — Quasi est larnquam, velut, periode 
ac si, tooii, U7fcapxuac (It. come, come se; Fr. 
comme si; Hisp. como, como si; Germ, ah 
ivenn,wie wenn, als ob, gleich wie, gleic-hsam; 
Angl. as, as is, as it were, in a fnrtrsnerj. 

I.) Proprle. — a) Absolute. — Generatim. 
Ennius apud Cic. f. Off. 16. 51. Homo, qui 
erranti comiter monstral viara, Quasi lumen de 
suo lumioe accendat, facit. JYceviits apud Ifof . 
p. 191. 34. Merc. Sed quasi amois rapida tamen 
inflexu nectitur. Cato R. R. 106. Indito salts 
micam quasi ervum, Plaut. Pseud. 4. 1. 45. Ex 
transvetso cedit, quasi cancer solet. Ter. Eun. 
3. 2, 8. Assiinulabo, quasi nunc exeara. Caes. 5. 
B. G. 42. Hostes msximu ctamore insecuti, quasi 
parta jam atque explorata victoria, vallum ad- 
sceadere cceperunt. Cic. 4, Acad. (2. pr.) 10. 
32. lllos, qui omnia incerla dicunt, quasi des 
peratos relinquarnus. Plaut. Mil. glor. 2. 4. 
37, Cum alienu adolescentulo , quasi nunc est. 
come appunto. Rursus Cic. 2. Fin. 10. 30. Sic 
enim has suaves et quasi dulces voluptates ap- 
pellat. Id. 4. ibid. 15. 41. Primus suos quasi cce- 
ptas appetendi fuisse, ut se (homo) conservaret 
in ea natuta, ia qua onus esset. Id. 1. Acad, 
(post.) 4. 17. Quum Speusippum, sororii flliuin, 
Plato philosophise quasi haredem reliquisset, etc. 
Sever us Cassius apud Senec. 2. Controo. 12. 
p. 173. Bip. Quasi disertus es, quasi formosu$ 
es, quasi dives es, unum lantum es non quasi, 
vappa. Justin. 39. 1. 5. Composita fabula, quasi 
per adoplionem Antiochi regis receptus in fami- 
liam regiam esset. Tac. 1. Ann. 35. Turn vero, 
quasi scelere contaminaretur, praaceps tribunali 
desiluit. — Specialim, pro quemadmodum, sicut, 
siccorne. Plaut. Aulul. 4. 1. 9. Quasi pueri qui 
nare discunt, scirpea induitur ratis, qui labo- 
rent minus, facilius ul nent et moveaot manua; 
eodem modo scrvum ratem esse amaoti hero 
cequum ceosco. et 4. 1 . 6. Qui ainanti hero 
servit, quasi ego servio, etc. — Servit interdura 
leniead'P translation!, quHe duriuscula videatur. 
Cic. 1. Oral. 3. 9. Pbilosophia laudatarura ar- 
lium omnium procreatrix quaedam et quasi pa- 
rens, el ibid. 59. 251, Vocera ab acutissimosono 
usiue ad gravissimum soouin recipere et quasi 
quodam modo colligere. Id. 3. Fam. 2. a med. 
Facilior erit mibi quasi decursus raei tempori*. 
— Apponitur iis, quae talia re x'era non aunt, 
qualia appellamus. Plin. 8. Ep. 16. Permitto 
servis quoque quasi testarnenta facere, eaque, ut 
legilima, custodio. et mox. Nam servis respublica 
qua?dam et quasi civitas domus est. Ulnc ilia 
apud JCtos quasi pignus, quasi dos, quasi pos- 
sessio, dominus, fUius, etc quod est simile pi- 
gnoris, dotis, possession!*, etc. Vlp. Dig. 19, 1- 
13. ante med. et ibid. 23. 3. 3!>. et ibid. 43. 15. 
3. ad fin. etc. — ft) f^uosi et quasi vero t per- 
inde ac si, quasi che, et ironiam sujpe continet. 
Ter. Andr. 5. 2. 9. Modo introii. st. quasi e#o, 
quam dudum, rogem. Cces. 2. B. G. 31. Quasi 
non felicitas rerurn geslarum exercitus benevo- 
lentiam imperaturibus, et res advers.e odia con- 
cilient. Ter. Eun. 4. 4. 14. pv. ille erat Hone- 
sta facie et liberali. pa. Ita visus est Dudum, quia 
varia veste exornalus fuitr Nunc tibi videtur fco- 
dus, quia illam non habet. pa. 'Face, obsecro: 



QUASILLARIA 



quasi vero pauiluro intersiet. Sail. Cat. .59. Quasi 
vero mali atque scelesti tanturamodo in urbe et 
Don per tolain Italiam tiaL Cic. 2. Fam. 3. 7. 
Quasi vero me pudeat, inquit, istorum, aut non 
possim, quemadmodum ea dicanlur , ostendere. 
Id. 3. ibid. 7. Quasi vero ad cogooscendura ego 
ad ilios, ooa ilti ad me ?enire debuerint. Cces. 
7. B. G. 38. Quasi vero coosilU sit res, et non 
necesse sit nobis Gergoviam coateodere. Justin. 
5. JO. 8. Quasi vero aliorum liberlas sua servi- 
tus esset. — c) Cum aliis particulis, h. e. sic, 
ita, tantidem, tantumdem, hand secus, ut, iti- 
dem, item, proivde, perinde, si, prorsus, qutp- 
pe. Cic. Senecl. 8. 26. Gracas litteras sic a vide 
arripui, quasi diuturaam sitim explere cupiens. 
Id. Quinct. 2. U. Qui, quasi sua res aut bo- 
nos agatur. ila diligeoter Sex. Naevij studio et 
cupiditali raorem serunt. Ennius apud Varron. 
7. L. L. 32. Mull. Tantidem, quasi fela canes, 
sine dentibu' latrat. Plaut. Merc. 2. 2. 42. Deere- 
pitus senex tantumdem est, quasi sit signum pi- 
ctum io pariete. Alii leg. tantidem. Id. Trin. 
H. 1. 16. Ita jam quasi canes, baud seous cir- 
cumstabant navem turbines venli. Id. Merc. I. 
1. 90. Servum una milttl, quasi uti mibi foret 
cusios. Id. Asin. i. 3.26. Quasi piscis, ilidem est 
amalor. Id. Rttd. 3. 4. 27. Quasi murtcta juncis, 
item vos virgis circumvinciam. Cic. Mil. 31.84. 
Proiode quasi noslram ipsam meotem videre aut 
sentire possimus. Sic JunU; ceteri et Orelliut 
perinde. Id. Quinct. 26. 83. Atque bac periode 
loquor, quasi debueris etc. Plaut. Cas. prol. 
45. Educavit magna industria, quasi si esset ex 
se nata. Justin. 2. 12. 9. Prorsus quasi non 
cum Gratis tantum, sed et Cum diis immorla- 
libus bellum gereret. Id. 3. 7. 14. Inducias, 
qua* proprio nomine condixerant, ei sociorum 
persona rumpebant, quippe quasi minus perjurii 
coutraberent, si ferrent sociis auiilia, potius 
quam si ipsi aperto proilio dimicassent. — d) 
Cum InlinUo. Cic. 1. Fam. 9. 17. Mud vero 
non obscure queruntur in meis sententiia, qci- 
bus ornem Casarem, quasi desciscere me a pri- 
stiaa causa. Sic Orellius ; alii aliter leg. 

II.) Translate. 1 t. Significat ferme, circiter, 
fere, pane, prope, quasi, circa. Ter. ffeaut. 1. 
1. 93. Quasi talenta ad quindecim coegi. Cic. 2. 
Verr. 8. 22. Ex his quasi decern fiscos ad sena- 
turem ilium reliclos esse. Id. Or at. 13. 41. Est 
enim quasi in extiema pagioa Phadri his ipsi* 
verbis loquens Socrates. Sail. Jug. 50. Prasidlo 
quasi duurn millium pedilum montem oecupat. 
Id. fragm. apud .Yon. p. 138. 3. Merc. Quasi 
par in oppido festinalio et ingens terror erst. Id. 
fragm. apud eumd. p. 282. 20. et p. 530. 30. 
S-:rtorius per calonum corpora ad medium quasi, 
duin super adstantium manibus in murum attol- 
litur. Tac. 1. Ann. 68. Harm miles, et quasi ob 
meturn defixus. Sueton. Cal. 58. flora quasi se- 
ptima. *f 2. Quasi, quasi item signitical ac 
parlim, paiiim. Spartian. Get. 4. Qui quumdi- 
ceret quasi joco, quasi serio, omnes cum liberis 
occidendos parliutn diversarutn. Casavbonus le- 
gendum putat qua -qua; Jordan, prius quasi 
delevit. 

QUASIM-ARfA, .v, f. 1. ancilla infirna domus: 
ita dicta, quia pensa in quasillis reposita bsbet. 
Patron. Satyr. 132. Bunnann. Convocat omnea 
quasiliarias, familiaque sordidissimam partem, 
ac me conspui jubet. Inscript. apud Gruter. 658. 

5. MVSA QVASILLSMA VIX ANN. XXX. CRATIKVS LA- 
MPB1VD. DE SVO. 

QUASILLUM, i. n. (teste Priscian. 3. p. 618. 
Putsch, llic qua I us, hoc quasillum.) et 

QUASiLLUS, i, in. 2. cestello, canestrino, 

tctXapo?, xaXct^tov, xupiiStOv, parvus qualus. — 
n) Generatim. Cato R. II. 133. In arboribus ra- 
dices uti capiant, calicem pertusum sumito tibi, 
aut quasillum: per eum ramulum transerito, cum 
quasillum terra impleto, calcatoque, in arborcm 
relinquito. — 6) Pnrcipue vero dicitur de calatho, 
in quo mulieres ancilla) pensuin lan-is reponuiu 
et fusos et reiiqua ad Unilicium perlinentia. 
Paul. Viae p. 47. 8. Mull. Calathos Grwci, nos 
dicimus quasillos. Festus p. 351. 27. Mull. Ta- 



— 1005 — 

lassionem in nuptiis Varro ait aignum ««« lanifi- 
cii, tiXapov, id est quasillum inde enim solltum 
appellari Talassionem. Cic. Z.Phil. 4. 10. Nihil 
bumile de Tarquinio, nihil sordidum accepiinus: 
at vero hujus domi inter quasilla pendebatur 
aurum, numerabatur pecunia. Alii aliter leg. Ti- 
bull. 4. 10. 3. Si tibi cura toga est potior, prei- 
sumque quasillo Scortum. h. e. ancilla quasilia- 
ria, vel scortum pauperrimum et lanam faciens 
vitas lolerand« causa. Propert. 4. 7. 37. Et gra- 
viora rependit iniquis pensa quasillis. 

QUASSABlLIS, e, adject. — a) Passive est 
qui quassari potest. Lucan. 6. 22. Sed muoiraea 
habet nullo quassabiie ferro, Naturam sedemque 
loci. — b) Active est qui quassat, b. e. vexat. 
Ccel. Aurel. 2. ^cut, 6. sub into. Oebinc pro- 
babilior atque magis eligenda erit quassabili et 
noxii vigilantia quieta pressora. 

QUASSABUNDUS, a, utn, adject, qui raultum 
quassatur. V. CASABUNDUS. 

QUASSATlO, oois, f 3. ffiwfioe, actus quas- 
sandi, concussio. tiv.li. 17. Capitum irrita quas- 
satio excitans tlammam, hominum passim discur- 
rerxtium speciem praebebal. dx'mereomento. el Ma- 
crob.l. Saturn. 15. Si quando casu aliquid pauilo 
deosius iu pulmonem, violentia spiritus trahente, 
deciderit, moi nasci tussim oimis asperam et 
alias quassationes usque ad vexationem salutis. 
sbattimento. Theod. Priscian. 4. p. 316. ed- Aid. 
Uinc quassat membraoam et totam matricem, 
qua ei quassalione generatur tumor. Adde eumd. 
ibid, pauilo post; et Ccel. Aurel. 1. Tard. 4. 
Arnob. 7. 31. Etiain ne dii coronis afficiua- 
tur et floribus? etiam ne a?ris tinnitibus et quas- 
sationibus cymbalorum? — In re medica est ve- 
xatio. Ccel. Aurel. 1. Acut. 11. sub init. Sic 
enim cucurbitae quassatio mitigatur. Adde enmd. 
2. ibid. 6. 

QUASSATlPENX AS Anates, h. e. pennas quas- 
santes, vel pennas quassas babentes, dixit farro 
apud yon. p. 460. 8. Merc. Nee quassatipennss 
anates, remipedes, buxeis rostris pecudes, paludi- 
bus nocte nigra ad lumina lampadis sequens. Alii 
perperam leg. quassagipennas. V, QUERQUE- 
DULA. 

QUASSATCRA, ee, f. 1. sbattimento, quassa- 
tio. % t. Abstracte. Plin. Faler. 4. 5. Malva 
cum axuogia veteri pulcberrime quassaturas fo- 
vet. h. e. l?esionem ex quassatione. % 2. Abstra- 
ctum pro concreto, uti ajunt. Peget. 1. Petertn. 
28. a med. Quassaturas, eraota, vel extorta, vel 
ejecta do locis suis uri noa debere. h. e, ipsa 
membra quassata ac laesa. 

QUASSATUS, a, um. V. voc. seq. 
QUASSO, as, fivi, stum, are, 1. intens. a qua- 
tio. Casso pro quasso legit Ritschl. apud Plaut. 
Bacch. 2. 3. 71. V. Casans et qute dicta sunt 
de litlera Q. — Part- <)uassani sub A. I. t. et 
B.; Quassatus sub ,4.1.3. et II.; Quassandus 
sub A. I. 1. — Quassare est verbum A) Acti- 
vum; et B) Neutrum. 

A) Active qitassare est srepe quatere, concu- 
lere, coinmoveie, agitare, a'vaaetw, ScaaaXsuw, 
StaxpaSou'vw (It. s<juassare, cro//are, dibatiere, 
shatter e, dimenare; Fr. secouer fortement, aqi- 
ter; Ilisp. sacudir, goipear, agitar ; Germ, heflia 
schutteln, ersch-uttern, hin und her schwingen; 
Angl. to shake often or much, toss about, agi- 
tate, shatter). 

1.) Proprio. <f 1. Stricto sensu est, ut dixi- 
mus, s.-epe quatere, concutere, coramovere, agi- 
lare. Gell. 2. 6. Quassare, quam quatere, gra- 
vius violcntiusque est. Ennius apud Macrob. 6. 
Saturn. 3. Equus saepe jubain quassat. Plaut. 
Merc. 3. 4. 13. Trislis incedit, quassat caput. 
Sic Firg. 7. .£n. 291. Stetit acri u»a dolor e; 
Turn qua^sans caput, brec elTudit pectore dicta. 
Rursus Plant. Epid. 3. 3. 55. Suam qui undan- 
tem chlamydera quassando facit. Virg. 12. £n. 
9t. quassare hastam trcmentein. Sic Ovid. 1. 
Art. am. 696. Qunssanda est ista Pelias hasta 
manu. Seneca Here, (Ei. 1878. Nunc Curetes, 
nunc Corybantes Arms ldaea quassale manu. Val. 
Flacc. 7. 577. galeamque minanlem Quassat. Sil. 
It. 2. 609. feral Is Erynnis Lampada flammiferis 



QUATENUS 

tinctam Phlegetootis in undis Quassat. Virg. 9. 
JEn. 521. borreodus visus quassabat Etruscam 
Pinum et fumii'oro* Inter Me/eatlus ignes. Val. 
Flacc. 8. 275. te, Gracia fallax, Persequor atque 
tuis banc quasso mreaibus igoem. *| 2. Latiori 
sensu usurpatur de timore, vel alia causa, qua 
bomiaum membra concutiuntur et agitantur. Se- 
neca Phteniss. 530. membra quassantur raetu. 
Id. Troad. 68. Artus hovridus quassat tremor. 
Catull. 44. 13. Hie me gravedo frigida et fre- 
quens tussis Quassavit. Petron. Satyr. 91. Sitt» 
gultibus crebn's pectus quassavcrat. % 3. Latls- 
sirao sensu est quassando perrumpete, labefacere, 
trangere: ad rem PUn. 10. Hist. nat. 12. 14. 
(30). Cornices nucem volantes in allum in saxa 
tegulasque jaciunt iterum ac soepius, donee quas- 
salara perfringere queanl. Lucret. 3. 435. quas- 
satis undique vasis Uiflluere bumorem. Ovid. 2. 
Trist. 83. Quum ccepit quassata domus subsidere. 
Liv. 23. 17. Quassata muri relicere. Plin. G. Ep. 
20. 6. Jam quassatis circumjacentibus tectis- ma- 
gnus et certus ruin« metus. Id. 8. ibid. 17. Pro- 
rula opera, quassata atque eliam decussa monu- 
menta. Liv. 23. 34. Alvei navium quassati erant. 
Virg. 1. -*n. 555. Quassata ra ventis Uceat sub- 
ducere classem. JctaaXiuSelaav. Id. 4. ibid. »$. 
Quassatseque rates. Patlad. 12. if. R. 17. Oll- 
varn inula forliore quassare. h. «. frangere. Sic 
Id. 13. ibid. 2. Myrli baccas quassare. Apul.T. 
Met. Hordeum fricium et sub inola meis quas- 
satum ambagibus. Petron. Satyr. 134. Nisi priino 
ictu aiundo quassata verberantis impetum mi- 
nuisset. ^ 4. Est etiam pulsare. Firg. 5. Mn. 
854. ramum Letbao rore madeotem super utra- 
que quassat tempora. sbatte . Martial. 13. 1. 
Non mea magnanimo depugnat tessera talo : Se- 
oio ncc nostrum cura cane quassat ebur. 

II.) Traoslate, en perturbare, vevare, corrura- 
pere, debilitare. — a) Generatim. Cic. Sext. 34. 

73. et Marcell. 8. 24. Vim fuisse illain, dam- 
mam quassata reipubiica perturbatorumque tera- 
porum. Sil. It. M. 425. de Capua, intactumqua 
secuoda Fortuna Jngenium vitia adlatrantia quas- 
sant. Sueton. Aug. 81. Quare quassato corpore, 
neque frigora, neque astus facile toferabat. h. e. 
gravedine vexato et affecto. Sil. It. 7. 202. de 
ebrio Tempora quassatus. Sic Ovid. Reined, am. 
146. multo tempora quassa mero. Ammian. 24. 
5. Excrcitus labore nimio quassatus. — b) Da 
locis. Sil. It. 8. 593. quassata Placentia bello. — 
c) De morbis. Ammian. 14. 5. /Eg rum corpus 
quassari etiam levibus solet offensis. Adde eumd. 
19. 4. et 27. 6. — Inscript. apud Gruter. 007. 
4. Parce tuam, conjux, lletu quassare juventam. 
h. e. nimio luctu conticce. 

B) Neutronim more, absolute usurpatur Part. 
Quassans. Sic Plaut. Asin. 2. 3. 23. Quassanti 
capite incedit. h. e. agitat caput: quod est Uati, 
aut trislis. (Adde Bacch. 2. 3. 71. et K CA- 
SANS. l Ccecilius apud Servium ad Firg. 1. G. 

74. Quassante capite tiisics ioccdunt. Virg. ibid. 
latum siliqua quassante legumen Sjstuieris. 

QUASSO, a, um. V. QfJATlO. 

QUASSUS, us, m.4.frequens motio, concussio. 
Pacuvius apud C'tc. 2. Tusc. 21. 50. Nam at- 
trectatu et quassu savutn amplilicatis doloroin. 

QUATfiFAClO, facis, feci, factum, fJcerc, a. 3. 
sbattere, squassare, crullare. avaaj:<o, concmio, 
cominoveo, labefacio. ('if. I. ad Brut. 10. a med. 
Romam perveni, nultoque pr.esidio quatefeci An- 
te nium. Alii leg- patefeci. 

QU ATE NOS et quatenos et qua tin us, adverb. 
(qua et ten us : V. EATF.NUS). Anliqui quate- 
nos dicebant (pro quoniam), ut Scipio African us 
in ea oralione, quam scrip.sil. postquam ox Africa 
rediit: Uti negolium natum eral: quatenos ca- 
stia nostra ila munita erant, ut posses partuin 
exercitus abducere: Hac Festus p. 25S. 34. Mud. 
qui ct quatinus scrip lu in Suisse ait; cum discri- 
mine tarnen, quia qttttti-nus-. inquit, signilical qu.l 
line: at quatinus et quatenos quuniam. Sic Mar. 
Victor in. de orthograph. 1. p. 2161. Putsch. 
Quatinus est ut quuniaui ; qtiaterms aiitein sijjni- 
licat (inem loci cujusdam, velut qua line Adde 
Caprum de orthograph. p. 22 S3. Putsch. Sed hoc 



QUATER 

discrimen nullum est. Frequenter enim apud an- 
tiquos coniroutabantur e et i, item o et u, ut 
prolenus protinus, consol consul. — Quateuus 
est u>que ad quern tinein, quantum, v xa^ort 
<lt.. fino a qwil segno o fine, sino a vuanlo ; 
Fr. /itsou'oii. jusqu a quel point; Hisp. hasta 
dutute. hasta a aue punto; Gel m. bis wit weit, 
Uii' weit ; Ariel, how far, how l07ig, to what 
lonold or extent, as jar as}. 

I.) Propiie. Cic. 0>al. 22. 36. Id omnibus re- 
bus viiieiiduiil e.H. qualt'&us: ttsi enim suus cui- 
qui; modus est, lamen magi; offendit nimium, 
ijuam paruin. Id. Amic. I 1. 36. Quatenus arnor 
in auiicitia piugiedi debeat. Liv. 2. 55. ad fin. 
CoiiMilcs in cuiijin compelluntur, incerti, quate- 
nus Vyli:io fxerceret vicio/iam. 

11.) Tr<iii»liito. ^ t. Est idem atque in quan- 
Luut, qua ex put U:, vol quud attinet ad, in quanto. 
Cic. 2. Oral. ST. 355. Scijnt, quid, et quatenus, 
et quoitiodu dicluri sin I. et ibid. 58. 237. Qua- 
leruis suit lidicula itactanda uratori, perquam 
diiigenler ildimduin est. Id- 3. Off. 17. 68. AJi- 
tti leges, alitei phiiosuphi tollunt astutias; leges, 
quatenus maim it time possunt; philosophi, quate- 
nus ration*; et mleUiaenlia. Id. 1. Fam. 2. Qua- 
tonus de reli^iuric dicebal, cui rei jam obsisli nun 
poierat, Bibulo .isscnsum est; de tribus legalis Ire- 
quentes krunl in alia omnia. Id. 4. ibid. 4. init. 
Accipio excusatioaem luam, qua usus es, cur sse~ 
pius ad me iitteras uoo exemplo dedisses: sed 
accipic ex ea pane, quatenus aut negiigetitia, aul 
improbilale eurum, qui epistolas accipiant, iieri 
scribis, ne ad nos perterantui : illam partem ex- 
cusationis, qua le scribis oraiionis paupertate- 
iisJrrn verbis epistolas sa>pius miuere, oec nosco, 
nee probo. Quimil. 1. 10. 31. Sails est manife- 
stuin, qua rnihi et quatenus musree placeat. Cell. 
1. 3. Quatenus quaque fini riari venia aiaiciiiie 
debeat. Cf. Cic. Amic. 17. 61. Est enim quate- 
nus ainicilie dari venia possit, ^ 2. ftefertur 
ad locum. Liv. 28. 39. sub fin. Petenlibus Sa- 
guntinis, ut quatenus tuto posse.ot, Italia in spe- 
cial um irent, ('alum. 9 R. H. 8. 11. Pracidi- 
lur superior pars (arbcris), qu=e ab apibus va- 
cat, deinde interior, quatenus videiur inhabltari. 
Adde Cels. 5. 28. n. 12. ^ 3 - Ilern ad tempus. 
Cic. 14. Phil. 5. 14. Quibus auspiciis isios fa- 
sces acciperem? quatenus haberem? cui trade- 
nm'( *f k. Pro qoooiam, quandoquidem, giix 
die, posciachi. Horat. 3. Od. 24. 30. Oar us post- 
genuii: quatenus, beu oefas! Vittulem incolu- 
inera odimus, Sublalam ex oculis qu%rimus in- 
vidi. Id. 1. Sat. I. 63. jubeas miserum esse, li- 
benler Quatenus id facit. el ibid 3. 76. Denique, 
quatenus eiciJi penitus vitium ira, Cetera item 
nequeunt stullis berentia, cur oon etc.? Ovid. 5. 
Trist. 5. 21. Quaienus et non est in caro con- 
juge feii)>, Pais vita* trisli cetera nube vacet. 
Ptin. 3. £p. 1. sub fin. Quatenus nobis denega- 
tui diu vivere, relinquarnus aliquid, quo nos vi- 
xisse teste mur. Adde Juvenal. 12. 101.; Tac. 
3. Ann. 16.; Quintil. C. 2.; et Sueton. Claud. 
26. ^ 5. In itlo frontini Aquced. 7. Eidem 
m*.ndaturn a senalu est, ut curaret, quatenus 
alias aquas, quas posset, in Urbem perduce- 
rel. quatenus est ut. Alii leg. ut curaret, qua- 
tenus alias aquas posset, in Urbem perduceret. 
Pro ut poni videtur etiam ab Dip Dig. S. 2. 14. 
a med. Pro eo an tern, qui in fuga esse dicitur, 
cautio euorquenda est, quatenus et persequatur 
et omni modo eum resliiuat. et a Paul ibid. 10. 
2. 55. in fin. Ad solvendas totius temporis pen- 
siunes ei cunducto conveniri potest, quatenus lo- 
cator! in id, quod ejus interest, indemniias ser- 
vecur. Macrob. 2. Halurn. 5. Prfec^perat ei pa- 
1«ji, quatenus moderaretur profusos sutnptus. 
^ G. Pro quornodo. Lactant. 4. 27. Quanlo ter- 
luii sit d;rinonibus hoc signum, sciet qui viderit. 
quHtunus aitjurati per Christum, de corporibus 
fu giant. Adde eumd. Mori, persecut 26 6. 

QUATKK, adverb, num. quatuor vicibus, quat- 
tru volte, zzzpaxu;. — o) Quater absolute, f'irq. 
2. ,£it. 2 4 1, quater ipso in lirniue poit,c Substi- 
tit , atque uleio sonitum quater arma dedere. 
horat. 2. Sat. 3. 1. Sic raro scribis, ut toto uon 



- 1006 — 



quater anno Membranam poscas. Vnrro 3. R. R, 
10. 3. Quater in anno pariunt. Oot'rJ. 2. Art. 
am. 447. O quater, et quoties numero compren- 
dere non est, Felicem! Colum. 5. R. R. 2. 9. 
Viginti ducio quater, Guot octoginta. — b 
Tar el (vet aut) quater, tre e quattro volte. 
Horat. 1. Od. 31. 13. ter et quater Anno revi- 
seas aequor. firg. 1. G. 410. corvi presso ter 
guuure voces Aut quater ingeminant. et 2. ibid. 
300. Teique quaterque solum scindeodum. — ci 
Cum aliis nominibus numeialibus. fiorat.\. Ep 
20. 27. Me quater undenossciat explevisse decem- 
bres. Plant. Pseud.X.Z. 1 11. Quater quinis minis. 
Ooid. 7. Met. 203. Anni quater deni. Auct. B. 
Afr, 19. Petrejano autiiio adbibito, equilibus 
C10C, peditum ac levis armature quater tanto. 
f'itruv. 10. 14. Quater centies. Cic. 3. Vtrr, 39. 
100. Quater decies. Ptin. 36. Hist. nat. 13. 19. 
(1.1. Ante annos q ialet milie sexceotos. 

All A rERNARlL'S, a, uin, adject, di quattro, 
TSTpaStJcd;. Colum. II. R. R. >. 28. Sc robes 
quateinarii, boc est quoquoversus pedum qua- 
tuor, si est com mod um terreuum, quatuordecim 
ab uno fiuni: ternaiii autem decern et oclo. Ptin. 
26. Hist. nat. 6. 17. (64). Numerus quaterna- 
rius. Terpa;. De boc numero Jfacrob. 1. Somn. 
Scip. 2. fuse agit. Piiscian. 18. p. 1168, Putsch. 
Iambus quattrnarius. — Hioc 

Quaternarius, U, m. 2. absolute, scit. no ra- 
mus, videtur esse idem ac sestertius, quarta nem- 
pe pars denarii. V, Vtt. Scholiast toe. cit. in 
TU EOS IN US- 

QUATEKM, a?, a, adject, plur. In genii, qua- 
ternum usitatius est: quod dicendum de aliis si- 
mi libus dispertitivis, jiucent, triceni, etc. Colum. 
5- R. R. 5, 2. Quaternum pedum spniis. Ptin. 
9. Hist. nat. 3. 2. (4V Bal*n* quaternum ju- 
gerum, pristes ducenum cubitorum. — Quaterni- 
% 1. Est numerus dispertitivus, quattro. Horat. 
'. Sat. 4. 86. Siepe tribus leclis videas ccenare 
quaternu*. quallro per lelto. Cic. Fontej. 5. ». 
Quaternos denarius in singula* vini amphoras 
portorii nomine eiegisse. Ntpos All. 18. Facta 
roagislratusque eorum ooo ampiius quaterois qui- 
nisque versibu* descripsit. Adde Plin. 11. Hist. 
nat. 43. 99 (244). Cic. 5. Atl. 21. a med. Interim 
quum ego in edicto tralaticto centesimas me ob- 
servaturum haberem cum anatocismo auniversa 
rio, ilk ex syngrapba postulabat quaternas. it qua- 
rantolto per cento. Adde eumd. 6. ibid. 1.5. /-'. 
CENTESIMA. ^ 2. Sumitur etiam pro cardi- 
nal!. Manit. 3. 596. Hoc seiegenos tribuil, du- 
plicatque quaternos, Cces. 1, B. C. 83. Primam 
aciern quaterose cohurtes ex V. legione tenebant. 
Alii leg. ex V. legionibus. Auson. Epigr, 2. An- 
nis undecies centum conjunge quaternos. Id. 
Edyll. 11. 60. Bisqae quaUrnorurn secernilur 
omphalos idem. 

QUATERNlO, onis, m. 3. f 1. Est rsxpd^ 
quaternarius numerus, ut ternio ternarius. Ca~ 
pell. 7. p. 20J. Quatercioni duus adjiciendo fe- 
cit superdimidhiro. Adde p. 268. V. QUATRIO. 
Item Vulgat. Interpr. Act. Aposl. 12. 4. Misit 
in carcerem tradens quatuor quateruionibus mi- 
lilum cuslodiendum. a quattro quartine di sol- 
dati. ^ 2 Est etiam cbartarum fasciculus, in quo 
scribi solet; I tali nunc quaderno vocant. Rufin. 
2. Invect. in tlitronym. n. 8. Fratres in raeis cel- 
lulis manentes in monte Olivet t quamplurimos 
ei Ciceronis dialogos descripserunt, quorum et 
ego quaterniones, quum scr'.berent, frequenter in 
manibus tenui et relegi. Cassiod. Instit. dio. litt. 
2. Cui codici etiam puros qualerniunes adjunxi, 
ut, quod de praefato opere adnui repertum fue- 
rit, pradicl'S expositionibus aggregetur. 

QUATERNlTAS, atis, f. 3. numero quaderna- 
rio, numerus quatuor continens. Boelh. de duab. 
nat. el una pers. Christ, p. 955. Fides catholica 
continel, eumdetn Chri«iuin homioum esse per- 
fectum, eumdem Di'um, eumdemque, qui homo 
sit pi'i fectus atque Ueus. Unum esse Deum ac Dei 
Filium, nee qualernilatem Tnnitalis astrui, dum 
homo additur supra perfecturn Oeum, sed unam 
camdemque personam numerum TrinilaLis exple- 
re. Augustin. De don. Persever. 67. Neque enim 



QUATIO 



homine assumpto quaternltM facta est, sed Tri- 
nitas mansit. 

QUATlNUS. V. QUATENUS init. 
QUATIO, quaiis, quassum, quatere. a. 3. Part. 
Quatiens I. ; Ouasstts in fin. — Quatere est 
cum violentia et crebro movere, qualefacere, con- 
cutere, agitare, pulsare, csm, xpaSaevip, -tvdaota 
(It. sbattere, crollare, dimenare, tcuotere; Fr. 
secouer, agiter j Hisp. sacudir, golpear, ajt'for; 
Germ, schiitteln, erschuttem; Angt. to shake, 
move or toss about violently, agitate, beat). 

I.) Proprie. J-estus p. 261 13. Mull. Quatere 
suspensurn el vicinum rei alicujus motum signifi- 
cat, non, ut Verrius putat, ferire, (adde, ait Mvi- 
lerus: ut interdum concutere^, qui.m id ipsum 
^■erbum, concjtere, ei pr;epositiooe, qu* est con, 
et quatere sit compositurn: quassare autem est 
scpe quatere. — Petron. Satyr. 124. ingentem 
quatiens Mavortius haslain. ei ibid. Sanguimam 
treraula quatiebal lampada dextra. Ovid. 6. Fast. 
4J0. Quatere caput, id. 12. Met. 329. Quercum 
quatere buc illuc. Petron. Satyr. 89. ad fin. 
Quadrupes altas quatit ad excursum jubas. Ho- 
rat. 3. Od. 29. 52. Si celeres quatit penoas. firg. 
3. JEn. 226. Harpyl* magnis quatiunt clango- 
ribus alas. Tac. 2. Hist. 22. Super humerus scuta 
quatere. Firg. 4. 6. 64. Quatere cjmhala. Id. 
Cut. 218. verbera aiicui. h. e flagella qualefa- 
cere ad aliquem verberandum. Id. II. Jin. 656. 
securim. Sit. It. 1. 429. ensem. Id. 12. 336. ae- 
gida. Ovid. Heroid. 14. 40. Populeas quatit aura 
comas. Id. ibid. 18. 48. Ventus quatit aquai. 
Plin. 7. Ep. 27. Manibus catenas gerebat, qua- 
tiebatque. Ovid. 12. Me!. 521. qualitut teirse 
motibus Ide. Id. 15. ibid. 71. Quid quateret 
terras. Sil. It. 535. Hie subitus scisso deosa in- 
ter nubila caslo Erupit quatiens terrain fragor. 
— Virg. 3. JCn.'2-.K mi hi frigidui horror Mem- 
bra quatit. et 5. ibid. 199. turn creber anhelilus 
arlus Aridaque ora quatit. Sil. It. 14. 001. Aspe- 
ra pulmonem tussis quitil. Id. 2. 254. quatit 
hortantum praecordia terror, Nt etc. — Virg. 
If. JCn, 875. Quadrupedumqut putrem sonilu 
quatit ungula campum. et ibid. 512. equitum le- 
via improbus arma Praemisit : qualerent campos. 
fcatfessero la campagna. Sic Sil. It. 1. 290. cas- 
tra (admovet), et latos quatit agmine campos. 
Horat. 4. Od. 1. 28. pede candido la morem 
Solium ter quatient humum. et 1. ibid. 4. 6. 
Gratiae decentes Allerno terram quatiunt pede. 
Sil. It. 16. 322. qualitur certain ine circus Cer- 
tantum. — Ter. Eun. 2. 3. 66. Quatere aliquem 
foras. ft. e. quattendo ejicere. Virg. 3. G. 132. 
Cursu quatere equum. h. e. agitare, ad cursum 
impellendo fatigare. Sic Cic. in Aral. 2. Nat. 
D. 42. 109. Arctophjlai, vulgo qui dicitur es- 
se Bootes, Quod quasi teinone adjuncts m pr« 
se quatit Arcton. Sil. It. 12. 254. Immitem qua- 
tiebal equum, spumanti'd Scfvo Frena cruenlantem 
morsu. Horat. 2. Ep. 2. 84. Quatere risu popu- 
lum. fare scomporre dalle risa. — Virg. 2. Jin. 
610. Neplunus inuros, magnoque emoia tiidenli 
Fundamenta quatit. Liv. 21. 10. a med. Urbis 
mcenia ariete quatere. Id. 38. 7. inuros arieti- 
bus. Horat. 4. Od. 6. 6. qua in vis {Achilles) Dar- 
danas turres quateret tremenda Cuspide pugnax. 
Sil. It. 2. 300. Eiternas arcos qualit. et 13. 36. 
mile* quateret quum Teucria bello Pergama. 
Lucret. 6. 96. toniCru quatiuntur c.rrula c*li. 

II) Translate, ^f i. Generatim est commo- 
vere, lurbare, percellera. Cic. 3. Tusc. 6. 12. Est 
in animis tenesum quiddam atque rnolle, quod 
agritudine, quasi tempestale, qualiatur. Horat. 
1. Od. 16. 5. adytis quatit Mentem sacerdotum 
incola P)thius. Vol. Fiacc. I. 743. quatiuntque 
truces oracula Colchos. Id. 2. 122. de Fama. et 
motis quatit oppida Unguis. Id. 5. 273.; et Sil. It. 
7. 7. TerrHic'S quatit altonilas rumoribus arces. 
,?eneca Here. CEt. 1993. Quatict populos lenoie 
gravi. Stat. 2. A chill. ;>5. fama Cruets belli, quod 
nunc Europamque Asiamque quatit. Horat. 'i. 
Od. 3. 4. Quatere aliquem mente solida. h. e. de 
6tatu mentis dejicere. Id. t. Ep. 10. 30. Quern 
res plus nimio delectavere secund;e, Mulal.e qua- 
tient. n, e. de statu jacieot. Plin. Pantg. l J4. Quum 



QUATRIDUANUS 



aU'mima quaque quaterentur, hie, qui omnibus 
excelsior erat, incoocussus stetit. ^ 2. Specia- 
tim eit afbeere, comraovere. Gell. 9. 13. Animus 
quatilur et afficitur uon minoribus motibus pul- 
sibusque, quam si ipse coram spectarel. Seneca 
Tkyest. 260. IV.cor: tumultus pectora attonitus 
quatit, Peoitusque volvit. Tac. 1. Hist. 52. extr. 
Quatiebatur his segne ingenium, ut concupisceret 
magis, quam sperarrt. ^ 3. Item speeialim est 
vexare, infestare. Virg. 9. En. 60S. quaure op- 
pida bello. Tac. 4. Hist 28. Mosara transire ju- 
bet, ut Menapios et Morinos et extrema Gailia- 
rura quateret. — Hinc 

^uassus, a, urn, particip. prater, est quassa- 
tus, coacussus, labefactatus, fractus, oecrdg, sbat- 
Into, crallato, agitato, smosso, maltrattato , 
rotto. 

I.) Proprie. Ooid. Her aid. 11. 77. Sic mea vi- 
brari pallentia membra videres: Quassus ab iin- 
pusito corpure lectus erat. Horat. 4. Od. 8. 31. 
Clarum Tyndarida sidus ab infimis Quassas eri- 
piuQt aquoribus rates. Liv. 25. 3. Quassa naves. 
Plin. 18. Hist. nat. 26. 6*. (236). Uolia quassa 
sarcire. Pelron. fragm. Tragur. 69. Burma nn. 
Aruadinibus quassis choraulas imitatus est. h. e. 
Jissis, rimosis, fesse. Sic Ooid. 3. Met. 508. et 
5 Fast. 508. Quass.is faces, h. e. ligna fvssa et 
scissa in usum facum. Martial. 9. 58. Neo pigri 
rota quassa muiionis. Seneca Th'/est. 568. situ 
quassas stabilire turres. Liu. 26. 51. Refectis, qua 
quassi eraat, muris. Plant. Cure. a. 3. v. 26. 
Oculus aula quassa cum cinere etlossus. Placidi 
Gloss, ed. A. Maid in Class. Auct. T. 3. p. 458. 
Vasa, qua quassa tt rimosa oon tenent qua inje- 
ceris. 

II.) Translate. Ovid. Reined, am. 146. raul- 
to tempera quassa mero. V. Quassatvs in v. 
QUASSO sub II. a. Quint.il. 12. 10. 29. <fe f»«. F. 
Qua etiam quum vocalem proxima accipit, quassa 
quodatr. raodo, utique quo lies aliquain consonao- 
tiurn frangit, multo fit horridior. ft. e. fracta. V, 
FRANGO. Curt. 7. 7. 20. Hac quassa adhuc voce 
subdeficiens, vix proximis exaudieatibus, dixerst. 
fiacca. Sit. It. 15.7. Anxia turba patrum quasso 
medicamiaa mcosti Imperio circumspectanl. Se- 
neca ffippoi.9y6.Sors aggravat quassara domura. 
Id. Here. Fur. 1308. Anixna fessa senio, nee mi- 
nus quassa raalis. afflitla. et Thy est. 239. Impe- 
rii quassa est fides. 

QUATRIDUANUS vel quadriduanus, a, um, 
adject, di quattro di, TeTpcHjtxepo^, quatridui (em- 
pus habeas. Hieronym. Ep. 108. n. 24. Lazarus 
quatriduaaus mortuus cum ipso • lesu) scribitur 
"misse coavivium, ne resurrectio eorum phantas- 
ma puiaretnr. 

QL'ATRfoUUM et quadriduum, ui, n. 2. Quod 
ad icriptiuiiein atlinet, optimi veterum scripto- 
rum Codies. 1 * quadriduum exhibent; quatriduum 
sero usuvenit. Qualtriduum duplici tt legitur in 
\eU lap. apud Manut. in Orihogr. in voce Bm- 
tica, 4 n. quam tamen Gruter. 101. 3. referens, 
simplici t scrlbit. V. QUATUOR. — Quatriduum 
est quatuor dierum spatium, spazio di quattro 
yiorni, TSTpccij(«pov. Plant. Pert. 1.1. 37. Mihl 
des numrnos trecento?, quos continuo libi repo- 
aam in hoc triduo aut quatriduo. Cato R. R. 
65, Triduum aut quatriduum post oleum facito. 
Id. ibid. 113. Ne plus quatriduum in sole si- 
veris. Post quatriduum In cuileum componilo. 
Cic. Rose. Am. 7. 20. Quatriduo, quo hac gesta 
sunt, ree ad (ibrysogonum defertur. Id. 1. ad 
Brut. 3. Triduo, aut quatriduo ante banc rem 
pulcberrimam. Liv, 3. 3. a med. Sic linem ju- 
etilio, quod quatriduum fuit, reditus consulis fe- 
cit. Zzntutus ad senat. apud Cic. 12. Fam. 15. 
e.xtr. Gassium quatridui iter Laodicea abfuisse. 
quattro giornate. Sic Plin. 6. Hist. nat. 22. 24. 
(86). Proximum esse India promontorium qua- 
tridui navigalione. Curt. 4. 7, 15. Quatriduum per 
vaatas solitudines absuioptum est. 

QUiTRieULS. ?. QUADR1BRIS inlt. 

quAtrlngEnArIus. v. QUADRINGENA- 

RIUS. 
QUiTRtNl. r. QUADKINI. 
QUATRtO, onis, m. 3. Tarpac, idem ac qua- 



— 1007 — 

lernio, et dicitur de jactu tesserarura, qui quatuor 
punctis coasiat. hid. 18. Orig. 65. Jactus quis- 
que apud lusores veteres a uumero vocabatur, ut 
unto, binio, trio, quatrio, quinto, senio. Postea 
appellalio singulorum mutata est, et uaionemca- 
nem, trionem supputn, quatriooem planum vo- 
cabant. 

QUATRlREMIS. V. QUADRIREMIS. 
QUATRISEXTIUM, ii, n. 2. quadruplex sexta- 
rium. Vox a Lexi.co expungenda; legitur enirn 
solummodo in Not. Tir. p. 147. Sextarium, bi- 
sextium, trisextium, quatrisextiura. 

QUATUOR el qualtuor, quattro, Taccrapeg et 
■cs'soapa, nomen nuaieri cardinale, unum ad tria 
addeas. Cic. Tim. 5. Ab iis rebus rmmero qua- 
tuor mundi est corpus effoctum. Id. Amid. 15. 
Ex omnibus saculis vix tria aut quatuor nomi- 
nantur paria amicorum. Id. 2. de republ. 22. 
Quibus ex centum quatuor centuriis dot eoim re- 
iiqua sunt) octo sola si accesserunt, confecta est 
vis populi universa. firg. 1. G. 258. Tempori- 
buaque parem diversis quatuor annum. Alii leg. 
quattuor. Atque ita scribi volunt. quoticscumque 
prima apud eumd. pluries producitur, qua oete- 
roquin bre\is esse videtur, ut in qualer: Unde 
Ennius apud Cic. 1. Oivinat. 48. 108. Cedunt 
ter quatuor de calo corpora sancta. Id. apud 
Charis. 1. p. 114. Putsch. Jamque fere quatuor 
partum. Auson. quoque in VII. Sap. de Cleob. 
5, G radibus propioquis in qualuordecim sedes. Ce- 
teti poeta ornnes semper producunt. Vult autem 
Manut. in Orihogr. uon solum iu versu, quum 
prima producitur, sed etiam in prosa oralione 
ubique ft gemtnari, quod ita habeatur in. Virgi- 
lio Carpensi, in Pandectis, in lapldibus permultis 
et apud poetas. Addit Gesner. etiam MS. Paila- 
dii, Polenus Frontini, in quibus semper quat- 
tuor scriptum est, ut et in Cod. Palimps. Gar- 
gilii p. 37. tab. 6. tin. 13. Contra simplex { pra- 
ferunt Bausq., Cellar, in Orthogr. et alii: ajuot- 
que primam esse longam, quamvis sit a quater, 
ut sedes a s^iieo, mobitis a moueo, lucerna a 
luceo, quasillus a qualus, et alia originis quanli- 
tatem mutaut. In nllatis autem Ausonii locis re- 
currunt ad synaresim, et quatuor faciunt disyl- 
labum: itaque legunt < v ut cl. Vahlen.) prlorem 
vers. Ennii: Cedunt dc calo ter quatuor corpora 
sancta. Ego neutram scribendi ratlonem damna- 
verim: primam syllabain vix corripuerim. — Sunt 
etiara qui quatlor disyllabum scribant: V. Vah- 
len., Ennian. poes. re.liq. p. 15. 

QUAr06RANGULATILIS, e, adject, qui qua- 
tuor angulos habet, quadrangulus. Far. auct. de 
limit, p. 303. Goes. Terminus si rotundus fueril 
et brevis, et de una parte in latus punctum ba- 
buerit, in frontem quatuorangulatilem descendet. 
QUATUORDRcIES et quattuordecies, adverb. 
T6oaapeaxa(5Exxxt€> idem ac quater decies. Plin. 
3. Hist. nat. 7. 13. (84). A Gadibus quatuorde- 
citfs centena. 

QUATUORDKCIM et quattuordecim, qualtor- 
dici, rsoaapeoxaiSaxa, nomen numerale cardinale 
indeclin. Plin. 2. Hist. nat. 14.11. (58). Qua- 
tuordecim partes. Flor.'l. 18. Per qualuordecim 
annos. Colum. 12. R. R. 23. 2. Quod tamen nun 
amplius diebus qualuordecim a conditura palien- 
dum est. — Sedere in qualuordecim in tbeatro, 
est inter viros equeslris ordinis sedere, quibus 
quatuordecim gradusassignati fuerant post orche- 
stram, ex qua magistratus senatoresque specta- 
bant. Sueton. Cces. 39. Donatus quingentis sester- 
tiis et anulo aureo, sessum io quatuordecim e 
scsria per orchestram transiit. Adde Asin. Poll. 
ad Cic. 10. Fam. 32. Seneca Ep. 44. Eques Ro- 
manus es, et ad bunc ordinein tua te perdutlt 
industria: et mehercule multis quatuordecim sunt 
clausi. V. et Ausonii loc. cit. ia QUATUOR. Ad- 
ditis ordinibus dixit Cic 2. Phil. 18. 44. I Mud 
tamen (est) audaciae tua, quod sedisti in quatuor- 
decim ordinibus, quum esset lege Roscla deoocto- 
ribus certus locus constitutus, quamvis quis for- 
tuna vitio, non suo decoxisset. Cf. Juvenal. 3. 
154.- 159. 

QUATUORPRlMI et qualtuorprimi, orum, m. 
plur. 2. quatuor viri priacipes «x decurioaibus. 



QUAXARE 

V. DKCEMTTRI et DECUU10. Inscript. apud 
rise. Op. var. T. 1. p. 80. k. afg. HO»of\8>t 

BDtOBRVNT LVdOS PER iTTl (quatriduum) TBCKRVNT 

mi. pRistt. Adde aliam apud Gruter. 506., in qua 
ter ////. primx" leg. 

QUATCJORSIGNANI- V. SEX SIGNAM. 

QUATUORVlRALIS et quattuorviralis, e, ad- 
ject, ad quatiiorviros pertinens, ut ^uatuorwx- 
ra'ii absolute dicitur, qui aiiquando quatuorvi- 
ratu functus est. Inscript. apud Gruter. 426. 3. 

C. IVLtANIVS 1VLIVS DKC. MVW. iTTl. VIR4LIS S1BI elC. 

QUATUOR VlR A TUS et qualtuorvtratus, us. ra. 
4. TSTpatiapyria, magistratus, seu dignitas qua- 
tuorvirorurii. Asin. Poll, ad Cic. 10. Fam. 32. 
Quatuorviratum (Gadibus) sibi prorogavit. In- 
script. apud Marin. Frat. Arv- p. 402. T. Bt-V- 

FRtO T. F. STBLL. MBLIORI (JVOD ANNO JUL VIBO- 
tltS SV! ANNONAM SVFPICIENTBM CtVITATl PECVMA 
SVA PRABSTITRR1T etc. 

QUA TUORVlRI et quattuocviri, orum, m- plur. 
2. — o) Eraat magistratus quatuor virorum 
Roma institutus post wdiles curules, cui via ruin 
intra Urbem curandarum provincia data esi, ut 
Pompon. Big. I. 2. 2. circa med. docet. Inscript. 
apud Gruter. 40:5. 1. cs. domitio sk\. f. vbl. 
afro 1111. vir. viarvm cvrand. etc. Alia apud 
Reines. cl. 2. n. 26. p plotivs romanvs nn. v. 
v. cvr. — b) In municipiis qualuorviri fuerunt 
summus magistratus, qui ex decurionibus elige- 
bantur; item qualuorviri juri dicundo; item 
qualuorviri cediles sen cpdilicia potestate; item 
qualuorviri ab csrario, seu ad lerarium, qui 
omnes annul crant; fuerunt denique quatuon'iri 
quinquennales, qui quinto quoque anno crea- 
bantur, et quorum muaus idem erat ac Roma 
ceasorum. Cic. Cluent. 8. 25. Oppianicus l.ari- 
num cum armatis advolavil: quatuorviros, quos 
municipes fecerant, sustulit: se a Sulla, et alios 
praterea Ires, factos esse dixit. Exstat ejusd. epi- 
stola 13. Fam. 25. ad quatuorviros et decurio- 
nes Fregellanus missa. Cic. 5. Alt. 1. Erat ru- 
mor de Traospadanis, eos jussos 1111. viros creare. 
Inscript. Palavina apud Gruter. 72. 9. p. opsidivs 

P. F. RVFVS IIII. VIR TR. MIL. LBG. Illl. StYTHlC. 

prabf. fabr. Alia item Palavina apud eumd. 366. 

4. C. ASCOMO C. F. FAB. SARDO till. VIR. I. D. 

praek. fabr. etc. Alia Spoletina apud eumd. 167. 

12. P. MARCIVS T. F. KISTBR C. MARNIV8 C. F- RV- 
FVS tTTt. VIR, FX S. C. FtCfBND. COKRARVNT BIDBMIJ. 

probarvst. Alia indidem apud Fabrelt. p. 675. 

T». 21. P. MARCIVS T. F. UlSTBR ti. MaBNIVS 0. F. 
RVFVS I III. VIR. r. D. S. C. FAC CVR. PllOBAVKR V NTO. 

Mine liquet, 7777. vir. unuin idem-jue esse ac 
7777 V ir. I. D. Alia apud Marin. Fral. At v. 

p. 576. C. VOLVSIO VICTOR I yVAESTORI OCRICVI.A- 
NORVM Illl. VIRI ABDll.BS Illl. VIRI JVRB O'C. Illl. 

v.ai ovim). civbs statvam posvKRVNT etc. Alia 
Palavina apud Fabretl. p. 4S5. n. 160. w. IV- 

MVS SABINVS I fTI. VIR AEDlLICiAB POTBSTAT. R LE- 
GE ivlia mvkicipali etc. Alia apud Don. cl. 4, 

n. 22. L. LVSIO MODESTO OV\TTVORV(RO ABD1L. PO- 

testat. etc. In hac eadem apud Fabre.tt. p. 700. 
n. 219, pro quattuorviro mendose legitur quai - 
toviro. Alia Nemausensis apud_ Gruter. 470. 6. 

0. SOLONIO O. F. VOL. SEVBRINO lll'I. VIR. AB AKRAR. 

pOntipic. etc. pontifici hie legitur apud Gras- 
serum, qui lapidem vidit. Alia indidem apud 
eumd Gruter. 413. 8. c. fvlvio c. p. vol. lvpo 

SBRVILIANO llTI. VIR- AU AERAR1VM TOSTIFICI etC. 

Alia G a bin a apud Vise. Mus. PioClem. T, 6. 

p. a 10. ed- Medial, rrferbntibvs r,. vipstano l. 

F. UL. PVBLICOLA MESS ALL A L. SETRIO L. F. PAL. 

prisco int. vir. o. 9. etc. — Quatuor virorum 
sapu duo tanturn in vet. monumentis nottiinan- 
tur, quia foriasso duo t.mium fuerant, qui one- 
rosum magistratum iniie vuluissent. Vise. Mon. 
Gab. p. 93. — De quatuoi viris in municipiis V. 
Tkeod. Mommsen. ia Bullelt. Archeol. a. 1847. 
p. 95. 

QUATUS pro cyafftus legitur in quibusdam 
MSS. apud Pattad. 1. R. R. 27. et 1 1 . ibid. 14. etc. 

QUAXARE, idem quod coaxure, a quo con- 
tractual est. Festus p. 258. 27. Mull. Quaxare 
ran* dicuntur, quum vocem mitlunt. V. qua 
dicta suat de litlera Q. 



QUE 



QUE 



QUE, copula. Apud Poelas interdum longa eit 
in arsi. Firg. 3. jEn. 90. Vh ea fatus cram: tre- 
raere omnia visa repenle, LimioaquS lanrusque 
del. Ooid. I. Met. ! 92. Sunt mihi semidei, sunt 
rustics numiaa Nympbae, FaunUiue" Satyrique et 
monlicolae Sitvani. Id. 3. ibid, 529. Turba ruuat: 
mistaeque viris matresque nurusque Vulgusque" 
proceresque ignota ad sacra feruntur. Adde eumd- 
4, ibid. 10. et 7. ibid. 265. — Que copula v*iet 
et, ac, atque; et dictioni semper postpooitur, ut 
ts Graece (It. e, ed; Fr. et; Hisp. y, 6, &', Germ. 
unci; Angl. and]. *| 1. Geoeratim paniculate 
voeem vel rem sequenlem cum antecedents con- 
jungit, — a) Que una, tine aliis p^riic. Cic. 
Amic. 23. 8f, Multi divitias despiciunt, quos 
parvo contentos tenuis victus cultusque deleetat. 
Id. 15- Att. 13. ad fin. Nos hie fiXoaopovusv, 
et to! mpi too xoS'Tjxovroc magnitice explicamus 
Kpoa^wvoufiSvque Ciceroni. Hot at. carm. soec. 33. 
Condilo mills ptacidusque telo Suppiices audi pue- 
ros Apollo. Id. I. Ep. 13, 1. Ul proficiscenlem 
docul te s«pe diuque, Auguslo reddes sigaala vo- 
Jumina, Vinoi, SI etc. — Sic que usurpalur, quurn 
res inter se diversas roente seu cogitatione con- 
Jungimus. Cees. 2. B. G. 17. Evploratores cen- 
turiooesque praeroittit. et ibid. 4. Qui raaxime 
feri inter ipsos babeantur loogissimeque absint. 
ffarat. carm. soec. 53. raari terraque. Id. 2. Ep. 
1. 230. belli domique. Id. Epod. b. 87. fas ne- 
fasque. Liv. 2. 1. pace belloque. Id. ibid. 5. deo- 
Tum bominumque. — Eliam post monosyllaba. 
Cels. 7. 27. Eique eo fieri, ut Deque relineatur 
etc. Nepos Datam. 7. Ab boc Spinas desciit, 
adque regem traosiit. Alii leg.&i regemque. Firg. 
7. Eel. 13. pque sacra resonant examlna quercu. 
et 4. G. 317. Eque Chao etc Ita legit etiam 
Serviut: alii aque, ut apud Ooid.% Amor. 14. 
30. Aque sua caesura matre queruntur Ilyn. Id. 
Heroid. 6. 156, A tolidem natis orba sit, aque 
viro. Utroque loc. alii leg. aique. Sail. Cat. 48. 
Conelamant indicem fslsum esse, deque ea re 
postulant utl referalur. Id. ibid. 6. Trojani, qui 
jEnea duce profugi sedibus incerlis vagabantur, 
Cumque his Aborigines, genus bominum agreste. 
Id. Jug. 58 Lacruraans per amicliiara perque 
rempublicam obsecrat, ne etc. Sic ibid. 71. La- 
crumaos obteslatur per amicitiam perque sua an- 
tea fldetiler acta, ne etc. — Post dnas voces. Lu- 
ciliui apud Won. p- 21. 25. if ere. Ne auriculara 
obsidat caries, ne vermiculiqoe. iVepos Cat. 1. 
Romam demigravit, in foroque esse ccepil. Cic. 

1. Off. 26. 92. Quod earum adminisiratio la- 
tiasime pateat* ad piurimosque pertineat. (Adde 
ibid. 39. 140.) Id. 1. Fin. 1. 2. In reque eo ine- 
liore, quo major sit, mediocritatem desiderent. 
Id. 2. Fam. 16. A meque ipse dehcerem. Cos*. 

2. B. G. 11. Tantam eorum multitudinem noslri 
interfecerunt, quantum fuit diei spatium, sub oc- 
casumque solis desliterunt. — Poetas etiam post 
plures. Tibull. 1, 3. 55. Hie jacet immiti con- 
sumptus morte Tibullus, Messalam terra dum se- 
quiturque mari. (Plura ex eo eongessit Broukus, 
ad 3. 6. 48.) Propert. 2. 16. 11. In te ego et a 
ratas rumpam, roea vita, catenas, Ferralam Da- 
naes transilinmque domum. Ooid. 2, Fast. 315. 
Antra subit tophis laqueataque pumice vivo. Alii 
leg. laqueata et. — b) Que bis, ter vel quater 
usurpatur. Cic. 2. Nat. D. 50 147. Singulasque 
res definimus, ctrcumscripteqtie compl ctimur. 
Ovid. 5. Met. 393. Dumque puellari studio cala- 
thosque stnumquc Implei. Id. 3. Fa$t. 21. visarn- 
que cupit potilurque cupitam. Id. 10. Met. 386. 
*eque ferit, scinditque sinus ereptaque cselo Vin- 
cula dilaoiat, Ter. Adelph. 3. 2. 3. Quod mibique 
heraeque fili«que -berili est. Norat.Z, Od. 4. 46. 
regnaque tristia divosqoe mortatesque turba» Im- 
perio regit unus squo. Firg. 3. G. 343. omnia 
secum Armenlarius Afer agit tectumque tarem- 



— 1008 — 

que Annaque Amyciaeumque canera Cressaro- 
que pbaretraio. Sic Sil. It. -2. 442. omnia Pee- 
num Armentt rigitem patrio de more sequun- 
tur G*saque latralorque Cydon, tectumque, fo- 
cique In silicis venis. — c) Que-et apud Plaut. 
Capt. "2. 2. 63. Est profecto Deus, qui qu* nos 
gerlinus auditque et videt. Cic. 2. Phil. -29. 72. 
Ego anna contra deos patrios arasque et focos 
lull. Sal/, Jug. 27. Adherbali suaderit, uti seque 
et oppidum Jugurtbfe tradat. et ibid. 8'J. Id Ibique 
el in omni Africa, que procul a mari incultius 
agebat, eo facilius tolerabalur, quia etc. //oral. 
4. Od. 9. 34. est animus tibi Rerumque prudens 
et secuodis Temporibus dubiisque rectus. Owid. 
4. Met. 737, resoiuta catenis locedit Virgo pre- 
tiumqu* et causa laboris. Curt. 3.7. 11. Donis- 
que et omoi bonore cultus. Justin. 1 1, 5. 9. Ob- 
liti omoes conjugum liberorumque et longinqu* 
domo mil'uiae. — d) Et-que, que-ac, que-et 
-et, que-ac-et, que-et -ac, que- atque, atque 
-que occurrunt, sed raro, Cic. Quinct. 9. 33. 
Nisi tu, quod esiet tuum jus et otficiuin partes- 
que, docuisses. Srulus apud Cic. 11. Fam. 13 Pa- 
ralissimi et ab eiercltu reliquisque rebus. Liv. 4. 

2. Id el singulis universisque bonori fuisse. — Tac. 

3. Hist. 63. Si, positis armis, seqoe ac iiberos 
suos Veipasiano permisisset. — /(/. li. Ann. 37. 
Ad ea Csesar veniam ipsique et conjugi et fratri- 
bus tribuit. — Id. 4. ibid. 3. Ilia -seque ac ma- 
jores et posteros municipali adullero faedabat. — 
Liv. 35. 41. Item de provinciis prstorum decre- 
lum est: prima ut sors du«, urbanaque et inter 
cives ac peregrinos jurisdictio esset. — - Tac. 4. 
Ann. 3*. Uterque opibusque atque honoribus per- 
vlguere. — Curt. 3. 12. 27. ft i bus aris in ripa 
P^nari amnis Jori atque Herculi Minervaeque sa- 
cratis. *|* 2. Speciatim du* que frequenter &~ 
qualia conjungunt, et signiucant egualmente eke, 
cosi-comej tanto-quanto. Sail. Cat. 9. Duabus 
his artibus, audacia in bello, ubi pax et'enerat 
squitate seque remque publicam curabant. Id. 
Jug: 10. Reiiens Numantiam meque regnumque 
raeum gloria boooravisti. et ibid. 5. Imperii vi- 
tasque ejus finis idem fuit. Adde eumd. Cat. 36. 
et Jug. 21. , 79. et 85. Sic Horat. Art. P. 73. 
Res gestae regumque ducuraque. et ibid. 11- 9ci- 
mus, et banc veaiam petimusque damusque vicis- 
sim. Tac. 2. Ann. 3. Ejus fiiius Artaiias- Arsa- 
cidarum vi seque regnumque tutatus est. ()uinttf. 
'2. t3. 11. Figuras quaeque in sensibus, qtiaeque 
in verbis sunt, et 12. 11.8. Conscius sum mihi, 
quaeque antea scierim, quaeque potoerim inquire- 
rs — Hue referri potest et iliud Justin., in quo 
pariter et que junguntur, 8. t. 3. Victos pariter 
victoresque subire servitutem coegit. 1 3, Item 
speciatim que ponitur pro vel, aut an. Firg, 4. 
Mn. 143. Qualis ubi hibernam Ljciara, Xanthi- 
que flueota Deserit, ac Delum maternara inv'uit 
Apollo. Ita Servius, qui et illud addit 2. /Bn, 36. 
Aut pelago Danaftm iusidias, suspeclaque dona 
Praecipilare jubenl, subjectisque urere llammls. 
Alii leg. subjectisve. et6. ibid. 618. Saxum ingens 
volvunt alii, radiisque rotarum Disiricli pendent. 
Moral. 2. Sal. 7. 58. Quid refer t, uri virgis ferro- 
que necari Auctoratus eas, an etc.? Ovid. 13. Met. 
918. Sum deus, Inquit, aquas: nee majus in aequo- 
ra Proteus Jus habet, aut Triton, Athamantiades- 
que PalflBmon. Rursus Firg.l. /En. 163. Eiercea- 
tur equis, dotnitantque in pulvere currus; Aut a- 
cres leadunt areas, nut lenta lacertis Spicula con- 
torqueot, eursuque ictuque lacessunt. - Hinc eliam 
que pro iterate pronomine uJt'ut, ut apud eumd. 
1. ibid. 701. Dant famuli manibus lympbas, Ce- 
rereraque canistris Eipedlunt, tonsisque ferunt 
manielia villis. h. e. alii Cererem eipediunl, alii 
maotelia ferunt. et iO. ibid. 130. Hi jaculit, ilii 
cenant defendere saiis, Molirique ignem, ner- 
voque apiare lagittas- h. e. alii moliri ignem, 
alii nervo aptare sagittas ceriant. «J 4.^ Que 
interdum est eiplicativa. Cces. 6, B, G. 15. Eo- 
rum (equitum Gallorum) ul qulsque est genere 
copiisque amplissimus, ita plurimos circum se 
embactos cllentesque babet. h. e. ambactoi, id 
est clientes. Ct'c. 2. Orot. 67. 270. Socratem opi- 
nor in hac ironia dissimulantiaque looge lepore 



QUEMADiUODUM 



et bumanitate omnibus prasstitisse. h. e. in hac 
ironia, quam nostro vocabulo dissimulantiam vo- 
camus. Id. 5. Fin. 23. 66. Qualis est igitur o- 
mnis base, quam dico, conspiratio consensusque 
virtutum, tale est illud ipsum bonustum. 4J 5. 
Item, praecipue post negativain sententiam, que 
est adversativa et valet sed, autem. Sail, in oral. 
M. Ltpidi exlr. Tsmm oon fuit consilium pri- 
vates opes facere, poLorque visa est periculosa 
liberlas quieto servitio. h. e. sed potior visa est 
etc. Cic. 2. Fin. b. 10. et 17. Tu auiem inter 
base taotam multitudinem bominum intrrjectam 
non vides nee laetaaiium, nee doleotium? Non 
prorsus, inquit: omnesque, qui sine dolors sinl, 
in voluplale, et ea quidern summa,esse dico. h. 
e. sed omnes. Brutus apud Cic, 11. Fam. 13. 
ad fin. \ibil remittcre debetis, dareque operani, 
ut quam paratissimi-confligainus. Cic. 1. /?>j. 
Agr. 8.24. Nullam alteram Romam, neqne aliam 
sedem imperii, nobis consulibus, fuluram, su«n- 
mamque tranquillitatem pacis atque otii. — Hue 
perlioere videtur et illud Cic. i. Off. 7. 22. Non 
nobis solum nnti sumus: ortusque nostri partem 
patria vindicat, partem parentes, partem amici. 
Quibusdam, ut ait Forcellinus ad h. I., vide- 
tur etiam poni {que) pro quia, nam, quoniam. 
^ 6. Item aliquando que indicat id, quod ad- 
ditur , ex pnecedentibus consectarium esse , e 
percio, e per consegitenza. Sail, fragm. apud 
Augustin. 3. Civ. D. J7. Remoto metu Pu- 
nico-plurimne turb,p, seditiones et ad postre- 
mum bella civilia otta sunt, dum pauci polen- 
les-sub honeslo patrum aut plebis nomine do- 
minationes adectabaut, bonique et raali cives ap- 
pellaii non ob merita in rempublicam, sed etc. 
e percio si dissero cittadini buoni e matoagi 
etc. Id. Cat. 3. exlr. Ac me, quuni ab reliquis 
malis moribus dissentirem, nibilorriious honoris 
cupido eademque qua? ceteros fama atque invidia 
vexabat. h. e. et propterea eadem quce ceteros 
etc. Id. ibid, 48. Tarquinii indirium falsum vi- 
deri, eumque in vinculis retinendum. et Jug. 9. 
Rex Juguitbam beneQciis vincere aggressus est, 
statimque eum ndoptavit. Adde Fellej. 1. 17. 
6. et 2. 62. 1. 1 7. Item pro etiam, quoque: 
quod apparet ex his, quae subjicio: in quibus ta- 
men omnibus dubia est lectio. Plin. 4. Ep. 19. 
sub fin. Nam quurn malrem raeam parentis vice 
dilexeris, meque a pueritia statim formare sole- 
bas. Tac. 6. Ann. 19. Ac ne dubium baberetur, 
pwunia? magnitudinem malo verlisse, aurarias- 
que ejus, quamquam publicarentur, sibimet Ti- 
berius seposuit. Fellej: 1. 8. 2. Is eos ludos, 
mercatumque instituit ante annos cmiv. Aurel. 
Fict. Caesar. 3. exlr. Mortalium conatus vacuos 
a Fortuna, cassosque esse. Recentiores addunt 
etiam Tac. 2. Ann. 37. et 1 4. ibid. 28. Sic ho- 
dieque, hodie quoque, F. suo loco. 

In compositione que conjunctions vim 
amiltit, enciiticae naturam servat, ut in uterque, 
plerique, quisque, undique, itaque, videre est. 

QUEI? qui? hoc est, quomodo? Plaut. Mil. 
glor. 2. 5. 12. Quel dixti tu, te ridisse in pro- 
ilmo hie, sceleste, me osculaotem? Alii rectius 
leg. quera dixti. Fleckeisen. aliter omalno legit. 
— Est etiam dalivus singularis pro cui, a quis. 
Vet. Tab. (En. apud Marat. 582. tin. 17. Ne 
quei eorum, quorum nomina, etc. et mox. Eo- 
rum quel frnmeotum dederit. — Ab boc est 
<7ueis, dativ. plur. F. QUES. 
QCEI9. F. QUES. 

QUfiMADMOUUM et divis-.m quern ^ad mo- 
dum, adverb, quo modo, qua ratione, w t,It. in 
qual modo, come; Fr. de quelle maniere, com- 
ment; Hisp. como, de que manera; Germ, auf 
welche Art, tvie; Angl. in what manner, after 
weth manner, in what way, how). % 1. 
Generalim pro quo modo, qua ratione, usur- 
patur — a) Interrogative, n»c; Cic. Dom. 
27. 71. Sed isli, qui Clodii leges timuerunt, 
quemadmodum ceteras observaront? Id. Rose. 
Com. *8. 55. Si non reliquit quemadmodum 
ab eo postea eiegisti? Plaut . Pers . 1. 1. 
36. Facere amicum tibi me potis es sempiter- 
num. iA, quemadmodum? Adde Plin. 3. Ep. 



QUEO 

3. ei *. Ep. 18. el 7. Ep. 2. — b) Relativ. 
Cces. 1. S. G. 36. Si ipse populo R. Don prse- 
scribcrel, quem ad mod um suo jure uteretur, non 
cportere se a populo R. in sao jure irnpediri. 
et 3. ibid. 16. Neque, quemadmodum oppida 
defenderenl, habebant. Cic. 3. Cat. 1. 3. Sem- 
per vigilavi et providi, quemadmodum salvi es- 
se possemus. Id. 1*. Fam. 2. P. Valerius scri- 
psit, quemadmodum a Vestae ad labulain Vale- 
riain ducta esses. Plant. Bacch. 3. 3. 69. Ego 
omnein rem scio, quemadmodum est. % 2. Spe- 
ciatim est sicut, siccome, cost come, xo&ctTtjp, 
olov, ucrrrep . — a) Ei respoodet sic, ita, eodem 
modo, item, adceque. Cic. Air.ic. 4. 16. Pcvera- 
lum raibi feceris, si, quemadmodum soles de ce- 
teris rebus, Quuin en te qureruotur; sic de ami- 
cilia dispuiaris, quid sentias. Id. ■>. ad Q. jr. 
15. dreamed. Tu, quemadmodum me ceases opor- 
lere esse in repubiica, ita el esse et fore auri- 
cula iniima scito inolliorem. Id. 2. Fin. 26. 83. 
Ut quemadmodum einl in se ipsos animali, eo- 
dem inudo sinl erga amicos. Id 4. .lead. (2. pr.i 
34. 110. Non euim, quemadmodum, si quassi- 
linn ci eo sit, stellarum numei'US fir, an impar 
sit; item si mullis aliis de rebus, in quibus ver- 
satus eiercitalusqne sit, nescire se dicat. Lie. 4. 
43. L'l, quemadmodum tribuois consulari pot- 
eslale creaudis usi sunt, adaeque in qutestortbus 
Tibet um esset arbitrium populi. — b) Absolu- 
te iu sequenlibus formulis. Cic. Arch. 2. 3. Mibi 
delis hanc veniam, ac coin mod a lain buic reo, vo- 
bis, quemadmodum spero, non molestam. — Prir- 
cipuo in exemplis atTerendis. Quintii. 2. 5. 20. 
Quemadmodum supra dixi. Id. 6. 3. 75. Quem- 
admodum C. Caesa; inquit. Id. 2. 5. 20. Quem- 
admodum Livius pnecipil. 

QUKO, is, ivi et ii, Hum, ire, n. an era. Eliam 
Priscian. in pr.eterito quii pro quivi agnoscil 
10. p. t*o5. et 907. Putsch. — Supini quitum 
primam syllabam brevem esse vult Id. 9. p. 867., 
quilum tamen omillit editio Krehlii ex MSS. — 
Fart, Quiens, queuntis sub o. — Queo est idem 
ac possum, vaieo, o*o'vap.ou (It. pofere; Fr. pou- 
voir; Ilisp. poder; Germ, konnen; Angl. to be 
able). A nonnu'lis in'?r defecliva enumeratur. 
Quare tinnia ejus tempjra ac personas subjicie- 
mus. — a) Activa forma. Cic. ii.Fam. 1. ad 
fin. Non queo reliqua scribere. Horat. 2. Sat. 
1. 92. liber sum, die ape: non quis. Lucret. 'A. 
647. non quit sen tire dolorern. Ter. Andr. 4. 5. 
10. Ut quimus, ajunt, quando, ut volumus, non 
licet. Arnob. 3. 8- Quod vos dicere non qui- 
lis, /"Jauf. Trin. 2. 2. 10. Quod manu non 
queunt tangere. et 3.2.31. Facere non quibam 
miser. Id. Rud. 3. 1.8. Nee eas eripere quibat 
inde. Firg. 6. ,£ti. 463. nee credere quivi. Ter. 
Andr. 4. 1. 30. Nee te quivit bodie cogere. Ac- 
eius apud Macrob. 6. Saturn. I. a n?ed. Nam 
si a me regnum fortuna atque opes Eripere qui- 
vit, at virtutern non qiiiit. Juvenc. 2. 679. Hu- 
jus enim vocem numquam comprtndere quistis. 
Quadrigarius apud Gell. 15. !. Numquam qui- 
verunt incendere. Plaut. Mil. glor. 4. 6. 25. Si 
non quibo impelrare. Arnob. 7. 10. Validi'is 
premeie opinionem istam uuibunt. Horat. 2. Sat. 
5. 2. quibus araissas reparare queam resArtibus. 
ei ibid. 10. qua ration e queas ditescere. Sail. 
Cat. 61. ad fin. Tie circum venire queat. Vira. 
10. JSn. 19. quod jam implorare queamus. Ju- 
stin. 5. 4- 15, Si queant. Plaut. Merc. pro/. 
55. Quod quiiem. Tac. 1. ^nn. 66. Quum neque 
precibus, neque manu retinere imlitem quiret. 
Stat. 5. Silv. 3. 60. nee Orphean quirenl aver- 
tere leges. Varro 5. L. L. 5. Mill. Velocior ideo, 
si quivero. Sic Terentian. v. 110. p. -2386. Putsch. 
lit quivero, versu blaterabo Sotadeo. Liv. 4. 24. 
in fin. Ut vis a censoribus nullius auctorilate 
dettrreri quiverit. I.ucret. 6. 855. Non quieril 
calidam supera de reddere parte. Arnob. 5. y. 
Quum ab Jo vis rnaledictis nullam pausam fa- 
cere quiveritis. Ilieronyrn. 8. in Isaj. 24. 13. 
Qui manus quiverint persequentis efTugere. An- 
ton, epigr. 139. Thebas quissent parlirier ipsas. 
Gelt. 11. 9. I.oqui non quire. Lucret. 5. 1421. 
neque in fructum converter? quisse. Apul- 6. et 

Tom. III. 



— 1009 — 

9. Met. Nee ullum reperire quiens saluli subsi- 
dium. Ablat. queunte legitur in Cod. 1. 3. 46. 

— b) Passive, seu depoaentis forma. Cozcilius 
apud biomed. 1. p. 380. Putsch. Si non sarciri 
quitur. Accius ibid. Neque vi impelli, neque 
prece quitus sum. Id. ibid. L'nde omnia perdi- 
sci ac percipi queuntur. Lucret. i. 10 i3. Dum 
veniant alise, ac suppleri summa queatur. Plaut. 
Pers. 2. 2. 12. Nee subigi queanlur unqunm. 
Ter. f/ecyr. 4. 1. 57. Forma in tenebris nosci 
non quita est. Sic Gell. 20. t. exlr. Swvilia con- 
temni non quita est. Apul. de Mag. Quum eum 
jussi c ses accusationem sustineie, pollicitus ita fa- 
cturum, ne sic quidem quitus est. 

QUERCERUS. /'. QUERQUERLS. 

QUERCfiTL'M el querquelum, i, n. 2. querce- 
to, Spujiwv, locus qiiercubus consitus. Varro I. 
Ii. B. 10. 6. Si ad limitem quercetum babitt. 
Horat. 2. Od. y. 6. AquiSonibus Quercela Gar- 
gani iaburant. Clmtdian. 1. in Ilufin. 3s3. Ro- 
r a bunt quercela fa .is. — Aliam for mam quer- 
quetum e;bibet Festus p. 261. 17. Mull. Quer- 
quetulana? Njmplit- preestdentes querqueto vi- 
rescenti. IU eliam babent Codd. Varronis he. 
cit. 

QL'ERCEL'S, a. urn. adject, quernns. Tac. 2. 
Ann. 83. L't supti - eas (srtlas) «iuerce;c euro ore 
statuereniuf. Adde Aurel. Vict. Epit. 3. sub 
fin. f\ QUERQLEUS. 

QL'feRCl^US, a, urn, adject, quernus. Swton. 
Cat. 19. Insignis quercica corona. Zips, male- 
bat quercina. Alii reclius lee. quernea. f. vuc. 
scq. 

QUEHOiNLS, a, urn. adject, id-.-ni ac quuinus. 
Tertull. Cor. mil. 13. Superfeiuotur Etruscii* 
coro.irr, quas gem mis et 1'oJiis ex qu ere in is ob 
Jovein jnsignes ad deducendas Ibensas cum pat- 
malis tog is sumunt. Glo*s. Cyrill. Apuivoc., quer- 
ciuus, Apud Sueton. Cal. 19. Codices exbibent 
quercica corona; unde Lips, conjecit quercina; 
editi vero libri quercea vel qnernea. (Jeter um 
Mar cell. Empir. c. 27. p. 125. refto ed. Aid. 
Giandes quercinne ties, aut quatuor. et c. 35. p. 
i3>\Quercini ligni combusti cinis. 

QCERCUS, i. r. voc. seq. inil. 

QL'ERCL'S, us, f. 4. P.eperitur et quercus, i. 
Cic. fragm. apud Friscian. 6. p. 7t7. Putsch. 
Ibi quiircorum rami ud ter ram jacent. Pallad. 
4. H. 11. 7. Cinis sarmenti, vel querci. et ibid. 
8. Pini, vel querci paios in foramen conjicies. 

— Querms, SfC? [It. querela; Fr. chene; Ilisp. 
encina, rob'e ; Germ. d. F.iche, bes. d. Somwe- 
reiche; Angl. an oak, oak tree). 

I.) Proprie est aiboi glandifera, procira, ia- 
mosa, annosa. crasii caudici-, ligni praeduri, et 
si aqris obruatur, lirm-issimi, enrticis asperi. lltec 
ex Plin. 16. His/, nat. 6. S. 1.22!. el ibid. 40. 
79. (21s . llabita est Jovi sacra, et in ejus w- 
le'.a, ul est apud Phcedr. 3.17., ejusquti fiucius 
fuit primus piiscorum morlalium cibus, qui nunc 
suum. Paul. It tac, p. 259. 1. Mult. Quercus 
dicitur, quod id genus aiboris grave sit ac durum, 
turn eliam in ingentem evadat amplitudinem: 
querqueram enim giavem et magnam quidam 
putant dici. Horat. 1. Ep. 16. M. quid, si quer- 
cus el ilex Mulla fruge pecus, multa dorninum 
juvet umbra? Virg. 3. G. 332. Sicubi magna 
Jovis antiquo tobore quercus Ingentes tendai 
ramus. Id. 3. £n. 6S0. quaks cum vertice celso 
Aeri;e queicus. aut conifer* cyparissi Constite- 
runt, silva alia Jovis, lucusve Diana;. Cic. 1. Legy. 
1. -2.; el Lucret. 5. 937. Glandifera quercus. 
Plin. 16. Hist 6. 8. (20). Clans optima in quer- 
cu atque grandissima, moj esculo. Ovid. 13. Met. 
798. sasvior indomitis Galatea juvencis. Durior 
annosa quercu. Virg, 6. Eel. 28. turn rigidas 
mo tare cacumina tjuercus. Seneca Here. (Et. 
1474. Quercus fatidira. V. DO DON A. 

II.) Translate. Synecdoche est in his: J'al. 
Flacc. 5. 65. Eiginum fato vocal ipsa monenti 
Quercus. h. e. Argo navis e quercu. Id. 6. 243. 
impacts lalus inter et ilia quercu. h. e. hasta 
e quercu. Sil. It. 7. 190. quercu in cralera ca- 
vata. h. e. poculum. Juvenal. 14. 183. gratas 
post munus arist.-u Conlinpunt homines veterls 



QUERELA 

fastidia quercu*. h e. quernas glandis. Id. 6. 386. 
Capitolina quercus. ft. e. corona querna. F. Ci- 
PITOLINL'S. Porro corona e quercu dabatur ei, 
qui creso hosie civem servassel: unde el civica 
dicta est. F. CIVIC US. Fug. 6. Mn. 772. Atque 
umbrata gerunl civili tempora quercu. Lucan, 
1. 357. Servati civis relerentem pvamia quer- 
cum. Ovid. 4. Fast. 953. Slate Palatini laurus, 
prtetextaque quercu Stet doinus. Fat. Max. 2. 
8. in fin. Ad quercum prona: manus porrigun- 
tur. ubi ob Gives senates corona danda est, qua 
po>les Augusta? domus sempilerua gloria trium- 
phant. — NB. De cognom. Rom. V. ONOM. 

QUERELA, *, i. 1. (a quevor, ut tutela a 
tueor). Quod ad scriptionem altinet, in Imcript. 
infra laudala apud Gruler. 480. 5. el in aliis 
quindecim apud Fabrett. p. 256. legitur querel- 
la, ilemque in aliquib. lib. Phcedr., et alibL 
Probatur hoc a Manut. in Orthoy. ailalis octo 
lapidibus aliisque monum., idemque de loquella 
senliendum putat. Dissenliunt Dausq. cum aliis, 
item Cellar, qui to lid em lapides e Gruler i ope- 
re afferl simplicem I prteferentes. Pier, ad Fira* 
4. .En. 360. in usu esse ait querela, antiquos 
codd. variare. Papinian. p. 2290. Pu(sc^. paullo 
recentiorem consuetudinem scribendi per duas 
/{ iRslatur. Hue special locus Cassiod- de orthogr. 
4. p. 2290. Putsch. Querela apud Latinos per 
unum I scritebalur, sic ut suadela, tutela, can- 
dela, corruptela; quamvis usus sibi etiaut apud 
eos indicaret, ut aiiqua in figura deminutivorum 
per duo 11 scriberetur, ul capclia, facella, tabel- 
la. Nunc aulem eliam queiella per duo 11 scri- 
bilur. Lachmannus vt-ro ad Lucret. 3. 1014, 
docet, I simplici scribl, in quibus e litteram Ion- 
ga syllaba pr.vcedit; I geminari, ubi prima bre* 
vis est, ut in loquella, querella, sequellu. — 
Querela est querimonia, conquesiio, fioftf^ (It* 
lamento, querela, lamentanza; Fr. plainte, 
grief; Ilisp. queja; Germ. d. Klage, Beschwer- 
de, d. Stage n; Angl. a lament, complaint, 
plaint, lamentation, moan). 

I.) Proprie. ^ 1. Generatim. Cic. Amic. 1. 
■I. Meministi profecto, quum is tribunus plebii 
{P. Sulpicius) capitatl odio a Q. Pompejo, qui 
turn erat consul, dissideret, quocum conjunciis- 
sime et amaolissime vixeral, quanta esset homi- 
num vel admiratio, vel querela. Id. 1. ad O. fr. 
•2. 1. Intervenit nonnullorum querel'u, qunr apud 
me de illo ipso babebantur. et 3. ibid. H. Epi- 
ilola plena stomacbi et.querelarum. Id. Pis. i. 
\. Jamiie xides, bellua, quae sit hominum que- 
rela I'runtis tu.T? h. e. quid queranlur de tua 
lionle, quae eos fefellit. Id. Senect. 3. 7. Ss^pe 
inleifui querelis meorum a»qua!ium, qua> deplo- 
rare solebant cic. Ilii leg- quas, alii queis. Phwdr. 

1. 9. extr. Qui modo m cur us nostra inidebat 
mala, Simili querela fala depSoras lua. Virg. 4. 
jEn. 360. Desine meque tuis incendere teque 
querelis. Lucret. 3. 968. Aufer ab bine lacru- 
mas, balalro, et compesce querelas. Ovid. 4. 
Fast. h4. tarn longas sed supprime, Musa, que- 
relas. Id. 7. Met. 711. siste tuae, ingratc, que- 
relas. Cic- 10. Fam. 24. Veslrum illutt divinum 
in reinpublicam beneticium nonnullam Label 
querclam. ft. e. Iiabet aliquid, de quo bomlnea 
queruntur. Id. Sext. 30. 64. De tot tao Usque 
injuriis coosulum querela esse debuit. /». e. de- 
buerunt consoles queii. Hvat. 2. Od. 17. 1. 
Cur roe querelis exaniroas tuis? Id. 3. ibid. 21. 

2. Seu lu <lesfa) querelas, sive geris jocos. Id. 
1. Ep. 12. 3. tolle querela". Catull. 63 223. 
Sed prim urn mulias expromam mente querelas. 
— Cum inlinito rei,qua de quis qoeritur. Otiin- 
til. 1. 1.1. Falsa e6t querela, paucissimis horai- 
nibus vim percipiendi, quae tradanlur, esse con- 
cessam. ^ 2. Specialim dicitur sa-pe de queri- 
monia, qua; Bmiee et inter amicos fit. Cir. De' 
jot. 3. 9. Cui sunt in audi toe cum Dejotaro que- 
rela tua;? numquam tu ilium accusavhti, '«t bo- 
stem, sed ut amicum officii pa mm fun c turn. 
Inscipt. apud Gruter. 11 4 e >. 8. toxnci jvl- 

C1SSIKO C.VM OVO ADY1IIT S' >B OVSBKLA fS * **" 

«cs Mfi'Mi. Alia ibid. 480. 5. yvi vxit iihi tlia 
OVKRILA c\m conn oi. Ap'il -.ji.i nio Florid, n. 



QUERELANS 



— 1010 — 



14. querelam de jurgio inter conjuges dixit. Por- 
ro formula frequens eat in lapidib. ad signifi- 
c&ndam conoordiam conjugum, cum qua vixit 
sine querela: habeturque in omnib. Inscript. 
iait. ex Manut. et Cellario cltatis. ^ 3. Item 
speciatim de querimonia, qua; cum accusatione 
coDJuncta est. Justin, t. 5. 2. Quum per 1a- 
sciviacn contumaces flagellis cecidisset,a parenti- 
bus puerorum querela est regi delata. Virg. 10. 
.En. 94. auac sera querelii Uaud justis assurgis, 
et inita jurgia j&ctas. Pal. Flacc. 8. 158. Sed 
quid ego quemquam irameritia incuso quereiis? 
et 6. 433. Increpat et sasvis Vulcan urn racesta 
quereiis. Lucan. 2. 44, Effundunt justas in nu- 
rnina s*va querelas. ^ 4. Apud JCtos querela 
dicilur expostulate ad judicera facta de testa- 
ments inofiicioso. C'lp. Dig. 5. 2. J. Sciendum 
est, frequences esse de inofiicioso querelas, et i- 
bid. 6. extr. Querelam inofficiosi movere. el ibid. 
8. et Paul. ibid. 21. iostituere. Paul. ibid. 17. 
et (ftp. ibid. 27. accusation em vocant. ^ 5. De 
quacumque controversia judicial!, in qua quis se 
damnum pati queritur. Petron. Satyr. 15. Ad- 
vocati ftagitabant, uti apud se utraque riepone- 
rentur, el postero die judex querelam inspiceret. 
II.) Translate. ^ 1. De cantu nugatorio, quo 
natrices infantibus somnum conciliant. Slat. 5. 
Theb. 615. quoties tibi Lemnon et Argo Sueta 
loqui, et longa somnum suadere querela? ^2. 
Tribuitur et brutorum quibusdam vocibus, qui- 
bus queri creduDtur. Pirg. 1. G. 378. Et vetc- 
rera in lirao ran« cecinere querelam. h. e. rege 
crudeli ab Jove iis dato, de quo Phcedr. 1. 2. nar- 
rat. id. 8. /En. 215, Discessu mugire boves at- 
que omne quereiis Impleri nemus. Martial. 1. 
54. Improba Cecropias ofTendit pica querelas, h. 
e. cantum Philomela?, quae fuit Atbeniensis. PRn. 
10. Hist. nat. 34. 52. (104). de columbis. Ple- 
num querela guttur. Zucret. 4. 547. de eyenis. 
totlunt lugubri voce querelam. Ovid. 3. Met. 
239, de cervo. memtisque replet juga nota que- 
reiis. V. QUEROR II. 1. ^ 3. De cantu libiw, 
qui vocibus quereotitim quodamraodo similis est. 
Lucret. 4. 585. Chordarumque sonos fieri, dulces- 
que querelas, Tibia quas fundit digitis pulsata 
canentum. P. QUEROR II. 2. +\ i. De labore ex 
raorbo. Seneca 3. Qucest. nat. 1. extr. Qu edam 
aquae pulmonis ac viscerum querelas levant. Tra- 
janus apud Plin. 10. Ep. 29. Cuperem sine 
querela corpusculi lui et tuorum pervenire in 
Bitbyniam potuisses. Ccel. Aurel. 3. //cut. 5. 
Capitis querela, ft. e. dolor, el 1. TardE. 3. ad fin. 
Si plurima stomacbi, vel capitis, vel colli fuerit 
querela, etc. 

QUftRELANS, amis, particip. ab inusit. que- 
relor: idem ac querens. Servius in argum. ad 
Bucol. Ilinc est, quod, quum in prima Ecloga 
legimus eum recepis.se agrum, postea eura que- 
relantem invenimus. 

Q UK R P. LOS US, a, urn, adject, quereloso, que- 
rulus. Cassiod. 7. Pariar. 14. Ut, quum res 
querelosas sine querimoniis egeris, majora de 
noalro examine merearia. 

Q U if RlBU INDUS, a, urn, adject, lamentevole , 
fuu^iuoipo^ iamuntabilis. — a) De personis. 
Pal. Place. 7. 126. lotos lustrat queribunda pe- 
nates. — b) De rebus. Cic. Suit. 10. 30. De 
•uppliclo P. Leululi, de careers, magna et que- 
ribunda voce dicebat. Sit. It. 13. 583. Curasque, 
insidlxque, atque hinc queribunda 6enectus. 

QlZfiRlMdNfA, .p, f. I. lamento, idem quod 
querela. If t. Cenerattra. Cic. 5. Verr. 57. 
132. Romas querimonia; de luis injuriis h'abeban- 
tur. Nepot Alt. 17. Nulla nnquam inter eoa 
qaerimonia intercesslt. Liv. 7. y. Quum multse 
querimonia ultro citroque jactatae essent. Horat. 
Art. P. 75. Versibus impariter junctis querimo- 
nia primum, Post etiam iuclusa est voti senlen- 
tla compos. Id. 3. Od. 24. 33. Trlstes queriuo- 
niae. Id. 2. ibid. 20. 22. Absint Inani funere 
nenUe Luctusque turpes et queriraoni*. Colum. 

1" in R P ^* *' ^ uerImonia » rnitigare. Gelt. 
I. 28, Querimonias, aul gemitus ejulatusque fa- 
cere, Seneca 2, Benef. 29. jacere in deos. f 2. 
Specfatim de quereiis Conjugum. Horat. J. Od. 



13. 19, nee maiis Divulsus querimoniis Supreraa 
citius solvet amor dfe. V. QUERELA I. 2. 

QUfiRiMO.NlOSUS, a, um, adject, querimonia 
plena*. Isid. 10. Orig. Utt. Q. Questuosus, que- 
rimoniosus, 

QUERlMONlUM, li, n. 2. querimonia. tenant. 
For tun. Pit. S. Martin. 2. 401. Judicis in vul- 
tus iaopura querimonia pandeos. 

QU^RfTOR, aris, ari, dep. t. frequentat. vel 
rectius intens. a queror, s?epe queror. Piin. Pa- 
neg. 29. Periturreque in borreis messes, nequic- 
quam queritaniibus sociis, auferuntur. Paulin. 
lYolan. carm. 10. 147. Quare gratandum magis 
est tibi, quara queritandum. Adda Tac. 18. Ann. 
34- Igitur flentes queritantesque qui aderant, etc. 
Alii aliter leg. et Plin. 9. Hist. nat. 17. 31. (67]. 
Qui, in conquestione lmus, coquos emi singulos 
pluris quam equos, queritabantur. Sic ct. Qui- 
cberat, emendavit; editi libri et Codices qui- 
ritabant. 
QUERN 8 US et 

QUERN US, a, um, adject, di quercia, Ssusvoj, 
(tevdSris, qui est e quercu, querceus, quercicus. 
Cato R. B. 5. t'rondem populneam, ulmeam, 
querneam c;cdito. Colum. 7. R. R. 6. t. Ilignei 
querneique fruiices. Id. 6. ibid. 3. 7. Quernea 
folia. Virg. 1. G. 305. quernas glandes turn strin- 
gere tempus. Id. 11. ,En. 65. feretrum Arbu- 
teis (exuot virgis et vimine querno. Ovid. 4. 
Past. 333. querno religant a stipite funem. Id. 
3. Trist. I. 36. Augurium menti queroa corona 
dabat. 

QUEROR, quertJris, questus sum, qufiri, dep. 
3. Part. Querens I. !.° c.; Questus I. 1 ." a., 
b., c. et 2.° a.; Questurus I, 2.° c. ; Queren- 
dus I. i.° a. — Queri est querelam habere, ex- 
postulate, lamentari, conqueri: et proprie est 
voce aut verbis dolorem signiOcare, remedii qux- 
rendi gratia, utjipouat, piu$tu.npE a (It. lamen- 
tarsi, dolersi, tagnarsi, querelarsi; Fr. plain- 
dre,exprimer set, plaintes; Illsp. quejarse, la- 
mentarse, querellarse; derm, klagen, sich be- 
ktagen, beschweren, klagend vorbringen; Angl. 
(j iamenf, bewail, bemoan, complain, plain). 
I.) Proprie de bo mini bus. — 1. ) Addita re 
quam quis queritur — a) Per Accusal. Plant. 
Asxn. 3. 2. 12. Ego meas queror fortunas. et 
Ovid. 15. Met. 403. neque enira fortuna que- 
renda Sola tua est. Cic. Place. 24. 57. At que- 
ritur. Impudenter facit. Non enira omnia, qurp 
dolemus, eadem jure queri possuinus. Caa.l. B. 
G. 39. Suum fatura querebantur. Sail. Jug. 24. 
a med. Nam ego quidem vellem et ha?c^ qu* 
scribo, et iila, que antea in 6enatu questus sum, 
vana forent. -£iu. 't. 16. rndigoam necera Mwlii 
queri non destiterant. . Iforat. 1. Od. 2. 6. S;«- 
culum Pyrrh;r nova mostra quest*. Ct'c. 5. Att. 
8. Milo queritur per litleras injuriam moam. 
Stat. i. Silv. 8. 32. Sed queror haud fac : .!es, 
juvenum rarissime, questus. — b) Per Abiali- 
vum et praapos. de. Cic. 1. Pam. 4.; et Cues. 
4. B. G. 8. Queri de injuriia alicujus. Cic. 9. 
Att. 17. Queritur de Milone per vim expulso. 
Salt. Cat. 27. Conjurationis principes convocat-, 
ibique multa de ignavia eorum questus, docet 
etc. Suelon. Cal. 31. Queri etiam palam de con- 
dition temporura suorum solebat. Plin. Paneg. 
46. Nemo de severitate tua queritur. Inscript. 
in Bullitt, archeol. JYap. a. V. ;>. 72. dboyb 

BIVS CASTfTATB NVNOVAM yi'BSTVS. — c) Cum 

Infinite Cic. a. Tusc. 5. 14. Virtutes autem 
noli vereri, ne expostuient et querantur ee reli- 
efs esse, et 3. ibid. 28. 69. Querebantur se 
turn, quum iila videre ccepisset, exstingui. et 13. 
AIL 2. Queritur, a discinulis abesse tarndiu. Ovid. 
10. Met. 76. Esse deos Erebi crudeles questus, 
etc. Val. Flacc. 3. 328. thaiamis mod.) questa 
morari. Moral. 1. Ep. 7. 48. Dum redit atque 
foro nlmium distare Carinas Jam grandis natu 
queritur. et 2. Sat. 3. 55. Ut rupes fluviosque 
in campo obstare queratur. Seneca Med. 623. 
Portubua ientis relinet carinas stare querentes. 
~ d) Per part. quod. Cic. Flacc. 6. 14. Queri 
cogimur, quod serrao est lota Asia dissipatus. 
Id. 4. Acad. (2. pr.) 25. 81. Neq.ie tam que- 



QUERQUERUS 



reretur cum deo, quod parura longe, quam quod 
falsum videret. Horat. 2. Ep. 2. 24. quereris 
super hoc etiam, quod Exspectata tibi non mit- 
tam carmina raendai. JYepos Chabr. 3. Legatos 
miserunt Atbenas questura, quod bellum gereret. 
Liv. 35. 8. Consul questu3 est cum patribus con- 
scriptis, quod non esset habitus diis immortal!- 
bus honos. — 2.°t Addita persona, cui quis 
queritur — a; Per Ablat. et pr.tpos. cum. Cic. 
3. Fam. 10. circa med. Quererer tecum, alqae 
eipostularera, etc. Ovid. 10. Met. 724. Quests- 
que cum fatis. Id. 1. ibid. 733. Cum Jove viaa 
queri. Tibull. 2. 6. 34. cum rnulo fata querar 
cinere. — 6 p^r Accus. et pr.i:pos. apud vel 
ad. Plant. Pseud. 1. 3. 79. Quod nunc la men- 
tare, non esse argentum tibi, apud novercam 
que re re. et Cas. 2. 1. 14. Nunc hinc meas for- 
tunas eo questura ad vicinas. Fellej. 2. 130. 3. 
Apud aures deorum de bis queri. — c> Per 
Dativ. Horat. Epod. II. 11. Conlrane lucrum 
nil valere candidum Pauperis ingenium, quere- 
bar applorans libi. Stat. 11. Theb. 495. de- 
jecta in in lumina pallain Diva trabit, magnoque 
fug it questura Tonanti. Adde Plin. 3. Ep. 4. 
Juvenal. 2. 131. Nee quereris patri. Ovid. 5. 
Fast. 233. Ibat, ut Oceano quereretur facta raa- 
riti. Adde Stat. 12. Theb. 215. — 3.°} Abso- 
lute. Cic. 3. Perr. 9. J 5. Nisi omni tempore 
ahusus ero, querere: deurn atque bominura fi~ 
dem implorabis. Albinov. 2. 375. Regaa deaa 
.mmitis parce irritare querondo. Hue pertinet et 
illud Plin. Paneg. 68. Queri Hb«t, quod in $e~ 
creta nostra non inquiraat principes, nisi quos 
odiinus. — 4,°) Nota illud Priscian. 8. p. 792. 
Putsch. Rear quoque, queror et solor in slgnl- 
licatione passiva inveniuntur. 

li.) Translate. ^ 1. Tribuitur brutis. Ovid. 
14. Met. 100. de si mil's. Posse queri tantnm 
rauco stridore reliquit. Pirg. 4. Mn. 463. Sola- 
que culmioibus ferali carmine bubo Visa queri 
et I on gas in fletum ducere voces. Horat. Epod. 
2.26. Queruntur in silvis aves. V. QUERELA U. 
2. ^ 2. De lyrae, aut tibi* 6ono. Ovid. 11. Met. 
5>. I'lebile nescio quid queritur Ijra. V. QUE- 
RELA H. 3. ^ 3. Queritur vesica. V. VESICA. 
QCERQUEDOLA, ;b, f. I. far que tola, avis al- 
lilis, turn in terra, turn in aqua vivens, ul anates. 
Varro 3. R. R. 3. 3. et II.*.; et Colum. 8. B. 
R. 15. 1. Dicta est a draco xapxapat;, ut farm 
docet 5. L. L. 79. Mull., vel a xeoxaZaWis, 
ut Pass, et Jos. Scaltg. mallent. Alii ducunt a 
querquerus, treiuorem incutiens, gelidus, quia 
gelido et hiberno tempore ma time apparet. Qui- 
dam pulant eamdem esse atque ardeam: alii at- 
que erodium. Varro (fortasse Alacin.) apud 
.Yon. p. 01. 4. Merc. Aut frigidos imbres aqua 
caduciter ruentis Praeinnuerinl aquatiles quer- 
qneJulm natantcs. V. QU ASS AT1PENN AS. 

QUERQUERA, «, f. 1. vel minus recte Quer- 
quSrum. i, n. 2. absolute. V. voc. seq. in lin. 
QUERQUERUS et quercerus, a, um, adject. 
Querfuem febris est frigida et cum borrore 
tremens, teste Aurelio Opilio apud Paul. Diac. 
p. 256. 11. Mull, duciturque a Santra ibid, ex 
(iriiico, quia xapicapov Gratci tremor cm fehrilem 
vocant. A quo etiam career diclus videtur. Undo 
xapxaipM i?*6ro, tre.mo, mico. Alii querqueram 
febrem, gravem et magnarn dici volunt: a quer- 
ens, quia biec arbor et gravis est ac dura, et in 
ingenttim evadit altitudinem. Sed prior notalio 
aptior videtur. Lucitius apud Paul. Diac. p. 256. 
11. Mall. Jactans me, ut febris querquera. et 
ibid. Querquera consequitur febris capilisque do- 
lores. Plant, fragm. ibid, et apud Priscian. 6. 
p. 719. Putsch. Is mihi erat bilis. aqua intercus, 
lussis, febris querquera. Gell. 20. 1. ct'rca med. 
JEi, rotatiu gravis cum febri rapida et quercera. 
— Ilinc 

Querquera, ce, (. 1. vel querquerum, i, n. 2. 
absolute, substanlivorum uiovn, est febris quer- 
quera. Apul. de Mag. Posse dici lis ad res Ve- 
nereas sumpta de mari spuria et lascina, propter 
nominum similitudinein: qui minus possit ex eo- 
dern litore calculus ad vesicam, tpsla ad tesU- 
mentutn, cancer ad ulcera, alga ad querqueram. 



Ql'KRQUKTULAMJS 

h. e. febrim: qua ratioae Amob. 1. 48. Chri- 

slus seitur viiiligines, querqueras atque inter- 
cutes morbus omniaque alia valetudinum gene- 
ra sanare. Porro Apul. ladit in alga et quer- 
quera, quia alga cum algeo similitudinem ha- 
bet, el querquera febris algorem indiicit. Sunt 
tamen qui apud Apul. 1. c. pro querqueram le- 
gunt querquerum. 

QUEBQUETCLANUS, a, um, adject, ad quer- 
quetum seu quercetum perliaens. — a) Festus 
p. '261. 17. Mull. Querquetulanas virae putantur 
signincari Nymphas pr.Tsidentes querquelo vire- 
scenli: quod genus silvae indicant fuisse intra 
portam, quas ab eo dicta sit Querquetuiaria. Scd 
feminas antiqui, quas nunc dicimus, viras appol- 
Ubant: unde adhuc permanent virgines et vira- 
gines. Usee Feslus. V. LAR1SCOLUS et infra 
sub d. — b) Querquetulanum sacellum apud 
Varron. 5. L. L. 49. Mull, videtur earum 
Nympbarum fuisse. — c) Querquetulana porta 
fuit Rom3e anliquitus inter Ccelium et Esquiii- 
nura colles, de qua meotio est apud Plin. 16. 
BUI. nat. 10. 15. (37). Item a Feslo loc. cit. 
sub a., ubi fortasse perperam Querqitelularia 
dicitur. — d) CtEliug raons olim Querquetula- 
nus cognomento fuit, quod talis silva? frequens 
fecundusque essct, ut ait Tac. 4. Ann. 65. — 
Sic Querquetulani , orum, KapxerouXavoi, po- 
puli in Latio apud Plin. 3. Wist, nat, 5. 9. (69)., 
fortasse inde noraen habuere, quod qucrqu>>turn 
incolerent. 

QUERQUETU'LARfUS. V. vocem prasced. sub 

QUERQUETUM. V. QUERCETUM. 

QUERQUEUS, a, um, adject, qoerceus ,ut quer- 
quetuin et quercetum). Inscripi. apud Jienier. 
1890. Corooam argenteam querqueam. 

QUERULOSUS, a, um, adject, queruloso, que- 
rulus. I'ulgat. interpr. ep. Jud. 16. Sunt mur- 
muratores querulosi. Cassiod. 9. Variar. 14, 
Percelli noo potest jure, cui ma.vu.lt querulosus 
ignoscere. 

QUERULUS, a, um, adject, qui ssepe queritur, 
querelarum plenus, queribundus: vox estple- 
rumque poclica, ututyiuotpos (It, querulo, que- 
ruloso, lamentevole; Fr. plaintif, ge.missant ; 
Ilisp. lamentable, lame.ntoso; Germ, klagend, 
kidglich thuend; Angl. full of complaints, que- 
rulous, plaintire^. 

I.) Proprie de bominibus et de rebus ad ho- 
mines pertinenlibus. Ovid. 4. Font. 9. 21. Nee 
querulus, turba quamvis eliderer, essem. Borai. 
Art. P. 173. de sene. Difficilis, querulus, lau- 
dator temporis acti. Martial. 4. 44. Querulus 
clieos. Plin. 9. Ep. 15. Tarn multis undique 
rusticorum libellis et tarn querulis ioquietor 
Curt. 5. 5. Calamitas querula est et superba fe- 
licitas. Propert. 3. 4. 18. Rettulit et querulo jur- 
gia nostra sono. Ovid. 3. Trist. 8. 32. Et num- 
quara queruli causa doloris abest. Id. Heroid. 
5. 73. Implevique sacram querulis ululalibus 
Iden. Id. 2. Art.. am. 308. Querula vox. Martial. 
12. 75. Queruli fastus. — Neutrum absol, Id. 

2. 26. Quod qoerulum spiral, quod acerbum 
Naevia tussit, etc 

n.) Translate. ^ 1. Poetis est canorus, stri- 
dulus, resonans, sonoro, risonante. Virg. 3. G. 
328. Et caatu querulse rumpeot arbusta cicada. 
Borai. 3. Od. 7. 39. Querula tibia. Propert. 4. 

3. 20. Et struxil querulas rauca per ossa tubas, 
Ovid. 2. Amor. 4. 27. querulas agili percurrit 
pollice cbordas. Id. 6. Fast. 642. querulas im- 
pulit aura fores. Felron, Satyr. 131. de amni. 
ct querulo versabat rore lapillos, % 2. Tribui- 
tur et quorumdaoi anlmaliuni voclbus-, ut de Que- 
rela {V. QUERELA II. 3.\ el Queror [V. QUE- 
ROR II. 1-) dictum est. Martial. 7.31. Et fetum 
querul% rudem capellae. Colum. 10. R. R. \1. 
rpaerulas convicia ranur. Ovid. Medic . fac. 77. 
quer:ilu6 volucrum nidus. Seneca Thyest. 723. 
Cervice cwsa, trancus in prooum ruit: Queru- 
lum cucurrlt murinure incerto caput, Petron. 
Satyr. 133. Querula suis fetus. 

QUE3 pro qui t ' n rect0 P ,ura,i diiere antiqui 
(a recto qvi$) Fe$to teste p. 261.23. Miilt. En- 



— 10 tl — 

ntus apud Varron. 7. L. L. 71. Mill. Decern 
coclites, ques montibu' summis Riphacis fodere. 
At el. Vahleo. legit queis. Pacuvius apud Cha- 
rts. 1. p. 70. Putsch, et apud Priscian. «3. p. 
960. Ques sunt isti ignoti? nescio ques ignobi- 
les. Cato apud Servium ad f-'irg. 1. jJZn. 99. 
Si ques sunt populi. At Jordan, scripsit queis. — 
Ab hoc sunt Dativi queis et quibus: firg. ibid. 
Queis ante ora patrum Troja* sub mcenibus altis 
Contigit oppetere. Id. 1, G. 21. Diique de*que 
omnes, studium quibus arva tueri, — Pro queis 
scribitur etiam quis products i, et facta sjnse- 
resi. Plin. 12. Hist, nat 1. 2. (4). Mille sunt 
usus arborum, sine quis vita degi non possit. — 
Rccentiores Iegunt quis etiam apud Virg. ioc. 
paulto supra laudato, et apud Herat. 1. Sal. i. 
74. adde Quis humana sibi doleat natura ne- 
galis. 

QUESCUMQUE, quicumque, in plur. num. a 
ques. Cato apud Charis. 1. p. 70. et Priscian. 
13. p. 960. Putsch. Quescumque Roma? regoa- 
visseot. — Ceterum V. QU1CUMQUE. 

QUESDAM, quidam, in plur. num. a ques. 
Accius apud Priscian 13. p. 060. Putsch. — 
Ceterum *'. QUIDAM. 

QUBSTOOSUS, a, um. V. QUERIMON10SUS. 

QUESTUS, a, um, particip. f. QUEROR. 

QUESTUS, us, m. 4. (.queror'i lameotatio, que- 
rela, uiutyts, lamento, querela. 

I.) Proprie. *f 1. Geueratim. Accius apud 
Cic. 2. 7\fsc. 14. 33. Quod ejulatu, questu, ge- 
mitu , fremitibus. Resonando mutum flebiles vo- 
ces refert. Cic. Quinct. 30. 94. Qui qucstus , 
qui mceror dignus inveniri in caiamitate tanta 
potest? Tac. 3. Ann. 36. Eiin promptuin, quod 
m'ultorum intiinis questibus tegebatur. Virg, 9. 
Ain. 480, ca;lum questibus implet. Id. 4. ibid, 
553. Tant06 ilia suo rumpebat pectore questus. 
Catull. 64. 170. Fors etiam nostris invidit que- 
stubus aures. Val. Flacc. 2. 402. tali compel'at 
Iasona questu. Id. 4. 117. tales evo'.vil pectore 
questus. Ovid. 9. Met. 370. tales cfTundit in aera 
questus. Sil. It. 16. 438. lacrim* simul et que- 
stus ad sidera fusi. Tac. 1. Ann. 11. In questus, 
lacrimas, vcta effundi. et ibid. 7. Lacrimas, gau- 
dium, questus, adulaliones miscebant. Vat. Flacc. 
7. 311. questu Superos, questuque faligat T»r- 
tara. et 3. 639. magnoque implorat numina que- 
stu. Phirdr. 1. 9. Questu vano clamitare. Seneca 
Here. (Et. 1965. Questibus parcere. Id. ibid. 1837. 
Sedare questus. et ibid. 176. cornprimere. et 
Phteniss. 387. flebiles ciere. *f 2. Speciatim 
est querela accusations mixta. Val. Flacc. 5. 
624. questuque Jovem testatur acerbo. et I. 112. 
quos talibus amens losequitur, solitosque novat 
Saturnia questus. 

II.) Translate tribuitor brulis animalibus, ut 
querela II. 2. et queror II. 1. Virg. 4. G. 515. 
de philomela. mrestjs late loca questibus im- 
plet. 



QUI 



QUI, quae, quod, prooomen est A> Relati- 
vum, B) Interrogativum, et C) lodefinitum. 

A) Qui, quce, quod est pronotnen relalivum, 
notans rem aut personam paullo ante memora- 
tam. — a) Ejus obliqui casus sunt Genlt. cu- 
jus, Dat. cui, Accus. quem, quam, quod, Ablat. 
quo, qua, quo. In plurali Nominally, hab^t qui, 
et qu& tarn ferain. quam neutrum: Genitivus 
est quorum mascul. et neulr. et quarum femin.: 
Dativui et Ablat. quibus, et queis : Accusal, quos, 
quas, quce. H«c singula firmare exemplis, su- 
pervacaneum est, quutn passim occurrant. — 6) 

Apx aJW » ver0 Gen - auo J us > Dat - 1 uoi t qviei, 
quoiei (V. QUOJUS et QUOI loco suo), A hi. quoi 
et qui: in plur. Dat. et Ablat. quois et quis(V. 
QUES). — c) In Ablativo sing, pro quo, qua, 
adhibetur el qui, etiam addita cum prseposit. 
Virg. If. JEn. 822. Accam ex arqualibus unam, 
Quicum parliri curas. Pier, monel, In anliquis 



QUI 

plerisque exemplarib. quocum legi. Ter. Eun. 
4. 6. 31. Quicum rea tibi est, peregrinus est. 
Plaut. Amph. 1. 1. 104. Patera, qui Pterela po- 
titare rex solitus est. V. QUI sub B. — d) Di- 
citur tamen etiam quocum. Ter. Phorm. 1. 3. 

19. Si tibi res sit cum eo lenone, quocum mihi 
est. Id. Eun: 3. 5. 26. Essem una, quacum eu- 
piebam. — e) Cum quo, et qua prypositio in- 
terdum pr*ponilar. Liv. 4. 5, extr. Curo qui- 
bus nee in re publica honorum, nee in privata 
connubii societas est. Id. 7. 33. a med. Et cum 
quo forte contuHt gradum , oblruncal. Adde 
eumd. 4. 24. V. CUM praepos — f) Qui pro 
quomodo V. in diclione sequent. — g) Qui- 
cum pro quibuscum. Plaut. Capt. 5. 4. 5. Pa- 
triciis pueiis aut monedulae, aut anates, aut co- 
turnices dantur, quicum lusitent. — h) Cui a 
poetis vel monosyllabum producitur, eel disylla- 
bum utraque correpta adbibetur. Produiit se- 
cundam Paulin. Nolan, carm. 35. 347. Fas ete- 
nim, ut Judaea, cui suus bostia Christus. Pri- 
scian. 7. p. 741. jPtitsch. Cut quoque in»eniuti- 
tur quidam disyllabe protulisse per dia?resirn. 
ut Ilbinus rerum Romanarum 1. file cui ter- 
nis Capitolia celsa triumphis Sponte deCm pa- 
tuere, cui frela nulla repostos 4bscondere sinus, 
non tula mcDQibus urbes. — i> Hoc prooomen 
quibusdam prse.posilioDibus postponitur, ut in 
quocum apud Cic. 4. Alt. 10., qutouseujn spud 
eumd, Brut. 58. 210., quicum apud eumd. 7. 
Verr. 52. J 36., quas contra apud eumd. Vatin. 
7. 18., quem propter apud eumd. Crel. 22. 54., 
quam circa apud eumd. 6. Verr. 48. 107., qu<?m 
penes apud Borat. Art. P. 72., quem ultra 
apud Cic. 4. Tusc. 17. 38., quo de apud eumd. 
Ccecin. 19. 55., quos inter apud eumd. 5. Verr. 

20. 50., qui pro apud Plaut. Asin. 2. 3. 14., 
quo in su,7»ff>o apud Cic. 6. Verr. 48. 107. — 
I) Interdum postponitur uni aut alleri verbo. 
Ctc. 4. Verr. 16. 39. Quom diceret, jus esse cer- 
ium Siculis, inter se quo jure certarent. et 6. 
ibid. 81. 188. Multos seepe viros bonos cum «U- 
toribus frumentum, in cellam quod suroi opor- 
teret, aestimasse. — m) Quiscum pro quibus- 
cum apud Frontcn. 1. ad Amic. 5. Ut non la- 
mere quemquam eorum, quiscum mihi hospitii 
jura sunt, Montano meo anteponam. - Ceterum 
prooomen relalifum qui, qua?, quod, nolaos rem 
aut personam paullo ante memo ra tarn, est Gr. o{, 
13, o, (It. il quale, la quale, che; Fr. qui, lequet, 
laquelle; Hisp. quten, el qual, la quat; Germ. 
uielcher, tvelche, welches, der, die, das; Angl. 
who. w hich, that). — 1.°) Generatim concordat 
cum uno ptfflcedenti subsiantivo, ad qood refer- 
tur. Zivius Andronicus apud Festum p. 181. 
20. Mull. Sed qui sunt hi, qui ascendunt altum 
ocrira? la. apud If on. p. 47o. 10. Merc. Da 
mihi hasce ope», quas pclo, quas precor. If<x- 
vius apud Cic. 4. Acad. (2. pr.) 98. 89. Pestem 
abige a me, flammlferam haoc vim, quae me ex- 
cruciat. Ennius apud Ctc. 7. Fam. 6. Qui ipsa 
sibi sapiens prodesse non quit, necquidquam sa- 
plt. Plaut. Mil. glor. 2. 1. 6. Comcediai, quam 
modo acturi sumus, et argujoenlum et nomen 
70bis eloquar. Id. Cure. 4. 1.6. Coromonstfabo 
quo in quemaue hominem facile invenietU loco. 
Cic. 5. Fam 12. Quum scriba8 et aliquid agas 
eorum, quorum coniuesti. h. e. quorum aliquid 
agere consueati. Liv. i. 29. Raptim, quibus quis- 
que poierat elatls, quum lareui ac penates tecta- 
que, id quibus natus qnisque educatusquc easel, 
relinquentas eiirent. Id. 6. 26. Eventum senatui, 
quem videbJtur, da bit. — Ter. Heaut. 1. 1.35. 
Hac quidem causa qua dhi tibi. pro quam dixi 
Crceco more per atlractionem. Sic Borat. 1. Sat. 
6. 14. notante Judice quo nostl populo. — In- 
terdum, si duo praecedunt subsiantlva, pron. qui 
ad remotius referlur minima vcro ad provimum. 
Ctc. I. Ttisc. 1. 3. Anois enim fcrc dc. post Ro- 
mam condilam Li v *ius fabulam dcdil C Claudio 
Caeci (ilio M. Tutidano coss. anno ante nalum 
EtKiium : qui. (scit. Liviust fuit major natu , 
quam Plaulus at Naevius. Id. 3. Cat. 5. 10. Est 
vero notutn signum, imago avj tai, clarissimi vi» 
rl. qui azoavit unice palriam et ci?ei tuos: qu* 



QUI 

quidern [tcil. imago) te a lantoscelere etiam muia 
revocare potuit. Ziv. 21. 26. 0. Atilium prssto- 
rera cum una legione ftomana et v. railHbus so- 
ciorum delectu novo a consule conscriptis auxi- 
lium ferre Manlio jubent: qui (scil. C. Atilius) 
tine uJlo certamine-Tauetum pervenit. — 2.°) 
Quum in a rat ion e ponuntur duo substantia di- 
versi generis, relativura satpc concordat cum se- 
quent!, quod est in orafione prcecipuuin. Ennius 
apud Maoob. 6, Saturn. 1. Est locus, Hesperian! 
quam moj tales perhibebant. Cic. 1. Legg. 7. -1% 
Animal fugax, quera vocamus bominem. Id. 7. 
Ferr. 55. 143. Career ille, qui est a crudelissiroo 
tyranno Diooysio factus Syracusis, qu» lautumiae 
vocanlur. Salt. Cat. 58. Est locus in carcere, 
quod Tullianurn appeilatur. Id. Jug. 21. Nu> 
raidae possedere ea Joca, quse proiume Cartbagi- 
nein Numidia appeilatur. Cic. Brut. 33. 127. 
Exstat ejus peroratio, qui epilogue dicitur. Id. 
Pis. 24. 57. Justa gloria, qui est fructus vir- 
lutis hooestissimus. Id. Sext. 42. 91. Domicilia 
conjuncta, quas urbes diciraus. Liv. 4. 59. Anxur 
fuit, quae nunc Tarracinse sunt. Colum. 12. R R. 
21. 3. Genus poculi ejus, quae est quarta pars 
cyathi. Adde Cic. 3. Nat. D. 1 1. 28., Pis. 39. 05., 
6. de republ. 3., Pat. i. et 13. Fam. 1. in fin.; et 
Plin. 2. Hist. nat. 16. 13. (68J.; item que multa 
ex Liyio congessit Drakemborch. ad 32. 30,«t qua 
ex aliis Rho'dius in Indice Scribon. v. Quod vo- 
cant. Etiam apud Graecos hie loquendi modus 
invenitur. Athenceus I. 14. c. 21. sub /in. 17«- 
jaQoivue pepos, fa rrs'pvaw xaXouoi. Gretserus et- 
iam Zuct'ani' et Platonis similia loca affert 

3.°) Saspe otiam concordat cum prrecedenti. Cic. 
Topic. 7. 30. Forma, quas Graeci s;'5>? appellant. 
Id. 2. 0//\ 5. 18. Cobibere motus animi turba- 
ios, quos Glutei wa5rij noininant. Varro 2. R. 
R. U. 15. Impomiotui his collaria, qua? vocan- 
tur raellum. Liv. 8. 23. Quod coloniam in Sa- 
runitium agro iinposuerit, quam coloni eorum 
Fregellas appellent. Colum. 11, R. R. 3-61. Se- 
miua omnia succo hcibae, quae sedum appeilatur, 
medicare. Plin. 12. Hist. nat. 25. 54. (116). Suc- 
cus manat, quem opobalsamum vocant. Id. 18. 
ibid. 28. 68. (272). Sidere illo, quod Caniculam 
appellavimus. — 4.*) Nonnunquam cum voce, 
qua? subinte!lii?ititr. Cic. Mil. 4. 9. Si tempus est 
uHurn jure ho in in is necandi, quae multa sunt. h. 
e. qua? tompora. Farro 2. R. R. 6. 3. de asi- 
nis. Horum genera duo: unum ferum, quos vo- 
cant onagros. h. e. quos asincs. Sail. Cat. 18. Sed 
antea item conjuravere pauci contra rempubl., 
iq quibus Calilina: de qua quam verissume po- 
lero, dicam. h. e. de qua conjuralione, ut rao- 
oet etiam Diomed. 1. p. 4i0. Putsch., el anapbo- 
ram vocat. Alii lug. da q-io: alii de qua re. Id. 
ibid. 59. Inter*: d scrvilia repurfiabat, cujus initio 
ad eum magna- copi c concurrcbant. h. e. cnjus 
sertitii. vi*| ctijus generis ho mi num. vet cujus r«i. 
Colum- Arbor. 2'J. ArunJo seritur, quos alii r>uS- 
bos, alii oculos vocant. h. e. iis, quos. Plin. 11. 
Hist. vat. 37. 77. (197). Qua.- ■ at. Quam 1 pr*cor- 
dia appellant, quia cordi pra'tenditur: quod Gr«- 
ci appcllaverunt ippiva;. Znnius apud Priscian. 
6. p. 712. Putsch. Arcus ubi adspicitur, mcrta- 
iibu' qu>e pcrhibettir. h. e. Iris; de ea enim ser- 
mo est. yarro 3. R. R. 5.1. Dicam de hoc or- 
nithone, quod frnctus causa faciunl. h. e. avia- 
riuio; id enim omithon si(?ni(icat. — 5.°i Iq- 
terdum refertur aon ad verba pr<pcedentia, sed 
ad »ensuni verborum. Varro 1. R. R. 1. 11. 
Hoc Itbro r.ircnmcisii rebus, qu;e non arbitror 
pertiner.' ad n^riculturam. ei 2. ibid. t. 4. Quum 
viverent homines ei iis rebus, quse inviolata ul- 
tro ferret terra. Sail. Jug. 45. Abundantii earum 
rerum. qua- prima mortales ducunt. Cic. 2. Fam. 
S. f.um Pomprjo nullis in aliis. nisi de republi- 
ca. scrmonibus versatus sum: qu;c nee possunt 
scribi, nee scribenda sunt. duct. B. Afr. 78. a 
tned. Osar alteram alam mittit, q«i satagenti- 
bus occurrerent. Cic. Senect. 3. 7. Quarelis, 
quse homines deplorare solebant. Id. 16. Fam. 4. 
Illud, mi Tiro, te rogo, surnptui ne parcas ulla in 
re. quori ad raletudtnem opus sit. et Ter. Eun. 
2. 3. If). L't 'Hum dii De.Kque senium perdant, qui 



- 1012 — 



me hodia remoratus est. Ubi Donat. Nee mire- 
ris post senium additum qui, ideo quia declina- 
tionem ad intellectum retuiit, ut alibi (Eun. prol. 
32.) in Eunuchum suam. Adde Liv. 32. 2°. — 
Similiter post pronomina possessiva. Plaut. .Isin. 
t. 3. 74. TUa ista culpa 'st, quae discipulum se- 
raidoctum abs te amoves. Cic. 1. Fam. 9. 13. 
Illud quidem certe nostrum consilium jure !au- 
dandura est, qui meos cives-servis armatis objici 
noluerim. — Sic neutrum quod in propositione, 
quae aliis ioterseritur. Cic. Senect. 7. 21. Nee se- 
puicra legens vereor, quod ajunt, ne perdam me- 
moriara. Ziv. 8. 36. Cornelius, quod manu, quod 
voce poterat, monstrabat, rex ilia se suorum par- 
masque eernere equitum. — Deaique interdum 
hoc pronomen ad plura prsecedenlia refertur. Cic. 
1. Tu sc. 17. 40. Persuadent mathematici, terram 
in medio mundo sitam- quasi punc-ti instar obti- 
nere: earn porro naturam esse quaiuor omnia 
gignentium corporum, ut etc. Qu.-e quum con- 
stent, perspicuum debet esse, animos, quum e 
corpore excesserint, sublime ferri. Id. ibid. 49. 
117. Que quum ita sint, etc. et 2. ibid. 1. 5. 
Quam ob rem etc. — 6.°) ^ut quum initio po- 
aitur, est ille qui, colui il quale, chi, 6, c"<7t<?. 
Ph&dr. 1. s. Qui pretium rneriti ab improbis 
desiderat. Cels. i. 8. Stomachum inGrraura in- 
dicant pallor, rnacies, etc. qua in quo non sunt, 
Is lirmi stomach! est. le quali cose in chi rjn 
sono, colui etc. Plena locutio esset, in illo, in 
quo non sunt, is etc. Cic. Rose. Com. 15. 45. 
Quod si facit, qua impudentia est, eum ne tes- 
tem improbabtt, quem etc? stante la sfaccia- 
taggine, di cui i pieno. et Dom. 32. 84. Pa- 
ter tuus si vive ret, qua severitate fuit, tu profe- 
cto non riveres. come ei fu di molt a sever ita. 
et Ovid. 2. Pont. 2. 21. Qua?que tua est pi etas 
in toturn nomen luli, Te lasdi, Quum quis laditur 
inde, putas. Id. Heroid. 17. 29. Qua tua aequitia 
est, non bis contenta iuisset. Id. 5. Met. 373. 
Et tamen in coelo (quae jam patientia nostra est) 
Spernimur. Quintil. declam. 9. 21. Hoc si scis- 
ses, pater, cujus pietatis es, nemo te antecessis- 
Sftt. — Cum particula ne interrogationis. Plaut. 
Mil, glor. 1. I. <>. Mfr ,. Sed ubi Arunrogus? art. 
hie est: stat propter rirum fort em, efc. Mir,, quem 
ne ego servavi in campis Gurgu»ridoniis? h. e. 
an ille, quem etc? Ter. Andr. 4. 4. 29. Quem 
ne ego heri vidi ad vos adferri vesperi? quello 
eh, che etc. Plaut. Rud. 1. 5. 13. Ad hoc fa- 
nurn ad istunc modum non veniri solet. pa, quae 
ne ejectm mari sumus ambae, obsecro, unde not 
hostias agere voluiiti hue? h. e. an nog, quas eje- 
cts* etc. Id. True. 2- 6. 52. Pmnitet te. quot 
ancill* sunt jam? qui ne etiam auperadducas, 
qu:e inihi cumedint cibum ? h. e. tu ne ille, qui 
etc? Horal. 1. Sat. 10. 21. o seri studiomm. 
qui ne putetis ttiflicU.' et miriiui, llhodio quod 
Pitholeonti Contigit ? h. e. an vos estis illi, qui p u - 
tatis etc? Adde Catult. 64. ISO- et 1S3. — Et 
omhio ne. Plaut. Mil. g!or. 4.1. 25. Cupio her- 
cle equidem, si ilia vult. fa. quag cupit ? h. e. 
dubitas an iila velit, quas maxirne cupit? -• 7. , 
Qui ut qui, utpole qui, come colui eke. ('ic. 5. 
Att. 9. Actio malujiiius iter facere pedibus, qui 
ineoinmudissime navigassemus. Id.Quincl. !5. 11. 
C. Quinctius sane ccterarum rerum paterfdrniiias 
et prudens et atientus, una in re paullo minus 
considftratas, qui societatem cum Sex. ,%;i?vio fe- 
cerit. Virg. \\. ,En. 21S. Ipsum armis ipsum- 
que jubent decernere ferru, Qui regnum [lalia 
et primos sibi poscat bonores. Plaut. Mil. glor. 
1. 1. 66. Ita ne ajebat tandem? ah. qua? me am- 
b* ob&ecraverint, ut te hodie quasi pompam il- 
iac pr.i'terducerem? Id. Bacch. I. J, 58. Sum 
ne Hutem nih'.li, qui nequeam ingenio moderari 
men? — Sequente Iodicalifo. Cic. 5. Alt. 20. 
Epbesurn ut venerim, nosti, qui etiam rnihi ^ra- 
tulatus es illius diei celebritatem. Ter. Phnrm. 
3. 1. 7. Nos jam dudum hie t" absentem incu- 
%amu8, qui abieris. — *.") Jungitur cum prl- 
mis et stcundis personis. Plaut. Amph. 1.1. 
217. Tun' te n^ideas Sosiam esse dicere, qui ego 
sum? Id. Epid.X 1. 8. Quid ilium ferre vis? 
qui, tibi cui diviti* dorni masim.i" sunt, is nura- 



QUI 



mum nullum habes. — 9.*) Ex quo, ex quo 
tempore, da che. Horat. 3. Od. 3. 21. ex quo 
destituit deos Me reed a pacta Laomedon, mini ca- 
stajque tllion) damoatam Minerv*. At Lacbraan- 
nus conjecit ex qua. Juvenal. 10. 77. ei quo 
sufTragia nulli V'endimus. Adde eumd. 1.81. — 
10.°) Qui pro quae. Plaut. A tin. 3. 1. 2. An 
ita tu es animata, ut qui expers matris imperii 
sies? — Ceterum V. QUI in dictione sequent. 

— 1 1." ) Qui interdum redundat. Plaut. Bacch. 
2. 3. 50. Ad eon' me fuisse fungiiin, ut qui illi 
crederern? — 12.°) Quod idem, quod ipsura, 
aut quod etiam. Cic. Harusp. reap. 7. 13. Quod 
idem in judicio capitis durum atque iniquum est. 

— 13. ) Quod ponitur aliquaudo pro quic- 
quid. Cic. Dom. 43. 111. Ornameatorum quod 
superfuit in fanis et commun'tbus locis, tota 
e Grii-cia, sane frugaliter, domum suam deporta- 
vit. — 1 4.°) Item pro in quo. Ter. Andr. 4. 3. 
23. Sed, si quid est, quod rnea opera opus sit vo- 
bis. — 15.' 1 ) Item pro quantum, Cic. Rose. Am, 
42. 122. Ego in Chrysogono, quod ad me atti- 
net, nihil cjusmodi suspicor. Ter. Eun. 9. 1, 8. 
Munus nostrum ornato verbis, quod poteris, et 
istum smulum, quod poteris, ab ea pellito. — 
16.°) Quod ad illud, omisso verbo pertinet vel 
attinet. Ccelius ad Cic. 8. Fam. 1. Quod ad 
Caesarem, crebri et non belli de eo rumores, — 
17.°) Usurpatur etiam quod ut Accusativua com- 
munis, etsi aliqui dicant, praepos. propter sub- 
intelligi. Ter. fftctjr. 2. 3. 3. .Nam (ita me ament 
dii) quod me accusat nunc vir, sum extra no- 
xiam. Plaut. Epid. 3. 4. 20. Ut quod ego ad te 
venio, intelligas. Id. Stick. 1. 2. 70. Hoc est, 
quod ad vos venio, quodque esse ambas conven- 
tas volo. Ter. Adelph. 5. 3. 49. Quod illos astaa 
sat amet. h. e. qua in re. Liv. 5. 34. Alpes visa 
insuperabiles, nulla dum via (quod eontinens me- 
ntor fa sit) superatas. Ita Forcellinus: at recen- 
tiorcs in plerisque to quod interpretantur quia, 
quare. 

B) Qui, quce, quod, est etiam pronomen in- 
terrogativum et valet qualis, quale. — 1.°) In 
recta interrogatione, vel exclamatione. Ennius 
apud Priscian.it}. p. 891. Putsch. O cives, quas 
rae fortuna ferocem contudit! Id. apud Charts. 
1. p. 70, Ilia dia nepos, quas serumnas tetuiisti! 
Plaut. Amph. 1. 1. 1. Qui me alter est audacior 
homo, aut qui me confidentior? Id. Pers. 4.4. 
S8. Sed tamen, virgo, quaa patria tua 'si? Id. 
Hud. 3. 3. i. Quae iilauc est oratio ? Ter. IJeaut. 
5. 2. 20. Quae istasc pravitas, quaeve amentia est? 
Id. Andr. I. 5. 5. MUeram rae, quod verbum 
audio? Id. Adelph. 5. 6. 3. O qui vocare ? ck. 
Geta. Cic. 1. Divinat. 25. 52. Xenophon Socra- 
ucus, qui vir et quantus! Id. ■>. Oral. 8. 34. Qui 
tniui cantus irioderata orationc dulcior iaveniri 
potest, quod carmen arlificiosa conclusione aptius, 
qui actor imitanda, quam orator suscipienda ve- 
ritaie jucundior? Id. Qu^nct. 30. 91. Qui deua 
appellandus est? cujus hominis fides imploranda 
est? ijui denique questus, qui maeror Jignus in- 
veniri-potest? Id. Dom. 28. 75. Advenius meiu 
in urbem qui fuit? ct ibid. t|. 27. Quod enim 
par amiciliae consularis fuit unquam-conjunclius? 
Id. pro leg. Manil. 10. 28. Quod denique ge- 
nus b--lli esse potest, in quo ilium non exercue- 
rit fort una reipublicae? Id. 2. Fin. 21. 67. Nunc 
vero-suppediubit nobis Atticus nosier e thesauri* 
suis quos et quantos! Id. Rose. Com. 18. 56. 
Qua, malum, stultilia fuit Roscius, ut et:? Id. 5. 
Alt. 20. Qui. malum, isti Pindeniss* ? qui sunt? 
inqules. Liv. 3. 68. Quid tandem? les vestrfe quo 
statu sunt? / ( {. ibid. 67. Qui imn erit discurdia- 
rum? firg. %. En. 371. Quv quibus anl'jferam ? 
h.e. quas prima, aut ultima ponam 7 Alii tamen 
alitor inti;rprrtantur: V. Heyne. Pluvdr. 1. 13. 
O qui liisrum, corve, pennarum est nitor ! 
Sunt qui putant uiiii ad subslantiam ruferrij qui 
ad qualitatem: ex illo Ter. Fun. 5. 1. 7. m. 
Quis fuil igitur? pvtk. isl^ Chi-r^a. th. (Jui 
Cba»rea? pvth. ille cphebus, etc. Hoc umen noo 
semper ser^atur. H.»-c Forcellinus. — 2."*) Irx 
obliqua interrogatione. Plaut. Trin. 4.2.7. Quem 
ego, qui sit homo, nescio. Id. Capi. 2. 1. ",j. At- 



QUI 

que ut qui fuerls et qui nunc sis, meminisae ut 
memlneris, Ter. Andr. 5. 2. 14, Nescio qui se- 
nex modo Tenit. Id. Eun. 2. 3. 16. Nunc, Par- 
meno, te ostendes qui Tir lies- Cic. Mur. 15. 
32. Si diligenter, quid Mitbridates potuerit, et 
qui vir fuerit, conaiderabis. Id. 1. Fain. 7. 10. 
Quod scriris te velle ic'tre, qui sit rei publics 
status, etc. Id. Divin. in Q. Cacti. 8. 20. Te 
oon novimus; nescirous qui sis. Varro \. R. R. 
69. 2. Quem qui esset, animadvertere in lurba 
non potuit. Virg. 9. JEn, 722. Pandarus, ut fuso 
germanum corpore cernil, Et quo tit fortuna lo- 
co, qui casus agat res, etc. Id. 1. G. 3. quae cura 
bourn, qui cultus habendo Sit pecori-,Hioc ca- 
nere inelpiam. Phcedr. 5. 7. Is forte ludis t,non 
talis metaini quibus) concidit casu gravi. 

C) Qui, quis, quod est demum pronomeo in- 
deQoitum, prasertim post partfculas si, ne, num, 
et e*-t forte aliquis, It. alcuno o alcuna cosa per 
avventura o per caso. Afranius a pud Festum 
p. 182. 10. MvlK Sic est orator, si qui oritur. 
Cic. Coecin. 3. 8. Ac si qui mini judex recupe- 
rator ve dical, etc. Id. ibid. 13. 37. Alia [actio) 
si quae forte est, qua? nos fugerit, die qua sit. 
Id. 3. Fatn. 8. 6. Quod si qui me astutiorem fin- 
git, quid potest esse callidius, quam etc. Id. 1. 
ibid. 4. Si qua cooabunlur agere, satis mibi 
provisum est, ut ne etc. Plin. 4. Ep. 14. ad fin. 
Sive epigrammata, sive idyllia, aive eclogas, sive 
quod aliud vocare raalueris. Plant. Pseud, 1. 2. 
36. Intro abite atque hac ceierate, ne mora qua 
sit, coquus quuui veniat. Pacuvius apud Non. p. 
p. 246. 3. Merc. Custodite istunc vos, ne vim 
quis attulat, neve attigat. Lucret. 5. 1209. Ne 
qua forte deum nobis immensa potestas Sit. Cic. 
7. ,/». 10. Subito consilium cepi, ut, antequam 
luceret, exlrem; ne qui convcotus fieret, aul ser- 
mo. Id- 11. Fam. 12. Sed tamen providendum. 
ne qua jusla querela ««se pussit. Varro 3. R. 
R. 7. 3. Neve qua serpens, aliudve quod (alii 
leg. quid* animal iotroiie qoeat. Plaut. Bacch- 
i, G. 0. Nam qua advenienti agriludo obje- 
cta 'st? Cic. J. Orat. 9. 37. Num quod eloqueo- 
tia vestigium apparet? Ccecilius apud Non. p. 
514. 8. Merc. Nisi quidem qui se roalit pugni- 
tus ppssumdari. 

QUI, Ablativus oinnis generis, qui apud ye te- 
res usu v?uit, pro quoi, est adverbium A) lo- 
terrogativuui, et B) Reiativum. 

A) Qui adverbium interrogalivum. «f 1. Est 
quomodo? qua rat'ione? come? rrwei ~ a ) I Q 
recta interrogatione. Plaut. Merc. 2. 3. 60. de. 
Vidi: verum non ex usu nostro est. ch. qui vero? 
db. quia etc. Pert, I. 56, Qui pote? h. e. quo- 
modo fieri potest? Plaut, Bacch. 1. 1. 19. Qui, *- 
mabo? Id. ibid. V. 2. 13. Qui scire possum let 
ibid. 4. 4. 31. Qui in mcutem venit tibi istuc 
facinus facere tarn malum ? Ter, Andr. 1.1. 123. 
Ne bac quidem satis vebemens causa ad objur- 
gatidum. so. Qui, cedo? Id. Adelpk. 2. 2, 7. Qui 
potui melius? Cic. 1. Nat. D. 10. 25. Deum, 
nisi sempilernurn, intclligere qui possumus? et 
ibid. 30. 81. Qui potest esse in ejusmodi trunco 
sapientia? Id. •>. Fin. 4. 12. Qui Qt, ut ego ne- 
jciam, sciant omnes? Liv. 28. 49, Qui ego mi- 
nus -in Africam trajicerem? Horat- 2. Sat. 2. 18. 
unde putas aul Qui partum? — Est etiam our? 
quare? perchi? Ter. Andr. 5. 4. 50. tam. Dayo 
istuc dedaro negotii. si. non potest, fam. qui ? 
si. quia babet illud etc. Plaut. Bacch. 5. 2. 
45. qui non? perche no? — Qui dam? quare? 
cur igitur? Ter. Eun. 2. 2. 41. cna. Numquid- 
nam hie, quod nolis, vides? par, te. gka. credo: 
at num quid aliud? far. qui dum? gna. quia 
tristis es. Adde Hecyr. 3. 1. 39.; et Plaut. Men. 
3. 1. 5t. etc. — b) In obliqua interrogatione. 
Plaut. Amph. 2. 2. 133. Nimis demiror, qui il- 
iac me donatum esse aurea patera aciat. Ter. 
Phorm. 5. 6. 15- Qui istuc credam ita esse, mi- 
hi dici velim. Id. Hecyr, 2. 3. 6. Nee, qui hoc 
mihi eveaiat, scio. Horat. I. Ep. 16. 63. Qui rne- 
lior servo, qui Ubertor sit avarus,-Non tidao. Ad- 
de Liv. 42. 50. ^ 2. Ponitur etiam pro quanti, 
quod est Genilivus pretii. Plaut. Pert. 4. 4. 4t. 
Indica, mlnimo daturus qui sis, qui duci queat. 



— 1013 — 

et ibid. 100. Qui datur, tanti indica. Id. fragm. 
apud Festum p. 306. 13, Mull., et Men. 3. 3. 
25. Praco ibt adsit cum corona, quique liceat, 
veneat. <| 3. Et pro utinam, ut Gracum ww;; sic 
eaim recentiores philologi putant. Ennius apud 
Non. p. 342. t4, Merc. Qui Ilium dt deaque ma- 
gno mactassint mato! Plaut. Men. 5. 5. 31. Qui 
te Juppiter, diique omnes, percontator, perduint. 
Cic. k.Alt.l. De Apollonio quod scribis, qui till 
dii irati, homini Graco, qui conturbare quidem 
putat sibi licere. Ter. Phorm. 1. 2. 72. Est parasi- 
tus quidam Phormio, homo confidens: qui illurn 
dii omnes perduint. Nonnulii, ait Forcellinus, qui 
bis locis interpretantur, ut, vel utinam. Fortasie 
non absurde ellipsin quis esse putel, ut scilicet 
commotus ira incipiat quidem recta construction 
qui, sed prapediente alTectu abrumpat sermonem, 
subjiciatque quod ira suggerit, exsecrationem et 
diras. 

B) Qui reiativum ^ 1. Ponitur pro quo, qua, 
qua re. Ennius apud Non. p. 474. 30. Date fer- 
rum, qui me anima privem. Plaut. Cure. 4. 2. 
9. Quibus sui nihil est oisi una lingua, qui ab- 
jurant si quid creditum' st. Id. Capt. 1.1. 33. 
Homines captivos commercatur, si queat aliquem 
invenire, suum qui mutet lilium. Adde eumd. 
ibid. 3. 4. 21. et 4. i. 48v Cic. 13. Atl. 23. Magis 
enim doleo me non habere qui tradam,quam qui 
utar. Nepos Arist. 3. In tanta paupertate deces- 
sit, ut qui elTerretur, vii reliquerit. — Etiam f r«- 
cedente plurali num. Plaut. Aulul.i. 5. 26. Mihi 
aquum est purpuram atque aurum dari, ancil- 
las, pedissequos, vehicula, qui vebar. Ter. Andr. 
3. 2. 31. Muita concurrunt simul, qui conjectu- 
ram banc nunc facio. 5 2. Item pro ut, aque 
ac Gracum oirw;. Plaut. Aulul. 2. 4. 30. Cen- 
sen' taientum magnum exorari potesse ab istoc 
sene, ut del qui iiamu 3 liberi? Id. Pseud. 1. 1. 
86. ca. Reslim volo mihi emere. ps. quamobrem? 
ca. qui me faciam pensilem. Id. Rod. p r ol. 9. 
Juppiter nos per gentes hie aiium alia dispaial, 
Hominum qui facta, mores, pietatem et fidem 
Noscainus. Ter. Andr. 2. 1. 34. Invcnite, effi- 
cile ; qui detur tibi: ego id again, mibi qui ne 
detur. 

QUIA., conjunctio. SeCundam sjilabam in quia 
corripuit semper Virgil., at produieruot Phcedr. 

1. 5. Ego primam tollo. nominor quia teo. et 
Auson. Profess. 8. 7. sed quia noslro docuere 
in «vo. Terentian. vcio c\ pravo suoium tem- 
porura more vocem banc unica syllabi p^ocuo- 
ciat, seu in unam contrahit, p. 2405. Putsch. 
Quia mutas ita conjungi oatura recusat. et p. 
2409- Nee modo quia verbo finem tacit uode, 
putato Sic cecidisse, etc. et alibi sapissime- — 
Quia est conjunctio causalis, qua sijrniQcat ob 
earn causam, ea de causa, quod, s'sretSig, ot« (It. 
perche ;¥r. parce que, puisque; Hisp. porque, 
pues que, ya que ; Germ, loeii; Angl. 6eiause).— 
1.0) Generatim. Cic 6. Verr. 53. Ita. Urbs, qua 
quia postrema adificata est, Neapolis nominatur. 
Id. 5. Tusc. 33. 95. Voluptaifin ipsara per se, quia 
voluptas sit, optandam putat. Id. 13. Fam. 70. 
Quia non est obscura lua in me benevolentia, sic 
fit, ut etc. Ter. Heaut. 3. 1. 99. An eo flt, quia 
in re nostra aut gaudio sumus prapediti nimio, 
aat agritudine? Id. Hecyr. 2. 1. 21. Ideo, quia, 
ut vos mibi domi eritis, ptoinde ego ero fatna 
foris. Plaut. True. 2. 2. 34. Quia forts nostras 
ausa es accedere, quiaque istas buccas etc. Ho- 
rat. 1. Sat. 9. 50. nil ini officit, inquam, Ditior 
hie, aut est quia doctior. Id. 4. Od. 13. 10. re- 
fugit, te quia luridi Denies, te quia ruga Tur- 
pant et capitis nives. — 2.0) ^uta enim pleo- 
nasm us est apud Plaut Amph. 2. 2. 34. Qui 
tibi nunc istuc in mentem venit? so. quia enim 
sero advenimua. Adde eumd. Capt. 4. 2. 104.; 
Ter. Heaut. 1.2. 14.; et Turpilium apud Non. p. 

2. 32. Merc. — 3.0) Quia nam et quianam pro 
quare? et cur? perche mai? PosUum apud an- 
tiquos, ut Navium in carmioe Punici belli: Sum- 
me deum regoator, quianam geouisti? Et in sa- 
tyra: quianam Saturnium populum pepoUsli? Kt 
Knnium in. libro septiroo : quianam dictis nostris 

1 sentenlia lieia est? Hac Festus p. 257.27. Mull. 



QUICUMQUtt 

Rursus Enniut apud Serv. ad Virg. 10. .En, 6. 

quianam legionet cadimu' feno? Plaut. True. 
1.2. 34. Nimis otiosum arbitror hominera esse te. 
di. quianam arbilrare? Virg. loc. est. CaUeolas 
magni quianam sententia vobii Versa retro? Adda 
eumd. 5. ibid. 13. et V. OLLUS. — 4.0) Quiane? 
an quia? forse perche? Plaut. Pers. 5. 2.69. do. 
lu nunc me irrides? lb. quiane te voeo, bene ut 
tibi sit? Virg. 4. JEn. 538. quiane aujilio juval 
ante ievatos ? Adde Slat. 10, Theb. 592. — 5.*) 
Quia pro quod, vel toco infinitivi, quod sequi 
debebat. Plaut- Cist. 1. 1. 103. Mater irata est 
mihi, quia non redferim domum. Pallad. 3. a. 
R. 13. in fin. Hoc autem noveris, quia palmes, 
quod extra ligaturam pendens habuerit, fructu 
induet. 

QUlANAM? V. vocem praced. 3. 
QUIANE? V. vocem prated. 4. 
QUlIPROPTER, adverb, idem ac quapropter. 
Lcelius apud Cic. Mil. in Class. Auet. T. 2. p. 
106. edil, ab A. Maio Quiapropter uec tanta dis 
immortalibus gratia haberi potest, fet. Scholiast. 
ad Cic. Arch. ibid. p. 239. Quiapropter utltur 
deprecatione. ne minus civititer loqui exisltme- 
tur. Consule eumd. A. Maium ibid p. 387. col. 1. 
QUICQUAM. V. QUISQUAM. 
QUICQUfi. V. QUISQUE. 
QCIGQUID. V. QUISQUIS. 
QUlCUM. V. QUI prooomen sub A. c. 
QUtCUMQUE, quacumque, quodcuinqae pro- 
nora. Quetcumque plur. pro quicumque. V, loco 
suo. — De tmesi V. infra 3ub 1.6.— Quicum- 
que est idem ac quisquls, qui vis, omnis qui, offTic. 
av (It. chiunque, qualunque; Fr. quel qu' ti soit, 
quelconque; Hhp. qualquier, qualquiera; Germ. 
tver, -was nur immer , jeder tvelcker , jedt 
welche, jedes welches, alles was; Angl. who- 
soever, whoever, whatsoever). «f 1. Strieto 
sensu. — a) Universim. Cic. 1^- Fam. 31. 
circa med. Quicumque is est, ei me profiteor 
inimicuin. Id. 1, ad Q. Fr. 2, 2. QuosCumque 
de te queri audivi, quacumque potui ratione 
placavi. Id. 2. Orat.il. 45. Non omnia, quacum- 
que loquimur, ad artero sunt revocanda. Sic Id. 
2. ibid. 2. 5. Omnia, quicumque in hominum 
disceptationem cadere possunt, bene sunt el dl- 
cenda, qui etc. et Liv. 30. 31. Omnia, quacum- 
que agimus, etc. Cms. 1. B. G.Zt. ad fin. Fot- 
tunam, quacumque accidat, eiperiantur. Vol, 
Flacc. 3. 684. queiscuraque virum perquirere $11- 
vis. Nepos Datum. 10. Ut quodcumque relict, 
liceret impune facere. Propert. 1. 8. 34. Et quo- 
cumque modo roaluit esse mea. Horat- 1, Sat. 
4. 130. sanus ab illis, Pcrniciem quacumque fa - 
runt. Id 3. Od. 3. 53. Quicumque mundo ter- 
minus obstitit, Hunc tangat arn.is. Id. Epod. 15. 
17. Et tu, quicumque es feliclor etc. Ouic?. 9. 
Met. 312. Et, Quacumque es, ait, doraina gra- 
tare. et 1 4. ibid. 378. Bt, quacumque es, ait, non 
sum tuus; altera captum Me tenet. Dig. 32. 1. 
78. pi'. Argentum orane et supelleclllem, quod- 
cumque habeo. — b) Quodcumque interdum 
augendi gratia ponitur, et magnum atiquld^ no- 
tat. Propert. 4. 1. 1. Hoc quodcumque vides, 
bospes, qua maxima Roma est, Aote Phrygem 
,-Eneam collia el berba fuiu Virg. 1. /En. 82. Tu 
mihi quodcumque hoc regni, tu sea p Ira Jovem- 
que Coocilias (Servius minuendi causa dictum 
putat.) S'at. II. Theb. 80. Nee prelium defor- 
me mora, cassique labores: Hoc quodcumque 
madent campi, quod sanguine furaaut Stagua, 
quod innumero Lethaa examine gaudet Ripa, 
mea vires, mea lata insignia. — c) C<im Ge- 
n'ttivo pro quantuscuraque. Pompej. at* Mar cell. 
et Lenlul. post ep. 12. I. 8. ad Atl. Ut quod- 
cumque militum contrabere poterltis, contraha- 
tis, Phcedr. 5. 6. Eja, in commune, quodcumque 
est lucri. — d) Cum Conjunctive Horat. 2. Sal. 
8. 75. tibi dt, quacumque prcceris, Commoda 
dent, et ibhl. v. 11. et alter (puer) SubU-gil 
quodcumque jaceret inutile quodquc Posset coj- 
nantes ofTendere. — e) Sape, interjecto verbo, 
dividitur. Ter. Andr. I. 1.35. Facile omnes per- 
ferre, cum quibus erat eumquc uiis. Id. ibid. i. 
5. 28. Qua meo cumque miin.i lub'lum est fa- 



QUID 

cere. Cic. 3. Orat, 16. 60. Quam se cumque 
in partem dedisset. Id. 4. Fin. 25. 69. Quod 
erit cumque visum, ages. (Adde 2. Divinat. 2. 
7). Plaut. Pers. 2. 2. 28. Cui male dice- 7 so. 
cui pol cumque occasio est. firg. 12. ^Bn. 61. 
Qui te cumque manent isto certamine casus. 
Zucret. 4. 868, Humor item discedit in omnia 
quae !oca cumque Poscunt humorera. Sail. Cat. 
52. 10. Kritz. Nunc vero non id agitur, -quan- 
tum aut quam magaificum imperium popuii Ro- 
raani sit, sed cujus haec cumque modi videnlur, 
nostra, an etc. //orat. 1. Od. 9. 14. Quern fors 
dierum cumque dabit, lucro Appooe. Adde Mar~ 
tial. 2. 61 ; Cell, prcef. inil. etc. Lucret. iater- 
dum plures voces inlerjicit, ut 2. 40 i. At con- 
tra qu-"e amara atque aspera cumque videntur, 
Usee magis ha ma lis Inter se nexa teneri. et 5.1131. 
Invidia quoniain, ceu fulraioe, summa vaporanl 
Plerumque, et qua* sunt aliis magis edita cum- 
que. — ■ Cuicumque quadrisyllabum. Seneca 
Troad. 851. Ouolibet tristis miseras procelia Mit- 
tat et donet cuicumque terrae. — f> Notandum et 
vis additum a Seneca i.Qucest. nat. 25. 2. Quara- 
cumque vis rem expende. ^ 2. Latiori sensu 
est qualiscumque. Cic. Oral. 30. 106. Basque nos 
primi, quicumque eramus, et quanluiurncumque 
dicebamus, ad bujus generis studia coavertimus. 
Id. Rabir. Post. H. 21. Qusecumque mens ilia 
fuit, (iabinii fait. Liv. 45. 23. Qui de quacum- 
que causa turn aspernati nostra auxilia esiis. qual- 
unque ne sia stata la cagione. Similiter !ocu- 
tus est Plin. 8. Hist. nat. 32. 50. (113). «J 3. 
Item quicumque. absolute pro omnis, ogni. Cic. 

2. Fam. 19. exlr. Quamobrem, qusecumque a me 
ornamenta in te prouciscentur, ut omnes intelli- 
gant, a me habitam esse ralionero tuas dignita- 
tis. Id. 2. Cat. 5. 1J. Qu;e sanari poterunt, 
quaeumque ratioae sanabo. Id. 12. Alt. 29. Si 
quid erit, magnum est adjumentura; sin minus, 
quacumquo ralione conlendamus. H«c Jf/anut. 
ad 2. Fam. in fin., quibus addit I.Orat. 3. 9., 

3. A ft. 21. et 1. Tusc. I.; et Virg. 3. /En. 
non indicato versu: qua tamen vereor, ut nos 
cogant, ut a prima bujus vocis signihcalione dis- 
eedamus, quum facile sit in omnibus rerbum 
possum, aut aliud simile per cllipsin subintelli- 
gere. Htec Forcellinus: recentiores vero de si- 
gnificatione minime dubitant, et addunt raulta, 
ut Salt. Jug. 103. Agendarum rerum el quocum- 
qiie modo belli componendi licentiam ipsii per- 
mitlit. Sic Horat. i. Ep. 1. 65. re:n facias, rein, 
Si possis, rectc, si non, quocumque modo rem. 
Ovid. 15. Met. 411. Id quoque, quod ventis ani- 
mal nulritur et aura, Protinus assimulat tactu 
quoscumque colores. Suelon. Claud. 33. Cibi vi- 
nique quocumque et tempore et ioco appeteaiis- 
simus. Plin. 26. Hist. nat. 14, 87. (147). Qui- 
buscuraque uiceribus prodest. 

QUID. r. QUIS. 

QUlDAM, quadam, quoddam et qulddara, est 
idem atque Certus aiiquis, unas; et praecipue post 
adjectiva, vocabulorum iloraque melapboras lenit 
significationern ac vim, o Setva, tic. (It. an cerlo, 
uno; Fr. un certain, quelque, quelqu 1 un; liisp. 
un cierlo, alguno; Germ, ein gewisser, einer f 
eine, eines,jemand, etwas; Angi. a certain one, 
one). — a) Generatim. Cic. Cluenl. 63. 177. 
Quidam ex advocatis, homo et honoribus popuii 
oroatus et summa virtute praeditus, inielligere so 
dJ » it, etc. Id. 14. Fam.2 1. Quidam de collegia oos- 
tris. Cces.T. B. G.25, Quidam ante portam oppidi 
Gallus plcis g).x-bas in ignem projiciebat. Horat. 
1. Sat. 2. 31. Quidam ootui homo, et ibid. 9. 3. 
Accurrit quidam QOtus mibi nomine tantum. et 
ibid. 3. 21. heus tu, Quidam ait, ignoras te, an 
etc. Cic. 2. Orat. 3. 10. Pudore a dicendo et 
limiditate iogenua quadam refugisti. et ibid. 74. 
208. Oassi responsum excellent!"* cujusdam est In- 
genii ac singulars, et 1. ibid. 60. 254. Adslrictus 
certa quadam numerorum moderatione. et 3. ibid. 
12. 44. Quum sit qusedam certa vox Roman! ge- 
neris urbisque propria. Id. 5. Fin. 2. 4. Scis, 
me quodam tempore Metapoatum venisse tecum. 
Horat. 1, Sat. 10. 7. Krgo non satis est rlsu dl- 
ducere rictum Auditor!*: et est qusdsm tamen 



— 1044 — 



QUIEO 



bic quoque virtas. Ovid. I. Met. 403. natoraque 
mitior i J lis Contigit, ut quadam, sic non mani 
fesla, videri Forma potest hominis; sed uli de 
marmore caepto Non eiacla satis rudibusque si- 
millima signis. Justin. 7. 4. 1. Quum Gr*ciam 
veluti tempestas qusedam occupasset. Id. 36. 3.2. 
Est naroque vallis, qua continuis raontibus velut 
muro quodam od iostar castrorum clauditur. ■ — 
6) la distributionibus aut repetitur, aut similia 
subjiciuntur. Cic. Topic. 21. 70. Quibusdam quae- 
stionibus alios, quibusdam alios esse apUores lo- 
cos. Liv. 45. 10. Excesserunt urbe quidam, alii 
mortem sibi consciverunt. Colum. 12. R. R. 19. 
1. Quidam quartam partem, noonulli terliarn 
decoquunt. Cic. t. Xat. P. 24. 66. Corpuscuia 
quasdam laevia, alia aspera, rotunda alia, partim 
aogulata, curvata quaedam. Sic Justin. 38. 4. tl. 
Assidue per omnes aanos pro llbertate alios, quos- 
dara etiam pro vice imperii beliis continuis per- 
se masse. — c) Cum Genit. Tac. J. Ann. 49. 
Quidam booorum cssi, postquam pesstmi quoque 
arma rapuerant. — Quiddam cum Gen it., V. in 
fin. — d) Cum nominibus numeralibus, V. in 
ALIQUIS- 

H o monym . Inter quidam et aiiquis boc in- 
terest, quod quidam dicilur de re aut persoua 
certa et delirtila: aiiquis de indefinita et inceria: 
ut si dicam, esl quidam qui me amat, desigoo 
unum cerium amantem raei: si dicam, est aii- 
quis qui me amat, illud significo, esse noaoutlos, 
qui me amant, non designando, quioam ii sint. 
lnterdum tamen promiscue usurpantur. Cic. 2. 
Orat. 10. 40. Hesterno serraone remigem ali- 
qnem, aut bajulum, nobis oratorem descripseras, 
inopem quemdam humaaitalis atque inurbanum. 
— Quoddam et quiddam diUerunt, ut quod et 
quid: nempe illud adjectivura est, hoc substanti- 
vum. Cic. i. Invent. 2. 2. Nam fuit quoddam 
tempus, quum in agrii homines vagabanlur. Id. 
3- L^gg- 10. 23. Fateor in ista ipsa potestate inesse 
quiddam raali. Id. 1. Acad, (post.) 9. 33. Ut in 
his quiddam divinum esse diceret. 

QUlDEM, adverb, certe, profecto, sane, uiv y ye 
(It. cer(amenre ? di vero, per verita, in vero, 
bens'fy Fr. it est vrai, a la veriti, je I'avoue, 
san* dome, assure tnent; Ilisp. en verdad, sin 
duda , asejurafJa/nenre, ciertamenle ; Germ. 
zwar, nanlich; Angl. indeed, truly, in truth, 
certainty, assuredly). ^ 1. (Jeaeratira. — a) 
Absolute, b. e. sine aliis particulis. Cess. 1. 
B. C. 40. Sibi quidem persuaderi, eurn neque 
suarn, neque popuii R. graiiam repiidiaturum. 
Cic. 2. Alt. iU. Tantum doleo, ac in in lice qui- 
dem. Plaut. Stich. 1. 1. 10. Saivene, a ma bo? 
pi. spero quidem et volo. Cic. 2. Divinat. 44. 
U3. la his iocis, qune nos incolimus, post golsti- 
tium Ganicula oritur, et quidem aliquot die- 
bus: apud Troglodytas ante solslitium. Id. 11. 
Pkil. 4. 9. Cruciatus est a Dofabella 'f rebonius: et 
quidem a Carthuginiensibus Regulus. e si vera- 
mente. Id. 2. ibid. 17. 43. Duo millia jugerum 
assignasti, et quidem immunia. Id. 3. ad Q. fr. 
1. 3. Nam mibi uno die tres (tuce litter m) sunt 
redditee, et quidem, ut videbantur, eodern abs te 
datie tempore. Id. 14. All. 11. Modo venit Octa- 
vius et quidem in proiimam rillain Pbilippi. Id. 
0. Alt. 26. Epulamur una non modo non con- 
tra legem, »i ulla nunc lei est, sed etiam intra 
legem, et quidem aliquanto. — 6) Post ne in- 
terjecto verbo, vehemeolius negat. Cms. i. B. G. 
38. Ne obsidibus quidem dalis pacem redimere 
potuisse. ne meno- V. Nfi. — c) Sequente sed, 
sed tamen, sed etiam, sed non, etc. Cic. Fat. 
2. Oratoriaa eiercitaliones non tu quidem reli- 
qulsti, sed eerie pbilosopbiam lliia anlepusuitti. 
Id. 6. Fam. 2. IVlisera est ilia quidem consola- 
tio, sed tamea necessaria. Id. 1. ad Brut. 3. ad 
/in. Consules duos, bonos quidem, sed dumtaiat 
bono*, amisimui. da bene ii, ma etc. Curt. Q. 
9. 26. Itipentu non reum quidem, sud etiam da- 
mnatum, tmmo vincluin intuehantur. Ovid. 15. 
Met. 73. primus quoque lalibus ora Ducia qui- 
dem solvit, sed non et credita, verbis. Justin. 5. 
1. 8. El erst life quidem tilulus cum Grcecis 
coeundi; re autem vera limebat, ne etc. Curl. 



5. 4. 23. Et cetera quidem haud aegre prajtent: 
ceterum-ingen* vorago-iter ruperat. Id. 3, 8. 7. 
Iiaque Graecis nunciare jubet, ipsum quidem be- 
nevolentias illorum gratias agere, ceterum, si re- 
tro ire pergat, baud dubie regnum hostibus tra- 
diturum. — d) Jungitur cum aliis particulis af- 
brmativis. Ctc. 1. Nat. D. 21. 57. Nisi tu aii- 
quid dixisses, nihil sane ex me . quidem audire 
potuisses. Id. 6. Alt. 5. Nunc quidem profecto 
Romas es. Plaut. Asin. 3. 1. 39. Te quidem 
edepol nihil est impudentius. Id. Rud. 5. -'. 13. 
Hoc quidem pol e rubigine factum est. et ibid. 
5. 3. 12. Benigne focis. la. imiuo tu quidem 
hercle vero. Lucret. 5. 800. FJamma quidem ve- 
ro, etc. — Praesertim cum certe: et in principio 
si ponatur, quidem subjicitur; si post aliquod 
verbuin (quod frequentius est), praeponitur. f. 
CEUTE. Ctc. 1. Tusc. 20. 70. Ubi ubi sit ani- 
mus, certe quidem in te esl. Id. 4. Ferr. 74. 
183. Hoc quidem certe manifestum erit. — Et 
interposito verbo. Id. 6- Alt. 3. ante med. De 
quo ipso nihil cupide ageinus: sine tuo quidem 
consiiio certe nihil. Id. Prov. cons. 17. 41.Quam 
sapienter, non disputo: constauter quidem et for- 
titer certe. Id. Brut. 3. 13. Vului id quidem 
efticere certe. ^ 2. Ilabet pr^terea varios usus, 
servata semper aflirmandi vi. Nam interdum po- 
nitur pro autem, aut vero. Cic. Mar cell. 9. 
29. Vagabitur modo nomen tuum longe atque 
late: sedem quidem stabilem non babebit. Alii 
omitt. quidem. Nepos Con. 2. llunc ad versus 
Pharnabazus habitus est iraperator: re quidem 
vera exercitui pnefuit Conon, Id. ffannib. 2. sub 
fin. Quare si quid amice de Romanis cogitabis, 
non improdenter feceris, si me celabis: quum qui- 
dem beilum parabis, te ipsum frustraberis, si non 
me in eo principem posueris. ^ 3. Item pro 
saltern. Cic. 9. Alt. 2. circa med. Non video 
causatn, cur ita sit, boc quidem tempore. Plaut. 
Stich. 3. 2. 26. Unum quidem hercle certe pro- 
inilto tibi: Lubens accipiam certo. ^ 4. Pro 
etiam. Plaut. Bacch. 1. i. 3. Ita me dii ament, 
ut Lycurgus mibi quidem videtur posse hie ad 
nequitiam adducier. Ter. I/ecyr.A. 2. 110. pa. 
Pergam quo crop! hoc iter. ph. Et quidem ego: 
nam constitui cum quodam bospite me esse ilium 
conventuram. Colum. 1. H. R. 1. lo. Nam quidem 
Diopbanes Bitbynius Uticenseui totum Dionysium, 
per multa dilTusum volumina, sex epitomis cir- 
cumscripsit. •f 5. Ut Grascorum /xe'v, ita quidem 
distributioni servit et conoectendo sermoni. Cic. 
8. All. 11. Atque boc nostra gravior est causa, 
quain illorum, quod ill! quidem alterum tnetuunt, 
nos utrumque. Id. 4. Acad. (2. pr.) 5. 13. P. 
Crassum et P. Scoevolam ajunt Ti. Graccbo au- 
ctores legum fuisse: alterum quidem, ut videmus, 
palam; alterum, ut 8u?picaatur, obscuriua. Id. 
t. Tusc. 22. 51. Dicaearchus quidem et Aristo- 
xenus nullum omnino animum esse dixerunt. 
•f fi. Ilabet et alios usus, qui quum vix designari 
possinl, lectione tamen multa deprebendi possunt. 
JVepos Alt. 11. Non Qorentibus se venditavit, sed 
afllictis semper succurrit: qui quidem Serviliam 
IJruti matrem, non minus post mortem ejus, quara 
florentem coluerit. come colut che etc. Hie habet 
vim tou nam. et ibid. 14. Quod nos quidem ju- 
cundissimum arbitraraur. it che. to, quanto a 
me, etc. Id. Cat. 2. Neque hoc per s<matum effl- 
cera potuit: quum quidem Sclpio in civitate prin- 
cipatum obtineret. ancorche. Pirq. 2. G. 124. 
ubi aera vincere (uranium Arboris haud ullae 
Jicta poluere saglttse: Et gens ilia quidem sum- 
plis oon tarda pharetris. e pure cerlamente. Plu- 
ra observari poterunt, pr;p.sertim apud comicos, 
in sermone familiari. 

QU1DNAM. V. QUISNAM- 
QUID.NI el 

QUI UN I SI. V. QUIS, quid. 
QUI DIJM? V. QUI adverb. 
QUIQUID. V. QUISQUIS. 
QUlKO, es, Bvi, 6lum, ere, o. 2. ripotare, in 
quiela sum, unde quiesco inchoativum derivat. 
Pompej. Comment, art. Donal. sect. 20. Majo- 
res dicebanl quieo et seneo et oneo. Sed verba 
ipsa sublata sunt da usu, et remanserunt partes 



QUIES 



aliquae de forma inchoativa, partes aliquae de 
forma perfecta. Quod ergo diciraus quievi, senui, 
totura hoc de perfecta est ; quia dicimus quiesco, 
senesco, paries sunt inchoativae. 

QUlES, ei. V. voc. seq. sub A. inil. 

QUlES, elis, est A) Substanlivum; et B) Ad- 
ject! vum. 

A) Substanlivum quies, efis, f. 5. Vetuslissimi 
quies, ei, declinarunt, teste Priscian. 6. p. 703. 
Putsch, unde requiei. Afran. ibid. Sollicito corda 
corpus non potitur nunc quie. JVatvius ibid. Suavi 
quie. — Quies est requies, cessatio, vacatio, olium, 
remissio, Iaxamentum, tj'au)(ca, * sct '- 'i (!'• quiete, 
riposo; Fr. repos, cessation d'affaires ou de 
peine) Hisp. reposo, rfescanso, quiet ud, inter- 
mission at ttabajo; Germ. rf. Rtihe; Angl. rest, 
repose, ease, ouief, peacefulness). 

I.) Proprie. ^ 1. Generatim est cessatio, va- 
catio ab opere, la bore, molestiis, etc. Cic. 1. Oral. 

1. 2. Qui locus quietis et tranquillitatis plenis- 
simus fore videbatur, in eo maxima: moles mo- 
lesliarum el lurbulenlissime tempestates exstite- 
runt. Id. Dejot. 13. 38. Omnem tranquiliiia- 
tem et quietem senectutis acceptam refer i de- 
mentia' tuas. Id. Cat. 17. 39. Quern non quies, 
non remissio delectarent. Id. 4. Cat. 4. 7. Mors 
laborum ac miseriarum quies est. Sail. Jug. 70. 
Vuigus quieti et olio advorsum. Plin. Paneg. 
79. a med. Cabores otio et quiete recreare. Sail. 
Jug. 108. Multi, vulneribus acceptis, neque fu- 
gere posse, neque quietem pati. Lucret. 4. 846, 
fessum corpus inandare quieti. Cces. 2. B. C. 14. 
Ex diutino labor e quieti se dare, et 5. B. G. 39. 
in fin. Ne nocturnum quidem sibi tempus ad 
quietem relinquebat. et 7. ibid. 41. Tribus horis 
noctis eiercitui ad quietem datis. et 6. ibid. 26. 
Quietem capere. Sueton. Tib. 15. Tolum se ad 
quietem confer re. Horai. carm. sate. 46. Di, se- 
nectuti placid. r [dale quietem. Id. Epod. 17. 
65. Optat quietem Pelopis inlidi pater. Celt. 3. 

2. Omnium optima sunt quies et abstinentia. Ju- 
stin. 2. 13. 11. Ouotidiano labori (neque enim 
ulla est metuenlibus quies) etiam fames accesse- 
rat. — In plur. num. Cic. 1. Off. 29. 102. Ludo 
et joco uti licet, sicul soinno et quietibus cete- 
ris. ^2, Speciatim (aut metapborice, ut ait For- 
celtinus) ad rem publicam refertur, et est absti- 
nentia ab armis el a parlibus, pax. Nepos Att. 
7. Atlici quies tantopere Osari fuit grata, ut 
etc. n. e. abstinentia ab armis et a parlibus. Sail. 
Cat. 32. Ei sumraa loetitia atque lascivla, quae 
diulurna quies pepererat, repente ornnes tristitia 
invasit. ft. e. pax. Sic Ooid. 2. Pont. 2. 77. Adde 
triumpbatos modo Paeonas, adde quieti Subdita 
montanje bracbia Dalmatian Sic Tac. Germ. 14. 
Iograta genti - quies, et facilius inter ancipitia 
clarescunt. ^ 3. Item speciatim ad inanima re- 
fertur. f'irg. 2. G. 344. Si non tanta quies iret 
frigusque calorornque Inter, ft e. veris tranquil- 
iitas. Plin. 18. Hist. nat. 26. 62. (23 ). Quies 
rentorum. Stat. 2. Silv. 2. 26. pelagi. Ammian. 
15. 4. Pigra undarmn quies. — Singulare est illud 
Plinii 16. Hist. nat. 16. 28. (70). In prim is yero 
materifs honorata buxo est raro crispanti, nee 
nisi radice: d<; cstero lenis quie6 est materia silen- 
ti et quadam duritia ac pallore commendabilis, 
ft. e. sequabilis venarum cursus laevis, enodis et 
instar amnis per plana decurrentis, lene et quiete 
fluens. V. QUADRIFLUV1UM. ^ 4. Ssepe de 
somno dicitui, quae vera est quies corporis, sonno: 
item de visis, quae in somno obveoiunt, sogno. 
Cic. 2. Ifivinat. 66. 135. Alexander somno est 
consopitus: turn secundum quietem visus ei dici- 
lur draco, etc. PI aut. Cure. 2. 2. 22. Malum, 
quod in quiete tibi porteatum est. Sueton. Cces. 
81.; et Tac. 4. Hist. 83. Per quietem. Virg.b. 
/En. 857. jacentem Dulcts et-Vh primos inopina 
quies laxaverat artus. et 6. ibid. 521. pressitque 
alia quies, placsd^que simillima roorti. et 12. ibid. 
908. velut in somnis, oculos ubi languida pres- 
sit Node qu : es. Seneca Octav. 1 16. membra quum 
solvit quies. Ovid. 1. Fast. 205. Nee pudor, in 
stipula placidam cepisse quietem. Petron. Satyr. 
104. quum prostrata sopore Urget membra quies, 
Val. Flacc. 8. 80. dare permissas ora quieti. Cic. 



— 1015 - 

1. Vivinat. 29. 60. Ire ad quietem. et ibid. 61. 
Quieti se tradere. — In plur. num. Salt. Cat. 
15. Animus neque vigiliis, neque quietibus sedari 
poterat. ^ 5. De sopore letati. Virg. 10. En. 
745. et 12. •ibid. 309. Olli dura quies oculos et 
ferreus urget Somnus. — De ipsa morte. Pro- 
pert- 2. 21. 27. Quod si forte tibi properarint 
fata quietem, etc. — [line in sepulcralibus rao- 
numentis quieti corporis sacrum, quieti ceternce, 
dis Manibus el quieti ueterrus, ut in Inscripl. 
apud Orell. 4551., 4631., 2780., 3344. et apud 
Henzen. 5121. et 7383. ^ 6. De somnio: ad 
rem Fellej. 2. 70. 1. Ipse Csesar, etiamsi iniir- 
missimus valetudine erat, obibat munia ducis, ora- 
tus etiam ab Artorio medico, ne in castris re- 
maneret, manifests denunciatione quietis lerrito. 
Stat. 10. Tkeb. 2u5. vanse nee monstra quietis, 
Nee somno comperta loquor. et ibid. 324. pnesaga 
quies. 

II.) Translate. ^ 1. Metonjmice est locus, ubi 
quies capitur. Lucret. 1. 404. Namque canes ut 
moalivagre persaepe ferai Naribus inveniunt in- 
tectas frunde quietes. ft. e. cubilia. ^ 2. Poe- 
tice Quies dicitur a Stat. 10. Theb. 89. servarc 
una cum Obliviis limen antri, ubi Somnus cu- 
bat. Quin ipsa babita est dea, et a Romanis culta: 
habuitque faoum extia Urbis portam Collinam 
via Labicana, ut ex Livio constat 4. 41. V. Au- 
gustin. 4. Civ. D. t6. et QU1ETATOR. 

B) Quies, etis, adjective usurpatum fuit ab 
antiquis, et est quietus, Ncevius apud Priscian. 
6. p. 704. Putsch. Jamque ejus raentem fortuoa 
fecerat quietem. h. e. quietam. Zi'cin. Macer 
ibid. Non minimo opere milites quietes volebant 
esse. Uinc inquies. 

QUlESCENTlA, a?, f. 1. quies. Firmic. 1. Ma- 
tkes. 3. a med. Post quiesceotiam calamitatibus 
implicatus. 

QUf ESClTl'S, a, um, particip. V. roc. seq. in it. 

QUiESCO, escis, 6vi, etum, escere, n. 3. Qui- 
dam graramatici apud Gell. 6. 15. pugnant inter 
Be, utrum e littera in boc verbo correpta esse 
debeat, an products: h. e. utrum exili angusto- 
que suno elTerenda sit, aa pleniore et latiorc. V. 
BREVIS. — Particip. Quiescitus (unde quietus 
per syncopen) exhibet Inscript. non opt. notae 
apud Don. ct. 10. n. 11. abliak romanab filtab 
bens qviescitab. etc. ft. e. qux quicvit. — Quie- 
rim syncop. pro quieverim, quiessem pro fluie- 
vissein, el quiesse pro quievisse V. infra. — Part. 
(>uiescer»s sub A. I, 1. et 7- ^uiefus V. QUIE- 
TUS loco suo; Quieturus sub A. I. 2. — Quie- 
sco est idem atque in quiete sum, conquiesco, 
cesso a labore, in otio sum, TJoir^a^w (It- ripo- 
sare, riposarsi; Fr. reposer, se reposer de ses 
occupations, prendre du repos; Uisp. reposar- 
se, descansarse, dar intermision a la fadiga, 
al trabajo; Germ, ruhen, ausruhen, sich ruhig 
werhalten; Angl. to rest, repose, take rest, be 
quiet, be at rest). Usurpatur A) Neutrorum 
more; et B~) Active. 

A) Neulrorum more. 

I.) Proprie. ^ i. Generatim. — o) Refertur 
ad corpus. Plant. Mil. glor. 2. 2. 59. Numquam 
hodie quiescet, priusquam id, quod petiit, perti- 
cit. Titinius apud Non. p. 98. 25. jtferc. Nee 
noctu, nee diu licet fullonibus quiescant. Cic. 6. 
rfe republ. 11. Reoovat pristina bella, nee pot- 
est quiescere. Id. Plane. 37. 90. Qu.e (tela), si 
vigiati quie6sem dies, in aliorurn vigiliam con- 
sulum rccidissent. Id. 1. Cat. 8. 21. De te au- 
tem, Catilina, qudm quiescunt, probant; quum 
patiuntur, decernunt; quum tacent, clamant. 
Seneca Ep. 3. in fin. Et quiescent! agendum, 
et agenti quiescendum est. Val. Place. 2. 43. 
Ac velut ignota caplus region e viarum, Nocti- 
vagum qui carpit iter, non aure quiescit, Non 
oculis. — 6) Refertur ad anirnuin. i'lnut. Mil. 
glor. 3. 3. 52. Poti' ne, ut hominem mihi des? 
quiescas cetera, ft. e. de ceteris ne sollicilus sis. 
Id. Men. 3. 2. 1. Poti' ne ut quiescas, si ego 
tibi banc hodie probe concinnatam referam tem- 
peri? Ter. Phorm. 4, 3. 64. Nihil do: impura- 
tus me ille ut etiam irrideat. chr. Quaeso, ego 
da bo: quiesce. ac^uelatt. Cic. 4. Herenn. 54. 



QUIETALIS 

67. Quiesce tu, cujas pater cubito se omungere 
solebat. sta chelo, taci. — c) Impersonaliter. 
Ter. Andr. 4.2. 8. Quibus quidem quam facile 
potuerat quiesci, si bic quiesset. ^f 2, Speciatim 
in re publxca est abstinere a partibus, a civili- 
bus contentionibus. Cic. 9. Att. 10. ad fin. Scri- 
bis Peducs-o quoque nostro probari, quod quie- 
rtm, ft. e. bello et partibus me non miscuerim. 
Sueton. Cces. 16. Dimtssis lictoribus abjectaque 
prseteita, domum clam refugil, pro conditione 
temporum quieturus. Curt, 10. S. 16. Nihil, in- 
quit, seditionu est opus. Nam inter se certantiura 
praemia, qui quieverinl, occupabunt. ^ 3. Item 
speciatim est abstinere a petulantia, inqui*>tum, 
insolenleio non esse. Ter. Andr. prol- 22. De- 
hinc ut quiescanl, porro moneo. Ci<r. Ctecin. 25. 
71. Nimia ista, quas domioatur in civiiate poi- 
entia, in hoc solo geoere quiescit. — Hue per- 
tinet formula ilia magistratus, aut impeiatcr;., 
imperium inhibentis, et comminaoti?. Liv. V 4S. 
Proinde quiesse erit melius. 14. 4. 49. i med. 
Malum quidem mililibus meis, r,i>l ^uiexeri'-t. 
^ 4. Item per metalepsin sumitur pru dormirt 
Cic. 6. Verr. 14. 32. Eo quum xenio. prstor quie 
scebat. Plaut. Amph. 2. 2. 100. rt .Verr. 2. 3. 36. 
Quievi in navi noctem perpe'.em ./pa?. 9. Me'.. 
Somnum bumanum quiexi. Cwt. 4. 13. Is. ^o• 
mno quiescere. — Supinum. ftictys fret. 4. 16 
Dein ad sua qu : ?que textoria quUlura abeunt. 
vanno a dormire. el 5. 1. lta tinito convivlo 
quietura discedituv. <f 5. De mortuis. Peiror.. 
fragm. Tragur. 39. Burmann. Pationo meo ossa 
bene quiescanl. Inscript. apud Gruter. 569. 12. 

AHCADI OSSA BIM (Vl'lXSCA^. ^'» r S- I- ^ n - -*^- 

placida compostus pace quiescit. Ovid. lb. 305. 
Nee tua, quam Pjrrhi, felicius ossa quiescant. 
^ 6. Et pro tacer'c. Ovid. \. Trist. 3. 27. Jam- 
que quiescebant voces hominumque canumque. 
Val. Place. 3. 358. tandemque quiescunt Dis- 
sooa pervigili planctu juga. 5 7> TribunKur 
et rebus inanimis pro jacere, slare, non moveri. 
Virg. 10. JEn. 835. procul serea ramis Depen- 
det galea, et prato gravia arma quiescunt. Sic 
Sil. It. 7. 253. His dlctis fractus furor, et rabida 
arma quienmt. et ibid. v. 296. At clipeus circa 
loricaque et ensis et areas Et teluin Baliare si- 
mul tellure quiescunt. Rursus f'irg. 6. Mn. 226. 
Postquam collapsi cineres, et flamma quievit. et 
7. ibid. 6. postquam alta quterunt yEquora. Pe- 
tron. Satyr. 123. Non pugnavit bum us, mitique 
horrore quievit. Plin. 13. //is', vat. II. 22. 
(71). Quiescent* 5 Nili aquw. ft. e deiircscentcs: 
vel non amplius crescentes. Id. 17. ibid 5. 3. (40). 
Terra miliar intelligitur, quoties, inlermissa cul- 
tura, quievit. et ibid] 22. 35.(170). Quiescere ren- 
ins sationis die, utilissimum. 

II.) Translate. ^ 1. Per sjnecdochen est o- 
miltere. dnsioerc, lasciare,omeHe> e. Horat. Art. 
P. 380. Indoctusque pilas, discivt:, trochive, quie- 
sci I. Plaut. Most. 5. 2. 51. Quiesce haoc rem 
modo petere. Gell. 2. 28. Statuere atque edicere 
quiescebant. — Cum gen. EXX-»jvtauo; est. Ciaud. 
Quadrigar. apud Gell. 9. 12. Manu signiOcare 
ccRpit, utrinque quiescerent pugnae: facta pausa 
est. Simile est tw abstineto irarwn, et desine 
querelarum, quae Horatii sunt. Quidam tamen 
leg. quiescerent pugnare. Rec.-nliores vern re- 
ctius: utrinque quiescerent. Pugnce facta pausa 
est. ^ 2. Pro permitlere, per m ett ere. Cic. 7. 
Alt. It. Aut si per tribunos plebis non patialur, 
tamen quiescat, rem adduci ad interregnum. 

B) Active positum reperilut pro quiescere fa- 
cio. Seneca Here (EL 1584. Ante des^endet gla- 
cialis Ursae Sidus, el ponio vet I to fruetur, Quam 
tuas laudes populi quiescant. Potest tamen sub- 
audiri dicere wet prEedicare. Nonnnlli lexicogra- 
phi afferunt et illud ex Plaut o Most. Quiesce 
hunc tumultum, qui est ante ostium. Sed vereor 
ut hnec Plauti sint, qu;x> adhuc rtperire nou 
polui. Servius ?.d Virg. 8. Eel. \. Quiesco du- 
plicem babet signilicationem: et aliter dico quie- 
sco ego, et aliter quiesco senium. V. REQU1E 

SCO. 
1 QUlETALIS ab antiquis diccbatur Orcus. 
1 Festus p. 257. 34. Mull- Alii leg. <?u»*etft<«*i. 



QUIETATOR 

Est autem a quiete dictus, quia mortal quie- 
scuat. 

QUlSTATOE, 5r«, m. 3. quietem afferens. In 
duobus nummis Diocletiani apud JUediob. p. 428. 
in aversa parte Juppiter dicitur Quietator Augg., 
quasi nempe eo favente quietem a laboribus post 
imperii abdicationem ille oblinuerit. Hinc in 
nummii ejusdem, et Maximiani post eorum ab- 
dicationem cusis saepissime Iegitur Quies Aug. 
vel Quiet Augg. cum ejusdem deae effigie. V. 
QUIES. 

QUlfiTE , adverb. Conip. Quietius, et Sup. 
Quietissime. — Quiete, It, quietamente, posa- 
tamente, chetamente, pacificamente, tjVu^wc, 
tranquille, pacate, placide. tic. 1. fin. 16. 52. 
Quod aptissimum est ad quiete vivendum. Id. 
Senect. 5. 13. Est etiam quiete et pure et ele- 
gauter act* tetatis placida ac lenis senectus. Liv. 
27. 12. Quietius dein.de traoquilliusque hostem 
bellaturum, multis verbis adborlatus milites. Cass. 
3. B. C. 4. in fin. Nostri quietissime se rece- 
perunt. 

QUlETO, as, a. f. et Quielor, aris, dep. 1. quie- 
tum facio, paco, tranquillo. Agnoscitur a Pri- 
tcian. 8. p. 799. Puttch., ubi ea verba recenset, 
quae tarn activa, quam passira poiitione idem 
significant, ut mereo tnereor, partio partior, etc. 
QUlETORfUM, «, n. 2. sepolcro, sepulcrum, 
in quo mortui quiescunt, apxctooxroiov. Inscript. 
spud Grutv. 810. 2. m. avr. mytivs nolakvs 
ovtBToaiVM hoc siBt vivbns fabavit etc. Adde 
aliam apud eumd. 1131. 11. 

QUIETUDO, Inis, f. 3. quies. Gloss. CyriU. 
Rpeaicc, otiura, quietudo, quies. 'Hau^c'a, otium, 
quietudo, sileniium. 

QUtETUM, i, n. 2. P. voc. seq. in tin. 
QUIETUS, a, uis, particip. a verbo quiesco, 
quod adjective usuipatur, unde Comp. Quietior 
sub B.\ et Sup. Quietissimus sub A. 1. et 3. et 
sub B. — Quietus est a labore aul cura vacuus, 
tranquiiluj, compositus, placldus, ifau^oc (It. 
quieto, tranquillo, potato,. pacifico; Fr. qui est 
en repos, qui jouit du repos, tranquille, pad- 
fique, calme; nisp. tranquilo, quieto, pacifico, 
calmado; Germ. Ruhe haltend,- geniessenden, 
ruhig; Angl. quiet, calm, tranquil, peaceable, 
still, undisturbed, unruffled, contented, com- 
posed, entyl- Usurpatur 

A) r>e bominibus. 5 *• Generatim. Ter. Eun. 
2. 2. 46. Set ego te totos, Parmeno, hos menses 
quietura reddam, ne aursam deorsum cursites, 
neve usque ad lucem vigiles. Cic. 2. Tusc. 1. 2. 
Animo quieto vivere. el 5. ibid. 6. 16. Animi 
quietus et placatus status ceraitur, quum pertur- 
batio nulla est, qua moved queat. Id. Rose. 
Com. 15, 43. Soluto et quieto aoimo esse. Id. 
2, leg. Agr. 28. 77. Iotegri, quieti, otiosi homi- 
nes. Id. 6. Vert. ly. 40. Homo quietissimus. Vel- 
lej. 2. 117. 2. Vir ingenio mitis, moribus quie- 
tus. Plaut. Cure. 4. 2. 6. Memiaero: de istoc 
quietus esto. h. e. securus, nihil sollicitus: quo 
modo etiam Ter. Phortn. 4. 5. 1. locutus est. 
*f 2. Speciatim de his, qui bello abstinent, et 
qui In disctdiia civilibus neutri parti adhaerent, 
Sail, or at. 1. ad Cms. dt Republ. ordin. 2. H6- 
mines concurrere in castra tua, et aperte quietis 
mortem, rapitias rainitari. JYepos Pelop. 4. Hoc 
jam turbido tempore, quoad cum clvibus diral- 
catum est, domi quietus fuit. Justin. 7. 6. 13. 
Non contentus submovere bella, ultro etiam qui- 
etos lacesiit. ^ 3. Et qui &b ambitione et stu- 
dio conleodendl ad honorei sunt alieni. Plin. 
10. Ep. 1. Ad qaam spem (prceturce) alioqul 
quietlssimum hortatur et natalium splendor et 
summa integritas. Id.T.Ep. 31. Vir rectus, in- 
teger, quietus ac pasae ultra modum verecuo- 
dus. Toe. 1. Hist, 52. Ipsa vitia (PiteltU) pro 
virtutibus interpretabaatur multi in utroque ex- 
ereitu sicut modesti quietique, ita rnali et stre- 
nul. *f 4. Quietus dicitur etiam qui quieti, seu 
somno Sndutget. Tac. 1. Ann, 49. Quos simul 
vescentes dies, siinul qoietos not habuerat. <f 5. 
Quieti, mortui. Nemesian. 1. Eel. 38. si sen- 
tire datur post fata quietis. 

B) De brutis 'aoitnanllbus, de rebus physicis 



1016 — 



QUIN 



et de abstract;*, farro 2. R. R. 7. 15. Equi 
demptis testicuiis iiunt quietiores. h. e. mansue- 
tiores. Colum. 12. R. R. 50. 19. Videtur plus 
olei quieta, quam receos bacca reddere. h. e. qua* 
in tabuiato aliquandiu jacuit. Horat. 3. Od. 29. 
40. Quum fera diluvies quietos Irritat amnes. h. 
e. ietiiler placideque fluentes. Id. Epod. 10. 11. 
quietiore aequore ferri. Virg. 5. jEn. 216. colum- 
ns aere lapsa quieto Radit iter liquidum. Cic. 2, 
Cat. 9. 19. Honores, quos quieta republica de- 
sperant, perlurbata consequi se posse arbitrantur. 
Id. 1. Fin. 21. 71. Placata, tranquilfa, quieta, 
beata Tita. Id. Senect. 23. 82. Otiosam astatem 
et quietam sine ullo labore et contentione tra- 
ducere. Id. ibid. 0. 28. Est decorus serrao se- 
nis, quietus et re miss us. Auson. perioch. od. 13, 
In Ithacam quielissima navigatione devehi. Cces. 
5. B. G. 58. exit. Paulloque habuit post id fa- 
ctum Caesar quieliorem Galliam, Liv. 33. 19. 
Nihil o quietiores postea res habuit. Sail. Jug, 
106. extr. Interim equites, eiploraturn prasraissi, 
rem, uti erat, quietam nuociant. — NB. De 
eognom. Rom. V. ONOM. — Hinc 

Quietum, i, n. 2. absolute, substantivorum 
more, usurpatur pro aere quieto apud Petron. 
Satyr. 131. Preinebat ilia resolute raarmoreis 
cervicibus aureum torum, myrtoque florenti quie- 
tum verberabat. sventolavasi con un ramoscello 
di mirto. 

QUlLlBBT (vel quilubet), quasiibet, quodlibet 
et quidlibet. Neutrum quodlibet est adjectivum, 
quidlibet substantivum. — Quilibet est quivis, 
quicumque, h. e. quemcumque ex multis libel 
eligere, vel cspere, o'arcooCv 'It. qualunque ti 
place, ckiunque si sia, qualsiuoglia; Fr, celui 
ou 'on voudra, quel qu y il soit , quelconque ; 
ilisp. qualquier, qualquiera; Germ, jeder tver 
willy der erste Beste, jeder ohne Unlerschied, 
alle; Angl. -whosoever will, any one whom yon 
please, it matters not who, any one, any), ^f 1. 
Generatim. Cic. Rose. Am.3. 8. Si aut causa cri- 
minis, aut facti s: :picio, aut quaelibet deniquc 
vel minima res reperletur, quamobrem etc. Id. 
4. Acad. (2. pr.). 43. 132. Ad tos nunc refero: 
quem sequar? modo ne quis illud tarn inerudl- 
tum absurdumque respondeat: Quemlibet, modo 
aliquem. Zucret. 1. 291. Qua? (venti flarnina} 
veluti validum quum (lumen procubuere Quara- 
libet in partem, trudunt res ante etc. Horat. 
3. Od. 3. 38. qualibet eisules In parte regnanto 
beati, Dum etc. Id. I. Sat. 3. 126. do no men 
quodlibet ilii. Id. 1. Ep. 6. 53. Cuiiibet hie fa- 
sces dabit. Id- 2. Ep. 2. 7. idoneus (puer) arti 
Cuiiibet. Id. i. ibid. 15, 30. Quaelibet in quem- 
vls opprobria 6ngere saevus. et 1. Sat. 4. 73. Non 
recfto cuiquam nisi amicis, idque coactus, Non 
ubivis, coramve quibuslibet. Liv. 2. 49. Quibus- 
libet temporibui. Plaut. Pozn. 4 2. 38. Quem 
ament igitur? sy. alium quemlibet: nam nostro- 
rum nemo dignus est. Quintil. I. 4. 7. An cu- 
juslibet auris est exigere litterarura sooos? — 
Quidlibet subst. Afraniut apud Cic. 4. Tkisc. 20. 
45. Dummodo doleat aliquid, doleal quidlubet. 
IIorat.Art. P. 9. pictoribus atque poetis Quidlibet 
audendi semper fuit aequa potestas, Id. 1. Ep. 17. 
27. Alter purpureum non exspectabst amiclum: 
Quidlibet indutus celeberrima per loca vadel. — 
Jungitur cum unut. Liv. 9. 17. ad (in. Id vero 
erat periculum, ne solertiuj, quam quilibet unus 
ei its, quos nominavi, castris locum caperet. Id. 
42. 42. Queratur unus quilibet militis mei inju- 
riam. ^ 2. Speciatim, urbane dicitur de iis, in 
quibus nullus est delectus, nihil singulare, aut 
e«lmiura: et contemptum quendam significat. 
Cic. 3. Fin. 7. 24. Ut enim histriooi actio, sal- 
tatori molua, noo quilibet, sed certus quidem est 
datus: sic vita agenda est certo genera quodam, 
non quo li bat. Id. 2. Divinat. 34. 71. Hie (in 
auspiciii captandis) apud majores nostros adbi- 
bebatur peritus, nunc quilibHt. Ovid. 2. Met. 
388. Quilibet al'er agat portaates lumina currus. 
Plin. 7. Hist. n^. 28. 29. {Hi 4). Bis ab Hanni- 
bate captui: neque enim cum quoiibel hoste res 
fuit. Liv. 6. 40. Si Claudia families non sim, 
nee ei patricio sanguine ortus, sed unus Quiri- 



tium quilibet. Cajus Dig. 2. S. 5. Sane non quas- 
libet injuria est, duel in jus eum, qui satis ido- 
neum udejussorem det. h. e. non vulgaris, non 
levis. 

QUlLON, i, n. 2. pro cylon Iegitur apud fe- 
get. 2. Peter in. 66. 4. Schneid. V. CYLON. 

QUlMATUS, us, m. 4. nsvxaexict, setas quin- 
que annorum. Plin. 8. Hist. nat. 45. 70. (178). 
de bobus. Feminis vita quicdecim annorum (SU- 
lig-. quindenis annis) longissima, maribus viginti: 
robur in quimatu. In MSS. Harduini Iegitur 
quinqaennatu, probante Silligio. Vetus quoque 
editio anni 1469. habet V. natu. 

QUIN, coDJunctio, ex quine per apocopeo, ut 
seu a sive; ne pro non posito. H.«c conjunctio 
numquam locum habet in historicis propositio- 
nibus, sed semper in judicijs subjectivis et de 
rebus, quarum evenlus est admodum incertus. 
f I. Ut particula relaliva, quin siguiflcat quo 
minus, ut non, It. che non. — a) Post quod- 
libet verbum et particulam negantem. Cic. 12. 
Att. 27. Facere non possum, quin ad te mittam. 
Ter. Eun. 5. 2. 2. Ut nullo modo Jntroire pos- 
sem, quin me viderem, Ct'c. 11. Alt. 15. ad fin. 
Prorsus nihil abest, quin sim miserrimus. Id. 
2. Invent. 28. 85. Ut de his non modo non 
necesse sit, sed ne utile quidem, quin mox ju- 
dicium fiat, eispectare. At Orellius pro quin 
legit quam. Id. Quinct. 9. 32. Quum causa) 
nihil easet, quin secus judicaret. Id. 3. ad Q. 
fr. 3. De aqua et via nihil praetermisi, quin 
enucleate ad te scriberem, Pirg. 2. G. 516. Nee 
requies, quin aut porais exuberet annus, Aut fetu 
pecorum, etc. Liv. 32. 21. ante med. Quid recusare 
potest, quia et socii sibi consuls at. Cces- 7. B. 
G. 11. Perpaucis ex hostium numero desideratis, 
quin cuncti capetentur. Horat. 2. Sat. 2. 23. 
Vii lamen ertpiam, posito pavono velis quin Hoc 
potius, quam gallina tergere palatum. Plaut. 
Cas. 2. 8. 68. Tribus non conduci possim liber- 
tatibus, quin ego ill is bodie comparcm magnum 
malum, quinque hanc omnem rem meoe heras 
jam faciam palam. — Tacite subest praemissa ne- 
gatio in his Quadrigarii apud Gell. 17. 13. Ro- 
mam venit: vix supeiat, quin triumphus decer- 
natur. h. e. parum abest, quin. et ibid. Paene fa- 
ctum est, quin castra relioquerentur. V. Gell. — 
Quinut pro quo minus, xyut redundaote. Plaut. 
Aulul. 2. I. 12. Neque aequum est, occuitum id 
haberi, neque per metum mussari, quin partici- 
pem ego te, et tu me ut facias. — b) Post ver- 
ba dubitandi et sim ilia, che non. Cic. Dom, 26. 
69. Non quod dubilaret , quin ab isto nihil 
jure esset actum, sed ne quis etc. Id. 5. Fam. 
20. a med. Illud cave dubites, quin ego omnia 
faciam, qune interesse tua, aut etiam velle te exi- 
stimam. Cces. 1.5,6.4, extr. Non esse dubium, 
quin tolius Gallia? plurimum Helvetit possent. et 
ibid. 4. Neque abest suspicio, quia ipse sibi mor- 
tem consciverit. Cic. Flacc. 27. 64. Quis ignorat, 
quin tria Gr.^corum genera sint? et ibid. 17. 40. 
Dubilabitis, quin nobilissimum civem viadicetis? 
— c) Post mirum apud Plaut. Amph. 2. 2. 1 18. 
Mirum, quin te adversus dicat. et Hud. 5. 3. 36, 
la. Nempe pro meo jure oras? dm. Mirum, quin 
tuum jus meo periclo abs te eipetam. Adde eumd. 
Trin. 4. 2. 125. — d) Est etiam qui non. Cic. 5. 
Perr. 59, 1j"6. Quum nemo esset, quin hoc se 
audisse liquldo diceret. et 6. ibid. 4. 7. Messi- 
na m nemo venit, quin viderit. et 7. ibid. 22. 57, 
In qua quam multa sint vutaera, quis est ves- 
trum, judiCKS, quin intelligat? -- Et quo non. 
nam qui est etiam Ablativus casus. Id. 1. Att. 
I. a med. Dies fere nullus est, quin hie Satrius 
domum meant ventitet. — Hefertur et ad alios 
casus relativi. Id. 6. Verr. 1. I. Nego ullum 
vas fuisse, ullam gemmam, quidquam ex auro, 
sitrnum ullum; nego ullam picturarn fuisse, quin 
conquiaierit, inspexerit, quod placitum sit, abs- 
tulerit. Ter. Phorm. 4. 4. 16. Nihil est, quin 
male narrando possil depravarier. Cato apud 
Gelt. 17. 13. Haud eos eo poslremutn scribo, 
quin populi et boni et strenui sint. h. e. noo 
ideo senbo, quod non sint etc. *J 2. Ut particu- 
la iaterrogativa, signiticat cur non, perche. nonl 



QUINAM 



T- p/ij; — a) In recta interrogatione. Cic. Ra- 
bir. perduell. 6. 18. Quia cootlneti$ vocem, ia- 
dicem stullitia vestra, testem paucitatis? Ziv. 1. 
07. Quin conscendimua equoi, invisirausque prae- 
sentes nostrarum ingenia? Ter. Heaut. 4. 7. 4. 
Quid stas, lapis? quia accipis ? Firg. 4. JSn. 99. 
Quin potius pacem aternam pactosque Hyme- 
niros Eiercemus? Curt. 5. 7. 4. Quia igilur 
ulcijclmur Graciam, et urbi faces subdimus? 
Cic. 2. Orat. 61. 249. Verecundauli in publicum 
prodire, mater dixit: Quia prodis, mi Spuri? 5aH. 
Cat. 20. aci /In. Quin l^itur eipergiscimiai ? 
Ovid. 5. jVet. 539. Quin animam banc (ne quod 
facinus tibi, perflde, restet) Eripis? — i>) Ri- 
Ira interrogalionem est quia non. Cic. 4. Fam. 
7. init. Non quin ipse dissentiara, sed quod etc. 
Ziv. 2. 15. suo init. Non quin breviter reddi 
responsum potuerit, ideo etc. sed ut, etc. •j 3 - 
Pralerea particula quin auget ac vehementer af- 
lirmat, et valet, immo, immo etiam, ami, anzi- 
e.hi\ qua signilicattone usurpatur non modo quin, 
sed quin etiam, quin et, quin potius, quin im- 
mo, quin contra. Ter. Beaut 3. 3. 20. Credo : 
oeque id injuria: quia mibi molestum est. Id- 
Andr. 1. 1. 18. Quin tu uao verbo die, quid 
est, quod me velis. Cic. 7. Fam. 30. Te nee bor- 
lor, nee rogo, ut domura redeas: quin bioc ipse 
evolare cupio. Id. Mil. 29. 79. Quin sic atten- 
dite, judices, etc. Liv. 26. 19. circa med. His 
miraculis numquam ab ipso elusa fides est: quin 
potius. aucta. Cic. 1. Att. 13. ante med. Quia 
immo Jeviter inter se dissident. Alii leg. qui 
nunc. Plin. 4. Ep. 9. a med. Placuit sententia 
Csepionis: quin immo conaurgenti ei acclarnatum 
est. (.Scribitur et quinimmo conjunction.) Cic. J 3. 
Att. 26. Credibile non est, quantum scribam die: 
quin etiam noclibus; nihil enim somiii. et 14. 
ibid. 21. Quin etiam boc ipso tempore malta 
urtoccXooca. Virg. 2. JSn. 768. Ausus quia etiam 
voces jaclare per umbrara, Implevi clamore vias. 
(Sunt qui conjunctim scribunt quinetiam.) Ho- 
rat. 2. Od. 13. 37. Quia et Prometbeus et Pe- 
lopis parens Dulci laborum decipitur sono. Adde 
eumd. 1. ibid. 10. 13. et 3. ibid. 11. 31. Ziv. 
35. 26. in fin. Nihil ea res aoimum militaris 
viil imminuil: quin contra plus spei nactus, etc. 
— Quin tamen, nibilominus tameo. Lucret. 2. 
29. Quin tamen inter se prostrati in gramine 
molli, Propter aqua rivurn, jucunde corpora cu- 
rant. Alii leg. allamen: alii quum tamen: in his 
Macrob. 6. Saturn. 2. probante Lachmanno. 
QUINAM. V. QUISNAM. 
QL'fNARlUS, a, um, adject, di cinque, iravrx- 
Stxd;, quinque continens. — a) Generatim. Fr on- 
tin, Aquced. 25. Modulus appellati-s quioario no- 
mine, et mux. Quinaria (fistula) dicta a diametro 
quinque quadrantum, Plin. 31. Hist. nat. 6. 31. 
(.58). Fistula, si qufnaria erunt, seiagena pondo 
pendere; si octonaria, centena. V. DENARIUS. — 
6) Quinarius nummus, et quinarius absolute, ar- 
genteus fuit, dimidium denarii. V. VICTORIA- 
TUS. rarro 5. Z. Z. 173. Mull. Denarii, quod 
denos ads valebant: quinarii, quod quinos. Plin. 
33. Hist. nat. 3. 13. (44). Placuit den&rium 
pro decern libris aris valere, quioarium pro 
quinque. — ■ c) Quiaarium numerum Servius 
ad Virg. t. G. 277. tradit Minerva* esse cunse- 
cratum, quia sterilis est: unde etiam omnia ste- 
rilia quinta luna uata esse dicuntur. Ob aliam 
camam laudat hunc numerum Macrob. 1. Sornn. 
•Scip. 6. ante med. 

QUINARlCS, li, m. 2. absolute, subslantivo- 
rum more. V. voc. priced, sub b. 
QUINCKNTI. V. QUINGENTI. 
QUIN CO LIS. P. QUINT1L1S. 
QUJNCUNCIALIS, e, adject, ad quincuncem 
spectaos. — a) Generatim. Plin. 9. Hist. nat. 
48. 72. (155) Quincuncialia magnitude — Sic 
quinruncialis herba, quae mensuram quincuncis 
unius pedis habet, h. e. septenos fere digitos. 
Id- ^7. ibid. 11. 74. (98). de lithoipermo. Her- 
ba quincuocialis fere, folilj dupio mnjoribus, 
jiiam ruta, — b) Speciattm, quincuncialia fl- 
^«ra, qua quincuncem refer!, m*xaoityo<;. Plin. 
17. Hist. nat. 11. 15. (78). la disponendis ar- 
Tom. hi. 



- 1017 — 

boribus arbuslisque ac vineis quincuncialis or* 
dinum ratio vulgata et necesiaria, non perQatu 
modo utilis, verum «t aspectu grata, quoquo mo- 
do intueare, in ordinem se porrigente versu. V, 
vocem sequent. 

QUINCUNX, uncis, m. et f. 3. 5 i. Stricto 
sensu est quinque uncia, vel quinque babens 
uncias. Horat. Art. P. 327. si de quincunce re- 
mota est Dncia, quid luperat? Frontin. Aquasd. 
28. et 40. Senaria fistula capit quinariam unam 
quincuncem, slcilicum. Colum, 12. R. R. 28. 
1. Irim cribratam, qua sit instar pondo quin- 
cuncem et trientem. ^ 2. Est etiam measura 
genus, capiens quinque cyathos, h. e. quasi di- 
midium settarii, uno cyatho minus. Seitarius 
enim duodecim cyathos continet: ejus dimidium 
sunt »ei cyathl, qua est hemina; si unum de- 
mas, quincunj. Martial. 1. 28. Hesterna tibi 
node dixeramus, Quincuoces, puto, post decern 
peractos, Ccenares bodie, Procille, mecum. h. e. 
post epotos cyathos quinquaginta a multis simul 
convivis. Id. 11. 36. Quincunces et sex cyathos 
bessemque bibamus, Caius ut fiat, Julius et Pro- 
culus- h. e. quiaque cyathos, deinde sex, postea 
octo: totidem enim litteras babeot ea nomina. 
qua de re v. 1.72. et 8. 51. V. etiam BIBO. % 3. 
Quincunx hereditatis apud Plin. 7. Ep. 11. sunt 
quinque partes hereditatis in duodecim divisa. 
% 4. De usura, qua ex siagulis centenis assibus 
quinque oncia, seu quinque unius assis partes 
quolibet mense, seu quotanais quinque asses per- 
cipiuntur, cinque per cento. Pers. 5,- 149. Quid 
pelis? ut nummi, quos his quincunce raodesto 
Nutrieras, perganl avidos sudare deunces? — V. 
et Frontini locum in USURARIUS; Seosvol. 
Big. 46. 3. 102. $ 3.; Tab. A/im. Vellej. De 
Lama p. 29.; et Inscript. apud Gruter. 753. 
4. — Adjective. Sccevola Dig. 46. 3. 102. ad (in. 
Titius mutuam pecuniam accepit, et quincuoces 
usuras spopondit. Inscript. in Giorn. Arcad. T. 

28. p. 356. L. FABIO HBRMOGSHl FLAMlHt DIVI 
HADRIAKI QVI OB HO^OHES Kt HABtTOS HS 17 M. 5T 
DKDIT E\ OVORVW VSVRtS OVtKCVSCIBVS OVOT*,\NIS 
XIM. KAL. AVG. DtB NATUI FIVS «tC. ^ 5. Quin- 

cunx jugeri apud Colum. 5. R. R. 1. n. est, 
respectu jugeri, quod quinque uncia respectu 
assis aut libra. ^ 6. Quincunx etiam dicitur 
ordo, quo arbores ita disponuntur, ut quinque 
unciaruai figuram referaat; olim enim quinque 



QUINDECIMVIRI 



uncia t'.c scribebanlur <-^ 

«-0 "w-1 



vel 



vet 



_— ' bine etiam triens sic ^£; quadrans 

. *^ . -■* 
vero sic y^ vel u-,^. V. Marin. Frat. Arv. p. 

227. et 259. Fjgura autetn quincancis est hujus- 
modi 



Quintil, 8. 3. 9. Quid illo quincunce speciosius, 
qui, in quamcurnque partem spectaveris, itctus 
est? Cic. Senect. 17. 59. Proceriistes arborum, 
et directi in quincuncem ordines. Colum. 3. R. 
R. 13. 4. Nonnulli omnem vitem per deoos pe- 
des in quincuncem dispoount, ut more novalium 
terra traosversis adversisquc sukis prosctndatur. 
Adde f'arron. 1. R. R. 7. 2.; et V. Plin. toe. 
cit. in v.iC. praced. sub b. — Cces. 7. B. G. 73. 
Ante hos (cippos) obliquis ordinibus in quincun- 
cem dispositis scrobes fodicbaotur. 

QUINCUPEDA, a, f. 1. pertica, passo, regula, 
seu pertica quinque pedum longitudioe, notis 
pedum et unciarum distincta , qua metiendis 
adiGciis utebantur. Martial. 14. 92., cujus lem- 
ma est Quincupeda. Puncia notis ilex et acuta 
cu«pide clausa Sape redemptoris prodere furta 
soiel. h. e. pertica ex Mice. V. DBCBMPEDA. ! 



Sunt tamen qui apud Martial, legunt Quincu- 
pedal. 

QUINCtJPEDAL, alls. V. voc. praced 
QUINCfJPLEX, icis, adject. TravranXouc, quin- 
quies raultipticatus, ut Quincuplices, scilicet pu- 
gillares quinque tabellarum. Martial. 14. 4., co- 
jus lemma est Quincuplices. Cade juvencorum 
domini c-!et area felts, Quiocuplici cera quum 
datur altus honor, h. e. victima immoiantur, 
quum Domitianus novum consuiatum init, et pu- 
gillares quinque tabelUs ceratis constantes distri- 
buuntur. V. PCGILLARES. Ausoti- epist. 24. 81. 
Ulque duplex Arelas Alpina tecta Vienna Nar- 
bonemque pari spatio sibi conserit, et raox Quia- 
cuplicem socias tibi, Martie Narbo, Tolosam ; et«. 
fopisc. Floiian. 3. Tmago ejus posita est in 
una tabula qu'mcuplex, in qua semal togatos, 
semel clamidatus, semel armatus, semel pallia- 
tus, serne!^ venatorio habitu. 

QUINCUPLUS, a, um, adject, idem ac quin- 
quiplus. Soetk. 1. Arithm. 23. p. 1355. Nam du- 
plex unum intermittit, triplus n., quadruple in., 
quincuplus mi. V. alium Boeihii loc. cit. in 
SEXCUPLUSj et QUINTCPLUM. 

QUlNDfiCENN.iLIS, e, adject. iravra^jeaaWft 
qui quindecim annorum est. Quindecennalia 
vota ooo. cKoyp%uuctTbit, sed per siglas numeralea 
scribitur in nummis Constantini M., aliorumque 
subsequeotium imperatorum, nempe vot. xf. V. 
QUADRAGENNALIS. 

QUINDECENNlCM, li, n. 2. quindennio, spa- 
tiom quindecim annorum, Impp. Honor, et Theo~ 
dos. Cod. Theod. 12. 1. 171. [ann. 409.). pla- 
cuit, principales viros a curia in Galliis non 
ante discedere. quam quindecennium in ordiais 
sui administralione compleverint. 

QUNMfiGlES, adverb, quindici volte, 5axa- 
frtvraxjc, quindecim vicibus. Cic. 4. Ferr. 25. 
61. Ad ilia sestertia quingtmta millia hereditaria 
accessit ipsius antiqua ststertium quindacies pe- 
cunia. Martial. 7. 10. Dicere quindecks pote- 
ram: quid pertinet ad te? 

QUINDECIM, quindici, Saxartivte, noraen nu- 
meral, cardinale indeclin. Ptaut. Pseud. 1. 1. 51. 
Quindecim miles minas dederat. Ccbs. 1. B. G. 
15. Dies circiter quindecim. Adde Martial. 12s 
59.; et Apul. de Mag. V. Horat. loc. in QUIN- 
DECIMVIRI sub a. 

QUINDfiCIMPRlMr, orum, tn. plur. 2. quin- 
decim mi principes ex decurionibus. V. DE- 
CEMPRIMI et DEC U RIO. Cces. 1. B. C 35. 
Evocat ad se Casar Massiliensium quindecimpri- 
mos; cum iis agit, ne initium inferendi belli ab 
Massiliensibus oriatur. Docet Strabo I. 4. p. 271. 
ed. Amst. optimates Massiliensium fuisse sexcea- 
tos, bis prafuisse quindecim, his rursus tres. In- 
script. apud Murat. 6j26. 1. c. mkmmio machikO 
y. n. vib. MAssru 9.__IL_ vir. q. q. item prai- 
kbcto pro n. viro_q. q. etc. Fortasse hie pro 
<i. N. legendum xv. 

QUINDfiCIMVIR, i, in. 2. V. QUINDECIM- 
VIRI. 

QUINDECIMVIRALIS, e, adject, ut Sacerdo- 
tium quindecimvirale, h. e. qnindecimvirorum 
sac r is addictorum, apud Tac. 11. Ann. 11. 

QUINDECIM VlRATUS, us. m. 4. dignilas qoin- 
decim\irorum. Lamprid. Alex. Sev. 49. 

QUlNDfiCIMVlRf, oi um, m. plur. 2. Qui scri- 
bunt quindecemvir falluotur siinilitudine tou 
decemvir. Nam decern quid em dicimus: quinde- 
cem non dicimus. Celerum quum apud Front, 
loc. cit. in DAUCCHUS, et in Inscript. apud 
Gruter. 433. 4. et 1102. 2., qua ad IV. a Cbr. 
n. saculuin pertinent, quin decemvir scrip turn 
sit, videtur st'quiorj Latinitalis tempor« ita scribi 
et pronunciari coepisse. — De num. sing. V. sub 
b. — Quindecimwri erat magistralus quindecim 
vhorurr. *f 1. Quiodecimviri Sibyllini, seu quia- 
decinniri sacrorum faciundorum, eraat quinde- 
cim sacerdotes, qui libris Sibylla iegendia car- 
minibusque interpretaodis praerant. Ad bos et- 
iam lodorum sascularium procuratio perlineb&t. 
Intigue hujus sacerdotii fuit tripus Apollinis, ut 
videre est in nummis apud Eckhel. D. jV. V. T. 
6. p, 316., et in lapidibus apud Ignarr. de 

128 



QUIJYDECIMUS 

pkratr. p. 154 Primum a Tarquinio Superbo 
duo Tiii ad hoc sacerdotiura creali sunt (Dionys, 
Halic- 1. 4. c. 62.; et Liv. 10. B.); deinde quum 
plebs id partem roagistratuum et sacerdotiorum 

venire vellet, decern, quinque ex patribus, lotidera 
ex plebe, anno V- C cccuxxxvn: \Liv- 6. 37. et 
42.; et Cic. 1. Divinat. 2. 4.): tandem a L. Sulla 
quindecirn (Serv. ad 6. jEn. 73.). — Si Servio 
habenda est fides, ad 6, .En. 73,, eliam ante 
Sullse tempora quindecimviri fueruat : postea is 
numerus usque ad lx. auctus est, retento tamen 
quindecimtirum nomine. Alii pro lx. leg, xl, 
— o) In plur. num. Horat. Carm. scec. 70. 
Quaeque Aventinum tenet, Algiduraque Quinde- 
cirn Diana preces virorum Curet. Tac. 6, Ann. 
12, extr . Notioni quindecimvirum is liber sub- 
jicitur. A put. de Mag. Quindecimviri sacris faci- 
undis. — ■ In vetcrib. Jibris fere hoc modo scri- 
bitur XV. viri. Sic et Decemviri X. viri, Se- 
ptemviri VII. viri. Sexviri, aul Semi VI. viri } 
etc. — 6) In sing. num. 5ueton. Cces. 79. L. Col* 
tarn quindecimvirum senteotiam dicturum, Tac, 
6. Ann. 12. init, Caninius Gailus quindecimvir 
postnlaverat. Cell. 1. 12. Flaroen, aut augur, aut 
quindecimvir sacris faciuodis. — Sunt qui pu- 
tant, etiam cum singulari nomine in omnibus 
casibus quindecimvv um, quod sit geoitivus plu- 
ralls, dici debere. Itaque legunt apud Tac. loc. 
cit. Canioius Gailus quindecimvirum. h. e, unus 
e qulndeciroviris: similiter apud Gell. Idem vi- 
detur dicendum de aliis hujus positioois, duum~ 
virum, decemvirum, septemuirum, etc., quae $i 
aHquaodo singula ria legantur duumvir, decem- 
vir, per compendium scripta esse censeri pos- 
suot. Deficit hoc tamen, quotiescumque aliquod 
ex his nominibus absolute ponitur, non adjecta 
persona, ut apud Lit. 3. 48 Decemvir, alienato 
ad libidinem anirno, negat etc. e£ ibid. 49. Li- 
clor decemviri, et mox. Deeemviro obstrepitur. 
Plin. 2. Ep. It. circa med. Stabat modo con- 
sularis, roodo septemvir epulonurn, jam oeutrum, 
Inscript. opt. notae apud Gruter. 403. I. skptem- 
vibo kpvi.onvm. Alia ibid. 442. 6. sodalks a. 

HOVIO A. L. PLBCOXTI SKVIHO AVGVSTALl. ^ 2. 

Quindecimvir agris dividundis, seu dandis fuit 
alius magisuatus eitraordinarius. Plin. 7. ffist. 
•nat. 43. 45, (139) Supremis laudibus patris sui 
L. MetelU. pootibcis, bis consulis, diclatoris, ma- 
gistri equitum, quindecimviri agris dandis. 

QUINDECtMCS, a, urn, adject, quintus deci- 
mus. Est JffarceUi Empir. 36. 

QL1NDE.M. V. QU1NIDENI. 

QUINGENARlUS. a, um, adject, di cinque- 
cento, Trev-raicoCTtocTOi, quingeoa continens. Plin. 
7- Hist. nat. 20. 19. (83). Quingenario thorace 
indutus. h. e. quingentarum librarum pondo. Sic 
33. ibid. 11. 52. (145). Quingenaria lam. h. e. 
quingentas babeos argeoli libra*. Curt. 5. 2. 3, 
Quingeoarias cohortes. h. e. quiageolorurn mili- 
tum. Caj. /nstit., (edente Goe$chenio) 4. $ 14. 
Poena autem sacramenti aut quingenaria erat, 
aut qui a qua gen a ria: nam de rebus mille seris 
plurisve quingentis assibus, de minoribus vero 
qulnquaginta assibus sacramento contendebatur. 
Hlnc Id. ibid. § 5. Quingenarium sacrameo- 
tum. 

QUINGENI, », a, noroen numerale distribute. 
cinguecento, xtvxaxooici, idem quod quingen- 
tcni, per sjncopen. ^ 1. In distributione est 
quingenteni. Cic. 18. All. 8. Quingenos denarios 
dat. Alii leg. quingentos minus recte. et 12. ibid. 
16. Apud eum HS. quingena depoiuerunt. Alii 
leg. quinquagena. Suet on. Ccet. 38. Non ultra 
qulngenos sesiertioi remisit. Id. Aug. 101, Le- 
gavlt cobortibus urbanis quingenoi nummos- 
Ulp. Pig 38. 1. 15. extr. Si communis Hbertus 
patronis duobus operas raiile daturum se jura- 
verit, quingenas polius deberi, quam singularum 
operarum dimidias. Adde Sueton. JVer. 10. et 
Vesp. 17.; et Curt. 5. 1. 45. ^ 2. Extra di»- 
tributionem, quingenti, Colum. 5. R. R. 2. 6. 
fiorum pars dimidia duo mllUa quingeoL 

QOINGENTARlUS, a, um, adject, quingenta 
coniioeos, quingeoarius: ut Quingentaria cohors, 
apud Veget. 2. JVilit. 6., ut quidem ibi legen- 



— 1018 — 

t dual eise et Stewech. monet et res ipsa postn- 
lat. Habet enira pedites DLV. 

QUINGENTENI, a, a, nom. nuraerale distri- 
butiv. idem ac quingeni. Vulgai. interpr. 2. 
Machab. 8. 22. Subjeciis unicuique millenis el 
quingentenis . Adde Priscian. de ponder, p. 
1353. Putsch. 

QUINGENTESl.VILIS, a, um, adject, cinquecen- 
tesimo, KtvxaKOO'.ooroz, qui ordine est post qua- 
dringenta nonaginla novem. Cic. Place, t, 1. 
Prope qutagentesimo anno. PUn. 15, ffist. nat. 

1. 1. (2). Urbis anno quiogentesiino quinto. 
QUINGENTI, sb, a, nomen numerale. Qain- 

centi legitur apud veteres. Pestus p. 254. 19. 
Mull. Quincentum et producta prima syllaba 
et per C litteram usurpabartt antiqui. — Quin- 
genti sunt quinqoies centum, ci'n^uecen^o, nsv- 
Taxo'oiot. Virg. |U. Mn. 204. (line quoque quin- 
gentos in sa Mezentius armat, Quos etc Horat. 

2. Sat. 7. 42. si me stultior ipso Quingentis 
empto drachmis deprenderis. Plant. Mil. glor. 
1. 1. l>2. Quingentos uno ictu occidere. Sueton. 
Galb. 5. Tiberio legatum ad quingenta refo- 
cante. Varro 6. L. L. 37. Mull. Quingentum 
millium verborum. Gell. 7. 14. a med- Malta 
talentum fere quingentura. Justin. 2. 11. 15, 
Seicenti viri castra quingenlorum millium ir- 
rumpunt. 

QUINGENTlES, adverb, cinquecen'o volte, 
TravraxocJtixt;, quioquies centum. Vitruv. 1. 6. 
a med. Orbis terree circuitio est inventa ducen- 
torum quinquaginta duum millium stadiorum, 
qua faciunt passus semel et tricies millies mil- 
le et quingenties raiile. Budosus el Schneiderus 
baac postrema corrupts e«sc probsnt, leg>-ndum- 
que ita es Plin. 2. Hist. nat. 108. 112. (2*7 . 
ouce fiunt passus trecenties quindecies centena 
mitlia. — Sfpissime quingenties absolute diet- 
tur pro quingenties centena millia. V, DECIES. 
Cic. 4. Verr. 38. 03. 115. quingenties Veneri 
Erycin<e de Sthenii bonis exacturus. Alii leg. 
quindecics. Sueton. Aug. 101. Nee plus perven- 
turum ad" iieredes suos, quam millies et quin- 
genties, proressus. h. c 150.000,000 sesterzi. Id. 
Galb. 5. Li viae Augustae lestamenlo pserte dita- 
tus est. HS.namque quiogenlies quum praecipuum 
inter legalarios babuisset, quia notata, non per- 
scripla erat summa, berede Tiberio legatum ad 
qulngenla revocante. ne hacc quidem accepit. h. 
e. 50,000,000. ad 50,000. revocante. 

QUINGESIMUS pro quingenlesimus dici, ait 
Priscian. de ponder, p. 1352. Putsch. 

QUl.NI, a, a, cinque, res'vri, nomen numerale 
dispertitivum : a quinque. <| 1. In distribuiio- 
ne. Cic. Pis. 27. 67. Grauci slipati , quini in 
lectulis, s»pe phi res. cinque per letto. et Colum. 
4. JR. R. 30. 15. Qutnura pedum ioterordiuia 
esse, abunde est. ogni spazio cinque piedi. et 
Cces. 7. B. G. 73. a med. Perpetuae fossas. quinos 
pedes altfc, ducebaolur. cinque piedi I'una. et 
Nepos Alt. 18. in fin. Ita ut sub singulorum ima- 
ginibus facta magistratusque eorum^ non amplius 
quaternis, quinisve versibus, descripseril. quattro 
o cinque per una. et Liv. 8. 8. a fne<i. Scribe- 
bantur quatuor fere legiooes quinis millibus pe~ 
ditum, equitibus trecenis. Julian. Dig. 40. 9. 5. 
in (in. Quum uterque earum quinum aureorum 
sit. ^ 2. Extra distribulionem pro quinque- 
Ovid. 3. Met. 351. ter ad quinos imam Cephi- 
sius annum Addiderat. Virg. 5. /En. 95. credit 
quinas de more bidentes. el 7. ibid. 538. Quin- 
que greges !lli balantum, quina redibant Armen- 
ia. Liv. 28. 26. Quina ooroJna priocipum sedi- 
tionis edita sunt. Plant. Pseud. 1. 3. 110 c*. 
Meam tu amicam vendidisti? b*. valde: viginli 
minis, ca. Viginti minis? ba. utrum vis, vel qua- 
ter quinis minis, Auson. Edyll. 11. 87. Quos 
(libros Sibyllinos) ler quinorum servat cullura 
virorum. h. e. qufndecimvjroruni sacris faciendis. 
— In sing. num. Plaut. Pseud. 1.3. 69 Lei rne 
perdil quina vinannria. h e. auv vetat minorem 
viginii quinque annis stipulari. V. L/ETORIUS, 
et Vir.KNARllJS. Plin. 17. Hist. nat. II. 16. 
(80). Scrobes non aitiores quino semipede. h. e. 
quinque dimidiis pedtbus, qui duos pedes et se- 



QUINQUAGESIMUS 

mis efficiunt. At Sillig. legit semisquipede. — 
Quinus vicenarius. V. VICEN ARIL'S. 

QUlNIDENI et quini deni et per syncop. 
Quindeni, ar, a, nomen numerale dispertitivum, 
quindici, quiodecim. ^ 1. In distributione. Liv. 
35. 40. a med. Quina dena jugera agri data in 
singuloi pedites sunt. Quintil. 1. 10. 43. Si qui- 
nideni pedes per latera. quini in fronte sint. 
Alii leg. quindeni. f'itruv. 6. 9. Latitudioes pe- 
dum quindenum. Plin. 10. Hist. nat. 63. 83. 
(178). Vivunt Laconici (canes) annij dents: ce- 
tera genera quindenos annos, aliquando et vi- 
ceoos. Sueton. Claud. 10. exlr. Prumisit singu- 
lis quinadena US. ^ 2. Extra distributionem. 
Plaut. Most. 2. I. 11. Quindenis hastis corpus 
transfigi. 

QUINIMMO. V. QUIN. 

QUIXlO, onis, m. 3. cinquina, jtevraj, nume- 
rus quiuarius, ut Qninioncm filiorum eoiti, Ter- 
tull. Anim. 6. su6 fin. et Quinio volurninum, 
Id. ibid. 46. a med. — ■ In ludis tessera rum est 
jactus quinarius, ut sehio senarius, Isid. 18. 
Orig. 65. V. BINIO et SENIO. 

QL'lNlVlCfiNI et quini viceoi, as, a, aomen 
numerale disiributiv. venticinque , vigintiquin- 
que. Liv. 37. 50. su6 fin. Militibus quiniviceni 
denarii dati. 

QUINQL'AGENARlUS, a, um, adject, di cin- 
quanta, TrevTrjKOvrxi'txbs, quinquaginta conti- 
nens. ^ 1. Generalim. Varro 2. R R. 10,11. 
Ad equarum gregem quinquagenarium bini bo- 
mines. Cato R. R. 60. Quinquagenarium rioliura. 
h. e. capiens quinquaginta quadrantalia, vel con- 
gios. et ibid. 1(). Urna quinquagenaria. h. e. 
quinquaginta sextariorum. Vitruv. 8. 7. de a- 
qurpd. Que lamna fuerit digitorum quinquagin- 
ta, quum fistula perficietur ex ea lamna, vocabl- 
tur quimiuagenaria : similiterquc reliquae. Quin- 
til. H. 2. 85. Homo quinquagenarius. h. e. annos 
nalus quinquaginta. Ammian. 18. 2. Auxiliarii 
milites - quioquagenarias longioresque materias 
vex ere cervicibus. ^ 2. Speciatim quinquage- 
narii munus proprium militia?. Hieronym. 2. 
in Isaj. 3. 3. Quomodo centuriones vocantur, 
qui centum praesunt railitibusj chiliarchi, qui 
milie, quos nos tribunos appellamus, ab eo, quod 
praesint tribulrsic in Israelitico exercttu quin- 
quagenarii vocsbantur, qui in capite erant quin- 
quaginta militum. V. PEN'TACONTARCHOS. 

QUINQL'AGENI, ;e, a, nomen numerale dis- 
tributiv. cinquanta, irevTijxovroc, quinquaginta. 
^ 1. In distributione. Cic. 5. Verr. 28. 69. 
In singtilos OS. quipquagenis millibus damnari 
mavullis? cinquanta mila ogni uno. et Sueton. 
Oth. 5. Omnibus dena sestertia repraesentata et 
quinquagena promissa. Plin. 15. Hist. nat. 24. 
28. (99). Arborcs quinquagenum cubitorum al- 
titudine. Vitruv. 9. 1. Area quinquagenum pe- 
dum. — In sing. num. Plin. 17. Hist. nat. 5. 
3. (41). Centena quinquagena fruge fertilis cam- 
pus. Id. 10. ibid. 1. 2. (11). Singula stamina 
centeno quinquageno filo conslare. ^ 2. Extra 
distributionem. Manil. 3. 603. Per quinquage- 
nas complet sua munera brumas. Martial. f2. 
66. Bis quinquagenis domus est libi millibus 
erapia. 

QUINQUAGESlES, adverb, idem ac quinqua- 
gies. Plaut. Men. in fin. \\\ credo tola auctio- 
ns capiet quinquagesies. Alii leg. quinquagies, 
et quidem reclius. 

Ql.'INQUAGESfMA, se, f. 1. V. voc. seq. in 
Tin. 

QUINQUAGfiSlMUS, a, um, adject, numeral, 
ordinis, ctn^uantesimo, *evr>jxo<Ttd$. Cic. 2. de 
republ. 35. Quarto circiter et quinquegesimo 
anno post primus consuies. Adde eufTid. 1. ibul, 
16. Sic PUn. 7. Hist. nat. 8. 6. (45). Qulnqua- 
gesimo uno raptus anno. Martial. 10. 24. Qain- 
quagesima liba, septimamque Vestrls addimus 
banc focis acerram. Plin. 2. i7is(. nat. H. 6. 
(31). Quinquage>ima Oljmplade. — Hioc 

Quinquagp.sima, (£, (. 1. absolute, substanU- 
vorura more, ^ I. Esi vectigal, quo penoitur 
quinquageslma pars alicujus rei. Cic. 5. Very. 
49. 116. Ab omnibus enim ternae prseterea quln- 



QL'INQUAGESSiS 

quagesimse eiigebaolur. Id. ibid. 78. 181. Scri- 
bae nomine de lota pecunia bin.fi quinquagesi- 
ma? detrabebantur. Tac. 13. Ann. 51. Manet ta- 
men abolitio quadragesima; quinquagesim^que, 
el quae alia exacliooibus illicilis oomina pubSicaui 
invencrant. Cf. Symmach. 5. Ep. 62. ^ 2. A 
Scriptoribus Eccles. quinquagesima dicitur dies 
Pentecostes, quia quinquagesimo die post Pascha 
celebralur. V. MISSIVL'S. 

QUINQUAGESSIS, is, in. 3. quioquagicta as- 
ses. Afferlur a Piiscian. de ponder, p. 1356. 
Putsch. 

(JUINQL'AgTES, adverb. jrsvTTjxcvTctxi;, cin- 
quanta volte, quinquagipta vicibus. Plin. 7. 
Hist. nat. 25. 25. (.92). Idem signis coilatis 
quinquagies di mi cavil. Id. 6. ibid. 9. to. (27). 
Universae Armenia; magniludinem Aufidius quin- 
quagies centeDa mitlia prodidit. Cels. 2. 14. ad 
fin. Quinquagies perfricare. P. el Ql'lNQUA- 
GESIES. 

QUI.NQUAGINTA , iadeclin. numerate, tin- 
quanta , nevxr'itowTa. f'laut. Mil. glor. 3. 1. 35. 
Nam equidem baud sum annus natus pneler 
quioquaginla et quatuor. Pirg. t. ,£n. 71)3. (Juin- 
quaginla iulas fa inula?. Cic. 4. Alt. 2. Ducenla 
quinquagiota niillia. Inscript. poetica apud Fea, 
Relaz. di un viaggio ad Oslia p. II. ovixyvA- 

G1HTA ME IS M1LLIBVS VT V0LV1 HAXC AEDEM PO- 
SVIT. 

QUINQUAGINTAVIrI, «lrum, in. plur. 2. ma- 
gistratus quinquaginta virorum. Fronlin. de co- 
lon, p. 139. Goes. Praenesle, oppidum. Ager a 
quinquagintaviris pro parte in jugeribus est as- 
signaius cultura?. At Lachmann. legit a quinque 
viris. 

QUINQUANGULLS, a, um, adject, ticribilur 
eliam quinqueangulu$. V. Cassiod. loc. cit. in 
SUPERFlUlALiS. — Quinquaogului, It. (it cin- 
que angvli, itjvTaycovoc, quinque habeas angulos. 
Agnoscilur a Priscian. de ponderib. p. 1358. 
Putsch. Boeth. I. Geom. p. 1513. Quinquangu- 
lum aequtlalerum atque aequinogulum designare. 
Adde laid. 3. Orig. 7. 

QUINQUATRUS, Bum, f. plur. 4. et Quinqua- 
tria, orum, el him, n. plur. 2. et 3. Char is. 1. 
p. '20. Putsch, et Priscian. 7. p. 773. agnoscunl 
etiam Quinquatres, iwn. — Negat Charis. 1. 
p. 61. Quinquatria dici pro Quinquatrus : con- 
tra slat Piiscian. 7. p. 744. et locus allatus 
Sueton. Domit. 4., si inodo constans ea lectin 
est. Nam quod quidam allerunt ex Ovid. 1. Amor. 
H. 65. mrndosum certc est. — Ceterum Quin- 
quatrus, Ilava^njvata — a) Sunt Minerva fe- 
stum xtv- Hal. April, celebrari solitum: a quin- 
que, quia post diem quintum Idus Manias age- 
retur, sed deiode ad quinque dies prolatum: vul- 
gus puiavit id nomiois babuisse a numero quin- 
que dieruiii. Par to 5. L. L. 14. 31 Ml. (Juin- 
quatrus, dies unus, a noioinis errore observalur 
proinde. ac sint quinque. Dies ab Tusculanis post 
diem sextum Idus similiter vocatur Sexatrus, et 
post diem aeptimum S^ptimatrus; sic hie, quod 
erat post diem quintum Idus, Quinquatrus. Adde 
Feslum, qui p. 149. 24. Mull, bis simiiia babel. 
Gell. 2. 2t. adjicit, afrits in hac voce supple- 
ment m esse et nullarn habere signiUcationem. 
— b) llaec festa ceiebrabantur in honor cm diei 
nalalis Minerva:. Ovid. 3. Past. Hi 2. Sed Festus 
causam aftVrt, quod eo die ;rdes ''jus in Avt-n- 
lino cooseciata est. Sunt qui putaot, hanc diem 
uiunuscuiorum quoque fuiese, quo tempore ma- 
trons) inter se invicem munera missiiabaul, et 
co?nas aocillis apponebant, ut viri Saturnalibus. 
Eodem die Salii in coinilio, ut legilur in kal. 
Pra-nestino apud Foggin. ad Verrii place. Fast., 
pubiice sallabanl. (P. QUINQUO.) Plant. Mil. 
glor. 3. l.:97. Da, quod dem Qulnquatribus praa- 
car.latricl, conjectrici, etc. [Noviut apud if on. p. 
508. '22. ha bet quinquati ubus). Cic. 12. Fam. 
25. Quioquatribus freqtienli seoatu tausam tuain 
egt non inviia Minerva. Id. 0. An. 13. Fuit 
enlm prtdie Quinquatrus egregia lempeslas. Liv. 
44. 20. Legati ei Macedonia Quinquatribus ul- 
timis venerunt. Augustus apud Sueton. Aug. 
71. Nos, mi Tiberi, Quinquatrlii sails jucunde 



— 10(9 - 

egimus, lusimus eaim per omnes dies, Sueton. 
Domit. 4. Celebrabat et in Albano quotannis 
Quinqualria Minerva?, cui collegium instiiuerat, 
ex quo sorte ducti magisterio fungerentur, red- 
derentque eximias venationes et scenicos ludos, 
superque oratorum ac poetarum certamina. Id. 
Ner. 34. Solemnia Quinquatrium sirnul cele- 
branda. Alii leg. Quinquatruum : ut apud Tac. 
14. Ann. 4. Quando Quinquatruum festos dies 
apud Bajas frequentabat. — c) In Halend. 
Prcenestino loc. cit. Quiriquatria dicuntur opi- 
ft cum dies, quod nempe, ut ait Lactant. 1. 18., 
Minerva est, quae omnes artes reperit, ideoque 
iili artifices supplicant. Bine eliam Ovid. loc. 
cit. plurium arlium cultores ad base sacra ceie- 
bianda invitat. — d) Qua; bactenus descripU 
sunt, majora Quinquatria dicebaolur. Eiant el- 
iam Quiaquatria minora, sive Quinquatrus mi- 
nuscula?, qu<c celebrabantur Idibus Juniis. Ovid. 
6. Fast. 651. Et jam Quinquatrus jubeor narrare 
minores. f'arro loc. cit. Quioqualrus minuscuia? 
dicta? Junix Idus ab similitudine majorum, quod 
tibicines turn l'eriati per Urbem vagantur, el 
conveniunt ad ;rdera Minerva?. Festus p. 149. 
22. Mull. Minuscula? Quinquatrus appeliantur 
Idus Juoite, quod is dies festus et libiciuum. qui 
coluQt Minervam. — llujus autem festi origo esi 
repetenda a tibicinibus, qui, quum Roma? sa- 
crificiis pra?clnere solerent, ann. U. C cccxlii. 
ab App. Claudio Caeco ceosore anni superioris 
prohibiti sum in wde Jovis vesci ; hinc a?gre id 
ferentes Tibur uno agmine omnes abierunl, un- 
de auctore C. Plautio Proculo Venoce ejusdem 
(Jaudii collega per fraudem vino topili, somno 
vincli, et in plaustra conjecti ftomam deporlati 
sunt, ubi, quum mane crapuiu' plenos lux eos 
oppressisset, impelrato, ui remanerenl, datum 
ipsis est, ut quolannis eodem cuitu ornati per 
Urbem vagarenlur, restitutumque iis in a^de Jo- 
vis vesci jus est. P. Lv>. 9. 30.; Pal. Max. '2. 
5. n. 4.; OnsoVtn. 12.; et Plutarch, qucest. 
Horn. c. 55. llujus lesti inslitulionem repr;rsen- 
tat numrnus gentis Plaulia? apud Eckhel. D. y. 
V. T. 5. p. 276., in cujus paite antica est per- 
sona muliebris iutevtis capillilio aliquando ser- 
penlibus, in postica veto Aurora alala quatuor 
equos junctos ducuns, com inscriptione l. p/.av- 

TIV'S FLASiCVS. 

Ql'IISQUE, cinque, itivze, nomen numerale 
cardinale indeclin. Zucret. 3. 626. quinque earn 
(flni'miim) faciendum est sensibus auclam. Pirg. 
1. G. 233. Quinque tenent ca?lum zonae. Cic. 1. 
Nat. D. 8. 19. L'lide vero orla? ilia: quinque 
forma?? Id. 1. Legg. 21. 55. Quinque pedes. 
Horat. 1. Sat. 6. 108. prietorem quinque se- 
quuntur Te pueri. Id. 1. Pp. 6. 43. scribit sibi 
niillia quiuque Esse domi cblanndum. Olid. 8. 
J/et. 748. mensuraque r«»horis ulnas Quinque ter 
iroplebat. Colum. 12. /{. It. 23. 1. Sextarios 
quinque et quadringenta. 

QL'INQUfiFASCALlS, adject, m. legatus pro- 
vinciae, quern quinque fasces preecedunt. Inscript. 
(Marbre de Thorigny) apud Renier, Mem. de 
la Soc. des Antiq. de France, a. 1855. p. 52. 

IN FROVINC1A r,VGDV>KSS. OVINOVKF ASCALIS dum 

aobrkm. V. SEXfc'ASCAl.lS: et Th. Mommsen 
in Epigr. A nail. 22. in Ber. d. S. Ges. d. iV. 
1852. p. 235. 

QUlNQL'tvlOLlLM, ti, o. 2. V. voc. se<x- in 
lin. 

QUINQUEfOlIUS, a, um, adject, di cinque 
foglie, TtflvTafoXXos- Plin. 21. Hist. nat. 4. 10. 
i- 20). Rosa? pallida?, spinosa?, quinquefolire. —» 
Hinc 

Quinque folium, It, n. 2. absolute, substauti- 
vorum more, irawra^uXXov, est herba, qua* quin- 
que foliis constat. Plin. 25. Hist. nat. 9. 62. 
(100 1. Quinquefoliura null! ignotura est, quum 
etiam fraga gignendo commendelur. Adde Ceh. 
2. 33. exlr. 

QUINQUfiGENTlANUS. V. voc aeq. 

QDINQUEGENTANUS, a, um, adject, a quin- 
que et gens. Apud Aurel. Vict. Cxtar. 39., 
Eutrop. 9. 22. et 23. et Oro§. 7. 25. natlones 
Qulnquegenlonn sunt PenUpolitaoi in Libya. P. 



QUiNQUENNALIS 



PENTAPOLIS in ONOM. Alii leg. Quinquegen- 
lianus. V. P. Mazzucchelli adnoiat. ad Coripp. 
i. Johann. 480. 

QUINQL'EGENUS, indeclin. quinque generum. 
Auson. Edyll. 12. in monosyll. de cibis, 10. Et 
dupiici defensa pulamine quinquegenus nux. h. 
e. juglans, aveilana, caslanea, pinea nux, et amyg- 
dalum. 

QCINQUEjCGL'S, a, um, adject, quinque ha- 
bens juga. Jul. Paler. Res gest. Alex. M. (eden- 
te A. JUaio) 1. 18. Prapsidet et numen (Serapis) 
cui Dile potenlius ipso, Venice quinqaejugo re- 
rum secreta gubernans. 

QClNQLifiLlBRALlS, e, adject. nvnaXi-sp^iO^, 
qui est quinque librarum. Colum. 3. R. R- 15. 
3. Qui siuguli lapides rion excedant quinqueli- 
brale pondus. 

QCINQUELIBRIS, e, adject, quinquelibralii. 
Popisc. /Vot. 5. Donalus est pa'.era quioque- 
libri. 

QUINQUEMESTRIS, e, adject. csv7aif»iv:a7os, 
quinque menses natus. Plin. 8. Hist. nat. 48. 
75. (I98,». «..astraii agnos, osai quioquemestres, 
pra?malurum exisihnalur. Parro 2. R. R. 7. 11. 
Quinquemesttes pulli. 

QL'lNQL'ENNALlA, iuro, a. plur. /'. QL'IN- 
QL'ENNALIS in do. 

QUINQCJENNALlClL'S, a um, adject. ^ I. Est 
ad quiaqueonalem perlinens. Inscript. apud Gru- 

tef. 126. COl. 2. A. ASORtLtVS AVGVSTAL. ovisovbw* 

nalic. h. e. quinquennaiitate functus. Alia apud 
Marin. Frat. Arv. p. 400. c. ivlio rbg^o uecv- 

RIONl K*RTHAG. ABD. 11VIR. QVIM,»VB>>"AL1CI0 etC. 

Adde Tab. Cajius. apud Fabrett. p. 598. col. 2.; et 
cf. easdem Inscript. apud Or ell. 3720., 3721. 

et 3890. ^ 2. Noa modo (/uin^uenna/ictu* 
vocatur vir, qui quinquennalis jam fuerit, sed 
etiam duumvir atus quinquennalicius dicitur 
ipsa dtgnitas quinquennalitatis in Inscript. Pom- 
pejana apud Gud. p. 106, n. t. 

QUINQUENNALIS, e, adject. <f !. Est *ev- 
xex-nptxoq, hoc est qui fit quinto quoque anno. 
Cic. 3. Or at. 32. 127. Quum Olympian) venisset 
maxima ilia quinquennali celebrilate Judorum. 
V. infra in Qui n qu enn a lia. % 2. Item qui 
quinque annos durat, ut Quinquennalis magis- 
tralus. Liv. 4. 24. Alios magistratus annuos es- 
se, quinquennaiem censuram, grave esse, etc. 
— ■ Hinc 

Quinquennalia, turn, n. plur. 3. absolute, sub- 
staulivorum more, hoc esl ludv vel certamina 
quinto quoque anno celebrari solita, ft. e. quarto 
quoque anno complete, et quinto iocipiente, cu- 
jus certaminis exemplum sumpsisse Nero xidetur 
a Neapolitauis, qui ;ieste Sueton. Aug. 98.1 in 
honorem Augusli iilud primum institueranl, mo- 
re nempe Grnecorum, qui Olympicos ludos quar- 
to quoque anno celebrare consueverant. Ha?c 
Quinquennalia etiam Augustalia dicebanlur. V. 
AUGUSTAL1S. Inscript. apud Gtuter. 116. 3. 
Quiuquennalibus Nerooii. Sueton. ITer. 12. In- 
stituit et quinquennale certameo primus omnium 
Ronup, more Grneco, triplex, musicum, gymai- 
cum, equeslre: quod appcllavit ^feronia. Tac. 
14. Ann. 20. Nerone quartum, Cornelio Cosjo 
Coss. quinquennale ludicrum Romne institutum 
est, ad morem Gra?ci ceriaminis, varia fama, ut 
cuncia fere nova. Sueton. Domit. 4. narrat, hu- 
jusmodi ludos quinquennaies a Domiliano in 
Capiiolio fuisse celebratos, unde Agon Capitoli- 
nus vocali sunt. V. AGON. — Alia erant quin- 
quennalia , quae imperatorea celebrabant post 
quintum imperii annum. V. DEGENNALIS. £u- 
men. Gratiar. act. ad Constantin. Flav. nom. 
13. Quinquennalia tua nobis etiam perfect* ce- 
rebranda sunt; ilia enlm quinto incipiente »u»- 
cepta omnibus populis communia, nobis b*c pro- 
pria, qua? plena sunt. Id. enim supra dixerat: 
Quinque anoorum nobis rellqua remisistl. 

Quinquennalis, is, m. 3. absolute, substantl- 
vorum more, ^ 1. Cui saspe II 11. vir, vel //. 
vir, vel Prcef. preemittilur, fuit maglslratus in 
munictpiis et coloniis, qualuor aut duobus virls 
constans, cujus quidem potestas cenioria? similfs 
per quiaciuennlum, node el nomen, durabat; 



QUINQUENNALIS 

tilulo Uiuen team, quia reapse annua taatura 
fuisse videtur; quemadinodum Ronue censufa, 
quae primum quinquenoalis fuerat {Liv. 4. 8,), 
mo* ex quinquennali facta est annua et semestris 
[Id. ibid. 24.), quain tamea postea Ap. Claudius 
per integrum quinquennium pcrvicacius retiauit 
{Id, 9. 33). Duplex hujus magistratus terapus 
constat ex Inscript. mendosa apud Fabrett. p. 
$97. n- i., ernendata apud Oliver. Marm. Pi- 
aaur. «. 28. abbibnae c. r. balbinae aNno qvik- 

QVXKNALITATIS pETINII APR! MAHITI BiVB PLBBS 

trbana pisavrbnsivm etc. Alia abhinc paucis an- 
nU rep*rta .£clani et edita a H. Guarin. Spi- 
cii. Eclan. p. 5. ti. clavdio ti. vil. cor. ma- 

XIMO Q. IIVIR. QVIUQ. IN QVO HONOR! HIC SEPVL- 
TVS EST CVIV8 MATBR GBMINIA nV. FIL. SABINA OB 
HOKOBBM BIVS IN VIA DVCBNTB HBRDONIAS TRIA 
M1LLIA FAISVVM EX D. D. INTRA LVSTRVM HONORIS 
EIV8 RKPHABSBNTATA PBCVNIA STRAVIT. Spartidn. 

Hadrian. 19, Per Latina oppida dictator et se- 
diiis et duumvir fuit, apud Neapolim demar- 
chui, in patria sua quinquennalis. Apul. 10, 
Met. Tbiasus oriuadus patria Corintbo, ut ejus 
proiapia ac dignitas postulabat, gradatira per- 
mensis bonoribus, quinquennali magistratui fue- 
rat destiDaluB. V. P ft j£ PECTUS. Hinc quinquen- 
nalis censoria potestatc babetur in Inscript. 
aUata in vac. PONTIFEX. f 2. Quinquennalis 
etiam fuit in coliegio Augusialium, aliorura sa- 
cerdolum et plurium artincum, qui eodem mu- 
nere per quinquennium fungebatur. Inscript. 
apud Fabrett. p. 408. n. 332. l. carvlmvs bpa- 

PHFODITVS VI. VIR AVG. IDEM Q. Q. HVIC VI. VIRI 
AVG. POST CVRAM QVINO/VBNNALITATBM OPTVLB- 
RVNT OV1 EGIT ANNIS CONTINV1S IIU. .4 pill. 11. 

Met- ad fin. In collegium me pastopbororum 
auorum, immo inter ipsos decurionum quin- 
quenaales adlegit. Inscript. apud Gruler. 358. 

1. h. ANTOXIVS PECVLIABIS Q. 0. COM.EGII FABRVM 

Ostiknsivm lvstri xxv. ebcit etc. Alia apud O- 
rell. 2675. collegiym fabrvm pathoso et <jvin- 

QVBNNALI OB EXIMIAM EIVS KBGA SB LIBBRALITATSM 
CVIV6 DEDICATIONS CVM COLI-EGA SINGVLI8 MS. N. L. 

ADiKCTO pane sr vino DKD. Hinc patet, in cotle- 
giis duos fuisse quinquennales, ut Romae censores. 

QUINQUENNALIS, ie, m. 3. V. voc. praeced. 
in fie. 

QUINQUENNALlTAS, Stis, f. 3. dignitas et 
munus quinquennalis. Inscript. apud Gruter. 

175. 8. TI, CXAVDIVS CHKBSIMVS OB HONORKM QVIN- 
QVKNNaUTATIS COLLBGIO D8NDR0PH0R. ROMANOR. 

etc. Intcript. apud Henzen. 6086. vt qvisqvis 

QVIN^VENNALITATSM GESSBRIT INTEGRB «tC. V. 

aliam in QUINQUENNALIS primo loco in fin. 2. 

QUINQUENNATOS. V. QUIMATUS. 

QUINQUENNIS, e, adject, di cinque anni, ntv- 
raExr]i, qui est quinque annorum. Ouid. 4. Pont. 
6. 5. Iu Scytbsa nobis quinquennis Olympias 
acta est. h. e. quae quinto quoque anno inci- 
piente celebrabatur. Horat. 2. Sat. 8. 48. Vi- 
num quinquenoe. Plant. P&n, prol. 85. Filia 
quinquennis. Colum. 7. R. li. 3. 6. Ovis post 
Mmatum maritari debet, juvenisque babelur 
quinquennis Id. 4. ibid. 21. 1. Vinea quinquen- 
nis. 

QUINQUENNIUM, li, u. 2. spazio di cinque 
anni, quinquennio, TCtvxattict, quiaque anao- 
rum spatium. Cic. 3. Le.$$. 3. 7. Censores ma- 
gistralum quinquennium habento. Tac. 2. Ann. 
36. Censuit, in quinquennium magistratuum com- 
itia habeada. Ovid. 12. Met. 584. Jamque fere 
tracto duo per quinquennia bello. Id. 4. ibid. 
292. Is tria quum priraum fecit quinquennia, 
monies Deseruit patrios. h. e. quindecim evple- 
vit anoos. Stat. r>. Silv. 3. 113. Quum slata lau- 
dato c.ineret Quinquennia versu. h. e. Quinquen- 
nalia. 

QUINQUitPARTES versus sunt, qui quinque 
partes oralionis liberas possjdent, ut Ora cita- 
torum cur su de.lorsil equorum. Hsec Diomed. 3. 
p. 4 (IS. Putsch. C(. eumd. p. 497. 

QUJNQUf.PVRTtTO, adverb. newrafAepw;, in 
quinque partes. Plin. 25. Hist. nat. 6. 29. (65). 
Fuliis per nmbiium incisis quinquepartito. 

UUINQUEPAR riTUS, a, uin, particip. ab inu- 



— 1020 — 

tit. quinquepartior, trsvT»f«f»t}?, divisui in quin- 
que partes. Cic. t. Invent, it. 59. Quinque- 
partitam igitur hoc pacto putant esse argumen- 
tatioaem. Alii leg. quinquepertitam. 

QUINQUEPEOALIS, e, adject, qui est quinque 
pedum Hyain. de limitib. p. 212. Goes. Ter- 
minus egregius dicitur quinquepedalis. 

QUINQUfiPLEX, plfcis, adject, pro quincuplex 
Gloss. CyrUl. QWanXou;, quinqueplex. IlevTa- 
*Xn, quinqueplex 

quinquEplIco, v. quinquiplico. 

QUINQUBPLUM, i, n. jrevtaitAOuv, quintuplo, 
legitur in Gloss, vett. Et Gloss, PKilax. Quincu- 
plum (male Quadruplum), jMvra'jrXouv. 

QUINQUfiPRtVlATES. V. voo. »eq. 

QUINQUEPKtMI et quinque primi, «vTct»rp»- 
Tot, quinque viri principes in aliquo senato. Cic 
5. f'err. 28. 68. Magistrate et quinqueprimi 
accilu istius evocantur. V. DECURIO. Iidem ab 
Imp. Theodos. et Valentin. Cod. 10. 31. 57. 
appellantur quinque summatea ordinis; et In 
Cod. Justin. 12. 1. 190. quinque primates or- 
dinis. 

Q UIN QUERENTS, ie, f. 3. wvrr>?rn, navis, 
quse habet quinque ordines remorura. Cic 6. 
Perr. 46. 103. Cerlot homines in quinqueremi 
misisse. Liv. 42. 48. Prsamiwus a prsetore cum 
quinquereuie una. Id, 28. 3o. Quiuquererais seu 
pondere tenacior, seu pluribus remorum ordini- 
bus scindealibus vortices, quum facilius regere- 
tur, duas triremes suppress")!, Plin. 7, His t. nat. 
56. 57. (207). Quadriremem Aristoteies auctor 
est Carthaginienses fecisse; qutnqueremem Mae- 
sigiton Salamiaios. — Adjective. Liv. 41.9, Da- 
cem quinqucremes naves. Adde eumd. 26. 24. 
f. DECEMREMIS. 

QUINQUERES, is, f. 3. eadera ac quinquere- 
mis, ac penteres: vox hybrida: a quinque, el 
epeaow remigo. Vox a Lexico expungenda; occu- 
rit enim tantum in Not. Tir. p. 177. Bieris, trie- 
ris, quatrieris, quinqueris, hexeris, bepteris, pente- 
ris.Hic semper ullima syllaba per is vitio sa?culi 
eCferlur, quum per es etlerenda esset. 

QUINQL'ERTlO, onis, m. 3. cs'vTd&Xoc, qui 
quinque artibus, seu qninquerlio se exercet. V. 
Festi loc. cit, in voce seq. 

QUINQUERTlUM, li, n. 2. «evT«&Xov, eier- 
cilatio quinque artium, quibus ingenuorum pue- 
rorum institutio conslabat: a quinque et ars. 
Arle6 eae erant apud Graces, cursus, saltus, disci 
seu jaculi projectio, lucta, pugilatus. Lalioi oa- 
tatioaem et equitationem adjecere. Anion. Gral. 
act. 27. haec emcilationum genera enumerat, 
sed pugiiatum omisit. Festus p. 257. 8. Mull. 
Quinquertium vocabant antiqui , quod Graeci 
jrs'vta&Aov, ut indicat versus hie: Omnes sequa- 
les vincebat quinquertio. Livioe quoque [An- 
dron.) ipsos athletas sic nominal: Quinquertio- 
nes pr«co in medium vocat. (Uic metri causa 
prcecod aipyauwSLt est legendum). SimiSia babel 
Paul. Diac. p. 256. 1. K PENTATHLUM. 

QUINQUESSIS, is, m. 3. quinque asses, ut 
centussis t ceutura. Apul. apud Pritcian. 6. p. 
70S. Putsch. Sed turn sestertius dipondium se- 
missera, quinarius quinquessis, deaarius decus- 
sis valebat. Hie Apuleji locus ila corrigendus 
est ex Thesauro Lalinit. edit, ab A. Maio in 
Class. Auct. T. 8. p. 35. Sed turn sestertius di- 
pondium semissera, quinarius quiuquessem, de- 
narius decussem valebat. 

QUINQUESUMMATES. V. QUINQUEPRIMI. 

QUINQUEVERTES, tlcis, adject, omn. gen. 
quinque habeas vertices, quinquejugus Jul. Pa- 
ler, res gesL Alex. M. (edente A. Maio) 1.29. 
L'rbs quinquevertex. 

QUINQL'EVIK, viri, m. 2. V. QUINQUEVI- 
RI. 

QUINQUEVlRALlCfUS, a, urn, adjecl. ad quio- 
queviros pertioens. V. QUINQUBVIRI Inscript. 
pHiMPpHwsrs apud Gruter. 395. 4. p. cornblivs 

ASPKR EOVO PVBL1CO HONORATVS ITBM ORNAMKNT1S 

dbcvrionatvs bt if f RAtlcus. Fortas#e lul ra- 
He Us legmdum est. 

QUTNQUEVfRALlS, e, adject, ad quinquevi- 

ros pertinens. Imppp. Vol., Gratian. et Palen- 



QUINQUIES 



tin. Cod. Theod. 9. 1. 13. Prajfeclo Urbis co- 
gnoscente de capite senatorum, spectatorum ma- 
xima virorum judicium quinquevirale soclabitur, 
et de praesenllbus et administralorutn honore 
functis liceblt adjungi sorte duclos, non spunte 
delectos. Impp. Honor, et Theodos. ibid. 2. 1. 
12- In criminalibus causis senatus, statuta jam- 
dudum quinqueviralis judicii forma servabitur. 
Cassiod. 4. Variar. 23. Eos [Basilium atqut 
Prcete^ctatum senatores) ie pracipimus ubicura- 
que repertos ad judicium quinquevirale ducere, 
quod in preesenti negotio nostra detegavit au- 
ctoritas. Id. enim ibid, dixerat: Praesenti aucto- 
ritate decernlmus, ut quinque senatoribus hanc 
causam legilima etarainatione pensetis. 

QUINQUEVlRATUS, us, m. 4. 7revTa5apx, ta » 
magistratus quinquevirorum. Cic. Prov. con*. 
17, 4t. Me ilie, ut quinqueviratura acciperem, 
rogavit. 

QUINQUE VlRI, orum, m, plur. 2. Quinqutn- 
viri quoque appellantur in Tab. c£n. apud Got. 
Inter. Etr. T. 2, p. 384. n. 15. et apud Vermiglio- 
li, Iscriz. Perug. p. 429. n. 20. edit. 2. extraordi- 
narius magistratus quinque civium, non uoius 
generis. — a) Erant enim Quinqueviri colonic 
deducendas, qui plebem in aliquod oppidum et 
agrum habitandi gratia deducebant. Hi etiam in- 
lerdum tres viri fuere, interdum decern, elc. Cic. 
"2. leg. Agr. 7. 17. Toties legibus agrariis curato- 
res consliluti sunt triumviri, quinqueviri, decem- 
viri. Liv. 6. 21. Quinqueviros Pomptino agro 
dividendo creaverunt. — 6) Praeterea quinque- 
viri mensarii, qui ad mensas sedebant et pe- 
cuniam dispensabant. Quum improbitate fenera- 
torum piebs Romana magnitudine aris alieni 
psene obruta esse videretur, eique diflicultati 
principes plebts succurrere seepe tentassent, in- 
clinalis tandem ad concordiam omnium animis, 
qui turn coasules erant, feoebrem quoque rem 
qund distlnere nnimos hominum videbatur, le- 
vare aggressi, solutionem sris alien! in publicam 
curaui verierunt. Quinque ergo viri creati sunt, 
qui buic rauneri preeessent, de quibus V. Liv. 7. 
21. — c) Hem quinqueviri cis et ultra TXberim 
erant qui se gerebaut pro magistraiibus. Constitu- 
ti sunt, quia incoaveniens erat magistratus vesper- 
tinii temporibus In publico esse. Pompon. Dig.1. 
2. 2. circa med. De his intelligendum videtur illud 
Zs'tm 39. 14. tn fin. Ulque ab incendiis cavere- 
tur, adjutores triumviris quinqueviri dati, uti cis 
Tiberim suse quisque regionis sedincus praessent. 
— d) Reperiuntur etiam quinqueviri muris 
turribusque reficiendis apud Liv. 25. 7. Hem 
minuendis publicis sumptibus apud Plin. 2. 
Ep. 1. ad fm. N arret etiam Liv. 3. 9. latam a 
C. Terentilio Arsa trib. pleb. legem de quin- 
queviris creandis, qui leges scriberent imperio 
coasuUri rooderando: quamvis perlata non fue- 
rtt. — e) In sing. num. Cic. 4. Acad. (2. pr.j 
44. 136. Neminem esse coosulem, preetorem, 
imperatorem, aescio an ne quinquevirum qui- 
dem unquam, nisi sapientem. Horat. 2. Sat. jj. 
56. Scriba ex quinqueviro. f. QUINDBUIMVI- 
RI. — f) Etiam io municipiis et coloniis quin- 
queviri erant. Inscript. Nuceriaa abbinc paucis 
anois reperta, et Neapoli a. 1826. edila a F. A. 
Pellicano. m. virtio m. f. men. gbravno aedili 

II. VIR. IVRB DICVNDO PRAKKKCTO FABRVM ~ VIR. 
CVl D8CVRIONB5 OB MVNIFICBNTI AM EIVS CtC. Est 

qui pulat, hunc M. Virtium fuisse V. virum co- 
lonize Nuceriae deducendae, quae, teste Tac. 13. 
Ann. 31., deducta est ann. a Chr. n. ltih. Uanc 
conjecturam confirmare videntur binas perticae 
seu decempedm, quas roanu tenent duo viri lo- 
gati, in eodem marmore sculpts. V. QUINQUE- 
V1R4LICIUS. — g) QuinquKviri etiam. qui de 
Bnibus cognoscereni statuerentque inter Pisano* 
et Luneoses, rnissi dicuntur a senatu apud Liv. 
45. 13. 

QUINQUIES. adverb, cinque volte, frevraxic, 
quioque vicibus. Cic. 11. Phil. 5. It. At itic 
me defendente quinquies absolutus est. Plin. 2. 
Hist. nat. 23. 21. (85). Quinquies milliei. M, 
6. ibid. 13. 15. (36). Quinquies mille quadrii»- 
genta siadia. Id. 18. ibid. 7. 17. (76). Aqua 



QUINQUIESDECIES 

quinquies in die mutata, Cato R. R. 156, Quin- 
quies quinque numerare. 

QUINQUIESDEClES, adject, quindici volte. 
Agnoscitur a Priscian. de ponder, p. 1355. 
Putsch., Qullo tamen allato scripioris exemplo, 

QUINQUlFlDUS, a, um, adject, in quinque 
partei hssus, seu divisus: a quinque et findo. 
tenant, in epist. pram, carm. 6. i. 5. a med. 
Hac tela velut plumis illitis quinquifida viscata 
tendebat. el max. llabes igilur opus sio uuo 
teitu quadrature, ut sit legendum quinquifi- 
dura. 

QUINQUIPLICO, as, are, a. 1, raddoppiare 
cinque volte, quinquies duplico. Tac. 2. Ann. 
36. Superbire homines etiam annua designatio- 
ns; quid, si bonorem per quinquennium agi- 
tent? quinquiplicari prorsus magistratus, sub- 
verli leges. Alii leg. quintuplicari, alii quin- 
queplicari. 

QUINQUIPLUS, a, urn, adject, quintuple*, vav- 
raiiXaococ, alicujus rei quantilalem quinquies 
continens. A. Mains la prosf. ad Cic. de Re- 
publ. p. XL. se legisse testatur in Cod. palim- 
psesto bibliotbeca canonicor, Yeroneosiurn, qui 
continet fragraenta operis cujusdam mathema- 
lici sub a.° xxxviu. Ad quinquiplum veaict. 

QU1NQUO, as, are, a. 1. lustro, p-irgo. Cha- 
rts. 1. p. 62. Putsch. Quinquatrus a quinquan- 
do, iciest luslrando, quod eo die arms aacilia 
lustrsri siat solita. 

QUINTAdBCTMANI, orum, m. plur. 2. mili- 
les legionis decimaquiota, apud Tac. 4. Hist. 
36. 

QUINTANENSIS, e, adject, ad quintum per- 
tiaens. Inscript. in Giorn. Arcad. T. 28. p. 

350. AVBEUVS CHBYSOMALLVS QVINTAPiKNSIS LEG. 

h. e. miles legionis quinta, ct.jus milites etiara 
Quintani appellaotur. V. rocetn seq. — NB. 
De Lablcanorum cognom. V. in O.NOM. 

QUINTAN A, a, f. 1. et 

QUINTANI, orum, m. plur. 2. V. voc. seq. 
ia fin. 

QUINTAN US, a, urn, adject, irsfxitratoc, a 
quintus, ut prima nut a primus, tertianus a 
tertius. Uicitur de iis, qua quinto loco, die, etc. 
Cunt. Hine ~ a) Varroni 6. L, L. 27. Mill . 
Nonce quintaoa dicuntur, qua quinto mensis 
die veniunt: sicut septimana, qua septiaw. 
Macrob. I. Saturn. 15. Pontifes minor quin. i- 
nas quidem dicto quinquies verbo koXw, septi- 
maaas repetito seplies pradicabat. Adde Cen- 
sor in. de die nat. 20. a med. V. CALO et CA- 
LKND.E. — b) Plin. 17. Hist. nat. 22. 35. 
(7. Vineas semper quinrauis si-mitari (al. se- 
minari\ hoc est ut quinto q'joque palo singula 
jugo pagiaa includantur. iiic f'linius vocal 
quintanos quos Colum. i. II. !l. 20. 4. vocal 
semi/as. Porro quintani (h. r. limites) dicun- 
tur via rniooies, Italice i senlivri, ut decuina' 
ni via majores. — c) Festus p. 2. r >7. 1 7. Mull. 
quintanam classem ait Verdun- if ice le luisse 
earn, in qua erant capiiecensi; sed errare wde- 
tur, nam classis, in qua erant capitecensi, fuit 
s«\ta. f. CENTUM A. Hac Forcellinus ex A. 
Aug. ct Crs. supplements, qu» aperte falsa 
continent: Pesli v e io locus mutilus est. — 
Hinc 

Quint ana, re, f. 1. absolute, substantivorurn 
mure, ^ 1. Subaudi via. Quiatana, inquit Paul. 
I>iac. Pi 27)6. 10. JUiill., appeilatur porta in cas- 
tris post pr.etoiium, ubi rerun utensil! urn fo- 
rum fuit. ZApsius vult omilti porta, quia quin- 
taua fuit putius via lata, seu platea ia castris, 
in qua utensilia piosiabaot. Ad cujus simllitu- 
dinem narrat Sueton. de Heron. 26. assuevisse 
"ii m tabernulas efTringere et eipilare, quin tana 
•lonii constituta, ubi partae et ad I iei la I ion em 
!iTendend;e praedce preliuni a^sumeretur. Liv. 
»l. - 2. ad fin. Pr.t-torio dejecto, ad quiisturium 
forum quintananique hostei pervenerunt. Ibi 
qnuru omnium reruui paratarn eipuiitamque co- 
piam et stratus !ecto» in quaestnrio invenissunt, 
etc. Hygin. Or o mat. p. 7. col. 1. Per cujus ip»ee- 
'orii) rigorem utraque parte quum major «ier- 
citus est, hoc est, qui.ique legiones et supra, 



— 1021 — 

pedatura coborti prima dari solet. et mux. Si 
port* ibidem datas fuerint, L, pedes accipient, «l 
cognomiaanlur etiam quintanas causa copiarum. 
Lipsius putat, vocem portce delendam esse, sed 
Scheiius recte nihil mutandum censet. f 2. 
Isid, 15. Orig. 2. de aedlficiis pubticis verba fa- 
ciens, quintanam deiinit partem platea quintam, 
qua carpentum progredi potest. 

Quintani, Orum, ra. plur. 2. apud Tac. 1. 
Hist. 55. et -i. ibid. 36. sunt mililes legionis 
quintan. 

QUINTARlUS, a, ura, adject, quinque conti- 
nens. Pitruv. 3. 1. Quintarius numerus. leevxd- 
/*osf»5. V. dicta in AS. — la re agrar. Hygin, 
de limit, p. 158. Goes. Sic et de limit ibus quin- 
tariis, quintum quemque quinlarium Tolunt. 
Porro autem inter quintum et quinlarium in- 
terest aliquid. Quintus est, qui quinto loco nu- 
meratur: quintarius, qui quinque centurias 
cludit. 

QUINTlCKPS, cipUis, adject, habeni quinque 
capita, b. e. cacumina. Vet. formula apud Vox- 
ran. 5. L. L- 50. Mull. Cespius mons, quinti- 
ceps cis lucura Pcetelium. Adda ibid. 52. et 54. 
Editiones vett. legunt quinlicepsos. V. BICE- 
PSOS. 

QO'INTlLIS et quinctilis, is, m. 3. De scri- 
plione lis est non parva, aliis cl torn in hac, turn 
in cognatis vocibus ^uinctift'us, Quinctilianus, 
et qua omnium origo est ; quinctus acriter de« 
fendentibus: aliis c omrlino eitereolibus. In iilis 
sunt Manut., Anton. Augustinut, Voss. in Ety- 
mol. in Quinque, Lipsius, et alii, secuti lapides 
Capitolinos aliasque Inscrlptiones apud Gruter. 
etc., item etymologiam, quia putant quinctus esse 
a quinque ea ratione, qua a relinquo est reli- 
ct us, a coquo coctus. la his Dausquius, et 7ur- 
neb. secuti noa pauciores lapides, quorum quin- 
que ipse Manut. affert. Adde his, quod Graci 
jcoc'vt:;, et k^cvtioc s "ine x scribunt: adde quod 
quinlus numerals noman vis cum c ia libris et 
marmoribus invenics. Cellar, utramque scriplio- 
nem ex aquo usitatam fuisse eiistimat. — Quin- 
tilis, Luglio, quintus mensis a Martio, ut est apud 
t'arron, 0. L. T. 34. Mull, et Ovid. 3. Past. 249., 
qui postoa ia honorem C. Julii Casaris (qui eo 
mense a. d. IV. I Jus natus erat), legem ferente M. 
Antonio eoosuli*, Julius est appeflatus, ut Sue- 
ton. Cces. 76. ut Macrob. 1. Saturn. 12. nar- 
ract. Cic. 1 4- 4lt. 7. Volo mense Quiutili ia 
Graciam. Am'. B. Afr. in fin. Ante diem tert. 
cat. Quint. ;ia><:s 'Onscendit. TAv. 9. 46. exlr. 
Ut cijuiti'S I di:<us (,'uintilibus tran<tvi'herentur. 
Id. 27. 23. Nona Quiniiles. 

QUINTO, adverb, la quinta rnlta, quinio lo- 
co. Ordinem de^ignat, et quatuor ante facta. 
Liv. S. 25. Eodem anno leciisternium Ilom.jf, 
quinto posi conditam Urbem, babitum est. V. 
QUARTO et TERT10. 

QUINTUM, adverb, la quinta volta, quinta 
vice. I'empus designal, et quater ante factum. 
Liv. "27. 6. Declarati consules Q. Fablus Maii- 
mus quintum, Q. Fulvius Flaccus quartum. /'. 
QU VRTUM Id. 6. 42. Faina repens belli (iallici 
ailata peipulit civitatem, ut M. Furius dictator 
quintum diceretur. Vetlej. 1. 14.6. At quintum 
Fabio Quinio, Decio Mure quartum, consulibus, 
quo anno Pyrrhus refl;nare co3pit, etc. 

QUINTU'PLEX, Icis, adject, oran. gen. 3. pro 
quincuplex legitur a nonnullis apud I'opisc. 
Prob. 7. Salarium quintuple* feci in us. 

QUINTGpLIUATUS, a, um, particip. a quin- 
tuplico, iu quintuplum auctus, quintuplicato. 
r. Boethii loc. cit. in QUADRUPLICATES. 

QUIN TUP LlC ITER, adverb, quinque vie ibus. 
Boeth. 1. de A'umer. p. tut. Dupliciter, n pi 
citer, quadrupiiciter, quintupliciier. 
QLTNTUPLlCO. V. QUINQUIPUCu. 
QUINTUS, a, um, adject, uumeiale ordiois. 
tjttinlo, xufxitvoc.. Liv. 31. 7. Noa quinto inde 
mense, quemadmodum a Sagunto Hannibal, sed 
quinto inde die, quarn ab Coriotho solvcrit na- 
ves, in Italiaru perveoiet. Cic. i. Invent. 53. 
102. Qutatus locos est, per quem ostendlmus, 
etc. Horal. Art. P. iyy. Neve miaor, neu sit 



QUIPPR 

quiato productior >ctu Fabala -(U-t etc. Colum. 

8. R. R. It. 1*. Post quintum et trlgeiimum 
diem- — NB. De pranom. Rom. V. in ONOM. 

QUINTUSDRClMUS, a, um, adject, dectmo- 
quinto. Cic. 1. Invent. 56. 109. Quiotusdeci- 
mos (loeut est), per quem etc. Gelt. 1. 16. Ia 
libro quintodecimo ita dicit. Liv. 45. 33. exit. 
Quinlisdecimii castris Passaronem pervenlt. in 
quindici marcie. V. CASTRA. Coiom. 11. A 
R. 2. 88. Quintodecimo Cal. Dec. et 8. ibid. 5. 

9. Quinladecima luna. 

QUiPPE, adverbium, vel conjunctio, confir- 
mans. ^ 1. Est conjunctio conurmans, qua 
rationem reddiraus ejus, quod praecessit, ut ijuum, 
quia, nam, nempe, dxi, otov, -rouv, essendoche , 
attesoche, perciocche, — a) Usurpatur abso- 
lute, sine aliis particulis. Cic. Dom. 48. 126. 
Jam fateor, inquit, in Gabinio me nefarium fuis- 
se, Quippe vides, prenam illara a te In alium 
institute rn, in te ipsum esse conversam. Sail. 
Cat. 13. Quibus mihi ludibrio videntur fuitM 
divitia. Quippe, quas honeste habere Ucebat, per 
turpitudinem abuti properabant. TCbuli. 4. 1 
156. Sed durata (unda) riget deasam in gla 
cieraque nivemque, Quippe ubi non uoquam 
Titan superingerit ortui. (Adde Propert. 2. 1. 
75.; et Virg. I. G. 505.) Ovid. 14. Met. 524. 
Arbore enim succoque licet eognoscere morw. 
Quippe notam linguas baccis oleasiei ainari> 
Eibibei; asperitas verborum cessit in ilias. Ho- 
rat. 1. Od. 31. 13. Diis carus ipsis: quippe ter 
et quater Anno revisens aquor Atlantic im Im- 
pure. Phesdr. 3. 2. Alii oneraat saiis: quidam 
contra miseriti, Peritura quippe, qtiam^is ndmo 
laederst, Misere panem. Justin. I. i.8. U;..c de- 
mentia non minus \ictori, quam victo utilis fuit: 
quippe es unirersa Gracia, co, r oito quod ilta- 
lum Craso helium esset. aiuiiia-confluebant. 
Liv. 3. 67. Noa illi (hastes) ve«trara igaaviam 
contempsere, nee sua virtuti coulisi sunt; quip 
pe tolies fusi fugalique, castris cvuti,-et se el 
vol novere. — Servit irooia. Viro, I . JF.n. 4! 
rnene iaccplo desistcre victam, Nee poss« Italia 
Teucrorum averuri- regem? Quippe vetor falls. 
Cic. Mil. 12. 33. Mo et me quippe lumea cu- 
ria! Adde Plaut. E^id. b. 1. 12. — EO Cum 
aliis particulis causam redden! bus, em'm, etenim, 
quia, quod, quor.iam, qua^do- Cic. 2. O r ai. 
54. 218. Leva nomen '.-.bet utraque rest quip* 
pe leve enim est 1, ic totum, risum movere. (AJJJ 
melius ita dislinguunt, quippe; leve enim etc. 
el sic vaiet eerie, sane. Quod faciunt eliam iu 
illo 4. F n. ;!. I. Ista ipsa a te quidem aptu 
ao rotunde : uippe ; babe-* «uim a rhetorl- 
bus) Lucret. 6. 617. Quippe vldemus euim ve- 
stes bum re i. adeat. s K.isiccare suis radii* arden 
tibu' sol-'m. /((. 1. 104. {et alibi scepe) Quippe 
etenim quam multa tibi oe fingers possum etc 
Ter. Henut. 3. 2. 27. Quippe quta magnarum 
sa e id erne Hum agritudinum est. Cic. 1. Fam. 
9. a i'e ir'if. Ibi multa de mea sentenlia questus 
et (t-u 'i lippe q lod etiam Kavenna Ciasaum 
ant. \ ;.i.-s :. ab eoque in mf esset incensus. A lit 
l<-j. :u; i'Un. 16. Hist. net. 10. 64.(100). In- 
sanabilis non t-st creieudus, quippe quoaiam ia 
multis sponte desiil. Plaut. Capt. 4. 2. <06. Quip- 
pe quando inibi nihil c red is. ■ - O Quippe (/uum- 
idem quiul quum con ud tio, v cl utpote quum,te- 
quenle l^onjunclivo. Cic. Iu. Att. 3. Visum X» 
ajunt iu rcgia : nee reprehendo; quippe quum 
ipse is tarn repreheasiooem non fugerlm, Nepos 
prcef. Neque .iiuoui fuit turpe, sororeni ha- 
bere in matrirnonio, quippe quujn cives ejus 
eodem oterenlur iustiiuto. Liv. 2£. 3D. Raro 
alias t.iniis animis jusla concurrerunt classes: 
[iiipp.' quum iu major is diicrimen rei, quam 
ipsa erant, pugoareui. — d Quippe ubi, quippe 
quurn. nam quum, quippe quia. £ucret. 1. 610. 
Quippe ub ; diinidia partis pars semper habebit 
Dimidiam partem, ft ibid. 9S8 . Quippe ubi 
raateries oinuis cumulala jaceret. Adde Propert. 
2. 1. 75., ubi alia ex Lucret. congerit Brou- 
kus. — r.) Quippe quasi, suquente Coojun- 
clivu, cothe se, non alttimcnti che, apud Ju- 
stin. 3. 7. 14. ladueias, quas proprio nomine 



QU1PP1AM 



condixeranl, ex sociornm persona ruinpebanl, 
quippe quasi minus perjurii contrahereot, si 
ferrent sociis amilia, quam si ipsi aperto proa- 
lio dimicarenl. ^ 2. Quippe qui, quae, quod, 
utpote qui, come colui che. — o) Cum Con- 
junciivo. Cic. Hose. Am. 18. 52. Convivia cum 
palre qoq inibal: quippe qui ne in oppidum 
quidem, nisi perraro, veniret. JVepos Dion. 2. 
Quuin a lyranno crudeiiler violatus essel, quip- 
pe quem venundari jussisset; tainen etc. Cic. 
2. Invent, 45. 131. Quum semel causa considere- 
tu;, nihil altinel earn ex lege cousiderare, quip- 
pe quiB in lege scripts non sit. Id. 3. JVat. I). 

40. 95. Quippe, inquil Vellejus, qui etiain sorania 
putel ad nos mini ab Jove. — b) Cum Indi- 
cative!. Plaut. Epid. 3. 2. 30. Dicat, argeuti mi- 
nas se habere quioquaginla; quippe ego qui 
nudiustertius meis manibus dinumeravi. siante 
che io etc. Id. Bacch. 3. I. 1. et Amph. prol. 22. 
His autem Plauti iocis Indicalivus post quippe qui 
ponitur pro Subjunctive Hac ForceUimts. At 
Sail. Cat. 48. Incendium vero crudele,-ac sibi 
maxime calamilosum, putabat; quippe cui omnes 
copi<£ in usu quotidiano et cuilu corporis eiant. 
Id. Jug. 14. L?rti pacern agitabamus; quippe 
quis bostis null us erat. Adde eumd. ibid. 1., 7., 
20. t-t alibi. — c) Hue perlinet et quippe cum 
quo adverb. Plaut. Bacch. 3. 1,1. Pandite at- 
que aperite januam banc Orci, obsecro: Nam 
equidecn haud a liter esse duco: quippe quo ne- 
mo advenii, Nisi quern etc. *| 3. Fro utpote. 
Cic. i. Fin. 6. 20. Sol Democrito magnus vi- 
detur, quippe homini erudilo in geometriaque 
perfecto. Iloralii locus cit. sub 1 . a receotiori- 
bus buc refertur. ^ 4. Pro eerie. — a) Cum 
part, ttiam, et, simul sen it jungenda oratioui, 
ut necnon, item. prwte*ea. Viva.- 1. G. 268. 
Quippe etiam ft-stis quaedam exercere diebus 
Fas et jura sinunt. Prape.rt. 4. 5. II. Quippe 
et collinas ad fossam moverit berbas, Stantia 
currenli dilueienlur aqua, quippe et, necnon. 
— b) In responsiooibus quoque aftirmat, ut 
quippini. Cic. Casein. 19. 55. Rede igitut di- 
ceres te restituisse? quippe. — c\ Quippe ut, 
prorsus ut, certe ut. Justin. 4. 3. 2. Quippe ut 
Rbeginis melius fuerit vinci, quam viocere. — 
d) Habet vim to J certe etiam in his. Virg. i. 
,-En. 6. cetsa sedet vEoIus arce Sc.rptra tenens 
moilitque animos et temperat iras. Ni faciat, 
maria ac terras cajlumque profundum Quippe 
feraot rapidi (venti) secure, verrantque per au- 
ras. (Possis tamen et ita intelUgere, quippe ni 
faciat, nam ni faciat.) Id. 4. ibid. 218. nos mu- 
nera templis Quippe tuis ferirnus, farnamque fo- 
vemus inauem. et J 2. ibid. 420. Fovil ea vul- 
nus lympha longae^us lapyx Ignorans: subilo- 
que omnis de corpore fugit Quippe dolor, oinnis 
stetit imo vulncrc sanguis. ^ 5. Quod Fcstus 
p. 257. 21. Mali, docet testimonio Ennii It. 
et 16. Annul, quippe signiGcare quid ni, eru- 
dilis non probat. 

QUIPPlAM. V. in QUIS PI AM. 

QUIPPINI? (quippeni?) perche no? ti! ydp 
ov; itw{ oJ; quid ni? cur non? adverbium af- 
Qrmandi comicum. Plaut. Men. .">. 9. 50. mkss. 
Es ne lu Syracusanus? mbn. svn. certo. miss. 
Quid lu? men. so. quippioi? Id. Bacch. 4. 7. 

41. Quid illam? meretricem ne esse censes? vi. 
quippioi? Id. Pcen. 3. 4. 29. Diespiler vos per- 
duit. ad. et quippini? 6t ibid. 30. Ibo et pul- 
tabo januam hanc. ad. te quippini? Apul. 9. 
Mel. Apponebat ei propere (mensam), quamris 
invila, mulicr: quippini? destioatara alii. Q«.ii- 
dam omitt. nolam interrogalionis. et quippini 
exponunt, quippe, utpote quam, vel nempe. — 
Tmesis est in iilo Plauti Pseud. 4. t. 10. ps. 
Nimis tandem abs te contemner. s>r. Quippe 
ego te ni conleronam, Stratioiius homo qui 
cluear? 

QUtQUI, chiunque, idem quod quisquis, qui- 
cumque, qualtscumque: ut enim qui pro quis 
dicilur, ita quiqui pro quisquis. Plaut. Aulul. 
k. 10. 44. Neque partem tibi ab eo, quiqui est, 
iude posces. Cic. 16. All. 8. Veteraaos, quiqui 
Casilini et Calatias sunt, perduxit ad suam sen- 



— 1022 - 

tentiam. h, e. quicumque, vel quotquot. Plaut. 
Men. 5. 9. 97. Omnia venibunt, quiqui licebunt, 
prsesenti pecunia. Id. Pcen. 3. 2. 11. Quiqui 
tamen (estis), et bene et bonigne facitis, quum 
hero amaoli operam datis. Liv. 41. 8. a med. 
Liberos suos quibusquibus Romaois, in earn con- 
ditionem, ut maoumittereatur, tnancipio dabant. 

QUIRE, r. in QUEO. 

QLTRIANA Mala. V. QUIRIMANA. 

QUIRiNALlA, I urn, n. plur. 3. V . voc. seq. 

QUIRINALIS, e, adject, ad Quirinum perli- 
nens. F. in O.NOM. — Ilinc 

Quirinalia, ium, n. plur. absolute, substanti- 
vorum more, erant dies, quo sacra liebant in 
bonorem Quirini, qui dies erat XIII. cal. Mart. 
Menlio eorum lit apud t'tc. 2. ad Q- fr. 3. ef 
13. V. Ouid. 6. Fast, a v. 475. — Eadem dicta 
sunt etiam [est a stultorum, quia hoc die sacri- 
licium fiebat ab lis colonis, qui stalum diem 
For n a cal sum per ignoranliarn p ra?ter rniserant, 
Ovid. 2. Fast. 527. Curio lezitimis nunc Forna- 
calia verbis Maximus iudicit, nee stata sacra Ta- 
cit. Inque foro. multa circum pendente labella, 
Signatur ceria curia quoque nota. Slultaque 
pars populi, qua; sit sua curia, nescit: Sed facit 
exliema sacra re la la die. Fes tun p. 317. 12. 
Mvll. ita de hac re ducet: Stultorum ferias ap- 
pellari Quirinalia, qui est dies festus Quirini, 
quod to die Quirino sacriUcent ii, qui ant non 
poluerunt, aut ignoraverunl suorum Fornaca- 
lium sacrorum diem: el sic commissum mora' 
piacuium expiare, atque quod suis non feceraol, 
quibus permittitur feriis sacra facere. Adde eumd. 
p. 254. 3. 

QUlRlNlANA Mala iaudant Cato H. R. 7.; 
ft P'arro 1. h. R. 59. 1. His adde Plin. 15. 
Hist. nat. 14. (15).; et JHacrob. ±. Saturn. 15. 
apud quos alii lire. Qulriana. Ha rum appella- 
tionum causa et origo qu:e ail, ignoralui. 

Q I" litlS pro cur is, h. e. hasla, legitur a non- 
nultis in illo Ooid. 2. Fast. 477. Sive quod ba- 
sta quiris priscis est dicta Sabinis. — Ceterum 
Quiris, it is, V. in ONOM. 

QLlRtTATtO, onif, f. 3. grido, accorruomo, 
humaaa: divina»que opis imploratio. Liv. 33. 
28. Fuga comitum et quirilatio facta. 

QUlRlTATUS, us, in. 4. idem quod quirita- 
tio, clanur, vociferatio, auxilii impioratio. Plin. 
6. Ep. 20. Audires uiulatus feminarum, infan- 
tum qui ri talus, clarriores viroruin. Sunt qui le- 
gunt queritatus. fal. Max. 9. 2. n. 1. Quarurn 
lamentabiles quirilatus trepida civilalis aures 
reeeperunt. Adde eumd. 6. 2. n. 8. 

QL'lRtTO, as, are, 1. — Part. Quirilans sub 
1.° — Quiritare est Ita). chieder ajuto, grida- 
re accorruomo, ay^iTMX^u, Quirilium, seu po- 
puli It. fid em imploi o. ut ait Liv. 2. 23. et 3. 41. 
opem, auxilium peto, clarno, vociferor : ind«i fa- 
ctum, quod opem imploi antes porro Quirites 
ciamare solebant. — ).°i Neutrorum more. I r arro 
6. L. L. 68. Mull. Quiritare dicitur is, qui Qui- 
ritiuin Odtm damans implorat. el tnox. I't qui- 
ritare urbanorum, sic jubilare rusticorum. /'. JU 
BILO. Lucilius apud Aon. p. 21, 21. Merc. Con- 
cursans uti arcnarius clareque quiritans. Liv. 39. 
8. extr. Nulla vox quiritanlium etaudiri pote.rat. 
Est qui leg. queritanlium. Eadem lection is varie- 
tas esi apud Plin. Paneg. 29. et Tac. 16. Ann. 34. 
Rursus Liv. 40. 9. Tamquam si voce et complora- 
tione nocturna excilus inihi quirilanli inlervenis- 
ses. — Sic speciatim de oratore. Quintil. 3. S. 54. 
Rogatus sententiAtn, si modo est sanus, non quiri- 
tei, sed, quam maxime potest, civili et huruano 
ingressu mereri assensum deliberantis velit. — 
2.-) Active. Asinius Poll, ad Cic. 10. Fain. 32. 
Quum illi misero quiritanli, civis Itomanus na- 
lus sum respondcist: abi nuac, populi fidem 
implora. Apul. 8. Mel. Insana voce casum ma- 
rili quiritat. et ibid. Amorem uxoris quiritabat. 
— Cum Ace us. et Infinito. Plin. 9. Hist. nat. 
17. 31 . (67 ,!. Qui, in conqueslione luxus, coquos 
erpi singulos pluris quam equos quirilabant. — ■ 
3.°) Deponenlis forma Varro apud Diomed. 1. 
p. 377. Putsch. De Fene6tel!a quiritatur. Arnob. 
4. 11. Uoscine a nobis deos yiolari et negligi 



QUIS 



sacriiegu clamiiatis quirilaminique contemplu? 
Priscian. 8. p. 799. Putsch. Quirilo el Quiri- 
tor. 

QUIftlTOR, aris, ari, dep. 1. V. voc. pr;eced. 
sub 3.° 

QUIRRiTO, as, ate, n. I. tst vocern edere ver- 
ris. Auct. carm. Philom. 55. Quirritani verres, 
pardus rudit, oncat asellus. 

QUIS, quid, prouomen interrogativnm. a (iraca 
voce T;';, qu;.e idem sign i beat (I l. chi, che cosa, 
Fr. qui, </uot; Hisp. que/, (jerm. wer? was ?; Angl. 
who, which, what). ^J 1. Quis hominein, quid 
rei naturam signilicat. — 1.") In recta interroga- 
tione. — a) Generatim. Ntwius apud JHacrob. 
3- Saturn. 18. Quis heri apud te .' Turpilius apud 
JVon. p. 357. 23. Merc. Sed quis est, qui iuter- 
rumpit sermonem meum ? Potnponius apud 
eumd. p. 456. 1. Quis hie e-t? Cic. Amic. 12. 
42. Quia clarior in Gra;cia Themislocle? quis po- 
tentior ? Id. 1. Tusc. 36. 87. Quis est, qui id 
diierit? Sail. Jug. 10. Quis autem ainicior, quam 
frater fralii? Id. Cal. 31. Quis non factum ejus 
laudabai? Horat. 2. Od. 7. 3. Quis te reduuavit 
dis patiiis? Id. 1. Ep. 3. 7. Quis sibi res gesias 
Aueusli scribe re sumit? Ovid. 15. Met. 607. Quis 
illti est? et ibid. v. 613. Quis credere possit? 
Proper!. ;>. 9. 21. Quam si perdideris, quis erit, 
qui talia cantet? — Et in cas. obliquis. Plaut. 
True. 2. 7. 4 4. Unde es? cujus es? Catull. 1, 
1. Cui dono It-pidum novum libel lum Aritlo modo 
pumice expolilum? Corneli, tibi: namque lu etc. 
f'al. Max. 9. 13. n. 1. Quern ne aliquis merito 
dixerit Politico supplicio, quam Romano imperio 
digniurem? h. e. ecquem. — dccilius apud iVon. 
p. 484. 33. Merc. Quid hoc futurum obsonio'st? 
Cic. Amic. 3. 11. Quid dicam de moribus fa- 
ctllimisi' de pietate, etc? et ibid. 14. 49. Quid 
rmim tarn absurdum, quam deleciari mullis inani- 
bus rebus? Id. 5. Tusc. 9. 26. Quid melius, quam 
fort imam exiguam inlervenire sapienti? Id. 2. 
I r err. 10. 28. Quid est, qurt'so. Metelle, judicium 
coirumpeie, si hoc non est? Id. 1. Tusc. 31. 
75. Quid aliud agimus, quum a voluptale s*vo- 
camus aniinum, nisi etc? Id. Cluent. 62. 172. 
Quid huic cum Avilu 'I nihil. Id. 5. Fain. 15. 
i^uid enim? ad amicos ne confugiam? quam 
multl sunt? Id. 6. Att. 2. ad fin. Quid opus 
equitatu? Sail. Jug. 14. Quid again? el ibid. 
31. Quid igi'.ui censes? Id. Cat. 51. Quid enim 
in lales homines crudele fieri potest? Horat. 1. 
Od. 31. I. Quid dediciilum poscit Apollinem 
Vates? et 3. ibid. 6. 45. Damuosa quid nun i»i- 
minuit dies ? — b) Speciatim, quis utiique ge- 
ueri inserviens. I'et. Poet a apud / oiruii. 6. 
L. L. 60. Mull. Quis tu es mulier, qua; me in- 
sueto miiicupasli nomine? Aon. p. 197. 33. 
Merc. Pacuvio Iribuit. Plaut. Aulul. 2. 1. 48- 
Quis ea est, quam vis Juceie uxorem? Id. Epid. 
4. 1. 6. Quit. iMajc est mulier, qua* ipsa se mi- 
seratur? Ennius apud you. p. 198. 3. Merc. 
Et quis ill.fC est, quie iugubri succincla est sto- 
la? Adde Plaut. Epid. 4. 2. 4., Cist. 4. 2. 27. 
et 79. el True. 1. 1. 76. Sic Vlp. Dig. 5u. 16. 

1. Verbum hoc. si quis, tain inasculos, quam 
feminas compieclitur. Ccecilius apud Gell. 2. 23. 
Quis vestrarum facit integra xtalula, Qus hoc 
idem turn a viro impetraril suo? -- c'j Cum 
neulro genere. Plaut. Fit'n. prol. 17. Scortuui 
exoletum ne quis in proscenio sedeal. Quoddam 
MS-l. habet quid. — d) Quid cum Genitivo. 
Ter. flecyr. 4. 4. 2. Quid mulieris uxorem ha- 
bes? che razzu di donna hai lu pe.r mogliel 
Plaut. Rud. 1. 2. 60. Quid illuc est hominuin 
secundum litus ? che uornini sono colore la sul 
lido? Ccualius apud Cic. 2. Oral. 64. 257. Quid 
hoc clamorisr — 2.") In obliqua interrogatio- 
oe. — a) (ieneralim. Sail. Cut. 44. Quis sira, 
ex eo, quern ad te misi, cognoscas. Cic. 11. Att. 
21. Ad ea, qua; scribis de testamenlo, *idebis, 
quid, et quo modo. id. Mur. 15. 32. Si diligen- 
ter, quid Mithridates potuerit, consideraris. Ho- 
rat. 1. Sat. 6. 55, Vergilius, post nunc Varius 
dixere quid essem. Id, i. Ep. 18. 68. Quid de 
quoque viro et cui dices, s*pe videto. Id. ibid. 

2. 3. Qui {Homerus) quid sit pulcrum, quid 



QMS 



turpe, quid utile, quid noil, Plauui ac melius 
Chrjsippo ct Crantore dicit. — b) Speciatim 
quis quem, et si m Ilia. Cic. Oral. 58. 198. Quoe 
autem numeros cum quibus misceri oporleat, 
nunc dicendum est. Id. Hose. Com. 7. 21. Con- 
siders, quis quem fraudasse dicatur. Quintil, 
1. 6. 16. Noiatum in serinone. quid quo rnodo 
caderet. — c) Quid cum Genilivo. ('ic. 4. Verr. 
54. 134. E\ponatn vobis breviter, quid hominis 
sit. Id- 16. Fam. '(. Non \ideo sciturum me. 
quid ejus sit, ni etc. h. e. quid de ea re sit. 
Ccecilius apud Von. p. 177. 2. .Were Vide bo- 
minis quid I'ert monim similitas. ^ 2. Quis pro 
liter, sed specie tantum. Liv. 1. 56. Cupido in- 
cessit animos juvenum ( Titi et Aruntis) scisci- 
tandi, ad quem eorurn regnum Ilornanum essei 
v emu rum. Curl. 3. 12. 17. Ergo regime ilium 
i Hephivstionem) esse regem rat;e suo more ve- 
nerate sunt Inde ex captivis spadonibus, quis 
Alexander esset, monstranlibus, Sisjgarnbis ad- 
volula est pedibus ejus, ig no ratio nern num quam 
an tea visi regis men sans. *f 3. Quis ponitur 
interduni pro quails. Cic. Amic. 5. 17. Quis ego 
sum? aut qu;c in me est facultas? Ter. Andr. 
■4. 2. 19. Quis videorT cha. miser seque, atque 
ego. Id. Heatit. 2. 3.121. At hoc demiror, qui 
Um facile potueris persuadere illi, que solet 
quos spernere! h. e. quales quantosque amato- 
les! .-/Hi leg- quosque, subtata admirationis no- 
ta. ^ ■'«. Quid cum (ienitivo pro quantum. ('ic. 
Rose. Am. 46. 133. Quid pr;eterca c.Tlali argeo- 
ti? quid stragula. 1 vestis? quid pictarum tabula- 
rum? quid signorum? quid marmoris apud il- 
ium putatis esse? Plant, lipid. 2. 2. 26. Turn 
captivorum quid ducunt secum! pueros, virgi- 
nes, binos, ternos: alios quinque Ter. Andr. 
4. 4. 6. Quid turbp est apud forum! quid illic 
ho mi nu m litigant! tlii leg. liiigat: alii etiam 
quol iltic. ^ 5. Quid s epe causam designal, et 
iinem: in ponitur etiatn pro c«> . Cic, 2. Perr. 
13. 38. Gienoscet ex me populus K. quid sit, 
quamobtem etc. quid sit, quod judiciis etc. et 

4. ibid. 20. 49. Quid est, quod <u alios ac- 
cuses? Seneca 4. Bene}'. M. Mundus in quid 
vices suas absolvit? in quid sol diem extendi! 
et contrahit? Plant. Amph. 1. 1. 221. Eloque- 
re, quid venisti? so. ut esset, quem tu pugnis 
cfederes. Ovid. 11. Met. 622. Quid venial (co- 
gnorat enim) scitatur. Cic. 2. Cat. . 6. 13. 
Quiesivi, quid dnbitaret eo pruticisci, t|uo etc. 
Ter. .-tndr. 2. 2. 3. Lrelus est nescio quid, non 
so perc.hi', non so di che. et Colum. 1. R. R- 
■pra>f. 13, Satis mirari non possum, quid ita se- 
ligant etc. h. e. cur. el Cic. 1. Nat. P. 35. 
99. Quam mob-stum est. uoo digito plus ha- 
bere ! quid ita ? quia etc. Id. Mil. t6. 44. 
Sed quid ego argumentor? Quid plura dispulo? 
^ 6. Quid ni? cur non? perche no? ttm? oi); 
vehementer aflirmantis est. Cie. 2. Orat. 67. 
273. Q u u in rogorel cum, ut meminisset, quid- 
ni, inquit, me in in trim? Ter. He.aut. 5. 1. 34. 
Utinia lire licri videbat? MR. quid ni? — Et 
inteipostto verbo. Plant. Pseud. 2. 2. 57. Quid 
ego ni leni-airi? Ter. ./delph. 4. 5. 28. Quid 
iliam ni abducat? Adde Ptaut. Mil. glor. 4. 3. 
27. el 4. 8. 1. — Kt addita neealione. Seneca 
Pp. 52 a med. Ut feratis de meliore suffragium, 
quid ni non permitlam? - Videtur etiam idem 
significare ac quomodo? el esse valde admit an- 
tis cum quadani irooia. Cic. 3. Pain. 7. a med. 
Quid ni? Appius l.entulo, l.cntulus Appio pro- 
cessit obviam: (licero Appio noiuit. Pelron. 
Satyr. 127. Quid ni? inquit ilia: donos mi hi 
cum, sine quo noo potes vivere? — Quidnisi? 
idem ac quidni? Festus p. 257. 31. Mi'tlt. Quid- 
nisi usurpasse antiquos, testis est Afranius in 
epistola: Me auctore mater absline.bis: quidnisi? 
^ 7. Quid trequentem usum habel in transitio- 
nlbus, pro prceterea, jam ve.ro, et hujusmudi, 
Cic. 2. Xat. I). 51. 128. Quid loquar, quanta 
ratio ! a hestiis appareat? Id. pro leg. Manil. 

5. 12. Quid, quod salus sociorum in discrimen 
vocatur? Id. \. Pe'rr. 59. 144. Quid vero? mo- 
dum itatuarum baberi nullum placet? — Simi- 
liter quid ergo? quod saepe ironiaB servit, 6*o?s. 



— 1023 — 

7. B. G. 77, Quid ergo? Romano* in 1 11 Is ulte- 
rioribus munitionibus animine causa quotidie 
exerceri putatis? Adde Cic. 2. Divinat. 63. 130. 
et 9. Fam. 15- ad fin. ^ 8. Quid absolute taci- 
tam prolepsin habet, et est urgentis. Cic. .3. 
Fam. 8. Quid? tu me hoc tibi mandasse eiisti- 
mas, ut etc? eke mi dici tu? et 2. Phil. 38. 
99. Quid? eurndem in septemviratu nonne de- 
stituisti? et Dejot. 7. 21. Quid? itle signa aenea 
in insidiis posuerat, qu;e etc? Ccecin. ad Cic. 
6. Fam. \. Quid si hoc muto? che sara, che 
dira egli? et Cic. Senect. 7. 22. Quid juriscon- 
sulti? quid poalifices? quid augures? quid phi- 
losophi senSs? quam multa meminerunt ! che 
dirb de' giureronsulti, etc. Id. 2. Phil. 31. 77. 
hominem nequam! quid enim atiud dicam? 
magis proprie nihil possum dicere. — iV B. 
Ques in plurali numero V. loco suo. — De 
pron. indefiniio quis, quid, V. voc. seq. 

Homonym. Differ unl quod el quid, lllud a 
qui est, hoc a quis: illud ad prscedens substan- 
tivum refertur, vel substanliruni conjuoctum 
habet, hoc ad nullum refertur et absolute po- 
nitur: illud enim adjectivum est, hoc substanli- 
t'um. Cels. n. 26. Quiun quid pvtrinsccus Isesil. 
ut in vulneribus: quum quid corrupturn est, ut 
in cancto: quum quid innatum est, ut calculus 
in vesica, etc. Videtur tamen quid pro quod 
poni in illo Plauti 4mph. 1. 1. 208. et Pseud. 

2. 2. 41. Quid ais? quid tibi noinen est? et 
Most. 3. 1. 131. Nomen doinini qu:ero quid 
siet. Id. Pseud. 2. i. 54. Quid nomen esse di- 
cam ego isti servo? cm. simla. et Rud. 4. 4. 
116. In pnsiculo quid nomen est paternum? 
(Dixi videri: neqne enim h-ec me cogunt, ul 
quid pro quod accipiam. 1 . 

QUIS. qua, quid, pronomen indelinitum. pro 
aliquis , It. alcuno. — a i (Jen i: rati in. Plant. 
Pstud. 5. I. 37. Aperite. hens! Simoni ran adesse, 
quis nunciate. Horat. 1. Sat. 3. 63. Simpliciur 
•{uis el est, etc. Alii leg. at, et per interrogation em 
ederunt. Id. 2. Pp. 1. 262. Discit enim citius 
meminitque libentius illud Quod quis de ridel, 
quam quod probat et vfneratur. el ibid. 2. 158. 
Si proprium est quod quis libra mercatus et 
aere est, etc. et 1. Sat. 10. .">9. si quis pedibus 
quid claudere sen is a met etc. Cic. 3. Fin. 21. 71. 
Alienum est a sapiente non modo injuriam cui 
facere, verum etiam nocere. Lambin. leg. cui- 
quam. Liv. 6. '»»'. Omnia semper, qua? magistra- 
ttis ille dicet, secundis auribns; qua- ab nostrum 
quo dicentur, adversis accipietis? Sunt qui l"»p. 
aliquo, in v it is «anioribus critic is. Cic. 2. Nat. 
f). 44. 115. Aut yeru alia qu;e natura men- 
tis et ration is e\pers h?ec efliccre potuit, etc. 
('olum. 4. R. R. 25. 2. Vinitor quum in ad- 
versum pressa rnanu desecare quid debet, ru'- 
tro ulitur. Tac. 2. .4nn. 26. Add id it louniliceu- 
liam C I'sar, quantum quis darnni professus erat, 
ox sol rendu. Id. 3. Hist, 58. Amicorum ejus quan- 
lo quis clarior. minus fid us. Fitrcellinus in his 
Taciti locis quis pro quitnue .isurpalum ait. 
\dde Tibull. 1. to. 3. et ibid. 11. 13. et 4. 3. 
I.; rt Edict, prtetoris spud (Jlp. Dig. 43. 8. 1. 
b; I'lii'sertim post particulas si, ne, num, 
i-t hujusmodi. Cic. 2. Phil. 14. 35. Si te in Ju- 
dicium quis adducat. Id. 3. Fin. 21.72. Ne cui 
falso asscntiamur. Sic Pomponius apud JVon. p. 
118. 14. Merc. Si cui quid honi evenit. Ciex. 6. 
B. fr, 20. Si quis quid de rcpublica a linitimis 
runiore aut fa ma acceperit, uti etc. Proper I. 1. 

3. 30. -Veve quis invitam cogerel esse suam. — 
Similiter post dubitativas parliculas num. si, 
ne, et verba qu>erendi, dubitandi et similia, 
quid est aliquid. Ter. I/ecyr. 5. 4. 25. II arum 
rerum num quid dixti palri? Id, .4ndr. 1. 1. 
34. Ne quid nimis. Cic. 3. -ttt. 15. ante med. Si 
quid in ta peccavi, iguosce. et 13. Fam. 73. Nisi 
quid existimas in ea re violari existimationem 
main. P'arro 3. A. A. 13. 1. Quum apris etTunde- 
retur glans, caprels vicia, aut quid aliud. Plin. 

4. Ep. 30. Anulutn, seu quid aliud ponis in 
sicco, alluitur sensim. — o Quum pro aliquis 
ponitur, in recto feminino babet etiam qua. Lex 
vet. de aquoeduct. apud Frontin. 129. Quomi- 



QUISQUAM 



aus e« aquae, earurare qua in urbem Romam 
ire, cadere, fluere, duci possint. V. SIQUIS. 

QUISNAM et quinam, qu*nam, quodnam, et 
quidnam, chi mai, tu;, idem quod <juts, nisi 
quod -illud nam vim addit. — 1.") In recta 
interrogaiione. — o) Quisnam pro quis. Cic. 
6. Perr. 36. SO. Quisoam rgitur tuebitur P. Sci- 
pionis memociam moxtui? Plant. Aulul. 4. 9. 
17. Quinam homo hie ante redes ejnlaos coa- 
queritur? Accius apud Chiris. I. p. 70. Putsch. 
Quinam Tantalidarum internecioni modus sit? 
Ter. Heaut. 5. 2. 3 Quodnam ob facious? Cic. 
6. I'erv. 3. 5. Sed earurn arlificem quem? quera- 
nam ? Recte admones. Polyclelum esse dice- 
bant. Plant- Trin. 5. 2. 45. (juciattir cor mi- 
hi, et metuo. ca. quid nam id est? Id. Pseud. 
1. 3. 7. Quonam pacto possim vincere animum? 
Ter. A delph. 3. 2. 7. Quidnam est, quod sic 
video timid urn et properantem (letam? Id. Andr. 

1. 4. 7. Sed quidnam Famphilum etanimatum 
video? Vereor, quid siet. Opperiar. ut sciam, 
quidnam bwc turba 1 1 isti ti e affe rat. — b' '-Juis- 
nam, quispiam, aliquis, ut Forcellinus docet. 
('ic. Hose. Am. 37. 107. <jui sunt in istis bo- 
nis? duo Koscii. Num quisnam pra?terea? nemo 
est. Id. 2. Orat. 3. 13. Num quidnam. Crassus 
inquit, novi? Ter. And). 2. 1. 25. Num quid- 
nam arnplius tibi cum ilia fuit? — c) Inter- 
djm, interiecto verbo. dividitur. Cic. 1. ad Brut. 

2. Quinque cohortibus quid se nam facturum 
a rbi trains est? Ptaut. (ulul. i. 1. t6. Quis ea 
est nam optuma? (L'bi quisnam pro qua? nam: 
ut quis pro qua?. V. QL'IS. > Id. ibid. 3. 2. 13. 
In pedibus quid tibi ineis nam erat negotii ? Id. 
Rud. 'i. 3. 8. Quid tu, malum, nam me retra- 
his ? — fO Interduni inverlitur. Firg. 4. G. 
445. Nam quis te. juvenum cunlidentissime, nos- 
tras Jussil ad ire domos? Ter. Phorm. 5. I. 5. 
Nam qui' hire anus e*t ? Donat. -j'vaat(>opT,v 
vocat, aptamque ligurnm esse dicit commotis 
aliqua re nova. — 2."i In obliqua interroga- 
tione. Ter. Fun. 5. 4. 1. Keviso, quidnam Chae- 
rea hie rerum gctat. Cic. 2. Invent. 1. 2. Qua?- 
sivil ab eis, quasnam virgines forrnosas haberent. 
Cks. 2. B. G. 20. Quibiisnam manibus, aut qui- 
bus viribus- tanti oneris lurrim moturos esse 
coofiderent. .Vepos Themist. 2. Miserunt Dal- 
plius consultum, quidnam t'acerent de rebus suis. 
Adde Liv. 5. 21. 

QUISPlAM, quaepiara, quodpiam et quidpiam 
seu quippiain. alcuno, aliquis, quidam. Festut 
p. 254. 28. Midi. Quispiam quin signilicct ali- 
quis, et quxpiam aliqua, similiterque alia ejus- 
de in generis, ut dubium non est, ita unde se- 
q liens pars ejus crepeiit, inveniri non potest. V . 
PI AM. — a' In sing. num. Cic. Quinct. 15. 
4 J. Si cuipmm pecuiiiam fortuna ademit. Id. 3. 
,V(tl. fK 33. 8(5. Si grando quippiain nocuit. Id. 

0. Fin. 11. 30. 5 : t ea vis ad aiiam rem quam- 
piam referatur. Id. 1. Tusc. 9. 19. Aliud quod- 
piam membrum.. -Ili\ ntiier leg. irt Id. 3. Leg$. 
8. 18. Jam illud ape r turn est piofecto. nihil esse 
liirpius. quiun quempiam legari, nisi rci public* 
causa. Ter. Fun. 5. 2. 36. Quid si hoc voluit 
quispiam Ujus? Civs. 5. B. G. 35. Quum quae- 
piam cohors ex or be excesst-ral. ct 6. ibid. 17. 
Ut ncglecta quispiam religioue audert:l etc. Ju- 
stin. 3H. 7. 2, Neque Alexander, nee quispiam 
successorum ejus. (iell. 5. 4. <i ram ma tic us quis- 
piam de nobilioribus. Id. 2. 21. Turn quispiam 
i:x iis. qui se ad lilteras dediderant, etc. Ter. 
Andr. 2. 6. 7. Num illi molest. e quidpiam sunt 
h;e n up tin- ? IVcPvius apud Charis. 2. p. 192. 
Putsch. Num non vis te moneam unum, si vi- 
detur quippiain? Plant. Cure. 1. 1. 51. Tarn a 
me pudica est, quasi soror mea sit: nisi si est 
osculando quippiam impudicior. h. e. paullulum. 

b) In plur. num. Cic. 9. Fam. 8. art /In. Alue 
qu«piam ralione*. Apul. Florid, n. 18, Quum 
proferre ad quospiain cisperis. 

QUISQUAM, qu;eqiiam, quidquam el quic- 
quam. — Quiquam pro quisquam legitur in 
Senat. cons, de Bacchan. — Quaravis Diomed. 

1. p. 321. Putsch, agnoscit in feminino quce- 
quctrn, quamquam, quaqua, noo facile usurp*- 



QUISQUE 

verim, antequam eiempla videam. Idem die dc 
neutto quodquam, et de pluralibus in omni ge- 
oere quiquam, qucequam, ouorumouatn, qui- 
butquam, quasquam: bis rnim aures nostra 
non assuevere. De Plauti loc. Mil. gl-*r. f . in- 
fra tub h. — Quisquam est aliquis, ullus, «'{, 
oicuno. — a) Generating. Plant. Pseud. 3. a. 
62. Ao invenire postulas quemquam coquum, 
nisi miiviois aut aquilinii uugulis? Id. Bacch. 
4. 3. 5. Nemo est iadigoior, quern quisquam 
homo tut a met, aul adeat. Ter. Uecyr. 3. t. 13. 
An quisquam usquam jjenlium est asque miser? 
Cic. Rote. Com. 6. IS. Eat ne quisquam o- 
mniura wortalium, de quo melius existimes tu? 
Id. Amic, 2. 9. Aut enim nemo, quod quidem 
magis credo, <ut,si quisquam, ille (Cato) sapiens 
fuit. Id. ibid. 15. 54. Quamquam roiror, ilia su- 
perbia et importunilate, si quemquam (amicum) 
habere (Tarquinius) potuit. Id. 9. Alt. 15- ad 
fin. T« moveri arbitror oportere injuria, qua* 
mibi a quoquam facta sit. et ibid. 4. sub fin. 
Quidquam tu ilia putas fuisse prae his de victo- 
ria gratuletionibus? Sail. Jug. 14. Aut quisquam 
noslri mistreri potest? Id. Cat. 52. II. Hie mini 
quisquam raansueludiuera et misericordiarxi no- 
minal. Nepos AgesU. 6. Si animadversum esset, 
quemquam ad hostem traoifugere conari. Virg. 
10. £n. 65, jEneam hominum quisquam divum- 
que subegit Delia sequi? Moral. 2. Ep. 1. 76. 
Indignor quidqudm reprehendi, non quia crasse 
Corapoeilurn iliepidave putetur, sed quia nuper. 
Aurel. Pict. Epit. II. Percontanti cuidam, quis- 
quam ne in paiatio esset, tesponsum, ne musca 
quidem. — 6) Speciatim, saepissime nee quis- 
quam usurpatur. Plant. Aulul. 2.2.29. Neque 
illo quisquam est alter hodie ex paupertate par- 
cior. Ter. Eun. 5. 4. 13. nil videtur rnundius, 
Nee magis composilum quidquam, nee magis 
elegans. Cccs. 1. B. G. 75. extr. Neque se cu- 
jusquam imperio obtemperaiuros. Sail. Cat. 32. 
Neque )oco, neque homini cuiquam satis crede- 
re, et ibid. 34. Neque cuiquam nostrum licuil 
lege uti. Id. ibid. 37. extr. Neque ex castris Ca- 
tiline quisquam omnium discesserat. Cic. 3. Orat. 

4. 15. Neque enim quisquam nostrCira, quum 
libros Piatonis-iegit, etc. Virg. 5. Mn. 378, nee 
quisquam ex agmioe tanto Andet adire viruxn. 
et 6. ibid. 876. Nee puer Iliaca quisquam de 
gente Latinos In tantum spe totlet avos. Adde 
Horat. 3. Od. 9. 2., 1. Sat. 3. 138. et ibid. 4. 
73. et alibi sape. — Similiter Nepos Eumen. It. 
sub fin. Non enim cum quoquam arma contuli, 
quin is mini succubuerit. Horat. i, Ep. 14. 37, 
Non istic obliquo ocalo mea commoda quisquam 
Linat. Id. 1. Sat. 9.26. est tibi mater, Cognali, 
quls te salvo est opus? Haud raibi quisquam. 
Omnes eomposui. ffcevius apud Charts. 2, p. 
186. Putsch. Numquam quisquam amico amanti 
arnica nimis siet fidelis. Liv. 2. 9. Nee quisquam 
anus malis artibus postea tam popularis asset, 
quam turn bene imperando uaiversus senalus. 
Adde eumd, 28. 37. et Id. 32. 20. Usee adhor- 
tatio preetoris non modo quemquam uoum eli- 
eult ad suadendom, sed etc. Ter. ffecyr. 1. 1. 10. 
Nemo illorum quisquam ad te venit, quio ita 
paret seae, etc. — Et prascedente quit apud Fron- 
ton. 1. ad M. Cces. 4. Nee video quis veterum 
acriptorum quisquam me beatior fuerit. — c) 
Nihil quidquam per pieonasmum. Ter. Andr. 
1. 1. 63. Uomperiebam nihil ad P&mphilum quid- 
quam atlinere. CtEcilius apud Cic. Senect. 8, 25. 
Edepol, senectui si nil quidquam aliud viti Ap- 
portes tecum, quum adveois ; unum id sat est, 
etc. Cic. 1. Oral. 30. 134. Sine quo (amoris 
ardore) quum in vita nihil quidquam egregium, 
turn certe hoc, quod tu expetis, nemo unquam 
assequetur. — d) Quidquam cum Genii, Liv. 

5. 4. Nee satis quidquam justi doloris est. .Se- 
neca Troad. 490. Vix spei quidqaam est super. 
— e) Quisquam unut, est uoui aliquis. Liv. 
3. 55. extr. Quia nondurn in quemquam uoum 
samebatur. V. alia sub b. tn fin. — f) De re 
inanimate, Lucret. i. 1075. Nee quisquam lo- 
cos est, quo corpora quum venere, etc. Adde 
eumd. 4, 690. — a) Pro qulvis, quilibet. Cic. 



— 1024 — 

1 i. Pom, 7. Nisi foe foriiom cognoisera. quam 
quemquam virum, Flor. 2. 18. a med. Quod 
nemo visurum se unquam speraverat, factun. 
r»t, ut fugientes Numantinos quisquam videret. 
— h) Iq femin. gen. Ptaut Cist. I. 1. 68. 
Qnod neque babeo, nee quisqoam alia muller. 
Id. Bud. 2. 3. 75. Neque digniorem censeo vi- 
diue anum me quemquam. Ter. Eun. 2. 3. 82. 
Quandoquidem Jllarum neque te quisquam no- 
Tit, neque scit, qui sies. Adde eumd. ibid. 4. i. 
II. V. QUIS, QUISNAM et QUISQUE hoc modo 
uturpaU. Ptaut. Mil. glor. 4. 2. 67. Nisi huic 
verri affertur merces, non hie suo seminio quara- 
quam porcellam impertituius est. At Ritschl. ev 
Fteckeisen. ex metittribus MSS. leg. quemqi*ajn. 

QUISQUE, quseque, quodque et quidqbe vet 
quicque. — Quidque an quicque scribendutn 
sit, V. io QUISQUIS. — Quisque est omnis, 
unusquisque, singuii: que est adjectio syllabica, 
ut in absque. Dicitur turn de personis, turn de 
rebu*: usurpaturque in utroque numero. DilTert 
ab omnitj quod cunctos simul signiGcal: quisque 
distributioaem qu<»mdara continet. Ixaaroc, ira? 
Tif, o'oTtoouw (It. ognuno, ciascuno, ogni; Fr. 
qui que ce soit, chaque, chacun ; Hisp. cada } 
cada uno, cada una, cada qual; Germ, wer 
et nur tei, jeder, jede } jedes; Angl. every man, 
enery one, each, all). 

I.) Proprie. — a> Generatim. Cic. 1. Orat. 
28. 130. Ut in quo quisque artificio eicelle- 
ret, is in suo genere Roicius dlcerelur. Id. 6, 
de republ. 8. Nee enim tu is es, quern forma 
ista deciaral, sed mens cujuaque is est quisque, 
Ter. Becyr. 4. 2, 27. Non tute incommodam 
rem, ut quasque est, in animum inducas pati? 
Lucret. 1. 562. quoniam refici rem quamque vi- 
demus. Cic. 1. Off. 7. 21. Quod cuique obtigit, 
id quisque teneat. et 3. ibid. 17. 70. Magni est 
judicis statuere, quid quemque cuique prsestare 
oporteat. Liv. 21. 33, Plus inter ipsos (sibi quo- 
que tendente, ut periculo prius evaderet) quam 
cum hostibus, certaminis erat. Cic. 2. Divinat. 
42. 89. Ut ejus orbis uoaquieqae pars alia alio 
modo moveat immutetque caelum, ut qusque 
stellae ia its, nmtimisque partibus slot quoque 
tempore. Id. 1. Ora!. 15. 67. Ut quamcumque 
rem a quoque cognorit, de ea mullo dicat orna- 
tius. At Oreilius leg. quamqtiam rem a quo- 
quo. Horat. 2. Od. 13. 13. Quid quisque vitet 
numquam homini satis Caulura est in boras. Id. 

2. Sat. 6. 67. prout cuique libido esL Id. Art. 
P. 1 56- vEtatis cujusque notandi sunt tibi mores, 
Plin. 17. Hist. nat. 22. 35. (1671. Scrubes 
ternorum pedum in quamque partem. Id. 18. 
t'bwi. 34. 77. (332). Quae ratio semel in quoque 
agro ineunda erit. Tac. 1, Ann r 59. Fama de- 
dili Segestis, ut quibusque bellum iavitis aut 
cupientibns crat, spe vel dotore accipilur. Flor. 
1, 9. extr. Hroiimii quibusque correplis, totam 
Italiam sub s.: redegerunt. Plin. 33. Hist. nat. 

3. 15. (52). Annis quibusque sorte reges singu- 
los e subjectis jungcre ad currxru solitu?. ogni 
anno. Suelon. Cits. 42. a med. Pet aestimatio- 
nem possessionum, quanli quasque coraparasst_nt. 
Id. Ttb. 8. Archelaum. Trallianos et Tbesaalos, 
varia quosque de causa, defendit- Id. Aug. S9. 
Prout quique monitiooe indigerent. — b) Cum 
Gen it. Ctc. 1. Fam. 9. ad fin. Ego, quid ad te 
tuorarn quisque necessarioram scribal, nescio. 
Horat. 2. Sat. 3. 124. Quaatulum eoisn summ* 
curtabit quisque dierum, Si etc? Id. 2. Sat. 3. 

I. Sic raro soribis tu, ut loto aon qua ter anno 
Membranara poseas, scriptorum quaeque retex«ns. 
C<bs. 7. B. G. 36. Quid in quoque esstt animi 
ac viitutis suorum, per»picieb»t — c) Jungitur 
cum Corn pa rati vis et Superlativis. Cic, Rose. Com. 

II. 3f. Quo quisque est solerlior, bac docet labo- 
riosias. Celt. 2. 18. a med. Quo maj'us quodque 
animal, eo robustior ex eo cibus &>t. Quintit. 9 

4. • 83 . Ut quique pedes sunt temporibus ple- 
niores, hoc graviorem faciunt prationem. Plin 
1. Ep. 20. Bonus liber melior est quisque, quo 
major. Cic. 2. Off. 21. 75. Postea tot Seges el 
proiimae qiueque duriores. Id. % Fin. 26. 81. 
Optimum quidque rarissimum est. Id. 1. Acad. 



QUISQIE 

(pott.) 4. 13. Recenlissima qu*que sunt corre- 
cts et emendata maxime. Id. 2. Orat. 77. 313. 
Ut in quoque ecrum [patronorum) minimum 
putant esse, ita eum primum volunt dicere. Id. 
1. Tusc. 31. 77. Doctissimus quisqee. Plin. 18. 
Hist. nat. a, -jy, <s5). Gravissima quaeque grana 
serere. Id. 35. ibid. 9. 36. (.64). Quinque vir- 
gines elegit, ut quod in qaaque laudatum es- 
set. picture redderet. — d) Et cum iis, quae 
vim Superlative babent. Cic, 9. Fam. 14. a med. 
Severitas cum bonis omnibus, turn inOmo cuique 
gratissima. Sueton. Olh. 2. lnvalidum quemque 
obviorum compere. Addo Tac. 12. Ann. 43. — 
e) Et cum iis, quae ordinem significant. Ctc. 3. 
.Yat. D. ,i. 7. Primum quidque videamus. Id. 
Habir.- Post. 12. 34. Tertio quoque verbo exci- 
tabatur. ad ogni lerza parola. et 8. Phil. 11. 
33. Uti de ejus honore primo quoque die ad 
senatum referant. it primo giorno che si potra. 
et Liv. 42. 48. Ut exercitui diem prirnam quam- 
que diceret ad conveniendam. Colum. 12. R. R. 
48. 4. Tertio quoque aut quarto die. ogni Ire o 
quattro di. et Cic. 3.. Phil. 15. 39. Primo quo- 
que tempore. Id. 4. ^'err. 56. 139. Quinlo quoque 
anno Sicilia tota censetur. ogni cinqu' anni. et 
Plin. 17. Hist. nat. 22, 35. 169). Quinto quo- 
que palo singula 1 jugo pag^n® includantur. (I r . 
QUIN VAN US ). Plant. Pseud. 4. 2. 17. Vix de- 
ciiuus quisque est, qui ipsus esse noverit. ogni 
died uno. — f) Cum verbis pluralis nuroeri. 
Plant. Capt. 3. 2. 2. Ubi quisque vident, eunl ob- 
viam. Id. Cure. 1. 3. 24. Sibi babeant quisque 
quod suum est. Sail. Cat. 7. Sed ea tempestaie com- 
pere se quisque magis extollere. Liv. 1. 44. Equites 
peditesque in suis quisque centuriis adessent. Id. 

2. 59, extr. Cetera multitude sorte decimus quis- 
'iue ad suppticiuin lecti. Plura ex eodem Livio 
congesseru Gronov. et i^rafcemborcrt. ad 7. 19- et 
ex Ovid. Heinsius ad 2. Amor. It. 21. — g) 
Cum pronominibus sui et sums. Cic. 1. leg. Agr. 
9. 26. lluic pro se quisque nostrum mederi, atque 
hoc omnes sanare velle debemus. Id. 3. ferr. 
27. 68. Pro se quisque, ut in quoque erat aucto- 
ritalis plurimum,ad populum loquebalur. Id. 3. 
JYat. D. 1. 1. Quum suo caique judicio sit uten- 
dum- et ibid. 34. 84. Edixit, ut quud quisque a 
sacris haberei, id in suum quidque fanum re- 
ferret. At Oreilius pro quidque legit quodque. 
Id. 5. Fin. 17. 46. Cujuaque partis naturae 
et in corpore et in animo sua quaeque vis est. 
Id. Amio. 16. 56. Ut quanti quisque se ipse fa- 
cit, tanti fiat ab amicis. Auct. B. Afr. 3t. Edi- 
cit, uti quisque suo loco paratus esset. Colum. 
12. R. R. 3. 4. Cuique sua annumeravimus At 
Schneider, leg. et omnia annumeravimus. Ovid. 

3. Amor, 2. 58. Vincamus dorainv quisque fa- 
vore suw. Id. 3. Trist. 4.6*. Dicere quos cupio 
nomine quemque suo. Plant. Merc. 4.5.51. Suam 
quisque homo rem nicminil. f'irg. 6. /£n. 743. 
Quisque suos palimui Manes. Tac }. Hist. 44. 
Suum quisque llagilium aliis objectantes. Catull. 
64. 277. Ad se quisque vago passim pede dlsce- 
debant. — Sim liter turn Ablal. Sail. Jug. 18. 
Eiercilus-,amisso duce ac passim mullis sibi quis- 
que irnperium petcnlibus, brevi dilabitur- Justin. 
29. 1. 8. His rugibus. pueris. etsi nulli senloiis 
fetalis rectores eiant, lainen in suuium q.iisque 
majorum vestigia nilentibus. macna indule* »n- 
lutis eniluit. -■ Hue perlinel et iiiuu Sail: fug. 
84. Tanla lubido cum Mario eundi plerosqut in- 
vaserat. Sesc quisque prasda locupietem lore, vi- 
ctor* id domum rediturum. alia hujujcemudi ar. i- 
mis trabebani. et Liv. 26. 29. Cireumibani enim 
senaiuni cum veste sordid*, afunnant-.'s, se non 
modo ?uam quisque patriam. sed loiam Siciliam. 
relicturos, si etc. — El cuin nomioitus coileci!- 
vis. Liv. 6. 15. Hint senalus. bine piebs, suum 
quisque Inluentes duoin. velut io acie consiiie- 
rant. Sail. Cat. 3*. ael fin. (,'uicumque rempu- 
bticam agitaverr. -alii sicut populi jura defende- 
rent, pars quo senaii aucioritas maxima foret, 
bonurn publicum aimulantes pro sua quisque po- 
tentia certabant. et ibd. 52. a med. Ubi vos se- 
paratim sibi quisque consilium capitis, ubi etc. 
— hi De duobus pro uterque. Odd. 2 Fatt. 



QUISQUEQUOMQUE 

715. Oscula quisque suee matri properata tule- 
runt. h. e. duo frafres Titus et Aruns, Tarqui- 
nii Superbi filii. Id. Herotd. 19. 169. Atque ita 
qut6que 8ua6 iterum redeamus ad urbes. Liv. 2. 
44. a med. Duas civitates ex una factas: suos 
cinque parti magistrates, suas leges esse. Adde 
eumd. ibid. 7.; et Sueton. Aug. 26. — /J In 
femin. gen. Plaut. Pcen. prol. 107. Omnes me- 
retrices, ubi quisque habitant, invenit. Ter. He- 
cyr. 2. 1. 19. Quo quisque pacto bic vitam ve- 
Btrarum exigat. .— I) Unus quisque. V. UNUS- 
QU18QUE loco suo. 

11.) Improprie ponitur pro quisquis, quieum- 
que, chiunque, 5ov.c, fiv. Plaut. Merc. 1. 1. 20. 
Quemque attigit, mugno multat infortunio. Id. 
Mil. glor. 2. 2. 5. Quemque videritis hominem 
in nostris tegulis extra unum Paleestrionern, hue 
deturbatote in viam. Id. Asin. 1. 3. 47. Cetera 
quasque volumus uti, GraCa mercamur fide. Adde 
eumd. ibid. 2. 3. 24. et Capt. 4. 2. 17. Sic Au- 
son. VII. Sap. aentent. in Pittaco, 5. Pareto legi, 
quisque legem sanxeris. Sidon. 4. Ep. 11. in 
carm. ad fin. At tu, quisque doles, amice lector, 
Udis parce genis rigare marmor. 

QUISQUEQUOMQUE, quasquequomaue, quod- 
quequoraque, adject. apx^'X&C P ro sQ' cum< 5 U9 ' 
quaecumque, quodcumque. Tao. legist, della Oal- 
lia Cisalp. a De-Lama edita, init. qvodqve qvis- 

QVEQVOMQVE D. E. R. (h. *. de 6a re) DECERNET 
TNTERDICETQVE. 

QUISQUlLlA, drum, a. 3. V. roc seq. init. 
QUlSQOllLE, arum, f. plur. 1. Quisquilia 
neutr. gen. Petron. fragm. Tragur. 75. Bur- 

mann. Concilium est, quod homines facit: cetera 
quisquilia omnia. Gloss. Philox. Quisquilia, oxu- 
jjaXoc. V. CUSCULUM. — MQllerus ad Paul. 
Diac. p. 256. 3. ait quisquilias esse sine dubio 
Grsecorum xocxoXuoixux — Quisquilue dici putantur 
quidquid ex arboribus minutis surculorum folio- 
rumve cadit. Ita Festua p. 257. 17. Mail. Simi- 
liter laid. 17. Orig. 6. extr. Quisquilia?, stipulae 
immixtae surculis et foliis aridis: sunt autem pur- 
gamenta terrarum. Eadem fere habet Servius ad 
illud Virg. 1. O. 84. Saepe etiam steriles incen- 
dere profuit agros, Atque levem stipulam, etc. 
Festus ducit a quidquid: alii a quisque, ut pro- 
pria sint quidquid obvium et pedibus incidens, 
id tux^v. Gloss. Philox. Quisquilia?, oxOBaXa, 
^puY^vcov x*f* ai » stoppia, spazzatura, mondiglia, 
pattume, uspyJj^uaiB. 

I.) Proprie. Cmcilius apud Festum loc. cit. 
Quisquilias, volantis venti spolia, memoras: i 
modo. Apul. de Mag. Nugas marinas et quisqui- 
lias litorales quearere. 

II.) Transtate dicitur de nomine minimi pretii, 
nihili, faece plebeculae. Cic. Sext. 43. 94. Omitto 
Numerium, Sorranum, £lium, quisquilias seditio- 
nis Clodianae. (Adde eumd. 1. Att. 16.) Novius 
apud Festum p. 257. 16. Miill. Deturba te saxo, 
homo non quisquiliee. Alii leg. quisquilia singu- 
la^ num. — Apul. 1. Met. aub fin. quisquilias 
vocat pisces frivoloa et viliores. 

QUISQUIS, qu«Bque, quodquod et substant. 
quidquid et quicquid. — Utrom per d, an per c 
scribenda sint quidquid, quidquam, quidque, qu»- 
runt orthogrnpbi. Manut. et Dausq. prasferunt 
d: quibus accedit Cellar. Sunt pro his etiam In- 
scriptiones apud Oruter- 411. 3. et 691. 8. Con- 
tra Prlscian. 1. p. 559. et Mar. Victorin. 1. 
art. Qramm. p. 2460. Putach. et alii apud 
Quintil. 1. 7. 6. tuentur c: quod Cellar, ipse 
non improbat. Quintil. frigidam quaeationem pu- 
tat. At Cassiod. Instit. diotn. litter. 15. Quic 
quam: magis in prima syllaba c poneodam est, 
quam d, propter euphoniam, quam preecipimus 
sequi. — Quisquis eat omnia qui, quicumque : 
et dicitur turn de personis, turn de rebus 6oxi; 
(It. chiunque, ciaacuno che, qualunque; Fr. 
quel. ...que, qui que ee $oit qui, quelque....que, 
quiconqae, quelconque; Hisp. qualquier, qual- 
quiera, quienquiera ; Germ, wer nur immer, 
jediveder, jeder, alle, alles; Angl. whoever, 
whosoever, whatever, whatsoever). — a) Gene- 
ratim. Cic. Brut. 73. 255- Quisquis est ille, si mo- 
do est aliquiB, qui genuit in hac urbe dicendi co- 

Tom. DJ. 



- 1025 — 

piam. Ennius apud Cic. Balb. 22. 51. Hostem qui 
feriet, mihi erit Carthaginiensis, Quisquis it- 
chiunque si aia. et Propert. 3. 12- 6. omnes pa- 
riter pereatis avari, Et quisque fido praetulit ar- 
ma toro. Plaut. Amph. 1. 1. 153. Quisquis homo 
hue veoerit, vapulabit. Tibull. 2. 2. 1. Quisquis 
ades, faveas: fruges lustramus et agros. Virg. 
10. JSn. 493. Quisquis honos tumuli, quidquid 
solamen humandi est, Largior. (Sic Plaut. Men. 
5. 2. 60. Quidquid tibi no men est. et Cato R. R. 
48. Suum quidquid genus talearum serito. Alii 
leg. quodque: et Forcellinus mine Catonis lo- 
cum retulit sub e). Pltn. 18. Hist. nat. 34. 77. 
(339). Quisquis erit ventus. Horat. 2. Sat. I. 
66. Quisquis erit vita?, scribam, color. Plaut. 
Men. 5. 2. 60. Quisquis es, quidquid tibi nomen 
est, senex, etc. Id. Pseud. 4. 1. 17. Quisquis ille 
est, qui adest a milite. Id. Men. 5. 1. 17. Omnia 
mala ingerebat, quemquem aspexerat. Id. True. 

5. 1. 17. Quemquem hominem attigerit, etc. Tac. 

6. Ann. 7. Quaqua de re locuti incusabantur. 
Ulp. Dig. 47. 5. 1. Si quid a quoquo eorum, 
quos quasve ihi habebunt furtum factum esse 
dicetur. Cic. Dom. 10. 25. Dicam ipso audiente, 
quod sentio, quoquo animo me auditurus est. 
Id. Rabir. Post. 8. 21. Quoquo consilio fecit, fe- 
cit certe suo. Id. 9. Att. 2. a med. Con fido ad- 
ventum nostrum illi, quoquo tempore fuerit, &o- 
usv.oxov fore. Id. 1. ad Q. fr. 2. 4. ad fin. Tu, 
quoquo modo est, hominem investiges velim. Alii 
omiit. est. Id. 1. Fam. 5. Quoquo modo se res 
habeat. Id. Rose. Am. 42. 122. Quidquid male- 
ficii, aceleris, casdis erit, proprium id Roaciorum 
esse debebit. V. infra sub c. Plaut. Rud. 4. 2. 20. 
Hoc ego in mari, quidquid inest, reperi. Id. Men, 
6. 2. 22. Sed quidquid id est, jam sciam. Tac. 14. 
Ann. 55. Quidquid illud et qualecumque tribuis- 
set. illud redundat. Cic. Sext. 45. 97. Esto ut hi 
sint, quiqui integri sunt et sani. At Orellius leg. 
qui et integri, alii aliter. Liv. 41. 8. a med. Li- 
beros suos quibusquibus Romanis mancipio da- 
bant. — b) Cum verbis pluralis nnmeri. Ovid. 
1. Art. Am. 267. Quisquis abique, viri, dociles 
advertlte mentes. Propert. 4. 6. 75. Qnisquis 
amas, acabris hoc buatum ciedite saxis. Tibull- 
1. 7. 45. Tunc procul absitis, quisquis colis arte 
capillos. — c) Cum Genit. Horat. Epod. 5. 1. 
At o deorum quidquid In ceelo regit, etc. Id. 2. 
Od. 1. 25. Deorum quisquis amicior Afris. Liv. 
23. 9. Per quidquid deorum est. Id. 21. 32. Quid- 
quid adjecisBent ipsi terroris, satis ad peroiciem 
fore rati, etc. Colum. 12. R. R. 48. 4. Quidquid 
amurcse inest. Quintil. 6. procem. 3. Quidquid 
hoc est in me infelicium litterarum. — d) Cum 
femin. gen- Plaut. Cist. 2. 3. 66. Conteris tua 
me oratione mnller, quisqnis es. Id. Rud. 4. 4. 
102. Tibi deoe iratos esse oportet, quisquis es, 
quas parentes in tarn angustum tuos locum com- 
pegeris. Adde eumd. Pers. 4. 3.76.; et Liv. An- 
dron., Cascii, Pacuu. apud A^on. p 197. 31. Aferc. 

e) Quidquid absolute, et adverb ii more. Lie. 

31. 1. Jam provideo animo, quidquid progre- 
dior, in vastiorem me altitudinem invehi. quanto 
mi vo avanzando. et 7. 32. Quidquid ab urbe 
longius proferrent arma, magis magisque in ira- 
belles gen tea eos prodire, quanto piii lungi etc. 
Cell. 12. 1. sub fin. Quidquid ita educati liberi 
amare videntur, non naturalis ille amor est, sed 
civilis. Catull. 56. 8. Ride, quidquid amas, Cato, 
Catullum. A. e. quantum. — f) In illo Horatli 
3. Od. 24. 25. O qnisquis volet impias Cffides 
et rabiem tollere civicaml Bentlejus recte mo- 
net, scribendom esse divisim O quis, quia : ut sit 
repetito similis LUius Epod. 7. 1. Quo, quo, sce- 
leatl, rait is ? et aliis, qusa ibi refert. — g) Qui- 
qui pro quisquis V. supra suo loco. — h) Ali- 
qnando quisquis ponitur pro quisque, unusquis- 
que, omnia. Cic. 6. Fam. 1. Quocuraque in locu 
quisquis est, idem est ei sensus ex loteritu rerum 
suarum. Id. 6. Verr. 13. 81. Ita odoraban'ur 
omnia et pervestigabant, nt, ubi quidquid esset, 
aliqua ratione invenirent. Alii l*g- quidque. Id. 
5. Tuac. 34. 98. BesBaa, ut quidquid objectum 
est, quod modo natura non sit alienum, eo con- 
tent® non qneerant amplius. Lucret. 2. 957. In- 



QUO 

que suos quidquid rursus revocare meatus. Plaut. 
Amph. 2. 1. 52. Ordine omnia, ut quidquid a- 
ctum est, edissertavit. Alii et ipse Fleckeisen- leg. 
quidque. Adde Catull. 68. 28. 

QUISQUISLtBET, quasqaelibet, quidquidlibet, 
chiunque si voglia, quivis. Salvian. 3. Avar. 18. 
ad fin. Quidquidlibet dederis pro te, vile est. 

QCITUS. V. QUEO. 

QUtVIS, quaevis, quodvis et quidvis, chiunque 
tu vuoi, qualunque, qualsivoglia, ognuno. <5cm?, 
6otiooov, quern vis, quilibet, quisque, omni&: turn 
de personis, rum de rebus. — a) Geueratim. 
Cic. Quinct. 27. 84. Omnia sunt ejusmodi, qui- 
vis ut perBpicere possit, in hac causa improbita- 
tem cum veritate contendere. Plaut. Amph. prol. 
27. Jappiter non minus, quam vostrum quivis, 
formidat malum. Id. Mil. glor. 4. 7. 10. Queevia 
alia mora. Cass. 4. B. O. 2. Ad quemvis nu- 
merum ephippiatorum equitura quamvis paucl 
adire audent. Cic. 5. Verr. 18. 45. Ut homines 
quidvis perpeti, quam non de istiua pravitate con- 
queri mallent. Plaut. Mil. glor. 3. 1. 152. Com- 
modulum obsona, ne magno sumptu: mihi quid- 
vis sat est, ogni poca cosa- et Asin. 8. 8. 81. 
Quidvis egeetas imperat. ogni gran cose, et Pcen. 
1. 3. 28. at True. 1. 4. 31. Dicere hie quidvis 
licet, tutto quel che mai si vuole. Plin. 28. Hist, 
nat. 9. 37. (139). Contra scabiem quivis adepa. 
Id. 2. ibid. 71. 73. (181). Nee non diesque quas- 
vis eadem toto orb6 simul est. At Sillig. legit 
quamvis ex bonis Codd. Horat. 1. Sat. 8, 65. 
ouivis sermone molestas. ler- Adelph. 2. 3. 
1. Ab quivis homine beneficium accipere gau- 
dens. Win. 18. Hist. nat. 4. 5. (24). Quibusvis 
potius, quam agricolis. Cic. 1. Invent. 53. 100. 
Ex iis rebus quaavis amplificationes nasci pos- 
sunt. Horat. 1. Sat. 4. 87. E quibus unus avet 
quavis aspergere cunctos, Praater eum, qui praj- 
bet aquam. h. e. quavis ratione. V. AQUA. ~ 
Cuivis potest accidere, quod cuiquam potest, Y^* 
uyi P. Syri apud Senec. Tranquill. 11. — b) 
Interjective verbo. Cato R. R. 52. extr. Hoc modo 
quod genus vis propagabis. — c) Eleganter Jon- 
gitur cum unus: et fere in contemptu quodam 
ponitur. Cic C&cln. 22. 62. Si tu solus, aut qui- 
vis unus, cum gladio impetum In me feclsset. 
Id. Brut. 93. 320. Quantum non quivis anus ex 
populo, sed existimator doctus et intelligens pos- 
sit cognoscere. Liv. 9. 17. Ne solertius, quam 
quivis unus ex iis, quos nominavi, castris locum 
caperet. Alii leg. qnilibet. Ter Andr. 5. 4. 1. 
Mitte orare: una harum quaavie causa me ut fa- 
ciam, monet, Vel tu, vel quod verum' it, vel quod 
ipsi cupio Giycerio. — d) Quodois, quodqoe. 
Cic. Opt. gen. oral. 1.1. Poematis enim tragic!, 
comici, epici, etc. genus suum quodvis est diver- 
sum a reliquia. Sed locus eat corruptus : V. Orell. 
— e) Quidvis annt, quo vis anni tempore, bis 
legitur apud Caton- R. R. I". 

QUtVISCCMQCE, queeviscumque, quodviscum- 
qua, idem ac quicumque. Lucret. 3. 389. Nee re- 
pentis itum cujusviscumque animantia Sentimas. 
Martial. 14. 1. Quoviscumque loco potes hunc 
finire libellum. 

QOLtNA pro culina legitur in Inscrtpt. spud 
Orell. 3302. 



QUO 



QUO, proprie est Dativus et Ablativus ab an- 
tiqua communi forma quoi efformatus, et adver- 
bii more adhibetur, multasque habet significa- 
tiones. 

A) Qua Dativum reprawentat, adverbiom quo 
significat ad, vel in quem locum, nor (It. rfoos, 
in quale luogo; Fr. oil; Hisp. adonde, donde; 
Germ, wohin; Angl. whither, to what place, 
where). 

I.) Proprie. ^ 1. Stricto sensu est ad, vel in 
quem locum — a) Quo interrogativum. — De 
loco. Ennius apud A'on. p. 506. 2. Merc. Qno 
nunc me ducis? Horat. 4. Od. 13. 17. Quo fogh 

129 



QUOAD 



Venus? Id. Epod. 7. 1. Quo, quo, scelesti, rui- 
tis? Id. 1. Sat. 9. 62. consistimus. Unde venis? 
et Quo tend is? rogat. et ibid. v. 16. quo nunc 



— 1026 — 

Haloander edidit quod. 5 2. Usurpatur etiam 
vice conjunctionis, et ut valet, affinche, accioc- 
chi. — a) Generatim. Ovid. Heroid, 18. 203. 



iter est tibi? — De persona, quae loci rationem i eed quo mare finiat iram, Accedant, quaeso, fac 
habet. Plaut. Aulul. 3. 5. 13. Quo illas nubent? j tua vota meis. et ibid. 20. 23. Fraus mea quid 
— b) Quo relativura. — De loco. Cass. 2. B. ! petiit, nisi quo tibi jungerer uni? et Remed. 



Q. 16. extr. Mulieres in eum locum conjecit, quo 
exercitui aditus oon erat. et ibid. 21. Non lou- 
gius hostes aberant, quam quo telum adjici pot- 
est. Cic- 3. Fam. 5. Me ad earn partem provin- 
cial esse venturum, quo te velle arbitrarer. Sail. 
Jug. 110. Proficiscitur obsessum turrim regiam, 
quo Jugurtha perfugas omnes presidium impo- 
suerat. Cass. 2. B. G. 7. Omnibus vicis, quo adire 
poterant, incensis. Cato R. R. 10. Dolia, quo vi- 
naceos condat, decern. Cass. 1. B. O. 6. Iter an- 
gu3tum et difficile, quo vix singuli carri duee- 



am. 517. Ne aibi tam placeat, quod te cootemnere 
possit. Alii aliter leg. Plaut. Pom. 3. 1. 30. An 
vero non justa causa est quo curratur celeriter, 
ubi bibas, edas de alieno? Id. ibid. prol. 39. 
Neve ambitionis causa extrudantur foras, Quo 
deteriores antepoaantur bonis. Ter. Andr. 3. 1. 
14. Hanc simulant parere, quo Chreraetem abs- 
terreant. et Burt. 1. 2. 70- Id adjuta me, quo 
id fiat facilius. Cic. 2. Fin. 24. 77. Quod si vul- 
tum tibi, si incessum fingeres, quo gravior vide- 
rere, non esses tui eimilia. Pollio apud Cic. 10. 



renlur. Ovid. 10. Met. 37:'. aaucia trabs Quo ca- i Fam. 33. in.it. Quo tardiua certior fierem de proe- 



dat, in dubio est, omniqut a parte timetur. Varro 
1. R. R. 29. 2. Et sulcant 'ossas quo pluvia aqua 
delebatur. Cic. 1. Tnsc. 19. 44. Et ores ipsa lo- 
corum, quo pervenerimu r , - majorem coguoscendi 
eupiditatem dabunt. ' jrat. 3. Od. 24. 45. Vel 
nos in Capitolium, »juo clamor vocat et turba 



liis apud Mutinam factis, Lepidus effecit, qui etc. 
Horat. 2. Sat. 2. 112. Quo magis his credas, 
puer hunc ego parvus Ofellum Integris opibus 
novi non latius uaum, Quam nunc accisis. — b) 
Quo ne, pro ut ne videtur accipi in illo Cic. 
7. Fam. 2. Sed eo vidisti multum, quod preefi- 



faventium, etc. et 4. ibid. 7. 14. Nos ubi decidi- j nisti, quo ne pluris emerem. et Liu. 34. 6. a 
mus, Quo pater Mneas, etc. Id. 2. Ep. 2. 40. i med. Cautum erat, quo ne plus auri et argenti 



Ibit eo, quo vis qui zonam perdidit, inquit. — 
De persoois. Plaut. Stick. 1. 3. 79. Dabo para- 
situm inanem, quo recondas reliquias. Id. Aulul. 

3. 5. 13. Quo lubeat, nubant. Cic. 6. Verr. 18. 
38. Homo apud eos, quo se contulit, gratiosus. 
Pomponius apud Non. p. 508. 4. Merc. Homi- 
nem beatum, quo illae pervenibunt divitias! Adde 
Cass. 5. B. O. 14. — c) Cum Genit. Plaut. 
Bacck. 4. 7. 33. Non hercle, quo hinc nunc gen- 
tium aufugiam, scio. Lio. 39. 54. Sese tacitoa 
abire, quo terrarum posseot, in animo habuisse. 
— Et per metaphoram Id. 28. 27. a med. Ne 
bodie quidem scire videmini, quo amentias pro- 
gresfli Bit is. a qua! segno di pazzia. ^ 2. Quo 
dativum pro cui, quidam esse putant in illo Var- 
ron. 2. R. R. 1, 21. Quo etiam ipse pastor di- 
iigens mederi possit. Alii leg. quoi- V. Voss. 1. 
6. de Qrammat. c. 6. qui Dativum esse putat 
etiam quum dicimus quo mini, quo tibi hoc, vel 
Ulud? pro cui rei. — Sunt qui addunt illud Cms. 

4. B. Q. 1. Non longe a mari, quo Rhenua in- 
fluit- ^ 3. Latiori aensu pro aliquo, post par- 
ticular dubitandi. Liv. 38. 30. a med. Si quando 
Romaro, aliove quo mitterent legatos. Plaut. Au- 
lul. 2- 4. 5. Si quo tu me ire vis, operam dabo. 
Cass. 2. B- Q. 48. Si quo erat longius prodeun- 
dum, etc. Cic. 8. Att. 5. hi fin. Ipse ne quo in- 
cMerem, reverti Formias. 

II.) Translate- ^ 1. Quo est ad quam rem, 
finem, usum, scopum, cur. — a) Generatim. 
Cic. Sext. 13. 29. Quid hoc nomine facias? aut 
quo civem importunum, aut quo potius hos- 



facti, quo ne plus signati argenti et seris domi 
haberemus. Alii dicuot, quo a plus pendere, et 
esse ablativum. Certius videtur illud Horat. 2. 
Sat. 1. 36. Missus ad hoc... Quo ne per vacuum 
Romano incurreret hostis. Bentlej. addit ex Olp. 
Dig. 2. 1. 17. ante med. Si celandi causa, quo 
ne ad dominum reverteretur, fugisset, fugitivum 
esse. Torrentin. habet causa quo, ne etc. Ha- 
loand. omittit quo, male. Sed et in verbis Ho- 
ratii est qui suspicatur, metathesim esse verbo- 
rum, et quo ne dictum esse pro ne quo. 

B) Qua reprassentat Ablativum, particula quo 
significat quo loco. 

I.) Proprie. Quo loci, quo loco, ubi, in qual 
luogo, dove: sed hue non pertinet. Cic. 8 Att. 
10. Reapondit, se nescire, quo loci esset. Id. 2. 
Dioinat. 66. 135. Visus eat dicere quo ilia (radi- 
cula) loci nasceretur. Hue pertinet et illud Horat. 

1. Od. 38. 3- Mitte sectari, rosa quo Iocorum ' 
Sera moretur. \ 

II.) Translate. ^ 1. Ponitur pro quare, vel ' 
ideo, propter quod, quamobrem, pero, per questo, j 
percio. Cic. 2. Oral. 6. 25. Quo etiam scri- ; 
psit : Persium non euro legere, Lffllium Decimura 
volo. Varro. 1. R. R. 54. 1. Miscella (uoa), 
quam vocaot nigram, multo ante coqaitur; quo 
prior legeoda. et 3. ibid. 10. 6. Anseres voraces 
sunt natura : quo temperandum iia. Ter. Andr. 

2. 5. 18. Quo eequior sum Pamphilo, ei etc. Cic. 

3. Fin. 2. 4. Quo magis hoc philosopbo facien- ; 
dum est. Id. Amic. 23. 86. Quo etiam magis vitu- 
peranda est rei maxime necessarise tanta incuria. 



tern tam Bceleratnm reserves? Id. 4. Verr. j Nepos Themist. 6. extr. Quo factum est, ut Athe- 



55. 137. Primum quo tantam pecuniam ? deinde 
quamobrem censores ad statuam tibi conferebant? 
Id. Ccel. 21, 53. Dixit profeclo, quo vellet 
aurum. per qual uso. et 8. Att. 2. a med. Quo 
igitur baec spec tat oratio? Pet ron. Satyr. 97. a 
med. Quo secures attuiisti ? Cic. 2. Divinat. 64. 



niensium muri ex saceliis sepulcrisque constarent. 
Adde eumd. Ibid. 3. et Miltutd. 7. 5 2 - Hem 
pro quia, quod, perchi. — a) Generatim. Plaut. 
Amph. 3- 2. 32. Noa edepol quo te impudicura 
crederem. Cic. 10. Att. 1. circa med. Quod scri- j 
bis, non quo ipse audieris, sed te ipsum puta- 
132. Quo pertinent asnigmata somniorum? Ho- re, me etc. Id. 2. Oral. 75. 305. Non quo li- 
ra/. 1. Sat. 1. 73. Nescis, quo valeat nummus, benter male audiara, sed quia ego causam non 



quern prasbeat usum? — b) Quo mini, quo ti- 
bi? quid mihi, tibi prodest, cui bono, quorsum ? 
Cic. 7. Fam. 23. circa med. Martis vero aignum 
quo mihi pacis auctori? Pkasdr. 3. 18. Quo mi, 
inquit, mutam speciem, si vincor sono? Horat. 
1. Ep. 5. 12. Quo mihi fortunam, si non con- 
ceditur uti? Ovid. 3, Amor. 4. 41. Quo tibi for- 
mosam, si non nisi casta placebat ? et ibid. 8, 
47. Quo tibi turritis incingere moenibus urbes? 
Quo tibi discordea addere in arma manus ? Pro- 
pert. 4. 3. 51. Nam mihi quo, Pcenia si purpura 
fulgeat oatrfs? — c) Quo bonum est? cui rei 
utile est? a che serve? a che 4 buono? Est JCto- 
rutn. Csjus Dig. 16. 1. 13. in fin. Quo enim bo- 
num eat eiapectare conditionem? Ulp. ibid. 37. 4. 
3. ad ftn. Quo bonum est, ei contra tabula* da- 
ri? Adde ibid. 10. a med. Eod. aensu quo bono? 
dixit Id. ibid. 7. I. 13. Omnibua autem hit loc. 



libenter relinquo. Adde eumd. 5. Fam. 19. — 
b) Cum eo. Cic. Qutnct. 2. 5. Non eo dico, C. 
Aquilli, quo mihi veniat in dubium tua fides, 
aut quo non in his etc. Alii leg. quod. Ter. 
Heaut. 3. 2. 43. Neque eo nunc dico, quo quid- 
quam ilium aenserim. Id. Eun. 1. 2. 16. Non 
pol, quo quemquam plus amem, eo feci, sed etc. 
^ 3. Quo, cum eo, hoc, tanto cum Comparati- 
via est quanto, tanto. Cic. 3. ad Q. fr. 1. 5. Lit- 
ters} quo erant suaviores, eo majorem dolorera 
ille casus afferebat. V. EO adverb. Id. 1. Off- 
19. 64. Quo difficilius, hoc preeclariua. Ter. Phorm. 
2. 2. 14. Quo magis novi, tanto aaspiuB. — Et 
omissa altera particula. Liv. 2. 51. a med. Quo 
plurea erant, major caedes fuit. Cic. Quinct. 1. 4. 
Quo minus ingenio possum, aubaidio mihi dili- 
gentiam comparavi. 
QUOAD, adverb. In carmine moooayllabon eat. 



QUOAD 

Lucret. 2. 849. Quoad licet et potis ex reperire 
inolentis olivi etc. Adde eumd. 5. 1219. ei 1432,; 
et Horat. 2. Sat. 3. 91. — P. Victoriua initio 
castigationum suarum in libros Varron. de R. R. 
scribit, invenisee se in multis locis libri 1. et 2. 
quaad. Hinc in Inscript. apud Fabrett. p. 641. 
n. 347. et in alia apud Cavedon. Marm. Mo- 
den, p. 243, legitur quaad vixit, quod quidem 
magis consentaneum est, quam quoad: acribitur 
enim similiter eatenus, quatenus. — Quoad, ex 
ad et quo, sed ordine inverso, ut in hactenus, 
quatenus fit, est idem atque donee, quousque, 
usque dum, quamdiu, uix? l £ °'3, £rtl tooooxov (It. 
sino che, sino a quando, stno a tanto che; Fr. 
jusqu' a quand, jusqu' a ce que; Hisp. hasta 
quando; Germ, vote lange, so lange als, bis dass, 
bis, so lange bis; Angl. as long as, whilst, till, 
until). 

1.) Proprie dicitur turn de tempore, turn de 
loco. — a) Generatim. Ter. Phorm. 1. 2. 98. 
Senem quoad exspectatis vestrum? Cic. 15. Att. 
23. Quousque, iuquies? quoad erit integrum. Erit 
autem, usque dum ad navem. Id. 1. leg. Agr. 2. 
5. Videte nunc, quoad fecerit iter, apertius, quam 
antea. Alii aliter leg. Liv. 22. 6. In aquam progres- 
si, quoad capitibua humerisque exstare possunt. 
Nepos Epam. 9. a med. Ferrum usque eo retinuit, 
quoad renunciatum est vicisse Bceotios. et ibid. 2. 
sub fin. Exercebatur plurimum currendo et lu- 
ctando ad eum finem, quoad stans complecti posset 
atque contendere. Cic. 1. Off. 1. 2. Tamdiu autem 
veile debebis, quoad te, quantum proficias, non 
pcenitebit. Id. 1, Legg. 4. 14. Jus civile eatenua 
exercueront, quoad populum prasstare voluerunt. 
Id. 4. Fam. 3. circa med. Hactenus exislimo, 
consolationem recte adhibitam esse, quoad certior 
fieres etc. Cms. 2. B. Q. 11. extr. Mittit, qui 
nunciarent, ne hostes prcelio lacesserent et, ai 
ipsi lacesserentur, sustinerent, quoad ipse cum 
exercitu propius accessisset. et 5. ibid. 17. Ne- 
que (nostrl) finem sequendi fecerunt. quoad sub- 
sidio confisi-praecipites hostes egerunt. Adde Sail. 
Jug. 41. ad fin.; Sueton. Cass. 14.; et Justin. 
12. 9. 11. Qell 6. 4. Ut viveret quidem tantis- 
per, quoad fieret permutatio- — b) Quoad ui- 
vet quum dicitur, item quoad morietur, videntur 
quidem duas res dici contrarias, idem tamen sunt. 
Tempore enim duo cohaerentia significantur, quia 
aiterius finis alterius milium eat. Ita Qell. 7. 21. 
II.) Translate. ^ 1. Significat facultatem, vel 
commoditatem, et ponitur pro quantum, quanto, 
per quanto. — a) Generatim. Varro 9. L. L. 
1. MOIL Verborum inclinatioaes seqni jubet, 
quoad patiatur coasuetudo. Plaut. Aain. 2. 2. 
30. Jubeo te salvere voce summa, quoad vires 
valent. Id. Men. 5. 2. 19. Est modaa tamen, 
quoad pati uxorem oportet. sino a qual segno. 
Cic. Amic. 1. 1. A patre ita eram deductua ad 
Scsevolam, ut, quoad possem et liceret, a aenis 
latere numquam diacederem. Id. 5. Verr. 33. 
77. Liciti sunt usque eo, quoad se efficere posae 
arbitrabantur. Id. 4. Tusc. 38. 82. Cognitia, 
quoad possunt ab homine cognosci, bonorum et 
malorum finibus. — b) Quoad ejus facere por- 
es, quantum facere in ea re potes: quasi dica- 
tur, usque ad id, quod de, vel in ea re fieri li- 
cet. Cic. 11. Att. 12. sub fin. Tu tamen veltm, 
ne intermittas, quoad ejus facere poteris, acri- 
bere ad rue. Id. 3. Fam. 2. Vjdea provinciam 
ease habendam. Si earn, quoad ejus facere pot- 
ueris, quam expedittaaimam mihi tradideria, fa- 
cilior erit etc. et 6. ibid. 8. in fin. et 2- In- 
vent. 6. 20. Ut quoad ejus fieri possit, prseaen- 
tiee tuae desiderium meo labore minuatur. Liv. 
39. 45. Id eos ut prohiberet, quoad ejus aiue 
bello poaaet, preetori mandatum eat Sunt qui 
ubique lectionem aollicitant, vel quod aubjicien- 
do, vel to ejus mutando. ^ 2, Quoad hoc, quod 
ad hoc pertinet, quantum ad hoc, secundum hoc, 
nullo verbo sequent*. Varro 8. L. L. 46. MOIL 
Haec aingulatim tripllcia esae debent, quoad se- 
xum, multitudinem, casum. Liu. 42. 6. Regem 
excuaavit, quod atipendlum aeriua, quoad diem 
praeataret. Cajus Dig. 41. t. 3. Nee intereat, 
quoad feras beetia* et volucrea, utrum In auo 



QUOADUSQUE 



— 1027 - 



QUOD 



quisque fundo capiat, an in alieao. Apud Var- 
ron. alii leg. quod: apud Liu. quam ad: apud 
Cajum quoque habetur quod in edit. Torrenti- 
al. Videntur autem librarii quoad his locia ex 
quod ad perperam exacripsisse. Itaque auctor 
sim, ut, quoad certiora invenias, quoad hac ra- 
tione usurpare abatineas. Nam quod addunt ex 
Petron. Experientia in arte illis, quoad nos, ni- 
hil profutura: vel hie quoque quod ad corri- 
gendum est; vel potius totus locus in suspicione 
habendus, quum in opt. edit. Burmanni non ap- 
pareat. 

QUOADUSQUE et quoad usque, aino che, 
quoad, usque dum. Varro 5. L. L. U. Mull. Ubi 
quidquam consistit, locus. Ab eo preeco dicitur 
locare, quoadusque id emitur, quoad in aliquo 
consistit pretium. At Mullerus leg- quod usque 
id emit. Sueton. Cms. 14. Ac ne sic quidem im- 
pedire rem destitit, quoadusque manus equitum 
R. necem comminata est. At C. L. Roth legit 
quoad. Vulg. interpr. Matth. 18. 34. Quoadus- 
que redderet universum debitum. Adde ibid. s«- 
pius. 

QUOCIRCA, adverb, per la qua! cosa, che 
pero, Bi* 5, quamobrem, itaque, quare: quasi 
circa quod. — a) Generatim. Varro 9. L. L. 
102. MQU. Quocirca non si genus cum genere 
discrepat, sed si etc. Cic. 1. Divinat. 41. 92. 
Quocirca bene apud majores nostros senatus de- 
crevit, ut etc. Id. Senect. 12. 41. Quocirca ni- 
hil esse tam detestabile tamque pestiferum, quam 
voluptatem. Horat. 2. Sat. 2. 135. quocirca vi- 
vite fortes, Fortiaque adversis opponite pectora 
rebus. Virg. 1. &n. 677. Quocirca capere ante 
dolis, et cingere flammi Reginam meditor. Vat. 
Flacc- 2. 101. Quocirca struit ilia nefas, Lemno- 
que merenti Exitium furiale movet. Horat. 2. 
Sat. 6. 65. quo, bone, circa, Dum licet, in re- 
bus jucundis vive beatus. Tmesis. — b) In Tab. 
an. Her&cl. apud Mazoch. p. 452. n. 43. Quive 
judicio publico Romas condemnatus est, erit, quo- 
circa eum in Italia esse non liceat. per la qual 
condanna. 

QUOCUMQUE, adverb, in qualunque lungo, 
dovunque. Srcot 4v, in quemcumque locum. Cic. 
7. Verr. 65. 167. Quocnmque venerint, banc 
eibi rem prassidio sperant futuram. Id. Mil 1. 
5. Ocuii, quocumque inciderunt, veterem con- 
suetudinem fori requirunt. Horat. Epod- 16. 21. 
Ire, pedes quocumque ferent, quocumque per un~ 
das Notua vocabit. Seneca Ep. 12- Quocumque 
me verto, argumenta senectutis meaj video. Virg. 
3. £n. 682. Prsecipites metus acer agit, quocum- 
que rudentes Excutere. Cic. Orat. 10. 62. Ora- 
tio ita flexibilis, ut sequatur quocumque tor- 
queas. Horat. Art. P. 99- dulcia sunto (poema- 
ta), Et quocumque volent, animum auditoris agunto. 
— b) Tmesis est in illo Horat. 1. Od. 7. 25. 
Quo nos cumque feret melior fortuna parente, 
Ibimus. Virg. 2. £n. 709. Quo rea cumque ca- 
dent. Cic. 2. Tusc. 5. 15. Ut enim heri feci, sic 
nunc rationem, quo ea me cumque ducet, sequar. 
Adde eumd. 2. Divinat. 72. 149. 

QUOD, conjunct. q 1. Est quia, quoniam, 
8i; (It. perche; Fr. pour que, pourquoi; Hisp. 
para que, porque; Germ, daas, well; Angl. 
because, since, in that); et conjunctionis cau- 
salis vice ponitur, cum Indicativo quoties agi- 
tur do iis, quae evenerunt ac facta sunt: cum 
Conjunctivo quoties de hominum seotentiis agi- 
tur. Cic. 8. Att. 3. Quum tibi agam gratias, 
quod me vivere coegiati. Id. 2. Divinat. 24. 
51. Mirari Cato se ajebat, quod non rideret ha- 
ruspex, haruspicem quum vidisset. Id. 2. Att. 4. 
Fecisti mihi pergratum, quod Serapionia librum 
ad me misisti. et 1. ibid. 17. Hoc me ipse con- 
solabar, quod non dubitabam, etc. Id. 5. Verr. 
46. 109. Propter hanc causam, quod Leontini 
non sane me multum adjuverunt. Cats. 2. B. Q. 
]. Conjurandi has esse causas: primum, quod 
vererentur, ne - ad eos exercitus noster adduce- 
retur; delnde, quod ab nonnuLUs Gallis sollici- 
tareutur etc. et 6. ibid. 14. Id mihi duabus de 
causis institnisse videntur, quod neque in vul- 
gum disciplina efferri velint, neqae etc. Curt. 



4. 14. 2. Nullum desperationis illorum majne in- 
dicium esse, quam quod urbes, quod agros suos 
urerent. Tac. Agric. 4. Arcebat eum ab iilece- 
bris peccantium -, quod statim parvulus sedem 
ac magistram studiorum Massiliam habuerit. — 
Propterea quod, V. in PROPTEREA. - Nota 
et illud Ter. Hecyr. 3. 3. 6. Postquam me ad- 
spexere ancillas adveniBse, omnes illico Lata ex- 
clamant venit, id quod me repente aspexerant. 
Cf. eumd. Heaut. 5. 3. 17. «T 2. Ponitur etiam 
pro cur, sen quamobrem. Cic. 14. Fam. 12. In 
viam quod te des hoc tempore, nihil est. non 
v' e motivo, per cui etc. Ptaut. Aulul. 1. 2. 14. 
Ne causre qcid sit, quod te quisquam qu*ritet. 
Ter. Heaut. 4. 7. 5. Tu hie nos, dum exitnus, 
interea opperibere: Nam nil est illic quod mo 
remur diutius. Cic 16. Att. 5. Etsi magis est, 
quod gratuler tibi, quam quod te rogem, etc. — 
Similiter Ptaut. Stich. I. 2. 70. Hoc est, quod 
ad vos venio. Cf. eumd. Epid. 3. 4. 20. Ex Horat. 
2. Ep. 1. 29. si Romani pensantnr eadem Scri- 
ptores trutina, non est quod multa loquamur. 
Liu. 30. 31. Proinde si quid ad ea, in qua* turn 
pax conventura videbatur, - adjicitur, est, quod 
referam ad consilium. 5 3- "em pro quare, 
vel ideo, propterea. Ter. Hecyr. 3. 2. 2. Male 
metuo, ne Philumen© magis morbus aggrave- 
scat. Quod te, ^sculapi, et te, SaluB, ne quid 
Bit hujus, oro. Ubi Donat. deest propter: ut sit 
propter quod. 1 4. Et pro quamvis. Ter. Eun. 
5. 8. 33. Miles, edico tibi : si te in platea offen- 
dero hac post unquam, quod dicas mihi, aliam 
quserebam, iter hac habuit: periisti. Proper*. 3. 
1. 49. Quod non Taenariis domus est mihi fulta 
columnis, etc. Auct. Priap. 6. Quod sim ligneus, 
ut vides, Priapus, Prendam te tamen. Adde Lu- 
cret. 6. 313.; et Ovid. 1. Art. am. 261. quss con- 
gessere Broukus., Burmann- et alii- H 5. Item 
pro quoad. Cees. 1. B. O. 35. Senatus censuit, 
uti, quicumque Galliam provinciam obtineret, 
quod commodo reipublic* facere posset, &dum 
ceterosque amicoa populi Romani defenderet. Sic 
Cic. 4. Fam. 2. extr. Tu, quod tuo commodo 
fiat, quam primum velim venias. ^ 6. Item pro 
quantum ad illud quod. Cic. 14. Fam. 3. a med. 
Quod scribis, te, si velim, ad me venturnm ; ego 
vero te istic esse volo. Adde eumd. 5. ibid. 2, et 
alibi in eplst. frequentiscime. Sic Plaut- Aulul. 1.2. 
13. Quod quispiam ignem queerat, exstingui vo- 
lo, ne causas quid sit, quod te quisquam queeri- 
tet. Id. Mil glor. 2. 2. 7. Quod ille gallinam, 
aut columbam se sectari, aut simiam dicat, dis- 
peristis, ni usque ad mortem male mulcasaitis. 
Rursun Cic. 1. Orat. 56. 237. Quod vero impu- 
dentiam admiratus es eorum patronorum, qm 
aut etc -; utriusque rei facilis est et prompta 
defenaio. Cms. 1. B. O. 13. Quod improviao 
unum pagum adortus asset, - ne id sure magno- 
pere virtuti tribueret. ^ 7. Item pro quum, de 
tempore. Plaut. Trin. 2. 4. 1. Minus quinde- 
cim dies sunt, quod pro hisce aedibuB minas qua- 
draginta accepiati. che, da che. Alii leg. quom, 
seu quum. et Plin. 4. Ep. 27. Tertius dies est, 
quod audivi recitantem Sentium. Alii leg. quo. 
Plaut. Amph. 1. 1. 146, Jam diu est, quod vi- 
ctum non datis. ^ 8. Item pro ut cum Con- 
junctivo. Varro 2. R. R. 10. 6. Facile est, quod 
habeant conservam in villa. Vitruv. 10. prmf. 
Utinam dii immortaleB fecissent, quod ea lex et- 
iam populo R. esset constiruta. 1 9, S»pe ful- 
ciendo sermonis principio inservit, et continuan- 
das orationi, Bimilem vim habena too autem, 
aut sed, verum : jungiturque particulis, $i, nisi, 
utinam, ne, ubi t quum, ut, contra, nunc. Nepos 
Eumen. 8. Quod si qnis illorum legat facta, pa- 
ria horum cogooacat che se. Cic. 1- ad Q- fr. 

I. 9. Quod si te fors Afris prajfeciaset, tamen 
etc. Quum vero etc. et ibid. 14. Quod si in me- 
diocri statu prasdicationis nostras res essent, ni- 
hil abs te eximium postularetur: nunc vero etc. 
Nepos Hann. 1. Quod nisi domi civium auorum 
invidia debilitatus esset, Romanos videtur aupe- 
rare potuisse. che ae non etc. Cic. Harusp. reap. 

II. 22. Quod ni tu Megalesla illo die Bpectare 
voiuUaes, haud scio, an vivere nobis liceret. Id. 



14. Fam. 4. Quod utinam minus vita? cupidi 
fuissemus! certe nihil in vita mali vidissemus. 
h. e. utinam autem. Sail. Jug. 17. Quod utinam 
ilium eadem base simulantem videam. Colum- 6. 
R. R. 11. 13. Quod ne longiore exordio le- 
gentem fatigemus, unum quasi exemplum subji- 
cieraus. h. e. ne autem. Cic. 3. Verr. 26. 67. 
Quod ubi ille inteltexit, id agi, ut filias suee vis 
afferretur, servos suos ad se vocat. Id. 2. Orat. 
49. 200. Quod ubi sensi me in possessione ju- 
dicii etc. tunc etc Cses. 3. B. C 68. Quod quum 
esset animadversum, coojunctam esse flumim, 
protinus etc. Plin. 18. Hist. nat. 23. 53. (194)- 
Quod ut hanc quoque curam determinemuB, Ju- 
stum est singulas vehes fimi denario ire. Lucret. 
1. 80. Illud in his rebus vereor, ne forte rearis, 
Impia te ratioois inire elementa, viamque Ea- 
dogredi sceleris; quod contra saspius olim Relli- 
gio peperit scelerosa atque impia facta, ami per 
lo contrario. et Cic. Amic. 24. 90. Peccasse 
se non anguntur, objurgari moleste ferunt: quod 
contra oportebat delicto dolere, correctione gau- 
dere. Id. Qvinct. 28. 87. Reliquum est, ut 
eum nemo judicio defenderit: quod contra co- 
piosissime defensum esse contendi. Lucret. 1. 
217. Nam si quid mortale e cunctis partibus es- 
set, Ex oculis res queeque repente erepta peri- 
ret : - Quod nunc, asterno quia constant semine quas- 
que, etc. 5 10. Interdum simpliciter pnece- 
dentis verbi significationem determinat, et usur- 
patur ad resolvendura infinitum, che, &v.; pree- 
cipue post verba significantia opinionem, desi- 
derium, aut scientiam. Cato apud Plin. 29. Hist, 
nat. 1. 7. (14). Quod bomira sit illorum litteraa 
inspicere, non perdiscere, vincam. Plaut. Asm. 

1. 1. 37. Scio jam, filius quod amet meus istanc 
meretricem. Vitruv. 9. prsif. Admirer, quod ita 
non scriptoribus iidem honores sint tributi. Sue- 
ton. Tit. 8. Recordatus quondam super ccenam, 
quod nihil cuiquam toto die prasstitisset. Justin. 

2. 5. 13. Dein cognito, quod Athenienses Ioniia 
contra se auxilium tulissent, omnem impetum 
belli in eos convertit. Sic Id. 1. 7. 9., 27. 3. 8. 
et 32. 3. 14. Cognito, quod etc. Id. 8. 2. 11. 
Immemores prorsus, quod in dubiis rebus suis 
illo deo - usi fuerant. Id. 40. 1. 2. Itaque quum 
pars Mithridatem Ponticum, pars Ptolemeeura ab 
^Egypto arcessendum cenBeret, occurreretque, 
quod rex Mithridates implicitus bello Romano 
esset. etc. lUp. Dig. 25. 3. 1. Sufficit mulieri 
notum facere, quod sit praegnans. Claudian. 3. 
Rapt. Pros. 223. Nee credit, quod bruma rosaa 
ionoxia servet. Palhtd. 3. R. R. 24. ante mad. 
aliqui semen ejus non obruunt, opinantes, quod 
a nulla ave tangatur. et 5. ibid. 3. ad fin. Rem 
miram de ocimo Martialis affirmat, quod modo 
purpureos, modo albos flores pariat. Alia ex 
Ctcer., Horat., Senec, Martial., Plin- jun. 
affert Voss. de Orammat. I. 7. c. 20. et 62. Nob 
certissima quasque afferre Btuduimus.— Similia 
bis sunt, quae Manut. congessit ad Cic. 7. Faux. 
28., ex quibus quasdam aubjicimua- Varro 1. 
R. R. 7. 9. Cato alium alio agrum mehorem 
dicit esse in novem discri minibus, quod sit pn- 
mus, ubi vineae possint esse bono vino et mu »^ ■ 
secundus, ubi hortus irriguus, etc. Cic. 2. Off- 
20. 70. Videndum illud, quod, «i opulentum 
fortunatumque defenderis, in illo uno minat 
gratia; Bin autem inopem, etc. Cailius ad Cic. 
8. Fam. 7. Illud mihi occurrit, quod inter po- 
stulationem et nominis delationem uxor a Dola- 
bella discessit. Liv. 42. 33. Consul senatu»con- 
sultum recitari jussit: primum quod bellum bb- 
natus Perseo jussisset: deinde quod veterea cen- 
turionee ad id bellum scribi censuisset. V. etiam 
PPwEMONEO. — Et cum Indicativo, ut etiam in 
aliquot modo allatis. Tac. 3. Ann. 54. At, ber- 
cule, nemo refert, quod Italia externaa opiB in- 
diget, quod vita populi Romani per incerta ma- 
ris et tempestatum quotidie solvitur. Justin. 26. 
1.7. Ignarus, quod, quibus ostentatione virlom 

l metum se injicere exstimabat, eorum animoa ut 
I ad opimam praedam sollicitabat. Ammian. 14. 7. 
I Assidue replicando, quod invicto tectore duIIub 
i egere poterit victu. 



QUOD 

QUOD, vox neulra pronorainis qui. V. QUI 
qua?, quod. 

QUOD pro quot. V. QUOT init. 
QUODAMMODO et quodam raodo, adverb, in 
certo modo, in qualche maniera, tco> et ncog 
enclitic, quodam modo, aliquo pacto. Nepos 
Eumen. 7. extr. Quodammodo latebat, quum ta- 
men per eum unum gererentur omnia. Cic. Brut. 
75. 261. Voce, motu, forma etiam magnifica et 
generosa quodammodo. Id. 1. Oral. 69. 251. Vo- 
cem recipiunt et quasi quodam modo colligunt. 
Adde eumd. 1. Cat. 7. 18. et Amic. 8. 28. Et 
Id. Amic. 2. 6. Tribuebatur hoc modo M. Ca- 
toni: scimus, L. Atilium apud patres nostros ap- 
pellatum esse sapientem; sed uterque alio quo- 
dam modo. — Interjecto verbo Quintil. 1. 12. 
5. Quamlibet multa egerimus, quodam tamen 
modo recentes sumus ad id, quod incipimus. 
QUODANNIS. V. QUOT init. 
QUODSEMELARRlPtDES, m. 1. is qui aliqnid 
semel arripit: vox joculariter efficta a Plant. 
Pers. 4. 6. 22. V. NUMQUAMPOSTEAERTPl- 
DES. 

QUOI, antique pro cut, et Quojus pro cujus: 
unde quoiquam, quojusque, quoique, quoivis, 
pro quiquam, cujuaque, etc. habentur apud Lu- 
cret, Plaut., Catull. et alios. Quintil. 1. 7. 
27. IUud nunc melius, quod cui tribus, quas 
proposui, litteris enotamus: in quo pueris nobis, 
ad pinguem sane sonum, qu et oi utebantur, tan- 
turn ut ab illo qui distingueretur. Hoc dicit 
Quintil. cum litters q in multis pro c uterentur, 
scribebant etiam qui in Dativo pro cui. Ut igitur 
illud qui a recto distingui posset, placuit aliis 
quoi scribere. — Stiam apud Virg. 4. Eel. 62. 
cui non risere patentee: Pier, in aliquot MSS. 
invenit quoi. Idem alii apud Tibull. 1. 11. 64., 
Clc. 13. Att. 42., Virg. 4. Eccl. 62. et 3. O. 6. 
et Propert. 2. 3. 7. 

QUOIQUOMODI. V. CUICUTMODI. 
QUOLiBET, verso qual luogo ti piace, do- 
vunque, adverb, motua ad locum. Ovid. 3. Trist. 
8. 22. Ex his me iubeat quolibet ire locis. Lu- 
cret. 4. 902. manus Una gubernaclum contorquet 
quolibet. 

QUOM, pro quum antiquum est. V. QUUM. 
QUOMlNUS. V. MINUS in voc. PARUM. 
QUOMODO et quo modo, adverb. Ultima bre- 
vis est apud Horat. 1. Sat. 9. 42. ego, ut con- 
tendere durum est Cum victore, sequor. Msscenas 
quomodo tecum? Hinc repetit. Adde Manil. 3. 
415.; et Martial. 3. 15. et 10. 16. — Interje- 
cto vocabulo Curt. 6. 4. 14. Nee dubitavit Ale- 
xander fidem, quo Persa? modo accipiebant, da- 
re, inviolatum, si venisset, fore. Adde Plaut. loc. 
infra cit. sub 3.° — Quomodo est quo modo, 
quo pacto, qua ratione, quemadmodum, utog, zb% 
Tpirtov (It. in qual modo, in che maniera, co- 
me; Fr. de quelle maniire, comment, comme, 
de la maniere que; Hisp. como, de que ma- 
nera ; Germ, auf u>elche Art, auf welche 
Wetae, wie; Angl. in what manner, in what 
may, after what fashion, how, as). — l.o) Ser- 
vit interrogations Cic 5. Verr. 10. 25. Primum, 
edictum audite: quantum decumanus edidisset, 
ut tantum arator dare cogeretur. Quomodo? 
quantum poposcerit Apronius, dato. Id. 8. Att. 
3. med. Incerto cursu, hieme maxima navigan- 
dum est. Age jam, cum fratre, an sine? cum 
filio, aut quomodo? In utraque enim re summa 
difficultas erit, summus animi dolor. Plaut. 
Aulal. 1. 1. 8. Quomodo se res habet tsbi? — 
2.«) Item admiration!. Cic. 8. Att. 16. Quo- 
modo se venditant Csesari 1 Id. Amic. 2. 6. Quo- 
modo mortem filii tulitt — 3.°) Frequenter est 
relativum, sa?pe cum Conjunctivo usurpatur, et 
particulis ita, sic respondet. Clc. 2. Oral. 4. 
18. Ut enim quseras omnia, quomodo Gra?ci ine- 
ptum appellant, non reperies. Id. 2. leg. Agr. 
1. 3. Me consulem ita fecisti, quomodo pauci 
nobiles in hac civitate consules facti sunt, no- 
vus ante me nemo. Id. 5. Tusc. 7. 18. Et quo 



— 1028 — 

1. 48. Necesse est, quo tu me modo voles esse, 
ita esse, mater. Liv. 23. 48. Si a?rarium inops 
esset, se aliquam rationem inituros, quo raodo 
ab Hispanis sumant. Plaut. Pcen. 3. 1. 54. Non 
meminisse nos ratus, quomodo trecentos Philip- 
pos villico dederis, quos deferret etc. Cic. 2. Fam. 
5. Haac negotia quomodo se habeant, ne epistola 
quidem narrare audeo. et 7. ibid. 5. a med. Quo 
modo homines non inepti loquuntur. Id. 2. Oral. 
32. 140. Quomodo nunc se istorum artes habent, 
pertimescenda est multitudo causarum. 

QUOMOdOCUMQUE, adverb, in qualunque 
modo, StcwooOv, quocumque modo, quoquo pa- 
cto, qualitercumque. Cic 5. Fin. 11. 30. Quo- 
modocumque dicitur, intelligi tamen, quicquid 
dicatur, potest. Plaut. Pain. 3. 1. 33. Sed tamen 
quomodocumqire, quamquam sumus pauperculi, 
est domi quod edimus. Flor. 3. 23. Expediebat 
ergo quasi a?gra? suciaeque reipublica? requiescere 
quomodocumque, ne vnlnera curatione ipsa re- 
scinderentur. 

QUOmOdOLIBET, adverb, in qual si voglis 
maniera, quocumque modo libuerit. Augustin. 
21. Civ. D. 19. Qui quomodolibet vixerint, in 
quacumque' heeresi vel impietate fuerint. 

QUOmOdONAM, adverb, idem ac quomodo. 
Cic. 2. ad Q. fr. 16. ad fin. Quomodonam, mi 
f rater, de nostris versibus Cjesar? 

QU0NAM, in qual luogo, dove, idem ac quo 
adverb. ^ 1. De loco. — a) Stricto sensu. Cic. 
8. Att. 3. circa med. Earn si nunc sequor, quo- 
nam? Plaut. Trin. 4. 3. 71. Quo tu te agis? 
char, quonam, nisi domum? Id. Merc. 5. 2. 16. 
Cogito, quonam ego ilium curram qua?ritatum. 
— b) Latiori sensu, vel metaphor. Cell. 1. 3. 
circa med, Queero, quid et quantum et quonam 
usque id fieri debuit. sino a qual segno, et Csbs. 
1. B. C. 9. Quonam ha?c omnia, nisi ad suam 
perniciem pertinere? *f 2. De tempore. Stat. I. 
Theb. 215. quonam usque nocentum Exigar in 
poenas? flno a quando? et 9. ibid. 511. quonam 
miseros, sator indite divum. Inachidas, quonam 
usque premes ? et 1. Achill. 624. quonam timida? 
commenta parentis Usque feres? 

QUONDAM, adverb. In Inscript. apud Reines. 
p. 543., ut in antiquissimis MSS., legitur con- 
dam. — Quondam est olim; quasi quodam tem- 
pore, rcxXat, (It. una volta, tempo fa, gia; Fr. 
a une certaine ipoque, un jour, une fois; Hisp. 
vtras veces, en otro tiempo; Oerm. zu etner 
gewissen Zeit, einstmals , ehemals , einst; 
Angl. in time pust , formerly, heretefore , 
once). 

I.) Proprie. — a) Generatim. Cic. Rose. Am. 
53. 151. Populus Romanus, qui quondam in hos- 
tes lenissimus existimabatur, hoc tempore dome- 
stica crudelitate laborat. Id. 1. Oral. 42. 187. 
Omnia fere, qua? sunt conclusa nunc artibus, 
dispersa et dissipata quondam fuerunt. Id. 
Cluent. 66. 188. Cujus ilia quondam socrua, 
paullo ante uxor fuisset. Id. 1. Orat. 30. 185. Ra- 
tio consuetudinis meee, qua quondam solitus sum 



QUONIAM 

Iidem ibid. 4. 29. 14. Si marito quondam suo 
heres non exstitit. 

II.) Translate. *f 1. Significat quandoque, in- 
terdum, alle volte, qualche volta. — a) Gene- 
ratim. Cic. 1. Divinat. 43. 98. Quid, quum 
saspe lapidum, sanguinis nonnumquam, terra? in- 
terdum, quondam etiam lactis imber defluxit? 
(V. Jul. Obseq. c. 73. 90. 91. 96. 99. 100. 101. 
etc.) Horat. 2. Od. 10. 18. quondam cithara ta- 
centem Suscitat Musam, neque semper arcum 
Tendit Apolio. Virg. 2. JEn. 367. Quondam et- 
iam victis redit in pracordia virtus. — b) Spe- 
ciatim hoc sensu de iis etiam dicitur, qua? fieri 
solent. Lucret. 6. 108. Carbasus ut quondam ma- 
gnis intenta theatris Dat crepitum, malos inter 
jactata trabesque. Albinov. 1. 101. Liquitur, ut 
quondam Zephyris et solibus icta? Solvuntur te- 
ueraj, vere tepente, nives. Virg. 4. O. 261. Fri- 
gidus ut quondam silvis immurmurat Auster. 
Ovid. 9. Met. 170. Ipse cruor, gelido ceu quon- 
dam lamina candens Tincta lacu, stridet. % 2. 
Item aliquando: et quum futurum tempus respi- 
cit, turn pra?teritum. — a) Futurum Horat. 2. 
Sat. 2. 82. Hie tamen ad melius poterit trans- 
currere quondam, quando che sia. Virg. 6. JEn. 
877. nee Romula quondam Ullo se tantum iellus 
jactabit alumno. — b) Pra?teritum Sueton. Cses. 
24. Adeo ut senatus quondam legatos ad explo- 
randum statum Galliarum mittendos decreverit. 
una volta. et Domit. 7. Ad summam quondam 
ubertatem vini edixit, ne etc. — c) Pro nuper. 
Ovid. 12. Met. 241. Certatimque omnes uno ore, 
Arma, arma loquuntur. Vina dabant animos; ut 
prima pocula pugnS Missa volant, fragilesque 
cadi curvique lebetes; Res epulis quondam, nunc 
bello et ca?dibus apta?. 

QUONlAM, adverb, ex quom pro quum et jam, 
quia, siquidem, quando, quandoquidom, sreet, 6xt 
(It. gii che, poiche, stante che] Fr. puisque, 
parce que, apres que; Hisp. pues que, supuesto 
que, ya que porque; Germ, da nun, da doch, da 
einmal, weil, indem, nachdem; Angl. seeing h 
that, since). Quoniam est conjunctio causalis, cer- 
tain fere causam cognitamque significans; vel par- 
ticula, qua? locum habet in propositionibus delibe- 
rativis, et qua non vera causa exponitur, sed talis, 
quse in rebus factis certumque eventum haben- 
tibus poeita est. — l.o) Cum Conjunctivo. Cees. 
5. B. O. 3. De suis privatim rebus ab eo petere 
coeperunt, quoniam civitati consulere non pos- 
sent. Id. 6. ibid. 7. Loquitur in consilio palam, 
quoniam Germani appropinquare dicuntur, sese - 
postero die castra moturum. Adde eumd. 1. ibid. 
35., 6. ibid. 1. et 40. et alibi sa?pe. Cic. 3. Verr. 
9. 24. Utar oratione perpetua : non quoniam hoc 
sit necesse; verum ut experiar, utrum etc. Sail. 
Jug. 32. ad fin. At Cassius - ad Jugurtham pro- 
ficiscitur, eique timirio et ex conscientia diffi- 
denti rebus suis persuadet, quoniam se populo 
Romano dedisset, ne vim, quam misoricordiara 
ejus experiri mallet. Nepos Miltiad. 7. Eo tem- 
pore a?ger erat vulneribus, qua? in oppugnando 



uti, quum mihi in isto studio versari adolescenti oppido acceperat. Itaque quoniam ipse pro se 
Iicebat. Ovid. 2. Fast. 547. At quondam, dum j dicere nou posset, verba pro eo fecit frater ejus, 
longa gerunt pugnacibus armis Bella, parentales j Justin. 17. 3. 9. Per ordinem deinde regoum 
deseruere dies. Non impune fuit. Plaut. True, j ad Tharybam descendit: cui, quoniam pupillus 
2. 4. 29. Verum tempestas, memini, quondam et unicus ex gente nobiii superesset. - tutores 



fuit, quum inter nos sorderemus unus alteri. Ter. 
Eun. 2. 2. 15. Olim isti fuit generi quondam 
queestus apud sa?clum prius. pleonasmns. — b) 
Speciatira, quod nos Itali dicimus quondam de 
vita functis, confirmat Inscript. qua? pertinet 
ad ann. a. Chr. n. ccxxxvn., apud Oruter. 389. 

8. LOCUS AD STATVAM PONENDAM OPTIMAE MEMO- 
RIAE VIRO QVOND. FILIO AELII AVO. LIB. ANATEL- 
LONTI AMANTI3SIMO REIPUBLICAE NOSTRAE. Alia 

apud eumd. 1090. 14. hic consecrata est sex. 

A EMI T3RTII CONIVNX SEROIA SYNTYCHE SEROII 
pavli qvondAM praef. vrb. Hie autem Seryiu/l 
Paulus fuit pra?fectus Urbi ann. a. Chr. n. clxx. 
Sic Imp. Antonin. (Caracalla) Cod. 6. 21. 3. 
Valeriani quondam centurionia testamentum. 



modo hoc est consequens illi, sic illud huic. Id. j Imp. Gordian. ibid. 8. 57. 2. Intestata mortua 
8. Att. 15. a med. Consules certe tranaeunt: vel, quondam nuru tua. Impp. Dlocl. et Maxim. 
quomodo nunc est, transierunt. Plaut. Cist. 1. 1 ibid. 7. 33. 8. Matris tua? quondam mancipia. 



constituuntur. Id. 39. 1.9. Alter ex filiis, Seleu- 
cus, quoniam 6ine matris auctoritate diadema 
sumpsisset, ab eadem interficitur. Plin. 11. Hist, 
nat. 14. 14. (34). Alii ex nullo minus apibus re- 
linquunt, quoniam magna sequatur ubertas. — 
2.o) Cum Indicative. Cms. 6. B. O. 11. Quoniam 
ad hunc locum perventum est, non alit«nuni esse 
videtur etc et 7. ibid. 50. Quoniam, .nquit. mo 
una vobis^um servare non possum, veatra? qui- 
dem certe rita? prospiciam. Sail. Jug. 3. Magis- 
trates et imperia - minima mihi hac tempestate 
cupiunda videntur, quoniam ueque vir'jti honoa 
datur, neque ate. Adde eumd. ibid. 31. et 85. 
Horat. 2. Sat. 3. 301. ^uarc me stultu.am (quon- 
iam non est genus unum) lananir- puias? '-'irg. 
2. Eel. 65. Sic poaitffi quoniam niiaves ir.;c;:etis 
odores. Cic. Plane 33. "^2. In *■-> ip •. in quo 
nihil potest esse nimium, quoniam U ;j vis. 



QUOPIAM 

nimium me gratum esse concedam. Id. Rose. 
Am. 11. 30. Id quod in hac causa est satis, quon- 
iam quidem suacepi, non deest profecto. Id- 3. 
Phil. 11, 29. Quapropter, quoniam res in id 
diacrimen adducta est, aiiquando patrium ani- 
inum virtutemque capiamus. ~ 3.°) Significat 
etiam postquam, dopo che. Festus p. 261. Mull. 
Quoniam significat non solum id quod quia, 
sed etiam id quod postquam: hac scilicet de 
causa, quod Grsecum ensl utriusque significatio- 
nera obtinet. Plaut. Aain. 3, 3. 121. Quid nunc? 
quoniam ambo, ut est libitum, nos delusitis, da- 
tis tie argentum? Adde eumd. Aulul. pro/. 9.; 
et V. POSTQUAM. 

QUOPIAM, adverb, in aliquem locum. Ter. 
Eun. 3. 2. 9. Itura ne, Tbaia, quopiam est? 
Plaut. Moat. 4. 2. 50. Ne forte ad merendam 
quoniam devorteris. 

QUOQUAM, adverb, ad alcun luogo, nof, ali- 
quo, ad aliquem locum, seu partem. — 1.°) 
Stricto aensu de loco. Ter. Hecyr. 4. 1. 50. Ibo 
intro atque edicam servis, ne quoquam efferri 
sinant. Sail. Jug. 14. An quoquam mini adire 
licet, ubi non majorum meorum hostilia monu- 
menta plurima sint? Cic. 4. Verr. 21.52.0 Ver- 
rea praaclaral quoquam si accessisti, quo non 
attuleris tecum istum diem ! Nepos Att. 7. Ne- 
que te quoquam movit ei Urbe. Plant. Aain. 3. 
3. 45. Ut hanc ne quoquam mitteret, nisi ad se. 
Lio. 34. 16. in fin. Priusquam inde quoquam 
procederet. Lucret. 5. 841. Nee facere ut poa- 
eent quidquam, nee cedere quoquam. — 2.°) 
Latiori sensu, vel metaphor. Lucret. 1. 1055. ne- 
que quoquam posse resolvi. h. e. in aliquam rem. 
QUOQUfi, conjunctio, quae semper poatponi- 
tur, ueque uoi solum, sed piuribua etiam voca- 
bulis, et eiguificat etiam, Stt, xai (It. ancora, 
eziandio; Fr. aussi; Hisp. tambien; Germ, auch; 
Angl. also, likewise, too, as well). ^ 1, Stricto 
senau usurpatur — a) Absolute. Ter. Bun. 2. 2. 
20. Quidquid dicunt, laudo: id ruraum si negant, 
laudo id quoque. Cms. 1. B. O. 1. Qua de causa 
Helvetii quoque reliquoa Galloa virtute prascedunt. 
Cic. Rabir. Post. 12. 33. Me scilicet maxime, sed 
proximo ilium quoque fefslliasem. Vlrg. 3. Q. 1. 
Te quoque, magaa Pales, et te memorande, cane- 
mus. Pastor ab Amphryao. Horat. 2. Od. 16. 20. 
patrite quis exsul Se quoque fugit? Curt. 9. 6. 
4. Moa erat - custodibus corporis excubare ante 
pnetorium, quoties adversa regi vaietudo inci- 
disset. Hoc turn quoque more servato, universi 
cubiculum ejus intrant. Quintil 8. 2. 23. Erunt 
dilucida et negligenter quoque audientibus aper- 
ta. Id. 8. 4. 29. Scio posse videri quibusdara 
apeciem araplificationis hyperbolen quoque. — 

b) Per pleonasmum jungitur et, etiam particu- 
lia. Ter. Hecjr. 5. 1. 8. Ego pol quoque etiam 
timida sum. lucret. 5. 518. Eat etiam quoque, 
uti possit caelum omne manere, etc. Plaut. Merc. 
2. 2. 56. Quin mini quoque etiam est ad portum 
nsgotium. (Adde Pera. 4. 9. 7.) Plin. 8. Hist, 
n/it. 16. 21. (56). Sunt vero et fortuita eorum 
(teonum) quoque ciementiee exempla. V. ET. — 

c) Respondet aliis particuiis. Horat. 1. Sat. 6. 
83. pudicum aervavit ab omni Non solum facto, 
verum opprobrio quoque turpi. Gelt. 17. 12. Non j 
BOphiatas solum, sed philoaophi quoque. Curt. 4. 
6. 13. Ceterum non ipse modo rex obibat urbes 
adhuc jugum imperii recusantes, sed preetores 
quoque ipsius - pleraque invaserant. Id. 10. 1. 
38. Hie fuit exitua nobilisaimi Persarum, nee in- 
sontis modo, sed eximiaa quoque benignitatia in 
r«gern. Id. 7. 2. 6. Movers tq tie jam regem quo- 
que, non contiooe modo. Liv. 5. 48. Postremo, 
-■qje quoque jam, non solum cibo, deficiente, etc! 
Id. 9. 38. Legatoa conaularium numero mitten- 
:Uin ad eum senatua cenauit: qui sua quoque 
eum, non pnblica soium, auctoritate nioverent, 
ui etc. Curt. 9. S. 20. Sed noa, ut prima spe- 
l "' fl !f U vic{oria ' ita ^entu quoque fuit Lio. 
* 17 Sa, aicut ab aliis r.-^ibua ^entibusqne, ita 
«» hoc quoque, racile prase: nt uivictum Roma- 

■■-iu imperiuin. <f 2. Pro quidem. Q. Claud. 
•»pud {;-■// 17. 2. amM. Se ne id quoque, quod 
lum suaderet, factururn esse. Ubi Oeiiiua: ne 



— 1029 — 



id puoque dixit pro ne id quidem, tnfrequens 
nunc in ioquendo, sed in libris veterum celeber- 
rimum. *f 3. Quoque" pro et quo, prima longa. 
Lio. 38. 38. Ne qua arma efferto ex iis oppidis: 
si qua extulit, quaa, quoque oportebit, recte re- 
stitutio. Ovid. 1. Trial 6. 37. Quoque magis fo- 
veas, etc. Id. 3. ibid. 14. 27. Quod quicumque 
leget, (si quis leget) seatimet ante, Compositum 
quo sit tempore, quoque loco. 

QUOQUfiVERSUS. V. QUOQD0VERSUS init, 
QUOQDO et divisim quo quo, adverb, in qua- 
lunque luogo, dovunque, ircotouv, ad quemcum- 
que locum. — a) Absolute. Cic. 2. Diuinat. 9. 
24. Ita, quoquo aeae verterint Stoici, etc. Plaut. 
Aulul. 3. 3. 1. Quoquo ibo, mecum erit, ei 3. 
5. 31, Quoquo venias. Id. Cure. 5. 3. 22. Jam- 
pridem, quoquo posset, mitteret. Id. Pseud. 3. 

2. 69. Quoquo hie spectabit, eo tu spectato ai- 
mul. — b) Cum Genit. Plaut. Merc. 5. 2. 17. 
Quoquo hinc abducta est gentium. Ter. Phorm. 

3. 3. 18. Quoquo hinc asportabitur ten-arum, cer- 
tain 'at peaequi, aut perire. 

QUOQUOMODO et divisim quoquo modo, ad- 
verb, in qualunque maniera, comunque, quocum- 
que modo, quomodocumque, bitovow, Cic. 1. Fam. 
5. Quoquomodo se res habeat. Id. 1. ad Q. fr. 
| 2. 4. Tu quoquomodo hominem investiges velim. 
Id. 7. Verr. 37. Tu quum esses praetor renuncia- 
tua quoquo modo. Sic Forcellinua ipse locum non 
inveni, 

QU0QUORSUM, adverb, idem ac quoquover- 
aum. Solin. 38. Mona Taurus quoquoraum mari 
alluitur, procedit in prominentias. Alti leg. quo- 
quoversus. 

QDOQUOVERSUS et quoquoveraum vel quo- 
quovoreum, adverb. Quoqueversus ter scribitur 
in Inscript. opt. notee apud Gruter. 207. lin. 19. 
21. et 26., qu® quidem Neapoli adhuc exatat, 
et perpetuo commentario est abhinc paucis aonis 
illustrcta a Raym. Quarinio et Jo. Bapt. Zan- 
nonio; ita etiam in Cenotaph. Piaano, et in 
Inscript. quaa hodieque Patavii exstat, edita vero 
apud Qruter. 801. 12., ubi tamen raendose quo- 
guouers. pro quoqueoera. legitur. Item in alia 
Patavii reperta a. 1839. pedes decem skxs qvo- 
qvb versvs. — Ceterum quoquoversus est ver- 
sus quemcumque locum, versus omnes partes, 
verso ogni parte, navcaxoos. Cms. 3. 8. O. 23. 
Legatoa quoquoversus dimittere. Id. 7. ibid. 14. 
Vicos atque asdtficia incendi oportere boc apatio 
(a Boja) quoquoversus, quo pabulandi causa adi- 
re posse videantur. Cic. 9. Phil. 7. 17. Pedes tri- 
ginta quoquoversus. Adde Colum. 5. R. R. 5. 2., 
8. ibid. 3. 2., 11. ibid. 2. 28., Arbor. 4. 3. et 
27. 2. — Ccto R. R. 15. Pedes decem quoquo- 
vorsum. Lucret. 2. 1053. Quum quoquovorsura 
spatium vacet infinitum. Alii et ipse Lachmann. 
leg. Undique quum vorsum. 

QUORSUM ef quorsus, adverb, (quo et vorsum, 
versum). Quorsus habetur apud Cic. Brut. 85. 
292.; Senec. 2. Ira 2,, Plin. 6. Ep. 8. etc. — 
Quorsum est idem ac quem locum versus, nof; 
(It. verso qual parte o luogo, verso dove; Fr. 
vers quel lieu, de quel cdte", ou ; Hisp. hacia que 
lugar, adonde, donde: Germ, wohinwarts, wohin; , 
Angl. toward what place or side, iv hi the ward, 
which wag, whither). 

J.) Proprie. Ter. Eun. 2. 3. 13. Nescio her- 
cle, neque unde earn, neque quorsum earn. A- 
pul. Florid. Quorsus potisaimum in praedam sese 
ruit. 

II.) Translate est ad quam rem, ad quem fi- 
nem, ex i turn, a che fine, a che proposito, r.pdi'. 
xi. Pseudo-Sail", orat. 2. ad Cms. de Rep. or- ! 
din. 1 1 . Quod in cert amine dubium est, quor- . 
sum accidat, id per inertiam in se, quasi victi, j 
recipiunt Ter. Hecyr. 1. 2. 118. Sane curaa est] 
quorsum eventurum hoc siet. Id. Andr. \. 2. b. ' 
Mirabar, hoc ai sic abiret: et heri semper - lenitas ! 
verebar, quorsum evaderet. Cic. 1. Legg. 24. 62. I 
Sed quorsum hesc pertinent? dove vanno a\ 
pararel et ibid. 1. 4. Quoraiira tandem, aut! 
cur ista quasris? a che propoatto? et Horat. 2. 
Sat. 7. 21. Non dices hodie. quorsum hasc tarn i 
putida tendant, Furcifer? Ad te inquam. chi va- j 



QUOT 



dano a ferire. et ibid. 116. Quorsum est opua ? 
a che fine? a che fare? et Cic. Rose. Com. 15. 

43. Quorsum recidat responaum tuum, non ma- 
guopere laboro. et post red. ad Quirit. 2. 5. 
Quorsum igitur hsec disputo? quorsum? ut in 
teiligere possitiB, etc. et 3. Orat. 24. 91. Quor- 
sum igitur heec spectat tarn longa et tarn alte re- 
petita oratio? et Plaut. Pera. 1. 2, 81. Tenea 
quoraum haee tendant, quas loquor? 

QUOT, nomen numerale indeclin. Scribitur et 
quod pro quot. Initio Cenotaphii Pisani C. Caa- 
aaris. qvod adsvnt. In Tab. mrea sub Claudio 
Imp. apud Qruter. 502. sub init. in qvod roa- 

MAS STATVSQVE RESP. NOSTRA D1DVCTA 3IT. Hinc 
quodannis, et divisim quod annis, pro quotan- 
nis habetur in cit. Cenotaph. Pis. et in Inscri- 
ptionib. apud Qruter. 228. 8., 378. 1. et alib. 
At Cassiod. Instil dioin. litter. 15. Quod, quum 
pronomen est, per d, non per t litteram, quum 
vero adverbium numeri est, per t litteram, noa 
per d acribendum est. — Quot est idem ac quo 
numero, rcoaoi (It. quanti; Fr. combien de, en 
quel nombre; Hiap. quanti; Germ, wie uiele, wie 
viel; Angl. how many, as many as}.— l.o> Ge- 
neratim. Plaut. Rud. 2. 7. 6. Quot sunt? see. 
totidem, quot ego et tu sumua. Ter. Phorm. 2. 4. 
14., et Cic. 1. Fin. 5. 15. Quot homines, tot 
sentential Horat. 2. Sat. 1. 27. quot capitum 
vivunt, totidem atudiorum Millia. Adde Pers. 5. 
53. Cic. 2. Oral 32. 140, Quot homines, tot 
causae. Id. 1. Tuac. 49. 119. Cras et quot diea 
erimus in Tusculano, agamus haec. Id. ibid. 35. 
86. Is propagation© vita quot, quantas, quam 
incredibilea hausit calamitales! Id. Orat. 16. 
53. Quot orationum genera esse dirimua, toti- 
dem oratorum reperiuntur. — Similiter Id. 4. 
Att. 8. Quid enim hoc miseriua, quam eum, qui 
tot anno*, quot habet, designatus conaul fuerit, 
fieri consulem non poase? Ovid. 1. Trial 4. 47. 
Tot mala sum paaaus, quot in aethere sidera lu- 
cent. Cic. Brut. 96. 328. Idque declarat totidem, 
quot dixit, scripta verbis oratio. — Singulare est 
iilud Lioii 2. 13. Subeunda dimicatio toties, quot 
conjurati aupereseent. — 2.») Speciatim de tem- 
pore, quot, einguli, ut quot annis, quot mensi- 
bus, quot diebus, singulis annis, etc. ogni anno, 
etc., quas et conjunctim scripta leguntur quolan- 
nia, quotmensibua, etc. Cic. 4. Verr. 53. 131. 
Omnes Siculi ex censu quotaunis tributa confe- 
runt. Virg. 1. Eel. 43. Hie ilium vidi juvenem, 
Melibcee, quot annia. Ubi Pierius: Multi quota n- 
nis una dictione acribendum contendunt. In anti- 
quia taraeu omnibus exemplaribus, quotquot ver- 
sare contigit, quot annis distincte scribitur: id- 
que plurimum in marmcribus et tabulia ajreis. 
Idem confirmat ad 7. Eel. 33. et ad 5. JSn. 59. 
Habetur quot annis etiam in vet. monum. apud 
Gruter. 506. lin. 15. Cato R. R. 43. Circum 
capita oieagina quot mensibus fodere oportet. 
(Adde Vitruv. 9. 4. ad fin. et 10. 7. extr.; et 
! Dip. Dig. 2. 15. 8. ad fin.) Plaut. Slich. 1. 2. 
3. Vos meminiatis quot calendis petere demensum. 
cibura. Ulp. Dig. 36. 2. 12. ad fin. Pomponius 
acribit, nihil iotoresse. utruin in annos singulos, 
vel quot annia; an in singulos menses, vel quot 
mensibus; an in singulos dies, vel quot diebua 
legatur. (quot diebus habet etiam Quintil. 1. 7. 
6.) Apul. 11. Met. Sedulum quotdies obibam cul- 
tures sacrorura ministerium. Jabolen. Dig. 33. 
1. 17. Vini Falerni, quod domt naacetur, quot- 
annie in annos ainguloa binos culleos heres 
meus Attio dato. h. e. aiogulis annis, per omnes 
annos. Sic Ulp. ibid. 6. 13. Ex eo vino herei 
meus ampboras decern quotannls in aanos sin- 
Ifuloa dato. Nam quotannia continuationem tem- 
poria, in annos singulos iotervalla significat. 
Tamet8i Pomponius paullo supra allatus nihil in- 
tereaae putat, quod ad legantium voluntatem per- 
tinet. Similem locum Ciceronia V. infra in QUO- 
TID1B. Verba tauien Jaboleni ita distinguit Her- 
cules Dandinus, publicus in Gymnaaio Pat. Pan- 
dectarum intiirpres : Vini Falerni. quod domi na- 
acetur quotannis, in annos singulos. etc- Locum 
autem Ulplani ita legendnm putat: Ex eo vino, 
quod in illo fundo nascetur quoUnnla, here* 



QUOTANNIS 



meus amphoras decern io annos singulos dato. 

QUOTANNIS. V. voc, prseced. init. et 2.° 

QUOTCUMQUE, adverb, idem ac quot. Cic. 3. 
Legg. 3. 8, Quotcumque seoatus creverit popu- 
lusve jusserit, tot sunto. Catull. 64. 280- quot- 
cumque (/lores) ferunt campi. Manil. 4. 315. 
Totque dabit vires, dominos quotcumque recepit. 
Alii leg. qaotquotque, eodem sensu. 

QDOTENI, os, a, adject, plur. numeral© distri- 
but. «oo6oTt{, usque ad quern Dutnerum. Cic, 12. 
Alt. 33. Ib, opinor, ita partes fecit in ripa, ne- 
scio, qnotenorum jugerum. Venant. prmf. carm. 
6. libr. 5. circa med- Quotenus sua; ajtatis an- 
nos Christus absolvent. — In sing. num. Pri- 
scian- 17. p. 1046. Putsch. Ut quis, qualis, uter, 
quaatus, quot, quotus, quotenus, cujus, cujas. 

QUOTENNIS, e, adject, di quanti anni, quot 
annorum. Augustin. de quantit. anim. 19. sub 
fin. Quo laca piscis captus sit, vel qnotenne vi- 
nnm sit, nosse dicere, quajdam est miseranda 
peritia. 

QUOTIDIANO, adverb. V. voc. seq. 

QUOTIDIANUS et cotidianus et qnottidiauus, 
a, um, adject. De scribendi ratione V. voc. seq. 
init. — Quod ad quantitatem attinet, quia tres 
priores syllabm breves sunt, poetae modo anam, 
modo aliam producunt, metri gratia. Catull. 68. 
139. Conjagis in calpam flagravit quotidiana. 
(Sunt qui acrih. quottidiana, quod habetur etiam 
in Inacript. apud Qruier. 214. tin. 8.) Martial. 

11. 1. Cultus sindone non quotidiana- h. e- non 
vulgari, aut trita. Quotidianus est qui quotidie 
fit, xa$yju.e pivot (H. d' ogni giorno, quotidiano; 
Fr. de tous lea jours, quotidien, journalier; 
Hisp. quotidiano: Germ, t&glich, alltSglich ; Angl- 
daily, happeming or coming every day, quoti- 
dian). 

I.) Proprie. ~ a) De rebus et abstractis. Cass. 
3. B. O. 17. Quotidianus labor. Id. 3. B. C. 85. 
Extra quotidianam consoetudinem. Id. 4. B. O. 
$4. Usus quotidianus et exercitatio. et 7. ibid. 

12. Nostrarnm turrium altitudinem , quantum 
has quotidianus agger expressed, adaaquabant. 
Cic. 1. Fam. 1. Quotidianus sermo- Id. 1. Oral. 
64. 232. Quotidianum victum alicui praabere. Id. 
Pis. 26. 64. In hac quotidiana, assidua ur- 
banaque vita. Nepos Dion. 7. Quum quotidiani 
maximi fierent sumptns. Cels. 1. 3. ante med. 
Quotidianum cubiculum. h. e. cni quia din as- 
suevit. Brut, ad Cic. 1. ad Brat. 16. Non so- 
lum usilatum, sed etiam quotidianum est, aliquid 
audire de te. Ter. Hecyr. 3. 2. 22. Quotidiana 
febris. Martial. 11. 65. Lajvls dropace tu quoti- 
diano. — Quotidiania dtebua est idem ac quotidie. 
Cxi. Aurei. 2. Tard. 1. a med. Praxagoras ju- 
bet adhiberi quotidianis, aut alternis diebus. Sic 
Id. alibi. DiurniB diebus. V. DIURNUS. — b) De 
homiuibus, quotidianus el qui quotidie certum 
opus faeit. Plaut. Capt. 3. 5. 66. Nisi quotidia- 
nus sesquiopus confeceris, sexceutoptago nomen 
indetur tibi. — c) Quotidiano, more adverb, 
quotidie. Cic. fragm, apud Non. p. 561. 27. Merc. 
Ut quotidiano in forum mille hominnm cum pal- 
liii conchylio tiuctis discederent. Plin. 11. Hist. 
nat. 37. 56. (164). Palpebra* mulieribus infectw 
quotidiano. Adde A/ran. et Fronton, apud Charts. 
2 p 177. Putsch. 

lij Translate, h. e. metaleptice est vulgaris, 
tuniatok. Ter. Sun. 2. 3. 6. Tasdet quotidiana- 
rum harum formarum. Cic. 9. Fam. 21. Epistolas 
quotidiania verbis texere solemus. Id. Cmcin. 81. 
91. Quotidianum interdictum. et ibid. 32. 92. In 
ills vi quotidiana non satis est, posse docere se 
dejectom, ni« etc. Adde Martial. 11. 1. allatum 
cub init — Hinc 

Quotidiano, absolute, adverbii more. V. sub I. c. 

QUOltDlfi et cotidie, adverb, temporie. Ma- 
nut, in Orihogr. ducit a quoto die: alii a quot 
diebus (de quo V. in QUOT 2.«): alii a cotinenti 
die. axtrito prtore n, ut in cojux pro conjux. Hi 
mixtme sunt, quibus placet cotidie scribe re : que 
ratio scribendi repetiror in probabs MSS. Cice- 
rontt. Catania, etc. Mar. Victorin. 1. art. 
Oramm p. U44S0. Putsch., licet a quotus ducat, | 
tamen p«r c net tut scribl censet. Hoc obtinebat I 



— 1030 — 

apud mnltos etiam ante Qulnttl., qui quasstio- 
nem frigidam in medio relinquit 1. 7. 6. Ma- 
nut. et Cellar, et Dausq. prteferuot quotidie : 
a quibus videtur stare usus frequentior. — De 
quantitate priorum syllabarnm V. io voce pree- 
ced. init. — Quotidie est Ital. ogni di, quoti- 
diana mente , 6a7)p.epat , xet^TjUipav , xaJ' ixd- 
8tr,v, singulis diebus, quot diebus. Ter. Hecyr. 
1. 2. 82. Ibat ne ad Bacchidem? pa. cotidie. Cic. 

1. Phil. 2. 5. Quum quotidie magis magisque 
perditi homines minarentur. Id. 5. Alt. 7. Quo- 
tidie, vel potius in dies singulos breviores litte- 
ra9 ad te mitto, quotidie enim magis suspicor te 
in Epirum profectum. h. e. quotidie, vel potius 
in dies singulos, quibns ad te scribo. V. QUOT 
sob 2° Id. Csel. 1. 1. Quum audiat esse legem, 
quad de seditiosis civibus quotidie quaeri jubeat. 
h. e. quovis die. 

QU0TTDIO et cotidio, quotidie. Q. Cmpio apud 
Charts. 2. p. 174. Putsch. Quum ab isto vide- 
rem cotidio hostes consiliis adjuvari. Videtur esse 
cotidio tempore, h. e. cotidiano: nempe ab inusit. 
cotidius, a, um. 

QUOTtES et quotlens, adverb. Pro utraque 
scriptura sunt et lapides et antiq- MSS. et gram- 
maticor. sententiee. Manut, Cellar., Dausq. li- 
quidam exterunt, — Quoties est quot vicibus, 
quante volte, oodxtc,, uoaax;$. Ter. Hecyr. 1.1. 

3. Vel hie Paraphilius jurabat quoties Bacchidi - 
Numquam ilia viva ducturum uxorem domum I 
Cato apud Cell. 2. 28. Non lubet scribere, qood 
in tabula apud pontificem maximum est quoties 
annona cara, quoties lunss aut solis lumine ca- 
ligo aut quid obstiterit. Horat. 4. Od. 9. 34 Est 
animus tibi (Lolll) - Vindex avaraa fraudis et 
abstinens Ducentis ad se cuncta pecuniae, Con* 
sulque non nnius anni, Sed quoties bonus atque 
fidus Judex honestum praastulit utili. Virg. 3. Eel. 
72. quoties et quae nobis Galatea locuta est! Cic. 

4. Verr. 59. 145. Quoties et quot nominibus a 
Syracusanis ststuas auferea? Id. 7. Fam. 7. Illud 
soleo mirari, non me toties accipere tuas litteras, 
quoties a Quinto mini fratre afferuotur. Virg. 12. 
Sn. 483. quoties oculos conjecit in hostem. Aver- 
sos toties currus Juturna retorsit Horat. 2. Ep. 
1. 55. Amblgitur quoties, uter utro sit prior, au- 
fert Pacuvius docti famam seois, Aecius alti. 

QUOTIESCUMQUE, adverb, ogni volta che, qua- 
lora, onoaaxiooOv, idem ac quoties. Cic. Cluent, 
18. 51. Quotiescumqae dico, toties mihi videor 
in judicium venire, oon ingenii solum, sed etiam 
virtutis atque officii. Id. 3. Tusc. 34. 84. Cetera, 
quotiescumque voletia, parata vobis eruot. Id. 5. 
Phil. 8. 21. Quid vero, quod in contione dicere 
ausuB est, se - ad nrbem foturum cum exercitu? 
introiturum, quotiescumque vellet? Nepos Eumen. 

5. Quotiescumque voluit, apparatum et munitiones 
Antigoni alias incendit, alias disjecit. 

QUOTtESLlBET, adverb, quotocumque nnmero. 
Boeth. 1. Music. 4. p. 1375. Major numerus ha- 
bet in se minorera numerum vel bis, vel ter, vel 
quotieslibet. Adde eumd. 1. Arithm. 29. p. 1317. 

QU0TB3SQUE, pro quotiescumque quidam leg. 
apud Colum. 6. R. R. 17. 8. Sed quotiesque mel 
remediis adhibetur, etc. 

QUOTLD3ET, adverb, idem ac quotcumque. 
Hggln. 1 . Aatrom. 6. extr. Si non in triginta 
partes unumquodque hemiaphfflfium dividatur, sed 
in alias quotlibet finitiones, tamen etc. 

QDOTQDOT, adject, indeclin. quantt, fiooi 4v, 
quotcumque. 

I.) Proprie. Cic. 2. Invent. 49. 145. Si leges 
duse, flut si plures, aut quotquot emnt, conser- 
vari noo possint. Catull. 42. 1. Adeste hendeca- 
syllabi, quot estis Omnes nndique, quotquot estis 
omnes. tuttl quantt, quanti mat siete. et fforat. 

2. Sat. 7. 14. Vertumnis, quotquot snot, natus 
iniquis. Id. 2. Od. 14. 5. quoquot eont dies. h. 
e. quot diebuB, quotidie. 

n.) Improprie ponitur pro Binguli, ut quot 
Varro 6. 1. L. 40. et 9. ibid. 24. Mail, et Alfen. 
JCtus apud Cell. 6. 5. Quotquot annis. Id. Varro 
5. ibid. 47. Quotquot mensibus. Alii leg. quot 
mensibue: et in loco Alien, supra cit. Hertz, leg. 
quotannis- 



QUOUSQUE 



QDOTQDOTQDE. V. QDOTCOMQUE. 

QDOTOMUS, a, um, adject. k6vo$, idem ac 
quotus. Plaut. Pseud. 4, 2. 7. Qootumas esdes 
dixerit, ego incerto scio. Id. ibid. 4. 7. 77. Quo- 
tumo die hue pervenisti? hah. altero ad meri- 
diem. 

QUOTUPLEX, Icis, adject, di quante maniere. 
Oloss. Lat. Or. Quotuplex, 6aanXdoiog. 

QOOTQPLlClTER, adverb, quante volte, iro- 
oaxfflg, quot modis. Boeth. Aristot. elench. So- 
phist. 2. 1. p. 746. Quotupliciter quodque dicitur. 
Adde eumd. 1. Aristot. Topic 11. p. 667,, 668-, 
671. et alibi. 

QUOTUS, a, um, adject, noooq, cujus numeri, 
sive in quo numero, aut ordine; nomen inter- 
rogativum, vel relativum numeri ordinalis. — 
a) Generatim. Cic. 5. Verr. 94. 220. Quotus erit 
iste denarius, qui non sit fereudus? Horat. 2. 
Ep. 1. 35. Scire velim, chartis pretium quotus 
arroget aanus. Id. 2- Sat. 6. 44. hora quota est? 
che ora fa? et 3. Od. 19. 7. Quo prabente do- 
mum, et quota Pelignis caream frigoribns, taces. 
A. e. quota hora. Martial. 9. 36. Scis, quota de 
Libyco litore puppls eat. h. e. quot naves. Se- 
neca Here. CEt. 95. quota est mundi plaga Oriens 
subactus? aut quota est Gorgon fera? — b) In- 
terdum ponitur pro quot. Horat. 1. Ep. 5. 30. 
Tu, quotus esse velis, rescribe. h. e. tertius ne, 
an quartus, aextus, nonus, etc. quod est, quot con- 
vivas habere tecum velis, quum apud me cosnabis. 
Sic Martial. 14. 217. Die quotus es, quanti cu- 
pias ccenare. — c) Significat etiam quantitatem 
contiouam, et ponitur pro quantus: prfflsertim 
quum parvitatem aut paucitatem significare volu- 
mus. Lucret. 6. 652. Et quota para homo sit 
terrai totins unus. Ovid. 2. Amor. 12. 9. Per- 
gama quum caderent bello superata bilustri, Ex 
tot, in Atrida pars quota laudis erat? Id. 9. Met. 
68. ut vincas alios, Acheloe, dracones, Para quota 
Lernaeas Berpene eris unuj Echidnss? — Hac ra- 
tions seepe cum quisque jungitur: et quot signi- 
ficat. Cic. 2. Tusc. 4. 11. Quotus enim quisque 
pbilosophorum invenitur, qui sit ita moratus, ut 
ratio postulat? quanto pochi sono I filosofl, che 
etc.? Id. Plane. 25. 62. Quotus enim quis- 
que disertus? quotus quisque juris peritus est? 
Ovid. 3. Art. am. 103. forma quota quseque au- 
perbit? Quintll. Declam. 335. Quotamquamque 
partem habeo viventis? et Declam. 320. extr. 
Quotum quodque damui geuus est, cui non ap- 
plicari reprebensio possit? Plin. 3. Ep. 20. Nam 
quoto cuique eadem honestatis cura secreto, quai 
palam ? Tac. Dial, de Orat. 29. Quotum quem- 
que ioveneris, qui etc.? Quintil. Declam. 341. 
a med. Quotaqueeque res est, qua? deprchenda- 
tur? — d) Alia est ratio in illo Cic. 3. He- 
renn. 17. 30. Ne impediamur, quo secius quoto 
quoque loco libebit, etc. h. e. quo minus quo- 
cumqne loco libebit. — e) Quotus quidem est 
Curt. 8. 7. 4. Quota pars Macedonum swvitiaa 
turn superest? quotus quidem non e vilissimo 
sanguine? 

QCOTUSCUMQUE, quotacumque, quotumcum- 
que, adject, quotas quisque. Tibull. 2. 6. 64. Mo- 
j verit e votis pars quatacumque deos. h. e. pars 
ve! exigua votorum. Ooid. Heroid. 13. 60. Et 
sequttur regni pars quotacumque sol. h. e. quam 
exigua pars. Allt leg. quotaqussque. Hygln. de 
limit, p. 204. Goes- Ut sciant, qui prirao aut 
quotocumque loco exeant. 

QUOTUSLlBET, qaotalibet, quotumlibet, ad- 
ject, quanto ouoi, quotus tibi placet Claud. Ma- 
mert. 1. Stat. an. 18. Granutn papaveris aul 
quotalibet para grani ipsius. 

QUOTUSQUISQUE. V. QUOTU8 sub c. 
j QUOVIS, adverb, dooe tu vuoi, in qualunque 
i luogo, "dviaxooi, Snot fiv, in quemvis locum, 
quoiibet, qaocumqae, in qaunvis partem. — i) 
Absolute. Plaut. Most. 4. 2. 7. Qui paraaitae 
sum ? see. ego enim dicam : cibo perdnci pote- 
ris qoovia. Id. Asin. 2. 1. 11. Itnpetritum, inao- 
gurarum est; quovis admittunt aves. — 6^ Cum 
Genit. Ter. Heaut. 5. 1. 56. Immo abeat quov.s 
gentium. 

QU0U8QUE, adverb. Interjecto verbo Martial. 



QUUM 

2. 64. Eja age, rumpe moras, quo te apectabimus 
usque? — Quousque usurpatur 

I.) Proprie. ^ 1. De tempore, et est usque 
ad quod tempus, sino a quando, lo>c, 4v. Clc. 
6. de republ. 17. Quasso, quousque humi defixa 
tua mens erit? Id. 15. Att. 23. Quousque? in- 
quies. Quoad erit integrum: erit autem, usque 
dum ad navcm. Plant. Asin. 1. 1. 27. u. Age, 
age, usque excrea. — de. nam quousque? U. usque 
ad mortem volo. Cic. Plane. 31. 75. Quousque 
ita dicis? h. e. quamdiu. Id. 1. Cat. 1. 1. Quo- 
usque tandem abutere patientia nostra? Sail. 
Cat. 20. med. Quae quousque tandem patie- 
inini, fortissimt viri? Pltn. 3. Ep. 20. ad fin. 
Et hercule quousque ilia vulgaria : quid agis? 
ecquid commode vales? ^ 2. De fine vel 
termino. Plin. 33. Hist. nat. procem. 1. (3). 
Quousque penetratur avaritia. h. e. usque ad 
quern locum aut terminum. Cell. 1. 3. circa med. 
Quum decessero de via, quousque degredi de- 
beo? ^ 5. Est etiam relativum pro quoadusque, 
usque dum. Aurel. Vict. Caesar. 38. Quum dolo 
occultaretur ipsius (Numerlani) mors, quousque 
Aper invadere posset imperium, foetore cadaveris 
scelus est proditum. Theod. Priscian. 4. p. 312. 
ed. Aid. Locis tumentibus - spisse imponis tam- 
diu, quousque ad limpidam sanitatem patientia 
loca perducas. Marcell. Empir. 36. p. 140. ed. 
Aid. Quod oportet tamdiu coqui, quousque ad olei 
menauram liquor omnia veniat. Adde Pltn. Vale- 
rian. I. 6. et 2. 3. 

II.) Translate. Martian. Dig. 20. 3. 1. Quous- 
que ei permissum videatur peculium administrare. 
aino a qua I segno, quateuus. 



QUU 



QUUM et cum, ollm quom, adverb. Ad scri- 
ptionem quot attinet, placet Cellario et aliis dis- 
crimen servatum ab antiquis multis, teste Vel. 
Long, de Orthogr. p. 2231. Putsch., Capro p. 
2241. et Terent. Scaur, p. 2261., ut quando 
est adverbium temporis, seu conjunctio, quum 
seu quom scribatur; cum veto, si sit praepositio. 
Id confirmare etiam Quintilianum 1. 7. 5., pro- 
bat Spaldingius, quum antea Ibid. locus ita le- 
geretur, ut quom scribendum doceret pro ad- 
verbio temporis, quum pro conjunctione causali, 
cum pro preepositione. In veteribus quidem, qua) 
exstant, monumentis non facile quum inveneris, 
inquit Cellar lus. Nam quom satis apparet an- 
tiquum esse. At Mar. Victorln. de Orthogr. 1. 
p. 2469. Putsch. Cum, adverbium temporis, an- 
tiqui qnatuor litteris scribebant: tarn his quum 
apud Catouem, quam rursus quom : sed antiqui 
quum ita scriberent, pronunciabant tamen perin- 
de ac si per cum scriptum esset. et mox. Non enim 
aliud per quum scripta, aliud per cum sonat. — 
Quoad vero vocis etymon, Scheidius ad Sanctll 
Mlnervam p. 241. putat, quum, seu rectius quom, 
quoties est adverbinm temporis, vel coujunctio 
causalis, compositum fuisse ex x' 6m, id est xa 5v, 
sive xaxi 8v XP 0V0V » v «l Xdyov: quoties autem 
est praspositio, cum scribendum, quod contractum 
sit ab Ablativo cume inusitati nominis cumia pro 
cumus, undo deminut. cumulus, et illud esse a 
xixop-ai, praeter. pass, verbi xiio) tumeo, cresco. 
Ita ut prioris significationis exemplum habeas 
apud Clc. 10. Fam. 3. Scis fuisse quoddam tem- 
pus, quum (slue quom) homines existlmarent etc. 
Alterius vero, quando dicimus cum illo; tunc enim 
idem est ac si dixeris: lllo, tamquam cumulo, 
adjecto. — Quum ^ 1. Est adverbium temporis 
et significat quando (It. quando, allorch4, men- 
tre che, nel tempo che, dopo che; Ft. quand, 
lorsque, comma, apria que, depute que, die que, 
aussitdt que; His p. quando, en el tiempo que, 
luego que; Qerm. wann, wann, ala, da; Angl. 
when). Usurpatur J.°) Snpisalme cum Indicatlvo, 
et — a) Inducit propositionem pracedentem, vel 
appositam. — Ac frequenter vocibus nunc, ollm, 
turn, tunc, turn demum, atatlm, eontlnuo, protl- 
nua etc. respondet. Ter. Heaut. 3. 1. 39. Nunc, 



— 1031 — 

quum sine magno Intertrimento non potest haberi, 
quidvis dare cupis. Plaut Mil. glor. 1. 1. 1. Cu- 
rate, ut splendor sit clarior, quam solis radii esse 
olim, quum sudum 'at solent. Ennlus apud Cic. 

3. Tuac. 13. 28. Ego quum genui, turn morituros 
scivi et ei rei sustuli. Praeterea ad Trojam quum 
raisi ob defendendam Graeciam, Scibam me in 
mortiferum bellum, non in epulas mittere. Id. 
apud eumd. 1. Dininat. 20. 40. Excita quum 
tremulis anus attulit artubu* lumen, Talia turn 
memorat lacrimans etc- Plaut. Bacch. 1. 2. 37. 
Quum videbis, turn scies. Cic. 14. Fam. 3. Quum 
inimici nostri venire dicentur, turn in Epirum 
ibo. Id. pro leg. Manil. 6. 15. In ceteris rebus, 
quum venit calaraitas, turn detrimentum accipi- 
tur. Id. 16. Fam. 12. extr. Si valebis, quum 
recte navigari potent, turn naviges. Id. 2. Oral. 
24. 104. Quum rem penitus causamque cognovi, 
statim occurrit animo, qua? sit causa ambigendi. 
Id. 14. Att. 17. A. § 1. Qui omnes, quum te 
summis laudibus ad caelum extulerunt, raihi con- 
tiuuo maximaa gratias agunt. dopo che etc. Id. 
Rose. Am. 37. 105. Soletis, quum aliquid hujns- 
cemodi auditis, continuo dicere etc. Cela. 6. 9. Id, 
quum dolorem levavit, protinus submovendum 
est. — Absolute, h. e. sine voce alia, cui respon- 
deat. Cato R. R. 1. Praedium quum parare co- 
gitabis, sic in animo habeto. Plaut. Amph. 2. 
2. 34. Qravidam ego illam hie reliqui, quum 
abeo. Clc. 15. Fan- 1^. Multi anni sunt, quum 
ille in aere meo est. t. e. ex quo, da che. Id. 
16. ibid. 12. extr. Tu, q urn eo tempore me- 
cum esse non potuistl, quo n peram desideravi 
tuam, cave festinee gia che, poscia che etc. Si 
Id. 14. Phil. 11 30 Quam (fidem) quum d!f- 
ficillimo rtipublicae tempore secuti Bunt, eos 
numquam oportebi' cousilii sui pu-nitore — Et 
pro dum, mentre- Nepon I atari. 1U. lis. dm 
fanwido persuasit houiini, et'. quum nihilo ma- 
gia, ue quam suspicionera ill prttbere'. insiiiia- 
rum, nequc colloquium ejus pe ivit, neque in • on- 
spectum venire otuduit. — Et aequente infinite, 
quod in priori membro praecesserut. Lie. 6. 27. 
Fugere senatum testes, tabulas p.ildicas, etc. quum 
interim obaeratam plebem objtctari aliis atque 
aliis hostibus. mentre intanto etc. Add ■ eumd. 

4. 51. E pro qua do adversalivo. Vartial. 
7. 84. Casibus hie nullis, nullis d'-lebilis a:inis 
Vivet, Apelleum quum morietur opus. (ate 
rum Cic. i. Invent. 1. - l'uit quoddam tem- 
pus, quum in agis homines bestiarum mure va 
gabantur Id . Fam. "■ . Quum ea coneecutus 
nondum era in. quae sunt hominum opinioaibus 
amplissima, tamen ista vostra nomina numquam 
sum admiratus. h. e. etsi, quamvis. sebbene. — b) 
Proposiiionem principaleui widucit. Cic Cluent 
9. 28. Dies n ndum decern intercesserant, quum 
ille alter filius infans necatur Id. 1. de republ 
12. Dixerat hoc ille, quum puer nunciavit, ve- 
nire ad eum Labium. Id. 9. Att 12 Legebam 
tuas epistolas, quum uiihi episioia affertur a I.— 
pta. Id. Sext. 37. 79 llaquc - venit ;n u.uipium 
Castoris, obnunciavit consul i, quum subito ma ms 
ilia Clodiana - exclamat, incitat>>r, etc. Ctes. 6. 
B. Q. 8. Vix agmen noviasimum extra mumtio- 
ne8 processerat, quum Galli - inlquu iuoo commit- 
tere proelium non dubitant. Nepos Eun-en 
Dimidium fer» spatium confecorat, (mum ex fu 
mo castrorum ejus suspicio al'ata ad Eumenem, 
hostem appropinqiiare. Liv. t. 33. Concusserat 
primo statim congress;; hostem, quum repente - 
nova erumpit aci«s. ~.°; Cum Conjunctive 
adverbium quum unum tempus designat in obli- 
qua tantum oratione. Ca'.o R.iJi. 2. Quum servi 
aagrotarint, cibaria tanta dari non oportuisae. I.m- 
llua Felix apud Oell. 16. 27 Quum ex geueri- 
bus hominum suffragium foratur. c-mturiata com 
itia esse. Clc. 10. Fam. 3 Scis profecto fuisse 
quoddam tempus, quam homines existiinarent, te 
nimis servire temporibus. Colum. 6. R. R. 30. 3. 
Plerumque jumenta morbos concipiunt laasitud: 
ne et eestu: vel quum diu ateterint, subito ad 
cursum aestimulata sunt dopo che etc. 5 2. 
Quum est etiam conjunctio causalis — 1 "' (urn 
Indicatlvo, dum propositionem prroKieutrm. ■■>■: 



QUUM 



appositam induci., tempus quidem significat, sed 
causam simul, et vale eo, quod. Plaut. Bacch. 
2. 3. 44. Istuc sa^ienter sltem fecit filius, quum 
diviti homini id ".urum servandum dudit. Ter. 
Andr. 4. 4. 3_. T is p 1 habeo gratias, quum in 
pariuudo lliquot adfuerunt liberae. Clc. Rabir. 
perduell. 6. 18. Me clamor iste • consolatur, quum 
indicat sse qu sda. . cives imperitos, sed non 
multo . Id. 3. .Fin. 2. 9. Praeclare facis, quum 
et orum itiies ix-moriam, et puerum diligis. 
Id. 4. Herenn. 50. 63. Bene facitis, quum ve- 
nitis. Id. 4. Verr. 61. 155. Hi quum de tuis 
factis publice conqueruntur, nonne hoc indicant, 
tantas esse iujurias, ut etc.? — 2.°) Cum Con- 
junctive conjunctio quum — a) Interdum et 
tempus et occasionem rei faciendes desiguat. Cic. 

1. If at. D. 21. 59. Zenonem, quum Athenis es- 
sem, audiebam frequenter. Id. 10. Fam. 12. Quum 
magna multitudo civium me de domo deduceret, 
feci continuo omnes participes meae voluptatis. 
Nepos Themlst. 7. Quum Lacedasmonii quereren- 
tur, opus nihilo minus fieri, interim reliqui le- 
gati sunt consecuti. — b) Haud raro quum cum 
Coujunctivo est re vera conjunctio causalis: et sa?- 
pe reddit nostrum essendo che, -rnciossiache 
Cic. 6. de republ. 9. Quum in African; .eniss 
etc. nihil mihi potius fuit etc. essendo io uenuto 
Id. Flacc. 11. 25. Quum L. Flacci res agat^r etc- 
quumque ab hac virtute non degenerarit etc. ; 
in hoc ego reo ne quod perniciosum exempium 
prodatur, pertimescam? trattandosi di L. Flacco 
etc., e conctossiichi egli non ha degenerato etc. 
Id. 1. Fin. 20. 66. Quum solitudo et vita 6ine 
amici« insidiarum et metus plena sit, ratio ipsa 
moae' amicitias comparare. Id- 2. ibid. 30. 97. 
Qu:m-gravi vuuiere se exanimari videret (Epa- 
minondas), ut primum dispexit, quassivit, salvus- 
n.' esset clipeus. Id. 2. Nat. P. 31. 79. Quum 
siut in nobis consilium, ratio, prudentia, .ecess • 
est Deum haec ipsa habere m.nj >r,i d. .". Tusc 
20. 69. Quum in commumbu ■• ^:.ge-tis i-ons 1 - 
stere non auderet, contionari ex turri a!ta so' 
bat. — Hinc est etiam etsi, quamvi , ^ebben*. 
Clc. 5. Tuac. 20. 58. Qui quum esset bonis ph 
rentibus, - abundaretque et aequalium fa.niliarita 
tibus et consuetudine propinquornm, haberet f 
iam more Graecias quosdam idolescentes amor- 
c 'njunctos, credebat eorum nemini etc Sic - 
quente tamen. Id. Mil- 35. 98 Quum omnes 
meis inimicis f.ices iovidia* 'ilea; subjiciantur ta 
met. oroni in hominum cuetu <'elebramur. et - 
drat 5 ''< Hoc ipso tempore, quum omnia gy- 
mnasia philopcpbi leneant. tamen eorum audito- 
re6 uiscum a"dire, quam pbilo~opbi;m malun! 
Adde Nepot. Eum»n. 10. l>is. — Et particulo 
quidem adjects Nepos 'at. 2. Neque hoc per 
senatum efficere potuit, quum quidtm in civitate 
principatum obtineret. ^ 3 Speciatim. quum 
primum esi primo quoque t.-mpore, tosti, .':- 
subllu r-he. Cic. 11 lam. 1. Quum primum -.. 
pere coepit. acerbissimos ilolores penepi! /' . 
26. 29. Quum primum arbitrii nostri ease • '>*;■ 
mus, extempio venimus ad tradenda anna. 

| neca Ep. 72. Quum primum longiorem .■—lfiii 
loco speravero moram, tunc, iatud m manui -.i 
mam. ^ 4 Item aperiatim, quum adverluu ::ia 
lime junctum vim superlativi au^ft I'laut. Mi- 
glor '• 4. 17. Nunc quum ma^ume opus ■■!<' 
dolis. ler. Andr ~> 1. I.lmmo enim nunc qi.um 
mavime ttbs te postulo atque > >r>i /./ He<ur. '. 

2. 40. llanc Bacchidom amabai, ut quum m«x 
mo, turn Pamplnlus. Cic '.'■ *d Q. fr 'i. C. !'•>- 
mua celebratur ita, ut quum maxinie. Id. ( lut.it. 
'u t2. Quae nunc quum maxima fihum inter!.- 
ctuni cupit 5 5- Hem. frequenter post quum 
in eadem conaUuctione turn aequitur, ita tamen 
pe .imquo, ut in quum mi quiddum minus, in 
turn quidd'i-" majus : nor. \utamente, ma an?" 
ra *:, -: nolto piu: quare mnpe post turn ala 
particula adi!':tur. quas rem auget .{iinguniii: 
autem vei . um liversla nonunibui - ;>> «o<lem 

1 verbo, vel cum duobua ter.tis, quae ainbti sin' 
lndicativi modi, rei alterum Conjunctiv:. alterum 
Indicativi Nepos Milti.it f.r«t r. Mi!tia>l" 

juum tU'MOia iiuuiani!a». t..-n ni.ra >ni.!a« it 



QUUM 



Eumen. 8. Phalanx inveterata quum gloria, rum 
etiam licentia. Cic. Rose. Am. 25. 69. Quum 
multis ex rebus iatelligi potest, turn ex hac re 
vel maxime. Id. Brut. 87. 298. Volvendi sunt li- 
bri quum aliorum, turn in primis Catonis. Id. 
3. Cat. 5. 13. Quum ilia certisaima sunt viaa, 
turn multo ilia certiora etc Cass. 3. B. C. 68. 
Fortuna quum in reliquis rebus, rum prsecipue 
in bello plurimum potest. Cic. 7. Att. 5. Ex vi- 
ctoria quum multa mala, turn certe tyranms ex- 
sistet. Id. Marcell. 1. 3. Quum aummo consensu 
senatus, rum praaterea judicio tuo gravisaimo et 
maximo. Id. 3, Att. 8. Itaque quum meus me 



— 1032 — 

moeror quotidiaous iacerat et conficit, turn vero 
hasc addita cura vix mihi vitam reliquam facit. 
Id. Dejot. 1. 1. Quum in omnibus causis gra- 
vioribua, C. Caasar, initio dicendi commoveri so- 
learn vebementius, rum in hac causa ita me 
multa perrurbaat, etc. — laterdnm turn iteratur. 
Cic. 9. Fam. 13. V ©Usque me hoc muneris quum 
ipsis amicis, turn municipio Caleno, rum Leptse 
dare. Sic Forcellinus, probante Orellio: at Cod. 
Med. quum municipio Caleno. Quod confiruiat 
Cic. Rabir. perduell. 1. 2. Quum amicitiae ve- 
tustas, quum dignitas homiuis, turn mesa vitae per- 
perua consuetudo ad C. Rabirium defendendum 



QUUM 

est adhortala. Id. Balb. 12. 29. Quum omnibus 
civitatibuB via sit in nostr&m, quumque nostrie 
civibus pateat ad ceteras iter civifates, rum vero - 
vldetur etc. — Notundus est locus Livii, in quo 
post quum sequitur simul, 3. 50. Et immixti tur- 
bas niilitum togati, quum eadem ilia querendo 
docendoque, quanto visa, quam audita, indigniora 
potaerint videri, aimul proftigatam jam rem nun- 
ciando Romas esse etc, perpuleiuni, ut etc. — Iterr 
locr.s Cicer., in quo sequitur ac. 15- Fam. 11. 
Facturusque Bum quum studiose, ac libenter. Sad 
alii turn legunt. — Turn turn pro quum turn. 
V. in TUM. 



FINIS TOMI TERTII